| 1ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
علی عبدالرضایی | 2
ایرانارشیستها از فردا آمدهاند علی عبدالرضایی
| 3ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
http://kalej.net/ .......................................................... ایرانارشیستها از فردا آمدهاند علی عبدالرضایی چاپ اول :آبان 7931 Collegepublisher70@gmail.com
کلیه حقوق این اثر برای نویسنده و نشر کالج شعر محفوظ است.
علی عبدالرضایی | 4
فهرست
سرمتن 9 ................................................................................................................................................................................ دفتر اول :یادداشتها 71 ........................................................................................................................................... مرگ بر مردم 11 .................................................................................................................................................................... مرگ بر مردم (بخش12 .................................................................................................................................................... )2 كلمهى منحوس «مردم» 13 .................................................................................................................................................... كوروش و مردمِ دزد زده 14 .................................................................................................................................................. زامبیها دوباره اصالح كردهاند در سلمانی 11 ....................................................................................................................... سکترهای رسانهای و اعدام سکتاریستی مختاری 11 ............................................................................................................. كی برانداز نیست!؟ 19 ........................................................................................................................................................... آمار باالی تقاضای بالهت در بازار22 ................................................................................................................................... دربان ندارد درِ خانهی شعر 21 .............................................................................................................................................. خاشوالیسى جماعت كولكافیس 24 .................................................................................................................................... هکر جواد در ماداگاسکار 22 ................................................................................................................................................. روژاوا برموداى اردوغانست 29 ............................................................................................................................................ آزادی علیه نیست 31 ............................................................................................................................................................. یکیبهدو با دوی تیر 32 ......................................................................................................................................................... خطاب سوفی به فرزندِ دكّانبستهی شعر 33 .......................................................................................................................... رقابت یا حسادت!؟ 34 .......................................................................................................................................................... تفکر ویروسی32 ................................................................................................................................................................... مرگ قدیمیست 31 .............................................................................................................................................................. مخاطب لیالو فقط لیالویست! 31 ........................................................................................................................................ برای ایستادن قد مناسبی داشتند 39 ....................................................................................................................................... عشقم گفته فحش نده 42 ......................................................................................................................................................
| 2ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بیزینسمن آمریکایی در حکومت عربی 43 ........................................................................................................................... ریاضیات سیاست 44 ............................................................................................................................................................. كار ادبی جز خرابكاری نیست 42 ....................................................................................................................................... تعارف بیتعارف41 ............................................................................................................................................................... باالخره حجاریان بند را آب داد!44 ....................................................................................................................................... باز هم تحریف آنارشیسم 22 ................................................................................................................................................. جماعت مادرسیّد و حذف روزهای ملی 22 .......................................................................................................................... برای اسم معامله نکن با ژورنالیسم! 24 .................................................................................................................................. جز مدیا دشمنی ندارد اندیشیدن 22 ...................................................................................................................................... هدایت سیاسی نبود منگل!؟ 21 ............................................................................................................................................. فقط شعر است كه میماند 21 ................................................................................................................................................ شاگردبازی یا رقیبسازی!؟ 24 ............................................................................................................................................. سیاست سطحیسازی 29 ....................................................................................................................................................... شاعران همه اوالد شعورند 12 ............................................................................................................................................... هنرمند مردمی كه مدام برند نمیپوشد كدّی! 11 ................................................................................................................... وقتی كه جای تجاوز نصیحت میكنند 12 ............................................................................................................................. بیبیسیِ دریوری 13 ........................................................................................................................................................... عرصهی شاعر -مزدورها 14 .................................................................................................................................................. تنها مادرانند كه تبعید میشوند 12 ........................................................................................................................................ فوتبال شجاع 11 .................................................................................................................................................................... فوتبالیست آنارشیست 11 ...................................................................................................................................................... حیف كه قول دادم 14 ............................................................................................................................................................ حاال را تلف نکن19 .............................................................................................................................................................. غذای بینمک مادر ندارد 12 ................................................................................................................................................. دوست داشتن كه رابطهبردار نیست 11 .................................................................................................................................. من و توی فانتزی 12 ............................................................................................................................................................. شهرت بوی خون میدهد! 13 ................................................................................................................................................
علی عبدالرضایی | 1
كدامشان تروریست نیستند!؟ 14 ............................................................................................................................................ ظرافت شعری 12 .................................................................................................................................................................. بیالخ دادن به تبعید11 ........................................................................................................................................................... نقد كتابهای اینترنتى 14 ...................................................................................................................................................... فقط كلمهست كه زندهست 19 .............................................................................................................................................. چگوارا رو كى مى…!؟ 42 ................................................................................................................................................... شومَن اسالمی 41 .................................................................................................................................................................. دفتر دوم :سخنرانیها 28 ........................................................................................................................................... ساختار گسستهی قدرت در ایران43 ..................................................................................................................................... انزجار از روسیه و حزب خیانتكار توده 99 ......................................................................................................................... ایرانمانی 114........................................................................................................................................................................ در مواجهه با هجوم نولیبرالیسم مذهبی 132.......................................................................................................................... انقالب جنسی در ایران139................................................................................................................................................... ایرانارشیسم چیست؟ 142...................................................................................................................................................... آیا ایرانارشیسم همان آنارشیسم است؟121........................................................................................................................... مصائب آنارشیست بودن 112................................................................................................................................................ چرا وقت انقالب است؟ 113................................................................................................................................................. كمونالیسم در روژاوا و نقش چپهای غیر ماركسی در آیندهی ایران 142............................................................................ نقش روشنفکری شعوری در انقالبِ در پیش 144.............................................................................................................. ناسیونالیسم آری یا خیر!؟192............................................................................................................................................... نابههنگامی سیاسی221.......................................................................................................................................................... درک تاریخ تراژیک و تاریخ كمیک در ایرانارشیسم222....................................................................................................... سروش این عبدالکریمترین جواد 212................................................................................................................................... نقش شورای هماهنگی انقالب و ویژگی اعضایش 219........................................................................................................ چرا تولید گفتمان سیاسی مهم است؟ 222............................................................................................................................. سانسور در رسانههای فارسی زبان 221................................................................................................................................. برانداز كیست؟ 233...............................................................................................................................................................
| 1ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
جنبش ویداهای موحد 241................................................................................................................................................... رفراندم ،طرحی علیه قیام دیماه 244.................................................................................................................................... استخارهی سیاسی 223........................................................................................................................................................... رد گم كنی به شیوهی گورباچف 224.................................................................................................................................... افزایش قیمت دالر یا دزدی حکومت از مردم؟ 212.............................................................................................................. نگاهی به مصاحبهی شیرین عبادی 211................................................................................................................................. رسانههای مزدور فارسی زبان 242......................................................................................................................................... لیبرتن ایرانارشیست 241........................................................................................................................................................ عیاشها قهرمانان عصر مدرنند293...................................................................................................................................... ایدهرهبری 291...................................................................................................................................................................... آیا یک عمل انقالبی نیاز به رهبر دارد؟ 322.......................................................................................................................... چرا خلیل ملکی هنوز زیباست؟ 324..................................................................................................................................... پارتیزانها چه كسانی هستند 329.......................................................................................................................................... كیرِ خر 312........................................................................................................................................................................... بیبیسی یا گربهنمای هانیه 314............................................................................................................................................
علی عبدالرضایی | 4
| 9ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
سرمتن
مردم نام دیگر آدمهاییستت كه فرق چندانی با عکسهای سلفیِ خود ندارند ،طوری كه هر چه بیشتر بزرگشان كنی ،بیشتر از پیش كیفیت از دست میدهند! خوشبختانه ایرانارشیستها چنین نیستند ،آنها جز در آیینه ،دنبال رئیس و رهبر و قهرمان نمیگردند و برای اینكه در باران خیس نشتتوند ،مثل اغلب پرندهها پی ستترپناه بالبال نمیزنند بلکه همچون عقاب باالی ابرها پرواز میكنند .ایرانارشتتیستتتها مردم قرن بیستتویکماند و مثل الوین تافلر معتقدند عدم توانایی در خواندن و نوشتتن بیسوادی نیست بلکه بیسواد كستیستت كه نتواند آموختههای دیروز را دور ریخته و از نو بیاموزد ،نو را بیاموزد .ایرانارشیستها همه از فردا آمدهاند و هیچ نستبتی با ستنّت ندارند ،آنها اكراه دارند كه ستیاستی باشتند اما همیشه سیاسیاند چون همهچیز در ایران ستیاستیستت .پارتیزانهای ایرانارشتیست برای اینكه پیراهن آزادی را تنشان كنند ،نیک میدانند كه نباید آن را در خون بشتتورند اما دیکتاتور ایران میخواهد كه خونشتتان بریزد و همین بیشتتک موجب ریختن خونش خواهد شد. این مقدمه را آوردم تا بگویم كتاب حاضر مانیفست رفتارزنی انقالبیِ پارتیزانها در ایرانست و تکتک ستطرهایش در خیابان نوشتته شدهاند و در همهجایش ایرانارشیستها حضوری راسخ دارند ،بهعبارت دیگر در تکتک مطالب این كتاب از زاویه دید ایرانارشیسم به مسائل گوناگون روز نگاه كردهام. حاال كه این كتاب آمادهی انتشتار شتده باید سپاسگزار دوستانی باشم كه این مجموعه محصول تالش آنهاستت ،رفقایی كه بین یادداشتتهای اخیرم در صفحات نت گشتهاند و مطالبی را انتخاب كردهاند كه در بخش اول این كتاب آمده است ،و همچنین از بین سخنرانیهای روزانهام ،تعدادی را انتخاب و پیاده كردهاند كه آنها نیز بخش دوم كتاب را تشتکیل میدهند .متأستفانه اینروزها سترم چنان شتلو ست كه حتی برای نوشتتن این چند ستطر دنبال دقیقه گشتهام ،پس چرا اقرار نکنم كه در تهیهی این كتاب هیچ نقشی نداشته و حتی وقت نکردهام متن پیاده شدهی سخنرانیها را یکبار مرور كنم. علی عبدالرضایی
علی عبدالرضایی | 12
دفتر اول :یادداشتها
| 11ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مرگ بر مردم
همته قربتان مردم میرونتد كه رىى بیاورند .خایهمالىاش را میكنند ،اما نمیدانند كه مردم خایه ندارند. آنها شتانس نداشتند خودشان باشند .سنّت خودشان را كشته ،از تازه سر در نمیآورند .البته خوب میتوانند از تازه بگویند اما خودشتان را نمیگویند .آنها همه قبرستتانی هستند در یک زندگیِ مرده! در این گورستان هنوز كمین كردهاند تا زنده یا تازهای بیاید و او را بُکشند ،براى چى!؟ مگر مرض دارند!؟ من عاشتق ایرانیها هستتم اما از همهشان میترسم .آنها فقط مرگ را به یادم میآورند و دائم قضاوت مىكنند بدون آنكه تکهای از مغز را در آن دخالت دهند؛ چون فقط سنّت منطقیست ،فقط مرگ منطقیست، فقط مخفی منطقیستت .آنها به طرز فجیعی معمولی هستند اما جر میدهند خودشان را كه غیرعادی باشند. ستنّت همه را در خودشتان مخفی كرده ،كستی نمیداند كه دیروز نیستت .قریبِ چهل ستال است كه دارند تالش مىكنند حکومت را عوض كنند ،نمىدانند تنها چیزى كه باید تغییر كند خودشانند .از بقّال سرِ كوچه بگیر تا ستیاستتمدار و آرتیستت و روشتنفکرشان ،همه وقتى كم مىآورند سنگ مردم را به سینه مىزنند، چون عین خودشتانند و این نهایت بالهت استت .اینها همه مردم را دوست دارند در حالى كه براى وضع فالكتبارى كه دارند باید از آن متنفر باشند! مردم قدیم است ،قدیمىست ،ربطى به فردا ندارد ،مردم همیشه موجب انحراف اكثریت بوده ،مدام باعث شتتده دیکتاتور قدرت بگیرد ،مردم مادرِ اكثریت استتت! مردم قاتل اقلیت استت .هنرمند مردمى ،شتاعر مردمى جز شارالتان نیست ،او دهان چاله مىكند علیه ادبیاتِ اقلیّت ،در حالى كه مدام حق با اقلیت بوده ،همیشه اقلیت كارى تازه كرده ،از مردم هرگز جز قدیم برنیامده است .ما در خطرناکترین دوره زندگى مىكنیم؛ اگر زود نباشتى و هر لحهه خودت را نو نکنى ،كهنه مىشوى ،به همین سادگى! حاال دیگر فقط كسى مىماند كه در این ماراتنِ جانفرسا دوام بیاورد .بیشک یک چیزی حتمن باید تغییر كند ،و آن چیز هیچ نیست جز همهچیز. /71آبان7931/
علی عبدالرضایی | 12
مرگ بر مردم (بخش)۲
اگر دولتی وجود نداشتتت ،مردمی نیز در كار نبود ،مردم را دولتها تولید كردهاند تا آدمها را از هم جدا كنند .ستتتیوهفت ستتتال پیش ،آدمهایی كه عین هم بودند تحت عنوان مردم ایران و مردم عراق به جانِ هم افتادند؛ چون دولت ایران و دولت عراق مثل هم نبودند! مردم گیالن و مردم مازندران نامیدهی ابلهانهی مُشتی ستودجوستت كه جز با جداستازی آدمها به اهداف پلید خود نمیرسند .تو چهجور آنارشیستی هستی كه از دولتت انزجتار داری امتا متدام دم از مردم میزنی!؟ دولتت را مگر متدام مردم تولیتد نکردهاند؟ مردم غیور آذربایجان ،مردم شتتجاع اصتتفهان و از این هر دو فجیعتر هنرمند و شتتاعر مردمیستتت! حق با توستتت ،من ستتالهاستتت علیه مردم مینویستتم ،در اغلب كتابهام بهویژه در «دیل گپ» این را فریاد زدهام چون كه آدم مهم است ،آدمها مهماند نه مردم كه فرآوردهی قدرت است! مردم را شتتباهت گروه مىكند و آدمها را وقتى كه فرق به بىنهایت میل مىكند آوانگارد! یک آوانگارد، یتک انقالبی هرگز نمیتواند مردمی باشتتتد .وقتی نام مردم را میآوریم از اكثریتی حرف میزنیم كه پیشتر خواستته یا ناخواستته در سترنوشت سیاسی كشورش دست داشته و هرگز اهل نافرمانی و عصیان نبوده ،در واقع همیشته آنهایی كه در اقلیت بودند سببساز تغییر شدند ،نه مردم كه معمولن به اكثریت جامعه اطالق میشتتتود .در اصتتتل مرگ دولت ممکن نمیشتتتود مگر با انهدام مردم و تمام آن چیزهایی كه به عالقههای ستنتیشان مربوط است .میگویند در فالن كشور مردم شلو كردهاند و این درو است ،هرگز مردم در هیچ كشتتوری دستتت به انقالب و تغییر نزدند بلکه مدام اقلیتها و جمعهای به ستتتوه آمده هزینه دادند تا اتفاقی بیفتد .مردم و دولت همیشه در هر كشوری اینهمانی داشتهاند و درو است اگر مدام به اقلیت به ستوه آمده نتام مردم میدهنتد .در واقع حکومت ها با ابزار مردم استتتت كه از طریق انتخابات یا مجراهای دمکراستتتی كاپیتالیستتی به خود دوام میدهند ،آیا اجتماع نوكیسهها و طبقهی متوسط كه بدان نام مردم دادهاند ،هرگز در هیچ كجای جهان منشی انقالبی داشتهاند و پیِ تغییر بودهاند؟ همانطور كه میدانید طبقهی متوسط جز حفظ وضتتعیت موجود ،هرگز در هیچ كجای تاریخ ،در پی تغییر نبوده .در ادامه نشتتان خواهم داد چگونه طبقهی متوسط برای حفظ دولت و حکومت تالش میكند و مجری سیاستهای حکومتیست. /87آبان7931/
| 13ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كلمهى منحوس «مردم»
چند ستالیستتت كه از چند واژه انزجار دارم ،اولیشتتان كلمهى منحوسِ «مردم» استتت ،مثلن این جمله كثیف تودهاى« :روشتنفکر باید با مردم همراهى كند» ،استاسن اطاعت از همین گزارهى حال بههمزن باعث شتد اصلیترین اعضاى كانون نویسندگان ایران براى دستبوسىِ خمینى بروند جماران! یکى نیست به خیل چوپانان بگوید در تمام جوامع مدرن این مردماند كه از روشتتنفکرى تبعیت میكنند .دومین واژه هم كلمهى اپورتونیستىِ «بخشش» است ،بخشیدن عالیست اما اگر قرار باشد ملتى قاتل دیروز روشنفکرانش را ضمنِ بخشتیدن فراموش كرده براى چند گاردِ ریاكارانه از قاتل ،ناجى بستازد و یکى مثل اكبر پاسدار بشود گن و آن دیگرى یعنى فرمانده پاستداران ،رفستنجانىِ خبیث بشتود هاشتمى و از مرگ او بالماسکهاى راه بیفتد كه روشتتنفکران شتتعارى را به جان معدود روشتتنفکران شتتعورى بیندازد فاجعهستتت ،میگویند رفتهایم كه در ستوگ رفستنجایى فریاد بزنیم یاحستین میرحسین و ا اكبر را كه حاال اسم رمز است شعار كنیم ،یکى هم نیست ،بگوید رفسنجانى كه حاال هاشمى شده یا موسوى سیخى چند! چند سالیست كه تمام قاتالن جانى و قاتالن متنى این سانسورچیهاى جان و متن دیروز ،قهرمانِ مردم شتدهاند ،بى آنكه در جملهاى اقرار كرده باشتند اشتتباه كردهاند! نه آقاى منورالفکر شتعارى! من نمیبخشم! بیستتتت ستتتال از عمرم بته فاک رفته چرا ببخشتتتم؟ هنوز خیل علیهاى عبدالرضتتتایى دارند تن به تبعید خودخواستتته میدهند ،هفتهاى نیستتت كه چند نویستتنده برایم ننویستتند كه در ادارهی اطالعات ستتپاه تحت شتکنجه بودهاند ،در ایران توبه مد شده ،دیگر نمی شود بخشید ،نباید كارى كرد تا باز تقى به توقى بخورد و قاتل امروزین بشتتتود قهرمان فردا ،دیگر حالم از این كمدى قدیمى بههم خورده ،بخشتتتش كمكم دارد كار دستتتمان میدهد ،اینقدر امیركبیر مادرمرده را به گه نکشتتید! هاشتتمى همان رفستتنجانىِ قاتل استتت و من میترسم از فردا كه فالحیان را هم قهرمان كنید! هرگز مرگ هیچكس ،هیچ روشتتنفکرى را خوشتتحال نکرده و نمیكند اما تماشتتاى این بالماستتکهى انتخاب بین بد و بدتر دیگر از تحمل چشتم حتی خارج شده ،پیش از آن كه وقت نازنین صرف واژهى سوم كنم باید همینجا بنویستم كه این ستالها تحت یورش و محاصرهى لمپنهاییم ،این روزها اپورتونیسم دارد كوالک میكند ،اینقدر آب و علوفه خرجِ گوسفندجماعت نکنید ،یک روزى روشنفکر ،آبرویى داشت! بیش از این تحقیرش نکنید.
علی عبدالرضایی | 14
كوروش و مردمِ دزد زده
اخالق مألوف دینی ،مهمترین كاال در ویترین حکومتهای مذهبیستت .از این لحا جمهورى اسالمى بعد از فاجعه ی كهریزک و افتضاح موسسات مالی مورد تایید بانک مركزی ،هیچ نشانی از اخالق در ویترینِ خود بتاقی نگتذاشتتتتته ،گرچه هنوز تالش میكند الاقل بزک دینی خود را حفظ كند .اینكه حکومت ایران قتلعام دو ملت ستتتوریه و عراق را دفاع از حرم مینامد ،اینكه هر بار كم میآورد بینوایی چون حججی را قربانی میكند تا حماسهای نوكربالیی را تدارک دیده باشد و اینگونه باز موضوع دروغین دفاع از حرم را از حاشتیه وارد صتحنه میكند ،اینكه ناگهان نمایندهی زرتشتتی شورای شهر یزد را كه چهار سال عضو همان شتتتورا بوده ،تنها به خاطر دینش بركنار میكند تا باز دین را یعنی حس استتتالمخواهی خود را مؤكد كرده باشد ،همه و همه سناریوییست خودنوشته برای بزک! بزک حکومتی كه میخواهد خود را دینی بنمایاند در حالی كه به ابتداییترین اصتتول اخالقى پایبند نیستتت! جمهوری استتالمی قریب به چهل ستتال دین را و شعارهای دینی را موكد كرده طوری كه هر چه از عمرش گذشت ،از دین و اخالق مذهبی تهیتر شد و حاال به تنها چیزی كه ربط ندارد دین و اخالقست .بیشک اینبار حکومت ایران رسوایی را در زنبیل كرده ،یعنی چنتان كم آورده كته در نهایت وقاحت و در مالِء عام دستتتت در جیب مردم كرده و روزی نیستتتت كه در گوشتهگوشتهی كشور تهاهراتی در كار نباشد و مردمی پی احقاق حق بر باد رفتهى خود شعار ندهند ،اما ما این صدای بلند را كمتر میشنویم؛ چون رسانهها را سرگرم سناریوهایی كاملن فرعی كردهاند كه خود تدارک دیدند .حکومتی كه رییسجمهورش مترستتکی بیش نباشتتد ،نمایندهی شتتورای یکی از شتتهرستتتانهاش چه اهمیتی میتواند داشتته باشتد كه ماجرای بركناریش ،بدل به تیتر یکِ بسیاری از رسانهها شده!؟ این روزها كتارگران بیحقوق و مردم مال باخته ،در تهاهرات خیابانی چون ستتتوالی بزرگ میدرخشتتتند اما حکومت بیپاستخ ،برایشتان چهارشتنبهها را ستپید میكند ،یا بعد از شویی پوپولیستی ،مسجد را به آتش میكشد تا استالم یعنی همان بزک را دوباره استارت زده باشد! جمهوری اسالمی خوب میداند كه اگر این بزک از بین برود هیوالی درونش رؤیت میشتتتود ،پس بی هیچ منطقی ،طاهری ستتتركردهی محفلی مذهبی را به اعدام محکوم میكند یا زنبیل قرمز دستتت بقایی میدهد كه معركه بگیرد و اینها همه و همه بهخاطر اینستتت كه آنچه مردم مالباخته در شتتهرهای مختلف به صتتحنه بردهاند ،با كیش تّی به فیش تّی به حاشتتیه پرتاب شتتود! حکومتت ایران با محوریت ستتتپاه پاستتتداران در هیئت بانکها و مراكز مالی ،جیب مردم را زده تا هزینهی
| 12ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
لشتتکركشتتی در یمن و بحرین و عراق و ستتوریه را دستتت و پا كرده باشتتد ،آنوقت جای پرداخت حقوق معوقهی كارگران یا حل مشتتکالت مالباختهگان ،میرود دور آرامگاه كوروش دیوار میكشتتد تا با تحریک حس ناستیونالیستتی توده باز ردّ گم كرده باشد .متاسفانه در چنین شرایط فجیعی ،رسانههای داخل و خارج نقش آتشبار تبلیغی ستناریوهای حکومت را ایفا میكنند .رستانههایی كه شش ماه پیش بسی شده بودند از مترستکی چون روحانی ،منجی بسازند كه موفق هم بودند و باعث شدند چهل میلیون رىی در صندوق تأیید حکومتی ریخته شتتود كه در نهایت وقاحت دستتت در جیب خالی مردم كرده و طلبكار هم هستتت .امروز هفتم آبانستتت ،روزی كه آن را به میالد كوروش بزرگ نستتبت دادهاند ،در چنین روزی همیشتته برخی از دوستتداران ایران باستتان در پاستارگاد جمع میشتدند اما چند ستالیستت كه مردم جای خیابان ،خشم و اعتراض خود را در چنین روزی وستتطِ بیابان پاستتارگاد فریاد میزنند و حکومت استتالمی كه از این واقعه بیشترین ستود را میبرد ،تهاهر میكند كه شتاكیست .طی هفتهی گذشته یکی از خبرهای مركزی رسانهها دستتور منع فالن وزیر و رئیس حکومتی نسبت به شركت در گردهمایی پاسارگاد بود .حکومت ایران خوب میداند مخالفتش با هر چیز و هر كستی ،آنچیز و آنكس را نزد مردم مقبول میكند ،مثلن اگر بالماسکهی مخالفت حکومت مركزی با تداوم ریاستتتت جمهوری روحانی نبود محال بود ،مردم به روحانی روی خوش نشان دهند! رهبران سپاه نیک میدانند كه دیگر دین برایشان كار نمیكند پس چند سالیست كه با پیشگامی رحیم مشتتائی دارند تالش میكنند متافیزیک وطن و حس وطنپرستتتی را جایگزین متافیزیک خدا و حس خداپرستتی كنند! آنها خوب می دانند كه هر نوع متافیزیک یا حس پرستشی مردم را از تعقل و تفکر دور و دورتر میكند ،پس مدام پی متافیزیکی تازهاند! اینكه هرگز صتتتدای اعتراض چپ و راستتتت ستتتیاستتتی را نمی شتنویم اما مدام صدای اعتراض مالیی در فالن شهر و درویشی در بیسار جا تیتر میشود بیهوده نیست. متافیزیک همیشه جز سنگ كردن گذشته هیچ كاری از پیش نبرده! /1آبان7931/
علی عبدالرضایی | 11
زامبیها دوباره اصالح كردهاند در سلمانی
ایرانیها اگر قصتدی داشتته باشتند ،جهت نیل به مقصتود عالی عمل میكنند ،مشکل فقط وقتی شروع میشود كه به مقصد میرسند .ایرانیها خواستند و سال پنجاهوهفت انقالب شد ،شاه مُرد ،بعد هم ول كردند و انقالب ،خودشتتتان را خورد! ایرانیهتا خوب به خیابان میآیند اما آنقدر در خیابان نمیمانند تا به خیابان بیایند! از اوانِ جمهوری استتالمی تا ستتال هفتادوشتتش تکلیف ایرانیان با بالهت مشتتخد بود .همه دیگر میدانستند كه زامبیهایی مثل خامنهای و جنتی و كل كسانی كه حاال با نام اصولگرا معروف شدهاند ،از قعر تاریخ ،وستط امروز احضتار شدهاند تا انسان و انسانیت را در ایران نابود كنند .مشکل فقط وقتی كلید خورد كه نیمی از زامبیها به هیئت انستان امروزین درآمدند و ریاكارانه چنان غم انسان خوردند كه ایرانیها كشتار دههی شتصتت یادشان رفت و باز به قاتالن میدان دادند كه حاال با پنبه سر ببُرند! در واقع همهچیز از همان ستال لعنتی هفتادوشتش آغاز شتد .سالی كه بخش بزرگی از جالدهای دههی شصت یکكاره بدل شدند به رفرمیستت! سالی كه نقاب مُد شد ،نقابدار مُدیست! سالی كه اصحاب جهل شروع كردند به جعل مدرک و ناگهان چماقدار دكتر شتد! سالی كه ریشوهای بوگندو همه رفتند به سلمانی و اصالحطلب شدند .سالی كه مذهب روشتنفکر شتد ،روشتنفکر ،مذهبی! ستالی كه بیستت سال طول كشید تا مردم بفهمند مهاجرانی و ا كرم هر دو یکجور دكتر شتتدند! دیماهِ امستتال هم همه فهمیدند كه دكتر «صتتادق زیباكالم» همان دكتر «احمد توكلی»ستتت ،حتی همین چند ماه پیش همه در انتخابات به دكتر حستتن روحانی رىی داده بودند در حالی كه او هنوز همان دكتر حستن عباستیستت! خشتونت در ایران دكترستتت ،بالهت در ایران دكترست، دكترهتا در ایران آبرو نگذاشتتتتند برای دكتر! و حاال دكترهای قالبی در حال درمانِ ایرانی هستتتتند كه خود بیمارش كردهاند .ایرانِ منتهر هنوز پشتت پنجره چشم دارد به خیابان و جز با عیادت مردم شفا نمیكند پیدا! ایران هنوز منتهرستتتت و این انتهار فقط وقتی به پایان میرستتتد كه ایرانیها دیگر فریب نقاب را نخورند. زامبی ،زامبیستت چه اصولگر چه استمرارطلب! ایرا نِ محتضر هنوز منتهرست ،جز براندازی ،هر دوایی كه به خوردش دهید ،حالش وخیمتر خواهد شد. /1بهمن7931/
| 11ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
سکترهای رسانهای و اعدام سکتاریستی مختاری
یک جاهایی تجربه بدل به علم میشود؛ مثلن وقتی نیوتن سقوط سیب را تجربه كرد ،خانهتکانیِ بزرگى در فیزیتک اتفتاق افتتاد .یتک وقتهایی ولی تجربه ستتتنّت را پدید مىآورد و خیلیها عدم تبعیّت از آن را برنمیتابند و غافلند ستنّت به دكترینی درزمانی وابستهست كه با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسیِ خاصى شتتکل گرفته .متاستتفانه اینها دكترین را با علم اینهمان كرده ،اغلب دچار ستتکتاریستتم شتتده ،قادر به خلق تاكتیکهای تازه نیستتند و گاردهاى سیاسی و اجتماعیشان به شدت كالسیک و سنتیست ،برای همین امر تتازه را برنمی تتابنتد و چون از درک نو عتاجزند جای تأمل و تعمق ،به مخالفت و هوچیگری پرداخته ،در سکتهایی قرار مىگیرند كه علیرغم شعار و ظاهر مدرنشان ،آب در آسیاب ارتجاع میریزند .روشنفکری ایرانی از این رفتارزنىهاى ستتکتاریستتتی و فرقهای بیشتتترین ضتتربهها را متحمل شتتده؛ مثلن وجود انواع فرقههای سیاسی سالهای اوایل انقالب كه باعث تضعیف نیروى روشن فکرى شعورى آن زمان شد ،حاصل ستکتاریستمىستت كه در ایرانىها نهادینه شتده! فرقههایى كه علیرغم شعار مردممحورشان ،تنها چیزی كه برایشان اهمیت داشت نه مردم بلکه خواست لیدر یا فرد بوده است .متأسفانه این بینش و نگاه رهبرساالر به نسل نو نیز سرایت كرده ،حاال دیگر سکتاریسم تنها مانع اتحاد طبقات مختلف اجتماعیست. ستکتاریستم محصتول جمود فرهنگی و دگماتیسمی سیاسیست كه چون سرطانی مهلک ،روشنفکری ایرانی را عقیم كرده ،طوری كه دیگر كستتی برای مبارزهی صتتنفی و ستتندیکایی ،تاكتیکی تازه ابداع نمیكند مبادا ستکترها به او حملهور شتوند .بیخود نیستت كه هر روزه بر تعداد روشنفکران شعاری و سکتاریست اضتافه و از جمعیت روشتنفکران شتعورى كاستته میشود .این روزها دیگر كسی تولید فکر و تاكتیک تازه نمیكند و اگر معدودی خودشتان باشتند و از ستنت روشتن فکرى كالسیک سیاسی پیروی نکنند و شیوهی تازهای را برای مبارزهی شعوری برگزینند ،به سرعت انگ خورده و محال است دستاوردهای شعورىشان در نهر گرفته شتود .رستانههاى سرمایهدارى نیز از این آشفتهبازار بیشترین سود را مىبرند .مدیا فکر و فرد را برنمىتابد چون طرح فکرِ تازه مىتواند منافع مراكز سترمایهدارى را كه در بانکها مستقرند به خطر بیندازد. مدیا ستکوى پرتاب سکترهاست؛ با آنها مصاحبه مىكند چون مىداند دركى فراتر از باورهاى سیاسى مردم ندارند و ستوژهى مخالفتشان تکرارىست و واكسن مقابله با آن را پیشتر به اذهان عمومی تزریق كردهاند.
علی عبدالرضایی | 14
ستکتاریستتها این روزها دارند در ایران كوالک میكنند ،كاری كردهاند كه حتی آنها كه تا دیروز نسبت به شركت در هر انتخاباتی ،یک نهِ بزرگ بودند ،حاال دچار شک شدهاند. /1آذر7931/
| 19ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كی برانداز نیست!؟
پرسید محمد خاتمی كه آدم بدی نیست پس چرا اینقدر به او و اطرافیانش حمله میبری؟ گفتم آبلیسِ خندان عباییستت كه روی كپّهای گُه را پوشتانده و بیستت ستال است موجب استتارِ وقاحت شده! خاتمی روی دیگر همان خامنهایستت ،هر دو مادرسیّدند! هر دو عمامهچی و باز از همه مهمتر هر دو مادرسیّدند و ایران پاكیزه نمیشتود مگر آن شش میلیون مادرسیّد بهطور كامل پاکسازی شوند .ما بهقدر كافی از حملهی استالم تلفات دادهایم ،دیگر نباید به هیچ جریانی كه به استالم و سنّت مالیی پایبندست میدان داد! بیشک ایران دیگر نمیشتود ایران مگر آنقدر ستر بلند كنیم كه دیگر چشتممان به كشتورهای شلوارپارهی همسایه نیفتد .تکتکمان خستتهایم از عراق و عقبماندهگی عربی و عربستان ،دیگر از حقارت پاكستان و مهلومیت افغانستان و وقاحت روسیه به تنگ آمدهایم! یکكاره باید از روی تركیه بپریم و تمامچشم به غرب نگاه كنیم و بیاموزیم كه اشتتباه را تکرار نکنیم .دیگر باید بیخیال امید كاذب شتویم ،مرگ فرد دیگر چارهساز نیست، هر بار كه جمهوری استتالمی رو به قبله میافتد جار میزنند كه خامنهای دارد میمیرد! مرگ خامنهای نه تنها وضتع را بهتر نمیكند بلکه اوضتاع را وخیمتر هم میكند .اگر روشتن فکری در حال اغمای ایرانی دست از ترسهای پوشتتالیِ خود برندارد .نه از عربدههای توخالیِ بستتی و ستتپاه بترستتید نه عشتتوههای گاندیوارِ اصتالحطلبها را جدی بگیرید! كستی از شتما نمیخواهد اسلحه دستتان بگیرید فقط آندستهای را كه از جانشتان میگذرند دستتكم نگیرید! اینكه عدهای هنوز در حرفها و نوشتارشان تأكید میكنند كه برانداز نیستتند معنای دیگرش این است كه بسیجی و پاسدارند یا از زمره آدمهای بیرگ و بیتفاوتند كه اگر دنیا را آب ببرد آنها را خواب میگاید! درستتستت اكثریت شاید با طیف برانداز نباشد اما همیشه در همهجای تاریخ این اقلیّت بوده كه دنیا را عوض كرده! دارم صتدای پای گله را میشنوم! بهزودی بسیاری از دستهها و جریانهای علفی به صتتحنه اندر خواهند شتتد ،وای اگر روشتتنفکری شتتعوری اینبار هم تکانی به خودش ندهد و در برج عاج خود بنشیند. /2آذر7931/
علی عبدالرضایی | 22
آمار باالی تقاضای بالهت در بازار
جامعهى مصرفى یعنى بازار ،و بازار پر رونق نخواهد شد اگر از حجم تقاضا كاسته شود .تقاضا رابطهاى مستتتتقیم بتا بالهتت دارد ،اگر فکرت كتار نکند ،ناگزیرى روى لب و لوچه و بینى ،یا با موبایل تىتیش و یخچال سایدباىساید كار كنى .جامعهی مصرفى حتى شعور را مىخرد .آن جا كسى حال خواندن ندارد ،اگر بخواند كه خود را در ظاهر و چستانفستانِ لوازم منزل خالصه نمىكند .جامعه ی مصرفى به من باور ندارد، مدام مااماا میكند .ترجمهی درِپیتىترین شعرها و رمانها در ایران مخاطب انبوه دارد ،طرف بى آنكه خوانده باشتد پُز مىدهد كه شعر فارسى نمىخواند اما عاشق شعرهاى مارگوت بیکل است كه معدودى در آلمان او را به خاطر تخصتداش در گفتوگودرمانى مىشتناستند! جامعهی مصرفى شعر را زودهضم و فستفودى مىخواهد .آنجا همهچیز در خدمتِ مصترف است ،تولید موقوف! ساده بنویس كه الیک بگیرى ،كسى حال فکر كردن نتدارد .بیخود كته نیستتتت دومین تولیتدكننتده ى نفت در جهانیم و بنزین نداریم ،شتتتالیزارهاى خوشتمزهى شتمال را داریم اما برن از بنگال و هندوستان مىآریم! جامعهی مصرفى آدم مىخواهد چهكار؟ درعوض تا بخواهى انگل دارد! مىگوید تئورىهات من درآوردىست و این یعنى كه دارى فکر مىكنى و بر خالف بقیه ،دریدا و لیوتار و كوفت و زهرمار مصتترف نمىكنى! جامعهی مصتترفى فکر ندارد ،در عوض تا دلت بخواهد سانسورچى و هکر دارد! مىگوید ببین ریتسوس چقدر ساده مىنویسد! و این در حالىست كه یونانىها او را به دشتوارنویسى مىشناسند! جامعهی مصرفى زباننفهم است ،نمىداند كه شعرّیتِ هر شعرى در ترجمه گم مىشود ،شاعر بازارىِ ایرانى گاو است ،جان مىدهد براى جذب مخاطب عامى و سعى مىكند ساده مثل شعرهاى ترجمهاى بنویسد! سادهنویسى پاسخىست سرراست به تقاضاى جامعهى مصرفى! جورى مىنویستتند كه مخاطب بخواند و زود برود بریند! فکر موقوف! فقط بالهت مهم استتت ،ترانههاى بندتنبانى، موزیک و اطوارِ تقلیدى ،ستینماى مستتخرهبازى ،نقد ستفارشتتى ،ژورنالیستتت لوده و مردمى آلودهى بالهت، جامعهى مصرفى دارد كوالک مىكند ،به هر كجا كه مىنگرى جز تقاضاى بالهت نمىبینى. /9آذر7931/
| 21ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
دربان ندارد درِ خانهی شعر
من اعتقادی به اعتقاد ندارم ،فقط ستتوال را دنبال میكنم .اگر بپرستتند میگویم بزرگترم! اما از چه چیز كوچک؟ میتوانم حقیرتر بشتوم اما از چه چیز بزرگ؟ من فرق دارم با خیلیها كه عاشتتق سگشان هستند، عاشق ماشیناند ،ایناند! و واهمه دارند در شعرشان عاشق كسی باشند .من مالک چیزی نیستم ،نمیخواستم! وقتی كه دنیا آمدم ،دنیا سترِ جایش بود .پدربزرگم خسیس بود ،وقتی كه در گورش میگذاشتیم ،كفنش در هر دو ستتتمت ،به خدا جیب نداشتتتت ،مثل شتتتاعرانی كه مایه در خایه دارند و نمیدانند شتتتعرِ بزرگ دل میخواهد ،كسی كه از كیرش آویزان است آغایان! نمیتواند! شما دربارهی زندگی خیلی میدانید اما نمیدانید كه درباره یعنی اطراف! اهل اطرافید و نسبت به اطرافیها بیطرف نیستید .سالهاست شاعر را كه پشتِ شعر و پسِ بافور ،در پستتتوی خانه مخفی كرده بودید ستترِ صتتحنه لخت كردهایم! تهمت چرا به خوک میبندید جناب دوک! شما كثیفترید! هنوز با سایه آنقدر رفاقت داریم كه گاهی پای درختی ،دیواری ،كالهی سرِمان بگذارد ،شما چرا جوش میزنید؟ تیرِ برقی كه باال بردیم معشتوقهی لختِ كال هاستت ،معاشقه با سیمهای دراز ،در دراز مدّت دارد. كمی صبر كنید! دربان ندارد درِ خانهی ما ،ورودِ همه رابطه با باز دارد. ما درسهای تازهای فرموله كردهایم كه معادالتِ شتما را بههم زد و همه را شیمیایی كرد .مینویسید كه شتعر مدرن و پستتمدرن زمینهای در زیستِ پیشامدرن انسان ایرانی ندارد .یعنی كه در گوشهی غزل زانوی غم بغل كنید و به همان غذای كپکزده در كلبهی توستتری خورده ،بستتنده و آه ماه در چاه را دوبارهنویستتی كنیتد ،شتتتمتا كه خیلی خوب میدانید از مثل من در هر هزار ستتتمت كیر میخورید ،بیهوده چرا كون تلو میدهید؟ آخر به من چه ربطی دارد فالن روستایی در خانه رادیو هم ندارد؟ من كه نمیتوانم منتهر بمانم تا جماعت جمیعن لیسانس بگیرند! منی كه همین االن می توانم پشت اینترنت بنشینم و آخرین متن فالن شاعر دستتت و پادارِ شتترقی-غربی را بخوانم ،چرا فقط چَهچَهی عربی بزنم؟ دوستتت دارم در دهکدهی مارشتتال مکلوهان قدم بزنم ،نمیتوانم؟ خب! سعی میكنم نشد به دَرَک! به خوشبختی بهقدری نخ دادهام كه بخواهد مثل بادبادک دور و هی دورتر شتتود .نمیتوانم تکلیف خودم را با چشتتمهایی كه نمیدانم چه رنگی فکس میشتود ،گم كنم ،ببینید! این صفحه این مانیتور هی دارد چرخ میخورد و رنگ عوض میكند ،نجنبم عقب میمانم ،چرا ندوم؟ دایم خبر حقیقت نیستت ،اخبار درو میگویند ،باور كنید! از ما غولی دوستَر ساختهاند،
علی عبدالرضایی | 22
نقلِ قول كذب میكنند ،سالهاست كه جای شعر ،انگشتِ اشارهمان را چاپ میزنند ،نمیدانم پشتِ صحنهی هر بیخبریست ،ولی ما میدانیم كه میتوانیم با هر كسی دست بدهیم اما هیچكس دستهایش نیست .وقتی كته میگوینتد تو را دوستتتت دارم ،درو گویند! چون «را» این «را»ی الاُبالی را پشتتتت تو میگذارند ،آنها نادرستتنویستانند و نادرست انجامِ آسانِ ریاكاریست ،آساننویسان میدانند چه مینویسند اما نمیبینند به چی ،بته كی اشتتتاره میكنند .گاهی ستتترِ مرضهایی هم كه دارند پُز میدهند .هرگز درو نمیگویند چون راستتگویی رازِ تجاری آنهاست! میتوانند دری را ببندند درِ دیگر چی؟ درهای بستهای دارند و سوءتفاهم همتهی دركیستتتت كته از همته دارند ،در واقع فقط حرف و فقط حرف و فقط حرف میزنند و نمیدانند درپوش روی ظرفِ ختالی میگتذارنتد .گاهی برای كستتتبِ احترام دستتتت به هر كار احمقانهای میزنند و میخواهند دیگران را عوض كنند ،خودشتتتان؟ نه! هرگز! عوضتتتیتر از این حرفهایند ،كلمات آثارشتتتان خودشتان نیستند ،مثل خودشانند عوضی! اینها و اینها و اینها همه مصنوعیاند ،حشراتند! و به تاریکی میبالند ،خودشتان را با چشتم دیگری می بینند دیگران! در درون كسی هستند و در بیرون كسانی! البته مردم آثارشتتان را میخرند اما نمیخرند ،فقط پول روی كلماتی كه كشتتته شتتد میریزند .اگر درو بزرگی را به درستتی تبلی كنند به انکار ناكردنی حقیقتی بدل میشود؛ چون باج به روزنامههای پرتیراژ میدهند ،مجلهها را در محاصتره دارند .تمام این سالها را بیآنكه پشت سر بگذارند ،بینگاهی به پیشِرو سَركردند .هر روز سال دیگری را با غفلت دیگری پشت سر میگذارند و اعالم میكنم كه فردا نباید آنها را به دادگاه ببرد ،زیرا هیچ قاتلی مجرم نیست ،جُرم از جماعت سَر میزند كه مخفیگاهِ درندشتِ قاتل است! «این هوای كتکخورده در این شبِ دهاتی كه روانداز نمیخواهد پسر! برهنهتر بنویس!» بیشتر از اهالی حمله به لشتتکر جملههام ،دستتتم میلرزد حتی اگر دشتتنه به روی خودخوانده شتتاعری بکشتم .هرگز كسی را تحقیر ،كسی را تخریب نکردهام ،همیشه قسمتی از دیگری در خودم بودهام ،مثل قوها كته در دستتتتته آن باال پرواز میكنند ،خودخواهم! آری پرندهها خودخواهند ،از راهی كه میروند ردّی باقی نمیگذارند ،رهرو نیستند و تکرَوی میكنند ،آری بیسوادم! زیاد نمیخوانم! چون انباشتِ هر چیزی انبار را تلف میكند ،اهل زبان و این حرفها نیستم ،فقط میزبانم! زیرا افعال ضرورتند ،نامها اضافی! در فکرهایم مهر و نشتان خودم را نمیزنم ،ضایع میشوند! آخر زیرای برای چی؟ برای كی؟ سرِكاریست! در فیلمی كه دیگران باب كردهاند من بازی نمیكنم .خودم را در خودم به نمایش میگذارم چون روزنامهها این سمساری فکرهای دستتدوم هنوز پُرمشتتریاند .آنجا به امثال من نیازی نیستت ،اصلن به من نیازی نیست! شکستِ امثالِ من قطعیستت ،چون اسبهای آرام همیشه اسبِ آرام دیگری را دنبال میكنند! همیشه در علیه زندگی كردهام ،همهكاری علیه علی مرتکب شتدهام ،بیفایده بود! شتهری مقالهانداز و شاعر به اسم و رسم رساندهام كه مجبورند تا دنیا دنیاستت بر خالفم سواره پیاده كنند .هنوز به اندازهای كه اجازه دارم نفس میكشم .هنوز هر اتفاقی تازهست ،هر كاری ،هر شعری كه انجام میدهم و این ،و این ،و این برای من كافیست!
| 23ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
دیشب انگشتر یاقوتنشانی را به خواب دیدم كه انگشتِ جادوگری منتهرش بود. آنها جادوگرانند! كاری نمیدهند انجام ،پشیمان نمیشوند هرگز! حسرتِ آری آنها را به گاری خواهد بستت ،میدانم! در جانِ من جهان گوشت خود را ریختهست ،من گوشت چند مادیان وحشی را رام كردهام، نثارشتان كردهام به ایشان ،بخورند نوشِ جان! هنوز زمینِ باردارم ،همین زمینِ كوچک كه ضاربان را حمل و ضتتربهها را تحمّل كردهستتت .هنوز مثل این قرن تازه جوانم ،خودم را از همهچی كنار گذاشتتتهام كه از قدّ خودم باال بروم .بین دو نقطه تنها دو نقطه آیا این نطفهی اسبق اجازه دارد!؟ كستی كه هرگز شتکنجه نشد ،اینجا بت نمیشود! دو افتادهام در غرب ،كه دور و بَرِ غریب مرگ كرده باشتم تا نسلِ بعدی دستیدستی بتپرستی دور و بَرِ این «…» گیومه كرده باشد! توی این لحهه بینِ این دو پرانتز ،چرا سه نقطه نگذارم؟ زندگی یعنی این! این! و این برای من كافیست!
علی عبدالرضایی | 24
خاشوالیسى جماعت كولكافیس
اگر همه را از دم بخرند كه استتناد را عوض كنند و تاریخ را عوضتتتی! مرا كه تاریخ شتتتفاهی شتتتعرم، نمیتوانند! گیرم كه دست و پایم بشکنند و دهانم ببندند و وبسایتهامان فیلتر كنند ،كاری از پیش نمیبرند، بیشتک صتدایم تندتر و بلندتر خواهد شتد .گرچه ستالهاست كه یک فجیع برای همه عادی شده ،دزدی، درو ،وقتاحتت عتادی شتتتده! كثافت عادی شتتتده ،غارت و قاتل و قالتاق عادی شتتتده ،روحانی نمونهی بارزشتانستت ،هنوز یکستال نشتده خالف دیروزش هم حرف و هم رفتار میزند ،كسی هم عین خیالش نیستت كه رییسجمهورشان در روز روشن كالهِ همه را برداشته و عین خیالش نیست .انتهای دههی هفتاد، از ایران كه داشتتم میزدم بیرون ،همهچیز سترِ جای خودش بود ،صتفها مشخد بودند ،مشخد بود كی حکومتیستتت و كی نه! مثلن میدانستتتی قزوه و كاكایی دو غزلستترای مزدورند كه جز فن بوزینهگی از هر دانشی بری هستند ،حاال میبینم این هر دو بیسواد دكتر شدهاند ،یکیشان هنوز در صف سابق ایستاده و این یکی بی هیچ عذر و ببخشیدی چنان به این سمت غش كرده كه فکر میكنی كاكاییِ سابق آن چماق به دستِ حوزهی هنری ،توهّمی بیش نبوده! لعنتیها میزنند اصتتیل را میكشتتند ،اصتتلی را فراری میدهند و بعد در ستتوگ اصتتیل و حستترت دوری اصتتلی ،مثل كونشتتان هی نام پشتتت ویترین گُنده میكنند! فاالنژترین و دهاتیترینشتان میشتود ناشتری معروف و فصل پنجم را هم تازه به فصلهای فرهنگ افزوده میكند ،نسل تتازه هم عینهو گتاو ،خوب متاما میكند اما حال ندارد ستتتری برگرداند و دو روز قبل را هم ببیند ،ببیند كه مختاری امروز همان قاتل مختاری دیروز بوده! ستانستورچی هنوز هموستتت فقط نوع سانسور عوض شده! روزگار عجیبیست ،اغلب سانسورچیهای حزباللهی دههی هفتاد ،حاال در هیئتِ ژورنالیستهای آپوزیشن دارند در لندن ستتانستتورم میكنند! یکی آرزو میكرد كه حکومت عوض شتتود و من به ایران برگردم! طفلی نمیدانستتت تا خاشوالیس و خاشوالیستتی در ذهنتان میداندار استتت ،داخل و خارج ندارد ،امثال من در تبعید خواهند ماند. /89آذر7931/
| 22ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
هکر جواد در ماداگاسکار
اش اره :پارستال دقیقن در چنین روزهایی ایمیلم هک شد ،ایمیلی كه مکالمهی سالهام در آرشیو خود داشت و ناگهان بر باد رفت .چهار یادداشت زیر را همان زمان برای هکر جواد نوشتم. ۱ اول به موبایلم زنگ زد و صتتمیمانه گفت خوبى على جان؟ تعجب كردم ،معمولن ایرانىها به من زنگ نمىزنند ،پرسیدم شما؟ گفت جوادم! نشناختى؟ به این زودى فراموشم كردى؟ شمارهات را از رحمان گرفتم، گفتم رحمان را هم نمىشتتناستتم ،لطفن خودت را درستتت معرفى كن ،بعد هم به تتهپته افتاد و فهمیدم س ترِ كارى ستت و قطع كردم .دوباره زنگ زد ،جواب ندادم ،بار سوم جواب دادم اما این بار فقط الوالو كرد و هر چه گفتم جز الو نشتنیدم تا اینكه قطع كرد و هنوز دقایقى نگذشتته بود كه مربعى بر صفحهی ایمیل آىپدم ظاهر شد و تقاضاى پسورد كرد ،وقتى كه واردش كردم نوشت پسورد شما چند دقیقه پیش عوض شده! بعد از طریق آیفونم اقدام كردم پاسخ همین بود و سپس لپتابم را روشن كردم كه صفحهى روشنش باال نیامده مُرد ،بعد دیدم كه پستوردهاى هر دو اپل آىدىم هم عوض شتده و رفتم سرا ایمیل دیگرم ،آن را هم هک كرده بودند! بعد هم زنگ زدم به پلیس اینترنتى تا در جریان قرار بگیرند و وقتى یک ستتاعت توضتتید دادم، قرار شتد آنها خودشتان پیگیرى كنند .راستتش من هنوز نفهمیدم این ها چرا سرِ كال شعر اینقدر حساس شدند ،اینهمه صفحه و كانال میلیونى دارند پورنوسیاسى و ضدشان مىنویسند ،همه را ول كردهاند و دم به ساعت گیر مىدهند به ما كه حرفى جز دربارهى شعر و شعور نداریم تا با كسى در میان بگذاریم. اگر روزى دربارهی مشکالتى كه طى یازده ماه فعالیت در كال شعر داشتیم به انگلیسى بنویسیم ،بىشک مخاطب خارجى حیرت خواهد كرد .حاال ستته روز استتت كه ماموران عالفِ اطالعات دارند توى صتتفحات ایمیل و فیستبوک و تلگرام و همین صفحهی اینستاگرام چرخ مىزنند ،دنبال چى؟ نمىدانم ،اینهمه هزینه و وقت صتترف كردهاند تا درون نویستتندهاى را بکاوند كه فرقى با بیرونش ندارد ،این را دیگر هر قاقى مىداند كه من ستى ستال است لخت و عور وسط میدان زندگى مىكنم ،ماندهام ورود به ایمیل و صفحات مجازىم قرار استت چه اطالعات تازهاى نصتیبشان كند! آدمهاى بدى هم نیستند ،خوشبختانه سردارانِ اینترنتى امام
علی عبدالرضایی | 21
زمان تاكنون از هیچ حسابم سوءاستفاده نکردهاند ،تمام صفحات مجازىم هم دست نخورده باقى مانده دارند واو به واو ،چتها و مسی هاى خصوصىم را مىخوانند ،طفلى! چه كار طاقتفرسایى! كاش الاقل چند سال پیش هکم كرده بودند و حالى مىبردند ،این اواخر یعنى طى یکى دو ستتال اخیر حال عشتتقبازى نداشتتتم تا الاقل فیلم و عکستى گیرشتان بیاید و جلقشتان را بزنند ،جواد جان! هى برادرانش! من سیاسى هم كه باشم حکومت جد كمرزدهى ایران را پشتیزى حساب نمىكنم و اگر دعوایى داشته باشم جز با نولیبرالیسم جهانى نیست. لطفن فعلن تشریف داشته باش ،برات مىنویسم باز. ۲ جواد جان! تو اگر فقط هکر بودى دلم نمى ستتتوخت ،اگر فقط یک پاستتتدار یعنى اگر تنها یک برده بودى مطلقن ناراحت نمىشتتدم ،تو آدم بدى نیستتتى وگرنه این صتتفحه را هم مىبستتتى ،تو فقط مأمورى ،و مأمور یعنى بردهى بردهاى كته خود بردهى بردههاى بعدىستتتت ،همهتان بردهى آنهایید! این آنها كه مىخواهم اینجا دربارهشتتتان حرف كنم یک جور دیگرند جواد! آنها مثل آقات عمامه ندارند ،فقط هارت و پورت نمىكنند، مثتل امام تازهى لمپنهاى آمریکایى پیامبرانه حرف نمىزنند و با وعدههاى خركى ،طبقهی فرودستتتت را به رویا نمىبرند .دیگر دنیا دست سیاستمدار جماعت نیست جواد! آنها نامرئىاند! حاال بُل نگیرى و فکر كنى منهورم هموستتتت كته ستتتربتا ِز اویى ،نته! امتام زمتان كته چته عرض كنم آنها از خدا هم باالترند ،ایران آزمایشگاهشان بود ،نتیجهى آزمایشِ احمدىنژاد چنان عالى از آب درآمد كه دارند عینهو سرىسازى مىكنند، پریروز احمدىنژاد آمریکایى ریاستتتت آغاز كرد و فردا روز هم انواع فرانستتتوى و آلمانى به بازار مىآیند. دوبتاره دنیا دارد برمىگردد به دورانِ اربابرعیتى جواد! البته حاال استتتمش را شتتتیک كرده و گذاشتتتتهاند نولیبرالیسم! آنها بردهدارانى هستتتند كه دیگر بردهى زرد و ستتیاه و مهاجر به كتشتتان نمىرود ،حال مىكنند اگر جلوى تلویزیون بنشتینند و به دستت و پا زدنِ عروستک خیمهشتببازیشان كه رییسجمهور كشورىست قاهقاه بخندند ،دنیا خراب شتده جواد! فرداستت كه سرمایهدارى بیفتد به جان سرمایهدارى! دیگر نیاز نیست كمونیستتها با جیب خالى و پزِ عالى هى حسرت بخورند ،به زودى گرگهایى كه مجبورند الغرى كنند به جانِ چاقها مىافتند! آنها هم سترمایه دارند هم سرمایهگذار ،یکى مثل لرى فینک كه تریلیونتریلیون در هر سوراخ كه بخواهد فرو مىكند تا دم به ساعت بچه كند ،اخیرن اسمش لو رفته! اینها هر دوره چند عروسک را وقت انتخابات بزک مىكنند تا یکىشتتتان را تو با رىى بخرى و پاى اطوارش به رویا بپردازى و براى هر
| 21ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
دوتان پاى تلویزیون قاهقاه بخندد ،ابر نولیبرالیستتتها فقط اینگونه تفرید مىكنند جواد! آنها استتم ندارند، رستم ندارند ،اغلب موسسهای دارند كوچک ،پول را از سرمایهدارها و منابع مالى دولتها مىگیرند و ساالنه هشتتادوشتش تریلیون دالر ،هر جاى دنیا كه چرب و چیلى باشتد سرمایه مىگذارند و نفعِ نجومى مىبرند، شتركت گمنامى مثل بالكراک در نیویورک یکى از آنهاستت كه سال گذشته حدود شش تریلیون دالر وارد بازار كرد ،در حالى كه بودجهى سالیانهى كشورى مثل آلمان از سیصدوپنجاه میلیارد دالر تجاوز نمىكند. تو اصتلن معنای این جمالت را میفهمی جواد!؟ اینها فقط عدد نیستتند ،تو اصتلن میتوانی صفرهای شتش تریلیون را بشتماری!؟ دارم برات از پول حرف میزنم كه آقات خودش را براش سرِ توافقِ برجام جر داد تا پشتتیزی دستتتش را بگیرد و س ترِ مردم بیچارهی ستتوریه بمب كند! كاش مرا میفهمیدی جواد! كه اگر میفهمیدی صتد سال سیاه هکم نمیكردی ،برات باز مینویسم پسر! تو چندان بد نیستی ،من معلمم! سعیام را میكنم ،شاید عوض شدی! ۳ جواد جان ،مرا ببخش ،كمى تأخیر داشتتم ،راستش بعدِ یادداشت قبلى یا خواب بودم یا بهشدت درگیر، اول این نامهى باال را پلیستى آمد و داد دستم ،بهشدت مهربان و دلسوز بود ،انگار پروندهام را خوانده بود و مىدانستتت اهل این ستتوستتولبازىها نیستتتم .بار اول یکى توى فیستتبوک دربارهام چیزهاى عجیبغریب مىنوشتتت ،آن زمان دوستتت دخترى داشتتتم پولیش كه به جد ستتکستتى بود ،باید عکستتش را دیده باشتتى، ایمیلهاى ستتال دوهزار و هشتتت را كه چک كنى خواهى دید عجب لعبتىستتت .همو وقتى در جریان آن بالماستکهى كذایى قرار گرفت اول براى فیسبوک نوشت و وقتى نتیجه نگرفت زنگ زد پلیس و در چشم به هم زدنى غائله ختم شد .بعد از آن ازم امضا گرفتند و باید به عنوان شهروندى انگلیسى ،هر سناریویى را كه علیهم فیلم مىكنند گزارش دهم .پلیس كه رفت ،دوست ژورنالیسى زنگ زد و گفت حوالىِ خانهى من است و دوست دارد سرى بهم بزند ،بار سوم است كه تلویزیونى خواسته با من دربارهی جنبش شعورى كال شعر حرف بزند .این بار قبول كردم ،آىدى اسکایپ یکى از بهترین ادمینهاى كال را دادم و گفتم او سخن گوى ماستت .اول منمن كرد اما بعد براى هماهنگى شماره تلفنش را خواست ،بعد هم چرخى توى گوگل زد و گفت این دوستتمان را كستى نمىشناسد ،گفتم تو را مگر مى شناسند؟ ابرویى ك كرد و گفت من فقط در اینستتاگرام چند صدهزار نفر فن دارم ،گفتم آنها نفر حساب نمىشوند و صفحهى اینستاگرامِ یک كله خالىِ سریالهاى تلویزیونى را نشانش دادم كه پن میلیون نفر پی ش بودند! برخى گاو و گوسفند و جغله دورشان جمع كردهاند و باورشان شده ،در حالى كه تخم چپ همین شاعران گمنامِ كالجى نیستند ،تنها یازده ماه است كه دارند كار مى كنند اما مطمئنم از لحا نهرى و ستتواد تئوریک از شتتاعرى كه یازده كتاب منتشتتر كرده
علی عبدالرضایی | 24
سرترند ،همهشان هم جوانند ،جوانانى كه اگر آشغالهایى مثل تو از این بیش اذیت شان نکنند به زودى شعر فارستى را دگرگون خواهند كرد ،هیچكدامشتان هم ستیاسى كار نیست ند جواد! در عوض جان مىدهند براى درک ستمتِ تازهاى از فلسفهى ادبیات! تو اصلن این حرفها را مىفهمى؟ شک دارم! شنیدهام حتى در بهار امسال ،نیمکتِ پارکهاى ایران پر از برگ زرد بود ،دیگر آنجا سبزى نمانده باقى بر درخت ،و اگر رنگى در كار باشتد جز كرمهاى سبزى چون شماها نیست كه زندگى باقى نگذاشتهاید ،راستى چرا یادت نمىدهند كه مواد و موادچىهاى مخدّر را هک كنى؟ ۴ جواد جان ،تحمل مهمان زوركى هرگز برام آسان نبوده اساسن آدمِ مهماننوازى نیستم اما یک طورهایى تو اینجا هستى كه انگار نیستى ،و همین حضورت را خواستنى كرده با اینهمه خیلى درست نیست كه تنها بخوانى .دلم مىخواهد بار بعدى كه این صتتفحه را باز مىكنم تو را بخوانم ،این جورى هم دمکراستتىِ متنى رعایت مىشتتود ،هم فکر نمىكنم كه شتتما جنها از فرط بىخایهگى ترستتناكید .تهران كه بودم ستتالها در كلبهى تنهایى كه تهِ باغى بزرگ افتاده بود زندگى مىكردم ،هر كه آنجا مىآمد شبانه جنّى سراغش مىرفت، پیش آمتده بود گتاهى كته این جنّ لعنتى یکى را تا میدان ونک دنبال كند ،مثلن یک بار شتتتاعرى حکومتى خواست بیاید به خانهام كه ادعاى درویشیّت و چیزدانى داشت ،وقتى رسید داشتم به طرزى نقشبندانه سماع مىكردم ،نشسته بود در پذیرایى به تماشایم كه بادِ مادرقحبهاى از پنجره ى اتاق خوابم وارد شد و زد پرده را انداخت ،بعد هم طفلى دِفرار! جماعتِ ترسو! همهتان اینگونهاید ،تو هم ترس برت داشته مطمئنم ،چیزى در عکسهتا دیتدهاى كه عقدهاىت كرده مىفهمم ،همیشتتته اینطور بوده من جنگلىام ،مهمانِ ناخوانده اگر به خانهام بیاید و از چیز برى باشتد جفت مىكند ،من چیز براى لیلى كه شما اسمش را گذاشتهاید شیطان ،كنار گذاشتتتهام .برادرانت با آىدىِ ترستتو دیشتتب در تلگرام نوشتتتند كه عکسهام را پخش مىكنند ،چه خوب! مدتهاستت كه دیگر فاطى كماندویى به خانه ام پست نشده! پخش كنید آن چیز را كه خود داوطلب شوند، من براى هیچ زیبارویى نه ندارم ،پاى بغلخُسب كه در میان باشد فکرم از كار مىافتد و واهمه گورش را گم مىكند .مرگ استاسن حقیر است مگر اینكه در تختخواب اتفاق بیفتد .راستى طى سه روز اخیر ،خیلىها كه خود را هکر معرفى مىكردند با من تماس گرفتهاند تا كمک كنند ،همهشتان روشنفکرانه مىنوشتند و انگار از فرهنگ جواد انزجار داشتند اما خودشان هم جواد بودند .تازه فهمیدم تلگرامِ فارسى پاتوق هکرهاست ،با كمال افتخار ادعا مى كنند فالنى را هک كردهاند و بقیه هم كف مىزنند براى شتتتیرینكارىشتتتان! مرتیکهى نخراشتیدهى یغور ،خود را مبارز و چپ معرفى مىكند و مىگوید كه خود هکر استت! غبن این است كه تو تنها نیستى جواد! روزگار غریبىست ،جواد ایران را برداشته ،هر كه مىبینى یک جورهایى هکر است.
| 29ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
روژاوا برموداى اردوغانست
روژاوا مثلث نیستتت اما ستته گوشتته دارد ،جزیره و عفرین و كوبانی ،ستته كانتونِ خودمختار در مرز بین سوریه و تركیه .مثلث برمودایی كه ارتش اردوغان را غرق خواهد كرد! خودسازماندهی ویژهی روژاواست، پس نیازی به ستازمان ملل ندارد كه آستتینكوتاه پوشتیده و هی عطسته میكند .تفرقه جنسیست نایاب در روژاوا .هزار و یک مذهب مقیم یک خانهاند در روژاوا .روژاوا عشتتقستتت با چشتتمهای عسلی كه جنسیّت نمیشتتناستتد .روژاوا یعنی غرب اما نه شتترقی نه غربی شتتعاریستتت كه تنها در این نقطه از شتترق میانه واقعیست .در روژاوا دو خط موازی آنارشیسم و كمونالیسم بههم رسیدهاند .غیرممکنی كه ممکن شده خودِ روژاواستتت .روژاوا هم آنارشتتیستتتستتت هم كمونالیستتت و در نهایت عشتتقستتت كه آغوش وا كرده اما دستتتنهاست .دل دل دلست روژاوا ،عشقست با لهجهی غلیظ كوردی كه حتی اگر بمیرد ،دیگر نمیمیرد. بیخود نیست كه هرچه میجنگد بیشتر زنده میماند .روژاوا جاییست در آسمانِ آرمانی سوسیالآنارشیسم كه رییس و دولت و پلیس در آن بیمعنیستتت .در روژاوا كستتی مالیات نمیدهد! روژاوا رییس ندارد ،آنجا فقط مردم حکومت میكنند .وجود پانصتتتد شتتتورا آن هم فقط در كانتون جزیره ،یعنی آنارشتتتیستتتم یعنی كمونالیسم .وزارت در روژاوا به نوبتست ،سه تا وزیر در هر وزارتخانه كه یکیشان باید زن و هر سه باید از سه تیرهی مختلف باشند .بیخود نیست كه روسیه سکوت كرده ،آمریکا برگردانده رو تا نبیند و كتمان كند كه اردوغان دارد فردای دنیا را خراب میكند. فردای دنیا روژاواستت ،پس شتکستت ندارد .روژاوا مثلث نیستت اما برمودای سهتکهایست كه ارتش اردوغان را غرق خواهد كرد! روژاوا دائم در انقالبی رایزومیستتتت ،آدمها در روژاوا رایزومند ،و چون یکی بیفتتد هزار می رویتد ،پس دو میلیون نفر در روژاوا ،فردا دو میلیتارد نفرند در دنیا و اردوغان چه ابلهانه دور برداشته كه قالده باز كرده در روژاوا! دختران قامیشتتلو خستتتهاند؟ هِزا ستتالها علیه داعش جنگیده برای برابری ،جودی ستتالها جنگید برای برابری و حاال كه حاصل شد یک دیکتاتور ،یک اردوغان خامنهای دستبردار نیست. روژاوا گهوارهی دمکراستی كمونالیستی و چندقومیست .روژاوا یعنی دنیای دیگری ممکنست ،روژاوا بیرقیبترین تجربهی آزادی ستتتت ،نیلوفر زیبایی كه در بهشتتتت غرب منتهرش بودیم و ناگهان از مرداب سوریه سربرآورد .یک اتفاق زیبا كه داعش نتواست ،اسد نتوانست ،حتی خامنهای نتوانست اما حاال اردوغان
علی عبدالرضایی | 32
با اشتارهی آمریکا و روستیه میرود كه خرابش كند .روژاوا گهوارهی تازهترین ستاختار ستیاستیست كه در خرابهی ستتوریه كشتتف شتتد .روژاوا غربی كه در شتترق رویید ،قلب كوچک آرمانهای اینهمه میلیارد نفر روژاواست ،اما حاال دیکتاتوری مریض میرود كه از كارش بیندازد. روژاوا یک ایدهست ،یک رویا ،كاش بالهت میدانست كه ایده را نمیشود تصرف كرد ،رویا را نمیشود كشت ،ایده آزادست ،آزادی روژاواست. /5تیر7931/
| 31ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آزادی علیه نیست
پایان یکی از شعرخوانیهام ،در پاسخ به پرسش یکی از حضّار ،ورّاجی م گُر گرفت و از علم بدن گفتم و شهوتِ نهر ،و اینكه چرا آدمها برای فرار از سکس اینهمه به سکس فکر میكنند ،نماز میخوانند ،روزه میگیرنتد و آنها كه اهل این هر دو نیستتتتند از «پرانایا» كه تکنیکی برای تنهیم نَفَس در یوگاستتتت كمک میگیرند .مردها اغلب از زن فرار میكنند برای همین استت كه ستوی او هجوم میبرند .این مشتکل اساسی طلبهها ،علیالخصوص راهبههای مسیحیست .سکس نیازی اساسیست اما دین تالش میكند آن را منع كند چرا!؟ دستت میكنی توی دما ت كه راحت نفس بکشی ،دما خوشش میآید اخالق ولی اعتراض میكند، میگویتد حالش را بههم زدی اما در حقیقت چیزی بههم نخورده تنها دماغی حال كرده و دین با همین حال كردن است كه مشکل دارد .اخالق میخواهد شما را از… آزاد كند ،پس به بندتان میكشد .برای همین است كه مردم اغلب به آزادی از… فکر میكنند ،كستتی آزادی برای… نمیخواهد .آزادى علیه چیزى نیستتت، آزادى براى هر چیز و هر كستىست ،اگر برای خودت داد میزدی از شرّ شاه خالص نمیشدی و گیر فقیه نمیافتادی .حرف ،دكّان است! نهر آن را زیر و زَبر میكند ،طرفی دركار نیست .به شخصه اگر چشمی سوی من تیری بتکاند ،فکرم را سپر نمیكنم ،دل میشوم كه خودم را هندل بکنم .هندیها در این باره پیشروترند، «تانترا» را فرا گرفتهاند كه علم بدن در دل دادن است. خالصته اینكه در پایان آن شعرخوانی زنی بیبزک كه هندی بود پیشنهاد كرد با هم به معبدی برویم كه آن شتتب قرار بود آنجا خودش را لخت كند ،رفتیم و یک آزادی برای من در بدن حاصتتل شتتد ،دیگر این چشتم نبود كه بدن را پشتم كرده بود بلکه یک آزادى چهارزانو توى ذهنم داشت به من كه آن زن بود نگاه مىكرد ،حاال باید فقط برای من روی تن مینوشتتتم كه اینهمه كاغذ خراب نکنم ،پس همیشتته از جماعت حماقت ستر نمیزند .گاهی میشتود با كسی بود و هیچكس نبود ،تولد این هیچكس را اگر امشب كه به دنیا آمدهام اعالم نکنم چه كنم!؟ /71آذر7931/
علی عبدالرضایی | 32
یکیبهدو با دوی تیر
دار و ندارِ من از عشتق تویی كه چون تیری از تیر پرتاب شتدی تا بر سنگِ سینهام خط بیندازی .خطی چنان میخی كه مسلمانان كوفی بخوانند و قرآنیان ناسخ و منسوخ را بهانه كنند! و این یعنی كه اگر در قرآن تناقض دیدی ،باید به آن آیه كه دیرتر آمده استتتناد كنی و این یعنی كه حتی خدا مدام خودش را تصتتحید میكرد .حتمن خواندهای در عهد عتیق كه اول واژه بود و من گواهی میدهم تویی آن كلمه! آنحرف تویی كه هی كلماتم را بیدار میكنی و از باالی لب پرتاب! من هم خدای هنوز ناقصتی هستتم كه تنها عشتق كاملم میكند .عشقی كه تیر را شروع میكند تا پایان بهار ممکن نشتود دیگر! پس اگر علما میگویند كه قرآن كاملستت؛ ردِّ ناسخ و منسوخ میكنند در حالی كه هم ناستخ و هم منسوخِ متنی كه منم؛ تویی! من هرگز نمیتوانم حقیقتم را اكران دهم اما تو دائم میتوانی درو را اثبات و اینگونه در حقیقت تختخواب كنی. من یقین دارم كه مرگی در كار نخواهد بود اگر عشقی در میانه باشد ،و اگر عشق باشد كه آغوشی دارد در من از همیشته گودتر ،پس تو خواهی ماند تا مرا بمانانی و چنان بخوابانی كه امشتب هرگز تمام نشود .و من باز یقین دارم كه روزهای بزرگ این دنیا ستتهم توستتت ،و چون كه از بهدنیا چاقترم ،طوری كه خانهات نلرزد چنان میرقصم امشب كه مرگ از آدم فرار و تنها عشق بیاید در دلت چنان بنشیند كه دیگر درد نکنی در دل ،دلدرد نکنی طوری كه حاال در وا كرده در دردِ دل! تو از امروز زیادتری! خیلی زیادتری از این روزها كه در برابر فردایت كوتاه آمدهاند ،و من یقین دارم كه یک ستال دیگر در چنین روزی چنان فشتارت میدهم كه ستنگ ستینهام خُرد شتتود ،و این یعنی كه تو اهل سالیان زیادِ هنوز نیامدهای ،و این یعنی كه هم ناسخ و هم منسوخ توئی و من در هر دو متنی كه میخوانی نه قرآنم ،نه عهد عتیق! بلکه با توهای تو در توهای هایهای هایها هایم! هایهایم!
| 33ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
خطاب سوفی به فرزندِ دكّانبستهی شعر
اگر یکی دستتتی در ادبیات داشتتته باشتتد و روزانی دور و برم پلکیده باشتتد ،محالستتت كه در بستتیاری نیاموخته باشد از منی كه آبشارِ پرسشم تحصیالتِ صدا دارد ،با اینهمه اما استاد كسی نبودهام هرگز! بسیارند آنان كه گارد دشتمن گرفته باشتند و پرستتش كنند مرا در خلوت و سر از سرِ آثارم برندارند اما هرگزاهرگز مرادِ كستی نبودهام منی كه در خواب هم غلت نمیزنم مگر به قصتد كشف .كار من وارد آوردن ضربتست بر خط فکر! خط انداختن روی صورت شخصیتهای نوشتاری ،پیشهی منست! به آغوش من هر كه تاكنون آمده زخمی مقدس برداشتته و فراری شتده تا دشمنی كند با منی كه دوستی نمیكنم مگر با غیر! اما این تنّفر این دشمنی فقط تا وقتی كه مینویسند عینهو عشقست! عشق را كه با ریال نمیسنجند پسر! خودكار بیكار كردهای و كركرهها را كشیدهای كه چه!؟ گرچه دوستت ندارم داشته باشم تو را باز به نزدیکی ،اما تو هرجا و هر وقت كه بنویسی ناگزیری یکی را در من صتدا بزنی ،پس از چه میترستی كه اینگونه دكّان تخته كردهای!؟ من تو را هرگز نمیبخشم چون امیر فکر را به كمرباریکی تودهایزاد فروخته از آن فجیعتر ،تروی فراموشیِ فراموشكاری كردهای كه عاقبت بدان بیمار شتد و مرگ را حتمی كرد! او خود قربانیِ خودست از فرط فراموشی! پس تو را كه فرزند و مدیر فکرهای منی و خوب بهخاطر میآوری ،چرا به او ربطستتت كه از فرط ناتوانی دستتت رد بر ستتینهی نیکی زده!؟ مرا دوست محالست كه در كار باشد اما معدودی مدام در آینهام قد برمیدارند! پس دوباره در خلوت صتدایم بزن و علیه علی ادامه بده ،تو تنها مال خود نیستی بلکه چندین ساله مغزی خالصانه صرف تو شد تا امیر نقد باشی ،نه كه هی نسیه رفتار بزنی و فخر بفروشی برای هیچ! برای پشم! گرچه خطا كردهای اما اینانی هم كه علیه تو چوب برداشتهاند جز سایه نیستند افتاده بر دیواركی كه ما هنوز بر آن میشاشیم! گیرم كه چند استم و امضتای خوبنشتاشیده علیه تو لیست شده باشد ،خب خود به مستراح كاروان بردهای پسر!؟ كیر را برای گاییدن آفریدهاند نه خواب دیدن! خاک بر سترت كه نویستش را خالص كردهای از ترس شتاشیدن بر آنان كه یادت داده بودم چگونه سترپاسرپا بر سر و كلهشان بشاشی .تو شاعر نیستی درست! اما پسر شعری، پس وخی و از دوباره شق كن كه عالم عالمِ اسبابست. /77آذر7931/
علی عبدالرضایی | 34
رقابت یا حسادت!؟
ایرانیها مطلقن با خودشتان رقابت ندارند ،آنها فقط وقتی از بردشان لذت میبرند كه یکی دیگر ببازد، یعنی فقط برای این زنتدگی میكننتتد كته یکی دیگر بمیرد و این یکی از بزرگترین معضتتتلهتتای فرهنگی ایرانیهاست .ما درک درستی از سود نداریم ،نمیبریم كه سود ببریم بلکه میبریم تا یکی را كه نامش دشمن استت شتکستت دهیم .ستال 92كه بعد از ستیزده ستال حذف ،كتابم در ایران منتشر شد ،هیچكدام از مثلن دوستتان شتاعرم خوشحال نشدند ،نه اینكه حزباللهی و حکومتی باشند نه! به نهر نویسندگان مستقلی هم هستتتند ،فقط دركی از رقابت ندارند ،در واقع اینها رقابت نمیكنند بلکه تنها حستتادت میكنند! آن ستتال دوستتان مطلقن ستعی نکردند كتاب خودشتان منتشتر شتود اما همهجور تومار و نامهی اعتراضی به ادارهی ستتانستتور ایران فرستتتادند تا جلوی تجدید چاپ كتابم گرفته شتتود و من باز ممنوعالقلم شتتوم! و این یک بیماریست كه هر روز به سرعت سرایتش در ایران افزوده میشود. چرا كسی تالش نمیكند ببرد ،بدون آنكه یکی دیگر ببازد؟ شادی مادی نیست ،انرژی نیست كه مدام از یکی دیگر سلبش میكنند تا نصیبشان شود. برخی مدام میپرستند چرا آنها دارند و ما نداریم ،و این اعمال حستادت استت نه عدالت! شکاف بین دارا و نتدار را آنجتا نته بیعدالتی بلکه بیشتر حستتتادت پر كرده ،یک عده ناراحتاند كه چرا آنها لذت میبرنتد ،در واقع بته لتذتی كه بقیه میبرند فقط حستتتادت میكنند و خود نمیخواهند كه لذت ببرند چون اساسن دركی از آن ندارند .چقدر خوب است كه بخواهیم همه حال ببرند نه اینكه ضدِ حال بزنیم! میگوید «فالنی زرنگه ،خوب باال كشتیده» ،در واقع او عدالتجو نیست بلکه حسادتپیشهست؛ چون رذالت و ریا و چپاول را زرنگی میداند و منتقد بیعدالتی نیستتت ،برای همین آنجا عدالت وجود ندارد ،در عوض تا دلت بخواهد بالهت وجود دارد.
| 32ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
تفکر ویروسی
خدا ولش كرده بود پول نداشت چیزى بخرد دستش را گرفتم بردم فروشگاهِ روبهرو هرچه دلش خواست كش رفتم… چند ستطرى را كه این باال نقش ایفا مىكند دوستت دارم ،بعضى شعرهام قیافه ندارند اما زندگى دارند، زندگینامهی مناند ،نبردهام آنها را در زبانهاى البیرنتىم كه تخیل را ضربه فنى كنم ،با فرمشان ور نرفتم كه نافُرمشان كنم .پن سطرىاند اما پر از فوتون ،پر از ویروسِ داستانى و تفکرِ میکروبى ،من اینگونه شعرها را كه ادعایى هم ندارند اعتراضتىترین مىدانم ،به راحتى هم به دست نمىآیند باید اینگونه باشى ،نباشى تقّى بته توقى بخورد لو مىروى ،نمى توانى این ادا كنى و آن بکنى ،چیزى كتته این روزهتتا متُد استتتت ،هر چتته اُپورتونیستتت شتتده بچه معروفِ هنرى ،هر چه نون به نرخِ روز خورِ اُپورتونیستتت شتتده معترض! همه علیه حکومت استالمىاند اما اگر دقیق شتوى مىبینى نتیجهی اعتراضهاشان با خواست ارتجاع تطابق دارد .پس اینها بر آنها نیستتتند با آنهایند ،اغلب هم رُل قهرمان ایفا مىكنند اما برادرِ تنى ترساند ،چون نمىخوانند، نمىدانند ،اطالعات كاتالوگى دهنشان را صاف كرده ،ویکیپدیا این ویکیپدیاى لعنتى همه را گاییده ،دیگر كسى را حال كتابخوانى نیست ،خواننده كمیاب است ،خایه نایاب! خالصه زن و مرد ندارد ،شاعر و هنرمند اگر خایه نداشتتته باشتتد كالهش پسِ معركهستتت ،نهایتِ همین بىخایهگى موروثىستتت كه موجب شتتده فکرشتان راستت نکند ،راستت نرود ،همه چپ كردهاند و این روزها نهایتِ كار ستیاسىشان ،فوكوس روى بالماسکهى در پیش است ،مىگویند جناح راست با صرف هزینهى هنگفت بنا دارد كه خاتمى را بزند و این یعنى فالنى چپ استتتت ،چپ و راستتتتتان را گاییدم كه هنوز دل بستتتتهاید به مال! آن هم از جنس ستتتید صادراتى! به این جماعتِ پشم ،آغا! عوظما! مردم خوب ایسایى ،هنده فیلى بزن. /77آذر7931/
علی عبدالرضایی | 31
مرگ قدیمیست
اگر كهنه را تف نکنى ،اگر باالش نیاوری تا ابد بازیات میدهد .تازه اما بازى ندارد با كستتتى .نو خودِ زندگیست ،نو خطرناک است .باید با كله به سمتش بروی وگرنه از دستش میدهی .مثل شعر نو .بلد نیستی حتی از رو بخوانی ،با اینهمه دستت تو را میخواند .دعوتت میكند به قهوهای ستر میز فردا ،استخاره نکن! برو! تصتتمیم در گذشتتته اتفاق افتاده به درد نو نمیخورد .مدام ترس تو را صتتدا میزند .دوستتت استتت یا دشتتمن؟ ول كن! بگذار در تو وارد شتتود ،پیداش میكنی .كلهات را انبار نکن! آدرس عوض شتتده ،آنچه پیشتر به حافهه دادی حاال مرده .حقیقت االن است نه در دیوان حافظ! غزل مدام حالت را گرفته نه فالت را! حقیقت همیشته زندهست ،تازه ست .مرگ قدیم است ،زندگی جدید .با تازه زندگی پیشنهاد میكند ،شعر نو از تو درخواست خطر میكند .حافظ ولی توی حافهه زندانیات كرده ،حبست كرده تا مرگ بیاید؛ چون قدیم است ،پیشاپیش تو را كشته اما هی پند میدهد كه مواظب باش! ستتتارا عاشتتتق داوود بود ولی نبود ،چون داوود قدیمی بود .البته داوود قدیمی نبود؛ رابطهاش با ستتتارا قدیمی شتده بود .یک شتب كه در پارتی علی مست شد و سارا را بوسید ،داوود دید ،دید كه سارا هم او را بغل كرده ،او را پس نزده ،پس خیال كرد كه ستارا دیگر عاشتق او نیست .سارا بود اما دیگر زنده نبود ،چون داوود دیگر مرده بود ،علی ولى نو بود .او را نمیشتتناخت ،پس در را باز كرد كه وارد شتتود .یک هفته با هم خوابیدند .خطر برطرف شتتد حاال باید طرف ستترا داوود میرفت ،رفت! اما داوود تمام درها را بستتته بود، ستارا دیگر قدیمی شتده بود ،ابراهیم كه بیخود سرا هاجر نرفته ،رفته!؟ نو خطرناک است اما زیباست مثل زندگی ،همه میخواهند تازه شتوند اما دلش را ندارند .باید از دستت بدهی ،آستتان نیست! به دست آوردن فقط كمی تالش میخواهد ،از دستت دادن اما آستان نیست .ترسهات را صدا كن ،عقبنشینی میكنند ،بعد زنتدگی پیش میآیتد ،و خطر آغتاز میشتتتود .آنهتا كه پالن میكنند ،آنها كه تصتتتمیم میگیرند هرگز نو نمیشتوند .تصمیم از گذشته میآید و نو آیندهست .مثل یک نوزاد در لحهه عمل كن .حتی نوزاد همسایهام، آلبرت ،وقتی كه شتتیر میخواهد خجالت نمیكشتتد فوری گریه میكند؛ از این نوزاد كه كمتر نیستتتی! برای اینكه تازه شتوی باید در آینده باشتی .یعنی همین كه حس كردی در باز شده بپر! این آن ،این لحهه را توی آینده پرت كن! اصلن سخت نیست فقط باید بتوانی از دست بدهی آنوقت بهدست میآید.
| 31ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مخاطب لیالو فقط لیالویست!
تمام ادبیاتها بیهیچ شتناختی ،از زیباترین زنِ زمان ،بدترین تصتتویرها را بهدست دادهاند ،برای همین همیشه دلم برای شیطانِ جذاب و دوستداشتنیِ ادیان میسوخت .ادیانی كه برخیشان معتقدند ،خدا در آغاز آفرینش جفتی زن و مرد آفریتد امتا در ادامته ادعای آغازین خود را فراموش كردند و مدعی شتتتدند كه زن (حوا) را از دندهی چپ مرد خلق كردهاند و هنوز نگفتهاند تکلیف آن زن آغازین چه شتتتد! لیلی یا لیلیث یا لیلیت همان زن اول جناب آدم استتت كه نخواستتت مطیع اوامر آقا باشتتد و طغیان كرد و آدمی این معشتتوقِ واقعی و اپدی را برای همیشتتته از دستتتت داد و مدام به دختران حوا كه تنها ظاهری زنانه دارند و جز مرد نیستتتند ،دل بستتت .البته بعدها همین ادیان ،لیلی این زیباترین كمرباریکِ تاریخ را شتتیطان خطاب كردند و آدمها را مدام از او ترساندند. برای شتناخت و مواجهه با هر مفهوم و اندیشتهای ،نخستت باید به درک دقیق استعارههایش رسید .در مجموعه شتعر «لیالو» كه اخیرن در نشتر كال منتشتر شتد ،از استعارهی شیطان پردهبرداری میشود و نشان میدهم چرا زن دروازهی گناهِ مذاهب ابراهیمیست! برای درک فکرها و نشانههای این كتاب باید به تغییر و تبدیل سه حرف «الف ،ی ،و» به همدیگر یا به اینهمانی دو حرف «ل ،ر» در كلمات و اسامی مختلف توجه ویژه داشتتتت؛ چون بارها اتفاق افتاده این حروف در پروستتتههای زمانی به هم تبدیل شتتتوند .از این جهت كلمتات و استتتامیای چون لیال ،الرا ،لولو ،رارا ،ریرا ،لیلو ،الال و… همته لیلی معنی میدهند و این در زبانهای مختلف نیز اتفاق افتاده استتتت .مثلن لیلیت ،لیلیث ،لیلیان ،لیلیثو… همه و همه همان لیلیاند. خیلیها تاكنون به تفاوت دو منهومهی نهامی یعنی «خسترو و شیرین» ،و «لیلی و مجنون» پرداختهاند و همه این فرق را در تفاوتهای فرهنگهای ایرانی و عربی دنبال كردهاند بی آن كه توجهی علمی به اسامی لیلی و مجنون كرده باشتند! اگر در ادیان ابراهیمی زن (حوا) زادهی مرد تلقی میشود ،در لیلی و مجنون ،مرد جنس زن میگیرد و مدام ستتایشگر اوستت .در انبوه رستالههایی كه تاكنون دربارهی منهومههای خمسهی نهامی نوشتتته شتتد حتی یک نفر به این تاكید نهامی توجه نکرد و در كتاب لیالو از این راز پردهبرداری میشتتود و مخاطب دیگر برای شتناخت «ریرا» در شتعر معروف نیما سرا اسامی بومی نمیرود ،بلکه درمییابد ریرا نیز اسم دیگر شیطان یا همان لیلیست ،لیالو كتاب فکر است ،مدخلیست برای انقالبی فکری ،فمنیسم لیالو بکر و ریشتتهایستتت و درک آن كمک میكند تا همه بفهمند بدون تحقق برابری جنستتیتی ،تحقق آزادی نیز
علی عبدالرضایی | 34
ناممکنستتت .از این جهت ،لیالو به درد مخاطب معمولی شتتعر فارستتی نمیخورد بلکه مخاطب لیالو فقط لیالویستت .البته در بسیاری از شعرهای لیالو با عشقی آنی طرفیم ،عشقی كه باعث زبانلرزه در زمین شعر میشتتود .اینكه در لحهه یکی را بخواهی كه هرگز اینطور خواستتته نشتتد ،مهمستتت .گاهی یکی را ناگهان طوری برای خوابیدن میخواهی كه هرگز كسی در خواب هم ندید ،اما او این شانس را از زندگی دری كرده میرود سترا معامله و كار را خراب میكند .برای همین لیالو ضد عقد و صیغه و مالکیت جنسیست .لیالو میگوید همین دم را عشتقست اما مذهب ضد دمست ،پدرسگ اكسیژن نمیدهد اما مدام منواكسید باز پس می دهد .از این بابت لیالو فقط مجموعه شتعری به رستم شتعر فارستتی نیست بلکه محل تفکّرست .اگر در جایی از خوانش بگویی عجب ستتتطری! یعنی كه قاقی و ول معطلی! در لیالو جهت معنی عوض شتتتده ،از لحا درونمتنی در شتعر فارستی كاسهكوزه ها را شکسته ،دیگر وقت تنفر ادیپی نیست .معنا از لیالو دوباره آغاز خواهد شد ،آنچه كه تاكنون ادبیات فارسی خیر میدانسته در لیالو بهطور كامل به فاک رفته و استتیک شتترّ به عنوان رویکردی معناستتاز به عرصتته آمده و از این طریق به بازتعریف بستتیاری مفاهیم حتی پایهای پرداخته .واقعن شترّ چیستت؟ شتیطان كیستت؟ كستی میشناسد؟ خب اگر میشناختند ،بعد از انتشار لیالو همتهجتا جار نمیزدند و مرا شتتتیطانپرستتتت نمیخواندند! من یک پارتیزان فرهنگیام ،در تمام عمرم كار پارتیزانی كردم علیه تحریف ،علیه حذف ،علیه ستانسور! پیشتر تقلیل من به عبدالرضایی آنارشیست ابلهانه بود اما عبدالرضتایی شیطانپرست واقعن تعبیر احمقانهایست .من بیش از دو دهه دربارهی آنارشیسم نوشتم چون بیش از هفتاد سال در جهان فارسی زبان تحریفش كرده بودند .تقریبن سه دهه دربارهی شرّ نوشتم و از استتتیک شتر گفتم چون هنر و ادبیات پند و اندرزی فارسی مطلقن دركی از شرّ و شیطان نداشت و بزرگان ایرانی طی قرنها شیطان را تحریف كرده بودند .من یک پارتیزانم ،یک فایتر كه از همهجور سانسوری انزجار دارد .من و پرستش ،حتی من و دوست داشتن همیشه با هم غریبه بودیم ،یک فایتر واقعی نه دوستی دارد ،نه چیزی را دوست ،پرستش رو كی می!؟ بیخود نیست كه در بسیاری از شعرهای كتاب «لیالو» دقیقن خالف تئوریهایی كه بهشدت بهشان باور داشتم عمل كردم. /72آبان7931/
| 39ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
برای ایستادن قد مناسبی داشتند
نوزده ستتتال پیش ،ایستتتتاده آن روبهرو یک قد بلند و دو چشتتتم تند! یکنقطهام كه زُل زده از دور در ترسهتای گلشتتتیری! مانده بودم مات كه چگونه او را مات كردهاند! تاثیرگذارترین روز زندگیم! روزی كه چندین ستوال در ذهنم ساخت كه هنوز ماندهاند بیپاسخ! روزی كه فهمیدم قاتل و مقتول هر دو یکنفرند، روز ضتجّهی گلشیری! روزی كه هوشنگِ داستان را دق داد اما چرا!؟ روزی كه هیچكس نباید فراموش كند، نه! فقط به خاطر «محمد مختاری» نیستتت ،فقط برای پوینده نیستتت كه این روز مهمستتت! من به شتتخصتته مختتاری را هر ستتتاله تکرار می كنم تا این روز را از یاد نبرم ،روز رمز ،روز راز! روزی كه مرگ فوری بود، عربتده فوری! روزی كته زنتدانی و زنتدانبتان هر دو یتکنفر بودنتد ،روزی كته ترس خواهرِ همته بود اما شتجاعترین گلشیری را فقط آن روز دیدم ،چرا!؟ چرا هنوز ایستادهام آنجا؟ زیر آن درخت مفلوک كه شاهد بود چگونه در ستتاعتی زندگیام بال شتتد! روزی كه فهمیدم بالهت خودیستتت ،دشتتمن خودیستتت و هر لحهه دارد زیر پوستتتت نقشتته میكشتتد! روزی كه ایران را غریبه كرد ،روزی كه مرگ عادی شتتد ،و شتتک همراهی همیشگی! چه سهمگین روزی كه هنوز شب نشده ،هنوز دقیقن آنجام! روزی مهم كه هرگز از یادم نمیرود ،شما هم فراموش نکنید. شعر «برای ایستادن قد مناسبی داشتند» از کتاب «فیالبداهه» عکس فوری دیدی؟
عربده فوری
مرگ فوری بود
روزنامه را دیدی؟
چه سرسری رنگ شد دیدی چگونه در آینه جا ماندیم چه تیپا خورده میآمد چه تیپا خورده باد میآید حادثه مثل درخت افتادهست مرگ را هوار كشید و برگها را برد
تاالپ!
علی عبدالرضایی | 42
و از خوابهای خودش بیرون كرد صدا به جایی نرفته تیر خورد
مُرد
رادیو خش دارد و دنیا دمر افتاده است كه نبیند دیدی؟
كه نشنود
چه برنامهها كه در سر ندارند فریاد را وقتی كه دفن میكردیم در گلو جناب مجری شنید
توی تلویزیون
و «دنبالهی برنامه تا چند لحههی دیگر» آمد مات ماندهایم
شدیم
وقتی كه از گریه آمدیم دریای دیگری گذاشتیم جای البرز ما سالهاست در كوچهای پرت
پشت فرمان ایستادهایم
و هی بوق میزنیم بوق میزنند بووق! برنمیدارم توی گوشی فوت كرده است باد دستم نمیرسد دستم نمیرسد این لکهی سیاه این ماه شوم را از دامن تو پاک كنم آسمان! نه باد
كه از پشتبام این نامها افتاد
نه باران
كه چتر ما را باز میكرد
هراس من از بیباكی دو نارون بود دو ایستادن كه دیگر نداشتند عکس فوری دیدی؟
نداریم مجله فوری
مرگ فوری بود
| 41ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
دنیا دمر افتادهست كه نبیند رادیو خش دارد كه نشنوند شنیدی؟ شاید مرگ سهم كسی باشد كه با خودكار و دار خودش خواست بنویسد بنویس!
ما كه در گریه چادر زدیم
چگونه پشت مردی بایستیم كه پشت هیچكس نیست؟ چرا دوباره در نمیآریم مردی را كه صبدها در آینه جا میزنیم و جا میگذاریم روایت اینجا درخت بود كه وقت افتادن
قد بلندی داشت
نگفتم! حادثه این دو مرد بود
كه افتاد
افتادهست
چرا سکوت كنم؟ برگهای ریخته را هم دنبال دنبال میكند باد باد سبکسر! /71آذر7931/
علی عبدالرضایی | 42
عشقم گفته فحش نده
همهی ما مالک چیزی هستتیم كه مال ما نیستت وگرنه دنیا دزد میخواستتت چهكار؟ یکی از ماشین تو خوشتش اومده ،برش داشته و برده ،تو كه اینهمه داری ،واسه چی شکاری!؟ ولش كن! دنبالش نکن! مگه بتابات كه خونهش از برج میالد هم بلنتره ،قبلن دزد نبود!؟ هنوز هم میدزده اما قانونی! تازه آقا چپ بوده، اونم چپِ كارگری از جنس تودهای كه حاال تعلق به صتتفِ دوم ستترمایهداری ایرونی داره! بابات چپ بوده، هنوزم داد میزنه كه هستت اما اغلب شتبا با یکی از مُنشتیا توو رستوران برج میالد میلُمبونه! من همیشه از خوكا بدم میاومد ،یعنی هرگز از ستتگا خوشتتم نمیاومد ،از اونایی كه لقمهشتتون رو توی كاستتهی بقیه پیدا میكنن هنوز چنتدشم میشتتته! در حتالی كته گاهی ناگزیری ،ناچاری كه بدزدی وگرنه میمیری یا جوری زندگی میكنی كه انگار مردی .بابات یه تودهایِ تنها بود اما هرگز مرد خلوتی نبود ،مادرت رو كه دزدید تازه معنا شد ،واسه اینكه بهش وصل شه ،باید از مردم میبرید .پس به همه گفت وقتی كه میبینمش ،هم دست و هم پاهام گم میشته ،و این یعنی كه دیگه با اونا هم دستت نبود ،باهاشتتون پا نبود! اما كاسب كه بود ،چرا كلیمیتا همته پول دارن؟ چون تا بخوایی هوای هم رو دارن! فرقه حلقهی پولستتتازیه نه فکرپردازی! حجتیه فرقهست ،حزب توده فرقهست ،فرقهی جاسوسی! فرقهی روسی! فرقهی چاپلوسی! اهل فرقه و فرقهبازی كه باشی مثل حلقهی زنجیری به هرچی متصّل میشی ،چون بیزینس جز پول هیچی نداره ،واسه اینه كه پولدارا همه بدبخت و فقیرن! پول داشته باش و خوک شو! عینهو عسگراوالدی! پول داشته باش و رییسجمهور شو، عینهو ترامپ كه حاضتره دنیا زار بزنه اما یه قرونش بشه دوزار! بیت رهبری هم بهشدت پولداره! جمهوری استالمی به پیشترفتهترین دستگاه نامشویی مجهزه چون پول داره ،جمهوری اسالمی قادره از كسی كه امروز براش آدم میكشه فردا یه مبارز و آزادیخواه بسازه ،حیف كه هیشکی نمیدونه این دستگاه سیاسی رو كدوم حزب جاسوسی اداره میكنه .كاش یکی كه كار سیاسی میكنه بیاد و با این قرائت ،پروندهی قتالی زنجیرهای رو دوبتاره از نو بخونته و ببینه چرا مختاری؟ چرا پویندهی بیچاره؟ این طفلیا رو بردن چون هر كار كردن فرقهای نشتتدن! فرقه دزدستتازه ،فرقه براتون برج میستتازه! فرقهایا همه قانونمدارن ،كستتی توو فرقه دزدی نمیكنه ،اما اختالس توو فرقه مقدّسه! ایران رو فرقه و فرقهسازی به این روز انداخت! فرقهی حجتیه! فرقهی مدّاحان رهبری! فرقهی اصتالحطلبان تودهای كه تکتکشون توی… رودست ندارن .این سه نقطه هم هیچ ربطی به سانسور نداره ،دستپختِ دوستدخترمه كه من و متنم رو خیلی خوب میخواد.
| 43ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بیزینسمن آمریکایی در حکومت عربی
ترامپ یک بیزینسمنست ،یعنی از هر كلمهای كه میآورد سود میبرد ،چند صد میلیارد دالر اخیرن از جیبِ آلستتتعود كنده و حاال هم احتمالن دارد تیز میكند برای شتتتیخ درمالیدهی امارات ،پس اینكه خلی فارس را عرب میخواند در راستای همین بیزینسست ،پیشتر مفصل نوشته بودم كه از این لحا ایران هم در واقع كارچاقكن آمریکاست ،طی این جنگهای زرگری كه هرازگاهی اتفاق میافتد ،آمریکا بیزینسش را پیش میبرد و حکومت عربی ایران نیز رخصتت و فرصتی پیدا میكند كه توی سر ایرانیها بزند .بیخود كه نیستت المشتنگهی اینروزها! در یک گوشتهی آمریکا ستیدِ صتوفی ظهور كرده و در گوشتتهی دیگر مسید جنگلمو! ستمتی پستر حاجی زمِ هیچیندار با آمدنیوز دارد همه را مشتتغول پشتتم میكند و در سمت دیگر گفتوگوهای دم به ستتاعتی صتتدای آمریکا با مهدی خز كه یک روز در میان اعتصتتاب معدهای میكند .كار ملت شتده خواندن دربارهی چالش ستنگ و آتش و مالش خز و روستریدری از سترِ چهارشتنبه و خالصه خدایی همه را حستابی گذاشتهاند سرِ كار! همینروزهاست كه رفتارزنی جماعتی چالهمیدانی را بهانه كنند و همه را یکستر هرجومرجطلب بخوانند و بیفتند به جانِ بیچاره آنارشیستها كه از هر طرف در محاصرهاند! هزار ستتال پیش شتتعری نوشتتته بودم به استتم «خلی عرعرعربی» و در آن از مادرِ ستتیدها كه فرزندانشتتان بدنامشتان كردهاند ،دفاع كرده بودم .اما طی دو روز گذشتته این شعر چنان در فضای مجازی پخش شده كه حیرتناکستت ،ایرانیها توقع دارند بیزینسمن آمریکایی مفت و كالذی از منافع شان دفاع كند در حالی كه تمام كتب درستی و دانشتگاهی سته استتان و ایالت ایران یعنی فلستطین و لبنان و سوریه پر است از خلی عربی! تازه عالوه بر مادرجنده حسن ببخشید سید حسن رهبر حزبا لبنان ،بشار اسد نیز مدام در نوشتار و سخنرانیهاش از خلی عربی جای خلی فارس بهره میبرد و یکی هم نیست به این لندهور دیکتاتور بگوید پیشدی.
علی عبدالرضایی | 44
ریاضیات سیاست
دارم كتابی مینویستتم با عنوان «ریاضتتیات ستتیاستتت» ،در این كتاب به ارزش گزارههای ستتیاستتی و حقیقتهای ماتریستتتی میپردازم ،و اینكه دستتتتكاری در بازی متغیّرها تا چه اندازه میتواند در معادالت ستتیاستتی دنیا تاثیرگذار باشتتد .مثلن در معادالت ستتیاستتی خاورمیانه ،چهار كشتتور ایران ،استترائیل ،تركیه و عربستتان از زمره متغیرهای اصلی محسوب میشوند و ترامپ به عنوان سناریستی خبره ،با هر حركتی كه به مهرههاش میدهد ،تعادل منطقه را بههم میزند و خوب میداند با چه حركتی تعادل را باز به منطقه برگرداند. او همین كار را با متغیّرهای اصتلی كشورهای خاوردور هم دارد انجام می دهد .چهار كشور چین ،ژاپن ،كره جنوبی و كره شتمالی از زمره متغیرهای اصلی منطقهی خاوردور محسوب میشوند .ترامپ با اینكه حقیقتی جز پول نمیشتناستد ،طی ستال گذشته ،بازی ظاهرن هولناكی را با دو كشور ایران و كره شمالی به مثابه دو كشتور شترّ ،در دو منطقهی خاورمیانه و خاوردور آغاز كرده و با برجستهسازی نقش تخریبی این دو كشور، موفق شتده قراردادهای تستلیحاتی سنگینی با دیگر كشورهای هر دو منطقه منعقد كند! ترامپ رییسجمهور آمریکاست ،و اگر به عنوان نمایندهی یک ملت ،بر خالف اوباما ،نتوانسته چهرهی جهانی محبوبی از خود به اكران بگذارد ،اما با اعمال ستتیاستتتهای زیركانه موفق شتتده كشتتورش را از ركود اقتصتتادی نجات دهد. میخواهم عنوان كنم كه از نهر ترامپ دوستت و دشتمنی وجود ندارد بلکه آنچه اهمیت دارد مشتریست. مثلن او بعد از انعقاد قرارداد چهارصتد میلیاردی با عربستان ،تالش كرد تمام كشورهای منطقه را با آلسعود متّحد كند و دقیقن در لحههای كه ایران در خاورمیانه منزوی شده بود ،بیتالمقدس را پایتخت اسرائیل نامید تا ایران را از انزوای ستتیاستتی خارج كرده و تعادل را دوباره به خاورمیانه بازگرداند؛ تا باز بتواند با برنمائی شیطان ،قرارداد تسلیحاتیِ تازهای با یکی دیگر از كشورهای پولدار شیخنشین ببندد. /87آذر7931/
| 42ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كار ادبی جز خرابكاری نیست
دوستش دارم ،خیلى! خوب مىخواند اما هنوز مانده بفهمد چرا خودم را هى خراب مىكنم! در دانشگاه نویسش خالق یادش ندادهاند و نمیداند كار ادبی یکجور خرابكارىست .یک نویسندهی خالق ناگزیر است مدام انقالب كند و این تغییر ممکن نمىشتود مگر با شتورش علیه خود ،خودى .دیگر آن دیگرى وجود ندارد ،هركه عضوى از جمعیتىستتت كه در توستتت ،تا مىتوانى با خودت روراستتت باش! تنها اشتتتیاق به این انحراف ماندگارت خواهد كرد .شتتاعر اگر خراب نباشتتد ،اگر خرابكارى نکند كارمندىستتت كه جز از اخالقِ مألوف دستتتور نمىگیرد .نوشتن خودكشىست و نویسنده مازوخیستى كه آزار نمىبیند مگر با شکنجهى آن دیگرى كه فکر مىكند حق با اوستتت! اگر علیه عادت كه خالقِ اخالق استتت شتتورش نکنى خالق نیستتتى ،مردم عاشتتق طوطىاند ،شیفتهى میمونهایند چون خودشان هم جز تقلید نمىكنند. دوستش دارم ،خیلى! دخترى ژنىستتت ،خواهرش مدام بهش هشتتدار مىدهد كه على همه را ول كرده مواظب باش! مادرش همیشته میپرستد این چه جور ادیبىستت كه ردّى از ادب در كارهاش نیست؟ عمرت را با این دیوانه تلف نکن دختر! این بزرگترین مشکلم با هرچه دلدار بوده كه از بیست سالگى داشتهام .همهشان هم به این دالیل یک جاى رابطه عوض شتتدند ،عوضتتى شتتدند و تعویضشتتان كردم .این آخرى را یکجورهایى یکجورِ دیگر دوستت دارم ،انگار از آنیماى خودم پدید آمده ،بدجور دوستتداشتتنى ست .مایل است با من معاصر باشد، ستعى مىكند دركم كند ،دخترِ تیزىست ،خوب مىگیرد اما هنوز نمىداند كه با ما كسى معاصر نیست .براى همین بهزودى دچارِ یک تنهایىِ وحشتناک خواهد شد ،هنوز به نشنیدن ،به ندیدن معتاد نیست ،پریشب بهش گفتم از عهتدهى انجامِ این تنهایى فقط نبو برمىآید ،از اینجا دیگر بدن به كار نمىآید ،باید آنقدر بخوانى كه مغزت عضالنى شود ،روى چشمهات كار كن ،آنقدر كار كه در خیابان پوزهى آدمها را ببینى ،گوشهاى دراز برخى و دندانهاى تیزِ برخى دیگر را ،ببین چگونه به هم شاخ مىزنند ،نترس! برو توى شلوغىِ مترو به این حیوانات بخند!
علی عبدالرضایی | 41
دوستتش دارم ،خیلى! اما نمىتوانم به خاطرش مثل همه باشم ،مثل همه بنویسم ،متاسفانه جز من كسى نیستت كه اسمى باشد و خراب بنویسد و نترسد از یکكاره از دست دادنِ اسم ،برعکس! هستند بسیارى كه خراب آغاز كردند تا جنجال استتمىشتتان كرده بعد آقایى كنند و حضتترتِ اخالق قلمداد شتتوند! من از این حضرات كه این روزها حتى پوزِ چگوارا را زدهاند بیشتر مىترسم! این دسته تنها از بركهى فرصتطلبى آب مىخورند كه خواهرِ تنىِ ریاكارىستت ،پس ادامه مىدهم به این خرابكارى حتى اگر قرار باشد این آخرى كه دوستش دارم خیلى ،عوض شود ،عوضى شود ،تعویض! /81آبان7931/
| 41ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
تعارف بیتعارف
از یکجایى باید تعارف را بگذارى كنار و بزنى به ریشتتته كه موجب هجمهى فیک شتتتده ،رهبر فیک، روشتتنفکر و نویستتندهی فیک ،مالنده و خواننده فیک ،و در نهایت زندان و زندانبان هر دو فیک! یکجایى باید به ستتیطرهى جندگى فرهنگى به لمپنیستتم فرهنگى پایان داد .باید نستتل جوان یاد بگیرد دقیقتر بنگرد یا دوباره نگاه كند! براى اینكه یک روشتنفکر شتعورى ،در واقع یک روشتنفکر واقعى را شناسایى كنیم اول باید خیل روشتتنفکرهاى شتتعارى را كنار بزنیم .روشتتنفکر شتتعارى همانطورى كه از استتمش پیداستتت كسىست كه مدعى چیزىست كه نیست؛ یعنى مثل یک لمپن ربطى به كارى كه فکر مىكند یا نشان مىدهد كه دارد مىكند ندارد .او مثل انگل از الشهى مدیا تغذیه مىكند ،بازیگرىست كه هر لحهه نقش عوض كرده حتى مىتواند باورپذیرتر از نوع واقعى ،ایفاى رُل كند ،او ستلطان ستطد استت ،از حداقل كنشهاى سیاسى برخوردار نیستت اما مىتواند صتادقانه علیه كستى بجنگد كه خودِ اوست ،لمپن-روشنفکرها همه از دم دُن كیشوتاند ،با این تفاوت كه مىدانند دارند فقط شعار مىدهند ،هر كدامشان مدام سنگ كلمهاى كور به اسم «مردم» را به ستینه مىزند چون مردم هرگز از مُد نمیافتد چون مردم همیشه مُد است چون مردم یک نفر یا گروهى خاص نیستتت كه مدعى ش تود ،لمپن-روشتتنفکرها این روزها همهجا هستتتند و مثل وَبا به جانتان افتادهاند ،طورى كه گاهى حتى نمىفهمید كه دارید با صتتتداى تقلبىشتتتان حرف مىزنید ،پشتتتت فکرهاى عاریتىشان سنگر گرفتهاید ،مثلن شک ندارم همین امروز پست خیلىهاشان را الیک كردهاید ،براىشان كف زدهاید و تشویقشان كردهاید به اطوارشان ادامه دهند… كال شتعر مىخواهد بهطور ریشتهاى با هجمهى روشنفکران شعارى ،با لمپنیسم سیاسى و فرهنگى كه مثل وبا به جان فرهنگ معاصتر افتاده مبارزه كند .كال شعر بیشک جدالى طوالنى در پیش خواهد داشت و نیک مىداند براى اینكه در این باره روشتنگرى كند باید بسیار وقت بگذارد و شبهاى بسیارى به نقد این سرطان فرهنگى اختصاص دهد. /85آبان7931/
علی عبدالرضایی | 44
باالخره حجاریان بند را آب داد!
طی روزهای اخیر ،همهی استمرارطلبان در مقاالتی كه نوشتند ،از بالهتی كه طی قیام فرودستان به خرج دادنتد ،در نهتایت وقاحت و پررویی دفاع كردند و این گونه مثل ستتتابق ،مردم یا مخاطبان خود را عاری از شتعور ستیاسی دانستند ،جز «سعید حجاریان» معروف به «سعید مهفری» كه اوایل حکومت اسالمی از زمره بنیان گذارانِ وزارت اطالعات بود و بعدها به تئوریستین جریان اصالحات معروف شد .حجاریان در آخرین پاراگرافِ آخرین مقالهای كه دربارهی قیام فرودستان نوشت ،با اینكه میخواست از گاردی كه استمرارطلبان طی قیام فرودستان اتخاذ كردند ،دفاع كند ،بی آنكه بداند یا بخواهد ،نقش پلید استمرارطلبان را در سركوب قیام دیماه 91لو داد! من این پاره از مقالهی حجاریان را بیهیچ دستبردی اینجا میآورم تا آنها كه هنوز به ماهیّتِ پلیدِ استمرارطلبان پی نبردهاند ،كمی فکر كنند. «دستاورد اعتراضات اخیر ،تعلیق شعار «عبور از روحانی» نزد جناح راست بود .چرا كه آنها به صورت غریزی نتیجته گرفتنتد ،بدیلی در مقابل روحانی ندارند و باید به هر روش او را حفظ كنند چون دریافتند با معادلهای چند مجهولی مواجهند .جناح راست شاهد بود كه در برخورد با این اعتراضات چهار عمل اصلی به كار گرفته شتد؛ بعضتی را جمع (بازداشتت) ،بعضتی را ضترب (كتک ) ،بعضی را تفریق (تفرقه انداختن) و بعضتتی دیگر را تقستتیم (تفکیک معترضتتان به معیشتتتیهای بر حق و ستتیاستتیهای ناحق) كردند اما بنیاد اعتراضات همچنان پابرجا ماند». حجاریان در پاراگراف باال اقرار میكند كه در ستركوب قیام فرودستان از چهار عمل اصلی استفاده شد. او دو عمل جمع و ضرب را با بازداشت و ضربوشتم معترضان اینهمان كرده ست كه مجری این دو عمل، بیهیچ شکی بسی و سپاه یا همان اصولگراها بودند .آقای تئوریسین در ادامه ،دو عمل تفریق و تقسیم را با تفرقه و تفکیک مردم به دو گروه معترضتتان ستتیاستتی و معیشتتتی اینهمان كردهستتت كه همه میدانیم تنها استتمرارطلبها با طرح خطر ستوریهای شدن ایران و بروز جنگ داخلی ،باعث تفرقه بین طبقهی متوسط و فرودستت شدند .استمرارطلبها به درستی واقف بودند كه طبقهی متوسط ،بخش بزرگی از جمعیت شهری را تشتکیل میدهد و چنانچه در خیابان به فرودستان ملحق شود ،كار حکومت دیگر تمامست .پس انگشت گذاشتند روی نقطهی ضعف طبقهی متوسط كه همانا حفظ زندگی بخورنمیرشانست! از طرفی چه در حین قیام و چه بعد از آن ،فقط استتمرارطلبها با طرح نامهایی چون قیام گرستنهگان ،انقالب تخممر یا نهضت
| 49ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نان ،به تفکیک مردم به دو گروه معترضتتان معیشتتتی و ستتیاستتی پرداختند .در واقع استتتمرارطلبها كه تمام رسانههای برونمرزی چون بیبیسی را در اختیار داشتند و دارند ،با استفاده از تکنیک ترسافزایی و در بوق و كرنا كردن خطر ستوریهای شدن ایران ،باعث نگرانی مفرط طبقهی متوسط شدند و اینگونه فرصتی بزرگ جهت براندازی حکومتی دیکتاتور از دستتت رفت .آنهایی كه با علم تأویل آشتتنایند خوب میدانند كه این پاره از مقالهی ستتعید حجاریان ،معنا و تأویلی جز این ندارد و در واقع تئوریستتین استتتمرارطلبان بند را آب داده و اقرار كردهستت كه اتحاد دو جناح اصتولگرا و استتمرارطلب باعث ستركوب قیام فرودستان و حفظ حکومت خامنهای شده است. /2بهمن7931/
علی عبدالرضایی | 22
باز هم تحریف آنارشیسم
حدود سه دههست كه دارم دربارهی آنارشیسم مىنویسم و علی ه تحریفى كه از آن در جهان فارسىزبان به دست دادهاند ،یکتنه ایستادهام .آنوقت گلهى كوچکى كه همهى شناختشان از آنارشیسم ،محدود به دو تا كتاب درپیتىستت كه از فیلتر ارشتاد گذشتته و توستط تودهاىها ترجمه و در ایران منتشر شده ،بى آنكه مقاالت آنارشیستى یا حتى كتاب اخیرم «آنارشیستها واقعىترند» را بخوانند یا بفهمند ،با قطعیت كامل رىى به نژادپرستتىام مىدهند؛ چون مقالهاى طنزمحور نوشتتم با عنوان «من نژادپرستتم!؟» ،خندهدار نیست!؟ تازه بعد هم رفقاى دیگرى كه پیشتر با مقاالت من آنارشتیستت شدهاند توقع دارند وقت بگذارم و پاسخِ به این بالهت بدهم! مرتیکهى مافنگى با من از «ماكس اشتیرنر» حرف مىزند كه محصل عقبافتادهى «شالیرماخر» و هگلِ خداباز است! هربار كه در وبستتایتهاى آنارشتتیستتتىِ فارستتىزبان ،مطلبى مىخوانم كهیر مىزنم و گاهى فکر مىكنم اینها را هم محافل تودهاى و استتالمى اجیر كردهاند تا باز برینند به آنارشتتیستتم! طرف چند متنِ نادرستتت و ستتطحى دربارهی آنارشتتیستتم مىخواند و بعد مىرود آن را با نوشتتتار من قیاس مىكند! وقتى ویکیپدیاى فارسى هم نمىتواند تعریفى درست از پستآنارشیسم بدهد و جاى اینكه از نهریه پردازىِ «سال نیومن» یاد كند تمام توضیحى كه دربارهاش مىدهد متن بىربط زیر است: «پساآنارشیسم یا پستآنارشیزم یک فلسفهی آنارشیست است كه رویکردهای پساساختارگرا و پسامدرن (عبارت پستاستاختارگرا آنارشتیستم نیز استفاده میشود) را به استخدام میگیرد .پساآنارشیسم یک نهریهی منسجمِ تنها نیست ،بلکه اشاره به كارهای تركیبشدهی هر تعداد از پساساختارگراهایی همچون میشل فوكو، ژیل دلوز و ژاک الكان ،فمنیستتهای پستتمدرن مانند جودیت باتلر و پستاماركستتیستهایی مانند ارنستو الكالئو ،شانتال مویفا و ژاک رانسیر به همراه آن آنارشیستهای كالسیک با تمركز خاص بر روی اما گلدمن، ماكس اشتیرنر و فریدریش نیچه دارد؛ بنابراین این اصطالحات میتواند به طور گستردهای در هر دو رویکرد و نتیجه ،متفاوت باشد». من یکی شتتش بار خزعبل باال را خواندم و چیزی نفهمیدم! آخر با چنین درک كجی چطور توقع دارید پاستتخ و همراهى مرا داشتتته باشتتید!؟ شتتمایى كه با اینگونه مطالعات كاتالوگى و غلطغلوط ،خودتان را آنارشتتیستتت معرفى میكنید ،دنبال حقیقتى جز یک تکه مثلث گوشتتتى نیستتتید! آنارشتتیستتم دكان نیستتت،
| 21ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آنارشتیستم دارودستته و گاو و گله نمىخواهد ،یک آنارشتیستت باید بداند ،باید كه بخواند« ،آنارشیستها واقعىترند» را خواندهاید!؟ /83آبان7931/
علی عبدالرضایی | 22
جماعت مادرسیّد و حذف روزهای ملی
جشتن مستلمانها هم یکجور عزاست ،مثلن در سالروز تولد فالن مادرسیّد در نیمهی شعبان یا جعفر میروند مستجد كه جشن بگیرند ،پس مدّاحِ نرّهخری كرایه میكنند بوگندو ،میفرستندش پشت میکروفن تا صتتدای نکرهاش بپیچد در فضتتای بوجورابی مستتجد و حال آدم را بیش از پیش بههم بزند! تازه شتتیکترین عیدشان هم قربانست كه منجر میشود به تکهپاره شدن میلیونها گوسفند بیچاره! من این ها را ننوشتم كه دین و اسالم كسی را انگولک كرده باشم ،كاری هم با پیامبر ندیدبدید اسالم كه احمقانه خودش را آخرین شاعر و پیامبر خوانده ندارم! گرچه تنها همین ادعا كافیست تا هركه خردههوشی دارد برای همیشته بیخیال استالم شود! محمد بیشک شاعر بدی نبود ،به فکرهایی كه از زرتشت و موسا و عیستا وام گرفته بود ،خوب پرداخت ،او بیشک از افراد قبیلهی بنیهاشم جلوتر بود ،اما نمیدانست كه فکر مثل رودخانه در جریانستتتت و اگر چون بركه راكد بماند ،میگندد! بیشتتتک اگر محمد خودش را آخرین پیامبر نمیخواند و نمیگفت كه بعد از من دیگر كستتی فکر نخواهد كرد و نیازی به تفکّر نخواهد داشتتت، حاال استالم خودش را توستعه میداد و فرجامی چون داعش و طالبان و حکومت آل سعود و ایران نداشت! محمد با واپسین خواندن خودش ،در واقع پایان آینده و انسان و در نهایت جهان را اعالم كرد و نمیدانست كه زندگی با یا بی او ادامه خواهد داشتت .محمد مثل هر شتاعر آوانگاردی دچار نوعی تنفر ادیپی نسبت به شاعران قبلی (زرتشت و موسا) بود و هیچ اشکالی نداشت اگر خودش را اولین پیامبر میخواند اما با آخرین خواندن خود نشتتان داد كه هیچ دركی از جهان و آینده ندارد .یک جایی حتمن به این بحث بهطور مفصتتل خواهم پرداخت و اینجا بهتر استتتت برگردم به تقویم ایرانی كه دَرش كلی روز تعطیل الکی میبینم مختد سوگواری و اصلن همین باعث شده ایرانیان از زمره غمگینترین مردمان دنیا محسوب شوند. حاال ببینیم حضترت مادرستیّد روحانی كه از زمره اكتشتافات امّتِ همیشه زیر كیر است اخیرن چه فکر بکری برای رفع این معضتل كرده! از قرار معلوم روحانی و مشتاورانش به درستی تصمیم گرفتهاند از تعداد روزهای تعطیل بکاهند تا جامعه كاریتر و پویا شتتتود .برای همین افتادند به جان تقویم و آن چند روزی را هم كه تعطیل ملی بود و ربطی به مذهب نداشتت و مردم بنا به رسمی هزاران ساله با آنها حال میكردند از تعطیلی درآوردند ،مثلن اگر مجلس حلقهبهگوش ایران این طرح را تصتتتویب كند دیگر مدرستتتهها در روز ستیزدهبهدر تعطیل نخواهند شتد تا مردم بیچاره نحستیشان را در دَدر به در كنند! در طرح جدید این شیخِ
| 23ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مادرسیّد ،چند روز از لیست تعطیلی خارج شده اما هیچكدام این روزها از زمره اعیاد مذهبی یا میالد و وفات یک مشت مادرسیّد عرب نیست كه امامشان كردهاند! یعنی مرتیکهی لچر نه كاری به محرم داشته نه صفر! نه دست در تعطیالت رمضان برده نه از تعطیالت ایّام ف اطمیّه كاسته و رسمن به رسوم باستانیِ هرچه ایرانی كه بهش رای داده ،گفته بیآلخ! /9دی7931/
علی عبدالرضایی | 24
برای اسم معامله نکن با ژورنالیسم!
ده ستالم بود كه اولین شتعرم در مجلهی جوانان منتشتر شتد .پس قریب چهار دههست كه مینویسم و بیش از شتصتت كتاب منتشتر كردم با اینهمه ستالی نیستت كه در چند كورس و كالس تئوریک ننشینم و شتاگردی نکنم! مثلن همین حاال ستر كالستی با عنوان «شتکل متن» در كال ستیتیلیت حاضر میشوم كه استتادش هنوز در اوانِ كار حرفهایست و تازه از دانشگاه رها شده اما دربارهی هایپرتکست خوب كار كرده و تجربهها دارد .طی این ستتالها دورههای تئوریک مختلفی را در بستتیاری از كال ها و دانشتتگاههای لندن گذراندم و شتاگردی خیلیها را كردم كه برخیشان بعدها شاگردم شدند .متاسفانه فارسیزبانها معتقدند كه برخی مادرزاد شتاعر و نویستنده به دنیا میآیند و اگر از كستی بیاموزند بدل به مر مقلد خواهند شد و جز تکرارِ استتاد نخواهند كرد! طرف عملهگی میكند تا بنّا شتود ،شتاگردی میكند تا پنچری ماشینها را بگیرد، دوره میبیند تا لحافدوزی باز كند اما اگر بخواهد پوئتیکا و فنّ شتتاعری بخواند به او ایراد میبندند! اگر در كالس داستاننویسی بنشیند مسخرهاش میكنند! این درک درست نیست ،این نگاه ابلهانه و سنّتیست .هدف اصتلی من از تاستیس كال هرگز استادی نبود بلکه خلق نسل جدیدی از شاعران و نویسندگان بود كه هیچ نستبتی با فرهنگ و ستنّت لگدخوردهی ایرانی نداشتته باشند! نسلی كه تنبلی و كونگشادی را كالس نداند، بیستوادی را مزیّت نخواند و به اینكه دیپلم هم ندارد اما خوب می نویسد پُز ندهد! از روز اول تا هنوز هم به تکتکِ كالجیها انگ تقلید از عبدالرضایی زده میشود در حالی كه وقتی ترجمهی كارهاشان در زبانهای مختلف منتشر شد اغلب از خصیصههای خودویژهی هر كدام از شاعران كالجی گفتند و نوشتند. استتاستتن شتتاعر اگر فراموش كند كه دانشتتجوستتت ،اگر نداند كه باید بخواند و مدام نگران نخواندن كتابهای نیمهكاره بر تختخوابش نباشتد به دردِ الی جرز هم نمیخورد! نویسنده ای كه نداند امروز بسیار بیشتر از دیروز نمی دانتد ابلهی بیش نیستتتت! آموختن و شتتتاگردی بد نیستتتت ،نخوانده استتتتادی كردن كثافتكاریست ،ابله! /88آبان7931/
| 22ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
جز مدیا دشمنی ندارد اندیشیدن
بعد از انتخابات اخیر ،به این یقین رستیدم كه اندیشه و اندیشیدن تابعی از شرایط مادیست و رسانهها قادرند با كیشّی به فیشّی حقیقت دستساز خودشان را به خوردِ مردم دهند و از آنان به مثابه قویترین اهرم فشتار بهرهبرداری كنند .اگر ماركس پیشتر معتقد بود كه فقط در جوامع سترمایهداری ،گفتمان مسلط همان اندیشتهی هیئت حاكمهستت ،حاال در عصر پسادموكراسی باید اقرار كرد كه در تمام كشورهای دنیا ،گفتمان مستتلط چیزی جز ایدههای طبقهی حاكم نیستتت كه تولید اخبار و حقیقتِ دستتتستتاز در خبرگزاریهای زنجیرهای میكند و همچنان به تغذیهی رستتانهها مشتتغول استتت .اگر در قرن بیستتتم جمعیت نویستتنده در اتحادیه ناشتتران بر مغزها حکومت میكرد ،حاال خبرگزاریها جانشتتینشتتان شتتدهاند! اوضتتاع اصتتلن خوب نیستت ،حاال دیگر پستادمکراسی از دمکراسی جز نامیدهای توخالی باقی نگذاشته ،البته هنوز هر كه میتواند انتخاب كند اما همان را انتخاب میكند كه خبرگزاریها پیشتتتنهاد میكنند .ژورنالیستتتم حاال دیگر صتتتدای فراگیری دارد كه بهطور كامل تابع مراكز بانکیستت ،صتدایی كه مثل وبا اپیدمی شتتده و آنقدر توسط مدیا تکرار میشود كه مردم دیگر محال است صدای دیگری بشنوند .در شرایط كنونی هر فعالیتی جز كار شعوری و تمركز روی تولید جمعهای خوانشتیِ الیت ،آب جز به آستتیابِ بالهت نمیریزد! حاال دیگر هر جنگی جز نزاع علیه فرآوردههای رستانههای ماكستیمالیستی بیهودهست! مدیا فقط مخاطب میخواهد و برای حفظ آن مدام عروس تکِ مشتتهور تولید میكند تا در مواقع لزوم فنها و طرفدارهای بزكیشتتان را علیه روشتتنفکران شعوری بشوراند .انتخابات خردادماه ایران نشان داد كه اندیشیدن دشمنی ندارد مگر رسانههای ماكسیمالیستی! /81آبان7931/
علی عبدالرضایی | 21
هدایت سیاسی نبود منگل!؟
مىگوید تو كه مىدانى ،تو كه مىتوانى پس چرا مثل هدایت مىنویسى؟ چرا سیاسی نمینویسی؟ نمیفهمد! نمیفهمد كه ما در تاریخ فکر فارسی ،سیاسیتر از هدایت نداشتیم! نمىداند! نمىداند من اگر واقعن بنویسم ،اگر واقعن راه كنم ،خودش اولین كسى خواهد بود كه خواهد گفت فالنى جانش را به در برده ،از لندن دارد براى مردم نستخه مى نویسد .واقعیت این است كه دارم خیلى بیشتر از زیاد مىنویستم ،فقط طى ستال گذشته در گروههاى مختلف تلگرام ،بیش از دوهزار ساعت حرف زدم تا شاید دوهزار نفر را ترغیب كنم به فکر ،به شورش علیه بالهت! كار من معلمىست ،روشنگرىست، من فقط مىتوانم بگویم چهكار دارند با شما مىكنند ،اگر بگویم چه كار كنید ،توقع خواهید داشت خودم هم بیایم ایران و در همان فرودگاه طعمهى مشتتى كفتار شتوم .كارد دیگر به استتخوان رسیده ،راهى نمانده مگر شتورشتى شتعورى! هى نگو چرا براى آزادى فالن زندانی اصالحاتی چیزى نمىنویسى ،من یکى تن به این ستوستول بازىهاى اصالحطلبانه نمىدهم ،همیشه باید فرقى بین لمپن و روشنفکر باشد ،این اطوارها دیگر نخنما شتتده ،اینجور رفتارزنىها را بهتر استتت صتتداى آمریکا و بىبىستتى رهبرى كنند ،وقتش رستتیده مرز بگذاریم بین روشتنفکرانِ شعورى و اینها كه در تلویزیونها شومنى مىكنند ،من آنارشیستم! صد سال سیاه آبم توى جوى لمپنهاى اصالحطلب یا گروههاى نوتودهاى نمىرود ،آرشهاى صادقى دارند مىجنگند ،من نمىجنگم كه آرش كمانش را كنار بگذارد ،براى آزادى باید هزینه داد ،یکى تبعید مىشود یکى زندانى ،حاال اگر ایران بودم ،قطعن برایش مىمردم كه زندگى كنم. /81آبان7931/
| 21ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
فقط شعر است كه میماند
آدم چیزفهمىستتت ،از اواخر دههی شتتصتتت با هم صتتنم داریم ،دو تا چشتتم نگران دارد كه خوب مرا میپاید ،پروندهی تمام اینها كه ب ا من شتاعر و نویسنده شدند زیر دستِ اوست .تنها كسیست كه دربارهی شعر دههی هفتاد میتواند درست بنویسد ،حواسش مدام به چند و چونِ شعر در دههی هشتاد بود و گاهی گزارش میداد ،مثلن هر ستتال میگفت كی واداده و مثلن داور شتتعر فجر شتتده! امستتال كه خواستتتم دیوان مناسباتش را ورق بزند گفت ول كن علی! كال شعر را ول كن! مهمترین دشمنان تو دستپروردههای تواند! از هیچكس شاعر و منتقد میسازی كه علیه تو بنویسند ،ببین از فالنی و فالنی در دههی هفتاد چه ساختی و حاال چطور علیه تو مینویستند! پریروز یکی كه تا ماه گذشته ادمین كال شعر بود چیزهایی علیه تو در چتِ با من نوشت كه اگر نمیشناختمت محال بود باور نکنم! تو به آدمها آموزش می دهی بعد هم كه راه میافتند میچزانیشتتان ،چرا با خود و شتتعرت اینقدر بد تا میكنی!؟ ول كن كال را! براهنی یک زیرزمین شتتاگرد داشت كه بعد از دو دهه هنوز مجیزش را میگویند ،از او بدتر شفیعی كدكنی! آنها مرید و طرفدار میسازند تو دشمن! تکتکِ آنها كه طی سالِ گذشته در كال شعر ،شاعر و منتقد شدند از تو متنفرند… «این هم از رفیق باشتعورم! دیشب جوابش را ندادم ،چون هنوز نمیداند كه تنها میآییم و تنها میرویم، كال شتعر خواهد بود چون شتعر ،چون شعور باید باشد ،آدمها مدام میآیند و میروند ،فقط شعر است كه میماند!»
علی عبدالرضایی | 24
شاگردبازی یا رقیبسازی!؟
كار من نه شتاگردبازی ،بلکه رقیبستازیستت! بی علیهای عبدالرضایی این جهانِ جاكش قابلِ تحمّل نیست .تقریبن از سال هفتاد دارم روی نفراتی كه اهل باشند كار میكنم و تا همین اآلنه هیچ پن سالی نبوده كه از اطراف درسام كسانی به اسم نرسیده باشند .متأسفانه بهتجربه دریافتم كه هر آدمی قیمتی دارد ،همینكه برَند شتتود او را میخرند !در كال ها اما نه روی معدودی ،بلکه جمعیّتی پن هزار نفری را زیر نهر میگیرم و استتتتعدادها را از همه جور فیلتری عبور میدهم تا اگر تاب آوردند ،بعدها خودشتتتان را خراب نکنند ،پس آنهایی كه دوام میآورند نه فقط شتتتاعر و نویستتتنده ،بلکه یکی از بهترین انواع علیهای عبدالرضتتتاییاند! اینروزها جماعت ترستو چو انداختهاند كه علی عبدالرضتایی دارد توی كال ها علیهای عبدالرضایی تولید می كنتد ،عجتب بالهتی! یعنی توقع دارنتد كته كتال هم تولیتدِ نویستتتندهی بندتنبانیِ ایرانی كند!؟ آیا علی عبدالرضتایی یکتنه كم به ادبیات خواجهی فارستی خایه داده كه حاال نگرانند چندتا شود!؟ خوشا به حال فرهنگی كه جای یکی دهها من داشتتتته باشتتتد ،دهها نهی ستتترباال و مستتتتقل كه مثل آل احمد حزبی پاپتی ویروسیش نکرده باشد .اگر كال ها بتوانند در هر رشتهای چند علی عبدالرضایی تولید كنند كه مستقل باشند و مقلّد نباشتند ،عالی ستت .آرزوی آرمانیِ من استت تولید چند علی عبدالرضایی در حکمت و سیاست ،در شعر و داستان ،نمایش و سینما ،در موزیک و ترانه در نقد و نقاشی مثل همین جاویدمهرِ نقّاش كه عالیترین عبدالرضتاییستت ،بیشک امیرحسین شعوریترین نقاشِ معاصر ایرانیست ،یک نهی مطلق كه اهل معامله نیستت و فکرهاش را چنان میكشتد كه ونگوک درد را! دور نیستت روزی كه جنبش شعوری كال در تمام ژانرهای فکری و هنری فعالیت كند ،برای ما نه استم علی عبدالرضتایی ،كه رسماش اهمیت دارد ،رسمی كه میگوید برای استم معامله نکن با ژورنالیستم! تقلید مرام متوسطهاست ،جز از راهی كه نرفتند نرو! شعوری باش ،نه شعاری. /88آبان7931/
| 29ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
سیاست سطحیسازی
هر دم از من میپرستتتنتد متاهیتت واقعی فالن كس و فالن جریتان چیستتتت!؟ از كجتا بدانم؟ من كه جاستوس ستن ندارم ،كسی هم نیست از دل بیت رهبری خبرهای تاپ بفرستد تا خبرگزاری دایر كنم ،فقط میدانم ستاده و سطحیسازی در تمام امور از زمره سیاستهای كلیدی حکومت ایرانست كه بخش بزرگی از آن توستط كسانی كه ظاهرن از حکومت بریدهاند اجرا میشود! اعتراض كه سطحی نمیشود ،صدای درد بلند استتت ،با ستتنگاندازی دزدكی و روستتریبرداری یواشتتکی كه نمیشتتود حکومت عوض كرد! اینگونه جامعه تنها عقده میكند خالی تا ناگهان منفجر نشتتود ،همهچیز دارد حستتابشتتده پیش میرود ،من كه علم غیب ندارم اما وقتی فیکها و ژورنالیستها این لیدرهای سطحیسازی ،فضا را مغشوش میكنند ،یعنی اتفاق مهمی دارد میافتتد كه نباید مهم تلقی شتتتود .چندی پیش اكبر گنجی و دار و دستتتتهاش بهطور كامل برای مهرهی ستوخته روحانی خرج شتدند! برای همین دارند باز خردهملیجک خلق میكنند ،بترسید از روزی كه فاطیكماندو ژاندارک و شومنها رهبر سیاسی شوند ،كارگران در اتاقهای فکر به شدت مشغول كارند ،حتی دارند خودِ خاتمی را دوباره آببندی میكنند ،خوئینیها با ستالم و صلوات نیامده اما باز پای او را به میدان باز كردهاند« ،عبدا نوری» هم انگار آمادهباش خورده! این بار حتی از حستتتنگامبو نیز ستتتان خواهند دید، گرچه برای مجتبای جوان بهترین محلل همین خاتمی امتحان پسدادهستتت ،رهبر جنبش یشتتمی-پشتتمی یا شاید خودِ كروبی هم بهكار بیاید ،میبینید!؟ یاران هنوز در راهند ،پس فعلن این باران بند نمیآید.
