Versnelling in automatisering, Industrie 4.0 en 3D Printen

FPT VIMAG voorzitter André Gaalman

Na meer dan vier jaren vindt er weer een TechniShow plaats. Tijd voor een gesprek met FPT VIMAG voorzitter André Gaalman over de ongelofelijke versnelling in automatisering en Industrie 4.0, de uitdagingen die ASML in de keten neerlegt, de noodzakelijke schaalvergroting van de maakindustrie én over additive manufacturing. “Je gaat zien dat de volgende generatie hightech machines 3D printen als productietechniek nodig gaat hebben.”

Na meer dan vier jaren wachten is ereindelijk weer een TechniShow: wat voorgevoel geeft dat? Wat mogen bezoekersverwachten?

André Gaalman: “Na vier jaren is er veelin te halen. De exposanten zullen allemaal proberen om de nieuwsteontwikkelingen te presenteren. De ontwikkelingen bij onze fabrikanten ens oftwareontwikkelaars hebben namelijk niet stilgestaan. Uiteraard geven de exposanten ruim aandacht aan de nieuwste en innovatieve machines, gereedschappen, (flexibele) automatiserings- en productieoplossingen en toeleveringsstrategieën. Daarnaast biedt de TechniShow het grootste aanbod op het vlak van 3D printen. Vergeet ook niet het lezingenprogramma waarin AM specialisten kennis komen delen met onze bezoekers.”

Wat is de grootste verandering in de markt sinds de laatste TechniShow, zowel voor de FPT VIMAG leden zelf als voor hun klanten?

André Gaalman: “De grootste verandering zit hem in de automatisering. Er is een ongelooflijke versnelling opgetreden in het automatiseren van alle stappen in het productieproces. Ooit was de vraag nog of het nodig was. Die durft niemand meer te stellen. Het moet gewoon en er zijn steeds slimmere oplossingen die steeds makkelijker te implementeren zijn. Iets vergelijkbaars zie je bij additive manufacturing. Er vindt een enorme versnelling plaats van de experimentele fase naar de productie met 3D printen. Dit pakt de TechniShow op. Vier jaar geleden zag je AM slechts bij enkele innovators op de stand. Nu biedt de TechniShow een 3D Techniek en een 3D Procesplein en zul je de technologie zien op de stands van veel bedrijven. Maak3D zal in vele facetten worden getoond. De 3D printspecialisten die voor hun klanten onderdelen printen, de importeurs en fabrikanten van 3D printers voor de maakbedrijven die zelf de stap willen zetten. De printmaterialen vind je er. En last but not least, post processing. Die stap bepaalt essentiële eigenschappen van je eindproduct.”

Of het met 3D technieken gemaakt kan worden is niet meer de vraag. Hoe gaan wij het voordeel van de 3D print technologie schalen, dat is de volgende uitdaging

De Economische Barometer van Koninklijke Metaalunie schetst een positieve ontwikkeling in de maakindustrie. De hightech sector draait heel goed. Welke indruk heeft de FPT VIMAG van hoe de metaalindustrie momenteel ervoor staat?

André Gaalman: “De maakindustrie draait inderdaad goed in de volle breedte. Helaas zijn hierdoor de levertijden behoorlijk opgelopen. Deels een inhaalvraag uit de lock down periodes. Maar er is ook sprake van reële groei. Het wordt wel spannend hoe deaangekondigde recessie zich gaatmanifesteren voor de maakindustrie.”

Betekent dit dat de FPT VIMAG leden het ook goed doen?

André Gaalman: “Als je naar onze VIMAG statistiek tot en met Q1 van 2022 kijkt, zie je dat we zowel voor de machines als de gereedschappen het pre-coronaniveau hebben bereikt. Eigenlijk gaan wij er momenteel zelfs overheen. Het gaat dus hartstikke goed. Vandaar de al even genoemde langere levertijden.”

De investeringen die in de hightech maakindustrie noodzakelijk zijn, kunnen alleen bij voldoende schaalgrootte rendabel zijn

De hightechindustrie rond ASML dendert door, gevoed door de positie veverwachtingen van ASML zelf. Hoe krijgen we al die onderdelen geproduceerd als je ziet dat ASML fors meer productie planttegen 2025. Moeten toeleveranciers naar andere werkwijzen toe? Nog meer automatiseren en dan vooral het hele proces?

