Automation Magazine nr 207 (NL)

driemaandelijks tijdschrift over industriële automatisering en aandrijftechniek

MAART 2017 NR 207

DOSSIER

‘De technologie achter de verpakkingsindustrie’

Driemaandelijks tijdschrift van InduMotion vzw – 47e jaargang Maart – april – mei 2017, Afgiftekantoor Turnhout – P309959

p19 – M.A.N. kiest voor energiebesparende pomp F3 Parker p24 – Basculebruggen A11 Boudewijnkanaal hydraulisch aangedreven door Bosch Rexroth p28 – Marion Debruyne leidt als burgerlijk ingenieur de Vlerick Business School

The future of Measurement & Control Technology 29-30/03/2017 Antwerp Expo Main Media Partner:

Partners:

Gelijktijdig met / en mĂŞme temps que

Register for your free visit using your personal code: 2008

on www.mr-expo.be

Organised by EASYFAIRS

9 AdM+R2017-advertentie.indd Siemens Engineeringnet 190x130 2/2017_Opmaak 1 27/02/17 07:51 Pagina 1

27/02/17 16:04

Agility in machine building Scalable motion control solutions with SIMATIC and SIMOTION controllers www.siemens.be/industrie

EDITO DOOR HUGUES MAES VOORZITTER INDUMOTION

Waar zijn onze politici?

INDUMATION.BE 2017 was met een groei van 33 procent en een recordopkomst van 7.831 bezoekers en 831 studenten een groot succes. De organisatoren Agoria, InduMotion en Invent Media zagen opvallend grote en verzorgde beursstanden en veel enthousiaste exposanten.

Deze tweejaarlijkse Belgische industriebeurs een ‘baby Hannover Messe’ noemen, is misschien wat overdreven, maar de meer dan 180 exposanten van deze hoogmis van industriële automatisering hebben zeker hun best gedaan. InduMotion wil hen bedanken voor die inzet.

‘We geven u hier het aantal ministers dat INDUMATION.BE 2017 heeft bezocht: nul.’

Zoals u weet heeft ons land een ingewikkelde staatsstructuur. Er zijn in België zes verschillende regeringen met in totaal 60 ministeriële en 534 parlementaire mandaten. Onze ministers en staatssecretarissen hebben naar schatting zo’n 2.500 kabinetsleden in dienst en dit alles wordt gecontroleerd door zeven federale, gewestelijke en gemeenschapsparlementen. (cijfers Itinera) Veel ministeriële bevoegdheden in dit land overlappen elkaar, federaal en lokaal. Zo kan je bijvoorbeeld voor het tweejaarlijkse INDUMATION.BE een tiental ministers uitnodigen, bevoegd voor sectoren zoals Werk, Economie, Digitale Agenda, Industrie, KMO’s, AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

Onderwijs en Energie. Kandidaten genoeg om deze beurs te openen, denkt u niet?

Helaas! We geven u hier het aantal ministers dat INDUMATION.BE 2017 heeft bezocht: nul. Stuurden ze dan misschien hun bevoegde kabinetschef?

Opnieuw helaas! Er waren op de beurs geen politici of beleidsmakers te bespeuren ...

In zijn laatste column waarschuwde de ons plots ontvallen Fons Calders voor de ondoordachte invoering van een robottaks. De Waalse begrotingsminister Christophe Lacroix (PS) liet hierover reeds een ballonnetje op.

Feit is dat als onze politici geen vinger aan de pols hebben – getuige hun afwezigheid op INDUMATION.BE – er tijdens zo’n nachtelijk begrotingsconclaaf waarbij de Staat op zoek gaat naar geld, er wel eens een slimme bestuurder zou kunnen opperen om voor elke robotarm een jaarlijkse belasting van pakweg 100 euro in te voeren. Bovenop de reeds gecontesteerde belasting op drijfkracht die alle industriële bedrijven betalen.

Robotarmen belasten zou bijvoorbeeld al meteen het resultaat hebben dat Audi Brussels en Volvo Cars Gent – onze twee laatst overgebleven autofabrieken – hun productie prompt overbrengen naar landen waar men innovatie, digitalisering en automatisering wél genegen is.

De Belgische industrie moet dan ook waakzaam zijn. Begin 2019 krijgen onze betrokken politici een herkansing want ze zijn van harte welkom op de vijfde editie van INDUMATION.BE. InduMotion en Automation Magazine zullen alvast niet nalaten om onze bevoegde bestuurders hieraan te herinneren.

3

Fluid Connectors

Instrumentation

Process Filtration

Automation

Parker Hannifin, wereldwijd marktleider in de ontwikkeling, productie en verkoop van technologieën, systemen en componenten op het gebied van aandrijving, besturing en procesbeheersing.

Bezoek ons tijdens Maintenance & M+R op 29-30/03/2017 in hall 1 - stand B1006 Antwerp Expo

Parker Hannifin BeLux SPRL www.parker.com/be Tel 067 280 900

Méér info? Scan de QR-Code

We help move man’s most marvellous machines

Hannover Messe 24-28 april. Hal 23, stand C39

Openen. Duwen. Roteren. Draaien. Tillen. Sluiten. Wij zijn vernieuwers, komen met goede ideeën, hebben echte creatieve oplossingen, maken gebruik van onze mogelijkheden en werken nauw samen met u om uw visie te realiseren. Wij hebben de kennis en ervaring in alle sectoren, zoals Industrial Automation, Commercial Vehicle, Rail en Life Sciences en pakken ‘s werelds meest veeleisende technische uitdaging aan, terwijl wij service en kwaliteit niet uit het oog verliezen.

ng Engineerilu tions So T A E R G

Stelt u zich eens voor wat wij voor u kunnen betekenen…

Ga naar www.mostmarvellousmachines.com/nl

IMI_PE_2412_Automation_Half Page_Dutch_V2.indd 1

23/02/2017 11:56

COLOFON

INHOUD

INDUMOTION InduMotion vzw is de beroepsvereniging voor bedrijven gespecialiseerd in industriële automatisering en aandrijftechnieken (elektrisch, hydraulisch, mechanisch en pneumatisch), die als producent, officiële invoerder of verdeler op de Belgische markt actief zijn.

Lid van het Europees comité CETOP. vzw InduMotion Villalaan 83 – 1190 Brussel BTW BE0431 258 733 Secretariaat: Gerda Van Keer, tel. +32 471 20 96 73 gerda.vankeer@indumotion.be info@indumotion.be RAAD VAN BESTUUR Hugues Maes (SMC Pneumatics): Voorzitter Bart Vanhaverbeke (Voith Turbo) : Ondervoorzitter Marcel De Winter (Service-Hydro): Secretaris Jeroen Dieusaert (Bosch Rexroth): Penningmeester Geert Heyvaert (MGH): Bestuurder Luc Roelandt (Stromag): Bestuurder Luc Van Hoylandt (Act in Time): Bestuurder Jo Verstraeten (Festo): Bestuurder

P3 EDITO: Waar zijn onze politici?

P5 INHOUD P6 DOSSIER VERPAKKINGSINDUSTRIE:

Ombouwsnelheid is cruciaal in verbetering verpakkingsmachines

TOEZICHTHOUDERS Adriaan De Potter (Protec) Marc Goos (Transmo) Maciej Szygowski (Doedijns Fluidap) LEDEN 2017 ABB (Asea Brown Boveri) – ABFlex Group – Act in Time – Asco – ATB Automation – Atlas Copco Compressors – AVD Belgium – Aventics – AZ Hollink Belgium – Bauer Gear Motor – Bege Aandrijftechniek – Boge Compressors – Bosch Rexroth – Brammer – Brevini – CET Motoren – Clippard Europe – Compair Geveke – CQS Technologies – Defawes – Doedijns Fluidap – EFC – Eriks – Euregio Hydraulics – Esco Drives – Festo Belgium – Gates Europe – Gearcraft – Stromag – Habasit – Hansa-Flex – Hansen Industrial Transmissions (Sumitomo) – Hupico – Hydac – Hydraulic Assistance – Hydraumec International – Hydrauvision – Hydro Tools – Ingersoll Rand Benelux – IPAR Industrial Partners – K-Flex – KTR Benelux – LM Systems – Manuli Fluiconnecto – MGH – Motoren Francoys – Motrac Hydraulics – Norgren/IMI-Precision – Optibelt – Pall Belgium – Parker Hannifin – Pirtek Benelux – Poclain Hydraulics – Protec – Rem-B – Renold PLC – Rotero Belgium – Service Hydro – SEW-Eurodrive Belux – Siemens – SKF Belgium – SMC Pneumatics – Stäubli – Tas L & Co – Testo – Transmo – Vameco – Van De Calseyde – Van Houcke – Vansichen – VB Parts Hydraulic – Vermeire Motion – Vialec – Voith Turbo – WEG Benelux – WTS Hydraulics – Yaskawa Europe

P8 Permanente modernisering maakt productie betrouwbaar P11 De voedingsindustrie wil flexibele,

zelfinstellende machines P14 Spindeltafels voor versnellen van juiste positionering P16 CASE STUDY: Nieuwe Innofill doseert en verpakt

snel en veilig soepen en sauzen P19 M.A.N. kiest voor energiebesparende pomp F3 Parker P20 Motion for Simulators bouwt high end motion

platformen met industriële reductoren P21 Gotthard-tunnel zit bomvol IoT-technologie P22 SIRRIS: Industrie 4.0 ‘Smart all the way’

AUTOMATION MAGAZINE Automation Magazine is een driemaandelijkse uitgave van de beroepsvereniging InduMotion vzw.

Het verschijnt in maart, juni, september en december.

REALISATIE Magenta Uitgeverij Designcenter De Winkelhaak Lange Winkelhaakstraat 26 2060 Antwerpen info@magenta-uitgeverij.be

REDACTIE redactie@automation-magazine.be www.automation-magazine.be

LAY-OUT Ruth Vanvelthoven

ADVERTEREN Jean-Charles Verwaest, tel. +32 475 44 57 91 publiservice@automation-magazine.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Hugues Maes vzw InduMotion Villalaan 83 – 1190 Brussel info@indumotion.be www.indumotion.be REDACTIECOMITE Ing. René Decleer, Marcel De Winter, Hugues Maes, Patrick Polspoel, Ing. Roger Stas, Luc Van Hoylandt.

SECRETARIAAT Gerda Van Keer, tel. +32 471 20 96 73 gerda.vankeer@indumotion.be info@automation-magazine.be

OPLAGE 8.300 ex. NL + 2.700 ex. FR De advertenties en artikelen in Automation Magazine worden ter goedkeuring voorgelegd aan het redactiecomité.

Alle advertenties die betrekking hebben op technieken en producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie.

De artikelen en nieuwsberichten zijn door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen publiciteit. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten.

Automation Magazine paraît aussi en français.

Foto cover: © Magenta (www.magenta.be) © InduMotion 2017

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

P24 CASE STUDY: Basculebruggen A11 Boudewijnkanaal

hydraulisch aangedreven door Bosch Rexroth P22 AGORIA: Investeringen in technologische

industrie nemen toe P27 NIEUW LID: LM Systems P31 INTERVIEW: Marion Debruyne leidt als burgerlijk

ingenieur de Vlerick Business School P32 CASE STUDY: Deca, one-stop shopping voor

end line packaging P34 Exposanten INDUMATION.BE 2017 tevreden

over recordopkomst P41 PRODUCTEN P43 Vakbeurs M+R 2017 forum voor procesinstrumentatie P45 TECHTELEX P46 IN MEMORIAM Fons Calders 5

www.smcpneumatics.be

ZHP-serie

Zuignap met vacuümgenerator

Unieke eigenschappen } De vacuümgenerator en zuignap zijn geïntegreerd in een unieke compacte unit. } De structuur met afsluitplaatje garandeert een gemakkelijke en snelle vervanging van de zuignap.

Andere eigenschappen } Een nog efficiëntere montage van een tweetrapsvacuümgenerator, met een grotere efficiëntie van de vacuümgenerator: • 50% hogere vacuümflow • 30% lager luchtverbruik } Geluiddemper, met een rechtstreekse uitlaat in de atmosfeer. } 3 vacuümaansluitingen op de aangepaste zuignap, voor tal van verbindingen. } Verbinding van verschillende apparaten met elkaar mogelijk dankzij de 3 vacuümaansluitingen.

Toepassingen Elke toepassing waarvoor een vacuümgenerator nodig is in krappe ruimtes of voor een seriële verbinding.

Voorbeelden: } Gerobotiseerde palletisering } Plaatstaalbewerking in de auto-industrie } Inpakmachines

Voordelen } Plaatswinst dankzij de compacte vormgeving, geschikt voor krappe ruimtes. } Minder ingewikkelde ontwerpstructuren en minder componenten. } Gemakkelijker onderhoud met minder leidingen en arbeidsbesparingen.

Op de website van SMC vindt u onder ‘nieuwe producten’ meer informatie over de ZHP-serie: www.smc.eu

Worldwide leading experts in pneumatics

DOSSIER WOORD IR. ALFONS CALDERS

België met Pattyn wereldtop in niche van bag-in-box verpakkingsmachines

OMBOUWSNELHEID IS CRUCIAAL IN VERBETERING VERPAKKINGSMACHINES Automation Magazine ging op bezoek bij drie bedrijven in de verpakkingsindustrie en informeerde bij hen naar de nieuwste trends.

Radermecker (palletisering) in het Waalse Battice, Getra (labeling/ markering) in Wommelgem en Pattyn (box lining machines) in Brugge zijn alledrie uitblinkers in hun niche. ‘Innovatie is de rode draad door ons verhaal en begint altijd met goed te weten wat de markt vraagt’, klinkt het bij Pattyn in Brugge.

Het up-to-date houden van machines is voor alledrie een ‘ongoing’ activiteit. Want hierdoor blijft productiebetrouwbaarheid en hiermee de leverbetrouwbaarheid aan de klanten permanent gegarandeerd. Bij Radermecker in Battice worden zelfs bij aangekochte machines aandrijvingen en sturingen in eigen beheer ontworpen en op de machines geplaatst.

De kennis van het bedrukken zit niet bij de bouwers van verpakkingslijnen. Getra uit Wommelgem wordt daarom ingeschakeld als de markeringsapparatuur op de verpakkingsmachine aan vervanging toe is, maar ook als een bijkomende markering door klanten of door de wetgever wordt gevraagd.

Het Brugse Pattyn Packing Lines is een wereldspeler die aanwezig is in ruim 70 landen. In 2013 kreeg de innovatieve onderneming de IWT-prijs en in 2015 won Pattyn de Leeuw van de Export. De missie van het bedrijf is om aan de klant een hoog niveau van AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

automatisering, flexibiliteit en productbescherming te garanderen.

Wereldwijd zijn er hooguit drie bedrijven die hetzelfde aanbieden als Pattyn en het Brugse bedrijf is de grootste.

In 2009 verkocht Pattyn zo’n 75 machines per jaar. In 2016 waren er dat 300. Pattyn nam vorig jaar veertig extra mensen in dienst. Momenteel vertrekt zo’n 97 procent van de productie in Brugge naar het buitenland.

Eén duidelijk trend bij de bouw van verpakkingsmachines: de klant wil meer flexibiliteit, meer formaten op één machine. En ook ‘zelfinstellende machines’, één druk op een knop en de machine stelt zichzelf in op het nieuwe formaat. Dat vergt dat vanuit de sturing meerdere stop- en/of startposities moeten worden gerealiseerd. Daardoor is Pattyn bijna volledig overgestapt van pneumatica op lineaire geleiders en riem- of kettingoverbrengingen. Geen spindelaandrijving, want deze zijn rigider en duurder.

7

PERMANENTE MODERNISERING MAAKT PRODUCTIE BETROUWBAAR

Het familiebedrijf Radermecker uit Battice, sinds 1973 actief in de houtverpakking, ontwierp zijn machinepark grotendeels zelf. Zelfs bij aangekochte machines worden aandrijvingen en sturingen in eigen beheer ontworpen en op de machines geplaatst.

Het up-to-date houden van de machines is een ‘ongoing’ activiteit. Hierdoor blijft productiebetrouwbaarheid en hiermee de leverbetrouwbaarheid aan de klanten permanent gegarandeerd. Over de vernieuwingscampagne rond aandrijvingen en sturingen van het machinepark sprak Automation Magazine met Vincent Raach, verantwoordelijke voor de automatisering bij Radermecker SA en met Philippe de Terwangne, application manager voor Esco Drives, de automatiseringsconsultent voor Radermecker.

Hoofdactiviteiten van Radermecker zijn de productie van middelgrote en kleine reeksen houten palletten en verpakkingskisten. Het bedrijf mikt niet op massamarkt van de doorsnee europallet want deze staat te zeer onder prijsdruk van producenten uit lagere loonlanden.

Radermecker maakt de betere kwaliteitspalletten uit geschaafd hout en op de formaten die de klant wil.

Met een jaaromzet 20 miljoen euro, goed voor 9.000 à 12.000 palletten per dag.

Het bedrijf bezet drie sites op de industriezone van Battice (Herve): de grondstofopslag – 8.000 m² - met meer dan 4.000 m³ hout, een productiesite van 10.000 m² en een opslagsite - 7.000 m² - voor afgewerkte producten. Samen meer dan 25.000 m² overdekt.

Daarnaast zorgt het nevenbedrijf voor het transport van de afgewerkte goederen naar de klant.