علی عبدالرضایی | 12
شاعران همه اوالد شعورند
مهمستت! مهمست كه شاعر درست برود ،نه براى دنیا و مردم و هجمهى چشم ،نه مدیا و كوفت ،بلکه شتعور! شتاعر اگر پدرمادر داشته باشد كلماتش ،از اوالدِ كلمهست ،تن به بالهت نمىدهد! شاید از گردن به پایین فستتقوفجور كند مثل ناظم ،اما باالخانه جز به حکمت نمىدهد كه غش نداشتتت ،ندارد! ژورنالیستتت نیستت كه تا خارج مىشتود یکراست مىرود به این دو تا تلویزیون براى كارچاقكنى! شاعر خوب مىداند كه اگر غل و غش داشتته باشتد دهنِ صتفحاتش تا ابد صاف است .سالها پیش در لندن ،هر ماهه شبى را داده بودند به من تا به اهل شتهرت تئوری و فلستفهى ادبیات درس بدهم ،مىرفتم با احترام و برمىگشتم به خانه آرام ،خوب هم جمع مىشتتدند ،تا اینكه یک شتتب همراه همستترِ رجلى تودهاى-اكثریتى ،دختر خانم ژورنالیستتى آورده شتد وزوزه مو! جلالخالق! یکكاره تدریس را تعطیل كردند و در كیشتّى به فیشّى فاطى كماندو ،ژاندارک شتد! مانده بودم اینها را كه ژستت دیگر است به او چه! آن سالها تازه داشت كیسهكیسه پول از جیبِ مال ریخته مىشتد در لندن تا باد و بروتِ گوزو جماعت ،چنین فراگیر شتود .خالصه آپوزیشنِ خارجِ كشتور اینجورى به گا رفت ،حاال هم كیشتّى به فیشّى مىكنند و یک شبه گوز مىشود گنبد! چپ و راستت هم ندارد از دم میانمایهاند ،عصتر ،عصر سیطرهى متوسطهاست كه هرگز از دستشان كارى ساخته نبود ،هر چه كه باالخانهشتتان تهىتر باشتتد ،بهتر فرمِ دلخواه مىگیرند .ظاهرن یک ستتمت شتتاگردانِ مکتبِ حسینىِ خامنهاى و یک سمت دستپروردههاى موسوىِ خوئینىها صف زدهاند ،اما هر دو سمت نوتودهاىاند و دور نیست روزى كه شلآغا همهشان را مالخور كند! روسیه پدرسگ فقط در سوریه كوالک نمىكند ،با بد عصترى معاصتریم ،رجاله و لکاته جماعت تپهى نریده باقى نگذاشتهاند در دنیا! رادیو و تلویزیون و خالصه متدیتا را بگیر بگا! روشتتتنفکرىِ ایرانى هم بى كه بخواهد ریده ،بیخود كه كال نزدم! شتتتاعران همه اوالدِ شعورند. /83آبان7931/
| 11ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
هنرمند مردمی كه مدام برند نمیپوشد كدّی!
دیشتب تا ستر صتبد با مترجم اسپانیش كارهام بیدار ماندیم تا تمام شد .وقتی رفت خسته و بیانرژی داشتتم ور میرفتم با خوابی كه تازه داشتت میآمد ،اما هنرمندی اسمی زنگ زد و گفت دمِ خانهی توام اگر كاری نداری بیایم ببینمت ،از بار آخری كه اینجا آمده بود ،دو ستالی میگذرد .آن روز از لباسی كه پوشیده بودم خوشش آمده بود ،من هم كندم و گفتم مال تو ،گرفت و پوشید و خوشحال شد و پرسید :خیلی یونیکه مال كدوم كشوره؟ من هم گفتم نمیدانم از فروشگاه تاناكورای سرِ خیابان مان خریدم ،فوری كند و گذاشت توی پالستتیکی اما وقت رفتن آن را در آشتپزخانه جا گذاشت .امروز هم از قرار معلوم برای ایده آمده بود، میخواستت برای كار تازهاش كلیپی بستازد ،هنرمندی شدیدن مردمیست ،از اینها كه اگر بگوزد مردم طال میگیرند! گفتم برو با فروشتگاه تاناكورای سر خیابانمان صحبت كن ،لوكیشن خوبیست ،در كلیپت جای اینكه كون الغر تلو بدهی و پرتوپال بگویی ،برو توی همین فروشگاه و كنار فرودستانی كه مدام سنگشان را به ستینه میزنی لباسی پرو كن! سرش را انداخت پایین اما چیزی نگفت ،قهوهاش را كه سركشید ،رفت تا دو سال دیگر. /3آذر7931/
علی عبدالرضایی | 12
وقتی كه جای تجاوز نصیحت میكنند
دور منقلى مىنشینند و وقتى زغالشان حسابى سرخ مىشود یکىش را با ماشه برمىدارند و همچنان كه دارند عمرشتان را مىستوزانند غیبتِ من مىكنند كه سالهاست سن و سال نمى شناسم .اینان همه همنسالنِ مناند! گفت دشتتتمنِ بزرگت دارد مى میرد ،گفتم جز با زمان دعوا ندارم كه اى كاش مردنى بود .یکى دیگر پریروز پرسید یعنى چه كه طى یازده ماه چهارده كتابِ تازه منتشر كردهاى؟ پرسیدم هیچكدامشان خواندهاى؟ گفت كه ستتالهاستتت دیگر نمىخواند و این را طورى گفت كه باور كنم نخواندن فضتتیلت استتت! بدبختىِ قریب به اتفاقِ بزرگانِ ایرانى همین بیستوادىست ،حسادت هم دقیقن از همینجا آب مىخورد ،اینان همه همنسالن مناند و من در این برهوت دیگر كس نمىبینم .انگار همه به طرز فجیعى قات زدهاند ،حکومتی و غیرحکومتی هم ندارد ،همهشان! با یک عدد مغز الغر و دانش نحیف ،امروز یکی دیگر آمده بود اینجا نصتتتیحتم كند ،داشتتتت تجاوز میكرد به فکرهام! وقتی كه آن باال بر منبر مینشتتس تت دس تتِ خودم نبود یکكاره كودک شتتدم ،زُل زدم به لبهایی كه هی باال و پایین میرفت ،دقیقن مثل یک كودک! و درستتتت وقتی كه فکر كرد حرفهاش گرفته یکكاره گفتم دیگر بس است ،خسته شدم ،درِ خانه را باز كردم و گفتم گم شو! اما نرفت! نشست بر كاناپهی صتورتیِ چرکتاب و گفت در نوشتتههای تو یک انباریست كه مهمّاتش سکس است ،مواظب باش منفجر نشتود كه اگر چنین شود تو اولین قربانیش خواهی بود ،چیزی نگفتم اما باز گفت تو چرا اینهمه سکس را جدی میگیری؟ ستکس كه دیگر ستخت نیستت شاعر! تو در انگلیس زندگی میكنی كه مردمش قرنیست دیگر با پدیده ی ستتتركوبِ جنستتتی مواجه نیستتتتند .در دلم گفتم چه ابلهی! هنوز نمیداند ستتتکس یعنی پروبلماتیک یعنی حل ناشدنی! هنوز داشتت میگفت سعی كن عاشق شوی كه سکس را تا همیشه با عشق نگه داری و نمیدانست كه ستکس یعنی نزدیکی با ناشتناس ،با یک دور كه اگر نزدیک شود بیابانی كه آن میان وجود داشته ذوب شده هر دو دا میشوند و این گرما بعدِ پریودی كوتاه از دست خواهد رفت. /85آذر7931/
| 13ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بیبیسیِ دریوری
برای خیلیهتا وطن یعنی ختاک ،امتا زبتان زمین نتدارد! آنهایی كه وطن زبانی دارند كاری به كارهای زمینی ندارند ،اینكه خراستان شتده افغانستتان ،ممکنستت معضتل شاعری كه جز زبان وطنی ندارد نباشد، اینكه افغانستتان شتده رینگ بوكس مشتتی ستیاستمدارِ مریض كه هر كدام نمایندهی جعلی ملتی هستند، شتتاید مشتتکل اصتتلی شتتاعری كه مال این زمان نیستتت نباشتتد .آنچه مزدوران جمهوری استتالمی ایران در افغانستتان میكنند یا ستیاست كثیفی كه ناتو و آمریکا در خراسان پیش میبرند یا سیهكاری روسیه در كابل، اینها همه شاید معضل شاعری كه بین كلمات نفس میكشد نباشد اما اینكه تنها بهخاطر جداسازی و اعمال تفرقه ،بیایند زبانی را از وستتط نصتتف كنند و بگویند این را بخوانید فارستتی و آن را بیبیستتیِ دری چنان چندشآور استت كه تنها میتوانی برای شتدت بالهتِ این كثافتكاری متأسف باشی .آیا ممکنست روزی بیبیستی انگلیسی را به چند دستهی بیبیسی اسکاتیش ،هکنی ،آیریش و بریتیش و یا زالندی و آمریکایی تقسیم كنند؟ مشتی مسلمان عقبافتاده را بر زمین ایران و خراسان امیر كردهاند و حاال زمان زبانست. /8نوامبر8171/
علی عبدالرضایی | 14
عرصهی شاعر -مزدورها
یکعده میپرستند چرا آنقدر كه به مستائل ستیاسی ایران میپردازی به اوضاع ادبیات مستقل در ایران نمیپردازی؟ خب این ستوال بدی نیست اما مسئله اینست كه هر چه بر ادبیات ایران میگذرد و نمیگذرد محصتول خواستتهای ستیاستی حکومت است! من دیگر حتی یک شاعر یا نویسندهی مطرح شده در این سالها نمیبینم كه مادرسیّد نباشد یا حکومت انگشت در كونش نداشته باشد .انگار طی دو سال اخیر كار را بهطور كامل تمام كردهاند ،نشریات ادبی هم كه بهطور كامل افتاده دستِ وردستهای سابق احمد غالمی كه حاال خودشتان هم در غالمی حکومت دست كمی از غالمی ندارند .این دسته از جماعت مادرسیّد خودشان كتاب مینویسند ،خودشان كتابشان را منتشر میكنند و خودشان هم توی مطبوعات دربارهشان مینویسند و در نهایت هم خودشتتتان به خودشتتتان جایزه می دهند! تقریبن دیگر هیچ كتابی از نویستتتندگانی كه واقعن مستتعدند ،منتشتر نمیشود ،هیچ نامی از آنها در نشریات نیست! عرصه عرصهی شاعر-مزدورهاست ،توی هر النهی فستادی كه انگشت كنی یک مشت نویسنده-مزدور میزند بیرون! برای همین دیگر كاری به اره و اوره و شتمسیكوره ندارم ،باید راست كرد و یک راست كرد توی سوراخ اصلی حکومت ضربن زورا! دیگر گذشتت آن دوره كه مالنتربوق سرطان چاراسبه داشت ،دیگر شاعر بد و خوب نداریم ،ناشر بد و خوب هم شوخیست ،همه از دم مادرسیّدند! هی هم گیر ندهید به مهرهی سوختهای چون روحانی كه سیبلش كردند، حمله به روحانی بیفایدهست ،جز سپاه و خامنهای و خاتمی به هر كه حمله كنید ،كار دلشان را میكنید!
| 12ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
تنها مادرانند كه تبعید میشوند
تبعید رابطهای تنی با مادر دارد .جدایی نوزاد از رحم یکجور تبعید استتتت ،پس همه تبعیدیاند .دنیای رِحم همان بهشتتیستت كه ادیان دربارهاش وراجی میكنند .زبان همیشه وقتی مادر نیست جای او مینشیند اصتلن اینكه میگویند زبان مادری ،پرت نیست! تبعید از رحِم ،بیرحمانهترین نوع تبعید است .وگرنه خاک مادر نیست ،كشورت هرگز مادرت نیست ،علیالخصوص اگر از آن رانده باشندت .جایی كه آنجا غریبهای، كشتوری كه تنها بالهتپرور استت ،وطنت نیستت .وطن آنجاست كه آزاد باشی بنویسی ،فکر كنی ،نفس بکشی! پس وطن وجود ندارد چون نوشتن همیشه غیرممکن است .هیچ كشوری مادر نیست ،مادر مرز ندارد و مرزها را تنها حبسیها عزیز میدارند .دیروز در «كاونگاردن» یک گیلک صدام زد هموالیتی! كه نزدیکتر شتود اما آنقدر دور بود كه حتی لنگرود غریبه شتد! خاک مادر نیستت اما زبان همیشته هست ،زبانِ مادری هستت چون مادر كه تبعید هر لحهه هی بزرگترش میكند ،همیشه هست .تبعید معنای دقیق بیمادریست و تنها مادرانند كه تبعید میشوند. /72آبان7931/
علی عبدالرضایی | 11
فوتبال شجاع
بازی بدون جسارت ،بدون ریسک ،غیر پا دادن به ویراژِ بالهت نیست .باید شجاع باشی ،چنان شجاعی باشتی كه تروی شتعور را به تیم ملّی ترجید دهی! بازی آزاد شجاعی وسط زمین ،و آزادیاش بیرونِ بازی، اینكه آزاد باشتی بازیِ دلخواهت را انجام دهی ت ا آزادی را تعریف كرده باشتتی ،كار كوچکی نیست .اساسن خیلی مهم نیستت كه خوب بازی كنی ،اما مهم استت كه بازی را خوب كنی .شتجاعی شعور جوانیست كه كمكم دارد به لمپنیستتمِ پیرِ فوتبال ایرانی تزریق میشتتود .او مثل پروین به پابوسِ رهبر نمیرود كه دستتت ببوستد و بر مال و منال بیفزاید ،بلکه میرود تا شاید روحانی شعور كند و از این بیشتر زن را از زمین دور نکند .شتجاعی بازیگرِ شتعور است و فوتبال عینهو شعر .بیستوپن كلمه میریزند وسط صفحه و زیباترین بازی زبانی در هر دریبل اتفاق میافتد .فوتبال عینهو شتتتعر استتتت و «علی كریمی» بیشتتتک شتتتاعرترین فوتبالیست ایرانیست .او با طرح آنارشی خودویژه اش ،همیشه هیرارشیِ منحط فوتبال ایرانی را بههم ریخته و به ماهیتِ هنریِ آن افزوده .مدتی پیش در برنامهی نود ،وقتی مالک تازه به دوران رستتیدهی نفت گفت كه علی كریمی بعدِ بردِ سپاهان دست در جیب ،بیتفاوت از كنا رش گذشته و صاحب باشگاه را تحویل نگرفته و پیروی از هیرارشی مرسوم فوتبال ایرانی نکرده ،عشق كردم .این كه دیانت و بالهت آغای پولِ بادآورده در برابر كریمی چنان تحقیر شتد كه آغای رییس جز تاسوعا مفرّی نداشت و هی خودش را به دین میمالید كه بیشتر بو بگیرد ،بیشتر از پیش هنر ستتتربتاالی كریمی را مؤكتد میكرد كه حتی با غیاب خود در برنامهی كذایی بر حضتور لمپنیستمِ مدیایی غلبه كرده بود .بازی زبانی كریمی را همیشته در صفحهی فوتبال دوست داشتتم ،اینكه طی هر دریبلی مثل «مستعود شتجاعی» كلمهای حشتو را از سر راهش برمیداشت و با ایجاز خود اعجاز میكرد ،بیان گر ذات هنری اوست كه قادر است نه را با صدای بلند اجرا كند .علی كریمی شاعر فوتبال است ،مسعود شجاعی شعور .هر دو را مدام میخوانم ،دومی را مدتیست كه بیشتر. /81آبان7931/
| 11ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
فوتبالیست آنارشیست
تازه االن برنامهی هفتهی گذشتهی شارالتان فردوسیپور رو دیدم ،دیدم كه چطور یه خایهمال بالفطره با استتفاده از شتارالتانیسمی ژورنالیستی« ،علی كریمی» رو مقابل مردم قرار داد ،و تعجب كردم ،واقعن حیرت كردم از وقاحت كارمند ریغوی جاستوسخانهی صتداوستیما و كارچاقكنِ یه مشت پاسدار مادرسیّد كه در نهایت وقاحت گفت پرت كردنِ میکروفن جاستتوسخانهی صتتداوستتیما ،توهین به چهل میلیون نفره! علی كریمی و «مستعود شتجاعی» تنها دلستوزای واقعی مردم بین اونهمه فوتبالیست خواجهی ایرانیان! خایهی علی كریمی رو باید طال گرفت و محکم كوبید روی كلهی كولکافیستیِ خایهمالی مثل فردوسیپور! مملکت كه دست یه مشت مالی جاكش غاصب باشه اونوقت یه خایهلیسِ تلویزیونِ ضد مردمی خامنهای هم شاعرِ فوتبال رو مقابل مردم قرار میده! طوری كه هیشکی هم به این نفلهی ریغو نمیگه آخه هیشتک! تو رو كی میگاد!؟ علی كریمی رو از روزی كه پابهتوپ شد دنبال كردم ،ما خیلی تختی و پوریای ولی رو شاخ كردیم امتا جفت شتتتون مطلقن قابل قیاس با علی كریمی حتى «ناصتتتر حجازی» نبودند! علی كریمی هر وقت كه وقتش بود كنار مردم ایستتاد و به قدرت پشتت كرد اما فردوستیپور مدام با ماستتمالی و افشای ظاهری فستتتاد در فوتبتال ،هم از مردم محبوبیتت خریتد ،هم از جماعت فاستتتد باج گرفت تا ستتتکوت كنه و به افشتاگریشتون ادامه نده! فقط یه جرىت ،فقط یه فوتبالی می تونست جلوی مافیای كثیف فدراسیون تاج قد علم كنه .از ژورنالیستم خواجهی ایرانی حالم بههم میخوره ،ندیدم حتی یکیشتتون صداشون دربیاد ،نه سرِ ماجرای مستتعود شتجاعی ،نه حاال كه یه مشتتت بستتیجی جاكش افتادن به جانِ آنارشتتیستتِ فوتبال .از علی كریمی باید در هر شرایطی حمایت كرد ،علی كریمی حتی وقتی كه به سیم آخر میزنه حقه ،فردوسیپور رو باید گرفت و از شش جهت فقط برد كربال. /81بهمن7931/
علی عبدالرضایی | 14
حیف كه قول دادم
زن و مرد نداره ،ژورنالیستتت ایرانی كولكافیستته! عین كشتتکرت رنگ عوض میكنه ،خایهماله! اینكه حالم از ژورنالیستتت خواجهی ایرانی بههم میخوره بیخود نیستتت ،خبرنگار ایرانی وقتت رو تلف میكنه، مصاحبهش رو انجام میده بعد هم خیلی راحت میگه پخش یا چاپ نشد ،چون سردبیر مسلمونمون باهات موافق نبود .یه معذرتخواهی هم میكنه و تموم! اما یه ژورنالیستت انگلیستتی ستتردبیر رو نمیگاد ،حاال چه مستتلمون باشتته چه مثلکون! كارش رو میكنه .هفت ستتال پیش قبول كردم با یه ژورنالیستتت انگلیستتی كه میخواستت فیلم مستتندی دربارهی هنر آوانگارد بستازه گفتوگو كنم ،بعد كه فیلمش پخش شد ،دیدم كه مصتاحبهم درش هست اما نه سَر داره نه ته! بهش گفتم خیلی كارت كثیفه چطور تونستی منو اینقده سانسور كنی؟ یارو گفت تلویزیون ستتانستتورش كرد و بعد ستترش رو انداخت پایین و رفت! گذشتتت و گذشتتت تا اینكه دیشتتب تماس گرفت و گفت توی این هفت ستتال به چند تا شتتبکهی تلویزیونی فیلممون رو دادم اما هیچكدوم قبول نکردن بخش مربوط به مصتتتاحبهت رو كامل پخش كنن ولی فردا ستتتاعت یازدهونیم فالن شتبکهی استکای بدون سانسور پخشش میكنه ،من هم كه خونه تلویزیون ندارم ،شال و كاله كردم رفتم بارِ روبهروی خونهم دیدم آره ،همه رو پخش كرده! اگه این ژورنالیسته پس ایرونیهاش پوست چیز خرِ كِز داده هم نیستتن! باز یادم رفت ،میخواستم دربارهی ناشر ایرانی بنویسم ،لعنتیا دارن شاعرای جوون رو همهجوره میدوشن ،چه خبره! سرم داره سوت میكشه! حیف كه به دوستدخترم قول دادم به هیشکی نگم مادرجنده. /91آذر7931/
| 19ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
حاال را تلف نکن
فکر میكنی به چی؟ به كی؟ چیزی شده؟ كسی را دیدی؟ دوست داری ببینی؟ یا اتفاق بیفتد؟ به هر چه فکر كنی یا اتفاق افتاده یا دوستتت داری كه بیفتد .همیشتته فکر میكنی به قبل یا بعد ،در حالی كه داری حاال فکر میكنی! البته فکر كردن اصلن بد نیست اما فقط وقتی كارسازست كه باعث اتالف حاال نشود ،میگویند فالنی اهل حالستت و این یعنی كه فالنی عاشتقست ،او اهل گذشته و فردا نیست ،مدام اینجاست ،همین حاال را زندگی میكند .عاشق حساب و كتاب نمیكند ،آزاد زندگی میكند ،او هیچ لحههای را تلف نمیكند بلکه همه را بهطور كامل مصتترف میكند .عاشتتق نمیگوید كه ندارم ،بلکه با نداری هم حال میكند .با این وجود آنكه فکر میكند به یکی در گذشته عاشق نیست ،چُالقیست كه جا مانده از امروز عقب مانده! عاشق آرزویی ندارد ،آرزو احمقانهستت چون كاملن به آینده مربوطستتت و هیچ ربطی به حاال ندارد .نیاز حالت را خراب میكند و باعث میشتتود كه حاال را بدون مصتترف بدل به گذشتتته كنی ،نیاز وادارت میكند كه ترک حال كنی و بپری توی آیندهای كه محالستتت بینیازت كند .آنهایی كه با حاال حال نمیكنند و مدام در فردا سیر میكنند در واقع از خودشان بیزارند ،پس باید خودشان را عوض كنند تا بخش بزرگی از جهان دگرگون شود ،و این حکایت مردم ایران است كه نه حال دارند نه حاال! /73آذر7931/
علی عبدالرضایی | 12
غذای بینمک مادر ندارد
ناگهان به یک جایی میرستی كه دیگر هیچچیز ،هیچجا مال تو نیست ،شهرها غریبهاند ،آدمها غریبتر، با اینهمه هی برمیخوری به یک نفر كه میخواهی مال تو باشد اما او با اینكه اهل كسی است مال هیچكس نیست .كالفه میشوی ،میروی در عکسی كه روى دیوار داری ،دیگر به خاطر نمیآوری ،تبعید حافههات را پیر كردهست اما مادر هنوز همانجوریست كه مینشست چارزانو غذا میكشید .تنها مادر است كه هرگز از دستت نمیرود ،حتی اگر پیر شتود ،عوض نمیشود ،باز بشقابت پُرِ اشبل میكند كه فسفر كم نیاوری ،ماهی كه بیخود شتور نمیشود .با این اعصاب كم و حوصلهی كمتر ،باز كم میآوری ،تازه میفهمی كه مادر فقط به قدر كافی خوب استت .حاال ناچاری از عکس بزنی بیرون كه آشپزخانه بوی ماهی بگیرد ،همانطوری كه داری میز را میچینی ترانتهی معروفش را با صتتتدای خودش میخوانی ،بعد بشتتتقابت را پُر میكنی اما باز نمیخوری ،غذای بینمک مادر ندارد. /73آذر7931/
| 11ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
دوست داشتن كه رابطهبردار نیست
در باشتگاه داشتتم با تو چت میكردم كه دخترک برقى از كنارم گذشت اما چشمهاى ریزش از صورت ماه تو كه بر صتفحه ى موبایلم نشتستته بود نگذشتت .پرسید دوست توست؟ گفتم نه! دوستش دارم ،از رو نرفتت و بتاز عینهو فاطى كماندوهاى تهران پرستتتید چه رابطهاى با هم دارید؟ گفتم دوستتتت داشتتتتن كه رابطهبردار نیستتت ،او زمان را برایم نگه مىدارد و نمیگذارد كه ستتخت بگذرد ،مىنشتتانمش روى موبایل و مىگتذارمش این روبتهرو ،و مثل باد مىدوم ،با اینهمه نمىرستتتم به او كه جایی آن دورها كنار جوانی من ایستتاده و دیگر برنمیگردد .انگار كه از اول با تو بودهام ،با هر كه خوابیدهام یک تکه از سایههاى تو بوده بر دیوار ،گرچه زندگىِ من قصتیدهاىستت بلند كه قافیه بستیار داشته اما تو ردیفى ،همیشه بودهای و مدام باید بمانى كه ردیفم كنى .در موبایل هم كه نباشتتی ،در خیالم همیشتته حاضتترى و وقتِ برگشتتتن از باشتتگاه، مینشینى در چشمهام و حتى در فروشگاه ،به هر گردنبلندِ كمرباریکى كه میكنم نهر تویى ،با چشمهاى تو میپسندم پرتقالها را كه سوا میكنم اى سیبِ سرخ! گیالسها را با لبهاى گوشتىِ تو مزمزه میكنم آلبالوى درشتتِ من ،حتى انگشتتتهاى بلندِ توستتت كه در خیابان ستتیگار را از گوشتتهى لبهام برمىدارد تا دود را دوباره در صورتِ آسمانىِ تو فوت كنم ،من با تو زندگى مىكنم ،با این همه عدالت نیست ،عدالت نیست كه برگردى به خانه و همهچیز سرِ جاى خودش باشد جز تو. /88آذر7931/
علی عبدالرضایی | 12
من و توی فانتزی
برخى به بازى معتادند اما فقط با خودشتان بازى مىكنند ،اینها دائم در حالِ خودارضائىاند حتى وقتى با تو مىخوابند ،بیخود نیستتت كه درستتت آنوقت مهم كه باید دیدت بزنند ،چشتتمهاشتتان را مىبندند تا فانتزی از درِ پشتتی مغز وارد شتود و بنشتیند پشتِ پردهی چشم! و اینها همه یعنی كه دیگر عشقی در كار نیستت ،حتى اگر ستکستىترین باشتى و مدام توى گوشت بگویند عاشقتم! تو تنها دیلدویی! یک دیلدوی كاملن گوشتی كه بر سیلیکون ترجید دارد .حسادت هم اینجا دیگر كارگر نیست چون رقیب تو فالن مرد یا زن نیست بلکه یک فانتزیست ،یک فانتزی كه درست سرِ موعد مینشیند پشتِ پردهی چشم و چنان حالی به او میدهد كه حالت خراب میشود! داشتتتى حالش را مىبردى ،ببخش اگر ستتیلىِ محکمى خواباندم توى صتتورت نازت ،مى خواستتتم مرا وقتى كه واقعن دیدنى هستتتم ببینى ،نترس! من بازپرس نیستتتم عزیزم! فقط دارم كمک مىكنم درو نگویى، براى كستى كه عادت كرده عمرى درو بگوید راستت گفتن آ سان نیست ،كار سختى در پیش دارى عزیزم! براى این كته بتاورت كنم ،بتاید اول خودت باور كنى ،خودت را باور كنى ،زندگى قمارى طوالنىستتتت اما عشقبازى پوكر نیست ،اینقدر بلوف نزن! آن قدر دوستت دارم كه بگذارم از من ببرى ،فقط خواهش مىكنم از خودت نباز! /88آذر7931/
| 13ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
شهرت بوی خون میدهد!
هفت-هشت سال پیش كه تازه تلویزیونهای برونمرزی راه افتاده بود ،وقتی هنوز جزئیات ماموریتشان لو نرفته بود ،وقتی نمیدانستم چه دودی آن جاها بلند است ،دوست داشتم ،واقعن دوست داشتم با مخاطبان بیشتری حرف بزنم اما ستراغم نیامدید یا آمدید و دربارهی چیزهایی خواستید گفتوگو كنید كه بوی بدی داشتت .برای همین آن جاها كه میخواستتم نشتد و جاهایی هم كه میخواستتید مطلقن نمیخواستم ،برای همین تاكنون در هیچ عکس و فیلمی نبوده و هنوز هم نیستم اما اخیرن یعنی طی سه سال گذشته هر روز كه میگذرد بیشتر ستتتراغم میآیید ،حاال دیگر فایدهی اینترویو چیستتتت؟ حاال كه همه بو گرفتهاند؟ حاال كه آنقدر میدانم كه نمیتوانم اشتباه كنم!؟ به هر سمت كه رو میكنم ،به هر چه كه میپردازم فکر ،همهجا بوی بد شتاش استب بلند استت! لندن شتهر رسانههای فارسیزبان است ،من هم كه گروهی اطالعاتی در اختیار ندارم تا بدانم كدامتان درستت میروید ،برای كسی كه همهچیزش را برای استقالل و اسم درست داده آسان نیستت از هر دری وارد شدن ،هر دری را باز و با آن بازی كردن! شاید باشند بین شمایان كسی و كسانی كه درد نشتر دارند اما من هنوز حس خوبی نستبت به شتما و تریبون تان ندارم ،پس معافم كنید كه شهرت این سالها بدجور بوی خون میدهد. /87آذر7931/
علی عبدالرضایی | 14
كدامشان تروریست نیستند!؟
«هراس از رفقا»« ،جامعهی فردا» و «ستیاستت برای عموم» ،از زمره آثار «استکار الفونتن» ،سیاستمدار هفتادوچهار ستالهی آلمانیست كه از سال دو هزار و پن ریاست حزب چپهای آلمان را به عهده داشت و بیستتتوچهار ستتال پیش رییس مجلس آلمان بود .الفونتن چندی پیش در مصتتاحبه با نشتتریهای گفت« :من بارها به خانم آنگال مركل گفتم :خانم صدراعهم ،شما كه میخواهید با تروریسم مبارزه كنید ،لطفن بفرمایید تروریستم یعنی چه؟ من دو ستال در مجلس این پرستش را تکرار میكردم .او هم ستر جایش نشسته بود و پروندهای را ورق میزد .مركل نمیتوانستتت به این پرستتش پاستتخ دهد .بعد به یک كارمند وزارت كشتتور ماموریت داده شتتتد متن قانون مبارزه با تروریستتتم را تهیه كند .طبق متن این قانون ،ترور یعنی به كار بردن غیرقانونی زور برای تحقق خواست سیاسی! بعد از آن بود كه نمایندگان پن حزب سیاسی حاضر در پارلمان آلمان به اتفاق آراء تصویب كردند كه جورج بوش و تونی بلر تروریستند. /87آذر7931/
| 12ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ظرافت شعری
هم «ویلیام اس پیترز» و هم دوست دخترش الیزا ،هر دو از شاعران مطرح آمریکا محسوب میشوند .بار اول هر دو را چهار ستال پیش در فستتیوال شتعری كه در آلبانی برگزار میشد دیدم ،آن روز حدود ششصد نفر در ستالن حضور داشتند ،بیش از پنجاه شاعر كه از كشورهای مختلف دعوت شده بودند هم ،در جایگاه مخصتتوص بودند .هنوز هفت-هشتتت ستتطر یکی از شتتعرهای بلندم را تمام نکرده بودم كه میکروفن را ول كردم و از سالن به بهانه ی شلوغی و صحبت در گوشی چند نفر كه در ردیف جلو نشسته بودند زدم بیرون! به همه برخورده بود اما الیزا نکته را گرفته بود! بالفاصتله آمد پیش من ،یکكاره گفت درست است كه وزیر این فستتیوال را ساپورت كرده اما او خود عاشق ادبیات است و چند رُمان منتشر كرده! بعدها الیزا كه ادیتور مجلهی مهمی در آمریکا بود ،چند شتتعرم را منتشتتر كرد و با هم رفیق شتتدیم .امروز كه لینک مصتتاحبهام با مجلهای انگلیسی را در گروه فیسبوكیمان فرستادم و در همان پست از چند شاعر خاص گروه از جمله الیزا خواستم كه حتمن بخوانند و از كامنت بی نصیبم نگذارند ،جیسون نوشت الیزا كه هشت ماه پیش فوت كرده علی ،بیخبری!؟ بستیار معدودند آنها كه دركی ریز از ظرافت دارند بسیار معدود! الیزا كه نام فامیلش هم از یادم فرار كرده یکی از آنها بود ،طفلی! /87آذر7931/
علی عبدالرضایی | 11
بیالخ دادن به تبعید
شادی انگار با من تنی نیست ،نیامده وا داده لعنتی! همین نیم ساعت پیش ،پیامش را دیدم ،تا خواندم «به من زنگ بزن» بریدم! وقتی كه از دستتم كاری برنمیآید ،از خودم بدم میآید .از خون من استت ،سته سالی میشتود كه آمده لندن بجنگد ،جنگی تمامعیار داشتته چند سال آزگار! پیروز بوده اما روزگار جوابش كرده، چند بار این زیباییِ دیروز را دیدم كه ستتترطان به یغماش برده بود ،هر بار هم كه از او رفتم ،تکهای از قلبم كنده شتتتد ،حاال نفسم میخواهد مرا ببیند ،پارهی تنم میخواهد ،وقت رفتن مرا ببیند ،كاش چشتتتم دیدن داشتم ،كاش چشمی داشتم كه میگریست. ستطرهای باال را در چنین روزی وقتی كه نوشتت «بیا ببینمت پیش از آنكه از لندن بروم» نوشتم! دیگر طاقت نداشتتتم ،همیشتته از ضتتعف انزجار داشتتتم ،و هر بار كه ستتاحره را میدیدم از اینكه از دستتتم كاری برنمیآمد از خودم بدم میآمد! دخترِ دایی مثل خواهرِ آدم استتت ،مثل پارهی تن! من او را آن روز ندیدم ،و شتتک ندارم كه ستتاحره این را فهمید گرچه مادرم وقتی كه فهمید مرا نفهمید! ستتاحره یک واقعن فمنیس تتِ شعوری بود كه در لندن سه سالِ تمام با سرطان جنگید و نشد! سرانجام مجبور شد برود ایران كه آنجا آرام بگیرد ،بعدها خواهرم تلفن كرد و گفت كه در لنگرود به خاكش سپردهاند. پانزده سالم بود كه همشاگردیهام نسخهای از مجلهی جوانان دستم دادند و دیدم كه چند غزلم زیر نام آرمان لنگرودی منتشتتر شتتده ،تعجب كرده بودم ،من آن چرندیات را حتی برای كستتی نخوانده بودم .بعدها ستتاحره گفت كه شتتعرهام را او برای انتشتتار در مجله میفرستتتاده! دختر باهوشتتی بود ،پدرش بزرگترین كتابخانهی شتهر را داشت ،هر وقت كه میرفتم آنجا كتابی كِش بروم ،سا حره مشغول خواندنِ رمانی بود. او شعوری بزرگ در سری كوچک داشت و با رفتارزنیهای دهاتِ پیشرفتهای مثل لنگرود ،بیگانه بود. متاستفانه هرگز نشتد آنجا آنطور كه دوستت داشتت باشد ،حجاب فرهنگی بر صورتِ شعورش اسید پاشتیده بود ،او با صتدای آستمانیش می توانست هنرمندی باشکوه باشد اما نشد! با شوقی سرشار آمده بود اینجا كه بخواند ،كه بماند اما نشتتد! از ش ترّ ستترطانِ فرهنگی خود را خالص كرده بود ،اما اینجا ستترطان تازهای گریبانش را گرفت و هر فنّی كه زد ولكن نبود. بارِ پنجمی كه شیمیدرمانی كرده بود دیدمش ،انگار بر چهرهاش اسید پاشیده باشند از آنهمه زیبایی جز پوستی سوخته كه بر دو استخوان نحیف آویزان شده باشد ،چیزی باقی نمانده بود .آن شب كه خواهرم خبر
| 11ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
را مثل پتک بر سترم كوبید و تلفن صتدای گریهاش را قطع كرد ،اول خواستتم زنگ بزنم دوستان بیایند و با صدای زیبای ساحره رقدهاش را اجرا كنیم ،ولی قبلن سری به صفحهی وایبرت زدم .این را پیش از پرواز به ایران ،توی فرودگاه هیترو نوشتته بودی! خواسته بودی برایت دعا كنم ،من با خدات غریبه بودم ،ترسیدم صداش بزنم حالت خرابتر شود ،در عوض رفتم با رفقا برای تو زومبا رقصیدیم ،جات خالی! شکی ندارم كه حتی زومبا را بهتر از همه میرقصتتی ،كاری ندارد ،فقط باید همان قرهای قاستتمآبادی را از كمر بگیری و سترتاستر تنت پخش كنی ،زومبا خندیدن تن است ،بخند عزیزم! راستی بچهها میخواستند بیایند خانهات، زیر بار نرفتم ،ترسیدم بین آنهمه زیبایی احساس تنهایی كنی ،سه چهار تا از تیکههای كمپِ اُشو هم بودند، از آن دستته خلها كه شتکی ندارم ببینیشتان كیف میكنی ،خودشتان پی شنهاد كردند فردا همه با هم برویم كمپ! اگر برای تو نبود ،عمرن نمیرفتم ،امروز هم برای تو بود كه بیشتر نرم رقصتتتیدیم ،حاال باید دردت كمتر شده باشد نه!؟ پس بخند عزیزم! شکی ندارم كه حاال به سرطان بیالخ دادهای. /73آذر7931/
علی عبدالرضایی | 14
نقد كتابهای اینترنتى
ستال 42كتاب «داشتاخنامه» را در وبالگى با نثری نامرد نوشتم ،بعد هم پىدیافش كردند و دست به دست شد ،با خودم گفتم پس مىشود! همین شد كه حاال بیش از پنجاه كتاب در اینترنت دارم ،نشر كتاب به صتورت چاپى آن هم در كشورت عالىست اما تا وقتى كه قانون نشر در ایران حالى به حالیست و طى هر ده سال ،تنها سه ماه مىتوانى بادبادک كاغذیت را در هواى تنگِ وطن هوا كنى ،نشر اینترنتى نه تنها بهترین بلکه تنها گزینهست براى شاعر و نویسندهاى كه فکرهایش در قفس جا نمىشود. نشتتر اینترنتى كتاب ،حاال دیگر فراگیر شتتده اما هنوز خیلیها به رستتمیت نمىشتتناستتندش و كمتر منتقدیست كه دربارهی كتاب اینترنتى بنویسد ،براى همین چنین كتابهایى مهجور مىمانند و كسى از آنها یاد نمیكند! طى پانزده سال اخیر الاقل 22مجموعه شعرم براى اولین بار در فضاى نت منتشر شده كه ارزش ادبیشتان قابل قیاس با آنچه تاكنون در ایران انتشار دادم نیست ،اما ندیدهام یکى از كسانى كه در مطبوعات ایران هرازگتاهى از كتارهام یاد مىكنند اینها را در آمارش بیاورد ،این تنها مشتتتکل آثار من نیستتتت ،تمام كتابهاى اینترنتى با چنین معضتتلى روبرویند ،انگار حتمن باید مهر ادارهى ستتانستتور وزارت ارشتتاد ،بر شناسنامهى كتابى الصاق شده باشد تا لقب كتاب بگیرد و نزدِ همه از اعتبار برخوردار شود. براى مقابله با فرهنگ ستانستور و تروی و تبلی كتابهای اینترنتی ،حاال دو ستتالیستتت كه كال شعر روزهتایی در هفته را به نقد و بررستتتی كتابهای الکترونیکی اختصتتتاص میدهد و بیش از 22منتقد ،آثار شتتاعران مختلف را كه به دلیل ستتانستتور از چاپ كاغذی آثار خود در ایران محرومند ،بررستتی كردهاند كه حاصل كار را میتوانید در مجالت فایل شعر بخوانید .كاش مراكز دیگر ادبیاتی نیز نقد كتابهای اینترنتی را جتدی بگیرنتد و این فرهنتگ تتداوم یتابتد و همه بدانند كه یکی از بهترین و موثرترین راهها برای گذر از سانسور و ممیزی ،انتشار اینترنتی كتاب است. /75آذر7931/
| 19ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
فقط كلمهست كه زندهست
به زودی قراره توی ستتمپوزیومی كه توو دانشتتگاه ستتوآز لندن برگزار میشتته ،دربارهی «خطر كلمه و سانسور در وضعیت پساتبعید» سخنرانی كنم ،یه سالی میشه هر دعوتی رو رد میكنم و توو هیچ فستیوال و جمعی شركت نمیكنم ،این رو هم توی رودربایستی گیر كردم و ناچار گفتم باشه ،امروز خبرنگار روزنامهی مترو زنگ زد كه دربارهی این ستتتخنرانی باهام مصتتتاحبه كنه ،قبول كردم ولی بعد از چند دقیقه گپ ،گفتم حالم بده ،بعدن زنگ بزن! تجستتّم اتفاقایی كه طی ستتتاالی گذشتتتته برام پیش اومده حتی از عهدهی تخیل برنمیآد ،تاریخ میگه اینا رو باید بگی ،اما بعضتتتی چیزا رو نمیشتتته گفت ،نمیشتتته نوشتتتت ،عینهو تفِ سترباالست ،واقعن كه چی!؟ اینكه بگی با گاو و گوسفند معاصری خوب نیست ،اینكه بگی توو جایی مثل لندن نمیتونی چیزی رو كه باید بنویستی باوركردنی نیست ،بده كه فرق داشته باشی با فرقایی كه بقیه دارن. یه جایی میفهمی كه دیگه فهمیده نمیشتتتی ،و این واقعن وحشتتتتناكه .طرف با هزار رقم گهخوری و غلط كردم اومده خونهم ،نشتستته اون روبهرو و شرمنده گفته كه اشتباه كرده ،فقط واسه اینكه نگی باز ازت زده! واقعن كه چی!؟ قبلن تنهایی داشتتتم ولی لو رفته ،حاال خلوت هم میخوام اما تحققش غیرممکنه ،تنهایی و خلوت ،این دو تا با هم فقط توی گور ممکنه ،كال شتعر گور منه ،جایی كه مثل ققنوس خاكستر میشی به این امید كه روزی از دل این خاكستتتر ققنوستتای دیگهای پر باز كنن ،اشتتتتباه نکن! اونجا هم حاال حاالها فهمیده نمیشتتتم اما كمكم دارم حس میشتتتم ،و این حس مهمه! انگار داری با كلماتت حرف میزنی ،فقط كلمهست كه زندهست. /79آذر7931/
علی عبدالرضایی | 42
چگوارا رو كى مى…!؟
تصتتمیم گیرندگان نشتتر كتاب در انتشتتارات كال شتتعر ،كمیتهاىستتت پن نفره ،من یکى این وستتط هیچكارهام ،با اینهمه باز دوستان براى انتشار در نشر كال برام كتاب مىفرستند ،آخرینشان كه تا چند دقیقه پیش داشتتتتم ورقاش مىزدم كتابکى بود كه نثرى داشتتتت عروس ،كلماتش عینهو هلو ،مرثیهی بلندى بود دربارهی شتتوهر هیلدا و الیدا ،كمونیستتتى كه دلیل دفاع چپهاى ایرانى از میدل كاستتترو رفاقتش با او بود، خرپولزادهاى آرژانتینى كته بتا موتور ستتتیکلت ،ستتتراستتترِ آمریکاى جنوبى كوسچرخ زد تا انقالب كند. عکسهاى دختركُشتتش تا حاال نقش گرانترین تىشتترتهاى كمپانىهاى كاپیتالیستتتى شتتده و خالصتته نویستندهی جوان گیالنىمان به این جانباختهى چپ ،عینهو حسین صحراى كربال حال داده بود ،من هم كه فقط باال نیاورده بودم ضمن اینكه آدرس ایمیل كمیتهی انتخاب كتاب نشر كال را فرستادم براش ،نوشتم اى گیالنىِ گیالن ندیده ،كاش جاى این بچه ستوسول ،مىرفتى سرا سوسیال آنارشیست لنگرودى «محمدعلى شتعبانىپور» كه اوایل سال 21وقتى كه سربازهاى اسرائیلى تا پاى خشتى پل دنبالش كردند ،ناگهان آن باال ایستتاد و در حالى كه داشتت كیرش را براىشان درمىآورد ،پن شش گلوله سر و سینهاش را با خود برد و جنازهاش هنوز دارد توى ذهنم از باالى خشتى پل تا خودِ راه پشته در خون غلت مىزند ،نوشتم اسطورهى تو باید همان كیرِ هنوز از زیپ درنیامدهى فامیل و همستایهی نزدیکمان ممدلى باشتد ،نوشتتم اسطوره باید مال تو باید مال خودم باشد ،چگوارا رو كى مىگاد!؟ /77آذر7931/
| 41ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
شومَن اسالمی
یارو معتاد و درب و داغانستتت ،راهی ندارد مگر وارد صتفِ غنی مداحان معروف شتتود ،پس همه كار میكند كه فیلم نوحهخوانیش در فضتتای مجازی چرخ بخورد .او یا رواننژندستتت و دارد از هیچی به هیچ دیگر میكوچد ،یا مازوخیستتی كه میخواهد با بیماریش كاستبی كند .اگر لگدی كه هزار و دویستتت سال پیش به پهلوی دو طفالن مسلم خورده چنین از خود بیخودش میكند ،پس چرا از آنهمه بمبی كه مثل نقل و نبات ،سترِ اطفال ستوریه پاشتیده میشود ،كکش هم نمیگزد؟ او میتواند یکی از اینها باشد كه میرود سوریه آدمكشی یا یکی از مازوخیستهایی كه زیر آفتابِ عمودِ ظهر عاشورا قمّه میزنند! خشونت بدنی كه شتاخ و دُم ندارد! كستی كه رحم به تن و بدنِ خود نکند معلومستت كه اگر دستش برسد پدر مردم را هم درمیآورد و كهریزک را ستراسر شکنجهگاه میكند .مردم غیور ایران ولی كار به اینحرفها ندارند ،بدبختی دارند ،میروند پای مجلس این بیماران كه اشتک بریزند و ستبک شوند ،مردمی كه نمیدانند با اعمال چنین بالهتی دارند چه به روزِ خود میآرند ،مردمی كه میدانند كشکست عاشورا ولی میروند در شبهای محرّم خانمبازی كنند ،مردمِ مرگ ،مردم رواننژند ،مردم احمق. /89آبان7931/
علی عبدالرضایی | 42
دفتر دوم :سخنرانیها
| 43ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ساختار گسستهی قدرت در ایران
طی چند ماه گذشتته ،یعنی تقریبن از اوایل دی ماه ستال نود و شتش همیشته یک سوال از من پرسیده می شتد :نهرت راجع به فالن شتخصیت یا گروهی كه تازه مطرح شده ،چیست؟ درست است كه ما سیستم جاسوسی نداریم ،ولی مغز و فکر داریم و میتوانیم با محاسبه روابط را درک كنیم .برای درک روابط سیاسی باید اول ساختار سیاست را مشخد كنیم و ببینیم كه سیستم و حکومت ایران از چه نوع ساختارهایی تبعیت میكند .قبلن دربارهی ستیستم خانوادگی و نسبتهای سران نهام جمهوری اسالمی بحث كردهام ،حاال همان ستیستتم خانوادگی و حکومت الیگارشتی ،چندپارچه و گستسته شده و در حال تکهتکه شدن است .اگر در گذشته رهبر یا همان خمینی چشم به روحانیت و روحانیون داشت ،بعد از او در دوران رهبری خامنهای (كه دلبستتهی روحانیت بود) و پس از مدتی فعالیت ،روحانیون گستستته شدند و انگار با تولدی دوباره به اسم اصولگرا و اصالحطلب روی كار آمدند .تقریبن از سال هشتادوهشت به بعد اصالحطلبان چندپارچه شدند، آنها اول با هم متحد بودند ،اما كمكم كه قدرت را بهطور كامل در دستت گرفتند ،ستیستتم خصولتی شد و مال و ثروت مردم و كشتتور را بین خودشتتان و اصتتولگراها تقستتیم كردند و طی آن پروستتهی چپاول ،به بعضتیها بیشتر رستید و به بعضیها كمتر و در نتیجه گرگها به جان هم افتادند .البته خود اصولگراها هم از همان ستال از این چندپارچه شدن در امان نماندند .خالصه اینكه دیگر از روی قرائتهای قبلی نمیتوان با ستتاختار گستتستتتهی قدرت در ایران برخورد كرد .قصتتد دارم جزء به جزء به همهی این موارد بپردازم و مسئله را بیش تر باز كنم و نشان دهم كه با چگونه سیستمی طرفیم و نقش سپاه و مالها در این میان چیست. استاسن مالها به چند دسته تقسیم میشوند؟ قدرت از چه شاكلهای برخوردار است؟ چگونه معامله میكند؟ ژورنالیستتم چه نقشتتی دارد؟ تریبونهایی كه ادعا میكنند مستتتقلاند و خبرهای آنچنانی نشتتر میدهند از چگونه قواعدی پیروی میكنند و پروسهی خبرگیریشان چگونه است؟ جمهوری اسالمی یک سری شخصیت كالسیک داشت كه هر كدام از آنها نقش بزرگی در بنیانگذاری نهام داشتتند ،اما این شتخصتیت ها از ستال هشتتادوچهار یعنی همین كه نستتل جوانی از رجل سیاسی مثل احمدینژاد مطرح میشتود ،كمكم زیر ستوال میروند .مهم ترین شتخصیتِ زیر سوال رفته ،رفسنجانی بود، كستی كه از لحا طرح استتراتژی مکارترین چهرهی این رژیم استت .او از لحا سیاسی یک استراتژیستِ كالستتیکِ باهوش بود كه در نهایت به گونهای قربانی شتتد؛ مثلن پس از انتخابات ریاستتت جمهوری ستتال
علی عبدالرضایی | 44
هفتادوشتش مردم جشتن گرفتند و فکر كردند كه علیه ستیاستتهای رفسنجانی شقالقمر كردهاند ،اما غافل بودنتد كه جریان دوم خرداد ،تولید خود رفستتتنجانی بود .او حتی دستتتت به خودزنی زد ،یعنی وقتی «اكبر گنجی» كه بیس روشتنفکری و منش زبانی (اشاره به نامگذاریهای اكبر گنجی مثل عالیجناب سیاهپوش و سرخپوش و…) خود را از «محمد مختاری» گرفته بود ،مدام علیه رفسنجانی مینوشت و به جان او میافتاد، انگار خودزنی رفسنجانی را به نمایش میگذاشت .البته به جز گنجی از یک طرف انصار حزبا و از طرف دیگر اصتتتالحطلتبهای رادیکال نیز به رفستتتنجانی حمله میكردند .پیش از این اتفاقات نیز ،حزبی به نام «حزب سازندگی» ساخته شده و شهرداری با مدیریت و محوریت امثال كرباسچی روی كار آمده بود .همین قرائت ،بعدها شخصی مثل روحانی را به دست میدهد ،و شعار میانهرویی و اعتدال مطرح میشود .میدانیم كه محوریت اصتالحطلبی «ستید محمد خاتمی»ستت ،انصار حزب ا هم حزبی چماق به دست است و در واقع همان ستیستتمهای دههی شتصت را نمایندگی میكند (امثال ا كرم و مسعود دهنمکی) ،اگر دقت كنید میبینید كه اعضتای انصار حزبا اغلب افرادی هستند كه در كابینهی رفسنجانی حضور داشتند ،مثل «علی فالحیان» كه در دوران ریاستتتت جمهوری رفستتتنجانی وزیر اطالعات بود .در واقع رفستتتنجانی پن بُعد را میستازد ،كه تا االن سته بعد اصلی آن را تشرید كردم .حاال سرا دو بعد یا دو مركز فرعی میروم كه یکی اصالحطلبهای رادیکال با ایفای نقش «محمدرضا خاتمی» و گروهش بود و دیگری نوعی روشنفکری بود كه شتاعرانی مثل «فاطمه راكعی» و «قیصتر امینپور» و از بین ستینماگران امثال «محسن مخملباف» به عنوان تابلوهای تبلیغی و فرهنگی فعالیت میكردند و در واقع اصتتتالحطلبها از طریق این افراد پیام خود را میرستاندند؛ مثلن همین پیام آخرشتان را كه طرح رفراندم بود ،از طریق مخملباف نشر دادند و اصولگراها هم با امثال حاتمیكیا پیام خود را منتشتر كردند .حاال میخواهم موضوعی را بررسی كنم كه رفسنجانی قبلن آن را طرح كرده و بستط داده بود ،اینكه چگونه قدرت به این حد رسیده كه منجر به شکست بتها شده و بتشتکنی دقیقن از كی آغاز میشتود؟ ما یک بتشتکن یا شتبد این وستط داریم ،شبحی كه در جناحهای مختلف چرخ میخورد و هر بار بتی را میشکند ،یک بار رفسنجانی را شکست ،بار دیگر خامنهای را و بعد خاتمی را گردن زد! این شتبد كیستت؟ آیا استمش ژورنالیستم استتت؟ یا ستتیستتتم اطالعاتیست؟ ما هنوز دربارهاش زیاد نمیدانیم ،این چیستتت كه هی چرخ میخورد و مدام بتها را گردن میزند؟ اولین قربانیاش رفسنجانی بوده ،آیا روسیه یا یک كشور خارجی دیگر است؟ چرا و چگونه ناگهان رفسنجانی نابود میشود؟ در واقع مرگ رفستنجانی اتفاق مهمی بود و ما باید برای مردنش جشتن میگرفتیم اما متاسفانه مردم فریب خوردند و برایش عزاداری كردند .با مرگ او پایان جمهوری استتتالمی بهطور مطلق اعالم شتتتد و قرار بود اتفاقات دیگری بیفتد .رفستتنجانی میمیرد ،یعنی در اصتتل اول بت رفستتنجانی را میشتتکنند و لتوپارهش میكنند و بعد او را می كشتند .یک ستال پس از مرگ رفستنجانی ما شاهد قیام فرودستان هستیم ،اما در این قیام چه اتفاقی میافتد؟ قیام فرودستتتان فقط یک تهاهرات و اعتراض مردمی نبود ،فراموش نکنید كه شتتعار
| 42ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
«مرگ بر خامنهای» شتتعاری كه هرگز با آن صتتراحت گفته نشتتده بود ،در این قیام مطرح شتتد .شتتعار «من براندازم» نیز الینه شد و این در حالیست كه چنین شعاری تا قبل از این قیام ،جرم بزرگی به حساب میآمد و اگر اثبات می شتتتد كه كستتتی برانداز استتتت حکمش اعدام بود؛ اما االن حداقل بیش از نیمی از مملکت براندازند .در همان پروسهی شعار «مرگ بر خامنهای» ،فیلم مجلس خبرگان هم پخش میشود و تمام حیثیت ستتیاستتی و تاریخی خامنهای را بر باد میدهد ،در واقع خامنهای آنجا ذبد میشتتود و حتی اگر االن نمرده باشتتد ،انتشتتار آن فیلم ،مرگش را قطعی كرد و با پخش این خبر همه دندان تیز كردهاند .خبری كه مثل پتک ستنگین بود و حاال باید تمام جناحهای ستیاسی ،فکری به حال خودشان بکنند و هر كسی لحاف خودش را جمع كند! در میان قشتر ستنتی هنوز یک ستری مالی كالسیک مثل جنتی و مصباح یزدی قدرت دارند ،این مالها را نمیتوانیم در نهر نگیریم زیرا آنها پول دارند و استاسن پول یکی از پشتوانههای قدرت است .البته مدتیستت جنتی و بهخصوص مصباح یزدی ساكت هستند .جلیلی هم پس از فعالیتهای ریاست جمهوری به عنوان یکی از كارمندان ستیاستیِ مصباح یزدی آرام گرفته است ،پس یک جناح خنثا داریم كه فعلن هیچ گاردی نگرفته ،جناحی كه نه به كسی حمله میكند و نه به آن حمله میشود .چنین جناحهایی سیالاند؛ یعنی ما با یک مركز ستیال طرفیم كه میتواند به هر گوشهای بچسبد .جناح دیگری هم باعث بروز قیام فرودستان شتتتد و در اصتتتل هتدفش تخریتب جنتاح دولت بود ،منهور از جناح دولت یعنی كستتتانی مثل روحانی، اصالحطلبان و طرفداران رفسنجانی ،كه عالوه بر دولت در مجلس هم سنگر گرفته اند .ناگهان سپاه به دولت حمله میكند ،البته وقتی حرف از سپاه به میان میآید ،باید در نهر بگیریم كه این جناح زیرمجموعههایی هم دارد و افرادی مثل علمالهدا و رئیستی زیرمجموعهای از ستپاه هستند .دلیل نزدیکی سپاه و رئیسی این است كه رئیستی هم مانند ستپاه گرایشاتی به روسیه دارد و در واقع وجه اشتراک هر دو ،رابطه با روسیه است .در ایران چند گرایش به انگلیس تمایل دارند و دو گرایش هم متمایل به روستتیه هستتتند و این موضتتوع نشتتان میدهد كه فضای سیاسی ایران از جنگ خارجی نیز در امان نماندهست .در قیام فرودستان عالوه بر خامنهای، اصالحطلبی و در راس آنها خاتمی هم نابود شد .در واقع با توجه به گارد و وظیفهای كه به خاتمی سپردند، كتاری كردنتد كته او دچار خودزنی شتتتود ،خودش را تخریب كند و به نوعی نقش خود را لو بدهد .یعنی مهرهای كه رفستنجانی روی آن كار كرد و پشتتوانههایی مثل «میرحسین موسوی» و «مهدی كروبی» را به او داد و در اصتل نقش مركزی را به او ستپرد ،یکشتبه از بین رفت؛ اینجاستت كه به بالهت خاتمی و ترسو بودن اصتتالحطلبان پی میبریم .البته اصتتالحطلبها در راهكارهای میانی مثل «چانه زدن با مردم» موفق عمل میكنند؛ یعنی معمولن در جدال با عوام پیروز میشوند ،اما در جدال با قدرت یا استراتژیهای سیاسی حرفی برای گفتن ندارند .بیشتک روحانی بهترین و چرچیلترین چهرهی اصالحطلبها ست ،یعنی اگر رفسنجانی را كنار بگذاریم ،بعد از او چهرهای كه با فکر و خرج هوش ،اكت میكند ،روحانی است .در قیام دی ماه ،در درجهی اول اطالعات ستپاه و كسانی مثل سردار سلیمانی و «محمدعلی جعفری» و در راس آنها و یک پله
علی عبدالرضایی | 41
پایینتر ،علمالهدا و رئیستی در مشتهد دستت به یک اكت میزنند ،اما این اكت توستط مردم دزدیده شده و بستط پیدا میكند .سپاه با تاخیر دست به كار میشود و سركوب قیام طول میكشد و در این پروسهی زمانی اخبار زیادی لو میرود یا بهتر استتت بگویم جنگ مراكز قدرت در ایران علنیتر میشتتود؛ مراكز قدرتی كه حاال همه برای به دستتتت آوردن قدرت بیشتر در حال جنگاند .تمام این دستتتت و پا زدنها و جنگها از جملته علم كردن احمدینژاد و افراد دیگر ،فضتتتاستتتازیهای اخیر و خبرهایی كه درز میكند از دل همین پارههای قدرت است .در اصل خبرگزاریها كار عجیب و غریبی نمیكنند ،نمایندههای قدرت به هر كدام از رسانهها كه مخاطب بیشتری دارد ،خبر میرسانند .رهبر در حال مرگ است ،شاید هم مرده و یا دیگر معنای رهبری خود را از دست داده ،فضای پر از اغتشاشِ ایران نشان از این دارد كه احتمالن در حال حاضر كشور بیرهبر است .كاندیداهای قدرت چه كسانی هستند؟ در جناح اصالحطلبی و جناح دولت ،روحانی ،خاتمی، كروبی و «ستتید حستتن خمینی» ایستتتادهاند و این چهار نفر باید به نوعی تخریب شتتوند .خاتمی را پیشتر تخریب كردهاند و حاال تاكیدشتتان روی روحانی و ستتید حستتن خمینیستتت و معمولن به این دو نفر كمتر حمله میشتود و اگر حملهای هم به آنها بشتود كاملن حستاب شتده استتت .در حال حاضر احمدینژاد و جناحش كارگزار بیت رهبری هستتتتند ،آنها دقیقن بازی «مجتبی خامنهای» را پیش میبرند .مجتبی خامنهای هم مطمئنن و به احتمال خیلی زیاد قصتد جانشینی پدرش را دارد و در شرایط فعلی فقط شاهرودی او را به هدفش میرستاند .شاهرودی میتواند دو یا سه سال رهبری كند و بعد جایش را به مجتبی بسپارد و در این مدت مجتبی مباشر قدرت شود و او را كنترل كند و در واقع شاهرودی فقط اسم رهبری را یدک بکشد .برای همین مجتبی و شتاهرودی فعلن در بیت رهبری هستند و هر روز كه میگذرد قدرت بیت افول میكند ،تنها كاری كه بیت رهبری توانست انجام دهد این بود كه مصلحت نهام را دست شاهرودی داد و به همان نسبت هم شتتاهرودی در اولین ستتفرش به آلمان تضتتعیف شتتد .عدهای (از جمله ستتلطنتطلبان) فکر میكنند كه خودشتان شاهرودی را رسوا كردند ،در حالی كه اینطور نیست و خود قدرت میخواست كه شاهرودی در آلمان رستوا شود .چنین بازیهایی كاملن روشن و واضد هستند و در اصل ما میتوانیم اینگونه بازیخوانی كنیم .هیچ مالیی مثل مصباح یزدی جاهطلب نیست اما او فعلن سکوت كرده تا فلشی به سمت او نرود .آنها دارند چهكار میكنند؟ همانطور كه اشتاره كردم چنین جناحی یکی از نقاط سیال است؛ اینكه ناگهان جنتی ،مصباح یزدی و «شیخ محمد یزدی» (رییس سابق قوهی قضاییهی) سکوت میكنند ،چه معنایی دارد؟ آیا جناح پیر و فرسوده در كمین اند یا به حاشتیه رانده شتدند؟ این جناح هم مجلس خبرگان را در دست دارد و هم شورای نگهبان (سیستم استصوابی) و یکی از دالیلی كه به شورای نگهبان حمله میشود ،لو رفتن اسناد خبرگان است .یعنی چشم در چشم ملت این جناح را تضعیف كردند .اما این حمله از كجا هدایت شد؟ چهكسی این اسناد را لو داد؟ جناحی كه میخواستتت آنها را تضتتعیف كند ،كدام جناح بوده استتت؟ مجلس خبرگان به ضتترر چه
| 41ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كسانیست؟ حضور خبرگان به ضرر جناح اصالحطلبان و روحانی ،حزب سازندگی و البته جناح سپاه است و هر كتدام از این جنتاحهتا میتوانستتتتند علیه جنتی و مجلس خبرگان اقدام كنند .جنتی و خبرگان با بیت رهبری نزدیکی دارند و وقتی جناح خبرگان تضتتعیف میشتتود ،بیت رهبری یک گام عقبنشتتینی كرده و به طرز فجیعی احمدینژاد را وارد میدان میكند ،اما احمدینژاد علیه چه كستتتانی وارد میدان میشتتتود؟ علیه جناحی باهوشتر كه با غرب در تماس استتتت؛ بیشتتتک خانوادهی الریجانی بیشترین رابطه را با انگلیس دارند و عالوه بر این ،مجلس و قوهی قضتاییه هم دستشان است .میخواهم بگویم هر كدام از این جناحها مثل یک جزیرهاند و مرزبندی خاص خود را دارند و با توجه به منافع خودشان اكت میكنند .آنها هر وقت كه دلشتتان بخواهد با پول و ستترمایهشتتان مردم را به حركت درمیآورند .خیلیها فکر میكنند تهاهرات در مشهد كار سپاه بوده و جناح احمدینژاد هم در آن دست داشته است. جناحهای قدرتمند در ایران به پن دستته تقستیم میشتود -1 :جناح اصالحطلبان (روحانی و خاتمی و طرفداران رفسنجانی) -2جناح كالسیک مذهبی (خبرگان و شورای نگهبان) -3اعضای بیت رهبری (مجتبی خامنهای ،هاشتمی شتاهرودی و…) -4جناح سپاه (رییسی و علمالهدا و سردار سلیمانی و…) -2برادران الریجانی میبینید كه هر كدام از جناحها در گوشتهای كمین كردهاند و عالوه بر اینها چند گروه سیال هم داریم. در واقع جناحها ارتباطی با هم ندارند و صتترفن جنگ قدرت را در ایران بهپا كردهاند و هر روز كه میگذرد به گونهای زیرآب همدیگر را میزنند .مثلن یکی از بتهایی كه ساخته شده سردار سلیمانی بود ولی حاال از هر طریقی به او حمله میشتتود .آخرین حمله به ستتردار ستتلیمانی در دادگاه بقایی اتفاق افتاد ،اما چه كستتی بقایی را لو میدهد؟ جنگی بین بیت رهبری ،ستپاه و رییسی و علمالهدا درگرفته كه میتوان آن را به وضوح دید .البته به نهرم از بین این پن گروه ،جناح ستپاه از همه قویتر است ،اما چون ابژههای ابلهی مثل رئیسی با روستیه روابط نزدیکی دارد ،سپاه بنا بر توافق با روسیه از علمالهدا و رئیسی حمایت میكند .تا این اواخر محمدعلی جعفری با ستردار سلیمانی همراه بود ولی اخیرن بعد از دادگاه بقایی سلسله اسنادی پیش كشیده شتتد مبنی بر اینكه او از طریق بقایی به كشتتورهای اروپایی و آفریقایی باج داده و بیتالمال را حیف و میل كرده ،حاال هم قرار استتت قاصتتد (بقایی) را مجازات كنند ولی عامل (ستتلیمانی) آزاد بماند .از طریق چنین بازی شتطرنجی ،بیت رهبری توانستت هم به برادران الریجانی و هم به جناح ستپاه ضربه بزند .اما دلیل این كار چیست؟ در واقع كسی كه این وسط ضربه خورده یک بت بود ،بتی خطرناک به اسم سردار سلیمانی كه خیلی میتوانستتند از او كار بکشتند ،اما این بت نیز در حال شتکستته شتدن است و همه دارند به او حمله میكنند .علت چیست؟ چه اتفاقی افتاده؟ سردار سلیمانی نمیخواهد مثل رفسنجانی و خاتمی وارد این بازی شود و در نهایت او را بشکنند .سلیمانی قصد دارد از نقشی كه به او دادهاند فراروی كند؛ برای همین فرار را بر قرار ترجید میدهد ،اما ستپاه این موضوع را تحمل نمیكند و در نتیجه به سلیمانی حمله میشود و بازی
علی عبدالرضایی | 44
به شتتکل جذابی پیش میرود .البته از این به بعد ما تماشتتاگر بازیهای جذابتری خواهیم بود ،چون حاال مجتبی خامنهای ناگزیر استت خود را باال بکشد ،بیعت بگیرد و حواسش را بیشتر جمع كند .مجتبی یا باید هاشتمی شاهرودی را جلو بفرستد كه او پتانسیل سیاسی الزم را ندارد ،یا باید خودش دست به كار شود .از آنجایی كه او فرد شتکاكیستت ،در یارگیری درستت عمل نکرد ،شاهرودی انتخاب جالبی نبود و حاال هم مجتبی راهی ندارد جز اینكه خودش وارد عمل شتتود و باید دید كه او در آینده چهكار میكند .این وستتط افرادی هم اخبتار مربوط به زیرآبزنیهای این جناحها را افشتتتا میكنند .در واقع خبرنگارانی از «صتتتدای آمریکا» یا «آمدنیوز» نقش واستطه را دارند و به نوعی بازیچهی دستت قدرت اند .اخباری كه آمدنیوز منتشر میكند معمولن از طرف كستانی كه در بیت رهبری هستتند افشا میشود؛ مثل احمدینژاد و دوستانش .آنها ظاهرن از رهبر انتقاد میكنند اما همانطور كه گفتم انگار رهبری وجود ندارد! از ستتوی دیگر غرب تصتتمیم گرفته اموال بسیاری از شخصیتهای حکومتی را رسوا بکند و این رسوایی به سمت بیت خامنهای میرود. آمریکا دل خوشتتتی از بیت رهبری و ستتتپاه ندارد؛ پس با چهكستتتانی همراهی میكند؟ با مجاهدین خلق؟ ستتلطنتطلبان؟ خیر! با همان كستتانی همراه استتت كه در صتتدای آمریکا نمایندههای زیادی دارند ،در حال حاضتتر رابطهای بین غرب ،حکومت و جناح اصتتالحطلبی در حال شتتکلگیریستتت و این بازیخوانی هم میتواند در نوع خود جذاب باشد .جناح سپاه به روسیه نزدیک است ،بیت رهبری به انگلیس و اصالحطلبان هم ستتعی دارند با آمریکا همكاری كنند و در عینحال چشتتمداشتتتی به انگلیس و روستتیه نیز دارند؛ آنها بازیگرند و با هر چیزی بازی میكنند و حتی اگر بخواهند توپ را به زمین «رضتتتا پهلوی» هم میاندازند و اساسن با هر چیزی كه راست باشد و هر جا كه بوی پول به مشام بخورد ،سریعن معامله و همكاری میكنند. اصتالحطلبها ،میانهروها ،انصار حزبا و در كل هر چیزی كه رفسنجانی به یادگار گذاشته همه معاملهگر و پولپرستتاند و آنقدر باال كشتیدهاند كه حاال به خیلی چیزها راضتی میشوند .اینكه جعفری (فرماندهی ستتپاه) ناگهان میگوید كه هر حکومتی با ستتیستتتم ایدئولوژیک ،فقط چهل ستتال میتواند دوام بیاورد ،بوی كودتا را به مشام میرساند .اما چرا فکر كودتا به ذهنشان خطور كرده است؟ زیرا احتمالن دربارهی كسی كه میخواهنتد بته عنوان رهبر انتختابش كنند ،به توافق نرستتتیده اند و یا با طرح این گزاره میخواهند ،بقیه را بترستتانند و وادار به عقبنشتتینی كنند .اتفاقن خودشتتان هم از كودتا میترستتند؛ زیرا گورباچف هم با همین پیشزمینه طرف بود .مطمئنن اگر كودتایی در ایران اتفاق بیفتد به نفع مردم استتت ،چون چنین كودتایی دوام نمیآورد .با توجه به شتترایط ،مردم به ستتتوه آمدهاند و از وضتتعیت فعلی آگاهی كامل دارند ،پس حکومت نهامی ماندنی نیستتتت .چون حکومت كودتایی معمولن وقتی دوام می آورد كه كودتای ملی رخ دهد ،كودتا معمولن از طرف ارتش و قدرت نهامی اتفاق میافتد و اغلب نهامیها حس ملی دارند و اینجاست كه سپاه دچار دوآلیستم میشتود ،اولن بین ارتش و سپاه یک پارچگی وجود ندارد ،ثانین سپاه ایران ملی نیست و در
| 49ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كل هر كودتایی آنجا اتفاق بیفتد به معنی براندازی جمهوری اسالمیست .عدهی زیادی از كودتا میترسند، اما این ترس احمقانه است و اساسن نباید از چنین كودتایی ترسید. خیلیها فکر میكنند كه احمدینژاد دارد روشتنگری میكند ،غافل از این كه ما فقط با یک بالماسکه و بازی طرف هستتیم؛ احمدینژاد در اصل تلفات نمیدهد ،او تنها خوشرقصی میكند تا در آینده اگر قدرتی برقرار بود باز هم نقش ستابق خودش را ادامه دهد ،یعنی یک نقش حداقلی داشتته باشد و او را نیز به بازی بگیرنتد؛ چون به هیچكدام از وعدههایی كه به او داده بودند عمل نکردهاند ،به احمدینژاد وعدهی ریاستتتت مجمع تشتخید مصلحت نهام را دادند ،اما آن پست در نهایت به شاهرودی رسید و اینجا بود كه گاردش بتا بیتت رهبری تغییر كرد .انگلیس همتانقتدر كته بتا بیت رهبری رابطه دارد ،به همان میزان نیز با برادران الریجانی در ارتباط استتتت ،در نتیجه رقابتی بین این دو گروه در انگلیسنوازی به وجود آمده .بیت رهبری در نقطهی ضتعف خود قرار گرفته و مجتبی دستتتنهاست و دلیلش هم به مناسبات داخل بیت ربط دارد و تنهتا كستتتی كته رقتابتت را به نفع بیت رهبری باال میبرد و به مجتبی قدرت میدهد ،احمدینژاد استتتت. احمدینژاد ستتعی دارد با آب و تاب نشتتان دهد كه كل خانوادهی الریجانی كالهبردارند و قابل قیاس با بقیه نیستتتند ،اما در اصتتل بقیه هم به همین اندازه كالهبردار و اختالسگرند .ولی او عمد دارد فقط الریجانیها را در صتتتحنه علم كند .خیلیها از من میپرستتتند كه آیا باید از احمدینژاد حمایت بکنیم؟ فراموش نکنید كه وقتی ستگی كوچک ،سگ بزرگتر را میزند شما باید همزمان كه به سگ كوچکتر كمک میكنید به او هم حمله كنید ،چون این دو باید با هم زخمی شتتوند .هر چرندی كه احمدینژاد و دوستتتانش میگویند فقط به خاطر این استتت كه خودشتتان به بازی گرفته نشتتدهاند و آنها هم از عوامل بدبختی مردم هستتتند .ما فقط با مشتی بازیگر طرفیم ،مشتی سگ و گرگ كه به جان همدیگر افتادهاند و بهترین شیوه برای تماشای یک بازی اینچنینی ،نگاهی جانبدارانه استتتت .اما چگونه میتوانیم به آنها كمک كنیم كه بیشتر همدیگر را بدرند؟ هر چه این گرگها و ستگها زخمیتر بشتوند ،ماجرا بیشتر به نفع مردم تمام میشتتود .بزرگترین شانس جمهوری اسالمی این است كه با یک اپوزیسیون خواجه طرف شده ،چون اساسن اپوزیسیون را در غرب از طریق اپوزیسیون خودی و استمرارطلبان خواجه كردهاند .بهتر بود در همان شروع شکلگیری اصالحطلبی به عنوان یک اپوزیستیون حکومتی در خارج از كشتور ،آنها را هو میكردند تا تضعیف شوند ،منتها بخشی از كمونیستتهای راستت (امثال فرخ نگهدار كه البته افرادی بدتر از او هم هستند ،اما اسم او بیشتر از بقیه به میان میآید) با آنها همكاری كردند و به اصتتتالحطلبها ماهیت دادند و عدهی زیادی هم در بیبیستتتی با آنها همفکری میكنند و اغلب ستعی دارند خود را چپ نشتان دهند ،اما مزدورتر از این حرفها هستند .ما مدام شتاهد بازیهای اینچنینی هستتیم .مثلن هم غرب و هم حکومت برای ستردار سلیمانی سرمایهگذاری كردند ،ولی اینكه حاال از هر طرف به او حمله میشتتود برایم جالب استتت .ستتلیمانی یا جاهطلب استتت و قصد پرواز دارد و یا نمیخواهد تخریب شود و هیچ جناحی به او حمله كند ،اما همهی جناحها به نوعی در
علی عبدالرضایی | 92
مقابلش گارد خاصتی دارند و استاسن زیبایی كار در این است كه هیچكدام شان از قابلیت سیاسی ،انسانی و ملی برخوردار نیستند .هر چه بیشتر بتها شکسته شوند ،آزادی بیشتری در ایران اتفاق میافتد. اما اپوزیسیون در مواجهه با این بازیها ،چه نقشی دارد؟ مهمترین نقش را اپوزیسیون داخلی یعنی مردم ایران میتوانند ایفا كنند ،نه لیدرهایی كه دارند .شما مردم ایران از افراد سابق حکومتی كه زیاد به زندان رفته و برگشتهاند ،یکسری لیدر ساختهاید ،در حالی كه از چنین اشخاصی باید بترسی د و دوری كردن از آنها به نفع شتتماستتت ،آنها مشتتتی آدم لمپن و بیستتوادند كه فقط موجستتواری میكنند .دورهای كه من در ایران دانشجو بودم (از سال 11تا )11یک عده حزباللهی كه عضو انجمن اسالمی بودند ،پستترین و فاالنژترین افراد محسوب می شدند ،اما حاال همان افراد در بین مردم محبوبیت دارند و چند نفرشان هم بیانیهی رفراندم را امضتتا كردند و نستتل جوان هم فکر میكند آنها انستتانهای شتتریفی هستتتند .همین موجودات فاالنژ در پروستتهی زمان تغییر رنگ دادند و هزاران بار به زندان رفتند و برگشتتتند ،در ص تورتی كه خیلی از دوستتتان روشتتنفکر ما بعد از یک بار زندان رفتن ،لت و پار شتتدند و برای یک ادعای كوچک به قتل رستتیدند ،ولی چرا این عده كشتته نشتدند؟ چرا هنوز زندهاند؟ چون با این كار حکومت قهرمانسازی میكند ،قهرمانهایی كه خود جمهوری استالمی در كاسهی ملت میگذارد .باید مواظب این قهرمانها بود؛ زیرا آنها دقیقن وقتی كه میخواهید نتیجهای بگیرید به شتما خط میدهند تا كاملن ضتربه بخورید (مثل میرحسین موسوی) .برای همین تاكید دارم كه مردم باید خودلیدر باشند ،یعنی ما باید لیدر میدانی داشته باشیم و حواسمان هم كاملن جمع باشتد .اپوزیستیون خارجی فقط شعار میدهد و عمل نمیكند ،تا مردم شلو میكنند و اتفاقی میافتد، افراد اپوزیستیون فکر میكنند كه حکومت در حال عوض شتدن استت و میگویند فالن شخد رهبر شود؛ طوری كه انگار خودشتتان جنگیدهاند .البته همیشتته در هر كشتتوری ماجرا همین بوده و اپوزیستتیون خارجی نقش ثابت خودش را دارد .اغلب افراد فعال در اپوزیستتتیون خارجی هم قربانی و اذیت شتتتدند اما در واقع ظالمانی بودند كه به خاطر تغییر قدرت ،كشتتورشتتان را ترک كردند و به نوعی از كشتتور رانده شتتدند؛ آنها تبعیتدی نیستتتتند زیرا اغلب در قدرت بودند و ظلم كردند و در نهایت یک قدرت بدتر از خودشتتتان را به حکومت رستاندند .فراموش نکنید دلیل قربانی و بدبخت شدن ما توسط مشتی مال ،ناكارآمدی ساختار قبلی بود ،پس این افراد اپوزیسیون نیستند و ذهنشان از لحا ساختاری آزادیخواه نیست و این در حالیست كه ما آزادی میخواهیم .همانطور كه اشاره كردم تمام تیزهوشی جمهوری اسالمی این است كه افراد خودی را بین مخالفانش فرستاده و خودش مخالفانی را برای خود طراحی میكند و میسازد ،در واقع ما نمیدانیم كه چهكسی با جمهوری اسالمیست و چهكسی بر ضد جمهوری اسالمی عمل میكند! و این موضوع وحشتناک استت ،برای همین مهم استت كه به ستابقهی آدمها توجه داشته باشیم و ببینیم كدام شخد پروندهاش سیاه نیستتت ،ابدن حرف كستتی را كه آدمكش و چماق به دستتت بوده و االن عوض شتتده و حرف از الئیستتیته و جدایی دین از ستیاستت میزند ،باور نکنید .هویت این افراد دینی ،ضتد مردم و ضد آزادیست .یک انسان
| 91ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
چطور میتواند در عرض سته یا چهار ستال اینقدر تغییر كند؟ تغییر خیلی ستخت است و اگر هم شخصی واقعن تغییر كند ،منش خاصتی پیدا میكند و مدتی در حاشتیه میایستتد و مثل محسن مخملباف مدام نقش دالل فرهنگی را ایفتا نمیكند .اوضتتتاع ما چه در داخل و چه در خارج بستتتیار پیچیده و در عینحال قابل شناساییست؛ زیرا میتوان بازیخوانی كرد .اگر رسانهای یک خبر خاص را منتشر میكند به این معنا نیست كه آن رستانه آزادیخواه استت ،همین كه آن رستانه ارتباطاتی دارد و اخباری به او مخابره میشود ،نشانگر وابستتته بودنش استتت .وقتی یک رستتانه خبری را میگیرد تا عدهای را رستتوا كند در اصتتل نقشتتی در این رستوایی دارد ،چون بخشتی از قدرت در حال رسوا شدن است .البته رسوا شدن قدرت ،نشانهی خوبیست ولی زمانی كه آن رستانه خطی را به شتما نشتان میدهد؛ یعنی بخشی از سیاستهای قدرت را اجرا میكند. مسئله خیلی ساده است ،به فردی خبری را میرسانند و میگویند این خبر را به مردم اعالم كن ،مثلن مداركی میدهند و میگویند دختر فالنی جاستتوس استتت ،همانقدر كه با رستتاندن چنین خبری باعث محبوبیت او میشتوند ،به همان نستبت هم از این فرد خواستههایی دارند؛ برای مثال در موقعیتی دیگر به او میگویند كه فراخوانی برای تهاهرات بدهد ،اما هدف این فراخوان در اصل تهاهرات نکردن و تزریق بیانگیزگی به مردم استتت! پس مردم باید باهوش باشتتند و از تمام نیروی خود استتتفاده كنند .اغلب تلویزیونها چپ اندر قیچی هستند و بحثها و صحبتهایشان چرند و خندهدار است. در حال حاضتر گرگها در ایران به جان همدیگر افتادهاند ،اما چرا ستپاه دستت دست میكند؟ سپاه كه تمام قدرتها را در دستت گرفته ،چرا كودتا نمیكند؟ معمولن حکومتهای ایدئولوژیک سرنوشت یکسانی دارند .شتوروی چگونه شتقهشتقه شد و چه اتفاقی افتاد؟ در اواسط سال 1991معاون رییس اتحاد جماهیر شتتتوروی بته اتفاق كمیتهی مركزی حزب كمونیستتتم متفقالقول بودند كه كاری بکنند و جلوی تغییرات و دگرگونی هتایی را كته گوربتاچف ترتیب آن را داده بود ،بگیرند و در نهایت كودتا كنند .وقتی كودتا كردند، كودتایشتان بیشتر از سه روز طول نکشید؛ چون مردمِ آگاه و ب ه ستوه آمده ،وارد میدان شدند و جلوی آن جریان را گرفتند و كودتا ناكام ماند .دیدن چنین تجربهای باعث شتده كه سپاه فعلن كودتا نکند زیرا میداند كته بته هیچ عنوان مقبولیت مردمی و جهانی ندارد .آمریکا تحریمش كرده و اگر روستتتیه كمکش نکند هیچ كاری را نمیتواند پیش ببرد و از طرفی روستتتیه هم بیهوده به كمکش نمیآید و طبیعتن باج میخواهد و آن باج را مردم هرگز تحمل نمیكنند و اینها مشتتکالتیستتت كه ستتپاه با آن روبهروستتت .در شتترایط فعلی متغیرهای بزرگی در كشتتتور ما ایفای نقش میكنند ،جنگهای مختلفی هم دارد اتفاق میافتد ،آیا ممکن بود تاجزاده در برنامهی تلویزیونی علنن بگوید كه «محسن سازگارا» را خود جمهوری اسالمی به آمریکا فرستاده و در واقع پرده از جاستوستی سازگارا بردارد؟ مگر سازگارا و تاجزاده هر دو در سنگر اصالحطلبی نبودند؟ وقتی مجری از تاجزاده پرسید كه آیا بعد از اتفاقات سال هشتاد و هشت تلویزیونهای خارجی به او پیشنهاد كردند كه همراه با خانوادهاش در ازای پول ،قدرت ،تلویزیون و امکانات دیگر از كشتتتور خارج شتتتود و به
علی عبدالرضایی | 92
راحتی ایدههای خود را مطرح كرده و مثل بقیه فعالیت كند؟ تاجزاده جواب داد« :بله ،از من خواستند ،اما من قبول نکردم چون عاشتتق كشتتورم هستتتم و اینجا میتوانم نفس بکشتتم و بعد علنن گفت كه ستتازگارا و خانوادهاش با كمک وزارت اطالعات از كشتور خارج شدند و نقشههایی دربارهی سازگارا داشتند» .در واقع او رستمن ستازگارا را ستوزاند؛ ولی معنای كار تاجزاده چیست؟ این یعنی در جناح اصالحطلبی نیز جنگی اتفاق افتاده و آنها هم به دو بخش تقسیم شدند ،بخشی كه رادیکالتر است و احتمالن موافق براندازیست، مثل مخلملباف و سازگارا كه در یک جبهه قرار گرفتهاند و به ظاهر با سرنگونی نهام موافقاند و بخش دیگر هم از جریتانتات گونتاگونی كمتک میگیرد و میخواهتد نقش متفتاوتی را ایفتا كنتد .اگر یتادتتان باشتتتد اصتالحطلبها در دورهی قیام فرودستتان بحث كردند و گفتند كه خطر سوریهای شدن و شقهشقه شدن در كمین ایران است و با این حرف ،مردم و بهخصوص طبقه ی متوسط را ترساندند؛ من نیز همان موقع در این باره سته مقاله نوشتتم و دو بیانیه دادم و دالیلی آوردم كه چرا ایران سوریه بشو نیست« .سعید حجاریان» در تمام آن مدت دستتت به قلم بود و مدام مینوشتتت اما هرگز به این مستتئله اشتتارهای نکرد؛ حاال طی هفتهی گذشتته ناگهان میگوید كه اصتلن هیچ شتباهتی بین ایران و سوریه وجود ندارد و محال است كه ایران مثل ستتوریه شتتود .چرا حجاریان چنین گاردی را اتخاذ میكند؟ او مغز تئوریک یا تئوریستتین ستتیاستتی جناح اصتالحطلبیست ،یعنی در اصل كارخانهی فکری جناح اصالحطلب آقای حجاریان است .اما چرا این نقش را به او دادند؟ چون اصالحطلبها بازندهی این میداناند ،آنها به نفع بقیه هر كاری كردهاند ولی هیچ چیزی در بستاط خودشان نمانده و مردم را هم از دست دادند .در واقع تنها نقطهی قدرت اصالحطلبان این بود كه میتوانستتتتنتد مردم را فریتب بتدهنتد ،آنهتا دالل محبتت و مردم بودنتد و در نهایت مردم را به حکومت میفروختند و این تنها كاری بود كه در طی بیستتت ستتال گذشتتته انجام دادند ،اما حاال میبینند كه دیگر آن مقبولیتت حکومتی را نتدارند و كستتتی هم آنها را به عنوان دالل قبول نمیكند ،زیرا مردم به ماهیت واقعی آنهتا پی بردند .برای همین چند شتتتقه میشتتتوند و ماموریت تازهای به حجاریان میدهند ،البته حجاریان نوشدارویی پس از مرگ ستهراب استت و دیگر همهچیز تمام شتده ،قیام فرودستان سركوب شد و مردم را تنها گذاشتتتند ،طبقهی متوستتط و تمام طبقاتی كه پشتتت جناح اصتتالحطلبان بودند هیچكدام وارد خیابانها نشتدند و به مردم تیکه انداختند .استم قیام را «قیام گرستنگان» گذاشتند و مردم را حمال و بیشعور و نفهم خطاب كردند .اصالحطلبان دلیل اصلی این زخم زبانها و حماقت و بدبختی و خیانت هستند و باعث شدند كه طبقهی متوسط و چند شهر دیگر وارد قیام نشوند .اینكه حجاریان حاال بگوید ایران سوریه نمیشود چه فایدهای دارد؟ ما قربانی دادیم و آن قیام هم ستتركوب شتتد و اگر چیزی هم به دستتت آوردیم غنائم طبقهی روشنفکری و در اصل دستاورد طبقهی فرودست است ،چرا حجاریان حاال میخواهد به این سمت بچسبد؟ زیرا قصتتد دارد بخش مربوط به براندازان را به چنگ آورد و این یعنی یک مکر و استتتراتژی تازه ،و چنین مکری دقیقن بعد از كثافتكاری رفراندم و همكاری با مشتتی مزدور اتفاق میافتد؛ مشتی كثافت كه به مردم
| 93ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
گفتند برنامه داریم و میخواهیم قیام را ادامه دهیم و معنای رفراندم تداوم قیام استتتت .آنها با طرح رفراندم مردم را خانهنشتین كردند و آب را به آسیاب رساندند و حاال بیخیال رفراندم شدند و میگویند حق با قیام فرودستان بود .به یاد بیاورید حرفهای «بهزاد نبوی» جاعش را ،بیشک او عصارهی جاعشیست و با اینكه به وطنفروشتتتی خود واقف استتتت ،اما باز وطنفروشتتتی میكند .با توجه به آماری كه آن زمان از پن هزار زندانی و ستیوپن نفر كشتته خبر میداد و خود نبوی هم تعداد كشتهها را خوب میدانست ،وقیحانه گفت تعداد كشتتهها بیست نفر بوده ،كه ده نفرشان در زندان خودكشی كردهاند و اینگونه دا دل خانوادههایی را كه قربانی داده اند ،تازه كرد .واضتد استت آن زندانی كه نبوی رفته ،زندان نبوده و استتاسن امثال نبوی جای زندان به هتل میروند و شتترایطشتتان مثل بقیهی زندانیها نیستتت و ستترویسهای ویژه در اختیارشتتان قرار میگیرد .به هر حال چنین فضتتتایی شتتتکل گرفته و جنگ در بین اصتتتالحطلبان هم نفوذ كرده و یک عده ماموریت پیدا كردهاند كه دوباره مردم را تور بزنند و دلشان به دست آورند .به هر حال آنها تمام تریبونها، كانالها و رسانههای خارج از كشور را در دست دارند و معمولن در اجرای ایدههای خود موفق هستند. اما نقش مردم چیست؟ در این میان مردم ایران نقش آن دختر زیبایی را دارند كه تعداد زیادی خواستگار دارد ،همه میخواهند دل مردم را به دستت بیاورند و آنها را به سمت خود جذب كنند .مهم است كه مردم چگونه عشوه بریزند و چهكسی را چگونه تحویل بگیرند ،البته بهتر است كه مردم هیچكس را تحویل نگیرند و همه را در نهایت زیركی بازی بدهند؛ یعنی به جای اینكه دوباره با مردم بازی شتتتود ،مردم آنها را وارد پروستهی بازی بکنند .در ابتدا توضتید دادم كه جنگهای مختلفی بین گروهها برقرار استت ،جناح كالسیک مذهبی (شتتورای نگهبان و مجلس خبرگان) در عین داشتتتن پول و قدرت ،پیادهنهام هم دارد و یک ستتری گروههای ستتتیاستتتی به آن وابستتتتهاند .لو رفتن فیلم مجلس خبرگان اقدامی علیه این جناح بود ،آن هم در شتترایطی كه جنتی با هفتادوپن درصتتد آرا خبرگان را به چنگ آورده بود و به هر حال این مجلس به خاطر تعیین رهبر یک منبع قدرت محستوب میشتد ،اما با پخش آن فیلم ناگهان ضعیف میشود .به راستی «شاهد علوی» فیلم را از كجا آورد و دلیل تضعیف خبرگان چیست؟ طبیعیست كه پای سپاه پاسداران در میان است و فیلم توستط این جناح به دست او رسیده ،سپاه با رساندن فیلم خبرگان به دست علوی درصدد ضربه زدن بته مجلس خبرگتان بود و دیدیم كه پیرامون آن محمدعلی جعفری گفت ما باید ستتتاختار را عوض كنیم و عوض كردن ستاختار یعنی حذف شورای استصوابی و مجلس خبرگان .فعلن مقدمات بازیهای مختلف در حال چیده شدن است ،وقتی چیدمان برقرار شود ،آن بازی دلخواه به وقوع میپیوندد .اگر پیگیری كنید كه علوی فیلم خبرگان را از كجا آورده به سپاه میرسید و این مسئله كاملن طبیعیست؛ چنین فیلمی جزو اسرار استت و دستت هر كستی نیستت .هر چه جلوتر بروید ،بیشتر متوجه جنگ در بین مراكز قدرت میشوید، مثلن جنگ میان سپاه و خبرگان شبیه جنگیست كه مشایی به راه انداخته بود ،مشایی و احمدینژاد آخوندها را دور زدند و مستقیم با امام زمان رابطه برقرار كردند و چنین مسئلهای طبیعتن باید به مصباح یزدی و جنتی
علی عبدالرضایی | 94
بربخورد ،چون واستتطهی امام زمان حتمن باید مال باشتتد نه یک شتتخد عادی! ولی مشتتایی ناگهان از هر مالیی مالتر شتتد .كار ستتپاه هم مشتتابه كار مشتتاییستتت و قصتتد دور زدن آخوندها را دارد ،در نتیجه فعلن آخوندها حواسشان بیشتر جمع شده است .اما جنگ بین سپاه و دولت چگونه اتفاق میافتد؟ سپاه معمولن برای قدرت مالیاش مالیات نمی دهد و دولت ستعی دارد ستپاه و آستان قدس را مجبور به پرداخت مالیات كند .مجموعهی این بازیها در اصتتتل به یک نوع بازی ختم میشتتتود .در اینگونه مواقع مردم باید در عین هوشیاری طرفدار گروه ضعیفتر باشند تا تعادل در جنگ برقرار شود ،چرا كه هر چه تعادل در جنگ بیشتر باشتد ،هر دو جناح بیشتر ضتربه میخورند و هدف ما این استتت كه همهی اینها ضربه بخورند .از طرف دیگر نجفی (شتتهردار تهران) دستتت به كار عجیبی میزند و قالیباف را لو میدهد و این كار او یعنی لو دادن سپاه پاسداران! زیرا هر چیزی را كه قالیباف باال كشیده در جیب سپاه رفته و در قدس خرج شده و او اجازه ندارد این همه پول را باال بکشتد .درستت استت كه نجفی استتعفا داد اما با افشاگری او سپاه ضربه خورد و اینجا نیز شاهد جنگ قدرت دیگری بودیم .همانطور كه گفته شد جنگ احمدینژاد با برادران الریجانی در واقع جنگی بین بیت رهبری و الریجانیها محسوب میشود؛ چون هم آملی الریجانی و هم مجتبی خامنهای هر دو مدعی رهبری هستتند و البته مجتبی ترجید میدهد اول شتاهرودی رهبر باشد ،چون شاهرودی به او وفادارتر استت .در این میان توقع رئیستی و دورخیز شتدید روحانی را هم برای رهبر شدن ،نمیتوان نادیده گرفتت« .علی الریجانی» دو ستتتره بازی می كند ،او پنهانی با برادرش استتتت و در ظاهر با روحانی! در كل برادران الریجتانی طوری بتازی میكننتد كته هرگز بازنده نباشتتتند و معمولن با تمام جناحها هم وارد بازی میشوند و نسبت به بقیه سیاستمدارتر و انگلیسیتر عمل میكنند. در این میان گارد مردم باید چگونه باشتتد؟ جناح احمدینژاد بهترین كار ممکن را میكند ،كشتتتی آنها غرق شده و صاحب مركزیت و قدرت نیستند و از هر لحا به حاشیه پرتاب شدند؛ البته نابودی و به حاشیه رفتن ،خصتلت رییسجمهوری در كشتور ماستت؛ و فقط آنهایی ماندگار میشتتوند كه به جناحی بچسبند، احمدینژاد در وهلهی اول می خواستت هویتی مستقل داشته باشد اما در نهایت نابود شد؛ پس باید با جناح خاصتتی همكاری میكرد ،اول تالش كرد به اصتتالحطلبها ملحق شتتود چون آنها مقبولیت مردمی باالتری داشتند؛ اما اصالحطلبان از بس علیه جناح احمدینژاد افشاگری كرده بودند كه نمیتوانستند آنها را بپذیرند. بعد ستعی كردند با ستپاه وارد معامله شتوند اما سپاه مدعی نمیخواست ،اساسن سپاه آنقدر باال كشیده كه ابدن به دنبال شریک نیست ،در نتیجه پس از اینكه از سوی دولت و اصالحطلبان و سپاه پذیرفته نشدند ،دو گزینه داشتتتتند :برادران الریجانی و بیت رهبری ،و در نهایت به بیت رهبری پناه بردند چون از بیت رهبری آتو داشتتند .بیت رهبری هم از آن ها استفاده كرد تا به برادران الریجانی ضربه بزند .تنها كسی كه میتوان از او دفاع كرد و كمخطر هم نیستت احمدینژاد استتت ،البته ما از احمدینژاد دفاع نمیكنیم و قرار هم نیستتت دفاع كنیم اما اگر حرفی بزند و كستی را رسوا كند باید خبرش را تا جایی كه میتوانیم پخش كنیم ،در اصل
| 92ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
هر جناحی بخواهد جناح مقابلش را بیشتر رستوا كند ،ما در فراگیر شدن آن رسوایی شركت میكنیم ،ولی در عینحال باید آگاه باشتتیم .در حال حاضتتر دو جناح قدرتمندی كه روبهروی هم ایستتتاده و مثل دو گرگ هار هستتند و فجیعترین دشمن مردماند؛ اتحادیهی اصالحطلبان و روحانی و حزب سازندگی در یک طرف و در طرف دیگر گروه سپاه ،علمالهدا و رئیسی هستند كه از همه قویتر و خطرناکترند .در پروسهی جدید قدرت ،مجتبی بازی خود را خوب انجام نداد و االن در مورد او و خانوادهاش افشاگریهای زیادی میشود؛ آنها دیگر مقبولیت مردمی ندارند و در واقع این وستتط بازندهی مطلق بیت رهبری و افرادیستتت كه در آن كار میكنند .از ستتوی دیگر با برادران الریجانی هم طرفیم كه معمولن به جایی پیوستتت میخورند و فعلن تمام دلخوشتیشتان رابطه با انگلیس و رایزنیها و كارهای پنهانیشتان است ،اما آنقدر قدرت ندارند كه با این دو جناح مقابله كنند ،برای همین باید بیخیال بیت رهبری و برادران الریجانی شتتد و با همان دو جناح خطرناک (جناح ستپاه ،علمالهدا و رئیسی و جناح دولت ،اصالح طلبان و حزب سازندگی) مقابله كرد ،چون هر كدامشان شانس دیکتاتوری بعدی را دارند و میتوانند مردم را فریب دهند. اما در خارج از كشور با چه مشکالتی طرف هستیم؟ متاسفانه در خارج از كشور چیزی جز درو حاكم نیستت .مشتی آدم فرصتطلب و اپورتونیست از ایران فرار كردند و ژورنالیست شدند ،اشخاصی كه بیشتر داللهای خبری و ستیاسی هستند و هر سمتی كه باد شدیدتر بوزد به آن سمت میروند و اساسن هر جا كه بوی پول بیشتری به مشتام برستد ،آنجا لنگر میاندازند .این افراد فاقد دانش ،تحلیل ،پرونده و شتخصیت هستتتتنتد و همته از دم توختالیاند .آنها فقط بازیگرند و بازی خود را خوب بلدند؛ مثلن بلدند مخاطب را فریب دهند و دلش را به دست آورند .بلدند مدام دم از مردم بزنند و ژست آدمهای اخالقمحور را بگیرند، آنها آموزش دیدهاند كه بازیگری كنند ،در نتیجه سوار موجهای چندروزه میشوند و ادعای رهبری میكنند. مثلن یکی از آنها حتی بلد نیستتت خوب حرف بزند و تحلیل كند اما ادعا میكند در این چهل ستتال ،تنها اپوزیستیون خود او بوده استت؛ چنین افرادی میدانکها را در دست گرفتهاند ،آنها خردهبازیگرهایی هستند كه به طور دورهای در خارج از كشور بازی میكنند؛ خطرناک هم نیستند ،فقط با خبرسازی و درو بافی مردم را گی میكنند؛ خبرها را این چند جناحی كه در حال جنگند به دستتشتان میرسانند و آنها هم اخباری كه در راستتای افشتاگری علیه جناح مقابل است ،منتشر میكنند .یعنی هر جناحی كه بخواهد جناح دیگر را بکوبد اخبار را دستتتت این بازیگران می رستتتاند ،بازیگرانی كه صتتتاحب كانال ،خبرگزاری ،تلویزیون و یا خودشتان كارمند تلویزیون هستند .تلویزیونها هم اغلب در لندن ساخته شدهاند و معمولن متعلق به یکی از این چند جناح خاصیست كه نام بردم .آنها آنقدر پول دارند كه بتوانند با یک میلیون دالر بهترین تلویزیون را بستازند ،افراد مزدور هم به یک شاهی همهچیز خود را میفروشند .در نتیجه وقتی تلویزیونها را میبینید، متوجه میشتوید كه ستناریویی در حال شکلگیریست .در شرایط فعلی ما خبرنگاری نداریم كه باج و پول نگیرد ،منهورم از خبرنگار ،خبرنگارهای عادی نیستند ،منهورم افرادیست كه وقتی حکومت به خطر میافتد
علی عبدالرضایی | 91
انگار ناموسشان به خطر افتاده و شب و روز ندارند و ناگهان فعال می شوند .چند گروه هم داریم كه واقعن شتتریفند؛ مثلن تعدادی از گروههای چپ كمونیس تم ،آنها جمعیتی هستتتند كه گاهی همدیگر را میبینند و خودشتان را قبول دارند و هیچ قدرتی حتی قدرت مقاله نوشتتن هم ندارند و اساسن تاثیرگذار نیستند ،ولی میتوانند كاری بکنند كه به نفع مردم باشد .هیچكدام از سه حزب كمونیسم ،ماركسیسم و سوسیالیسم بیشتر از صتتد نفر جمعیت ندارند ،اما بهتر استتت كه همه متحد باشتتند و بتوانند زیر یک پلتفرم جمع شتتوند و تشتکیل یک قدرت بدهند؛ البته منهای تودهایها ،چون تودهایها بخشتی از اصالحطلبی و بخشی از مافیای اقتصتادی ایراناند ،به نهر من آنها چپ نیستند بلکه قسمتی از سیستم جاسوسی جمهوری اسالمی و كانون جاستوستی روستیه هستتند .منهورم از چپها ،اقلیت های كمونیست مثل راه كارگر ،پیکار و اقلیت است و كاری با اكثریت و توده ندارم ،حتی معتقدم كه بهتر است آن ها را از تاریخ حذف كنیم! چون من اغلب آنها را حاوی منش جاستوستی میدانم .فداییان اكثریت و تودهایها ،معمولن همخصتلت ،همشیوه و همسیستم هستند و نمیخواهم بگویم مطلقن كار مثبتی نکردهاند ،اما ماهیت كنونیشان كثیف و كاملن راست است .اگر بقیهی چپها ،كمونیستها و سوسیالیستها اتحادی را شکل بدهند و یک روشنفکری هوشمندانه دور هم جمع شتتود ،شتتاید واقعن به درد مردم بخورد ،البته من از این نهر هیچ امیدی ندارم .از ستتوی دیگر ما دو گرایش داریم كه ظاهرن پر طرفدارند ،یکی ستتتلطنتطلبها و دیگری مجاهدین خلق ،ولی هیچكدام از این گرایشها مبارزه نمیكنند و فعلن در حال چانهزنی با كشتورهای غربی هستند ،آنها در جنگ قدرتی كه در داخل و خارج شتتکل گرفته ،ستتهیم نیستتتند و فقط میخواهند قدرت را از طریق یک حکومت خارجی به چنگ بیاورند و در اصتتل ناامید شتتدهاند و یا آن نیرو را ندارند .مستتئله اینجاستتت كه این دو گرایش فاقد قدرت گفتمانستازیاند و هر دو از این لحا خواجه هستتند .آنها دانش گفتمانسازی و تئوریک ندارند و همساز با زمان نیستند ،اگر هوشمندی به خرج دهند ،خودشان را نو بکنند و فکر به چنگ آوردن حکومت را نداشتتته باشتتند ،شتتاید بزرگترین خدمت را به مردم ایران بکنند .مثلن اگر «رضتتا پهلوی» بگوید «من برای دمکراسی و آزادی كشور و مردم میجنگم و سلطنت من چهل سال پیش از دست رفته و یک حکومت دیگر آمده و دیگر مطلقن طرفدار ستلطنت نیستتم ،اگر هم قرار باشتد كار ستتیاسی بکنم كاندید ریاستجمهوری میشتوم ،و هر كدام از طرفداران من حرف از ستلطنت طلبی و ستلطنت بزنند در اصل طرفدار من نیستند و فقط میخواهند مردم را تضتتتعیف كنند» بزرگترین خدمت را به مردم كرده استتتت .اتخاذ چنین گاردی از طرف رضتتا پهلوی از لحا تاریخی هم به نفع خودش و هم به نفع مردم ایران استتت؛ چون آن وقت اتحاد آنها با گروههای دیگر ،میتواند یک شتتاكله یا ستتیستتتمی را تشتتکیل دهد .مجاهدین خلق هم چنین قدرتی دارند ،آنها ستابقهی جنگ دارند و اشتتباهات سیاسی بسیاری كردهاند ،اما در عینحال تالش قابل ستایشی هم داشتتهاند و در حداقلها جا نزده اند ،تنها راه مجاهدین این است كه گفتمان خود را تغییر بدهند و از آن حالت آرمانخواهانهی شتیعی فاصله بگیرند و شعارشان آزادی ،تبعیض زدایی و اصلن در پی تحقق الئیسیته
| 91ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
یا جدایی دین از حکومت باشند .اگر این خواستهها را به عنوان شعار محوری خود الینه كنند و دم به ساعت از استتالم و تشتتیع و حستتین صتتحرای كربال نگویند ،من فکر میكنم كه شتتانس موفقیتشتتان باال میرود و می توانند به داد مردم برستند .استاستن جمهوری اسالمی از تشکیل شورای هماهنگی وحشت دارد .شورای هماهنگی را احزاب بزرگ و آنهایی كه پول و امکانات دارند به خاطر مردم و كشورشان به راحتی میتوانند تشتتکیل دهند و باعث شتتکلگیری قدرت بشتتوند ،منهور از قدرت لشتتکركشتتی كردن نیستتت ،فقط تریبون قتدرتمنتدی را تعریف بکنند و آن تریبون بدل به تریبون ملی شتتتود و از آنجا بتوانند با مردم حرف بزنند. جایی را تصتور كنید كه احزاب متحد شتدهاند و پول ،نهریهپرداز ،تئوریسین و قدرت دارند ،میتوانند تولید استتراتژی كنند ،و عالوه بر این تلویزیونشتان فراگیر است و از بیبیسی و من و تو نیز بیشتر بیننده دارد. مردم به چنین تریبونی نیاز دارند ،تریبونی كه شتتعارش آزادی و نجات آنها باشتتد و واقعن در این راه قدم بردارد .در چنین حالتی دیگر هرگز از بیبیستی و صدای آمریکا نمیترسند ،زیرا تریبون خود را دارند و در حال حاضر نداشتن تریبون بدل به معضلی جدی شده و این در حالیست كه ما اكثریت ناراضی از حکومت را در داخل داریم و حتی یک سرمایهدار هم میتواند به ما كمک كند .ما حداقلهای كوچک را نداریم ،یعنی جلوی حداقلهای كوچک هم سنگ میاندازند ،همه از هم بد میگویند و این ضعف بزرگیست ،نقد كردن را بلد نیستتند ،شتاید مخالفتی با یکدیگر نداشته باشند ،اما با هم دشمنی میكنند .چپیها با مجاهدین خلق، مجاهدین خلق با ستلطنتطلبان و… این مسئله باعث شده كه جمهوری اسالمی مخالف نداشته باشد ،تمام حرفهای این پیر و پاتالها چرت و پرت استت ،مشتی انسانهای سنگشده ،خواجه و ترسو كه افتخارشان رهبری فالن حزب استتت اما در عمل پوو و توخالیاند .میخواهم بگویم كه اپوزیستتیون علیه آن حکومت هیچ كاری نکرده ،آنها فقط به جان همدیگر افتادهاند. در ماجرای تبرئه شتدن «ستعید طوسی» (قاری قرآنی كه به بچههای مردم تجاوز میكرد) قوهی قضاییه نقد شتد ،اما قوهی قضتاییه به راحتی فلش را ستمت بیت رهبری و مجتبی خامنهای كشید و آنها را بدنامتر كرد ،این خبر در آمدنیوز و چند جای دیگر منتشر میشود و ما افشای آن را به آمدنیوز ربط میدهیم ،اما در اصل این ماجرا هنر قوه ی قضاییه است كه علیه بیت رهبری به اجرا گذاشته شد .بیت رهبری نیز قبلن دختر الریجتانی را از طریق آمدنیوز رستتتوا كرده بود .جنگ بین مراكز قدرت نشتتتان میدهد كه همه نگرانند و میخواهند ستتهم بیشتری از آیندهی ایران داشتتته باشتتند .این جنگ هر روز در شتتکلهای مختلفی كلید میخورد و حتی بین بیت رهبری و سپاه هم چنین جنگی وجود دارد ،مثلن سپاه بهطور ناگهانی امامجمعهی تهران را عوض میكنتد و ابوترابی را جای امامجمعهی قبلی میآورد ،این عمل ستتتپاه نوعی دخالت در كار بیت رهبریستتت .معمولن آن جناحهایی كه موازی هستتتند كمتر با هم میجنگند ،برای مثال ستتپاه و دولت كمتر با برادران الریجانی درگیر میشتتوند .در حال حاضتتر بیشتر جنگها متوجه بیت رهبری استتت .یعنی برادران الریجانی ،دولت و اصتتالحطلبها و از طرف دیگر ستتپاه مدام به بیت رهبری ضتتربه میزنند و بیت
علی عبدالرضایی | 94
رهبری آنقدر ضربه خورده كه ضعیف شده .حاال هم شایعه كردهاند كه مجتبی خامنهای برای اهداف خاصی به انگلیس رفته استت .جنگ استاستی بین سه مركز است و بیش از همه بیت رهبری و دولت و سپاه درگیر شدهاند ،در اصل براندازی در جنگ بین دولت و سپاه اتفاق میافتد و هر كدام از دو جناح برنده شود ،قدرت را در دستتت میگیرد و دیکتاتوری را فجیعتر میكند و اینجاستتت كه براندازی نهایی تحقق پیدا میكند .هر چته جنگ بین جناحها بیشتر طول بکشتتتد ،ما بیشتر ستتتاكن این برزخ خواهیم بود .باید تالش بکنیم كه خردهپاها له و لورده شوند و آن جنگ اصلی و نهایی اتفاق بیفتد و آن موقع دیگر نوبت مردم است .اما برای تحقق این خواستتته باید شتتورای هماهنگی انقالب تشتتکیل شتتود .برای همین میگویم كه نقش شتتورای هماهنگی مهم استت ،در شترایطی كه تمام جناحها ضتعیف می شوند ،شورای هماهنگی مردم را وارد میدان میكند و براندازی اتفاق میافتد و این موضوع باید همهی استراتژی ما باشد .در اصل كل این بحث را مطرح كردم كته بته این نقطه برستتتم؛ زمانی كه پن مركز قدرت به جان همدیگر میافتند و یکدیگر را لت و پار میكننتد ،در نهایت دو جناح باقی می ماند و بین آن دوآلیستتتم ،یکی جناح قدرت را در دستتتت میگیرد و دیکتاتوری تازه را تشتتتکیل میدهد .اما دیکتاتوری تازه ،دیکتاتوریستتتت كه مقبولیت میخواهد و مطمئنن مقبولیت مردمی نخواهد داشتتت و به دلیل همین عدم مقبولیت ،شتتورای هماهنگی میتواند همه را تجمیع و متحد كند و به جان آن حکومت آینده بیندازد و اینجاستتت كه به طور مطلق با آستتانترین روش ،براندازی اتفاق میافتد؛ برای همین باید شترایطی را ایجاد كرد كه شتورای هماهنگی تشتتکیل شود .مجاهدین خلق و ستلطنتطلبها میگویند كه ما كاری به این مسائل نداریم و با آمریکا صحبت میكنیم ،حاال هم كه ساختار ستیاستی آمریکا اینگونه شده ،در نهایت آمریکا به ایران حمله میكند و ما سربازان پیادهنهامش میشویم و پس از پیروزی در آن جنگ ،حکومت مال ما میشتود .ولی این تحلیل ،اشتتباهی ستاختاری و ستتیاسیست. آنها حتی اگر پیادهنهام آمریکا هم باشتند هرگز اینگونه پیروز نمیشوند ،آمریکا هم اگر نقشی در براندازی داشته باشد بیشک حکومت را به این افراد نمیدهد ،این جناحها باید كار بکنند تا به مقبولیت مردمی برسند و مقبولیت مردمی یکشبه از طریق آمریکا به دست نمیآید .همه باید سمت حکومتی برویم كه برخوردار از دمکراسی واقعی (چه دمکراسی مستقیم و چه دمکراسی غیرمستقیم) باشد .البته ایدهآل من دمکراسی مستقیم استت و در حال حاضتتر چنین دمکراستتی را دور میبینم چون هنوز آن آمادگی وجود ندارد ،اما مطمئنن اگر چنین اتفاقی بیفتد ،رستگاری ما تا ابد مح صول همان دمکراسی مستقیم خواهد بود .هر كسی كه در خارج و داخل كشتور میجنگد باید پی اتحاد و تجمیع و استتفاده از قدرت مردم باشتد ،زیرا در چنین شرایطی ما به حکومتی قدرتمند میرستتیم ،فراموش نکنید كه قویترین حکومتها ،حکومتهایی هستتتند كه از مقبولیت مردمی برخوردارند .متاستتفانه ستتیاستتتمداران ما اغلب وابستتته به پول و قدرت خارجیاند و هیچكدام آن مقبولیت الزم را ندارند ،چون مردمی نیستتتند و فقط به فکر جیب و منافع خودشتتاناند؛ در واقع بزرگترین ضعف ما نداشتن یک سیاستمدار واقعیست.
