Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Bar arwy y Ogro O odu u
Nu umer 3/20 014 - Prz zedw wiośniie 20 014 Marz zec 2014 2 barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 1
Barwy Ogrodu 3/2014
Numer 3/2014 Spis treści
Barwy ogrodu i domu Marzec w ogrodzie
4
Marzec na parapecie
9
Roślina miesiąca
12
Barwy ogrodów w podróży Ogrody w Polsce - zieleń miejska
15
Ogrody na świecie
19
Wiem więcej!
www.barwyogrodu.blogspot.com
21
Strona 2
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Na a począt ątek: O Barw wach Oggrodu w mar rcu 201 14 Mo oi Drod dzy! Od sty ycznia 2009 roku u prowa adzę zapiiski ogro odowe naa moim blogu: www.barwyog grodu.blo ogspot.co om. Od stycznia s 2014 ro oku wyda aję ten miesię ęcznik, a a w nim m moje zapiiski ogro odowe sk kierowan ne do szerrszego grona a czytelniików. Tegorroczny marzec m jest j bard dzo przy yjazny ogrodnik o kom, od kilku tygodn ni nie ma m już mrrozu, a rrośliny powolutku u zaczyn nają wegetację. Może mieliśmy y apetyt, że praw wdziwa cie epła i sło oneczna w wiosna zacznie się w wcześniej niż zazzwyczaj, ale niktt nie ma a chyba powodó ów do narzekania. W W moim o ogrodzie kwitną ju uż koloro owe zwiaastuny w wiosny: kroku usy, przyllaszczki ii ciemierrniki. Do donic prrzed dom mem wsad dziłam radosne brattki, a z z domow wych wiosennyc w ch kwiaatów po olecam wielob barwne h hortensje e. Myślącc o wiośn nie zacznijmy wyssiewać na asiona i wysa adzać bullwy i kłąccza letnicch roślin n. Zapra aszam ta akże do wizyty w now woczesnym m parku u otacza ającym Muzeu um Histtorii Ży ydów Po olskich. Warto docenićć pomy ysł na minim malistyczny i pro osty w obsłudze e ogród miejski . W ogrrodach świata a podejrzzymy horrtensje w w Japonii.. A na koniec, w dziale e Wiem więcej kilka k słów w edukaacyjnych ‐ tym razem m o barwn nikach, k które nad dają kolor kwiatom horten nsji.
Po ozdraw wiam! Magda
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 3
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Barwy y ogrod du i do omu – Marze ec w oggrodzie e W marcu 2014 4 dominow wała cud downa przzedwiose enna pogooda. Przy y braku pokryw wy śnieżn nej, już w w pierwszzych dniaach marca a, w prom mieniach słońca radośn nie pojaw wiły się piierwsze p przedwiosenne kw wiaty: krookusy (szafrany, Crocuss L.).