André Gaalman: “Ik denk dat dit dé grote vraag voor ASML en de Nederlandse maakindustrie is. We zullen zeer nauw met elkaar moeten samenwerken om de ambities waar te maken. De toeleveranciers, direct of indirect, zijn met de jaren in vakmanschap gegroeid om aan de huidige en toekomstige eisen te kunnen blijven voldoen. Met andere woorden: je kan niet van de ene op de andere dag een nieuwe groep leveranciers inschakelen. De hoge eisen die ASML terecht stelt, zijn niet te realiseren zonder diezelfde kwaliteitseisen in de keten te vragen. Waar mogelijk zullen we zeker verder moeten automatiseren. Maar vergeet het potentieel van 3D printen niet. Efficiënt materiaalgebruik, nieuwe designs en functie-integratie bieden een extra productie potentieel.”

ING Research schreef onlangs in een rapport over de technologische industrie dat het groeitempo alleen met hoge productiviteitsgroei in stand kan blijven. Wat is hiervoor nodig?

André Gaalman: “Natuurlijk is de maakindustrie hier al deels mee bezig. Automatiseren, efficiënt inrichten van de processen, industrie 4.0. Niet alleen bij de machine automatiseren maar ook de afstemming tussen de schakels in de productieketen. Of dat nu op dezelfde locatie is of op verschillende, bijvoorbeeld de partners in een keten. Verder zal de samenvoeging van maakbedrijven versterkt doorzetten. De investeringen die in de hightech maakindustrie noodzakelijk zijn, kunnen alleen bij voldoende schaalgrootte rendabel zijn.”

Als je naar de inzendingen voor de TechniShow Innovation Awards kijkt, dan lijkt het dat Industrie 4.0 geaccepteerd wordt en breder wordt ingezet. Deel je dat gevoel? Mogen we nu een versnelling verwachten?

André Gaalman: “Ja. Het gaat nu zeer snel. De kopgroep voor 4.0 trekt nu de breedte van de maakindustrie met zich mee. Waar velen dachten dat het een abstract fenomeen was, zien de maakbedrijven nu welke voordelen het heeft.”

Betekent dit ook een verschuiving in de verdienmodellen van de technologieleveranciers? Gaan we naar machine-as-a-service, afrekenen per spindeluur, toe? Zullen machinebouwers niet proberen zelf meer grip op de markt en de klant te krijgen, omdat niet alleen de vraag maar ook de oplossing complexer wordt?

André Gaalman: “De tijd zal het leren welke weg de markt gaat. Voor alles is wat te zeggen. Enkele jaren terug werd er al gesproken over pay for use. De praktijkvoorbeelden zijn er nu. Elke ondernemer moet zelf bepalen welk model hem past. Maar met alleen een machine neerzetten kom je er niet meer. Er wordt echt veel meer van de ondernemer en machineleverancier gevraagd. Feit is dat de machine niet meer als stand alone product wordt verkocht. Het vraagt om een gedegen oriëntatie- en adviesproces. Hiervoor is de TechniShow de ideale plek, omdat leveranciers en deskundigen bijeen zijn op één plek.“

Zal door deze ontwikkelingen de rol van de FPT-VIMAG leden veranderen?

André Gaalman: “Het advies over en de kennis van de processen en productiemethoden, worden steeds belangrijker. Wij hebben het nog steeds over bijvoorbeeld de machines en de gereedschappen. Maar inmiddels is automatisering, procesmatige softwareintegratie, niet meer weg te denken. Met de komst van additive manufacturing hebben wij een speciale sectie voor 3D printing.”

Automatisering, zoals de compacte cel van Lang, krijgt ruim baan op de TechniShow. Net als metrologie, zoals de systemen van Hexagon (foto beneden).

Tot slot: additive manufacturing. De TechniShow pakt er dit jaar flink mee uit. Neemt de interesse voor deze technologie toe?

André Gaalman: “Het lijkt erop dat 3D printen een geleidelijke entree heeft in onze productieprocessen. Je gaat zien dat de volgende generatie hightech machines 3D printen als productietechniek nodig gaan hebben. Ik zie zelf bij klanten van ons in Amerika en Duitsland dat er pilotfabrieken voor 3D printen worden opgezet. Op kleine schaal hoogwaardig volautomatisch printen en post processing. Of het met 3D technieken gemaakt kan worden, is niet meer de vraag. Hoe gaan wij het voordeel van de 3D printtechnologie schalen, dat is de volgende uitdaging. Het gaat echt komen. Vorig jaar is er wereldwijd 1,2 miljard dollar extern kapitaal in de techniek geïnvesteerd. Dit is exclusief de investeringen door de machinebouwers zelf. Er is dus budget genoeg om de mooiste 3D print dromen te realiseren.”

TechniShow 2022 vindt dit jaar plaats van 30 augustus tot en met 2 september. Donderdag 1 september is de beurs open tot 21.00 uur.