| 99ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
انزجار از روسیه و حزب خیانتكار توده
ما دربارهی روستیه ،ستیاستتهای روستیه علیه ایران و در رابطه با خصوصیتهای تخریبی این كشور بستیار بحث كردهایم .در سالهای گذشته شوروی سابق با تمام عهمتش و با وجود اینكه صاحب سرزمینی برفی و لمیزرع مثل سیبری بود ،با سوءاستفاده از ناآگاهی مردم تاجیک ،زبالههای اتمی خود را در تاجیکستان دفن میكرد .بعد از فروپاشتی شتوروی ،روسیه نیروگاه بوشهر را كه هفتاد درصد آن توسط آلمانیها تکمیل شده بود ،در دست گرفت و هزینههای گزافی را به بار آورد كه نتیجهای هم در بر نداشت .در واقع روسیه به بهانهی تکمیل نیروگاه بوشتتهر ،همزمان زبالههای اتمی خود را در ستتر تا ستتر ایران دفن كرد ،و اینبار ایران جای تاجیکستان ،گورستان زبالههای اتمی شد .بعدها روسیه مجبور میشود بیش از دو میلیارد روبل جریمه بابت دفن زبالههای اتمی به تاجیکستان بدهد و هنوز كه هنوز است قزاقستان به خاطر این موضوع ماهیانه به تاجیکستتان كمک میكند .دفن زبالههای اتمی برای هر كشتوری كه صتاحب تکنولوژی اتمیستت ،معضتل بزرگی محستوب میشتود و هزینهی گزافی در پی دارد .شتکی نیستت كه مالها همهچیز را میفروشند ،اما ماجرا این استت كه روسیه همهچیز را مجانی از ایران میگیرد .ما بارها به روسیه باختهایم و بخشی از ایران بزرگ را دو دستتتی تقدیمِ آنها كردهایم .ما گوهری مثل دریای خزر را مفت به روس تیه بخش تیدهایم و حاال دیگر حق بهرهبرداری از آن را نداریم. مردم شتمال ایران میتوانستتند صتاحب ثروت خوبی شتوند و زندگی بهتری داشتته باشند ،اصلن چرا باید اردبیل و آستتارا در فقر باشتند و باكو در غنا؟ پاسخ واضد است ،به خاطر همان دریای خزر ،دریای خزری كه باكو نفتش را بهرهبرداری میكند ولی شهرهایی مثل آستارا ،اردبیل و خلخال حق استفاده از آن را ندارند. دلیل این مسئله هم روسیه است و اساسن بیشتر مشکالت ما ،زیر سر روسهاست. قصتد دارم در رابطه با ستازمانهایی جاسوسی كه روسیه در ایران تاسیس كرد و به آنها فعالیت حزبی داد ،بحث بکنم .خیانتهای حزب توده به عنوان یک ستازمان جاستوستی روستی در ایران چه بوده است؟ ایرانارشتیسم یک حزب چپ ناماركسیست ،حزب چپی كه به شدت ضد روسیه و سیاستهای روسیست و در حالت كلی دشمن اول و آخر این حزب ،روسیه است .ایرانارشیسم در پروسهی محاسباتیاش ،فرضیهی گرگ دور و گرگ نزدیک را در نهر میگیرد .در اینكه گرگ موجودی درنده ،مردهخور و الشتهخوار است، شتکی نیستت .ولی گرگ نزدیک همیشته خطرناکتر استت ،و این در حالیست كه ما در طول تاریخ هرگز
علی عبدالرضایی | 122
گرگ نزدیک را ندیدهایم و همیشتته نستتبت به ظلم روستتیه چشتتمپوشتتی كردهایم .یکی از خیانتهای محمدرضاشاه این بود كه بهطور كامل در رابطه با حزب توده و ماهیت جاسوسی این حزب افشاگری نکرد. او با تودهایها وارد معامله شد؛ زیرا روشنفکری ایران را از دست داده بود و به جای اینكه آزادی را برقرار كند و به احزاب اجازهی فعالیت ستیاستی بدهد ،با دامن زدن به اختناق و میدان دادن به مالئیستم و ارتجاع، روشتنفکران را گوشتت دم توپ حزب توده قرار داد .تودهایها صاحب نشریات فراوان و سیستم تبلیغاتی فراگیری بودند و روشتتنفکران ایرانی از طریق مطبوعات ،مجالت و تریبونهای آنها معرفی میشتتدند .در واقع هر كستی كه به عنوان روشتنفکر وارد میدان میشتد ،بعد از دو سه ماه به حزب توده میپیوست و به محض اینكه به ماهیت جاستوسی حزب پی میبرد راه خود را از تودهایها جدا میكرد .افرادی مثل صادق هدایت ،جالل آلاحمد ،احمد شاملو ،یدا رویایی و ابراهیم گلستان از جمله روشنفکرانی بودند كه پس از مدتی از حزب توده جدا شدند .عملکرد حزب توده ویروسیست ،وقتی یک نفر تودهای میشود ،زیرآبزن بار میآید و زیرآبزن نیز باقی میماند .در اصتل استاسِ ویروسِ جاسوسی ،زیرآبزنیست و تودهایها در این زمینه كارشان را خوب بلدند .البته ما هنوز كه هنوز است بهطور كامل به ماهیت این حزب جاسوسی پی نبردهایم ،و حزب توده همچنان به كار خودش ادامه میدهد .این حزب ادعا میكند كه ما مُردیم و دیگر وجود نداریم ،چرا به ما حمله میكنید؟ ولی اگر به كل ستاختار اصتالحطلبی دقت كنیم ،متوجه میشویم كه تمام گاردهای اصتالحطلبان ،تداعیگر گاردهای حزب توده استت .به عملکرد سعید حجاریان توجه كنید و نوع زیرآبزنی ،ریاكاریها و عملیاتهای سیاسی اصالحطلبان را زیر ذرهبین بگیرید .در حال حاضر تریبون حزب توده ،وبستتایتهای پِیکنت ( )pyknetو راه توده ( )rahetudehاستتت ،ولی وقتی وارد این ستتایتها میشتتوید انگار دارید یک وبستتایت اصتتالحطلبی را مرور میكنید! هنوز هم حزب توده با همان ستتاختار سیاسی به ماموریت جاسوسی خودش ادامه میدهد .در اینباره باید بیشتر بحث شود ،ما باید به این مسئله بپردازیم كه تحت چه شترایطی تن به قرارداد ننگین گلستتان دادیم؟ چهطور حاضتر شدیم بخش بزرگی از ایران یعنی گرجستتان و ارمنستان را از دست بدهیم؟ برای مثال ما گیالنیها بیشترین نزدیکی فرهنگی را با گرجیها و ارمنیها داریم .كافیست یک گیلک یا مازندرانی در ایروان قدم بزند و بدون اینكه به زبان ارمنی توجه كند ،فرهنگ ،رفتار و میمیک چهرهشتان را زیر نهر بگیرد ،آنها عین خود ما هستند و هیچ فرقی با ما ندارند .اما ستوال اینجاستت كه این جدایی چگونه اتفاق افتاد؟ چرا ما هرگز از یک ستاختار ستیاسی ناب پیروی نکردیم تا به تبعیت از كوروش ،تمام نژادها و زبانها در ایران آزادی داشتته باشند؟ چرا هیچ اتحادی بین این ایالتها برقرار نشتتد؟ چرا یک ایران واقعی و انستتانی نستتاختیم؟ واضتتد استتت ،به خاطر توطئه و كثافتكاریهای روستیه! روسیه هنوز هم در ایران كارگر است و هر وقت كه خواسته مالها و شاه را بچاپد، به ایران نزدیکی كرده و هر موقعی هم ما را در بحران و ضتعف دیده ،ضربهای كاری به ما زده است .روسیه جز ستم و سرطان و كثافت نیست ،این گرگِ نزدیکِ درنده به بهانهی تکمیل نیروگاه بوشهر و فعالیت اتمی،
| 121ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
زبالههای اتمی خود را در ایران دفن كرد .مثلن مشتاهدهی یک سوسمار ششپا و اساسن تمام اتفاقات مشابه اینچنینی كه مالها آن را به جن و پری ربط میدهند ،محصتتول همان كثافتِ زبالههای اتمیستتت ،كه در بیولوژی تاثیر میگذارد و ایجادِ تغییر میكند .روسیه برای ما گرگ دور هم درست میكند ،مثلن هر جا كه به نفع خودش باشد پای اسرائیل را به میان میكشد .برای نمونه ویروس استاكس را كه توسط یکی از مهندسان روستی وارد ستیستتم مركزی نیروگاه بوشتهر شده بود ،گردن اسرائیل انداخت! آن هم در حالی كه خودش آنجا دستتتاندركار بود! خندهدار نیستتت؟ برای انجام كاری پول گرفتند و آن را انجام دادند و همین كه كار میخواستت نتیجه بدهد ،با وارد كردن یک ویروس ،همهچیز را تخریب كردند ،چرا كه قصتد داشتند كار را دوباره به نقطهی اول بازگردانند و اینگونه پول بیشتری بگیرند .بعد هم آن را گردن استترائیل انداختند و گفتند كه استرائیل دشمن شماست! آنها مدام پول میگیرند و سر مالها كاله میگذارند و این مسئله یکی از بدبختیهای بزرگ ماستت .ستالهاست كه داریم پول خرج میكنیم تا یک بزرگراه بسازیم ،بزرگراهی كه تهرانیها را در عرض یکی دو ستتاعت به دریای خزر برستتاند .اما چرا با گذشتتت چندین ستتال هنوز این بزرگراه تکمیل نشتده؟ آیا پول ندارند خرج این بزرگراه كنند؟ ساخت یک بزرگراه نهایتن كار یک یا دو ستال استت نه بیست سال! این بزرگراه ساخته نمیشود چون مالها بهشدت از روسیه میترسند و میدانند كه اگر این بزرگراه را بسازند ،روسیه با تانکهای سریعالسیرش میتواند در عرض یک ساعت از شمال به دل تهران برسد و آنجا را تصرف كند .در اینباره هیچ مقالهای نوشته نشده و كسی هم حرفی نمیزند ،زیرا تودهایها همهجا هستتتتند ،از وزیر و رئیسجمهور گرفته تا مدیر مستتتئول روزنامهی كیهان! «حست تین شتریعتمداری» تودهایستت و نوع زیرآبزنیهایش و نقشی كه ایفا میكند ،جز بوی حزب توده نمیدهد. استاستن هر جا با كثافتكاری بزرگی روبهرو شتدید ،بدانید كه روستیه دستی در آنجا دارد .روسیه بر تمام نقاط ضعف ما واقف است و از هر سمت و زاویهای كه نگاه بکنید ،در ایران كار جاسوسی كرده است .ما در ایران كمونیست نداریم ،اما جاسوس روسی داریم .چرا ما یک ایدهآل و آرزویی بزرگ به اسم سوسیالیسم را در ایران به گند كش تیدیم؟ چون بردگی روس تیه را كردیم .ما متفکر قهرمانی مثل «خلیل ملکی» را از دستتت دادیم ،كسی كه امثال شریعتی ،مصدق و بازرگان در مقایسه با او پشیزی ارزش ندارند .هیچكس از آرزوهای خلیل ملکی چیزی نمیگوید .مثلن براهنی از همه حرف میزند ،از اغلب كثافتكاریهای روس تیه در ایران دفاع میكند ،مدام دم از تبریز و وطن میزند ولی از آن تبریزی بزرگ و متفکر ،یعنی خلیل ملکی هیچ حرفی نمیزند .چرا او از تنها تبریزدوستت تاریخ تبریز ،یادی نمیكند؟ اصتلن چرا هیچكس از خلیل اسم نمیبرد؟ چون ملکی ملی و متفکر بود ،روسیه را خوب میشناخت و از سیاستهای روسیه در ایران انزجار داشت .با توجه به فرضتیهی گرگ دور و گرگ نزدیک ،طبیعیستتت كه ما در دستترس گرگ نزدیک باشتیم ،پس باید حواسمان به كارهای روسیه باشد .ما مدام به این كشور باج میدهیم و با آمریکا دشمنی میكنیم ،اصلن چرا باید شعار «مرگ بر آمریکا» سر دهیم؟ فوكوس باید روی «مرگ بر روسیه» باشد و روی دشمنی با این كشور
علی عبدالرضایی | 122
تمركز شود .روسیه با پول و نفت و گاز ما منافع خودش را پیگیری میكند ،از طریق ما در سوریه به دریای مدیترانه میرستتد ،دریای خزر را تصتترف میكند ،آستتمان ما را برمیدارد و از فرودگاه نوژه به عراق حمله میكند ،احمقانه نیستت؟ چهطور میتوانیم بگوییم نه شرقی ،نه غربی ،اما آسمانمان در اختیار روسیه باشد؟ چرا باید نهامیهای ما (سردار سلیمانی ،شمخانی و )...برای انجام هر كاری اول باید با پوتین مشورت كنند و بعد از تصتتمیم او ،عملیات را آغاز بکنند .این چه استتتقاللیستتت كه كشتتور ما را بدل به ایالتی از روستیه كردهاند؟ چهطور این اتفاق افتاده؟ كمونیستم روسی ،كمونیسم و اسالم ،سوسیالیسم اسالمی .خندهدار است! طبیعیستت كه وقتی استالم را با كمونیستم و ستوستیالیسم تلفیق كنید ،جز كثافت چیزی به دست نمیآید. معمولن وقتی بحث من را در رابطه با روسیه میشنوند ،سکوت میكنند و بعد جای اینكه به روشنگریهای من در رابطه با روس تیه بپردازند ،میگویند عبدالرضتتایی آمریکا را دوستتت دارد! آنها به این موضتتوع توجه نمیكنند كه من به گرگ نزدیک فکر میكنم و اگر ما باهوش عمل بکنیم ،باید گرگ دور را به جان گرگ نزدیک بیندازیم .ما تا وقتی كه نفت و گاز را داریم مثل یک لقمه برای غرب و شتترق هستتتیم ،پس چرا هوشمندی به خرج ندهیم؟ همهچیز ما از طریق روسیه به تاراج میرود و عجیب اینجاست كه كاری به كار روستیه نداریم .بعد از فروپاشتی شوروی ،نیروگاه بوشهر تحویل روسیه داده شد و همانطور كه گفتم هفتاد درصتد این نیروگاه توستط آلمانیها تکمیل شده بود ،اما حاال با گذشت بیش از سی سال روسها هنوز هم در به اتمام رستتاندن این پروژه تعلل میكنند تا پول بیشتری از مالها بگیرند و قطعن با این بازیای كه روسها راه انداختهاند ،ما در آخر به هیچچیز نمیرستیم .در جنگ با عراق ما از چه كستی ضتتربه خوردیم؟ میگهای روستتی را وقتی كه به ایران حمله میكردند ،یادتان هستتت؟ بزرگترین ،فجیعترین و كثیفترین تامینكنندهی تستتلیحات جنگ عراق ،روستتیه بود .مالها به ما میگفتند غرب به صتتدام كمک میكند ،ولی هرگز حرفی از روس تیه نمیزدند ،در حالیكه نود درصتتد ستتالحهایی را كه صتتدام در جنگ با ایران به كار میبرد ،سالحهای روسی بودند .هیچكس از این موضوع چیزی نمیگوید .فرماندهی تفرفهسازی در ایران (از ماجرای كوردستتتان بگیرید تا ماجرای تبریز) دستتت روستتیه استتت و در واقع هر جا كه بویی از تفرقه به مشتامتان خورد ،بدانید كه پای حزب توده در میان است .اگر خوب تحقیق كنید متوجه میشوید كه در اكثر گروههای ملیگرایی كه ما داریم ،یک جاسوس تودهای یا روسی نفوذ باالیی دارد. صد و ده سال پیش وقتی كه در آسیا خبری نبود ،در كشور ما انقالب مشروطه اتفاق افتاد .انقالبی كه در رابطه با استتقالل ،جدایی دین از سیاست و ملیگرایی بحث میكرد .ما در آن زمان مردمان مدرنتری بودیم، اما متاسفانه با اینكه پرچم آزادی را باال بردیم ،آزادی را هدفگذاری نکردیم .آن انقالب مدام توسط ارتش روستیه سركوب میشد ،در آخر نیز یکی از همان سربازان قزاق به اسم رضاشاه كشور را به ورطهی نابودی كشتاند .او از كجا خط میگرفت؟ اصتلن چرا قزاقها به جان مشروطهخواهان افتادند؟ همهی ما ماجرای به توپ بستتتن مجلس توستتط كلنل لیاخوف را میدانیم و اگر نگاهی به تاریخ بیاندازیم ،میبینیم كه هر زمان
| 123ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مردم ایران ،دستتت به اقدامی برای آزادیخواهی زدهاند ،روستیه فورن آن اقدام را ستتركوب كرده استتت .در جنبش ستال هشتتادوهشتت و همین قیام فرودستان نیز ما شاهد جهتدهی روسیه به نفع دیکتاتور بودیم ،و همه این موضوع را میدانیم كه دیکتاتور حاكم بر ایران ،ملی نیست و بیشترین سود را به روسیه میرساند. ما هنوز هم زخمی هستتتیم ،آذریها حق دارند ،تکهای از آنها را جدا كردند و نامش را آذربایجان شتتمالی گذاشتتتند و ما در این میان بی آنكه حرفی از آذربایجان جنوبی بزنیم ،استتمشتتان را آذربایجان شتترقی و آذربایجان غربی گذاشتتیم! در واقع دستتاندركار تمامی این تفرقهاندازیها ،جداستازیها و بالهتسازیها روستیه است .در حال حاضر روسیه حتی در حوزهی علمیه قم ،مشهد و در كل در همهجای ایران دفتر دارد و كار میكند .عملکرد روستیه را در دریای خزر دنبال كنید .استخراج نفت و گاز ،صید ماهی و نوع آلودگی كه در آن دریا ایجاد كرده ،همه حاكی از ستیاستتهای اعمال شتده توسط این كشورند .عجیب است ،ایران بیشترین ستتواحل را دارد و پنجاه درصتتد از دریای خرز متعلق به ایران بوده ،اما در چهل ستتال اخیر ستتهم ایران به یازده درصد رسیده كه از این یازده درصد هم اجازه و حق بهرهبرداری ندارد و نمیتواند نفت و گاز استخراج كند .در واقع ما گن را دو دستی تحویل روسیه دادهایم .چرا مالها و كمونیستها مدام شعار «مرگ بر آمریکا» سر میدهند؟ چون مرگ بر آمریکا به نفع روسیه است .درست است كه آمریکا همان گرک دور و درنده محستتوب میشتتود ،اما ما میتوانستتتیم گرگ دور را به جان گرگ نزدیک بیندازیم .بعد از فروپاش تی شتوروی ،بلوک شترق ضعیف شد و در واقع خود روسیه نیز نوچهی آمریکا شده بود ،ما میتوانستیم از این فرصت استفاده كنیم و با آمریکا معامله داشته باشیم و در این میان منافعی شامل آمریکا بشود و ما در عوض، سهممان را در دریای خزر از روسیه پس بگیریم .اما كدام سیاستمدار ایرانی ،این سیاست را پیش برد؟ كدام كمونیستت ایرانی این كار را كرد؟ هیچكدام! زیرا ما حتی یک كمونیست و یا یک سوسیالیست ملی و واقعی نداشتتیم .ما باید به منافع مردم و كشتورمان فکر كنیم ،قطعن یک روسیهی ضعیف ،ایران را قوی میكند .در این راستتا پالن ستیاستی و ملی ما باید طوری طراحی شود كه روسیهی ضعیف را بخواهیم ،اما در طی این چهل ستال از تمامی قدرتمان استتفاده كردیم كه روستیه قویتر شود .روسیهی قوی ،به معنای تحقیر ایران استتت و نتیجهاش این میشتتود كه ما یک بزرگراه شتتمال را نمیتوانیم تمام كنیم و در نهایت باید از جاده چالوس برویم ،كه سال به سال آمار تصادف در آنجا باال میرود .پول زیادی برای آن بزرگراه خرج كردهایم و با شركتهای چینی برای به اتمام رساندن بزرگراه شمال قرارداد بستهایم ،اما آنها اجازهی تمام كردن این پروژه را ندارند و در این مورد هرگز پاستخی به مردم داده نشده است .جمهوری اسالمی مدام به روسیه نفع میرستاند و برای انجام هر كاری با این كشتور مشورت میكند؛ اما باز از روسیه میترسد! ما باید تصادفات جاده چالوس را به جان بخریم ،زیرا سترعت تانکهای روستی صتد كیلومتر در ساعت است و در صورت درستت شتدن بزرگراه شتمال ،تانکهای روستی با دستتور پوتین ،در عرض یک ستاعت تهران را تصرف میكنند! ما بستیار ضتعیف هستتیم و این ضتعیف بودن به خواست خودمان بود ،بیشک سیاستهای چهل
علی عبدالرضایی | 124
ستالهی جمهوری استالمی ،ایران را ضعیف كرد .ولی عالوه بر سیاستهای كثیف این رژیم ،اغلب مردم نیز آگاهی كافی ندارند .قطعن ما نیاز به ساختاری مدرن ،ملی و باهوش داریم ،ولی در این میان عدهای حرف از رضتا پهلوی و پادشاهی او میزنند ،اما او چقدر سواد سیاسی دارد؟ پهلوی در یکی از بیانیههایش آنارشی را هرجومرجطلبی تلقی كرده بود! و این در حالیستت كه در قرن بیستتویکم چنین تعریفی از آنارشتی بسیار مضحک است .تعریف او از آنارشی همان تعریفیست كه تودهایها ارائه دادهاند .ما هنوز نفهمیدهایم كه باید به دنبال ستاختار مدرن باشتیم ،ستاختار و ستیستمی ملی كه آدمها در آن عملگر باشند ،باید این موضوع را درک كنیم كه یک آدم هرگز ستاختار و ستیستم نمیشود .تازه همان آدم را نیز درست انتخاب نمیكنیم .من نمیدانم آنهایی كه حرف از رضتا پهلوی میزنند آیا تخصتد و فن كشورداری ،شعور ،سیاست ،فلسفه و آگاهی خاص تی از او دیدهاند؟ میگویند پهلوی آدم خوبیستتت ،آدم خوب یعنی چه؟ مگر قرار نیستتت یک كشتور دستت او باشد؟ در مورد خمینی هم گفتند آدم خوبیست ،مالست ،نمازخوان و دیندار است و بعد دیدیم كه او چه فجایعی را به بار آورد .ما خوب میدانیم كه اگر قرار باشتتد اتفاقی در ایران بیفتد ،باید با روستیه هم به توافق برسند ،زیرا محال است آمریکا بدون هماهنگی با روسیه حکومت را عوض بکند .مثلن خیمهشتببازی اخیرشان را به یاد بیاورید ،كاری كردند كه ایران پولش را در سوریه خرج بکند ،برای آنها مهم این است كه بعد از نقد شدن پول نفت ،آن پول خرج بشود و اساسن ایران و عراق و سوریه و عربستان برایشتان فرقی نمیكند و بیشک روزی شاهد چنین بازیهایی در عربستان و امارات هم خواهیم بود؛ زیرا جیب ش تیوخ عرب هم باید خالی بشتتود .در حال حاضتتر نیز چهارصتتد میلیارد دالر را از عربستتتان بیرون كشتیدهاند .عَلَم كردن ستردار ستلیمانی دلیل دارد و قستمتی از بازی منطقه استت .آمریکا قصد دارد به تمام اهدافش برستتد و جیب خود را پر كند .در ایران هم هر اتفاقی بیفتد باید آمریکا و انگلیس بخواهند و با روستتیه به توافق برستتند .پس ما با اشتتراف به تمامی این مستتائل ناگزیریم كه دستتت به حیله بزنیم ،یک ستیاستتمدار و یا یک سیستم و ساختار سیاسی در ایران ،وظیفهی خیلی سختی دارد؛ چون در حال حاضر شترایط پیچیدهای حاكم است و سیستم باید بسیار باهوش عمل بکند .اگر فقط یک عروسک را به حکومت برستانیم ،او را ستریع فتیلهپیچ میكنند .ما نیاز به عروسکی كه آگاهی و شعور خاصی ندارد و مدام چند نفر باید به او مشاوره بدهند ،نداریم .باید به سمت یک ساختار سیاسی حركت كنیم ،ساختاری كه در آن افرادی حیلهگر ،وطندوستت و مردمدوستت عملگر باشتند .البته مردمی بودن نباید در حد شتعار باشد ،زیرا دیگر امثال مصتدق و خاتمی و در كل جماعت پوپولیستت ،اپورتونیست و شومن ،كه كاری جز فریب و ریاكاری بلد نیستند ،به درد ما نمیخورند .دیگر وقت گول خوردن نیست .روشنفکری ما باید همیشه در میدان باشد و در عرصتهی ستیاست ،به دنبال فردی خالق ،مکار ،حیلهساز و حیلهمند بگردد .طبیعیست كه در ایران هر اتفاقی بیفتد ،اول باید دم روستتیه را ببیند .اما ایران هم میتواند مثل ژاپن ،كره ،ستتنگاپور و مالزی قدرت بگیرد ،چهل سال پیش كشور ما به مراتب پیشرفتهتر از تمام این كشورها بود ،اما حاال حتی پاكستان هم از ما
| 122ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
جلو زده و صتاحب بهترین متفکرین دنیاستت .برای مثال «مونیزا الوی» ،مهاجری پاكستانیست كه حاال بدل به یکی از مطرحترین شاعران انگلیس شده است .حتی بنگالدش هم دارد پیشرفت میكند؛ اما ما هنوز دنبال احمدالحسن و مهدی موعود و حسین صحرای كربال و ...هستیم .چرا باید فقط به فکر نابودی باشیم؟ اصلن مال جز نابودی به چه چیز دیگری فکر میكند؟ ایدهآل مال ظهور امام زمان استتت ،آنها میخواهند بوی گه همهجا را بگیرد ،جنگ شتود و بعد امام زمان بیاید و همه را شتکستت بدهد ،البته آن زمان هم صلد و صفا حاكم نخواهد شتد ،زیرا امام زمان نجاتدهنده نیستت ،او فقط میآید تا همه را بکشتد و جهان را به سمت نابودی ببرد .دشمنی ما با مردم آمریکا و آلمان برای چیست؟ آنها انسانهای شریفی هستند و معمولن وقتی پناهندههای ایرانی به خاطر یکستتری از مشتتکالتشتتان به اروپا میآیند ،توستتط همین مردم تر و خشتتک میشتوند .شما وقتی وارد انگلیس میشوید ،دیگر تحت اختیار دولت نیستید ،زیرا شهروند انگلیس شدید و با شتتما مثل مردم انگلیس رفتار خواهد شتتد و در نهایت فرقی با آنها نخواهید داشتتت .عدهای میگویند در انگلیس نژادپرستی رواج دارد ،درست است .اینجا نیز در شهرهایی مثل لیورپول نژادپرستها را میبینید ،در واقع نژادپرستی در همهجای دنیا وجود دارد؛ اما ایران یکی از نژادپرستترین كشورهای جهان است .افغانها در آنجا به شتدت تحت فشتار هستتند و البته خود افغانستان هم یکی از نژادپرستترین كشورها محسوب میشتتود؛ چون روی فرهنگ این كشتتورها هنوز كار نشتتدهستتت .معمولن كشتتورهای مذهبی و مرتجع ذاتن نژادپرستند .به یاد بیاورید آن فایل تصویری را كه مربوط به یک مالی افغانستانی بود ،او میگفت فرد كافر را باید گردن زد و بعد از تجاوز به همسترش ،از پسرش به عنوان غلمان (یعنی او را بردهی جنسی خودشان بکنند) و از دخترش به عنوان كنیز ،استفادهی جنسی كرد! مردم چاپیده شدهاند و همهچیزشان به تاراج رفته .مالها دیگر شورش را در آوردهاند ،سپاهیها كشور را به ورطهی نابودی كشتاندهاند ،و دیگر هیچ چیزی برای پز دادن وجود ندارد .چه از لحا ستیاستی و چه از لحا اقتصتادی ،هر جایی كه رفتند ،شکست خوردند و پیادهنهام روسیه در عراق و سوریه شدند .روسیه از طریق ستتوریه به مدیترانه رستیده ،یعنی دوباره دارد ادعا میكند كه قطب قدرت شتترق استتت .اما چگونه به مدیترانه رسیده؟ خودشان میگویند كه بیستوپن روسی در جنگ سوریه كشته شدهاند و این در حالیست كه ایرانیها چهارهزار نفر كشتته دادهاند .میگویند پانصتد میلیون دالر در سوریه خرج كردهاند ،اما ایرانیها بیش از ستی میلیارد دالر هزینه دادند و این یعنی شصت برابر هزینهای كه روسیه كردهست .بشار اسد بدون اجازهی روستیه آب هم نمیخورد ،و در حال حاضتتر روستیه تصتمیم گرفته به بشتار استد بگوید كه كمكم ایرانیها را از سوریه بیرون بکند .همان بشار اسدی كه سردار سلیمانی میگفت وفادارترین ایرانیست ،حاال دارد تمام ایرانیها را جارو میكند و دور میریزد .قبل از ماجرای خروج آمریکا از برجام ،خود آخوندها شاكی بودند كه چرا با اینكه اینهمه در سوریه خرج كردهاند ،موقع ساختوساز آن همهچیز دست روسیه و كمی هم دستتت تركیه افتاده و ایران آنجا هیچكاره استتت! ایرانی كه خرج كالنی در ستتوریه كرده ،موقع
علی عبدالرضایی | 121
بهرهبرداری هیچچیز نصتیبش نمیشود .در اصل ایران كار چاقكن روسیه شده و در تمام سیستمها به همین منوال پیش میرود .ما حتی نفتمان را هم نمیتوانیم بفروشتیم ،هندوستان یکی از مشتریان نفتی ایران است و جالب اینجاستتت كه ایران نفتاش را به روستتیه میدهد تا برای او داللی بکند و آن را به هندوستتتان بفروشتد و از طرف دیگر روستیه نیز رقیب نفتی ایران است .احمقانه نیست؟ ما میگوییم با آمریکا رابطهی خوبی نداریم ،اما كاالهای آمریکایی را با كلی ستتود و چند برابر از واستتطه میخریم و در تمام مدتی كه با عراق جنگیدیم همین كار را كردیم .از هر زاویهای كه بررستی كنیم ،كارمان اشتباه است ،و در زمان شاه هم اشتتباه بوده ،زیرا ستاختار ستیاستی درستتی نداشتیم و نداریم .كشور ما كشور ساختمندی نیست ،هردمبیل است .وبسایتهایی مثل پیکنت و یا تلویزیونهای برونمرزی با عَلَم كردن یک اسم ،به مردم كف جامعه و بیستوادها خط میدهند .پیکنت جز درو نمینویستد و تمام اخبارش در راستتای منافع پوتین و روسیه استتت .كاركنان این وبستتایت فارستتیزبان ،ایرانیاند ولی جز منافع روستتیه به چیز دیگری فکر نمیكنند. وطنفروشترین افرادی كه در طول تاریخ ظهور كردهاند همین تودهایها هستتتند و در واقع تمام فکر و ذكر آنها روستیه استت .شتما یک كمونیستت و یا چپ ایرانی را نمیبینید كه مقالهای علیه روسیه نوشته باشد، چون جراتش را ندارند .برای همین ما مدام میگوییم ایرانارشیسم ،زیرا بعضی از آرمان های چپ ،آرمانهای ستوستیالیسم و آرمانهای آنارشیسم عالیاند .ما آنارشیسم را ك كردیم و آن را به سمت ملی بودن بردیم و بحث ما مطلقن ربطی به آنارشتیستم كالستیک ندارد .در واقع ما فقط یک ستری از آرمانهای آنارشیسم را گرفتیم و از تئوریهای دلوز و بحثهای فوكو دربارهی قدرت استتتفاده كردیم و در نهایت اینها را به ستمتهای دیگری بردیم .وقتی میگوییم ایرانارشتیسم ،یعنی مهمترین مسئله برای ما ایران است و در اصل یک ساختار سیاسی را تعریف كردیم كه در آن ایران مركزیت دارد ،و این در حالیست كه در دام ناسیونالیسم هم نیفتادهایم .ما شهروند ایرانی را مدنهر قرار دادهایم نه زبانهای ایرانی را ،زیرا اولین چیزی كه برای ما مهم استتت ،شتتهروند ایرانیستتت و زبان و نژاد پایههای بعدی را تشتتکیل میدهد .به هر حال ایران كشتتوری چندنژادیستت و ما نمیتوانیم نژاد و زبان مادری را از انستانها بگیریم ،چون این كار ،روش غلطیست كه دیکتاتوری و اتوریته آن را اعمال كرده .ما در ستیاستهای مدنهرمان پن گروه را تعریف كردهایم ،مثلن در وهلهی اول باید یک گروه پرجمعیت داشتته باشتیم و فقط دربارهی نوع ستاختارها و اهداف ستیاسی بحث كنیم ،یعنی در آن ساختار سیاسیای كه در ایران برقرار خواهد شد ،باید گارد وزارت امور خارجه و تکتک اهدافمان را مورد بررستی قرار دهیم .چرا ما استم منافع ملیمان را ایرانارشتیسم میگذاریم؟ آیا میخواهیم بگوییم ایرانیها بهترین افراد جهان یا ژن برتر هستند؟ اصلن توجه به منافع ملی چه معنایی دارد؟ تمام اینها نیاز به هدفگذاری دارد و ما باید بدانیم ماجرای گرگ دور و گرگ نزدیک چیست .این بحثها از آنارشیسم یا جای دیگری اقتباس نشده .در واقع اگر یک ایرانی ادعای آنارشیست بودن داشته باشد ،ربطی به ما ندارد. من ایرانارشتیستت هستم و از زاویهی دید یک ایرانارشیست با پدیدههای مختلف برخورد میكنم و اساسن
| 121ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بحثهای من با آنارشتیستمی كه از آن حرف میزنند ،متفاوت است .ما به مسائل مختلف نگاه خیر و شری نداریم و بد مطلق نیز برای ما وجود ندارد .اگر با روستتیه درستتت معامله میكردیم و آنها هوش ما را میدیدند ،در این حد به شتعور ما توهین نمیكردند .ما در واقع مثل مومی در دستتان روستیه هستتیم ،چرا؟ چون مالها همه احمقند ،و اساسن شرافت در ایران معنایی ندارد .تقریبن تمام سیاستمداران ما با بیشرفی كار خود را پیش میبرند ،و بیشترفی یکی از خصتیصتههاییست كه برای گرفتن سِمَتهایی مثل نمایندگی مجلس ،وزیر ،رییس دانشتتگاه و ...الزم استتت و در صتتورت بیشتترف نبودن چنین شتتغلهایی نص تیبتان نمیشود .تمام سیاستهای اعمال شده نیز ،در جهت بیشرف كردن كشور و ضد مردم است .چرا كه واضد استت دزدی از مردم و باج دادن به روسیه و سوریه نفعی برای مردم ندارد .حتی مجموعه فعالیتهای ما در یمن هم اشتتتباه استتت ،ما در یمن ظلم میكنیم اما باز ستتودی برایمان ندارد ،اگر قرار استتت به كستی ظلم بکنیم ،باید نفعی هم در این میان ببریم .مثلن در حملهی آمریکا به عراق ،انگلیس با آمریکا متحد شتتد و به این كشور كمک كرد و طی این پروسه ،ثروت شركتهای انگلیسی پنجاه برابر شد .فکرش را بکنید ،اگر بعد از جنگ عراق و آمریکا شتركتی انگلیستی با سترمایهی دو میلیون پوندی به عراق رفته و دست به بازسازی جایی زده ،سترمایهاش صتد میلیون پوند شتده .یعنی اگر فرض كنیم كه انگلیس در عراق آدمكشی كرده ،در نهایت سیاست تونی بلر طوری پیش رفته كه به پنجاه برابر ثروتمندتر شدن انگلیسیها منجر شده است. ولی خامنهای در ستوریه دستت به قتلعام میزند و سترمایهی ایرانیها پنجاه برابر كمتر میشود ،و جز اینكه ایرانی را در تاریخ منفور میكند و برایش بدنامی به بار میآورد و در عینحال باعث میشتتود كه نستتلهای بعدی ایران در شتترایط خاص تی به ستتوریه باج بدهند ،هیچچیز نص تیب ایران نمیشتتود .رهبر یا رئیسجمهور نمایندهی شماست و او در سوریه یا عراق هر كاری بکند به اسم شما سند میخورد ،پس شما باید به مردم ستتوریه و عراق تاوان كار آنها را بدهید .ستتردار ستتلیمانی ستتگ منطقه استتت ،او گروههای تروریستتی و كشورهای دیگر را تحریک میكند ،ایران هم كشوری تروریستیست و كشورهای عربی منطقه باید از نهر تسلیحاتی خودشان را قوی بکنند و از آمریکا و روسیه تسلیحات بخرند .در واقع سردار سلیمانی كارش این است كه با ایجاد ترس در بقیهی كشورها ،به آنها احساس ناامنی بدهد و وادارشان كند كه برای حفظ خود مجبور به خرید تسلیحات بشوند .طبیعیست كه تسلیحات را از ایران نمیخرند و مجبورند كه یا از روسیه و آمریکا و یا از انگلیس و فرانسه بخرند .یعنی در این میان ایران نقش سودرسان را دارد ،اما وقتی تستتلیحات میخرند چه اتفاقی میافتد؟ قطعن باید جنگی شتتروع شتتود تا از آن تستتلیحات استتتفاده كنند. تستلیحات چهارصد میلیارد دالری كه عربستان از آمریکا خریده و صد میلیارد آن را پرداخت كرده ،باید سر مردمی فرود بیاید .االن در یمن ،فردا در ایران و پسفردا در جایی دیگر .بدیهیستت كه وقتی این تسلیحات خرج شتود ،زیرستاختهایی از بین میرود .كشورهای خاورمیانهای هم آنقدر امکانات و قدرت ندارند كه بتوانند زیرستتتاختها را بازستتازی كنند .پس باید دوباره از آمریکا ،انگلیس و روستتیه بخواهند كه آن
علی عبدالرضایی | 124
زیرستاختها را برایشتان بسازند .میبینید؟ ما چیزی جز بالهت مطلق نیستیم ،اسالم برای ما بالهت به بار آورده ،بحث من استالم ستیاسیست ،البته مسیحیت هم ابله است اما در كدام كشور اروپایی دیدهاید كه یک كشتتیش به عنوان رییسجمهور انتخاب شتتود؟ اگر هم این اتفاق بیفتد ،بیشتتک آن كشتتیش یک نابغهی ستیاستیستت كه چنین سِمتی را به او دادهاند .من گاهی دلم برای بعضی از جوانان فریبخورده میسوزد، همانهایی كه با عشتق خاصی از رضا پهلوی حرف میزنند .آنها نمیدانند كه ما در چه بدبختی بزرگی گیر افتادهایم ،نمیدانند ما اصتلن نباید به كستی اعتماد كنیم .فرض كنیم رضا پهلوی آدم خوبیست اما او كی در رابطه با وضتتعیت بغرن و پیچیدهی حاكم در ایران حرف زده؟ آیا لکچر خاصتی از او دیدهاید؟ البته ممکن استتت پستتر شتتاه نابغه باشتتد اما باید در موردش بحث كنید و ببینید چه تعبیری از جهان دارد .رضتتا پهلوی میگوید ما كشتوری آزاد ،دمکرات و سکوالر میخواهیم و نوع حکومت (پادشاهی ،جمهوری و )...را مردم تعیین خواهند كرد ،اما او در حالی این حرفها را میزند كه طرفدارانش مدام شعار «زنده باد پادشاهی» سر میدهند! در ستاختارهای كالستیک ستیاستی كه سلطنتی هم هستند ،معمولن مردم باید حرف لیدر را بزنند. معنی كار هواداران رضتا پهلوی این استت كه در پشتت پرده اتفاقات دیگری در جریان است ،اتفاقاتی كه با حرفهای او تناقض دارد .اگر بحثها و بیانیههای قبلی رضتتا پهلوی را بخوانید ،متوجه میشتتوید كه در آن بیانیهها بحث بر ستر آزادی و جمهوری بود ،اما االن جریانات مختلف ستلطنتطلبی وارد میدان شدهاند .آیا تفکر و تعقلی بین ستلطنتطلبها میبینید؟ ما باید به سمت ساختاری حركت كنیم كه اگر در آن رهبری به قدرت برستتد ،و در عینحال خطایی از او ستتر بزند ،راحت بتوانیم عوضش كنیم .همین رضتتا پهلوی اگر پادشتاه شود ،ممکن است گند دیگری باال بیاورد ،آن موقع چهكار میتوانیم بکنیم؟ هیچ! دوباره امثال من در تبعید به سر میبرند و تمام نخبهها آواره میشوند و چهل سال بعد باز باید نسل دیگری زحمت بکشد و فدا شتود .چرا؟ چون مشتتی ابله میخواستند به سنت صد سال قبل برگردند .تا ده سال پس از انقالب مشروطه همهچیز داشتت خوب پیش میرفت و احمد شتاه قاجار تقریبن هیچكاره بود .تا اینكه رضاشاه آمد و كودتا كرد و قزاقها به جان مشتروطهخواهان افتادند .رضتاشتاه میگفت ما نیاز به دمکراستی داریم و قصد داشت رئیسجمهور شتود ،ولی مالی احمقی مثل مدرس در مقابلش ایستاد و مانع شد؛ چون اگر سیستم پادشاهی نباشتد مال هیچكاره و منزوی میشتود و روشنفکران به میدان میآیند .مدرس میخواست كه مال هم نقشی در این میان داشته باشد و سیستم شاه و شیخی پابرجا بماند ،پس ماجرا به همین منوال ادامه پیدا میكند .این بسیار مهم است كه مردم سیاستمدار و لیدر خود را دوست داشته باشند ،و او را خودشان انتخاب كنند ،اما مردم ما كه خودشان انتخاب نمیكنند ،تلویزیونهای برونمرزی مثل منوتو تیوی برای آنها انتخاب میكند و در این تلویزیونها مشتی افراد فیک كه جز قر كمر و عشوه كار خاصی بلد نیستند ،فعالیت میكنند .فرض كنید كه ما همه رضتا پهلوی را دوستت داریم ،اما همانطور كه گفتم بهتر استت به سمت ساختار سیاسیای حركت كنیم كه اگر یک ستال بعد دیگر رضتا پهلوی را دوستت نداشتیم ،بتوانیم در آن ساختار او را عوض
| 129ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كنیم .این چیزیست كه ما به دنبال آن هستیم و پاسخ به این سوال و خواسته ،سلطنت پادشاهی و جیببری اسالمی نیست ،پاسخ این سوال یک حکومت الئیک ،دمکرات ،سوسیالیست و مردمیست .یعنی حکومتی كه مردم صتاحب آن باشتند و بتوانند رىی بدهند .جایی مثل سوئیس را در نهر بگیرید ،سوئیس در سال ،2211 پانزده بار همهپرستی داشت ،نمایندههای آنها در موقعیتهایی كه شک داشتند از مردم نهر میخواستند ،در آنجا مردم مدام در كار حکومت دخالت میكنند و هر جا كه شاهد ضعفی باشند ،همهپرسی برگزار میشود و مردم رىی میدهند تا آن ضتتعف را برطرف كنند .در واقع آنجا خواستتت مردم حکمفرماستتت .چرا ما نمیتوانیم حکومتی شتتبیه حکومت ستتوییس ،كانتون و یا حکومت ایالتی و حکومت كنفدراس تیونی داشتتته باشتیم؟ مگر چه چیزی كم داریم؟ چون باید به اعتقادات مردم احترام گذاشت؟ چون اغلب مردم بیسواد و فاقد شتعور اجتماعیاند؟ چون معاشترت بلد نیستند و دركی از جهان ندارند؟ چون سالهاست در زیرزمین جهان حبس شتتدهاند؟ آیا بقیه هم باید به پای چنین مردمی بستتوزند؟ دیکتاتوری اكثریت یعنی همین ،یعنی حکومت نادانها ،و این در حالیستت كه در تمام جوامع پیشرفته ،طبقهی الیت راه را به مردم نشان میدهند تا از زندگی لذت ببرند .اما در ایران ،حکومت همیشته دستت بالهت بوده ،مال و شتاه! باید از دست این دو خالص شد .مالها چهل سال است كه ما را بدبخت كردهاند و فجایعی هم كه به بار آوردهاند ،در طول تاریخ بیستابقه استت .البته من خوشتحالم ،زیرا ما برای همیشته از شتر ارتجاع راحت میشتویم و سنت را نابود میكنیم .مردم ضترر كردند و هزینهی گزافی دادند ،اما مهم این است كه باالخره ترتیب سنت را دادیم .وقتی جو شتاشیدن به سنت حاكم است ،چرا باید عدهای شعار «رضاشاه ،روحت شاد» را سر بدهند ،دوباره دست به دامن ارتجاع شوند و آمریکا و انگلیس و روسیه را صدا بزنند؟ ما به عنوان یک ملت آزاد باید با آمریکا و روستیه معامله كنیم ،ولی از موضتع برابر و موضع مردم ،در واقع باید یک حکومت مردمی پشت میز مذاكره بنشیند. ما نیاز به دمکراستی مستقیم داریم ،مردم باید خودشان تعیین و تکلیف كنند .همهپرسی یعنی چه؟ یعنی اگر ملتی رهبرشتان را دوستت نداشتند ،همهپرسی برگزار میشود تا مردم بتوانند در اینباره رای بدهند .این موضتوع باید به صورت قانون در مجلس اجرا و نهادینه شود .ارتش هم باید زیر فرمان آن همهپرسی باشد، نه اینكه ولی فقیه برای خودش سپاه پاسداران داشته باشد و چپ و راست به همه زور بگوید .این كشور با سیستم اربابرعیتی اداره میشود ،یک سیستم دهستانی كه در آن ارباب یا كدخدا تصمیم میگیرد روستاییان را بیچاره كند .در ایران شهرنشینی و مدنیت معنایی ندارد و مردم رسمن در دهات زندگی میكنند ،شما را از هر لحا فریب دادهاند اما اگر آگاه باشتید به راحتی پیروز خواهید شتد .وقتی آگاهی نباشد ،مردم مدام رضا پهلوی را صتدا خواهند زد .البته اگر قرار استت رضتا پهلوی به انتخاب مردم رئیسجمهور شود و حرفی از پادشاهی نزند و خودش را در موقعیت برابر با مردم قرار دهد ،هیچ اشکالی ندارد .اما چرا مدام به او شاهزاده میگویید؟ از بس شاهزاده گفتهاید كه حاال رضا پهلوی فرقی با امام زمان ،محمد ،حسین و زینالعابدین بیمار
علی عبدالرضایی | 112
ندارد! ما خستتته شتتدیم .مگر پهلوی كراوات نمیزند ،مگر از مدرنیتی نمیگوید ،پس بهتر استتت یکبار ستخنرانی كند و خودش را در معرض پرسش و پاسخ مردمی قرار بدهد .چند روز پیش مصاحبهای را دیدم كه معلوم بود باز همه را هماهنگ و اجیر كردهاند ،شتتخص تی كه تا دیروز مال بوده و بعد در بیبیس تی كار كرده ،حاال به بخش ستیاستی صتدای آمریکا رفته است .حرفهای به ظاهر مدرنی هم میزند و همیشه هم لبخندی مالیی دارد .فراموش نکنید كه تحت هیچ شتترایطی نباید به مال اعتماد كنید ،حتی اگر آن مال دم از آزادیخواهی بزند .ما باید بیرحم باشیم ،دیگر وقتی اشتباه كردن نیست .اگر قرار است مالها كشته و غارت نشتوند ،بهتر است گوشهای بنشینند و تا لحههی مرگ در جریانات سیاسی كشور دخالت نکنند .مال فقط به انتقام فکر میكند اما حاال دیگر وقت انتقام فرودستتتان استتت .لیدرها ،عقالنیت فرودستتتی و روشتتنفکران فرودست باید وارد میدان بشوند .ما با كسی شوخی نداریم و كاملن بیرحمیم ،وقتی برای تعلل و بالهت هم نیستتت ،استتاستتن وقتی برایمان باقی نمانده ،باید عجله كنیم و گروههای مختلفی را بستتازیم و به ستتمت خواستههای خود برویم. مردم ،گروه و ساختار باید تصمیم بگیرد ،عقالنیت جمعی .حاال ایران دیوانه شده و از این دیوانگی باید بهترین استفاده را كرد .دههی هفتادیها فوقالعاده خوشفکر و تازه هستند ،آنها قدرت ریسک كردن دارند و خواجه نیستتتند .در ستتال پنجاهوهفت مشتتتی جوان بیستتواد و ناآگاه انقالب كردند ،كه حاال بدل به توریستتهای سیاسی شدهاند ،كمونیستهای سابق و چریکها كه از دور ایران را تماشا میكنند و هیچكس هم آنها را قبول ندارد .در واقع آنها خودشتتان هم خودشتتان را قبول ندارند ،چند نفرند كه حتی نمیتوانند یک صتتف را تشتتکیل بدهند .در عینحال حزبهای زیادی هم میستتازند! آنها بیشتر شتتبیه جوکاند ،و مطلقن ایرانی نیستتند .باید جدی و محکم باشید و اهدافتان هم روشن باشد و مسئلهی گنگی در این میان دیده نشود .خواستههای خود را به روئیت درآورید .سیاست خیلی پیچیده نیست ،وضعیتی كه ایران و ایرانی در آن قرار گرفته ،پیچیده استت .فلستفه هم پیچیده نیستت ،این ما هستتیم كه فلسفه را سخت كردیم چون برای آن ریش گذاشتتتیم و تنش را با لباس پوشتتاندیم .حقیقت لخت استتت ،اما ما ایرانیها با حجاب آن را میپوشانیم و شرمندهاش میكنیم .حقیقت همان زیبایی پستان و فرم ناب باسن است .ولی ما شخصیت را از این دو گرفتهایم ،همزمان زیبایی را هم از مرد میگیریم و او را زشتتت تلقی میكنیم .مالها میگویند« :مرد مگر ریشش را میزند؟ مرد با ستتبیل و ریش و پشتتم زیباستتت! مگر تو زن و خواجه هستتتی كه ریشت را میزنی؟ مرد مگر آرایش میكند؟ اصتتلن مرد مگر باید زیبا باشتتد؟ مرد زیبا یعنی مرد كونی!» جداستتازی، اخالق استالمی ،اخالقی كه زیستت و زندگی در آن هیچ نقشتی ندارد ،تمام اینها باید دور ریخته شود .در واقع ما فقط كار ستتیاستتی انجام نمیدهیم ،كار ما باید همهجانبه باشتتد و بهتر استتت دربارهی هر خزعبلی تجدیدنهر كنیم .وقتی پدر میگوید آن كار را بکن ،اگر به نفعت نبود انجامش نده ،تو برای خودت زندگی میكنی .مادر خوب و زیباست ،اما من شخصن هر جا به حرف مادرم گوش دادم ،بعدها فهمیدم اشتباه كردم!
| 111ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مثلن مادرم مرا مجبور كرده مهندسی مکانیک بخوانم ،در حالی كه گرایش و عالقهی من فلسفه بود ،و فلسفه را مخفیانه در دانشتتگاه آزاد ادامه دادم ،آنقدر كه راجع به فلستتفه و س تیاستتت و ادبیات خواندهام ،دربارهی مهندسی نخواندهام! من را مهندس خطاب میكردند و بهترین شغل را داشتم ،اما برای ادبیات و دانشم مدام فحش میخوردم! خالصهی بحثم این است كه ما نهتنها هیچ مشکلی با روسیه نداریم بلکه دشمن روسیه نیز هستتیم .به هیچ عنوان هم نژادپرست نیستیم ،ولی از روسیه انزجار داریم چون بسیار ضرر كردیم و باید این خشتتم را طوری نهادینه كنیم كه پوتین بترستتد .روس تیها باید بدانند كه ما از بالهایی كه ستترمان آوردهاند، باخبریم .روسها ترسو هستند پس باید آنها را ترساند .به آنها رحم نکنید ،و عالوه بر روسها تودهایها و اصالحطلبها را هم بترسانید .در واقع اكثریتیها ،تودهایها و اصالحطلبها بدل به یک حزب شدهاند؛ زیرا همه ستترمایهخواه ،ستترمایهاندیش و راحتطلبند .ما باید طور دیگری به قضتتایا نگاه كنیم و از بالیی كه روستیه بر ستر ما آورده ،آگاه باشیم و روسیهستیزی در ما نهادینه شود .در دههی هفتاد ،یک نماینده مجلس اصالحطلب بهنام «الهه كوالیی» كه زنی مذهبی بود و دكترای علوم سیاسی داشت ،دربارهی حقوقی كه ما در دریای خزر از دستتت دادیم ،تحقیقات مفصتتلی كرده بود ،ولی ناگهان به دالیل نامعلومی روند تحقیقاتش را متوقف كرد و بعد از آن هم كار به درد بخوری از او دیده نشتد! دستتاوردهای كمونیستم بسیار زیاد بوده و ماركستیستم نیز دستتاوردهایی استاستی داشت .بزرگترین مصرفكنندگان دستاوردهای ماركس كشورهای كاپیتالیستتتی هستتتند .مثلن انواع س تیستتتمهای بیمهی اجتماعی در انگلیس ،دستتتاورد تفکر ماركس استتت. كاپیتالیستتها و لیبرالیستتها همه دارند از دستتاوردهای ماركس استتفاده میكنند ،اما خود ماركستیستها استتتفادهای از این دستتتاوردها ندارند .بیخود نیستتت كه وقتی در فرانستته از ماركس پرس تیدند :بزرگترین مخالفان شما چه كسانی هستند؟ جواب داد :خود ماركسیستها! این پاسخ بزرگیست و اگر بخواهیم از این زاویه به موضوع نگاه كنیم ،باید قضیه را بسیار جدی بگیریم و بدانیم كه چرا ما نستبت به روستیه بغض داریم؛ چرا تفرقه محصتول جداستازیهاییست كه روسیه به ما تحمیل كرده؟ چرا روسها آذربایجان شتمالی و جنوبی ،یعنی یک خانواده را از وستط شتقهشقه كردند و تا ایران را ضعیف دیدند ،فجیعترین استفادهها را از ما بردند .ما نسبت به گرگ نزدیک كور و بیتفاوت بودیم، گرگی كه در این چهل ستتال ضتتعیف شتتده بود و میشتتد به راحتی او را لتوپار كرد ،ولی ما بهجای اینكه تحقیرش كنیم ،قدرتمندش كردیم .تمام منافع ما در ستوریه خرج شد ،تا روسیه به دریای مدیترانه دسترسی داشتته باشتد و به قدرتی برستد كه ترامپ هر كاری خواست با ما بکند ،باید از پوتین اجازه بگیرد .استعمار هزارپای روس تیه به طرز فجیعی ما را تحت احاطهی خودش درآورده ،روس تیه میتواند هر بالیی را ستتر ما بیاورد؛ مثلن همین االن پوتین میتواند تصتمیم بگیرد كه سیستم اطالعاتی روسیه من را منزوی كند .منهورم این استت كه ستیستم جاسوسی روسیه در ایران به قدری قویست كه هر لحهه میتواند دست به هر كاری بزند .اگر یادتان باشد قبلن نیز بحث روسیهستیزی را در توئیتر مطرح كردیم و در همان هفتهی اول ما شاهد
علی عبدالرضایی | 112
عقبنشتینی روستیه بودیم .فراموش نکنید كه ما یک گروه روشنفکری هستیم و تمام كارهایمان تاثیرگذار استت ،و اساسن هر كاری كه میكنیم سریع مخابره میشود .چپ و راست ما پر از جاسوس است و بیشک تمام فعالیتهای ما مستقیم به گوش پوتین میرسد .هر شعاری علیه روسها سر میدهیم ،باعث میشود كه آنها بیشتر حواسشتتان را جمع كنند؛ چون خوب میدانند چه بالیی بر ستتر ما آوردهاند .ماجرای زبالههای اتمی را با فعالیتهای توئیتر سراسری كردیم و به آنها نشان دادیم كه از همهچیز باخبریم .برای همین سعی كردند سریع این مسئله را جمع كنند .خالصه اینكه روسیهستیزی یکی از پروژههاییست كه ما باید روی آن وقت بگذاریم و كار كنیم .ما در قبال روس تیه با فاجعه معاصتتریم .ریشتتهی تمام بدبختیها و مشتتکالت ما محصتول كثافتكاری این كشتور در ایران استت .روسیه تنها كشوریست كه ما را ضعیف میخواهد ،برای مثال شتوروی ستابق مستتعمرههای زیادی داشتت اما زبالههای اتمی خود را در یک كشور فارسیزبان یعنی تاجیکستان دفن میكرد و این نشان از نژادپرستی روسها دارد .ما باید گروهی برای اتخاذ گارد داشته باشیم و مطلقن نباید بترسیم .وقتی به دنبال مقام نیستیم ،پس باید فدای مردم شویم و به آنها دوباره حیثیت بدهیم. پاستپورت ما را بیارزش كردند و آبرو و شرف را از ما ایرانیها گرفتند .آنها به هیچكس رحم نکردند .اگر شتما به فاحشتهخانهای در دبی بروید ،میبینید كه گرانترین زنها ،زنهای ایرانی هستند .جمهوری اسالمی همهچیز را فروخته و میفروشد ،حکومتی كه دم از ناموس و شرف میزند اما بهحدی وقید است كه زنان ما را به كشتورهای دیگر صتادر میكند ،به چه دردی میخورد؟ ستپاه پاستداران و مدافعان حرم را مشتی افراد پست و بیشرف تشکیل دادهاند .ایران كه بودم یک بار در مراسم عروسی یکی از اقوام ،من را دستگیر كردند و این اتفاق در حالی افتاد كه من فقط در گوشتهای نشتسته بودم و كار خاصی انجام نمیدادم! چرا دستگیرم كردند؟ چون من روشنفکر بودم و میخواستند به بهانهی شركت در عروسی گوشمالیام بدهند .آیا سیستمی در این حد كثیف وجود دارد؟ چرا رضتا پهلوی از ما میخواهد كه آنها را ببخشتیم؟ ما اصتلن بخشش بلد نیستیم ،و هرگز خاتمی و خامنهای را نمیبخشیم .ما خشنایم و رابطهای با آرامش نداریم ،چرا كه اگر سفت و ستخت نباشتیم ،دوباره سترمان كاله میرود و باز اوضتاع مثل االن میشود .از سنت بترسید و به افراد پیر اعتماد نکنید .شتتما باید زیادهخواه باشتتید و همهچیز را بخواهید .جملهی «ما هیچچیز را برای خودمان نمیخواهیم ،همهچیز را برای همه میخواهیم» باید بدل به شعار اصلی ما بشود .بحث ما فقر نیست و صرفن فقط پول ،شغل و همسر نمیخواهیم ،ما همهچیز را میخواهیم و هر چیزی كه مال ماست ،باید مال ما باشد. پس الزم استت كه صتدای خود را بلند كنیم .برای همین میگویم در حال حاضتر شرارت به كار ما میآید. شترارتی علیه ستیاستهای روسی ،و شجاعت نیز برای ما الزم است ،شجاعتی توام با شعور واقعی ،دانش، اطالعات و مطالعهی زیاد .باید بنویستید و فکر كنید ،زیرا ما بر خالف افراد سانتیمانتال و سوسول به دنبال انقالب شتتعوری ،شتتجاع و بیرحم هستتتیم؛ پس باید همه را از زیر ستتاطور بگذرانیم و به مال و پاستتدار و تودهای رحم نکنیم .استتمرارطلبها هم مثل ستلطنتطلبها هستتند ،هیچكدام كاری نمیكنند و هیچ نقشی
| 113ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ندارند ،در قیام فرودستتتان نیز همكاری نکردند .ستتلطنتطلبها فقط یک گوشتته مینش تینند و میگویند ما ستلطنت میخواهیم .دمکراسی نیازمند دانش و حس ملیست ،و اساسن برای جوامع عقبافتاده و نادان مثل ستتم عمل میكند و تاثیر وحشتتتناكی دارد .اینجاستتت كه آنارش تیستتتها بحث دیکتاتوری اكثریت را پیش میكشند .همیشه در هر جامعهای اقلیت است كه فهم و شعور باالیی دارد و طبقهی الیت مدام در اقلیت بوده و شتکنجه شتدهستت .اما عدهای نفهم میگویند كه انقالب پنجاهوهفت كار روشنفکرها بوده ،روشنفکرها شاه را نمیخواستند و او را كنار زدند ولی مردم مذهبی و بیسواد گفتند ما خمینی را در ماه دیدهایم و ناگهان اكثریت بزرگی در خیابان ظاهر شدند و گفتند ما خمینی را میخواهیم! روشنفکرها نمیدانستند چهكار باید بکنند ،شاملو فریاد زد ،اما كسی صدای او را نمیشنید .حاال همین سلطنتطلبها یا بسیجیهای كراواتی كه هیچ دركی از ستیاستت ندارند ،انقالب پنجاهوهفت را گردن روشتتنفکرها میاندازند .آنها حتی كوروش را هم بهخوبی نمیشتتناستتند ،كوروش یک ایرانی متفکر و بزرگ بود ،و یهودیها او را پیامبر و منجی خود میدانستند ،این ماجرا یک معاملهی تاریخیست و ما میتوانیم از چنین فرصتی استفاده كنیم .ما باید یکصدا شتویم و مشخد كنیم كه چهچیز را میخواهیم و چهچیزی را نمیخواهیم و در نهایت خواستههای خود را پشت چیزهایی كه نمیخواهیم ،اعالم كنیم.
علی عبدالرضایی | 114
ایرانمانی
عدهای وقتی با كلمهی «ایرانارشیسم» مواجه میشوند ،بی آنكه دركی از نگاه ما به «ایرانمانی»« ،ایرامان»، «مان» یا «من» به عنوان فرد انستانی و «من» در خرد ایرانی داشتته باشند ،و یا اصلن به «من» در «اناالحق» كه منصور حالج (اولین آنارشیست ایرانی) آن را طرح كرد ،توجه كنند و بدانند كه «انا» صوریست و به «من» در مالمتیه و یا «من» در نوستوفیستمی كه ما تعریف میكنیم ،ربط دارد؛ در رابطه با كلمهی ایرانارشیسم نهر میدهند! اما ما چگونه در زبان خودمان پل میزنیم و چه نوع ارتباطاتی را برقرار میكنیم؟ وقتی كه از «من» در «من اندیشنده» حرف میزنیم و یا زمانی كه میگوییم «من» در فارسی یعنی «اندیشیدن» ،دنبال چه چیزی هستتتیم؟ آیا این من فارستتی همان mindانگلیستتی نیستتت؟ آیا زمانی كه دربارهی «مان» بحث میكنیم، منهورمان همان پستتوند mentنیستتت؟ استتاستتن نگاه ما به این موضتتوع چگونه استتت؟ آیا مان به معنای «مانندگی»ستت؟ وقتی كه از «ایرانمان» حرف میزنیم ،باید آن را خوب بشناسیم و بدانیم كه ایرانمانی یعنی چه ،زیرا از طریق ایرانمان میتوانیم به شتتناختی از «مانی» هم برس تیم و در نهایت نوع تقابل زبانیای كه با برستاختهی ایرانمان خواهیم داشت ،گارد ما را مشخد خواهد كرد .چرا ما با زبان ،جهان را مینامیم؟ چرا نامها مهمند؟ اگر ما آنارشیست هستیم چه فرقی با آنارشیستهای دیگر داریم و چرا در بسیاری از موارد به آنها ربطی نداریم؟ چرا شتعور و تفکر ،اصتل استاستی هر آنارشتیستتیستت؟ اصتلن چرا ما اساسن گارد كمونیستتی نداریم؟ خیلیها آنارشتیستم را درک نکردهاند و با رفتارهای چیپ كمونیستتی استم خودشان را آنارشتیست میگذارند و در كل دیدگاهشان نسبت به این مقوله سطحیست .آنها حتی به كارگر هم نگاهی ماركستی و كمونیستتی دارند و هیچ دركی از كارگر به عنوان یک برسازهی جدید ندارند .البته بحث من این نیستت كه یک ایرانارشیست به كارگر چگونه نگاه میكند .عدهای ادعای ایرانارشیست بودن دارند اما از دید پستتتآنارش تیستتتها به مس تئلهی كارگر نمیپردازند ،مثلن آنها فردی مثل كروپوتکین را مانند یک كارگر نمیبینند و چون بیش از اندازه به كارگر به مثابه یک برسازهی ماركسی توجه دارند ،در پسزمینهی ذهنشان كارگر فردیستت كه باید دیکتاتوری پرولتاریا را دستت او داد .آنارشتیستم یعنی چپ ناماركسی ،اما در این میان گاهی قرائتهای دیگری را میبینیم و از لحا مرامی بوی توطئه به مشتتام میرستتد ،برای مثال وقتی بحث دربارهی آنارشتیستم را شتروع كردیم ،تودهایها دست به كار شدند .یعنی درست زمانی كه حجاب را كنار زدیم ،آنارشیسم واقعی را بهطور عملی به نمایش گذاشتیم و در نهایت نیروهای زیادی را تربیت كردیم و بحثها مورد استقبال قرار گرفت ،حاشیهها شروع شد.
| 112ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ایرانمان یک پیشتنهاد استت ،و من خیلی عالقه دارم كه استم حزبمان را از ایرانارشیسم به ایرانمانی تغییر دهیم و نیروهای عملگرِ ما را با عنوان ایرانمانها بشتتناستتند ،ولی دوستتتانی هستتتند كه به شتتدت به ایرانارشتیستم معتقدند و آن را موثر میدانند و به همین دلیل با این پیشنهاد مخالفت كردند .اما ایرانمان چه كستیست؟ ایرانمانیسم چیست؟ ایرانمانی چه معنایی دارد؟ ما برای اینكه به معنای ایرانمان برسیم باید از زوایای مختلف به این نامیده بپردازیم .شما اگر پسوند «مان» را به بن حال و یا بن گذشته وصل كنید ،از آن یک مصدر میسازید ،مثلن مان را در «ساختمان» و «سازمان» در نهر بگیرید« .ساخت» بن ماضی ساختمان و «بستاز» بن مضتارع ستازمان استت و ما از این دو به ساختمان و سازمان میرسیم .در واقع مان در اینجا به عنوان پسوند ،نقش mentرا در انگلیسی دارد .پس كاری كه mentمیكند همان كاریست كه مان در فارسی انجام میدهد و از لحا گویشتی هم این نزدیکی وجود دارد؛ زیرا انگلیستی و فارسی دو زبان هندواروپایی هستتتند .در نتیجه با جرات میتوان گفت كه مان در ستتاختمان و ستتازمان همان نقشتی را دارد كه mentدر انگلیستتی ایفا میكند .كلمهی «خانهمان» را در نهر بگیرید ،در این كلمه ما با مان به مثابه یک خانه طرف هستتتیم و مان به تنهایی معنای خانه هم میدهد .وقتی میگوییم ایرانمان یعنی «ایران خانهی ما» و ستتاختار این كلمه مثل همان كلمهی خانهمان است كه به معنی خانه و اثاثیهی خانهی ماست .اساسن زمانی كه از مان حرف میزنیم و میگوییم ایرانمان ،منهور ما فقط نقشتته و خاک ایران نیستتت ،محتویات ایران هم مدنهر ماست كه ایرانی هم جزوی از آن است .یعنی ایران و ایرانی میشود ایرانمان و این نکتهی بسیار مهمیست. مان در فارس تی هم معنای خانه و هم معنای اثاثیه و متعلقات خانه را میدهد .از طرفی همین مان یا من ،به معنای منش ،ذهن و ذهنیت هم هستت و ذهن با منِ اندیشنده نزدیکی دارد ،پس میتوان گفت مان در زبان فارسی نقش mindرا در زبان انگلیسی دارد و mindهم یعنی ذهن و ذهنیت .اینجاست كه میگویم ازدواج بین زبان سامی و زبان فارسی غلط است و اساسن كلماتی كه از زبان عربی وارد فارسی شدهاند ،این زبان را دفرمه كردهاند .مثلن اگر بهطور ریشتتهای روتها را بررستتی كنید ،متوجه میشتتوید كه هیچ نستتبتی بین روتهای كلمات فارستی و كلمات عربی نیستتت .كلماتی هستتتند كه به عنوان مترادف بهكار میروند ،اما از لحا صتوری هیچ ارتباطی با هم ندارند .اساسن مان به معنای من ،منش و ذهن است .مثلن وقتی میگوییم فالنی شتتادمان استتت ،شتتادمان یعنی مانندگی ،ذهنیت و منش شتتاد داشتتتن ،و این یعنی مان بیهوده به شتتاد نچسبیده .پس اینجا مان همزمان كه mentهست mindهم هست ،یعنی هم معنای پسوند mentرا میدهد، و هم معنای منش mindرا mind .معنای مواظبت كردن هم میدهد .از طرفی معانی دیگر مان :ماننده كردن، مانستتتن ،مانایی ،ماندگاری ،ایستتتادگی و ماندن استتت (كلمهی «بمان» نیز همین معنی را میدهد و حتی بعضتیها اسم دخترشان را «بمانی» میگذارند) ما از مانا هم در بعضی جاها استفاده میكنیم ،البته مان عالوه بر اینها به معنی «ستنجش» هم هست ،مثلن شما وقتی كه «فرمود» را سمت «فرما» ببرید ،ناگهان «فرما» بدل به «فرمان» میشتود ،اینجا با سنجش برتر بودن و سنجش «فر» طرفیم و این نیز یکی دیگر از ریشههای مان
علی عبدالرضایی | 111
است .در ایرانمانی ،ایرانخانگی ،ایرانخانی ،بهخصوص در ایرانمانی نوعی حس خانگی در ایرانی بودنت وجود دارد و این ایرانی بودن همیشه با تو و روی شانههای توست .وقتی ایرانی هستی به این معنا نیست كه فقط متعلق به یک ستترزمینی ،این یعنی تو از فلستتفهی ایرانی بودن برخورداری .در واقع وقتی از مان حرف میزنیم ،منهورمان خانه و اثاثیهی آن استتت و در اینجا اثاثیهی خانه به متعلقات ذهنی برمیگردد .در زبان پهلوی ،مان دقیقن به معنی مسکن و خانه است .در پارسی باستانی به «مانیا» میرسیم كه به معنای «خانهسرا» و یا «سترای خانهی توستت» و در زبان اوستتایی با «مانیشن» و «مانیشت» مواجه میشویم كه معنی منزل را میدهد و از مان میآید .مانپان ،مانیستتن یا مانیشتن ،مانیشتن در واقع فعل است كه به معنای منزل كردن و ماندن است .مانیشتن و ماندن مثل هماند و در اصل ما با یک فعل طرفیم .مثلن فردوسی وقتی میگوید: كه شاه جهان است مهمان تو /بدین بینوا میهن و مان تو منهورش از مان ،میهن و خانه است. همه پادشاهیم بر مان خویش /نگهبان مرز و نگهبان كیش در این بیت هم مان به معنای خانه است. یا منوچهری میگوید: تا در این با و در این خان و در این مان منند منهورش از «در این مان منند» یعنی در خانهی منند. اسدی میگوید: چو آمد بر میهن و مان خویش /ببردش به صد البه مهمان خویش اما مان در این مصترع چه نقشتی دارد و چگونه باید آن را بشناسیم و این نامیده را چهطور بدل به یک برستتازهی واقعی بکنیم؟ چرا ما این توجه ویژه را از مان (به مثابه خانه) گرفته بودیم وچرا به «ستتلمان ساوجی» توجه نداشتیم كه میگفت :چه بود و چه افتاد اینچنین ناگه /به اختیار جداگشتهای ز خان و ز مان مان اینجا نیز به معنی خانه ،مستکن و منزل است و همانطور كه گفتم در خانهمان هم با چنین معنایی مواجهایم. متاسفانه ما ریشهی فکری مان را نمیشناسیم .اگر زبان اوستایی را مطالعه كنید با «منه» مواجه میشوید. از منه در زبان اوستتایی به «منیتن» در زبان پهلوی میرسیم .منیتن یعنی اندیشیدن ،و اینجاست كه با مان به مثابهی من انستانی طرفیم و در واقع «خانه» همان «من» استت .وقتی میگوییم من یعنی اندیشیدن و اهریمن یعنی اندیشتتهی بد ،ناگهان میبینیم من با مان برابر شتتده ،و این یعنی من خانهی خودم هستتتم ،یعنی من در حالیكه «خانه و كاشتتانه» استتت ،ذهنیت و یا mentهم هستتت و همانقدر كه در كلماتی مثل ستتازمان، سازندگی ،دوختمان حس تعلق میآورد ،به همان اندازه ،حس تخریبی را در «ریدمان» ایجاد میكند و عالوه بر این كلماتی با بارهای حستی متفاوت ،مثل پشیمان ،پژمان و قهرمان را هم با خود دارد .اما این سازوكارها
| 111ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
را چگونه باید بشناسیم؟ ما چگونه از «منیتن» در پهلوی و «منه» در اوستایی به «من» رسیدیم؟ نقش نریمان و زایمان چیستت؟ در زایمان یک بن حال (زای ،بزا) داریم كه به مان وصتل میشتود .زاییدن همان اندیشه یا اندیشتنده استت ،وقتی بچهای زاییده میشود ،در اصل زایشی برای من اندیشنده اتفاق میافتد .این موضوع اولین بار استت كه در فارستی مطرح میشتود و میدانم كه احتمالن مد خواهد شد و اشکالی هم ندارد ،اما گاهی اوقات بهصتورت ستطحی از چنین موضوعاتی استفاده میكنند و در نهایت آن را به نام خودشان سند میزنند! مثل همین برخورد با آنارشیسم ،ما برای اولین بار در تاریخ ایران گفتیم كه آنارشیست هستیم ،اما در این میان عدهای به قصد خراب كردن ایدهی ما آمدند نه درست كردن آن .اساسن قدرت ،پول ،حزب توده و اطالعات ستتپاه همهچیز را به گند میكشتتند .زمانی كه مفهومی تازه در زبان فارستی مطرح میشتتود و آن را ستتطحی و چیپ میكنند ،حس انزجار من بیشتر برانگیخته میشتتود .مثلن وقتی از مردمستتاالری دینی و فمنیسم اسالمی میگویند حالم بههم میخورد ،مگر مردمساالری میتواند دینی باشد؟ مگر در اسالم برابری بین زن و مرد وجود دارد؟ چندشآور استت كه حاال هم قرائتهای آنارشیسم را به شکلی چیپ و سطحی، ایرانی میكنند .اگر ما از ایرانارشتیستم حرف میزنیم ،بستتر تولیدی ما مشتخد استت .ما به سترا شمس تبریزی ،حالج و هدایت میرویم ،و تحلیل خاص خودمان را در اینباره داریم .ما دالیل ایرانارشیست بودن این افراد را توضید میدهیم و میگوییم كه دلیل ارجحیت این سه نفر بر پرودون چیست .یکی از ضعفهای ما ایرانیها این استت كه مانیفستتستاز و مانیفستنویس نیستیم .حتی شعرمان بوطیقا ندارد و وقتی چیزی كشف میشود ،دربارهاش توضید نمیدهیم .در واقع ما فرهنگ تفسیر نداریم و كسی نیست كه دانش و سواد داشته باشد و در عینحال فارسی را آنقدر بلد باشد كه بتواند دربارهی اینها توضید بدهد. ستتالها پیش وقتی از وجه تخریبی زبان عربی و از بالیی كه مالها ستتر زبان فارستتی آوردند ،حرف میزدم ،خیلیها انتقاد میكردند و میگفتند این نگاه غلط استت ،چون زبان فارسی غنی شده و كلماتی وارد آن شتدهاند .اما فارستی غنی نشتده ،در واقع ما فقط كلمات مترادفی را بی هیچ كنش تازه ،وارد زبان فارسی كردهایم« .جمیله» یا «جمیل» فرقی با «زیبا» ندارد .چنین كلماتی وجهی به زبان اضتافه نکردهاند .زبان فارسی را انباری از كلمات مترادف كردهایم ،كلماتی كه فقط ظاهر و تلفظشتتان با هم فرق دارد ،اما معنایشتتان یکیستتت .به خاطر همین میگویم ازدواج یک زبان ستتامی با یک زبان هندواروپایی ممکن نیستتت .ما این روتها و ریشتهها را در زبان انگلیستی ،آلمانی و فرانسه میبینیم .مثلن فرانسویها argumentرا arguman
میخوانند و در واقع mentرا به مان تبدیل میكنند ment .نیز همان مان فارسیست ،زیرا همانطور كه گفتم این دو زبان هندواروپاییاند و چنین پسوندهایی بازمانده از تاریخ هستند .كلمهی «گفتمان» را در نهر بگیرید؛ استادان و زبانشناسانی كه مدرس زبان فارسی بودند و در عینحال هیچ دركی از این زبان نداشتند ،میگفتند كلمهی گفتمان غلط استت و نمیتواند فارستی باشد .در حالیكه گفتمان از برسازههای بسیار زیباییست كه در زبان ما اتفاق افتاده و نه تنها فرانستوی نیستت؛ بلکه كاملن فارستیست .چون شما «گفت» یعنی یک بن
علی عبدالرضایی | 114
ماضتتی را به مان یا همان mentوصتتل میكنید كه فرانستتویها آن را مان تلفظ میكنند( .همان مثالی كه دربارهی argumentزدم) .بحث مان به همینجا خالصته نمیشتود و ما با واژههای كهنتری كه برسازههای متفاوتی دارند و به بخشهای دیگری از مان توجه شده ،مواجهایم .واژههایی مثل سامان ،دامان ،درمان ،آرمان و ...در گویش گنابادی ،كلمهی «منه» معنای «مال من» را میدهد ،ایرانمان نیز به معنای «ایرانِ من» و یا از منهر دیگر «ایران ما»ستت ،ایرانی كه مال ما و در مالکیت ماست .اما این مالکیت چگونه است؟ این مالکیت در ما عجین شتتده ،و در حالت كلی یعنی ایرانی كه در ما ،با ما و بر ماستتت .در واقع ما محیط و محاط در ایرانیم ،اما آیا چنین چیزی ممکن استت؟ بهتر استت وارد یک هندستهی فضتایی شویم؛ ایرانمان در اصل، ایرانیستتت كه در محاصتترهی ماستتت و در عینحال ما نیز در محاصتترهی آن هستتتیم .اینجاستتت كه ما از ایرانمان به اندیشتهی ایرانی میرستیم .اگر بررسی گویش گنابادی را كنار بگذاریم و به بررسی زبان پهلوی بپردازیم؛ میبینیم كه در این زبان ،مان در آن واحد ،هم معنای خانه و هم معنای اثاثیهی خانه را میدهد و در عینحال بدل به منش و اندیشته هم میشود .منه در اوستایی ،منیشتن در پهلوی ،مانیشتن در ماندگاری و در نهایت منش ،اما ریشهی منش كجاست؟ منش ریشه در من و مان دارد .وقتی از منش كسی حرف میزنیم در واقع از من ،وجه اندیشتتندگی یا اندیشتتهی او میگوییم .مان چگونه به مرحلهی خلق میرستتد؟ به زایمان، ستتازمان و ستتاختمان فکر كنید ،اینها همه برستتازهای از مان هستتتند .البته در كلماتی مثل «كشتتورمان» و «خانهمان» ،مان حالت ملکی دارد. وقتی از پارتیزان ایرانبان صتحبت میكنم؛ باید توجه كنیم كه پستوند «بان» ریشته در كلمهی «نگهبانی» دارد و از نوعی «محافهت» خبر میدهد .ایرانبان یعنی محافظ ایران و پارتیزان ایرانبان ،یک ایرانمان است. اما چگونه از پارتیزانی و ایرانبانی به ایرانمانی میرس تیم؟ چگونه از فلستتفه به ایرانمان میرس تیم و در چه شترایطی ایرانمان بدل به خود فلستفهی ستیاستی میشود و دیسکورس تازهای را در جهان شروع میكند؟ دیستکورستی كه مدام دفن شتده .اگر ایران مهم است ،به خاطر حکمت ایرانمانیست و مالها مدام با تبلی اسالم سعی بر دفن این حکمت داشتند .ادیان ابراهیمی مطلقن بویی از این حکمت نبردهاند ،البته اگر نگاهی به تاریخ این ادیان بیاندازیم ،میبینیم كه هر كدام از پیامبران در زمان خودشتتان گلهای خوشبویی بودند و قدمهای مثبتی در جهت انسانیت برداشتهاند؛ اما این گلها دیگر پالسیده شدهاند زیرا متعلق به همان دورانند و دیگر رشتتد نمیكنند و طبیعیستتت كه حاال بوی بدی بدهند؛ چون آب و نور تازه ندیدهاند و به مثابه یک زامبی دفن شتدهاند .ولی ایرانمانی اینگونه نیست و با اینكه دفنش كردند ،در هر زمان و پروسهای دوباره زنده میشود .ایرانمانی از دین حرف نمیزند ،از دئنا ،دا و دانایی میگوید ،از فلسفه هم نمیگوید ،بلکه پای ستوف و سوفسطا را به میان میكشد .متاسفانه دربارهی تمامی این مفاهیم به ما درو گفتهاند .باید با بیل به دل كلمات برویم و آنقدر حفاری كنیم تا به واقعیت خودمان ،یعنی همان حکمت ایرانی برستتیم .ما ادعا نمیكنیم كه فرق داریم ،از همه بهتریم و بر جهان هستتتیم؛ ولی میخواهیم بدانیم چرا به ما درو گفتهاند؟
| 119ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
منبع اصتلی برای یافتن این واقعیت كتاب ابن عربیستت .ابن عربی مینویستد كه افالطون و ارسطو و ...در منطقهی بینالنهرین كه همان اِراک (ایران) استت ،فلستفه میخواندند ،و این یعنی فیلسوفان یونانی در ایران آموزش فلسفه دیدهاند ،اما چه كسی به آنها آموزش میداد؟ این سوال را هیچكدام از استادان بیسواد ایرانی نمیپرستند! یا باید این واقعیت را رد كرد و پا روی مستندات تاریخی گذاشت ،یا اگر این استنادات را قبول داریم باید به دنبال پاستخ این پرسش باشیم .بهراستی چه كسانی در بینالنهرین فلسفه درس میدادند و چرا اثری از آنها نیست؟ با پیگیری پاسخ این سوال مثل همیشه جماعت بیسواد و تودهای به تمسخر ،برچسب ناستیونالیستت بودن به ما خواهند زد ،همانهایی كه استم خودشتان را كمونیستت گذاشتهاند و در عینحال كمونیستم را درک نکردهاند .تنها روشتنفکر باهوشی كه در طول تاریخ داشتیم «صادق هدایت» بود كه او را هم آزار دادند .هدایت شخصیتی مطیع و مقلد نداشت و بسیار باهوش و پرسشگر بود. در واقع ما میمون روستیه شتدیم و اسم این نگاه را «چپ» گذاشتیم ،البته نمیتوان منکر وجود چپ در ایران شتد ،مثلن ما آنارشیستهای بزرگی نهیر منصور حالج و شمس تبریزی را داشتهایم .حالج ایرانی بود و مجبور بوده به عربی بنویستد ،ولی وقتی به زبان عربی هم نوشت روی «من» تاكید كرد ،در واقع «اناالحق» هستی شاعرانهی منصور حالج را ساخت .اما حاال عدهای بیسواد كه دركی از تاریخ ،زبان ،فلسفه و سوف و فکر و خرد ایرانی ندارند ،حرف از پرودون میزنند! پرودون هم مثل باكونین و اشتترنر كالستیک است ،این گلها دیگر پالستیده شتدهاند .وقتی من از آنارشیسم و ایرانارشیسم حرف میزنم ،دست روی تفکرات تازه میگذارم نه كتابهایی كه اطالعات ستتپاه از فیلتر عبور میدهد و بعد از اینكه من نگاه تازهای را پیش میكشم ،سریع این كتابها را منتشر كرده و روانهی بازار میكند چرا كه قصد دارد با بالهتپیشگی این نگاه را تقلیل دهد .ما از دئنا ،دا و نگاهِ ایرانی جدید حرف میزنیم .چنین نگاهی به معنای برتر بودن ایرانیها نیستتت ،بلکه فقط این معنا را میدهد كه ایرانی در ستتطحی پایینتر از جهان قرار نگرفته .یعنی من میتوانم شتتخص تی مثل «ستتال نیومن» را با این گزارهها گی كنم و او اقرار كند كه چیزی متوجه نشتتده و با مقولهی عجیب و جالبی روبهرو شتده استت .مشکل امثال سال نیومن این است كه فارسی بلد نیستند تا ریشهی این مستتائل را پیدا كنند و بتوانند من را به من و مان ،و مان را هممعنی با mindبگیرند و بدل به mentكنند و بفهمند كه mentدر زبان فرانسوی «مان» خوانده میشود و این موضوع را بسط بدهند و به گوشههای تازهی زبان ببرند و برای زباناندیشتی یک ترم تازهی سیاسی درست بکنند .به این دلیل است كه عدهای نمیفهمند عبدالرضایی این زبان را از كجا میآورد و چگونه آن را به كار میبرد؟ انسانهای سطحی و در كل افرادی كه به جای عقل فقط از چشتتم خود استتتفاده میكنند ،میگویند عبدالرضتتایی فحاش استتت .آنها نمیفهمند كه «جاعش» و «مادرسید» فحش نیست؛ بلکه یک ترم و فلسفهی سیاسیست و طبیعیست كه درک این موضوع برای بالهت راحت نیستت .برای همین میگویم ما با بالهت معاصریم ،و وقتی بالهت توان مقابله با افرادی مثل من را ندارد ،برای امثال من یک فیک طراحی میكند .من در بحثی با عنوان «ناشعر و ناادبیات» به تشرید
علی عبدالرضایی | 122
این مستئله میپردازم كه چرا یک شتاعر واقعی(منهورم شتاعران بیستواد ایرانی نیست) هرگز به شعری كه میخواهد بنویسد دست پیدا نمیكند و اتفاقن آن شعری كه هرگز نوشته نمیشود ،همان شعر ناب است .در واقع شعر ناب ،شعریست كه ما هرگز نمینویسیم .یک شاعر بزرگ پس از عمری كار كردن و نوشتن شاید موفق شتود یک ستطر بنویسد و آن سطر مال او و معنای زندگیاش بشود .مثل همان اناالحق كه قاتل حالج شد و در عینحال به او زندگی و جاودانگی داد .در جملهی اناالحق نوع زبان اهمیتی ندارد ،بلکه رفتاری كه با مان شتتده ،مهم استتت .اینجا اناالحق بدل به ابژهی اندیشتتنده میشتتود ،در واقع حالج میگوید حق با من است چون میاندیشم ،و من همان منِ اندیشنده است. آیا وقتی ما از ایرانبان حرف میزنیم؛ منهورمان نگهبانی از این خاک استت و میخواهیم شما برای آن بجنگید؟ نه .ما مثل پانایرانیستتتها فکر نمیكنیم ،ما تنها برای احقاق حقیقت احضتار شتتدهایم و حقیقت ما حقیقت ایرانارشیسم است ،حقیقت ایرانارشیسم نیز احیای آن حکمت گمشده است .همان حکمت دفن شده در ستینههای من ،سینهای كه آن را به ودیعه برداشتیم و نسل به نسل حركت كرده .شمس تبریزی را در نهر بگیرید ،طبیعیست كه او با آن قدرت زبانی در فارسی ،فارسزبان بوده ،اما عدهای در این میان خواهند گفت تبریز از ابتدا ترک بوده (شتشصد سال پیش تبریز شهری فارسزبان بود) ،در حالی كه شخصی با این قدرت زبانی در فارستی ،امکان ندارد ترکزبان باشد .مثلن آستارا و انزلی كمكم دارند ترکزبان میشوند و احتمالن پانصتد سال دیگر بگویند انزلی از اول ترک بوده است .اصلن ما چرا به این مسائل دوباره نگاه نمیكنیم و به همهچیز عادت كردهایم؟ من بیش از بیستتت ستتال علیه یک درو در ایران جنگیدهام .هر چه كتاب دربارهی آنارش تیستتم ترجمه میشتتد ،پر از درو بود .این كتابها كه اغلب توستتط تودهایها ترجمه شتتده ،آنارش تیستتم را مستتاوی با هرجومرج طلبی و بیفکری دیونیزوستی تلقی كردهاند و هیچكدام از صتفاتی كه به آنارشتیسم ربط میدهند ربطی به آنارشتتیستتم واقعی و تفکرات باكونین ،پرودون و كروپوتکین ندارد .طی این ستتالها مطبوعات و فضتتای روشتتنفکری ایران دستتت تودهایها بود و یکی از دالیل انزجار من از تودهایها این استتت كه به كثیفترین شتکل ممکن ،تصتویری پلید از آنارشتیستم ترستیم كردند .جنگ استاسی دیگری كه من در این ستالها داشتتهام ،این بود كه دلیل ترس جهان شترق و غرب و مالئیستم را از نمایان شدن اندیشهی ایرانی بدانم .چرا باید اندیشهی ایرانی دفن شود؟ اندیشهای كه تا زمان حکومت صفوی زنده بود و بعد از آن توسط علمای جبلعامل نابود شتد .زندگی من صترف جنگ با این دو درو شتده ،و تنها كستی كه مدام نوشت و فریاد زد كه آنارشتیست است و برای تحقق آنارشیسم جنگید و در عینحال سانسور هم شد ،من بودم .حاال تمامی كستانی كه بحثی از آنارشتیسم میكنند اغلب متاثر از بحثها و مقاالت من هستند .ولی آیا آنارشیسم در مقابل بحثی كه دربارهی مان و فلستتفهی ایرانی میكنم ،مهم استتت؟ البته كه نه! اگر آنارشتیستتم برای من حقیقت باشتد؛ ایران و ایرانمانی حقیقتی توام با عشتق استتت .چون اگر در ایران طی صتد ستال گذشتته به
| 121ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آنارشتیسم خیانت كردهاند ،به ایران و ایرانی هزاروچهارصد سال خیانت شده .یعنی طی هزاروچهارصد سال گذشته ،ایران و ایرانی در ایران توسط ایرانی تخریب و دفن شدهاند و هنوز هم این زد و خورد و دفن ادامه دارد .اجازه نمیدهند ما بابک خرمدین را بشناسیم ،اصلن مانی كیست؟ چرا او را نمیشناسیم؟ چرا مانویها و مانویت اینهمه در جهان قدرت دارند و تاثیر بس تیاری بر مس تیحیت گذاشتتتهاند؟ چرا مهر و میترائیس تم اینقدر در ایران غریبه استت؟ ما زرتشتت را میشناسیم و حتی غرب هم او را میشناسد ،ولی اگر زرتشت فیلستوف ثنویت استت ،نوع اصلی ،پیچیده و عمیق او ،مانیست كه فیلسوفی بزرگتر از زرتشت است! چرا مانی را ایرانی نمیدانیم و تیسفون را به ایران ربط نمیدهیم؟ حتی نمیگوییم كه پدر و مادر مانی همدانیاند و در اصل تیسفون متعلق به پرشیا بوده .چرا ما عمد داریم این مسائل را پنهان كنیم؟ ایرانارشیسم نوعی دفاع و حتی حمله استت ،و در حالت كلی احضتار حقیقتِ ایران واقعیست ،ایران واقعی كوروش و ارتش مدرن داریوش نیستت ،همان ارتشی كه وقتی به یونان رفت ،مردم با تعجب به آن نگاه میكردند .مگر ممکن است ما صاحب چنین ارتشی باشیم ،اما اندیشهی مدرن نداشته باشیم؟ آیا كسی باور میكند كه شما دارای صنعت پیشرو باشتید ،ولی فکرتان پیشرو نباشتد .واضد است كه آن فکر را دفن كرده و به اسم افراد دیگری سند زدهاند .مثلن در رابطه با ایرانارشتیستم ،خیلیها اینهمه سال فرصت داشتهاند تا فکر جدیدی تولید كنند ،اما هیچ كاری نکردند؛ حاال میخواهند با درو ستتازی ،مستتیر ایرانارشتتیستتم را منحرف كنند .برای این عده آنارشیسم و ایرانارشیسم مهم نیست؛ بلکه این ظرفیت بهوجود آمده و نگاه تازه و تخریب آن اهمیت دارد .ما بحث از فرد و منجی نمیكنیم ،ما ابژهی نجاتدهنده نداریم بلکه سوبژهی نجاتدهنده داریم ،ما خود آزادی را به مثابه نجاتدهنده میدانیم و معتقدیم كه آزادی را باید شتناخت .تعریف من از آزادی با تعاریف پیشین كاملن متفاوت استت .آزادی یعنی شما آنقدر آزاد باشید كه بتوانید بازی دلخواهتان را انجام دهید ،بی آنكه مزاحم بازی دیگران شوید .این تعریف نابترین تعریف از آزادیست و اگر تمام آدمها این تعریف ساده را درک كنند ،دمکراستی و عدالت تحقق مییابد و اندیشتتههای دیگر ستتركوب نمیشتتوند و در نهایت همه به حقوق خود میرسند. به نهر من بهتر استت از این بخشِ اندیشهی مالمتیه پیروی كنیم« :مسئول ،خودمانیم و اگر پدرمان فقیر یا پولدار استتت ،ربطی به ما ندارد» در واقع در این اندیشتته خودت مستتئول خود و تمام كارهایت هستتتی. مالمتیه و نقشبندیه از دستتاوردهای ماست و غرب چنین اندیشههایی ندارد ،ما از لحا زمانی لیبرو هستیم و این تاثیر همان حکمت استتت كه كار خودش را كرده .متاستتفانه روشتتنفکر ایرانی دركی از مالمتیه و نقشبندیه ندارد و مدام میگوید آنها عارفند و چرت و پرت میگویند! نمیداند كه یک نقشبند ،حیلهگر و متفکر استت .نقشبند هرگز به شتاگردش دستتتور نمیدهد و نمیگوید این كار خوب استت و آن كار بد! بلکه ستناریو طراحی میكند؛ چون او در اصتل مثل یک كارگردان عمل میكند و به نوعی هنرمند محسوب میشتود .روشتنفکر ایرانی حتمن باید اسم خارجی ببیند تا شاید ترغیب به بررسی آن شود .آن خارجی هم
علی عبدالرضایی | 122
فارستی بلد نیستت كه نقشبندیه و مالمتیه را بشناسد و بداند كه عطار كیست .من در ادبیات جهان شخد قدرتمندی مثل عطار ندیدهام .عطار دیوانهكننده است و نمیتوان او را با صفت خاصی ،وصف كرد .عطار با همه اعم از مسلمان و غیرمسلمان بازی كرده و آنها را سر كار گذاشته .وقتی از لیلی و مجنون حرف میزند یا وقتی از جنون میگوید ،آن را به جای دیگری میبرد .او حتی لیلی را بدل به لیلیث (شتتیطان) میكند. راستی ما چقدر از عطار شناخت داریم؟ اگر از خیام تعریف كردیم ،بیشتر از سیستم آپولونی او گفتیم ،خیام روتین استت و به راحتی حرف خودش را میزند .اما آن نگاه پیچیدهی شتمس تبریزی را ندارد .نوشتههای شمس تبریزی را نمیتوانند ترجمه كنند؛ چون در صورت ترجمهی آثارش ،قسمت مهمی از زبان گم خواهد شد ،زبانی كه حکم اندیشنده را دارد. در دههی شصت قرن بیستم غرب به فلسفهی زبان میرسد ،در آن زمان نابغهای به اسم دریدا در فرانسه ظهور كرده بود ،او همه را شیفتهی خود میكند ،اما دریدا واقعن چهكار میكرد؟ دریدا همان كاری را كرد كه فیلستوفان ایرانی وقتی به یونان ستفر میكردند ،انجام دادند .سوفسطاییها به خاطر مشکالت مالی در یونان تدریس میكردند .برای امثال افالطون و ارسطو كه وضع مالی مناسبی داشتند و در عینحال فلسفه برایشان جنبهی آستمانی داشتت ،جدل با فیلستوفان ایرانی سخت بود؛ زیرا از نهر زبانی قدرتش را نداشتند .آنها دست به تخریب سوفسطاییها میزدند و میگفتند كار آنها سطحیست زیرا فقط روی زبان كار میكنند! به آنها برچستبهای اخالقی میچستباندند و میگفتند سوفسطاییها وقتی فلسفه درس میدهند از مردم پول میگیرند .خب فیلستتوفان ایرانی دائم در ستتفر بودند و باید خرج ستتفرشتتان را تامین میكردند ،و استتاس تن شناخت جهان بیشتر از پول برایشان اهمیت داشت .در اصل سفر در فرهنگ ایرانی بسیار مهم است و سِیر داشتتن ریشته در ستفر دارد .زبان فارستی در ایران بسیار چرخ خورده و مباحثی كه در دانشگاههای ایران با عنوان زبانشناسی تدریس میشود ،مزخرف است .كسی كه زبان را بهخوبی بشناسد ،عشق به فارسی روز به روز در او شتدیدتر خواهد شتد .البته وقتی میگوییم فارسی ،منهور فقط فارسی نیست ،چرا كه فارسی یک برآیند است ،فارسی در واقع همان گیلیکی و كردی و آذریست ،زیرا تمام اینها در شکلگیری زبان فارسی نقش دارند .همانطور كه اشتاره شتد شتشتصد سال پیش ،فارسی در تبریز قرائت داشته و در آن زمان تبریز شتهری فارسزبان بوده استت ،البته زبان مرستوم در آن دوران در شتهرهایی مثل خوزستان و بلوچستان نیز فارستی بود و حاال هم آن حال و هوای قدیمی در این شتتهرها باقی مانده اما زبان مدرنتر شتتده .در واقع ما اصلن فارس نداریم زیرا همه فارس هستیم و كشورهای دیگر به تمام كسانی كه ساكن پرشیای قدیم بودند، فارس میگفتند .افرادی كه دارای دركی شتعوری از زبان هستند این بحث را كاملن درک میكنند و میدانند كه وقتی ما از فارس صتحبت میكنیم ،منهورمان كل پرشتیاستت .كوردستان عراق به فارسی اصیل صحبت میكند و اینجاستتت كه اوجاالن در نهایت تیزهوشتتی دستتت روی احیای تمدن كوردی (تمدن مادها) میگذارد ،تمدن مادها یا تمدن پرشتین كه در این زمینه با هم مشتركیم و آن اشتراک وقتی گل میكند ،منجر
| 123ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
به ایجاد روژاوا میشتود .در ابتدا كمونیستهای ایرانی از روژاوا حمایت كردند اما تا با این واقعیت و هدف اوجاالن روبهرو شتدند؛ دستت از حمایت برداشتند .در جریان حمله به عفرین ،كمونیستها واكنشی نشان ندادند و مثل روستتیه خوشتتحال شتتدند كه اردوغان دارد آنجا را نابود میكند .عفرین فهمیده بود باید قلب گمشده یا در واقع دیونیزوس خود را احیا كند؛ به این دلیل برای نابودیاش اقدام كردند. ما وقتی از ایرانارشتتیستتم حرف میزنیم؛ یعنی به ایرانی توجه داریم ،ولی چه داخل ایران باشتتیم چه نباشتیم ،ایران در ذهن و مغز ماستت و مثل یک كولهپشتتی همیشته همراهمان است .عراقی كه عرب نیست، عراق یعنی آشتوری ،كورد ،بینالنهرین و در نهایت پرشتیا .قصد ندارم با پیش كشیدن بحث عراق ،حرف از محاصتره و حمله بزنم؛ من از اندیشه ،سوبژه و اتحاد و همدلیای صحبت میكنم كه باید در این میان باشد. این تبعیض و تفرقه نتیجهی تستلط كثیف تفکر اسالمیست .عراقی عرب نیست ،ولی اعراب به تمدن آنجا غالب شتتدهاند .این را كوردهای آنجا كه كورد باقی ماندهاند ،ثابت میكنند .كوردهای عراقی ضتتمن حفظ كوردی ،تحت ستلطهی عربی هم قرار گرفتهاند .عربی زبان رستمی كشتورشتان است و باید به آن زبان هم تستلط داشته باشند .عراقیها اگر عرب بودند؛ آمریکا در حملهای كه به عراق داشت ،مستقیمن كتابخانهی ملیشان را كه حاوی اسنادی تاریخیست ،نابود نمیكرد .كارهای اینچنینی معنای خاصی دارند. درستت است كه آثار تاریخی كشورمان به ما غرور میدهد ولی ما مالمتیه هستیم و به خاطر پدرانمان پز نمیدهیم ،ما فقط میگوییم چرا شناسنامههای ما را نابود میكنید؟ چرا تاریخ ما را تحریف میكنید و به ما درو میگویید؟ هدف شتتما از اینهمه درو چیستتت؟ چرا میخواهید مدام فلستتفهی یونان را به خورد ما بدهید و توی سترمان بزنید؟ تازه اگر فلسفهی یونان و زبان یونانی در كار باشد فرهنگ یونانی به فرهنگ ما نزدیک استت نه به فرهنگ آمریکا و انگلیس و فرانسه .سری به یونان بزنید و بودوباش یک یونانی را ببینید، در مهمانیها و مراستتم رقدشتتان شتتركت كنید ،آنجا خواهید دید كه یونانیها فرقی با ما ندارند .تقریبن اغلب ما به استتتانبول رفتهایم و ترکها را دیدهایم ،آنها چه فرقی با ایرانیها دارند؟ ما همینیم و همانیم .در واقع اینجا ما باید به فکر یک اروپای واحد باشتیم ،ایرانارشتیستتم قصتتد دارد یک قطب و بودوباش جدید درستت كند ،ما چرا باید با عراق و ستوریه بجنگیم؟ مگر اینها بینالنهرین نیستند؟ اصلن چرا باید با تركیه فاصله داشته باشیم؟ در واقع اسالم دارد تمام این منطقه را نابود میكند ،تا اروپای واحد در خاورمیانه تشکیل نشتود و مستئله اینجاستت كه ما هر چه كوچکتر شتویم ،بدبختتر خواهیم شتد .عدهای از من میپرسند ستیاستت خارجی شما چیست؟ سیاست خارجی ما اِعمال روشیست كه در آن شعوریتر عمل بکنیم ،چرا باید عربستان چهارصد میلیارد دالر به آمریکا بدهد و سالح بخرد؟ سالحی كه باید یک جایی خرج بشود ،و چرا باید ستر یمن ،عراق یا ایران ریخته شود؟ حتی عراق و امارات هم سالح خریدهاند! واضد است كه این تستلیحات در اروپا استتفاده نخواهد شتد و نهایتن در خاورمیانه به كار خواهد رفت .چنین مسئلهای فاجعه استت و فقدان شتعور را نشتان میدهد .این استت بدبختی مردمی كه در هزاروچهارصتد سال پیش زندگی
علی عبدالرضایی | 124
میكنند ،ما را چه به مسلمانی و دشمنی با مال؟ بحث اینجاست كه ما طعمهی شر واقع شدیم و ادای خیر را درمیآوریم ،ولی آیا میتوان علیه شر جز با استتیک شر مقاومت كرد؟ غیرممکن است .عدهای میگویند چرا با اعتقادات مردم كار دارید؟ پاسخ واضد است ،ما هستیم كه با اعتقادات مردم كار داشته باشیم ،چون با حیله طرفیم ،حیلهای كه ما را مهار ،منفعل و بدبختتر میكند .در واقع ما جهان عرب نداریم ،چرا كه جهان عرب دستتستاز جهان غرب است .عرب تنها یک نقطه از غرب كم دارد ،و غرب ایران را هم عربی میبیند و از همهی ما یک مجموعه ستاخته! عراق و مصتر و تركیه چه ربطی به عرب دارند؟ جهان عرب همان عربستان ستتعودی ،كویت ،امارات و قطر استتت .در اصتتل آنها دارند تمام خاورمیانه را عربیزه میكنند تا بتوانند به بهترین وجه ممکن كاستبی كنند و این كاسبی هر روز دارد بیشتر رونق میگیرد ،چون در خاورمیانه افرادی احمق بر مستتند امورند ،مشتتتی مال و عمامهچی .تکتکشتتان را نگاه بکنید ،رجال حکومتی كشتتورهای خاورمیانه (افغانستتتان ،ایران ،عراق و )...را با رجال و نخبههای حکومتی غرب یا حتی با حکومت چین و دیکتاتور كرهی شتتمالی مقایستته كنید .چه میبینید؟ همهی آنها تقلبی ،فیک و وانموده هستتتند ،در حقیقیت همهشان را تنها برای ما ساختهاند ،آنها یا عروسک روسیاند و یا عروسک آمریکایی و انگلیسی! متاسفانه ما خودمان را باور نداریم و روشتتنفکر ما روشتتنفکر تبلیغیستتت ،او در دانشتتگاه پرورش یافته و یک ستتری اطالعتات و زباله را به خورد مغزش دادهاند .وقتی روشتتتنفکر ما یک تحلیل را میخواند باید آنقدر به خودش اعتماد داشته باشد كه دربارهی آن مفهوم ،تحلیل ارائه دهد .ولی او جرات تحلیل ندارد؛ چون اساسن خودش را باور ندارد و حاصتل چنین طرز فکری این میشتود كه ستریع حرفهای شتخصی مثل ژیژک را قبول میكند ،و ناگهان یک آدم وانموده و ستطحی كه فقط حرفهای زیبا و توخالی میزند بدل به فیلسوفی معروف میشتتود و افرادی مثل «مراد فرهادپور» هم آثار او را ترجمه و تحلیل میكنند و استتمشتتان هم این استت كه فلستفه میفهمند! البته این خوب است كه امثال مراد فرهادپور باشند ،اما چرا نباید به فکر ساختن مرادهای واقعی باشتیم و فیلسوف و فلسفهی واقعی را تولید كنیم؟ من تا به حال روشنفکری را ندیدهام كه ادبیات كالسیک ما را خوب خوانده باشد .مثلن فردی را میشناختم كه دربارهی سبک هندی كتاب مینوشت اما وزن و عروض بلد نبود ،خندهدار نیستت؟ استاستن بین روشنفکران ما ،حتی افرادی كه مدعیاند كاری بلدند ،هیچ كاری انجام نمیدهند و در رابطه با تخصتتدشتتان مطالعه نمیكنند .بیستتوادی در جامعهی ما نمایهای از قدرت استتت و هر كس كه بیستتوادتر باشتتد ،صتتدای بلندتری دارد .در جامعهی ما مشتتتی آدم اپورتونیستت و فرصتتطلب وقتی میببینند یک نفر بدبختی كشیده و یک چیزی را به كرسی نشانده ،سریع دستتبهكار میشتوند تا با حاصتل دستترن او خودشان را مطرح میكنند .اساسن شخصی كه تولید میكند روابط عمومی ندارد .او با بیبیستتی و صتتدای آمریکا مصتتاحبه نمیكند و به چند خبرنگار ستتطحی باج نمیدهد .مثلن فردی به من میگفت «من عاشتق نوشتتههای تو هستتم اما همه دارند تو را سانسور میكنند، قصتتد دارم ادبیات را نجات دهم و به تو كمک كنم!» او خودش را منجی میدانستتت و درک نمیكرد كه من
| 122ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
خودم چنین جایگاهی را انتخاب كردم .گوشتهگیری غنای من استت و در اصل غنای من فقر من است ،پس طبیعیستت كه من وارد آن ستیستم آلوده نشوم .او در ادامه میگفت «سیاستهایت غلط است و باید روابط خودت را تصتحید كنی ،حیف ادبیات و تفکرت نیستت؟ حیف تو نیست كه اینهمه شاگرد میسازی و در نهایت آنها با تو دشتتمنی میكنند؟» هنوز نفهمیده كه این مورد یکی از ارزشهای من استتت .من شتتاگردان زیادی را تربیت كردهام اما هیچكدام از شتتاگردانم از من تعریف نمیكنند و من برای هیچكدامشتتان مقدمه ننوشتم .در واقع هنوز مهمترین شاگرد علی عبدالرضایی خود علی عبدالرضاییست. من با ایرانیها مشتکلی ندارم ،یکی از دوستتان ترک میگفت «من از بحثهای عبدالرضایی بسیار لذت میبرم ،ولی به خاطر اینكه علیه ترکهای ایرانی گارد دارد ،نمیتوانم حرفهایش را قبول كنم!» احمقانه استت! من چرا باید با ترکها گارد داشته باشم؟ من تنها علیه بالهت گارد دارم .بالهت ،بالهت است و این بالهت میتواند از هر قومیتی باشتتد .میگویند علی هرگز دربارهی آزادی زبان شتتهرهای ترکنش تین حرف نزده ،در حالیكه من این را جزو حقوق شهروندی میدانم و تاكید كردم كه شهروند ایرانی مهم است .معنای كمونالیستم این است كه در هر كانتونی ،آن كانتون تصمیم میگیرد كه چه زبانی بخوانند ،ولی اگر یک زبان رستمی در كشتور داریم ،همه موظفند آن زبان را یاد بگیرند و در كنارش زبانهای دوم و ستوم هم داشته باشتند .دانستن هر زبانی گشودن یک پنجرهی جدید به سمت جهان است .اینكه شما فارسی هم بلد باشید، نهتنها نشتانگر ضتعف شتما نیست بلکه برتری شما را نشان میدهد .ولی این موضوع به این معنا نیست كه شتما تركی یا كوردی را در مدرستته نخوانید ،چرا كه باید بخوانید ،مثل انگلیس كه ستته زبان را یاد میگیرند ولی یک زبان كشتتوری برای ارتباط با یکدیگر دارند .تا وقتی ایران هستتتید باید بتوانید با هموطنان خود دیالوگ داشتته باشتید .مثلن زبان گیلکی نابود شده ،و عمد دارند بگویند كه گیلکی یک زبان نیست .این در حالیستتت كه زبان گیلکی یک زبان هندواروپاییِ بس تیار قویس تت و قواعدش هم با قواعد زبان فرانستتوی نزدیکی دارد .یعنی در اصتتل ستاختار زبان گیلکی هیچ ربطی به ستاختار زبان فارستی ندارد ،اما بستتیاری از كلمات فارستتی وارد این زبان شتتدهاند .مثلن «خوشتتگل الكو» را در نهر بگیرید« ،الكو» گیلکیستتت و «خوشگل» فارسی! البته حرف من به این معنا نیست كه ما با زبان فارسی بجنگیم .این خصلت زبان است ،در واقع ما یک خردهفرهنگ داریم و یک فرهنگ زبانی ،فارسی برای ما نقش فرهنگ زبانی را ایفا میكند .اما آیا باید خردهفرهنگها را نابود كنیم؟ البته كه نه .قدرت فرهنگ مركزی به قدرت خردهفرهنگها وابستته است، و همهی این زبانها باید در مدارس تدریس شوند ،همانطور كه باید انگلیسی و اسپانیایی هم تدریس شود. من با زبان عربی مخالف نیستتم اما بهتر است زبانهایی را یاد بگیریم كه بتوانیم با جهان ارتباط برقرار كنیم. باید قدمان را بلند بکنیم و كشتتورهای اطراف را برای مدتی نادیده بگیریم و به عملکرد غرب بیشتر توجه كنیم و ببینیم كه آنها از چه راههایی رفتهاند؟ همیشتته كه نمیتوان خالق بود ،گاهی باید از راههای درس تت تبعیت و تقلید بکنیم .احمقانه استتت كه مالها میگویند ما فرهنگ خودمان را داریم ،چرا كه آنها هیچچیز
علی عبدالرضایی | 121
برای ستتاختن ندارند .تبعیت از امروزِ آمریکا و انگلیس بهتر از این استتت كه از دیروزِ عربها در طایفهی بنیهاشتتم پیروی كنیم .بستتیاری از افراد بدون هیچ آگاهی و شتتناختی میگویند ما باید مستتتقل باشتتیم و حرفهایشتان چیزی جز تقلید از عربها نیستت .آنهم نه عربهای فعلی ،عربهای هزاروچهارصد سال پیش! ما با عربها مشتکلی نداریم ،مشکل ما با استعمار فرهنگی عربیست .استعماری كه تمام زندگی ما را تحتالشتتعاع خود قرار داده ،طوری كه حتی ما نمیتوانیم نفس بکشتیم! این موضتتوع ربطی به عرب و زبان عربی ندارد ،من دوستان عرب زیادی دارم كه آنها نیز این بحثها را تایید میكنند. اصل این است كه خرد ایرانی را تقلیل ندهیم ،ما از اینكه بگوییم با بخشی از فلسفهی متاخر آنارشیسم نزدیکی داریم و از آن خوشمان میآید ،هیچ ترستی نداریم .چرا كه سالهاست روی این مسئله كار شده ،و خود من بیش از دو دهه دربارهی این موضتتوع بحث كردهام و در این رابطه كتاب نوشتتتهام .كار من صتترفن ترجمه نبوده بلکه با قیاس و تطبیق ،شتخصیتهای ایرانی (از فرو فرخزاد تا شمس تبریزی) را پیدا كردم و در اصتل آنارشتیستتهای ایرانی را به نمایش گذاشتم .آنارشیسم را ایرانیزه كردم و نشان دادم كه چرا وقت آنارشتیستم استت .استاسن آنارشیسمی كه من از آن حرف میزنم ربطی به ترجمههای متداول از این مقوله ندارد ،من از آنارشتیستم متاخر و دستتاوردهای جدید آن میگویم ،از كستی مثل سال نیومن كه میكوشد با استتفاده از مفاهیم تفکر پستاستاختارگرایی ،تئوری آنارشیسم سنتی را از محدودیت خارج كند و تفکر چپ رادیکال را با افق تازهای از آنارشتتیستتم روبهرو كند .آنارشتتیستتم مدنهر من در قستتمتهایی به نهریات كروپوتکین نزدیکی دارد كه البته این نزدیکی فقط ده درصد است .مثلن در جایی كه با لنین مخالفت كرده یا گاهی كه جمالت زیبای انستانی مثل این جمله را به كار برده :اگر جامعهی ستالمی داشته باشیم و هر كسی روزانه پن ساعت كار دلخواهش را انجام بدهد ،در رفاه خواهد بود. بیش از نیمی از ثروت جهان دستت هشتت نفر استت ،و این یعنی واضد است كه زندگی در این جهان
ستختیهای زیادی دارد .گاهی باید برگردیم و به پشتت سترمان نگاه كنیم و همهچیز را از نو بسازیم .ما درک درستتتی از مالکیت نداریم ،دزدی و اختالس در ایران مقدس شتتده و این مستتئله یکی از دستتتاوردهای كاپیتالیسم است .اساسن كمونیستها تعریف درستی از كارگر ندارند ،كارگر فقط كسی نیست كه كار میكند و یک كارفرما دارد ،بلکه هر تولیدكنندهای حتی یک استاد دانشگاه نیز كارگر است ،او یک كارگر فکریست زیرا در حال تولید استتت و آقاباالستتر دارد ،و اگر كار نکند حقوق نمیگیرد و طبیعتن حقوق او به رییسش مربوط میشود و البته رییس نیز یک كارگر دیگر است! متاسفانه ما ایرانیها همهچیز را تقلیل میدهیم و بعد محدودش میكنیم ،آنقدر محدود كه همه بر ستترش میزنند .مثل جمهوری استتالمی كه با اعمال ترفندهایی كثیف ،نگذاشتتت ش تهرهای اطراف بانه به بانه كمک كنند و در نهایت كاری كرد كه بانه در كوردستتتان تنها بماند .كازرون را هم به همین ترتیب ستركوب كرد ،اول با جداستازی این شهر از دل فارس و بعد با فراگیر كردن تفرقه و تبعیض ،باعث ایجاد دشتتمنی بین كازرون و شتتهرستتتانهای اطراف شتتد .قطعن چنین كاری
| 121ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نتیجهی اِعمال روش سترمایهداری كثیف كالستیک استت .استاستن جداستازی خصتلت سرمایهداریست. ستترمایهداری مدام شتتما را تحقیر میكند و توی ستترتان میزند .ایران بزرگ به درد آمریکا و ستترمایهداری نمیخورد .ایران كوچکتر را راحتتر میتوان تحت ستتلطه درآورد .ما باید با آمریکا رابطه و گفتمان داشتتته باشیم ،اما رابطه و معاملهی آگاهانه ،نه اینكه مثل جمهوری اسالمی وارد معاملهی دزدكی شویم و در نهایت كاله سرمان بگذارند .ما اهل شوآف ،شعار و مخالفتهای ظاهری نیستیم و با همه وارد معامله میشویم ،ولی معاملهای كه به نفع ما باشتتد .یعنی اگر از ده معامله ،در هفت جا ضتترر كردیم ،در ستته معامله ستتود ببریم. غربیها این منطق را دارند ،زیرا ذاتشتان حیوانی نیستتت .این بدویت استتت كه حیوانی رفتار میكند و مثل زالو میخواهد بمکد و مدام در حال درو گفتن استتت .خامنهای امروز به شتتما میگوید ستتفر نکنید ،چرا؟ چون اگر سفر كنید میفهمید در كشورهای دیگر چه خبر است .در حال حاضر واحد پول افغانستان از واحد پول ایران گرانتر است ،در افغانستانی كه اینهمه كشتار اتفاق میافتد .اما آن كشتار را چهكسی انجام میدهد و طالبان توستط چه كسانی مجهز میشود؟ همین جمهوری اسالمی! ما باید نگاهمان را تغییر بدهیم و خوب فکر كنیم و مقابل این توطئهها بایستتیم .گاهی اوقات با توطئه دستت به فیکسازی میزنند .مثلن كسی ادعا میكند كه با من دوستتی دارد و كاملن مثل من حرف میزند؛ ولی در واقع او فیک و اهل معامله استت .یک عده خریدنی نیستند و هنوز در ایران این موضوع درک نشده ،باید بگذارند افرادی كه اهل معامله نیستند كار خودشتان را انجام بدهند .علی عبدالرضتایی اهل معامله نیستت ،به قول جعفر خادم« :من این جهان شتما را نابلدم» .باید برای ایران كاری بکنیم ،ما ایرانمانیم و ایرانمانی فلستتفهی ستتیاستتی ماستتت و آنقدر كه به كمونالیستها و موری بوكچین (بوكچین پس از جدایی از آنارشیسم) نزدیکی داریم به آنارشیستها نزدیک نیستیم .آنارشیستهای كالسیک تحقق آنارشیسم را ممکن میدانند و این موضوع را درک نمیكنند كه ما به عنوان آنارشتیستت فقط میتوانیم بهستوی آنارشیسم حركت كنیم .در واقع آنارشیسم ،ایسمیست برای عدم تحقق ،و رستیدن به آن غیرممکن است ،مثل شعر ناب و آزادی مطلق كه هرگز تحقق نخواهند یافت .چنین اتفاقی تنها در تخیل ممکن استت و یک شاعر میتواند از آن حرف بزند .ما نمیتوانیم كشوری بدون دولت داشته باشیم و ضد دولت هم نیستیم .ما فقط میخواهیم دولت را كوچک بکنیم ،و در نهایت به دولتی برسیم كه استعداد دیکتاتور شدن را نداشته باشد .در بسیاری از كشورهای غربی (مثلن دولت انگلیس) كه ربطی به آنارشیسم ندارند ،از دستاوردهای آنارشیستها استفاده میكنند .ما نیاز به سی یا چهل سال زمان داریم تا این آرایهها و درک ما از دمکراستی ،در درونمان الینه و طبیعی بشود و بتوانیم بدون اینكه سركوب شویم دست به اعتراض بزنیم .تنها راهش هم این استتت كه از شتتر وبا خالص شتتویم .اوایل كه به تركیه میرفتم از مصتتاحبت با روشتتنفکران ترک بستتیار لذت میبردم ،اما حاال میبینم كه همهی آنها در عذابند .تركیه در واقع پیروز شده بود ،ولی یک سوراخ داشت و از طریق همان سوراخ دوباره به گند كشیده شد .فعلن ترکها به این دلخوشند كه از لحا اقتصادی در حال پیشرفتاند ،ولی به زودی دچار سختیهای زیادی خواهند
علی عبدالرضایی | 124
شتد؛ چون آزادی هر روز در آنجا محدودتر میشود .ریاكاری بیزینس خود را شروع كرده و االن مردم را با اعتقادات خودشان فریب میدهند .چه كسانی به اردوغان رای دادند؟ مسلمانها! یعنی افرادی كه هیچ ربطی به روشنفکری تركیه ندارند ،در واقع همان بالیی كه سر ایران آمده ،سر تركیه هم دارد میآید .من بیشتر از روشتنفکران ایرانی دلم برای روشتنفکران تركیه میستوزد .آنها بهشدت سركوب میشوند و اكثرشان در زنداناند .فاجعهای اتفاق افتاده ،اما چه چیزی باعث این فاجعه شده؟ اسالم! اسالمی كه نمیرود در گوشهی مستجد بنشتیند ،استالمی كه مثل مسیحیت و سایر ادیان در خانه اتفاق نمیافتد ،اسالمی كه دوست دارد در خیابان باشد ،در تمام امور دخالت كند ،بالهت و ارتجاع خودش را به همهچیز سرایت بدهد و در نهایت مال را به عنوان رهبر و رئیسجمهور انتخاب كند .اردوغان كثیفتر از یک مالست ،چون از همهی خللهایی كه مالها دارند ،در جهت فریب استتتفاده میكند .تركیهای كه در حال پرواز بود و داشتتت تبدیل به كشتتوری فوقمدرن میشتد ،همان كشتوری كه بعضتی از روشنفکرانش برندهی جایزهی نوبل شدند و شاعر بزرگی مثل «ناظم حکمت» را دارد ،حاال در حال نابودیست و هر روز بیشتر در این منجالب فرو میرود .اردوغان در نهایت وقاحت و در حالی كه خودش باعث مهاجرت شتتتهروندان تركیه به كشتتتورهای دیگر شتتتده ،به ترکهای مقیم اروپا فتوا داده كه بهتر استتت حداقل پن فرزند به دنیا بیاورند تا نفوذ ترکها در جهان بیشتر شتود! بیشک چنین نگاهی نه تنها در جهت احیای انسان نیست بلکه گامی در راستای نابودی او میگذارد. این ارزش رهبر ترکهاستتت! به راستتتی او چه فرقی با خامنهای دارد؟ خامنهای هم همین را میگوید ،البته اردوغان كمی ملیگراستتت ،او هرگز به ترکهای داخل كشتتور نمیگوید زاد و ولد بکنید ،چون میداند نمیتواند از پسشان بربیاید! خالصه اینكه بحث ما در رابطه با ایرانمانی بحث مفصلیست ،اساسن ما به دنبال احیا هستیم و احیایی كه از آن حرف میزنیم دوآلیستتی نیستت .بحث بر ستر شتناخت است ،ما نمیتوانیم بدون اینكه چیزی را بشناسیم آن را انکار كنیم .اگر كسی قصد دارد ایران باستان را انکار كند ،بهتر است اول آن را خوب بشناسد و بعد با آن وارد مبارزه شود .مثلن همین «مان» و كاربرد آن را خوب بشناسد ،زبان پهلوی را بررسی كند ،به معنای «مانیشتتتن» پی ببرد و بداند كه «من» چه معنایی دارد .او باید ستترا «اهریمن» برود و به این موضتتوع فکر كند كه چرا در تمام ادیان برای شتیطان ابژه میستازند .اما اینجا شتیطان همان «اندیشهی بد» محسوب میشتود و در اصتل منهورش این است كه اینقدر مثل مال بداندیش نباش .ذهن مال مریض است و نیاز به رواندرمانی دارد ،مال به زنها میگوید چادر ستر كنید تا مردها تحریک نشوند .آیا این نگاه توهین به مردها نیست؟ اینجا هم باز همان جداسازی اتفاق افتاده و متاسفانه روشنفکری ایرانی به این مسئله توجهی ندارد. وقتی از ایرانمانی حرف میزنیم ،متوجه میشویم كه چه دستگاههای فکری خوبی داشتهایم اما از آنها غافل ماندهایم و خودمان را اسیر و قربانی بدویت كردهایم .ما عاشق فرهنگ تازهایم و نهتنها ادعا نمیكنیم هر آن چیزی كه ایرانیها دارند ،عالیستتتت؛ بلکه تنها از چیزی استتتتقبال میكنیم كه به نفعمان باشتتتد و باعث
| 129ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
پیشترفت ایران و ایرانی بشود .مثل آنارشیسم ،كه در حال حاضر بخشی از آن به درد ایران میخورد ،و البته همانطور كه گفتم بخش بزرگی از این ستیستتم ستاختاری كه پیشتنهاد كردم ،كمونالیستتیست و ربطی به آنارشتیستم ندارد .در كمونالیستم هم دست بردم و بحث نوكمونالیسم را پیش كشیدم ،در تز موری بوكچین هرگز از ادارات همهپرستی و رفراندم در تمام شهرها گفته نشده ،اما در طرحی كه من ارائه دادم در روستاها هم باید اتاقک رفراندم داشته باشیم ،و هر دو هفته یک بار در تمامی شهرها و روستاها رفراندم برگزار شود. فقط در چنین شتترایطی میتوانیم دولت دیکتاتور نداشتتته باشتتیم و حکومت را به دستتت مردم بدهیم .این موضتوع كه اصتلیترین تز ماستت ،نه به آنارشتیسم مربوط است و نه به كمونالیسم .در مسائل فرهنگی هم نگاهی كاملن ایرانی داریم ،البته ایرانی از نوع كاملن لیبرو و رادیکال و منهور از رادیکال این نیست كه چنین نگاهی اهل دیالوگ و یا علمی نیستتت ،برعکس ،كاملن علمی و فرهنگیستتت .ما طرفدار حکومت كوچک هستیم؛ حکومتی كه مطلقن استعداد اتوریته و دیکتاتور شدن را نداشته باشد ،زیرا جامعهی ایرانی امامپرست، رئیسباز و سترورطلب استت و ما ضد این تفکریم و اینجاست كه با بیس اصلی آنارشیسم نزدیکی داریم. البته آنارشیستها در بعضی از موارد خیلی خطرناکند ،و آنارشیسمی كه پرودون از آن حرف میزند ،بسیار كالستیک استت و ما نسبتی با آن نداریم؛ بهخصوص نگاهی كه به مسئلهی مالکیت دارد .خالصه اینكه اگر بخواهم هدفمان را در یک جمله خالصه كنم ،میگویم هدف ما آزادی و رهایی كامل از یو بردگیست.
علی عبدالرضایی | 132
در مواجهه با هجوم نولیبرالیسم مذهبی
از ستال 1912در آمریکا و حاال هم در ایران ،ما مدام با ترم اقتصتاد ستیاستی نولیبرالیسم مواجه بودیم. سیاستمداران ایرانی نولیبرالیسم را با مذهب مخلوط كرده ،بدان شکل خاصی دادهاند كه باعث وقوع فجایع بستیاری در ایران شتده استت .مثل تنفروشتی ،فقر سراسری و… در واقع مشابه آنچه در كشور ما وجود دارد ،در سایر كشورها نیز میبینیم اما نه مثل ایران .هر گفتمانی كه در سطد دنیا مطرح میشود ،سهمی از آن به همهی كشتورها میرسد و این سهم و نحوهی اكران در كشورهای مختلف به تناسب فرهنگشان متفاوت استتت .یعنی نولیبرالیستتمی كه در آمریکای ستتال 1912به بعد اجرا شتتد ،مطلقن شتتبیه ایران نیستتت .در نولیبرالیسم ایرانیزه شده ،طبقهی فرودست یا همان كارگر به زندانی ،طبقهی متوسط به زنداندار و قشر مرفه به زندانبان بدل شتتده .میخواهم دربارهی این وضتتعیت در ایران صتتحبت كنم تا ببینیم چه عاملی باعث به وجود آمدن شتکاف و فاصتله بین طبقهی متوستط و فرودستت شتده است .مثلن طبقهی فرودست در قیام دی ماه حضتور فعالی دارد ،چون چیزی برای از دست دادن ندارد ،اما در همین قیام غیبت طبقهی متوسط را میبینیم .دالیل این اتفاق چه هستتتند؟ در این گفتمان ستتعی دارم با یک تعریف ستتاده و مختصتتر به طور زیرساختی به این موضوع بپردازم. نولیبرالیستم نوعی ساختار اقتصادیست كه دولت یا حکومت مركزی در آن مکلف است چهارچوبها و كاركردهای قانونی الزم برای تأمین حقوق مالکیت خصتوصی را ایجاد كند ،بهطوری كه امنیت آن تضمین شتود .یعنی دولت وظیفه دارد با اتخاذ ستلستله گاردهایی باعث امنیت مالک و مالکیت خصتوصی شود .به عبارت دیگر ،در چنین حکومتهایی دولت نگهبان سرمایهداریست. مثلن وجود انواع بازارهای آزاد ،مانع تمركز و باعث ایجاد اختالل در رقابت میشتتود .به همین خاطر نولیبرالیستم ،دولت را وادار میكند كه با وضع قوانین خاص ،فضای رقابت را تحت كنترل خود داشته باشد. اینكه این اواخر در ایران ،ماموران شهرداری به جان دستفروشان بیچاره افتادهاند ،برای اجرای كامل همین ستیاستت نولیبرالیستتیستت .سرمایهداریِ رانتخوار نمیتواند بینهمی در قیمتگذاری را تحمل كند و در نهایت وقاحت میخواهد همهچیز حتی بازار جنسِ چینی هم در كنترل خودش باشتتد .ثبات ارزش پول هم برای یک ستیستتم نولیبرالیستتی خیلی مهم استت ،بنابراین علیرغم تورم باال در دور اول ریاست جمهوری روحانی ،این ثبات برقرار بود و قیمت دالر تغییر چندانی نداشتتت ،گرچه امستتال به خاطر افتضتتاح جهانی و
| 131ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ستلسله مسائل دیگر كه پیش آوردند ،نتوانستند كنترلش كنند و قیمت دالر به پن هزار تومان رسید .اساسن نولیبرالیسم پروژهایست كه باعث سلطهی طبقاتی میشود و تمام هدفش غلبهی كامل سرمایه بر نیروی كار استت .هر چه نولیبرالیسم طی این سالها گسترش پیدا كرده ،بر تعداد فرودستان زندانی نیز افزوده شده .در واقع نولیبرالیسم همانطوری كه زندانها را با طبقهی فرودست پُر میكند ،اختیار و مالکیت این زندانها را به دستت طبقهی فرادستت میدهد و از ستوی دیگر ،نگهبانی و نگهداری از زندان و زندانیها را هم به طبقهی متوستط میستپارد .ستهتائی زندانبان ،زندانی و زندان دار ،سته ترم استتتعاری قابل درک برای توضید آسانِ سیاستهای اقتصاد نولیبرالیسم است. من استاستن دلیل اصلی شکاف بین طبقهی فرودست و متوسط را نوع سیاستگذاری اقتصادی میدانم كه از نولیبرالیستتم تبعیت میكند .معمولن چیدمان حکومتهای نولیبرالیستتتی ،طوریستتت كه اگر طبقهی فرودست از زندان آزاد شود ،طبقهی متوسط كارش را از دست میدهد و زندگی كارمندی و بخورنمیرش به خطر میافتد؛ چون دیگر زندانی در كار نخواهد بود كه از آن نگهداری كند و این امر ،گروتستکیست كه در حال حاضر در ایران با آن مواجهایم .در قیام فرودستان به چشم دیدیم كه طبقهی متوسط به همین دلیل وارد خیابان نشد و غیبت داشت ،چون قبلن نقشش را نولیبرالیسم آخوندی (اصالحطلبان یا استمرارطلبان) برایش تعریف كرده بودند .متاسفانه طبقهی متوسط هنوز نفهمیده كه اگر زندانی نیست ،در عوض تا خرخره بدهکار استت یعنی همانطوری كه نولیبرالیسم ،قانون و نهام كیفری را علیه طبقهی فرودست بهكار میبرد ،بدهی و بدهکاری را هم خصتیصهی اصلی طبقهی متوسط قرار داده است .هر چه كه نولیبرالیسم گسترش پیدا كند و بر تعدادِ فرودستتان زندانی افزوده شتود ،به تعداد بدهکاران طبقهی متوسط نیز اضافه میشود .یعنی همزمان فرودست به زندانی و طبقهی متوسط هم بدل به بَرده میشود؛ چون مجبور است برای سرمایهداری كار كرده و بتدهیاش را تستتتویته كنتد ،وگرنته به زندان میافتد و در گروه فرودستتتتان قرار میگیرد .اینكه به طرز مسخرهای و به یکباره قیمت مسکن و آپارتمان را باال بردند ،برای به بند كشیدن طبقهی متوسط بود .طرف با كلی وام صتتاحب خانه میشتتود و جشتتن میگیرد ،در حالی كه نمیداند جشتتنی كه گرفته جشتتن مالکیت نیستت بلکه بزرگداشتت بردگی برای سترمایهداریستت .این مستئله فقط مختد تهران نیست ،بلکه اغلب شهرهای بزرگ از همین سیستم پیروی میكنند .مثلن در لندن نیز همینگونه است ،یعنی طوری برای مسکن متالیات تعیین میكنند كه قیمت آن باال میرود و وقتی چنین شتتتد ،به همان نستتتبت اجاره هم افزایش پیدا میكند و افراد باید مالیات بیشتری به دولت بپردازند ،بنابراین اغلب ستود اصلی را دولت میبرد .دولت هم كه كارگذار اصتلی سیستم بانکداریست ،پس همهی این جریانات به نوعی باهم در ارتباطند .قضیه از این قرار است كه طبقهی فرودست باید بیشتر كولی دهد و طبقهی متوسط هم بیشتر بدهکار شود. نولیبرالیستتم ،آخرین فاز ستترمایهداریستتت كه هر چه جلوتر میرویم ،بخش بزرگتری از مردم را در برمیگیرد و از زندگی و سرمایه محرومشان میكند .كاپیتالیسم برای اینكه عرصهی رقابت را كنترل كند ،نیاز
علی عبدالرضایی | 132
دارد كه تولید را از كارخانه تا بازار زیر نهر خود داشتته باشتد .با این مقدمه خواستم بگویم كه نولیبرالیسم، ستیستتمی اقتصادیست كه شکل سیاسی و ایدئولوژیک خود را به همراه دارد و از آن جدا نیست .مثلن در قیام فرودستان ،یک رویداد اقتصادی ماجرای سیاسی خودویژهای را به دنبال دارد .نولیبرالیسم اساسن بر اصل محرومستازی بنا شده ،به نحوی كه فرصتهای مناسب شغلی را در اختیار همه قرار نمیدهد و معتقد است كسی كه ندارد ،باید گورش را گم كند ،گورخواب شود و یا حتی بمیرد .پس پول و سرمایه ،بزرگترین مانع برای رستیدن به آزادیستت؛ چون در جوامع سترمایهداری ارزش انسان به سودآفرینی آنهاست .در جوامع كاپیتالیستی كسی كه قادر نباشد نیروی كارش را در بازار بفروشد ،الیق زندگی نیست و مستحق مرگ است. دولتهای نولیبرال با جهانی شتدن سترمایه ،از دولت ملی قرن بیستم فاصله گرفتند ،به طوری كه حاال دیگر دولت ملی وجود ندارد ،بلکه بازار بزرگی را میبینیم كه به دولت محتاج است تا منافع و سرمایهاش را حفظ كند .دولتی با این خصتتوصتتیات منافع ستترمایهداری را بر منافع ملی ترجید میدهد ،به طوری كه هیچ قانون دولتیای نباید دستت و پای سترمایهداری را ببندد و باید تضمین كند كه آنچه هست ،در دست همان چند نفر بماند .به همین دلیل ثروت كوالک میكند و سرمایهی نیمی از جمعیت دنیا ،معادل سرمایهی هشت نفر است! یعنی فقط هشت نفر به اندازهی سه میلیارد و هفتصد میلیون نفر سرمایه دارند. در ایران نیز همین وضتتعیت وجود دارد .ستتالهاستتت كه دولتهای ایرانی مطیع فرمانهای صتتندوق بینالمللی پولاند .خصوصیسازی كه به آرامی از دورهی رفسنجانی آغاز شده بود ،با آغاز ریاست جمهوری احمدینژاد بدل به خصولتی سازی شد ،طوری كه حاال تمام صنایع استراتژیک مثل مخابرات ،برق ،نفت و... در اختیار ستپاه قرار دارد .حکومت هنوز هم در حال اجرای مرحلهی آخر خصتتوصتتیستتازیست كه شامل خصتوصتیستازی زمینهای دولتی و هر جور خدماتی كه جزو وظایف دولت استت ،میشود .مثل تحصیل رایگان ،خدمات درمانی ،بازنشتتستتتگی ،آب ،جاده ستتازی و… ما میبینیم كه دولت در هر كاری كه به او مربوط میشتود ،كوتاهی میكند .آنها به محض اینكه خصوصیسازیِ صنایع بزرگ را به اجرا رساندند ،به ستترا خدمات رفتند و این هم كه تمام شتتود ،دولت ایران در یک هیکل رزمی یا اندام حقوقیِ بازدارنده و ستركوبگر كه فقط منافع چند شتركت ستپاهی و جهانی را تضتمین میكند ،خالصته خواهد شد .با وجود اینكه دولت را مردم انتخاب میكنند ،اما در اصتل او ستَرنگهدار و نمایندهی كاپیتالیستم محسوب میشود و منافع ملی برایش هیچ اهمیتی ندارد و تنها چیز مهم حقوق سرمایهدار است. حال به چند سال قبلتر برگردیم .سال نود و دو با توجه به اجرای همهی راهبردهای صندوق بینالمللی پول از یک سو و تحریم كشور از سوی دیگر ،اتاقهای فکر جمهوری اسالمی خوب میدانستند كه سونامی فقر در راه استت و كنترل قیام چهل میلیون فقیر اصلن آسان نخواهد بود .بنابراین با اینكه خیلی چیزها را از مردم گرفته بودند و میخواستتند طی ستالهای بعد بقیهی داراییها و حتی پول در جیبشان را هم بگیرند، پای دولت تدبیر و امید را پیش كشیدند .حکومت برای ادامهی جنگِ ایدئولوژیک در خاورمیانه هنوز به پول
| 133ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
محتاج بود و بدون دوشتیدن مردم ایران ،ادامهی جنگ در منطقه ممکن نبود .با این حال حکومت میدانست كته همهچیز مردم را می تواند بگیرد اما امید را نه! پس دولت امید را ستتتر كار آوردند تا مردم را با آبنبات چوبیِ امید ستترگرم كنند .مالها میدانند مردمی كه هیچچیزی نداشتتته باشتتند ،ناگزیر از جنگیدنند ،بنابراین ستعی كردند به جای پولی كه از جیبشتان كِش رفتند ،الاقل به آنها امید دهند .البته بیستت ستتال است كه مدام مردم را امیدوار نگه داشتند ،اما از سال نود و دو تمام خالقیت سیاستمدارانِ حکومتی خرج امیدبخشی یا ترسافزایی شتده است .یعنی از یک طرف مردم را از سوریهای شدن می ترسانند و از طرف دیگر با طرح رفراندم به آنها امید می دهند .به عبارت دیگر طی پن ستتتال گذشتتتته ،ملت را با طرح ترس و امید كاذب سترگرم كردند ،طوری كه حاال طبقهی متوسط امید به رفراندم دارد و بر خالف طبقهی فرودست كه كماكان اهل مبارزهستت ،میدان را خالی كرده .طبقهی متوستط میترستد ،چون گلوله مثل صدای ریحانا یا مدونا ناز نیست .عالوه بر آن ،این طبقه اصلن امید به بهبود ندارد ،بلکه تا بخواهی فقط هراس دارد و میترسد كه كار در زندان را از او بگیرند و بیكار شود .میترسد كه با آزادی طبقهی فرودست دیگر كسی نباشد كه در زندان از او نگهداری كند و نمیخواهد زندگی بخورنمیرش را كه بوی خون فرودستتتان را میدهد ،از دستتت رفته ببیند .طبقهی متوستتط توهم داشتتتن و دارایی دارد و نمیفهمد كه هیچ ندارد و بدون اینكه بخواهد یا بداند، فقط پروژهی سترمایهداریِ خونآشتام را جلو میبرد .من نمیخواهم خصتومتی را كه بین طبقهی متوستط و فرودستت وجود دارد ،بیشتر مؤكد كنم ،اما میخواهم نشان دهم سیستم نولیبرالیستی شعلهی جنگ بین دو طبقهی فرادست و فرودست را پایین كشیده و به جای آن ،درگیری بین طبقه ی متوسط و فرودست را ایجاد میكند .حکومت خامنهای نمیتواند چهل میلیون فقیر و فرودست را از سر راه بردارد و از طرفی هم قادر به حل مشتکالت شتان نیست .جمهوری اسالمی برای بقای خود به چپاول این چهل میلیون نفر نیاز دارد ،پس قیامشتان را با نیروهای پلیس و سپاه كنترل و برایشان رهبر دستساز میآفریند و همه را مشغول خبرهایی میكند كه خودش ساخته تا با امیدواری سرگرم شوند. در واقع روحانی و خاتمی و جناح اصتتتالحطلبی تنها مردم را امیدوار نگه میدارند تا باز حکومت آنها را بدوشتد ،یا از طریق رسانههای خارجی برای آنها اپوزیسیون دستساز با اخبار دستهبندی شده میسازند تا به جای مبارزه ،مشتغول امید به براندازی شوند .هر ساله بیبیسی و صدای آمریکا چند چهرهی جدید را مطرح می كننتد كه قبلن یا در وزارت اطالعات بودند یا در بیت رهبری فیلم میستتتاختند یا كتاب منتشتتتر میكردند .این رسانههای مثلن برونمرزی مدام با كسانی مصاحبه میكنند كه از درون نهام خبر دارند و اخبار آنچنتانی را به خورد مردم میدهند و هیچكس هم نمیپرستتتد آخر چهطور و چگونه ممکن استتتت اخبار جلستتهی دیشتتب خامنهای در بیت رهبری آن هم با ده نفر از ستتران نهام لو رود!؟ آن هم نه چند بار بلکه همیشه و مدام! هیچكس نمیپرسد كه آیا این طراحی خود نهام نیست؟ قرار است این جذابیت خبری به چه چیزی منجر شتود؟ آیا این كار جلوی تمركزشتان برای مبارزه را نمیگیرد؟ آیا فقط ذهنشان را بدل به انبار
علی عبدالرضایی | 134
اطالعات و در نتیجه زبالهدانی نمیكند؟ در واقع داخل و خارج بسی شدند تا با روشهای مختلف ،مردم را فریب دهند و مشتغولِ هیچ نگهشان دارند تا به مبارزهی واقعی فکر نکنند .دالر پن هزار تومان شد و فاجعه جلوی چشم ما اتفاق افتاد ،اما آب از آب تکان نخورد ،در عوض همزمان با همین تغییر نرخ فجیع دالر ،همه از رفراندم گفتند .میلیونها نفر از طبقهی متوسط ناگهان به طبقهی فقیر افزوده شدند ،اما رسانهها برای مردم خواب رفراندم را میدیدند! جمهوری استتالمی این نمایهی ابلهانه و كثیفترین فرم نولیبرالیستتم ،ستتالهاستتت كه دچار مرگ مغزی شتده و مثل یک نعش زنده در اتاق تشتییع منتهر دفن شتدن استت .در حال حاضتر این جسد ایدئولوژیک استتالمی جز از بانک جهانی و صتتندوق بین المللی پول دستتتور نمیگیرد .حاال ستترمایهداری لباس مذهب پوشتیده و مردم را چهل سال دوشیده است .اینجاست كه ما با گروتسک طرف هستیم .سرمایهداری جهانی هم ایران را دوشتیده ،هم به كمک ستران دستتنشاندهی ایران كه كاری جز هراسافزایی بلد نیستند ،بقیهی كشتتورهای خاورمیانه را ستتركیستته كرده استتت .چرا آمریکا همین چند ماه پیش ،چهارصتتد میلیارد دالر به عربستتان تستلیحات فروخت؟ اگر ایران در تمام كشتورهای اطراف عربستتان سگ نبسته بود ،آیا شیخهای عرب تن بته چنین حمتاقتی میدادنتد؟ عربستتتتتان با این تستتتلیحات میخواهد چه كند؟ آن همه بمب را میخواهد كجا و سرِ چهكسی خالی كند؟ وقتش رسیده كه دیگر به آن چیزهایی كه حکومت ایران یا اپوزیسیون حکومتی میگوید توجهی نداشته باشیم .بهتر است اخبار راست و درو را كه توسط رسانههای برونمرزی خودشان منتشر میشود ،نشنویم و فقط به خودمان و به كارهایمان توجه كنیم .دیگر نباید از حکومت و جناحهای وابسته به آن انتهاری داشته باشتید .اینكه حکومت میخواهد چهكار كند اصتلن مهم نیست .بگذارید آنها بازی خودشان را بکنند ،شما تماشتتاچی نباشتتید .زیرا اگر تماشتتاچی نباشتتد ،جماعت مال خیلی زود بیخیال بازی میش توند و اعتماد به نفسشان را از دست میدهند و شما میتوانید به راحتی بازی خودتان را انجام دهید .دولت و اصالحطلبی و اساسن حکومت فهمیدهاند كه نمیتوانند چهل میلیون فرودست را نابود كنند ،ولی میدانند كه قادرند شما را فریب دهند .آنها شتتما را نمیكُشتتند ،بلکه مغزتان را با عوامفریبی و درو به هیچ مشتتغول میكنند تا فکر چاره به ذهنتان خطور نکند. وقتش رستیده همهچیز را از پایین سازماندهی كنیم .همانطوری كه حکومت هر ساعت چیدمان و نوع سازمانبندیاش را عوض میكند ،ما هم باید روشهای قدیمی مبارزه را عوض كنیم .نمیتوان با دیدگاههای ستتیاستتی كالستتیک با حکومت به ظاهر مذهبی مقابله كرد كه هر ستتاله با روشهای مختلف نولیبرالیستتتی خودش را تازه میكند .آرزوی تحقق دیکتاتوری پرولتاریا دیگر مطلقن كارستتتاز نیستتتت .در حال حاضتتتر ستتندیکایی در ایران وجود ندارد یا اگر هستتت ،بستتیار محدود استتت و تعداد كمی از كارگران را پوشتتش میدهد ،نمیتوان روشهای ستندیکایی را به كار برد .باید مبارزه ی سیاسی كرد ،اما طوری كه تا حاال سابقه
| 132ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نداشتته و ندانند چطور باید مهارش كنند و قبلن تجربه ی سركوبش را نداشته باشند .از امروز دیگر نباید در زمین حکومت بازی كنیم ،بلکه باید آنها را وارد زمین بازی خود بکنیم .ما همیشتته در زمین حکومت بازی می كردیم ،البته پیش آمده كه مثل همین قیام فرودستان ،گاهی به آنها گُل هم بزنیم اما مدام باختیم و بازنده بودیم چون بازی ،بازی ما نبود .در واقع مدام بازی آنها را به انجام رساندیم و تماشاچیشان بودیم .اساسن ما هرگز بازی خودمان را نکردیم ،بلکه فقط تماشتاگر بودیم ،پس اول باید زمین بازی خودمان را بسازیم تا حکومت را وادار به تماشا كنیم .جای میکروفنها ،چشمها و نقشها باید عوض شوند. برای اینكه بازی خودمان را تعریف كنیم ،اول باید ببینیم كه چهچیزی در میدان داریم و برای آگاهی به نیروی خودمان ،باید بدانیم كه به تنهایی قادر به انجام هیچ كاری نیستیم .پس اول باید یاد بگیریم كه همه با هم كار كنیم و این ممکن نیست مگر اینكه سازمانی مانند مجاهدین خلق از برج عاجش پایین بیاید و تغییر ستیاستتِ عملیاتی دهد .اتحاد و براندازی مالها ممکن نیستت مگر اینكه سلطنتطلبان پیش از سلطنت یاد بگیرند كه فقط به براندازی فکر كنند و در اوج مبارزه ،ستتنگ شتتاهنشتتاهی ولیعهدشتتان را به ستتینه نزنند. نیروهای چپ باید هر چه زودتر تکلیفشتتتان را با رهبران خودفروش شتتتان روشتتتن كنند .باید بپذیریم كه ماركسیسم دیگر كالسیک شده و در قرن بیستویکم كارآیی ندارد .ماركسیسم دیگر كار نمیكند نه به خاطر اینكه انقالبی نیستت ،بلکه چون به قدر كافی انقالبی نیستت! اینجاستت كه باید با موری بوكچین همصدا شویم و بهجای صفبندی طبقاتی و دیکتاتوری پرولتاریا ،به دوام و رعایت انسان و احیای طبیعت فکر كنیم. طبقهی كارگر دیگر تنها عامل تغییر و انقالب و آكستتیون نیستتت .در شتترایط كنونی كارگر اغلب برای مزد بیشتر و ساعات كار كمتر میجنگد .فرضیهی ماركس كه معتقد بود جمعیت طبقهی كارگر مدام افزایش پیدا میكند ،غلط از آب درآمده .حاال كارگر تغییر ماهیت داده و دیگر آن هویت ستتتنتی را كه ماركس تعریف میكرد ،ندارد .االن بستتیاری از اختالفات طبقاتی جای خودشتتان را به اختالفات ستتلستتله مراتبی دادهاند كه ریشتهشان در نژاد ،جنسیت و حتی تعلقات منطقهای و ملی ست .چپ ناگزیر است تغییر گارد دهد .دیگر ما در ایران فقط جنبش كارگری نداریم ،بلکه جنبش زنان یا جنبش دانشتتتجویان و اعتراض مالباختهها را هم داریم .در واقع چیزی كه دارد اتفاق میافتد و باعث انقالب میشود ،عدم رعایت انسان است. طی ستالهای گذشتته ما در ایران یک انقالب جنستی وستیع را از سرگذراندیم كه هنوز هیچكس بدان نپرداخته .نسلِ در خیابان و نسلی كه در راه است ،دیگر سنتی فکر نمیكند .چهارچوب فرهنگی خاص خود را دارد و در هر لحهه ،تصتمیمی را میگیرد كه میپستندد .در واقع جمهوری اسالمی را این انقالب سکسی كه اصتلن فکرش را هم نمیكردند ،فل كرده و حقایق حقیرشتان را بر باد داده استت .فردا در دستان همین جوانهاستت .دیگر نمیشتود جانماز آب كشتید .درو و ریاكاری بس استت .همه باید وارد میدان شوند و ستتعی كنند تا شتتورای هماهنگی زودتر شتتکل بگیرد .فقط یک همبستتتگی بزرگ بین تمام نیروهای برانداز، حکومت غاصتب ایران را دچار وحشتت و كابوس میكند .ابلهانه استت كه كسی یا حزبی میپندارد پیشتاز
علی عبدالرضایی | 131
استتتت و به تنهایی میتواند .همه باید بدانند كه مطلقن هیچ حزب و گروهی نمیتواند به تنهایی با حکومت دربیفتد .باید قهرمان و رهبر و یک نفر خاص را فراموش كنیم .دیگر یک نفر وجود ندارد .نجاتدهنده مرده و ستوشتیانت و مهدی سترِ كاری بودهاند .وقت آن رسیده كه همه با هم در میدان مبارزه ظهور كنیم .مهدی خودِ ماییم .دیگر فقط كمونیستم و آنارشتیسم و یا دمکراتها و مجاهدین خلق كافی نیستند ،بلکه باید كمی از بهترین نکات هر كدام را گلچین كنیم و جلو برویم؛ زیرا همبستگی و در نهایت انقالب واقعی فقط به این صتورت اتفاق میافتد .ما صتد و ده سال است كه تمام راههای قبلی را یکییکی امتحان كردیم ،در حالی كه هیچ نتیجهای نگرفتیم .حاال باید همه را با هم امتحان كنیم و اینها همه فقط در یک فرمت اتفاق میافتد كه آن فرمت ،شتتورای هماهنگیستتت .ما همه عمری جنگیدیم فقط برای اینكه چیزی را به دستتت بیاوریم و غافل بودیم كه این به دست آوردن فقط با از دست دادنِ دیگری حاصل میشود .برای همین هرگز انقالب و تغییری حاصل نشد ،بلکه طی قرنها فقط جای غنی و فقیر عوض شد .عجیب اینكه در این مدت همیشه با آنها طوری رفتار كردیم كه با ما رفتار كرده بودند .ما از آنها گرفتیم ،همانطور كه آنها از ما گرفتند. ما همه به اقلیتها بدهکاریم چون به آنها ظلم كردیم ،پس باید اول آنها را صتدا بزنیم و متحد شویم. البتته ما به اكثریت هم ظلم كردیم .در هیرارشتتتی موجود ،نه اكثریتی وجود داشتتتت نه اقلیتی ،آنچه وجود داشت منِ رهبری ،دیکتاتوری و حجم وسیعی از انسانهای تحت سیطرهی یک نفر بود .بهاییها را باید قبل از همه صتدا زد .اقلیتهای جنستی ،گِیها و لزبینها باید با ما همراه شوند چون نه تنها كمتر از یک فقیر یا یک كارگر ،بلکه حتی بیشتر رن مضتتاعف كشتتیدهاند .ما باید ستتعی كنیم كه انستتان را نجات دهیم .همهی اقلیتها را نه فقط استبداد مذهبی بلکه در درجهی اول ،استعمار و سرمایهداری شکنجه كرده .همه باید نوعی كار ستتیاستتی را كه معنایش صتتداقت و زندگی باشتتد ،انجام دهیم .باید اخالق ستتیاستتی را جایگزین اخالق ریتاكتارانتهی متذهبی كنیم .متا هم میتوانیم مثل مالها با طرح درو ،میدان را مال خود كنیم و جنگ را به راحتی ببریم ،اما اینگونه لذت نمیبَریم .ستیاستت و سیاستمدار سنتی لذت نمیبُرد ولی ما باید حقیقت را انقالبی كنیم تا از آن لذت ببریم .لذت ،طرز و روش ویژه و خاصی ندارد .اگر از كار سیاسی لذت ببری ،در آن تنوعطلب میشتوی ،در نتیجه فقط به یک روش بستنده نمی كنی .نباید شکلی از مبارزه را به شکل دیگر ترجید داد .باید از همهی متدها استتتتفاده كرد و به طرز فجیعی در مبارزه آوانگارد بود و از این تازگی لذت برد .مبارزه علیه ستركوب ،بالهت و خرافات واستتثمار ،عملی بهشتدت انستانیستت .شما نمیتوانید علیه همهی اینها با یک روش بجنگید .اگر عدهای جنگ مستتلحانه و روش خشتتن را ترجید میدهند ،دائمن از آنها انتقاد نکنید و مثلن بگذارید ریاستتتارت كارش را انجام دهد .در این راه باید آنها را تشتتویق كرد نه تضتتعیف .یک عده هم نمیخواهند مبارزهی مستتلحانه كنند ،چه اشتتکالی دارد .بگذارید آنها هم به روش خودشتان مبارزه كنند .اجازه دهید شاعران شعارها را بنویسند یا برنامهنویسان اَپهای سازماندهنده طراحی كنند .فقط باید كستتی را كه نق میزند و هیچ كاری نمیكند ،منزوی كرد .دشتتمن در واقع اوستتت .ما باید
| 131ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مجتمع گاردها را داشتته باشتیم و طوری بجنگیم كه همهجور مبارزه در آن مستتر باشد .هرگز هیچ دو نفری مثل هم نمیجنگند .هر كس باید با توجه به استعدادهایی كه در نبرد دارد ،علیه بالهت و حکومت مالها قیام كند .بهتر استت ما به كستی شتلیک نکنیم اما اگر به ما شتلیک كردند ،بزرگترین خطا بی پاسخ گذاشتن آن استت .آنها دارند مردم را میترستانند ،پس باید تکتکشتان را به طرز فجیعی ترساند .كار ما بزرگ است. چیزی كه ما میخواهیم ،فقط تغییر حکومت نیستت بلکه تغییر در تمام روابط انسانیست .این روابط انسانی تمام روابط تولید ،مصرف ،خانواده ،آموزش و همه و همه را شامل می شود .ما انقالب ساختاری و اجتماعی میخواهیم نه انقالبی صترفن ستیاستی .ما خواهان جامعهای دمکراتیک هستیم .صاحبكاری میخواهیم كه توهم بردهداری نداشته باشد .كارگری میخواهیم كه تحت هیچ شرایطی از حقش نگذرد. برای رسیدن به این اهداف ،باید سعی كنیم كه به قدرت نرسیم .یعنی نجنگیم تا به مقامی برسیم .برخی چون چیزی برای از دستتت دادن ندارند ،میجنگند تا به دستتت بیاورند .ما باید فقط برای انستتان و رعایت كامل او بجنگیم كه اگر این قوانین انسانی را برقرار كنیم ،همه به حقوقشان میرسند .كار مهم ما از بین بردن تبعیض استتتت و اگر موفق شتتتویم آن را به طور ریشتتتهای از بین ببریم ،دیگر هیچكس عَلَم جداییطلبی برنمیدارد ،بلکه برعکس تمام تالشتش را میكند تا از این بهشتی كه میسازیم ،بیرون نرود .فرودست یعنی كستتی كه بدهکار استتت و هیچ ندارد .آیا بهتر نیستتت ما فرودستتتها بجنگیم برای اینكه چیزی به دستتت نیاوریم!؟ بگذاریم آنهایی كه دارند ،باز بیشتر داشتته باشتند .بگذاریم مستلمانها مستلمانتر و فاشیستها فاشتیستتتر شتوند .ما همه باید سعی كنیم كه تن به این بالهتی كه با ما معاصر شده ،ندهیم .بجنگیم كه به انسان برسیم و باور داشته باشیم كه هیچ لذتی فراتر از حس عزیزِ انسانی نیست. خوبی حزب ایرانارشتیستم این استت كه هیچكس در آن دلش نمیخواهد رهبر شود و كسی به دنبال دستتور دادن نیست ،اما همه به سازمان و سازماندهی معتقدند .همه اینجا جمعند كه یک شورای هماهنگی تشکیل شود .به همین دلیل سازمان ما ایدئولوژیک یا نهامی نیست كه فرمانده داشته باشد ،بلکه یک سازمان شعوریست .ما میجنگیم كه خراب كنیم و انسان را از نو بسازیم. ما چیزی برای خودمان نمیخواهیم بلکه همهچیز را برای همه میخواهیم .این شتتتعار بزرگ و كلیدی ماست .ما برای اینكه با قبلیها فرق داشته باشیم و پیروز شویم ،باید سعی كنیم بهخاطر قدرت نجنگیم بلکه علیه قدرت باشیم .بهتر است حزبی را بنا كنیم كه همهی احزاب در آن حضور داشته باشند؛ دنیایی بسازیم از همهی دنیاها .همه مهماند ،از كارگر گرفته تا كارفرما ،معلم و شاگرد ،زن و مرد ،دزد و پلیس .هیچكس اضافه نیستت .همه باید باشند .باید جامعهای بسازیم كه هیچ گروهی بر گروه دیگر هژمونی و برتری نداشته باشد. ایرانیها بهتر استتت تالش كنند ایرانیتر باشتتند .برای تحقق این آرزو باید تُرکها تُرکتر ،كوردها كوردتر و گیلکها گیلکتر شتتوند .باید ایران را برای همه بخواهیم و به تفرقه فرصتتت ندهیم كه ما را از هم جدا كند. ایرانی كته لر و بلوو نتداشتتتتته بتاشتتتد ،بیمعنتاستتتت؛ زیرا همتهی عهمتت فرهنگی ما به خاطر وجود
علی عبدالرضایی | 134
خُردهفرهنگهاستتت .باید خوزستتتان را نجات دهیم و كاری كنیم كه كوردستتتان نفس بکشتتد .ما خیلی كار داریم .نباید فقط به كرمانشتتاه فکر كنیم ،كرمانشتتاهیها مهمترند! چرا از یک كمونیستتت بدت میآید؟ فالنی كمونیستت است؟ پس كمکش كن تا كمونیستتر شود! فقط در این صورت است كه او ایرانیتر میشود و بته روستتتیته پنتاه نمی بَرد .متا باید آزادی را مد كنیم ،پس قبل از نابودی مالها و رستتتیدن به آن ،اول باید میکرودیکتاتور درون مغزمان را نابود كنیم .هیچ ایرانیای نیستت كه عاشتق ایران نباشد ،پس همه باید سعی كنیم ایرانِ دیگری بستازیم .ایران مال همهی ماست .این روزها قدرت دارد علیه انقالب تبلی میكند و مردم را از آن میترستاند .انقالب مثل بهار و تازه شتدن استت .فقط كافیست همه با هم بخواهیم كه همهچیز را بهتر كنیم تا انقالب ما موفق باشتتتد .نباید از تعویض یک دیکتاتور با دیکتاتوری دیگر بترستتتیم و اگر چنین اتفاقی افتاد ،باید بدانیم كه مبارزهی ما غلط و كارمان شعوری نبوده است؛ همانطور كه كار روشنفکری (از نوع شتتعاری) ایرانی در ستتال پنجاهوهفت شتتعوری نبود .ما داریم تاوان اشتتتباه آنها را میدهیم .ظاهر این حرفها شعار است ،ولی در همین شعارهاست كه شعور واقعی وجود دارد .برای ما راهی نمانده مگر اینكه دمکراستی را از پایین شتروع كنیم ،پس باید آستتانه و پیچ تحمل خودمان را باال ببریم .برای رسیدن به این هدف بهتر استت دیکتاتور درونمان را بکشتیم و یاد بگیریم كه همه تصتمیم میگیرند و اگر چنین شود ،آن وقت همه احستاس مستئولیت میكنند و وارد پروستهی عمل میشوند .انقالب مسئولیتیست كه هدفی جز ستاختن ندارد .خالصه اینكه ما در وهلهی اول سعی میكنیم با حکومت گفتوگو نکنیم یا اساسن كاری با حکومت نداشته باشیم .برای تحقق چنین امری باید حکومت و قوانین حاكم را نادیده بگیریم و در عوض تا میتوانیم با هم گفتوگو كنیم تا اختالفات را به حداقل برستتتانیم .كاهش اختالفات استتتت كه یک عمل و انقالب بزرگ را به وجود میآورد .البته لُمپنهایی هستند كه مبارزه را اشتباه میگیرند و خیال برشان میدارد و دقیقن در نقطهی شتروع نبرد ،به فکر تقسیم غنائماند و به جای اینكه بدانند دشمن اصلی ،مالها هستند و علیه آنها بجنگند ،در آغاز صتفهایشتان را جدا كرده و متوهماند كه همهچیز تمام شده و حال باید تخت ستتلطنت را آماده كنند .عدهای هم از االن نگران حکومت آینده هستتتند ،در حالی كه ستتاختارهای ستتیاستتی زیادی در پروسهی مبارزه ،خودشان را معرفی میكنند و باعث باال رفتن شعور مردم میشوند .الزم است كه فقط شتروع كنیم و برای این كار ،ابتدا باید زیرستاختهای اقتصاد نولیبرالیستی را بشناسیم و آگاه باشیم كه فقط عروسک برایمان عوض نکنند .كشور ما نباید از سیستم اقتصادی نولیبرالیستی پیروی كند چون گداساز و آدمكُش استتت .اگر نولیبرالیستتم پابرجا باشتتد و یک آدم دیگر بیاید ،چه تفاوتی برای ما دارد!؟ برای همین استتت كه ما فقط انقالب ستتیاستتی نمیخواهیم ،بلکه به دنبال تغییر اجتماعی و ستتاختاری و انقالب در تمام جوانب هستیم و هیچ دورهای از نولیبرالیسم را دیگر نمیپذیریم.
