Numer 110 (maj/czerwiec 2009)

NIE MA Z!YCH NUT - CZYLI JAZZ DLA POCZ"TKUJ"CYCH str.44

MAGIEL

1LH]DOHĊQ\ 0LHVLĉF]QLN 6WXGHQWyZ 6]NRà \ *à yZQHM +DQGORZHM 0$- &=(5:,(& 180(5 ,661

Warto mieć

marzenia Wywiad z Bo#ydarem Iwanowem str. 60

Najlepsza(?)

uczelnia

www.magiel.waw.pl

Zmasowany atak na Wielk$ RĂł#ow$ str.15

Trzeci wiek –

druga młodość

Uniwersytet ||| Wieku

str.4

ƎŶſþīŶþ

Uniwersytet Festiwal Niemego III Wieku Kina

)RW -DQ *ROLēVNL

7U]HFL ZLHN ° GUXJD PàRGRĝû Spotykamy ich ko!o sali gimnastycznej i pod salami wyk!adowymi. Z zainteresowaniem s!uchaj" wyk!adów po#wi$conych wspó!czesnemu #wiatu i ekonomii. Zamiast szyde!kowa% wol" skoczy% na basen, a w czasie wolnym integruj" si$ ze studentami z innych miast. Czy to tekst o nas? Mo&e o nas, ale za kilkadziesi"t lat. S!uchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku burz" wyobra&enie o starszych ludziach.

ANNA FERENSZTAJN $*$7$ .,(ß.2:6.$

G

dy w 2005 roku premier Donald Tusk, komentując exposé ówczesnego szefa rządu Kazimierza Marcinkiewicza, pocieszał posłów w Sejmie, że „Polska nie jest skazana na moherową koalicję”, jeszcze nie wiedział, jakie faux pas popełnił. Tym lapsusem zdradził stereotyp, który zadomowił się wówczas w naszych głowach na dobre: emerytowanej domatorki, która nosi beret z kosmatej wełny, a całą wiedzę o świecie czerpie z jednego źródła na falach ultrakrótkich. Tymczasem można ten schemat włożyć między bajki, bo współczesne starsze panie nie tylko nie spędzają całych dni w domu, ale wręcz chodzą na kursy komputerowe, językowe i gimnastykę oraz czytają prasę. Możemy je spotkać na naszej Uczelni w każdą środę w okolicach

4

Auli Głównej, gdy czekają na wykład znanego profesora czy polityka. Wszystko dzięki Uniwersytetowi Trzeciego Wieku, który działa w SGH już od trzech lat.

Krystyna Lewkowicz, prezes UTW SGH, tłumaczy: Kilka lat temu tematyką osób 50+ szczególnie zainteresowały się Urzędy Pracy, obserwując pewne negatywne zjawisko: cała armia osób w sile wieku, sprawnych fizycznie i umysłowo, została, czasem przymusowo, skierowana poza rynek pracy. Utracili możliwość powrotu bądź zniechęcono ich do tego wcześniejszymi emeryturami czy tzw. „pomostówkami”. Ludzie boją się bezrobocia i w tej sytuacji woleli choćby najmniejsze świadczenia socjalne, ale gwarantowane przez państwo, od niepewnej sytuacji w pracy. Po przejściu na

wczesną emeryturę perspektywa powrotu na rynek pracy oddala się bardzo szybko, zbyt łatwo jest popaść w rutynę codziennych seriali i spacerów z psem. Jednak coraz częściej starsi ludzie pragną pielęgnować kondycję ciała i umysłu, zyskać możliwość wyjścia do ludzi. Dlatego podczas wykładu dla UTW SGH szefowi rządu dostało się za wspomnianą wcześniej wypowiedź od jednej z słuchaczek, Natalii Tyszki: Na spotkaniu z Premierem Tuskiem zabrałam głos! Wychwalałam go, ale też wyraziłam swoje zdanie na temat moherowych beretów. Byłam troszkę rozżalona, że Premier użył takich słów; chyba to przemyślał, bo więcej tego nie powtórzył.

Powiedziałam też, żeby myślał o nas, emerytach, bo naprawdę chcemy być nadal pomocni

MAGIEL

Uniwersytet III Wieku

Nowa epoka, nowe wymagania

Tym, którzy nie chcą wcześnie przejść w zawodowy stan spoczynku, pozostaje bezustanne podnoszenie swoich kwalifikacji, by móc stanąć do konkurencji ze świeşo upieczonymi absolwentami wyşszych uczelni. Problem w tym, şe dzisiejsze wykształcenie wyşsze nijak się ma do uzyskanego przez obecnych 50-latków. Współczesny magister obowiązkowo zna przynajmniej jeden język obcy, potrafi się zorientować w tzw. społeczeństwie informacyjnym, a umiejętność obsługi komputera wyssał z mlekiem matki. Wiele starszych osób tę sztukę musi opanować od podstaw, gdyş powszechna informatyzacja przypadła na okres, w którym wychodzili z rynku pracy. Osoby z jednej strony wysoko wykwalifikowane, a z drugiej strony nieumiejące się posługiwać internetem, komputerem, czują się tym ogromnie zdeprymowane, mają kompleksy wobec swoich wnuków – mówi Krystyna Lewkowicz. By sprostać wymaganiom pracodawców, absolwent z lat 70-tych musi poddać się wielu szkoleniom i dbać o swoją aktywizację. Na to jednak starszy człowiek często nie ma ani czasu, ani pieniędzy. Wyjście z tej sytuacji proponują właśnie Uniwersytety Trzeciego Wieku.

Uniwersytet Trzeciego Wieku Szkoły Głównej Handlowej ma formułę stowarzyszenia otwartego, w którym zajęcia dydaktyczne i inne imprezy dostępne są zarówno dla członków UTW SGH, jak równieş członków organizacji społecznych i środowiskowych z nim współpracujących, w tym głównie Stowarzyszenia Wychowanków SGH. Aby nasza babcia czy ciocia mogła stać się członkiem Stowarzyszenia, powinna wnieść jednorazową opłatę wpisową w wysokości 30 zł i składkę członkowską wynoszącą 70 zł za semestr. Od tego momentu moşe uczestniczyć w inauguracji roku akademickiego, spotkaniach integracyjnych UTW SGH i cotygodniowych wykładach plenarnych w Auli Głównej. Te ostatnie poświęcone są problemom wagi państwowej i światowej, ale takşe rozmaitym sprawom dotykającym osób w wieku okołoemerytalnym.

W programie znajdują się m.in.: ekonomia, prawo i nauki społeczne, tematyka świadczeń społecznych, udziału i pozycji seniorów w şyciu rodzinnym, społecznym i politycznym, ochrona zdrowia, profilaktyka zdrowotna, cywilizacje świata, kultura i sztuka, w tym cykl pt. „Wielcy Polacy na świecie�, problemy integracji europejskiej. Wymienione elementy wchodzą w skład tzw. pakietu podstawowego. Za dodatkową opłatą moşna jeszcze uczestniczyć w zajęciach komputerowych, językowych (angielski, niemiecki, francuski, włoski) lub sportowych.

W celu rozwijania zainteresowań słuchaczka UTW, Czesława Bujak, zapisała się na zajęcia Klubu Włoskiego, poruszającego przede wszystkim tematykę historyczną i problemy świata współczesnego. Mimo şe studiowałam Ekonomikę Rolnictwa, zawsze interesowałam się historią. W młodości – w gimnazjum i liceum – miałam bardzo dobre wyniki i liczne dyplomy z tego przedmiotu – mówi Czesława Bujak. Jednak w młodości nauka nie absorbowała pani Czesławy aş tak bardzo: „Wtedy teş uczyliśmy się z zainteresowaniem, ale później musieliśmy zdawać egzaminy, a teraz uczymy się sami dla siebie. (‌) Zainteresowania są wystarczającą motywacją do studiowania (‌) Mój ulubiony wykład to filozofia profesora Stępnia. Interesuje mnie, chociaş wcześniej nie miałam okazji się jej uczyć. Do tego wykłady psychologiczne, prowadzone przez profesor Celmer, i wszystkie historyczne, począwszy od historii Egiptu po współczesną (‌), duşo jest tych, które mnie interesują�.

Dla ducha, dla cia!a i dla umys!u!

Prowadzącymi na UTW są przede wszystkim profesorowie SGH oraz wolontariusze rekrutujący się spośród naszych studentów, przy czym, jak podkreśla Krystyna Lewkowicz, oczekiwania wobec nich są niezwykle wysokie. 2/3 słuchaczy UTW stanowią osoby z wyşszym wykształceniem; w ramach tego co najmniej połowa to absolwenci SGPiS/SGH. Sporo z nich rekrutuje się spośród byłych pracowników SGH, posiadających co najmniej

Studia dla wiedzy, nie dla papierka

maj-czerwiec 2009

)RW -DQ *ROLÄ“VNL

Starsze osoby nie tylko chcą być aktywne i studiować, ale i bardziej się do tego przykładają niş şacy, którzy są naszymi rówieśnikami. Nie ma tu osób, które studiują „dla papierka�, ani takich, które studiowanie chcą jak najbardziej skrócić, aby zacząć pracę.

ƎŜſÞčŜÞ

tytuł doktora. Ponadto profesorowie medycyny, pielęgniarki, nauczycielki, ekonomiści, wykonawcy zawodów technicznych – krótko mówiąc, osoby o wysokim poziomie intelektualnym. Niełatwo sprostać ich oczekiwaniom, więc słabych wykładowców u nas w ogóle nie ma.

Zajęcia na Uniwersytecie Trzeciego Wieku po prostu muszą być interesujące. Ze względu na ich nieobowiązkowy charakter sposób, w jaki są prowadzone, jeszcze bardziej niş na naszych studiach odbija się na frekwencji.

Jak mówi były wolontariusz uczący podstaw obsługi komputera, Šukasz Konwicki: Starsi ludzie są bardzo wymagający, mają duşo czasu wolnego i UTW traktują bardzo powaşnie.

Naprawdę chcą się czegoś nauczyć, co przekłada się na wymagania wobec wykładowcy. Cały czas otrzymywałem wskazówki: co zrobiłem dobrze, a co źle, jak moşna poprawić zajęcia.

Ze śmiechem dodaje: Głosowaniem w plebiscycie na popularność wykładowcy było zapieranie się nogami przed przyjściem na zajęcia. Kiedy na zajęcia zaczyna przychodzić mniej osób jest to sygnałem, şe coś trzeba zmienić. Pani Lewkowicz opowiada: Wystarczy şe pojawi się jakiś nieco słabszy wykładowca – czy to o mniejszej erudycji, czy temat okaşe się dla niego trudniejszy – od razu pojawiają się jakieś zaşalenia, krytyka, korespondencja w tej sprawie, więc musimy szczególnie dbać o poziom wykładów. .WR S\WD QLH Eà ĄG]L

Kiedy jakaś kwestia jest bardziej skomplikowana, grupa pyta. Osoby biorące udział w zajęciach komputerowych mają praktyczne podejście do tematu. Chcą wykorzystać nabywaną wiedzę, dlatego nigdy nie ma tu na zajęciach ciszy, gdy coś jest niezrozumiałe. To są osoby, które się nie wstydzą pytać, bo nie mają nic do stracenia. Dlaczego mają nie zadawać pytań – chcą coś później zrobić na podstawie tego, czego się nauczyli, a nikt inny im tego nie wytłumaczy – mówi Šukasz. Na zajęciach komputerowych moşna nauczyć się obsługi komputera od podstaw w zakresie umoşliwiającym samodzielne uşytkowanie komputera w şyciu codziennym.

Włączenie komputera, korzystanie z programów systemu Windows, internetu, wysyłanie kartek online do wnuczków, sprawdzanie godziny seansu w kinie, zakupy na Allegro – oto umiejętności, jakie nabyć mogą studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku na podstawowym kursie. Šukasz mówi: Zajęcia komputerowe prowadziło 5-6 osób. Razem ustalaliśmy program, ale tak naprawdę był później dostosowywany do potrzeb grupy. Dlatego pani Jadwiga Skwarek, która ma pragmatyczny stosunek do studiowania, bardzo ceni sobie zajęcia komputerowe, gdyş pozwalają jej, jak mówi – nadąşyć za postępem technicznym, şeby zakład pracy się za mnie nie wstydził i şebym była dyspozycyjna pod kaşdym względem (‌) Po kursie dla orłów potrafimy juş odtwarzać filmy, szarşować w internecie, wyszukiwać sobie róşne wiadomości, ściągać programy.

Jako pielęgniarce w dobie komputeryzacji słuşby zdrowia sprawność w obsłudze kom-

5

ƎŶſþīŶþ

Uniwersytet III Wieku Festiwal Niemego Kina

putera przyda jej się na pewno.

Gdy tu przyszłam, bałam się wody. Na basenie nauczyłam się od podstaw różnych stylów pływackich (…) Komputera nie chciałam nawet dotknąć, a teraz jestem pierwsza do tego, żeby jeszcze kogoś poinstruować – opowiada jedna ze studentek.

-DN Z\VàDû OHNDU]D QD ZDNDFMH

Właśnie basen i zajęcia gimnastyczne cieszą się największą popularnością. Jak mówi pani Natalia Tyszka, wzorowa uczestniczka ćwiczeń na Uniwersytecie Trzeciego Wieku i grupowa na zajęciach, od kiedy chodzi na gimnastykę i basen jej rehabilitant się nudzi: Gimnastyka i basen to dla mnie zdrowie.

Mam świetną panią – Kasię Wachowiak, która oddaje nam się bez reszty (…)Na basenie mi się czasem dostaje, bo noga nie tak idzie, kraulem jeszcze trochę brakuje. Pływałam już, bo miałam też basen w liceum, ale uciekałam z tych zajęć, nie chciało mi się. Teraz dopiero to doceniam. Przestała mnie boleć rwa kulszowa. (…)Dziwię się tylko, że na gimnastykę nie chodzi więcej osób. Siedzą sobie te babcie, a ja dzięki ćwiczeniom czuję się dobrze. – mówi. Nam pozostaje tylko czekać, aż sami zmądrzejemy i będziemy chętniej ćwiczyć. Tu mam możliwości rehabilitacji (…) To mi bardzo pomaga – aerobik z panią Kasią, basen, dołączyłam do tego pilates. Kiedyś miałam problemy z barkiem, a teraz na ćwiczeniach robimy wszystko, żeby być sprawnymi jak najdłużej(…) Ruchowo się nie daję, podnoszę swoją sprawność – cieszy się pani Jadwiga.

Czasami myślę, że nie dam rady, (…) ale nie zrezygnuję. Dopóki będę miała siły, będę na

basenie – mówi pani Natalia.

0RMD EDEFLD FKRG]L QD VWXGLD

Poprawa zdrowia i kondycji na pewno bardzo cieszy rodziny studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Często to właśnie bliscy namawiają bądź po prostu zapisują ukochanych rodziców, dziadków na studia. To nie ja się zapisałam, tylko mnie córka zapisała 3 lata temu (…) gdyby nie impuls ze strony córki, raczej bym się nie zdecydowała. Zawsze lubiłam pomagać w życiu innym, ale żeby zrobić coś dla siebie, to mi jakoś nigdy nie wychodziło, bo szkoda mi było czasu. W tej chwili wspiera mnie rodzina. – mówi pani Jadwiga. Brak stuprocentowej aprobaty rodziny nie jest jednak przeszkodą dla rezolutnych studentów. Szczególnie tam, gdzie babcia jest bardzo potrzebna, dzieci niechętnie dzielą się z uczelnią czasem rodziców. Syn, kawaler, powiedział: bardzo dobrze, nareszcie pójdziesz między ludzi! Ale tam, gdzie są wnuczki, to już tak z przymrużeniem oka... Ja najpierw poświęciłam się pracy, potem dzieciom, a teraz stwierdziłam, że najważniejsza osoba to ja! – opowiada pani Natalia. Jeszcze inaczej wygląda sytuacja u pani Hanny: Jestem sama, więc rodzina nic do tego nie ma.

Ale jestem bardzo zadowolona, bo to mnie odmładza, nadaje mi power w życiu. Trudno nie przyznać jej racji. /HNFMD ] NRPXQLNDFML PLĉG]\SRNROHQLRZHM

Nie spotkaliśmy podczas wywiadów studentki UTW SGH, która nie rozpływałaby się w zachwytach. Pani Natalia, która jest

emerytowaną nauczycielką, podziwia Katarzynę Wachowiak: Sprawdzam siebie, czy sama taka byłam; nie dość, że miła, to jeszcze świetny fachowiec. Wysiłki studentów takich jak Łukasz Konwicki, także nie idą na marne: Państwo wykładowcy, studenci, są przesympatyczni, mili i cierpliwi w stosunku do nas, bo nasz wiek wymaga dużo wytrwałości. Żeby nasz czegoś nauczyć, trzeba nam kilkakrotnie zwracać uwagę, jak się coś robi.

Wszystkie panie podkreślają też, że szybko zaprzyjaźniają się ze studentami – wykładowcami. Potwierdza to prezes Lewkowicz: Panie uwielbiają tych wolontariuszy. Gdy któryś wyjechał za granicę, bo dostał stypendium z SGH, płakały za nim jak za synem, który poszedł na wojnę. Krótko mówiąc, wytwarza się zupełnie niepowtarzalna więź, o którą obydwie strony by się nie podejrzewały. Gdy rozmawiamy z wolontariuszami, okazuje się, że sami są zdziwieni swoją reakcją. Nawiązuje się tu nie tylko współpraca, ale także relacja podobna do tej, jaka występuje między babcią a wnuczkiem. Nam, studentom, pozostaje tylko zazdrościć słuchaczom UTW takich stosunków z wykładowcami. Gdy mówimy o tym pani Natalii, odpowiada z przekonaniem: Jest czego i żałuję, że nie było czegoś wcześniej w SGH. Ale i tak się cieszę i jestem wdzięczna panu Rektorowi, że to zrobił. Przygotujemy na pewno na koniec roku podziękowania dla tych, którym się to należy. Wszyscy są dla nas tacy serdeczni.

Pozostaje pytanie, dlaczego w UTW SGH studiuje tak niewielu mężczyzn – zaledwie 10% spośród 650 zarejestrowanych członków Stowarzyszenia. A przecież Uniwersytet Trzeciego Wieku to coś, jak zauważa jedna z

N

n s

2 N 1 N .

N

zj

8 N

że

& N

so m

&R N:

lud

&] QD N:

ws

&] N: -DN N:

ciec

+

C + ' + 2 + 1 + . + 8 +

sw

& + &] F] +

m gię

&] + -D +

)RW -DQ *ROLēVNL

te sfe Po

6

MAGIEL

Uniwersytet III Wieku

ƎŜſÞčŜÞ

Natalia Tyszka

Jadwiga Skwarek

Czy to pani pierwsze studia?

N: Tak. &R VSUDZLà R ĊH VLĉ SDQL ]DSLVDà D " N: Pustka w domu i fakt, şe zaws

ze byłam aktywna. Ja, która jeździłam na wycieczki z młodzieşą po całym kraju , mam bez przerwy poświęcać się dzieciom albo siedzieć w domu i wygl ądać przez okno?

2G MDN GDZQD SDQL XF]ĉV]F]D QD ] DMĉFLD 87:" N: Od 3 lat.

1D MDNLH ]DMĉFLD SDQL FKRG]L" N: Na basen, gimnastykę i niektóre wykłady (prof. Morawski!) .LP MHVW E\à D SDQL ] ]DZRGX" N: Przez 40 lat uczyłam historii

zjach.

w szkołach podstawowych i gimna-

şeby nie była kosztowna.

dla grupy wycieczkÄ™ po Warszawie,

8F]HVWQLF]\ SDQL Z Z\FLHF]NDFK 87:" N: Tak, sama chciałabym zrobić

&R SDQL VÄ„G]L R PĂ RG]LHÄŠ\ Z 6 *+" N: Bardzo mi siÄ™ podoba. Studenci

prowadzący zajęcia przygotowują się solidnie, nie oszukują, wierzą, şe my teş chcemy być aktywne. Myślę, şe młodzieş jest wciąş taka sama. Nieprawd a, şe gorsza, şe lepsza. &R URG]LQD QD WR ĊH SDQL VWXGL XMH" N: Syn, kawaler, powiedział: bard zo dobrze, nareszcie pójdziesz między ludzi! Ale tam, gdzie są wnuczki, trakt ują to z przymruşeniem oka... &]\ SRFKRG]L SDQL ] :

DUV]DZ\" -DN VLĉ SDQL SRGRED ZVSyà F]HVQD :DUV]DZD" N: Tak, kocham Warszawę, zwłaszcza Wilanów, Šazi

wszystkie tereny zielone.

enki, Konstancin,

&]\ ]LQWHJURZDà D VLĉ SDQL ] JUXS Ą ] 87:" N: Tak, przecieş z tymi paniami spot ykamy się na co dzień.

-DNLH VÄ„ SDQL ]DLQWHUHVRZDQLD" N: Historia. Jestem dzieckiem wojn

y, urodziłam się w 1943, a mój ojciec zginął w czasie wojny, więc to natu ralny wybór.

'ODF]HJR VLĉ SDQL ]DSLVDà D" J: To córka mnie zapisała. Bardzo sobie chwalę UTW, bo mam duşe

moşliwości rozwoju, uzupełnienia wiedzy. Ze względu na sytuację rodzinną miałam przerwę w pracy i teraz nadrabiam zaległości techniczne i językowe. Muszę się przygotować do komputeryzacji w pracy i w związku z tym naprawdę korzystam tutaj duşo.

2G MDN GDZQD SDQL XF]ĉV]F]D QD ]DMĉFLD 87:" J: 3 lata.

1D MDNLH ]DMĉFLD SDQL FKRG]L" J: Na zajęcia ruchowe i komputerowe. Zwłaszcza te ostatnie przy-

padły mi do gustu, skończyłam nawet kurs „dla orłów�. Początkowo chodziłam takşe 2 lata na język angielski i rok na włoski.

.LP MHVW E\à D SDQL ] ]DZRGX" J: Pielęgniarką.

8F]HVWQLF]\ SDQL Z Z\FLHF]NDFK 87:" J: ĹšledzÄ™ te, ktĂłre sÄ… organizowane, ale te dalsze sÄ… bardzo kosztown

e.

Poza tym nie mam na to wystarczajÄ…co duĹźo czasu.

3RGRED VLĉ SDQL Z 6*+" &R SDQL VĄG]L R Pà RG]LHĊ\ Z 6*+" J: Będę traktować SGH jak swoją uczelnię. Spędzam tu duşo czasu.

Z tego, co zauwaşyłam, studenci mają gdzie zjeść, odpocząć, usiąść i poczytać, a takşe podłączyć się laptopem do internetu, şeby sobie coś przygotować.

&R URG]LQD QD WR ÄŠH SDQL VWXGLXMH" J: Mam wsparcie ze strony dwĂłch cĂłrek. Bez impulsu jednej z nich

raczej bym się nie zapisała na UTW, bo zawsze to ja pomagałam innym, na zrobienie czegoś dla siebie nie było czasu.

-DNLH VĄ SDQL ]DLQWHUHVRZDQLD" J: Interesuję się wszystkimi sprawami dookoła, lubię czytać prasę

– zwłaszcza „Rzeczpospolitą�.

&]HVĂ DZD %XMDN

+DQQD 0DOLQRZVND Czy to pani pierwsze studia? + Nie, mam wyşsze wykształcenie.

'ODF]HJR VLĉ SDQL ]DSLVDà D" + Namówiła mnie koleşanka. Uczestnictwo w zajęciach odmładza.

2G MDN GDZQD SDQL XF]ĉV]F]D QD ]DMĉFLD 87:" + 2 lata.

1D MDNLH ]DMĉFLD SDQL FKRG]L" + Na angielski, basen, gimnastykę i zajęcia komputerowe. .LP MHVW E\à D SDQL ] ]DZRGX" + Jestem diagnostą laboratoryjnym.

8F]HVWQLF]\ SDQL Z Z\FLHF]NDFK 87:" + Nie korzystam z nich, bo mam psa i kota, więc nie bardzo mogę

swoje towarzystwo zostawić. Mam działkę, więc i tam jest co robić...

&R URG]LQD QD WR ĊH SDQL VWXGLXMH" + Jestem sama, więc trudno mówić o reakcji rodziny. &]\ SRFKRG]L SDQL ] :DUV]DZ\" -DN VLĉ SDQL SRGRED ZVSyà F]HVQD :DUV]DZD" + Tak, i podoba mi się. Choć zawsze zarzucałam swojej mamie,

şe mówiła: „kiedyś było lepiej�. A teraz zaczynam ją rozumieć, jej nostalgię za młodością.

&]\ ]LQWHJURZDà D VLĉ SDQL ] JUXSĄ ] 87:" + Tak! Mam wiele koleşanek z róşnych zajęć.

-DNLH VĄ SDQL ]DLQWHUHVRZDQLD" + Często chodzę do teatru, opery... Do kina rzadziej, denerwują mnie

te wszystkie kukurydze praşone i zachowanie niektórych ludzi. Atmosfera teatru, opery, filharmonii bardziej mi odpowiada. Lubię Teatr Polonia, niedługo wybieram się teş do Kamienicy.

maj-czerwiec 2009

Czy to pani pierwsze studia?

C: Nie, uzyskałam na SGGW tytuł magistra z Eko nomiki Rolnictwa.

'ODF]HJR VLĉ SDQL ]DSL VDà D" C: Miałam dość bezczy

nności. Krótko po przejśc iu na emeryturę prowadziłam wycieczki, bo jestem prz potem zabrakło sił. Skończ ewodnikiem terenowym po Warszawie, ale yła się aktywność fizyczn a, a zainteresowania pozostały, więc chciałam je rozwijać, uczyć się.

2G MDN GDZQD SDQL XF ]ĉV]F]D QD ]DMĉFLD 87 :" C: Od 3 lat.

1D MDNLH ]DMĉFLD SDQL F KRG]L" C: Na gimnastykę, zaję

cia Klubu Włoskiego i wsz ystkie wykłady plenarne.

Klub Włoski to zajęcia głó wnie historyczne i cywiliz acy stry chodziłam teş na zaję cia komputerowe, ale w tym jne. Przez 2 semewieku chyba juş nie dam rady przekonać się do komputerów.

.LP MHVW E\à D SDQL ] ]D ZRGX" C: Pracowałam w instytu

nictwa.

cie badawczym zajmujÄ…cym siÄ™ ekonomikÄ… rol-

8F]HVWQLF]\ SDQL Z Z\ FLHF]NDFK 87:" C: W zeszłym roku był

am na wyjeździe do Białeg ostoku. Spotkaliśmy się tam ze studentami tamtejs zego UTW, który ma juş 15 w Hajnówce, Puszczy Bia łowieskiej i Supraślu. W tym lat. Byliśmy takşe roku będzie wyjazd na UTW do Wilna.

-DN VLĉ VWXGLRZDà R Z SDQL F]DVDFK" C: Skupialiśmy się głó

wnie na nauce. Przez 5 lat mieszkałam w akademiku przy ul. Madalińskiego i tam kwitło şycie towarzysk ie: chodziliśmy razem do teatru, a takşe wspólnie się uczyliśmy. Miałam teş kolegów i koleşanki z SGH, wtedy istniał tylko budynek A.

&R URG]LQD QD WR ĊH SD QL VWXGLXMH" C: Popiera ten pomysł! Pam iętam, jak 3 lata temu stał yśmy z córką w kolejce do zapisów, udało mi się jako ostatniej. &]\ SRFKRG]L SDQL ] : DUV]DZ\" -DN VLĉ SD QL SRGRED ZVSyà F]HVQ :DUV]DZD" D C: Pochodzę z Radom ia, przyjechałam tu w wie ku 19 lat na studia.

-DNLH VÄ„ SDQL ]DLQWHUH VRZDQLD" C: InteresujÄ™ siÄ™ histor

ią. Poza piesze po Puszczy Kampino tym zawsze lubiłam turystykę, np. wycieczki skiej i po górach.

7

MAGIEL

0KG\CNGÄžP[ /KGUKĂşE\PKM 5VWFGPVĂŽY 5\MQÄ‘[ )Ä‘ĂŽYPGL *CPFNQYGL

Wydawca: Stowarzyszenie Akademickie Magpress 3UH]HV =DU]Ä„GX %UXQR :RħQLDN EUXQR ZR]QLDN#PDJLHO ZDZ SO Adres Redakcji i Wydawcy: DO 1LHSRGOHJĂ RÄ?FL SRN :DUV]DZD tel.

Redaktor Naczelny: Mateusz Kap!an Z-ca Redaktora Naczelnego: Anna Mamak 5HGDNWRU 3URZDG]ĄF\ QXPHUX Maciej „LEMUR�

Szczygielski

.RQWDNW ] RUJDQL]DFMDPL Marta Walendzewicz Uczelnia: Katarzyna Borzym, Monika Madziar,

Maciej Sosnowski

Polityka i Gospodarka: Jacek

Maciej Nowicki

Mickiewicz,

&]Ă RZLHN ] SDVMÄ„ Anna

Ferensztajn, Alicja Szulczyk Felieton: Karol Olszewski )LOP Maciej Jab!o"ski 0X]\ND Mateusz Kap!an Teatr: Agata Kie!kowska .VLĄĊND Wiktoria Skurnowicz Sport: Urszula Szewczyk 7XU\VW\ND Paulina Lewandowska Warszawa: Klaudia #ubian 3po3: Justyna Dubrawska .WR MHVW NLP Justyna Niko!ajuk .XFKQLD Maciej Szczygielski Rozrywka: Piotr Ossowski 0XOWLPHGLD Micha! Krajczewski 'R *yU\ 1RJDPL Ewa Wo$niak Korekta: Katarzyna %lubowska ']LDà IRWR JUDžF]Q\ Pawe! Karski, Maciej Szczygielski ']LDà .VLĉJRZR SUDZQ\ Piotr Ossowski ']LDà 3URPRFML L 5HNODP\ Bruno Wo$niak ']LDà 35 Magdalena Ho!oga :VSyà SUDFD Monika Bartoszek, Micha! Bors, Jacek Czy&ewski, Aneta G'siewska, Anna Dobromilska, Magda Dubrawska, Paulina G!ogowska, Bartosz Golba, Jan Goli"ski, Ewa Gó$d$, Anna Grodecka, Micha! Gutowski, Maciek Jakubczyk, Dawid Januszkiewicz, Monika Jankowska, Anna Kalinowska, Rados!aw Klimczak, Tymon Kokoszka, Paula Kozi"ska, Regina Kozyra, Patrycja Kulesza, Tadeusz Kuropatwi"ski, Maciej Lisiecki, #ukasz #atka, Pawe! Makulski, Anna Marczyk, Jakub Mu(k, Anna Nowak, Maciek Nowicki, Marta Pachocka, Ewa Pietrzak, Pawe! Pisany, Jacek Pyr&ak, Piotr Robaczewski, Ewelina Rutkowska, Katarzyna Ryczko, Krzysztof Rzyman, #ukasz Sawicki, Katarzyna Sidoruk, Maciej Sta"ski, Iwona Suliga, Agata Szczepa"ska, Tomasz Szkopi"ski, Piotr Szymaniak, Magda Tobolska, Iwona Turczy"ska, Maciej Weso!owski, Bartek Wi)niewski, Anna Wysocka, Aleksandra Za!*cka, Ewa +erebiec, Andrzej +urawski

Redakcja zastrzega sobie prawo do przereGDJRZDQLD L VNUDFDQLD QLH]DPyZLRQ\FK WHNVWyZ 7HNVW QLH]DPyZLRQ\ PRÄŠH QLH ]RVWDĂť RSXEOLNRZDQ\ QD Ă DPDFK 106 6*+ 0$*,(/ 5HGDNFMD QLH SRQRVL RGSRZLHG]LDOQRÄ?FL ]D WUHÄ?Ăť ]DPLHV]F]RQ\FK UHNODP

67$Ă&#x;( '=,$Ă&#x;< 08/7,0(',$ str. :$56=$:$ str.

47

&=Ă&#x;2:,(. = 3$6-Ä&#x192; Andrzej Drapella str.

785<67<.$ 63257 str.

59

32 str.

62

.8&+1,$ str.

52

str. 56

63

.72 -(67 .,0 str.

52=5<:.$ str.

64

65

'2 *Ă&#x17D;5< 12*$0, str.

66

ok!adka

str. 4

Trzeci wiek druga mĹ&#x201A;odoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Cannesâ&#x20AC;&#x2122;onada filmĂłw str. 31 Zapowiedzi str. 32 Serialove str. 37

Recenzje str. 38-41

NadwiĹ&#x203A;laĹ&#x201E;ska choroba str. 30

$UW\NXĂ \ RJĂ RV]HQLD L LQQH PDWHULDĂ \ GR Z\GDQLD SDħG]LHUQLNRZHJR SURVLP\ SU]HV\Ă DĂť H PDLOHP OXE GRVWDUF]\Ăť GR VLHG]LE\ 5HGDNFML GR SDħ G]LHUQLND 'UXN SRNU\ZDMÄ&#x201E; Z FDĂ RÄ?FL VSRQVRU]\ L UHNODP GDZF\ 1DNĂ DG 4500 egzemplarzy 2NĂ DGND Maciej Szczygielski, fot. Micha! Konopka 0DNLHWD SLVPD Anna Mamak, Alicja Szulczyk

28

Recenzje str. 42-43 Nie ma zĹ&#x201A;ych nut str. 44-45 Festiwalowe Lato str. 46

Fitness dla wyobraĹşni str. 50 Ona z Marsa, On z Wenus str. 51

.RQWDNW GR F]Ă RQNyZ UHGDNFML Z IRUPDFLH

8

imi*.nazwisko@magiel.waw.pl www.magiel.waw.pl

MAGIEL

ǩǀǐņƝƅũþŶ

8&=(/1,$ Zmiana informatora str. 10 Windows Change str. 11 Czekając na dyplomy str. 12 Thank you for zainteresowanie str. 13

0$7(86= .$3ß$1

Kierunki widmo? str. 13

UHGDNWRU QDF]HOQ\

Szkoła Główna Chemiczna str. 14 Wykonać plan dwuletni str. 14 Najlepsza(?) Uczelnia str. 15 Międzyuczelnianiówka str. 17 Organizacje str. 18

3

rokrastynacja (zwlekanie, „syndrom studenta”) oznacza patologiczną tendencję do nieustannego przekładania pewnych czynności na później. Tym dziwnym sposobem studenci III i V roku z nożem na gardle/w pocie czoła/ostatkiem sił kończą swoje naukowe elaboraty.

Tajemnicze słowo „deadline” nabrało złowieszczego znaczenia, a nieprzespane noce i hektolitry wypitej kawy to przecież obowiązkowy standard. Na horyzoncie majaczy sesja – gorzej już być nie może...

Po raz kolejny w artykule okładkowym walczymy ze stereotypami. Jeśli wciąż utożsamiacie moher z politycznym złem w naszym kraju, to miejcie się na baczności. Wasze wyobrażenia mogą znacząco różnić się od rzeczywistości. Uniwersytet Trzeciego Wieku w SGH działa prężnie już od trzech lat i cieszy się coraz większą popularnością wśród „starszej młodzieży”. Ciekawe jak studenci sobie poradzą z taką konkurencją na rynku? W dziale „Człowiek z pasją” prezentujemy wywiad z kapitanem Andrzejem Drapellą – 50 lat na morzu brzmi imponująco nawet w porównaniu do esgiehowego wieku na oceanie wiedzy. Stary człowiek i może!

32/,7<.$ , *2632'$5.$

Uważajcie na Schizofreniczno-Emocjonalny Stan Jawnej Alienacji i nie dajcie się zaciągnąć na kampanię wrześniową! Dlatego korzystając z okazji życzę Wam udanego, bezstresowego wakacyjnego wypoczynku. „Prokrastynujcie” aktywnie i pamiętajcie, że zaczynamy rok akademicki dopiero 1 października. Aloha!

Pandemia informacji str. 20 Agorafobia str. 21 Fart prześladowcy str. 22 Przemysły kultury str. 23 Pięć lat minęło str. 24 Kogo to obchodzi? str. 25 Bez przebaczenia str. 26 Cisza nad trumnami str. 27

maj-czerwiec 2009

9

uczelnia

nowy program studiów

1DZHW V]SLHG]\ ]PLHQLDMĄ LQIRUPDWRUD

W poprzednim numerze MAGLA pojawi! si" artyku! autorstwa Tymona Kokoszki dotycz#cy zmian w programie nauczania. Okazuje si" jednak, $e nie wszystkie wejd# w $ycie.

KATARZYNA BORZYM

Studia I stopnia Do najistotniejszych zmian należą: 1) zmiana liczby godzin przeznaczonych na Makro- i Mikroekonomię. Z wymiaru 90 godzin każda obecnie będzie to 105 godzin; 2) Nie zmieni się wymiar godzin przeznaczonych na MSG, jednak od tej pory przedmiot ten będzie funkcjonował jako Ekonomia Międzynarodowa; 3) Tylko Matematyka I będzie przedmiotem obowiązkowym, jednak liczba godzin ulegnie zwiększeniu z 45 do 75 . Matematyka II będzie funkcjonowała jako przedmiot do wyboru na niektórych kierunkach (Ekonomia, MIESI, MSG, FiR, Zarządzanie); 4) Wstęp do Informatyki Gospodarczej zmieni nazwę na Podstawy Informatyki Gospodarczej. Wymiar godzin został zmniejszony - z 45 do 30 5) Polityka Społeczna nie będzie już przedmiotem obowiązkowym; 6) Przedmioty do wyboru, czyli Historia Gospodarcza lub Geografia Ekonomiczna, Nauka o Państwie lub Integracja Europejska, Socjologia lub Filozofia; 7) Ekonometria zostanie włączona do puli przedmiotów kierunkowych (Ekonomia, MIESI, FiR, MSG, Zarządzanie); 8) Wprowadzonych zostaje 60 godzin do wolnego wyboru studenta; 9) Zmiany w liczbie godzin przeznaczonych na języki obce (więcej na ten temat w dalszej części artykułu); Podsumowując: łączny wymiar przedmiotów podstawowych zmniejsza się z 870 do 690 godzin.

Dzięki temu nowi studenci będą mieli także mniej egzaminów (16, a nie 23 jak dotychczas). Co więcej, czwarty semestr studiów jest wolny od przedmiotów obowiązkowych, co umożliwia bezproblemowy wyjazd zagraniczny już na czwartym semestrze.

Zmniejszenie łącznego wymiaru godzin przedmiotów podstawowych jest zmianą bardzo korzystną – pozwala jeszcze efektywniej wykorzystać bogatą ofertę programowa SGH. Studia II stopnia Nowych studentów obowiązywać będą następujące zmiany: 1) Z puli przedmiotów podstawowych zniknie Filo-

10

zofia (przeniesiona na studia I stopnia), oraz ekonomia w jej pierwotnym kształcie (Mikroekonomia i Makroekonomia); 2) Zamiast zniesionych Mikro- i Makroekonomii student będzie zobowiązany do zrealizowania 90 godzin (3 z 7 przedmiotów). Do wyboru są: Ekonomia Instytucjonalna, Ekonomia Międzynarodowa (zaawansowana), Ekonomia Pracy, Ekonomia Rozwoju, Ekonomia Środowiska, Ekonomia Menedżerska, Ekonomia Sektora Publicznego; Łączny wymiar godzin nie ulegnie zmianie.

-ĉ]\NL ° MHV]F]H PQLHM" Liczba godzin lektoratów w Szkole Głównej Handlowej budzi pewnego rodzaju kontrowersje (o czym świadczył chociażby list czytelnika, opublikowany w numerze lutowym). Władze uczelni postanowiły wyjść naprzeciw postulatom zgłaszanym przez studentów i skrócić okres nauki drugiego języka z 6 semestrów do 5 semestrów. Ci, którzy w toku studiów planowali wyjazdy zagraniczne, bądź też z różnych przyczyn znaleźli się w grupach pościgowych mogliby w ten sposób bezproblemowo przystąpić do egzaminu, kończąc studia I stopnia w terminie. Niemniej jednak zmiany, które ostatecznie zostały wprowadzone, zaskoczyły chyba wszystkich.

660 godzin (11 semestrów nauki dwóch języków), pierwotnie okrojone do 600 (10 semestrów), uszczuplono o kolejne 120 godzin, co odpowiada 4 semestrom nauki języka A i 4 semestry języka B. Studenci, którzy mieliby jednak zapał do kontynuowania nauki, mogliby wydłużyć sobie czas jej trwania o semestr dla każdego z języków. Niemniej, CNJO nie jest przygotowane do tego, by zrealizować założenia przedstawione przez Senacką Komisję Programową.

Nie wiadomo do końca, jak miałaby wyglądać nauka na dodatkowym semestrze, ani też jaki poziom znajomości języka prezentowałby absolwent zgodnie ze standardami europejskimi.

Zmiany są dość drastyczne, zważywszy na dość istotną jak dotąd rolę lektoratów w procesie kształcenia. Dotychczas absolwent SGH wyróżniał się na tle absolwentów innych uczelni ekonomicznych znajomością dwóch języków, co w obliczu wymogów rynku pracy może być bardzo ważnym atutem. Ponadto już proces rekrutacji na wyjazdy zagraniczne pokazuje, że lektoraty są raczej pozytywną stroną studiów w SGH

.DGU ] ¾OPX ²,163(.725 ß$7(., , 6.$5% 0$621(5,,³

=PLDQD ,QIRUPDWRUD

– komentuje Tymon Kokoszka. Zmiany zaskakują jednak podwójnie zważywszy na to, iż jeszcze miesiąc temu projekty były zupełnie inne (świadczy o tym stanowisko CNJO przedstawione w kwietniowym MAGLU). Co więcej, takie ograniczenie liczby godzin języków stanowiłoby naruszenie Regulaminu Studiów, o czym pisze Rada Samorządu Studentów w liście otwartym do Rektora i członków Senatu Akademickiego SGH: Regulamin Studiów w Szkole Głównej Handlowej z dnia 23 kwietnia 2008 w art. 26 ust. 5 określa, iż na studiach stacjonarnych licencjackich lektoraty z języków obcych obejmują dwa języki obce, przy czym jeden realizowany w wymiarze 5 semestrów studiów oraz drugi realizowany w wymiarze 5 lub 6 semestrów studiów. Obecnie obowiązująca wersja Regulaminu Studiów to wynik konsensu środowiska naukowego na naszej Uczelni oraz przedstawicieli Samorządu Studentów, nad którą wspólnie pracowaliśmy przez kilka ostatnich lat. Uważamy, iż obecnie przygotowywany projekt redukcji wymiaru obowiązkowej nauki języków w SGH łamie długo wypracowywane porozumienie oraz budzi nasze głębokie rozczarowanie.

Z uwagi na to, iż tak radykalne zmiany nie spotkały się z akceptacją środowisk studenckich, Przewodniczący Samorządu Studentów Tymon Kokoszka, oraz Tomasz Kawiorski, członek Senackiej Komisji Programowej, złożyli mandaty członkowskie. W proteście przeciwko takim standardom współpracy ze studentami oraz znaczącemu ograniczeniu wymiaru godzinowego języków obcych na studiach pierwszego stopnia, na posiedzeniu Studenckiej Komisji Programowej złożyliśmy nasze mandaty członków Senackiej Komisji Programowej, co skutkuje tym, na chwilę obecną nie mamy przedstawicieli studentów w SKP. Wymieniliśmy chyba wszystkie możliwe argumenty za utrzymaniem obecnego poziomu języków obcych i jako byli już członkowie SKP nie możemy zrobić już nic więcej – mówi Tomasz Kawiorski.

Projekt zostanie poddany głosowaniu na posiedzeniu senatu. Studenccy członkowie nie złożyli jeszcze broni i zapowiadają podjęcie dalszych działań w celu zachowania pierwotnego wymiaru godzin przeznaczonych na lektoraty. Jednym z nich jest wspomniany już list otwarty. Każdy student, który nie zgadza się z proponowanymi zmianami, będzie mógł wyrazić swój sprzeciw, składając podpis pod listem otwartym.

Będzie to możliwe już wkrótce w Samorządzie, innych organizacjach i prawdopodobnie na standzie – mówi Tymon Kokoszka.

MAGIEL

zmiany w Centrum Informatycznym

uczelnia

5\V 0$&,(- 62612:6.,

Wind -ows chan ge

Nowy dyrektor, nowy !ad - w Centrum Informatycznym zanosi si" na zmiany. Czy b"dzie bardziej profesjonalne, przyjazne u$ytkownikom? O aktualnym stanie CI, podj"tych dzia!aniach oraz planach na przysz!o%& MAGIEL rozmawia! z mgr. in$.

Andrzejem Liber# â&#x20AC;&#x201C; dyrektorem CI. UR]PDZLDĂ D KATARZYNA BORZYM

0$*,(/ : 6*+ SRMDZLĂ VLÄ&#x2030; 3DQ VWRVXQNRZR QLHGDZQR PRÄŠH SU]\EOLÄŠ\ 3DQ QD SRF]Ä&#x201E;WNX VZRMÄ&#x201E; RVREÄ&#x2030; VWXGHQWRP" Andrzej Libera: Funkcja dyrektora Centrum Informatycznego obsadzona zostaĹ&#x201A;a na podstawie konkursu, na ktĂłry zĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A;em swojÄ&#x2026; aplikacjÄ&#x2122;. Z wyksztaĹ&#x201A;cenia jestem magistrem inĹźynierem informatyki. Ostatnie 13 lat spÄ&#x2122;dziĹ&#x201A;em w duĹźej firmie branĹźy medialnej, z czego przez 9 lat peĹ&#x201A;niĹ&#x201A;em funkcjÄ&#x2122; dyrektora Biura Techniki, a po reorganizacji â&#x20AC;&#x201C; dyrektora Biura Techniki i Administracji. W CV napisaĹ&#x201A;em, iĹź przeprowadziĹ&#x201A;em proces technicznej restrukturyzacji tego przedsiÄ&#x2122;biorstwa, wdroĹźyĹ&#x201A;em wiele nowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, posiadam doĹ&#x203A;wiadczenie w kierowaniu duĹźym zespoĹ&#x201A;em.

PrzedstawiĹ&#x201A;em kilka bardzo pozytywnych referencji.

-DNLH ]DGDQLD ]DPLHU]D 3DQ UHDOL]RZDĂť SRGF]DV SUDF\ Z 6*+" PracÄ&#x2122; w CI podjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em 15 grudnia i juĹź na wstÄ&#x2122;pie otrzymaĹ&#x201A;em od prof. M. Bryxa, Prorektora ds. Rozwoju, listÄ&#x2122; celĂłw i zadaĹ&#x201E; do realizacji w CI na najbliĹźsze 2-3 lata. Podstawowe cele to: zapewnienie bezpieczeĹ&#x201E;stwa sieci SGH, doprowadzenie do wzrostu zaufania uĹźytkownikĂłw do CI. Zadania szczegĂłĹ&#x201A;owe to nowe produkty: system Absolwent, studia podyplomowe, zintegrowany system ksiÄ&#x2122;gowy, a takĹźe udoskonalenie produktĂłw istniejÄ&#x2026;cych,

maj-czerwiec 2009

takich jak: Wirtualny Dziekanat, system sprawozdawczy dla nauczycieli akademickich, album studenta, integracja systemĂłw i baz danych. Do zadaĹ&#x201E; niezwiÄ&#x2026;zanych z produktami informatycznymi, ale doĹ&#x203A;Ä&#x2021; istotnych zaliczone zostaĹ&#x201A;y: wprowadzenie innego niĹź stosowany dotychczas w SGH trybu zakupu sprzÄ&#x2122;tu komputerowego, nadzĂłr nad legalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wykorzystywanego oprogramowania, reorganizacja kierowania i zarzÄ&#x2026;dzania CI. RozpoczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em od audytu informatycznego, czyli bilansu otwarcia, po to, aby mieÄ&#x2021; juĹź na wstÄ&#x2122;pie peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122;, w jakim stanie technicznym i kadrowym obejmujÄ&#x2122; komĂłrkÄ&#x2122;, ktĂłrÄ&#x2026; mam wyprowadziÄ&#x2021; z zapaĹ&#x203A;ci. Audyt zostaĹ&#x201A; przeprowadzony przez informatyka z zewnÄ&#x2026;trz. 5 lutego przekazaĹ&#x201A;em do wĹ&#x201A;adz uczelni pismo, w ktĂłrym przedstawiĹ&#x201A;em szczegĂłĹ&#x201A;owo wynik przeprowadzonej analizy funkcjonalnej produktĂłw istniejÄ&#x2026;cych oraz wynik analizy uwarunkowaĹ&#x201E; realizacyjnych w odniesieniu do produktĂłw nowych.

W kolejnym piĹ&#x203A;mie z 16 lutego przedstawiĹ&#x201A;em plan naprawczy funkcjonowania i zarzÄ&#x2026;dzania Centrum Informatycznym oraz wykaz wnioskĂłw i zaleceĹ&#x201E; audytu informatycznego. &]\ ]RVWDĂ \ MXÄŠ SRGMÄ&#x2030;WH MDNLHÄ? NRQNUHWQH G]LDĂ DQLD" Tak, nawet kilka. DziaĹ&#x201A; ZamĂłwieĹ&#x201E; Publicznych wspĂłlnie z CI przygotowaĹ&#x201A; specyfikacjÄ&#x2122; istotnych warunkĂłw zamĂłwienia do ogĹ&#x201A;oszenia w maju przetargu na zakup sprzÄ&#x2122;tu komputerowego. Przetarg wyĹ&#x201A;oni dostawcĂłw, z ktĂłrymi zostanÄ&#x2026; podpisane umowy ramowe na okres 3 lat, co zapewni, Ĺźe realizacja za-

mĂłwieĹ&#x201E; bÄ&#x2122;dzie trwaĹ&#x201A;a tylko 3 tygodnie, bez koniecznoĹ&#x203A;ci ogĹ&#x201A;aszania kolejnych przetargĂłw. Przygotowano i zamieszczono na stronie CI poradniki: obsĹ&#x201A;uga programu pocztowego przez WWW, obsĹ&#x201A;uga programu pocztowego przez Outlooka, podstawy obsĹ&#x201A;ugi komputera.

Audyt wykazaĹ&#x201A; spore opóźnienie technologiczne w SGH oraz archaiczny sposĂłb realizacji w CI prac programistycznych.. Zmiana tego stanu rzeczy ma najwyĹźszy priorytet.

Centrum Informatyczne wymaga bezwzglÄ&#x2122;dnie pilnych inwestycji â&#x20AC;&#x201C; zarĂłwno w sprzÄ&#x2122;t, jak i w ludzi. Z tego, co zauwaĹźyĹ&#x201A;em, oczekiwania spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ci akademickiej w zwiÄ&#x2026;zku ze zmianÄ&#x2026; kierownictwa CI sÄ&#x2026; bardzo duĹźe. IdentyfikacjÄ&#x2122; potrzeb w zakresie IT mam juĹź za sobÄ&#x2026;.

Jestem jednak pewien, Ĺźe sprostam tym oczekiwaniom, tym bardziej, Ĺźe widzÄ&#x2122; ogromnÄ&#x2026; przychylnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wĹ&#x201A;adz Uczelni do przedstawionych planĂłw naprawy i rozwoju informatycznego wsparcia bieĹźÄ&#x2026;cej dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci Uczelni. &]\ PRÄŠQD RF]HNLZDĂť MDNLÄ? UHRUJDQL]DFML Z VDP\P &HQWUXP" Do niedawna nikt w CI nie posiadaĹ&#x201A; wyksztaĹ&#x201A;cenia informatycznego. Dlatego teĹź, aby pilnie zmieniÄ&#x2021; ten stan rzeczy, zatrudniony zostaĹ&#x201A; na stanowisku drugiego wicedyrektora mgr inĹź. Dariusz Jaruga. Jego zadaniem bÄ&#x2122;dzie bezpoĹ&#x203A;redni nadzĂłr nad zespoĹ&#x201A;em administratorĂłw systemĂłw oraz zespoĹ&#x201A;em programistĂłw.

Jest autorem audytu, ktĂłrego opracowanie byĹ&#x201A;o niejako przygotowaniem do objÄ&#x2122;cia tej funkcji. DrugÄ&#x2026; osobÄ&#x2026; z odpowiednim

11

uczelnia

zmiany w Centrum Informatycznym

wyksztaĹ&#x201A;ceniem i kwalifikacjami jest nowy kierownik ZespoĹ&#x201A;u Serwisu Technicznego â&#x20AC;&#x201C; mgr inĹź. Patryk ĹťegliĹ&#x201E;ski, ktĂłrego zadaniem jest sprawny i szybki Help Desk.

Dotychczasowy niedobĂłr kadrowy w zespole programistĂłw byĹ&#x201A; powodem wykonywania poszczegĂłlnych aplikacji przez jednego programistÄ&#x2122; bez odpowiedniej dokumentacji Taki stan rzeczy stanowi potencjalne zagroĹźenie zatrzymania rozwoju lub modyfikacji kaĹźdej aplikacji w przypadku absencji lub odejĹ&#x203A;cia z CI jej autora. I w tym przypadku wĹ&#x201A;adze Uczelni wyraziĹ&#x201A;y zgodÄ&#x2122; na zmiany.

Aktualnie jesteĹ&#x203A;my w trakcie uzupeĹ&#x201A;niania kadrowego tego zespoĹ&#x201A;u. Proces ten przebiega jednak stosunkowo wolno ze wzglÄ&#x2122;du na niezbyt atrakcyjnÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; pĹ&#x201A;acowÄ&#x2026;, jakÄ&#x2026; Uczelnia moĹźe zaproponowaÄ&#x2021; potrzebnym w CI informatykom.

OczywiĹ&#x203A;cie. RozpoczÄ&#x2122;to prace przygotowawcze do wdroĹźenia systemu ewidencji Ĺ&#x203A;rodkĂłw trwaĹ&#x201A;ych â&#x20AC;&#x201C; zakupionego w 2007 r. WyĹ&#x201A;onieni zostali dostawcy nowego systemu Absolwent dla Centrum Karier i Fundraisingu oraz ksiÄ&#x2122;garni internetowej dla Oficyny Wydawniczej SGH. Aktualnie dokonujemy rozpoznania rynku w zakresie zakupu technologii, ktĂłra bÄ&#x2122;dzie umoĹźliwiaĹ&#x201A;a uĹźytkownikowi samodzielne tworzenie witryn internetowych oraz aplikacji typu WorkFlow w oparciu o gotowe komponenty. Zamierzamy w najbliĹźszym czasie dokonaÄ&#x2021; podziaĹ&#x201A;u publikowanych treĹ&#x203A;ci na stronach WWW SGH na extranetowe i intranetowe oraz opracowaÄ&#x2021; system centralnego przechowywania, zarzÄ&#x2026;dzania i dostÄ&#x2122;pu do dokumentĂłw Uczelni. Za kilka miesiÄ&#x2122;cy wszystkie lokalizacje budynkĂłw Uczelni bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; miaĹ&#x201A;y szerokopasmowe Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cza Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodowe.

$ F]\ SR]D NDGUÄ&#x201E; ]PLHQLĂ R VLÄ&#x2030; FRÄ?

MHV]F]H" Tak. Przede wszystkim dokonaĹ&#x201A;em reorganizacji CI. Opracowany zostaĹ&#x201A; regulamin CI. PowoĹ&#x201A;ane zostaĹ&#x201A;y komĂłrki: ZespĂłĹ&#x201A; Rozwoju Oprogramowania, ZespĂłĹ&#x201A; Teleinformatyki, ZespĂłĹ&#x201A; Serwisu Technicznego (do tej pory nazywany Help Desk), ZespĂłĹ&#x201A; Logistyki oraz ZespĂłĹ&#x201A; Pomocy UĹźytkownikom. Przygotowane zostaĹ&#x201A;y nowe zakresy obowiÄ&#x2026;zkĂłw dla pracownikĂłw. Poprawiono komunikacjÄ&#x2122; miÄ&#x2122;dzy zespoĹ&#x201A;ami, wprowadzono szczegĂłĹ&#x201A;owy monitoring przez kierownictwo CI realizowanych w zespoĹ&#x201A;ach przedsiÄ&#x2122;wziÄ&#x2122;Ä&#x2021;.

$ FR ] LVWQLHMÄ&#x201E;F\PL MXÄŠ SURGXNWDPL &, MDN FKRĂťE\ V\VWHPHP SRF]WRZ\P" 1LHZLHOX VWXGHQWyZ SRVĂ XJXMH VLÄ&#x2030; VZRLP NRQWHP Z GRPHQLH 6*+ Audyt wykazaĹ&#x201A;, Ĺźe nowy program pocztowy, wdroĹźony przed moim przyjĹ&#x203A;ciem do CI, nie speĹ&#x201A;nia oczekiwaĹ&#x201E; uĹźytkownikĂłw. Problemem jest wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz identyfikacja spamu. PoniewaĹź Ĺźaden z pracownikĂłw ZespoĹ&#x201A;u Teleinformatyki nie byĹ&#x201A; merytorycznie przygotowany do wykonania modyfikacji w odpowiedniej warstwie tej aplikacji, zatrudniony zostaĹ&#x201A; na umowÄ&#x2122; - zlecenie odpowiedni specjalista. Istotnym problemem jest takĹźe kwestia identyfikacji polskich znakĂłw w nazwie zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw w kliencie pocztowym, dostÄ&#x2122;pnym z przeglÄ&#x2026;darki internetowej. Ich obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powoduje, Ĺźe niemoĹźliwe jest od-

&]\ Z ]ZLÄ&#x201E;]NX ]H ]PLDQDPL Z NLHURZQLFWZLH &, ]RVWDQÄ&#x201E; SRGMÄ&#x2030;WH MDNLHÄ?

QRZH SU]HGVLÄ&#x2030;Z]LÄ&#x2030;FLD"

czytanie zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika. Do koĹ&#x201E;ca maja prawdopodobnie wszystkie te kwestie zostanÄ&#x2026; rozwiÄ&#x2026;zane. $ F]\ PRÄŠHP\ RF]HNLZDĂť ]PLDQ QD VWURQLH LQWHUQHWRZHM 6*+" Tak jak wczeĹ&#x203A;niej wspomniaĹ&#x201A;em, zostanie opracowana nowa witryna, dostÄ&#x2122;pna w dwĂłch wariantach. Pierwsza - korporacyjna, bÄ&#x2122;dzie dostÄ&#x2122;pna dla wszystkich. DostÄ&#x2122;p do drugiej, tzw. intranetowej, bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A;o tylko Ĺ&#x203A;rodowisko akademickie â&#x20AC;&#x201C; studenci, pracownicy i wykĹ&#x201A;adowcy. &, PD WDNÄŠH ]D ]DGDQLH ZVSLHUDĂť LQQH MHGQRVWNL 6*+ &]\ L Z WHM G]LHG]LQLH SU]HZLGXMH 3DQ MDNLHÄ? SU]HNV]WDĂ FHQLD" O planach informatycznego wspierania innych jednostek czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciowo juĹź wspomniaĹ&#x201A;em.

NajwyĹźszy priorytet ma dla nas obsĹ&#x201A;uga dziekanatĂłw. Wszystkie zmiany w Wirtualnym Dziekanacie odbywajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w sposĂłb dynamiczny i muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; realizowane od rÄ&#x2122;ki, czÄ&#x2122;sto bezpoĹ&#x203A;rednio na serwerze produkcyjnym.

Brak ludzi i czasu utrudnia przeprowadzenie koniecznych testĂłw. Z tego powodu bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy w aplikacji czÄ&#x2122;sto sÄ&#x2026; wykrywane i zgĹ&#x201A;aszane przez studentĂłw. Ten stan rzeczy wkrĂłtce radykalnie siÄ&#x2122; zmieni, gdy tylko uda siÄ&#x2122; osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; niezbÄ&#x2122;dny stan zatrudnienia w CI oraz uda siÄ&#x2122; wdroĹźyÄ&#x2021; projektowe podejĹ&#x203A;cie do realizowanych prac w oparciu o metodykÄ&#x2122; PRINCE2. ']LÄ&#x2030;NXMÄ&#x2030; ]D UR]PRZÄ&#x2030;

jak d!ugo trzeba czeka& na wydruk?

&]HNDMÄ&#x201E;F QD G\SORP\

Na forum Studium Magisterskiego SGH pojawi!y si" ostatnio informacje, jakoby miesi"czny okres oczekiwania na wydanie dyplomu nie by! przestrzegany przez odpowiedzialne za t" kwesti" organy naszej Uczelni. MAGIEL wyja%ni Wam, co jest przyczyn# takiego stanu rzeczy.

0$&,(- -$.8%&=<.

C

iÄ&#x2122;Ĺźka praca przez kilka miesiÄ&#x2122;cy, zbieranie materiaĹ&#x201A;Ăłw, siĂłdme poty wyciskane w bibliotece, burzliwe dyskusje z promotorem, kilka dni stresu i koniec. Praca dyplomowa obroniona. Jak siÄ&#x2122; jednak okazuje, na dyplom niekiedy trzeba zaczekaÄ&#x2021;. Zgodnie z §57 pkt. 1 Regulaminu studiĂłw w Szkole GĹ&#x201A;Ăłwnej Handlowej w Warszawie absolwent otrzymuje dyplom ukoĹ&#x201E;czenia jednolitych studiĂłw magisterskich, studiĂłw licencjackich lub studiĂłw magisterskich w terminie 30 dni od zĹ&#x201A;oĹźenia egzaminu dyplomowego. NiektĂłrzy absolwenci czekajÄ&#x2026; jednak zdecydowanie dĹ&#x201A;uĹźej. Mimo Ĺźe fakt ten nie komplikuje zazwyczaj planĂłw osobistych czy zawodowych, budzi uzasadnionÄ&#x2026; frustracjÄ&#x2122; i usprawiedliwia pytania o powĂłd opóźnieĹ&#x201E;.

Dziekan Studium Magisterskiego â&#x20AC;&#x201C; prof.

Joanna Plebaniak â&#x20AC;&#x201C; przyznaje, Ĺźe Dziekanat

12

przeĹźywaĹ&#x201A; pewne problemy zwiÄ&#x2026;zane z wydawaniem dyplomĂłw. Nie wynikaĹ&#x201A;y one jednak z opieszaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci jednostki, lecz byĹ&#x201A;y skutkiem wprowadzenia dwustopniowego trybu studiĂłw i zmian z tym zwiÄ&#x2026;zanych. Niejasna byĹ&#x201A;a bowiem sytuacja studentĂłw, ktĂłrzy rozpoczÄ&#x2122;li studia w systemie dwustopniowym. Dopiero na poczÄ&#x2026;tku tego roku weszĹ&#x201A;y w Ĺźycie w formie rozporzÄ&#x2026;dzenia wytyczne dotyczÄ&#x2026;ce prawidĹ&#x201A;owej formy dyplomu (RozporzÄ&#x2026;dzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyĹźszego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie rodzajĂłw tytuĹ&#x201A;Ăłw zawodowych nadawanych absolwentom studiĂłw i wzorĂłw dyplomĂłw oraz Ĺ&#x203A;wiadectw wydawanych przez uczelnie) i zaczÄ&#x2122;to nadrabiaÄ&#x2021; zalegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. JeĹ&#x203A;li dodamy do tego koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; interpretacji ministerialnego dokumentu oraz drogÄ&#x2122;, ktĂłrÄ&#x2026; musi przejĹ&#x203A;Ä&#x2021; kaĹźdy dyplom, nim trafi w rÄ&#x2122;ce absolwenta,

zwieĹ&#x201E;czonÄ&#x2026; zĹ&#x201A;oĹźeniem podpisu przez Rektora naszej Alma Mater i Dziekana Studium, mogĹ&#x201A;o dojĹ&#x203A;Ä&#x2021; do znacznych opóźnieĹ&#x201E;. Dziekan Plebaniak nie wyklucza rĂłwnieĹź, Ĺźe w pojedynczych przypadkach przekraczanie ustawowego terminu na wydanie dyplomu moĹźe byÄ&#x2021; wynikiem dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; Dziekanatu i zachÄ&#x2122;ca zniecierpliwionych absolwentĂłw do zgĹ&#x201A;aszania takich sytuacji na piĹ&#x203A;mie, bezpoĹ&#x203A;rednio do Dziekana.

Wszystko wskazuje wiÄ&#x2122;c na to, Ĺźe opóźnienia zwiÄ&#x2026;zane z wydawaniem dyplomĂłw sÄ&#x2026; przejĹ&#x203A;ciowe i podobne problemy nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci powtarzaÄ&#x2021;. Okazja do przekonania siÄ&#x2122;, czy tak naprawdÄ&#x2122; bÄ&#x2122;dzie juĹź wkrĂłtce, kiedy to tysiÄ&#x2122;czna armia studentĂłw III roku bÄ&#x2122;dzie broniÄ&#x2021; swoich prac licencjackich.

MAGIEL

Muzyka a Biznes vol. 3

uczelnia

7KDQN \RX IRU ]DLQWHUHVRZDQLH 3$8/,1$ *Ă&#x;2*2:6.$

D

o SzkoĹ&#x201A;y GĹ&#x201A;Ăłwnej Handlowej przybyli wszyscy zainteresowani poszerzeniem swojej wiedzy na temat rynku muzycznego, aby uczestniczyÄ&#x2021; w spotkaniach z przedstawicielami poszczegĂłlnych segmentĂłw branĹźy. OdbywajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; dyskusje pozwalaĹ&#x201A;y na konfrontacjÄ&#x2122; poglÄ&#x2026;dĂłw oraz spojrzenie na dany problem z róşnych perspektyw, jako Ĺźe zaproszonymi goĹ&#x203A;Ä&#x2021;mi byli m.in. dziennikarze, managerowie i politycy.

