Laeveld Magazine

AGROCHEM Vol 2. No. 7 - LENTE/SOMER 2012

Saam boer ons vooruit!

Zinc Sulphate Increase Maize Yields

Loe Bin r Sp ne:

Som esiale erg Byla raanag

Hoe nou gemaak?

Siektes in Mielieplante

WEN!

ISSN 2222-9663

’n Family vakansie in ons kompetisie op bladsy 19!

Kenners in oes beskerming en optimalisering

1

Saa m boer ons al 21 jaar vooruit!

0 - Winter/Winter 2012 LAEVELD

LAEVE LD

INHOUDSOPGAWE | CONTENTS 18. FUN & GAMES: Games & activities for the family.

Wen ‘n familie vakansie na KZN

2. REDAKTEURSBRIEF 4. GELOOF EN HOOP Oesseisoen

22. EKONOMIE: Swart Ekonomiese Bemagtiging

6. LAEVELD NUUS: Rugby dag in Soweto

26. CLIMATE: Agriculture practices & water usage

8. LAEVELD AGENTPROFIEL 10. SUCCESS STORY: Zinc Sulphate: Increase maize yields 14. LAEVELD COMMUNITY: Planting for the planet: Arbour Week 2012 16. PRODUCT PROFILE: Eco-Soy: Effektiewe Rhizobium entstof dubbelpak vir optimale stikstofbinding

32. BIODIVERSITY: Alternate energy: Waste not, want not 34. TRAVEL: Picture Perfect Pennington 36. RESEPTE: Tartende trooskos vir die hele gesin 38. AGTERBLAD: Die laaste sê

EDITORIAL: Editor-in-Chief – Corné Liebenberg Managing Editor – Fiona Mosca Creative Director – Gwynedd Peters

IMAGES: Roger Bosch, Graeme Williams, Chris Kirchhoff (MediaClubSouthAfrica.com); Stock Xchange, Laeveld Agrochem, Knysna Tourism, iStock.

PUBLISHERS: Main Angel Publishing 462 Grysbok Street, Waterkloof Ridge Tel: 012 347 3630 Fax: 086 242 0031 e-mail: info@mainangel.co.za

PRINTED BY: Four Images Tel: 012 349 1113 Fax: 012 349 1090 www.4images.co.za

DESIGN & LAYOUT: Designlogik Art Director – Nick Hlozek e-mail: studio@designlogik.co.za

CONTRIBUTORS: Phillip Venter (Zinchem), Jan Viljoen, Gerhard Verdoorn, Dr Charles Gilfillan, Glwadys Aymone Gbetibouo & Claudia Ringle.

ing: Postnet Suite 335, Private Bag x1028, Lyttelton, 0140.

Unless otherwise agreed to, all contributions are the property of Laeveld Magazine, and its publishers.

The editor and publisher reserve the right to alter copy and visual material as deemed necessary.

The opinions expressed in Laeveld Magazine are not necessarily those of the publishers or Laeveld Agrochem, its suppliers, subsidiaries or affiliates. © Copyright by Main Angel Publishing. All rights reserved.

All editorial, business and production correspondence should be addressed to Main Angel Publish-

LAEVELD LAEVELD Winter/Winter Winter/Winter 2012 2012 -- 11

REDAKTEURSBRIEF

AGROCHEM

Beste Laevelders, kliënte en Agribonus vriende... Die lente het gekom en somer is hier en met die afwagting van Kersfees om die draai, het ons weer vir julle ‘n tydskrif propvol interessante en handige artikels. In die vorige uitgawe het ons ‘n sitrus- bylaag gehad wat groot byval gevind het; die keer het ons ‘n somergraan-bylaag en glo ons julle sal dit net so handig vind.

In ons geestelike gedeelte onder “Geloof & Hoop” verskyn die 4de en laaste gedeelte. Ons het begin met die Ploegseisoen, toe die Plantseisoen, laas keer was dit die Groeiseisoen en nou sluit ons met die Oesseisoen af. Ons hoop julle het die parallele tussen die Bybel en wat op julle plase gebeur nuttig gevind.