| 139ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
انقالب جنسی در ایران
با ترجمهی خیل عهیمی از آثار تئوریک پستتمدرنیستی در نیمهی دوم دههی هفتاد در ایران ،دریچهی تازهای بهستتوی غرب باز شتتد كه افراد زیادی را عالقهمند به مطالعهی تفکر جدید كرد .خواندن این آثار بر جوانانِ دههی هفتاد تأثیر عمیقی گذاشت و همین مسئله باعث شد تا آنها انقالب تازهای در ایران بهپا كنند، انقالبی كه من آن را «انقالب فرهنگی» مینامم .با این انقالب نوع نگاه به جنسیت نیز تغییر پیدا كرد؛ مثلن با طرح اندروژنی ،من توضتتید میدادم كه چگونه میتوان نگاهی غیر جنستتی داشتتت و در تعامالت اجتماعی صرفن نقش انسان (صرفنهر از جنسیتش) را مهم تلقی كرد. در همین زمان بود كه عدهای به دنیا آمدند و تحت تأثیر جو فرهنگی آن دهه رشتتد كردند و حاال به جوانان هجده الی بیستتوپن ستاله تبدیل شتدهاند و دیدیم كه اكثر افراد عملگر در قیام دیماه فرودستان، همین جوانان دههی هفتادی بودند .البته اجرای این انقالب صتتعب در جامعهی فاالنژ و دگم آن روزگار تلفات زیادی را در پی داشتت كه قتل و تبعید دهها نویستنده و روشتنفکر فقط گوشتهای از ماجراست .در اواخر دههی هفتاد كمكم اینترنت و طبعن وبالگنویستتی داشتتت رواج پیدا میكرد و ما بیآنكه دركی از فعالیتهای رایزومی داشته باشیم در حال حركت به سمت آن بودیم .یعنی جامعهی سنتزده و مریض پیش از دههی هفتاد (كه میتوان آن را با دوران قرون وستطای فرانسته مقایسه كرد) از طریق سایتهای گوناگون اعم از ستکستی ،ادبی و ...داشتت به شتناخت تازهای میرسید .عشق و عشقبازی در ذات و جان ماست و زمانی كه این مهم را مهار كنند ،جامعه وحشی میشود .اگر نگاهی به تاریخ بیندازیم ،مشاهده میكنیم كه در اغلب قومهای وحشتی_مذهبی ،ستکس ،امری ممنوع بوده ،در واقع جایی كه ستركوب جنسی وجود داشته باشد ،خشونت و پرخاش فوران میكند و آن جامعه به دوآلیزم ایدئولوژیک مبتال میشود. نطفههای انقالب جنس تی در اواخر دههی هفتاد ریخته شتتد و به همین نستتبت فمنیستتم ،تحت تعالیم نهریهپردازان فرانستتوی یا آمریکایی وارد بازار شتتد و دگرجنسخواهی نیز جهت عوض كرد .در واقع گرایشهای جنستی مختلف ،دیگر بیماری یا توهین تلقی نمیشتد و جامعه به دركی از انواع آن رسیده بود. اگر در آن زمان دختری باكره نبود ،همه او را روستتپی میخواندند و از جامعه طردش میكردند ،اما رفتهرفته نگاه مردم تغییر كرد .البته این نگاهِ تغییركرده ،بیشتر در ذهن خالصه شد و تقریبن وارد حیطهی عمل نشد. ما در آن دوران دریافتیم كه اگر قرار است با زن برابر باشیم ،باید تمام مختصات و مؤلفههای سنتی_فرهنگی
علی عبدالرضایی | 142
را كنار بگذاریم .درست است كه این مختصات را كنار گذاشتیم اما از آنجایی كه با این عقاید بزرگ شدیم، این درک ذهنی بالفاصتتله عملی نشتتد ،زیرا زمان میبرد تا انقالب فرهنگی از آگاهی وارد رفتار شتتود .مثلن اغلب هنرمندانی كه خود را فمنیستتت میپندارند ،نوع نگاه غالب در آثارشتتان طوریستتت كه انگار دارند بخشتندگی بزرگی در حق زنان میكنند ،یعنی موضتعشتان از باال به پایین است و با دیدگاهی دلسوزانه در جهت كمک به زنان قدم برمیدارند .هر انسانی استعدادهای مختلفی دارد .مثلن زنان خوشفکرترند اما مردها از نیروی جستمانی قویتری برخوردارند .اگر اغلب چهرههای بزرگ ایرانی مرد هستند ،به خاطر این نیست كه زنها نمیتوانند بزرگ باشتند ،آنها مدام سانسور شدهاند و فرصت مدیریت پیدا نکردهاند .در واقع زنها از حداقل قدرت در ایران برخوردار نبودهاند ،و ما در تاریخمان حتی یک پادشاه زن نداشتهایم. اولین و مهمترین عدالت ،عدالت جنستیستت و اگر نتوانیم به این عدالت برسیم ،قطعن به هیچ عدالت دیگری هم نخواهیم رستید و نبردمان بیفایده خواهد بود .در واقع جامعهای آزاد استت كه از عدالت پیشتی گرفته باشد و بعد از تحقق و استقرار عدالت ،نوع آزادیاش (آزادی خریدنی یا آزادی داشتنی) را تعیین كند. از همین روی استاس جنگ ما باید انهدام تبعیض جنستی باشتد كه این مستئلهی مهم در فرهنگ مردساالر كشتور ایران كه مردان شعوریتر را زنذلیل مینامند ،كار سختیست .مثلن اغلب مردم ،گیالنیها را زنذلیل میدانند .گیالن به دلیل مجاورت با دریا و جنگل ،منطقهای توریستتی بهشمار میآید و فرهنگهای گوناگون طی فصتول مختلف به آنجا سفر میكنند ،و باعث درهمآمیختگی فرهنگی و در نهایت ایجاد فرهنگ متعالی میشتتوند .از طرفی به دلیل اینكه اغلب گیالنیها در كشتتاورزی و بیجار فعالیت میكنند و زنان نقش فعالی در اجرای اینگونه كارها دارند ،بزرگ و محترم شمرده میشوند. ما در دههی هفتاد دریافتیم كه برای احقاق آزادی ،باید به زن كه مركز دیونیزوستی و قلب خانوادهست، میدان بدهیم؛ ولی جامعهی مالزده این اجازه را نمیداد .البته روشتتنفکری ما نیز مالزده استتت ،چون اولین قشرِ باسواد در ایران ،مالها بودند .چه بخواهیم چه نخواهیم تعالیم واهی اسالمی در زیرساخت ذهنی ما قرار دارد و در نتیجه هر چقدر هم كه شعار بدهیم ،باز در ناخودآگاهمان ضد زن هستیم؛ زیرا با روش مردساالرانه تربیت شدیم .حتی خودِ زنهای فمنیست ایرانی هم بیآنكه بدانند ،ضد زن هستند. اما انقالب سکسی یعنی چه؟ نشانههای این انقالب كه از دههی هشتاد دیده شده ،چیست؟ اگر توجه كنید ،نوع ستکسها نستبت به قبل عوض شتده استت .پیشتر ستکس ،سنتی اجرا میشد یا صتترفن دگرجنسخواهانه بود ،حاال اما انواع فانتزیهای ستتکس تی و ستتکس گستتتردهی همجنسگرایان را شتاهدیم .قبلن ترس بستیاری از بارداری وجود داشتت ولی حاال زنان میدانند كه میتوانند سقط جنین نیز بکنند .همچنین در گذشتته بسیار كم پیش میآمد كه دو زوج بی اینكه عقد كرده باشند ،با یکدیگر زندگی كنند اما امروزه زوجهای بستیاری بدون ستند عقد در حال زندگی مشترک هستند و روابط خوبی هم دارند. تمامی این نشتانهها حاكی از یک انقالب جنسیست .البته در مثالهای باال قصد ارزشگذاری نداشتم و تنها
| 141ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
واقعیتها را بیان كردم .دلیل تمام این نشتانهها ،زندگی در برزخ بوده .ستیستتم مدرسته ،خانواده و دانشگاه كاملن مذهبیست و شما با درو بزرگ میشوید اما در فضای نت بعد از آشنایی با جهان لخت و آزادی كه با ذات انستانی شتما نزدیکی بیشتری دارد ،بی اینكه متوجه شوید ،آن نوع زندگی را میپذیرید و به نوعی آگاهی میرستید كه جامعه با آن مخالف است و همین تناقض باعث میشود تا در یک برزخ زندگی كنید و درون و بیرونتان هیچ شتباهتی به یکدیگر نداشته باشد .حاصل این تناقض ،گسترش و انبوه ریاكاریست. نستل تازه همین كه نخواهد مانند پدران و مادران خود ریاكار باشتد ،نستلی عصیانگر تلقی میشود كه تمام ارزشهای پیشین را زیر پا له كرده ،و از نُرم اخالقی جامعه خارج شده است. فروید معتقد بود كه اگر آزادی جنستی برقرار باشد ،جامعه و زندگی اجتماعی شکل نخواهد گرفت .اما در مقابل این نهر ،اعتقاد ماركوزه بر این بود كه اتفاقن اگر آزادی جنستتی برقرار باشتتد ،به جامعهای مدرن خواهیم رس تید ،او همچنین تأكید میكرد كه دنیا هرگز تجربهی آزادی جنستی نداشتتته استتت .با این نهریه، انقالب سکسی از اواخر دههی شصت قرن بیستم میالدی در اروپا و آمریکا كلید خورد و حدود شصت سال است كه از آن میگذرد .آنها در پروسهی این انقالب ،دستاوردهای بزرگی نصیبشان شد و البته ضررهایی هم كردند (ایدز و بیماریهای جنستی و )...كه در نهایت توانستند مشکالت زیستی آن را مهار كنند و حاال جامعهی سترحال ،شعفناک و لذتمحوری دارند .درحالی كه در جامعهی ما خبری از لذت نیست و مرگ بدل به نوعی ارزش شده تا از طریق شهادت به بهشت كذایی برسیم. اما چرا در همین دنیا زندگیِ متعالی نکنیم؟ زندگی نوعی فرصت است .فرصتِ سنگ و چوب نبودن ،یا به عبارتی غیر انستان نبودن .حاال كه شتانس داشتیم و انسان هستیم ،پس چرا لذت نبریم؟ در واقع از همین جهت استت كه برای فرار از نیهیلیسم انفعالی ،لذت را تعریف كردهاند .مثلن مركز هنر لذت است و اساسن به این دلیل آن را تولید میكنیم كه لذت ببریم .اثر بزرگ اثریستت كه به شما لذت ارگاسم بدهد و ارگاسم چیزیستت كه متاسفانه در جوامع مذهبی طرد میشود .نسل جدید اما دیگر چنین باوری ندارد ،با این قضیه كنار نمیآید و مذهب را منتقدانه بازخوانی میكند .در این بازخوانی متوجه میشتتود كه بخش بزرگی از اسالم دویست سال بعد از آن نوشته شده و انبوهی از آیات ربطی به اسالم و حتی مسیحیت ندارد و عدهای سودجو برای مهار سکس ،این تحاریف را تولید كردهاند؛ چرا كه میخواستند سکس را بدل به نوعی بیزینس بکنند .بعد از انقالب جنسی در غرب ،زمانی كه فضای جامعه از نهر سکسی آزاد شد ،عدهای سودجو از زن به مثابه ابزار استتتفاده كردند و این ویروس را در آگهیهای بازرگانی ،فیلمهای پورن و ...كار گذاشتتتند و اینگونه جهان را تحت ستیطرهی غیر معمول سکس درآوردند و در عینحال حرف زدن راجع به سکس را ممنوع كردند .مشتابه این شترایط یا بهتر استت بگوییم چندبرابر بدتر از این شرایط در ایران وجود دارد ،اما جوان ایرانی زیر بار این سلطه نمیرود و نمیتواند آن را قبول كند .این جوان از طریق اینترنت درمییابد كه جداستازی پستران و دختران از یکدیگر بعد از ستن به اصتطالح تکلیف ،بسیار احمقانه است و هیچ دلیل
علی عبدالرضایی | 142
منطقی پشتت آن نیستت ،پس در نهایت لباس را درآورده و طغیان میكند .مثلن شجاعتی را كه دختر دههی هفتادی خیابان انقالب به خرج میدهد از جنس همین طغیان است ،زیرا برعکس زنان دههی چهل_پنجاهی با حقوق خود و زندگی مدرن آشتتناستتت .در واقع انقالب جنس تی پیشتر در ایران اتفاق افتاده استتت .ویدا موحد صتترفن برای نابودیِ حجاب بر ستتکو نرفت بلکه برای اعتراض به تبعیض جنس تیتی ،حجاب را بهانه كرد .یعنی این دختر انقالبی فقط شتاستی بمب را كشتید .در اصل فمنیسم ایرانی از همین انفجار سکسی ،و حركت ویدا موحد آغاز میشود. قصتد ندارم بحث را اخالقی كنم ،ولی حتی دیگر پردهی بکارت نیز برای نستتل شتتورشتی دههی هفتاد ارزش چندانی ندارد ،آنها این پرده را ابزار ستتلطهی آخوندیستتم قرار نمیدهند ،زیرا دریافتهاند كه بکارت هستتت تا بازار آخوند رونق بیشتری بگیرد .مثلن خاتمی برای هر خطبهی صتتیغهای كه میخواند ،شتتش میلیون تومان پول میگیرد و اینگونه از ستتکس ستتوءاستتتفاده میكند و در كمالِ تناقض ،معتقد به جامعهی مدنیست! وقتی از حجاب حرف میزنیم ،یعنی پای نوعی شرم را به میان آوردهایم ،آخوندیسم معتقد است كه زن خوب ،زنی شترمنده استت كه پذیرفته جای كوس ،شرمگاه دارد و از اینكه زن آفریده شده ،خجالت میكشتتد .در گذشتتته اگر یک مرد ایرانی با زنی میخوابید ،بعد از اینكه از او لذت میبُرد ،با توهین طردش میكرد و عالوه بر آن ،خوابیدن این مرد با زنان متعدد برایش نوعی ارزش محستتوب میشتتد؛ اما در نقطهی مقابل اگر زن ایرانی با چند مرد رابطه داشتت به او لقب فاحشه میدادند .ولی جوان امروزی به برابری زن و مرد باور دارد و توهین به زنان لذتجو را تاب نمیآورد .البته انقالب جنستی ممکن استت مشکالت زیادی را به همراه بیاورد؛ ولی این طغیان در نهایت منجر به تشکیل جامعهی سالمی خواهد شد. آخوند مانع بزرگیستت برای مهار مشتکالت انقالب جنستی .چرا كه او نمیگذارد ستکس صحید در مدارس آموزش داده شتتود .چنانكه امروزه در ایران شتتاهد شتیوع بیماریهایی مثل ایدز هستتتیم و آن جوان ایدزی حتی خجالت میكشتد تا مشکلش را با پدر و مادر سنتی خود در میان بگذارد .در حال حاضر جای اینكه مجتمعی مانند «شهر نو» وجود داشته باشد تا بیماریهای جنسی كنترل شود ،كل شهر بدل به شهر نو شتده استت! در واقع از نهر انسانی ،دستهبندی وجود ندارد و روسپیهای زن و مرد غیر قابل تشخیداند و فقط دستتهبندی مذهبی در جامعه برقرار استت .به همین دلیل حق انتخاب از جامعهی ایرانی ستلب شده و حاال شتتاهد اجتماعی ضتتد مدنی در آنجا هستتتیم .زمانی كه از انقالب ستتاختاری حرف میزنیم ،منهورمان انقالبیست كه در فرهنگ و منش اتفاق میافتد .معنای انقالب محدود به اقتصاد نیست! فقر فقط مالی نیست و میتواند جنسی یا فرهنگی نیز باشد. وقتی حزبی معتقد به براندازیستتت ولی اعالم میكند كه با اعتقادات مردم كاری نداشتتته باش تید؛ یعنی اساسن در پی انقالب نیست ،یا به عبارت دیگر انقالبی كه این حزب خواستار آن است ،انقالبی سیاسیست نه ستاختاری .انقالب ستیاسی هم تغییری تکبعدیست و نمیتوان آن را انقالب تلقی كرد .در واقع فرهنگ
| 143ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
حال حاضتتر ایران ،استتتعداد داشتتتنِ حکومتی مدرن را ندارد و به همین دلیل ،امروزه ما مانند افغانستتتان و سوریه سوژهی غرب شدهایم! یعنی قدرت در ایران ،در دست نخبگان جامعه نیست و عدهای نادان بر كشور حکومت میكنند .اگر مستئلهی ستکس حل بشود ،دیگر بسیاری از مردان خیانت نمیكنند و زنان نیز درو نمیگویند .اكثر آخوندها مانند پیامبرشتان چند همستر دارند ،و این مسئله را بد تلقی نمیكنند و ایدهآلشان این استت كه حرمسرا داشته باشند .در حالیكه تنوعطلبی فقط بخشی از لذت است و زیستمان در آن اتفاق نمیافتد و انسانها صرفن از روی یکدیگر میپرند .در اصل تنها در احساس و عشق میتوان به لذت عمیق رستتید .با اینكه ذهن جوانان امروزی مدرن استتت و به این درک رستتیدهاند كه تمام انستتانها حق دارند لذتطلب باشند؛ اما هنوز از نهر عملی لذت را معادل تنوعطلبی قرار میدهند و مانند جوانان انگلیس ،سالم رفتار نمیكنند و این موضتوع باعث میشتود كه لذت عمیق را تجربه نکنند .این فقدان بر ستیاستت و سایر ابعاد اجتماعی نیز تأثیرگذار استتت .وقتی از انقالب ستتکس تی حرف میزنیم ،در واقع قصتتد داریم از آزادی بگوییم! زمانی كه زنان در خانه محدود شده باشند ،ریاكارتر میشوند و برای جزئیترین كارها نقشه میكشند تا از مرد انتقام بگیرند .مثلن اگر نگاهی به آمار خیانت در طی چند ستتال اخیر بیندازید ،متوجه میشتوید كه آمار خیانت زنان در جمهوری اسالمی بسیار باالتر از آمار زمان شاه است. همانطور كه پیشتر اشاره كردم ،زنان ذهن پیچیدهای دارند و اگر در جامعهای مثل ایران مدام به حاشیه رانده شتوند ،استتعدادشتان به مرحلهی شکوفایی نمیرسد .این در حالیست كه اگر یک زن ایرانی به غرب ستفر كند بستیار موفقتر از قبل خواهد شتد و استتعدادهایش را بیش از پیش نشان خواهد داد ،زیرا سیستم غرب زنان را محدود به آشپزخانه نمیكند .از دیگر نشانههای انقالب جنسی ،فعالیتهای گستردهی زنان در قیام دی ماه فرودستان بود كه به مراتب بیشتر از مردان ایرانی اكتهای خالقانهای انجام دادند .آنها در واقع دالورتر از مردان بودند و با اینكه میدانستتند در زندان اذیت میشتوند و به شتهرت هم نخواهند رسید ،بر سکوهای سراسر ایران تن را جامه كردند .در واقع آخوندها بیش از اینكه از اپوزیسیونهای خارج از كشور بترستند ،از این نستل عصتیانگر میترسند؛ چرا كه این نسل زیر بار ارزشهای واهی اسالم نمیرود و اهل پرستش است .چنین نسلی اگر كمی بیشتر مطالعه كند و پیگیر باشد ،نه تنها مشکالت انقالب جنسی را به حداقل میرساند بلکه نسل پیش از خود را نیز نجات خواهد داد. آخوندها جای مهار مشکالت این انقالب ،آن را در سال هشتادوهشت سركوب و در دی ماه نود و شش لوثش كردند .شتیوهی ستركوبشتان نیز دوآلیستم حکومتی بود .از حکومت ایدئولوژیک باید ترسید زیرا ناگزیر است كشور را به دو دستهی خودی و غیر خودی تقسیم كند و در چنین جامعهای محال است عدالت و طبعن آزادی برقرار شتود .جامعهی ما از درک گزارههای سادهی ترایایی فرهنگی عاجز بوده و نمیداند كه در چه منجالبی گیر كرده استت .صتدا و ستیما و روزنامهها نیز آب به آسیاب بالهت میریزند و با نویسش مقاالت ستطحی به این فرورفتگی تاریخی دامن میزنند .در واقع تنها منبع نویسش سیاسینویسهای ایرانی،
علی عبدالرضایی | 144
وزارت اطالعات و ستیستمهای جاسوسیست كه ارزش تحلیلی ندارد .اینها جامعهی حال حاضر را خوب نمیشتتناستتند و نمیتوانند آن را برآورد كنند .حتی نمیدانند كه مخالفان حال حاضتتر را دههی هفتادیها تشتتکیل دادهاند و باید ش تیوهی جنگ خود را متناستتب با تفکرات آنها تغییر دهند .اگر میخواهید راجع به تجربهی انقالب جنستتی در غرب بیشتر بدانید ،حتمن ستتری به مقاالت «آلفرد كینزی»« ،ویلهلم رایش» و «هربرت ماركوزه» بزنید .خواندن این مقاالت به ما كمک میكند كه در برابر مشتکالت جنستی از اشتباهات غرب درس بگیریم و دوباره تکرارشتتان نکنیم .همچنین به این درک برس تیم كه محال استتت تئولوژی وارد سیاست شود و محصولش جامعهای سالم باشد .باید آنقدر بخوانیم تا اشتباهات روشنفکران ایرانی در سال پنجاهوهفت را تکرار نکنیم .باید از نو همهچیز را پرسید ،همهچیز را ساخت.
| 142ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ایرانارشیسم چیست؟
یازده ستتال پیش كه تز ایرانارشتتیستتم را نوشتتتم ،عالوه بر بحث در رابطه با این تز ،و نشتتان دادن وجه اشتتراکمان با بحث ماركس در مورد انترناستیونالیسم ،نوع گاردی را هم كه با شوونیستها و جینگوییست های انگلیستی و ناستیونالیستم داریم ،مشتخد كردم .اما مسئولیت ما نسبت به منافع ملی چیست؟ چرا در وهلتهی اول برای ما منافع ملی و ایران مهم استتتت؟ چرا فکر میكنیم در این دورهی تاریخی و با توجه به شترایط حاكم ،پیشتنهادهای ایرانارشتیسم میتواند به ما كمک كند؟ اساسن ایرانارشیسم چگونه حکومتی را برای بعد از براندازی و چه مدل ستاختارهای ستیاستی را پیشتنهاد میدهد؟ مدل خاصی از ساختار سیاسی كمونتالیستتتم (جز در مستتتائتل فرهنگی) را در روژاوا و در پیشتتتنهادهای موری بوكچین میبینیم ،ولی در نوكمونالیستتمی كه در ایرانارشتتیستتم آن را پیشتتنهاد كردهایم ،این ستتاختار مبنای آزادی پیدا میكند و ما در مینیستیستتمها این موضتوع را بستط داده و وارد جزئیات بیشتری شدهایم .طوری كه از لحا فرهنگی با فرهنگ ما كاملن همخوانی دارد .این سیستم ضد اقتدار و ضد دیکتاتوریست و برای جامعهی دیکتاتورساز ما كه از مال و محمد هم شتاه میستازد ،بسیار مفید است .البته مردم ما در حالی از محمد ،شاه ساختهاند كه محمد ضتتد شتتاه بود و كستتی را به عنوان جانشتتین برای خودش تعیین نکرد و به همه گفت كه بعد از من رایگیری كنید .اما تشتیع این ستیستتم را هم پادشاهی كرد؛ چون ایرانیها معمولن سیستم دیکتاتوری را در همهی امور وارد میكنند .آنها فردپرستتند و از شخد یک خدا میسازند و در اصل خدا-انسانانگارند .از این بابت ساختار ایرانارشیسم علیرغم حس ملیگرای خودش ضد اقتدار است ،یعنی گارد و انتقاد خودش را نسبت به اقتدار كالسیک و شاهساز مطرح میكند ولی این موضوع باعث نمیشود كه نسبت به وطنش و جهانوطنی حستی نداشته باشد .ما به شدت به جهانوطنی معتقدیم ولی بیش از جهانوطنی به وطندوستی عالقه داریم و جهانوطنی نباید باعث شتود كه نسبت به منافع وطنمان بیتفاوت باشیم .ما با احزاب چپ و تودهایها كه جهانوطنی را با وطنستتیزی اینهمان كردند ،فرق داریم و استتاسن ضد وطنستیزی هستیم و هر كستی را كه كوچکترین دشتمنی با ایران داشتته باشد و بخواهد بین شهروندان ایرانی فاصله بیندازد ،از خود دور میكنیم .در اصتل ما به پستاستوستیالیسم و پساآنارشیسم نزدیک هستیم و در عینحال قرائتهای خاص خودمان را در امور مختلف داریم.
علی عبدالرضایی | 141
همانطور كه در اوایل بحث گفتم من یازده ستال استت كه ایرانارشتیسم را مطرح كردهام و بیستوپن ستال برای شتناستاندن آنارشتیستم فعال بودهام .این در حالیستت كه در آن زمان حتی روشنفکران ایرانی، آنارشتتیس تم را هرجومرجطلبی معنی میكردند .البته این توطئهای بود كه مالها ،روشتتنفکران و بهخصتتوص حزب توده با ترجمهی كتابهایی دربارهی آنارشتیسم كلید زدند و معنای آن را تحریف كردند ،آنها بیشتر كتابهای كستانی را ترجمه میكردند كه در اروپا ضتد آنارشتیستم بودند .آنارشیسم جنبهی رادیکال دارد و استاستن آنارشتیستتهای رادیکال به فکر پیروزی زودرسند و حتی از ترور ،تهاهرات خشن و هر سیستم براندازی استتفاده میكنند ،چون ضد دولتند و حکوت را حق مردم میدانند .در آن زمان دولت را به عنوان نهمبخش تعریف میكردند ،اما طبق تجربهی االن بستیاری از دولتها در خدمت سترمایهداری هستند و در واقع دولت كارگزار مراكز بانکی و سرمایهداریست و این موضوع در تمام دنیا ثابت شده ،و حتی دولتی كه ماركسیستها از آن حرف میزدند ،در نهایت منجر به چیزی جز دیکتاتوری نشد .در كل از این بابت ما نگاه دیگری به قضتیه داریم و شتعار اصلی ما انقالب شعوریست .من به تمام ایرانیها توصیه میكنم كه مطالعه كنند و به شتناختی از ستاختارهای سیاسی برسند؛ زیرا اگر احزاب مختلف مثل اصولگراها ،اصالحطلبها، اقتدارگراها و ...از ما ستوءاستتفاده میكنند ،دلیلش این است كه ما ساختارهای سیاسی را نمیشناسیم و در اینباره مطالعه نکردهایم كه بتوانیم از این ستاختارها پیشتنهاد بگیریم و یک ستاختار سیاسی ایرانی را تعرف بکنیم .ایرانارشتیستم یک تز سیاسی ایرانی است و برای اولین بار یک ایرانی زحمت كشیده و وارد جزئیات شده و به ساختارهای سیاسی مختلف ،با توجه به زاویهدیدهای ایرانارشیستی نگاه میكند. اخیرن در توئیتر طرحی دادیم و از ترامپ خواستیم كه برجام را لغو كند ،و این سوال برای خیلیها پیش آمد كه چگونه ممکن استتت آنارشتتیستتتها از ستترمایهداری دفاع كنند؟ این عده هنوز نفهمیدهاند كه ما از سترمایهداری دفاع نمیكنیم؛ كما اینكه من حدود دو سال پیش در كتاب «آنارشیستها واقعیترند» و بعدها در كتاب «كارناوالهای انتخاباتی» موضتتتع خودم را مشتتتخد كردهام و قبل از هر ایرانی دیگری در مورد سیاستهای ترامپ قبل از پیروزیاش در انتخابات آمریکا نوشتهام و در رابطه با نهام سرمایهداری و حوزهی دیدی كه ترامپ نستبت به دنیا دارد ،بحث كردهام .ما باید به منافع خودمان توجه كنیم .در حال حاضر مردم ما در زیرزمین جهان استتیرند ،مردمی كه گروگان یک حکومت مالشتتاهی هستتتند .استتم این حکومت را حکومت مالشتاهی گذاشتتهام زیرا از نهر من ،ما گرفتار یک حکومت مالشاهی هستیم و جمهوری اسالمی بیشتر شتبیه شتوخیستت .ما نیز ادبیات ستیاسی خودمان را داریم و اینها كلمات من هستند كه شناسنامه دارند .مثلن وقتی میگوییم جاعش ،مادرستید ،مالگایی ،مالشتاشتی و ...دربارهی تکتکشان بحث تئوریک داریم و اینگونه نیستت كه صترفن فقط از زبان كثیف استتفاده كرده باشتیم .البته آدمهای سطحی كه دارای اخالق اسالمی هستند ،نگاهی منفی به این كلمات دارند .مثل كل چپیهایی كه از سوسیالیسم اسالمی پیروی میكنند .استاستن هیچ ستوسیالیست مسلمانی ربطی به كمونیسم اروپایی ندارد ،ما با كمونیستهای اروپایی
| 141ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
وجه اشتتراک زیادی داریم ولی وجه اشتتراكی با كمونیستتهای ایرانی و روسی كه مشتی ابله و مرتجعند، نداریم .آنهایی كه میگویند ایرانارشتیستت هستند باید بسیار مطالعه كنند و بحثهای ما را بشنوند ،چرا كه شتاید اصتلن مخالف این بحثها باشتند .یکی از بحثهای كلیدی ما كوچک كردن حکومت مركزی است؛ زیرا ما یک سایهی بلند نمیخواهیم كه مثل پدربزرگ یا پدرخوانده باالی سر ما باشد .حکومت مركزی مثل یک دفتر مركزیستت و ما میخواهیم هر شتهری (نه هر استتانی) یک حکومت مستقل به مثابه یک كانتون داشته باشد و این شهر یا حتی بخش ،باید مستقل و تولیدكننده نیز باشد. اما آیا ما صترفن در حال ستاختن یک حزب هستیم؟ آیا ما حزبی درست میكنیم تا قدرت را در دست بگیرد؟ آیا مثل اكثر احزاب ستتیاستتی ایران كه به فکر رستتیدن به حکومتند ،فکر میكنیم؟ آیا ما رهبری را انتخاب كردهایم كه در آینده نخستتوزیر یا رئیسجمهور شتود؟ نه .ایرانارشتتیستتتها هرگز قصد حکومت ندارند؛ زیرا این موضتتوع با فلستتفهی آنارشتتیستم همخوانی ندارد و ما استتاستتن مشتتاوران مردمیم .در واقع آنارشتیستها چپهای واقعی ،تنها اپوزیسیون یک حکومت و رفرمیست به معنای واقعی كلمه هستند .شما وقتی میخواهیتد قدرت را در دستتتت بگیرید منافعی را دنبال میكنید و منتقدی كه منافع خاص خودش را دنبال كند ،منتقد واقعی محسوب نمیشود .معمولن همهی احزاب سیاسی در پی به دست آوردن قدرتند و میخواهند رئیسجمهور آینده بشتتوند ،برای همین از حکومت وقت انتقاد میكنند و مدام در حال رقابتاند تا رای بیشتری جمع كنند .ولی ما دنبال رای گرفتن و به رای گذاشتتن خودمان نیستیم ،ما خود رای هستیم و به مردم كمک میكنیم تا بهترینها را انتخاب كنند و وقتی كه حتی ستتیستتتم بهتر انتخاب شتتد ،منتقدش میشویم تا آن سیستم خودش را اصالح كند .منهورم این است كه ایرانارشیستها دائم منتقدند ،بدون اینكه در پی به دست آوردن قدرت باشند .در واقع كار ما انتقال آگاهی به مردم است و به همین دلیل شعار انقالب شتعوری را سر میدهیم .فلسفهی آنارشیسم بر پایهی ضد رئیس و ضد سرور بودن بنا شده و ما در پی رهبر نیستتیم .اما حاال باید چهكار كنیم؟ ما بحثهایی در نوكمونالیسم داریم كه توضید میدهد چگونه دمکراسی از پایین اتفاق میافتد و بهطور مستتقیم اِعمال میشتود .اساسن دم کراسی مستقیم چیست؟ تاویلی كه اغلب شتما از دمکراستی دارید ،دمکراستی غیرمستقیم است .شما نماینده انتخاب میكنید ،مثلن شهری با جمعیت هفتادهزار نفر وجود دارد كه چهلهزار نفرشان به یک كاندید رای میدهند و او را راهی مجلس میكنند ،اما در این میتان ستتتیهزار نفر بتاقیمتانده در نهر گرفته نمیشتتتوند .نمایندهی منتخب به مجلس میرود و با نمایندگان دیگر جمع شتده و مجلسی را میسازند ،در این بین قوانین مختلفی به تصویب میرسند و افرادی هم به عنوان وزیر و نخستتتوزیر و ...انتخاب میشتتوند ،اما اینجا هم دوباره دمکراستتی غیرمستتتقیم شتتکل میگیرد و باز هم شتما بهطور مستتقیم قانونگذار نیستتید .در نوكمونالیسم دمکراسی مستقیم را داریم و این یعنی هر وقت قانون نقض شود ،شما چهار سال یا مثل انگلستان شش سال منتهر نمیمانید كه پیشنهادتان را مطرح كنید .در این ستیستم بالفاصله میتوانید تاثیرگذار باشید .اساسن تمام ساختارهایی كه ما در موردشان
علی عبدالرضایی | 144
بحث میكنیم به روز شتتتده و مربوط به جوامع امروز و آخرین تجربههای انستتتانیاند و در حال حاضتتتر میتوانند تنها راه پیروزی ما باشند؛ زیرا این ساختارها آنقدر پتانسیل دارند كه ایرانیها را برای همیشه از شر دیکتاتوری ،اتوریته و اقتدار نجات دهند .معمولن وقتی در ایران بحث حزب میشتتود ،مردم فکر میكنند كه حزب یعنی عدهای سنگ خودشان را به سینه میزنند و به دنبال قدرت ،مقام و پول هستند ،اما این مسئله در رابطه با آنارشتیستتها صدق نمیكند زیرا آنها در هیچ كجای جهان به دنبال قدرت و مقام نیستند .ما حتی در مجلس هم نماینده نخواهیم داشتتت و این در حالیستتت كه میتوانیم این كار را بکنیم .اپوزیستتیون بودن یعنی نقش اصالحی و نقش روشنفکری داشتن .در واقع هر روشنفکر ،شاعر و نویسندهای آنارشیست است چرا كه روشتنفکر نقش اصتالحی دارد ،او مدام انتقاد میكند؛ چون میخواهد جهان بهتری داشته باشد .در نتیجه میتوان گفت كه استاس آنارشتیستت ،انتقاد است و وقتی میگویم تنها چپهای واقعی آنارشیستها هستتتند ،چپ معنای منتقد را میدهد .به جرات میتوان گفت كه تنها اپوزیستتیون واقعی نیز آنارشتتیستتتها هستتند؛ زیرا اپوزیستیون در اصتل به معنای مخالف استت نه به معنای بدیل قدرت .آنارشیستها جانشینی قدرت را نمیخواهند چرا كه اگر در پی قدرت باشتند و بخواهند بدل به رئیس شوند و ساختارهای سیاسی را در دستت بگیرند و اعمال اتوریته كنند ،دیگر آنارشتیستت نیستتند .پس اساسن به دست آوردن قدرت با آنارشتیسم همخوانی ندارد .اگر بحث حزبی میكنیم و میخواهیم جمعیتی صاحب صدا داشته باشیم ،به این دلیل استت كه چنین جمعیتی میتواند اعمال فشتار كند و ستیستتم را درست كند .در حال حاضر ما توسط گروههایی كه خودشتان را برانداز میدانند مدام ستانسور میشویم و این در حالیست كه آنها از بحثها و حتی استامی ما استفاده میكنند! اما چرا اسم ایرانارشیسم حذف میشود؟ چون آنها این تز را نمیشناسند و حال مطالعه كردن هم ندارند و كوركورانه ستعی دارند فضتاستازی كنند .مثلن میگویند فالنی ایرانارشیست استت ولی از ترامپ حمایت كرده! آنها نمیفهمند كه ما از ترامپ و هیچ سرمایهداری حمایت نمیكنیم ،ما فقط از ایران و چیزی كه به نفع مردم استت ،حمایت میكنیم .ممکن است دو گرگ به جان هم بیفتند .یکی گرگ نزدیک باشتتد و دیگری گرگ دور ،منطق و ستتیاستتت میگوید كه باید اول گرگ نزدیک را از بین برد چرا كه در حال دریدن استتت ،و اگر از پس گرگ نزدیک بربیایید ،گرگ دور اول به او غالب میشتتود و در نهایت نابودش میكند .البته ما در هر شتتترایطی گرگستتتتیزیم اما اول باید گرگی (مالئیستتتم ،مالشتتتاهی و جمهوری استالمی) كه دارد مردم را میدرد و منافع ملی ما را از بین میبرد ،نابود شود .پس ما از هر امکانی برای تحقق این خواستته استتفاده میكنیم و در صتورتی كه الزم باشتد وارد معامله میشتویم .ما مسلمان و ایدئولوژیک نیستتیم و شتیوهی خر رنگكنی را پیشته نخواهیم كرد .اینكه به درو ادعای استقالل و آزادی بکنیم و در عینحال ،انگشت روسیه از شمال و انگشت چین از جنوب در كون ما باشد و دو استعمار كثیف ما را چپاول بکنند ،تنها از حکومت مادرستید جمهوری استالمی ستاخته استت .ما ترجید میدهیم با آمریکا تعامل داشته باشیم و مثل ژاپن و كره جنوبی و یا حتی مالزی بشویم .ایرانی كه اینهمه استعداد ژئوپولتیک و
| 149ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ژئواكونومیک و در عینحال استتعدادهای انسانی فراوانی دارد ،چرا باید از بین برود؟ ساالنه حداقل یکونیم میلیون مغز از كشتتور خارج میشتتوند ،این عده چه كستتانی هستتتند؟ كانادا و استتترالیا در صتتورتی مهاجر میپذیرند كه فرد موردنهر تحصیلكرده و فوق لیسانس به باال باشد .چرا مغزهای ما از ایران میروند تا آنجا كار كنند؟ مگر آنها سرمایهی ما نیستند؟ تمام روشنفکرهای ژنی ما از كشور رفتهاند و آنهایی كه ماندهاند، یا كشتته شتدهاند و یا حاشتیهنشتین هستتند .این یعنی ضرر! اصلن من چرا باید اینجا باشم و طی سه سال گذشتته با اینترنت برای شتتاگردانم كارگاه شتتعر برگزار كنم؟ من در تمام دنیا كالس برگزار میكردم و اغلب بچههای ایرانی مدام به من میگفتند كه چرا ما نباید از كالسهای شتتما استتتفاده كنیم؟ در واقع كار تلگرامی من اینگونه شتروع شد .وقتی با نسل جدید آشنا شدم و معضالتشان را دیدم ،متوجه شدم معضالت آنها نستبت به هجده ستال پیش فجیعتر استت ،چرا كه ستیستم حاكم در آنجا كثیف و ضد انسانیست و برای همین ما حتی به عنوان وطندوست هم نه ،بلکه به عنوان انسان آغاز به اعتراض كردیم .به این علت در قیام فرودستتان كالجیها نقش مهمی داشتند و نوع شعارهایی كه انتخاب میشد به شدت رادیکال بود و ما لحهه به لحهه از ششم دی ماه تا زمانی كه قیام سركوب شد ،در نبض جریان بودیم .من در آن پروسهی زمانی هر روز بیانیه میدادم و مدام علیه آتشبار فکری اصتتالحطلبان مینوشتتتم و طی همان ده روز كتابی نوشتتتم كه بعدها به نام «فراداستتان فرودستان» منتشر شد .ما به دنبال قدرت نیستیم چرا كه آتشبار انتقادی ما قدرتمند است .ما فقط به مردم كمک میكنیم كه دوباره فریب نخورند و اساسن كار یک حزب سیاسی همین است. از دید من ،ما تابهحال حزب ستیاسی به معنای واقعی كلمه در ایران نداشتهایم .البته حزبی به نام حزب توده داشتتیم كه با گذشت زمان تبدیل به سازمان جاسوسی شد و از ماهیت یک حزب فاصله گرفت .بقیهی احزاب هم كار حزبی نکردهاند .كار حزبی یعنی گفتوگو با مردم ،تزریق شعور سیاسی و كار فرهنگی كردن. البتته حزب توده قبل از انقالب كارهای مثبتی را انجام داد ،مثل ترجمهی برخی از آثار ادبی ،ولی این حزب به جای اینكه فرهنگ را عوض كند و شتعور ستیاستی را باال ببرد ،اعضایش را تربیت كرد تا در آموزش و پرورش و ارتش كار جاستوستی بکنند .متاسفانه اغلب تودهایها افسران ارتش بودند و این در حالیست كه افسران ارتش باید شدیدن ملیگرا و در حال دفاع از منافع ملی كشور باشند .اما افسران تودهای كار جاسوسی میكردند و به روسیه اطالعات میدادند .چرا؟ چون فکر میكردند روسیه كشوریست كه قرار است جهانی شتود و سوسیالیسم روزی تمام جهان را تسخیر خواهد كرد و به راحتی با این چرندیات فریب میخوردند. این در حالیستت كه ما دیکتاتورتر از استالین و استعماری كثیفتر از استعمار روسیه نداشتهایم .استالین هم همان كستتتی بود كه زبان روستتتی را بر خالف شتتتعارهایش همهگیر كرد .در حال حاضتتتر هم با تعریف سوسیالیسم اسالمی ما به جمهوری اسالمی رسیدیم .به هر حال كار ما این است كه با مردم گفتوگو كنیم و تاثیرگذار باشیم .احزاب ما ( احزاب حکومتی و احزاب غیرحکومتی) فقط به فکر رای گرفتن از مردم و مدام در حال مبارزات خودشانند و اساسن به فکر مردم نیستند .آنها اغلب میخواهند بعد از براندازی حکومت
علی عبدالرضایی | 122
را در دستتت بگیرند و در اینباره حرف میزنند كه ما چگونه بر شتتما حکومت خواهیم كرد! همین حاال هم كسی تز مبارزاتی نمیدهد و دربارهی چگونه عمل كردن كمکی نمیكند .آنها تنها از پیشنهادات و چگونگی حکومت بعد از براندازی میگویند ،پیشتنهاداتشان بد هم نیست ولی اغلبشان به فکر قدرتند ،نه مردم و این همان چیزیستت كه ما فریاد میزنیم .برای همین آنارشیسم مهمترین و اساسیترین پیشنهاد برای ایرانی هاستت؛ زیرا ابدن در پی قدرت نیستت .هر وقت كستی با داعیهی آنارشیسم خواست رای جمع كند ،دیگر آنارشتیستت نیستت .در حالت كلی كسی نمیتواند ادعا كند كه ما سنگ خودمان را به سینه میزنیم و دنبال قدرت هستیم ،چرا كه این مسئله خالف مرام ماست.
| 121ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آیا ایرانارشیسم همان آنارشیسم است؟
وجه اشتراک ایرانارشیسم با تمام نحلههای آنارشی در ایدهی رهبرستیزی و مخالفت با حکومت مركزی قدرتمندیستت كه استتعداد توتالیتر شدن دارد .در واقع ایرانارشیسم معرف ساختاری سیاسیست كه دولت مركزی در آن پتانسیل رفتن به سمت دیکتاتوری را نداشته باشد .درست است كه ایرانارشیسم به كمونالیسم نزدیک استتت و من پیشتتنهاداتی از كمونالیستتم موری بوكچین گرفتهام ،اما كمونالیستتمی كه من از آن حرف میزنم با كمونالیستم بوكچین متفاوت استت و در نهایت به نوكمونالیسم ختم میشود .من با موری بوكچین در ایدههای دیگر كمونالیسم نهیر فضای سبز و توجه به طبیعت اشتراک نهر دارم .به همین دلیل ایرانارشیسم توجه ویژهای به طبیعت و زندگی دارد و من این مس تئله را با توجه به شتترایط اقلیمی ایران در نهر گرفتهام. ظلمی كه در دهههای اخیر از نهر ژئواكونومیکال به ایران شتده ،این استت كه تمامی روستاها در ایران نابود شتدهاند .علت این نابودی چیزی جز تمركز قدرت و مدرنیزاستیون در شهرها و بیتوجهی به روستاها نبوده استت! در این چند دهه روستتاها را بخشتی از شهر در نهر گرفتهاند ،زیرا هیچ دركی از مدرنیزاسیون روستا ندارند .روستتا باید كاملن مستقل و در قالبی مدرن ارائه شود .در فرهنگ ایرانی ،مدرنیزاسیون برای روستایی كه به كشتاورزی مشتغول بوده؛ پایان كشاورزی معنا شده و چنین تعریفی فاجعه است .ما چهطور میتوانیم مدرنیزاستیون و كشتاورزی را كنار هم تعریف كنیم؟ یعنی چهكار كنیم كه در روستتا تمامی امکانات شهری وجود داشتته باشتد ولی در عینحال شاهد تولید و كشاورزی هم باشیم؟ چگونه ساختار بدوی در روستا را مدرنیزه كنیم؟ یکی از اصتلیترین بحثهای ایرانارشتیستم همین مستئله استت .مثلن ما در گذشته فلسفهی كدخدا را در روستتاها داشتتیم .قستمتی از كاراكتر این كدخدا ظالم بود؛ ولی در واقع شما در كنار این ظلم، نوعی ارتباط مستتتقیم هم با كدخدا داشتتتید .این موضتتوع در قالبی مدرن میتواند تحت عنوان «شتتورا» نام بگیرد .در تعریف شوراهای محلی ،ما دولتهای محلی را هم تعریف میكنیم .دولتهایی با كارگردانی مردم؛ یعنی مردم هر لحهه توانایی تغییر دولت را دارند .مثلن شتتهری مثل الهیجان را در نهر بگیرید ،الهیجان از روستاهای متعددی تشکیل شده كه مدیریت آنها در مركز الهیجان قرار دارد .در تقسیمبندی جدید ،كاراكتر كدخدا از روستتا گرفته شده و یک نمایندگی تحت عنوان نیروی انتهامی ،نقش كدخدا را ایفا میكند ،با این تفاوت كه وجههی مردمی ندارد و مردم نمیتوانند در آن ایجادِ تغییر كنند؛ چون نیروی انتهامی زیرشاخهای از دولت محستوب میشتود و مطمئنن اتوریتهی حکومت را در روستا اعمال خواهد كرد و همه میدانیم كه
علی عبدالرضایی | 122
دولت فعلی كشتتور ما قرار نیستتت دولتی صتتالد باشتتد .اما چگونه میتوانیم دولت را مردمی كنیم و چگونه میتوانیم مردم را بدل به دولت بکنیم؟ این دو مقوله ساختارهایی هستند كه ایرانارشیسم را با تمام نحلههای آنارشیستی متفاوت میكنند و در واقع آنارشیسم را به نوكمونالیسم پیوند میزنند .یعنی آنارشیسمی داریم كه با توجه به خصتتاید ژئواكونومیکال و ژئوپلتیکِ ایران پیش میرود .اما برای اینكه ایران را به ستتمت خودِ واقعی ایران ببریم ،باید به بعد فرهنگی ایران هم توجه كنیم. نوكمونالیستم چیستتت؟ برای درک نوكمونالیستم باید در ابتدا به كمونالیستتم بپردازیم .تابهحال در ایران تعریفی مشخد از كمونالیسم ارائه نشده ،درست است كه اشخاصی در نقد و نقض آن مقالهها نوشتند ،ولی هیچ ترجمهای از بحثهای جدی و تئوریک موری بوكچین با محوریت كمونالیستم در دست نداریم .موری بوكچین با توجه به مدرنیته و عقلخدایی ،قسمتی از نهرگاههای ماركس را تحلیل میكند و كمونیستها در مواجه با این نقد ،بهجای اینكه حول كمونالیسم گفتمان تولید كنند؛ به نقد كلیت كمونالیسم میپردازند و از كنار آن رد میشتوند .من با توجه به شترایط اقلیمی ایران ،جو جدیدی به كمونالیسم دادهام و از حدود سال 2221تحت عنوان نوكمونالیستتم ،دربارهاش بحث كردهام .در این بحثها اول به این موضتتوع پرداختهام كه كمونالیسم چه نوع نگاهی به سیاست ،فرهنگ ،استعمار و استبداد دارد .در حالی كه اغلب شما بحثهای من را دربارهی ایرانارشتیستمی كه مربوط به قبل از براندازیستت ،شنیدهاید ،حاال میخواهم به تز «ایرانارشیسم بعد از انقالب» بپردازم .استاستن استتعداد ایرانارشتیستم در مواجه شدن با فن كشورداری ،بعد از براندازی مشتخد خواهد شد .در این برههی زمانی متوجه خواهید شد كه ما چگونه با نوكمونالیسم برخورد میكنیم و چگونه روستاها بدون اینكه خصلت تولیدی خودشان را از دست داده باشند ،مدرن میشوند .مثلن قسمتی از زمینهای زراعی گیالن بدل به كارخانهجات و مناطق مستکونی شتده؛ اما این رویکرد برای روستا كاملن احمقانه است .ما میتوانستیم این مناطق را به شهرهای دیگر یا قسمتهای غیر زراعی گیالن انتقال بدهیم تا به قسمت تولیدی روستاها ضربهای وارد نشود .این مسئله نشان میدهد كه در ایران دركی از ژئواكونومیکال وجود ندارد .ما در ایرانارشتیستم ،عالوه بر اینكه به طبیعت و زیستت توجه میكنیم ،نزدیکی خاصی هم با حزب ستتبز( )green partyداریم .در این برهه از زمان ،با توجه به مستتائل محیط زیستتتی و فاجعهی دفن زبالههای اتمی روستیه در ایران و نقش جمهوری استالمی به عنوان بانی اصلی تخریب محیط زیست ،نقش ایرانارشیسم میتواند كاملن حیاتی باشد .ما تابهحال در ایران حزبی مثل ایرانارشیسم نداشتهایم ،پس نگهداری از آب ،خاک و هوا بدل به یکی از بزرگترین پروژههای ما میشتود و موضوعات و موارد اینچنینی بعد از براندازی در قانون استاسی هدفگذاری خواهند شد .اما چگونه باید هدفگذاری كنیم؟ اساس هدفگذاری ما بر آزادی ،رفع تبعیض و آزادی مطلق بیان است .ما نباید حد و مرزی برای آزادی بیان در نهر بگیریم .در كمونالیستتمی كه روژاوا آن را تجربه میكند ،با آزادی مطلق بیان طرف نیستتتیم و این بزرگترین ضتتعف آنهاستت! مثلن اگر كسی قصد چاپ كتابی را در كوبانی داشته باشد ،باید از هیئتی مجوز چاپ بگیرد .پس
| 123ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
در آنجا نیز با نوعی ستانسور مواجه هستیم .ولی نوكمونالیسمی كه من از آن در ایرانارشیسم حرف میزنم، به آزادی بیان بدون هیچ حد و حصتری معتقد است .در این ساختار سیاسی هر كسی میتواند بازی دلخواه خودش را داشتته باشد؛ به شرطی كه مزاحمتی برای بازی آندیگری ایجاد نکند .مثلن ما نمیتوانیم مسلمانی را از روزهداری منع كنیم؛ چون او بازی خودش را دارد .ولی اگر این مسلمان روزهداری را به شخد دیگری تحمیل كند ،با او مقابله خواهد شد چون مزاحم بازی آندیگری شده است. مهمترین قسمت ایرانارشیسم كه این ایده را بدل به یک ایدهی اولتراناماركسی میكند ،نگاه ایرانارشیسم به انترناسیونالیسم ماركسیست .در نهریهپردازی ماركس ،شما ردی از وطنستیزی را نمیبینید و در این میان با امر گلوبالیزیشتن همراه هستتید .دنیاوطنی یعنی زمین خانهی ماستت .اما اگر زمین خانهی ماستت ،كشور خانهتر استت و همینطور استتان و شتهر خانهترین! در اصل كسی كه وطن خودش را دوست نداشته باشد، طبیعتن به جهان هم اهمیتی نمیدهد .ما در این ایده ،به جهان بهعنوان زمینی مسطد نگاه میكنیم .برای مثال وقتی تلفن من در لندن اشکالی پیدا میكند ،مشکل من را شخصی در دهلی هندوستان حل خواهد كرد؛ پس من در كنار یک هندوستتتانی زندگی میكنم .در این مورد با زمین مستتطد روبهرو هستتتیم و مفهومی تحت عنوان نوگلوبالیستم را تعریف میكنیم .ایرانارشتیسم قصد دارد با این ایده ،نگاه طبقاتی و جو تبعیض (كه از تبعیض جنستتیتی به تبعیض قومیتی و انواع تبعیضها منجر میشتتود) را از میان بردارد تا جامعه به ستتمت آزادی مطلق حركت كند .به حرفهای من دقت كنید .ما با چند گزاره طرف هستیم ،گزارههایی كه زنجیروار بههم متصل هستند :از جهانوطنی به سمت وطندوستی ،از وطندوستی به سمت نوعدوستی و از نوعدوستی به ستتمت رفع تبعیض و در نهایت آزادی! اولین بار استتت كه در ایران با ستیاستتت برخوردی مینیمالیستتتی میشتود و آن را به كلیتی به نام ایران میرستاند؛ یعنی با ایرانارشیسم همهچیز تحت عنوان ایران نام خواهد گرفت و از نگاههای طبقاتی و نژادی و ...دور خواهیم ماند .باید بیشتر دربارهی نوكمونالیستتم بحث كنیم و تغییراتی را كه من در نهریات موری بوكچین دادهام ،مثل ایرانارشیسم كه ثبت جهانی شد ،ثبت كنیم. محوریترین بحث ایرانارشتیستم ،برخورد جزئی آن نستبت به مردم است و این مسئله منجر به تفاوت اساسی ایرانارشیسم با تمام حزبهای ایرانی شده ،در واقع سرمایه و سیستم ایرانارشیسم برخورد آن با مردم است؛ اما نه مردمی شعاری كه احزاب و ژورنالیستهای ایرانی از آن صحبت میكنند .ما در اصل خودِ مردم هستتیم .مثلن اگر در گروه تلگرامی حزب ایرانارشیسم عضوگیری شود ،یعنی گروه توسط خود مردم ساخته میشتود و مردم نیز هر لحهه بخواهند میتوانند گروه را خراب كنند .در ایرانارشتیسم مردم كارگردانند و با توجه به تخصتد خودشتان از طریق شتوراهای تخصتصی ،منطقه را كارگردانی میكنند .پس هر زمانی كه بخواهند میتوانند ایرانارشتیستم را كنار بگذارند؛ چون ایرانارشتیسم خودشان هستند .اصلیترین دلیل برای مخالفت دیگران با این ایدهی صتترفن مردمی ،این استتت كه راهی برای بازی با مردم در آن نمیبینند و مردم مستقیمن در جریان سیستم سیاسی قرار دارند و خود آنها این سیستم را شکل میدهند .شرایط ایرانارشیسم
علی عبدالرضایی | 124
برای ایران رهاییبخش است؛ زیرا چهل سال تجربهی خفقان ،معنای ارتباط را نابود كرده و حاال با بازیهای جدید ،جمهوری استتالمی در حال افشتتا شتتدن استتت .اگر شتترایط به این اندازه بحرانی نبود و میتوانستتتیم جمهوری استالمی را نادیده بگیریم ،تالش میكردم تا علت اصتلی شرایط فعلی ایران را به همه بشناسانم و آن علت هم چیزی جز ستنت هزاروچهارصتتد ستاله نیستت .در واقع به آیینی باور داریم كه ایرانی در آن به مثابه برده تعریف شتده و دلیل ستیدستاالری در ایران كنونی هم همین مستئله استت .در اصتل علت اصلی سیستم طبقاتی در كشورمان مالها هستند .مثلن در دورهی پهلوی ،رضا شاه خواستار یک جمهوری دمکراسی بود اما همین مالها در آن دوره به دلیل حفظ ستتاختار طبقاتی و خرافهپرستتتی كه اكس تیژن زنده ماندنش تان محستتوب میشتتد ،با این مس تئله مقابله كردند .پس در نهایت به این نتیجه میرستیم كه تا امروز ،با دخالت مستقیم مردم در حکومت مخالفت شده و اگر این روند ادامه پیدا كند ،آن جامعه همچنان بیمار خواهد ماند. وقتی در حال حاضتر سیاستِ فریب نقشی جدی را ایفا میكند و ما را به این شرایط رسانده ،بهتر نیست به ستمت سیاست صداقت حركت كنیم؟ سیاستی كه در حال حاضر راه حل مناسبیست و یکی از اساسیترین مباحث ایرانارشیسم محسوب میشود. در بستیاری از مواقع كه من موضتوعی را با توجه به مولفههای ایرانارشتیستم بررسی میكنم ،مخاطبان بحث من را به آن مولفهها (ستوستیالآنارشتیستم ،پستتآنارشیسم و )..نسبت میدهند ،اما در اصل من پیرو هیچكدام از این مولفهها نیستتتم ،ایدهی من ربطی به ذهنیتی كه ایرانیها از آنارشتتیستتم دارند ،ندارد .ما در ایرانارشتیسم ابتدا ایران را بیان میكنیم؛ یعنی با یک ایرانشهری مواجه هستیم .اما قبل از آن باید سواالتی را مطرح كنم .شتما چقدر ایرانویچ را میشناسید؟ چقدر از ایران و «خطهی خیر» شناخت دارید؟ هویتی را كه توسط اسالم تحریف شد ،میشناسید؟ آیا با زبان و تاریخچهی یونان آشنا هستید؟ عدهای میگویند ما هرگز فلسفه نداشتیم ،اما آیا واقعن به این موضوع باور دارید؟ جملهی «هرگز فلسفه نداشتیم» به هیچوجه نمیتواند منطقی باشتد .چهطور ممکن استت كه در دوران داریوش ،ما فلستفه نداشتته باشیم ولی برای حمله به آتن، ارتش بزرگی داشتته باشتیم و مردم آتن هم بهجای وحشت و فرار ،به تماشای عهمت این ارتش تکنیکال و مدرن بنشتینند؟ چگونه میتوان در صتنعت به این اندازه پیشترفت كرد ،آن هم بدون وجود فلستفه؟ اصولن شتاخههای مختلف علمی بههم مرتبط هستتند ،و شتما بدون داشتتن ذهنیت ،نمیتوانید در عینیت پیشرفت كنید .چهطور ممکن استت افالطون و ارسطو از یونان برای مطالعهی فلسفه به منطقهای به اسم اِراک (ایران) ستفر كرده باشتند ،ولی ما فلسفهای نداشته باشیم؟ پس ما به نسبت صنعتی كه در آن دوره داشتیم ،قدمهایی هم در فلسفه برداشتهایم .اما دلیل این بحثها چیست؟ در اینجا ما با خرد روبهرو هستیم ،خردی كه من آن را سوف مینامم و حاال این خرد گم شده ،خردی كه شخصی مثل شمس تبریزی را ساخته است .به نهر من این گمشتدن ستازندهی یک خیر و شتر است ،یک برخورد دوآلیستی كه جهان را برای ما دو تکه میكند و غرب و شتترق را در ذهن ما میستتازد .اغلب به این مستتئله دقت نمیكنند كه خطهی بین ایران و عراق،
| 122ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كاربردی جز تقستتیمبندی نفت هم دارد و اینكه چرا آمریکا در اولین حمله به عراق ،بهجای هدف گرفتن وزارت دفاع كه در مقابل مركز قدیمیترین اسناد تاریخی این كشور ،یعنی كتابخانهی ملی عراق قرار دارد، خود كتابخانه را هدف میگیرد؟ در مقابل این حمله ،هیچ تریبونی خبر مورد نهر را پوشتتش نمیدهد .اما عدهای از باستتانشناسهای آمریکایی ،با این كار مخالفت میكنند و برای اینكه روشنگری كرده باشند ،در اینباره چند مقاله مینویسند .در اصل ما با این بحثها به دنبال تاریخ گم شدهی خودمان میگردیم .تاریخی كه با خرافات جایگزین شتده و نتیجهی این خرافات ،ایران فعلی را برای ما رقم زده است .البته ما تا دورهی صتفوی و ورود شتیخ كركی تالش كردیم كه توستط ستوفیستها ،اسالم را تحریف كنیم و این تالش موثر بود .اهمیت ایرانارشیسم و نوكمونالیسمِ در دل آن ،توجهیست كه نسبت به تاریخ دارد .در واقع ایرانارشیسم با نگاهی تاریخی و زبانمحور مستائل مختلف را بررسی میكند .در تاریخ یونان نگاه فالسفهی ایرانی نسبت به زبان را سفسطه نامیدهاند زیرا اساسن فیلسوفان یونانی از درک چنین مقولهای عاجز بودند .مقولهای كه در عصتر معاصتر كستانی چون دریدا با آن معروف شتدند .اینها بحثهایی هستند كه ارتباط ایران با جهان را تعریف میكنند و چگونگی برخورد با آن را برای ما مشخد میسازند. گتارد متا قبلن در مواجهته با جهان مدرن ،گارد احمقانهای بوده؛ چون هیچكس اشتتتارهای به این دیستکورسهای تاریخی نکرده و در اصل كسی شناختی از ایران نداشته كه توانایی حل این مسائل را داشته باشتد .پس در این میان نقش ما مهم خواهد بود و استاستن نگاه ما به این مستئله به هیچوجه ناسیونالیستی نیست و جنبهی روشنگرانه دارد .مثلن غربیها مركز فلسفهی غرب را تاریخ یونان میدانند و اهمیت ویژهای به آن میدهند .در واقع تاریخ یونان همان تاریخ ماستتتت چون همانطور كه گفتم فالستتتفهی یونانی در بینالنهرین آموزش میدیدند .در اصتل یونانیها بیشتر از اینكه غربی باشتند ،شرقی هستند و این مسئله را میتوان از انطباقی كه با فرهنگ یونان داریم ،استتنباط كرد .مثلن ستوفیسم در یونان بسیار رواج دارد و شیخ گیالنی در آنجا دارای طرفداران زیادیست .ما تفاوتهای بسیاری با غربیها داریم؛ ولی تقریبن هیچ تفاوتی با یونانیها نداریم .و اگر عدهای از ما فکر میكنند كه با یونان متفاوت هستیم ،دلیلش عدم درک ما از جهان استت و این مستئله ،نتیجهی تالشهای جمهوری استالمی بوده تا ما در زیرزمین جهان زندگی كنیم .قبل از جمهوری استتالمی ،فرهنگ ایرانی در مركز قرار داشتتت و انیرانیها در حاشتیه بودند .ولی حاال تمامی منش جمهوری اسالمی بر پایهی انیرانیت است و تالش كردهاند ایرانی را به فراموشی بسپارند .فیلسوفهای یونان باستتان چون نمیتوانستتند زبانمحوریِ فالسفهی ایران را درک كنند ،با تحقیر از این باب كه فیلسوفهای ایرانی در ازای تدریس پول میگیرند ،به نقد آنها میپرداختند .غافل از اینكه فیلستوفان ما باورشان بر سفر و زیستت بود و راهی جز تدریس برای گذران زندگی نداشتتند .قبلن هم اشاره كردم ،سفسطه در واقع ایراد نیست و متاسفانه كسی هم این مهم را ریشهیابی نکرده است .عدهای به خاطر این موضوع ،فلسفهی ایران را ضعیف در نهر میگیرند ،در حالی كه همین نگاه زبانی یا سفسطه ،بعدها توسط اشخاصی مثل دریدا ،دوباره
علی عبدالرضایی | 121
در فلستفه احیا میشتود و یا در پستتمدرنیسم وقتی كه با مقولهی زبانخدایی مواجه میشویم ،رد پای این نگاه به چشتتم میخورد .اگر بخواهیم همین مقوله را ریشتتهیابی كنیم؛ باید به ادبیات كالستتیک در جهان برگردیم .در ادبیات كالستتیک با نوعی موهومخدایی روبهرو هستتتیم و در هر گوشتتهای از جهان ،تفکری دربارهی وجود نوعی خدا در آثار ادبی رخنه كرده بود .آلمان بعد از جنگ جهانی دوم ،با توجه به اینكه مجبور بود سبک معماری خاصی را برای پناه گرفتن مردم اِعمال كند ،جریانی را رقم زد كه به پستمدرنیسم در ادبیات بدل شتد .آلمان در آن برههی زمانی ،شروع به ساخت خانههایی مثل قوطی كبریت كرد و ساختار معماری كالستیک را بههم زد .در این میان ،با توجه به شترایط جوی آن دوره ،آمار خودكشی در این كشور باال رفت .بعد از گذشتتن از این برههی زمانی ،آلمانیها برای احیای زندگی شتروع به احیای سنت كردند و در این بازستازی ،دستت روی زبان گذاشتتند و این جریان دقیقن جریان ستفسطه در ایران باستان است كه بعدها در فرانسته توستط اشخاصی مانند دریدا و در آلمان دوباره شکل گرفت .بیشک اگر مخاطب خالقی خوانندهی این بحث باشد؛ در نهایت با پیگیری متوجه خواهد شد كه چرا عبدالرضایی ایران را به آنارشیسم پیوند میزند و چرا قدیمیترین آنارشیست را منصور حالج میپندارد .حالجی كه برای «انا الحق» و اهمیت «من» كشتته شتد و آنارشتیسم را در ایران معرفی كرد .همانطور كه روش فکری در ایران با مانی آغاز شده بود .مانیای كه بر یونانیان هم اثر گذاشتتت و شتتما میتوانید نتیجهی این تاثیر را با آتشتتکدههای مانویت در یونان ببینید .اگر دقت كنید بعد از ادیان ابراهیمی ،تمامی روشتتنفکرها اعم از مانی و زرتشتتت بدل به پیامبر میشتتوند .اصتتولن مقام زرتشتتت باالتر از یک پیامبر استتت كه بخواهند مذهب را به او نستتبت بدهند .پس چهطور میتوانیم در آن دوره زرتشتت را داشتته باشیم ،ولی فلسفه نداشته باشیم؟ بعدها كه مالها وارد ایران شدند ،با نسبت دادن حکمت و خزعبالت دیگر ،امثال مالصدرا را كه بویی از فلسفه نبرده و دیسکورسهای ظاهرن سنگینش را در پایهی دیپلم تدریس میكنند ،به عنوان فیلسوف ایرانی معرفی كردند .بحث اصلی ما بازنویستی ایران و ایرانیستت .وقتی من از گذشته حرف میزنم ،یعنی باید آن را دوباره نوشت و به مثابهی یک شتعر ،آن را كشف و از آن گرهافکنی كرد .زمانی كه من اهریمن را «اندیشهی بد» معنا میكنم ،از برتری ایران باستتان نستبت به شتیطانسازی و پرداختن به شیطان به عنوان یک ابژه حرف میزنم .ما با پرداخت به همین مستتائل استتت كه كوروش و اهورامزدا را معنا میكنیم؛ مواردی كه بعد از استتتعمار عربی به ابتذال كشتیده شتده و مخفی شدهاند .بعد از این استعمار ،با «صوفیسم» مواجه شدیم كه بازنویسی «سوفیسم» بود. مثلن علی را جایگزین مهر كردند! در اصتل صوفیسمی كه ما در ایران و مجاورت ایران با آن مواجه هستیم، ورژن اسالمی سوفیسم و خرد ایرانیست كه منشأ آن را به ابتذال كشاندهاند .به همین دلیل باید همهچیز را از نو بازنویسی كنیم .در این دوره ما با كوردهایی صوفیمآب مواجهایم كه از «حق» و «هو» حرف میزنند .البته در اصتل این اشتخاص از مهر و میترائیسم میگویند اما به دلیل اسالم حاكم بر جو حکومتی ایران ،خودشان هم دركی از پیشتینهی این مستائل ندارند .برای مثال شتمشتیر دو لبه چرا دست علیست؟ هیچكدام از سنی
| 121ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مستلکها كه تاریخ حقیقی استالم را نوشتتهاند و با اینكه علی را به عنوان خلیفهی چهارم میشناسند ،باور ندارند كه او شتمشتیر دو لبه داشتته استت .تمامی این شتباهتها بازی سوفیستهای ایرانی بود .مثلن آنها شتاهزادهای ایرانی را به عنوان زن حسین صحرای كربال معرفی میكردند ،در صورتی كه صرفن فقط یک زن زیبای ایرانی همراه حستتین بوده نه شتتاهزاده ،و یا حستتین را به تقلید از ستتیاوش ،بزرگ جلوه میدادند. سوفیستها همچنین در تعریفی كه از امام دوازدهم ارائه میدهند ،در اصل سوشیانت را به تصویر میكشند، البته بعدها مس تیحیت نیز این خصتتلت ستتوش تیانت را به عیس تا میدهد .تمامی این تعاریف یعنی ما نگاهی تاریخی به مفاهیم داریم و بر این باوریم كه برای شناخت و اشراف بیشتر نسبت به مسائل مختلف ،باید به گذشتتته برگردیم و خردی را كه از آن حرف میزنیم ،قبل از تمام این بازیها پیدا كنیم .امروزه ذهنیت ) (subjectivityاز بین رفته و تنها بُعد عینی ) (objectiveباقی مانده است .ما به دنبال نوعی احیا و نو كردن گذشتته هستتیم ،یعنی قصد داریم گذشته را احضار كنیم اما عالقهمند به گذشته نیستیم ،بلکه تنها مایل به نو كردن آن هستیم و در پی ساختن آینده .میخواهیم دیروز را كشف كنیم و خوب میدانیم چیزی كه در حال حاضتر داریم مشتتی خزعبل است كه افتخاری برای ما ندارد .ما به دنبال حکمت ایرانی هستیم؛ حکمتی كه شمس تبریزی را ساخته ،حکمتی كه فالسفهی یونان را به شهرت رساند .اگر كسی بخواهد ریشهی تاریخی ایرانارشیسم را بشناسد؛ باید به مباحثی چون میترائیسم اشراف داشته باشد و من فکر نمیكنم روشنفکرهای ایرانی به دركی از این موضتوع رسیده باشند .حتی شاعر ایرانی هم ادبیات كالسیک را نمیشناسد و وقتی از غزل و ستبک هندی حرف میزند ،بنیادیترین مباحث این نوع شتعر را نمیداند .در چنین شرایطی چهطور میتوان انتهار داشتت معرف علوم انسانی این كشور اشخاصی مثل زیباكالم و ا كرم نباشند؟ دو نفر كه جز نخبهكشتی و تخریب استتتعدادهای ایرانی از پس هیچ كاری برنمیآیند .البته نمیتوان این موضتتوع را نادیده گرفت كه بخش عهیمی از ورودیهای دانشتتگاه استتم و رستتمداری مثل دانشتتگاه تهران ،از بدنهی نهام و خانوادههای پاستدار و بسیجی هستند؛ ولی مطمئنن بین این افراد ،استعدادهایی هم وارد دانشگاه میشوند و در نهایت با ظاهرن استتاتیدی كه نام بردم ،راه به جایی نمیبرند .وقتی شتتخد فاالنژی مثل زیباكالم در دانشتگاه تهران علوم ستیاستی تدریس میكند ،نتیجهاش میشود همین مجلس و نمایندهها ،مجلسی كه هیچ تفاوتی با باغی كه مورد هجوم گاوها قرار گرفته ،ندارد (به یاد بیاورید نمایندهی مجلسی را كه در مواجهه با دو كلمهی «موزهی لوور» ،كلمهی «لوور» را نمیتوانستتتت بخواند) .فکرش را بکنید نمایندگان مجلس یک كشور ،هاج و واج به آسمان خیره شدهاند تا خدا تاالپی بر فرق سرشان پیاده شود .بهراستی آیا این نمایندگان ایرانی هستند و با ما هموطناند؟ ما كسی را به جنگ دعوت نمیكنیم؛ بلکه همه را به عیاشی فرامیخوانیم .از همه میخواهیم شادی كنند و به شتعف برسند؛ چون در این صورت است كه توان فکر كردن خواهند داشت .ذهن غمگین ،ذهنی كه از انواع و اقستام نیازهای اجتماعی دچار محدودیت شتده ،چگونه میتواند تفکری داشته باشد؟ در آن دورهای
علی عبدالرضایی | 124
كه ایران بودم یک آموزشتتگاه كنکور را مدیریت میكردم ،و با اینكه رفتار قاطعی داشتتتم ،ولی صتتداقت در روابط با دانشآموزانم همیشتته برقرار بود .در آن زمان من از رفتار دانشآموزان متوجه شتتدم كه اكثر آنها به خودارضتایی اعتیاد دارند .در واقع خانوادههای این دانشآموزان فکر میكردند كه فرزندانشان در حال آماده شدن برای كنکور هستند ،در صورتی كه آنها همهچیز را كیر و كوس میدیدند و در ذهنِ خود آزاد نبودند. این بند را مال و مالئیستم با رواج جاكشتی و لذتفروشتی بهوجود آورده و زن را به كاال تبدیل كرده است. همین مالها با شتترمگاه نامیدن كوس ،زن را از زنانگی شتترمگین كرده و زندگی را از ایران گرفتهاند .تمامی مواردی كه اشاره كردم یک دلیل دارد؛ آنهم چیزی جز عدم شناخت ما از سنت ایرانی و ایران باستان نیست. عدهای در این میان فقط مینویستتند كه ایرانیها قومی آدمكش بودهاند! كه اگر اینگونه استتت پس چهطور كوروش توانسته قوم چموش یهود را نجات دهد؟ كوروش از دل چه فرهنگی بیرون آمده كه یهودیان و كل جهان او را ستتتایش میكنند؟ چرا ما دیگر حرفی از آن فرهنگ و دین و میترائیستتم نمیزنیم؟ ما مهرداد و مهران و میترا را صتتدا میزنیم ولی اینها برای ما چیزی جز استتم نیستتتند .واژهی «مهر» را مقلوب كرده و «رحم» را بته جایش تعریف كردند ،رحم را بر وزن فعالن بردند و تبدیل به «رحمان» شتتتد و به ما گفتند رحمان همان «مهران» استت! «پارستی» و «پِرسی» نیز به «فارسی» و «فارت» تبدیل شدند و هر چه فحش به زبان عربی وجود داشتت ،بدل به استم فارستی كردند .من با داستانی به نام «شتر گاو گوسفند» كه در هر دو كتاب «بدكاری» و «تختخواب میز كار من» استت ،آن را آوردهام؛ به صتورت طنز به نقد اسامی عربی كه جز تحقیر و نگاههای ستکسیستی به زن و مرد چیزی ندارند ،پرداختهام .ما در ایران فردی مثل شفیعی كدكنی را داریم كه عربی را خوب میداند و خود را مستقل تلقی میكند؛ اما در اینباره سکوت كرده است .چرا؟ چون یک تودهایستتت و تودهای فعالیتی جز نخبهكشتی ندارد! مثلن فاشتیستتتی مثل مشتتایی را در نهر بگیرید كه تالش میكند تا مهدی موعود را به ستوشتیانت پیوند بزند و البته آنقدر احمق استت كه نمیداند سوشیانت آمدنی نیستت! ستوشتیانت در ذهن اتفاق میافتد و در واقع همان خرد و تفکر استت .ستوشیانت به مثابهی انستانیت است و اگر انسان به معنای واقعی ،به كمال برسد یعنی به سوشیانت رسیده .اما مالها این مفهوم را بدل به مهدی موعود و منجی جهان كردهاند! به نهرتان نجات جهان توستتط یک نفر ممکن استتت؟ چنین ایدهای بیش از اندازه دور از ذهن استت .حتی مالها دركی از اهریمن هم ندارند .اهریمن همان اندیشهی بد است .مثل ریاكاری ،دزدی و درو گویی كه سمت بدی دارد! اگر ما همهی این مفاهیم را درست بشناسیم و مطالعه كنیم ،به ایرانیت و در اصل به انسانیت نزدیک خواهیم شد .ما باید ایران و ایرانی را تحلیل كنیم .اول باید بدانیم كه آیا اشخاص ساكن ایران ،ایرانی هستند؟ تنها چیزی كه ساكنین فعلی ایران به آن ربطی ندارند، ایرانیت استتت! اگر بدانند كه گذشتتتهی ایران چه چیز بوده و آنها در كجا ستتکونت دارند؛ باید به گذشتتته برگردند و خودشان را بازیابی كنند .مثلن وقتی ما از ایرانویچ حرف میزنیم ،با نشانهها و زبان و تاریخ طرف هستیم .ولی ضعف ما اینجاست كه تاریخ را به یاد نمیآوریم! برای مثال شما نمیتوانید تاریخ انگلیس را از
| 129ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
یک شتخد انگلیسی سلب كنید و یا نمیتوانید فیلسوفهای فرانسه را از فرانسویها بگیرید .اما در عوض وقتی تركیه به راحتی مولوی را تُرک میكند ،كست تی در كشتتتور ما حرفی نمیزند! مال كه دركی از این موضتوعات ندارد ،او فقط باید حستین و علی را زنده نگه دارد تا گرستنه نماند .جالب اینجاست كه مالها حتی علی را هم نمیشناسند .علی الت و چاقوكشی بیش نبود و با اینكه داماد محمد بود ولی خالفت را از او گرفتند و در آخر هم وقتی خلیفه شتتد ،همهچیز را خراب كرد .مالها هر چیزی كه از علی میگویند، مربوط به همان مهر استت .این اشتتباهات و اعتقادات مردم است كه كشور را میسازد و مردم هستند كه به ملت منجر میشتوند و استاسن جملهی «با اعتقادات مردم كاری نداشته باشید» اشتباه است .مردم ایران حتی نفس كشتیدن را هم بلد نیستتند .ما باید سترا یادگیری مستائل اصولی برویم و آنها را در خودمان درونی كنیم .در حال حاضتتر چیزهایی كه نباید ،در ما درونی شتتده و باید آنها را دور بریزیم .در هر فرهنگ و ستیستتمی وظیفهی اساسی مدیا ،آموزش است ولی متاسفانه آموزش در مدیای ایران جایی ندارد .در حالت كلی ایرانارشتیستمی كه من از آن حرف میزنم؛ دارای ساختاری فلسفی و كاملن ایرانیست .من با توجه به رویکرد پستتمدرنیستتی و احیای ستنت ،بخش مهم ستنت را برداشتهام .جای كدخدا تعریف شورا را ارائه دادهام و نشتان دادم كه چگونه ما میتوانیم یک كانتون برای ادارهی روستتا داشتته باشیم و روستا را درست مدیریت كنیم .یک روستتایی چرا با آنهمه اهمیت و عهمت نقش خودش ،باید به شهر مهاجرت كند؟ باید جای ستنت كارگری ،برزهگری را تعریف كنیم .ما كشتور حاصلخیزی داریم ،اما حاال به خاطر سیاستهای احمقانهای كه جمهوری استالمی در پیش گرفته ،كشتاورزی ایران نابود شتده است .مثلن در گیالن كه برن كاالی تولیدی محستوب میشود؛ بهجای اینكه با مدرن كردن كشاورزی از هر متر مکعب ،هجده كیلو برن دریافت كنیم ،فقط یک كیلو برن بهدستتت میآوریم و از طرف دیگر هم جمهوری استتالمی به ایران برن و گندم وارد میكند! آیا این كار نشان از خصلت جاكشی این سیستم ندارد؟ ما باید این ایرادات را در كشتاورزی رفع كنیم و همانطور كه شتاهد تولید در روستتا هستیم ،پیشرفت اقتصتادی هم داشتته باشتیم .خیانتهایی كه مال در این چهل ستال به ایران كرده ،به هیچوجه قابل بخشش نیست و تنها راه پاک كردن این كثافتها از ایران ،آتش است. در ایرانارشتیستم تمامی مباحث تاریخی ،زبانی و فلستفی اِعمال شتده و قسمتهایی را هم با توجه به شتناختی كه از میترائیسم داشتهام و البته توضیحاتی هم كه از فرهنگ ایرانی در دست داشتیم ،اضافه كردهام. هیچكدام از مباحث فرهنگ عربی نیز ،در این تز جایی ندارند .ما باید آزاد فکر كنیم و آزاد انتخاب كنیم و در نهایت آزادانه فرهنگ عربی را كنار بزنیم ،همان فرهنگی كه مثلن قرار بود در این چهل ستتال تمامن در ایران و ایرانی درونی شود!
علی عبدالرضایی | 112
مصائب آنارشیست بودن
آزادی در آنارشیسم و ایرانارشیسم ،حدود ندارد و بیشک مخاطبان من حتمن متوجه این بی حد و مرز بودن شتدهاند .اصتولن من در تمام عرصتهها حد و حدود نمیشناسم و حرفم را میزنم .در این میان ممکن است به عدهای بر بخورد و در مقابل ،تعداد زیادی هم از این موضوع لذت ببرند .آنهایی كه اذیت میشوند، از لحا ستتمنتیک معتاد هستتتند؛ معتاد به اینكه معناهای مورد نهر خودشتتان را بشتتنوند .البته ممکن استتت آدمهای خوبی هم باشتتند ،ولی دركی از خوبی ندارند و بیشتر به این خوبی معتاد شتتدهاند .اینجاستتت كه معضتل ما آغاز میشود .جهان ما ،جهان ماست و زندگیمان ،زندگی ما .در واقع انقالب آنارشیستی همزمان كه ستیاستیستت ،فرهنگی و اجتماعی نیز هستت .آنارشتیستها بر خالف ماركسیستها فرقی بین انقالب فرهنگی و ستیاستی قائل نیستتند .آنها انقالب فرهنگی را موكول ب ه بعد از انقالب ستتیاسی یا سوسیالیستی نمیكنند ،در حالیكه سوسیالیستهای طرفدار اتوریته یا دولت كارگری ،انقالب فرهنگی را در حد مسائل و مشتکالت اقتصتادی تنزل میدهند و فرهنگ و شعور را كاملن وابسته به اقتصاد و سیستم اقتصادی میدانند. ممکن استت جامعهای ثروتمند باشتتد و مردمش قدرت خرید كتاب را داشتتته باشتتند ،ولی از لحا فرهنگی خیلی لیبرو و پیشرو نباشد .چنین وضعیتی را در بسیاری از كشورهای دنیا شاهدیم .این مسئلهی بسیار مهم كه اغلب نستتبت به آن بیتوجهند ،پاشتتنهی آشتتیل ماركستتیستتتها یا ستتوستتیالیستتتهای خطیستتت (ستتوستتیالیستتتهایی كه جنبشهای اجتماعی را برای بهدستتت آوردن قدرت ،مطالبه میكنند) .در واقع ما همزمان با براندازی ،به ستتمت انقالب شتتعوری حركت میكنیم ،بر خالف اغلب نحلهها ،ایرانارشتتیستتتها انقالب شتتتعوری را بتا عملیتات در میتدان همراه میكنند؛ چون بدون این انقالب شتتتعوری ،رستتتیدن به موفقیتهای دیگر غیرممکن است .اساسن تمامی جنبشهای زیرزمینی اقلیتها طی دو قرن اخیر ،تحت تاثیر فرهنگ ،هنر و ادبیات آنارشتتیستتتی و تعلیمات آزاد و بدون مرز به وجود آمدهاند .هنر و استتتتیک حاكم و دولتی در تمتامی جوامع طبقتاتی ،متدام در ختدمتت ثروتمندان و ستتترمایه داران بوده استتتت .اما رویکرد آنارشتیستتها نستبت به این مقوله چیستت؟ ستهم عمده در كال شعر و داستان متعلق به فرودستان بود و بهترین شتاعران كال ،مرزنشتین و ستاكن شهرهای كوچک و دورافتادهاند .ما از شهرهای بزرگ كمتر عضو میگرفتیم و بیشتر بر فرودستان و اقلیتها تاكید داشتیم.
| 111ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
چندی پیش دربارهی ریاستتارتیها از من سواالتی پرسیده شد .من نفس عمل ریاستارتیها را دوست دارم؛ چون محور اصتلی در كار آنها خشتم است .اصولن نهریات آنارشیستی خشممحورند و فلسفهی این نهریات را خشتم نوشتته استت .من مدام میگویم تنها سالح شما خشم و رهبران واقعیتان جوانان بهستوه آمدهاند ،زیرا میدانم كه ریشهی فلسفهی آنارشیسم خشم بهستوه آمدگان ،كارگران و طبقهی فرودست است. از جمله پیشتتگامان عرصتتهی فرهنگ و ادبیات ،دادائیستتتها و ستتوررئالیستتتها هستتتند .در مانیفستتت ستوررئالیستها كه در سال 1924در پاریس منتشر شد ،گفته شده كه به خیابانها بریزید و شیکپوشترین عابران را بزنید و بدرید .اما چرا اینگونه از جنبشها آنارشتیستی تلقی میشوند؟ چون این عده معتقد بودند عابران شیکپوش نشانهای از طبقهی استثمارگر ،منفعل و الکیخوش و غیر شهروند هستند .آنها از امکانات شتهروندی استتفاده میكنند اما ستیاستی نیستند .الکیخوش بودن بسیار فجیع است و بزرگترین ظلمها را همین عده مرتکب میشوند .این طبقه مفت و مجانی از امکاناتی كه بعد از جنگ و تالش ما حاصل میشود، استتفاده میكند و میتوان آنها را جزو طبقهی خاكستری دانست .اگر بخواهیم از این زاویه به موضوع نگاه كنیم نمیتوانیم ریاستتارتیها را افرادی الکیخوش بنامیم و رهبرشتان را سانسور كنیم .مهم نیست كه لیدر ریاستتارت یعنی محمد حستینی وابسته به اطالعات سپاه است یا نه ،مهم كار آن جوان است كه در نهایت شتتتجتاعتت ،نتارنجک و یا كوكتلمولوتوف را در پایگاه بستتتی میاندازد .حركت این جوان ،یک حركت آنارشتیستتیست زیرا خشممحور است و ایجاد انرژی و روحیهی انقالبی میكند .به همین دلیل تمام كسانی كه آن جوانان را بهخاطر لیدرشتتان تخریب میكنند ،ضتتد انقالب محستتوب میشتتوند .باید از دل خشتتم ریاستتتارتیها تئوری و معناهای انقالبی بیرون آورد (مثل تئوریستتازی برای عملیات ستتاعت ستتیاه ،كه معنازدایی از ستطل آشتغال و نستبت دادن زبالهای مهلکتر (بیت رهبری) به سطل بود) .در عملیات ساعت ستیاه ما با یک انقالب معنایی مواجهایم و از آنجایی كه ما به عنوان روشتنفکر و فیسلسوف ایرانارشیست، یک واقعنایرانارشتتیستتت هستتتیم ،باید طور دیگری به مستتائل نگاه كنیم .در اصتتل ما داریم علیه مقدماتی میجنگیم كه دیگران احیا كردهاند و به نوعی در برابر چرندیاتی كه به آنارشیسم نسبت میدهند ،ایستادهایم. در فرهنگ لغات ،آنارشتتتیستتتتها را بیقانون و ضتتتد قانون توصتتتیف میكنند .البته بیشتتتک چنین لغتنامههایی برای استفادهی عوام نوشته شدهاند ،زیرا آنارشیستها قوانین و اصول خاص خودشان را دارند. در واقع آنها به اخالق ستیاسی پایبندند و از این حیث ،اخالقیترین نحله محسوب میشوند .آنارشیستها به هر قیمتی در هر مدیایی ظاهر نمیشوند و اهل معامله نیستند .مثلن در حال حاضر ایرانارشیسم تنهاست و تحت ستیطرهی سانسور همهجانبه است ،زیرا وارد هیچ نوع معاملهای نشده ،از كانالهای تلگرامی مشکوک حمتایتت نکرده و كتاری بتا تلویزیونهای استتتتعمارگر ندارد .در منابع و كتابهای احزاب مختلف اعم از راستتیها و تئوكراتها (دینمحور) ،آنارشیستها به عنوان آدمهای جانی ،بیحیا و وحشی توصیف شدهاند كه تا مغز استتخوان به میکروب ستیفیلیستی كمونیستم مبتال هستتند! سلطنتطلبها اغلب ما را كمونیست
علی عبدالرضایی | 112
میخوانند ،در صورتیكه هیچ نسبتی بین ما و كمونیستها وجود ندارد .كمونیستها میمیرند تا دیکتاتوری پرولتاریای دلخواهشان را بهدست بیاورند .در صورتی كه ما اساسن ضد دولت و تمركز قوا هستیم .به همین دلیل تمام پیشتتنهاداتی را كه دیگران میپذیرند ،رد میكنیم زیرا ما به شتتدت از قدرت و رئیس و ریاستتت متنفریم .اغلب كستانی كه به دنبال ریاستت هستتند ،از رانتها و موقعیتهای سترشتار از سود سوءاستفاده میكنند .خیلیها دربارهی دمکراسی حرف زدهاند ،اما اولین نحلهای كه دمکراسی مستقیم در ایران را تئوریزه كرد ،ما بودیم .ما معتقدیم باید میکس و تركیبی از دمکراستی مستتقیم و دمکراستتی غیرمستقیم در حکومت آیندهی ایران برقرار شتود تا به آزادی مدنهرمان برستیم .ایرانارشتیستم تنها جنبشتتیست كه اعتقاد دارد اگر حاكمیت به مردم برستد و واقعن ستوستیالیستتی باشتد ،باید در هر شتهر ،روستا و محلهای دفاتر و ادارات همهپرستی داشتته باشتیم تا مثلن یک رئیسجمهور چهار ستال فرصتت دیکتاتوری نداشته باشد .ما مردمی دیکتاتورستاز و یا رئیسستاز داریم و استالم هم در كشورمان بدل به الیگارشی شده (یک خانوادهی دوازده امامی) و متاستفانه خصلت دیکتاتورسازی در جان و خون مردم رخنه كرده است .حتی چهار سال هم برای فرصت دادن به یک شخد یا حزب زیاد است؛ پس باید دفاتر همهپرسی دایر شود .این تئوری حاصل یک عمر مطالعه و تحقیق در فرهنگ و تاریخ ایران استتتت و تنها تئوریستتتت كه هنوز از ما ندزدیدهاند .چرا با اینكه ما به ستوه آمده و ضد قدرتیم ،برای مدل آیندهی حکومت ایران پیشنهاد میدهیم؟ ما اولین حزب آنارشتتیستتتی در طول تاریخ ایران هستتتیم و همانطور كه گفتم راستتتها و مذهبیها، حکومتهای دینی ،كاپیتالیستی ،لیبرالیستی و در كل حکومتهای قرون وسطایی مثل جمهوری اسالمی به ما لقب كمونیستتهای بوگندو و ستیفیلیستی دادهاند و ستلطنتطلبان هم برای اینكه ما را بکوبند ،كمونیست صتدایمان میزنند ،چون كمونیستم ستابقهی وطنفروشتی دارد (حزب توده و كمونیستتتهای روسی) ،در حالیكه زاویهی ما با حزب توده قابل قیاس با گارد ستتلطنتطلبان نستتبت به آنها نیستتت .البته قضتتیه به همینجا ختم نمیشتود ،اولین كستانی كه آنارشیستها را هرجومرج طلب نامیدند ،ماركسیستها بودند .در كتابهای ماركستیستتی آمده« :آنارشتیستتها هرجومرجطلبان چپ و خُردهبورژواهای پولدار هستند و در عینحال آتشبیاران معركهی ضدانقالباند!» دلیلش هم این بود كه مثلن وقتی در قیام اكتبر روسیه ،نیروهای خودی را به خاطر كوچکترین مخالفتی ،خائن تلقی میكردند و میكشتند ،افرادی مثل كروپتکین به این كار معترض میشتدند و چنین كاری را خالف دمکراستی و نمایهای از دیکتاتوری می دانستند .به همین دلیل به آنارشیستها برچسب ضدانقالب میزدند ،در حالی كه آنها بیشتر به قتل و زیر پا گذاشتن اصول دمکراسی معترض بودند! میگویند آنارشتتیستتتها پادوهای ایدهآلیستتت هستتتند ،یعنی به دنبال آزادیها و آرمانهای ایدهآلیستتتیند ،در صتتورتی كه بارها گفتهایم ما به ستتمت این اتوپیا و حکومت بیدولت و آزادی بی حد و حصتتر حركت میكنیم و در اصتتل خواهان آزادی بیمحدودهی بیان هستتتیم و معتقدیم در هیچ كجای جهان چنین آزادیای وجود ندارد و اساسن آزادی بیان مطلق و عدالت واقعی هنوز محقق نشده است.
| 113ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
یک آنارشتیست واقعی و باسواد میداند كه ما هرگز به این آرمانها نخواهیم رسید .اما سعی میكنیم به ستمتش حركت كنیم ،به همین دلیل بحث ستاختار حکومتی نوكمونالیستم را پیش میكشیم ،یعنی حکومت مركزی به مثابهی دفتر مدرستته .نه اینكه یک مركز ستترمایه داشتتته باشتتیم و شتتهری مثل تهران مركز همهی وزارتخانهها و ارگانهای دولتی و محل خرج تمام درآمدهای مملکتی شود .میتوان ساختار یک اتومبیل را طوری تغییر داد كه اجزای آن در سترتاسترش پخش شتود ،مثلن در كشور آلمان میبینید كه هر شهری یک استتعدادی دارد ،هامبورگ مركز كشتتیرانیستت ،بانکداری در فرانکفورت استت و سیاست در برلین قرار دارد .ما از همهی اینها در تهیهی مدل نوكمونالیستی ایرانارشیستی استفاده كردهایم. همانطور كه گفتم آنارشتیستم بارها مورد هجوم و تهمت قرار گرفته .مثلن ارتش ستترخ در سال 1922 خطاب به آنارشتیستها میگوید« :گم شوید و به جایگاه واقعی خود ،یعنی زبالهدان تاریخ بروید» و این در حالیستتت كه حاال ارتش ستترخ در زبالهدان تاریخ استتت نه آنارشتتیستتم .نحلههای جدید آنارشتتیستتتی در كشورهای مختلف روز به روز بیشتر میشود ،در حال حاضر مخالفین و انقالبیهای واقعی در سراسر جهان آنارشتیستتها هستند .در مقابل زیادهخواهیهای ترامپ در آمریکا ،این سیاهجامههای آنارشیست هستند كه مدام خیابانها را پر میكنند نه كمونیستتها و ستوستیالیستها .هر ك جای جهان كه جنبش و تهاهراتی رخ میدهد ،پای آنارشیستها در میان است .در سال 1921استالین در مقالهای به نام « آنارشیسم یا سوسیالیسم» مینویستد« :ما بر این باوریم كه آنارشتیستم دشتمن واقعی ماركستیسم است و باید آنها را با یک مبارزهی واقعی مجبور به ستکوت كرد ».طبق چنین دیدگاهی استتالین دستت به قتلعام و ستتركوب فجیع در روسیه میزند و با حربهی ستانستور ،آنارشتیستم را تحریف میكند .اما چرا استالینیستها اینهمه از آنارشیستها وحشتتتت دارند و تودهایها در ایران تخیالت مریض خود را به خورد مردم دادهاند!؟ تمام كتابهای ضتتتد آنارشتیستم در ایران ،ترجمهی تودهایهاستت؛ زیرا استتالین پیرو این سیاست بود ،اما كروپوتکین برخالف استالین ،منطقی و انسانی رفتار میكرد. ما نحلههای مختلف آنارشیستی داریم ،مثلن تولستوی یک آنارشیست مذهبی و بسیار صلدجو بود و در زمان خودش طرفداران زیادی داشتته ،و در واقع تنها مستلک مذهبی آنارشتیستتی در جهان از آن تولستوی استت .مدعیان دانش ستیاستی كه دائم از گاندی و ماندال مثال میآورند ،اغلب بیسوادند و دركی از مسلک تولستتتوی ندارند .حتی اصتتالحطلبان ستتوستتیالیستتت كه خوشنامترند ،در انتقاد از تاكتیک آنارشتتیستتتها میگویند« :این یک توهم استت اگر خیال كنید همبستتگی استعمارگران و زورگویان در اثر انفجار چند كیلو دینامیت از هم میپاشتتد ».عجیب استتت كه این عده برای ضتتربه زدن دستتت روی آنارشتتیستتتهای خشتتن میگذارند ،در حالی كه آنارشیسم جنبههای مختلفی دارد و آنارشیستهای خشن (نحلهای كه در حال حاضر در ایران به آن نیاز داریم) به دنبال تغییرات سریع هستند و من با توجه به این زاویه از ریاستارتیها حمایت میكنم .ما دو نحلهی آنارشتتیستتتی داریم یکی مس تالمتجو و اصتتالحگر مثل تولستتتوی و چامستتکی كه در
علی عبدالرضایی | 114
جامعههای دمکراتیکتر به دنبال آزادیهای بیشتر هستتتند و دومی آنارشتتیستتتهای رادیکال و خشتتن كه عملکردشتتتان در جوامع دیکتتاتوری جواب میدهتد .آنهتا تخریتبگر و نتابودكنندهاند و جلوی دیکتاتور میایستتتتند و با هیچكس شتتتوخی ندارند .معمولن نیروهای انتهامی و پلیس این جوامع بهشتتتدت از چنین آنارشیستهایی در هراسند؛ چون آنها خواهان تغییر و تحول سریع هستند .به همین دلیل سوسیالیستهای اصتالحگرا ،آنارشتیسم را در آنارشیستهای رادیکال خیابانی و تخریبچی كه پلیسها را كتک میزنند و با آنها میجنگند ،خالصتتته میكنند .آنها در حالی میگویند كه نابودی حکومت استتتتثمارگر و زورگو در اثر انفجار دینامیت محال استتت كه ما مدام میبینیم با چنین حركاتی انقالب و نابودی دیکتاتور اتفاق افتاده .هر انقالبی در دنیا با توجه به تکنیکهایی آنارشیستی میسر شده ،حتی انقالب سوسیالیستی لنین در شوروی .اگر بیشتر انقالبیون روسیه یا همان بلشویکها میخواستند مسالمتجو باشند ،هرگز پیروز نمیشدند .هر جا كه حرف از اكتِ در میدان و ترور و خشتونت است ،رد پای آنارشیستهای رادیکال را میتوان دید كه همگان مقلدشتان هستتند .هر ایستم سیاسی كه مروج عملیات در میدان است ،باید از آنارشیستها یاد بگیرد ،چون این كار در خون آنارشیسم جریان دارد. قضیه به اینجا ختم نمیشود و نحلههای دیگری هم دست به تحریف آنارشیسم زدهاند و تنها یک بُعد خاص از آن را برجستته كردهاند .آنارشتیستی كه به مرحلهی جنگ رسیده ،ناچار وارد خیابان میشود .او در این زمان دیگر با كستی تعارف ندارد و اهل عمل است .آنهایی كه مثل لوكاو خود را روشنفکر كمونیست میدانستتند ،وقتی كه دربارهی آنارشتیسم مینوشتند ،میگفتند« :تشویق ترور و تحسین قتل در ادبیات و هنر مثل كاریستت كه سوررئالیستها انجام میدادند و عملکرد آنها در نهایت باعث جمود فکری شد ».اما آیا كار ستتورئالیستتتها واقعن باعث جمود فکری شتتده یا استتاس ادبیات جدید و متاخر را به نمایش گذاشتتته استت؟ استاستن لوكاو نگاهی ماركسیستی به تمام مسائل داشت و شاید به رئالیسم جادویی كه به نوعی از ستتتوررئالیستتتم و متاثر از آندره برتون استتتت ،توجه نمیكرد .لوكاو در جایی دیگر میگوید« :ادبیاتی كه خشتونتمحور باشتد ،ادبیاتیستت كه باعث جمود فکری میشود و اینگونه هنرمند را بدل به انسانی كر و الل میكند ».طبق گفتهی لوكاو ،نویسنده اگر فقط از وقایع بگوید و مرید استالین شود ،دیگر خواجه نیست. میبینید؟ همه میخواهند به نوعی آنارشتیستم را سانسور ،خفه و تحریف كنند و همین مسئله باعث شد من آنارشتیستت بشتوم؛ زیرا نمیتوانستم این سانسور را تحمل كنم .من هم دقیقن مثل آنارشیسم ،به عنوان یک ابژهی انستانی و ستوبژهی فکری و اندیشتنده ستانسور شده بودم و در واقع من و آنارشیسم همسرنوشت و همجان بودیم .استاستن ریشهی نهریه پردازی و تئوریزه شدن آنارشیسم در جنبش كارگری قرن اخیر است. خشتم شتدید یک انستان تحقیرشده نسبت به فرد استعمارگر و پرخاشجو را در نهر بگیرید ،منهورم همان خشتمیستت كه یک كارگر نستبت به كارفرمای خود دارد و با لحن خاصی مدام به او چَشم میگوید و آن انرژی و خشتم در بدنش ذخیره میشتود .در اصل این ما هستیم كه واقعن انسان را رعایت میكنیم و برای
| 112ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
رعایت انس تان میجنگیم .ما نمیخواهیم توهین بشتتنویم پس دستتت به اكت میزنیم و خشتتممان را نشتتان میدهیم تا به ما توهین نکنند و به حدود انستان تجاوز نشتود .شما میگویید مثل مسید باشید .پس در اصل شتما مستیحی هستتید نه چپ ،شتما قربانصتدقهی قدرت میروید و منتش را میكشید .همین حاال رضا پهلوی به شما میگوید به خیابان رفته و مخالفت بدنی ،ببخشید مخالفت مدنی خود را نشان دهید ،اما وقتی جراتش را نتدارید ،چگونه میخواهید مخالفت مدنی انجام دهید!؟ یک حکومت تئوكرات كثیف وجود دارد كه ملتش را قتلعام میكند ،اما عدهای خواجه مثل بنیصدر كه همپای خمینی جنگیده و مدام دم از تهاهرات و خشتتتونتت میزده ،حتاال مردم را بته مبارزهی مدنی و پرهیز از خشتتتونت فرامیخواند .مگر این عده در پروسهی انقالب پنجاهوهفت كم ترور كردند و آدم كشتند؟ آنها سینما ركس را با بیش از سیصد نفر انسان، زندهزنده ستتوزاندند تا مردم آبادان را وادار كنند كه به انقالبیون ملحق شتتوند .اما حاال میگویند دستتت به خشتونت نزنید! انقالب پنجاهوهفت چگونه پیروز شتد آقای بنیصدر!؟ آیا آن انقالب مسالمتجویانه پیروز شتتد؟ به هیچوجه .تازه محمدرضتتا پهلوی تحصتتیلكرده و تاحدودی روشتتنفکر بود و به ستته زبان مختلف تستتلط داشتتت .كستتی كه چند زبان میداند ،الاقل یک پنجره در ذهنش بیشتر از دیگران دارد و جهانهای دیگری را شتتناخته و حداقل مثل این مالها نبوده استتت .شتتما علیه شتتاه انقالب خشتتن كردید ،اما در برابر خامنهای میخواهید انقالبی عاطفی و مستتالمتآمیز داشتتته باشتتید!؟ تازه میخواهید آمریکا هم به كشتتورتان حمله نکند؟ واضد است كه شما قصد ندارید كاری بکنید. تا به حال ما بیش از ده مانیفست آنارشیستی داشتهایم .مثالی را كه دربارهی تولستوی زدم ،به یاد بیاورید. او یک نویستندهی روس ،فردی انساندوست و طرفدار آنارشیسم مذهبی_مسیحی بود و اساسن به كاربردن هرگونه خشتتونت در برابر جانیان و قاتالن را منع میكرد و این دیدگاه در زمان خودش طرفداران بستتیاری داشتت .آیا این یک نحلهی آنارشتیستتی نیستت؟ پس چرا لوكاو كه درک عمیقی از تولستوی داشت ،او را نمیدید و آنارشیسم را تنها در اكتهای خیابانی خالصه میكرد؟ میخواهم شما را متوجه این موضوع بکنم كه چقدر در حق آنارشتیستم خیانت شتده .اصتل بر این استت كه آنارشتیستها خود را تنها آلترناتیو برای پیروزی ستوسیالیسم انسانی و آزادیبخش میدانند و به جای دولت و حاكمیت قدرتمند و متمركز ،خواهان جامعهی آزادند .از نهر ما در جامعهی سرمایهداری ،فن و صنعت و تکنولوژی نه تنها در خدمت انسان نیست بلکته مقتدمتات بیمتاری و یتک ستتترطتان فرهنگی و در نهایت مرگ تدریجی را فراهم میكند .ما خود را سوسیالیست واقعی میدانیم و هدف اصلیمان حذف استثمار انسان به دست انسان است و آنقدر میجنگیم تا ستبب نابودی دولت طبقاتی و خشتن شتویم .این ما هستتیم كه در فعالیتهای ستوسیالیستیمان به افکار آزادیخواهانه و رها میدان میدهیم و فضتتتایی را برای تحقق دمکراستتتی ایجاد میكنیم .مبارزه با اعتقادات قرون وستطایی مستجد و منبر و پیشرفت از طریق تعلیم و تربیت عقلی ،هدف اصلی ماست .در طول تاریخ ایران كستی را نمیبینید كه وقت بگذارد و مستائل ستیاستی روز را از لحا شعوری بررسی كند و توخالی
علی عبدالرضایی | 111
بودن سیاستهای جمهوری اسالمی را به همه نشان دهد و در عینحال افراد زیادی هم دست به تقلید از او بزنند و در آخر سانسورش كنند .مثلن در سال چهلودو خمینی چند فحش به شاه میدهد و سالها از فضای ستتیاستتی ایران محو میشتتود و بعدها ادعا میكند كه صتتاحب انقالب پنجاهوهفت استتت ،در حالی كه همه میدانیم او هیچكاره بود .ما هر روز در حال نهریهپردازی هستیم و در اصل ،این جان حقیقت است كه ما را گرد هم آورده تتا بحتث كنیم .برای همین بقیته حیرت میكنند و ناگزیرند كه از ما تاثیر بگیرند .چرا كه این صتدای حقیقت و انستان است .فقط ماندهام كه چرا مدام می پرسند در ازای این كارها به دنبال چه هستی و وقتی پاستخم را میشنوند ،باورشان نمیشود كه یک نفر به انسان باور داشته باشد و همهی هدفش تحقق و رعایت انسان باشد .انگار حتمن باید پول یا مقامی در حکومت آینده بخواهی تا باورت كنند! اساسن با عقل ایرانی جور درنمیآید كه به دنبال رهبری نباشتتی ،چون ایرانی در طول تاریخ فقط شتتاه و مال را دیده و در واقع شاه و مال تنها تصویریست كه مردم ایران از سیاست دارند. چندی پیش در یک طوفان توئیتری و به خاطر محدودیت توئیتر ،من عمدن ستتعی میكردم در جمالت كوتاهی به این پرستتش پاستتخ دهم كه چرا بالهت ،میانمایهها و ستتاكنان طبقهی بخورنمیر از ایرانارشتتیستم وحشت دارند؟ آیا تولستوی یا باكونین هرجومرجطلب بودند!؟ آیا اشترنر ،دلوز و فوكو این اقتدارستیزان ضد دولت هرجومرجطلب بودند!؟ آیا نوشتتتهای از اینها خواندهاید؟ چهطور كستتی میتواند باكونین روستتی را بخواند و از انسانیت و مرامشان و از اینكه آنها اینقدر تالش میكنند تا انسان ،انسان را استثمار نکند ،لذت نبرد؟ این توطئهی ماركستیستتها بوده كه آنارشتیستتها را هرجومرجطلب بنامند؛ چون سوسیالیستهای واقعی آنارشتیستها هستند و دلیلش هم این است كه هرگز در پِی قدرت نبودهاند .اساسن قدرت انسان را آلوده میكند .اینهمه حکومت كمونیستتتی در قرن اخیر داشتتتهایم اما حاال میفهمیم كه وقتی كروپوتکین به لنین میگفت« :هی احمق! تو به تنها چیزی كه ربط نداری ،انقالبی بودن استتتت» چه آگاهی و درک بزرگی داشت .لنین همیشه به انقالبی بودنش پُز میداد .كانون نویسندگان ایران نیز كتاب تاریخ صد سالگی انقالب اكتبر روسیه را منتشر كرده است! بالهت تا بدین حد!؟ یعنی هنوز میشود در رسای دیکتاتوری مثل استالین نوشت؟ مثلن رهبر راه كارگری مقاالتی دربارهی فیدل كاسترو دیکتاتور كوبا نوشته و چنان قلمفرسایی كرده كه انگار در حال توصتتیف خداستتت .این عده نگاهی شتتیعی و مذهبی دارند و فقط به یک راه برای نیل به آزادی معتقدند .به همین دلیل من از ایدئولوژیستها انزجار دارم و اساسن ما به این دسته هیچ ربطی نداریم. اصولن حکومت های ایدئولوگ مانند جمهوری اسالمی یا شوروی سابق ،دوآلیست هستند و جامعه را به دو دستتتهی خودی و غیرخودی تقستتیم میكنند .واقعن چرا برخی اینقدر عجوالنه دربارهی تِز ایرانارشتتیستتم یتاوهپراكنی میكنند؟ وقتی از استتتتفان ماالرمهی شتتتاعر خواستتتتند نهرش را دربارهی ترور و بمبگذاری آنارشتتیستتتها بیان كند ،گفت« :من كوچکتر از آنم كه راجع به اعمال این مقدستتین نهری دهم ».درستتت استت ،حقیقتن چنین كستانی مقدس هستتند .آدمی كه جانش را كف دستتش میگذارد و یک پایگاه بسی
| 111ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
(پایگاهی كه مركز ظلم و مردم آزاریست و به نام امنیت ،جامعه را ناامن میكند) را به آتش میكشد ،قدیس نیستت؟ چرا مردم در ایران از نیروی انتهامی و بستی و ستپاه متنفرند؟ چون پسر فرماندهی نیروی انتهامی ستتیصتتد میلیارد تومان از موستتستتهی ثامنالحج باج میگیرد .چنین فرماندهای باید به جامعه امنیت دهد و جلوی باجگیرها را بگیرد ،نه اینكه پسر خودش سرباجگیر باشد .در مبارزه با حکومت باجگیران ،عدهای قیام میكنند و پایگاه آنان را آتش میزنند .اما دیگران به آنها فحش میدهند! ماالرمهی شتتاعر نمیتواند از چنین افرادی بد بگوید و معتقد است این اكت آنارشیستی مقدس است .چهطور میتوانید به آنها فحش دهید؟ آیا كستتتانی كه جنبش ما را تروریستتتتی میخوانند ،به اندازهی ستتتر ستتتوزنی فعالیت انستتتانی كردهاند؟ تمام سلطنتطلبان دورهی پهلوی از زمان رضاشاه تا به امروز معادل كارهای من را انجام دادهاند؟ ایرانارشیستها می گویند دولت را كوچک و قدرت را تحقیر كنید تا دیگر هیچ زورگویی مقدس نشود. در واقع ما میخواهیم هر مقدستتی بدل به معمولی شتتود وگرنه ایران نام دیگر جهنم خواهد شتتد .تاویل این چند جمله چیست؟ رهبر ایران در حال حاضر سیّد و مقدس است .در روستاها برای سیّد محله نذر میكنند تا در كارهای روزمرهاش موفق شود و عالوه بر این اگر اتفاق خوبی برای نذركنندهها افتاد ،به سید محله پول میدهند! دولت كوچک چه معنایی دارد؟ در حال حاضر تمام دولت در تهران متمركز است و همهی امکانات و ثروت از آنجا در ستراستر ایران پخش میشتود .به همین دلیل خوزستان و یا بلوچستان اینگونه بدبخت استت ،در كوردستتان كار نیست و مرد بانهای مجبور به كولبریست .این یعنی دولت در ایران به خوبی در شتتتهرهای دیگر پخش نشتتتده .پس قدرت را تحقیر كنید و دستتتت به كوچک كردن دولت بزنید تا آنچه خواستتهی شماست در سرتاسر ایران مثل مراكز استانها پخش شود .استاندار هر استان باید مستقل باشد نه اینكه مثل یک غالم حلقه به گوش منتهر اوامر پایتخت بماند .او باید استقالل داشته باشد تا درآمد آن استان را در همانجا تقستیم كند ،یا به عبارت دیگر مثل یک رئیسجمهور برای استتان خودش تصمیم بگیرد .اگر چنین ستتتاختتاری تشتتتکیل شتتتود ،دیگر هیچ قومیتی مدام برای احقاق حقوقش اعتراض نمیكند و اتحاد بیشتری بین اقوام شتتکل خواهد گرفت .ما چه نیازی داریم یک قبیله را به زور نگه داریم تا عذاب بکشتتد. اگر قرار باشتد عربهای خوزستتان مدام در رن باشتند ،به مرور با ما احساس بیگانگی خواهند كرد .آنها فقط به زبان دیگری حرف میزنند و خودشتان را ایرانی میدانند ،اما اَعمال حکومت مركزی به شتتکلیست كه انگار آنها ایرانی نیستتتند؛ چون رفتار برابری با آنها نمیشتتود .اگر بخشتتی از ستترمایه و امکاناتی كه از خوزستتتان مدام به تهران منتقل میشتتود ،به بلوچستتتان یا دیگر جاها برود ،آیا باعث اتحاد بیشتر كشتتور نمیشتتود؟ این استتاس تفکر ماستتت .تعداد امامزادهها طی این چهل ستتال ،چهارهزار برابر شتتده و این در حالیستت كه میگویند مردم ایران ضد عرب هستند ،اگر اینطور است پس چرا اینهمه امامزادهی عرب را میپرستتتتند؟ مالها مدام تولید خرافه میكنند و باعث عقبگرد جامعه میشتتتوند .وقتی خرافات رواج پیدا میكند ،جامعه در سطد قبیلهای میماند .مدرنیزاسیون و تکنولوژی جدید به علت مصرفگرایی وارد اجتماع
علی عبدالرضایی | 114
میشتود ،اما از آن ستو حکومت با ستاختن امامزاده ،ایران را به قعر تاریخ و قرون وستطا میفرستد و چنین تضتادی قابل هضتم نیست و در نهایت مردم را بدبخت میكند .اینها مسائلیست كه حتی در دانشگاهها به آن اشتتاره نمیشتتود و استتاتید هم به نوعی گرفتار همین خرافات هستتتند .مثلن از زیباكالم میپرستتند «اگر دخترت بیحجاب از خانه بیرون برود ،آیا جلوی او را میگیری؟» و او پاستتخ میدهد «نه ،اما از این كارش خیلی ناراحت میشوم!» چنین كسی ادعای رادیکالیسم دارد و مدیایی مثل دویچهوله هم به او جایزهی آزادی بیان میدهد! به همین دلیل استت كه ما میگوییم هر مقدستی را باید بدل به معمولی كرد .اگر كستتی سید و محمتدزاده استتتت ،بته خودش ربط دارد نته بته ما .خود محمد بین یارانش فرقی نمیگذاشتتتت و بردهی ستتیاهپوستتتی به استتم بالل را موذن كرد .پس چرا حاال ایرانیان به ستتیدها بیشتر از مردم عادی ارجحیت میدهند و احترام میگذارند؟ حکومت ایدئولوژیک ناگزیر از تقسیم مردم به دو دستهی خودی و غیرخودیست .پس اشتباه نکنید ،ما مثل حزبهای دیگر نیستتیم ،احزاب ایرانی یا برای خواباندن اعضتا تاستیس شدهاند یا برای بیداری مخوف دوآلیستتی .من میخواهم مردم را نسبت به دشمنی با خودشان و صنعت غیرسازی آگاه كنم .هیتلر در كتاب «نبرد من» مینویسد« :اگر میخواهید مردم را در حالتی نگه دارید كه علیه شما طغیان نکنند ،آنها را مدام از خطر بیگانه بترسانید ».كاری كه خامنهای در آن استاد است و مدام از دشمن موهوم میگوید .او این كار را از هیتلر یاد گرفته و دائم مردم را از دشتمن میترستاند .در گزارهی دیگری در توئیتر مینویسم« :آنارشیستها واقعیترند چون مدام پی تحقق غیرممکناند .در قاموس ما عیاشهای آلبر كامویی« ،نمیشتتود» وجود ندارد. بیخود نیستتت كه مدام از راه تازه میرویم .هیچچیز لذتبخشتر از زندگی در خطرناک نیستتت ».همه برای امنیت تالش میكنند و تمام فعالیتهای سیاسی ایران در طول تاریخ در جهت امنیتمحوری بوده ،نه آزادی و عدالتمحوری .آنها یک زندگی امن میخواستتتتند ،كاری كه یک دیکتاتور هم میتواند برای مردم انجام دهد .مثلن خامنهای پُز میدهد كه داعش به ایران دسترسی ندارد ،در حالیكه داعش نیز ساختهی دست خود جمهوری استالمیستت .در زمان شاه هم كشور امنی داشتیم ،اما آیا آزادی در كشور حاكم بود؟ در آن برهه امنیت مالی وجود داشت و قیمت دالر برای سالهای متمادی ثابت مانده بود .در واقع هویدا با نبو خود كار غیرممکنی را ممکن كرد ،اما او نیز در نهایت به دستت مالها اعدام شتد .بهتر استت از این زاویه موضوع را بررستی كنیم و ببینیم مستئلهی ما واقعن چیست؟ آیا به دنبال امنیت هستیم؟ دلیل اینكه انقالب فرانسه مثل انقالب آمریکا به پیروزی نرستتتید ،چه بود؟ البته این انقالب تاثیر خودش را گذاشتتتت و همه از آن عبرت گرفتند ،اما دیگر مشتابه این انقالب تکرار نشتد .انقالب فرانسه به پیروزی نرسید؛ زیرا برای فقرزدایی اتفاق افتاده بود .در حال حاضتر در انگلیس و فرانسته فقیر وجود ندارد ،اما آزادی آنگونه كه در آمریکا هست در انگلیس و فرانسته نیست .البته اوضاع این دو كشور در سالهای اخیر خیلی بهتر شده ،ولی ما در آمریکا یک آزادی درازمدت را شتاهد هستتیم و در آنجا انسان به انسان خدمت می كند .ما كاری به دو حزب حاكم در
| 119ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آمریکا یعنی دمکرات و جمهوریخواه نداریم ،استاسن آنارشیستهای آمریکایی مخالف سیاستهای ترامپ هستند و اكثر مخالفتها از جانب آنارشیستها مطرح میشود .ما نگاهی كلی داریم ،آمریکا نسبت به بقیهی كشتورها ،كشتور آزادیست .اما این حرف به این معنا نیست كه آزادی كامل در آنجا وجود دارد و همیشه انتقاداتی در میان استتت .ما حزب به آن معنایی كه بین ایرانیها مشتتهور استتت ،نیستتتیم .استتاستتن اینكه ما آنارشتتیستتت هستتتیم دلیل نمیشتتود به دیگران اجازهی حرف زدن ندهیم .ما حركت و جنبش را به فعالیت حزبی كالستیک و جانبدارانه ترجید میدهیم زیرا در ایران فعالیت حزبی صتترفن ایدئولوژیمحور است و نگاه خیر و شتتری و دوآلیستتتی و استتاستتن دوگانهستتازی را ایجاد میكند .مثلن فرض كنید من بگویم ما آنارشیست هستیم و كسی كه از ما نیست ،دشمن ماست .در حالی كه این نگاه درست نیست زیرا بقیه دشمن ما نیستند ،كما اینكه خانواده و دوستان من میتوانند آنارشیست نباشند ،اما همچنان دوست و خانوادهی من باقی بمانند .آنارشیسم یک نحلهی زیستیست ،و هیچ اجباری برای آنارشیست شدن در كار نیست .ما ،مردم و جامعه را به دو دستتهی خودی و غیرخودی تقستیم نمیكنیم و از غیرآنارشیستها نمیترسیم ،چون آنها مخوف نیستند .به همین علت میگویم ما ضد حکومت ایدئولوژیکایم و شیفتهی حکومتی هستیم كه در آن نمایندگان مجلس از چند حزب باشتتند .قدرت و كشتتور چندحزبی را ستتتایش میكنیم و حتی كشتتورهای چنتدحزبی مثل انگلیس و آمریکا را كه محوریتشتتتان با یک دوآلیتهی حزبیستتتت ،قبول نداریم .مثلن در انگلیس با حزب كارگر و حزب محافههكار مواجهایم و در آمریکا قدرت بین جمهوریخواهان و دمکراتها رد و بدل میشود و یک دوآلیتهی خیر و شری نیز در آنجا برقرار است .از نهر ما بهتر است از این دوآلیسم فراتر برویم و چند حزب قدرتمند داشته باشیم .در انگلیس هر شش سال یا حزب كارگر قدرت را در دست میگیرد یا حزب محافههكار و محال استتت حزب ستتوم یعنی حزب ستتبز به قدر كافی رای بیاورد .مثلن در انتخابات دو دورهی قبل ،حزب اول بیشترین رای را نیاورد و مجبور شتتد با حزب ستتبز متحد شتتود تا به اكثریت آرا برستد و بتواند نخستت وزیر را انتخاب كند .اصتل قضتتیه این است كه ما حکومت تکحزبی را نمیتوانیم بپتذیریم و دنبتال خودی و غیرخودیستتتازی نیستتتتیم .در توئیتت دیگری نوشتتتتم« :ما با خدا خودارضتایی نمیكنیم ،اما اگر خدایی هم در كار باشد ،بیشک برده دار نیست ،فقط انسان است كه انسان را برده میخواهد» .یعنی ما اعتقادی به خدا نداریم ،اما اگر همانطور كه میگویند خدایی وجود داشتتته باشتتد، این خدا بردهدار نیستتت و مثل خدای استتالم آدمها را محدود و مقید به نماز خواندن نمیكند .قطعن خدا از انستتتانهتا انتهتار بردگی نتدارد و این آدمهتا هستتتتند كه از آدمهای دیگر برده میستتتازند .به همین دلیل آنارشتیستت ها ضتد استتعمار ،استثمار و استبداد هستند؛ زیرا امکان ندارد كسی قدرت را در دست بگیرد و استتعمار را اِعمال نکند .در واقع غیرممکن است در جامعهای دولت اقتدارگرا و قدرتمند حاكم باشد اما این اقتدار منجر به استتتثمار و استتتبداد نشتتود ،چرا كه استتتبداد خصتتلت هر قدرتیستتت .برای مثال استتتبداد در كشتوری مثل ایران به باالترین حد خود میرسد و در جایی مثل سوئد در پایینترین نقطه میایستد .اساسن
علی عبدالرضایی | 112
هیچ انسانی آزاد نیست ،آنها فقط آزادند كه ارباب خود را انتخاب كنند! در واقع در جهان حاضر انسان آزاد وجود ندارد ،و آن آزادی كه شاهدش هستید ،آزادیِ خریدنیست و طبیعتن برای خرید باید پول داشته باشید و اگر پولی در جیبتان نباشد آزاد نیستید؛ چون نمیتوانید آزادی مورد نهر را بخرید .پس هیچ انسانی هنوز به آزادی دستت پیدا نکرده و شتما فقط در انتخاب ارباب آزاد هستتید و این خصلت دمکراسی حال حاضر استت .ایرانارشتیسم تالشیست جمعی جهت نابودی سنتهای اربابرعیتی .ما دمکراسی واقعی میخواهیم نه دمکراستیِ بانکی و پولمحور ،و نه دمکراستیای كه هر كس پول بیشتری داشتته باشد و تبلیغات بهتری بکند ،برنده میشتود .منهور ما دمکراستی شتعوریستت .ما جامعهای میخواهیم كه از نهر فرهنگی درست تغذیه بشتود .نباید مردم را با فریب دادن به ستمت خرافه ستوق دهیم .دمکراستی فعلی فریبمحور است و كاملن منطقیستتت كه در جامعهی خرافاتی ایران كارستتاز نباشتتد .در آخرین توئیت نوشتتتم« :اگر به تئوری سیاسی عمل نشود از آن جز درو باقی نخواهد ماند ،ایرانارشیسم تنها اسم یکی از ایسمهای سیاسی نیست، بلکه تئوری عمل به تئوریستتتت ».یعنی تئوری عمل استتتت یا عمل به تئوری ،تئوری آن استتتت .در ادامه میگویم« :ایرانارشتتیستتم منبع گرمابخش تاریخ استتت و هیچ قدرتی نمیتواند مانع تحقق آرمانهاش شتتود، چون ما در تخیل آزادیم ».آنها میتوانند من را زندانی كنند ولی تخیل را نمیتوانند از من بگیرند و در قفس بگذارند ،چرا كه من در زمینهی تخیل از بهترینها هستتم و استاسن هیچكس نمیتواند از پس تخیالت یک شتاعر بربیاید .من از همه شاعر میسازم و به آدمها یاد میدهم كه در درون آزاد باشند ،حتی اگر در بند و یا زندانی اند .اگر یک تئوری ستیاستی عملکردی نباشد و در خیابان نوشته نشود و اساسن به خیابان نرسد ،آن تئوری مطلقن سیاسی نیست و بیشتر درو بافیست و در عینحال با صنعت فریبكاری مرتبط است .خیلی از مرامنامههای ستیاسی اینگونه اند و به هیچ عنوان قابلیت اجرایی ندارند .مثلن ما اول عملیات ساعت سیاه را انجام میدهیم و بعد آن را مینویسیم و میگوییم این كار ما یک تهاهرات نمادین بود .در قانون اساسی ما گفته شده كه ایرانیها اگر معترضاند میتوانند به خیابان بیایند و تهاهرات كنند اما دولت كه باید مجری این قانون باشتد ضد این قانون عمل میكند و افراد معترض در خیابانها را شناسایی ،دستگیر و شکنجه میدهد. برای همین ما نمیتوانستتیم در كشورمان تهاهرات كنیم و فکر كردیم بهتر است در نقاط مختلف ایران یک كتار ختاص را هم زمتان و بته صتتتورت انفرادی انجتام دهیم كته همان معنای تهاهرات را بدهد و بعد در هزاروپانصتتد نقطهی كشتتور بیت رهبری را آتش زدیم .یعنی بیت رهبری را به زبالهدان تاریخ نستتبت دادیم. خواهید دید كه حرف من پرت نیستتتت زیرا به زودی بیت رهبری با محتویات و آشتتتغالهایش به زبالهدان تاریخ خواهد پیوست و در نهایت خواهد سوخت .ما وعدهی سر خرمن نمیدهیم ،همین حاال تمام اكتهای ما نتیجه داشته ،ولی با هر اكتی كه آغاز میكنیم معمولن پای یک مخالفت در میان است و این مخالفتها هم از جتانب مالها و مالزادههاستتتت و هنوز هم مال و مالزاده عالوه بر نفت و گاز ،چیزهای دیگری هم از ما میدزدنتد .زمتانی كته در ایران بودم مصتتتاحبتهای كردم و بته تمستتتخر گفتم كه انقالب ایران یک انقالب
| 111ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
پستتمدرنیستیست .دقیقن یک هفته بعد از آن مصاحبه« ،علی الریجانی» كه حاال رئیس مجلس است و در آن زمان رئیس صتدا و ستیما بود ،سرمقالهای در روزنامهی تازهتاسیس «جامجم» نوشت و در آن سرمقاله به پستتتتمتدرن بودن انقالب استتتالمی تتاكید كرد! بعد از آن ماجرا رویکرد جمهوری استتتالمی نستتتبت به پستتمدرنیستم بهتر شد .تا قبل از آن وقتی بحث از پستمدرنیسم می شد انگار داشتیم از یک مرام سیاسی برانداز حرف میزدیم و مطرح كردن آن خطرناک بود .اما با مصتتاحبهی من پستتتمدرنیسم بدل به مقولهای عادی شد .بهخصوص وقتی دربارهی تکنیک احیای سنت حرف زدم و گفتم در انقالب اسالمی در نهایت به دین رجوع شتد و این موضتوع میتواند در یک گرایش پستتمدرنیستی قرار بگیرد و با احیای سنت مرتبط باشتد .البته من قصتدم تمستخر آنها بود .بعد از جنگ جهانی ،آلمانها جا نداشتند و از طرفی باید به مردم استتکان میدادند ،در نتیجه تصتتمیم گرفتند آپارتمانهای قوطیكبریتی بستتازند .آپارتمانهایی با متراژ كم و استتیک ابزورد ،اما این كارشان باعث باال رفتن آمار خودكشی در آلمان شد .بعد از آن ماجرا قرار شد فضای حستتی این آپارتمانهای مدرن را بیشتر بکنند تا مردم در خانههای خود لحهات عاطفیتری داشتتته باشتتند. بنابراین بخشی از آرشیتکت داخلی این آپارتمان را تغییر دادند .مثلن در گنبدها و نماهای داخلی دست بردند و این تغییرات را از معمتاری بتاروک و ختانههای ویکتوریایی الهام گرفتند و بعد این رویه را وارد معماری مدرن كردند و از این طریق معماری پستمدرن پدید آمد .در واقع پستمدرنیسم از طریق معماری و احیای سنت وارد عرصه شد و برای اینكه در آلمان با خودكشی مقابله كنند از سنت برای ایجاد فضای عاطفی بهره بردند ،مثلن با ستاخت بالکن در ساختمانها فضایی حسیتر ایجاد كردند تا افراد مجالی برای هوا خوردن و نفس كشیدن داشته باشند .در حالت كلی معنای احیای سنت این بوده است .در انقالب اسالمی مردمی كه در زمان شتاه زندگی میكردند استالم را محوریت قرار دادند .اما این میتواند انقالب پستمدرنیستی به معنای منفی آن باشتد .كما اینكه میشل فوكو قبل از انقالب پنجاهوهفت ،در سفر به ایران و با دیدن تهاهرات مردم مقالهای مینویسد و از انقالب اسالمی دفاع میكند .اما یک ماه پس از اینكه گاردهای تمامیتخواهانهی این رژیم را میبینتد ،حرفش را پس میگیرد و علیه انقالب استتتالمی مصتتتاحبه میكند و مقالهی دیگری را در مخالفت با آنها مینویستد .مستلمانان مقالهی اول فوكو را كه قبل از پیروزی انقالب نوشته ،ترجمه كردهاند اما مقالهی بعدی را نادیده گرفتهاند و طوری شده كه وقتی بحث از فوكو میشود ،عدهای سریع میگویند او از انقالب پنجاهوهفت دفاع كرده است! در حال حاضر مشابه كار فوكو را ژیژک انجام میدهد و ممکن است چامستتکی هم دستتت به چنین كارهایی بزند .این دو در داخل ایران نیستتتند و نمیدانند از چه چیزی دفاع میكنند .چامستکی و ژیژک ضتد سیاستهای ترامپ هستند ،در حقیقت تمام روشنفکرهای جهان مثل این دو نفرند ،استاسن سرمایهداری كالسیک مورد نفرت تمام روشنفکران جهان است و همه باید گارد بگیرند، ولی گاهی ممکن استت منافع همان استتعمار یا سترمایهداری كالستیک با منافع مردم ایران اینهمانی داشته باشد .اما آن روشنفکران در جریان نیستند ،آنها فقط میبینند كه پای آمریکا در میان است و در هر شرایطی
علی عبدالرضایی | 112
باید با آمریکا مخالفت بکنند و اینجاستت كه اوضتاع خراب میشود و من به آنها میگویم كه ما حق نداریم در امور كشتورهای مختلف دخالت كنیم چرا كه از داخل آن كشورها بیخبریم .این موضوع را روشنفکران جهانی هنوز نمیدانند ،ما مدام باید مردمخواه باشیم و از سیاستهای مردمی پیروی بکنیم؛ زیرا رنجی را كه مردم متحمل هستتند ،ما متحمل نمیشتویم .من معمولن پتیشتنهایی را كه مربوط به كشتتورهای دیگرست، امضتا نمیكنم .اغلب دوستتان نیز ستر این موضوع از دست من شاكیاند و میگویند چرا از امضا كردن این پتیشتنها را خودداری میكنی؟ جواب من این استت كه من نمیدانم در آن كشتور چه خبر است و باید در رابطه با جزئیات سیاسی آن كشور بیشتر بدانم .متاسفانه اغلب امضاهایی كه در رابطه با ایران جمع میشود، پیشتنهادش توستط جاستوسهای رژیم در خارج از كشور مطرح شده و من نمیتوانم از كنار این مسئله به سادگی رد شوم .اخیرن نیز در برنامهای از چامسکی به خاطر امضای نامهای كه به موگرینی (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) نوشتتته شتتده بود و در آن خواستتتار حفظ برجام توافق هستتتهای ایران با قدرتهای بزرگ جهانی شتده بودند ،انتقاد كردم و تاكید كردم كه روشنفکری جهان هنوز در این رابطه بیتجربه عمل میكند و بهتر استتت این موضتتوع را یاد بگیرد؛ چون قرار نیستتت ما خیر و شتتری عمل بکنیم .ممکن استتت آمریکایی كه مالها به آن شتیطان بزرگ میگویند در جاهایی به نفع انسان عمل كند ،كما اینكه ممکن است خامنهای نیز گاردی انستتانی بگیرد .از این زاویه استتت كه ما به مشتتکل برمیخوریم ،برای همین به شتتما میگویم كه یک حزب یا یک حركت را فقط در زمینهی همان حركت تایید بکنید .اگر من االن كسی را تایید بکنم به این معنی نیست كه فردا هم او را تایید خواهم كرد .من آن اكت را تایید كردم نه آن شخد را .مثلن در رابطه با ریاستارت تنها آتش زدن پایگاه بسی مورد تایید من است ،نه چیزهای دیگرش .ایرانیها به این درک نرستتیدند كه ما در چینش و چیده شتتدن آزادیم؛ یعنی میتوانیم چیزهای خوب را ستتوا بکنیم و از این چیزهای خوب یک مجموعه بستتتازیم .همان كاری كه من در ایرانارشتتتیستتتم كردم .من در این تز از تمام جریانها و ستتاختارهای ستتیاستتی با توجه به فرهنگ خودمان ،انتخاب كردم و آنها را كنار هم چیدم و در نهایت ایرانارشیسم ساخته شد .اگر هم پیشنهادی نبود خودم پیشنهاد دادم ،مثل تاسیس ادارات همهپرسی .در اصل اینجا فقط چینش من مطرح است و حاال عدهای از این چینش تقلید میكنند .مسئله این نیست كه من برای اولین بار از دمکراسی مستقیم حرف زدم ،موضوع اینجاست كه برای اولین بار من از میکس دمکراسی مستقیم و دمکراسی غیرمستقیم در ایران صحبت كردم.