W tym roku konferencja obejmowaĹ&#x201A;a trzy panele dyskusyjne. Na pierwszy z nich pt. â&#x20AC;&#x17E;Polska polityka kulturalna â&#x20AC;&#x201C; fakt czy mit?â&#x20AC;? zaproszone zostaĹ&#x201A;y osoby odpowiedzialne za politykÄ&#x2122; kulturalnÄ&#x2026; w Polsce oraz organizacje pozarzÄ&#x2026;dowe korzystajÄ&#x2026;ce z jej narzÄ&#x2122;dzi. Byli to m.in. Magdalena Sroka â&#x20AC;&#x201C; dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego czy Ewa Czeszejko-Sochacka â&#x20AC;&#x201C; peĹ&#x201A;nomocnik prezydenta m.st. Warszawy ds. przygotowaĹ&#x201E; miasta do uzyskania tytuĹ&#x201A;u Europejskiej Stolicy Kultury w 2016. Wnioski z panelu sÄ&#x2026; doĹ&#x203A;Ä&#x2021; proste. Polskie miasta wydajÄ&#x2026; coraz wiÄ&#x2122;cej pieniÄ&#x2122;dzy na organizacjÄ&#x2122; wydarzeĹ&#x201E; kulturalnych, jednak wciÄ&#x2026;Ĺź sÄ&#x2026; one trudne do pozyskania dla niewielkich organizatorĂłw i niezaleĹźnych przedsiÄ&#x2122;wziÄ&#x2122;Ä&#x2021;.

Najbardziej wyczekiwanym okazaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; byÄ&#x2021; drugi panel â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E; Ostatni rok festiwali muzycznych â&#x20AC;&#x201C; czy kryzys zabije branĹźÄ&#x2122;?â&#x20AC;?, a to ze wzglÄ&#x2122;du na zaproszonych ekspertĂłw. Byli to: Mariusz Adamiak â&#x20AC;&#x201C; animator, organizator i promotor muzyki

jazzowej w Polsce, StanisĹ&#x201A;aw TrzciĹ&#x201E;ski â&#x20AC;&#x201C; producent muzyczny, prowadzÄ&#x2026;cy takĹźe agencjÄ&#x2122; marketingu muzycznego STX Records/STX JAMBOREE oraz MikoĹ&#x201A;aj ZiĂłĹ&#x201A;kowski â&#x20AC;&#x201C; szef agencji Alter Art, znanej gĹ&#x201A;Ăłwnie z organizacji Heineken Openâ&#x20AC;&#x2122;er Festiwal. Burzliwa dyskusja doprowadziĹ&#x201A;a panĂłw do zgodnego wniosku â&#x20AC;&#x201C; sytuacja na rynku koncertowym wyglÄ&#x2026;da dobrze i nikt nie spodziewa siÄ&#x2122;, aby w najbliĹźszym czasie miaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; to zmieniÄ&#x2021;. WrÄ&#x2122;cz przeciwnie, w tym roku w Polsce planowanych jest wiÄ&#x2122;cej festiwali i wiÄ&#x2122;cej koncertĂłw na Ĺ&#x203A;wiatowym poziomie niĹź dotychczas.

Uczestnicy mogli wiÄ&#x2122;c ze spokojem wysĹ&#x201A;uchaÄ&#x2021; trzeciego panelu pt. â&#x20AC;&#x17E;Pozostaje tylko blogowaÄ&#x2021;?

Rzecz o ewolucji mediĂłw muzycznychâ&#x20AC;?. Zaproszeni goĹ&#x203A;cie â&#x20AC;&#x201C; dziennikarze, Bartek ChaciĹ&#x201E;ski i Piotr Metz, poruszali zagadnienia dotyczÄ&#x2026;ce wypierania prasy papierowej przez internet i blogi, ktĂłre sÄ&#x2026; coraz popularniejsze. Doszli jednak do wniosku, Ĺźe dobrÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wysokÄ&#x2026; selekcjÄ&#x2122; moĹźe gwarantowaÄ&#x2021; tylko czasopismo papierowe. OgĂłlnie dostÄ&#x2122;pny internet, tworzÄ&#x2026;c konkurencjÄ&#x2122;, tylko podwyĹźsza poziom wydawanej prasy.

)RW -$1 *2/,Ä&#x2019;6.,

T!umy ludzi w Budynku A, przechadzaj#cy si" po SGH Miko!aj ZiĂł!kowski czy darmowa kawa w korytarzu przy !#czniku â&#x20AC;&#x201C; to tylko kilka z niezwyk!ych sytuacji, ktĂłre mo$na by!o zaobserwowa& 17 kwietnia w SGH. A wszystko to za spraw# trzeciej edycji konferencji Muzyka a Biznes, organizowanej przez Niezale$ny Miesi"cznik StudentĂłw SGH MAGIEL.

Dla wszystkich uczestnikĂłw konferencji wytwĂłrnia Wielkie JoĹ&#x201A; przygotowaĹ&#x201A;a upominki w postaci pĹ&#x201A;yt. Natomiast ci, ktĂłrzy uprzednio zarejestrowali siÄ&#x2122; na naszej stronie www.mab.art. pl, mieli szansÄ&#x2122; wygraÄ&#x2021; bilety do Multikina oraz na koncerty do klubu StodoĹ&#x201A;a. Redakcja MAGLA dziÄ&#x2122;kuje przybyĹ&#x201A;ym, a tym, ktĂłrzy przegapili konferencjÄ&#x2122;, mĂłwi: Do zobaczenia za rok!

wa$ny wybĂłr

.LHUXQNL â&#x20AC;&#x17E;ZLGPRÂł" Lada dzie' studenci pierwszoroczni b"d# musieli wybra& kierunek studiĂłw. Z oferty dydaktycznej Szko!y G!Ăłwnej Handlowej wynika, i$ oprĂłcz tych najcz"%ciej wybieranych, znajduj# si" tam te$ tzw. kierunki widmo: Europeistyka, Nauki Polityczne, Gospodarka Przestrzenna i Stosunki Mi"dzynarodowe. Rok w rok nieuruchamiane czekaj# na odpowiedni# liczb" ch"tnych.

3$8/,1$ *Ă&#x;2*2:6.$ (:$ :2ÄŚ1,$.

A

by uruchomiono w danym roku kierunek, powinno zebraÄ&#x2021; siÄ&#x2122; ok. 50 osĂłb. Jest to doĹ&#x203A;Ä&#x2021; maĹ&#x201A;a liczba, moĹźe wiÄ&#x2122;c dziwiÄ&#x2021; fakt, Ĺźe wciÄ&#x2026;Ĺź jest problem ze znalezieniem chÄ&#x2122;tnych. Co wiÄ&#x2122;cej, kierunki te sÄ&#x2026; atrakcyjne dla maturzystĂłw i na innych uczelniach cieszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bardzo duĹźÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. MoĹźe to wiÄ&#x2026;zaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z podejĹ&#x203A;ciem wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci studentĂłw, ktĂłrzy twierdzÄ&#x2026;, Ĺźe â&#x20AC;&#x17E;i tak ich nie otworzÄ&#x2026;â&#x20AC;?.

Innym powodem moĹźe byÄ&#x2021; zbyt bierna postawa kolegiĂłw i katedr bezpoĹ&#x203A;rednio zwiÄ&#x2026;zanych z kierunkami. WydawaÄ&#x2021; by siÄ&#x2122; mogĹ&#x201A;o, Ĺźe to wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie tym podmiotom powinno zaleĹźeÄ&#x2021; na utrzymaniu peĹ&#x201A;nego skĹ&#x201A;adu kadry. Trudno zatem powiedzieÄ&#x2021;, czym zajmujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; pracownicy naukowi, jeĹ&#x203A;li wymienione wyĹźej kierunki studiĂłw nie zostajÄ&#x2026; uruchomione.

Warto moĹźe coĹ&#x203A; z tym zrobiÄ&#x2021;, bo za jakiĹ&#x203A; czas SGH stanie siÄ&#x2122; SzkoĹ&#x201A;Ä&#x2026; GĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; FinansĂłw i RachunkowoĹ&#x203A;ci czy Metod IloĹ&#x203A;ciowych i SystemĂłw Informacyjnych.

maj-czerwiec 2009

SamorzÄ&#x2026;d StudentĂłw juĹź podjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; akcjÄ&#x2122; majÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na celu zebranie odpowiedniej liczby chÄ&#x2122;tnych na najbardziej poĹźÄ&#x2026;dane kierunki â&#x20AC;&#x201C; GospodarkÄ&#x2122; PrzestrzennÄ&#x2026; i Stosunki MiÄ&#x2122;dzynarodowe. PowstaĹ&#x201A;y listy, na ktĂłrych zainteresowani mogÄ&#x2026; zostawiÄ&#x2021; swoje dane kontaktowe, tworzÄ&#x2026;c w ten sposĂłb bazÄ&#x2122; potencjalnych kandydatĂłw. JeĹ&#x203A;li okaĹźe siÄ&#x2122;, Ĺźe do magicznej bariery 50 osĂłb brakuje zaledwie kilku studentĂłw, to listy te pozwolÄ&#x2026; na kontakt z jak najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; zainteresowanych osĂłb i podjÄ&#x2122;cie dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; majÄ&#x2026;cych na celu uruchomienie kierunku. Wpisanie siÄ&#x2122; na takÄ&#x2026; listÄ&#x2122; zwiÄ&#x2122;kszy szansÄ&#x2122; otwarcia kierunku, dlatego wszyscy zdecydowani bez wÄ&#x2026;tpienia powinni to zrobiÄ&#x2021;. TakĹźe studenci spoza SamorzÄ&#x2026;du postanowili wziÄ&#x2026;Ä&#x2021; sprawy w swoje rÄ&#x2122;ce â&#x20AC;&#x201C; na Uczelni pojawiĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; plakaty promujÄ&#x2026;ce kierunek Gospodarka Przestrzenna. Czy jednak to wystarczy, skoro Uczelni najwyraĹşniej nie zaleĹźy, aby przerwaÄ&#x2021; ten impas?

PodejĹ&#x203A;cie uczelni do kwestii nieuruchamianych kierunkĂłw jest bardzo interesujÄ&#x2026;ce. Mimo Ĺźe szkoĹ&#x201A;a posiada zarĂłwno kadrÄ&#x2122; jak i wyposaĹźenie, aby uruchomiÄ&#x2021; kaĹźdy z proponowanych w Informatorze

kierunkĂłw, w rzeczywistoĹ&#x203A;ci podejmuje siÄ&#x2122; niewiele dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;, aby zachÄ&#x2122;ciÄ&#x2021; studentĂłw do wybierania GP czy PS. Oficjalnie SzkoĹ&#x201A;a deklaruje, Ĺźe jest zainteresowana uruchomieniem jak najwiÄ&#x2122;kszej liczby kierunkĂłw, ale jeden wykĹ&#x201A;ad reprezentatywny w ramach programu START to zdecydowanie za maĹ&#x201A;o.

ZwĹ&#x201A;aszcza Ĺźe opinia ,,kierunku widmoâ&#x20AC;? dziaĹ&#x201A;a jak samospeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; przepowiednia.

Obawy, Ĺźe w sytuacji, gdy wybrany kierunek nie zostanie uruchomiony, a nastÄ&#x2122;pnie zabraknie miejsca na innych, sÄ&#x2026; bezpodstawne. Tymon Kokoszka, przewodniczÄ&#x2026;cy SamorzÄ&#x2026;du StudentĂłw, zachÄ&#x2122;ca was mĂłwiÄ&#x2026;c: Nie bĂłjcie siÄ&#x2122; zaryzykowaÄ&#x2021; i wybraÄ&#x2021; poĹźÄ&#x2026;dany kierunek! Zawsze zostajÄ&#x2026; pozostaĹ&#x201A;e dwa etapy deklaracji, konsekwencje zmiany kierunku sÄ&#x2026; n a p r a w d Ä&#x2122; znikome, a dziÄ&#x2122;ki takiej decyzji moĹźecie spÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; kolejne 2 lata pogĹ&#x201A;Ä&#x2122;biajÄ&#x2026;c swoje zainteresowania.

Perspektywy zawodowe, jakie wiÄ&#x2026;ĹźÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z ukoĹ&#x201E;czeniem poszczegĂłlnych kierunkĂłw, ilustruje poradnik: â&#x20AC;&#x17E;Po jakim kierunku, na jakie stanowisko?â&#x20AC;?, zamieszczony na stronie www.sgh.waw.pl w zakĹ&#x201A;adce Centrum Karier â&#x20AC;&#x201C; Doradztwo Zawodowe.

13

uczelnia

historia SGH

6]NRàD *àyZQD &KHPLF]QD Krótka biografia Boles!awa Miklaszewskiego – dyrektora i rektora Wy$szej Szko!y Handlowej w Warszawie, rektora Szko!y G!ównej Handlowej w Warszawie, ministra i senatora Rzeczpospolitej. $1'5=(- *$:(56.,

B

olesław Grzegorz Miklaszewski żył w latach 1871-1941, w latach wojen i rewolucji, ale także odradzania się niepodległego państwa polskiego, które uważał za najwyższą wartość.

Pochodził z zubożałej rodziny ziemiańskiej powiatu radomskiego, rodziny o żywych tradycjach patriotycznych. Należał do pokolenia niepokornych. Konspirował od czasów gimnazjalnych. Był wychowankiem rządowego V gimnazjum klasycznego w Warszawie, chociaż matury w nim nie uzyskał, został bowiem więźniem Cytadeli warszawskiej i Krestów w Petersburgu.

Później wybrał życie emigranta. Głównie przebywał w Zurychu, gdzie studiował na uniwersytecie, a następnie na Politechnice Związkowej, którą ukończył w 1899 roku z bardzo dobrymi wynikami. Został inżynierem chemikiem-technologiem.

W Zurychu, jako student, był czynnym działaczem Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Poznał wtedy wybitnych polskich socjalistów: Mościckiego, Jodkę, Jędrzejowskiego, Piłsudskiego, Perla, Dębskiego, Wasilewskiego.

Swoje życie zawodowe rozpoczął pracą asystenta w Szkole Politechnicznej we Lwowie.

Tu w ciągu dwu lat pod kierunkiem prof. Nie-

mentowskiego przygotował rozprawę doktorską z chemii. Bronił jej na uniwersytecie w Zurychu w roku 1900. Następnie chciał powrócić do kraju, aby tu służyć swoją wiedzą społeczeństwu.

Niestety, jako socjalista, poszukiwany przez władze carskie, został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu śledczym w Petersburgu, a następnie zesłany na dwuletni pobyt do Wołogdy. Po odbyciu kary zesłania znalazł pracę w kopalniach miedzi Błagodatne na Uralu.

W roku 1902 ożenił się z koleżanką z Zurychu – absolwentką medycyny – Janiną Witkiewiczówną.

Drogę do Polski jemu i wielu Polakom otworzyła dopiero rewolucja 1905 roku. W Warszawie podjął pracę pedagogiczną w szkołach prywatnych, redakcyjną w „Chemiku Polskim” oraz pracę kierownika pracowni chemicznej Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.

W roku 1907 rozpoczął także pracę wykładowcy chemii technologicznej na Prywatnych Męskich Kursach Handlowych Augusta Zielińskiego w Warszawie.

Przełomowym momentem w jego dalszym życiu było objęcie w 1912 roku dyrekcji Wyższych Kursów Handlowych w Warszawie.

Od tego momentu jego życie splotło się z tą prywatną szkołą kupiecką.

Celem życiowym Bolesława Miklaszewskiego jako dyrektora, a później rektora Szkoły, sta-

ło się przekształcenie placówki z zawodowej w akademicką. Uważał bowiem, że tylko wówczas najlepiej służyłaby społeczeństwu, przygotowując wysoko wykwalifikowane kadry.

Dążył do tego poprzez kolejne reformy programowe i organizacyjne, troszcząc się o poziom kadry nauczającej, budowanie gmachów szkolnych, wzbogacanie form i metod nauczania, określanie wymagań wobec słuchaczy. Podkreślał wagę nauk ekonomicznych dla kształtowania pomyślnego rozwoju kraju.

Ten cel Miklaszewskiego został osiągnięty najpierw w połowie lat dwudziestych, a później w 1933 roku, gdy Wyższa Szkoła Handlowa uzyskała pełne prawa szkół akademickich jako Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.

W 1924 roku został ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Władysława Grabskiego. W uznaniu zasług profesor Bolesław Miklaszewski został w roku 1935 – z listy prezydenta Ignacego Mościckiego – senatorem Rzeczypospolitej.

licencjat rok krócej

:\NRQDû SODQ GZXOHWQL Wcze%niejsze uko'czenie studiów licencjackich w SGH jest mo$liwe. Przynajmniej teoretycznie. Trzeba jednak zaplanowa& to mo$liwie wcze%nie, pó(niej za% wykaza& si" determinacj#, pracowito%ci# i zdolno%ciami organizacyjnymi. Oprócz tego przyda si" troch" szcz"&cia, si!a przekonywania, a tak$e dobra znajomo%& Regulaminu Studiów oraz Informatora.

3$:(ß 323ß$:6.,

3

odstawowym kryterium zrealizowania studiów licencjackich jest zrealizowanie 180 punktów ECTS. Rzecz w tym, żeby dobrze rozłożyć je na cztery semestry. Zazwyczaj w pierwszym realizuje się 30 punktów, po czym w zgodzie z Regulaminem Studiów można by skorzystać z opcji maksimum, czyli 75 na semestr. W ten sposób licencjat otrzymuje się już po trzecim semestrze, wymaga to jednak ominięcia systemu deklaracji w Wirtualnym Dziekanacie, który nie przewiduje przekraczania limitu 60 punktów. Pozostając w zgodzie z zasadami WD można zadeklarować po średnio 50 ECTS-ów dla semestrów od drugiego do czwartego, co da nam w sumie 180 punktów w dwa lata. Czyli cel osiągnięty, gdyż, jak mówi Regulamin, „studia licencjackie na danym kierunku lub makrokierunku rozpoczęte w roku akademickim 2006/2007 i później, kończą się z dniem uzyskania absolutorium i uzyskania pozytywnej recenzji pracy licencjackiej”.

14

Licencjat w cztery semestry nie jest jednak wariantem dla ludzi, którzy swoje stosunki z dziekanatem chcieliby ograniczyć do zbierania naklejek na legitymacji. Każde odstępstwo od narzuconej przez SGH normy, wiąże się z ryzykiem potrzeby uruchomienia nowych procedur, te zaś zwiększają liczbę zadań, z którymi muszą zmierzyć się pracownicy Sszkoły. Dlatego też nie powinniśmy oczekiwać radości pań z Dziekanatu, gdy, chcąc zrobić licencjat w dwa lata, padniemy ofiarą nieprzewidzianych kolizji w misternie ułożonym planie zajęć, problemów z zapisaniem się na wybrany przedmiot czy przeciążenia podczas sesji.

Ważnym jest więc, by nie tylko dobrze znać swój cel i konsekwentnie ku niemu dążyć, lecz także by mieć opracowane plany awaryjne.

Z językami obcymi sprawa jest prosta. CNJO przewidziało sytuację, w której student postanawia przedterminowo zakończyć naukę języków obcych. W tym celu wystarczy, przestrzegając właściwych terminów, pobrać z sekretariatu formularz, poprosić swojego lektora o pozytywną

opinię oraz odpowiednio umotywować to postanowienie. Prośbę rozpatruje potem kierownik studium właściwego języka, dlatego dużo zależy od rekomendacji lektora i od naszego uzasadnienia. System ten działa praktycznie bez komplikacji. Przynajmniej póki niewielu studentów jest świadomych możliwości, które mogliby wykorzystać. Wcześniejsze egzaminy końcowe z języków odbywają się podczas pierwszych terminów sesji egzaminacyjnych, a punkty za przyszłe semestry nauki języka dopisywane są do zrealizowanych w semestrze, po którym zdaliśmy egzamin końcowy. Łatwiej jest jednak zawczasu uporać się z jak największą liczbą punktów ECTS i na ostatni rok zostawić sobie już tylko seminarium licencjackie i, pro forma, parę przedmiotów. W końcu i tak każdy w SGH posiada indywidualny plan studiów. Taki wariant to także mniejsze ryzyko niepowodzenia, choć w ten sposób nie zdążymy z planem dwuletnim.

MAGIEL

zmasowany atak na Wielk# Ró$ow#

uczelnia

1DMOHSV]D " 8F]HOQLD Poni$ej prezentujemy tre%& listu czytelnika, który krytykuje SGH podwa$aj#c warto%& dyplomu. Polemik" z nim podejmuj# redaktorzy MAGLA, wyk!adowcy oraz Przewodnicz#cy Samorz#du Studentów, Tymon Kokoszka.

6

zkoła Główna Handlowa zajmuje nieodmiennie pierwsze miejsce we wszelkich rankingach szkół ekonomicznych w Polsce. Bycie studentem lub absolwentem SGH wiąże się z dużym prestiżem i ułatwia znalezienie pracy. Tymczasem wśród studentów SGH, zwłaszcza tych, których studiowali za granicą, panuje opinia, że uczelnia jest przereklamowana. Dlaczego?

Primo, ze względu na niewielki stopień trudności. Z uczelni praktycznie nie da się wylecieć; najtrudniej jest się dostać - i to jest chyba najmocniejsza strona uczelni.

Później już jest z górki. Jeżeli komuś zdarzy się oblać egzamin, to raczej z braku czasu i zaangażowania, niż z wysokiego poziomu trudności. Poza tym i tak zawsze jest poprawka, a w ostateczności można jeszcze zapłacić i problem znika na najbliższe pół roku.

Secundo, tak duża liczba egzaminów jest czystą farsą. Sytuacja wygląda następująco: dzień przed egzaminem student dzwoni po znajomych, przeszukuje internet i punkty ksero w poszukiwaniu skryptów. Następnie spędza noc na przeglądaniu materiałów. Zwykle wystarczy, aby zdać na 3 lub 4. W wersji „last minute” skrypt jest przeglądany bezpośrednio przed egzaminem. Nie bez znaczenia jest fakt, że zakres niektórych przedmiotów częściowo się pokrywa, co do zalet studiowania w SGH bez wątpienia nie należy. Pewne egzaminy przeszły już do legendy. Na jednym z nich profesor podaje 3 pytania, których należy się spodziewać, następnie na egzaminie pojawiają się dwa, przy czym, aby zdać wystarczy odpowiedzieć na jedno. W trakcie samego egzaminu profesor czyta gazetę. Ocen poniżej 4 – brak.

Skutek jest taki, że na V roku student nie pamięta jakie przedmioty zaliczył, a jakie jeszcze nie (nieoceniony jest tu Wirtualny Dziekanat), nie kojarzy 90% profesorów, z którymi miał zajęcia i 99% studentów, z którymi zdawał egzamin. Poza tym pracuje i szkoła bynajmniej nie jest na szczycie jego listy priorytetów.

Kolejny przykład słabości edukacji w SGH to relacje pomiędzy studentami a kadrą akademicką. W trakcie rekrutacji na różne programy lub stypendia zagraniczne często wymagane jest przedstawienie listu rekomendującego. Cała idea listu polega na tym, że profesor, który zna studenta opisuje jego dobre i złe strony (z naciskiem na te pierwsze).

Tymczasem wśród studentów SGH istnieje nagminna praktyka pisania takich listów własnoręcznie, a następnie przedstawiania ich do podpisu wybranemu wykładowcy.

Można pomstować na lenistwo profesorów i konformizm studentów, ale w rzeczywistości jest to jedyne rozwiązanie. Profesorowie nie znają studentów na tyle, aby napisać im taki list. Wynika to z warunków panujących

maj-czerwiec 2009

na Uczelni. Grupy ćwiczeniowe są duże (nie wspominając o grupach wykładowych), a możliwość interakcji pomiędzy profesorem a wykładowcą jest często ograniczona. Uczelnia po prostu nie stwarza odpowiednich warunków do nawiązania bliższych relacji.

Poza nieliczną grupką jednostek ambitnych (często określanych mianem szczurów) powyższe dotyczy zdecydowanej większości studentów. Jest to z jednej strony winą profesorów, którzy chcą być lubiani i nie chcą stwarzać problemów, z drugiej zaś, winą samych studentów, którzy taki stan rzeczy akceptują. Znane piłkarskie przysłowie głosi, że gra się na tyle na ile przeciwnik pozwala.

Studenci uczą się tak, żeby się nie „przeuczyć”.

W wolnym czasie mogą realizować własne hobby i rozwijać zainteresowania, rzadko kiedy ekonomiczne. W porównaniu z czołowymi uczelniami zagranicznymi studia w SGH nie są szczególnym wyzwaniem intelektualnym.

Co sprawia, że studenci oceniają swoją szkołę tak nisko i jak możnaby temu zaradzić?

Po pierwsze przedmiotów jest za dużo. 15 egzaminów w sesji? Nic specjalnego, przy dobrym rozłożeniu w czasie zaliczenie wszystkich jest jak najbardziej realne. Student z zagranicy otworzyłby szeroko buzię, tymczasem esgiehowiec tylko wzruszy ramionami.

Przedmiotów powinno być mniej i powinny być bardziej wyspecjalizowane. Po drugie mniejszy nacisk powinien być kładziony na wiedzę pamięciową, a większy na umiejętności krytycznego myślenia i formułowania własnych opinii.

Jak to osiągnąć?

Zlikwidować sesję!

Podzielić rok akademicki na 4 części (nazwijmy je kwartały) i wprowadzić intensywne kursy (seminaria) z każdego przedmiotu trwające jeden kwartał (te większe trwałyby 2 kwartały).

W tym czasie zajęcia odbywałyby się po kilka razy w tygodniu.

Aby zdobyć zaliczenie student musiałby chodzić na zajęcia (sic!), napisać kilka prac pisemnych i zdać na koniec egzamin (przy czym na egzaminie można korzystać z własnych notatek). Końcowa ocena byłaby wypadkową powyższych czynników oraz aktywności na zajęciach. Duża część zajęć odbywałaby się w języku angielskim (to zamiast lektoratu). Co jest istotne,

w pojedynczym kwartale student miałby jeden, góra dwa przedmioty. Taki model obowiązuje m.in. w krajach skandynawskich i sprawdza się w praktyce.

Brzmi to nader rewolucyjnie jak na polskie standardy. Tymczasem pozytywne konsekwencje są oczywiste. Przede wszystkim wiedza wyniesiona z takiego intensywnego kursu miałaby charakter bardziej trwały niż w przypadku cotygodniowych, nieobowiązkowych wykładów odbywających się na przestrzeni pół roku. Po drugie, istniałaby możliwość integracji studentów wewnątrz grupy, a także nawiązania bliższych kontaktów z wykładowcami. Po trzecie studenci rozwijaliby umiejętności praktyczne poprzez pisanie esejów, branie udziału w dyskusjach i debatach itp. Powyższe zmiany wymagałyby większego zaangażowania ze strony studentów oraz wykładowców. Z pewnością musiałaby iść za tym pewne nakłady na infrastrukturę, zmniejszenie pojemności grup (np. do 20-osobowych), profesjonalizacja kadry akademickiej etc. Nagrodą za ten wysiłek byłby wysoki poziom kształcenia, który plasowałby SGH w ścisłej czołówce uczelni ekonomicznych na świecie. Wydaje się, że wielu studentów byłoby skłonnych zapłacić, aby mieć możliwość studiowania w tak elitarnej szkole. Niestety świadomość tego przychodzi dopiero po ukończeniu uczelni. $XWRUHP OLVWX MHVW VWXGHQW VWXGLXP PDJLVWHUVNLHJR 6*+ ° %DUWRV] 5\ĝ

15

uczelnia

zmasowany atak na Wielk# RĂł$ow#

.RPHQWDU]H

6

zkoĹ&#x201A;a GĹ&#x201A;Ăłwna Handlowa to zdecydowanie najlepsza polska uczelnia ekonomiczna. Bycie studentem lub absolwentem SGH wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; z duĹźym prestiĹźem i uĹ&#x201A;atwia znalezienie pracy. Widoczne jest to nie tylko na terenie Polski â&#x20AC;&#x201C; ci, ktĂłrzy wyjeĹźdĹźali studiowaÄ&#x2021; za granicÄ&#x2122; mĂłwiÄ&#x2026; jasno, Ĺźe sÄ&#x2026; dumni z poziomu swojej dotychczasowej wiedzy, umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci i znajomoĹ&#x203A;ci jÄ&#x2122;zyka. Dlaczego?

Wyznacznikiem poziomu SzkoĹ&#x201A;y, ktĂłrej dowodem sÄ&#x2026; wymienione 3 atuty,, nie jest â&#x20AC;&#x17E;Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wylecenia z SGHâ&#x20AC;?, obalona zresztÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciowo w ostatnim MAGLU. Ponadto egzaminy w swoim zaĹ&#x201A;oĹźeniu majÄ&#x2026; przesiewaÄ&#x2021; studentĂłw nieprzygotowanych (brak czasu i zaangaĹźowania). To oceny róşnicujÄ&#x2026; studentĂłw przygotowanych. I tu rolÄ&#x2122; odgrywa poziom trudnoĹ&#x203A;ci, i tak jest w SGH, i chwaĹ&#x201A;a Bogu.

Na caĹ&#x201A;e szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;cie SGH nie pozostaje w stagnacji i reaguje na wĹ&#x201A;asne nieprawidĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ci, czego dowodem jest choÄ&#x2021;by przygotowywana reforma programu nauczania. Jednym z jej elementĂłw jest na przykĹ&#x201A;ad zmniejszenie liczby egzaminĂłw z przedmiotĂłw podstawowych z 23 do 16 i zblokowanie treĹ&#x203A;ci podobnych przedmiotĂłw.

Nie sposĂłb nie zgodziÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, Ĺźe czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; egzaminĂłw przeszĹ&#x201A;a juĹź do legendy â&#x20AC;&#x201C; szczegĂłlnie te bardzo wymagajÄ&#x2026;ce, powaĹźne lub zaskakujÄ&#x2026;ce swojÄ&#x2026; formÄ&#x2026;.

Brak wydziaĹ&#x201A;Ăłw i staĹ&#x201A;ych grup zdecydowanie osĹ&#x201A;abia kontakty pomiÄ&#x2122;dzy wykĹ&#x201A;adowcami a samymi studentami. Na szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;cie SGH moĹźe z dumÄ&#x2026; poszczyciÄ&#x2021; siÄ&#x2122; niezwykle aktywnÄ&#x2026; spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; studenckÄ&#x2026;. Jej wyrazem jest duĹźa liczba organizacji oraz Studenckich KĂłĹ&#x201A; Naukowych â&#x20AC;&#x201C; kaĹźde z nich posiada opiekuna, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cego jednoczeĹ&#x203A;nie mentorem i tutorem studentĂłw zain-

021,.$ 0$'=,$5 (:(/,1$ 587.2:6.$

3

rzytoczony list, autorstwa jednego ze studentĂłw studium magisterskiego SGH, trafiĹ&#x201A; do redakcji MAGLA, wzbudzajÄ&#x2026;c niemaĹ&#x201A;e kontrowersje.

ChoÄ&#x2021; zuchwaĹ&#x201A;a krytyka i rewolucyjne propozycje zmian wskazujÄ&#x2026; na doĹ&#x203A;Ä&#x2021; subiektywne i nieprzychylne stanowisko autora, nie moĹźna zaprzeczyÄ&#x2021;, Ĺźe system ksztaĹ&#x201A;cenia, zarĂłwno w SGH, jak i na innych uczelniach, nie jest doskonaĹ&#x201A;y i wymaga pewnych reform. Dla-

16

teresowanych rozwijaniem swoich pasji. To dziÄ&#x2122;ki temu kontaktowi udaje siÄ&#x2122; postawiÄ&#x2021; pierwsze pewne kroki na poczÄ&#x2026;tku kariery zawodowej.

Owocuje on dalszymi znajomoĹ&#x203A;ciami, solidnÄ&#x2026; pozawykĹ&#x201A;adowÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2026; czy wreszcie referencjami, tak poĹźÄ&#x2026;danymi przy zagranicznym wyjeĹşdzie.

Znane Ĺ&#x201A;aciĹ&#x201E;skie przysĹ&#x201A;owie gĹ&#x201A;osi, iĹź â&#x20AC;&#x17E; non scholae, sed vitae discimusâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; uczymy siÄ&#x2122; nie dla szkoĹ&#x201A;y, lecz dla Ĺźycia. Smuci mnie czasem, Ĺźe tak wiele mĹ&#x201A;odych osĂłb o tym zapomina. ZapominajÄ&#x2026; ci, ktĂłrzy nie kojarzÄ&#x2026; 90% profesorĂłw, z ktĂłrymi mieli zajÄ&#x2122;cia, ktĂłrzy pÄ&#x2122;dzÄ&#x2026; przez studia od zaliczenia do zaliczenia, ktĂłrzy nie zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026; latami przypadkĂłw zbyt trywialnych przedmiotĂłw i egzaminĂłw, ktĂłrzy grajÄ&#x2026; tylko na tyle na ile przeciwnik pozwala, bez krzty ambicji i chÄ&#x2122;ci rozwoju, dla ktĂłrych szkoĹ&#x201A;a nie jest na szczycie priorytetĂłw (jej miejsce, mimo dziennego trybu zajmuje praca od wczesnych lat studiĂłw). Cieszy mnie jednoczeĹ&#x203A;nie, Ĺźe niezmiernie rzadko moĹźna by takie sĹ&#x201A;owa wypowiedzieÄ&#x2021; o studentach SGH. A gdy takie jednostki jednak siÄ&#x2122; znajdÄ&#x2026; to czy warto zawracaÄ&#x2021; sobie nimi gĹ&#x201A;owÄ&#x2122;? To nie oni bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; absolwentami, o ktĂłrych bÄ&#x2122;dzie gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;no, to nie oni pĂłjdÄ&#x2026; w Ĺ&#x203A;wiat biznesu, polityki. Oni pozostanÄ&#x2026; absolutnie bierni, podczas gdy owe â&#x20AC;&#x17E;szczurkiâ&#x20AC;? bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; stronÄ&#x2026; czynnÄ&#x2026;, majÄ&#x2026;cÄ&#x2026; wpĹ&#x201A;yw na otaczajÄ&#x2026;cy nas Ĺ&#x203A;wiat. Takich oto â&#x20AC;&#x17E;szczurkĂłwâ&#x20AC;? ĹźyczyĹ&#x201A;bym kaĹźdej uczelni w Polsce i na Ĺ&#x203A;wiecie.

Na koniec pragnÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;bym siÄ&#x2122; odnieĹ&#x203A;Ä&#x2021; do sposobu egzekwowania wiedzy od studentĂłw. Przyznam szczerze, nie wydaje mi siÄ&#x2122;, aby zmiana z semestralnego na kwartalny okres rozliczania siÄ&#x2122; studentĂłw spowodowaĹ&#x201A;a znaczÄ&#x2026;ce zmiany w jakoĹ&#x203A;ci nauczania, przekazywaniu studentom potrzebnej wiedzy czy elitarnoĹ&#x203A;ci SGH na arenie miÄ&#x2122;dzyna-

$XWRUHP NRPHQWDU]D MHVW 7\PRQ .RNRV]ND 3U]HZRGQLF]Ä&#x201E;F\ 6DPRU]Ä&#x201E;GX 6WXGHQWyZ 6*+

tego list, rzecz jasna, nie mĂłgĹ&#x201A; pozostaÄ&#x2021; bez komentarza.

Pierwszy zarzut to kwestia niemoĹźnoĹ&#x203A;ci zostania skreĹ&#x203A;lonym z listy studentĂłw naszej Alma Mater. W ostatnim czasie sytuacja ulegĹ&#x201A;a pewnej zmianie. Zaostrzone zostaĹ&#x201A;o przestrzeganie terminĂłw skĹ&#x201A;adania dokumentĂłw, prac licencjackich, magisterskich, wpĹ&#x201A;at za warunki i czesne czy zaliczania przedmiotĂłw w sesji. Student nie moĹźe juĹź czuÄ&#x2021; siÄ&#x2122; niczym niezagroĹźony. W poprzednim numerze MAGLA problem ten zostaĹ&#x201A; szeroko opisany.

Nie do koĹ&#x201E;ca moĹźna teĹź zgodziÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z tym, Ĺźe to rekrutacja stanowi najmocniejszÄ&#x2026; stronÄ&#x2122; uczelni. Jak zauwaĹźa dr Marek Rocki, odkÄ&#x2026;d zostaĹ&#x201A;y zlikwidowane egzaminy wstÄ&#x2122;pne do SGH, poziom przyjÄ&#x2122;tych studentĂłw znacznie siÄ&#x2122; obniĹźyĹ&#x201A;. Spowodowane jest to ogĂłlnym charakterem matury, ktĂłra nie jest w stanie wyĹ&#x201A;oniÄ&#x2021; abiturientĂłw ze szczegĂłlnymi predyspozycjami do studiĂłw ekonomicznych, co znacz-

nie utrudnia wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwÄ&#x2026; selekcjÄ&#x2122; kandydatĂłw.

NawiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;c do problemu grup wykĹ&#x201A;adowych i Ä&#x2021;wiczeniowych, trzeba wziÄ&#x2026;Ä&#x2021; pod uwagÄ&#x2122; fakt, Ĺźe, choÄ&#x2021; brak staĹ&#x201A;ych grup dziekaĹ&#x201E;skich znacznie utrudnia nawiÄ&#x2026;zywanie bliĹźszych znajomoĹ&#x203A;ci z wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; studentĂłw, to jest to konsekwencjÄ&#x2026; duĹźej swobody w doborze przedmiotĂłw i wykĹ&#x201A;adowcĂłw przez studentĂłw, ktĂłra niewÄ&#x2026;tpliwie naleĹźy do jednej z najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej podkreĹ&#x203A;lanych zalet SGH. DrugÄ&#x2026; stronÄ&#x2026; medalu, wspomnianÄ&#x2026; przez PrzewodniczÄ&#x2026;cego SamorzÄ&#x2026;du StudentĂłw SGH Tymona KokoszkÄ&#x2122;, jest istnienie duĹźej liczby aktywnych i Ĺ&#x203A;wietnie prosperujÄ&#x2026;cych organizacji studenckich i kĂłĹ&#x201A; naukowych, ktĂłre, skupiajÄ&#x2026;c w swych szeregach dziesiÄ&#x2026;tki studentĂłw, nie tylko tworzÄ&#x2026; zgrane grupy koleĹźeĹ&#x201E;skie o wspĂłlnych zainteresowaniach, ale takĹźe pozwalajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rozwijaÄ&#x2021; i realizowaÄ&#x2021; pasje.

NiemoĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stworzenia wiÄ&#x2122;kszej liczby mniej licznych grup wynika z niewystarczajÄ&#x2026;cych zasobĂłw infrastruktury uczelnianej â&#x20AC;&#x201C; budynki sÄ&#x2026; zbyt maĹ&#x201A;e.

Opisani przez autora listu studenci, ktĂłrzy na studiach w SGH siÄ&#x2122; nudzÄ&#x2026;, to juĹź duĹźa nadinterpretacja. Owszem, trzeba przyznaÄ&#x2021;, Ĺźe nie wszystkie przedmioty realizowane aktualnie w toku studiĂłw, wymagajÄ&#x2026; od studentĂłw

rodowej. Autor pomysĹ&#x201A;u niestety przez caĹ&#x201A;y czas ocenia caĹ&#x201A;oksztaĹ&#x201A;t z perspektywy nieambitnego, obijajÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; studenta. ZakĹ&#x201A;ada, Ĺźe studenci nie uczestniczÄ&#x2026; w wykĹ&#x201A;adach (bo nieobowiÄ&#x2026;zkowe!), rzadko pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na Uczelni (bo przecieĹź praca jest najwaĹźniejsza!), nie majÄ&#x2026; kontaktu z wykĹ&#x201A;adowcami (przecieĹź nie ma potrzeby pogĹ&#x201A;Ä&#x2122;biania wiedzy, nie bÄ&#x2122;dzie tego na egzaminie!). Obecny system wymaga od studenta systematycznoĹ&#x203A;ci i odrobiny chÄ&#x2122;ci â&#x20AC;&#x201C; cotygodniowe przygotowanie siÄ&#x2122; do zajÄ&#x2122;Ä&#x2021; poszerzÄ&#x2026; horyzonty i pozostanÄ&#x2026; w gĹ&#x201A;owie na znacznie dĹ&#x201A;uĹźej. JuĹź dziĹ&#x203A; mamy przecieĹź 15godzinne wykĹ&#x201A;ady, a mimo to, studenci na nie narzekajÄ&#x2026; (a gdy nie ma zerĂłwki, to w sesji nikt nic nie pamiÄ&#x2122;ta). Intensywne dwutygodniowe kursy majÄ&#x2026; rĂłwnieĹź ogromnÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; wad! Nie sÄ&#x2026;dzÄ&#x2122;, Ĺźe wiedza zdobyta w ten sposĂłb bÄ&#x2122;dzie trwalsza, wrÄ&#x2122;cz przeciwnie. Nie uwaĹźam rĂłwnieĹź, Ĺźe w przypadku 2 tygodni zupeĹ&#x201A;nie nowej tematyki ktoĹ&#x203A; mĂłgĹ&#x201A;by porzÄ&#x2026;dnie przygotowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do dyskusji, debaty czy wygĹ&#x201A;oszenia referatu.

PodkreĹ&#x203A;lam â&#x20AC;&#x201C; porzÄ&#x2026;dnie. Ponadto system taki caĹ&#x201A;kowicie godziĹ&#x201A;by w elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, z ktĂłrej jesteĹ&#x203A;my dumni. PowodowaĹ&#x201A;by rĂłwnieĹź znaczÄ&#x2026;ce problemy ze studiowaniem osobom, ktĂłre miaĹ&#x201A;y na przykĹ&#x201A;ad wypadek i przez miesiÄ&#x2026;c nie mogĹ&#x201A;y uczÄ&#x2122;szczaÄ&#x2021; na zajÄ&#x2122;cia.

Nie wydaje mi siÄ&#x2122;, by lekiem na wszelkie zĹ&#x201A;o Ĺ&#x203A;wiata byĹ&#x201A;a likwidacja sesji (choÄ&#x2021; pomysĹ&#x201A; to zaiste kuszÄ&#x2026;cy), a zbyt daleko posuniÄ&#x2122;te wnioski, wyciÄ&#x2026;gane z pobieĹźnej obserwacji Uczelni uwaĹźam za niesĹ&#x201A;uszne. Z tym Esgiehem naprawdÄ&#x2122; nie jest tak Ĺşle! JeĹ&#x203A;li autor pragnie zmian, to moĹźe Ĺ&#x201A;atwiej mu bÄ&#x2122;dzie zaczÄ&#x2026;Ä&#x2021; od siebie?

MAGIEL

zjednoczenie samorz#dĂłw szczegĂłlnie duĹźego zaangaĹźowania i wĹ&#x201A;oĹźonego wysiĹ&#x201A;ku, ale naleĹźÄ&#x2026; raczej do mniejszoĹ&#x203A;ci.

Wspominana wczeĹ&#x203A;niej duĹźa swoboda w doborze przedmiotĂłw i kierunkĂłw ma zapobiec takim sytuacjom. JeĹ&#x203A;li ktoĹ&#x203A; jest tylko wystarczajÄ&#x2026;co zainteresowany i czuje siÄ&#x2122; na siĹ&#x201A;ach realizowaÄ&#x2021; dodatkowe przedmioty, nic nie stoi na przeszkodzie, by jeszcze gorliwiej pogĹ&#x201A;Ä&#x2122;biaĹ&#x201A; swojÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; i wypeĹ&#x201A;niaĹ&#x201A; czas umiĹ&#x201A;owanym zajÄ&#x2122;ciem â&#x20AC;&#x201C; wkuwaniem. Jednak jest teĹź duĹźa grupa studentĂłw, ktĂłrych zainteresowania, choÄ&#x2021; zwiÄ&#x2026;zane z profilem uczelni, wykraczajÄ&#x2026; poza aule wykĹ&#x201A;adowe, a nierzadko teĹź poza uczelniane mury. Wielu z nas czynnie dziaĹ&#x201A;a w organizacjach studenckich, praktykuje zdobytÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; teoretycznÄ&#x2026; udzielajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; w koĹ&#x201A;ach naukowych, zajmuje siÄ&#x2122; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; charytatywnÄ&#x2026;, angaĹźuje siÄ&#x2122; w róşnorodne projekty studenckie czy w koĹ&#x201E;cu oddaje wĹ&#x201A;asnym pasjom lub uprawia wyczynowo sporty.

MyĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe nikt z wymienionych nie czuje siÄ&#x2122; niewystarczajÄ&#x2026;co ambitnym. Dowodzi temu fakt, Ĺźe pomimo obowiÄ&#x2026;zkĂłw studenta znajdujÄ&#x2026; siĹ&#x201A;Ä&#x2122;, chÄ&#x2122;Ä&#x2021; i wystarczajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; motywacjÄ&#x2122;, aby robiÄ&#x2021; coĹ&#x203A; wiÄ&#x2122;cej. â&#x20AC;&#x17E;CoĹ&#x203A; wiÄ&#x2122;cejâ&#x20AC;?, to nie znaczy przecieĹź â&#x20AC;&#x17E;zamiastâ&#x20AC;?. Nie zapominajmy, Ĺźe w dzisiejszym Ĺ&#x203A;wiecie liczy siÄ&#x2122; przede wszystkim umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przystosowania do wymogĂłw rynku pracy, elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, mobilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i doĹ&#x203A;wiadczenie, ktĂłrego nie sposĂłb zdobyÄ&#x2021;, siedzÄ&#x2026;c tylko z nosem w ksiÄ&#x2026;Ĺźce. Wiedza teoretyczna i dyplom to zaledwie podstawy, na

ktĂłrych naleĹźy bazowaÄ&#x2021;, planujÄ&#x2026;c dalszÄ&#x2026; karierÄ&#x2122;, jednak nie moĹźna skupiaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie na nich. Trudno wiÄ&#x2122;c dziwiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; studentom SGH, ludziom przedsiÄ&#x2122;biorczym z zaĹ&#x201A;oĹźenia, Ĺźe studia, choÄ&#x2021; z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; peĹ&#x201A;niÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; nadrzÄ&#x2122;dnÄ&#x2026;, nie zawsze sÄ&#x2026; jedynym priorytetem.

Jak duĹźym wyzwaniem intelektualnym sÄ&#x2026; studia w SGH â&#x20AC;&#x201C; niech kaĹźdy oceni we wĹ&#x201A;asnym sumieniu, jednak nie bez powodu juĹź sama nazwa uczelni budzi podziw, a pracodawcy sami zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; po absolwentĂłw SGH. W obliczu tak wielu zarzutĂłw, trzeba przyznaÄ&#x2021;, Ĺźe mimo wszystko SGH nie pozostaje bierna, co podkreĹ&#x203A;la Tymon Kokoszka.

Wprowadzane sÄ&#x2026; wciÄ&#x2026;Ĺź nowe regulacje, majÄ&#x2026;ce na celu poprawÄ&#x2122; warunkĂłw studiowania i przystosowanie uczelni do europejskich standardĂłw. Jednak odnalezienie siÄ&#x2122; wĹ&#x203A;rĂłd nowych realiĂłw nie jest Ĺ&#x201A;atwe dla Ĺźadnej uczelni, zwĹ&#x201A;aszcza tak duĹźej, jak SGH. WzrastajÄ&#x2026;ce wymagania wobec szkolnictwa wyĹźszego wymuszajÄ&#x2026; czÄ&#x2122;sto wiele niedogodnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, na zmianÄ&#x2122; ktĂłrych potrzeba czasu i wysiĹ&#x201A;ku. Dowodem na starania wĹ&#x201A;adz uczelni jest choÄ&#x2021;by fakt, Ĺźe dr Anna KarmaĹ&#x201E;ska, Prorektor ds. dydaktyki i studentĂłw, zobowiÄ&#x2026;zaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; tuĹź po zakoĹ&#x201E;czeniu prac nad reformÄ&#x2026; oferty programowej zajÄ&#x2026;Ä&#x2021; jakoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; procesu dydaktycznego.

Zaproponowane przez autora listu rozwiÄ&#x2026;zania sÄ&#x2026; doĹ&#x203A;Ä&#x2021; rewolucyjne. Wiele z nich jest

uczelnia

sĹ&#x201A;usznych i funkcjonalnych, jak przyznaje dr Marek Rocki, jednak ich realizacja w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci naleĹźy do sfery poboĹźnych ĹźyczeĹ&#x201E;. SÄ&#x2026; niewykonalne przy obecnym stanie polskiej edukacji. Likwidacja sesji? MoĹźe brzmi cudownie, ale kaĹźdy kij ma dwa koĹ&#x201E;ce. Autor sĹ&#x201A;usznie ocenia, Ĺźe takie zmiany wymagajÄ&#x2026; niezmiernie duĹźego wysiĹ&#x201A;ku, zarĂłwno ze strony studentĂłw, jak i kadry akademickiej, ale przede wszystkim potrzebny jest czas. Kto wie, czy wprowadzane obecnie reformy nie usprawniÄ&#x2026; wystarczajÄ&#x2026;co ksztaĹ&#x201A;cenia w SGH? Niestety przekonamy siÄ&#x2122; o tym dopiero za kilka lat.

Tymczasem moĹźe warto, krytykujÄ&#x2026;c, wspiÄ&#x2026;Ä&#x2021; siÄ&#x2122; o jeden stopieĹ&#x201E; wyĹźej i spojrzeÄ&#x2021; nie przez pryzmat wĹ&#x201A;asnych poglÄ&#x2026;dĂłw, ale panoramicznie, z poprawkÄ&#x2026; na moĹźliwoĹ&#x203A;ci realizacyjne swoich pomysĹ&#x201A;Ăłw?

0LÄ&#x2030;G]\XF]HOQLDQLyZND Co roku ro%nie rzesza studentĂłw zainteresowanych udzia!em w â&#x20AC;&#x17E;Mostach Ekonomicznychâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; projekcie maj#cym na celu szeroko rozumian# integracj" polskich szkĂł! ekonomicznych przy du$ej dawce wiedzy i zabawy. Niewielu jest jednak %wiadomych istnienia ich bardziej kameralnego i merytorycznego alter ego. Ă&#x;8.$6= Ă&#x;$7.$ ./$8',$ Ă&#x;8%,$1

K

onferencja Polskich Uczelni Ekonomicznych to inicjatywa SamorzÄ&#x2026;du StudentĂłw SGH liczÄ&#x2026;ca sobie juĹź cztery lata. PowstaĹ&#x201A;a jako kontynuacja â&#x20AC;&#x17E;MostĂłw Ekonomicznychâ&#x20AC;?. Organizatorzy pragnÄ&#x2122;li jednak uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; swoistych poprawin i skoncentrowali siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;Ăłwnie na pĹ&#x201A;aszczyĹşnie merytorycznej i wymianie doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; w reformach systemu nauczania. KooperacjÄ&#x2122; nawiÄ&#x2026;zano z bratnimi SamorzÄ&#x2026;dami Studenckimi z Akademii Ekonomicznej w Katowicach i UniwersytetĂłw Ekonomicznymi w Krakowie, Poznaniu i WrocĹ&#x201A;awiu. Spotkania w ramach KPUE odbywajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rokrocznie w kwietniu w SGH i trwajÄ&#x2026; od trzech do piÄ&#x2122;ciu dni, dziÄ&#x2122;ki czemu umoĹźliwiajÄ&#x2026; debatÄ&#x2122; moĹźliwie najwiÄ&#x2122;kszej liczbie ich reprezentantĂłw. Przedmiotem debaty sÄ&#x2026; przede wszystkim innowacje w zakresie funkcjonowania uczelni, organizacji studiĂłw oraz aktywnoĹ&#x203A;ci studenckiej, ktĂłre podniosÄ&#x2026; niesatysfakcjonujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; wciÄ&#x2026;Ĺź jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; polskiego szkolnictwa wyĹźszego. Cel ten przybliĹźajÄ&#x2026; rĂłwnieĹź wizyty licznych goĹ&#x203A;ci ze Ĺ&#x203A;wiata polityki i biznesu, jak np. Tadeusz Mosz i Witold Ormowski, a takĹźe przedstawicieli dyplomatycznych krajĂłw-liderĂłw, jeĹźeli chodzi o systemy edukacji wyĹźszej. â&#x20AC;&#x201C; Nasza uczelnia wciÄ&#x2026;Ĺź jeszcze pozostaje liderem na polskim ryn-

maj-czerwiec 2009

ku wyĹźszej edukacji ekonomicznej, wiÄ&#x2122;c goĹ&#x203A;cie czÄ&#x2122;sto przyjeĹźdĹźajÄ&#x2026; do nas szukajÄ&#x2026;c inspiracji i wzorcĂłw godnych naĹ&#x203A;ladowania â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi PaweĹ&#x201A; Ĺ&#x161;widziĹ&#x201E;ski, PrzewodniczÄ&#x2026;cy Komisji ds. Nauki SamorzÄ&#x2026;du StudentĂłw SGH. Z roku na rok obserwuje siÄ&#x2122; coraz wiÄ&#x2122;ksze zainteresowanie ze strony wĹ&#x201A;adz uczelni poruszanymi przez studentĂłw kwestiami. PrzykĹ&#x201A;adami mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; chociaĹźby regularne spotkania rektorĂłw uczelni ekonomicznych, wymiana doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; zwiÄ&#x2026;zanych z implementacjÄ&#x2026; boloĹ&#x201E;skiego systemu studiĂłw czy teĹź podpisanie na marcowej konferencji â&#x20AC;&#x17E;Polski Erasmus â&#x20AC;&#x201C; nowe miejsca, nowe moĹźliwoĹ&#x203A;ciâ&#x20AC;? w Poznaniu porozumienia w sprawie wymian studentĂłw z wyĹźej wymienionych oĹ&#x203A;rodkĂłw. KorzyĹ&#x203A;ci z rosnÄ&#x2026;cego zainteresowania sÄ&#x2026; nie do podwaĹźenia, gdyĹź sprzyja ono realnemu wpĹ&#x201A;ywowi przedstawicieli samorzÄ&#x2026;dĂłw na dobrobyt caĹ&#x201A;ej braci studenckiej. Szanse, aby propozycje SamorzÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; uchwaĹ&#x201A;ami Senatu SGH, gdzie studenci majÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;tylko i aĹźâ&#x20AC;? 20% gĹ&#x201A;osĂłw, rosnÄ&#x2026;. Wspomniany wyĹźej program â&#x20AC;&#x17E;Polski Erasmusâ&#x20AC;?, ktĂłry rusza w SGH od paĹşdziernika bieĹźÄ&#x2026;cego roku, zdaje siÄ&#x2122; byÄ&#x2021; tego dobitnym przykĹ&#x201A;adem. Pojawia siÄ&#x2122; bowiem okazja, aby wyjechaÄ&#x2021; na co najmniej semestr do wybranej przez siebie uczelni w Polsce i studiowaÄ&#x2021; wedle tamtejszego programu nauczania. Co istotne, program ten nie wyklucza w

Ĺźadnym wypadku moĹźliwoĹ&#x203A;ci skorzystania z innych popularnych programĂłw wymian studenckich z uczelniami zagranicznymi. â&#x20AC;&#x201C; Ostatnia edycja Konferencji okazaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; przeĹ&#x201A;omowa â&#x20AC;&#x201C; uwaĹźa PrzewodniczÄ&#x2026;cy Komisji ds. Nauki. â&#x20AC;&#x201C; OprĂłcz prezentacji â&#x20AC;&#x17E;Polskiego Erasmusaâ&#x20AC;? odbyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; wĂłwczas bowiem Zjazd I Forum Uczelni Ekonomicznych. FUE to nowopowstaĹ&#x201A;e ciaĹ&#x201A;o doradcze przy Parlamencie StudentĂłw Rzeczypospolitej Polskiej. Na zjeĹşdzie uchwalono jego statut, a takĹźe dokonano wyboru jego przedstawicieli (po trzech z kaĹźdej uczelni) i prezydium, ktĂłre objÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o swojÄ&#x2026; pierwszÄ&#x2026;, rocznÄ&#x2026; kadencjÄ&#x2122;. Podczas dwĂłch kilkugodzinnych debat poruszono teĹź m.in. kwestie systemĂłw stypendiĂłw studenckich, metod rekrutacji na studia drugiego stopnia czy teĹź sposobĂłw i prawnych trikĂłw umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych skuteczne i efektywne finansowanie studenckich projektĂłw i inicjatyw.

Tegoroczna edycja KPUE przeszĹ&#x201A;a juĹź do historii. Poruszone naĹ&#x201E; kwestie, zrodzone inicjatywy i podjÄ&#x2122;te wspĂłlnie decyzje majÄ&#x2026; spore szanse na wdroĹźenie, a tym samym poprawÄ&#x2122; jakoĹ&#x203A;ci funkcjonowania wszystkich uczelni ekonomicznych. Pozostaje mieÄ&#x2021; tylko nadziejÄ&#x2122;, Ĺźe szczytna idea nie upadnie, a wspĂłĹ&#x201A;praca zapoczÄ&#x2026;tkowana na konferencji przyniesie kolejne owoce i wymierne korzyĹ&#x203A;ci dla wszystkich studentĂłw.

17

uc ze l n i a l

organizacje Artyku! organizacji:

Artyku! organizacji

Akademicki Puchar Polski Akademicki Klub Golfowy i Zarząd Główny AZS serdecznie zapraszają na II turniej w ramach Akademickiego Pucharu Polski Grand Prix 2009. Turniej odbędzie się 23 maja 2009 roku na polu golfowym Mazury Golf & Country Club w Naterkach. Turniej będzie rozgrywany w 3 kategoriach: HCP, Zielona Karta, Gość.

Koszt udziału w turnieju wynosi 100 zł. Równolegle z turniejem będzie prowadzona Akademia Golfa oraz turniej gościnny dla wszystkich miłośników golfa, nie tylko studentów. Na Akademię zapraszamy wszystkich początkujących bądź osoby, które w golfa jeszcze nigdy nie grały.

Bazą turnieju będzie ośrodek AZS w Wilkasach (nad Jeziorem Niegocin). Wszyscy chętni będą mogli pożeglować, popływać kajakiem bądź też pograć w tenisa.

Szczegółowe informacje i formularze zgłoszeniowe na stronie www.akgolf.pl oraz pod adresem e-mail: app@akgolf.pl.

Artyku! organizacji

ZSP...?

Kolejny rok już prawie za Tobą. Wynudziłeś się? Imprezy i egzaminy to mało. Jakaś praca – nudy. A może by pojechać za granicę?

Tak na tydzień lub dwa gdzieś do Europy?

Nie, lepiej do Azji? Może by poznać nowych ludzi? Zrobić coś więcej? Coś samemu zorganizować? Pograć w siatkę, pokera? Pojechać na żagle?

Jeśli choć jedna z tych opcji Cię interesuje zapraszamy do Zrzeszenia Studentów Polskich w SGH. Jesteśmy najstarszą i jedną z największych organizacji i oferujemy niesamowite możliwości! Chodziłeś po trawniku na Auli Spadochronowej? Brałeś udział w kursie brydża czy szkoleniu samoobrony? To my. Nie jesteśmy zorientowani na daną branżę czy dziedzinę, to nie szkolne koło naukowe. Każdy projekt jest inny, a to nie pozwala się nudzić. Przyjdź do nas ze swoim własnym pomysłem a my pomożemy Ci zorganizować całkowicie nowy projekt.

Artyku! organizacji

Jeśli organizacyjne obowiązki Cię zmęczyły, masz wachlarz możliwości na wypoczynek i zabawę. Cotygodniowe wyjścia do Parku, Jaskinia Hazardu, gdzie możesz się poczuć jak Bond w Casino Royal, siatkówka czy wypady na żagle to tylko niektóre z atrakcji. Chcesz pojechać za granicę, ale nie masz czasu na Erasmusa? Będąc w ZSP możesz wybierać pomiędzy dwudziestoma krajami, od Czech przez Hiszpanię po Japonię, by wyjechać na tydzień lub dwa – jesteśmy jedyną polską organizacją w sieci IWCO zrzeszającej najlepsze ekonomiczne szkoły Europy i Azji.

Chcesz dowiedzieć się więcej lub do nas dołączyć? Zapraszamy na Dzień ZSP na Spadochronie już 26 maja.

Artyku! organizacji

Rekrutacja do SKN “Programu BnK w %XGG\³ SRGUyĩ\ CRAZYBOYS, BEAUTIFULGIRLS, YOUKNOWHOWTOPARTY – Powyższy opis to odpowiedź na pytanie „Opisz Polaków w trzech słowach”, na które odpowiadali uczestnicy projektu International Week Warsaw 2009, zorganizowanego przez ZSP w pierwszym tygodniu maja.

Piętnastu członków organizacji przygotowało pełen atrakcji tydzień, podczas którego starali się zachwycić międzynarodowa grupę studentów Polską i Polakami. Czy im się udało? Bez wątpienia! Goście z Hiszpanii, Szwajcarii, Chin, Japonii, Węgier, Bułgarii, Ukrainy, Turcji, Szwecji, Izraela i Danii wracali do domów zachwyceni. Tak samo czuli się zsypowicze słuchając tysiąca komplementów w dniu zakończenia projektu.

18

Co semestr nasza Uczelnia gości ponad stu zagranicznych studentów w ramach międzynarodowych programów wymiany. Także co semestr organizacja Erasmus Student Network zachęca do udziału w „Programie Buddy”. Jego ideą jest zapewnienie każdemu przyjeżdżającemu z innego kraju studentowi osobistej opieki polskiego „przyjaciela”. Dzięki temu zagubiony w warszawskiej dżungli Erasmus może liczyć na odbiór z lotniska, oprowadzenie po mieście, pomoc przy formalnościach na Uczelni i wspólne wyjścia.

Jeśli zawsze marzyłeś by zostać BUDDYM, weź udział w najbliższej rekrutacji. Szukaj wkrótce plakatów na Uczelni i odwiedź naszą stronę: www.sgh.esn.pl.

23 kwietnia już po raz drugi wybraliśmy się do Wilna, by odwiedzić zaprzyjaźnioną uczelnię i przez cztery dni zakosztować niezwykłego klimatu Kresów.

Na zaproszenie filii Uniwersytetu Białostockiego w Wilnie wzięliśmy udział w konferencji naukowej i ciekawej dyskusji na temat Europejskiej Przestrzeni Edukacyjnej i Systemu Bolońskiego. Poza tym zachęcaliśmy tegorocznych maturzystów z polskich liceów do studiowania na naszej Alma Mater. W październiku okaże się, czy się nam udało.

Z Wilna zapamiętamy świetnie zachowaną starówkę, sympatyczne knajpki, a przede wszystkim ogromnie życzliwych Polaków, których jest tam chyba nawet więcej niż w Londynie.

MAGIEL

organizacje

I uczelnia

Artyku! organizacji: Artyku! firmy

8VWDZ .RPSDV QD NDULHUĉ 22 kwietnia, w środę, w Auli VII Szkoły Głównej Handlowej zostały ogłoszone wyniki V Ogólnopolskiego Rankingu Pracodawców „Kompas” organizowanego przez Studenckie Koło Naukowe Konsultingu przy SGH. Podczas uroczystej Gali zostały przedstawiono etapy tworzenia projektu, metodologię badania i wyniki przeprowadzanych w całej Polsce ankiet. Wręczyliśmy także statuetki i dyplomy dla firm i instytucji, które zdaniem studentów, najbardziej się wyróżniają w badanych kategoriach. Cała uroczystość zakończona była bankietem w Sali Kolumnowej, gdzie już w mniej oficjalnej atmosferze można było porozmawiać z przedstawicielami działów HR i zjeść kawałek Kompasowego tortu.

Głównym celem ORP „Kompas” jest przedstawienie opinii studentów na temat ich potencjalnych, przyszłych pracodawców. Badamy, który pracodawca przyciąga, inspiruje, tworzy najkorzystniejszy wizerunek, a tym samym wygrywa bitwę o studenta jako przyszłego pracownika. Nasze badanie ma nie tylko wskazać studentom kierunek kariery zawodowej, w którym podążają ich rówieśnicy. Ma także pobudzić do myślenia tych, którzy ciągle nie wiedzą, jaką drogę rozwoju należy obrać.

Podstawą badania była ankieta przygotowana we współpracy z patronem merytorycznym projektu – Instytutem Millward Brown SMG/ KRC. Zadaniem studentów było wskazanie pracodawców, którzy najbardziej odpowiadali kryteriom postawionym w kolejnych pytaniach. W realizacji projektu pomagał także szereg organizacji partnerskich reprezentujących uczelnie z całej Polski, dzięki którym stale zwiększa się próba i zasięg badań.

Liczba ankiet zebranych na konkretnej uczelni zależała od jej struktury demograficznej (liczby studentów i studentek III, IV i V roku) oraz udziału jej studentów w całkowitej populacji wszystkich ośrodków akademickich, na których przeprowadzone zostało badanie.

W tym roku naszą ankietę wypełniło 2743 studentów. Tym samym dotarliśmy do ponad 13% całkowitej populacji wspomnianych wyżej uczelni.

Ze względu na fakt, iż firmy charakteryzują się różną specyfiką działalności, Ranking uwzględnia podział na kilka kategorii w zależności od branży, w jakiej działa dana instytucja. Niezwykle trudno jest bowiem zestawić ze sobą pracę w finansach, przemyśle czy IT, dlatego zdecydowaliśmy się podzielić pracodawców na branże.