Po kilk ku słoneccznych dniach, kw wiaty krokusów ottworzyły się odsła aniając swoje części wewnętrzn w ne, służącce rozmn nażaniu. Każdy K kw wiat kroku usa ma symetrię tróójkrotną: sześć płatk ków, szeeść pręciików i jeden słupek ze znamieniem słup pka o trzzech czę ęściach. są Zazw wyczaj pręciki jaskrrawożółtee, a słupek naw wet pomarrańczowy. Krok kusy są owadopy ylne, a przy y ich kwiatacch z przy yjemnościią uwija ają się pszcczoły. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 4
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
W sprzzedaży zn najdują się zarówn no odmian ny wielko okwiatow we krokusó ów, jak i odm miany bo otaniczne o drobniejszych h, delikattniejszych h kwiata ach. W ostatn nich latach h pojawiłły się takkże nowo ości, o kw wiatach d dwukoloro owych. Odmiaany wielk kokwiato owe najcczęściej mają m kw wiaty dużże, wyrazziste i jednok kolorowe, zaś bota aniczne ‐‐ paskowaane albo z ciemniiejszą pod dstawą płatkó ów, zdecyd dowanie mniejsze.. Polecane od dmiany k krokusów w wielkok kwiatowyych Grande M Matre, Flo ower Reco ord, Remeembrance e, Purp pureus, FireFly Goldeen Yellow w, Golden Bunch, D orothy Cream Beauty, Joa anne d’Arrc Picckwick – ffioletowo‐białe,passkowane,, Prins Cla aus – Inne białe z ciem mnym fiolletem, Rub by Giant –– cieniow wane fioletowe barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 5
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Inne
P Polecane e odmiany y krokussów botanicznych h Tommasin T nianus, W Whitewell P Purple (d dwa odcienie fiolletu), Violet Queen n – jasny ffiolet Gipsy Girrl, Zwaneenburg – cciemny dóół płatków w Ard Schen A nk Fuscotinus F s – żółte p paskowan ne, Blue P Pearl – bla ado fiolletowe z b białym, Tricolor – fiolet z biiałym i żółtym
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 6
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 7
Barwy Ogrodu 3/2014
Jak sprawić by krokusy były ozdobą naszego ogrodu ? 1. Aby ogród wyglądał naturalnie nie sadź krokusów pojedynczo. Niezależnie czy sadzisz je na rabacie czy na trawniku, sadź cebulki grupami po kilka. Dobieraj kolory wedle własnego uznania. 2. Przed sadzeniem przygotuj zarówno glebę jak i cebulki, mocząc je w środku grzybobójczym. Każdą cebulkę umieść na głębokości ok 10 cm (trzy wysokości cebulki) w odstępie ok 10 cm od sąsiadki. 3. Jeśli ogród widzisz z okna salonu, posadź krokusy tak by je widzieć, możesz dobrać je kolorem do wystroju wnętrza. Kilka kępek krokusów posadź tak, by były widoczne zza płotu, daj radość sąsiadom i przechodniom! 4. Jeśli Twój ogród odwiedzają wiewiórki, koty lub sroki, które mogą rozkopywać świeżo spulchnioną rabatę, albo gryzonie, podgryzające cebulki od spodu, musisz zastosować siatki ochronne lub koszyczki. 5. Po przekwitnięciu rośliny cebulowe, dalej prowadzą wegetację, zaplanuj rabatę tak, by mogły być schowane pod liśćmi roślin, które wyrastają później. 6. Możesz też podsadzić krokusami nudną rabatę z krzewami zimozielonymi, wiosną będzie bardziej radosna! 7. Rób dużo zdjęć, nie tylko dla przyjemności, ale także by pamiętać, gdzie posadziłeś krokusy. Jeśli wiosną widzisz braki w swojej kolekcji, zanotuj gdzie chcesz dosadzić nowe cebulki, by jesienią nie posadzić ich znów w tym samym miejscu. 8. Jeśli zupełnie nie możesz rozpoznać gdzie jest dół, a gdzie góra cebulki, połóż ją bokiem i nie przejmuj się przesadnie. 9. Krokusy posadzone na trawniku są piękne, ale wstrzymują termin pierwszego koszenia trawnika, aż do momentu, kiedy zaschną ich liście. Pamiętaj o tym i jeśli możesz stosuj mieszanki traw wolnorosnących. Jesienią kup więcej cebulek , jeszcze bardziej kolorowych krokusów!
