Magazine FOR YOU Alb/Eng - Tetor 2018 by Magazine4U

EDITORIAL “World Cleanup Day” apo Dita e Pastrimit të Botës u shënua me një prej aksioneve qytetare më të mëdha në botë. Ndonëse kjo ishte hera e parë që u organizua, ky aksion u zhvillua njëkohësisht në 113 shtete të botës dhe u mbështet nga mbi 20 milionë vullnetarë. Qëllimi i këtij aksioni ishte që për një ditë në tërë botën të adresohej njëkohësisht problemi global i mbeturinave, sidomos atyre inerte dhe mbeturinave në det. Kësaj dite iu bashkua edhe Kosova, mirëpo për dallim nga shumica e vendeve të tjera, në Kosovë autoritetet qeveritare kanë vendosur që aksioni i kësaj dite të zhvillohet në një periudhë kohore prej tre muajve, gjegjësisht nga data 15 shtator deri më 15 dhjetor 2018. Gjendja e mjedisit tonë jetësor për shkak të mbeturinave të hedhura pa asnjë kriter, sidomos përgjatë brezave rrugor, e përligj organizimin e një aktiviteti të tillë. Për fat të mirë në ditën e parë të këtij aksioni pjesëmarrja e vullnetarëve ishte jashtëzakonisht e kënaqshme. Sipas të dhënave nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor në aksionin e pastrimit më 15 shtator u angazhuan mbi 100.000 vullnetarë. Revista For You i përgëzon të gjithë ata që morën pjesë në këtë aksion dhe ne u bëjmë apel që të gjithëve që të vazhdojnë ta përkrahin atë pasi që në këtë mënyrë ne e përmirësojmë cilësinë e jetës sonë. Sidoqoftë, edhe nëse nuk keni mundësi që të merrni pjesë në aksionet e pastrimit që do të organizohen gjatë tre muajve të ardhshëm mos harroni, ju mund të kontribuoni në mirëmbajtjen e ambientit duke mos hedhur mbeturina aty ku nuk duhet. Deri në takimin tonë të radhës ju dëshiroj ambient të pastër! Leonora!

“For You” është publikim zyrtar i KFOR-it, prodhuar dhe financuar nga KFOR-i, i shtypur në Kosovë dhe shpërndahet pa pagesë. Përmbajtja nuk reflekton qëndrimin zyrtar të koalicionit apo të shteteve anëtare. KFOR-i pranon edhe i mirëpret opinionet tuaja dhe i publikon ato, por në formë të përmbledhur. Nëse kërkohet emri i shkrimtarit të mos tregohet, kjo mund të bëhet, por nuk do të publikohen letra anonime, shpifëse apo me qëllim të keq. Kryeredaktore: Leonora Shabanaj Nikshiq Gazetarë: Ali Rexha, Violeta Matovic Fotografitë: Ekipi “4U” Design & Layout: Bekim Shabani Stafi editorial mund të kontaktohet në telefon: 038/503-603-2139 Letrat mund të dërgohen në adresën: HQ KFOR - Kosova Film. Revista “For You”; Strasbourg Building; 10000 Prishtinë E-mail: magazineforyou2003@gmail.com; http://www.magazineforyou.com

2 for you

HI-TECH

MBRETËRIA E KAFSHËVE 14

Kopertina: Martin GARRIX MOVIEMANIA 19

2-3: Editoriali, indeksi 4-5: Shkolla e muajit: SHFMU “28 Nëntori” në Raushiq; Pyetësor: Kush ju pëlqen më shumë: Qentë apo macet dhe pse? 6-7:Vetëdijësimi për rreziqet nga shpërthimet 8-9: Fashion: Çadrat që nuk do t’harroni t’i merrni me vete në mëngjes 10-11: Music Box: Martin Garrix 12-13: “Task Forca” e Mjedisit 14-15: Mbretëria e kafshëve: Kafshët më

të zhurmshme në tokë 16-17: Poster: Martin Garrix 18-19: Moviemania: A wizard’s tale; Smallfoot; Little women; Goosebumps 2 20-21:Këndi sportiv: Liga e Kombeve e UEFA-s 22-23: Hi-Tech 24-25: “Dita e barazisë së grave” 26-27: Industri, risiprurje dhe infrastrukturë 28-29: Këndi juaj ... 30: Këndi enigmatik 31-32: Letrat e lexuesve

EDITORIAL 23

POSTERI: 16

VETËDIJËSIMI PËR RREZIQET NGA SHPËRTHIMET SHKOLLA E MUAJIT

“TASK FORCA” E MJEDISIT 2-3: Editorial, index 4-5: School of the month: EJHS “28 Nëntori” Raushiq Questionnaire: Do you like more dogs or cats and why? 6-7: Explosive hazards awareness 8-9: Fashion: Umbrellas you won’t forget in the morning 10-11: Music Box: Martin Garrix 12-13: The environement “Task Force” 14-15: Animal Kingdom: The loudest animals on earth

16-17: Poster: Martin Garrix

18-19: Moviemania: A wizard’s tale; Smallfoot; Little women; Goosebumps 2

20-21: Sports corner: UEFA Nations League 22-23: Hi-Tech

24-25: “Women’s equality day” 26-27: Industry, Innovation and infrastructure 28-29: Your corner ... 30: Puzzle 31-32: Reader’s letters

“World Cleanup Day” was marked with one of the largest civic actions in the world. Although this was the first time it was organized, this action was conducted simultaneously in over 113 states and was supported by over 20 million volunteers. The goal of this action was to address for one day at the same time the global waste problem, in particular solid and marine waste. Kosovo joined this day, but in contrary to most other countries, the Kosovo government has decided to conduct this action for a three month period, namely from September 15th, to December 15th, 2018. The situation of our living environment due to uncontrolled throwing of waste, in particular along the roads justifies the organizing of this activity. Fortunately, on the first day of this action the volunteers’ participation was very satisfactory. According to the data from the Ministry of Environment and Spatial Planning over 100,000 volunteers joined the cleaning action of September 15th. For you Magazine congratulates all those that took part in this action and we appeal to all to continue supporting it because this way we improve the quality of our lives. However, even if you cannot participate in the cleaning actions that will be conducted during the next three months, please don’t forget that you can contribute in maintaining a clean environment by not throwing garbage were you are not supposed to. Until our next meeting I wish you a clean environment! Leonora!

‘For You’ is an official publication of KFOR, produced and financed by KFOR, printed in Kosovo and distributed freely.The contents do not necessarily reflect the official point of view of the coalition or that of any of its member states. KFOR accepts and welcomes your opinions, it will publish some of these, eventually in a condensed form. If requested the name of the writer will be withheld but no anonymous, defamatory or malicious letters will be printed. Chief Editor: Leonora Shabanaj Niksic Journalists: Ali Rexha, Violeta Matovic Photos by: “4U” team Design & Layout: Bekim Shabani The editorial staff can be contacted on: 038/503-603-2139 Any letters can be sent at: HQ KFOR - Film City; For You magazine; Strasbourg building; 10000 Pristina; E-mail: magazineforyou2003@gmail.com; http://www.magazineforyou.com

for you 3

shkolla e muajit

SHFMU “28 NËNTORI” RAUSHIQ

Fetahaj. Ajo vazhdoi më tutje duke shpjeguar se “Aneksi i kolla dytë është në fshatin Zllapek ku e fillore dhe vijojnë mësimin 44 nxënës shqiptar, e mesme boshnjak, rom, ashkalinj dhe e ulët (SHFMU) në egjiptian. Edhe kjo ndërtesë i ka 4 Raushiq e ka filluar dhoma mësimi dhe punon në dy punën menjëherë ndërrime. Në ndërrimin e paradites pas Luftës së Dytë aty e zhvillon mësimin cikli i ulët nga Botërore, gjegjësisht klasa e parë deri në të pestën për në vitin shkollor nxënësit e të gjitha komuniteteve. 1945/1946. Në fillim, Kurse, në ndërrimin e pasdites mësimi zhvillohej në punohet me ciklin e lartë (klasat shtëpi private, mirëpo 6-9) dhe këtë cikël e vijojnë vetëm në gjysmëvjetorin e znj. Florentina nxënësit boshnjak.” dytë të vitit shkollor Ademaj - Fetahaj Sa i përket gjendjes së 1951/1952 mësimi objekteve të këtyre dy anekseve vazhdoi në objektin drejtoresha Ademaj-Fetahaj theksoi e ri të shkollës i cili u ndërtua me punë se ato janë në gjendje përgjithësisht vullnetare të banorëve vendas. Mësuesit të mirë. Mirëpo, në të dyja ka nevojë e parë ishin Halit Mulliqi dhe Isuf Fetahaj, të cilët më pas u emëruan dhe shërbyen si për gëlqerosjen e dhomave të mësimit, inventari është tepër i vjetruar si dhe ka dy drejtorët e parë të kësaj shkolle. nevojë për shumë mjete të konkretizimit Një tipar i veçantë i kësaj shkolle, e sidomos për tabela të klasave. që nga themelimi i saj, është se ajo ka Në shkollën amë situata është shërbyer si tempull i diturisë jo vetëm dukshëm më e mirë pasi që në shtator të për fëmijët e fshatit Raushiq por edhe vitit 2016 u përfundua ndërtimi i objektit për fshatrat përreth: Loxhën, Lybeniqin, të ri dhe modern shkollor me hapësirë Zllopekun, Raushiqin e Ri, Zagermën të mjaftueshme. Për këtë arsye aty dhe pjesërisht edhe nxënësit e fshatit mësimi zhvillohet në një ndërrim të Bellopojë. Sipas drejtoreshës Florentina vetëm. Sipas drejtoreshës së shkollës Ademaj-Fetahaj, që atëherë disa gjëra përkundër kushteve mjaft të mira për sa kanë ndryshuar dhe për shembull fshati i përket infrastrukturës dhe hapësirës Loxhë duke filluar nga viti 1964 e ka shkollën e vet. Mirëpo, shkolla në Raushiq shkolla përballet me mjaft vështirësi: “Shkolla jonë përballet me problemin vazhdon të jetë qendra arsimore për disa e rënies së numrit të nxënësve si fshatra. Për këtë arsye kjo shkollë sot i pasojë e migrimit të familjeve drejt ka edhe dy Anekse. “Aneksi i parë është qyteteve apo edhe jashtë Kosovës. në fshatin Lybeniq, ku e vijojnë mësimin Pastaj, përkundër se e kemi objektin 66 nxënës shqiptar, rom, ashkalinj dhe e ri ne kemi mungesë të mjeteve të egjiptian nga klasa e parë gjerë në klasën konkretizimit dhe hapësirave të gjelbra. e nëntë. Ky aneks i ka 4 dhoma mësimi Me fjalë të tjera përpos një kabineti dhe për këtë arsye mësimi zhvillohet tashmë të vjetruar të informatikës nuk e në dy ndërrime,” theksoi znj. Ademaj-

Pyetësor

kemi as edhe një kabinet tjetër.” Përkundër këtyre problemeve kjo nuk i ka penguar nxënësit e kësaj shkolle që të arrijnë suksese të dalluara në garat e ndryshme të diturisë dhe ato sportive. Sigurisht, kjo vjen edhe falë punës së 38 mësimdhënësve të kësaj shkolle, ku shumica dërmuese e tyre i kanë të gjitha kualifikimet për mësimdhënie në lëndët e tyre përkatëse. Kështu, vitin e kaluar kjo shkollë ka dalë e para në garat në “futsall” në kategorinë e djemve dhe e treta në kategorinë e vajzave në nivel komunal, si dhe e dyta në garat komunale në pingpong dhe shah. Kurse, në garat e diturisë “Mehmet Akif” kjo shkollë ka dalë e dyta në gjuhë angleze dhe kimi. Të gjitha këto suksese sipas drejtoreshës së shkollës vijnë si rezultat i punës serioze nga nxënësit dhe mësimdhënësit por, edhe bashkëpunimit të shkëlqyer në mes të prindërve dhe shkollës. Në fund znj. Ademaj-Fetahaj i porositi të gjithë të rinjtë që të mësojnë pa u kursyer. “Mbase ata sot nuk e kuptojnë për shkak të moshës por, unë i porosis që të mësojnë dhe punojnë tani sa më shumë dhe e ardhmja e juaj do të jetë shumë e ndritur.”

KUSH JU PËLQEN MË SHUMË: QENTË APO MACET? DHE PSE?

Shpat Ademaj (13) Nëse do të zgjidhja në mes të dy kafshëve më të dashura shtëpiake për fëmijë qentë apo macet, unë do të zgjidhja qentë. Qentë janë kafshë mbrojtëse, janë besnik dhe në çfarë do rreziku që të bie pronari i tyre, ata janë në gjendje që ti dalin në ndihmë.

Blerona Dizdari (14) Në mes të qenve apo maceve unë do të zgjidhja macet. Macet janë kafshë shtëpiake, janë miqësore, po ashtu i dua ngase e di se me mbajtjen e tyre në shtëpi minjtë nuk mund të hedhin valle.

Erëza Haxhijaj (11) Mua më pëlqejnë më shumë macet, ato kanë një lëkurë të butë. Por ajo që më bën më shumë përshtypje tek macet janë sytë e tyre që kanë ngjyra shumë specifike që dallojnë nga macja në mace. Gjithashtu mendoj se macet ndihmojnë edhe mbajtjen e shtëpisë pastër nga minjtë.

Shpat Ademaj (13) If I would have to choose between the two pet animals for kids, dogs or cats, I would choose dogs. Dogs are protective animals, loyal and whenever their owner is in danger they will help and protect.

Blerona Dizdari (14) Between dogs and cats I would choose cats. Cats are pet animals, they are friendly and I also love them because when the cat’s away, mice will play.

