Davidsfonds Cursusgids NJ2014 by Studio Maarten Deckers

CURSUSSEN

De Cursusgids is een uitgave van het Davidsfonds op de cover: Skelet uit ‘De humani corporis fabrica’ (Vesalius, 1543) coverillustratie: © Suzan Oschmann, Shutterstock Vormgeving: Maarten Deckers Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Sleurs, Blijde-Inkomststraat 77, 3000 Leuven www.davidsfonds.be, academie@davidsfonds.be

VOORWOORD 01

Beste cursist, We ontleden met u de boeiendste historische én actuele thema’s

An Dodion DIRE CTIEMEDEWER K E R

In 1514 werd een van onze grootste Belgen geboren: Andreas Vesalius, de grondlegger van onze moderne anatomie. Davidsfonds Academie spit het leven en werk van Vesalius uit op een dagevenement in Antwerpen, met lezingen, een bezoek aan de expo ‘De anatomie ontleed’ en een concert in de Carolus Borromeuskerk. Ook bij de tentoonstelling in M - Museum Leuven organiseren we een cursus over Vesalius. Dit najaar ontleden we met u nog meer boeiende historische én actuele thema’s. We zijn aanwezig op het Festival van Vlaanderen in de Abdij van Postel, in De Bijloke in Gent en in het Lemmensinstituut te Leuven, waar u op een heel persoonlijke manier kennismaakt met deFilharmonie. We houden ook de herinnering aan beide wereldoorlogen levend, met o.m. een cursus in de martelaarstad Dendermonde en een dagevenement in het fort van Breendonk. Ook actuele onderwerpen worden historisch gekaderd. Zo bekijken we de impact van Europa en blikken we in een speciaal avondprogramma met politicologen Carl Devos en Hendrik Vos terug op de jongste verkiezingen. De geschiedenis van het Vaticaan wordt uit de doeken gedaan door Hans Geybels. En 25 jaar na de val van De Muur neemt Rik Tyrions u mee naar Berlijn. Gloednieuw dit najaar is de praktische cursus ‘Schrijf uw familiegeschiedenis’. In een kleine groep leert u de geschiedenis van uw familie onderzoeken en in een verhaal neerschrijven. Want wij willen samen met u op ontdekkingstocht. Daarom vindt u Davidsfonds Academie in heel Vlaanderen, ook in uw buurt (zie kaart op p. 5). En daarom bieden we u de beste kwaliteit, met topsprekers en vakspecialisten die graag met u in debat gaan. Wij kijken ernaar uit u te ontmoeten en wensen u alvast veel cursusplezier!

02 I N H O U D

04 05 08 11 WAT IS DAVIDSFONDS ACADEMIE?

KAART MET CURSUSPLAATSEN

Davidsfonds Academie organiseert jaarlijks ruim 150 cursussen op meer dan 70 plaatsen in Vlaanderen.

LABELS BIJ DE CURSUSSEN

De cijfers op de kaart verwijzen naar de pagina’s in de cursusgids.

Cursussen die vanaf dit

NIEUW

najaar voor het eerst in het aanbod zitten

TOPPERS

DAGEVENEMENTEN

Dit najaar staan er meer dan 65 boeiende cursussen op het programma. Om u wegwijs te maken, geven we u alvast een greep uit het aanbod: subtiele smaakmakers, absolute aanraders of niet te missen evenementen.

Cursussen van 1 dag die ervoor zorgen dat u een tentoonstelling of evenement intens beleeft. Een of meerdere vakspecialisten geven u met plezier extra informatie tijdens een meeslepende lezing. Zo haalt u nog meer uit uw tentoonstellings-, opera-, of concertbezoek.

Cursussen met een tentoon

EXTR A

stellingsbezoek, een uitstap of een concert

MET BOEK

Cursussen waar een cursusboek bij inbe grepen is

I NHOUD 03

25 33

21 CURSUSSEN

21 ACTUEEL Cursussen over actuele onderwerpen. Thema’s die zich vandaag afspelen of historische thema’s die opnieuw relevant zijn.

29 EUROPA Cursussen over de Europese geschiedenis, van de oudheid tot vandaag. Van de Germanen en de Vikingen, over Karel de Grote en de graven van Vlaanderen, tot Sicilië, Venetië en de geschiedenis van onze taalgrens.

41 WERELD Cursussen over niet-Europese culturen maar ook over de Arabische Lente, het UNESCO-werelderfgoed, China, de VS, Rusland … U leert alles over deze niet-westerse culturen, inspirerende landen en de soms moeilijke situaties waarin ze zich bevinden.

49 OUDHEID Cursussen over oude volkeren en beschavingen. Over de preInca’s, de zeevolken, Mesopotamië, Egypte, Grieken en Romeinen, de prehistorie.

55 MUZIEK Cursussen over componisten en hun werk, maar ook over de piano en muziek aan het front. Laat u aan de hand van luistervoorbeel-

BIJ SOMMIGE CURSUSSEN BIEDT HET DAVIDSFONDS OOK EEN BOEK, EEN EVENEMENT OF EEN CULTUURREIS. VOOR ALLE GEDETAILLEERDE INFO: WWW.DAVIDSFONDS.BE OF TEL. 016/310.600

den wegwijs maken in de muziekgeschiedenis. Bovendien pikt u geregeld een topconcert mee.

63 ZINGEVING Cursussen over wereldgodsdiensten, filosofie en ethiek. Maak kennis met islam, jodendom en christendom. Leer alles over ketterse bewegingen. En reflecteer over de band tussen geloof en wetenschap.

INSCHRIJVINGSFORMULIEREN Alle gegevens over hoe u zich kan inschrijven voor de cursussen en de inschrijvingsformulieren.

69 WETENSCHAP Cursussen over wetenschappelijke onderwerpen, op een begrijpelijke manier. U maakt kennis met Vesalius, de geschiedenis van de psychiatrie en de evolutietheorie van Darwin. U leert ook meer over de geschiedenis van onze bodem en de universele natuurwetten.

Boekentip

Evenement

Reistip

04 DAV ID S F O N D S AC A DEM IE

DAVIDSFONDS ACADEMIE Laur Driejaa eaat rli Prijs jkse Wetens voor c popula haps riser 2009 ing

ebt u een gezonde dosis interesse in geschiedenis? Bent u op zoek naar net dat tikkeltje meer? Dan bent u bij Davidsfonds Academie aan het juiste adres. Met jaarlijks ruim 165 cursussen op meer dan 70 plaatsen in Vlaanderen vindt u zeker uw gading in ons aanbod. Enthousiaste docenten, vakspecialisten en onderzoekers van alle Vlaamse universiteiten en hogescholen maken u op een meeslepende manier wegwijs in uiteenlopende onderwerpen rond geschiedenis én actualiteit. Bovendien pikt u geregeld een nieuw boek, een topconcert of een knappe tentoonstelling mee.

SCHRIJF U IN

U kan zich inschrijven via onze website www. davidsfonds.be/academie of via de inschrijvingsformulieren op p. 78-79. Daar vindt u ook alle info over de inschrijvingsprocedure.

MA AK UW KEUZE

Op het programma staan niet alleen cursussen, maar ook dagevenementen rond grote tentoonstellingen, festivals en concerten. Zo beleeft u cultuur in Vlaanderen vanaf de eerste rij. Om het u makkelijk te maken, zijn de cursussen in deze cursusgids ingedeeld in zeven rubrieken en binnen die rubrieken gerangschikt volgens postcode. Zo ziet u snel welke cursus bij u in de buurt plaatsvindt. U kan ook simpelweg kijken op de kaart op p. 5 en zo uw keuze maken op basis van

www.davidsfonds.be/academie

cursusplaats. Wij selecteerden voor u alvast enkele toppers op p. 8-10.

KRIJG KORTING

Met uw Davidsfonds Cultuurkaart krijgt u een korting van € 6 per cursus, ook als u uw Cultuurkaart aanschaft tijdens de cursus. Met uw lerarenkaart krijgt u een korting van € 3. Beide kortingen zijn niet cumuleerbaar. Over de voordelen van de Davidsfonds Cultuurkaart vindt u meer info op onze website www.davidsfonds.be.

UITZONDERLIJKE ACTIE

Dit najaar staat Karel de Grote extra in de kijker: we organiseren niet alleen een cursus (p. 39), maar geven u ook extra voordelen. U krijgt € 7,5 korting € 55 op het boek ‘Karel de € 62,50 Grote’ (€ 55 i.p.v. € 62,50) en € 6 korting op de cursusprijs (€ 55 i.p.v. € 61). Als u nog geen lid bent van het Davidsfonds, krijgt u bovendien gratis een Davidsfonds Cultuurkaart met heel wat voordelen zoals vier nummers van Davidsfonds Cultuurmagazine, korting op alle cursussen van Davidsfonds Academie, evenementen, boeken ... Bent u geïnteresseerd in deze actie? Neem dan contact op via 016/310.670 of academie@davidsfonds.be

www.twitter.com/davidsfonds

BELEEF MEER

Davidsfonds Academie maakt deel uit van het Davidsfonds, een inspirerend cultuurnetwerk dat ook boeken uitgeeft en evenementen en cultuurreizen organiseert. Wil u meer beleven na een cursus? Dan helpen we u op weg door bij verschillende cursussen aan te duiden wat het Davidsfonds over dat onderwerp nog meer te bieden heeft aan evenementen, boeken of reizen. Boekentip Evenement Reistip

STEUN ONS

Iedereen geschiedenis laten beleven: dat is de missie van Davidsfonds Academie. Geen makkelijke opdracht, zeker financieel niet. Daarom kunnen we uw steun goed gebruiken. U kan ons een financieel duwtje in de rug geven door een gift te doen op rekeningnummer BE 51 7350 2299 6462 van Davidsfonds Academie (met als vermelding ‘gift’). Voor giften vanaf € 40 ontvangt u een fiscaal attest. Neem zeker contact met ons op als u meer wil weten over de mogelijkheden van giften en legaten. Wij danken u alvast.

www.facebook.com/davidsfondsacademie

CURS US P L A ATS E N 05

WAAR VINDT U DAVIDSFONDS ACADEMIE DIT NAJAAR? DE CIJFERS OP DE KA ART VERWIJZEN NA AR DE PAGINA’S IN DE CURSUSGIDS

Peter Paul Rubens maakte dit werk ‘Pan en Syrinx’ samen met zijn vriend Jan Brueghel de Oude. Rubens inspireerde ook na zijn dood nog vele kunstenaars. Tijdens het dagevenement in BOZAR vertelt curator Nico Van Hout u alles over Rubens en zijn erfgenamen. U wordt rondgeleid in de tentoonstelling ‘Sensatie en sensualiteit. De erfenis van Rubens’ en u bezoekt de Coudenberg (p. 15). © MUSEUMSLANDSCHAFT HESSEN KASSEL - FOTO: UTE BRUNZEL

08 TO P P E R S

10 TOPPERS Dit najaar hebben we opnieuw meer dan 65 cursussen en dag evenementen voor u klaarstaan. Topsprekers over boeiende historische én actuele onderwerpen, originele dagevenemen

ten, grote tentoonstellingen en schitterende concerten … Een ruime keuze dus. Wij zetten alvast 10 blikvangers in de kijker.

JODENDOM, CHRISTENDOM EN ISLAM IN BEELD

1 2 3

Het MAS en de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience pakken dit najaar uit met de grootse dubbelexpo Heilige boeken, heilige plaatsen. In een inleidende cursus duiken Hans Ausloos, Frans Van den Brande en Jo Van Steenbergen met u in het christendom, het jodendom, de islam en de culturen die met deze religies samenhangen. U

ontdekt drie godsdiensten met een gemeenschappelijke oorsprong, verrassende gelijkenissen maar ook frappante verschillen. èè Cursus in Antwerpen, lees meer op p. 65 van deze cursusgids.

PRAKTIJKCURSUS: SCHRIJF JE FAMILIEGESCHIEDENIS Bent u benieuwd naar de geschiedenis van uw familie, maar weet u niet hoe of waar te beginnen? In deze interactieve cursus helpen experten u op weg om uw eigen familiegeschiedenis te achterhalen. En dat gaat veel verder dan stamboomonderzoek. U leert de resultaten van uw onderzoek ook in

een tekst gieten waarin de persoonlijke verhalen kaderen in de bredere geschiedenis van de 19de en 20ste eeuw. Voorkennis is niet vereist. èè Cursus in Brussel, lees meer op p. 23 van deze cursusgids.

RUBENS EN ZIJN ERFENIS BOZAR en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten duiken dit najaar in de nalatenschap van Rubens. Een internationale tentoonstelling brengt werk van de barokmeester samen met dat van zijn erfgenamen uit de 17de tot de 20ste eeuw. Curator en Rubenskenner Nico Van Hout vertelt u alles over

Rubens. Inclusief rondleiding in de tentoonstelling en op de Coudenberg, dat ooit het paleis was van Rubens’ broodheren Albrecht en Isabella. èè Dagevenement in BOZAR Brussel, lees meer op p. 15 van deze cursusgids.

TOP P E RS 09

HOE EUROPA ONS LEVEN BEÏNVLOEDT

4 5 6 7

Europa is dichterbij dan u denkt. Europese wetten liberaliseren de post en de spoorwegen, maar leggen ook de inrichting van varkenstallen en de snelheid van tractorruitenwissers vast. Hendrik Vos toont hoe groot de impact van de Europese Unie is en waar vandaag de problemen zitten. Hij bespreekt specifieke beleidsdomeinen en haakt

in op de actualiteit van het moment. U krijgt een verrassende kijk in de Europese keuken, waar het er vaak levendiger aan toe gaat dan u denkt. èè Cursus in Brugge, lees meer op p. 26 van deze cursusgids.

REISCURSUS: KENNISMAKING MET VIETNAM Aziëkenner John Kleinen neemt u mee naar Vietnam, vandaag een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en in volle economische opmars. De eeuwenoude geschiedenis, de impact van de kolonisatie en de Vietnamoorlogen, maar ook de unieke cultuur op het snijpunt van Indiase en Chinese tradities komen in deze cursus aan bod. Een prachtige openbaring die u meteen zin geeft om uw koffers te pakken.

BELEEF MEER: John Kleinen begeleidt in het voorjaar 2015 een Davidsfonds Cultuurreis naar Vietnam, alle info: www.davidsfonds.be/cultuurreizen. èè Cursus in Mortsel, lees meer op p. 46 van deze cursusgids.

DE GROOTE OORLOG IN DENDERMONDE Bij de aanvang van WOI werd Dendermonde brutaal verwoest. Daarmee is de stad – net als Leuven en Aarschot – een van de drie martelaarsteden. Het dagelijkse leven in bezet gebied, de moeizame wederopbouw, de verhoudingen met de bezetter en de strijd om te overleven … Verschillende his-

torici bekijken de manier waarop de bevolking in Dendermonde de Eerste Wereldoorlog beleefde. U krijgt het relaas van de gewone mensen in ’14-’18. èè Cursus in Dendermonde, lees meer op p. 28 van deze cursusgids.

GEÏLLUSTREERDE GESCHIEDENIS VAN DE PIANO Speelt u piano, bent u geboeid door het instrument, houdt u van klaviermuziek of bent u gewoon nieuwsgierig? Dan komt u tijdens deze cursus volop aan uw trekken. Elise Simoens wandelt met u door de geschiedenis van het klavier en illustreert haar verhaal met talrijke luisterfragmenten. U brengt een exclusief bezoek aan het atelier en de privécol-

lectie van pianobouwer Maene én u krijgt een fikse korting op de concertenreeks ‘Historisch klavier’ in AMUZ. èè Cursus in Edegem, lees meer op p. 58 van deze cursusgids.

10 TO P P E R S

NIEUW LICHT OP DE GESCHIEDENIS VAN RUSLAND

8 9 10

De actuele problematiek rond de Krim en Oekraïne brengt Rusland volop in het nieuws. Maar hoe kennen wij Rusland? In deze cursus komt u alles te weten over de boeiende geschiedenis van het immense land. Wim Coudenys neemt een aantal historische mythes en hun betekenis voor het heden onder de loep en haalt daarbij enkele hardnek-

kige misvattingen onderuit. Een verhelderende cursus die een ander licht werpt op de Russische geschiedenis. èè Cursus in Brasschaat, lees meer op p. 47 van deze cursusgids.

MUZIEK EN KUNST AAN HET FRONT De oorlog van ’14-’18 spaarde niemand. Onder de miljoenen jonge mannen die naar het front trokken, bevonden zich ook schilders, dichters, schrijvers en componisten. Ondanks de gruwel van de oorlog, vonden velen onder hen net daar inspiratie voor nieuw werk. Johan Van Cauwenberge stelt een aantal kunstenaars aan u voor en onthult hoe

hun creaties de sporen dragen van het front. Een confronterende cursus met als hoogtepunt het openingsconcert van GoneWest in het Concertgebouw. èè Cursus in Brugge, lees meer op p. 60 van deze cursusgids.

500 JAAR VESALIUS Op 31 december 1514 werd Andries van Wesel geboren in Brussel. 500 jaar na zijn geboorte wordt hij wereldwijd herinnerd als Andreas Vesalius, de grondlegger van de moderne anatomie. Davidsfonds Academie spit leven en werk van Vesalius uit en laat u ook kennismaken met tijdgenoten van deze eminente wetenschapper. U hebt daarbij keuze te over: een dagevenement of een cursus, twee knappe

tentoonstellingen en een indrukwekkende muzikale voorstelling met Michael Pas als Vesalius. èè Dagevenement in Antwerpen, lees meer op p. 20 van deze cursusgids. èè Cursus in M - museum Leuven, lees meer op p. 72 van deze cursusgids.

DAGEVENEMENTEN MUZIEK IN DE ABDIJ . ............................................................................................. 13 HET FORT VAN BREENDONK ................................................................................ 14 RUBENS EN ZIJN ERFENIS . .................................................................................... 15 20 JAAR FESTIVAL VAN VLAANDEREN - LEUVEN ............................................ 16 MUZIKALE MAGIE UIT HET BOHEEMSE WOUD ............................................... 17 DE VIKINGEN ............................................................................................................. 18 DE MOEDER ALLER VERKIEZINGEN - 6 MAANDEN LATER ........................... 19 ANDREAS VESALIUS EN TIJDGENOTEN . ............................................................ 20

BO ZAR

25.09.2014 > 04.01.2015

Sensation and Sensuality

Rubens and his legacy RUBENS MANET REMBRANDT DELACROIX KLIMT … Peter Paul Rubens, Pan and Syrinx, 1617 ©Museumslandschaft Hessen Kassel - Foto | Photo: Ute Brunzel

128x186_rubens.indd 1

16/05/14 15:27

DAGE VE NE ME NTEN 13

POSTEL

MUZIEK IN DE ABDIJ HET REQUIEM

Voor het derde jaar op rij starten we het Musica Divina Abdijenweekend mee op. De combinatie van prachtige muziek en het unieke kader van schitterend religieus patrimonium staat ook dit keer garant voor een boeiende cursusdag. We trekken naar de abdij van Postel om er onder leiding van musicologe Sofie Taes de mooiste oratoria en requiems te leren kennen. Bart Paepen, vicaris van het bisdom Antwerpen, licht de liturgische betekenis van het requiem toe. Uiteraard maken we ook tijd om de abdij en het leven van de Norbertijnen beter te leren kennen. ’s Avonds laat het gerenommeerde strijkkwartet Quatuor Debussy

u genieten van de requiems van Mozart, Haydn en Sjostakovitsj. Een onvergetelijke ervaring! PROGR AMMA ¿¿ 9.45 u.: onthaal met koffie ¿¿ 10.15 - 11.30 u.: lezing door Bart Paepen ¿¿ 11.30 - 13 u.: lunch ¿¿ 13 - 15.15 u.: rondleiding in abdij en bibliotheek ¿¿ 15.15 - 15.45 u.: koffiepauze ¿¿ 15.45 - 17.45 u.: lezing door Sofie Taes ¿¿ 18 - 18.30 u.: bijwonen vespers of wandeling ¿¿ 18.30 u.: broodmaaltijd met abdijbrood en abdijkaas ¿¿ 19.30 u.: concert door Quatuor Debussy

SOFIE TAES studeerde musicologie aan de KU Leuven. Momenteel is ze onderzoeksassistent aan het Institute for Cultural Studies/CS Digital van de KU Leuven en communicatieverantwoordelijke/muziekdramaturg bij Anima Eterna Brugge. Daarnaast werkt ze als gids, concertinleider en muziekdocent.

PR AK TISCH «« Donderdag 18 september «« Plaats: Gasthof ‘De Beiaard’ (Abdijlaan 28, Mol) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Mol en Festival van Vlaanderen - Mechelen «« Prijs: € 74 - € 68 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffiepauzes, lunch, avondmaal, rondleiding en concertticket t.w.v. € 20 «« Info: Davidsfonds Academie (016/310.670)

@@ Code: PO-14E-RQ

14 DAG E V E N E M ENT EN

BREENDONK

HET FORT VAN BREENDONK G E T E K E N D D O O R T W E E W E R E L D O O R LO G E N

PR AK TISCH «« Woensdag 15 oktober «« Plaats: Nat. Gedenkteken van het Fort van Breendonk (Rijksweg, Willebroek) «« Org.: i.s.m. het Nationaal Gedenkteken van het Fort van Breendonk «« Prijs: € 54 - € 48 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, lunch en rondleiding «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BR-14E-FB

Dagelijks raast het verkeer voorbij het fort van Breendonk. Maar de bewogen geschiedenis van het fort doet ons stilstaan. Het fort maakt deel uit van de tweede verdedigingsgordel rond Antwerpen. Na een hevige strijd werd het in 1914 overgegeven aan de Duitsers. Later, in de Tweede Wereldoorlog, namen de Duitsers het fort in gebruik als opvangen doorgangskamp. In totaal maakten zo’n 3.500 gevangenen kennis met ‘de hel van Breendonk’. Slechts de helft van hen keerde naar huis terug. Mark Van den Wijngaert vertelt over de eerste oorlogsmaanden en de rol van koning Albert I tijdens de Eerste Wereldoorlog. Nog geen 30 jaar later maakte Jacques Ochs, gevangene nr. 56, aangrijpende schetsen van medegevangenen en het

kampleven in het fort van Breendonk. Rik Vanmolkot vertelt de verhalen achter die tekeningen en toont hoe kunst de herinnering aan deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis levend houdt.

PROF. MARK VAN DEN WIJNGAERT is em. hoogleraar nieuwste geschiedenis aan de HU Brussel. In zijn onderzoek komen hoofdzakelijk de Belgische monarchie, de Duitse bezetting en de Belgische naoorlogse geschiedenis aan bod.

RIK VANMOLKOT is freelance cultuurconsulent. Zijn activiteiten focussen zich op de rol van cultuur in de samenleving en hedendaagse herinneringscultuur.