8

NAAR EIGEN INZICHT ONTWORPEN MACHINES Ondanks de pallet een schijnbaar eenvoudige product is, komt er bij de productie heel wat knowhow kijken. Er is het onbewerkte hout in de vorm van balken aangevoerd uit België, de Scandinavische landen, de Baltische staten en Rusland. De eerste bewerking is het hout op gepaste lengtes brengen en schaven. Hiervoor zijn er twee schaaflijnen, waarvan één kan zorgen voor op specifieke plaatsen afschuinen van de kanten. Dan zijn er de precisiecoupeermachines die de balken op de lengtes brengen nodig voor de specifieke palletgrootte.

De palletproductie begint met het inleggen van de componenten – balken op maat – in de machine.

Dat gebeurt grotendeels manueel, waardoor de operator gelijktijdig de componenten kan controleren.

Beschadigde of gespleten planken, planken met te grote wieren worden direct verwijderd. De eigenlijke assemblage - het nagelen en verder op elkaar plaatsen van de verschillende vlakken – gebeurt machinaal. De automatische nagelkoppen die hierbij worden gebruikt, zijn volledig eigen ontwerp, want deze moeten o.a. zorgen dat bij het nagelen de planken niet splitsen.

De ‘afwerking’ bestaat in het drogen en een thermische behandeling van het hout overeenkomstig de ISPM15norm. Belangrijk voor de langere levensduur, ook voor gebruik in de voedingsindustrie, want de behandeling zorgt o.a. voor het afdoden van mogelijke dierlijke

DOSSIER insluitsels. De hogere kwaliteit is ook gewenst in de papierindustrie, de farmaceutische en medische sector.

REGELMATIGE UPDATING VAN DE MACHINES Als referentie voor ‘modern en flexibel productie’ verwijst men bij Radermecker – hoe onlogisch het ook kan lijken – naar een ramp: de fabrieksbrand in de nacht van 25/12/2000. Om even de gedrevenheid in het bedrijf te schetsen: de toenmalige technisch verantwoordelijke – ondertussen op pensioen – belde al tijdens de brand naar Esco-mensen om na te gaan of er wisselstukken in stock waren om toch maar zo snel mogelijk terug op te starten. Snel werden de activiteiten, deels met hulp van onderaannemers, opgestart. Maar de complete opstart heeft uiteindelijk twee jaar geduurd, want de schade was te groot.

Van de gedwongen stilstand werd gebruikt om strategisch te vernieuwen. De productieflow werd herbekeken. De machines die mechanisch herbruikbaar waren, werden tot de laatste stand van de aandrijftechniek gebracht. Nieuwe machines werden besteld zonder aandrijving. Deze werden door de eigen mensen geplaatst en geprogrammeerd. Dat maakt de machines flexibel in omstelling: elke machine kan quasi automatisch – een druk op de knop - aangepast aan elk nieuw formaat van pallet. En dit in een tijdsduur tussen 2 minuten tot maximaal 2 uur voor de complexere.

Daartoe zijn alle belangrijke assen – en het gaat in sommige machines tot een honderdtal – uitgerust met

synchrone motoren met positieterugkoppeling. Een bravourestukje van de technische mensen binnen het bedrijf.

In 2005 werd gestart met een nieuwe moderniseringsronde, waarbij de assenterugkoppeling - die gebeurde op basis van encoders die een -10 tot +10V signaal uitgaven - op CAN-bus werd gezet. Dat gaf de mogelijkheid om nog meer assen automatisch positioneerbaar te maken.

EEN DUITSE OPLOSSING Vorig jaar was men terug aan een grondige revamping van één van de machines toe. Na grondige analyse werd geopteerd voor een oplossing op basis van materiaal van één leverancier: Jetter, in België vertegenwoordigd door Esco. Dat betekende een nieuw type PLC en programmeertaal, een nieuw type servomotor met sturing en een nieuw netwerk (ethernet TCP/IP). Jetter was in 1990 bij de eersten die kozen voor ethernet TCP/ IP. De visualisatie is gebaseerd op de XML-standaard.

Doordat de kracht van de JetControl PLC’s (940) met ingebouwde motion control en mogelijkheid van synchronisatie van de assen, is vandaag één centrale PLC per 64 assen mogelijk. Meestal betekent dat één PLC per machine, waar vroeger er een PLC per 14 assen en een centrale coördinatie-PLC nodig was.

Hierdoor is de programmatie een stuk eenvoudiger en overzichtelijker geworden. JETSYM, de PLC-taal is gebaseerd op C++ en laat gemakkelijk multitasking toe in afzonderlijke PLC-blokken.

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

9

INTELLIGENTER REKENWERK Voor de nieuwe servomotoren heeft men wel wat ‘supports’, motorbevestigingspunten, moeten veranderen. Maar er was ook een voordeel aan de keuze, al vergde het een grondigere berekening van de drives en de motoren. In de vroegere - op Japans materiaal gebaseerde - oplossing moest men de servomotoren berekenen op basis van het maximaal noodzakelijk vermogen (kW’s). Vanuit de motorconstructeur werd automatisch een bijhorende drive bijgeleverd. In sommige toepassingen echter heeft men kortstondig een dynamische krachtstoot nodig. Een kleinere servomotor kan voor de ganse toepassing volstaan, ook probleemloos de kortstondige overshoot – zelfs tot 4 maal het nominaal vermogen (in Nm). Alleen moet natuurlijk bijhorend een gepaste drive (kunnen) kiezen die de benodigde ‘overstroom’ (A) kan leveren.

10

Met Jetter kan dat: men berekent de krachten en de periodes waarin deze voorkomen en kiest de motor die de krachten in die voorziene periodes aankan. Deze is meestal een stuk kleiner dan deze die nominatief het maximaal vermogen aankan. Afzonderlijk berekent men de piekstroom (vermogen/koppel) die de drive moet kunnen leveren. En op basis hiervan kiest men de drive. Op de machine komen dan kleinere, dus goedkoper servo-aandrijvingen. Als er – zoals in de machines van Radermecker – tientallen assen zijn, kan deze nieuwe benadering wel wat doen besparen op de begininvestering. En men kan op deze wijze ook gemakkelijker standaardiseren in wisselstukken.

www.radermecker.be www.esco.be

DOSSIER

DE VOEDINGSINDUSTRIE WIL FLEXIBELE, ZELFINSTELLENDE MACHINES

Pattyn Packing Lines (PPL) uit Brugge is gespecialiseerd in het produceren van machines en volledige lijnen voor het industrieel verpakken van bulkproducten in 5-30kg dozen of grote dozen. Deze verpakkingslijnen worden gebruikt in de voedingsindustrie, pet-industrie, tabaksindustrie en farmacie.

Bruggeling Jean Pattyn startte in 1952 met zijn eenmansbedrijfje in het wegen en vullen van confiserie.

Zijn zoon Paul nam in 1976 de familiezaak over en ontwikkelde als eerste een volautomatische machine die vertrekt van een rol folie, een zak maakt en deze vervolgens in een doos plaatst. De zak beschermt het te verpakken product. Op de internationale markt wordt dat box lining genoemd. In de daaropvolgende jaren ontwikkelde Paul Pattyn nog een doosopzetter, vulmachine en zakken- en dozensluiter. Hij koos radicaal voor automatisering en was daarmee een absolute pionier.

Het familiebedrijf – met nu de derde generatie aan het hoofd – beheerst in de niche van de bag-in-box verpakkingsmachines de wereldmarkt. De bedrijfsmissie is: ‘Durf moeilijke opdrachten aan, zorg dat u de klant nooit zal ontgoochelen, werk tot de gewenste oplossing foutloos werkt.’

Naast deze activiteit in Brugge heeft het bedrijf een tweede productiefiliaal in Frankrijk (gericht op de bakkerijsector) en een filiaal in de Verenigde Staten.

De machines en lijnen worden verscheept naar meer dan 70 landen wereldwijd.

VAN PLANO KARTON TOT GESLOTEN DOOS Kort gesteld gaat de doosopzetter automatisch een plano karton openen, de onderste flappen invouwen en verlijmen. In tweede instantie gaat de zakinzetmachine, vertrekkende van een rol folie, een zak op maat maken en deze automatisch in de doos plaatsen. Dan is er het afvullen van het product, het sluiten van de zak in de doos en het sluiten van de doos. En uiteindelijk het palletiseren van de gevulde dozen.

Dat lijkt vrij doenbaar, tot men zelf manueel eens probeert om een plastic zak in een doos te plaatsen.

Niet vergeten: de zak moet voor het vullen correct tot in de uithoeken op zijn plaats gezet worden. Anders zal men bijvoorbeeld bij semi vloeibare producten, die in de doos stollen, het nadeel hebben dat de plastic zak tot ver in het product zit. En deze zak dient verwijderd te worden voor het product verder kan verwerkt worden (als component in een bereiding of om verder in kleinere verpakkingen over te zetten).

Belangrijk bij verpakkingslijnen is natuurlijk de automatisering, de aandrijvingen om de job – het verpakken en afvullen van semi vloeibare of vaste producten – te realiseren. Hierover sprak Automation Magazine met Jürgen Van den Berghe, R&D Manager bij Pattyn Packing Lines en met Maxime Vansichen, Managing Director van Vansichen Lineairtechniek, leverancier van de lineaire geleidingen.

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

11

De Flexim-31 van Pattyn.

Voor de tabakindustrie werkt men met dubbele dozen om – eens gevuld - de tabak sterk te kunnen samendrukken zonder dat de dozen van vorm veranderen. Voor de farmacie plaatst men dan weer twee zakken in één doos, zodat in de verdere productie de plastic zak niet gecontamineerd is door kartonstof.

‘Voor elke industrie heeft Pattyn eigen oplossingen of er worden specifieke machines aangekocht en geïntegreerd.’

Naast het opzetten van de doos met hierin de plastic zak is er de problematiek van het juist afvullen: niet te veel (dat kost de producent) en nooit te weinig (want dat pikt de klant niet). En al is het totale afvulgewicht 10 – 20 – 50 of meer kg, moet de marge – zeker bij de duurdere producten – beperkt blijven tot enkele grammen of minder. Elke industrie heeft zo zijn specifieke eisen en noden. Voor elke industrie heeft Pattyn eigen oplossingen of er worden 12

specifieke machines aangekocht en geïntegreerd in de verpakkingslijn. De klant koopt echter uit één hand, van één verantwoordelijk partner.

AANDRIJFTECHNIEK IS KEUZES BESTUDEREN Wat betreft de aandrijftechniek: vele bewegingen zijn lineaire verplaatsingen. Vroeger werden deze lineaire assen veelal uitgevoerd met pneumatische cilinders.

De laatste jaren wil de klant meer flexibiliteit: meer formaten op één machine. En ook ‘zelfinstellende machines’: een druk op een knop en de machine stelt zichzelf in op het nieuwe formaat. Dat vergt dat vanuit de sturing meerdere stop- en/of startposities moeten worden gerealiseerd. Daardoor is Pattyn bijna volledig overgestapt van pneumatica op lineaire geleiders en riem- of kettingoverbrengingen. Geen spindelaandrijving, want deze zijn rigider en duurder.

Hierbij wordt gewerkt met voldoende zware centrale geleidingen, waardoor uitlijnproblemen tot een minimum worden herleid.

Meestal werkt men met stappenmotoren die getande riemen aandrijven. 99% zonder terugkoppeling: de positie is gekend door het tellen van de stappen. In de opstart van de machine is een ijkpunt per as voorzien om de sturing te synchroniseren met de reële positie van de aandrijfas. Voor de meeste assen is dat voldoende. Als echter in de lineaire beweging de krachten dusdanig zijn

DOSSIER dat er risico’s zijn dat de stappenmotor ergens stappen zou gaan overslaan, wordt bijkomend in de beweging een ijkpunt voorzien en wordt een ijking voorzien per machinebeweging.

Pneumatica wordt nog gebruikt voor eenvoudige, in alle werkopties vaste jobposities te realiseren.

Pneumatische cilinders worden wel nog gebruikt als tegenkracht bij verticale bewegingen aangedreven met een stappenmotor. Voordeel is dat als de motor wegvalt, de cilinder ook als positiehouder of als rem kan worden gebruikt.

De reden van deze keuze voor stappenmotoren is enerzijds de prijs. Anderzijds is de positie gemakkelijk te corrigeren en is het overslaan van stappen door de stappenmotor niet altijd een probleem, soms een veiligheid. Als ergens de beweging wordt tegen gehouden – bijvoorbeeld door een crashende doos – zal de stappenmotor wat doorslaan, maar niet te sterk blijven pushen. De operator kan dan in vele gevallen snel manueel tussen komen zonder dat de afvultaak tijd verliest. Een servomotor zou op de crashende doos blijven doorduwen tot de hele machine klemt en in stilstand komt. Dat vergt dan een belangrijke interventie en een machinestilstand, dus productieverlies.

MECHANICA VERVANGEN DOOR REGELINGEN Voor de gecombineerde bewegingen wordt wél meer en meer overgestapt naar de duurdere servomotoren.

Hiermee kan men zonder mechanische koppeling, dus flexibeler en kosteneffectiever, synchrone bewegingen realiseren in een master-slave configuratie. Men kan synchroniseren tot op ms nauwkeurig. Gemakkelijk is dat de servomotordrives en de gebruikte sturing van één leverancier, Beckhoff, zijn en via het snelle netwerk EtherCAT worden verbonden. Men werkt dus binnen één stuuromgeving. Ook als men een complex profiel van stoppunten moet realiseren, waarbij men tijdens de rit geen fouten wil, zijn servomotoren met permanente terugkoppeling onvermijdbaar.

Voor de zware, maar weinig dynamische bewegingen vinden we asynchrone motoren. Voor dynamische bewegingen op relatief laag vermogen zijn

stappenmotor- en servomotoraandrijvingen nog steeds een stuk goedkoper dan een AC-motor aangedreven met frequentiesturing waarop men extra een encoder voor terugkoppeling van de beweging moet voorzien.

AC-motoren met frequentiesturingen zijn natuurlijk interessant als in een zwaardere toepassing – zoals een rollenbaan – men een zekere snelheidsvariatie moet kunnen inbouwen om de job flexibeler en sneller te maken.

‘Als men een complex profiel van stoppunten moet realiseren, zijn servomotoren met permanente terugkoppeling onvermijdbaar.’

Een zijsprong uit de aandrijving: een vrij recente evolutie is om het rigide gelaste buizenframe te vervangen door plaatwerk. Dat plaatwerk kan door de gepaste plooivorm even sterk gemaakt worden als een buizenframe. Het kan echter gemakkelijker aangepast worden aan de te monteren accessoires. Zo kan men een extra plaatplooi gebruiken om de bedrading in weg te werken, men kan op plaat gemakkelijker de geleidingen, de stuurkastjes ... monteren, men kan frame en afscherming in hetzelfde plaatwerk realiseren. Meer flexibiliteit voor een lagere kostprijs, minder werkuren en een beter afgewerkte machine.

Machinebouwers moeten enorm op de prijs letten. Vele keuzes worden hierdoor bepaald. Gelijktijdig echter moeten ze letten op de klant. Deze wil – naast natuurlijk de correcte werking aan de laagste prijs – ook machines die voldoende modern ogen. En ook onderhoud wordt belangrijk. Dus aandacht voor de omgeving waar de machine moet geplaatst worden. Een voorbeeld hiervan is het afvullen van vis in IJsland. De machines staan meestal bij bedrijven die zich op slechts enkele meters van de kade bevinden. Zelfs als men gemoffeld roestvast staal gebruikt, krijgt men klachten over roestvorming.

Elektrolytisch polijsten is een stap te ver, want te duur.

Maar een extra oppervlaktebehandeling van de RVS is dan wel nodig.

En bij aandacht voor onderhoud is ‘service op afstand’ belangrijk, want de machine moet feilloos werken als een schip aanlegt. Even over en weer reizen voor reparatie zit er dan niet in. Een transparant stuursysteem – met inzicht tot op het aandrijfniveau – met andere woorden het gebruik van moderne componenten en netwerktechnologie, is de basis van een betrouwbare machine. www.pattyn.com www.vansichen.be

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

13

SPINDELTAFELS VOOR VERSNELLEN VAN JUISTE POSITIONERING

Dankzij de igus SLW precisiegeleiding met positioneerunit, kunnen de Getra printkoppen bij Autajon héél nauwkeurig gepositioneerd worden.

De firma Getra uit Wommelgem is een leverancier van gespecialiseerde componenten voor verpakkingsmachines. De divisie ‘marking’ levert de toestellen voor het aanbrengen van teksten, barcodes en andere nuttige informatie op verpakkingen, zowel op de transportverpakkingen (grootkarakterprinters) als op de productverpakkingen (kleinkarakterprinters).

Deze afdeling levert niet enkel de toestellen en toebehoren (de inkten, desg. etiketten...), ze plaatst de apparatuur ook ‘werkend’ aan de lijn. Hiervoor werkt ze onder meer samen met igus, leverancier van lineaire geleidingen in RVS en aluminium met kunststof glijvlakken en kogellagers in de eindblokken (optioneel).

Het aantal toepassingen groeit omdat klanten op één verpakkingslijn meerdere formaten (dozen, flessen ...) willen markeren en bij een batchwissel een snelle positionering willen van de printers. Over deze trend had Automation Magazine een gesprek met Nick Van den Borg, general manager van Getra, Chris De Smet, divisiemanager Marking van Getra en met Wim Laporte, technical sales consultant voor lineaire geleidingen van igus.