In ons volgende uitgawe sal ‘n boer wat al ‘n pad met CIM stap bietjie van sy persoonlike suksesse eerstehands deel.

Ons het ook ‘n nuttige artikel oor hoe om jul BEE status te verhoog - van Laeveld se kant het ons ook ‘n groot dryf ingesit om ons status aansienlik te verhoog. In die volgende uitgawe deel ons met julle nog handige inligting waarmee julle jul BEE status verder kan verhoog deur bydraes tot verdienstelike sake in julle omgewing te maak - en terselfdertyd armoede te bekamp en ook gelleterdheid te verhoog.

2 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

Sonder dat ons by Laeveld hoegenaamd ons oog van die bal wil haal of fokus verloor van ons spesialiteitsveld naamlik oes optimalisering, is ons trots om te kan sê dat ons deur strategiese vennootskappe vir elkeen van ons kliënte nou byna die volle mandjie van produkte en dienste kan bied. Ons het lankal reeds die grootste reeks oesbeskermingsprodukte in die land, en daar wag ‘n paar verrassings aan die voedings en kunsmis kant. Ons het nou een van die beste dieregesondheidsreekse wat onder die handelsmerk Farmvet eksklusief deur Laeveld verkry kan word. Laastens kan ons nou ook in elkeen se dieselbehoeftes voorsien, deur kenners wat net daarop fokus, en dus sal verseker dat jul ‘n diens ontvang soos nog nooit gesien is nie.

Om ons diens aan ons kliënte verder te verbeter het ons ‘n paar deskundiges aangestel wat reuse waarde sal toevoeg tot julle boerderye - hulle is van die beste in hulle spesialiteitsvelde. Die Agworld rekenaarpakket het ook groot opgraderings ondergaan en die wat dit reeds suksesvol gebruik, sal saamstem dat dit al net so onmisbare hulpmiddel soos die selfoon vir u boerdery geraak het.

Hou ons webblad en Facebook dop vir ‘n opwindende nuwe uitdaging, naamlik

“Wenke wat werk” waar jul die kans kry om daardie kennis wat oor jare opgebou en beproef is met julle mede-boere te kan deel, en dan boonop nog interessante belonings daarvoor te ontvang, en wie weet, dalk selfs op TV te eindig daarmee.

Hierdie tydskrif word met die uitsluitlike doel uitgegee om vir julle waarde toe te voeg en inligting oor te dra, daarom sal julle sien dat dit min advertensies en baie artikels in het. As julle dit handig vind en wil hê ons moet voortgaan daarmee, sal ek graag van julle wil hoor per e-pos; so nie gaan ons terugval na die ou bedeling van ‘n paar advertensies in die Agribonus gedeelte.

hulle juig saam met julle oor die rekord oeste. Hulle beplan selfs hul vakansies en familietyd rondom julle oeste. Ek hoop dus hulle word waardeer en waar dit verdien is, die nodige erkenning gegee sal word. Net so wil ek weereens uit my hart opreg dankie sê vir elke boer wat ons op welke manier, klein of groot, vanjaar ondersteun het. Julle het ons gehelp om ‘n formidabele rolspeler in die landbousektor te word, in so ‘n mate dat ons weer jul lof op TV kon besing. Julle ondersteuning gee ons weer die bedingingsmag om altyd vir julle die beste geleenthede te bied.

Julle is werklik die fondasie van ons land, dankie vir jul bydrae om SA ‘n wêreldkrag in kosvoorsiening te maak. Geniet die Kerstyd saam met jul kosbare families, en ons wens aan elke Laeveld-kliënt dat ons SAAM in 2013 julle beste jaar ooit gaan beleef!