www.barwyogrodu.blogspot.com
Strona 8
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
B Barwy ogrodu u i dom mu – marzec m c na pa arapeciie W maarcu w pojemnika p ach pojaw wiają sięę u mnie e hortenssje wielk kolistne (ogrod dowe, H. m macrophyylla). Trad dycyjnie h hortensja ogrodow wa o białycch albo pastelo owych kw wiatach są używaane do dekoracji d domów i kościołów w okresiie wielkan nocnym. M Możemy jje także u uprawiać w ogrodzzie, podziiwiając ich kw wiaty od czzerwca i w września.. W uprawiie ogro odowej, horrtensja być może kłop potliwa, gdyż pączki two orzone są jesienią ii łatwo przemarzająą. Horrtensja ogrodowa d doskonale e udaje się w ogrod dach zach hodniej Polsski, osiąga ggdzie imp ponujące rozmia ary i kwiitnie im mponująco. W środ dkowej i wsch hodniej częśści kraju,, można polubić p niep pewność, , albo uprawiać horrtensje oogrodowe e jako roślliny pojjemnikow we: w dom mu, na ttarasie albo a w ogrodzie. miany, które dobrze d Odm nad dają się do uprawy u poje emnikow wej to miedzy m inny ymi najnoowsze od dmiany z licen ncjonowan nej serii M Magical®. Są one polecane jako roślin ny tarasowe lub pojem mnikowe, a a jeśli po ozostaną w w ogrodzzie, dobrzze znosząą także warunki w zewnęętrzne: deszcz, wiatr, w a n nawet lek kkie przy ymrozki. Jeśli zettniemy kwiatyy, w wazonie zach howają b ardzo dłu ugo trwa ałość. Po przekwittnięciu, kwiatyy możemy y zasuszy yć, co staanowi jeszzcze jeden argumeent aby polubić p horten nsje ogrod dowe, szcczególnie jjako rośliiny nie tyllko ogrod dowe. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Sttrona 9
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
W gru upie Magiical mamy y do dysp pozycji ró óżne zesta awy kolorrów kwia atów, a niektó óre odmiiany oferrowane ssą w dw wóch wersjach kkolorystyccznych: różow wej i niebiieskiej (dlaczego t ak jest, przeczytas p sz w częśści Wiem więcej, str. 21 1). Większzość kwia atów przeebarwia się, s zmien niając wyyraźnie ko olor od bladycch zielono opastelow wych do n asyconeg go fioletu lub amaraantu.
Kolo or kwiatu u Odmiana Zielon ne z nieebieskim lub ró óżowym wnętrze em Ametthyst, Corral płatkó ów Zielon noniebiesk kie Harm mony Białe zz delikatn na zielenią ą, przebarrwiają sięę czerwon no Jade Białe zz zielonym m brzegie em Nobllesse Pastelowo błęk kitne z dellikatnym odcieniem m zielony ym Opal Zmien nny od nieebieskiego o do zielo onego lub różowego Revoolution Amaraantowe z zielonymi brzegam mi Sapp phire, Greenfire Białe zz zielonym m i różow wym Winggs
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 10
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Jak k dbać o h hortensje e ogrodow we? 1. Hortensjee najlepiej rosnąą w miejjscu cien nistym i chłodnym m, nie b bezpośrednio nasłłonecznio onym. W ogrodzie sadzimy je w rozsstawie: 1 roślina na 1 metrr kwadrattowy. 2. Rośliny wymagają w ą utrzymaania stałej wilgotności, alee bez mo oczenia k kwiatów i liści. W W pomieszzczeniach dobrze jest postaawić donicczkę w osłonce, w której zbierze się nadm o miar wod dy, zaś w w ogrodziie nie ssadzić ich h pod dużymi drzew wami, któ óre osuszają rabatyy. 3. Z Zarówno w domu u jak i o ogrodzie podlewa amy regu ularnie sttosując sspecjalisttyczne naw wozy. 4. JJeśli upraawiamy je w ogro odzie, nalleży stoso ować zim mowe osło ony, w p pojemnik kach ‐ albo okrywaamy zarów wno rośliinę jak i p podłoże, a albo co rroku kupujemy no ową. 5. Przekwitłłe kwiatostany mo ożemy ściąąć i zasusszyć, będąą nadal piękne. 6. Nigdy niee przycin namy wio osną gałązek, gdyżż obcinam my wtedy y także p pączki kwiatowe k e. Jeśli zzależy nam n na korygow waniu ksształtu, p przycinam my gałązk ki po kwittnieniu, czzyli wczessną jesien nią.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 11
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Barw wy ogrod du i do domu – Rośliina mie iesiąca Wrzo osiec (E Erica) Wczessną wiosną na rabatach r jest maało kolorów. Jeślii nasza rabata zimoziielona allbo wrzo osowiskow wa jest smutna wiosną, dosadźm my tam wrzośce.
