Nr 1-2021
Nowoczesny PSZOK w Lisiej Górze
Oto marzeń szczyt Głos Lisiej Góry
1
Spis treści 3
18 OD WYDAWCY
5 Rozmowaz Jackiem Górą – dyrektorem Szkoły
Pawęzów — mimo
Ciekawe życie
ograniczeń idziemy do
Przedszkola Gminnego
przodu!
w Nowej Jastrząbce…
19
38
Podstawowej
Nauka zdalna w Szkole
Przedszkole Gminne
im. Jana Pawła Wielkiego
Podstawowej w Łukowej
w Zaczarniu
w Nowych Żukowicach
10
22
40 Gmina stawia na sport
Budowa sali gimnastycznej w Łukowej
10 Podpisanie umowy
22
w Śmignie
11 Uroczyste przekazanie samochodu do przewozu osób niepełnosprawnych
12
23
I MIESZKAŃ NSP 2021
w gminie Lisia Góra
24 27 Biblioteka poleca
31 w Lisiej Górze
33 34 Przedszkole Gminne w Starych Żukowicach
Życie z pandemią
17
35
Starych Żukowic
47 Wieś górą?
49 30 LAT MINĘŁO JAK JEDEN DZIEŃ
54 WAŻNE –SARS-CoV-2 (infolinia)
62 HUMOR
62 CZY WIESZ, ŻE?
Przedszkole Gminne Setne urodziny mieszkanki
potoczyłaby się inaczej
Żłobek Gminny w Lisiej
w Lisiej Górze
16
45
Przedszkole Gminne
Górze Nowoczesny PSZOK
OD ZAPOMNIENIA
Historia świata BIBLIOTEKI W LICZBACH
#LICZYSIĘKAŻDY
14
42 OCALIĆ
Nowy sezon piłkarski
NARODOWY SPIS POWSZECHNY LUDNOŚCI
Przedszkole Gminne w Łukowej
Tenis stołowy w Pawęzowie
na ścieżkę rowerową
2
37
w Nowych Żukowicach
63 Cytrynowe księżyce przepis od p. Marii
Głos Lisiej Góry
OD WYDAWCY Drodzy czytelnicy! Przekazujemy Państwu pierwszy nr Głosu Lisiej Góry wydany w tym roku w zupełnie nowym składzie redakcyjnym. Pozwolicie Państwo, że się przedstawimy. •
Ryszard Witek – Przewodniczący Rady Gminy w Lisiej Górze, jednocześnie radny i sołtys sołectwa Kobierzyn.
•
Renata Jadam-Lechowicz dyr Szkoły Podstawowej w Łukowej.
•
Urszula Żebrowska – dyr Przedszkola Gminnego w Lisiej Górze.
•
Renata Skiba – dyr Gminnej Biblioteki Publicznej w Lisiej Górze.
•
Małgorzata Tokarczyk-Kozioł – sołtys sołectwa Nowe Żukowice.
•
Justyna Gancarz – Administracyjna Obsługa Gminy.
•
Edward Kędzierski – redaktor naczelny.
Ten stan formalno-prawny dotyczący naszego pisma, które otrzymało status kwartalnika, zawdzięczamy uchwale Rady Gminy podjętej na sesji zwyczajnej dnia 13-01-2021 r. Jak zapewne zdążyli Państwo zauważyć, obsada kadrowa redakcji bardzo wyraźnie sugeruje, jak ma wyglądać pismo od strony merytorycznej. Periodyk ma dostarczać Państwu informacji na temat spraw, którymi żyje gmina, jak również jej podmioty organizacyjne. Redakcja na swym pierwszym posiedzeniu przyjęła zgodnie deklarację, że łamy naszego pisma pod żadnym pozorem nie staną się forum dyskursu politycznego. Pismo będzie wydawane w obecnej szacie graficznej i w podobnej konstrukcji tematycznej, choć tu w zależności od bieżących potrzeb mogą pojawić się pewne wyjątki. Niestety, ale pandemia nie pozwala zapomnieć o sobie. Przyjęte programy działań zatem mogą ulec zachwianiu w razie niekorzystnej sytuacji epidemicznej, która może przytrafić się każdemu. Stoimy w obliczu szeregu niewiadomych, które nie pozwalają na podejmowanie dalekosiężnych działań, co szczególnie uwiera kulturę. Imprezy masowe, do których trochu przywykliśmy, wymagają wieloetapowych działań, które z natury rzeczy muszą być rozłożone w czasie. Zbliżają się drugie święta Wielkiej Nocy, które będziemy przeżywać w warunkach pandemii. Apogeum trzeciej fali, o której tak wiele obecnie się mówi, może zaistnieć w te święta. Życzymy Państwu i sobie, aby te święta na przekór tego, co się negatywnego wokół nas się dzieje, zostały przeżyte w zdrowiu i w radosnej atmosferze, do której nastraja nas Jezus Zmartwychwstały. Niech radość wielkanocnego poranka, utrwali się na stałe w Państwa rodzinach, mimo klimatu, który temu nie służy. Redakcja
Stopka redakcyjna Wydawca: Gminny Ośrodek kultury Lisia Góra z/s w Śmignie, Śmigno 30, 33-140 Lisia Góra NIP: 993-02-11-167
Głos Lisiej Góry
tel.: 14 6784-087 e-mail: kultura@lisiagora.pl Skład i druk: LMR MARKETING S. C.
3
4
Głos Lisiej Góry
Rozmowa z Jackiem Górą
– dyrektorem Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła Wielkiego w Nowych Żukowicach Dlaczego wspinaczka wysokogórska, która przecież do najbezpieczniejszych z pewnością nie należy tym bardziej, że realizować się można na szereg bezpieczniejszych, a może nawet i tańszych sposobów? Od razu małe sprostowanie – nie uprawiam wspinaczki wysokogórskiej, jestem raczej turystą wysokogórskim, który samodzielnie lub przy pomocy wykwalifikowanych przewodników osiąga wyznaczone cele i realizuje określone przedsięwzięcia. Oczywiście w trakcie wypadów w góry zdarzają się odcinki wspinaczki – najczęściej z wykorzystaniem sztucznych ułatwień (klamry, łańcuchy, stopnie w skale itp.), a niekiedy z asekuracją lotną lub zakładaniem stanowisk asekuracyjnych. Padło tutaj pytanie o stopień ryzyka i bezpieczeństwo w trakcie działań w górach – jeśli jest się przygotowanym do takich działań, posiada się doświadczenie i górskie obycie, to z całą odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że większe zagrożenie wiąże się często z poruszaniem się po naszych drogach, a przysłowiowa cegła może spaść na głowę nawet z dachu własnego domu. Jak to się zaczęło, kiedy Pan po raz pierwszy wyruszył w drogę i jakim kierunku? Trudno powiedzieć, kiedy po raz pierwszy wyruszyłem w góry, na pewno w szkole średniej złapałem „bakcyla” wędrówek i „łazikowania”, wraz z innymi rówieśnikami zrzeszonymi w szkolnym kole turystycznym uczestniczyłem w rajdach turystycznych i obozach wędrownych – wtedy dość gruntownie poznałem Sudety, a dokładnie
Głos Lisiej Góry
5
pasmo Śnieżnika, Góry Stołowe i Bardzkie. Już w szkole
Dlaczego Kilimandżaro, a nie inny szczyt, pa-
średniej wyszedłem na Giewont, Kasprowy Wierch, Kopę
smo górskie?
Kondracką i wiele innych tatrzańskich Klasyków, ale tak systemowo zacząłem wędrować znacznie później, je-
To dobre pytanie, tak, prawdę mówiąc, wyboru tej
stem zdobywcą Korony Gór Polskich, przeszedłem Orlą
góry w pewnym sensie dokonała trwająca pandemia.
Perć w Tatrach, kilka razy byłem na szczycie królowej
Wcześniejsze plany były związane z Kaukazem poło-
Beskidów – Babiej Góry, w tym raz zimą na skiturach.
żonym na granicy Europy i Azji, a dokładnie dotyczyły dwóch lodowych olbrzymów: szczytu Elbrus leżące-
Czy uważa się Pan za alpinistę, skoro stanął na „Dachu
go w Rosji i góry Kazbek położonej w Gruzji – obydwa
Europy” kilkanaście miesięcy temu?
szczyty mające powyżej 5 tys. metrów n.p.m. Niestety kierunek ten został zweryfikowany przez koronawiru-
Oczywiście, byłem przynajmniej kilka razy w Alpach,
sa. Okazało się na szczęście, że stosunkowo niewielkie
ale nie uważam się za alpinistę. Chodziłem we włoskich
zagrożenie COVID-19 występuje na kontynencie afry-
Dolomitach po niezwykle „powietrznych” ferratach,
kańskim. Organizacją wyprawy zajął się ponownie lider
w 2018 roku zdobyłem Krn w Alpach Julijskich, natomiast
z Kłodzka, a największym problemem okazała się podróż
w 2019 roku zdobyłem Gran Paradiso oraz Mont Blanc –
do Tanzanii, gdyż większość przewoźników wymagała
najwyższy szczyt Europy. Alpinista to osoba zdobywająca
podwójnych testów na obecność wirusa, a loty były na-
szczyty górskie, wchodząca na ich wierzchołki nieozna-
gminnie odwoływane.
kowanymi szlakami, sama wyznaczająca trasę przejścia i dojścia na szczyt pionowymi ścianami, często o ekstre-
Jak wyglądają przygotowania do takiej wyprawy
malnym stopniu trudności.
w sensie technicznym, jak również kondycyjnym?
Jaki jest rezultat dotychczasowej wspinaczki, czy
Kilimandżaro to szczyt, który praktycznie nie wymaga
doświadczył Pan na przykład załamania, które spo-
przygotowania technicznego – to wulkan o trzech wierz-
wodowało konieczność zawrócenia z drogi?
chołkach, nie ma tu jakiś niebezpiecznych ekspozycji, sztucznych ułatwień, stromych grani. Inaczej ma się
Trudno powiedzieć o rezultatach moich wieloletnich zma-
rzecz z przygotowaniem kondycyjnym, gdyż wędrówka
gań z górami, góry zawładnęły moim umysłem i ciałem,
na szczyt zajmuje 5 dni, a niecałe dwa dni powrót do
nie wyobrażam sobie innego spędzania czasu wolnego
bram parku. To bardzo duża deniwelacja terenu, bramy
po pracy, czy w trakcie urlopu bez jakiejkolwiek aktywno-
Parku Narodowego położone są na wysokości ok. 1800
ści górskiej, wcale nie muszą to być góry wysokie, mogą
m n.p.m, natomiast szczyt najwyższego wierzchołka
to być nasze Beskidy, Gorce, czy Pieniny. Nie wiem, o ja-
Kilimandżaro znajduje się na wysokości prawie 5900 m
kim załamaniu pan redaktor myśli, ale bardzo niebez-
n.p.m. Ponadto w czwartym dniu wspinaczki wchodzi się
pieczne jest w górach, załamanie pogody, które często
w celach aklimatyzacyjnych na wysokość ponad 4600 m
prowadzi do wycofu i rezygnacji ze zdobycia określonego
n.pm., potem ponownie schodzi się na nocleg do obozu
szczytu. Wiem, co mówię, wiele razy i w bardzo różnych
położonego na wysokości 3750 m n.p.m. A w następnym
górach podejmowałem decyzję odwrotu, kierując się za-
dniu trzeba wyjść do Barafu Camp usytuowanego na wy-
sadą: góra pozostanie w miejscu zawsze, można na nią
sokości prawie Mont Blanc, z którego następuje nocny
wrócić w innym terminie i w lepszych okolicznościach
atak szczytowy. Rzeczywiście potrzebna jest bardzo
pogodowych. Jako przykład mogę podać samotną próbę
dobra kondycja fizyczna, odporność na duże wahania
zimowego wyjścia na Baranią Górę – całkowicie zasy-
temperatury (na dole + 30 st. C a na samej górze mróz się-
pany szlak, solidny mróz, mgła utrudniona orientacja
gający – 12 st. C), ale najpoważniejszą przeszkodą utrud-
w terenie, szybko nadchodzący zmierzch i inne czynniki
niającą zdobycie dachu Afryki są warunki atmosferycz-
spowodowały podjęcie decyzji o przerwaniu wspinaczki
ne powyżej 4500 metrów, to jest rozrzedzone powietrze
150 metrów przed szczytem.
i atakująca znienacka choroba wysokościowa objawiająca się bólami głowy, wymiotami, ogromnym zmęczeniem,
6
Głos Lisiej Góry
a nawet utratą świadomości. Tak, prawdę mówiąc, tych
na Kilimandżaro. Jednocześnie oddałem swój mały plecak
dolegliwości nie można do końca wyeliminować. Jeśli cho-
z kilkoma banerami oraz telefon komórkowy jednemu
dzi o przygotowanie kondycyjne – rzeczywiście musi być
z moich przewodników – to Gimbu trzyma na najwyższym
solidne. Przecież w trakcie 7 dni wędrówki pokonuje się
wierzchołku Uhuru Peak flagę gminy Lisia Góra oraz koła
odległość prawie 100 km, a suma przewyższeń wynosi
turystycznego „Odcisk”.
ponad 6000 m. Potem mozolne zejście do Barafu Camp, a po krótkim Ja jestem w ciągłym ruchu, to są jedno i kilkudniowe wy-
odpoczynku do Karanga Camp położonego na wysokości
pady w góry, w których trakcie zdobyłem przed wyjaz-
prawie 4000 m n.p.m. Tutaj odbyła się piękna uroczystość
dem na Kilimandżaro między innymi najwyższy szczyt
celebrowania wejścia na dach Afryki przez wszystkich
Tatr po stronie słowackiej – Gerlach, a także po naszej
członków wyprawy – 7 zdobywców i 21 przewodników
stronie – Rysy oraz narodową górę Słowaków – Krywań.
i tragarzy. A w dole w Mosli kolejne gratulacje i wręczenie oficjalnych certyfikatów zdobycia Kilimandżaro.
Oprócz tego jestem członkiem klubu Xtreme Fitness Gyms na tarnowskich Błoniach, w którym ćwiczyłem
Jakie są Pańskie plany na najbliższą przyszłość?
przed wyprawą przynajmniej 4 razy w tygodniu po 2 godziny (trening cardio). W żadnym momencie zmagań
Na pewno muszę odpocząć i niejako skonsumować
z wielką górą do wysokości 5000 m n.p.m nie miałem żad-
ten niewątpliwy sukces. Osiągnąłem wysokość prawie
nych problemów z osiąganiem kolejnych, coraz wyższych
o 1000 metrów wyższą niż Mont Blanc – to musi robić
obozów pośrednich. Niestety w trakcie ataku szczytowe-
wrażenie. Mój projekt, który ogłosiłem przed wyprawą
go, gdzieś powyżej 5400 m n.p.m dopadła mnie w dość
na Kilimandżaro: SIŁA WOLI – WOLA ZWYCIĘSTWA będzie
ostrej postaci choroba wysokościowa objawiająca się
kontynuowany. Myślę, że będą to wyniosłe i piękne szczy-
znacznym zwolnieniem tempa marszu, ogromnym zmę-
ty alpejskie, będące równocześnie najwyższymi szczyta-
czeniem i pragnieniem snu.
mi tych europejskich krajów np. Monte Rosa w Szwajcarii, Grosklokner w Austrii, Zugspiutze w Niemczech. To taka
Wszystkie te czynniki spowodowały podjęcie decyzji
realizacja moich marzeń o jak największej eksploracji
o zakończeniu wspinaczki na środkowym wierzchołku
najwyższych gór w Europie i równocześnie małe kroki
Kilimandżaro – Stella Point, położonego na wysokości
do zdobycia korony gór Europy, czyli najwyższych szczy-
5756 m n.p.m, co jest równoznaczne z zaliczeniem wejścia
tów wszystkich europejskich państw. Pewno wrócimy
Głos Lisiej Góry
7
z zespołem także do kierunku wschodniego i wejścia na Kazbek i Elbrus. Chodzą mi po głowie jeszcze inne przedsięwzięcia, ale do ich konkretyzacji jeszcze daleko. Wiem, że są to trudne i niebezpieczne w realizacji wyzwania, Czy Pan i Panu podobni są w stanie powiedzieć sobie „dość”, czy jest to raczej „głód niezaspokajalny” ? W ogóle nie biorę na razie pod uwagę możliwości rezygnacji z górskiej aktywności, wyznaczania sobie nowych wyzwań i przekraczania kolejnych barier oraz jak pięknie napisała w swojej książce Martyna Wojciechowska, przesuwania własnego horyzontu. Ten głód, o którym pisze pan redaktor, jest póki co bardzo silny i nie może go stłumić świadomość moich wewnętrznych słabości i lęków oraz świadomości nieuchronnie upływającego czasu. Mam nadzieję, że najbardziej ekscytujące przedsięwzięcia są jeszcze przede mną. Oczywiście z tyłu głowy mam także to, co zdarzyło się w ostatnich dniach na Kilimandżaro, życie pisze niezwykłe scenariusze, niekiedy bardzo tragiczne. Śmierć tak doświadczonego podróżnika, jakim był Aleksander Doba, który kilka razy przepłynął samotnie Ocean Atlantycki i realizował z powodzeniem inne, niekiedy wydawałoby się szalone przedsięwzięcia, jest wyraźnym dobrze słyszalnym i mocno tkwiącym z tyłu głowy sygnałem, że nie ma ludzi niezniszczalnych, a w górach wszystko może się zdarzyć. Panie redaktorze, jeśli mogę, chciałbym w tym miejscu serdecznie podziękować wszystkim tym, dzięki którym mój udział w tej niezwykłej, ale kosztownej wyprawie był możliwy. Na pierwszym miejscu chciałbym wymienić pana Arkadiusza Mikuła – wójta gminy Lisia Góra za życzliwe i elastyczne podejście do moich niekiedy „szalonych” planów w trakcie trwającego roku szkolnego, a także wsparcie zakupu niezbędnego wyposażenia, panu Piotrowi Miotła za żywe zainteresowanie i troskę o moje zdrowie w trakcie wyprawy, państwu Urszuli i Dariuszowi Armatys – właścicielom Firmy Aramis, państwu Honoracie i Andrzejowi Jaworskim – właścicielom tartaku „JAWTAR”, pani Karinie Cichoń – właścicielce firmy ubezpieczeniowej „ETAP” – wszystkim za wsparcie finansowe, a firmie ubezpieczeniowej „ETAP” także za profesjonalne ubezpieczenie mojej osoby w czasie
8
Głos Lisiej Góry
trwania wyprawy (ubezpieczenie wysokogórskie, łącz-
że ktoś bardzo bliski mojemu sercu myśli nieustannie
nie z akcją ratowniczą z użyciem śmigłowca), dziękuję
o mnie, na pewno dodało siły i pewności, że wkrótce
także dr. Władysławowi Jantas z przychodni „MEDICA”
znów będę w gronie rodziny, przyjaciół i osób dobrze
w Starych Żukowicach, za opiekę i konsultację medyczną
mi życzących.
przed wyprawą. Oczywiście chciałbym serdecznie podziękować również panu za ten wywiad, za życzliwość
Wszystkim z całego serca dziękuję!
i wsparcie medialne. Dziękuję moim współpracownikom ze szkoły oraz dyrektorom szkół i przedszkoli z gminy
Dziękując za rozmowę, gratuluję ostatniego sukcesu
Lisia Góra za kibicowanie mi i wsparcie duchowe w trakcie
i tych wcześniejszych zaś na przyszłość pragnę życzyć
akcji Kilimandżaro. Dziękuję także tym, którzy z wielką
tyle zejść ile wejść.
niepewnością i troską czekali na mój powrót z wyprawy – dziękuję mamo, dziękuję Ewuniu. To przeświadczenie,
Głos Lisiej Góry
Rozmawiał Edward Kędzierski.
9
Budowa sali gimnastycznej w Łukowej Trwają prace wykończeniowe w budynku sali gimnastycznej wraz z zapleczem szatniowo-sanitarnym przy Szkole Podstawowej w Łukowej. Wartość zadania to 1 058 367,71 zł
Podpisanie umowy na ścieżkę rowerową w Śmignie 3 marca została podpisana umowa na budowę ścieżki rowerowej wraz ze zjazdami i urządzeniami odprowadzenia wód opadowych przy drodze powiatowej nr 1402 K w Śmignie. Termin realizacji tego zadania to sierpień 2021 a całkowity koszt to 535 110,50zł.
10
Głos Lisiej Góry
Uroczyste przekazanie samochodu do przewozu osób niepełnosprawnych 18 lutego Gmina Lisia Góra oficjalnie przekazała nowy
Na zakup nowego pojazdu Gmina Lisia Góra uzyskała
samochód przystosowany do przewozu osób niepełno-
dofinansowanie w wysokości 90 000,00 zł z Państwowego
sprawnych dla Gminnego Ośrodka Kultury w Lisiej Górze,
Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON)
gdzie będzie wykorzystywany do przewozu osób z nie-
za pośrednictwem Starostwa Powiatowego w Tarnowie
pełnosprawnościami z terenu gminy do specjalistycznych
w ramach „Programu Wyrównywania Różnic Między
placówek edukacyjnych, wychowawczych, medycznych
Regionami III” w obszarze D. Całkowity koszt zakupu sa-
czy innych instytucji.
mochodu wynosił 136 900,00 zł.
