Adimen gaitasun handiak 2016

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

ADIMEN GAITASUN HANDIKO HAURRAK

PLISTI-PLASTA TALDEA, GA2 / 2015-2016 IKASTURTEA

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi帽aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

"La educaci贸n es el desarrollo en la persona de toda la perfecci贸n de que su naturaleza es capaz" Inmanuel Kant

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

AURKIBIDEA 1.

SARRERA ………………………………………………………………………..….. 4

2.

ANIZTASUNA……………………………………………………………………..…. 5 2.1. Zer da aniztasuna?..................................................................................... 5 2.2. Aniztasunaren eboluzioa eskolan …………………………………………..... 6

3.

ADIMEN GAITASUN HANDIKO HAURRAK ……………………………….….… 7 3.1. Zer da adimen gaitasun handiko haurra?.................................................... 7 3.1.1. Ezaugarri orokorrak……………………………………………….….. 7 3.1.2. Terminoak…………………………………………………………..…. 8 3.1.3. Jaio ala bilakatu?.......................................................................... 9 3.1.4. Oztopoak......................................................................................10 3.2. Eskola esparruan……………………………………………………………….. 10 3.2.1. Nola antzeman?………………………………………………….…….10 3.2.2. Nola erantzun?..............................................................................11 3.3. Gizartean…………………………………………………………………….….....12 3.3.1. Mitoak eta errealitatea…………………………………………………12

4.

BIZIPENA…………………………………………………………………….………. 13 4.1. Aurkezpena eta helburuak………………………………………………..….... 13 4.2. Teknikak eta erremintak……………………………………………………….. 14 4.2.1. Elkarrizketak…………………………………………………………. 14 4.2.1.1. Alcagi elkartea …………...............................................14 4.2.1.2. Ikastetxeko PT-a…………………………....…………….. 16 4.2.2. Elkarrizketen kontrajarpenak……………………….………………. 17 4.2.3. Guk sarean sortutako komunitatea………………….…………….. 19

5.

HAUSNARKETA…………………………………………………………………… 19

6.

BALORAZIOA………………………………..……...……..……………….……… 20

7.

BIBLIOGRAFIA…………………………………………………………………….. 22

8.

ERANSKINAK………………………………………………………………………. 23

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

SARRERA Berri Txarrak taldeak “Makuluak” abestian esaten duen bezala, “Aniztasunean murgildutako gizarte batean bizi garela diote betidanik, baina zazpi urte geldirik iragan nituen nik, ezin eman pausorik. Jo sendagilearengana hark berehala galdetu zidan: “zertarako makuluak? nik erantzun: “elbarria naiz!” “Ez nau batere harritzen” izan ziren haren hitzak: “saiatu zaitez ibiltzen, tramankulu hauek dira ibiltzen uzten ez dizutenak, tramankulu hauek dira zure traba nagusia”. “Ausartu zaitez, saia ibiltzen, narras zaitez lau hankatan” Munstro bat zirudien barrezka ozen, krudel, bi makuluak hartzen nire bizkarraren kontra pausutzeaz batera, morroiak barreari ezin eutsiz bota zituen sutara. Orain banabil, orain badakit, orain sendatuta nago: barre algara akuilu batek osatu ninduelako zenbaitetan bakarrik, makilak ikustean, ordu batzuk soilik motelago nabil, baina, ibili banabil, ORAIN BANABIL!!” Zer zuen mutiko honek? Zerk eragotziko ote zion aurrera jarraitzea? Zer zen egin beharrekoa?.

Lan honetan, gure ustetan, eskola munduan nahiko tabu dauden alderdi batzuk azaleratu nahi izan ditugu. Izan ere, eskolako aniztasuna lantzeko garaian, etorkinak, kultura, hizkuntza ezberdinak, etab lantzen dira, baina, adimen gaitasun handiko haurrak bigarren mailako mugapen batean geratzen direlakoan gaude. Hori dela eta, lan honen bidez, gure jakintzak eta egungo egoera aztertzeko asmoa dugu. Izan ere, aniztasunaren trataerak urteetan zehar aldaketa ugari jasan ditu eta antzinako ikuspegiak eta egungoak ez dute batere antzik. Honen arrazoia, gizartean eman diren hainbat aldaketa izan daitezke eta lan honen bidez guzti hauen erantzunak jasotzea da gure nahia.

Horretarako, lanaren hasieran aniztasunaren kontzeptu zabala kontuan hartuko dugu bere definizio labur bat emanaz. Gero, adimen gaitasun handiko haurren inguruan murgilduko gara: bertan, beraien ezaugarri, erantzun, eskuliburu,etab.ak esplikatuz. Izan ere, ez dugu ahaztu behar adimen gaitasun handiko haurrak eskolako aniztasunen parte direla!

Adimen gaitasunen mundua gertutasunez bizitzeko, Alcagi elkarteko zuzendaria, irakaslea eta ama den pertsona batekin eta PT batekin elkartuko gara. Beraiekin, elkarrizketa berdinak bideratuko ditugu, horrela gure ideiak zabaldu eta gai hau gizartean nola dagoen ikusteko aukera izango dugu. Horrekin batera, bertako informazioa baliagarri

4

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

izan zaigu alderdi teorikoan ateratako informazioarekin alderatzeko eta gure ondorioak osatzeko.

Amaitzeko esan beharra daukagu, egunerokotasunean azaltzen diren berrien inguruan informatuak egoteko eta gure lanak elkar banatzeko Google+-en komunitate bat osatu dugu, pertsonalki zein profesionalki hezteko aukera polita eskaini diguna.

2. ANIZTASUNA Ikuspuntu inklusibotik behatuta, eskolek eskaini behar duten heziketaz hitz egiten dugunean, aniztasunari eta haur bakoitzaren beharrei erantzuna emateaz hitz egiten ari gara. Baina, zer da aniztasuna? Nolako erantzuna eman behar zaio eskoletan?

2.1. ZER DA ANIZTASUNA? Egungo gizarteari begirada bat bota ezkero, mota askotariko pertsona, iritzi, ezaugarri, talde, etab aurki ditzakegu elkarrekin bizitzen. Azken batean, elkarrekin harremanetan dauden hainbat faktorek osatzen baitute gizartea. Hori horrela, beste hainbat ezaugarriren artean gizartea anitza eta askotarikoa dela esan dezakegu. Aniztasuna begi bistan dagoen eta ekidin ezin daitekeen errealitate bat da.

Baina, aniztasun hori bakarra da? Ez. Dakigun moduan, aniztasun mota ezberdinak egon daitezke; aniztasun soziala, kulturala, demografikoa, hizkuntz aniztasuna, sexuala, etab.

Mijail Bakunin-ek esan zuen gisara; “berdintasuna heriotza da eta aniztasuna berriz bizitza”.

Aniztasunak, hezkuntza arloan, ikasleen desberdintasunei egiten die erreferentzia.

Ikasleen aniztasuna, gaur egungo ikastetxeetako errealitate bat da eta garrantzitsua da ikasle guztiak desberdinak direla onartzea. Beraz, kalitatezko hezkuntza eskaintzeko, irakasikaskuntza egokia eskaini behar da, erantzun pertsonalizatu eta inklusiboaren bidez; ikasle bakoitzaren gaitasun, behar, interes eta heltze erritmoak kontuan hartuz.

Eskolak

desberdintasun horiek guztiak aintzat hartu behar ditu, bereizketarik egin beharrean, norberaren gaitasun pertsonalak garatzeko aukera emanez.

Hau guztia martxan jartzeak lan handia suposatzen du, talde-lan handia bereziki. Baina gogoan izan behar dugu, aniztasuna eskolan aberasgarria dela eta sustatu egin behar dela.

Bakoitzaren desberdintasunak ezagutuz eta errespetatuz eraiki behar dugu gizartea. FEVAS (d.g) gidan agertzen diren esaldietako batek dioenez: “Aniztasuna ez da ikusten gainditu beharreko arazo gisa, guztien ikasketari laguntzeko baliabide aberasgarri gisa baizik”.

(Booth, Ainscow, Black-Hawkins, Vaughen eta Show).

5

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

2.2. ANIZTASUNAREN EBOLUZIOA ESKOLAN Aniztasuna gizakiaren berezko eta betiko ezaugarri bat dela aipatu badugu ere, duela gutxi arte, ez da kontuan hartu eta gizartean ez zaio erantzun positiborik eman. Honen adibide garbi, Casta単oren (2009) hitzak dira; urteak atzera egingo bagenu, erdi aroan fisikoki, psikoki eta sentsorialki ezinduak ziren gizakiak erotzat edo gaizkiletzat hartuak ziren.

Baina, haritik joan gabe eta hezkuntzan zentratuaz, hasiera batean, hezkuntza eredu esklusibo batetik abiatzen zen. Izan ere, aniztasunari ez zitzaion aukerarik eskaintzen eta heziketa gizonezko dirudunei soilik eskaintzen zitzaien. Geroago, XX.mendearen inguruan, eskola bereziak sortu ziren eta heziketan eredu selektiboa txertatu zen; haur guztiei eskaintzen zitzaien heziketarako aukera, baina, behar bereziak zituzten haurrak eta gainerako haurrak elkarrengandik banantzen zituzten. 1857an, derrigorrezko eskolatzearen ondorioz, eskola eremu guztiz anitza bilakatu zen eta horrekin batera aniztasunari erantzun bat ematen hasi zitzaion.

1948.urtean, giza eskubide eta eboluzio demokratikoaren eraginez, aniztasunaren inguruan sentsibilizazio sozial bat eman zen eta erakundeak beharrezkoak bilakatu ziren; inguruan zeuden errealitate anitzari bizkarra ez emateko eta aniztasunak zituen heziketa beharrei erantzuna emateko.

Egungo egoera bestelakoa da. Haur bakoitzaren behar eta interesei erantzuna ematea eta hezkuntza komunitate osoak haur bakoitzaren aurrerapena ziurtatzeko konpromisuan jardutea beharrezkoa ikusten da. Ezaugarri hauek kontuan izanda, esan daiteke, gaur egun eredu inklusiboa gailentzen dela.

Behin oinarrizkoena azaldu ondoren, esan beharra daukagu, eskolako aniztasunaz mintzatzen garenean, txosten honen sarreran azaldu dugun modura, burura datozkigun lehen hitzak kultura, hizkuntza, etorkinak, sexua... izan ohi direla. Gure aburuz, geuk landuko dugun adimen gaitasun handiko haurrez gain, badira bidean ahaztuta uzten ditugun eta lantzen ez ditugun hainbat aniztasun adierazle ere. Egungo eskola inklusiboaren helburuetako bat horri erantzun egoki bat ematea izan beharko litzatekeelakoan gaude.

6

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

3. ADIMEN GAITASUN HANDIKO HAURRAK 3.1 ZER DA ADIMEN GAITASUN HANDIKO HAURRA? Zer da adimen handia izatea? Eskola curriculuma bikain betetzea eta karrera bikain bat izatea? Ez du zertan bata edo bestea izan beharrik. Gaitasun handia izatea besterik da.

Irene Arrizurietak (2014) Berria artikuluan azaltzen duenez, zientzialarien arabera, populazioaren %2 gaitasun handikoa da, baina horietatik %1 baino gutxiago detektatzen dira. Gainerako pertsona guztiekin gertatzen den bezala, heterogeneotasun handia dago adimen handiko haurren artean, «izaerari, garapen abiadurari, interesei, zaletasunei eta abarrei dagokienez», dio artikuluaren barnean, Izaskun Etxebarria EHUko Irakasle Eskolako irakasle eta gaitasun handiko ikasleetan aditua dena.

Gaitasun handia kontzeptuak adimenarekin, sormenarekin eta motibazioarekin du zerikusia. Alderdi horiek garatzea inguruneko faktoreek (familiak, eskolak, ikaskideak) baldintzatzen dute.

Mota askotako ikasleen talde zabala da honako hau. Ezaugarri orokorretan ikusiko dugun bezala, batez besteko adimen maila baino altuagoa izan ohi dute, sormen maila garatua, ikasteko ahalmen eta gaitasun ona, errendimendu akademiko ona edo txarra, eta, oro har, ikasteko edota beren interesekiko motibazio handia.

3.1.1 Ezaugarri orokorrak Niños inteligentes: Guía para desarrollar sus talentos y altas capacidades (2004) liburuan, Martinsonek adimen gaitasun handiko haurrei inguruko ezaugarri positiboak eta zailtasunak adierazten ditu. Jarraian, taula baten bidez adieraziko dizkizuegu: EZAUGARRIAK

ZAILTASUNAK

Ezohiko egoeretan, gauzekiko oso behatzaileak eta irekiak dira

Normalean guztia sinisten dute eta oso ziurrak dira

Abstraktuak diren gauzak, gatazkak beraien kabuz konpontzea eta bakartasunean pentsatzea gustoko dituzte

Besteek azaldutakoaren aurrean, erresistentzia handia aurkezten du.

Jarrera desobeditzaileak adieraz ditzazke.

Kontzeptuen arteko loturan interes handia du

Bere buruarekiko eta besteenganako exigentzia maila altugia dauka

Gauzak burutzeko bide berriak sortzen gozatzen du

Gauzak bere kabuz sortzeko eta deskubritzeko obsesioa du, ohiko jarraibideak ematearen aurkako jarrera azalduko du

7

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Lanak egiten hari denean, bere ingurua ignoratuz, kontzentratzeko gaitasun handia

Bere lanak egiten hari den bitartean oztopatzea gorroto du

Bere helburuekin jarraikorra da

Oso zurruna eta gogorra izan daiteke batzuetan

Oso sentibera da, euskarri emozionala behar du alboan

Arrakasta sentitu beharra dauka. Bere lagunen baztertzearekiko eta huts egitearekiko oso ahula da

Pertsona aktibo eta energia handikoa da

Geldirik egotearekiko eta aurrerapen ezarekiko frustrazioa

Adimen gaitasun handiko haur gehiengoa, normalean, oso sortzailea izaten da eta ezaugarri bereizgarri hauek izaten ditu: hiztegi anitza, oroimen gogorra, laguntzarik gabe irakurtzen ikasteko gaitasuna, gauzak biltzeko joera,

auto kritikoak dira, tradizionalaren

aurkako ideiak izaten dituzte, etab zabal bat.

3.1.2. Terminoak Ezaugarri orokorrak jakin ondoren, Adimen gaitasun handiko ikasleen hezkuntza (2012) jarduera-planean agertzen den modura, esan beharra dago, hainbat termino espezifiko (gaindohatua, talentua, goiztiartasuna, prodijioa, jenioa, gaitasunak dituen ikaslea, etab.) ondo zehaztu gabe erabiltzen direla, sinonimoak balira bezala. Beraz, jarraian, hitz hauen esanahia argituko dugu.  SUPERDOTATUA Superdotazioaren egitura kognitiboaren ezaugarri nagusia adimen‐baliabide guztien konbinazioa da. Horri esker, ikasleak eraginkortasun‐maila handia lortzen du informazioa edozein modutara prozesatzeko eta kudeatzeko orduan.

Superdotatuek oroimen ona izan ohi dute, arretarako eta kontzentratzeko ahalmen handia, malgutasun kognitiboa, egoera berriei aurre egiteko eta aldaketetara moldatzeko erraztasuna. Beren eraginkortasun kognitibo handia dela eta, gai dira informazio eta testuinguru desberdinen artean loturak egiteko, kontzeptu eta pertzepzio berriak garatzeko, eta proposamen edo irtenbide berritzaileak asmatzeko.