JUISTE TOESTEL, JUISTE MONTAGE EN INTEGRATIE De kennis van het bedrukken zit niet bij de bouwers van verpakkingslijnen. Getra wordt daarom gevraagd als de markeringsapparatuur op de verpakkingsmachine aan vervanging toe is, maar ook als een bijkomende markering door klanten of door de wetgever wordt gevraagd. Dikwijls zijn dat gegevens die met de op de machine staande apparatuur niet kan worden afgedrukt (denk aan bijvoorbeeld 2D-barcodes).

14

De toegevoegde waarde van Getra voor de klant is de hulp bij de keuze van de juiste technologie, toestel en toebehoren (zoals inkten: een inkt op karton is misschien niet geschikt voor kunststof, en niet elke kunststof is gelijk). Ook belangrijk is hoe je de nieuwe apparatuur op de meestal vrij krappe plaats moet monteren. Getra’s mechanisch atelier kan hiervoor de nodige bevestigingen op maat maken. En ze doet ook de integratie printer-verpakkingsmachine: de koppeling met de sturing in verband met de te bedrukken boodschap, terugkoppeling naar de machine (o.a. of de printers klaar staan of niet), de afstemming op de mechanische werking van de machine (inclusief o.a. de detectie van het aankomend product en zijn snelheid).

SPINDELTAFELS ALS MONTAGEPLATFORM Het minimaliseren van de downtime voor afregeling wordt steeds belangrijker. Voor die snelle positionering van de printers wordt dan gebruik gemaakt van spindeltafels van igus. Deze zijn snel en nauwkeurig manueel bij te regelen.

Er bestaan ook motorgestuurde spindeltafels, maar in deze toepassingen waar enkel éénmalig per batch instellingen dienen te gebeuren, worden deze meestal als overkilled of te duur gepercipieerd.

Een voorbeeld van snelle fijnpositionering op basis van

DOSSIER

6 printers van Getra voor het nummeren van zelfklevende etiketten

3 Getra-printkoppen, bij siliconenspecialist Soudal gemonteerd op een igus opstelling voor het coderen van kartonnen dozen.

manuele spindeltafels vinden we bij de klant Autajon, een producent van kwaliteitsverpakking en etiketten voor o.a. de farmacie en de parfumeriesector. Hier wordt de etikettenprinter gemoderniseerd, waarbij de printerkoppen op spindeltafels, type SLW-1040PA-HR geleiding, naast elkaar werden geplaatst. De spindeltafels zijn uitgerust met een handwiel en analoge toerenteller voor een exacte positionering. Het zijn geleidingen met zelfsmerende kunststofblokken zodat geen vervuiling door smeerolie kan optreden.

25120. De breedte van de slede is 200 mm en de slaglengte van de module bedraagt 100 mm. In deze toepassing werd de SLW-25120 met haar eindblok – dus zonder enige ondersteuning – aan het frame bevestigd. Door haar grote stijfheid is de doorbuiging verwaarloosbaar. Ter illustratie: bij een belasting van 15kg is de doorbuiging maximaal slechts 0,07mm.

ZELFDRAGENDE SPINDELTAFEL Bij Soudal in Turnhout werden op de verschillende verpakkingslijnen naast de rollenbaan printstations met elk drie inktjetprinters geplaatst. Men wil er per lijn meerdere formaten dozen kunnen bedrukken.

Omdat het gaat om opdrukken op een vlak evenwijdig met de opstelling moeten de drie steeds dezelfde afstand hebben tot de doos. Deze diepte-instelling geeft namelijk de focus en dus de duidelijkheid van het gedrukte schrift. De hoogte van de drie koppen moeten wél afzonderlijk regelbaar zijn om teksten op verschillende hoogtes te kunnen afdrukken.

Voor de diepteregeling werd geopteerd voor één spindelaangedreven lineair geleiding, de Drylin SLW-

Een handwiel met diameter van 125mm in combinatie met de 24x5 spindel zorgt voor een vlotte en snelle verplaatsing van de slede, waarbij op de analoge toerenteller de ingestelde positie kan worden afgelezen.

Er is wél een handklem op de spindeluitgang voorzien, zodat onbewuste manipulaties niet kunnen.

Voor de hoogteregeling wordt er gebruikt gemaakt van de compacte WWE-10-80-10-HKA instelbare wagens met handklem. Deze werden versterkt met een aluminium basisplaat. Omdat de koppen op cm naast elkaar gemonteerd moesten worden (om de drie koppen in breedte op de beschikbare plaats te krijgen), was hier geen plaats voor een handwiel of een toerenteller. Maar de hoogtenauwkeurigheid is minder belangrijk. www.getra.com www.igus.be

Dankzij de geleidingen van igus, kan elke printkop nauwkeurig in de hoogte ingesteld worden. De solide bevestiging, zorgt voor een perfecte, kwalitatieve afdruk van barcodes.

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

15

NIEUWE INNOFILL DOSEERT EN VERPAKT SNEL EN VEILIG SOEPEN EN SAUZEN Machinebouwer Atlantic Engineering uit Nevele ontwikkelde een nieuwe verpakkingsmachine die grootkeukens of semi-industriële soepen- of sauzenmakers in staat stelt om porties snel en veilig te doseren, af te vullen en te koelen met het oog op een langere bewaring. De gepatenteerde Innofill is een sterk staaltje van machinebouw bij een innovatieve KMO. Op het industrieterrein Ter Mote in Nevele heeft in een nieuwbouwconstructie Atlantic Engineering zijn uitvalsbasis. Al meer dan 25 jaar maakt het familiebedrijf machines voor de voedingsindustrie. Het groeisucces bij Atlantic Engineering is te danken aan een bedrijfscultuur waar innovatie centraal staat.

‘We hebben hier een grote ervaring in de ontwikkeling en constructie van doseermachines voor de voedingsnijverheid’, vertelt Cédric De Bleye, verantwoordelijk voor business development bij Atlantic Engineering. ‘De sterkte van ons bedrijf ligt in de multifunctionaliteit van ons machineconcept zodat elke opdracht perfect aansluit aan de wens van onze klanten.’

Die klanten zijn actief in de ontwikkeling van maaltijdcompontenen in sectoren zoals vlees en visverwerking, de bakkerij sector en bereiders van kant-en-klaar maaltijden. Voorts gaat het om voedingsfabrikanten die soep verpakken om deze te leveren aan scholen, bedrijven, zelfs luchtvaartmaatschappijen, … ‘En we hebben ook veel klanten in de health care sector waar het soep- en sausgebeuren dagdagelijks heel belangrijk is, bijvoorbeeld in ziekenhuizen, rusthuizen, …’, legt Cédric De Bleye uit.

Atlantic Engineering beschikt hier over een grote knowhow op drie essentiële gebieden: vultechnieken, machinebouw en integratie. ‘Wij weten veel over vultechnieken voor verpompbare voedingswaren met een breed interval aan viscositeiten, van water tot pasta’s en puree, al dan niet met vaste delen. Er is bij ons ook een jarenlange ervaring inzake machinebouw en aanverwante machinebouw zoals liftsystemen, pompen, enz …en tot slot is er onze kennis over de communicatie en integratie met bestaande verpakkingsmachines.’

‘Pneumatiek wordt gebruikt om de piston in de doseermachine te bewegen.’

Al jaren een sterkhouder bij Atlantic Engineering is hun Fill Fast gamma van doseermachines die bestaat uit vijf verschillende productlijnen gecatalogeerd volgens hun maximaal instelbaar doseervolume. Cédric De Bleye laat ons in het midden van de productiehal één van de Fill Fast machines zien, een eenvoudige opstelling met een 1-kops pistonvuller voor een artisanale klant.

Een eenvoudig voorbeeld uit het Fill Fast gamma van doseermachines.

16

Het mechanisme is redelijk eenvoudig: pneumatiek wordt hier gebruikt om de piston in de doseermachine te bewegen. Als door de perslucht de zuiger naar achter wordt getrokken, kan de cilindrische kamer zich vullen met soep of saus, waarna de rotatieklep zal bewegen en het aangezogen volume wordt gedoseerd. Aan de achterkant zie je een handwiel waarmee je het slagvolume regelt. Hoe meer je naar binnen draait, hoe korter de slag die de piston maakt en hoe kleiner het volume is dat men gaat doseren. De variatie waar de klant voor kan kiezen is groot: van 1 ml tot 5.000 ml per doseerslag: van een likje saus op een mini-hamburger tot grote zakken soep.

‘Je kan kiezen voor een doseermachine met 1-kops of een multikops uitvoering. Wij gaan tot 32 afvulkoppen’, zegt Cédric.

CASE STUDY ATLANTIC ENGINEERING

Cédric De Bleye en de door Atlantic Engineering gepatenteerde Innofill.

‘Een groot voordeel van dergelijke machines is dat je ze snel kan reinigen en omstellen’, weet Cédric. ‘We hebben hier een andere filosofie dan pakweg de Duitse of Engelse machinebouwers waar ze zich vooral focussen op klanten met machines die 12 uur continu moeten draaien met hetzelfde voedingsproduct. De Beneluxmarkt is echter een versmarkt met veel kleine, artisanale en semiindustriële klanten die graag machines gebruiken die je makkelijk proper krijgt en waar je snel voedingsmiddelen mee kan afwisselen.’

De Fill Fast machines zijn pneumatisch aangedreven, maar Atlantic Engineering bouwt voor grote klanten ook servo aangedreven modellen. ‘Onze klanten hebben de keuze tussen volledig pneumatische machines of de meest moderne servo aangedreven uitvoeringen. Het verschil zit hem in het volumegebruik. Kleine artisanale voedingsbedrijven zijn tevreden met een pneumatisch model. Als het vooruit moet gaan, bijvoorbeeld het gaat om meerkopsmachines en je moet voortdurend opnieuw instellen, wat vooral bij grote voedingsbedrijven het geval is, dan kan je best overschakelen naar servo aandrijving.

Alle parameters zijn hier ingesteld via een interface en dat werkt makkelijker bij het omschakelen.’

Cédric De Bleye vertelt ook nog over een specialiteit van Atlantic Engineering, en dat zijn de uitvoeringen met verticaal opgestelde doseercilinders. ‘Ze zijn compact en mobiel en bewijzen vooral hun voordelen in sanitaire productieruimtes met slechts een minimum aan ingenomen grondoppervlakte.’

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

Alle machines worden gebouwd in RVS. ‘Onze machines hebben een geïntegreerd reinigingsprogramma voor een optimale hygiëne. Zo zijn de hoofdklep, de zuigers en de vulkoppen snel en eenvoudig demonteerbaar zonder speciaal gereedschap.’ Cédric neemt de piston uit de machine en laat zien dat de kunststof dichtingen een blauwe kleur hebben. ‘Zo zie je makkelijker slijtage, bij een zwarte kleur of een kleur die overeenkomt met de voedingsstoffen die worden verwerkt kan je dat veel moelijker controleren. Onze machines voldoen aan alle Europese normen inzake hygiëne en materiaalkeuze.’

Naast de standaard Fill Fast productielijn, heeft Atlantic Engineering nu ook de Innofill ontwikkeld. Al in 2014 werd gestart met de R&D en vorig jaar volgde de finalisering en de productie. Met de Innofill kan je snel verpompbare voedingsmiddelen vullen en sealen in speciale kunststof zakken.

‘Werk in een grootkeuken van een ziekenhuis, rusthuis, school of bedrijf is vooral manueel. Soep maken en afvullen is arbeidsintensief, maar met de Innofill kan je met minder personeel – je hebt geen collega’s nodig om de 90°Celsius warme soep samen in kookzakken te gieten – snel een voorraad aanleggen die na koeling lang houdbaar is. Dit is dé totaaloplossing voor vultoepassingen in de voedingsindustrie en grootkeukens en ideaal voor het afvullen van soepen, sauzen, desserts zoals pudding, rijstpap, … We hebben hiervoor voorgevormde zakken van 3 liter, 5 liter en 10 liter.

De zakken zijn altijd even breed – om ze makkelijk in de machine te hangen – maar naargelang het volume zijn ze langer.’

17

De pneumatische onderdelen die bij Atlantic Engineering worden gebruikt, komen van SMC Pneumatics. ‘Sinds de start van Atlantic Engineering is SMC een trouwe leverancier. Ze adviseren ons over het gebruik van de juiste pneumatische onderdelen. Hun service is helemaal op ons afgesteld, want per machinetype zijn alle benodigde pneumatische componenten gegroepeerd in een pakket, zodat we bij de bouw van een nieuwe machine vlot het hele pakket kunnen bestellen en dit snel geleverd krijgen. Zij spreken echt dezelfde taal en we zijn blij met de grote productondersteunende rol die SMC speelt.’

‘Je kan onze Innofill rechtstreeks aansluiten op een kookketel of productiecontainer. Via een slang wordt het voedingsproduct aangezogen om uiteindelijk in onze kunststof zakken quasi luchtdicht verpakt te worden.

We doseren het gewicht via een eenvoudige touchscreen bediening. Ook niet-technisch personeel kan dit instellen.

De machine is voorgeprogrammeerd en kent alle parameters van de voedingsmiddelen die worden verwerkt.’

Cédric De Bleye demonstreert zelf hoe één persoon makkelijk de gemaakte soep in voorgevormde kunststof zakken doseert en verpakt. ‘Van de kookketel gaat het via een pomp met aanzuigflexibel naar een elektromagnetische flowmeter die meet hoeveel volume er passeert. Door een leiding gaat het naar een vulkop.

De operator neemt een lege kunststof zak en hangt deze via een uitsparing in het plastic aan beide kanten op, waarna de machine wordt gesloten. De zak wordt opengetrokken en de vulkop zakt in de zak, klaar om deze te vullen.’

De zakken in kunststof voor de Innofill doseermachines zijn speciaal in opdracht van Atlantic Engineering ontwikkeld. Het gaat om double layer polyamide/ polyethyleen zakken bestand tot 95°Celsius met een blauwe kleur voor traceability. Dit zorgt ook voor een minimum aan verpakkingsafval, wat meteen zorgt voor een prijsgunstig alternatief voor emmers of bag in box verpakkingen.

‘Het Innofill concept van machine en zakken hebben we ontwikkeld dankzij IWT-steun’, aldus Cédric. Hij toont een stevige zak gevuld met een mango/salsa dipsaus.

‘Deze zakken hebben een dubbele seal voor een optimale productveiligheid. Ze zijn quasi luchtdicht en werden ontwikkeld op basis van de hoogste standaarden conform de EU norm 1935/2004 inzake productmigratie.

De Innofill zelf is ontwikkeld volgens strenge FDA en HACCP normering, heeft een volledig afgesloten doseerkop om lekkage te voorkomen en ook hier is er een automatische reinigingscyclus voorzien’, besluit Cédric De Bleye. www.smcpneumatics.be www.atlantic-engineering.be

‘Na afloop wordt de zak quasi luchtledig afgesloten, gesealed en komt terecht in de opvangbak onderaan de machine. De operator neemt de gevulde zak vast aan de aangrijpingspunten zodat men zich niet kan verbranden.

De zak kan meteen worden gekoeld en hoe minder luchtresten, hoe makkelijker de auto-pasteurisatie. Dat zorgt voor een langere houdbaarheid. De zakken worden zo plat mogelijk afgevuld en zijn hierdoor makkelijker te koelen. De kern wordt sneller koud dan bij de traditionele voedingsemmers waar de afstand van de kern tot de oppervlakte groter is.’

De Innofill gebruikt pneumatiek voor het open- en sluitmechanisme van de laadklep, voor de op- en neergaande beweging van de vulkop, om de lasbalk te laten bewegen zodat het zakopeningsmechanisme werkt en om de doseerknop af te sluiten. Voorts is de Innofill uitgerust met een PT100 temperatuursensor, essentieel om de temperatuur te bewaken, want je mag nooit te koud afvullen. De machine kan geprogrammeerd worden en de cyclussen die worden gedraaid kan je achteraf met een USB uitlezen, dit met het oog op kwaliteitscontrole.

18

Het nieuwe paradepaardje: de Innofill.

PARKER F3 POMP

M.A.N. KIEST VOOR DE ENERGIEBESPARENDE F3 POMP Tijdens de jongste editie van Truck & Transport op de Heizel in Brussel, konden bezoekers de nieuwe hydraulische F3 pomp van Parker ontdekken.

Parker weet met zijn uiterst compacte F3 pomp een koppeling te integreren in een hydraulische plunjerpomp. Hierdoor schakelt de operator de pomp aan en uit volgens behoefte. Deze technische innovatie is de volgende stap naar een nog zuinigere hydraulische aandrijving.

M.A.N. Trucks België toonde tijdens het Autosalon een Parker F3 pomp gemonteerd op een M.A.N. TGS 6x4-4 HydroDrive. De Duitse vrachtwagenconstructeur heeft een jarenlange ervaring met zijn hydraulisch aangedreven vooras. Dankzij dit systeem beschikt de bestuurder over extra tractie waar nodig en dit met een eenvoudige draai aan de knop. Bij het rijden op verharde weg is het systeem uitgeschakeld wat een lager brandstofverbruik mogelijk maakt.

‘Bij de toepassing van een klassieke plunjerpomp blijft de klant geconfronteerd met onderdelen die constant meedraaien.’

Efficiëntie en Total Cost of Ownership staan bij M.A.N. absoluut voorop, verklaart David Van Steenwinkel, Product Manager M.A.N. Trucks België. ‘De keuze om samen met Parker de nieuwe F3 pomp voor te stellen op dit voertuig, uitgerust met het HydroDrive syteem, is voor ons een evidentie. Onze klanten zijn steeds op zoek naar manieren om het werk efficiënter uit te voeren. Zo maakt het M.A.N. HydroDrive systeem een gewichtsbesparing van 450 kg mogelijk in vergelijking met een mechanische voorasaandrijving. De gestuurde en ook liftbare naloopas op dit voertuig is eveneens lichter dan een klassiek tandemstel en verkleint tevens de draaicirkel van het voertuig. Het spreekt voor zich dat een lager eigengewicht van het voertuig resulteert in een hoger laadvermogen. Sinds de komst van de kilometerheffing, drukt elke uitgespaarde kilogram de transportkosten.