Uroczystego poświęcenia samochodu dokonał Proboszcz
Komfortowy i przede wszystkim bezpieczny samochód
Parafii Śmigno ks. Marek Bołoz. W uroczystości wzięli
9-miejscowy marki RENAULT TRAFIC wyposażony jest
także udział: Pan Roman Łucarz – Starosta Tarnowski, Pan
również w najazdy, które umożliwiają zakotwiczenie
Edward Kędzierski – Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury
wózka inwalidzkiego.
oraz Pan Arkadiusz Mikuła – Wójt Gminy.
Głos Lisiej Góry
11
NARODOWY SPIS POWSZECHNY LUDNOŚCI I MIESZKAŃ NSP 2021 #LICZYSIĘKAŻDY
W dniu 1 KWIETNIA 2021 R., według stanu na dzień 31 marca 2021 r., w całej Polsce rozpocznie się NARODOWY
Obowiązkiem spisowym objęte zostaną: •
osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo prze-
SPIS POWSZECHNY LUDNOŚCI I MIESZKAŃ NSP 2021.
bywające w mieszkaniach, budynkach i innych
Powszechny spis ludności i mieszkań odbywa się co 10 lat
zamieszkanych pomieszczeniach niebędących
i jest jedynym badaniem, które pozwala na pozyskanie
mieszkaniami, osoby fizyczne niemające miej-
szczegółowych informacji o liczbie ludności, jej teryto-
sca zamieszkania;
rialnym rozmieszczeniu, strukturze demograficzno-spo-
•
mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwate-
łecznej i zawodowej, a także o ilościowym i jakościowym
rowania i inne zamieszkane pomieszczenia niebędą-
stanie zasobów mieszkaniowych i budynkowych. Dane
ce mieszkaniami.
zebrane w ramach prac spisowych są wykorzystywane do opracowań, zestawień i analiz statystycznych, do
Metody przekazywania danych: •
tworzenia i aktualizacji przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatu do badań statystycznych.
samodzielnie za pośrednictwem aplikacji internetowej na stronie internetowej GUS;
•
w wywiadzie telefonicznym przeprowadzanym przez rachmistrza spisowego;
UDZIAŁ W SPISIE LUDNOŚCI I MIESZK AŃ JEST
•
w wywiadzie bezpośrednim przeprowadzanym
OBOWIĄZKOWY. Pytania dotyczyć będą m.in. charakte-
przez rachmistrza spisowego, jeśli pozwoli na to sy-
rystyki demograficznej i aktywności ekonomicznej osób,
tuacja epidemiczna.
poziomu wykształcenia oraz stanu i charakterystyki zaso-
Tożsamość rachmistrza spisowego będzie można zweryfi-
bów mieszkaniowych. Dokładny zakres informacji zbiera-
kować, kontaktując się z Wojewódzkim Biurem Spisowym
nych w NSP 2021 dostępny jest w załączniku nr 1 do ustawy
w Urzędzie Statystycznym w Krakowie lub właściwym
z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym
Gminnym Biurem Spisowym.
ludności i mieszkań w 2021 r. (Dz.U. poz. 1775 z późn. zm.).
12
Głos Lisiej Góry
Ponadto, aby zapobiec sytuacji, w której zobowiązany
Stosowane przez statystykę publiczną narzędzia oraz
do spisu mieszkaniec Polski nie będzie miał możliwości
procedury w zakresie bezpieczeństwa danych zapewniają
spisania się samodzielnie, ustawa o NSP 2021 zobowiązuje
całkowitą ochronę gromadzonych informacji. Statystyka
następujące podmioty do udostępnienia odpowiedniego
publiczna prezentuje jedynie dane wynikowe, których nie
pomieszczenia i sprzętu do realizacji samospisu:
można powiązać z konkretnymi osobami.
• • •
urzędy statystyczne i pozostałe jednostki statystyki publicznej,
Prosimy wszystkich o zaangażowanie i zachęcamy do
urzędy wojewódzkie,
włączenia się w upowszechnianie informacji o spisie.
urzędy obsługujące wójtów, burmistrzów, prezy-
LICZYMY SIĘ DLA POLSKI!
dentów miast oraz gminne jednostki organizacyjne. W Urzędzie Gminy działa już punkt obsługi.
WIĘCEJ INFORMACJI O NSP 2021 można uzyskać na stronie
Lista miejsc, gdzie będzie można dokonać samospisu, zo-
internetowej spis.gov.pl [1], a od 15 marca br. dzwoniąc
stanie opublikowana na stronie internetowej Głównego
na infolinię spisową pod numer 22 279 99 99.
Urzędu Statystycznego. W przypadku dodatkowych pytań związanych z realizacją Wszystkie przekazywane w czasie spisu DANE ZOSTANĄ
NSP 2021 w województwie małopolskim można kontak-
OBJĘTE TAJEMNICĄ STATYSTYCZNĄ – będą należycie i sta-
tować się z Wojewódzkim Biurem Spisowym w Urzędzie
rannie zabezpieczone oraz nie zostaną nikomu ujawnione.
Statystycznym w Krakowie – tel.: +48 12 42 04 050 e-mail: WBS_Krakow@stat.gov.pl.
Uprzejmie informujemy, że w każdą środę (począwszy od 13 stycznia 2021 r.) w godzinach od 13:00 do 15:00 w Urzędzie Gminy będzie działał Punkt Obsługi Programu Czyste Powietrze. Wszystkie osoby zainteresowane uzyskaniem informacji na temat dofinansowania zachęcamy do zapisów pod numerem tel.: 14 6784 678 wew. 116. Ponadto od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 16:00 można uzyskać informację telefonicznie, dzwoniąc pod numer tel. 729 876 173 bądź kontaktując się mailowo: czystepowietrze@ekomonterzy.pl.
Głos Lisiej Góry
13
Nowoczesny PSZOK w Lisiej Górze
W Lisiej Górze oddano właśnie do użytku PSZOK, czyli
PSZOK zlokalizowany jest w Lisiej Górze przy ul. Rataja
punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Tym
na terenie dawnej, nieczynnej oczyszczalni ścieków.
samym zakończono jedną z największych i najważniej-
Instalacja służy wszystkim mieszkańcom gminy, którzy
szych inwestycji w gminie ostatnich lat.
bezpłatnie, w ramach opłat za odbiór odpadów, mogą przywozić tutaj niepotrzebne rzeczy. Jakie? Otóż na PSZOK
PSZOK kosztował 2 miliony 209 tysięcy złotych.
trafiają posegregowane odpady nadające się do odzysku, często wielkogabarytowe, jak przykładowo: stare meble,
– Nasz wkład wyniósł bez mała milion czterysta tysięcy zło-
sprzęt AGD, szkło, metal, plastik, gruz, papier, odpady
tych zaś pozostałe środki to dofinansowanie unijne – mówi
zielone, a także odpady niebezpieczne, chociażby zużyte
Arkadiusz Mikuła, wójt gminy Lisia Góra. – Precyzyjnie, ze
baterie czy żarówki.
środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
– Dzięki budowie PSZOK-u udało nam się m.in. utrzymać
Małopolskiego na lata 2014-2020 pozyskaliśmy prawie 825
w gminie stosunkowo niską cenę za odbiór odpadów
tysięcy zł.
od mieszkańców, mianowicie 17 zł od osoby – podkreśla Arkadiusz Mikuła.
14
Głos Lisiej Góry
To nie wszystkie zalety bowiem w związku z PSZOK po-
ich powstawanie i jak ważna dla środowiska jest prawi-
jawia się mnóstwo korzyści społecznych wpływających
dłowa gospodarka odpadami.
na jakość życia społeczności gminy jak, chociażby: czyste środowisko naturalne, zwiększenie atrakcyjności inwesty-
– To kształtowanie prawidłowych postaw ekologicznych
cyjnej, poprawa walorów klimatycznych czy zwiększenie
wśród wszystkich mieszkańców gmin, w tym szczególnie
satysfakcji życiowej mieszkańców.
uczniów szkół podstawowych i przedszkoli jest bardzo ważnym aspektem instalacji – podkreśla wójt Mikuła.
Podkreślić należy, że lisiogórski PSZOK to instalacja na wskroś nowoczesna. Teren jest ogrodzony, oświe-
W PSZOK jest także punktu napraw – tzw. punkt drugiego
tlony, monitorowany, a budynek socjalny ogrzewany
życia i punktu przyjmowania rzeczy używanych niesta-
jest pompą ciepła, ponadto na dachu zamontowane są
nowiących odpadów, celem umożliwienia ich ponownego
panele fotowoltaiczne wykorzystywane wyłącznie dla
użycia przez mieszkańców.
celów PSZOK. Przypomnijmy, że zgodnie z unijnym prawem oraz ustaW skład PSZOK wchodzą: duży, utwardzony plac manew-
wą polskiego parlamentu każda gmina albo musi mieć
rowy, wagi towarowe, kontenery – w tym kontener na od-
na swoim terenie PSZOK, albo podpisaną umowę z inną
pady niebezpieczne, wiaty, pomieszczenie dla pracow-
gminą o korzystaniu z takiego punktu. Dotychczasowy
ników, a także ścieżka edukacyjna z 10-cioma tablicami,
gminny PSZOK funkcjonujący na terenie Gminnej Spółki
gdzie młodzi ludzie – ze szkół i przedszkoli – mogą uczyć
Komunalnej w Lisiej Górze został zlikwidowany.
się segregacji śmieci, dowiedzieć się, jak minimalizować
Głos Lisiej Góry
15
Życie z pandemią Dręcząca nas od roku pandemia, nie tylko destabilizuje
odchrząkiwania. Nawet nieznaczna asymetria ułożenia
nasze życie w kontekście codziennych obowiązków, ale
głowy może mieć wpływ na postawę całego ciała i pro-
w sposób znamienny wpływa na nasze zdrowie fizycz-
wadzić do dalszych napięć wielu partii mięśni, szczególnie
ne, jak również psychiczne, o czym świadczy coraz to
podczas chodzenia. Nie lekceważmy zatem pierwszych
częstsze sięganie przez psychologów po termin „covi-
objawów stresu, a szczególnie próbujmy uniknąć jego
dowy syndrom”. Zjawisko to dotyka zarówno tych, co
eskalacji w związku z tymi objawami. Aby zapobiec tym
zaliczyli zderzenie z wirusem, jak i tych, którzy z racji
zjawiskom, należy co nie jest rzeczą łatwą, wypracować
ciągle zmieniających się ograniczeń, pozostają w izolacji
własny sposób na unikanie stresu i skuteczną metodę
i żyją w ciągłym strachu o swoje zdrowie i swoich bliskich.
walki z nim, jeśli już wystąpi. Skuteczną metodą w walce
Rzecz szczególnie dotyka tych, którzy od miesięcy pra-
ze stresem i jego następstwami jest masaż, o którego nie
cują zdalnie, zamieszkując małe powierzchnie z dziećmi,
jest najłatwiej w warunkach rygoru sanitarnego i ogra-
które kontynuują naukę przy pomocy internetu. Czło-
niczeń wynikających z metodyki zahamowywania roz-
wiek jako istota społeczna nie znosi izolacji, a jeśli mu
przestrzeniania się wirusa. Dlatego długie spacery nawet
już przyjdzie funkcjonować w takich realiach, niemalże
w mroźny dzień, są świetną formą w walce ze stresem,
natychmiast pojawiają się napięcia emocjonalne, które
a szczególnie usuwania jego skutków. Słuchanie ulubionej
nawet z dużym opóźnieniem przynieść mogą niepożą-
muzyki w tym relaksacyjnej, oglądanie filmów o nieagre-
dane psychofizyczne skutki. Długotrwały stres, który
sywnych w sensie psychicznym treściach, dobra książka,
większość z nas dręczy, w sensie psychofizycznym może
właściwa dieta, wysypianie się, to coś, co możemy sobie
mieć np. negatywny wpływ na nasze stawy, objawiający
sami zaaplikować z pożytkiem dla siebie i swoich bliskich.
się dolegliwościami bólowymi na pozór niewiadomego
Warto w tych warunkach sięgnąć do zapomnianych czy
pochodzenia zaś w sensie psychicznym może doprowa-
też z takich lub innych powodów zaniechanych pasji.
dzić do stanów nerwicowych z depresją włącznie. Mo-
Każdy sposób odwrócenia uwagi od realiów tej jakże
żemy w związku z tym doświadczać uczucia lęku, złości,
trudnej rzeczywistości jest dobry dla naszego zdrowia
smutku, bezradności i beznadziei, która stanowi pierwszy
psychicznego, które stanowi podstawę w miarę spraw-
krok do depresji. W sensie klinicznym długo utrzymu-
nego pokonywania codziennych trudności w warunkach
jący się stres prowadzi do skurczu mięśni co objawiać
utrzymującej się pandemii. Dane w tej materii do opty-
się może przykurczem ramion, napięciem mięśni twarzy,
mistycznych z pewnością nie należą. Poradnie zdrowia
zaciśniętymi zębami, zwiniętymi palcami stóp i dłoni. Za-
psychicznego są bardziej oblegane niż dotychczas, wizyta
grożeń jest więcej. Przeciążenie emocjonalne zaburza
u psychologa wydłużyła się do kilku miesięcy, zaś apteki
czynności kręgosłupa szczególnie w punkcie pomiędzy
odnotowują sukcesywny wzrost sprzedaży psychotropów
czaszką a szyją, co może w konsekwencji doprowadzić do
i wszelkich preparatów uspakajających. W przestrzeni
asymetrycznego ułożenia głowy względem szyi i ramion.
publicznej funkcjonuje wiele teorii na temat Covid-19,
Asymetryczne ułożenie głowy może powodować upo-
od spiskowych poczynając, a na racjonalnych kończąc.
rczywe bóle kręgosłupa odcinka szyjnego, zaś w dalszej
Po upływie roku istnieje nadal spory odsetek osób, które
perspektywie mogą się pojawić problemy z połykaniem,
uważają, że pandemia jest doskonałym pomysłem na biz-
może również wystąpić chrypka i konieczność ciągłego
nes – zdecydowanie lepszy niż handel bronią i preludium
16
Głos Lisiej Góry
do nieznanego dotąd światu zarządzania „masą ludzką”.
szczepionek, choć zewsząd da się usłyszeć zapewnienia,
Jakby na to nie patrzeć jedno jest pewne, a mianowicie
że są to preparaty bezpieczne dla zdrowia w dalszej per-
to, że dziś po upływie roku najtęższe umysły tego świata,
spektywie. Czas zweryfikuje wszystko, co dziś stanowi
nie są w stanie jeszcze nic powiedzieć, jakie będą społecz-
niewiadome, bądź jest skrywane z takich czy innych po-
no-polityczne, gospodarcze i zdrowotne skutki pandemii,
wodów. Miejmy nadzieję, że tak nie jest.
i kiedy przejdzie ona do lamusa nowożytnej historii ludz-
Tekst ten szczególnie w kwestiach medycznych został
kości tak jak wiele innych chorób zakaźnych. Z pewnością
skonsultowany z Panią Ranatą Sadowy – sołtys sołectwa
zatrważa fakt występowania powikłań u ozdrowieńców,
Śmigno – właścicielką studia masażu w Tarnowie.
które pojawiają się nawet po kilku miesiącach od ustąpienia objawów klinicznych choroby. Z pewnością świat
Edward Kędzierski
nauki do końca nie wie, jakie będą skutki przyjmowanych
Setne urodziny mieszkanki Starych Żukowic 30 grudnia 2020 roku setne urodziny obchodziła mieszkanka Starych Żukowic Pani Waleria Ciężadło. Z tej okazji Jubilatkę odwiedził Wójt Gminy Arkadiusz Mikuła oraz zastępca kierownika Urzędu Stanu Cywilnego Anna Kapustka, by w imieniu wszystkich mieszkańców gminy złożyć najserdeczniejsze życzenia wszelkiej pomyślności, pogody ducha oraz kolejnych lat życia w jak najlepszym zdrowiu.
Głos Lisiej Góry
17
Pawęzów — mimo ograniczeń idziemy do przodu! Uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Pawęzowie oraz
przez Parafię Św. Marii Magdaleny w Szczucinie II miej-
dzieci z oddziału przedszkolnego chętnie biorą udział
sce zajęła uczennica klasy V – Milena Mozgowiec. Z po-
w różnorodnych projektach, konkursach, zawodach i tur-
wodu epidemii konkurs miał formułę on-line. Uczniowie
niejach międzyszkolnych, miejskich, wojewódzkich, ogól-
przesyłali nagrania utworów, które były oceniane przez
nopolskich czy międzynarodowych. W tym roku szkolnym,
profesjonalne jury. W czterech kategoriach wiekowych:
mimo niesprzyjającej sytuacji pandemicznej, nie zamie-
przedszkolnej, młodszej szkolnej, starszej szkolnej, mło-
rzali poprzestać na minimum. Realizowali i realizują swoje
dzieżowej – łącznie wzięło udział 147 uczestników. Tym
marzenia, pasje, zamiłowania, zdobywając piękne i war-
bardziej cieszy fakt, że nasza uczennica uplasowała się
tościowe nagrody. W XIV Dziecięcym i Młodzieżowym
na tak wysokim miejscu. W Miejskim Ośrodku Kultury
Festiwalu Kolędowym „KOLĘDA HEJ” organizowanym
w Brzesku podsumowano konkurs Namaluj arcyDZIEŁO.
18
Głos Lisiej Góry
Jego celem było upowszechnianie znajomości arcydzieł
kartki świąteczne, które roznieśli seniorom. Oddział
malarstwa polskiego i światowego. Zadanie polega-
przedszkolny, pomimo pandemii, działa prężnie i bez
ło na namalowaniu kopii wybranego obrazu. Za kopię
większych zmian. Dzieciaki wraz z wychowawczyniami
Autoportretu z naszyjnikiem z cierni i kolibrem Fridy
są zaangażowane w szereg inspirujących i kreatywnych
Kahlo wyróżnienie otrzymała uczennica klasy 7 – Emilia
projektów. Od sierpnia do końca września szlifowały
Gubała. Uczniowie często rywalizują ze sobą w konkur-
język podczas Dwujęzycznych Wakacji Małopolskich
sach informatycznych. W międzynarodowym konkursie
Przedszkolaków. Brały udział w ogólnopolskim projek-
programistycznym „Pix Programming Challenge PL” naszą
cie „Bajeczna Księga”. Przez cały rok szkolny aktywnie
szkołę reprezentowali Ewa Tokarska (kl.4) i Igor Olechny
uczestniczą w Międzynarodowym Projekcie Edukacyjnym
(kl.5) Po raz kolejny uczniowie przyłączyli się do działań
„Piękna Nasza Polska Cała”, którego celem jest kształtowa-
w ramach Europejskiego Tygodnia Kodowania (EU Code
nie postaw patriotycznych, uwrażliwienie ich na piękno,
Week). Szkoła została laureatem konkursu „1000 pierw-
folklor i tradycje Polski oraz kształtowanie tożsamości na-
szych inicjatyw online”. Uczestnicy walczyli o maty do na-
rodowej. W grudniu dołączyły do akcji „Razem na święta”.
uki programowania, wraz z zestawem zadań. Igor Olechny aktualnie tworzy pracę w ramach VI Ogólnopolskiego
Nie sposób napisać o wszystkich przedsięwzięciach,
Górowskiego Konkursu Informatycznego dla uczniów
w które byli i są zaangażowani nasi uczniowie. Warto
klas IV-VIII szkół podstawowych w kategorii kodowa-
jednak zwrócić uwagę, że mimo ograniczeń w działaniu
nia w aplikacji Scratch. W okresie bożonarodzeniowym
szkół, uczniowie są aktywni, pełni zapału i poświęcenia.
członkowie Szkolnego Koła Wolontariatu nie zapomnieli
Wykazują się kreatywnością, pomysłowością i odważnie
o swoich obowiązkach i we współpracy z grupą „star-
dążą do wyznaczonych sobie celów.
szaków” z przedszkola, stworzyli piękne, tradycyjne Informacja własna szkoły
Nauka zdalna w Szkole Podstawowej w Łukowej 24 października 2020 roku pokój uczniów, a w nim biur-
wnętrzu domów uczniowie mogli przypomnieć to zna-
ko, na którym stoi komputer, godzina 8.00 zaczynają się
czące dla Polaków święto. Można było również spraw-
zajęcia online dla uczniów klas IV-VIII, natomiast 29 listo-
dzić swoją wiedzę, rozwiązując test historyczny online.
pada dla klas I-III. Ponownie powracamy do nauki zdal-
Szkolny konkurs historyczny był kolejnym wyzwaniem
nej, ale tym razem bogatsi o nowe doświadczenia, które
dla uczniów. Zorganizowany został z okazji „40-lecia
wcześniej zdobyliśmy. Bogata oferta Szkoły Podstawowej
Solidarności” w dwóch kategoriach: uczniowie klas I-III
w Łukowej sprawiła, że nauka zdalna stała się bardziej
wykonali prace plastyczny, natomiast klasy IV – VIII zmie-
atrakcyjna i ciekawsza.