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

Kersfees is net om die draai en dit is ‘n wonderlike tyd vir gee. Ons gee die kosbaarste kommoditeit op aarde aan julle, die enigste een wat nie met geld gekoop kan word nie, en dit is TYD. Ons glo julle almal sal dieselfde ondervind van die diens wat jy van jou plaaslike Laeveld Agrochem verteenwoordiger ontvang. Ek glo ons manne se toewyding, entoesiasme, kennis en eienaarskap wat hulle van julle kosbare oeste neem, spreek van self. Hulle is altyd beskikbaar, hulle treur saam met julle as dit nie reën nie of as daar hael of rypskade is, en

K

Mag al julle wense en drome vir 2013 ver oortref word!

Ons is ook dankbaar en trots om aan te kondig dat na 21 jaar Laeveld na groter en meer moderne kantore trek. Ons gaan vooortaan reg langs die N1 oorkant Krygkor se gebou wees, wat beteken enige iemand wat in die omgewing is, kan sommer maklik gou inglip en kom hallo sê.

Deel 4

vervolg op Groeiseisoen, vorige uitgawe

Die Oesseisoen...

OES: “Om die ryp saad in te vorder of in te samel. Om te wen of om groot wins te beleef. Om bymekaar te maak.” Die verklarende woordeboek beskryf dit darem mooi! Maar dit vergelyk nie naastenby met hoe mooi ons Heilige Woordeboek die “oes” beskryf nie… BELOFTE!

Hy sy eie lewe op die spel plaas en met dit belowe dat as die aarde nie sou vol word van Sy heerlikheid nie, Hy eerder nie sou wou bestaan nie! Geliefde, sien hierdie figuurlike prentjie van die kruis… want tot en met die kruis het die aarde nie vol geraak van Sy heerlikheid nie.

Woorde kan nie beskryf die gevoel wanneer jy tussen jou landerye of vee inbeweeg en jou belofte uiteindelik in jou hande vas hou nie. Jy kry `n knop in jou keel en die trane is soms naby… Soveel “bestanddele” wat saamgevoeg was om hierdie “resep” in vervulling te bring. Kennis, wysheid, geloof, vertroue, volharding, gebede en natuurlik LIEFDE! Onnaspeurlik!!! Onmeetbaar!

Daarom het Hy toe Sy lewe gaan gee(soos Hy belowe het) SODAT deur die bloed van die Here Jesus Christus Sy droom nou wel in vervulling kan kom op hierdie aarde… en dit vol te maak met die heerlikheid van die Here! Num 14:21 was ‘n profetiese uitspraak van wat was die prys wat die Godheid sou moes betaal om Sy droom op die aarde te laat geskied.

Num 14:21 “Nogtans, so seker as Ek leef, die hele aarde sal vol word van my heerlikheid”. Ons Hemelse Vader se groot droom… Sy groot oes… en Hy waag alles!

Hierdie begeerte brand so in Sy hart dat

Die losprys was bepaal, die waarde bereken en hierdie droom van ons Vader sou Hom duur te staan kom… Sy SEUN! Die enigste waardige offerlam SODAT sonde uit die weg geruim kon word SODAT God se nuwe

4 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

www.facebook.com/LaeveldAgrochem

tempel(jy) gereining kon word SODAT Hy Christus in jou kan plaas(Kol 1:27) SODAT die aarde kan vol word van Sy heerlikheid.

Elke keer as ons nagmaal neem verklaar ons Sy belofte (in ons geval “oes”) het in vervulling gekom! Hallelujah!

Geliefde kind van God, wanneer dit by “boer” kom en “saad saai” om te “vertrou en glo” in die oes, is daar niemand wat met jou kan assosieer soos ons Vader nie.

Omdat Hy alreeds die mees suksesvolste boerdery in die geskiedenis bedryf sedert die dae van die kruis van ons Here Jesus Christus kan jy Hom vertrou. Hy weet van boer! Hy verstaan die bedryf! Hy ken jou persoonlik!

Deur Sy Gees in jou te belê het Hy jou instaat gestel om in Sy voetspore te volg.

Sy beginsels te implimenteer en te groei van heerlikheid tot heerlikheid. Onthou Hy

is VIR jou! Hy wil hê dit moet oorvloedig geseënd gaan met jou, sy eie wedergebore kind! Elke dag, nou na die kruis, wanneer Hy tussen Sy landerye(kinders) in stap en Sy oes (Sy heerlikheid in jou a.g.v Christus) in Sy hande vashou droom Hy SLEGS die beste vir jou want Sy hart was en sal altyd wees “Lewe en Lewe in oorvloed” vir jou.