PROGR AMMA ¿¿ 9.30 u.: onthaal met koffie ¿¿ 10 - 11.30 u.: lezing ¿¿ 11.30 - 12.30 u.: bezoek aan de tijdelijke tentoonstelling ‘Breendonk en Willebroek tijdens WOI’

¿¿ ¿¿ ¿¿ ¿¿

12.30 - 13.30 u.: broodjeslunch 13.30 - 14.45 u.: lezing 14.45 - 16.45 u.: rondleiding in het fort o.l.v. gidsen 16.45 u.: afsluiten met koffie

DAGE VE NE ME NTEN 15

BRUSSEL

SENSATIE EN SENSUALITEIT RUBENS EN ZIJN ERFENIS

Peter Paul Rubens behoeft weinig introductie. Al tijdens zijn leven genoot hij internationale faam en was hij een rolmodel voor tijdgenoten als Velazquez en Rembrandt. Na zijn dood bleef zijn werk een inspiratiebron voor veel kunstenaars, tot diep in de 20ste eeuw. Zo vinden we de beeldtaal van Rubens terug in het oeuvre van Delacroix, Kokoschka, Picasso en Bacon. BOZAR en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten duiken in de nalatenschap van Rubens. De tentoonstelling brengt schilderijen, tekeningen en etsen van de barokmeester samen met die van zijn erfgenamen uit de 17de tot de 20ste eeuw. Curator Nico Van Hout vertelt u alles

over Rubens en aan het eind van de dag wandelt u in de voetsporen van Rubens op de Coudenberg, het paleis van zijn broodheren Albrecht en Isabella. PROGR AMMA ¿¿ 10 u.: onthaal met koffie ¿¿ 10.30 - 12 u.: lezing ¿¿ 12 - 13.15 u.: vrije lunch ¿¿ 13.30 - 15 u.: rondleiding in de expo ¿¿ 15 - 15.30 u.: koffiepauze ¿¿ 15.30 - 17 u.: bezoek aan de Coudenberg

NICO VAN HOUT studeerde kunstwetenschap en archeologie aan de UGent en restauratie en conservatie aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen. Sinds 2001 werkt hij bij het KMSKA. Hij is als onderzoeker betrokken bij het Rubensproject van het museum en hij is curator van de expo ‘Rubens en zijn erfenis’.

PR AK TISCH «« Woensdag 3 december «« Plaats: Paleis voor Schone Kunsten (Ravensteinstraat 23) «« Org.: i.s.m. Regionale Kern Brussel Davidsfonds Academie, BOZAR en KMSKA «« Prijs: € 56 - € 50 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, tentoonstellingsbezoek en bezoek aan de Coudenberg «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BK-14E-RU

16 DAG E V E N E M ENT EN

LEUVEN

20 JAAR FESTIVAL VAN VLAANDEREN FEEST MET DE FILHARMONIE

PR AK TISCH «« Donderdag 23 oktober «« Plaats: Campus Lemmens (Lemmensberg 3, Leuven) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven, Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant, deFilharmonie en het Lemmensinstituut «« Prijs: € 62 - € 56 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus, broodmaaltijd en concertticket t.w.v. € 25 «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: LE-14E-20

Ter ere van zijn 20ste verjaardag pakt het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant uit met een bijzonder feestelijke editie, met onder meer deFilharmonie met muziek van Ravel en Sjostakovitsj. Wij grijpen deze gelegenheid aan om u uitvoerig kennis te laten maken met de werken en de componisten, maar vooral ook met de uitvoerders. Hoe klonken de eerste orkesten? Welke componisten schreven orkestmuziek? Hoe functioneert een orkest? Is een dirigent echt nodig en wat doet een concertmeester eigenlijk? Marc Erkens en de muzikanten van deFilharmonie geven antwoord op al uw vragen. U beleeft zowel de voorbereiding als de uitvoering van het feestelijke concert.

PROGR AMMA ¿¿ 13 u.: onthaal met koffie ¿¿ 13.30 - 14.30 u.: lezing ¿¿ 14.30 - 15.30 u.: musici van deFilharmonie vertellen ¿¿ 15.30 - 16 u.: koffiepauze ¿¿ 16 - 16.30 u.: repetitie deFilharmonie bijwonen ¿¿ 16.30 - 18.15 u.: lezing ¿¿ 18.15 - 19.15 u.: maaltijd ¿¿ 19.15 u.: inleiding op het concert ¿¿ 20 u.: deFilharmonie o.l.v. Mark Wigglesworth: La valse en Bolero van Ravel, Symfonie nr. 5 in d, opus 47 van Sjostakovitsj

MARC ERKENS behaalde aan het Koninklijk Conservatorium te Antwerpen de eerste prijzen notenleer, harmonie, kamermuziek en het hoger diploma piano. Hij is sinds 2005 opleidingshoofd Muziek aan de LUCA School of Arts, campus Lemmensinstituut Leuven.

DAGE VE NE ME NTEN 17

GENT

MUZIKALE MAGIE UIT HET BOHEEMSE WOUD S T I C H , DV O R Á K E N S M E TA N A

In 1800 speelden Giovanni Punto en Ludwig van Beethoven samen een concert in Pest. Een Hongaarse criticus schreef achteraf: ‘Wie was die Beethoven? Zijn naam kennen we niet. Punto is natuurlijk wel zeer bekend.’ Intussen vragen we ons eerder af wie Punto was. Ook zijn echte naam, Jan Stich, klinkt niet bekend in de oren. De Tsjech was nochtans een van de grootste hoornvirtuozen en hij componeerde ook sublieme hoornconcerti. Yves Senden haalt Jan Stich uit de vergetelheid en plaatst hem naast zijn beroemde landgenoten Dvořák en Smetana. Samen met Smetana’s gestileerde ode aan het kronkelen van de Moldau is

Dvořáks Negende symfonie een van de mooiste exportproducten uit het oude Bohemen. PROGR AMMA ¿¿ 14.30 - 16 u.: lezing ¿¿ 16 - 16.45 u.: ontmoeting muzikanten deFilharmonie ¿¿ 16.45 - 17.15 u.: koffiepauze ¿¿ 17.15 - 18.45 u.: lezing ¿¿ 18.45 - 19.45 u.: broodmaaltijd ¿¿ 20 u.: deFilharmonie o.l.v. Edo de Waart: Oud en nieuw uit Tsjechië

PROF. YVES SENDEN is licentiaat in de klassieke filologie en doctor in de Kunsten. Hij behaalde eerste prijzen harmonie, praktische harmonie, muziekgeschiedenis, orgel en kamermuziek, en een diploma Uitvoerend Musicus in Den Haag. Hij doceert aan het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen en is reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

PR AK TISCH «« Vrijdag 7 november «« Plaats: Muziekcentrum De Bijloke (Bijlokekaai 7) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Gent, Muziekcentrum De Bijloke en deFilharmonie «« Prijs: € 70 - € 64 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus, koffie, maaltijd en concertticket Rang 1 t.w.v. € 30 «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: GT-14E-MM

18 DAG E V E N E M ENT EN

TONGEREN

DE VIKINGEN ALLE CLICHÉS VOORBIJ

PR AK TISCH «« Zaterdag 15 november «« Plaats: Gallo-Romeins Museum (Kielenstraat 15) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Tongeren en het Gallo-Romeins Museum «« Prijs: € 68 - € 62 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: toegangsticket tentoonstelling, gidsen, koffie, lunch en receptie «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TO-14E-VI

Bloeddorstig, vernielzuchtig en hongerig naar schatten: zo zien we de Vikingen. Maar wie waren die Noormannen die de zeeën afschuimden in het echt? Waren het vooral moordlustige plunderaars of waren ze ook kunstenaars, handelaars en ontdekkingsreizigers? Samen met het Gallo-Romeins Museum van Tongeren doorprikken we het stereotiepe beeld van de Noormannen. U komt meer te weten over hun steden en internationale handel, over hun mysterieuze runetekens, over hun literatuur en over hun artistieke invloed op onze contreien. In de tentoonstelling ‘Vikingen!’ aanschouwt u hun uitzonderlijke vakmanschap. Vakspecialisten en gidsen nemen u op sleeptouw. Zo krijgt u een volledig beeld van deze veelzijdige cultuur.

van de Indische Oceaan tot Canada. De Scandinaven waren intensief betrokken in dit handelsnetwerk en voerden strijd om het netwerk te controleren en veilig te stellen. SESSIE 3: Materiële cultuur en artistieke invloed door dr. Pieterjan Deckers Wat vertellen archeologische vondsten als sieraden en andere objecten in schijnbaar Scandinavische stijl over Vikingen in het Noordzeegebied? De interpretatie van de vondsten ligt niet altijd voor de hand en vastgeroeste verhalen krijgen soms een nieuwe draai. SESSIE 4: Literatuur van, voor en over Vikingen door prof. Johan Nowé De Vikingen bezaten een bloeiende literatuur, die echter eeuwenlang enkel mondeling werd overgeleverd. Slechts

PROGR AMMA ¿¿ 9.30 u.: ontvangst met koffie ¿¿ 10 - 11 u.: inleidende lezing door prof. Johan Nowé ¿¿ 11 - 12.30 u.: keuzesessies

uitzonderlijk vonden enkele citaten hun weg tot op de runenstenen. Vanaf de 13de eeuw ontstonden in IJsland saga's waarin de liederen en verhalen van de Vikingvoorvaderen schriftelijk voortleefden. SESSIE 5: Rondleiding tentoonstelling o.l.v. gidsen

SESSIE 1: Thuis bij de Vikingen. Vikingsteden in Scandinavië door dr. Barbora Wouters

Ontdek de schitterende materiële cultuur van de Scandina-

Hoe zagen de grote Vikingsteden in het noorden, zoals

ven. Van juwelen en wapens tot een heus Vikingschip.

Birka en Ribe, eruit? Hoe leefde een Viking in zijn of haar stad? En hoe kunnen we vandaag nog weten hoe het er in die steden aan toe ging? SESSIE 2: Vikingen en internationale netwerken

Inschrijvingsformulier p. 79

door prof. Dries Tys Het vroegmiddeleeuwse handelsnetwerk strekte zich uit

¿¿ ¿¿ ¿¿ ¿¿

12.30 - 13.45 u.: broodjeslunch 14 - 15.30 u.: herhaling keuzesessies (zie voormiddag) 15.45 -16.45 u.: afsluitende lezing door prof. Dries Tys 16.45 u.: receptie

DAGE VE NE ME NTEN 19

LEUVEN

DE MOEDER ALLER VERKIEZINGEN 6 M A A N D E N L AT E R . . .

25 mei 2014 ging de geschiedenis in als ‘de moeder aller verkiezingen’. We trokken die dag naar de stembus voor het regionale, het federale én het Europese niveau. Op het moment dat deze cursusgids gemaakt werd, woedde de verkiezingsstrijd nog hevig en was het koffiedik kijken wat de kiezer zou beslissen. Wat de resultaten ook zijn, zo’n omvangrijke stembusgang vraagt om een verhelderende analyse. Werden we op 26 mei 2014 wakker in een ander Vlaanderen, een ander België, een ander Europa? Of is alles eigenlijk bij het oude gebleven? Carl Devos en Hendrik Vos geven een stand van za-

ken. Ze bespreken elk voor hun eigen domein de verkiezingsuitslagen en waar we staan, 6 maanden na de moeder der verkiezingen.

PROF. CARL DEVOS is hoogleraar aan de UGent en doceert er politicologie en Belgisch federalisme. Als politicoloog is hij regelmatig te gast in debat- en actuaprogramma’s op radio en televisie en schrijft hij opiniebijdragen voor verschillende Vlaamse kranten en tijdschriften. PROF. HENDRIK VOS is hoogleraar aan de Vakgroep Politieke

Wetenschappen van de UGent, waar hij onder meer doceert over het beleid van en besluitvorming binnen de Europese Unie. Hij is directeur van het Centrum voor EU-Studies. Hij is columnist bij De Standaard en becommentarieert geregeld voor radio en televisie actuele gebeurtenissen in de EU.

PROGR AMMA ¿¿ 18.30 u.: onthaal met welkomstdrankje ¿¿ 19 - 20.15 u.: lezing prof. Devos ¿¿ 20.15 - 21.30 u.: lezing prof. Vos ¿¿ 21.30 u.: nabeschouwing ¿¿ 21.45 u.: receptie

PR AK TISCH «« Woensdag 26 november «« Plaats: College De Valk (Tiensestraat 41) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven «« Prijs: € 50 - € 44 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: LE-14E-VK

TITELPAGINA VAN DE FABRICA 1543

20 DAG E V E N E M ENT EN

ANTWERPEN

ANDREAS VESALIUS L E V E N , W E R K E N T I J D G E N OT E N

PR AK TISCH «« Vrijdag 21 november «« Plaats: Letterenhuis (Minderbroederstraat 22) en museum Plantin-Moretus (Vrijdagmarkt 22) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Antwerpen, het Letterenhuis, museum Plantin-Moretus en ensemble Polyfoon «« Prijs: € 72 - € 66 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus, ticket museum Plantin-Moretus, concertticket t.w.v. € 18, koffiepauze en lunch «« Info: Davidsfonds Academie (016/310.670)

@@ Code: AW-14E-VE

Andries van Wesel werd op 31 december 1514 geboren in Brussel. 500 jaar na zijn geboorte wordt hij wereldwijd herinnerd als Andreas Vesalius, de grondlegger van de moderne anatomie. Op deze cursusdag spitten we het leven en werk van Vesalius verder uit en maken we kennis met twee tijdgenoten: Christoffel Plantin en George de la Hèle. De drukker Christoffel Plantin speelde in de tweede helft van de 16de eeuw een doorslaggevende rol in de verspreiding van kennis. Waarom gaf hij geneeskundig werk uit? Hoe maakte hij de boeken? En voor wie? Daarnaast ontmoet u ook Georges de la Hèle, een Antwerpse componist die koorknaap was aan het hof van Philips II in Madrid toen Vesalius er lijfarts was van de keizer. Zijn muziek vormt de rode draad in de voorstelling

Anima mea, waarin Michäel Pas in de huid kruipt van Andreas Vesalius. Deze dag geeft u een mooi beeld van Vesalius en de tijd waarin hij leefde. U geniet niet alleen van lezingen, maar ook van een tentoonstellingsbezoek, concert en lunch.

PROF. PAUL BROOS is emeritus hoogleraar aan de KU Leuven en was diensthoofd heelkunde en traumologie aan de UZ Leuven. Hij publiceerde Over geneeskundigen en geneeskunst en Meesters met het ontleedmes bij Davidsfonds Uitgeverij.

PROF. IGNACE BOSSUYT is emeritus gewoon hoogleraar musicologie van de KU Leuven. Zijn onderzoeksgebied spitste zich toe op de Renaissancepolyfonie. Bij Davidsfonds verscheen in 2010 een handige inleiding tot de muziektheorie: Van noten en tonen. Wegwijs in muzikale begrippen.

PROGR AMMA ¿¿ 10 - 12.30 u.: Lezing door prof. Paul Broos (in het Letterenhuis)

¿¿ ¿¿

13 - 14.15 u.: Lunch in restaurant De Groote Witte Arend 14.30 - 15.45 u.: Tentoonstellingsbezoek ‘De anatomie ontleed’ (in museum Plantin-Moretus)

¿¿

15.45 - 17 u.: Lezing door prof. Ignace Bossuyt (in museum Plantin-Moretus)

¿¿

20 u.: Concert Anima mea door ensemble Polyfoon en Michaël Pas (in St. Carolus Borromeus)

ACTUEEL SCHRIJF UW EIGEN FAMILIEGESCHIEDENIS . ................................................... 23 INTERNATIONALE ECONOMIE . ............................................................................ 24 VAN ROME TOT LISSABON .................................................................................... 24 DE BERLIJNSE MUUR . ............................................................................................. 25 DE EUROPESE UNIE ................................................................................................. 26 WERELDOORLOG I AAN DE BELGISCH-NEDERLANDSE GRENS

. ...............

BELGIË TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG . ............................................ 28 TEGEN-STRIJD ........................................................................................................... 28

2-DAAGS INTERNATIONAAL CONGRES HERINNERINGSEDUCATIE 21 & 22 OKTOBER 2014 - KORTRIJK

DE GROOTE OORLOG ANDERS BEKEKEN

IN HET KADER VAN DE HERDENKING VAN 100 JAAR EERSTE WERELDOORLOG ORGANISEERT DE KATHOLIEKE HOGESCHOOL VIVES OP DINSDAG 21 EN WOENSDAG 22 OKTOBER 2014 HET TWEEDAAGS INTERNATIONAAL CONGRES “DE GROOTE OORLOG ANDERS BEKEKEN” IN KORTRIJK. DIT INITIATIEF IS DE OPVOLGER VAN HET SUCCESVOLLE CONGRES “DE GROOTE OORLOG HER-DACHT” DAT IN 2012 PLAATSVOND. Op dinsdag 21 oktober 2014 staan een aantal gerenommeerde sprekers op het programma. De focus ligt op hoe verschillende samenlevingen omgaan met het fenomeen oorlog, welke impact de Groote Oorlog hierop had en welke factoren hierbij een rol spelen. We zijn zeer verheugd dat Adam Hochschild (VS), Marc Reynebeau, Anne Morelli, Georgi Verbeeck en Kaat Wils bereid werden gevonden om een lezing te geven. Als afsluiter van de eerste dag staat de schitterende voorstelling “Velden van weleer” van Kees en Chrisje Brants & The Trench Octet op het programma. Zij brengen het verhaal van de Groote Oorlog in woord, beeld en lied. Het programma van woensdag 22 oktober 2014 bestaat uit een mix van workshops, voorstellingen en lezingen. Hierbij wordt duidelijk gemaakt hoe de Groote Oorlog heel gevarieerd vakoverschrijdend aan bod kan komen in het onderwijs en het sociaal-cultureel werk. Daarnaast kunnen ook een paar unieke voorstellingen voor het brede publiek bijgewoond worden.

MEER INFO & INSCHRIJVEN: WWW.EEKHOUTCENTRUM.BE

ACTUE EL 23

NIEUW

BRUSSEL

SCHRIJF UW EIGEN FAMILIEGESCHIEDENIS E E N P R A K T I J KC U R S U S

µµ Kennismaking met de schrijfmethode µµ Informatie over bronnenonderzoek µµ Voorbeelden en oefeningen

Waarom emigreerde uw grootoom naar de VS? Wat vertellen kadastergegevens over de welstand van uw voorouders? Wat maakte uw familie mee tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog? Of hoe verging het uw familie in Congo? Benieuwd hoe u al die informatie kunt achterhalen? Deze cursus is bedoeld voor iedereen die zich wil verdiepen in de geschiedenis van zijn familie. Verschillende experten helpen u door middel van voorbeelden en oefeningen op weg om uw

eigen familiegeschiedenis te onderzoeken. En dat gaat veel verder dan stamboomstudie. U leert de resultaten van uw onderzoek in een tekst gieten waarin de persoonlijke verhalen kaderen in de bredere geschiedenis van de 19de en 20ste eeuw. Voorkennis is niet vereist. EXTR A Rondleiding in de archieven van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en hedendaagse Maatschappij (Cegesoma) en van de Directie-Generaal Oorlogsslachtoffers, aansluitend op de les van do. 13 nov. (tot 16.30 uur). Boekentip: Vlamigrant, door Tom Van Mieghem.

PPETER SCHOLLIERS is hoogleraar aan de VUB. Hij bestudeert de geschiedenis van o.a. de levensstandaard, lonen en prijzen, sociale ongelijkheid en eetcultuur. ROMBOUT NIJSSEN is rijksarchivaris in Hasselt. Hij heeft tal van inventarissen en historische publicaties op zijn naam staan. KAREL STROBBE studeerde

PR AK TISCH «« Data: do. 9 en 16 okt., 13 en 20 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Conferentiezaal Cegesoma (Luchtvaartsquare 29, 1070 Brussel) «« Org.: i.s.m. Regionale Kern Brussel Davidsfonds Academie en Cegesoma «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 02/556.92.61 (Cegesoma, Jan Julia Zurné) of 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BK-14C-FG

geschiedenis aan de UGent en is sinds 2011 verbonden aan het Cegesoma. JAN JULIA ZURNÉ is sinds 2012 als doctoraatsstudent verbonden aan het Cegesoma. ALINE SAX doceert Publieksgeschiedenis aan de UA en de UGent en is onderzoekscoördinator bij het historisch onderzoeksbureau Geheugen Collectief.

24 AC T U E E L NIEUW GEEL

HANDEL, KAPITAALSTROMEN EN MIGRATIE OVER LANDSGRENZEN HEEN © MIKE TAYLOR - SHUTTERSTOCK

I N T E R N AT I O N A L E E C O N O M I E I N E E N B R E E D P E R S P E C T I E F

µµ Wereldhandel: voor- of nadelig en voor wie? µµ Financiële stromen en crises µµ Wat met internationale migratie?

PR AK TISCH «« Data: do. 9, 16 en 23 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Het Wijnhuis (Stationsstraat 56) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Geel «« Prijs: € 48 - € 42 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 014/720.285 (Jeannine Geukens) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: GE-14C-IE

Handel en financiële transacties en migratie over landsgrenzen heen zijn van alle tijden. Denk maar aan de specerijenhandel via de zijderoute of de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Vooral na de Tweede Wereldoorlog zijn de internationale handel en later de financële stromen exponentieel toegenomen. Instanties als het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldhandelsorganisatie werden in het leven geroepen om financiële stabiliteit te garanderen en de handel te stimuleren.

In 2008 is het echter pijnlijk duidelijk geworden dat die stabiliteit niet evident is. Is handel op wereldschaal dan wel voordelig voor de betrokken landen? Of veroorzaakt die alleen maar economische en sociale problemen? Wat is het verband tussen internationale handel, kapitaalstromen en economische crises? Lode Berlage gaat in op deze vragen, bespreekt hoe de internationale economische stromen geëvolueerd zijn en weegt de voor- en nadelen tegen elkaar af. Boekentip: De muizenval. Waarom de volgende crisis onvermijdelijk is, door Geert Janssens. Evenement: tournee rond De Muizenval.

PROF. LODE BERLAGE is em. hoogleraar aan de KU Leuven, waar hij vakken doceerde als Ontwikkelingseconomie en Geschiedenis van het economisch denken. Zijn onderzoek spitst zich toe op internationale migratie en de gevolgen van globalisering.

SCHILDE

VAN ROME TOT LISSABON 6 0 J A A R E U R O P E S E I N T E G R AT I E

µµ De Koude Oorlog en de Europese samen werking µµ Van het Verdrag van Rome (1957) tot het Verdrag van Lissabon (2009) µµ De doelstellingen van de Europese Unie

PR AK TISCH «« Data: ma. 17 en 24 nov., 1 en 8 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Dienstencentrum (Schoolstraat 44) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Schilde «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/383.46.16 (Guido De Preter) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: SL-14C-60

Karel de Grote, Keizer Karel, Napoleon en Hitler. Allemaal droomden ze van een eengemaakt Europa. Wat met militair geweld niet mogelijk was, lukte na de Tweede Wereldoorlog wel. Ondertussen is het samenwerkingsverdrag uit de begintijd uitgegroeid tot een economische en monetaire unie. 60 jaar Europese integratie is een geschiedenis van een verenigd maar vaak ook verdeeld Europa. Vanuit zijn persoonlijke ervaring geeft Laurent

Van Depoele een boeiende kijk op de Europese Unie. Hij zet de sociale, economische en politieke krachten uiteen die aan de basis van de eenmaking liggen. Hij gaat in op de draagwijdte van Europese verdragen en het vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. En hij staat ook stil bij de vraag wat de Europese Unie op wereldschaal betekent. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Zeer goede lesgever: weet zijn publiek van de eerste tot de laatste minuut te boeien’. (Dendermonde, 2014) Boekentip: Europa in de storm, door Herman Van Rompuy.

PROF. LAURENT VAN DEPOELE doceert aan de KU Leuven het college History of European Integration in het kader van het interfacultair programma European Studies. Tot 2000 was hij verbonden aan de Europese Commissie.

ACTUE EL 25

NIEUW

S I N T-T R U I D E N

DE BERLIJNSE MUUR 2 5 J A A R N A D E VA L

µµ Scheiding tussen oost en west µµ De val, een scharniermoment in de wereld geschiedenis µµ Hereniging en verzoening van Berlijn, Duits land en de wereld

1945. De geallieerde machten delen Duitsland op in vier zones, waarvan ze elk een deel zullen bezetten en besturen. Naar analogie wordt ook de hoofdstad in vieren gedeeld, ook al ligt die binnen de Sovjetzone. 1949. De westelijke bezettingszones in Berlijn gaan op in de Bondsrepubliek Duitsland, de oostelijke kant behoort tot de Duitse Democratische Republiek. 1961. De Berlijnse Muur wordt gebouwd om de leegloop van de DDR tegen te gaan.