Studenci wyłaniają lidera w każdej dziedzinie, w takich kategoriach jak: 1. Pracodawca Marzeń 2. Przyjazność 3. Obecność na Uczelni 4. Kariera i Rozwój Idea Projektu jest realizowana konsekwentnie od pięciu lat. Z roku na rok staramy się udoskonalać Projekt oraz dotrzeć do coraz większej liczby opinii. Mamy nadzieję, że wyniki Rankingu ułatwią Ci wybór przyszłego pracodawcy – Twojego Pracodawcy Marzeń, z którym zwiążesz swoją przyszłość. Satysfakcja z pracy jest bardzo ważną częścią życia dla każdego z nas, dlatego też warto czasami ustawić Kompas na karierę i podążać za jego wskazówkami.

Więcej informacji o rankingu znajduje się na stronie www.kompas.edu.pl.

)LQDà Experience PwC W dniach 18-19 kwietnia odbyła się Konferencja Finałowa Experience PwC – interaktywnego konkursu dla studentów i absolwentów zainteresowanych rachunkowością, prawem podatkowym i finansami przedsiębiorstwa. Do udziału w finałowym, trzecim etapie zaprosiliśmy 24 uczestników z ośrodków akademickich w całej Polsce. Podczas konferencji zmierzyli się oni z rozbudowanym studium przypadku, którego poprawne rozwiązanie wymagało nie tylko wiedzy, ale także opanowania, umiejętności pracy zespołowej i efektywnej komunikacji.

Specjaliści PricewaterhouseCoopers uznali, że z wyzwaniem najlepiej poradziła sobie grupa w składzie: Mateusz Drużbowski, Wojciech Jaszczura, Edyta Kasprzak, Michał Kłonowski, Mikołaj Wietrzny, Ewa Żeliszewska.

Ponadto 5 osób zostało wyróżnionych praktykami w naszej firmie.

Gratulujemy wszystkim finalistom! Mamy nadzieję, że udział w konkursie był dla nich wartościowym doświadczeniem także niezależnie od zdobytych nagród i przyznanych im miejsc.

Do kolejnej edycji konkursu zapraszamy już w przyszłym roku akademickim!

Patroni Medialni: Manko, MAGIEL, Universum Polska, studentnews.pl, gazetapraca.pl.

Wyniki Rankingu w kategorii „Pracodawca marzeń”:

FINANSE 1. Ministerstwo Finansów 2. NBP 3. Grupa ING FMCG 1. Procter&Gamble 2. Grupa L’Oréal 3. Nestlé HIGH-TECH 1. Google 2. Microsoft 3. Hewlett Packard KONSULTING 1. PricewaterhouseCoopers 2. Deloitte 3. Boston Consulting Group PRZEMYSŁ 1. Toyota 2. Volkswagen 3. PKN ORLEN maj-czerwiec 2009

=Z\FLĉ]F\ ([SHULHQFH 3Z&

19

polityka i gospodarka

Cholera by to wzi$!a

Pandemia informacji Pierwszy odnotowany wybuch pandemii grypy mia! miejsce w 1580 roku.

Od tego czasu powtarzaj# si$ one regularnie, co 10 do 30 lat. Jednak to ostatnio, na prze!omie XX i XXI wieku, sta!y si$ sensacjami stawiaj#cymi w stan gotowo%ci ca!y %wiat. Co odpowiada za t$ sytuacj$: globalizacja, szum medialny czy mo"e rozwój medycyny?

MONIKA JANKOWSKA

J

ak widać, pandemie, czyli epidemie o zasięgu globalnym, nie są zjawiskiem nowym. Niemniej w ostatnich latach trudno jest oprzeć się wrażeniu, że stały się zjawiskiem tak powszechnym, aż niemal codziennym. Z drugiej strony media nie szczędzą nam alarmów i ostrzeżeń, wprowadzając atmosferę zagrożenia i lekkiego chaosu. Ledwie zdążyliśmy otrząsnąć się po groźbie pandemii SARS z 2003 roku oraz ataku ptasiej grypy a lat 2004 – 2006, a już dowiadujemy się o kolejnym niebezpieczeństwie – tak zwanej świńskiej grypie.

Czy wybuchy pandemii oraz epidemii są naprawdę coraz częstsze, czy może wrażenie to jest spowodowane nadmiernym szumem medialnym wokół nich? Odpowiedź na to pytanie może pojawić się w przynajmniej jednej z kilku wersji. Pierwsza z nich zakłada, że przede wszystkim my, ludzie, jesteśmy sobie winni i stanowimy główną przyczynę całego zamieszania. Jako ogół stajemy się coraz bardziej mobilni, częściej i dalej podróżujemy, a tym samym przyczyniamy się do szybkiego rozprzestrzeniania się wirusów na obszarze całego globu.

Nie bez przyczyny jedna z najgłośniejszych pandemii XX wieku, tzw. „hiszpanka”, wybuchła w latach 1918-1919,a rozprzestrzeniła się po świecie wraz z żołnierzami oraz marynarzami uczestniczącymi w I wojnie światowej.

Dzisiejsi turyści są niemal równie skutecznymi roznosicielami bakterii i wirusów, co żołnierze czasów hiszpanki. Wyjeżdżający za granicę są co prawda zobowiązani do przejścia szczepień obowiązkowych, specyficznych dla różnych państw docelowych, dość często decydują się również na inne zalecane szczepienia. I chociaż zapobiega to rozprzestrzenianiu się takich chorób jak malaria, dur brzuszny czy gruźlica, to należy pamiętać, że nie na każdą chorobę istnieje szczepionka, ponadto nasz organizm może źle znosić warunki typowe dla danego rejonu i ulec osłabieniu. Trudno jest też przewidzieć, jakie inne zarazki możemy ze sobą przywieźć do domu. Takie niechciane pamiątki mogą okazać się zupełnie niegroźnie.

Istnieje jednak prawdopodobieństwo, iż w nowym otoczeniu, mogą zachować w sposób nieprzewidziany, np. ulec mutacji lub szybkiemu rozmnożeniu, przysparzając nam wielu kłopotów. Tak właśnie często dzieje się w przypadku wirusa grypy. Istnieje wiele szczepów „zwykłej” grypy sezonowej. Te, wraz z migrującym ptactwem czy też podróżującymi ludźmi, przenoszą się do kolejnych regionów świata. Tam,

20

w odmiennych warunkach naturalnych i w kontakcie z innymi szczepami wirusa grypy, mogą ulec mutacjom i stać się groźne dla człowieka. Stało się tak właśnie w przypadku hiszpanki, wywoływanej przez wyjątkowo zajadliwy szczep grypy, doprowadzając do śmierci milionów młodych, wydawałoby się, zdrowych ludzi. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) co sześć miesięcy aktualizuje listę trzech najczęściej spotykanych szczepów grypy, dzięki czemu producenci szczepionek są zdolni przygotować środki zabezpieczające nas przed jej „najpospolitszą” odmianą. Nie jesteśmy natomiast chronieni przed jej innymi szczepami, a tym bardziej ich dalszymi mutacjami. A tym właśnie jest tzw. świńska grypa – mutacją wirusa grypy ptasiej i sezonowej zdolną do przenoszenia się nie tylko ze zwierząt na ludzi, lecz również z człowieka na człowieka.

Dzisiaj wirus H1N1 nie wydaje się groźniejszy niż ten grypy sezonowej, natomiast na pewno jest odpowiedzialny za mniejszą liczbę przypadków śmiertelnych. Z drugiej strony

trudno jest przewidzieć, co stanie się z nim w niedalekiej przyszłości. Czarny scenariusz zakłada, że może on ulec kolejnym mutacjom i stać się bardziej niebezpieczny dla naszego zdrowia. W pewnym sensie byłoby to zgodne z tezą, iż wraz z rozwojem medycyny, wirusy uodparniają się na środki farmakologiczne i stają się coraz bardziej zajadłe. Co gorsze, ciężko jest nam się przygotować na taką okoliczność. Przy użyciu najpowszechniejszych

dziś technik, produkcja szczepionek przeciw konkretnym szczepom grypy zajmuje od 4 do 6 miesięcy. Co więcej, możliwości produkcyjne głównych producentów szczepionek szacuje się na ok. miliard dawek rocznie, co oczywiście nie wystarczy by ochronić przed wirusem całą populację świata. Ponadto istnieje obawa, że w panice przed wybuchem epidemii na własnym terytorium, państwa, gdzie produkuje się szczepionki, mogą ograniczyć lub wręcz zrezygnować z ich eksportu. Taka sytuacja miała miejsce w Stanach Zjednoczonych podczas ostatniego wybuchu epidemii świńskiej grypy w 1976 roku.

Czy w takim razie media, na bieżąco informując nas o stanie epidemii, wypełniają jedynie swój obowiązek czy też szukają sensacji i wprowadzają chaos? Na to pytanie nie da się odpowiedzieć jednoznacznie. Fakty podawane przez media pozwalają nam śledzić rozwój wydarzeń, prezentują uspokajające wypowiedzi ekspertów, podają informację odnośnie środków bezpieczeństwa w okresie pandemii.

Można by przypuszczać, że informacje o pandemiach powinny wzbudzać popłoch. Tymczasem dzieje się tak co raz rzadziej. Epidemie w rożnych regionach świata wybuchają bardzo często, ale to dzięki szybkości i globalnemu zasięgowi współczesnych mediów odczuwamy to wszystko ze zwielokrotnioną siłą. I uodparniamy się na to. Jest to szczególnie widoczne w przypadku świńskiej grypy - w państwach takich jak Polska, gdzie liczba zakażeń jest znikoma, trudno jest nie odnieść wrażenia, iż szum wokół zjawiska pandemii jest niewspółmierny do poziomu zagrożenia zakażenia wirusem grypy. W ten sposób wiadomości o pandemii stają się „zapychaczem” czasu antenowego w telewizji oraz wolnych stron w prasie.

Nie ma w tym nic złego – wybuch pandemii to wydarzenie istotne w skali globalnej i warto jest je przybliżać odbiorcom, nawet jeśli bezpośrednio dotyczy ich w niewielkim stopniu. Jednak istnieje również groźba, że ludzie, zalewani informacjami o kolejnych epidemiach, mogą zacząć ignorować te zagrożenia, przechodzić nad nimi do porządku dziennego. O ile dziś byłby to zwyczajny system obronny przed nadmiarem danym, to w przypadku zaostrzenia się pandemii, mogłoby się to okazać niezwykle niebezpieczne. Świńska grypa na razie nie jest zbyt groźna. Niemniej, może to by jedynie wstępem do kolejnych, bardziej zajadłych ataków pandemii. Na razie większość z nas czuje się bezpiecznie, co więcej, zaczyna uznawać taki stan zagrożenia za normę. Trudno jest jednak powiedzieć co może okazać się bardziej groźne: obojętność czy panika? Podobno najlepiej jest zachować złoty środek, a więc ze spokojem, ale i uwagą śledzić rozwój wydarzenia.

MAGIEL

Polska: dwudziestolecie wolnych mediów

polityka i gospodarka

Agorafobia Na uboczu wielkich przemian roku 1989 powsta! jeden z najwa"niejszych a zarazem najbardziej kontrowersyjnych elementów III RP– „Gazeta Wyborcza”. Wydarzenie to !#czy si$ bezpo%rednio z pierwszymi wolnymi wyborami oraz obradami Okr#g!ego Sto!u, których 20. rocznic$ w!a%nie obchodzimy.

Michnikiem. Trudno nie zauważyć jednak zbieżności poglądów większości dziennikarzy.

Dziennikarze „Gazety” sami otwarcie przyznają, że do ich redakcji nie trafia się przypadkiem. Samemu Michnikowi zarzuca się przede wszystkim lustracjofobię i wsparcie polityki grubej kreski.

Wypromowani przez Michnika

$1'5=(- Ĩ85$:6.,

P

ierwszy numer, wydany 8 maja, a więc w 44. rocznicę zakończenia II wojny światowej, wyszedł w nakładzie 150 tysięcy egzemplarzy i kosztował 50 złotych.

Na ośmiu stronach przedstawiono kandydatów „Solidarności” w zbliżających się wyborach parlamentarnych, jawnie nawołując do głosowania na nich. Ten fakt dobrze obrazuje stosunek ówczesnej redakcji do odchodzącego powoli w niepamięć PRL, a także tłumaczy pochodzenie nazwy gazety. Lech Wałęsa nazwał wówczas Wyborczą „pierwszym niezależnym dziennikiem między Łabą a Pacyfikiem”.

Pierwszy kryzys „Gazety Wyborczej” wywołał ten sam Lech Wałęsa, w ramach tak zwanej „wojny na górze”. Późniejszy prezydent doszedł do wniosku, że „Gazeta” nie spełnia jego oczekiwań i podjął decyzję o odebraniu jej prawa do posługiwania się logo „Solidarności”.

Kryzys ten „Wyborcza” przetrwała zaskakująco bezboleśnie i właściwie odtąd rozpoczęła się prawdziwa kariera tego pisma. W skład pierwszej redakcji weszli w większości ludzie z podziemnego „Tygodnika Mazowsze”, m.in.

Helena Łuczywo, a także legendarne postaci opozycji antykomunistycznej, takie jak: redaktor naczelny Adam Michnik, Ewa Milewicz czy Seweryn Blumsztajn. W połączeniu z zatrudnieniem wybitnych dziennikarzy (w „Wyborczej” swoje reportaże publikował m.in.

Ryszard Kapuściński) powstało jedno z najpotężniejszych i najbardziej opiniotwórczych mediów w Polsce. W szczytowym okresie wydania weekendowe rozchodziły się w niemal milionowym nakładzie. Na pozytywną ocenę dziennika wpływało także zaangażowanie w rozwikływanie wielu afer takich jak „łowcy skór”, czy też zaangażowanie w głośne akcje społeczne, jak „Rodzić po ludzku”.

napiętnowali aferę. „Gazeta” była też jednak symbolem znienawidzonej III Rzeczypospolitej, dlatego zestawienie jej z drugim jej symbolem, czyli aferą Rywina, wydało się niektórym naturalne.

Michnikowszyzna

Lista zarzutów wobec „Wyborczej” jest długa, choć już od kilku lat zamknięta. Skrajnie konserwatywne środowiska lubują się w podkreślaniu rzekomej antypolskości „Gazety”.

Na dowód tej tezy przytacza się publikacje dotyczące Jedwabnego, jak również wytyka się żydowskie pochodzenie szefostwu redakcji, nawet jeśli do 5. pokolenia próżno szukać jakichkolwiek powiązań. Postrzeganie „Wyborczej” jako sfery wpływów środowisk żydowskich,jest tak głęboko zakorzenione w polskim społeczeństwie, że gdy poprosi się w kiosku o „gazetę koszerną”, większość sprzedawców bez mrugnięcia okiem podaje „Wyborczą”.

Inne zarzuty są bardziej merytoryczne, choć najczęściej odnoszą się do osoby Adama Michnika, a nie do samej „Gazety”. Wielu publicystów i polityków uważa, że dziennikarze „Wyborczej” piszą dokładnie to, co nakaże im naczelny. Jest to zarzut nie do końca trafiony, bo w „Gazecie” częściej niż w innych dziennikach ukazują się polemiki, także z samym

Na niechęci do Adama Michnika i „Gazety Wyborczej” wyrosły kariery całkiem sporej grupy dziennikarzy. Najgłośniejszy z nich, Rafał Ziemkiewicz, z zarzutów wobec „Gazety” stworzył całą książkę, „Michnikowszyzna.

Zapis choroby”. Słowa „Wyborcza” czy „Michnik”, przewijają się regularnie m.in. w publicystyce Waldemara Łysiaka czy Macieja Rybińskiego, przypadek Ziemkiewicza jest jednak szczególny. O ile w latach 90. był on świetnie zapowiadającym się, błyskotliwym felietonistą i prozaikiem, o tyle obecnie nie trzeba zagłębiać się w lekturę jego artykułów, by wiedzieć, że niemal każdy jego kolejny tekst będzie prawdopodobnie dotyczył Agory, „Wyborczej” lub jej naczelnego. *** „Gazecie Wyborczej” można wiele zarzucić.

To, czy się ją hołubi, czy nienawidzi, w większej mierze zależy od osobistych poglądów politycznych, niż faktycznej jakości artykułów. Dla polskiej debaty publicznej bez wątpienia byłoby lepiej, gdyby wszyscy publicyści zajmowali się formułowaniem własnych sądów i polemiką z innymi, zamiast prowadzić niekończące się insynuacje, która redakcja przez którą partię jest inspirowana.

Paradoks Rywina

„Gazeta Wyborcza” w zasadzie od początku swego istnienia była celem ataków z różnych stron, przede wszystkim z prawego skrzydła sceny politycznej. Ataki te skumulowały się i zaczęły być naprawdę głośne w 2002 roku, czyli od afery Rywina. Gdy w grudniu 2002 roku Paweł Smoleński pisał o Rywinie przychodzącym do Michnika, pewnie przez myśl mu nie przeszło, że może to zostać wykorzystane przeciwko jego pismu. Powstała wtedy komisja śledcza (swoją drogą, jedyna mająca jakiekolwiek osiągnięcia), która zmiotła rząd Leszka Millera i SLD, wypromowała Zbigniewa Ziobrę i Jana Rokitę, stworzyła modę na nagrywanie rozmówców, ale też w opinii niektórych skompromitowała „Wyborczą”. Jest to paradoksalne, biorąc pod uwagę fakt, że to właśnie dziennikarze „Wyborczej” wytropili i

maj-czerwiec 2009

21

polityka i gospodarka

Obama – Chavez?

)DUW QDĝODGRZF\ Niektórym politykom wiele uchodzi na sucho. Barack Obama, dzi$ki temu, "e znalaz! si$ we w!a%ciwym miejscu i czasie, dysponuje olbrzymim kredytem zaufania. Inaczej sprawa przedstawia si$ w przypadku Hugo Chaveza, cho& obu prezydentów !#czy wiele podobie'stw.

3$:(ß 323ß$:6.,

W

obliczu upadku ideologii neokonserwatywnej i kryzysu gospodarczego, Amerykanie zdecydowali się na zmiany symbolizowane przez Baracka Obamę, a cały świat przyjął tę decyzję entuzjastycznie.

Niestety, Hugo Chavez, który z bardzo podobnym programem wystartował już ponad dziesięć lat temu, po dziś dzień nie spotkał się ze zrozumieniem ze strony społeczeństw krajów wysoko rozwiniętych. I to pomimo charyzmy, dzięki której południowoamerykańskie tłumy kochają swojego przywódcę.

Ten zaś umie doskonale wykorzystać niszę medialną i zdołał stworzyć sobie wizerunek przywódcy nowej, światowej rewolucji socjalistycznej, co – w gruncie rzeczy bezpodstawnie – uczyniło zeń jednego z najbardziej kontrowersyjnych mężów stanu dzisiejszych czasów.

Yes, we can

W wyborach prezydenckich 1998 r. Wenezuelczycy zdecydowali się położyć kres IV Republice. Mianem tym określany jest okres, kiedy dwie konkurujące partie, AD (przypominająca polskie PiS) i COPEI (bliska PO), przez dwadzieścia lat pomyślnie rządziły krajem, po czym doprowadziły do trwającego dwie dekady permanentnego kryzysu finansowego, gospodarczego i społecznego. Dlatego też u progu obecnego stulecia zwyciężył obiecujący gruntowne zmiany (Rewolucję Boliwariańską) Hugo Chávez Frías – prosty człowiek spoza układu, który stał na czele Ruchu V Republiki. Sprzeciwiał =QDF]ĄF\ JHVW

22

się on zepchnięciu na margines ludzi ubogich, a obiecując walkę z korupcją i obniżającym się poziomem życia, zdołał przekonać do siebie klasę średnią. Dzięki atrakcyjnym hasłom i sprawnej kampanii wyborczej, prowadzonej wszystkimi dostępnymi środkami, w tym przy wsparciu prywatnych stacji telewizyjnych, zdołał on zmobilizować młodych wyborców.

Dziesięć lat później Amerykanie udowodnili, że niczego nie potrzebowali bardziej niż zmian. Trudności gospodarcze, pozbawiony autorytetu waszyngtoński establishment i głębokie podziały w społeczeństwie sprzyjały sukcesowi Baracka Husseina Obamy – kandydata, który obiecywał nową jakość w polityce i w rządzeniu. Jako pochodzący z rozbitej rodziny syn Kenijczyka przekonał do siebie przede wszystkim młodych, ubogich i mniejszości etniczne, czyli tych, którzy zajmowali dotychczas podrzędne pozycje w dyskursie publicznym.

Oprócz tego Obamie udało się jednak zdobyć głosy znacznej części klasy średniej, co przeważyło o ostatecznym wyniku wyborów. W kampanii Partii Demokratycznej niezmiernie ważną rolę odegrały przeciwne Bushowi mass media oraz ochotnicy, którzy tak bezpośrednio, jak i przez Internet zachęcali do głosowania na swojego kandydata wyborców niezdecydowanych. Historia lubi się powtarzać?

Change we need

Obama bardzo szybko zajął się najpilniejszymi, jeśli chodzi o marketing polityczny, sprawami: ogłosił koniec więzienia jeńców wojennych w Guantánamo, termin wyjścia wojsk amery-

kańskich z Iraku i poświęcił się przekształcaniu gospodarki Stanów Zjednoczonych. W tej ostatniej kwestii, reorganizując przemysł motoryzacyjny i dotując sektor finansowy, północnoamerykański prezydent zachowuje się jednak znacznie mniej sprawnie niż jego wenezuelski odpowiednik, który także nie wahał się – gdy było to potrzebne – ingerować w gospodarkę. Zresztą, Chávez wolał obrać inny sposób działania i bezpośrednio po zwycięstwie wyborczym skupił się na realizacji Misji Boliwiańskich. Są to koordynowane przez państwo akcje społeczne obejmujące tak różne aspekty życia obywateli jak ochrona środowiska, alfabetyzacja ludzi, którzy nie mieli okazji nauczyć się czytać czy zachowanie dziedzictwa kulturowego ludności indiańskiej. Dzięki nim wielu Wenezuelczyków, wcześniej wykluczonych z życia społecznego, stało się na nowo aktywnymi obywatelami, o których ktoś się troszczy.

Także Obama będzie musiał zmierzyć się w końcu z problemami społecznymi, gdyż nawet jemu nie uda się utrzymać wysokiego poziomu poparcia społecznego jedynie dzięki PR-owskim zagrywkom. Można jednak żywić nadzieję, iż nie zapomni on o swoim kompleksowym programie obejmującym reformę szkolnictwa i polityki zdrowotnej.

Na zdrowie!

Jednym z największych problemów społecznych Stanów Zjednoczonych jest właśnie droga i nieefektywna służba zdrowia, do której usług nie ma dostępu znaczna część społeczeństwa. Wenezuelski system opieki zdrowotnej przed Rewolucją nie tylko borykał się z podobnymi problemami (organizacja służby zdrowia była wzorowana na północnoamerykańskiej, a znaczna część lekarzy kształciła się nie na miejscu, lecz w USA), ale dodatkowo musiał stawiać czoło wyzwaniom stojącym przed medycyną w tropikach. Tutaj Wenezuela mogła liczyć na wsparcie ze strony Kuby, która w ciągu półwiecza rewolucji dorobiła się jednego z najsprawniej działających systemów opieki zdrowotnej na półkuli zachodniej. W ramach samej Misji Cud (Misión Milagro) kubańscy okuliści dokonali już prawie 875 000 operacji (w tym niespełna 670 000 na terytorium Wenezueli), a ich pacjentami są przede wszystkim ludzie ubodzy, niejednokrotnie po raz pierwszy w życiu mający kontakt z konwencjonalną praktyką medyczną. Zresztą dzięki rozważnej polityce międzynarodowej Wenezuela nie jest pozostawiona sama ze swoimi problemami.

Oprócz tradycyjnych sojuszników (Rosji, Libii, Chin czy Iranu) zdobyła bowiem w ciągu ostatniej dekady nowych partnerów: Argentynę, Brazylię, Ekwador czy Nikaraguę.

Niestety, pomimo przyjaznych gestów wobec Rosji, państw zachodnioeuropejskich i Iranu oraz otwarcia się na Kubę, Barack Obama nie może raczej liczyć na kompleksową pomoc ze strony tych państw, a tradycyjni sojusznicy Stanów Zjednoczonych nie poczuwają się do obowiązku wspierania Ameryki w ramach partnerstwa transatlantyckiego. Z drugiej jednak strony, USA wciąż są najsilniejszą gospodarką świata.

MAGIEL

Unia Europejska: kultura 3U]\V]Ă RÄ?Ăť ]DF]\QD VLÄ&#x2030; G]LVLDM

Po pierwszych czterech miesiÄ&#x2026;cach Obama nie pokazaĹ&#x201A; opinii publicznej jakie ma zamiary ani kim wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie jest. Wielu komentatorĂłw uwaĹźa go za produkt medialny, jeden na oĹ&#x203A;miu AmerykanĂłw jest Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;cie przekonany, Ĺźe jego prezydent to wierzÄ&#x2026;cy muzuĹ&#x201A;manin, a coraz wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zdobywa poglÄ&#x2026;d, iĹź 44. prezydent USA to po prostu kontynuator polityki â&#x20AC;&#x17E;wspĂłĹ&#x201A;czujÄ&#x2026;cego konserwatyzmuâ&#x20AC;? Busha. Ciekawe, do jakiego stopnia nowy pĂłĹ&#x201A;nocnoamerykaĹ&#x201E;ski przywĂłdca pĂłjdzie Ĺ&#x203A;ladem swojego wenezuelskiego odpowiednika i czy za parÄ&#x2122; lat, widzÄ&#x2026;c, Ĺźe przebudowa paĹ&#x201E;stwa nie jest zadaniem prostym, nie doprowadzi do zniesienia XXII Poprawki do Konstytucji StanĂłw Zjednoczonych, ograniczajÄ&#x2026;cej liczbÄ&#x2122; kadencji prezydenta do dwĂłch. Nie byĹ&#x201A;by to w koĹ&#x201E;cu precedens, skoro Amerykanie zdÄ&#x2026;Ĺźyli juĹź odwoĹ&#x201A;aÄ&#x2021; XVIII poprawkÄ&#x2122;, ktĂłra wprowadziĹ&#x201A;a byĹ&#x201A;a prohibicjÄ&#x2122;. Wenezuelczycy zaĹ&#x203A; juĹź dali Chavezowi kredyt zaufania i w ostatnim referendum zagĹ&#x201A;osowali za zmianami w konstytucji, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym czas sprawowania wĹ&#x201A;adzy prezydenckiej jest nieograniczony. Ale bÄ&#x2122;dziemy jeszcze mieli okazjÄ&#x2122;, by siÄ&#x2122; o tym przekonaÄ&#x2021;.

Klasyczny socjalizm moĹźe byÄ&#x2021; niezwykle wartoĹ&#x203A;ciowÄ&#x2026; inspiracjÄ&#x2026; dla rzÄ&#x2026;dzÄ&#x2026;cych.

SzczegĂłlnie w sytuacji, gdy ideologie liberalna i konserwatywna wyczerpaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122;, prawica

polityka i gospodarka

F]\ Ă Ä&#x201E;F]\ LFK FRÄ? ZLÄ&#x2030;FHM"

przyjmuje retorykÄ&#x2122; populistycznÄ&#x2026;, a nowa lewica nie potrafi okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; swoich celĂłw. Tym niemniej, warto zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, czy jest coĹ&#x203A;, co Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy socjalizm z purytaĹ&#x201E;skÄ&#x2026; etykÄ&#x2026; ojcĂłwzaĹ&#x201A;oĹźycieli. To jej w koĹ&#x201E;cu Amerykanie zawdziÄ&#x2122;czali pozycjÄ&#x2122; jedynego supermocarstwa, ktĂłrÄ&#x2026; cieszyli siÄ&#x2122; jeszcze pod koniec ubiegĹ&#x201A;ego

stulecia. I w porzuceniu tego wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie systemu wartoĹ&#x203A;ci, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cego cnoty chrzeĹ&#x203A;cijaĹ&#x201E;skie z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; oĹ&#x203A;wieceniowÄ&#x2026;, zazwyczaj widzi siÄ&#x2122; przyczynÄ&#x2122; obecnych problemĂłw. ChoÄ&#x2021; z drugiej strony dzisiejsze czasy wymagajÄ&#x2026; poszukiwania nowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. Jednym z nich jest boliwiaĹ&#x201E;ski Socjalizm XXI wieku.

3U]HP\VĂ \ NXOWXU\ Nowe spojrzenie na polityk$ kulturaln# Unii Europejskiej.

5$)$Ă&#x; .$635=$.

R

ozmowy na temat sensu wejĹ&#x203A;cia Polski do UE jako jeden z dyĹźurnych straszakĂłw przytaczaĹ&#x201A;y obawy zniszczenia polskiej kultury przez wszechwĹ&#x201A;adnÄ&#x2026; kulturÄ&#x2122; UE, ktĂłra poprzez swoje niecne zabiegi (w domyĹ&#x203A;le) politykÄ&#x2122; kulturalnÄ&#x2026; bÄ&#x2122;dzie za wszelkÄ&#x2026; cenÄ&#x2122; dÄ&#x2026;ĹźyĹ&#x201A;a do zniszczenia polskoĹ&#x203A;ci, Mickiewicza, Chopina iâ&#x20AC;Ś wielu innych aspektĂłw naszej kultury. Ĺ&#x161;ledzÄ&#x2026;c wypowiedzi studentĂłw w ramach przedmiotu e-learningowego â&#x20AC;&#x17E;PrzemysĹ&#x201A;y kultury w gospodarce rynkowejâ&#x20AC;? jasnym staje siÄ&#x2122;, Ĺźe takĹźe ta strona integracji z UE byĹ&#x201A;a trafnym wyborem i wejĹ&#x203A;cie polskiej kultury do polityki kulturalnej UE byĹ&#x201A;o naprawdÄ&#x2122; dobrym rozwiÄ&#x2026;zaniem. No wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie o cóş to jest ta polityka kulturalna UEâ&#x20AC;Ś otóş w krajach UE od dĹ&#x201A;uĹźszego czasu zaczyna siÄ&#x2122; dostrzegaÄ&#x2021; rolÄ&#x2122; jakÄ&#x2026; odgrywa kultura w systemie ekonomiczno â&#x20AC;&#x201C; spoĹ&#x201A;ecznym. Adam Smith uznaĹ&#x201A; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kulturalnÄ&#x2026; za nieproduktywnÄ&#x2026; i nie przyczyniajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do wzrostu bogactwa narodĂłw, z tego powodu przez dĹ&#x201A;ugi czas dominowaĹ&#x201A;o (i na niektĂłrych wykĹ&#x201A;adach z ekonomii jeszcze nawet dzisiaj dominuje) postrzeganie kultury jako eleganckiej sakiewki bez dna, do ktĂłrej trafiajÄ&#x2026; ciÄ&#x2122;Ĺźko wypracowane w sektorach produkcyjnym bÄ&#x2026;dĹş usĹ&#x201A;ugowym procenty produktu krajowego brutto nie wytwarzajÄ&#x2026;c nic w zamian. W koĹ&#x201E;-

maj-czerwiec 2009

cu sfera kultury to jakieĹ&#x203A; nikomu niepotrzebne muzeum, teatr czy o zgrozo performanceâ&#x20AC;Ś kto by chciaĹ&#x201A; cos takiego finansowaÄ&#x2021;, zwĹ&#x201A;aszcza, Ĺźe ciÄ&#x2026;gle brakuje nam drĂłg i autostrad oraz portĂłw i lotnisk. Nuda Panieâ&#x20AC;Ś Nic siÄ&#x2122; nie dziejeâ&#x20AC;Ś no wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w polskiej kulturze dĹ&#x201A;ugo siÄ&#x2122; nic nie dziaĹ&#x201A;o do czasu, aĹź niektĂłrzy zetknÄ&#x2122;li siÄ&#x2122; ze zjawiskiem przemysĹ&#x201A;Ăłw kultury. Czym sÄ&#x2026; przemysĹ&#x201A;y kultury, nie wdajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; zbytnio w szczegĂłĹ&#x201A;y moĹźna powiedzieÄ&#x2021;, Ĺźe jest to nowa jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w patrzeniu na sferÄ&#x2122; kultury, a zdaniem Komisji Europejskiej przemysĹ&#x201A;y kultury: 1.SÄ&#x2026; odrÄ&#x2122;bnym sektorem gospodarki.

2.SÄ&#x2026; zorientowane przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciowo.

3.MogÄ&#x2026; stworzyÄ&#x2021; i zapewniÄ&#x2021; staĹ&#x201A;Ä&#x2026; bazÄ&#x2122; zatrudnienia na poziomie regionalnym.

4.MogÄ&#x2026; pozytywnie wpĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;Ä&#x2021; na rozwĂłj wewnÄ&#x2122;trznego potencjaĹ&#x201A;u regionalnego.

5.WykorzystujÄ&#x2026; historyczne dziedzictwo Europy.

6.WymagajÄ&#x2026; aktywnej polityki kulturowej.

7.PotrzebujÄ&#x2026; aktywnej polityki gospodarczej.

8.WymagajÄ&#x2026; wsparcia w ramach polityki rozwoju miejskiego.

9.WymagajÄ&#x2026; stworzenia zintegrowanej polityki miejskiej i regionalnej.

10.MuszÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; swoje miejsce w kontekĹ&#x203A;cie europejskim.

Rola jakÄ&#x2026; zaczyna odgrywaÄ&#x2021; sfera kultury we

wspĂłĹ&#x201A;czesnym systemie ekonomicznospoĹ&#x201A;ecznym znacznie róşni siÄ&#x2122; od ortodoksyjnego spojrzenia â&#x20AC;&#x17E;ojcĂłwâ&#x20AC;? ekonomii.

MoĹźe zatem warto zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad biznesowym spojrzeniem na ksiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122;, sztukÄ&#x2122;, grÄ&#x2122;, widowisko czy inny aspekt kultury symbolicznej. MoĹźe zatem warto zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad prĂłbÄ&#x2026; ich biznesowej analizy. A w jaki sposĂłb zaczÄ&#x2026;Ä&#x2021;â&#x20AC;Ś moĹźe warto poszukaÄ&#x2021; czegoĹ&#x203A; o kulturze w ofercie dydaktycznej SGH.

$XWRU MHVW SUDFRZQLNLHP QDXNRZ\P 6*+ ]DWUXGQLRQ\P Z .DWHGU]H 3R]LRPX Ĩ\FLD L .RQVXPSFML :\GDĂ ZLHOH SXEOLNDFML ] ]DNUHVX ZGUDÄŠDQLD IXQGXV]\ VWUXNWXUDOQ\FK Z 3ROVFH -HJR ]DLQWHUHVRZDQLD EDGDZF]H REHMPXMÄ&#x201E; SUREOHPDW\NÄ&#x2030; ZGUDÄŠDQLD IXQGXV]\ VWUXNWXUDOQ\FK RUD] HNRQRPLF]Q\FK DVSHNWyZ UR]ZRMX NXOWXU\ L SU]HP\VĂ yZ NXOWXU\ -HVW UyZQLHÄŠ GRUDGFÄ&#x201E; L FHUW\žNRZDQ\P WUHQHUHP ] ]DNUHVX SR]\VNLZDQLD Ä?URGNyZ SRFKRG]Ä&#x201E;F\FK ] IXQGXV]\ VWUXNWXUDOQ\FK 8( $EVROZHQW VWXGLyZ 0DVWHU RI %XVLQHVV $GPLQLVWUDWLRQ Z (FROH 6XSHULHXUH GH &RPPHUFH GH 5HQQHV )UDQFMD

23

polityka i gospodarka

rozmowa MAGLA : Danuta HĂźbner

3LÄ&#x2030;Ăť ODW PLQÄ&#x2030;Ă R MAGIEL rozmawia z prof. Danut# HĂźbner â&#x20AC;&#x201C; unijn# Komisarz ds. Polityki Regionalnej â&#x20AC;&#x201C; o Parlamencie Europejskim, pracy w europejskich instytucjach, wizerunku Polski za granic# i... o powrocie do SGH w roli nauczyciela akademickiego.

UR]PDZLDĂ 0$&,(- -$.8%&=<.

0$*,(/ F]HUZFD RGEÄ&#x2030;GÄ&#x201E; VLÄ&#x2030; Z\ERU\ GR 3DUODPHQWX (XURSHMVNLHJR 'ODF]HJR ZÄ?UyG SROVNLFK Z\ERUFyZ SRNXWXMH P\Ä?O ÄŠH Z\V\Ă DMÄ&#x201E; SROLW\NyZ GR %UXNVHOL QD SDUDIUD]XMÄ&#x201E;F VNUyW 3( SROLW\F]QÄ&#x201E; HPHU\WXUÄ&#x2030;" 'DQXWD HĂźbner: To okropny stereotyp, ale

rzeczywiĹ&#x203A;cie panuje on wĹ&#x203A;rĂłd polskiej, i nie tylko polskiej, opinii publicznej. Parlament Europejski to instytucja relatywnie sĹ&#x201A;abo rozpoznawalna przez obywateli WspĂłlnoty i prawdopodobnie to jest przyczynÄ&#x2026; tej sytuacji.

Warto siÄ&#x2122; zastanowiÄ&#x2021;, co uczyniÄ&#x2021; aby, szczegĂłlnie w obliczu zbliĹźajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; wyborĂłw, zmieniÄ&#x2021; wizerunek Parlamentu. To nie jest tylko kwestia ulotek czy broszurek, bo tych ĹşrĂłdeĹ&#x201A; informacji mamy aĹź nadto, ale teĹź bezpoĹ&#x203A;redniego kontaktu z eurodeputowanymi, ktĂłrzy powinni spÄ&#x2122;dzaÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;cej czasu wĹ&#x203A;rĂłd swoich wyborcĂłw.

...praktycznie wszystkie %rodki przeznaczone dla nowych pa'stw cz!onkowskich zosta!y wykorzystane i zainwestowane w m#dry sposĂłb, czego, podczas licznych wizyt w ca!ej Europie, by!am naocznym %wiadkiem. %\Ăť PRÄŠH QDVL SU]HGVWDZLFLHOH Z %UXNVHOL VÄ&#x201E; WDN ]DSUDFRZDQL ÄŠH QLH PDMÄ&#x201E; F]DVX QD VSRWNDQLD Z UHJLRQDFK NWyUH UHSUH]HQWXMÄ&#x201E;" &]\ SROVF\ GHSXWRZDQL VÄ&#x201E; DNW\ZQ\PL F]Ă RQNDPL GHEDW\ SROLW\F]QHM Z 3DUODPHQFLH (XURSHMVNLP"

Moje doĹ&#x203A;wiadczenia zwiÄ&#x2026;zane ze wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2026; z polskimi eurodeputowanymi sÄ&#x2026; bardzo pozytywne. Jako Komisarz ds. Polityki Regionalnej najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej kontaktowaĹ&#x201A;am siÄ&#x2122; z posĹ&#x201A;ami zasiadajÄ&#x2026;cymi w parlamentarnej Komisji Rozwoju Regionalnego, ktĂłrej wiceprzewodniczÄ&#x2026;cym jest poseĹ&#x201A; Jan Olbrycht, i wspĂłĹ&#x201A;praca z panem posĹ&#x201A;em, jak rĂłwnieĹź z innymi polskimi deputowanymi zaangaĹźowanymi w politykÄ&#x2122; regionalnÄ&#x2026; WspĂłlnoty, byĹ&#x201A;a wyjÄ&#x2026;tkowo owocna.

NaleĹźy jednak pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe nasza delegacja w Parlamencie Europejskim jest bardzo zróşnicowana. ZarĂłwno pod wzglÄ&#x2122;dem prezentowanych poglÄ&#x2026;dĂłw, jak i aktywnoĹ&#x203A;ci na europejskim forum.

3RG]LHORQD QD SDUODPHQWDU]\VWyZ ]QDMÄ&#x201E;F\FK MÄ&#x2030;]\NL REFH L W\FK NWyU]\ ]PXV]HQL

24

VÄ&#x201E; GR NRU]\VWDQLD ] XVĂ XJ WĂ XPDF]\"

OczywiĹ&#x203A;cie jednym z podstawowych zaĹ&#x201A;oĹźeĹ&#x201E; instytucji europejskich jest prawo do porozumiewania siÄ&#x2122; we wĹ&#x201A;asnym jÄ&#x2122;zyku.

Doskonale sprawdza siÄ&#x2122; to na sesjach plenarnych Parlamentu czy podczas pracy w komisjach, gdzie zapewnione jest tĹ&#x201A;umaczenie. Bardzo duĹźo dyskusji toczy siÄ&#x2122; jednak w gronach, ktĂłre nie sÄ&#x2026; otoczone wianuszkiem tĹ&#x201A;umaczy i wtedy trzeba w jakiĹ&#x203A; sposĂłb porozumiewaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z innymi deputowanymi.

W czasie takich rozmĂłw podejmowane sÄ&#x2026; czÄ&#x2122;sto kluczowe decyzje, dotyczÄ&#x2026;ce chociaĹźby budowania koalicji dla jakiegoĹ&#x203A; pomysĹ&#x201A;u.

NieznajomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺźadnego z roboczych jÄ&#x2122;zykĂłw Unii Europejskiej wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza posĹ&#x201A;Ăłw z tego drugiego, niezmiernie waĹźnego, obiegu informacji, co zmniejsza skutecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, z jakÄ&#x2026; wypeĹ&#x201A;nia siÄ&#x2122; mandat europosĹ&#x201A;a. JÄ&#x2122;zyki obce to narzÄ&#x2122;dzie pracy eurodeputowanych i dlatego ich znajomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powinna byÄ&#x2021; traktowana jako minimalny wymĂłg stawiany kandydatom do Europarlamentu.

-DNLH Z\]ZDQLD VWRMÄ&#x201E; Z QDMEOLÄŠV]\FK ODWDFK SU]HG 8QLÄ&#x201E; (XURSHMVNÄ&#x201E;" 2GSRZLHG]L GRW\F]Ä&#x201E;F\FK MDNLFK NZHVWLL SRZLQQLÄ?P\ Z\PDJDĂť RG NDQG\GDWyZ GR 3("

W tej chwili Europa znajduje siÄ&#x2122; w okresie kryzysu, nie tylko w sensie gospodarczym, ale rĂłwnieĹź instytucjonalnym i droga wyjĹ&#x203A;cia z tej sytuacji wiedzie z caĹ&#x201A;Ä&#x2026; pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przez organy Unii Europejskiej, w tym przez Parlament. Poza tym, w nowÄ&#x2026; fazÄ&#x2122; wchodzÄ&#x2026; prace nad ochronÄ&#x2026; klimatu. Po przyjÄ&#x2122;ciu ram prawnych, rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; wyznaczajÄ&#x2026;cych Ĺ&#x203A;cieĹźki, ktĂłrymi paĹ&#x201E;stwa WspĂłlnoty powinny podÄ&#x2026;ĹźaÄ&#x2021;, Parlament Europejski bÄ&#x2122;dzie odpowiedzialny za wprowadzenie tych ustaleĹ&#x201E; w Ĺźycie, za pilnowanie realizacji przyjÄ&#x2122;tego pakietu klimatycznego. Kluczowymi kwestiami, szczegĂłlnie z polskiego punktu widzenia, jest rĂłwnieĹź polityka rolna Unii i jej nowa struktura budĹźetowa, ktĂłra bÄ&#x2122;dzie obowiÄ&#x2026;zywaÄ&#x2021; od 2013 roku.

Wszyscy trzymamy ciÄ&#x2026;gle kciuki za wynik irlandzkiego referendum w sprawie Traktatu LizboĹ&#x201E;skiego, ktĂłry wzmacnia rolÄ&#x2122; Parlamentu wĹ&#x203A;rĂłd instytucji europejskich, przyznaje mu nowe prawa, a co za tym idzie, obarcza go rĂłwnieĹź nowymi obowiÄ&#x2026;zkami. EuroparlamentarzyĹ&#x203A;ci bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; musieli udowodniÄ&#x2021;, Ĺźe sÄ&#x2026; w stanie podoĹ&#x201A;aÄ&#x2021; temu zadaniu. .RÄ&#x201C;F]\ VLÄ&#x2030; 3DQL NDGHQFMD QD VWDQRZLVNX .RPLVDU]D GV 3ROLW\NL 5HJLRQDOQHM = MDNLPL XF]XFLDPL ]DP\ND 3DQL WHQ HSL]RG Z VZRLP ÄŠ\FLX"

Jeszcze trochÄ&#x2122; pracy przede mnÄ&#x2026;, ale podsumowujÄ&#x2026;c ten okres czujÄ&#x2122; na pewno olbrzymiÄ&#x2026; satysfakcjÄ&#x2122;. ByĹ&#x201A; to czas peĹ&#x201A;en wyzwaĹ&#x201E;, poniewaĹź polityka regionalna Unii odgrywa olbrzymiÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w procesie rozszerzania siÄ&#x2122; WspĂłlnoty. Nowe paĹ&#x201E;stwa czĹ&#x201A;onkowskie stojÄ&#x2026; przed niezmiernie trudnym zadaniem, chcÄ&#x2026;c w peĹ&#x201A;ni korzystaÄ&#x2021; z polityki spĂłjnoĹ&#x203A;ci, a naszym celem byĹ&#x201A;o wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie wprowadzenie ich do tego programu. Inwestujemy w zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do realizacji wspĂłlnotowej polityki i przynosi to oczekiwane efekty, poniewaĹź, wbrew róşnym opiniom, praktycznie wszystkie Ĺ&#x203A;rodki przeznaczone dla nowych paĹ&#x201E;stw czĹ&#x201A;onkowskich zostaĹ&#x201A;y wykorzystane i zainwestowane w mÄ&#x2026;dry sposĂłb, czego, podczas licznych wizyt w caĹ&#x201A;ej Europie, byĹ&#x201A;am naocznym Ĺ&#x203A;wiadkiem.

Mam poczucie dobrze speĹ&#x201A;nionego obowiÄ&#x2026;zku i jestem przekonana, Ĺźe prowadzona przez nas polityka jest korzystna, szczegĂłlnie dla nowych czĹ&#x201A;onkĂłw Unii.

Nie wykluczam, "e w przysz!o%ci znajd$ troch$ czasu na prac$ ze studentami [...] "e zaj$cia z m!odzie"# zawsze mnie fascynowa!y, &]\ REVHUZXMÄ&#x201E;F WR FR G]LHMH VLÄ&#x2030; Z SROVNLHM SROLW\FH QLH F]XMH VLÄ&#x2030; 3DQL ]QLHVPDF]RQD" &]\ HXURSHMVF\ SROLW\F\ SU]\JOÄ&#x201E;GDMÄ&#x201E; VLÄ&#x2030; NRQÂżLNWRP ZÄ?UyG SROVNLFK HOLW ] WDNLP VDP\P ]DÄŠHQRZDQLHP MDN SROVF\ RE\ZDWHOH"

Nie ulega wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci, Ĺźe w caĹ&#x201A;ej Europie jest peĹ&#x201A;ny przekaz tego, co dzieje siÄ&#x2122; w kaĹźdym kraju, rĂłwnieĹź w Polsce, i osoby zainteresowane nie majÄ&#x2026; Ĺźadnych problemĂłw ze Ĺ&#x203A;ledzeniem doniesieĹ&#x201E; prasowych czy telewizyjnych.

OdnoszÄ&#x2122; jednak wraĹźenie, Ĺźe zaangaĹźowanie w nasze wewnÄ&#x2122;trzne spory polityczne

MAGIEL

Cykl koniunkturalny jest coraz słabsze i nawet, jeśli informacje te docierają do europejskich polityków, nie są one dogłębnie analizowane i nie są przyczynkiem do tworzenia negatywnego obrazu naszego kraju. Co więcej, dzięki naszym emigrantom, osobom które wyjechały do zachodniej Europy czy to do pracy, czy na studia, obraz ten jest bardzo pozytywny. Można powiedzieć, że utworzyli oni nowy stereotyp Polaka, jako człowieka mądrego, otwartego, niemającego kompleksów, potrafiącego od-

naleźć się w Europie, znającego języki obce i ten wizerunek jest w tej chwili dominujący, a jakieś zakłócenia wśród naszych polityków nie są w stanie go zamazać.

1LH WĉVNQL 3DQL ]D UROĄ QDXF]\FLHOD DNDGHPLFNLHJR" &]\ SODQXMH 3DQL SRZUyW GR 6*+ SR ]DNRēF]HQLX VZRMHM HXURSHMVNLHM NDULHU\"

W tym momencie jestem urlopowanym pracownikiem SGH, ale ponieważ ten urlop

.RJR WR REFKRG]L" „Bycie w Parlamencie Europejskim jest strasznie fajne, mamy pe!no w!adzy i "adnej odpowiedzialno%ci.”

0,&+$ß 6:$5$%2:,&=

%

yły eurodeputowany, a obecny szef MSZ Finlandii Alex Stubb w ten właśnie prowokacyjny i żartobliwy sposób skomentował całkowity brak zainteresowania mediów oraz obywateli funkcjonowaniem UE. Masowa bierność dotyczy całej Unii, również Polaków, tych samych, którzy 8 i 9 czerwca 2003 zjawili się w komisjach wyborczych, by oddać głos w referendum akcesyjnym. Czerwcowe referendum było niezaprzeczalnym sukcesem zwolenników integracji europejskiej. Można by pomyśleć, że ponad 77 proc. głosujących, którzy opowiedzieli się pięć lat temu w sposób naturalny i jakoby dla podkreślenia swojej europejskości, będzie głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Wyniki z 2004 i te przewidywane w 2009 sprowadzają na ziemię beztroskich euromarzycieli. To, co się stało w 2004 roku, wpisuje się w ogólnoeuropejską tendencję częściowego bezwładu społeczeństwa wobec wyborów do PE. Wystarczy spojrzeć na żenującą frekwencję 20,87 proc., najniższą w historii III RP. Była ona o 4,5 proc. niższa od

maj-czerwiec 2009

frekwencji w drugiej turze wyborów do Sejmu kontraktowego (gdzie głosujący nie mieli praktycznie wyboru) i o 11 proc. niższa od frekwencji w referendum uwłaszczeniowym z 1996 (kto dziś pamięta, że w ogóle było takie referendum?). W tej niesławnej statystyce biją nas tylko Słowacy z nieco ponad 16%. Teraz, jak i w 2004, mądrzy ludzie z telewizorów zaraz powiedzą o tym, że „Polacy są rozczarowani życiem politycznym w Polsce” albo że „ Naród nie ma zaufania do elit europejskich”. Tego typu wyjaśnienia są podawane przez specjalistów, którzy interpretują niską frekwencję umotywowanym politycznym wyborem obywateli, nie mogąc sobie wyobrazić, że polityka naprawdę mało kogo obchodzi. Zagadką nie jest więc niska frekwencja, ale to, że ludzie w przeważającej większości nierozumiejący polityki idą głosować. Jeżeli głosowaliby wyłącznie obywatele znający się na mechanizmach funkcjonowania UE, wątpliwe jest, by frekwencja przekroczyła 1 proc. Niskiej frekwencji w eurowyborach nie można więc tłumaczyć politycznie. W przypadku wyborów do PE dopiero powoli wytwarza się poczucie etyki obywatelskiej, które wydaje się być głównym wyjaśnieniem demokratycznego fenomenu w

polityka i gospodarka

znacznie się przedłuża trudno byłoby mi wrócić wyłącznie na Uczelnię. Nie wykluczam jednak, że w przyszłości znajdę trochę czasu na pracę ze studentami. Mam świadomość, że podczas działalności w instytucjach europejskich zdobyłam wiele ciekawych doświadczeń i podzielenie się nimi ze studentami jest, w pewnym sensie, moim obowiązkiem, a że zajęcia z młodzieżą zawsze mnie fascynowały, mam nadzieję, że chociaż w jakiejś części uda mi się go wypełnić.

ogóle. Głosowanie jest w większości przypadków owocem wielu małych presji społecznych.

Głosujemy tak jakoś przy okazji, nie do końca świadomie, często powodem jest to, że ktoś z naszego otoczenia powiedział nam „Kochanie, a może by tak zagłosować, mamy po drodze do sklepu?”

Nie trzeba chyba wyjaśniać znaczenia dotacji finansowych z UE, które całkowicie zmieniły obraz polskiej gospodarki. Cóż z tego, gdy dyskusje w PE, dużo mniej żywiołowe i bardziej techniczne niż w Sejmie pozostają poza zasięgiem przeciętnego obywatela. Gdyby wypisać z pamięci imiona znanych nam z imienia i nazwiska eurodeputowanych, można założyć, że dla większości z nas lista zamknęłaby się na mniej niż pięciu osobach. Tymczasem ponad 80 proc. aktów prawnych w polskim parlamencie to transpozycje dyrektyw. Przestrzeń publiczna zdominowana jest przez debatę krajową, brak programów poruszających zagadnienia ważne dla UE. Przy okazji wyborów do PE mało słychać o przyszłym rozszerzeniu na Bałkany i Turcję, Partnerstwie Wschodnim, Traktacie Lizbońskim czy euro – prawdziwych wielkich pytaniach decydujących o przyszłości Unii.

Meritum debaty w UE pozostaje ze względu na swoją złożoność mało atrakcyjne dla mediów i mało przystępne dla obywateli. Słychać natomiast dużo o tym, że w ramach kampanii wyborczej premier zabrał prezydentowi szufelkę i grabki, a prezydent zniszczył premierowi babki z piasku.

25

polityka i gospodarka

Tolerancja po holendersku

%H] SU]HEDF]HQLD naporem niszczącego żywiołu, jakim jest dla niego woda. Tak więc polaryzacja bardzo przeszkadzała w integracji narodu, a także w stosunkach gospodarczych, które przez tą sztuczną barierę były utrudnione.

Limit tolerancji Holendrów mógł zostać wyczerpany jedynie na skutek jakichś traumatycznych wydarzeń. W innym przypadku holenderskie dzieci uczyłyby się dziś arabskiego i tureckiego, a nikt nie wspominałby o potrzebie nauki przez ludność napływową holenderskiego.

Dramatyczne wydarzenia jednak nastąpiły, bo „kocioł” społeczeństwa wielokulturowego musiał w końcu wybuchnąć, gdyż obie strony miały dosyć „status quo”.

3RSUDZQRĝû SROLW\F]QD

1RZ\ VW\O

Rozpad filarów nastąpił w zasadzie samoczynnie i miał bardziej charakter ewolucyjny niż rewolucyjny. Po prostu w pewnym momencie uznano istniejący podział za anachronizm. Nie bez znaczenia było też na pewno wiecznie pragmatyczne podejście Holendrów, którzy na każdym niemal polu szukają okazji do handlu oraz bogacenia się. Nastała era powszechnej liberalizacji. Sprzyjał temu z pewnością rozwój ekonomiczny kraju, który po recesji z początku lat 80., zwanej przez niektórych „chorobą holenderską”, wkroczył ponownie na drogę szybkiego rozwoju.

Rząd wprowadzając reformy ekonomiczne, nie zaniedbywał reform społecznych. W ten sposób w latach 90. zalegalizowano w tym kraju narkotyki miękkie czy prostytucje, a także małżeństwa par homoseksualnych. Prowadzono również politykę bardzo otwartą wobec emigrantów. Holandia, która w roku 1975 utraciła swoją ostatnią kolonię – Surinam, pozwoliła przesiedleńcom z tego kraju na otrzymanie obywatelstwa holenderskiego. Przez cały okres lat 90. ponadto kraj ten prowadził aktywną politykę w kwestii przyjmowania azylantów z innych państw. Byli oni traktowani w bardzo dobry sposób i nie narzucano im żadnych obowiązków łącznie z nauką holenderskiego. Wkrótce problem emigracji zaczął narastać, a rdzenni obywatele Holandii ze względu na tolerancję i poprawność polityczną bali się krytykować emigrantów. Dochodziło do takich paradoksów, że w telewizji na wieść o tym, że w Hadze doszło do kolejnych napadów młodocianych Marokańczyków, kwitowały te wydarzenia komentarzem, że przestępczość wśród młodocianych Holendrów wzrasta, w ogóle przemilczając sedno problemu.

Impulsem do zmian było pojawienie się polityka zupełnie nowego formatu – Pima Fortuyna.

Profesor ten, otwarcie przyznający się do bycia homoseksualistą i nastawiony skrajnie antyislamistycznie, przeszedł do sedna. W debatach, w których uczestniczył mówił bardzo otwarcie, co myśli na temat muzułmanów, nazywając Islam religią zacofania. Stwierdził on również bardzo dosadnie, że Holandia jest już pełna i każdy, kto nie akceptuje zasad w niej panujących, może wyjechać. Media pokochały ten nowy styl komunikacji, a Pim Fotuyn stał się faworytem w wyścigu o fotel premiera. Holendrom imponowało to, że wreszcie ktoś bez owijania w bawełnę mówił otwarcie o ich obawach. Sondaże przedwyborcze w 2001 roku wskazywały partię Pima Fortuyna jako pewnego zwycięzcę nadchodzących wyborów z szansą na sformowanie koalicji rządzącej.

W tym momencie stała się rzecz najmniej spodziewana. Na kilka dni przed wyborami faworyt w wyścigu do fotela premiera został zastrzelony, co było pierwszym zabójstwem politycznym w nowożytnych dziejach Holandii. Szczęściem w nieszczęściu okazał się fakt, że zabójcą okazał się Holender – fanatyczny obrońca prawa zwierząt. Niemniej puszka Pandory została otwarta, a konflikt między emigrantami i autochtonami zaczął narastać wraz z pośmiertną realizacją postulatów Fortuyna.

Kolejnym pretekstem do spotęgowania konfliktu w społeczeństwie okazała się postać Theo van Gogha – potomka znanego malarza. Był on niezbyt znanym, ale kontrowersyjnym w swoim sposobie bycia reżyserem filmów krótkometrażowych. W 2004 roku wyreżyserował on film Submission, który atakował muzułmanów i Koran,

W naszych umys!ach utrwali! si$ wizerunek Holandii jako kraju wiatraków, sera oraz du"ej tolerancji. .215$' 323ß$:6.,

P

rzez wiele lat wartości liberalizmu i poszanowania dla odmienności stanowiły fundament społeczeństwa nowego wieku – społeczeństwa bez sporów czy wewnętrznych konfliktów, tak powszechnych na świecie. Skąd więc się wzięły wydarzenia ostatnich lat? Z politycznego punktu widzenia Holandia stanowi w nowym milenium bardziej przykład państwa trzeciego świata, co potwierdziła dwa zabójstwa polityczne, a przede wszystkim ostatnia próba zamachu na królową Beatrix w czasie Dnia Królowej. Jak jest więc rzeczywista sytuacja w tym kraju?

5D]HP F]\ RVREQR"

Dzisiaj niewiele osób pamięta, że Holandia nie zawsze należała do przodowników liberalizmu i równouprawnienia, a jeszcze na początku lat 70. ubiegłego wieku kraj ten uznawany był bardziej za ostoję skrajnego konserwatyzmu i podziałów społecznych. Do tego bowiem okresu społeczeństwo holenderskie dzieliło się na cztery bardzo ściśle odseparowane grupy społeczne zwane filarami: katolików, protestantów, liberałów i socjalistów. Każda z nich miała swoje organizacje i stowarzyszenia, swoje partie polityczne, sklepy, czy nawet własne szkoły i uniwersytety. Ich członkowie obracali się tylko w swojej społeczności, co przypominało bardziej model indyjski niż zachodnioeuropejski. Podział był posunięty do tego stopnia, że przykładowa holenderska rodzina, załóżmy, katolików nie robiła zakupów w sklepie protestanta naprzeciwko, tylko w oddalonym o kilometr sklepie innego katolika. Nie było to czymś naturalnym, zwłaszcza w narodzie, który od niemal zarania dziejów miał współpracę i pracę zespołową w genach, bo przecież to nie Bóg stworzył Holandię, a sami Holendrzy. Zresztą wiele w tym powiedzeniu prawdy, bo gdyby nie kolektywna praca, nie udałoby się z pewnością obronić terytoriów tego kraju przed

*RG 6DYH WKH 4XHHQ

26

MAGIEL

Polska: "a!oba permanentna?

a w Ĺ&#x203A;rodowiskach islamskich zostaĹ&#x201A; odebrany jako niezwykle obrazoburczy. Nie trzeba byĹ&#x201A;o czekaÄ&#x2021; dĹ&#x201A;ugo na konsekwencje tego wzburzenia.

NiedĹ&#x201A;ugo przed kolejnymi wyborami do parlamentu van Gogh tragicznie podzieliĹ&#x201A; los swego sĹ&#x201A;awnego stryja. ZostaĹ&#x201A; zasztyletowany przez dwĂłjkÄ&#x2122; nastoletnich MarokaĹ&#x201E;czykĂłw. Co gorsza obaj wychowywali siÄ&#x2122; praktycznie od urodzenia w Holandii, co staĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;gwoĹşdziem do trumnyâ&#x20AC;? dla dotychczasowego modelu integracji. .RQLHF PLOF]HQLD

Ta ostatnia tragedia zmusiĹ&#x201A;a HolendrĂłw do powaĹźnej refleksji nad drogÄ&#x2026; integracji, jakÄ&#x2026; podÄ&#x2026;ĹźajÄ&#x2026;. UĹ&#x203A;wiadomili oni sobie, Ĺźe nadmierna

tolerancja rĂłwnieĹź nie popĹ&#x201A;aca, a problemĂłw i konfliktĂłw spoĹ&#x201A;ecznych nie da siÄ&#x2122; zbyÄ&#x2021; milczeniem, przy czym jeszcze trudniej je wyjaĹ&#x203A;niÄ&#x2021;, gdy nie mĂłwi siÄ&#x2122; tym samym jÄ&#x2122;zykiem. W zwiÄ&#x2026;zku z tym Holandia ma dziĹ&#x203A; jedne z najostrzejszych przepisĂłw imigracyjnych, a przyjezdni sÄ&#x2026; zmuszani do uczÄ&#x2122;szczania na kursy holenderskiego.

Co wiÄ&#x2122;cej wszelkie pisma urzÄ&#x2122;dowe muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wypeĹ&#x201A;niane przez nich wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w tym jÄ&#x2122;zyku.

PrzykĹ&#x201A;ad Holandii pokazuje rĂłwnieĹź, Ĺźe zbyt gwaĹ&#x201A;towne zmiany mogÄ&#x2026; prowadziÄ&#x2021; do polaryzacji spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa i nasilenia radykalizmu.

Czteroletni okres spokoju i nadzieja na uspokojenie fundamentalistĂłw zostaĹ&#x201A;y zniweczone przez ostatni zamach na krĂłlowÄ&#x2026; Beatrix. Pod-

polityka i gospodarka

czas Dnia KrĂłlowej, czyli najwiÄ&#x2122;kszego Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;ta laickiej Holandii, rozpÄ&#x2122;dzony samochĂłd zabiĹ&#x201A; 5 osĂłb i o wĹ&#x201A;os minÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; pojazd rodziny krĂłlewskiej.

Autorem zamachu byĹ&#x201A; zdesperowany Holender, przygnieciony pod naporem problemĂłw osobistych. Pomimo tego zamach okazaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; kontynuacjÄ&#x2026; niebezpiecznej tradycji do rozwiÄ&#x2026;zywania sporĂłw za pomocÄ&#x2026; przemocy, a skutki kolejnego aktu terroru mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; widoczne jeszcze przez wiele lat w psychice HolendrĂłw, gdyĹź kaĹźdy z nich widziaĹ&#x201A; przeraĹźonÄ&#x2026; rodzinÄ&#x2122; krĂłlewskÄ&#x2026; obserwujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; zbliĹźajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; w ich kierunku pojazd szaleĹ&#x201E;ca, co jest pewnÄ&#x2026; metaforÄ&#x2026; bezradnoĹ&#x203A;ci i strachu, jaki zasiaĹ&#x201A; nowy akt terroru.

&LV]HM QDG WUXPQDPL Cz!owiek potrzebuje stale pewnej ilo%ci trosk, cierpie' lub problemĂłw, tak jak okr$t potrzebuje balastu, by p!yn#& prosto i rĂłwno, twierdzi! niegdy% Schopenhauer. Pod#"aj#c jego tokiem rozumowania, mo"na mie& obawy, czy okr$t, ktĂłrym p!ynie polski narĂłd, utrzymuje si$ jeszcze na powierzchni.

0$&,(- -$.8%&=<.

D

zieje mÄ&#x2122;czeĹ&#x201E;skiej Polski obejmujÄ&#x2026; wiele pokoleĹ&#x201E; i niezliczone mnĂłstwo ofiar; krwawe sceny toczÄ&#x2026; siÄ&#x2122; po wszystkich stronach ziemi naszej i po obcych krajach. Mimo Ĺźe od czasĂłw, w ktĂłrych powstaĹ&#x201A;a III czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; DziadĂłw, Ĺ&#x203A;wiat zmieniĹ&#x201A; siÄ&#x2122; nie do poznania, ten fragment przedmowy do dzieĹ&#x201A;a Mickiewicza wydaje siÄ&#x2122; wciÄ&#x2026;Ĺź aktualny.

DziĹ&#x203A; jednak martyrologia narodu polskiego nie jest poruszana w utworach literackich, lecz uĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cana okresami ĹźaĹ&#x201A;oby narodowej.

DecyzjÄ&#x2122; o jej wprowadzeniu podejmuje w drodze rozporzÄ&#x2026;dzenia Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Ten krĂłtki, jednostronicowy dokument sprawia, Ĺźe kolorowa rzeczywistoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, niczym obraz przy uĹźyciu programu graficznego, zostaje zamieniona w odcienie szaroĹ&#x203A;ci. Wielobarwny Ĺ&#x203A;wiat mediĂłw w jednej chwili staje siÄ&#x2122; czarno-biaĹ&#x201A;y. Prezenterzy ubrani sÄ&#x2026; w stonowane stroje, z ramĂłwek znikajÄ&#x2026; programy rozrywkowe, przyozdobione kirem portale internetowe dostosowujÄ&#x2026; swĂłj wyglÄ&#x2026;d do obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cego nastroju, w radiu leci smÄ&#x2122;tna, skĹ&#x201A;aniajÄ&#x2026;ca do refleksji muzyka.