De nieuwe F3 pomp van Parker

toepassing van een klassieke plunjerpomp blijft de klant geconfronteerd met onderdelen die constant meedraaien.

Dit geeft niet alleen een meerverbruik maar ook geluid en slijtage.

De F3 pomp biedt hier een perfecte oplossing. Middels een druk op de knop, sluit perslucht de koppeling in de pomp. Eénmaal de pompas draait, brengt een ByPass klep het systeem op druk. Dit alles gebeurt in enkele seconden terwijl het voertuig zich bijvoorbeeld rangeert op een containerpark. Na de werkzaamheden schakelt de bestuurder de pomp uit en kan hij direct weer de baan op. Tijdens het rijden staan alle pomponderdelen stil wat zowel voordelen op het vlak van brandstofbesparing als op het vlak van levensduur en geluid met zich meebrengt.

Praktijktesten bewijzen de voordelen, daar er op jaarbasis al gauw 250 tot 350l brandstof kan bespaard worden.

De F3 pomp biedt ook oplossingen in gevallen waar een noodstop vereist dat alle roterende onderdelen stilvallen.

Aangezien de interne onderdelen van de pomp volledig tot stilstand komen, heeft dit ook voordelen in geval van slangbreuk of aanzienlijk verlies door lekkage. http://hydro.be/parker-f3-pump/

Het gebruik van een motor PTO is al enkele jaren ingeburgerd en biedt tal van voordelen bij haakarmsystemen, kippers en afschuifsystemen of andere toepassingen waar een hydraulische pomp deel uit maakt van de opbouw van de vrachtwagen. Waar vroeger de meeste hydraulische toepassingen werden uitgevoerd bij een stilstaand voertuig, is het vandaag eerder norm dan uitzondering om dit tijdens manoeuvres te doen. Bij de AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

19

MTS

MOTION FOR SIMULATORS BOUWT HIGH END MOTION PLATFORMEN MET INDUSTRIËLE REDUCTOREN Motion For Simulators (MFS) bouwt platformen voor de meest uiteenlopende simulatie applicaties zoals Flight Simulation, Race Games, Load Behaviour, ... geen domein is te ver gezocht voor het concept door MFS op de markt gebracht.

High End betekent: dynamiek, modulariteit, korte cyclustijden en robuuste mechanica. Wat van start ging met een 2-assig servogestuurd platform, is in de loop der jaren uitgebouwd tot een reeks standaarden gepersonaliseerde platformen die 2-3 en 6-assig aangedreven worden.

Na de voorbije succesvolle jaren, met een continu streven naar meer performantie in combinatie met betere efficiëntie, besloot Motion For Simulators dit jaar met hun Motion Partner Automotion NV, (Motion Competence Center Schneider Electric), de machines naar een ultiem niveau te brengen.

De servogestuurde ‘simulation platforms’ werden voordien gestuurd met een dedicated Motion controller gecombineerd met servo wormwielkasten.

De upgrade van het complete systeem bestaat dan ook uit een keuze voor een High End PacDrive Controller van Schneider Electric in combinatie met de bijhorende servo-motoren en drives, hierdoor zijn cyclustijden van 1ms haalbaar.

Ook voor de mechanica is er voor een nieuwe oplossing gekozen. Automotion en WEG besloten samen

20

de markt in partnership te benaderen. Dit stelt beide in staat een totaaloplossing te bieden waarbij de motoren gekoppeld zijn op de tandwielkasten van WEG. Het uitstekende rendement, de hoge axiale en radiale belastingsmogelijkheden, en de combine van technische kennis aanwezig binnen Automotion en WEG, leidden tot een enorme meerwaarde voor MFS. De efficiëntie van deze reductoren leidt tot een mooie rendementswinst in vergelijking met de eerdere toegepaste oplossing wat perfect kadert in de strategie van MFS: more performance, less energy.

‘Onze keuze voor servo motoren al vanaf de allereerste realisatie kaderde reeds in het streven naar meer performantie gekoppeld met energie efficiëntie. Door het implementeren van de kegeltandwielkasten konden we de taille van de servomotoren downscalen, terwijl we toch meer dynamiek halen. Dit in combinatie met de nieuwe motion controller maakt ons concept uniek in de markt’, klinkt het bij MFS. ‘Typerend aan onze machines is dat elke applicatie gepaard gaat met een zeer variabele belasting, dit terwijl vlotte, trillingsvrije bewegingen een absolute must zijn om een project geslaagd te kunnen noemen.

Dit maakt dat de ingezette aandrijftechniek en besturingstechnologie tegen een stootje moeten kunnen en aan de hoogst mogelijke eisen moeten voldoen.’ www.motionforsimulators.com www.weg.net/be www.automotion.be

INTERNET OF THINGS

GOTTHARD-TUNNEL ZIT BOMVOL IOT-TECHNOLOGIE De bekende Gotthard-tunnel is meer dan een grote bouwkundige prestatie. De tunnel is ook een van de belangrijkste mondiale bouwprojecten waarbij, door middel van geavanceerde IoT-technologie de wijze waarop essentiële diensten geleverd worden totaal is veranderd. Men gebruikt een verzameling onderling verbonden IoT-apparaten om de veiligheid van passagiers en voertuigen 24 uur per dag, 7 dagen per week, te garanderen.

Er zullen dagelijks, bij een snelheid van 250 km/u, ongeveer 9.000 passagiers via de 57 km lange Gotthardbasistunnel door de Alpen worden vervoerd. Voorts rijden er dagelijks tot wel 260 goederentreinen door de tunnel, treinen die veel langer en zwaarder zijn dan voorheen.

Wanneer alle toegangstunnels en dwarsverbindingen worden meegeteld, dan hebben we het in feite over een gebied van ongeveer 152 km waarin goede verbindingen en voorzieningen nodig zijn. Dit gebied moet worden bediend door een buitengewoon betrouwbaar IPnetwerk. De geringste verstoring van het netwerk, door inefficiënte gegevensoverdracht of knelpunten in het gegevensverkeer, kan al tot vertragingen leiden en zelfs de veiligheid van passagiers en werklieden in gevaar brengen.

Een aanzienlijk deel van de technologie is geautomatiseerd. Dit betekent dat er een uiterst stabiel en betrouwbaar netwerk nodig is om essentiële operationele datagegevens van en naar de tunnel te kunnen sturen. Een IoT-omgeving valt of staat met realtime communicatie op de IP-gebaseerde apparaten die onmisbaar zijn voor het verzamelen van actuele operationele gegevens, waarmee tunnelbeheerders over de benodigde informatie beschikken om te zorgen dat alle systemen in de tunnel soepel en veilig functioneren.

De tunneldeuren zijn daarvan slechts één voorbeeld.

Als één of meerdere deuren, die toegang verlenen tot de servicegebieden of toegangstunnels, open blijven, dan kan de druk die een hogesnelheidstrein veroorzaakt aanzienlijke fysieke schade aan de systemen in de tunnel aanrichten. Het op het IoT aangesloten tunnelsysteem bewaakt alle deuren 24 uur per dag en stuurt automatisch waarschuwingen naar de meldkamer wanneer de deuren niet zoals vereist gesloten zijn.

Vanwege de omvang van het tunnelcomplex en de afgelegen ligging van enkele servicegebieden moeten veel netwerkcomponenten gedurende lange perioden in het midden van de tunnel blijven functioneren. Het gaat echter niet alleen om de locatie. In delen van de tunnel kan de temperatuur oplopen tot wel 40 °C en AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

de luchtvochtigheid zelfs tot 70 procent, wat niet te vergelijken is met de gebruikelijke locatie van een dataswitch.

En dan is er het stof. In normale bedrijfsomstandigheden kunnen stof en deeltjes in de lucht uiteindelijk tot problemen leiden, maar in de spoortunnel kunnen ze ernstige schade aan netwerkcomponenten toebrengen, omdat metaalstof met grote snelheid van de wielen van de trein wegschiet als er geremd wordt. Daarnaast is er elektromagnetische interferentie en trillingen die worden veroorzaakt door de dagelijkse werkzaamheden welke een omgeving creëren die de bruikbaarheidsduur van standaard schakelapparatuur danig zou beperken en mechanische storingen kan veroorzaken.

De Gotthardtunnel is het toonbeeld van een solide netwerk. Wat bedoelen we daarmee? In de eerste plaats wordt er gebruik gemaakt van switches, toegangspunten en routers met standaard ingebouwde beveiliging, dynamische tuning van de netwerkprestatie voor realtime levering van toepassingen en betrouwbare breedbandconnectiviteit op basis van IP-technologie. Dit moet allemaal gebouwd worden met netwerkhardware met vormfactoren voor industriële doeleinden.

De ingenieurs van Alpiq InTec zijn belast met het ontwerp en de implementatie van het gegevensnetwerk en ze hebben meer dan 450 oerdegelijke versterkte LANswitches van het type Alcatel-Lucent OmniSwitch® 6855 gebruikt als de ruggengraat van het gegevensnetwerk dat door de tunnel loopt. Minimaal preventief en correctief onderhoud is absoluut noodzakelijk voor een netwerk dat 2,3 km onder een berg wordt geïnstalleerd. Deze switches maken gebruik van koeling door convectie, die afhankelijk is van een koelelement in plaats van een ventilator, zodat het risico dat metalen deeltjes de eenheid binnendringen en de interne elektrische onderdelen beschadigen tot een minimum wordt beperkt.

21

INDUSTRIE 4.0 ‘SMART ALL THE WAY’

© Sirris

Het Smart & Digital Factory Lab van Sirris in Kortrijk.

Het voorbije INDUMATION.BE liet 7.831 bezoekers kennismaken met onze technische toekomst en vanzelfsprekend ook met Industrie 4.0, waar een belangrijke focus ligt op geïntegreerde communicatie en het gebruik van de mogelijkheden van het internet binnen de productie. Dit zien we terugkomen in vijf belangrijke thema’s.

Zo zien we bedrijven kiezen voor horizontale integratie, waarbij vanuit een gemeenschappelijke basis een breed gamma aan goederen en diensten wordt geproduceerd en aangeboden. Voor de bedrijven zelf betekent dit samenwerking in waardenketens, zoals flexibele productienetwerken, voor een optimaal gebruik van de beschikbare capaciteit en grondstoffen.

Een tweede thema is verticale integratie, waarbij een onderneming het hele productieproces van zijn producten ’connecteert’, gebruikmakend van ‘smart’ sensoren en (cloud-based) ICT-systemen die de productietechnologieën verbinden met de administratie 22

(MES- en ERP-software) en het management. Zo kan een maakbedrijf op basis van real-time informatie beslissingen nemen.

End-to-end engineering is een derde thema dat zich binnen Industrie 4.0 manifesteert. Het linkt de virtuele en werkelijke wereld aan elkaar. Productontwikkeling, gereedschapsontwikkeling en productie zelf worden ondersteund door virtuele modellen en simulaties doorheen de volledige waardeketen.

Binnen steeds meer sectoren manifesteren zich ‘cyber-physical’ of ‘slimme’ systemen, die gestuurd of bewaakt worden door computer gebaseerde sensoren en algoritmen. Deze systemen zijn geïntegreerd met het internet en nauw verbonden met zijn gebruikers.

We denken hierbij aan autonome auto’s, medische monitoringsystemen, robots of UAV’s.

WORK 4.0 vormt tenslotte het laatste thema.

Mensgerichte productiesystemen en levenslang leren,

SIRRIS

Aan het woord Herman Derache, algemeen directeur van Sirris en Director Innovatie bij Agoria: ‘Om succesvol te blijven, ondanks of dankzij razendsnelle technologische, economische en maatschappelijke evoluties, moeten onze bedrijven zich telkens opnieuw heruitvinden. Industrie 4.0 betekent concreet dat onze bedrijven moeten investeren in digitalisering van hun processen, in slimme processen en producten en in een ‘world class production’.

‘Onze fabrieken van de toekomst moeten doordacht kunnen omgaan met energie en materialen, maar ook sociaal innovatief zijn. In een mensgerichte aanpak gaat speciale aandacht uit naar de betrokkenheid, creativiteit en autonomie van medewerkers. Alleen zo kunnen ze snel, flexibel en innovatief reageren op de snel veranderende, globale markt.’

Paul Peeters: ‘Tot nu toe zijn al 265 Belgische maakbedrijven bezig met deze transformaties, waarvan 65 procent kmo’s. Om de bedrijven aan te moedigen en te inspireren, bekronen we elk jaar de beste leerlingen van de klas met een erkenning tijdens de Factory of the Future Awards. Al elf bedrijven kregen deze bekroning over de laatste twee jaren. Op 2 februari ontvingen opnieuw enkele bedrijven uit verschillende sectoren deze award. Het gaat om Daikin uit Oostende, Nuscience uit Drongen, Rousselot uit Gent, Valeo uit Ghislenghien en Veranneman Technical Textiles uit Ardooie.’ Ze dragen voortaan de titel van ‘Factory of the Future’, een prestigieus label dat ze voor drie jaar mogen behouden. www.sirris.be

© Sirris

met name rondom het vertrouwd raken met nieuwe technologieën en de inrichting van de werkplek van de toekomst - denk aan cobots, meerdere monitoren aan de machine, AR-devices, iPads, ... - zullen cruciaal zijn voor het toekomstige succes van een onderneming.

‘Via een innovatietraject met 7 transformaties kunnen bedrijven een Fabriek van de Toekomst worden.’

Als collectief centrum van de technologische industrie ondersteunt Sirris grote en kleine bedrijven om de juiste technologische keuzes te maken in functie van duurzame groei. Herman Derache: ‘Samen met Agoria is Sirris betrokken in Made Different. Binnen dit actieprogramma stomen we nu al enkele al jaren de maakindustrie klaar voor Industrie 4.0. Dit via een innovatietraject met zeven transformaties dat bedrijven doorlopen om een fabriek van de toekomst te worden. Sirris en Agoria stellen hiervoor 30 experts in manufacturing ter beschikking.’

De tendensen en evoluties van Industrie 4.0 komen volledig terug in het opzet van Made Different. Paul Peeters, verantwoordelijke voor Made Different bij Agoria: ‘Eerst helpen we maakbedrijven zich te positioneren via een intensieve doorlichting of scan.

Wanneer ze weten waar ze precies staan, ondersteunen we hen bij de opzet en uitvoering van een innovatief individueel transformatietraject. Eens het bedrijf binnen meerdere transformaties de nodige doorbraken gerealiseerd heeft, bieden we hen een Factory of the Future-evaluatie-instrument aan, om te kijken in welke mate ze ‘world class’ geworden zijn.’

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

Herman Derache

23

© Sweco

TWEE BASCULEBRUGGEN A11 BOUDEWIJNKANAAL HYDRAULISCH AANGEDREVEN DOOR BOSCH REXROTH

De A11 in België kruist het Boudewijnkanaal en beschikt sinds kort over een tweetal zogenaamde basculebruggen om groot scheepvaartverkeer door te kunnen laten. De oplegkracht van 25 ton vraagt om een hydraulische aandrijving die gerealiseerd is door Bosch Rexroth. Met een vijftal motor/ pompsets slaagde het bedrijf erin om de brug in 90 seconden volledig te kunnen openen en levert zo een belangrijke bijdrage aan het verkorten van de wachttijd voor het verkeer.

De A11 is een belangrijke verbindingsweg in België tussen de E40 (Brussel-Oostende) en de E34 (Antwerpen – Knokke). Deze snelweg kruist echter het Boudewijnkanaal waar relatief veel scheepvaart te vinden is. De kleinere – binnenvaart – schepen kunnen in principe zonder moeite onder de snelweg doorvaren, maar voor het grotere scheepvaart verkeer is de hoogte te klein.

Speciaal voor dit verkeer zijn in de snelweg daarom twee basculebruggen gebouwd.

BASCULEBRUG EN CONTRAGEWICHT Een basculebrug is per definitie een brug die kan openen en sluiten door te roteren om de horizontale as die haaks op het wegdek van de brug staat. Aan de ene kant van het draaipunt bevindt zich het brugdek, aan de andere kant het contragewicht. Omdat het brugdek en het contragewicht met elkaar in evenwicht zijn, kost het uiteindelijk minder energie om de brug te openen en te sluiten. In tegenstelling tot veel andere basculebruggen is bij deze uitvoeringen het contragewicht níet in een kelder ondergebracht, maar beweegt zich boven het maaiveld.

Dit is mogelijk omdat het wegdek zich relatief hoog boven het water bevindt (16 meter boven het wateroppervlak) en op betonnen pijlers is gebouwd.

24

De bediening van de brug gebeurt op verzoek van een zeeschip dat niet onder de brug kan doorvaren. Daarbij wordt eerst een verzoek ingediend bij de spoorwegen die een tijdvak moeten aangeven waarin ook de spoorbrug kan openen. Wanneer dit bekend is, wordt eerst een dynamisch systeem opgestart waarbij verkeerslichten van oranje naar rood gaan om het verkeer te stoppen en de slagbomen sluiten. Wanneer alles veilig is, openen de bruggen en kan het scheepvaartverkeer doorvaren.