9 november 1989. Günter Schabowski zegt op een bijzondere persconferentie dat alle DDR-burgers de grens over mogen. De aanvankelijke verwarring slaat om in een euforisch volksfeest wanneer de grensposten effectief geopend worden. Massaal veel handen helpen de Muur af te breken. Rik Tyrions vertelt welke impact de Muur op Berlijn en de wereld had, en hoe de val ervan de wereld veranderd heeft. Boekentip: De Muur, adolescentenroman door Willy Spillebeen. Rondreis: Het andere Berlijn met Rik Tyrions (10 - 14 sept.); Berlijn & Potsdam met Ronald Sledsens (12 - 17 aug.).

RIK TYRIONS studeerde politieke wetenschappen en sociologie aan de KU Leuven. Hij werkt sinds 1989 voor het VRT-radionieuws. Als Duitslandspecialist maakte hij tientallen reportages over het politieke, economische en sociale leven in Duitsland. Over de val van de Berlijnse Muur schreef hij De nacht van de vrijheid. Rik Tyrions is reisbegeleider bij Davidsfonds Cultuurreizen.

PR AK TISCH «« Data: do. 4 en 11 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: CC ‘de Bogaard’ (Capucienessenstraat 8) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Sint-Truiden «« Prijs: € 44 - € 38 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 011/687.713 (Willy Neyens) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: ST-14C-BM

26 AC T U E E L

NIEUW

BRUGGE

DE EUROPESE UNIE

H O E E U R O PA O N S L E V E N B E Ï N V LO E DT PR AK TISCH «« Data: do. 4 en 18 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: Hof van Watervliet (Oude Burg 27, zaal 7) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brugge «« Prijs: € 44 - € 38 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 050/382.720 (Dirk De Schepper) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BG-14F-EU

µµ Vlaams en Belgische versus Europese wetten µµ EU-wetgeving: noodzakelijk of overdreven regeldrift µµ Europese uitdagingen

Voor velen van ons is de EU een ver-van-mijnbedshow. Maar Europa is dichterbij dan u denkt. Europese wetten liberaliseren de post en de spoorwegen, maar leggen ook de inrichting van varkenstallen vast en de snelheid van tractorruitenwissers. Ons hele milieubeleid is gereglementeerd, maar op andere vlakken gaat het moeilijker, zoals het sociale en het buitenlandse beleid.

Hendrik Vos bespreekt hoe buitengewoon groot de impact van de Europese Unie is geworden en waar vandaag de problemen zitten. Hij gaat in op specifieke beleidsdomeinen en haakt in op de actualiteit van het moment. U krijgt een verrassende kijk in de Europese keuken, waar het er vaak levendiger aan toe gaat dan u denkt. Boekentip: Europa in de storm, door Herman Van Rompuy.

PROF. HENDRIK VOS studeerde politieke wetenschappen aan de UGent. Daar verrichtte hij ook doctoraatsonderzoek naar de rol en de plaats van regio’s in de Europese Unie. Intussen is hij er hoogleraar aan de Vakgroep Politieke Wetenschappen en directeur van het Centrum voor EU-Studies. Hij is columnist bij De Standaard en becommentarieert geregeld voor radio en televisie actuele gebeurtenissen in de EU.

ACTUE EL 27

KNOKKE

VLUCHTELINGEN, OORLOGSVRIJWILLIGERS, BRIEVENSMOKKELAARS EN SPIONNEN D E E E R S T E W E R E L D O O R LO G A A N D E B E LG I S C H - N E D E R L A N D S E G R E N S

µµ Algemeen verloop van de Eerste Wereld oorlog µµ Clandestiene activiteiten aan de BelgischNederlandse grens µµ De elektrische draadversperring

Aangezien het neutrale Nederland geen strijdende partij was tijdens de Eerste Wereldoorlog, was de grens tussen België en Nederland er een tussen oorlog en vrede. Daardoor konden zich aan die grens ruim vier jaar lang heel wat clandestiene activiteiten ontwikkelen, ook al was er een strenge bewaking. Langs de grens liep namelijk een anderhalve tot

twee meter hoge draad met een hoogspanning van 2000 volt die bijna 1000 slachtoffers maakte. Professor Alex Vanneste bekijkt de Groote Oorlog vanuit dit bijzondere grensgebied. Hij heeft het over de vluchtelingenproblematiek, de wijze waarop oorlogsvrijwilligers toch aan het front geraakten, de clandestiene post met frontsoldaten en de spionage in bezet gebied en aan de grens. Tot slot vertelt hij wat de moordende elektrische grensdraadversperring voor dit alles betekende.

PROF. ALEX VANNESTE was gewoon hoogleraar Franse taalkunde, Franse spraakkunst, sociolinguïstiek en ICT voor menswetenschappers. Momenteel doceert hij nog sociolinguïstiek aan de UA. De laatste jaren spitste zijn onderzoek zich vooral toe op de geschiedenis van de elektrische grensdraadversperring tussen België en Nederland tijdens WO I, waarover hij ook heel wat publiceerde.

PR AK TISCH «« Data: ma. 22 en 29 sept., 13 en 20 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Cultuurcentrum Scharpoord (Meerlaan 32) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Knokke, CC Scharpoord en vtbKultuur Knokke-Heist «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 050/61.24.92 (Annie Poissonnier) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: KN-14C-VO

28 AC T U E E L OOSTENDE

BELGIË TIJDENS DE TWEEDE WERELDOORLOG D E I M PA C T VA N D E B E Z E T T I N G µµ Collaboratie en verzet µµ Het Joodse drama µµ Bevrijding en afrekening

PR AK TISCH «« Data: di. 7, 14 en 21 okt. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: Zaal El Mar (Pastoor Pypestraat 3/2) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Oostende «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 059/708.571 (Fernand Vyvey) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

September 1944. Na vier bange jaren komt er een einde aan de Duitse bezetting. Maar de ontberingen, de deportaties, de verliezen, het verzet en de collaboratie staan in het collectieve geheugen gegrift. 70 jaar na de bevrijding verhit de geschiedenis van de bezetting nog vaak de gemoederen.

Onderwerpen als de koningskwestie, oorlogsburgemeester, oostfronters, VNV en Rex zijn zwanger van emotie, maar ook van mythes en halve waarheden. Deze cursus gaat de hete hangijzers niet uit de weg. Bruno De Wever geeft objectieve informatie en een verhelderende analyse, wars van partijdigheid en polemiek. Boekentip: Tegen-Strijd, door Aline Sax en Geheugen Collectief.

PROF. BRUNO DE WEVER is verbonden aan de Vakgroep Geschiedenis van de UGent. Hij publiceerde over de geschiedenis van de Vlaamse beweging en over de Tweede Wereldoorlog. Hij is hoofdredacteur van het Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis en redacteur van Wetenschappelijke Tijdingen op het gebied van de geschiedenis van de Vlaamse beweging.

@@ Code: OO-14C-WO

NIEUW

DENDERMONDE

TEGEN-STRIJD

D E G R O OT E O O R LO G I N D E N D E R M O N D E

MET BOEK

PR AK TISCH «« Data: di. 18 en 25 nov., 2 en 9 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Zaal Steenpoort (Kerkstraat 115) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Dendermonde, CC Belgica en Vormingplus Waas-en-Dender «« Prijs: € 67 - € 61 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, cursusboek 'Tegen-Strijd' (handelsprijs € 27,50) en ticket tentoonstelling «« Info: 052/214.770 (Marieken Van De Perre-Pée) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: DE-14C-TS

µµ Oorlog en vrede, orde en chaos µµ De houding tegenover de bezetter µµ Het dagelijkse leven tijdens de bezetting

Een oorlog wordt vaak voorgesteld als een strijd tussen de ‘goeden’ en de ‘slechten’. Een periode waarin de bevolking alleen maar ellende te verduren krijgt en de verzetslui heldhaftig weerstand bieden tegen de vijand. Ook de Eerste Wereldoorlog bekijkt men vaak op die manier. Maar een oorlog is een complexe realiteit die zich niet laat vatten in eenvoudige zwart-witbeelden. In deze cursus bekijken verschillende historici de manier waarop de bevolking in Dendermonde de

JAKOB ULENS, DR. ALINE SAX, DR. PETER VAN DER HALLEN en HANNELORE VANDEBROEK zijn historici van het historisch onderzoeksbureau Geheugen Collectief. Zij schreven het boek Tegen-Strijd, de beleving

Eerste Wereldoorlog beleefde. Het is geen militair verhaal en evenmin een martelarenverhaal, maar wel het relaas van gewone mensen in ’14-’18. De docenten houden het stereotiepe denken over de oorlogsperiode kritisch tegen het licht. EXTRA Met uw voucher krijgt u toegang tot de tentoonstelling ‘Tegen-strijd. De beleving van de Groote Oorlog in het Land van Dendermonde’ (tot zat. 13 dec. in Zaal 't Sestich, Kerkstraat 111, Dendermonde). U ontvangt de voucher tijdens de eerste les. Evenement: tournee Dendermonde, martelarenstad! (daguitstap)

van de Groote Oorlog in het Land van Dendermonde en zijn curator van de gelijknamige tentoonstelling die vanaf augustus 2014 in Dendermonde te zien is.

EUROPA DE GERMANEN EN HET CHRISTENDOM . ............................................................ 31 SPIEGEL VAN DE MIDDELEEUWEN . ...................................................................... 31 DE GRAVEN VAN VLAANDEREN ............................................................................. 32 KLEURRIJK SICILIË . .................................................................................................... 33 OVER STADSGROEI, GOEDE MANIEREN EN CONSUMPTIE ............................ 34 HET VATICAAN VAN A TOT Z .................................................................................. 34 LA SERENISSIMA . ....................................................................................................... 35 JAN VAN EYCK EN DE VLAAMSE PRIMITIEVEN . ................................................ 35 DAPPER VOORWAARTS, MAAR WAARHEEN? . ................................................... 36 RELIGIEUZE GEMEENSCHAPPEN DOOR DE EEUWEN HEEN .......................... 36 DE VIKINGEN ACHTERNA . ....................................................................................... 37 KWEZELTJES DANSEN NIET ..................................................................................... 37 VAN AMBIORIX TOT HET (CON)FEDERALISME .................................................. 38 DE GOUDEN EEUW VAN HET VLAAMSE WANDTAPIJT . ................................... 38 DE TAALGRENS ........................................................................................................... 39 KAREL DE GROTE ....................................................................................................... 39 VAN MEZQUITA TOT ALHAMBRA . ......................................................................... 40

E UROPA 31 TURNHOUT

DE GERMANEN EN HET CHRISTENDOM µµ Germanen ontmantelen het Romeinse Rijk µµ Kerkelijke pastoraal en heidens bijgeloof µµ Kerk en Germanen leggen grondslagen van nieuw Europa

Hoe verliep de christianisering van de Germaanse stammen die vanaf de 5de eeuw in het Romeinse Rijk verschenen? In welke streken werd het christendom al vroeg verspreid en waar verliep dit moeizamer? Welke rol speelden christelijke riten en symbolen, zoals het doopsel, wonderen en relikwieën? En hoe belangrijk was de bekering van Clovis voor het christendom in onze streken?

Pierre Trouillez gidst u verhalenderwijs door de verwarrende situatie van de Germaanse invallen. Hij belicht de manier waarop de Kerk de stormen heeft doorstaan en hoe ze uiteindelijk met de Germaanse nieuwkomers de grondslagen van een nieuw Europa heeft gelegd. U krijgt inzicht in een periode van de westerse geschiedenis die vaak onderbelicht blijft en waarover tot vandaag vele mythen en misvattingen bestaan. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Buitengewoon verteller met een gigantische intellectuele en historische bagage’. (Sint-Truiden, 2014)

PIERRE TROUILLEZ is priester van het aartsbisdom Mechelen-Brussel. Hij is doctor in de godgeleerdheid en doceerde Kerkgeschiedenis en Dogmatiek aan onder meer het Grootseminarie van Hasselt en aan het Theologicum van het Diocesaan Seminarie Mechelen.

EEN BEWOGEN ONTMOETING

PR AK TISCH «« Data: woe. 15 en 22 okt., 5 en 12 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Parochiecentrum SintPietershoek (Schoolstraat 1) «« Parkeren: Parking E van het H. Grafinstituut of op de binnenplaats van de chirolokalen (Schoolstraat 25) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Turnhout «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 014/613.095 (Frans Van Gerven) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TU-14C-GC

OOSTMALLE

SPIEGEL VAN DE MIDDELEEUWEN DE MIDDELEEUWEN IN WOORD EN BEELD

µµ Kleine uitvindingen, grote gevolgen µµ De ene renaissance is de andere niet µµ De ontdekking van de hemel

De ‘duistere’ middeleeuwen: een hardnekkiger cliché is haast ondenkbaar. Recent onderzoek toont immers aan dat er in de middeleeuwen een heel eigen denken ontstond dat aan de oorsprong ligt van ons moderne mensen wereldbeeld. En er zijn nog veel meer feiten die het cliché tegenspreken. Zo zijn de bril, het spinnenwiel en het mechanische uurwerk allemaal middeleeuwse uitvindingen. Jozef Janssens gaat in tegen de vooroordelen en schetst een genuanceerder beeld van de mid-

deleeuwse cultuur. Over de emancipatie van de volkstaal, verschuivingen in de spiritualiteit, experimenten in de literatuur … In deze cursus wordt voorgoed komaf gemaakt met de middeleeuwen van kuisheidsgordels, griezelige kastelen, een verdrukkende Kerk en kortzichtige geleerden. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Deze lessenreeks geeft een andere visie op de middeleeuwen, zeer verrijkend en uitstekend gebracht.’ (Koksijde, 2012) Boekentip: Wulpse wijven, geile gasten. Middeleeuwse pikanterieën, door Ludo Jongen e.a.

PROF. JOZEF JANSSENS, doctor in de Germaanse filologie, specialiseerde zich in de middeleeuwse cultuur. Hij was vice-rector van de HU Brussel en doceerde en publiceerde over de middeleeuwse letterkunde en geschiedenis. Zijn nieuwste boek Spiegel van de middeleeuwen verscheen bij Davidsfonds Uitgeverij.

PR AK TISCH «« Data: ma. 13 en 20 okt., 3, 10 en 17 nov. van 20 tot 22 uur «« Plaats: Provinciaal Vormingscentrum (Smekenstraat 61) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Oostmalle m.m.v. het Provinciaal Vormingscentrum «« Prijs: € 58 - € 52 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus «« Info: 03/312.35.08 (Renaat Gijsermans) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: OM-14C-ME

32 E U RO PA

LIER

DE GRAVEN VAN VLAANDEREN VIJF EEUWEN ONTWIKKELING EN STRIJD

PR AK TISCH «« Data: woe. 12, 19 en 26 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Parochiezaal van het H. Hart (Eeuwfeestlaan 60) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Lier «« Prijs: € 48 - € 42 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/480.71.83 (Aloïs Dockers) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: LI-14C-GV

µµ Rechtvaardigheid, beschaving en commer ciële flair µµ Nietsontziende ambities, emotie en geweld µµ Boudewijn met de Baard, Arnulf de Ongeluk kige en Karel de Goede

graven en gravinnen. Hij heeft het ook over alle grote gebeurtenissen uit die periode: de instorting van het Karolingische Rijk, de invallen van de Noormannen, de kruistochten ... Door de prachtige illustraties herbeleeft u alles vanaf de eerste rij.

Boudewijn de IJzeren ontvoerde in 861 een koningsdochter, Judith, en werd zo de eerste graaf van het drassige Vlaanderen aan de Noordzee. Het zou meer dan 500 jaar duren vooraleer het graafschap overging in Bourgondische handen. In die lange periode ontwikkelde Vlaanderen zich tot een van de rijkste en dichtstbevolkte gebieden van West-Europa. Edward De Maesschalck vertelt het veelzijdige en onthutsende verhaal van de 25 opeenvolgende

CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Zeer aangename wijze waarop lesgever ons door de geschiedenis van Vlaanderen leidt’. (Wetteren, 2014) Boekentip: De Graven Van Vlaanderen. Bourgondische Vorsten, door Edward De Maesschalck. Rondreis: Bourgondië met Edward De Maesschalck (6 - 12 sept.).

EDWARD DE MAESSCHALCK is doctor in de geschiedenis en auteur van historische boeken. Hij werkte van 1979 tot 2010 bij de VRT als programmamaker en interviewer (onder meer voor Ten huize van) en als programma-adviseur bij Canvas. Hij is auteur van het prestigieuze boek De Bourgondische vorsten en van De graven van Vlaanderen. Hij is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

E UROPA 33

NIEUW

SCHOTEN

KLEURRIJK SICILIË

KNOOPPUNT IN HET MIDDELLANDSE ZEEGEBIED µµ Griekse pracht en praal µµ Middeleeuwse bloeitijd µµ Barokke schoonheid

Sicilië heeft een heel rijke cultuur. Niet te verwonderen als u weet dat in de loop der tijd een smeltkroes van volkeren en culturen het eiland heeft aangedaan. Vanwege de centrale ligging in de Middellandse Zee, lieten achtereenvolgens Grieken, Romeinen, Byzantijnen, Arabieren en zelfs Normandiërs en Spanjaarden er hun sporen achter.

In deze cursus brengt Mark Permeke het gevarieerde Sicilië naar hier. Van de Griekse Concordiatempel in Agrigento en de antieke theaters in Syracuse tot de Arabisch-Normandische Dom van Monreale. Architectonische resten en mythologische personages, historische figuren maar ook zeden en gewoonten: het wordt een rijkelijk geïllustreerde ontdekkingsreis door 2.500 jaar cultuur, die u zal verwonderen en inspireren.

PR AK TISCH «« Data: do. 4, 11 en 18 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: CC Kasteel van Schoten (Kasteeldreef 61) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Schoten «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/658.62.96 (Willem Van Den Rul) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: SO-14C-SI

MARC PERMEKE werkte als hogeschooldocent Management Toerisme aan de NHTV Breda, waar hij zich toelegde op cultuurtoerisme, kunstgeschiedenis, de organisatie en begeleiding van talloze reizen in Europa. Hij woonde langere tijd in Rome en in Sicilië, waar hij culturele reizen begeleidde.

34 E U RO PA BRECHT

OVER STADSGROEI, GOEDE MANIEREN EN CONSUMPTIE H E T DA G E L I J K S L E V E N I N E U R O PA VA N 18 0 0 TOT 19 5 0 µµ De aantrekkingskracht van de stad en de groei van Europese steden µµ Hygiëne, lichaamsverzorging, etiquette en omgangsvormen µµ Consumptiepatronen en het huishoudbudget

PR AK TISCH «« Data: di. 7, 14 en 21 okt. en 4 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: GC Brecht (Mudaeusstraat 9) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. SintJob-in-’t Goor «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/636.25.52 (Leo Stoffelen) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

De Franse Revolutie is een van de belangrijkste mijlpalen in onze geschiedenis. Na de revolutie ontstaan nieuwe technologieën en gelden andere wetten en arbeidsvoorwaarden. De 19de-eeuwse burgers passen zich daaraan aan, maar er zijn ook kleinere, onderhuidse wijzigingen. Door de verstedelijking blijven de sociale relaties immers niet ongewijzigd. Het gevolg: nieuwe omgangsvormen, eetgewoonten en consumptiepatronen.

Aan de hand van een aantal concrete topics reikt Joanna Van der Heyden u verrassende inzichten aan over onze cultuurgeschiedenis. U komt bijvoorbeeld te weten wie de regels van de etiquette vastgelegd heeft en hoe bepaalde uitdrukkingen ons taalgebruik binnengeglipt zijn. U kijkt ongegeneerd binnen in het leven van de burgerij, van voor de Belgische tot na de Seksuele Revolutie. Pittig historisch en herkenbaar actueel! CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Uitstekende cursus: boeiend, herkenbaar, met duidelijke structuur.’ (Geel, 2009)

JOANNA VAN DER HEYDEN studeerde geschiedenis en criminologie aan de VUB. Ze presenteerde het radioprogramma Drieklank en was op televisie de vrouwenstem van Histories. Momenteel werkt ze bij Klara, waar ze onder meer redactioneel werk doet in verband met historische onderwerpen

@@ Code: BC-14C-DL

NIEUW

DIEST

HET VATICAAN VAN A TOT Z D E PA U S E L I J K E G E H E I M E N O N T H U L D

µµ Kennismaking met de Vaticaanse kunst schatten µµ Het dagelijkse leven in het Vaticaan µµ Over Petrus, Pius en Fransciscus

PR AK TISCH «« Data: do. 16 en 23 okt. van 14 tot 17 uur «« Plaats: CC Begijnhof Diest (Infirmeriestraat z/n) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Diest «« Prijs: € 46 - € 40 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: DI-14C-VA

Vaticaanstad, 44 hectare ‘groot’ en 850 inwoners rijk, is de kleinste soevereine staat ter wereld. En waarschijnlijk ook de meest mysterieuze. Zoals in elk land zijn er posterijen, een uitgeverij, een station en een hotel. Maar daarnaast herbergt het Vaticaan ook een van de belangrijkste musea en bibliotheken ter wereld. Om van de Sixtijnse Kapel nog maar te zwijgen …

Hans Geybels geeft een beknopt overzicht van de geschiedenis van het Vaticaan, te beginnen bij het graf van Petrus over de oprichting van Vaticaanstad in 1929 tot nu. In zijn verhaal staat de cultuur centraal, met onder meer de schatten uit de Vaticaanse musea, de vier grote basilieken en de andere extraterritoriale bezittingen. Ook over het hedendaagse leven in de microstaat komt u alles te weten. Rondreis: Vaticaanstad met Hans Geybels (14 - 17 mei 2015, boeken kan vanaf 1 sept.)

HANS GEYBELS studeerde moderne geschiedenis en godgeleerdheid aan de KU Leuven en de universiteit van Oxford. Hij publiceert nationaal en internationaal over de relaties tussen de Kerk en de media, middeleeuwse theologie en religieuze volkscultuur. Hij is reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

E UROPA 35 TIENEN

LA SERENISSIMA

D E G E S C H I E D E N I S VA N V E N E T I Ë

Venetië spreekt tot ieders verbeelding. Een idyllische ligging op een groep kleine eilanden in een lagune. De stad van onder meer de San Marco-basiliek, gondels en de biënnale, maar ook een stad met een zeer bewogen evolutie. Daardoor is de geschiedenis van Venetië één grote uitzondering op de historische patronen en ontwikkelingen die Italië en Europa eeuwenlang kenmerkten.

Na de val van het Romeinse Rijk (1453) was Venetië de enige plek in West-Europa waar de republikeinse bestuursvorm overeind bleef, wat voor unieke sociale weefsels zorgde. Ook de economie van Venetië is een unicum: een staat met plaatsgebrek en zonder landbouw moest noodgedwongen overgaan op transithandel en vormde zo een brug tussen oost en west.

µµ Venetianen en Genuezen op de vuist in Constantinopel µµ De pest en Venetië: een trieste relatie µµ Venetiaanse reconversie: ridotti, carnaval, theater en muziek

PR AK TISCH Rondreis: Venetië met Sigrid T'Hooft en Els Van Hoof (19 - 22 sept.); Venetië met Luc Verhuyck (april 2015, boeken kan vanaf 1 sept.).

DR. JAN VAES is doctor in de oudheidkunde en kunstgeschiedenis en werd Laureaat van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Hij is lector geschiedenis en cultuurgeschiedenis aan de Lerarenopleiding van de Katholieke Hogeschool Limburg. Hij publiceerde o.m. in Den Haag, Leuven, Brussel, Parijs, Rome en Milaan.