Erëza Haxhijaj (11) I love cats more than dogs, they have very soft fur. But, what impresses me more are cats eyes, they have beautiful colourful eyes, and very different. I also think that cats help keeping the house clean with no mice around.

4 for you

EJHS “28 NËNTORI” RAUSHIQ

lementary and junior high school in Raushiq started working right after World War 2, namely, in 1945/1946. At the very beginning, classes were organized in private houses, but in the second semester of 1951/1952 school year, classes were continued in the new school building, which was constructed based on the local residents’ voluntary work. First teachers were Halit Mulliqi and Isuf Fetahaj, who were later on appointed and both served as school principals. A unique feature of this school, since its establishment, is that it served as the knowledge temple, not only for the children of village Raushiq, but also for the children of other villages, like Loxhe, Lybeniq, Zllopek, Raushiq i Ri, Zagreme and some students from village Bellopoje. According to school principal, Florentina Ademaj-Fetahaj, some things have changed since then. For instance, since 1964 village Loxhe has its own school. But, the school in Ruashiq continues to be the education center for other villages as well. Because of that, this school now has two remote annexes.

Questionnaire Eliza Haxhijaj (12) Unë do të zgjedhja qentë, për mua qeni është sinonim i besnikërisë. Edhe mënyra se si lëvizin ata më bën që ti dua më shumë qentë në krahasim me macet. Po ashtu qeni mbron edhe shtëpinë. Eliza Haxhijaj (12) I would choose dogs. I find dogs a synonym of loyalty. The way they move makes me love them more compared to cats. The dog will also guard the house.

“The first annex is in village Lybeniq, where 66 Albanian, Roma, Ashkali and Egyptian students attend lessons from first to ninth class. It has 4 classrooms, and classes are organized in two shifts,” Mrs. AdemajFetahaj said. She went on explaining that “the second annex is in village Zllapek, where 44 Albanian, Bosnian, Roma, Ashkali and Egyptian students attend classes. This building has 4 classrooms and classes are organized in two shifts. The morning shift is reserved for the lower level, first to fifth class for students of all communities, while in the second shift are higher level, classes from 6 to 9 for Bosnian students only.” Regarding the conditions of these two buildings-annexes, principal AdemajFetahaj underlines they are in good shape in general. But, annexes need to be painted, inventory is quite old and other school materials are needed as well, especially blackboards. The main school building is much better because as of September 2016 construction works were completed, and it is a modern one with sufficient classrooms. Therefore, classes are organized in one shift only. According to the school principal, despite quite good conditions in regard to infrastructure and classrooms, the school faces lots of difficulties, “the number of our students has dropped a lot, due to the migration of families to the cities, or abroad. So, despite the fact that we have a new

school of the month building, now we lack school materials and green environment. In other words, expect of an old IT lab, we have no other labs at all.” Regardless of these problems, this doesn’t hinder the students of this school to be successful in different knowledge and sports competitions. Surely, this is thanks to the efforts of the 38 teachers of this school, where most of them have all qualifications for teaching their respective subjects. Last year for instance, this school was first in “Indoor Football” in the boys division and third in the girls division at municipal level, and second in table tennis and chess. In the “Mehmet Akif” knowledge competition this school was second in English and Chemistry. All these successes, according to the principal, are a result of the students and teachers’ hard work, as well as the excellent cooperation between parents and school. Finally, Mrs. Ademaj-Fetahaj’s message for all the youngsters to learn tirelessly. “They might not understand today because of their age, but, my message is they have to learn and work hard because their future will be much brighter.”

WHO DO YOU LIKE MORE: DOGS OR CATS? WHY? Viola Veselaj (14) Qentë janë të preferuarit e mi, e dua dhe do ta zgjedhja qenin për kafshë shtëpiake sepse mendoj se një qen ka më shumë vlera se sa një mace. Së pari, qeni e mbron shtëpinë nga “mysafirët” e paftuar dhe së dyti, qeni është shumë më besnik ndaj të zotit të shtëpisë se sa një mace.

Marigona Veselaj (13) Nëse do të zgjidhja në mes të një qeni dhe një mace që ta kem kafshë shtëpiake, unë do të zgjidhja qenin. Mendoj se me një qen do të ndihesha shumë më e sigurte në shtëpi e të mos flasim se sa më shumë besnikëri tregojnë qentë ndaj pronarëve të tyre se sa të gjitha kafshët e tjera.

Viola Veselaj (14) Dogs are my preferred pet animals, I love them and I would choose them as pet animals because a dog is more valuable than a cat. Firstly, a dog protects the house from “uninvited guests,” secondly dogs are very loyal to the owner, compared to cats.

Marigona Veselaj (13) If I would have to choose between a dog and a cat as pet animals, I would choose a dog. I think with a dog I would feel safer at home and of course dogs are more loyal to their owners compared to other animals.

for you 5

VETËDIJËSIMI PËR RREZIQET NGA SHPËRTHIMET

ërgjatë viteve në Kosovë, mbetjet eksplozive të luftës vazhdojnë të mbeten një kërcënim serioz për njerëzit në Kosovë. Këto mjete paraqesin një kërcënim serioz për mirëqenien e njerëzve dhe të pronës. Prandaj, të gjithë duhet të jenë të vetëdijshëm për praninë e tyre dhe si të reagojnë kur i shohin ato. Fatkeqësisht, përveç zonave të njohura të kontaminuara ku ndodhën betejat e mëparshme, deponitë dhe zonat e grumbullimit të mbeturinave janë gjithashtu vende ku mund të gjenden këto mjete vdekjeprurëse. Të dhënat e kohëve të fundit na tregojnë se nëpër deponi elementet më të hasura janë armët e vogla të braktisura, si pistoleta dhe municionet e tyre, pastaj mjete shpërthyese si granatë dore ose granatë pushke. Kjo nuk do të thotë se deponitë janë të minuara, apo mbeturinat përmbajnë eksplozivë! Ne duhet të dimë si të veprojmë në

6 for you

situata të tilla në mënyrë që ti parandalojmë aksidentet e rënda. Aktualisht, Kosova përballet me një rrezik të mbetur nga prania e minave dhe mbetjeve tjera eksplozive të luftës. Shumica e mjeteve shpërthyese nga zonat e banuara (shtëpitë, objektet banesore, oborret, rrugët, etj.) janë zhvendosur ndërmjet viteve 2000-2002. Sot, këto mjete vdekjeprurëse ende mund të gjenden në qytete, në bjeshkë dhe pyje. Mbetjet eksplozive të luftës gjithashtu mund të gjenden në zonat e banuara. Sot nuk ka as edhe një ditë të vetme në Kosovë në të cilën nuk gjendet një mjet shpërthyes dhe neutralizohet nga agjencitë e reagimit emergjent. Secila pjesë e minave/ mbetjeteve eksplozive të luftës apo mjet që nuk duket normale duhet të trajtohet me kujdes të madh dhe të raportohet tek personi përkatës. Çdo send që nuk duket të jetë normal apo duket jashtë vendit duhet të

konsiderohet i rrezikshëm dhe nuk duhet të preket. Jo të gjitha gjërat që gjenden në tokë janë lodra, dhe jo të gjitha gjërat në mbeturina janë mbeturina! Këtu po i drejtohem posaçërisht djemve! Ju lutem të keni kujdes. Përmes viteve kanë qenë më të prekurit nga mbetjet eksplozive të luftës. Nëse shihni një mjet të panjohur, edhe nëse duket si një top i vogël, mund të jetë armë ose eksploziv, prandaj mos e prekni, mos u përpiqni të shihni se çfarë është ajo! Ky është rregulli i parë. Nëse jeni në grup, bëni të tjerët të vetëdijshëm për kërcënimin e dyshuar. Mundohuni të shënoni ose bllokoni zonën dhe mos lejoni që dikush të afrohet më shumë se një minimum prej 50 metrash. Hapi i ardhshëm është të informoni udhëheqësin e ekipit tuaj, telefononi zyrën më të afërt të Policisë së Kosovës (PK), ose telefononi 192 ose 112. Rregulli i dytë është më i rëndësishmi që duhet ndjekur. Pasi PK të jetë e

informuar, do të kërkohet mbështetja e Shkatërrimit të Mjeteve Shpërthyese e njohur si EOD dhe dërgimi i një njësie të specializuar. Në rast të ndonjë aksidenti, ambulanca do të arrijë në vendngjarje. Gjatë punës në pastrimin e deponive dhe mbeturinave rreth shkollave dhe shtëpive, çdo mjet i dyshimtë duhet t’i raportohet Policisë së Kosovës në 192 ose 112. Eksplozivi dhe armët nuk janë kurrë të sigurta. Të gjitha bëjnë të njëjtën gjë, vrasin dhe plagosin. Keni parasysh se ata të cilët nuk janë në dijeni të kësaj situate dhe masave të sigurisë, janë më të rrezikuarit. Mos injoroni masat e sigurisë dhe mos supozoni se diçka e keqe nuk do t’ju ndodhë kurrë! Nëse shihni ose gjeni armë të braktisura ose mjete të pashpërthyera, mos prekni ato! Ta pastrojmë Kosovën në mënyrë më të sigurtë! Thirrni PK në 192 ose 112

EXPLOSIVE HAZARDS AWARENESS

own through the years in Kosovo, the Explosive Remnants of War (ERW) still remain a serious threat to the personnel of Kosovo. These devices pose a serious threat to the welfare of people and property. Therefore, everyone needs to be made aware of their presence and how to react when seeing them. Unfortunately, in addition to the known contaminated areas, where previous battles occurred, the landfills and garbage collection areas are also places where these deadly items can be found. Recent history tells us, that in landfills, the most encountered elements are abandoned small arms, like pistols and their munitions, then explosive ordnance like hand grenades or rifle

grenades. It doesn’t mean that the landfills are mined, or that the waste contains explosives! We need to know how to act in such situations in order to prevent serious accidents. Currently, Kosovo faces a residual risk for the presence of mines and other ERW. Most explosive devices from inhabited areas (houses, apartments, courtyards, roads, etc.) were removed between 2000-2002. Today, these deadly devices can still be found in towns, on

mountains and in woods. ERW can also be found in inhabited areas. Today there is not a single day, in Kosovo, in which an explosive device is not found and neutralized by emergency response agencies. Any item of Mine/ERW or device that does not look normal should be treated with extreme caution and reported to relevant person. Any item that does not appear to be normal or seems out of place should be considered dangerous and must not be touched. Not all things lying on the ground are toys, and not all things in the garbage are garbage! Here I am specifically addressing the boys! Please be careful. Through the years have been the most effected by ERWs. If you see an unknown

device, even if it looks like a small ball, it may be a weapon or explosive, so do not touch, do not try to see what that is! This is the first rule. If you’re in a group, make others aware of the suspected threat. Try to mark or block the area, and do not allow anyone to come closer than a minimum of 50 meters. The next step is to inform your team leader, call the nearest Kosovo Police (KP) office, or call 192 or 112. The second is the most important rule, to follow. Once, KP is informed, the Explosive Ordnance Disposal support known as EOD will be requested and dispatch a specialized unit. In the case of accident, the ambulance will arrive on scene. While working on cleaning the landfills and the garbage around schools and houses, any suspicious item must be reported to Kosovo Police on 192 or 112. Explosive and weapons are never safe. All of them do the same thing, they kill and injure. Keep in mind, that those who are unaware of this situation and the safety measures, are the ones who are most at risk. Do not ignore the safety measures and never assume that something bad will never happen to you! if you see or find abandoned arms or unexploded devices, do not touch them! Let’s Clean Kosovo in a safer way! Call the KP on 192 0r 112 Na vizitoni në: Visit us at:

for you 7

fashion

ÇADRAT QË NUK DO T’HARRONI T’I MERRNI ME VETE NË MËNGJES

ompakte ose automatike, me dizajn ose të thjeshta, pavarësisht prej preferencave që keni për çadrën tuaj, është thelbësore ta keni atë gjatë stinës së vjeshtës.

Çadër “Scarlet” me pikapika, shumë e fortë, që hapet dhe mbyllet automatikisht

Piktoreske dhe e ndritshme, kjo çadër është pjesë e gamës së çadrave: Totes’ X-TRA STRONG. Kjo do të thotë se është shumë e mirë për ditët me shi dhe me erë të fortë dhe s’do të keni nevojë të shqetësoheni se mund të kthehet mbrapshtë dhe të dëmtohet gjersa jeni duke shkuar për në punë. Kupa e çadrës është më e madhe se mesatarja e çadrave të zakonshme, që nënkupton se gjersa po ecni, pothuajse i tërë trupi është i mbrojtur nga shiu. Ky model është automatik, që do të thotë se një shtypje e thjeshtë e pullës te doreza e bënë atë të gatshme për përdorim.

Totes Auto Open Close Xtra Strong Multi Dots Scarlet Umbrella Colourful and bright, this umbrella is part of Totes’ X-TRA STRONG umbrella range. This means it’s great for wet and windy days - you won’t have to worry about it awkwardly blowing inside out on your way to work. The canopy is larger than your average brolly too, meaning most of your body is sheltered from the rain as you walk. It’s also automatic so a simple press of the button on the handle will kick it into action.

Çadër kompakte “Ted Baker” në formë të diamantit

E dizajnuar për burra, çadra “Ted Baker” ka një vizatim me lule të shtypur brenda dhe e bënë atë shumë më elegante sesa një çadër të thjeshtë. Shenja “Ted Baker” është e shtypur edhe në pjesën e jashtme të çadrës dhe e ka një dorezë druri në fund, duke e bërë dizajnin e saj dhe më të veçantë. Përkundër dorezës për mbyllje, ky model është kompakt, që do të thotë se nuk zë shumë vend në çantën tuaj të zakonshme ose edhe pak më të madhe.

