Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Bar arwy y Ogro O odu u
Num mer 2/20 2 014 - Zim ma 20 014 Lut uty 20 014 barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 1
Barwy Ogrodu 2/2014
Numer 2/2014 Spis treści
Barwy ogrodu i domu Luty w ogrodzie
4
Luty na parapecie
7
Roślina miesiąca
12
Myśląc o wiośnie
15
Barwy ogrodów w podróży Ogrody w Polsce
17
Ogrody na świecie
22
Wiem więcej!
www.barwyogrodu.blogspot.com
25
Strona 2
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Na a począt ątek: O Barwa wach Oggrodu w lutym 201 14 Moi Drodz zy! Od sty ycznia 2009 roku u prowa adzę zapiiski ogro odowe naa moim blogu: www.barwyog grodu.blo ogspot.co om. Od stycznia s 2014 ro oku wyda aję ten miesię ęcznik, a a w nim m moje zapiiski ogro odowe sk kierowan ne do szerrszego grona a czytelniików. Miesię ęcznik z z założe enia pow winien odpowiad o dać cykllowi przzejścia kolejn nych mie esięcy, ko olejnych pór roku u i kolejn nych lat. Ten, luto owy, a więc zzimowy cchoć całk kiem prz edwiosenny, num mer pokaazuje jak różne mogą być zim my. Począ ątek luteggo 2014 to ogród całkow wicie zassypany śniegiiem, a koniec k to t wiose enne tem mperaturry, śpiew wające ptaki p i kiełku ujące pierwsze ro ośliny. Podda ając się temu t ryttmowi zm mian w przyrodz zie, którre w tym m roku sprow wadziły do nas przedw wiośnie wyjątkow w wo wczeeśnie, piiszę o oczara ach, zach hęcając do d ich po osadzeniia w ogro odzie, o niezawo odnych kalancchoe, któ óre przyn niosą rad dość naw wet w pochmurnee zimowe e dni i począ ątkach prrac pielęg gnacyjnycch w ogrodzie. edzimy także t ciekawe oggrody przzy zamku u w Ksiąążu, które e choć Odwie najbarrdziej dekoracyjjne są la atem, ta akże zim mą podsu uwają cie ekawe pomysły. e Wiem więcej kilka k słów w edukaacyjnych ‐ tym A na koniec, w dziale razem m o system matyce o organizm mów i Karolu Linne euszu.
Po ozdraw wiam! Magda
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 3
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Barw wy ogro odu i d domu – Luty w ogro odzie Luty 2 2014 nie ma w so obie wielee z zimow wego mie esiąca. Jużż w pierw wszych dniach h lutego stopniał s śnieg ś a o ogród stałł się bard dziej przeedwiosen nny niż zimow wy. Dzięęki temu u krzew wy kwitn nące na przedw wiośniu mogły zaprezzentować się w pełłnej krasi e.
Jednym m z najwccześniej k kwitnącycch krzewó ów jest oc czar (Ham mamelis)). Już w pierwsszych sło onecznych h wiosenn nych dniach kwia aty oczaru u rozwija ają się, dając n niesamow wite wrażenie delikkatnych taasiemek w wiszących h na bezliistnych gałązk kach. Kwiaty ocza aru mająą ciekawąą budowę: płatki wygląda ają jak ruloniki z tasiem mek, którre w ciepłłe dni rozzwijają się ę i otwieraają szerok ko, a w dni ch hłodniejszze – zwiijają się w małe sprężynk ki. Nawett jeśli po owrócą przym mrozki, zw winięte kw wiaty przeetrwają jee bez szko ody. Oczar nie należy do krze ewów o szzczególny ych wyma aganiach, d doskonale czuje się na przeciętn nej glebie e ogrodow wej, choć lepiej mu będzie na glebie e lekko kwaśn nej, na prrzykład na n wrzossowisku. Oczary powinny p bbyć sadzzone w miejsccu słoneccznym, lu ub półcieenistym, nie w zupełnym z m cieniu. Warto pamiętać, że nie n lubią one uszkkodzeń brryły korzzeniowej, więc należy je posadzzić od raazu w mie ejscu doccelowym, pozostaw wiając sp oro miejssca, by mogłyy ładnie ro ozłożyć sw woje gałą zki. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 4
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Na ryynku dosttępne są ą oczary wyhodow wane z nasion, n kktóre zak kwitają dopierro po kiilku latach upraw wy. Dlateego wartto kupow wać okazy już kwitnąące, któree pojawiajją się w sp przedaży właśnie tteraz, na p przedwio ośniu.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 5
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Najczęęściej sprrzedawane w Pols ce oczary y mają cy ytrynowee, żółte kw wiaty i należąą do gatu unku ocza ar omszo ony (H .m mollis, w sprzedażży także jako j H. pallida a).