AANDRIJVING MET VIJF MOTOR-POMPSETS Om de bruggen te openen en te sluiten zijn beiden voorzien van twee hydraulische cilinders met een boring van 800 mm, een stangdiameter van 340 mm en een slag van maximaal 4700 mm. De cilinderstangen zijn bekleed met een Cr/Ni laag die de stangen beschermt tegen corrosie en bovendien een positieve invloed heeft op de loopeigenschappen. Dit verlaagt de onderhoudsbehoefte van de aandrijving.

Voor de aandrijving van deze cilinder beschikt elke brug over vijf motor-pompsets waarbij de elektromotoren elk een vermogen van 200 kW hebben. De elektromotoren worden aangestuurd door de intelligente frequentie omvormers van de Bosch Rexroth Indradrive familie.

Deze ML omvormers bieden de mogelijkheid voor energierecuperatie naar het net toe waarmee de aandrijving relatief weinig energie verbruikt. Met de aanwezige open standard interface multi-Ethernet is een koppeling gemaakt met de algemene brug besturing.

Het geïnstalleerde vermogen is nodig om de vereiste snelheid van het brugdek te halen. De opdrachtgever heeft in het bestek namelijk aangegeven dat de brug in maximaal 90 seconden moet kunnen openen en in

CASE STUDY BOSCH REXROTH

hetzelfde tijdsbestek weer sluiten. Hiermee moet de wachttijd voor het verkeer op de A11 bij geopende bruggen tot een minimum worden beperkt. De verwachting is dat het verkeer 15 tot 20 minuten zal moeten wachten. 15 sec na het geven van het startbevel bereikt de brug zijn regimesnelheid. Deze blijft aangehouden tot de brug zijn deceleratiefase inzet.

Door de opstelling van vijf pompeenheden per brug en dus vijf frequentie omvormer eenheden is – in combinatie met de geïntegreerde motion control in de drive/omvormer – een smart cascaderegeling gemaakt. Hiermee is de brug in alle omstandigheden met de geschikte snelheid te bedienen. De in de drive geïntegreerde veiligheidstechniek maakt het mogelijk om in verschillende situaties mogelijke veiligheidsrisico’s op te vangen TWEE KILOMETER LEIDINGWERK Voor het overbrengen van de hydraulische energie naar de hydraulische cilinders is er bijna 2 km leidingwerk in het systeem gemonteerd. De leidingen zijn vervaardigd van het roestvaste inox. Het hele leidingwerk is eerst isometrisch getekend en vervolgens ‘geprefabt’ en behandeld in de werkplaats. Hierdoor was het niet nodig om op locatie nog te lassen hetgeen vooral belangrijk is in het kader van de reinheid van het leidingwerk.

Vervuilde leidingen vergroten immers de kans op vervuilde olie en verkleinen hiermee de betrouwbaarheid van het systeem. Ook de motor-pompsets zijn in de werkplaats samengesteld zodat op locatie zo min mogelijk werkzaamheden nodig waren.

in het systeem of andere factoren die bijdragen aan een vroegtijdige degradatie van de olie en hiermee een lagere systeembetrouwbaarheid.

Daarnaast beschikt het systeem over verschillende sensoren die het onderhoud ondersteunen. Bijvoorbeeld sensoren die het olieniveau en de temperatuur van het oliereservoir bewaken en vuilstandsindicatoren die de reinheid van de filters controlerenDeze filterelementen zijn zowel te vinden in de bypass filters als de hoofdstroomfilters.

Op het moment van het schrijven van dit artikel is de aandrijving geïnstalleerd en worden de eerste testen uitgevoerd. Vooralsnog verlopen deze probleemloos. De bruggen zijn met behulp van een beperkt aantal motor/ pompsets in verticale stand gebracht. De komende weken wordt de snelheid opgevoerd door het toevoegen van meer motor-pompsets tot de vereiste snelheid is behaald waarmee de bruggen in 90 seconden kunnen openen. www.boschrexroth.be

Opvallend is dat er een hoge mate van redundantie is toegepast waardoor de brug feitelijk in alle omstandigheden kan worden bediend. Zo is in principe maar één motor/pompset nodig om de benodigde druk in de cilinders op te bouwen waarmee de bruggen kunnen bewegen. Dit is dan uiteraard niet mogelijk met de eerder genoemde snelheid, maar verkleint de kans aanzienlijk dat de volledige brug echt ‘vast’ komt te staan gedurende meerdere uren. Daarnaast is het mogelijk om een brug met slechts één cilinder te openen en te sluiten. Dit betekent dat wanneer maximaal één cilinder in storing gaat, de brug alsnog kan worden bediend.

DERTIG JAAR LANG ONDERHOUD Bosch Rexroth is de aankomende dertig jaar verantwoordelijk voor het onderhoud aan de twee bruggen. Om deze levensduur te garanderen is er een onderhoudsplanning opgesteld waarin de benodigde acties zijn opgenomen. Het gaat hierbij onder meer om het vervangen van slijtdelen en het monitoren van de kwaliteit van de olie. Dit laatste gebeurt door het periodiek nemen van oliemonsters en deze te laten analyseren in een speciaal laboratorium. De resultaten geven aan of de olie eventueel vervangen moet worden maar kunnen ook informatie geven over mogelijke slijtage AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

25

AGORIA INVESTERINGEN IN TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE NEMEN OPNIEUW TOE IN 2017 In 2016 zijn de investeringen in de technologische industrie met 4% gestegen. Die groei komt hoofdzakelijk voor rekening van de automobiel en de ‘overige transportmiddelen’. In de andere productiesectoren zijn de investeringen dan weer met

4% tot 6% teruggelopen. Die daling volgt echter op een stijging in de periode 2014-2015 en moet worden beschouwd in een context die tot medio vorig jaar vrij ongunstig was om uitrusting aan te kopen.

INVESTERINGEN IN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE (materieel & immaterieel, excl. R&D - mio euro - btw-gegevens) Voor 2017 ziet het investeringsklimaat er gunstiger uit en zou de positieve beweging inzake de aankoop van uitrusting worden voortgezet. Op basis van een enquête bij de leden verwachten we dat de aankoop in 2017 met 9% zal toenemen. De omvang van die ontwikkeling wordt hoofdzakelijk verklaard door de automobiel, en meer bepaald door de assemblage.

Maar ook als de automobiel buiten beschouwing wordt gelaten, laten de investeringen een opleving zien, al is die minder uitgesproken. De verwachte stijgingen voor de sectoren belopen 2% tot 4%.

MATIGE AFSLUITER VAN HET JAAR VOOR TANDWIELEN & TRANSMISSIES

Net zoals voor de voorgaande drie kwartalen is die verbetering echter hoofdzakelijk te danken aan een

beperkt aantal ondernemingen. De meerderheid van de vestigingen liet nl. een achteruitgang noteren t.o.v. een jaar eerder.

Over het hele jaar – en dankzij een ongunstig eerste halfjaar in 2015 – is de bedrijvigheid van de sector met 15,1% toegenomen. Zo nadert de industriële omzet van 2016 die van de periode 2009-2012, al wordt het pre-crisispeil nog lang niet gehaald (- 32%).

INDUSTRIËLE OMZET

INSTABIEL CONJUNCTUURKLIMAAT

In het vierde kwartaal van 2016 was de bedrijvigheid in de sector tandwielen & transmissies vergelijkbaar met die in het voorgaande kwartaal, waardoor de prestaties sinds medio vorig jaar vrijwel stabiel zijn gebleven. Op jaarbasis beloopt de groei 3,8%.

Uit de recentste conjunctuurenquêtes voor tandwielen & transmissies komen uiteenlopende signalen naar voren. Zo zijn de indicatoren m.b.t. de beoordeling van de bestellingen en de voorraad in december en januari aanzienlijk teruggevallen, net zoals de werkgelegenheidsvooruitzichten voor de komende drie maanden. De verwachtingen m.b.t. het verloop van de vraag zijn echter sterk verbeterd.

International Drive Technology Meeting De vierde editie van de ‘International Drive Technology Meeting’ is de ideale gelegenheid om collega’s uit uw industrie te ontmoeten en om even stil te staan bij de kansen en uitdagingen waarmee de sector geconfronteerd wordt. Dit evenement, georganiseerd door Eurotrans, waarvan Agoria lid is, vindt plaats in Hannover op 23 april 2017. www.www.euro-trans.org

26

Contact Alain Wayenberg, Business Group Leader Industrial Automation alain.wayenberg@agoria.be - www.agoria.be

NIEUW LID

LM SYSTEMS IS SPECIALIST IN LINEAIRTECHNIEK

De beursstand van LM Systems en LinMotion op INDUMATION.BE 2017 met als blikvanger de THKR-7 robot.

LM Systems en zusterbedrijf LinMotion zijn al decennia lang actief in lineairtechniek. Hiervoor hebben ze een zeer breed en onderscheidend programma ter beschikking, uitsluitend bestaande uit gerenommeerde en vooraanstaande fabricaten.

LM Systems en LinMotion bieden via dit mooie aanbod van componenten en systemen aan alle klanten een passende oplossing voor diverse lineaire toepassingen in de ‘Food & Beverage’, ‘Factory Automation’, ‘Handling’, ‘Robotics’, ‘Packaging’, Automotive en tal van andere industrieën.

LM Systems richt zich op losse lineaire componenten zoals onder andere alle soorten geleidingen, kogelspindels en spline assen, terwijl bij LinMotion de focus ligt op modules met geïntegreerde geleiding en aandrijving middels tandriem, kogelspindel of tandlat.

Naast het leveren van lineaire componenten en systemen richten beide bedrijven zich ook op het verlenen van advies. Zo ondersteunen ze hun klanten als een engineeringspartner vanaf het begintraject van een engineeringsfase. Dit doen LM Systems en LinMotion middels persoonlijk advies via de eigen technische binnen- en/of buitendienstspecialisten. Het advies wordt ondersteund met onder andere berekeningen en 3D files zodat dit kostbare engineeringstijd bespaart voor de klant, alsook de time to market verkort en tegelijkertijd wordt het meest optimale product ingezet.

alle geleverde mechanische componenten en systemen moeiteloos kunnen gecombineerd en gekoppeld worden met de motoren en drives van de partners van LM Systems en LinMotion. Dankzij een grote voorraad kunnen alle lineaire componenten snel worden geassembleerd.

‘Getuige hiervan zijn onze talrijke succesverhalen met Siemens, waarmee we sinds 2010 een sterke alliantie hebben opgebouwd’, klinkt het bij LM Systems. ‘Op de INDUMATION.BE 2017 beurs in Kortrijk hebben wij vanuit deze samenwerking een low-cost combinatie gepresenteerd met een lineairmodule en een Siemens motor en drive.’ De beursstand van LM Systems en LinMotion bevond zich niet voor niets naast deze van topspeler Siemens.

De slogan van LM Systems en LinMotion is dat voor iedere industriële toepassing er een individuele competitieve oplossing is waarbij technisch advies, kwaliteit, flexibiliteit, service en korte levertermijnen centraal staan. Alle medewerkers van de twee bedrijven zijn specialisten in ‘Linear Motion’ en vertegenwoordigen beide firma’s vanuit de vestigingen in Veenendaal (NL) en Zaventem (B). www.thk.be

Maar LM Systems en LinMotion gaan graag ook nog een stap verder en bieden totaaloplossingen aan, waarbij AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

27

Marion Debruyne

INTERVIEW WOORD THOMAS VAN DEN BOSSCHE | BEELD KAROLY EFFENBERGER

Marion Debruyne leidt als burgerlijk ingenieur de Vlerick Business School

‘INNOVATIE IS GEEN EUREKA-MOMENT’ Professor Marion Debruyne (44) is decaan van Vlerick Business School. Ze doceert er ook diverse marketingopleidingen en traint en coacht bedrijven zoals Bostik, DSM, Friesland Campina en Umicore.

En ze is moeder van twee.

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

29

‘Uiteindelijk draait het om de vraag of die innovatie al dan niet reële slaagkansen krijgt in de markt.’

Marion Debruyne is gepassioneerd door innovatie en marketingstrategie en door de wisselwerking tussen die twee. Nochtans zag het er in het begin van haar studiecarrière niet naar uit dat ze zich met deze materie zou gaan bezighouden.

‘Ik heb lang getwijfeld of ik voor de richting handelsingenieur zou gaan, dan wel voor burgerlijk ingenieur. Maar omdat ik goed was in wiskunde en omdat mijn omgeving me aanmoedigde om voor burgerlijk ingenieur te kiezen, schreef ik me in voor het toelatingsexamen. Dat examen nam toen nog een volle week in beslag, dus niet iets wat je even tussendoor deed. Toen bleek dat ik geslaagd was, heb ik de knoop doorgehakt: ik koos voor de opleiding burgerlijk ingenieur.’

INGENIEUR WORDT MARKETEER ‘Daar heb ik nooit spijt van gehad, maar achteraf bleef ik toch een beetje op m’n honger zitten. Ik had een mooie ingenieursthesis over het weghalen van stikstofoxiden uit rookgassen gemaakt, maar toen begon ik me af te vragen of er überhaupt wel commerciële interesse zou zijn voor een dergelijke toepassing en hoe je zoiets dan zou moeten vermarkten.’

Eén en ander leidde er uiteindelijk toe dat Marion zich inschreef op Vlerick voor een Masters-opleiding– toen nog postgraduaat genoemd – in marketing. Nadat ze haar studies bij Vlerick afgerond had, trok ze naar de Verenigde Staten om verder te studeren en om les te geven. Vijf jaar later – in 2005 – keerde ze terug naar België én Vlerick. In 2015 werd ze er aangesteld als decaan.

Hoewel Marion Debruyne zich al in mannenbastions bevond nog voor ze haar hogere studies begon – ze volgde wiskunde in het gezelschap van 4 meisjes en 30

20 jongens – heeft ze daar op geen enkel moment enige hinder van ondervonden. ‘Ik zou jongedames alleszins aanraden om de STEM-studierichtingen – Science, Technology, Engineering, Mathematics – niet zomaar links te laten liggen omdat het aandeel jongens daar traditioneel hoger ligt. Als je voelt dat een dergelijke richting je aanspreekt, ga er dan voor!’

Vandaag combineert Marion haar taken als decaan met het doceren van diverse marketingopleidingen: Executive Master Class in B2B Marketing & Sales en Advanced Management Programme. Van enige routine is geen sprake.

‘Elke dag is weer anders, en daar ben ik heel tevreden over. Nu ik decaan ben geef ik minder les dan vroeger, maar ik vind het fijn om contact te houden met de deelnemers – de bedrijven, dus – kwestie van de vinger aan de pols te houden.’

INNOVATIE MET GROTE EN KLEINE I ‘Als docent focus ik me graag op de strategische kant van innovatie. Nog al te vaak denken we aan innovatie als een soort ‘eureka!’ moment, maar het gaat om veel meer dan dat. Innovatie is een managementwetenschap, het komt in de meeste gevallen niet zomaar uit de lucht vallen. Als bedrijf hoor je voortdurend te kijken en na te denken over nieuwe markten en nieuwe ontwikkelingen en tendensen. Enkele jaren geleden heb ik een boek geschreven – ‘Customer Innovation’ (LannooCampus) – waarin dat gegeven centraal staat. Of het nu om innovatie met een grote of met een kleine i gaat, uiteindelijk draait het om de vraag of die innovatie al dan niet reële slaagkansen krijgt in de markt.’

Eén van Henry Ford’s meest bekende quotes luidt: ‘If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.’ Anders gezegd: als hij enkel maar had geluisterd naar de wensen van de consument, dan had hij de auto nooit gecommercialiseerd. ‘Zo gemakkelijk is het inderdaad niet. Je moet niet alleen luisteren naar wat de consument letterlijk zegt, je moet zijn verhaal interpreteren. Je moet het in een bredere context zien en proberen om de onderliggende drijfveren en wensen te achterhalen.’

‘Innovatie kan bestaan uit het ontwikkelen van een verbeterd product – een sneller paard –maar kan ook tot iets heel anders leiden dat wél hetzelfde probleem oplost. Want een auto laat je inderdaad toe om je sneller van A naar B te verplaatsen. Toen er nog geen files waren, tenminste.’ (glimlacht) FALEN MAG, KANNIBALISEREN OOK ‘Als je innovaties in een bedrijfsomgeving wil stimuleren, dien je daar de nodige middelen voor vrij te

‘Voor grote bedrijven kan het zinvol zijn om ergens offsite een kleine spin-off te starten om innovatie te stimuleren.’

maken en is het belangrijk dat je mensen een vrijgeleide geeft om zaken te proberen. Falen hoort daarbij. Wel moeten we erop uit zijn om zoveel mogelijk te leren, zowel uit mislukkingen als uit successen. Als we maar genoeg blijven zaaien, zullen er uiteindelijk altijd wel zaadjes zijn waar iets moois uit voortkomt. Het pad naar succes is dan ook meestal niet rechtlijnig, het is eerder een proces van trial en error.’

‘Voor grote bedrijven kan het zinvol zijn om ergens offsite een kleine spinoff te starten om innovatie te stimuleren. En dan vooral als het gaat om innovaties die kannibaliserend zouden werken tegenover de core business van het bedrijf. Door die ontwikkeling apart te houden, krijgt zo’n initiatief de nodige zuurstof.

Sommige bedrijven durven daar zeer ver in gaan. Zo was Netflix vroeger een soort videotheek waar de klant dvd’s kon bestellen die dan via de post werden opgestuurd. En hoewel Netflix vier miljoen klanten had, besloten ze om al hun middelen te investeren in de uitbouw van een video streamingdienst. En met succes, want tegenwoordig hebben ze de kaap van 94 miljoen abonnees al overschreden.’