«« Data: ma. 1, 8 en 15 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC De Kruisboog (SintJorisplein 20) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Tienen «« Prijs: € 48 - € 42 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 016/815.195 (Guy Boogaerts) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TN-14C-SE

TONGEREN

JAN VAN EYCK EN DE VLAAMSE PRIMITIEVEN µµ De tijd van van Eyck µµ De meester van het Lam Gods µµ Verbluffend realisme

Los van alle stijlen en trends oogsten de schilderijen van Jan van Eyck al eeuwenlang bewondering en respect. Ook nu nog! Dat zijn werk er zo realistisch, zo briljant van kleur, en zo gedetailleerd uitziet, wordt traditioneel toegeschreven aan van Eycks ‘uitvinding van de olieverf ’. Maar uit vrij recent onderzoek is gebleken dat dit hooguit het halve verhaal is achter al die schitterende ‘Eyckiaanse’ effecten.

Zonder te pretenderen het geheim van van Eyck definitief te hebben ontraadseld, brengt Jan Bustin u dichter bij deze uitzonderlijke schilder. Met uitgebreid beeldmateriaal geeft hij een indruk van de tijd waarin van Eyck leefde. Vervolgens gaat hij in op de stijlontwikkeling van de Vlaamse Primitieven, van Eyck krijgt als pionier een prominente plek. Met een demonstratie van de schildertechniek vertoeft u even in een 15de-eeuws atelier. Boekentip: Schilderkunst uit de Bourgondische tijd, door Bernhard Ridderbos.

JAN BUSTIN is docent Tekenen/Schilderen en Kunstgeschiedenis en kunstschilder. Hij doet al vanaf zijn jeugd proefondervindelijk onderzoek naar de schildertechniek van de Vlaamse Primitieven en ziet zijn bevindingen de laatste jaren ondersteund door wetenschappelijk onderzoek.

JAN BUSTIN. REPLICA

V E R R E VA N ‘ P R I M I T I E F ’ !

PR AK TISCH «« Data: vr. 5, 12 en 19 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: Gallo-Romeins Museum (Kielenstraat 15) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Tongeren en het Gallo-Romeins Museum «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 012/262.859 (Marleen Gysen) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TO-14C-VP

36 E U RO PA NIEUW N E E R P E LT

DAPPER VOORWAARTS, MAAR WAARHEEN? K U N S T E N G E S C H I E D E N I S VA N 18 8 0 TOT 19 8 0

µµ De 20ste eeuw: mijlpalen, vernieuwing en vooruitgang µµ Aanzet tot nieuwe kunststijlen in het mo dernisme µµ Van impressionisme tot abstract expres sionisme en pop-art PR AK TISCH «« Data: ma. 22, 29 sept., 6, 13, 20 okt., 3, 17, 24 nov., 1, 15 dec. 2014 en 5, 12, 19, 26 jan., 2, 9, 23 feb., 2, 9 en 16 maart 2015 «« Groep 1: van 9 tot 11.30 uur «« Groep 2: van 13.30 tot 16 uur «« Plaats: CC Dommelhof (Toekomstlaan 5) «« Org.: i.s.m. Kunst en Musea vzw «« Prijs: € 140 - € 130 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Info: 089/471.710 (René Schwillens)

@@ Code groep 1: NP-14C-KU @@ Code groep 2: NP-14D-KU

De 20ste eeuw is een tijdperk van voortdurende verandering. Twee wereldoorlogen, de onstabiele naoorlogse periode en de Koude Oorlog, nieuwe internationale hoofdrolspelers als China, Rusland en de VS, maar ook de vooruitgang van de wetenschappen en de digitale revolutie tekenen een nieuwe era. Jan Vaes geeft u een boeiend historisch overzicht.

JAN VAES is doctor in de oudheidkunde en kunstgeschiedenis en laureaat van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Hij is lector geschiedenis en cultuurgeschiedenis aan de

NIEUW

Hoe al die evoluties doordringen in de kunst verneemt u van Peter Jonnaert. Hij schetst de grote modernistische invloeden in de kunst. Vanuit een verlangen naar vernieuwing verschijnt de ene stijl na de andere: van impressionisme over kubisme tot pop-art. Wat is de betekenis van die stromingen? Een kleurrijk verhaal, waarin u kennismaakt met de grote Belgische kunstenaars.

Lerarenopleiding van de Katholieke Hogeschool Limburg. PETER JONNAERT is kunsthistoricus en leerkracht in het deeltijds kunstonderwijs. Hij gidst in Vlaamse musea voor beeldende kunsten en is oprichter en docent van Kunstkraker.

N E E R P E LT

RELIGIEUZE GEMEENSCHAPPEN DOOR DE EEUWEN HEEN K LO O S T E R S , A B D I J E N E N C O N G R E G AT I E S

µµ De oudste kloostergemeenschappen in Egypte, Palestina en Zuid-Frankrijk µµ Benedictijnen en Cisterciënzers µµ De regels van Augustinus, Franciscus en de Karmelieten

PR AK TISCH «« Data: di. 23 en 30 sept. en 7 en 14 okt. «« Groep 1: van 9 tot 11.30 uur «« Groep 2: van 13.30 tot 16 uur «« Plaats: CC Dommelhof (Toekomstlaan 5) «« Org.: i.s.m. Kunst en Musea vzw «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Info: 089/471.710 (René Schwillens)

@@ Code groep 1: NP-14C-RG @@ Code groep 2: NP-14D-RG

Kloosters en abdijen spreken tot de verbeelding. Is het niet om hun eeuwenoude architectuur of de heilige stilte en rust die er hangt, dan wel omdat we nieuwsgierig zijn naar wat er zich binnen de muren afspeelt. En dat is best veel als je er de loop van de geschiedenis naast legt.

In deze cursus geeft Armand De Roose een overzicht van de geschiedenis van religieuze gemeenschappen. Van de oudste kloostergemeenschappen in Egypte, over de abdij van Cluny, tot het ‘apostolaat’ van de Augustijnen en de Franciscanen en de gesloten gemeenschappen van de Karmelieten: hij ontwart voor u het kluwen van kloosterregels, abdijen en congregaties.

ARMAND DE ROOSE behaalde zijn diploma in vergelijkende godsdienstwetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. Aan dezelfde instelling doceerde hij over de christelijke iconografie, zowel van de Roomse kerk als van de Orthodoxe christenen en over de gnostische religies in het vroege christendom en de middeleeuwen.

E UROPA 37 BRUGGE

DE VIKINGEN ACHTERNA µµ Het runenschrift µµ Cultuur en religie van Vikingen µµ Strooptochten en expansiedrang

Wie Viking zegt, denkt plunderaar. De vele expedities van de Vikingen zijn legendarisch, maar de Noormannen waren niet de barbaren waarvoor ze lange tijd werden aangezien. Het overgrote deel van de tijd waren ze eenvoudige boeren. Met een passie voor verfijnde cultuur, een grote bedrevenheid in sierkunsten en een uitgebreide mondelinge overlevering.

Aan de hand van de inscripties op runenstenen reconstrueert Johan Nowé het leven, denken en doen van de Vikingen. Uit de cursus blijkt dat het sierlijk runenschrift en de afbeeldingen op granieten monumenten, zwerfkeien en rotswanden van onschatbare waarde zijn voor wie het verhaal van de Vikingen wil ontdekken. U komt te weten wie de Noormannen werkelijk waren. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Boeiende eerste kennismaking met de Vikingen’. (Aalst, 2014) Evenement: tournee Vikingen!

PROF. JOHAN NOWÉ is emeritus hoogleraar aan de KU Leuven, waar hij Duitse letterkunde doceerde. Zijn wetenschappelijk onderzoek concentreerde zich voornamelijk op de oude Duitse literatuur, met name het middeleeuws drama. Recent deed hij heel wat onderzoek naar het runenscript en de runenstenen in Scandinavië. Hij is auteur van het boek De Vikingen achterna.

DIKSMUIDE

MET BOEK

PR AK TISCH «« Data: zat. 4, 11, 18 en 25 okt. van 10 tot 12.30 uur «« Plaats: Hof van Watervliet (Oude Burg 27, zaal 7) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brugge «« Prijs: € 68 - € 62 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en cursusboek 'De Vikingen achterna. Wat de runen ons vertellen' (handelsprijs: € 27,50) «« Info: 050/391.911 (Hugo Declercq) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BG-14D-VI

NIEUW

KWEZELTJES DANSEN NIET

K W E Z E L S E N D E V OT E G E M E E N S C H A P P E N I N V L A A N D E R E N µµ Kwezels of begijnen? µµ Kwezels in de 17de en de 18de eeuw µµ Kwezels vandaag

Al van in het prille begin van het christendom kozen vrouwen en mannen er bewust voor om ongehuwd te blijven en hun leven in dienst te stellen van God, zonder daarvoor in een klooster te treden. Ook vandaag leven er nog zo’n dertig ‘kwezels’ in ons land. Over deze gelovigen bestaan veel misvattingen.

Michel Nuyttens duikt met u de religieuze geschiedenis van Vlaanderen in. Vooral in de 17de en 18de eeuw waren er veel kwezels. Wat onderscheidt hen van begijnen? Hadden ze ook een maatschappelijke functie? Wie waren hun voorbeelden en hoe kwamen ze aan hun wereldvreemde reputatie? Een fascinerende cursus over godsdienstbeleving in de 17de en 18de eeuw.

DR. MICHEL NUYTTENS is doctor in de geschiedenis en was van 1973 tot 2013 verbonden aan het Rijksarchief. Zijn voornaamste onderzoeksdomeinen zijn de tempeliers, kloosters en abdijen in het ancien régime en de regionalistische beweging in de Franse Nederlanden.

MET BOEK

PR AK TISCH «« Data: ma. 3, 10 en 17 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Wit-Gele Kruis (Stovestraat) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Diksmuide «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en cursusboek ‘Kwezeltjes dansen niet’ (handelsprijs: € 27,50) «« Info: 051/500.866 (Jozef Dumoulin) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: DK-14C-KW

WAT D E R U N E N O N S V E R T E L L E N

38 E U RO PA T I E LT

VAN AMBIORIX TOT HET (CON)FEDERALISME 2 . 0 0 0 J A A R G E S C H I E D E N I S VA N D E L A G E L A N D E N

µµ De dappersten onder de Galliërs µµ Op weg naar België µµ Arm Vlaanderen in de 19de eeuw

PR AK TISCH «« Data: di. 18 en 25 nov., 2, 9 en 16 dec. van 14 tot 16.45 uur «« Plaats: Hotel Shamrock (Euromarktlaan 24) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Tielt «« Prijs: € 65 - € 59 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 051/400.249 (Alfonsine Van Looveren) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TI-14C-LL

De geschiedenis van onze Vlaamse regio is complex. Wat we nu Vlaanderen noemen, werd door velen opgebouwd en soms weer afgebroken: Romeinen, Germanen, Franken, Bourgondiërs, graven en hertogen, koningen en keizers, boeren, brouwers en begijnen. Onze geschiedenis werd gekleurd door rijkdom en armoede, machtige steden, godsdiensttwisten, Spanjaarden, Oostenrijkers, Fransen en Hollanders.

Is Vlaanderen vandaag welvarend en sterk, dan was het in de 19de eeuw wel anders. Toen België een industrieel succesverhaal schreef, vocht Vlaanderen om sociaal en economisch te overleven. En morgen? Wordt het federale België een confederatie? En wat met Europa? Frans-Jos Verdoodt schetst een uniek overzicht van 2.000 jaar geschiedenis, cultuur, economie en politiek. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Prof. Verdoodt geeft op een aangename manier een overzicht van de geschiedenis van de Lage Landen. Meer van dat!’ (Geel, 2014)

PROF. FRANS-JOS VERDOODT is emeritus hoogleraar aan de hogescholen van Gent, Utrecht en Den Haag, en gastdocent aan de faculteit Geschiedenis van de Universiteit Antwerpen. Zijn onderzoek spitst zich toe op de geschiedenis van de Vlaamse Beweging. Hij is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

ROESEL ARE

DE GOUDEN EEUW VAN HET VLAAMSE WANDTAPIJT KUNST EN AMBACHT µµ De Vlaamse renaissance in Brussel µµ Verrassende ontwerpen en hoge weefkwa liteit µµ Interieurdecoratie, verwarming en status symbool

PR AK TISCH «« Data: do. 23 okt. en 6, 13 en 20 nov. van 14.30 tot 16.30 uur «« Plaats: CC De Spil (H. Spilleboutdreef 1) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Roeselare «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 051/208.664 (José De Brouwere) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: RO-14C-GP

Tussen 1485 en 1585 beleeft de productie van Vlaamse wandtapijten een ongeziene bloei. Ze zijn een gegeerd goed bij edelen, vorsten en de rijke clerus. Het succes is zowel te danken aan de ontwerpen van kunstenaars als Coxcie, Rubens en Teniers, als aan het kwaliteitsvolle handwerk. In steden als Brugge, Oudenaarde, Mechelen en

Brussel werkt 25 tot 50% van de inwoners in de tapijtindustrie. Guy Delmarcel gidst u door de gouden eeuw van de wandtapijtkunst. Hij vertelt welke technieken de wevers gebruikten en welke ontwerpen in trek waren. Hij toont ook hoe de Vlaamse ontwerpers zich lieten inspireren door de Italiaanse renaissance en hoe ze dat combineerden met hun eigen Vlaamse inbreng. Ook over de economische betekenis van de wandtapijten komt u alles te weten.

PROF. GUY DELMARCEL is emeritus hoogleraar in de kunstwetenschappen aan de KU Leuven. Hij was conservator van het West-Eropees textiel aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel. Zijn onderzoek en publicaties zijn o.a. gewijd aan de geschiedenis van de Vlaamse wandtapijtkunst.

E UROPA 39 IEPER

DE TAALGRENS

µµ Totstandkoming van de Germaans-Romaanse cultuurgrens µµ Van geografische taalgrens tot sociologische scheiding µµ Talentellingen en faciliteitengemeenten

De taalgrens die ons land dwars doormidden deelt, is zoveel meer dan de inzet van een politiek spel. Ze is zowel een geografische grens als een sociologische scheiding. ‘Toch is de Belgische tweedeling geen kwaadaardige kwaal. Ze is een onomkeerbaar en leerrijk geschiedenisverhaal. Dat begint als alle grote verhalen vóór de Romeinen’, schrijft Brigitte Raskin in de proloog van haar boek De taalgrens.

Brigitte Raskin maakt de actuele situatie van de taalgrens begrijpelijker door ze in een historisch perspectief te plaatsen. Van vóór de Romeinen tot in 1830, van het unitaire tot het federale België, van Gaston Eyskens tot Elio di Rupo: Raskin zet de geschiedkundige ontwikkelingen uiteen en gaat met u een gesprek aan over haar bevindingen. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Geeft een vernieuwde kijk op het onderwerp.’ (Kortrijk, 2013)

BRIGITTE RASKIN liet haar job als leerkracht geschiedenis staan toen ze de AKO Literatuurprijs kreeg voor haar debuut Het Koekoeksjong. Sindsdien is de historica voltijds schrijfster en occasioneel reporter, columniste, recensente, jury- en commissielid. Bij Davidsfonds Uitgeverij verscheen haar boek De taalgrens.

MET BOEK

O F WAT B E LG E N Z O W E L V E R B I N DT A L S V E R D E E LT

PR AK TISCH «« Data: di. 30 sept., 7, 14 en 21 okt. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: CC Het Perron (Fochlaan 1, naast het station) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Ieper «« Prijs: € 68 - € 62 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en cursusboek 'De taalgrens' (handelsprijs: € 27,50) «« Info: 057/204.420 (Joël Decorte) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: IE-14C-TG

GER A ARDSBERGEN

KAREL DE GROTE

µµ Historische ontwikkelingen in het rijk van Karel de Grote µµ Persoonlijke aspecten van het leven van de keizer µµ Het onderscheid tussen feit en fictie

zowel in op persoonlijke aspecten van het leven van de keizer als op de historische ontwikkelingen in zijn keizerrijk. Ook de Karolingische renaissance komt in woord en beeld aan bod. Een uiterst interessante zoektocht naar de waarheid achter een mythische figuur.

Iedereen kent Karel de Grote: de koning der Franken die in de 8ste eeuw over Europa heerste. Het is dan ook bijna gemeengoed geworden om hem te zien als de vader van Europa. Maar is dat beeld correct? De betekenis van zijn bewind, dat de overgang vormt tussen de antieke tijd en de middeleeuwen, is alleszins veel complexer dan we denken. Raoul Bauer gaat samen met u op zoek naar de feiten en de fabels over Karel de Grote. Hij gaat

EXTRA Facultatief bezoek aan de tentoonstelling

‘De erfenis van Karel de Grote 2014’ in het Provinciaal Erfgoedcentrum Ename (Lotharingenstraat 1) op zat. 22 nov. om 14 uur.za. 22 nov. om 14 uur. Rondreis: Dagreis naar Aken met Raoul Bauer (7 sept.). Boekentip: Karel De Grote, door Raoul Bauer. Uitzonderlijke actie: € 55 i.p.v. € 62,50. Daarmee ontvangt u ook de Davidsfonds Cultuurkaart als u geen lid bent en krijgt u korting op de cursusprijs (€ 55 i.p.v. € 61). Info zie p. 4.

EEN KEIZER TUSSEN TWEE WERELDEN

PR AK TISCH «« Data: do. 13, 20 en 27 nov. en 4 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: Technisch Instituut SintJozef (Kleine Karmelietenstraat 3) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Geraardsbergen «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 0477/467.818 (Miel Vanden Bossche) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie) «« Prijs zonder bezoek: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code zonder bezoek: GR-14C-DZ PROF. RAOUL BAUER, historicus en doctor in de letteren, is hoogleraar cultuurgeschiedenis aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, departement architectuur, Sint-Lucas Brussel-Gent. Hij is erkend navorser van de KU Leuven en begeleidt ook Davidsfonds Cultuurreizen.

«« Prijs met bezoek: € 68 - € 62 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code met bezoek: GR-14C-DM

40 E U RO PA

EEKLO

VAN MEZQUITA TOT ALHAMBRA

D E C U LT U U R VA N H E T M O O R S E S PA N J E I N D E M I D D E L E E U W E N PR AK TISCH «« Data: di. 25 nov., 2 en 9 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: OC ’t Kerkplein, zaal Zonnelied (Kerkplein 4) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Eeklo «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 09/377.58.45 (Paul Van Bouchaute) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: EE-14C-MQ

µµ Al-Andalus: Islam, geschiedenis en 'convi vencia' µµ Islamitische kunst: architectuur, arabesken, kalligrafie µµ De wetenschappelijke erfenis van de Moren

In de middeleeuwen was het Arabisch de voertaal in Spanje. De muezzin riep er op tot het gebed en de koran werd er onderwezen in de madrassas. Christenen, Arabieren, Berbers en Joden leefden er samen in een vorm van ‘laisser faire’. Er werden prachtige paleizen en moskeeën gebouwd, er werden Arabische boeken vertaald, de Koran werd overgeschreven in gouden letters …

Philippe Aloy zoekt uit hoe islamitisch de Spaanse samenleving was. Hij ontrafelt de geometrie achter de arabesken en vraagt zich af waarom we de kunst in Andalusië islamitisch noemen. Tot slot staat hij stil bij de wetenschappelijke en culturele transfer vanuit het Arabische rijk over de Andalusische samenleving naar Europa. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Boeiende lesgever, vergroeid met zijn onderwerp.’ (Schoten, 2013) Rondreis: Andalusië met Chris de Paepe (mei 2015, boeken kan vanaf 1 sept.).

PHILIPPE ALOY is jurist en Master of Arts in internationale relaties aan de Johns Hopkins University (Washington D.C.). Na een carrière als bedrijfsleider studeerde hij islamitische kunst aan de School of Oriental and African Studies in London en begeleidde hij reizen naar Andalusië.

WERELD DE ARABISCHE LENTE . ............................................................................................. 43 CHINA, TUSSEN TRADITIE EN VERNIEUWING ................................................... 43 DE AMERIKAANSE BURGEROORLOG .................................................................... 44 HYPERMACHT VS? ..................................................................................................... 44 DR. LIVINGSTONE, I PRESUME? ............................................................................. 45 VIETNAM, OP HET SNIJPUNT TUSSEN INDIA EN CHINA . ............................... 46 VIKING RJOERIK VERSUS PRESIDENT POETIN ................................................... 47 WERELDERFGOED OP DE TOERISTISCHE KAART ............................................. 47 INDIA, LAND VAN TEGENSTELLINGEN . ............................................................... 48 POESJKIN, DOSTOJEVSKI EN CO ........................................................................... 48

WE RE L D 43 HOEILAART

DE ARABISCHE LENTE

OORZAKEN EN GEVOLGEN VAN DE VOLKSOPSTANDEN IN HET MIDDEN-OOSTEN

De Arabische revoluties die in de lente van 2011 in Tunesië, Egypte, Libië en Jemen de kop opstaken, werden vooral gedragen door jongeren. Het relatieve gemak waarmee in een aantal Arabische staten een einde werd gemaakt aan de heersende regimes, geeft aan hoe diep de woede van het volk was en hoe zwak een schijnbaar solide dictatuur kan zijn.

Gino Schallenbergh schetst de achtergrond die tot de revolutie geleid heeft en maakt zo een bilan op van de opstand. De revoluties kenden niet overal hetzelfde verloop en in sommige staten faalde het activisme. Ook vandaag nog heerst er onrust in een aantal Arabische landen … Gino Schallenbergh houdt de vinger aan de pols en geeft u een heldere kijk op de situatie.

INGRID@LINNEBIE.COM

µµ Algemeen overzicht van de revolutiegolf µµ De revoluties in Tunesië en Egypte µµ De situatie in Saoedi-Arabië

PR AK TISCH

PROF. GINO SCHALLENBERGH is doctor in de Oosterse studies. Hij doceert Arabische media, modern en klassiek Arabisch, islamitische doctrine en diversiteit aan de KU Leuven en de U Gent (afdeling arabistiek en islamkunde). Hij was ook werkzaam aan het Nederlands-Vlaams Instituut in Cairo. Zijn onderzoek spitst zich toe op de hedendaagse politieke en culturele situatie van het Midden-Oosten.

«« Data: di. 18 en 25 nov., 2 en 9 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: GC Felix Sohie Centrum (Gemeenteplein 39) «« Org: i.s.m. Davidsfonds Reg. Hoeilaart m.m.v. het gemeentebestuur «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 0475/266.622 (Jan Van Assche) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: HL-14C-AL

V I LV O O R D E

TUSSEN TRADITIE EN VERNIEUWING C H I N E S E C U LT U U R E N F I LO S O F I E

China komt geregeld in het nieuws. Als economische grootmacht, met architecturale prestigeprojecten of vanwege arrestaties van dissidenten als kunstenaar Ai Wei Wei. Onze blik is meer dan ooit gericht op het Verre Oosten en de Chinese grootmacht die stilaan de hele wereld verovert. Toch is het land voor veel westerlingen onbekend terrein.

Patricia Konings gidst u door de geschiedenis van de gele grootmacht. Ze maakt u wegwijs in de vreemde taal, de bijzondere gewoontes en de strenge tradities van het land. Daarbij neemt ze de verschillende clichés kritisch onder de loep. Kortom, u leert een China kennen dat u nooit eerder hebt gezien. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Zeer uitstekend en aanschouwelijk, zeer toegankelijk gebracht.’ (Tienen, 2012) Rondreis: China met René Fransaert (14 - 30 sept.) of Veerle De Vos (5 - 21 okt.).

PATRICIA KONINGS studeerde sinologie aan de KU Leuven en aan de University of Pennsylvania in Amerika. Ze werkte zes jaar als wetenschappelijk assistent aan de KU Leuven en geeft verschillende lezingen over China. Ze is ook bestuurslid van de School voor Comparatieve Filosofie Antwerpen.