rzyli się ponownie z testem. Uczennica Julia Wanat reprezentująca naszą szkołę w Gminnym Konkursie Poezji
102 rocznica Odzyskania Niepodległości przez Polskę była
Patriotycznej zorganizowanym przez Gminny Ośrodek
w tym roku dla uczniów jeszcze większym powodem do
Kultury w Lisiej Górze zajęła II miejsce. W tym roku
dumy. Została zorganizowana akademia – online. We
Głos Lisiej Góry
19
konkurs odbył się poprzez nagranie na płycie recytacji wybranego wiersza. W czasie pandemii została zorganizowana wycieczka -online, na którą wybrali się uczniowie klas V z uczniami ze Starych Żukowic. Przepiękne tereny Ogrodu Łazienkowskiego w Warszawie, dostarczyły niesamowitych wrażeń. Wzbogacili wiedzę na temat botaniki. Nie zabrakło też informacji o zwierzętach korzystających ze schroniska oraz o innych ciekawostkach. Wycieczka jak na okres pandemii, mimo że była inna, to na pewno długo zostanie zapamiętana przez uczniów. Uczniowie również na lekcji języka polskiego mogli wybrać się na wirtualne wycieczki. Muzeum Narodowego w Krakowie odwiedziła klasa V, natomiast do Muzeum Narodowego w Warszawie wybrała się klasa VI. Kolejny konkurs t ym razem międz yszkolny pt. „Świąteczne kreacje substancji chemicznych” dla uczniów klas siódmych. W konkursie brali udział uczniowie z: Szkoły Podstawowej imienia Świętej Kingi w Łukowej, Szkoły Podstawowej imienia Jana Pawła II w Brniu, Szkoły Podstawowej w Starych Żukowicach. Chemiczne rywalizacje odbywały się pomiędzy najlepszymi uczniami klas siódmych, którzy zgłosili się i przeszli eliminacje szkolne w swoich szkołach. Uczestnicy konkursu sprawdzali swoją znajomość ważnych pojęć i procesów chemicznych, poprzez chemiczną rywalizację. Pytania problemowe, wymagające obycia z tematem substancji chemicznych, okazały się fajną zabawą dla uczniów, a dla zwycięzców źródłem nagrody. Wszyscy uczestnicy konkursu wykazali
20
Głos Lisiej Góry
się znakomitą wiedzą. Wysokie miejsca zajęli uczniowie naszej szkoły: Karol Marcinek pierwsze miejsce oraz Paulina Skrzek miejsce trzecie. Konkurs kolęd i pastorałek w tym roku szkolnym również odbył się w zmienionej formie. Uczniowie startowali w dwóch kategoriach: klas I-III oraz IV-VIII, mieli za zadanie nagrać wykonanie wybranej przez siebie pastorałki lub kolędy. W tym roku duże zaangażowanie było widać nie tylko ze strony uczniów, ale także rodziców. Uczniowie oprócz przepięknego wokalnego wykonania, również z pomocą rodziców zrobili interesujące scenografie, które sprawiły niesamowite wrażenia. Jury miało duży problem w wyłonieniu zwycięzcy. W tych trudnych czasach wyjątkowe są dla nas osoby starsze. Czas pandemii pokazuje nam, jak ważny jest bezpośredni kontakt z drugim człowiekiem, samotność i brak kontaktu z najbliższymi odczuwamy wszyscy. Dlatego z okazji Dnia Babci i Dziadka uczniowie klas I-III nagrali dla nich film, na którym wyrazili w słowach, piosenkach, uśmiechach jak bardzo kochają ich za to, że są z nami. Wszystkie wydarzenia można oglądać i przeczytać na stronie internetowej naszej szkoły. Nauka zdalna dla uczniów, rodziców oraz nauczycieli jest również czasem, w którym poznajemy i pogłębiamy wiedzę związaną z nowymi technologiami Internetu, które w przyszłości zaowocują w Szkole Podstawowej w Łukowej. Monika Szatko
Głos Lisiej Góry
21
Gmina stawia na sport Gmina Lisia Góra mocno inwestuje w sport. W budże-
Środki na działalność sportową w 2021 roku przeznaczone
cie gminy na 2021 rok zabezpieczono środki finansowe
zostały m.in. na lokalne i uczniowskie kluby sportowe,
na działalność sportową w wysokości 353 000,00 zł, z cze-
a także stowarzyszenia. W roku bieżącym największymi
go na dotacje przeznaczono 172 200,00 zł. Ponadto Gmina
beneficjentami środków będą:
przejęła także koszty utrzymania trenerów, a co za tym
•
idzie całą obsługę kadrowo-księgową.
•
WKS Zorza Zaczarnie – ponad 41 000,00 zł
•
Stowarzyszenie Pawęzów Razem – prawie 35 000,00
Rola sportu jest nie do przecenienia, szczególnie w roz-
zł
woju małych, gminnych społeczności. Sport to zdrowie, to
•
aktywne i wartościowe spędzanie czasu, to wychowywa-
•
nie młodych ludzi w duchu uczciwej rywalizacji. Dlatego wspieramy sport, jak tylko możemy – mówi Arkadiusz
KS Nowa Jastrząbka – 49 000,00 zł
KS Łukowa – ponad 35 000,00 zł KS Ugrupowanie sportowe – Śmigno – prawie 28 000,00 zł
•
KS Orzeł Lisia Góra – prawie 40 000,00 zł
Mikuła, wójt gminy Lisia Góra. Czy wiesz, jakie grupy zawodnicze występują w daKasę dla klubów sportowych gmina otworzyła nie pierwszy już raz, podobna pomoc popłynęła, chociażby w ub.r.
nym klubie…? •
roku. Wtedy także opłacono trenerów, ponadto dla zawodników Zorzy Zaczarnie: dofinansowano zakup dresów,
Nowa Jastrząbka-Żukowice: Senior Klasa A + 5 drużyn młodzieżowych i dziecięcych
•
kupiono piłki, talerzyki i znaczniki dla dzieci, sfinansowa-
Zaczarnie: Senior Klasa Okręgowa + 3 drużyny młodzieżowe i dziecięce
no zakup urządzeń i wyposażenia pomieszczeń budynku
•
Lisia Góra: Senior Klasa A + 2 drużyny młodzieżowe
klubowego. Dla dzieci z KS Nowa Jastrząbka-Żukowice
•
Pawęzów: Senior Klasa A + 2 drużyny młodzieżowe
•
Łukowa: Senior Klasa A + drużyna młodzieżowa
•
Śmigno: Senior Klasa A + drużyna dziecięca
gmina zakupiła piłki oraz bramki, zaś dla wszystkich gminnych klubów sfinansowano zakupu piłek i znaczników.
i dziecięce
Tenis stołowy w Pawęzowie Również zawodnicy „FORTEM” – Pawęzów nie próżnują, właśnie zakończyła się pierwsza runda rozgrywek 5. ligi tenisa stołowego. „Fortem” – Pawęzów zdobył komplet punktów, wygrywając zdecydowanie wszystkie mecze. Dobra forma zawodników prowadzona przez trenera Andrzeja Szczepańskiego sprawiła, że przed rundą rewanżową zespół z Pawęzowa ma sporą przewagę, którą będą chcieli utrzymać na koniec sezonu. Celem i zadaniem na ten sezon jest awans do 4. ligi w swoim debiutanckim sezonie. Kadrę „Fortem” stanowi: Grzegorz Winkler, Paweł Winkler, Hubert Winkler, Oliwier Szczepański, Karol Przeklasa, Grzegorz Rzepka, Leszek Maduzia, Błażej Chłopek oraz trener Andrzej Szczepański! Drużynie „FORTEM” Pawęzów życzymy utrzymania przewagi, jak również AWANSU do 4 Ligi.
22
Głos Lisiej Góry
Nowy sezon piłkarski w Gminie Lisia Góra Wielkimi krokami zbliża się nowy sezon piłkarski. Pełną
uczęszczające do Szkoły Podstawowej w Lisiej Górze i wy-
parą ruszyły już przygotowania wszystkich drużyn
stępują w Okręgowej Lidze Młodzika. Wszystkie nasze
w klubach naszej gminy. Przypomnijmy, że na terenie
drużyny od początku roku zgodnie z przepisami dotyczą-
gminy Lisia Góra funkcjonuje sześć klubów, a mianowi-
cymi Covid-19, przygotowywały się do rundy wiosennej.
cie: „Orzeł” – Lisia Góra, „Zorza” – Zaczarnie, KS Nowa
Korzystały z Orlików znajdujących się na terenie Gminy
Jastrzabka – Żukowice, „US” Śmigno, „Łukovia” – Łukowa
Lisia Góra (w miarę możliwości pogodowych), jak rów-
i „FC” Pawęzów. „Zorza” – Zaczarnie jako jedyny nasz
nież w Tarnowie, oraz prowadziły zajęcia na obiektach
klub występuje w Klasie Okręgowej, a pozostałe druży-
zamkniętych w Lisiej Górze, Żukowicach i Pawęzowie.
ny w Klasie A. Oprócz wspomnianych drużyn seniorskich
W okresie zimowym drużyny dziecięce uczestniczyły
możemy się pochwalić coraz większą grupą młodzieży
w różnych zawodach, które były również organizowane
i dzieci zrzeszonych w klubach. W szkoleniu młodzieży
w Lisiej Górze. Wielkie podziękowania należy złożyć Panu
i dzieci prym wiedzie klub z Nowej Jastrząbki, który pro-
wójtowi gminy Lisia Góra oraz dyrektorowi Gminnego
wadzi następujące grupy w kategorii Junior Młodszy, dru-
Ośrodka Kultury w Lisiej Górze z Siedzibą w Śmignie,
żyna występuje w II Lidze Okręgowej, Młodzik I w II Lidze
za pomoc w organizacji zawodów sportowych. W lutym
Okręgowej, a Młodzik II w III Lidze Okręgowej. W klubie
tego roku w Lisiej Górze odbyły się turnieje organizowa-
z Nowej Jastrząbki trenują również najmłodsze dzieci
ne przez Podokręg Piłki Nożnej w Tarnowie, w zawodach
w kategoriach „Skrzat”, „Żak” i „Orlik”. Bardzo prężnie
tych uczestniczyły również dzieci z terenu naszej gminy,
zaczyna działać klub z Zaczarnia, gdzie od ubiegłego roku
a współorganizatorem był właśnie GOK w Lisiej Górze.
reaktywowano drużynę „Trampkarzy” i „Żaków”, oraz
Nie możemy również nie wspomnieć o pomocy dla klu-
kontynuowana jest praca z Orlikami. „FC” – Pawęzów rów-
bów, oprócz sprzętu takiego jak piłki, znaczniki czy bramki
nież może się pochwalić grającymi w II Lidze Okręgowej
przenośne, na ten rok zaplanowano dokończenie budowy
Juniorami Młodszymi i „Orlikami”. W Śmignie została
i odbiór budynku w Zaczarniu, oraz rozpoczęcie remontu
podjęta praca z „Orlikami”, których przybywa coraz wię-
budynku klubowego w Nowej Jastrząbce.
cej. Drużyny z Lisiej Góry i Łukowej posiadają drużyny „Juniora Starszego”, których zawodnicy regularnie zasilają
Wszystkim naszym drużynom życzymy udanego sezonu
szeregi drużyn seniorskich. Oczywiście nie zapominamy o drużynach „Liska” – Lisia Góra, które zrzeszają dzieci
Głos Lisiej Góry
Artur Główczyk
23
BIBLIOTEKI W LICZBACH Gmina Lisia Góra 2020 rok
Czytelnictwo
Na terenie gminy funkcjonują cztery
BIBLIOTEKA
biblioteki: Gminna Biblioteka Publiczna w Lisiej Górze z Oddziałem dla Dzieci i Młodzieży oraz Oddziałem dla Dorosłych i Filie w: Starych Żukowicach, NowychŻukowicach
CZYTELNICY
W TYM DO LAT 15
Lisia Góra
1161
620
Nowe Żukowice
228
117
Stare Żukowice
280
148
Zaczarnie
240
113
Ogółem
1909
998
i Zaczarniu.
Kategorie czytelników BIBLIOTEKA
WEDŁUG WIEKU do lat 5
6-12 13-15
16-19
20-24
25-44
45-60
60+
osoby
osoby
uczące się
pracujące
pozostali
ogółem
Lisia Góra
74
366
180
73
43
216
123
86
646
274
241
241
Nowe Żukowice
24
79
14
7
12
43
26
23
108
57
63
63
Stare Żukowice
19
102
27
22
9
45
30
26
144
54
82
82
Zaczarnie
18
84
11
14
8
42
40
23
113
56
71
71
Ogółem
135
631
232
116
72
346
219
158
1011
441
457
457
Biblioteki w ciągu roku zarejestrowały 1909 czytelników. Najliczniejszą grupę czytelników stanowią dzieci w wieku od 6 do 12 lat – 631 osób, kolejną liczną grupę stanowią osoby w wieku od 25 do 44 lat – 346 czytelników. Najmniejsza grupa to osoby w wieku od 20 do 24 lat – tj.72 osoby. Według zajęcia struktura czytelnictwa przedstawia się następująco: najliczniejszą grupę stanowią osoby uczące się – 1011 osób, 441 to osoby pracujące, pozostali 457.
24
Głos Lisiej Góry
Stan księgozbiorów przedstawia się następująco:
PLACÓWKA Lisia Góra
KSIĘGOZBIORY 23494
Nowe Żukowice
8582
Stare Żukowice
12462
Zaczarnie
11465
Ogółem
56010
Wypożyczenia książek na zewnątrz
BIBLIOTEKA
Liczba wypożyczeń
Literatura piękna
Literatura piękna
Literatura z innych
książek ogółem
dla dzieci
dla dorosłych
działów
Lisia Góra
13307
5192
7100
1015
Nowe Żukowice
2750
1396
1020
334
Stare Żukowice
3594
1772
1406
416
Zaczarnie
3648
1846
1578
224
Ogółem
23299
10206
11104
1989
Zbiory biblioteczne: Gminna Biblioteka Publiczna w Lisiej Górze razem z Filiami w: Starych Żukowicach, Nowych Żukowicach i Zaczarniu, uczestniczyły w Wieloletnim Programie: „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa” Priorytet 1 – Zakup nowości wydawniczych do Bibliotek Publicznych ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z budżetu państwa. W ramach programu GBP w Lisiej Górze oraz Filie zakupiły 849 książek o łącznej wartości
Głos Lisiej Góry
25
16 900,00 zł. Natomiast ze środków dotacji samorządowej
hitów. Na uczestników czekał także słodki poczęstunek.
zakupiono 1086 woluminów o łącznej wartości 18 056,42
Było mnóstwo radości, uśmiechów i niezapomnia-
zł. Zakup nowości wydawniczych w znacznym stopniu
nych wrażeń.
poprawił jakość i atrakcyjność zbiorów bibliotecznych oraz zaspokoił potrzeby czytelników. Pomimo trudnej
W związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa,
sytuacji związanej z Covid-19, zwiększona oferta nowo-
z dniem 11.03.2020 roku, wszelkie zaplanowane spotka-
ści wydawniczych oraz szeroki zakres tematyczny nowo
nia i imprezy zostały odwołane, a część z nich została
zakupionych książek, spowodował wysoki poziom zado-
zrealizowana on-line.
wolenia czytelników w każdym wieku.
Komputeryzacja zbiorów bibliotecznych
Między innymi: •
Z okazji setnej rocznicy urodzin Karola Wojtyły/Jana Pawła II, która przypada na dzień 18 maja 1920 roku, warszawskie Centrum Myśli Jana Pawła II przygoto-
GBP w Lisiej Górze posiada i zarządza stroną internetową: www.bibliotekalisiagora.pl, za której pośrednictwem promuje kulturę i czytelnictwo. Uzupełnieniem strony Biblioteki jest profil na Facebooku, a także na YouTube. Przez cały rok, sukcesywnie, jest tworzona elektroniczna
wało wystawę poświęconą życiu papieża. • • •
Mamom. Nagrany filmik z życzeniami można było obejrzeć na YouTube. •
nikowi, możliwość korzystania z wielu nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań.
z Panem Romanem Pankiewiczem, •
podróżnikiem, autorem książek podróżniczo-przy-
•
oraz cyklu bajek dla dzieci pt. „5 ważnych zawodów”.
•
Kończąc ogólnopolski tydzień czytania dzieciom,
godowych dla dorosłych
Gminna Biblioteka Publiczna w Lisiej Górze, zaprosiła
Działalność kulturalno-oświa-
na słuchowisko na podstawie książki pod tytułem
towa
„Przyjaciele z Afryki” autorstwa Doroty Skwark. Czytała bibliotekarka. •
Rok 2020 Gminna Biblioteka w Lisiej Górze rozpoczęła od zajęć podczas ferii zimowych pod hasłem: „Zimo, zimo do nas przyjdź”. Zajęcia odbywały się od 3 do 7 lutego. Zorganizowano cykl spotkań dla dzieci i młodzieży, podczas których uczestnicy mogli wykazać się kreatywnością, ale także miło spędzić czas oraz doskonale się bawić. Uwieńczeniem feryjnych zajęć była wspólna zabawa karnawałowa. Dzieci mogły przebrać się w ulubione postacie
Gminna Biblioteka Publiczna miała okazję zaprosić czytelników małych i dużych na spotkanie on-line
na zautomatyzowanie procesów i czynności bibliotecznych. Wysokiej jakości system informatyczny, da czytel-
Z okazji Dnia Matki nasza stała czytelniczka przeczytała piękny wiersz, który był dedykowany wszystkim
nowości książkowych, które są katalogowane w nowym rządzania biblioteką pozwoli w niedalekiej przyszłości
chęć uczestnictwa w projekcie, mogła wykorzystać materiały i zorganizować wystawę on-line.
baza danych. Dotyczy to przede wszystkim zakupionych systemie Sowa SQL Premium. Najnowszy system za-
Dzięki temu, że Gminna Biblioteka Publiczna w Lisiej Górze zgłosiła
Korzystając z materiałów przesłanych przez Biuro Programu Niepodległa, biblioteka przygotowała wystawę z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę dostępu do morza pt. „POLSKA MORSKA niepodległa”.
Pomimo trudnej sytuacji związanej z pandemią, Gminnej Bibliotece Publicznej w Lisiej Górze w większym stopniu, udało się zrealizować przewidziany na 2020 rok, plan działalności kulturalno-oświatowej. Zebrała i opracowała Renata Skiba
z bajek i filmów, zakładając maski, które wcześniej wykonały. Wszyscy wesoło bawili się w rytmie karnawałowych
26
Głos Lisiej Góry
Biblioteka poleca Książki dla dorosłych:
Anna Kamińska
Marianna Fijewska
„Wanda Opowieść
„Trudny przypadek
o sile życia i śmierci.
prawdziwe historie
Historia Wandy
polskich lekarzy”
Rutkiewicz”
„Trudny przypadek” to wywiady z lekarzami, dla których chory
Książka opowiadająca o Kobiecie,
znaczy więcej niż jedenaście cyfr.
której GÓRY były domem. Ikona alpinizmu, pokazana z bardzo wielu perspektyw. Anna Kamińska pokazuje historię i życie Wandy Rutkiewicz z perspektywy różnych osób, które ją znały, wspinały się z nią i doświadczały potrzeby zdobywania szczytów. Autorka opisuje jej całe życie: dzieciństwo, młodość, początki wspinania, największe osiągnięcia. Dzięki temu wiemy, co sprawiło, że zaczęła się wspinać i pozwoliło jej, aż tyle osiągnąć.
Lekarze ci opowiadają o pacjentach
Edyta Świętek „Bańki mydlane”
i przypadkach, których nigdy nie zapomną. Często w swojej pracy zadają sobie pytanie: Czy dla tego pacjenta zrobiłem
Bardzo mądra,
wszystko, co w mojej mocy? Wśród
a zarazem pokrzepiająca historia
wypowiadających się jest lekarz,
o odchodzeniu. „…-Stary głuptas
który dzieli się swoimi przeżyciami
– pokpiwała Halinka, szczęśliwa,
związanymi z wielką powodzią
że z takim oddaniem zajmuje się
w 1997 r. Jest też pielęgniarka, która
małą. Żałował, że nie może cofnąć
wspomina swoją misję w Libanie, jak
czasu do tamtych beztroskich dni.
to przeżycie odbiło się na jej dalszym
Siedział przy łóżku dobrą godzinę,
życiu i dlaczego zabranie kaloszy
nim córka zaczęła się budzić. …”
było tak ważne. A także wiele innych
/fragment książki/
trudnych przypadków opisanych przez innych bohaterów książki.
Głos Lisiej Góry
27
Agnieszka Lis
Martin Widmark
„Pozory”
„Tajemnica urodzin”
Jest to najnowsza książka autorki
Kolejna część serii „Biuro
i należy do wyjątkowych publikacji.
Detektywistyczne Lassego o Mai”.
Pochłania czytelnika bez reszty. To
Lasse i Maja, główni bohaterowie
powieść obyczajowa z przesłaniem
chodzą do tej samej klasy
i głębszym dnem. Poruszony został
i wspólnie prowadzą małe biuro
problem autyzmu. Czy „inność”
detektywistyczne. Muhammed
ludziom przeszkadza? Odpowiedź
Karat hucznie świętuje swoje
znajdziemy na kartach tejże książki. Pobocznym wątkiem jest korporacja i jej funkcjonowanie. Ukazany jest problem z budowaniem relacji międzyludzkich. Książka ta, nie należy do lekkich i łatwych. Wręcz przeciwnie. Wymaga skupienia, uwagi i przede wszystkim ogromu empatii. Czy świat, tak pełny złości, zatrzymany przez pandemię, wyzwoli w ludziach to, co naprawdę ważne? To co dobre? Czy w życiu liczy się drugi człowiek? Czasami warto wyjść poza własną strefę komfortu, otworzyć się na innych.