SPEERPUNT BIJ VLERICK: DIGITALE TRANSFORMATIE Vlerick staat in de Financial Times ranking van beste business scholen op nummer 15 in Europa. Binnen België neemt Vlerick de nummer 1-positie in, en specifiek op vlak van Executive Education staat de school op nummer één in de Benelux. En hoewel de financiële motor de laatste jaren eventjes sputterde, gaat het vandaag weer goed met Vlerick.

Marion verduidelijkt welke meerwaarde Vlerick te bieden heeft voor het management en het technisch kader van automatiseringsbedrijven die willen inzetten op Industrie 4.0. ‘Digitale transformatie is één van de speerpunten binnen Vlerick. We verrichten flink wat onderzoek daaromtrent, en de resultaten daarvan worden toegepast in onze opleidingen. Natuurlijk is het mogelijk om de theorieën die binnen de muren van de Vlerick campussen worden gedoceerd ergens anders te aanhoren – YouTube is een uitstekende bron – maar dat is niet hetzelfde’, aldus Marion.

‘Vlerick is een buitengewoon inspirerende omgeving, met getalenteerde mensen en veel vernieuwende ideeën. Je kan er reële cases van bedrijven uit je eigen bedrijfssector in de diepte bestuderen. Daarbij leren de deelnemers ook veel van elkaar. Dit alles helpt je om de nieuw verworven kennis concreet toe te kunnen passen op je eigen bedrijf. Vlerick zorgt dus niet alleen voor de theoretische kant van de zaak, maar brengt ook de vertaalslag naar je eigen bedrijf en helpt je om uitdagingen met succes te overwinnen.’

www.stem-academie.be www.vlerick.com AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

31

ONE-STOP SHOPPING VOOR END LINE PACKAGING DECA heeft na 30 jaar een unieke plaats binnen de verpakkingsindustrie, dankzij haar dochterbedrijven DECATECHNIC, DECAPAC, DECANOVA en PTnA. Machinebouw, matrijzenbouw, afvulmachines, verpakkingsmachines, kunststof en glazen verpakkingen en service: One-stop shopping voor End Line Packaging.

Machinebouw is een nieuwste activiteit voor de DECAgroep. Na dertig jaar ervaring op de markt weten de mensen van DECA beter dan wie ook wat hun klanten verwachten van machines, welke oplossingen zij willen zien, en dankzij hun servicepoot zien ze vaak mogelijkheden tot optimalisatie en kunnen ze toegevoegde waarde leveren. Logisch om dan zelf afvulmachines te gaan ontwikkelen waarvan je weet dat ze beantwoorden aan concrete vragen uit de markt.

ZONDER PERSLUCHT De eerste machine die op Empack in Brussel werd getoond is een afvulmachine die de engineering van DECA ontwikkelde. Het eerste ontwerp op de

tekentafel was een pneumatisch aangedreven machine: betrouwbare, robuuste en prijsgunstige technologie. Een kritische blik op de markt echter toonde de noodzaak voor een oplossing zonder perslucht, en met een zeer eenvoudige bediening: niet iedere KMO heeft een persluchtnetwerk en beschikt over techniekers om productwissels in te stellen. Samen met Festo werd de machine opnieuw bekeken om de volledige aandrijving elektrisch uit te voeren.

Een nieuw ontwerp met ESBF- en EPCO-aandrijvingen, controllers en CDPX-touch screen interface werd uitgewerkt. Dankzij de precieze kracht- en snelheidsregeling van de elektrische aandrijving kan het afvullen zeer snel en zeer nauwkeurig gebeuren.

Bovendien werd de sturing zodanig gemaakt dat elke operator eenvoudig de gewenste hoeveelheid en vulsnelheid kan aanpassen. Bovendien maakt de elektrische aandrijving ‘Micro dosing’ mogelijk. De elektrische cilinder trekt de vulspuit helemaal vol, en pompt de gewenst hoeveelheid af zo vaak als nodig, wat pneumatisch niet mogelijk is. De machine kan verbonden worden met een transportsysteem voor het afvullen van trays of potjes, of kan ook ingezet worden voor het manueel afvullen van bijvoorbeeld gebakvulling.

De ESBF, ontworpen voor de voedingsindustrie, trekt de af te vullen materie uit de vergaarbak in een grote wachtcontainer. De EPCO’s bedienen de 3-weg-kleppen om de flow onderaan de vergaarbak en boven aan de afvuller te sturen. Vervolgens pompt de elektrische cilinder de wachtcontainer leeg aan de ingestelde cadans, snelheid en kracht. Dankzij de elektrische sturing kunnen hoeveelheden zeer precies worden afgemeten, wat een hoge herhaalnauwkeurigheid van het correcte gewicht oplevert.

Door de interface te richten naar de eindgebruiker heeft DECA een zeer gebruiksvriendelijk toestel ontworpen dat overal kan ingezet worden.

Nieuwe doseermachine van DECA, voorzien van een intuïtieve bediening waarmee de operatoren eenvoudig de aanzuig- en doseersnelheid, en het doseervolume kunnen aanpassen.

De EPCO regelt de positie van de 3-wegklep. Deze servolite-aandrijvingen zijn eenvoudig te configureren zoals een pneumatische cilinder, maar hebben de functionaliteit van een elektrische motor.

32

ONTWIKKELINGEN IN EIGEN HUIS DECA is een zeer grote aanbieder van kunststof verpakkingen: meer dan een miljoen stuks per dag komen uit de spuitgietmachines, 7/7 in een drieploegensysteem.

Om op deze markt het verschil te maken met de concurrentie moet je niet alleen een correcte prijs kunnen aanbieden, maar ook vragen van klanten proberen in te willigen.

DECA nam de uitdaging aan om voor deze klant een nieuwe techniek te ontwikkelen voor een nieuw type van consumentenverpakking: een dekselpotje met geïntegreerd lepeltje: in één keer gegoten. Maar, om het lepeltje te vrijwaren van contact met de voeding

CASE STUDY DECA

De afgewerkte spuitgiet machine voor het produceren van de nieuwe verpakking. Door DECA zelf ontworpen en gebouwd.

Beeld van de grijperkop die de gespuitgiete componenten uitneemt aan de twee zijden van de geopende mal.

moet dit achter een blister in het deksel gestoken worden. Bovendien wordt dit deksel ook met In-MouldLabeling gedecoreerd. De grootste moeilijkheid was het spuitgieten van het lepeltje en deksel in dezelfde matrijs, beide uit een andere kunststofcomponent. Hierdoor wordt het traject verkort, blijft de machine compacter en moeten de componenten na het spuitgieten niet meer samengevoegd worden.

kogelomloopgeleiding en kunnen dankzij het gebruik van twee assen hoge torsiekrachten opvangen. De twee tandriemen vangen de kracht van de versnelling op. Om de gevraagde versnelling te ontwikkelen werd een nieuwe aanpak getest: werken met een motor op elke as, dus niet met een aandrijfarm, de klassieke oplossing. “Jürgen Seymortier, Technisch Adviseur bij Festo: het is mogelijk om op twee assen twee motoren aan te sturen, die beide dezelfde slede aandrijven en hetzelfde profiel volgen, uiteraard zonder elkaar tegen te werken.”

De mal werd dus een ingewikkelde opdracht, maar ook de robot om de onderdelen te positioneren, en uit te nemen moest aan een hele trits voorwaarden voldoen.

De grijper met een gewicht van 80 Kg moet een lengte van 2 x 800 mm in 700 milliseconden afleggen om de spuitgietmachine op maximale capaciteit te kunnen laten renderen. Daarbij is de herhaalnauwkeurigheid uiteraard zeer belangrijk om een foutenvrije productie te garanderen.

Om de hoge torsiekrachten, en de hoge snelheid op te vangen werd geopteerd voor twee parallel gemonteerde EGCassen. De sledes hebben een dubbele

De machine in aanbouw. De twee EGC-assen zijn parallel opgesteld om één enkele wagen aan te drijven, met twee aparte servomotoren.

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

Bij Festo werd een testopstelling gebouwd, en werden de parameters van de motoren tijdens de werking uitgelezen. Na enkele succesvolle tests werd geopteerd voor deze nieuwe oplossing. “We hadden samen overlegd met de klant wat de precieze waarden waren die we moesten kunnen halen. Dankzij de testopstelling konden we deze effectief ook garanderen waardoor DECA besloot om de componenten van Festo te gebruiken”. www.deca.be www.festo.com

Ontwerp van de grijper: de dubbele EGC-as vangt de hoge torsiekrachten op, en kan de gevraagde versnelling opvangen.

33

EXPOSANTEN TEVREDEN OVER RECORDOPKOMST INDUMATION.BE 2017 De vierde editie, meteen ook de grootste van INDUMATION.BE, sloot af met 7.831 bezoekers uit de industrie en 831 studenten. Het tweejaarlijkse INDUMATION.BE heeft zich opnieuw bewezen als hét Belgische platform bij uitstek voor industriële automatisering. Automation Magazine polste bij een aantal exposanten naar hun ervaringen.

Op 8, 9 en 10 februari trokken tal van management- en technische teams uit de industriële sector naar Kortrijk Xpo. Daar konden ze tijdens INDUMATION.BE 2017 een uitgebreid aanbod aan automatiserings- en smart manufacturing technologie ontdekken en deelnemen aan veertien expert classes, debatten en netwerkmomenten.

De stand van InduMotion was ideaal om bij te praten.

De gemeenschappelijke stand van AGORIA en InduMotion fungeerde als ankerpunt en bleek ideaal om rustig met klanten en relaties bij te praten. Automation Magazine verzamelde tijdens de beurs reacties van exposanten en we geven u hiervan een beknopt overzicht.

34

MAINTENANCE & GEARS HEYVAERT (MGH) had letterlijk een zware blikvanger op hun beursstand: een grote planetaire aandrijfgroep. Doormidden gesneden zodat je alles goed kon zien: motor, reminstallatie, haakse tandwielkast gecombineerd met planetaire aandrijfgroep, goed voor 240 kNm aan koppel.

TOP 10 BEZOEKERS

TOP 10 INDUSTRIËLE SECTOREN

1 Engineering 2 Maintenance 3 CEO/Eigenaar 4 Projectleiding – Business Development 5 Aankoop 6 R&D 7 Systeemintegratie/IT 8 Directie 9 Consulting 10 Productie

1 Automatiserings- en engineeringdiensten 2 Machine- en apparatenbouw 3 Metaalbewerking & constructie 4 Electro-Technische installaties 5 Borden & panelenbouw, bekabeling 6 Ingenieurs- en adviesbureaus 7 Oil & Gas, Chemie en Farma 8 Voeding, Dranken, Agro 9 Energy, Water, Bulk 10 Textiel

INDUMATION.BE 2017 Voor B&R AUTOMATION was de beurs de meest succesvolle editie tot nu toe. B&R presenteerde het innovatieve SuperTrak systeem dat helemaal conform de laatste trends binnen Industrie 4.0 is. Het systeem is speciaal ontwikkeld voor 24/7 gebruik in zware, industriële omgevingen en zeer geschikt om geavanceerde en flexibele productieconcepten uit te voeren. Efficiënt produceren, zelf voor enkelstuksproductie, wordt hiermee werkelijkheid.

MGH toonde een dwarsdoorsnede van een planetaire tandwielkast.

Het gevaarte woog in totaal meer dan vier ton!

MGH levert dergelijke opstellingen nieuw en zo’n aandrijfgroepen kunnen eveneens door MGH worden gereviseerd. MGH presenteerde voorts hun motorreductorenreeks, samenbouwbaar vanuit stock op 20 minuten tijd. Hiervoor had het bedrijf hun SICA uitvoering mee, specifiek voor mengertoepassingen.

Tot slot gaven de revisiespecialisten een woordje uitleg over de MGH Magneetkoppeling. Revolutionair en interessant om de TCO bij klanten te verlagen.

SMC PNEUMATICS organiseerde een eigen ‘Festival 4.0’, inclusief affiches zoals bij een echt rockfestival.

Op de SMC stand was de SMC ‘Technology Truck’ te bewonderen. Deze rijdende ‘Factory of the Future’ toont de bezoeker alle nieuwe technologiën die momenteel gebruikt worden in een productieomgeving en dit op een kleine oppervlakte van circa 30m². Deze demo truck bezoekt de volgende vier jaren 25 Vlaams-Brabantse scholen gedurende een week per school. Bovendien wordt de truck ingezet om specifieke kwalitatieve trainingen te geven aan industriële klanten. Nog nooit was het zo eenvoudig om studenten en technici vertrouwd te maken met de concepten van Industry 4.0.

Ook voor BEGE was INDUMATION.BE 2017 een groot succes, aldus Johan De Grave. ‘Door onszelf goed voor te bereiden, met de steun en zinvol advies door Invent Media. En ook dankzij InduMotion waarbij het netwerking opzet duidelijk zijn doel heeft bereik en hiermee voor ons is aangetoond dat het een zinvol lidmaatschap is.’ Als aandrijfspecialist focuste BEGE op de RVS en energie sparende aandrijvingen met o.a. de Hypoïd reductor.

Voor IFM ELECTRONIC was de beurs de ideale gelegenheid om aan de bezoekers automatiseringsoplossingen voor te stellen en hen te laten kennis maken met alle ifm-producten uitgerust met IO-Link, deze producten zijn klaar voor Industrie 4.0.

Eveneens werden gloednieuwe producten gepresenteerd.

Eén van de blikvangers: een 3D camera die snel en eenvoudig configuurbaar is. Met deze O3D camera van ifm is het mogelijk om 3D beeldverwerking in korte tijd te implementeren in een proces.

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

De SuperTrak is betrouwbaar, veilig en gebruiksvriendelijk.

VERMEIRE is een specialist voor aandrijfsystemen en procesautomatisatie. Het bedrijf had opnieuw zijn stand strategisch gekozen naast deze van partner Siemens.

Vermeire Belting heeft ook de reputatie om te leveren uit één der grootste voorraden van Europa Bij OMRON zie je duidelijk dat productpersonalisatie steeds belangrijker wordt in de voedingsmiddelenen drankenindustrie. Van oudsher beschouwen we automatisering als een middel om de processen voor massaproductie efficiënter te maken. We zien productielijnen voor ons die snel en efficiënt lopen met minimale menselijke tussenkomst. Maar automatisering zorgt er ook voor dat een verwerkingssysteem snel kan worden aangepast met een snelle wijziging van menuopties op een bedieningspaneel, zodat steeds kleinere batchaantallen mogelijk zijn. Dergelijke flexibiliteit is essentieel voor de steeds veranderende voorkeuren van klanten.

Voor AVENTICS was het de eerste aanwezigheid op INDUMATION.BE. Tijdens de beurs stond de eigen slogan ‘Pneumatics - It’s that easy’ centraal. De specialisten van AVENTICS kijken met tevredenheid terug op een geslaagde beurs. ‘Deze positieve belangstelling bewijst dat de Belgische markt klaar is voor AVENTICS en wij gaan door om een grote diversiteit aan bedrijven bekend te maken met onze expertise en producten’, aldus John Timmers, account manager AVENTICS Benelux.

35

Bij Siemens zorgde een acrobate voor spektakel.

Traditiegetrouw had SIEMENS de grootste beursstand, met als extra spektakel een acrobate die hoog boven de hoofden kunstjes uitvoerde. Siemens toonde de klanten de weg naar de digitale fabriek. De Duitse digitale marktleider biedt tal van oplossingen aan om de shift, geheel of gedeeltelijk, te maken naar Industry 4.0, zowel in de proces- als maakindustrie. Er waren een aantal blikvangers zoals Mindsphere, Siemens’ cloudgebaseerde, open IoT- besturingssysteem. Het kloppende hart van een krachtig ecosysteem dat dataanalyse, connectiviteitsfuncties, tools, applicaties en diensten biedt. MindSphere helpt om data correct te evalueren en toe te passen, om zo prestaties te verbeteren en bedrijfsmiddelen te optimaliseren.

Voorts was er de Siemens Digital Enterprise Suite voor de maakindustrie: een holistische oplossing voor de integratie, optimalisering en digitalisering van de volledige waardeketen om de time-to-market terug te schroeven, flexibiliteit te vergroten en de kwaliteit en efficiëntie te verhogen. Door de reële en virtuele wereld met elkaar te verbinden, kunnen producenten de stap zetten van het digitaal simuleren van processen naar een echte digitalisering. De Digital Enterprise is er ook voor de procesindustrie: Een kortere en betrouwbare planning, simultane engineering, een snelle indienststelling, een veilige en betrouwbare werking en voortdurend bijgewerkte documentatie. Voorts kon je bij Siemens kennismaken met nieuwe producten en services waaronder de TIA Portal versie 14 en Simatic PCS 7 V8.2.

LM SYSTEMS & LINMOTION ervaarden de beurs eveneens als zeer geslaagd, met talrijke interessante bezoeken en projecten van zowel bestaande als nieuwe relaties. ‘Wij onderschrijven het opzet van INDUMATION.BE om automatiseringsprojecten 36

Sensor + sensorblock

THK HSV Linear guide Pre-assembled Power cable

Pre-assembled Encoder cable

T-Nut or fastening strip

SINAMICS V90 PROFINET

Wittenstein CP gearbox

Pre-assembled Brake cable SIMOTICS S-1FL6 Motor

Een samenwerkingsproject tussen LM Systems en Siemens.

oplossingsgericht en realistisch te benaderen. De focus lag in deze editie op onze kwalitatieve economy line componenten van THK en onze succesrijke samenwerking met Siemens met een nieuwe totaalconcept hiernaast geïllustreerd’, reageert business unit manager Guy Vandam.