Ikasle

superdotatuak,

inguruneak

beren

premiak

betetzea

ahalbidetzen

badu,

nortasunaren aldetik orekatuak dira; autoestimu eta beren baliabideengan konfiantza handia izaten dute. ❖ TALENTUA Talentuak espezifikotasuna eta desberdintasun kuantitatiboak ditu bereizgarri. Talentuek errendimendu handia erakusten dute arlo ezberdinetan. Baliteke, eremu batean gaitasun

8

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

handiak izatea eremu batean, alderdi kognitibo batean edo prozesaketa‐mota batean, baina, errendimendu ertaina edo baxua erakustea beste eremu edo alderdi batzuetan.

CASTELLÓ‐k eta BATTLE‐k honako sailkapena proposatzen dute talentuentzat: • Talentu bakunak eta anizkoitzak: matematikoa, logikoa, soziala, sortzailea, ahozkoa.

• Talentu konplexuak: akademikoa eta artistiko‐figuratiboa.

Hezkuntzaren arloan, talentu akademikoari arreta berezia eskaini behar zaio. Talentu akademikoa hau izango litzateke: talentu konplexu bat, ahozko baliabideak, baliabide logikoak eta oroimena kudeatzearekin loturikoak ezin hobeto uztartzen dituena. Profil hau da irakasleek askotan antzematen dutena. Izan ere, ikasle horiek nabarmendu egiten dira informazio‐kantitate

handia

barneratzeko

duten

ahalmenagatik

eta

beren

eskola‐

errendimendu bikainagatik. ❖ GOIZTIARTASUNA Garapen ebolutiboa bere adin kronologiko bereko haurrena baino handiagoa denean, ikasle bat goiztiarra dela esaten da. Horrez gain, ezagutzak edo trebeziak ohi baino lehenago bereganatu edo erakutsi ditzake.

Gaitasun handia dituzten haurrei goiztiartasuna maiz antzematen zain; hala ere, baliteke haur batek gaitasun handiak edukitzea goiztiartasun‐zantzurik erakutsi gabe.  PRODIJIOA Hauek, beraien adinerako ohikoa ez den lan bat burutzeko gai dira. Arlo zehatz batean helduekin lehiatu ahal izateko zerbait ekoizteko ahalmena dute. Ikasle hauek, haien gaitasun goiztiar eta miresgarria izateagatik bereizten dira. ❖ JENIOA Adimen eta sormenean ezohiko gaitasunak edukitzeaz gain, gizarteak onartu eta goresten duen lan garrantzitsua sortzeko trebeak dira, norbere kulturarentzat sortua dena.

3.1.3. Jaio ala bilakatu?

Garapenari buruz aritu gara orain arte, baina gaitasun handiko haurrak jaio ala bilakatu egiten dira? Eusko Jaularitzak (2013) txostenean agertzen den moduan, gaitasun intelektuala osagai genetikoengatik baldintzatuta dago neurri handian. Batzuetan, neurri hori %70-a baina altuagoa izaten da. Haur batek gaitasun handiak dituenean, familiako norbaitek ere (bere gurasoek, aiton-amonek) halako gaitasunak izatea oso ohikoa da. Beraz, esan dezakegu, adimen gaitasun handiak izatea edo ez izatea, ez dela haur batek aukera dezakeen zerbait, ezta ere gaitasun haiek dakartzaten oztopo guztiak, genetikoa den zerbait delako.

9

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Hala ere, txostenaren barnean Treffinger eta Feldhusen-ek (1996) diotenez, talentua ebolutiboki jaio eta hazten da. Hau da, genetikoa bada ere, eskolan eta familian behar adina estimulazio jaso ez duten haurrek ez dute lortuko talentu horren hazkuntza egokia. Beraz, guk, hezitzaileok, ikuspegi desberdin bat eman behar diegu haurren gaitasunei, ez baitira bertan dauden ezaugarri soilak eta gaitasun hauek hezi egin behar dira.

Laburbilduz, adimen gaitasun handiak izatea esfortzuaren eta genetikaren arteko konbinaketa soil moduan definitu dezakegu, ondorio gisa gauzak azkarrago ulertzeko gaitasuna lortuz.

3.1.4. Oztopoak Eusko Jaurlaritzaren (2013) txostenean aipatzen den moduan, batzuetan, adimen gaitasun handiko haurrek oztopoak izaten dituzte. Oztopo horiek sozialak, politikoak eta kulturalak dira, edo jarrera eta ohiturekin loturikoak izan daitezke. Oztopoak ohitura jakin batzuekin daude lotuta; eta ohitura horiek, neurri handi batean, ikasleek ikasteko eta parte hartzeko dituzten aukerak ezabatzen edo murrizten dituzte. Ikasle batek ikasteko eta parte hartzeko dituen aukerak ez daude soilik “bere” ezaugarri pertsonalen mende; aitzitik, honako faktore hauek zerikusi handiagoa dute: Ikastetxearen kultura, eskola‐antolamendua, irakatsi eta ikasteko jardueren ezaugarriak eta familien eta beste gizarte‐eragile batzuen lankidetza‐ partaidetza.

Oztopo hauek, beraz, era askotakoak dira: batzuk eskola‐sistemarekin eta ikastetxearekin loturik daude, beste batzuk familiarekin, eta beste batzuk ikaslearekin berarekin eta haren gizarte‐testuinguruarekin.

3.2. ESKOLA ESPARRUAN 3.2.1. Nola antzeman?

Existitzen al dira haur edo ikasle batean adimen gaitasun handia dutela adierazten dutena ezaugarri identifikatiboak? Nora joan behar dugu? Nola jakingo dugu desberdina dela?

Barrerak, Duranek, etab (d.g) eskuliburuan agertzen duten modura, adimen gaitasun handiko haurrek gaitasun handiagoak dituzte eta haur hauek behar dituzten beharrei erantzuna ez emateak frustrazio momentuak, motibazio falta, portaera arazoak, eskolarekiko indiferentzia, etab sor ditzake. Hau da, porrota edo eskolarekiko egokitzapen eza.

10

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Hori ekiditeko eta erantzun hezitzaile egoki bat emateko, aurre identifikazio bat eta haurrak heziketarako behar dituen beharren balorazio bat egitea beharrezkoa da. Adimen gaitasun handiko haurren identifikazioa ez da momentu zehatz batean egiten. Hau da, ez da haurren azterketa psikometrikoetan lortutako emaitzetan edota beraien gaitasun intelektuala neurtzean soilik antzematen. Baizik eta, prozesu bat izan behar du, non estrategia objektibo zein subjektiboak, instrumentu ezberdinak eta adimen gaitasun handiko kontzeptuaren aspektu ezberdinak ikertzen diren: motibazioa, sormena, lanei erantzuteko modua, garapen sozio afektiboa, besteak beste.

Identifikazio prozesu honetan, haurraren familia eta eskolaren artean lankidetza estua egon behar du eta haurra ebaluatzeko, bakoitzak duen elementu eta informazio baliagarri guztia eskaini beharko dizkiote elkarri.

Detektazio hauek, normalean, lanean lehenago azaldutako ezaugarri orokorren agerpenarekin egiten dira. Horrez gain, detektatzeko inbentarioak eta eskalak daude.

Bertan, jarraibide modura balio duten item batzuk agertzen dira eta pertzepzio subjektiboetatik aratako doan informazioa lortzeko balio dute.

3.2.2. Nola erantzun?

Hezkuntzan, esku‐hartzea nagusiki eskolaren testuinguruan eta beste hezkuntza‐eragile batzuekin elkarlanean egiten diren ekintzen multzoa da. Ikaslearen gaitasun guztiak bultzatzea duena helburu.

Gaitasun handiko ikasleengan esku hartze prozesuak hainbat fase ditu. Lehenik, ikasle horien premia orokorrak eta espezifikoak antzematen dira, eta jarraian, haur bakoitzari egokitutako hezkuntza‐proposamen bat egiten da. Azkenik, proposamen horren jarraipena eta ebaluazioa egiten da. Proposamen horiek ikaslearen Ekintza Planean edo Lan Egitasmo Pertsonalizatuan jaso behar dira.

Ikasle guztiak desberdinak dira hainbat ikuspegitatik (premiak, ahalmenak, gaitasunak, erritmoak, garapena, interesak, errendimendua etab). Beraz, esku hartze bakoitza ere desberdina izango da; izan ere, pertsona bati komeni zaiona ez du zertan egokia izan beste pertsona batentzat.

Esku‐hartzeek ikasketa‐mota bakoitza eta eskolako errealitatea errespetatu behar dute.

Erantzunak, berriz, ikaslearen testuinguru naturalera egokituta egon behar du. Gaitasun handiko ikasleentzat diseinatutako hezkuntza‐neurriak mesedegarriak dira gainerako ikaskideentzat. Nahiz eta jarrerak aldatu; antolamenduaren aldetik malgutasun handiagoa dakarte, eta haurrak etengabe motibatzen dituzten jarduerak sorrarazten dituzte.

11

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Horrez gain, zeregin horretan funtsezkoa da familiekin lan egitea. Esku‐hartzeak ez du arrakastarik izango loturarik ez badago haur guztiak garatzen diren testuinguru desberdinen artean. Laburbilduz, hezkuntza esku‐hartzearen helburua esperientziak, materialak eta baliabideak eskaintzean datza, haurrek beren ahalmen guztiak euren osotasunean gara eta erakuts ditzaten.

Hezkuntza‐erantzunak hainbat xede izaten ditu. Horien artean, honako hauek azpimarratuko genituzke: haur hauen gaitasunen garapena bultzatzea, bikaintasuna bilatuz.

Beren motibazioa handitzea, aspertu ez daitezen. Beren interesetara egokituta dauden ikasketa‐esperientzia aberasgarriak bermatzea. Giro positibo bat sortzea, garapen emozionala ahalbidetuko duena eta geletan eta ikastetxean prozesu sozializatzaileak indartuko dituena. Familiari bere seme‐alaben hazkunde eta garapen osoaren prozesuan aktiboki parte hartzen laguntzea.

Ezinbestekoa da, beraz, ohiko hezkuntzaren testuinguruan erantzunak antolatzea.

Horrek, egokitzapen desberdinen jarraipen bat sorraraziko du eta aldaketak eragingo ditu antolamenduari eta curriculumari dagokionez; ikastetxeko agiri ofizialetan (IHPa, ICPa…) eta programazio didaktikoetan. Curriculuma aberasteko proposamenak eta hura zabaltzeko egokitzapenak egingo dira. Eskolatze‐aldia aurreratzeko edo malgutzeko neurriak ere har daitezke.

3.3. GIZARTEAN 3.3.1. Mitoak eta errealitateak Adimen gaitasun handiko haurren inguruko hainbat mito zabaldu dira gizartean eta errealitatean gertatzen denaren aurkako ideiak barneratzen dira. Beraz, Eusko Jaurlaritza (2013) txostenean agertzen diren mitoak azalduko ditugu: MITOAK

ERREALITATEA

Gaitasun handiko ikasleek arraskasta dute ikasketeten arlo guztietan.

Ikasle batzuk jakintzaren arloren batean nabarmendu daitezke, baina ez nahitaez guztietan (porrot egitera iritsi daitezke).

Adimen-gaitasun handiko ikasleek beren kabuz egiten dute aurrera (laguntzarik ez dute behar).

Azkarrak diren arren, norbaiten orientabidea, laguntza eta bultzada behar dute beren gaitasunak garatu ahal izateko.

Arreta espezifikoa behar dute, baita arreta Haur mota hauek guztiek ez dute laguntza terapeutikoa ere. berezirik behar. Horietako asko ongi egokituta

12

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

daude beren ingurunera (ez dute tratamendurik behar).

Erraza da ikasle hauek antzematea.

Oso talde zabala eta heterogeneoa osatzen dute. Batzuetan, ez da nabarmentzen; horregatik antzemate-prozesua zorroztasunez egin behar da.

Ez dute estimulaziorik behar, estimulazioak kalte egiten diete.

Bere gaitasunetara egokitutako arreta eta estimulazioa behar dute, bestela, ezingo dituzte beren potentzialitasunak garatu.

Arazoak dituzte beren adineko ikasleekin harremanak edukitzeko.

Beste ikasleek bezala, gizarteharremanetarako estrategiak landu behar dituzte; baina, egia da beren interesak partekatzen dituzten pertsonak behar dituztela (zaharragoengana jotzen dute askotan).

Ezegonkorrak, ahulak eta gaixotiak dira, arlo akademiko edo profesionalean arrakasta lortzen dutenak, baina gizartearloan porrot egiten dute.

Gaitasun handiko ikasleak dira, ongi egokitzen dira beren ingurunera (aniztasun handia).

Aspertu egiten dira eskolan.

Hauxe gerta daiteke soilik eskolak ikasle hauen gaitasunei eta ikasketa-erritmoari behar bezala erantzuten ez badie.

Gehiengoa mutilak dira.

Ez du zertan horrela izan; adituen arabera, indarrean dauden eredu sozial eta kulturalek eragiten dituzte desberdintasun horiek.

4. BIZIPENA 4.1. AURKEZPENA ETA HELBURUAK Lan honekin hasi ginenean, lehenengo pausoa iturri desberdinetatik informazioa eskuratzea izan zen. Izan ere, sarreran azaldu dugun moduan, gai honen inguruan ez genekien ia ezer. Behin hornitu ondoren, teoria horri praktikotasuna eman behar geniola eta gertutik bizi nahi genuela ikusi genuen.

Will Hunting filmean, Robin Williams aktoreak eszena batean esaten duen bezala, liburu bat irakurtzearekin bakarrik ez baitakigu nolakoa den egoera bat edo pertsona bat. “Eres

13

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

huérfano, ¿verdad? ¿Crees que sé lo dura y penosa que ha sido tu vida?, cómo te sientes, ¿quién eres por haber leído Oliver Twist?, ¿un libro basta para definirte? Personalmente eso me importa una mierda porque ¿sabes qué? No puedo aprender nada de ti ni leer nada de ti en un maldito libro. Pero si quieres hablar de ti, de quién eres... Estaré fascinado, a eso me apunto.” Honekin agerian geratzen da, teoria ez dela nahikoa eta bizipena garrantzitsua dela ezaguerak behar bezala barneratu ditugula bermatzeko.

Beraz, adimen gaitasun handikoen gaia gertutik bizitzeko eta besteen esperientzien bidez ikasteko asmoz, hainbat pertsonekin jarri ginen harremanetan; Alcagi izeneko Gipuzkoako elkarte batekin eta ikastetxe bateko PT batekin hain zuzen.

Horrez gain, sarean komunitate bat zabaldu dugu, gai honen bidez ikasitako eta iturri desberdinetatik bildutako informazioa partekatzeko. Komunitate hori Google+-en sortu dugu.

Bertan, adimen gaitasun handien inguruko komunitatea sortzea aukera egokia iruditzen zaigu, jendeari gai honen inguruan ohartarazteko eta sentsibilizazioa sustatzeko. Jende gehiagorena iristeko asmoz, Alcagi elkartearen webgunean, facebookean eta ahoz ahoko transmisioaren bidez gure komunitatea leku anitzagoetara zabaldu dugu.

4.2. TEKNIKAK ETA ERREMINTAK 4.2.1. Elkarrizketak Jende adituarekin izandako elkarrizketetan informazio anitz eskuratu genuen. Bi elkarrizketetan, galdera komunak egiten saiatu ginen, izan ere, gure helburua kontzeptu batzuk esparru ezberdinetan zuten ikuskeraren berri izatea zen. Esan beharra dago, elkartearekin hizketaldia izan genuenean, askoz ere informazio gehiago eskuratu genuela, baina, hori eranskinetan txertatuta joango da. Izan ere, lan honek izan behar dituen orrialde kopuruei behatuta, kontzeptu guztien hausnarketak luzerako joko baitzuen. Ondorioz, emankorrenak iruditu zaizkigun zazpi gaien inguruko hausnarketa eta konparazioa egingo dugu jarraian;

4.2.1.1. Alcagi elkartea Gure lanari praktikan hasiera emateko, Alcagi elkarteko zuzendaria, adimen gaitasun handiko 3 seme-alaben ama eta Donostiako eskola bateko irakasle den emakume batekin bildu ginen.