Warto o poszukaać odmian n mieszań ńcowych (Hamam melis x inttermedia), które jak widać na zd djęciach m mogą miećć kwiaty bordowo‐czerwon ne (odm. D Diane), rudo‐b brązowe ((odm. Aph hrodite).
A gdy oczary przekwitn p ną, pozosttanie nam m czekać do jesien ni, gdy ich h liście przebaarwią się widowisk kowo dająąc kolejnąą odsłonę ę barwneggo spektaklu. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 6
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Barwy y ogrod du i do omu – Luty na n parrapecie e W luttym na parapetac p ch królu ują różnee gatunkii storczykków. Jednym z bardziiej dekorracyjnych h jest nieeskaziteln nie biały y storczykk Dendrrobium nobilee z grupy mieszańcców Yamaamoto.
Ten w wspaniały y storczyk w czaasie kwitn nienia jest po prrostu obssypany śnieżn nobiałymii kwiatam mi. U pod dstawy liiści tworrzą się kr krótkie pę ędy na którycch pojaw wiają się pąki kw wiatowe zebrane e po 3‐4 4. Czeka ałam z niecierrpliwościią czy pą ączki niee opadnąą, czy kw wiaty otw worzą siię. Nie zawiod dłam się: prawie rrównocze śnie, wzd dłuż głównego pęd du otworzzyły się cudow wne, mięssiste kwia aty, któryych jest tak t wiele,, że tworrzą biały bukiet zasłan niając się w wzajemniie. Moja o odmiana jest czyssto biała,, na rynk ku można a spotkaćć też den ndrobia koloro owe (np. różowe) lub w kkilku kollorach ró ównocześn nie (najcczęściej biało‐rróżowe). barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 7
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
n nie e należyy do po ospolitych h, łatwycch w up prawie Dendroobium nobile storczyyków. Warto W jed dnak po oznać jeg go wyma agania i stworzy yć mu sprzyjające warrunki do k kolejnego o kwitnien nia.
Właściwie pielęęgnowane e dendro bium będ dzie kwitłło przez kkilka zim mowych miesięęcy, a zateem jest do oskonałą d dekoracjąą jeszcze zzimowegoo parapettu.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 8
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 9
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Dendroobium no obile jest dużym sstorczykieem, a jego sztywn ne pseudo obulwy mogą osiągać nawet do d 90 cm m wysok kości. W sprzedażży znajdu ują się zazwyyczaj okazzy średnie e, o kilku p pędach z wieloma pąkami kkwiatowymi. W warrunkach d domowej uprawy najtrudniiejszym m momentem m jest ponowne doprow wadzeniee do kwitn nienia, któ óre związzane jest zz okresem m co najm mniej 6‐ tygodn niowego odpoczyn nku i wyysuszeniaa. W naszzym klim macie najłłatwiej wystaw wić roślin nę na zacciszny baalkon i zaaprzestać podlewaania, a po o kilku chłodn nych jesieennych nocach zab brać do mieszkan m ia i stopn niowo powrócić do typ powych zaabiegów p pielęgnacyyjnych. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 10
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Jak k dbać o D Dendrobium nobiile? W ookresie wzrostu w temperatu t ura po owinna wynosić w ok. 22 2‐24oC, natomiast n t w czasie okresu o sp poczynku przed em, po kwitnienie k owinna być b wyrraźnie niższa. Zaleca Z siię wysta awienie roślin r n na balko on od czerwca, c a nasstępnie pozostawi p wienie icch na zewnątrz z tak dłu ugo, aż temperatu t ura noccą nie spadnie s poniżejj 10 czasie stopni. s W ku rośliiny w odpoczyn o zasadzie z nie muszzą być podlewan p ne, a w razie wysuszen w nia należy je wodą. opryskać w o Rośllina wymaga w możliwie m ja asnego stanowisk