Ted Baker Diamond Printed Compact Umbrella

Marketed for men, this Ted Baker brolly has a hidden floral print on the inside, making it much more stylish than a plain umbrella. Ted Baker is also printed on the outside and there’s a wooden hook handle at the base, adding to its distinctive design. Despite the hook handle it’s still compact, so won’t take up much space in a larger bag or brief case. broken brollies away every week. And we think it’s done a great job. This classic style comes in a variety of colours, has safety tips and won’t let you down in a heavy downpour.

Çadër klasike “Blunt”, e gjatë, rezistuese ndaj erës, me ngjyrë të gjelbër të mbylltë

Nëse jeni të gatshëm të investoni pak më shumë para në mjetin tuaj për mbrojtje ndaj shiut, atëherë provoni çadrën “Blunt”, e cila konsiderohet si opsioni më i guximshëm dhe më i sigurt. Qëllimi kryesor i kompanisë është që të ndërtojë çadra afatgjatë, e jo të detyroheni të asgjësoni ato çdo dy javë. Ky stil klasik vjen me ngjyra të ndryshme, ofron këshilla për siguri dhe nuk do t’ju zhgënjejë kur ka rrebesh me shi.

Blunt Umbrellas Classic Windproof Stick Umbrella Forest Green

If you’re willing to invest a little more money into your rain protector, then try out Blunt Umbrellas for a sturdy and safe option. The brand’s main aim is to build umbrellas that last, so you aren’t chucking

8 for you

(Burimi: https://www.independent.co.uk)

fashion

UMBRELLAS YOU WON’T FORGET IN THE MORNING

ompact or automatic, patterned or plain, however you want your brolly, during autumn time, it’s essential you have one.

Çadra “Fulton”, e dizejnatores Lulu Guinnes nga marka Fulton

Ky lloj i çadrës u krijua nga dizejnatorja e aksesorëve të modës Lulu Guinness dhe është madhësia e përkryer për ta futur atë në çanta të vogla të dorës. Ky model vjen me një mbulesë të përputhshme dhe me një dorezë të stampuar me inicialet e Lulu, gjersa printimi shpërthyes i shton çadrës kompakte edhe një elegancë të theksuar. Është e lehtë për nga pesha dhe e mbulon një pjesë të mirë të kokës dhe shpatullave dhe ka një pullë dhe mekanizëm të thjeshtë të shtypjes.

Fulton Umbrellas Lulu Guinness by Fulton

This umbrella’s print was created by fashion accessories designer Lulu Guinness and it is the perfect size for fitting in small handbags. Coming with a matching cover and a handle embossed with Lulu’s initials, the jazzy print adds a stylish edge to a compact brolly. It’s lightweight and covers a good proportion of your head and shoulders and has a simple push and click mechanism.

Çadra të veçanta të firmës “Aspinal of London” për zonjat me klasë

Nëse jeni duke kërkuar të kënaqeni me diçka të dizajnuar më ndryshe, atëherë ju do ta pëlqeni shumë këtë çadër të madhe me një printim të kuq gjeometrik në pjesën e jashtme dhe me vija të kaltra të errëta. Mendohet të jetë çadër luksoze dhe e cilësisë së lartë. Kupa është e përbërë nga materiali italian saten i hollë, që është rezistues ndaj ujit, gjersa doreza është prej lëkure italiane.

Aspinal of London Ladies Marylebone Stand Up Umbrella

If you’re looking to indulge in something designer then you’ll love this large umbrella with a red geometric print on the outside and a navy blue lining. It’s luxurious and high quality. The canopy is made from Italian satin-finished waterproof fabric and the hook handle is made from Italian leather. (Source: https://www.independent.co.uk)

Çadra e firmës “James Smith & Sons”, në formë të lapsit me dorezë lëkure

Kompania “James Smith & Sons” ka shitur çadra që nga viti 1830. Kjo çadër, punim dore, e dizajnuar për zonjat, është ideale për mbrojtje ndaj erës dhe shiut. Është detaji që e bën këtë të dallojë nga të tjerat - ka dhe rripin me pullë, i cili e mban çadrën kompakte, përmban këshilla shumë të vyera për diçka më elegante dhe ka mbajtëse me ngjyrë të zezë për ta varur atë kur të hyni diku brenda.

James Smith & Sons Pencil Umbrella with Leather Crook

James Smith & Sons has been selling umbrellas since 1830. This handmade umbrella, designed for ladies, is the ideal wind and rain protector. It’s the detail that makes this one stand out - a button fastening to keep the umbrella canopy compact, gold spoke tips for a touch of elegance and a black rope loop for hanging it up when you get in.

Çadra “Hunter” për gra në formë të flluskës dhe sikur mustaqe

Edhe pse më shumë është e njohur për prodhimin e çizmeve prej gome, kompania “Hunter” ka një gamë të gjerë të çadrave të formës së flluskës, që është e pranishme në tërë vendin. Ky lloj është ideal për shëtitje në fshat, në ditët me shi; këto çadra mund të kombinohen edhe me çizmet prej gome. Pothuajse transparente, përveç pjesës së ngjyrosur në pjesën e poshtme të çadrës, logoja është gjithashtu e shtypur në anën tjetër të saj. Vetë stili nënkupton që të mbron shumë mirë dhe e lufton dukshëm erën e fortë, duke ju mbajtur edhe të thatë. Doreza me material prej gome ka një kontroll të mirë dhe është më e përshtatshme sesa pullat që i kemi testuar në çadrat më të vogla.

Hunter Women’s Original Moustache Bubble Umbrella

Best known for its wellies, Hunter also has a range of country-style bubble brollies. This one is ideal for taking on wet walks in the countryside; you can even get matching wellies. Largely transparent, apart from the coloured trim at the bottom, the logo is also printed on the side. The style means it sits comfortably over you and combats wind well, while also keeping you dry. The rubber hook handle has good grip and is better than button handles we tested on smaller brollies.

for you 9

music box

“Dua t’u them të gjithëve që nëse i ndjekin ëndrrat e tyre, ato patjetër që do t’iu realizohen. Kjo është ajo që unë dua të bëj,”- Martin Garrix.

artijn Gerard Garritsen (i lindur më 14 maj 1996), i njohur si Martin Garrix, është DJ, producent dhe muzikant holandez. Më 2016 dhe 2017 u rendit i pari në listën DJ 100 nga “DJ Mag”, ndërsa aktualisht është i 3ti. Më poshtë mund të gjeni disa fakte interesante rreth Martin Garrix:

• Emri i tij i plotë është Martijn Gerard Garritsen. • Ai shpesh e stilizon emrin e tij si Mar+in Garri×. • Martin mësoi të luante në kitarë në moshën 8 vjeçare. • Në vitin 2004, ai e shprehu interesimin për t’u bërë DJ pas performancës së Tiësto-s në Lojërat Olimpike në Athinë. • Mentori i ëndrrave” të tij ishte Calvin Harris. • Martin Garrix hyri në skenën muzikore botërore me këngët “BFAM” (me Julian Jordan) dhe “Just Some Loops”, një bashkëpunim me TV Noise. • Ai nënshkroi me “Spinnin ‘Records” në vitin 2012 dhe lansoi “Error 404”. • Në vitin 2013, Garrix së bashku me Sidney Samson lëshoi në treg “Torrent”. • Martin u bë i famshëm në qershor të vitit 2013 pas publikimit të solo këngës “Animals”.

10 for you

• Më 30 shtator 2013, Martin Garrix publikoi një remix të “Project T” nga Sander Van Doorn dhe Dimitri Vegas & Like Mike, i cili shpejt arriti në vendin e parë në listën Beatport. • Ai u shfaq në listën e “100 DJs” të revistës ‘DJ Mag’ në vitin 2013 si një hyrje e re në vendin e 40-të. Në vitin 2014, ai u shfaq po në këtë listë por tash i renditur në vendin e 4-të. • Në dhjetor të vitit 2013, ai publikoi “Wizard” me Jay Hardway, këngë kjo e cila u rendit e 6-ta në Belgjikë dhe e 17-ta në Holandë. • Bashkëpunimi i tij me Firebeatz, “Helicopter”, qëndroi në vendin e 1-rë për dy javë në Top 100 Listën e Beatport. • Ai performoi në “Ultra Music Festival 2014”, ku debutoi me disa këngë të reja dhe të padëgjuara më

parë, përfshirë këtu bashkëpunimet me Dillon Francis, Hardwell dhe Afrojack. • Në shkurt të vitit 2015, ai së bashku me Usher publikoi singlin “Do not Look Down”. • Martin gjithashtu ka punuar me fituesin e shumëfishtë të çmimit Grammy, Ed Sheeran në “Rewind Repeat It”, më të cilën performoi në mars të vitit 2015 në “Ultra Music Festival” në Miami. • Më 4 maj 2015, në bashkëpunim me Tiësto-n, lëshoi në treg “The Only Way Is Up”. • Më 22 maj 2015, Avicii në bashkëpunim me Garrix lansoi “Waiting for Love” kurse më 6 korrik 2015, Garrix lansoi “Break Through The Silence” me DJ-të e njohur rus, Matisse dhe Sadko. • Më 31 dhjetor 2015, Garrix lëshoi falas në treg “Bouncybob”, bashkë-prodhim ky me Justin Mylo dhe Mesto. • Martin Garrix themeloi shtëpinë e tij muzikore “STMPD RCRDS” në tremujorin e parë të vitit 2016. • Më 11 mars 2016, ai lëshoi singlin e tij të parë nga “STMPD RCRDS” titulluar “Now That I’ve Found You”. • Më 18 mars 2016, Martin në “Ultra Music Festival” prezantoi shumicën e këngëve nga albumi i tij si dhe zgjodhi të lëshonte dhjetë këngë të padëgjuara më parë, përfshirë

këtu bashkëpunimet me Jay Hardway, Julian Jordan, Mike Shinoda të Linkin Park, Ed Sheeran, Bebe Rexha etj. • Më 27 maj 2016, ai lansoi këngën e tij të dytë “Lions in the wild” në bashkëpunim me “Third party”. • Më 13 qershor 2016, Garrix lëshoi në treg “Oops”. • Më 26 korrik 2016, Martin nënshkroi një kontratë ‘mbarëbotërore’ me Sony Music International. • Më 22 gusht 2016, Martin performoi për herë të parë “live” së bashku me Bebe Rexha-n në në “The Tonight Show” me Jimmy Fallon, i shoqëruar nga The Roots. • Më 6 nëntor 2016, në “MTV European Music Awards” Garrix fitoi çmimin “Best Electronic Act” dhe “Best World Stage Performance”. • Më 27 janar 2017, ai lansoi “Scared to be Lonely” një bashkëpunim me këngëtaren Dua Lipa. • Më 23 shkurt 2018, Martin Garrix lansoi bashkëpunimin e tij të dytë me David Guetta dhe të tretin me Brooks me këngën “Like I Do”.

music box

“I want to show everyone that if you pursue your dreams, they can become true no matter what. That’s what I want to do.” – Martin Garrix.

artijn Gerard Garritsen (born May 14, 1996), known as Martin Garrix, is a Dutch DJ, producer and musician. In 2016 and 2017, he was ranked first on the DJ 100 list by “DJ Mag”, and is currently ranked 3rd. Bellow you will find some interesting facts about Martin Garrix:

• His full name is Martijn Gerard Garritsen. • He often stylizes his name as Mar+in Garri×. • Martin learned to play guitar at the age of 8. • In 2004, he expressed interest in becoming a DJ after Tiësto’s performance at the Athens Olympic Games. • His “Dream Mentor” was Calvin Harris. • Martin Garrix entered the world music scene with “BFAM” (with Julian Jordan) and “Just Some Loops”, in collaboration with TV Noise. • He signed with “Spinnin ‘Records” in 2012 and launched “Error 404”. • In 2013, Garrix, along with Sidney

Samson, released “Torrent”. • Martin became famous in June 2013 after publishing the solo track “Animals”. • On the 30th of September 2013, Martin Garrix released a remix of “Project T” by Sander Van Doorn and Dimitri Vegas & Like Mike, which soon reached the top spot on the Beatport chart. • He was a new entry, ranked 40th, on the DJ Mag magazine’s “100 DJs” chart in 2013. In 2014, he was ranked 4th on that same chart. • In December 2013, he released “Wizard” with Jay Hardway, which reached no. 6 in Belgium and no. 17 in the Netherlands. • His collaboration with Firebeatz, “Helicopter”, held the top spot for two weeks in the Top 100 Beatport Chart. • He performed at the “Ultra Music Festival 2014”, where he made his debut with some new, previously unheard tracks, including col-

laborations with Dillon Francis, Hardwell and Afrojack. • In February 2015, he released the single “Do not Look Down”, in collaboration with Usher. • Martin also collaborated with Grammy Award winner Ed Sheeran on “Rewind Repeat It,” which he performed at the Ultra Music Festival in Miami in March 2015. • On the 4th of May 2015, he released “The Only Way Is Up”, in collaboration with Tiësto. • On the 22nd of May 2015, Avicii in collaboration with Garrix launched “Waiting for Love”, and on the 6th of July 2015, Garrix launched “Break Through The Silence” with renowned Russian DJs, Matisse and Sadko. • On the 31st of December 2015, Garrix released “Bouncybob”, co-produced with Justin Mylo and Mesto, which could be downloaded for free. • Martin Garrix founded his record label “STMPD RCRDS” in the first quarter of 2016. • On the 11th of March 2016, he released his first “STMPD RCRDS” single, titled “Now That I Found You”. • On the 18th of March 2016, at the “Ultra Music Fes-

tival”, Martin performed most of the tracks from his album and chose to release ten previously unreleased tracks, including collaborations with Jay Hardway, Julian Jordan, Mike Shinoda of Linkin Park, Ed Sheeran, Bebe Rexha etc. • On the 27th of May 2016, he released his second track “Lions in the wild” in collaboration with “Third Party”. • On the 13th of June 2016, Garrix released “Oops”. • On the 26th of July 2016, Martin signed a ‘worldwide’ contract with Sony Music International. • On the 22nd of August 2016, Martin performed “live” for the first time, together with with Bebe Rexha, and accompanied by the Roots, on “The Tonight Show” with Jimmy Fallon. • On the 6th of November 2016, Garrix won the “Best Electronic Act” and “Best World Stage Performance” awards at the “MTV European Music Awards”. • On the 27th of January 2017, he released “Scared to be Lonely” in collaboration with Dua Lipa. • On the 23rd of February 2018, Martin Garrix launched the track “Like I Do”, his second collaboration with David Guetta, and third with Brooks.