Wśród d kwitnąccych wiosną wrzośśców najczęściej w wykorzystu uje się w Polsce odmiaany dwócch gatunk ków: wrzzośca krw wistego (E Erica carrnea) i wrzośca w darlejsskiego (E Erica x darleyens d sis). Te dwa d gatu unki różn nią się istotnie stopniiem mrozzoodporn ności: pierrwszy z nich jestt zdecydoowanie bardziej odporny, drugii bardzie ej delikatn ny i możże przem marzać jeśśli w zim mie nie będziee śniegu. Poniewa aż obydw wa gatunki są dostępne w w odmian nach o podob bnej kolorrystyce, w wybierzem my ten, kttóry lepiej sprawdzzi się w n naszym ogrodzzie. Tak jak w przy ypadku w wrzosów, dobrze je est posad dzić kilka roślin, które rrozrosną się w jeden zwartyy kobierzec.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 12
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Wśród d wrzoścó ów znajdzziemy odm miany o k kwiatach śnieżnobbiałych, blladych, pastelo owych, intensyw wnie amaarantowy ych. Osta atnio poojawiły się w sprzed daży takżże odmian ny o jasn nym, cytrrynowym ulistnien niu co zw większa możliw wości two orzenia ciekawych kompozy ycji.
Wrzośśce bardzo często rrozpoczyn nają kwittnienie pó óźną jesieenią, a jeśli zima jest łaagodna, kw witną nie eprzerwa nie od lisstopada do d kwietn nia. Wym magania wrzośców są bardzo b zb bliżone do o wymag gań wrzossów, dlateego dobrrze jest sadzićć je razem m, na specjjalnie przzygotowan nym prze epuszczaln nym i kw waśnym podłożżu. Wrzo ośce wym magają m miejsc baardziej za acisznych h, osłonię ętych i delikattnego okrrycia na zimę np. ggałązkamii iglaków lub agrow włókniną.. Po kw witnieniu można, choć c nie ttrzeba, przyciąć kwitnące k odcinki pędów. p Należyy uważać, by nie przenawo p ozić, dlateego lepiejj jest stossować mniejsze dawki nawozu lub naw wozy długgodziałająące. Podo obnie jakk wrzosy,, także wrzośce są wraażliwe na przesuszenie, dlattego podle ewamy jee regularn nie. Jest to szczególnie istotne, jeśli j mam my je possadzone w w pojemn nikach, a nie w grunciie. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 13
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Jak k zapew wnić długie d k kwitniienie na n wrzo osowissku?
czzas kwitn nienia ggrudzień ‐ luty marzec ‐‐ maj czerwiiec czerwiec ‐‐ lipiec sieerpień ‐ w wrzesień
gatunek i g i odmian na w wrzosiec krwisty, o odm. Win nter Beautty wrzo osiec krwiisty i darlejski, więększość od dmian w wrzosiec b bagienny, wrzosiecc popielatty wrzosiec r w ozpierzch hły wrzos pospolity, w większośść odmian n
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 14
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
B Barwy Ogrod dów w p podróż ży – ziieleń m miejska a: no owoczessny pa ark wok kół Mu uzeum Historrii Żyd dów Po olskich h w Wa arszaw wie Muzeu um Historrii Żydów Polskich w Warszzawie zlok kalizowan ne jest w b bardzo nowocczesnym budynku u, wybudo owanym w ostatn nich latacch w opa arciu o projek kt fińskieggo archite ekta, Rain nera Mahllamäki. Officjalne ottwarcie w wystaw w Muzeum od dbędzie się jesieniią tego roku, r obe ecnie w jjego wnę ętrzach odbyw wają się różne r imp prezy kulturalne, natomiast n t główna ekspozy ycja nie jest jesszcze udo ostępnion na zwiedzaającym.