OdwoĹ&#x201A;ywane sÄ&#x2026; koncerty, wydarzenia sportowe, wystÄ&#x2122;py kabaretowe. Przepasane czarnÄ&#x2026; wstÄ&#x2122;gÄ&#x2026; flagi zwisajÄ&#x2026; smutnie, obniĹźone do poĹ&#x201A;owy masztĂłw. Grobowa atmosfera nie udziela siÄ&#x2122; jedynie politykom, ktĂłrzy uparcie toczÄ&#x2026; swoje ĹźenujÄ&#x2026;ce spory oraz... zwykĹ&#x201A;ym polskim obywatelom, ktĂłrzy zamiast pochyliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad ludzkÄ&#x2026; tragediÄ&#x2026; sÄ&#x2026; sfrustrowani, bo mimo najszczerszych chÄ&#x2122;ci nie odczuwajÄ&#x2026; oni przygnÄ&#x2122;bienia i chcÄ&#x2026; radoĹ&#x203A;nie Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;towaÄ&#x2021; (na przykĹ&#x201A;ad z powodu takich pĹ&#x201A;ytkich pobudek jak studniĂłwka), obejrzeÄ&#x2021; w telewizji komediÄ&#x2122; romantycznÄ&#x2026;, kibicowaÄ&#x2021; swojej druĹźynie czy pĂłjĹ&#x203A;Ä&#x2021; na wyczekiwany od miesiÄ&#x2122;cy koncert zagranicznej gwiazdy.

Gdy w kwietniu 2005 roku zmarĹ&#x201A; papieĹź

maj-czerwiec 2009

Jan PaweĹ&#x201A; II Ĺźadne rozporzÄ&#x2026;dzenie nie byĹ&#x201A;o potrzebne. BĂłl po utracie bliskiej osoby byĹ&#x201A; widoczny na kaĹźdym kroku. Informacje o tej tragedii przekazywane byĹ&#x201A;y Ĺ&#x201A;amiÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;osem, rozmowom o naszym wielkim rodaku towarzyszyĹ&#x201A;y Ĺ&#x201A;zy. Oficjalne wprowadzenie ĹźaĹ&#x201A;oby narodowej decyzjÄ&#x2026; Prezydenta byĹ&#x201A;o jedynie formalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, poniewaĹź niemalĹźe kaĹźdy Polak nosiĹ&#x201A; jÄ&#x2026; w sercu od godziny 21:37, 2 kwietnia. Niestety sytuacja ta jest wyjÄ&#x2026;tkiem.

OgĹ&#x201A;aszana w XXI wieku juĹź dziesiÄ&#x2122;ciokrotnie ĹźaĹ&#x201A;oba narodowa, poza Ĺ&#x203A;mierciÄ&#x2026; Karola WojtyĹ&#x201A;y, kompletnie rozmija siÄ&#x2122; z nastrojami spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa.

5D] GZD WU]\ RSĂ DNXMHP\

Pierwsza dekada trzeciego tysiÄ&#x2026;clecia to dla naszego kraju jedno wielkie pasmo nieszczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021;.

Przez ostatnie 10 lat ĹźaĹ&#x201A;oba narodowa byĹ&#x201A;a ogĹ&#x201A;aszana czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej niĹź w caĹ&#x201A;ym ubiegĹ&#x201A;ym stuleciu. Nic wiÄ&#x2122;c dziwnego, Ĺźe zamiast skĹ&#x201A;aniaÄ&#x2021; do refleksji wzbudza jedynie frustracjÄ&#x2122; lub, w najlepszym przypadku, pozostaje obojÄ&#x2122;tna.

Nie ulega wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci, Ĺźe zawalenie siÄ&#x2122; hali wystawowej na Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;sku, wypadek autokaru we Francji, katastrofa gĂłrnicza w kopalni Halemba czy poĹźar hotelu socjalnego w Kamieniu Pomorskim to tragedie wykraczajÄ&#x2026;ce poza przeciÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dnia codziennego, czyli wypadki drogowe, samobĂłjstwa itp. WciÄ&#x2026;Ĺź jednak dotyczÄ&#x2026; one przede wszystkim bliskich ofiar, ewentualnie lokalnych spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ci, a nie caĹ&#x201A;ego narodu. Mimo to Prezydent, swoim rozporzÄ&#x2026;dzeniem, skazuje wszystkich obywateli kraju na wspĂłlne, zazwyczaj trzydniowe, umartwianie siÄ&#x2122;. Z wysokoĹ&#x203A;ci swojego stanowiska prĂłbuje kierowaÄ&#x2021; ludzkimi nastrojami, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy ludzi w sztucznym bĂłlu wokĂłĹ&#x201A; najwaĹźniejszego urzÄ&#x2122;du w paĹ&#x201E;stwie. .DPLHQQH VHUFD Ä?ZLDWD

Polska jest Ĺ&#x203A;wiatowym liderem pod wzglÄ&#x2122;dem liczby ogĹ&#x201A;aszanych ĹźaĹ&#x201A;ob narodowych. W

kwietniu stuknÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a nam juĹź dziewiÄ&#x2122;tnastka.

Inne kraje sÄ&#x2026; pod tym wzglÄ&#x2122;dem daleko w tyle. To, ile razy ustawowo cierpiaĹ&#x201A;y i wspĂłĹ&#x201A;czuĹ&#x201A;y, moĹźna zazwyczaj policzyÄ&#x2021; na palcach jednej rÄ&#x2122;ki. GarĹ&#x203A;Ä&#x2021; przykĹ&#x201A;adĂłw: Stany Zjednoczone â&#x20AC;&#x201C; 3 razy, Rosja â&#x20AC;&#x201C; 5, WĹ&#x201A;ochy â&#x20AC;&#x201C; 3, Niemcy â&#x20AC;&#x201C; 5, Wielka Brytania, o zgrozo â&#x20AC;&#x201C; 1 raz, ale czego siÄ&#x2122; spodziewaÄ&#x2021; po kraju, w ktĂłrym mowa pogrzebowa wywoĹ&#x201A;uje salwy Ĺ&#x203A;miechu wĹ&#x203A;rĂłd ĹźaĹ&#x201A;obnikĂłw (mowa Johna Cleeseâ&#x20AC;&#x2122;a, czĹ&#x201A;onka Monty Pythonâ&#x20AC;&#x2122;a, podczas poĹźegnania kolegi z grupy â&#x20AC;&#x201C; Grahama Chapmana).

PorĂłwnanie to zmusza do refleksji. Czy rzeczywiĹ&#x203A;cie jesteĹ&#x203A;my tak ciÄ&#x2122;Ĺźko doĹ&#x203A;wiadczani przez los? Marna teoria. Czy Polacy nie sÄ&#x2026; w stanie sami, z wĹ&#x201A;asnej, nieprzymuszonej woli, uszanowaÄ&#x2021; zmarĹ&#x201A;ych i wspĂłĹ&#x201A;czuÄ&#x2021; ich bliskim?

Jeszcze gorsza. Czy jesteĹ&#x203A;my, jako narĂłd, wyjÄ&#x2026;tkowo smutni z natury? Nonsens. Czy ĹźaĹ&#x201A;oba narodowa to element gry politycznej? Nad tym warto siÄ&#x2122; zastanowiÄ&#x2021;. &KOHED L ÄŠDĂ RE\"

KaĹźdemu politykowi marzy siÄ&#x2122; wizerunek wraĹźliwego ojca narodu, osoby o niesĹ&#x201A;ychanej empatii. OgĹ&#x201A;aszanie ĹźaĹ&#x201A;oby narodowej przy kaĹźdej nadarzajÄ&#x2026;cej siÄ&#x2122; okazji nie moĹźe byÄ&#x2021; traktowane inaczej niĹź jako prĂłba udowodnienia, Ĺźe takim wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie, zĹ&#x201A;otym czĹ&#x201A;owiekiem siÄ&#x2122; jest. NieudolnÄ&#x2026; prĂłbÄ&#x2026;. Nie da siÄ&#x2122; wprowadziÄ&#x2021; poprzez rozporzÄ&#x2026;dzenie powszechnego wspĂłĹ&#x201A;czucia wobec ofiar. Stosunek do tragedii jest bowiem kwestiÄ&#x2026; ludzkiej wraĹźliwoĹ&#x203A;ci.

Ignorowanie tego wewnÄ&#x2122;trznego instynktu i traktowanie ludzi jak maszyny Ĺ&#x203A;wiadczy zaĹ&#x203A; o emocjonalnej Ĺ&#x203A;lepocie.

27

multimedia

gad!ety w komórkach

Mo!e jeszcze nie jest to mo!liwe, ale patrz"c na pomys#y przeró!nych producentów, zapewne za kilka lat komórka zast"pi nam co drugi domowy sprz$t elektroniczny. A mo!e na odwrót? Sami si$ przekonajcie co ju! zosta#o stworzone lub jest w planach. (:$ *ÎĦ'Ħ

N

ikogo nie zaskakuje dłuuuga lista opcji dostępnych w nowiuteńkim telefonie. Ba, jest ona nawet oczekiwana.

Tak więc kalendarz, aparat, kamera, radio, odtwarzacz mp3, video, bluetooth, przeglądarki internetowe, odpowiedni design, super wyświetlacz to już standard. Co więc można jeszcze dodać?

Telefon z odtwarzaczem mp3 i aparatem?

Nuda…

Dotykowy ekran, 47-przyciskowa klawiatura oraz GPS brzmią zachęcająco, ale nie powalająco. Dlatego też pójdźmy dalej. Na tegorocznych targach CES (Consumer Electronics Show) zaprezentowano telefon z projektorem.

Z naładowaną baterią wyświetli dwu godzinny materiał filmowy o rozmiarze 36-64 cali.

Samsung stworzył „bezpieczny” telefon, który ma alarm o natężeniu 100 dB. Ponadto jest on w stanie powiadomić lokalne służby o niebezpieczeństwie za pomocą GPS. Typowo męski Cool758 natomiast na spodzie komórki ma ukrytą (pod nakładką) maszynkę elektryczną.

Bateria podobno wystarcza na pół godziny golenia. Dużym ukłonem w stronę zabieganych pracowników biurowych jest również miejsce na dwie karty SIM. Jak natomiast ktoś postanowi wyruszyć na ekstremalną wyprawę, to zabierze ze sobą hiperodporny telefon stworzony przez brytyjską firmę budowlaną (sic!) JCB. Nie jest on nafaszerowany gadżetami, gdyż ma służyć jako telefon, pager i walkie-takie. JCB Tough Phone ma mało atrakcyjną gumową obudowę, ale dzięki temu jest odporny na prawie wszystko. Ponadto nie straszne mu skrajne temperatury, będzie działał w temperaturach od -20 do 60 st C. $ PRĩH IU\WNL GR WHJR"

Nie ma sprzętów bez gadżetów. Dodatków do telefonów komórkowych jest od groma.

Można kupić te śmieszne – podłączana słu-

V àXF K D Z N D E D Q D Q

28

chawka do telefonu w kształcie banana, ekologiczne – ładowarka czerpiąca energię z paneli słonecznych lub portu USB, czy przydatne – duża klawiatura, która bezprzewodowo połączy się z naszym telefonem umożliwiając nam pisanie SMS-ów i maili w znacznie wygodniejszy sposób. Mnie jednak zafascynował mikroskop do komórki. Po zamontowaniu tego oto ustrojstwa, przypominającego absurdalnie długi obiektyw, będziemy mogli oglądać (przez aparat) świat w powiększeniu. Kto chce, niech się tym pobawi, a ja tymczasem przyjrzę się jeszcze kilku gadżetom. W czasach gdy ceny modeli komórek czy komórko podobnych hybryd zaczynają przewyższać lub dawno już przewyższyły niejedną pensję, czas pomyśleć o ich zabezpieczeniu. O to zadbało Tenbu Technologies tworząc urządzonko wielkości breloczka o wdzięcznej nazwie „nio”. Jeżeli wykroczymy poza wcześniej ustaloną „safe zone” (do 20 m.), „nio” nam przypomni o potencjalnej zgubie. Powstał również bardziej żeński odpowiednik tego gadżetu, mianowicie bransoletka z wyświetlaczem LCD. Zasada jest prosta, podłączamy biżuterię do komórki za pomocą bluetooth’a i mamy osobistego przypominacza na ręce. Przewagą tego sprzętu jest to, że wibruje gdy leżąca na dnie torebki komórka zaczyna dzwonić, pokazuje nam kto się do nas dobija i na dodatek pozwala odebrać bądź odrzucić połączenie. Jak dla mnie ideał.

Idąc dalej zestawami mamy słuchawkę i rysik 2 w 1, jeżeli podłączymy do tego dodatkową słuchawkę douszną, możemy używać obu opcji jednocześnie. Trochę bezcelowe jak dla mnie, ale daję plusa za pomysłowość. Jako ostatni gadżet spójrzmy na Zeemote, czyli bezprzewodowy joystick. Mieści się w dłoni i na pewno uatrakcyjni niejedną grę.

7HOHIRQ ]H VSU]ĉWHP F]\ PRĩH VSU]ĉW ] WHlefonem?

Teraz zmienimy role i telefon będzie dodatkiem. Na początek rozkładamy się na poduszce, która ma wmontowany zestaw głośnomówiący. Dzwonimy do znajomych, kładziemy głowę na „perCushion” i już można rozpocząć nocne ploteczki. Bluetooth uwolnił nas od kabli, więc można się delektować miłą rozmową w wygodnej dla nas pozycji.

Po całonocnej rozmowie zostało tylko naładować baterie i dzwonić dalej lub po prostu się przespać. Aby nie zaspać na ważne spotkanie ustawiamy budzik na naszym zegarkofonie. Połączenie zegarka i telefonu jest niekonwencjonalne i do tego nieźle przemyślane. Teraz

możemy się poczuć jak James Bond. Do tego mamy szeroki wybór modeli, które oferują masę ciekawych opcji jak: rozpoznawanie pisma, dyktafon, odtwarzacz multimediów (audio i wideo), kamerę, radio FM, czytnik kart microSD, ekran dotykowy, rozpoznawanie głosu, wbudowane głośniki, mikrofon (czyli więcej opcji niż ma obecnie mój telefon). Do tego mamy oczywiście bezprzewodowe słuchawki, jeżeli ktoś by nas posądzał mimo wszystko o chorobę psychiczną za rozmawianie ze swoim nadgarstkiem.

3U]\V]àRĝû F]\ MXĩ WHUDħQLHMV]Rĝû"

Producenci telefonów komórkowych uwielbiają planować jak będą wyglądały ich modele w przyszłości. Muszę przyznać, że ich pomysły są bardzo ciekawe i zaskakujące, ale nie wiadomo ile przyjdzie nam na nie czekać. Możliwe jednak, że nie będzie to aż tak długo jak mogłoby się wydawać na początku. Rozwój technologii i giętkich ekranów bardzo przybliża te plany do realizacji. Moim faworytem w tej kategorii jest koncept Conduit. Całość wygląda jak 3 rurki. Jedna może samodzielnie funkcjonować jako prosty telefon, między pozostałymi dwoma rozwija się ekran dotykowy. Trik polega na tym, że wystarczy zbliżyć dłoń, nie trzeba zostawiać odcisku swoich linii papilarnych na ekranie, aby zaczął on działać. Moją uwagę zwrócił również już wyprodukowany (ale wciąż nie jest w sprzedaży) model Edge.

Przez internautów został on nazwany plastikowym klockiem. Gdy ktoś do nas dzwoni, wystarczy wysunąć szklaną, dotykową klawiaturę z nadrukowanym cyferblatem. Malutka dioda oświetla cyferki powodując wrażenie podświetlanych przycisków. Całość jest bardzo elegancka i gustowna, strach tylko pomyśleć jak jest z odpornością na upadki tego telefonu.

Na tym zakończę moją wyprawę w świat komunikacji, gadżetów i technologii przyszłości.

Co rusz powstają ciekawe dodatki i sprzęty.

Oglądanie tego jest niezłą frajdą. Zawsze mi tylko mina rzednie gdy spoglądam na ceny, ale cóż, taki jest los bycia pionierem. Ja się jednak do nich nie zaliczam, wolę pooglądać sobie wszystko z bezpiecznej odległości. Posiadanie troszkę zdezelowanego telefonu też może dawać wiele radości. W końcu: przedłużenie umowy z operatorem i otrzymanie nowego modelu – 1 zł; nowa obudowa, bo stara jakimś cudem się podrapała – 30 zł; radość z wygranej walki z telefonem o wysłanie ważnej wiadomości – bezcenne. X

MAGIEL

portale spo#eczno%ciowe

multimedia

W poprzednim numerze MAGLA opisana zosta#a historia internetu i to, w jaki sposĂłb globalna sie& osi"gn$#a swoj" dzisiejsz" posta&. Warto zastanowi& si$ nad obecnym rozwojem internetu. SzczegĂłlnie popularnym ostatnio terminem jest Web 2.0. Istot" tego terminu jest zaanga!owanie u!ytkownikĂłw w tworzenie tre%ci strony oraz interakcja mi$dzy cz#onkami spo#eczno%ci internetowej. Chodzi tu m.in. o blogi albo grup$ wiki, jednak przygniataj"c" i najwa!niejsz" cz$%& stanowi" serwisy spo#eczno%ciowe.

0,&+$Ă&#x; .5$-&=(:6.,

S

erwisy spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowe zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y istnieÄ&#x2021; dawniej, niĹź nam mogĹ&#x201A;oby siÄ&#x2122; wydawaÄ&#x2021;. Jednym z pierwszych byĹ&#x201A; amerykaĹ&#x201E;ski Classmates.com, uruchomiony w 1995 roku. PrzeĹ&#x201A;omowymi staĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; jednak obecnie najpopularniejsze serwisy spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowe oraz jedne z najpopularniejszych stron internetowych na Ĺ&#x203A;wiecie, MySpace oraz Facebook.

RozwĂłj MySpace jest jednym z najbardziej spektakularnych w globalnej sieci. ZaĹ&#x201A;oĹźony w 2003 roku, trzy lata później posiadaĹ&#x201A; juĹź stu-milionowe konto, a obecnie ma ponad 250 milionĂłw zarejestrowanych uĹźytkownikĂłw. GĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; siĹ&#x201A;Ä&#x2026; tego serwisu jest oferowana przez niego szeroka gama usĹ&#x201A;ug â&#x20AC;&#x201C; moĹźemy jednoczeĹ&#x203A;nie prowadziÄ&#x2021; blog, prezentowaÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;wiatu nasze galerie zdjÄ&#x2122;Ä&#x2021; oraz filmy.

Daje to olbrzymie moĹźliwoĹ&#x203A;ci reklamowe dla branĹźy filmowej oraz muzycznej â&#x20AC;&#x201C;- szczegĂłlnie przydatne jest to dla mniej znanych artystĂłw.

JednakĹźe konta na MySpace posiadajÄ&#x2026; takie osoby jak Barack Obama, Quentin Tarantino, Tom Hanks albo Snoop Dogg. W rankingu alexa.com (top 500 najpopularniejszych stron w internecie) zajmuje on 10. miejsce, jednakĹźe pozostaje w tyle za swoim najwiÄ&#x2122;kszym rywalem.

wraz z rozwojem naszej-klasy pierwszoplanowÄ&#x2026; sprawÄ&#x2026; staĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; liczba posiadanych zdjÄ&#x2122;Ä&#x2021;, znajomych oraz komentarzy. SzczegĂłlnie ostatnie (dla wielu kontrowersyjne) wprowadzenie albumĂłw zdjÄ&#x2122;Ä&#x2021; oraz systemu ich ocen wpisuje siÄ&#x2122; w te tendencje. PrzewijajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; tu czÄ&#x2122;sto zarzuty o zbytniÄ&#x2026; komercjalizacjÄ&#x2122; serwisu oraz upodobnianie go do innych tego typu stron (np. fotka.pl). Mimo Ĺźe okres najwiÄ&#x2122;kszego rozwoju naszej-klasy jest juĹź za nami, warto podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; jej znaczenie oraz fenomen wywoĹ&#x201A;any w ciÄ&#x2026;gu ostatnich lat w polskim internecie. NiedĹ&#x201A;ugo doczekamy siÄ&#x2122; takĹźe pierwszego filmu na temat naszej-klasy. Dokument ma odpowiedzieÄ&#x2021; na pytanie, jak portal wpĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; na Ĺźycie jego uĹźytkownikĂłw. To ludzie, stanowiÄ&#x2026;cy internetowÄ&#x2026; spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sami opowiedzÄ&#x2026; o swoich doĹ&#x203A;wiadczeniach. TwĂłrcy filmu zachÄ&#x2122;cajÄ&#x2026; do wysyĹ&#x201A;ania zgĹ&#x201A;oszeĹ&#x201E; na adres casting@ nasza-klasa.pl.

â&#x20AC;&#x17E;Nied!ugo doczekamy si" tak#e pierwszego filmu na temat naszej-klasy. TwĂłrcy zach"caj$ do wysy!ania zg!osze% na adres casting@nasza-klasa.plâ&#x20AC;?

Facebook jest obecnie czwartÄ&#x2026; najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej odwiedzanÄ&#x2026; stronÄ&#x2026; WWW. Warty uwagi jest sprawnie dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cy system statusĂłw oraz komentarzy miÄ&#x2122;dzy uĹźytkownikami. Ciekawym dodatkiem jest teĹź duĹźa liczba dodatkowych aplikacji (patrz ramka) â&#x20AC;&#x201C; szczegĂłlnie quizĂłw, ktĂłre czÄ&#x2122;sto potrafiÄ&#x2026; wciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; nas na dĹ&#x201A;ugo.

DziÄ&#x2122;ki tym funkcjom jest on najszybciej rozwijajÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; portalem spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowym w Europie. WedĹ&#x201A;ug analiz firmy comScore, w ostatnim roku liczba uĹźytkownikĂłw Facebookâ&#x20AC;&#x2122;a we WĹ&#x201A;oszech wzrosĹ&#x201A;a o 2721%.

W Polsce sytuacja przedstawia siÄ&#x2122; nie inaczej â&#x20AC;&#x201C; zanotowano wzrost o ponad 300%. Jednak pod wzglÄ&#x2122;dem uĹźytkownikĂłw daleko mu do serwisu nasza-klasa.pl, niekwestionowanego lidera polskiego rynku.

Czas wiÄ&#x2122;c poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;ciÄ&#x2021; parÄ&#x2122; sĹ&#x201A;Ăłw o naszym najwiÄ&#x2122;kszym serwisie spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowym. NajwaĹźniejsza poczÄ&#x2026;tkowo funkcja dziaĹ&#x201A;a nadal bez zarzutu â&#x20AC;&#x201C; rejestrujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122;, bez problemu moĹźemy wyszukaÄ&#x2021; naszÄ&#x2026; szkoĹ&#x201A;Ä&#x2122;, uczelniÄ&#x2122; i klasÄ&#x2122;, a nastÄ&#x2122;pnie siÄ&#x2122; do niej zapisaÄ&#x2021;. JednakĹźe

maj-czerwiec 2009

Na drugim miejscu pod wzglÄ&#x2122;dem popularnoĹ&#x203A;ci oraz liczby uĹźytkownikĂłw (2,4 miliona) jest fotka.pl. Zgodnie ze swojÄ&#x2026; nazwÄ&#x2026;, najwaĹźniejszÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2026; strony jest publikacja zdjÄ&#x2122;Ä&#x2021; osĂłb zarejestrowanych, ich ocena oraz komentarze. Jest to wszystko, co ciekawego oferuje nam fotka.pl, jednakĹźe zadowala to, szczegĂłlnie mĹ&#x201A;odsze osoby, na tyle, aby zyskaÄ&#x2021; popularnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

Kolejnym znanym polskim portalem spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowym jest Grono.net. PodstawowÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2026; tego serwisu jest przynaleĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do tematycznych gron, skupiajÄ&#x2026;cych ludzi o podobnych zainteresowaniach. OprĂłcz standardowej tematyki (sport, muzyka, hobby), zakĹ&#x201A;adane sÄ&#x2026; grona znakĂłw zodiaku, ludzi nie lubiÄ&#x2026;cych

wstawaÄ&#x2021; rano, leworÄ&#x2122;cznych, fanĂłw Rysia z Klanu albo najróşniejszych trunkĂłw.

Jak wyglÄ&#x2026;da reszta polskiego rynku serwisĂłw spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowych ? Nie naleĹźy zapominaÄ&#x2021;, o ciÄ&#x2026;gle popularnym ePulsie, skierowanym gĹ&#x201A;Ăłwnie do mĹ&#x201A;odzieĹźy. PowaĹźniejszym portalem jest za to GoldenLine.pl, skierowany do osĂłb poszukujÄ&#x2026;cych pracy oraz moĹźliwoĹ&#x203A;ci rozwoju zawodowego. Dla miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nikĂłw muzyki przeznaczony jest natomiast Last. fm. Posiada on wiele ciekawych opcji, m.in. tagowania swojej ulubionej muzyki, a dziÄ&#x2122;ki scrobblingowi (specjalny program przekazuje na stronÄ&#x2122; dane o aktualnie sĹ&#x201A;uchanej muzyce) bez problemu tworzymy ranking ulubionych artystĂłw i utworĂłw. Nie moĹźna teĹź zapominaÄ&#x2021; o stronach z pogranicza serwisĂłw spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowych, portali informacyjnych i rozrywkowych. Chodzi tu gĹ&#x201A;Ăłwnie o znanego Joe Monstera oraz zyskujÄ&#x2026;cych ostatnio na popularnoĹ&#x203A;ci wykop.pl (klon amerykaĹ&#x201E;skiego digg. com) oraz Poszkole.pl Warto teĹź wspomnieÄ&#x2021; o nowym trendzie w rozwoju Web 2.0. jak i serwisĂłw spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowych. Jest nim Twitter.com, ktĂłry w przeciÄ&#x2026;gu ostatniego roku tylko w USA zanotowaĹ&#x201A; 1000 % wzrost uĹźytkownikĂłw. W Polsce mikroblogging nie jest jeszcze tak popularny.

NajwiÄ&#x2122;ksza tego typu platforma, Blip.pl, ma nieco ponad 50 tysiÄ&#x2122;cy uĹźytkownikĂłw.

Wydaje siÄ&#x2122;, Ĺźe portale spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowe osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y szczyt swojego rozwoju. Nie ma jednak powodĂłw do obaw. Ostatnie badania wskazujÄ&#x2026;, Ĺźe 51% amerykanĂłw nie korzysta ani z Facebooka, ani z MySpace, ani z Twittera. Daje to ciÄ&#x2026;gle duĹźe pole do rozwoju juĹź istniejÄ&#x2026;cych oraz nowych serwisĂłw. X

Top 5 aplikacji na Facebooku 1 - Geo Challenge

â&#x20AC;˘

2 - Chain Rxn

â&#x20AC;˘

3 - Friends for Sale 4 =Ă D .DUPD 5 - Pet Society

â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘ â&#x20AC;˘

3RGGDM VZRMÄ&#x201E; ZLHG]Ä&#x2030; WHVWRZL L VSUDZGħ MDN ZLHOH NUDMyZ L PLHMVF QD Ä?ZLHFLH ]QDV] :FLÄ&#x201E;JDMÄ&#x201E;FD JLHUND Z NWyUHM PXVLP\ Z\VDG]LĂť MDN QDMZLÄ&#x2030;FHM ODWDMÄ&#x201E;F\FK NURSHN ]D MHGQ\P UD]HP 6SUDZGħ ZDUWRÄ?Ăť VZRMÄ&#x201E; L VZRLFK SU]\MDFLyĂ ]D SRPRFÄ&#x201E; DSOLNDFML )ULHGQV IRU 6DOH 0DV] ]Ă \ G]LHÄ&#x201C; FRÄ? Z ÄŠ\FLX FL QLH Z\V]Ă R " :\Ä?OLM GR LQQ\FK RWDF]DMÄ&#x201E;FÄ&#x201E; FLÄ&#x2030; ]Ă Ä&#x201E; HQHUJLÄ&#x2030; 1DV]H ZĂ DVQH WDPDJRWFKL WZRU]\P\ Z\PD-

29

felieton

7\WXàHP ZVWĉSX Odkąd sięgam moją zawodną pamięcią, obserwuję pewien trend – manię narzekania. Że pogoda nie dopisała, że pies sąsiadów szczeka, słońce nie świeci, woda w morzu za zimna, a to słońce z kolei razi w oczy. Że w totku nie te liczby, drzewa nie są gumowe, a zakręty zbyt krzywe. Że biednemu zawsze wiatr w oczy. Niekończąca się opowieść. Litania skarg i zażaleń do losu, że jest inny, niż byśmy sobie tego życzyli. Tak, piszę MY, bo żyjąc w kraju nad Wisłą, nie sposób nie ulec tej manierze. Znajomemu na narzekania, że się nie nauczył do egzaminu (bo świat sprzymierzył się przeciw niemu) nikt nie odpowie, że mimo wszystko „życie jest piękne”. Przecież nie jest piękne, kiedy wszystko wokół wiruje, powodując chorobę morską – nie wiedzieć czemu – w głębi stałego lądu, a w perspektywie czołowe zderzenie z salą egzaminacyjną. Znajomo brzmi ta historia? To pierwszy z brzegu objaw swoistej choroby, którą, z pewną konsternacją, nazwę „nadwiślańską”.

2EMDZyZ FLĄJ GDOV]\ Choroba ta dotyka ludzi w każdym wieku. Pierwsze objawy pojawiają się już u dzieci w wieku przedszkolnym, kiedy do świadomości dociera fakt, że fasolka szparagowa w stołówce jest ohydna, a zielona breja, zwana przez dorosłych szpinakiem, podejrzanie pachnie. Nawet jeśli nie pachnie, to nie można się przecież wyłamać z elitarnego klubu narzekających na szpinak.

Kolejne stadium obserwuje się u młodzieży szkolnej, zazwyczaj w fazie buntu, kiedy podstawą bytowania staje się negacja. W zależności od zaawansowania choroby, negowane są albo niektóre sfery życia, albo cały jego sens. To już znacznie poważniejszy stan, gdyż towarzyszy mu zazwyczaj charakterystyczny zespół, zwany potocznie: „na złość mamie, odmrożę sobie uszy”. W tej sytuacji zawodzą wszelkie metody zwalczania choroby, a nieprzemyślane działania jedynie nasilają objawy.

Jedynym właściwym krokiem jest kwarantanna, gdyż w tym stadium choroba jest niezwykle zaraźliwa i agresywna. Długość drugiej fazy zależy od wielu czynników środowiskowych. Trwa ona od kilku lat, do końca życia w najcięższych przypadkach.

Po fazie drugiej przychodzi chwila wytchnienia. U ludzi w wieku 18-30 lat (tu źródła nie są zgodne) spada odsetek cierpiących na chorobę. Choć badania laboratoryjne nadal trwają, pojawiają się pierwsze teorie na temat dobroczynnego wpływu alkoholu. Blokuje on docieranie niektórych bodźców do świadomości, a także niszczy komórki odpowiedzialne za negatywne myślenie (lub też: w ogóle myślenie), co uniemożliwia rozwój choroby.

Niestety, z uwagi na zbyt dużą liczbę skutków ubocznych, nie przystąpiono jeszcze do testów klinicznych.

30

Po 35. roku życia ryzyko wystąpienia choroby znacząco wzrasta na skutek czynnika zwanego „sukcesem”. Zależność jest odwrotnie proporcjonalna: im mniejsze stężenie czynnika, tym większa zachorowalność. Duże stężenie znacznie poprawia odporność, trudno jest je jednak osiągnąć i utrzymać. Natomiast osoby, u których nastąpił nagły spadek stężenia sukcesu, zapadają zazwyczaj na najcięższą odmianę choroby, zwaną stetryczeniem.

Kontakt z zarażonymi najczęściej kończy się głęboką irytacją. Faza jest już nieuleczalna, a w wielu przypadkach wręcz śmiertelna, należy zatem bądź uzbroić się w cierpliwość, bądź też odizolować od chorych. Począwszy od fazy IV zapadalność na chorobę wzrasta (w postępie arytmetycznym), a objawy się nasilają (w postępie geometrycznym).

Może lekarstwem byłoby życie w innej szerokości geograficznej? Może to skąpa ilość światła słonecznego determinuje, że tak, a nie inaczej postrzegamy świat, wyostrzając niedoskonałe, co w najmniejszym stopniu nie pomaga żyć.

Wspaniale byłoby patrzeć na życie przez różowe okulary; widzieć soczyste barwy, przeżywać silne emocje, ryzykować i nie martwić się, co będzie dalej. Tylko jak, skoro polskie morze jest zimne nawet latem? A może warto zażyć takiej kąpieli, żeby, doznawszy szoku termicznego, raz na zawsze zmienić kierunek myślenia i zrzucić ciemne okulary.

Ewels.

/HF]HQLH Trudno też mówić o całkowitym wyleczeniu, gdyż liczba takich przypadków mieści się w granicach błędu statystycznego. Postępowanie u dzieci do 12 lat sprowadza się do leczenia objawowego. Można próbować wyeliminować czynniki nasilające objawy (np. szpinak z diety). Jak wcześniej wspominano, w fazie drugiej najbezpieczniej zaprzestać wszelkich działań, próbując ją przeczekać z możliwie małym uszczerbkiem na zdrowiu psychicznym otoczenia. Nieocenione są tzw. „stalowe nerwy” (do kupienia w dobrych sklepach z artykułami metalowymi). Choć w niektórych publikacjach wspomina się leczenie represyjne, w praktyce odradza się tę metodę z uwagi na marne rezultaty oraz liczne skutki uboczne.

W trzeciej fazie leczenie jest już dwustopniowe.

Pierwszy krok to wzmacnianie organizmu wysokoprocentowymi miksturami domowej roboty, wspomagane duża dawką decybeli i świateł stroboskopu. Krok drugi to spożywanie dużej ilości płynów oraz białka i cisza.

Ostatniej fazy już się nie leczy.

3UR¾ODNW\ND Brak danych.

***

Czy nie zastanawia fakt, że obszar występowania tego dziwnego zjawiska niepokojąco przypomina swym kształtem nasz kraj? Polacy pesymizm wpisany mają po prostu w narodową tradycję.

Czy to spiskowa teoria dziejów, czy nieudane powstania, czy też nieszczęsny mesjanizm narodu, jedno jest pewne: niepowodzenia na coś trzeba zrzucić. To nie nasza wina, inni nie mieli przez wieki tak bardzo pod górkę.

Dlaczego, zamiast cieszyć się z sukcesów, rozpamiętujemy klęski? Dlaczego nie radują małe zwycięstwa, a najdrobniejsze potknięcia urastają do rangi kataklizmów? Dlaczego obok „Polak potrafi” pojawia się niezmiennie: „…narzekać”?

Nic tylko ponarzekać, jacy jesteśmy marudni.

MAGIEL

þƸǐǰŶǜſǍǀƝƎƅǀƎƸƎǩþƅǰ

Koktajl Na Lato Koktajl Sezonowy

Wielkimi krokami zbli!a si" sesja - egzaminy, zaliczenia, ostatnie terminy z#o!enia prac.

Spory stres, zm"czenie, a pó$niej satysfakcja z osi%gni"tych wyników, albo ulga, !e jako& si" uda#o. I wreszcie lenistwo i zas#u!ony odpoczynek. Trzy miesi%ce b#ogiej laby.

Zaczniemy się zastanawiać jak spędzić te wymarzone wakacje, jak wykorzystać wolny czas, w jaki sposób połączyć odpoczynek z możliwością rozwoju czy też bardziej przyziemnie- zarobienia kasy. W trakcie studiów z braku czasu decydujemy się na dorywcze zajęcia, dorabiamy udzielając korepetycji lub dzięki drobnym zleceniom. Kończy się rok akademicki, egzaminy pozdawane, a my nie mamy zbyt optymistycznych prognoz na wakacje.

Rozwiązaniem jest receptura: Koktajlu na lato (inaczej koktajl sezonowy), który sami możecie przyrządzić: świetna zabawa, doborowe towarzystwo, letnia przygoda, satysfakcja finansowa w równych proporcjach. Przyprawiamy nutką fantazji i szczyptą szaleństwa.

Jak to zrobić? Wstrząsając, mieszając i miksując, czyli pracując jako barman/ barmanka.

Praca za barem daje możliwość uzyskania tej idealnej letniej mieszanki.

W branży gastronomicznej widoczna jest różnica w ofertach sezonowych. Te najciekawsze dadzą Wam możliwość wyjechania nad morze,

jeziora, do turystycznych ośrodków. Stając za barem w klubach na plaży, wieczorem będziecie się bawić serwując koktajle, a w ciągu dnia korzystać z pięknej pogody i uroków lenistwa z widokiem na morze.

Dla fanów miejskich klimatów swoją bogata ofertę miejsc pracy przedstawiają ogródki, restauracje i kluby. Z elastycznymi godzinami pracy, zimnym piwkiem lub kartą soczystych drinków na bazie owoców sami zadecydujecie czy bardziej odpowiadają Wam modne kluby czy miejsca rodzinnych spotkań.

Od czego zacząć? Od sprawdzenia terminów SZKOLEŃ BARMAŃSKICH, zapisania się na zajęcia i uzyskania certyfikatu Międzynarodowej Szkoły Barmanów i Sommelierów. Po trudach sesji egzaminacyjnej, zajęcia w MSBiS to czysta przyjemność. Poznacie receptury ponad stu koktajli, dowiecie się czym charakteryzuje się dobre wino, cygaro czy kawa, nabierzecie wprawy dzięki zajęciom praktycznym i treningom pod okiem instruktorów. Będziecie się świetnie bawić, zostaniecie przygotowani do pracy za

barem, a także do rozmów kwalifikacyjnych i negocjacji stawek z managerami barów, klubów czy restauracji. Po zaledwie dwóch tygodniach, przy odrobinie chęci i samozaparcia będziecie mogli ubiegać się o prace bardziej pewni siebie i gotowi by serwować swoim Gościom znane standardy jak i efektowne koktajlowe wariacje.

Wiedza ta przyda się podczas pracy sezonowej, ale także podczas prywatnych spotkań ze znajomymi.

Swoim absolwentom MSBiS pomaga znaleźć prace. Dzięki renomie i blisko 10 letniemu doświadczeniu Szkoła wciąż otrzymuje zapytania o swoich absolwentów, od właścicieli i managerów lokali zarówno w Polsce jak i za granicą.

Sprawdźcie sami.

Międzynarodowa Szkoła Barmanów i Sommelierów www.msbis.com sekretariat@msbis.com ul. Wspólna 65A w Warszawie Tel. 22 425 54 66

festiwal w Cannes

0$&,(- -$%ß2Ē6.,

Za najważniejszą z nich trzeba uznać film otwarcia. Po raz pierwszy w historii zaszczytu tego dostąpiła animacja. Magicy z Pixaru tradycyjnie stanęli na wysokości zadania. Stworzony przez nich Odlot to pełna ciepła i mądrości historia o przemijającym życiu, nieprzemijających marzeniach, szczęściu posiadania kogoś bliskiego i trudach samotności. Odlot zagości niedługo na ekranach kin całego świata.

Nasi widzowie poczekają aż do 16 października.

Dystrybutor tłumaczy się koniecznością stworzenia profesjonalnego dubbingu.

Nie bez echa przeszedł też wyrok na twórców strony The Pirate Bay umożliwiającej nielegalną wymianę plików w sieci. Branża odetchnęła z ulgą i chętnie widziałaby jak świat - wzorem Francji, gdzie przegłosowano ustawę o prawie antypirackim - ogranicza ten proceder. Gdyby tak się stało wielu filmów, które trafiły do oficjalnej selekcji w Cannes, nie zobaczymy.

Line-up tegorocznego wyścigu po Złotą Palmę pokazuje jaka to strata. Tarantino, Almodovar, von Trier. Miłośnikom kina nic więcej dodawać nie trzeba. A dodano mnóstwo interesujących historii.

Większość z nich łączy dosłownie garstka wspólnych motywów: aura tajemniczości, przemoc, zło, bezsilność.

Moda na wampiry zaowocowała koreańską opowieścią Chan-wook Parka Thirst o prowincjonalnym księdzu, który „dla dobra ludzkości” bierze

maj-czerwiec 2009

œŸƀ

Najbardziej presti!owy na &wiecie festiwal kina odbywa si" w Cannes.

Coroczne zmagania o Palm D’Or porównuje si" do filmowej olimpiady.

Tegoroczn% 62. edycj", zorganizowano z mniejsz% pomp%, ale niespodzianek nie zabrak#o. udział w tworzeniu szczepionki zabójczego wirusa.

Kuracja czyni z niego wampira. Jakkolwiek dziwnie to brzmi, oglądanie na ekranie walki człowieka wierzącego z samym sobą, niecnymi pragnieniami i zezwierzęceniem rodzi obietnicę niecodziennych wrażeń.

Wcześniej zobaczymy surrealistyczne i mroczne: Antychrysta Larsa von Triera oraz Bękartów wojny Tarantino. Kompletnie oderwane od rzeczywistości pomysły twórców budzą wielkie zainteresowanie, ale jak może być inaczej, skoro ich reżyserzy są dla kinomanów obiektami kultu.

Związany z II wojną światową dramat Tarantino wśród oficjalnej selekcji festiwalu ma kilku „tematycznych” rywali. Biała wstążka opowiada o serii niewyjaśnionych zdarzeń w jednej z niemieckich wsi w czasie I wojny światowej. O historii traktuje też paradokumentalny Taking Woodstock, który przenosi nas do lata 1969, czasu wielkich manifestacji hippisowskich i ogólnonarodowego sprzeciwu przeciwko wojnie wietnamskiej. Wszystko to do obejrzenia u nas późnym latem i jesienią 2009 roku.

Kino fascynuje się Azją. Po olśniewającym Między słowami Sofii Ford Coppoli, do Tokio z Map of the sounds of Tokyo powraca inna reżyserka, Isabel Coixet. Zapowiada się połączenie znanej z Babelu mozaiki ludzkich losów z obserwowaną w Między słowami wszechobecnością japońskiej stolicy.

Daleki Wschód to nie tylko scenerie, ale bardzo prężna grupa tamtejszych reżyserów mających wiele do powiedzenia we współczesnym kinie. Na tegorocznym Cannes Festival oferują oni odmieniane przez wszystkie przypadki: przemoc i zbrodnię.

Elementy te pojawiają się w Mother (oskarżony o morderstwo własnej matki mężczyzna poszukuje prawdziwych sprawców), Vengeance (historia emerytowanego killera, który musi zareagować na morderstwo rodziny własnej córki) czy Kinatayu (opowieść o chłopaku, który z miłości do swojej - kochającej głównie pieniądze - dziewczyny, decyduje się na wstąpienie w szeregi mafii).

Odrobinę rozrywki po tak ciężkim seansie zapewnią: baśniowe The Imaginarium of Doctor Parnassus, Looking for Eric (sympatyczna opowieść o spotkaniu Erica, listonosza i fanatycznego kibica piłki nożnej z legendarnym piłkarzem Manchesteru United, Erikiem Cantoną) oraz oparta na prawdziwych wydarzeniach L’origine o drobnym oszuście, który postanawia zbudować… autostradę.

Większość wspomnianych filmów została przywieziona do Cannes w wersjach reżyserskich, o wiele dłuższych niż te, które zostaną przeznaczone do szerokiej dystrybucji. Wygra jeden. A razem z nim wygra kino. Kryzys - jak wiadomo - jest przecież wyreżyserowany.

31

Ĺ&#x201C;ŸĆ&#x20AC;

Festiwal Niemego &Kinarecenzje zapowiedzi

ATOS: 8FLHOHÄ?QLHQLH

]Ă D

Kiedy w jednym z wywiadĂłw Lars von Trier wyznaĹ&#x201A;, Ĺźe myĹ&#x203A;li o nakrÄ&#x2122;ceniu wĹ&#x201A;asnego horroru, nie brano tych zapowiedzi na powaĹźnie. A przecieĹź magia nie jest ani trochÄ&#x2122; obca temu duĹ&#x201E;skiemu wizjonerowi kina. Wszystkie gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ne produkcje, ktĂłre wyszĹ&#x201A;y spod rÄ&#x2122;ki von Triera przesiÄ&#x2026;kniÄ&#x2122;te sÄ&#x2026; tajemniczoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;, a maĹ&#x201A;o kto wie, Ĺźe w latach dziewiÄ&#x2122;Ä&#x2021;dziesiÄ&#x2026;tych reĹźyser nakrÄ&#x2122;ciĹ&#x201A; dla rodzimej telewizji serial o nawiedzonym szpitalu (KrĂłlestwo, KrĂłlestwo II). O najnowszej produkcji teĹź wiadomo niewiele, dopiero co pojawiĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; w sieci pierwsze zwiastuny i szkice fabuĹ&#x201A;y. Premiera Ĺ&#x203A;wiatowa - na festiwalu w Cannes. TydzieĹ&#x201E; później film trafi do szerokiej dystrybucji, takĹźe w Polsce. Krytycy wieszczÄ&#x2026; nowe Dziecko Rosemary. ReĹźyser mĂłwi: nakrÄ&#x2122;ciĹ&#x201A;em horror pornograficzny. Czekamy z niecierpliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. $17<&+5<67 5HÄŠ /DUV YRQ 7ULHU :\VW :LOOHP 'DIRH &KDUORWWH *DLQVERXUJ 3UHPLHUD PDMD

%XPHUDQJ ]Ă D 0$&,(- -$%Ă&#x;2Ä&#x2019;6.,

Mawia siÄ&#x2122;, Ĺźe zĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x201C; niczym bumerang â&#x20AC;&#x201C; powraca do tego, ktĂłry je czyni. Kto jak kto, ale Australijczycy powinni coĹ&#x203A; o tym wiedzieÄ&#x2021;. A przynajmniej o bumerangach. Steve Jacobs, reĹźyser z kraju kangurĂłw, postanowiĹ&#x201A; zmierzyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; ze zĹ&#x201A;em na taĹ&#x203A;mie filmowej.

PodstawÄ&#x2026; scenariusza filmu HaĹ&#x201E;ba staĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;na powieĹ&#x203A;Ä&#x2021; poĹ&#x201A;udniowoafrykaĹ&#x201E;skiego noblisty, Johna Maxwella Coetzee.

Autor przez kilka lat nie pozwalaĹ&#x201A; sfilmowaÄ&#x2021; swojej historii, wielokrotnie odmawiajÄ&#x2026;c

32

PORTOS: Sex

QRW OLPLWHG

Lekarstwo na finansowy kĹ&#x201A;opot? Film.

Jaki? Pornograficzny. Dlaczego? NajĹ&#x201A;atwiej go nakrÄ&#x2122;ciÄ&#x2021;. I najwiÄ&#x2122;cej wiemy na ten temat. Logika tego krĂłtkiego wywodu przyĹ&#x203A;wieca gĹ&#x201A;Ăłwnym bohaterom filmu Kevina Smitha (Clerks), ktĂłrzy wpadli w finansowe tarapaty. ZaĹ&#x201A;oĹźenie wytwĂłrni amatorskich filmĂłw dla dorosĹ&#x201A;ych wydaje siÄ&#x2122; byÄ&#x2021; strzaĹ&#x201A;em w dziesiÄ&#x2026;tkÄ&#x2122;. TwĂłrca kultu Jaya i Cichego Boba podchodzi do oklepanego ze wszystkich stron tematu w zabawny i niestereotypowy sposĂłb, grajÄ&#x2026;c tym samym na nosie wszystkim przeciwnikom jakichkolwiek aluzji seksualnych w kinie. Zack i Miri krÄ&#x2122;cÄ&#x2026; porno to komedia wcale nie tak gĹ&#x201A;upia, jak mogĹ&#x201A;o by siÄ&#x2122; wydawaÄ&#x2021;. Przednia zabawa po ciÄ&#x2122;Ĺźkiej sesji.

ZdjÄ&#x2122;ciowej, rzecz jasna. =$&. , 0,5, .5Ä&#x2C6;&Ä&#x192; 32512 5HÄŠ .HYLQ 6PLWK :\VW 6HWK 5RJHQ (OL]DEHWK %DQNV 3UHPLHUD F]HUZFD

czyniÄ&#x2026;cym zakusy na jego dzieĹ&#x201A;o - gĹ&#x201A;Ăłwnie hollywoodzkim - twĂłrcom. W koĹ&#x201E;cu zaakceptowaĹ&#x201A; odpowiadajÄ&#x2026;cy mu scenariusz.

Film opowiada historiÄ&#x2122; profesora Davida Lurie, czĹ&#x201A;owieka statecznego, pewnego siebie, przekonanego o wĹ&#x201A;asnej nieomylnoĹ&#x203A;ci, znawcÄ&#x2122; literatury realizujÄ&#x2026;cego swĂłj plan na Ĺźycie krok po kroku, majÄ&#x2026;cego pod kontrolÄ&#x2026; jego przebieg. Nie zakĹ&#x201A;ĂłcajÄ&#x2026; go rozwĂłd czy brak zainteresowania wykĹ&#x201A;adanym przez niego przedmiotem ze strony studentĂłw.

W mniemaniu Davida nie zakĹ&#x201A;Ăłca go nawet romans z jednÄ&#x2026; z uczennic. SpoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwo, co zrozumiaĹ&#x201A;e, reaguje jednak inaczej.

By nie przyznaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do bĹ&#x201A;Ä&#x2122;du przed samym sobÄ&#x2026;, profesor rzuca posadÄ&#x2122; na uczelni, rezygnuje z obrony swojego dobrego imienia, emigrujÄ&#x2026;c na dzikie pustkowie, gdzie od lat mieszka jego jedyna cĂłrka.

Zderzenie dwĂłch cywilizacji (pozornie uporzÄ&#x2026;dkowany Ĺ&#x203A;wiat Davida i chaos poĹ&#x201A;udniowoafrykaĹ&#x201E;skiej prowincji epoki postapartheidu) poczÄ&#x2026;tkowo w Ĺźadnym stopniu nie rewiduje poglÄ&#x2026;dĂłw bohatera. Dopiero napad i gwaĹ&#x201A;t na cĂłrce zmuszajÄ&#x2026; go do zmia-

ARAMIS: Skopane

ÄŠ\FLH

Tato i Beto sÄ&#x2026; braÄ&#x2021;mi. ĹťyjÄ&#x2026; na ubogiej meksykaĹ&#x201E;skiej prowincji. MajÄ&#x2026; wspĂłlne marzenie (zbudowaÄ&#x2021; dom swojej matce) i wspĂłlnÄ&#x2026; pasjÄ&#x2122; (piĹ&#x201A;ka noĹźna). Gdy zostajÄ&#x2026; wyĹ&#x201A;apani przez piĹ&#x201A;karskiego skauta, ich Ĺźycie odmienia siÄ&#x2122; jak za dotkniÄ&#x2122;ciem czarodziejskiej róşdĹźki. Niestety, zaklÄ&#x2122;cie zwane sĹ&#x201A;awÄ&#x2026; i wielkimi pieniÄ&#x2122;dzmi, zmienia takĹźe relacje miÄ&#x2122;dzy braÄ&#x2021;mi. Apogeum rywalizacji ma miejsce, gdy Tato i Beto sÄ&#x2026; zmuszeni zagraÄ&#x2021; przeciwko sobie we wzajemnie nienawidzÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; druĹźynach.

Udany debiut reĹźyserski, ktĂłry bardziej niĹź grÄ&#x2026; o wywalczenie sportowego tytuĹ&#x201A;u, jest grÄ&#x2026; o odzyskanie Ĺźycia.

RUDI I CURSI 5HÄŠ $OIRQVR &XDURQ :\VW *DHO *DUFLD %HUQDO 'LHJR /XQD 3UHPLHUD OLSLHF VLHUSLHÄ&#x201C; GDWD QLHXVWDORQD

ny swojego spojrzenia na Ĺ&#x203A;wiat. Albo raczej: zaakceptowanie, Ĺźe jest on zupeĹ&#x201A;nie inny.

Film Jacobsa stanowi doskonaĹ&#x201A;Ä&#x2026; kliszÄ&#x2122; dzisiejszego spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa w RPA. SiĹ&#x201A;Ä&#x2026; obrazu sÄ&#x2026; niewÄ&#x2026;tpliwie efekty wizualne, bardzo przekonujÄ&#x2026;co (jak zwykle) wypada John Malkovich. NajwiÄ&#x2122;ksza wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dodana pĹ&#x201A;ynie jednak z braku komentarza do przedstawionej sytuacji. Brak moralizatorstwa zmusza do autorefleksji.

HaĹ&#x201E;by nie oglÄ&#x2026;da siÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;atwo, utrzymana jest w typowym dla Coetzee ponurym klimacie, w Ĺ&#x203A;wiecie gdzie dobro zazwyczaj nie tryumfuje, a jeĹ&#x203A;li juĹź, to jego zwyciÄ&#x2122;stwo przechodzi raczej bez echa. Steve Jacobs zdecydowanie wygraĹ&#x201A; starcie z tym nieĹ&#x201A;atwym tematem, tworzÄ&#x2026;c najlepszy australijski film ostatnich lat. I nie da siÄ&#x2122; oprzeÄ&#x2021; wraĹźeniu, Ĺźe puĹ&#x203A;ciĹ&#x201A; tym samym bumerang dobra. +$Ä&#x2019;%$ $XVWUDOLD 53$ 5HÄŠ 6WHYH -DFREV :\VW -RKQ 0DONRYLFK (ULJ (ERXDQH\ '\VWU *XWHN )LOP

MAGIEL

© 2009 KPMG Sp. z o.o. jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i członkiem sieci KPMG składającej się z niezależnych spółek członkowskich stowarzyszonych z KPMG International, podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Swoją wiedzą przerastasz innych Reklama, rozrywka, FMCG, bankowość, ubezpieczenia, finanse, transport, turystyka, motoryzacja, nieruchomości, telekomunikacja... Zastanawiasz się, którą branżę wybrać, żeby dobrze pokierować swoją karierą? Wybierz KPMG i pracuj dla nich wszystkich!

KPMG to międzynarodowa sieć firm świadczących usługi z zakresu audytu, doradztwa podatkowego i doradztwa gospodarczego. Naszymi klientami są polskie przedsiębiorstwa różnej wielkości, międzynarodowe koncerny, banki i instytucje finansowe. Obsługujemy ponad 2500 firm ze wszystkich sektorów gospodarki, wielu naszych klientów jest notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Potężny pracodawca to potężne perspektywy.

W KPMG tworzymy przyjazne miejsce pracy i środowisko, w którym pracownicy mogą w pełni rozwijać swój potencjał. Potwierdzają to wyniki naszego badania opinii pracowników: 86% osób zatrudnionych w KPMG uważa, że na obecnym stanowisku ma możliwość rozwoju osobistego i podnoszenia swoich kwalifikacji, zaś 70% uważa KPMG za dobre miejsce na rozwój kariery zawodowej.* W roku 2009 oferujemy 150 miejsc pracy i na praktyki we wszystkich działach firmy. Przekonaj się, co mamy do zaoferowania Tobie. www.kariera.kpmg.pl * Źródło: KPMG Global People Survey, Poland, September – October 2008 (Badanie opinii pracowników KPMG w Polsce, wrzesień – październik 2008 r.)

Procter & Gamble

þƸǐǰŶǜſǍǀƝƎƅǀƎƸƎǩþƅǰ

6SRWNDQLH EL]QHVX ] QDXNĄ BRAND MANAGEMENT IN A MULTINATIONAL COMPANY W semestrze letnim do bogatej oferty edukacyjnej SGH do!"czy! przedmiot „Brand Management in a Multinational Company”, zainaugurowany we wspó!pracy w!adz uczelni, CEMS Club Warszawa oraz firmy Procter&Gamble, znanej na #wiecie jako ku$nia talentów. Opiek% merytoryczn" nad przedmiotem obj"! Profesor dr hab. Piotr P!oszajski, prof. nadzw. SGH, kierownik Katedry Teorii Zarz"dzania.

7DP JG]LH WHRULD àĄF]\ VLĉ ] SUDNW\NĄ

Zajęcia prowadzone przy udziale menedżerów P&G dają studentom możliwość czerpania wiedzy z rzeczywistych sytuacji biznesowych, z jakimi spotyka się na co dzień międzynarodowa firma. Uczestnicy pracują w grupach, mając za zadanie stworzenie krok po kroku rekomendacji ponownego wprowadzenia na rynek jednej z marek wraz z zapewnieniem jej czołowej pozycji w danym segmencie.

Podczas zajęć uczestnicy mają okazję poszerzyć wiedzę zdobytą do tej pory na studiach oraz nauczyć się zastosowania jej w praktyce. Studenci pracują nad rozwiązaniami i strategiami między innymi w takich obszarach zarządzania marką jak pozycjonowanie marki, strategia komunikacji, badania rynku, analiza zysków i strat, optymalizacja systemu dostaw, strategie i warunki sprzedaży, czy efektywność promocji.

Menedżerowie P&G z działów Marketingu, Badań Rynku i Konsumenta, Finansów, Logistyki, Rozwoju Kontaktów z Klientami (Sprzedaży) oraz Globalnych Rozwiązań Biznesowych (Rozwiązań Informatycznych i Wspomagania Decyzji) analizują ze studentami sytuacje i wyzwania biznesowe, z którymi spotykają się każdego dnia.

Dzielą się wiedzą, ekspertyzą oraz narzędziami niezbędnymi do skutecznego zarządzania marką.

Ostatnim etapem zajęć będzie prezentacja każdej z grup w siedzibie P&G, przedstawiająca rekomendację stworzonej przez siebie strategii menedżerom Procter&Gamble oraz przedstawicielom SGH. = SLHUZV]HM UĉNLª

Piotr Piechocki, student 3 roku SGH na kierunku Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne Dlaczego zdecydowałeś się na uczestnictwo w przedmiocie „Brand Management in a Multinational Company”?

Od dawna interesowała mnie firma P&G, gdyż jest ona znana z najlepszego zarządzania swoimi markami. Stwierdziłem, że jak mam się uczyć zarządzania marką, to tylko od najlepszych.

potrzebne i wnoszą dodatkową wartość dla studenta?

Przedmioty prowadzone przez przedstawicieli firm są bardzo dużym plusem naszej uczelni.

Dzięki temu studenci mają kontakt z prawdziwym biznesem i rzeczywistymi sytuacjami, z którymi stykają się firmy. W przyszłości my też będziemy stali przed podobnymi problemami, więc dobrze jest się z nimi zapoznać jeszcze na studiach. Dzięki takim przedmiotom studenci mogą również zdecydować, czy dana branża ich interesuje i czy chcą związać z nią przyszłą karierę.

Agnieszka Ejsmont, studentka 5 roku SGH na kierunku Finanse i Rachunkowość, absolwentka Zarządzania i Marketingu na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji Który z dotychczasowych modułów zajęć podobał Ci się najbardziej i dlaczego?

Każdy z dotychczasowych modułów wnosi praktyczną, niepowtarzalną wiedzę z odmiennych zagadnień zarządzania marką, jak np. segmentacja i ocena rynku, dystrybucja czy nawet analiza finansowa wraz z prognozowaniem. Muszę przyznać się, że nie potrafię wyróżnić ulubionego modułu, gdyż uważam, iż wszystkie one tworzą jedną integralną całość kształtowania strategii marki uzupełniając się wzajemnie.

Czy uważasz, że wiedza zdobyta na przedmiocie przyda Ci się w późniejszym życiu zawodowym?

Jestem pewna, iż wiedza przekazywana nam na przedmiocie zaowocuje w mojej przyszłej karierze zawodowej. Przedmiot ten, poprzez swoją formę i bogatą treść, oferuję możliwości zdobycia praktycznej wiedzy, jak również rozwój osobisty w grupie studentów o różnych zainteresowaniach, umiejętnościach, czy organizacji i kulturze pracy.

%XGRZDQLH PRVWyZ SRPLĉG]\ ĝURGRZLVNLHP DNDGHPLFNLP L EL]QHVRZ\P

Profesor dr hab. Piotr Płoszajski, prof. nadzw.

SGH, kierownik Katedry Teorii Zarządzania Jakie korzyści zdaniem Profesora może przynieść obu stronom współpraca pomiędzy środowiskiem akademickim i biznesowym?

Studenci uczą się patrzeć na biznes od jego praktycznej strony, rozwiązywać realne problemy, widząc przy tym całą ich złożoność. Mam też nadzieję, że udaje nam się przekonać ich o przydatności wiedzy i instrumentów nabytych w szkole i pokazać jak różne elementy, do tej pory nauczane w ramach osobnych przedmiotów, mogą (muszą) być zintegrowane w konkretnej analizie decyzyjnej. Sądząc po dotychczasowych opiniach studentów chyba się to udaje.

Praktycy przychodzący do nas uczyć wielokrotnie podkreślali, że konieczność przekazania wiedzy słuchaczom zmusza ich do myślenia o niej nie tylko w kategoriach racjonalnych argumentów, ale również sposobów jej prezentacji i przekonywania do swoich racji. Dla wielu z nich powrót na uczelnię w tej nowej, „przeciwnej“ roli jest pasjonującym i rozwijającym doświadczeniem.

Nie zapominajmy też, że studenci pracują nad konkretnymi projektami i wiele z ich pomysłów może być, i jak wiem jest, wykorzystane w firmach.

Jest Profesor obecny na zajęciach z cyklu „Brand Management in a Multinational Company”. Jakie wrażenia wynosi Pan z przedmiotu? Czy poleciłby go Profesor studentom w kolejnym roku akademickim?

Studenci są niezwykle zaangażowani i zmotywowani. Ogromnie dużo pracują; jestem pod wrażeniem profesjonalizmu w przygotowaniu analiz i nadzwyczajnych talentów prezentacyjnych niektórych z nich. Kontakt między nimi, a instruktorami jest świetny. Wielu z tych drugich jest zresztą naszymi niedawnymi absolwentami. Czyż to nie wygląda jak zdecydowana rekomendacja?

Czy uważasz, że tego typu przedmioty, prowadzone przez przedstawicieli firm są

maj-czerwiec 2009

35

œŸƀ

Czysta krew

Dexter

serialove

(:$ :2Ħ1,$.

Wampiry, seks, brutalne morderstwa i inne dziwy. Tak w skrócie można streścić nowy serial Alana Balla Czysta krew.

Jego akcja rozgrywa się dwa lata po tym, jak japońscy uczeni wynaleźli syntetyczny substytut ludzkiej krwi. Tytułowa Czysta krew to właśnie taka krew, którą w butelkach można kupić w każdym sklepie i na każdej stacji benzynowej, w 4 różnych smakach (A, B, AB i oczywiście 0).

Sprawia to, że wampiry – przez wieki zmuszone do ukrywania swojej tożsamości – decydują się na społeczny coming-out. Zakładają partię, walczą o legalizację swoich małżeństw z ludźmi i organizują akcje społeczne, by uświadomić ludzkości, że wampir to nie tylko niebezpieczny drapieżca, ale zwyczajny członek każdej szanującej się społeczności. Niestety, serial spłyca problem integracji z wampirami do dwóch skrajnych postaw – ludzie albo się ich boją i nienawidzą, albo uprawiają z nimi seks.

Główną bohaterką Czystej krwi jest Sookie Stackhouse, przyciężkawe na umyśle, ale bardzo zgrabne dziewczę z południa Stanów. Sookie nie jest jednak zwykłą kelnerką w przydrożnym barze - jest słyszącą ludzkie myśli kelnerką w przydrożnym barze.

Niestety, ta umiejętność znowu zostaje sprowadzona do problemu natury łóżkowej. Sookie, choć ma 25 lat i jest naprawdę atrakcyjna, nie może stracić cnoty, nie mówiąc już o emocjonalnym zaangażowaniu, bo każdy mężczyzna, którego poznaje, ma albo bardzo nieczyste, albo przynajmniej niepokojące myśli (,,mógłbym się z nią nawet ożenić, może wtedy przestanę fantazjować o Benie Afflecku?”).

Nietrudno się domyślić, że losy Sookie muszą w końcu spleść się z wampirzymi. Serce sympatycznej kelnerki kradnie 200-letni krwiopijca Bill, (sic!) tymczasem w okolicy zaczyna grasować psychopatyczny morderca, który zabija kobiety sypiające z wampirami, a jednym z głównych podejrzanych jest brat Sookie.

Czysta krew - pomimo pewnych uproszczeń - jest naprawdę godny polecenia. Przede wszystkim, wizja świata, w którym ludzie i wampiry (i jak się okazuje, nie tylko one) próbują razem (współ)żyć, jest bardzo interesująca. Co więcej, fabuła Czystej krwi skutecznie wciąga - choć nie wszystkie odcinki są równie zaskakujące, to każdy kończy się suspensem i każe oczekiwać na rozwiązanie kolejnych zagadek ze śmiertelną ciekawością.

Pierwszy, złożony z 12 odcinków sezon emituje w Polsce od lutego HBO. Premiera drugiego zapowiedziana jest (w USA) na 14 czerwca.

maj-czerwiec 2009

720$6= 6=.23,Ē6.,

Dexter to historia oparta na motywie podwójnej osobowości zainspirowana powieścią Jeffa Lindsaya Demony dobrego Dextera. Główny bohater serialu raz, niczym Doktor Jekyll, bywa wzorem obywatela do naśladowania, innym razem, niczym pan Hyde, ukazuje oblicze seryjnego mordercy, którego jedynym celem jest zaspokojenie swojego popędu do zabijania.

