កថាមុខ បរឿង “ភ ូមិតិរច្ឆាន”
នក្តូវបរៀបបរៀងប
១៩៦៤ -៦៥ បដ្យអារនិពនធ ឌឹរ អំ ប
ើយ
នក្តូវប
ើ ងបៅឆ្ា ំ
ោម និង បឌឿរ
ិះពុមផ្ស ព ាយជាស្ថធារណ្ៈបៅ
ឆ្ា ំ ១៩៧១ ។ បរឿងបនិះ
នឆលុិះបញ្ ច ំងបអាយបឃើញ
ទំនាស់ ដ ៏ស្សួចស្ស្ថល រវាងពលរររមពុជា នដលរង ័ ច យា៉ាងខ្លងកា ការជិិះជាន់ បរងក្រវញ្ ំ ល និងពួរអាណា និ្ម
រាងបនស័ ំ រភូ ិ ត មិ បនមន្រនតីអាយ៉ាងរបស់វា ។
ក្ពរតការណ្ ៍ ១៨ បមស្ថ ១៩២៥ របស់ក្រជាជន ិត
ឃុំ ក្កា ំងលាវ
ជាក្ពរតការណ្ ៍ មួយ ិត
នទារ់ទាញចតត ិ
អារនិពនធ រាុងការនិពនធស្ថាថ្ដបនិះ បដម សតិ ើ បដ្ស់ ី ស្ថែរតក្រជាជនបអាយន ី ឹរបឃើញ
ជាប់ជានិចចបៅ
ក្រវតតិ យា៉ាងឈឺច្ឆប់បខ្លចផ្សា នដលពួរអាណានិ្ម បងករប
ើ ងបនាិះ។
បរឿងភូមត ិ រច្ឆ ិ ាន
ពិតជា
អារអានបអាយនឹរបឃើញ អាណានិ្ម
មួយសតវតស។
នទារ់ទាញអារមមណ្៍ ពីនឹមនដរ
របស់ពរ ួ
រាង ំ នដលសងកតក្់ រជាជនរមពុជា ជិត ទនទឹមនឹងបនាិះ
រ៏
នបំផ្សស ុ រំ
ឹង
ឈឺច្ឆប់ដល ់អារអាន ពីទារុណ្រមមដ ៏សសនបោបៅ របស់អាណានិ្ម
រាង ំ
មរបលើពលររសលូតក្តង ់
រមពុជាបយើង ។ ការតសក្ូ រឆ្ ំងនឹងពួរក្តួតក្តា ការ ចងរំ
ឹ ងឈឺច្ឆប់ថ្នពួរនដលក្តូវប្ជិិះជាន់
នជារំលា ំងភាារ់រលឹរបសាហាជាតិ
បក្ការប
ដ ៏ប
ពូតផ្សតុំ ិះមុត
ំ ។ ើ ងតសរូ បដ្ិះជាត ិ
ឆលងកាត់បទពិបស្ថធន៍ជរួ ចត់ជាបក្ចីន បៅសម័យ
អាណានិ្ម អារនិពនធ បអាយក្រុងក្រយ័តច ា បំ
ចក្រពតតអាបមរ រនដល ិ ិ
នពញ្ ា រ់ស្ថែរតី ក្រជាជន
ិះនឹមលមីមួយបទៀត នពិសពុលជាង
របស់
អាណា
និ្ម
រាងបៅបទៀត។ ំ
បរឿងបនិះប
អារនិពនធ
នផ្សសពវផ្សាយ
រ ិ រំពង ុ ដ្រ់ ើ ង រាុងបពលចក្រពតតអាបមរ ិ
នឹមក្តួតក្តាបលើក្របទសរមពុជាបយើង។ បរឿងភូមត ិ រច្ឆ ិ ាន
រលនប់ សរភាពក្រជាជន ី
ននវរមុខ ពួរបច្ឆររលនទ ់ រដ ី ឹ ប
ើ យរ ៏
នបរមុខ
យា៉ាងអាបស្ថចរបស់បន អាយ៉ាងនឆកបំបរ ី មនក្ោន់ សតបធវតាមនខសញារ់ ិ ើ ប៉ាុបណា ណ ិះបទ