s ka, szcze ególnie w zimie. w Podlewan nie i naw wożenie jeest typow we jak dla a storczykków. Zwrracamy sszczególn na uwagę ę, by korzzenie nie były zan nurzone w w wodzie i nie zzgniły. D Dendrobium nie za akwitnie na starym m pędzie. Jest on j ednak isttotnym m magazyneem substancji zapaasowych dla nowy ych pędów w, nie nalleży go zzatem pochopnie w wycinać. W W okresiie wiosen nnym ro ślina pow winna wy ytworzyćć nowe pędy, p z k których p po jesienn nym odpo oczynku w wyrosną k kolejne pięękne kwia aty.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 11
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Barw wy ogrod du i do domu – Rośliina mie iesiąca Ka alanch hoe Kalan nchoe należy do o żelazn nego zeestawu niezniszcz n zalnych roślin dekoraacyjnych w zimie e. Uprawiiane obeccnie miesszańce w wywodzą się od kalancchoe Blosssfelda (K Kalanchoee blosffeldiana), po p którym m odziedziczyły ogrom mną zdoln ność do tolerowaania niek korzystny ych waru unków uprawy. Kalancchoe jest rośliną, którą w mieszkaniu możn na upraw wiać w za asadzie słoneczn wszęd dzie: na parapecie p nego okna, na stoliku dale ko od ok kna, na parapeecie oknaa północn nego, a ttakże na parapecie osoby zapominalskiej.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 12
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Najistotn niejsze w warunki p powodzenia w uprawie kaalanchoe: N Nie podlewać przesadniie. Kalan nchoe jesst sukule ntem, kttóry w m mięsistycch liściach h gromadzi zapas w wody. Łattwiej przeetrwa okrresowe zzasuszenie niż zala anie i znisszczenie k korzeni. Po kwittnieniu obciąć P o p pędy kw wiatowe i pozwoolić roślin nie na o odpoczyn nek. Ja ustawiam d doniczki zz przycięttymi niskoo roślinkami na b balkonie, w cieniu u innych rroślin i po odlewam je niewieelkimi dawkami n nawozów w. A Aby roślina zakw witła pon nownie musi m przejść okress, w który ym jest Kalanchhoe jest typową jjasno przzez mnie ej niż 10 godzin dziennie. d t dnia, kktóra przy dłuższym czasiie codzie rrośliną krótkiego k ennego o oświetlen nia nie za akwitnie. Warto roślinę zacieniać lu ub poczekać na k krótkie, jeesienne d dni, które pobudzą ją do zim mowego kw witnienia a. Po przzycięciu roślina r niie będzie miała tak zwarteg go pokrooju, jak ku upiona, ale po kilku mieesiącach lletniego o odpoczynk ku, zakwiitnie.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 13
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Najnow wsze od dmiany kalancho oe z seerii Cala andiva too odmia any o zwielo okrotnion nej liczbie płatków,, dzięki czzemu każdy kwiat w kwiato ostanie wygląd da prawiee jak róża a.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 14
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Barw wy ogrod odu i do domu – Myślą ąc o wi wiośnie W lutyym zaczy ynam myśśleć o ro ozmnażan niu niektó órych rośślin taraso owych. Przygo otowuję sadzonki z daturr (brugm mansji), które od d zimy sttały w chłodn nym pok koju. Te wyjątko owo dek koracyjne e roślinyy są łattwe w rozmn nażaniu do omowym m sposobem. W paźździerniku zabrała am daturry z tarassu. Po wstawieniu u ich do domu, zaprzeestałam p podlewaniia, pozwo oliłam by zeszłoroczne liściie uschły. Teraz, najpierw rozpo oczynam podlewan p nie z niew wielką do omieszką nawozu, potem przycinam wszy ystkie gałłęzie, ucin nając z wiierzchołk ków fragm menty o dłługości 20‐30 cm.