Dexter Morgan (w tej roli Michael C. Hall znany skądinąd ze świetnej kreacji w serialu Six Feet Under) pracuje w wydziale zabójstw policji w Miami, gdzie zajmuje się analizą śladów krwi, na punkcie której ma pewnego rodzaju obsesję. Zazwyczaj uśmiechnięty, miły i uczynny, co jakiś czas przeradza się w seryjnego zabójcę, starającego się naprawić to w czym zawiódł system, tropiąc i mordując złoczyńców, którzy nie zostali skazani. Postępuje przy tym według z góry ustalonych zasad, ujętych w niepisanym kodeksie jego zmarłego przybranego ojca, niegdyś uznanego policjanta, Harry’ego. Zabójstwa Dextera przyjmują postać rytuału. Śledzi on swoje ofiary, obezwładnia je przy pomocy zastrzyku ze środka usypiającego, zamyka w pomieszczeniach szczelnie pokrytych folią, po czym jeszcze przytomne ćwiartuje i pakuje w foliowe worki, które następnie wyrzuca do zatoki. Śladem po każdej egzekucji jest trofeum w postaci kropli krwi umieszczonej na szklanej płytce, które główny bohater kolekcjonuje. Ani jego przybrana siostra Debra, ani dziewczyna Rita nie zdają sobie sprawy z tego, jakim potworem Dex jest naprawdę.

Ten serial to pełen ironii i czarnego humoru dreszczowiec o bardzo rozbudowanej sferze psychologicznej bohaterów, który nie tylko doskonale trzyma w napięciu, ale także zachęca do przemyśleń na temat dobra i zła.

Dexter jest bohaterem skrytym i małomównym, niemniej jednak obficie dzieli się z widzem swoimi obserwacjami i przemyśleniami, co sprawia, że widz zżywa się z nim już od pierwszego spotkania i w napięciu przeżywa kolejne wydarzenia z życia - co tu dużo mówić – negatywnego bohatera.

Choć pierwsze wrażenie może być zgoła inne, tak naprawdę obraz nie obfituje w drastyczne sceny rozlewu krwi. Jeżeli takowe wynikają z fabuły, to często są sprytnie ukryte, a uwaga widza skierowana jest w tych momentach na przeżycia bohaterów.

Od momentu emisji pierwszego sezonu serial zaskarbił sobie rzeszę wiernych fanów i zdążył już zebrać dość pokaźną kolekcję nagród, w tym nagrody Emmy za najlepszą czołówkę i najlepszy motyw muzyczny w 2007 roku. Z końcem ubiegłego roku amerykańska stacja telewizyjna Showtime, będąca producentem serialu podpisała kontrakt na produkcję kolejnych dwóch sezonów Dextera.

A zatem sezony: czwarty i piąty powinny się pojawić na ekranach telewizorów amerykańskich widzów – odpowiednio – na jesieni bieżącego przyszłego roku.

37

recenzje

0$&,(. 6=&=<*,(/6.,

C

zy zastanawiaĹ&#x201A;eĹ&#x203A; siÄ&#x2122;, dlaczego juĹź dwadzieĹ&#x203A;cia lat Ĺźyjesz w kraju z normalnÄ&#x2026; gospodarkÄ&#x2026; rynkowÄ&#x2026;? Jak doszĹ&#x201A;o do tego, Ĺźe Polacy wyzwolili siÄ&#x2122; od socjalizmu? Komu to zawdziÄ&#x2122;czasz? Kim sÄ&#x2026; tytuĹ&#x201A;owi bohaterowie transformacji?

Wydawnictwo W.A.B. w dwudziestolecie przemian wydaĹ&#x201A;o zbiĂłr 20 wywiadĂłw z ludĹşmi, bez ktĂłrych Polska byĹ&#x201A;aby zupeĹ&#x201A;nie innym krajem. Znajdziemy tam rozmowy miÄ&#x2122;dzy innymi z politykami, jak chociaĹźby minister finansĂłw Leszek Balcerowicz czy premier Jan Krzysztof Bielecki. Kolejnymi rozmĂłwcami sÄ&#x2026; przedsiÄ&#x2122;biorcy, ktĂłrzy w tamtych czasach odwaĹźyli siÄ&#x2122; postawiÄ&#x2021; wszystko na jednÄ&#x2026; kartÄ&#x2122;. Po tych dwudziestu latach sÄ&#x2026; to ludzie z czoĹ&#x201A;Ăłwki zestawienia najbogatszych PolakĂłw. Przyjrzymy siÄ&#x2122; poczÄ&#x2026;tkom impe-

rium Kulczyka, dowiemy siÄ&#x2122; jak sprzedawaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; kremy Dr Eris na poczÄ&#x2026;tku lat 90. oraz jak Palikot ze studenta staĹ&#x201A; siÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;ĹźoĹ&#x201A;Ä&#x2026;dkowymâ&#x20AC;? potentatem.

KaĹźdy z prezentowanych wywiadĂłw przeprowadzony zostaĹ&#x201A; przez innego dziennikarza, z ktĂłrych kaĹźdy jest wybitnym komentatorem codziennego Ĺźycia i ktĂłry doskonale pamiÄ&#x2122;ta omawiane lata. JuĹź sama trafnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pytaĹ&#x201E; sprawia, Ĺźe duchem przenosimy siÄ&#x2122; w tamte czasy, a jednoczeĹ&#x203A;nie merytorycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wywiadĂłw przybliĹźa nas nie tylko do Ĺźycia ale i do warunkĂłw ekonomicznych okresu przemian. Ludzie ktĂłrzy znaleĹşli siÄ&#x2122; w tej ksiÄ&#x2026;Ĺźce nie naleĹźÄ&#x2026; wcale do bardzo odlegĹ&#x201A;ej historii. Owszem, to zupeĹ&#x201A;nie inna epoka i my juĹź jej raczej nie pamiÄ&#x2122;tamy, ale wystarczy przecieĹź spytaÄ&#x2021; o niÄ&#x2026; rodzicĂłw lub siÄ&#x2122;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; po tÄ&#x2122; ksiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122;. Historia kaĹźdego â&#x20AC;&#x17E;bohatera transformacjiâ&#x20AC;? moĹźe staÄ&#x2021; siÄ&#x2122; inspiracjÄ&#x2026;. SzczegĂłlnie dla nas, studentĂłw przygotowywanych do odnalezienia siÄ&#x2122; w Ĺ&#x203A;wiecie finansjery.

X

ĹśÇ&#x20AC;ĹŠÄ&#x160;ǺŜÞ

%2+$7(52:,( 32/6.,(- TRANSFORMACJI UHG .U]\V]WRI *RĂ DWD :\GDZQLFWZR : $ % ]Ă

R

ĹŽ

v

Z $0(5,&$1 '5($0 1,('232:,(Ä&#x153;Ăş 1DWDOLD %LHODZVND :\GDZQLFWZR =\VN L 6 ND ]Ă

a wielkÄ&#x2026; wodÄ&#x2026; wszystko jest piÄ&#x2122;kniejsze i wspanialsze. Nic nie moĹźe rĂłwnaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z legendÄ&#x2026; lepszego Ĺźycia w USA. AmerykaĹ&#x201E;ska rzeczywistoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jawi siÄ&#x2122; jako raj, ziemia obiecana dla milionĂłw emigrantĂłw z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata.

Natalia, studentka polonistyki z Krakowa, rĂłwnieĹź wyrusza, aby oddaÄ&#x2021; hoĹ&#x201A;d zĹ&#x201A;otemu cielcowi. Chce trochÄ&#x2122; zarobiÄ&#x2021;, ale przede wszystkim zobaczyÄ&#x2021; Stany i zrewidowaÄ&#x2021; swoje wyobraĹźenie o nich, oparte w duĹźej mierze na ksiÄ&#x2026;Ĺźkach.

Zderzenie z realiami okazuje siÄ&#x2122; bolesne: â&#x20AC;&#x17E;American dreamâ&#x20AC;? staje siÄ&#x2122; fikcjÄ&#x2026; wobec problemĂłw piÄ&#x2122;trzÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; przed NatkÄ&#x2026;. Kolejne prace, kolejne wyzwania. Ludzie, ktĂłrych spotyka, potrafiÄ&#x2026; podaÄ&#x2021; rÄ&#x2122;kÄ&#x2122;, jak i rzuciÄ&#x2021; kĹ&#x201A;odÄ&#x2122; pod nogi.

AmerykaĹ&#x201E;ska sztucznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w zachowaniu i Ĺźyciu oraz traktowanie â&#x20AC;&#x17E;polskiego hydraulikaâ&#x20AC;? jak gorszÄ&#x2026; kastÄ&#x2122; budzi w

:,.725,$ 6.8512:,&=

N

iezaleĹźnie od tego, czy stare, czy nowsze, zebrane w zbiorze reportaĹźe trzymajÄ&#x2026; bardzo wysoki poziom.

Dziennikarz rozwikĹ&#x201A;uje maĹ&#x201A;e Ĺ&#x203A;ledztwa, snuje rozwaĹźania na przeróşne tematy, wspomina napotkanych w czasie podróşy zwykĹ&#x201A;ych i niezwykĹ&#x201A;ych ludzi. Celem jest ocalenie od zapomnienia jednostek, ktĂłre nie miaĹ&#x201A;y co prawda zbyt duĹźego wpĹ&#x201A;ywu na wielkÄ&#x2026; historiÄ&#x2122;, ale ich dramaty sÄ&#x2026; niezwykle poruszajÄ&#x2026;ce. TytuĹ&#x201A;owe pytanie ostatecznie pozostaje bez odpowiedzi, jednak to proces szukania rozwiÄ&#x2026;zania jest tu najwaĹźniejszy. '/$&=(*2 52=675=(/$/, 67$1,6Ă&#x;$:Ă&#x17D;: Martin Pollack :\GDZQLFWZR &]DUQH ]Ă

38

Natce sprzeciw i bunt. Autorka podejmuje prĂłbÄ&#x2122; scharakteryzowania amerykaĹ&#x201E;skiego spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa, a wiele negatywnych stereotypĂłw, takich jak masowa konsumpcja, znajduje potwierdzenie. Gdzie siÄ&#x2122; podziaĹ&#x201A;a cudowna Ameryka?

JÄ&#x2122;zyk ksiÄ&#x2026;Ĺźki bawi i uczy: od cytatĂłw z Warhola i GaĹ&#x201A;czyĹ&#x201E;skiego po teksty Rammsteina i Sinatry. Czasem ociera siÄ&#x2122; o grafomaniÄ&#x2122;, ale jednak przyjemnie urozmaica lekturÄ&#x2122;.

Tak jak ilustracje, ktĂłre idealnie pasujÄ&#x2026; do treĹ&#x203A;ci. Nieco abstrakcyjne, ale celne.

Jak sam tytuĹ&#x201A; wskazuje, jest to niedopowieĹ&#x203A;Ä&#x2021;. I rzeczywiĹ&#x203A;cie, coĹ&#x203A; jest tu niedopowiedziane, takie â&#x20AC;&#x17E;po Ĺ&#x201A;ebkachâ&#x20AC;?. Po przeczytaniu ksiÄ&#x2026;Ĺźki nie zostaje nic, Ĺźadnej opinii, oceny, nowej perspektywy. Historia jakich wiele, do przyjemnego poczytania pomiÄ&#x2122;dzy egzaminami. Jak amerykaĹ&#x201E;ski Ä&#x2021;wierÄ&#x2021;funciak z serem â&#x20AC;&#x201C; smakowity, ale bez wartoĹ&#x203A;ci odĹźywczych.

:,.725,$ 6.8512:,&=

L

ELA PALUCH

N

iteracki reportaĹź Ossendowskiego jest zapisem wydarzeĹ&#x201E; z lat 1920-21, gdy autor zmuszony byĹ&#x201A; uciekaÄ&#x2021; przed bolszewikami przez caĹ&#x201A;Ä&#x2026; AzjÄ&#x2122;. Punktem wyjĹ&#x203A;cia sÄ&#x2026; zatem autentyczne zdarzenia oraz przetasowania polityczne. Jednak na pierwszy plan wybijajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; niewiarygodne przygody Ossendowskiego, w ktĂłrych jawi siÄ&#x2122; jako postaÄ&#x2021; niemal wszechmocna, przyjmujÄ&#x2026;ca wiele rĂłl, m.in. lekarza i naukowca, mediatora i powiernika, a przede wszystkim czĹ&#x201A;owieka, ktĂłrego Ĺ&#x203A;mierÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nie ima.

Wszystko to dodaje ksiÄ&#x2026;Ĺźce dynamicznoĹ&#x203A;ci, a odbiera obiektywizmu, jednak absolutnie nie przeszkadza w lekturze.

a poczÄ&#x2026;tku panuje chaos: nagromadzenie tureckich nazw, literackich odwoĹ&#x201A;aĹ&#x201E; do podróşnikĂłw-poprzednikĂłw. Dodatkowo, mniej wytrawnego czytelnika deprymuje nieznajomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; historii Turcji i islamu, ale moĹźe sobie pozwoliÄ&#x2021; na wyrywkowÄ&#x2026; lekturÄ&#x2122;, co uĹ&#x201A;atwia felietonowy charakter ksiÄ&#x2026;Ĺźki. â&#x20AC;&#x17E;Oko Ĺ&#x203A;wiataâ&#x20AC;? tworzÄ&#x2026; przeplatajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; eseje o dawnym Konstantynopolu i reportaĹźe o wspĂłĹ&#x201A;czesnym Stambule. Ta konwencja umoĹźliwia zderzenie historii i tradycyjnej kultury z nowoczesnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; a wydaje siÄ&#x2122; tyleĹź niespĂłjna, co pomysĹ&#x201A;owa. Dopiero w peĹ&#x201A;nym zestawieniu ukĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; w logicznÄ&#x2026; caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Jest to reportaĹź, nad ktĂłrym trzeba siÄ&#x2122; zatrzymaÄ&#x2021; i zadumaÄ&#x2021;, ale warto daÄ&#x2021; siÄ&#x2122; skusiÄ&#x2021;.

35=(= .5$- /8'=, =:,(5=Ä&#x192;7 , %2*Ă&#x17D;: $QWRQL )HUG\QDQG 2VVHQGRZVNL :\GDZQLFWZR =\VN L 6 ND ]Ă

2.2 Ä&#x153;:,$7$ 2' .2167$17<1232/$ '2 67$0%8Ă&#x;8 0D[ &HJLHOVNL :\GDZQLFWZR : $ % ]Ă

MAGIEL

X

-867<1$ '8%5$:6.$

recenzje

:

KAROL

P

3,(5:,$67(. =(52 (ZD %DUDÄ&#x201C;VND :\GDZQLFWZR 7HOELW ]Ă

maj-czerwiec 2009

ierwsze, co rzuca siÄ&#x2122; w oczy po otwarciu ksiÄ&#x2026;Ĺźki, to dziwnie duĹźa czcionka (szczegĂłlnie dla oczu przywykĹ&#x201A;ych do maczku z podrÄ&#x2122;cznikĂłw akademickich) i marginesy, ktĂłre sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe na jednej stronie tekstu mieĹ&#x203A;ci siÄ&#x2122; naprawdÄ&#x2122; niewiele, co w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z krĂłtkimi rozdzialikami nadaje lekturze nielichego tempa. I dobrze, bo Ĺ&#x201A;adnie wspĂłĹ&#x201A;gra to z wartkÄ&#x2026; akcjÄ&#x2026;, a i przed znudzeniem chroni.

FabuĹ&#x201A;a budzi we mnie skojarzenia z intrygami powieĹ&#x203A;ci Ludluma. Szalenie utalentowany mĹ&#x201A;ody naukowiec zaczyna pracowaÄ&#x2021; dla tajemniczej firmy, ktĂłra stwarza mu warunki (a jednoczeĹ&#x203A;nie odcina niemal od Ĺ&#x203A;wiata) do odkrycia nowej czÄ&#x2026;stki materii, ktĂłra moĹźe staÄ&#x2021; siÄ&#x2122; potÄ&#x2122;ĹźnÄ&#x2026; broniÄ&#x2026;. ChoÄ&#x2021; wszystko ma pozory dobrowolnoĹ&#x203A;ci, z czasem okazuje siÄ&#x2122;, Ĺźe bohater nie moĹźe siÄ&#x2122; juĹź wyrwaÄ&#x2021; z matni, a jego najbliĹźsi ginÄ&#x2026; w podejrzanych okolicznoĹ&#x203A;ciach. We wszystko zdaje siÄ&#x2122; byÄ&#x2021; ponadto wmieszana grupa wysokich hierarchĂłw watykaĹ&#x201E;skich.

Brzmi caĹ&#x201A;kiem ciekawie. Niestety, do mistrzowskiego wykonania doĹ&#x203A;Ä&#x2021; daleko. Wyrafinowanemu odbiorcy doskwierajÄ&#x2026; nieĹ&#x203A;cisĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci fabularne, uproszczenia, nielogicznoĹ&#x203A;ci.

NiedociÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia trochÄ&#x2122; koi zgrabnie podana dawka informacji z zakresu medycyny, chemii i fizyki, ktĂłre na mnie â&#x20AC;&#x201C; laiku â&#x20AC;&#x201C; robiÄ&#x2026; imponujÄ&#x2026;ce wraĹźenie. LiczÄ&#x2122; jedynie, Ĺźe lepiej zorientowanych w temacie nie rozczarujÄ&#x2026; powierzchownoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; tak, jak mnie nieudolny dowĂłd tego, Ĺźe zero razy nieskoĹ&#x201E;czonoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rĂłwna siÄ&#x2122; zeru.

Masz mĹ&#x201A;odsze rodzeĹ&#x201E;stwo? JeĹ&#x203A;li tak, to â&#x20AC;&#x17E;Pierwiastek zeroâ&#x20AC;? Ĺ&#x203A;wietnie nadaje siÄ&#x2122; na upominek, jeden z tych dawanych bez okazji. Jest to powieĹ&#x203A;Ä&#x2021; zdecydowanie skierowana do mĹ&#x201A;odszego czytelnika. Polecam z czystym sumieniem, gdyĹź wÄ&#x2026;tek miĹ&#x201A;osny â&#x20AC;&#x201C; choÄ&#x2021; obecny â&#x20AC;&#x201C; jest przedstawiony w bardzo grzeczny sposĂłb i Ĺźadne seksy siÄ&#x2122; na kartach ksiÄ&#x2026;Ĺźki nie dziejÄ&#x2026;. Co zaĹ&#x203A; mnie samego siÄ&#x2122; tyczy â&#x20AC;&#x201C; lektura tej pozycji obudziĹ&#x201A;a we mnie niedosyt. A wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie gĹ&#x201A;Ăłd. GĹ&#x201A;Ăłd dobrej ksiÄ&#x2026;Ĺźki. I choÄ&#x2021;by tylko za to, chwaĹ&#x201A;a jej!

X

R

ĹŽ

v

ostatnim czasie zarĂłwno Czytelnik, jak i PIW wydaĹ&#x201A;y ksiÄ&#x2026;Ĺźki izraelskich autorĂłw. Ale nie tylko z tego powodu zestawiam je ze sobÄ&#x2026;. W obu panuje zbliĹźony oniryczny nastrĂłj, majÄ&#x2026; podobny szkielet fabuĹ&#x201A;y i narracjÄ&#x2122;. Przede wszystkim jednak na obie warto zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122;. â&#x20AC;&#x17E;Nie mĂłw nocâ&#x20AC;? to opowieĹ&#x203A;Ä&#x2021;, w ktĂłrej wiodÄ&#x2026;cy wÄ&#x2026;tek jest tylko pretekstem do pokazania pozornie zepchniÄ&#x2122;tej na drugi plan relacji miÄ&#x2122;dzy gĹ&#x201A;Ăłwnymi bohaterami. Teo i Noa mieszkajÄ&#x2026; w Tel Kedar, miasteczku na skraju pustyni.

Teo pracuje w swoim biurze projektĂłw, jest architektem, natomiast Noa jest nauczycielkÄ&#x2026; literatury. Ich wspĂłlne Ĺźycie zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o siÄ&#x2122; osiem lat wczeĹ&#x203A;niej w Ameryce PoĹ&#x201A;udniowej, dokÄ&#x2026;d oboje uciekli od szarej izraelskiej rzeczywistoĹ&#x203A;ci, nie liczÄ&#x2026;c juĹź na zbyt wiele od Ĺźycia. Od tamtej pory ukĹ&#x201A;ada im siÄ&#x2122; caĹ&#x201A;kiem nieĹşle, zwĹ&#x201A;aszcza Ĺźe wypracowali model zwiÄ&#x2026;zku, ktĂłry im odpowiada.

Okazuje siÄ&#x2122; jednak, Ĺźe ten optymalny ukĹ&#x201A;ad musi przejĹ&#x203A;Ä&#x2021; prĂłbÄ&#x2122; wywoĹ&#x201A;anÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;mierciÄ&#x2026; jednego z uczniĂłw, siedemnastoletniego Immanuela Orvieto. Jego ojciec postanawia wystawiÄ&#x2021; synowi pomnik w postaci oĹ&#x203A;rodka odwykowego dla uzaleĹźnionej od narkotykĂłw mĹ&#x201A;odzieĹźy z caĹ&#x201A;ego Izraela. Do realizacji tego kontrowersyjnego pomysĹ&#x201A;u wyznacza NoÄ&#x2122;, ktĂłra podejmuje wyzwanie i wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w tym momencie zaczynajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; problemy.

RzeczywistoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przedstawiana jest z perspektyw obojga bohaterĂłw, dlatego wiele zdarzeĹ&#x201E; opisywanych jest dwukrotnie. Od poczÄ&#x2026;tku przeciwny projektowi Teo prĂłbuje jednak pomagaÄ&#x2021;, co Noa odbiera jako zamach na swojÄ&#x2026; niezaleĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, mÄ&#x2122;Ĺźczyzna czuje siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;c odrzucony i niepotrzebny. Okazuje siÄ&#x2122;, Ĺźe kaĹźde z bohaterĂłw trzyma uczucia gĹ&#x201A;Ä&#x2122;boko w sobie, bardzo stara siÄ&#x2122; nie ujawniÄ&#x2021; swych myĹ&#x203A;li, a domysĹ&#x201A;y i nadinterpretacje sĹ&#x201A;Ăłw oraz gestĂłw prowadzÄ&#x2026; do nieporozumieĹ&#x201E;, konflikt trochÄ&#x2122; przypomina cichÄ&#x2026; wojnÄ&#x2122;.

Czytelnik jest Ĺ&#x203A;wiadkiem przemian zachodzÄ&#x2026;cych w nastawieniu Teo i Noi do siebie, do swego Ĺźycia. Sprawdzian,

jakiemu poddany zostaje ich zwiÄ&#x2026;zek, jest kluczowym elementem fabuĹ&#x201A;y, a dogĹ&#x201A;Ä&#x2122;bna analiza emocji bohaterĂłw, ktĂłrzy na zewnÄ&#x2026;trz sprawiajÄ&#x2026; wraĹźenie zimnych, jest tu niezwykle waĹźna.

W â&#x20AC;&#x17E;SzaleĹ&#x201E;stwie psychiatryâ&#x20AC;? tempo akcji rĂłwnieĹź przyspiesza po Ĺ&#x203A;mierci jednego z bohaterĂłw â&#x20AC;&#x201C; Joela. Jael, jego Ĺźona, gĹ&#x201A;Ä&#x2122;boko przeĹźywa swÄ&#x2026; stratÄ&#x2122;, w ĹźaĹ&#x201A;obie wspiera jÄ&#x2026; przyjaciel mÄ&#x2122;Ĺźa, Elchanan Gil. MÄ&#x2122;Ĺźczyzna jest od dawna zakochany w Jael, jednak do tej pory ukrywaĹ&#x201A; to uczucie, ograniczajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; do podglÄ&#x2026;dania przez okno szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;liwego Ĺźycia maĹ&#x201A;ĹźeĹ&#x201E;stwa.

Jednak po roku od Ĺ&#x203A;mierci przyjaciela wprowadza siÄ&#x2122; do Jael, by rozpoczÄ&#x2026;Ä&#x2021; z niÄ&#x2026; wspĂłlne Ĺźycie. Od poczÄ&#x2026;tku jednak wszystko idzie nie tak. Elchanan zaczyna mieÄ&#x2021; obsesjÄ&#x2122; na punkcie Joela, ma wraĹźenie, Ĺźe zmarĹ&#x201A;y wcale nie opuĹ&#x203A;ciĹ&#x201A; 1,( 0Ă&#x17D;: 12& swego dawnego mieszkania, caĹ&#x201A;y czas czuje jego obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. $PR] 2] Kiedy okazuje siÄ&#x2122;, Ĺźe Jael jest w ciÄ&#x2026;Ĺźy, biorÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;lub, jednak &]\WHOQLN ani to, ani narodziny dziecka nie poprawia sytuacji, a wrÄ&#x2122;cz ]Ă jÄ&#x2026; pogarszajÄ&#x2026;. Jael bowiem chce nadaÄ&#x2021; chĹ&#x201A;opczykowi imiÄ&#x2122; Joel, na co niechÄ&#x2122;tnie godzi siÄ&#x2122; zazdrosny o uwagÄ&#x2122; Ĺźony Elchanan.

MÄ&#x2122;Ĺźczyzna, mimo iĹź jest z zawodu psychiatrÄ&#x2026;, zupeĹ&#x201A;nie nie radzi sobie z problemami, ktĂłre w duĹźej mierze sam wymyĹ&#x203A;la. Zaczyna siÄ&#x2122; izolowaÄ&#x2021;, unikaÄ&#x2021; Ĺźony i dziecka. Pod pretekstem pracy powraca do dawnego zwyczaju podglÄ&#x2026;dania mieszkania Jael, uwaĹźajÄ&#x2026;c, Ĺźe kobieta jest szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;liwsza sam na sam z Joelem uosabiajÄ&#x2026;cym dla niej i dziecko, i mÄ&#x2122;Ĺźa.

OczywiĹ&#x203A;cie bohaterowie niewiele rozmawiajÄ&#x2026;, Elchanan nie potrafi wyraziÄ&#x2021; swoich uczuÄ&#x2021;. Wszystko wskazuje na zbliĹźajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; katastrofÄ&#x2122;.

Specyficzny charakter ksiÄ&#x2026;Ĺźki potÄ&#x2122;guje wielokrotne powtarzanie fragmentĂłw zdaĹ&#x201E; a takĹźe niekoĹ&#x201E;czÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; rozmyĹ&#x203A;lania Elchanana. Akcja rozwija siÄ&#x2122; doĹ&#x203A;Ä&#x2021; leniwie, nie ma spektakularnych wydarzeĹ&#x201E;, jednak niezwykĹ&#x201A;e napiÄ&#x2122;cie panujÄ&#x2026;ce w powieĹ&#x203A;ci bardzo silnie oddziaĹ&#x201A;uje na czytelnika. Mimo pozornie pesymistycznego wydĹşwiÄ&#x2122;ku, zarĂłwno 6=$/(Ä&#x2019;67:2 36<&+,$75< -HKXGLW +HQGHO â&#x20AC;&#x17E;Nie mĂłw nocâ&#x20AC;?, jak i â&#x20AC;&#x17E;SzaleĹ&#x201E;stwo psychiatryâ&#x20AC;? dajÄ&#x2026; na ko3DÄ&#x201C;VWZRZ\ ,QVW\WXW :\GDZQLF]\ niec nadziejÄ&#x2122;. ByÄ&#x2021; moĹźe jest jeszcze szansa, by wszystko siÄ&#x2122; ]Ă poukĹ&#x201A;adaĹ&#x201A;o.

X

:,.725,$ 6.8512:,&=

ĹśÇ&#x20AC;ĹŠÄ&#x160;ǺŜÞ

39

ĹśÇ&#x20AC;ĹŠÄ&#x160;ǺŜÞ

recenzje

X

%

NELL $QQD 5\ENRZVND :\GDZQLFWZR 5HG +RUVH ]Ă VWURQ GDWD Z\GDQLD F]HUZFD

0$7(5,$Ă&#x;< :<'$:1,&7:$

A

0&0$),$ =%52'1,$ 1,( =1$ *5$1,& 0LVKD *OHQQ\ :\GDZQLFWZR : $ % ]Ă

X

N

ell to opowieĹ&#x203A;Ä&#x2021; o kuszeniu, o uleganiu diabĹ&#x201A;u, ale nie rogatemu biesowi z jarmarcznych przedstawieĹ&#x201E;, a Mefistofelesowi â&#x20AC;&#x201C; postaci zĹ&#x201A;oĹźonej, cierpiÄ&#x2026;cej, doĹ&#x203A;wiadczonej, symbolizujÄ&#x2026;cej siĹ&#x201A;y rozpadu, niskie ĹźÄ&#x2026;dze, erotyzm, destrukcjÄ&#x2122;. DiabeĹ&#x201A; z ksiÄ&#x2026;Ĺźki Rybkowskiej to prawdziwy znawca Ĺźycia, ludzkiej natury, pragmatyczny przedstawiciel racjonalizmu.

Historia dojrzaĹ&#x201A;ej kobiety zaczynajÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; jak zabawny, zmysĹ&#x201A;owy romans powoli przeistacza siÄ&#x2122; w mroczny, duszny dramat psychologiczny z zapowiedziÄ&#x2026; nieuchronnej zbrodni.

MG

nna Rybkowska o sobie: StudiowaĹ&#x201A;am kulturoznawstwo na Wydziale Nauk SpoĹ&#x201A;ecznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie mieszkam z mojÄ&#x2026; rodzinÄ&#x2026;, czyli mÄ&#x2122;Ĺźem Romanem, czwĂłrkÄ&#x2026; naszych dzieci i kotkÄ&#x2026; IĹ&#x201A;kÄ&#x2026;. Od dziecka lubiÄ&#x2122; pisaÄ&#x2021; i czytaÄ&#x2021;. Z rĂłwnÄ&#x2026; energiÄ&#x2026; pochĹ&#x201A;aniam teksty innych, co â&#x20AC;&#x17E;produkujÄ&#x2122;â&#x20AC;? wĹ&#x201A;asne ( jak dotÄ&#x2026;d wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie do szuflady lub na uĹźytek â&#x20AC;&#x17E;wydawnictwa domâ&#x20AC;?). Ten konflikt, na miarÄ&#x2122; hamletowskiego Be or not to be, ( czyli â&#x20AC;&#x17E;czytaÄ&#x2021; czy pisaÄ&#x2021;, oto jest pytanieâ&#x20AC;Ś) pozwala mi oderwaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; od wielu problemĂłw dnia codziennego. UwaĹźam ksiÄ&#x2026;Ĺźki za najdoskonalszy wynalazek ludzkoĹ&#x203A;ci. â&#x20AC;&#x17E;Nellâ&#x20AC;? jest moim debiutem.

rytyjski dziennikarz Misha Glenny napisaĹ&#x201A; powalajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; ksiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122;. OtwierajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; czytelnikowi oczy na ciemnÄ&#x2026; stronÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wiata, jakiej nie zna. Na ponad 500 stronach autor metodycznie opisuje przestÄ&#x2122;pczoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zorganizowanÄ&#x2026; w kolejnych regionach Ĺ&#x203A;wiata, ukazujÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie niezwykle rozbudowane powiÄ&#x2026;zania miÄ&#x2122;dzy regionalnymi organizacjami przestÄ&#x2122;pczymi i nielegalne interesy, ktĂłre oplatajÄ&#x2026; caĹ&#x201A;Ä&#x2026; planetÄ&#x2122;. Kto by pomyĹ&#x203A;laĹ&#x201A;, Ĺźe najbardziej dochodowym biznesem japoĹ&#x201E;skiej yakuzy sÄ&#x2026; legalne automaty hazardowe, ktĂłre sprytnie omijajÄ&#x2026; zakaz hazardu za poĹ&#x203A;rednictwem rozdzielenia funkcji gry z funkcjÄ&#x2026; wypĹ&#x201A;aty wygranej?

Pod kÄ&#x2026;tem merytorycznym ksiÄ&#x2026;Ĺźka stoi na wysokim poziomie. Informacje z opracowaĹ&#x201E; naukowych umiejÄ&#x2122;tnie przeplatajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z â&#x20AC;&#x17E;oryginalnymiâ&#x20AC;? ĹşrĂłdĹ&#x201A;ami. Publikacja jest bowiem bogata w wywiady ze stróşami prawa i mafijnymi bossami, ktĂłrzy chÄ&#x2122;tnie dzielÄ&#x2026; siÄ&#x2122; swojÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2026; o dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci przestÄ&#x2122;pczej. KsiÄ&#x2026;Ĺźka zapewnia rozrywkÄ&#x2122; i uczy, wciÄ&#x2026;ga i przeraĹźa. Pozwala spojrzeÄ&#x2021; na Ĺ&#x203A;wiat, jakim go nie znamy, a co wiÄ&#x2122;cej pokazuje, jak dziaĹ&#x201A;ania podejmowane przez rzÄ&#x2026;dy w wydawaĹ&#x201A;oby siÄ&#x2122; niezwiÄ&#x2026;zanych ze zbrodniÄ&#x2026; obszarach wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026; na Ĺ&#x203A;wiatek przestÄ&#x2122;pczy.

Jednak do beczki miodu muszÄ&#x2122; doĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;yĹźkÄ&#x2122; dziegciu, przyjemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czytania zmniejszajÄ&#x2026; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy tĹ&#x201A;umaczenia i nieprawidĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ci w redakcji. OburzajÄ&#x2026;ce sÄ&#x2026; uchybienia typu: pozamieniana gdzieniegdzie kolejnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; akapitĂłw, znikajÄ&#x2026;ce w naszej wersji jÄ&#x2122;zykowej fragmenty zdaĹ&#x201E; czy dosĹ&#x201A;owne tĹ&#x201A;umaczenie angielskich zwrotĂłw i nazw bez oglÄ&#x2026;dania siÄ&#x2122; na polskie odpowiedniki. Mimo wszystko duĹźe brawa dla wydawnictwa W.A.B. za wydanie tej ksiÄ&#x2026;Ĺźki w Polsce, bo jest tego warta.

X

X -867<1$ 1$:$5$

40

idol nastolatek zaczyna byÄ&#x2021; zafascynowany kobietÄ&#x2026; z nieznanego mu wczeĹ&#x203A;niej Wschodu.

Nieprawdopodobny splot wydarzeĹ&#x201E; skutkuje porzuceniem statecznej rodziny dla zwiÄ&#x2026;zku z mĹ&#x201A;odszym o dziesiÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat mÄ&#x2122;ĹźczyznÄ&#x2026;. Nie dzieje siÄ&#x2122; to jednak bez targajÄ&#x2026;cych NataliÄ&#x2026; wyrzutĂłw sumienia, ktĂłre sÄ&#x2026; dodatkowo podsycane wrogÄ&#x2026; reakcjÄ&#x2026; otoczenia na jej decyzjÄ&#x2122;. Dylemat przed jakim stoi Nell sprowadza siÄ&#x2122; jednak do wyboru pomiÄ&#x2122;dzy powrotem do cierpiÄ&#x2026;cej z jej braku rodziny a namiÄ&#x2122;tnym seksem z przystojnym piosenkarzem.

Debiutancka powieĹ&#x203A;Ä&#x2021; Anny Rybkowskiej niestety trochÄ&#x2122; rozczarowuje. Przede wszystkim

przytĹ&#x201A;acza wtĂłrnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wÄ&#x2026;tkĂłw. Mamy do czynienia zarĂłwno z przyjacielem-gejem, szaĹ&#x201A;em zakupĂłw w Londynie jak i z doĹ&#x201A;ujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; polskÄ&#x2026; rzeczywistoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; okraszona mnogoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; synonimicznych epitetĂłw, co jednak nie komplikuje treĹ&#x203A;ci. UĹźyty jÄ&#x2122;zyk jest bowiem na tyle prosty, Ĺźe lektura nie wymaga wiÄ&#x2122;kszego skupienia. Wszystko to powoduje, Ĺźe ksiÄ&#x2026;Ĺźka przypomina rozwlekĹ&#x201A;e romansidĹ&#x201A;o. JeĹźeli dodatkowo ktoĹ&#x203A; uwielbia wÄ&#x2026;tki o ksiÄ&#x2122;ciach z bajki czy historie rodem z telenowel brazylijskich moĹźe siÄ&#x2122;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; po tÄ&#x2122; pozycjÄ&#x2122;, dla innych moĹźe ona sĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; jako odskocznia od powaĹźnych pism.

X

K

ura domowa: kobieta nie pracujÄ&#x2026;ca zawodowo, koncentrujÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; na prowadzeniu domu i wychowywaniu dzieci (za â&#x20AC;&#x17E;SĹ&#x201A;ownikiem zwiÄ&#x2026;zkĂłw frazeologicznychâ&#x20AC;?

W. Rzehak, M. Paw, M. Wawrzecki).

NiewÄ&#x2026;tpliwie takim mianem moĹźna nazwaÄ&#x2021; NataliÄ&#x2122; SkowroĹ&#x201E;skÄ&#x2026;, przykĹ&#x201A;adnÄ&#x2026; ĹźonÄ&#x2122; i matkÄ&#x2122; czwĂłrki dzieci. Jednak tylko do pewnego momentu. Oto czterdziestoletnia tytuĹ&#x201A;owa bohaterka znudzona monotonnym Ĺźyciem decyduje siÄ&#x2122; na nawiÄ&#x2026;zanie znajomoĹ&#x203A;ci ze sĹ&#x201A;ynnym brytyjskim muzykiem Wiliamem Barlowem. Ku jej zaskoczeniu, na podstawie maila z podkoloryzowanymi informacjami na swĂłj temat,

MAGIEL

recenzje

ĹśÇ&#x20AC;ĹŠÄ&#x160;ǺŜÞ

-867<1$ 1$:$5$

P

orĂłwnanie w publikacji jest o tyle kontrowersyjne, Ĺźe oba paĹ&#x201E;stwa majÄ&#x2026; nie tylko inne doĹ&#x203A;wiadczenia w zakresie wprowadzania takiej polityki, jak i inne moĹźliwoĹ&#x203A;ci. Jednak autorka dowodzi, Ĺźe niektĂłre rozwiÄ&#x2026;zania przyjÄ&#x2122;te w Niemczech mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; z powodzeniem zaimplikowane w Polsce. Aby to udowodniÄ&#x2021; bierze pod lupÄ&#x2122; róşnorakie dane dotyczÄ&#x2026;ce gospodarek typu PKB, atrakcyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; inwestycyjna, koszty pracy. Warto poznaÄ&#x2021; system obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cy w Niemczech, by nie powtarzaÄ&#x2021; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw przy jego rozwijaniu w Polsce.

35=('6,Ä&#x2C6;%,2567:2 , ./,(17 : *2632'$5&( 23$57(- 1$ 86Ă&#x;8*$&+ UHG QDXN ,JD 5XGDZVND 0DJGDOHQD 6RERÄ&#x201C; :\GDZQLFWZR 'LžQ ]Ă

3$Ä&#x2019;67:2 23,(.8Ä&#x2019;&=( : 32/6&( , : 1,(0&=(&+ /LOLDQQD -RGNRZVND :\GDZQLFWZR 'LžQ ]Ă

:

szechstronnie opracowane zagadnienie usĹ&#x201A;ug, ktĂłre stanowiÄ&#x2026; coraz wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; gospodarki, to niewÄ&#x2026;tpliwa zaleta ksiÄ&#x2026;Ĺźki. Dokonano w niej analizy wielu branĹź usĹ&#x201A;ugowych, niekiedy bardzo szczegĂłĹ&#x201A;owej. Niestety, wadÄ&#x2026; tej publikacji jest brak spĂłjnoĹ&#x203A;ci, nawet pomimo podziaĹ&#x201A;u na czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci PrzedsiÄ&#x2122;biorstwo i Klient.

Z tego wzglÄ&#x2122;du podrÄ&#x2122;cznik sĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; moĹźe gĹ&#x201A;Ăłwnie do wyrywkowego korzystania.

J

asny podziaĹ&#x201A; w podrÄ&#x2122;czniku na czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; jednostki, grupy i organizacji uĹ&#x201A;atwia korzystanie z niego. Warto zajrzeÄ&#x2021; do dobrze opracowanego rozdziaĹ&#x201A;u o motywacji, jak rĂłwnieĹź do tego o podejmowaniu decyzji. Mimo iĹź trudno mĂłwiÄ&#x2021; o odkrywczym podejĹ&#x203A;ciu do tematu, ksiÄ&#x2026;Ĺźka jest caĹ&#x201A;kiem niezĹ&#x201A;ym kompendium wiedzy, zwĹ&#x201A;aszcza Ĺźe przedstawiono, o ile to moĹźliwe, róşne podejĹ&#x203A;cia do jednego zagadnienia.

=$&+2:$1,$ 25*$1,=$&<-1( 32'5Ä&#x2C6;&=1,. $.$'(0,&., %ROHVĂ DZ 5DIDĂ .XF -RDQQD 0DULD 0RF]\GĂ RZVND :\GDZQLFWZR 'LžQ ]Ă

Napisz jak siÄ&#x2122; uczysz do sesji i wygraj jednÄ&#x2026; z setek ksiÄ&#x2026;Ĺźek Wydawnictwa Difin!

KrĂłtkie wypowiedzi wysyĹ&#x201A;ajcie na adres magiel@magiel.waw.pl w temacie wpisujÄ&#x2026;c â&#x20AC;&#x17E;Difinâ&#x20AC;?!

NOWO!CI OFICYNY WYDAWNICZEJ SGH

35=('6,Ä&#x2C6;%,25&=2Ä&#x153;Ăş -$. =$Ă&#x;2Ĩ<Ăş , 352:$ '=,Ăş :Ă&#x;$61Ä&#x192; ),50Ä&#x2C6; UHG +DQQD *RGOHZVND 0DMNRZVND ]Ă

maj-czerwiec 2009

7(25,$ 2&=(.,:$Ä&#x2019; $1$/,=$ (03,5<&=1$ *,(Ă&#x;'< 3$3,(5Ă&#x17D;: :$572Ä&#x153;&,2:<&+ : :$56=$:,( 6$ 0DUFLQ = 0XFKD ]Ă

7(25,$ 5Ă&#x17D;:12:$*, 2*Ă&#x17D;/1(- 5<6 +,6725<&=1< , 2%(&1< 67$786 : (.2120,, ,UHQHXV] 'Ä&#x201E;EURZVNL ]Ă

41

muzyka

recenzje

DEPECHE MODE Sounds Of The Universe Mute 12. album, 13 piosenek, na które warto było czekać 4 lata. Depeche Mode po przerwie zaprasza do swojego wszechświata. Dave Gahan w świetnej formie, co słychać w każdym kawałku, Martin Gore nie stracił krzepy i napisał mocne teksty (za wyjątkiem trzech piosenek, których autorem jest Dave), a Fletcher spokojnie pogrywa sobie na keybordzie. Pomimo zawirowań, rozłamów, załamań i przede wszystkim upływu czasu chłopaki mają się świetnie. Sound of the Universe nie zawodzi – nie ma tu kiepskich momentów, ale docenia się to dopiero po kilkukrotnym przesłuchaniu. I chociaż Depeche Mode można zaliczyć do grupy dinozaurów, to jak na skamieliny są bardzo rześcy i nadal pozostają królami synth-popu. Puszczają oko do fanów (choćby piosenką Little Soul, przywołującą na myśl Little 15), ale też prowokują teledyskiem i uderzają w gusta masowej publiczności mocnym singlem Wrong. Dodatkowym atutem jest wydany obok zwykłego krążka box, na którym najwierniejsi „wyznawcy” Depeszów znajdą materiały, które nie weszły na płytę, dema starych przebojów i dwie opasłe książeczki. Zawartość powala na kolana (tak jak cena). A skoro koncert na Gwardii już tuż tuż, to na kolanach czas już zacząć się modlić o piękną pogodę.

ANIA MARCZYK

GRIZZLY BEAR Veckatimest Warp Niedźwiedzie po trzech latach przerwy znów zaryczały. I cóż to za ryk, mili Państwo!

Będzie się obijać echem w muzycznej puszczy, gdyż Grizzly Bear ponownie udowodnili, że potrafią tworzyć muzykę, wywołującą u słuchaczy dreszcze.

W trakcie przerwy panowie wydali rewelacyjną EP-kę Friends we współpracy z m.in. Beirutem, Dirty Projectors, CSS, Atlas Sound i Band of Horses, a Daniel Rossen zaangażował się w inny zwierzęcy projekt muzyczny – Department of Eagles. Jednak dusza niedźwiedzia dała o sobie znać i muzycy znów spotkali się w

42

MASTODON Crack Of The Skye Reprise Mastodon nieustannie pnie się w górę, mimo kilku albumów na koncie, które już na trwałe wpisały się w kanon „nowej fali” metalowych nagrań. Na ostatnim longplayu, Blood Mountain, zaserwowali fanom solidny kawał ostrej muzyki, ale z powodu lekkiej monotonii album pozostawiał niedosyt. Nie martwcie się, gdyż ten głód został teraz zaspokojony w Crack the Skye. Największą siłą tej progresywno-metalowej płyty jest dokładnie to, czego brakowało jej poprzednikowi – różnorodność. Ten wielowątkowy album imponuje mnogością aranżacji i zmiennością stylistyczną. Próżno tu szukać prób kopiowania rozwiązań z innych utworów.

A nieprzeciętne zdolności poszczególnych muzyków zapewniają ucztę naszym uszom i duszy – szczególnie świetne gitarowe partie w tle i solówki. Jedna przestroga płynie z tej recenzji – to nie jest album do słuchania podczas jazdy tramwajem. Dużo czasu zajmie wam poznanie i zrozumienie sedna, które wynosi go ponad mnóstwo innych progmetalowych (tylko z nazwy) zespołów. Nie pożałujecie, bo to jedno z najlepszych tegorocznych wydawnictw. Nienawistni krytycy mogą paść na kolana.

DAWID JANUSZKIEWICZ studio, a efektem tegoż spotkania jest album Veckatimest.

To zdecydowany krok do przodu w ich karierze. Zaczęli dywersyfikować swój styl, dlatego Veckatimest wydaje się mniej monotonny niż poprzedni album studyjny Yellow House.

Mimo że na najnowszej płycie nie brakuje „zapychaczy” w stylu About Face bądź Hold Still, to całość prezentuje się niezwykle sugestywnie i wyborowo.

Uczta dla niedźwiedziego (i nie tylko) konesera rozpoczyna się już przy utworze inauguracyjnym. Prosty gitarowy riff na początku, następnie urzekający głos Rossena oraz sukcesywnie rozwijająca się linia melodyczna – to składniki pierwszej piosenki Southern Point.

Równie radosne są kolejne utwory, ze szczególnym uwzględnieniem Cheerleader oraz While You Wait For The Others. Muzycy utrzymują poziom do końca i finiszują refleksyjnym utworem Foreground, którego zakończenie wywołuje uczucie niedosytu i okrutnie przerwanego kilkudziesięciominutowego orgazmu (takie zdarzają się tylko w sztuce).

Myślisz „Chcę więcej!”, ale więcej nie dostaniesz. Cóż zatem pozostaje? Puścić album ponownie, zamknąć oczy i przeżywać muzyczne uniesienie od nowa.

GREEN DAY 21st Century Breakdown Warner Bros.

American Idiot, poprzedni album Green Day, był nagraniem przełomowym (cokolwiek by uważali zagorzali krytycy), kierującym muzykę punkrockową na zupełnie inne tory. 21st Century Breakdown kontynuuje tę tendencję, przybierając formę rockowej opery podzielonej na 3 części. Opisuje ona historię pary młodych kochanków, Glorii i Christiana, buntowników walczących o swoje ideały w pełnej sprzeczności współczesnej Ameryce. Cały album jest mocno nacechowany politycznie, a wokalista Billie Joe Armstrong znowu nie szczędzi w swoich tekstach krytyki w kierunku szeroko pojętych autorytetów.

Słuchając 21st Century Breakdown można pokusić się o stwierdzenie, że poprzednie krążki były dwudziestoletnią rozgrzewką przed tym, co Green Day prezentuje teraz, choć zespół od dawna uważany jest za jednego z najznakomitszych przedstawicieli gatunku. Chłopaki sprawiają wrażenie, że mimo wieku i doświadczenia dopiero się rozkręcają, dobrze się przy tym bawiąc.

Umiejętnie łączą punk ze spokojnym classic rockiem z lat 70-tych, ozdabiając muzykę tekstami, w których miłość dwojga młodych ludzi przeplata się z gniewem i sprzeciwem wobec ustalonego porządku świata.

Pod względem muzycznym niewiele utworów (Know Your Enemy lub American Eulogy) bazuje w całości na dawnym stylu Green Day. Czuć, że Billie Joe i spółka czerpią inspiracje z wielu różnych źródeł, takich jak muzyka latynoska (kawałek Peacemaker) czy Beatlesi (Last Night On Earth). Można nawet zauważyć podobieństwo końcówki tytułowego 21st Century Breakdown do arcydzieła Bohemian Rhapsody zespołu Queen.

Mimo coraz częstszego wykorzystywania fortepianu i dość nastrojowego klimatu części utworów, każdy z nich ma w sobie niesamowity ładunek punkowej energii. Bez dwóch zdań można stwierdzić, że chłopaki z Kalifornii bardzo się postarali i po 5 latach przerwy dostarczyli swoim fanom kolejną dawkę świetnej muzyki.

BARTEK SAFIEJKO

ANIA DOBROMOLISKA

MAGIEL

recenzje

muzyka

SMS PHOENIX Wolfgang Amadeus Phoenix Glassnote Pytanie padło bardzo niespodziewanie podczas jednego z wykładów i wywołało w mojej głowie burzę: - Co nucisz?

- Ja nucę?

- Nucisz i to co chwilę coś innego!

Niesamowite, bo naprawdę rzadko zdarza się, żeby po głowie chodziła mi więcej niż jedna piosenka. Tym razem tak właśnie się stało, a co jeszcze dziwniejsze – wszystkie te utwory pochodziły z jednego albumu. Album nazywa się niebanalnie i godnie – Wolfgang Amadeus Phoenix – i nic z tej nabytej skądinąd godności nie traci. Został wydany przez francuski (co ważne, żeby nie pomylić z rumuńskim odpowiednikiem) zespół Phoenix, powstały na przedmieściach Paryża w 1991. Sięgając po tę płytę, bałam się braku zaskoczenia. Spodziewałam się kolejnego Air (muzycy znają się i przyjaźnią) z wpływami Daft Punk (gitarzysta Phoenix wraz z gitarzystą Daft Punk grali w zespole, z którego potem narodził się Daft Punk właśnie).

A jednak jestem zaskoczona. Wolfgang Amadeus Phoenix to oczywiście solidna dawka elektroniki, do której przyzwyczaił nas Phoenix na swoich poprzednich płytach, ale też niezmierzona ilość energii i optymizmu, które czają się między akordami i wersami. To też już było, ale żeby aż tak intensywnie? Nie sposób siedzieć spokojnie, gdy z głośników gra Lisztomania czy 1901.

Przy większości utworów z płyty nogi same rwą się do tańca, a przynajmniej radosnego przytupu. Można potańczyć, można też (przytupując oczywiście) porozmawiać przy spokojniejszych Fences czy Love like a sunset.

Zaobserwowałam też efekty poprawiające nastrój, bo nie sposób się nie uśmiechnąć, kiedy za uchem ktoś wybitnie uśmiecha się śpiewając.

Płyta w sam raz na imprezę. Nie ma tu zbytniej dłużyzny, całość jest jak energetyczny koktajl owocowy, zmiksowany w 37 minut. Podczas gdy w większości przypadków, kiedy mamy do czynienia z płytami z „muzyką taneczną”, po przesłuchaniu albumu pamiętamy jeden utwór, w przypadku Wolfganga Amadeusa są to utwory co najmniej 4 (czyli prawie połowa). Płyta warta słuchania, warta tańczenia, warta nucenia.

Z uśmiechem na ustach polecam i czekam na dokładkę!

ALEKSANDRA PREJS

maj-czerwiec 2009

The Field Yesterday & Today Kompakt

Minimalistyczne techno ze skutej lodem Szwecji. Dacie się namówić na wycieczkę wśród rozmarzonych pejzaży, hipnotycznego transu i bez baunsu?

(Mateusz) Bonnie "Prince" Billy Beware Domino

Zero innowacyjności. Zero niespodziewanych zwrotów akcji. Zero porywających refrenów czy całkowicie nowych aranżacji. Tyle zer, a i tak oszałamiający wynik. (Paulina) Passion Pit Manners Columbia

Trafiło się ślepej kurze ziarno w postaci wymiatacza Sleepyhead. Mocne trzy kawałki na wejście, a reszta nowości może wracać do lamusa. Potencjał wyczerpany. (Mateusz) Burial / Four Tet Moth / Wolf Cub Warp

2 über-kozaki nowej elektroniki. 1 wspólny winyl z czarną okładką. 0 informacji kto co. 2 razy dziewięć minut.

1 wielka mroczna hipnoza. 0 pytań.

(Bruno) Whitest Boy Alive Rules Bubbles

Funk tak zluzowany, że przestał być funkiem. Tak ciepły, że trudno uwierzyć, że z Berlina. No i te brudne dźwięki Fendera Rhodesa. Lato w głośniku.(Bruno) CunninLynguists Strange Journey Volume One Bad Taste

Nie mylić z cunnilingus! Choć zaiste panowie są mistrzami rymowanego języka. Już czekam na drugą część tytułowej „dziwnej podróży". (Mateusz)

THE CAR IS ON FIRE Ombarrops!

Pomaton Writing about The Car Is On Fire in Polish seems pointless. The reason for this is not only the fact that they sing in English and Ombarrops! was recorded in Chicago.

Most of all because it is the most non-Polish out of Polish bands. Everything in this group is international. From the sound, through origins and variety of inspirations, number and quality of ideas to their approach to music in general. Even knowing that it is a Warsaw-based band is insignificant as their third album places them on the music map somewhere in the middle of the Atlantic Ocean, exactly between USA and Great Britain. This causes or even demands from their listeners to be a part of the Anglo-Saxon circuit of culture. (Finally, that is why English is so obvious here).

Being participant of that club will allow you to hear a mixture of Stereolab’s feeling with The Beatles’ Taxman in the title track or The Sea And Cake’s delicacy hidden in Let’s Be Friends. Love songs like Strawberries and Usignoli Celesti will sound like reminiscences of the 60s. Every part of this album, its production and arrangements create a picture in your head. The more you’ve listened to it, the more colorful it becomes.

Of course Ombarrops! is not only a box full of musical analogies. There are a lot of other reasons to get joy from. Those three extremely talented and creative guys with „a little” help from the legendary producer John McEntire created 12 highly interesting songs, mixing jazz diversity with pop simplicity and a bunch of punk energy. Everything was highlighted by the power hidden in the details. All those strings, vibraphones, shouts, whistles, backing vocals, whispers, hand clapping (even intentional errors!) sound great and perfectly find their moments. A masterpiece of production. Even if all that sounds complex somehow, the record never stops to remain easy-listening.

After all they’ve done, they don’t even sound boastful while reporting to the goddess that We’re Doing Fine, Minerva*. Surely you are! *the Roman goddess of wisdom, crafts, art and the inventor of music.

:2-&,(&+ .2Ĩ8&+

43

muzyka

jazzowe abecad!o

Zemsta czarnych na ELDĂ \FK

ZbierajÄ&#x2026;c materiaĹ&#x201A;y do tego artykuĹ&#x201A;u, natrafiĹ&#x201A;em na zabawne wyniki pewnej ankiety. Podobno kobiety o wiele lepiej oceniajÄ&#x2026; mÄ&#x2122;Ĺźczyzn, ktĂłrzy na pierwszej randce przyznajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do sĹ&#x201A;uchania jazzu. Muzyka klasyczna dostaĹ&#x201A;a punkty ujemne (â&#x20AC;&#x17E;nudziarzâ&#x20AC;?), podobnie takie gatunki muzyki popularnej jak rock czy rap (â&#x20AC;&#x17E;banalnyâ&#x20AC;?). Jazz tymczasem mieĹ&#x203A;ci siÄ&#x2122; pomiÄ&#x2122;dzy banaĹ&#x201A;em a nudÄ&#x2026;. Ten artykuĹ&#x201A; powinien pomĂłc w sytuacji, gdyby ktĂłryĹ&#x203A; z Szanownych CzytelnikĂłw zamierzaĹ&#x201A; sprawdziÄ&#x2021; te badania w praktyce i potrzebowaĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x17E;jazzowego abecadĹ&#x201A;aâ&#x20AC;? do skutecznego podrywu. PoniĹźej krĂłtki esej poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cony muzyce, ktĂłrÄ&#x2026; Czarni godnie zemĹ&#x203A;cili siÄ&#x2122; na BiaĹ&#x201A;ych za lata wyzysku i szykan.

To zaczynamy! Hit it, sax!

A jak Atmosfera

MaĹ&#x201A;a sala, stoliki Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;niÄ&#x2122;te jeden przy drugim, grupa znajomych, w rÄ&#x2122;ku piwo, bo wiadomo, Ĺźe jazz to muzyka ubogich. DuĹźo papierosowego dymu, kiepskie oĹ&#x203A;wietlenie, beznadziejna akustyka albo caĹ&#x201A;kowity jej brak. Na Ĺ&#x203A;cianach zdjÄ&#x2122;cia z dawnych jamĂłw. O, tutaj widaÄ&#x2021; Di BattistÄ&#x2122;, tam czarno-biaĹ&#x201A;a fotografia Steveâ&#x20AC;&#x2122;a Lacyâ&#x20AC;&#x2122;ego z wydÄ&#x2122;tymi policzkami. Odrapane Ĺ&#x203A;ciany, powycierane krzesĹ&#x201A;a. Duszno i tĹ&#x201A;oczno, jam session trwa juĹź od 6 godzin. Do nastÄ&#x2122;pnego utworu potrzebny jest ktoĹ&#x203A; na klawisze i na sax. Dwie osoby zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; i wchodzÄ&#x2026; na scenÄ&#x2122;. KrĂłtka narada, co gramy. Pierwsze zgrzytliwe takty, instrumenty i ludzie jeszcze siÄ&#x2122; do siebie nie dopasowali. Ale juĹź po chwili muzyka dochodzi do harmonii. Przypadkowi wykonawcy, pierwszy raz grajÄ&#x2026; wspĂłlnie, a na twarzach uĹ&#x203A;miechy. PomyĹ&#x201A;ki nie istniejÄ&#x2026;. Tak mniej wiÄ&#x2122;cej powinno siÄ&#x2122; sĹ&#x201A;uchaÄ&#x2021; jazzu. I jeĹźeli jest jakikolwiek element wspĂłlny dla caĹ&#x201A;ego gatunku muzycznego, to tutaj bÄ&#x2122;dzie nim atmosfera maĹ&#x201A;ego audytorium, luĹşnego nastroju i bliskiego kontaktu pomiÄ&#x2122;dzy salÄ&#x2026; a scenÄ&#x2026;. Ten wyjÄ&#x2026;tkowy charakter jazz zawdziÄ&#x2122;cza swojej burzliwej historii.

7HQ QLHSRVĂ XV]Q\ U\WP

Gdyby jazz byĹ&#x201A; czĹ&#x201A;owiekiem, to miaĹ&#x201A;by czarne nogi i rÄ&#x2122;ce i biaĹ&#x201A;Ä&#x2026; twarz. Afryka wniosĹ&#x201A;a do jazzu polirytmiÄ&#x2122;, asymetriÄ&#x2122; i zmienne metrum, a Europa tonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, zapis nutowy i harmoniÄ&#x2122;. Wszyscy wiedzÄ&#x2026;, Ĺźe prekursorami jazzu byli potomkowie czarnych niewolnikĂłw sprowadzonych z Afryki do pracy na plantacjach.

Niedawno badacze muzyki rozpoczÄ&#x2122;li poszukiwania tych najwczeĹ&#x203A;niejszych korzeni. Badania muzykologiczne nie doszukaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; podstaw bluesa w muzyce Ĺźadnej konkretnej afrykaĹ&#x201E;skiej

44

Waszyngton, rok 1987, uroczysta gala ku czci Rayâ&#x20AC;&#x2122;a Charlesa w Bia!ym Domu.

Przy jednym ze stolikĂłw w nonszalanckiej pozie siedzi Miles Davis, z wyra"n# nud# wys!uchuje jednego z przemĂłwie$. Siedz#ca obok niego elegancko ubrana kobieta przygl#da mu si% z dezaprobat#. W ko$cu nie wytrzymuje i pyta go, co musia! zrobi&, 'eby dosta& zaproszenie. â&#x20AC;&#x17E;No cĂł', cztery czy pi%& razy zmieni!em histori% muzyki. A co Pani zrobi!a wa'nego w 'yciu, oprĂłcz tego, 'e jest Pani bia!a?â&#x20AC;? Ă&#x;8.$6= 6$:,&., grupy etnicznej. Pewne elementy sÄ&#x2026; natomiast wspĂłlne w folklorze prawie caĹ&#x201A;ego kontynentu.

Przede wszystkim polirytmia i asymetria. Pod tymi dziwnie brzmiÄ&#x2026;cymi nazwami kryje siÄ&#x2122; banalny zabieg muzyczny â&#x20AC;&#x201C; nierĂłwnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rytmu.

Idealnym przykĹ&#x201A;adem jest, jeĹźeli w ciÄ&#x2026;gu np.

10 sekund jeden instrument musi zagraÄ&#x2021; piÄ&#x2122;Ä&#x2021; dĹşwiÄ&#x2122;kĂłw a drugi siedem. Oczywiste jest, Ĺźe nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; one grane rĂłwno, tylko przeplatane.

Synkopy, przyspieszenia, przerwy, rubata â&#x20AC;&#x201C; caĹ&#x201A;e bogactwo Ĺ&#x203A;rodkĂłw rytmicznych, do ktĂłrych Europa z trudem dochodziĹ&#x201A;a przez wieki w muzyce klasycznej, AfrykaĹ&#x201E;czycy wykorzystywali w Ĺ&#x203A;piewach przy ognisku. To jest wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie dusza jazzu, ten magiczny element, ktĂłry zmusza do kiwania siÄ&#x2122;, pstrykania palcami, czy tupania podczas koncertu. Uwielbiane przez publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sola perkusji, gdy zmiana metrum i tempa nastÄ&#x2122;puje co kilka sekund, wywodzÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio z afrykaĹ&#x201E;skiego folkloru. Gdyby nie te korzenie, jazz nie róşniĹ&#x201A;by siÄ&#x2122; za wiele od kwartetĂłw smyczkowych Brahmsa.

(XURSHMVND JĂ RZD

Obiegowa opinia o historii jazzu nie wymienia jego europejskich korzeni. Tymczasem bez wpĹ&#x201A;ywĂłw muzyki Starego Kontynentu blues byĹ&#x201A;by tylko afrykaĹ&#x201E;skim folklorem. W ramach przykĹ&#x201A;adu do porĂłwnania proponujÄ&#x2122; muzykÄ&#x2122; TanzaĹ&#x201E;czyka Hukwe Zawose, monotonnÄ&#x2026; melodycznie i skomplikowanÄ&#x2026; rytmicznie. Jazz staĹ&#x201A; siÄ&#x2122; wyjÄ&#x2026;tkowy wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie dlatego, Ĺźe poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyĹ&#x201A; dwa odmienne Ĺ&#x203A;wiaty. MurzyĹ&#x201E;scy niewolnicy, mimo kultywowania swego folkloru, byli otoczeni muzykÄ&#x2026; tonalnÄ&#x2026;. Ĺ&#x161;piewy w koĹ&#x203A;ciele, melodie do pracy â&#x20AC;&#x201C; to muzyka z przyjemnÄ&#x2026; dla ucha melodiÄ&#x2026;. Poza tym w XIXwiecznej Ameryce juĹź dawno wymarĹ&#x201A;y tradycje atonalnych ludowych instrumentĂłw afrykaĹ&#x201E;skich, takich jak ilimba czy litungu. DostÄ&#x2122;pne instrumenty, takie jak pianino, skrzypce albo trÄ&#x2026;bka, wywodziĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; juĹź

z tradycji europejskiej i byĹ&#x201A;y tonalne, ze skalami temperowanymi. Nie daĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; na nich wydobyÄ&#x2021; caĹ&#x201A;ej afrykaĹ&#x201E;skiej melodyki. Ale idealnie moĹźna byĹ&#x201A;o przenieĹ&#x203A;Ä&#x2021; jej fragmenty i utrzymaÄ&#x2021; skomplikowany rytm. I takie wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie sÄ&#x2026; korzenie jazzu. Idealna symbioza zmiennego i dynamicznego rytmu i europejskiej tonalnoĹ&#x203A;ci, dziÄ&#x2122;ki czemu jazz nie gryzie naszego ucha, tak jak tradycyjna muzyka Kenii czy Tanzanii.