រាង ំ នដល
របស់បៅហាវយ
នលមទាងខំ ំ បធវបអាយ ើ
បដម ា ប់ ៅហាវយ ើ បផ្គ ី ា ប់ផ្សន
ត់
ប
នបលើសបទៀត
ើ យកាលយខនជាឧប ួល
ររណ្៍ជិិះជាន់ដ្ច់ថ្លលថ្នពួរឈ្លលន
ន ។ អំ បពើជិិះ
ជាន់សងកតស ់ ងកនដ ៏បោរបៅ របស់ពរ ួ អាណានិ្ម ិ រាងមរបល ំ ំ ល ើក្រជាជនរមពុជាទាងមូ
របស់
របដស “បរសុ ៉ា ី ដង ់
មរបលើភូមិក្កា ំងលាវ
ជាពិបសស
រាងក្រច្ឆ ំ ំបខតតរព ំ ង ់ឆ្ា ំង” នបណា ត លបអាយ
ន
ក្រតរមម ពីសំ ណារ់មហាជន ិ បក្ការឈរ ប កាល។
ពលររ
នដល
ន
ិ ៉ា ងខ្លង ំ ើ ងវាយតបបៅបលើពួរវាវញយា
សរមមភាពបក្ការឈរតស ូ
របស់អារភូមិក្កា ំង
លាវ ជាចលនាបសាហាជាតិ ដ ៏បតត្្ុរនដលជាទុនដ ៏ សំ ខ្ន់មួយរួមចំសនរដល ់ចលនាបដវិ តតអធន សំ បរច នបជា្ជ ័យជាបនតរបនាទប់ បទពិបស្ថធន៍រុងបរឿង ា
ភូមត ក្តវូ ចងច្ឆជាន ំ ចចកាល ិ រច្ឆ ិ ា ន នដលរុលបុក្តរមពជា ិ ុ កាល ្ភាពតរ់ ក្រ ឺ បលើជ ័យជំនិះ វាយ
(វាយ
ល ់និងប
ទនភាព
របដសងាប់
ួ សប
តុ
នសនទុិះចតត ិ ចង ់
រាងបៅបនា ំ ទ យរំពង ់ឆ្ា ំងបទៀត បដ្យមន្ ត ិ ិ
ិ ី បៅដល ់យុទ ធវធ
បដម ើ បសំ ី បរចយុទ ធស្ថស្រសតរបស់ខន)។ ួល
ដូចបនិះ បយើងសបងកតបឃើញថ្ន រាល ់ជ ័យជំនិះរនលង
មរ
ពុំ
ដរ ឹ នា ំ។
នសាិតបសារបទបក្
ិះ
ោមន
បយាងបលើខមស្ថរបរឿងភូ មត ឹល ិ រច្ឆ ិ ាន
ោរបរស
ឋត ិ បៅរាុង
ក្របភទអរសរសិលបតលន ៍ ិ សដលបលើរប ិយម រិះ្ន់
ើង
ក្តឹមចលនាតសរូ បដ្ិះជាត ំ ដល ់របដ្ិះវណ្ណ ំ ៈ ិ មនទាន់ ិ បទ ។ បនិះជាក្រឹតយក្រមថ្នបដវិ តតន៍ ិ សងាម រាុងររណ្ី ក្របទសជាតិ រងការក្តួតក្តាពីអាណានិ្ម។
្ណ្ៈរមមការអរសរសិលប ៍ រង ់ច្ឆ ំទទួលមតតរិ ិះ្ន់ ិ
ស្ថាបនារបស់មតត ិ អារអាន បរឿង
“ភូមត ិ រច្ឆ ិ ា ន”
បដម ើ បបអាយការស ី ិ រា
កាន់សតផ្សតល ់ស្ថរក្របយាជន៍សំ
ខ្ន់ៗ ដល ់សងាមលមីរបស់បយើង។ ភាបំ ពញ ថ្លៃទ ី ១០មនា១៩៨៤ ី ្ណ្ៈរមមការអរសរសិលបន៍ ិងភាស្ថ