Kristy Cambron „Motyl i skrzypce” Utalentowana, młoda skrzypaczka z rozkazu własnego ojca trafia do obozu Auschwitz-Birkenau za ratowanie wiedeńskich żydów. Świat skrzypaczki runął, a przerażająca rzeczywistość obozu stała się jej codziennością. Kilkadziesiąt lat później właścicielka galerii sztuki próbuje odnaleźć jej portret. Wzruszająca opowieść o sile kobiecego charakteru, wciągająca bez reszty. To opowieść, która może na zawsze zagościć w naszych sercach i pamięci.
28
pięćdziesiąte urodziny, a jednym z ważnych punktów programu jest konkurs na najlepszy tort. O zwycięstwo rywalizuje troje cukierników. Niespodziewanie gaśnie światło, a chwilę później okazuje się, że z szyi Barbary Palm zniknął drogocenny diament... Czy Lasse i Maja odnajdą złodzieja? Książki świetnie nadają się dla dzieci, które właśnie zaczynają samodzielnie czytać. Duża czcionka, duża ilość charakterystycznych czarno-białych ilustracji oraz trzymająca w napięciu akcja sprawiają, że nawet najbardziej oporni mali czytelnicy czytają je z wypiekami na twarzach.
Książki dla dzieci i młodzieży
Barbara Stańczuk „Bajki
Tomasz
Joanna Jagiełło
Anne-Cath
Małkowski
„Zielone
Vestly
„O Kamilku,
martensy”
„8+2
terapeutyczne” który paKsiążka napisana przez
trzył rękami”
psychologa dziecięcego. Bajki terapeutyczne mają
Wyśmienita książeczka,
na celu pomóc dzieciom
która pokazuje jak być
uporać się z różnymi
tolerancyjnym względem
życiowymi sytuacjami.
tych, którzy nie są w pełni
Uczą, jak radzić sobie
zdrowi. Mają takie same
z pokonywaniem zazdrości,
ciekawe i zwariowane
z brakiem akceptacji,
pomysły. Przeżywają
z lękiem, z tęsknotą.
niezwykłe przygody
Bohaterami opowiadań są
każdego dnia, a czasami
postaci ze świata zwierząt,
coś, co dla nas jest
z którymi dziecko może się
zwyczajne, dla nich jest
identyfikować. Treść bajek
wielkim wydarzeniem czy
pomaga w odróżnieniu
wyczynem. Poruszony jest
dobra od zła. Jest to
problem tolerancyjności
doskonała lektura
na „inność”. W tym
zarówno dla rodzica,
wypadku jest to brak
jak i dziecka. Ponadto
wzroku. Bohaterem jest
książka jest bogato
niewidomy od urodzenia
ilustrowana, dzięki czemu
pięcioletni chłopiec. Mimo
wzbudza zainteresowanie
braku jednego zmysłu jest
młodszych czytelników.
pogodny, samodzielny i nie znosi, kiedy inni się nad nim litują. Chce po swojemu poznawać świat, choć czasami grozi to upadkiem i siniakami.
Joanna Jagiełło w swojej najnowszej powieści porusza współczesne, niełatwe tematy. Główni bohaterowie to troje nastolatków, którzy muszą zmierzyć się z problemami, jakie w ich wieku nie powinny ich zupełnie dotyczyć. Feliks, nastoletni chłopiec nie bardzo akceptowany przez rówieśników, który pod nieobecność rodziców musi zajmować się domem, siostrą i chorą babcią. Wiki, jego dziesięcioletnia siostra, która przeżywa nieobecność mamy, wchodzi w trudny wiek. I Otylia, której nie brakuje w życiu zmartwień, lecz jest pełna optymizmu, którym zaraża innych. Książka polecana nie tylko nastolatkom, a także ich rodzicom, szczególnie rodzicom emigracyjnych sierot.
i ciężarówka” Ciepła i pełna humoru książka dla dzieci. Opowiada o przygodach rodzinki, w skład której wchodzi babcia, która boi się miasta, mama i tata, ośmioro pomysłowych dzieciaków, pies Rurek oraz ciężarówka, która jakby wszystko rozumiała. Dobra propozycja dla spędzenia wspólnego czasu dziecka i rodzica.
Przedszkole Gminne w Lisiej Górze
„Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie – naucz. Jeśli nie wie – wytłumacz. Jeśli nie może – pomóż”. Janusz Korczak
Przedszkole Gminne w Lisiej Górze jest placówką pu-
umożliwiający lepszą organizację zajęć specjalistycznych
bliczną, usytuowaną w centrum miejscowości. Pierwsze
np. z logopedą lub terapeutą.
wzmianki dotyczące działalności przedszkola, jak podaje pierwsza kronika przedszkola, wskazują na 22 marca 1962
Kierując się troską o objęcie opieką przedszkola, jak naj-
r. Początkowo bazę przedszkola stanowiły 2 sale, kuchnia
większej liczby dzieci, w 2016 r. w Szkole Podstawowej
i magazyn, a wyposażenie było bardzo skromne. Do 2010
w Lisiej Górze utworzono dodatkowo 2 zamiejscowe od-
r. przedszkole funkcjonowało w budynku zaadaptowa-
działy przedszkola.
nym z byłej szkoły i nauczycielskich mieszkań. Do naszego przedszkola uczęszczają dzieci w wieku 3-6 Od 29 marca 2010 r. przedszkole funkcjonuje w nowym
lat, które są zgrupowane w 7 oddziałach, wg zbliżonego
budynku, w którym mieści się 5 oddziałów z własnymi
wieku. Przedszkole czynne jest w godz. 6.00–16.30, a w od-
łazienkami. W budynku znajduje się ponadto zaple-
działach zamiejscowych w godz. 7.00–16.00. W przedszko-
cze kuchenno- gospodarcze, pomieszczenia socjalne
lu zatrudnionych jest ogółem 27 pracowników, w tym 17
i administracyjne, gabinet do zajęć indywidualnych,
wykwalifikowanych nauczycieli. W bieżącym roku szkolnym do przedszkola uczęszcza 172 dzieci.
Głos Lisiej Góry
31
Przedszkole prowadzi działalność wychowawczą, dydaktyczną i opiekuńczą w oparciu o „Podstawę programową wychowania przedszkolnego”. Przedszkole Gminne w Lisiej Górze jest miejscem, w którym dzieci czują się bezpiecznie i do którego lubią przychodzić. To miejsce zabawy, w którym dzieci współpracują w grupie rówieśniczej – uczą się przestrzegania norm społecznych, poznają świat poprzez eksperymentowanie, przygotowują się do podjęcia nauki w szkole. Nauczyciele dbają o rozwój intelektualny i emocjonalny dzieci, przekazują wiedzę w sposób atrakcyjny oraz rozwijają indywidualne zainteresowania i predyspozycje wychowanków, otaczając opieką każde dziecko. Kadra przedszkola dużą uwagę przywiązuje do kształtowania u dzieci tożsamości narodowej i lokalnej. Wyrabia u podopiecznych takie wartości jak: patriotyzm, odpowiedzialność, szacunek i tolerancja. Nauczyciele współpracują z Powiatową Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w Tarnowie, wspierając rozwój dziecka wykazującego deficyty rozwojowe. Przedszkole bierze udział w wielu ogólnopolskich programach, np.: „Mały Miś w świecie wielkiej literatury”, „Przedszkole Promujące zdrowie”, „Chronimy dzieci”, konkursach ogólnopolskich, między przedszkolnych, gminnych, jak i wewnątrz przedszkolnych. Placówka współpracuje z lokalnymi instytucjami, bierze udział w akcjach charytatywnych, zarówno lokalnych, jak i krajowych, np.: „Żonkilowe Pola Nadziei”, „Góra Grosza”, „Zbiórka darów dla Polaków mieszkających na kresach”. Od dwóch lat wspieramy finansowo azyl dla psów i kotów, poprzez wirtualną adopcję psa- Pinia. Przedszkole współpracuje również z rodzicami, którzy chętnie włączają się w życie przedszkola, wspierają placówkę w codziennej pracy, m.in. poprzez przekazywane środki finansowe. Przedszkole promuje działalność placówki poprzez informacje i zdjęcia systematycznie zamieszczane na stronie przedszkola www.gplg.szkolnastrona.pl. Zapraszamy na naszą stronę przedszkola, by przekonać się, że pracownicy Przedszkola Gminnego w Lisiej Górze dokładają wszelkich starań, by rozwój powierzonych im wychowanków przebiegał prawidłowo – w miłej i przyjaznej atmosferze.
32
Głos Lisiej Góry
Żłobek Gminny w Lisiej Górze
Gminny Żłobek w Lisiej Górze prowadzi działalność pie-
Gminny Żłobek w Lisiej Górze czynny jest w godzinach od
lęgnacyjno-opiekuńczo-wychowawczą w stosunku do
6.30 do 16.30 przez cały rok kalendarzowy, z wyjątkiem
dzieci od 1 grudnia 2016 roku. Jest on usytuowany przy
przerwy wakacyjnej trwającej 1 miesiąc.
Gminnym Przedszkolu, w centrum Lisiej Góry. Jest to jedyna taka placówka na terenie Gminy Lisia Góra, dlatego
W naszym żłobku zapewniamy ciepłą, miłą, rodzinną
też lokalizacja sprzyja mieszkańcom wszystkich miejsco-
atmosferę pod opieką wykwalifikowanego personelu.
wości należących do gminy.
Kadra żłobka składa się z 6 opiekunek, w tym 1 położnej oraz 3 pomocy opiekuna. Zapewniamy dzieciom wszech-
Żłobek jest placówką publiczną, powstał dzięki dofinan-
stronny rozwój, każde dziecko traktowane jest indywidu-
sowaniu w ramach programu rozwoju instytucji opieki
alnie i podmiotowo. Dbamy o zdrowie i bezpieczeństwo
nad dziećmi do lat 3 „MALUCH”. Organem prowadzącym
dzieci. Staramy się, aby dzieci czuły się kochane, akcep-
jest Gmina Lisia Góra.
towane oraz szczęśliwe. Jesteśmy otwarci na współpracę z rodzicami.
Żłobek dysponuje 41 miejscami dla dzieci od ukończenia 20 tygodnia życia do 3 lat. Dzieci zorganizowane są
Aby zminimalizować dzieciom stres związany z pierw-
w 2 oddziałach, grupy młodszej i grupy starszej. Każdy
szym, dłuższym rozstaniem z rodzicami, prowadzimy
oddział dysponuje dwoma salami: salą zabaw oraz salą
dni otwarte dla nowoprzyjętych dzieci oraz ich rodzi-
do odpoczynku.
ców. Gwarantujemy odpowiednią opiekę pielęgnacyjną i wychowawczą.
Dzieci mogą bezpiecznie korzystać z placu zabaw, który znajduje się na podwórku żłobka.
Prowadzimy zajęcia w formie zabawy z elementem edukacji, uwzględniające rozwój psychomotoryczny dzieci.
Głos Lisiej Góry
33
Duży nacisk kładziemy na działania promujące zdrowie,
pociechy pod naszą opieką, mieli poczucie, że jest to
działania na rzecz kształtowania postaw prospołecz-
najlepsza decyzja w ich życiu. Swoją pracę wykonujemy
nych oraz usamodzielniania się. Wszystkie te treści
w poczuciu odpowiedzialności za powierzone nam dzieci,
wplatane są w codzienne zajęcia przybierające różne
które są naszym najcenniejszym skarbem.
formy np.: zabawy dowolne, zabawy muzyczne, plastyczne, pogadanki, uroczystości, czynności samo-
Zachęcamy do odwiedzin strony internetowej żłobka
obsługowe. Dbamy, aby rodzice, zostawiając swoje
www.zlobeklisiagora.dlaprzedszkoli.eu
Przedszkole Gminne w Starych Żukowicach
„Moje przedszkole to mój drugi dom, bo stawia na mnie, na moje szczęśliwe dzieciństwo i na mój wszechstronny rozwój”
Przedszkole Gminne w Starych Żukowicach mieści się
szatnia, jadalnia, pokój rewalidacyjny oraz pięć sal z ła-
w dwukondygnacyjnym, przestronnym, wolno stoją-
zienkami. Są one przestronne i estetycznie urządzone,
cym budynku.jest placówką 5-oddziałową zapewniającą
wyposażone w odpowiednie sprzęty, meble i pomoce
opiekę dzieciom w wieku od 2,5 do 6 lat. Przedszkole jest
dydaktyczne dostosowane do wieku dzieci. W każdej sali
dostosowane dla dzieci niepełnosprawnych. W budynku
znajdują się różnorodne kąciki zabaw. Baza dydaktycz-
przedszkola znajduje się kuchnia,
na sprzyja stymulacji różnych form aktywności dzieci,
34
Głos Lisiej Góry
uwzględniając ich potrzeby, związane z wiekiem, zróżnico-
W przedszkolu prowadzony jest przez nauczycielki z kwa-
wanym rozwojem oraz różnorodnymi zainteresowaniami.
lifikacjami język angielski, a także religia, gimnastyka ogólnorozwojowa, rytmika, kółko teatralne. Nauczycielki
Przedszkole otacza ogrodzenie umożliwiające bezpieczny
włączają się z dużym zaangażowaniem w szereg ogólno-
pobyt dzieci na świeżym powietrzu. Położenie placówki
polskich programów edukacyjno-wychowawczych (np.
stwarza także doskonałe warunki do częstych space-
Mały Miś w świecie wielkiej literatury, Kodowanie na dy-
rów i prowadzenia obserwacji przyrody zmieniającej się
wanie itd.) tworzą innowacje i własne przedsięwzięcia.
pod wpływem następujących po sobie pór roku. Zajęcia
Chętnie poszerzają swoją wiedzę i umiejętności poprzez
wychowawczo-dydaktyczne dostosowane są do możli-
szkolenia, kursy, studia podyplomowe. Przedszkole
wości rozwojowych dzieci i prowadzone są na wysokim
organizuje szereg akcji takich jak Zbiórka dla dzieci
poziomie. Przedszkole posiada wykwalifikowaną, profe-
na Wileńszczyźnie, Góra Grosza, zbiórka na schronisko
sjonalną i zaangażowaną kadrę pedagogiczną, która dba
dla zwierząt. Organizujemy imprezy (takie jak, Dzień
o wszechstronny rozwój dziecka. Dzieci są pod stałą opie-
Przedszkolaka, Bal Aniołów, Mikołajki, Wieczór Kolęd,
ką logopedy: w ramach pomocy psychologiczno-pedago-
Zabawa Karnawałowa, Dzień Babci i Dziadka, Dzień
gicznej realizowane są zajęcia dla dzieci ze specjalnymi
Rodziny. Wszyscy pracownicy przedszkola stanowią jego
potrzebami. Przedszkole ściśle współpracuje z poradnią
społeczność, każdy jest zaangażowany w swoją pracę
psychologiczno-pedagogiczną.
i wykonuje swoje zadania z należytą troską o dobro dzieci, ich rodzin oraz budynku.
Przedszkole Gminne w Nowych Żukowicach „Pracą dziecka jest zabawa. Dzieci uczą się poprzez wszystko, co robią”
Przedszkole Gminne w Nowych Żukowicach zostało otwarte w 1988 roku w nowo wybudowanym budynku wielofunkcyjnym, gdzie znajduje się biblioteka i OSP. Usytuowane jest w zacisznym i uroczym miejscu, w otoczeniu zieleni. Z tyłu bu-
Carolyn Hooper
dynku znajduje się bezpieczny, oddalony od drogi plac zabaw, z którego często korzystają dzieci oraz mieszkańcy naszej miejscowości. Przedszkole posiada dwie sale zabaw, dodatkowe otwarte pomieszczenie przeznaczone na zajęcia z języka angielskiego, wyposażone w duży monitor pozwalający na dodatkową aktywność dzieci w trakcie codziennych zajęć.
Głos Lisiej Góry
35
W salach rozmieszczone są kąciki tematyczne, z których
Atmosfera przedszkola sprzyja akceptacji każdego
często korzystają dzieci. Obok sal znajduje się duża ła-
dziecka, przeciwdziała izolacji społecznej i nietolerancji.
zienka dostosowana do potrzeb dzieci. Posiadamy rów-
Przedszkole zatrudnia wykwalifikowaną, kompetentną,
nież gabinet logopedyczny zaopatrzony w różne pomoce
oddaną, zaangażowaną i odpowiedzialną kadrę peda-
dydaktyczne oraz nowoczesną kuchnię. W życie placówki
gogiczną. Placówka stwarza możliwość samorealizacji,
są mocno zaangażowani rodzice, którzy aktywnie uczest-
pracy z rówieśnikami, kreatywnego myślenia, działania
niczą we wszystkich uroczystościach, kiermaszach oraz
i przeżywania, uczestniczenia w ciekawych zajęciach,
wyjazdach. Na co dzień są oni partnerami wspierającymi
poznawania otaczającej rzeczywistości z zachowaniem
przedszkole w codziennym życiu.
wartości uniwersalnych: dobra, prawdy i piękna. Zajęcia organizowane dla dzieci uczą je samodzielności, współ-
Raz w roku organizowany jest rodzinny piknik z zabawa-
pracy, pracy zespołowej, akceptacji drugiego człowieka,
mi, animacjami, poczęstunkiem, w który zaangażowani
szacunku jednocześnie dbając o ich bezpieczeństwo.
są pracownicy przedszkola i rodzice. Przedszkole ściśle
Oprócz zajęć opiekuńczo – wychowawczo – dydaktycz-
współpracuje ze Strażą Pożarną np. podczas ubiera-
nych oferujemy szeroką ofertę zajęć dodatkowych, roz-
nia choinki przed OSP, czytania bajek przez strażaków.
wijających zainteresowania i zdolności dzieci poprzez za-
Współpracujemy również z biblioteką, która organizuje
jęcia logopedyczne, program badawczy, kółko taneczne,
zajęcia czytelnicze oraz ze szkołą znajdującą się nieopodal
zabawy z kodowaniem na macie, zajęcia z wykorzysta-
przedszkola, w której uczniowie organizują dla przedszko-
niem monitora interaktywnego, wycieczki autokarowe
laków różne atrakcje np. wróżby andrzejkowe, konkursy.
edukacyjne i rekreacyjne, spotkania z przedstawicielami
Przedszkole jest placówką przyjazną, innowacyjną, przy-
różnych zawodów, spotkania z Panią bibliotekarką. Na co
gotowującą dzieci do podjęcia nauki w szkole, nastawioną
dzień dzieci spotykają różne nieoczekiwane atrakcje np.
na osiągnięcia i sukcesy dzieci. Umożliwia wszechstronny
wyjazd straży pożarnej na akcje.
rozwój, wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci oraz uwzględnia w swoich działaniach potrzeby środowiska.
36
Przedszkole jest czynne w godzinach od 6.30 do 16.00.
Głos Lisiej Góry
Ciekawe życie Przedszkola Gminnego w Nowej Jastrząbce… „Umysł dziecka – las, którego wierzchołki lekko się poruszają, gałęzie splatają, liście drżąc, dotykają” – mówił
wychowanków, który chcą spędzić niepowtarzalne chwile w naszym przedszkolu…
Janusz Korczak, prekursor pedagogiki dziecięcej. Te słowa są mottem przewodnim działalności naszego przedszkola,
Przestawiamy kilka wybranych kadrów z życia naszego
które zapewnia realizację procesu wychowawczo-dydak-
przedszkola w tym roku – we wrześniu ognisko z oka-
tycznego w atmosferze akceptacji, bezpieczeństwa, moż-
zji powitania jesieni pn. „Dzień pieczonego ziemniaka”.
liwości samorealizacji i aktywnego odkrywania swoich
Dzieci śpiewają, tańczą i bawią się przy ognisku, uczestni-
możliwości. Dzieci mają stworzone warunki do twórczego
czą w konkursach i dramach teatralnych, jedzą pieczone
działania, a życzliwi nauczyciele dbają o ich wielostronny
kiełbaski i ziemniaki. Jest to okazja do integracji na po-
rozwój. Nauczyciele w naszym przedszkolu poszukują in-
czątku roku szkolnego, do wspólnej zabawy, poznawania
nowacyjnych rozwiązań, pracują z pasją i ciągle doskonalą
tradycji oraz zdobywania wiedzy.
swoje umiejętności. Ciągle też doskonalimy swoją bazę lokalową – sale wyposażone są w nowoczesny sprzęt,
W październiku oprócz wielu innych ciekawych wydarzeń
nowe meble, pomoce dydaktyczne i piękne zabawki. Nasz
obchodzimy Dzień Jabłka, który jest pretekstem do reali-
plac zabaw umiejscowiony wśród pachnących lasów za-
zacji zagadnień z zakresu zdrowego żywienia, poszano-
spokaja potrzeby ruchowe dzieci na świeżym powietrzu
wania przyrody, kulinariów przedszkolnych oraz zdoby-
i zachęca do zabawy. Absolwenci naszego przedszkola to
wania wiedzy i umiejętności. Wiele ciekawych inicjatyw
dzieci otwarte, twórcze, komunikatywne, przygotowane
powstaje również w listopadzie zwłaszcza w zakresie wy-
do podjęcia obowiązków na kolejnym szczeblu edukacji.
chowania patriotycznego – „Tydzień legend polskich”, czy
Znają siebie i swoje możliwości, akceptują odrębność in-
przedszkolna akademia patriotyczna nawiązująca do tra-
nych, potrafią odnaleźć się w nowej sytuacji, rozwiązu-
dycji narodowych, pieśni i tańców polskiej, niepodległej
ją problemy, dążą do osiągnięcia sukcesu i radzą sobie
kultury. W tym roku zdobyliśmy I miejsce w przeglądzie
z porażkami. Jako że mamy okres rekrutacji do przed-
piosenki patriotycznej na szczeblu przedszkoli z terenu
szkoli serdecznie zapraszamy wszystkich potencjalnych
gminy Lisia Góra.