Emakume honek, egin duena eta egiten duenaren inguruan hurrengo argibide hauek eskaini zizkigun; Adimen gaitasun handiko hiru neska-mutilen ama izanik, beraien jaiotzaren ondoren, betidanik egon da gaiarekin harremanetan. Izan ere, gaiaren inguruko erronka

14

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

guztiei aurre egiteko grina piztu zitzaion. Azken batean, bere seme-alabak izan dira gaiaren inguruko “formazio� nagusia eskaini diotenak. Bere egoera berdinean zeuden hainbat familiarekin bildu zen eta Alcagi elkartea sortu zuen haurrek izaten zituzten beharrei erantzun egoki bat emateko asmoz.

Esan zigunez, elkartea sortu zenetik, adimen gaitasun handiei erantzun hobea ematea lortu da; irakasleei bideratutako formakuntzak antolatu dira, gurasoei laguntzeko eta orientatzeko asmoz online informazioa eskaini zaie, hitzaldi desberdinak eman dituzte, etab.

Beraz, Alcagi elkarteko zuzendaria izanik, bere lana ekintza hauek bideratzea izango litzateke. Irakasle bezala berriz, bere eginkizuna, haurrekin lanean aritzen da. Astean ordu batez, haur hauek gelatik kanpora ateratzen ditu eta ikerketa lanak eta proiektuak egiten dituzte beraiekin.

Ikasleen inguruko diagnostiko eta antzemateei dagokionez, hiru argibide eskaini zizkigun; hasteko, irakasleek haurraren jarreran sintoma batzuk topa ditzaketela adierazi zigun; beste haurrekin alderatuz oso ondo hitz egiten dutelako, gai espezifiko batzuekiko izugarrizko ezagutza izaten dutelako, harreman sozio-afektibo eskasak izaten dituztelako, etab. Horrez gain, WISK izeneko froga batzuk ere pasatzen zirela esan zigun. Amaitzeko, ama gisara ere haurraren antzematea egiteko aukera dagoela baieztatu zigun; esfinterraren kontrol azkarra, irakurtzeko abilezia, hitz egiteko modua, etab behatuz.

Emakume honen bitartez, haur hauen ezaugarri gehiago ikasteko aukera izan genuen.

Haur bakoitzak ezaugarri desberdinak dituela adierazi zigun. Hala ere, orokorrean adimen gaitasun handiak dituzten haur gehienak emozionalki oso sentiberak direla azpimarratu zigun. Erraztasun handiz negar egiten dute eta asko sufritzen dute. Heriotzaren inguruan, asko hausnartzen dute eta txikitatik, jakiteko grin handia izaten dutenez, gai horren inguruko galdera ugari egiten dituzte. Horrek, batzuetan, beraiengan sufrimendua sorrarazten du.

Bestetik, pertsonalki aktibo eta energia handikoak direla aipatu zigun. Beraien garuna hain azkar doa, zein barnean duten guztia kanpora ateratzeko beharra sentitzen dute. Horren ondorioz, haur hauek gelan asko hitz egiten dutela ikusi dezakegula esan zigun.

Irakasle modura, neska honen iritziz, eskolan haur hauei ematen dien erantzuna honakoa da; bere lana, haur hauek klase batetik beste klase batera eramatean datza. Bertan, proiektuak edota ikerketak burutzen dituzte 3-6.mailako haurrekin. Klase hauetan, haur bakoitzak, interesgarria iruditzen zaion gaia aukera dezake lan-taldean edo indibidualki lantzeko. Proeiktua amaitu ondoren, klasekoen aurrean aurkezten dute. Oso aberasgarria izaten da beraientzat eta baita ikaskideentzat ere. Izan ere, proiektu horiei esker, beraien ezagutza maila zabaltzen dute.

15

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Gaitasun handiko haurrei, orokorrean, beraiek baino zaharragoak diren pertsonekin egotea gustatzen zaie. Zaharragoek egiten dutena interesgarriagoa eta deigarriagoa egiten baitzaie. Hori dela eta, klasean zaharragoekin egon behar dutelakoaren ideia nagusitzen da.

Baina, neskak esan zigunez, ez da egokitzapen apropos bat izaten. Izan ere, bere ustetan egokiena, HH-n batez ere, adin bereko haurrekin harremanetan egotea izango litzateke.

Esan beharra dago, Madrid-en dauden ikastetxe berezi batzuen berri ere eman zigula. Izan ere bertan, adimen gaitasun handiko haurrentzat sortutako ikastetxeak daude. Hau da, adin ezberdinetako haurrak nahasten dituzte klaseetan. Eskola hauek, oso elitistak izaten direla esan zigun.

Astean behin, beste irakasle batekin elkartzen da neska hau saioetarako materiala prestatzeko eta ekintzen inguruan hitz egiteko. Baina, bere aburuz, denbora kopuru hori ez da nahikoa izaten ikasleek behar dituzten material guztiak prestatzeko. Izan ere, egungo hezkuntza sisteman, denbora eta langileen defizik garbi bat dagoelakoaren inguruko ideia zuela adierazi zigun.

Gurasoei dagokienez, bi profil esanguratsu azaldu zizkigun; batetik, berez abantaila bat den arren, gaitasun handiko haur bat edukitzea txartzat hartzen duten gurasoak daudela azaldu zigun. Gainera, guraso horiek beraien seme-abalak goi mailako haurrak direla konturatzen direnan, besteak baina hobeagoak direla uste dute. Bestetik, gurasoek ondo jasaten dute, izan ere, ume guztiak bezala, haien seme-alabak ezaugarri desberdinak ditu eta den bezala maite dute.

4.2.1.2 Ikastetxe bateko PT-a Informazioa eskuratzen jarraitzeko, ikastetxe bateko PT bati pasa genion galdeketa; honek laguntza gelan egiten du lan. Bere esanetan, gela honetara joaten diren haurren diagnostikoa Berritzeguneek egiten dute, izan ere, beraiek sartzen dituzte laguntza gelara joateko zerrendetan. Guk lanean ikusi dugunez, antzemateak hainbat esparrutan egin daitezke;

familia,

eskola,

etab.

Antzematerako

orduan,

lankidetza

sustatzea

eta

koordinaketa on bat bideratzea garrantzitsuak direla aipatu zigun.

PT honek haur hauentzat materialak egokitzen ditu, beraien gaitasunak lantzeko aukera izan dezaten. Izan ere, lanean zehar azaldu dugun gisara, haur hauentzat egokitzapenak egin behar dira curriculumean, materialetan, etab.

Haur hauek nahiz eta gaitasun handiak izan, arlo batzuetan ez dira hain trebeak, teorian ikusi dugun bezala, berak ere gaitasun sozio-afektiboan dauzkaten arazoei erreferentzia egiten die. Izan ere, helduekin harremanak izateko erraztasun handiagoa dute.

16

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Eskolan ematen zaien erantzunari dagokionez, PT-a materiala prestatzen edota egokitzen arduratzen den pertsona da. Beraren ustez, esku-hartze egokiena txokoetan lan egitea izango litzateke, izan ere, fitxak azkar bukatzen baldin badituzte, ezagutza zabaltzeko aukera dute berak prestatutako fitxei esker. Arreta galtzea edota aspertzea oso erraza da eta hori ekiditen saiatzen dira.

Adimen gaitasun handiko haurrak, klasean bere adin bereko haurrekin egotearen aldeko jarrera azaltzen du PT-honek. Izan ere, inklusioaren ideiari jarraituz, bere ustetan haurrak mailaz igotzeak eragin batzuk sortzen ditu. Adibidez, nahiz eta bere gaitasunak handitzeko aukera eskaini, harreman sozio-afektiboetan dituzten arazoei bizkarra ematen zaie eta ez dira konpontzen. Hori dela eta, aukerarik egokiena bera klasez aldatu beharrean, materiala egokitzea izango litzatela esan zigun. Haurtzarotik haur berdinekin egonez.

Egungo hezkuntza sistemak haur hauei ematen dien erantzunari dagokionez, PT-ak adierazten du konponbideak badaudela egoerei aurre egiteko, baina, giza errekurtsoak ez daudela nahikoa. Izan ere, haur kopuru handiekin irakasle kopuru txikia egoten da eta ezin gara guztiengana heldu.

Familiaren esparruan berriz, erantzun berdinak eskaintzen al zaizkie haurrei? PT honen ustez, haurrak familien ondorio direnez, azkar suma daiteke erantzun bat edo bestea eskaintzen dioten. Guraso askok beraien haurren erantzukizuna bereganatzen dute eta ikastolarekin batera lanean haritzen dira, baina, beste batzuk berriz erantzukizun guztia eskolaren edota elkarteen eskuetan uzten dute. Beraz, jarrera anitz hartzen dira egoera hauen aurrean.

4.2.2 Elkarrizketen kontrajarpena Teorian ikusi dugun bezala, adimen gaitasun handiko haurrekin hainbat egokitzapen egin behar dira eta aditu ezberdinek egon behar dute beraiekin. Egin ditugun bi elkarrizketetan, eginkizun ezberdinak azaldu zaizkigu (materiala prestatu, formazioak eta hitzaldiak eskaini, etab) ideia hori baieztatuz. Gure ustez, eskola komunitate bat denez, bertako kide guztiek dute beren egitekoa eta garrantzia.

Teorian azaldu dugunez, haur hauen identifikazioa edo antzematea ez da momentu zehatz batean egiten, eta prozesu bat izan behar du. Horrez gain, haurraren familiak eta eskolak lankidetzan egon behar dute eta haurren ezaugarri orokorrei adi egon behar dira.

Inbentarioak eta eskalak ere erabilgarri izaten dira antzemate hauek egiteko. Bi elkarrizketetan, guraso eta eskolaren arteko lankidetzaren garrantzia azpimarratu ziguten.

Baina, PT-ak diagnostiko hauek berritze guneetan egiten direla azaldu zigun modura, Alcagikoak hiru baliabide adierazi zizkigun (WISK izeneko testa, gurasoen behaketa eta

17

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

irakasleen behaketa). Beraz, antzemate hauek egiteko hainbat baliabide egon daitezkeela ohartu gara. Alor honetan, gure aburuz, irakasleak duen erantzukizuna oso garrantzitsua da.

Izan ere, klasean esku artean horrelako zenbait haur izango baititu.

Haur guztiek ezaugarri desberdinak dituela jakina da; alaiagoak, behatzaileagoak etab, baina Mertxeri zegokionez, gaitasun handiko haurrak oso sentiberak zirela eta heriotzaren moduko gaiekiko jakin-mina oso piztuta izaten dutela esan zigun, eta horrek okerrago sentiarazten ditu umeak. Alcagiko zuzendariak eta PT-ak bat egiten dute azaldutako ezaugarri batean; haiek baino zaharragoak direnekin ibiltzen dira gustura. Ados gaude puntu bateraino bi adituek diotenarekin, baina pertsona guztiak ez dira berdinak hasieran esan dugun bezala, eta ezin dugu beraz orokortasun bati buruz iritsi: ez dira denak sentiberak, eta ez daukate zertan beti helduagoekin ibili.

Teorian landu gabeko gaietako bat, haur hauek bere adin bereko beste ikasleekin egon behar duten ala ez izan da. Baina, bi elkarrizketen bidez, informazioa eskuratzea lortu dugu.

Konturatu garen bezala, biek iritzi bera zuten; hau da, haur hauentzat aproposena adin bereko kideekin egotea zela. Izan ere, adierazi ziguten gisan, izaten dituzten oztopoei bizkarra eman ordez, erantzun bat ematen zaie horrela. Gaiaren inguruko informazio eskasia genuenean, gure ustetan egokiena haur hauek mailaz igotzea izango litzateke.

Baina, behin informazioa eskuratu ondoren, haurrek izaten dituzten ezaugarri eta zailtasunentzat egokiena beren adinekoekin egotea dela konturatu gara. Egokitzapen batzuk egin daitezke astean behin, ordu betez, bere berdinekin eta zaharragoekin egoteko, baina ez beti.

Lanean azaldu gisan, oztopo pilo bat dituzte eskolek gaitasun handiko haurrekin lana egiterako orduan: eskola-sistemarekin, familiekin eta gizarte-testuinguruarekin, etab lotuak.

Bi adituek, baliabide urritasuna nagusitzen dala adierazten dute. Alcagiko zuzendariak irakasle gehiagoren beharra aipatzen du, 25 ikasle eta irakasle bat bakarrik ari direlako elkarlanean. Pt-ak ordea, behar adina errekurtso badituela esaten ditu, baina gizaerrekurtsoen defizit handi bat sumatzen duela aldi berean, hainbesteko haur kopuruarekin eta hain irakasle gutxi izanda, behar bereziak dituzten haur guztien beharrak asetzea oso zaila

delako.

Jarrera

positibistago

bat

ikusi

genuen

PT-arengan,

baina

biak

amankomuntasun batetara iristen ziren azken finean: langile asko falta direla. Guk haiekin biekin bat egiten dugu, eta denen beharrak asetzea ameslarientzako lan bat bihurtu dela uste dugu.

Azkenik, familiek izaten dituzten erantzunen inguruan ere informazio bera eskaini zigutela esan beharra daukagu. Azken batean, bien ideiak elkartuta, familia bakoitza mundu bat dela

18

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

eta jarrera ezberdinak egon daitezkeela ikasi genuen. Batzuk, ez dute egoeraren berri jakin nahi izaten, beste batzuk dena elkarteen esku uzten dute, besteek jarrera positibistago bat hartu eta abantailak behatzen dituzte. Mertxe, alcagiko zuzendaria adibidez, gaitasun handiko haur baten ama da, eta halaxe esaten zuen berak; “Horrek dakartzan abantaila guztiekin? nik ongi hartu nuen. Noski batzuetan zaila dela halako ume bat ulertzea, oso sentiberak direlako, baina beste edozein haurrek bezala maitatuak sentitzeko beharra daukate”. Gure ustez, familia bat betirako ondoan izango dugun baliabidea izan beharko luke eta bizkarra eman ordez, laguntza eskaintzen saiatu beharko luke.

4.2.3 Guk sarean sortutako komunitatea Lana burutzen ari ginen bitartean, informazio ugari bildu genuenez, sarean bilduma bat egitea erabaki genuen.

Hasiera batean, blog bat sortu genuen, baina, informazioa

taldekideok bakarrik gehitu genezakeela konturatu ginen. Hori dela eta, google+ komunitate bat sortzea ideia hobeagoa zela iruditu zitzaigun. Izan ere, komunitate hori mundu osora zuzendua dago eta nahi duenak parte har dezake. Komunitate honetan azaltzen eta bilatzen dugun informazio guztia adimen gaitasun handiko haurren inguruan soilik dago bideratuta.

Komunitate hau sortzearen helburu nagusia, biltzen genuen informazioa besteekin partekatzea izan da. Halaber, besteek gai honen inguruan biltzen zuten informazioa ikusteko aukera ere eskaintzen zigun.

Google+-en Adimen Gaitasunen inguruko 8 komunitate daude irekita, gure komunitatea barne. Gai honen inguruan informazioa partekatzen duten pertsona eta orrialde kopurua 49-koa da gutxi gorabehera. Beraz, aukera esanguratsua izan da gai honen inguruan komunitateak dituzten beste pertsonekin harremanetan jartzeko eta beraiekin informazioa partekatzeko.