0LDVWR JG]LH URG]LOL VLÄ&#x2030; NUyORZLH

Do peĹ&#x201A;nego rozkwitu, oprĂłcz wyĹźej podanych elementĂłw, jazz potrzebowaĹ&#x201A; jeszcze podatnego gruntu. Idealnym miejscem okazaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; Nowy Orlean. Miasto kilkakrotnie przechodziĹ&#x201A;o z rÄ&#x2026;k do rÄ&#x2026;k, w wyniku czego staĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; tyglem kultur i narodowoĹ&#x203A;ci. Korzenie francuskie, hiszpaĹ&#x201E;skie, angielskie mieszaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; ze sobÄ&#x2026; jak w wielkim kotle. Czarni niewolnicy mogli praktykowaÄ&#x2021; swojÄ&#x2026; kulturÄ&#x2122;. Co wiÄ&#x2122;cej, dzieci biaĹ&#x201A;ych wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;cicieli ziemskich i czarnych niewolnikĂłw mogĹ&#x201A;y uzyskaÄ&#x2021; wolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i prawa wĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci. Muzyka przywieziona z Europy, taĹ&#x201E;ce salonowe, nuta KaraibĂłw, atonalny folklor afrykaĹ&#x201E;ski i blues â&#x20AC;&#x201C; wszystkie elementy zupy zwanej jazzem mieszaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; juĹź w garnku. JeĹźeli do tego dodamy wielkÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; muzyki, od spotkaĹ&#x201E; rodzinnych poczÄ&#x2026;wszy, a koĹ&#x201E;czÄ&#x2026;c na pogrzebach, mamy idealne warunki do narodzin nowego gatunku. Wolni Murzyni mogli zostaÄ&#x2021; muzykami, koncertowaÄ&#x2021; i zarabiaÄ&#x2021; na Ĺźycie. Buddy

MAGIEL

jazzowe abecad!o Bolden Band, Jelly Roll Morton, King Oliver’s Creole Jazz Band i setki innych wykonawców ruszyło z tętniącego jazzem Nowego Orleanu w trasy koncertowe po USA, pokazując północy, jakie ciekawe zjawisko muzyczne powstało na południu. Jesteśmy u schyłku XIX wieku.

Czas na Rag

Pierwszym ważnym stylem jazzowym był ragtime, zyskujący sympatyków na przełomie XIX i XX wieku. Początkowo stanowił tylko specyficzny sposób gry na fortepianie odznaczający się ostrymi synkopami w prawej ręce i wyraźnym rytmem marszowym w lewej. Zyskał popularność głównie przez żywiołowe, improwizowane popisy pianistów.

Wkrótce jego popularność zaczęła wykraczać poza stany południowe. Gros zasług trzeba tu zapisać Scottowi Joplinowi, który nie dość, że stworzył znane absolutnie przez każdego ragtime’y The Entertainer czy Mapple Leaf Rag, to jeszcze wprowadził kanon jego budowy.

Luźno oparte na schemacie ronda, poszczególne części układały się we wzór AA-BB-A-CCDD. Ragtime okrzyknięto muzyką popularną, pierwszym stylem jazzowym nie związanym bezpośrednio z afrykańskim folklorem. Największą popularność zyskał w St. Louis, ale prawdziwą furorę zrobił dopiero w Nowym Jorku, gdzie tę żywiołową, taneczną muzykę określano najczęściej jako „Harlem-jazz”. Najciekawszymi twórcami ragtime’u, oprócz wspomnianego już Joplina, byli Jelly Roll Morton i Fats Waller. Utwory ragtime’owe wykorzystywane są często w twórczości pozajazzowej, od kina niemego, utworów Strawińskiego, po temat przewodni filmu „Żądło”.

Chicago, czyli improwizacja

Kiedy takie gwiazdy jak Armstrong zaczęły wyjeżdżać z Nowego Orleanu (między innymi dlatego, że nie istniał tam przemysł fonograficzny), rozwój jazzu nabrał tempa pocisku z kałasznikowa. Wielu z nich dotarło do przemysłowego Chicago, miasta pełnego gangsterów, fabryk i małych, często nielegalnych klubów jazzowych. Styl chicagowski stawiał o wiele większy nacisk na improwizacje solistów niż tradycyjne podejście Nowego Orleanu. To właśnie tam narodził się „jam”, czyli wolna improwizacja przy składzie komponowanym niezależnie do każdego utworu. Chicago wzbogaciło jazz również o nowe instrumenty, głównie saksofon.

Gwiazdami stają się m.in. Bix Beiderbecke, Bud Freeman, Eddie Condon.

5XV] ELRGUDPL ° R VZLQJX VàyZ NLOND

Bardzo ważnym etapem w historii jazzu był swing. W pierwszym znaczeniu tego słowa jest to szczególne i bardzo charakterystyczne ujęcie rytmu, łączące maksymalne skrócenie metrum z jego modyfikacją (np. akcenty, synkopa).

Swing oznacza też cały podgatunek muzyki jazzowej rozwinięty w latach trzydziestych XX wieku. Wprowadził on wcześniej nieznany poziom techniki oraz powrócił do Nowoorleańskiego stylu aranżacji utworów. Rozpoczęła się era tzw. big-bandów, zespołów liczących nawet do 25 muzyków, z rozwiniętą sekcją dętą i wo-

maj-czerwiec 2009

kalem. Improwizacje były rzadkie, przeważnie utwory zapisywano od początku do końca.

Niesamowitą popularność zdobyły orkiestry Duke’a Ellingtona, Benny’ego Goodmana czy Counta Basiego. Pod koniec lat trzydziestych swing stał się nie tylko rozległym gatunkiem jazzu, lecz także gigantycznym biznesem. Płyty, audycje radiowe, pisma muzyczne, koncerty i recitale wykorzystywały „swingowe szaleństwo”, które zalało świat ogromną falą. Jazz w swej swingowo-tanecznej, komercyjnej formie święcił wielkie triumfy. Ikoną tego szaleństwa był Glenn Miller, król żołnierskich wieczorków tanecznych, Chattanoogi Choo Choo i furkoczących sukienek. Miller, popularny do dnia dzisiejszego, podtrzymywał także morale żołnierzy na froncie francuskim podczas drugiej wojny światowej. Razem ze swoją orkiestrą podróżował po fortach i placówkach, przynosząc rodakom swoje zawsze optymistyczne i wesołe melodie. Zaginięcie samolotu, którym leciał na koncert, było początkiem końca ery wielkich orkiestr swingowych. : NLHUXQNX ZVSyàF]HVQRĝFL

Jazzu nowoczesnego można zacząć wypatrywać pod koniec lat 40., kiedy na Wschodnim Wybrzeżu tacy muzycy jak Charlie Parker (saksofon), Dizzy Gillespie (trąbka) czy Thelonious Monk (pianino) rozpoczęli styl zwany enigmatycznie be-bop. Be-bop wracał do przewagi improwizacji i zwiększenia żywiołowości gry. Bardziej dynamiczny repertuar, trudniejszy technicznie i z nowymi środkami wyrazu wyraźnie wyróżniał się na jazzowej scenie muzycznej. Szczególnie ta część publiczności przyzwyczajona do łatwostrawnych aranżacji swingowych big bandów nie mogła zrozumieć nowej, bardziej skomplikowanej muzyki. Tymczasem wielu młodych muzyków, dla których swing był profanacją jazzu, natychmiast podjęło próby włączenia be-bopu do swojej twórczości (np. Miles Davis, John Lewis, Bud Powell, Fats Navarro, Clifford Brown). Wkrótce nowy jazz rozbudzał jeszcze większe, awangardowe namiętności, które doprowadziły do Arta Blakeya, Horace’a Silvera, Cannonballa Adderleya, Maxa Roacha, Lee Morgana, Sonny’ego Rollinsa.

muzyka

S(OWNICZEK POLIRYTMIA – jednoczesne występowanie w części utworu muzycznego kilku głosów o różnej, wzajemnie skontrastowanej strukturze rytmicznej.

METRUM – struktura organizacji rytmicznej utworu, oznaczająca ilość określonych wartości rytmicznych w takcie i rozkład akcentów, np. dwie ćwierćnuty (2/4), trzy ósemki (3/8).

TONALNOŚĆ – zasada zależności dźwięków i akordów od dźwięku centralnego (toniki).

ATONALNOŚĆ – zasada przeciwstawna tonalności, przyjmująca brak dźwięku centralnego (toniki) i równoważność wszystkich 12 dźwięków skali chromatycznej.

RUBATO (tempo rubato) – określenie muzyczne dotyczące interpretacji wykonawczej, polega na stosowaniu niewielkich odchyleń i zmian tempa we fragmencie utworu muzycznego.

SYNKOPA – charakterystyczne przeniesienie akcentu z mocnej części taktu na jego słabą część.

Układ części AA-BB-A-CC-DD – dwa razy powtórzony fragment A, potem B, jednokrotne powtórzenie A itd.

Uwagi: W pracy nad artykułem wykorzystano: encyklopedie Britannica, WIEM i PWN, The Oxford Companion to Jazz (ed. Bill Kirchner, Oxford University Press, 2000) oraz Encyklopedię muzyki popularnej JAZZ (red. Dionizy Piątkowski, Oficyna Wydawnicza Atena, 2005).

Powoli nadchodziły czasy popjazzu, jazz-rocka, gatunków fusion. Biali zaczynali mieć coraz więcej do powiedzenia. Nastały złote lata współczesnego jazzu, coraz bardziej skomplikowanego i elitarnego, Johna Coltrane, Stana Getza, Bila Evansa, Dave’a Brubecka. Miles Davis zaczął kilkakrotnie zmieniać historię muzyki. Ale jazz współczesny to już inna historia.

45

muzyka

festiwalowe lato

HEINEKEN OPEN'ER FESTIVAL OLSFD *G\QLD /RWQLVNR %DELH 'RĂ \ karnety: 100 zĹ&#x201A; (1 dzieĹ&#x201E;), 280 zĹ&#x201A; (3 dni),

340 zĹ&#x201A; (4 dni)

Gwiazdy: Arctic Monkeys, Kings of Leon,

The Prodigy, Placebo, Faith No More, Basement Jaxx, Moby, Lily Allen, M83 OdbywajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; juĹź po raz Ăłsmy Openâ&#x20AC;&#x2122;er Festival to impreza gromadzÄ&#x2026;ca najwiÄ&#x2122;ksze sĹ&#x201A;awy Ĺ&#x203A;wiatowej sceny muzycznej. W odróşnieniu od poprzednich, tegoroczna edycja festiwalu potrwa nie trzy, a cztery dni. Do programu dodano bowiem tzw. opening day, majÄ&#x2026;cy stanowiÄ&#x2021; wprowadzenie do gĹ&#x201A;Ăłwnej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci. W sumie na siedmiu scenach wystÄ&#x2026;pi okoĹ&#x201A;o 120 artystĂłw z kraju i z zagranicy, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cych przedstawicielami róşnych gatunkĂłw muzycznych â&#x20AC;&#x201C; od rocka, przez hip-hop, reggae i folk po muzykÄ&#x2122; elektronicznÄ&#x2026;. Dodatkowo oprĂłcz koncertĂłw uczestniczyÄ&#x2021; bÄ&#x2122;dzie moĹźna w pokazach artystycznych i projekcjach filmĂłw, a w namiotach Strefy NGO odbÄ&#x2122;dÄ&#x2026; siÄ&#x2122; spotkania z politykami i publicystami. (Aneta)

SACRUM PROFANUM ZU]HÄ?QLD .UDNyZ ZVWÄ&#x2030;S koncerty oddzielnie biletowane Gwiazdy: Aphex Twin, The Cinematic Or-

chestra i inni

Z zaĹ&#x201A;oĹźenia adresowany do fanĂłw â&#x20AC;&#x17E;muzyki powaĹźnejâ&#x20AC;?, w praktyce festiwal muzyki wspĂłĹ&#x201A;czesnej ukierunkowany tematycznie.

Motywem zeszĹ&#x201A;orocznej edycji byĹ&#x201A;a kultura niemiecka (3 koncerty Kraftwerk), w tym roku wybĂłr padĹ&#x201A; na WielkÄ&#x2026; BrytaniÄ&#x2122;. ObowiÄ&#x2026;zkowy wystÄ&#x2122;p elektronicznego wizjonera Aphex Twina, a takĹźe wystÄ&#x2122;p The Cinematic Orchestra z udziaĹ&#x201A;em Sinfonietta Cracovia.

Uczta dla melomanĂłw! (Mateusz)

ORANGE WARSAW FESTIVAL ZU]HÄ?QLD :DUV]DZD 3O 'HžODG ZVWÄ&#x2030;S darmowy Gwiazdy: Groove Armada, MGMT, Cal-

vin Harris, N.E.R.D.

W pierwszy weekend wrzeĹ&#x203A;nia w samym centrum stolicy odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; najwiÄ&#x2122;ksza niebiletowana impreza kulturalna tego lata.

Emocje budzi zwĹ&#x201A;aszcza fakt, Ĺźe wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; potwierdzonych dotychczas goĹ&#x203A;ci bÄ&#x2122;dzie graÄ&#x2021; w Polsce po raz pierwszy - jedynie Groove Armada goĹ&#x203A;cili juĹź u nas w 2007 roku. ZeszĹ&#x201A;oroczny sukces imprezy zachÄ&#x2122;ciĹ&#x201A; organizatorĂłw do wydĹ&#x201A;uĹźenia jej do dwĂłch dni. NowoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; takĹźe osadzone w przestrzeni miejskiej wystawy, animacje plenerowe, konkursy artystyczne i â&#x20AC;&#x17E;Noc Kinaâ&#x20AC;?.

(Aneta)

FESTIWAL ERA NOWE HORYZONTY OLSFD VLHUSQLD :URFĂ DZ ZVWÄ&#x2030;S koncerty oddzielnie biletowane Gwiazdy: Junior Boys, The Field, Famil-

OFF FESTIVAL VLHUSQLD 0\VĂ RZLFH 3DUN 6Ă XSQD karnety: 65 zĹ&#x201A; (1 dzieĹ&#x201E;), 95 zĹ&#x201A; (2 dni),

150 zĹ&#x201A; (4 dni) Gwiazdy: Spiritualized, The National, The Field, Mark Kozelek, Fucked Up, High Places, These New Puritans, The Thermals Dziecko Artura Rojka, OFF Festival, z roku na rok roĹ&#x203A;nie w siĹ&#x201A;Ä&#x2122;. JuĹź w tym momencie urĂłsĹ&#x201A; do rangi najwaĹźniejszego festiwalu muzyki alternatywnej w Polsce. ZeszĹ&#x201A;oroczna edycja imprezy byĹ&#x201A;a niewÄ&#x2026;tpliwie jednym z najciekawszych wydarzeĹ&#x201E; kulturalnych minionego lata.

Lista artystĂłw wciÄ&#x2026;Ĺź siÄ&#x2122; powiÄ&#x2122;ksza, a karnety rozchodzÄ&#x2026; siÄ&#x2122; niczym gorÄ&#x2026;ce buĹ&#x201A;eczki. Na poczÄ&#x2026;tku sierpnia zmierzajcie na Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;sk. BÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; dziaĹ&#x201A;o! (Mateusz)

FESTIWAL NOWA MUZYKA 28-30 sierpnia, Katowice, Sierpnia karnety: 60 zĹ&#x201A; (1 dzieĹ&#x201E;), 105 zĹ&#x201A; (3 dni) Gwiazdy: Flying Lotus, Tim Exile, Dan

jen, Jazzanova, Venetian Snares

Le Sac Vs Scroobius Pip, Jon Hopkins

NiemaĹ&#x201A;o pracy musiaĹ&#x201A;o kosztowaÄ&#x2021; Romana Gutka (Gutek Film) zbudowanie tak wielkiego filmowego festiwalu, ktĂłrym przez bite 2 tygodnie tÄ&#x2122;tni caĹ&#x201A;y WrocĹ&#x201A;aw.

MaĹ&#x201A;o tego â&#x20AC;&#x201C; (klimatyczny) klub festiwalowy otwiera swe podwoje przed muzykami Ĺ&#x203A;wiatowego kalibru. Jazzanova? Familjen?

JUNIOR BOYS? Niejeden festiwal w Polsce czerwieni siÄ&#x2122; z zazdroĹ&#x203A;ci. W ubiegĹ&#x201A;ym roku(Young Blood Brass Band, Skalpel, Coldcutâ&#x20AC;Ś) myĹ&#x203A;laĹ&#x201A;em, Ĺźe lepiej byÄ&#x2021; nie moĹźe. Jak przyjemnie jest siÄ&#x2122; myliÄ&#x2021;! (Bruno)

Urodzony w Katowicach, dorastaĹ&#x201A; w Cieszynie by wrĂłciÄ&#x2021; do rodzinnego miasta. A przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; przed nim wielka â&#x20AC;&#x201C; Panie i Panowie oto Festiwal Nowa Muzyka, jeden z waĹźniejszych w Polsce! W CV ma juĹź m. in. takich tuzĂłw jak DJ Krush, Amon Tobin, Bonobo, Battles i wielu innych muzycznych poszukiwaczy.

W tym roku zapowiada siÄ&#x2122; rĂłwnie ciekawie â&#x20AC;&#x201C; line-up dopiero siÄ&#x2122; dociera (patrz u gĂłry) â&#x20AC;&#x201C; a zapowiada siÄ&#x2122; jeszcze lepiej, bo plotki mĂłwiÄ&#x2026; o Fever Ray czyli wokalistce The Knife, i innych artystach tego kalibru. PowtĂłrzÄ&#x2122; za znajomym: ja tam jestem na stĂłwÄ&#x2122;. (Bruno)

SELECTOR FESTIVAL F]HUZFD .UDNRZVNLH %Ă RQLD karnety: 135 zĹ&#x201A; (1 dzieĹ&#x201E;), 200zĹ&#x201A; (2 dni) Gwiazdy: Franz Ferdinand, Orbital, Dizzee

Riscal, CSS, New Young Pony Club, Digitalism, RĂśyksopp, Fischerspooner KrakĂłw robi wszystko by przestaÄ&#x2021; byÄ&#x2021; dla Wyspiarzy tylko miastem wieczorĂłw kawalerskich, a dla rodzimych obywateli miastem Rynku, KoĹ&#x203A;cioĹ&#x201A;a Mariackiego i Wawelu, ktĂłre wszyscy juĹź dawno widzieli.

Z pomocÄ&#x2026; ojca Openâ&#x20AC;&#x2122;era â&#x20AC;&#x201C; Alter Artu chce tworzyÄ&#x2021; nowÄ&#x2026; zwiÄ&#x2026;zanÄ&#x2026; z miastem muzycznÄ&#x2026; markÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; Selector Festival wypeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;c przy okazji czerwcowy wakat w polskim kalendarzu festiwalowym. Do tego zupeĹ&#x201A;nie nie trzeba baÄ&#x2021; siÄ&#x2122; o pogodÄ&#x2122;, bo Selector odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; pod dachem specjalnie sprowadzonego z Wielkiej Brytanii namiotu. JeĹźeli to wszystko CiÄ&#x2122; przekonuje nie pozostaje nic innego jak przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; sesjÄ&#x2122; na wrzesieĹ&#x201E; i jechaÄ&#x2021; na Krakowa w pierwszy weekend czerwca. (Wojtek)

46

32=1$Ä&#x2019; 23.06 - Nine Inch Nails 25.08 - Radiohead

MAGIEL

warszawa

Rodzice wyje!d!aj", a Ty jeste# zmuszony pilnowa$ m%odszego rodze&stwa? Wyjazd ze znajomymi nie wypali%, a wi'kszo#$ z nich porwa%y korporacje? A mo!e sam postanowi%e# uciu%a$ kilka groszy, skazuj"c si' na wegetacj' w spalonej s%o&cem stolicy?

Cokolwiek zatrzymuje Ci' w Warszawie, nie zmusza z pewno#ci" do prowadzenia !ywota nudnego. MAGIEL przygotowa% dla swoich czytelników kilka propozycji sp'dzenia owocnego czasu w letnie, warszawskie popo%udnia... ./$8',$ ß8%,$1

Tawerna Gniazdo Piratów Mechanicy Shanty Muzeum Literatury – „Cudowne Cudowne Lata” do 20.09.

Spojrzenie przez pryzmat muzyki, malarstwa, rzeźby i fotografii na lata 60. i 70. w Polsce.

29.05.

“Jeśli szanty poznać chcesz to ze »Szkotem« umów się »ta fałowa, ta refowa« on to wie A gdy już znudzisz się to z »Bebikiem« napij się Lecz uważaj bo ma bardzo mocny łeb.”

4-6.06 Spotkania z artystami (np. Grażyna Łobaszewska, Siergiusz Stańczók) , klimat folko-funkowy, w sobotę warszawskie stare melodie i potańcówka jak za dawnych lat.

Fabryka Trzciny - Leszek Możdżer i...

Zachęta – Inwazja dźwięku

06.06. ... Phil Manzanera, Charles Hayward i Yaron Stavi, czyli koolejny międzynarodowy projekt znanego polskiego pianistyjazzmana.

do 2.08.

Wystawa proponuje odczytanie estetycznych relacji pomiędzy sztukami wizualnymi i muzyką w kontekście współczesnej kultury.

Złote Tarasy – World Press Photo

SKWER Amerykańscy Ambasadorowie Jazzu

8.06.

Otwarcie wystawy prezentującej wszystkich laureatów konkursu fotografii prasowej. Wejście free!

27.06- 26.07 Kronika jednego z najsławniejszych osiągnięć dyplomacji kulturalnej epoki zimnej wojny - Jam Session. Wszystko w nowej filii Fabryki Trzciny.

PKiN Tajlandia Expo 2009

30-31 maja: 10.00 - 18.00 Gratka dla wszystkich entuzjastów kuchni orientalnej, zdrowego wypoczynku i podróży a także miłośników sportu.

Skład Butelek - 4.urodziny

Klub Stodoła - Morcheeba

16 lipca Pierwszy w Warszawie koncert jednego z najsłynniejszych zespołów triphopowych wszech czasów.

maj-czerwiec 2009

47

warszawa

MACIEK SZCZYGIELSKI

S

quat, czy po polsku skłot, to opuszczony budynek lub pomieszczenie zamieszkałe bez zgody, a najczęściej także bez wiedzy właściciela. Skłoty znajdują się w każdym europejskim mieście. Również w Warszawie.

Jeden z nich, Elba, mieści się na Elbląskiej 9/11. Powstał on ponad 3 lata temu na terenie, który kiedyś był magazynami makulatury. Mieszka tam około 10 osób: studenci studiujący kilka kierunków, stale zatrudnieni czy ideologicznie bezrobotni pracujący tylko tyle, aby zaspokoić podstawowe potrzeby. Zgadzają się co do jednego – jedną z najważniejszych jest dach nad głową, prawo własności zaś nie ma znaczenia.

Jednak Elba jest czymś więcej niż mieszkaniem dla kilku ludzi. Na skłocie regularnie odbywają się pokazy filmów, w momencie pisania tego tekstu wyświetlany jest przykładowo niemiecki Baader – Meinhof. Poza tym co tydzień odbywają się próby samby czy warsztaty kuglarskie. Jak dowiedziałem się od jednego z mieszkańców inicjatyw takich jest cała masa. Były lekcje capoeiry, odbywają się ćwiczenia z brakedance czy warsztaty plastyczne. Na wszystkie te inicjatywy wstęp jest wolny, wszystko działa tylko dzięki zaangażowaniu prowadzących i uczestników. Dodatkowo w niedziele odbywają się spotkania akcji „food not bombs”. Na Elbie przygotowywanych jest około stu posiłków rozdawanych potem na pa-

telni pod metrem. Jak dowiedziałem się od zaangażowanego w tę akcję, produkty są pozostałościami tego, co nie sprzedało się rolnikom na giełdzie w Skoroszach. A gary? „Ktoś…, kiedyś…”

Poza warsztatami na Elbie znajduje się skate-park, który jak na warszawskie warunki jest prawie szczytem marzeń i, jak wszystko na skłocie, został stworzony własnym sumptem. Poza tym jest jeszcze nieźle wyposażony warsztat rowerowy czy free-shop, czyli miejsce prawdziwej wymiany towarowej – gdy przychodzi potrzeba można coś zabrać, gdy ma się nadmiar, można zostawić.

Gdyby tego było mało, jest jeszcze sala koncertowa. Co najmniej raz w miesiącu odbywają się tam darmowe koncerty, bez selekcji. Grają głównie kapele punkowe z kraju i zagranicy, dla których jest to jedyna szansa zaistnienia na scenie, jednak atmosfera tworzona przez ludzi tam się bawiących w niczym nie przypomina klimatu typowych klubowych koncertów.

Aby zaznać cudów tego miejsca trzeba się jednak pospieszyć. Niedawno właściciel terenu przy elbląskiej zaczął upominać się o tereny zajęte przez skłotersów. Firma chce wyburzyć budynki i sprzedać teren.

Jak tłumaczy, czas sprzyja likwidacji Elby „po kosztach”. Nieoficjalnie mówi się o naciskach jednego z sąsiadów – ZUS-u.

Skłotersi zorganizowali szeroko zakrojoną

akcję protestacyjną. Była pikieta pod siedzibą firmy, petycje do rady miasta. Firma tymczasem żąda natychmiastowego opuszczenia posesji, planowana rozbiórka została i tak przesunięta z 4 maja na późniejszy termin, niewykluczone, że czerwiec. Nadzieja pozostaje w urzędzie dzielnicy Żoliborz, który przychylnym okiem patrzy na działania podejmowane na Elbie. Jednak tak naprawdę wszystko zależy od nas. Walczmy o takie miejsca, bo to ostoje wolnej kultury.

Niewielkie pomieszczenie, przedziwna aparatura, a wokół taborety. Wystarczy usiąść wygodnie i zbliżyć oczy do okularów, a zabiera się nas w inny świat. Może to być wyprawa na Spitsbergen, a może być również Warszawa trzech pokoleń. Przy świetnie dopasowanym tle muzycznym przed naszymi oczami przewinie się cała kolekcja zdjęć przedstawiających dawne czasy, i to w trójwymiarze. Jest to możliwe dzięki specjalnej technice fotogra¬fowania metodą stereo¬skopową. Polega ona na tym, że zdjęcia robi się dwoma obiektywami, co przypomina sposób postrzegania świata przez oczy człowieka – jednocześnie z lewej i z prawej strony.

Myślicie sobie zapewne – banał.

Jednak ten niepozorny pokoik ma długą historię sięgającą aż roku 1905.

Wtedy to został założony pod adresem Aleje Jerozolimskie 51 i został tam do dzisiaj. Jest jedynym na świecie obiektem zachowanym in situ, czyli w miejscu oryginalnej eksploatacji.

Ponadto był dużym wsparciem dla mieszkańców Warszawy. Nie dość, że pozwalał przenieść się na chwilę poza żelazną kurtynę, to jeszcze był konspiracyjnym punktem kontaktowym, miejscem wspomnień czasów sprzed wojny, a także punktem odwiedzin zakochanych.

Mimo że czasy świetności Fotoplastikonu minęły wraz z odkryciem kinematografu, to obiekt ten wciąż przyciąga wiele osób. Będący pod opieką Muzeum Powstania Warszawskiego Fotoplastikon wciąż zmienia repertuar. Już 21 maja pojawi się nowa wystawa „Warszawa”.

Zdjęcia wykonane między innymi przez Chrisa Niedenthala pokażą aktualne życie miasta w ramach V Warszawskiego Festiwalu Fotografii Artystycznej 2009. Nie będą to typowe fotografie, gdyż zostaną wykonane aparatem pochodzącym z lat 50. I oczywiście wszystko zostanie wykonane metodą stereoskopową.

Osobiście uważam to miejsce za wyjątkowe i z chęcią spędziłabym tam kolejną godzinę, zdejmując różowe, a zakładając metalowe okulary.

(:$ *ÎĦ'Ħ

P

roszę Państwa, proszę o uwagę! Ogłaszam wszem i wobec, że od dzisiaj nie potrzeba ani Lwa, ani Czarownicy, ani starej szafy, aby dostać się do magicznego miejsca. Kluczem do tej krainy jest moneta o nominale 1 zł oraz 1 bilet autobusowy. Jeżeli już dzielni zdobywcy przygód zaopatrzyli się w te niezbędne przedmioty, zapraszam do Fotoplastikonu Warszawskiego.

48

MAGIEL

$1(7$ *ă6,(:6.$

J

eszcze dwa lata temu nic nie zapowiadało poważnego kryzysu, który stanąłby na przeszkodzie rozentuzjazmowanym inwestorom pragnącym w znacznym stopniu zmienić wygląd stolicy. Banki, odpowiadając na popyt, ochoczo kredytowały wielomilionowe inwestycje nawet najbardziej egzotycznych firm deweloperskich, a kupujący nabywali wyceniane na niebotyczne sumy metry kwadratowe mieszkań znajdujących się dopiero na etapie „dziury w ziemi”. Niesamowite wizualizacje coraz wyższych, większych i bardziej luksusowych apartamentowców wprawiały w zachwyt. Nadszedł kryzys, banki poszły po rozum do głowy, a po niedawnym boomie pozostało już tylko wspomnienie w postaci owych kolorowych obrazków zdobiących materiały reklamowe deweloperów.

Chociaż rynek nieruchomości nie jest jedynym w Polsce, który odczuł boleśnie niszczycielskie działanie recesji, rozmiary jego zastoju uwydatniła niedawna gorączka inwestycyjna.

Dowód na jej istnienie stanowi lista planowanych wieżowców, które w zamyśle inwestorów powstawać miały jak grzyby po deszczu w najdziwniejszych nawet lokalizacjach, bez jakiegokolwiek odniesienia do istniejącej już zabudowy. Budynki te osiągały na papierze wysokości na tyle duże, że istniejący od niemal 55 lat Pałac Kultury i Nauki miał wkrótce utracić zaszczytne miano najwyższego budynku w Polsce.

Przykładem tutaj może być zaproponowany przez spółkę Kulczyk Holding dwustuosiemdziesięciodwumetrowy wieżowiec „Kulczyk Tower”, który zlokalizowany miał być przy skrzyżowaniu ulic Chmielnej i Miedzianej na Woli.

Szacowany na miliard złotych koszt postawienia budynku w dziewięciu procentach miała pokryć zależna od Kulczyk Investment House spółka Chmielna Development, pozostałą część zaś konsorcjum banków.

Również zaprojektowany przez Zahę Hadid, znaną brytyjską architekt irackiego pochodzenia, futurystyczny wieżowiec „Lilium Tower” miał ostatecznie przełamać dominację PKiN-u nad warszawskimi ulicami. Odważny, zrywający z wszechobecną koncepcją kątów prostych projekt zrealizowany miał być do roku 2013, obecnie jednak inwestor twierdzi, że warunkiem rozpoczęcia budowy jest rezerwacja części mieszkań. Sprzedane dotychczas 1/3 lokali to w większości transakcje sprzed kryzysu i nic nie zapowiada, że w najbliższym czasie sytuacja się zmieni. Fakt ten wydaje się jednak nie martwić większości warszawiaków, którym kontrowersyjna wrzecionowata bryła budynku, jak też i jego planowana lokalizacja nie przypadły do gustu.

Kryzys nie oszczędził nawet budowli tak spektakularnych jak powstający nieopodal Złotych

maj-czerwiec 2009

Tarasów i Hotelu Intercontinetal apartamentowiec „Złota 44”, którego autorem jest światowej sławy architekt Daniel Libeskind. Ta przypominająca ogromny żagiel budowla o wysokości 192 metrów w zamyśle architekta i inwestora stanowić ma nowy symbol Warszawy, który na zawsze zmieni oblicze centrum naszego miasta. Śmiały projekt zakładał ukończenie budowy w ciągu dwóch lat od jej rozpoczęcia w 2008 roku.

Niestety, w związku z problemami finansowymi luksemburskiego inwestora, budowa aktualnie zatrzymała się w okolicach 15. piętra.

Czarne chmury zawisły także nad modernizacją oczyszczalni ścieków Czajka. Ratusz przyznaje bowiem, że inwestycja najprawdopodobniej nie będzie gotowa do końca 2010 r. Długo czekaliśmy, poczekamy jeszcze trochę.

Jednak optymizm przygasza perspektywa utracenia 900 mln zł z unijnych funduszy oraz 1,5 miliarda zł zawieszonych kar za zanieczyszczanie środowiska. Modernizacja oczyszczalni ścieków to monstrualna inwestycja składająca się z trzech części: rozbudowy oczyszczalni, budowy spalarni ścieków oraz doprowadzenia do niej z lewobrzeżnej Warszawy liczącego ok. 8 km kolektora ściekowego. Gdy prace się zakończą, Czajka będzie przyjmować ścieki z dwóch trzecich Warszawy. Na pytanie, kiedy to nastąpi, szef miejskiego biura Funduszy Europejskich ostrzega, że zaplanowany termin może być nierealny – „Trudno zaklinać rzeczywistość”.

Do czołowych „niewypałów” zaliczyć można na pewno rekonstrukcję Pałacu Saskiego, jednak w tym wypadku sztandarowa inwestycja ekipy Lecha Kaczyńskiego wstrzymana została przez władze miasta. Pamiętamy zapewne nie-

typowy obraz ogrodzonych rozkopów na pl.

Piłsudskiego. Mieściły one barokowe piwnice pałaców Morsztyna i Saskiego. Najstarszą część podziemi konserwator wpisał do rejestru zabytków. W efekcie, jak tłumaczył dyrektor biura rozwoju miasta, wcześniejszy plan, który zakładał budowę dwóch kondygnacji garaży podziemnych i zaplecza technicznego, okazał się nieaktualny. Podkreślić należy, że prace przygotowawcze kosztowały miasto blisko 16 mln zł., a przyczyną strat było jedynie nieprzewidzenie ryzyka inwestowania w takim miejscu jak pl.

Piłsudskiego. Ostatecznie Pałac Saski wypadł z Wieloletniego Planu Inwestycyjnego, zaś zabytkowe piwnice zasypano piaskiem. Jak tłumaczyła stołeczna konserwator Ewa Nekanda-Trepka, „to metoda stosowana na całym świecie wobec reliktów, które czekają na swoją kolej wykorzystania” w przyszłości. Być może na ruinach nie istniejącego już dawno (bądź jeszcze) Pałacu wzniesiony zostanie kolejny długo oczekiwany projekt – most Północny. Korzyść dlań niemała, bo wynosząca 260 mln zł z niewykorzystanego planu inwestycyjnego Pałacu.

Pozostaje czekać wyników wielkiego maratonu budowlanego, którego celem jest rok 2012.

Co do nieruchomości zaś, jako że w najbliższym czasie nie grożą nam raczej dwucyfrowe wzrosty ich cen i nagłe zainteresowanie zagranicznych deweloperów, niewykluczone, że kolejne projekty będą odsuwane w czasie lub całkowicie zarzucane. Możemy być pewni zatem, że przynajmniej pozycja Pałacu Kultury i Nauki jako najwyższego budynku w kraju pozostanie jeszcze długo niezagrożona…

=DSRPQLDQ\ MXĩ SURMHNW RGEXGRZDQHJR 3DàDFX 6DVNLHJR

49

teatr

nowe nurty

Jeszcze na pocz!tku wyst"pu nie wiedz!, o czym b"dzie sztuka. Przed spektaklem nie wkuwaj! tekstu na pami"#, mimo $e nie maj! suflera. Pierwsz! w Polsce grup! teatru improwizowanego przemaglowali%my tu$ po ich wyst"pie w klubie Powi"kszenie na Nowym &wiecie, gdzie pokazywali swĂłj pierwszy d'ugi program wymy%lany na $ywo â&#x20AC;&#x201C; Zagro$one gatunki. wszystkim, co do Ciebie partner mĂłwi na scenie, na wprowadzaniu nowych wÄ&#x2026;tkĂłw w fabule i Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ich na koĹ&#x201E;cu. Budowaniu mocnej postaci â&#x20AC;&#x201C; na tym siÄ&#x2122; ostatnio skupiamy â&#x20AC;&#x201C; Ĺźeby nasze postaci miaĹ&#x201A;y wyraziste cechy i swoje historie.

Maciek: To, co Ä&#x2021;wiczymy, to techniki zwiÄ&#x2026;zane z wyobraĹşniÄ&#x2026;, narracjÄ&#x2026;, tworzeniem postaci, natomiast sama fabuĹ&#x201A;a jest tworzona na Ĺźywo. To jest po prostu sport, ktĂłry trzeba non stop trenowaÄ&#x2021;, pewne nastawienie i mechanizmy, ktĂłre dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; w mĂłzgu. &R SRZLHG]LHĂť JG\ QLH ZLDGRPR FR SRZLHG]LHĂť" Maciek: Pierwsza rzecz, ktĂłra Ci przychodzi do

gĹ&#x201A;owy.

UR]PDZLDĂ D $*$7$ .,(Ă&#x;.2:6.$ MAGIEL: Co to jest teatr impro?

Magda: Teatr improwizowany w skrĂłcie zwany

teĹź impro albo improv to forma teatralna, ktĂłra polega na improwizowaniu scenek zainspirowanych tematem, ktĂłry podaje publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. PowstaĹ&#x201A; w latach 50-tych niezaleĹźnie w Anglii i w Stanach Zjednoczonych. PojawiĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; róşne szkoĹ&#x201A;y improwizacji, ktĂłre bazujÄ&#x2026; na starszych formach m.in. na metodach teatralnych StanisĹ&#x201A;awskiego. W tej chwili, zwĹ&#x201A;aszcza w Stanach, impro jest bardzo rozwiniÄ&#x2122;te. Jest mnĂłstwo tego typu teatrĂłw zarĂłwno bardziej, jak i mniej znanych, a takĹźe programĂłw telewizyjnych. TakÄ&#x2026; znanÄ&#x2026; grupÄ&#x2026; jest np.

Second City.

Krzysztof: My wychodziliĹ&#x203A;my od krĂłtkich form impro, nasz podstawowy program nazywa siÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;Kto widziaĹ&#x201A; maĹ&#x201A;pÄ&#x2122; trzymajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; scenariusz?â&#x20AC;? Róşne grupy na Ĺ&#x203A;wiecie wystawiajÄ&#x2026; tzw. dĹ&#x201A;ugie impro.

TakĹźe dzisiejszy wystÄ&#x2122;p jest naszym autorskim pomysĹ&#x201A;em na to, jak wykorzystaÄ&#x2021; formÄ&#x2122; impro do robienia dĹ&#x201A;ugich scen. To, co dzisiaj pokazaliĹ&#x203A;my, to byĹ&#x201A;a nasza pierwsza prĂłba zmierzenia siÄ&#x2122; z dĹ&#x201A;ugim impro na scenie.

Jak duĹźo jest w tym szkieletu, scenariusza?

Magda: Scenariuszem jest to, co mĂłwi publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i to, co sĹ&#x201A;yszaĹ&#x201A;aĹ&#x203A; sama, kiedy wyjaĹ&#x203A;nialiĹ&#x203A;my zasady.

0LFKDĂ : Przed wystÄ&#x2122;pem wiemy, Ĺźe bÄ&#x2122;dzie jedna scenka z pisaniem na tablicy, jedna z monologiem bohatera, jedna z bohaterem wymyĹ&#x203A;lonym przez publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i to wszystko.

Bartek: To sÄ&#x2026; zasady, ktĂłre wyprowadzamy w trakcie wystÄ&#x2122;pu. Na warsztatach Ä&#x2021;wiczymy technikÄ&#x2122;, ktĂłra (nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2122; zdradzaĹ&#x201A; wszystkiego) polega gĹ&#x201A;Ăłwnie na akceptowaniu, zgadzaniu siÄ&#x2122; z tym

50

mo co powiedzieÄ&#x2021; Maciek: WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie to jest mit, bo ty blokujesz w mĂłzgu to, co chcesz powiedzieÄ&#x2021;, bo uwaĹźasz, Ĺźe to jest za sĹ&#x201A;abe, a tak naprawdÄ&#x2122; caĹ&#x201A;y czas przychodzÄ&#x2026; ci do gĹ&#x201A;owy róşne rzeczy. MĂłw wiÄ&#x2122;c, co ci przychodzi do gĹ&#x201A;owy, ale przede wszystkim sĹ&#x201A;uchaj drugiej osoby, bo wtedy wiesz co powiedzieÄ&#x2021;, nie wymyĹ&#x203A;lasz z niczego, tylko reagujesz na to co ona mĂłwi, na powstaĹ&#x201A;e w fabule przedmioty, przestrzenie, sytuacje. $ F]\ Z\ MHVWHÄ?FLH SR V]NRĂ DFK WHDWUDOQ\FK" Maciek: JesteĹ&#x203A;my studentami bÄ&#x2026;dĹş absolwentami

Akademii Teatralnej na wydziale teoretycznym, Wiedzy o Teatrze, poza BĹ&#x201A;aĹźejem.

A robiliĹ&#x203A;cie coĹ&#x203A; innego poza teatrem? .ODQF\N CaĹ&#x201A;y czas! Maciek reĹźyseruje, MichaĹ&#x201A; pisze ksiÄ&#x2026;Ĺźki i z MagdÄ&#x2026; majÄ&#x2026; zespĂłĹ&#x201A; muzyczny, Krzysztof jest jednym z najlepiej zapowiadajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; newsowych dziennikarzy, BĹ&#x201A;aĹźej jest specjalistÄ&#x2026; od Disneya, a Bartek jest kolekcjonerem kanap miejskich i absolwentem SGGW poza tym, Ĺźe studentem Akademii Teatralnej. $ MDN VLÄ&#x2030; ]JUDOLÄ?FLH VNÄ&#x201E;G VLÄ&#x2030; ]QDFLH ZV]\scy?

0LFKDĂ Grupa wyszĹ&#x201A;a w sposĂłb naturalny z koĹ&#x201A;a

naukowego w Akademii Teatralnej. Teoretycy zaczÄ&#x2122;li bawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w praktykÄ&#x2122; w dyscyplinie niemalĹźe sportowo teatralnej, ktĂłrej nikt tutaj nie znaĹ&#x201A;. ZainteresowaliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; tym, a Ĺźe chcieliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; czegoĹ&#x203A; dowiedzieÄ&#x2021;, to zaczÄ&#x2122;liĹ&#x203A;my prĂłbowaÄ&#x2021;.

Na poczÄ&#x2026;tku byĹ&#x201A;o piÄ&#x2122;tnaĹ&#x203A;cie osĂłb, z ktĂłrych teraz

&]\OL MHVWHÄ?FLH MHGQÄ&#x201E; ] SLHUZV]\FK JUXS LPSURZL]DF\MQ\FK" 0LFKDĂ Nam siÄ&#x2122; wydaje, Ĺźe jesteĹ&#x203A;my pierwszÄ&#x2026;,

natomiastâ&#x20AC;Ś

Krzysztof: â&#x20AC;Św TrĂłjmieĹ&#x203A;cie jest jedna grupa, wiemy, Ĺźe w Krakowie odbywajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wieczory komedii improwizowanej, ale sÄ&#x2026; to stricte przeniesione amerykaĹ&#x201E;skie programy na polski grunt.

Ale to siÄ&#x2122; zaczyna rozkrÄ&#x2122;caÄ&#x2021;. W Lublinie byĹ&#x201A;y teĹź warsztaty impro, na ktĂłrych byliĹ&#x203A;my. %Ă DÄŠHM Ale jesteĹ&#x203A;my jedynÄ&#x2026; grupÄ&#x2026;, ktĂłra na staĹ&#x201A;e wystÄ&#x2122;puje w Warszawie.

Maciek: My szukamy wĹ&#x201A;asnego pomysĹ&#x201A;u, a inne grupy trzymajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; krĂłtkich, znanych na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie form. TeĹź robimy wieczory, w ktĂłrych krĂłtka improwizacja sprawia, Ĺźe liczba puent na minutÄ&#x2122; jest dosyÄ&#x2021; duĹźa, robi siÄ&#x2122; gigantyczny chaos, tak jak w â&#x20AC;&#x17E;Kto widziaĹ&#x201A; maĹ&#x201A;pÄ&#x2122; trzymajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; scenariusz?â&#x20AC;? ale tak naprawdÄ&#x2122; szukamy czegoĹ&#x203A; innego.

$ Z MDNL VSRVyE ]ZLÄ&#x201E;]DOLÄ?FLH VLÄ&#x2030; ] &KĂ RGQÄ&#x201E; F]\ WR WDP ]DF]\QDOLÄ?FLH" 0LFKDĂ JesteĹ&#x203A;my grupÄ&#x2026; wszÄ&#x2122;dobylskÄ&#x2026;. WystÄ&#x2122;-

powaliĹ&#x203A;my w takich miejscach jak Staromiejski Dom Kultury, Galeria Rio, Hydrozagadka, mieliĹ&#x203A;my krĂłtki romans z przeglÄ&#x2026;dami kabaretowymi, ale to ChĹ&#x201A;odna jest naszym dobrym przyjacielem, bezpiecznym miejscem, w ktĂłrym zdecydowaliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; zostaÄ&#x2021;.

Maciek: Natomiast PowiÄ&#x2122;kszenie jest miejscem

IRW -$1 *2/,Ä&#x2019;6.,

IRW -DQ *ROLÄ&#x201C;VNL

%Ă DÄŠHM Powiedz cokolwiek.

Krzysztof: Teoria jest taka, Ĺźe nigdy nie wiado-

zostaĹ&#x201A;y cztery i po pewnych rotacjach doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyĹ&#x201A;y do nich jeszcze dwie. Geneza grupy jest taka, Ĺźe ja i kolega pisaliĹ&#x203A;my prace licencjackie na temat impro i postanowiliĹ&#x203A;my, Ĺźe bÄ&#x2122;dziemy prĂłbowaÄ&#x2021;. %Ă DÄŠHM Ja jestem w grupie najkrĂłcej i kiedy zobaczyĹ&#x201A;em ich na wystÄ&#x2122;pie dawno temu na ChĹ&#x201A;odnej, przyszedĹ&#x201A;em na warsztat i powiedziaĹ&#x201A;em, Ĺźe majÄ&#x2026; wielkÄ&#x2026; szansÄ&#x2122; spotkania siÄ&#x2122; ze mnÄ&#x2026; na scenie. Byli bardzo wdziÄ&#x2122;czni i od tej pory jesteĹ&#x203A;my razem.

Maciek: Ja przyszedĹ&#x201A;em dwa lata wczeĹ&#x203A;niej niĹź BĹ&#x201A;aĹźej na warsztat, ktĂłry MichaĹ&#x201A; prowadziĹ&#x201A; z MagdÄ&#x2026;. Potem MichaĹ&#x201A; umĂłwiĹ&#x201A; siÄ&#x2122; ze mnÄ&#x2026; na ciastko. PoszliĹ&#x203A;my na browar i powiedziaĹ&#x201A;, Ĺźe jest taka grupa i moĹźe chciaĹ&#x201A;bym z nimi coĹ&#x203A; porobiÄ&#x2021;.

0LFKDĂ A w ogĂłle chciaĹ&#x201A;em zaznaczyÄ&#x2021;, Ĺźe impro przyniĂłsĹ&#x201A; do Polski mĹ&#x201A;ody reĹźyser, PaweĹ&#x201A; Reda Haddad, i on nam pierwszy powiedziaĹ&#x201A;, Ĺźe istnieje improwizacja.

1DMEOLÄŠV]H Z\VWÄ&#x2030;S\ JUXS\ .ODQF\N PDMD F]HUZFD OLSFD 'XÄŠR LQIR QD VWURQLH KWWS ZZZ NODQF\N DUW SO

MAGIEL

nowe nurty/recenzje dla ZagroĹźonych GatunkĂłw. Stowarzyszenie WindÄ&#x2026; w bok robi projekt, w ramach ktĂłrego sÄ&#x2026; pokazywane ZagroĹźone Gatunki. To jest zamkniÄ&#x2122;ty projekt, ktĂłry finansuje Miasto StoĹ&#x201A;eczne Warszawa.

&]HPX Z PRPHQFLH NLHG\ Z :DUV]DZLH Z\VWÄ&#x2030;SXMH W\ONR MHGQD JUXSD LPSURZL]DF\MQD MDN ZSLVXMÄ&#x2030; Z *RRJOH 7HDWU ,PSUR :DUV]DZD Z\VNDNXMH PQyVWZR ZDUV]WDWyZ WHDWUDOQ\FK LPSURZL]DF\MQ\FK SURZDG]RQ\FK SU]H] UyÄŠQH ]HVSRĂ \" &]HPX WH ZDUV]WDW\ VÄ&#x201E; WDNLH SRSXODUQH" 0LFKDĂ Warsztaty teatralne sÄ&#x2026; w ogĂłle bardzo

popularne, wiÄ&#x2122;cej osĂłb przychodzi na warsztaty teatralne niĹź cokolwiek z tym później robi. Wiele warsztatĂłw jest prowadzonych przez nas, poza nami sÄ&#x2026; jeszcze ze dwie samozwaĹ&#x201E;cze grupy, ktĂłre siÄ&#x2122; spotykajÄ&#x2026;, ale nie wychodzÄ&#x2026; potem na scenÄ&#x2122;.

Dobrze im Ĺźyczymy, bo chcemy, Ĺźeby byĹ&#x201A;o wiÄ&#x2122;cej impro, zawsze moĹźna siÄ&#x2122; spotkaÄ&#x2021;, coĹ&#x203A; po-im-prowi-zowaÄ&#x2021;. SÄ&#x2026; takie inicjatywy, ale umierajÄ&#x2026; szybko. Dobrze by byĹ&#x201A;o, gdyby wychodziĹ&#x201A;y na scenÄ&#x2122;, bo my siÄ&#x2122; konkurencji nie boimy. %Ă DÄŠHM WystÄ&#x2122;py po warsztacie sÄ&#x2026; pewnym przeskokiem organizacyjnym. $ GODF]HJR Z\EUDOLÄ?FLH ZĂ DÄ?QLH WHDWU LPSUR" Bartek: Bo nie trzeba uczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; tekstĂłw na pa-

miÄ&#x2122;Ä&#x2021;.

0LFKDĂ Bo nic innego nie umiemy.

Maciek: Mimo Ĺźe bardzo siÄ&#x2122; róşnimy, wszyscy

mamy wspĂłlny mianownik â&#x20AC;&#x201C; caĹ&#x201A;e Ĺźycie wcielaliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; w róşne postaci, przed znajomymi udawaliĹ&#x203A;my jakieĹ&#x203A; gĹ&#x201A;upie rzeczy i wszyscy mieli tego doĹ&#x203A;Ä&#x2021;. W koĹ&#x201E;cu musieliĹ&#x203A;my to robiÄ&#x2021; sami ze sobÄ&#x2026; albo ewentualni po pijaku. Jak jest takie miejsce w ktĂłrym nie doĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺźe moĹźemy to robiÄ&#x2021;, to ma to jakiĹ&#x203A; wiÄ&#x2122;kszy sens, jak ludzie przychodzÄ&#x2026; i ich to bawi.

$OH QD]\ZDFLH WR WHDWUHP" Bartek: Jest to gdzieĹ&#x203A; okoĹ&#x201A;oteatralne. Nie wiemy,

czy jesteĹ&#x203A;my przed teatrem, w Ĺ&#x203A;rodku, moĹźe w foyer.

Krzysiek: Nie jesteĹ&#x203A;my kabaretem, kabarety ewi-

C

zy pamiÄ&#x2122;tacie kiedy ktoĹ&#x203A; mĂłwiĹ&#x201A; Wam w dzieciĹ&#x201E;stwie â&#x20AC;&#x201C; to nie przystoi dziewczynce? Albo panowie â&#x20AC;&#x201C; zachowujesz siÄ&#x2122; jak baba? Mnie takie komentarze doprowadzaĹ&#x201A;y do szaĹ&#x201A;u, zwĹ&#x201A;aszcza Ĺźe na tym etapie Ĺźycia, kiedy zÄ&#x2122;by staĹ&#x201A;e zastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; zÄ&#x2122;by mleczne, pĹ&#x201A;eÄ&#x2021; przeciwna jawi siÄ&#x2122; jako najwiÄ&#x2122;ksze zĹ&#x201A;o. Po kilku latach wydaje siÄ&#x2122;, Ĺźe ta nienawiĹ&#x203A;Ä&#x2021; ustÄ&#x2026;piĹ&#x201A;a miejsca neutralnej akceptacji, z czasem sympatii i chÄ&#x2122;ci zaimponowania jemu/jej. Ale prawda jest taka, Ĺźe przepaĹ&#x203A;Ä&#x2021; miÄ&#x2122;dzy nami nie zmniejszyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; ani o centymetr.

Bohaterami sztuki sÄ&#x2026; mÄ&#x2122;Ĺźczyzna o dĹşwiÄ&#x2122;cznym imieniu Kwint i kobieta â&#x20AC;&#x201C; Esencja. Poznajemy ich na poczÄ&#x2026;tku burzliwej drogi, zwanej wspĂłlnym Ĺźyciem. SzczegĂłĹ&#x201A;owe studium kaĹźdego etapu zwiÄ&#x2026;zku pokazuje nie tylko cechy charakterystyczne kaĹźdego z nich, ale takĹźe to, jak zmieniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; partnerzy pod swoim wpĹ&#x201A;ywem. Nie da siÄ&#x2122; takĹźe pominÄ&#x2026;Ä&#x2021; wielu róşnic, uwypuklonych tak, aby byĹ&#x201A;y najmoĹźliwiej klarowne dla widza.

Temat Marsjan i Wenusjanek to trochÄ&#x2122; jak odgrzewany kotlet. KaĹźda, ale to kaĹźda epoka miaĹ&#x201A;a na niego swĂłj poglÄ&#x2026;d i ubieraĹ&#x201A;a tak, jak nakazywaĹ&#x201A;a jej aktualnie krĂłlujÄ&#x2026;ca moda filozo-

maj-czerwiec 2009

dentnie nas nie chciaĹ&#x201A;y, ani my nie chcieliĹ&#x203A;my byÄ&#x2021; kabaretem.

Maciek: Stoimy na styku performanceâ&#x20AC;&#x2122;u, kabaretu i teatru.

: MDNLP NLHUXQNX SODQXMHFLH SRGÄ&#x201E;ÄŠDĂť MDNLH VÄ&#x201E; ZDV]H DVSLUDFMH" Maciek: Po pierwsze na pewno chcemy robiÄ&#x2021;

coĹ&#x203A; swojego, odchodziÄ&#x2021; od tego co robiÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wietnie Amerykanie i wszyscy mĂłwiÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;no fajnie, ale nie jest tak jak w telewizjiâ&#x20AC;?, wykorzystywaÄ&#x2021; impro do tego, Ĺźeby robiÄ&#x2021; swoje, totalnie odmienne wystÄ&#x2122;py i generalnie w kierunku dĹ&#x201A;uĹźszych rzeczy. MyĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe krokiem w kierunku robienia najbardziej porywajÄ&#x2026;cego impro nie jest zrobienie szybkiego efektu, popisanie siÄ&#x2122; zdolnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; szybkiej reakcji czy Ĺźartu. To przychodzi Ĺ&#x201A;atwo i jest proste.

SztukÄ&#x2026; jest zbudowaÄ&#x2021; godzinnÄ&#x2026; scenÄ&#x2122;, ktĂłra bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A;a rÄ&#x2122;ce i nogi i bÄ&#x2122;dzie sprawiaĹ&#x201A;a wraĹźenie napisanej wczeĹ&#x203A;niej, a bÄ&#x2122;dzie tworzona absolutnie na bieĹźÄ&#x2026;co.

0LFKDĂ A po co udawaÄ&#x2021;, Ĺźe robi siÄ&#x2122; coĹ&#x203A;, co ktoĹ&#x203A; mĂłgĹ&#x201A;by wczeĹ&#x203A;niej napisaÄ&#x2021;? Jaki jest cel? Nie wiemy, ale siÄ&#x2122; nam to podoba.

Krzysztof: (z uĹ&#x203A;miechem) To wina widzĂłw moim zdaniem, bo oni nam mĂłwiÄ&#x2026;, co mamy zagraÄ&#x2021;. Gdyby im siÄ&#x2122; to nie podobaĹ&#x201A;o, to byĹ&#x203A;my tego nie robili. A! I nie robimy juĹź numerĂłw z kostnicÄ&#x2026; i ze szpitalem. Ludziom siÄ&#x2122; ciÄ&#x2026;gle to samo kojarzy! &]HPX" Maciek: Bo ludziom siÄ&#x2122; wydaje, Ĺźe jak majÄ&#x2026; po-

wiedzieÄ&#x2021; cokolwiek, to najlepiej coĹ&#x203A; dziwnego, a to tak jak z naszÄ&#x2026; grÄ&#x2026;: jeĹ&#x203A;li na siĹ&#x201A;Ä&#x2122; wymyĹ&#x203A;lisz coĹ&#x203A; Ĺ&#x203A;miesznego, wyjÄ&#x2026;tkowego, to juĹź rzucasz kupÄ&#x2122;. A jeĹ&#x203A;li trzymasz siÄ&#x2122; historii i mĂłwisz coĹ&#x203A; najbardziej oczywistego, to wszystko siÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;adnie skĹ&#x201A;ada i daje dobry efekt. Zasada jest taka, Ĺźe jeĹźeli ktoĹ&#x203A; zada ci zaskakujÄ&#x2026;ce pytanie i powiesz po prostu Tak, to bÄ&#x2122;dzie duĹźo Ĺ&#x203A;mieszniejsze, fajniejsze, lepsze, niĹź kiedy bÄ&#x2122;dziesz wymyĹ&#x203A;laĹ&#x201A; jakÄ&#x2026;Ĺ&#x203A; bzdurnÄ&#x2026; odpowiedĹş.

teatr

teatrem?

Maciek: RozwijajÄ&#x2026; wyobraĹşniÄ&#x2122;, myĹ&#x203A;lenie o rze-

czywistoĹ&#x203A;ci, otwierajÄ&#x2026; róşne rzeczy w mĂłzgu, pozwalajÄ&#x2026; zbadaÄ&#x2021; jak dziaĹ&#x201A;a mĂłzg, skojarzenia i teĹź pozwalajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wyszaleÄ&#x2021;, pozbyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; energii, kompleksĂłw, blokad, poznaÄ&#x2021; swoje bariery, pozwalajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; odciÄ&#x2026;Ä&#x2021; na chwilÄ&#x2122; od codziennoĹ&#x203A;ci, wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; w zupeĹ&#x201A;nie inny Ĺ&#x203A;wiat. %Ă DÄŠHM To Ä&#x2021;wiczenie komunikacyjne. Tak naprawdÄ&#x2122; mam wraĹźenie, Ĺźe osoby, ktĂłre poÄ&#x2021;wiczÄ&#x2026; impro majÄ&#x2026; szansÄ&#x2122; lepiej siÄ&#x2122; zaprezentowaÄ&#x2021;, byÄ&#x2021; bardziej spontaniczne.

&]\ ]DZV]H URELÄ&#x201E;F WDNL VSHNWDNO GREU]H VLÄ&#x2030; bawicie?

Maciek: Powiem szczerze, Ĺźe nasza ocena wystÄ&#x2122;-

pu czÄ&#x2122;sto róşni siÄ&#x2122; od oceny widzĂłw, dlatego Ĺźe np. kiedy mamy wystÄ&#x2122;p, kiedy wszyscy siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;miejÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; my odczuwamy niesmak, dlatego Ĺźe wiemy, Ĺźe zagraliĹ&#x203A;my coĹ&#x203A; pod publiczkÄ&#x2122; i nie zrobiliĹ&#x203A;my tego co mogliĹ&#x203A;my zrobiÄ&#x2021;.

Bartek: To zaleĹźy jeszcze od tego jaki to Ĺ&#x203A;miech.

KaĹźdy ocenia to indywidualnie, np. ja czÄ&#x2122;sto nie pamiÄ&#x2122;tam co siÄ&#x2122; dziaĹ&#x201A;o na scenie, później to do mnie trafia, ale zazwyczaj podchodzÄ&#x2122; do tego mocno krytycznie.

Maciek: Ja traktujÄ&#x2122; to bardzo instynktownie. To zaleĹźy od publicznoĹ&#x203A;ci, od tego jakÄ&#x2026; otrzymaĹ&#x201A;em energiÄ&#x2122;, jakimi drogami budowaĹ&#x201A;em postaÄ&#x2021;, czy byĹ&#x201A;em bezradny, czy nie. JeĹźeli czujÄ&#x2122; siÄ&#x2122; dobrze schodzÄ&#x2026;c ze sceny to jest dobrze, a jeĹ&#x203A;li czujÄ&#x2122; jakiĹ&#x203A; taki kwas, Ĺźe myĹ&#x203A;laĹ&#x201A;em o widzach, o przestrzeni, Ĺźe nie widziaĹ&#x201A;em saloonu, tylko salÄ&#x2122; klubowÄ&#x2026; to znaczy, Ĺźe nie byĹ&#x201A;o najlepiej.

&]\OL ZDV]D GREUD ]DEDZD ]DOHÄŠ\ SR F]Ä&#x2030;Ä?FL ] HQHUJLL SRFKRG]Ä&#x201E;FHM ] ZLGRZQL" Maciek: Zabawa to za duĹźo powiedziane â&#x20AC;&#x201C; cier-

pienie (szeroki uĹ&#x203A;miech).

']LÄ&#x2030;NXMÄ&#x2030; ]D UR]PRZÄ&#x2030;

'R F]HJR ZDUV]WDW\ LPSUR PRJÄ&#x201E; VLÄ&#x2030; SU]\GDĂť OXG]LRP Z ÄŠDGHQ VSRVyE QLH ]ZLÄ&#x201E;]DQ\P ]

ficzna. JeĹ&#x203A;li tak jest teĹź w tym przypadku, to nie pozostaje mi nic innego, jak zapĹ&#x201A;akaÄ&#x2021; nad czasami, w jakich przyszĹ&#x201A;o nam ĹźyÄ&#x2021;. Ona â&#x20AC;&#x201C; wulgarna, prostolinijna i gĹ&#x201A;upia aĹź do przesady. On â&#x20AC;&#x201C; idealista, uwielbia gĂłrnolotne wyraĹźenia i wciÄ&#x2026;Ĺź myĹ&#x203A;li o â&#x20AC;&#x17E;czymĹ&#x203A;â&#x20AC;?. Mimo moich najszczerszych chÄ&#x2122;ci nie udaĹ&#x201A;o mi siÄ&#x2122; wznieĹ&#x203A;Ä&#x2021; na ten poziom abstrakcji, na ktĂłrym bawiĹ&#x201A;yby mnie niewyszukane dialogi i sceny godne raczej niskobudĹźetowych filmĂłw pornograficznych. Sama sztuka jest nierĂłwna â&#x20AC;&#x201C; najpierw lekkie humoreski i kiepskie Ĺźarty, a potem przesadzone, kiczowato patetyczne zakoĹ&#x201E;czenie. Nie moĹźna jednak odmĂłwiÄ&#x2021; aktorom braku profesjonalizmu â&#x20AC;&#x201C; w swoje role weszli Ĺ&#x203A;wietnie. Fakt, Ĺźycie to nie bajka. Szkoda tylko, Ĺźe sztuka prĂłbuje nas przekonaÄ&#x2021; o tym, Ĺźe jak byĹ&#x203A;my nie postÄ&#x2122;powali, to i na koniec stwierdzimy, Ĺźe byĹ&#x201A;o Ĺşle. Ja tam wolÄ&#x2122; siÄ&#x2122; nadal Ĺ&#x201A;udziÄ&#x2021;.

2G 7HDWUX 'UXJD 6WUHID GOD VWXGHQWyZ 6*+ ] RND]ML -XZHQDOLyZ 'OD SLHUZV]\FK RVyE NWyUH SU]\Ä?OÄ&#x201E; PDLOD SURSRQXMHP\ ELOHW Z SURPRF\MQHM FHQLH ]Ă QD VSHNWDNO Âł',$/2*, 3(1,6$Âł QD PDMD 2IHUWD

VNLHURZDQD

MHG\QLH

GOD

VWXGHQWyZ 6*+ ] ZDÄŠQÄ&#x201E; OHJLW\PDFMÄ&#x201E; VWXGHQFNÄ&#x201E;

.$6,$ %25=<0

â&#x20AC;&#x17E;.ZLQWHVHQFMD 5HÄŠ 6\OZHVWHU %LUDJD 7HDWU 'UXJD 6WUHID XO 0DJD]\QRZD D

=JĂ RV]HQLD SU]\V\Ă DMFLH QD DGUHV DJDWD NLHONRZVND#JPDLO FRP

51

czĹżĆ&#x17D;NJŊĸŜÇ?ǡÇ?Ć?ĂžÇ&#x20AC;ĹłÄ&#x160;

Nie chcia!em by" kapitanem

Nie chciaĹ&#x201A;em byÄ&#x2021;

Kapitanem

Prawdziwe wilki morskie nie zagin#!y w starych szantach. Kapitan Andrzej Drapella, ktĂłry dowodzi! niemal wszystkimi polskimi $aglowcami, a z flot% handlow% dotar! a$ do Chin, opowiada MAGLOWI, jak zdemaskowa! pu!kownika bezpieki na pok!adzie oraz przywiĂłz! chi&skiego malarza do Sopotu.

UR]PDZLDĂ D ANIA FERENSZTAJN 0$*,(/ -DN WR VLÄ&#x2030; VWDĂ R ÄŠH VSÄ&#x2030;G]LĂ SDQ ODW QD PRU]X" 1LH Z\ZRG]L VLÄ&#x2030; SDQ ] URG]LQ\ ] ÄŠHJODUVNLPL WUDG\FMDPL $QGU]HM 'UDSHOOD To prawda. MiaĹ&#x201A;em w

Opolu kolegÄ&#x2122;, ktĂłry mieszkaĹ&#x201A; piÄ&#x2122;tro wyĹźej i poszedĹ&#x201A; do szkoĹ&#x201A;y morskiej. Tak siÄ&#x2122; zĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A;o, Ĺźe w 1946 r. wracaĹ&#x201A; z rejsu, z Marsylii, na s/v â&#x20AC;&#x17E;Dar Pomorzaâ&#x20AC;?. ByĹ&#x201A;em nad morzem na obozie przysposobienia wojskowego i wychowania fizycznego, kiedy wchodzili do portu.