Pasowanie na Przedszkolaka 2020
Głos Lisiej Góry
37
Grudzień to miesiąc, w którym wydarzenie goni wyda-
W styczniu oczywiście zapraszamy seniorów na Dzień
rzenie – dzieci z entuzjazmem oczekują Świętego, któ-
Babci i Dziadzia – w tym roku nasze życzenia, wiersze,
ry do naszego przedszkola zawsze przyjeżdża saniami,
piosenki, tańce i upominki dziadkowie otrzymali w wer-
w grudniu oglądamy niepowtarzalne tańce „Aniołków”,
sji elektronicznej. Co będzie się u nas działo jeszcze?
w wykonaniu dzieci z kółka tanecznego, podziwiamy
…Zapraszamy na stronę internetową… Zapraszamy
przedstawienia jasełkowe starszaków – które często
do poszukiwania artykułów o naszym przedszkolu…
zajmują pierwsze miejsca w Przeglądach Jasełkowych
Zapraszamy do naszego przedszkola…
na terenie gminy oraz uczestniczymy w uroczystej wigilii przedszkolnej. Nasze wigilijne „Aniołki”
I miejsce w Przeglądzie Piosenki Patriotycznej
Przedszkole Gminne w Zaczarniu Wszystkiego, co naprawdę powinienem wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu – o tym jak żyć, co robić, jak postępować i współżyć z innymi, patrzeć, odczuwać, myśleć, marzyć i wyobrażać sobie lepszy świat Robert Fulghum
38
Głos Lisiej Góry
Gminne Przedszkole w Zaczarniu to miejsce radosne, fa-
W codziennej pracy przyświeca misja wszechstronne-
scynujące i bezpieczne do zabawy i nauki dla najmłod-
go rozwoju dzieci w sferze umysłowej, emocjonalnej
szych. Usytuowane jest w bezpiecznym i przyjaznym
i fizycznej, zgodnie z ich indywidualnymi możliwościami
dzieciom miejscu, wolno stojącym budynku. Położenie
i potrzebami. Misja naszego przedszkola brzmi: „Nasze
przedszkola jest idealne dla rodziców zamieszkujących
przedszkole – przedszkolem otwartym na potrzeby
wieś i okolice. Posiada duży ogród, wyposażony w sprzęty
dzieci i rodziców, promującym działania artystyczne”.
do zabaw i miłego spędzania czasu na wolnym powie-
Nauczyciele wspierają też rozwój aktywności ruchowej
trzu. Placówka jest wyposażona w bogaty zasób pomo-
dzieci, uatrakcyjniając zajęcia elementami ćwiczeń i za-
cy dydaktycznych, co zapewnia dzieciom warunki do
baw Weroniki Sherborne, pedagogiki zabawy, Metody
wszechstronnego rozwoju każdego dziecka i sprawnego
Dobrego Startu.
realizowania zadań wynikających z założeń Podstawy Programowej Wychowania Przedszkolnego. Przedszkole
W przedszkolu dzieci mobilizowane i zachęcane są do
realizuje swoje podstawowe funkcje: wychowawczą, opie-
rozwijania aktywności twórczej- czy to poprzez tworzenie
kuńczą i edukacyjną. Pozwala twórczo rozwijać dziecięce
i wzbogacanie kącików tematycznych, kącików zaintere-
talenty i zainteresowania, a także zapewnia długie godzi-
sowań z własnymi wytworami, kąciki „Małego badacza”,
ny znakomitej zabawy w czasie pobytu w przedszkolu.
stwarzane są również warunki do zabaw według inwencji twórczej dziecka. Dzieci w przedszkolu są zarazem wi-
Przedszkole posiada trzy sale zabaw z trzema łazienka-
dzem, jak i aktorem- czy to oglądając spektakle teatralne
mi, kąciki zabaw. W budynku mieści się szatnia dla dzie-
gościnne zapraszane do przedszkola, a także dzieci same
ci, kuchnia z pomieszczeniami zaplecza kuchennego.
uczestniczą w przygotowanych z pomocą nauczycieli wy-
Kuchnia wyposażona jest w nowoczesny sprzęt AGD, co
stępach teatralnych. W naszym przedszkolu zatrudniona
pozwala na przygotowywanie dzieciom smacznych i zdro-
jest wykwalifikowana kadra pedagogiczna, która służy
wych posiłków. Naszym dzieciom zapewniamy cztery
pomocą i wspomaga rozwój każdego dziecka.
smaczne i zdrowe posiłki dziennie. Jadłospis jest zgodny z obowiązującymi normami żywieniowymi przewidziany-
Metody i formy pracy dostosowane są do możliwo-
mi dla dzieci w wieku przedszkolnym. Placówka wyposa-
ści dzieci, a stała współpracam z Powiatową Poradnią
żana jest sukcesywnie w ciekawe pomoce dydaktyczne,
Psychologiczno-Pedagogiczną w Tarnowie umożliwia
w tym obszerną literaturę metodyczną, ukierunkowaną
dzieciom opiekę zaś rodzicom możliwość udziału w or-
na nowości wydawnicze, piękne zabawki, kąciki zabaw.
ganizowanych spotkaniach ze specjalistami: logopedą,
Głos Lisiej Góry
39
psychologiem, pedagogiem. Przedszkole współpracuje
wpływ na decyzje podejmowane w placówce, wspiera-
z samorządem gminnym, środowiskiem lokalnym: so-
ją przedszkole.
łectwem, Strażą Pożarną, Szkołą Podstawową, Biblioteką oraz Parafią, uczestnicząc we wszystkich ważniejszych
Absolwentów opuszczających progi przedszkola cechuje:
wydarzeniach gminnych: konkursach, spotkaniach z cie-
koleżeńskość, kultura osobista, dbałość o bezpieczeństwo,
kawymi ludźmi. Prowadzimy też współpracę z innymi
dobre przygotowanie do podjęcia obowiązku szkolnego.
placówkami w celu promowania przedszkola, wymiany
Wszystkie te cechy osiąga poprzez poznawanie swoich
doświadczeń na temat pracy z dzieckiem, poszukiwania
praw i obowiązków wdrażanych w toku pobytu dziecka
coraz to nowych, ciekawych metod pracy. Przedszkole
w przedszkolu, udziału w życiu przedszkola. Placówka na-
czynnie i aktywnie współpracuje z rodzicami, na których
sza posiada kalendarz imprez, a systematycznie prowa-
zawsze można liczyć w realizacji projektów edukacyjnych,
dzona strona internetowa naszego przedszkola i kronika
innowacjach, czy to akcjach charytatywnych oraz uro-
z umieszczanymi w niej zdjęciami na bieżąco rejestrują
czystościach. Rodzice są partnerami przedszkola, mają
najważniejsze wydarzenia z życia przedszkola.
Przedszkole Gminne w Łukowej „Mów dziecku, że umie, że potrafi, że może” Janusz Korczak
40
Głos Lisiej Góry
Gminne Przedszkole w Łukowej prowadzi działalność wy-
otwarci na współpracę z rodzicami. W naszym przedszko-
chowawczo-dydaktyczną od 1982 roku. Zlokalizowane
lu podejmujemy działania, które pomagają zmniejszyć
jest w centrum wsi tuż przy szkole i boisku miejscowego
stres przyszłych wychowanków i rodziców, prowadząc
klubu sportowego „Łukovia”. Do przedszkola uczęszcza
dni adaptacyjne. Prowadzimy działania wychowawcze,
62 dzieci w wieku od 3 do 6 lat.
profilaktyczne, proekologiczne i prozdrowotne. Wszystkie treści wplatane są w codzienną pracę z dziećmi i realizo-
Dzieci zorganizowane są w 3 grupach zróżnicowanych
wane poprzez różne formy: zajęcia organizowane, zaba-
pod względem wieku. Każda grupa ma do dyspozycji
wy dowolne, dyżury, prace użyteczne, akcje, uroczysto-
własną salę zabaw.
ści, spotkania, pogadanki, wycieczki, wystawy, pokazy, czynności samoobsługowe itp. W celu poprawy bezpie-
Dzieci mogą bezpiecznie bawić się i wypoczywać w ogro-
czeństwa pobytu dziecka w przedszkolu opracowaliśmy
dzie przedszkolnym, w którym znajduje się plac zabaw
wraz z BHP przedszkola procedury bezpieczeństwa dzieci
wśród zieleni. Plac zabaw wraz z ogrodem jest jednym
w przedszkolu, na placu zabaw i odbioru dzieci z przed-
z największych na terenie gminy, urządzenia rekreacyjne
szkola. Przedszkolaki uczestniczą również w wielu wy-
są nowoczesne, bezpieczne, co roku staramy się doposa-
cieczkach, które umożliwiają nam realizowanie zadań
żać w nowe urządzenia.
rocznego planu pracy. Oferta edukacyjna przedszkola
Przedszkole czynne jest dziesięć godzin dziennie (6.15 –
ne, rozwijamy zdolności i zainteresowania, promujemy
16.15). Podstawa programowa wychowania przedszkol-
umiejętności dzieci w środowisku lokalnym (występy ar-
nego realizowana jest bezpłatnie. Kadra pedagogiczna
tystyczne, konkursy), dbamy o całościowy rozwój dziecka
jest odpowiednia – prowadzimy działania logopedycz-
liczy 7 nauczycieli, z wyższym wykształceniem pedago-
oraz wzbogacamy formy współpracy z rodzicami (uro-
gicznym, odpowiednimi kwalifikacjami. Pracę przedszkola
czystości, zajęcia otwarte, festyny, pogadanki, czytanie
wspomaga łącznie 5 pracowników administracji i obsługi.
bajek, przedstawienia teatralne w wykonaniu rodziców,
Nasze przedszkole to placówka z pięknymi tradycjami.
nauczycieli, zebrania, prelekcje). Praca wychowawczo- dy-
Zapewniamy dobrą opiekę i wychowanie dzieci, naukę
daktyczno- opiekuńcza realizowana jest tak, aby odpo-
w atmosferze akceptacji. Wspomagamy rozwój dziecka,
wiedzieć na oczekiwania dzieci i rodziców.
zgodnie z jego potencjałem i możliwościami, tworzymy przyjazną i serdeczną atmosferę. Traktujemy każde
Zapraszamy na naszą stronę internetową naszego
dziecko indywidualnie i podmiotowo. Przygotowujemy
przedszkola
je do przeżywania sukcesu i radzenia sobie z porażkami. Dbamy o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci. Jesteśmy
Głos Lisiej Góry
https://pglukowa.szkolnastrona.pl/
41
OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA Patriotyzm nie bierze się znikąd Patriotyzm – najogólniej rzecz biorąc, to miłość do
Czas zatem przyjrzeć się współczesnym postawom, tym
Ojczyzny wyrażana na wiele sposobów, to gotowość do
bardziej że jesteśmy tu i teraz, żyjemy w określonej rze-
bezinteresownego działania na rzecz lokalnej wspólnoty,
czywistości, jak na razie z dala od konfliktów zbrojnych.
a nawet całego narodu, to zgłębianie wiedzy historycznej
Patriotyzm naprawdę nie bierze się znikąd, tak jak nie
i przekazywanie jej potomnym, to uroczyste obchodze-
ma akcji bez reakcji, czy też skutku bez przyczyny. Pewne
nie świąt państwowych, to pamięć o bohaterach narodo-
stare powiedzenie ludowe, które w tym miejscu warto
wych, to szacunek do symboli państwowych i lokalnych,
przytoczyć, mówi, że „czym skorupka za młodu nasiąknie,
to wreszcie gotowość do poniesienia największej z ofiar,
tym na starość trąci…”. Myślę, że to powiedzenie, można
jaką jest oddanie życia w walce o niepodległy byt państwa
w dużej mierze, odnieść do Pana Arkadiusza Mikuły – wój-
w razie zewnętrznego zagrożenia militarnego i wojny.
ta gminy, mimo tego, iż do wieku senioralnego bardzo dużo mu brakuje. Pana wójta znam od kilkunastu lat, od
Z powyższego zestawienia wyraźnie wynika, że są to
sześciu lat jest moim szefem. Szczególnie na przestrzeni
zaledwie niektóre elementy układanki składające się
minionej sześciolatki, wiele razy byłem świadkiem jego
na pojęcie „patriotyzm”. Od czasu do czasu w mediach
zachowań, które nosiły liczne cechy szeroko rozumianego
jesteśmy świadkami licytujących się polityków, którzy
patriotyzmu. To, co składa się na postawę patriotyczną,
mając rozbieżne zdanie w kwestii oceny takich czy in-
dobrze było widać w pełnych patosu przemówieniach
nych postaw, próbują na przekór sobie, udowadniać kto
publicznych z okazji świat narodowych, a nawet w roz-
jest lepszym tudzież gorszym patriotą. Jak widać termin
mowach koleżeńskich, a nade wszystko w postępowaniu,
patriotyzm, jest pojęciem dość pojemnym, w dużej mie-
w realizacji bieżących zadań na rzecz środowiska lokal-
rze uzależnionym od konotacji politycznych obywateli
nego, na rzecz Małej Ojczyzny. Zastanawiałem się wiele
i sytuacji geopolitycznej w regionie, jak również świecie.
razy, skąd ten patriotyzm się bierze. Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, należy bardzo daleko spojrzeć wstecz,
A zatem paradygmat patriotyzmu w okresie pokoju,
sięgnąć do początków ubiegłego wieku.
jest różny od paradygmatu w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa państwa czy też wojny. Niestety, ale stan
Jest rok 1918, na froncie włoskim na dwa dni przed za-
takich zagrożeń jest najbardziej obiektywnym mechani-
kończeniem I wojny światowej ginie pradziadek wój-
zmem, weryfikującym konglomerat postaw i zachowań
ta śp. Andrzej Mikuła. Idąc na wojnę, zapewne marzył
składających się na tzw. miłość do Ojczyzny. Dobitnym
o wolnej Polsce, zapewne tak jak miliony Polaków, upa-
przykładem tak pojmowanego patriotyzmu, był napływ
trywał w niej szansę na zgładzenie jarzma zaborców. Tu
młodzieży nieletniej do Legionów Piłsudskiego, która
na froncie włoskim rozpoczyna się zatem pokoleniowy
chcąc zasilić ich szeregi, bardzo często zawyżała swój
łańcuch zdarzeń w życiu Mikułów, notabene trauma-
wiek. Takich przykładów można mnożyć bez końca.
tycznych, które wykształciły pragnienie życia w wolnej
42
Głos Lisiej Góry
i suwerennej Polsce, przekazywane z pokolenia na poko-
w tygodniu, a pod koniec dwa razy w tygodniu. Do zadań
lenie. Śp. Władysław Mikuła – syn Andrzeja, przychodzi
śp. Władysława Mikuły należało również monitorowanie
na świat w Zaczarniu 6 grudnia 1914 roku. Z zestawie-
lokalizacji tablic informacyjnych, które Niemcy rozmiesz-
nia dat i faktów wyraźnie wynika, że nie dane było mu
czali na tym terenie. Trauma przeżytych nalotów bombo-
poznać taty. Śp. Władysław, dorastając, ciężko przeży-
wych i wojennej tułaczki, nie zniechęca go do podjęcia
wał brak ojca. W miarę upływu czasu coraz to bardziej
dalszych wyzwań tym razem skierowanych przeciwko
zdawał sobie z tego sprawę, że odzyskanie przez Polskę
władzy ludowej z nadania moskiewskiego. Bardzo szybko
niepodległości jest również jakąś zasługą ojca, że znalazł
orientuje się w powojennej sytuacji, bez trudu dostrzega
się on w panteonie tych, którzy oddali życie za powrót
prawdziwe oblicze nowego okupanta, który nie przebiera-
Ojczyzny na mapę Europy i Świata. W wieku siedmiu lat
jąc w środkach, narzuca Ojczyźnie nowy ład drastycznie
rozpoczyna naukę w Szkole Powszechnej, jednocześnie
odstający od jego widzenia świata i ideowo – moralnych
ciężko pracując z mamą na utrzymanie. Po siedmiu latach
przekonań. Doskonale zna metody traktowania żołnierzy
nauki, w wieku 14 lat, rozpoczyna praktyczną naukę za-
AK przez Urząd Bezpieczeństwa, które charakteryzowało
wodu w zakładzie stolarskim, kontynuując jednocześnie
wyrafinowane okrucieństwo, niejednokrotnie gorsze od
naukę w Szkole Wieczorowej. W 1933 roku kończy Szkołę
tego, jakiego dopuszczali się Niemcy. W 1946 roku wstę-
Wieczorową i praktykę zdobywając zawód stolarza. Ze
puje do nowo powstałej organizacji niepodległościowej
wspomnień zawartych we własnoręcznie napisanym
Wolność i Niezawisłość (WiN), otrzymując pseudonim
życiorysie wynika, że o pracę w wyuczonym zawodzie
konspiracyjny „Mazur”. 1 grudnia 1948 roku w rezultacie
było bardzo trudno. Często doświadczał braku pracy, zaś
dekonspiracji, śp. Władysław Mikuła zostaje wraz z innymi
praca w gospodarstwie rolnym, w tych okresach była je-
działaczami WiN aresztowany, pod ogólnym zarzutem
dynym źródłem skromnego utrzymania. W wieku 22 lat,
wrogiej działalności wobec legalnych władz PRL i na szko-
czyli w październiku 1936 roku zostaje powołany do odby-
dę Narodu Polskiego. Wraz z aresztowaniem, rozpoczyna
cia dwuletniej służby wojskowej. Po odbyciu służby udało
się koszmarny rozdział w życiu Zofii i Władysława Mikułów.
mu się podjąć pracę w zakładzie stolarskim, którą kon-
14 lutego 1949 roku, dochodzi do rozprawy karnej, którą
tynuuje do wybuchu II wojny światowej. Po ogłoszeniu
prowadzi na sesji wyjazdowej w Tarnowie, Wojskowy Sąd
powszechnej mobilizacji trafia do macierzystej jednostki,
Rejonowy w Krakowie. Przewód sądowy prowadzi zespół
która już podjęła walkę z wrogiem. Wraz z pozostającym
w składzie:
jeszcze w jednostce wojskiem, wyrusza na front. Trasa
•
Przewodniczący składu sędziowskiego – kpt. Ludwik
•
Ławnicy: kpl Marian Kupisz i starszy strzelec Ma-
wiedzie przez Lwów do Radymna, gdzie dochodzi do niemieckiego nalotu bombowego, w którego rezultacie część
Kięłtyka
żołnierzy ginie. Po naprawie torów kolejowych, które również ucierpiały, zdziesiątkowany oddział obiera kierunek
rian Ćwiertnia. •
Oskarżyciel wojskowy kpt. Zenon Grela.
na Sambor, gdzie dochodzi do kolejnego nalotu. Cały tabor ulega zniszczeniu. Wyniszczony nalotami oddział
Na ławie oskarżonych zasiedli: Zofia Mikuła (zbieżność
maszeruje nocami, zaś w ciągu dnia ukrywa się w lasach.
nazwisk) – urzędniczka w Zarządzie Gminy Lisia Góra,
W Tatarowie pod granicą węgierską dowódca dokonuje
Władysław Mikuła, Franciszek Małecki, Augustyn Radoń
demobilizacji oddziału, informując, iż są tylko dwie drogi
i Józef Witek. W zaświadczeniu wydanym przez Sąd
wyjścia: zagranica, albo dom. Śp. Władysław Mikuła decy-
Wojewódzki w Krakowie 4.12.1991 roku na wniosek syna
duje się na powrót do domu. Do miejsca zamieszkania do-
Wiesława Mikuły – czytamy: Sąd Wojewódzki w Krakowie
ciera szczęśliwie, a po paru miesiącach zawiera związek
na podstawie zapisu w repertorium z 1949 roku, byłego
małżeński i przeprowadza się do Lisiej Góry. Wraz z żoną
Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie zaświad-
pracuje w gospodarstwie rolnym, które zapewnia im bar-
cza, że Pan Władysław Mikuła syn Andrzeja, ur. 6.12.1914
dzo skromne utrzymanie. Krew ojca przelana na froncie
roku został skazany wyrokiem byłego Wojskowego Sądu
włoskim, w 1943 roku wydaje pierwszy owoc. Wstępuje
w Krakowie z 14.02.1949 roku sygn. Sr.66/49: z art. 14 § 2
do lokalnej struktury Armii Krajowej (AK) i pod pseudo-
dekretu z dnia 13.06.1946 roku na karę 10 lat więzienia,
nimem „Pierścionek”, monitoruje ruchy oddziałów wojsk
utratę praw publicznych i obywatelskich, praw hono-
niemieckich, podając stosowne meldunki do wyższych
rowych na okres 5-ciu lat, oraz przepadek mienia w ca-
struktur AK, początkowo raz w miesiącu, później raz
łości na rzecz Skarbu Państwa. Z art. 7 dekretu z dnia
Głos Lisiej Góry
43
13.06.1946 r. na karę 5-ciu lat więzienia, z art. 4 §1 de-
na rok. W 1975 roku otrzymał rentę chorobową, którą
kretu z dnia 13.06.1946 r. na karę 15 lat więzienia. Jako
pobierał do końca życia. Zmarł 8.04.1991 roku. Jego grób
karę łączną wymierzono karę 15 lat więzienia, utratę
znajduje się na cmentarzu parafialnym w Lisiej Górze. Pan
praw publicznych i obywatelskich, praw honorowych
Wiesław Mikuła – syn śp. Władysława, postanowił zawal-
na okres 5 lat, oraz przepadek mienia w całości na rzecz
czyć o dobre imię ojca, występując w 1992 roku do Sądu
Skarbu Państwa. Najwyższy Sąd Wojskowy postanowie-
Wojewódzkiego w Tarnowie, o stwierdzenie nieważności
niem z 15.06.1949 roku zmienił wyrok przez poprawie-
wyroku z 14.02.1949 roku. Sąd Wojewódzki w Tarnowie
nie kwalifikacji prawnej z art., 14 § 2 dekretu z 13.06.1946
– II Wydział Karny w składzie: przewodniczący SW Zofia
roku na art. 86 § 2 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego.