5. HAUSNARKETA Adimen gaitasun handiak; nortasun, izaera, sentipen, behar, etab bereizgarriak. Beste edozein pertsonen antzera, haur hauek beraien ezaugarri ezberdinak izaten dituzte. Baina, beraien ezaugarriak, ohiko gaitasunetatik aratago joaten dira, orokorretik diferentziatuz.

Gaitasun hauek izaten dituzten haurrek, beraien bizitza aurrera eramaterako orduan, hainbat onarpen egoera, prozesu, balorazio, etab jasan behar izaten dituzte. Gainera, zenbait kasutan, esku-hartzeak egin behar izaten ditugunean, ohartzen ez bagara ere, “normaltasunetik” haratago doanez beldurtu egiten gara eta hainbat oztopo ezartzen dizkiegu. Horren eraginez, pertsona hauek zailtasun handiak izaten dituzte beraien

19

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

gaitasunak jorratzeko eta lantzeko. Gure ustetan, gai hauek normaltasun osoz har eta lan daitezke.

Egungo

hezkuntzaren

helburuetako

bat,

hezteko

garaian

aniztasunaren

ideia

errespetatzea da. Baina, errealitatean benetan ideia hau lantzen al dute? Gure ustetan errealitate hori utopikoa izaten da, hezitzaile bakoitzaren jarreraren baitan dago. Adimen gaitasun handiei dagokienez, hezkuntzan orain arteraino nahiko tabu egon den esparru bat izan dela ohartu gara. Baina, egun egiten diren ikerketa, formazio, lanketa, etab-en ondorioz erantzun aproposagoak bideratzen dira.

Oso garrantzitsua izaten da, haur hauen diagnostikoa txikitatik egitea, izan ere, lehen bait lehen esku hartzen bada, egoerei erantzun egokiagoa eskainiko zaie. Lanaren bidez ikasi dugunez, heldutasunean zailagoa izaten baita izaten dituzten zailtasunak zuzentzea.

Amaitzeko, esan beharra daukagu, aniztasuna aberasgarria dela eta bertatik ikasi egiten dugula. Mundu honetan bakoitzak bere lekua izan dezan, txikitatik bakoitzaren ezaugarri eta gaitasunak behatzea ezinbesteko ekintza da, benetan errespetuan eta aukera berdinekin hezten hasteko. Denok gara pertsonak, denok dugu nortasun eta ezaugarri bereizgarriren bat. Bakoitzaren gaitasunak lantzeko eta aurrera eramateko mugak ezartzen baditugu, pertsonen zoriontasuna ukatzen hariko ginateke. Suntsi ditzagun gizartean ezartzen ditugun muga guztiak eta eman diezaiogun aukera pertsona bakoitzari. Pertsona izateak ez gaitu gure gaitasunak, sexuak, azal koloreak edota beste ezaugarriek egiten, baizik eta bakoitzaren barneak!!

6.BALORAZIOA Hasteko, esan beharra dugu jarraian azalduko den balorazioa taldekoa dela eta pertsonalak eranskinetan txertatuta joango direla.

Gai hau aukeratzearen arrazoi nagusia, oso gai hornitzailea iruditzen zaigula da eta irakasle bezala ikasle hauekin izan beharreko esku hartzea zein den jakitea beharrezkoa iruditzen zaigu. Guk uste baino pertsona gehiagok baitituzte gaitasun handiak. Behar bereziak gaitasun gutxituak dituzten pertsonekin lotu izan ditugu askok orain arte, baina badira behar bereziak dituzten gaitasun handiko izaki batzuk. Guztiok behar dugu zerbait; ez da beti gauza bera, batzuek besarkada bat behar dugu, eta beste batzuek musuren bat.

Denok ditugu beraz behar bereziak.

Dudarik gabe, Alcagiko zuzendariarekin izandako elkarrizketa izan da gai honen inguruan gehien hornitu gaituena. Goxotasun eta gertutasun handiz hartu gintuen eta gai honen

20

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

inguruan berak bizitutako guztia kontatu zigun. Teorian ikusitako hori praktikan eta bizitza errealean ikusten denean, buruan geratzen zaizu betirako, esperientzia errealetatik ikasten ari garelako. Berarengandik ikasitako gauza nagusia, irakasle bezala haur hauei entzuteak duen garrantzia da.

Utz dezagun ikasketa berrien alderdi hori alde batera eta hitzegin dezagun talde lanari buruz. Egia da hasiera batean nekez aukeratu genuela landu beharreko gaia. Inklusioan zentratutako gaiak hainbeste eta hain desberdinak ziren aldi berean, non ez genekien zein landu. Transexualitatearen gaira jo genuen, hasieran, oso interesgarria iruditzen zitzaigulako, baina txundituta geratu ginen irakasle batek gai hau aurkeztu zigunean. “Gaitasun handiak izatea zailtasun bat al da?� pentsatu genuen guretzat. Hau izan zen gaia aukeratzearen arrazoi nagusia. Oso gustura egon gara elkarlanean; rolak modu egokian banatu ditugu, informazio desberdin asko topatu eta gure artean partekatu dugu, etab. Egia da gure gorabeherak izan ditugula, baina, oso ongi sentitu gara lan hau eginez, eta gauza berri asko ikasi ditugu gai honi buruz, baita gure izaerari buruz ere.

Esan beharra daukagu, gai honen inguruan informazioa eskuratzeko liburuetara jotzeaz gain, pelikulak, dokumentalak etab ikusten aritu garela. Horrek, material ezberdinen bitartez hornitzeko eta ikasten disfrutatzeko aukera paregabea eskaini digu.

Gorabeherak aipatu ditugu lehen. Beraz, zenbait arazo izan ditugu; izan ere, lana egitean, gure helburua ez zen lan bat aurkeztea eta kito. Beste guztiek bezala, guk aparteko lan bat aurkeztu nahi genuen, eta honek lan asko eskatu digu. Hau da, puntutxo txiki bat egiteko, ordu oso bat egon ginen adibidez, eta berez lagungarria eta motibagarria izan beharko litzatekeen jarrera bat, kezka eta oztopo bihurtu da egoera askotan. Bestalde, informazioa eskuratzean egoera ezberdinak jasan behar izan ditugu; mitoen inguruko informazioa topatzea adibidez, oso erraza iruditu zitzaigun, pila bat baitaude. Baina esku hartzeari buruzko informazioa eta Euskal Herrian gai honetan aditua zen pertsona bat topatzerako orduan, beste kanpai batek jo zuen.

Magisteritza eskolak eta tutoreek eskaini diguten laguntzaren inguruan, esan beharra daukagu, batzuetan eskasa iruditu zaigula. Hala ere, gure kabuz konpontzeko eta gure erabakiak hartzeko aukera eman digu honek eta bizitza errealean hori gerta dakigukeenez, aberasgarria izan da eta asko ikasteko aukera izan dugu.

Azkenik, azpimarratu nahiko genuke, lan hau amaitu badugu ere, gai honen inguruan informazioa bilatzen jarraituko dugula, beraz, gure lana ez da hemen amaituko. Gure komunitatean artikuluak txertatzen eta gai honen inguruan hornitzen jarraituko dugu, adimen gaitasunen inguruan gehiago ikasten jarraitzeko prest.

21

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

7. BIBLIOGRAFIA Barrera,A.,Duran,R.,González,J.,Reina,C.L.(d.g).Manual de atención al alumnado con neces idades específicas de apoyo educativo por presentar altas capacidades intelectuales 2.

Erabilgarria: http://ikteroak.com/wp-content/uploads/2012/02/2-altas-capacidadesintelectuales.pdf Berria.(2014). Irene Arrizurieta: “Gaitasun handia izan, baina ezin bideratu”. Hartua: otsailare n 20ª. Erabilgarria:http://www.berria.eus/paperekoa/1817/046/001/2014-1213/gaitasun_handia_izan_baina_ezin_bideratu.htm http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/r432459/eu/contenidos/informacion/dig_publicacio nes_innovacion/eu_escu_inc/adjuntos/16_inklusibitatea_100/100013e_Pub_EJ_altas_ca pacidades_plan_e.pdf Castaño, A.M. (2009). La atención a la diversidad en el marco de una escuela inclusiva.

Evolución histórica. In Berruezo M.R y Conejero S., El largo camino hacia una educación inclusiva: la educación especial y social del siglo XIX a nuestros días.(bol. 1, 405416). Iruña: Universidad Pública de Navarra Eusko Jaurlaritza (2013).

Hezkuntza orientabideak. Adimen gaitasun handiko haurrak. Hartua: otsailaren 23ª. Erabi lgarria: http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/r432459/eu/contenidos/informacion/dig_pu blicaciones_innovacion/eu_escu_inc/adjuntos/16_inklusibitatea_100/100012e_Pub_EJ_ altas_capacidades_e.pdf Eusko Jaurlaritza (2012). Adimen gaitasun handiko ikasleen hezkuntza. Jardueraplana. Hartua: otsailaren 7ª. Erabilgarria:http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/r432459/eu/contenidos/informacion/dig_publicaciones_innovacion/eu_escu_inc/adjuntos/16_ inklusibitatea_100/100013e_Pub_EJ_altas_capacidades_plan_e.pdf FEVAS (d.g). Hezkuntza inklusiorako materialen gida: adimen eta garapen urritasuna. Haur Hezkuntza. Hartua: otsailaren 4ª. Erabilgarria: http://es.calameo.com/read/0006425258cb f073fff47 Martin Lobo, M.P. (2004). Niños inteligentes: Guía para desarrollar sus talentos y altas capa cidades. Hartua: martxoaren 4ª. Erabigarria: https://books.google.es/books?id=HDwxeuS PQYUC&printsec=frontcover&dq=ni%C3%B1os+con+altas+capacidades&hl=es&sa=X&v ed=0ahUKEwiAz9CmsN_LAhUIxRQKHaX8Cg0Q6AEIOjAB#v=onepage&q=ni%C3%B1o s%20con%20altas%20capacidades&f=false

22

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

8. ERANSKINAK Lanaren atal honetan, adimen gaitasunen inguruan interesgarria iruditu zaigun informazio gehigarria aurkituko duzue. Alde batetik, lanaren orrialde kopuruaren muga oso murritza denez, informazio interesgarri ugari lanetik at utzi behar izan dugu eta eranskinetan jartzea bururatu

zaigu.

Bestetik,

Alcagi

elkarteko

zuzendariarekin,

PT-arekin…

izandako

elkarrizketak aurkitzen dira. Azkenik, adimen gaitasunen inguruko sentsibilizazioa sustatzeko asmoz, aurkitu dugun material didaktikoa eskaintzen dugu: filmak eta irrati saioak, besteak beste.

AURKIBIDEA 1. INFORMAZIO GEHIGARRIA……………………………………………………….…. 24 1.1. Araudia…………………………………………………………..……………………24 1.2. Nola erantzun?................................................................................................24 1.3. Gaitasun kognitibo mailak…………………………………………………………..28 2. ELKARRIZKETAK…………………………………………………………….………….28 2.1. Prozedura…………………………………………………………………………….28 2.2. Prestatutako galderak……………………………………………………………….29 2.3. Pedagogo Terapeutikoa…………………………………………………………….31 2.4.Alcagi elkartea………………………………………………………………….……..32 3. MATERIAL DIDAKTIKOA……………………………………………………….………43 2.1. Irrati saioa…………………………………………………………………………….43 2.2. Filmak…………………………………………………………………………………45 4. GURE KOMUNITATEA…………………………………………………………………..45 5. ONDORIO PERTSONALAK……………………………………………………………..45

23

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

1. INFORMAZIO GEHIGARRIA 1.1. Araudia Eusko Jaurlaritzaren (2013) txostenean isladatzen den moduan, gaitasun handiko ikasleentzako bideratu beharrezko hezkuntza-arretaren inguruko gaia nahiko berria da gure gizartean, orain dela gutxi arte ez zaie ikasle hauei guztiei hezkuntza-arreta berezia bideratu. Zorionez, gaur egun, geroz eta jarraibide espezifikoagoak sortu dira ikasle horiek antzemateko eta haiei hezkuntza- erantzun egoki bat emateko.

Nazioarteko, Espainiako Estatuko naiz Euskal Autonomia Erkidegoko araudiek eragina dute gaitasun handiko ikasleen inguruko hezkuntza arretari dagokionez. Baina, guk batez ere, Euskal Herriko Autonomia Erkidegoko araudian oinarrituko gara; bai nazioarteko eta bai estatu mailan hezkuntzari buruz araudi zabala dagoen arren, Euskadiko Autonomia Erkidegoak eskumen esklusiboa du arlo horretan. Beraz, estatu eta nazioarte mailan ematen diren arauak autonomia erkidegoak sortu dituenak osatzeko eta laguntzeko balio dezake.

Euskal Autonomia Erkidegoko araudian, 24 artikuluaren 7.puntuak horrela dio: “ Ahalmen intelektual handiko ikasleen eskolaratzea malgutzeko aukera izango da, irakaskuntza haien ikasketa-erritmora egokituta; hala, aukera izango da ikasle horiek garaia baino lehenago sartzeko hezkuntza-etapa batean edo etaparen baten iraupena laburtzeko, baldin eta beharrezkotzat jotzen bada ikasleen oreka pertsonala eta sozializazioa garatzeko.”

Beraz, zuzena eta kalitatezkoa den hezkuntza bat proposatzen dela ikus dezakegu; guztiontzako eskola bat, adimen gaitasun handiko ikasleak ere barne hartzen dituena eta ikasle hauen beharretara egokitzeko erabakiak eta neurriak hartzen dituena.

1.2. Nola erantzun?

Eusko Jaurlaritzak (2013) dio ikasle guztien aniztasuna artatzeko lagungarri diren jardunbide batzuk azalduko ditugu ondorengo orrietan. Jardunbide horiek garatzeaz gain, beharrezkoa izanez gero, neurri espezifikoagoak hartu beharko dira adimen‐gaitasun handiko ikasleak artatzeko.

24

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

GAITASUN HANDIKO IKASLEEI HOBETO ERANTZUTEKO HEZKUNTZA ARLOKO ORIENTABIDEAK: ●

Irakaskuntza ikasteko erritmora egokitzea: azkarrago ikasten baldin badute, ikaskuntza ez da oztopatu behar.

●

Errepikapen mekanikoa saihestea, eta ikasleek jada ezagutzen eta menderatzen dutena berriro ez egitea.

●

Goi‐mailako

gaitasun

kognitiboen

erabilera

ahalbidetzea:

pentsamendu

abstraktua, arrazoibide sinbolikoa, sintesia, pentsamendu sortzailea, egindakoari buruzko gogoeta, etab. ●

Ikerketa eta azterketa bultzatzea, eta ikasleei interesatzen zaizkien eduki edo gaietan sakontzen uztea.

●

Ideia bati buruz gogoeta egitea eta ideia hori lantzea. Taldeka edo banaka egin daiteke. Ikasleak edo ikasle‐taldeak hipotesiak sortu eta informazioa bilduko du, galderak egingo ditu, egoerari buruz duen iritzia emango du eta arazoa konpontzeko irtenbideak proposatuko ditu.

●

Estrategiak irakastea informazioa modu praktiko eta eraginkorrean lortu eta antolatu ahal izateko.

●

Irudimen‐jolasa bultzatzea, oso tresna baliagarria baita mundua ezagutzeko eta trebetasun sozial nahiz intelektualak garatzeko. Gainera, emozioak adierazteko balio du.

●

Pentsamendu logiko matematikoaren garapena bultzatzea. Sarritan, ikasle hauek garatuta

edukitzen

dituzte

dagokien

ziklo

edo

ikasturterako

behar

diren

gaitasunetako batzuk. Haurrari aukera eman behar zaio ikasgaiari buruzko ezagutza abstraktuago eta konplexuagoak eskuratzeko. ●

Praktika artistikoak bultzatzea, banaka zein taldeka, ikasleen sormena, irudimena eta adimen emozionala suspertzeko tresna gisa.