µµ China in geografisch en historisch perspectief µµ Filosofie, cultuur en wetenschap in China µµ Het Chinese schrift en de Chinese karakters

PR AK TISCH «« Data: di.18 en 25 nov., 2, 9 en 16 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC Het Bolwerk (Bolwerkstraat 17) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Vilvoorde «« Prijs: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 02/269.46.48 (Christiaan De Nys) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: VI-14C-CH

44 W E R E L D STROMBEEK

DE AMERIKAANSE BURGEROORLOG KEERPUNT IN DE AMERIKAANSE GESCHIEDENIS

µµ Oorzaken en gevolgen van de Civil War µµ De slavernij als twistappel µµ Het ontstaan van totale oorlogsvoering

PR AK TISCH «« Data: woe. 19 en 26 nov., 3 en 10 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC (Gemeenteplein) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Grimbergen «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 02/269.01.43 (Marc Van Hoof) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: SB-14C-AM

Tussen 1861 en 1865 vechten de Unie en de Confederatie, oftewel de Noordelijke en de Zuidelijke Staten, een bloedig conflict uit, waarbij meer dan 615.000 doden en een half miljoen gewonden vielen. Toch zijn er weinig gebeurtenissen uit de Amerikaanse geschiedenis die de volgende generaties, zowel binnen als buiten de Verenigde Staten, zo hebben weten te boeien en inspireren als de Amerikaanse Secessieoorlog.

Meteen na het einde van de oorlog hielden de machthebbers in Washington zich erg bezig met de beschrijving van de oorlog, maar daarin mocht en zou de visie van de overwonnenen niet naar voren gebracht worden. Etienne Rooms geeft in deze cursus een genuanceerd beeld van de Burgeroorlog, een strijd die op vele vlakken voor een kentering zorgde. Rondreis: In het spoor van de Secessieoorlog (VS) met Etienne Rooms (2 - 13 sept.); Malta met Etienne Rooms (18 - 23 sept.).

PROF. ETIENNE ROOMS is doctor in de moderne geschiedenis en gaf les aan de Koninklijke Militaire School in Brussel. Hij doceerde er Krijgsgeschiedenis, Belgisch buitenlands beleid en Geschiedenis van de internationale relaties. Zijn voornaamste onderzoeksterrein situeert zich in de tweede helft van de 16de en 17de eeuw. Hij begeleidt ook Davidsfonds Cultuurreizen.

DUFFEL

HYPERMACHT VS?

G R O E I E N W E R K I N G VA N H E T A M E R I K A A N S E P O L I T I E K E S Y S T E E M

PR AK TISCH «« Data: do. 13, 20 en 27 nov. en 4 dec. van 20 tot 22 uur «« Plaats: Gemeentelijke Openbare Bibliotheek (Onze-Lieve-Vrouwlaan 1, Beethovenzaal) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Duffel «« Prijs: € 52 - € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus «« Info: 015/315.130 (Walter De Smedt) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: DU-14C-VS

µµ Grondslagen van het Amerikaanse politieke systeem µµ De president en het presidentschap van de 18de eeuw tot nu µµ Het buitenlands beleid van de VS

het machtsapparaat: Amerikaspecialist Bart Kerremans maakt u wegwijs in Washington DC. Hij bekijkt met u hoe het politiek systeem ontstaan is en past het toe op het binnen- en buitenlands beleid van de Verenigde Staten.

Het belang van Amerika op wereldvlak kan nauwelijks overschat worden. Tegelijkertijd heeft het oppermachtige land een dubbelzinnige relatie met Europa en de rest van de wereld. Elke beslissing van president Obama wordt in de hele wereld met argusogen gevolgd. Maar hoe zit de Amerikaanse politiek precies in elkaar? De rol van de president, het complexe verkiezingssysteem, de verschillende componenten van

CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Prof. Kerremans bracht zijn cursus op een buitengewoon boeiende wijze, wat niet evident is voor zo’n onderwerp. Een aanrader. Tien op tien!’ (Wijnegem, 2012) Rondreis: New York - moderne kunst met Hans Martens (7 - 13 okt.).

PROF. BART KERREMANS is doctor in de politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. Aan de KU Leuven doceert hij vakken over de internationale betrekkingen, voornamelijk over de internationale economische betrekkingen en de Amerikaanse politiek. Hij was gastprofessor aan de George Washington University .

WE RE L D 45

AARTSELAAR

DR. LIVINGSTONE, I PRESUME?

D E W E S T E R S E KO LO N I A L E I N V LO E D O P D E A F R I K A A N S E I D E N T I T E I T µµ De eerste kolonialen in het gebied van de Grote Meren µµ Blijvende invloed van de westerse koloniale cultuur op de regio µµ Verklaringen voor de huidige crisis in OostCongo en de buurlanden

Vanaf het eind van de 19de eeuw werd CentraalAfrika gekoloniseerd. In die kolonisatie speelde de Brit Henry Morton Stanley, die in opdracht van koning Leopold II op ontdekking ging, een grote rol. Zijn ontmoeting met de verloren gewaande Dr. Livingstone, in het huidige West-Tanzania, werd iconisch voor de westerse aanwezigheid in dat deel

van Afrika. De kolonisatie die daarop volgde, heeft Congo en de Congolezen definitief veranderd. Peter Verlinden vertrekt van de verhalen van die allereerste kolonialen in wat later Belgisch-Afrika zal worden. Hij gaat met u op zoek naar de wortels van het koloniale systeem en hoe die tot vandaag de dag de relatie tussen de verschillende volkeren in de landen van de Grote Meren bepalen. Boekentip: Het verloren paradijs, door Peter Verlinden; Hoe Congolees zijn de Congolezen?, door Peter Verlinden. Rondreis: 'Dr Livingstone, I presume' reis naar Burundi, Tanzania, Congo (april 2015, boeken kan vanaf 1 sept.).

PROF. PETER VERLINDEN studeerde politieke wetenschappen, communicatiewetenschappen en antropologie aan de KU Leuven, waar hij nu docent is. Voor de VRT volgt hij de situatie in Rwanda, Burundi, Congo, de Golfstaten en Canada. Voor Davidsfonds schreef hij o.a. Hoe Congolees zijn de Congolezen en De schizofrene Congolees en begeleidt hij cultuurreizen.

PR AK TISCH «« Data: di. 30 sept., 7, 14 en 21 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC ’t Aambeeld (Della Faillelaan 34) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Aartselaar en het CC «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/887.92.91 (Paul Reyniers) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: AR-14C-LI

46 W E R E L D

NIEUW

MORTSEL

OP HET SNIJPUNT TUSSEN INDIA EN CHINA KENNISMAKING MET VIETNAM

PR AK TISCH «« Data: do. 20 nov., 4, 11 en 18 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: zaal ’t Parkske (Edegemsestraat 26) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Mortsel en CC ‘t Parkske «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/449.50.80 (Conny Pirée) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

µµ Gevecht om de eigen onafhankelijkheid µµ Cultuur tussen India en China µµ Sociaal-economische en politieke actualiteit

In het zuidoosten van Azië, begrensd door China en de Zuid-Chinese Zee, ligt Vietnam. Na millennia Chinese overheersing verwierf het land onafhankelijkheid door te vechten tegen de Fransen en later ook tegen de Amerikanen. Vandaag is Vietnam een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en in volle economische opmars.

John Kleinen kent het land door en door: hij breekt door het stereotiepe beeld dat wij hebben en toont de echte identiteit van Vietnam. De eeuwenoude geschiedenis, de impact van de kolonisatie en de Vietnamoorlogen, maar ook de unieke cultuur op het snijpunt van Indiase en Chinese tradities komen aan bod. Rondreis: Vietnam met John Kleinen (april 2015, boeken kan vanaf 1 sept.).

@@ Code: MO-14C-VI

JOHN KLEINEN doceerde antropologie en geschiedenis van Zuidoost-Azië aan de Universiteit van Amsterdam. Als een van de eerste buitenlanders verrichtte hij langdurig onderzoek in een Noord-Vietnamees dorp. Hij is auteur van talrijke boeken en artikels over Vietnam en begeleidt ook Davidsfonds Cultuurreizen.

WE RE L D 47 B R A S S C H A AT

VIKING RJOERIK VERSUS PRESIDENT POETIN µµ De grote periodes in de Russische geschiedenis µµ Sporen van het oude Rusland en het Rus sische imperium µµ Het communistische verleden

Al eeuwenlang staat Rusland voor alles wat Europa niet is: oriëntaals, barbaars, boers … Die tegenstelling is slechts een van de vele mythes over het land. Even omstreden zijn de ideeën dat de Tataren Rusland van de Westerse cultuur hebben afgesneden, het land voortdurend op zoek is naar natuurlijke grenzen en de Russen van nature slaafs en hun leiders per definitie despotisch zijn. Wim Coudenys gaat op zoek naar de echte hoogtepunten uit de geschiedenis van Rusland. Hij neemt

de mythes van de Russische geschiedenis en hun betekenis voor het heden onder de loep en haalt daarbij een aantal hardnekkige misvattingen onderuit. Een verhelderende en verrassende cursus die een ander licht werpt op de boeiende Russische geschiedenis. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘De cursus is zeer leerrijk en geeft een andere kijk op Rusland.’ (Strombeek, 2012) Rondreis: Volgacruise met Johan de Boose (19 - 29 aug.); Sint-Petersburg met Wim Coudenys (17 - 21 sept.); Russisch nieuwjaar in Moskou en Suzdal met Vic De Donder (29 dec. - 2 jan.).

E E N A LT E R N AT I E V E G E S C H I E D E N I S VA N R U S L A N D

PR AK TISCH «« Data: vr. 14, 21 en 28 nov. en 5 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Ons Middelheem (Bredabaan 425) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brasschaat «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/651.59.09 (Fons Van der Vloet) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie) «« Prijs zonder boek: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code zonder boek: BR-14C-RZ DR. WIM COUDENYS promoveerde tot doctor in de Oost-Europese talen en culturen aan de KU Leuven en is verbonden aan de Lessius Hogeschool (Antwerpen) en het Emerson College (Boston). Hij is gespecialiseerd in Belgisch-Russische relaties, de geschiedenis van de Russische emigratie na 1917 en de Russische geschiedschrijving. Hij is auteur van Het geheugen van Rusland.

«« Prijs met boek ‘Het geheugen van Rusland. Een geschiedenis’: € 77 € 71 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code met boek: BR-14C-RM

GENK

WERELDERFGOED OP DE TOERISTISCHE KAART TO E R I S M E A L S W E L D O E N E R O F B O O S D O E N E R ? µµ De werelderfgoedlijst van UNESCO µµ 44 erfgoedsites in gevaar µµ De rol en impact van toerisme

Het Nationaal Park Hoge Kempen, waar C-Mine in Genk deel van uitmaakt, streeft naar erkenning als UNESCO-werelderfgoed. Daarmee zou het behoren tot het lijstje van cultureel of natuurlijk erfgoed dat als uniek en onvervangbaar wordt beschouwd. Met de Grand Canyon, Cuzco, Aboe Simbel en de Vlaamse begijnhoven op dezelfde lijst, vertoeft het Nationaal Park in mooi gezelschap.

Heel wat toeristen willen het werelderfgoed met eigen ogen zien, maar op verschillende sites lopen de spanningen met erfgoedspecialisten en de lokale bevolking steeds hoger op. Is de erkenning als werelderfgoed dan wel een goede zaak? Bovendien zijn veel UNESCO-aanvragen getekend door een geheime agenda. Myriam Verbeke gaat in deze cursus dieper in op dit brandend actuele thema. EXTRA Verken C-Mine, de voormalige mijnsite. Facultatieve wandeling o.l.v. gids op woe. 22 oktober om 14 uur.

PR AK TISCH «« Data: di. 7, 14 en 21 okt. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: C-Mine CC (C-Mine 10; GPS: Evence Coppéelaan 91) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Genk en C-Mine «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 089/240.957 (Fernanda Opdenacker) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie) «« Prijs zonder wandeling: € 55 € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code z. wandeling: GK-14C-WZ PROF. MYRIAM VERBEKE was buitengewoon hoogleraar toeristisch management aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam en emeritus van de KU Leuven. Ze was de motor achter de ontwikkeling van de studie van toerisme op universitair niveau en is als onderzoekster en adviseur betrokken bij de planning en marketing van erfgoedsites in binnen- en buitenland.

«« Prijs met wandeling: € 58 - € 52 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code m. wandeling: GK-14C-WM

48 W E R E L D AALST

LAND VAN TEGENSTELLINGEN INDIA IN BEELD

µµ Economisch groeiland versus traditionele samenleving µµ Politieke en maatschappelijke ontwikkelin gen (na de onafhankelijkheid in 1947) µµ Bakermat van wereldreligies

PR AK TISCH «« Data: vr. 17 en 24 okt., 7 en 14 nov. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: CC De Werf (Molenstraat 51) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Aalst «« Prijs: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 053/777.262 (Willy Beeckman) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: AL-14C-IN

India is een subcontinent met meer dan een miljard inwoners. Het is dan ook onmogelijk om een algemene uitspraak te doen over dit land. Enerzijds is India een snel ontwikkelende economie die in een stroomversnelling is geraakt door de globalisering. Anderzijds is het een ontwikkelingsland dat teruggrijpt naar de eigen tradities in reactie op de verwestering.

Prakash Goossens geeft een overzicht van de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen en van de vele godsdiensten en culturen. Het kastenstelsel, de rijke tradities, de economie, de veelheid aan religies, de armoede … Het komt allemaal uitgebreid geïllustreerd aan bod. Rondreis: Rajasthan met Anne Desplenter (26 sept. - 11 okt.); Reis langs zeven wereldgodsdiensten in India met Francis Laleman (7 - 20 nov.); Zuid-India met Anne Desplenter (13 - 28 nov.).

PRAKASH GOOSSENS studeerde aan de KU Leuven, de Université Robert Schumann in Straatsburg en de Université Catholique de Louvain. Hij was assistent aan de rechtenfaculteit van de HU Brussel en is nu projectenleider in Azië voor de Congregatie Broeders van Liefde. In die functie keert hij geregeld terug naar zijn geboorteland India. Hij is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

ZOTTEGEM

POESJKIN, DOSTOJEVSKI EN CO D E E I G E N H E I D VA N D E R U S S I S C H E L I T E R AT U U R

PR AK TISCH «« Data: ma. 10, 17 en 24 nov., 1 en 8 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Dienstencentrum De Schakel (Musselystraat 26) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Zottegem «« Prijs: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 09/360.31.72 (Joël Janssens) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: ZT-14C-RU

µµ Het ontstaan van de moderne Russische literatuur µµ Poesjkin, Gogol, Dostojevski, Tolstoj, Tsjechov en Boelgakov µµ De Sovjetliteratuur en het socialistisch re alisme

twee eeuwen Russische literatuur. Hij schetst de omstandigheden waarin de literatuur ontstaan is en legt uit waarom de literatuur in Rusland zo nauw betrokken is bij het politieke en sociale leven. Maak op een onvergetelijke wijze kennis met de groten uit de Russische literatuur.

De gebroeders Karamazov van Dostojevski, Anna Karenina en Oorlog en vrede van Tolstoj. Het zijn maar enkele kanjers uit de Russische literatuur die ook tot onze literaire canon behoren. De vraag is waar ze hun status aan te danken hebben? Zijn het de ongelofelijke verhaallijnen, het grote schrijverstalent of de Russische cultuur en samenleving die ons fascineren? Emmanuel Waegemans bladert met u door

CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Ook boeiend voor niet-lezers.’ (Schilde, 2012) CC ‘Heerlijke verteller, we keken steeds uit naar de volgende les’. (Diksmuide, 2013) Rondreis: Volgacruise met Johan de Boose (19 - 29 aug.); Sint-Petersburg met Wim Coudenys (17 - 21 sept.); Russisch nieuwjaar in Moskou en Suzdal met Vic De Donder (29 dec. - 2 jan.).

PROF. EMMANUEL WAEGEMANS is doctor in de Slavische filologie en hoogleraar aan de KU Leuven. Hij bestudeert onder andere de Russische emigratie, de Russisch-Nederlands-Belgische betrekkingen en de Russische literatuur en is ook begeleider van Davidsfonds Cultuurreizen.

OUDHEID FILISTIJNEN, ISRAﾃ記IETEN EN ANDER VREEMD VOLK .................................. 51 DE PRE-INCA-CULTUREN . ...................................................................................... 51 LANGS TIGRIS EN EUFRAAT .................................................................................. 52 DE EXODUS ONTRAFELD ....................................................................................... 53 VAN LUCY TOT DE HOMO SAPIENS .................................................................... 53 DEUS EX MACHINA . ................................................................................................ 54 KEIZERS AAN DE NIJL ............................................................................................. 54

OUDHE ID 51 S I N T- G E N E S I U S - RO D E

FILISTIJNEN, ISRAËLIETEN EN ANDER VREEMD VOLK

1200 v.Chr.: vreemde volken die als huurlingen komen aanvaren, zaaien vernieling in het oostelijke bekken van de Middellandse Zee. Het machtige Hettitische rijk stort in. Steden in volle economische en politieke bloei worden verwoest. De Mykeense beschaving in Griekenland gaat ten onder. Zelfs Egypte kan nauwelijks standhouden…

Wat is er precies aan de hand? De Egyptische farao Ramses III schrijft de problemen toe aan de zogenaamde zeevolken. Wie waren die volken en waar kwamen ze vandaan? Zijn zij de echte schuldigen voor de crisis in de Egyptische, Hettitische en Kanaänitische culturen? Klaas Vansteenhuyse vertelt een intrigerend verhaal over culturen en volken, getoetst aan historische en archeologische bronnen en aan relevante stukken uit de Bijbel. Rondreis: Kreta met Klaas Vansteenhuyse (25 okt. - 1 nov.).

DR. KLAAS VANSTEENHUYSE studeerde aan de KU Leuven en Temple University (VS). Aan de U.C.L. promoveerde hij tot doctor in de archeologie over de bronstijd van Kreta. Samen met een team van de KU Leuven onderzocht hij de keramiek van Tell Tweini in Syrië. Momenteel leidt hij het International Office van de KH Leuven.

H O O G S T R AT E N

PR AK TISCH «« Data: woe. 1, 8, 15 en 22 okt. van 20 tot 22 uur «« Plaats: CC Wauterbos (Wauterbos 3) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. SintGenesius-Rode en vtbKultuur «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 0478/462.541 (Mija De Greef) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: SG-14C-ZV

µµ De Hettieten en het Egyptische Nieuwe Rijk µµ Het belang van ertsen en andere grond stoffen µµ De rol van immigranten bij het afbrokkelen van de grote culturen

D E Z E E V O L K E N U I T D E L AT E B R O N S T I J D

NIEUW

DE PRE-INCA-CULTUREN

OVER KER AMIEK, LIJNFIGUREN EN WOLKENKRIJGERS µµ De Moche: meesterlijke bouwers µµ Kleurrijke textielen van de Nasca µµ Metershoge sarcofagen van de Chachapoyas

Iedereen kent de Inca’s. Maar weinig mensen weten dat de Inca-cultuur pas vanaf ca. 1450 n.Chr. echt belangrijk werd, terwijl ze nog geen honderd jaar later door de Spanjaarden onder de voet werd gelopen. Maar wist u dat er duizend jaar eerder wel al mensen in Peru woonden die steden bouwden, rituelen op piramides uitvoerden en prachtige voorwerpen van goud en keramiek maakten? De Moche, in het noorden van Peru, maakten vanaf het jaar nul gigantische piramides. In het

zuiden leefden de Nasca, die de raadselachtige Nasca-lijnen nalieten. Een paar 100 jaar later bloeide in het noorden een cultuur op die pas recent wat bekendheid krijgt: de Chachapoyas of Wolkenkrijgers. Annelies Valgaeren stelt de drie intrigerende culturen graag aan u voor. EXTRA Annelies Valgaeren leidt u rond in de preColumbiaanse collectie van het MAS. Facultatief bezoek op do. 23 okt. om 14 uur.

CURSISTEN VERTELLEN CC 'Zeer enthousiaste lesgeefster die het publiek kan boeien.' (Antwerpen, 2010)

PR AK TISCH «« Data: do. 2, 9 en 16 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Auditorium van het Klein Seminarie (Vrijheid 234) «« Parkeren: parking aan de sportterreinen voetbalclub H.V.V. (via Katelijnestraat) of parking ‘Jan Van Cuyck’ (via Buizelstraat) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Hoogstraten «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/314.49.24 (Joos Croes) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie) «« Prijs zonder bezoek: € 48 - € 42 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code zonder bezoek: HO-14C-ZZ ANNELIES VALGAEREN studeerde archeologie aan de KU Leuven en specialiseerde zich in de geschiedenis, talen en archeologie van precolumbiaans Amerika aan de Universiteit Leiden. Ze is conservator in het MAS en staat in voor de collectie precolumbiaanse kunst van Paul en Dora Janssen-Arts. Daarnaast coördineert ze er de tijdelijke tentoonstellingen.

«« Prijs met bezoek: € 58 - € 52 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code met bezoek: HO-14C-ZM

52 O U D H E ID

AARSCHOT

LANGS TIGRIS EN EUFRAAT D E C U LT U U R VA N H E T O U D E M E S O P OTA M I Ë

PR AK TISCH «« Data: vr. 10, 17 en 24 okt. en 7 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: zaal Aleydis (Elisabethlaan 103B) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Aarschot «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 016/564.870 (Emiel Ooms) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: AA-14C-OM

µµ Het dagelijkse wel en wee van de Babyloniërs µµ Het ontstaan en de betekenis van het spij kerschrift µµ Het epos van Gilgamesj, het Babylonische scheppingsverhaal

Ten tijde van het oude Egypte strekt zich tussen Tigris en Eufraat het Mesopotamische rijk uit, een van de grootste beschavingen uit de oudheid. De uitvinding van het spijkerschrift door de Sume riërs in 3300 v.Chr. is daarin van groot belang. De overgebleven kleitabletten bieden niet alleen een schat aan informatie over het dagelijks leven in die tijd, maar bevatten ook hoogstaande literaire en religieuze teksten.

Michel Tanret trekt samen met u door de rijke cultuur van het vruchtbare tweestromenland. De eerste nederzettingen rond 6000 v.Chr., de uitvinding van het eerste schriftsysteem ter wereld, grote vorsten als Hammoerabi en Assurbanipal: het zijn slechts een paar voorbeelden uit de boeiende reis door een tijd vol geneeskundige, wiskundige en literaire hoogtepunten. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Veel warmte en animo, interessant onderwerp en uitstekende presentatie.’ (Schilde, 2014) CC ‘Ik ben volledig “meegestroomd” door deze wijze spreker.’ (Schilde, 2014)

PROF. MICHEL TANRET is hoogleraar aan de vakgroep Talen en Culturen van het Nabije Oosten aan de UGent. Hij neemt deel aan opgravingen in Irak en coördineert een interuniversitair project over de geschiedenis van het oude Mesopotamië. Hij publiceert over de sociaaleconomische geschiedenis en de landschapsgeschiedenis van Mesopotamië.

OUDHE ID 53 MAASEIK

DE EXODUS ONTRAFELD B I J B E LV E R H A L E N I N H U N C O N T E X T

Iedereen kent het verhaal van Mozes die de Rode Zee in tweeën splitst, zodat hij zijn volk veilig uit Egypte naar het Beloofde Land kan leiden. En het verhaal van Jozef, die dankzij zijn gave om dromen te verklaren een hoge functie aan het koninklijke hof toebedeeld krijgt. Maar er bestaan nog veel meer prachtige Bijbelverhalen met Egypte in de hoofdrol. Marleen Reynders gaat op zoek naar de band tus-

sen Bijbelverhalen en de historisch-archeologische context waarin ze zich afspelen. Met veel passie beschrijft ze de eeuwenlange machtsstrijd tussen Egypte en het Bijbelland, en legt ze uit hoe die strijd weerspiegeld wordt in verschillende Bijbelverhalen.