| 113ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
چرا وقت انقالب است؟
اش اره :در این بحث تحقیقی ،با توجه به نهریات متفکران و نویستتندگانی چون «هانا آرنت» در كتاب «انقالب»« ،والدیمیر لنین» در مجموعه مقاالتش« ،لئون تروتستتکی» در كتاب «تاریخ انقالب روستتیه»« ،آلبر ماله» در كتاب «انقالب فرانستته»« ،دیوید پیتروزا» در كتاب «انقالب فرهنگی چین» و چند مقالهی پراكندهی دیگر ،به بررستی شترایط وقوع انقالبهای مهم در كشورهای مختلف و مقایسهی آنها با شرایطی كه ما در حال حاضر ،بعد از «قیام فرودستان» داریم ،پرداختم و این تحقیق نتایجی را بهدست داد كه طی یک سخنرانی در گروه تلگرامی «حزب ایرانارشیسم» در تاریخ یازدهم بهمن ماه 91طرح كردم. تحقق آزادی ،عدالت اجتماعی و برخورداری از دمکراستی ،آرزوی صد و ده سالهی ما ایرانیهاست .ما صتتد و ده ستتال استتت كه برای تحقق آزادی و عدالت و دمکراستتی میجنگیم و در انقالب مشتتروطه نیز تا حدودی موفق شتتتده بودیم و تا زمانی كه از ارتجاع مذهبی فاصتتتلهمان را بیشتر كردیم ،این موفقیت ادامه داشتت .گرچه بعد از انقالب مشتروطه ،گرفتار اختناقِ ستیاستی حکومت پهلوی شدیم ،اما در اكثر زمینهها پیشترفت داشتیم .در واقع دلیل اصلی وقوع انقالب پنجاهوهفت ،فقدان آزادیهای سیاسی و آزادی بیان بود، نه گسترش فقر و فراگیر شدن تبعیض .هرچند اگر سانسور وجود نداشت و احزاب آزادانه فعالیت میكردند، مردم در اواخر دههی پنجاه استیر ارتجاع نمیشتدند و باز مثل دوران پیش از انقالب مشروطه ،فریب مُشتی مالی مرتجع را نمیخوردند .اگر بخواهیم واقعبین باشیم ،می بینیم كه در اواخر سلطنت پهلوی ،تبعیضها تا حدودی از بین رفته بود ،بهطوری كه ما الاقل در آن دوره ،از آزادیهای اجتماعی برخوردار بودیم؛ مثلن همه میتوانستتتند مذهب دلخواهشتتان را انتخاب كنند ،یا كستتی برای بیحجابی زندانی نمیشتتد ،جامعه دچار تبعیض جنسیتی نبود و آحادِ مردم از نهر قانون ،تقریبن موقعیت برابری داشتند. درستتت استتت كه اوضتتاع ما در زمان شتتاه به خاطر فضتتایِ ستتیاس تیِ بستتته و عدم وجود آزادی برای فعالیتهای مدنی ،ایدهآل نبود ،اما جامعه كمكم داشتت مدرن می شد و نسبت به كشورهای همسایه ،اوضاع به مراتب بهتری داشتتیم .در آن زمان اهداف انقالب مشروطه بهطور كامل محقق نشده بود ،اما اوضاع كشور روند رو به بهبودی را طی میكرد و اگر ستتانستتور و ستتركوبی در كار نبود ،هرگز انقالب پنجاهوهفت رخ نمیداد .آن انقالب ،دستتتاوردهای هفتادستتالهی ما را به ناگهان بر باد داد و حکومت استتالمی در طول این
علی عبدالرضایی | 114
سالها ،باعث عقبگرد كشور در تمام امور شد ،طوری كه حاال در بسیاری از موارد به دوران ماقبلِ مشروطه بازگشتهایم .اگر بخواهیم علمی و منطقی به این مسئله نگاه كنیم ،میبینیم كه مردم ایران طی چهل سال اخیر، یک حکومت زورگو و مادونِ قرون وستطایی را تحمل كردهاند .جامعهی ما در زمان شتاه هم مردساالر بود، اما غلهت مچوئیستتم و مردستتاالری در طی چهل ستتال اخیر ،حداقل چهل برابر شتتده ،طوری كه حاال تمام قوانین علیه زنان جامعه استت .در واقع تبعیض جنستیتی باعث شتده كه تمام جامعه دچار افستتردگی شود، چون با حبس زن در خانه و زیر حجاب ،زندگی را افسرده و مریض كردهاند. دیگر مطلقن چیزی به نام آزادیِ فردی و اجتماعی در ایران وجود ندارد .از لحا فرهنگی تمام رسانهها در خدمت تحمیق و در حال تزریق بالهتند ،به نحوی كه هیچ شتتتبکهی تلویزیونی را نمیبینیم كه هدفش ارتقاء فرهنگ باشد و تقریبن تمام آنها از هر جهت خرافه را تبلی میكنند. در زمان شاه ،سانسور وجود داشت؛ اما با این وجود ما آنهمه مجلهی ادبی و فرهنگی داشتیم و در این بین ،معدود نویستتندههایی بودند كه بعضتتی از كتابهاشتتان مجوز چاپ نمیگرفت ،ولی حاال دیگر كتابی منتشتر نمیشتود و یا به عبارتی سانسور چنان وسیع و هولناک شده ،كه كتابهای منتشر شده هم ،به معنای واقعی كتاب محسوب نمیشوند. در حکومت الیگارشتتتی ایران ،قدرت فقط بین چند نفر معدود دستتتت به دستتتت میشتتتود ،فستتتاد و رشتوهخواری در تمام ستطوح جامعه موج میزند و مردم هر روز فقیرتر میشتوند .در اصل جامعه درو گو شتتتده و اختالس و دزدی مقتدّس .ما هرگز در هیچ دورهای از تاریخ ،این حجم از مهاجرت و تبعید را كه منجر بته فرار طبقتهی الیتت شتتتود ،تجربه نکرده بودیم .حاال دیگر نخبگان و روشتتتنفکری ما مثل محیط زیستمان كاملن تخریب شدهاند و افراد جامعه ،بیخود و بیجهت پروندهدار و زندانی میشوند .ما كشوری نبودیم كه بدین شتکل در خاورمیانه منزوی شتود و با اغلب كشتورها در جنگ باشتتد .اگر در زمان شاه ،از آمریکا حرفشتنوی داشتیم و در برخی موارد تحت سیطرهی استعمارِ مدرن این كشور بودیم ،حاال ارتش و ستپاه ایران بدل به پیاده نهام استعمار كثیفی مثل روسیه شده و از طرف دیگر ،بازارمان به دست صنعت فیک چینی افتاده استت .چرا ما باید در جنگهای بیهوده ،اینهمه كشته بدهیم؟ چرا باید در جنگ با عراق آنهمه سترباز ایرانی تلف شتود و بعد در حمایت از عراق ،باز سربازانمان را قربانی كنیم ،بدون اینكه هیچ سودی عایدمان شود؟ چرا اسیر یک سیاست گی و مشتی سیاستمدار ابله شدهایم؟ البته در دههی شصت ،جوانان ما فقط در جنگ با عراق كشتتته نشتتدند ،بلکه در زندانهای حکومت خمینی هم قتلعامشتتان كردند و این واقعن تراژدی بزرگی ستت كه تاریخ ایران هرگز از یاد نخواهد برد .اگر قبلن در ایران سه طبقهی فرودست، متوسط و فرادست داشتیم ،حاال جمعیت كشور را فقط یک طبقهی محدودِ غنی و یک جمعیت بزرگِ فقیر و زیر خط فقر تشتتتکیل میدهد ،چرا؟ ما كِی در ایران اینهمه دزد و تنفروش و قاچاقچی و معتاد داشتتتتیم؟ كجتای تتاریخ كلمتاتی مثل «زبالهگرد» و «گورخواب» ،وِرد زبانها بود؟ ما همهچیز را باختیم و دیگر چیزی
| 112ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نمانده كه به آن ببالیم ،جز اینكه افتخار كنیم تولیدمان در كارخانجات مالسازی و تروریستپروری باال رفته است .استمرارطلبان و آنهایی كه میگویند مردم در دیماه امسال فقط برای مسائل اقتصادی و فقر به خیابان رفتند ،چه پاستخی برای این ستواالت و اینهمه پسترفت و فالكت دارند؟ آیا وجود سانسور و فقدان انواع آزادی ،به فقر و ركود اقتصتتادی ربط دارد یا به ستتیاستتتگذاریهای مشتتتی مالی مرتجع؟ ماندهام چهطور اصتتتالحطلبتان هنوز از انقالب پنجتاهوهفتت دفتاع میكننتد؟ انقالب پنجتاهوهفتت علیته حکومتی بود كه ضتعفهایی به مراتب كمتر از حکومت اسالمی داشت .استمرارطلبان با دفاع از آن انقالب ،انقالب امروز را كه استاستن ضتدّ حکومتیست كه زندگی و نفس كشیدن را قدغن كرده ،به صالح جامعه نمیدانند و برای حفظ و حراستت از یک دیکتاتوریِ قرون وسطایی ،با انواع روشها (از خطر سوریهای شدن كشور گرفته تا تکهتکه شتدن ایران و بروز جنگ داخلی!) به مردم كلک میزنند؛ دلیل اینهمه بهانهتراشتتی چیست؟ چطور میتوانند حجم وسیع مصیبت و ستم را ببینند ،اما سکوت كنند و خفهخون بگیرند؟ چطور میشود با شركت در انتخابات ،حکومتی را كه به اعتراف خودشتتتان رییسجمهور در آن نقش تداركاتچی دیکتاتور را دارد، اصالح كرد؟ قصتد ندارم تکرار مصتیبت كنم ،اما چون بیستودو بهمن نزدیک است ،با این مقدمه سعی كردم نشان دهم كه اصتالح یک ستاختارِ از ریشه ویران و پوسیده ،غیرممکن است .پس باید چهكار كنیم؟ آیا راهی جز تغییر و رستیدن به یک دمکراسی واقعی داریم؟ از طرفی دمکراسی واقعی اتفاق نمیافتد مگر اینكه در ابتدا، به جان میکرودیکتاتوری كه همگی در ذهنمان داریم ،بیفتیم .این بدان معناستت كه جنبش دمکراسیخواهی باید حركتی از پایین به باال داشتته باشد ،چون محال است كه ما بتوانیم با انتخابات ،یک حکومت مرتجع را بدل به حکومتی دمکرات بکنیم ،بنابراین وعدههایی كه استتتمرارطلبان میدهند ،ستترابی بیش نیستتت و راهی نداریم مگر اینكه بنای قرون وستطایی حکومت استال می را تخریب كنیم و عمارتی نو بسازیم .حال ممکن است عدهای بپرسند از كجا بدانیم بنای تازه را باز یک دیکتاتور جدید از ما نمیدزدد؟ اینجاستتت كه بحثی خالق مطرح میشتتود و من نامش را «تالش برای تحقق یک انقالب شتتعوری» میگذارم كه جز با انقالبی اجتماعی حاصتل نخواهد شتد .حاال باز ممکنست عدهی دیگری بپرسند كه این امر چگونه اتفاق میافتد؟ آیا شرایطش را داریم؟ در اصل تحقیق و تحلیلِ واقعی ما از همینجا آغاز میشود. برای این كتار بتایتد نگتاهی بته تاریخ انقالبهای مختلف و نتیجهی فکرپردازی و تحقیق افرادی مثل «هانا آرنت» « ،لئون تروتسکی»« ،والدیمیر لنین»« ،آلبر ماله»« ،دیوید پیتروزل» یا تجربهی سیاسی خودمان (كارهای كسانی مثل «خلیل ملکی» و رویکرد كمونیستها و یا ملیگراها) در طول صد و ده سال گذشته بیندازیم. هتانتا آرنتت برای هر انقالبی پن مرحله قائل استتتت و اعتقاد دارد انقالب همیشتتته علیه حکومتی كه مشتروعیتش را از دستت داده ،اتفاق میافتد .بیشک اگر همهی راهكارهای سیاسی به بنبست برسند و قرار باشتتد كه تکلیف مردم در نبرد خیابانی روشتتن شتتود ،دیگر نمیتوان جلوی انقالب را گرفت؛ چون در این
علی عبدالرضایی | 111
حالت ،حکومت فقط قادر استتت از نیروی نهامی جهت ستتركوب استتتفاده كند و چنین ستتركوبی اگر تداوم یابد ،منجر به ریزش نیرو در نهام پلیس و ارتش خواهد شد. هانا آرنت مینویسد كه نه مردم و نه انقالبیهای حرفهای به تنهایی نمی توانند خیزش عمومی را به ثمر برسانند ،مگر اینكه لحههی حساسی را كه در آن ،مردم آمادگی دارند تا اقتدار حکومت را به چالش بکشند، تشتخید دهند و از طرفی ،اقتدار و اتوریته ی حکومت نیز از درون پوک و توخالی شده باشد .آرنت معتقد استت فرق یک انقالب با شتورش و كودتا در این استت كه انقالب باید هدف مهمی داشته باشد .او بهترین هتدف را تحقق آزادی می دانتد و تتاكید دارد كه بعد از انقالب ،دامنهی این آزادی باید در نویستتتش قانون اساسی جدید كاملن لحا شود و دولت آینده را ملزم به عمل در چهارچوب آن قانون كند. نهرات لنین هم بتا كمی تفاوت با عقیدهی هانا آرنت اینهمانی دارد .والدمیر لنین یک انقالب موفق را در فراگیر بودنش جستوجو میكند ،یعنی طوری باشد كه تمام افراد یک طبقه در آن شركت داشته باشند یا اكثریت افراد متعلق به طبقات مختلف در آن وارد شوند .او معتقد است برای شکلگیری چنین اتحادی ،باید به دنبال اهدافی رفت كه همهی طبقات اجتماعی را تشتتویق به شتتركت در انقالب كند .در قیام فرودستتتان ایران ،برخی از گروههای اجتماعی حضتور نداشتتند یا كمتر فعال بودند ،مثلن استتمرارطلبان موفق شدند با طرح حیلههایی مثل سوریهای شدن ایران ،بخش بزرگی از جمعیت متعلق به طبقهی متوسط را بترسانند و از این طریق ،مهارشتتان كنند و یا مردم شتتهری مثل تبریز ،آنطور كه باید در این قیام شتتركت نداشتتتند .لنین میگوید ستازماندهی انقالب باید طوری باشتد كه چنین گروههایی هم تشتویق شتوند و در انقالب حضور داشته باشند .او معتقد است كه با پیشرفت انقالب ،روابط و مناسبات بین گروههای اجتماعی تغییر میكند و اتحاد مستتحکمتری بینشتان شتکل میگیرد ،پس باید ببینیم با فراهم كردن چه فضایی میتوان این اتحاد را بیشتر كرد تا اغلب گروهها مجاب شوند كه در تهاهرات اعتراضی شركت كنند .طبق باور لنین ،انقالب تنها در براندازی تعریف نمیشتود و فقط با انجام یک عمل یکّه در نبردی یکّه اتفاق نمیافتد ،بلکه باید ستلسله نبردهایی در جبهههای مختلف اقتصادی ،سیاسی و فرهنگی شکل بگیرد ،طوری كه در نهایت منجر به سلب مالکیت از ستترمایهداری شتتود .لنین انقالب را به اكتی هنری تشتتبیه میكند كه باید بدون توقف و مرحله به مرحله پیش برود و از آشتتتفتگی حکومت دیکتاتوری بیشترین استتتتفاده را بکند .یعنی مردم به هر بهانهای دست به اعتصاب بزنند ،به خیابان بیایند یا مباحث تئوریک دربارهی انقالب را مطرح كنند و شعور اجتماعی را باالتر ببرند. اینجاست كه بحث امکان انقالب پیش میآید. شرایط وقوع یک انقالب چیست؟ در چه شرایطی تحقق انقالب ،نوعی ناگزیریست؟ بیشک بروز نارضایتی اكثریت مردم از حکومت مركزی ،اولین دلیل مهم هر انقالبی در طول تاریخ بوده و استاستن همین نارضتایتی اكثریت ،دلیل محکمیست كه حکومت مشروعیت خودش را بنا به تعریف هانا
| 111ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آرنت از دستت بدهد .البته این نارضایتی باید در عرصههای مختلف فرهنگی ،سیاسی و اقتصادی رخ دهد تا پتانسیل فراگیر شدن را داشته باشد و به صورت اعتراضات خیابانی ،اعتصاب و درگیری بروز كند .در چنین شتترایطی روشتتنفکرانِ نحلههای مختلف فکری باید وارد عمل شتتوند و دربارهی ایدئولوژیهای گوناگون روشتنگری كنند و همزمان با انقالب ،باعث ارتقاءِ شتعور سیاسی مردم شوند .اساسن من به این دلیل گروه تلگرامی «كال داستتتان» را به «حزب ایرانارشتتیستتم» تبدیل كردم تا با كمک هم شتتناخت بیشتری از انواع دمکراستی و ساختارهای سیاسی را بهدست دهیم .شناخت شرایط جامعهی مستعد انقالب بسیار مهم است، انقالب در زمان و مکانی امکان موفقیت دارد كه در آن نوعی دوقطبی اتفاق افتاده باشد ،یعنی شرایطی ایجاد شتود كه گروههای اجتماعی ،دیگر بهطور كامل امیدشتان به اصتالح را از دستت بدهند و از سیستم سیاسی مستلط ناامید شتده باشتند .در چنین فضتایی ما همیشه با نوعی دوآلیسم مواجه میشویم ،دوآلیسمی كه یک طرف آن حکومت و در طرف مقابل مردم و خواستتههاشتان قرار گرفتهاند .البته تا قبل از قیام فرودستان هم این دوآلیستم وجود داشتت ،اما در هر دو ستمت خود حکومت قرار داشت؛ یعنی جمهوری اسالمی از بدو پیدایش ،خودش مدام اپوزیستیون خود را تولید می كرد ،طوری كه طی بیستتت سال ،استمرارطلبان به عنوان جناحی حکومتی ،در رُل منتقد حکومت ظاهر میشدند .به همین دلیل ،حکومت مدام در حال پیشروی بود و مردم مدام در حال عقبنشینی .اما در قیام فرودستان نوعی تغییرِ صف اتفاق افتاد و مردم در جایگاه واقعی خودشتان قرار گرفتند و اگر باز فریب نخورند ،بدون شتک از این به بعد حکومت اسالمی مدام عقبنشینی خواهد كرد و مردم مرحله به مرحله پایگاههایی را كه از دست داده بودند ،دوباره از چنگ رژیم درمیآورند. البته این امر در صورتی اتفاق میافتد كه حکومت موفق نشود با ایجاد تفرقههای مذهبی و قومیتی ،صفهای مردمی را كوچک یا از هم جدا كند. پس در هر انقالبی اول مشتتروعیت ستتیاستتی حکومت زیر ستتوال میرود ،حکومت هم وقتی یاس و ناامیدی مردم را میبیند ،رفتهرفته ناتوان می شتود و شتکاف بین قدرت ستتیاسى و قدرت اجتماعى به حدّى مىرسد كه ادامهی چنین وضعى در جامعه برای حکومت غیرممکن میشود. مهمترین عاملى كه شترایط انقالبى را بیشتر مهیا میكند ،تضاد بین ارزشهای مسلّط بر سیستم سیاسى و ارزشهاى حاكم بر گروههاى اجتماعى و مردمیستتتت .هانا آرنت میگوید تا وقتی كه اعتبار ستتتیاستتتی حکومت مركزی پابرجاستت ،هیچ انقالبى احتمال موفقیت ندارد .در چنین شرایطی ،اعتبار و اعتماد به رژیم آنقدر كم میشتود كه استفاده از قدرت سیاسى نتیجهای ندارد و حکومت ناگزیر است كه تنها به زور متکّی شتود .در این وضعیت استفاده از اهرمِ زور ،تنها ابزار حکومت برای حفظ موجودیت خود است ،پس تعداد نیروهاى پلیس و ارتش را افزایش میدهد؛ زیرا با به كار بردن این روش ،میتواند زمان بخرد و انقالب را به تعویق بیندازد .استتتاستتتن حکومت متکی به زور ،پایدار نمیماند و رفتهرفته براندازی تحقق مییابد .حاال ما دقیقن در این شترایط هستیم ،پس خیلیها كه معتقد به تهاهرات آرامند ،در واقع سعی دارند از بروز انقالب
علی عبدالرضایی | 114
جلوگیری كنند ،چون وقتی پای زور و نیروی نهامی در میان استت ،تهاهرات هم بدل به اعتراضتتات خشن میشتود .در طول تاریخ ،شترایط انقالبى همیشته به عوامل مختلف اقتصادى ،سیاسى ،اجتماعى ،فرهنگى و مذهبى بستگی داشت. بحران مالکیت ،گردش ستترمایه بین یک قشتتر خاص و معدود ،مالیاتهای ستتنگین ،وجود و ستتیطرهی انواع تبعیض ،گرانى كاال ،كمبود خدمات مورد نیاز طبقات فرودستت و متوسط ،فقر ،فساد در طبقهی حاكم، خفقان و ستلب آزادىهاى فردى و اجتماعى ،بىاعتنایى به ارزشهاى مستلّط جامعه ،سانسور ،شکستهاى نهامى و دیپلماتیک ،ستلطه و نفوذ مستقیم و یا غیرمستقیم كشورهای خارجی و قحطى را میتوان از عوامل بروز شتترایط انقالبى دانستتت .یعنی بر خالف نهر ماركس و انگلس ،فقط محرومیت اقتصتتادى عامل بروز شترایط انقالبى نیستت .مثلن دلیل انقالب آمریکا ،ضعف اقتصادی حکومت نبود بلکه رهایی از شرّ استعمار انگلیس بود و یا همانطور كه اشتتاره كردم دلیل انقالب ستتال پنجاهوهفت فقر نبود ،بلکه به دستتت آوردن آزادی سیاسی و نیل به آزادی بیان بود. تروتستکى معتقد استت« :تنها فقر دلیل قیام و انقالب نیستت چون اگر چنین بود ،طبقهی فرودست كه دائم در فقر بهسر میبرد ،باید مدام در حال انقالب باشد!» البته در این شتکی نیستت كه شترایط بد اقتصادىِ طبقات جامعه و توزیع ناعادالنهی ثروت مىتواند از عوامل بروز انقالب باشتد ،ولی شترطِ الزم و كافی نیست .تجربهی تاریخی نشان داده كه انقالبها معمولن علیته رژیم هتای ستتتنّتى و پتادشتتتاهى ،كته بتا اختیارات مطلق جامعه را كنترل مىكردند و یا علیه طبقهی آریستوكراتى كه حکومت را در دست داشتند ،اتفاق افتادهست. این نوع حکومتها معمولن بر استاس فشار سیاسى و اختناق اداره مىشوند .اساسن در چنین حکومتی یک اقلیت یا فقط یک نفر (مقام معهم رهبری) ،همهی اختیارات تصتمیمگیرى را در تمام زمینههاى سیاسى، اقتصتادى و اجتماعى داراستت و فستاد مالى و رشتوهخوارى در آن موج می زند (وضتتعیت اقتصادی امروز ایران) .آنها فقط به طبقهی فرادستت و مرفه چشتم دارند و موجبات رضایت این طبقه را فراهم میكنند .به چپاول سرداران سپاه و آقازادهها در ایران توجه كنید؛ در این رژیمها ،دیکتاتور برای حفظ بقای خود ،فقط به نیروى نهامتتتتى و زور و اجبار اتکا میكند و این چیزیست كه خامنهای دلش را به آن خوش كرده است. چنین حکومتی معمولن از حمایت مردمى برخوردار نیست ،پس آلت دست یک قدرت خارجی قرار میگیرد و در ایران ،این قدرت خارجی روستیه استت .چنین حکومتهایی رسانههاى گروهى را با سانسور و ایجاد فضتای رعب در دستت میگیرند و بهشدت كنترل میكنند و از این طریق سعی دارند كه افکار عمومى را به ستتمت خواستتتههای خود هدایت كنند (وضتتعیت رستتانههای ایرانی) .به رفاه مردم و بهبود اوضتتاع عمومى جامعه توجهی ندارند و طبقات فرودستت و متوستط ،روز به روز فقیرتر میشتوند (اوضاع مردم زلزلهزدهی كرمانشاه).
| 119ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
به عقاید ستیاستی و مذهبى و آداب و رستوم مردم بىاعتنایى میكنند و گاهی حتی دست به تحقیرشان میزنند (اوضتاع بهاییها و بقیهی اقلیتهای مذهبی در ایران) دقیقن تمام متفکران سیاسی معتقدند كه چنین رژیمی مستتتعد استتت تا مردم را به ستتمت انقالب هدایت كند .البته معمولن این حکومتها در كوتاه مدت قادرند با تهدید ،تطمیع ،نیرنگ ،ترور ،شتکنجه و اِعمال قدرت نهامی از عهدهی ادارهی كشور بربیایند ،ولی زمانی میرستتد كه تواناییشتتان را در حل مشتتکالت از دستتت میدهند و انقالب اتفاق میافتد .حاال ما این شترایط را بهطور كامل در ایران داریم ،مثلن میبینیم كه حکومت بهشتدت در تنگنای مالیست ،بهنحوی كه دست در جیب مردم میكند و از طرفی قادر به حفظ نخبهها نیست و طبقهی الیت جامعه ،همه در حال فرار از كشتورند .اوضتاع فعلی كشتور نشان میدهد كه حکومت از پسِ مشکالت پیچیدهی سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی برنمیآید .قدرت ستتیاستتى به دلیل رهبرىِ ضتتعیف و ستتازماندهى غلط ،اعتمادبهنفس و توانایى خودش را بهطور كامل از دستت داده ،صبر مردم هم بهسر رسیده و رژیم ،مقبولیت و مشروعیتش را در بین طبقات مختلف اجتماعی بهطور كامل از دست دادهست .دقیقن در این شرایط نهادهاى اجتماعى غیررسمى، جایگزین نهادهای رستتمی ستتیاستتی میشتتوند .برای اینكه انقالبی اتفاق بیفتد ،حکومت كه زیر فشتتار قرار گرفته ،باید دستت به سركوب سرتاسری بزند و از قوهی قهریّه استفاده كند ،كه این اتفاق در قیام فرودستان رخ داده استتت .اما تحقق انقالب به اهرم مهم دیگری هم نیاز دارد و آن اهرم ،توانایى رهبران ستتیاستتى در ایجاد تحوّالت سریع و قاطع ،در شرایطیست كه حکومت تعادل خودش را از دست میدهد. خالصتتته اینكه اگر حکومت یا قدرت ستتتیاستتتى نخواهد انعطاف الزم را جهت تحقق خواستتتتههای گروههاى اجتماعى ،از خود نشتتتان دهد ،برخوردی بین حکومت و مردم اتفاق میافتد و این برخورد حتمن حالتى خشونتآمیز خواهد داشت .اِعمال خشونت برای ایجاد تحوّل در جامعه اگرچه خواست مردم نیست، اما در صورتى كه سیستم سیاسى به آرامى و از طریق مسالمتآمیز ،حاضر به قبول خواستههاى جامعه نباشد، امرى اجتنابناپذیر است. در بعضتی انقالبها كه لیدرها ،قادر به جذب اكثریت مردم نیستند و با بىتفاوتى آنها مواجه میشوند، دست به اقدامات چریکى و پارتیزانى میزنند ،و یا به ائتالف تاكتیکى با سایر گروههاى اجتماعى میپردازند. عواملی هم وجود دارنتد كه باعث شتتتتاب یک انقالب میشتتتوند ،مثل جریاناتی كه بر قوای مستتتلد تاثیر میگذارد و تضتتتعیفشتتتان میكند و نهایتن به نافرمانی از فرمانده منجر میشتتتود ،یا عواملى كه روحیهی نیروهاى انقالبى را باال میبرد ،طوری كه عملگران انقالبی باور میكنند كه نیروی نهامی شتتتکستتتتناپذیر نیستت .از دیگر عوامل شتتابدهندهی انقالب ،میتوان به از هم پاشتیدگى قواى نهامى به دلیل شکست در جنگ خارجى ،شتتورش ستتربازان یا اختالف بین رجال حکومتى اشتتاره كرد .اینجاستتت كه نقش شتتورای هماهنگی انقالب در اتخاذ و انتخاب استتراتژیهای مناستب جهت مقابله با حکومت بستیار مهم است؛ مثل نفوذ در دستتگاه حکومتى توسط عوامل انقالبى و ضربه زدن به سیستم سیاسى از داخل ،قیام چریکى توسط
علی عبدالرضایی | 142
گروههای مسلّد انقالبی ،قیام عمومى مردم و مخالفت همگانى از طریق اعتصاب و تهاهرات و مبارزهی منفى براى فل كردن ماشین بوروكراسى حکومت. افزایش روحیتهی انقالبی ،یکی دیگر از دالیل اصتتتلی موفقیت تمام انقالبها بوده استتتت ،تعمیق این روحیه یک پدیدهی روانشناختیست و مرحلهای باالتر از نارضایتی از وضع موجود بهشمار میرود و عالوه بر این بتاعتث باال رفتن اعتمادبهنفس نیرویهای انقالبی نیز میشتتتود .مثلن در انقالب ستتتال 1949چین، هواداران مائو از لحا نفرات بر ارتش چین برتری نداشتند ،اما به دلیل برخورداری از روحیهی انقالبی قوی، توانستند بر ارتش پن میلیون نفری «چیانگ كای شِک» پیروز شوند. وجود و نقش شتتورای هماهنگی و ستتاختارهای متشتتکل و ستتازماندهی منستتجم نیز ،عامل مهمی در موفقیت انقالب است .یک شورای هماهنگی قوی میتواند با افشای ماهیت حکومت و تحریک مردم ،سطد نارضتتایتی از وضتتع موجود را گستتترش دهد و یا با برانگیختن روحیهی انقالبی ،قادر استتت به عملگران انقالبی اعتمادبهنفس و شتتجاعت تزریق كند و همچنین با بیان و گستتترش اندیشتتهها و ایدئولوژیهای تازه، مردم را از لحا شتتتعوری آماده ستتتازد .شتتتورای هماهنگی با برنامهریزی راهبردی و تاكتیکهای انقالبی، میتواند هزینهی انقالب را هم كاهش دهد .بستی كردن مردم و به صحنه آوردن شان ،یکی دیگر از وظایف شتورای هماهنگیستت .البته ایجاد نهام ستیاستی تازه و تالش برای رستاندن جامعه به اهداف و شعارهای انقالب ،مهمترین نقش شتتورای هماهنگی محستتوب میشتتود .هر چه شتتورای هماهنگی از همدلی و اتحاد بیشتری برخوردار باشتد و از نهر فرهنگی و فکری قویتر عمل كند و با مردم ارتباط روزمره داشتته باشد، در پیشبرد حركت انقالبی موفقتر خواهد بود. مثلن در شورای رهبری انقالب فرانسه ،دانتون و روبسپیر نقش مهمی داشتند .در انقالب روسیه هم لنین شتعارهای حساب شدهای بر اساس شرایط كشور و خواست عمومی طرح كرد و یا در انقالب چین ،مائو بر اساس شرایطی كه چین داشت ،استراتژی جنگ انقالبی و محاصرهی شهرها از طریق روستاها را بهكار برد. در اوایل بحث گفتم كه وقوع انقالب بر نقش مستتقیم مردم متکیستت ،اما معنای حرف من این نیست كه وقتی انقالبی اتفاق میافتد ،همه یا اكثریت مردم در آن نقشِ مستتقیم داشته باشند ،بلکه كافیست بخشی در انقالب فعال باشتتند و بقیه هم این فعالیت را تایید كنند .تمام انقالبها بهطور نستتبی با خشتتونت همراه بوده اند ،ما در تاریخ حتی یک انقالب بدون خشتتتونت نداشتتتتیم و تعجب میكنم از كستتتانی چون رامین جهانبگلو یا بنیصتدر كه مدام مردم را تشتویق به تهاهرات آرام میكنند .آنها یا شناختی از تاریخ انقالبها ندارند یا هنوز در رویا سیر میكنند! مگر خود بنیصدر همکار خمینی در مبارزهی خشنِ انقالب پنجاهوهفت نبود؟ آیا ممکن بود آن انقالب بدون خشونت و هزینه اتفاق بیفتد؟ منهور از خشونت ،مجموعه اقدامات غیرقانونی مثل اعتصاب و تهاهرات ،ترور ،زد و خورد با گاردهای حکومتی ،شتتیشتته شتتکستتتن و به آتش كشتتیدن مقر نیروهای نهامیستتت .میزان خشتتونت در هر انقالبی به
| 141ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ویژگی های فرهنگی مردم ،نوع نیروهای مستتتلد ،نوع رژیم دیکتاتوری و شتتترایط خاص داخلی و حمایت بینالمللی از نیروهای انقالبی بستگی دارد و تمام این موارد در نوع خود مهماند .معمولن در انقالبهایی كه مردم با نیروی نهامی خارجی درگیر میشوند ،تعداد كشتهها باالست .به عنوان مثال در انقالب الجزایر كه در ستتال 1912اتفاق افتاد ،مردم با نیروی نهامی فرانستته درافتادند و حدود یک میلیون نفر كشتتته شتتدند ،در انقالب سال 1929كوبا نیز ،حدود بیستهزار نفر را كشتند. معمولن انقالبها را به دو دستهی سیاسی و اجتماعی تقسیم میكنند ،در انقالب سیاسی ،فقط نوع نهام سیاسی تغییر میكند و هدف فقط تغییر حاكم است .اما در انقالبهای اجتماعی ،عالوه بر تغییر حکومت ،در ساختارهای اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی هم تغییرات اساسی اتفاق می افتد .یعنی در یک انقالب اجتماعی، انقالب تنهتا بتا پیروزی بر حکومتت تمام نمی شتتتود ،بلکه بعد از آن ،انقالب اصتتتلی در اجرای اهداف و آرمانهایش رخ میدهد .به همین علت ،هدفگذاری انقالب بسیار مهم است و منهور از هدفگذاری ،یعنی اینكه چطور قانون استتاستتی جدید را بنویستتند و در آن چه ستتهم بزرگی به آزادیهای مختلف داده شتتود. «معمولن رستتیدن به اهداف انقالبی به زمانی نستتبتن طوالنی نیاز دارد و به همین دلیل ،كشتتتی انقالب باید بتوانتد از طوفتان حوادث مختلف عبور كنتد» .چیز مهمی كه با پیروزی انقالب رخ میدهد ،ایجاد تغییرات سیاسی داخلی و تغییر جهتگیریهای سیاست خارجی و اعالم استقالل از قدرتهای خارجی مسلط است. مثلن ستالهاستت كه ما زیر ستیطرهی روستیه هستیم ،پس باید شورای هماهنگی برای فرار از استعمار نرم روستیه ،برنامه داشته باشد .بیشک اگر مردم بعد از براندازی همچنان به فعالیت انقالبی ادامه دهند و صحنه را خالی نکنند و در تمام امور مشتتاركت داشتتته باشتتند ،محال استتت كه انقالبشتتان دزدیده شتتود و یا گیر دیکتتاتور تتازه ای بیفتتد .در واقع بتایتد كاری كنند كه قدرت فقط در حکومت مركزی متمركز نشتتتود .در بحثهای بعدی با طرح جزئیات بیشتر ،روی موضوعاتی كه طرح شد ،تمركز خواهم كرد. /77بهمن7931/
علی عبدالرضایی | 142
كمونالیسم در روژاوا و نقش چپهای غیر ماركسی در آیندهی ایران
بر استتاس آخرین آماری كه منتشتتر شتتده ،نیمی از ثروت دنیا به هشتتت نفر تعلق دارد .یک درصتتد از جمعیت هندوستان مالک شصت درصد از كل ثروت هندوستان است ،در ایران هم بیستوپن درصد از كل پولهایِ شتناور در بازار (یکچهارم پول شتما) متعلق به شتشصد نفر است و این در حالیست كه هفتادونه میلیون نفر از جمعیت ایران ،فقط پن درصتد از سترمایهی كشتور را در دستت دارند .چنین مصیبتی كادوی سترمایهداری جهانی و كاپیتالیسم است؛ یعنی اگر ج هان به تروریسم هم غلبه كند ،تازه با یک وبای بزرگتر درگیر میشود كه آن وبا چیزی جز یک شکاف بزرگ بین طبقهی دارا و ندار نیست .متاسفانه هر چه از عمر ما و از عمر ستترمایهداری میگذرد ،این شتتکاف بزرگتر و عریضتر میشتتود و اوضتتاع طبقهی فرودستتت خرابتر .جهان روز به روز از حركت جمعی ،حقوق بشتر و حقوق كارگر كه از دستتاوردهای ستتوسیالیسم استت ،بیشتر فاصتله میگیرد .شترایط زیستتی كارگر بدتر شده و ادامهی زندگی برایش غیرممکن میشود. ایران هم متاثر از وضعیت جهانیست ،با این تفاوت كه تمام فشار را فقط طبقهی فرودست و متوسط تحمل میكنند و در اصل حکومت مركزی بار تمام ندانمكاریها و بالهتش را بر شانههای نحیف طبقهی فرودست میگذارد .چه فاجعهای بزرگتر از این كه دالر به پن هزار تومان رستتیده؟ هر روز كه میگذرد نرخ خدمات اجتماعی باالتر میرود ،مالیات بیشتر میشود و امکانات رفاهی دست نیافتنیتر .چگونه با دیدن این شرایط در ایران سکوت كنیم و به دنبال تحقق آزادی نباشیم؟ چهل ستال است كه در كشور ما حقوق شهروندی در حد یک شعار مطرح شده و با گذشت زمان آمار فحشتا و اعتیاد و اختالس باال رفته است .از لحا فرهنگی نیز دامنهی سانسور وسعت پیدا كرده و تولیدات هنری همه فستفودی و یکبار مصرفاند .هجوم خرافه و فقدان فکر هم باعث شده ناامیدی اپیدمی شود و خودكشتتی بیداد كند .قوانین كار در ایران حتی از عصتتر بردهداری هم فجیعتر استتت ،آنقدر حقوق كارگر نادیده گرفته میشتتتود كه انگار كارفرما جای خود را با بردهدار عوض كرده؛ اما باید چهكار كنیم؟ اگر قبلن سترمایهداری شتعار میداد كه هر آدمی به اندازهی استتعداد و كاری كه میكند ،ثروتی نصتیبش میشود ،در ایران سرمایهداری مالیی به نتیجهی فجیعتری منجر شده است .جملهی «هر كسی به تناسب سرمایهاش سود میبرد» ،یعنی كستی كه پول دارد ،پولدارتر میشتود و كسی كه فقیر است ،مقروضتر .در واقع فقیر صرفن شتخد كمدرآمدی نیستت ،فقط مدام بر حجم بدهکاریهایش اضتتافه میشود .نزولخواری در بازار غوغا
| 143ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
میكند و تمام اینها دستتاوردِ معضتلِ نولیبرالیستم مذهبیستت كه از سال های گذشته در ایران دایر شده و بهخصتوص در دورهی روحانی ستیر صتعودی داشتته استت .آنارشتیستها به عنوان چپهای غیرماركسی ستالهاستت كه علیه این اصلمحوری (مسئلهی سرمایهداری) میجنگند .كمونالیستها هم از دل جنگ ضد سرمایهداری متولد شدهاند« ،موری بوكچین» آنارشیستیست كه وقتی مدرنیزیشن به جان طبیعت افتاد ،كمی گرایش به جنبش ستبز پیدا كرد .جنبش سبز جنبشی جهانی ست كه به فکر سالمت و احیای طبیعت است و این شتتناخت و توجه به طبیعت باعث شتتد تا بوكچین تز كمونالیستتم را بنویستتد .اخیرن آنارشتتیستتتهای كمونالیستت همهجا هستتند ،از اشتغال وال استریت در آمریکا تا كنفدرالیسم روژاوا ،كه اغلب این جنگها، جنگی علیه سرمایهداری ،اتوریته و اقتدار است .اما اقتدار چیست؟ اقتدار یعنی یک حکومت مركزی داریم و این حکومت ،ستردستتهای به نام رهبر دارد و همهچیز در اختیار اوستت .فضتایی كه ستاختار سیاسی فعلی روژاوا از آن تبعیت میكند ضد این اقتدار است ،یعنی ضد ولی فقیه ،اردوغان و ضد منافع سرمایهداری .برای همین استت كه غرب ،روستیه (منافع سرمایهداری خود را دنبال میكند) و آمریکا تالش میكنند تا پروژهی روژاوا موفق نشود .اما ما باید روژاوا را خوب بشناسیم و بدانیم كه چه اتفاقی آنجا افتاده است. برای اولین بار روژاوا را تقستتتیمبندی میكنند ،منطقهای كه از ستتته بخش كوچک (در فرانستتته به آن cantonمیگویند) با نامهای «كانتون جزیره»« ،كانتون كوبانی» و «كانتون عفرین» تشتتکیل شتتده ،و حتی به اندازهی یک شهر (یا شاید بخش) هم نیست .استعمار ،امپریالیسم ،تفکر تمامیتخواه و سرمایهداری ،این سه منطقهی كوچک را نمیتواند تحمل كند ،در واقع این سته منطقه مثلن بدیل ماركسیسم است .بوكچین نقدی علیه نهریهپردازی ماركستتیستتم دارد و معتقد استتت كه ما باید زندگی را امروزی كنیم و عالوه بر این ،دیگر مثل ماركس دنیا را به طبقهی فرودست و فرادست تقسیم نمیكند .او ناگهان متوجه جنبش زنان و دانشجویان شتتد و فهمید مدرنیزیشتتن به ستتمتی رفته كه باید نهریهپردازی و نوع نگاهمان را به جهان عوض كنیم .وقتی «اوجتاالن» (رهبر حزب كتارگران تركیه) زندانی شتتتد ،كتابهای بوكچین را خواند و توجهاش به این نگاه وستتیع جلب شتتد و با نهریهپردازیِ خود ،به نوعی تاثیرگذار عمل كرد .چیزی كه در روژاوا میبینیم متاثر از اوجاالن است ،در آنجا مردم حکومت میكنند ،هر شهر كوچکی چند وزارتخانه و یک دولت دارد .در این وزارتخانهها معمولن سه نفر را به عنوان وزیر انتخاب میكنند و این سه وزیر باید از سه نژاد مختلف باشند و حتی دین در آنجا آزاد استت .اتفاقات جالبی در روژاوا رخ داده ،شتهر با سیستم خودگردانی میچرخد و مردم این آزادی را دارند كه هر چیزی را اصالح كنند .اما حاال سیستم روژاوا از هر طرف در محاصره است، «مستتعود بارزانی» و تركیه مشتتکالتی با آن ستتاختار دارند و این در حالیستتت كه روژاوا نه تنها نمیخواهد جداییطلبی را طرح كند ،بلکه میخواهد ستتیستتتم خود را به كل ستتوریه نیز تعمیم دهد .در روژاوا نژادهای مختلفی (عرب ،چچنی و…) زندگی میكنند و ممکن استت بعضی از آنها حتی وزیر هم باشند .در شرایط جنگی و خاصی كه روژاوا دارد ،رسیدن به چنین دستاوردی عالیست.
علی عبدالرضایی | 144
اساسن كمونالیستهای غربی (آنهایی كه روژاوا را دیدهاند) نقدهایی دربارهی روژاوا دارند و بیشترین مستتئلهی آنها راجع به آزادی بیان استتت ،میدانیم كه جامعهی كوردها شتتباهت زیادی به جامعهی ما دارد، آنها ستنت و پیشینهای تاریخی دارند و از لحا فرهنگی باید پلهپله خودشان را ارتقا دهند ،مثلن در شرایط فعلی آزادی زنها در آنجا بیشتر شده ،اما اگر بهطور ناگهانی این اتفاق میافتاد ،جامعه دچار معضل میشد. به این دلیل در نهریهپردازی اوجاالن یک ستتتری محدودیتهای فرهنگی وجود دارد ،برای مثال شتتتما در روژاوا نمیتوانید كتابی در رابطه با روابط جنستی نوجوانان منتشتر كنید ،و این معضلیست كه یک شخد غربی میتوانتد دربتارهی آن انتقاد كند .اما منِ ایرانی میدانم كه انجام چنین كاری در این پروستتتهی زمانی غیرممکن استت .از طرفی اگر قرار باشد برای انتشار كتابی مجوز بگیری ،مشکل ایجاد میشود و این مسئله تطتابقی بتا آزادی بیان ندارد .به هر حال ستتته منطقهی كوچک در حال جنگاند ،آنها مشتتتکالتی دارند و مجبورند با جاستوسها مبارزه كنند .این مشتکل را ما در ایران هم داریم ،مثلن عدهای از تریبونهای مستقل میترستتند و بنابراین ما چنین تریبونی كه آدمهای مستتتقل حرف خود را بزنند و دانششتتان را ارائه دهند، نداریم .آنها میخواهند مدیاها ،گروهها ،احزاب و در اصتتل چیزهایی كه خودشتتان درستتت كردهاند ،مطرح شتود .ممکن استت مردم تریبون خاصتی را دوستت داشتته باشتند ،ولی اگر دقت كنید متوجه میشوید كه ستتیاستتتی پشتتت این ماجرا نهفته استتت ،البته خیلی چیزهای دیگر میتواند مورد عالقهی مردم باشتتد ولی معمولن یک فریب مالیی پشتتتت آنها قرار دارد .برای همین ما مجبوریم مقابله كنیم ،چرا كه این یک جنگ استتت و جنگ ما فقط با حکومت استتالمی نیستتت .در واقع حکومت استتالمی فقط در ایران فعالیت ندارد و اتفاقن در خارج از كشتتور فعالیتش بستتیار بیشتر استتت ،زیرا آنجا پول زیادی را خرج كرده و اگر شتتما روزبهروز در حال فقیر شدن هستید به این علت است كه حجم باالیی از پولها صرف كارهای جاسوسی در خارج از كشتتور میشتتود .این مشتتکلیستتت كه روژاوا هم با آن درگیر استتت ،با این فرق كه روژاوا آرمان بزرگتری دارد و میخواهد قدرت را از ستترمایهداری بگیرد .وقتی ستتیاستتت ،حركتی از پایین به باال دارد و حکومتی بر این اساس شکل میگیرد ،كاپیتالیسم وحشتزده میشود و سعی میكند چنین سیستمی را از بین ببرد .ولی ما شرایط روژاوا را میفهمیم ،چرا روژاوا یک آرمان انسانی و ایدهآل برای انسانِ آزادیخواه است؟ چون آن ها موفق شتدند در یک ستیستتم خودگردان ،چیزی به استم دولت نداشتتته باشند .یعنی حکومتها كوچک و محلی شتتتده و همانطور كه گفتم عدم وجود دولت مركزی دلیل بر جداییطلبی آنها نیستتتت و انقالبیهای روژاوا دوست دارند كه كل سوریه از این سیستم تبعیت كند .خیلی از كشورهای دیگر میتوانند از این ایده پیشتنهاد بگیرند چون با وجود چنین سیستمی مردم میتوانند در سرنوشت خود مدام نقش داشته باشتتند و در این ستتاختار ستتیاستتی ،دیکتاتور نیز ظهور نمیكند .ما باید آن روال را خوب بشتتناستتیم ،مگر نمیگویید بعد از انقالب چهكار كنیم؟ روژاوا پیشتتنهادیستتت كه اگر ستتاختارش را بشتتناستتید و دركی از كمونالیسم داشته باشید ،پی به ایدهآل بودن آن میبرید .اما آیا اوجاالن بهطور كامل از كمونالیسم تبعیت كرده
| 142ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
استتت؟ خیر ،از لحا فرهنگی ستتیستتتمی كه پیاده میكند ،ستتیستتتم خود كوردهاستتت ،كوردها مذهبی و دیندارند ،البته او كاری به دینشتان ندارد و حتی به آنها اجازهی ویراژ بیشتری داده ،اما حکومت سکوالر است و دین وارد سیستم سیاسی نمیشود. روسیه و آمریکا به تفاهم میرسند كه تركیه به عفرین حمله كند ،ممکن بود این حمله بعدها اتفاق بیفتد ولی چرا دقیقن بعد از قیام فرودستان اتفاق افتاد؟ آنها ترسیدند ،زیرا ایران كشور بسیار مهمی برای غرب و جهان سترمایهداریست و وقتی این مردم قصد انقالب داشته باشند به حکومتهای اطرافشان نگاه میكنند و ناگزیر از انتخابند .این بار مردم ایران میخواهند خودشتتتان كارگردان باشتتتند ،آنها دیگر به هیچكس و هیچچیز اعتماد ندارند و ستتعی میكنند همهچیز را خودشتتان در دستتت بگیرند ،آنوقت استتت كه ستترا حکومتهای كوچک میروند و پس از تشتتکیل یک دولت مركزی ،ستتعی میكنند برای جلوگیری از تولید دیکتاتوری دیگر ،قدرت و اقتدار در دولت جمع نشتتتود .برای همین بالفاصتتتله با دو هدف ،ژورنالیستتتت خارجی روی قیام فرودستان در ایران فوكوس میكند و برای این كه این تمركز را از بین ببرد ،حملهی تركیه به روژاوا آغاز میشتتود .روژاوا برای غرب بستتیار مهم استتت ،چرا كه برای اولین بار یک آرمان انستتانی و ستیاسی را پیاده میكند و این همان چیزیست كه مردم دنیا برای آن بیش از یک قرن جنگیدهاند .در نهایت تمام دوربینها روی روژاوا فوكوس میكنند و ایران از تیتر اول خبرها خارج میشود و این نوعی سیاست و تبانیستت .ضتمنن ما نباید فریب بخوریم ،همه می دانیم كه در دوران جنگ ،ایران سالح خود را از اسرائیل میخرید و میدانیم كه آمریکا قرارداد چهارصتد میلیارد دالری با عربستتان ستعودی بستته ،عربستان مجبور استت تن به این قرارداد بدهد چون باید در مقابل تروریستم منطقه بایستتد .این هراس را چهكسی به وجود میآورد؟ سپاه قدس .اما سپاه قدس برای چهكسی كار میكند؟ حاال در سوریه چهكسی قدرتنمایی میكند؟ تمام امور بازستازی و منافع آنجا ،دست روسیه است .از طرفی به شیخهای عرب هم چیزهایی میفروشد و قراردادهایی را میبندد (البته نه مثل آمریکا) ،در اصتتل شتتیوخ عرب برای آمریکا كار میكنند و ستتمت دیگر منطقه متعلق به روستتیه استتت .ما باید از چنین قضتتایایی آگاه باشتتیم تا بیهوده به خیابان نرویم و مدام با شعارهای غیر منطقی ،بدیلهای تکراری و احمقانهای را ایجاد نکنیم. نوع ستاختار ستیاستی روژاوا كاملن مورد تایید من نیستت ،ولی هشتتاد درصد آن عالیست ،همین كه كوردها به این ستاختار رستیدند و آن را انتخاب كردند ،در نوع خود جالب است و باید به چنین پیشنهادی توجه شتود .جهان از این سیستم ترسیده ،عدهای می گویند روژاوا چه ربطی به قیام مردم ایران دارد؟ ما باید ساختارهای سیاسی مختلفی را كه عملی شدهاند ،بشناسیم زیرا این شناخت به ما كمک میكند .باید نسبت به آینده مستئول باشیم و در رابطه با روژاوا یا هر كشور و منطقه و ساختار سیاسی دیگری بحث كنیم .بسیاری از ایرانیها فکر میكنند خیلی میدانند و ممکن است چند كتاب نیز خوانده باشند ،اما تجربهی عملی آزادی را ندارند ،آزادی را باید تجربه كرد ،یک ایرانی كه حداقل برای شش ماه یا یک سال در غرب زندگی نکرده،
علی عبدالرضایی | 141
نمیتوانتد دربتارهی آزادی ملموس حرف بزند ،او دركی از بیمه ی اجتماعی ندارد ،هر روزه در ایران بیمهی اجتماعی و تستهیالتی كه به فرودستت اختصاص پیدا كرده ،مدام عقبنشینی میكند .هر چه قیمت دالر باال میرود ،مردم نحیفتر میشوند و این مسئلهای جهانیست .من حتی اگر ایرانی نبودم و یا اگر در آفریقا این اتفاق میافتاد ،باز اعتراض میكردم ،چون ما نسبت به انسان مسئولیم؛ اینكه میگویم در ایران انسان رعایت نمیشتود به همین دالیل استت .دوستانی كه آگاهی ندارند و مدام میگویند ما به حکومت حمله میكنیم از بستیجیها هم بدترند؛ چون میخواهند حملهای كور داشته باشند و نسل شورشی و پر انرژی ما را فدا كنند. ما باید برنامه داشتتته باشتتیم ،من از شتتورایی قابل اعتماد كه نمایندهی ما باشتتد حرف میزنم ،ما میتوانیم بر چنین شتورایی تاثیر بگذاریم ،طوری كه از كل كشتور ،احزاب و نهرات مختلف نماینده داشتته باشتیم و در نهایت همه با هم به هماهنگی برستتند .این فکر حکومت را به وحشتتت میاندازد و برایش خطرناک استتت. چهل ستال از حکومت گذشتته و هنوز اپوزیستیون خارج و اپوزیستیون داخل كشور نتوانستند با هم متحد شتوند .حکومت موفق شتده اپوزیستیونش را از درون خودش (استمرارطلبی) بسازد و در نهایت نمایندهی شتما یک فاشیست باشد ،روحانی جالدیست كه پدران شما را شکنجه كرده است .به افرادی كه یکشبه به شتهرت میرستند ،بیشتر دقت كنید .هر وقت دیدید عوام دور یک فرد یا گروهی جمع شدند ،به آن آدم و گروه شک كنید و بدانید دست جمهوری اسالمی در كار است. تکنیک جمهوری اسالمی فیکسازیست و با فیکسازی ،سیاست ،ژورنالیسم و آگاهیرسانی را مسخره میكند .چیزی كه در ایران داریم ژورنالیسم نیست بلکه فن مزدوریست ،سیاستمدار ایرانی نیز سیاستمدار نیست ،او مزدوریست كه خوب معامله میكند .شما نقش بیبیسی را در همان ده روز قیام دیدید ،دیگر هر كستتی میتواند بگوید كه بیبیستتی جانبدارانه خبررستتانی میكند .نقش صتتدای آمریکا را هم میبینید، شتبکهای كه كم خیانت نکرده ،صتدای آمریکا هم در فیکسازی نقش داشته ،و افرادی بیسواد را به شهرت رسانده است .كارگر و معلم سادهای كه كار میكند ،فرصت فکر كردن ندارد ،او به خانه میآید و برای دوری از تلویزیون دیکتاتور (صتدا و ستیمای ایران) به تماشای صدای آمریکا و بیبیسی مینشیند ،بیبیسی مدام اكبر گنجی را نشان میدهد و صدای آمریکا با افراد خاصی مصاحبه میكند؛ اغلب این افراد خاص هم تا دو ستال پیش در دل حکومت بودهاند و ناگهان یک شتبه بر ضد حکومت شدند! ماجراهای اینچنینی مشکوک است و آنها باید در عمل این ضدیت را اثبات كنند .معمولن طبقهی الیت و روشنفکران واقعی را هرگز در تلویزیون ندیدهاید ،چرا آنها در تلویزیونها نیستتند؟ چرا هرگز اسمشان را نشنیدهایم؟ زیرا كاپیتالیسم عمد دارد كه كشتورهای خاورمیانه بهخصوص ایران ،توسط بالهت اداره شود؛ آنها میخواهند فردی ناالیقتر را جای خامنهای بگذارند .مال و سیاست؟ مال و شعور؟ مال و فرهنگ؟ این اتفاقیست كه در ایران افتاده و حاال میگویند روژاوا چه ربطی به ما دارد؟ شتتتمایی كه مدام دم از ایران باستتتتان میزنید ،مگر در ایران باستتتتان كوردها نقششتتان كمتر از ما بود؟ مگر كوردها خود مادها نیستتتند؟ مگر در تمدن ستتومر ،كوردها نقش پر
| 141ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
رنگی نداشتتند؟ ما مثل هم هستتیم و همان مشتکالت را داریم (البته آنها در وهلهای مشکالتشان بیشتر استتت) پس باید متحد و یکصتتدا شتتویم و مدام نگوییم من ایرانیام تو كوردی! چنین گزارهی احمقانهای، متعلق به دوران فئودالیسم است .ما در قرن بیستویکم هستیم و نباید چنین گاردهایی داشته باشیم. اگر بتوانیم آنقدر قوی شتتویم كه یک شتتورای راهبردی و هماهنگی برای تهاهرات انتخاب كنیم ،پیروز خواهیم شتد ،ما باید در آیندهی ایران نقش داشتته باشیم و این بزرگترین كار است .اگر در هر كشوری جز ایران ،ستتته میلیون نفر در پایتخت آن كشتتتور (مانند تهاهرات جنبش ستتتبز در تهران) تهاهرات میكردند، حکومت عوض میشتد ،اما در كشتور ما چه شد؟ كمی فکر كنید ،تهاهرات كور و بیمقصد فایدهای ندارد، حتی اگر ستته میلیون بدل به ده میلیون نفر شتتود و شتتما استتتراتژی و ستتازماندهی نداشتتته باشتتید و ندانید هدفتان چیستتت و چه میخواهید بکنید ،نابود خواهید شتتد و در نهایت بهترین نستتل و جوانان ما قربانی میشتوند .همین چهارشنبهسوری بهترین فرصت برای انجام هر كاری ست ،ولی اول باید سازماندهی داشته باشتتتیم ،نه اینكه یک ژورنالیستتتت كمستتتواد اعالمیه دهد و بر طبق آن اعالمیه پیش برویم .ما كنجکاو و پرستتشگر نیستتتیم و باهوش عمل نمیكنیم ،باید بالهت و ستتادگی را كنار بگذاریم .تصتتور كنید یک جوان هفده سالهی انگلیسی در مورد سرگذشت سیاسی ایران چه فکری میكند؟ وقتی خانمها را میبیند كه مجبور به رعایت حجاب اجباریاند ،آیا به ما نمیخندد؟ شتتما كه اینقدر ضتتد انگلیس و آمریکا هستتتید ،چرا از خودتان شتروع نمیكنید؟ ما معضتل داریم ،در داخل و خارج برای ما نقشه میكشند و هیچ كاری نمیتوان كرد .اگر هم جمعی بخواهد كاری بکند خودمان جلوی آن جمع میایستتتیم ،چون خر را حریف نیستتتیم و اجبارن گوشتتهی پاالن را میگیریم ،در حالیكه مستتئله چیز دیگریستتت .هنوز كه حركتی صتتورت نگرفته می گویند باید فالنی رهبر باشد تا انقالب ما به ثمر برسد .شما اول باید به فکر اتحاد و ایجاد قدرت و جمع اكثریت باشتید و نارضتایتی را سترتاستری بکنید ،زمانی كه نارضتایتی سرتاسری شود ،نوعی مخالفت جمع اكثریتی به وجود میآید .االن باالی هشتتاد درصتد مردم بر ضتد حکومتاند ،ولی این هشتاد درصد پراكنده هستتند و به مرحلهی ستازماندهی نرسیدهاند و این هیچ فایده ای ندارد؛ زیرا همه باید سعی كنیم تا شورای هماهنگی تشتکیل شتود و این كار وظیفه ی تاریخی ماست و من هم به عنوان یک نویسنده و طبق وظیفهی تتاریخیام باید در این راه تالش كنم؛ ولی فعلن قدرت ما كم استتتت ،آنها پول دارند و هر كاری میتوانند بکننتد و در اصتتتل از جیب ما برمیدارند و علیه ما خرج میكنند .باید كاری كرد ،چون همهی ما مستتتئول هستیم. /91بهمن7931/
علی عبدالرضایی | 144
نقش روشنفکری شعوری در انقالبِ در پیش
متا میدانیم كته از حدود چهل ستتتال پیش تا به امروز روشتتتنفکری ما در برج عاج حضتتتور دارد و حاشیهنشین شده و این مسئله بیدلیل نیست .هر چه از انقالب اسالمی گذشت ،حاشیهنشینی قشر روشنفکر پررنگتر شتتتد و در این میان دولت هم بیكار ننشتتتستتتت و برای روشتتتنفکری بدیل ستتتاخت .یکی از عروستکهای فیکی كه در مواجهه با روشتنفکری شتعوری ستتاختهاند همین روشتتنفکری مذهبیست كه ستتردمدار آن ستتروش بود و مطالبشتتان هم در مجلهی «كیان» چاپ میشتتد .اما آنها موفق عمل نکردند و نتوانستتند دركی از روشتنفکری ارائه دهند و با اینكه تریبونهای زیادی داشتتند ،هنوز پذیرفته نشدهاند .ما باید ماهیت تجربی روشتنفکری را بشتناستیم و بدانیم كه كدام بخش آن مهم استت .استاستن ستیستمهای آموزشتی دانشتگاهها و حتی دبیرستانها بر اساس سیستم آموزشی بریتانیا بنا شده و هنوز هم به همان روال ادامه دارد .این نهام طوریستت كه روشنفکر تحویل میدهد ،اما بسیاری از روشنفکرها ،مثل اغلب اساتید دانشگاه ،روشنفکران آموزشی و تبلیغیاند .ما روشنفکران خالقی داریم كه مدام در حال تولید هستند ،مثل رماننویسها ،شاعرها و در كل كسانی كه با تولید فکر سروكار دارند .البته بین این عده مترجمها را هم وارد میكنند و این در حالیستت كه در كشتوری مثل انگلیس ،مترجم ،روشنفکر خالق محسوب نمیشود .ولی چون در ایران نگاه ما به غرب است و میخواهیم بدانیم در آنجا چه میگذرد ،مترجمها ارزش ویژهای پیدا كردهاند .جذب روشتنفکری خالق بستیار مهم استت و استاستن روشتنفکری به دو دسته تقسیم میشود: روشتنفکری شعوری و روشنفکری شعاری .بخش بزرگی از روشنفکران تولید فکر میكنند ،اما تولیدشان تولید متوستطیستت و یا اگر خالق هستند ،خالقیتشان از شجاعت و احساس مسئولیت برخوردار نیست. بعضتیها هم تنها در یک حیطه پیشترفت كردهاند ،مثلن شتاعر خوبی هستتتند اما جز شعر تخصد دیگری ندارند .در نقطهی مقابل بخشی از این روشنفکران خالق كه منتقد ،تئوریسین ،و شاعر و نویسندهاند؛ عالوه بر اینكه خود افراد آگاهی هستتند ،آگاهیرستانی را نیز خصلت و وظیفهی خود میدانند و هدفشان بسط روشتنفکری است .این دسته از روشنفکرها ،همیشه تاثیرگذار بودهاند .مثلن روشنفکرانی مثل آخوندزاده، میرزا ملکم خان ،صتادق هدایت و نیما یوشتی در فرهنگستازی و فرمهایی از رفتارهای سیاسی ،مدلهای جالبی را پیشنهاد كردهاند .اگر همین حاال نامههای هدایت به دوستانش را بخوانید احساس میكنید هیچكس بهتر از هدایت مالها را نشتناخته و او تمام این سالها را با ما زیسته كه اینگونه دربارهی مالها نهر میدهد.
| 149ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
اصتلن چهطور ممکن استت یکی این ستالها را نزیسته باشد و چنین درک عمیقی را از مالها داشته باشد؟ اینگونه روشتنفکرها هوشتمندند و بدون اینكه ادعای ستیاستی داشتته باشد ،تئوریکترین سیاستمداران تاریخ ما بودهاند .آنها روانشتناستی آن فرهنگ و ملت را میشتناسند و مالها و اهدافشان را نیز شناسایی كردهاند .به همین دلیل چنین روشتنفکرانی همیشه در طول تاریخ تاثیرگذار بودهاند .روشنفکری شعاری را حزب توده شتکل داده .این دستته از روشتنفکران اغلب تودهایاند و سکنات و آرمانخواهی مذهبی حزب توده در زیرساخت ذهنیشان ریشه كرده است .آنها روشنفکران تابع محسوب میشوند و بیشتر از اینكه تاثیرگذار باشند ،تاثیرپذیرند .روشنفکری مثل هدایت هر بار كه صحبت از حزب توده میشود با نوعی طنز و حقارت به آنها نگاه میكند و گاردی كه نستتبت به حزب توده و كمونیستتتها دارد ،گارد یک آدم كاملن ملیستت .خلیل ملکی نیز گونهای دیگر از روشتنفکری شتعوری ماستت .متاسفانه در چهل سال گذشته به روشتتتنفکران شتتتعوریمان كمتر بها دادهایم و پلهپله حذفشتتتان كردهایم .این روشتتتنفکری در انقالب پنجاهوهفت هم حضتور داشتت و ما در آن ستال شاهد مخالفت شاملو با انقالب هستیم .در مقابل وقتی كه خمینی میآید ،روشتنفکری شعاری به دستبوسش میرود و خمینی از آنها میخواهد كه در مورد اسالم بنویسند و كمكم به آنها خط میدهد! عدهای برمیگردند و عدهای میخواهند ادامه دهند و بخشی هم كمكم به حرف شاملو میرسند .از آن زمان به بعد روشنفکری شعوری ما عقبنشینی میكند و مدام از صحنه كنار زده میشتود و این كنار زده شدن ،در دورهی ریاست جمهوری خاتمی به اوج خودش میرسد و اینجاست
كه روشتتنفکرهای مذهبی دستتتستتاز وارد میدان میشتتوند .از لحا ستتمنتیک اتفاقات عجیب و غریبی در دورهی خاتمی افتاد .در آن دوران روشنفکران اساسی و تاثیرگذار ما را كشتند و یکی از این افراد كشتهشده «محمتد مختتاری» بود .بتا اینكته با مختاری خیلی زاویه دارم اما از او زیاد حرف میزنم؛ چون میدانم كه مختاری و امثال او از جمله آدمهایی هستتند كه با زمان حركت میكنند و مختاری را درست زمانی زدند كه در حال ثمربخشتی بود و دیدگاهی كه در آن زمان داشتت ،به درد ما میخورد .پوینده نیز جرات و شتهامت كمنهیری داشتت .در دورهی خاتمی چنین روشتنفکرانی شناسایی و بعد گردن زده شدند .از بین آنها فقط گلشتتتیری بته عنوان یتک روشتتتنفکر تولیتدی و تتاثیرگذار دق كرد و از دنیا رفت .او به عنوان یک ادیب سیاستمدار با حکومت وارد گفتوگو شد ،معمولن روشنفکری شعوری و رادیکال ما حکومت را كنار می زند اما گلشتیری ریسک كرد و دیالوگ او با حکومت ضایعهی بزرگی برجای گذاشت و قربانی داد؛ زیرا در اصتل گارد گلشتیری باعث شتد كه ما مختاری و پوینده را از دست بدهیم .میخواهم بگویم روشنفکرهای شتعوری ما را ترستتاندهاند و آنها را از مردم گرفتهاند .بخشتی از این روشتتنفکرها كشتتور را ترک كردند و درگیر زندگی در غرب و تبعید و مشتکالتش شدند .در حال حاضر هم آنها یا مسائل ایران را از یاد بردهاند و یا درگیر نوستتتالژی ایرانی هستتتند .آنهایی كه در كشتتور ماندند معمولن در دام اعتیاد افتادند و یا آنقدر اذیت شتدند كه در نهایت ترجید دادند خاموش بمانند .وقتی میدان از تو گرفته میشود دچار افسردگی می
علی عبدالرضایی | 192
شتوی و در برج عاج مینشینی .البته حکومت برای این دسته از روشنفکران معادل ساخت ،اما حقیقت این است كه شاعرها و نویسندههایی كه در این سالها مطرح شدند هیچكدام كنش سیاسی و روشنفکری ندارند و اساسن شعوری نیستند .آنها معمولن آدمهای متوسطی هستند و ادبیاتی میانمایه دارند .ادبیات میانمایهای كه طی این ستالها ستاخته شتده و مردم هم این خزعبالت را میخوانند؛ چون حکومت دلش میخواست ادبیاتی تولید شود كه برای خودش قابل فهمتر باشد و راحتتر بتواند روشنفکران را كنترل كند ،و از طرفی بستتاط ستترگرمی عوام نیز فراهم شتتود .در نهایت هم با فراگیر كردن داستتتانهای آپارتمانی و شتتعرهای فستتفودی (شتعری كه با یک بار خواندن تمام میشود) باعث تنزل ادبیات امروز شدند .در واقع آنچه كه امروزه به عنوان شتعر میخوانید و ستردمدارش كستی مثل شتمس لنگرودیست ،مطلقن شعر نیست؛ چون شتعور به دستت نمیدهد .استاستن هم شتعر و هم داستتان باید تاویلپذیر باشتند و منجر به شتعور شوند. بهخصتتوص داستتتان كه اگر با دیدگاهی انتقادی نوشتتته شتتود ،میتواند زندگی را تغییر دهد .داستتتانهای آپارتمانی ،داستتانهایی مصترفی هستند كه زندگی معمولی را بسط میدهند و در اصل یکی از دالیل بحران فکری ما ،استتفاده از همین نوع ادبیات است .باید روشنفکری شعوری را صدا زد و به آنها پرداخت ،زیرا ما روشتتنفکران با دیالوگهای خود میتوانیم دیستتکورسهای تازهای را وارد میدان كنیم .البته بحثهای ما معمولن در بیبیسی ،صدای آمریکا و گویانیوز كه پاتوق اصالحطلبهاست ،انعکاس پیدا نمیكند .معمولن این فکرها و س تَمتها كه بستتیار تاثیرگذارند ،در فضتتای فارستتیزبان غیبت دارد .یکی از موضتتوعاتی كه ما مطرح كردیم و بر آن صتحه گذاشتتیم ،طرح تشتکیل شتورای هماهنگی بود ،كه تاثیرش را در بین بعضی از حزبهای مختلف و ایجاد اتحاد بین آنها دیدیم .اینگونه اتحادها خوب استتت ،و در واقع اینجاستتت كه روشنفکری به مثابه یک اتاق فکر عمل كند .هر چه تعداد این اتاق فکرها با سلیقههای مختلف بیشتر باشد، جامعه نیز پویاتر استت .در نتیجه وقتی روشنفکری شعوری را صدا میزنیم افرادی وارد میدان میشوند كه دغتدغتهی جتاه و مقتام و عملیتات نتدارند ،البته گاهی از ما توقع دارند كار عملی هم بکنیم ،ولی مستتتئله اینجاستت كه اصل كار ما بر اساس فکرسازیست ،كار عملی كور فایده ای ندارد ،چرا كه در بطن هر اكت عملیاتی باید یک هدف وجود داشته باشد. هر انقالبِ پیروزی در جهان هدفگذاری داشتتتته ،مثلن هدفگذاری انقالب آمریکا نیل به آزادی بوده است .دلیل شکست انقالب پنجاهوهفت عدم هدفگذاری بود .اگر ما آزادی را هدفگذاری میكردیم ،هرگز مالیی به عنوان رهبر انتخاب نمیشتد .خیلیها میگویند روشنفکری ما را بدبخت كرد ،و این در حالیست كه در آن زمان چپها و تودهایها را به عنوان روشنفکر معرفی میكردند؛ اساسن در آن سالها رهبری چپ ها را تودهایها بر عهده داشتند ،چون آنها هنوز جوان بودند و مطالعهای نداشتند كه از چیزی سردر بیاورند. جوانانی كه بیشتر میدانی بودند ،شعار میدادند و ظاهرن خالف حزب توده عمل میكردند اما چون پدرشان تودهای بود ،نتاخودآگتاه از این حزب تتاثیر میگرفتند .این عده روشتتتنفکر نبودهاند ،زیرا در آن زمان لیدر
| 191ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
روشنفکران احمد شاملو بود كه به شدت با روی كار آمدن خمینی مخالفت میكرد و سرمقالهی معروف او در این مورد ،گواهی بر این ادعاست .در اصل افرادی كه میگویند روشنفکری به ما ضربه زده ،كمونیستها و تودهایها را روشتتنفکر میدانند ،كه این عده هم روشتتنفکر محستتوب نمیشتتوند؛ زیرا روشتتنفکر فرد مستتقلیستت .مگر تودهایها كی مستقل بودهاند؟ بخش فرهنگی حزب توده روی روشنفکری ما كار كرده ولی حاصل كارش در نهایت به روشنفکری شعاری منجر شده است .بعضی از شاعران و نویسندگان ما هم اگر زمانی عضتتو این حزب بودند در نهایت با نوعی دشتتمنی و دعوا از آن جدا شتتدند ،مثل احمد شتتاملو و صادق هدایت .البته مترجمهایی مثل «نجف دریابندری» نیز در این حزب عضویت داشتند. متاستفانه جمهوری اسالمی موفق شد انگهایی مثل هنرمند سیاسی ،شاعر سیاسی و نویسندهی سیاسی را درستتت كند و این پستتوندها به هر كس تی چستتبید ،آن فرد در جامعه منزوی شتتد .حکومت با یک نهریه پردازی هنرمندانه ،هنر را زندگی تلقی كرد و سیاست را ضد زندگی! ولی در اصل سیاست ،اتخاذ گاردیست جهت اجرای زندگی .یعنی ستیاستت نیز به اندازهی شتعر و ادبیات ،خود زندگیستت .در واقع ما ستتیاستِ ادبیات داریم نه ادبیات ستیاستی .سیاست ادبیات در جهت آگاهی جامعه و كنش ادبیات نیل به زندگی بهتر است .ادبیات به سمت روشنگری حركت میكند و اینجاست كه با اینهمانی سیاست و ادبیات ،سیاست و هنر را میبینیم .متاستتفانه در جامعهی ما این دو از هم دور نگه داشتتته شتتدند و مالئیستتمی كه ما همیشتته مستخرهاش میكنیم ،در همان حوزه علمیهی قم روی این مفاهیم كار كردند و توانستتتند با نوعی همرسی و همگرایی در بخشهایی با هم اتحاد داشتتته باشتتند و بجنگند .این جنگ از وقتی شتتروع شتتد كه مکتبخانه توسط روشنفکران از آنها گرفته شد .آنها معلم مکتبخانه بودند ،اما ناگهان با آمدن مدارس ابتدایی بیكار شدند و در اصل روشنفکری آنها را بیكار كرد .در واقع نزاع آخوند و روشنفکری از زمانی كه مکتبخانه از آخوند گرفته میشود ،شروع شده و بعدها در عرصههای مختلف دیگری مثل سیاست ،مالها كنار گذاشته میشتتوند و این عقده از روشتتنفکری همیشتته در مالها میماند .اوج عقدهی مالها آنجاستتت كه از ستتال پنجاهوهفت به بعد از روشتتنفکری انتقام میگیرند و هر چه كه از آن ستتال بیشتر میگذرد ،روشتتنفکری بیشتر عقبنشینی میكند و جامعه عقبماندهتر و ارتجاعیتر میشود و در این بین حتی تمام پیشرفتهایی كه بعد از انقالب مشروطه و تا سال پنجاهوهفت حاصل شده بود ،از دست میرود و ما آزادی فردی ،آزادی اجتماعی ،آزادی در انتخاب عقیده و آزادی در انتخاب نوع زندگی را هم از دستتتت میدهیم .دین آمد و در خصتوصتیترین مسائل زندگی ما دخالت كرد ،چون دیگر كسی نبود كه حرفی بزند و اعتراضی بکند .طرح اعتراض وظیفهی روشنفکر است و روشنفکر كسیست كه انتقاد و مخالفت میكند .یعنی جامعهی ما دیگر مخالف نداشتت كه رژیم دستت به كار شتد و اپوزیستیون حکومتی را ستتاخت؟ آیا اصالحطلبها منتقد و مخالف حکومتاند؟ ابدن چنین حرفی درست نیست ،زیرا جمهوری اسالمی از درون حکومت برای خودش منتقدانی درستت كرد كه در نهایت برای بقای خود حکومت تالش میكردند .در واقع اصولگراها و اصالح
علی عبدالرضایی | 192
طلبان هیچ فرقی با یکدیگر ندارند و هردو طرفدار حکومت هستتتتند .بیشتر افراد جامعه هیچ تعلقی به این دو گروه ندارند ،و اگر بخش بزرگی از جامعه پشتت اصالحطلبها می ایستد به خاطر اجبار و از سر هراس استت؛ چون در بینشان ترس ایجاد كردهاند .این دو گروه در اصل یک گروهند و یک هدف را پیش میبرند و فقط لباسشان با هم فرق دارد .مثلن در همین قیام فرودستان دیدیم كه در چشم برهم زدنی اصالحطلبها بدل به فاالنژهای اصتولگرا شدند .اغلب اصالحطلبها در دههی شصت شکنجهگر و جزو چماق به دست ها و تندروها بودند .اما وظیفهشتتان از ستتال هفتادوشتتش به طور كامل تغییر میكند و قرار میشتتود كه آنها خالء روشتنفکری را پر كنند .یعنی فکرش را بکنید مشتی آدم امل و بیسواد جای روشنفکران رادیکالی را میگیرند كه معاصتر با امروز جهانند .به همین دلیل رئیس جمهوری مثل خاتمی در سخنرانی خود در ایتالیا حتی نمیتواند استتم ویتگنشتتتاین را درستتت تلفظ كند و این مستتئله واقعن خندهدار استتت! یا مثلن خاتمی نمیداند در جامعهی جدید و طبق تئوری تافلر ،یکی از نمایههای قدرت ،تولید گفتمان است .مسخره نیست كه او بی هیچ شتتتناختی بحث گفتوگوی تمدنها را مطرح میكند!؟ خاتمی هیچ قدمی برای تولید گفتمان برنمیدارد و فقط استم آن را میآورد چون به گوشش رساندهاند كه یک رئیسجمهور روشنفکر باید بتواند گفتمان تولید كند و در این میان تنها چیزی كه اتفاق نمیافتد گفتوگوی تمدنهاست .چون رئیسجمهوری كه نتواند با ملت خودش گفتوگو داشته باشد ،طبیعیست كه با جهان هم نمیتواند وارد دیالوگ شود .بعد از ختاتمی بتاز هم بتا پیروی از تئوری تتافلر ،احمتدینژاد بحتث مدیریت جهان را مطرح میكند كه او هم شکست میخورد؛ چون وقتی نمیتواند كشور خودش را مدیریت كند چهطور میخواهد به مدیریت جهانی برسد!؟ میخواهم بگویم كه اینها قفط ادای گفتمانسازی را درآوردند و در اصل هیچ گفتمانی تولید نشد! ما ناگزیریم كه روشتنفکران شتعوری را صدا بزنیم ،و از آنها خواهش كنیم كه وارد صحنه شوند ،اگر روشتنفکری شعوری در صحنه نباشد ما هر كاری بکنیم در نهایت تسلیم خواست عوام خواهیم شد و عوام هم توده و مومیستت كه مدیا به آن شتکل میدهد .متاسفانه مدیا و رسانهی فارسی وجدان ندارد و مدام در حال معامله و به فکر جیب خودش است .یک خبرنگار یا ژورنالیست در واقع نقش وجدان جامعه را ایفا می كند ،اما این وجدان اگر پولکی باشتتد به خودش پشتتت میكند .در اصتتل ما خبرنگار به معنای واقعی كلمه نداریم .خبرنگاران ما جناحیاند و این در حالیست كه خبرنگار نباید وابسته به جناح خاصی باشد .خبرنگار كسیست كه درد مردم را دارد و خودش را از مردم میداند ،نه از اصالحطلبها و اصولگراها .اطراف ما پر از خبرنگاران حکومتیست ،چه آنها كه خارج از كشورند و چه آنهایی كه در داخل كشور زندگی میكنند. تکتک این خبرنگاران فقط ستتیاستتتهای حکومت را پیش میبرند ،و این مستتئله وحشتتتناک استتت .اگر شتخصتی مثل «فرج ستركوهی» خبرنگار مستقلی بود و حداقل پرنسیبهای چپ را داشت ،در بیبیسی و صدای آمریکا فعالیت نمیكرد و به تعدادی اوشکول سیاسی رسمیت نمیداد .اگرچه خودش هم رسمیتی در
| 193ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
روشتنفکری ندارد! او خودش را منتقد ادبیات میداند ،اما ما نمیدانیم نقدهایش كجا نوشتته شدهاند .اغلب هم نهرهتای مزخرفی در رابطته با ادبیات میدهد .ستتتركوهی قبلن در مجلهی «آدینه» بوده و به خاطر این پیشتینهی روشتنفکری از او به عنوان مخالف استتفاده میكنند .یکی از خصلتهای سیستم كاپیتالیستی این استتتت كه همواره یک «نه منفعل» برای خودش میستتتازد و آنچه كه ما در این تلویزیونها میبینیم یک نه منفعل از نوع روشنفکری شعاریست كه با روشنفکری شعوری فاصله دارد؛ زیرا سركوهی شبیه ادعاهایش نیست .او میگوید من منتقد ادبیاتم ،اما همه میدانیم كه دركی از ادبیات ندارد. روشنفکر شعوری دغدغهی مقام و قدرت را ندارد .شاملو هرگز نمیخواست وزیر شود ،و تالشی هم در این زمینه نکرد و هیچوقت با حکومت كنار نیامد .از شاملو به عنوان یک نمایهی روشنفکری نام میبرم، اما افرادی مثل گلشتیری ،مختاری و تمام آنهایی كه جزو روشتنفکری خالق در ایران محستوب میشوند، حتی وقتی عضتو حزبی بودهاند ،هرگز به دنبال مقام نرفتهاند و به همهی فرصتتها پشت پا زدهاند .نمونهی خارج از كشتوری هم داریم .مثلن كانون نویسندگان در تبعید را در نهر بگیرید ،حتی یک نویسنده در هیئت دبیرانش وجود ندارد و آنهایی كه در هیئت دبیران كانون مشتغول به كارند ،نویستتندگان و شتتاعران دست چهارم و پنجم ما هستتند و روشتنفکر شتعوری محستوب نمیشوند .میخواهم بگویم روشنفکر شعوری ایرانی به تریبونهای اینچنینی هم مشتکوک استت و اگر هم ستیاستیستت در درون ادبیاتش سیاسی عمل میكند .ولی متاستفانه جامعه از این شتعور استفاده نمیكند و همین باعث ایجاد شکاف بزرگی بین جامعه و روشنفکر شعوری میشود .این مسئله به این معنا نیست كه جامعه حرف آنها را نمیفهمد ،زیرا وقتی همین روشتنفکران مجموعه شتعر یا مجموعه داستتانی را منتشر میكنند ،كتابشان بیشترین تیراژ را دارد و این یعنی جامعه این عده را میخواهد و میپسندد ،اما این روشنفکری میترسد چون تاوان و قربانی داده است. اغلب قربانیانی كه در دههی هفتاد داشتتیم روشتنفکران شعوری و خوشفکری بودند ،این در حالیست كه در این میان هیچكدام از تودهایها كشتته نمیشوند .مثلن پوینده مترجم بود ولی مترجمی خالق بود و سرا كارهایی میرفت كه تابهحال ترجمه نشده بود .پوینده سرا باختین رفت ،آن موقع بحث چندصدایی و بحث كارناوالی ادبیات باختین برای ما جذاب بود .او حتی در ادبیات كه تخصتصتی در آن نداشتت ،سرا كسانی میرفت كه به درد ما میخورد .ترجمهی متن بیانیهی حقوق بشتتتر نیز از كارهای پوینده بود .او در اصتتتل فکرستازی میكرد و حواس جامعه را به ستمتی میبرد كه تا آنموقع توجهی به آن سمت نکرده بودند .البته جز پوینده مترجم خالق دیگری مثل «احمد میرعالیی» نیز قربانی قتلهای زنجیرهای شتتد .این روشتتنفکری ترستیده؛ چون قتلعام شتده و حاال جای خالیاش در جامعه حس میشتود .روشتنفکر شعوری ما حتی به مردم هم بیاعتماد است ،زیرا آنها مدام به او فحش دادهاند .مالها روی منبر ،جمله پشت جمله به روشنفکر طعنه زدهاند ،و روشنفکری را در جامعه بدل به فحش كردهاند .هر بار كه من از روشنفکری حرف میزنم، جوانهای انقالبی كه به آخوندها ربطی ندارند ،به من میگویند از روشتتنفکرها حرف نزن چون این عده از
علی عبدالرضایی | 194
باال به مردم نگاه میكنند .این حرف احمقانه است! روشنفکر به نمایندگی از مردم اعتراض میكند و در هر جامعهای به همین شکل است .روشنفکر منتقد است ،او میتواند كارگر و بنا هم باشد ،و ما باید سعی كنیم روشتتنفکر را در شتتکل انتقادی آن تعریف كنیم .اگر روزی روشتتنفکری وارد صتتحنه شتتود ما نیاز به هیچ حزبی نخواهیم داشت؛ چون در حال حاضر نیروهای عملگر در ایران ،مردم هستند و اگر سازماندهی فکری این مردم توسط روشنفکری صورت بگیرد ،یک حركت عهیم شعوری اتفاق خواهد افتاد و در این صورت دیگر كسی نمیتواند سر مردم را كاله بگذارد.
| 192ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ناسیونالیسم آری یا خیر!؟
استاستن ایدهی «انترناستیونالیستم» ایدهای انسانیست .همهی ما در دهکدهی مارشال مکلوهان و یک جهان مستطد زندگی میكنیم و دیگر نمیتوانیم به تقستیمبندیهای قدیمی اعتقادی داشتته باشیم .اما اینكه زمین وطن ماستت و روزی این مرزها برداشتته میشتود ،كمی ایدهآل به نهر میرسد .البته به نهر من مرزها برداشتته شتدهاند .در واقع اینترنت استتعارهایستت از دهکدهی مارشال مکلوهان و در كل به خاطر وجود اینترنتت ،دهکدهی جهانی معنا پیدا كردهستتتت .اما مفهوم دهکدهی جهانی نباید باعث شتتتود كه ما خانه و محلهی خود را فراموش كنیم .اگر زمین دهکدهی جهانی مارشتتال مکلوهان استتت ،كشتتورمان نیز خانهی ماستت و عِرق هر كسی به خانهی خود از محلهاش بیشتر است و ما باز با همان محاسبات سابق مواجهایم. میخواهم بگویم تعلق خاطر به زادگاه و خانه یک خوی انستانی استتت و هیچكس نمیتواند این خوی را از انستان بگیرد .برای مثال كسی كه در منچستر به دنیا آمده ،بدیهیست كه تعلق خاطرش به منچستر بیشتر از لندن باشتد .خاک و زبان مادری مانند مادر است و این سه چیز با انسان زاده میشوند؛ در نتیجه هر سه ملی هستند .هر شاعری ملیست ،و اساسن هیچ شاعری نمیتواند ملی نباشد .شاملو به زبان فارسی شعر نوشته و زبان آركائیک را در شعر فارسی زنده كرده است .او حتی اگر حرفی هم علیه ایران زده باشد كه نزده ،باز هم یک شتاعر ملی محستوب میشتود .خیلیها هنوز نمیدانند كه جهان مدرن با انتقاد یک شتاعر و روشنفکر ساخته میشود .شاملو در بعضی از موارد انتقادهای درستی از فردوسی كرده ،اما این دلیل نمیشود فکر كنیم آنهایی كه به شاملو در اینباره خرده گرفتهاند ،بیشتر از او به ارزش كار فردوسی واقف هستند. شاملو از فردوسی انتقاد میكرد زیرا ارزش فردوسی را میدانست ،آیا استادان بیسوادی كه در این مورد از او انتقاد كردند و علیهش نوشتتتند ،فکر میكنند بیشتر از شتتاملو به فردوستتی و ارزش كارش واقفاند؟ چنین چیزی امکان ندارد .همه میدانند كه من منتقد اشعار شاملو هستم .آیا طرفداران شاملو كه در دفاع از او علیه من میجنگند ،از من به شتاملو نزدیکتر هستتند و به ارزش شاملو پی بردهاند؟ البته كه نه! انتقاد كردن قانون روشتتنفکریستتت ،شتتاملو در حالی كه شتتاگرد نیما بود ،راهش را از او جدا میكند و راه خودش را میرود و بنیانگذار شتعر سپید میشود .در واقع شاملو از نیما انتقاد كرده و در عین احترام به او ،راه خودش را رفته و دربارهی فردوستتی نیز به همین منوال عمل كرده استتت .وقتی میگویم هر شتتاعر و نویستتندهای ملیستت دلیل دارم .استاسن شاعر با زبان ملی سر و كار دارد و آن را فراتر میبرد« .هوشنگ ابتهاج» (سایه)
علی عبدالرضایی | 191
غزلسرا و فردی مرتجع است ،و اگر زبان و تکنیک حافظ را از سایه بگیریم چیزی از او باقی نمیماند .شما نمیتوانید استم ستایه را در كنار اسم شاملو قرار بدهید؛ چون این كار احمقانه است .شاملو عهمتی دارد كه سایه ندارد و مقایسهی فردی خالق با فردی مقلد از اساس اشتباه است. اینها نکات مهمی هستتند كه باید خوب درکشتان كنیم .روشنفکر آرا و نهراتی دارد كه ممکن است عوام این نهرات را نفهمد .به نهر من شتاملو فردوسی را دوباره احیا میكند و به او ارزش میدهد .مثلن من چند سال پیش انتقادی بر شاهنامه داشتم مبنی بر اینكه چرا كل شاهنامه بر وزن «فعولن فعولن فعولن فعول» است ،چون با توجه به تئوری «چندصدایی» آدمهای مختلفی وارد متن میشدند ،اما زبان و ریتمِ صدا عوض نمیشتد و در كل بهتر بود شتاهنامه در چندوزنی سروده میشد .این یک بحث علمی و تئوریک بود كه بقیه آن را نمیفهمیدند و میگفتند عبدالرضتایی از نهر تکنیکال به شاهنامه ایراد وارد میكند .البته طبیعیست كه آنها بیش از من به ارزش كار فردوستی واقف نبودند ،چرا كه عوام با حیطهی تکنیکال كار آشنایی ندارد .از نهر یک شاعر همهی مردم عوام محسوب میشوند ،شما باید با كلمه زندگی كنید و به عرفان كلمه برسید ،تا درک تئوریکی از كلمه و فکر داشتته باشتید .تنها در آن صورت است كه میتوانید منهور شاملو را بفهمید و درک درستتی از انتقادات استتادانهاش داشتته باشید ،انتقاداتی كه روشنفکرانه بود و فضا را باز میكرد .كار شتاعر گسترش دادن جهان معناست و در صورتی كه شاعر فضای انتقادی را باز نکند اصلن شاعر محسوب نمیشتود .اصتل روشتنفکری بر اساس انتقادی كه میكند ،تعریف میشود و دلیل اینكه ما در حال حاضر روشنفکر خالق نداریم ،این است كه كسی سوال نمیپرسد و مجرای طرح سوال بسته شده است. مرز بین شتوونیستم ،جینگوییستم و ناستیونالیسم چیست؟ فرانسویها همین كه كلمهای وارد زبانشان بشتتود بالفاصتتله برای آن یک معادل میستتازند ،این یعنی آنها ناستتیونالیستتت و شتتوونیستتت هستتتند؟ آیا فرهنگستتتان زبان ایران كه بالفاصتتله برای هر كلمهی خارجی ،معادلهای عجیب و غریبی درستتت میكند، فاشتیستت استت؟ ابدن ،اینها تعبیرات غلطی از ناستیونالیسم دارند ،بهتر است بگویم اصلن خیلیها معنای ناستیونالیستم را نمیدانند .ناسیونالیسم یک بخش مثبت و یک بخش بسیار منفی دارد .میدانیم كه افراط در هر مسئلهای خوب نیست .مثلن خوردن لذت دارد ،اما پرخوری باعث چاقی میشود .كمونیست ،آنارشیست و یا ناستیونالیست افراطی هم به همین نسبت مضرند .اصولن تمام انسانها ناسیونالیست هستند ،اصلن مگر ممکن استت كستی ناسیونالیست نباشد؟ مگر میشود به یک كورد بگویی كوردی حرف نزن؟ زبان كوردی تفکر و جان اوستتت ،و نباید او را از هستتتی ستتاقط كرد .اگر كستتی از زبانش دفاع نکند ،یعنی آدم خنثا و بیریشهایست كه نسبت به مادر و وطنش هیچ حسی ندارد .ما از این نهر نمیتوانیم آدمها را خواجه كنیم و اگر دستت به چنین كاری بزنیم ،باعث ایجاد حس جداییطلبی در آنها میشویم .گاهی اوقات باید با دید اینجهانی به قضتتتایا نگاه كنیم ،اگر میخواهیم در كنار هم زندگی كنیم ،باید هر آنچه را كه برای خودمان میخواهیم ،برای دیگران نیز بخواهیم .شما تنها زمانی می توانید ناسیونالیست باشید كه این حق ملی را برای
| 191ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
همه بخواهید و در واقع اینجاستتت كه ناستتیونالیستتم معنا پیدا میكند .مثلن من لنگرود را بیشتر از گیالن و گیالن را بیشتر از شهرهای دیگر دوست دارم ،و بعد به تهران كه نصف بیشتر عمرم را در آنجا گذراندهام، عالقه دارم .لندن نیز شتهر محبوب من استت؛ زیرا عاشتق فرهنگ انگلیسیها هستم و به نهرم آنها بهترین فرهنگ و خوی انستانی را دارند .من در كشتوری جز انگلیس نمیتوانم زندگی كنم و این موضوع ربطی به سیاست انگلیسیها ندارد .مردم انگلیس مهربان ،زیبا هستند و رفتاری انسانی دارند ،آنها درو نمیگویند و بهشدت بشردوستند .تقریبن از تمام اقوام و نژادها در انگلیس زندگی میكنند و من بین تمام این نژادها باز انگلیسیها را انتخاب میكنم چون بسیار خوشفرهنگند .ما همه در فرهنگی ضد انگلیسی بزرگ شدیم ،در حالیكه باید همهجا را از نزدیک تجربه كرد و در این تجربیات است كه به حقیقت میرسیم. ملی بودن در خون ماست و در حال حاضر تنها مزدورها ملی نیستند .مزدور ملی نیست چون چیزی در او از بین رفته ،و او در واقع بی پدر و مادر استتتت .تمام آدمهای متفکری كه در عمرم دیدهام ،ملی بودهاند. مثلن وقتی با بهترین شاعر انگلیسی صحبت میكنید ،میتوانید در مورد همهچیز انتقاد كنید ،اما او این اجازه را به شتما نخواهد داد كه انتقاد بیجایی از فرهنگ و تاریخ انگلیس داشته باشید .یک سری از حسها برای ما طبیعیستت؛ زیرا اگر ما این شناسنامه را از دست بدهیم اصلن وجود نخواهیم داشت .افراط در هر كاری بد و ناپسند است ،اینكه در گذشته گیر كنید و به خاطر شناسنامهتان ،خودتان را از بقیهی نژادها برتر ببینید، عین بالهت استت .ولی اینكه ما استم پدر و مادرمان را بدانیم و شجره داشته باشیم اصلن چیز بدی نیست. بحث ما ستاده استت ،اما عدهای اصتل قضتیه را گم كردهاند .مثل تودهایها ،مسلمانان و چپهای ایرانی كه بیریشه هستند .مسلمانان میخواهند گذشتهشان را به یک سری سید عرب وصل كنند و همهی مالها همین كه از ایران و تاریخ آن حرفی به میان میآید ،میگویند ما از زمانی در ایران بودیم كه اعراب مسلمان به آنجا
حمله كردند! در واقع این عده همگی بی پدر و مادر هستند. تودهایها هم كه ذات جاستوسی دارند و اساس وجودیشان بر پایهی كار جاسوسی بنا شده .البته منش این حزب ستیاسی بود و آنها طبق تعریف درست حزب ،تنها حزب سیاسی ما بودهاند؛ چون در حیطههای مختلفی كار كردهاند و سترمایه داشتتند و یک كشتور دیگر پشتتیبانشتان بوده است .اما وقتی شما از لحا تاریخی به این حزب نگاه كنید ،خواهید دید كه اغلب تودهایها در یک سازمان خاصی (مثل ارتش و وزارت آموزش و پرورش) مشتغول به كار جاستوسی هستند و به آن افتخار هم میكنند .تودهایها باید روشنگری میكردند و شعور عامه را باال میبردند؛ چون اغلب تحصیلكرده بودند .ولی میبینید كه تمام سیاستهایشان موافق سیاستهای روسیه است و با اینكه پوتین كمونیست نیست ،آنها همچنان فدایی روسیه ماندهاند .اگر تودهای ها به دنبال جهانوطنی هستتند چرا شتبانهروزی به روستیه سرویس میدهند و تازه زمانی هم كه به روستتیه میروند به ستتیبری تبعید میشتتوند و باج را از ایران و ایرانی میگیرند؟ بدا به حال كشتتوری كه لمپنهایش باستتانگرا شتوند! شترمآور است ،امروزه كسانی از ایران باستان و كوروش دفاع میكنند كه دید
علی عبدالرضایی | 194
تاریخی و علمی ندارند و بویی از حکمت ایرانی نبردهاند .حکمت ایرانی حیرتانگیز استتت« ،مقاالت كوتاه» شمس تبریزی و «عقل سرخ» سهروردی نهیر ندارند .آنهایی كه دم از كوروش میزنند ،نمیدانند كه عهمت ما حکمت بینالنهرین و حکمت ستومریستت .بر طبق كتاب ابن عربی ،حکمت ایرانی همان چیزیست كه فیلستوفی مثل افالطون برای یادگیری آن به ایران آمده ،اما در حال حاضر استعمار عربی چیزی برای ما باقی نگذاشته و ما این حکمت را از یاد بردهایم. اگر تورات را خواندهاید حتمن با گاتاها قیاسش بکنید .تقریبن هر چیز مثبتی را كه در تورات میبینید از گاتاها اقتباس شتده و به همین منوال هر چیز مهمی را كه در مستیحیت میبینید ،برگرفته از میترائیسم است. البته مسیحیت مدرن بیشتر تحت تاثیر مانویها بوده ،مانی پیامبر ثنویت بود كه علیه میترائیسم طغیان میكند، اما خود او نیز در عینحال تحت تاثیر میترائیستم است .شما تمام نشانههای آیین میترائیسم و اینهمانیها را در بیشتر آتشکدهها و یا كلیساهای روم میتوانید ببینید .نمیتوان این حرفها را تکذیب كرد و گفت اینها با ما نستتبتی نداشتتتهاند .ما فرهنگی داشتتتیم كه در حال گفتوگو با جهان بوده و در نوع معماری ،فلستتفهی یونان و تفکر جهان نقش داشتتیم .حق ما مشتی مالی بوزینه نیست .نباید همهی فکر و ذكر ما حجاب زنها باشد ،ما بسیار مدرن بودیم و در زمان شاه نیز از نهر پوشش و مدرنیزیشن در كل آسیا رتبهی اول را داشتیم؛ چرا باید اینها را فراموش كنیم و خودمان را به شتکل سعودیه ا و مالها دربیاوریم؟ ما از نهر ژنتیکی فرق داریم و قرار نیستت خودمان را با بالهت و بدویت اینهمان بکنیم؛ زیرا بدوی نیستیم و دارای شناسنامهایم. سری به دبی بزنید و از تماشای فکر مدرن لذت ببرید ،ببینید از بدویت چه چیزی ساخته شده .آنها از بیایان بایر ،یعنی از هیچ ،همهچیز ساختهاند و آنجا را بدل به شهری فوقالعاده كردهاند .اما در نقطهی مقابل ،كیش و ستتتواحل خزر را ببینید كه به چه روزی ماندهاند .ما همهچیز خود را تحویل بدویت دادهایم .مگر خامنهای آدم است كه عدهای هنوز طرفدارشند؟ او روی حیوان را هم كم كرده و اگر جای او ،یک گاو رهبری كشور را به عهده میگرفت ،عملکرد بستیار بهتری داشت .ما مخالف و منتقد استعمار اسالمی و عربی هستیم .ما را چه به مال؟ اغلب من را به فحاشی متهم میكنند ،اما حرف و منهور من واضد است ،بقیه از ترس ترور شدن هیچ نمیگویند .اینكه خیلی از احزاب علیرغم داشتتتتن قدرت دستتتت به هیچ كاری نمیزنند ،نشتتتانگر ترسشتان است .آنها منتهرند مردم كاری بکنند تا تخت پادشاهی برایشان فراهم شود و در واقع این دسته نیز بتا مال همكتاری میكنند .همیشتتته در طول تاریخ در كنار شتتتاه یک خوابگزار وجود داشتتتته ،و این خوابگزار همان مال بوده است .حاال خود خوابگزار تبدیل به شاه شده است! مردم ما فقط دو نوع ساختار ستیاستی را میشناسند ،ساختار شاهنشاهی و ساختار مالشاهی! كه در هر دو ساختار ،مسئلهی جانشینی ژن برتر مطرح استتتت .چرا باید تمام آدمهای بیاستتتتعداد را ژن برتر تصتتتور كنیم؟ اگر نگاهی به خانوادههای خامنهای و الریجانی بیاندازید ،متوجه میشتتوید كه چه احمقهایی دارند بر شتتما حکومت میكنند .مشتتتی مالی بوزینهی شتکمپرستت كه هیچ كاری غیر از مالیی بلد نیستتند ،هیچكدام از بچههایشان هم به مدارج
| 199ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
علمی نرستتیدهاند .آنها اغلب همه تبدیل به مال میشتتوند تا شتتغل پدرانشتتان (كالهبرداری) را ادامه بدهند؛ چون میدانند مالیی جز مفتخوری و خوشگذرانی نیستت .در چنین شرایطی هر كس به فکر منافع ایران و در اصتتل منافع ملی خودش نباشتتد ،مزدور استتت .هر آزادیخواهی باید ملی باشتتد ،چون ما را از ما تهی كردهاند و به ما القا شده كه بیریشه هستیم. ایران كه بودم گاهی در جلستات شعرمان فردی شركت میكرد كه سعی داشت با استداللهای احمقانه، چرند بودن ایران باستان را به همه ثابت كند .او در تمام كتابهایش سعدی ،كوروش و سلسلهی هخامنشیان را انکار میكرد و جالب اینجاستت كه كتابهایش مجوز چاپ هم میگرفت .طبیعیست كه در چنین سیستمی به من شتاعر اجازهی چاپ اشتعارم را ندهند ،اما به یک آدم مزدور و غیرملی كه تمام سعیاش طرفداری از اردوغان و اثبات فرهنگ تركیستت ،اجازهی نشر كتاب بدهند .اردوغانی كه از ترکهای مقیم اروپا خواسته بود هركتدام حداقل پن بچه بیاورند تا نفوذ ترکها در اروپا بیشتر شتتتود! آیا جز بوی بدویت ،از این پیام استتشتمام میشود؟ اردوغان به عفرین نیز حمله می كند ،اما چون تركیه از نهر اقتصادی پیشرفت كرده ،این قاتل در بین عوام محبوب میشتتود .در خونآشتتام بودن اردوغان شتتکی نیستتت ،ولی او در عوض فردی ملیست و بیشتر به منافع تركیه اهمیت میدهد .برعکس حکومت ما كه از همه نهر به ضرر ما عمل میكند و حتی خوبیهای اردوغان را هم ندارد .اردوغان شتاید دیکتاتور باشد ،اقلیتها را شکنجه دهد و كوردها را قتلعام كند ،اما از نهر ملی برای ترکها منفعت دارد .الاقل او ترک استتت ،ولی ستتردمداران حکومت ایران، همه در عراق به دنیا آمدهاند .مستخره نیست كه خامنهای و الریجانی هر دو عراقیاند؟ آقای سید خندان در پایان دورهی هشتتتستتالهی ریاستتت جمهوریاش گفت :رئیسجمهور در ایران مثل مستتئول تداركات رهبر استتتت ،و این حرف یعنی رئیسجمهور هیچگونته عرضتتته و كتارایی ندارد .جالب اینجاستتتت همین دوم خردادیهایی كه در دورهی خاتمی قدرت داشتتتتند و در آخر اعالم كردند هیچ غلطی نمیتوانند بکنند ،در انتخابات ریاستت جمهوری از جان مایه گذاشتند تا روحانی رای بیاورد .اما حاال هم روحانی دستش را باال برده و میگوید قدرت دستت ستپاه استت و من هیچ غلطی نمیتوانم بکنم! در حقیقت نوعی بالماسکه بین روحانی و سپاه وجود دارد و در این بین ،مردم هر روز فقیرتر و بدبختتر میشوند و اوضاع اقتصادی كشور روز به روز فجیعتر .با اینحال هنوز برخی دربارهی انتخابات آزاد حرف میزنند! برخی هم فریب میخورند و طرفدار رفراندم میشتتوند .آخر شتتما چهطور دربارهی رفراندم صتتحبت میكنید ،در حالیكه یک دیکتاتور آن باال نشسته ،اساسن این چه رفراندمیست؟ گاهی بدترین درد این است كه با چنین مردمی هموطن باشتید .عدهای مثل پارتیزانهای جوان ما خطر را به جان میخرند و شعارنویسی و مزدورآزاری میكننتد ،عدهی دیگری نیز زندگی را با بیهودگی و بطالت میگذرانند .حیف هوای ایران كه اینها در آن تنفس میكنند! اكثر ایرانیهای واقعی از ایران رانده شتدهاند و حاال مشتتتی فسیل باقی مانده كه اغلبشان هم دكترند! در هر صورت ما باید ملی باشیم و در عینحال تعادل را نیز حفظ كنیم ،افراط در ملی
علی عبدالرضایی | 222
بودن ،یعنی ایجاد توهم كردن ،اگر فکر كنید برترین نژاد هستید ،یعنی پیروی از تفکر كثیفی میكنید .تا زمانی كه انستتان به خودش ،وطنش و نژادش احترام میگذارد ،میتواند به انستتانهای دیگر هم احترام بگذارد و چون وطنش را دوستتت دارد ،به افراد وطندوستتتِ دیگر نیز احترام خواهد گذاشتتت .چنین آدمهایی قابل اعتمادند و اساسن آدمهای ملی اغلب خوشپرنسیب هستند .تمام انسانها باید به اصول خاصی پایبند باشند. مثلن تو نمیتوانی نسبت به مادرت بیتفاوت باشی .چرا میگویند زبان مادری؟ چون زبان ،مادر دوم شما و وطن نیز ستومین مادر استت ،پس نمیتوان نستبت به این سه مورد بیتفاوت بود .بیشک وقتی وطنتان را دوست داشته باشید ،جهان را هم دوست خواهید داشت.
| 221ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نابههنگامی سیاسی
ما از لحا ستیاستی و اجتماعی ،دچار سرطان فرهنگی نابههنگامی هستیم و این مسئله با مدرنیزه شدن جامعه شروع شده است .در واقع مدرنیزاسیون در ایران وقتی اتفاق افتاد كه افکار مردم هنوز مدرن نشده بود. یادم هست سالهای آخری كه در ایران بودم ،همه موبایلهای آنچنانی میخریدند و موبایل داشتن نوعی پز محستتوب میشتتد ،در آن زمان موبایل یک وستتیله نبود بلکه آرمی از شتتخصتتیت اجتماعی فرد بود؛ این در حالیست كه وسیله یک ابژه است ،اما وقتی ابژه بدل به سوژهای اندیشنده شده و به عنوان یک قابلیت به آن پز داده میشتود ،یعنی نابههنگامی و عدم انطباق بین مدرنیزیشتن و مدرنیتی اتفاق افتاده است .در بحثهای گذشتته (معهالت روشتنفکری ایرانی) بارها دربارهی سته مرحلهی «مدرنیسم»« ،مدرنیتی» و «مدرنیزیشن» گفتهام ،این سته مرحله ،مثل سه پل و در اصل روساخت ،بیناساخت و زیرساخت یا ژرفساخت هستند .در جوامعی كه این ستته مرحله با هم هماهنگی نداشتتته باشتتند ما با پدیدهی نابههنگامی مواجه میشتتویم .البته چیزهایی هستتند كه با هم اینهمانی دارند ،مثلن من شاعرم و «فرو فرخزاد» هم شاعر بوده ،من و فرو از لحا شتعری دچار این همانی هستتیم و گذشته از ارزش شعری هر كدام از ما ،هردو شعر نوشتیم و تنها از لحا جنستیتی دچار نااینهمانی و نابههنگامی هستتیم .در كشور ما خیلی از اتفاقات نابههنگام هستند؛ برای مثال در قرن بیستویکم حکومتی به نام جمهوری اسالمی كه متعلق به سیزده قرن پیش و عهد عتیق بوده ،بر ما حاكم استت؛ یعنی قانون اساسی كشور ما بر اساس قرآن ،كتابی كه سیزده قرن پیش نوشته شده ،به تالیف درآمده استت و بر طبق آن كشورمان را اداره میكنند .در اصل ما اسکلتها و زامبیها را از سیزده قرن پیش به قرن حاضر احضار كردهایم و این عین نابههنگامیست .نابههنگامی یعنی عدم همخوانی از نهر زمانی ،ولی من قصد دارم از نهر سیاسی ،نابههنگامی را وارد نژادها و اجتماع كنم و از لحا مکانی و زمانی آن را مورد بررستتتی قرار بدهم .گاهی اوقات ممکن استتتت یک واقعه در دو مکان و زمان مختلف تاریخی اتفاق بیفتد، تشتتتابه این دو رویداد ما را با اینهمانی مواجه میكند و در عینحال یک نوع نابههنگامی هم اتفاق میافتد. مثلن شیخ كركی كه در دورهی صفویه زندگی میكرد ،در آن دوره بههنگام بود ،زیرا زمانی كه او از تز والیت فقیه حرف میزد ،شتتاید پی به مستتائلی برده بود؛ ولی وقتی همان ایدهی شتتیخ كركی ،چندین قرن پس از صتتفویه اجرا میشتتود یعنی نوعی نابههنگامی رخ داده؛ چون این دو از نهر زمانی اینهمان نیستتتند .معمولن كشورهایی موفق هستند كه بههنگام عمل میكنند ،مثلن در كشور ما به زنها ظلم میشود و نگاهی جنسیتی
علی عبدالرضایی | 222
حاكم استت و نوعی آپارتاید جنسیتی را میگذرانیم ،عالوه بر زنها ،گیها و لزبینها نیز تحت فشارند ،چرا كه جامعه هنوز ستنتی و عقبمانده استت و چه از لحا فرهنگی و چه از لحا حکومتی فشار به این افراد بیشتر استتت .اما باید چهكار كنیم؟ باید ستتعی در بههنگام كردن جامعه داشتتته باشتتیم .نهریات فمنیستتتی میتواند به داد زنهای ایرانی برستد و آنها را با حقوق خود آشنا كند ،ولی ما ناگهان با زنان مسلمان مواجه میشویم ،زنانی كه هم محمد و فاطمه را میخواهند و هم «هلن سیکسو» و «ژولیا كریستوا» را! و این مسئله غیرممکن استت .نمیتوان همزمان كه نقطهی تمركز روی مرد استت از استتقالل و اصالت زن بگویید ،زیرا شتتاهد نابههنگامی بین ستتنت و مذهب و فمنیستتم خواهید بود .فمنیستتم مقولهی بستتیار مهمیستتت و در عرصتههایی مثل جامعهشناسی ،اجتماعیات ،سیاست و بهخصوص در ادبیات تاثیر بهشدت فراگیری داشته و حتی در نهریات همجنس خواهانه هم موثر بوده استت؛ فمنیستم جهان را تغییر داده ،اما در كشور ما بدل به یک پز شده ،اینكه زنان ایرانی چادر بر سر میگذارند و سر سفرهی حضرت سکینه مینشینند و از زن دفاع میكنند و یا با پیروی از استتتتیک مردانه ستتعی در پس گرفتن حقوق خود دارند ،هیچ ستتنخیتی با فمنیستتم ندارد! در دورههای اول اغلب فمنیستها فکر میكردند كه زنِ فمنیست زنیست كه مردانه رفتار بکند ،یعنی استتیک و جسم و حالت خودش را شبیه مردها كند و نشان دهد كه از اتوریتهی مردانه برخوردار است .آنها مرد را صاحب قدرت میدیدند ولی این دیدگاه غلط بود ،زیرا مرد قدرتمند نیست .تجربه و علم اثبات كرده كه زن در سیاستگذاری و برنامهریزی بهتر از مرد عمل میكند ،بهخصوص زن ایرانی كه بهمراتب باهوشتر استت .در حالت كلی ،تمام این موارد نشتان از بحران نابههنگامیست و تقریبن در تمامی عرصهها ما با این بحران دستتتوپنجه نرم میكنیم .با توجه به تئوری نابههنگامی میتوان هر عرصتتهای را بررستتی كرد ،حتی انقالب ما هم نابههنگام استتت ،عدهی زیادی میگویند ما در حالی دستتت به انقالب زدیم كه هنوز از لحا فرهنگی پیشترفتی نکردهایم و خواستتههایمان با فرهنگ حاضر منطبق نیست .آنها میگویند فرهنگ حاضر مناسب همین مالهاست و مردم ایران الیق چنین حکومتی هستند .نهر درستی ست ،زیرا آخوندها چهل سال فرصتت داشتتند كه مردم را شتبیه خودشتان بکنند ،البته این مستئ له به آن معنی نیست كه مردم آخوندها را میخواهند ،مالها عوام را با كمک صتتدا و ستتتیما و منبر و مستتجد ،به شتتتکل دلخواه خود درآوردهاند و اینجاستتت كه ما با اتوریتهی ستتنتی روبهرو میشتتویم .خیلی از مردم حستتین را دوستتت دارند و این در حالیستتت كه ماجرای ستتیاوش را نمیدانند .خیلیها هم منتهر ظهور امام زمان هستتتند و در عینحال هیچ شتناختی از ستوشتیانت ندارند .یعنی مردم با ناآگاهی و بستتن تمام پنجرهها و تکبعدی كردن زندگیشان، راهی جز این انتخاب ندارند و چنین مسئلهای نشانگر نوعی نابههنگامیست .گویا این اواخر طرفداران رضا پهلوی زیاد شتده (البته اگر پای یک شتانتاژ خبری در میان نباشتد) و این موضتتوع كاملن طبیعیست ،چون مردم فقط حکومت مالیی و والیت فقیه و حکومت شتاهنشاهی را میشناسند و فکر میكنند كه فقط دو راه دارند و باید از بین این دو انتخاب كنند .آنها از آخوندها انزجار دارند ،پس طبیعیست كه سرا شاهنشاهی
| 223ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بروند .وقتی ستیستم بههنگام نیست ،معنایش این است كه ما شعور فرهنگی را باال نبردهایم و رفتار بههنگام نداشتتتتهایم .معمولن ستتتیاستتتتمدارهای ما تکبعدی اند و از این زاویه به جریان نگاه نمیكنند و بیشتر، اشتتخاص را مورد بررستتی قرار میدهند .برای نمونه دغدغهی این را دارند كه احمدینژاد میخواهد چهكار كند و یا ماهیت واقعی خاتمی چیستت! ما به تعدادی فیلستوف ستیاسی نیازمندیم تا بر اساس زیرساختها جامعه را مورد بررسی قرار دهد و مثلن از طریق همین تز نابههنگامی پی به خیلی از مسائل ببرد. یک ستتری مبارزهها در دهههای چهل و پنجاه بستتیار موثر بود .برای مثال تهاهرات روش خوبیستتت، بتهخصتتتوص تهاهرات پرجمعیت مثل تهاهرات جنبش ستتتبز ،اما چنین تهاهراتی وقتی جواب میدهد كه میخواهید مشتروعیت یک حکومت را از بین ببرید و به جهان و مردم خودتان ن شان دهید كه اكثریت مردم این حکومت را نمیخواهند .درست است كه حکومت خیلی شانتاژ می كند ،اما حاال دیگر هر ایرانی میداند كه اكثریت مردم مخالف جمهوری استتالمیاند .آنها عاصتتی شتتدهاند و دنبال حیلههای تازه برای مقابله با حکومت هستتند ،پس فراخوانهایی كه بعضی از احزاب و كانالهای خبری برای تهاهرات میدهند فایدهای ندارد ،چون هدف خاصتی را پیگیری نمیكند .شتما میخواهید با تهاهرات نارضتتایتی خود را نشان دهید، ولی وقتی كارگر علنن میگوید «مرگ بر كارگر» و همه افستوس میخورند ،یعنی كل مردم ایران ناراضیاند. ما مجبوریم تاكتیک عوض كنیم و راههایی از مبارزه را انتخاب كنیم كه بههنگام باشتتد .چرا در حال حاضتتر تهاهرات ما نابههنگام استتت؟ چون ما نیروهای جوان و اكتیو خود را به خیابان میفرستتتیم و مشتتتی لباس شتتخصتتی در بین آنها نفوذ میكنند ،اگر قبلن ستتاواكیها یک درصتتد از جمعیت بودند ،حاال امثال آنها صدبرابر شدهاند .در واقع بسی همان ساواک است كه به تولید انبوه رسیده ،و احتمال اینكه بغل دستی شما كه در حال شتعار دادن استت ،ستاواک باشتد كم نیستت ،بنابراین در شتترایط فعلی تهاهرات نوعی ریسک محستوب میشتود .ما باید شیوههای تازهی مبارزه را پیدا كنیم تا هزینه را كاهش دهیم ،دیگر جامعه میداند كه حکومت نامشتروع استت و حاال باید به این حکومت ضتربه زد .حکومتی كه آدمهای بیگناه را دستگیر میكند و با اینكه میداند بیگناهند آنها را شتتکنجه میدهد تا زجر بکشتتند ،در واقع جمهوری استتالمی با چنین روشی میخواهد مردم بترسند و اعتراض نکنند .همهی سیاست اعمال اتوریتهی حکومت ایران در این خالصه شده كه مردم را بترساند و در عینحال توهم ترس را هم ایجاد كند ،پس در چنین شرایطی راهكاری مثل تهاهرات كارستاز نیستت و نشتانگر بالهت استت؛ البته منهورم این نیست كه تهاهرات مطلقن جواب نمیدهد ،تهاهرات را باید در صورتی اعمال كنیم كه مطمئن از برگزاری آن هستیم و حتی اگر بدانیم خیلیها از آن حمایت نمیكنند ،نیروهایی داشته باشیم كه آنجا را شلو كنند ،در غیر این صورت برگزاری تهاهرات اشتتباه محض استت و جز پایین كشتیدن شعلهی روحیهی انقالبی نیست .ما باید از همهی امکانات استفاده كنیم تتا روحیتهی انقالبی را باال ببریم و در عینحال روحیهی مالها و مزدورها را نیز تخریب كنیم .یکی از راههای موثر برای این كار ،مزدورآزاریستت .راه دیگر این استت كه با خانوادههای خود صحبت كنید تا به
علی عبدالرضایی | 224
مسجد نروند ،اگر افراد پیری كه مذهبیترند و طرفدار حکومت نیستند ،مسجد را تحریم كنند ،مسجد خلوت میشود و مسجدِ خلوت روحیهی مال را پایین میآورد و او را وادار به تغییر گارد میكند؛ زیرا وقتی ببیند كه نانی در كار نیستت مجبور میشود علیه حکومت اقدام كند .مسجد مثل صدا و سیما تریبون محلی حکومت استت و باید آن را ناكار بکنیم و به همان عدهای كه به مستجد میروند بگوییم كه مستجد ضتد اسالم عمل كرده و مردم را از مستتلمانی متنفر میكند ،شتتما از آن جدا شتتوید تا بیشتر از این مردم را از استتالم منزجر نکنند .البته مزدورآزاری گفتمانیستتت كه تازه مطرح شتتده و تا این دیدگاه اثرگذار و ستتراستتری شتتود طول میكشتتتد و ما باید به عنوان یک اكت انقالبی روی آن كار بکنیم ،بهتر استتتت چنین گاردهایی را كانالها و تلویزیونهتا نیز تبلی بکنند .یکی دیگر از روشهای مزدورآزاری این استتتت كه پنجرهی خانهی یک مال را بشتکنید تا بفهمد كه خانوادههای كرمانشاهی در سرما چه میكشند؛ چنین كارهایی ابدن خشن نیستند .اما ما هنوز همنهر نداریم ،خیلیها مخالف اكشتن هستند و می گویند با مال باید به نرمی حرف زد ،از پاسدار باید خواهش كرد .رضتا پهلوی كه آرمانگراستت و جهان رمانتیکی را هم در صتحبتهایش ترسیم میكند ،فکر میكند كه میتوان با ستردار ستلیمانی كنار آمد و ستردار حاضر میشود كه مثلن خامنهای را پایین بکشد تا پهلوی جانشینش شود ،اما ما چنین چیزی را نمیخواهیم .گفتمانی كه پهلوی دارد یک گفتمان استبدادیست؛ او حتی مستتقیم از بسیجیها و سپاهیها میخواهد كه حکومت را ول كنند و با خودش همكاری كنند .رضا پهلوی هنوز نفهمیده ظلمی را كه ما متحمل شتدیم بیشتر به خاطر حاكمیت ستپاه پاسداران است نه مالها. البته خود پاسدارها هم مال هستند و استتیکی كه از آن پیروی میكنند ،استتیک سیستم مالییست و هر كدام از این ستتردارها یک حجتاالستتالمند ،در واقع آنها همه آیتا ند و فقط عهما نشتتدهاند! در این شتترایط مزدورآزاری به مردم روح و غرور انقالبی میدهد؛ ما با چنین روشتتتی عالوه بر كستتتب شتتتجاعت ،در بین مزدوران حکومتی تولید ترس میكنیم .وقتی همه از ترس به یک بستتتیجی احترام میگذارند ،او فکر میكند كه كار درستی انجام میدهد ،اما وقتی آزارش میدهند ،به او این پیام منتقل میشود كه تو تحت نهری ،كمتر به مردم آسیب برسان و طبیعیست كه چنین مسئلهای او را میترساند .به نهر من طرحهایی مثل مزدورآزاری باید فراگیر شود ،چرا كه راه مبارزه با مال صرفن تهاهرات آرام و رفتار و زبان نرم نیست.
| 222ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
درک تاریخ تراژیک و تاریخ كمیک در ایرانارشیسم
ایرانارشتیستم از نقطهای آغاز میشتود كه ما به دركی از تاریخ تراژیک و تاریخ كمیک رستیده باشیم و استتاستتن تا زمانی كه این تاریخ فهمیده نشتتود ،نمیتوان دستتت به عمل ایرانارشتتیستتتی زد .اغلب شتتما یا فردپرستید یا مردمدوست .و این در حالیست كه پرستش ربطی به ایرانارشیسم ندارد ،زیرا یک ایرانارشیست هیچچیز و هیچكس را نمیپرستتد و استاستن وطندوستی ،زباندوستی و مادردوستی بیشتر از وطنپرستی، زبانپرستتی و مادرپرستتی برایش معنا دارد .این فرهنگیستت كه ایرانارشیسم با خود آورده و اساسن من از فرهنگ و ادبیات سیاسی تازهای حرف میزنم .اما مسئلهی اصلی چیست؟ حدود صتد و ده سال پیش در ایران ،انقالب مشروطه اتفاق افتاد ،انقالبی با آرمانهای زیبا كه نسبت به زمان خودش پیشترو محستوب میشتد .تصور كنید ما در آن زمان میخواستیم حکومتی مثل حکومت فعلی انگلیس یا ستوئد داشتته باشتیم؛ اما ده ستال بعد از انقالب مشتروطه ،زمانی كه رضاشاه قدرت را در دست گرفت و قصتد داشتت رئیسجمهور شود ،مالها قبای شاهی را به او تحمیل كردند ،زیرا همیشه شیخ و شاه در كنار هم معنی پیدا میكند و قطعن شتیخ و رئیسجمهور معنایی ندارد! برای یک مال ،شاه ارزشمند است، زیرا مال عادت كرده كه تحت حفاظت شتاه بماند و اگر حفاظت شتاه نباشتد ،خودش بدل به شاه میشود و ستیستتم مالشاهی را تاسیس میكند! خالصه این كه انقالب مشروطه به این ترتیب منحرف شد و در نهایت شتکستت خورد .بعد از تبعید رضتاشاه ،پسرش محمدرضا جانشین او شد و شاه جوان هم وقتی به شعوری نسبی رسید ،بحث انقالب سفید را مطرح كرد .در این انقالب كه قرار بود تغییری اجتماعی اتفاق بیفتد و طی پروستهای زمینها را از بورژواها و فئودالها بگیرند و به قشتر ضتعیف ،مستتتمندان و كشاورزان و كارگران بازگردانند ،باز مالها دخالت كردند و نزاع بین شتاه و مال آغاز شتد؛ طوری كه شاه عقبنشینی كرد و باعث شد كشور در اختناق سیاسی فرو برود و در نهایت این انقالب نیز شکست خورد. انقالب پنجاهوهفت هدفگذاری درستتی نداشت و دوباره بنا به اشتباه معمول گذشته با شکست مواجه شد ،كه بعدها در دوم خرداد و جنبش سبز نیز همین اشتباه تکرار میشود .در واقع هدفگذاری انقالبهای ما بر استتاس آزادی و رعایت انستتان نبود؛ چون دركی از آنها نداشتتتیم و تازه در قیام فرودستتتان بود كه فهمیدیم همهچیز باید عوض شود.
علی عبدالرضایی | 221
در تاریخ معاصر ایران فقط انقالب سیاسی اتفاق افتاده ،یعنی مدام تغییر فضا و دگرگونی را شاهد هستیم اما به صورت روبنایی .پس اساسن انقالبی در كار نبوده ،بلکه فقط خر رفته و اال آمده و ما تنها بَزَک انقالبی داشتیم .این یعنی ما مدام یک اشتباه را تکرار كردهایم و تکرار اشتباه ،تکنیکیست كه كمدینها از آن استفاده میكنند؛ در هر كمدی یک بالهت تکرار میشتود و شما میخندید .از دید انسان غربی ما مردم ابلهی به نهر میرستتیم چون مدام در حال تکرار اشتتتباهات تاریخی بودهایم و این در حالیستتت كه غرب از اشتتتباهات عبرت میگیرد و همین بتاعتث میشتتتود كته هیچ خطایی را دوباره تکرار نکند .بر خالف انقالب آمریکا، هدفگذاری انقالب فرانستته بر مبنای آزادی نبود ،ولی هر دو كشتتور به آزادی دستتت مییابند .انقالب اكتبر روسیه نیز دوباره تکرار نشد ،زیرا فرهنگشان به آنها آموخته كه از اشتباهات خود درس بگیرند. مسئلهی اساسی فرق تراژدی و كمدی است؛ در كمدی از خطای گذشته عبرت گرفته نمیشود و اشتباه متدام تکرار میشتتتود ،ولی در تراژدی از خطای گذشتتتته عبرت میگیرند و دوباره مرتکب همان اشتتتتباه نمیشوند .مردم آمریکا بعد از انقالب از خطایشان درس گرفتند و به همین دلیل خواندن رمان در آن جامعه متداول استت .اما آیا مردم ما دركی از رمان دارند؟ خصتلت رمان تراژیک این است كه سیستم تکرار نکردن اشتتباه را به آدم میآموزد .در واقع اشتتباه كردن عالیست ولی تکرار آن چیزی جز بالهت نیست .در اسالم نیز ،اشتتباه با گناه یکی پنداشته میشود .اما یک بار مرتکب اشتباه شدن كه اشکالی ندارد ،تکرار دوبارهی آن گناه استت .عملگرهای واقعی قیام فرودستتان چه كستانی بودند؟ شتعارها را نگاه كنید ،آیا طبقهی بیسواد جامعه میتواند آنگونه شعار دهد؟ هر وقت در ایران تهاهراتی اتفاق افتاد ،شعارها بنیهای مذهبی داشتند اما در قیام فرودستتان حتی یک شعار هم جنبهی مذهبی نداشت و این یعنی یک جمع روشنفکری وارد میدان شتده و شعارهای جدیدی را مطرح كرده ،پس دیگر پای مذهبیها در میان نیست .برای مثال شعار «ا اكبر» استفاده نشد و مردم كاری به آن نداشتند و فقط یک بار كه دراویش مقابل زندان اوین جمع شده بودند ،این شعار را سر دادند و ما از این مسئله حمایت كردیم ،واین شعار اصلن به قیام فرودستان ربطی نداشت. در واقع عملگرهای واقعی قیام فرودستتان كنشگران و روشتن فکران الئیک بودند كه دركی درست از الئیستیته داشتتند و این موضتوع ،خبر از شتعوری میدهد كه قبلن نبود؛ یعنی باالخره عبرت گرفتیم كه باید الئیک باشتیم و این نکتهی بستیار مهمیست ،زیرا دیدیم كه حکومت ترسید و با مأمور كردن اصالحطلبان، وارد میدان شد تا قیام را منحرف كند. پس وقتی از تراژدی حرف میزنیم ،منهورمان عبرت از گذشته است؛ در سال پنجاهوهفت آنهمه هزینه كردیم و كشتته دادیم تا از شتر دیکتاتوری شتاه (بد) رها شویم ولی در آخر مشتی مال (بدتر) آمدند و حاال چهل ستتال استتت كه بر ما حکومت میكنند .اما آیا االن برای اینكه از شتتر بدتر خالص شتتویم دوباره باید ستتترا بد برویم؟! نه ،چرا كه این كار یعنی تکرار اشتتتتباه ،یعنی همان كمدی .با این كار ،دوباره غرب به ما خواهد خندید ،چون از اشتتباهات گذشتته عبرت نمیگیریم و به این دلیل من از ستتیاست تراژیک و تاریخ
| 221ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
تراژیک صتحبت میكنم ،همانطور كه در اول بحث نیز اشتاره شد ،یکی از خصیصههای ایرانارشیسم درک این مستئله استت .ایرانارشتیستم شعار نمیدهد و با شعور محوریِ خود ،مسائل را با منطق تحلیل میكند و دیتدگتاه تتاریخی به دستتتت میدهد .ما نمیگوییم این كار را بکنید یا آن كار را نکنید و یا فالن آدم بهتر و دیگری بدتر استت ،اصلن ما كاری به این چیزها نداریم و در واقع كار ما با سیستم فکری و شعور شماست. مستئله كامال مشتتخد استتت؛ آیا میخواهید كمدین باشتتید و مدام یک اشتتتباه را تکرار كنید؟ یعنی خستته نشتدید؟ ایرانیها انستانهای باهوشتی هستتند و بدبختی آنها این است كه بر خالف انگلیس و فرانسه ،بر مسند امورشان آدمهای ابلهی را مینشانند .به این مسئله كه فردی مثل ترامپ رییسجمهور آمریکا شده توجه نکنید ،در پشتت پرده افراد متفکری وجود دارند .ترامپ رئیسجمهور آمریکاست و چهارصد میلیارد دالر به عربستتان تستلیحات نهامی می فروشتد ،اما مقدمات آن را اوباما با برجام و تزریق پول به جمهوری اسالمی فراهم كرده بود تا با فعال كردن خطر تروریسم منطقه توسط ایران ،عربستان را بترساند و معامله انجام شود. در واقع تمام اتفاقات را ایدئولوگها از قبل طراحی كرده بودند و در اصل ما با عروسکها طرف هستیم. درک اینكه كستتی به فکر ما نخواهد بود و فقط ما هستتتیم كه میتوانیم از هوشمان استتتفاده كنیم و استتاستتن تنها محافظ ما شتتعورمان استتت ،ستتخت نیستتت .چرا باید گله باشتتیم؟ ما فرد هستتتیم و در واقع ایرانارشتیستم میگوید هر فرد ایرانی باید بدل به یک حزب شود .آنارشیسم یک ایدهی كلی است و بیش از ده نحلهی مختلف فکری دارد كه خیلی از این نحلهها تفاوت بستتیاری با یکدیگر دارند .ایرانارشتتیستتم به سوسیالآنارشیسم و پساآنارشیسم نزدیک است و با آنارشیسم فردگرا و لیبرال آنارشیسم تفاوت دارد. جامعهی ایران ،جامعهی بیگانهپرستیست .اگر گفته میشد آنارشیسم ،كسی مشکل چندانی نداشت ولی وقتی میگوییم ایرانارشتیستم ،چون بحث ایران مطرح استت مشکل آغاز میشود .اما این بازی باالخره یک جایی باید متوقف شود. «ستال نیومن» ،بنیانگذار پستاآنارشتیستم ،با آنارشیسم با توجه به دیدگاه پستمدرنیستهای فرانسوی (مثل دریدا و میشل فوكو) برخورد كرده است .او فیلسوفان پستمدرنیست را كنار هم گذاشته ،از آنها ایده گرفته و در نهایت با تاثیر از ایدهی فلستتفهی پستتتمدرنیستتم ،آنارشتتیستتم را دوباره تعریف كرده و به نتای دیگری رستیده است .نیومن بر اساس همین اصل پستآنارشیسم ،اینترنت و ارتباطات را نیز تعریف میكند. بر خالف او كته بحث جنبش رایزومی را مطرح نمیكند ،من ایدهی رایزومی دلوز را وارد ایرانارشتتتیستتتم كردهام؛ در واقع عنصتر اصتلی ایرانارشتیستم از لحا عملیاتی ،عنصر رایزومیست .در كتاب «كارناوالهای انتخاباتی» كه با دیدی ایرانارشیستی به مسائل روز میپردازم ،نهریات سیاسی خاصی ارائه شده كه در تاریخِ ناموجودِ نهریات ستیاسی ایران ،بیمانند است .حال ،شما این نهریهپردازیها را با سخنان كسی مثل «صادق زیباكالم» مقایسه بکنید! در واقع ما چون تئوریسین سیاسی نداریم ،مدام اشتباه میكنیم ،یک جایی باید گوش كنیم تا دوباره خطای تاریخی را تکرار نکنیم و به جای انقالبی ،بدل به كمدین نشویم.