●

Ikasteko prozesuan teknologia berriak erabiltzea.

●

Ikasleen jakin‐mina piztea. Haurrak berezko duen jakin‐nahia areagotu behar du eskolak. Horrek zera esan nahi du: Problemek eta galderek erantzun bat baino gehiago izan dezaketela onartzea.

●

Sormena eta pentsamendu dibergentea indartzea eta berariaz balioestea.

Arintasuna, lanketa, originaltasuna eta malgutasuna bultzatzea.

●

Sormena lantzeko estrategia batzuk. 18 estrategia. Hona hemen horietako batzuk:

25

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

○

Galdera suspergarriak egitea eta haiei erantzuten saiatzea. Hau da, ikasleak galderen bidez estimulatzea, gauzak ikertuz eta aztertuz ezagutza berriak beregana ditzaten.

○

Aldaketen adibideak ematea. Haurrei mundua aldakorra dela erakustea. Gauzak ordezkatzeko edo aldatzeko egoerak sortzea.

○

Ohituren adibideak erabiltzea. Estrategia honek sentikortasuna garatzen du, eztabaidetan pentsamendu zorrotza edo mugatua saihesteko, edo ohiturek mugatutako pentsamendu baten ondorioak saihesteko.

○

Ikerketa‐trebetasunak garatzea.

○

Anbiguotasunari aurre egiten ikastea. Erronkaren bat dakarten eta jakin‐mina pizten duten egoerak proposatzea.

○

Garapenerako irakastea, eta ez egokitzapenerako. Porroten edo istripuen alde positiboa aztertzea; akatsetatik ikastea, eta besterik gabe gauzetara egokitu beharrean, garatzen edo aldatzen ikastea.

○

Inguruabarrak ebaluatzen ikastea. Irtenbideak aukeratzea, ondorioak kontu handiz aztertu ondoren, eta ideia nahiz ekintzen emaitzak aurreikustea (Williams, 1970).

○

Adimena lantzeko estrategiak: Arthur L. Costak eta Bena Kallick‐ek 20 ohitura proposatzen dituzte adimena lantzeko (ikus Eranskina).

○

Garapen emozionalera zuzendutako helburuak eta jarduerak programatzea.

○

Autoestimua bultzatzea. Ikasleak kontu handiz goraipatzea, eta modu errealistan haiek ebaluatzea.

○

Haien ahalegina aitortzea eta aintzat hartzea.

○

Enpatia lantzea: nola sentitzen dira besteak egoera jakin batzuetan, bestearen lekuan jartzea…

○

Zentzu kritikoa eta etikoa garatzea; kritikak onartzen eta egiten ikastea, gertakarietatik urruntzen, alde onak eta txarrak aztertzen, kritika konstruktiboak eta balio‐judizioak bereizten.

○

Autokritika sustatzea.

○

Hainbat

motatako

jarduerak

proposatzea:

“roleplaying”,

dramatizazioak,

eztabaidak… ●

Garapen sozialera zuzendutako helburuak eta jarduerak programatzea..

●

Haurrek gehiegizko perfekzionismoa edo perfekzionismo disfuntzionala gara dezaten saihestea. Adibidez: lanean lehentasunak finkatzea, zereginak zatitzea.

●

Ikaskuntza autonomoa bultzatzea: ○

Gelan berez sortzen diren ekimenak bultzatzea; informazioa bilatu eta galderak egiteko estrategiak sustatzea.

26

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

○

Materialak

eta

informazio‐iturriak

eskaintzea, ikasleek interesatzen

zaizkien gaietan beren kabuz sakon daitezen.

●

○

Ikasleei lana planifikatzen irakastea.

○

Erabakiak modu arduratsuan hartzen ikastea, etab.

Elkarrizketa eta komunikazioa bultzatzea, gelan denbora hartzea ahozko gogoeta egiteko (banaka nahiz taldeka), galderak egiteko, hipotesiak formulatzeko, etab.

●

Elkar ulertzeko eta errespetatzeko giroa sortzea gelan, haurrek pertsona guztiak desberdinak direla onar dezaten. Sormena bultzatzen duen lan‐giroa sortzea gelan.

HEZKUNTZA-ORIEENTABIDEAK HAUR HEZKUNTZAN Hezkuntza‐curriculuma ondorengo hiru esperientzia‐eremuen arabera antolatzen da: ●

Norbera ezagutzea eta autonomia pertsonala: Haurrek beren buruari buruz sortzen duten irudia, neurri handi batean, inguruko pertsonek beraiei buruz dituzten iritzietan eta pertsona horiek beraiengan duten konfiantzan dago oinarrituta.

Irakasleak jakin behar du bere jarrera oso garrantzitsua dela ikasleen autoestimua garatzeko orduan. Gainera, etapa horretan jolasa da gauzak ikasteko zein adierazteko eta beste haurrekin harremanak izateko modurik onena.

●

Ingurunea ezagutzea: Hurbileko ingurune soziokulturalak, eta batzuetan, baita urrunekoak ere, suspergarri ugari eskaintzen dizkiote ikasleari. Elementu horiek deigarri egiten zaizkio, eta interes‐gune bihurtzen dira sarritan. Ildo horretatik, gogoratu behar da adimen‐gaitasun handiko ikasleek azkarrago garatzen dutela pentsamendu logiko matematikoa. Sarritan, haien planteamendu eta irtenbideak sortzaileak eta berritzaileak izan daitezke beren gelakide gehienentzat. Izan ere, ingurune fisikoarekiko elkarreraginean, ingurune hori osatzen duten elementuak behatzen, aztertzen eta ikertzen dituzte, bai eta haien arteko erlazioak ere. Horrela antzekotasunak eta desberdintasunak aurkitzen dituzte ingurune fisikoan, eta bertako elementuak antolatu, sailkatu eta zenbatesten dituzte; eta berehala, elementu horiek erabiltzen, irudikatzen eta hitzez adierazten dituzte.

●

Hizkuntzak: komunikazioa eta irudikapena: Beharbada, ahozko gaitasunaren garapena eta hiztegiaren aberastasuna dira gaitasun handiko ikasleei lehenago antzematen zaizkien

ezaugarrietako

batzuk.Irakurketari

dagokionez,

ikuspegi

komunikatibo eta praktiko batetik heldu behar zaio, eta hainbat testu‐mota erabili behar dira haurra ikasteko motibatuta senti dadin. Era berean, idazketari ikuspegi funtzional eta komunikatibo batetik heldu behar zaio, zeregin errepikakorrak eta mekanikoak saihestuz. Argi utzi behar da, ordea, gaitasun handiko ikasleek sarritan

27

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

beranduago ikasten dutela idazten. Beraz, etapa honetan oso gomendagarria da gelan ordenagailua eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiltzen hastea. Horrela, haurrak errazago ikasiko du idazten, eta aldi berean, begien eta mugimenduaren koordinazioa garatuko du. Hortaz, Haur Hezkuntzan haurren bati aipatu ditugun arloetakoren batean goiztiarra dela antzematen bazaio, funtsezkoa da gelako jarduerak bere gaitasunetara egokitzea. Izan ere, eskolaren eginkizuna ahalmen horiek ahalik eta gehien garatzea da. Oinarrizkoa dirudi oztoporik ez jartzea ikasle hauek duten jakin‐minari eta egiten dituzten aurrerapenei. Beren kabuz, beren kidekoekin dituzten harremanen bidez edo eskolatik kanpo ikas dezaketela onartu behar da.

1.3. Gaitasun kognitibo mailak Pedagogo eta psikologo batzuk hurrengo clasifikazioa aurkezten dute, adimen gaitasun handien mailak bereizteko, koziente intelektuala kontzeptua erreferentzia bezala erabiliz:

● Inteligencia brillante (no alcanza la superdotación intelectual): más de 115 de CI. Representa aproximadamente el 14,31% de la población (1 cada 7).

● Superdotación intelectual moderada: Más de 130 de CI. Representa el 1,94% de la población (1 cada 52).

● Superdotación intelectual alta: Más de 145 de CI. Representa el 0,11% de la población (1 cada 924).

● Superdotación intelectual excepcional: Más de 160 de CI. Representa el 0,0023% de la población (1 cada 41.916).

● Superdotación intelectual profunda: Más de 175 de CI. Representa el 0,00002% de la población (1 cada 3.483.046), es decir aproximadamente 2009 personas en el mundo con la población de 2011, que se aproxima a los 7 mil millones de habitantes.

2. ELKARRIZKETAK 2.1. Prozedura Beste pertsonekin izandako harremanen bitartez informazioa lortzeko, lekuetara joan baino lehen, informazio teorikoetan oinarrituta hainbat galdera prestatu genituen. Horrela, elkarrizketari norabide zehatz bat emateko. Behin galderak osatuta eta ordenatuta genituela, praktikaldiari hasiera emateko Alcagiko zuzendariarekin elkartu ginen eta hizketaldi sakon bat izan genuen. Bertan, elkarrizketa audio baten modura grabatu genuen eta gerora

28

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

bertako aholku eta informazioak idatzira pasa genituen. Prozedura berdina erabili genuen PTarekin.

Guk sortutako komunitatean, berriz, prozedura egunerokoa izan da. Hilabete hauetan zehar, beste orrialdeetan irakurtzen genuen informazio esanguratsua gure komunitatean partekatzen genuen. Beraz, eguneroko ikaskuntza sustatu dugu.

2.2. Prestatutako galderak â—?

ELKARTEA

-

Zein da zuen helburua elkarte bezala?

-

Zein ekintza bideratzen dituzue?

-

Haurrekin naiz familiekin lan egiten duzute?

-

Zein profesional osatzen dute elkartea?

-

Zein egoeretan agertzen dira gurasoak elkartean? Zeren bila daude? Zein dira haien beharrak?

-

Zer gomendatuko zenieke adimen gaitasun handiko haur bat dutela ohartzen diren gurasoei?

-

Familia guztiek gai hau berdin tratatzen dutela uste duzute?

-

Zuen ustez gaur egungo hezkuntza sistema prestatutako dago adimen gaitasun handiak dituzten haurrak jasotzeko? Eskola inklusiboan lekurik al dute?

-

Zein arazo dituzte ume hauek eskolan?

-

Beraien ezaugarriekin lotuta, eskolaratzeaz gain arazo gehigarririk izaten al dituzte adimen gaitasun handiko haurrak?

-

Nola bideratuko zenituzkete modu egokian haur hauen gaitasun horiek?

-

Adibidez, ume bat kirolean ona bada, futbolean ona bada, ume hori herriko taldetik atera eta Atletiken, Errealean edo Osasunan jokatzen hasiko da. Hezkuntza orokorrean ere hori behar da?

-

Gaitasun handiko haurrentzat moldaketarik egin al da? Gaitasun urriko haurrentzat moldaketak dauden moduan ez egotekotan, zergatik ez daude gaitasun handiko haurrentzat egindako moldaketak? Zer motatako aldaketak izango lirateke gomendagarriak ikastetxe batean?

-

Ondo iruditzen zaizue haur horiek beraien adin bereko haurrekin egotea nahiz eta gaitasun desberdinak izan?

-

Nolako ikuspegia daukate irakasleak? Zein da beraien jarrera?

-

Gur etorkizunean irakasle izango garenez, gure helburua kasu hauen aurrean nola jokatu behar dugun jakitea da. Beraz, zer gomendatuko zenieke adimen gaitasun handiko ikasle bat duen irakasle bati?

29

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

â—?

FAMILIA

-

Gurasoak konturatzen dira beraien seme edo alabak adimen-gaitasun handikoak direla? Konturatzekotan‌ noiz konturatzen dira?

-

Eta behin jakindakoan nola hartzen da albiste hori, poztasunez ere bai dinot nik baina kezkaz ere bai?

-

Zer gomendatuko zenieke adimen gaitasun handiko haur bat dutela ohartzen diren gurasoei?

-

Adimen gaitasun handiko haurrak arazoren bat al dute? Zein arazo?

-

Nola bideratuko zenituzkete modu egokian haur hauen gaitasun horiek?

-

Ondo iruditzen zaizue haur horiek beraien adin bereko haurrekin egotea nahiz eta gaitasun desberdinak izan?

-

Zuen ustez gaur egungo hezkuntza sistema prestatutako dago adimen gaitasun handiak dituzten haurrak jasotzeko? Eskola inklusiboan lekurik al dute?

-

Beraien ezaugarriekin lotuta, eskolaratzeaz gain arazo gehigarririk izaten al dituzte haur hauek?

-

Nolako jarrera izan beharko lukete irakasleek honelako egoeren aurrean?

â—?

ESKOLA

-

Noiz konturatzen zarete adimen gaitasun handiko haur bat dagoela? nola antzematen da?

-

Eta behin jakindakoan nola hartzen da albiste hori, poztasunez ere bai dinot nik baina kezkaz ere bai?

-

Ohikoak dira horrelako kasuak eskolan?

-

Zer gomendatuko zenieke adimen gaitasun handiko haur bat dutela ohartzen diren gurasoei?

-

Arazoren bat dute adimen gaitasun handikko haurrak eskolan? Arazoren bat egonda, zein arazo dira?

-

Nola bideratuko zenituzkete modu egokian haur hauen gaitasun horiek?

-

Adibidez, ume bat kirolean ona bada, futbolean ona bada, ume hori herriko taldetik atera eta Atletiken, Errealean edo Osasunan jokatzen hasiko da. Hezkuntza orokorrean ere hori behar da?

-

Gaitasun urriko haurrentzat moldaketak dauden moduan, zergatik ez daude gaitasun handiko haurrentzat egindako moldaketak? Zer motatako aldaketak izango lirateke gomendagarriak ikastetxe batean?

-

Ondo iruditzen zaizue haur horiek beraien adin bereko haurrekin egotea nahiz eta gaitasun desberdinak izan?

30

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

-

Zuen ustez gaur egungo hezkuntza sistema prestatutako dago adimen gaitasun handiak dituzten haurrak jasotzeko? Eskola inklusiboan lekurik al dute?

-

Familia guztiek gai hau berdin tratatzen dutela uste duzute?

-

Beraien ezaugarriekin lotuta, eskolaratzeaz gain arazo gehigarririk izaten al dituzte haur hauek?

-

Nolako jarrera izan beharko lukete irakasleek honelako egoeren aurrean?

â—?

PEDAGOGO TERAPEUTIKOA

-

Zein da zure lana eskolan?

-

Zein arazo dituzte ume hauek eskolan?

-

Nola bideratuko zenituzkete modu egokian haur hauen gaitasun horiek?

-

Gaitasun urriko haurrentzat moldaketak dauden moduan, zergatik ez daude gaitasun handiko haurrentzat egindako moldaketak? Zer motatako aldaketak izango lirateke gomendagarriak ikastetxe batean?

-

Ondo iruditzen zaizue haur horiek beraien adin bereko haurrekin egotea nahiz eta gaitasun desberdinak izan?

-

Zuen ustez gaur egungo hezkuntza sistema prestatutako dago adimen gaitasun handiak dituzten haurrak jasotzeko? Eskola inklusiboan lekurik al dute?

-

Familia guztiek gai hau berdin tratatzen dutela uste duzute?

-

Beraien ezaugarriekin lotuta, eskolaratzeaz gain arazo gehigarririk izaten al dituzte haur hauek?

-

Nolako jarrera izan beharko lukete irakasleek honelako egoeren aurrean?

2.3. Pedagogo Terapeutikoa â—?

Zein da zure lana eskolan?