µµ De verhalen van Jozef en Mozes µµ De historisch-archeologische context van Bijbelverhalen µµ De betekenis en ontstaansgeschiedenis van de religieus-literaire werken

Boekentip: En de mens schiep God, door Selina O'Grady. Rondreis: Israël met Bart Van Thielen (20 - 28 dec.).

MARLEEN REYNDERS is licentiaat in de egyptologie en de musicologie. Ze was voorzitter van Egyptologica Vlaanderen en schreef de boeken Onder het oog van de Zonnegod, Kunstschatten uit Egypte en Het Egypte van de farao’s. Ze is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

PR AK TISCH «« Data: vr. 3, 10, 17 en 24 okt. van 13.30 tot 16 uur «« Plaats: Zaal van Eyck (Koning Albertlaan 23) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Maaseik «« Prijs: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 089/567.440 (Martin Slangen) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: MA-14C-EX

OUDENBURG

VAN LUCY TOT DE HOMO SAPIENS D E M E N S I N D E P R E H I S TO R I E

De prehistorie is een fascinerende periode waarin de mens stapsgewijs evolueert van mensaap tot homo sapiens. In die evolutie is de mens onlosmakelijk verbonden met zijn omgeving. Voor zijn voedsel, kleding en gebruiksvoorwerpen is hij volledig aangewezen op wat in de natuur voorhanden is.

Slechts heel geleidelijk wordt de jager-verzamelaar een landbouwer. Pierre Vermeersch zet de laatste inzichten uiteen die naar boven zijn gekomen in het archeologisch onderzoek naar de evolutie van de mens. Hij legt de verschillende natuurwetenschappelijke bronnen samen en reconstrueert zo op kritische wijze de prehistorische samenlevingen. Boekentip: De langste reis, door Pieter Boussemaere.

PROF. PIERRE M. VERMEERSCH is doctor in de geografie. Aan de KU Leuven doceerde hij onder meer prehistorische archeologie en steentijdculturen, paleoantropologie en natuurwetenschappelijke methoden in het archeologisch onderzoek. Zijn onderzoek spitst zich vooral toe op België en Egypte. Hij begeleidt ook Davidsfonds Cultuurreizen.

µµ De oorsprong van de mens µµ De jagers-verzamelaars van het paleolithicum µµ Het ontstaan van landbouwgemeenschappen

PR AK TISCH «« Data: woe. 5, 12, 19 en 26 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CM-lokaal (Marktstraat 40) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Oudenburg «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 059/267.186 (Bert Tas) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: OU-14C-LU

54 O U D H E ID KORTRIJK

DEUS EX MACHINA

H E T S U C C E S VA N D E G R I E K S E T R A G E D I E µµ De drie grote tragedieschrijvers: Aischylos, Sophokles en Euripides µµ De voorstelling van de vrouw in de tragedie µµ Bespreking van Bacchanten van Euripides PR AK TISCH «« Data: vr. 3, 10, 17 en 24 okt. van 14 tot 16 uur «« Voorstelling: zat. 25 okt. om 20 uur «« Plaats: KULAK, blok B (E. Sabbelaan 53, lokaal B422) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Kortrijk en m.m.v. de Postacademische Vorming KULAK «« Prijs: € 67 - € 61 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus en theaterticket t.w.v. € 14 «« Info: 056/352.476 (Achilles Surinx) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: KT-14C-GT

Medea, Oedipus en Helena zijn voor de meeste mensen geen onbekenden. De personages uit de oude Griekse tragedies zijn ook vandaag nog steeds een inspiratiebron voor dramaturgen. Wat is de verklaring voor dat blijvende succes? Veel heeft alvast te maken met het lef om diepgaande vragen te stellen en de artistieke verfijning van de toneelstukken.

Waarom en wanneer is de tragedie ontstaan? Wat is de rol van het koor en de maskers die de personages dragen? Vielen er prijzen te winnen met de opvoering van tragedies? En welke thema’s behandelt de tragedie? Deze en vele andere vragen komen aan bod in de cursus, die culmineert in de interpretatie van een van de allermooiste tragedies: Bacchanten van Euripides. EXTRA Op zat. 25 oktober woont u in CC Guldenberg (Wevelgem) een voorstelling bij van de tijdloze tragedie Antigone, gebracht door theatergezelschap Pose Plastique.

PROF. LUC VAN DER STOCKT is gewoon hoogleraar aan de Onderzoekseenheid Literatuurwetenschap van de KU Leuven, waar hij Griekse literatuur (drama, retoriek en lyriek) en Klassieke literaire theorieën doceert.

WETTEREN

KEIZERS AAN DE NIJL E G Y P T E N A D E FA R A O ’ S

µµ De politieke, economische en militaire ge schiedenis µµ De multiculturele maatschappij na de farao’s µµ De godsdienst in Grieks-Romeins Egypte

PR AK TISCH «« Data: woe. 12, 19 en 26 nov. en 3 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC De Poort (Markt 27) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Wetteren «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 09/369.32.05 (Marc Van Durme) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: WE-14C-EG

De geschiedenis van Egypte is veel meer dan die van de farao’s. Na Ramses II nemen buitenlandse dynastieën de macht over. Eerst de Assyrische en Perzische, maar vooral de Griekse en Romeinse. Als Alexander de Grote in 333 v.Chr. Egypte verovert, wordt het land duizend jaar ondergedompeld in de Griekse leefwereld. Daarna wordt Egypte een deel van het grote Romeinse Rijk.

Willy Clarysse legt uit hoe de Egyptische samenleving omging met die vreemde invloeden en hoe de Egyptische goden vermengd worden met het Griekse en Romeinse pantheon. Hij gaat ook in op de verspreiding van het christendom en de vele economische veranderingen. Kortom, in deze cursus komt het turbulente en multiculturele Egypte opnieuw tot leven. CURSISTEN SCHRIJVEN CC ‘Dank voor deze interessante cursus! Gedreven en enthousiaste spreker!’ (Roeselare, 2014) Rondreis: Onder het oog van de zonnegod, door Marleen Reynders.

PROF. WILLY CLARYSSE is klassiek filoloog en egyptoloog. Hij doceerde Historische Methodologie van de oudheid, Papyrologie en Koptisch aan de KU Leuven. Hij is gespecialiseerd in de Grieks-Romeinse periode van Egypte en schreef verschillende boeken over de taal, cultuur en samenleving van die periode.

MUZIEK DE KAMERMUZIEK VAN JOHANNES BRAHMS . .................................................. 57 HISTORISCH KLAVIER . .............................................................................................. 58 REFORMATIE EN CONTRAREFORMATIE . ............................................................. 59 JOSEPH HAYDN . ......................................................................................................... 59 OPUS 14-18 . ................................................................................................................ 60 DIDO, DIDON OF DIDONE . .................................................................................... 60 GROOTMEESTERS VAN DE OPERA ........................................................................ 61 VAN JOSQUIN TOT PALESTRINA ............................................................................ 62 GIUSEPPE VERDI ......................................................................................................... 62

Seizoen 2014-2015 Ontdek nu het volledige programma op www.concertgebouw.be

Il Giardino Armonico Akram Khan & Israel Galván Philharmonia Orchestra Wayne McGregor Isabelle Faust Les ballets C de la B Collegium Vocale Gent Rotterdams Philharmonisch Orkest Rosas L’Arpeggiata Lets Radio Koor Jordi Savall Arditti Quartet Amsterdam Baroque Orchestra & Choir The Sixteen Tomasz Stanko Anima Eterna Brugge Sidi Larbi Cherkaoui Toshio Hosokawa London Philharmonic Orchestra Hallé Orchestra Ballet Vlaanderen Steven Isserlis Budapest Festival Orchestra Grigory Sokolov

MUZIEK & DANS

MUZI E K 57

NIEUW

ANTWERPEN

DE KAMERMUZIEK VAN JOHANNES BRAHMS T U S S E N C O N V E N T I E E N I N N O VAT I E

µµ Brahms en zijn voorgangers µµ Kamermuziek van Johannes Brahms µµ Invloed van Brahms op 20ste-eeuwse muziek

De 19de eeuw was een eeuw van spanning tussen traditie en vernieuwing, tussen nationale zelfrepresentatie en introversie. De muziek van Johannes Brahms weerspiegelt die complexe tijdsgeest. Brahms was trouw aan zijn grote voorgangers Mozart en Beethoven, maar vormde zelf het uitgangspunt voor 20ste-eeuwse vernieuwers als Reger en Schönberg. Musicoloog Kristof Boucquet laat u kennismaken met Johannes Brahms, zijn muziek en zijn tijd. Ook de relatie met de Schumanns en het conflict met Wagner komen ter sprake. Aan de hand van brieffragmenten en getuigenissen van vrienden krijgt u bovendien inzicht in het persoonlijke leven

van de componist. De ideale voorbereiding dus op de Brahms-concertreeks, die bij de cursus is inbegrepen. Aan u de keuze om van twee of vier concerten uit de reeks te genieten. EXTR A CONCERTEN

• Vr. 28 nov. om 21 uur: I. Spinette & J. Michiels - Wervelende walsen • Do. 18 dec. om 21 uur: F. Springuel & J. Vermeulen - Cellosonaten van Brahms • Zo. 18 jan. om 15 uur: B. Vodenitcharov & Edding Quartet - Brahms voor piano en strijkers • Do. 22 jan. om 21 uur: Isabelle Faust & friends: Mozart & Brahms: klarinetkwintetten Alle info over de concerten op www.amuz.be of 03/292.36.80

DR. KRISTOF BOUCQUET studeerde geschiedenis en behaalde een doctoraat in de musicologie. Momenteel is hij als docent en onderzoeker verbonden aan de KU Leuven. Hij publiceerde in verschillende nationale en internationale tijdschriften over 19de- en 20ste-eeuwse muziek.

PR AK TISCH «« Data: woe. 26 nov., 3 en 10 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: AMUZ (Kammenstraat 81) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Antwerpen en AMUZ «« Prijs cursus met 2 concerten (Rang I-tickets t.w.v. € 48 voor do. 18/12 & zo. 18/01): € 95 - € 89 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code 2 conc.: AW-14D-B2 «« Prijs cursus met 4 concerten (Rang I-tickets t.w.v. € 100 voor vr. 28/11, do. 18/12, zo. 18/01 en do. 22/01): € 127 - € 121 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code 4 conc.: AW-14D-B4 «« Inbegrepen: koffie, syllabus en concerttickets «« Info: 03/235.27.13 (Ivo De Brabander) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

58 M U Z IE K

NIEUW PR AK TISCH «« Data: di. 2 en 9 dec. van 20 tot 22 uur «« Plaats: Het Elzenhof (Kerkplein 1, vlakbij Fort 5) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Edegem en AMUZ «« Inbegrepen: syllabus en concerttickets «« Info: 03/281.40.84 (Erik Correwyn) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie) «« Prijs cursus met 2 concerten (Rang I-tickets t.w.v. € 40 voor vr. 19/12 om 21 u. & vr. 23/01 om 21 u.): € 72 - € 66 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

@@ Code 2 concerten: ED-14C-P2 «« Prijs cursus met 4 concerten (Rang I-tickets t.w.v. € 88 voor vr. 19/12 om 21 u., vr. 23/01 om 21 u., zo. 01/03 om 15 u. en vr. 13/03 om 21 u.): € 90 - € 86 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

EDEGEM

HISTORISCH KLAVIER

G E Ï L L U S T R E E R D E G E S C H I E D E N I S VA N D E P I A N O µµ De klavierfamilie µµ De nauwe relatie tussen componisten en instrumenten µµ De mooiste klaviermuziek

Zachthard: het is een ietwat gekke naam voor een instrument, maar onder die naam ging de piano oorspronkelijk door het leven. De term ‘pianoforte’ wees op de grote vernieuwing van dit instrument, want elke toon afzonderlijk kon hard of zacht gespeeld worden, iets wat bij voorlopers als het klavecimbel niet mogelijk was. Elise Simoens stelt de leden van de klavierfamilie aan u voor en bespreekt ook minder bekende verwanten als de Tangentenflügel en het klavechord. U ontdekt de wisselwerking tussen instrumentenbouwers en componisten, net als de rol van concertzalen in de geschiedenis van de piano.

De cursus wordt geïllustreerd met luisterfragmenten, een excursie en concerten. EXTRA Breng een exclusief bezoek aan het atelier en de privécollectie van pianobouwer Chris Maene in Ruiselede. Uitstap op zat. 13 dec. van 8.30 tot 14.30 uur, busvervoer voorzien vanuit Edegem. EXTR A CONCERTEN IN AMUZ

• Vr. 19 dec. om 21 uur: Alexei Lubimov - Haydn en de gebroeders Bach op tangentenklavier • Vr. 23 jan. om 21 uur: Alain Planès - Pianoexperimenten anno 1910 • Zo. 1 maart om 15 uur: Tobias Koch & Hoffmeister Quartett - Beethoven - Reloaded by Beethoven • Vr. 13 maart om 21 uur: Claire Chevallier - Russian pictures Alle info over de concerten op www.amuz.be of 03/292.36.80

@@ Code 4 concerten: ED-14C-P4 «« Niet inbegrepen: bezoek piano’s Maene op 13 dec.: € 28 per persoon bijtellen voor de excursie

ELISE SIMOENS studeerde musicologie aan de KU Leuven en piano, pianoforte en kamermuziek aan het Lemmensinstituut in Leuven. Ze is actief als pianiste, werkt als muziekprogrammator en dramaturg bij AMUZ en publiceert ook over klassieke muziek voor een breed publiek.

MUZI E K 59 NIEUW BONHEIDEN

REFORMATIE EN CONTRAREFORMATIE B R O N VA N N I E U W M U Z I K A A L L E V E N

µµ Turbulente periode, nieuw muzikaal leven µµ Composities in navolging van het concilie van Trente µµ J.P. Sweelinck, Bach, Byrd en Monteverdi

In de eerste helft van de 16de eeuw bevindt de Roomse Kerk zich in woelig water. Middeleeuwse waarden worden in vraag gesteld, de corruptie binnen de Kerk krijgt tegenkanting. Daaruit volgt een omwenteling in het religieuze landschap, die ook gevolgen heeft voor de liturgie en haar muziek. Martin Luther, theoloog én musicus, ligt bijvoorbeeld aan de basis voor het koraal, dat door de hele kerkgemeenschap gezongen kan worden.

August De Groote kadert muzikale vormen en genres binnen de (contra)reformatorische beweging waaraan ze schatplichtig zijn. Hij legt uit hoe mijlpalen als H. Schütz en J.S. Bach na Luther de koralen verwerken in cantates en orgelcomposities. In Engeland leidt de turbulente Anglicaanse reformatie dan weer tot Engelse anthems van o.a. Tallis en Purcell. En voor de Roomse Kerk componeren Palestrina en Lassus tijdloze polyfonie. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Unieke lesgever, unieke vervaring!’ (Kasterlee, 2012)

DR. AUGUST DE GROOTE studeerde filosofie en theologie in Gent en volgde aan het Koninklijk Muziekconservatorium daar ook notenleer, muziekgeschiedenis, koordirectie en harmonie. Hij promoveerde aan de KU Leuven tot doctor in de musicologie en is nu ere-directeur van de Academie Muziek Woord en Dans in Aalter en docent Hymnologie.

PR AK TISCH «« Data: di. 30 sept. en 7, 14 en 21 okt. van 20 tot 22 uur «« Plaats: GC ’t Blikveld (Waversesteenweg11) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Bonheiden en het GC «« Prijs: € 52 - € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus «« Info: 015/336.063 (Lisbeth Vanden Storme) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BO-14C-CR

KAPELLEN

JOSEPH HAYDN

VERRASSEND EXPERIMENTEEL

De talentvolle Haydn heeft een enorme invloed gehad op de westerse klassieke muziek. Ondanks zijn eenvoudige afkomst schopte hij het tot kapelmeester bij graaf Esterhazy. Hij kreeg er een orkest ter beschikking en de volle vrijheid om te experimenteren. Zo stond hij aan de wieg van de symfonie en het strijkkwartet, en raakte hij bekend in heel Europa.

We kennen Haydn misschien vooral van z’n frivole muziek, die vol verrassende effecten zit en zijn vrolijke karakter weerspiegelen. Maar ook het serieuzere werk was aan hem besteed, met opera’s, missen en oratoria. Yves Senden neemt u mee in een verrassende cursus over het leven en werk van Joseph Haydn én de grote muzikale vernieuwingen in de 18de eeuw. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Uitstekend docent.’ (Temse, 2013) Rondreis: Eisenstadt met Godfried Van de Vyvere (10 - 14 sept.).

µµ De jonge Haydn: van vorstelijke barok naar verfijnd klassiek µµ Papa Haydn: aan de wieg van symfonie, so nate en strijkkwartet µµ De ontwikkelingen van de muziek in de 18de eeuw

PR AK TISCH «« Data: ma. 13 en 20 okt., 3 en 10 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Oud Gemeentehuis, zaal de Kroon (Antwerpsesteenweg 2) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Kapellen «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/664.09.42 (Marcel Donvil) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: KP-14C-HY

60 M U Z IE K NIEUW BRUGGE

OPUS 14-18

MUZIEK EN KUNST GETEKEND DOOR WO I © MILOUSSK - SHUTTERSTOCK

µµ Gruwel gevat in schoonheid µµ Sporen van kunst aan het front µµ Tolkien, Elgar, Streuvels, Permeke, Poulenc …

PR AK TISCH «« Data: di. 30 sept. en 7 okt. van 14 tot 16 uur «« Concert: Philharmonia Orchestra London op di. 14 okt. om 20 uur «« Plaats: Concertgebouw (’t Zand) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brugge en het Concertgebouw «« Prijs: € 86 - € 80 (Met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus en concertticket rang 1 (t.w.v. € 50) «« Info: 050/346.708 (Dirk Deckers) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

De oorlog van '14-'18 spaarde niemand. Niemand kon van aan de zijlijn toekijken. Verplicht door de mobilisatie of geronseld als vrijwilliger trokken miljoenen jonge mannen naar het front. Een kleine groep was beroepsmilitair, de overgrote meerderheid waren arbeiders, landbouwers, onderwijzers, bakkers, mijnwerkers, maar ook schilders, dichters, schrijvers en componisten. Aan beide kanten van het front ploeterden kunstenaars als gewone soldaat in de gruwel van de oorlog. Toch vonden velen onder hen zelfs daar

inspiratie voor nieuw werk: ze legden hun ervaringen vast op doek of vatten hun aanklacht tegen de absurde oorlog in mooie woorden. Johan Van Cauwenberge stelt een aantal kunstenaars aan u voor en onthult hoe hun creaties de sporen dragen van het front. EXTRA Het Philharmonia Orchestra London speelt muziek van Elgar en Vaughan Williams en opent daarmee GoneWest, het herdenkingsprogramma van de Provincie West-Vlaanderen. Alle info over het concert op www.concertgebouw.be. Boekentip: ‘14-'18. Oorlog in België, door Luc De Vos e.a. Rondreis: Monet, Gauguin en Van Gogh in Essen, met Johan Van Cauwenberghe (14 dec.).

JOHAN VAN CAUWENBERGE is sinds kort op pensioen als presentator, samensteller en cultureel redacteur bij Klara. Voor deze zender maakte hij o.a. de zesdelige radiodocumentaire Opus 14-18, over kunstenaars aan het front. Daarnaast is Johan Van Cauwenberge ook publicist, kunstcriticus, dichter en beeldend kunstenaar. Hij is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

@@ Code: BG-14C-KM

NIEUW

BRUGGE

DIDO, DIDON OF DIDONE

D E M U Z I K A L E G E Z I C H T E N VA N D I D O I N D E 17 D E E N 18 D E E E U W µµ Een liefde die niet mocht zijn µµ De antieke mythe als bron voor muziek theater µµ Een multimediale reis door de vroege ope rageschiedenis

PR AK TISCH «« Data: di. 18 en 25 nov. van 14 tot 16 uur «« Concert: La Risonza op do. 27 nov. om 20 uur «« Plaats: Concertgebouw (’t Zand) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brugge en het Concertgebouw «« Prijs: € 74 - € 68 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus en concertticket rang 1 t.w.v. € 41 «« Info: 050/346.708 (Dirk Deckers) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BG-14D-DI

De fatale liefde van Dido en Aeneas raakt ons nog steeds als een stuk grof schuurpapier. In hoeverre mag de koningin van Carthago Aeneas verhinderen om Rome te stichten, zoals het lot hem voorschrijft? Of moet de zoon van Troje net wel gehoor geven aan Dido’s tranen en zijn eigen hart?

Nooit werden er meer opera’s aan dit verhaal gewijd dan in de 17de en 18de eeuw. Operahistoricus Bruno Forment verklaart de ongeziene populariteit aan de hand van originele libretto- en muziekfragmenten, decorschetsen en traktaten. Daarmee laat hij ook enkele minder bekende toonzettingen uit de schaduw treden van Purcells wereldberoemde Dido and Aeneas. EXTR A La Risonanza o.l.v. F. Bonizzoni brengt Purcells bloedmooie Dido and Aeneas tot leven. Alle info over het concert op www.concertgebouw.be.

PROF. BRUNO FORMENT is docent aan de VUB en postdoctoraal onderzoeker aan de UGent. Als internationaal gerenommeerd muziek- en theaterwetenschapper publiceerde hij recent het boek (Dis)embodying myths in Ancien Régime opera en bedacht hij met Paul Dombrecht, Jos Verbist en Flor Declercq het muziektheaterstuk Dido verlaten.

MUZI E K 61

GENT

MOZART EN DA PONTE G R O OT M E E S T E R S VA N D E O P E R A

µµ De opera’s van Da Ponte µµ Totaalkunst van muziek en woord µµ Een unieke samenwerking in de operage schiedenis

Liefde en bedrog, misverstanden, een lach en een traan, een goede afloop … Het zijn niet alleen de ingrediënten van Hollywoodfilms, ook Lorenzo Da Ponte ging ermee aan de slag. Als zijn naam u niets zegt, doen deze opera’s vast een belletje rinkelen: Don Giovanni, Così fan tutte en Le nozze di Figaro. Als librettist voorzag Da Ponte die meesterwerken van Mozart van een ingenieus plot en kleurrijke personages. Dramaturg Luc Joosten vertelt in deze cursus over de kruisbestuiving tussen Mozart en Da Ponte.

Hoe dachten ze na over de personages, het verhaal, de combinatie van muziek en tekst? Tegen welke cultuurhistorische achtergrond moeten we hun opera’s plaatsen? Hoe groeiden ze uit tot klassiekers in het operarepertoire? U krijgt ook een uitvoerige inleiding op de meesterwerken in kwestie. EXTR A Met uw voucher kan u een Mozartopera naar keuze bijwonen bij Kunsthuis Opera Vlaanderen. Bij inschrijving voor de cursus ontvangt u van ons een boekingscode, te gebruiken voor Così fan tutte (tickets v.a. 23/08), Don Giovanni of Le nozze di Figaro (tickets v.a. 29/11). De volledige programmatie vindt u op www.vlaamseopera.be. (Plaatsen naargelang beschikbaarheid op moment van bestelling).

LUC JOOSTEN ging na zijn studies filosofie aan de slag als dramaturg voor binnen- en buitenlandse theater- en operahuizen. Hij is hoofddramaturg van de Vlaamse Opera en doceert onder meer aan het Conservatorium Antwerpen en aan de Universität Mozarteum Salzburg.