علی عبدالرضایی | 224
كستی كه هفتاد سال سن دارد و زنده بودن و خالقیت را از سخنان كسی كه بیست سال از او كوچکتر استت میشنود ،دچار تغییر میشود اما هنوز مقلد امام قبلی خود كه بنده و بردهی او بود ،باقی میماند و این بندیست كه نمیتوان از آن رها شد و به راستی كه پاره كردن بند بردگی آسان نیست .اینكه میگویند كاری به اعتقادات مردم نداشتته باشتتید ،منهورشتان این استتت كه كاری به اخالق بردگی مردم كه مثل ویروس در وجودشتان رخنه كرده ،نداشتته باشید .من حرف از اخالق سركشی میزنم كه به معنای بههم زدن بالهت و خرافات استت .اخالق سركشی به معنای الت و نترس بودن نیست ،پارتیزانهای ما كه كارهای خطرناكی را انجام میدهند اتفاقن آدمهای تحصتیلكرده و ترستویی هستند ،اما میدانند كه این كار باید انجام بشود و در این راه نستلی باید فدا شتود .به همین دلیل میگوییم :ما هیچچیز را برای خود نمیخواهیم ،بلکه همهچیز را برای همه میخواهیم .ما مثل كستانی كه در جنگ علیه عراق كشته شدند تا بعدن از عراق دفاع كنند ،بیهوده نمیمیریم .ما میمیریم كه زندگی داشته باشیم ،در واقع ما عاشق زندگی هستیم ولی زندگی را آرزو نمیكنیم، بلکه مبارزه را تبدیل به زندگی میكنیم .شتتعار مینویستتیم و عملیات انجام میدهیم تا اتفاقی بیفتد و چشتتم مردم باز شود. هر ایرانارشتتیستتتی یک حزب بیرهبر استتت و ستته خصتتیصتتهی مهم دارد .1 :مطیع كستتی نیستتت .2 رهبرمحور نیستتتت .3مجتهد خودش استتتت ،یعنی فکر میكند و تشتتتخید میدهد كه چه چیزی به نفع خودش ،مردم و جامعه استت .استاستن در ایرانارشیسم ،هر دو بحث فرد و جمع مطرح است و معتقدیم تا وقتی فرد نباشد ،دسترسی به جمع امکانپذیر نیست. ما تا به امروز از كستتی تعریف نکردهایم .آیا امکان دارد در ایران كار ستتیاستتی كرد و از كستتی تعریف نکرد؟ چرا این كار را انجام میدهیم؟ طبیعیست ،ما از جمهوری اسالمی انزجار داریم و دیگر یک جمهوری اسالمی دیگر نمیخواهیم .همهی جنگ ما به خاطر نسل آینده است .ایرانارشیستها خواهان زندگی هستند اما در زیرزمین جهان كه روشتتنایی وجود ندارد ،پس نمیتوان زندگی ستتاخت .فاجعه اینجاستتت كه ایران زیرزمین جهان است و شما در این زیرزمین زندگی میكنید .زامبیهای هزاروچهارصد سال پیش از گورشان بیرون آمدهاند و شما را به جای خود در آن فرو كردهاند و باالی گور ایستادهاند .تنها كاری كه شما باید انجام دهید ،برگرداندن این زامبیها به قبرشان است. تکتک ایرانارشیستها پیامبر هستند ،پیامبر یعنی كسی كه زندگی را بهتر میكند .موسا و عیسا و محمد در زمان خود ،تعالیم و پیشتتنهادات خوبی ارائه كرده بودند و مثل گل بوی خوشتتی داشتتتند .اما حاال ،بعد از صتدها ستال ،گلهای خوشبو گندیده شدهاند و بوی بدی می دهند .در قرن حاضر تعالیم جدیدی كه برای بشتتر به ارمغان آورده شتتده ،اعالمیهی جهانی حقوق بشتتر استتت؛ اما حکومت مستتلط بر ایران بویی از این اعالمیه نبرده استتت .ما مردم باید تیزهوش باشتتیم و تشتتخید بدهیم كه نیروی خارجی را چگونه در جهت اهدافمان سوق دهیم .وقتی خواست مردم ایران مدرن باشد ،دولت خارجی از درِ دوستی وارد میشود و به
| 229ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
جای اینكه از ما ستواری بگیرد كمکمان میكند .اما باید دقت كنیم كه این كمک در چه راستتایی است .آیا كمک میكنند تا بردهی خوبی شویم یا دوستان خوبی؟ ما با هر كسی كه دستِ دوستی به طرفمان دراز كند، با افتخار دوست میشویم اما بردهی كسی هم نمیشویم و مراقب كالهبرداران سیاسی هستیم. كستی كه فکرهای مرا دنبال میكند و میپستندد در و اقع ایرانارشتیستم را پذیرفته است ،چون فکر من یعنی ایرانارشتیستم .از ایسم ترس نداشته باشید ،ایسم مانند زبان است و كسی كه میگوید من به دنبال فهم ایستمها نیستتم مانند این استت كه خانهای را بدون پنجره بخواهد .ترس از ایسم فقط از مال برمیآید ،چون مال از تازگی آن میترستتد و استتاستتن باور دارد كه آخرین پیامبر و كتاب ،هزاروچهارصتتد ستتال پیش ظهور كردهاند و زندگی در آن زمان به پایان رستتتیده استتتت .اما میبینیم كه زندگی همچنان جریان دارد و آخرین پیامبر غیرممکن استتت .چیزی از استتاس باید تغییر كند و آن چیز شتتعور استتت ،شتتعور یعنی نگاه به جهان، ایدئولوژی ،جهانبینی و سیستم فکر كردن. باید توجه كنید كه رهبران سیاسی ،كسانی كه یک عمر استخوان شکستهاند ،و روشنفکرانتان ،آدمهایی كه كلی كتاب نوشتتهاند ،چه میگویند .تکلیف فکری و كارنامهی ستلطنتطلبان ،مجاهدین ،حزباللهیها و اصالحطلبان مشخد است اما در حال حاضر هیچ یک حضور ندارند و صدایی از آنها به گوش نمیرسد، در واقع ما هشتت سال به ژورنالیسمی كه مثل قارو سبز شده ،به كسانی كه بیبیسی ،صدای آمریکا و تمام رستانههای داخلی و خارجی دستتشان است ،گوش كردیم .آنها حتی یک مقاله و كتاب درست و حسابی ندارند ،اما با پول و فریب به مردم جهت میدهند .این روزها پول آدمها را مطرح میكند و پول هم دستتتت سترمایهداریستت و سترمایهدارها یعنی كستانی كه پول ژورنالیستتهای این رسانهها را میدهند .آیا حرف ژورنالیستهایی را كه تا دیروز در اطالعات سپاه بودند و امروز حتی شدیدتر از من علیه جمهوری اسالمی حرف میزننتد ،باور میكنید؟ انستتتان برای اینكه تغییر بکند ،باید اتفاق بزرگی در زندگیاش رخ دهد ،در واقع هیچكدام از این آدمها عوض نشدهاند .به این دلیل باید به تکتکشان شک كرد و خبرهایی را كه مانند زباله در ذهن مردم فرو میكنند باور نکرد .تنها راه چاره ،فکر كردن استت .دوستان! خودتان را به فکر كردن عادت بدهید.
علی عبدالرضایی | 212
سروش این عبدالکریمترین جواد
حقیقت این استتت كه دستتت استتتمرارطلبان پیش مردم رو شتتده و آنها هر كاری میكنند نمیتوانند به صحنه برگردند؛ زیرا به طور كامل از صحنه به حاشیه پرتاب شدهاند .اما با این وجود چون هنوز مطبوعات و تلویزیونهایی مثل بیبیستی ،صدای آمریکا ،رادیو فردا و رادیو زمانه در مشتشان است ،دست از شیطنت برنمیدارند .در حال حاضتر هم ستعی میكنند با ستوءاستفاده و تحریف آرا ،فکرها و فلسفه ،آب به آسیاب حکومت مالشتاهی خامنهای بریزند .لیدر فکری و فرهنگی استتمرارطلبان دكتر «عبدالکریم ستروش» است. امروز صتبد ویدئویی از ستروش برایم فرستتادند كه در آن میگفت :انقالب ،ضتد جوامع بشتریست و در نهایت منجر به عقبماندگی كشتور میشتود! ستروش به راحتی شتعر ،فلسفه و فکر را تحریف میكند و تا حدی كه بتواند به حکومت جمهوری استتالمی كمک كند ،درو میگوید .در این بحث ستتعی میكنم نشتتان دهم كه چرا ستروش از عدم درک فرهنگی یک كشتور ستوءاستفاده میكند و سعی در فراگیر كردن بالهت دارد .متاستفانه شتخد فاالنژ و بیسوادی مثل سروش ،فیلسوف حکومتی ماست و چون حکومت با اعمال ستانستور ،هیچ روزنهای برای صتداهای مهم و واقعی باز نگذاشته و در عینحال تمام مطبوعات و مدیاهای داخلی و خارجی هم تابع سیاست حکومتاند ،صدای امثال سروش زودتر بر مردم چیره میشود .طوری كه مردم فکر میكنند این صداها واقعیت محض هستند. این روزها دوستتتان نزدیکم به من میگویند تو نهریهپرداز هستتتی و كار ادبی و فکری میكنی ،این عده در حد تو نیستند و نباید به كارها و حرفهایشان اهمیت بدهی .آنها نمیدانند گاهی آدمی به ستوه میآید از اینكه عدهای اینقدر راحت از نادانی هموطنانش ستوءاستفاده میكنند و با تغییر جهت حقیقت ،جهل و باطل را حق جلوه میدهند .البته این كار فقط مختد روشنفکران دینی نیست .اغلب تودهایها و اكثریتیها نیز دستتت به چنین كارهایی میزنند .در حال حاضتتر نوتودهایها همان اصتتالحطلبها هستتتند و چون اصتتالحطلبها تمام منافذ مطبوعاتی را در اختیار دارند ،با جعل حقیقت مردم را منحرف میكنند (مثلن در انتخابات ریاست جمهوری) .آنها آنقدر سروش را تبلی كردهاند كه همه فکر میكنند سروش فردی باسواد استت و دانش باالیی دارد! این در حالیستت كه اگر كستی از كمترین درک فلستفی برخوردار باشد ،سریع میفهمد كه او بیسواد ،عقبمانده و فاالنژ است .سروش فقط مهرهایست كه برای بقای رژیم تالش میكند و در اصل وابسته به همین سیستم مالشاهیست.
| 211ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ستروش میگوید انقالب بد استت ،چون نتیجهی آن غیر قابل پیشبینیست .ولی چرا سروش محمد را كه در مکه و مدینه انقالب كرد ،مدام ستتتایش میكند؟ تاریخ نشتتان میدهد كه در بیشتر مواقع انقالب نجاتدهنده بوده و اگرچه همیشه تلفات داشته ،اما باعث پیشرفت جامعه شده است .البته در بعضی از موارد، مثل انقالب سال پنجاهوهفت ایران ،انقالب خوب نبوده و به ضرر یک كشور تمام شده .امثال سروش در آن زمان از بانیان پیروزی انقالب استالمی بودند و حاال دارند از آن دفاع میكنند .این در حالیستت كه شتترایط فعلی ما بستیار فجیعتر از ستال پنجاهوهفت استت و عجیب اینجاستت كه آنها شرایط آن زمان را انقالبی میدانستند ،اما شرایط فعلی را مناسب انقالب نمیبینند! اگر انقالبی در كار نبود ،محال بود انسان و شیوهی زندگیاش پیشرفت بکند .تصور كنید انقالب آمریکا، فرانسه ،روسیه و یا انقالب مائو در چین اتفاق نمیافتاد ،به نهرتان در چنین حالتی ،وضعیت آزادی در جهان چگونه بود؟ آمریکا زیر سیطرهی امپریالیسم انگلیس بود ،یعنی مستعمرهی این كشور محسوب میشد .مردم فقیر بودند و آزادی بیان نداشتتند ،در واقع انقالب آمریکا یک واقعه و رنسانس تاریخی بود؛ چون آزادی را هدف قرار داد و آن را نهادینه كرد و با این هدفگذاری صتحید ،به خیلی از اهدافش رسید .در حال حاضر جامعهی آمریکا عالی نیستتت ولی بیشترین امکانات و استتتعداد را برای تحقق یک جامعهی باز و آزاد دارد. در انقالب فرانسه دانتون و روبسپیر (رهبران انقالب فرانسه) به جان هم افتادند .ولی آیا انقالب فرانسه جهت تاریخ را عوض نکرد؟ آیا این انقالب باعث ایجاد فلستفه نشد؟ انقالب روسیه چهطور؟ آیا روسیه باید با آن حکومت كذایی راهش را ادامه میداد؟ اینها انقالبهای بزرگ و معروف جهانند و در اصتتل انقالب در تاریخ جهان ،با این انقالبها تعریف شتتده استت .آیا انقالب مشتتروطهی ما كه صتد و ده ستال پیش در آن بدویت مطلق با نهریهستتازی امثال آخوندف اتفاق افتاد ،نتای بدی داشتتت؟ در واقع ستتروش مردم را ابله فرض میكند و چون خیالش از بابت تریبون و انعکاس حرفهایش راحت استت ،از این جهت سعی دارد با فریب مردم ،موجب استتمرار حکومت ننگین مالشتاهی بشتود .او در نهایت بیشترمی ،شاعر جذابی مثل ستعدی را كه ستتایشگر تنوع و تازگیست ،ضد انقالب تلقی میكند و من متعجبم از اینكه چرا به مولوی ضتتد انقالب نمیگوید! حتمن میترستتد مردم قبول نکنند و تغییر و انقالب فکری مولوی ،بعد از دیدار با شمس را توی سرش بزنند .برای همین سرا سعدی میرود ،شاعری كه زندگیاش مملو از انقالب بود؛ چرا كه اگر اینطور نبود نمیتوانستت شعر مهمی بنویسد .اساسن سروش چنان درک كجی از شعر و شاعر دارد كه نمیفهمد هر شتعر بزرگی در پروستهی انقالب مداوم اتفاق میافتد و هر شتاعری هنگام نویسش شعری مهم ،دستتت به انقالب میزند .جالب استتت كه ستتروش به تحریف شتتاعران رضتتایت نمیدهد و ستترا مطرحترین فالستتفهی تاریخ جهان نیز میرود و در اوج وقاحت ،هگل ،پوپر و كانت را كه ستته فیلستتوف كلیدی در سه حوزهی مختلفند ،ضد انقالب میخواند .اشاره به هگل و انقالب ،ما را به سمت انقالب كبیر فرانسه (بین سالهای 1149تا )1193كه یکی از باشکوهترین نهامهای فلسفی تاریخ تفکر است ،میبرد .این
علی عبدالرضایی | 212
نهام سعی میكند از حقیقت بگوید و از كلیتی حرف بزند كه حقیقت در آن مدام با تاریخ درگیری دارد .اگر انقالب فرانسته نبود ،نهام فلستفهی هگل هم به این شکل ،وجود نداشت .در واقع نهام فلسفی هگل ،راهی برای ثبت واقعهای ثبتنشتتدنی به نام انقالب فرانستته بود .این انقالب صتترفن یک انقالب عینی نبود ،بلکه جنبهی ایدئولوژیک و فلسفی هم داشت .اساسن ژیژک كه شیفتهی فلسفهی هگل است ،با توجه به فلسفهی هگل و انقالب فرانستته میگوید «هر تاریخی ،تاریخ زمان حال استتت و تالشهایی كه ما االن برای روایت انقالب فرانسته میكنیم ،تالشتی برای نوشتتن تاریخ اكنون است ».هراكلیتوس به عدم ثبات و تغییر دائمی و انقالب مداوم معتقد بود و میگفت «در این جهان از «بودن» خبری نیستتت ،بلکه هر چه هستتت در حال «شتدن» استت ».فلسفهی هگل نیز به شدت تحت تاثیر هراكلیتوس است و حتی خود هگل گفته كه نهرات هراكلیتوس را وارد دیالکتیک كرده استتت .آنوقت یک مثلن فیلستتوف مستتلمان فقط به قصتتد اینكه برای دیکتاتوری خوشرقصتی بکند ،فلستفهی هگل را جعل میكند و میگوید هگل ضد انقالب است! اگر هگل انقالبی نیست پس چرا به ماركس ،انگلس ،ماكس اشتیرنر و دیوید اشتراوس میگویند «هگلیهای چپ»؟ در صتتورت عدم وجود دیالکتیک هگل ،آیا كارل ماركس و انگلس میتوانستتتند ماتریالیستتم دیالکتیک را طرح كنند؟ مگر ما انقالب را با ماركس و انگلس نمیشتناسیم؟ سروش حتی كارل پوپر را هم ضد انقالب معرفی میكند! بروید كتاب «انقالب و اصالح» را كه تقریبن مصاحبهی رادیو باواریا با هربرت ماركوزه و كارل پوپر استت ،بخوانید .در این مصتاحبه اختالف نهر بین پوپر و ماركوزه كاملن مشتهود استت .این دو اندیشمند و فیلستتوف در این كتاب ،فقط به آمریکا و انقالب در جامعهی آمریکا پرداختهاند و هر نهری كه دادهاند در مورد شرایط حاكم بر جامعهی آمریکایی است كه هیچ شباهتی به كشور ما ندارد .آمریکا مثال یک كشور آزاد استت و كارل پوپر از اصتالح در یک جامعهی آزاد حرف میزند ،اما ستروش ستوءاستفاده میكند و بحث دربارهی اصتالحات را كه پوپر برای جامعهی آمریکا مطرح كرده ،به كشور دیگری تعمیم میدهد! مگر نهام حاكم فعلی ایران قابل قیاس با نهام حال حاضتتر آمریکاستتت؟ پوپر در این كتاب به صتتورت جدی با ماركستیستتم مخالفت میكند و وقتی از او دربارهی انقالب ماركستیستتتی در آمریکا ستتوال میشتتود ،جواب میدهد« :ما به دمکراسی خوبی رسیدهایم و نباید طوری عمل كنیم كه در مسیر دیکتاتوری قرار بگیریم ،چون استاستن فلستفه و شتعار اصتلی كمونیسم دیکتاتوری پرولتاریاست ».در واقع او به عنوان فردی دمکرات و نئولیبرال میگوید «ما جامعهی باز و دمکراتی داریم و درست است كه در زمینهی دمکراسی عاری از ضعف نیستتیم ،اما میتوانیم با اعمال اصتالحاتی این ضعفها را برطرف كنیم ».پوپر تاكید میكند كه «اگر این نهم اجتماعی در جامعهی آمریکا را ،با انقالبی خشتونتآمیز ویران بکنیم ،ممکن است به نتیجهی بهتری نرسیم». یعنی او انقالب خشتونتآمیز در آمریکا را رد میكند .آنوقت آقای سروش نهر پوپر دربارهی امکان انقالب در جامعهای آزاد مثل آمریکا را به كشتتور دیکتاتورزدهای مثل ایران تعمیم میدهد .آیا این ستتوءاستتتفاده از نادانی مخاطب نیست؟ پوپر جامعهی دلخواه را جامعهی باز میداند و معتقد است كه نهام سیاسی آمریکا از
| 213ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
این لحا در جهان بهترین استتت و با كمی اصتتالح میتواند ایدهال بشتتود .محال استتت پوپر در مواجهه با كشتوری كه دیکتاتوری مذهبی در آن حاكم استت ،چنین نهری داشته باشد .چرا سروش نمیگوید كه ما با انقالب در ایران چه چیز خوبی را از دستتت میدهیم؟ اصتتلن ستتروش چه چیز جمهوری استتالمی را خوب میداند كه نگران استت بعد از انقالب بدتر بشود؟ بیشک هیچ! سروش مثل بقیهی اصالحطلبها میترسد. میترستد كه انقالب شتود و با آشتکار شتدن فریبهایش ،مردم از او انتقام بگیرند .او از سر خودخواهی با انقالب مخالفت میكند؛ زیرا ترس این را دارد كه پروژهی انقالب فرهنگی بازخوانی شود ،پروژهای كه یکی از طراحان و فاعالن اصتتلی آن خود عبدالکریم ستتروش استتت .متفکرترین و تاثیرگذارترین روشتتنفکرهای ایران از دانشتتگاهها حذف شتتدند تا مشتتتی بیستتواد را جانش تین نخبههای جامعه بکنند .در واقع به خاطر كثافتكاری امثال سروش است كه االن ا كرم به عنوان استاد علوم سیاسی در دانشگاه تهران تدریس میكند. هیچ متفکری وجود ندارد كه انقالبی نباشتد ،ما اگر كسی را متفکر تلقی میكنیم به خاطر حس تحولخواهی اوست .مسخره اینجاست كه سروش پای كانت را هم وسط میكشد ،و او را هم ضد انقالب معرفی میكند. در حالی كه كانت در توصیف فلسفهی خودش ،آن را «انقالب كوپرنیکی» مینامد .چهطور ممکن است یک فیلستوف استم اینچنینی برای فلستفهاش بگذارد ،اما ضتد انقالب باشتد!؟ رای انقالبی كانت در فلسفه این استتت :جهانی كه ما ادراک میكنیم ،وابستتته به كیفیت ذهن ما و آنگونه استتت كه دركش میكنیم و اگر این كیفیت از دست برود ،یعنی جهان ،مستقل از ذهن ما وجود ندارد و از آنجایی كه كیفیت ذهن ما مدام تغییر میكند ،پس جهان هم مدام در حال انقالب است .این یعنی امانوئل كانت نه تنها مخالف انقالب نیست بلکه ستایشگر آن است. با توجه به فلستتفهی كانت ،به چه علت آقای ستتروش میگوید امانوئل كانت هم انقالب را رد میكند؟ اگر كانت انقالب را رد میكند ،پس چرا نام فلستتفهی خود را انقالب كوپرنیکی میگذارد؟ در گفتههای ستروش تنها با تضتاد و بالهت مواجه هستتیم ،به او دستور داده شده كه چگونه به این مسائل بپردازد و در اصتل ،او همهی تز و صتحبتهایش را بر اساس خواست قدرت تنهیم میكند .اینجاست كه من از قدرت زبان و زبان قدرت و فلستتفهی قدرت و قدرت فلستتفه صتتحبت میكنم .تمام این روشتتنفکران قالبی جای قدرت فلسفه ،تحت سیطرهی فلسفهی قدرت عمل میكنند .در واقع ما در ایران فیلسوف نداریم ،مشتی فیک داریم كه رفتار آنها بر استاس فلسفهی قدرت است .آنها حقیقت را تحریف كرده و نابودش میكنند .برای همین میگویم نستل تازه باید با رویکردی تازه وارد میدان بشتود .به من میگویند خشتن هستتم ،اما مسئله اینجاستت كه من احستاس میكنم در زبانی مینویستم كه در آن مدام« ،اشتتباه» الینه میشود .من تمام این مسائل را غلط و اشتباه میبینم ،چرا كه این خطاكاری ابلهانه است و بدتر اینكه همه در جهت تبلی و تروی آن میكوشند .هر كسی كه كمی از فلسفه میداند ،بحث من را كاملن درک خواهد كرد .اما معمولن بحث من را جایی منتشر نمیكنند؛ زیرا چنین بحثی انقالبزاست .ایدهی من سرشت انقالب اساسی و ساختاری است.
علی عبدالرضایی | 214
ولی این عده انقالب ساختاری و اجتماعی در ایران را نمیخواهند .زیرا اگر در ایران انقالب اجتماعی اتفاق بیافتد ،ایران ،آمریکا میشتتود و مردم ایران ،آمریکایی رفتار میكنند و آنها چنین انقالبی را برای مردم ایران در نهر نگرفتهاند .اگر مردم ایران مانند مردم آمریکا و فرانسه رفتار كنند ،دیگر هر كسی بر مسند قدرت قرار نمیگیرد! شتما در قیام فرودستتان با فوجی از اصتالحطلبان مواجه شدید كه مدام هشدار میدادند :ای مردم بگذارید جمهوری استالمی و دیکتاتوری باقی بماند! بگذارید ما مثل زالو خون شما را بمکیم و اگر این كار را نکنید ،ایران تکهتکه و بدل به ستوریه میشتود! اما حاال این فوج شتکستت خورده است و جنبشی مانند جنبش ما دائمن انقالب را مؤكد میكند؛ چون به دنبال انقالبی ساختاریست و واقعی فکر میكند و از جایی هم دستور نمیگیرد .ما ایده و استراتژی تازه میخواهیم و این تازگی همه را دچار وحشت میكند .در نتیجه باید همه بیایند و از انقالب حرف بزنند ،قبلن از ستوریه شتتدن ایران میگفتند ،حاال یک ستتری از مفاهیم را جعل میكنند! مفاهیمی كه كاملن مشتتخد استتت ،منتها ایرانیها عادت به فکر كردن ندارند .حرفهای ستتروش عقبمانده و دروغیناند ،انگار او خودش را خدا فرض كرده و مردم دربستتت حرف او را قبول خواهند كرد .البته متاستتفانه اینطور هم هستتت .حرفهای او برای تمام اصتتالحطلبانی كه در آن بدنه قرار دارند ،وحی مُنزل است و محال است صدای من به گوششان برسد. در كشتور ما فرهنگ نقد وجود ندارد .اما آیا ما نباید به هم درستت نوشتتن و درست فکر كردن را یاد بدهیم؟ این فرهنگ مهم استت و در حال حاضتر من بازی مطبوعاتی را میبینم ،تمام تریبونها در سیطرهی حکومتاند .البته معمولن تریبونهای تلگرامی دستتت جوانهاستتت و به این عده نیز به خاطر كمتجربه بودنشتتان ،راحتتر جهت میدهند .گاهی تحصتیالت نیاز به زمان دارد و شتتما باید زمان داشتتته باشتید كه مطالعه كنید .تمام دروستی كه در دورههای مختلف تحصتیلی میخوانید ،بهخصوص درس ادبیات ،اراجیفی بیش نیستت .آن استتادی كه غزل حافظ را معنا میكند ،در واقع كثیفترین شیوهی تدریس را انتخاب كرده استت .معنی كردن شعر روشی كاملن كالسیک و بینتیجه است؛ این كار جلوی آزادیتان از تأویل و تفسیر را میگیرد و شما را مانند یک مقلد بار میآورد .جالب اینكه شما حق ندارید تحلیل خودتان را داشته باشید و باید معنی آن بیت را حفظ كنید! این احمقانه است و من با این مسئله همیشه مشکل داشتم .در كالس سوم دبیرستتتان از استتتاد ادبیاتمان بیشتر میفهمیدم اما نمرهی ادبیات من پایین میشتتد؛ چون تحلیل خودم را مینوشتتتم و معلم آن را رد میكرد .مثلن بیتی را اروتیک میدیدم و همانگونه معنیاش میكردم و این در حالی بود كه معلم عمد داشت آن بیت را به اسالم ربط بدهد .اغلب شاعران بزرگ در ادبیات مثل مولوی در بعضتی از شعرهاشان فوقالعاده بودهاند ،ولی امثال آقای شفیعی كدكنی در تعبیرهای خودش بیان میكند كه این غزلیات نمیتواند برای مولوی باشد؛ چون عرفان مولوی ،وحدانی است و این بیتها وحدانی نیستند! او مطلقن دركی از شتعر ندارد و جنون شاعرانه را نمیفهمد .در نتیجه اغلب غزلهای دیونیزوسی مولوی را رد میكند و این كار او فاجعه است.
| 212ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
یک چیز فقط ما را نجات میدهد و آن چیزی نیست جز تجدیدنهر و تجدیدنهر یعنی انقالب! ما مجبوریم به طرز فجیعی مدرن باشیم .مجبوریم كه از نو نگاه كنیم و دوباره بپرسیم .ما نیاز به جماعت پرستشساز داریم .جماعتی كه قبول نکند و دوباره به پدیدهها فکر كند .جمع طاغی و عصیانگر میخواهیم. باید تئوری مقاومت مدام را مطرح كنیم؛ مقاومت در برابر گفتمانهایی كه دایر است! بیشک تئوری مخاطب مقاوم خیلی به ما كمک میكند .چند تئوری وجود دارد كه یکی از آنها مشاركت مقاوم است و من خیلی در موردش حرف زدهام .تئوری دیگر هم ،تئوری مخاطب مقاوم استتت .معمولن گفتمانها برای این به وجود میآیند كه مردم را فریب بدهند .طی چهل سال گذشته حکومتیها به همه برچسب ضد انقالب زدند و حاال كه همهچیز علیهشان است ،به انقالب جنبهی منفی میدهند! این عین بالهت است .بالهت مالیی و دوآلیسم یعنی همین! در اصتتل آنها میگویند تنها انقالب ما خوب استتت و جز این انقالب ،هر انقالب دیگری بد است! خوب و بد! ما با چنین دوآلیسمی مواجه هستیم .اخیرن شخصی به من گفت «علی تو متفکری و وقتی این حرفها را میزنی به مردم شور تزریق میكنی و این شور باعث میشود كه آنها دست به كارهای خشن و حتی ترور بزنند! تو باید انستتانی رفتار كنی!» یعنی از كستی كه به ستتتوه آمده و خشتتم در وجودش رخنه كرده ،بخواهم كاری نکند؟ هرگز چنین خواستتتهای از او نخواهم داشتتت! آن خشتتم درونی كه در این افراد هستت ،واقعی و عین خالقیت است .من نمیتوانم بگویم در این به ستوه آمدگی خودت را بزن به آب سرد كه دلت خنک بشتتود! نمیشتتود! این راه حل خوبی نیستتت .من نمیتوانم به او بگویم منتهر باش تا مهدی بیاید .من نمیتوانم به این باورها كه برای مردم مهم هستتتند ،احترام بگذارم .وقتی میشتتود به آنها احترام گذاشت كه در زندگی ما دخالتی نداشته باشند .آخر من چهطور به آنها احترام بگذارم وقتی درو میگویند و همهی اعتبار خود را در خدمت یک استبداد كثیف قرار میدهند؟ نسل جوان اینها را نمیداند چون تاریخ را نخوانده و البته كه تاریخ را همیشه قدرت مینویسد .فکرش را بکنید من دیدهام جوانانی را كه از صادق زیباكالم تعریف میكنند! آنها نمیدانند كه چگونه استبداد ،برای بقای خود چهره میسازد و تریبونها و ژورنالیستها چگونه منافع قدرت را پیش میبرند. تنها هدف ستتروش ،زیباكالم و امثال اینها حفظ منافع قدرت استتت! هر چه هم در این باره بگوییم، بیشتر بدنام میشتویم .ذهنیت باید آزاد و حتی ركیک باشد .در مواجهه با بالهتی كه قدرت در دست دارد، باید طوری حرف بزنیم كه بتوانیم نفوذ كنیم! هر چیزی را باید وسیلهی اعتراض قرار داد ،حتی چیزهایی كه حرف زدن راجع به آنها را ممنوع كردهاند ،مثل كیر و كوس ،كیر و كوس را هم باید استتلحه كرد .دههی هفتادیها باید بدانند كه این فقط یک صدا نیست .این عصارهی تفکر است .بر ضد چیزهایی كه ممنوع شده، عمل كنید .شتما را با بستما ،با محرمات ،با «این كار بد است آن كار خوب» میترسانند و اولین كسانی كه این درو ها را اعمال كردهاند ،مادر و پدرتان بودند .مادر و پدرت مجری مال و مستتجدند ،در واقع اولین ظالمان ،خودِ والدینت هستتتند .در مدرستته هم معلم امور تربیتی ،مدیر ،ناظم و ...به تو ظلم كردهاند و در
علی عبدالرضایی | 211
دانشتگاه هم وضتع به همین منوال ادامه داشتته است .من در هفده سالگی كه به عنوان نخبه در كنکور قبول شدم ،به من گفتند فساد اخالقی داری و نگذاشتند كه به دانشگاه بروم .من را شش ماه پشت درهای دانشگاه نگه داشتند ،چون یک آدم احمق به اسم جهاندیده ،گزارش داده بود كه من موهایم بلند است و شلوار جین میپوشم ،در نتیجه نباید به دانشگاه بروم! زیبایی مختد یک جوان هفده ساله است .من دوست داشتم شیک باشتم و آنها شتیک بودن را نمیتوانستتند تحمل كنند .من از همان ابتدا ستركوب شدم و در اصل از همان زمان ستیاستی شتدم .بعد یک آدم از دنیا بیخبر میآید و میگوید كه عبدالرضتایی فقط شاعر بوده و هرگز سیاسی نبوده است! اگر جامعه غربی بود ،نخبهها را به عنوان یک الیت سیاسی پرورش میداد. میگویند اخالقی باشید ،خیلی تند هستید! حتی مخاطبان من هم این را میگویند .چرا؟ چون حقوقبگیر حکومت شتدهاند .آنها فرودستت بودند؛ اكنون دكترا گرفتند و در دانشتگاه شتریف و دانشگاه تهران استاد هستتند .میخواهند وضعیت موجود را حفظ كنند؛ چرا كه میترسند .میترسند آن پن یا شش میلیون نفری كه در خارج زندگی میكنند ،به ایران برگردند و ایران پر از دكتر و استتتاد واقعی بشتتود! ما رقابت هم بلد نیستتتیم .نمیگوییم آنها بیایند تا ما خودمان را جلو بیاندازیم و رقابت مثبت كنیم و كشتتور وضتعیت بهتری پیدا كند و فرهنگمان رو به رشتد برود .شتخصتی شعر من را در جلسهای مطرح میكند و بقیه میگویند از عبدالرضتایی حرف نزنیم ،چرا كه او خارج از كشور است .انگار من خودم خارج از كشور را انتخاب كردم! ما با بالهت سترتاسری مواجهایم .شیعه یعنی دوآلیسم؛ وقتی چیزی خوب نیست پس خوب نیست ،اگر هم بد استتت ،پس همهچیزش (صتتدایش ،فکرهایش ،كتابهایش و )...بد استتت! كستتی كه استتم خودش را میگذارد ستید فالن ،مادرستیدی بیش نیست و دارد جار میزند كه من حرامزادهام! در واقع او این جامعه را طبقاتی میكند .مثل «سیدعلی صالحی» كه ادعای روشنفکری دارد .شاعر معروفی هم هست ولی اسمش را گذاشتتته س تیدعلی صتتالحی .خودش را چپ میداند ،اما چپ یعنی طرفدار جامعهی بیطبقه .این كار او به ستمت طبقهبندی جامعه میرود .پس این آدم چپ و یا كمونیستت نیست .وقتی میگویی سید هستم؛ یعنی میخواهی به تو احترام بگذارند .یعنی تو نوه و نتیجه و ستتید و اال پیغمبر هستتتی! میخواهی برایت نذر بکنند؟ میخواهی بگویند تو آقا و ساالری؟ جامعهای كه شش میلیون سید داشته باشد ،جز طبقهبندی شدن، چه سرنوشتی در انتهارش است؟ انقالب ساختاری یعنی همهچیز از اساس باید تغییر كند؛ ژن خوب و بد ،آقازاده و شاهزاده دیگر معنایی ندارد .شاه تمام شد .پروندهی او را سال پنجاهوهفت بستند .االن رضا پهلوی یکی مثل ماست ،و اگر خوب و الیت است میتواند كاندید ریاست جمهوری و حتی رئیسجمهور بشود! خامنهای از حذف فاصلهی طبقاتی حرف میزند! این در حالیستتت كه خود آن آقای امام زمان حاصتتل طبقهبندی جامعه استتت ،خود خامنهای نقش مالشتاه را دارد .علی ،حستن ،حستین ،سجاد و ...اینها همه یعنی سیستم پادشاهی ،و این تفکر كثیف
| 211ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
است! وقتی از عدالت و برابری حرف میزنی ،یعنی باید دوباره متولد بشوی و از اساس تغییر كنی .آن تغییر اسمش انقالب است .ما احتیاج به انقالب مدام داریم ،زیرا انسان فقط اینگونه ارتقا پیدا میكند. نگاهشان كنید ،آنها دم از علم میزنند ولی علمی نیستند .حتی سنت خودشان را هم درست نخواندهاند، چون شتکلگیری سنت علمی بوده است .از ایران باستان و از قدرت دورهی ساسانیان میگویند؛ ما در زمان ساسانیان بسیار قدرتمند بودیم .رستمی كه از او در شاهنامه صحبت شده ،همان «رستم فرخزاد» است ،سردار بزرگی كه یزدگرد او را به جنگ با اعراب میفرستتد و او آنقدر شجاعانه میجنگد كه در نهایت میمیرد .او میدانست در جنگ شکست میخورند و از اساس چیزی خراب است .میدانست سربازها با شرایطی كه در آن زمان داشتتند ،به راحتی خودشتان را میفروشند .متاسفانه كسی از حکمت رستم نمیگوید .آن فرماندهی كه میدانستت در این جنگ شکست میخورند ،به یزدگرد میگوید باید مصالحه كنیم؛ چون ما این جنگ را از اعراب میبازیم .ولی یزدگرد احمق قبول نکرد و گفت :باید جنگ كنیم؛ چون نمیخواست سلطنتاش را از دستت بدهد .البته شتاید در صتورت مصتالحه او میتوانست سلطنت را از دست ندهد و فرصتی شود تا مردم ماهیت اسالم را بشناسند .ولی جنگ درمیگیرد و متفکر آن جنگ ،همین رستم است كه در شاهنامه از او بس تیار گفته شتتده استتت .ما عقبنش تینی نکردیم و در واقع شتتعور به خرج ندادیم و نتیجه این شتتد كه هزاروچهارصتد ستال به چنگ استتعمار عربی افتادیم .مشتتی بوزینه در دوران قاجار و جمهوری اسالمی و حتی در دوران پهلوی (محمدرضتا شتاه به مالها قدرت و میدان بیشتری داد) بر ما حاكم شدند .اگر اینها نبودند اسالم گسترده نمیشد و اگر اسالم گسترده نمیشد ،ما درگیر جمهوری اسالمی نمیشدیم .انقالب را باید از این زاویه نگاه كنیم .انقالبِ منشی ،انقالبِ شخصیتی! تیپها را باید كنار گذاشت و شخصیتها باید برجستته شتوند .جمع باید كنار گذاشتته شتود و فردیت آدمها مطرح شتود .این انقالب است .اصلن اساس آنارشتیستم همین است .وقتی از آنارشیسم حرف میزنیم یعنی فردیت انسان را موكد میكنیم .هر فرد یعنی یک حزب ،فرد مستتاوی با ایده استتت .اینها یعنی پایانِ ستیستتتمِ مدیر و مال ،شتتاگرد و معلم ،نوچهگری و نوچهورزی .كدام آدم باستواد و با شتعوری با شتنیدن حرفهای ستروش ستکوت میكند؟ آن كه سکوت میكند ،نه ستواد دارد و نه مستئولیت؛ ستیاستت و فرهنگ را هم نمیشتناسد .كسی كه مقابله با این بالهت نمیكند ،یک خودفروش و ضد ایران است .یعنی هیچكس نمیفهمد كه سروش دارد اینجا بطالت را پخش میكند؟ آیا حرفش دربارهی هگل یا ستعدی كه همه میشتناستند ،درست است؟ یعنی سروش باور دارد كه ستعدی انقالبی نبوده؟ منهورش از انقالبی چیستت؟ آیا ما اصلن شاعر بزرگی داریم كه انقالبی نباشد؟ شعر بزرگ در پروسهی انقالب اتفاق میافتد .انقالب یعنی تازگی ،یعنی دگرگونی .اگر شاعر انقالبی نباشد ،اصلن شتعر انقالبی اتفاق نمیافتد! چرا من نباید در كشورم باشم؟ چرا امثال من باید تبعیدی باشند و از ما استفاده نشتود؟ دلیلاش وجود امثال همین ستروش استت .شما فقط از یک احترام كذایی حرف میزنید كه ریشهی درستی ندارد .میگویید به همه احترام بگذارید .نه! به همه نباید احترام گذاشت؛ كسی كه تو را میكشد و در
علی عبدالرضایی | 214
واقع دارد خفهات میكند ،نباید احترام ببیند .مرگ احترام ندارد و به هیچ عنوان محترم نیست .زندگی را باید ستایش كرد .آن كسی را كه برایت زندگی میآورد ،ستایش كن .كل ایران مملو از خودكشیست .چه كسی میخواهد برایت زندگی بیاورد؟چه كس تی پنجره را ،یک دریچه را برایت باز میكند و نگاه دیگری به تو میدهد!؟ شتما حتی وقتی با معشتوقتان عشتقبازی میكنید ،خوشحال نیستید و شعف ندارید .همهچیزتان مصتیبت شده است .آیا نمیخواهید به این مصیبت و بالهت پایان بدهید؟ نمیخواهید برای نسل بعد كاری كنید؟ بدبخت آن شاعریست كه در چهل و چند سالگی بفهمد كه دیگر نمیتواند بفهماند.
| 219ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نقش شورای هماهنگی انقالب و ویژگی اعضایش
هدف از تاستیس گروه تلگرامی «حزب ایرانارشیسم» ،تالش برا ی رسیدن به یک ایده و اتحاد است ،ما قصتتد داریم از این راه ،گامی مهم در تحقق اهداف قیام برداریم و جنبش مردمی را به اكثریت برستتانیم ،البته چنین امر مهمی وقتی محقق میشتتتود كته گروه های مختلف فکری و مبارز با هم كنار بیایند و استتتتراتژی خاصتتی را اتخاذ كنند .گروههایی كه رهبرانشتتان با هم مخالفاند و یا مشتتتکل دارند ،هرگز نمیتوانند به انقالب ،ستتازمان و نهم ببخشتتند .در حال حاضتتر گروههای گوناگونی وجود دارد كه همه براندازند ،اما هر كدام ستتازِ خود را میزنند و با اینكه هنوز اتفاقی نیفتاده ،به فکر تقستتیم غنائم هستتتند .اتخاذ چنین گاردی بزرگترین خیانت به یک انقالب استتتت و بیشتتتک حکومت دیکتاتوری خامنهای از این اختالفات درونی بیشترین استتتفادهها را میبرد .بارها اتفاق افتاده كه هر وقت مردم به صتتتورت خودجوش اعتراض كردند، عدهای خواستند آن حركت را به نام خودشان سند بزنند .اگر میخواهیم از شرّ دیکتاتوری رها شویم و مردم و خود را نجات دهیم ،باید گاردی را انتخاب كنیم كه در نهایت منجر به موفقیت شتتود .در شتترایط كنونی، این قیام نمیتواند یک رهبر داشتتته باشتتد ،چون همه متّفقالقول نیستتتند و بر استتاس تجربههای انقالبی ما، معمولن رهبر بعد از پیروزی تبدیل به دیکتاتور شتده (مثل خمینی) و یا با رژیم استبدادی حاكم معامله كرده و انقالب شکست خورده است .در حال حاضر بهتر است كه ما برای اولین بار و مثل بسیاری از انقالبهای موفق جهان ،یک شتتورای هماهنگی تشتتکیل دهیم كه اعضتتایش ادعای حکومتداری نداشتتته باشتتند و راهكارهایی را تعیین كنند كه منجر به پیروزی شتود .در واقع قرار نیستت اعضتای شورای هماهنگی رهبری انقالب را به عهده بگیرند ،آنها فقط باید در ستتازماندهی و طرح استتتراتژی موثر باشتتند .اما این افراد چه خصوصیاتی باید داشته باشند؟ اینكه هر كدام از ما حزب مورد نهرمان را تبلی كنیم یا فقط راهكارهای آن را موثر بدانیم ،فایدهای ندارد .مثلن اگر ستلطنتطلب یا مجاهد خلق هستتیم ،فقط نام بردن از «رضا پهلوی» یا «مریم رجوی» هیچ كمکی بته ما نمیكند و حركت را پیش نمیبرد .رهبران و اعضتتتای شتتتورای هماهنگی انقالب را بر اساس تواناییشان میتوان به چهار دسته تقسیم كرد -1 :رهبران فکری و ایدئولوگ -2 .رهبران كاریزماتیک و هماهنگ كننده -3 .رهبران استراتژیست -4رهبران میدانی رهبر فکری و ایدئولوگ :عالوه بر خلق ایدئولوژی و زمینهی عقیدتی ،باید یکستری اصول برای سلب مشروعیت از نهام سیاسی حاكم نیز طرح كند و نشان دهد كه چرا این حکومت و دیکتاتورِ حاكم مشروعیت
علی عبدالرضایی | 222
ندارد .او از این طریق نه تنها باعث میشود كه عدم رضایت مردم به نقطهی ماكسیمم خود برسد ،بلکه اثبات میكند كه مبنای فکری و سیاسی نهام مسلط ،غلط یا بر پایهی بالهت و بی سوادی استوار است .او میتواند با طرح یک ساختار سیاسی تازه ،به طور موثری حکومت را نقد كند و مردم را به اتحاد فکری برساند. رهبر كاریزماتیک و هماهنگكننده :كستیستت كه مهارت خاصتی در بسی كردن مردم و شوراندنشان علیه نهام سیاسی حاكم دارد و میتواند آنها را تشویق به قیام ضدّ دیکتاتوری كند و روحیهی انقالبیشان را باال ببرد. رهبر استتراتژیست :او توانایی نهادینه كردن جنبش بین مردم و تحکیم قدرت در شرایط انقالبی و حتی بعد از آن را دارد .تعویض رژیم و براندازی به معنای پایان انقالب نیستتتت ،بلکه در آن لحهه كار شتتتورای هماهنگی تازه آغاز میشتتود و باید در كنار ادارهی امور روزمرهی كشتتور ،شتترایط را برای حضتتور مردم در رفراندم مهیا سازد .یعنی چند ماه پس از سرنگونی ،فضای سیاسی را باز كند كه مطبوعاتِ آزاد با روشنگری، مردم را آگاه كنند تا بهترین ستاختار سیاسی مدّنهرشان را برگزینند و بعد به پای صندوقهای رىی بروند ،نه مثل انقالب پنجاهوهفت كه تنها بعد از دو ماه ،جمهوری اسالمی به رىی گذاشته شد! در آن زمان ،جمهوری اسالمی تنها گزینه برای انتخاب بود و گزینهی دیگری وجود نداشت ،در نتیجه 94درصد به آن رىی دادند، چون هیچ دركی از جمهوری اسالمی و دیگر ساختارهای سیاسی نداشتند. رهبر میدانی :رهبر میدانی كسیست كه از نزدیک با مردم ارتباط دارد و میتواند در هر لحهه با توجه به شرایط ،تغییر استراتژی دهد و بداند كِی وقت پیشروی و كِی وقت عقبنشینیست تا اینگونه از هزینهها و تلفات بکاهد .طبیعیست كه وقتی حکومت مثل یک خونآشام دست به قتلعام میزند ،رهبر میدانی باید به فکر تلفات پایینتر باشد و دستور عقبنشینی صادر كند. هر چه تعداد اعضتای شورای هماهنگی بیشتر باشد ،احتمال ظهور یک دیکتاتوری جدید كمتر خواهد شتتد .شتتورای هماهنگی باید گوش به زنگ باشتتد و بداند در چه لحهاتی حکومت تعادل خود را از دستتت میدهد و وقتی چنین حالتی رخ داد و نارضایتی به نقطهی ماكسیمم رسید ،در آن زمان شروع به سازماندهی كند و مردم را علیه حکومت بشتوراند .یعنی عالوه بر كشفِ نقاط ضعف دیکتاتور ،باید همان نقاط را مورد حمله قرار دهد ،پس بهتر استت كه آن حکومتِ ظالم را دقیق بشناسد .در بعضی انقالبها كه لیدرها قادر به جذب اكثریت نیستتتند یا مردم بیتفاوت و دلستتردند و در قیام شتتركت نمیكنند ،شتتورای هماهنگی باید یکستری عملیاتهای ایذائی انجام دهد یا با ائتالف تاكتیکی ،با سایر گروههای برانداز متحد شود .پس یک رهبر موثر باید از روابط عمومی خوبی برخوردار باشد و بتواند با لیدر گروههای مختلف كنار بیاید و با آنها گفتوگو كند .رهبری كه فقط ستتتنگ خودش را به ستتتینه میزند ،اصتتتلن به درد انقالب نمیخورد .مثلن مجاهدین خلق سالهاست كه دارند میجنگند ولی یا قادر به گفتوگو با دیگر گروهها نیستند و یا خودشان نمیخواهند چنین دیالوگی به وجود بیاید ،و یا دیگران آنها را قبول ندارند .االن وقت آن رستتیده كه هر دو
| 221ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
طرف با هم كنار بیایند .تمام گروههای مخالف اعم از كمونیستتتها ،ستتلطنتطلبان ،مجاهدین خلق و ...در انقالب سال پنجاهوهفت تلفات دادند و اگر درد مردم را دارند ،االن باید بتوانند به این اتحاد همگانی برسند؛ گرچه من معتقدم نیرویی كه حاال در ایران مشتتغول به فعالیت استتت ،به هیچ گرایشتتی وابستتته نیستتت .پس انتخاب اعضا از داخل كشور اهمیت دارد ،چون با مردم در ارتباط مستقیماند. عواملی هستتند كه باعث شتاب انقالب میشوند .مثلن كارهایی كه بر نی روهای مسلد تاثیر ویژه دارد و روحیهی آنها را تضتعیف میكند ،مانند اعتراض و شتورش سربازان و فرار از پادگانها و یا اطاعت نکردن برخی از فرماندهانِ میانی از دستورات مافوقشان. یک عضتتو موفق شتتورای هماهنگی ،كستتیستتت كه موجب تقویت و باال رفتن روحیهی انقالبی مردم ش تود ،به طوری كه عملگران باور كنند غلبه بر نیروی نهامی حکومت امکانپذیر استتت .این اتفاق بارها در تاریخ رخ داده ،در واقع رهبر ستیاسی با طرح استراتژی مناسب این قدرت را دارد كه در دستگاههای دولتی نفوذ كند و باعث اختالف بین رجال حکومتی شود .به عبارت دیگر باید از هر حربهای بهره ببرد تا حکومتی را كه از درون پوستیده ،از هم بپاشتاند .شتما وقتی با درو طرف هستید ،باید رویکرد سیاسی خاصی داشته باشتتتید .آدم ستتتادهای كه به واستتتطهی یک ستتتخنرانی خود را مطرح میكند ،نمیتواند در مواقع بحرانی، تصتمیمات سیاسی درستی بگیرد .ضربه زدن به درون حکومت از لحا سیاسی بسیار مهم است .این روزها همه از انقالبِ رنگی صتحبت میكنند؛ مثلن اگر اعتراضتات سال هشتادوهشت به نام «جنبش سبز» معروف شده ،قیام فرودستان را «جنبش زرد» نامیدهاند .در مقابل ضعف حکومت در این نامگذاریها ،اعضای شورای همتاهنگی باید بتوانند نامهای ویژهای انتخاب كنند .پس ناگزیرند از ادبیات خاصتتتی نیز جهت نامستتتازی برخوردار باشند و این تابعی از فرهنگ رفتاری آنهاست .افزایش روحیهی انقالبی پدیدهای روانشناختیست كه مرحلهای باالتر از نارضتایتی عمومی محستوب میشتود .یعنی اگر شتما موفق شوید روحیهی عملگران انقالبی را باال ببرید ،همزمان به آنها اعتماد به نفس میبخشتید .مثلن در انقالب سال 1949چین ،طرفداران متائو از لحا تعداد نفرات ،بستتتیار كمتر از جمعیت ارتش چین بودند ،اما به دلیل برخورداری از روحیهی انقالبی قوی ،موفق شتدند ارتش پن میلیونی و قدرتمند «چیانگ كای شتک» را شکست دهند .پس شورای هماهنگی باید از شتتورِ الزم برخوردار باشتتد .وجود و نقش شتتورای هماهنگی و ستتاختارهای متشتتکل و ستازماندهی منستجم ،میتواند عامل مهمی در موفقیت انقالب باشد .شورای هماهنگی با افشای حکومت و تحریک مردم ،ستتطد نارضتتایتی عمومی را حداكثری میكند و این كار از عوامل بستتیار مهم جهت تحقق اهداف انقالب استتت .شتتورای هماهنگی با بیان اندیشتتههای تازه ،مردم را از لحا شتتعوری آماده میكند. همانطور كه گفته شتد بسی كردن مردم و آوردنشان به خیابان ،یکی دیگر از وظایف مهم این شوراست و اگر شتورا پایگاه مردمی قوی نداشته باشد ،از عهدهی این كار برنمیآید .ایجاد نهم سیاسی جدید و رساندن جامعه به اهداف انقالب از مهمترین كارهای شتورای هماهنگیستت .كستی كه عضتتو شوراست اما حداقل
علی عبدالرضایی | 222
دانش ستیاستی را ندارد ،نمیتواند كارایی داشته باشد ،چون قادر نیست با ایدئولوژی حاكم جدل كند .مثلن در مناظرات تلویزیونی ابتدای انقالب ایران ،در برابر دكتر ستتتروش یا مطهری ،آدم بیستتتوادی مانند «فرخ نگهدار» یا كیانوری را قرار میدادند .این دو ،نیروی عملگر و میدانی بودند نه رهبر ایدئولوگ ،و طبیعیست كه در چنین مناظراتی ،نیروهای انقالبی واقعی بازنده هستتتتند .چرا؟ چون آنها رهبران گروهکهای میدانی بودند و دانش ستیاسی نداشتند و در نهایت شکست خوردند .انقالب اصلی بعد از براندازی شروع میشود، پس مهم استت كه اعضتای شتورای هماهنگی ،مردمی و دارای دانش و دید سیاسی و دید فرهنگی باشند و دمکراسی نیز در ذاتشان باشد .هر چه اعضای شورای هماهنگی به همدلی و اتحاد بیشتری برسند ،از نهر فکری و فرهنگی قویتر شتتتوند و عالوه بر روابط عمومی باال ،ارتباط هر روزه با مردم داشتتتته باشتتتند ،در پیشبرد حركت انقالبی موفقتر خواهند بود .قبلن هم اشاره كردم كه مثلن در شورای رهبری انقالب فرانسه، میرابو را داشتیم؛ كسی كه قدرت سخنرانی و لکچرهایش زبانزد بود .یا «ژرژ دانتون» كه پایگاه مردمی داشت و روبستپیر كه یک استتراتژیستت واقعی بود .این سه نفر ،نقش مهمی در انقالب فرانسه داشتند .لنین نیز در سازماندهی انقالب اكتبر روسیه نقش بسیار مهمی داشت و شعارهای حسابشدهای طرح میكرد .پس طرح شتعار توسط شورای هماهنگی نیز مهم است .شعارهای یک قیام ،آیینه و پرچم و تابلوی آن هستند ،بنابراین باید بهدرستی انتخاب شوند .یعنی نیت و هدفِ شعار باید به سازندگان منتقل شود تا آنها گزینههای مناسبی را طرح كننتد .لنین چنین كارهایی را در انقالب اكتبر انجام داد و با تاكید بر مستتتئلهی صتتتلد ،نان و زمین (خواستتههای اصلی فرودستان) ،شعارهای مناسبی را انتخاب می كرد .یا مائو در چین ،انقالب را از روستاها آغاز كرد ،یعنی روستتاییان به شتهر آمدند و آنجا را تحت محاصره درآورند .پس اعضای شورای هماهنگی باید ویژگیهای خاصتی داشته باشند .این طور نیست كه فالن كس اگر توان رهبری دارد یا به خاطر مسائلی لیدر گروه خاصتی شتده ،حتمن باید عضو شورای هماهنگی شود .شورای هماهنگی در اصل ،سازماندهنده است و شاید ژورنالیست یا كارمندی جزء یا حتی یک شومن تلویزیونی ،دارای كاریزما باشند .اگر یک عقل قدرتمند و جمعی وجود داشته باشد (مجموعه كسانی كه مقاله مینویسند و بحث میكنند) ،االن باید در فکر كمک به مردم باشند .مردم عاصی شدهاند ،بنابراین باید كاری كرد كه همه با هم حركت كنند .حركت جمعی به معنای اتحاد تمام قومیتها و اقلیتهای ایرانیست .یکی از كارهای رژیم دیکتاتوری اسالمی ،ایجاد تفرقه بین قومیتهاستتتت .مثلن طرفداران تیم فوتبال تراكتورستتتازی تبریز ،همیشتتته یک ستتتوال طرح میكنند یا شتتعارهای پانتركیستتتی میدهند .معمولن حکومت اینها را تهیی میكند و عدهای بستتیجی را تحت عنوان فارسها به ورزشتگاه میفرستد و آنها را در تقابل با هم قرار میدهد و در نتیجه نزاعی بینشان درمیگیرد. انقالب و تغییر ،از این اتفاق ضتترر میبیند و شتتما میبینید كه در قیام اخیر فرودستتتان ،ترکها در انقالب شتركت نمیكنند ،چون میپندارند كه اگر تغییر حاصتل شتود ،حکومت جدید ضدِّ ترکها عمل میكند .در حالی كه غافلند بخش بزرگی از رژیم كنونی در دستتشتان استت .این حرف بدان معنا نیست كه حقشان
| 223ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نبوده بلکه معنایش آن استتت كه ما باید نژادها و قومیتهای مختلف را متحد كنیم و در شتتورای هماهنگی حتمن باید نمایندگانی از تبریز ،عربهای خوزستتان و دیگر ملیتها حاضر باشند .ما باید درک كنیم قبل از اینكه گیلک ،فارس یا ترک باشتتیم ،ایرانی هستتتیم .طی این چهل ستتال ،حکومت استتالمی برای اینكه باقی بماند ،به تفرقه دامن زده استتت .شتتورای هماهنگی میتواند چنین توطئههایی را خنثا كند و آنها را از میان ببرد و این كار یک مقالهنویس نیستت .من به عنوان یک شاعر می توانم به تناسب شور و حال خودم هزاران حرف بزنم ،ولی سیاستمدار یا كسی كه عضو شورای هماهنگیست ،باید نمایندهی همهی مردم باشد .مثلن اگر یک پانایرانیستتت یا پانتركیستتت عضتتو شتتورای هماهنگی شتتد ،باید اول نمایندهی كشتتور باشتتد بعد نمایندهی قوم خود .یک كمونیستتت یا ستتلطنتطلب نیز همینطور .مستتئلهی ما این استتت كه كشتتورمان را ارتجاع فراگرفته و این را هیچكس درک نمیكند .همه در ابتدا قشتنگ حرف میزنند ،ولی در عمل خودشان مروّج تفرقه میشتوند .بستیاری از گروههای ستیاسی متاسفانه مثل حکومت ،در حال دامن زدن به تفرقهاند، بنابراین بحث شتتورای هماهنگی مهم استتت .این بدان معنا نیستتت كه ما به دنبال رهبریم ،چون ما از جانب لیدر و رهبر بسیار ضرر دیدهایم و هر كسی كه طی این سالها رهبری قیامی را به عهده گرفت ،دست آخر یا خود تبدیل به دیکتاتور شتد یا با نهام مسلط معامله كرد .ما نیاز به لیدری مثل ولی فقیه و شاه نداریم كه آن را تبدیل به خدای خود كنیم؛ منهورم این استتت كه ما نیاز به یک نفر نداریم و شتتورای هماهنگی هم قرار نیستت بر ما صتدارت كند ،ممکن استت اعضتای آن حتی از آحاد ملت ،ضتتعیفتر هم باشند .آنها صرفن هماهنگ كننده و اتحادبخش هستتتند و ما را ستتازماندهی میكنند .چون در حال حاضتتر مثلن فالن بستتیجی ستابق از طریق كانال خود فراخوان میدهد و همهی این حركتهای خودسترانه باعث شتتکست میشوند و این خواستت ،چیزی جز خواستت حکومت نیستت .وجود شورای هماهنگی میتواند همه را گرد هم جمع كند و بین ما اتحاد برقرار شود ،چون مخالفان آن حکومت در اكثریت قرار دارند .یک نفر ادعا كرد كه «علی عبدالرضتایی» آنارشتیستت و در پی ایجاد شورای هماهنگی و انتخاب رهبر است ،در صورتی كه من هرگز حرف از رهبر نزدم .آنارشتیستها هم شورای هماهنگی دارند .حزب ایرانارشیسم از سرِ درد تشکیل شده و ممکن استت كستانی كه وارد گروه تلگرامی ما میشتوند ،نوع نگاه و بحثشان مورد قبول ما نباشد ،ولی ما میزبانیم و هر كسی میتواند به عنوان مهمان بحث خود را مطرح كند و در آن زمان ،وظیفهی ما این است كه بهترین شرایط را برای او مهیا كنیم و این رویکرد باید بدل به فرهنگمان شود .اصالحطلبان ،سلطنتطلبان یا كمونیستتها من را سانسور میكنند ،اما من آنارشیستم .آنارشیسم نحلهای نیست كه فقط حکومت را ساقط كند ،بلکه منتقد هر حکومت و تنها جریان چپِ واقعیستت ،چون اساسن با حکومت مخالف بوده و در پی كوچکتر كردن آن استتتت .این امر باعث میشتتتود هیچ حکومتی بدل به دیکتاتوری نشتتتود .در نتیجه یک آنارشتیست هرگز نمیخواهد رهبر شود؛ زیرا میخواهد منتقد باقی بماند .اصطالح چپ و راستِ سیاسی در طول تاریخ دچار تحریف شتده ،این ماجرا به مجالس دوآلیستی برمیگردد كه در انگلیس ،فرانسه ،آمریکا و
علی عبدالرضایی | 224
در كل غرب وجود دارد .مثلن در انگلستتان جناح محافههكار در برابر حزب كارگر قرار دارد و نخستوزیر به طور متناوب هر شتتش ستتال یک بار ،از یکی از این دو جناح انتخاب میشتتود .آن جناحی كه در راس حکومت قرار دارد ،بدل به حزب راستت میشود و اعضایش در سمت راست مجلس مینشینند و حزبی كه به دنبال حکومت استت ،ستمت چپ مجلس جای میگیرد .معنای چپ و راست این است كه آنها همیشه میخواهند كستب قدرت كنند ،اما فلستفهی كار آنارشتیستها در طول تاریخ ،دوری از حکومتداری بوده، پس اپوزیسیون و چپ واقعی ،آنارشیستها هستند نه كمونیست یا لیبرالیستی كه دستش دور از قدرت مانده و میخواهد آن را به چنگ آورد .حال اگر حکومت ایران عوض شتود ،باز هم من به عنوان یک آنارشتیست آن را نقتد میكنم .ما فقط میخواهیم قدرت مركزی را ضتتتعیف كنیم و جلوی دیکتاتوری را بگیریم ،یعنی كاری كه انواع نحلههای آنارشیسم در جهان انجام داده اند .من ایرانی هستم و شاید گاردهایی بگیرم كه هیچ ربطی به آنارشیسم نداشته باشند ،اما این موضوع را خیلیها نمیفهمند .در شرایط خاص ،ممکن است من به نفع مردم تغییر گارد دهم .دو سال است كه به طور رایگان و شبانهروزی مشغول آموزش به جوانان هستم و در این جمع ،نخبههای بسیاری دیدهام و می دانم كه رژیم ایران چقدر در حال استعدادكُشیست .من زندگی آرامی دارم ،امتا میخواهم در ایران تغییر بته وجود آیتد ،چون آنجا انستتتان رعایت نمیشتتتود .پس دیگر آنارشیسم چندان برایم مهم نیست ،بلکه فقط آرمانهای انقالبی و ایدههایی كه به براندازی منجر شود ،برایم اهمیت دارد .ایرانارشتیسم حزبی سیاسیست كه میخواهد برای طبقهی فرودست و متوسط كاری كند ،پس نباید به دیگران بَر بخورد كه چرا نام قیام ،قیام فرودستان است .اینكه ما در برابر حکومت دیکتاتوری به فکر فرودستتانیم ،از لحا انستانی بستتیار زیباستت .تحقق برابری باید برای همه مهم باشتتد .االن وقت همدلی و اتحاد است و كاش همهی گروهها و جریانات برانداز ،این مسئلهی حیاتی را درک كنند و به ضرورت تشکیل شورای هماهنگی پی ببرند.
| 222ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
چرا تولید گفتمان سیاسی مهم است؟
هر گفتمانی ،یک جمع میستازد و هر گفتمان سیاسی سازندهی یک گروه است .معمولن در كشورهای پیشترفته هر حزب و پارتی ستیاسی ،از گفتمانی سیاسی پیروی میكند و هر چه تعداد این گفتمانها بیشتر باشد ،به تعداد گروهها یا احزاب اضافه میشود و در نهایت حقیقتی كه آن جامعه میسازد ،حاصل برخورد و نزاع همین گروههاستت و آنها ستترنوشتت كشتتور را رقم میزنند .در جامعهای توتالیتر كه رهبری دیکتاتور دارد ،ما فقط با یک گفتمان مسلط طرف هستیم؛ مثلن گفتمان مسلط فعلی در ایران ،گفتمان محقق كركیست كه به دورهی صتتفویه (بعد از دورهی شتتتاه عباس) تعلق دارد ،كركی در آن زمان مانیفستتتت والیت فقیه را مینویستتد و بر استتاس همین مانیفستتت ،مالها تالش و حركت خود را شتتروع میكنند و باالخره در ستتال پنجاهوهفت موفق میشتتوند یک حکومت را به چنگ بیاورند و كشتتور را تحت قوانین قرون وستتطایی اداره كنند .یکی از راههای مبارزه ،تولید گفتمان ستتتیاستتتیستتتت .قبل از انقالب حزبی به نام «حزب توده» (یک گفتمان ستیاسی بود) وجود داشت كه به خاطر نسبتش با روسیه (عدهای از آنها جاسوس روسیه بودند) ،ما بسیار متضرر شدیم .افراد زیادی از اعضای این حزب در حوزهی فرهنگ كارهایی را انجام دادند ،اما بخشی از كار آنها باعث شتتد ما از حس ملی جدا شتتویم .گروههای دیگری نیز در ستتال پنجاهوشتتش همین كه خواستند كاری سیاسی را در قالب احزاب مختلف انجام دهند ،از پدرانشان (با اینكه نسبتی از لحا فکری با آنها نداشتند) تاثیر گرفتند؛ اما چون كار خیابانی و میدانی میكردند ،از لحا ایدئولوژیک عملکردی قوی نداشتتند و در اصتل فاقد بستتر فکری فوقالعادهای بودند .از این بابت هرگز گفتمان ستیاسی چپ در ایران تولید نشتد .یعنی ما در ایران با كمونیستهای مذهبی (اسالمی) مواجه بودیم و لیدرهای این گروهها اغلب پستر یک آیتا بودند (مثلن «كیا نوری» كه نوهی شتیخ فضتلا نوریستت) و مستائل اخالقی برایشان اولویت داشتت؛ مثلن اعضتا در حین فعالیتهای سیاسی اجازه نداشتند رابطهی عاشقانه با هم برقرار كنند و همین موضتوع ،نشتانگر زیرساخت مذهبی و شیعی آنهاست .این در حالیست كه یک كمونیست اروپایی مطلقن چنین طرز تفکری ندارد .در حالت كلی جامعهی ما هرگز فرصتت تولید گفتمان سیاسی را پیدا نکرد. اما گفتمان سیاسی چیست و چگونه باید دربارهاش بحث كنیم؟ چهطور میتوانیم چرخ حکومت دیکتاتور را از كار بیندازیم؟ اصتتلیترین راه ،ستتاختن ذهنیتها برای ایجاد و پرورش ایده استتت ،ما باید یاد بگیریم كه چگونه سیاسی فکر كنیم و چهطور تاكتیک سیاسی را تولید و اِعمال بکنیم .برای فهم درست گفتمان سیاسی،
علی عبدالرضایی | 221
اول باید دركی از گفتمان داشته باشیم .گفتمان مجموعهای از فکرهاست كه تولید بینش میكند؛ این بینش از طریق زبان روی ذهن تاثیر میگذارد و فرد را راغب میكند كه در چهارچوب خود اكت و عمل داشته باشد. در واقع گفتمان ،كنکاش و جستتتوجوی مغز دربارهی جزئیات موضتتوعیستتت كه در هیئت متن و گفتار اتفاق میافتد ،یعنی ما در هر گفتمانی با كنشهای زبانی سر و كار داریم .البته «میخائیل باختین» معتقد است كه زمینهی اجتماعی و سیاسی را مطلقن نمیشود از بُعد كالمی و زبانی جدا كرد و معنای هر گزارهی سیاسی را با توجه به موقعیت گوینده از لحا جایگاه اجتماعی و ستتیاستتی (رهبر ،نمایندهی مجلس ،شتتخصتتی در پیادهرو و )...قابل درک میداند و فکر میكند كه افق معنایی ،بر حستتب موقعیت هر گویندهای تغییر میكند. اما «میشتل فوكو» گفتمان را محل تالقی قدرت و دانش میداند و معتقد است اگر هر دورهی خاص تاریخی را بررسی كنید ،مجموعهای از قوانین ایجابی و سلبی وجود دارد كه تعیین میكند چه میتوانید بگویید و چه چیزی را اجتازه نتداریتد عنوان بکنیتد یتا دربارهاش به بحث بپردازید و اینگونه زمان و دورهی تاریخی را، مقولهای تاثیرگذار بر گفتمان سیاسی میداند .یکی از مطرحترین گفتمانها در حوزهی علوم سیاسی نهریهی «ارنستو الكالئو» و «چنتال مووف» است .به نهر الكالئو و مووف ،گفتمان مجموعهای معنادار از دالهاییست كه با هم ارتباط چندگانه دارند ،طوری كه معناشتان را در مخالفت با گفتمانهای مستلط به دست میآورند. معمولن درک مردم از جهان و عملکردشان ،متاثر از گفتمانیست كه از آن پیروی میكنند؛ مثلن مسلمانی كه در نماز جمعه شركت میكند و پیرو رهبر است ،جهان را از طریق دیدگاه والیت فقیه یا مالیی میبیند .برای همین در خیلی از كشتورها دعوا و جنگی بین چند گفتمان وجود دارد كه نتیجهی این جنگ ،ستترنوشت آن كشتتور را تعیین میكند .پس هر گفتمانی با اعمال قدرت و تالش ،برای دیگریستتازی بهوجود میآید .برای مثال گفتمان قرون وسطایی والیت فقیه در ایران ،مردم را به دو دستهی «خودی» و «غیر خودی» تقسیم كرده. استتاستتن در كشتتوری كه تئولوژی و مذهب در آن اقتدار ستتیاستتی دارد و خدا-رهبر از نقشتتی تعیینكننده برخوردار استتت ،در نهایت بتی به استتم رهبر اعهم یا مقام معهم رهبری كه در واقع همان خداستتت ،تولید میشود؛ یعنی موكد كردن خدا باعث میشود كه رهبر سیاسی هم با گذشت زمان تبدیل به خدا شود و چون خدا-انستان باورپذیر نیستت ،طبقهی روشنفکر (همان طبقهی متفکر) زیر بار این درو نمیرود و به مرور بدل به غیر خودی میشود و طبقهی بتپرست یا خداپرست (مثل بسیجیها) هم نقش خودی را ایفا میكند. عالوه بر این الكالئو و مووف با توجه به مفهوم هژمونی ،روی بعد سیاسی جامعه هم تأكید میكنند .بیشک یکی از راههای فرار از دوآلیستم ستیاستی كه معمولن در كشتورهای جهان سوم بیداد میكند ،تولید گفتمان استتت .هر گفتمان ستتیاستتیِ قدرتمندی ،طرفداران خاص خودش را دارد و برای همین با تولید گفتمان تازه میتوان گروههای مخالف مختلفی را ستتاخت و جامعه را از ستتیطرهی دوآلیستتم خودی و غیر خودی خارج كرد.
| 221ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
سانسور در رسانههای فارسی زبان
متا كودكان خود را با باید و نبایدهای خاصتتتی تربیت میكنیم و مدام به آنها میگوییم این كار خوب است و آن كار بد ،در واقع به آنها اجازهی تجربه كردن كارهای مختلف را نمی دهیم و این ضعف بزرگ ما ایرانیهاستت .اما نقش مطبوعات و رستانهها در این میان چیستت؟ آیا باید مردم را صغیر فرض كنند و مثل مال به آنها بگویند كه انجام فالن كار به صتالح شتان استت یا نه!؟ مدیا در اصتتل با اِعمال ستتانسور شدید، ستَرنگهدار آزادی ماستت و اساسن جامعهی پر از سانسور ،جامعهای پوو است و هیچچیز خاصی ندارد .هر وقت رستتانه به شتتما گفت فالن حرف را نزنید چون بقیه نمیپستتندند ،یعنی ستتعی دارد چیزی از جامعه را حذف كند و زمانی كه بخشتی از واقعیت حذف شود ،دیگر جامعه طبیعی نیست و اینجاست كه یک جای كار میلنگد. مشکل ما ایرانیها چیست؟ سانسور! مشکل این است كه ما مدام در حال سانسور هستیم ،سانسوری كه از كودكی آغاز میشتود و این بایدها و نبایدها چون به مرحلهی تجربه نمیرسد ،بدل به یک عقدهی روانی شده و در جامعه گسترش پیدا میكند .جالب است كه مطبوعات و رسانههای فارسیزبان (داخلی و خارجی) نیز اسیر همین مهمل هستند؛ مهمالتی كه به اسم دین به خورد مردم دادهاند .سانسور همان سیستم نان قرض دادن استت و مطلقن به نفع مردم و و در جهت دانایی آنها نیستت .اما مدیا كارش را اول با سانسور شروع میكند و بعد دستت به حذف بخشی از حقیقت ،واقعه یا پدیده میزند؛ یعنی عضوی از بدن را قطع كرده و در نهایت بدن ناقدِ حقیقت را به نمایش میگذارد .مدیای فارستتی زبان با پخش خبرهای ناقد و سانسور شتده ،ذهن شتما را ناقد میكند .اما آیا شتما ناقدالخلقه هستتید؟ البته كه نقصی در خلقت شما نیست و درست فکر میكنید ،در اصل شما هم مثل یک انسان غربی هستید ،با این تفاوت كه در غرب سانسور وجود ندارد ،اگر هم آنجا ستانستوری در كار باشتد ،به این شکل فجیعی كه در كشورهای مردساالر خاورمیانهای رای استتت ،اجرا نمیشتتود .آنها حق دارند دربارهی همهچیز اظهار نهر كنند بی آنكه ستتركوب شتتوند و معمولن یک واقعه توسط رسانههای غربی از زوایای مختلفی بررسی میشود .اما در ایران چه شرایطی حاكم استتت؟ باید نهاد خاصتتی قوانینی را اعمال كند و شتتما طبق آن قوانین كار كنید و بنویستتید! گاهی از وجود اینهمه روزنامه در ایران تعجب میكنم ،زیرا استتتاستتتن روزنامههای مختلف باید از زاویههای گوناگونی به وقایع بپردازند؛ اما وقتی فقط یک حقیقت تایید شده وجود دارد ،ژورنالیست ایرانی به چه كار میآید!؟ وقتی
علی عبدالرضایی | 224
متدام به او می گویند این را بنویس آن را نه ،پس در واقع یک روزنامه هم برای ایران كافیستتتت! منهور از ستتانستتور همان مالستتت ،همان راه و روش و تفکر مالیی .مثلن زیبایی یک انستتان ،خطوط چهره و اندام اوستت ،اما تفکر مالیی خطوط چهره و اندام را با حجاب میپوشتاند .حجاب نیز نوعی سانسور است .چرا باید زیبایی را حذف كنیم؟ فقط برای اینكه عدهای عقبافتاده تحریک نشتتتوند!؟ مالها میگویند خودتان را بپوشانید تا مورد تجاوز قرار نگیرید! انگار بقیهی انسانها حیواناند .به همین دلیل فریاد میزنیم كه انسان در ایران رعایت نمیشتتود .عدهای با شتتنیدن چنین انتقاداتی میگویند به اعتقادات ما توهین نکنید ،پاستتخ این استتتت كته اعتقتادات شتتتما با ما مثل حیوان رفتار میكند و حق زندگی را از ما میگیرد! چرا باید به چنین عقیدهای احترام بگذاریم!؟ با اعمال ستتانستتور نهتنها جامعه را اصتتالح نمیكنیم بلکه دستتت به حذف انستتان میزنیم .باید روی زیرستتتاختت ذهنی مردم و تربیتت اجتماعی آنها كار كرد ،معمولن رفع چنین نقدهایی بر عهدهی مدیا و ژورنالیستتتهاستتت ،اما آنها بهجای اینكه در جهت آگاهی مردم حركت كنند ،مدام آدرس غلط میدهند و مردم را از مستیر اصلی منحرف میكنند .تلویزیونهای ایران را نگاه كنید ،همیشه مشتی آخوند در صحنهاند كه جز چرندیات نمیبافند .اراجیفی مثل راه و روش مستتراح رفتن تا توصتیه به زنها برای چگونه شتتستن پاهای شتوهرشان! انگار هزاروچهارصد سال پیش است! در زمان اعراب زنان را زندهبهگور میكردند ،محمد آمد و مانع زندهبهگور شتدن زنان شد؛ اما خود او وقتی به قبیلهی دیگری حمله میكرد ،با غارت زنان ،آنها را به عنوان برده به استتارت درمیآورد .حاال مستتلمانها در دفاع از دینشتتان مدام میگویند :استتالم با زنها خیلی خوب است ،چون محمد زنان را زندهبهگور نمیكرد! اینكه زن زندهبهگور نمی شود ،یعنی با یک دین متعالی مواجهایم!؟ دین استالم جز در راستای سانسور حركت نمیكند؛ انسانها قانون وضع میكنند كه بهتر زندگی كنند و استتاستتن تعیین قانون برای محدود كردن زندگی نیستتت .ولی ماهیت واقعی دین ،قاهریّت و ستیستم قهر قانونیست .همانطور كه گفتم اساس كار ژورنالیست ایرانی سانسور است؛ زیرا او اوامر مال را بدون هیچ مقاومتی قبول میكند و بعد خودش نیز كمكم بدل به سانسورچی می شود و این در حالیست كه ژورنالیستت باید ستد ستانسور را بشکند .در تئاتر و سینما نیز همین جریان حاكم است .آنجا بدن زن را به مثابه یک رستانه ستانستور میكنند ،و در اصتل هستتی و بودن از صحنه حذف می شود .مدیا پس از اعمال ستانستور شروع به نان قرض دادن میكند! مانند نانی كه بیبیسی به ایران قرض میدهد ،در اصل بیبیسی تنها با حیواناتی كه سردمداران جمهوری اسالمیاند ،اینگونه كنار میآید .اگر كانالهای دیگر بیبیسی مثلن BBC4را تماشا كنید ،متوجه میشوید اغلب روشنفکران و آوانگاردترین شاعران و متخصصان روز دنیا در آن حضتور دارند ،ولی بیبیستی فارسی محل اجتماع افراد بیسواد است .صدای آمریکا ) (VOAهم دقیقن همینطور است .اما چرا فرهنگ ما سانسورچیست؟ چرا وقتی پای زبان فارسی در میان است ،همهچیز باید ستانستور شتود؟ چون ما به مالها بیش از حد اجازه دادهایم كه ما را صتغیر فرض كنند و ریشتهی تمام این
| 229ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بدبختیها ،مالئیسم است .نمیدانم مردم ایران چگونه وقتی از خیابان رد میشوند و آن لباس چندشآور مال را در پیادهرو میبینند ،حالشتان بد نمیشود .من مطمئنم اگر جامعهی ما شعوری و آزاد باشد ،حتی یک مال را نمیتواند در خیابان تحمل كند ،آنها عین بالهت و كثافت هستتتتند و جز افکار كثیف را در جهان پخش نمیكنند .پس روشتتنفکران شتتعوری به مثابه كارگران شتتهرداری مدام باید این كثافات را از اتمستتفر ایران بزدایند .باید مال و نوچههایش را از فضتای فرهنگی ،ستیاستی و اجتماعی ایران حذف كرد .آخوندیسم تمام این بالهت چهل ساله را به كمک مدیای داخلی و خارجی در كل جامعهی ایران پخش كرده است .كسی كه تلویزیون ایران را نگاه میكند یا روزنامهی كیهان و امثال آن را میخواند ،بی شتتک خائن است و انسانیت را زیر پتا میگتذارد .متا ایرانیها باید فرهنگ اعتراض كردن را بیاموزیم ،چون نمیدانیم چگونه اعتراض كنیم. مثلن آن عدهی زیادی كه برای دیدن یک مسابقهی فوتبال به ورزشگاه میروند ،پتانسیل باالیی برای اعتراض دارند ،اما چرا این كار را نمیكنند؟ چرا لمپنیستتم در ایران فراگیر شتتده؟ چرا وقتی به زنها اجازهی رفتن به ورزشتگاه را نمیدهند ،مردان ما به استتادیوم میروند؟ جامعهی ما ستر تا پا سیاسیست و آخوندیسم از هر فضتتتایی برای تبلی خود ستتتود میبرد .ولی متا چنین فجتایعی را تحریم نمیكنیم؛ چون تحریم كردن و یا اعتراض مردمی و روشتتنفکری را بلد نیستتتیم و دلیلش این استتت كه روشتتنفکر در جامعهی ایران بدل به فحش شده و هیچ نقشی در آن ندارد. مدیا چه كسانی را بدل به قهرمان میكند؟ افراد زیادی در ایران به زندان می افتند ،اما دقیقن كسانی بدل به قهرمان میشوند كه ژورنالیستاند .به محض اینكه یک روزنامهنگار در زندان حکومت گیر میكند ،تمام ژورنالیستها بسی میشوند تا او را مطرح كنند و وقتی چنین اتفاقی میافتد ،یعنی میخواهند او را به خارج از كشتور بفرستند .در واقع زمانی كه قصد دارند در خارج از ایران به یک ژورنالیست مسئولیتی بدهند ،ابتدا دادگتاهیاش میكنند .بهخصتتتوص اگر به آن عده كه ادعا میكنند فعال حقوق بشتتترند ،بیشتر دقت كنید، میبینید چگونه به آنها مرخصی میدهند و چگونه در حین مرخصی از زندان فرار میكنند؛ طوری كه انگار جمهوری اسالمی قاق است! بعد وارد تركیه میشوند و در چشم بههم زدنی ،یا در بیبیسی و صدای آمریکا و یا در یکی از ستازمانهای حقوق حشتری فعالیت می كنند .حقوق بشر به همت ژورنالیستِ ایرانی بدل به حقوق حشر شده ،جایی كه در آن حقوق بشر بیشتر از نقاط دیگر جهان زیر پا گذاشته میشود ،ایران است. اما فعال حقوق حشر ما در بنگالدش یا آفریقا فعالیت میكند .طرف روزنامهنگار ایرانیست ولی در انگلیس و آمریکا به او فعال حقوق بشتتر میگویند ،و این در حالیستتت كه دربارهی ایران هیچ كاری نمیكند؛ تنها كاری كه شتاید بکند ،این استت كه تمام قدرتش را به كار میگیرد تا اگر واقعه ای مثل قیام فرودستان اتفاق افتاد ،همهچیز را مینیمایز و كوچک كند و بگوید آنها عدهی معدودی از مردم ایران هستتتتند .هر جایی كه مردم بخواهند برای احقاق حقشتان به آن جا رجوع كنند ،قبلن توستتط جاستتوسان استمرارطلب (كه بدل به قهرمان شتدهاند) اِشغال شده است .در صورتی كه ماهیت وجودی آن ها این است كه هر اعتراض سیاسی را
علی عبدالرضایی | 232
بدل به اعتراضی مدنی كنند .چرا ما برای مسئلهی حجاب و حقوق زنان كار میكنیم؟ برای اینكه نشان دهیم اعتراض ما سیاسیست و روسری دغدغهی اصلی زنان نیست ،در اصل آنها میخواهند با مردها برابر شوند. ولی استتمرارطلبها ستعی دارند نشتان دهند با برداشتتن حجاب ،دیگر همهی مشتکالت ما حل میشود و حاضتر نیستند اعتراف كنند كه اساس اسالم ضد زن است .یا نمیگویند كه زن ایرانی میخواهد با مرد برابر باشتد .آنها همهچیز را معکوس جلوه میدهند ،حتی این اواخر چند دختر جوان را كه انگلیستتیشان خوب استتتت ،آموزش دادهاند تا در وبالگ ،ستتتایتها و شتتتبکههای اجتماعی ،چیزهایی دربارهی حکومت ایران بنویستتتند كه وقتی میخوانید دهانتان آب بیفتد! مثلن در اینستتتتاگرام ،یک دختر مقیم آمریکا دو پاراگراف مینویسد و ناگهان هشتادهزار الیک از طرف سیصدهزار فالوور خود میگیرد و این مسئله حیرتانگیز است. اما در واقع اینهمه خرج و تبلیغات برای تروی فیک و درو صرف میشود. تمام هدفم از طرح چنین بحثی این استت كه تاكید كنم انسان را باید رعایت كرد .ما نباید بگوییم مردم نمیفهمند و فرهنگ شتان پایین استت و قرار هم نیست وكیل انحراف مردم باشیم .وقتی انسان به سن باالی شتتانزده ستتال میرستتد ،درمییابد كه تمام این باید و نبایدها اراجیف استتت .امروز نتیجهی تمام ستتیاستتت ستانستور ایرانی را در فرهنگمان میبینیم .در هیچ برهه ی تاریخی مثل زمان حال ،ستتانسور در كشور ایران وجود نداشت .قرار بود اینهمه سانسور و سیستم این را بکن آن را نه ،ایران را از فساد نجات دهد .ولی اگر در تمام زمینهها آمار بگیریم ،میبینیم كه بدل به فاستدترین كشتور دنیا شتدهایم .رذالت اخالقی در كشور ما بیداد میكند و تنها چیزی كه وجود ندارد اخالق استتت .در حال حاضتتر ایران پر از درو و ریاكاریستتت. ریاكاری در ایران بدل به یک صتنعت شده ،طوری كه دیگر نیاز نیست درس بخوانید ،بلکه كافیست ریاكار شوید؛ چون به راحتی بدل به یک دالل و بنگاهدار خوب میشوید .یعنی درو گویی در ایران هنر است و هر كس دروغگوتر باشتتتد و زیباتر درو بگوید ،موفقتر استتتت و این چیزیستتتت كه مردم به آن پز میدهند. میگوید فالنی خیلی باهوش استتت و حستتابی باال كشتتیده ،كستتی كه چنین حرفی میزند ،احمق استتت و نمیفهمد حق خودش ضایع شده .مسلمانها و حزباللهیها مدعیاند اختالس مقدس است و باعث میشود تا امام زمان ظهور كند .تمام این مستائل به عملکرد ضتعیف مدیا برمیگردد و نشتان میدهد كه ژورنالیست كارش را به درستتی انجام نداده .در اصل اغلب آنهایی كه در روزنامههای ایران مینویسند ،مزدورند؛ چون خودشتتتان میدانند كه شتتتغلی دروغین دارند .اما چرا این شتتتغل را ادامه میدهند؟ هیچ آدم با شتتتعور و با شتخصیتی در ایران كار ژورنالیستی نمیكند ،چون تحت آن سانسور میداند كه مجبور به درو رسانیست و به جای گزارش خبری ،باید مجری اوامر حکومت باشتتد .مثلن هیچ خبری از قیام فرودستتتان در روزنامهها منتشتر نشد ،وقتی هم علتش را میپرسیم ،میگویند حکومت نمی گذارد! خب پس چرا ژورنالیست هستید؟ در واقع خبرنگار ایرانی متخصتد ماالندن استت و شتغل اصلیاش چاپلوسیست .او با احمقهایی كه هیچ نمیفهمند و حاال در پوشتتش دكتر و مهندس به وزارت رستتیدهاند و حتی خودِ خبرنگار قبولشتتان ندارد،
| 231ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مصاحبه میكند و تن به خفت میدهد .به خاطر همین ما آنها را مزدور میدانیم و این ماهیت واقعی مدیای فارستیزبانیستت كه در داخل كشور فعالیت میكند و البته مدیای خارج از كشور هم دست كمی از مدیای داخلی ندارد .كستی كه از پایه و استاس حقهباز و ریاكار استت ،حتی اگر در بیبیسی انگلیسی هم آموزش ببیند باز همان معاملهچی و دالل سیاسی و ادبیست .در موسیقیمان نیز وضع فجیعتر است ،مثلن با چاپیدن یک شومن بیسواد و بیاستعداد با او مصاحبه میكنند تا مطرحش كرده باشند ،پس در چنین شرایطی هنرمند واقعی هم نداریم .اگر قبول كنیم سانسور فجیعترین شیوهی آدمكُشیست ،باید بگوییم كه ژورنالیست ایرانی قاتل استت .اما مركز سانسور كجاست و سانسورچیها چه كسانی هستند؟ ادارهی ارشاد ایران و كارمندانش و در نهایت كستانی كه با ادارهی مطبوعات و كتاب در ارتباطند .هر فکری كه به ثمر میرسد ،حاصل تالش یک نستل و فعالیتشان در طیچهارچوبی خاص است .تعداد معدودی از این نسل نخبه هستند و در نهایت سته چهار نفر به فکر و ایده میرستند ،اما این فکر كه میخواهد در هیئت كتاب و یا در مطبوعات به دست خوانندگان برستد ،ناگهان با تی سانسور مواجه میشود .یعنی آن نسل را دارند گردن میزنند و ما با قتلعام طرف هستتتتیم و چنین اعتدامی در روزنتامه ،تلویزیون و مدیا اتفاق میافتد .بارها برایم پیش آمده كه با من مصتاحبه كردهاند و بعد بخش بزرگی از گفتههایم ستانسور شده ،آن ها به من درو گفتند و بعد از مصاحبه بخشتی از آن را حذف كردند و گفتند كه ما نمیتوانیم این قسمت را منتشر كنیم چون جامعه اخالقیست و بعضتی از گروههای ستیاسی خوششان نمی آید .انگار ما با مسجد طرف هستیم ،مگر مدیا مسجد است؟ به همین دلیل میگویم ما هر چه میكشتتتیم از مستتتجد استتتت .مستتتجد به همهچیز ما كار دارد و نمیخواهد عقبنشتتینی كند .باید النهی مزدوران را تحریم كنیم و نگذاریم بیش از این در امور زندگیمان دخالت كنند. دین باید لذتبخش باشتد و به ما شجاعت و آگاهی را تزریق كند ،البته منهور من مذهب نیست .دین (دئنا) از درون میآید ،اما این لعنتیها آن را از درون تهی كردند و هیچ نسبتی با آن ندارند .متاسفانه گند زدهاند به دین ،طوری كه وقتی یک آدم دینی را میبینید ،حالتتان از آن ریاكاری و قیافهی چندشآور بههم میخورد. شتتما نمیتوانید یک آدم مذهبی پیدا كنید كه به حق بقیه تجاوز نکند ،كاری به كار دیگران نداشتتته باشتتد و مالشتتان را نخورد .در واقع دین و دینگذار در حال قتلعام فکر و اندیشتته هستتتند .من كاری به استتالم و مسیحیت ندارم ،پدر و مادرتان میتوانند نماز بخوانند و روزه بگیرند چون از این راه كاسبی نمیكنند و مُهر را روی پیشانیشان نمیكوبند كه بگویند نمازخوان هستند ،یا نمیگویند كه ما سید و مقدس هستیم و باید به ما احترام بگذارید .ما جامعهای طبقاتی هستتتیم و باید علیه این طبقات اعتراض كنیم .در واقع باید دستتت به انقالبهای زیادی بزنیم! چهكستتی گفته كه فقط میخواهیم خامنهای را عوض كنیم؟ انقالب اجتماعی یعنی انقالب در تمام زیر ستاختها؛ زیرا اگر از این مشتکالت غافل شویم ،دوباره دیکتاتوری تازه تولید میشود. ما نفت و گاز و ثروت و استتتتعدادهایی مانند دریای خزر ،خلی فارس و معادن غنی را داریم ،پس باید مثل خانهای كه ده دختر زیبا دارد ،روی منابع سرشارمان غیرت داشته باشیم .سانسور به مثابهی یک قاتل ،حقیقت
علی عبدالرضایی | 232
و ثمرهی فکرتان را میكُشتتتد و هر چقدر كه فجیعتر عمل كند ،جامعه ناآگاهتر میشتتتود و چنین جامعهای خوراک غرب و استتعمار كثیفش و همچنین ستیستم دیکتاتوری مالیی و استبداد است .جامعهی ناآگاه جان میدهد برای كالهبرداری ،به همین دلیل استتتت كه در ایران ،شتتتما راحت میتوانید در زمان كمی ثروتمند شوید .در ایران جایی را نمیبینید كه آگاهی ببخشد ،به جای روشنفکر ،مال بر مسند امور است و او همزمان كه به تو لبخند میزند ،خونت را میمکد .مال درو گو و كثافت استت و عامل تمام بدبختی سراسری ایران، كسی جز او نیست.
| 233ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
برانداز كیست؟
پیشتر دربارهی زبانِ قدرت و قدرتِ زبان بحثهای زیادی را مطرح كردهام و جُدایِ از آن سالهاست در اینباره مینویستم و مصاحبه میكنم! چه بالیی بر سرِ زبان آوردهاند!؟ چرا بعضی از كلمات و اصطالحها خالی از معنا شتدهاند!؟ یکی از این كلمات معناباخته« ،انقالب» استت .چهل سال است كه مالها و مزدوران حکومتی از انقالب میگویند و در این میان عدهی زیادی موضتتوعاتی را مطرح میكنند كه هیچ ارتباطی به انقالب ندارد .مثلن حرفهای خامنهای دربارهی انقالب ،مشتتتی چرند و خزعبل استتت .در واقع او هیچ تعریفی از انقالب ارائه نمیدهد و آنچه را كه انقالب مینامد ،به معنای ضّدِ انقالب است. اما به راستتتی برانداز كیستتت؟ برانداز كستتیستتت كه با تمام قدرت و خشتتمش میخواهد حکومتِ جمهوری اسالمی را نابود كند ،اما برای بعد از نابودی حکومت برنامهای ندارد .تفاوتِ برانداز با یک انقالبی در اینست كه انقالبی برای بعد از براندازی برنامه دارد ،او میداند كه انقالب واقعی پس از براندازی شروع میشتود و در واقع خود را مستئول میداند ،و روشنگری میكند .اما آیا تمامِ دوستان و هموندانِ برانداز ما انقالبیاند؟ عدهی زیادی این روزها خواهان اتحاد با ما هستند ،البد چون براندازند! اما آنها نشان دادهاند كه انقالبی نیستتتند ،زیرا انقالبی كار شتتعوری میكند و طرفدار آزادیستتت .او نمیخواهد دیکتاتوری تازه یا ستیستتمی كه استتعداد دیکتاتوری را دارد ،به قدرت برستد .انقالبی فکر میكند و دركی از صتد و ده سالِ گذشتته دارد ،او تاریخِ یک قرنِ اخیر را میشناسد و میداند كه طیِ این صد و ده سال چه بالهایی بر سرِ ما آمده است .میخواهم بگویم عدهای براندازند ،ولی هیچ كاری برای براندازی انجام نمیدهند .آنها تنها خود را برانداز مینامند و خواهانِ تهاهراتند؛ اما تهاهراتی كه در ستکوت برگزار شود! میگویند به كسی آسیب نرستانیم ،ولی در اصتل منهورشان این است كه هیچ كاری نکنیم .اساسن برانداز یا انقالبی چه وظایفی را بر عهده دارند و نقششان در روشنگری چیست؟ زمانی كه صحبتها و اظهارنهرهای بعضی از افراد برانداز را میخوانم ،هیچ فرقی بین آنها و بسیجیها نمیبینم! چرا باید این عده از چیزی كه دركی از آن ندارند ،دفاع كنند؟ كاش اینگونه آدمها وظایف و نقش خود را در این جنبش توضتید دهند و بگویند كه قصد انجام چه حركت انقالبی را دارند .آیا هوچیگری نقش است؟ برای آمال و خواستهشان تاكنون چه كاری انجام دادهاند و از این پس میخواهند چهكار كنند؟ چرا مدام میخواهند كه تالشهای دیگران را مصتتتادره كنند و از دستترن ِ بقیه بخورند؟ همیشته در كشتورمان با چنین معضتلی روبهرو بودهایم .عدهای زحمت میكشند و
علی عبدالرضایی | 234
حتی كشتته میشتوند؛ ولی ناگهان اپورتونیستتهای تمامیتخواه بالفاصتله سترِ ستفره مینشینند و خود را صتتاحب ستتفره تلقی میكنند .اگر انقالبی اتفاق بیفتد ،بیشتتک آن دستتته كه همین حاال در ایران مزدوری میكنند ،دوباره به س تیستتتمِ غالب نزدیک خواهند شتتد و به مزدوری خود ادامه خواهند داد! برای مثال تمام كسانی كه تا سال هفتاد و نه مرا در روزنامهها سانسور میكردند ،تقریبن ده سال بعد از كشور خارج شدند و در اینجا نیز به ستانسورِ من ادامه دادند .به عبارت دیگر تمامِ آنهایی كه فاطیكماندو ،بسیجی ،اصالحطلب یا اصتولگرا بودند ،پس از خروج از كشتور ،كار ستابقشان (سانسور من و امثال من) را از سر گرفتند .البته همانطور كه گفتم شتتک ندارم در حکومتِ بعدی هم شتتاهد چنین اتفاقی خواهیم بود .دوباره افراد لمپن، بیپرنستیب ،بیخاصتیت ،بیستواد و متوستط دورِ ستیستتمِ بعدی جمع خواهند شد و فرهیختهگان را كنار خواهند زد .اما این دسته چه وظایفی را برای خود قائل هستند و انقالبی و برانداز را چگونه تعریف میكنند؟ افرادی را میشتناسم كه در تلگرام كانال خبری دارند و ظاهرن انقالبی هستند ،اما اخالقشان اسالمیست و باورشتتان مثل حزباللهیهاستتت! آنها دقیقن مشتتابه وزارت ارشتتاد ،روزنامهها و ناشتتران ایرانی ،دستتت به سانسور دیگران میزنند .البته ممکن است آدمهای خوبی هم باشند؛ اما دقیقن ضد انقالبند و خالف جهت روشتتنفکری حركت میكنند .اتفاقی صتتاحب كانالی پرجمعیت شتتدهاند و تنها میخواهند كشتتور از این وضتعیت بد خالص شتود؛ ولی در عینحال شرایط و وضعیت بعدی هم كه خواهانش هستند مانند شرایط كنونیست و ممکن است خودشان هم در شرایط جدید نقش جدیدی داشته باشند .اما مگر ما برای نقشهای خودمان انقالب میكنیم؟ آیا میخواهیم جای ستتردار ستتلیمانی یا ستتانستتورچیها را بگیریم؟ آیا میخواهیم جای خامنهای بنشتینیم؟ بودند عدهای كه نبو خاصی داشتند و میتوانستند در ایران وزیر شوند ،پیشنهادات فراوانی هم به آنها شد ،اما آنها قدرت را كنار زدند ،چون «انسان بودن» برایشان در اولویت بود .انسانهای باشتعور ،یا به عبارت دیگر كسانی كه طرفدار رعایت انسانند ،اگر دوباره در ایران انقالب شود ،مطمئنن در حکومتِ بعدی نقشتتی نخواهند داشتتت .اگر انقالبی روبنایی و ظاهری رخ دهد به این معنیستتت كه غرب دستت به انقالب زده و این یعنی همان سیستمی كه دربارهاش بسیار صحبت كردهام .احمقی جانشین احمق دیگر میشتود و خواستتِ عوام هم همین استت و مثل همیشته روشنفکری ،شعور و تحصیل نقشی ندارد. حتی تحصیلكرده هم اینروزها عامیست! در سیستمِ دانشگاهیِ ایران ،شخصی كه پیاودی (دكترا) میگیرد، لزومن از درک ،شتتعور و دانشِ بستیار باالیی برخوردار نیستتت و حتی آنهایی كه در خارج از كشتتور دكترا گرفتهاند نیز ،فرقی ندارند .در لندن سته یا چهار دانشتگاه واقعی وجود دارد ،مابقی مثل دبیرستتان و مدرسه هستتند و صترفن فقط دكترا میفروشتند ،منهورم این است كه چنین سیستمی در همهجای دنیا وجود دارد. پس ما ناگزیریم كارِ شتتعوری بکنیم و زحمت بکشتیم و برای خود وظیفه و نقشتی قائل شتتویم .اما نقش ما چیستت؟ هدف اینستت كه مثل فرصتتطلبها و ستانستورچیها نباشیم و با متر و معیارِ بسیجی ،همه را نسنجیم! افراد فرصتطلب همانهایی هستند كه چند ماهِ پیش در كانالها ،تلویزیونها و رادیوهایشان فریاد
| 232ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
میزدند و خود را میدریدند كه مردم به روحانی رىی بدهند و وقتی بعد از دو ماه متوجه شدند كه سرِ مردم را كاله گذاشتتتتهاند ،عذرخواهی نکردند؛ زیرا در واقع آنها هرگز اهل معذرتخواهی نبودهاند .آنها مدام مردم را گمراه میكنند و یاد گرفتهاند در نهایتِ بالهت و وقاحت ،كارِ گذشتتتهی خود را ادامه دهند .هوش، دانش و مطالعه هم ندارند و اغلب روی هوا حرف میزنند .ما میخواهیم متحد شتتویم تا براندازی اتفاق بیفتد ،هدفمان این استت كه انقالب كنیم و كشتورمان را بستازیم ،اما آیا با جماعتِ لمپن میشود كشور را ستاخت؟ جماعتِ لمپن فقط بیشعوری را بسط میدهد و زمانی كه بیشعوری فراگیر میشود ،اكثریت رىی میآورد و اكثریت یعنی همان بستتیجیها .بستتیجی هم شتتاخ و دم ندارد ،بستتیجی یعنی بیشتتعور ،یعنی ستانستورچی ،یعنی كسی كه اخالقِ اسالمی را دنبال میكند و وجه تشخید ندارد .اغلب كسانی كه ظاهرن این روزها كارِ انقالبی میكنند ،با اكتهای انقالبی ما (مزدور آزاری و )...مخالفند! منوتو تیوی در نهایتِ بالهت در برنامهی عروستتکی و پر طرفدار «شتتبکه نیم» تبعیض قائل میشتتود و برای خُردهپاها ماكت و كاریکاتور درست میكند .اما كاری به خامنهای ندارد ،و ما عروسک خامنهای را در این برنامه نمیبینیم .این كار جز به معنای فرهنگِ بردهگی نیستتت و در اصتتل تکتکِ كستتانی كه آن برنامه را درستتت میكنند برده هستتند .چون خامنهای شاه است و آنها شاه را ضایع نمیكنند ،در صورتی كه ما هر چه میكشیم از كثافتِ شاهست .خامنهایشاه ،محمدرضاشاه ،شاهِ قاجار ،شاهِ صفویه .اما منوتو تیوی كاری به خامنهایشاه ندارد و جز خامنهای و خمینی همه را مستخره میكند و زیر ستوال میبرد .آیا ما با این عده در یک ستطد هستتیم؟ آنارشتیسم و آنارشی معانیِ متفاوتی دارند ،و این یعنی ما كاری با این دسته نداریم و هدفمان این است كه بفهمیم برانداز چه كستیستت ،انقالبی كیستت و استاسن از چه راهی باید گذشت .بسیجی ،بسیجی را صدا میزند؛ ارتجاع برادر ارتجاع است و به آن نیاز دارد .ما از اخالقِ بردهگی كالفه شدهایم .ما نیازمندِ گفتوگو هستتیم و با هر كستی متحد نمیشتویم و جاسوسها را بین خودمان راه نمیدهیم تا كارمان را خراب كنند. میلیونها نفر دست به تهاهرات میزنند اما بخش بزرگی از وبسایتها و رسانهها شعارهایشان را منعکس نمیكنند .ما مستتئولیم و باید حواسمان جمع باشتتد زیرا روشتتنفکرانِ این كشتتور هستتتیم .در حال حاضتتر مهندسی روان و دمکراسی دست افرادیست كه پول و تریبون دارند و با استفاده قدرت و موقعیتشان مدام درون خودش دارد .مگر ِ معامله و زدوبند میكنند .اما دمکراستی چیست؟ دمکراسی هم نوعی دیکتاتوری در كمونیستم آمال نبود؟ اما دیدیم كه در نهایت به دیکتاتوریِ پرولتاریا تبدیل شتد .دمکراسی یعنی دیکتاتوریِ اكثریت .همهی ما از دمکراستی حرف میزنیم ،اما دمکراستی زمانی مفید و عالیستت كه جامعه به پیشرفتِ شعوری برسد ،یا به عبارت دیگر از شعورِ سیاسی برخوردار باشد .در چنین جامعهای همهچیز باید آزاد باشد و ستانستور در آن بایکوت شود .مطبوعات و رسانهها و كانالها را هم نباید سانسورچیها اداره كنند .ماجرا بستتیار ستتاده استتت ،عدهای پول دارند و دالرهای نفتی دارد كار میكند .وگرنه تلویزیونها چگونه تامین میشتتوند؟ در واقع پول را به ژورنالیستتتها ،متوستتطها و احمقها واگذار كردهاند و البد فردای براندازی
علی عبدالرضایی | 231
قرارست همهپرسی برگزار شود و دوباره همان پولِ مطبوعات و تلویزیون هوچیگری كند و باز اكثریتی ابله، شتخد دیکتاتوری را كه ابلهتر از خودشان است ،معرفی كنند .و این یعنی مشابه همان اتفاقی كه صد و ده ستال پیش ،بعد از انقالبِ مشتروطه افتاد ،یعنی همان انقالب سالِ پنجاهوهفت ،و یا همین انتخابات ریاست جمهوری ستال نود و شتش .مگر شما روحانی را از روی دمکراسی انتخاب نکردهاید؟ مگر هفتاد درصد از شتما در انتخابات شركت نکردند و به روحانی رىی ندادند؟ ماجرا چه بود؟ ماجرا تکرار همان اتفاقات قبلی بود و تکرار چنین اتفاقی باز انقالبی ستتیاستتی را رقم خواهد زد .ولی ما خواهان انقالبِ ستتاختاری هستتتیم؛ انقالبی كه شتعوری باشتد و طیِ پروسهی آن ،ما به آگاهی رسیده باشیم .پس با هر كسی نمیتوانیم متحد و همصدا شویم ،چرا كه باید شعار ،طرز فکر و خواستههایشان را خوب بررسی كنیم. خواستتهی افرادی كه به ایرانارشیسم حمله میكنند ،چیست؟ خواست این افراد هیچ تفاوتی با خواستِ بسیجیها ندارد .بسیجیها میگویند چادر بپوشید و تمامِ ذهنیتشان را روی ظاهر متمركز میكنند ،مغز آنها پوو و توخالیستتت یا بهتر استتت بگویم دارای مغزی زنگزده و ارتجاعی هستتتند ،و تنها چند مورد بحثِ اخالقی میدانند و بر اساسِ آن افراد را تخریب میكنند .معمولن در جمهوریِ اسالمی وقتی میخواهند كسی را تخریب كنند ،واردِ تختخوابش میشتوند و میگویند فالنی با افراد زیادی ستکس داشته است؛ البته چنین كاری جز از بالهت سر نمیزند ،برای همین میگویم كه ما نیازمندِ انقالبی فرهنگی و تاریخی هم هستیم .اما انقالبِ ستاختاری به چه معناستت؟ ما انقالبِ روبنایی نمیخواهیم و هدف ما صترفن عوض شدن ساختارِ ستیاستی نیستت .اغلبِ كشتورها یک رئیسجمهور را از راه دمکراسیِ غیرمستقیم انتخاب میكنند .مثلن در انگلیس حکومتت پارلمانیستتتت؛ نماینده ها به مجلس میروند و حزبی كه بیشترین نماینده را دارد، نخستتوزیر را انتخاب میكند و این ستیستتم گونهای از دمکراستیستت .اما در كشورِ ما كه هم نمایندهی مجلس ،هم رئیسجمهور و هم اعضتتای مجلس خبرگان را انتخاب میكنیم ،در نهایت چه اتفاقی میافتد؟ دیکتاتوری بدتر از شتتاه بر ما حکومت میكند و چون مردم متفکری نیستتتیم ممکن استتت دوباره دیکتاتور دیگری بر ایران حاكم شتتتود .عدهای با زمزمههای بالهتوارشتتتان كاری كردند كه انقالبِ ما یعنی قیام فرودستتان خاموش شتود .قیامی كه در آن ،روشتنفکران در خیابانها بودند و به همین دلیل هیچكس شعارِ ارتجاعی و دینی نمیداد .اصتتلن دلیل تفاوت قیامِ فرودستتتان با قیامهای دیگر ،همین شتتعارهای رادیکال و ساختار شعوری آن بود .اگر در جنبش سبز ریش و سبیل نقش داشت ،در قیام فرودستان روشنفکران جوان میداندار بودند و من بیشتر آنها را در اغلبِ شتتهرها میشتتناستتم .چه كستتی روی بحثِ «من براندازم» هدفگذاری كرد؟ دقیقن ستته ماه پیش از قیام ،اگر كس تی میگفت من براندازم ،اعدام میشتتد .ما برانداز را طبیعی كردیم و این در حالیستتت كه هیچكدام از ستتلطنتطلبها ،اصتتالحطلبان و ژورنالیستتتها روی این موضتوع كار نکرده بودند .در حال حاضتر اغلب دوستتانی كه در قیامِ فرودستان این شعارها را ساختند ،در شتهرها ستینهسپر كردند و در نهایت زندانی و شکنجه شدند ،دلسرد هستند .چون در اوجِ كارشان خامنهای
| 231ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آنها را به مجاهدینِ خلق نستتبت داد و مجاهدین هم از این مستتئله ستتوءاستتتفاده كردند .عدهای هم شتتعارِ «جاویدشتاه ،رضا شاه» را سر دادند و بعد تمامِ تلویزیونهای خارج از كشور نیز روی این شعار تاكید كردند و همین موضتتوع هم در ناامیدی مردم بیتاثیر نبود؛ زیرا نیروهای عملگر افرادِ دیگری بودند و شتتعارشتتان متفاوت بود .افرادی هم در این میان بدون اینكه خروجی خاصتی داشته باشند از آبِ گلآلود ماهی گرفتند، آنها جمعیتی هم ندارند كه دستت به اكت خاصی بزنند و برنامهای را ارائه دهند .تا بهحال فکر كردهاید كه این دسته از احزاب چه برنامهای برای براندازی دارند و با چه رویی خود را رهبر جا میزنند؟ چرا باید افراد دیگری زحمت بکشتند و شتکنجه شوند و بعد مشتی ترسو و بیسواد منشور منتشر كنند؟ حزبِ چپِ ایران منشتور و استاسنامهای را منتشر كرده كه وقتی آن را میخوانید ،متوجه میشوید فرقی با منشورِ دیکتاتوری ندارد؛ این عده اكثریتی ،كمونیستتت و چریکهای فداییِ خلقاند ،جلستتهی آنها در كُلن فاجعه و بالهتِ مطلق بود و با خواندن منشتورشتان ،عالوه بر بالهت و بیستوادی این قشتر ستیاسی كه نزدیک پنجاه سال مبارزهی انقالبی كردهاند ،پی به شتتعورِ ستیاس تی بس تیار پایینشتتان نیز میبریم .آنها قیام ما را میخواهند تا بتوانند بعد از قیام ،خودشان حکومت را به عهده بگیرند و بر ما لیدری كنند .بهتر است نسلِ جوان حواسش باشتد و به هیچكدام از افراد غیرشتعوری میدان ندهد .روشتنفکران جوان حتی اگر تعدادشان پن یا ده نفر استتت باید میداندار باشتتند و مدام فکر كنند و كتاب بخوانند و عالوه بر نقد بیانیه و منشتتورهای مختلف، عملکرد گروههای شبه جمهوری اسالمی را نشان دهند .جبههی چپ مثل مانیفستِ استمرارطلبان است و در واقع ستیاستتِ این جناح را پیش میبرد ،البته نمیتوان منکر وجود افرادی شریف در این جبهه شد .بیشک تمام آنها مثل فرخ نگهدار مزدور نیستتند .اما زمانی كه یک مزدور را وارد ستیستتمشتان كنند ،سیستم نابود میشود بی اینكه پیام خاصی را منتقل كند. متاستتفانه اپورتونیستتت درونی شتتده و این روزها حزبهای زیادی تاستتیس میشتتوند كه فقط با راس قدرت همكاری دارند ،اینگونه حزبها مبارزات مردم را نادیده میگیرند .آنها در این فکرند كه عدهای با جنگیتدن فضتتتایی را ایجتاد خواهنتد كرد كه منجر به پیروزی انقالب میشتتتود و طبیعتن پس از براندازی ضرورت وجود رهبر احساس خواهد شد .چنین طرز تفکری تداعیگر چیزی جز بالهت نیست .بدیهیست كه بدونِ درکِ ستاختاری ،هیچ حركت و برنامهای پیروز نمیشتود .باید نشتان داد كه این دستته چه كسانی هستند .واضد است ،همانهایی كه كه تلویزیون دارند ،بیسوادند ،و حتی وقتی میخواهند بیانیهای را منتشر كنند ،متنشتان پر از اشکاالت ابتداییست .در واقع آنها فارسی را هم بلد نیستند .برایم پیش آمده كه فردی را به من معرفی كردند و گفتند كه فالنی تحصتیلكرده و باسواد است و من وقتی برای شناخت بهتر آن فرد، در فضای مجازی دربارهاش سرو كردهام ،متوجه شدم كه تمام حرفهایش چرند ،مضحک و تکراریست و استاسن هیچ ایده و فکر تازهای ندارد .زمانی كه جامعه بیسواد باشد ،بیسوادی بدل به الگو میشود یا بهتر است بگویم تقلید و دزدی الگو میشود .مثلن افرادی حرف و فکر دیگران را به نامِ خودشان سند میزنند و
علی عبدالرضایی | 234
توجیهشتان این است كه چون این عده تریبون ندارند ،پس گورِ پدرشان ،بهتر است حرف و تفکرشان به نامِ ما ستتند بخورد .چرا مجری تلویزیون باید نقش لیدر ستتیاستتی را ایفا كند؟ چون خوشصتتداستتت و خوب عشتوهگری میكند؟ مسخره نیست؟ برای همین تاكیدم بر انقالب ساختاریست ،زیرا چنین انقالبی همهچیز را در تمام جهتها تغییر خواهد داد .ایران در صتتورتی رو به بهبود و پیشتترفت میرود كه جای بالهت و احساس ،حركتی شعوری توام با دانش آغاز شود .دیکتاتوریِ احساس خطرناک است و این در حالیست كه ما جامعهای به شتدت احستاسمحور داریم؛ زیرا مردم فکر نمیكنند و در پی كستب دانش نیستند و در این میان همان حزبی برنده است كه احساسات مردم را برانگیخته كند. چرا باید فردی احساس كند كه چهل سال به او ظلم شده و حق ش پادشاهی بوده و حاال باید حکومت را به او برگردانند؟ چرا حق فقط مختد شتتاه و ولیِ فقیه استتت و مردم دارای هیچ نوع حقی نیستتتند؟ البد پسر خامنهای نیز بعد از چهل سال آواره میشود و باز عدهای میگویند كه چون پسر خامنهایست پس حق دارد پادشتاه شتود! ما عالوه بر اینكه درک غلطی داریم ،فراموشكار هم هستیم .در واقع تخصد اصلی ما فراموشكاریست و برای تفکر هیچ نسبیتی قائل نمیشویم. اما اگر براندازی اتفاق بیفتد ما باید چه اهدافی را دنبال كنیم؟ واضتتد استتت كه دیگر مذهب ،حکومتِ مذهبی و مال را نمیخواهیم ،ولی آیا باید ستتیستتتمی را انتخاب كنیم كه دوباره همینها را برایمان بیاورد؟ همانطور كه اشتتاره كردم متاستتفانه در ستتالهای اخیر تلویزیونها ،مطبوعات و قدرت دستتتِ افرادی فرصتتطلب افتاد .ژورنالیستتها راه كثیفی را انتخاب كردهاند و ستیاستتتمدارِاران ما هم اغلب بیستتواد و بیمستتئولیتند و درک ستتیاستتی ندارند ،و حتی اگر دركی دارند فاقد شتتجاعت الزماند و در میانهی راه كم میآورند و ستریع سر میز مذاكره مینشینند تا مردم و كشورشان را بفروشند .در واقع این افراد هیچ حقیقتی ندارند و اگر هم حقیقتی دارند ،حقیقت حزبیستتت كه آن هم معنایی جز درو ندارد .استتاستتن ما حزب و ایدئولوژی نداریم ،زیرا بیشتر از ایدئولوژیهایی تقلید میكنیم كه كوچکترین نستتبت فرهنگی با ما ندارند. اغلب ما كمونیستت ،آنارشیست ،لیبرالیست و ...هستیم اما بیشتر از اینكه ملی باشیم ،نقش معاملهگر را ایفا میكنیم .اینجاست كه ضرورت یک انقالب بزرگ احساس میشود. ما در حال حاضتر به ستمت ستانسور حركت میكنیم و بیشک چنین مسیری درست نیست و باید در نطفه خفه شتود .هنوز كانالها و تلویزیونها دستتِ بستیجیها و افراد مشکوک است .بیشتر آنهایی كه در برنامههای تلویزیونیِ برونمرزی دبیر هستند؛ تا چند سال پیش در روزنامههایی مثل «ایران»« ،همشهری» و یا در صدا و سیما كار میكردند ،و اگر انقالبی روبنایی رخ دهد این افراد دوباره میدانداری خواهند كرد ،با این تفاوت كه اینبار شتیخ بدل به شتاه خواهد شتد .به ادعای كستی كه می گوید كمونیستتت است یا به ادعای اكثریتیهایی كه حرف از حزب چپ میزنند ،توجه نکنید؛ زیرا آنها اغلب تودهای هستند .عدهای جنبیدند و نام خود را «فداییانِ خلق» گذاشتند تا از سابقهی مثبت فداییانِ خلق در زمان شاه ،نهایت استفاده را ببرند .در
| 239ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
كنار آن از استم «حزب چپ» نیز بهره بردند كه مثلن چپ بودن خود را نشتان دهند ،و این در حالیست كه عملکردشتتان هر دو ستتمت را به گند كشتتیدهستتت .این دستتته برای معامله آمدهاند و مانند ستتلطنتطلبها میخواهند ستتهمی ببرند ،در واقع بوی پول به مشتتامشتتان خورده و میدانند كه حکومت جمهوری استتالمی خراب كرده و راهی جز براندازی وجود ندارد .در چنین شرایطی بزدلها و مفتخورها بسی میشوند و تن به معامله با آمریکا میدهند .فروپاشی در ایران قطعیست و در این میان بیسوادها و تهیمغزها خوشرقصی و نوكری میكنند .بیستوادهایی كه اغلب هم دكتر هستتند ،البته دكتر بودن ابدن ربطی به سواد و تحصیالت نتدارد ،برای این عده كلمهی دكتر فقط نقش لقب را ایفا می كند ،لقبی كه به وستتتیلهی آن میتوانند بالهت خود را پنهان كنند و این در حالیست كه عملکرد این افراد نمایهای از بالهتشان است .این چه دكتریست كه اگر تلویزیونش را از او بگیریم دیگر دكتر نخواهد بود؟ انقالبِ شعوری یعنی اینكه ما فکر كنیم و برنامه و اصول و پرنسیب داشته باشیم و این اصول و پرنسیبها باید رعایت شوند. استمرارطلبها در دههی شصت چماق به دست بودند ،در دههی هفتاد حکومت را در دست گرفتند و در دههی هشتتاد واردِ اپوزیستیون شتدند و كلِ مطبوعاتِ خارج از كشتور را تصرف كردند .بهترین خانه را داشتتند و بهترین حقوقها را نیز گرفتند .ستابقهی این لمپنها و مادرستیدها واضد است ،پس ما دیگر نباید اجازه دهیم كه باز در بینمان نفوذ كنند .باید مقاوم باشتتیم ،تاریخ و ستتابقهی آدمها را بخوانیم و بدانیم كه تا دیروز چهكار میكردند .اصتتالحطلب یعنی مزدور ،مزدوری كه فعالیت ستتیاستتی میكند و برایش خامنهای و خمینی و ولیعهد فرقی ندارد .او میخواهد پولی به جیب بزند و خرج عیاشی كند ،این نگاه اوست و جز این نگاه ،هیچ ستاختاری ندارد .من میبینم و میدانم كه چهكسانی مبارزه میكنند؛ افرادی به ستوه آمده كه حتی نان شتب ندارند ،همان پارتیزانهایی كه به عکس خمینی و خامنهای میشتاشتند و دیوارنویسی میكنند .اما عتدهای هنوز اپورتونیستتتت و مفتخورند .مزدورانی كه هیچ تغییری نکردهاند و همانطور كه در ایران مرا ستانستور میكردند ،در خارج از ایران نیز دست به سانسور من زدند .ژورنالیستهای فرصتطلب كه تا نامِ رضتا پهلوی را میشتنوند فوری دورش جمع میشتوند ،چون بوی گوشتت به مشتامشان خوردهست .هیچ روشتنفکری نامِ رضا پهلوی را نمیبرد .این عده فقط با روزنامه ،منوتو تیوی و بیبیسی اینگونه شوآف راه میاندازند .مردم (طبقهی دردمند) میدانند كه طبقهی مرفه ،رن های طبقهی فرودستتت را درک نمیكند. شاهزاده را میخواهیم چهكار كنیم؟ ما نیازی به چنین شخصی نداریم؛ زیرا همان تفکرِ شاهزاده ،مال را بدل به شتاه كرده ،مگر خامنهای كمتر از شتاه استت؟ اگر صتد ستال بعد بخواهند تاریخ ایران را بنویسند ،بیشک خمینی و خامنهای را تبدیل به شتاهخمینی و شاهخامنهای خواهند كرد .در واقع ما هرگز حکومتی دمکراتیک نداشتتتهایم .شتتاهنشتتاهیِ پهلوی عوض شتتد و شتتاهنشتتاهیِ مالیی س ترِ كار آمد .هیچ اتفاقی نیفتاد چون ما نخواستتتیم اتفاقی بیفتد .چون به قدرِ كافی باهوش نبودیم و نیستتتیم و معاصتتر با جهانِ خودمان حركت نمیكنیم .ملتی هستتتتیم كته نمیخواهیم كار بزرگی انجام دهیم و اگر هم خواهان انجام كاری باشتتتیم نیت
علی عبدالرضایی | 242
میكنیم كه انجام نشود و در نهایت آن كار را نیمهكاره رها میكنیم .مثل همان موقعی كه انقالب پنجاهوهفت اتفتاق افتتاد ،وقتی كته براندازی شتتتد انقالب را ول كردیم و آن را دو دستتتتی تحویل مالها دادیم .عدهای میگویند مردم آمادگی انقالب ندارند ،این حرف چه معنایی دارد؟ مگر قیام فرودستتتان را فراموش كردهاید؟ در قیامِ فرودستان چه اتفاقی افتاد؟ چه كسانی انقالب كردند؟ آن قیام (دیماه) یکتنه یک انقالب بود و اگر این اتفاق در هر كشتوری رخ میداد ،نوعی انقالب محسوب میشد .مسئله اینجاست كه عدهای انقالبدزدِ لمپن ،مسیرِ انقالب را عوض میكنند .طیفی از جامعه به رشد شعوری رسیدهاند ،اما این طیف تریبون ندارند زیرا صتدا و ستیما ،بیبیستی و صتدای آمریکا متعلق به مالهاستت ،منوتو تیوی تریبون شاهزاده است و گویانیوز هم دست استمرارطلبهاست .در واقع تمام تریبونها توسط شیخ و شاه تسخیر شدهاند .باید شعور را تبلی كرد نه شتعار را ،در تلویزیون باید تحلیل و بحث ارائه شود ،اساسن رسانه باید طوری عمل كند كه دید فلسفی ،سیاسی و رویکرد افراد را نسبت به زندگی تغییر دهد. صتتدای آمریکا شتتده مركز افشتتاگری ،و منوتو تیوی نیز جز قِرِ كمر چیزی برای ارائه ندارد .مستتخره نیست كه مرید سردار سلیمانی در منوتو تیوی در رابطه با جمهوری اسالمی حرف بزند؟ شعارهایی كه در قیام فرودستان سر داده شد ،شعارهایی رادیکال و شعوری بودند و این نشان میدهد كه روشنفکری ما اكتیو استت .ما این قیام را قیام فرودستتان نامیدیم چون مردمی به ستتوه آمده در این قیام حضتور داشتند .جلوی آتشبار فکری اصتالحطلبان (آنها می گفتند ایران بعد از براندازی ستوریه خواهد شد) ایستادیم و در همان دی ماه مقاله های زیادی را نوشتتتتیم ،كاری كه هیچ ستتتلطنتطلب و ژورنالیستتتتی آن را انجام نداد .وقتی ژورنالیستت كارش را درستت انجام ندهد و تریبونِ انقالبی وجود نداشته باشد ،ما باید خودمان دستبهكار شویم و تریبون بسازیم ،و فضای انقالبی درست كنیم .معمولن عمدی وجود دارد كه چهرههای واقعی حذف شتوند ،به همین علت ستیاستتمدارِ واقعی در میدان نداریم .اگر فضتا بازتر شتده و امکانات پخش شود و شترایط برای همه برابر باشتد ،تمامِ چهرههای ستیاسی عوض میشوند و چهرههای واقعی به میدان میآیند، همانهایی كه تحصتتتیلكرده و شتتتعوریترند .نباید به هوچیگری و بالهت میدان بدهیم .وقتی چیزی را میفهمیم باید نستبت به فهمِ خودمان مستئول باشتیم و آنچه را كه یاد گرفتهایم ،به بغلدستی و خانوادهمان انتقال دهیم .جنگِ شعوری از خانوادهها آغاز میشود؛ بعد واردِ مدارس و دانشگاهها و كوچه و بازار میشود. بزرگترین انقالب وقتی رخ میدهد كه شعور پخش شده باشد .متاسفانه در ایران هیچكس فکر نمیكند و ما از روشنفکران و افراد ملی و مستقل بهرهای نمیبریم و این قشر در حاشیه میپوسند .عدهای از روشنفکران همنستلِ من (افرادی كه در دههی هفتاد مطرح و مشتهور شتدند) مزدور شدند ،عدهای دیگر معتاد و عدهای هم یا واردِ بازی نشدند و یا از كشور فرار كردند و گوشهنشین شدند .فراموش نکنید كه اگر در دههی هفتاد، فکر ،ستینما ،فلستفه و ستیاست عوض شد و انقالب سکسی رخ داد ،حاصلِ زحمات همان نویسندههاست. نویسندگانی كه هرگز خود را درگیر هیچ تلویزیون و روزنامهای نکردهاند.
| 241ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
جنبش ویداهای موحد
ستیطرهی فقر و فساد ،هجومِ اختالس و وقاحت مذهبی باعث شد كه مردم مشهد در ششم دی ماه قیام كنند و فردای آن روز ،ویروس قیام در ستراسر كشور پخش شود .حاال دیگر وقت آن رسیده بود كه یک زن به نام «ویدا موحد» ،شرم را با فرم و ژانر تازهای به صورت دیکتاتور تُف كند .پس حجابش را برمیدارد و به میدان انقالب میرود تا دقیقن در زمان شتتروع قیام فرودستتتان ،انقالب حجاب كلید بخورد .خیلیها قبل از ویدا در برخی نقاط دیگر روستری از ستر برمیداشتند ،اما حركت شان بدل به یک جنبش سراسری یا همان جنبش دختران خیابان انقالب نشد؛ چون اساسن اَكتشان انقالبی نبود .آنها بیشتر دست به اعتراضی مدنی زده بودند و بین این دو مقوله فرقی بزرگ وجود دارد كه در ادامه به آن میپردازم. استتاستتن حجاب همزمان كه معنای پوشتتش میدهد ،شتترم و حیا را نیز با خود به همراه دارد .در واقع حجابگذار ،به نوعی شترمندهست و فریاد میزند كه در برابر مرد ،خجالت میكشد .البته حکومت میگوید حجاب بگذارید تا در كوچه و خیابان امنیت داشتته باشید و مردها آزارتان ندهند .پس در این میان ،وظیفهی پلیس چیستتت؟ نیروی انتهامی مگر قاق استتت؟ شتتما كه اینقدر به قدرت نهامی خود در منطقه مینازید، چطور قادر نیستتید امنیت زنان را در خیابانها تامین كنید!؟ بنابراین مشتکل مال با زن ،پوشتتش نیست ،بلکه مسئلهی اصلی ،بیزینس حجاب است و بر خالف آنچه كه شعار میدهند ،امنیت یا ناموس برایشان اهمیتی ندارد و بیشتر ،استتتثمار زن به مثابهی یک بردهی جنستتی و اجرای آپارتاید جنستتیتی مطرح استتت .آنها میخواهند زن مدام شرمندهی مرد باشد و پرچم و نماد شرم نیز حجاب است .به همین خاطر حجابگذاران به عضو جنسی زن ،شرمگاه میگویند .یعنی جایی را كه حتی به خودشان هستی بخشیده و برای اولین بار از همین دریچه وارد دنیا شتدهاند و عجایب آن را دیدهاند ،شرمگاه مینامند .این یک غَبن و درد بزرگ بود كه متدام ،امثتال ویدا موحد را همراهی میكرد .در آن روز بزرگ ،ویدا موحد ستتتکویی در خیابان انقالب پیدا میكنتد و حجتاب یتا همتان شتتترمش را مثل یک چیز حال بههمزن ،بر ستتترِ چوب میزند و در عینحال شترمگاهش را بر ستر بالهت مذهبی فرود میآورد و بعد ،آرام میگیرد؛ زنی آرام وسط خیابان انقالب! حاال همته دارنتد نگتاهش میكنند .زنی مثل دریا آرام ،اما عمیق و طوفانی .چهرهاش را به یاد بیاورید .واقعن چه اتفتاقی برایش افتاده بود؟ ویدا مادر بود و بچه داشتتتت ،اما عین خیالش نبود كه ده دقیقه بعد دستتتتگیرش
علی عبدالرضایی | 242
میكنند .او این قدرت را از كجا آورده و چه چیزی باعث شده بود كه نترسد و این جرات به بقیهی زنهای جنبش دختران خیابان انقالب نیز منتقل شود؟ شتناخت و افشتای ستتم جنسی كار مهمیست و مبارزه با آن و حکومتی دینی كه از تبعیض به مثابهی یکی از پایههای ارزشی و هویتی خود دفاع میكند ،كار صعبیست .بیخود نیست كه روز ششم دیماه ،ویدا موحد روستریاش را پرچم میكند و باالی جعبه تقستیم تلفن می ایستد و برای عابران ،انقالبش را به اكران میگذارد و به ناگاه پارچهی ستفید را كه عالمت صتلد و تسلیم است ،به پرچم طغیان و جنگ علیه تبعیض بدل میكند .بیباكی این مادر جوان كه كودكی نوزده ماهه دارد ،بستتیار مهم استتت .البته جنبش ویداها را با همهی شتتور و هیجانی كه بین مردم و ترستتی كه در رژیم تولید كرده ،نباید صتترفن یک حركت ستتمبلیک قلمداد كرد كه فقط به برداشتن حجاب محدود شده ،بلکه باید به آزادی و برابری همهجانبهی زن منجر شود و تمام خواستههای برابری مدّنهر باشد و باید مواظب بود كه این جنبش تحت هیچ شرایطی به جنبشی علیه حجاب تقلیل نیابد .جنبش ویداها ،اعتراضتتیستتت علیه تبعیض جنستتیتی و جامعهای كه فقط تبعیض در آن حکمفرمایی می كند .در واقع اقدام ویدا موحد فقط مختد زنان نیستتتت ،بلکه تمام نابرابریها مثل تبعیض نژادی ،قومی ،زبتانی و… را در برمیگیرد .به همین دلیل باید كمک كرد تا این حركت فراگیر شتتتود و در چهارچوب تمام مخالفتها حضور داشته باشد. استتاستتن تمام طیف اصتتالحطلبان به خصتتوص فمنیستتتهای فاطیكماندویی مثل «نوشتتین احمدی خراستتانی» ماموریت دارند كه اَكت و عمل ویدا را صتترفن اعتراضتتی مدنی قلمداد كنند .آنها با گاردهای خواجته عمد دارند جنبش دختران خیابان انقالب را اینگونه تعریف كنند تا شتتتکافی بین قیامِ ستتتیاستتتی فرودستتتان و این جنبش به وجود آورند ،در حالی كه ویدا موحد یکتنه بدون اینكه بداند یا بفهمد ،آن روز خودش انقالبی بود كه وستتط خیابان انقالب آرام گرفته بود .من دقیقن همان روز مطلبی نوشتتتم و حركت ویدا موحد را با اعتراض رُزا پاركس آمریکایی قیاس كردم ،اما واقعیت این استتت كه حركت ویدا عمیقتر و اساسیتر از عمل رُزا پاركس بود .ویدا آن روز یک پرفورمنس هنری خودویژه ،آوانگارد و ماندگار را به اجرا درآورد و این حركتت ،شتتتروعی تتازه برای ادبیتات و هنر انقالبیستتتت .ما در اَكت ویدا موحد ظاهرن با پرفورمنس ستتکوت روبهرو بودیم ،اما این ستتکوت در ادامه صتتدای همه را درآورد! چه چیزی در هنر ویدا وجود داشتت كه بدل به یک انرژی واگیردار شد؟ پاسخ نیروی انقالب است كه پتانسیل سیاسی باالیی دارد. در واقع این پتانسیل سیاسیست كه یک جنبش انقالبی را پدید میآورد؛ جنبش دختران خیابان انقالب. ویدا با این پرفورمنس ،فصل تازهای را در فمنیسم ایرانی شروع كرد .پیام او خود اَكت و عمل و انقالب استت .او به ستیم آخر زد و دیگِ بزرگِ فمنیستهای مسلمان را كه برای جمع كردن یک میلیون امضا پر از آش فاطمهی زهرا بود ،واژگون كرد .ویدا یک نفر بود اما چنان انقالبی عمل كرد كه یکروزه بدل به هشتتتاد میلیون نفر شتد .ویدا نه امضا خواست ،نه بیانیه داد ،نه چادربهسرها را با خود همراه كرد ،بلکه فقط چادر از
| 243ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
سر برداشت .ویدا آن روز حجاب و شرمش را به میدان انقالب برد و جلوی همه آن را باال آورد؛ باال آوردن به مثابهی انقالب و در بطن خود تغییر كردن .او نه تنها روستری ،بلکه حجابش را برداشت و این یعنی شرم و شرمگاهش را به صورت ولی فقیه تف كرد! برای همین بعد آرام گرفت ،راحت شد و با چهرهای آرام مثل دریا به مردمی كه در ستتاحل انقالب تماشتتایش میكردند ،نگاه كرد .حاال دیگر انقالب پیروز شتتده بود تا انقالبی بعد از انقالب پدید بیاید؛ قیام فرودستان. ویتدا یتکتنه انقالب كرده بود .او به همانند لیلیث ،شتتترم را دور ریخته و به آدم گفت یا برابری یا نه! حضرت آدم هم كه كم آورده بود ،پیش خدا رفت و گفت كه لیلیث تمکین نمیكند ،خدا هم لیلیث را تهدید كرد و گفت اگر تمکین نکنی ،از بهشتتت رانده خواهی شتتد و از این پس در مقام شتتیطان ،كاری میكنم كه آینده از تو نفرت و انزجار داشتتته باشتتد .اما لیلیث باز شتترم نکرد و به خدا گفت نه و ترجید داد كه بالهت مذهبی قرنها او را شیطان بنامد و در مراسمی مثل ح به طرفش سنگ پرتاب كند .ویدا آن روز خودِ لیلیث بود كه دوباره جلوی خدایِ مذهب و مذهبی ایستتاد و پیروز شتد ،ایستاد و جنبش بزرگی به راه انداخت تا تاریخ مدام از او یاد كند. خیلیها در طول قیام فرودستان مدام میگفتند كه قیام رهبر ندارد .آنها احمق بودند .چطور قیامی بدون رهبر میتوانتد آنهمه فراگیر شتتتود!؟ یکی از رهبران مهم این قیام ،خودِ ویدا موحد بود .عمل و پرفورمنس ویدا یک ایدهی انقالبی بود و قیام ما را به مثابهی یک ایده رهبری كرد .ویدا آن روز پرفورمنستتی را با موكد كردن اندروژنی به اجرا درآورد .او در میدان انقالب ،از انقالب جنسیتزُدایی كرد .دیگر نباید مرد یا زن مهم باشتد .وی با موكد كردن انستان و انسانیت و با كار بزرگش از همه خواست كه انسان را رعایت كنند و این ایدهی مركزیِ قیام فرودستتان استت .خواستته ی اصلی مردم در قیام فرودستان ،رعایت انسان و مفاد حقوق بشتر در ایران بود و آنها می خواستند انسانی زندگی كنند .مسلمن چنین توقعی را یک حکومت ضدّ بشری نمیتواند برآورده كند .ویدا حجاب را برداشتتت تا دیواری كه ایدئولوژی مذهبی بین زن و مرد بنا كرده بود، فرو بریزد .پیام انقالبی ویدا به زنها این بود كه دیگر خجالت كشتیدن از مردان كافیست و نیازی به حُجب و حجاب نیستتت! مذهب به زنی كه ستتوال یا اعتراض كند و حقش را بخواهد ،دریده و خیرهستتر میگوید. حجاب فقط پوشتش نیست ،شما اگر چادر داشته باشی و به ملّا اعتراض كنی ،باز هم بیحجاب و دریدهای! در واقع مشتکل مال پوشتش تو نیستت ،بلکه حُجب و شترم توست .مال میخواهد زن را به صیغهی مردی دربیاورد و پولش را بگیرد .در واقع او جاكشی شرعیست كه با عقد و صیغه و امثالهم تجارت میكند. معمولن در روستپیخانه ،جاكشها زنانی را كه اجازه نمیدهند حقشتان خورده شتود ،تحمل نمیكنند. آنها روستتپیِ مهلوم و شتترمنده را ترجید میدهند ،چون بیشتر میتوانند استتتثمارش كنند .زن وستتیلهی بیزینس مالهاستتت ،برای همین نمیخواهند او اعتراض كند و تمام ستتعیشتتان بر این استتت كه او را مدام شتترمنده و خجل نگه دارند و مهم برای آنها حجاب یا همان درجهی شتترمندگی اوستتت .زنی كه حجاب
علی عبدالرضایی | 244
نداشته باشد ،فریاد میزند كه با مرد برابر است و حقوقش نصف مرد نیست و دیگر از او شرم نمیكند .ویدا آن روز در خیابان انقالب وقتی حجابش را برداشتتت ،دید كه دیگر نصتتف مرد نیستتت و به آزادی و برابری رسیده و یکتنه در انقالب ،انقالب كرده و همین عامل باعث آرامش او شد و چنان اساسی جنگید كه ناگهان به صتلدِ درون رستید .در واقع ویدا استطورهی قیام فرودستان شد ،پس حركتش صرفن یک اعتراض مدنی نبود ،بلکه اقدامی انقالبی و شتتدیدن ستتیاستتی بود كه ریزوموار تکثیر و باعث شتتد كه لشتتکری از ویداهای موحد در خیابان روی سکوها ،شرمشان را روی صورت ولی فقیه تُف كنند. بهراستتی چه اتفاقی افتاده كه اصتالحطلبان نمیخواهند جنبش ویداها سیاسی جلوه كند و مدام توضید میدهند كه حجاب ،هویت اصلی انقالب اسالمیشان نیست؟ آنها میخواهند فقط به وجه اجتماعی جنبش زنان توجه شتود و تمام تالششتان را میكنند تا این حركت ،جنبشتی ستیاستی تلقی نشود .اما چرا؟ مسئله كاملن مشتخد است .تمام كسانی كه مثل جالئیپور حرف از جنبشی اجتماعی میزنند ،اوایل انقالب زنها را مجبور میكردند كه حجاب داشتتته باشتتند .عجیب استتت افرادی كه پونز در پیشتتانی زنان بدحجاب فرو میكردند یا چماق به دستت در خیابانها به دنبال چنین زنانی میگشتتند ،حاال مقاله مینویسند كه در اسالم نباید حجاب اجباری باشتتد و این مستتئله جزء هویت انقالب ما نیستتت و موضتتوعی تحمیلیستتت و حتی خمینی هم به حجاب اجباری اعتقادی نداشتت .در حالیكه انقالب استالمی با شترم ،پوشش و تبعیض آغاز شتد .چرا آنها سعی میكنند این جنبش سیاسی خوانده نشود؟ چرا میخواهند همهچیز آرام باشد؟ چرا فکر میكننتد با آرامش و التماس از قدرت میتوان حقوق زنان را مطالبه كرد؟ چهل ستتتال استتتت همین كار را میكنند و مردم را با چانهزنی از باال فریب میدهند .قیامی رخ داده و سرتاسری شده و همه را ترسانده است. نباید مستئله فقط حجاب باشتد ،چون همین حاال در خیابانهای تهران پوشتتش مثل سابق نیست .پشت این پوشتتش ،انقالبی دیگر نهفته استتت .مستتئلهی اصتتلی و مهم كه باید به مالها تحمیل كرد تا آن را قبول كنند، برابری بین زن و مرد استت .در حال حاضتر نیز شتما میتوانید روسری خود را بردارید چون اتفاق خاصی نمیافتتد .اَكتت انقالبی ویتدا از قیتام فرودستتتتتان انرژی میگیرد .اگر همین حركت در زمان دیگری اتفاق میافتاد ،چنین شتتور انقالبی ایجاد نمیكرد .در اصتتل آتش و پتانستتیل این عمل را قیام فرودستتتان شتتعلهور میكند و شتما میبینید كه جنبش ویداها بخشی از بدنهی آن قیام را تشکیل میدهد .ویدا انقالب جدیدی را بته وجود آورد و آن را همگتانی كرد .یکی از زیرمجموعههای مهم قیام فرودستتتتان ،جنبش دختران خیابان انقالب استتتت .چون حركتتت ویتتدا از درخواستتتت مهم بخش بزرگی از مردم ایران حرف می زنتتد ،پس ستیاستیستت .زن ،زندگی را میستازد و اگر او افسرده باشد ،تمام اجتماع را افسردگی فرا خواهد گرفت و فضایی كه االن در ایران وجود دارد ،فضای افسرده و غمگین است .اصالحطلبان طبق معمول دارند با كلمات و مفاهیم بازی میكنند و با استتتتفاده از تکنیک فروكاهندگی ،از بارِ مفهومی واژهها میكاهند .حجاب عملن بستتتر آن حکومت را میستتازد و آحاد و طیفهای مردم جامعه را تفکیک و طبقهبندی میكند ،به طوری كه
| 242ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
شتما میتوانید جامعه را به بیحجاب و باحجاب تقسیم كنید .اساسن چرا مرد حجاب ندارد و دین هرگز از حجاب مردان حرفی نمیزند؟ چون میخواهد زنان را محدود كند و توی سرشان بزند و به آنها نصفِ مرد بودن را تحمیل كند .اجتماعی كه انسان در آن خود را نصف دیگری ببیند ،بیمار است .ما این بیماری را طی این چهل سال به چشم دیدیم .ایران به سمت نابودی میرود ،به طوری كه افسردگی سراسری شده و شادی در آن غیبت دارد .عجیب استت در كشتوری كه از لحا ستیاستی و اجتماعی فل شتده ،كسانی هستند كه میگویند جنبش ویداها ستیاستی نیست .این موضوع ،عدم درک آنها را نشان میدهد .البته این فقط مشکل اصتالحطلب ایرانی نیست ،بلکه اصولگراها و بیت رهبری نیز این مشکل را دارند؛ چون به واقعیت حركت انقالبی نستل جدید واقف نیستتند .در ایران ستالهاست كه یک انقالب جنسی آغاز شده و در حال حركت استت و چندین زیرمجموعه دارد مثل انقالب ستکسی .دیگر آن شرم و ریاكاری و اخالق اسالمی-سنتی كه در نسلهای گذشته بود ،در جامعه حکمفرما نیست .خواستهها و مطالبات نسل جوان فقط محدود به حجاب و پوشتش نمیشتود .نستل تازه میخواهد آزادی در همهی امور را داشته باشد .آنها در حماقت كامل بهسر میبرند كه هنوز این نستل را كاملن درک نکردهاند و نفهمیدهاند كه این نسل ،تفکر و ادبیات خاص خود را دارد .البته این فقط مشتتکل حکومت نیستتت ،بلکه جناحهای ستتیاستتی هم دركی از این انقالب ندارند و تا بخواهند بفهمند چه اتفاقی افتاده ،ستکان را به طور كامل از دست خواهند داد .مسئله این است كه ما باید به شکل علمی بتوانیم انقالب ویداها را گسترش دهیم ،و این حركت را محدود به مطالبهی حق انتخاب پوشش نکنیم ،چون حکومت خیلی راحت میتواند عقبنشتتینی كند؛ مثل اتفاقی كه در خیلی از كشتتورها افتاد .بهتر است تاكید ما بر مسئلهی زن باشد .فمنیسم واقعی باید در ایران كلید بخورد و من نقطهی آغاز آن را حركت ویدا موحد میدانم .در واقع هرچه كه تاكنون در ایران رخ داده ،پرستتتتش مرد بود ،به نحوی كه حتی اغلب فمنیستتها خود به نوعی ضتدّ زن بودند ،از جمله همین نوشین خراسانی كه با طرح فمنیسم دینی ،دو چیز كاملن متضتاد را در كنار هم قرار داد .دین استاسن ضدّ زن است ،چون میگوید حقوق زن نصف مرد است. اما حاال یک زن ،انقالبی را رهبری میكند .ویدا نه تنها نصتف یک مرد نیست ،بلکه تمام مردها و زنهاست؛ یک زن به مثابهی یک انقالب .اینجاستتتت كه فمنیستتتم ایرانی ،معنای واقعی خود را پیدا میكند ،پس باید برایش فلستفهستازی كرد و ستناریوی تازهای را نوشت و دربارهی نوع تیپ ویدا یا میمیک فوقالعاده زیبای چهرهاش فکرپردازی كرد .شما حس پیروزی ویدا را كاملن میبینید .پلیس به جانش میافتد اما او هنوز آرام استتت .آرامش او بیانگر شتتعور باالی زن ایرانیستتت كه دیگر از تبعیض به ستتتوه آمده و از مال و بالهت و كثافت كاری خستته شتده .كار او یک شتعر بزرگ بود .ما به نوعی فردیت آنارشتتیستی را در دختران خیابان انقالب میبینیم .آنها بدون قرار قبلی و برنامهریزی شده ،اعتراض و فردیت خودشان را به اكران میگذارند. این بُعد فردی حركت آنهاست ،اما از طرفی جنبششان همگانی نیز هست ،چون فرم اجرا و مدلی كه از آن تبعیت میكنند ،یکیستت .آنها در زمانها و مکانهای مختلف روستریشان را درآورده و بر سر تکه چوبی
علی عبدالرضایی | 241
میآویزند ،اما اگر همهشتتان را كنار یکدیگر بگذاریم ،چون از فرمت و ژانر مشتتخصتتی پیروی میكنند ،یک حركت گروهیستت كه انقالبی نومدرنیستتی و پستمدرن را شکل میدهد و این مسئلهایست كه هیچكس به آن توجه نمیكند .چگونه میتوان این پروستتهی درزمانی را بدل به یک پروستتهی همزمانی كرد؟ آیا باید جنبش را ادامه داد یا بدل به جنبشتتی دیگر كرد؟ این چیزیستتت كه زنهای فمنیستتت یا اعضتتای شتتورای همتاهنگی بتاید به آن توجه كنند و چهارچوب دیگری به آن بدهند .ما باید جلوی تلفات بیشتر را بگیریم. تکتک زنانی كه با سترِ نترس ریسک میكنند ،مقدساند و سرمایههای انقالب محسوب میشوند و نباید از دستتتت بروند .اینها مجموعه بحثهایی هستتتتند كه باید به آنها فکر كنیم .مثلن از این به بعد اگر خانمی میخواهد اعتراض كند ،كافیستتت ایدهاش را با چند نفر در میان بگذارد تا دستتتهجمعی عمل كنند .معمولن نیروهای ستركوبگر دو یا سه نفر بیشتر نیستند ،بنابراین اگر جمعیتی پانزده نفره داشته باشید ،میتوانید به راحتی با آنها برخورد كنید .دیگر وقت آن رستتیده كه نیروی انتهامی از مردم بترستتد و بستتیجیها نقاب به چهره بزنند .حاال باید این ترس را ستراسری كرد .جریانات جذابی در ایران در حال شکلگیریست و نباید به اصتالحطلبان اجازه داد تا رهبری را در دست بگیرند و این گونه خط خود را دنبال كنند .باید قدرت را از آنها ستلب كرد .شتورای هماهنگی باید بخشتی را به زنان اختصاص دهد تا فکرپردازی كنند و سناریوهای تازه بنویستتتند و از این نیروی بزرگ انقالبی به خوبی بهره ببرند و اجازه ندهند این حركتهای بزرگ كه با صترف هزینههای هنگفت شتکل میگیرند ،كوچک تلقی شوند .مشکل فقط روسری نیست .در حال حاضر حجاب به آن شکلی كه جمهوری اسالمی میخواهد ،وجود ندارد و آنها مثل خیلی زمینههای دیگر ،در این بُعد نیز شتکستت خوردهاند .در واقع رژیم جمهوری اسالمی در همه ی ابعاد مغلوب و بدل به جسدی مرده شتده ،در ایران جنازهی یک ایدئولوژی وجود دارد كه دچار مرگ مغزی شتتده و در انتهار تشتتییع است ،اما اصالحطلبان با كارهایشان باعث به تاخیرافتادن این تشییع جنازه میشوند؛ چون اگر یک انقالب اساسی در ایران اتفاق بیفتد ،دستتشان رو میشود .مشکل فقط اصالحطلبان نیستند و بسیاری از جناحهای دیگر مانند تودهایها نیز دستشان به خون مردم آلوده است .آنها هم نمیخواهند در ایران انقالب اتفاق بیفتد و صرفن جای بازیگران عرصتهی سیاسی را عوض میكنند .در حالی كه نسل تازه چنین نیستند .آنها خواهان انقالب جنستیاند .نوع روابط دختران و پستتران نستل تازه دیگر جنستتیتی نیستتت و به ستمت اندروژنی رفته ،آنها مسئلهی سکس را بین خودشان حل كردهاند و در حال حاضر ذهن ها نسبت به قبل خیلی آزادتر شده است. اما در نسل ما اینطور نبود .چند دهه پیش من را یک عصیانگر میخواندند در حالی كه وقتی به غرب آمدم، دیدم كه من فردی طبیعی و عادی هستتتم .من فقط فرزند زمان بودم و در دههی هفتاد در ایران راحت رفتار میكردم ،اما حتی عادیترین اَكت شعری من بدل به یک چیز غیرطبیعی می شد و همه از آن حرف میزدند. من عادی بودم اما كارهایم برای فرهنگچیان عجیب و غریب بود .رفتارهای من شتتتبیه یک زندگی معمولی در غرب بود .آن مدل زندگی در آن زمان تابو بود اما حاال در ایران همهگیر شتده است .تابو بودن این مسئله
| 241ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
به خاطر عملکرد روشتتنفکری مذهبیستتت .مذهب همهجا را فراگرفته و حتی اگر انقالب چپها نیز پیروز میشتتتد ،باز هم پای مذهب در میان بود .در واقع مذهب افیون ماستتتت و نه تنها فقط محدود به اعتقادات شتخصی افراد نمیشود بلکه بر همهچیز سایه انداخته است .حال وقتش شده تا ما تکلیفمان را با رفتارهای مذهبی روشتن كنیم .این بدان معنا نیستت كه ضدّ مذهب شویم .عدهای مسیحی اند و برخی بودایی .اساسن انگلیس یا آمریکا ،كشتورهایی مذهبی هستتند و مردم مشکلی با این مسئله ندارند و زندگی خود را میكنند. نباید مذهب را وارد حیطههای اجتماعی كنیم ،زیرا همین دخالت دادنهاست كه جامعه را مریض و تکبُعدی میكنتد و زنتدگی و تنوع را از آن میگیرد .برای همین استتتت كته نستتتل جدید دیگر ریاكاری و دور را برنمیتتابتد .البتته این بحتث زوایا و اطراف بستتتیاری دارد كه میتوان بیشتر به آن پرداخت .بستتتیاری از چالشهای فرهنگی در ایران قابل طرح نیستتتند ،اما در شتتورای هماهنگی میتوان دربارهشتتان حرف زد .در رابطه با نامیدهها ،نامگذاریها و زبان بستتتیار میتوان فکر كرد .در كل قیام ویدا تمام اینها را دربرمیگیرد و اَكت انقالبیاش را میتوان به چند بخش مدنی،سیاسی ،فرهنگی و ...تقسیم كرد.