Gawełczyk. Sędziowie: SW Alina Bartoszek – sprawoz-
Zgromadzenie Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego
dawca, SW Andrzej Solarz, protokolant: Urszula Molczyk
postanowieniem z dnia 6.07.1955 roku zmieniło wyrok
z udziałem prokuratora Prokuratury Wojskowej J. Zapały,
przez wymierzenie nowej kary łącznej przy zastosowa-
postanowieniem z 7.12.1992 roku stwierdził nieważnoś
niu ustawy o amnestii z dnia 22.11.1952 roku, na karę 8
wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie, wy-
lat więzienia z utratą publicznych praw i obywatelskich,
danego na sesji wyjazdowej w Tarnowie z 14.02.1949 roku.
praw honorowych na okres 5-ciu lat oraz przepadku mie-
Sygn. Sr. 66/49.
nia w całości na rzecz Skarbu Państwa. Pan Władysław Mikuła przebywał w więzieniu od 1.12.1948 roku do
W taki oto sposób dokonała się sprawiedliwość dziejo-
25.11.1955 roku za działalność polityczną związana z wal-
wa, za której sprawą po 43 latach życia z piętnem wroga
ką o suwerenność i niepodległość Państwa Polskiego.
Narodu Polskiego, śp. Władysław Mikuła zostaje zrehabi-
Zaświadczenie podpisał w zastępstwie prezesa Sądu
litowany z przywróceniem Mu dobrego imienia włącznie.
Wojewódzkiego, przewodniczący wydziału III Karnego
Bilans zysków i strat jakby na to nie patrzeć jest trauma-
Sądu Wojewódzkiego w Krakowie Rafał Kieta. Kilka mie-
tyczny i katastrofalny. 8 lat bezwzględnego więzienia,
sięcy po tym haniebnym przewodzie sądowym małżonka
rozłąka z rodziną, utracone zdrowie, konfiskata mienia
śp. Zofia Mikuła, występuje do Bolesława Bieruta z prośbą
w całości, natomiast z drugiej strony tylko stwierdzenie
o obniżenie zasądzonego wyroku, która spełza na niczym.
nieważności haniebnego wyroku, który zrujnował życie
Śp. Władysław, pierwszy rok przebywa w więzieniu tar-
rodzinie na przestrzeni dwóch pokoleń. Dziś w dobie
nowskim, z którego trafia do Wronek na 4 lata. Ostatnie 2
drastycznego kryzysu wartości, hedonistycznego stylu
lata spędza w więzieniu w Raciborzu. Władza ludowa PRL
życia, sekularyzacji życia społecznego, wojującego ate-
dołożyła wszelkich starań, aby wspomnienia z pobytu
izmu, radykalnej relatywizacji godzącej w podstawowe
w więzieniach, u każdego więźnia były „wiecznie żywe”.
kanony o statusie imperatywu kategorycznego, postawy,
Koszmary z tego okresu dręczyły go do końca życia. Jak
które determinowały do poświęceń bez reszty z odda-
wspomina w życiorysie, wrócił do domu w 1955 roku pod-
niem życia włącznie, mogą wzbudzać niedowierzanie,
upadły na zdrowiu (cytat: „cały opuchnięty”). Przez ponad
zdziwienie, a może nawet posądzenie o głupotę, czego
rok dochodzi do siebie, aby móc normalnie zafunkcjono-
w różnych rozmowach miałem okazję doświadczyć. Tak
wać w nowej rzeczywistości, która pogrzebała jego ideały.
postawiona diagnoza wymaga od nas krzewienia wiedzy
Dzięki pomocnej dłoni kolegi z AK znajduje zatrudnienie
historycznej, pokazywania osób, dla których wartością
przez okres 10 lat w charakterze magazyniera nawozów
nadrzędną było dobro wspólne nawet za cenę zdrowia
sztucznych w Lisiej Górze. Weryfikacja pracowników prze-
i życia, ukazywanie bezimiennych bohaterów, o których
prowadzona w rezultacie zarządzenia ministerialnego
historia powoli zapomina, a przede wszystkim naucza-
ujawnia, że śp. Władysław Mikuła wedle wyuczonego
nia młodego pokolenia, że wolność żadnemu narodowi
zawodu jest stolarzem, w związku z czym przez kolejne
raz na zawsze nigdy nie była dana. A wszystko dlatego,
9 lat pracuje w stolarni. Niestety, ale utraconego zdro-
że patriotyzm nie bierze się znikąd.
wia podczas pobytu w więzieniach nigdy nie odzyskał, wprost przeciwnie stan jego zdrowia pogarszał się z roku
44
Edward Kędzierski
Głos Lisiej Góry
Historia świata potoczyłaby się inaczej Pandemia Sars covid-19 w większym lub mniejszym
alne możliwości powstania podstaw społeczno-politycz-
stopniu zdestabilizowała życie większości, a może nawet
nych niepodległej Polski, której 11 listopada 1918 roku było
każdemu z nas. To, że koszula jest zawsze bliższa ciału
bardzo niewiele. Terytorium Niepodległej ograniczało
niż marynarka, to też powiem, że kultura i oświata nie
się praktycznie do Galicji i Królestwa Polskiego. Sytuacja
mówiąc już o innych sferach życia publicznego, mocno
gospodarczo-militarna nowo odrodzonego państwa była
ucierpiały. Kalendarz imprez zaplanowanych na 2020 rok
wręcz tragiczna. Koniec I wojny światowej, dla Narodu
dosłownie pękał w szwach. Choć od pierwszych dni no-
Polskiego bynajmniej nie oznaczał zakończenia działań
wego roku z Chin docierały trwożne wieści, to jednak nikt
zbrojnych. Niemcy, które wojnę przegrały, to jednak nie
nie przypuszczał, że nasze codzienne sprawy wezmą taki
zrezygnowały ze Śląska, Pomorza i Wielkopolski. Czesi
właśnie obrót. Rok ubiegły obfitował w wiele ważnych
zagarnęli Śląsk Cieszyński, Litwini Wilno, a Ukraina Lwów.
rocznic, których zapomnieć nie wolno, rocznic, które win-
Proklamowanie II Rzeczypospolitej rozpoczęło się od
ny stanowić swoistą „rację stanu”, bez względu na barwy
działań zbrojnych jednocześnie na kilku frontach.
krajowej sceny politycznej. Właśnie w sierpniu ubiegłego
Wojna polsko-bolszewicka rozpoczęła się od starcia zbroj-
roku obchodziliśmy 100-rocznicę zwycięskiej Bitwy War-
nego oddziału Wojska Polskiego z oddziałem frontu za-
szawskiej, która jak powiedział Edgar Vincent D’Abernon,
chodniego Armii Czerwonej, 14 lutego 1919 roku w pobli-
była to jedna z 18 – stu największych bitew świata, które
żu miasteczka Mosty. Jak twierdzą historycy, u podstaw
zmieniły bieg historii w wymiarze światowym. Nawet pe-
tych działań legło porozumienie pokojowe zawarte po-
wien brytyjski historyk Simon Goodough, badacz bitew
między niedawnymi jeszcze wrogami, czyli Niemcami
w historii świata w dziele pt.: „Geniusze taktyczni na polu
a Rosją. Niemcy w wybuchu tzw. Rewolucji Październiko-
walki ”, Józefa Piłsudskiego zaliczył do panteonu 27 naj-
wej w 1917 roku upatrywali szansy na zawarcie pokoju
większych strategów w historii, stawiając Go w jednej linii
na froncie wschodnim, co dość szybko stało się faktem,
np. z Aleksandrem Wielkim Macedońskim, czy też Kande-
jednak wybuch rok później, czyli w listopadzie 1918 roku
uszem. Choć marsz czerwonej zarazy w 1920 r. zakończył
Rewolucji w Niemczech, w sposób znaczący zradykalizo-
się na Warszawie, to jednak ćwierć wieku później oważ
wał plany Lenina, a szczególnie Lwa Trockiego, którzy
zaraza dotarła aż nad Łabę i to za sprawą przyzwolenia
zamierzali rozszerzyć rewolucję na całą Europę. Pierw-
światowych potęg. W obu numerach Głosu Lisiej Góry,
szym etapem miało być połączenie sił z rewolucją nie-
które ukazały się drukiem pod koniec ubiegłego roku, po-
miecką zaś realną przeszkodę geopolityczną stanowiła
stanowiłem przybliżyć nieco faktów historycznych, które
Polska. J. Piłsudski zdawał sobie doskonale sprawę z tego,
legły u podstaw naszej państwowości. Nie udało mi się
że rodzący się w Rosji Komunizm, mający wsparcie ko-
nic napisać o Bitwie Warszawskiej, która pod względem
munistów niemieckich, niebawem może stać się zagro-
kalendarzowo-rocznicowym jest nadal aktualna. Jestem
żeniem dla całej Europy, a szczególnie państw powstałych
przekonany, że ostatnie decyzje Rady Gminy zaprowadzą
po rozpadzie Austro-Węgier. W strategicznym myśleniu
porządek i z pewnymi sprawami będziemy na bieżąco
Piłsudskiego pojawił się zatem pomysł stworzenia „Mię-
mimo utrzymywania się pandemii.
dzymorza”, czyli strefy buforowej oddzielającej Europę
Upadek zaborczych potęg w rezultacie I wojny światowej
od Rosji. Równolegle z działaniami dyplomatycznymi
w listopadzie 1918 r. jak pisałem wcześniej, stworzył re-
trwały działania zbrojne. W tym to czasie wojska polskie
Głos Lisiej Góry
45
zdobyły Wilno, Lidę, Nowogródek, a nawet Mińsk. Sukce-
sywy Sowietów była praktycznie osamotniona. Udzielona
sy wojsk polskich były bardziej taktyczne niż strategiczne,
pomoc militarna Polsce przez Węgry, oficjalnie została
a to dzięki wojnie domowej toczącej się w Rosji na kilku
zablokowana przez rządy Czechosłowacji, Austrii i Nie-
frontach. Po dziś wielu historyków zadaje sobie pytanie,
miec, nawet wolne miasto Gdańsk odmówiło tranzytu.
dlaczego J. Piłsudski nie podjął próby połączenia sił z ge-
Skutecznej pomocy Polsce udzieliła Rumunia, która mimo
nerałem Antonem Denikinem ?, co mogłoby w sposób
fatalnej kondycji infrastruktury kolejowej, dostarczyła do
znaczący osłabić rewolucję rosyjską, jak również zlikwi-
Polski pomoc pochodzącą z Węgier. Zaopatrzenie armii
dować „rewolucyjne macki” rozsiane w niektórych pań-
deklarowane przez Francję w wyniku blokad w ogóle nie
stwach Europy Zachodniej. Prawdopodobnie główną
dotarło do Polski. Węgrzy na jednej transzy jednak nie
przyczyną tego stanu rzeczy był brak zgody „białych ge-
pozostali. W najbardziej krytycznym momencie ofensywy
nerałów carskich”, na kształt granic, do jakich aspirowa-
bolszewickiej, bez polskiego logistycznego wsparcia, zu-
ła Polska. Druga faza wojny polsko-bolszewickiej rozpo-
pełnie własnymi siłami i na własny koszt, dostarczali do
częła się w kwietniu 1920 roku od tzw. Wyprawy Kijowskiej,
Polski jakże potrzebne uzbrojenie. Wodzem naczelnym
gdy wojska polskie w oszałamiającym wręcz tempie, 7
Polskich Sił Zbrojnych, które w szczytowej sytuacji liczyły
maja 1920 roku zajęły Kijów. Tak dobra passa nie trwała
ponad 1 mln żołnierzy, został J. Piłsudski, natomiast sze-
jednak długo. Kontruderzenie Bolszewików pod dowódz-
fem Sztabu Generalnego, gen. Tadeusz Jordan Rozwa-
twem Michaiła Tuchaczewskiego doprowadziło do zała-
dowski, któremu historia przypisuje główną rolę w opra-
mania się sytuacji na froncie ukraińskim. Tuchaczewski
cowaniu strategii obrony Warszaw y, uznając go
uchodzący za genialnego dowódcę, w ramach czystek
za architekta zwycięstwa nad Armią Czerwoną. Głównym
stalinowskich został rozstrzelany w 1937 roku. Załamanie
założeniem taktycznym stanowiącym podstawę obrony
się frontu ukraińskiego otwarło bodajże najtrudniejszy
Warszawy i odparcia bolszewickiej nawały, było oparcie
rozdział w dziejach odradzającego się państwa po 123
linii frontu na rzekach: Orzyc – Narew – Wisła – Wieprz
latach niewoli. Odwrót wojsk polskich stworzył realne
i Seret, którego długość wynosiła ponad 800 km. Front
zagrożenie zalewu kraju przez sowiecki bolszewizm, któ-
ten został podzielony na trzy odcinki: północny stano-
ry planował zakończenie marszu aż na Pirenejach. Sytu-
wiący bezpośrednią obronę Warszawy, któremu dowo-
acja Polski stawała się coraz to bardziej krytyczna. W Bia-
dził gen. Władysław Haller, środkowy – biorący na siebie
łymstoku powstał Rząd Rewolucyjny, którego zadaniem
główny ciężar uderzenia Michaiła Tuchaczewskiego,
było przejęcie władzy w Warszawie dzięki któremu, sto-
na którego czele stanął gen. Edward Rydz-Śmigły, i front
lica miała stać się łatwym łupem Bolszewików bez więk-
południowy dowodzony przez gen. Wacława Iwaszkiewi-
szego oporu. Koncentrację wojsk mających zapewnić
cza. Jak na Polską tradycję przystało, na etapie projekto-
obronę Warszawy, wykorzystała Czechosłowacja, zajmu-
wania kontrofensywy, nie zabrakło tarć politycznych, kto
jąc Śląsk Cieszyński. Naród Polski w swej dotychczasowej
tymi działaniami miałby dowodzić. Był brany pod uwagę
historii stanął chyba przed największym wyzwaniem,
gen. Tadeusz Rozwadowski i gen. Francuski Maxime Wey-
odliczając bitwę pod Grunwaldem, czy też Odsiecz Wie-
gand. Jednak J. Piłsudski opowiedział się jako Wódz Na-
deńską. Józef Piłsudski za jedyną szansę ocalenia Polski
czelny całej akcji, chcąc sobie zaskarbić splendor zwycię-
przed zalewem bolszewizmu upatrywał w zrywie całego
sc y, jak również uniknąć odpowiedzialności
narodu bez względu na status społeczny, pochodzenie
za ewentualne niepowodzenia. Momentem kluczowym
czy też konotacje polityczne. Perspektywa „czerwonej
zwycięskiej Bitwy Warszawskiej było zdobycie przez Woj-
zarazy” zjednoczyła naród pod sztandarem Rządu Obro-
sko Polskie dwóch sowieckich radiostacji, 15 sierpnia 1920
ny Narodowej, na którego czele stanął Wincenty Witos.
r. służących do utrzymywania kontaktów z dowództwem.
Masowy napływ do armii ludności szczególnie wiejskiej
Brak łączności tak bardzo potrzebnej na polu walki
na wyzwanie W. Witosa budował struktury obronne jed-
i na domiar złego nadawanie przez Warszawę przez ko-
nak pozbawione amunicji i broni. Druga Socjalistyczna
lejne dwie doby na tej częstotliwości obszernych frag-
Międzynarodówka popierająca plany bolszewickiej Rosji,
mentów Pisma Świętego i śpiewanie Psalmów Dawido-
inicjowała zakrojone na szeroką skalę działania dywer-
wych, praktycznie wyeliminowało 4 Armię Bolszewicką
syjne wśród dokerów w porcie Gdańskim, mające na celu
z bitwy o Warszawę. Doszło do totalnej destabilizacji
blokowanie zaopatrzenia szczególnie w broń i amunicję
w szeregach Armii Czerwonej na froncie północnym,
tworzącą się armię. Polaka w obliczu postępującej ofen-
w którego rezultacie nastąpił odwrót Rosjan zaś uderze-
46
Głos Lisiej Góry
nie wojsk polskich spod Radzymina i znad rzeki Wieprz,
cjalnym rozkazie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
przesądziło o losach bitwy na tym odcinku. Wielki odwrót
z 16-08-1920 r., w którym napisano o bohaterskiej śmier-
bynajmniej nie oznaczał jeszcze zwycięstwa nad armią
ci ks. Kapelana, który wedle innego źródła został ugodzo-
bolszewicką. Kontrofensywa postawiła dopiero „kropkę
ny w głowę w chwili udzielania ostatniego namaszczenia
nad i” w bitwie nad Niemnem, w dniach 20-28 września
umierającemu żołnierzowi. W większości źródeł histo-
1920 r., która oznaczała faktyczną klęskę wyprawy bol-
rycznych odnajdujemy zapis, że ks. I. Skorupko zginął
szewickiej na Polskę i Europę Zachodnią. W tej sytuacji
biegnąc z krzyżem w ręku na czele oddziału poderwane-
Rosjanie przystąpili do rozmów pokojowych, w których
go do uderzenia, dzięki Jego postawie. Zwycięska Bitwa
rezultacie, 18 marca 1921 roku został podpisany traktat
Warszawska zyskała miano „Cudu nad Wisłą”, w publika-
pokojowy w Rydze. Postacią, która na trwale zapisała się
cjach wyrażających europejską opinię publiczną twier-
w historii obrony Warszawy, jest osoba kapelana Wojska
dzono, iż Polska obroniła siebie i Europę pomimo kłód,
Polskiego księdza Ignacego Skorupki, który z krzyżem
jakie w rozstrzygającym momencie rzucano jej pod nogi.
w ręku poderwał żołnierzy do kontrataku na newralgicz-
Upadek Warszawy otwarłby drogę dla sowieckiej komu-
nym odcinku obrony. Śmierć ks. Ignacego Skorupki
nistycznej propagandy na całą Europę i z pewnością do-
pod Ossowem 14-08-1920 r. została odnotowana w spe-
konałby zmiany biegu nowożytnej historii świata. Edward Kędzierski
Wieś górą? Dzięki pamięci wstecznej, która bywa sprawniejsza od
że od pewnego czasu zaczęła ulegać zmianie cyrkulacja
tej z dzisiaj, jeszcze pobrzmiewają mi w uszach wypo-
ruchów społecznych. Wracając jednak do pierwotnej my-
wiedzi klasyków monolitu politycznego z lat 70, którzy
śli, powiem, że byli też tacy co im się zwyczajnie pofarciło.
głosili wszem wobec, że dzięki ludowi pracującemu
Zamieszkanie w bloku choćby z wielkiej płyty, co w niejed-
miast i wsi pod przewodnią rolą Polskiej Zjednoczonej
nym przypadku było rekordem życiowym, dystansowało
Partii Robotniczej, Polska z kraju rolniczo-przemysło-
na niebotyczną skalę tych, co pozostali w domu. Mój wu-
wego stała się krajem przemysłowo-rolniczym. Ile było
jek pracujący na walcowni w hucie im. W. I. Lenina, rok
w tym prawdy, do końca nie wiem, natomiast wiem jedno,
rocznie urlop spędzał na wczasach, gdy w tym samym
że było wielu takich którzy, zwiali do miasta, szukając
czasie moi rodzice i ja będąc w wieku 9-18 lat, schodzili-
w nim warunków do lepszego życia. Bo któż by nie chciał
śmy z pola na około 4 godziny, czyli na czas największego
po skończonym upalnym dniu wziąć kąpieli w wannie,
skwaru. Mój trzydniowy pobyt u wujostwa w Nowej Hucie,
a nie w miednicy i to po ciemku, szczególnie, wtedy gdy
gdy miałem 12 lat pamiętam do dziś, bynajmniej nie
pozostali domownicy po prostu poszli spać.