Ni eskolan PT-a naiz, lehen hezkuntzan, eta laguntza gelan egiten dut lan. Bertako umeak oso desberdinak dira, bakoitzak bere behar bereziak izaten ditu. Berritzegunekoek, haur hauen diagnostikoak egiten dituzte eta laguntza gelara nortzuk joango diren erabakitzen dute. Hala ere, zerrendetan dauden haurretako batzuk ez dira nire saioetara etortzen. Etortzen ez diren haur hauentzat materialak lantzeko arduraduna ni neu izaten naiz.

Nire saioetan ikasgai behikularrak ematen ditut, hau da lengua eta matematika. Baina, kasu ezberdin bat ere badut natur zientziak eta gizarte ere ematen ditudana. ACI-ak ere egiten ditut beharrezkoak direnean eta horretarako materialak ere egokitzen ditut.

31

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

â—?

Zein arazo dituzte ume hauek eskolan?

Lehen Hezkuntzan, lehenengo zikloan eta 3. mailan, harreman arazoa asko sortu daitezke. Azken batean, adimen gaitasun handiko haurrek oso baliabide gutxi dituzte beraien inguruko jendearekin harremanak sortzeko. Normalean, helduekin harreman ona egiten dute eta beraien adinakoekin ez hainbeste. Hori, bere gaitasunen eranginagatik izaten da. Haurrek ez dituzte beraien adinekoen gaitasun berak izaten, izan ere, helduen gaitasunak parekoagoak izaten dira. Hau dena, arlo sozialeari dagokionez gertatzen da.

Eskolan berriz, batzuk heziketa fisikoan adibidez, oso traketxak izaten dira. Ez dakitelako nolakoa den beraien gorputza eta ez dutelako ondo ezagutzen. Kirola egitean torpeak direnez, harreman sozialei behatuz gero, taldeko kiroletan ez dira ondo moldatzen. Izan ere, batzuetan jarrera berekoiak bereganatzen dute eta ez dute nahi izaten besteekin jolastea.

Ikasgaietan, edukiei begira, oso onak izaten dira haur hauek. Izan ere, dena dakite eta oso azkar ikasten dute. Azken batean, arazoa ez dute edukiekin izaten, baizik eta jarrerarekin. Batzuetan, gauzak oso azkar egiten dituztenez, aspertu egiten dira eta jarrera txarrak azaltzen dituzte gelan. Beraien jarrera txarraren ondorioz, batzuetan gerta daiteke, irakasleak ez daudela ados ume horri arloa gainditzeko ideiarekin. Izan ere, gauzak ondo egiten dituzte, baina beraien jarrera ez da egokia izaten. â—?

Nola bideratuko zenituzkete modu egokian haur hauen gaitasun horiek?

Umeak bideratzeko, beren gaitasunak zeintzuk diren jakin behar dugu. Adibidez, matematiketan gaitasun handiagoa baldin badauka, nik PT bezala, material berezia prestatuko diot matematika lantzeko. Prestatutako material horren helburua ez da klasean egindakori gauza gehigarriak jartzea, baizik eta klasean eman ez den gauza bat egitea.

Azterketari begira, haur hauei azterketa konplexuagoak bideratzen zaizkie eduki beraren bitartez. Adibidez, galdera zuzenak burutu behar dituzten azterketa batean haur hauek galdera abstraktuagoak erantzun behar izatea.

Adimen gaitasun handiko haurrekin gehien lantzen diren fitxak harreman sozialen ingurukoak izaten dira. Izan ere, lehenago aipatu dudan bezala arazoak izaten dituzte eta horiek bideratzeko beharra izaten dute.

Gela barruan ere egokitzapen batzuk egiten dira. Pt-ok txokoak prestatzen ditugu, non adimen gaitasun handiko haurrentzat materiala prestatuta dagon; fitxen bitartez, rebisten bitartez,etab. Beste ikasleek ere, txoko horretara joateko aukera daukate nahi badute.

32

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

â—?

Ondo iruditzen zaizu haur horiek beraien adin bereko haurrekin egotea nahiz eta gaitasun desberdinak izan?

Galdera hau, eskola inklusiboarekin lotuta dago. Egoera batzuk oso deigarriak izaten dira eta ezin izaten dute beraien klasekideekin egon, zeren beraiek iada guztia jakina izaten dute azalpenik eman gabe.

Hala ere, esan beharra daukat ez dudala kasurik ezagutzen, non ikasle bat kurtso batez aurreratu duten. Egun, eskola inklusiboak duen ideiologiaren indarraren eraginez, ahalik eta gutxien egiten da aurrerapen hori, izan ere, inklusioaren krontra doa ekintza.

Harreman arazoei behatuz gero, kurtso bat aurreratuz gero, arazoari uko egiten zaio konpondu beharrean. Arazo horiek konpontzeko nahia badago, bere adinekoekin egotea da aproposena, izan ere, kurtsoz aurreratzen bada, zaharragoekin erosoago sentituko da eta arazoari bizkarra emango dio. Harreman sozialak izateko arazoak dituzten haurrekin lanketa ez bada goiz egiten, hau da LH edota batxiller artean, gerora zailagoa izango du egoerari aurre egitea. â—?

Zuen ustez gaur egungo hezkuntza sistema prestatutako dago adimen gaitasun handiak dituzten haurrak jasotzeko? Eskola inklusiboan lekurik al dute?

Bai, konpobideak dauzkagu haur hauei erantzunak emateko. Arazoa, irakasleen egoera da. Oso zaila da behar bereziko haur bat klasean edukitzea, izan ere, beste 24 ume dauzkagu. Eta lehen aipatu bezala, egoera horri aurre egiteko konponbideak edukitzen dira normalean, baina, herramientak edo baliabideak ez dira nahikoak izaten. Izan ere, klase bakoitzean egoten den ikasle kopuruari behatuta, irakaslego kopurua oso murritza izaten da eta haur guztien beharretara iristea ezinezkoa da. Hala ere, ikastetxe gehienetan elkar lanean aritzeko prest egoten gara bai PT eta baita irakasleak ere. â—?

Familia guztiek gai hau berdin tratatzen dutela uste duzue?

Ume bakoitza mundu bat den gisara, familia bakoitza ere mundu bat izaten da. Eta askotan, umea familiaren ondorioa izaten da. Ezaugarri horrek, agerian uzten du zein familiak duen laguntzeko jarrera eta zein familiak ez. Batzuk, bere seme alaben lanketa ikastetxearen eta elkarteen esku uzten dute.

PT modura, irakasleei gurasoekin harremanetan jartzen direnean, elkarlanean aritzeko proposamena zabaltzea gomendatzen diet. Egia esan, horrek bilera zein koordinaketa izugarri izatea eskatzen du, baina beharrezkoa delakoan nago.

33

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

●

Zer gomendatzen duzu PT-a bezala?

Adimen gaitasun handiko haurrentzat erantzunik aproposena bideratzeko, klasea txokoetan banatuta egotea dela uste dut. Izan ere, horrela, lehen aipatu ditudan fitxak izango dituzte bertan eta haurrek klasean ez aspertzeko aukera izango dute. Irakasleak proposatutako jarduera amaitu ondoren, barneratua izango baitu, fitxen bidez lanketa sakonagoa egiteko eta landutakoarengandik haratago doan ariketa egiteko aukera izango duela.

2.4. Alcagi elkartea Os cuento un poquito la asociación; la asociación surgió como hace 12 años, era la primera asociación de Guipúzcoa que antes no había luego detrás nuestro apareció Zanjak, que ahora es Aupatuz que se han ido reorganizando.

Nosotros surgimos porque teníamos una inquietud, éramos 3-4 personas que veíamos que nuestros hijos en el colegio podrían tener dificultades y entonces decidimos juntarnos para poder hacer algo. Claro, para empezar a hacer algo necesitábamos “diru laguntzak”, entonces que paso, que nos dijeron que teníamos que crear una asociación para pedir dinero para conseguir cosas. Entonces, nos tuvimos que asociar y entonces a raíz de la asociación se interesó por nosotros un genetari, es un laboratorio que investiga sobre cosas genéticas de Bizkaia y nos dijo “bueno, os doy dinero a cambio de que nos ayudéis en nuestra investigación que trata de detectar a las personas que tienen altas capacidades mediante la saliva”. Entonces están en ello, nos pidieron muestras de saliva de los niños, padres y hermanos/as de los padres de nuestra asociación. Ellos nos dieron dinero para empezar a tirar para adelante porque una vez que sepas que estos niños tienen altas capacidades quieres hacer algo pues piensas ¿Qué podemos hacer? Pues tenemos que hacer formación para el profesorado, porque sabemos que no hay, tenemos que intentar ir a las universidades a intentar ayudar, asesorar a familias.

Claro, lo que nos cuesta es traer un ponente para que nos haga unas charlas importantes o para que nos hagan las jornadas. Es mucho dinero, nosotros somos una asociación sin ánimo de lucro, entonces no podemos cobrar, nunca de hecho cobramos.

Pero bueno, sí que dijimos que podríamos marchar hacia adelante si hacemos socios, para que la gente nos vaya conociendo y se vayan apuntando. Los tres primeros años no cobrábamos cuota porque tuvimos la suerte de que genetari nos donara una cantidad de dinero, que fueron 6000€. Empiezas a contratar gente para las charlas y te cobran un dineral; entonces les tienes que pagar no solo la conferencia, que va desde los 300€ hasta los 6000€ que nos han pedido. Lo máximo que hemos llegado a pagar creo que han sido 1200€.

34

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Después de 3 años al ver que esto era insostenible, pensamos en cobrar una cuota de 60€ al año, que tampoco es mucho, y son para ayudarnos en las jornadas. Entonces empezamos a cobrar las jornadas, porque llega un momento que si lo quieres hacer mejor lo necesitas. Conseguimos también al segundo año un poco de dinero de La Kutxa. Les presentamos nuestro proyecto y en un principio nos prestaban las salas pero ahora nos cobran; esta es la mayor razón de cobrar una cuota. ¿Qué es lo que hacemos principalmente? Les ofrecemos asesoramiento principalmente a la familias. Nos reunimos con la familia y todo lo que necesitan saber se les da; entonces ellos preguntan, algunos te piden que quieren hacerle la prueba a su niño, entonces les ponemos en contacto con un psicólogo que no trabaja a cuenta nuestra, es nuestro psicólogo de la asociación, nosotros lo formamos.

Por otro lado, organizamos las jornadas, respondemos a todos los correos que solo pueden contactar con nosotros solo por email. Organizamos también talleres para niños de la asociación o no. Hemos hecho talleres preciosos, de robótica, taller de las emociones… ¿Tu eres madre de niños con altas capacidades, verdad?

Sí, tengo 3 hijos y los tres son de altas capacidades. Ahora mismo solo tengo a uno de ellos estudiando, medicina. Normalmente suele ser genético, tiene un gran componente genético. Entonces es muy fácil que teniendo dos hijos los dos tengan, o incluso teniendo tres hijos que los tres tengan.

A mí me hicieron hace años cuando iba a trabajar en Deusto un test de altas capacidades y me dio. Por eso sé, si no yo hoy en día con la edad que tengo no me hubiera hecho ningún test. Por eso pienso que tiene un alto componente genético; además de mí, creo que mi marido también tenía. ¿Esta asociación se formó por padres? Eso es, además alguno de nosotros somos profesores, ha coincidido.

Dentro de las altas capacidades, ¿si que pueden destacar en una o otra no?

Un niño de altas capacidades no tiene porque tener altas capacidades en todo. Puede tener altas capacidades en matemáticas y en lo demás no. O puede ser en muchas áreas.

Todos los niños son distintos y tienen unas características muy diferenciadas, no todos son iguales y no todos son buenos, qué es lo que hasta ahora se había pensado. Se piensa que el que tiene altas capacidades no tiene problemas o no da problemas. Pues para nada.

Estos chavales, y repito, al igual que todos los niños son únicos y irrepetibles, estos

35

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

chavales tienen una capacidad en una asignatura, en varias en todas; tienen problemas de relación, o no tiene problemas de relación; tienen problemas de autoestima, no tienen problemas de autoestima; son hiperexcitables, no son hiperexcitables...etc. Es decir, hay de todo. Os vais a encontrar en clase con niños con altas capacidades totalmente diferentes.

Uno os va a pedir una cosa y el otro otra cosa diferente o no os van a pedir nada.

Al que desmitificar un poco el que “estos chavales no tiene problemas. Eso no es así.

Han dado problemas. Y de echo, si estamos más peleones ahora es porque están sufriendo mucho. Sobretodo en la relaciones. Y las mujeres más. Porque con perdón, somos muy peleonas. Los chicos no se hacen tanto dando entre sí. Pero las mujeres, no se si porque somos envidiosas o porque somos capaces de hacernos un daño tremendo.

Y os vais a dar cuenta de que salen más chicos con altas capacidades que chicas. Y porque salen mas chicos que chicas? porque las chicas no lo quieren demostrar y lo ocultan.

Yo en el grupo que tengo de alumn@s con altas capacidades que sacó de clase 3 horas a la semana, tengo mayoría chicos. Por esa razón. Porque las chicas intentan esconder su alta capacidad. No quieren sobresalir, porque piensan que les van a dar. Entonces el chico es mas natural, mas espontaneo y demuestra más fácilmente su capacidad.

Siempre se ha dicho que las personas con altas capacidades tienen problemas de altas capacidades.. ¿eso es verdad? ¿porque hay altas capacidades de socialización también, no?

Para nada. Hay altas capacidades de todo, hay de todos los aspectos que te puedas imaginar. Te vas a encontrar con una alta capacidad en musica o en cualquier otra area. O otra persona que es el lider, que es capaz de organizarte el grupo y vamos, le quieren y el lo lleva genial. Es decir, te encuentras de todo. También puedes encontrarte el que tiene problemas de socialización y el pobre tienen la autoestima por los suelos, le dan por todas partes, no es capaz de salir adelante… Hay tanto tipo.

Pero no hay que irse al extremo contrario. “Todos sufren”. No, para nada. Todos sufrimos como personas pero no es nada grave, puede haber altas capacidades sin problema.

Hay otro mito que hay que desmitificar: necesitan estudiar? necesitan trabajar? Por supuesto. Son jóvenes que como cualquier otro tienen que estudiar, tiene que trabajar, tienen que aprender a organizarse…

36

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Normalmente tienen muy mala letra. Porque la cabeza les va tan rápido que la mano no les sigue. Entonces como profesora o madre puedes pensar que eso no es altas capacidades por la presentación de la letra. Te lo ha presentado mal pero porque le cuesta dominar la mano porque la cabeza le va muy depresiva. El cerebro de una persona con alta capacidad se desarrolla diferente, las conexiones son diferentes. Normalmente tienen muchas más conexiones, por eso tienen altas capacidades. ¿Como hay que hacer la adaptación?

Hay que conocer a los alumnos, hay que hablar mucho con ellos y hay que escucharles todo. No os preocupeis si la clase se para. Escucharles todo, es super importante, porque muchas veces solo con la escucha del profesor salen adelante. Con eso parte de sus problemas se van solucionando. Entonces, tu vigilas mucho como es, le conoces, y entonces es ahí donde tienes que poner remedio y intentar hacer la adaptación. Las profesoras nos piden la adaptación para estos niños. Nosotras, yo y otra compañera, hemos empezado este año a hacer esas adaptaciones, pero nos reunimos solo una vez a la semana y una hora. Pero una hora a la semana no hacemos nada. Porque lo primero que hay que hacer para conseguir una buena adaptación es investigar. Y no hay tiempo suficiente para ello. Por lo cual, no estamos haciendo el trabajo apropiado para cada niño.

Porque cada niño necesita una cosa diferente. Tú necesitas un beso y yo un abrazo. Y entonces a ellos les pasa lo mismo.