علی عبدالرضایی | 244
رفراندم ،طرحی علیه قیام دیماه
طی روزهای اخیر هر وقت از من دربارهی رفراندم ستوال میشتد ،ستعی میكردم با چشمپوشی یا یک جواب خالصتته از كنارش رد شتتوم ،چون میدانستتتم توطئهای در كار استتت و پرداختن به آن یعنی آب در آسیاب دشمن ریختن .اما حاال تمام رسانههای داخلی و خارجی ،بهخصوص شبکهی بیبیسی بحث رفراندم را مطرح میكنند و این ستیاست را پیش میبرند ،در نتیجه نمیتوان مقابل چنین اقدامی سکوت كرد .مطالبی هم كه علیه رفراندم نوشته شده در حد شعار باقی مانده؛ مثلن به مسئلهی توطئه توجهی نشده و اگر اشارهای به آن كردهاند ،تحلیلی ارائه ندادهاند و به زوایای آن نپرداختهاند؛ در واقع رفراندم علیه قیام فرودستان است و من سعی میكنم با توجه به سه قرائتی كه از رفراندم وجود دارد ،علت توطئه بودن آن را نشان دهم. اولین قرائت دربارهی رفراندم مربوط به رضتتا پهلویستتت كه ستتالهاستتت آن را تکرار میكند و هرگز كاری از پیش نبرده ،چون تصتور اینكه خامنهای تمام زندانیها را آزاد كند و مردم جشتن شتادی بگیرند ،با هیچ حستاب و كتاب و آمار و احتماالتی تطابق ندارد و جز رویابافی نیست .پهلوی چند سال است دربارهی رفرانتدم بیتانیه میدهد و فقط بعد از قیام فرودستتتتان راجع به آن تاكید نکرده ،و البته من علیرغم مخالفت شتدید با او ،به این مستئله نمیپردازم؛ زیرا مثل كارهای افراد دیگر فرصتطلبانه نیست و نمیتوان گفت كه این كار را برای تضعیف قیام فرودستان انجام داده است. اما قرائت دوم به سخنرانی حسن روحانی كه در روز بیست ودو بهمن برگزار شد ،مربوط میشود .او در آن روز بحث رفراندم را پیش كشتید و حتی اعالم كرد در حال نوشتن الیحهای در این باره است و بهزودی آن را در اختیار مجلس خواهد گذاشتت .روحانی در مواجهه با قیام دی ماه گفت قانون اساسی معیار ماست و هر كستی آن را قبول داشتته باشتد ،انقالبیستت .او معتقد است كه قانون اساسی بنبستها را برداشته و ظرفیت زیادی دارد و اگر ستر موضوعی مشکل ایجاد شود باید به اصل پنجاهونه قانون اساسی مراجعه كنیم كه میگوید: «در مستتائل بستتیار مهم اقتصتتادی ،ستتیاستتی ،اجتماعی و فرهنگی ،اعمال قوهی مقننه میتواند از راه همهپرستی و مراجعهی مستتقیم به آراء مردم صورت بگیرد» بعد هم تاكید میكند كه «درخواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم از مجموع نمایندگان مجلس برسد».
| 249ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
در واقع روحانی در نهایت حیلهگری با طرح رفراندم میخواستتتت به چند هدف برستتتد ،اولین هدف جلب توجه رستتانهها به ستتمت خودش بود ،طوری كه بعد از آن دیگر دربارهی قیام فرودستتتان ننویستتند یا كمتر به آن توجه بکنند و از این جهت هم موفق بود؛ زیرا بعد از ستتتخنرانی دیدیم كه رستتتانههای داخل و خارج دیگر توجهی به آزادی زندانیان قیام نکردند. دوم اینكه میخواستتت مردم ناراضتتی را كمی آرام كند و معترضتتان قیام فکر نکنند آنهمه تلفات برای هیچ و پوو بود و در اصتل ستعی داشتت از شتدت نگرانیشتان بکاهد ،از این جهت هم رضایتِ بخشی از معترضان غیرشعوری را جلب كرد. در وهلتهی ستتتوم روحانی از این طریق ،به رقبایش در داخل نهام غلبه كرد و نشتتتان داد كه از رقیبان اصالحطلب و اصولگرایش بیشتر به درد دیکتاتوری میخورد ،چون حیلههای استمرارطلبان و اصولگراها مطلقن كارساز نبود .تازه روحانی با طرح رفراندم میتواند عنوان كند كه مردم با نهارت استصوابی مخالفند و نیازی نداریم كه شتتورای نگهبان صتتالحیت كاندیداها را تایید بکند؛ و اینگونه به جنگ یکی از مخالفان حکومتی خودش (جنتی) می رود و بتتا این گتتارد ،مردم معترض را هم كمی آرام می كنتتد .مردم در قیتتام فرودستان با شعار «مرگ بر خامنهای» نشان دادند كه حکومت والیت فقیه و در اصل كل نهام را نمیخواهند. اما آیا روحانی میتواند با رفراندم این مشتتکل را حل كند؟ آیا اصتتل پنجاهونه قانون استتاستتی این ظرفیت را دارد؟ این اصتتتل دربارهی اختالف نمایندههای مجلس یا قوهی مقننه میگوید ،آن هم دربارهی اختالفاتی كه در درون نهام اتفاق میافتد ،نه تغییر ساختار سیاسی یا نوع حکومت! پس روحانی با طرح رفراندم نمیتواند و نمیخواهد كه مشتتکل مردم را حل كند .او از این طریق فقط رقبایش را كنار میزند تا شتتانس رهبریاش بعد از مرگ خامنهای بیشتر بشود .گیرم كه روحانی بخواهد دربارهی تغییر حکومت رفراندم برگزار كند ،آیا دو ستوم از نمایندههای مجلس كه اغلب دستتنشتاندهی خامنهای هستند ،به این طرح رای مثبت میدهند؟ بعید است! اما بیایید فرض كنیم كه دو سوم از نمایندههای مجلس به او رای مثبت دادند ،آیا شورای نگهبان یعنی شخد جنتی زیر بار تصویب و تایید این طرح مجلس می رود؟ باز هم بعید است! پس هدف روحانی چیزی نبوده جز تعویق قیام و انقالب مردم و آب پاشیدن روی آتشی كه در خیابانهای ایران برپا شده است. از طرفی مردم اعتراضشان سیاسی بود ،در حالی كه روحانی میخواهد یک مشکل حقوقی را حل كند .مردم خود حکومت را نمیخواهند و روحانی اگر خیلی موفق باشتتتد و بتواند از هفتخوان رستتتتم بگذرد ،فقط میتواند جزئی كوچک از موانع دمکراسی را بردارد. در ستال پنجاهوهفت مردم شتعار میدادند «ما میگیم شاه نمیخواییم ،نخستوزیر عوض میشه» حاال هم با طرح رفراندم همان بازی و توطئه تکرار میشتتود ،در واقع تاریخِ دیکتاتورها عرصتتهی تکرار استتت. متاسفانه طرح ضد مردمی حسن روحانی موفق بود ،چون به بیشتر اهدافش رسید و بعدها همهی مطبوعات فارسی درون و بیرون كشور ،در نهایت كمهوشی به رفراندم پرداختند و قیام دی ماه كاملن به حاشیه رفت و
علی عبدالرضایی | 222
تازه بعد از ستخنرانی روحانی ،قرائت سوم رفراندم هم تکرار شد و پانزده نفر با ارائهی بیانیهای در این باره، پروژه را بهطور كامل به اجرا رساندند و رسانههای ایران و برونمرزی باز در نهایت كمهوشی آن را انعکاس دادند و یک طرح احمقانه و غیر قابل اجرا را بدل به مسئلهی روز كردند تا بهرهبرداری خودشان را بکنند. مثلن در جمع امضاكنندهها سیزده اصالحطلب میبینیم كه ظاهرن حاال مخالف اصالحطلبیاند ،در حالی كه دانستته و ندانستته اصتالحطلبانِ به حاشتیه رفته را دوباره به میدان احضار میكنند .اگر توجهی به بحث میزگرد تلویزیون بیبیستتتی بکنید ،میبینید كه با دعوتِ یکی از منفورترین تودهایها یا اكثریتیهای ستتتابق یعنی «فرخ نگهدار» و اصتتالحطلب دیگری به استتم «ملیحه محمدی» به عنوان مخالف رفراندم ،و «محستتن مخملباف» (كه هر ستال یک ستاز میزند و مطلقن ثبات ستیاستی ندارد) و «حستن شریعتمداری» به عنوان امضتاكنندههای رفراندم ،هیچ هدفی را دنبال نمیكند ،جز احیای دوبارهی اصالحطلبان .این چهار نفر طوری از پایگاه مردمی استتتمرارطلبان حرف میزنند كه انگار قیام فرودستتتان اتفاق نیفتاده و شتتعار «اصتتالحطلب اصتولگرا ،دیگه تمومه ماجرا» اصلن به گوششان نخورده است .فرخ نگهدار در این برنامه رذالت را به حد اعال رستاند و وكیل مدافع خامنهای نیز شتد .مخملباف هم با تیکه انداختن به رضا پهلوی عمد داشت كه به طرز ابلهانهای ،او را به عنوان تنها آلترناتیو برای حکومت بعدی نشان بدهد و آزادیخواهان واقعی را از این طریق بترستاند ،طوری كه فکر كنند اگر دیکتاتور خامنهای برود ،دوباره حکومت دست شاه میافتد .تازه اگر این هدف را نداشتت ،الاقل نشتان داد از كمترین هوش ستیاسی برخوردار نیست .ملیحه محمدی هم اصلن نفهمیدم چرا به عنوان مخالف به میزگرد دعوت شتتده بود ،چون به نهر میرستتید لحههشتتماری میكند به آغوش اصتالحطلبان برگردد .خالصته اینكه تمام تالش بیبیسی بازگرداندن استمرارطلبان از حاشیه به دل صتحنه بود .هر دو قرائت از رفراندم فقط یک هدف استاستی را دنبال میكنند و آن خاموشی و به فراموشی سپردن قیام فرودستان است .از این جهت طرح رویایی رفراندم كه طبق هیچ حساب و كتابی اتفاق نمیافتد، فقط علیه قیام فرودستتان مطرح شتده و یک زنگ خطر بزرگ است و اگر غافل بشویم ،همهی دستاوردهای قیام دی ماه بر باد میرود و دوباره باید منتهر انتخابات بنشتتینیم تا مردم در ستتال 1422باز بروند و به «علی الریجانی» پاسدار رای بدهند و در نهایت رییسجمهورش كنند. همانطور كه در شتروع گفتم من تا االن اكراه داشتم دربارهی سه قرائت غیر قابل اجرای رفراندم حرف بزنم ،چون شتک نداشتم جز رویابافی و آب ریختن به آسیاب خامنهای ،هیچ هدفی را دنبال نمیكند .ما باید برای آخرین بتار یتاد بگیریم كته فریتب بتازیهتای رژیم را نخوریم و بتازی خودمان را بکنیم و حکومت دیکتاتوری را وادار كنیم در میدان ما بازی كند .از این جهت باید هر چه زودتر شتتتورای هماهنگی انقالب تشتکیل شتود تا با اتخاذ استتراتژی و ستازماندهی مناسب ،بازی ما را طرح كند و حکومت خامنهای را در شترایطی قرار دهد كه پاستخگوی بازی ما باشد .متاسفانه آتش بار فکری دشمن هر روز یک توطئه و كاالی فکری تازه را توی ویترین میگذارد و فقدان تریبون باعث شتده كه صتدای ما به گوش مردم نرسد .لعنتیها
| 221ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
حتی در كانالهای پرجمعیت تلگرامی هم نفوذ كردند ،طوری كه اغلب ،هدفشان آگاهسازی مردم نیست .تا االن اینهمه در مخالفت با رفراندم نوشتند ،اما ندیدم كه حتی یک نفر اهداف آنها را برمال كرده باشد. متاستفانه بستیاری از گروههای مخالف رژیم ،یعنی احزاب و روشنفکران و نویسندگان شعوری ،هنوز نفهمیدهاند كه در حال ستتپری كردن چه دورهی تاریخی مهمی هستتتیم و اگر غافل شتتویم از چاله در چاه میافتیم و به تمام قربانیان و زندانیان قیام فرودستتان خیانت كرده و عملشتان را بیپاسخ میگذاریم و حتی ممکن استت دستتاوردهای قیام فرودستتان نیز از بین برود .آتشبار دشتمن قدرتمند است زیرا مطبوعات و رسانههای برونمرزی را در اختیار دارد .معمولن تلویزیونها افرادِ متعلق به خود رژیم را دعوت میكنند ،اگر هم از درون رژیم نباشتند ،آدمهای محافهه كار و كنسرواتیوی هستند .وقتی هم شخصی مخالف رژیم باشد، ستتریع میگویند او زیادی خشتتن و رادیکال استتت و تند حرف میزند و ستتعی دارند او را وارد بازیهای اخالقی كنند؛ اما در اصتل بازی آنها اخالقی نیست ،بلکه خائنانه و غیر مسئوالنه است .به نهر من هر كسی میتواند یک تریبون و عنصر آگاهسازی باشد ،دقیقن تکتک حرفهایی كه زدم اتفاق افتاد و در آینده طوری بروز پیدا میكند كه شتما متوجه میشتوید چگونه سعی دارند قیام فرودستان را خاموش كنند .ما با توطئه و حیله طرفیم و باید كاملن بههوش باشتتیم و اگر گوشبهزنگی دینامیک نداشتتته باشتتیم ،آنها مجددن مردم را فریتب میدهنتد و انقالبِ تغییر حکومت را حداقل پن ستتتال به تاخیر میاندازند .در صتتتورت عدم تغییر حکومت و با گذشتتت هر ماه ،بیشتر تاوان میدهیم و ضتترر میكنیم .ما از هر لحا در حال عقبنشتتینی هستتیم ،حکومت به هیچكدام از اصولی كه خودش در طول این چهل سال طرح كرده ،وفادار نیست .طوری كه آقای علمالهدا با وقاحت تمام عملن مردم را به تنفروشی دعوت میكند و مستقیم میگوید كه خانمها با مردان عراقی رابطهی جنستی برقرار كنند ،چون آنها از كربال میآیند و تن شتتان متبرک است ،اما این حرف نهایت نژادپرستتیست .وقتی میگوییم ملت دلیر و روشنفکر و باهوشی هستیم ،باید ایستادگی كنیم ،اینها اصتول سادهای هستند و در اصل از ابتداییترین اصول شهروندیاند .یعنی حکومت حتی ابتداییترین اصول شتتهروندی را از ما ستتلب میكند و آن را با فریب و تحمیق توده انجام میدهد ،طوری كه االن ما نمیدانیم باید به چه كستی اعتماد كنیم .تنها راه برای رستتیدن به انقالب و نیل به براندازی این استتت كه استتتراتژی و ستازماندهی داشته باشیم .بحثهایی را مطرح كردیم ،اما گروهها و احزابِ فعلی تمامیتخواهتر از حکومت هستتتند؛ یعنی كستتی پا پیش نمیگذارد و دردش ،درد مردم و خاک ایران نیستتت .همه میخواهند حکومت بعدی را در دستتت بگیرند ،ولی تنها چیزی را كه در نهر نمیگیرند مردم استتت .چپهای ما مدام مقالههای خنثا و فاقد هوش مینویستند و اگر ستری به سایتهایشان بزنید ،با حجمی از مقاله و مطالب مرده مواجه میشتوید .راستتیها فقط شعار میدهند و جای ریش و سبیل ،كراوات زدهاند .زنگ خطر به صدا درآمده ،ما قربانی دادیم و االن باید مستتئول باشتتیم و مستتئولیت به پای خود مردم استتت .جوانهایی كه در خیابانهای ایراناند ،همه در دنیای مجازی حضتور دارند و بهتر است بههوش باشند .باید فکری به حال خودمان بکنیم،
علی عبدالرضایی | 222
دیگر هیچ چیز برای ما باقی نمانده است ،قبلن منابع ما را تاراج كردند ،طبیعت ما را از بین بردند ،حاال دارند از تن و بدن ما مایه میگذارند؛ مافیای بیزینس مشهد دارد كوالک میكند. /1اسفند7931/
| 223ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
استخارهی سیاسی
حکومتِ جمهوری استتتالمی ایران چهل ستتتال تاریخ دارد ،یعنی چهل ستتتال از همهی منابع طبیعی و سرمایهی شما استفاده كرده ،در جیبتان دست برده و از شما مالیات گرفته و تمام اینها را صرف تحمیق و فریب و ایجاد تفرقه بین اقلیتهای مختلف كرده استت .ستاماندهی این امور باعث شده كشوری مثل ایران سیستم اطالعاتی عریض و طویلی داشته باشد .اما چرا باید این كارها را بکند؟ ما باید بدانیم كه كار ما آسان نیست و نمیتوان به یکباره همهچیز را كنفیکون كرد .انجام چنین پروژهای هزینه میخواهد. ایرانیها قدرت تصمیمسازی ندارند و این در حالیست كه باید تکتک شهروندان جامعهای كه خواهان برقراری دمکراستیست ،قدرت تصمیمسازی داشته باشند .متاسفانه سیطرهی فرهنگ مرجعِ تقلیدی ،مرید و مرادی ،همچنین ولی فقیه و رهبر بودن باعث شده افراد جامعه فکر كنند كه دیگر نیازی به فکر كردن ندارند. چهل سال سیطرهی افکار بَدوی و فرهنگ قبیلهای و منحط باعث شده كه جامعهی ایرانی در همهی زمینهها قدرت تصتمیمسازیاش را از دست بدهد .اصل اساسی تز والیت فقیه ،مردم را نابال و صغیر فرض میكند و در نهایتِ اقتدار ،معتقد استتتت كه آنها باید در تمام زمینهها مقلّد و مطیع ولی فقیه باشتتتند .این اراجیف آنقدر در صتدا و سیما و روزنامههای بندِتنبانی ایران تکرار شده كه حاال مردم در تمامی امورشان ،مقلّدند و مطلقن نمیتوانند تصمیم بگیرند؛ به طوری كه در تمامی زمینهها مشاور دارند. استاسن در ایران ،داشتن مشاور یکجور كالس محسوب میشود .مثلن كسی كه میخواهد خانه بخرد، برای تصتمیمگیری به مشتاور رجوع میكند .روانشتناستان زیادی را میشناسم كه در ایران تبدیل به مشاور اقتصتادی شتدهاند .مردی از همسترش جدا میشتود ،چون مشاورش به او این پیشنهاد را داده و وقتی از او میپرستی كه آیا خودت همسرت را دوست داشتی ،پاسخ میدهد آری ،اما چون مشاورم توصیه كرده كه او دیگر به دردت نمیخورد ،برای همین جدا شتتدم! ما چنین رویکردی را مطلقن در اروپا و غرب نداریم .یک روانكاو هرگز اجازه ندارد برای مریضتتش تصتتمیم بگیرد ،بلکه شتترایط را برای تصتتمیمگیری درستتت مهیا میكند و او را در موقعیتی قرار میدهد كه بین چند انتخاب ،آن چیزی را كه به نفعش است ،انتخاب كند .در مستائل سیاسی هم چنین مشکلی داریم .در واقع چه در داخل و چه در خارج از ایران ،حزب سیاسی فعال، گروه فکری یا یک ستازمان شتعوری وجود ندارد ،بلکه چند مشتاور ستیاستی وجود دارند ،اما مشکل ما با مشاور سیاسی حل نمیشود و تا زمانی كه فکر كردن را یاد نگیریم ،راه به جایی نخواهیم برد.
علی عبدالرضایی | 224
اینهتا همگی معضتتتل حركتت ماستتتت .جامعه ی ایرانی خواهان تغییر و انقالب استتتت ،اما خودش نمیخواهد كاری كند ،بلکه دوستتت دارد یک مشتتاور یا مرجع این كار را برایش انجام دهد و این امر ،جز افتادن از چاله به چاه (مثل انقالب )21عاقبتی نخواهد داشت. طی مدت فعالیتم در گروه تلگرامی حزب ایرانارشتیستم ،شتاید صدها نفر از من پرسیدهاند كه در فالن موقعیتت چتهكتار كننتد و یا اگر این كار را بکنیم ،بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مگر من پیشگو یا ملّا هستتتتم كته استتتتختاره ببینم و فردا را پیش بینی كنم؟ متاستتتفانه اغلب این پرستتتشگران ،طبقهی الیت یا روشنفکرانی هستند كه عالقه به مسائل سیاسی و آینده دارند و اكثرشان باهوش و تحصیل كردهاند .استخاره پدر فرهنگ ما را درآورده و حتی «علی دایی» كه مثلن فوتبالیستتت تحصتتیل كردهایستتت ،دم به ستتاعت در مصتتتاحبههای تلویزیونی میگوید برای فالن كار استتتتخاره كردم و خوب نیامد .تروی هوشتتتمندانهی این خرافات در تلویزیون و رستانههای ملی باعث شده كه حتی اینجا و در اینترنت هم از من بخواهند استخاره بگیرم .این روش كار استتبداد استت .جماعت مال در طول تاریخ ،مشتاور شاه و كدخدا بودند تا حکومت و ریاستتشتان برقرار بماند .حاال خودشتان شتاه شدند و شما را مدام با استخاره آرام میكنند .سر و كار تمام اصولگرایان و اصالحطلبان و روحانیون با استخارهست .اما ما باالخره به جایی میرسیم كه باید فکر كنیم و برای مخالفت با دیکتاتوری ،استراتژی داشته باشیم .بیشک دمکراسی برای كشوری مفید است كه جمعیتش در شتترایط فکر قرار بگیرد یا ابزارش را دارا باشتتد تا مدام برایش استتتخاره نبینند .چند روز پیش در حزب ایرانارشتیستم ،برای تعیین ستاعت تهاهرات بیستودو بهمن همهپرسی گذاشتیم ( 12صبد 2 ،بعد از ظهر، 2عصتر) ،ولی بیش از هفتاد درصتد به ده صبد رای دادند؛ چون قبلن عدهای برای شان استخاره دیده بودند. بعد همان شتب ستخنرانی كردم و به طور مستتدل نشتان دادم كه چرا اصلن شركت در تهاهرات بیستودو بهمن به نفعمان نیستتت و در روز مشتتروعیت حکومت ،حکومتی كه مشتتروعیت خودش را از دستتت داده، اساسن نباید به خیابان برویم و دست به تهاهرات بزنیم؛ چون ما قادر نیستیم یک روزه آنها را نابود كنیم و براندازی اتفاق بیفتد .اگر این تهاهرات برای ستتلب مشتتتروعیت حکومت استتت ،باید بگویم كه خامنهای مشتروعیتش را در قیام فرودستان بهطور كامل از دست داده و در چنین روزی به خیابان رفتن بیفایده است. اما باز جمع كثیری مخالفت كردند و به این خیال كه در این روز براندازی اتفاق میافتد ،گفتند كه حتمن باید تهاهرات كنیم .در نتیجه اعالم كردیم كه الاقل صتتتبد ستتتاعت ده نروید چون معمولن بخشتتتی از جمعیتِ احستاستی حالش را ندارد صتبد زود بیدار شود و تهاهرات كند .همچنین دهها دلیل دیگر آوردم و بعد باز رایگیری كردیم كه بین ستتاعات مختلف ،انتخاب كنند ولی دوباره بیش از هفتاد درصتتد به ده صتتبد رای دادند .این اتفاق یعنی اینكه ما استتخارهباوریم و اعتماد به تفکر نداریم و نمیتوانیم تصمیم بگیریم و اولین پیشتتنهاد را كه ظاهری مخالف داشتتته باشتتد ،قبول میكنیم .تازه بعد هم كه شتتکستتت میخوریم ،ستترا آن رسانهی تصمیمساز میرویم و همهی تقصیرات را گردن او میاندازیم .این روش غلط است .مشکل خود ما
| 222ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
هستیم .باید تصمیم بگیریم كه تن به كمدی ندهیم ،به اصالت تراژدی پی ببریم و بیاموزیم كه عبرت بگیریم. عبرت این است كه ما ناگزیر از فکر كردنیم .ما باید قبل از حرف زدن فکر كنیم .باید راه و رسم چگونه فکر كردن را بیاموزیم و اگر هم بلد نیستیم ،الاقل یاد بگیریم كه ساكت باشیم تا كسانی كه كه فکری دارند ،حرف بزنند و ما هم از آنها استفاده كنیم .من اگر به تنهایی قادر به انجام كاری بودم ،حزب ایرانارشیسم را تاسیس نمیكردم ،كار اصلی من ،ادبیات است و آن را دوست دارم و همانگونه كه دیدید در ده روز قیام یک كتاب نوشتم .گاهی اوقات ما فقط با هم میتوانیم كاری كنیم .یک دست صدا ندارد ،یعنی ما باید مقابل آن آتشبار فکری قدرتمندی كه دارد میلیاردها میلیارد پول شتتما را به جیب میزند ،عالوه بر همدلی ،هزاران استتتراتژی داشتته باشتیم .زیرا آنها شتغلشان همین است و هر فکر یا كاری كه میكنند ،چندین برابر پول میگیرند و امکانات زیادی را تحت اختیار خود دارند و مثل ما از به خطر افتادن امنیتشان نمیترسند .پس ما در شرایط برابری قرار نتداریم و باید خیلی باهوش عمل كنیم .چرا كه تنها خرجِ هوش میتواند ما را نجات دهد .آنها از داخل و خارج دارند شتما را فریب میدهند چون فکر نمیكنید و مشاور میخواهید و همیشه دنبال رهبر و رئیس هستید .اگر همهی ما بتوانیم یک حزب تکنفره باشیم ،در آن صورت میتوانیم متحد شویم .ما باید انواع و اقستام گفتمانستازی را انجام دهیم و آنقدر بحث كنیم تا هر دسته ای ،گفتمان خاص خود را داشته باشتد و نهایتن آن گفتمان ،یک سلیقهی سیاسی را ارائه دهد .داشتن چندین نوع سلیقهی سیاسی برای ما كه میخواهیم به جایی برسیم ،الزم است .زیرا با این حركتهای گلّهای راه به جایی نمیبریم .ما درو محوریم، اما دیگر كافیستتتت ،بگذارید به شتتتما واقعیت را بگویند حتی اگر آن واقعیت فجیع باشتتتد .تا واقعیت را میشتنوید ،همه گارد میگیرید و منتهرید حرفی كه دلتان می خواهد ،به شتتما گفته شود .شما به دنبال امید واهی هستید و دوست دارید برای شما استخاره ببینند ،دقیقن مثل مال كه قرآن را باز میكند و با توجه به سر و وضتتعتان ،اگر دلش بخواهد شتتما را دوباره ببیند و به او پول دهید ،استتتخارهای نمیبیند كه خیال شتتما راحت شتود و برایتان زمان تعیین میكند .اما باید چنین پروسهای را كنار گذاشت .انگار حاال استخاره فقط مال مال نیست. فرودستانِ داخل ایران همهكارهاند ،ولی بدین شکل و بدون سازماندهی نمیتوانند كاری بکنند .حکومت تریبون دارد و مدام شتما را بمباران فکری میكند .مثلن اگر االن این فضا بخوابد و شما حتی اگر از همهچیز متنفر باشتتید ،شتتش ماه بعد دوباره فکرهای شتتما را تغییر میدهند .این مستتئله عمومیت دارد و حتی برای تحصتیلكردهها و كسانی كه فکر میكنند باهوشند نیز رخ میدهد .مقصر ما هستیم كه بلد نیستیم فکر كنیم. من به خاطر نیامدن مردم به خیابان در بیستتودو بهمن ناراحت نیستم؛ چون اصلن منتهر اتفاقی نبودم .تنها نگرانیام قتلعام مردم بود .حاال دیگر مردم باهوشند و وقتی حجم وستتیع نیروهای ستتركوبگر و چیدمان قوی آنها را دیدند ،به خانه برگشتتتتند .مردم در یک صتتتورت جرات تهاهرات پیدا میكنند كه ناگهان یک اكثریت شتتکل بگیرد ،یعنی جمعیتی بزرگ كه خطر دستتتگیری در آن كم باشتتد .اتفاقن مردم هوشتتیار عمل
علی عبدالرضایی | 221
كردند ،چرا كه حماقت استت تن به تیر دادن و كشتته شدن یا بیهوده دستگیر شدن .ما باید امنیتمان را باال ببریم و طوری ستازمان دهی كنیم كه برای كستی خطر جانی نداشته باشد .چرا باید تلفات بدهیم؟ چرا چند مزدور زنده بمانند اما یک جوان دانشتجوی تحصتیلكردهای كه به آگاهی رستیده ،كشته یا زندانی و یا اسیر مشتی مالی شکنجهگر شود؟ ما حاضر نیستیم اینگونه هزینه بدهیم ،باید بدانیم كوششهایمان نتیجه دارد و ما را چند قدم جلوتر میبرد .من مطلقن ناراحت نیستتتم كه در آن روز تهاهرات شتتکل نگرفته و نهام منحل نشتده ،زیرا قرار نبود اینگونه شتود .بیستتودو بهمن مال آنهاست بنابراین باید كمی باهوشتر عمل كنیم. من آدم مستتتقلی هستتتم و محدودیتهای خاص خود را دارم و برایم ستتخت استتت با كستتی حرف بزنم یا تماس بگیرم .ما تریبونی مثل حزب ایرانارشتیستم را فراهم كردیم تا مردم با هم صتحبت كنند و اگر كسانی واقعن درد ملت و كشور دارند و كارهایشان بالماسکه یا معامله نیست ،با هم كنار بیایند .نه اینكه حکومت، اكت و كار مردم را به اسم چند گروه سند بزند و این گروهها هزینه هایی بگیرند و فضاهای دیگری را شکل دهند و در این میان وضتتتعیت مردم روز به روز بدتر شتتتود .اینها واقعیتهایی هستتتتند كه ما باید آنها را بدانیم .ما از هر جهت در حال ضربه خوردنیم ،در نتیجه وقت آن رسیده كه طبقهی روشنفکر و الیت با اسم مستعار (برای حفظ امنیت) به میدان بیاید و در حزب ایرانارشیسم و یا دیگر تریبونها روشنگری كند .دیگر نباید گفت كه من ستیاسی نیستم و سیاسی فکر نمیكنم ،چون اوضاع ما فجیع است و در این شرایط شعر و داستتانِ عاشتقانه نوشتن ،احمقانهترین كار ممکن است .به عبارت بهتر در وضعیتی كه بالهت در اوج است، شعر و داستاننویسی ضدّ شعریترین عمل است .هر كس باید بتواند چند نفر از اطرافیانش را عوض كند و آنها را نستبت به موقعیت اجتماعیشتان آگاه سازد .چرا باید ما را با چند تریبون بازی دهند؟ امثال ما كه از ایران دوریم ،ولی آنهایی كه میخواهند واقعن یک تهاهرات را شتکل دهند ،باید آگاهی محلی داشته باشند و فضا را بسنجند .باید توجه داشت كه صرفن با اینترنت نمیتوان كاری كرد .ممکن است یکی دو بار موفق شوید ،ولی بخش بزرگی از آن جامعه (به خصوص طبقهی فرودست) با جامعه و اینترنت و تلگرام هماهنگ نیستتتت .یعنی بتایتد از راههتای مختلفی عملیات صتتتورت بگیرد ،مثلن از طریق پخش شتتتبنامه یا عمل پارتیزانهای فرهنگی ،هستتتتههایی تشتتتکیل شتتتود .كار ما ،تبادل نهر دربارهی روشهای مبارزه و بحث و گفتمانسازیست .اساسن ما گفتمان سیاسی نداریم و اگر هم چنین گفتمانی داریم خواجه شده؛ زیرا جرات ندارند در چنین لحهات حستتاستتی بحثهای خود را ارائه دهند .در حزب ایرانارشتتیستتم میتوانیم بحث و گفتتوگو كنیم .امتا تتا شتتتخد مخالفی میآید و حرفی میزند ،اعتراض میكنند كه چرا فالنی را دعوت كردید .این فرهنگ شتیعیستت .آدمها باید آزاد باشتند كه حرف بزنند .بگذارید همه حرفشان را بزنند .هر گفتمانی یک دستهی مخالف ایجاد میكند .كافیست كه همه برانداز باشند چون هر نگاه ،یک گروه خوانشی دارد و به تدری ،پیرو پیدا میكند و نباید به آنها اَنگ مریدی بزنیم .هر كس ستلیقهی سیاسی خاصی دارد. متاسفانه اكثر مردم میخواهند چون خامنهای در ایران رهبر است ،شخد دیگری را مقابلش درست كنند و
| 221ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
زیر علم او ستینه بزنند .این طرز فکر ،غلط و جهان ستومیست ،فرهنگ شاهپرستی و رئیسبازی ،مربوط به عهد عتیق استت و این در حالیستت كه ما در قرن بیستویکم هستیم .فرق افراد به ظاهر روشنفکر با رضا پهلوی یا مریم رجوی چیستتت؟ نوع دیگری نگاه كنید .ما فقط دو انتخاب نداریم بلکه هزاران انتخاب دیگر میتوانید بسازید .شما نسل تازهای هستید كه باید فعال و اكتیو باشید و فکر تولید كنید .وقتی یک كمونیست حرف میزند نباید انگ وطنفروشتی به او بزنید ،قضتیهی كمونیستم مطلقن ربطی به كشتورفروشی و مُرید روستتیه بودن ندارد .آن تجربهی كوچک را فراموش كنید ،كمونیستتم جریان بزرگیستتت .یا اگر ستتخنران آنارشتیستت باشد ،میگویید او هرجومرجطلب و ضدّ دین است .آنارشیسم یعنی اینكه حکومت مركزی تا جایی كه ممکن استتت جلوی استتتبداد خود را بگیرد و از طریق تشتتکیل كمیتههای محلی ،كوچک شتتود. آنارشتیستم بحثهای جالبی دارد ،ولی ستریع تخریب میشود چون برای تریبونهای سرمایهداری خطرناک استت .لیبرالها هم میتوانند بیایند و بحث كنند .اگر چه نگاهِ سیاسی-مذهبی برای من چندشآور است ،اما بتایتد اجتازه دهیم حتی آدمهای مذهبی هم حرف بزنند .پرهیز از اَنگزنی و ایجاد دیالکتیک همگانی ،تولید گفتمانهای فرعی میكند و از این طرق پیروان آنها و گروههای خارجی ،چندصدایی را ایجاد میكنند و در نهایت چنین فضتتتایی فرهنگ و ستتتیاستتتت و جامعهی ما را از دیکتاتوری نجات میدهد .دیکتاتوری فقط مختدّ مال نیستت بلکه جامعهی ما ،فرهنگ دیکتاتورستتازی دارد .تکتک ما در مغزمان یک میکرودیکتاتور داریم ،چون مال كار خودش را كرده و از طریق تلویزیون و رادیو برای شتما استتخاره دیده استت .در چنین وضتعیتی هر روشتنفکری اعم از چپ یا راست ،مسئول است و اگر چنین نباشد ،خائنی بیش نیست .ما در زیرزمین جهان زندانی هستتیم و جامعهی ایران باید تغییر كند .برای من جالب است حتی زنهای ایرانی كه زیر حجابند ،آنقدر شتجاع شتدند كه دیگر نمیخواهند پشتت نقاب باشتند و قصتد دارند حجابشان را بردارند ،ولی رادیکالهای ما پشتتت نقاب میروند! حاال كستتی كه در ایران استتت ،حق دارد كه برای حفظ امنیتش با استم مستعار بیاید؛ ولی تویی كه خارج از كشوری و ادعا میكنی چریکی ،چرا میترسی و با اسم مستتعار میآیی؟ چرا وقتی زنهای ایرانی حجاب را كنار میگذارند ،چادر بهسر میكنی؟ االن زمانیست كه همگی باید حرفهایتان را آزادانه بزنید. /83بهمن7931/
علی عبدالرضایی | 224
رد گم كنی به شیوهی گورباچف
اخیرن گورباچف سخنرانیای پیرامون جنگ سرد در قرن 21در دانشگاه كلمبیا آمریکا داشت ،او در این ستخنرانی حرفهای بحثبرانگیز زیادی دربارهی ایران زد و همین مستئله باعث شتتد یکی از اعضای گروه تلگرامی «جنبش ایرانارشتیستم» سواالتی را در مورد این سخنرانی از علی عبدالرضایی بپرسد .متن پیش رو، پاسخ علی عبدالرضایی به سوال اوست. اولین چیزی که از س خنرانی رورباچب به نمرم رس ید این بود که چرا این م ال
در این برهه از
زمان بیان ش ده اس تا البته دود رورباچب در این س خنرانی رفته که یرفیت بحرانسازی ایران تمام ش ده یعنی تاریخ
رشش ته اس ت .ولی آیا سیاست نر سرد ها تاری ش رششته که اینطور عیان
پرده از نوع روابط این نوع نر نس بتن زررری برداش ته ش ده یا در این س خنرانی اط عاتی لط با واقعیات درآمیخته شده استا چه منافعی در پس این سخنرانی نهفتها آیا تحولی در سادتار روابط بین قدرتها و ترفندهای س یاسی ایااد شده که اکنون برای پیشبرد آن از افشای سادتار رششتهاش کمک میریرندا ارر تاکنون قدرت در ایران عمل کرده باشد که چنین است برای آیندهی ما چه معام تی می تواند صورت بگیرد و ما چگونه میتوانیا برای استق ل سیاسی در ایران مقابل آن سیاستمداران مبارزه بکنیاا آقای عبدالرضایی پاس شما به من دیلی کمک دواهد کرد ممنونا. بعد از فروپاشتی اتحاد جماهیر شتوروی ،جنگ سرد بین شوروی و آمریکا تمام شد ،اما همان سیاست جنگ سرد را به گونهای خیلی سطحی ،ایران ایفا كرد و علت سطحی بودن آن را توضید خواهم داد .بعد از مستئلهی ستوریه و با سرمایهگذاری ایران ،روسیه به دریای مدیترانه و خلی فارس دسترسی پیدا كرده و از طرفی منافع آمریکا هم در خاورمیانه استت .یعنی در حال حاضتر روسیه در خاورمیانه دنبال سهمخواهی از جاییستت كه طی ستالهای قبل ستهمی در آنجا نداشتت و این به آن معناستتت كه دوباره جنگ سرد بین روستیه و آمریکا آغاز شتده و حتی اگر حکومت فعلی ایران هم نباشتد ،این جنگ ادامه پیدا خواهد كرد .در واقع پروستهی جنگ ستردی كه گورباچف زیركانه به آن اشاره نکرد ،همین جنگ بین ترامپ و پوتین است كه از دو سال پیش شروع شده و در حال حاضر جنگ سردی بین ایران و روسیه وجود ندارد .گورباچف به
| 229ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نوعی در حال رد گم كردن بود ،او ایران را حیاط خلوت آمریکا نشان داد ،در حالی كه ایران در جهت منافع هر دو كش تور بازی میكند .روستتیه از هر طریقی در حال استتتفاده و چاپیدن ایران استتت و مثل یک بردهی جنستی ،همهجوره از كشور ما استفاده میكند .اما این موضوع دلیل نمی شود كه آمریکا از ایران سودی نبرد. اگر ستتردار ستتلیمانی در ستتوریه و عراق نبود و با تجهیز یمن ،عربستتتان را تهدید نمیكرد ،هرگز عربستتتان چهارصد میلیارد دالر سالح از آمریکا نمیخرید .پس اینجا ایران به نفع ترامپ عمل كرده است. من مثالی میزنم تا متوجه نوع كاركرد ایران بشوید؛ در حال حاضر ایران هزینهی بسیاری از تلویزیونها یا ستتازمانهای جاستتوستتی را كه در ظاهر علیه ایران هستتتند ،تامین میكند .اما اغلب مردم فکر میكنند كه هزینهی این تلویزیونها را آمریکا متقبل میشود ،در صورتی كه ایران از این طریق مخاطب جذب میكند تا به موقع از آنها ستتود ببرد .در اینجا نوعی اینهمانی هم داریم ،اینهمانیای كه تقاطعی بین ستتیاستتتهای ایران و آمریکاستتتت .البته من نمیتوانم خیلی وارد این بحث بشتتتوم چون این صتتتحبتها مجموعهای از حدسهای من استت .ولی میتوانم در مورد بعضتی از كانالهای خبری كه ضد جمهوری اسالمی رفتار می كنند ولی در مواقعی خاص آب به آستتیاب جمهوری استتالمی میریزند ،مثالی بزنم .این كانالهای تلگرامی نقش بازی میكنند و گاهی مخالف جمهوری استتالمی و گاهی موافقش هستتتند و همین نقش را جمهوری استالمی برای آمریکا ایفا میكند .جمهوری استالمی علیه آمریکا شتعار میدهد اما بعضی وقتها مثل همین ماجرای فروش اسلحه به عربستان ،به نفع این كشور عمل میكند .دقیقن از وقت ی كه ایران خطر تروریسم را در منطقه افزایش داد ،اتحادی بین كشورهای عربی شکل گرفت .اما این احساس خطر چگونه اتفاق میافتد؟ طبیعیستت كه وقتی عنصری خطرناک وجود دارد ،همه میخواهند خودشان را حفظ كنند .عربستان و اردن مدام علیه استرائیل گارد داشتتند ،اما حاال كنار استرائیل میایستند و آمریکا به عنوان حامی اسرائیل از طریق جمهوری استالمی ،با یک تیر چند نشان میزند و خصمی را كه بین اعراب و اسرائیل وجود داشت ،بدل به آشتی میكند .انگار همه همدیگر را به رسمیت میشناسند و آمریکا به هدفش میرسد و از سمت دیگر ایران را به عنوان یک خطر در منطقه مطرح میكند .چهكستی از سردار سلیمانی یک قهرمان ساخت؟ آیا كسی در ایران او را میشتناخت؟ مطبوعات آمریکا او را قهرمان جلوه میدادند تا از این طریق از كشورهای دیگر باج بگیرند .كشتتورهای عربی در كنار اتحاد با یکدیگر باید مجهز هم میشتتدند ،در نتیجه از روستتیه و آمریکا استلحه خریدند .در واقع مشتابه رفاقتی كه بین ریگان و گورباچف در جهت منافع دو كشتور وجود داشت، حاال بین ترامپ و پوتین ایجاد شتده استت؛ چون هر دو به عربستتان میفروشند .البته در بعضی از كشورها ستهم روستیه بیشتر استت .گورباچف در ستخنرانیاش اصلن به نقشی كه ایران برای روسیه دارد ،توجهی نکرد و این پاستخ به ستوال شماست .چون همانطور كه گفتم او داشت رد گم میكرد و میخواست بگوید كه اگر ایران به این وانفسا و كثافتكاری افتاده ،به خاطر سرویس دادن به آمریکاست و این در حالیست كه استفلالستافلینی كه ما دچارش هستتیم ،نتیجهی بهرهكشتی روسیه است .مردم ایران دارند ماجرای زبالههای
علی عبدالرضایی | 212
اتمی را میفهمنتد .امتا چرا این تلویزیونهتا در مورد چیزی كه آنقدر گندش درآمده ،حرفی نمیزنند؟ چرا ماجرای محیط زیستتت دفن شتتده؟ میدانید اگر این مستتئله فاش شتتود چه رستتوایی بزرگی برای جمهوری استتالمی و روستتیه به بار خواهد آمد؟ طبیعیستتت كه گورباچف ستتخنرانی كند و بگوید ایران مستتتعمرهی آمریکا و ستگ حیاط خلوت این كشتور است و در عینحال هیچ اشارهای به نقش روسیه نکند .درست هم میگوید كه عراق در زمان جنگ از روسیه تسلیحات خرید ،ولی این دلیل محکمی نیست چون بازی سیاست چرخ میخورد .در جنگ هشتت ساله ،عراق بزرگترین دشمن ایران بود اما حاال ایران بیشترین كمکها را به عراق میكند .موضتوع این استت كه روستیه از كشتور ما بهشدت بهرهكشی كرده و در ایران تنفر از این كشور روز به روز بیشتر میشود ،و حاال گورباچف با این گارد توپ را به زمین دشمن انداخته است .مردم دارند میفهمند كه اگر بالیی به سرشان آمده حاصل كثافتكاریهای روسیه بوده و در حال حاضر تودهایها و كمونیستتهای روستی در ایران بسیار ذلیل شدهاند .اما چرا ما تودهایها و كمونیستها را با مزدورها هم سنگر میدانیم؟ زیرا آنها جاسوسی روسیه را میكردند ،و نقش روسیه هم كثیف بوده است .االن گورباچف به عنوان فردی مثبت و كستی كه در كل شتخصتیت ستیاسی خوبی دارد ،چنین حرفهایی را میزند و این سخنرانی فقط در جهت منافع ملی روسیه است .اگر یادتان باشد همین اواخر وقتی آمریکا با كمک فرانسه و انگلیس به ستوریه حمله كرد ،روسیه تهدید كرده بود كه هم موشکها و هم محل شلیک آنها را هدف قرار خواهد داد اما در نهایت هیچ كاری نکرد! و این خودش نکتهی مهمیستتت .من فکر میكردم روستتیه حتمن دستتت به كار خواهد شتتد و برای همین مخالف آن حمله بودم؛ چون اگر جنگ ستتردی كه بین روستتیه و آمریکاست بدل به جنگ عملی میشد ،ایران در صف روسیه قرار میگرفت و ما درگیر غائلهای میشدیم كه براندازی را به تعویق میانداخت .ولی وقتی روستیه پاپس كشتید متوجه شدم كه این حمله كار مثبتی بود و تمایل داشتتم كه این كار ادامه پیدا كند و ما درگیری و در واقع جنگ نیابتی بین آمریکا و ایران را در سوریه داشتتتتته باشتتتیم ،نه در داخل ایران .علت اینكه ما از خروج آمریکا از برجام حمایت كردیم ،جلوگیری از حملهی آمریکاستت .آمریکا در صتورتی دوباره میتواند به عربستان تسلیحات بفروشد كه تسلیحات انباشته شده در خاورمیانه ،مصرف شود ،و بهترین جا برای مصرف این تسلیحات ،ایران ،عراق و سوریه است .البته ستوریه كمكم دارد این نقش را از دستت میدهد و این موضوع خیلی عجیب است .همهی جنگهای نیابتی در ستوریه انجام میشتود و اگر این جنگها مستتقیم در ایران باشد ،ما خیلی ضرر میكنیم ،بنابراین بهترین شتیوه این استت كه براندازی توسط مردم در ایران صورت بگیرد .از طرفی مردم هم نمیتوانند مستقیم و به راحتی منجر به براندازی شتوند ،چون حکومت ایران مخوف و غیرانستانیستت .در نتیجه بهترین شیوه این است كه حکومت ضعیف شود .خروج آمریکا از برجام به نفع ما بود؛ زیرا ما جنگ نمیخواستیم .فکرش را بکنید در ایران هزاروششصد نقطهی سوقالجیشی وجود دارد كه اگر هر كدام از آنها ضربه بخورد ،ما دچار خسارت بزرگی میشویم .نقاطی مثل ذوب آهن ،فوالد و مخازن نفت ،همه هدف آمریکا هستند .اما چرا این
| 211ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
اتفاق میافتد و چنین نقاطی در جنگ هدف قرار میگیرند؟ زیرا وقتی این نقاط نابود شتتتوند ما دوباره باید بازستازی كنیم و این بازستازیها توستط روستیه ،آمریکا و یا اروپا انجام خواهد شتتد و ما ناگزیر میشویم دوباره جیبشان را پر كنیم .پس بهتر است حکومت تضعیف شود و ما خودمان به جان این رژیم بیفتیم. گارد ما چیستت؟ آیا امید ما باید به آمریکا باشتد؟ طبیعیست كه آمریکا و اسرائیل به دنبال منافع خود هستند و نیازی نیست كه گورباچف این موضوع را مطرح كند .احمدینژاد در دورهی ریاست جمهوریاش با وقاحت تمام واقعهی تاریخی هولوكاست را رد كرد ،و این ماجرا به نفع اسرائیل تمام شد .حاال دیگر همه میدانند كه جمهوری استتالمی در جاهایی به نفع استترائیل عمل میكند و هزاران مطلب و مقاله هم در این مورد نوشته شده و بحث گورباچف اصلن مطرح نیست .اگر این مسئله حاال مطرح میشود فقط به این دلیل استت كه روسیه از زیر بار این اتهامات بیرون كشیده شود .كمونیستهای روسی و تودهایها در ایران منفور شدهاند .اصالحطلبها ،مالها ،اصولگراها و حزباللهیها ایران را به حیاط خلوت روسیه بدل كردهاند .حاال روسها در ایران مثل همان گاوی هستتتند كه وارد آب شتتده و گهاش باال زده استتت! روستتیه ،و تودهایها بدجور خراب كردهاند و در حال حاضتر ستعی میكنند طی دیسکورسهایی آبروی رفتهی خود را به دست بیتاورند؛ چون به حیاط خلوت ایران نیاز دارند .ایران جاییستتتت كه روستتتیه را به مدیترانه و خلی فارس میرستتاند ،پس حکومت آینده باید با روستتیه رابطهی خوبی داشتتته باشتتد و آن حکومت را در نهایت مردم تعیین خواهند كرد .وقتی هم مردم متوجه دفن زبالههای اتمی روسیه در ایران بشوند ،قطعن انزجاری تاریخی نسبت به روسها خواهند داشت. در طول جنگ زرگری یا جنگ سرد كه تا فروپاشی شوروی ،بین آ مریکا و روسیه در جریان بود ،هرگز جنگی بهطور عملی رخ نداد و آنها مدام منافع را بین همدیگر یعنی بلوک شرق و غرب تقسیم میكردند .اما االن اوضاع آمریکا خیلی فرق كرده و بین چین و آمریکا نیز یک جنگ اقتصادی شکل گرفته ،ترامپ تعرفهی گمركی برای چین را خیلی باال برده و منجر به این جنگ تجاری شتتده استتت .از طرفی جنگ ستترد هم بین آمریکا و روستیه در ستوریه شروع شده ،اما گورباچف با پنهانكاری سعی دارد نقش روسیه را مخفی كند و این در حالیستت كه حضتور ایران در سوریه به روسیه سود میرساند .ایران به بهانهی حمله به داعش وارد ستوریه شد و حاال كه وقت بازسازی بخشهای آزاد شده ،بخشی از این بازسازی را روسیه و بخش دیگری را تركیه به دست گرفته و ایران را كاملن كنار زدهاند .وقتی گفتمان ،هوشمندی سیاسی و تفکر ملی در صحنه نباشد باز هم این اتفاق میافتد و دوباره به این بدبختی میرسیم .سپاه قدس در عراق اینهمه ریخت و پاش و هزینه كرد ،چه اتفاقی افتاد؟ استاسن چه منافعی در عراق به ایران میرسد ،جز اینكه هستی ما در عراق و ستوریه خرج میشتود و در نهایت سودش را روسیه میبرد .اما حاال گورباچف اینگونه سخنرانی میكند و میگوید احمدینژاد كارهایی كرده كه به نفع اسرائیل تمام شده و این یعنی آمریکا هم در ایران دست دارد و ایران در جهت منافع آمریکا كار میكند .البته حرف او درستتت استتت؛ زیرا جنگ ستترد بین ایران و آمریکا
علی عبدالرضایی | 212
وجود دارد و ایران به آمریکا ستود میرستاند .اما صتدبرابر بیشتر از آمریکا به نفع روسیه عمل میكند .در واقع روسیه از هر لحا باعث بدبختی ماست .در حال حاضر كل آسمان ما دست روسیه است ،عالوه بر این به درجهای از بدبختی رستتیدهایم كه نفتی را كه میخواهیم به هند بفروشتتیم به روستتیه میدهیم تا برایمان بفروشد ،روسیهای كه خودش فروشندهی نفت است و به نوعی رقیب نفتی ما نیز محسوب میشود .در اصل ما نقش یکی از ایالتهای روستتیه را ایفا میكنیم .دریای خزر را كه بیشتتک گن بزرگیستتت ،به روسها بخشیدیم و حق هیچ كاری را در آنجا نداریم .گورباچف این حرفها را در شرایطی میزند كه میداند ایران در حال فروپاشتیست .چون ما قیام فرودستان را داشتیم ،حركتی شعوری كه روشنفکران آن را انجام دادند و یک كار بزرگ بود .استتاستتن هوش بزرگ ،كار بزرگ میكند .جنبش ستتبز جنبشتتی بود كه توستتط خود حکومت و جهت تایید همان حکومت تدارک دیده شد ،ولی قیام فرودستان خالف حکومت است و میتوان آن را انقالب برانتدازان تلقی كرد .غرب این پیام را گرفت و فهمید كه مردم ،حکومت و اصتتتالحطلبها را نمیخواهند ،وگرنه احمق نیستت كه بیبیسی و رادیو فردا و منوتوتیوی را به دست حکومت بدهد .تمام این تلویزیونها تریبون حکومتند و در تمام آنها یک رجل خواجهی اصالحطلب وجود دارد و اصالحطلب یعنی بخش نرمافزاری جمهوری اسالمی .قیام فرودستان را به یاد بیاورید ،بیبیسی مدام از خامنهای حمایت میكرد و هنوز هم بته همتان شتتتکل عمل میكند .ما چرا این تلویزیونها را تحریم میكنیم؟ برای مثال من روشنفکری هستم كه در خود لندن زندگی میكنم و آثار و صدایم در كتابخانهی ملی بریتانیا نگهداری می شتود و عالوه بر این ،جزو سیوسه شاعر جهانم كه شعرهایم به چندین زبان ترجمه شدهاند و به مدت دو ستال رئیس بنیاد نویستندگان در تبعید بریتانیا بودم كه نویستتندگان بیش از چهلودو كشتور درآن عضتتویت دارند .اما آیا شما این اخبار را از بیبیسی شنیدهاید؟ البته صدای آمریکا یک بار خبرش را منتشر كرده است! سیاستگذاریها خیلی فرق دارند ،االن هم گورباچف در حال رفع اتهام از روسیه است .اما روسیه آنقدر به ما ضربه زده كه اعتماد دوباره به این كشور حماقت محض است .ما نباید به روسیه و آمریکا توجه كنیم .بهتر استتت تنها در صتتورتی كه میخواهیم به دشتتمنمان ضتتربه بزنیم ،تن به همكاری با این دو كشتتور بدهیم و دشتمن ما مالها و استعمار عربی است .االن باید فقط به این سمت برویم و نباید مثل كمونیستهای گاگولِ روستتتی ،گاردهای ضتتتد آمریکایی بگیریم .ما اهل دیالوگ هستتتتیم ،و هرجا كه منافعمان ایجاب كند ،وارد گفتوگو خواهیم شد .در آینده باید هوش ،خرد ایرانی و سوفیسم حکمرانی كند .ما هنوز شناختی از سوفی و عارف نداریم ،ستتوفی هرگز اهل وحدانیت نبود ،بلکه خردمند بود و ما باید به خرد ایرانی برگردیم و این خرد را به خرد یونانی كوک بزنیم و در عینحال خرد یونانی را هم در آمریکا و فرانسه جستوجو كنیم .در حملهی آمریکا به عراق اولین جایی كه تخریب شد ،كتابخانهی ملی عراق بود و این در حالیست كه وزارت ارتش عراق ،دقیقن روبهروی كتابخانهی ملی است .اما چرا آمریکا به جایی كه مقر سربازان عراقی بود ،كاری نداشتتت و اول كتابخانهی ملی عراق را به آتش كشتتید؟ چون قدیمیترین استتنادی كه از زمان شتتکلگیری
| 213ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
بینالنهرین وجود داشتند ،در این كتابخانه نگهداری میشدند و به خاطر این موضوع داد تمام روشنفکران جهان درآمد .آیا در ایران چیزی از این فاجعه گفته شده است؟ هدف آمریکا از این كار چه بود؟ این موضوع مهمیستتت ولی ما فعلن باید به منافع خودمان و حکومت بعدی فکر كنیم .ما چه چیزی را میخواهیم؟ البته واضتد استت كه ما این حکومت ضتد انسانی را نمیخواهیم و تا پای جان براندازیم ،اما باید بدانیم چه می خواهیم .آیا میخواهیم گوستفند دیگری جانشتین خامنهای شتود و باز روسیه و آمریکا چپاولش كنند؟ نه! مطلقن اینطور نیستت ،ما باید حکومتی را بر ستر كار بیاوریم كه با آمریکا و روسیه در جهت منافع ملیمان گفتوگو و معامله كند و حتی اگر در معاملهای ضترر كرد ،معاملهی بعدی را به نفع كشورمان تمام بکند .ما االن مدام داریم ضرر میكنیم و این مسئله وحشتناک است .بیشک چند سال بعد از مالها ،به عنوان دجاالن تاریخ یاد خواهند كرد و بعد از فروپاشتی حکومت جمهوری استالمی ،آخوندیستم تا ابد در ایران جایگاهی نخواهد داشتتت .ما باید تاوان میدادیم ،باید چهل ستتال شتتکنجه میشتتدیم و در زیرزمین جهان زندگی می كردیم تا شتر مالها كنده شود .ما ملت باهوشی هستیم و اگر این ارتجاع و كثافتكاری مالیی از ایران برود، میتوانیم با زیرستاخت و گاردی درست ،حکومت را دست تحصیلكردهها و افراد ملی بسپاریم .در آن روز همهچیز عوض خواهد شد و آنوقت ایرانیِ واقعی را خواهیم دید .ایرانی را از تفکر و ایران را از ایرانی تهی كردهاند .ایران جای مشتی جاكش و كالهبردار و مادرسید شده است .اینجاست كه باید گاردی ملی باشیم و این مستتئله ابدن ربطی به نژادپرستتت بودن ندارد .به ما از همه طریقی دارد تجاوز میشتتود و اگر از خودمان دفاع كنیم ،آن دستته از به اصتطالح روشتنفکران جاكشی كه تربیت شدهی همان حکومت هستند به ما می گویند ناستیونالیستت هستید .بله من ناسیونالیستم! اصلن من نژادپرستم! البته كه در برابر مال باید نژادپرست بود و من زندگی و خانوادهام را به یک مالی عربی و زبانم را به زبان عربی ترجید میدهم .مثلن «استتتتدعا میكنم» یعنی چه؟ این زبان غلط استت و هیچ شاعری هم در اینباره حرف نمیزند .ما بحث داریم و بحث ما همراهی با پوتین یا گورباچف نیست .با كسی هم بیدلیل دشمنی نمیكنیم زیرا باید اهل دیالوگ باشیم و هر چیزی را كه به نفع ماستت ،انتخاب كنیم .اهل تفکر شتیعیِ احمقانه هم نیستتیم كه ضد این و آن باشیم، مدام قهر كنیم و با كسی حرف نزنیم .كدام احمقی گفته باید ضد آمریکا باشیم؟ در خود آمریکا كمونیستها و آنارشتیستهای زیادی زندگی میكنند .چرا آمریکا را برای ما تابو كردهاند؟ در حال حاضر آمریکا بهترین روشتتنفکرها و شتتاعران و نویستتندگان را دارد .ما چرا نباید با این تمدن پیشتترفته گفتوگو كنیم؟ البد باز عدهای خواهند گفت كه عبدالرضتایی آمریکایی شده! من به این عده میگویم احمق! زیرا ما باید یاد بگیریم كه از تکنولوژی كشتور پیشترفتهای مثل آمریکا استفاده كنیم .در را میبندید و غیرمستقیم جنس آمریکایی یا استتترائیلی را از جای دیگری میخرید و بعد ناگهان میفهمید كه از استتترائیل خرید كردهاید .این احمقانه و ریاكارانه است و این ریاكاری بهجز جمهوری اسالمی در كمونیستهای مسلمان و سلطنتطلبها هم دیده میشتود .سنت در ایران حکم افیون را دارد و باید نابود شود .سنت سیاسی ،سنت چپ و سنت راست ،همه
علی عبدالرضایی | 214
باید از بین بروند .الزم استت كه چیزی بهطور استاستی در ایران رویش داشتته باشد و این كار را نسل تازه میتواند انجام دهد ،زیرا پتانسیل این را دارد كه اخالق سركشی را مد كند و اخالق سركشی ترم مهمیست. خالصتتته اینكته جنتگ زرگری همتهجتا وجود دارد .این جنگ بین حزب كارگر و حزب محافههكار انگلیس ،و بین دمکراتها و جمهوریخواهان آمریکایی نیز دیده میشود .این دو حزب با اینكه هر دو پیرو ستیاستهای سرمایهداریاند ولی مثلن بوش پدر ،بوش پسر و ترامپ از كاپیتالیسم كالسیک پیروی میكنند. كاپیتالیستتمی كه زورمحور ،قدرتنما و خشتتونتمحور استتت و اگر ستتیاستتتهایی را كه بوش یا ترامپ در خاورمیانه اِعمال میكنند ،زیر نهر بگیرید؛ كاملن متوجه این موضتتتوع میشتتتوید .اینها خیلی با جمهوری استتالمی همكاری نکردهاند ولی با خودشتتان همكاری دارند .اگر برجام نبود و اوباما آن پول نقد را به ایران پرداخت نمیكرد ،ترامپ هم نمیتوانستت چهارصتد میلیارد دالر سالح را به عربستان بفروشد .منهورم این است كه در نهایت جنگ دوآلیسم آمریکایی در جهت منافع ملی آمریکاست ولی جنگ ما نه! جنگ ما سراسر ضتترر استتت ،چون خرد در كشتتورمان كار نمیكند و همهی ما تابع دیکتاتوری احستتاس هستتتیم و عملکرد احستاستی ما چیزی جز فاجعه به بار نیاورده استت .حتی در مورد اعتصابات بانه هم احساسی عمل كردیم، بتانه اكت خوبی بود و باید از آن درستتتت بهرهبرداری میشتتتد ولی در نهایت آن را بدل به چیزی احمقانه كردیم .جمهوری اسالمی در تخریب همهچیز دخالت دارد چون با پول مردم مدام خرج میكند ،در افتادن با این غول خیلی راحت نیستت؛ زیرا حکومت هنوز قویست و ما راهی جز تضعیف آن نداریم .همانطور كه در اواسط بحث گفتم ما باید با روسیه یا آمریکا فقط در جهت منافع ملی خودمان وارد گفتوگو شویم .همه میدانند كه ما چهچیزی را نمیخواهیم و حاال وقت آن رسیده كه بدانیم دنبال چهچیزی هستیم و خواستهی اصتلیمان چیستت .اگر بدانیم كه چه میخواهیم دیگر نه به روسیه و نه به آمریکا توجه خواهیم كرد و تنها پیگیر اهداف خودمان خواهیم بود .چیزی كه ما میخواهیم یک دمکراسی مستقیم و جدایی دین از سیاست است ،و اگر یک انقالب سوسیالیستی یا انقالب ساختاری در تمام ابعاد فرهنگی ،اقتصادی ،اجتماعی و ...در ایران اتفاق بیفتد كار همه تمام است .ما در حال حاضر پتانسیل باالیی برای چنین اتفاقی داریم.
| 212ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
افزایش قیمت دالر یا دزدی حکومت از مردم؟
چهل ستال استت قوانین كشتور ما بر استاس كتابی نوشتته شده كه متعلق به هزاروچهارصد سال پیش است .طی هزاروچهارصد سال اخیر جامعهشناسی ،سیاست ،فرهنگ و ارتباطات بسیار پیشرفت كرده ،اما در كتاب مستلمانها طبق ستنت اسالمی كه بعضی چیزها قدغن اعالم شده ،به بسیاری از مسائل اشارهای نشده استت .در این كتاب برخی چیزهای خاص دزدی محسوب میشود و در مقابل خیلی از كارها جنبهی دزدی ندارند .مثلن هر ستتال قیمت دالر در ایران باال میرود یا هر رئیسجمهوری كه انتخاب میشتتود در دورهی اول ریتاستتتت جمهوریاش كتاری با قیمت دالر ندارد؛ اما در دورهی بعد قیمت آن را افزایش میدهد .این دزدی از دورهی ریاستت جمهوری دزد اعهم و كوسهی كثیف یعنی رفسنجانی شروع شده و سالهاست كه دیگران نیز بعد از او بر طبق همین روال پیش رفتهاند و این موضتتوع در جمهوری استتالمی بدل به مد شتتده استتت .ما امستتال دزدی فجیعتری داریم و فجیعتر یعنی اوضتتاع فرقی نکرده و همان روال ستتابق در اینباره ادامه دارد .قیمت دالر در حال حاضتر زیاد شتده و این قیمت معمولن در اواخر دوران ریاست جمهوری هر كستی سته برابر میشتود .برای مثال رفستنجانی دالر را حدودن با قیمت صد تومان تحویل گرفت ،در پایان دورهی اول ریاستتت جمهوری او قیمت دالر صتتدوپانزده تومان شتتد ،اما در دور دوم ریاستتت جمهوریاش قیمت دالر ستهبرابر افزایش پیدا كرد و به چهارصتد تومان رسید .وقتی قرار شد خاتمی رییسجمهور بشود، رفستنجانی قیمت دالر را چهل درصد كم كرد و با قیمت سیصدوشصت تومان آن را تحویل خاتمی داد .در دورهی اول ریاستتت جمهوری خاتمی قیمت دالر تغییری نکرد؛ ولی در پایان دورهی دوم قیمت دالر چیزی در حدود سته برابر شد ،و به هزارودویست تومان رسید .زمانی هم كه احمدینژاد آمد ،مجددن ده درصد از قیمت دالر كاهش پیدا كرد و در نهایت احمدینژاد با قیمت نهصتتدوشتتصتتت تومان آن را تحویل گرفت.
دوباره همان پروستته تکرار شتتد و در دورهی اول ریاستتت جمهوری احمدینژاد این قیمت تغییر آنچنانی نداشتت و به هزارودویستت تومان رستید و در دور دوم كه دالر چهارهزار تومان شد او هم قیمت را كم كرد و دالر سههزاروشصت تومانی را به روحانی تحویل داد .همین بازی برای ریاست جمهوری روحانی نیز تکرار میشتتتود و در دورهی اول قیمتت دالر تغییری نمیكنتد ،امتا حاال میبینیم كه در دور دوم ریاستتتت جمهوری او قیمت دالر روزانه در حال افزایش استتت و اگر قرار باشتتد مثل دورههای ستتابق مردم ستتکوت بکنند و قیمت دالر سه برابر شود و به چیزی حدود دههزارو خوردهای برسد ،فاجعهی بزرگتری رخ خواهد
علی عبدالرضایی | 211
داد .همین االن دالر در بازار با قیمتی حدود هفتهزار تومان خرید و فروش میشود و بهزودی از این قیمت فراتر خواهد رفت .این در حالیستت كه جمهوری اسالمی در سال پنجاهوهفت دالر را با قیمت هفت تومان تحویل گرفته ،و همان دالری كه در طی دوران ده سالهی نخستوزیری هویدا تغییر قیمتی نداشت ،حاال در طی حکومت چهل سالهی مالها قیمتش هزار برابر شده و هزار برابر یعنی اینكه اگر شما هزار سهم داشتید، دولت نهصد و نود و نه سهم را از شما دزدیدهست .معمولن درآمد كشور شما از فروش نفت تامین میشود و پول نفت را با دالر دریافت میكنید .فرض كنید اگر یک ستتال این درآمد تقستتیم بشتتود و شتتما هزار دالر بگیرید ،دزدی مالها به مثابه این استت كه نهصد و نود و نه دالرِ این هزار دالر را از شما كش رفتهاند و این موضتوع وحشتناک است .شما در دو ماه گذشته با مبل مشخصی از پولتان میتوانستید دو تکه طال بخرید، اما در حال حاضتر با همان پول توان خرید یک تکه طال را دارید .ممکن است فکر كنید وقتی پولتان را در بانک میگذارید ،دستتنخورده باقی میماند ،در حالی كه پول شتما نصتف شتده و این عین دزدیست .در اصتتتل شتتتیوهی مالها دزدی آرام استتتت و این یعنی عالوه بر اختالس مقدس ،خود حکومت هم در حال دزدیست .االن بهانهی حکومت این است كه دارد در سوریه میجنگد و به شما میگوید كه در حال دفاع از حرم زینب هستتتیم .ولی در واقع تمام این حرفها بهانه استتت؛ چون در دورهی رفستتنجانی و خاتمی كه حرمها و جنگهای قبیلهای وجود نداشتتت ،ما باز هم شتتاهد این دزدی بودیم .میخواهم بگویم كه در این چهل سال ،هستی مردم ایران بهطور نهاممند به تاراج رفته است .اگر االن چیزی ندارید به این دلیل است كه متوجته دزدی قانونمند جمهوری استتتالمی نشتتتدهاید .وقتی میگوییم قیمت دالر باال رفته فقط با جملهی ستادهای مواجه نیستتیم ،این مستئله یک فاجعه و دستت بردن در جیب مردم است .اگر شما با ماشین جایی بروید و آن را پارک كنید و بعد از اینكه كارتان تمام شتتد ،متوجه شتتوید كه ماشتتینتان را دزدیدهاند ،داد و هوار میكنید .با افزایش قیمت دالر نیز مشابه همان دزدی اتفاق میافتد ولی چون دزدی از همهی مردم ایران صتورت گرفته ،كسی دردش نمیگیرد .در واقع مال شما را بردهاند و خانهتان را آتش زدهاند ،هستی شما به تاراج رفته اما چون همزمان با شتتتما از همهی هموطنانتان دزدی شتتتده؛ تصتتتور میكنید كه چنین اتفاقی طبیعیستتت .در حالی كه اصتتلن با اتفاقی طبیعی مواجه نیستتتید .ما در توئیتر هشتتتگی با عنوان «ریال پشتتم» طراحی كردیم ،و منهورمان این بود كه در طی پروستهای چهلستاله پول شما را تبدیل به پشم كردهاند .شما زحمت میكشتتید و عرق میریزید ولی پولی كه در نهایت دریافت میكنید ،پشتتم استتت و حتی پولی را كه پسانداز كردهاید ،در نهایت دو دستتتتی تحویل مال میدهید .مالیی كه از قانون دزدی تبعیت میكند و با هر نوع فرهنگ شتتهروندی گارد دارد .او قانونگذار و ستترنگهدارِ خودش استتت و شتترایطی را ایجاد میكند كه مقاومت برایتان ستخت شتود .مال شتما را با برگزاری انتخابات مختلف سر كار میگذارد و در عینحال بر اساس تز والیت فقیه حکومت میكند .او بیشترین اختیارات را دارد و در اوج وقاحت از شما میدزدد .باال رفتن قیمت دالر دزدی علنی از تمام اموال شتماستت و در این پروسته شما بازندهی واقعی هستید و رسمن
| 211ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
قدرتِ سترمایهگذاری از شتما سلب میشود .كسی كه در بانک پولی را برای خرید خانه پسانداز كرده بود، حاال دیگر نمیتواند صتاحب خانه بشود؛ زیرا به فرض اگر صد میلیون در بانک داشت ،آن صد میلیون بدل به پنجاه میلیون شده است .مردم روز به روز فقیرتر میشوند و همزمان سطد فرهنگی نیز تنزل پیدا میكند و در نهایت نتیجه این میشتتود كه وقتی خرید میكنی ،اگر حواست نباشتتد ،مغازهدار به جای بیستتت هزار تومان ،چهل هزار تومان از تو میگیرد و دزدی در سطد كوچک نیز همهگیر میشود .چرا كه وقتی قانونگذار دزد استتتت ،ناخودآگاه این فرهنگ دزدی به كف جامعه هم انتقال مییابد .یعنی هر كستتتی میتواند دزدی میكند ،ولی تنها كستانی دستتگیر میشتوند كه در سطد پایین جامعه قرار دارند .مثلن فردی گرسنه است و برای رفع گرستتنگی چیزی را میدزدد و در آخر از میان دزدها ،تنها او دستتتگیر میشتتود .میبینید؟ همهچیز علیه فرودستتان استت و این مسئله در طول این چهل سال ،به طرز وحشتناكی به طور قانونی در ایران اجرا شده است .در حال حاضر طبقهی متوسط جامعه هم در طبقهی فرودست قرار گرفته و این یعنی گرسنگی به حد اعال رسیدهست .از این به بعد شما صدای فریاد و اعتراض را خواهید شنید و این وظیفهی ماست كه به این فریادها جنبهی شتعوری بدهیم ،تا مردم تنها از ستر گرستنگی فریاد نکشند ،بلکه دالیل گرسنگی را نیز بدانند .مردم نباید اینگونه فکر كنند كه خامنهای از گرسنگیشان بیخبر است ،آنها باید بدانند كه در واقع خود رهبر و قانونی كه از آن پیروی میكند ،مسبب گرسنگیست .در هر كشوری كه سیستم اسالمی و دینی حاكم باشد و بر اساس بدویت بر مردم حکومت كنند ،در نهایت آن كشور و مردمش به خاک سیاه مینشینند. در واقع ریال پشتم طنز نیستتت ،این هشتتتگ یک اعتراض استتت و ما باید با این دزدی گارد داشتتته باشتتیم. هشتگ دوم ما «سیب زمینی نباش هم وطن» است و در این هشتگ قشر بیتفاوت جامعه را در نهر گرفتهایم. عدهی زیادی از مردم مخالف حکومتاند ،ولی میگویند «بی خیال سیاست!» حتی شاعران و نویسندگان نیز عقبنشتینی كردهاند و معتقدند كه نباید وارد ستیاستت شتوند ،و این در حالیستت كه اكثر ایرانیها عاشق تغییرند و میخواهند اوضتاع كشور عوض شود .آنها در انتهار امام زمانند و امام زمانشان ارتش آمریکا و این اواخر رضتا پهلوی بود .در واقع ما با بالهتِ وحشتناكی همعصریم .مگر میشود ملتی منتهر تغییر باشد، امتا خودش را تغییر ندهد؟ در مالعام پول این مردم را میدزدند ،ولی آنها مثل ستتتیبزمینی بیرگ غیرت ندارند و مدام در حال تماشا و مفتخوریاند .اغلب این مردم از طبقهی متوسط ند و فقط هستند كه طبقهی فرودست مدام قربانی دهد و آنها صدایشان درنیاید .این دسته همیشه به فکر زندگی بخور و نمیرشانند و در اصل دشمن ما همینها هستند چرا كه خبیث و خنثا رفتار میكنند. افرادی هم هستتند كه استمشتان را روشتنفکر میگذارند و دربارهی من میگویند« :عبدالرضایی شاعر خوبیستتت اما متاستتفانه مثل احمقها به دنبال ستتیاستتت رفته» ،شتتاعر از شتتعور میآید و شتتعور از آگاهی سرچشمه میگیرد .آگاهی نیز با سفر كردن حاصل میشود .این عده در تمام عمرشان از خانه بیرون نرفتهاند و درک تجربیشان از جهان ،تنها معطوف به سیستم حکومتداری در ایران است و با این طرز فکر ،دلشان
علی عبدالرضایی | 214
میخواهد شتاعر جهانی شتوند .كسی كه دید تجربیاش از جهان چیزی فراتر از ایران نباشد و نتواند سالی یک بار به خارج از ایران ستفر كند ،نمیتواند به دید خاصی از جهان برسد .زیرا در ایران به بند كشیده شده و تمام عمرش را برای پرداخت اجاره خانه میدود و بدتر اینكه از شرایط خودش راضیست .یعنی در واقع او را راضتی كردهاند تا در زیرزمین جهان زندگی كند .شتعر ایران اصلن بد نیست ولی بُعد تجربی و زیستی ندارد و به شناخت جهانی نرسیده .دیدگاهش از جهان فقط از خواندن رمانها به دست آمده و در واقع هنوز جهان را لمس نکرده ،فکرش را بکنید كه نهایت درک عینی شتتتاعر ایرانی از مدرنیته ،دبی و تركیه استتتت! سیبزمینی نباش هموطن ،دعوتنامهای برای طبقهی خنثاست ،طبقهی متوسط و بیتفاوتی كه به هر طریقی ترتیبش را بدهی ،آخ هم نمیگوید. اما هشتگ دیگری را هم با عنوان «ایران عراق نیست» در توئیتر مطرح كردیم ،و البته بحث ما رنگوبوی نژادپرستانه نداشت .واضد است كه هیچ كشوری حق ندارد در امور كشورهای دیگر دخالت كند .در دههی شتصتت ایران وارد جنگی هشتت ساله با عراق شد كه تلفات و تخریبات بسیاری را به بار آورد و میلیاردها دالر ضترر كردیم ،اما خامنهای مادرستید پول خسارت آن جنگ را دوباره به عراق بخشید تا هویزه و آبادان، مثل هویزه و آبادان ستابق نشتوند .بانه در زمان شاه اینگونه نبود ولی ضعیفش كردند ،بانه شهری جنگزده استت كه هرگز بازستازی نشتد و صنایعی در آنجا شروع به كار نکرد .بانه ،سقز ،مریوان و سرپلذهاب هنوز گرستنه هستتند .اصتلن تمام شتهرهای كوردستان و خوزستان گرسنه اند .این گرسنگی در تمام ایران فراگیر شتتده ،چرا كه رهبر شتتما عراقیستتت و پدر و مادرش در عراق زندگی میكردند .رئیس مجمع تشتتخید مصتتلت نهام (شتتاهرودی) ،رئیس قوهی قضتتاییه (صتتادق الریجانی) و رئیس مجلس (علی الریجانی) نیز عراقیستت .طبیعیستت كه هر كستی نسبت به محل تولدش عِرق خاصی داشته باشد .اما وقاهت به حدی رسیده كه كاندیداهای نمایندگی برای مجلس عراق ،زمان انتخابات این كشور ،در شهرهای مرزی ایران تبلی میكنند؛ زیرا عراقیها به راحتی در این شتهرها رفتوآمد دارند و انگار بخشی از شهرهای ایران عراقی شده است .از سمت شرق افغانستانیها وارد كشور میشوند و از غرب عراقیها .این خواست حکومت بوده چون از آنها به عنوان نیروی انستانی و سترباز رایگان استفاده میكند تا ایدئولوژی و تز والیت فقیه را پیش ببرد. چنین اتفاقاتی برای كشتتوری كه دارای حکومت ،ارتش و ستتپاهی خواجه استتت ،چیز عجبیی محستتوب نمیشتود .ایران عراق نیستت ،شتما یک كشتورید و نقشتهی مشتخصتی دارید .اصتول شهروندی و حق و حقوقتان واضتد استت .اگر هر كسی بتواند بدون ویزا وارد كشورتان بشود ،این حقوق شماست كه پایمال میشود .زیرا شما مالیات میدهید و در چنین شرایطی مالیات شماست كه بر باد میرود .كسی به شما حمله نکرده ،ولی ای كاش كشتوری خارجی به شما حمله میكرد ،زیرا كسانی كه آنها را خودی میدانید مدام در حال حمله كردن به شتتما هستتتند و حتی در تختخواب شتتما هم دخالت میكنند .فقط مانده پاستتداری كنار تختخواب شتما بگذارند تا خوابیدن و ستکس شتما نیز چک بشتود .در حال حاضر ما منتهر تصمیم ترامپ
| 219ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
هستیم ،رییسجمهور سابق آمریکا یعنی اوباما ،به حکومتی كه در زمان احمدینژاد مرده بود ،پول تزریق كرد و در واقع به جمهوری اسالمی سوخت رساند تا سر پا بماند .البته ناگفته نماند كه همان تزریق پول اوباما به ایران در نهایت باعث شتده آمریکا چهارصتد میلیارد دالر استلحه به عربستان بفروشد .در اصل نگهدارندهی این سیستم قرون وسطایی آمریکا و روسیه هستند .اما باید ببینیم كه ترامپ از برجام خارج میشود یا نه .در معاهدهی برجام پول هنگفتی به ایران تزریق میشتتتود و جمهوری استتتالمی را دوباره احیا میكند .البته این سترمایه از زمان شاه وجود داشته ،شاه برای خرید تسلیحات و هواپیما به آمریکا پول داده بود كه این جریان با انقالب ایران تداخل كرد و پولها بلوكه شتتتد .پولهای بلوكهشتتتدهای كه متعلق به مردم بود اما دیدیم كه چیزی از آن نصیب مردم نشد و در نهایت این پولها را در سوریه و عراق هزینه كردند و بخشی از آن را هم باال كشیدند .بماند كه عالوه بر این پول ،باز دست در جیب مردم میكنند و آنها را از هر روشی تی میزنند. اگر نگاهی به حجم مالباختهها ،دزدی بانکی و اختالسها داشته باشید متوجه این موضوع میشوید .مسخره نیست؟ پولی را در مالعام از آمریکا میگیرند و عالوه بر اینكه آن را در كشور خرج نمیكنند ،دوباره جیب مردم را هم میزنند .این تراژدی استم ش ظلم و كثافت نیستت ،این همان جهنم است و در واقع ما در ایران پرفورمنس جهنم را تماشتا میكنیم .حکومت اسالمی حکومت نیست ،بلکه كارگذار قوانین جهنم است و آن وعدههای واهی را كه در رابطه با جهنم دادهاند ،تمام و كمال اجرا میكند .بعضتتی از مغازهداران و رانندههای تاكسی دزد میشوند ،و این دزدی گاهی بین كارمندان یک اداره رواج پیدا میكند .همه درو میگویند و در این میان دوستت و دشتمن قابل تشتخید نیست .آنجا جهنمی با اخالقیات جهنمی برپا شده ،و این همان جهنمیستت كه در كتاب آستمانی مسلمانان از آن حرف زدهاند .جمهوری اسالمی در واقع تخیل را بدل به واقعیت كرده استت .قصتد ما از انجام عملیاتهای خیابانی مثل عملیات ستاعت ستیاه ،این است كه از این جهنم رها بشویم و ایران از سیطرهی ابلیس و اندیشهی بد نجات پیدا كند .اندیشهی بد همان زامبی خامنهای، زامبی جنتی و زامبی محمد خاتمیست .ما با انواع مختلفی از زامبیها مواجهایم .برخی از زامبیها خنداناند و برخیشتان خشتن .زامبیها موجوداتی هستتند كه از گذشتته احضار شدهاند و زامبیهایی كه بر كشور ما حکومت میكنند متعلق به هزاروچهارصتد ستال پیشاند .در هالیوود فیلم زامبیها را میسازند تا مردم را با تفکر زامبیوار آشتنا كنند ،ولی در ایران زامبیها عملن احضتار شدهاند .زامبیهای فیلمهای هالیوودی متعلق به همین قرن هستند و مدرناند ولی زامبیهای اینجا عالوه بر اینكه متعلق به هزاروچهارصد سال پیشاند، همان خشتونت و كثافت و بدویت هزاروچهارصتد ستال پیش را هم دارند .پاسدار كسیست كه مقلد رفتار زامبیستت .جنتی یک استتعاره است .او ماموتیست با نود سال سن كه با دختری جوان ازدواج میكند .نای حرف زدن هم ندارد ،ولی تا وقتی كه شما سیبزمینی بیرگ هستید نمیتوانید كاری به كارش داشته باشید. وقتی هستی و بود وباش شما از جنس سیبزمینیست ،میترسید اما خودتان هم دلیل ترستان را نمیدانید. فکر میكنید قیمت دالر باال رفته اما در اصتتل قیمت دالر تغییری نکرده ،بلکه چیزی را از شتتما دزدیدهاند و
علی عبدالرضایی | 212
این موضوع مهمیست كه باید آن را درک كنید .از همین حاال كرایهها زیاد میشود و قیمت مواد غذایی باال میرود .حکومت به جای اینكه آرام آرام قیمت دالر را باال ببرد ،بعد از عید فشار را زیاد كرد .چرا كه بعد از عید قرار بود ستتی میلیارد دالر به بانکهای آفریقایجنوبی انتقال بدهد و این فشتتار باعث میش تد كه قیمت دالر پایین بیاید اما حکومت یک ستتری از مغازهها را بستتت و داللها را تهدید كرد و تمام ژورنالیستتتها و تلویزیونها هم بستتی شتتدند تا به مردم بگویند مواظب باشتتید؛ زیرا قیمت دالر چهارهزارودویستتت تومان استتتت .هیچكس نتوانستتتت به این قیمت دالر بخرد و یا حتی بفروشتتتد .مردم منتهر ماندند ،اما دولت كه فروشتندهی دالر است به این قیمت دالر را نفروخت .آنها بعد از عالف كردن مردم ،یک ماه بعد یعنی حاال كه دالر هفتهزار تومان است ،بازار را باز كردهاند .البته اوضاع اینگونه نمیماند ،زیرا ترامپ هنوز نهرش را نگفته و در صورتی كه اعالم نهر كند ،قیمت دالر به مبلغی باالتر از هشتهزار تومان هم خواهد رسید و این یعنی فاجعهی بزرگی در راه است.
| 211ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
نگاهی به مصاحبهی شیرین عبادی
چند وقتیستت كه هر موفقیتی بهدست میآوریم ،دستهایی وارد میشوند و ایجاد چنددستگی میكنند تا نیروهای برانداز دلسرد شوند و ایمانشان نسبت به كاری كه میكنند كم شود .ولی ما تمركز روی مسائلی داریم كه برای مردم و قیام ما مهم استت .مثلن اعالم شتده كه قرار استت ترامپ از برجام خارج شود و این خودش یک شکست بزرگ برای جمهوری اسالمیست .در این میان كار چاقكنهایی وجود دارند كه منافع خود را دنبال میكنند و با فضتاستازی و ایجاد مسائل حاشیهای ،میخواهند كاری كنند كه ما بهطور مستقیم متوجه ضتعف جمهوری استالمی نشتویم .مثلن آنها موضوعاتی مثل فروپاشی رژیم و تبدیل شدن ایران به ستوریه را مطرح میكنند .فراموش نکنید كه ما تجربهی جنبش سبز و چهل سال مقاومت مسالمتجویانه را داریم و بیستتویک ستال (از ستال هفتاد و شتتش تا به امروز) از شتروع كار اصتالحطلبی و چانهزنی برای اصتتالحات میگذرد .آیا در این مدت جز اینكه اوضتتاع بدتر شتتده تغییر دیگری دیدهاید؟ خاتمی در زمان ریاستت جمهوریاش دولت را با دالر ستیصتدوشتصت تومان تحویل گرفت اما حاال دالر هفتهزار تومان استت و بیشتر هم خواهد شد .اگر ما تصمیم درست را همان سالی كه دالر سیصدوشصت تومان بود گرفته بودیم ،اینهمه فاجعه و ضتترر و زیان اتفاق نمیافتاد .آن موقع نیز ما به همین حرفها و ترسها دلخوش كرده بودیم و میترستتیدیم كه كشتتور دچار فروپاشتی بشتتود .دیگر همه میدانند وقتی دین و تئولوژی وارد ستیاستت بشتود ،مثل موریانه آن كشور را از درون نابود میكند و تجربهی قرون وسطا مدركی بر اثبات این ادعاستت .این درخت هرگز به بار نمینشتیند ،چرا كه ذات استالم با جمهوری متضتتاد استت .مثل فمنیستتم استتالمی و مردمستتاالری دینی كه هرگز تحقق نخواهند یافت .ما یک رهبر فاالنژ داریم و رئیسجمهوری كه قرار استت چپ باشتد و در این میان تمام انرژی سیاسی كشور صرف نزاعی بیهوده و بیربط میشود .یعنی یک قاشق شکر و یک قاشق نمک را با یکدیگر مخلوط میكنند تا تركیب تازهای خلق كنند ،ولی در نهایت هیچچیز تغییر نمیكند! در ایران تغییر و انقالب نداریم بلکه مرگ تدریجی داریم؛ چون همهچیز مثل آب راكد است و آب اگر در حركت نباشد ،میگندد .خیلیها مخالف اكت خشن هستند و میگویند ما در مقابل حکومت نباید خشتتونت به خرج دهیم؛ زیرا خودِ حکومت خواهان خشتتونت استتت .اما این حرف دروغی بیش نیستت .حکومت به شدت از اعمال خشن میترسد و از خشونت پیشگیری میكند و با مدافعانی مثل اصتتالحطلبان ،شتتما را میترستتاند ،كه البته نیروی كافی ندارد چون مردم در اكثریت هستتتند .تمام فلستفهی
علی عبدالرضایی | 212
رفراندم این است كه بعد از صحبت با خامنهای ،او راضی شود تا مثل كشورهای آفریقای جنوبی كه تکهپاره شتتدند ،رفراندم داشتتته باشتیم و این مستتئله غیرممکن استتت زیرا در ایران حکومت بیگانهای داریم كه ملی نیستتت .آنها روحانی را خودشتتان انتخاب میكنند و در عینحال كوچکترین اصتتالحی هم اتفاق نمیافتد. چون مجلس خبرگان و حکم حکومتی در دستت رهبر است .در نتیجه هر تصمیمی كه برای اصالح قانون و جامعه گرفته شتود ،رهبر آن را وتو میكند .دیگر به همه ثابت شتده كه اصتالحات در ایران كارساز نیست. جایگزینی هم زمانی میتواند اتفاق بیفتد كه نیروی قدرتمندی در باال داشتته باشیم ،نیرویی كه حکومت را مجبور به تغییر كند .در این صتورت نیز اگر حکومتی خارجی مثل آمریکا بیاید و به جمهوری اسالمی حمله كند ،برای ایران تلفات زیادی به بار خواهد آورد .پس باید چهكار بکنیم؟ ما باید از داخل كشور اعمال فشار كنیم .كستتانی كه میگویند خشتتونت را كنار بگذارید ،هیچ پیشتتنهادی برای بعد از آن ندارند .به تکتک رفراندمیستتتتها توجه بکنید؛ همانها كه ادعا میكنند حکومت باید با نهارت نمایندهای از ستتتازمان ملل، رفراندم برگزار كند .البد میخواهند چندهزار ناظر بینالمللی بیاورند و در سراسر كشور آنها را پخش كنند! آن هم تحت لوای خامنهای دیکتاتور! به نهر شما او راضی میشود كه در كل كشور و قبل از فروپاشی نهام، رفراندم برگزار كنید؟ حاال میخواهم مصاحبهی یکی از رفراندمیستها با خبرگزاری گویانیوز را بررسی كنم تا عملکرد كار چاقكنهای جمهوری استالمی را به شتما نشان دهم .گویانیوز با یکی از مطرحترین چهرهها یعنی خانم «شیرین عبادی» مصاحبه كرده است .عبادی میگوید كه فعال حقوق بشر و ضد جنگ است و از ستیاستت چیزی نمیفهمد ،و اگر در ایران جنگی اتفاق بیفتد ،نمیتواند فعالیت حقوق بشتری داشته باشد و جنگ داخلی نیز با اعمال اكتهای خشتتن ایجاد میشتتود .در واقع عبادی انقالب را معادل با جنگ داخلی میداند .اما آیا به راستی معنای انقالب ،جنگ است؟ جنگ به این معناست كه دو كشور بیگانه و متخاصم با هم درگیر شتوند ،ولی در حال حاضتر ما شتاهد وضعیت انقالبی یا همان تغییر ساختاری در ایران هستیم و اساسن این عده خیلی از تعاریف بنیادین را هم نمیدانند .میخواهم برای اینكه بیشتر متوجه شوید چرا در ایران كنونی ،بینش و تفکر سیاسی وجود ندارد ،پارههای مشخصی از مصاحبهی شیرین عبادی را بررسی كنم و تضتتادها را نشتتان بدهم .دلیل انتخاب مصتتاحبهی عبادی این بود كه او در این مصتتاحبه به وضتتوح دیدگاههایش را بیان كرده ،بر خالف بقیه كه در مصتتاحبههای خود ،دیدگاهشتتان را به طور مشتتخد مطرح نکردهاند و انگار مشغول بادسواریاند! خانم عبادی در قسمتی از مصاحبه میگوید« :در آفریقای جنوبی هم مردم با بحران مشابهی مواجه بودند كه برای سالیان طوالنی هیچچیز درست كار نمیكرد .اما با رفراندم نجات یافتند». ایشتان از ماجرای ماندال و آفریقای جنوبی كه حکومتی نژادپرستت داشتت و فقط سفیدپوستها در آن حق داشتتتتند همهچیز را اداره كنند ،حرف میزند .آفریقایی كه در آن نوعی آپارتاید نژادی حاكم بود و وقتی ماندال پیروز شتتد برابری نژادی اتفاق افتاد .البته نمیتوان با قاطعیت گفت كه نژادپرستتتی بهطور كامل از بین
| 213ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
رفته ،اما اوضتتاع حداقل نستبت به گذشتتته كمی بهتر شتتده و برگزاری رفراندم گامی در همین جهت بود .ناگفته نماند كه آفریقای جنوبی رابطهی مستتقیمی با بریتانیا دارد و یک كشور انگلیسیزبان است ،سیاستهای این دو كشور به هم نزدیکند و بریتانیا خیلی راحت به اینگونه كشورها میتواند اعمال فشار بکند. در ادامه میگوید« :شتاید تنها راه این است كه با مبارزات مسالمتجویانه و خودجوش مردمی به رژیم فشار بیاوریم تا خودش دست به رفراندم بزند». یعنی آنقدر مبارزهی مستتالمتآمیز بکنیم تا خامنهای مجبور شتتود كه رفراندم برگزار كند و بعد بگوییم جمهوری اسالمی را میخواهیم یا نه؟ خامنهای بهتر از هر كس دیگری میداند كه مردم جمهوری اسالمی را نمیخواهند .شما فکر میكنید دیکتاتوری مثل او كه اینهمه انسان را بهخاطر تهاهرات و اعتراض میكشد و بعد میگوید این كارها توطئهی بنیصدر یا مجاهدین بوده ،آیا زیر بار رفراندم میرود؟ خبرنگار از او میپرستد« :در اینجا ما با یک دردسر اضافه هم مواجه هستیم و آن اینكه مردم با همهی ایستتادگی ،توانایی مجبور كردن ستیستم به كوتاهآمدن و اعالم رفراندم را ندارند ،اعتراضها فرسایشی شده استت و رژیم هم با انعطافهای كوتاهمدت سوپاپ اطمینانهای خود را باز میكند .مصاحبه با امیر انتهام یا احمد زیدآبادی كه در زندان او را تا حدی شتکنجه كردهاند كه قصتد خود كشتتی داشته مواردی از باز شدن سوپاپهای اطمینان برای كاهش فشار است». و عبادی اینگونه جواب میدهد« :ممکن استتت شتترایطی مانند ونزوئال پیش بیاید .مردم در این كشتتور ثروتمند برای خرید نان به كشتور همسایه میروند .مردم نمیتوانند دیکتاتور را بركنار كنند نهام دیکتاتوری هم كوتاه نمیآید .اما چه میشتتتود كرد .شتتتاید دقیق نتوان گفت چه كاری باید كرد .اما میتوانم بگویم چه كاری نباید بکنیم .مهمترین آنها این است كه نباید دست به خشونت زد .زیرا این زمینه شروع جنگ داخلی است». اگر شتتما نمیدانید كه چهكار باید بکنیم ،چرا میگویید نباید دستتت به خشتتونت زد؟ نتیجهی اینهمه مبارزهی مستالمتآمیز و اعتراض چه شد؟ ما تجربهی اعتراضات مسالمتآمیزی مثل سال هفتادوشش ،سال هشتتادوهشتت و قیام فرودستان در دیماه نَودوشش را داشتیم .این تهاهراتها هدفمند نبودند و به شکلی نرم شروع شده بودند ،اما آیا نتیجهای جز سركوب داشتند؟ یعنی ایشان انقالب پنجاهوهفت و سایر انقالبها را هم جنگ داخلی میداند؟ شتتگرد حکومت و اصتتالحطلبان این استتت كه در صتتف مردم وارد شتتوند و خودشتان از تجزیهطلبی و نگاه قومی بگویند و تجزیهطلبانی را خلق كرده و غیرمستقیم حمایتشان كنند تا مردم را از تغییرات استاسی بترسانند .در صورتی كه ما متحدیم و كوردها ،لرها و ترکها مشکلی با یکدیگر ندارند .مثلن از تمام آحاد و قومیتها در حزب ایرانارشتیستم (نمایهای از ملت ایران) عضتو هستند و بدون هیچ مشکلی در كنار هم فعالیت میكنند .یک عده دستنشانده و اطالعاتی را بین مردم میفرستند و با پیش كشتتتیدن بحث قومیتها ،بین مردم چنددستتتتگی ایجاد میكنند و آنها را میترستتتانند .یعنی از بالهت
علی عبدالرضایی | 214
ستتوءاستتتفاده كرده و آنها را فریب میدهند و عدهای مثل این خانم هم از جنگ داخلی حرف میزنند .ما میخواهیم انقالب كنیم .در انقالب شیشه شکستن و حتی ترور را داریم .در تاریخ هم از این نمونهها داشتیم و هرگز به عنوان جنگ داخلی از آن یاد نکردهاند .همهی این حرفها و كارها در جهت بازی دادن ماست. برای مثال ما مدافع اصلی اعتصابات بانه بودیم و از همان اول آن را پوشش خبری دادیم ،ولی در نهایت قضیه مشکوک شد و من احساس كردم اطالعات سپاه مشغول برنامهریزیست .ناگهان دیدیم درست بعد از رفتن جلیلی به بانه فضا عوض شد و شعارها رنگ و بوی نژادپرستانه گرفتند .تا آن موقع كسی آنجا نبود كه بگوید من ضتد ایرانم! میگفتند ما ضتد آخوند و جمهوری استالمی هستیم؛ اما به طرز كاملن شکبرانگیزی بحث حکومت كنار رفت .البته ما هنوز با مردم بانه هستیم ،در كل منهور من این است كه كجاها نباید اشتباه كنیم .همین االن حکومتت از گفته های خانم عبادی در حال بهره برداریستتتت .عبادی میگوید اگر در اكتهایمان دست به خشونت بزنیم (مثل عملیات ساعت سیاه ایرانارشیستها) ،این خشونت در نهایت بدل به جنگ داخلی میشود! اما او هرگز نمیگوید این حركت به مردم روحیهی انقالبی میدهد .بحث ما انقالب شتتعوری و تغییر نگرش استتت و باید حواسمان را بیشتر جمع كنیم .شتتیرین عبادی بین آن پانزده نفر كه برگهی رفراندم را امضا كردند جزو معروفترینهاست و جایزهی نوبل هم گرفته است .او در ادامه دربارهی امضتتتای بیانیهی رفراندم میگوید« :این روزها خیلیها به من میگویند كه تو فعال حقوق بشتتتر بودهای اما صدور بیانیه و درخواست رفراندم یک كار سیاسی و خارج از حوزهی حقوق بشر است .پاسخ من این است كه من قصد دارم مانع جنگ بشوم ،مانع خونریزی و برادركشی بشوم .زیرا اگر صلد نباشد دیگر حقوق بشر موضوعیت ندارد». عبادی میگوید قصد داشته با رفراندم مانع جنگ ،خونریزی و برادركشی شود ،این در حالیست كه در ایران برادركشی و آدمكشی سالهاست جریان دارد .در همین قیام فرودستان بسیار كشته دادیم و هر سال در ایران بیش از هفتصتد نفر اعدام میشتوند .آیا استم این كار برادركشتی نیست؟ ما انقالب نکنیم تا كشور در صتلد باشتد و حقوق بشر موضوعیت داشته باشد؟ بگذارید این نگاه را بهتر زیر ذرهبین قرار دهیم ،در اصل منهور عبادی این استت كه انقالب نکنید تا خامنهای روی حقوق بشر پا بگذارد و ما اینگونه بتوانیم از شما دفاع كنیم! چرا كه اگر آنجا جنگ شود ما نمیتوانیم از حقوق بشر دفاع كنیم ولی اگر جنگی صورت نگیرد و مردم برده باشند و تحت انواع فشارهای ضد حقوق بشری قرار بگیرند ،آن وقت ما میتوانیم مدافع حقوق انستان در ایران باشتیم! در همین قیام فرودستان پن هزار نفر را دستگیر كردند و سیوپن نفر را كشتند ،شما چهكار كردید؟ با دوستانتان بیانیهی رفراندم را منتشر كردید و بعد به سکوت ادامه دادید .در واقع شما هیچ كاری نکردید و هنوز هم در حال یاوهپراكنی هستتید .چرا كه اساسن راهكاری ندارید .وقتی از دانش سیاسی برخوردار نیستید و نمیتوانید استراتژیست باشید ،الاقل سکوت كنید و در گوشهای بنشینید!
| 212ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
عبادی در رابطه با دستاوردهای رفراندم هم حرف زده« :االن ما با امضای این بیانیه و درخواست رفراندم چند مانع را شتکستتیم .اولین دستتاورد كه از همه مهمتر بود ،این است كه ماموران امنیتی همکاری داخل و خارج را تابو كرده بودند و ارتباط داخل با كسانی كه كشور را ترک كرده و تبعید شدهاند را قطع كرده بودند. برای شکستن این تابو فعاالنی از داخل و از خارج بیانیه را امضا كردند و به علنیترین شکل گفتیم كه ما هم نهر هستیم و با هم همكاری میكنیم». منهور عبادی این است كه اینبار اپوزیسیونهای خارج و داخل نیز با هم متحد شدهاند ،اما تمام كسانی كه آن برگه را امضتتا كردند ،داخل ستتیستتتمند و نه تنها اپوزیستتیون واقعی نیستتتند بلکه دوم خردادی و اصتالحطلبند .در اصل شما تبعید نشدید ،بلکه خودتان از كشور خارج شدید ،با ویزا و خیر و سالمت هم رفتید .حقیقیت این استت كه من شما را اپوزیسیون خارج نمیدانم خانم عبادی! شما بخشی از اصالحطلبان در خارج از كشتور هستید .آیا رضا پهلوی بین امضاكنندگان این بیانیه هست؟ خیر .اگر رضا پهلوی ،مسعود یا مریم رجوی بین شما بود ،آنوقت شما امضاكنندگان را اذیت میكردند .منهورم این است كه اگر چهرهی شناختهشدهی واقعن مخالف حکومت (نه افرادی از بدنهی نهام و اصالحطلب) بین شما بود ،آنموقع میشد حرف شما را تایید كرد .شما كاری نکردید و اینگونه امضاهای دستهجمعی همیشه بوده و هست .بارها شده بستیاری از فعاالن سیاسی داخل و خارج و شاعران بیانیه دهند و پای آن را امضا كنند .آنها گاهی تعدادشان بیشتر هم هستت و امضتاها به تعداد صتد عدد هم میرستد! اكثر بیانیههایی كه كانون نویسندگان در داخل میدهد ،كانون نویستتندگان در تبعید هم با آن همراهی میكند و این مستتئله چیز تازهای نیستتت و دستتتاورد محسوب نمیشود ،این تنها سرِكار گذاشتن مردم است. در ادامه میگوید« :دومین تابو این بود كه با صدای بلند گفتیم این رژیم باید عوض شود». شتما فقط گفتید كه باید رفراندم برگزار شتود .آن هم در شترایطی كه مردم كف خیابان شعار «مرگ بر خامنهای» را سترمیدادند .در اصتل خامنهای یک تمثیل از جمهوری اسالمیست .عالوه بر این مردم مدام بر در و دیوار شتعار مینویسند و میگویند این نهام را نمیخواهند .آنوقت شما به عنوان یک چهرهی سیاسی میگویید تابوشتکنی كردیم و علنن گفتیم جمهوری استالمی را نمیخواهیم؟ یعنی قضیه برایتان تا این حد شتوخیستت؟ زمانی كه همهجا حرف از قهرمانان قیام بود و پتیشتنهای مختلفی برای آزادی زندانیان امضا میشتتد ،نوبلیستتت ما خانم ش تیرین عبادی به همراه چند نفر دیگر بیانیهی رفراندم را امضتتا كردند و به قیام فرودستتتتان ضتتتربه زدند .آنها با باز كردن پروندهای تازه و جهت دادن به مطبوعات ،مطبوعاتی كه تریبون اصتتالحات استتت و با ایجاد بحث در رابطه با رفراندم ،جهت قیام را منحرف كردند .بعد هم گفتند رفراندم ادامهی قیام است ،ولی ما آن ادامه را هرگز ندیدیم .در واقع از لحا نرمافزاری با طرح رفراندم قیام را دچار تعلیق و وارد بایگانی كردند .حاال دوباره بحث رفراندم را پیش میكشتتند .چرا؟ چون ما ستتخنرانی ترامپ را پیش رو داریم و او به احتمال زیاد از برجام خارج میشود و اینجاست كه سیستم دچار ناامنی خواهد شد.
علی عبدالرضایی | 211
وضع مالی هم خراب است و قطعن دوباره شاهد اعتراضهای بیشتری از جانب مردم خواهیم بود .نتیجهی این اعتراضها هم فروپاشتی جمهوری استالمیستت .ولی عبادی این فروپاشی را با فروپاشی كشور یکسان تلقی میكند و میگوید« :من معتقدم اگر فروپاشتی این سیستم خودبهخودی و بدون جایگزین و بدون هیچ هماهنگی باشتد این میتواند منجر به فروپاشی كشور ایران شود .و این یعنی هرجومرج كه در شرایط فعلی خاورمیانه باید از آن اجتناب كرد .وقتی حکومت مركزی جانشین نداشته باشد این فروپاشی كشور است». این حرف چه معنایی دارد؟ چنین چیزی در هیچ كشتوری اتفاق نیفتاده استت .در كشورهایی كه شاهد فروپاشتی و براندازی بودهاند ،یک هیئت موسس و دولت جدیدی آمده و فرصتی داده شده تا پس از معرفی ساختار سیاسی تازه ،آن دولت یا قدرت جدید جایگزین شود .مگر قبل از براندازی تحقق چنین كاری ممکن است؟ چه كسی باید این كار را بکند؟ خبرنگار از او میپرستد« :شتما از رفراندوم صتحبت میكنید و مقاومت مسالمتجویانه .اگر سیستم در مقابل خواستتتت مردم مقاومت كرد ،مثلن كارگران اعتراض میكنند حقوق خود را درخواستتتت میكنند اما دستتگیر میشتوند و حتی خانوادهی آنها را دستتگیر میكنند .وقتی سیستم مقاومت میكند و هر فشاری از سوی مردم سركوب بیشتری را منجر میشود ،حال چه باید كرد؟» خانم عبادی میگوید« :حداقل كاری كه میشتود كرد ثبت كردن نام دستتگیرشتدگان و كشتتهشدگان و مدت دستتگیری یا محکومیت آنهاست .افشاگری در مجامع بینالمللی یک راهکار مقاومت مسالمتجویانه استتت .یعنی اگر رژیم ستتركوب میكند ،میشتتود مقابل این ستتركوب یک آینه گذاشتتت تا همه جهان آن را ببینند .در جنبش ستتتبز چون رهبری جنبش با اصتتتالحطلبان بود ،شتتتمار كشتتتتهشتتتدگان و مجروحان و بازداشتشدگان و مدت محکومیت آنها ثبت میشد ،اما در جنبش دی ماه كسانی كه كشته و مجروح شدند كم نبودند و طبق گفته مقامهای مستئول حداقل 3122نفر دستتگیر شتدند ،ولی به جز چند نفر اسامی آنها معلوم نیست». آیا آنهایی كه در جنبش سبز كشته شدند ،به حقشان رسیدند و به پروندهشان رسیدگی شد؟ آیا عامالن و قاتالن مجازات شتدند؟ به جز یک مورد كه او هم چون پدرش مشاور رهبری و پاسدار بود ،بقیه توانستند خواستتتهی خود را پیگیری كنند؟ آیا ضتتجههای مادر ندا به جایی رس تید یا فریاد همهی آنها در گلو خفه شتد؟ در جنبش ستبز چه اتفاقی افتاد؟ در قبال كشتار اینهمه آدم ،اصالحطلبان چهكار كردند؟ اسم آنها را ثبت كردند و از عفو بینالملل خواستند كه برایشان بیانیه بدهد؟ یا از این طریق از حکومتی مثل فرانسه كه میخواستت با ایران معامله كند ،باج بیشتری گرفتند؟ این كارها وقتی مهم استت كه دیگر تکرار نشود ،آیا جنبش سبز دوباره اتفاق نیفتاد؟ اگر اتفاق افتاده یعنی این حرفها یاوهای بیش نیست .ما االن سیوپن نفر از قربانیان و كشتهشدگان قیام فرودستان را نمیشناسیم و اسامیشان را نمیدانیم ،كار اصالحطلبها با اینهمه مطبوعاتی كه در دست دارند ،فقط پیدا كردن نام این عده است؟ میبینید؟ تقریبن همهی استداللها در همین
| 211ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ستتطد و عقبافتاده استتت .در ستتال هفتادوهفت تازه پوینده و مختاری را كشتتته بودند و من مدام در جمع مشتورتی كانون نویسندگان شركت میكردم .خانم عبادی هم در آن سالها در روزنامهها مطلب مینوشت و از كودكان دفاع میكرد ،و البته بازداشت هم میشد و به همین دلیل بدل به یک ژاندارک شده بود .عبادی در روزنامههای اصتالحطلبی كار میكرد ،و از طریق آنها مطرح شد و در عینحال اعتقادات مذهبی هم داشت. معمولن در كشتتور ما وقتی افراد ستتیاستتی به مشتتکل برمیخورند و هیچ حزبی از آنها حمایت نمیكند، بالفاصتله به كانون نویستندگان پناه میبرند و پشت شاعرها و نویسندهها پنهان میشوند و چون در آن زمان حملههای زیادی متوجه شیرین عبادی بود ،او هم به كانون آمد ،و یادم هست او وقتی كه حرف میزد ،هیچ فرقی با یک زن مومن و عامی نداشتت! یعنی حتی نوبلیست ما یک آدم عامیست و اساسن در ایران هر چه بیستوادتر و نادانتر باشی ،به مناصب باالیی خواهی رسید .البته من قصد ندارم به این خانم صددرصد انگ حکومتی بودن بزنم و بحث من بیشتر در رابطه با سطد فکری ایشان است. در حال حاضتر حزب ایرانارشتیسم موفقیتهای بسیاری را به دست آورده ،حركت ما نشان داد كه قیام فرودستتتان نهتنها نمرده بلکه هنوز جوان و زندهستتت و روزبهروز منستتجمتر میشتتود .مثل همین اواخر كه ایرانارشیستها #Cancleirandealرا ترند كردند ،طوری كه تلویزیونهای فارسی زبان مثل منوتو این طرح را پوشش دادند ،وقتی اعتراض وجود داشته باشد مدیاهایی كه حتی ده درصد به آزادی بیان معتقدند ،مجبور میشوند عکسالعمل نشان دهند ،جز بیبیسی كه جوی فجیع در آن حاكم است .ما همه باید اعتراض كنیم و عمل انقالبی خشتتن استتت ،چرا كه در انقالب هیچكس از آنیکی خواهش نمیكند ،مردم فریاد میزنند و فریادها خشتنند .دو نفر كه همستو هستند با معامله میتوانند به توافق برسند ،اما بین ما و حکومت توافقی وجود ندارد و تمام پلهای ارتباطی شتکستته شده ،چون ما براندازی میخواهیم و اساسن تمام اعتمادمان به حکومت از بین رفته استتت .من یک نویستتندهام و در خارج از ایران زندگی میكنم و دلیل اینكه دستتت به چنین اكتی زدم ،مواجه شتتدن با بالهت استتت .كستتانی را در صتتحنه میبینم كه خودفروخته و یا جندهی ستیاستیاند .عدهای الکیخوش و تشنهی شهرت! اگر آدم مسئولی میدیدم ،چندین ماه شبانهروز و لحهه به لحهه اتفاقات را پیگیری نمیكردم و كاری هم انجام نمیدادم .مخملباف و كردوانی را در نهر بگیرید ،آنها در حال حاضر كجا هستند؟ چگونه با این خفت كنار میآیند؟ یعنی چه كه در صورت فروپاشی حکومت ،ما جنگ داخلی خواهیم داشتت؟ این نتیجهی هر انقالبیستت ،وقتی انقالب اتفاق میافتد ،بینهمی در سیستم كشتور ایجاد میشتود؛ اما این بینهمی همیشتگی نیست و بیشک افراد زیادی كار خود را شروع میكنند و فضتا بازتر خواهد شتد .در حال حاضر مشکل ما بسته بودن فضاست و افراد متفکر و تحصیلكردهای وجود دارند كه جرىت حرف زدن ندارند و من به جای تکتکشتتان حرف میزنم .با وقوع انقالب و بازتر شتتدن فضا ،تمام نیروهای اصلی و جوانان خوشفکر وارد عرصه میشوند و پیشنهاد میدهند و آنقدر كار میكنند
علی عبدالرضایی | 214
تا سیستم جلو برود .یعنی در واقع رهبرانی در همهی عرصهها ظهور خواهند كرد .این خصلت اصلی انقالب است و انقالب اگر هوشمندانه باشد ،كشور سیر صعودی خواهد داشت. ما در مواجهه با خیلی از اتفاقات ستتتکوت میكنیم ،چون بعضتتتی از اتفاقات كمکی به ما نمیكند. عملیاتهای ما خیلی خشتن نیست و شیوههای جنگیمان نیز تازه و موثر است .اما این موارد نباید تمركز ما را از بین ببرد .حکومت باعث شتده كه هیچكس به دیگری اعتماد نداشتته باشد ولی در حزب ایرانارشیسم، كارهایی كه مشتتركن انجام دادهایم ،اعتمادی را بین ما شتکل داده است و این اعتماد باید عمیقتر شود تا ما بدل به یک نیروی جدیتر شتتویم .من ستتنت مبارزات ایرانی را قبول ندارم .تکنیک ما این استتت كه لیدر و فرمانده میدانی آموزش بدهیم .تکتکمان باید باهوش عمل كنیم و در عینحال در ستتمتی قرار بگیریم كه تمام ایدههایمان پاستخ بگیرد .اول تصتمیم میگیریم اما وقتی قرار است این تصمیم به مرحلهی اجرا برسد همه باید به آن عمل كنیم و به نوعی هر كدام از ما نقش رهبری را بر عهده بگیریم .در این میان اگر كستتتی كوتتاهی بکند و كارش را به عهدهی نفر بعد بگذارد ،دوباره همان روش قدیمی و ستتتنتی ایرانیها اجرا میشتود ،اینكه همه همیشه منتهر هستند تا كار اصلی را یک نفر دیگر انجام دهد و هزینه را فرد كناردستی بدهد .آنها نمیدانند كه وقتی همه دست به اكت بزنند ،هزینه آنقدر پایین میآید كه انگار هیچكس هزینهای متحمل نشتده استت .متاستفانه اغلب عدهای كنار میكشند تا آندیگری كاری بکند ،و در اصل آندیگری را قربانی میكنند و بعد به او میگویند قهرمان! در واقع ما قربانی داشتیم ،نه قهرمان! اگر ما با دختران خیابان انقالب همكاری میكردیم هیچوقت قربانی نمیشتتدند .این دختران را دستتتگیر میكنند و كتکشتان میزنند و در واقع یک شتهامت را میكشند .این در حالیست كه ما به چنین نیروهایی نیاز داریم ،آنها موتور انقالبی ما و خودِ شتور و شتعورند كه به این نقطه رسیدهاند ،این شجاعتها باید در جاهای مؤثرتری خرج شود .همین اصالحطلبها و امثال شیرین عبادی ،این نیروها را خفه میكنند .در ایران چپها و راستتتها خیلی با هم فرق ندارند .چپ واقعی یعنی منتقد ،یعنی برانداز و مخالفِ وضتتع موجود، چپ برای خودش معنای خاصتتی دارد .پستتر آیتا بهشتتتی ادعا میكند كه چپ استتت و خودش را چپ درونستیستتتمی میداند! البته او نستتبت به ا كرم یک چپ محستتوب میشتتود ،ولی در واقع هر دو راستتت هستند .ما باید دوباره نفس كشیدن را یاد بگیریم .ایرانیها موقع نفس كشیدن ،اول شکم را به داخل میدهند و بعد از خالی شتدن محفههی شکم ،تنفس میكنند .آنها در واقع عمل معکوس را انجام میدهند! فراموش نکنید كه اگر تازه شتتتویم به مهمالت گوش نمیدهیم .تازگی یعنی زندگی و زندگی جز در خطر اتفاق نمیافتد .نباید منتهر باشیم انقالب و كار ما را عدهی دیگری انجام دهند ،زیرا در چنین حالتی هرگز تغییری اتفاق نمیافتد و باز باید بردگی كنیم .خاتمی ،خامنهای و بقیهی مالها الیق صتفت تنفروش هستند ،چرا كه انسان نیستند و بویی از انسانیت نبردهاند .ما باید مقاومت خالق داشته باشیم ،روز اولی كه دربارهی زیباكالم و اهدای جایزهی آزادی به او روشتنگری كردم ،عدهای گفتند تو به او حسودی میكنی! من هرگز تن به آن
| 219ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
خفتی كه زیباكالم به آن عادت كرده ،نمیدهم .اگر روزی كسانی مثل او چادرشان برداشته شود ،میفهمید با چه كسی طرف هستید .تکتک این به اصطالح قهرمانها و فیکها! اگر یک بار نقشخوانی شوند و كسی در مورد نقش آنها حرف بزند ،وحشت میكنید .شما دربارهی تاریخ و خاستگاه این عده هیچچیز نمیدانید. انقالب كردن ربطی به جنگ ندارد ،انقالب یعنی براندازی سیستم .ما وقتی «مرگ بر خامنهای» را به زبان میآوریم در واقع دستتت به اكت زدهایم و خامنهای را در ذهنمان كشتتتهایم و این نوعی جنگ زبانیستتت. زمانی كه به كسی فحش میدهیم ،قصد داریم انزجارمان را نشان دهیم و این اكتی خشن است .مثل «جاعش» و «مادرسید» كه دیگر طبیعی شدهاند .روزی كه زیباكالم جایزهی آزادی را از دویچهوله برد ،ما با جنگ زبانی خود در توئیتر (#دویچه_صتادق_وله) سریعن او را لو دادیم .زیباكالم نیز مدتی بعد مصاحبه كرد و گفت كه من حاضتترم برای این نهام استتلحه به دستتت بگیرم! چرا كه فهمید این تو بمیری دیگر از آن تو بمیریها نیستت .حاال دیگر نیروی روشنفکری وارد میدان شده و هویت تمام این فیکها را میشناسد و راهی برای فریب دادن مردم باقی نمانده است.
علی عبدالرضایی | 242
رسانههای مزدور فارسی زبان
ضعف بزرگ ما طی قیام فرودستان ،فقدان مدیا و نداشتن یک تریبون مستقل و مردمی بود .رسانه گاهی اوقات میتواند یک انقالب را رهبری كند و تاثیر زیادی دارد .اولین كار شتتورای هماهنگی انقالب ،س تاختن یک تریبون بزرگ استت .مثلن بیبیستتی نقش پررنگی در پیروزی انقالب ستتال پنجاهوهفت داشتتت .در آن زمان من كودک بودم اما یادم هستت كه اعضتای خانواده و فامیل دائمن اخبار رادیو بیبیسی را میشنیدند. رادیویی كه در آن زمان بستیار كارا و موثر بود ،به طوری كه خیلیها معتقدند رادیو بیبیسی در انحراف آن انقالب نقش بهستزایی داشتت و یکی از دالیل تنفر ایرانیان از انگلیس را حاصل عملکرد آن رادیو میدانند. من البته بیبیستتی واقعی را میشتتناستتم .پول این مدیا را مردم انگلیس میپردازند و هر كس در خانهاش تلویزیون داشتتته باشتتد ،باید در ستتال حدود ستتیصتتد پوند به بیبیستتی بدهد .یعنی بیبیستتی را پول مردم میچرخاند ،بنابراین باید حافظ منافع ملت باشتتد .گاهی اوقات پیش میآید كه خرج بیبیستتی از دخلش فراتر میرود و دیگر مردم نمیتوانند پول این شتتبکه را بدهند .هزینهی بیبیستتی فارستتی را وزارت امور خارجهی انگلیس میپردازد .این وزارتخانه مامور استت تا منافع ملی كشورش را حفظ كند و هیچكاری را بتدون در نهر گرفتن نفعش انجام نمیدهد .به عبارتی فقط برای خودش كار میكند و وقتی كه بیبیستتتی فارسی كم میآورد ،وزارت امور خارجه با تقبل هزینهاش مانع از بسته شدن آن میشود .این رویکرد حاوی یک پیام استتت و نشتتان میدهد كه در واقع هزینهی بیبیستتی فارستتی با مردم انگلیس نیستتت .حاال ستترا تلویزیون آمریکتا برویم .دولتتهتای آمریکتایی بته ظتاهر بتا ایران جنگ دارند و در حال نزاع با حکومت جمهوری استتالمی هستتتند ،اما چرا تا بهحال ژورنالیستتتهای ایرانی كه قبلن در روزنامههای ایران مطلب مینوشتتند ،مستتقیم در شتبکهی صدای آمریکا یا رادیو فردا مشغول بهكار میشوند!؟ تمام پرسنل تلویزیون صتدای آمریکا مستقیم از ایران پُست شدهاند! چرا آمریکایی كه اینقدر مخالف نهام ایران است ،حداقل نود درصد كاركنان رسانهش از ایران آمدهاند؟ در حالی كه انسانهای بزرگی آنجا هستند كه خیلی بهتر از اینها میتوانستتتند تلویزیونهای مستتتقل یا همصتتدا با مردم را اداره كنند .منهور ما از نقد مدیا ،نقد عملکرد تمام رسانهها ،تلویزیونها و روزنامهها بعد از قیام فرودستان است و اینكه اساسن آنها اكت مردم و حکومت را چگونه پوشتتش دادند .وقتی حکومت بیانیهی رفراندم را داد ،تمام رستتانههای برونمرزی دربارهی آن بحث كردند ،ولی در مورد زندانیان و كشتتهشدگان هیچكدام حرفی نزدند .این در حالیست كه صحبتهای چرند
| 241ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مزدوری مثل بهزاد نبوی را كه میگفت در جریان اعتراضات سیوپن نفر كشته نشده بلکه بیست نفر بودهاند و از بین آنها ده نفر در زندان خودكشتی كردهاند ،سریع منعکس شد و در این میان كسی نیامد حتی اسامی زندانیان یا كشتتتهشتتدهها را بگوید .هنوز هم كستتی از زندانیان فعلی كه زیر شتتکنجهی رژیم هستتتند ،حرفی نمیزند .حتی در سازمان عفو بینالملل هم مدافعان اصالحطلبان مشغول به كار هستند و انگار نمایندگان این جناح در عفو بینالملل كار میكنند نه نمایندگان و مدافعان حقوق مردم ایران! چنین كسانی معمولن به جای ستیاسی جلوه دادن اعتراضات ،اَكت مردم را صرفن به فعالیتهای مدنی (مثل اعتراض به حجاب اجباری را مبارزهی مدنی قلمداد میكنند) تقلیل میدهند .محال استتتت آنها به مجامع بینالمللی بگویند مردم ایران براندازند .آنها بیشتر ستعی میكنند اعتراضتات سراسری و گسترده را به عدهی محدودی نسبت دهند .در واقع خود جهان كمكم دارد به حجم وسیع براندازان پی میبرد و این در حالیست كه ژورنالیستها باید در این زمینه روشنگری میكردند. دلیل كمكاری مدیا چیستتت و چرا ژورنالیستتت ایرانی بیشتر به فکر جیبش استتت و مدام نقش عوض میكند؟ ایرانیان داخل كشتور ،عملکرد روزنامهها و صدا و سیما یا گارد بیبیسی و صدای آمریکا و منوتو (البته رویکرد این شبکه نسبت به بقیه بهتر بود) را طی قیام فرودستان دیدند و میتوانند این تریبونها را نقد كنند .متاستفانه بیشتر تریبونها ستلیقهای اداره میشتوند .یعنی ممکن است یک حزب ،تریبونی با مخاطب محدود داشتته باشد و هرگز شناخته نشود ،چون نوع اِستتیکش مخاطبپذیر نیست و بیننده نمیخواهد یک تلویزیون ایدئولوژیک را ببیند ،بلکه به دنبال تریبونیست كه مدافع آزادی بی حد و مرز باشد .مخاطب دیگر از اسالم خسته شده و حالش به هم میخورد كه از طریق اسالم تحمیقش كنند و در او شور كاذب به وجود بیاورند .باید دستتت از این بالهت برداریم .زیرا شتتورِ استتالمی دیگر به درد نمیخورد ،بلکه شتتورِ شتتعوری كارستاز استت .بهتر استت اگر شوری در ما زنده میشود ،از سرِ شعور باشد .شورِ اسالمی و شیعی از روی نادانی و شتورِ غیرت و شور ناموسی از سر بالهت است .ما این شورهای قرون وسطایی را باید دور بریزیم. در ایران با شتما به مثابهی یک انستان برخورد نمیشتود ،برای همین نخبهها و دانشمندان و روشنفکران را فلهای میكُشتند و آب از آب تکان نمیخورد .هر كدام از آن قتلها اگر در كشورهای اروپایی اتفاق میافتاد، دمار حکومت را درمیآوردند .ولی در ایران انسان ارزش ندارد و اصلن قرار نیست او رعایت شود .سیوپن نفر را فقط به خاطر تهاهرات كُشتتتند ،اما اصتتالحطلبان میگویند مهم نیستتت ،چون انستتان برایشتتان هیچ ارزشی ندارد و یاد نگرفتهاند كه جان انسان مهم است و ما باید به خاطر رعایت انسان مدام بجنگیم .اساسن آنها بویی از انستانیت نبردهاند و فقط هیئت انستانی دارند .اصولگرایان مشتی ماموت هستند ،تکلیف آنها مشتخد استت و ما با آنها كاری نداریم ،در اصتل حملهی اصتلی ما معطوف به اصالحطلبان است ،چون آنها ادای انسان بودن در میآورند و ظاهرن از مؤلفههایی استفاده میكنند كه ما دربارهشان بحث میكنیم؛ اما اصالحطلبها در واقع همان چماق به دستان و فاالنژهای دههی شصتیاند كه واكس خوردهاند!