ZobaczyĹ&#x201A;em Ĺźaglowiec i zadaĹ&#x201A;em sobie pytanie: skoro on moĹźe, to czemu nie ja? Ale Ĺźeby

52

'AGIEL

m

m

Nie chcia!em by" kapitanem wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; na pokĹ&#x201A;ad â&#x20AC;&#x17E;Daru Pomorzaâ&#x20AC;?, trzeba byĹ&#x201A;o pĂłjĹ&#x203A;Ä&#x2021; do szkoĹ&#x201A;y morskiej â&#x20AC;&#x201C; tak zostaĹ&#x201A;em marynarzem. JuĹź w nastÄ&#x2122;pnym roku szorowaĹ&#x201A;em deski na â&#x20AC;&#x17E;Darze Pomorzaâ&#x20AC;?.

'ODF]HJR WR SDQD SRFLÄ&#x201E;JDĂ R"

W dawnych czasach mĹ&#x201A;odzi ludzie czytali ksiÄ&#x2026;Ĺźki Conrada o wyprawach morskich, odkryciachâ&#x20AC;Ś MieliĹ&#x203A;my w sobie Ĺ&#x201A;adunek entuzjazmu do przygody, a przeszliĹ&#x203A;my przecieĹź przez ciemny i nikczemny okres okupacji.

Nagle siÄ&#x2122; uspokoiĹ&#x201A;o. ZaczÄ&#x2122;liĹ&#x203A;my krÄ&#x2122;ciÄ&#x2021; gĹ&#x201A;owami i zastanawiaÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, jak zobaczyÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;wiat. A wtedy wiÄ&#x2026;zaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; to z pĂłjĹ&#x203A;ciem na morze, innego wyjĹ&#x203A;cia nie byĹ&#x201A;o. Ja wcale nie chciaĹ&#x201A;em tej szkoĹ&#x201A;y morskiej koĹ&#x201E;czyÄ&#x2021;. Nie chciaĹ&#x201A;em byÄ&#x2021; oficerem czy kapitanem. ChciaĹ&#x201A;em zobaczyÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;wiat, i tak zostaĹ&#x201A;o.

'DOHM SDQ WR UREL ] FKÄ&#x2030;FL ]REDF]HQLD WHJR FR QLH]QDQH"

SpÄ&#x2122;dziĹ&#x201A;em na morzu okoĹ&#x201A;o 50-ciu lat i juĹź trochÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wiata widziaĹ&#x201A;em. Dalej jestem go ciekaw, ale nie wystaw sklepowych czy zabytkĂłw. InteresowaĹ&#x201A;o mnie jak ĹźyjÄ&#x2026; inni ludzie, co myĹ&#x203A;lÄ&#x2026;, z czego siÄ&#x2122; utrzymujÄ&#x2026;, jak siÄ&#x2122; rzÄ&#x2026;dzÄ&#x2026;. Dlatego siÄ&#x2122;gaĹ&#x201A;em zawsze trochÄ&#x2122; gĹ&#x201A;Ä&#x2122;biej, staraĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; coĹ&#x203A; przeczytaÄ&#x2021; o kraju, do ktĂłrego pĹ&#x201A;ynÄ&#x2122;liĹ&#x203A;my. Na temat Dalekiego Wschodu, gdzie pĹ&#x201A;ywaĹ&#x201A;em wiele lat, przeczytaĹ&#x201A;em wszystko, co byĹ&#x201A;o dla mnie dostÄ&#x2122;pne. &R SDQD XGHU]\Ă R MDNR SLHUZV]H JG\ XGDĂ R VLÄ&#x2030; SDQX Z\UZDĂť ] SRZRMHQQHM 3ROVNL"

Pierwsze olĹ&#x203A;nienie nastÄ&#x2026;piĹ&#x201A;o juĹź w Kopenhadze â&#x20AC;&#x201C; zobaczyĹ&#x201A;em miasto, ktĂłre jest oĹ&#x203A;wietlone. Takie, w ktĂłrym nikt nie oszczÄ&#x2122;dzaĹ&#x201A; na ĹźarĂłwkach, paliĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; wszystkie lampy, ludzie byli swobodni, weseli. WidaÄ&#x2021; byĹ&#x201A;o, Ĺźe ten Ĺ&#x203A;wiat róşni siÄ&#x2122; od naszego. Niestety, pozostaĹ&#x201A;o tak do dzisiejszego dnia.

8ZDÄŠD SDQ ÄŠH QLF VLÄ&#x2030; QLH ]PLHQLĂ R"

Nie, tego nie powiedziaĹ&#x201A;em. Zmiany w Polsce sÄ&#x2026; kolosalne. Tylko Ĺźe Ĺ&#x203A;wiat teĹź nie stoi w miejscu. : F]\P MHVWHÄ?P\ ZFLÄ&#x201E;ÄŠ GDOHNR ] W\Ă X"

Na pewno w naszym stosunku do morza.

Mamy duĹźe wybrzeĹźe morskie, ale jego walory sÄ&#x2026; ĹźenujÄ&#x2026;co skromnie wykorzystywane.

Mamy marne mariny, niewiele jachtĂłw, stojÄ&#x2026;ce miesiÄ&#x2026;cami w porcie Ĺźaglowce, a wstÄ&#x2122;p na ich pokĹ&#x201A;ady dla naszej mĹ&#x201A;odzieĹźy jest praktycznie zamkniÄ&#x2122;ty. Rejsy sÄ&#x2026; drogie, a szkolenie Ĺźeglarskie maĹ&#x201A;o atrakcyjne.

JakĹźe inaczej robiÄ&#x2026; to Skandynawowie. PrzedstawiÄ&#x2122; to na przykĹ&#x201A;adzie duĹ&#x201E;skiego szkolnego Ĺźaglowca â&#x20AC;&#x17E;Georg Stageâ&#x20AC;?. ByĹ&#x201A;em ich pilotem w rejsie do Polski. Nauka jest pĹ&#x201A;atna, mĹ&#x201A;odzieĹź niezamoĹźna otrzymuje stypendia. Wszyscy sÄ&#x2026; zobowiÄ&#x2026;zani do zakupu ubraĹ&#x201E; statkowych i sztormowych. Na statku obowiÄ&#x2026;zuje zakaz palenia papierosĂłw, (moĹźna paliÄ&#x2021; na pokĹ&#x201A;adzie fajkÄ&#x2122;) oraz zakaz spoĹźywania alkoholu.

Stosowana jest piĹ&#x201A;karska reguĹ&#x201A;a şóĹ&#x201A;tych kartek. Czerwona kartka znaczy natychmiastowe wyokrÄ&#x2122;towanie. Szkolenie prowadzone jest na poziomie podstawowym marynarza/motorzysty. Wszystko to robi siÄ&#x2122; rzetelnie. Na przykĹ&#x201A;ad w ramach szkolenia ratowniczego â&#x20AC;&#x17E;ratujÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; zaĹ&#x201A;ogaâ&#x20AC;? spÄ&#x2122;dza w tratwie ratunkowej 24 godziny na morzu. Poznaje w ten

maj-czerwiec 2009

sposĂłb doskonale zasady zachowania w tratwie, w razie potrzeby wie, jak przetrwaÄ&#x2021; ciÄ&#x2122;Ĺźkie chwile. A nasze kursy ratownicze ITR-u odbywajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z reguĹ&#x201A;y na krytych basenach.

Zdecydowanie inny jest teĹź stosunek oficerĂłw/instruktorĂłw do szkolnej zaĹ&#x201A;ogi. Oficer jest bardziej wzorcem, starszym doĹ&#x203A;wiadczonym kolegÄ&#x2026;, ktĂłrego moĹźna o wszystko zapytaÄ&#x2021;.

Statek â&#x20AC;&#x17E;Georg Stageâ&#x20AC;? jest juĹź trzeciÄ&#x2026; jednostkÄ&#x2026; o tej nazwie, a sama szkoĹ&#x201A;a pod Ĺźaglami ma juĹź sto kilkadziesiÄ&#x2026;t lat. WedĹ&#x201A;ug mnie jest to jedna z najlepszych szkĂłĹ&#x201A; morskich na Ĺ&#x203A;wiecie. â&#x20AC;&#x17E;Georg Stageâ&#x20AC;? bÄ&#x2122;dzie w pierwszych dniach lipca na zlocie ĹźaglowcĂłw w Gdyni.

Warto zobaczyÄ&#x2021; tÄ&#x2026; piÄ&#x2122;knÄ&#x2026; niewielkÄ&#x2026; fregatÄ&#x2122;, wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; na jej pokĹ&#x201A;ad, porozmawiaÄ&#x2021; z zaĹ&#x201A;ogÄ&#x2026;. &R QLH]Z\NĂ HJR MHVW Z ÄŠHJODUVWZLH"

Odpowiem tak: Pani jest zafascynowana Ĺźaglami. Co paniÄ&#x2026; sprowadza na morze?

'OD PQLH WR ÄŠ\ZLRĂ PRÄŠOLZRÄ?Ăť SR]QDQLD VLHELH Z LQQ\FK ZDUXQNDFK QLÄŠ QD FR G]LHÄ&#x201C;

Czyli jest to prawdziwe Ĺźeglarstwo. ChÄ&#x2122;Ä&#x2021; sprawdzenia siebie w innych, trudniejszych sytuacjach. Ale to chyba zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o siÄ&#x2122; od tego, Ĺźe pani poznaĹ&#x201A;a Ĺźaglowce. =JDG]D VLÄ&#x2030; ° SLHUZV]\ E\Ă Ă&#x192;=DZLV]D &]DUQ\Âł

Ĺťaglowiec ma zupeĹ&#x201A;nie inny system wychowania morskiego. Jest statek, jego zaĹ&#x201A;oga, kapitan, oficerowie, starsi wacht. Ponadto praca zespoĹ&#x201A;owa, wspĂłlny sukces i magia tego, co siÄ&#x2122; dzieje na statku.

ProwadziĹ&#x201A;em ZawiszÄ&#x2122; w 6,5-miesiÄ&#x2122;cznych regatach â&#x20AC;&#x17E;Columbus 92â&#x20AC;?, zorganizowanych z okazji 500-lecia odkrycia Ameryki.

ByĹ&#x201A;a to tak ogromna i prestiĹźowa impreza, Ĺźe uwaĹźaĹ&#x201A;em, Ĺźe kaĹźdy liczÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; Ĺźaglowiec powinien w niej uczestniczyÄ&#x2021;. ZwrĂłciĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; do GĹ&#x201A;Ăłwnej Kwatery ZHP z propozycjÄ&#x2026;, aby â&#x20AC;&#x17E;Zawisza Czarnyâ&#x20AC;? wziÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; w niej udziaĹ&#x201A;. PoniewaĹź nie byĹ&#x201A;o na to pieniÄ&#x2122;dzy, podjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em siÄ&#x2122; znalezienia sponsorĂłw i zorganizowania tej wyprawy. Przygotowania trwaĹ&#x201A;y rok i udaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;. Po nagĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nieniu tej imprezy zgĹ&#x201A;osiĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; setki kandydatĂłw. Trzeba byĹ&#x201A;o wybraÄ&#x2021; najlepszych. UdziaĹ&#x201A; wĹ&#x201A;asny uczestnika tego rejsu ustaliĹ&#x201A;em na 100 zĹ&#x201A;otych miesiÄ&#x2122;cznie. OdbyĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; trudne eliminacje. Uczestnicy musieli znaÄ&#x2021; angielski na poziomie komunikacji, wziÄ&#x2026;Ä&#x2021; udziaĹ&#x201A; w warsztatach marynistycznych, byÄ&#x2021; korespondentami swojej lokalnej gazety.

Musieli teĹź pracowaÄ&#x2021; w zimie, w tygodniowych turnusach przy remoncie i przygotowaniu statku do tej podróşy. Sito byĹ&#x201A;o gÄ&#x2122;ste, ale ci, ktĂłrzy wywalczyli sobie miejsce i popĹ&#x201A;ynÄ&#x2122;li w ten rejs, byli naprawdÄ&#x2122; zdeterminowani.

6NÄ&#x201E;G SDQ ZLHG]LDĂ MDN ]RUJDQL]RZDĂť UHMV GOD PĂ RG]LHÄŠ\" 3U]HGWHP SĂ \ZDĂ SDQ QD VWDWNDFK KDQGORZ\FK

Kilka lat wczeĹ&#x203A;niej braĹ&#x201A;em udziaĹ&#x201A; w dĹ&#x201A;ugim rejsie pierwszej polskiej SzkoĹ&#x201A;y Pod Ĺťaglami - na Pogorii do Indii. Rejs ten prowadzony przez Krzysztofa Baranowskiego daĹ&#x201A; mi spore doĹ&#x203A;wiadczenie pracy z mĹ&#x201A;odzieĹźÄ&#x2026;. JednÄ&#x2026; z najwaĹźniejszych spraw dĹ&#x201A;ugiego rejsu jest naleĹźyte zorganizowanie czasu wolnej od wacht

czĹżĆ&#x17D;NJŊĸŜÇ?ǡÇ?Ć?ĂžÇ&#x20AC;ĹłÄ&#x160;

mĹ&#x201A;odzieĹźy. Na Pogorii pierwsze miejsce zajmowaĹ&#x201A;a nauka i ciekawe wycieczki w portach.

Dodatkowo interesujÄ&#x2026;cym eksperymentem byĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x17E;Firma PSTRYKâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; ktĂłrÄ&#x2026; zaĹ&#x201A;oĹźyliĹ&#x203A;my na potrzeby rejsu, gdzie chĹ&#x201A;opcy sami wywoĹ&#x201A;ywali filmy i obrabiali swoje zdjÄ&#x2122;cia.

ZdawaĹ&#x201A;em sobie sprawÄ&#x2122; z niepokoju rodzicĂłw uczestnikĂłw i dlatego co tydzieĹ&#x201E; pisaĹ&#x201A;em relacjÄ&#x2122; z podróşy zamieszczanÄ&#x2026; w â&#x20AC;&#x17E;Czasieâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; tygodniku WybrzeĹźa, zaĹ&#x203A; â&#x20AC;&#x17E;Firma Pstrykâ&#x20AC;? zadbaĹ&#x201A;a, aby w kaĹźdym liĹ&#x203A;cie uczestnika rejsu znajdowaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; zdjÄ&#x2122;cia chĹ&#x201A;opcĂłw z wyprawy.

Dla nich teĹź zrobiliĹ&#x203A;my duĹźÄ&#x2026; wystawÄ&#x2026; fotograficznÄ&#x2026;. Po raz pierwszy zostaĹ&#x201A;a ona pokazana na spotkaniu porejsowym w Interklubie w Gdyni. W ten sposĂłb rodzice mogli zobaczyÄ&#x2021;, gdzie byli ich chĹ&#x201A;opcy, co widzieli, co przeĹźyli. DaĹ&#x201A;o im to ogromnÄ&#x2026; satysfakcjÄ&#x2122; i nagrodÄ&#x2122; za 9-miesiÄ&#x2122;czny niepokĂłj o los swoich dzieciakĂłw.

Wystawa ta wÄ&#x2122;drowaĹ&#x201A;a potem wraz z chĹ&#x201A;opcami do ich macierzystych szkĂłĹ&#x201A;, aby mogli zilustrowaÄ&#x2021; swoje relacje na spotkaniach szkolnych. To dawaĹ&#x201A;o innym impuls do tego, by pomyĹ&#x203A;leÄ&#x2021; jak ja w â&#x20AC;&#x2122;46: dlaczego on moĹźe a ja nie?

Potem w TVP ukazaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; dobry, 45 minutowy film pt. â&#x20AC;&#x17E;SzkoĹ&#x201A;a pod Ĺťaglamiâ&#x20AC;? w reĹźyserii Krzysztofa Baranowskiego ze Ĺ&#x203A;wietnymi zdjÄ&#x2122;ciami Janka MuszyĹ&#x201E;skiego â&#x20AC;&#x201C; zawodowego operatora.

W rejsie Columbusa na â&#x20AC;&#x17E;Zawiszy Czarnymâ&#x20AC;? poszliĹ&#x203A;my krok dalej. To mĹ&#x201A;odzieĹź wysyĹ&#x201A;aĹ&#x201A;a z kaĹźdego portu relacje do swoich lokalnych gazet, ktĂłrych byli korespondentami. Napisanie artykuĹ&#x201A;u wymagaĹ&#x201A;o od uczestnikĂłw rejsu bacznej obserwacji portĂłw, ktĂłre odwiedzali, aby mĂłc napisaÄ&#x2021; kolejny materiaĹ&#x201A;. Wszystkie ich korespondencje byĹ&#x201A;y czytane i omawiane na statkowym â&#x20AC;&#x17E;kolegium redakcyjnymâ&#x20AC;? skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; z caĹ&#x201A;ej szkolnej zaĹ&#x201A;ogi.

Znawca tradycji morskich,Marek Szurawski, przez cay rejs prowadziĹ&#x201A; warsztaty marynistyczne. MĹ&#x201A;odzieĹź uczyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; gry na instrumentach, Ĺ&#x203A;piewu, taĹ&#x201E;ca i rysunku. PoznawaĹ&#x201A;a historiÄ&#x2122; odkryÄ&#x2021; geograficznych.

Przed rejsem otrzymaĹ&#x201A;em od Uniwersytetu w Cambridge dla wszystkich czĹ&#x201A;onkĂłw zaĹ&#x201A;ogi peĹ&#x201A;en komplet podrÄ&#x2122;cznikĂłw do nauki jÄ&#x2122;zyka angielskiego. Codzienne zajÄ&#x2122;cia prowadziĹ&#x201A; Ăłwczesny student anglistyki Uniwersytetu PoznaĹ&#x201E;skiego â&#x20AC;&#x201C; PaweĹ&#x201A; JÄ&#x2122;drzejko, jeden z oficerĂłw statku.

W rejsie do StanĂłw Zjednoczonych, w czasie regat â&#x20AC;&#x17E;Columbus 92â&#x20AC;? harcerski jacht â&#x20AC;&#x17E;Zawisza Czarnyâ&#x20AC;? odniĂłsĹ&#x201A; ogromny sukces. OdwiedziliĹ&#x203A;my 12 krajĂłw i 29 portĂłw w ktĂłrych goĹ&#x203A;ciliĹ&#x203A;my na statku tysiÄ&#x2026;ce rodakĂłw dajÄ&#x2026;c naszej publicznoĹ&#x203A;ci 64 koncerty. Ponadto pokazaliĹ&#x203A;my polskÄ&#x2026; szkoĹ&#x201A;Ä&#x2122; ĹźeglarskÄ&#x2026;, ktĂłra nie tylko uczy jak doprowadziÄ&#x2021; statek do celu, ale przede wszystkim rozwija osobowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺźeglarza, ksztaĹ&#x201A;ci go i wychowuje.

ZaĹ&#x201A;ogÄ&#x2122; statku spotkaĹ&#x201A;o wiele wyróşnieĹ&#x201E;, a wĹ&#x203A;rĂłd nich przyjÄ&#x2122;cie w BostoĹ&#x201E;skim Parlamencie przez marszaĹ&#x201A;ka sejmu Stanu Massachusetts, gdzie kaĹźdy z czĹ&#x201A;onkĂłw zaĹ&#x201A;ogi otrzymaĹ&#x201A; piÄ&#x2122;kny dyplom z podziÄ&#x2122;kowaniem za udziaĹ&#x201A; w Sail Boston 92. Ä&#x153;OHG]LĂ SDQ GDOV]H ORV\ XF]HVWQLNyZ Z\SUDZ\ &ROXPEXV"

Spotykamy siÄ&#x2122; wiele lat po rejsie i okazuje siÄ&#x2122;,

53

czĹżĆ&#x17D;NJŊĸŜÇ?ǡÇ?Ć?ĂžÇ&#x20AC;ĹłÄ&#x160;

Nie chcia!em by" kapitanem

Ĺźe ta mĹ&#x201A;odzieĹź doskonale sobie radzi. Dla nich Ĺ&#x203A;wiat jest malutki. Moja Ĺźona powiedziaĹ&#x201A;a, Ĺźe przed rejsem mieliĹ&#x203A;my dwĂłch synĂłw, a po nim mamy 42. Kontakt z zaĹ&#x201A;ogantami byĹ&#x201A; tak bliski, Ĺźe gdy chcieli pojechaÄ&#x2021; gdzieĹ&#x203A; w Ĺ&#x203A;wiat, pisali do mnie proszÄ&#x2026;c o radÄ&#x2122;, np. jak pojechaÄ&#x2021; do Chin. PrzecieĹź to jest bardzo proste.

1DSUDZGÄ&#x2030;"

OczywiĹ&#x203A;cie. Po rejsie wielu z nich juĹź na wĹ&#x201A;asnÄ&#x2026; rÄ&#x2122;kÄ&#x2122; zwiedzaĹ&#x201A;o Ĺ&#x203A;wiat. WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie ten rejs otworzyĹ&#x201A; im drogÄ&#x2122; do realizacji marzeĹ&#x201E;.

SkoĹ&#x201E;czyli studia, wielu zajÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o znaczÄ&#x2026;ce stanowiska.

Moim zdaniem morze ma to do siebie, Ĺźe wiele rzeczy spostrzega siÄ&#x2122; globalnie. Jest na nim znacznie mniej Ĺ&#x203A;mieci, ktĂłre zaprzÄ&#x2026;tajÄ&#x2026; umysĹ&#x201A;. /XG]LRP MHVW WUXGQR Z\UZDĂť VLÄ&#x2030; ] ÄŠ\FLD Z NWyU\P SRUXV]DP\ VLÄ&#x2030; W\ONR PDĂ \PL NURNDPL

KaĹźda podróş zaczyna siÄ&#x2122; od zamkniÄ&#x2122;cia drzwi â&#x20AC;&#x201C; i to jest najtrudniejsze, gdyĹź wiele niewidzialnych nici przykuwa nas do miejsca zasiedzenia. ZaĹ&#x203A; uczestnicy SzkoĹ&#x201A;y Pod Ĺťaglami po powrocie byli tak naĹ&#x201A;adowani energiÄ&#x2026;, Ĺźe nie mieĹ&#x203A;cili siÄ&#x2122; w Ĺźadnych ramach. Po powrocie zapytaĹ&#x201A;em w ankiecie, czy rejs speĹ&#x201A;niĹ&#x201A; ich marzenia, jak to mam w zwyczaju. Rejs Pogorii zupeĹ&#x201A;nie mnie zaĹ&#x201A;amaĹ&#x201A;, bo mĹ&#x201A;odzieĹź zaproponowaĹ&#x201A;a: â&#x20AC;&#x17E;MoĹźe wpadniemy tylko do portu, uĹ&#x203A;ciskamy mamÄ&#x2122; i tatÄ&#x2122; i popĹ&#x201A;yniemy dalej?â&#x20AC;?

1DMSLHUZ WUXGQR ]DPNQÄ&#x201E;Ăť GU]ZL ]D VREÄ&#x201E; D SRWHP MH SRQRZQLH RWZRU]\Ăť

Tak. Ale rodzice nie mieli czego ĹźaĹ&#x201A;owaÄ&#x2021;, bo w ciÄ&#x2026;gu tak dĹ&#x201A;ugiego rejsu niezliczone wachty kambuzowe naprawdÄ&#x2122; nauczyĹ&#x201A;y zaĹ&#x201A;ogantĂłw gotowaÄ&#x2021;. DwĂłch bliĹşniakĂłw z Sejn po powrocie do tej maĹ&#x201A;ej miejscowoĹ&#x203A;ci staĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; bohaterami, wiÄ&#x2122;c matka chciaĹ&#x201A;a zaprosiÄ&#x2021; do domu goĹ&#x203A;ci. Dla chĹ&#x201A;opcĂłw zorganizowanie przyjÄ&#x2122;cia to byĹ&#x201A;a Ĺźadna sprawa. A po zabawie umyli naczynia, po czym przynieĹ&#x203A;li kubĹ&#x201A;y z wodÄ&#x2026; i wylali na podĹ&#x201A;ogÄ&#x2122;, Ĺźeby jÄ&#x2026; wyszorowaÄ&#x2021;, tak jak pokĹ&#x201A;ad na jachcie.

-DN PRFQR ]DDQJDÄŠRZDĂ VLÄ&#x2030; SDQ Z 6]NRĂ Ä&#x2030; 3RG ĨDJODPL"

Gdy kpt. Krzysztof Baranowski wychodziĹ&#x201A; w pierwszy taki rejs, postanowiĹ&#x201A;em zrobiÄ&#x2021; wszystko, Ĺźeby mu pomĂłc. Gdy doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyĹ&#x201A;em do niego, zobaczyĹ&#x201A;em, jak nieprawdopodobne wartoĹ&#x203A;ci wychowawcze posiada statek. Tylko trzeba umiejÄ&#x2122;tnie obsĹ&#x201A;ugiwaÄ&#x2021; ten instrument.

-DN GĂ XJR ]RVWDMÄ&#x201E; Z OXG]LDFK GRÄ?ZLDGF]HQLD ] UHMVyZ"

Do koĹ&#x201E;ca Ĺźycia. SÄ&#x2026; jednak pewne uwarunkowania. Stare porzekadĹ&#x201A;o mĂłwi, Ĺźe nie jest waĹźne dokÄ&#x2026;d siÄ&#x2122; pĹ&#x201A;ynie, ale z kim. Szalenie waĹźnym czynnikiem udanego rejsu jest kadra statku. Taka, ktĂłra mĹ&#x201A;odych adeptĂłw Ĺźeglarstwa nie tylko nauczy stawiania Ĺźagli, ale pozwoli im poznaÄ&#x2021; i pokochaÄ&#x2021; morze. Ponadto dobrze jest wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; w rejs na dĹ&#x201A;uĹźej, minimum dwa tygodnie. W pierwszym tygodniu ludzie wchodzÄ&#x2026; na statek, rozdziawiajÄ&#x2026; gÄ&#x2122;by, patrzÄ&#x2026; na reje i liny ze strachem i myĹ&#x203A;lÄ&#x2026;, Ĺźe nigdy siÄ&#x2122; tego nie nauczÄ&#x2026;. Gdy juĹź poznajÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; statku, zaczyna siÄ&#x2122; radoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺźeglowania.

54

-DN SU]HNRQDĂť ZVSyĂ F]HVQHJR QDVWRODWND NWyU\ MHVW SU]\]Z\F]DMRQ\ GR RWU]\P\ZDQLD ZV]\VWNLHJR Z WU\ELH Ă&#x192;LQVWDQWÂł GR WDN GĂ XJR WUZDMÄ&#x201E;FHM SU]\JRG\"

delegacji PLO na uroczystoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 100-lecia kopalni â&#x20AC;&#x17E;Walenty â&#x20AC;&#x201C; Wawelâ&#x20AC;?. PojechaĹ&#x201A;em z radoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i spotkaĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; ze znajomymi gĂłrnikami.

Nigdy nie miaĹ&#x201A;em z tym najmniejszego problemu. Gdy prowadziĹ&#x201A;em Ĺźaglowiec s/y â&#x20AC;&#x17E;Fryderyk Chopinâ&#x20AC;? na ostatniej Operacji Ĺťagiel, zaokrÄ&#x2122;towali studenci z WydziaĹ&#x201A;u Architektury PW, ktĂłrzy nigdy przedtem nie byli na jachcie. Statek otrzymaliĹ&#x203A;my, Ĺ&#x201A;agodnie mĂłwiÄ&#x2026;c â&#x20AC;&#x17E;lekko zaniedbanyâ&#x20AC;?. SzliĹ&#x203A;my na prestiĹźowÄ&#x2026; imprezÄ&#x2122; i trzeba byĹ&#x201A;o go dobrze odĹ&#x203A;wieĹźyÄ&#x2021;. Roboty byĹ&#x201A;o sporo. Nikt siÄ&#x2122; nie leniĹ&#x201A;.

Po kilku dniach wszystko lĹ&#x203A;niĹ&#x201A;o. Postawa i zaangaĹźowanie tej mĹ&#x201A;odzieĹźy byĹ&#x201A;a wzorowa.

Nie byĹ&#x201A;o nikogo kto by siÄ&#x2122; migaĹ&#x201A; od pracy, lub wykazaĹ&#x201A; niechÄ&#x2122;Ä&#x2021; nawet do takich prac jak szorowanie kibli. ByĹ&#x201A;a to jedna z najlepszych, najciekawszych i najsympatyczniejszych zaĹ&#x201A;Ăłg z jakÄ&#x2026; kiedykolwiek pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em.

&R SDQ Z\QLyVĂ ] WHJR RNUHVX"

&]\ GRÄ?ZLDGF]HQLD ] UHMVyZ PRUVNLFK SU]\GDMÄ&#x201E; VLÄ&#x2030; Z SUDF\ ]DZRGRZHM L LQQ\FK DVSHNWDFK ÄŠ\FLD QD OÄ&#x201E;G]LH"

PrzydajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wszÄ&#x2122;dzie. JednÄ&#x2026; z cech, jakie ksztaĹ&#x201A;tuje morze, jest umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zdjÄ&#x2122;cia maski. Z pracy czĹ&#x201A;owiek wychodzi po 16 i w zasadzie nic o nim nie wiadomo. Na statku zaĹ&#x201A;oganci przebywajÄ&#x2026; ze sobÄ&#x2026; 24 godziny na dobÄ&#x2122;. Bardzo szybko gra w udawanie kogoĹ&#x203A; staje siÄ&#x2122; bezcelowa. ProwadziĹ&#x201A;em kiedyĹ&#x203A; rejs naukowcĂłw PANu na AntarktydÄ&#x2122;. Wieszali na drzwiach swoich kabin wizytĂłwki: â&#x20AC;&#x17E;profesor doktor habilitowanyâ&#x20AC;?. SĹ&#x201A;abo wyglÄ&#x2026;daĹ&#x201A;em ze swoim tytuĹ&#x201A;em kapitaĹ&#x201E;skim, wiÄ&#x2122;c napisaĹ&#x201A;em sobie: â&#x20AC;&#x17E;ZakĹ&#x201A;ad pracy pozorowanej â&#x20AC;&#x201C; Andrzej Drapella, kapitanâ&#x20AC;? . W koĹ&#x201E;cu obiecaĹ&#x201A;em nagrodÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; znanÄ&#x2026; wszystkim kwadratowÄ&#x2026; flaszkÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; za stworzenie wizytĂłwki z fantazjÄ&#x2026;.

PuĹ&#x201A;kownik z Ministerstwa BezpieczeĹ&#x201E;stwa Publicznego, czyli bezpieki, namalowaĹ&#x201A; sobie lody Antarktydy i peryskop pÄ&#x2122;dzÄ&#x2026;cy nad wodÄ&#x2026; wraz z napisem: â&#x20AC;&#x17E;Jestem. WidzÄ&#x2122; wszystko, sĹ&#x201A;yszÄ&#x2122; wszystkoâ&#x20AC;?. $ SURSRV EH]SLHNL MDN WUDžà SDQ GR SUDF\ Z NRSDOQL ZÄ&#x2030;JOD"

Po ukoĹ&#x201E;czeniu szkoĹ&#x201A;y morskiej, po powrocie z rejsu na jednym ze statkĂłw linii lewantyĹ&#x201E;skiej, w 1951 roku zostaĹ&#x201A;em zdjÄ&#x2122;ty ze statku przez UB pod zarzutem typowym dla Ăłwczesnych czasĂłw â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;wiedziaĹ&#x201A;, nie powiedziaĹ&#x201A;â&#x20AC;?.

PrawdÄ&#x2026; byĹ&#x201A;o, Ĺźe wiedziaĹ&#x201A;em o rzeczach, ktĂłre bardzo interesowaĹ&#x201A;y UrzÄ&#x2026;d BezpieczeĹ&#x201E;stwa Publicznego i byĹ&#x201A;em zapewne zbyt â&#x20AC;&#x17E;leniwyâ&#x20AC;? aby o tym donieĹ&#x203A;Ä&#x2021;. A poniewaĹź sprawa siÄ&#x2122; wydaĹ&#x201A;a i udowodniono mi moje obywatelskie zaniechania, zostaĹ&#x201A;em skazany przez Wojskowy SÄ&#x2026;d Rejonowy w GdaĹ&#x201E;sku na 3 lata wiÄ&#x2122;zienia. ParÄ&#x2122; miesiÄ&#x2122;cy â&#x20AC;&#x17E;przekiblowaĹ&#x201A;emâ&#x20AC;? w gdaĹ&#x201E;skim wiÄ&#x2122;zieniu, a nastÄ&#x2122;pnie zgĹ&#x201A;osiĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; na â&#x20AC;&#x17E;ochotnikaâ&#x20AC;? do pracy w kopalni wÄ&#x2122;gla kamiennego â&#x20AC;&#x17E;Walenty â&#x20AC;&#x201C; Wawelâ&#x20AC;? w Rudzie Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;skiej. Tam dostaĹ&#x201A;em czerwony kask, drelich z czerwonymi lampasami i numerem na plecach i tak zostaĹ&#x201A;em gĂłrnikiem - Ĺ&#x201A;adowaczem na filarach.

Paradoksem tej historii byĹ&#x201A; ciekawy epizod.

W â&#x20AC;&#x17E;tamtychâ&#x20AC;? czasach byĹ&#x201A; obyczaj zapraszania gĂłrnikĂłw na Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;to morza. Z kolei marynarze byli zapraszani na Ĺ&#x203A;lÄ&#x2026;skie BarbĂłrki. Pewnego dnia dyrektor Polskich Linii Oceanicznych, wyznaczyĹ&#x201A; mnie, juĹź kapitana jako kierownika

Pobyt w stalinowskim wiÄ&#x2122;zieniu to byĹ&#x201A;o dla mnie bardzo znaczÄ&#x2026;ce wydarzenie. JeĹ&#x203A;li byĹ&#x201A;eĹ&#x203A; sponiewierany, to wiesz co to znaczy i zapewne nigdy nie zrobisz tego komuĹ&#x203A; innemu.

Poza tym byĹ&#x201A;em wtedy bardzo mĹ&#x201A;odym czĹ&#x201A;owiekiem, rwÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; w Ĺ&#x203A;wiat, a usĹ&#x201A;yszaĹ&#x201A;em trzask zamykanych drzwi na 3 lata. &]XĂ VLÄ&#x2030; SDQ QLHVSUDZLHGOLZLH SRWUDNWRZDQ\"

Nie, w koĹ&#x201E;cu w jakiĹ&#x203A; sposĂłb zĹ&#x201A;amaĹ&#x201A;em prawo. Dopiero potem pomyĹ&#x203A;laĹ&#x201A;em, Ĺźe miaĹ&#x201A;em szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;cie w nieszczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciu poznaÄ&#x2021; stalinizm na wĹ&#x201A;asnej skĂłrze. Dzisiaj, gdy oglÄ&#x2026;dam festiwal bohaterĂłw ze styropianu, to widzÄ&#x2122;, jak bardzo bohaterstwo staniaĹ&#x201A;o. ZupeĹ&#x201A;nie teĹź nie rozumiem pobierania grubych odszkodowaĹ&#x201E; od paĹ&#x201E;stwa za niesprawiedliwe traktowanie. Po rehabilitacji w â&#x20AC;&#x2122;56 i zaoferowano mi pieniÄ&#x2026;dze za czas spÄ&#x2122;dzony w wiÄ&#x2122;zieniu i kopalni.

WiedziaĹ&#x201A;em juĹź wtedy, Ĺźe tego siÄ&#x2122; nie da wynagrodziÄ&#x2021;.

-DN Z\JOÄ&#x201E;GDĂ D ZyZF]DV 3ROVND ] GDOHND"

ByĹ&#x201A;em w chiĹ&#x201E;skich portach w czasie rewolucji kulturalnej. To byĹ&#x201A; przeraĹźajÄ&#x2026;cy obraz. Zniszczono lwiÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; wĹ&#x201A;asnej kultury, zdeptano godnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ludzkÄ&#x2026;, przeprowadzono powszechne pranie mĂłzgĂłw. W Ĺ&#x203A;wietle tej perspektywy nie byĹ&#x201A;o u nas aĹź tak tragicznie. &]\ SRP\Ä?ODĂ SDQ ZWHG\ ÄŠH VWDOLQL]P WR QLH MHVW QDMJRUV]H FR QDV PRÄŠH VSRWNDĂť"

W tym okresie ponieĹ&#x203A;liĹ&#x203A;my ogromne straty.

Zmarnowano rĂłwnieĹź duĹźy entuzjazm z odzyskania wolnoĹ&#x203A;ci. Niemniej w Ĺ&#x203A;wiecie dziaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; rzeczy jeszcze gorsze. I trzeba o tym mĂłwiÄ&#x2021;.

PrzykĹ&#x201A;adanie miary Polski do Chin jest nieadekwatne, to ogromny kraj. Pierwszy raz popĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em tam z ciekawoĹ&#x203A;ci, co teĹź Rosjanie majÄ&#x2026; za plecami. Oni, ktĂłrzy potrzÄ&#x2026;sali nami jak chcieli, z tamtym wielkim krajem nie mogli tak sobie poczynaÄ&#x2021;. Bardzo chcieli sobie zjednaÄ&#x2021; ChiĹ&#x201E;czykĂłw, ale im siÄ&#x2122; to nie udaĹ&#x201A;o.

CiekawiĹ&#x201A;y mnie sprawy chiĹ&#x201E;skie, w miarÄ&#x2122; jak latami tam pĹ&#x201A;ywaĹ&#x201A;em i widziaĹ&#x201A;em zmiany. Po Ĺ&#x203A;mierci Mao Tse Tunga na czele rzÄ&#x2026;du chiĹ&#x201E;skiego stanÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; niepozorny, ale bardzo mÄ&#x2026;dry Deng Siao Ping. To on poleciĹ&#x201A; napisaÄ&#x2021; na murach wielkie hieroglify â&#x20AC;&#x17E;PiÄ&#x2122;knie jest byÄ&#x2021; bogatymâ&#x20AC;?.

I w Chinach zaczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; siÄ&#x2122; ogromny wysiĹ&#x201A;ek realizacji tego hasĹ&#x201A;a. Ten niewiarygodnie sponiewierany wielki kraj zaczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; siÄ&#x2122; dĹşwigaÄ&#x2021; z dna nÄ&#x2122;dzy. NastÄ&#x2026;piĹ&#x201A;a mobilizacja spoĹ&#x201A;eczna.

Reformy poszĹ&#x201A;y we wszystkich kierunkach.

Przez ostatnie 10 lat mojej pracy zawodowej pracowaĹ&#x201A;em w ChiĹ&#x201E;sko-Polskim Towarzystwie OkrÄ&#x2122;towym. Regularnie kilka razy do roku cumowaĹ&#x201A;em w chiĹ&#x201E;skich portach. ObserwowaĹ&#x201A;em imponujÄ&#x2026;ce tempo zmian. Chiny rozkrÄ&#x2122;ciĹ&#x201A;y swojÄ&#x2026; gospodarkÄ&#x2122;, postawiĹ&#x201A;y na nowe technologie, wykorzystaĹ&#x201A;y swĂłj ludzki potencjaĹ&#x201A;. DziĹ&#x203A; ChiĹ&#x201E;czycy ĹźyjÄ&#x2026; z eksportu komputerĂłw do StanĂłw Zjednoczonych. Kto by w to uwierzyĹ&#x201A; w tamtych czasach? Gdy widziaĹ&#x201A;em ich kraj pierwszy raz, liczyli na li-

'AGIEL

Nie chcia!em by" kapitanem

czydĹ&#x201A;ach.

Mam w Chinach przyjaciĂłĹ&#x201A; i cieszy mnie, Ĺźe wiedzie siÄ&#x2122; im coraz lepiej. Trudny jest ten okres transformacji, ale udaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; im przeĹ&#x201A;amaÄ&#x2021; impas. Zrzucili poĹ&#x201A;atane kufajki, granatowe mundurki, przesiedli siÄ&#x2122; z rowerĂłw na samochody, zaczÄ&#x2122;li inne, bogatsze i ciekawsze Ĺźycie. ZasĹ&#x201A;uĹźyli sobie na nie swojÄ&#x2026; ogromnÄ&#x2026; pracowitoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.

0XVL WR E\Ăť ]G\VF\SOLQRZDQ\ QDUyG VNRUR WDN SUÄ&#x2030;GNR SRGSRU]Ä&#x201E;GNRZXMH VLÄ&#x2030; ]PLHQLDMÄ&#x201E;F\P VLÄ&#x2030; ZĂ DG]RP

ChiĹ&#x201E;ska paĹ&#x201E;stwowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; istnieje od 6 tys. lat, i zawsze ponad wszystkimi staĹ&#x201A; monarcha.

DyscyplinÄ&#x2122; majÄ&#x2026; w genach. ChylÄ&#x2122; przed nimi czoĹ&#x201A;a. InnÄ&#x2026; cechÄ&#x2026; ChiĹ&#x201E;czykĂłw jest nieufnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wobec biaĹ&#x201A;ych, kojarzonych przez nich z wyzyskiem. Ale to nie znaczy, Ĺźe nie sÄ&#x2026; goĹ&#x203A;cinni â&#x20AC;&#x201C; oni po prostu otwierajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; powoli. Lecz gdy siÄ&#x2122; juĹź do kogoĹ&#x203A; przekonajÄ&#x2026;, to przyjmujÄ&#x2026; go do rodziny jak swojego. OddadzÄ&#x2026; mu wĂłwczas wszystko. MiaĹ&#x201A;em zaszczyt przebywania w Chinach jak u siebie w domu. &K\ED MHV]F]H QLH VĂ \V]DĂ DP WHJR RG ÄŠDGQHJR (XURSHMF]\ND

ZaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o siÄ&#x2122; od tego, Ĺźe pewnej zimy w Qingdao, portowym mieĹ&#x203A;cie nieco podobnym do GdaĹ&#x201E;ska, na placu przy dawnej katedrze poĹ&#x203A;rĂłd straganĂłw z róşnymi malowidĹ&#x201A;ami pewna kobieta sprzedawaĹ&#x201A;a wspaniaĹ&#x201A;e obrazy.

Nie byĹ&#x201A;o turystĂłw, a ja byĹ&#x201A;em jedynym potencjalnym kupcem. KupiĹ&#x201A;em tanio trzy piÄ&#x2122;kne obrazy. ZawiesiĹ&#x201A;em na plecach i przywiozĹ&#x201A;em na statek. PowiesiĹ&#x201A;em te obrazy na Ĺ&#x203A;cianie kabiny, nalaĹ&#x201A;em sobie szklankÄ&#x2122; whisky i podziwiaĹ&#x201A;em.

Za chwilÄ&#x2122; miaĹ&#x201A;em juĹź peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; kabinÄ&#x2122;. ZaĹ&#x201A;oga zwiedziaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; o moim zakupie i przybyli, aby go zobaczyÄ&#x2021;. PodobaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; wszystkim. Ja zaĹ&#x203A; w nocy, gdy rozpamiÄ&#x2122;tywaĹ&#x201A;em mĂłj zakup, stwierdziĹ&#x201A;em Ĺźe jestem â&#x20AC;Ś.., ktĂłry wykorzystaĹ&#x201A; tÄ&#x2122; kobietÄ&#x2122; na straganie, pĹ&#x201A;acÄ&#x2026;c tak niewiele za tak wspaniaĹ&#x201A;e dzieĹ&#x201A;a. RuszyĹ&#x201A;o mnie sumienie.

Nazajutrz nasz agent Mr Lin zĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A; mi rutynowÄ&#x2026; wizytÄ&#x2122;. NakĹ&#x201A;oniĹ&#x201A;em go, by pomĂłgĹ&#x201A; mi dotrzeÄ&#x2021; do tego malarza. OkazaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe sprzedawczyni, jak siÄ&#x2122; tego spodziewaĹ&#x201A;em, byĹ&#x201A;a ĹźonÄ&#x2026;

maj-czerwiec 2009

artysty. ZabraĹ&#x201A;a nas do domu, poprosiĹ&#x201A;a tylko o czas na uprzedzenie mÄ&#x2122;Ĺźa, bo jeszcze Ĺźaden biaĹ&#x201A;y nie byĹ&#x201A; u nich wczeĹ&#x203A;niej.

Mieszkali w suterenie w bloku, w ktĂłrym caĹ&#x201A;y korytarz oĹ&#x203A;wietlaĹ&#x201A;a jedna ĹźarĂłwka.

Malarza, Yan Wei Pinga, bardzo zdziwiĹ&#x201A;a moja wizyta.

WypiliĹ&#x203A;my jednak kilka herbat i nabraliĹ&#x203A;my do siebie pewnego zaufania.

Na mojÄ&#x2026; proĹ&#x203A;bÄ&#x2122; wyciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; z tapczanu wielki papierowy rulon i zaczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; mi pokazywaÄ&#x2021; swoje dzieĹ&#x201A;a. ByĹ&#x201A;y to doskonaĹ&#x201A;e i ciekawe gwasze. Gdy skoĹ&#x201E;czyĹ&#x201A; prezentacjÄ&#x2122;, wpadĹ&#x201A;em na pomysĹ&#x201A; wystawy jego prac w Polsce. Zszokowany odparĹ&#x201A;: â&#x20AC;&#x17E;Niech pan nie pyta!

Ja nie mam paszportu!â&#x20AC;? WiÄ&#x2122;c spytaĹ&#x201A;em Lina, czy pan Yang Wei Ping moĹźe dzisiaj dostaÄ&#x2021; paszport. OkazaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe sprawa paszportu nie istnieje. Jest tylko kwestia, czy malarz ma ochotÄ&#x2122; przyjechaÄ&#x2021;. &]\ GOD SDQD Z RJyOH LVWQLHMÄ&#x201E; U]HF]\ QLHPRÄŠOLZH"

Trzeba znaleĹşÄ&#x2021; klucz, a otworzy siÄ&#x2122; wszystko.

Czasem jest to wytrych, a czasem dynamit i robi siÄ&#x2122; duĹźo haĹ&#x201A;asu. Ja staram siÄ&#x2122; szukaÄ&#x2021; raczej wytrychĂłw.

7D Z\VWDZD GRV]Ă D GR VNXWNX"

W rok później, w Dworku Sierakowskich w Sopocie, odbyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; wspaniaĹ&#x201A;y wernisaĹź prac Wei Pinga poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony z koncertem i chiĹ&#x201E;skim przyjÄ&#x2122;ciem. PrzedstawiĹ&#x201A; wspaniaĹ&#x201A;e obrazy malowane w Tybecie, chiĹ&#x201E;ski pejsaĹź i doskonaĹ&#x201A;e gwasze. ZostaĹ&#x201A; czĹ&#x201A;onkiem Polskiego ZwiÄ&#x2026;zku ArtystĂłw, spÄ&#x2122;dziĹ&#x201A; w GdaĹ&#x201E;sku rok wraz ze swojÄ&#x2026; ĹźonÄ&#x2026; i synem, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;c moim goĹ&#x203A;ciem.

Po wernisaĹźu, gdy goĹ&#x203A;cie opuĹ&#x203A;cili Dworek Sierakowskich, siedliĹ&#x203A;my do stoĹ&#x201A;u, aby uczciÄ&#x2021; sukces. Wtedy Yan podszedĹ&#x201A; do mnie i powiedziaĹ&#x201A;, Ĺźe nikt nigdy dla niego nie zrobiĹ&#x201A; tak wiele, Ĺźe jestem jego bratem. WzruszyĹ&#x201A; mnie dogĹ&#x201A;Ä&#x2122;bnie.

Yan nie zmarnowaĹ&#x201A; w Polsce czasu. NamalowaĹ&#x201A; wiele piÄ&#x2122;knych obrazĂłw GdaĹ&#x201E;ska, zrobiĹ&#x201A; jeszcze kilka wystaw, zaprzyjaĹşniĹ&#x201A; siÄ&#x2122; z wieloma polskimi twĂłrcami. OpuszczajÄ&#x2026;c PolskÄ&#x2122; po roku, wszyscy pĹ&#x201A;akali. Opuszczali swojÄ&#x2026; drugÄ&#x2026; OjczyznÄ&#x2122;.

WspĂłlnie w telewizjÄ&#x2026; w Qingdao zrobiliĹ&#x203A;my film o jego wielkiej przygodzie. ByĹ&#x201A; on emitowany tak u nas jak i w Chinach. Jego tytuĹ&#x201A;: â&#x20AC;&#x17E;Z dachu Ĺ&#x203A;wiata do Polskiâ&#x20AC;?.

czĹżĆ&#x17D;NJŊĸŜÇ?ǡÇ?Ć?ĂžÇ&#x20AC;ĹłÄ&#x160;

o swojej drodze na morze. WydaĹ&#x201A; we wĹ&#x201A;asnym nakĹ&#x201A;adzie i potem sam sprzedawaĹ&#x201A; pojedyncze egzemplarze, gdyĹź ksiÄ&#x2122;garnie mu odmĂłwiĹ&#x201A;y dystrybucji. To, co my moĹźemy spisaÄ&#x2021;, to nasze przeĹźycia, ale to juĹź nowego czytelnika nie interesuje.

'ODF]HJR WDN MHVW"

JeĹźeli 60% PolakĂłw nie przeczytaĹ&#x201A;o Ĺźadnej ksiÄ&#x2026;Ĺźki w ciÄ&#x2026;gu roku, to na co tu liczyÄ&#x2021;?

-DNÄ&#x201E; SDQ ZLG]L SU]\V]Ă RÄ?Ăť GOD ÄŠDJORZFyZ"

Jestem realistÄ&#x2026;. Ĺťeby rejsy siÄ&#x2122; odbywaĹ&#x201A;y, muszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; znaleĹşÄ&#x2021; ludzie, dla ktĂłrych pieniÄ&#x2026;dz nie jest decydujÄ&#x2026;cym czynnikiem. Jest nim natomiast wynik. Po powrocie z amerykaĹ&#x201E;skiego rejsu zrobiliĹ&#x203A;my sobie ostatnie posiedzenie na redzie i ankietÄ&#x2122;, o ktĂłrej juĹź wspomniaĹ&#x201A;em.

ByĹ&#x201A;a mniej wiÄ&#x2122;cej w takim tonie: juĹź nic nas w Ĺźyciu nie czeka, przeĹźyliĹ&#x203A;my juĹź to, co najwspanialsze. To jest nagroda do zachowania na zawsze. $OH QD SRF]Ä&#x201E;WNX P\Ä?OL VLÄ&#x2030; ZĂ DÄ?QLH R SLHQLÄ&#x201E;G]DFK

Jest mniej pomysĹ&#x201A;Ăłw niĹź pieniÄ&#x2122;dzy. Nie moĹźe byÄ&#x2021; tak, Ĺźe mĹ&#x201A;ody czĹ&#x201A;owiek musi zapĹ&#x201A;aciÄ&#x2021; 2500 zĹ&#x201A;, Ĺźeby wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; na pokĹ&#x201A;ad, bo jego po prostu nie staÄ&#x2021;. RozmawiaĹ&#x201A;em kiedyĹ&#x203A; z prezesem gmin morskich. PytaĹ&#x201A;em, jak aktywizuje mĹ&#x201A;odzieĹź. On na to: robimy wiele konkursĂłw, mamy nagrody w wys. 3000 zĹ&#x201A; za to czy tamto. Czy nie mĂłgĹ&#x201A;by tego przeznaczyÄ&#x2021; na rejs?

MĹ&#x201A;ody czĹ&#x201A;owiek, dla ktĂłrego 3000 zĹ&#x201A; to duĹźo, wczeĹ&#x203A;niej czy później wyda te pieniÄ&#x2026;dze. Ale jeĹ&#x203A;li sfinansowaÄ&#x2021; mu za to rejs, bÄ&#x2122;dzie to pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; do koĹ&#x201E;ca Ĺźycia. Prezes powiedziaĹ&#x201A; wtedy, Ĺźe zawsze da mi na to pieniÄ&#x2026;dze.

-DNLH MHV]F]H PD SDQ ÄŠHJODUVNLH SODQ\" WciÄ&#x2026;Ĺź jeszcze ĹźyjÄ&#x2122; i morze ciÄ&#x2026;gle mi siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;ni.

Andrzej Drapella Kpt. $eglugi wielkiej, ur. w 1929 r. w Katowicach, w latach 1944-1945 !%cznik AK. Absolwent Akademii Morskiej w Gdyni. W 1951 r. zdj#ty ze statku przez UB za nieujawnienie planĂłw porwania statku â&#x20AC;&#x17E;Panna Wodnaâ&#x20AC;? i skazany na 3 lata wi#zienia. Rehabilitowany w 1953 r. W latach 1957 - 1990 kpt. w Polskich Liniach Oceanicznych i w latach 1993 - 2000 w Polsko-Chi&skim Towarzystwie Okr#towym â&#x20AC;&#x17E;Chipolbrokâ&#x20AC;?. DowĂłdca s/y â&#x20AC;&#x17E;Zawisza Czarnyâ&#x20AC;? w regatach Columbus â&#x20AC;&#x2DC;92 oraz s/ y â&#x20AC;&#x17E;Fryderyk Chopinâ&#x20AC;? w Tall Ships Races â&#x20AC;&#x2DC;07, w latach 2000 - 2005 rejsy na s/y â&#x20AC;&#x17E;Pogoriaâ&#x20AC;? i s/y â&#x20AC;&#x17E;Oceaniaâ&#x20AC;?.

.DSLWDOQD KLVWRULD 0\Ä?ODĂ SDQ NLHG\Ä? ÄŠHE\ WR VSLVDĂť"

Mam za maĹ&#x201A;o czasu i zĹ&#x201A;e doĹ&#x203A;wiadczenia z pisaniem. Jeden z moich kolegĂłw napisaĹ&#x201A; ksiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122;

55

turystyka

Europejskie stolice rozrywki

-DN VLÄ&#x2030; EDZLĂť WR VLÄ&#x2030; EDZLĂť Wakacje to dla wielu z nas czas wyjazdĂłw w poszukiwaniu atrakcji, czas, ktĂłry warto sp!dzi" ciekawiej ni# w ci$gu roku akademickiego. Cz!%ci osĂłb z pewno%ci$ wystarczy kawa&ek pla#y, morze i s&o'ce. Coraz wi!cej jest jednak takich, dla ktĂłrych dobra zabawa wa#niejsza jest od b&ogiego lenistwa. Przygotowali%my wi!c par! propozycji na rozrywkowe, cho" nieco komercyjne, sp!dzenie letnich miesi!cy.

PAULINA LEWANDOWSKA

%R ZDNDFMH VÄ&#x201E; RG WHJRÂŞ

WĹ&#x203A;rĂłd wielu imprezowych miejsc krĂłluje oczywiĹ&#x203A;cie sĹ&#x201A;ynna Ibiza, wpisana do KsiÄ&#x2122;gi RekordĂłw Guinnessa jako najbardziej rozrywkowy kurort Ĺ&#x203A;wiata. To jeszcze 50 lat temu caĹ&#x201A;kowicie nieznane miejsce, obecnie wyznacza trendy obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;ce w muzyce na nastÄ&#x2122;pny rok. Na Ibizie w trakcie wakacji praktycznie nie ma rozróşnienia na noc, poranek i poĹ&#x201A;udnie. KaĹźdy czas na zabawÄ&#x2122; wydaje siÄ&#x2122; byÄ&#x2021; odpowiedni. W tak znanych klubach jak: najwiÄ&#x2122;kszy na Ĺ&#x203A;wiecie Privilege, Pacha czy Es Paradis, gdzie wystÄ&#x2122;py najpopularniejszych Ĺ&#x203A;wiatowych DJ-Ăłw nie naleĹźÄ&#x2026; do rzadkoĹ&#x203A;ci, noce zlatujÄ&#x2026; bardzo szybko. A ranek warto przywitaÄ&#x2021; w Cafe del Mar, gdzie podziwianie wschodĂłw sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ca jest umilane przez znanego hiszpaĹ&#x201E;skiego DJ-a â&#x20AC;&#x201C; Jose Padilla.

Jednak w tym miejscu nieograniczonej niczym rozrywki, nieprzebrane tĹ&#x201A;umy haĹ&#x201A;aĹ&#x203A;liwych imprezowiczĂłw oraz bardzo wysokie ceny biletĂłw do klubĂłw mogÄ&#x2026; odstraszaÄ&#x2021; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; osĂłb.

O ile nie przeszkadza Wam wszechobecny jÄ&#x2122;zyk niemiecki, zawsze pozostaje, rĂłwnieĹź poĹ&#x201A;oĹźona na Balearach, Majorka â&#x20AC;&#x201C; miejsce nieco spokojniejsze, z mnĂłstwem romantycznych zatoczek, zachwycajÄ&#x2026;cymi jaskiniami i wieloma zabytkami, ale takĹźe dbajÄ&#x2026;ce o Ĺźycie nocne. W najwiÄ&#x2122;kszym klubie na Majorce â&#x20AC;&#x201C; BCM â&#x20AC;&#x201C; w kaĹźdym dniu tygodnia odbywa siÄ&#x2122; inna impreza

tematyczna jak Water Party, Foam Party, a nawet Popcorn Party. ÂŞDE\ EDZLĂť VLÄ&#x2030; QD FDĂ HJR

TakĹźe w Grecji nietrudno o znalezienie rozrywkowego miejsca, spoĹ&#x203A;rĂłd ktĂłrych wybija siÄ&#x2122; poĹ&#x201A;oĹźony na Cykladach Mykonos, tÄ&#x2122;tniÄ&#x2026;cy Ĺźyciem 24 godziny na dobÄ&#x2122;. Nie brakuje tu dyskotek, pubĂłw i imprez plaĹźowych, jednak jest to miejsce jedynie dla tolerancyjnych osĂłb, gdyĹź Mykonos upodobaĹ&#x201A;y sobie mniejszoĹ&#x203A;ci seksualne. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci osĂłb bardziej moĹźe wiÄ&#x2122;c odpowiadaÄ&#x2021; atmosfera panujÄ&#x2026;ca na Krecie. Ta najwiÄ&#x2122;ksza grecka wyspa daje odwiedzajÄ&#x2026;cym caĹ&#x201A;Ä&#x2026; gamÄ&#x2122; ciekawych moĹźliwoĹ&#x203A;ci. Znajduje siÄ&#x2122; tu sĹ&#x201A;ynny labirynt Minotaura, najdĹ&#x201A;uĹźszy europejski wÄ&#x2026;wĂłz, gĂłry, piÄ&#x2122;kne plaĹźe oraz popularne Hersonissos, zwane IbizÄ&#x2026; Krety, gdzie odbywa siÄ&#x2122; wielki festiwal muzyki techno â&#x20AC;&#x201C; Kreta Arena. Poza tym jest teĹź oczywiĹ&#x203A;cie wiele klubĂłw i barĂłw, oferujÄ&#x2026;cych róşne rodzaje rozrywki, nie tylko dla miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nikĂłw techno.

Kolejnym punktem naszej imprezowej wyprawy jest Cypr i znajdujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; tam Ayia Napa.

Mimo Ĺźe jest to miasto peĹ&#x201A;ne zabytkĂłw, znane jest rĂłwnieĹź z odbywajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; tu imprez. Na uwagÄ&#x2122; zasĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026; takĹźe plaĹźe z biaĹ&#x201A;ym piaskiem i krystalicznie czystÄ&#x2026; wodÄ&#x2026;. WĹ&#x203A;rĂłd nich wyróşnia siÄ&#x2122; Nissi Beach, polecana rĂłwnieĹź ze wzglÄ&#x2122;du na dyskoteki oragnizowane w znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; tam pubach nawet w ciÄ&#x2026;gu dnia.

Klub Privilege na Ibizie

']LHFNLHP E\Ăť

OczywiĹ&#x203A;cie jest teĹź wiele innych studenckich miejsc w obszarze Morza Ĺ&#x161;rĂłdziemnego, jak Costa Brava czy Rimini we WĹ&#x201A;oszech, jednak nawet student nie samymi imprezami Ĺźyje. KaĹźdy bowiem czasem chciaĹ&#x201A;by znĂłw powrĂłciÄ&#x2021; do lat dzieciÄ&#x2122;cych, a idealnÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; moĹźe byÄ&#x2021; wizyta w jednym z europejskich parkĂłw rozrywki, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cych róşne formy wypoczynku. CzÄ&#x2122;sto poza tradycyjnymi atrakcjami lunaparkowymi, odbywajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; tu spektakularne pokazy, znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; muzea czy cyrki.

Dla wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci jednak najwaĹźniejszymi atrakcjami w kaĹźdym parku rozrywki sÄ&#x2026; karuzele i kolejki gĂłrskie. Tu wybijajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; nasi zachodni sÄ&#x2026;siedzi, a przede wszystkim najwiÄ&#x2122;kszy z niemieckich lu-

56

naparkĂłw â&#x20AC;&#x201C; Europa Park w Rust, ktĂłry szczyci siÄ&#x2122; najszybszÄ&#x2026; (130 km/h) i najwyĹźszÄ&#x2026; (73 metry wysokoĹ&#x203A;ci) kolejkÄ&#x2026; gĂłrskÄ&#x2026; w Europie z wieloma prawie pionowymi zjazdami w dĂłĹ&#x201A;. W Niemczech warto odwiedziÄ&#x2021; rĂłwnieĹź Heide Park koĹ&#x201A;o Hamburga z najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; drewnianÄ&#x2026; kolejkÄ&#x2026; na Ĺ&#x203A;wiecie oraz sztucznym torem bobslejowym.

Nie moĹźna oczywiĹ&#x203A;cie pominÄ&#x2026;Ä&#x2021; najpopularniejszej europejskiej krainy zabaw w bajkowym Ĺ&#x203A;wiecie, czyli podparyskiego Disneylandu. Ten gigantyczny kombinat rozrywkowy skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z kilku tematycznych krain, z ktĂłrych kaĹźda posiada inne, jedyne w swoim rodzaju atrakcje jak kolejka, ktĂłrÄ&#x2026; jeĹşdzi siÄ&#x2122; do tyĹ&#x201A;u czy wyprawa statkiem kosmicznym.

TakĹźe WĹ&#x201A;ochy mogÄ&#x2026; pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; wieloma okazaĹ&#x201A;ymi parkami, wĹ&#x203A;rĂłd ktĂłrych warto wyróşniÄ&#x2021; Gardaland i MirabilandiÄ&#x2122; z atrakcjami takimi jak odwrĂłcona kolejka gĂłrska, wystrzeliwana wieĹźa, ogromne diabelskie mĹ&#x201A;yny, a nawet baseny i zjeĹźdĹźalnie wodne.

A skoro o atrakcjach wodnych mowa, to naleĹźy wspomnieÄ&#x2021; o parkach wodnych, dostarczajÄ&#x2026;cych rĂłwnie duĹźo emocji. NajwiÄ&#x2122;ksza ich iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; znajduje siÄ&#x2122; we WĹ&#x201A;oszech i w Hiszpanii, ale nawet nieduĹźy Cypr moĹźe pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; kilkoma.

DuĹźe wraĹźenie robi ogromna Aqualandia koĹ&#x201A;o Benidorm w Hiszpanii, Water World w Costa Brava z wodnÄ&#x2026; rurÄ&#x2026; o dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci Ä&#x2021;wierÄ&#x2021; kilometra oraz park w Ayia Napa na Cyprze ze zjeĹźdĹźalniÄ&#x2026; liczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; 370 zakrÄ&#x2122;tĂłw.

Poza standardowymi parkami rozrywki i kurortami, dla poszukujÄ&#x2026;cych wraĹźeĹ&#x201E; pozostajÄ&#x2026; jeszcze atrakcje jak parki tematyczne czy parki safari. NiektĂłrzy stwierdzÄ&#x2026; pewnie, Ĺźe to dziecinada i bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; woleli szukaÄ&#x2021; bardziej ekstremalnych doznaĹ&#x201E;, a moĹźe i po prostu zwiedzaÄ&#x2021;, poznawaÄ&#x2021; nowe miejsca. Wszystkie pomysĹ&#x201A;y na wakacje sÄ&#x2026; dobre, o ile nam sprawiajÄ&#x2026; przyjemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. I nawet jeĹ&#x203A;li mamy bardziej wyszukane priorytety i nie interesuje nas komercja, to moĹźe warto czasem odwiedziÄ&#x2021; jakieĹ&#x203A; popularne rozrywkowe miejsce i chociaĹź na chwilÄ&#x2122; zapomnieÄ&#x2021; o wszystkim i rzuciÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w wir zabawy.

X

N

ie ma co siÄ&#x2122; oszukiwaÄ&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; dla wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci studentĂłw dobra rozrywka oznacza kluby i imprezy do biaĹ&#x201A;ego rana, czego nie moĹźe teĹź zabraknÄ&#x2026;Ä&#x2021; w czasie wakacyjnych wojaĹźy. Co prawda mnĂłstwo jest miejsc nastawionych na tego typu zabawÄ&#x2122;, zarĂłwno w Polsce, jak i w innych europejskich krajach, ale skoro juĹź mamy wybieraÄ&#x2021;, to warto wybraÄ&#x2021; najlepiej.

MAGIEL

Wakacyjne eventy

turystyka

: ZDNDFMH VLÄ&#x2030; G]LHMH Wraz z ko'cem roku akademickiego zbli#a si! wiele cyklicznych imprez, festiwali i festynĂłw. Dlatego te# skrĂłtowo przedstawiamy Wam najciekawsze z nich.

PAULINA LEWANDOWSKA

6 â&#x20AC;&#x201C; 14.07 Fiesta ku czci Ĺ&#x203A;w. Fermina w Pampelunie w Hiszpanii â&#x20AC;Śczyli impreza ze sĹ&#x201A;ynnymi encierros - gonitwami bykĂłw i ludzi po ulicach miasta, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czona z taĹ&#x201E;cami, paradami i koncertami.