PR AK TISCH «« Data: zat. 22, 29 nov. en 6 dec. van 10.30 tot 13 uur «« Plaats: Kunsthuis Opera Vlaanderen - Gent (Schouwburgstraat 3) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Gent en Kunsthuis Opera Vlaanderen «« Prijs: € 130 - € 124 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus en voucher «« Info: 09/223.13.63 (Annie Leijman) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: GT-14D-MZ

62 M U Z IE K TEMSE

VAN JOSQUIN TOT PALESTRINA V L A A M S E P O LY F O N I E A L S E X P O R T P R O D U C T

µµ Muzikale vernieuwingen in de renaissance µµ Guillaume Du Fay, Josquin des Prez, Orlan dus Lassus µµ Internationaal prestige van Vlaamse poly fonisten

PR AK TISCH «« Data: di. 30 sept., 7, 14 en 21 okt. van 20 tot 22 uur «« Plaats: Cinemazaal Roxy (Stationsstraat 29) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Temse en CC Roxy «« Prijs: € 52 - € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus «« Info: 03/771.18.97 (René De Wilde) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TM-14C-JO

In de 15de en 16de eeuw domineren componisten uit Noord-Frankrijk en de Lage Landen het muzikale leven in Europa. Voor de politieke en kerkelijke elite is het dan zelfs een prestigezaak om ‘Vlamingen’ als hofcomponist of kapelmeester in dienst te hebben. Deze vermaarde musici hanteren een uitgesproken stijl: de meerstemmigheid of polyfonie.

De polyfone stijl ligt minder gemakkelijk in de oren en vergt een andere manier van luisteren. Deze cursus helpt u op weg om dichter bij dit oude repertoire te komen. Simon Van Damme beluistert en bespreekt samen met u enkele pareltjes van polyfone muziek. Daarbij illustreert hij ook de context waarin de meesterwerken zijn ontstaan. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Schitterende lesgever. Een niet voor de hand liggend onderwerp werd schitterend gebracht, met perfect gebruik van moderne media’. (Bonheiden, 2014)

DR. SIMON VAN DAMME studeerde musicologie aan de KU Leuven en de Sorbonne (Parijs) en doctoreerde over de polyfonie van Adriaan Willaert. Momenteel is hij stafmedewerker bij de Associatie KU Leuven. Als musicoloog verzorgt hij nog regelmatig concertinleidingen en lezingen voor een breed publiek. Hij is zelf muzikaal actief als koorzanger en -dirigent.

DEINZE

GIUSEPPE VERDI

D E R E U S VA N D E I TA L I A A N S E O P E R A

µµ De opera’s Nabucco, Don Carlos, La Traviata µµ Actie en karakterdrama in plaats van lief deslyriek en belcanto µµ Viva Verdi: componist en politicus

PR AK TISCH «« Data: woe. 5, 12, 19 en 26 nov. van 20 tot 22 uur «« Plaats: Leiepoort, campus Sint-Hendrik (Guido Gezellelaan 105) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Deinze «« Prijs: € 52 - € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: syllabus «« Info: 09/386.32.91 (Jos Moortgat) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: DZ-14C-GV

Va, pensiero, sull’ali dorate. De tekst klinkt u misschien niet meteen bekend in de oren, maar de melodie die erbij hoort, neuriet u ongetwijfeld mee. De onvergetelijke muziek die bij het Slavenkoor uit de opera Nabucco hoort, komt van Giuseppe Verdi. Meteen na de première galmde het lied door de Italiaanse straten. Tot op vandaag horen we de weerklank. Verdi groeide uit tot een van de meest geliefde Italiaanse componisten. Rigoletto, Aïda, Otello, Falstaff: dankzij de Italiaanse reus steeg het mu-

ziekdrama tot ongekende hoogten. Bejubeld, maar getekend door persoonlijk leed, stierf Verdi op 87-jarige leeftijd. Maak in deze cursus kennis met zijn geniale persoonlijkheid, zijn wervelende muziek en zijn overweldigend theater. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Deskundig, duidelijk en zeer aangenaam gebracht. Puur genieten van begin tot einde’. (Kasterlee, 2014) Rondreis: Verdi van de Scala tot Busseto: naar Milaan met Bruno Spaepen (30 okt. - 2 nov.); Puccinifestival in Torre del Lago met Johan Uytterschaut (20 - 25 aug.).

JOHAN UYTTERSCHAUT is musicoloog en zanger. De wereld van het lied en de opera zijn bij uitstek zijn werkterrein. Hij is docent Muziekgeschiedenis aan het Lemmensinstituut in Leuven en hij is vooral actief als zanger. Hij is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

ZINﾂｭGEVING HEILIGE BOEKEN, HEILIGE PLAATSEN . ........................................................................... 65 CREATIONISME VERSUS DARWINISME ........................................................................... 66 OVER ALBES, ICONEN EN RELIKWIEﾃ起 . ......................................................................... 66 KETTERS ................................................................................................................................... 67 HEIDENEN, JODEN, CHRISTENEN EN MORMONEN .................................................... 68 KORAN, KALIEFEN EN KRUISTOCHTEN . ......................................................................... 68

Een levend literatuurarchief waar lezers, schrijvers en onderzoekers elkaar ontmoeten op lezingen, tentoonstellingen, studiedagen en andere literaire activiteiten.

Letterenhuis expo Behoud de Begeerte van 14 september t/m 31 december ‘14

expo De Modernen. Kunst in de Groote Oorlog van 20 september ‘14 t/m 11 januari ‘15

Omslagontwerp van Oskar Jespers voor Bezette Stad van Paul van Ostaijen

samen met het KMSKA, de Provincie Antwerpen en het Provinciaal Museum Emile Verhaeren

Boeken op Woensdag

10 september, 8 oktober & 12 november

Donderdagen van de Poëzie 18 september, 23 oktober & 13 november

Studiemiddag Gerard Walschap (1898-1989) 25 oktober

Letterenhuis Minderbroedersstraat 22, 2000 Antwerpen www.letterenhuis.be 03 222 93 20

ZI NGE VI NG 65

NIEUW

ANTWERPEN

HEILIGE BOEKEN, HEILIGE PLAATSEN JODENDOM, CHRISTENDOM EN ISLAM IN BEELD

µµ Het christendom, religie van de Bijbel µµ De joodse kalender, de tenach en de sjabbat µµ Islam en de Koran, vroeger en vandaag

Dit najaar pakken het MAS en de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience uit met een grootse dubbelexpo. Onder de titel ‘Heilige boeken, heilige plaatsen’ richten ze samen de aandacht op de drie grote monotheïstische religies: jodendom, christendom en islam. De Erfgoedbibliotheek toont de rol van het boek in het leven van gelovigen, terwijl het MAS de traditie van de pelgrimage in beeld brengt. Aan het tentoonstellingsbezoek laten wij een brede

inleidende cursus voorafgaan. Hans Ausloos, Frans Van den Brande en Jo Van Steenbergen duiken met u in het christendom, het jodendom en de islam en de culturen die met die religies samenhangen. U ontdekt drie godsdiensten met een gemeenschappelijke oorsprong, verrassende gelijkenissen maar ook frappante verschillen. EXTRA Op zat. 18 oktober wordt u rondgeleid in de dubbelexpo ‘Heilige boeken, heilige plaatsen’. Rondreis: Israël met Bart Van Thielen (20 - 28 dec.); Noord-Spanje (Santiago de Compostela) met Chris De Paepe (25 aug. - 2 sept.).

PR AK TISCH «« Data: zat. 27 sept. en 4 en 11 okt. van 10 tot 12.30 en van 14 tot 16 uur «« Bezoek: zat. 18 okt. vanaf 9 uur «« Plaats: Letterenhuis (Minderbroederstraat 22) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Antwerpen en het Letterenhuis «« Prijs: € 84 - € 76 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus, combiticket tentoonstelling en gidsen «« Info: 03/288.11.21 (Regina Van Gaever) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: AW-14C-HH PROF. HANS AUSLOOS is doctor in de theologie. Hij is professor Oude Testament aande UCL (Louvain-la-Neuve). FRANS VAN DEN BRANDE doceerde judaïstiek aan de Hogeschool Zeeland. Hij begeleidt reizen naar Israël en het

Midden-Oosten, o.m. voor Davidsfonds Cultuurreizen. PROF. JO VAN STEENBERGEN, doctor in de arabistiek en islamkunde, doceert aan de UGent over de geschiedenis van het islamitische Midden-Oosten.

66 Z ING E V ING MECHELEN

CREATIONISME VERSUS DARWINISME D E C O N F R O N TAT I E T U S S E N G E LO O F E N W E T E N S C H A P

µµ De oorsprong van de moderne wetenschap in het oude Griekenland µµ De rol van het christendom en de weten schappelijke revolutie µµ De oorsprong van het creationisme

PR AK TISCH «« Data: ma. 29 sept., 6, 13 en 20 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Technopolis (Technologielaan) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Mechelen en Technopolis «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 015/218.466 (Maria Marrant) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

In de media wordt meestal het beeld opgehangen van een eeuwige strijd tussen geloof en wetenschap, een conflict tussen schepping en evolutie. Maar waar komt die tegenstelling vandaan? Hoe is dat conflict doorheen de tijd geëvolueerd? En wat is de impact van het christendom en het Darwinisme in die evolutie?

Frederiek Depoortere plaatst het hedendaagse debat over creationisme en darwinisme in een historisch kader. Van het ontstaan van de moderne wetenschap in het oude Griekenland, over de middeleeuwse synthese tussen geloven en weten, tot vandaag: deze cursus toont de bijzondere verhouding tussen geloof en wetenschap. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Begeesterend spreker!’ (Geel, 2010) CC ‘Helder en systematisch opgebouwd.’ (Diest, 2012)

DR. FREDERIEK DEPOORTERE is postdoctoraal onderzoeker en lid van de onderzoeksgroep Theologie in een postmoderne context van de faculteit Godgeleerdheid aan de KU Leuven. Hij is auteur van onder meer Geloof in verzet. Over de toekomst van het christendom.

@@ Code: ME-14C-CD

NIEUW

KOKSIJDE

OVER ALBES, ICONEN EN RELIKWIEËN KERKELIJK ERFGOED IN VLAANDEREN

µµ (Her)ontdekking van religieus erfgoed µµ Interieur en beeldhouwwerk µµ Van vaatwerk tot textiel

PR AK TISCH «« Data: woe. 15 en 22 okt., 5 en 12 nov. van 14 tot 16.30 uur «« Bezoek: woe. 19 nov. om 14 uur «« Plaats: Abdijhoeve Ten Bogaerde (Ten Bogaerdelaan 12) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Koksijde en Abdijmuseum Ten Duinen «« Prijs: € 68 - € 62 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, syllabus, siteen tentoonstellingsbezoek «« Info: 058/513.600 (Jacques Bauwens) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: KO-14C-RE

Het christendom heeft de ontwikkelingsgeschiedenis van Vlaanderen in grote mate beïnvloed en die sporen zijn nog onmiskenbaar aanwezig in het erfgoedlandschap. De Vlaamse kerken en kloosters kunnen we het grootste en rijkste museum noemen, want zij herbergen een immense schat aan religieus erfgoed. Ook al behoort kerkelijk erfgoed tot het collectieve geheugen, we zijn er in onze steeds verder seculariserende samenleving minder vertrouwd mee. Er treedt zelfs vervreemding op. In deze les-

JAN KLINCKAERT is directeur van het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC) en schreef over middeleeuwse beeldhouwkunst, religieuze iconografie en symboliek. ANNEMIE VAN DYCK is afdelingshoofd registratie en collectiebeheer CRKC en expert in kerkelijk

senreeks maakt u kennis met de diversiteit van het kerkelijke erfgoed en leert u de betekenislagen en functies van verschillende cultusobjecten beter kennen. De Abdijhoeve Ten Bogaerde in Koksijde is de perfecte locatie voor deze cursus. EXTRA Op woe. 19 november wordt u rondgeleid op de archeologische site van de verdwenen Cisterciënzerabdij en in het abdijmuseum. U bezoekt er ook de tijdelijke tentoonstelling ‘Geloof onder vuur’ en de zilvercollectie Maldague. Rondreis: Vaticaanstad met Hans Geybels (14 - 17 mei 2015, boeken kan vanaf 1 sept.)

textiel. LIESBET KUSTERS is docent kunstgeschiedenis aan de Hogeschool Gent en legt zich toe op middeleeuwse kunst en iconografie. HANS GEYBELS, doctor in de Godgeleerdheid, is o.a. gespecialiseerd in religieuze volkscultuur en middeleeuwse theologie.

ZI NGE VI NG 67

NIEUW

TORHOUT

KETTERS

EEN GESCHIEDENIS NAAST DE KERK µµ Ketters in de oudheid en de middeleeuwen µµ Golven van wrede vervolging µµ Van alchemie en vrijmetselarij tot antro posofie

Buiten de kerk hebben altijd varianten van het christendom bestaan. De meest bekende van die ketterse bewegingen zijn de manicheeërs en de middeleeuwse katharen. Maar niet alleen bewegingen die tegen de kerkelijke leer indruisten, kregen de stempel ketters, ook de vrijmetselarij en moderne vormen van het christendom worden vandaag nog als ketters beschouwd.

Wat zijn de belangrijkste ketterse bewegingen? Hoe ontstonden ze en waarom werden ze in de loop der tijden zo hard aangepakt? In deze cursus maakt u kennis met een aantal buitenkerkelijke christelijke varianten. John van Schaik licht ze toe, plaatst ze in hun context en zoekt een dialoog. Een cursus waarbij u als cursist sterk betrokken wordt. EXTRA Deze cursus krijgt een vervolg in het voorjaar. Info en inschrijvingen vanaf midden november.

DR. JOHN VAN SCHAIK studeerde middeleeuwse mystiek in Antwerpen en promoveerde op de laat-antieke christelijke manicheeërs en de middeleeuwse katharen in Nijmegen. Hij heeft veel publicaties op zijn naam staan over de relaties tussen het kerkelijke en buitenkerkelijke christendom.

PR AK TISCH «« Data: woe. 1, 8, 15 en 22 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC De Brouckere (Aartrijkestraat 6) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Torhout «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 050/213.858 (Daniël Vanhoutte) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: TH-14C-KE

68 Z ING E V ING RONSE

HEIDENEN, JODEN, CHRISTENEN EN MORMONEN

OUDE EN NIEUWE GODSDIENSTEN

PR AK TISCH «« Data: woe. 1, 8, 15 en 22 okt. en 5 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Campus Sancta Maria (ingang Glorieuxlaan) «« Parkeren: Glorieuxlaan «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Ronse «« Prijs: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 055/213.334 (Roland Van Coppenolle) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: RS-14C-GO

µµ Het ontstaan van een universele heilsgods dienst µµ Heidenen, joden, christenen en hun hei ligdommen µµ Het mormonisme als para-christendom

zijn ontstaan. Hoewel godsdiensten onderling erg verschillend zijn, hebben ze vaak ook veel gemeen. In de cursus wordt bijvoorbeeld ingegaan op de vraag wat de grote heiligdommen betekenen die in bijna elke godsdienst terug te vinden zijn.

Kort nadat Keizer Augustus zich manifesteert als redder van Rome en de wereld, treedt Jezus op als joods messias en universeel verlosser. Het christendom is geboren. Geleidelijk aan maakt de nieuwe godsdienst zich los van zijn joodse wortels om de wereld te veroveren. Maar ook uit het christendom ontstaan nieuwe religies, zoals het mormonisme. Hans Hauben belicht de historische en culturele achtergronden waartegen oude en nieuwe religies

CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Een zeer enthousiaste professor met passie voor zijn vak.’ (Tongeren, 2012) Boekentip: En de mens schiep God, door Selina O'Grady. Rondreis: Krakau met Hans Hauben (15 - 19 sept.); Reis langs zeven wereldgodsdiensten in India met Francis Laleman (7 - 20 nov.).

PROF. HANS HAUBEN is classicus en historicus, en emeritus hoogleraar. Hij doceerde aan de KU Leuven een reeks vakken over de oudheid, waaronder Romeinse Godsdienst. Zijn onderzoek gaat vooral over de hellenistische wereld en het vroege christendom in Egypte.

LANDEGEM

KORAN, KALIEFEN EN KRUISTOCHTEN D E F U N DA M E N T E N VA N D E I S L A M

µµ De profeet Mohammed in een historisch en doctrinair kader µµ De islam vroeger versus de islam nu µµ Godsdienstige en juridische aspecten van de islam PR AK TISCH «« Data: do. 6, 13, 20, 27 nov. en 4 dec. van 13.30 tot 16.30 uur «« Plaats: Ontmoetingscentrum Ter Kale (Brouwerijstraat 4). Met NMBS (Gent-Brugge halte Landegem) op wandelafstand bereikbaar «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Landegem «« Prijs: € 70 - € 64 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 09/371.62.49 (Walter Uyttenhove) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: LA-14C-FU

Wie was Mohammed? Hoe kwam de islamitische leer tot stand? Waar ligt de oorsprong van bepaalde fundamentalistische strekkingen binnen de islam? Hoe positioneert de islam zich tot de andere wereldgodsdiensten? Welke juridische positie heeft de vrouw in het islamitisch recht? Wat met de verhouding godsdienst en politiek in de islam?

De islam is vandaag niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Aan de hand van boeiende anekdotes doet Urbain Vermeulen de ontstaansgeschiedenis van de godsdienst uit de doeken. Hij verklaart hoe de islam zich verhoudt tot de andere wereldgodsdiensten en legt de oorsprong van de fundamentalistische strekkingen bloot. Dit historische perspectief helpt u om actuele ontwikkelingen beter te begrijpen.

PROF. URBAIN VERMEULEN is em. hoogleraar arabistiek en islamkunde aan de KU Leuven en de UGent. Hij was voorzitter van de Europese Unie van Arabisten en Islamologen en is de promotor van de Vlaamse inbreng in het Nederlands-Vlaams Instituut in Cairo. Hij publiceert over de Arabische volksliteratuur, de mamloeken en de islamdoctrine en is reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

WETENSCHAP HET MANHATTANPROJECT ...................................................................................... 71 VAN MENSAAP TOT MENS ....................................................................................... 71 ANDREAS VESALIUS . ................................................................................................. 72 HASPENGOUWSE NATUUR ...................................................................................... 73 DE WETENSCHAP VAN DE KOSMOS ..................................................................... 74 VIER MILJARD JAAR AARDE .................................................................................... 74 VAN GESLOTEN GESTICHT NAAR OPEN CENTRUM . ........................................ 75 EEN GEZONDE GEEST IN EEN GEZOND LICHAAM ........................................... 76 HET OOG IN AL ZIJN FACETTEN . ........................................................................... 76

WE TE NS CHA P 71 HALLE

HET MANHATTANPROJECT

µµ Het Manhattanproject, een immense ge heime operatie µµ De eerste nucleaire wapenwedloop µµ De naweeën van Fat Man en Little Boy

In 1939 schrijft Albert Einstein president Roosevelt dat de Duitsers aan een atoombom werken. De Amerikanen zijn gewaarschuwd! Samen met de Britten bundelen ze de krachten van hun meest briljante wetenschappers. Onder leiding van Oppenheimer en onder militair regime gaan zij de wedloop aan om als eerste een atoombom te ontwikkelen. Uiteindelijk zullen meer dan 130.000 mensen in het grootste geheim aan dit project werken. Het resultaat is ons welbekend.

Hoewel het Manhattanproject de wereld tot op vandaag grondig veranderd heeft, blijft het gehuld in een waas van mysterie en is het bij velen onbekend. Hoe was de sociale atmosfeer? Hoe verliep de wedloop echt in Duitsland? Wat met spionage en geheimhoudingspolitiek? Welke morele overwegingen maakte men? Hoe was België in dit project betrokken? Hubert Creyf onthult alle geheimen. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Een zeer boeiend onderwerp dat voor velen onbekend is!’ (De Pinte, 2013) Rondreis: Japan met Marc Van Craen (12 - 26 sept.).

HUBERT CREYF is doctor in de wetenschappen en alumnus van de Vlerick school. Hij werkte enkele decennia in de internationale industrie, was medewerker van de Verenigde Naties bij de strijd tegen de aantasting van de ozonlaag en was secretaris-generaal van twee Europese verenigingen.

H E T G E H E I M E G E N O OT S C H A P A C H T E R D E E E R S T E ATO O M B O M

PR AK TISCH «« Data: woe. 1, 8, 15 en 22 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Heilig-Hart & College (Possozplein) «« Parkeren: op de speelplaats van de school «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Halle «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 02/356.00.68 (Guy Lernout) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: HA-14C-MA

H E R E N TA L S

VAN MENSAAP TOT MENS H E T DA R W I N I S M E D O O R G E L I C H T

Kinderen lusten vaak geen witloof, omdat een bittere smaak onze voorouders wees op gevaar voor vergiftiging. Dat hebt u vast al eens gehoord. Maar wist u ook dat emoties vaak meer nut hebben dan ons verstand? Angst is bijvoorbeeld noodzakelijk om te overleven. In de voorbije dertig jaar heeft de evolutietheorie van Darwin zijn intrede gedaan in de psychologie. Daardoor kan ons menselijk gedrag verklaard worden aan de hand van dat van onze voorouders.

Maar wat zijn darwinisme en neodarwinisme? Hoe werkt natuurlijke selectie? Mark Nelissen licht de evolutietheorie op heldere wijze toe en bespreekt hoe deze theorie weerslag vindt in domeinen als opvoeding, relaties en reclame. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Prachtige powerpointvoorstelling.’ (Beveren, 2014) CC ‘Een schitterende lesgever, met de nodige humor.’ (Beveren, 2014) Boekentip: De langste reis, door Pieter Boussemaere

PROF. MARK NELISSEN is doctor in de Wetenschappen, groep Biologie. Hij is professor aan de Universiteit Antwerpen, waar hij lesgeeft aan studenten biologie, diergeneeskunde en chemie. Zijn onderzoek spitst zich toe op het sociaal gedrag van zoogdieren en seksuele gedragspatronen en emotieherkenning bij de mens.

µµ De voorlopers van de mens µµ Het gedrag van de mens vroeger en nu µµ Emoties: oude maar belangrijke structuren

PR AK TISCH «« Data: do. 7, 14 en 28 nov., 5 en 12 dec. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Oud Gasthuis (zolderverdieping, Nederrij 133/A) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Herentals «« Prijs: € 61 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 014/71.77.45 (Victor Paulussen) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: HE-14C-DA

WIKIMEDIA

72 W E T E N S C H AP

MET BOEK NIEUW

LEUVEN

ANDREAS VESALIUS

V L A M I N G A A N D E W I E G VA N D E M O D E R N E W E T E N S C H A P PR AK TISCH «« Data: woe. 5, 19 en 26 nov van 14 tot 16 uur «« Bezoek: do. 4 dec. om 14 uur «« Plaats: M - Museum Leuven (Leopold Vanderkelenstraat 28) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven, Vormingplus OostBrabant en M - Museum Leuven «« Prijs: € 66 - € 60 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie, cursus boek ‘Meesters met het ontleedmes’ (handelsprijs: € 27,50) en rondleiding in de tentoonstelling «« Info: 016/234.114 (Jef Scheire) en 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: LE-14C-VE

µµ Geneeskunde voor en na Vesalius µµ Andries van Wesel wordt Andreas Vesalius µµ Het motto ‘Geloof wat je ziet’

Eeuwenlang was de studie van het menselijk lichaam om ethische en religieuze redenen taboe. Medici waren meer filosoof dan arts. Met de renaissance ontstaat er weer interesse voor het natuurlijke schoonheidsideaal van het menselijk lichaam. Om het lichaam getrouwer te kunnen weergeven verrichten kunstenaars lijkenonderzoek, nog voor de wetenschappers dat doen. En dan verschijnt Andreas Vesalius ten tonele: een typische renaissancegeleerde die de oudheid bewondert maar al wat geschreven staat kritisch benadert. In 1543 verschijnt zijn opus magnum De

humani corporis fabrica, het begin van de moderne wetenschap. Paul Broos plaatst in deze cursus het leven en werk van Vesalius in hun tijdskader en verklaart het belang van deze Leuvense wetenschapper. EXTR A Rondleiding in de expo ‘Lijf en leden. Vesalius en het theater van de anatomie’ in museum M op do. 4 dec. om 14 uur. Boekentip: Meesters met het ontleedmes, door Paul Broos; Vesalius, door Joris Tulkens. Evenement: Tournee Vesalius en het theater van de anatomie. Rondreis: Padua, in de voetsporen van Vesalius met Paul Broos en Carlos Steel (23 - 26 sept.).