za sprawą pamięci wstecznej. Tyle było w tym wszystkim
Ucieczka ze wsi do miasta o ile mogę użyć takiej retoryki,
nieźle, to jednak rzeczywistość pozbawiona iluzorycznej
była czymś zupełnie naturalnym, tym bardziej że ofert
oprawy była zupełnie inna. Retrospektywne spojrzenie
było wiele. Powstające zakłady pracy, budujące się osie-
wstecz i próba realnej oceny sytuacji pojawiła się mniej
luksusu i atrakcji. Choć wyglądało to wszystko całkiem
dla potrzebowały wielu młodych i sprawnych rąk, których
więcej wtedy, gdy goszczący w Lisiej Górze w 2019 roku
nie brakowało w okolicznych wioskach. Dla przykładu
Grzegorz Markowski z zespołem PERFECT, w piosence
oś. Westerplatte w Dąbrowie Tarnowskiej, jeszcze nie
pt.: „Nie płacz Ewka, bo tu miejsca brak…,” swego czasu
tak dawno w mowie potocznej nazywane było „nową
zaśpiewał, cytuję: „telewizor, meble i mały Fiat, oto ma-
wsią”. Dziś tej nazwy już się nie stosuje, ale to dlatego,
rzeń szczyt” koniec cytatu. Z tego wynikało mniej więcej
Głos Lisiej Góry
47
to, że komunistyczna wizja struktur społecznych i po-
jest naturalną potrzebą każdego człowieka. Dziś dzięki
wszechnego dobrobytu legła w gruzach. W tym czasie już
samorządom lokalnym, wieś z roku na rok staje się co-
na wsi od dość dawna funkcjonował nowy zawód „chło-
raz to bardziej atrakcyjna i konkurencyjna dla miasta.
porobotnik”, a nie odwrotnie, co tę część Polski jak gdyby
„Ucieczkowicze” z miasta, jeśli mogę użyć takiej retoryki,
nowa komunistyczna doktryna stosunków społecznych
to z reguły wnuki tych, dla których ojcowizna była war-
nie dotyczyła. Nie spierając się jednak o detale, na wsi
tością nadrzędną, i życie swoje aż do śmierci bez wzglę-
jakby drgnęło. Nawet przyjazd na wakacje dzieci z miasta,
du na sytuację, materialną związali ze wsią, na której się
choć miejskich wygód nadal brakowało, powoli stawał się
urodzili. Dostęp do odległego o kilka kilometrów miasta,
atrakcją. Na owo tąpnięcie niestety, ale wieś harowała jak
o zgrozo i ironio historii ułatwił większości fakt bogatych
przysłowiowy „wół”, co ciężko było porównać z jakimkol-
sąsiadów, dzięki którym zamiast np. trzech samochodów
wiek innym zawodem. Te dwa światy, notabene krzyżują-
na całą wieś jak to miało miejsce w latach 80, dziś nie-
ce się ze sobą w niezliczonej ilości miejscach, kulturowo
malże przed każdym domem stoją trzy a może nawet
momentami były sobie obce. „Ćwioki, wieśnioki, buroki”
i cztery obiekty czterokołowe, choć stare i zdezelowane,
to identyfikatory, które odróżniały młodzież wiejską od
to jednak świecące chwytliwą marką. Ale i w tym polu
miejskiej, szczególnie w szkołach średnich i to jeszcze nie
mego widzenia nastąpiła ostatnio zmiana, bowiem na wsi
tak dawno. Tak zwane „robienie wiochy” polegało na za-
wśród tubylców i nowo przybyłych, przybywa samocho-
chowaniu, które w analogicznych sytuacjach było różne
dów „żywcem z salonów wziętych”. Z socjologicznego
od tego, co robili, co mówili itd. itp. mieszkańcy miasta.
punktu widzenia wsie w gminie mego zamieszkania i tej,
Reasumując, to miasto, nawet to całkiem małe, stawało
która mnie żywi, stają się sypialnią okolicznych miast
się wyznacznikiem trendów, od których odstępstwo na-
i miasteczek, choć bywają coraz częstsze przypadki or-
rażało na śmieszność z przykrościami włącznie, czego
ganizowania podmiotów działalności gospodarczej. Nowi
najczęściej doświadczała młodzież.
mieszkańcy oczekują spokoju, przyjaznego środowiska, czystego powietrza, a przede wszystkim ciszy, której
O transformacji społeczno-gospodarczo-politycznej
w żadnym zakładzie, jaki on by nie był, tak bardzo bra-
po 1989 roku można mówi wiele i to z różnym nasta-
kuje. Choć nie te czasy i nie te płoty to jednak „genon” od-
wieniem, gdzie w większości przypadków będzie można
powiedzialny za relacje sąsiedzkie pomiędzy Pawlakiem
takich czy innych doszukać się racji, jednak jedno jest
i Kargulem z kultowych komedii „Sami swoi” i „Nie ma
pewne, że restytucja samorządności lokalnej mówiąc
mocnych”, przetrwał do czasów dzisiejszych replikując
w największym możliwym uproszczeniu, dokonała swo-
na szczęście w innym niż koronawirus kierunku. Otóż nie-
istej redefinicji charakteru kontaktów miejsko-wiejskich.
stety bywa tak, że ci Państwo co przybyli, co na szczęście
Rewolucja infrastrukturalna, która na wsi polskiej nadal
należy do rzadkości, zapomnieli, że wieś jest naturalnym
trwa, wytworzyła zupełnie nową optykę postrzegania
środowiskiem produkcji żywności, bez której jeszcze nikt
miejsc, które rodzice opuścili z powodu braku perspek-
na tym świecie się nie obszedł. W tej sytuacji dzieje się
tyw, przepełnienia w domach i w nadziei na lepsze jutro.
tak, że coś nagle huknie, puknie, traktor zbyt mocno
Gdzie by nie popatrzeć na niedawnych pustostanach, tu-
warknie o nienajlepszej porze, tudzież jakieś zwierzątko
dzież w miejscu rozpadających się opuszczonych domów
da znać o sobie, albo jakiś nobliwy zapaszek podrażni
drewnianych, wyrastają piękne obiekty niczym grzyby
nasze nozdrza. Zdarzają się sytuacje, które na szczęście
po deszczu. Mamy niejako do czynienia z odwróceniem
należą do rzadkości, że osoba uprawniona „do świętego
się sytuacji sprzed kilkudziesięciu lat. Jako że nic nie dzieje
spokoju” w myśl zasady „wolnoć Tomku w swoim dom-
się bez przyczyny, miasta dla wielu z roku na rok stawały
ku”, przyzywa policję, aby ta zaprowadziła porządek i od-
się udręką. Wszechobecny beton, kurczenie się obsza-
powiednio potraktowała niesubordynowanego sąsiada,
rów zielonych, gwałtowny przyrost motoryzacji, hałas
aby ów występek na swoim koncie miał raz ostatni. I cóż
społeczno- przemysłowy, smog, ciasnota w przestrze-
ma począć biedny policjant, gdy obydwie strony sporo
nie publicznej, wszystko to dostarczyło wiedzy, że jakże
racji mają. Kompromis!!! – nie, to najgorsze z możliwych
potrzebnej człowiekowi normalności należy poszukiwać
rozwiązań bowiem niezadowoleni są wszyscy. Gdyby to,
u źródła jego pochodzenia. Pogoń za wygodnym i do-
co nie tak dawno gdzieś tam w Polsce miejsce miało pa-
statnim życiem w wielu przypadkach oznaczała zerwa-
dło na legendarnego Pawlaka, ten odmówiłby przyjęcia
nie z naturą, z którą kontakt w takiej czy innej formie
mandatu, mówiąc, że koguty swój rozum mają i piać im
48
Głos Lisiej Góry
po godzinie 22:00 nikt nie zabroni. „A tak po prawdzie,
się nigdy nie zmieni, że u podstaw każdego konfliktu leży
to racja po naszej stronie leży”. Łagodna postać zmu-
i leżeć będzie faktyczne tudzież domniemane naruszenie
towanego genu odpowiadającego za relacje sąsiedzkie
jednostkowego interesu. I drugi pewnik. Choć człowiek
podpowiada, że skutecznym panaceum jedynie oka-
praktycznie z dnia na dzień otwiera przed sobą nowe
zać się może integracja „nowych” ze środowiskiem, do
możliwości, to jednak do końca swego istnienia nie znaj-
którego przybyli, podjęcie działań na rzecz wzajemne-
dzie na planecie Ziemia dobrego miejsca na składowisko
go poznania się, które pozwoli na lepsze zrozumienie
odpadów komunalnych, spalarnię, oczyszczalnię ścieków,
i zgodniejsze funkcjonowanie wszystkich. Musi dojrzeć
elektrownię atomową, nie mówiąc już fermie wiatrowej.
świadomość, że mieszkając na tym samym terenie, two-
Gdyby te obiekty, można było umieścić na Księżycu, to
rzymy pewnego rodzaju wspólnotę, żyjemy obok siebie,
z pewnością niebawem znaleźliby się tacy, którym by
nasze dzieci, choć nie w każdym przypadku chodzą do
to bardzo przeszkadzało. Reasumując, pozostaje tylko
tych samych szkół, robimy zakupy w tych samych skle-
dodać, że choć nie ci sami to wciąż tacy sami, jesteśmy
pach, borykamy się na co dzień z podobnymi proble-
skazani żyć stadnie na „niebieskiej arce”, która jak wiele
mami. Wzajemna niechęć i ignorancja to główne źródło
wskazuje, jest jedyną w metagalaktyce, choć obecny po-
wyniszczających konfliktów, które często trwają latami.
ziom wiedzy o Wszechświecie podpowiada inaczej. Gdyby
Zadbajmy zatem o dobre relacje ze sąsiadem „zza płota”,
jednak było inaczej to i tak „nowa arka” pozostaje i chyba
co z pewnością opłaci się każdemu. Jedno jest pewne i to
pozostanie do końca świata poza naszym zasięgiem. Edward Kędzierski
30 LAT MINĘŁO JAK JEDEN DZIEŃ W pejzażu kulturowym Powiśla Dąbrowskiego, do które-
Grupa kolędnicza „Śmignianie” od 30 lat kultywuje bożo-
go gmina Lisia Góra należy, oktawa Bożego Narodzenia
narodzeniową tradycję oznajmiania światu tej radosnej
obfituje w barwne tradycje wyrażające radość z mistycz-
wieści. Założycielem grupy jest Jerzy Starzyk, który od
nego narodzenia Chrystusa. W Lisiej Górze jako gmi-
lipca 1990 roku jako pracownik klubo-kawiarni, prowa-
nie podmiejskiej, w sposób charakterystyczny stykają
dził formy stałe w ramach działalności merytorycznej
się dwie bożonarodzeniowe tradycje. Tradycja wiejska,
Gminnego Ośrodka Kultury. Jerzy jak dowiodło życie,
której uzewnętrznionym wyrazem są grupy kolędnicze
w sposób niezwykle trafny dokonał pierwszej personal-
i miejska wyrażana przez grupy jasełkowe. Na dzień
nej obsady, która praktycznie w pewnej części przetrwała
dzisiejszy te obydwie formy czczenia mistycznych naro-
do dziś. Mam tu na uwadze Andrzeja Matacza grającego
dzin Chrystusa, wyróżniają gminę zarówno na tle regio-
„Żyda”, Józefa Matacza – „Króla Heroda”, Edwarda Schaba
nu Powiśla Dąbrowskiego, jak i Powiatu Tarnowskiego.
– „1-go Żołnierza”, Zdzisława Solaka –„ 2-go Żołnierza”. Jako
Głos Lisiej Góry
49
założyciel sam wcielił się w barwną postać „Dziada” i za-
i I miejsce na Ogólnopolskim Przeglądzie Grup
pewne trwałby w niej do dziś gdyby nie potrzeba emi-
Kolędniczych, w ramach XXII Karnawału Góralskiego
gracji za chlebem, na której pozostaje do chwili obecnej.
w Bukowinie Tatrzańskiej zwieńczone złotą „Spinką
Choć ten jakże piękny jubileusz staje się naturalną pokusą
Góralską”. Ponadto odtwórca postaci „Żyda” – Andrzej
aby zda sprawę z działalności w każdym sezonie, to jed-
Matacz otrzymał nagrodę indywidualną za grę aktor-
nak zrezygnuję z tego i odniosę się jedynie do epizodu
ską. Sięgając pamięcią wstecz, nie sposób nie wspo-
pierwszego wyjazdu na przegląd wojewódzki w Lipnicy
mnieć jak wiele specyficznego uroku dostarczył grupie
Murowanej, który z racji tej, że był dla nas prawdziwym
Władysław Kawa – mieszkaniec Śmigna, który przez
„chrztem bojowym”, szczególnie utkwił mi w pamięci.
kilka lat był odtwórcą postaci „Dziada”. Grupa wielo-
Niestety, ale czas ma to do siebie, że dziecko rodzące się
krotnie przemierzała ulice Tarnowa dając pełnowymia-
31 grudnia przed południem, na sylwestra metrykalnie
rowy spektakl na placu przed Muzeum Etnograficznym.
świętuje roczek, toteż śpieszę wyjaśnić, że grupa zosta-
Występowała wiele razy gościnnie jak również w kon-
ła założona ma początku listopada 1991 roku i zdążyła
kursach w Dąbrowie Tarnowskiej, Szczucinie i w wie-
opracować program w takim stopniu, aby móc pomię-
lu innych gminach. Występowała wszędzie tam gdzie
dzy Bożym Narodzeniem tegoż roku, a sylwestrem, prze-
była zapraszana, bardzo często podczas tak zwanych
mierzyć Śmigno, co zostało przez mieszkańców przyjęte
spotkań opłatkowych, na które zapanowała moda kilka-
z ogromnym entuzjazmem. Jak sięgam pamięcią niedziela
dziesiąt lat temu. Kilka razy pokazała co potrafi podczas
26 stycznia 1992 roku była bardzo mroźna. Dotrzeć do
sesji Rady Powiatu Tarnowskiego, jak również naszego
Lipnicy Murowanej na pierwszy w historii grupy, wów-
lokalnego parlamentu jakim jest Rada Gminy. W grud-
czas X Wojewódzki Przegląd Grup Kolędniczych nie było
niu 2009 roku „Śmignianie” uświetnili jubileuszowe spo-
łatwe. Pojechaliśmy dwoma samochodami Gok-owską
tkanie opłatkowe Tarnowskiej Telewizji Kablowej, które
Nysą i Żukiem z otwieraną z tyłu burtą, który został
miało miejsce w Cristal Park w Tarnowie. Występ odbył
udostępniony przez ówczesnego prezesa OSP-Śmigno.
się pod czujnym okiem czterech kamer, dwóch tarnow-
Pierwszy konkurs na tak wysokim szczeblu i ogromny
skiej kablówki i dwóch TV Kraków. Obszerne fragmenty
sukces – II miejsce i nagroda pieniężna w wysokości wów-
widowiska były dwukrotnie emitowane przez regional-
czas 1 000 000,00 zł. Po chwilowym niepowodzeniu w roku
ną TV Kraków. Ponadto RDN Małopolska w 2009 roku
następnym, rok 1994 otworzył grupie drogę do szere-
wyemitowało program pt.: „Po kolędzie”, w którym wy-
gu wielkich sukcesów, które praktycznie trwają do dziś.
korzystano obszerne fragmenty audio z występu, oraz
A było to I miejsce na XXII Wojewódzkim Przeglądzie Grup
przeprowadzone wywiady z poszczególnymi kolędni-
Kolędniczych o „Lipnicką Gwiazdę” w Lipnicy Murowanej,
kami. Występów w Cristal Park, „Śmignianie” zaliczyli
50
Głos Lisiej Góry
więcej, m.in. podczas spotkania opłatkowego wspólnoty
tę w pierwszych latach istnienia grupy wcielił się Mariusz
samorządowej powiatu tarnowskiego, w którym wziął
Kornaus, a później jego brat śp. Paweł Kornaus. Po nich:
udział śp. Marek Nawara – ówczesny marszałek woje-
Wacław Wajda, Paweł Maziarz, Rafał Flis, Jarosław Nowak,
wództwa małopolskiego.
a od kilkunastu lat postać tę grywa najmłodszy członek grupy, Paweł Rynkal. „Turoń”, – tu też była duża prze-
Grupa w pełnym składzie czyli wraz z orkiestrą liczy 23
pustowość. Przez kilka pierwszych lat istnienia grupy
osoby. Śmignieńscy kolędnicy w sposób wyraźny zazna-
w roli tej widywaliśmy Mariana Kapustkę, później braci:
czyli swą obecność w Śmignie fundując krzyż, który jest
Krzysztofa i Janusza Bogaczów, Jarosława Hołdę, Pawła
usytułowany obok miejscowego kościoła , jak również
Maziarza, Rafała Olechowskiego, Andrzeja Armatysa,
dokonali zakupu dwóch witraży. W ciągu tych 30 lat przez
a od kilku lat nieprzerwanie widujemy Kazimierza Stasika.
grupę przewinęło się wiele osób. Kilka postaci od samego
Postać „Anioła” również odtwarzało wiele osób. Na po-
początku jest grane przez te same osoby o czym wspo-
czątku przez jeden sezon postać tę grała Ewa Majerczyk,
mniałem wcześniej. Gwoli ścisłości przyznać muszę,
jako jedyna kobieta w grupie, co bardzo szybko okazało
że epizodalnie zaliczyłem kilka wcieleń dublerskich.
się merytorycznym błędem. Z uwagi na to, że obecność
Zacznijmy od postaci „Króla Heroda”. Postać ta od same-
kobiety w grupie przeczyła tradycji, Ewa została zastą-
go początku jest grywana przez Józefa Matacza, choć kilka
piona przez Marcina Jamruga. Później w roli tej pojawił
razy wcieliłem się w tę postać. „Króla Heroda” kilka razy
się Andrzej Armatys, Rafał Starzyk, Marcin Głódź, Łukasz
zagrał również Piotr Bogacz. „Żyd” – postać zdecydowanie
Przetak, a obecnie postać tę grywa Piotr Bogacz. „Trzej
najbardziej barwna, wyrazista, nadająca humorystycz-
Królowie” – to formacja przez którą na przestrzeni minio-
nego zabarwienia widowisku. Od samego początku wcie-
nych trzech dekad przewinęło się najwięcej osób. Jako
la się w nią Andrzej Matacz, który kilka razy był nagradza-
„Trzej Królowie” zaczynali: śp. Paweł Kornaus, Ernest Mróz,
ny wyróżnieniem indywidualnym za grę aktorską. Postać
Wiesław Kołpa, Jerzy Chrobak, nieco później pojawili się
tę w czasie pobytu Andrzeja na obczyźnie, odtwarzał
na krótko śp. Kazimierz Armatys, Wojciech Taraszka
Zdzisław Solak. ”Diabeł” – postać równie barwna i wyma-
i Paweł Maziarz. W drugiej dekadzie i w ostatnich latach
gająca dużego temperamentu. Od wielu lat postać tę gra
„Trzech Króli” grywali : śp. Paweł Wajda, Dariusz Starzyk,
Sławomir Schab. Na początku przez kilka lat w rolę tę
Mariusz Kornaus, Andrzej Armatys, Piotr Bogacz, Marcin
wcielał się również Paweł Schab, który od dwóch lat awa-
Lis, Sławomir Schab, Tomasz Kornaus, Andrzej Jarmuła,
ryjnie pokazuje się w niej mimo kilkunastoletniej przerwy.
Paweł Białas, Marek Płaczek, Wacław Wajda, Marcin
Postać ta na przestrzeni kilku lat była grywana przez śp.
Gdowski, Jarosław Nowak, Roman Ostręga, a od kilkuna-
Pawła Kawę. „Marszałek” – tu też było kilka ruchów ka-
stu lat Bogdan Kłęk. W rolach tych kilka razy pojawili się
drowych. Na początku w roli tej świetnie sprawdził się
również: Piotr Chrobak i Sebastian Matacz. „Kapela” prze-
Stanisław Jasnosz, a po jego odejściu w roli tej mieliśmy
szła pewną ewolucję pod względem instrumentalnym.
okazję widywać Wacława Wajdę, Zdzisława Solaka,
Pierwsze występy odbyły się przy akordeonie na którym
Marcina Gdowskiego, śp. Pawła Kawę, zaś od kilkunastu
grał „Król Herod” czyli Józef Matacz. Z biegiem czasu oka-
lat postać tę grywam ja. „Żołnierze”, a jest ich dwóch.
zało się, że akordeon w kapeli jest instrumentem nie me-
W roli jednego z żołnierzy niemalże od samego początku
rytorycznym. Po zdefiniowaniu się ostatecznie składu
oglądamy Edwarda Schaba, zaś przed nim postać tę gry-
instrumentalnego kapeli, do zmian personalnych prawie
wali Wiesław Wajda i Dariusz Starzyk. Przez jakiś czas
nie dochodziło, bowiem muzycy byli i są nadal dobrem
w roli tej występował również Jarosław Nowak, Bogdan
deficytowym. Najstarszym członkiem kapeli i grupy jako
Kłęk i Marcin Gdowski. Obecnie role te grywają Edward
całości, był prymista śp. Józef Bartosz, a po nim
Schab i Zdzisław Solak, choć epizodalnie – dublersko za-
Mieczysław Wenc grający na skrzypcach – sekund. Jerzy
stępował jednego z nich Bartłomiej Marek. „Dziad”- part-
Dumoń – klarnet, śp. Józef Wenc – klarnet, Stanisław Wenc
ner „Żyda”. Na początku postać tę odtwarzał wspomniany
– trąbka, Janusz Kawa – kontrabas, Artur Smolik – klarnet,
wcześniej założyciel grupy Jerzy Starzyk. Po wyjeździe
który nieprzerwanie od kilku lat pozostaje w składzie ka-
Jerzego do Stanów Zjednoczonych, w postać tę wcielał
peli. W kapeli grali również: Roman Rzeszótko – klarnet,
się przez kilka sezonów Władysław Kawa i przez krótki
Roman Pierzchała – klarnet, Adam Pawelski – klarnet,
czas śp. Julian Kozioł. Przez kilkanaście lat w roli tej rów-
Ryszard Wołek – akordeon. Obecnie od kilku lat jako pry-
nież widywaliśmy Pawła Maziarza. „Śmierć”, – w postać
mista w składzie kapeli występuje Władysław Strejczek.