RITTAL, wereldwijd toonaangevende systeemaanbieder voor behuizings- en schakelkasttechnologie, stroomverdeelsystemen, systeemklimatisering en IT-infrastructuur, voelde zich helemaal thuis op INDUMATION.BE. Onder het centrale thema ‘Smart all the way’ stelde Rittal een opmerkelijke selectie demoproducten met innovatief karakter voor.

Blikvangers waren de compacte AE behuizingen, innovatieve en efficiënte Blue e+ koelaggregaten en de nieuwe LED kastverlichting.

Aan de hand van live demonstraties, werd ook de nieuwe business unit Rittal Automation Systems uitgebreid getoond. Dit ruime one-stop aanbod gaat van manuele tools zoals ponsmachines tot verregaand geautomatiseerde productiesystemen. Opvallend ook: een Datacenter-in-a-Box. Een kant-en-klaar datacenter

De Würst van Jeroen Meus, exclusief bij Festo.

op maat van kleine en middelgrote ondernemingen.

Een gestandaardiseerde oplossing die voldoet aan alle vereisten op vlak van koeling, stroomverdeling, monitoring en veiligheid. Met een grondvlak van amper 1,1 m² neemt deze kast erg weinig plaats in.

Bij BOSCH REXROTH werd letterlijk ‘een rondje gegeven.’ Wereldspeler Bosch Rexroth biedt klanten hydraulische technologie, elektrische aandrijf- en besturingstechnologie en lineaire bewegings- en assemblagetechnologie. Op de beursstand kregen alle klanten een iBeer-glas (voorzien van RFID) en konden ze een eigen streekbiertje tappen. Bij elk vat maakte het speciale glas ook contact met een projectiescherm zodat de klant telkens kon kennismaken met de nieuwste producten en services van Bosch Rexroth.

Marketingmanager Rob Verhoeven geeft een rondje bij Bosch Rexroth.

ROCKWELL AUTOMATION bracht dit jaar dė oplossing voor het realiseren van Industrie 4.0 binnen de diverse industrieën in automatisering. Marketing manager Benelux Anne de Vries: ‘Vanaf Hal 6 was onze stand in Hal 2 al goed zichtbaar, samen met Fanuc twee indrukwekkende beursstands bij binnenkomst.

Er waren veel bewegende machines te zien, waar zelf mee gespeeld mocht worden: dit trok velen geïnteresseerden.

De nocturne was tevens een groot succes met binnen een half uur 100 gevulde buikjes met overheerlijk pita’s. Wij zijn verheugd om zoveel bestaande, maar ook veel nieuwe contacten te hebben ontmoet en kijken reeds uit naar onze deelname in 2019.’

Bij FESTO werden toepassingen en applicaties letterlijk in de spotlights gezet, waarbij elektrische aandrijvingen de hoofdrol speelden. De pneumatische en elektrische aandrijftechnologie van Festo staat voor innovatie en maximale productiviteit van industriële en procesautomatisering. Festo heeft de nodige ervaring en kennis om klanten in hun projecten te begeleiden naar de beste oplossing, van component tot kant-en-klare oplossingen. De Festo afdeling Training and Consulting scherpt de kennis van medewerkers aan, en begeleidt klanten in hun projecten rond energiebesparing of machineveiligheid. De missie van Festo is gebaseerd op het engagement naar technologie, kennis, vorming en AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

opleiding: ‘We are the engineers of productivity!’ Het innovatieve Multi Carrier Systeem sloeg het meeste aan als publiekstrekker. Meer dan de helft van de bezoekers werd geregistreerd op donderdag met als klap op de vuurpijl de nocturne, met als thema: ‘Würst.’ Voor de gelegenheid werd een pop-up restaurant ingericht door het team van Jeroen Meus met de ‘Haute Dog’ op het menu. Een initiatief dat de klanten van Festo letterlijk goed konden smaken.

INDUMATION.BE 2017 was de eerste beurs voor ACT IN TIME sinds de eigenaarswissel in 2016 en de daarmee gepaard gaande focus op Mechatronics Components & Solutions. De meeste aandacht ging naar de elektrische lineaire actuatoren die steeds vaker als alternatief op pneumatiek en hydrauliek ingezet worden.

Opvallend is daarbij de breedte van het programma: van uiterst nauwkeurige, miniatuur actuatortjes met diameter 15mm tot de ‘grote jongens’ om 750 kN te duwen, voor beide uitersten heeft Act in Time de gepaste oplossing. Uit de vele geïnteresseerden op de stand bleek dat er duidelijk nood is aan een lokale partner die mee kan denken naar de meest geschikte oplossing. ‘Men kan op de Chinese zoeksite Alibaba heel veel vinden, maar dan krijgt men meestal toch iets dat weer juist niet werkt’, dixit één van de bezoekers. Voorts werkte Act in Time met plezier mee aan de ‘Learning Tour’ voor techniekstudenten en kregen de deelnemers een opdracht over de techniek van de stappenmotor.

Bij WITTENSTEIN ervaarde men bij de beursbezoekers veel enthousiasme over een nieuwe, baanbrekende manier om tandlatten te monteren. Bevallige hostessen van Wittenstein demonstreerden dat met INIRA het monteren, uitlijnen en vastpinnen van tandlatten nu eenvoudiger, preciezer en sneller kan. Wittenstein ontwikkelde een manier om tandlatten te installeren die tot 50 procent tijd bespaart bij het vastklemmen, en 97 procent tijdswinst bij het vastpinnen oplevert. Dat laatste kan nu zonder boren, en dus zonder de productie van hinderlijke metaalschilfers. Ook de uitbreiding van de vertrouwde alpha reductiekasten met de Value Line, gericht op toepassingen die iets minder precies, snel of zwaar zijn, viel in de smaak. Je reductiekast samenstellen met Cymex® of snel een eerste keuze maken met de online software Sizing Assistant maakten het plaatje compleet.

37

wordt informatie toegevoegd. Zo ziet een technieker bijvoorbeeld in een treinstel de verborgen kabels en kan hij zonder plan en met zijn handen vrij een reparatie uitvoeren. Een collega kan hem daarbij van op afstand assisteren. Voor studenten was er op de beursstand extra fun te beleven, want je kon er tafelvoetbal spelen tegen Pilz-veiligheidssensoren.

De ijsberg als symbool voor verborgen kosten.

Nog een opvallende beursstand: de hangende ijsberg van CEBEO. Het bedrijf uit Waregem is een gespecialiseerde distributeur voor al uw fabrieksmaterialen. De ijsberg stond symbool voor de verborgen kostenstructuur die er is als je uw materiaal niet op de meest efficiënte manier laat aanleveren. De bezoekers van de stand kregen als cadeautje een ijsschep mee naar huis, een originele vondst.

PILZ stelde op INDUMATION.BE 2017 diverse facetten voor van veilige automatisering. Zo kan bij trainingen of onderhoud virtual reality of augmented reality worden gebruikt. Het Duitse familiebedrijf Pilz bouwde een grote knowhow op inzake veilige automatisering en voert bij bedrijven veiligheidsstudies uit en projectmanagement.

Pilz is leverancier van eigen safetycomponenten, maar voert ook opdrachten uit met merkonafhankelijke componenten, dit alles naar de wens van de klant.

Pilz zorgt er op de fabrieksvloer onder meer voor dat mens en robot veilig met elkaar kunnen samenwerken.

Koen Laan van Pilz demonstreerde op de beursstand een virtual reality bril die kan worden gebruikt bij ontwerpfases of trainingen. ‘Voor gevaarlijke processen bij machineveiligheid kan je zo aan je mensen laten zien waar het gevaar zit. Je kan dat uitleggen, maar als je dit echt laat ervaren, dan wordt dit beter onthouden.’

Nog een stapje verder is augmented reality, waarbij een HoloLens-bril (van Microsoft) wordt gebruikt en je de realiteit rondom u ziet, maar aan die realiteit

Tafelvoetbal spelen tegen Pilz-sensoren, een aartsmoeilijke klus.

38

ACE STOßDÄMPFER, specialist in dempingstechniek, presenteerde nieuwe palletstoppers. Het bedrijf uit het Duitse Langenfeld biedt in totaal 32 verschillende palletstoppers aan, zowel elektrisch als pneumatisch. Ralf Küppers, salesmanager Benelux: ‘INDUMATION.BE is voor ons de perfecte beurs om onze producten voor te stellen aan een brede groep engineers uit de Benelux. Er was veel belangstelling voor onze nieuwe palletstoppers, maar ook onze gasveren, stoot- en trillingsdempers boden voor menig bezoeker een interessante oplossing voor aanwezige dempings- en trillingsproblemen. We kijken terug op een geslaagde beurs!’

Bij SEW Eurodrive werd een record aan gin tonics geserveerd.

Bij SEW EURODRIVE noteerde men op de beursstand een recordaantal bezoekers. De vijf-assen tripod applicatie op basis van de nieuwste generatie servo sturingen werd een instant hit. Voorts trok de logistieke demo met shuttle en AGV alle aandacht. SEW stelt zijn OEM’s en integratoren de volledige automatisatie inclusief diensten ter beschikking om een ‘op maat’ mobiele oplossing uit te werken. Vooral de flexibele noden die productielogistiek vandaag typeert worden aangepakt op basis van SEW technologie.

Vanuit de core aandrijfcompetentie was er op de nieuwe SEW designstand ook aandacht voor energievriendelijke decentrale toepassingen waarbij de frequentiesturing geintegreerd op de motor-reductor in het veld geplaatst wordt. Eenvoud van installatie en energieoptimalisatie zijn hier de key thema’s. Niet alleen werd er een record aantal gin tonics geschonken ook het aantal bezoekers dat op donderdag tot laat in de nacht de stand bezocht, is nu reeds legendarisch te noemen.

Bij HUPICO zag je hoe een Epson robotarm vliegensvlug golfballetjes sorteerde. Een mooi voorbeeld van hoe momenteel ook kleine KMO’s in ons land kunnen automatiseren. Met een onvermoeibare robotarm houden ze hun productie hier en blijven de loonkosten onder controle.

MGH, houdt uw aandrijvingen in topconditie!

MGH, houdt uw aandrijvingen in topconditie!

Avec MGH, vos transmissions aux mieux de leur forme!

AvecMGH, MGH,houdt vos transmissions aux mieux de leur forme! uwaandrijvingen aandrijvingen in topconditie! topconditie!

MGH, houdt uw in MGH, houdt uw aandrijvingen in topconditie!

AvecMGH, MGH,vos vostransmissions transmissions aux aux mieux mieux de de leur leur forme! forme!

Avec Avec MGH, vos transmissions aux mieux de leur forme!

MGH is dé partner diediededeindustrie houdt MGH is dé partner industriedraaiende draaiende houdt dankzij haar merkonafhankelijke dankzij haar merkonafhankelijketotaaloplossingen totaaloplossingen MGHisisdé départner partnerdie diede deindustrie industrie draaiende draaiende houdt houdt MGH voor elektromechanische aandrijfgroepen! voor zware aandrijfgroepen!

MGH iszware dé elektromechanische partner die de industrie draaiende houdt

dankzijhaar haarmerkonafhankelijke merkonafhankelijke totaaloplossingen totaaloplossingen dankzij dankzij haar elektromechanische merkonafhankelijke totaaloplossingen voor zware aandrijfgroepen!

MGH est le partenaire qui maintient l’industrie en MGH est voor le partenaire qui maintient l’industrie en mouvement mouvement zware elektromechanische aandrijfgroepen! voor zware elektromechanische aandrijfgroepen! grâce à ses solutions totales et marques indépendantes grâce à ses solutions totales et marques indépendantes MGH est le partenaire qui maintient l’industrie en mouvement MGHles estgroupes le partenaire qui maintient l’industrie en mouvement d’entraînement électromécaniques de puissance MGH est le partenaire qui maintient l’industrie en mouvement pourpour les groupes d’entraînement électromécaniques de puissance grâce à ses solutions totales et marques indépendantes grâce à ses solutions totales et marques indépendantes grâce à ses solutions totalesélectromécaniques et marques indépendantes pour les groupes d’entraînement de puissance pour les groupes d’entraînement électromécaniques de puissance pour les groupes d’entraînement électromécaniques de puissance Een robotarm helpt KMO’s om de productie in België te houden.

De volgende editie van INDUMATION.BE gaat door in 2019, vermoedelijk opnieuw in februari in de hallen van Kortrijk Xpo. Deze beurs wordt in 2018 voorafgegaan door het VIP-event Indumation Network Event (INE). Dit zal plaatsvinden in de Brabanthal in Leuven op 22 februari 2018.

Meer info later op www.networkevent.be

Machelen Rittwegerlaan 2B - 1830 Machelen Machelen Antwerp Machelen RittwegerlaanMachelen 2B - 1830 Machelen Luithagen haven 22BUnit K - 2030 Antwerp Rittwegerlaan - 1830 Machelen Machelen Antwerp Rittwegerlaan 2B - -1830 Machelen Tel : +32 (0)2 753 00 40 Antwerp Rittwegerlaan 2B 1830 Machelen Luithagen haven 2Antwerp Unit K - 2030 Antwerp : +32 00 49Antwerp LuithagenFax haven 2 (0)2 Unit753 K - 2030 Antwerp TelTel : +32 (0)2 40 Luithagen haven Unit KK-00 info@MGH.be -753 www.MGH.be : +3222(0)2 753 00 40Antwerp Luithagen haven Unit -2030 2030 Antwerp Fax : +32 (0)2 753 00 49 Tel : +32 (0)2 753 Fax 49 Tel : +32 (0)2 753 0040 40 Fax 753 info@MGH.be - -www.MGH.be info@MGH.be www.MGH.be Fax: :+32 +32(0)2 (0)2 75300 0049 49 info@MGH.be info@MGH.be- - www.MGH.be www.MGH.be

LAAT U OPMERKEN! ADVERTEER IN AUTOMATION MAGAZINE, HET GROOTSTE EN MEEST GELEZEN BELGISCHE VAKBLAD OVER AUTOMATISERING. © Wim Kempenaers

INFORMEER NAAR ONZE KORTINGEN VIA PUBLISERVICE@AUTOMATION-MAGAZINE.BE

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

39

W

ATT DRIVE EG GEARS

testo thermography app

De beste thermische camera voor elke toepassing • • •

Uitstekende beeldkwaliteit Eenvoudige thermografie Draadloze verbinding met smartphone testo NV • Industrielaan 19 • 1740 Ternat • Tel. 02/582 03 62 • info@testo.be • www.testo.be

Pub testo.indd 1

11/23/2016 4:04:52 PM

UIT VOORRAAD! MEMBRAANACCUMULATOREN, BALGACCUMULATOREN EN ACCESSOIRES

WG20

GEAR UP FOR A NEW GENERATION Geared motor range up to 600 Nm in line with market requirements g g g g g g g g

Meer info?

Verdeler voor België Hagbenden 39 A - B-4731 EYNATTEN Tel. 32 (0) 87 858 858 - Fax 32 (0) 87 858 859 info@euregiohydraulics.be www.euregiohydraulics.be - www.eh-business.be

3 types of gear units Robust, lightweight, efficient Standard mounting dimensions Less noise Certifications for international markets Worldwide use Different motor modules Frequency inverter operation (100 Hz)

Experience WG20: www.weg.net/wg20 WEG Benelux SA Tel.: 067 89 02 10

E-Mail: info-be@weg.net

Transforming energy into solutions. www.weg.net/be

PRODUCTEN

NIEUWE GENERATIE INDUSTRIËLE TRANSPORTTECHNOLOGIE

De nieuwe industriële transporttechnologie van B&R is gebaseerd op 14 jaar praktijkervaring en biedt bewezen betrouwbaarheid, die noodzakelijk is voor de huidige 24/7 productieomgevingen. Het systeem vergt weinig onderhoud en is ontworpen voor extreem lage MTTR tijden en zorgt hierdoor voor maximale uptime. Segmenten en sledes kunnen eenvoudig verwisseld worden waarbij het niet nodig is om de baan te demonteren. In het tijdperk van slim produceren is de integratie van automatiseringsen IT-systemen niet langer een optie maar een absolute vereiste. Snelle reactietijden, real-time synchronisatie van alle soorten servo-assen waaronder CNC- en robotsystemen, garanderen een hoge beschikbaarheid en kwalitatief hoogwaardige eindproducten. Het transportsysteem van B&R is gebaseerd op een gedecentraliseerde architectuur waardoor omvangrijke baanlengtes mogelijk zijn. Hierdoor is het systeem voor elke machine geschikt. www.br-automation.com

BUCHER MTDA-HG DEBIETSPLITSER EN LVS VENTIELBLOK

Bucher Hydraulics wordt aanzien als werelds toonaangevende fabrikant op het vlak van hydraulische debietsplitsers. De nieuwste toevoeging aan het gamma is de debietsplitser MTDA-HG met sterk toegenomen nauwkeurigheid tot 1.5% en uitgebreid werkgebied. Verder overtroeft de MTDA-HG de bestaande debietsplitsers op het vlak van levensduur, geluid, kostprijs, … Dit resulteert in ongeziene prestaties op het vlak van gelijkloop van hydraulische cilinder. Op vraag uit de mobiele markt naar een proportioneel ventielblok met betere prestaties en uitgebreide mogelijkheden heeft Bucher het modulaire LVS ventielblok ontworpen. De modulaire elementen zijn van het flow-sharing principe waarbij de oliestroom naar iedere verbruiker gegarandeerd blijft, zelfs bij ontoereikende olietoevoer. Hierdoor kunnen ontwerpers hun sturingen voor complexe mobiele machines eenvoudiger opbouwen.