20 â&#x20AC;&#x201C; 22.07 Ĺ&#x161;wiatowy Kongres Ĺ&#x161;wiÄ&#x2122;tych MikoĹ&#x201A;ajĂłw w Klampenborgu pod KopenhagÄ&#x2026; ...czyli coroczne spotkanie autoryzowanych MikoĹ&#x201A;ajĂłw z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata (miÄ&#x2122;dzy innymi z Grenlandii, Niemiec, Norwegii, a nawet Japonii czy Wenezueli) z wyborem MikoĹ&#x201A;aja Roku oraz

Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2026;tecznymi paradami.

26.08 Festiwal La Tomatina w BuĂąol w Hiszpanii â&#x20AC;Śczyli wielkie obrzucanie siÄ&#x2122; pomidorami (patrz: MAGIEL numer 107).

29 â&#x20AC;&#x201C; 30.08 Festiwal Kultur Ĺ&#x161;wiata w DĂşn Laoghaire koĹ&#x201A;o Dublina â&#x20AC;Śczyli koncerty i wystawy prezentujÄ&#x2026;ce muzykÄ&#x2122;, kulturÄ&#x2122; i zwyczaje ludzi z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata.

30 â&#x20AC;&#x201C; 31.08 KarnawaĹ&#x201A; Notting Hill w Londynie â&#x20AC;Śczyli najwiÄ&#x2122;ksza impreza karnawaĹ&#x201A;owa w Europie, a w jej ramach: zabawa w miÄ&#x2122;dzynarodowym towarzystwie, muzyka, taniec, uliczne parady oraz moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprĂłbowania potraw z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata.

12 â&#x20AC;&#x201C; 14.09 Europejski Festiwal Piwa w Kopenhadze â&#x20AC;Śczyli okazja do zapoznania siÄ&#x2122; z produktami zarĂłwno maĹ&#x201A;ych, jak i sĹ&#x201A;awnych w Danii i na Ĺ&#x203A;wiecie browarĂłw.

POLSKA

)LHVWD NX F]FL Ä?Z )HUPLQD

03 â&#x20AC;&#x201C; 11.07 Brave Festival we WrocĹ&#x201A;awiu

â&#x20AC;Śczyli festiwal prezentujÄ&#x2026;cy ginÄ&#x2026;ce tradycje z caĹ&#x201A;ego Ĺ&#x203A;wiata, w tym roku pod hasĹ&#x201A;em: â&#x20AC;&#x17E;Wszystkie modlitwy Ĺ&#x203A;wiataâ&#x20AC;?.

25 â&#x20AC;&#x201C; 26.07 Mistrzostwa Polski w pĹ&#x201A;ywaniu na byle czym â&#x20AC;&#x17E;Co ma pĹ&#x201A;ywaÄ&#x2021; nie utonieâ&#x20AC;? w Augustowie â&#x20AC;Śczyli najĹ&#x203A;mieszniejsze zawody wodniackie w Polsce z miÄ&#x2122;dzynarodowÄ&#x2026; obsadÄ&#x2026;, w ktĂłrych pierwszorzÄ&#x2122;dne znaczenie ma oryginalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pojazdu Koniec lipca â&#x20AC;&#x201C; poĹ&#x201A;owa sierpnia Jarmark Ĺ&#x203A;w. Dominika w GdaĹ&#x201E;sku ...czyli najstarsza i jedna z najsĹ&#x201A;ynniejszych imprez kulturalno-handlowych w Polsce. Na Starym MieĹ&#x203A;cie rozlokowanych jest wĂłwczas kilkaset stoisk handlowych, a zakupom towarzyszÄ&#x2026; koncerty, festyny i uliczne spektakle teatralne.

01 â&#x20AC;&#x201C; 02.08 Festiwal Kultury Ĺ&#x161;redniowiecza â&#x20AC;&#x17E;Masuria 2009â&#x20AC;? w Rynie â&#x20AC;Śczyli MiÄ&#x2122;dzynarodowy Turniej Rycerski, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony z pokazem mody Ĺ&#x203A;redniowiecznej, Jarmarkiem Ĺ&#x161;redniowiecznym i inscenizacjÄ&#x2026; bitwy o Ryn 13 â&#x20AC;&#x201C; 16.08 PĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cy Festiwal Piosenki Morskiej â&#x20AC;&#x17E;Wiatrakâ&#x20AC;? w Ĺ&#x161;winoujĹ&#x203A;ciu â&#x20AC;Śczyli festiwal muzyki szantowej i folkowej ze scenÄ&#x2026; znajdujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; na statku. W ramach dodatkowych atrakcji miÄ&#x2122;dzy innymi: regaty morskie, wystawy marynistyczne i KorowĂłd Neptuna.

X

EUROPA

X

3DVMRQXMÄ&#x201E;FH SU]HZRGQLNL

*UHFMD Nie znajdziemy tu setek kolorowych zdjÄ&#x2122;Ä&#x2021; i za-

pierajÄ&#x2026;cych dech w piersiach opisĂłw, ktĂłre miaĹ&#x201A;yby zachÄ&#x2122;ciÄ&#x2021; nas do odwiedzenia Grecji, ale co waĹźniejsze, dziÄ&#x2122;ki przejrzystej budowie przewodnika z Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wyszukamy niezbÄ&#x2122;dne informacje do zaplanowania wyprawy. Podobnie jak w przewodnikach Lonely Planet gĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; wydawnictwa stanowiÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adne opisy miejscowoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; rĂłwnieĹź tych mniej znanych, zakwaterowaĹ&#x201E;, sprawdzonych restauracji, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; komunikacyjnych. Na koĹ&#x201E;cu umieszczono bardzo pomocny szczegĂłĹ&#x201A;owy indeks ze specjalnie wyróşnionymi mapami.

maj-czerwiec 2009

Zaczyna siÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;agodnie podstawowymi informacjami o Hiszpanii i obowiÄ&#x2026;zkowymi punktami programu wycieczek. A potem czeka nas zalew praktycznych wskazĂłwek, ciekawostek i porad.

WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwa czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; przewodnika podzielona jest na 13 czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; regionĂłw ze specjalnym wyróşnieniem Madrytu i Barcelony. Trzy kolorowe wkĹ&#x201A;adki wyczerpujÄ&#x2026; tematy hiszpaĹ&#x201E;skich win, pieszych wycieczek oraz fiest. Autorzy nie pominÄ&#x2122;li chyba Ĺźadnego aspektu wyjazdu, uwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026;c potrzeby róşnych mniejszoĹ&#x203A;ci, a nawet wpĹ&#x201A;yw samolotĂłw na Ĺ&#x203A;rodowisko. Nie brakuje mapek, odniesieĹ&#x201E; do historii oraz kultury Hiszpanii. A na koĹ&#x201E;cu mini sĹ&#x201A;owniczek polsko-hiszpaĹ&#x201E;ski.

niekonwencjonalnie) zorganizowaÄ&#x2021; sobie czas, nic za to nie pĹ&#x201A;acÄ&#x2026;c.

/RQG\Q O poĹ&#x201A;owÄ&#x2122; cieĹ&#x201E;szy niĹź przewodniki po poszcze-

gĂłlnych krajach nadal jest pokaĹşnym kompendium wiedzy. Napisany przez Roba Humphreysa â&#x20AC;&#x201C; mieszkaĹ&#x201E;ca Londynu od 1988 roku, wskaĹźe nam nie tylko najwiÄ&#x2122;ksze atrakcje miasta, ale takĹźe przeróşne formy rozrywki. DziÄ&#x2122;ki przewodnikowi na pewno znajdziemy odpowiednie miejsce noclegowe, dobrÄ&#x2026; restauracjÄ&#x2026; czy kluby na nocne imprezy. Z perspektywy studenta na szczegĂłlnÄ&#x2026; uwagÄ&#x2122; zasĹ&#x201A;uguje kolorowa wkĹ&#x201A;adka pt. â&#x20AC;&#x17E;Londyn za darmoâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; stÄ&#x2026;d dowiemy siÄ&#x2122;, jak ciekawie (czÄ&#x2122;sto

+,6=3$1,$ 32'5Ă&#x17D;Ĩ( = 3$6-Ä&#x192; ]Ă *5(&-$ 32'5Ă&#x17D;Ĩ( = 3$6-Ä&#x192; ]Ă /21'<1 32'5Ă&#x17D;Ĩ( = 3$6-Ä&#x192; ]Ă Wydawnictwo Naukowe PWN

X

O

ferowana przez PWN seria przewodnikĂłw Podróşe z pasjÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; Rough Guides. pÄ&#x2122;ka w szwach od informacji przedstawionych w obiektywny sposĂłb. KaĹźdy z przewodnikĂłw ma takÄ&#x2026; samÄ&#x2026; strukturÄ&#x2122;: WstÄ&#x2122;p, Praktyczne informacje, Przewodnik, WiÄ&#x2122;cej oâ&#x20AC;Ś i JÄ&#x2122;zyk. Z aspektĂłw technicznych naleĹźy pochwaliÄ&#x2021; zastosowanie cienkiego i lekkiego papieru, co jest duĹźÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; przy ponad tysiÄ&#x2026;cstronicowych ksiÄ&#x2122;gach, oraz przyjemnÄ&#x2026; dla oka szatÄ&#x2122; graficznÄ&#x2026; w pomaraĹ&#x201E;czowej tonacji.

Przed wakacjami prezentujemy trzy z przewodnikĂłw.

+LV]SDQLD

X

ANNA KALINOWSKA WIKTORIA SKURNOWICZ

57

turystyka

Pracowite wakacje

%\OLĝP\ VWUDĩDNDPL Podczas gdy spora cz!%" osób imprezuje, niektórzy sp!dzaj$ wakacje bardziej pracowicie. I nie chodzi tu o tak popularne w%ród studentów naszej Uczelni praktyki, ale o wakacje #ycia prze#ywane w ramach programów Work&Travel.

0,&+$ß 6=<0$Ē6.,

:RUN 7UDYHO

Pierwsze problemy pojawiły się już chwilę później. Bilet lotniczy w obie strony to wydatek rzędu 1000 dolarów, a na miejscu też przecież nie będę żył za darmo. O czym bym nie pomyślał, koszty rosły, a od tego zastanawiania się pieniędzy na koncie nie przybywało. W takim wypadku pozostała opcja Work&Travel. W założeniu przez cały tydzień pracujesz, a za ciężko zarobioną tygodniówkę szalejesz weekendami. Brzmi całkiem rozsądnie. Pozostaje tylko przekonać kogoś znajomego, aby nie jechać zdanemu tylko na siebie. We dwójkę zawsze raźniej, zwłaszcza gdy się jest na drugim końcu świata, z dala od domu. Dwa dni później dziarskim krokiem weszliśmy do jednej z dziesiątek warszawskich agencji Work&Travel. Takiego wyjazdu właściwie nie można zorganizować bez pośrednictwa agencji. Teoretycznie jest to możliwe, jednak w praktyce można natrafić na barierę w ambasadzie. Praca dla nas była, tylko że nie na wschodnim, ale na Zachodnim Wybrzeżu. Oferta była intrygująca, zarobki dwa razy wyższe niż gdzie indziej, wyżywienie i zakwaterowanie zapewnia pracodawca, a sama praca w Górach Skalistych i parkach narodowych, czyli interesująca odmiana od zgiełku wielkiego miasta. Kiedy wszystkie formalności były już załatwione, bilety zakupione, a my odliczaliśmy dni do wylotu, zadzwonił nasz przyszły pracodawca... i dowiedzieliśmy się, że na ochotnika zgłosiliśmy się do górskiej straży pożarnej. Zapowiadało się naprawdę gorące lato. :DNDFMH ĩ\FLD

Gdy tylko pierwszy szok ustąpił, zrozumieliśmy, że to będzie niezapomniana przygoda.

Faktycznie, już sam początek był wyzwaniem.

Najpierw trzynaście godzin lotu do Seattle, później ponad pięćset kilometrów pociągiem i dwie godziny jazdy samochodem do małej górskiej mieściny w stanie Oregon, gdzie mieliśmy

58

przejść szkolenie. Tydzień wykładów, ćwiczeń zespołowych i sprawdzianów – testy wiedzy i sprawnościowe, a na koniec jeden dzień ćwiczeń w polu w pełnym składzie. Szkolenie ukończyła może co czwarta osoba, a najwięcej odpadło na testach wytrzymałościowych – pięć kilometrów w mniej niż trzy kwadranse, niosąc ponad dwudziestokilowy plecak. W Warszawie to może nie problem, ale na wysokości 2 000 m n.p.m. sprawy się komplikują. Nam na szczęście się udało.

Pozostawał jeszcze tylko tydzień czekania na dokumenty i mogliśmy ruszać do akcji.

Pierwsze dni były najgorsze, z naszą kondycją nie było jeszcze najlepiej, a mieszanka nudy i adrenaliny wyczerpywała psychicznie. Później nie było wcale lżej, praca jest naprawdę zabójcza – 18 godzin dziennie na nogach, w ogniu, słońcu, deszczu, na wysokości 3000 m niosąc 40 kilogramów sprzętu – ale można się szybko przyzwyczaić. Poza tym jest to ten rodzaj pracy, który niesie za sobą ogromną satysfakcję. Kiedy zwykli ludzie podchodzą podziękować za to, że robisz to, co do ciebie należy, starasz się jeszcze bardziej. Oprócz tego praca jako wildland firefighter ma jeszcze jedną ogromną zaletę – jest tu nawet więcej Travel niż Work. W ciągu dwóch miesięcy zobaczyliśmy najdziksze zakątki Oregonu, Waszyngtonu, Idaho i Montany, słowem, zjeździliśmy cały północny zachód. Można wierzyć lub nie, ale Stany to nie tylko wielkie miasta, ale przede wszystkim prawie niezamieszkane niezmierzone tereny Zachodniego Wybrzeża. Dodając do tego zrzuty wody z samolotów lecących tuż nad głową, nocne wypalania czy płonący horyzont, który początkowo wzięliśmy za wschodzące słońce, otrzymujemy niezapomniane wrażenia.

'RĝZLDGF]HQLH

Czego mnie nauczyły te wakacje? Paradoksalnie, zarówno samodzielności jak i pracy w grupie. Samodzielności, bo mimo tego, że byliśmy we dwóch, trzeba było wszystko samemu załatwić, a do domu było daleko. Pracy w grupie, bo wszędzie tam, gdzie w grę wchodzi ludzkie zdrowie i życie, nie ma miejsca na egoizm, a potrzebna jest współpraca i zaufanie.

NWyUH SURFHQWXMH

Kiedy znajomi po powrocie usłyszeli, że byłem strażakiem, najczęściej wybuchali śmiechem.

Też się z tego śmiałem do moich pierwszych rozmów kwalifikacyjnych. Zamiast rozmowy o teorii ekonomii, każdy, począwszy od dziewczyn z human resources po dyrektorów, chciał posłuchać opowieści, jak to było w Stanach.

Nie musiałem już dowodzić, że umiem pracować w grupie, każdy wiedział, że musieliśmy być zwartym zespołem. Nikt mi nie zarzuci, że nie umiem pracować w stresie czy że łatwo wpadam w panikę. Swoją część już udowodniliśmy.

Zdaję sobie sprawę, że pracowaliśmy w specyficznych warunkach, ale tak naprawdę w wyjeździe Work&Travel to nie praca czy pieniądze są najważniejsze, a przygoda i nowe doświadczenia. Kasa z konta wyparuje bardzo szybko, ale to, czego doświadczysz i czego się nauczysz, jest bezcenne, a nikt nie wie, kiedy zaprocentuje.

X

M

aj. Za oknem słońce, wszystko wokół kwitnie, a pierwszy rok musi siedzieć na wykładzie ze statystyki. Nie wiem jak innych, ale mnie stata nigdy nie fascynowała, więc moje myśli błądziły gdzieś daleko poza aulą. Zbliżały się wakacje, a ja nie miałem żadnego pomysłu, co mógłbym w tym wolnym czasie zrobić. Z jednej strony po ciężkim roku na Uczelni każdego kusi wizja leżenia do góry brzuchem, ale z drugiej strony... przecież takie były poprzednie wakacje, te po maturach. Prawdziwy esgiehowiec brzydzi się nudą i lenistwem (już wystarczająco dużo lenimy się w czasie roku akademickiego). Może więc warto by było gdzieś wyjechać? Mnie zawsze ciągnęło do Stanów, kraju wielu kultur i wielkich możliwości.

Może tak Nowy Jork, Statua Wolności i Ground Zero? Albo Waszyngton i Biały Dom? Decyzja zapadła jeszcze na tym samym wykładzie: jadę do Stanów w wakacje.

'URJD GR GRPX

Niestety, wszystko co dobre, zawsze się kończy.

Po dwóch miesiącach pracy musieliśmy wracać.

Jeszcze na tydzień ruszyliśmy na północ do Seattle i Vancouver, ale dzień powrotu do domu zbliżał się nieubłaganie. Pomimo fantastycznej atmosfery w pracy, świetnych ludzi i wspaniałych wspomnień, cieszyliśmy się, będąc znowu w Polsce. Po niesamowitej przygodzie pozostały nie tylko przepiękne zdjęcia, ale też…

MAGIEL

miejsce Polski w Europie

sport

3RODF\ PDMĄ V]DQVĉ Emocje po meczach Polski z Irlandi! Pó"nocn! i San Marino w eliminacjach do Mistrzostw #wiata w Republice Po"udniowej Afryki w 2010 roku ju$ opad"y. Nadszed" czas na spokojn! analiz% sytuacji w niezwykle wyrównanej grupie 3 i ocen% szans na awans naszej reprezentacji do Mundialu.

3$:(ß 0$.8/6.,

P

rzed piłkarzami Leo Beenhakkera jeszcze cztery „mecze o wszystko” jesienią, po których, prezentując formę i wolę walki ze spotkań z Czechami i San Marino, możemy uzyskać bezpośredni awans z pierwszego miejsca lub prawo do gry w barażach.

Drugie miejsce w grupie, dające takie prawo (z wyjątkiem najgorszego z „drugich miejsc” w grupach), gwarantuje tylko komplet 12 punktów. Jednak nie wierzy w to nawet sam Beenhakker. Przed nami ciężkie wyjazdowe mecze z Czechami i Słowenią oraz u siebie ze Słowacją i Irlandią Północną.

Słowacją. Po ostatnim w tych eliminacjach, przegranym meczu ze Słowacją doszło do skandalu. 7 zawodników poszło po meczu na imprezę, co poskutkowało wydaleniem ich z reprezentacji. Zwolniono także trenera za słabe wyniki. Ubytki w drużynie paradoksalnie mogą wyjść na dobre, ponieważ przyspieszą one zmianę pokoleniową, a Czesi posiadają szeroką kadrę młodych zawodników głodnych gry.

Słowacja, która gra o awans do wielkich turniejów piłkarskich od 1996 roku, może pochwalić się najlepszym stosunkiem liczby punktów do liczby meczów w eliminacjach spośród tych krajów, które tak jak ona jeszcze nie występowały na żadnej imprezie.

Najbliżej celu była w 2005 roku, kiedy w eliminacjach do mundialu 2006 wyprzedziła w grupie Rosję, ale przegrała w barażach z Hiszpanią. W tych eliminacjach Słowacy spisują się rewelacyjnie, przegrali tylko ze Słowenią, resztę meczów wygrali. Ostatni mecz Polska – Słowacja nasi piłkarze powinni wygrać, dlatego, że grają u siebie oraz dlatego, że tego meczu nie mogą nie wygrać.

Czesi odnotowują najsłabsze eliminacje od 1998 roku, kiedy w grupie grali m.in. ze

kwiecie& 2009

20 19 16

To daje nam awans bez baraży. Jeżeli Czesi wrócą do formy i wygrają oba mecze, sytuacja będzie wyglądać tak: 1. &]HFK\ 2. 3ROVND 3. 6àRZDFMD

20 19 18

6]F]\W PRĩOLZRĝFL 8OVWHUX

Irlandczycy z Północy mają na koncie 13 punktów. Wykorzystują doskonale atut własnego nierównego boiska w Belfaście, gdzie pokonali ostatnio m.in. Anglię, Hiszpanię, Danię i Szwecję. W ostatnich 5 latach zdobyli w domu aż 32 punkty a na wyjeździe tylko 11 punktów. Można więc spodziewać się, że na szczęście dla Polski wygrają u siebie ze Słowacją, a przegrają na wyjeździe z Polską i Czechami, zdobywając w sumie 16 punktów.

2GURG]RQD 6àRZHQLD

6ĄVLHG]L ]DVNDNXMĄ

1. 3ROVND 2. 6àRZDFMD 3. &]HFK\

Słoweńcy w tych eliminacjach nawiązują do sukcesów sprzed 7 i 9 lat, kiedy sensacyjnie wywalczyli awanse do mistrzostw Europy i świata. Ten dwumilionowy kraj od tamtej pory odnotowuje coraz gorsze wyniki. Co prawda wygrał w 2004 roku z Włochami, ale ostatecznie zajął 4 miejsce w grupie. Ostatnie eliminacje były dla Słoweńców fatalne: W grupie wyprzedzili tylko Luksemburg, przegrywając wszystkie ważne mecze. W poprzednim roku zremisowali z Polską i Czechami oraz wygrali ze Słowacją i Irlandią Północną i gromadzą 8 punktów. Biorąc pod uwagę to, że w tym roku grają coraz słabiej, we wrześniowym meczu możemy spodziewać się wygranej Polski, nie wspominając faktu, że w porównaniu liczby ludności, Słowenię powinna pokonać reprezentacja Warszawy i okolic. Zakładając ponadto, że przegrają na wyjeździe ze Słowacją, zgromadzą 14 punktów.

Jeśli Słowacy wygrają z Czechami (czego dokonali już na wyjeździe), a nasi piłkarze z nimi przegrają, wyniki rozgrywek będą przedstawiały się następująco: 1. 6àRZDFMD 2. 3ROVND 3. &]HFK\

21 19 17

W przypadku rozgrywania baraży Polacy mogą trafić zarówno na silne drużyny jak Francja oraz Rosja lub nieco słabsze jak Bośnia i Hercegowina, które najprawdopodobniej zajmą 2 miejsca w swoich grupach.

Należy jednak pamiętać, że w barażach słabsze drużyny zawsze wznoszą się na wyżyny swoich możliwości.

-HVW MHV]F]H QDG]LHMD

Z katastrofalnym poziomem gry, jaki pokazali Polacy w meczach ze Słowenią, Słowacją i Irlandią Północną, nie mają co liczyć na awans i analizować powyższych wariantów wyników. MAGIEL wierzy jednak, że nasi piłkarze zrealizują zapowiedzi mobilizacji i walki do końca oraz będą mieć szczęście, tym bardziej, że jeszcze wiele zależy od nich.

(EL 6PRODUHN – VWU]HOHF F]WHUHFK JROL Z PHF]X ] 6DQ 0DULQR

3URJQR]\

Kluczowymi dla układu tabeli będą mecze Słowacja – Czechy i Czechy – Polska, gdzie o wyniku przesądzić może dyspozycja piłkarzy w danym dniu lub szczęście. Zakładając, że oba zakończą się remisami, szczyt tabeli końcowej będzie prawdopodobnie wyglądał następująco:

59

sport

Bo$ydar Iwanow

:DUWR PLHĂť PDU]HQLD O pracy dziennikarza sportowego marzy" od dziecka. Od pocz!tku wiedzia", czego chce i uparcie d!$y" do celu. Po blisko 20 latach pracy w dziennikarstwie czuje si% spe"niony, ale ci!gle jeszcze praca daje mu rado'(. â&#x20AC;&#x201C; Nigdy nie jest tak, $e ko&cz% komentowa( mecz i zapominam o pi"ce no$nej â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Bo$ydar Iwanow w rozmowie z MAGLEM. %$5726= :,Ä&#x153;1,(:6.,

,

wanow jest szefem komentatorĂłw w Polsacie Sport, gdzie regularnie komentuje spotkania ligi szkockiej i reprezentacji Polski. OprĂłcz tego prowadzi rozmowy w studiu podczas waĹźnych imprez i jest czoĹ&#x201A;owÄ&#x2026; postaciÄ&#x2026; Polsatu. WczeĹ&#x203A;niej pracowaĹ&#x201A; w TVP i Wizji Sport.

0$*,(/ 0\Ä?OÄ&#x201E;F R VZRMHM SUDF\ UR]SDWUXMH MÄ&#x201E; 3DQ Z NDWHJRULDFK Ă&#x192;SDVMLÂł F]\ UDF]HM Ă&#x192;RERZLÄ&#x201E;]NXÂł" %RÄŠ\GDU ,ZDRZ Jedno i drugie. W bran-

Ĺźy dziennikarskiej pracujÄ&#x2122; juĹź 17 lat, wiÄ&#x2122;c bez postrzegania jej jako â&#x20AC;&#x17E;pasjiâ&#x20AC;&#x153;, raczej tyle bym nie wytrzymaĹ&#x201A;. CzÄ&#x2122;sto po skoĹ&#x201E;czonym spotkaniu czujÄ&#x2122;, Ĺźe jestem szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;liwym czĹ&#x201A;o-

wiekiem. Ĺ Ä&#x2026;czÄ&#x2122; pasjÄ&#x2122; z zarabianiem na Ĺźycie.

Wiadomo, Ĺźe pieniÄ&#x2026;dze to nie wszystko, ale przecieĹź czĹ&#x201A;owiek musi z czegoĹ&#x203A; ĹźyÄ&#x2021;. Kilkakrotnie miaĹ&#x201A;em propozycjÄ&#x2122; pracy w innej, lepiej pĹ&#x201A;atnej branĹźy, ale nigdy siÄ&#x2122; na to nie zdecydowaĹ&#x201A;em. Dlaczego? Bo kocham to, co robiÄ&#x2122;. KaĹźdemu ĹźyczÄ&#x2122; takiego uczucia. Nigdy nie jest tak, Ĺźe koĹ&#x201E;czÄ&#x2122; swojÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; i zapominam o piĹ&#x201A;ce noĹźnej. Nawet jak wyjeĹźdĹźam na wakacje, zawsze staram siÄ&#x2122; pooglÄ&#x2026;daÄ&#x2021; jakiĹ&#x203A; mecz. To mi po prostu weszĹ&#x201A;o w krew i raczej ciÄ&#x2122;Ĺźko futbol i komentowanie odpompowaÄ&#x2021; z mojego ukĹ&#x201A;adu krwionoĹ&#x203A;nego. : WHM EUDQÄŠ\ PRÄŠQD Z RJyOH QLH PLHĂť Ă&#x192;SDVMLÂł L VHUFD GR WHJR FR VLÄ&#x2030; UREL"

W kaĹźdym zawodzie pasja jest waĹźna. Niestety czÄ&#x2122;sto spotyka siÄ&#x2122; ludzi, ktĂłrzy nie robiÄ&#x2026; tego, co lubiÄ&#x2026;. To jest zrozumiaĹ&#x201A;e, bo przede wszystkim kaĹźdy musi zarobiÄ&#x2021; pieniÄ&#x2026;dze, Ĺźeby siÄ&#x2122; utrzymaÄ&#x2021;. WidaÄ&#x2021; to w codziennych sytuacjach â&#x20AC;&#x201C; w sklepie czy restauracji. Czasami chcemy siÄ&#x2122; poradziÄ&#x2021;, co do kuchni czy choÄ&#x2021;by krawatu. Od razu moĹźna poznaÄ&#x2021; czĹ&#x201A;owieka, ktĂłry pracuje, bo to lubi, oraz tych, dla ktĂłrych to sposĂłb na zarobienie na chleb. W Polsce to czÄ&#x2122;ste zjawisko â&#x20AC;&#x201C; moĹźe to relikt przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, naszej mentalnoĹ&#x203A;ci, a moĹźe po prostu sytuacji gospodarczej. OsobiĹ&#x203A;cie lubiÄ&#x2122; robiÄ&#x2021; zakupy na Zachodzie Europy, bo w tamtejszych sklepach zawsze moĹźna siÄ&#x2122; poradziÄ&#x2021;, porozmawiaÄ&#x2021; ze sprzedawcami. : VZRMHM NDULHU]H ]DZRGRZHM NRPHQWRZDĂ 3DQ ZLHOH PHF]yZ XF]HVWQLF]\Ă Z ZLHOX LPSUH]DFK .WyUÄ&#x201E; ] QLFK ZVSRPLQD 3DQ QDMOHSLHM"

Trudne pytanieâ&#x20AC;Ś KaĹźda impreza byĹ&#x201A;a na swĂłj sposĂłb wyjÄ&#x2026;tkowa. Ale zawsze jest tak, Ĺźe ta pierwsza

60

wpisuje siÄ&#x2122; w pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; najwyraĹşniej. Dla byĹ&#x201A; to mundial we Francji w 1998 roku. Wtedy krĂłtko po przenosinach z katowickiej do warszawskiej redakcji TVP dowiedziaĹ&#x201A;em siÄ&#x2122;, Ĺźe jadÄ&#x2122; jako piÄ&#x2026;ty komentator na Mistrzostwa Ĺ&#x161;wiata! To byĹ&#x201A;a dla mnie ogromna niespodzianka. PotwierdziĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe warto mieÄ&#x2021; marzenia. A ja marzyĹ&#x201A;em o wyjeĹşdzie na MĹ&#x161; w piĹ&#x201A;ce noĹźnej od dziecka. Fajnie byĹ&#x201A;o teĹź na ostatnich Mistrzostwach Europy, gdzie wraz z ekipÄ&#x2026; Polsatu stworzyliĹ&#x203A;my naszÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;bio-wioskÄ&#x2122;â&#x20AC;&#x153; w Bad Waltersdorf, w ktĂłrej mielismy studio w plenerze tuĹź przy basenie. Ĺ&#x161;wietna atmosfera, dobre warunkiâ&#x20AC;Ś tylko sukcesu PolakĂłw zabrakĹ&#x201A;o. .DÄŠG\ NRPHQWDWRU PD FK\ED VZyM PHF] NWyU\ SU]\QLyVĂ PX QDMZLÄ&#x2030;FHM IUDMG\ 'OD 3DQD E\Ă WRÂŞ"

â&#x20AC;ŚpĂłĹ&#x201A;finaĹ&#x201A; Ligi MistrzĂłw, sezon 98/99, rewanĹźowy pojedynek Manchesteru United z Juventusem Turyn. MaĹ&#x201A;o brakowaĹ&#x201A;o, a w ogĂłle bym na niego nie pojechaĹ&#x201A;! Kilka dni wczeĹ&#x203A;niej dopadĹ&#x201A;o mnie zapalenie tchawicy.

Znajomy lekarz zaaplikowaĹ&#x201A; mi swojÄ&#x2026; dawkÄ&#x2122; lekĂłw i na szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;cie mĂłj gĹ&#x201A;os wytrzymaĹ&#x201A; do koĹ&#x201E;ca spotkania. OczywiĹ&#x203A;cie szef o niczym nie wiedziaĹ&#x201A;, bo nie wyobraĹźaĹ&#x201A;em sobie opuszczenia takiego widowiska. Sezon wczeĹ&#x203A;niej po raz pierwszy oglÄ&#x2026;daĹ&#x201A;em mecz Manchesteru na Ĺźywo iâ&#x20AC;Ś po prostu zakochaĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; w tym klubie. KomentujÄ&#x2026;c mecz w Turynie staraĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; byÄ&#x2021; jednak obiektywny. Tylko wĹ&#x201A;oscy dziennikarze patrzyli na mnie ze zdziwieniem, kiedy po zakoĹ&#x201E;czonej transmisji uniosĹ&#x201A;em rÄ&#x2122;ce w gĂłrÄ&#x2122;. â&#x20AC;&#x17E;Czerwone DiabĹ&#x201A;yâ&#x20AC;&#x153; wygraĹ&#x201A;y 3:2, choÄ&#x2021; po dziesiÄ&#x2122;ciu minutach przegrywaĹ&#x201A;y 2:0! W pierwszym meczu na Old Trafford byĹ&#x201A; remis 1:1, wiÄ&#x2122;c taki wynik dawaĹ&#x201A; awans Juventusowi, ale po wspaniaĹ&#x201A;ym widowisku, Manchester zdoĹ&#x201A;aĹ&#x201A; przejĹ&#x203A;Ä&#x2021; dalej.

Po meczu udaĹ&#x201A;o mi siÄ&#x2122; zamieniÄ&#x2021; kilka sĹ&#x201A;Ăłw z sir Alexem Fergusonem. Po takich emocjach zapomniaĹ&#x201A;em juĹź nawet, Ĺźe miaĹ&#x201A;em problemy z tchawicÄ&#x2026;!

6WDFMH WHOHZL]\MQH SU]HÄ?FLJDMÄ&#x201E; VLÄ&#x2030; ZH ZGUDÄŠDQLX QRZLQHN WHFKQLF]Q\FK XOHSV]DQLX VSRVREX WUDQVPLVML 0D WR ZSĂ \Z QD :DV]Ä&#x201E; SUDFÄ&#x2030;"

Dla widza ma to ogromny wpĹ&#x201A;yw, bo jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; transmisji jest lepsza. A nam? Czasami to i

MAGIEL

Bo$ydar Iwanow moĹźe przeszkadza. Bo statystyki nie zawsze mĂłwiÄ&#x2026; prawdÄ&#x2122;. Ile dany zawodnik przebiegnie na boisku, ile oddaĹ&#x201A; strzaĹ&#x201A;Ăłwâ&#x20AC;Ś Czasami moĹźe to zaciemniÄ&#x2021; faktyczny obraz sytuacji. Ale z reguĹ&#x201A;y technika nam pomaga. MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zrobienia studia, wywiadĂłw, wprowadzenia komentarza ekspertĂłw. Ĺ&#x161;wiat i technika idÄ&#x2026; do przodu, wiÄ&#x2122;c to zrozumiaĹ&#x201A;e, Ĺźe musimy siÄ&#x2122; do niej dostosowywaÄ&#x2021;. *G\E\ QLH E\Ă 3DQ G]LHQQLNDU]HP L NRPHQWDWRUHP VSRUWRZ\P ]DMPRZDĂ E\ VLÄ&#x2030; 3DQÂŞ"

CiÄ&#x2122;Ĺźka sprawa. Od kiedy pamiÄ&#x2122;tam, praca dziennikarza byĹ&#x201A;a moim marzeniem. MoĹźe architektem? Przez wzglÄ&#x2026;d na zawĂłd mojego taty interesowaĹ&#x201A;em siÄ&#x2122; trochÄ&#x2122; malarstwem,

sport

architekturÄ&#x2026; domĂłw. TrochÄ&#x2122; rysowaĹ&#x201A;em, ale nigdy nic konkretnego z tego nie wyszĹ&#x201A;o.

ja preferujÄ&#x2122; krĂłtkie, ale za to w miarÄ&#x2122; czÄ&#x2122;ste wyjazdy.

0yZL VLÄ&#x2030; ÄŠH NDÄŠG\ G]LHQQLNDU] Z VZRMHM SUDF\ RVLÄ&#x201E;JQLH WDNL HWDS Z NWyU\P EÄ&#x2030;G]LH VLÄ&#x2030; F]XĂ Ă&#x192;Z\SDORQ\² -DND MHVW ZHGĂ XJ 3DQD UHFHSWD ÄŠHE\ WHJR XQLNQÄ&#x201E;Ăť"

(XUR Z 3ROVFH L QD 8NUDLQLH FRUD] EOLÄŠHM &R GR WHJR F]DVX ]PLHQL VLÄ&#x2030; Z SROVNLHM SLĂ FH"

Wakacje i odpoczynek. Sam miaĹ&#x201A;em takie momenty, w ktĂłrych traciĹ&#x201A;em zapaĹ&#x201A; i energiÄ&#x2122;.

Kiedy czĹ&#x201A;owiek jest zmÄ&#x2122;czony psychicznie i fizycznie, musi odpoczÄ&#x2026;Ä&#x2021;. Jak siÄ&#x2122; robi coĹ&#x203A; w zbyt duĹźych iloĹ&#x203A;ciach, przestaje to dawaÄ&#x2021; radoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Ja w takich momentach biorÄ&#x2122; kilka dni wolnego i wyjeĹźdĹźam na krĂłtkie wakacje. Dobrze mi to robiâ&#x20AC;Ś W mojej branĹźy jest niestety tak, Ĺźe ciÄ&#x2122;Ĺźko wyjechaÄ&#x2021; na miesiÄ&#x2026;c, bo traci siÄ&#x2122; sporo informacji i ciÄ&#x2122;Ĺźko to nadrobiÄ&#x2021;. Dlatego

Pod wzglÄ&#x2122;dem sportowym, niezbyt wiele. JakoĹ&#x203A; ostatnimi laty ciÄ&#x2122;Ĺźko naszym klubom i reprezentacji zrobiÄ&#x2021; znaczÄ&#x2026;cy krok do przodu.

Poprawi siÄ&#x2122; infrastruktura i to cieszy. Niestety obecnie oglÄ&#x2026;danie spotkaĹ&#x201E; w naszej ekstraklasie jest trochÄ&#x2122; przykre, pod kaĹźdym wzglÄ&#x2122;dem. Poziomu, zaplecza, zainteresowania kibicĂłw. Znajomym, ktĂłrzy nie sÄ&#x2026; fanami piĹ&#x201A;ki, a chcieliby siÄ&#x2122; przekonaÄ&#x2021;, polecam wyjazdy na mecze zagranicÄ&#x2026;. U nas na razie moĹźe byÄ&#x2021; ciÄ&#x2122;Ĺźko zĹ&#x201A;apaÄ&#x2021; futolowego bakcyla.

Sekcja Wspinaczki AZS

3LRQRZ\ Ä?ZLDW ZVSLQDF]NL Ostatnie lata pokazuj!, $e wspinaczka cieszy si% w Polsce coraz wi%ksz! popularno'ci!, nie tylko jako sport wyczynowy, ale rĂłwnie$ forma sp%dzania wolnego czasu. Dzi%ki post%powi technologicznemu, ktĂłry dokona" si% w tym sporcie w ci!gu ostatnich 15-20 lat, mo$liwe sta"o si% uprawianie go praktycznie przez wszystkich ch%tnych â&#x20AC;&#x201C; dzieci, m"odzie$, doros"ych, osoby starsze oraz niepe"nosprawnych.

35=(0<6Ă&#x;$: '$1.,(:,&=

=

wĹ&#x201A;asnego doĹ&#x203A;wiadczenia wiem, jak bardzo wspinaczka wciÄ&#x2026;ga. Odnajdziemy w niej elementy typowe dla sportĂłw siĹ&#x201A;owych, druĹźynowych, a takĹźe tych wymagajÄ&#x2026;cych techniki i gibkoĹ&#x203A;ci.

Kluczowe sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź psychika i samodyscyplina. Wynika z tego, Ĺźe wspinaczka jest sportem â&#x20AC;&#x17E;interdyscyplinarnymâ&#x20AC;? i trenowanie jej moĹźe podobaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; zarĂłwno osobom $=6 6*+ ZH :Ă RV]HFK

chcÄ&#x2026;cym popracowaÄ&#x2021; nad swojÄ&#x2026; muskulaturÄ&#x2026;, jak i tym, ktĂłrzy ceniÄ&#x2026; sobie delikatnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i precyzjÄ&#x2122; ruchĂłw. Nietrudno sobie wyobraziÄ&#x2021;, Ĺźe â&#x20AC;&#x17E;Ĺ&#x201A;ojenieâ&#x20AC;? (jak siÄ&#x2122; potocznie nazywa uprawianie wspinaczki) znajduje swoich zwolennikĂłw i zwolenniczki.

Satysfakcja pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;ca z pokonania trudnej skalnej formacji jest najczystsza w swojej postaci. Po pierwsze, mierzymy siÄ&#x2122; z samymi sobÄ&#x2026;, poznajÄ&#x2026;c granice swoich fizycznych i psychicznych moĹźliwoĹ&#x203A;ci. Po drugie, do-

Ĺ&#x203A;wiadczamy poczucia wyjÄ&#x2026;tkowoĹ&#x203A;ci poprzez dostanie siÄ&#x2122; na szczyt metodÄ&#x2026; doĹ&#x203A;Ä&#x2021; niekonwencjonalnÄ&#x2026;. W koĹ&#x201E;cu wspinaczka uczy pokory, zarĂłwno do otoczenia jak i samego siebie. PrzeĹźywanie wspĂłlnych przygĂłd z partnerem i budowanie na tej bazie przyjaĹşni jest rĂłwnieĹź unikalnÄ&#x2026; cechÄ&#x2026; tego sportu.

PoczÄ&#x2026;tkujÄ&#x2026;cy swoje pierwsze kroki powinni skierowaÄ&#x2021; na Ĺ&#x203A;ciankÄ&#x2122; wspinaczkowÄ&#x2026;, gdzie poznajÄ&#x2026; podstawy bezpiecznej asekuracji i obchodzenia siÄ&#x2122; ze sprzÄ&#x2122;tem bezpoĹ&#x203A;rednio od wykwalifikowanych instruktorĂłw. To wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie bezpieczeĹ&#x201E;stwo we wspinaczce determinuje dobrÄ&#x2026; zabawÄ&#x2122; i to ono powinno byÄ&#x2021; stawiane na pierwszym miejscu. Dla osĂłb, ktĂłre myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o tym sporcie na powaĹźnie, przewidziane sÄ&#x2026; 6-dniowe kursy skaĹ&#x201A;kowe, gdzie moĹźna nauczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; skutecznie poruszaÄ&#x2021; w terenie skalnym, a dla najbardziej ambitnych istniejÄ&#x2026; tzw. kursy taternickie trwajÄ&#x2026;ce z reguĹ&#x201A;y od 12 do 14 dni. JeĹźeli znudziĹ&#x201A;y Wam siÄ&#x2122; przetarte przez turystĂłw szlaki w Tatrach i chcielibyĹ&#x203A;cie wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; na graĹ&#x201E; pionowÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;cianÄ&#x2026; to ostatnia opcja to umoĹźliwia!

ChÄ&#x2122;tnych do sprĂłbowania czym jest wspinaczka na uczelnianÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;ciankÄ&#x2122; na sali gimnastycznej nr 1 zaprasza Sekcja Wspinaczkowa AZS SGH. Informacje, kiedy moĹźna siÄ&#x2122; powspinaÄ&#x2021;, moĹźecie znaleĹşÄ&#x2021; na stronie www.swsgh.prv.pl lub na drzwiach sali.

maj-czerwiec 2009

61

3 po 3

Lodziarnie

Nie ma nic lepszego w majowo-czerwcowe popo!udnia, ni" wybra# si$ na lody. %mietankowe, zabajone, melonowe, ka"dy ma swoje ulubione. W tym numerze prezentujemy miejsca, gdzie mo"na odda# si$ tej ma!ej przyjemno&ci. Da to cho# namiastk$ nadchodz'cego lata i podtrzyma na duchu pomi$dzy egzaminami. Sesja musi si$ kiedy& sko(czy#.

GRYCAN

MALINOVA

CORSO

XO 3XàDZVND

$O 1LHSRGOHJàRĝFL

XO 0DUV]DàNRZVND

OCENA: Miejscówka przy ruchliwej ulicy nie zachęca. Na zewnątrz rozstawiono kilka stolików, ale chętnych na nie jest niezbyt wielu. Samochody, hałas – ani porozmawiać, ani pojeść. W środku, jak to w Grycanie, standardowo przyjemne wnętrze, nic dodać nic ująć.

Za to lody – całkowita rewelacja. Grzechem jest nie spróbować białej czekolady czy tiramisu. Duży wybór smaków nie zawiedzie nawet najbardziej wybrednych (wyjątkowo duża liczba sorbetów). Bywa tłoczno, bo ludzie wiedzą co dobre.

OCENA: Niewątpliwym atutem Grycana jest ogromny wybór, nie tylko samych lodów, ale też wszelkiego rodzaju deserów i napojów. Z ogromnej liczby smaków można dowolnie układać własne kompozycje lub zdać się na propozycje z menu. Największa wada?

Możliwości wyboru jest tak wiele, że o utrzymaniu diety od razu można zapomnieć. Lokal sam w sobie zachwytu nie wzbudza, ale w ciepłe dni można zjeść pod parasolami na zewnątrz.

OCENA: Od początku byłem do tego lokalu uprzedzony.

Nie jestem zwolennikiem sieciówek, od lodziarni oczekuję specyficznego, niepowtarzalnego klimatu.

Nadzieja, iż udało się go stworzyć także tutaj padła równie szybko jak się pojawiła. Grycan nie może pochwalić się atmosferą, nadrabia jednak naprawdę pysznymi lodami. Jeżeli po prostu masz ochotę na coś dobrego, a nie na romantyczny wieczór czy też kontemplację otoczenia, to jest to miejsce godne polecenia.

62

OCENA: Wszelkie estetyczne potrzeby zostaną tu z pewnością zaspokojone. Wystrój świetnie pasujący do lodziarni – pastelowe kolory, dodatki. Wyjątkowo przyjemnie je się lody w takim otoczeniu, aż chce się żyć! Minusem jest brak ogródka, wszystkie okoliczne ławeczki są już zajęte przez objadających się lodami.

A jest czym się objadać. Niekonwencjonalne smaki mogą niektórych odstraszać, ale nie warto się wahać, trzeba spróbować wszystkich. Ceny szału nie robią, ale nawet biedny student nie pożałuje tych dwóch piw mniej.

OCENA: Lodziarnię Malinova pamiętam jeszcze z czasów, gdy nie sąsiadowała ona z Budynkiem C i już wtedy można było tam zjeść najlepsze lody w mieście. Od tamtej pory zmienił się cennik i czas oczekiwania w kolejce, trudniej znaleźć miejsce siedzące. Mimo to, obecna tam zawsze rzesza studentów SGH udowadnia, że niepowtarzalny smak tamtejszych lodów (wyrabianych według oryginalnej receptury) jest wart swojej ceny.

OCENA: Przechodzę obok tego miejsca średnio raz na tydzień, jednak, wstyd się przyznać, pierwszy raz wstąpiłem dopiero niedawno i to w wyniku presji otoczenia. Początkowe rozczarowanie związane z zamianą poćwiczeniowego piwa na „jakieś lody” prysło momentalnie po wejściu. Muszę przyznać, że Malinova imponuje, samo spojrzenie na finezyjnie wyłożone lody sprawia przyjemność. Nawet najprostszy wariant, czyli tradycyjnie – w waflu, prezentuje się ciekawie. Zapomnijcie o idealnie odmierzonych gałkach. Dbałość o szczegóły widać też w wystroju, naprawdę można się tutaj poczuć dopieszczonym. Jak dla mnie rewelacja!

OCENA: Duży plus za lokalizacje, Plac Zbawiciela ma swój niepowtarzalny klimat. Corso to mały bar w narożnej, przedwojennej kamienicy przy zbiegu placu z Nowowiejską. Wystrój z lat 90. jest trochę dyskusyjny, bo przyzwyczailiśmy się do estetyki sieciowców.

Jednak czasem dobrze zażyć trochę oldschoolu. Lody mają naprawdę dobre, wybór wprawdzie nie za wielki, ale smak tradycyjnych lodów wart polecenia. Tylko czemu ta bita śmietana jest taka niedobra? Klasyczna Śnieżka to przy tym rarytas!

OCENA: Jakkolwiek jest to lodziarnia z wieloletnią tradycją, trudno powiedzieć, żeby lokal miał szczególny klimat. Wręcz przeciwnie – aranżacja wnętrza ma w sobie coś, co sprawia, że wchodząc tam mam ochotę jak najszybciej z powrotem znaleźć się na zewnątrz.

Niewielkie zróżnicowanie oferty w połączeniu z dość wygórowanymi cenami, także trudno uznać za zaletę tego miejsca. Walory smakowe pozostawiam indywidualnej ocenie – jak dla mnie mieszczą się w normie, ale nie zachwycają.

OCENA: Gdy tylko przekroczycie próg od razu przypomnicie sobie lodziarnie z czasów dzieciństwa. Niestety, od tej mniej przyjemnej strony. Dekoracje takie jak plastikowe owoce zdobiące gablotę z ciastami, to dzisiaj prawdziwy zabytek. Wystrój lokalu jest w tym samym tonie, tak że konsumpcję polecam raczej na zewnątrz. Lody, tak jak kiedyś, leżą smętnie za szybą, chirurgiczna precyzja z jaką zostały zrównane z krawędziami pojemników jest godna podziwu. Można powiedzieć, że w Corso czas się zatrzymał, szkoda tylko, że smak lodów nie jest już tak magiczny.

MAGIEL

jedzenie antystresowe

kuchnia

Sesja zbli!a si" wielkimi krokamiâ&#x20AC;Ś W tym czasie twĂłj umys# potrzebuje znacznie wi"cej energii i korzystnych sk#adnikĂłw od!ywczych ni! zwykle, aby mĂłg# sprawnie i wydajnie funkcjonowa$. Najistotniejsza jest jednak umiej"tno%$ pokonywania stresu, ktĂłry w mniejszym lub wi"kszym stopniu b"dzie ci towarzyszy$. Dowiedz si", jakie produkty pomog# ci go zniwelowa$ i ju! dzi% przygotuj â&#x20AC;&#x17E;Antystresowe %niadanieâ&#x20AC;?!

MILENA NOSEK 3DPLÄ&#x2030;WDM ÄŠHÂŞ

Na SRF]Ä&#x201E;WHN ° MDN WR VLÄ&#x2030; G]LHMH"

Uczucie stresu oddziaĹ&#x201A;uje na korÄ&#x2122; nadnerczy, powodujÄ&#x2026;c zmiany w funkcjonowaniu znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w pobliĹźu nerek gruczoĹ&#x201A;Ăłw wydzielajÄ&#x2026;cych hormony. WytwarzajÄ&#x2026; one hormony, takie jak kortyzol i adrenalina. Poziom adrenaliny obniĹźa siÄ&#x2122; po ustÄ&#x2026;pieniu stresu, natomiast kortyzol pozostaje na staĹ&#x201A;ym poziomie o wiele dĹ&#x201A;uĹźej. Co waĹźne â&#x20AC;&#x201C; hormon ten wysyĹ&#x201A;a do mĂłzgu informacjÄ&#x2122; o potrzebie uzupeĹ&#x201A;nienia zasobĂłw energii. W rezultacie, spoĹźywasz wiÄ&#x2122;cej, niĹź organizm tego wymaga i rzecz jasna â&#x20AC;&#x201C; przybierasz zbÄ&#x2122;dne kilogramy. A przecieĹź nie o to tutaj chodzi.

$ WR WZRL $QW\VWUHVRZL 0DJQH] ĹšrĂłdĹ&#x201A;a: kieĹ&#x201A;ki zbóş, otrÄ&#x2122;by owsiane, peĹ&#x201A;noziarniste pieczywo, kasza gryczana, nasiona roĹ&#x203A;lin strÄ&#x2026;czkowych, seler, jarmuĹź,

&\QN ĹšrĂłdĹ&#x201A;a: peĹ&#x201A;noziarniste pieczywo, jaja, pestki sĹ&#x201A;onecznika, ziarno sezamu, kalafior, ostrygi.

=DWHPÂŞ

W momencie, gdy organizm poddany jest stresowi, odczuwa róşne dolegliwoĹ&#x203A;ci, najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej takie jak: podwyĹźszone ciĹ&#x203A;nienie krwi, napiÄ&#x2122;cie miÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ni czy zaburzenia trawienia. JeĹ&#x203A;li stres jest dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;y, rĂłwnieĹź rĂłwnowaga hormonalna ulega zachwianiu. Jest to spowodowane czymĹ&#x203A;, co moĹźna okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; â&#x20AC;&#x17E;zmÄ&#x2122;czeniemâ&#x20AC;? gruczoĹ&#x201A;Ăłw nadnerczy. Aby je zregenerowaÄ&#x2021;, trzeba tylko zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na pewne produkty, ktĂłre dostarczÄ&#x2026; korzystnych skĹ&#x201A;adnikĂłw i ustabilizujÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;anie hormonĂłw. NaleĹźy zatem wybieraÄ&#x2021; pokarmy bogate w wÄ&#x2122;glowodany zĹ&#x201A;oĹźone (znajdziesz je w produktach zboĹźowych z peĹ&#x201A;nego przemiaĹ&#x201A;u, tj. ciemnym pieczywie, pĹ&#x201A;atkach owsianych, otrÄ&#x2122;bach Ĺźytnich, kaszy gryczanej), ktĂłre podwyĹźszajÄ&#x2026; poziom serotoniny â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;hormonu szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciaâ&#x20AC;?.

3RWDV ĹšrĂłdĹ&#x201A;a: suche nasiona roĹ&#x203A;lin strÄ&#x2026;czkowych, banany, Ĺ&#x203A;liwki, porzeczki, Ĺ&#x203A;liwki, pomidory, ziemniaki, kapusta, marchew, seler, pieczywo

:LWDPLQD & ĹšrĂłdĹ&#x201A;a: owoc dzikiej róşy, czarna porzeczka,

:LWDPLQ\ ] JUXS\ % ĹšrĂłdĹ&#x201A;a: produkty zboĹźowe, suche nasiona

Przy dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;ym utrzymywaniu siÄ&#x2122; stresu zwiÄ&#x2122;ksza siÄ&#x2122; takĹźe zapotrzebowanie na biaĹ&#x201A;ko.

Nie zapominaj wiÄ&#x2122;c, aby dostarczyÄ&#x2021; organizmowi odpowiedniÄ&#x2026; jego iloĹ&#x203A;Ä&#x2021;. RĂłwnieĹź istotne jest spoĹźywanie odpowiedniej iloĹ&#x203A;ci nienasyconych kwasĂłw tĹ&#x201A;uszczowych. TĹ&#x201A;uszcz rybi to dobry wybĂłr, poniewaĹź zawiera on kwasy tĹ&#x201A;uszczowe zdolne do zmniejszenia nadmiernej krzepliwoĹ&#x203A;ci krwi, ktĂłra pojawia siÄ&#x2122; pod wpĹ&#x201A;ywem adrenaliny. Pieczony dorsz w folii dwa razy w tygodniu to znakomity element jadĹ&#x201A;ospisu. OdĹźywianie siÄ&#x2122; celem przeciwdziaĹ&#x201A;ania stresowi wiÄ&#x2026;Ĺźe siÄ&#x2122; ze stosowaniem zrĂłwnowaĹźonej diety i dokonywaniem korzystnych, rozsÄ&#x2026;dnych wyborĂłw NaleĹźy pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; rĂłwnieĹź o tym, Ĺźe tak samo waĹźna jak prawidĹ&#x201A;owy sposĂłb odĹźywiania siÄ&#x2122; jest regularna aktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; fizyczna. MoĹźe ona zwiÄ&#x2122;kszaÄ&#x2021; produkcjÄ&#x2122; endorfin, ktĂłre redukujÄ&#x2026; stres i poprawiajÄ&#x2026; nastrĂłj. Zatem staraj siÄ&#x2122; spacerowaÄ&#x2021; chociaĹźby godzinÄ&#x2122; dziennie i ciesz siÄ&#x2122; wiosnÄ&#x2026;! TowarzyszÄ&#x2026;ca Twoim oczom zieleĹ&#x201E; dodatkowo ciÄ&#x2122; wyciszy i uspokoi.

-HGQDNÂŞ

â&#x20AC;Śmiej na uwadze fakt, iĹź nawet najbardziej prawidĹ&#x201A;owy sposĂłb Ĺźywienia nie rozwiÄ&#x2026;Ĺźe wszystkich problemĂłw zwiÄ&#x2026;zanych ze stresem.

Ludzie znajdujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; w stanie chronicznego stresu powinni zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nad zmianÄ&#x2026; trybu Ĺźycia albo poszukaÄ&#x2021; profesjonalnej pomocy psychologicznej.

Ă&#x192;$QW\VWUHVRZH Ä?QLDGDQLHÂł

6NĂ DGQLNL

:\NRQDQLH

313 kcal 9,2 g biaĹ&#x201A;ka 10,1 g tĹ&#x201A;uszczu 55,2 g wÄ&#x2122;glowodanĂłw 192 mg magnezu 34,4 mg witaminy C

â&#x20AC;˘ 1 duĹźy banan â&#x20AC;˘ 3 Ĺ&#x203A;rednie truskawki â&#x20AC;˘ 2 Ĺ&#x201A;yĹźki otrÄ&#x2122;bĂłw owsianych â&#x20AC;˘ 5 orzechĂłw wĹ&#x201A;oskich â&#x20AC;˘ 1 Ĺ&#x201A;yĹźeczka nasion sezamu â&#x20AC;˘ 1 Ĺ&#x201A;yĹźka drobno posiekanej natki pietruszki â&#x20AC;˘ 1 filiĹźanka herbaty z melisÄ&#x2026;

PokrĂłj drobno owoce, dodaj natkÄ&#x2122; pietruszki i ziarna sezamu. Zmiksuj. NastÄ&#x2122;pnie dodaj otrÄ&#x2122;by i orzechy. DokĹ&#x201A;adnie wymieszaj.

PrzeĹ&#x201A;óş mus do salaterki i gotowe!

maj-czerwiec 2009

63

kto jest kim

Tomasz Berent i Wioletta Baran

Dlaczego wybra! Pan karier" nauczyciela akademickiego?

Bo na rynku finansowym na którym spędziłem kilka lat, było za mało czasu na dogłębne przemyślenia. Poza tym Uczelnia daje możliwość dzielenia się swoim doświadczeniem z innymi.

Kim chcia!by Pan by#, gdyby Pan nie by! tym, kim jest?

Życie ma się tylko jedno, trzeba być wdzięcznym za to, co się ma – nie chciałbym być nikim innym.

Co Pana razi u studentów?

U niektórych razi mnie brak szacunku do samych siebie, bo czyż byle jakie przygotowania na zajęcia, ściąganie itp. nie jest właśnie tym?

Co nale$y zmieni# w SGH? Źródła słabości SGH leżą w dużej mierze w słabościach systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, w szczególności w obszarze nauk ekonomicznych; to co można zmienić w samej SGH, to (dziś często za duża) liczba egzaminów w sesji, należałoby też według mnie położyć większy akcent na metodologię badań, tak aby studenci potrafili stosować w praktyce narzędzia analizy danych, w tym narzędzia ekonometryczne oraz krytycznie oceniać studiowane przez siebie materiały (w tym aktualne artykuły naukowe i opracowania statystyczne).

Jak% rad" da!by Pan studentom?

Nie iść na kompromis z bylejakością (W języku angielskim jest takie piękne słowo, nie do końca przetłumaczalne, ale każdy student SGH bez trudu je zrozumie – integrity – tak, trzeba walczyć, aby chronić tę wartość w sobie).

,0,Ĉ , 1$=:,6.2: Tomasz Berent :,(.: 44 0,(-6&( 852'=(1,$: Zielona Góra 7<78ß 1$8.2:<: Doktor 8.2Ē&=21$ 8&=(/1,$: SGH, University of Wales, Wielka Brytania 352:$'=21< 35=('0,27: Corporate Finance, Modern Investment Theory +2%%<: Krajoznawstwo, ornitologia, filozofia, sport 1$-:,Ĉ.6=$ =$/(7$: Zdolność zadziwiania się 1$-:,Ĉ.6=$ :$'$: Czasem brakuje mi cierpliwości w stosunku do najbliższych.

262%$ 32'=,:,$1$: Wielu moich przyjaciół, np. Irena Bartczak – kwintesencja hojności, Tomek i Wiola Kujawowie – najlepiej zorganizowani rodzice (szóstki chłopców).

8/8%,21< ),/0: Mało oglądam ostatnio filmów, ale kiedyś bardzo podobały mi się „Driving Miss Daisy”, „Chariots of Fire”, „Remains of The Day”.

8/8%,21$ .6,ăĨ.$: Trudne pytanie – w moim domu są ich tysiące, w tym wiele ulubionych, większość książek czytam kilka razy, bardzo lubię „Gilgamesza”, „Ferdydurke” Gombrowicza, „The Mathematical Experience” Davisa i Herscha , „Jedność doświadczenia filozoficznego” Gilsona, książki M. Hellera, prof. A. Świderkówny itp.

8/8%,21$ *$=(7$: Rzeczpospolita 8/8%,21< $57<67$: Nie mam, lubię muzykę Springsteena, U2, Ian Janis, architekturę Le Corbusiera, poezję Herberta…

1$-:,Ĉ.6=< 68.&(6: Odnalezienie swojej żony (a to nie było łatwe, przecież nie nazywała się wtedy jeszcze Ula Berent) i pięć córek.

1,(63(ß1,21( 0$5=(1,(: Brat bliźniak, z podobnymi do mnie zainteresowaniami i nieograniczonym czasem na rozmowy. Ĩ<&,2:( 02772:Warto walczyć o prawdę i dobro – nawet jeśli li miałoby się na tym pozornie stracić!

64

,0,Ĉ , 1$=:,6.2: Wioletta Baran :,(.: Ciągle …dzieści 0,(-6&( 852'=(1,$: Ełk 7<78ß 1$8.2:<: Doktor 8.2Ē&=21$ 8&=(/1,$: Uniwersytet Warszawski 352:$'=21< 35=('0,27: Rachunkowość +2%%<: Testuję i odkładam na emeryturę 1$-:,Ĉ.6=$ =$/(7$: Wytrwałość 1$-:,Ĉ.6=$ :$'$: Lenistwo 262%$ 32'=,:,$1$: Raczej pewne, najlepsze w ocenie zewnętrznej cechy u wielu osób.

8/8%,21< ),/0: Trudno o ten jeden. Decyduje nastrój, wtedy „Love actually”. Lubię dobre polskie kino i bajki Disneya oglądane z synem.

8/8%,21$ .6,ăĨ.$: Poezja Małgorzaty Hillar, a dla „refleksji nad czasem” polecam Momo (Michael Ende).

8/8%,21$ *$=(7$: Aktualnie „Murator” oraz „Dom i Ogród”.

8/8%,21< $57<67$: Mój artysta przechodzi okres dojrzewania.

1$-:,Ĉ.6=< 68.&(6: Mistrzostwo Polski w piłce siatkowej… Poczty Polskiej i Mistrzostwo Województwa w pchnięciu kulą.

1,(63(ß1,21( 0$5=(1,(: Raczej tęsknota za długą, pieszą wędrówką w góry… Marzenia mam tak realne, że muszą się spełniać i spełniają się. Ĩ<&,2:( 02772: Kto pyta, MNIEJ błądzi.

Dlaczego wybra!a Pani karier" nauczyciela akademickiego?

Dynamiczne zajęcie, wymagające pracy przede wszystkim nad sobą. Trudno o monotonię, rutynę i nudę.

Kim chcia!aby Pani by#, gdyby Pani nie by!a tym, kim jest?

Nauczycielem akademickim? Lekarzem medycyny sportowej.

Co Pani% razi u studentów?

To, co wszystkich. Jeżeli się zdarza, staram się to głośno wyartykułować.

Co nale$y zmieni# w SGH?

Za krótko pracuję, trudno powiedzieć.

Jak% rad" da!aby Pani studentom?

Bądźcie w zgodzie z samymi sobą. Chociaż czasem trudno ułożyć ten najlepszy plan, jakiś cel trzeba sobie postawić.

Nigdy nie oglądajcie się za siebie, ale uczcie się, też na cudzych błędach.

MAGIEL

O R Ł Ó W

D L A

K A Ż D E G O

D L A

A może orzeszka?

M.T.

gmr au jd-zci ze en r w2 0i e0c8 2 0 0 9

1765

do góry nogami

, h o czystość wielu apelac szą:W RAątaczki, po zności, pro sracz. Sprz ec ne do ostat IA O CZYdoprowadzo EJ POLITYKI DBAN H W IMY Z NIC MACH NO CH, PROS TOALETA STOŚĆ W YSTAĆ!

NIE KORZ

'=,ß$Ĝ 1$%58 2%,( 72 32 6 $- ă7 32635=

ą dobre y posiadaj tów, którz zie, czeka kariera Na studen ląd g y , H o swoim w mocji SG mniemanie acji i Pro r iuro Inform trum Karie modela. B urencję Cen WARZĄ T mną konk robiąc ogro , ogłasza: ZOSTAŃ o ingu kować tych ifi i Fundrais ie dyskwal nia: y jednak n iuro zapew SGH! Żeb yglądzie, b aż albo choci tycznym w mniej este zem miłej się posiadac stać Twarzą Jeśli czujesz możesz zo , J aparycji CIEKAWE , a aparycja ąco ciekaw SGH. wystarczaj Czy jest to H? Twarzą SG aby zostać

a nia 11 maj m nr 4 z d 1 statutu zarządzenie pkt.

Zgodnie z 130 ust. 2 podstawie § je: 2009 r. na pu się, co nastę SGH ogłasza ergii w SGH w zużycia en y zużycia iżenia kosztó iow W celu obn oszczędnośc się program . W związku z tym zo wprowadza eplnej trycznej i ci energii elek deję: tywnego po bowiązuje si entów do ak gii bezkompro ików i stud zużycia ener rzoduje w 1) pracown ograniczenia zą jny SGH p ałań w celu h i domach mujące nas Po raz kole mowania dzi ydaktyczno-naukowyc . Hasło pro to mokrytyce Juwenaliach dynkach d u b misowej sa w e rocznych er w tego H, w tym: tak dosadn Alma Mat studenta SG rów”. Może aby zakaych yścig szczu sób, w elektryczn ..) ,,FeRATi-w (. olejny spo ia z czajnikó o korzystan wanie to k i kouchenek samobiczo - efektywneg zbędnej ilości wody) o) uczelnie? nie ożliwie płask sować inne (gotowanie ie potraw m e parkietów ych (układan z lodówek (...) szłe królow mikrofalow nia ją SGH, przy ego korzysta , prezentu Studentki - prawidłow onsultingu i damy k do higieny podejście giełdowych y interesujące bez przerw nad wyraz a antresoli publiczny . Toaleta n zy i porządku niż najgors się gorzej prezentuje

66

maj-czerwiec 2009