for you 11

“TASK FORCA” E MJEDISIT

inerte, gjegjësisht mbeturinave nga ndërtimet të cilat janë hedhur pa kujdes. Në lidhje me këtë problem ne jemi në kontakt të vazhdueshëm me Ministrinë e Infrastrukturës. Në Kosovë po zhvillohen disa projekte madhore të infrastrukturës siç janë autostradat. Besoj se me kujdesin e duhur ne do të arrijmë që këto mbetje inerte t’i përdorim për shtrimin e traseve të rrugëve dhe në këtë formë t’i riciklojmë ato dhe t’i largojmë nga peizazhi ynë i mrekullueshëm.

endja e ambientit në Kosovë është jo e kënaqshme, ne e shohim këtë çdo ditë dhe të gjithë mund të ndihmojmë në tejkalimin e këtij problemi. Kjo edhe është arsyeja pse Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor në bashkëpunim me dhjetë ministri të ndryshme dhe 2 organizata jo qeveritare e ka filluar një nismë të re duke krijuar një “Task Forcë” e cila do të angazhohet në një aksion tremujor për t’u përballur me këtë problem. Ky aksion i ka dy qëllime të qarta: pastrimi fizik i mbeturinave nga komunitetet tona dhe zhvillimi i një fushate vetëdijesuese për të rinjtë për të theksuar rëndësinë e ruajtjes së mjedisit tonë. Për të mësuar më shumë për këtë nismë të mrekullueshme dhe se si do të funksionojë kjo “Task Forcë”, revista ‘For You’ bisedoi me ushtruesin e detyrës së Ministrit për Mjedis dhe Planifikim Hapësinor, z. Fatmir Matoshi. Në vijim ju ftojmë të lexoni se çka tha z. Matoshi. Cilat janë problemet më të theksuara mjedisore në Kosovë? Realisht sot në Kosovë trajtohen vetëm 4% e ujërave të zeza. Trajtimi i ujërave të zeza është një ndër problemet më të mëdha në Kosovë. Gjithashtu edhe menaxhimi i mbeturinave dhe jo vetëm grumbullimi i tyre është një problem më vete. Ky problem besoj se do të gjejë zgjidhje përmes strategjisë që ne jemi duke e përgatitur e cila do të jetë e zbatueshme në kushtet dhe rrethanat e Kosovës. Përmes saj, ne synojmë që trajtimin e mbeturinave ta kthejmë në biznes ashtu si edhe në shumicën e botës së zhvilluar. Në këtë drejtim, sivjet Ministria e Mjedisit e ka bërë hapin e parë duke ndarë 7 milionë euro për impiantin e parë për trajtimin e mbeturinave dhe këtë do të vijojmë ta bëjmë edhe në vitet në vijim. Probleme të tjera janë degradimet e lumenjve në mbarë Kosovën, si dhe deponitë e mbetjeve

12 for you

Sa do të zgjasë aksioni i pastrimit të mbeturinave? Aksioni ka filluar më 15 shtator, në Ditën Botërore të Pastrimit të Tokës. Kështu Kosova do t’iu bashkëngjitet vendeve të botës të cilat e shënojnë këtë ditë. Aksionet nuk do të jenë të përditshme, ato do të jenë të kohëpaskohshme. Presim angazhimin e rreth 1000 njerëzve të thjeshtë si punëtorë sezonal për të punuar gjatë këtyre tre muajve. Do të kemi edhe angazhimin e institucioneve dhe të shërbyesve civil, si dhe kompanive që janë të kontraktuara dhe që punojnë punë publike në Kosovë si dhe mekanizmave të tjerë. Të gjithë nxënësit do të nxiten që të përfshihen vetëm në aksionet e pastrimit pranë objekteve shkollore sepse nuk duam që ata të humbin mësimin për këtë qëllim. Theksi kryesor me fëmijët do të jetë në ngritjen e vetëdijes dhe edukimin për rëndësinë e mjedisit. Çka ju ka shtyrë që ta krijoni këtë “Task Forcë”? Në fakt është gjendja aktuale që na ka shtyrë sepse ambienti radhitet pikërisht tek sfidat kryesore me të cilat është duke u përballur Kosova. Do të punojmë njëkohësisht në të dy aspektet, edhe në vetëdijesim edhe në pastrim. Po provojmë që për herë të parë gjatë këtyre tre muajve të formojmë edhe njësinë e policisë së gjelbër në kuadër të Policisë së Kosovës. Kjo njësi do të merret ekskluzivisht me ambientin dhe kështu shpresojmë që dalëngadalë të mbërrijmë në nivelin që ne e dëshirojmë. Çfarë veprime të tjera do të ndërmerren, do të ketë gjoba për shkelësit e mundshëm? Qëllimi jonë nuk është që të ndëshkojmë, që të gjobisim njerëz, qëllimi jonë është që të kemi një ambient të pastër. Këtë duhet ta ketë parasysh secili qytetar i Kosovës, dhe secili duhet të japë kontributin e vet. Mirëpo, të gjithë ata që do të bëjnë shkelje do të gjobiten dhe do të jenë të detyruar t’i paguajnë këto gjoba,

sepse vetëm kështu mund të arrijmë shkallën e kënaqshme të vetëdijesimit. Ku do të zhvillohet ky aksion? Ne shpresojmë se ky aksion do të ketë shtrirje në të 38 komunat e Kosovës. Po ashtu, për të nxitur angazhimin maksimal, ministria e jonë shumë shpejt do të lansojë edhe shpërblimet për komunat më të suksesshme. Nuk do të jenë të vogla, do të jenë shpërblime relativisht të larta, në realizimin e projekteve në fushën e mjedisit për komunat që dalin më të suksesshme në kuadër të këtij aksioni. Unë besoj që në vitin 2019, ne do të kemi një sërë projektesh që do ti financojë MMPS nëpër komunat e ndryshme për shkak të angazhimit të tyre në krijimin e një ambienti më të pastër. Çka do të ndodhë pas përfundimit të këtij aksioni? Ne do të shohim rezultatet e “Task Forcës” më 15 dhjetor kur edhe përfundon aksioni. Do të shohim se si ka qenë gjendja më 15 shtator dhe se si do të jetë në fund të aksionit kur edhe përfundon mandati i kësaj “Task Force”. Në varësi të kësaj do të propozohen hapat e mëtutjeshëm. Nëse do të ketë nevojë që kjo “Task Forcë” të vazhdojë të funksionojë dhe nëse e shohim se i ka dhënë rezultatet e pritura, atëherë nuk ka dyshim se ajo do të vazhdojë punën e saj. Edhe pse, ambienti ku jetojmë nuk mund të jetë përgjegjësi e vetëm një dikasteri e një Ministrie, është përgjegjësi e çdo pjesëtari të shoqërisë sonë dhe e secilit institucion. Ne i kemi dyert e hapura si Ministri që të bashkëpunojmë më këdo në Kosovë që dëshiron që të ndihmojë në krijimin e një ambienti më të pastër. Cila është porosia e juaj për të rinjtë? Unë i porosis të rinjtë që të jenë të vëmendshëm dhe të kujdesen për ambientin në të cilin jetojnë. Në këtë mënyrë, ata e shtojnë kujdesin për shëndetin e tyre dhe për të ardhmen e tyre. Çdo veprim i tyre i pamatur sot ndikon drejtpërdrejt në të ardhmen e tërë shoqërisë sonë, në raport me natyrën dhe me ambientin ku jetojmë. Ne të gjithë e duam natyrën, ne të gjithë e duam Kosovën; le ta mbajmë atë të pastër për gjeneratat e ardhshme.

THE ENVIRONMENT “TASK FORCE” towards the first waste treatment facility in Kosovo and will continue to do so into the future. Other problems that we are faced with are the degradation or our river networks Kosovo wide and solid waste landfills, namely building construction waste being carelessly discarded. To tackle this problem, we are in continuous contact with the Ministry of Infrastructure. Kosovo is currently undertaking several major construction projects such as the construction of our new highways, and I believe that with proper care and attention we will manage to make best use of the solid waste materials by recycling it into our paving of the new road beds thereby removing this solid waste from our beautiful countryside.

osovo’s environmental situation is not good, we can see it every day and we can all play a role to fix this problem. It is for this reason that the Ministry of Environment and Spatial Planning has launched a new initiative in cooperation with ten other government ministries and two non-governmental organizations, by creating a new task force that will engage in a three (3) month action to tackle the problem. This action has two distinct goals; physically clean up our communities, and to create an awareness raising campaign to highlight, the importance of maintaining our environment towards the younger generations. To learn more about this great initiative and how this Task Force will work, ‘For You’ Magazine interviewed the acting Minister for Environment and Spatial Planning, Mr. Fatmir Matoshi. We invite you to read what the Mr. Matoshi had to say. What are the most acute environmental issues in Kosovo? In reality, today Kosovo treats only 4% of its black wastewaters. Black wastewater treatment is one of our major problems in Kosovo. Waste collection and waste management are another. The latter though, I believe will be solved through the strategy we are preparing, which will be applicable to the circumstances and conditions in Kosovo. We aim to turn the issue of waste treatment into a business as seen in the majority of the developed world. In order to achieve this, the Ministry of Environment and Spatial Planning have taken the first step by allocating €7m EUR

How long will the waste cleaning initiative last? The initiative started on the 15th September, the same day as the international World Cleanup Day. This way Kosovo will join other countries from around the world in marking this very important day. The cleanup will continue about twice a week into the future. This initiative will give seasonal employment to about one thousand (1,000) seasonal workers during these three months. Institutions in Kosovo and civil servants will also be engaged in these activities including companies and other mechanisms that are contracted to perform public work in Kosovo. All schoolchildren will be encouraged to get involved in these activities; however their important work will be done in close proximity to their schools so that they do not miss out on their valuable education. The main emphasis for the children will be on creating greater awareness and education about recycling. What motivated you to create this task force? In fact, it is due to the current situation in Kosovo, because the environment is ranked among one of the main challenges that we are facing. We successfully achieve our aim by working simultaneously on two aspects, creating greater awareness and the cleaning up of our environment. During these three months we are to create a green police unit within the Kosovo Police, which is a first here in Kosovo. This unit will exclusively handle environmental issues and we hope that together working slowly we will reach the desired level that we all wish to achieve. What other actions can be expected, will there be fines for the

potential perpetrators? Our immediate aim is to clean up the environment and we don’t necessarily want to have to punish or fine people unless we have to. The most important message is that the people of Kosovo all have a part to play and have to contribute. However, all those who will cause violations will be fined and they will have to pay those fines, because this is the only way to achieve a satisfactory level of awareness. Where will this action be conducted? We hope that this initiative will be positively conducted in all 38 municipalities in Kosovo. In addition and in order to entice maximum engagement our ministry will very soon publish the rewards available for the most successful municipalities. These rewards will be quite significant, to include financing for the completion of environmental projects going to the most successful municipalities during this action. I believe that in 2019 we will have several projects financed by the MESP throughout various municipalities due to their engagement in creating a cleaner environment. What will happen after this action? We will see the results of the task force on the 15th December, when the initiative is finished. We will compare the situation before starting on the 15th September and then assess the situation at the end of the action, when the mandate of this task force ends. Depending on the outcome further steps will be proposed. If it is deemed necessary for the task force to exist and if we see the expected results, then there is no doubt that it will continue to operate. So the emphasis really is in everybody fully engaging with this initiative our living environment cannot just be left to the responsibility of only one department or one ministry, it is a collective responsibility of every member of our society and all our institutions. My ministry is open to cooperation with each and every one in Kosovo that wishes to help in creating a cleaner environment. What is your message to the youth? I appeal to all the young people to pay attention and take care of the environment where they live. This way, they take care of their health and their future. Every reckless action of theirs today has a direct impact on their future and the future of our society in relation to our living environment. We all love nature, we all love Kosovo; let us keep it clean for our future generations. Na vizitoni në: Visit us at:

for you 13

mbretëria e kafshëve

Kafshët më të zhurmshme në tokë

A të kanë quajtur ndonjëherë person që flet me zë të lartë? Beso që nuk mund të krahasohesh me këto kafshë të zhurmshme. SHUMICËN E KOHËS, është në interes të kafshës që të mos vërehet, mirëpo ndonjëherë është e dobishme që të jesh i zhurmshëm - shumë i zhurmshëm. Gjersa një bisedë e zakonshme njerëzore shënon 60 decibla (dB), disa kafshë mund të ulërijnë, klithin dhe ulërijnë dhe thërrasin shumë më tepër se sa një tren metroje (100dB). Pragu njerëzor për dhimbje është 120dB, gjersa timpani i veshit mund të shpërthejë në 160dB, mirëpo shumë thirrje të kafshëve të zhurmshme nuk janë të dizajnuara për veshin e njeriut. Zhurmat që këto kafshë krijojnë nuk janë vetëm për shfaqje; për kot, por secila zhurmë ka një qëllim. Arsyet e motivuara sociale janë që të gjejnë një individ tjetër, të mbrojnë territorin, t’i bëjnë kortezh partnerit ose t’i paralajmërojnë shoqëruesit për grabitqarë. Më poshtë keni kafshët më të zhurmshme në botë:

Karkaleci tigër me zhurmë të pistoletës

Balena e kaltër

y karkalec deti gjendet i pari në listë si gjallesa më e zhurmshme në botë, duke mbajtur rekordin me 200dB më i zhurmshëm se një e shtënë me armë. Fatmirësisht, karkalecat jetojnë brenda në det, ngase veshi i njeriut mund të durojë zhurma vetëm deri në 120dB, si dhe çdo zhurmë më e lartë se kjo mund të shkaktojë dhimbje të jashtëzakonshme për veshët tanë, duke rezultuar sipas gjitha gjasave në shurdhësi.