Het LVS ventielblok kan gebruikt worden in combinatie met vast debiet of LS pomp en kan op diverse manieren aangestuurd worden (manueel, hydraulisch, ON/OFF, proportioneel, digitaal). www.hydrauliek-vbparts.be

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

ELEKTRISCH ROTERENDE AANDRIJVING ERMO VAN FESTO

Puur Festo, de ERMO elektrisch roterende aandrijving: eenvoudig samen te stellen, eenvoudig te installeren en flexibel toe te passen én te combineren met verschillende lineaire assen. Tel daarbij op de toepassing van de meer dan prijsgunstige servolite stappenmotor en daar staat hij: de oplossing voor al uw eindige of oneindige draai- en zwenkbewegingen in onder andere handlingtoepassingen. De ERMO elektrisch roterende aandrijving biedt alle eigenschappen die nodig zijn voor het invullen van eenvoudige positioneringsopgaven. De ERMO is direct te monteren op de EGSL elektrische as of de EPCO-..-KF elektrische aandrijving met externe geleiding. Tevens kan de gebruiker kiezen voor een optionele ‘stopkit’; deze biedt de mogelijkheid een referentieloop in stoppositie te draaien of een eindstop te realiseren in het kader van een veiligheidsfunctie. www.festo.be/ermo

41

PRODUCTEN

SMC RVS VACUÜMEJECTOR ZH-X267

SMC introduceert een corrosievrije rvs vacuümejector (ZH-X267) met een lange levensduur. Het product is geschikt voor gebruik met lucht en inerte gassen in toepassingen die worden blootgesteld aan water of waarbij twee inerte gassen worden gemengd. Deze vacuümejector heeft een maximale werktemperatuur van 260 °C. Door het ontbreken van vet of afdichtingsmiddelen is een schone doorlaat van inerte gassen mogelijk. De afmetingen zijn compact, zodat gebruik in krappe ruimtes ook mogelijk is. Identificatie is gemakkelijk, omdat het onderdeelnummer met een laser op de body is geprint. De body is voorzien van schroefdraad, waardoor de vacuümejector gemakkelijker kan worden gemonteerd. De ZH-X267 is verkrijgbaar met een venturi in verschillende diameters van Ø 0,5 tot Ø 1,0 mm, met een vacuümdruk van -88 kPa of -48 kPa. Daarmee is deze rvs vacuümejector geschikt voor diverse natte toepassingen in de voedingsmiddelenindustrie en industriële processen. www.smcpneumatics.be

GROTE ONTPLOFFINGSVEILIGE W22X-MOTOREN

WEG heeft aan zijn energie-efficiënte W22X-gamma van ontploffingsveilige motoren een groter model toegevoegd met een IEC 800-frame om tegemoet te komen aan de eisen van de zwaarste, energie-intensieve toepassingen, bijvoorbeeld in de olie- en gasindustrie. Deze motoren met nieuwe framegrootte werden ontwikkeld voor midden- en hoogspanningsapplicaties en leveren uitstekende prestaties met een rendement tot 97,4 procent. Hun onderhouds- en exploitatiekosten zijn laag en daardoor zijn ze uitermate geschikt voor gebruik in ongunstige omgevingen die een hoge bedrijfszekerheid en een grote robuustheid vereisen, zonder dat hierbij afbreuk wordt gedaan aan het energierendement. De W22X 800-motoren bieden de gebruiker een ultieme flexibiliteit door de vele beschikbare montageopties, inclusief een IM B3-bevestiging als standaard met daarbij tal van assemblage/klemmenblokopstellingen en een gelast, torsie-bestendig stalen frame met beschermingsklasse IP55 en brede, geïntegreerde montagevoeten. Dankzij de robuuste behuizing kunnen de ontploffingsveilige motoren gebruikt worden in de meest veeleisende toepassingen en wordt hierbij het trillings- en geluidsniveau tot een minimum herleid. www.weg.net

ONTBIJTVERGADERING INDUMOTION Op 22 maart organiseert InduMotion opnieuw een ontbijtmeeting en deze keer met als gastspreker professor Johan Lambrecht (KULeuven), directeur van het Studiecentrum voor Ondernemerschap en Familiebedrijven en auteur van honderden publicaties over ondernemerschap, kmo’s en familiebedrijven. Professor Lambrecht bespreekt zijn recentste boek ‘Small is Great’ en analyseert de fundamentele oorzaken van de voorbije financiële crisis. Een crisis die tot op de dag van vandaag nazindert en waarvan de impact nog niet volledig duidelijk is. De ontbijtmeeting vindt plaats in de Holiday Inn Brussels Airport, Holidaystraat 7 in Diegem.

De bijeenkomst start vanaf 7 uur met een ontbijt, en eindigt rond 10 uur. Iedereen is welkom.

Informatie en inschrijven via gerda.vankeer@indumotion.be.

42

VAKBEURS M+R 2017 FORUM VOOR PROCESINSTRUMENTATIE Antwerp Expo opent op woensdag 29 en donderdag 30 maart 2017 zijn deuren voor de vakbeurs M+R 2017, het futureproof forum voor procesinstrumentatie, in het hart van Europa’s grootste (petro)chemiecluster.

www.mr-expo.be

OT E H LINE IC

7 24/ ce vi Ser

33

Tijdens M+R wordt de nadruk gelegd op innovaties en interactiviteit tussen bezoekers en standhouders.

M+R 2017 is een initiatief van Easyfairs. Deze vakbeurs is een interactief forum voor alle professionals uit productie-, proces- en infrastructuuromgevingen.

M+R wordt op 29 en 30 maart 2017 gelijktijdig met Maintenance georganiseerd in Antwerp Expo. Meer informatie vindt u op www.mr-expo.be. Registeren voor een bezoek aan deze beurs kan u met code 2008.

+3

.3

Daarnaast kan de bezoeker er ook betalende conferenties over ATEX, procesmetingen & procesveiligheid volgen waarbij er wordt ingaan op de verandering in de normering en meer specifiek op het aspect waar de zaken fout lopen. Op woensdag 29 maart 2017 vindt er in de namiddag een rondetafeldebat plaats over ‘Industrial Internet of Things in Process’, waaraan enkele grote spelers uit de proceswereld, zoals Endress + Hauser, Siemens, Engie, … deelnemen en die vrij toegankelijk is voor de bezoekers.

Dit vertaalt zich onder andere in een Digital Innovation Tour, waarbij standhouders hun meeten regeltechnologie live kunnen demonstreren. De bezoekers kunnen de Digital Innovation Tour vrij volgen, die zal aangegeven worden op het beursplan.

SER V

De bezoeker kan zich laten inspireren door meer dan 80 professionals en ontdekken hoe de exposanten zich dagelijks inzetten binnen alle domeinen van productie-automatisering, intelligente instrumentatie, procescontrole, veiligheid, energiebeheer, condition monitoring, diagnostiek en meer.

2 (0)7 8.15

0

krachtige beweging

Transmissions, hydraulics and winches

Dana Brevini brengt u verder Als totaalleverancier van custom-made transmissiesystemen, ontwerpt en produceert Dana Brevini Benelux een compleet assortiment van zowel mechanische transmissies als hydraulische en elektronische componenten. Door de integratie van de diverse technologieën, zorgen wij voor de krachtige beweging die u verder brengt.

Dana Brevini Benelux | benelux@brevini.com | +31 172 42 80 80 | The Netherlands | www.brevini.nl

SYSTEM INTEGRATION LIFE SCIENCES

Hydraulics System integration Power units Repairs/Overhaul Maintenance contracts Oil management Accumulators Pneumatics

MOBILE OFF ROAD

OIL & GAS

CHEMICALS & PETROCHEMICALS FILTRATION

TRANSPORTATION

Boterhamvaartweg 2 2030 Antwerpen service.hydro@hydro.be T. +32 3 546 40 80 www.hydro.be

Ontdek ons breed gamma producten en systeemoplossingen: 9 technologiëen vanuit één leverancier!

www.parker.com/be

The added value to Hydraulics/Pneumatics INDUSTRIAL

MARITIME RENEWABLE ENERGY

PARKERSTORE DISTRIBUTION

TECHTELEX Alle bedrijven actief in het verwerken, bewerken en assembleren van metaal, kunststoffen, composiet, evenals alle machinebouwers en OEM’s, zijn welkom op MTMS-MACHINEERING 2017 van 22 tot 24 maart te Brussels Expo. ‘Machines, Tools & Technology for Smart Production & Engineering’ is hierbij de rode draad van deze MTMS-editie. MTMS-Machineering 2017 staat open voor management en technische teams uit productie, engineering, maintenance, SCM, safety, IT & aankoop. De beurs is ook toegankelijk voor hogeschoolstudenten technisch onderwijs en voor leerlingen van de 3e graad technisch onderwijs in groep en onder begeleiding. (www.mtms.eu) ‘Integrated Industry – Creating Value’, is het centrale thema van HANNOVER MESSE editie 2017. De grootste vakbeurs ter wereld inzake industriële technologie vindt plaats van 24 tot 28 april in het Duitse Hannover. Vorig jaar, met het thema ‘Discover Solutions’, kregen bezoekers een compleet beeld van wat er met Industrie 4.0-technologie allemaal mogelijk is. Bij deze editie gaat het erom dat exposanten aantonen hoe je met die technologie waarde kunt creëren. Welke nieuwe businessmodellen kun je ermee ontwikkelen en wat is de rol van de mens erin? Polen is partnerland van Hannover Messe. In totaal wordt uitgegaan van zo’n 6.500 standhouders en meer dan 200.000 bezoekers uit tachtig verschillende landen. (www. hannovermesse.de) De grondlegger en CEO van Nidec bracht een bezoek aan Control Techniques en Leroy-Somer om zijn visie te schetsen over de toekomst van de bedrijven. SHIGENOBU NAGAMORI, die in 1973 Nidec heeft opgericht in het Japanse Kyoto, heeft zich op 2 en 3 februari voorgesteld aan de medewerkers van Control Techniques en Leroy-Somer in hun hoofdkantoren in Newton, Engeland en Angoulême, Frankrijk. Shigenobu Nagamori sprak over de kansen voor beide bedrijven. ‘We heten Control Techniques en Leroy-Somer van harte welkom in de Nidec familie. We hebben voor beide bedrijven sterke groeiambities en Nidec engageert zich om dat te realiseren door de benodigde ondersteuning te geven en investeringen te verstrekken’, aldus Shigenobu Nagamori. ‘Industrieën die het gebruik van elektrische motoren en dus ook aandrijvingen vereisen, zullen de ruggengraat vormen van de toekomstige wereldeconomie. Kijk alleen al naar de groei in het gebruik van robots, elektrische voertuigen en drones. Die hebben allemaal motoren nodig, en al die motoren hebben weer aandrijvingen nodig. Kansen te over voor Control Techniques, Leroy-Somer en uiteindelijk Nidec om hier succesvol te zijn.’ (www.nidec.com) YOKOGAWA BELGIUM, een dochteronderneming van Yokogawa Electric Corporation, kondigt een belangrijk order van Air Liquide aan. De opdracht omvat de vervanging van de bestaande besturingssystemen in hun Air Separator Units (ASU) in Antwerpen en Seraing. Ter versteviging van zijn concurrentiepositie op de voortdurend evoluerende industriële gasmarkt beoogt Air Liquide via dit project een modernisering van zijn installaties door technologieën toe te passen die de flexibiliteit, betrouwbaarheid en veiligheid van het productieproces verbeteren. De twee sites produceren O2, N2 en argon. Via een rechtstreekse aansluiting op een gasleidingnet leveren deze vestigingen industriële gassen aan klanten over de hele Benelux. Yokogawa Belgium zal de twee productiesites uitrusten met het CENTUM® VP R6 geïntegreerd productiebesturingssysteem en de ProSafe®-RS instrumentele beveiligingssystemen, en instaan voor de engineering en installatie van deze systemen, alsook voor de opleiding van de lokale operatoren. (www.yokogawa.com) Per 1 maart 2017 wordt MOTION CONTROL AUTOMATION (MCA) de officiële distributeur van alle VIPA Controls producten in Nederland. Door deze stap kan MCA het volledige productgamma van YASKAWA/VIPA leveren en ondersteunen.

Dat betekent Robotica, Drives & Motion en ook Controls. VIPA Nederland is een dochteronderneming van Yaskawa Benelux B.V. en vertegenwoordigt Controls binnen het programma Drives, Motion & Controls.

Ruim 20 jaar is MCA de Yaskawa Drives & Motion distributeur voor Nederland.

VIPA GmbH begon met producten die bestaande Siemens besturingssystemen aanvulden en optimaliseerden. In de jaren volgden de eerste eigen PLC-systemen en vandaag de dag is VIPA de wereldstandaard in Controls. Het huidige VIPA-assortiment omvat onder meer één van de snelste HardHannover Messe verwacht opnieuw 200.000 bezoekers PLC’s ter wereld. (www.yaskawa.eu.com)

AUTOMATION MAGAZINE MAART 2017

45

IN MEMORIAM IR. ALFONS CALDERS (1950-2017)

Op deze plaats schreef Alfons Calders zijn column. Helaas overleed Fons Calders op zondag 29 januari 2017 op 66-jarige leeftijd aan de gevolgen van een zware hartaanval.

Zijn opinie over de onderwijshervorming op de website van Automation Magazine en zijn column over een robottaks in de beurscatalogus van INDUMATION.BE 2017, waren zijn laatste scherpe analyses.

Aan dit nummer van Automation Magazine werkte Fons nog mee voor het dossier over verpakkingsmachines en ging hij op bezoek bij Radermecker, Getra en Pattyn. Hij heeft het eindresultaat niet meer kunnen zien. We dragen dit nummer op aan zijn echtgenote, zijn drie kinderen en kleinkinderen.

Als u één ding, op professioneel gebied, moet onthouden van Fons Calders is het de nagel waar hij altijd op bleef slaan: ‘Alle ingenieurs kunnen schrijven, alleen: ze weten het niet of durven het niet.’ Fons was daarbij van mening dat ingenieurs en technici niet altijd de erkenning krijgen die ze verdienen.

Zelf ook bescheiden, vond hij toch dat de ingenieurswereld zich meer moet laten opmerken in de samenleving.

Fons Calders werd geboren in Schoten en zijn taalgevoel – naast een grote wiskundeknobbel – werd aangescherpt in het Sint-Michielscollege in Brasschaat. Hij studeerde in Leuven voor burgerlijk ingenieur, ontmoette er zijn echtgenote Kathleen en ze bleven plakken in de universiteitsstad waar ze zich later vestigden in Heverlee.

Fons bouwde een mooie journalistieke carrière uit. Van 1994 tot 2004 was hij bij Keesing redactiedirecteur Technisch Management en vervolgens elf jaar redactiedirecteur bij Roularta van het vakblad Industrie, Technisch & Management (ITM). Zijn weerstandscapaciteit was gigantisch. Fons heeft veel bergen verplaatst gedurende zijn carrière. Hij was een trekpaard, ‘leading by example’, en inspireerde zijn redactie om hem te volgen. Onder zijn redactionele leiding handhaafde ITM zich meer dan twee decennia lang als de onbetwiste marktleider onder de technische vakmedia.

We hebben Fons hard gemist op de recente INDUMATION.BE 2017 beurs. Je kon vroeger met hem geen twee minuten over een technische beurs lopen, of hij werd aangeklampt voor een praatje. Zoveel mensen zijn bij hem geweest met problemen of vragen. Fons nam altijd de tijd om te luisteren en mee naar een oplossing te zoeken. ‘Een ingenieus ingenieur’, aldus naaste medewerkers. ‘Een wandelende Wikipedia over techniek’, getuigde Luc Blyaert, bestuurslid van de Vlaamse Vereniging van Beroepsjournalisten (VVJ) tijdens de uitvaart.

Voor Fons was journalistiek geen beroep, maar een roeping. Het woord engagement stond centraal in zijn leven. Altijd met daden. De vele bloemenkransen van diverse verenigingen waren op zijn uitvaart hiervan stille getuigen. Ook uit zijn werk als hoofdredacteur, journalist en consultant sprak een groot engagement – in zijn editorialen droeg hij zijn boodschap uit – vooral voor de opwaardering van de technische richtingen in het onderwijs.

Fons bleef zich inzetten voor zijn passie, juiste en begrijpbare teksten schrijven over techniek. In juni 2014 startte hij met F. Calders Consult en was hij kind aan huis bij heel wat bedrijven in onze industrie waar hij technische cases omzette in klare taal. Het was Fons zijn ambitie én talent om in zijn artikelen mensen in de industrie en daarbuiten te boeien en te inspireren met verhalen over innovatie en ingeniositeit. We gaan dit erg missen.

Fons, het was een voorrecht om met u te kunnen samenwerken.

46

ATB Automation Mechanics Motion Control

VANSICHEN

LINEAIRTECHNIEK

Controle niveau Sturingsniveau

Krachtpatser

Veldniveau

Sensor-/actuatorniveau

U wilt eenvoudig positioneren.

U wenst optimale performance.

Wij leveren u het complete systeem.

Elektrisch positioneren De elektrocilinder ESBF is een echte krachtpatser met duwende krachten tot 17 kN. Bovendien is hij ook nog snel en nauwkeurig. Verschillende motoren en controllers maken positioneren naar believen mogelijk. Zo is deze cilinder geschikt voor gebruik in tal van industriĂŤle toepassingsgebieden.

www.festo.be/ESBF