Ultran nowoczesn ny budyn nek Muzeeum zlokaalizowano o w rozleegłym i pustym p wcześniej park ku, który znajdujee się w centralnej c części tterenu, gd dzie w czasie II wojn ny świato owej znaajdowało się warszawskiee getto. Z Z tego powod du, w najbliższe n ej okolicyy budyn nki poch hodzą z lat 50‐ttych i posado owione są s na zwałach gru uzu pozostałych ze z zrówn anych z ziemią budyn nków przedwojenn nych. Jestt to zatem miejscce szczeggólne w historii h Warszzawy. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 15
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Bryła budynku wyróżnia a się now woczesnym m kształte em, ciekaawymi detalami, z któryych bardzzo wiele n nawiązujee symbolik ką do histtorii i kulttury Żydó ów.
Ścianyy budynk ku przysłłonięto trrójwymiaarowa ko onstrukcjąą ze szk klanych paneli, ma któ órych wzzory utw worzone są s z literr alfabetu u łacińsk kiego i hebrajjskiego. Z Z zależno ości od kierunku u patrzen nia, panelle układa ają się inaczeej, zwiększzając poczzucie dyn namiki budynku.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 16
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Jak wiidać, sam budynek k jest bard dzo ciekaawy i dom minujący. Ciekawa byłam jak mo ożna przy y tak wyrrazistej b bryle budy ynku harmonijnie stworzyćć park, który będzie spełniał absolutn nie prakttyczne wymogi w n nieogrodzzonego fragmeentu zieleeni miejsk kiej. Projeektanci zieeleni zaprroponowaali ogród prosty w obssłudze, minimalist m yczny, al e jednoczześnie do oskonale współgra ający z budyn nkiem.
ometryczn nych raba atach zasaadzono w w szpalera ach czteryy gatunki roślin: Na geo cisy, m miskanty, trzmielin nę i ligustter. Wszy ystkie gatu unki są n niewymag gające i tanie, nie wym magają żad dnych wyyjątkowycch zabieg gów pielęggnacyjnych. Nie kwitnąą i sa w zaasadzie n niezmienn nie dekoraacyjne przez wszysstkie pory y roku. Jedynyym niezzbędnym zabiegeeiem pieelęgnacyjnym jesst przyccinanie zaschłłych pędó ów trawy y wcześnąą wiosną (jak widać na zdjjęciu, trawy już przycięto). Jak ko uzupełnienie p prostych i powta arzających h się nassadzeń zaprojjektowano ławki o barrdzo reg gularnych kształttach i równie r geomeetryczne formy f lam mp oświeetleniowy ych. Całośść uzupełn niają gran nitowe płyty i chodniki z kostki. W n niektórych h częściach parku u pozosta awiono starszee drzewa: głogi, lip py i dęby,, które wzzbogacają ą kompozyycję. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 17
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 18
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Ba arwy Ogrodó O ów w po podróży y – ogro ody na a świec cie Horten H nsje w Japoni J ii Opisyw wana przeeze mnie hortensjaa ogrodow wa pochodzi z daleekiego wsschodu. Jej ojczyzną są tereny Ja aponii i C Chin, gdzie znajduje doskon nałe waru unki do wzrosttu i kw witnienia. W naszych ogrodach uprawia u się zazwyczaj mieszaańce, krzy yżówki o o większyych i bard dziej deko oracyjnycch kwiata ach niż forma dzika, naaturalna. W W Japoniii, Korei i C Chinach cczęsto spootkać możżna pół dzikie krzaki hortensji h o czysto o niebiesk kich, błęk kitnych jaak letnie niebo kwiataach. W pó ółcienistycch, wilgottnych lasaach, pod o okapem w wysokich drzew iglastyych osiąggają impo onujące ro ozmiary, tworząc egzotyczzne jak dla d nas zarośla z klonam mi palmowymi i ró óżaneczniikami.