Estoy segura que como profesoras lo vais a hacer genial a la hora de tratar con estos alumnos. No os sintáis mal si no llegáis. Porque es así. No podemos, tendríamos que estar dos personas dentro del aula para poder estar agusto. Estas como tutor con 25 alumnos y no llegas a todos. No llegas ni al pobre que le tienes que ayudar, ni a estos. Por eso hasta ahora iban solos, como eran capaces y podían la mayoría. Que tenemos que intentarlo? Por supuesto. Pero es la realidad.

Como tutora que soy, yo se de mis capacidades, yo se que no lo estoy haciendo bien y se como hay que hacerlo bien pero no puedo hacerlo bien. Qué trabajos le damos a los niños de altas capacidades? Tienes que darle algo diferente.No le puedes decir toma ms cuentas, mas problemas. No. Porque eso es aburrido. Y eso no es darle una ampliación curricular a quien lo necesita.

37

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

¿Hoy en dia cual es tu trabajo en la escuela?

Yo he sido profesora de educación de primaria. Pero ahora estoy con la prejubilación. Y a mi me ofrecieron la oportunidad de sacar 1 hora a la semana a las personas con altas capacidades del aula y trabajar con ellos. Y yo encantada. En esas horas hacemos investigación.

Eso niños son de primaria, van de tercero a sexto. Cada uno escoge un tema y tienen que investigar y trabajar sobre el tema. Pueden decidir si trabajar individualmente o en grupo. Pero hasta ahora me ha tocado que todos quieren ahcer particular y yo les dejo.

Luego se expone el trabajo. Antes intentaba que lo expusieron delante de clase, pero hay veces que las profesoras andan muy justas de tiempo y no les da tiempo a terminar la materia y no hay tiempo para esas exposiciones. Por lo tanto, si no se puede exponer en clase, el trabajo obligatoriamente hay que exponerlo delante de sus compañeros en la clase donde están los niños con altas capacidades. Entonces, yo encantada y ellos encantados, porque quieren exponer. Y es muy enriquecedor, porque hacen cosas preciosas. Solo que un niño que tenias problemas el año pasado, que no conseguía centrarse, ha conseguido salir este año esa hora a la semana, una hora nada más, y yo no le he hecho nada eh, no soy maga, pues solo el salir esa hora le ha dado la vuelta, el chaval está centrado, esta con mas ganas de trabajar, esta agusto y esta deseando que llegue el dia para estar en esa aula.

Claro.. ¿por que a estos niños les costará estar en un clase normal no?

Claro, porque a veces ellos se aburren, porque dicen: esto ya lo se. Lo que sí que tenemos que tener cuidado es que: mira, si te aburres voy a intentar que no te aburras pero tienes que ser tolerante y hay cosas que tienes que aguantar. Porque hay cosas que si o si tienen que hacer. Porque a veces, se escudan y dicen: como yo soy de altas capacidades, no me da la gana de hacer. Pues no, tu tienes que hacer un mínimo como todo el mundo.

Tienes que acostumbrarte a trabajar, a organizarte… todo como los demás, pero luego si que vamos a intentar darte algo diferente para que tu te sientas más satisfecho.

Vosotros hablando con ellos, van a entendernos perfectamente. Si de vez en cuanto le podeis dar algo que a él le satisfaga, os van a adorar, porque son así, no os van a dar ningún problema. Y van a entender y van a decir : bueno,pues me aburro un poco, igual medio me duermo, la profe ya sabe por qué. Y tu no le dices nada, pero que no te desbarate la clase, porque si no no te deja trabajar. Tienen que tener muy claro que sus derechos, pero los de los demás primero.

38

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

¿Las familias como tratan este tema?Todas la familias lo aceptan?

No. Hay principio que hay gente que: uy, no quiero saber nada. Y yo aprovecho, yo no soy nadie, yo soy una maestra nada más, pero puedo darles consejo, ya que estoy muy metida en este tema. Y les aconsejo a mis compañeras que intenten detectarlo cuanto antes y atenderlo cuanto antes. Lo que pasa que no hay una detención para todos. Hay dos pruebas, antes de llegar donde el psicólogo clínico, que las puede hacer el PT, para ir descartando gente que no sea de altas capacidades. Ahí estamos peleando con el Gobierno Vasco porque quiero que lo pongan obligatorio en todos los centros. Ahora mismo en este mismo centro está solo detectado un 1%.

A algunos si e, a algunos puede pasarles eso, pero hay otros que no. De hecho la mayoría sigue adelante. De todas formas, si que es cierto que muchos se quedan estancados, y pueden llegar incluso al fracaso escolar incluso disponiendo de la capacidad que tienen. Por ello os he estado diciendo hasta ahora que por favor intentéis llegar al máximo número de alumnos posible y no tener preferencia por ninguno aún siendo un trabajo muy difícil. Que yo lo sé, yo lo he vivido. Pero escucharles y dejadles hablar. Es decir, no le digas “¡Calla, pesada!”, porque la vas a cagar. Lo suyo sería escucharles o por lo menos dejarles hablar un momento, y después pedirles que os dejen un momentito, que tenéis que seguir dando la materia. Además, van a intentar incluso provocarte para que les dejes hablar. Pero cuando veas que se está pasando, frena, que no pasa nada. Y lo va a entender. Todos lo van a entender, y te van a querer más porque eres justa. Ahora te atiendo a ti y ahora a la otra. ¿Pero

estos

niños

tienen

muchas

inseguridades,

¿no?

Suelen tener el autoestima baja, porque la han despreciado mucho. Mi hija la segunda lloraba todos los días. Estuvo con siete años un curso prácticamente entero en el pasillo, y luego encima le ponían sobresalientes. ¡Pero suspéndele! No estaba dentro del aula y hablaba mucho. Su cerebro va tan deprisa que necesitan sacar fuera todo lo que llevan. A mi muchas veces me ha pasado, de ir y tocar a un niño con altas capacidades en la espalda y pah! es como una descarga. Es su nerviosismo interno. ¿Entendéis porque no callan? Es porque internamente no puede controlarse. Pues mándale a dar una o dos vueltas a fuera o algo. Intentad que haga algo, porque os va a dejar más tranquilos a vosotros también.

Además a veces las preguntas que hacen… ¡Vais a flipar! es como ¿Cómo me puedes preguntar eso? porque las preguntas parecen muy tontas, al igual que muchas de las respuestas que dan. ¡Pero ojo! Ni las preguntas ni las respuestas son tan tontas, y esas respuestas no suelen estar mal. No son más que otra manera de hacer ese mismo ejercicio.

Tal vez no sea lo que tú le pidas, pero él te da una respuesta creativa. En esos casos, lo

39

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

mejor es ir y decirle “lo has hecho muy bien, me encanta, pero cariño, ahora quiero que lo hagas de X manera” y él lo hará de X manera, y no pasa nada. Esto es más que nada para que ellos vean que aceptas su manera de expresarse.

Incluso muchas veces les puede pasar… Pues que ellos mismos se cortocircuiten, y por ello tenemos que tener mucho cuidado con la manera de presentarle las cosas. Hay veces en las que les das la imágen de un pájaro volando de un nido a otro, y de pronto ellos responden “¿Dónde está el pájaro?” ellos no lo entienden. Incluso siendo el mejor dibujo de todos, hay veces en las que no lo entienden. Y claro, cada caso es diferente. Y por eso mismo muchas veces tienen inseguridades por sus propias problemáticas. Es decir, son muy de pensar con la lógica, y si sales de esa lógica…Muchas veces, tienen una manera de pensar muy diferente a los demás. No todos e, hay algunos tranquilos. Pero hay otros… pues dinamita pura todo el día. Pero claro, es que lo necesitan. Y claro, luego se dedican a hacer deporte porque el cuerpo se lo pide. Todos necesitamos el deporte, pero tal vez ellos tienen que canalizarlo. Hay que intentar canalizar todo bien. Que no se os van a pedir maravillas. Yo soy la primera que no lo hace bien. Si yo volviese a estudiar magisterio todo cambiaría ahora, porque con todo lo que he aprendido, enseñaría de manera diferente. Es una pena. ¿Como madre, nos comentarías un poco las experiencias que has tenido, cómo te diste cuenta de que tenían altas capacidades?

Te das cuenta desde chiquitines. Yo, creo que no me suelo equivocar, veo a un niño de 3-2 años hablando y solo con dos tres palabras que digan, ya me doy cuenta de que es de altas capacidades. Su manera de hablar les delata, hablan como personas adultas. Os vais a dar cuenta enseguida.

Tu como madre o profesora te das cuenta de que tu hijo con 8 meses se pone a hablar.

Por ejemplo, un día lleve a la farmacia a mi hija de pequeña y a una señora se le olvidó el paraguas y la niña gritó; ¡el paraguas señora! En su manera de hablar claro. En ese momento, le mira la señora y le dice ¿Qué? Todos los que estábamos en la farmacia nos quedamos alucinados. Yo creo que con el tiempo van procesando información y llega un día que, sueltan.

Que otra acción te das cuenta de que tus hijos son de altas capacidades como madre; el control de esfínteres. Que aprendan a leer prácticamente solos, que te pregunten un par de veces sobre un número o una letra y que luego ellos vayan reconociéndolas. Ven las cosas que se parecen entre ellas y con menos tiempo lo aprenden. Claro,primero te preguntan, porque ellos no nacen sabiendo, hay que darles la información pero con menos tiempo lo

40

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

aprenden. Les encanta estar con los mayores, por ejemplo en el parque cuando se juntan con la gente, sin querer y sin pensarlo intentar estar con los mayores, lo demás no les interesa. Porque, tienen una manera de expresarse más de acuerdo con los mayores.

Aprender a comer solos, son muy independientes, son muy nerviosos, etc.

Hay que decir que no todos tienen las mismas características, me estoy acordando de mis hijos y hay una que es super excitable. Son super sensibles, muchos lloran muy fácil, sufren mucho. Habla mucho de la muerte, de la vida y te hacen preguntas sobre ello desde pequeñitos les impresiona. Les chiflan los animales. Tienen ansias de saber y llega un momento, de que como madre, no sabes responder. Yo no sé tanto, y ellos se ponen a investigar. Por ello, hay que darles la posibilidad para que busquen información en internet sobre ello. Muchas veces, ellos te enseñan cosas cuales no tienes ni idea, porque nunca te has preocupado de ello y porque en mi epoca no existia san Google como tenemos hoy en dia.

Como profesora, en cuanto sepais que algún niño sabe algo de algún tema, intentar que lo exponga en clase. Porque, a él le va a servir para estar a gusto y va a enriquecer a toda la clase. De lo que les interesa saben muchísimo, de lo que no les interesa no.

Como sabemos, derrepente les interesa una cosa y cuando saben mucho de eso se olvidan de ello y empiezan con otro tema.

Eso es. Es como en la lectura, tu te das cuenta de que a un niño con altas capacidades le gusta “Los Juegos del Hambre” y lo lee. Y derrepente ya no le interesa y dice, ¿Eso me gusta a mi?. Pero cuando lo ha querido leer, le ha interesado el tema y la historia, ha visto las películas, se informan sobre el director de las películas, etc. Pero claro, muchas veces quieren hacer lo mismo en clase y no puede ser. No siempre se puede hacer lo que a ti te gusta. ¿Hay mucha gente con altas capacidades?

Si, fíjate hay por cientos que te dicen cosas diferentes, pero por lo mínimo del 5 al 8 de la población de un diez lo es. Si, si, incluso vosotros podríais ser. Hay gente que incluso da cifras más altas. ¿Alguna vez has tenido algún problema en escolarizar al niño en el colegio por tener altas capacidades? Ponen alguna pega?

No. La única pega que pueden tener al cambiar de colegio puede ser que no haya sitio.

Eso sí puede pasar, yo conozco algun caso de que alguna madre quería que su hijo fuese a

41

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

San Luis y no tenían sitio. Al no tener sitio, querer pedir un permiso especial y no aceptarla.

Por eso, hay que conseguir que todos los colegios intenten tener la formación. Yo le decía al del Berritzegune, que con la formación yo me conformo, los profesores que sepan. Dales una formación de dos o tres años, porque ahora tenéis unas ideas tremenda, sois jóvenes sabeis mucho más que nosotros y sois capaces de hacer maravillas con los niños. ¿Os parece bien que los niños que tienen altas capacidades esten con niños que no la tengan?

Si, tienen que estar. Es muy enriquecedor para los otros alumnos y bueno para ellos para que se bajen del muro. Si que es verdad que hay colegios selectivos, como en Madrid, con solo gente de alta capacidad. Pero son muy elitistas y yo pienso que no es bueno. Pienso que teneis que estar todos juntos, es mucho mejor. Por una parte, puede tener beneficios, porque cuando algunos niños tienen problemas con las relaciones y se juntan con gente que es igual que ellos se sienten más arropados y más agusto. Pero, lo ideal es que todos estén juntos para que aprendan a ser persona.

El hecho de que pongan a los alumnos al mismo nivel, yo creo que tiene la culpa la escuela. Porque en la escuela te dicen, tienen que hacer esto, todos tenéis que hacerlo igual y tenéis que llegar hasta aquí. Pero, no con todos los grupos se puede llegar al mismo nivel. Encima, no todos los grupos son para siempre, muchas veces se cambia de una a otra ya que no se tienen los mismos gustos. Ya en la universidad, seguramente encontrareis el grupo perfecto. y igual tendréis la suerte de que ya desde bachiller ya lo teneis, eso es una maravilla, pero no siempre se consigue. Yo te digo, porque conozco a gente con altas capacidades que ha llegado a la universidad y no ha conseguido tener amigos. Encima, lo necesitan más que nadie, porque no han tenido esa suerte, no han podido porque no les han aceptado.

Antes, muchas veces el profesor hacía callar al niño que sabía mucho. Pero, el que sabe quiere decirlo y es muy nervioso y no puede parar. Es una pena, no permitáis, si podeis, que eso ocurra.

Pero, tampoco puedes dejar que siempre sea el mismo niño el que responda, porque los demás niños se cohiben. Es muy difícil nivelarlo, porque al niño hay que darle la oportunidad de que se exprese porque sabe, pero los demás tienen que tener la oportunidad para que puedan saberlo y que por lo menos se lo piensen sin que los demás se lo digan. Porque cuando saben que va a responder el otro ya pueden llegar a la situación de que ya ni piensan.

42

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

Eso se ve con los niños, son un mini yo del profesor. Os vais a dar cuenta, porque además os lo va a decir su madre, que va a casa y juega imitando al profesor. Cuando a un niño le das la oportunidad de decir las cosas que tiene dentro, luego te va a aceptar y entender que le digas ahora no. Porque todos somos iguales. No puede ser que los compañeros de clase pienses que hay un niño mimado en clase. Hay que intentar darles las cosas que a los demás no les moleste, no les duela. Nunca tienes que decir que alguno es el preferido, no lo tienes que demostrar.

Es humano que en algún momento puedas fallar, pero hay que intentar ser lo más justo posible con todos.Son muy importantes los derechos de todos. Cada uno tiene que llegar a entender que cada uno tiene su espacio y que todos somos valorados igualmente. Alguno os caerá mejor porque es simpático, ingenioso, porque en su casa no le quieres, porque juega bien, etc pero en el sentido emocional tenéis que intentar llegar a todos y no hacer diferencias.