Die BELOFTE van God!

Geniet die feesseisoen(oesseisoen) saam met die familie en vriende! Spandeer jou tyd wys en die wat reis kom veilig tuis. Belê in volgende jaar. Mag hierdie jaar se oes die mate wees van 2013 se saad sodat ons volgende jaar kan terug kyk en sê “jou land dra inderdaad vrug en lewer ‘n oes: Honderdvoudig”! Leef geseënd want jy is geseënd!

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 5

LAEVELD NUUS

jg

g

Rugby dag in Soweto Die rugby dag reëlings het al in Maart begin. Daar is in die weke voor die tyd geswoeg, gesweet en gewoel om alles in plek te kry vir die 523 gaste wat sou arriveer te Stone Cradle. Ure se harde werk, Excel "spreadsheets" en selfs vrolike kinder hande is ingespan om al die voorbereidings te finaliseer.

Die oggend van die die “Rugby Revenge 2” is almal slag gereed vir die afskop en word hulle met geskenkpakke, wysvinger Laeveld kussings, Laeveld konfyt en 6 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

koffie, penne, boekies, hangertjies en vele ander geskenkies bederf. Gaste is getrakteer op ‘n wonderlike buffet ete, wat in elke smulpaap se smaak sou val.

Die dag sal ook nie ‘n sukses wees sonder die nou al “impakspeler” Marnus Kruger wat almal verstom het met al die stemme wat hy kan namaak, van Madiba, Naas tot Hugh Bladen. Daarna was dit die groot treffer van die dag, Mnr Leeuloop homself, Robbie Wessels wat die gehoor op hul voete en letterlik

Die jgjongste nuus uit Laeveld Agrochem g

LAEVELD NUUS

Daar was baie pret en plesier toe die Laeveld span sy kliënte en verskaffers na die Bokke se toets in Soweto geneem het

op die tafels gehad het, om ons die dag gereed te kry vir die groot veldslag op FNB Stadion Soweto, Die 523 Laevelders het die stadion binne gegaan met hulle ‘Saam storm ons voort” hemde en was oorgehaal om hul span tot die uiterste te ondersteun.

Plus! Een gelukkige wenner het ook ‘n wedstryd broek geteken deur al die spelers wat dié dag gespeel het, gewen.

Ten spyte van ‘n dapper vertoning deur ons Bokke en al het hul de eerste helfte

maklik gewen, het die All Blacks op die einde van die dag as die wenners weg gestap, en alhoewel dit dan nou nie die perfekte einde vir ‘n perfekte dag was nie is ons seker almal het dit geniet.

Met harte vol rugby is almal terug na Stone Cradle vir ‘n laaste versnapering afskeid en toe ‘n goeie nagrus in hulle gastehuise en hotelle. Ons glo dat na so dag sou elke Laeveld kliënt finaal besef Laeveld is sy "Player 23" – dws sy beste ondersteuner!

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 7

LAEVELD AGENTPROFIEL

By Laeveld Agrochem is ons trots op ons verteenwoordigers en die gehalte diens wat hulle lewer. Saam met ons uitstekende produkte het ons ‘n wenspan wat min ander kan klop.

Corné Lourens Corné Lourens is gebore in 1988 in Klerksdorp. Hy het in Klerksdorp en Hartebeesfontein groot ge-word en was daar op Laer- en Hoërskool. Na skool was Corné tot 2010 in die grondboontjie bedryf gewees. In 2009 het hy begin werk by Soygro in Potchefstroom as ‘n landboutegnikus, waar hy proewe geplant het, en die uitwerking van biologiese entstowwe op gewasse gemonitor het. Hy het ook Soygro se produkte bemark.

iPad wenner Baie geluk aan Jan Rheeder, van Rheeder Boerdery Edms. Hy is die gelukkige wenner van die vorige uitgawe se iPad kompetisie. Ons is seker hy sal sy prys geweldig geniet.