Tiger pistol shrimp

his shrimp leads the list as the loudest living animal, topping over 200dB - louder than a gunshot. Fortunately, they live under the sea because the human ear can only sustain sounds up to 120dB, any louder can cause extreme pain to our ears possibly resulting in deafness.

e tyre tejet të lartë ose zhurmshëm, që tejkalon 140dB, më e zhurmshme se një sharrë elektrike, për të gjurmuar lëvizjet e peshqve në pellgjet me ujë.

Lakuriqi peshkatar

akuriqët janë një nga gjitarët e pakët që mund të përdorin zhurmën për të naviguar (drejtuar) - një taktikë që quhet ekolokacion ose pozicion përmes jehonës. Lakuriqi peshkatar aktualisht është anëtari më i zhurmshëm i familjes. Këta lakuriq përdorin tingullin

14 for you

Greater bulldog bat

ats are one of the few mammals that can use sound to navigate - a tactic called echolocation. The greater bulldog bat is currently the loudest known member of the family. They use their exceptionally loud sound – exceeding 140dB, louder than a chainsaw – to track the movement of fish in water pools.

alenat e kaltra mund të bëjnë thirrje njëri-tjetrit me zhurma tejet të larta. Sirenat e tyre mund të arrijnë 188dB, më të zhurmshme se motori i aeroplanit ose shpërthimi i granatës. Nën ujë zëri bartet në distanca më të largëta, kështu që balenat mund të dëgjohen deri mbi 800km larg.

Blue whale

lue whales can make extremely loud whistling calls each other. Their sirens can reach 188dB,

louder than jet engine or grenade explosion. Sound carries further underwater, so the whales can be heard over 800km away.

Gjinkalla ushqyese e gjelbër

inkallat janë insektet më të zhurmshme. Vetëm meshkujt këndojnë dhe e bëjnë këtë për të thirrur një femër. Dy lloje gjinkallash, ushqyesja e gjelbër dhe e hëna e verdhë, krijojnë zhurmë më të madhe se 120dB dhe mund të dëgjohen nga një largësi prej 2.4km. Çdo lloj gjinkalle ka një këngë të veçantë, kështu që ata nuk tërheqin femra të një specieje tjetër. Gjinkallat ndryshojnë nga të gjitha insektet e tjera për shkak se ato kanë nga një daulle muzikore në barkun e tyre të quajtur “Timbal” (një lloj membrane). Shtrëngimi i muskujve të brendshëm i shkakton ato të kërrusen përbrenda dhe të prodhojnë një tingull, të cilin më pas e shumëfishon barku i zbrazët. Barku i uritur pastaj përforcon zërin.

Green grocer cicada

icadas are the loudest insect. Only the males sing and they do so to call for a female. Two species, the green grocer and yellow monday, produce noise in excess of 120dB and can be heard from 2.4km away. Each type has a different song so they don’t attract females of a different species. Cicadas are different to all other insects in that they have a musical drums in their abdomen called tymbals. Contracting the internal muscles causes them to buckle inwards and produce a pulse of sound. The hollow abdomen then amplifies the sound. (Burimi: http://invorma.com)

animal kingdom

The loudest animals on earth Ever been called a loudmouth? You’ve got nothing on these noisy animals.

MOST OF THE TIME, it’s in an animal’s best interest to be undetectable, but sometimes it’s useful to be loud - very loud. While a normal human conversation registers at about 60 decibels (dB), some animals can screech, scream and holler much louder than a subway train (100dB). The human threshold of pain is 120dB, and at 160dB your eardrum will rupture, but many loud animal calls are not designed for human ears. The sounds these animals make are not just for show; spread over land and sea, each has a purpose. Socially motivated reasons include finding another individual, defending territory, romancing a mate or warning companions of predators. Here are the world’s loudest animals: për të dekurajuar meshkujt e tjerë, gjersa e dyta, ‘kii’, i ndihmon femrave për të gjetur meshkujt e tyre potencialë.

se vrumbullima mund të jetë një metodë e komunikimit shoqëror me krenari midis anëtarëve të familjes. Luanët janë anëtarët e vetëm nga familja e maces që udhëtojnë në tufa.

Lion

Luani

uani, një nga macet më të njohura të mëdha, mund të vrumbullojë deri në një nivel prej 114dB, që mund të arrijë deri në 8 km larg. Dhe ata kanë nevojë për distancën, sepse hapësira e një shtëpie krenare mund të shtrihet deri mbi 260 metra katrorë. Luanët vrumbullojnë për disa arsye të ndryshme; njëra është për të krijuar territor. Një tjetër teori sugjeron

ne of the most recognisable big cats, the lion can roar to a level of 114dB, carried over 8km. And they need the distance - a pride’s home range can span over 260sq. km. Lions roar for several different reasons; one is to establish territory. Another theory suggests that roaring can be a method of social communication between family members in a pride. Lions are the only felines that travel in packs.

Bretkosa këngëtare

ë bretkosë e vetme këngëtare mund të krijojë zhurma në mes 90-100dB, sa një çekan pneumatik. Çdo thirrje përbëhet nga dy pjesë, e para, “ku”, përdoret

ulëritës janë në gjendje të bëjnë tinguj të tillë, sepse ata kanë një kockë të zgjeruar hioide në fytin e tyre.

ata ulërijnë për të gjurmuar lokacionin e anëtarëve të tjerë të tufës. Qëllimi tjetër i ulërimës mund të jetë për të lajmëruar pozitën e tufës dhe krijuar territorin e tyre.

Wolf

Ujku

ë nga tingujt më të dallueshëm të kafshëve është ai i ujkut, i cili mund të arrijë 90dB, vetëm pak më poshtë se gjëmimi i një treni metroje. Ujqit zakonisht udhëtojnë në distanca dhe hapësira të mëdha për të gjetur ushqim dhe besohet që (Source: http://invorma.com)

mong one of the most distinguishable animal noises of all, a wolf’s howl can reach 90dB, just a little below the blare of a subway train. Wolves commonly travel over long distances and great expanses to find food and it’s thought they howl to help them keep track of the location of their pack mates. Howling can also be for the purpose of announcing a pack’s position and establishing their territory.

Coqui frog

single coqui frog can generate sounds between 90-100dB as loud as a jackhammer. There are two parts to each call, the first, ‘co’, is to deter other males and second, the ‘kee’ helps females locate their potential mates.

Howler monkey

Majmuni ulëritës

ëta majmunë janë shumë të shoqërueshëm dhe zakonisht gjenden në grupe të mëdha. Thirrjet e tyre mund të arrijnë 90dB dhe mund të dëgjohen larg deri gati 5 km, kur ata bëjnë thirrje si tufë. Thirrjet shpesh përdoren si një shpallje e pozicionit të një grupi dhe një paralajmërim për të tjerët për të qëndruar jashtë territorit të tyre. Majmunët

hese monkeys are very social and are commonly found in large groups. Their calls can reach 90dB and can be heard up to almost 5km away when they call as a troop. The calls are often used as an announcement of a group’s position and a warning to others to stay out of their territory. Howlers are able to make such sounds because they have an enlarged hyoid bone in their throat.

for you 15

SMALLFOOT

moviemania

Cast: Channing Tatum, Gina Rodriguez, Zendaya, James Corden, Common, LeBron James

Director: Karey Kirkpatrick Screenwriter: John Requa & Glenn Ficarra

SMALLFOOT Rolet: Channing Tatum, Gina Rodriguez, Zendaya, James Corden, Common, LeBron James Regjia: Karey Kirkpatrick Skenari: John Requa & Glenn Ficarra Përmbajtja ilmi ‘Smallfoot’ (Këmbëvogli) e kthen legjendën e Bigfoot (Këmbëmadhit) mbrapsht, kur një Yeti (jeti - krijesë e madhe dhe leshatore që ngjason me njeriun ose ariun) i ri dhe i zgjuar gjen diçka që ai ka menduar se nuk ekziston, një njeri. Lajmet për këtë “këmbëvogël” i sjellin atij famë dhe një mundësi me vajzën e ëndrrave të tij. Gjithashtu e shpien komunitetin e thjeshtë të Jetive në një trazirë mbi atë se çfarë tjetër mund të ketë atje jashtë në botën e madhe përtej fshatit të tyre prej dëbore, përmes një ngjarjeje të trazuar ose zhurmshme për miqësinë, trimërinë dhe kënaqësinë e të zbuluarit.

Synopsis mallfoot’ turns the Bigfoot legend upside down when a bright young Yeti finds something he thought didn’t exist, a human. News of this “smallfoot” brings him fame and a chance with the girl of his dreams. It also throws the simple Yeti community into an uproar over what else might be out there in the big world beyond their snowy village, in a rollicking story about friendship, courage and the joy of discovery.

‘S

GOOSEBUMPS 2 Rolet: Jack Black, Madison Iseman, Ben O’Brien, Caleel Harris, Jeremy Ray Taylor, Wendi McLendon-Covey Regjia: Ari Sandel Skenari: Rob Lieber Përmbajtja ilmi ‘Goosebumps’ (Të rrëqethurat) shtjellon ngjarjet dhe personazhet e paraqitura në serinë “Goosebumps”.

18 for you

GOOSEBUMPS 2 Cast: Jack Black, Madison Iseman, Ben O’Brien, Caleel Harris, Jeremy Ray Taylor, Wendi McLendon-Covey Director: Ari Sandel Screenwriter: Rob Lieber

Synopsis oosebumps’ follows on characters and storylines featured in the “Goosebumps” series.

‘G

LITTLE WOMEN Rolet: Lea Thompson, Ian Bohen, Lucas Grabeel, Melanie Stone, Bart Johnson, Sarah Davenport Regjia: Clare Niederpruem Skenari: Clare Niederpruem

Përmbajtja e ‘Sisters and dreams’ (Motrat dhe ëndrrat) janë të veçanta me aftësinë e tyre për të frymëzuar, inkurajuar dhe ndryshuar botën. Për 150 vite, ‘Little Women’ (Gratë e vogla) nga Louisa May Alcott ka motivuar gratë të të gjitha moshave për të ëndërruar së bashku dhe për të festuar familjen. Nga ngjarjet ku vajzat luajnë në papafingo deri tek gratë që jetojnë për një qëllim, motrat March (Març) - Meg, Jo (Xho), Beth dhe Amy (Ejmi), janë të përkushtuara që gjithmonë të mbështesin njëra-tjetrën. Ndonëse, të rritesh ndonjëherë do të thotë

edhe të largohesh nga njëratjetra. Xho, një shkrimtare frymëzuese, largohet për të shkuar në Nju Jork, e vendosur për të botuar një roman. Pas drafteve të refuzuara të romanit njëra pas tjetrës, redaktorja e saj e sfidon Xhonë që të shkruaj për diçka shumë më interesante, për familjen e saj. Kur tragjedia i sjell sërish motrat në shtëpi, të qëndruarit së bashku merr një domethënie tërësisht të re. Përderisa Xho ngushëllon motrën e saj të sëmurë, Beth kërkon vetëm një gjë: një tregim. Xho tanimë e din tregimin e përsosur… përmendsh.

A WIZARD’S TALE

Rolet: Lily Collins, Ian McShane, Toby Kebbell Regjia: Andrés Couturier Skenari: Jim Hecht

Cast: Lily Collins, Ian McShane, Toby Kebbell Director: Andrés Couturier Screenwriter: Jim Hecht

Përmbajtja ilmi ‘A Wizard’s Tale’ (Tregimi i magjistarit) shtjellon ngjarjen e një djali të ri të quajtur Terry (Teri) i cili shpihet larg tek Mbretëria piktoreske e Groovynham (Gruvinhamit). Magjistari shpirtligë, Grump, ka hedhur një magji të errët mbi tokë dhe si pasojë, buzëqeshjet dhe të qeshurat tanimë i takojnë së kaluarës. Terit i duhet të udhëtojë nëpër mbretëri për të kërkuar një magji që do të ndihmojë të kthejë sërish lumturinë e të gjithëve dhe gjatë rrugës t’i ndihmoj princeshës Dawn (Daun), të mund me mençurinë e tij lloj-lloj krijesa të çuditshme dhe magjepsëse, si dhe të përpiqet të pranojë një gjë të vogël të quajtur ‘ndryshim’.

Synopsis Wizard’s Tale’ follows a young kid called Terry who is whisked away to the colourful Kingdom of Groovynham. The evil wizard Grump has cast a spell of gloom over the land and as such, smiling & laughter are now a thing of the past. Terry must travel the Kingdom in search of a spell that will help get everyone’s happy back and along the way help Princess Dawn, outwit all manner of strange

‘A

moviemania Synopsis e ‘Sisters and dreams’ are unique in their ability to inspire, encourage and change the world. For 150 years, Louisa May Alcott’s ‘Little Women’ has motivated women of all ages to dream together and celebrate family. From girls playing in the attic to women living with purpose, the March sisters, Meg, Jo, Beth and Amy, are committed to always supporting each other. Yet, growing up sometimes means growing apart. An aspiring writer, Jo leaves for New York determined to publish a novel. In the wake of rejected draft

LITTLE WOMEN Cast: Lea Thompson, Ian Bohen, Lucas Grabeel, Melanie Stone, Bart Johnson, Sarah Davenport Director: Clare Niederpruem Screenwriter: Clare Niederpruem upon draft, her editor challenges Jo to write about something more interesting, her family. When tragedy brings the sisters back home, sticking together takes on new meaning. As Jo comforts her sick sister, Beth asks for one thing: a story. Jo knows the perfect one…by heart.