PROF. PAUL BROOS is emeritus hoogleraar aan de KU Leuven en was diensthoofd heelkunde en traumologie aan de UZ Leuven. Hij is o.a. voorzitter van de Medische Commissie van het Rode Kruis Vlaanderen. Hij publiceerde Over geneeskundigen en geneeskunst en Meesters met het ontleedmes bij Davidsfonds Uitgeverij.

WE TE NS CHA P 73

NIEUW

GELINDEN

HASPENGOUWSE NATUUR E E N K W E S T I E VA N G E O LO G I E

µµ De bodem bepaalt de natuur µµ Versteende boomstammen µµ Wereldberoemde fossielen uit onze ach tertuin

Haspengouw biedt meer dan prachtige bloesems of gezellige steden, de bodem bevat ook uniek geologisch erfgoed. De mergelgroeve van Gelinden is een site van wereldbelang. De schat aan goedbewaarde fossielen die daar werden teruggevonden, heeft een uitzonderlijke wetenschappelijke waarde, net zoals de versteende boomstammen van Stayen.

Vier geologen nemen u mee op hun verrassende tocht door de Haspengouwse grond. Noël Vandenberghe brengt u de basisbeginselen bij over het ontstaan van de aarde. Pieter Laga vertelt welk water we eigenlijk drinken, waar het in de grond zit en waar de bronnen zijn. Michiel Dusar laat het versteende hout uit Stayen, Gingelom en Hoegaarden spreken. Roland Dreesen doet de unieke plantenfossielen voor uw ogen herleven.

PR AK TISCH «« Data: zat. 4, 11 en 18 okt. en 8 nov. van 19.30 tot 21.30 uur «« Plaats: Bezoekerscentrum ‘Mergels van Gelinden’/Natuurhuis Haspengouw (Kleinveld straat 54) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Sint-Truiden, Natuurhuis Haspengouw en Natuurpunt «« Prijs: € 55 - €49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: GL-14C-GE

PROF. NOËL VANDENBERGHE is geoloog en em. hoogleraar aan de KU Leuven. PIETER LAGA is de vorige directeur van de Geologische Dienst van België. Hij deed heel wat ‘boringen’ in Haspengouw en maakte verschillende geolo-

gische kaarten. MICHIEL DUSAR is de huidige directeur van de Geologische Dienst en DR. ROLAND DREESEN is als onderzoeker verbonden aan de Belgische Geologische Dienst en het Gallo-Romeins Museum Tongeren.

74 W E T E N S C H AP WAREGEM

DE WETENSCHAP VAN DE KOSMOS O N T D E K K I N G VA N U N I V E R S E L E N AT U U R W E T T E N

µµ Het heelal als laboratorium µµ Astrofysica neemt de sterren onder de loep µµ Astrogeologie over het ontstaan van pla netenstelsels

PR AK TISCH «« Data: ma. 6, 13, 20 okt. en 3 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: CC De Schakel (Schakelstraat 8) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Waregem «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 056/600.217 (Brigita Demey) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: WA-14C-KO

Het is op de aarde, een minuscuul onderdeel van het heelal, dat we wetmatigheden in de natuur hebben ontdekt. Op basis van die wetten bestuderen we dan het heelal zelf. Mag dat wel? Onze taalwetten kunnen we toch ook niet zomaar kopiëren naar het Chinees of het Japans? Toch werkt het: de natuurwetten blijken een universeel karakter te hebben, omdat ze het product zijn van een samenhangende kosmos.

Christoffel Waelkens toont hoe de verschillende wetenschappen met elkaar verbonden zijn in hun zoektocht naar het hoe en waarom van de kosmos. Omgekeerd helpt de verscheidenheid in de kosmos ons om onze kennis over de natuurwetten te verfijnen. Een verhaal over de kleinheid, maar ook over de grootheid van de mens. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Een schitterend verhaal met klaarheid en met humor gebracht.’ (Mechelen, 2011) CC ‘Een boeiend onderwerp, moeilijke materie, maar zo gepresenteerd dat je het kunt begrijpen en enthousiast wordt.’ (Mechelen, 2011)

PROF. CHRISTOFFEL WAELKENS, licentiaat natuurkundige wetenschappen en baccalaureus in de wijsbegeerte, promoveerde met een proefschrift over stellaire astrofysica. Aan de KU Leuven en de KULAK doceert hij over sterrenkunde.

GENT

VIER MILJARD JAAR AARDE

O V E R C O N T I N E N T E N , K L I M AT E N E N L E V E N S V O R M E N

µµ Het ontstaan van onze planeet µµ Klimaatschommelingen doorheen de ge schiedenis µµ De ontwikkeling van nieuwe levensvormen

PR AK TISCH «« Data: ma. 29 sept., 6, 13 en 20 okt. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Vormingscentrum Guislain (J. Guislainstraat 43) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Gent «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 09/328.37.59 (Lucien Van Laere) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: GT-14C-VM

Meer dan vier miljard jaar geleden ontstond onze planeet, een gigantisch systeem waarin alles samenhangt. Onze wetenschappelijke kennis reikt nu zo ver dat we heel wat van de werking van onze aardbol begrijpen. Maar toch zorgt de natuur vaak voor verrassingen en staan we amper stil bij de impact van het menselijk handelen op onze planeet.

Is een goed evenwicht tussen de exploitatie en de bescherming van de aarde mogelijk? Hoe is de aarde gevormd en hoe evolueert ze? Hoe ontstond het eerste leven op aarde? Hoe worden gebergten en continenten gevormd? Hoe veranderlijk zijn zeespiegels? Is ons klimaat nu echt definitief aan het opwarmen? Platentektoniek, ijstijden, aardbevingen en tsunami’s: in deze cursus wordt het u allemaal haarfijn uit de doeken gedaan door Noël Vandenberghe. Boekentip: Het Zesde Uitsterven, door Elisabeth Kolbert. Rondreis: Ijsland met Annie Cabuy (6 - 16 juli).

PROF. NOËL VANDENBERGHE is gewoon hoogleraar aan het departement Geografie en geologie van de KU Leuven. Hij was ook geoloog bij de Geologische Diensten van België en Indonesië, en werkte mee aan heel wat projecten in het buitenland. Zijn onderzoek wordt internationaal gepubliceerd.

WE TE NS CHA P 75

NIEUW

S I N T- N I K L A A S

VAN GESLOTEN GESTICHT NAAR OPEN CENTRUM D E G E S C H I E D E N I S VA N H E T P S Y C H I AT R I S C H Z I E K E N H U I S

µµ De evolutie van waanzin naar geestelijke gezondheid µµ Gestichten en centra voor geestelijke ge zondheidszorg µµ Veranderingen in de hedendaagse psychiatrie

In de tweede helft van de 18de eeuw veranderde de houding tegenover krankzinnigen onder invloed van verlichte ideeën. Waanzin werd aanzien als een ziekte die behandeld en genezen kon worden. Het gesticht werd de plek bij uitstek voor een humanere behandeling van de krankzinnige. De afgelopen 200 jaar is niet alleen de inhoud van die humane

behandeling, maar ook onze blik op geestelijke gezondheid grondig veranderd. Stefaan Baeten neemt ons mee in een heel aparte geschiedenis. Hij vertelt niet alleen het verhaal van de wetenschap en de psychiater, maar ook dat van de alledaagse ervaring van patiënten en hun familie. Ga mee op ontdekking in een verborgen wereld, rijkelijk geïllustreerd met voorbeelden uit de geschiedenis van de Vlaamse psychiatrische ziekenhuizen.

PR AK TISCH «« Data: vr. 17 en 24 okt., 7 en 14 nov. van 14 tot 16 uur «« Plaats: Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus (Dalstraat 84) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Sint-Niklaas en Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/776.66.23 (Anny Van Damme) en 0471/645.845 (Davidsfonds Sint-Niklaas) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: SN-14C-PS DR. STEFAAN BAETEN studeerde filosofie, godgeleerdheid en seksuologie aan de KU Leuven. Hij doctoreerde aan de Rijksuniversiteit van Groningen met een proefschrift over de culturele geschiedenis van de meervoudige persoonlijkheidsstoornis. Hij is algemeen directeur van het psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus te Sint-Niklaas.

76 W E T E N S C H AP BEVEREN

µµ Diabetes, obesitas, osteoporose µµ Tol voor toegenomen welvaart? µµ Beter voorkomen dan genezen

PR AK TISCH «« Data: do. 4, 11 en 18 dec. van 14 tot 16.30 uur «« Plaats: CC Ter Vesten (Gravenplein 2) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Beveren en Vormingplus Waas-enDender «« Prijs: € 54 - € 48 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 03/775.69.04 (Alex Claus) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: BV-14C-WZ

We worden vandaag met zijn allen heel wat ouder dan onze voorouders. Jammer genoeg nemen ook de ongemakken en aandoeningen die onze levenskwaliteit sterk bedreigen toe. Steeds meer mensen worden geconfronteerd met diabetes of obesitas, hart- en vaatziekten, kanker of dementie. Hoe werd er vroeger met die kwalen omgegaan? Of zijn het welvaartsziekten die typisch zijn voor de 21ste eeuw?

Raoul Rottiers belicht het proces van ouder worden en de functie van de belangrijkste menselijke organen en stelsels. Hij toont wat de gevolgen kunnen zijn als het daar misloopt en verklaart hoe we zelf een steentje kunnen bijdragen om welvaartsziekten te ontlopen. Daarom geeft hij heel wat concrete tips voor een gezonde eet- en levensstijl. CURSISTEN VERTELLEN CC ‘Zeer goed overzicht, zeer realistisch gegeven!’ (Aarschot, 2014) CC ‘Een zeer interessante cursus.’ (Brugge, 2012)

PROF. RAOUL ROTTIERS is als emeritus hoogleraar aan de UGent gespecialiseerd in endocrinologie, stofwisselingsziekten en voeding. Hij is erevoorzitter van de Diabetes Liga en geeft opleiding aan artsen, verpleegkundigen, diëtisten en laboranten in het kader van humanitaire missies van Artsen zonder Vakantie in Oost-Congo.

DE PINTE

HET OOG IN AL ZIJN FACETTEN EEN OPZIENBARENDE GESCHIEDENIS

µµ Het mysterie van het zien µµ Grote schilders met een oogafwijking µµ Blindheid door de eeuwen heen

PR AK TISCH «« Data: di. 25 nov., 2, 9 en 16 dec. van 14 tot 16.15 uur «« Plaats: Ontmoetingscentrum Polderbos (OCP) (Polderbos 20) «« Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. De Pinte «« Prijs: € 55 - € 49 (met Davidsfonds Cultuurkaart) «« Inbegrepen: koffie en syllabus «« Info: 09/282.96.69 (Katleen Vandermeersch) en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

@@ Code: PI-14C-OO

Wat hebben Paulus, Napoleon, Händel en Mondriaan met elkaar gemeen? Allemaal werden ze op een bepaald moment in hun leven geconfronteerd met een oogafwijking. Die afwijking, gaande van scheelzien tot blindheid, had een grote invloed op hun leven en werk. Toch is dit een aspect dat we niet vaak tegenkomen in geschiedenisboeken.

Frank Goes bekijkt de geschiedenis vanuit een heel ander oogpunt. Na een inleiding in de wondere wetenschap van het zien, doet hij uit de doeken hoe oogafwijkingen de loop van de geschiedenis beïnvloed hebben. Hij staat ook stil bij blindheid in het verleden en in de toekomst. Wedden dat u de geschiedenis nooit eerder op deze manier bekeek?

DR. FRANK GOES is medisch directeur en senior chirurg van het Goes Eye Center in Antwerpen, dat hij oprichtte in 1969. Naast zijn activiteiten als oftalmoloog is hij oud-docent van de Ehsal, (bestuurs)lid van verschillende wetenschappelijke en culturele verenigingen en auteur van het boek The eye in history.

Neem je (klein)kinderen mee naar de 10de editie van de Kinderuniversiteit! De Kinderuniversiteit richt zich tot kinderen van 8 tot 13 jaar. Ze kunnen een hele of een halve dag naar de universiteit komen, waarbij ze per dagdeel zowel een college als een workshop volgen. De lezingen alsook de meeste workshops staan voor deze jubileumeditie in het teken van Vesalius.

WANNEER: Zaterdag 18 oktober, 10 -17 u. WAAR: Campus Gasthuisberg Leuven INSCHRIJVEN: is mogelijk vanaf maandag 15 september vanaf 12u op www.kuleuven.be/kinderuniversiteit; Bekendmaking programma is voorzien vanaf half augustus. PRAKTISCH: Ook als u zonder kinderen komt, bent u welkom in de (groot)ouderlezing! Alle info en inschrijvingen: alleen via www.kuleuven.be/kinderuniversiteit CONTACT: kinderuniversiteit@kuleuven.be, vanaf 15 sept. (vooraf inschrijven is noodzakelijk!). Er is een link vanuit www.davidsfonds.be/academie. Alle activi teiten zijn gratis. Kinderuniversiteit KU Leuven werkt o.a. samen met hoofdpartners als Davidsfonds Academie,Technopolis, Acco, Alma, RVO-society, Kadoc, Museum M, Radio 2 en Stad Leuven.

het DNA van president Obama dat te koop wordt aangeboden op e-bay; een DNA-test die aangeprezen wordt voor talentidentificatie in de sport; een nieuwe test die de prenatale screening grondig zal veranderen … U krijgt ook enkele knappe cartoons te zien. Via spitse tekeningen en verrassende gezichtspunten slagen cartoonisten er namelijk in complexe thema’s tegelijk te relativeren en te verhelderen. © - SHUTTERSTOCK

(Groot)ouders volgen zelf ook een lezing terwijl hun kroost in de naburige aula zit. Prof. Gert Matthijs vertelt over de ontdekkingen die tot nu toe al werden gedaan binnen de genetica en wat ze betekenen voor onze maatschappij. Tal van verhalen komen aan bod: Angelina Jolie die op een aangrijpende manier het probleem van erfelijke borstkanker onder de aandacht brengt; het genoom van een neanderthaler dat in kaart wordt gebracht;

78 H O E IN S C H RIJVEN ?

HOE INSCHRIJVEN? 1

2 3

U kan inschrijven via de website www.davidsfonds.be/academie Als u niet via de website inschrijft, vult u het inschrijvingsformulier volledig in en stuurt het naar: Davidsfonds Academie Blijde-Inkomststraat 77 3000 Leuven Als u deelneemt aan een facultatieve activiteit, gelieve dat ook aan te kruisen op het inschrijvingsformulier. U stort het inschrijvingsgeld op BE 51 7350 2299 6462 (BIC-code: KREDBEBB) van Davidsfonds Academie. U vermeldt als mededeling de cursuscode en de eventuele facultatieve initiatieven. Gelieve ook de naam van de cursist te vermelden als de betaling door iemand anders gebeurt. De inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijvingsformulier en het cursusgeld. Stort a.u.b. geen inschrijvingsgeld zonder telefonische of schriftelijke inschrijving. Bij een teveel aan inschrijvingen, geldt voor de toekenning van de plaatsen, de datum van betaling. KORTING Houders van een Davidsfonds Cultuurkaart genieten een korting van € 6 per cursus. Leerkrachten met lerarenkaart krijgen een korting van € 3 en mogen dit bedrag rechtstreeks aftrekken van de cursusprijs (opgelet: beide kortingen zijn niet cumuleerbaar!). UITERSTE INSCHRIJVINGSDATUM Is telkens vijf werkdagen voor de start van de cursus. Als u na die datum toch nog wenst in te schrijven, neem dan eerst telefonisch contact op. ANNULEREN Kan alleen door melding uiterlijk drie werkdagen voor de start van de cursus. Het inschrijvingsgeld wordt terugbetaald met vermindering van € 7 annulatiekosten. Tentoonstellings-, theater- of concerttickets kunnen niet terugbetaald worden bij annulatie minder dan 14 dagen voor de start

van de cursus. Ze kunnen door u wel doorgegeven worden aan een andere persoon. TE NOTEREN Na uw inschrijving ontvangt u geen bevestiging meer. Noteer daarom onmiddellijk alle gegevens in uw agenda. Op de eerste cursusdag wordt u een kwartier voor de start van de cursus verwacht. ATTEST VAN DEELNAME Kan u aanvragen bij Davidsfonds Academie. PLANNETJE Als u een plannetje wenst van de locatie, zie www.mappy.be. Meer info over de dienstregelingen van treinen en bussen krijgt u respectievelijk op 02/528.28.28 of www. nmbs.be of www.delijn.be. NOG VR AGEN? Mail naar academie@davidsfonds.be of tel. 016/310.670.

S CHRI JF JE I N 79

IN V U LLE N IN H O OF D L E T T E R S AUB

Terugsturen naar Davidsfonds Academie, Blijde-Inkomststraat 77, 3000 Leuven, fax: 016/310.608 Voornaam en naam: Straat:

Nr.:

Postcode:

Telefoon:

Bus:

Gemeente:

E-mail: (Eventueel) Lidnr. Davidsfonds: (Eventueel) Nr. Lerarenkaart:

Schrijft zich in voor volgende cursus(sen): Code:

Code:

Onderwerp:

Cursusplaats:

Aantal personen waarvoor wordt ingeschreven:

Deelname aan facultatieve activiteiten (aankruisen wat van toepassing is):

Tentoonstellingsbezoek: o

Bedrag: €

concert: o excursie: o

Bedrag: €

En stort het juiste inschrijvingsgeld €

concert: o excursie: o

op rekening BE 51 7350 2299 6462 (BIC-code: KREDBEBB) van Davidsfonds

Academie met vermelding van de cursuscode. De inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijvingsgeld. Er wordt geen bevesti ging meer verstuurd. Noteer dus alle gegevens in uw agenda. Datum: Handtekening: Wet 8.12.’92. Gegevens komen in databestand van Davidsfonds. Kunnen meegedeeld worden aan sectoren van het Davidsfonds en derden. Betrokkenen kunnen publiek register raadplegen; hebben toegangs- en correctierecht.

INSCHRIJVINGSFORMULIER DAGEVENEMENT VIKINGEN

(p. 18)

Terugsturen naar Davidsfonds Academie, Blijde-Inkomststraat 77, 3000 Leuven, fax: 016/310.608 Voornaam en naam: Straat:

Nr.:

Postcode:

Telefoon:

Bus:

Gemeente:

E-mail: (Eventueel) Lidnr. Davidsfonds: (Eventueel) Nr. Lerarenkaart: Schrijft in voor

personen en betaalt €

op rekening BE 51 7350 2299 6462 (BIC-code: KREDBEBB) van Davidsfonds

Academie, met vermelding van de code TO-14E-VI. Kies 1 keuzesessie voor de voormiddag en 1 voor de namiddag. Aantal personen invullen in vakjes a.u.b.(*)

Keuze voormiddag:

Sessie 1: Vikingsteden in het noorden

Sessie 2: Internationale handel

Sessie 3: Materiële cultuur en artistieke invloed

Sessie 4: Literatuur van, voor en over Vikingen

Sessie 5: Rondleiding tentoonstelling

Keuze namiddag:

(*) Als de door u gekozen sessie uitverkocht is, nemen we contact met u op. Omwille van praktische redenen is het niet mogelijk om de dag zelf nog van sessie te veranderen. Datum: Handtekening: Wet 8.12.’92. Gegevens komen in databestand van Davidsfonds. Kunnen meegedeeld worden aan sectoren van het Davidsfonds en derden. Betrokkenen kunnen publiek register raadplegen; hebben toegangs- en correctierecht.

✁

DAV I D S F O N D S C U LT U U R R E I Z E N

MET KERST OF OUD EN NIEUW OP CULTUURREIS Vergeet even de kerstliedjes, de overdadige versiering en de jaarlijks terugkerende gourmetavonden. Doe uzelf een Davidsfonds Cultuurreis cadeau uit ons verfrissend eindejaarsaanbod! ENKELE BLIKVANGERS:

Suzdal, Rusland

Keizersbal, Wenen

KERST IN PR A AG Pianiste Els Swinnen kent de Praagse mu ziekwereld als haar binnenzak. Geniet van exclusieve concerten en bezoeken, een op voering van het Zwanenmeer en een ronduit sfeervolle kerst in de Gouden Stad.

VAN OUD NAAR NIEUW OP HET KEIZERSBAL Wenen, hoofdstad van de wals! Vier Nieuwjaar in stijl op het prestigieuze Keizersbal, begeleid door topdanser Ian Steyn! Een nieuwjaarscon cert en een optreden van de Spaanse Rijschool maken de ervaring compleet.

NIEUWJA AR OP ZIJN RUSSISCH Tijdens de eindejaarsperiode krijgt Moskou een feeëriek uitzicht, maar het plaatje is nog mooier in het schilderachtige Suzdal. Ontdek het mooiste van beide steden en hef met Vic De Donder het glas op een voorspoedig 2015!

VIJF IJZERSTERKE TROEVEN: 1. 2. 3. 4. 5.

Cultureel hoogstaand programma Uitzonderlijke reisbegeleiders Kleine, geïnteresseerde groep Kwaliteit voor de juiste prijs Tevreden reizigers, keer op keer

meer informatie? www.davidsfonds.be/cultuurreizen cultuurreizen@davidsfonds.be • 016/24.38.38

PA R T N E R S

DAVIDSFONDS ACADEMIE

WERKT DIT NAJA AR SAMEN MET VOLGENDE PARTNERS:

Davidsfonds Cultuurvereniging

Davidsfonds Uitgeverij

Davidsfonds Cultuurreizen

CEGESOMA

ERFGOEDBIBLIOTHEEK HENDRIK CONSCIENCE Festival van Vlaanderen Leuven

Festival van Vlaanderen Mechelen

Museum Plantin-Moretus

Bozar

Postuniversitair centrum Kulak

Amuz

Nationaal gedenkteken van Fort van Breendonk

LUCA School of Arts, campus Lemmensinstituut

De Bijloke

Abdijmuseum Ten Duinen

Natuurpunt

Museum M

Kunsthuis Opera Vlaanderen

Provinciaal GalloRomeins Museum Tongeren

Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur

deFilharmonie

KMSKA

LETTERENHUIS Concertgebouw Brugge

MAS

Stad Antwerpen

Vormingpluscentra

Met dank aan diverse gemeenten en cultuurcentra en aan de lokale medewerkers van Davidsfonds Academie Technopolis

Davidsfonds Academie organiseert jaarlijks meer dan 150 cursussen in heel Vlaanderen. Enthousiaste docenten maken u wegwijs in diverse onderwerpen rond geschiedenis, kunst, muziek, actualiteit. Op het programma staan niet alleen cursussen, maar ook dagevenementen bij toptentoonstellingen, theater en concerten. Zo beleeft u cultuur in Vlaanderen vanop de eerste rij.

‘Inzichten uit het verleden brengen inzichten voor vandaag. Het is de taak van de historicus om die inzichten bij zoveel mogelijk mensen te brengen. Davidsfonds Academie brengt mensen bij elkaar die inzichten willen delen .’ (Aline Sax, Geheugen Collectief) ‘Politiek is niet enkel van de politici, maar van ons allemaal. Het is dan ook belangrijk dat iedereen begrijpt hoe ons politiek systeem in grote lijnen werkt. De democratie begint bij kennis. Davidsfonds Academie biedt daarvoor een forum.’ (Carl Devos, politicoloog UGent) ‘Een theaterervaring is na enkele uurtjes alweer voorbij. Via Davidsfonds Academie kan je dat plezier rekken in tijd en intensiteit. Enthousiaste docenten leiden je vooraf tot de kern van de zaak zodat je daarna nog meer uit het stuk haalt.’ (Cédric Raskin, cursist)