3. MATERIAL DIDAKTIKOA

3.1. Irrati saioa Adimen gaitasunen inguruan irratian ateratako elkarrizketa batekin topo egin genuen.

Elkarrizketa honetan Jacqueline Barkerrekin hitz egiten azaltzen da, bera gurasoak batzen dituen Aupatuz elkarteko ordezkaria da, Euskal Herriko Adimen gaitasunen inguruko beste elkarte garrantzitsu bat dena. http://www.ikasbil.net/web/ikasbil/ataza?iframe_idcourse=5689&articleId=1459013&groupId =10138#http://www.ikasbil.net/c/iframe/proxy?p_l_id=66820&p_p_id=48_INSTANCE_zV5D &iframe_idcourse=5689 Esataria. Mensa elkarteak adimen-gaitasun handiko 1.500 pertsona inguru batzen ditu Espainiako Estatuan eta orain presidente aukeratu berri dute Elena Sanz izena du, Errenterian jaioa, baina Astigarragan bizi dena, eta presidenteordea berriz, Patxi Gartzia, elgoibartarra. Presidente kargua hartu berritan Elena Sanzekin hitz egiteko aukera izan dugu eta berak azaldu digu batez ere Mensa elkartea elkar topaketarako gune bat dela, klub bat.

Bera kimikaria da, eta horretan egiten du lan Gipuzkoako Foru Aldundiaren laborategi batean, baina denetariko jendea dago adimen-gaitasun handiko pertsonen artean. Batzuk karrera bat baino gehiago dutenak, beste batzuk unibertsitatera heldu ez direnak. Berak umetan zerbait nabaritu zuen, bere adinekoek baino bizkorrago harrapatzen zituela gauzak eta abar. Baina, 42 urterekin egin zuen adimen-testa eta orduantxe jakin zuen seguru

43

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de ViĂąaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

adimen-gaitasun handikoa zela, biztanleriaren %2a bezala. Pertsona hauek, hala ere, arlo batzuetan hobeto moldatzen dira beste batzuetan baino, Elena Sanzen kasuan.

Dudarik gabe, eta gaitasun hori ondo bideratzen bada ezagutza-maila bat lortzeko erraztasuna izaten dute. Elena Sanzen ustez, hala ere, lana aurkitzerakoan kurrikulumean ez da komeni adimen bereziko pertsona zarela zehaztea. Lander Eizagirre lankideak Jacqueline Barkerrekin hitz egin du, bera gurasoak batzen dituen Aupatuz elkarteko ordezkaria da.

Lander-

Jacqueline

J-

Barker,

egun

Kaixo,

on!

egun

on!

L- Gurasoak noiz konturatzen zarete zuen seme edo alaba adimen-gaitasun handikoa dela?

J- Gurasoak konturatzen gara haurra eskolara joaten denean normalean izaten da.

Konparaketak hasten dira, ze, ba, haur batek egiten duenagatik edo ez duenagatik, edo zer jokabide duen. Eta hor izaten da, haurra eskolara joaten denean sortzen dira dudak, kezkak edo,

zoritxarrez

batzuetan

arazoak.

L- Eta behin jakindakoan nola hartzen da albiste hori, poztasunez ere bai dinot nik baina kezkaz

ere

bai?

J- Alde akademikoan gaitasun handiak dituenean haur batek ba, beno batzuetan izan beharrean hara ze ondo! beitu ze ondo hitz egiten duen, zein ondo idazten duen, ba, matematiketan zein azkarra den. Ba, zorionez hartu beharrean ba, batzuetan da pixka bat traba bat, ze, erantzun bat izan beharko zenukeen lekuan ba ez daukazu erantzun hori eta ez daukazu zure gaitasun horretan progresatzeko aukerarik. Orduan, ba, zoriona alde batetik

izan

daitekeena

beste

aldetik

oztopoa

da,

arazoa

da,

eta

kezka

da.

L. Lehenengo pausua izango da gurasoen aldetik informatzen hastea, nola jokatu jakiten hastea‌ J. Bai, gaur egun, zorionez, badaude eh, gurea bezalako, beno gu gaude Aupatuz elkartea, EAE osoari begira, eta gero badaude beste elkarte batzuk ere bai ez? Orain dela 5 urte esan dezagun ez zegoen inolako elkarterik, beste herrialde batzuetan, Estatu Batuetan adibidez, edo Britainia Handian gai hau asko lantzen da, Estatu Batuetan batez ere, eta beno unibertsitateetan eta. Elkarte oso garrantzitsuak daude: guraso elkarteak eta. Gai hau asko L-

lantzen Zein

da,

eta arazo

40

urte

daramate

dituzte

ume

ez,

honetan, hauek

ikertzen. eskolan?

J- Hasiera batean beste edonork bezalako arazoak izan beharko lituzkete: ez dituzula etxeko lanak egiten edo gehiegi hitz egiten duzula edo beno. Beste edozein haurrak dituen arazoak izan beharko lituzkete, baina, gainerakoek izan ditzaketen oztopoez gain daukate beste oztopo handi bat: gaitasun horiei beraien gaitasun akademiko horiei ez zaiela erantzunik ematen. Hezkuntzaren sistemak teorian EAEn dibertsitateari begira egon nahi du:

44

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Viñaspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

hala da, eta beno, egin dira Hezkuntza departamentuaren aldetik plan desberdinak baina plan

horiek

bulegoetan

geratu

dira

eta

zoritxarrez

ez

dira

geletan

ezarri.

L. Zuek eskatzen duzuena da, ondo ulertu badut, ume hauei euren gaitasun horiek ondo bideratzea.

J. Esan nahi dut ere.. eh, orokorrean erantzuna egokia ez bada ere, ikastetxe jakin batzuen aldetik badira saiakerak. Bidean gaude ez, baina bide luze bat daukagu aurretik.

L. Adibidez, ume bat kirolean ona bada, futbolean ona bada, ume hori herriko taldetik atera eta Atletiken, Errealean edo Osasunan jokatzen hasiko da. Hezkuntza orokorrean ere hori behar

da?

J. Hezkuntza sistemak malgutasuna eskainiko balu ez? dibertsitateari eskainiko balio malgutasun hori ez, ba, beno bakoitza iristen da gai desberdinetan edo bere gaitasunaren arabera ba, esan dezagun abiadura desberdinak daudela ez? Gero beste aldetik aipatu behar da adimen-gaitasun handiko haur guztiak ez direla berdinak. Ba, bakoitzak ditu bere talentu batzuk, ezaugarri desberdinak.

3.2. Filmak Adimen gaitasunen inguruan mintzatzen diren 11 filma: ●

Calabuch de Luis Garcia Berlanga (1956)

●

En busca de Bobby Fischer de Steven Zaillian (1993)

●

El indomable Will Hunting de Gus Van Sant (1997)

●

Un mundo a su medida de Peter Chelson (1998)

●

Cielo de octubre de Joe Johnston (1999)

●

Billy Elliot de Stephen Daldry (2000)

●

Descubriendo a Forrester de Gus Van Sant (2000)

●

Una mente maravillosa de Ron Howard (2001)

●

Vitus de Fredi M.Murer (2006)

●

Copying Beethoven de Agnieszka Holland (2006)

●

An education de Lone Scherfig (2009)

45

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

4. GURE KOMUNITATEA

Jarraian Adimen gaitasunen inguruan guk sortutako komunitatearen helbidea uzten dizuegu: https://plus.google.com/u/0/communities/114288827848890154970

5. ONDORIO PERTSONALAK Taldekide guztien artean egin dugun balorazio orokorraz gain, partaide bakoitzak gure iritzi pertsonala eman dugu honakoan: Irati Laskibar.

Bigarren lau hilabeteko Dilan honen hasieran, gaiak ikusi ondoren, transgenerikoko gaia oso interesgarria eta polita iruditu zitzaidan. Motibazio handiarekin hartuko nukeen gaia izango zen, baina jende askok gai hau aukeratu zuelakoan ikusirik gaitasun handiko gaia aukeratu genuen.

Hasiera batean esan beharra dut gai hau ez zitzaidala batere interesgarria iruditzen.

Gaiarekin hasi aurretik ez nuen arazotzat hartzen haur batek goi mailako gaitasunak edukitzea; baina lana bukatu ondoren kontrakoa pentsatzen dut. Goi mailako haur bat izatea arazo handiak ekar ditzake. Lana honi esker goi mailako mota ezberdinak daudela jakin dut,

46

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

baina orokorrean haur hauek sozializatzeko arazo handiak izan ohi dute. Nire ustez, sozializatzeko arazoak edukitzea arazo oso larria da; bereziki pozik bizi izateko.

Arrazoia honengatik, gaia garrantzitsua dela uste dut. Gainera, niri gertatu zitzaidan berdina jende askori pasatzen zaiolakoan nago. Jendeak ez du gai hau arazotzat ikusten eta denon zeregina dela uste dut hau argira ateratzea. Horregatik azpimarratu nahi dut oso garrantzitsua iruditzen zaidala irakasle oro ikasle bakoitzari curriculuma egokitu behar zaiola jakitea, eta haur mota hauei nola egokitzen jakitea.

Borja Lorenzo.

Asko ikasi dut lan honi esker. Inklusioaren gaia oso gustuko dudala alde batetik, eta inklusiorako bidea oso zaila den arren, bertan lan handia egin behar dugula bestetik. Ez dakigu haur hauek nola sentitzen diren, baina horretarako enpatia landu behar dugu.

Baina lan honek ez gaitu alderdi honekiko bakarrik hezi. Honetaz guztiaz gain, arlo pertsonaletik behatuz gauza asko ikasi ditugu. Ez soilik talde lana modu egokian nola egin, baizik eta zoriontasuna lortzeko, harremanak beharrezkoak direla, eta lagunekin harreman ona izateko, optimismo bat aldi berean.

Amaitzeko esan, guztiok daukagula neurri batean edo bestean lanari gehitzeko eta hura hornitzeko zerbait.

Mireia Ortiz de Vi単aspre.

Lan hau burutzeko azalpena eman zigutenean hasiera batean, beste gai bat aukeratzea pentsatuta geneukan baina nire ustez, erabaki oso ona hartu genuen adimen gaitasun handiak erabakitzean. Izan ere, nik pertsonalki, ez nekien asko gai honi buruz, ezta nola eskuratu ere. Gela batean, gaitasun hauek dauzkan ume batekin egotea egokitzen baldin bazait, dagoeneko zer egin badakit.

Lana burutzen aritu garen bitartean, hainbat gauzez ohartu naiz.

Hasteko, normalean, behar bereziak dauzkaten haurretaz pentsatzen dugunean, gaitasun gutxituak dituzten haurrak soilik etortzen zaizkigu burura, eta ez gara ohartzen adimen gaitasun handiko haurrak ere beraien behar bereziak ere izaten dituztela.

Bigarrenik, elkarrizketei esker, gizartean gai hau nola ikusten den eta zein lekua duen behatzeko aukera izan dut. Oso interesgarria iruditu zait ama batekin hitz egitea, izan ere, etxean horrelako umeak izateagatik gai honetan murgilduta zegoen eta informazio oso aberasgarria eskaini zigun. Adibidez, nik ez nekien terminologia ondo erabiltzen edota

47

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

adimen gaitasun handiko mota asko zeudenik. Gainera, mota honetako umeak nola tratatu eta haien beharrak nola asetu ere ikasi dut.

Bukatzeko, esan beharra daukat, oso gustora aritu naizela lan hau egiten. Alde batetik, hasieratik oso interesgarria iruditzen zitzaidan gai bat baitzen, izan ere, nire familian, lehengusu bati superdotatua zela esan zioten, baina gurasoek ez zuten berria oso ondo hartu eta ezin da horri buruz hitz egin. Hori dela eta, arreta pizten zaidan gai bat da. Beste aldetik, nire lan-taldea aldatu da, partaide berriak sartu dira eta nire ustez gure lana eta gure taldea asko aberastu dute. Oso talde polita sortu dugu, guztion lana dela iruditzen zait eta oso konforme nago ateratako emaitzarekin.

Jone Regatos.

Esku artean duzuen lan hau oso baliagarria eta interesgarria iruditu zait. Bigarren lauhileko honetan modularraren gaia, aniztasuna eskolan, oso gai polita eta ikasteko gogoak pizten dituena da eta horrek, pertsonalki zein profesionalki hazteko aukera eman dit. Guk aukeratutako gaia, adimen gaitasun handiak, lana hasi ginenetik nigan motibazio handia sustatu du. Horren eraginez, gai honen inguruan gehiago jakiteko grina piztu zitzaidan.

Beraz, hilabete guzti hauetan zehar iturri desberdinetatik etengabeko informazioa jasotzen egon gara. Gure lana hornitzeko, iturri oso aberatsetatik eta esanguratsuetatik informazioa atera dugu.

Esan beharra daukat, momentu askotan ahaztu egiten zitzaidala lana osatzeko helburuarekin informazioa bilatzen nuela. Izan ere, gehienetan, pertsonalki hazteko bilatzen baitnuelako,

nire interesa eta jakinmina gai honekiko oso handia izan delako eta beti

gehiago jakiteko grina izan dut.

Horrez gain, esfortzu, interes eta denbora handia eskaini diogun lana izan da.

Etorkizunean irakasleak izango garenez, lan honi esker argi daukat zein garrantzia duen adimen gaitasun handia duen ikasleei beharrezko esku-hartzea gauzatzea, beraien zoriontasuna lortzeko eta beraien gaitasunak modu egokian garatzeko. Ikasle hauek, besteak adina laguntza behar dute eta beraien beharretara moldatu behar gara. Honako hau argi izan behar dugu.

Gainera, horren lan potoloa izan denez, gure artean denbora gehiago egon gara eta hobeto ezagutzeko balio izan digu. Lehen aldia zen talde honekin lan egiten nuela eta esan beharra daukat beraiengandik asko ikasi dudala. Oso gustura sentitu naiz taldean lan egiten eta lana osatzeko eta egiteko bakoitzaren inplikazioa ezinbestekoa izan da, gutako

48

Laskibar Irati / Lorenzo Borja / Ortiz de Vi単aspre Mireia Regatos Jone / Zubeldia Maddi

bakoitzak desberdinak garelako eta bakoitzak lanari zerbait desberdina eta esanguratsua eskaintzen diolako.

Maddi Zubeldia.

Aurtengo lan modularrerako, aniztasuna eskolan gaia proposatu ziguten eta egia esan irakasle izango garen heinean hornitzailea izango zen lan bat burutuko genuelako sentsazioa sumatu nuen. Izan ere, egun gauden gizartearen ezaugarri esanguratsuenetako bat aniztasuna dela iruditzen zait. Aniztasun guztien artean, adimen gaitasun handiko haurren inguruan zentratzea erabaki genuen.

Gaiarekin aurrera egiten hasi ginenean, konturatu ginen orain arte tabu egon den gai bat izan dela eta ez zegoela informazio erabilgarri asko. Hala ere, nolabait fruitua eskaintzen zuten liburuekin topo egitea lortu genuen. Baina, hainbat galdera etorri zitzaizkidan burura; lortutako informazioa zuzena izango al da gaiarekiko? Nahikoa izango ote dugu?

Aurretik inoiz ez nintzen adimen gaitasun handiko haurren inguruko informazioan murgildu eta esan beharra daukat oso interesgarriak egin zaizkidala bideratu ditugun elkarrizketak, etb. Kontzeptu berri asko eskuratu ditut eta ikasgelan adimen gaitasun handiko haurren bat izatea oso ohikoa izango litzatekeela konturatu nahiz. Horrek, nolabait irakasleak duen garrantzia azpimarrararazi dit.

Bestalde, taldearen inguruan, lanak banatzeko orduan antolaketa egoki bat izan dugu eta bakoitzak bere rolak egoki bete ditu nire ustez. Nahiz eta batzuetan gure gora beherak izan, elkarrengandik ikasteko eta elkarrenganako zuzenketak onartzeko jarrera izan dugu eta horrek lan polit bat burutzeko aukera eskaini digulakoan nago.

49