& wonderful creatures, and try and embrace a little thing called ‘change’.

for you 19

këndi sportiv

LIGA E KOMBEVE E UEFA

ë nga fillimi i muajit shtator, adhuruesit e futbollit në mbarë Evropën kanë rastin që t’i ndjekin ndeshjet e para në Ligën e Kombeve të UEFA-së. Duke qenë se kjo është një garë tërësisht e re ne ju ftojmë që të lexoni artikullin në vijim që të mësoni gjithçka që duhet të dini rreth formatit dhe qëllimi të saj. Pse u krijua Liga e Kombeve e UEFA-së? Kjo garë ka buruar nga dëshira e UEFA-së dhe 55 federatave të saj anëtare për të ripërtërirë si dhe për të përmirësuar cilësinë e futbollit të ekipeve kombëtare. Ajo nuk e zëvendëson Kampionatin Evropian mirëpo, është zëvendësim për pjesën më të madhe të ndeshjeve miqësore të cilat deri tani janë zhvilluar në përputhje me kalendarin e FIFA-së për ndeshjet e ekipeve kombëtare. Themi pjesën më të madhe të miqësoreve pasi që UEFA nuk dëshiron që t’i përjashtojë të gjitha ato, sidomos miqësoret me kombëtaret nga kontinentet e tjera. Në këtë mënyrë, i jepet përgjigje kërkesave në rritje të trajnerëve, lojtarëve por, edhe tifozëve që të ofrohet një garë më adekuate për kombëtaret. Cili është formati i kësaj

20 for you

gare? Të 55 kombëtaret evropiane janë të ndara në katër liga (A, B, C dhe D) në përputhje me koeficientin e rangimit të federatave kombëtare të datës 11 tetor 2017. Më tej secila prej ligave i ka nga katër grupe mirëpo, numri i kombëtareve nëpër grupe nuk është i njëjtë. Kështu Ligat A dhe B i kanë nga katër grupe me nga tri ekipe Liga C e ka një grup me tri ekipe dhe tri grupe me nga katër ekipe dhe Liga D i ka katër grupe me nga katër Ekipe dhe ato janë: LIGA A Grupi A1: Gjermania, Franca dhe Holanda; Grupi A2: Belgjika, Zvicra dhe Islanda; Grupi A3: Portugalia, Italia dhe Polonia; dhe Grupi A4: Spanja, Anglia dhe Kroacia LIGA B Grupi B1: Sllovakia, Ukraina dhe Republika Çeke; Grupi B2: Rusia, Suedia dhe Turqia; Grupi B3: Austria, Bosnjë dhe Hercegovina, dhe Irlanda e Veriut; dhe Grupi B4: Uellsi, Republika e Irlandës, Danimarka. LIGA C Grupi C1: Skocia, Shqipëria dhe Izraeli;

Grupi C2: Hungaria, Greqia, Finlanda dhe Estonia; Grupi C3: Sllovenia, Norvegjia, Bullgaria dhe Qipro; dhe Grupi C4: Romania, Serbia, Mali i Zi dhe Lituania. LIGA D Grupi D1: Gjeorgjia, Letonia, Kazakistani dhe Andorra; Grupi D2: Bjellorusia, Luksemburgu, Moldavia dhe San Marino; Grupi D3: Azerbajxhani, Ishujt Faroe, Malta dhe Kosova Grupi D4: IRJ e Maqedonisë, Armenia, Lihtenshtajni dhe Gjibraltari Çka fitojnë kombëtaret nga Liga e Kombeve të UEFA-së? Pikë së pari, siç nënkuptohet nga vet emri i garës, Liga e Kombeve e parasheh ngritjen dhe rënien e kombëtareve nga ligat përkatëse. Kështu, kombëtaret që rangohen në vendet e fundit në grupet e tyre përkatëse në edicionin e radhës do të bien një ligë më poshtë. Kurse, fituesit e grupeve do të ngjiten në një ligë më lart, përpos fituesve të grupeve në Ligën A. Këta të fundit në qershor të vitit 2019 do të garojnë në Finalen e Ligës së Kombeve të UEFA-së, gjegjësisht dy ndeshjet gjysmëfinale, një ndeshje për vendin e tretë dhe finalen për titullin e Kampionit të Ligës së Kombeve. Edicioni i radhës i kësaj gare do të jetë në vitin 2020-2021. Me këtë formulë edhe përfitimet financiare për secilën kombëtare janë të konsiderueshme. Për këtë edicion inaugurues të Ligës së Kombeve të UEFA-së shuma totale e shpërblimeve do të jetë 76,250,000 euro e cilat do t’iu shpërndahet të gjitha kombëtareve (55) pjesëmarrëse si në vijim: Nga 1,500,000 euro për secilën kombëtare në Ligën A Nga 1,000,000 euro për secilën kombëtare në Ligën B Nga 750,000 euro për secilën kombëtare në Ligën C Nga 500,000 euro

për secilën kombëtare në Ligën D Po ashtu, fituesit e secilit grup në secilën ligë do të fitojë shumën e njëjtë të parave (për shembull secili fitues i grupit në Ligën C do të fitojë edhe 750,000 euro shtesë), duke e dyfishuar kështu fitimin e tyre. Si ndikon Liga e Kombeve e UEFA-së në kualifikimet për në UEFA EURO 2020? Rezultatet e arritura në Ligën e Kombeve do të ndikojnë në vendosjen e emrave të kombëtareve nëpër vazot e shortit për eliminatoret e UEFA EURO 2020. Krahas kësaj, UEFA i ka ndarë edhe katër vende shtesë (nga një për secilën prej ligave) për pjesëmarrje në Evropianin që do të mbahet në vitin 2020. Formula për kualifikim në Evropianin e radhës do të jetë si në vijim. Gjatë eliminatoreve (të cilat do të zhvillohen në mars, qershor, shtator, tetor dhe nëntor të vitit 2019) do të jenë 10 grupe, pesë grupe me nga pesë kombëtare dhe pesë grupe me nga gjashtë kombëtare. Dy vendet e para nga secili prej grupeve e fitojnë automatikisht të drejtën për të marrë pjesë në Evropian. Më pas, në secilën prej të katër ligave, katër kombëtaret me rangimin më të mirë në secilën prej grupeve të sipërpërmendura të cilat nuk kanë arritur që ta sigurojnë një vend në evropian përmes kualifikimeve do të luajnë mes tyre në sistemin “play-off” për një mundësi të dytë për kualifikim. Lajmi i mirë këtu është se secila Ligë e ka nga një vend të sigurt për UEFA EURO 2020. Kjo ia rrit gjasat për pjesëmarrje në këtë turne kombëtareve më të vogla siç është Kosova e cila garon për herë të parë në garat evropiane të futbollit.

sports corner

UEFA NATIONS LEAGUE

n early September 2018, football fans across Europe had the chance to watch the first games in the UEFA Nations League. Considering that this is an entirely new competition we invite you to read this article and learn everything you need to know about its format and purpose. Why was the UEFA Nations League created? This competition stems from the wish of UEFA and its 55 member federations to renew and improve the quality of national teams’ football. It doesn’t replace the European Championship; however, it replaces most of the friendly matches that have been played until now in compliance with the FIFA’s calendar of national teams’ matches. We say most of the friendly matches because UEFA does not want to rule them out completely, especially the ones against teams from other continents. This is a response towards the increasing demands from coaches, players but fans as well for a more appropriate competition

for the national teams. What is this competitions’ format? The 55 European national teams are divided into four leagues (A, B, C and D) in accordance with the national federations’ ranking coefficient of October 11th, 2017. The leagues have four groups each but the number of teams per groups is not the same. So, Leagues A and B have four groups with three teams each, League C has one group with three teams and three groups of four teams and League D has four groups with four teams each, and they are: LEAGUE A Group A1: Germany, France and Holland; Group A2: Belgium, Switzerland and Island; Group A3: Portugal, Italy and Poland; and Group A4: Spain, England and Croatia LEAGUE B Group B1: Slovakia, Ukraine and Czech Republic; Group B2: Russia, Sweden and Turkey;

Group B3: Austria, Bosnia and Hercegovina, and Northern Ireland; and Group B4: Wales, Republic of Ireland and Denmark. LEAGUE C Group C1: Scotland, Albania and Israel; Group C2: Hungary, Greece, Finland and Estonia; Group C3: Slovenia, Norway, Bulgaria and Cyprus; and Group C4: Romania, Serbia, Montenegro and Lithuania. LEAGUE D Group D1: Georgia, Latvia, Kazakhstan and Andorra; Group D2: Belorussia, Luxemburg, Moldavia and San Marino; Group D3: Azerbaijan, Faroe Islands, Malta and Kosovo Group D4: FYR of Macedonia, Armenia, Lichtenstein and Gibraltar What do the national teams gain from the UEFA Nations League? First of all, as the name of the competition itself implies, the Nations League provides promotion and relegation of the national teams from their respective leagues. Teams that are ranked last in their groups, in the next edition will be relegated one league below. Whereas, the winners of the groups will get promoted one league higher, except the winners of League A. in June 2019 the later will compete in the UEFA Nations League finals, namely the two semi-final games, one third place game and the final for the title of the Nations League Champion. The next edition of this competition will take place in 2020-2021. Through this formula the financial profit for each team is considerable as well. The total amount of rewards for this inaugural edition of the UEFA Nations League will be € 76,250,000 and it will be divided to all 55 participating national teams as follows: € 1,500,000 for each of the teams in League A € 1,000,000 for each of the teams in League B

€ 750,000 for each of the teams in League C € 500,000 for each of the teams in League D In addition, the winners of each group in each league will be awarded the same amount of money (i.e. each of the group winners in League C will get an additional € 750,000), thus doubling their earnings. How does the UEFA Nations League impact the UEFA EURO 2020 qualification? The results achieved in the Nations League will determine the placement of the national teams in the draw pots for the UEFA EURO 2020 qualifiers. In addition, UEFA has allocated four additional spots (one for each of the leagues) to participate in the upcoming European 2020 Championship. The qualification formula for the next European Chamionship will be as follows. During the qualifiers (that will be conducted in March, june, September, October and November 2019) there will be 10 groups, five groups with five teams each and five other groups with six teams. The first two places from each group automatically win a spot for the European Championship. Then, in each of the four leagues, the four best placed teams in each group that have not qualified for the Euro 2020 through the qualifiers will play between them in a “play-off” system for a second chance to qualify. The good news is that each League has a spot of its own to UEFA EURO 2020. This increases the chances to participate in this tournament for smaller teams such as Kosovo that competes for the first time ever in European football competitions.

for you 21

hi - tech

LOJËRA ARSIMORE ONLINE PËR FËMIJËT Lojërat janë një mënyrë e mrekullueshme dhe efektive për ta angazhuar trurin e fëmijëve dhe për t’i mbështetur ata në zhvillimin e shkathtësive të reja dhe të mësojnë rreth botës - pa e kuptuar se po i bëjnë detyrat e shtëpisë. Ka mijëra lojëra falas online për fëmijë që e mbështesin mësimin, kujtesën ose ndonjë formë të zhvillimit kognitiv, kështu që ku të fillojmë? Këtu i kemi listuar disa nga lojërat më të mira arsimore online për fëmijët.

Switch Zoo

Doodle.ly

‘Switch Zoo’ është një lojë e stilit ‘përzieji e përputhi’ që u mundëson fëmijëve t’i shkëmbejnë dhe përziejnë kokat, këmbët dhe bishtin e 142 kafshëve të ndryshme. Loja nxitë mësimin duke i paraqitur profilet e kafshëve dhe disa fakte të shkurtra, si dhe ndërtimin e habitatit dhe biomit me veglat online. Fëmijët mund t’i ushqejnë kafshët, të zbulojnë se ku janë habitatet e kafshëve në botë dhe t’i përputhin tingujt e kafshëve me kafshët.

Switch Zoo

‘Doodle.ly’ është një mjet i thjeshtë, por plot me argëtim, i cili nxjerr në pah kreativitetin tek fëmijët. Mund ta filloni vizatimin me një klik të shpejtë dhe t’i qaseni mjeteve të vizatimit si lapsa, shkumësa me ngjyra dhe stilolapsa në ngjyra të ndryshme.

Doodle.ly

Doodle.ly is a simple but fun-filled social-sketching tool that brings out creativity in children. You can start a drawing with a single quick click and access drawing tools such as pencils, crayons, and pens in a variety of colours.

Spree Games

Switch Zoo is a mix-and-match style game that lets kids swap and mix the heads, legs, and tails of 142 different animals. The game invites learning by featuring animal profiles and fast facts, and with its build-a-biome and online habitat tools. Kids can feed the animals, find out about where animal habitats are in the world, and match animal sounds with animals.

‘Spree Games’ është një koleksion i mirënjohur me linka për qindra lojëra mësimore e nuk është vetëm një lojë e vetme. Lojërat kategorizohen sipas fushave të ndryshme, duke filluar nga arti, mjedisi dhe shëndeti e gjer tek muzika, kimia dhe matematika. Gjithashtu mund të gjeni lojëra mësimore sipas moshës ose nivelit të të nxënit.

Spree Games

Spree Games is an outstanding collection of links to hundreds of learning games rather than a single game. The

games are categorised by subject matter, ranging from art, environment, and health; to music, chemistry, and maths. You can also find learning games by age or learning level.

Lego

Ky është një koleksion i lojërave arsimore të përshtatshme për fëmijët më të mëdhenj. Shumica e lojërave fokusohen në gjuhën angleze, drejtshkrim dhe gramatikë, dhe fëmijët më të mëdhenj mund të kënaqen duke luajtur lojëra të tilla si ‘Word Wrangling’, ‘Verb Machine’ dhe ‘Wordshake’ përderisa mësojnë.