o, które je est wpisa nym na listę zaby ytków UN NESCO zesspołem Z miassta Nikko średniiowieczny ych świąttyń (na zd djęciu), pochodzi n niebieska odmiana a Nikko Blue. Jest uzn nawana za z odmiaanę o najczystsz n ym, błękkitnym kolorze k kwiato ostanów, które jed dnak będ dą różowawe jeśli odczyn podłoża będzie nieodp powiedni. Na kolejnych zdjęęciach – jaapońskie hortensjee z Nikko. barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 19
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 20
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
Wieem wię ęcej! Bohateerką dwó óch artyk kułów teggo numeru jest hortensja. K Kolory kw wiatów horten nsji są zm mienne i w w zależnośści od warunków m mogą byćć niebiesk kie albo różow we. Jeśli hortensja rośnie na a podłożu u bardziejj zasadow wym, wted dy jej kw wiaty są czerwo ono‐różowe, zaś na podło ożu kwaśnym (w obecnoścci jonów glinu) stają ssię fioletowo‐nieb bieskie. W W praktyce ogrod dniczej, n iebieską barwę uzysku uje się po zastoso owaniu aałunu pottasowego o, będąceggo składnikiem specjaalistycznych nawozzów. Dlaczeego tak sięę dzieje? W kom mórkach p płatków k kwiatów h hortensji występujją wyjątkkowe barw wniki – antocyyjany. Maają one un nikalną z dolność zmiany z za abarwien nia w zale eżności od odcczynu (pH H) roztwo oru, a takżże od obeecności pe ewnych joonów (np p. glinu, żelazaa, miedzi)). Są one typowe dla kwiaatów i ow woców o czerwon nawym zabarw wieniu, a więc dla malin, je żyn, porzzeczek, a także dlaa liści czerrwonej kapustty i skórek ciemny ych winoggron.
W prrzypadku kwiatów w horten nsji, zmiianę zabarwienia można także zauwaażyć po um mieszczen niu ich w roztworaach o pH k kwaśnym m (jak ocett, kwas cytryn nowy) lub b zasadow wym (sodaa czyszczona) – jak k na pow wyższym zzdjęciu. Zmian na szczeggólnie szy ybko zaszła w miejscu m prrzerwaniaa płatka,, gdzie roztwó ór łatwo w wnikał do o wnętrzaa komórek k.
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 21
Barwy B O Ogrodu 3/2014 4
O Auttorce: Moją pasją od d wielu llat jest o ogrodnicctwo. 2006 ro oku tw worzę p przydom mowy Od 2 ogród d w pob bliżu Wa arszawyy. Jak kaażdy ogrod dnik zmagam siię z tru udnościami i rosną jak odnosszę suk kcesy. Rośliny R szalon ne albo o umierrają z nieznan nego powo odu… Zapisuję swo oje dośw wiadczen nia, słuccham inn nych, zm mieniam m swój d nieustaająco… ogród Z wyk kształcenia jeste em biolo ogiem, i choć za awodow wo zajmu uję się wielo oma akttywnościiami, naajwiększzą przyjjemnośćć spraw wia mi pogłęębianie w wiedzy botaniczn nej. W wo olnych chwilach c h, jeśli n nie zajm muję się ogrodem m, podrróżuję. Blisko o, daleko o, bardzo o daleko o… Barwy mojeggo ogrod du i refleeksje z podróży p y znajdziiecie w moich m kacjach i na moich blogaach. publik Zapraaszam do o kontak ktu: barw wy.ogrodow@gm mail.com m Na astępny y numerr już w p połowie kwietniia! Teksst i zdjęciaa: Magda BarwyOg grodu Wszelkie praawa autorskiee zastrzeżone e
barwyogro odu.blogsp pot.com www.b
Stro ona 22