Sok z d datur jestt trujący, n nie należyy więc ich h obcinać nożem ku uchennym m. Po przzycięciu o oznaczam gałązki, aaby wiedzzieć, z któ órej odmiiany poch hodziły. Zaczyn nam też zapisy z ch hętnych, ggdyż sam ma nie pottrzebuje aż tylu nowych n roślin.. Obcięte ffragmenty y wstawiaam do naczynia z w woda i czeekam… Po kilku dniacch na łod dygach po ojawiają się grudk ki tkanki twórczej (tzw. kalusu u), z któreej po kilku u kolejnycch dniach wyrastają korzeniie. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 15
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
dać, na każdym k u uciętym pędzie Jak wid wytworzzyły się ko orzenie. Po kolejjnych 2‐3 3 tygodn niach przesadzę rośliny d do niewie elkich don niczek z ziemią i zacznę p podlewanie z nawoożeniem. Datury są wyjąttkowo wyymagającce jeśli chodzi o o podlew wanie i naawożenie e. Moje dorosłe okazy stoją w miiednicach, które zapewniiają stałły zasóbb wody i są nawożon ne kilka razy dzziennie kolejno k nawozam mi sprzy yjającymii wytwo orzeniu liści, późźniej wie elu pączkków, a w końcu wielu, du użych kwiatów. Mam n nadzieję, że moje tegoroczzne sadzo onki zakw witną w d drugiej połowie lata.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 16
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
B Barwy Ogrodó dów w p podróży – ogrody w Polsc ce Jednym m z najbaardziej zna anych zam mków w P Polsce jesst zamek w w Książu. Jest to trzeci co do wiielkości zamek w Polsce. Zamek o bogatej b hiistorii, na ależący niegdyyś do zam możnych rodów magnack kich, otoczony jestt przez bardzo b ciekaw wy park przechodzzący stopn niowo w n naturalny y las.
Co rok ku, w weeekend majowy na tterenie zaamku organizowan ny jest fesstiwal i kiermaasz roślin n, co możże być do oskonałym m preteksstem do oodwiedze enia tej okolicyy. Zamek k wznosi się na wzgórzu, w a otaczaający go park zajjmuje pię ętrowe tarasyy. Po kam miennych podporaach i murach pną ą się wieekowe blu uszcze, dekoraacyjne taakże zim mą. Dziękki wielu zimozielonym rroślinom, które doskon nale czujją się w zachodniiej części Polski, park p jest t dekoraccyjny o każdejj porze ro oku. W bezśnieżnyy zimowy y dzień ciieszą oko zielone rabaty, r okolon ne bukszzpanem, a takżee kompo ozycje z bukszpaanów i cisów formowanych w w regularne, geomeetryczne bryły. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 17
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Na jeednej z rabat za auważam m kwitnący zimą jaśmin nagokwiatowy (Jasmiinum nud diflorum),, który w w centrallnej i wsschodniejj Polsce często przem marza. Tuttaj otwierra swoje cytrynow we kwiaty y już w sstyczniu i i zdobi park aaż do wiossny.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 18
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 19
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
W miiesiącach letnich park po okazuje swoje in nne obliccze. Pon nownie, domin nującym aakcentem są zadbaane roślin ny zimozie elone nad dające ele egancki charak kter formalnym, ge eometryczznym rab batom.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 20
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Niezalleżnie od pory roku u, zamek i ogród w w Książu są warte oodwiedzen nia! barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 21
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Ba arwy Ogrodó O ów w po podróży y – ogro ody na a świec cie Nowocczesne bu udynki ho oteli i centtrów konfferencyjn nych są cz ęsto bezd duszne, zielenią. Z przyk otoczo one pustk ką, a nie e dającą chwilę oddechu o kładem zupełn nie innego o podejścia zetknęłłam się w w Japonii, w mieściee Tsukuba. Wieloffunkcyjny y komple eks szko oleniowo‐konferencyjny zoostał dosskonale wtopio ony w otaaczającą g go zieleń.
Każda część bu udynku je est przesszklona, tak t by sie edzący w wewnątrz ludzie mogli patrzeć n na proste zestawien nie roślin n, atrakcyjnych przeez cały ro ok. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 22
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
.