Ndërsa uebsajti ‘Lego’ është në thelb një dyqan, seksioni i lojërave përmban dhjetëra lojëra të renditura sipas kategorive të tilla si aksion, parashkollor, aventurë, strategji dhe kreativitet. Fëmijët mund të kalojnë orë argëtimi me lojërat si ‘Art Maker’, që ju mundëson të pikturoni dhe të skiconi veprat tuaja artistike. Ka edhe lojëra aksion si perandoria Star Wars me temë Empire vs Rebel, ose lojëra me strategji dhe për ndërtim si ‘Bits and Bricks’.

British Council Games

5. Lego

Lojërat nga British Council

This is another collection of educational games suitable for older children. Most of the games emphasise English, spelling and grammar, and older children can enjoy playing games such as Word Wrangling, Verb Machine, and Wordshake as they learn.

22 for you

While the Lego website is essentially a store, the games section features dozens of games sorted by categories such as action, preschool, adventure, strategy, and creative. Kids can have hours of fun with games like Art Maker, which lets you paint and sketch your own artwork. There are also action games like the Star Wars-themed Empire vs Rebels, or strategy and building games like Bits and Bricks. (Burimi: https://www.aussiebroadband.com)

hi - tech

ONLINE EDUCATIONAL GAMES FOR KIDS Games are a wonderful, effective way to engage children’s brains and support them in developing new skills and learning about the world - without the sense that they are doing homework. There are thousands of free children’s games online that support learning, memory, or some form of cognitive development, so where should you start? Here, we list some of the best online educational games for children. dhe të lexojnë revista komike. Ata mund të bisedojnë me lojtarët tjerë dhe të fitojnë kredi të cilat mund t’i shpenzojnë në mallra virtuale.

Poptropica

‘Poptropica’ është një lojë online me shumë lojtarë ku secili luan rolin e vet, që është e vendosur në një botë të plotë virtuale për fëmijët. Fëmijët do të sfidohet për të udhëtuar në ishuj të ndryshëm që të realizojnë aventura, të luajnë lojëra,

Poptropica is a multiplayer online role-playing game set in a complete virtual world for kids. Kids will be challenged to travel to different islands to complete quests, play games, and read comics. They can chat with other players and earn credits that they can spend on customs and other virtual goods. vogla. Fëmijët mund të luajnë për të fituar monedha të cilat mund të shpenzohen në dyqanin virtual.

Club Penguin

Kjo lojë online me shumë lojtarë, ku secili luan rolin e vet, i nxitë fëmijët që ta eksplorojnë një botë virtuale dimërore, e cila përmban lojëra më të

This multiplayer online role-playing game invites children to explore a virtual winter world, which features smaller games. Children can play to earn coins that can then be spent in the virtual store.

‘Magic School Bus’ (Autobusi magjik i shkollës) është një lojë që e ngjallë imagjinatën e fëmijëve duke i lënë ata t’i zgjedhin udhëtimet e tyre në terren. Me zonjën Frizzle në Autobusin magjik të shkollës, ata nisen për t’i eksploruar dhe për të mësuar rreth vendeve si deti i thellë, trupi i njeriut, hapësira, pyjet e shirave dhe destinacionet tjera arsimore.

Magic School Bus

Magic School Bus is a game that excites children’s imaginations by letting them choose their own field trips. With Ms Frizzle on the Magic School Bus, they then set off to explore and learn about places like the deep sea, the human body, space, the rainforest, and other educational destinations.

Disney

Uebsajti i Disney vazhdimisht përditësohet me lojëra të reja për fëmijët. Përderisa mund të ketë theks të veçantë në blerjen e këtyre lojërave, fëmijët ndoshta do të duan ta eksplorojnë dhe të luajnë në botën e personazheve të tyre të preferuar si Princesha Elsa dhe Honour (Frozen), Dory, BFG dhe preferuarat e vjetra si Mickey dhe Minnie Mouse.

Disney

The Disney website is constantly being updated

NASA Kid’s Club

Klubi i fëmijëve të NASA-së në SHBA është një seksion i veçantë i uebsajtit të tyre dedikuar lojërave arsimore që bazohen në mision të vërtetë dhe informata astronomike. Lojërat janë të dizajnuara për t’u mundësuar fëmijëve që ta eksplorojnë sistemin diellor dhe hapësirën. Lojërat përfshijnë ‘JunoQuest’, ‘Roving on Mars’ dhe ‘Jumbled Jets’.

Magic School Bus

NASA Kid’s Club

The US space agency NASA’s Kid’s Club is a special section of their website dedicated to educational games that draw upon real mission and astronomical information. The games are designed to allow kids to explore the solar system and space. Games include JunoQuest, Roving on Mars, and Jumbled Jets.

(Source: https://www.aussiebroadband.com)

with new games for kids. While there can be some merchandising emphasis to these games, kids will probably love exploring and playing in the world of their favourite characters such as Princess Elsa and Honour (Frozen), Dory, the BFG, and old favourites such as Mickey and Minnie Mouse.

Megjithëse lojërat online për fëmijët ndoshta nuk janë të pëlqyeshme për të gjithë prindërit, sigurisht se ekziston një gamë e lojërave në dispozicion në internet prej të cilave fëmijët mund të përfitojnë dhe të mësojnë. Sigurisht që fëmijët duhet të kalojnë kohë të moderuar para kompjuterëve dhe tabletave, por inkurajimi i tyre për të luajtur lojëra arsimore si këto të listuara më sipër është shfrytëzim i dobishëm i kohës. Although online games for children may not appeal to all parents, there are certainly a range of games available online that children can benefit and learn from. Of course children should only spend moderate amounts of time in front of computers and tablets, but encouraging them to play educational games such as those listed above is a beneficial use of this time.

for you 23

“DITA E BARAZISË SË GRAVE”

ë muajin gusht, në kampin ushtarak Bondsteel në Ferizaj u shënua “Dita e Barazisë së Grave”. Në këtë aktivitet morën pjesë edhe Komandanti i KFOR-it Gjeneral Major Salvatore Cuoci dhe komandanti i Grupit Luftarak Shumëkombësh Lindje koloneli Nick Ducich. Pas fjalimeve të rastit nga Komandanti Cuoci dhe koloneli Ducich, të pranishmit në këtë aktivitet patën rastin që përmes tregimeve dhe përvojave personale të katër panelisteve me prejardhje të ndryshme të mësonin më shumë rreth sfidave me të cilat përballen femrat në vende dhe kultura të ndryshme të botës. Një prej konkluzioneve kryesore nga tregimet e të katër folëseve është se pa marrë parasysh se nga cili vend vijnë, femrat sot e kësaj dite nuk trajtohen në mënyrë të barabartë me meshkujt. Folësja e parë ishte tetarja Hala Kadhem nga ushtria amerikane e cila tregoi se ajo kishte lindur dhe ishte rritur në Bagdad të Irakut. Sipas saj deri në moshën 13 vjeçare ajo kishte bërë një fëmijëri tejet të lumtur të mbushur me dashuri dhe kujdes nga familja e saj. Mirëpo, në këtë moshë ajo e zbuloi për herë të

24 for you

parë se sa e vështirë do të ishte jeta për të në atë shoqëri. “Kur isha e vogël kisha një biçikletë të cilën e adhuroja. Ngaqë më pëlqente aq shumë ta ngisja shpeshherë nëna më dërgonte që të blija bukë për familjen time. Një ditë teksa po kthehesha në shtëpi më dolën përpara disa burra të cilët më pyetën se e kujt isha dhe se ku po shkoja. Pasi iu tregova kush isha ata më thanë se nuk ishte mirë që unë të shetitesha me biçikletë dhe se kjo ishte e rrezikshme. Këta burra nuk e lanë me kaq pasi që ata erdhën edhe në shtëpinë time dhe iu mbajtën një ligjëratë prindërve të mi se si unë nuk duhej të lejohesha më që të ngisja biçikletën time. Që nga ajo ditë mua më ndanë nga biçikleta ime dhe ndonëse ende isha vetëm një fëmijë filluan të më trajtonin si një grua të rritur,” theksoi tetarja Kadhem. Ajo më tutje tregoi se me kalimin e kohës trajtimi i ndryshëm nga djemtë vetëm sa u thellua gjatë kohës së studimeve. Sipas saj gjëja më shqetësuese ishte se shumica e vajzave e pranonin këtë fakt të cilin tetarja Kadeem ishte e vendosur që ta luftonte me çdo kusht. Pikërisht vendosmëria që të mos dorëzohej dhe që të mos pranonte të shikohej si një qytetare e rangut të dytë e shtyri tetaren Kadhem që të emigronte në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe më pas edhe që t’iu bashkëngjitej forcave ushtarake amerikane. Pas tetares Kadeem fjalën e mori zonja Kimberly Riffe po ashtu nga Shtetet e Bashkuara. Për dallim nga parafolësja e saj, zonja Riffe nuk ishte përballur me një trajtim kaq diferencues si femër por, gjithsesi edhe ajo

ishte përballur me sfida shumë të theksuara në rrugëtimin e saj drejt një karriere të suksesshme. Për zonjën Riffe që nga shkolla e mesme ëndërra më e madhe kishte qenë që të bëhej police. Për këtë arsye, menjëherë pas përfundimit të shkollës së mesme ajo tentoi që të bëhej pjesë e forcave të rendit mirëpo, ëndërra e saj u shua për shkak se kusht që ajo të bëhej police ishte që të ishte 175 centimetra e gjatë. Për fatin e saj të mirë pas ca kohësh ky kusht u hoq dhe asaj iu lejua që të ndiqte ëndërrën e saj por, me kusht që të bëhej e zonja në artet marciale. Gjithsesi, edhe zonja Riff nuk u dorëzua përpara sfidave dhe pengesave dhe kështu me kalimin e kohës ajo arriti që të zhvillonte një karrierë tejet të suksesshme duke shërbyer në shumë vende të botës duke përfshirë edhe Kosovën ku është menaxhere e programit ICITAP (International Criminal Investigative Training Assistance Program) të Departamentit Amerikan të Drejtësisë. Folësja e tretë ishte këshilltarja për barazi gjinore në Shtabin e Përgjithshëm të KFOR-it në Prishtinë, nënkolonelja Suzana Tkavc. Në fjalimin e saj nënkolonelja Tkavc theksoi se ajo ishte rritur në barazi gjinore. Ajo gjithmonë ishte e bindur se ishte e barabartë me të tjerët dhe mund të arrinte çdo synim që ajo dëshironte. Sidoqoftë, gjatë jetës së saj, në shumë raste ajo e kuptoi se jo të gjithë i kishin pikëpamje e njëjta. “Gjithçka, ka të bëjë me rolin e gjinive, vlerat dhe pritjet në shoqëritë e ndryshme. Të cilat i formësojnë pikëpamjet e meshkujve dhe femrave se si pritet që ata të sillen, çka është e pranueshme dhe çka jo. Femrat kanë shumë kufizime si pvr shembull se ato duhet ta vërtetojnë se janë po aq të afta sa edhe meshkujt, e kështu me radhë.” Më tutje nënkolonelja Tkavc u përqendrua në gjendjen e barazisë gjinore në botë. “Ne ende flasim për nivelet e ndryshme të barazisë gjinore nëpër vendet e ndryshme por, nuk mund të themi se ekziston ndonjë vend që e ka arritur barazinë e plotë gjinore.” Ajo theksoi se barazia gjinore është e ndërlidhur me paqen

dhe stabilitetin dhe sipas saj, theksi kryesor duhet të vendoset tek edukimi dhe vetëdijesimi i tërë shoqërisë për rëndësinë e barazisë së femrave. “Tek e fundit barazia gjinore është një çështje e mendësisë. Pasi që të kemi ngritur vetëdijen kundrejt barazisë gjinore dhe mundësive të barabarta atëherë do të kemi edhe paqe të qëndrueshme. Pjesëtarja e fundit e këtij paneli ishte femra e parë gjenerale në Forcat e Sigurisë së Kosovës, gjeneral brigade Irfete Spahiu. Gjatë fjalimit të saj gjeneralja Spahiu theksoi se kur iu bashkua kësaj organizate, shumica e njerëzve në Kosovë mendonin se ky ishte një profesion vetëm për meshkujt. Për këtë arsye, ajo gjithmonë është dashur që të bënte punë të dyfishtë: në njërën anë për të kryer me sukses punën e saj dhe në anën tjetër që t’i bindte kolegët e saj se një femër mund të kryente këtë punë pa asnjë problem. Gjeneralja Spahiu, po ashtu, theksoi se ajo që duhet ta kuptojmë është se praktikat e tilla si vendosja e kuotave të femrave nuk reflektohet detyrimisht në cilësi. Për këtë arsye ajo theksoi se duhet të ndërpritet praktika që profesionet të shikohen përmes prizmit nëse një punë mundet apo s’mundet të kryhet nga një femër. Femrat në mbarë botën tashmë e kanë dëshmuar se mund ta kryejnë çdo punë që e marrin përsipër. Ajo që duhet të shikohet është se cili individ i ka kualifikimet më të mira profesionale për një pozitë të caktuar. Në fund të këtij aktiviteti ekipi ynë pati kënaqësinë që të takonte anëtaret e këtij paneli dhe ato të gjitha i porositën të rinjtë dhe sidomos vajzat në Kosovë që të mos dorëzohen kurrë dhe të vazhdojnë të punojnë për t’i realizuar ëndërrat e tyre.