Onthou om vir hierdie uitgawe se kompetisie op bladsy 19 in te skryf.

Dalk is jy ons volgende wenner!

8 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

In Mei 2012 het Corné aangesluit by Stefan Bothma se Laeveld Agrochem span. Corné is gevestig op sy plaas by Hartebeesfontein waar hy met groente en skape boer Corné se agtergrond in die Landbou, en sy kennis van die omgewing waarin hy groot geword, en nou werksaam is, is ‘n baie goeie kombinasie. Hy het uitstekende kennis van die omgewing sowel as van die gewasse wat verbou word.

Corné beskik oor die nodige kundigheid om boere se probleemareas te identifiseer en dan die regte aanbevelings te maak om te verseker dat die plante en die boer gelukkig is. Tans is hy besig om sy AVCASA akkreditasie te voltooi.

NOORD-WES PROVINSIE: Hartebeesfontein, Coligny, Ventersdorp, Potchefstroom en Klerksdorp.

Sel: 084 400 2401 Epos: clourens@laeveld.co.za

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 1

SUCCESS STORY

Zinc Sulphate Increase maize yields with

Zinchem

Zinc (Zn) is present throughout the food chain and is an extremely important trace element. It plays a key role in plant synthesis and the production of carbohydrates and proteins, the primary building blocks in plant production.

T

he absence of zinc in crop nutrition is a limiting factor and leads to substantial yield losses in crop production.

Typical crops that need high levels of zinc are maize, onions, apples and citrus.

The advantage of zinc sulphate is that it is completely water soluble and has a high zinc content (35%). Zinc sulphate is fully available to the plant and its water solubility makes it a very efficient fertiliser source. Zinc oxide, on the other hand, is not water soluble and must be mixed with the soil to become available to the plant.

Zinchem manufactures and markets both zinc sulphate and zinc oxide, but rec-

10 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

ommends that farmers use zinc sulphate because of its ability to supplement and eliminate zinc deficiencies.

Trials conducted by Hydromulch with maize and green beans indicated that the best results were obtained by adding 1% zinc sulphate to NPK fertiliser. Most NPK formulas with a zinc content of 0, 5% use zinc oxide as a source and not zinc sulphate. These results are based on the dry mass of the plants’ roots after a six week growth period.

Zinc sulphate can be applied in 3 ways: 1.

With an NPK fertiliser as a soil application.

Zinc Sulfate for maize

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 11

SUCCESS STORY

Green beans and maize pH6,5 35

Dry mass after 6 weeks (g)

30 beans

maize

25 20 15 10 5 0

Untr eated soil

NPK+ 0, 5% zinc oxide

NPK+ 0, 5% zinc sulphate

2. A s a foliar feed with insecticides or other foliar feeds.

3.

On its own or with other nutrients through an irrigation system.

Zinchem is the preferred supplier of two zinc sulphate formulations, namely monohydrate and heptahydrate. Both are available as a dry powder or granule.

An added advantage of zinc sulphate is that it contains sulphur in both products (up to 17% in the monohydrate and11% in heptahydrate).

Zinchem manufactures a zinc sulphate of high quality and supplies both the local and export markets. This trace element is in the right form and solubility for op12 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

NPK+ 1% zinc sulphate

NPK+ 1,5% zinc sulphate

timal crop production by farmers.

Zinc (Zn) is an essential nutrient element.

The form and quantity of the trace element that is applied make a difference to healthy growth, as illustrated in the graph. Zinchem, manufacturer of zinc oxide and zinc sulphate, recently conducted an experiment at Hydromulch’s testing grounds with maize and green beans.

The first results show the more soluble zinc sulphate at 1% application rate to be the best. It accelerated the growth rate so that the maximum crop potential could be obtained at a soil pH of 6, 5.