Okna jjadalni, korytarzy czy przesstronnych h holi są p praktyczn nie niewid doczną barierą, nie oddzielającą ą od otocczenia, alee integrującą wnęętrze budy ynku z ciekaw wym otoczzeniem.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 23
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
Dosko onały pom mysł, praw wda? barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 24
Barwy Ogrodu 2/2014
Wiem więcej! Karol Linneusz to postać, o której każdy biolog, każdy ogrodnik czy każdy pasjonat ogrodnictwa powinien wiedzieć. Karol Linneusz, żyjący w XVIII wieku, szwedzki przyrodnik jest przede wszystkim kojarzony z nowożytnym systemem klasyfikacji organizmów, który opracował po wielu latach skrupulatnych badań botanicznych. To własnie dzięki Linneuszowi potrafimy określić przynależność systematyczną danej rośliny, potrafimy wskazać jej bliższych i dalszych kuzynów, a także zastosować prawidłowe naukowe nazewnictwo. Linneusz uporządkował świat organizmów w pewne jednostki systematyczne, grupując je w oparciu o podbieństwo wybranych cech morfologicznych. W przypadku roślin wykorzystał przede wszystkim podobieństwo w budowie części kwiatu, układając rośliny w 24 grupach. Współczesne jednostki systematyczne to: królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina rodzaj i gatunek. W systematyce roslin zaproponowanej przez Karola Linneusza były dwie duże grupy roślin: rośliny zarodnikowe (np. mszaki i paprotniki) i rośliny nasienne. Wśród roślin nasiennych wyodrębnił on rośliny nagonasienne (np. iglaste jak sosna) i okrytonasienne (np. jednoliścienne jak tulipan i dwuliścienne jak róża). Podstawowy zarys tego podziału obowiązuje do dziś, a Karol Linneusz jest uznawany za jedną znajwiększych osobowości w nowożytnej nauce. W kolejnych latach wydzielono w odrębne królestwa bakterie i grzyby, pozostawiając w królestwie roślin jedynie organizmy zielone, prowadzące fotosyntezę i cechujące się pewnymi wspólnymi cechami budowy. W ojczystej Szwecji, Karol Linneusz został uhonorowany licznymi pomnikami, wizerunkiem na banknotach a także wieloma projektami edukacyjnymi związanymi z jego działalnością. W Uppsali pozostawiono jego dom i ogród, otwarty dla zwiedzającyh w sezonie letnim.
www.barwyogrodu.blogspot.com
Strona 25
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
System m linneeuszowskiej klassyfikacji organzm mów z ostał obecnie o udoskonalony, gdyż dzzięki zasstosowaniiu metod d biologiii moleku ularnej potraffimy określic stopień pokrew wieństwaa pomiędzzy organiizmami, a a zatem możem my uporzzadkowacc je w op praciu o wspólną w drogę ew wolucyjną ą, a nie tylko p podobieństwo wyb branych ccech. Istotnąą zasługąą Karola Linneusza L a jest także uporzą ądkowan ie nazew wnictwa n konsek biologgicznego. Zaproppo onował on kwentne sstosowaniie dwóch h części nazwyy każdego organiizmu. Pieerwsza część c to określen nie rodza aju, do któreggo należy y dany organizm, aa druga część c dop precyzow wuje gatun nek. W publik kacjach naukowy ych skup piamy się na jednoznaaczności nazw, wykorrzystując zamiast ję ęzyków n narodowy ych uniwe ersalny jęzzyk łacińsski. Jaka jest zatem m prawidłowa naazwa czaarnej jagody, którra w pe ewnych region nach Polsk ki jest nazywana b borówką, która z k kolei w in nnych reg gionach oznaczza borówkę o czerw wonych o owocach? Dziękii Karolow wi Linneu uszowi w wiemy, żee borówk ka czarnaa to Vacccinium myrtilllus L., zaśś borówk ka czerwo ona to bo orówka brrusznica Vaccinium m vitis‐ idaea L., a skró óty L. ozn naczają, żże nazwy te umieśścił w sw woim dziele sam Karol L Linneusz. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 26
Barwy B O Ogrodu 2/2014 4
O Autorc ce:
Moją pasją od wielu lat jest ogrodn nictwo. Od O 2006 6 roku tw worzę przyd domowy y ogród w poblliżu Warszawy. Jak każżdy ogrrodnik zmagam się z z trudno ościami ii odnoszzę sukce esy. Roślliny rosn ną jak szalon ne albo umiera ają z nieeznaneg go powo odu… Zaapisuję swoje dośw wiadczeniia, słu ucham innych,, zmieniam swój ogród nieustająco… Z wyk kształcenia jeste em biolo ogiem, i choć za awodow wo zajmu uję się wielo oma akttywnościiami, naajwiększzą przyjjemnośćć spraw wia mi wiedzy botaniczn nej. pogłęębianie w W wo olnych chwilach c h, jeśli n nie zajm muję się ogrodem m, podrróżuję. Blisko o, daleko o, bardzo o daleko o… Barwy mojeggo ogrod du i refleeksje z podróży p y znajdziiecie w moich m publik kacjach i na moich blogaach. Zapraaszam do o kontak ktu: barw wy.ogrodow@gm mail.com m N Następn ny nume er już w połowie e marcaa! Teksst i zdjęciaa: Magda BarwyOg grodu Wszelkie praawa autorskiee zastrzeżone e
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 27