“WOMEN’S EQUALITY DAY”

n August 2018, Women’s Equality Day was celebrated at the military base Camp Bondsteel in Ferizaj Municipality. This activity was attended by KFOR Commander Major General Salvatore Cuoci, and the Multinational Battle Group East Commander, Colonel Nick Ducich. After the opening remarks by M.G. Cuoci and Colonel Ducich, and after the personal stories and viewpoints’ of four panellists from different backgrounds, the participants of this event got the chance to learn more about the challenges women from various countries and cultures have faced. In fact one of the main conclusions

from the stories of the four speakers was that regardless of where they come from, to this day, women are not treated equally to men. The first speaker was Corporal Hala Kadhem from the US Armed Forces who emphasized that she was born and raised in Baghdad, Iraq. According to her until the age of 13 she had a very happy childhood filled with love and care from her family. However, at this age she discovered how hard her life would be in that society. “When I was little I had a bike that I loved and because I loved to ride it so much my mother would often send me to buy bread for my family. One day, on my way back I was met by several men that asked who I was and where was I going. After I told them who I was they told me it was not good for me to wander around on a bike and that it was dangerous. The men didn’t leave it with that as they also came to my home and lectured my parents that I should not be permitted to ride my bike anymore. From that day I was separated from my bike and although I was still a child I was treated as an adult woman,” Corporal Kadeem explained. She continued that in time the differential treatment only got worse during

her studies. According to her the most disturbing thing was that most of the girls accepted this fact, which Corporal Kadhem was determined to fight back. It was the determination not to give up and to not accept to be seen as a second rank citizen that pushed Corporal Kadeem to move to the United States and joined the US Armed Forces. After Corporal Kadhem concluded the floor was given to another American lady, Mrs. Kimberly Riffe. In comparison to the first speaker, Mrs. Riffe did not face such discriminating treatment as a woman, but she still had to face many challenges in her path to a successful career. Since high school Mrs. Riffe’s greatest dream was to become a police officer. She attempted to join the police academy right after high school; however, she did not meet the height requirement of 175 cm to become a police officer. After some time this requirement was removed and she was permitted to pursue her dream but with the condition that she would become proficient in martial arts. Mrs. Riffe didn’t give up in the face of these obstacles. Over the years, she managed to build a very successful career by serving in many countries around the world including Kosovo, where she is the Program Manager of International Criminal Investigative Training Assistance Program (ICITAP) of the US Department of Justice. The third speaker was the gender advisor for the Commander of KFOR, Lieutenant Colonel Suzana Tkavc. During her address, Lieutenant Colonel Tkavc shared that she was raised in a gender equality manner. She always thought that she was equal towards others and could obtain whatever goals she set her mind to. However, during her life, she realized that not all share the same beliefs. “It is about gender roles, values and expectations within the respective society, which design a mind-set of women and men, how they are expected to behave, what is acceptable and what is not. Women have many limitations such as having to prove that they

are just as capable as men, and so on.” Furthermore, Lieutenant Colonel Tkavc focused on the situation of gender equality in the world. “We still speak about the various levels of gender equality between countries, but we cannot say that there is a country who has already completely reached gender equality.” She emphasized that gender equality is correlated to peace and security, and according to her, the main emphasis should be put on education and raising the awareness of the entire society on the importance of women’s equality. “After all, gender equality is a mind-set. Once we raise awareness towards gender equality and equal opportunity, then we will also gain sustainable peace. The last speaker of this panel was the first Kosovan female Brigadier General Irfete Spahiu. During her address General Spahiu highlighted that when she joined the organization most of the people in Kosovo thought this occupation was only for men. As a result she always had to do two jobs: on one side strive to successfully perform her duties and on the other to convince her colleagues that a woman could do this job without any problems. General Spahiu also stressed that practices such as setting female quotas doesn’t necessarily reflect in quality. Therefore, she called for an end to the practice of seeing occupations through the lens of whether a job could or could not be done by a female. Women all over the world have already proven that they can perform any job they are given. What we must concentrate on is to seeing which individuals have the best professional qualifications for a certain position. At the end of this activity our team had the pleasure of meeting with the members of this panel and they all appealed to the youth and especially girls of Kosovo to never quit and keep working to make their dreams come true.

Na vizitoni në: Visit us at:

for you 25

26 for you

for you 27

Këndi juaj

TA MBROJMË NATYRËN TONË!

lmbienti është ai në të cilin njeriu zhvi pa dhe ore jetës tij e rinë imta vepr lon të, ai nuk do të mund të ekzistonte. të fitojë më Duke u fokusuar tek mënyra se si kujdesin on hkal anas e po iu njer , shumë para jen e tokës, ndot Me . rorë naty ve libra ekui ndaj ht shkatërujit dhe ajrit, dëmtohen e gradualis rore të naty t tate habi dhe et rohen ekosistem s dhe florë i timi Dëm ve. bimë dhe kafshëve e imin eqës faunës, njëkohësisht sjell përk . jetës së isë cilës dhe gjendjes së mjedisit ja e nevo lind isit, mjed e ë ësin rënd Duke parë madhe për mbrojtjen e tij. en në Me termin mbrojtje nënkuptojmë vëni fikse e rvav reze e imin naliz racio një anë ose . Mbropër tu shfrytëzuar dhe në të ardhmen ive cilës e jtjen mba jtja e mjedisit siguron vazh i i dhim ripro ë ësht siç të natyrës

28 for you

ëve të dueshëm i bimëve, kafshëve dhe lënd pjesë e jemi ne ë dobishme për njeriun. Të gjith dhjen e zgje për s jegjë përg mjedisit dhe njëherit tij. të ve probleme Ky ese i cili flet për mbrojtjen e natyrës zit se duhet të shërbejë për t’i përkujtuar njerë filtë për vonë r tepë ë ësht asnjëherë nuk shtresa e luar kujdesin për mjedisin. Ndonëse më parë, si t bëhe të d ozonit të Tokës nuk mun in e tij të tërrim shka ojë ndal para njeriu mund të ndotjes. e tjet çësh suar adre duke m jshë mëte a speciet Edhe pse nuk mund t’i kthejmë prap mund t’i ende ne kur, zhdu e kafshëve që janë rohemi se sigu të dhe at kuar rrezi të ato mbrojmë timet. dëm nga kafshët e tjera nuk do të preken r. undu pam i ë ësht nuk Ripyllëzimi gjithashtu . bota nga ë shum aq im marr ne Çdo ditë hme ësis rënd Bimët, kafshët, ajri janë shumë të nuk pse Pra, e. për jetën tonë të përditshm më? Dhe kujdesemi më mirë për vendin ku jetoj shtëpi e një m vetë ë ësht toka , doni men e kur mbeturina madhe. Ju me siguri se nuk do të lini keni e nuk nëse tuaj pisë rreth e rrotull shtë njerëzit pse erë, Atëh atë. rtoni rindë ta në plan sidomos duhet ta trajtojnë tokën në atë mënyrë, ashtu? gjith t bimë dhe hët kur në të jetojnë kafs çka atë dhe isit mjed e ë ësin rënd Duke parë men unë it, po ndodh me të këto dekadat e fund dhe het jëso gjeg ndër të t doj që çdo individ duhe të punojë për ruajtjen e mjedisit.

Vlora Jetullahu - Gjilan

Your corner

LET’S PROTECT OUR NATURE!

umans organize their life-activity in the that surrounding environment and without on humans would not exist. By focusing ible, humans how to earn as much money as poss ting soil, Pollu . nces bala re’s natu forget to care on habitat ral Natu ts. plan and als anim air, water and ually grad and ecosystems are being damaged brings dedestroyed. Damaging flora and fauna affects and s ition cond ent ronm envi of terioration e of rtanc impo the quality of life. Recognizing the . ction prote its for need environment raises the or e asid ng putti ns mea ction prote The term fufor e usag rationalising the current resources main res ensu ction ture use. Environment prote ired requ the at s ition cond ity taining nature qual of plants, level for the continuous reproduction

man. We animals and resources useful to the responalso and are all part of the environment . lems prob l enta sible for solving environm ction, prote re natu t abou ing deal y, This essa is it that ans must serve as a reminder to hum ronenvi the for g never too late to start carin r cannot ment. Even though Earth’s ozone cove further ent prev can ans hum re, befo was it be as ent ronm envi destruction by addressing the to bring pollution issue. Despite not being able still can we ies, spec al anim ct extin back the sure e mak and protect tehe endangered ones tion resta Refo ed. harm be other animals will not le. ssib impo is also not planet. Every day we take so much from the our for rtant impo very Plants, animals, air are we t don’ why So, s. ition living quality cond ent? Think care enough for our living environm throw not will of Earth as a big house. You do not you if even e hous garbage around your the treat le peop do why So, it. ild rebu plan to live they n whe y Earth the way they do, especiall ts? plan and together with animals enviUnderstanding the importance of the t delates the ronment and what is going on in wake to has l idua indiv y cades, I think that ever tion. erva pres and ction prote its up and fight for

Vlora Jetullahu - Gjilan

for you 29

30 for you

Tung! Së pari dua të ju përshëndes, unë jam Elsa. Këngëtarja që më pëlqen më së shumti është Baby G. Aktorja ime e preferuar është Teuta Krasniqi. E sa i përket posterave kam dëshirë ta kem posterin e Gold AG. Sportin e dua shume e më së shumti e dua tenisin. Kohën e lirë e kaloj duke lexuar dhe duke u argëtuar përmes lojërave të ndryshme. Dua të shtoj se revistën For You e dua shumë dhe e lexoj rregullisht. Elsa Muharremi Drenas

Mirëdita! Revista juaj më pëlqen shumë sepse aty gjej shumë gjëra interesante. E kam kënaqësinë që përmes kësaj reviste t’i ndaj me ju preferencat e mija. Këngëtari im i preferuar është reperi i njohur Ghetto Geasy. Artisti që e pëlqej është Jason Statham e po me këtë artist kam dëshirë ta kem një poster. Sporti im i preferuar është futbolli. Kohën e lirë e kaloj duke lexuar dhe kryesisht duke luajtur. Art Berisha Prishtinë Përshëndetje! Revistën For You e dua shumë dhe dua t’ju tregoj se këngëtari që e pëlqej është Noizy. Posteri

që kam dëshirë ta kem është me këngëtarin Blero. Si shumica e shokëve të mi edhe unë e preferoj futbollin. Ekipi i futbollit që e pëlqej është ai i Real Madrid-it. Kohën e lirë e kaloj duke luajtur dhe duke lexuar. Për fund ju them se ju përshëndes shumë! Lis Beka Prishtinë Tung! Emri im është Zani dhe ju përshëndes shumë. Këngëtarja që preferoj është Dafina Zeqiri, kurse filmi im i preferuar është filmi “Once upon a time”. Posterin dua ta kem me këngëtaren time te preferuar Dafina Zeqiri. Janë shume sporte që më pëlqejnë e ato janë: basketbolli, hendbolli, futbolli dhe tenisi. Kohën e lirë e kaloj duke lexuar dhe duke mësuar gjëra të reja. Zani Ahmeti Prishtinë

Tung! Përmes revistës For You dua t’ju tregoj se këngëtari që më pëlqen më së shumti është Noizy. Kam dy filma që i preferoj më së shumti e ata janë: “Pirates of Caribbean” dhe “Harry Potter”. Futbollisti që e preferoj shumë është Ronaldo dhe po këtë sportist kisha pasur dëshirë ta kem në poster. Sporti që e dua është futbolli dhe kohën e lirë e kaloj vetëm duke luajtur. Anik Kiçina Prishtinë

Nr.150

Përshëndetje! Unë jam Leona dhe në vazhdim dua t’i ndaj me ju preferencat e mia. Këngëtarja ime e preferuar është Nora Istrefi e po me këtë këngëtare dua ta kem edhe një poster. Aktorja që e dua është Selena Gomez. Filmi im i preferuar është “Harry Potter”. Sportet e mija të preferuara janë

tenisi, futbolli dhe hendbolli. Dua t’ju tregoj se revistën For You e dua shume dhe ju përshëndes shumë. Leona Krasniqi Prishtinë

for you 31

Readers’ letters Hello! Greetings, I am Elsa. My favorite singer is Baby G. My favorite actress is Teuta Krasniqi. Regarding posters, I would like to have a poster of Gold AG. I love sports, my favorite sport is tennis. I spend my free time reading and playing various games. I wish to add that I really love the For You magazine and I read it regularly. Elsa Muharremi Drenas Greetings! I am Leona and I want to share my preferences with you. My favorite singer is Nora Istrefi, and I would like to have her poster. I love the actress Selena Gomez. My favorite movie is “Harry Potter”. My favorite sports are tennis, football and handball. I want to tell you that I really love the For You

magazine and I send you warm greetings. Leona Krasniqi Pristina Good afternoon! I like your magazine a lot because it contains many interesting things. It is my pleasure to share my preferences with you through this magazine. My favorite singer is the famous rapper Gheto Geasy. My favorite actor is Jason Statham, and I would like to have his poster. My favorite sport is football. I spend my free time reading, and mainly playing games. Art Berisha Pristina Greetings! I really love the For You magazine and I want to tell you that I like the singer Noizy. I would like to have

a poster of the singer Blero. Like the majority of my friends, I also prefer football. My favorite team is Real Madrid. I spend my free time playing and reading. Finally, I want to send you many warm greetings! Lis Beka Pristina Hello! My name is Zani and I send you warm greetings. My favorite singer is Dafina Zeqiri, and my favorite movie is “Once upon a time”. I would like to have a poster of my favorite singer, Dafina Zeqiri. I like many sports, such as: basketball, handball, football and tennis. I spend my free time reading and learning new things. Zani Ahmeti Pristina

Hello! I wish to tell you, through For You magazine, that my favorite singer is Noizy. I have two favorite movies: “Pirates of the Caribbean Sea” and “Harry Potter”. My favorite footballer is Ronaldo and I would like to have his poster. My favorite sport is football and I spend my free time playing. Anik Kiçina Pristina

Nr.150