Source:Hydromulch trials conducted by Dr Arrie van Vuuren

n Verdie snu Agribo enige op punte produk m Zinche Laeveld r u de koop aange

Food Security Wenner-onkruiddoder

LAEVELD Winter 2012 2012 -- 13 LAEVELD Winter/Winter 11

LAEVELD COMMUNITY

Planting for the T

PLANET Arb our Week 2012

he Department of Agriculture, Forestry and Fisheries (DAFF) together with Northern Cape Provincial Department of Agriculture, Land Reform and Rural Development launched Arbour Week with the planting of fruit trees and the establishment of various vegetable gardens in Platfontein, outside Kimberley, Northern Cape, in September.

This year’s Arbour Week theme, “Our Forests – Our Future”, saw about 2 000 fruit trees being planted and distributed.

A communal vegetable garden, aimed at alleviating poverty and ensuring food security in the impoverished community of Platfontein was established. Two hundred households were also assisted with vegetable seed packs and seedlings.

The MEC for Land Reform and Rural Development, Norman Shushu, unveiled a memorial plaque at the Galeshewe Stadium on behalf of the Minister of Agriculture, Forestry and Fisheries, Ms Tina Joemat-Pettersson, and planted olive trees

14 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

to commemorate all people who dedicated their lives to the liberation, nation building and community upliftment in the Northern Cape.

“These fruit trees will complement the gardens, and improve food security, while the indigenous shade trees will be used for greening and to promote environmental conservation, development and biodiversity in this area,” Shushu said.

Christian Des Closieres, Managing Director of Total South Africa, the corporate sponsor for Arbour Week, said they believe that the country’s natural heritage is one of its greatest assets, but also recognises that many of Africa’s beautiful spaces and diverse species are under threat.

“Our environmental focus area provides a vehicle through which the company carries out its commitment to preserving the natural environment for future generations. Our focus on environmental

Arbour Week 2012

conservation includes the preservation of marine and land-based biodiversity and natural habitats and a range of urban greening projects that aim to beautify the areas in which our communities live,� said Des Closieres.

South Africa celebrated Arbour Week from 1-7 September to raise awareness about the importance and value of trees in our lives.

Arbour Day was originally celebrated by South Africa in 1983. The South African Government extended the celebration of Arbour Day into National Arbour Week.

This year, the campaign took place in line with the International Year of the Forests as declared by the United Nations Forum on Forests (UNFF).

During National Arbour Week we recognise the importance of trees in our communities and encourage awareness of the need to protect our indigenous trees.

By planting trees in communities we are

also helping to mitigate the effects of global warming and climate change.

Trees can beautify the community and promote biodiversity by providing diverse habitats and also promote sustainable living by providing food, shade and oxygen. To this end, National Arbour Week supports Government’s priority to protect and enhance our environmental assets and natural resources.

Another highlight of the event was the awarding of prizes to the winners of the Arbour City Award. The Arbour City Award is a competition that was introduced to promote the greening of cities and towns in South Africa.

The local municipality and the metropolitan municipality that won the competition in their respective categories were Khara Hais Municipality (Upington) and Johannesburg Metropolitan Municipality. The winners received a cash prize of R300 000 each, a trophy and certificate.

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 15

PRODUK PROFIEL

ien Verd nus Bo Agri p enige eo r punt duk deu o pr eveld La op geko

Eco-Soy

Effektiewe Rhizobium entstof dubbelpak vir optimale stikstofbinding Eco-Soy is ‘n nuwe Rhizobium entstof-dubbelpak, beskikbaar vanaf Plant Health Products en is reeds wyd deur Madumbi bemark as deel van die 2012 seisoen produkvrystelling. Met die naderende nuwe seisoen, en in opvolging van sommige vroeë bestellings ontvang, wil ons ‘n paar kernpunte beklemtoon met betrekking tot voor-plant toediening om te verseker dat die produk korrek aangewend word en volgens die hoogste standaard presteer.

16 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

Entstof vir Stikstofbinding Rhizobium en Trichoderma is organismes wat op temperatuur en vog reageer. Geen maatskappy kan die temperatuur en vogvlakke kontroleer of voorspel waaraan inggeente saad blootgestel gaan wees tydens berging op die plaas nie. Verlengde berging sal ‘n negatiewe effek op lewensvatbare seltellings hê, en kan veroorsaak dat dit tot onder die minimum vlak van 1 miljoen lewensvatbare selle (Rhizobium) per saad daal voordat aanplanting begin.