Głos Lisiej Góry
51
Na kilku występach w różnym czasie na skrzypcach se-
Przegląd Grup Kolędniczych w ramach 49 Karnawału
kund i prym w zależności od potrzeb grywał Romuald
Góralskiego w Bukowinie Tatrzańskiej. Obecny rok
Słowik.Dziś po upływie trzech dekad nieprzerwanej dzia-
„Śmignianom” zapewne w sposób szczególny zapadnie
łalności scenicznej, dorobek grupy jest imponujący.
w pamięci. Drugie „Grand Prix” na przestrzeni niespełna
„Śmignianie” wzięli udział we wszystkich przeglądach
miesiąca t ym razem na przeglądzie krajow ym
na szczeblu wojewódzkim w Lipnicy Murowanej
w Bukowinie Tatrzańskiej – tego z pewnością zapomnieć
o „Lipnicka Gwiazdę”, na 1992 roku poczynając, a na jubi-
się nie da. Tym razem „Złoty Turoń” zawitał do gminy,
leuszowym czyli 2021 kończąc. W Lipnicy Murowanej 16
który zgodnie z ludową tradycją jest zapowiedzią szczę-
razy stawaliśmy na najwyższym stopniu podium, czyli
ścia i obfitości tam gdzie się pojawia. Potwierdza to treść
oznaczało to 14 pierwszych miejsc, 2 „Grand Prix” i 15
kolędy :„ Gdzie do domu turoń wchodzi, Tam się pikne
statuetek – „Lipnicka Gwiazda” jako główne trofeum prze-
zboże rodzi,Przemienio się złe na dobre, I nastają lata
glądu. Brak jednej statuetki jest rezultatem rozstrzygnię-
szczodre…”.Ponadto oprócz „Złotego Turonia” w kolekcji
cia jury, którego organizator czyli były Wojewódzki
posiadamy: 4 „Złote Spinki Góralskie” za cztery pierwsze
Ośrodek Kultury w Tarnowie po prostu nie przewidział.
miejsca, 7 srebrnych za miejsca drugie, 9 brązowych
Mimo zapewnień statuetka w późniejszym terminie nie
za miejsca trzecie, i 2 wyróżnienia specjalne. „Śmignianie”
została dostarczona. Jak wcześniej wspomniałem prze-
dwukrotnie wystąpili w Przeglądzie Grup Kolędniczych
gląd w Lipnicy Murowanej dwukrotnie przyniósł grupie
Regionu Powiśla Dąbrowskiego w Dąbrowskim Domu
nagrodę najwyższą, czyli „GRAND PRIX”. „Grand Prix”
Kultury „Sokół”, zdobywając za każdym razem I miejsce.
przypadło nam w udziale w 2013 roku, natomiast drugie
W Dąbrowie Tarnowskiej nasi kolędnicy podziwiani byli
– „ anno domini” 17-01-2021roku. Ponadto w Lipnicy
jeszcze 4 razy, występując za każdym razem gościnnie
Murowanej 10 razy sięgnęliśmy po drugie miejsce i trzy
na podstawie specjalnego zaproszenia. Wyjazd
razy po trzecie. Tylko jeden przegląd w naszym odczuciu
na Międzywojewódzki Przegląd Grup Kolędniczych
należał do nieudanych, bowiem zaowocował on tylko
w Kolbuszowej, zaskarbił grupie „Grand Prix” i I miejsce
wyróżnieniem specjalnym, co było równoznaczne z bra-
w konkursie pt: „ Odnaleziona Kolęda”. Największą furorę
kiem przepustki do Bukowiny Tatrzańskiej. Drugie „Grand
w grupie, zapewne zaliczył Andrzej Matacz – odtwórca
Prix” zostało zwieńczone statuetką „Lipnicka Gwiazda”
postaci „Żyda”, który był ośmiokrotnie nagradzany na-
notabene piętnastą z rzędu i przepustką na Ogólnopolski
grodą indywidualną za grę aktorską. Trzy razy na
52
Głos Lisiej Góry
zachowując kultywowana dotychczas jednak w nowej wersji. Czy ów zabieg aby nie zaszkodził tradycji? Tak sformułowane pytanie pojawiało się często na panelach dyskusyjnych. Z przekąsem odpowiem „ nie”. Grupy kolędnicze w odróżnieniu od misteriów jasełkowych w swych widowiskach miały wiele elementów rzekłbym wręcz frywolnych, obliczonych na dobrą zabawę z udziałem publiczności. Dążono zatem aby widowiska te zawierały jak najwięcej elementów humorystycznych, co legło u podstaw takowych syntez. Były zespoły, które w swoim czasie jeszcze poszły dalej. Tańczący „Lajkonik” na koniu był właśnie takim elementem, który merytorycznie nie było związany z żadną postacią w grupie , miał jedynie za zadanie ubarwić całe widowisko. Tego typu zawirowania pojawiły się z nastaniem przeglądów podczas których, zespoły podglądały się wzajemnie zapożyczając wszelkie elementy, które mogły uatrakcyjnić całe widowisko. Występowanie kapel w strojach regionalnych obliczone było na ten sam skutek, co w przypadku „Śmignian” nigdy nie miało miejsca. W Lipnicy Murowanej i w Bukowinie Tatrzańskej przez kila sezonów toczono walkę z takim przeglądzie krajowym i 5 razy na wojewódzkim. Tylko raz
instrumentami jak akordeon i saksofon z których patrząc
nagrodzono mnie indywidualnie za rolę „ Marszałka”.
historycznie grupy kolędnicze nigdy nie korzystały.
Walory grupy dostrzegł również Starosta Tarnowski –
Problem ten zażegnaliśmy bardzo szybko usuwając akor-
Roman Łucarz, nagradzając „Śmignian” prestiżową na-
deon. Reasumując, grupa kolędnicza „Śmignianie” jest
grodą powiatu tarnowskiego pod nazwą, „Grosz Ziemski
zespołem najwyżej utytułowanym w regionie.
Tarnowski”.Nasza grupa ma również pewne osiągnięcia naukowe w takiej dyscyplinie jak etnografia, choć lokalna
Jak to w życiu bywa nie zabrakło chwil przykrych. W wieku
tradycja raczej temu przeczy. W latach 1995 -2003 wystę-
zaledwie dwudziestu kilku lat odszedł do „Domu Ojca”,
py grupy w Lipnicy Murowanej i Bukowinie Tatrzańskiej,
po długiej i ciężkiej chorobie Paweł Kornaus – odtwórca
dostarczyły etnografom materiału w oparciu o który za-
jednego z „Trzech Króli”, zaś klika lat później w tragicznym
uważono, że nasze widowisko łączy w sobie dwie trady-
wypadku zginął Paweł Wajda – grający również rolę jed-
cyjne formy kolędnicze. Werdykt jury brzmiał: należy te
nego z „ Trzech Mędrców”. Niestety, ale tych jakże smut-
formy rozdzielić, albowiem pierwotnie funkcjonowały
nych epizodów na przestrzeni minionych lat było więcej.
one niezależnie od siebie. Choć wśród kolędników zaist-
W 1995 roku odszedł Józef Wenc – klarnecista, zaś w 2011
niał pewien opór, to jednak bardzo szybko z obowiązują-
roku pożegnaliśmy Juliana Kozioła, który przez trzy sezo-
cej na naszym terenie wersji, wyłączyliśmy elementy skąd
ny odtwarzał postać „Dziada”. W roku 2019 doczekawszy
inąd bardzo barwne i humorystyczne, a mianowicie te
sędziwego wieku odszedł do Pana Józef Bartosz z Lisiej
z udziałem „Dziada, Żyda i Turonia”, tworząc drugą kate-
Góry, grający w grupie przez kilkanaście lat na skrzyp-
gorię kolędniczą tzw „ Z turoniem”. Zabieg ten przez et-
cach jako prymista. W marcu 2020 roku odszedł od nas
nografów został natychmiast zauważony w rezultacie
na zawsze Kazimierz Armatys, a jesienią tegoż roku Paweł
czego, nasze widowisko w kategorii „ Herody” uzyskało
Kawa grający na początku postać „Diabła”. Każde odej-
status najbardziej czystego pod względem etnograficz-
ście było dla nas bolesnym przeżyciem, każdy z Nich
nym. W związku z zaistniałą sytuacją od 2004 roku zaczę-
w swoim czasie nadawał grupie specyficznego kolorytu,
liśmy występować naprzemiennie w kategoriach:
który przyczyniał się do niegasnącej popularności grupy
„Hęrody „ i ”Z Turoniem”. Podział ten dla wielu zespołów
przez tak wiele lat. Niech spoczywają w pokoju, cześć
okazał się początkiem końca działalności bowiem nie byli
ich pamięci.
w stanie poradzić sobie ze stworzeniem nowej kategorii, Edward Kędzierski
Głos Lisiej Góry
53
WAŻNE – SARS-CoV-2 (infolinia)
Zgodnie z umową o świadczenie usług zawartą dnia 22-01-2021 r. z Gminą Lisia Góra, Gminny Ośrodek Kultury – Lisia Góra z/s w Śmignie jest organizatorem dowozu mieszkańców gminy Lisia Góra do punktów szczepień przeciwko wirusowi SARS-CoV-2, w tym: a) osób niepełnosprawnych, tj. posiadających aktualne orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym o kodzie R lub N, lub odpowiednio 1 grupę z wyżej wymienionymi schorzeniami, b) osób mających obiektywne i niemożliwe do przezwyciężenia we własnym zakresie trudności w samodzielnym dotarciu do punktu szczepień. Transport, o którym mowa wyżej, jest realizowany na terenie gminy Lisia Góra, a w wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy szczepienie będzie wykonywane poza granicami gminy (np. w gminie sąsiadującej), transport będzie realizowany nie dalej niż 20 km. od granicy gminy. Poza przyjmowaniem zgłoszeń do przewozu infolinia pod telefonami: 14 6784 087, kom.: 605 875 999 przez 7 dni w tygodniu w godzinach 8:00-22:00 udzielać będzie informacji o szczepieniach przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Zachęcam do korzystania z infolinii. Koordynator: Edward Kędzierski
54
Głos Lisiej Góry
Zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych wypełnionych wiarą, nadzieją i miłością, radości płynącej z pustego grobu Pana Dziejów, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodzinnym i przyjaciół – Wesołego Alleluja ! Tego życzy Ryszard Witek – przewodniczący Rady Gminy wraz z radnymi.
Z okazji Świąt Wielkanocnych życzymy Wam wielu Łask Bożych, miłości, która będzie wypełniać Wasze serca, oraz wszelkiej pomyślności i spełnienia planów w życiu osobistym. Niech Zmartwychwstały Jezus odnowi w Was wiarę w Boga Jedynego, który roztoczy nad Wami opiekę w tym trudnym czasie.
Tego życzy Ryszard Witek – sołtys sołectwa Kobierzyn wraz z Radą Sołecką
Głos Lisiej Góry
55
Życzenia radosnych Świąt Wielkanocnych, wypełnionych nadzieją budzącej się do życia natury i wiara w sens życia. Pogody w sercu i radości płynącej z faktu Zmartwychwstania Pańskiego oraz smacznego święconego w gronie najbliższych osób. Życzy Wojciech Taraszka – sołtys sołectwa Lisia Góra wraz z Radą Sołecką.
Niech Zmartwychwstały Chrystus oświeca Wam drogi codziennego życia, obdarza błogosławieństwem, pomaga życie czynić szczęśliwym. Wesołego Alleluja ! Tego życzy Mieczysław Król – sołtys sołectwa Łukowa wraz z Radą Sołecką.
Radosnych Świąt Wielkanocnych wypełnionych nadzieją na lepsze jutro, wiary w sens życia, pogody w sercu i radości płynącej z pustego grobu Chrystusa Zmartwychwstałego, oraz smacznego święconego w gronie najbliższych osób, życzy Małgorzata Niedojadło – sołtys sołectwa Pawęzów wraz z Radą Sołecką.
56
Głos Lisiej Góry
Życzymy Wam, aby te Święta Wielkanocne przepełnione były pokojem, miłością i odpoczynkiem w gronie najbliższych. Niech radosny dzień Zmartwychwstania Pańskiego odnowi Waszą wiarę i wniesie nadzieję, zaś powracająca do życia natura będzie natchnieniem w pokonywaniu codziennych trudów. Wesołego Alleluja! Tego życzy Zofia Zych – sołtys sołectwa Brzozówka wraz z Radą Sołecką.
Niech istota Świąt Wielkanocnych napełni Was siłą oraz radością i sprawi, że uśmiech i optymizm będą Wam towarzyszyły dnia każdego mimo niekiedy trudnych wyzwań. Szczere życzenia radosnych i miłych Świąt Wielkanocnych, smacznego święconego przesyła Józef Bukała – sołtys sołectwa Breń wraz z Radą Sołecką.
Chrystus Zmartwychwstał! Radujcie się więc i z ufnością patrzcie w przyszłość. Niech Jezus Zmartwychwstały zsyła na Was łaski i wnosi szczęście do Waszych domostw. Tego życzy – Daniel Nędza – komendant gminny Związku OSP RP Odział Lisia Góra
Głos Lisiej Góry
57
Zdrowych i spokojnych Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Niech Wielkanoc zapali w Waszych sercach miłość i nadzieję, przyniesie radość, odrodzi do lepszego życia mimo tak trudnego i zarazem smutnego czasu. Niech ta miłość, radość i nadziejana przekór wszystkiemu pozostanie na zawsze w życiu Waszym. Życzy redakcja
Niech radosne Alleluja na wieść o zmartwychwstaniu Pana, będzie dla Was ostoją zwycięskiej miłości i niezłomnej wiary. Niech pogoda ducha towarzyszy Wam w trudzie każdego dnia, którego nie szczędzi nam pandemia. Niech nie opuszcza Was nadzieja, że Zwycięzca śmierci, piekła i szatana pomoże przetrwać nam ten trudny czas. Tego życzy Monika Tomala – sołtys sołectwa Nowa Jastrząbka wraz z Radą Sołecką.
Obfitych łask i błogosławieństw od Chrystusa Zmartwychwstałego oraz pełnych pokoju Świąt Wielkanocnych z radosnym Alleluja, życzy Józef Schab – Prezes Zarządu Gminnego Związku OSP RP Odział Lisia Góra.
58
Głos Lisiej Góry
Szanowni Państwo! Wielkanoc to czas radości i nadziei, to czas odradzania się wiary w siłę Zbawczej Męki Jezusa Chrystusa, to czas dostrzeżenia Zbawiciela w drugim człowieku. Życzę Państwu, aby Święta Wielkanocne przyniosły radość oraz wzajemną życzliwość, aby stały się źródłem wzmocnienia ducha. Niech Zmartwychwstanie, które niesie odrodzenie, napełni Was pokojem i wiarą w lepsze jutro, niech da siłę w pokonywaniu codziennych trudności i pozwoli z ufnością patrzeć w przyszłość. Tego życzy Małgorzata Tokarczyk-Kozioł – sołtys sołectwa Nowe Żukowice wraz z Radą Sołecką.
Z okazji zbliżających się Świąt Wielkiej Nocy, życzymy miłych spotkań z rodziną i przyjaciółmi oraz wspaniałej atmosfery przy świątecznym stole, dużo zdrowia i wiosennego optymizmu. Niech te święta będą pełne nadziei i wiary, a Zmartwychwstały Jezus niech przyniesie radość, miłość i szczęście w każdej rodzinie, tego życzy Marek Wiatr – sołtys sołectwa Stare Żukowice wraz z Radą Sołecką.
Głos Lisiej Góry
59
Niech Zmartwychwstały Jezus oświeca Wam drogi codziennego życia, obdarza błogosławieństwem i pomaga czynić życie szczęśliwszym. Zdrowych, spokojnych i radosnych Świąt Wielkanocnych, życzy Bożena Mróz – dyrektor Środowiskowego Domu Samopomocy w Lisiej Górze z pracownikami i podopiecznymi.
Zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei i miłości oraz wesołego wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodziny i przyjaciół, a przede wszystkim niech Zmartwychwstały Jezus zagości w Waszych sercach na zawsze. By te Święta były nie tylko czasem wytchnienia i odpoczynku, a nade wszystko duchowej odnowy. Tego życzy Renata Sadowy – sołtys sołectwa Śmigno wraz z Radą Sołecką.
Gdy nadejdą święta, niech szczęście i radość zapukają do Państwa drzwi, a Wielkanoc przyniesie pomyślność i nadzieję na lepsze jutro. Z okazji Świąt Wielkiej Nocy, pokoju, spokoju i wytchnienia od codziennych trudów, życzy Urszula Zając – dyrektor Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lisiej Górze wraz z pracownikami.
60
Głos Lisiej Góry
Wszystkim czytelnikom i sympatykom Gminnej Biblioteki Publicznej w Lisiej Górze, pragnę złożyć prosto z serca płynące życzenia świątecznego odpoczynku z ulubioną lekturą, a przede wszystkim odnowy duchowej czerpiącej źródło z ciszy pustego Grobu Chrystusa Zmartwychwstałego. Wesołego Alleluja ! Życzy Renata Skiba – dyr Gminnej Biblioteki Publicznej w Lisiej Górze i bibliotekarze.
Szanowni Państwo ! W imieniu pracowników Gminnego Centrum Usług Medycznych w Lisiej Górze życzę wszystkim, aby Święta Wielkiej Nocy przyniosły spokój i ukojenie. Życzę chwili refleksji, która da siłę, zdrowie, radość życia i pozwoli z optymizmem patrzeć w przyszłość. Życzy Katarzyna Kubiszyn-Ożga – dyr GCUM w Lisiej Górze
Drodzy mieszkańcy Zaczarnia! Niech Zwycięski Chrystus obdarzy Was pokojem, zdrowiem i radością, udzieli potrzebnych łask, wniesie szczęście do każdego domu i sprawi, by w Waszym życiu zwyciężały miłość i nadzieja. Błogosławionych Świąt Wielkiej Nocy, życzy Stanisław Sysło – sołtys sołectwa Zaczarnie wraz z Radą Sołecką.
Głos Lisiej Góry
61
HUMOR Policyjny patrol drogowy zatrzymuje Bacę do kontroli — proszę przygotować prawo jazdy i dowód rejestracyjny ! — mówi pan Policjant do zaskoczonego Bacy. — panocku, a oddaliście ? — pytająco reaguje Baca. Władek i Franek wybrali się na pociąg, a że byli spóźnieni to cały czas biegli. Zdyszani wbiegli na peron, a tu pociąg mignął im tylko przed nosem, nawet dobrze nie ujrzeli ostatniego wagonu. — wiesz co Franek ? — mówi Władek zziajany, — dobrze, żeśmy się tak śpieszyli, bobyśmy się jeszcze bardziej spóźnili
CZY WIESZ, ŻE? Czy wiesz, że najczystsza woda na świecie znajduje się w jeziorze Bajkał? Czy wiesz, że Amazonka na której nie ma ani jednego mostu w najszerszych punktach ma nawet 300 km.? Czy wiesz, że Aleksander Wielki Macedoński miał zaledwie 150 cm. wzrostu? Czy wiesz, że Napoleon Bonaparte w wieku młodzieńczym był przywódcą młodzieżowych band, które słynęły z rabunków i rozbojów? Czy wiesz, że człowiek może wrócić do Czarnobyla dopiero za 20 tyś. lat? Czy wiesz, że Księżyc oddala się od Ziemi rocznie o 4 cm?
62
Głos Lisiej Góry
Cytrynowe księżyce przepis od p. Marii
Składniki: Na ciasto: •
4 wiejskie jaja
•
20 dag dobrej margaryny
•
1,5 szklanki cukru pudru
•
1,5 szklanki mąki krupczatki
•
1 łyżeczka proszku do pieczenia
•
1 szklanka posiekanych orzechów włoskich
•
sok z półtorej cytryny
•
skórka starta z połowy cytryny
•
tłuszcz do wysmarowania blachy i mąka do posypania blachy
Składniki na lukier: •
1 żółtko
•
pół cytryny
•
15 dag cukru pudru
Przygotowanie: Oddzielamy żółtka od białek. Robimy ciasto, ucierając margarynę z żółtkami. Dodajemy sok z cytryn, startą skórkę z cytryny, mąkęwymieszaną z proszkiem do pieczenia. Na koniec ubijamy białka i dodajemy do ciasta, mieszając. Wykładamy delikatnie na wysmarowaną tłuszczem i posypaną mąką blachę. Pieczemy 20 minut w 180 stopniach C. Dokładnie łączymy wszystkie składniki lukru i wylewamy na jeszczeciepły placek. Dokładnie rozprowadzamy. Posypujemy drobno posiekanymi orzechami i pozostawiamy do ostygnięcia. Na koniec za pomocą szklanki wycinamy z placka księżyce.
Latem czy zimą gmina sportem stoi…
64
Głos Lisiej Góry