علی عبدالرضایی | 242
تمام بدبختی و معضل بزرگ ما همینهایی هستند كه فکر میكنیم به زندان رفتهاند و مخالف جمهوری استالمیند ،این عده حركت ما را منحرف میكنند و متاستفانه موفق هم هستتتند .چون تمام رسانهها و حتی كانالهایی مثل آمدنیوز را در اختیار دارند و مطالبشتان در آنجا منتشتر میشود .مثلن وبسایت گویانیوز، كه ظاهرن تریبون مستقل و پر مخاطبیست توسط اصالحطلبها خریداری شده و معمولن دو طیف عمدهای كه در گویانیوز مطلب مینویسند ،تودهایها و اصالحطلبان هستند .ما حتی یک وبسایت مستقل هم نداریم كه از آن به عنوان تریبون استفاده كنیم و این وحشتناک است .اگر شورای هماهنگی انقالب تشکیل میشد و همگی از آن حمایت میكردیم ،دیگر غرب اصالحطلبها را به عنوان نمایندگان مردم ایران نمیشناخت .در اصتتل حکومت از طریق این جناح هم مردم و هم غرب را فریب داد و در حال حاضتتر تمام تریبونها حتی منوتو تیوی دستت خبرنگارانیستت كه توستط اصالحطلبان وارد میدان شدهاند .البته گاهی اوقات ممکن استتت این تریبونها گاردهای به ظاهر مخالف جریان اصتتالحطلبی اتخاذ كنند ،ولی در اصتتل ستتیاستتتهای استتمرارطلبان یا همان حکومت را پیش میبَرند و مردم عادی قادر به درک چنین موضوعی نیستند .این عده گاهی بدل به قهرمان میشتتوند و بهخصتتوص در فضتتای مجازی (مثلن صتتفحات چندصتتدهزار نفری در اینستتاگرام دارند) محبوبیت پیدا میكنند ،اما در استاس تمام سعیشان بر پیشبرد سیاستهای اصالحطلبان استت .یکی از كانالهایی كه در قیام فرودستتان خوب خبررسانی كرد ،آمدنیوز بود .ولی دستاندركاران این كانال شتاید از سر ندانمكاری اغلب گفتههای اصالحطلبان را كه در گویانیوز منتشر میشد ،در خود آمدنیوز نشتر میدادند .یعنی مطالب تکتک آنهایی كه ضد قیام فرودستان مینوشتند (مثل تاجزاده یا عباس عبدی) با چند ستتاعت فاصتتله از گویانیوز در آمدنیوز هم منتشتتر میشتتد .عدهای پاستتخ امثال عبدی و تاجزاده را میدادند ،اما این پاستتتخها در آمدنیوز انتشتتتار پیدا نمیكرد و اگر هم پاستتتخی را منتشتتتر میكردند ،اغلب پاستتخهایی ستتطحی بود .كانال «توانا» نیز همین نقش را دارد .در این بین كانالی به نام «آزادی» كه من هنوز ادمین آن را نمیشتناستم ،تمام بیانیههای من را در قیام دیماه منتشتر میكرد و نقش موثری داشتت و سعی میكرد روشنگری كند .بحث مدیا ،بحث دربارهی تئوری خودزنی است .شغل تمام ژورنالیستها وابسته به مدیاست اما اغلب آنها پول كافی برای راهاندازی یک مدیا را ندارند .این هزینه را عدهای به عنوان نمایندگان اصتالحطلبی تامین میكنند .مثلن عربستان در حال حاضر به چه كسانی امکانات مالی میدهد؟ دو تلویزیون در عربستتان فعالاند كه هزینهشتان توستط اصالحطلبان تامین میشود .بیبیسی نیز همینطور .البته منوتو تیوی نقش متفاوتی دارد ،در این شبکه چهرههای اصالحطلبی مشغول به كارند كه اهل فکر نیستند و بیشتر جنبهی بزكی دارند .منوتو شتبکهایستت برای تفرید و سرگرمی و پر كردن اوقات فراغت مردم ،كه اتفاقن نقش خوبی را هم بر عهده گرفته ،اما در زمان مناستب یعنی زمانی كه میخواهد سیاسی باشد ،از مفسران یا به عبارت بهتر مبلغان اصتتالحطلب استتتفاده میكند .این عده فقط استتمشتتان اصتتالحطلب استتت و در واقع استمرارطلب هستند و حتی موقع نقد خامنهای ،از خاتمی ،میرحسین موسوی یا موسوی خوئینیها میگویند.
| 243ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
البته همه میدانیم تفاوتی بین این چهار نفر نیست و هر كدامشان یک سیاست را پیش میبرند ،همان سیاستی كه ضتد دمکراستی و آزادی و چندصدایی سیاسیست .آنها همگی خواهان تقویت ایدئولوژی اسالمی بین مردم و دخالت دین در سیاست هستند .تجربهی قرون وسطا در اروپا نشان میدهد كه چنین تفکری محکوم به شکست است .در ایران نیز این طرز تفکر چهل سال است كه شکست خورده اما مُشتی ابله هنوز دست از ستترش برنمیدارند ،چون استتتعمار (آمریکا و روستتیه) خواهان آن استتت .اگر ستتردمداران ایران ملی بودند، اینقدر به روسیه باج نمیدادند .ما هنوز نمیتوانیم از خزر ،كه تمام كشورهای حاشیه درحال بهرهبرداری از آن هستند ،سودی ببریم .خزر میتواند یک مركز بزرگ تجارت باشد ،اما ایران از آن درست استفاده نمیكند. یتا در جنوب ،حتی كشتتتورهتای میکروستتتکوپیک مثل قطر و بحرین ،بیشتر از ایران از خلی فارس نفت استخراج میكنند .ما از وسط بازی به حاشیه رانده شدیم یا به عبارت دیگر درست از وسط صحنهی تجارت جهانی به بیرون پرتاب شدهایم ،چون ماموتهای حاكم بر ایران فقط در فکر تروریسمِ اسالمی هستند و تمام عشقشان ساختن گروههایی مثل داعش یا ناامن كردن افغانستان است .مسبب بدبختیهای مردم افغانستان نیز حکومت ایران است .آنها برادران ما هستند اما ایدئولوژی اسالمی ،افغانستان را هم گرفتار كرده و اگر رژیم جمهوری استالمی نباشد ،اوضاع افغانستان بهمراتب بهتر خواهد شد .پاكستان هم عقبنشینی میكند و مردم به درد خودشتان میرسند .افغانستان زجر میكشد و چهل سال از حکومت ایران ضربه خورده است .ما باید از آنها حمایت كنیم .البته استتعمار جهانی خواستار چنین اتفاقاتیست ،به همین دلیل در ایران سگی (رژیم جمهوری اسالمی) بستهاند تا بقیهی كشورهای اطراف را بترسانند و راحتتر به آنها تسلیحات بفروشند. ستتیاستتتهای غرب به خوبی در خاورمیانه اجرا میشتتود .تلویزیونهای ایران مدام شتتعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر استترائیل را مؤكد میكنند ،ولی به تحلیل ستتیاستتتهای آمریکا در منطقه نمیپردازند .آنها آنقدر مرگ بر آمریکا گفتهاند كه حاال آمریکا برای مردم تقدس پیدا كرده و بدل به سوشیانت و مهدی شده، طوری كه منتهرند آمریکا بیاید و نجاتشان دهد! این یک گروتسک وحشتناک است .تمام روشنفکری ما از دههی پنجاه ضتتد آمریکا جنگیدند تا زیر استتتعمار آن نباشتتند ،اما االن ملتماستتانه از آمریکا میخواهیم كه نجاتمان دهد! در واقع این تاوان بالهت ماستتت .ما ملت نادانی هستتتتیم و مدام تحمیقمان كردهاند و الزم استتت این واقعیت به ما گفته شتتود .تاریخ در آینده به ما خواهد خندید .اگر یک شتتاعر یا نویستتنده چنین بیپروا اقدام به كار ستیاستی میكند ،به خاطر این است كه نشان دهد با بقیه فرق دارد .من میدانم صد سال بعد چقدر از ما انزجار خواهند داشتت و به بالهت و ترس ما از یک مشت استخوانپاره خواهند خندید .ما از زامبیها و استکلتها میترستیم و در واقع دچار توهم ترس از مالها شتدهایم .به ریخت و قیافهشان نگاه كنید .آنها توخالی هستتند و با یک ستوزن بادشان در میرود .تنها چیزی كه دارند ،فریب است .ملت ایران، ملتی بتپرست ،شاهساز و دیکتاتورساز است و دیگران از همین نقطهضعف دارند نهایت استفاده را میكنند. مال به خوبی این را فهمیده كه ایرانی باید چیزی را بپرستتتد .قبلن برای این مردم شتتاه میستتاخت ،االن ائمه
علی عبدالرضایی | 244
میستازد و خودش را مادرستید میكند و بدل میشتود به همان بتی كه ایرانی باید بپرستد .مال میداند فقط یک ایرانی میتواند اینچنین فریفته شتتود .تمام این كارها را در ایران ،مستتاجد و مالها انجام میدهند .حاال عدهای احمق میگویند چرا مسجد و منبر باید تحریم شود .واضد است كه اسالم و سید در حدی نیستند كه منِ نویستتنده با آن دو مخالفت كنم .محمد ،متفکریستتت بیستتواد و متعلق به ستتیزده قرن پیش استتت .من چهكار به محمد و موستا و عیستا دارم!؟ بحث این است كه به جان مردم ما افتادهاند و حتی اجازه نمیدهند كتابهای من در ایران خوانده شوند .چرا باید جز هموطنانم ،در همهی دنیا به كتابهای من دسترسی داشته باشتند؟ زامبیها با كمک مدیا و رستانهها تمام ستیاستهایشان را اجرا میكنند .هر ژورنالیستی كه از روی آگاهی به اوامر مال عمل میكند ،در حال همكاری با اوستت ،كسی كه میداند تکتک خبرهایش درو و در جهت شتیوع خرافه و تحمیق ملت استتت و فقط به خاطر پول دستتت به چنین كاری میزند بیشتتک مزدور استت .او اگر در خیابان گدایی كند بهتر است تا عمله و خبرنگار مالجماعت باشد .این خبرنگاران حتی اگر انقالب هم بشتتتود ،برایشتتتان فرقی نمیكنتد و دوباره در روزنامههای حکومت بعدی ،مجری اوامر حاكم میشتوند .چون ذات مزدوری دارند .ستانستورچیان من حاال در غرب ،غربی كه باید خانهی امثال من باشد، مشغول سانسورم هستند .این سانسورچیها همان شب اولی كه پایشان به خارج از ایران میرسد به زنشان میگویند كشتتف حجاب كن! یعنی یک آدم خرحزباللهی كه اعتقاد دارد بیحجابی مستتاوی جندهگیستتت، ناگهان همستترش را وادار به كشتتف حجاب میكند .از نهر او یک زن بیحجاب فرقی با روستتپی ندارد ،اما اولین كاری كه برای رسیدن به اهدافش میكند ،برداشتن روسری از سر همسرش است .او اینكار را میكند تا بگوید مدرن شتتده و توبه كرده اما در باطن همان مزدور ستتابق استتت .متاستتفانه مردم این اتفاقات را نه میبینند و نه درک میكنند .بارها از من انتقاد شده كه چرا در رسانههایشان حاضر نمیشوم .من مطلقن آدم خودخواهی نیستتم ولی نمیخواهم مزدوری همگانی شتود ،میخواهم بعدها در تاریخ ثبت شود كه در قرن چهاردهم عدهای میزیستتند كه میفهمیدند و نمیخواستتند مزدور باشن د .در واقع رقابت اصلی در ایران بر ستر انجام امور مزدوریست كه بخش مهمی از گسترش و تروی آن توسط مدیا انجام میشود و از این راه توی سر مردم میزند و آن را گسترش میدهد .مدیای فارسی به طرز فجیعی كثیف است. ما ضتمن اینكه به تشکیل شورای هماهنگی توجه داریم ،همزمان انواع و اقسام مدیا را نیز نقد میكنیم. بهتر استت هر كستی بدون توجه به حرفهای من و از روی فکر و اندیشه ،كارهای مدیا را زیر نهر بگیرد. مثلن ببیند صتدا و ستیما چقدر باعث تحمیق ما شده و جامعه را سطحی و سنتیتر و متوسطها را متوسطتر كرده استت .این كار در جهت روشنگریِ همگانی و گروهی بسیار به ما كمک میكند .ممکن است یک نفر بخواهد از بیبیستتی دفاع كند ،مشتتکلی نیستتت .اما آیا در حزب آزاد و شتتعوری ما كه اجتماع نخبهها و فرهیختتههاستتتت ،كستتتی چنین دفاعی میتواند بکند!؟ در واقع چنین دفاعی به دیگران كمک میكند تا به مزدوری آن شتخد مدافع پی ببرند! اگر كستی از صدا و سیما دفاع كند ،حتی اگر او را مزدور تلقی نکنیم،
| 242ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
خودش در همان دفاعش نشتتان داده كه چقدر درو گوستتت .رستتانهای مثل گویانیوز خود را مردمی نشتتان میدهد ،اما كثیفترین رفتارها را از خود نشان داده و كسی در اینباره هیچ حرفی نمیزند .آنها یکی به نعل زدنتد و یکی به میخ .یا مثلن كانالی مثل توانا كه خیلیها دوستتتتش دارند ،چند آدم خنثا گردآوری كرده كه دائم میگویند گاندی و ماندال باشتید و دست به خشونت نزنید .احتمالن به زودی رقد المبادایی را نیز مُد میكنند تا مردم را خواجه بار بیاورند! آنها به محض دیدن خشتونت ،میترسند و مردم را به آرامش دعوت میكنند .ما در شترایط كنونی آدم مخنّث و منفعل نمیخواهیم چون منفعل ،متفکر بشو نیست .فکرپرداز باید شجاع باشد .یک خواجهی ترسو و سوسول چگونه میتواند متفکر باشد!؟ ما با مُشتی مالی آدمخوار در حال مبتارزهایم و خواجتههتا نمیتواننتد بتا آنهتا دربیفتند .حتی زنهای ما االن از مردان قویتر عمل میكنند و فهمیتده انتد كته بتایتد جستتتارت به خرج بدهند .نباید با مالها آرام برخورد كرد .االن دیگر وقت آرامش و ماندالبازی نیست .آنها حتی تصور غلطی از ماندال و گاندی به مردم دادهاند .گاندی اینقدر نرم و آرام نبود. دیتالوگ و گفتمتانی كته اینها دارند طرح میكنند ،گفتمان خواجگیستتتت و این دقیقن همان خواستتتتهی مالهاست .مال مردم را ترسو میخواهد و تمام تالشش را میكند تا مردم را متوهم بار بیاورد .كانالهایی مثل توانا پول میگیرند تا مردم را خنثا كنند .از آنهایی كه چند ماه در زندان جمهوری استتالمی بودهاند و بعد به راحتی آزاد شتتدهاند ،باید ترستتید .چون جمهوری استتالمی كثیف استتت و بیخود و بیجهت كستتی را رها نمیكند و خوب میداند چگونه با چنین كستتانی وارد معامله شتتود .من نمیگویم به همهی این افرادی اَنگ بزنید ،اما مراقب باشتتتید و از آنها خط نگیرید .ما باید فرهنگ خواجهستتتازی را از خودمان دور كنیم .تنها چیزی كه در حال حاضر می خواهیم ،تركیب شجاعت و تفکر است .اگر تفکر را با هر چیزی میکس كردند، بدانید پشتتت آن دروغی پنهان شتتده استتت .اخالق ستتانتیمانتال به كار ما نمیآید .دكتر تحصتتیلكردهای كه التماس مال را میكند و در رستانه برای رژیم آخوندی قلم میزند ،خودفروش است .كسی كه بخواهد چنین فرهنگی را اپیدمی كند ،از آخوند كثیفتر استتت .با مالجماعت باید جنگید! جنگ الفبای خاص خود را دارد و فقط ستالح به دست گرفتن نیست .كلمات كُشندهتر از هر سالحی هستند .كلمهی خواجه و نرم به درد ما نمیخورد زیرا ما دیگر از فرهنگ التماس خسته شدهایم .در حال حاضر زنهای ما هم كنشگر شدهاند .یک جایی باید فرم جنگیدنمان تغییر كند .نیهیلیست خالق و مبارز ما باید عملگر و فعال باشد .بزرگترین عمل یک نیهیلیستت انفعالی ،خودكُشتیستت و برایش اصلن مهم نیست كه در جامعه چه میگذرد؛ اساسن اگر بخواهیم برخورد نیهیلیستی داشته باشیم ،بهتر است نیهیلیستی كنشگر باشیم نه نیهیلیست منفعل. چهل ستال است تحت تئوری تحمیق در حال ضرر دادنیم و اوضاع مناسبی نداریم ،پس طبیعیست كه حالمان از مال و حزباللهی و بستیجی بههم بخورد .نافرمانی های مدنی از هیچ كاری نکردن بهتر است ،اما همین استتراتژیها باعث ترسمان شتدهاند .در جنبش ستبز ،سته میلیون نفر به خیابان آمدند و اگر لیدرشان میرحستین موستوی نبود ،بیشتک االن دیگر جمهوری اسالمی وجود ند اشت .اگر رهبر آن جنبش یک آدم
علی عبدالرضایی | 241
باهوش و نترس و در كل روشتنفکری واقعی بود ،مردم را سازماندهی میكرد و انقالب را به ثمر مینشاند و ما بعد از آن اینهمه ضترر نمیكردیم و در همان ستال هشتتادوهشتت ترتیب مالها داده میشد .آن شور بزرگ و میلیونی و عهیم را توستتتط اپوزیستتتیون حکومتی مهتار كردند .هنوز هم امثال خاتمی و كروبی و موستتویخوئینیها و حتی عباس عبدی برای بعضتتیها مقدساند! وقتی مردم در مقابل حکومت میایستتتند، عکسالعمل این ها را باید دید و فهمید كه چه فاالنژهایی هستتتتند و از خود خامنهای ،حکومتیترند .ظلم و خوی شتکنجهگرشتان را در آن مواقع باید نهاره كرد .این عده در كنار ما هستند تا سیاستهای حکومت را پیش ببرند و به جای انقالب ساختاری ،انقالب روبنایی را به ما تحمیل كنند .به همین دالیل مدیا از سخنرانی و صحبتهای من میترسد و حاضر نیست منتشرشان كند .تنها چیزی كه ما را از این باتالق نجات میدهد، شجاعت همراه با تفکر است .شجاعت به تنهایی كاری نمیتواند بکند ،همانطور كه تفکر هم اگر تنها باشد، قادر به انجام كاری شتعوری نخواهد بود .فکرِ شتجاع نجاتمان میدهد چون عملگر است و وارد عملیات میشتود و اگر نیاز ببیند ،در مواقع خاصی قاطعانه عمل میكند .حکومت از قاطعیت وحشت دارد .مهمترین مشتکل ما در حال حاضر ،ماهیت مدیایِ حکومتیِ فارسی در داخل و خارج ایران است .هر دوی اینها ضد مردماند و حتی یک نفر در بینشتتتان نمیبینید كه شتتتبیه من حرف بزند .اغلب بدون دلیل فقط به حکومت فحش میدهنتد .متا آدم فحتاش نمیخواهیم ،بلکته تحلیتل و بررستتتی نیاز امروز ماستتتت .بستتتیجیهای كراواتزدهای در تلویزیونها داریم كه ممکن استت سرِ نترسی داشته باشند ،اما ما شجاعت كُلی میخواهیم. نبتایتد بته تفکر مالیی و حزباللهی رحم كرد چون پتدر ایران را درآوردهانتد و از هیچ جنتایتی در حق ما فروگذاری نکردهاند .ما از هر طریقی مصتادره شدیم و ضربه خوردیم .چنین تریبونهایی در خدمت دیالوگ انقالبی نیستند ،حقیقت را به مردم نمیگویند و به آنها یاد نمیدهند كه لبِ پنجره بنشینند و خودشان را در حال عبور از خیابان ببینند تا بفهمند چه بدبختی بزرگی گریبانگیرشتتان شتتده استتت .ما دقیقن در زیرزمین جهان زندگی میكنیم .ما كه یکی از كشتورهای این جهانیم اما جزء كشتورهای جهان محستوب نمیشویم! چرا در بِیس ستیستتم عامل ،(ios) appleزبان فارستی وجود ندارد؟ چون حکومت ما ضد ایرانی ،ضد زبان فارسی و ضد تکنولوژیست.
| 241ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
لیبرتن ایرانارشیست
اگر ما ضتد ستنت هستیم و قرار است از مقدس یک معمولی بسازیم؛ چرا پا را فراتر نمیگذاریم؟ مگر هدف ما عادی كردن امر ممنوع نیست؟ در قانون مال «كیر» قدغن است و همهچیز محدود شده .در عینحال هیچچیز هم بیعدالتی قانون مال را كنترل نمیكند و استاستن كستی جلودار این قانون نیست .از نهر مالها، چیزی فراتر از قانون آنها (قرآن) وجود ندارد .به همین دلیل قانون مال همیشه فراتر از «منِ انسانی» حركت میكند و در حال امر كردن استتت .در واقع این قانون نه تنها به شتتما خدمت نمیكند ،بلکه مدام در حال ستتركوب شتتماستتت .تنها ظهور لیبرتنهاستتت كه میتواند علیه قانون و اخالق مال ،قانون و اخالق انستتانی خودش را تولید بکند .اخالق انستتانی هم تولید نمیشتتود ،مگر با دفرمه شتتدن اخالق مالیی! بیشتتک فقط قدرت كیر و كوس میتواند اخالق مالیی را دفرمه كند. نیچه از اَبَرانسان حرف میزند و ماركیدوساد (رهبر نیچه) از لیبرتنها میگوید .در واقع ابرانسان نیچه، لیبرتنها هستتتند .لیبرتنهایی كه قرار استتت در ایران ظهور كنند .لیبرتن یعنی آزادی ،آزادی در تنانگی و تنانگی انقالبی .لیبرتنها عیاشان مدرن هستند .در برابر لیبرتنها مذهب خلع سالح میشود و جای آن «دا» و «دئنا» مینشتیند .در اصل فقط دا طبیعیست و وقتی دا پا به میدان میگذارد؛ لیبرتن نیز با آن همراه میشود. لیبرتنی كه خودِ آزادیستتت .آزادیِ تنها و لختی كه پشتتت به ستتتوه آمدگی ظاهر شتتده ،در واقع لیبرتنها سوشیانتهای ما هستند كه پا به خیابانهای تهران میگذارند .تنها یک احمق میتواند از این نجاتدهندگان واقعی بترسد و آنها را بیادب خطاب كند. ما عالوه بر اینكه ایرانارشتیستت و ایرانمان هستیم ،لیبرتنهای ایرانارشیست و یا ایرانارشیست لیبرتن هم هستتیم .شیوهی مبارزه و نگاه ما متفاوت است .لیبرتن و لیبرته را بهخاطر بسپارید .در كارگروه لیبرتنها، ما فقط ابرانسانهای خودمان را احضار میكنیم .ابرزنها و ابرمردهایی كه ورای اخالق اسالمی عمل میكنند. همان ابرانستتانهایی كه تنها پیرو اخالق تازهای كه خودشتتان تولید كردهاند ،هستتتند و نام این اخالق تازه را قانون میگذارند .در ستتال 1191یعنی در اواخر قرن هجدهم ،روستتو دربارهی شتتاهکار ماركیدوستتاد یعنی «ژوستتین» (مصتتائب تقوا) مینویستتد« :هر دختر جوانی اگر فقط یک صتفحه از این كتاب را بخواند ،گمراه خواهد شد».
علی عبدالرضایی | 244
ما شتاهد چنین گفتاری در بین مالها و تودهایها نیز هستتیم .آنها میگویند« :هر كستی یک صفحه از بوف كور ،آئورا و یا مستخ را بخواند ،خودكشتی خواهد كرد ».البته در گفتار مالها خودكشی جای گمراهی آمده و در اصتل گزارهی Pتبدیل به گزارهی Qشتده است .در این حالت ما با یک امکان روبهرو میشویم. امکانِ تحریفِ یک تاویل .ما چهچیزی دربارهی كتاب «عقل» ماركی دوساد میدانیم و چقدر میتوانیم راجع به آن حرف بزنیم؟ چگونه میتوانیم لیبرتن ماركی دوستتادی را تعریف كنیم؟ استتاستتن چهطور میتوان به تحلیل و تعریف لیبرتن ماركی دوساد رسید ،بدون اینكه دركی از ابرمرد یا ابرانسان نیچه داشت؟ تمامی این مفاهیم در نوعی پورن اتفاق میافتند .ما گاهی با اندیشهی پورن طرف هستیم و گاهی با خود پورن و گاهی اوقات هم با تنانگی ،همان تنانگی كه پشت اندیشه مخفی شده است .كلمه چگونه میتواند استریپتیز كند؟ البته منهورم از پورن معنای عامیانهاش و چیزی كه در ایران از آن برداشت میشود ،نیست .معمولن ایرانیها تنها فیلمهای سکسی را پورن تلقی میكنند! پورن به معنای فاش ،عیان بودن ،ضد ریاكاری و پوشیدن و ضد حجب و شترم استت .در واقع این ضدیتیست كه ماركی دوساد در قرن هجدهم برای اولین بار آن را طرح میكند .همان ضتد دوگانگی ریاساز! ریاكاری از تقابل خیر و شر به وجود آمده ،یک سمت ریا خیر است و سمت دیگرش شر .و برای اینكه شر را مخفی بکنند ،ادای خیر را درمیآورند .درو مصلحتی مال را در نهر بگیرید و پنهان كردن كارهایی را كه در خفا انجام میدهد و در عیان آنها را میپوشاند .این جماعت مناسب استتی ند؛ زیرا تفکرشان پشت استی اتفاق میافتد و با ساخت استی ،منِ واقعیشان را در پشت پرده پنهان میكنند و ما شتاهد چیزی جز فیک ،در صتحنه نیستتیم .ما با انبوه فیکها محاصتره شدهایم .همین ریاكاری باعث میشتود شما هنگام تماشای لیبرتنها لذت ببرید و تخلیه شوید؛ اما در نهایت فحش بدهید! ما باید با لخت كردن ریاكاری ،فحشها و كلمات را هم لخت كنیم و در حقیقت از ریا پاکشتتان كنیم .ستتالح یک لیبرتن ،كیر یا كوسش استتت .كیر در اینجا مثل تفنگ همان بستتیجی عمل میكند .پس ما خلع ستتالح نشدهایم و عالوه بر خشم ،كیر راست و كوس خیس مهمترین سالح ما هستند .خشم ما همهی مالها را خلع سالح میكند و در عینحال هیچ اسلحه و بمب اتمیای ،توانایی از بین بردن یک كیر راست را ندارد .در این صحنه شعور به پا خاسته و بیشک آزادی واقعی تنها با لیبرتنها تحقق پیدا میكند. لیبرتنیستتم بین مرگ و زیستتت اتفاق میافتد .مال میگوید اینها فقط میخواهند كیرشتتان را به نمایش بگذارند .نه ،كیر اینجا تفنگی علیه ریاكاریستت .اگر دركی از تعلیق داشتته باشتید؛ متوجه خواهید شد كه وقتی لیبرتنی كیرش را درآورده ،بقیه هاجوواج نگاهش میكنند و این در حالیست كه قانون حق شلیک به او را دارد ،اما مستتئله اینجاستت كه دیگر قانونی وجود ندارد .زیرا قانون مال دچار تعلیق شتتده و خود مال هم معلق استتت .مدتهاستتت كه دیگر شتتما رهبری به نام خامنهای ندارید .او مرده استتت ،البته منهورم مرگ جستمی نیستت ،مرگ ستیاستی او مدنهر من استت .مرگ ستیاستی جمهوری استالمی و خامنهای ،در قیام فرودستان اعالم شد .مرگ اخالق مذهبی هم در آن پروسه اتفاق افتاد و ماههاست كه اعضای بدن آن اخالق،
| 249ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
قطعهقطعه و در حال منهدم شتدن استت .از دی ماه تا امروز ،كثافتكاریهای جدیدی از جمهوری اسالمی علنی شده .در واقع جمهوری اسالمی دیگر هیچ سمتی ندارد و از هر سمتی با آن برخورد كنید ،بوی عفونت میدهد و تمام اینها حکایت از تعلیق دارد .تعلیقی كه باعث شتتده جمهوری استتالمی نتواند خودش را بازستازی كند .اما این عدم توانایی در بازسازی ،چه معنایی دارد؟ شما تمام گندكاریهای جمهوری اسالمی را در تلویزیون و حتی در روبهروی خانهتان هم میبینید ،مثلن نیروهای دولتی كه باید از مغازهها حفاظت بکنند با چماق و باتوم به جان مغازهها و ماشینها میافتند .این یعنی آن قانون در تعلیق دچار ایستایی شده و حاال شما خود آن قانون و یا خود كتاب قرآن را میبینید .این كتاب چیزی را عرضه كرده كه ما هرگز تقاضا نکرده بودیم و این عدم تقاضتتا باعث شتتده تا همان قرآن هم دچار تعلیق شتود .مردم دل خوشتی از مذهب ندارند .در ویدئویی كه مربوط به یکی از اعتراضات خیابانیست ،لیبرتنی را میبینیم كه كیرش را درآورده ،و چند نفر نیز با نقاب در اطراف او ایستادهاند .آیا برای لیبرتنی كه كیرش را درآورده ،تنها تنانگی اهمیت دارد؟ نقابداران دنبال چه چیزی هستتند؟ آیا میخواهند ایرانارشتیسم را تعریف كنند؟ یا لیبرتنایرانارشیست را؟ این اتفاق از چه نوع زیرساخت ذهنیای نشأت گرفته است؟ اینگونه رفتارها در ایران سابقهای ندارد و حاال انگار در خیابانهای ایران لیبرتنهای ساد را احضار كردهایم. لیبرتنی كه ساد از آن حرف میزند؛ درون یک نهام كنترلی قرار گرفته ،در واقع او در محاصرهی قوانین عرفی ،اخالق و قوانین دولتی و مذهبی قرار دارد و با اینكه همهی آن قوانین را میشتتناستتد و درکشتتان كردهستت؛ قبولشتان ندارد و در نهایت علیه این قوانین قیام میكند .حاال ما لیبرتنهای ساد را در تهاهرات ایران میبینیم .قیامی كه هدفی جز قیام ندارد و خود قیام منجر به یک ستتالح شتتده و كیر را بهمثابهی بیالخ در مقابل قرآن و قوانین قرآنی نشتتان میدهد .این قیام حضتتور یک لیبرتن را كه نمایهای از لذت استتت ،به نمایش میگذارد .ما چهل سال شاهد غیاب لذت و زندگی بودیم و در این مدت آنچه كه در میدان حضوری فعال داشتت ،مرگ بود! مرگ لذت .زیبایی پشت حجاب مخفی شد و تنوع هم كارهای نبود .مرد را در ریش و پشتم خالصته كردند! لذت هم از هر جهت غایب بود .همان لذتی كه مالها به پشت عبا و فاطیكماندوها آن را به زیر چادر بردند و ملی مذهبیها و مجاهدین خلق هم پنهانش كردند .لذت برای لیبرتن ستتادی ،در همین تالشِ همیشتگی برای فراروی از وضعیتها و نهامهای كنترلی مستقر است .در اینجا ما با وسوسهی لیلیثی و لیالوی هم طرف هستتتیم .لیبرتن در ایران به هیچ وجه دنبال ارضتتای میل خود نیستتت؛ چون ما در آنجا با یک میل جمعی و ملی مواجهایم .ملتی كه خواهان لذت استتت ،آزادی و عدالت را نمایهای از لذت میبیند .لذت ،عدم تبعیض ،برابری جنستتیتی ،دفرمه كردن جنستتیت و در كل تمام این امیال در هیچچیز حضتتور پیدا نمیكند ،مگر یک غایت و آن غایت فقط در آزادی تعریف میشتتود .غایت آزادی نیز ،آزادی بیانیستتت كه حد و مرزی نداشتتته باشتتد .به این دلیل ما شتتاشزادهها ،مجاهدین خلق لچک بهستتر و ملی منقلیها و سنتیها را برنمیتابیم .سنت برای ما تهوعآور است و همان طور كه اشاره كردم لیبرتن به هیچوجه
علی عبدالرضایی | 292
دنبال ارضتای میل خودش نیستت ،او دنبال میلی ملیست .در اصل لیبرتن انحراف خودش را دنبال میكند. انحرافی كه محصتول سنت است ،ما با انحراف مواجهایم ،انحراف از انسانیت و باور به انسانیت و حاال اگر نهمی در این چهارچوب وجود ندارد كه به تعریف این انحراف و مراقبت از آن مشتتغول باشتتد ،فراروی از قانون استالمی و مذهبی هیچ معنایی نخواهد داشتت .قانون ،ستنت ،خامنهای ،جمهوری استالمی و استاسن همهچیز در تعلیق است .برای همین مدام آب و برق قطع میشود؛ چون همهچیز از حالت عادی خارج شده. باید یک لیبرتن ستتادی را چند بار تماشتتا كنید .باال نیاورید ،چون وضتتع موجود همین استتت و در واقع این نمایش اخالقِ در تعلیق و یورش ریاكاری را نشان میدهد .در اصل كیر آمدهست تا با یورش ریاكاری مبارزه كند و مردم را از شتر ریاكاری نجات دهد .حاال باید از دیوثها پرستید چرا كوس را شرمگاه و كیر را آلت تناستلی نامیدهاند؟ آلت تناستلی یعنی كیر ایجاد لذت نمیكند و صرفن برای تولید مثل است .این را مذاهب ابراهیمی به ماگفتهاند .در اصتل مذاهب هستند كه كوس را به شرمگاه و كیر را به آلت تناسلی بدل كردهاند. آنها كیر را اسلحهای برای زیست و لذت و دلیل زندگی نمیبینند .كوس برایشان نجات دهنده و دریچهی بهشتت نیست .نمیخواهند قبول كنند كه تو در كوس آرامش داشتی ،چون مادری جای تو نفس میكشید و از خون آن مادر نوش جان میكردی .همان مادری كه طی نه ماه نقطهای را بدل به نوزاد كرد .این بدنسازی كار مادرت استتت و بهشتتت همانجاستتت .وقتی مادرخدا از بهشتتت بیرونات میكند؛ تمام عمر عقدهی بازگشتت به بهشتت مادر را داری .بعد از آن مدام برای تداعی فضای رحم تالش میكنی .میخواهی بهشت مادر را كنار دریا ،روی ساحل شور داشته باشی و یا در وان حمام نمک میریزی تا آن فضا را بازسازی كنی. اما این كار شتدنی نیستت .ما در ایران سنت ،قانون و مال را دچار تعلیق كردهایم ،بهطوری كه مالها از پنجم دی ماه هر غلطی كه میكنند ،به هیچ دستتاوردی نمیرستند .چون سنت ،قانون سنتی و سنت پیشینیان دچار تعلیق استت .این لیبرتن با درآوردن كیرش علیه سنت هفتتیر كشیده ،پس تو ناگزیری خودت را تسلیمش كنی ،بس تیجی! وقت آن رس تیده تا ستتنت درونیات را به كیر این لیبرتن تستتلیم كنی ،مال! حاال باید ستتنتی بودنت را ،اسالم را ،وادار به اسالم آوردن به كیر این لیبرتن كنی .ای مال در برابر این كیر تسلیم شو! مسلمان شتو! استالمی شتو .جمهوری اسالمی ناگزیر از اسالم آوردن به كیر این لیبرتن است .باید تسلیم این قدرت بزرگ و تنانگی شود؛ چیزی كه یک عمر با ریش و پشم و حجاب و مسجد و در لوای یک عرفان تخماتیک، سعی در مخفی كردنش داشته است. در این شترایط تعلیق و وضتعیت استثنایی ،تنها لیبرتنِ ماست كه وارد میدان میشود و اكت او فراتر از قرآن و قانون حركت میكند .حاال وقت آن رس تیده كه حاكم بهخاطر تصتتمیماتش مجازات شتتود .خامنهای، ستردار سپاه ،درو ،سنت و مالهای دیگر مجازات میشوند .اینجا نه فقط قدرت و سنت حاكم ،بلکه فراتر از اینها كه دچار تعلیق شتتده هم مجازات خواهد شتتد و در نهایت« ،مجازات» نیز مجازات خواهد شتتد. درستت زمانی كه معنا به پایان رستیده بود و انستان معنازده شده بود؛ دوباره معنای تازهای متولد میشود و
| 291ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
انسان سادی و خطرناكی پا به میدان میگذارد .دخترها را تماشا كنید .دختری كه تا قبل از دی ماه میترسید؛ حاال ستطل آشتغال (بیترهبری) را به آتش میكشد و «خامنهای كوسكش» را فریاد میزند .همین دختر در خیابانها شتعار «توپ تانک فشتفشه /خامنهای كوسكشه» را سر میدهد .این نشانهها یعنی حاال در عصری هستتیم كه مالگایی و سنتگایی بدل به مد شده .اینها در عینحال قدرت زبان را هم به نمایش میگذارند. من با زبان میتوانم به هر مال و ستتنتی تجاوز كنم؛ چون زبانم ریشتته در حکمت ایرانی كه یوناییها آن را سوفسطایی مینامیدند ،دارد .حاال همهی فقه و فقها را بیاورید تا زیر این لیبرتن ،این نمایهی خرد بخوابند و در برابر كیرش ،كیرپرستتی كنند .سنت كیرپرست شده و دیگر جا زده ،جاده هم ندارد؛ چون جایش را داده. حاال ناگزیر از تستلیم است .سنت شیخی ،شاهی یا مجاهدخلقی به درد ما نمیخورد .این روزها ما فقط نیاز به تازگی ،زندگی ،شتتعف و اخالق تازه داریم .باید انستتانیت و دمکراس تی را احضتتار كنیم .ما خواهان یک سیستم الئیک و حکومتی مملو از عدالت با حاكمیت مردم هستیم .اگر حاكمیت مردم برقرار نشود؛ دوباره به ظهور كیر خواهیم رسید و لیبرتنهایی ظهور میكنند كه با هیچكس شوخی ندارند. وقتی لیبرتنی را میبینید ،ناخودآگاه دچار ارگاستم فکری میشوید .از تنانگی گذر كنید و بیخیال كیر و كوس شوید .ارگاسم را حركت دهید و اگولسنس را در مغز پیاده كنید .مغز را از بند رها بکنید ،ما بیشتر از آزادی خواهان رهایی هستیم .چون آزادی «از» و «برای» دارد ،اما رهایی تعلیق ندارد و همهجا هست .آزادی را باید بهدستت آورد و میتوان از دستتش داد ،ولی رها كه باشی ،دیگر به بند كشیده نخواهی شد .آدم رها، آدم رهاستت .لیبرتنِ رها ،لیبرتن ستادیستت كه در زندان هم تخیل آزادی دارد .چه بالیی سر ساد آوردند؟ مذهب در قرن هجدهم از هر ترفندی برای سركوب ساد استفاده كرد ،اما ساد باقی ماند تا نیچه ،مدرنیسم و پستت مدرنیستم را رقم بزند .پیامبر عصتر حاضتر كستی جز ماركی دوساد نیست؛ چون تنانگی را احیا كرد همانطور كه فمنیستم را .هلن ستیکستو و ژولیا كریستتوا نتیجهی تالشهای ماركی دوستاد هستند .این دو پیامبران و خدایان كوچک ستاد محستوب میشوند .معمولیها هرگز نمیتوانند غیرمعمولی را تحمل كنند و برای همین دستتت به شتتکنجهی خاصها میزنند و تبعیدشتتان میكنند .اما بعد از گذشتتت زمان ،همین معمولیها از همان غیرمعمولی ،مقدس میستتازند .عیستتا به خاطر غیرمعمولی بودنش مقدس شتتد .پیامبر و پیامبری داستانی بیش نیست .عیسا یک خاص بود و به همین دلیل او را شکنجه كردند و به صلیب كشیدند، و بعد ناگزیر شتتدند بعد از مرگش از او یک مقدس بستتازند .اگر از این زاویه به موضتتوع نگاه كنیم ،ماركی دوساد هم همان عیساست ،او آمده بود انسان را از بند رها كند ،اما مثل عیسا او را هم شکنجه كردند. ما تاوان قرون وسطا را در همین چهل سال دادیم .حاال چهكار باید بکنیم؟ چه اتقافی باید بیفتد؟ آزادی. اگر قرار است قانون اساسی جدیدی نوشته شود و سیستم حکومتی تازهای داشته باشیم؛ باید مبنا را بر آزادی بگذاریم .چون ایرانیها به طرز فجیعی محتاج آزادی هستند و اساسن آزادی ،ایرانیساز است .حاال در ایران همه انیرانی هستتتند و وقتی بدل به ایرانی واقعی میشتتوند كه دوباره آزادی را هجی كنند و آن را به دستتت
علی عبدالرضایی | 292
بیاورند .رستیدن به آزادی ،راهی جز زیر پا گذاشتتتن ستتنت و تعلیق آن قانون كثیف و اخالق مذهبی ندارد. همان چیزهایی كه هزاروچهارصد سال به ایرانیها تحمیل شده است .ما نه نژادپرستیم و نه ناعادل ،بلکه فقط خشتمگینیم .در این بدویت دیونیزوستی ،یکجور رفتار فرامدرن و نومدرن آپولونی هم وجود دارد؛ چون از منطق انستان جدید پیروی میكنیم و شما توانایی درک ما را ندارید .برای همین كیر را آلت تناسلی و كوس را شرمگاه مینامید .هر چیزی كه برای شما زشت باشد؛ ما جهان شما را بدل به آن زشت میكنیم .شما باید دیدتان را عوض كنید و چشتمهایتان را بشویید ،زیرا همهچیز را پلید میبینید .این روزها جریان تازهای در ایران آغاز شده و اگر میخواهید در این آزادی شریک بشوید؛ همكاری كنید و در مقابلش «نه» نباشید .تا به امروز در مقابل همهچیز «بله» بودهاید .االن كه با نه بزرگ میخواهیم خالقیت را آغاز كنیم ،در این خلق شتریک باشتید و نگاهتان را تغییر دهید ،دیگر نباید بترستید .صبر كنید تا از این لختی ،زندگی آغاز شود .جا نزنید تا معنای زندگی را درک كنید .آنوقت میفهمید كه تا به امروز مرده بودید و اصلن زندگی نکردهاید.
| 293ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
عیاشها قهرمانان عصر مدرنند
استاستن فحش عبارتیست كه ما با استفاده از آن (به واسطهی كلمات) ،صفات زشت و بد آدمها را به طور صتترید به آنها یادآوری میكنیم .مثلن ما به همستتر مزدوری كه خودش جاعش و مادرستتید استتت، میگوییم زنسید .معمولن این جاعشها سر زن حساس هستند ،چون زن را میخرند و در واقع او بخشی از اموالشتان محسوب میشود .پس ما اینجا كنش فمنیستی نداریم و قصدمان این است به این عده یادآوری كنیم كه زن را خریدهاند .مسلمانها آدمها را به حرامی ،غیرحرامی و كافر و غیركافر تقسیم میكنند .وقتی ما به آنها میگوییم مادرسید ،اشاره به خودشان و صفتشان داریم؛ زیرا این افراد حرامزادهاند و مدام میگویند ما سید هستیم .آنها میخواهند بگویند وقتی اعراب به ایران حملهور شدند ،به مادر ما تجاوز كردند و ما به وجود آمدیم .از این جهت فحش عبارتیستتت كه گوینده صتتراحت خود را در نامیدن صتتفت اعالم میكند. پس شتما بیهوده به كسی مادرسید نمیگویید؛ زیرا او كسیست كه چند نسل قبلتر مادرش با اعراب ارتباط داشته و به این ارتباط افتخار میكند .مثلن میگوید من «سید محمد خاتمی» هستم و مادرم جنده است! وقتی این مادرجندگی درونی میشتود استمش را شرافت میگذارند .آنها میگویند مادرسیدیم و جار میزنند كه حرامزاده هستتتتند ،اما زمانی كه من به آنها میگویم حرامزاده ،به آنها برمیخورد .چرا؟ چون حرامی بودن برای آنها جنبهی فحش دارد .اگر از این زاویه به موضوع نگاه كنیم ،فحش بد نیست و به نوعی عدم اعمال ریاكاری محستتوب میشتتود .خامنهای مادرستتید و در واقع مادرجنده استتت ،پس چرا نباید به او بگوییم مادرستید؟ او خودش این مسئله را اعالم كرده و رفتارش هم مادرجندگیاش را نشان میدهد .او جاكش نیز هستت و ما ستعی میكنیم به او بگوییم «جاعش» ،چون جاكشی سیاسی هم دارد .در حقیقت تمام بردههای خامنهای مثل خودش جاعش و مادرستتیدند و در عینحال غالم و غلمانهای او هستتتند .همانطور كه گفتم فحش عبارتی استت كه ما با آن ،صفات آدمها را به آنها یادآوری كرده و با این صفتها ،افراد را نامگذاری میكنیم .در اصتتل ما با نامها جهان را صتتدا میزنیم .برخی صتتفات خوبی دارند ،وقتی به كستتی میگوییم ستوفیست یا پهلوان ،این سوفیست یا پهلوان اشاره به منشی خردمندانه است .مثلن رستم پهلوان كه شاهنامه از او حرف میزند فقط یک جنگجو و قهرمان نیستت ،بلکه در بطن این شخصیت ،تفکر وجود دارد .رستم سپاهی را بازسازی میكند كه به جنگ با عمر برود ،عمر كیست؟ یک غاصب و جاعش مثل علیابن ابیطالب، ابوبکر و عثمان .این جاعشها در جمهوری اسالمی در قالب خامنهای و خاتمی احضار شدهاند .البته خاتمی
علی عبدالرضایی | 294
مادرستیدی مثل عمروعاص است و امثال این مادرسیدها با عمامهی سیاه مادرجندگی خود را موكد كردهاند. پس ما صتتفت واقعی آنها را صتتدا میزنیم و در واقع از پتانستتیل فحش استتتفاده میكنیم .پتانستتیلی كه این قدرت را به شما میدهد تا صفات آدمها را صدا بزنید .پس شما بیهوده به كسی مادرسید نمیگویید؛ زیرا او حتمن مجری یکنوع مادرجندگی بوده .مادرجندگی این استتت كه شتتما یک شتتهر را خراب كنید و بعد این خرابی را گردن مردم بیتاندازید .كاری كه جمهوری استتتالمی در كازرون كرد .آیا جز مادرجنده ،نام دیگری میتوان روی اینها گذاشت؟ این فقط خرابكاری نیست ،چرا كه خرابكاری در بطن خود نوعی صراحت دارد .وقتی یک پارتیزان و انقالبی در اعتراض به اینهمه ظلم و در دفاع از مردم ،مکانهای فاسدی را كه به جای آتشتکدهها ستاخته شتدهاند ،تخریب میكند و به آتش میكشد ،مردم خوشحال میشوند؛ چون در آن مکانها جز فسق و فجور چیز دیگری اشاعه نمیشود .مالها ،جاعشها و مادرسیدها به من میگویند فحاش. ولی من فحاش نیستتم ،من عیاشم و این عده با عمامههایشان مرا صدا میزنند .آنها میگویند ما مادرسید هستتیم و ما مادرشتان را به خودشتان تعارف میكنیم .ما فحاش نیستیم چون فحاش كسی نیست كه فحش بدهد ،فحاش ،فقط فحاشتی را رواج میدهد .مال فاحشهسازی میكند و در ازای صیغه و عقد پول میگیرد، پس در واقع او جاكش و جاعش استتتت و شتتتغل و بیزینس اصتتتلیاش باز كردن دفاتر جاكشتتتیستتتت و صیغهگریست! اساسن شغل و هستی مالها جز جاكشی نیست و نانی كه به بچههایشان میدهند از این راه به دست میآید .خامنهای جاكشی كرده و مجتبی جوان رشیدی شده و در اصل به اقتضای شغل پدرش ،نان جاكشتی را خورده استت .خود مجتبی نیز برای صتدها نفر صیغه خوانده ،در نتیجه او نیز جاكش محسوب میشود .من شخصی را دیدهام كه چند سال پیش شش میلیون پول داده تا جاكش ،ببخشید! جاعش ،ببخشید! مادرستید خاتمی برای او صتیغه بخواند .یعنی در اصل خاتمی یک عقد با كلمات مسخرهی عربی خوانده و شتش میلیون تومان پول گرفته .اگر به كسی كه مادرجنده است و خودش دوست دارد او را سید صدا بزنیم، بگوییم مادرجنده ،ببخشتید! مادرستید ،ما فحاشتتیم؟ ابدن ،ما عیاشتیم و آلبر كامو كه پیامبر قرن مدرن استت میگوید :عیاشها بزرگترین قهرمانان عصتر مدرن و آزادترین و كنشمندترین نیهیلیستها هستند ».پس در واقع فقط عیتاشها رستتتتگارند ،من نیز فحاش نیستتتتم بلکه عیاشم .وقتی محمد خاتمی فریاد میزند من مادرستتیدم ،مرا احضتتار میكند و من هر بار كه لفظ ستتید را میشتتنوم ،چه باید بکنم؟ ما فحش نمیدهیم، عیاشتتی میكنیم و در كنار آن با زبانمان میجنگیم و در اصتتل زبان را از ریاكاری خالی میكنیم .زبان فقط وسیله نیست ،زبان یک سیستم است و این سیستم حاوی كلماتیست كه به آنها میگوییم :نامیده ،نامها .در واقع زبان پر از نام و نامیده استت و ما با نامها جهان را صدا میزنیم و اگر به جهان درو بگوییم ،جهان به ما خیانت میكند .اگر در زبان عیاشتتی نکنیم و ستتیدها را با مادرجندگیشتتان و جاعشها یا جاكشها را با نامشتتان صتتدا نزنیم ،بدل به مال میشتتویم .فرق من با یک مال این استتت كه او فحاش ،جاكش ،جاعش و مادرستتید استتت ،ولی من عیاشم و وقتی مال میگوید مادرستتید و جاكش استتت من هم با مادرجندگی و
| 292ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
جاكشتتی صتتدایش میزنم .معمولن دم در روستتپیخانهها یک نفر كه زور بازو دارد ،میایستتتد تا از زنهای روستپی دفاع كند .او الاقل فعالیت دارد و كارش بستیار تاثیرگذار استت .اما مالی جاكش جز خواندن چهار كلمته هیچ كتار خاصتتتی انجام نمیدهد و چند میلیون مزد بابت فریبكاریاش میگیرد .دیدید كه جاكش خاتمی ،بیست سال پیش شش میلیون میگرفت و عقد میكرد ،حاال به نهرتان من فحاشم؟ نه من عیاشم و این مالست كه به جاكشی خود میبالد. من از برخی بسیجیها میخواهم تعریف فحش را بدانند .ما با فحش خصاید و صفات آدمها را صدا میزنیم .آدمهایی كه برای صفاتشان نشانهی شمایلی قائلند .نشانهی شمایلی مادرسید برای مالها «عمامه» و برای ستیدها كلمهی «سید» جلوی اسمشان است .این عده با نشانههای شمایلی خودشان را به نمایش می گذارند .اغلب مالها تجربهی لواط را دارند و به همین دلیل ضتتد زن هستتتند؛ زیرا آنها به خاطر این تجربه خودشان را رقیب زنها میدانند .همانطور كه گفتم ما تنها صفات خودشان را یادآوری میكنیم .كار عیاشها قهرمانی كردن ،ایجاد صداقت در جهان و تروی لذت به متن جامعه است .مال مازوخیست است ،ولی ما می گوییم نه آزار بگیر و نه آزار برستتان .از جهان لذت ببر .خدا میگوید من از رگ گردن به شتتما نزدیکترم، پس با من معاشقه كنید .اما مال برای اینكه پول دربیاورد ،میگوید خدا شقاوت دارد پس كار بد نکنید؛ زیرا اگر شتتما كار بدی بکنید دیگر نیازی به مال ندارید كه برایتان نماز پولکی بخواند! و اینها مستتائل بستتیار سادهای هستند .من هرگز به آدم شریف فحاشی نکردم و اساسن ما در مواجهه با آدم شریف عیاشی نمیكنیم و فحش نمیدهیم ،چرا كه میدانیم آدم شریف را باید با اسمش صدا بزنیم .فالنی شاعر است ،و شاعر یعنی به شتعور آمده ،یعنی كستی كه شتعور را صتدا میزند .شما به شاعر ،به حافظ و یا سعدی نمیتوانید فحش بدهید .مالها به مولوی فحش میدهند و این حستتادت تاریخی مالها به شتتاعران را نشتتان میدهد .اما چرا مولوی ستوژهی فحاشتی مالها شتده؟ چون او نیازی به مال نداشتت و آنها را دور زده است .به مولوی مال نمیگوییم؛ زیرا او در نهایت موالنا میشتود و از این نهر است كه مالها حرص میخورند .اساسن مالها در واقع یک مشت مادرسیدند كه همیشه سوز دارند .بسیجی و یا پاسدار نیز یک مالزاده است .تکلیف ما روشن استت ،ما عیاشیم و فحاش كسیست كه فحاشی را به اكران میگذارد و میگوید مرا سید صدا بزنید .فحاش جامعه را طبقاتی میكند و یک عده را سید و عدهای دیگر را غیرسید مینامد .احمقانه نیست؟ ما حتی حاضر نیستیم جامعه را به زن و مرد تقسیم كنیم و حركتمان بهسوی اندروژنیست .در واقع به طبقهبندی آدمها بر حستب نژاد و جنسیت و عقیده ،هیچ اعتقادی نداریم .اگر مسلمانها در یک صحنهی تصادف كه عدهای در آن جان خود را از دست دادهاند حاضر شوند ،اول تعداد زنها را میشمارند و اگر از آنها بپرسید چه كسانی مردهاند؟ مثلن میگویند پانزده نفر كه پن نفرشان زن هستند .در اینجا جنسیت یک عامل شناسایی و بدل به هویت آدمها شده ،اما جنسیت ربطی به هویت افراد ندارد .جنسیت مقولهای فرعیست زیرا نقش اساسی در تعیین آن را جامعه ایفا میكند .اخالق مذهبی تعریفی از جنسیت دارد و اگر فردی در محدودهی این تعریف
علی عبدالرضایی | 291
نباشد (مثلن گی یا لزبین باشد) یعنی علیه این تعریف طغیان كرده و این موضوع باعث اعتراض قشر مذهبی میشود .در انگلیس یهودیهای مذهبی و سختگیر از گیها و لزبینها انزجار دارند و دلیلش هم این است كه این عده جلوی تقسیمبندی جنسیتی ایستادهاند .جنسیت ربطی به خصلت آدمها ندارد ،اما مگر مالها این موضوع را درک میكنند؟ مالها برای مرد و زن تعریف ارائه میدهند .مثلن میگویند مرد میتواند امام جمعه یا رئیسجمور باشتد ،اما زن نمیتواند .آنها ذاتن ضد زن هستند و چون زن را میخرند ،او را مال خودشان میكنند و به بردگی میگیرند .اگر فحششان بدهی فکر میكنند كه میخواهیم زنشان را از آنها بگیریم .اگر میخواهید به بستیجی حمله كنید زن و دخترش را از او بگیرید ،چون شما با اینكار آنها را آزاد میكنید و این ابدن اسمش فحاشی نیست ،بلکه نوعی آزادسازی جنسیتیست. در ویدئویی یک زوج بسیجی به جوانی كه سگی همراه خود دارد ،حمله میكنند .آنها در این فیلم میگویند كشتور مال خودمان است و نباید با سگ بیرون بیایید .اما آیا كشوری به این عهمت متعلق به دو عدد ابله و احمق استتت كه زورشتتان فقط به یک ستتگ میرستتد؟ میگویند ستتگ عامل بیماریستتت .اما ستتیفیلیس از حجرههتای طلبگی آمتده ،پس چرا از طلبتههتا دوری نمیكننتد؟ خمینی میگویتد «اهل جهنم از بوی تعفن روحانیون در عذابند» و این یعنی او خودش معترف استتت كه مال و بستتیجی بیماریزاستتت .به من خرده میگیرند كه چرا فحش میدهم ،اما من در واقع فحش نمیدهم بلکه نام خودشتتتان را صتتتدا میزنم .زن و دخترشتان را هم صتدا میكنم تا بردهداری نکنند ،زیرا مال صاحب هیچ زنی نیست .دختر و زن مال ،دختر و زن او نیستتند و باید آزاد شوند و ما باید همكاری كنیم تا این آزادسازی اتفاق بیفتد .هر ایرانی در مواجهه با مال باید عیاشی كند و این كار نامش فحاشی نیست .خانوادهی مال برای همهی ایرانیهاست چون آن خانواده باید نجات پیدا كند .مال پسرش را به مثابه غالم میبیند و ما باید او را از بردگی و غالمی خالص كنیم ،زیرا ما عیاشیم و آزادی و لذت را برای آنها میخواهیم .در واقع مالگایی درست نیست چون سگ هم رغبتی به مال ندارد ،پس بهتر است مالشاشی را جایگزین مالگایی بکنیم.
| 291ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
ایدهرهبری
مردم عادی تاكید زیادی برای داشتتتتن رهبر دارند ،زیرا مثل گله به دنبال چوپانی هستتتتند كه آنها را تاخت بزند .احزاب بستتیاری تشتتکیل شتتده كه كثیفترین عضتتو این حزبها رهبرانشتتان بودند ،انقالب پنجاهوهفت سندی بر این ادعاست .در آن زمان عدهی زیادی زندانی شدند و آن خانههای تیمی كه در دههی شصت وجود داشت ،توسط همین رهبران و پدرخواندهها لو رفت .ما نیازی به رهبر نداریم و در حال حاضر یک شتتورای هماهنگی جهت هماهنگ كردن مردم میخواهیم .ما هر فرد را به مثابه یک حزب میبینیم و به عملگرهای میدانی فکر میكنیم .بهتر است ریاكاری را كنار بگذاریم و به «صراحت» اهمیت بیشتری بدهیم، یعنی چه كه طرف در كازینو نشتتستتته و فرمان انقالبی صتتادر میكند؟ چرا باید شتتخد ثروتمندی بعد از انقالب (همتان زمان كه دالر هفت تومان بود) فرار كند و حاال كه ثروتش چند برابر شتتتده و زندگی راحتی دارد ،برای بدبختی مردم دل بستوزاند؟ آن رهبر حزبی كه به فکر شهرت است ،حقیقتی ندارد و با شخصیت دروغینش فقط میتواند شتتعار انقالبی بدهد ،به چه دردی میخورد؟ ما با چنین احزابی غریبهایم و روند و شتعار و مسلکشان را قبول نداریم ،این عده به اندازهی مالها بیگانهاند .ما به عمل ،فکر و ایده باور داریم و معتقدیم كه تنها ایده میتواند بر ما رهبری كند .ایدهای مثل پارتیزانهای رایزومی كه حركتی شتتاخهوار دارند و هر كدام میتوانند تکثیر و تبدیل شوند .حق و حسین را كنار بگذارید .وقتی مبارز و در حال جنگ هستید باید حیلهگر و شیطان باشید .اصلن درو بگویید ،اگر پن نفرید بگویید پنجاه نفریم .این تکنیک ترسافزایی و استتتتیک شتتر استتت .با مال و جهل نمیتوان واقعی بود .انستتان باش وقتی انستتاناند و فجیع باش وقتی حیواناند .ما بیرحمیم اما مهربانترین آدمها هستتتتیم چون دركی از مهرمانی داریم .زبانمان تیز استتتت اما حقیقت را میگوییم .لخت هستتتیم و به همین دلیل همه ما را باور میكنند .ما خشتتن نیستتتیم و مهرمانیم و درستی جز مهرمانی برای بقیه نداریم؛ اما در صتورتی كه ستركوبمان كنند دمار از روزگارشان درمیآوریم. بیرحمیم در برابر شتقاوت ،مهربانتریم در برابر انستان .ما فقط مهلوم نیستیم و فرقمان در این است كه از اصالحطلبان و حکومتی كه بخواهد درس حسین صحرای كربال را برای ما بازگو كند ،انزجار داریم .سیاوش مال خودمان بود .حستین عربی را برای چه میخواهیم؟ اهل خرد ایرانی شهرزاد را به حسین غالب كرد و از حستین ،ستیاوش ستاخت .حستین ساختهی خودمان بود .تشیع را هم خودمان تولید كردیم؛ ولی در دوران صتفویه علمای جبلالعامل جهت تشتیع را عوض كردند .تشیع سیستمی برای تخریب استعمار عربی بود اما
علی عبدالرضایی | 294
حاال خودمان قربانی آن شتتدیم و این چیزیستتت كه روشتتن فکری ایران نمیفهمد .راه آستتان استتت ،باید شتاخهوار و رایزومی عمل كنیم .دلوز از اندیشههای رایزومی و چگونهگی حركت افقی اندیشه میگوید .اما من میخواهم از عملیتات پارتیزانی رایزومی حرف بزنم و نشتتتان بدهم كه چگونه هر نفر بدل به پنجاه نفر میشتتود .در حال حاضتتر فقط باید گروهستتازی كنید و این تداركات كار استتت ،ولی از یک جایی به بعد خودتان رهبر و عملیاتستتاز میشتتوید .رهبر به مثابه فرد دروغی بیش نیستتت ،زیرا او فقط یک معاملهگر و چوپان است .حرفهای من صدای اندیشه است و انگار «ایده» دارد حرف میزند ،به ایده گوش كنید و اگر آن را باور دارید به آن عمل كنید .یعنی ایده را بگیرید و اگر خروجی قابل توجهی داشت ،آن را به مرحلهی عمل برستانید .عوامل حکومت از عملیات ایذایی و خشتونت شتما میترسند .چون برایشان تلفات دارد و بسیاری از نیروهایشان سرخورده میشوند ،برای همین توسط جاسوسان شان مردم را به برگزاری تهاهرات آرام تشویق میكنند .تا كی چند دختر برای اعتراض به خیابان بروند و روسری بردارند و ماموران آنها را به زندان بفرستند؟ بهتر است دست بهكار شوید و آنها را وادار به عقبنشینی كنید ،آینده باید برای شما باشد. فردا به خود خیانت نمیكند و یک جوان دههی هفتادی فرداییستت .مهمترین اصتل ،رعایت انسان است و این همان چیزیستت كه در ایران به آن توجهی نمیشود .ایران پر است از بلهقربانگوهایی كه همیشه درو میگویند .پدر ،مادر ،عمه ،عمو و ...همه درو گویند .در كشتتتور ما خانواده در واقع خانواده نیستتتت ،بلکه فیکیست كه در زندگی به همهچیز «چَشم» گفته است .خانواده در ایران یعنی مشتی حمال فکری كه قربانی یک زندگی متوستتتط و بخورنمیر شتتتدهاند و هیچ دركی از حقیقت ندارند .حقتان را بگیرید .مثلن عملیات ستاعت سیاه را اجرا كنید و در یک ساعت مشخد نشان دهید كه چهقدر قدرتمندید .بگذارید حکومت در آن یک ستتتاعت بفهمد كه چرا جهان فکر میكند هر حکومتی به مردم تعلق دارد و حق حاكمیت مال مردم است .من نمیگویم نترسید و خطر كنید ،ولی یادتان باشد كه زندگی مترادف با خطر است .كسی كه زندگی میكند اما دستت به خطر نمیزند ،در واقع دارد مردن را تمرین میكند و به نوعی مردهی متحرک محسوب میشتتود .زندگی متعلق به فرداستتت و فردا بدون ریستتک و خطر تحقق پیدا نخواهد كرد .شتتخصتتی كه در زندگی خطر نکند در حد یک كارمند طبقهی متوسط باقی میماند ،كارمندی كه عادت به زندگی بخورونمیر دارد و متدام بین ختانه و محل كار در رفتوآمد استتتت .او هیچ دركی از زندگی انستتتان ندارد و تنها چند جملهی روتین در اینباره شنیده است .جمالتی مثل «حقوق بشر را رعایت كنید» ،و یا «اگر آخوندها به شما ظلم میكنند ولشان كنید و انسان باشید ».اینها جمالتیاند كه در همهجا مدام به شما گفته میشود .به شاعر میگویند ستیاستی نباش .میگویند فالنی ستیاسیست پس از او دوری كن و هرگز نمیگویند فالنی انسانی دلستوز و وطندوست است .این توطئهی كثیف كار اصالح طلبها و جمهوری اسالمیست .عدهای از من میپرستند چرا فقط در مقابل اصتالحطلبان جبهه داری؟ پاستخ واضتد است ،چرا باید با ماموتهایی چون احمد خاتمی ،جنتی و رئیستی دشتمنی داشتته باشم ،وقتی میدانم آنها همان كثافتیاند كه نشان میدهند و
| 299ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
قاتل بودن خود را فریاد میزنند؟ كستی مثل محمد خاتمی خطرناک استت كه تا سال نود و شش با مردم از در دوستی وارد میشد و آنها را به پای صندوق رای میكشاند ،ولی پس از آن روی دیگر خود را نشان داد. سی نفر را كشتند ،اما بهزادِ كثیف نبوی گفت بیست نفر كشته شده كه ده نفرشان خودكشی كردهاند .او وزیر میرحستین موستوی آدمكش و سانسورچی بود .همین میرحسینی كه شده قهرمان و حامی مردم! و همسرش زهرا رهنورد كه ضتتد بدحجابی بود و دانشتتجویان زیادی را بابت بدحجابی از دانشتتگاه الزهرا اخراج كرد، امروز در حمایت از دختران خیابان انقالب نقاشتتتی میكشتتتد! ما دیگر فریب نمیخوریم .اول باید به قول خودتان توبه كنید و عذر بخواهید ،بعد ادعای حمایت از مردم را داشتته باشید .تکتک كسانی كه میگویند ما هدفمان از انقالب این نبود درو میگویند .چرا كه ماهیت اسالم دقیقن همین است و هر كجا كه مذهب وارد حکومت شتتد ،این مشتتکالت به وجود آمد .اما چیزی كه در ایران میبینیم فاجعه استتت .در كشتتور ما نخبهزدایی شده و در حال حاضر غرب بیشترین سود را از ما میبرد .هر ساله بهترین نخبههای ما به خارج از كشتتور مهاجرت میكنند و این یعنی خدمت به آمریکا و كانادا .كانادا مگر كجاستتت؟ كشتتوری خواجه و بیشخصیت كه هر كسی پولهای شما را میدزدد به تورنتو یا همان تهرانتو میرود .وزیر كشور گفته حدود دو میلیون پرونده در سفارتهای استرالیا و كانادا وجود دارد .استرالیا جهان تاریکی ست و شما را از زندگی دور میكند ،اما شتتما به آنجا مهاجرت میكنید .چرا؟ از دستتت این حکومت مادرستتید .باید یاد بگیریم كه قدرت نه گفت ن داشته باشیم ،ادب و اخالق معنایی ندارد ،انسان را بچسبید ،اگر انسانی رفتار كردند اخالص داشتته باشتید و جوابشتان را بدهید .هر كس به شما گفت :من طرفدار مبارزهی آرامم ،از او بپرسید :شرط عملیاتت چیستتت و چه استتتراتژی و نقشتتهای داری؟ برنامهات برای مبارزه با حکومت خامنهای چیستتت؟ مطمئن باشید كه او هیچ برنامهای ندارد و چرند میگوید؛ زیرا در واقع هیچ دركی از تزهای انقالبی ندارد. یکی از دوستانم استاد دانشگاهی در ایران است ،او میگفت با استاد دیگری مواجه شده كه سخنرانیهای من را دنبال میكرده و با ترس خاصتی دربارهی من و فکرهایم حرف میزد .به دوستتتم گفتم این عالیستتت زیرا نشان از جنگ زبانی و جنگ فکریای دارد كه من ایجاد كردهام .باید با ایدههای مختلف دست به اكت بزنیم و موجی از ترس را در بین مزدورهتای حکومتی ایجاد كنیم .طبقهی فرودستتتت نیز باید هوشتتتمند و عصیانگر باشد و با شعور و شور خود را همراه كند و در نهایت این شعور بدل به شور انقالبی شود .در این برهه از زمان باید خشتتتن بود ،مهربانی دیگر كافیستتتت .وقتی فریاد داری ،فریاد بزن و وقتی خشتتتم داری عصتبانیتت را بروز بده .این چیزی كه به شتما میگویند آن را رعایت كنید استمش ادب نیست ،بلکه تروی فرهنگ ریا و اِعمال فن اختگی و خواجهگیست.
علی عبدالرضایی | 322
آیا یک عمل انقالبی نیاز به رهبر دارد؟
هر ایرانی یک امکان استت .هر ایرانی یک انقالب استت .اینكه میگویم انقالب در مغز شما اتفاق می افتد شتعار نیستت .انقالب را باید در مغز ستاخت ،بهتر استت بدانیم دنبال چهچیزی هستتیم و استاسن چه میخواهیم .همهی ما میدانیم كه این ستتگ پیر و ستتگهای پیر دیگر را نمیخواهیم .البته ستتگ اینجا نقش استتعاره را دارد ،وگرنه واضتد استت كه این حکومت جالد را نمیتوان با سگ مقایسه كرد .سگ زیباست، ستگ یک هیئت استت ،سگ یعنی زندگی و وفاداری .این عده به خودشان هم وفادار نیستند .همهچیز را از دستت میدهند و ستر همهچیز معامله میكنند .اینها فاقد حق و حقیقتند و استاسن انسان نیستند ،چرا كه اگر انسان بودند ،باور به انسان پیدا میكردند .حتمن فیلم علمالهدا را در سال پنجاهوچهار كه در حال ستایش شاه است ،دیدهاید .او در آنجا خوب حرف میزند و این یعنی علمالهدا بلد است آدم باشد؛ اما نقشی كه به او ،جنتی و مصباح یزدی دادهاند ،چیزیست كه در حال حاضر میبینید .وجود این سه نفر برای این است كه ابلیس ظاهر داشتته باشتد ،و خاتمی هم باید باشتد تا ابلیسِ باطنی تعریف شود .به هوش باشید و بدانید كه فلستفهی ستیاست مالیی همین است و اساس تز كركی بر مبنای ریای مقدس بنا شده ،مثل اختالس مقدس كته در ایران رواج پیدا كرده .فکر نکنید آنها كالهبرداری را گناه میدانند .كاله شتتترعی یعنی همین! با كاله شترعی و درو مصتلحتی مردم را غارت میكنند و كشور را به ورطهی فقر میكشانند .چگونه باید با مالها مبارزه كنیم و چهطور باید اكت داشته باشیم؟ افراد احساساتی انقالبی نیستند و ما نمیتوانیم كسی را كه فقط هایوهوی دارد و با حرارت حرف میزند انقالبی بدانیم؛ زیرا چنین فردی ممکن است تحت تاثیر حرفهای یک آخوند متاثر شتود و گریه كند و برای حستین صتحرای كربال نیز سینه بزند .احساسات نمیتواند كاری برای ما بکند ،ما شور انقالبی میخواهیم ،چون پشت شور انقالبی ،شعور خوابیده و با شعور میتوانیم كاری بکنیم .بهتر استتت بدانید كه چه بالیی بر ستترتان میآورند .باید فردا را ببینید و برای آن تخیل عینی داشتتته باشید ،آن وقت راه جهتش را عوض میكند و به سمت شما میآید و پیش پایتان پر از راههای فرار خواهد بود .به جاده فکر نکنید! جا /ده ،یعنی جاده جایش را داده و جایی برای شتتما ندارد .ما ضتتد جادهایم و تنها راه را دنبال میكنیم ،بدون رهرو و راهبر ،خود راه مهم استت .راه بستاز ،راه در دستت توستت و فقط تو می توانی آن را بستتازی .راه ستتاخته نمیشتتود مگر با شتتعور .اگر فکر بکنی ،خود راه پیش پای تو میآید .ما به دنبال جمعیت نیستیم ،ما فرد انقالبی میخواهیم ،و عمل انقالبی را فرد تولید میكند .ما هیچكدام از پارتیزان
| 321ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
هایمان را وارد هیچ گروهی نکردهایم .آنها مستتقل هستند و اغلب خواهر و برادر یا دوست پسر و دوست دخترند .این یعنی عملکرد ما بر ضد سنت شیعی و سنت مجاهدین خلق است ،زیرا آنها ضد عشق بودند و شتعارشتان این بود كه اگر عاشقِ هم باشید ،نمیتوانید مبارزه كنید .ولی ما میگوییم اگر عاشق هستید یعنی زندگی میخواهید و اگر زندگی را بخواهید ،میتوانید مبارزه كنید .مرگ كثیف استت ،اصتلِ ما زندگیست. همتهچیز را فتدای زنتدگی بکنیتد .زنتدگی را بخواهیتد و برایش بجنگید ،چرا كه اگر برای زندگی بجنگید، زنتدگیِ همته را نجتات دادهایتد .خودت را عوض كن ،نمیخواهد جهان را عوض كنی ،تو را چه به امر به معروف و نهی از منکر؟ آیتا تو دركی از منکر و فهمی از ختدا داری؟ ما عمل انقالبی میخواهیم و انقالب، اول در مغر اتفتاق میافتتد .مغز خودش تو را رهبری میكنتد ،قلتب به تو روحیه میدهد و بعد این روحیه منجر به ایجاد دیالوگی بین مغز و قلب میشتتتود و خرد اتفاق میافتد؛ پشتتتت خرد نیز خالقیت استتتت و خالقیت همان عمل انقالبیستتت .خودت واقعه درستتت كن! یک عمل انقالبی انجام بده ،از چیزی كه به آن فکر میكنی ،فیلم بگیر و در اینترنتت نشتتتر بتده تتا مردم ببیننتد كه ما هنوز در ایران ایده و خالقیت داریم. خالقیت فقط این نیستت كه یک شتعر منفعل و یا یک داستتان آپارتمانی عاشقانه بنویسی .عشق در ایران به ستمت مرض و بیماری رفته ،اول باید با عشقت بخوابی و اگر بعد از سکس هم عاشق او بودی یعنی عشق واقعی خودت را پیدا كردهای .شتتتما عشتتتق را بدل به تمهید میكنید ،چون با هم نمیخوابید و نمیدانید كه عشق بدون عشقبازی ،بیماریست .در داستان و شعرت مثل آثار كالسیک و احمقانه ،عاشق و معشوق هرگز به هم نمیرستند .برای یک بار هم كه شتده این تابو را بشکن و بگذار رابطه از تختخواب شروع شود .چرا باید بچههای دانشگاهی و پشت كنکوری ما مدام در حال خودارضایی باشند؟ به احتمال زیاد تو هم كه داری این نوشتتته را میخوانی ،زن یا شتتوهر داری و هنوز در حال خودارضتتایی هستتتی؛ زیرا جواب نگرفتهای و ستکس را برای تو بدل به معضتل كردهاند .سکس طبیعی و واقعیست و اساسن چیز خاصی نیست .داستان نویس ما مدام به این عشتق میپردازد و بیخیال هم نمیشتود .باور كن چنین عشقی ربطی به زندگی ندارد. اگر زندگی كنی ،عشقت واقعیست و اگر زندگی نکنی ،عشق را بهانه میكنی كه فکر كنی داری زندگی می كنی .در واقع عشتتقی كه تو از آن حرف میزنی نوعی فرار استتت؛ چون جرات نداری و مهلومی .از طبقهی متوسط هستی و میخواهی میانمایه باقی بمانی .برای همین ساده مینویسی كه متوسط را پیدا كنی .ساده می نویستی كه دیده شتوی و تو را بفهمند .اما بهتر است كشف كنی و بگذاری بقیه هم كشفت كنند .زبانت را عوض كن و یادت باشتتد كه ما مینویستتیم تا به عرض زندگی وستتعت ببخشتتیم نه طول آن .تو به عرض زندگی وستعت میبخشتی كه بمانی و ماندگاری مهمترین دغدغهی ماست .پس حق باش كه فردا از تو یاد بگیرد و یاد كند ،چرا كه اگر از تو یاد كنند ،یعنی زندهای .فرو زنده استت و در میان ماستت چون از او یاد میكنیم .نجاتدهنده در گور خفته استت ،نجاتدهنده در آینه استت ،همین ستطر از شتعر فرو كافیست. نجاتدهنده خودتی .آمریکا را ول كن! سوریه را میبینی؟ دنبال نجاتدهنده بود و آن بال سرش آمد .احزاب
علی عبدالرضایی | 322
درپیتی و شتتاهزادهی ستتوستتول را نادیده بگیر .آنها هر كاری هم بکنند ،باز هم نمیتوانند؛ زیرا قرار نیستتت كستی از خارج به داد تو برستد .خودت باید كاری كنی ،عمل انقالبی یعنی تو باید شروع كنی و مسئول نیز خودت هستی ،این حرف مالمتیه است .مالمتیه میگوید كه اگر بیعرضه و مهلومی ،مشکل از خودت است و ربطی به خامنهای ندارد .چون خودت نخواستی اعتراض كنی و فریب خوردی .سرمایهدار همیشه و همهجا
هستت ،پس ظالم هم چنان وجود خواهد داشتت .درو هم از بین نخواهد رفت؛ چون هیچ سرمایهای بدون درو بیشتر نمیشتود .مستئول فریب خوردن تو خودت هستتی ،زیرا دست به اعتراض نمیزنی و حقت را نمیخواهی .باید به هر طریقی كه شتده حقخواهی كنی .روی در خانهی بستیجی ضربدر بزن ،هر كاری كه فکر میكنی عمل انقالبی یا یکجور اعتراض است ،بدون هیچ ترسی انجام بده. شتتخصتتی میگوید من كمونیستتتم و این در حالیستتت كه هیچچیز دربارهی كمونیستتم نخوانده و فقط شنیده كمونیست یعنی طرفدار كارگران! میگوید من آنارشیستم ،فقط به این خاطر كه از رئیسش متنفر است و میخواهتد خرابكار باشتتتد و نشتتتان دهد كه عجیب و غریب استتتت و با همه فرق دارد .این ربطی به آنارشتتیس تم ندارد .اول باید خودت باشتتی و خودت را پیدا بکنی .عمل انقالبی یعنی اینكه تغییر كنی و اگر ترستویی بر ترست غلبه كنی .فکر میكنی من قهرمانم؟ حقیقت این است كه هفت میلیون ایرانی در خارج از كشور زندگی میكنند ،اما آیا كسی مثل من فحش میدهد؟ اصلن من در شهری هستم كه بیشتر از تهران مامور اطالعاتی دارد .بیبیستتتی و منوتو تیوی و كل تلویزیونهایی كه از ستتتپاه پول میگیرند و عدهای حکومتی به درو میگویند كه بودجهی این تلویزیونها را آمریکا تامین میكند ،در لندن هستتتند .من اینجا در هیچ جمع ایرانی حاضتر نمیشوم و حتی به دوستان نزدیکم نیز شک دارم و اساسن هیچكس را نمیبینم. وقتی شتک داری باید مواظب باشی ،چون جان و زندگی مهم است .مهم نیست كه وقتِ مبارزه بترسی ،ولی باید یاد بگیری كه ترست را هدایت كنی .بر ترس غلبه كن زیرا قرار نیست كه چون در خطری دیگر بیرون نروی ،زندگی نکنی و لذت نبری .پس باید ترست را مدیریت كنی ،این خصتتلت مغز استتت كه طراحی و برنامهریزی كند .در نتیجه ستتعی كن با غلبه به ترس عمل انقالبی انجام بدهی .بیشتتک در محل زندگی تو یک مزدور و آدم فروش زندگی میكند .به هیچكدامشتتتان نباید رحم كنی .ابلیس باش در برابر ابلیس! تعداد شما بیشتر است و مثل آن مافنگیها نیستید .دنبال حسین صحرای كربال نباشید ،حسین نجاتدهنده نیست. چند وقت پیش «شتهرزاد همتی» خبرنگار روزنامهی شرق ،گزارشی دربارهی یکی از محالت حاشیهای مشتهد نوشتته بود ،او نثر حستی و خوبی داشت و مشخد بود كه فردی واقعگراست .توصیفات او از این محله فاجعه بود! قطعن اگر ایرانی و انستان باشید باید تنتان بلرزد كه در كشورتان عدهای از مردم اینگونه زنتدگی میكننتد .فکرش را بکنید مردی همستتترش را برای روستتتپیگری میفرستتتتد و خودش هم مواد میفروشتد! خالصته از روزنامهی شرق بعید بود كه چنین خبرنگاری داشته باشد .بعد از انتشار این گزارش مدیر مستتئول روزنامه را با اینكه از خودشتتان استتت ،بازداشتتت كردند! میخواهم بگویم فاجعه در این حد
| 323ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
است و چنین اتفاقاتی در همان شهری میافتد كه علمالهدا و رئیسی جاعش در آن سکونت دارند .مشکالت ما كم نیستت .یک خبرنگار توانستته با نثری گیرا اتفاقاتی تلخ و واقعی را پوشش دهد .اما در این میان مردم فقط واقعیت را دیدهاند و چیزی را كه در واقعیت وجود دارد ،در روزنامه هم خواندهاند و چون حکومت از واقعیت میترسد مدیر مسئول شرق را دستگیر میكند. این موضوع را مطرح كردم تا بگویم كه ما همه باید واقعی باشیم و اعتراض كنیم ،و هرگز دنبال یک نفر نباشتیم .هر كدام از ما میتوانیم مدیر باشتیم و عمل انقالبی انجام بدهیم .سه نفر خودش یک حزب و گروه پارتیزانیستت .منتهر نباشتید كه عبدالرضتایی یا آمریکا و ...شما را نجات دهند .ترامپ فقط به منافع كشور خود فکر میكند و درستش هم همین است .ما نباید با آمریکا دشمن باشیم ،فراموش نکنید كه هر دولتی باید فریبكار باشتد ،شعار انساندوستی سر دهد و از استتیک شر پیروی كند .ما نیاز به یک وزیر امور خارجهی مکار داریم ،اما یک وزیر كار و یک رئیسجمهور انساندوست ،اهل معامله و عاقل هم میخواهیم .متاسفانه چیدمان و احزاب در كشتور ما غلط استت و ما در میان این احزاب فردی متفکر و فیلسوف نداریم .خالصه اینكه شتتما توانایی این را دارید كه كاری بکنید حکومت جا بزند .نترستتتید ،چرا كه ترس از كستتتانی مثل زیباكالم و شاگردان ا كرم كه در اتاقهای فکر رژیم حضور دارند ،معنایی ندارد!
علی عبدالرضایی | 324
چرا خلیل ملکی هنوز زیباست؟
دربارهی خلیل ملکی هیچكس آن حرف دیگر را نزد ،زیرا كستتی او را بلد نبود .ملکی یک روشتتنفکر واقعی بود ،یک واقعن تنها كه در نهایت دق كرد و مُرد .در روزهای آخر زندگیاش الکلی شتتده بود و وقتی تابوتش تشتییع میشتتد نزدیک به صتتد نفر تا قبرستتتان فیروزآبادی شتتهر ری بدرقهاش كردند .بعدها تمام شتتاگردان ملکی و كستتانی كه از او حرفشتتنوی داشتتتند ،بدل به چهرهی معروفی شتتدند .ملکی یکی از پیشتقراوالن ملی شدن صنعت نفت بود و این درحالیست كه همه از مصدق یاد میكنند ،نه خلیل ملکی! او یکی از رهبران حزب توده هم بود كه به سرعت از این حزب جدا شد. زمانی كه پیشتتهوری كار خود را برای جدا كردن تبریز شتتروع كرد ،به ملکی ماموریت داده شتتد كه به تبریز برود .او بعد از رستتیدن به آنجا ،وقتی وارد دفتر كارش شتتد ،اولین صتتحنهای كه دید شتتش عکس از استالین بر دفتر دیوار بود .پن عدد از عکسها را برداشت و گفت به جای اینها ،عکس قهرمانان ملی ایران را بزنید ،همین یک عکس از استتتالین كافیستتت .عالوه بر این وقتی دید كه خیلی از افستتران روستتی به تودهایهای ایرانی با تحقیر دستور میدهند ،آزرده خاطر شد .ملکی یک سوسیالیست واقعی و به شدت ملی بود .از نهضت مُالها انزجار داشت و هرگز از آنها حمایت نکرد .وقتی حزب توده از «پانزده خرداد» حمایت كرد ،ملکی به آنها هشدار داد كه این حركت شما ارتجاعیست .بیستوهشت سال قبل از مرگش ،وقتی كه استتتالین فرقهی دموكرات را در تبریز تغذیه میكرد و به رهبری پیشتتهوری در آنجا نوعی خودمختاری و جنبش جداییخواهی ایجاد شتده بود ،حزب توده ملکی را به آنجا فرستتاد تا از وضتعیت تبریز گزارشی به تودهایها بدهد .همزمان با این مستتئله استتتالین از تودهایها خواستتته بود تمام اعضتتایی را كه در آذربایجان دارند ،برای پیوستتن به پیشهوری فرابخوانند و در واقع با حزب توده ارتباطشان را قطع كنند و به پیشهوری ملحق شوند .استالین در آن زمان قصد داشت آذربایجان جنوبی و تبریز را هم مثل آذربایجان شمالی از ایران جدا كرده و به شتوروی وصل كند .ملکی پیش از فهمیدن این موضوع متوجه استعمار روسی میشود .او كه یک تودهای ششدانگ بود ،از نحوهی برخورد افسران روسی و فراگیر شدن عکسهای استالین و تبریزی كه رنگ و بوی روستتی گرفته بود ،پی به این مستتئله میبرد كه حزب توده مجری اوامر استتتالین استتت و وقتی متوجه این بازی میشتتود برمیگردد و با طرح حزب نیروی ستتوم از حزب توده انشتتعاب میكند .انشتتعاب ملکی هم استاستن كاری شعوری و فرهنگی بود و همزمان با او افرادی مثل رسول پرویزی ،فریدون توللی،
| 322ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
اردشتتیر محصتتد ،ناصتتر وثوقی ،جالل آلاحمد ،ابراهیم گلستتتان ،نادر نادرپور و داریوش آشتتوری كه جوانترینشان بود ،از حزب توده انشعاب كردند .دربارهی این عده اطالعات زیادی در دست است ولی تنها مهرهای كه حرفی از او نیستتت ،خلیل ملکیستتت .ما دربارهی او هیچچیز نمیدانیم .نه اینكه ندانیم؛ كس تی چیزی دربارهی او نمیگوید! ستتالهاستتت كه همه ستتکوت كردهاند و لبها مهر و موم شتتدهاند؛ زیرا حزب توده هنوز بر روشنفکری ما سیطره دارد .ملکی و گروهش هفتهنامه «نیروی سوم» و ماهنامه «علم و زندگی» را منتشتتر میكردند و اغلب نوشتتتههای این نشتتریات متعلق به خود ملکی بود ،او دانش باالیی داشتتت و لیدرهای حزب توده هرگز نمیتوانستند با او رودررو بحث بکنند .ملکی در عین سوسیالیست بودن با مصدق همكاری میكرده و به او انتقاد هم داشتته استت .او به مصتدق میگفت تو برنامه نداری و ستیستماتیک كار نمیكنی و بدون انستجام در كارهایت شتکستت خواهی خورد؛ اما چون مصدق پوپولیست و بیشتر در پی تهیی مردم بود ،عملکرد ستیستتماتیک برایش اهمیتی نداشت و حتی ملی شدن نفت را هم اینگونه به اسم خود سند زد .ملکی مذهبی نبود و به اخالق انسانی اعتقاد داشت .گاهی اخالق انسانی به ما وجود ،قدرت و كاراكتر میدهد و اینجاستتت كه دیگر مهم نیستتت اكثریت چه میگویند .او به راستتتگویی معروف بود و جستارت و استتقالل فکری داشتت .نیروی سوم را بر اساس صداقت تشکیل داد و مطلقن برای عضوگیری عوامفریبی نکرد .خصتلت روشنگرانه و روشنفکریاش نیز از مهمترین خصیصههایش بود ،و تقریبن تمام اطرافیانش شاعر ،نویسنده و فیلسوف بودند. شاه دو بار خواست ملکی را ببیند ،چرا كه برای بسط دادن ساختار سیاسی تحت فشار بود .در این دیدار وقتی محمدرضاشاه حرفهای خود را زد ،ملکی گفت من میدانم كه شما شاه هستید و باید این حرفها را بزنید ،ولی تمام حرفهای شما در مورد مسائل سیاسی و اطالعاتی كه دارید ،غلط بوده و محکوم به شکست است .در واقع ملکی متوجه وجود جریانی مذهبی و مرتجع شده بود و بسیاری از گاردهای شاه هم ارتجاعی بودند ،اما پتانستیل اصتالح شتدن را داشتند .نیروی سوم برعکس حزب توده از پانزده خرداد و خمینی دفاع نکرد و به خاطر همین پشتت كردن و عدم دفاع ،ملی كردن صتنعت نفت به نام مصدق سند خورد .در تمام این سالها تودهایها برای اینكه بابت ماجرای پانزده خرداد انتقام گرفته باشند ،اسمی از ملکی نیاوردند و او تا لحههی مرگش بدل به یک گمنام شتد .خلیل ملکی پدر ماست ،سالی كه او میمیرد ،من به دنیا میآیم ،او را هرگز ندیدهام ولی میدانم كه در نهایت حقیقت میماند و راه خودش را پیدا میكند .حقیقت را نمیتوان كتمان كرد و در پشتت پرده پنهان نگه داشت .جلوی نور را نمیتوان گرفت ،چرا كه در نهایت یک درز و یا دریچه كار خودش را میكند .حاال ما میخواهیم انتقام او را بگیریم .حزب توده این روشتتنفکر شتتعوری را مخفی كرد .وقتی به ملکی گفتند شاه تو را زندانی كرده ،گفت دشمن اصلی ما حزب توده است! او روسیه را عامل بدبختی ما میدانست و از حزب توده منزجر بود .بیشک اگر پدر فرهنگی ما صادق هدایت باشد ،پدر ستیاستی ما خلیل ملکیستت .او همیشته سعی كرد به نفع مردم عمل كند ،و حتی وقتی با شاه حرف میزد،
علی عبدالرضایی | 321
میخواستت او را متقاعد بکند كه دست از گاردهای اشتباهش بردارد .هر سیاستمداری و اساسن هر كسی كه تاریخ صتدسالهی اخیر ایران را بخواند ،به این نتیجه میرسد كه به او ظلم شده است ،چپ و راست هم ندارد .اما هنوز دربارهاش ستکوت میكنند؛ چون خلیل ملکی نباید مد شود .او یک ایرانی واقعیست ،چرا با اینكه شخصیت مستقلی مثل او داریم ،باید هیچیندار باشیم؟ این هیچنداری از كجا سرچشمه میگیرد؟ همه از ایرانارشیسم وحشت دارند ،مثل همان زمان كه از سوسیالیسم ملی خلیل ملکی وحشت داشتند .او میگفت ستوستیالیستم ایدهآل استت ،اما ستوستیالیسم ایرانی! ما برده و جاسوس روسیه نیستیم .ملکی نمیخواست جاستتوستتی كند اما تودهایها نمیگذاشتتتند .تودهایها حتی وقتی از ایران فرار میكردند و به روستتیه پناه میبردند ،روسها آنها را به شهر دورافتادهای چون سیبری تبعید میكردند و باز تودهایها چیزی نمیگفتند؛ چون یاد گرفته بودند چیزی نگویند تا مبادا روس تیه یا همان بهشتتت بدنام بشتتود! چرا این كار را میكردند؟ زیرا مذهبی بودند و مذهب هر بالیی ستتر انستتان بیاورد ،نباید لکهدار بشتتود و تقدستتش را از دستتت بدهد! ماجرای خلیل ملکی برای نفرت از تودهایها كافیستتت .تودهای بودن مثل ویروستتیستتت كه آدم را كثیف میكند و فرقی با پاستتدار و مفتخور بودن ندارد .تودهایها فقط جاستتتوستتی بلدند و تخصتتتدشتتتان زیرآبزنیست .اگر با یک تودهای صحبت كنید میگوید تمام سیستمهای اطالعاتی حکومت دست ما بود و بستیاری از افستتران ارتش تودهای بودند .افتخار آنها این استتت كه در زمان شتتاه نیروهای زیادی در ارتش داشتتند ،همان ارتشی كه قرار بود به روسیه انتقال داده شود .در واقع روسها از تمام ضعفهای ایران مطلع بودند و ما به دلیل وطنفروشتی تودهایها همیشته زیر ضرب روسیه بودیم! تقریبن تمام آنهایی كه با خلیل ملکی رشد كرده و درک سیاسی و روشنفکری داشتند ،یا به او پشت كردند و یا ترجید دادند سکوت كنند. كافی بود كه هر كدام از این افراد دربارهی او یک كتاب بنویستتتند تا ملکی از یاد نرود .حاال خلیل ،تنها ستیاستمدار واقعی ما بدل به خاطره شده و هیچ اثری از او نیست .كسی كه روشنفکران زیادی را پرورش داد و نیروی سوم را برای دوری از امپریالیسم آمریکا و روسیه ساخت .او اولین كسی بود كه استعمار روسیه را فجیعتر و خطرناکتر از استتتعمار آمریکا میدانستتت .عالوه بر این موارد ،ملکی نوعی ستتوستتیالیستتم و كمونیستم لیبرو ایرانی را مؤكد كرد .چرا كمونیستتهای جدیدی كه میگویند ما شبیه تودهایها نیستیم ،در مورد خلیل ملکی حرفی نمی زنند؟ مگر او پرچم دار كمونیستتتم ایرانی نیستتتت؟ چرا به جای آنها ،ما آنارشیستها از او حرف میزنیم؟ ما باید طوری این اسم را زنده كنیم كه همه به او حسادت بکنند .خیلی از ترکها مثل ستتاعدی و براهنی از خلیل ملکی تبریزی حرفی نزدند .آیا مقاالتش ایدهآل نیستتت؟ دانش تش پایین است؟ دید سیاسیاش نسبت به آن زمان لیبرو نبود؟ ملکی میدانست كه مصدق اشتباه میكند ،اما از او حمایت میكرد تا همهچیز درستتت پیش برود و در این میان برای اینكه به هدف برستتند ،استتمی از خودش نیاورد .خلیل میدانستت كه گاردهای مصتدق پوپولیستی و استراتژیاش ضعیف است اما چون هدفش ملی بود ،هرگز مصدق را تنها نگذاشت .دربارهی خلیل ملکی میتوان حرفهای زیادی زد ،اما بخشی از آن تبلی
| 321ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
گرایش دیگریستتت كه به درد حاالی ایران نمیخورد .اگر آن زمان خلیل ملکی پا میگرفت شتتاید ما این سترنوشتتت كثیف و فجیع را نداشتتتیم .شتتاید همان زمان حکومت خودش را اصتالح میكرد و به ستیستتتم مشروطهی ایدهآلتری میرسیدیم .امثال ملکی بعد از انقالب مشروطه آمدند و میتوانستند آن را بهینه كنند. شتناخت انسانهایی مثل خلیل ملکی به ما كمک زیادی میكند ،ما نباید فکر كنیم كه تنهاییم و داریم از صفر آغاز میكنیم .این حركتها از مدتها قبل شروع شده اما به آن بها داده نشده است؛ چون ما خودباوری نداریم و همیشه خیال میكنیم كه باید یک ایسم یا یک نیروی خارجی ما را ساپورت كند .در واقع ما همیشه چوپان خواستتهایم .چوپان عربی یا روسی! ایرانارشیسم یک تز ایرانیست و یکی از دالیل سانسورش همین مستئله استت .این تز به همه بیالخ نشان داده و برایش حرف در آوردهاند .ماهیت عوامزدگی و اقتدارگرایی این است كه صدای آندیگری را نمیتواند بشنود ،و اساسن صدای دیگری برای فرد عوامزده خطرناک است. بنابراین انگ زدن و ستانستور را شروع میكند و اگر قدرتش را داشته باشد ،آن صدا را دفن میكند .ما برای انتقام آمدهایم .ملکی آنارشتیست نبود ،اما من هستم كه انتقام او را از همه بگیرم .با اینكه باید با تفکرات او مشتکل داشتته باشم اما نمیتوانم از كنار خصلت بسیار مهم او رد شوم .خصلت مهم ملکی این بود كه او از ارتجاع و آخوند و مال انزجار داشت .او فهمید كه خمینی باتالق است؛ آن هم در پانزده خرداد سال چهلودو كه همه خمینی را ستاپورت میكردند .به شاه تذكر داد كه مالها خطرناک هستند و پدر ملت را درمیآوردند اما شتاه نمیفهمید؛ چون ستمبهی جاستوسهای روستیصتفت بود .شاه میخواست از چنگ جاسوسهای تودهای فرار كند اما در دام بالهت افتاد و این بزرگترین اشتباه و خیانت او بود. ما باید نگاهی ملی داشته باشیم و اگر قصد دفاع از مردم را داریم ،باید بببینیم كه چه كسانی در تاریخ ما از ایران و ایرانی دفاع كردند .خمینی هیچ دفاعی نکرد و تز محقق كركی را پیش برد .یک تز احمقانه كه حاال ما را با این فالكت مواجه كرده استت .حاصل كثافتكاریهای او افراد شیادی مثل محمد خاتمی ،میرحسین موستتوی و خامنهای هستتتند .فراموش نکنید كه بالهت ،بالهت را صتتدا میزند و ارتجاع ،ارتجاع را .مال میتواند كراواتی یا چفیهبند هم باشتد! ما با بیشتعوری و بیسوادی معاصریم؛ برای همین در اقلیت هستیم، پس باید باهوش باشیم و حواسمان را جمع كنیم تا مردم باز فریب نخورند .چرا كه آنها دنبال فرصتند و تخصدشان انتخاب بین بد و بدتر است .در چنین شرایطی الزم است كه یک گروه و یا یک صدا از ایدهآل حرف بزند .منهورم این استت كه ما باید مردم را آماده كنیم تا بهترینها را بخواهند و در نهایت یک سیستم متعادل نص تیبشتتان شتتود .ملتی كه مدام بین بد و بدتر انتخاب كرده ،بیشتتک بدترین نص تیبش ش تده و حاصتلش وضتعیت فعلی ماستت .چرا؟ چون افرادی مثل خلیل ملکی را در نهر نگرفتیم و به روشنفکران واقعی خیانت كردیم .فکرش را بکنید جای خلیل ملکی افراد لمپن و بیسوادی مثل جالل آلاحمد و فریدون توللی معروف شدند! زیرا ایرانیها فرد ملی و مستقل را نمیشناسند .آنها اصل را كنار میگذارند و برای آن فرع ،كیچ ،فیک و چیپ درست میكنند؛ چرا كه اساسن ملتی فیکساز و كیچدوست و چیپپرستند.
علی عبدالرضایی | 324
افرادی كه مطرح شتدند ،نستبت به خلیل ملکی چیپ بودند .در واقع ما هر چه سیاستمدار داشتیم ،در برابر ملکی كیچ محسوب میشدند .مصدق كیچ است و بازرگان سوپركیچ! فکرش را بکنید بازرگان هم یکی از كسانی بود كه با بورس رضاشاه و به همراه خلیل ملکی به آلمان رفته بود .یک آدم خرمذهبی كه در نهایت ستردمدار ملی -منقلیها شتد .متاستفانه در مملکت ما شتعور ،صداقت و شجاعت اهمیتی ندارد .آنجا افراد جاكش زودتر معروف میشتوند ،به همین دلیل رهبر فعلی ایران جاعش مادرستیدی بیش نیست .طبیعیست كه در چنین جامعهای خلیل ملکی سانسور شود .سلطنتطلبها ،چپها و راستها همه او را حذف میكنند چون از نهر آنها یک روشتتنفکر ملی باید حذف شتتود! به ملکی انگ میزدند و میگفتند الکلیستتت ،در حالیكه او نمیتوانستت تحمل كند ،و مجبور بود كه بنوشد .به هدایت گفتند خانمباز و نهیلیست است و از ستیاستی بودن او وحشتت داشتتند .ولی در اصل پیر فرهنگی ما هدایت است و اگر نامههای او را بخوانید؛ بدبختی امروز ما را به چشتم میبینید .با چه كستانی معاصر هستیم؟ مجتمع حیواناتی كه نمیفهمند و به من میگویند علی چرا خشنی؟ ما نمیتوانیم آدمها را كتک بزنیم زیرا شاعر و نویسنده و روشنفکریم ،در نتیجه مجبور به جنگ زبانی میشویم .همه در گور خفتهاند .مشتی مرده كه بدون هیچ فکری ،فقط حرف میزنند و بعد میگویند عدهای فقیر و گورخواب هستند! همهی ما باید برای جبران تاریخی و انتقام از سوسیالیستهای مستتلمان ،كمونیستتتهای روستتی و جمهوری استتالمی ،نام خلیل ملکی را فریاد بزنیم .مجاهدین خلق و دراویش جای صتدا زدن اسامی عربی باید فریاد بزنند خلیل ملکی ،و سلطنتطلبها برای اینكه ملیگرایی را یاد بگیرند باید ورد زبانشان خلیل ملکی باشد .فقط خلیل ملکی!
| 329ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
پارتیزانها چه كسانی هستند
زمانی كه ما از «پارتیزان» صحبت میكنیم ،تصورات عجیبی در مورد آنها ایجاد میشود و معمولن همه به افراد چهارشتانه ،دورهدیده و خشتن فکر میكنند .وقتی كشتوری بیگانه به كشتور شما حمله میكند شما ناگزیر به بیرون راندن آن نیروی غاصب هستید و پارتیزانهای ایرانارشیست نیروهایی مردمی هستند كه طی تجربهی چهلستتاله به این نتیجه رستتیدهاند حکومتی كه بر آنها ستتیطره دارد ،حکومتی ایرانی نیستتت .برای همین به جای آنكه آنها را «چریک» بنامیم ،به آنها پارتیزان میگوییم .در كشتور ما نهضتتی به نام «نهضت ستیاهکل» وجود داشت ،و افراد این نهضت همه چریک بودند و با حکومتی دیکتاتور و مستبد میجنگیدند. ولی آن حکومت ،حکومتی ملی بود و هدفش زوال كشتور نبود؛ زیرا محمدرضاشاه را علیرغم عملکردهای اشتتباهش ،نمیتوان فردی غیرملی تلقی كرد .در این چهل ستال ستیستتمی بر ما ستیطره داشته كه از لحا فرهنگی ،تبعیت از استتتتعمار عربی میكند .برای مثال میبینیم چیزی كه ستتتالها پرچم و نماد ملی ما بوده ناگهان از ما گرفته میشتتود و جای شتتیر و خورشتتیدی كه از زمان ستتاستتانی نقش ستتکههای ما بوده« ،ا » میگذارند و آن را بیستتتودو بار روی پرچم كشتتور كه نمایهی فرهنگ ماستتت ،تکرار میكنند .این یعنی حکومت زبان و پرچم كشتتورمان را از ما گرفتهستتت .در تمام نامههای اداری كلماتی به كار میرود كه یک ایرانی گاهی حتی معنای آن را هم نمیفهمد .پس در قدم اول پارتیزانها افرادی هستند كه غاصب بودن این حکومت را درک كردهاند و میدانند در تله افتادهاند .آنها از جمله مردمی در دنیا هستند كه به گروگان گرفته شتتدهاند .اول مال آنها را گرفتند .نفت و گاز و دریایشتتان تحت استتتعمار چین و روستتیه درآمد .حکومت مركزی به خاطر پول بیشتر حتی دختران ما را نیز به كشورهای عربی صادر میكند .من اولین بار توسط یک غیر ایرانی با فاجعهی مشهد آشنا شدم .دوست نویسندهای دارم كه از لندن به تهران و بعد از تهران به مشهد پرواز داشتت .از این موضتوع متعجب شتدم و علت آن را پرسیدم و او در جواب گفت «آنجا ارزانترین و زیباترین زنان جهان را دارد» .فکرش را بکنید مشهد را كه جنبهی مذهبی به آن دادهاند ،به عنوان سکسیترین شهر دنیا بنا كردهاند .این اتفاقیست كه آنجا رخ داده و ایرانیهایی كه دم از ناموس میزنند ،از این موضوع بیخبرند! اما پارتیزان كسیست كه به این امر واقف است .بسیاری از پارتیزانهای ما معلم ،شاعر و در حالت كلی جوانانی به ستتتوه آمدهاند .آنها دورهدیده نیستتتند بلکه فقط اصتتل قضتتیه را فهمیدهاند و حضتتور پیدا كردهاند و باقی را نیز فرا میخوانند .قطعن ترس در وجود كستانی كه شعارنویسی میكنند ،وجود دارد .اما با
علی عبدالرضایی | 312
اینحال آنها تن به خطر میدهند و میدانند كه راه دیگری نیست؛ زیرا وقتی شما را چپاول میكنند ناگزیرید كه خشتتن عمل كنید .شتتعار ما این استتت« :ما هیچچیز را برای خود نمیخواهیم بلکه همهچیز را برای همه میخواهیم ».پارتیزان یک فداییستت اما قرار نیست پارتیزانها بجنگند تا بمیرند .آنها میجنگند كه زندگی را به دست آورند .پارتیزان شاید یک دانشجوست و عضو جناح سیاسی خاصی نیست اما رن
را فهمیده ،او
در واقع خود فریاد استت و تنها فرق او با دیگران ،رسیدن به شعور و داناییست .پارتیزان میداند كه اعتقاد، افیون استت و جامعهی ما بیشتر از اعتقاد ،به اعتماد نیاز دارد .شتخد ثروتمندی را میشتناختم كه افسرده بود و راهكاری برای فرار از افستردگی میخواست ،تنها مشاورهی من به او این بود كه به دیگران كمک كند. نه اینكه پولی به كستتی بدهد بلکه كاری كند كه فرد دیگری خوشتتحال شتتود .چنین كاری هم نوعی عمل پارتیزانی محستتوب میشتتود ،لزومی ندارد پارتیزان فقط مزدورآزاری كند و شتتعار بنویستتد .او میتواند به دیگران زندگی دهد و آنها را شاد كند .دین یعنی نقشهی راه برای نشان دادن مقصد ،ولی تنها یک راه برای رستیدن به مقصتد كافی نیستت .راههای بیشتماری به اندازهی تمام انستانها برای رسیدن به مقصدِ درست وجود دارد و پارتیزانها نیز خالقاند و كارهای مختلفی را برای رسیدن به هدف كه همان امکان زندگیست، انجام میدهند .در حال حاضر تقریبن تمام ایرانیها مخالف حکومتاند ،حتی همان پاسداران و بسیجیها كه حقوقبگیران رژیماند ،ماندهاند كه چه راهی را انتخاب كنند .گفتمان ما ناگزیر استتت كه فراگیر شتتود .سوال اینجاستتت كه ما باید چگونه عمل كنیم؟ ما باید اكثریت شتتویم زیرا وقتی به اكثریت برستتیم ،رژیم به طور كامل نامشتروع میشتود .در حال حاضتر مسئلهی اصلی ما ،رهایی از چنگ اهریمن است .اما متاسفانه همه نستبت به این موضتوع بیتفاوتاند .افراد زیادی حزب میزنند و فعالیت میكنند ،ولی صترفن چند پیشنهاد برای بعد از براندازی دارند و برای شتتترایط فعلی ما پیشتتتنهادی نمیدهند .بهترین راه این استتتت كه تعداد پارتیزانها بیشتر شتود؛ زیرا پارتیزان كسیست كه از هر فرصتی استفاده میكند تا به بدنهی حکومت ضربه بزند و آن را ضعیف كند .اگر ترامپ با بیرون آمدن از برجام ،بیرون حکومت را ضعیف میكند؛ ما باید رژیم را از درون بپوستانیم و ضتعیفش كنیم .قرار نیست پارتیزان فریاد بزند و بگوید كه من ایرانارشیستم ،چرا كه یک ایرانارشتیستت واقعی یعنی یک حیلهگر واقعی .شتما در مقابل شتیطان تنها با استتتیک شیطان میتوانید مقابله كنید و راه دیگری جز این ندارید .شتما پارتیزانها میتوانید بستیجی شوید و به دل پایگاهها بروید تا بهتر به حکومت ضتربه بزنید و مردم را به آگاهی برستانید .این كار شتما نوعی مبارزه محسوب میشود .در اصل شما داخل سیستمی میشوید تا آن را از درون دچار ریزش بکنید .میخواهم بگویم هر كسی كه پی به ظالم بودن این سیستم و زجر كشیدن مردم برده ،پارتیزان است .اگر من شاعر وارد میدان شدهام به این دلیل استت كه به كسی اعتماد ندارم ،وگرنه شاعر را چه به مبارزهی سیاسی!؟ من نمیخواهم كسانی كه به آگاهی و شتعور رستیدهاند ،وارد هر گروه و حزبی بشوند .برای همین مدام در حال بحث و سخنرانی هستم و حاال به جرات میگویم كه ما میتوانیم یک برنامهی سیاسی را تدوین كنیم .عدهای پارتیزانهای فرهنگی هستند و
| 311ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
عدهای پارتیزانهای ایرانبان .اما پارتیزان ایرانبان چه كستیستت؟ پارتیزان ایرانبان همان ایرانارشیستیست كه دغدغهی وطن دارد .او میخواهد شتناستنامهی خود را داشته باشد و عاشق ایران و ایرانیست ،ولی تمام اینها دلیل نمیشتود كه از غرب و انگلیسی و آمریکایی متنفر باشد؛ زیرا فهمیده كه چنین دیدگاهی احمقانه استتتت .پارتیزان ایرانبان میداند كه اگر مشتتتکلی به وجود بیاید ،باید به دینش كه چیزی جز وطن و زبان خودش نیستت ،پناه ببرد .ایرانیها انسانهای بسیار مهربانی هستند ،ولی حکومت موفق شده به كمک حزب توده و سایر احزاب موجود ،جوی را در خارج از كشور به وجود بیاورد كه ایرانیها همه از هم متنفر باشند. اگر اینجا با یک ایرانی صتحبت كنی ،متوجه میشتوی كه او سعی دارد مدام از ایرانیهای دیگر بد بگوید؛ چون فکر میكند كه این كار نشاندهندهی پیشرفت است و نمیداند كه خودش قابل مقایسه با سایر ایرانیها نیست .اساسن چنین فردی احمق است .یکی از كارهای كثیف فعالین فرهنگی جمهوری اسالمی این بود كه جاستوسانی را در قالب احزاب مختلف در میان مردم فرستاده و كاری كرده كه همه به هم مشکوک شوند و از هم بترستتتند .باید این مانع را از نابود كنیم و دیوار ترس را بشتتتکنیم و برای آزادی خودمان وارد عمل شویم .شخصی از من پرسید كه چرا شما و پارتیزانها مدام فحش میدهید؟ در پاسخ به او گفتم حکومتی كه در كشتور ایران مستقر است ،مدام به مردم تجاوز میكند و با استفاده از قدرتی كه در اختیار دارد ،پول مردم را میدزدد .اگر هم كستی اعتراضتی كند ،فوری زندانی و بعد اعدام میشود .چرا به چنین حکومتی معترض نمیشتوید و به فحش دادن كستی كه به ستوه آمده و تمام هستیاش را از دست داده ،اعتراض میكنید؟ اگر دقت كنید میبینید كه كستتانی همچون اصتتالحطلبان به جای انتقاد از ظالم ،مدام در حال تذكر دادن به مردم هستتتتند .مهلوم اگر فریاد نزند و اعتراض نکند ،جرمش از ظالم باالتر استتتت و فرقی با یک جندهی فکری ندارد .در اصتتل مهلوم استتت كه ظالم را میستتازد .من فحاشتتی را به آنها یاد میدهم تا ایده بگیرند ،وقتی میگویم «مادرستتید» به آنها ایده میدهم و زمانی كه بحث «مالگایی» را پیش میكشتتم ،آنها را به لحههی ارگاستم میرستانم .باید بگویم افرادی كه این موضوع را نمیف همند مطلقن دركی از زبان ندارند .ما باید در هزار جهت انقالب كنیم .ما تنها آنارشیست نیستیم ،بلکه ایرانارشیست هستیم و ایرانارشیست تز جدیدیست كه میتوان گفت آنارشیستها زیرمجموعهای از آن هستند .هیچ آنارشیستی از ملیت حرف نمیزند و این در حالیستت كه بیس ما ملیت استت .ما متاخرتریم ،پس چیز جدیدتری داریم و اساسن هر چه متاخرتر باشی یعنی بهروزتر هستتتتی .تکتک ما پارتیزان و ایرانبانیم ،چرا كه وقت میگذاریم و جمع میشتتتویم تا كاری بکنیم .خالصتتته اینكه پارتیزان موجود عجیب و غریبی نیستتتت ،پارتیزان همان همستتتایه ،برادر و خواهر شتماستت .همان كستی كه میترستد ،ولی باز هم شعار مینویسد و میداند كه ناگزیر باید این كار را انجام دهد .پارتیزان ،كثافتها ،مالها و خانوادهی خامنهای را میشتناسد و از آنها انزجار دارد .ما دیکتاتور نیستیم ما به ستتوه آمدهایم و به جنون رسیدهایم و تحت هیچ شرایطی به مال و خرافات رحم نمیكنیم .ما پارتیزانیم اما تو هم میتوانی پارتیزان باشی.
علی عبدالرضایی | 312
كیرِ خر
دوستتتت نازنینی دارم كه مدام دنبال آرامشستتتت ،میتوانم به او ذكری بدهم ،مثلن یک مانترا ،بعد هم بخواهم آن را تکرار كند ،مثل خیلیها كه مدیتیشتن میكنند .پارستال از یکی از دوستان اسکاتیشم كه پیش من آمده بود تا به آرامش برستد ،خواستتم ردای ستپیدم را تنش كند ،بعد او را روی تختخوابم نشاندم و ازش خواستتتم مانترای «كیر خر» را ده دقیقه تکرار كند .درستتت بعد از ده دقیقه رفتم ستتراغش! خوابیده بود خُرّ و پُف! تکرار «كیر خر» ذهنش را اول خستته و بعد خوابش كرده بود اما دقیقن شش ساعت بعد ،وقتی بیدار شد گفت «كیر خر» معجزه كرد علی! عجب خواب آرامی داشتم! تکرار یتک كلمه یا جمله در ذهن ایجاد هارمونی میكند و همین هارمونی ،نوعی آرامش مصتتتنوعی را پدید میآورد كه هیچ ربطی به آرامش واقعی ندارد .فیلستتوف و گوروی خودتان «راجنیش چاندرا» میگوید كته این درو را هندیها مُد كرده اند و بیش از همه بر بُعدِ دروغین آن واقفند! او خود تاكید میكند اغلبِ كستتانی كه با ذكر و مانترا مدیتیشتتن میكنند ،هرگز به آرامش نمیرستتند بلکه هیپنوتیزم میشتتوند .در واقع تکرار صدا ابتدا فیزیک ذهن را تغییر میدهد و سپس این انرژی صوتی چون كاتالیزوری باعث بروز واكنشی شتیمیایی در ذهن میشتود ،دقیقن مثل وقتی كه به موستیقی گوش میدهید و حس میكنید كه آرام شدهاید، اینجا هم آرامشتی در كار نیستت ،تنها شرایط شیمیایی ذهنتان تغییر كرده و این حالت رقیقِ حالیست كه بعد از كشیدن علف تجربه میكنید .چنین هیپنوتیزمی با تکرار نگاه هم میتواند اتفاق بیفتد ،كافیست نقطهی كوچک و ستیاهی را روی دیواری ستفید نشان كنید و بعد از فاصلهی سهمتری بدون آنكه پلک بزنید به آن خیره شوید تا گم شود ،دقیقن از وقتی كه دیگر نقطه را نبینید آرامش یا هیپنوتیزمتان كلید میخورد .با گوش هم میشتود ذن و مدیتیشن كرد و هیپنوتیزم شد ،اینها همه هیچ ربطی به آرامش واقعی ندارند ،نمیشود با مصرف قرص و صدا و دراگ به آرامش رسید .مصرف دراگ و موسیقی یا انجام مدیتیشن فقط كمک میكند كه از آرامش به سرعت فرار كنید و وقتی این فرار بهشدت خستهتان كرد ،خوابتان ببرد و خیال كنید كه به آرامش رسیدهاید .میتوانم به آن دوست نازنینم كه مدام دنبال آرامشست و هر روز شکایت میكند كه دارم آرامشش را ستلب میكنم! یک مانترا بدهم ،اما او ایرانیستت و برخالف رفیق اسکاتیشم بیشک از تکرار «كیر خر» رن خواهد برد چون معنای خوبی در فارسی ندارد! تازه آنقدر دوستش دارم كه نتوانم سرش كاله بگذارم ،پس باید كمی بیشتر غُر زدنهاش را تحمل كنم تا كمكم خودش آرامش واقعی را كشف كند.
| 313ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
آرامش واقعی از شتعور نشأت میگیرد ،شعوری كه با كسب آگاهی حاصل شده باشد نه اطالعات! باید یادش بدهم بدون هیچ تالشتتی زندگی كند ،فقط یک مرده ستتعی میكند نشتتان دهد كه زندهستتت .ما هرگز نمیتوانیم بفهمیم بیتابتان بته بتاران نیتاز بیشتری دارد یتا دریا! باران كه انتخاب نمیكند كجا ببارد ،همهجا میبارد آن هم بهطور برابر! پس همهچیزی همهجا بهطور برابر در همهجا ،در همه هستتت ،ماندهام چرا مردم عمر كوتاهشتتان را برای كستتب هیچ تلف میكنند؟ همهی آدمهایی كه آرامش ندارند معمولن پر از طلبند، طلبی كه دركی نستبت به آن ندارند ،پس هرگز به آن نمیرستند و همین ذهنشتان را هی آشتفته و آشفتهتر میكند .دوستتِ پولیشتی دارم كه میدانم پول میخواهد تا ستفر كند ،میخواهد برود ماداگاستتکار تا بیشتر درک كند و به شتتعورش نستتبت به خود و خداش بیفزاید اما چون پول ندارد ،نمیتواند ستتفر كند و همین آشفتهترش میكند .پریروز تلفن كرد ،بعد احوالپرسی پرسید كجایی؟ گفتم در سفرم ،گفت «من كه شمارهی خانهات را گرفتم! به خانهات سفر كردهای؟» اینجور آدمها مریضند! از گینهی بیسائو تا علیآباد كتول سفر میكنند اما ستری به خود نمیزنند ،در خودشان سفر نمیكنند كه حسابی ببینند! وقتی به درون سفر میكنید، به درک خواستتههاتان میرستید و آنها را از نزدیک میبینید و همین مالقات باعث میشود كه از چشمتان بیفتند .فقط وقتی كه دیگر خواستتهای ندارید به آرامش میرستید و متاسفانه بسیارانی تنها وقتی كه میمیرند آرام میشتوند؛ چون هرگز دستت از سر خواستههای احمقانهشان برنمیدارند .بینیازی یا احساس بینیازی باعث میشتتود كه نرخ اتالف انرژیتان به حداقل برستتد و انرژی بیشتری برای تفکر داشتتته باشتتید ،تفکر! چقدر ما این كلمهی عزیز را عن و گُهی كردهایم ،حیف! *ترجمه ی بخشتی از ستخنرانی علی عبدالرضایی در كمپ حکمت هندی در گیلدفورد (جنوب شرقی انگلستان)
علی عبدالرضایی | 314
بیبیسی یا گربهنمای هانیه
نامش را گذاشتهاند بنگاه خبرپراكنی ،یعنی هر جایی خبر دست اول و ناب باشد ،آنجا حاضرست تا آن خبر را پخش كند. » »British broadcasting corporationیا همان ،bbcاَبررستتتانهایستتتت كه هزینهاش از جیب مردم انگلیس تأمین میشتود .یعنی هر شتهروند بریتانیایی به طور میانگین ستاالنه صتد و پنجاه پوند به این شبکه میپردازد .بنابراین در این شتتبکه خبری از تبلیغات نیستتت و به همان نستتبت ،بار فرهنگی باالیی دارد و در بستیاری از زمینهها صتاحب ایده است .بیبیسی موظف است در برابر مردم بریتانیا پاسخگو باشد و اگر در ساخت برنامههای پربار كوتاهی كند ،مردم حق شکایت دارند .مثلن رادیویی دارد به نام bbc4كه مطرحترین نویسندهها و فکرپردازها آنجا دربارهی تئوریهای تازه یا ادبیات روز ،تبادل نهر میكنند و اگر وارد حیطهی ستیاستت شتوند ،باز هم ستطد كارشان باالست ،در كل بیبیسی در انگلستان كیفیت خوبی دارد .اما همین شتتبکه وقتی فارستتی میشتتود ،كیفیتش به شتتدت افت میكند و اغلب رویکردهای پوپولیستتتی در پیش میگیرد .علت این مستئله چیستت؟ چرا ما ژورنالیستت باهوش و باسواد نداریم؟ چرا مسئولیت ژورنالیستی نزد فارستتیزبانان بدل به بزک تبلیغاتی شتتده و تنها در جذب مخاطب بیشتر (حاال به هر روشتتی) خالصتته میشتود؟ احتمالن بیبیستی فارستی بازرسانی دارد كه آمار مخاطبان را مدام چک میكنند و برایشان مهم است كه هر بخشِ این رسانه مخاطب باالیی داشته باشد و از آنجایی كه چنین بازرسی زبان فارسی نمیداند و نمیتواند بر كیفیت فرهنگی برنامهها نهارت كند ،بیبیستی فارستی رستوایی را در زنبیل میكند و دست تمام رسانههای زرد را از پشت میبندد ،طوری كه انگار یکی از شبکههای برونمرزی سازمان صدا و سیمای ایران استت .اگر مالها با اراجیفشان حضوری شبانهروزی در تلویزیون ایران دارند و خرافات تحویل مردم میدهند و ذهنها را با مشتتی حرف پرت انبار میكنند ،بیبیسی فارسی نیز از جهاتی همان سیاست تحمیق را دنبال میكند و عمد دارد خود را با توجه به سیاستهای روز حکومت ایران كوک كند. شتاید وبستایت بیبیستی فارستی باید بازدیدكنندگان باالیی داشتته باشتتد تا به بازرسانی كه فارسی نمیدانند خودی نشتتان دهد و بودجهی بیشتری جذب كند .پس در این میان اصتتلن مهم نیستتت كه كارش مثل بیبیسی انگلیسی فرهنگمحور و شعوری باشد.
| 312ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
مثلن به همین عکس كه مربوط به مرگ گربهی «هانیه توستلی»ستت ،نگاه كنید .توستلی هنرپیشهای معمولی است كه چند كالس بازیگری رفته و مولود ستیاست سلبریتیساز سینمای ایرانیست و حاال بعد از مرگ حیوان دستتتت آموزش افستتتردگی گرفته و واكنشهای بستتتیاری را برانگیخته كه همین به زعم بیبیستی به تستتویه حساب سیاسی برخی نیز منجر شتده استت! بعد كه رجوع میكنی به صفحهی مثلن ستتلبریتی! اراجیفی را میخوانی كه توستتط مشتتتی موجودِ مدام كیر به دست قلمی شده! پس پوشش این خبر شدیدن زرد هیچ بار خبری و روشنگری ندارد و فقط برابر استت با افزایش آمار بازدید از بیبیستی .تمام رسانههای فارسیزبان به ظاهر اُپوزیسیون از لحا فرهنگی مثل حکومت ایران عمل میكنند .اصتتالحطلبها در رستتانههایی مثل صتتدای آمریکا ،منوتو و… دارند كوالک میكنند و به طور گستتترده در حال تحمیق تودهاند .انتشتتار اخباری از این دستتت كه هیچ بار فرهنگی ندارد و در اصتل نوعی استتهزاء محستوب میشتود ،نوعی خوشرقصی از سوی كاركنان بیبیسی فارستی برای مافوقشتان است ،تا نشان دهند كه چقدر پر بینندهاند و از این طریق بودجهی بیشتری جذب كنند .حاال نگاه كنید به عکس صفحهی اصلی معتبرترین وبسایت شعر جهان كه خبر از شعر دیگر و نسل تازهی شتتتاعران ایرانی میدهتد .هفتت روز استتتت كته تنها وبسایت بینالمللی شعر جهان كه آثار بهترین شاعران جهان را منتشر میكند به شعر هشت شاعر جوان ایرانی اختصاص پیدا كرده! شاعرانی كه حتی یک شعرشان در مطبوعات كشتتور خودشتتان منتشتتر نشتتده استتت .اما مهمترین مركز شعوری شعر جهان به تشویق و ستایش این هشتتت شتتاعر میپردازد و این در حالیستتت كه نصفشان هنوز وارد دههی سوم عمرشان نشدهاند! این اتفتاق اگر در هر كشتتتوری می افتتاد بدل به ستتتوتیتر صتفحات فرهنگی روزنامهها و خبرگزاریها میشد .اما همان طوری كه حکومت ایران وبسایت كال شعر را مستتدود و وبالگها و صتتفحاتش را در آپارات نابود كرد ،رستتانههای داخلی و خارجی فارستتی نیز طبق خواستت حکومت عمل كردند و حتی یکیشان چنین خبر مهمی را انتشار نداد تا مبادا جا برای درج عکس
علی عبدالرضایی | 311
تتلو و ستگ گلزار كم بیاورند! International poetry webبرای تمامی زبانها و كشورها ،صفحات خاصی دارد كه آن صتفحه معرف شتعر آن كشور و شاعرانش است .یعنی در حال حاضر شاعران كالجی نمایندگان شتعر فارستی در جهان هستتند و با این افتخارآفرینی ،شعر فارسی را از انزوا خارج كردهاند .اما ژورنالیست حستتود ایرانی از كنار چنین خبر مهمی بیتفاوت رد میشتتود ،چون هانیه برای گربهاش دا دار استتت! طی هفت روز اخیر ،شتتتعرهای كالجیها به چندین زبان دیگر مثل رومانیایی ،بلغارستتتتانی ،مکزیکی و … نیز ترجمه شتده و خارجیها دربارهی ایده و حركت آوانگارد كال قلم میزنند ،در حالی كه رستانههای فارسی حتی آن را پوشتش نمیدهند .بعد از این اتفاق من پیامهای تبریک زیادی از ش اعران كشورهای مختلف مثل روستیه ،آمریکا ،لهستان ،افغانستان و انگلستان دریافت كردهام ولی از ایرانیها هیچ نشنیدم .این یک موفقیت مهم و بیستابقه در شعر معاصر است اما انگار ژورنالیست بی شعور ایرانی نسبتی با شعر ندارد .بیشک نشر خبر مرگ گربهی هانیه و عدم نشتتر موفقیت جهانی شتتاعران كال ،نمایهای از بالهت و حستتادت و شتتعور پایینِ رستانهایستت .اینها چگونه ژورنالیستتی هستتند؟ یعنی چون این هشتت شاعر در كال عبدالرضایی آموزش دیدهاند ،نباید موفقیت جهانی شتان دیده شتود؟ یا چون استم عبدالرضتایی در میان است ،باید نسل تازهی شتاعران ایرانی هم مثل او ستانستور شتون د؟ شتاعران كالجی هنوز در كشور خود مجوز چاپ كتاب دریافت نکردهاند اما وبسایت جهانی شعر ،آثارشان را منتشر كرد و روزنامهنگاری كه بعد از یک هفته از این اتفاق مطلع نشتده باشتد ،بیشتک گوزنامهچیستت .ماندهام بیبی سی و صدای آمریکا و رادیو زمانه به چه دردی میخورند؟ چرا مدام فریاد میزنند مخالف سانسورند ،در حالی كه فرقی با بسیجیها ندارند و فقط به جای چفیه ،كراوات بستهاند .آقازادهای تنها با فشار یک دكمه ،وبسایت و وبالگها و نیز پایگاههای ما در آپارات را بستت و بیش از هفتصتد ویدیوی آموزشتی را حذف كرد ،مطبوعات نیز با سکوت خبریشان در همان راستتا گام برمیدارند .آیا ژورنالیستتهای ایران ،معتبرترین ستایت ادبی جهان را نمیشناسند؟ آیا این اتفاق مهم را فاقد بار خبری میدانند؟ آیا اساسن دركی از خبر ادبی دارند؟ /75آبان7931/
| 311ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
علی عبدالرضایی | 314
فهرست کتابهای منتشر شدهی علی عبدالرضایی
کتابهای فارسی شعر .1تنها آدمهای آهنی در باران زنگ میزنند ،تهران ،ویستار.1312 ، .2نام این كتاب را شما بگذارید ،تهران ،زیرزمینی.1314، .3پاریس در رنو ،تهران ،نارن .1311، .4این گربهی عزیز ،تهران ،نارن .1311 ، .2فیالبداهه ،تهران ،نیمنگاه.1319 ، .1جامعه ،تهران ،نیمنگاه.1319 ، .1شینما ،تهران ،همراز.1342 ، .4من در خطرناک زندگی میكردم ،پاریس ،نشر پاریس.1344 ، .9كادویی در كاندوم ،پاریس ،نشر پاریس.1342 ، .12ترور ،پاریس ،نشر پاریس.1344 ، .11فاکبوک ،پاریس ،نشر پاریس.1344 ، .12پس خدا وجود داره ،پاریس ،نشر پاریس.1349 ، .13ال اله اال الو ،لندن ،نشر كال .1349 ، .14دوربین مخفی ،لندن ،پساهفتاد.1349 ، .12حکمت سین ،لندن ،پساهفتاد.1392 ، .11فانتزی ،دبی ،پساهفتاد.1392 ، .11كومولوس ،پاریس ،نشر پاریس.1392 ، .14زخم باز ،پاریس ،ناكجا.1392 ، .19زرتشت برای چه میخندید؟ ،پاریس ،ناكجا.1391 ، .22مادرد ،تهران ،بوتیمار.1392 ، .21عاشق ماشق ،تهران ،بوتیمار.1393 ، .22گاز دنده گاز ،تهران ،بوتیمار.1393 ، .23خدایا مرا ببخش ،حاال نه ،تهران ،چشمه.1393 ، .24شهر نو ،لندن ،نشر كال .1392 ،
| 319ایرانارشیستها از فردا آمدهاند
.22اروتیکا ،لندن ،نشر كال .1392 ، .21جمهوری اسپاگتی ،لندن ،نشر كال .1392 ، .21آبالكو ،لندن ،نشر كال .1392 ، .24لیالو ،لندن ،نشر كال .1391 ، .29شعرنوگرافی ،لندن ،نشر كال .1391 ،
داستان و رمان .1هرمافرودیت ،پاریس ،نشر پاریس.1344 ، .2بدكاری(مجموعه داستان كوتاه) ،پاریس ،ناكجا.1392 ، .3تختخواب میز كار من است ،لندن ،نشر كال .1392 ،
سیاسی .1آنارشیستها واقعیترند ،لندن ،نشر كال .1392 ، .2كارناوالهای انتخاباتی ،لندن ،نشر كال .1391 ، .3فراداستان فرودستان ،لندن ،نشر كال .1391 ،
نمریهی ادبی .1ركیکتر از ادبیات ،پاریس ،نشر پاریس.1341 ، .2شبنشینی با مثل هیچكس ،پاریس ،نشر پاریس.1392 ، .3دیل گپ ،لندن ،نشر كال .1392 ، .4این سوال ابدی ،لندن ،نشر كال .1392 ، .2من با قبول مخالفم ،لندن ،نشر كال .1392 ، .1چگونه شعری ننویسیم ،لندن ،نشر كال 1391 ،
انگلیسی , 2212.لندن Short and little like i, London Skool,
, 2211 .لندن ,نشر كال I AM THE i,
علی عبدالرضایی | 322
تر مه شده از فارسی به دیگر زبانها .1من در خطرناک زندگی میكردم (ترجمه به تركی) ،مترجم :سعید احمدزاده اردبیلی ،پاریس ،نشر پاریس.1343 ، .2من در خطرناک زندگی میكردم (ترجمه به انگلیسی) ،مترجم :ابول فروشان ،لندن ،اگزایلد رایترز .1341 ، .3سیکسولوژی(( )Sixologyترجمه به انگلیسی) ،مترجم :ابول فروشان ،پاریس ،نشر پاریس.1349 ، .4آن (( )Eseترجمه به اسپانیایی) ،مترجم :الیزابت لورنا فیتارونا دفورد ،نشر پاریس.1349 ، .2دوربین مخفی (ترجمه به انگلیسی) ،مترجم :ابول فروشان ،لندن ،پساهفتاد.1392 ، .1دوربین مخفی( ،ترجمه به كردی) ،مترجم :طیب هوشیار ،لندن ،پساهفتاد.1392 ، .1احتساب (ترجمه به اردو) ،مترجم :احسان ندیم شیخ ،پساهفتاد.1392 ، .4
( ،No one says yes twiceترجمه به انگلیسی) ،مترجم :ابول فروشان ،لندن ،لندن اسکول.1391 ،
.9بمبگذاری روی گریه ( ،ترجمه به آلمانی) ،كریستینا اهلرز ،پاریس ،نشر پاریس1349. .12تنها آدمهای آهنی در باران زنگ میزنند (ترجمه به عربی) ،مترجم :الحبیب الواعی ،نشر پاریس1344. .11كومولوس (ترجمه به تركی) ،مترجم :جعفر بزرگ امین 1392 ، .12اگر بمیرم چه كسی این تنهایی را تحمل میكند؟ (ترجمه به تركی) ،مترجم :سعید احمدزاده اردبیلی1344 .
تر مه -
برای عطسهام به بیابان تو محتاجم (ترجمه به انگلیسی) ،نویسنده :ابول فروشان ،مترجم :علی عبدالرضایی ،پاریس، نشر پاریس.1344 ،
| 321ایرانارشیستها از فردا آمدهاند