Die hoë konsentrasie van lewensvatbare sel- en spoortelling van Rhizobium en Trichoderma onderskeidelik, is die resultaat van harde werk en navorsing en is dit in die produsent se beste belang om hoë lewensvatbaarheid te handhaaf. Dit sal jou uiteindelik in die land bevoordeel.

Toediening: - met bogenoemde in gedagte is ons aanbeveling om so gou as moontlik na inenting te plant en nie 3 dae voor-plant te oorskry nie.

Die risiko van ‘n verlengde voor-plant periode is nie die uitkoms werd nie.

Hoe meer lewensvatbare selle per saad, hoe beter die resultaat met betrekking tot nodulering, stikstofbinding en siekteonderdrukking / -beheer. Toedienings in die plantvoor (met gebruik van stelsels soortgelyk aan die by geenbewerking planters), sal nie probleme inhou nie.

Ter ondersteuning van ons aanbevelings, het Madumbi proewe gedoen om selen spoordosis hoeveelheid opbrengs oor tyd te bevestig. Hierdie werk is

met beide ons eie asook opposisie produkte gedoen en ons is oortuig dat produsente lewensvatbare Trichoderma en Rhizobium spore en selle sal verloor indien dit te lank op die saad gelos word. Daar is goeie rede waarom 95% van ons mededingers hiermee sal saamstem. Dit sal gerieflik wees en ons ‘n unieke verkoopspunt gee om anders te verkondig, maar ons glo egter dit is onverantwoordelik teenoor beide die industrie en die produsent.

Molibdeen: - Madumbi beveel nie toediening van molibdeen saam met Rhizobium as ‘n saadbehandeling aan nie. Navorsing toon dat molibdeen ‘n negatiewe effek mag hê op die vermoë van selle om nodules te vorm.

Molibdeen is egter nodig vir optimale werking van die nitrogenase ensiem en Sojaboonsaad wat deur meeste erkende saadmaatskappye verskaf word, bevat reeds voldoende molibdeen vir hierdie doeleindes. Dit kan egter later as blaarvoeding toegedien word indien benodig.

Ons vertrou dat hierdie inligting u met die voor-plant beplanning sal ondersteun en wens u net die beste toe vir ‘n super oes. Indien u enige verdere advies benodig, moet asseblief nie huiwer om ons te kontak nie.

Kontak u naaste Laeveld Agrochem agent vir meer inligting oor hierdie produk.

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 17

GAMES & ACTIVITIES SUDOKU EASY

PUZZLE time

2 5

4

8

9

1 2

3

9

7

2

6

4

2

8

3

4 6

7

3

5 6

8

7

' 2

SUDOKU ADVANCE D

18 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

7

1 5

6

3

5

2 9

4

9

9

3 6

1

7

8 1 2 6

8 3

6

9

5 5

4

2 2

6

3

4

8 1

Games & Activities for the Family

Raai Wie? Hierdie bekende sangeres vertolk die hoofrol teenoor Steve Hofmeyr in die splinternuwe Afrikaanse treffer musiekspel, ‘Lied van my Hart’. Met die uitreiking van albums soos This time I know en Made up my Mind verower dié stêr na bykans vyftien jaar nog steeds die harte van duisende musiek liefhebbers.

' WEN `n

FAMILIE VAKANSIE

Identifiseer dié bekende sangeres korrek en staan `n kans om ‘n vakansie in Pennington Waves, op die Kwa-Zulu Natal se suidkus, te wen! sien bladsy 36 vir meer besonderhede.

Hoe om te wen?

Dit is eenvoudig: e-pos die antwoord, jou selnommer, plaasnaam, en naaste dorp na bemarking@laeveld.co.za * Terme en voorwaardes van toepassing. Kompetisie sluit einde Januarie 2012.

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 19

0 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 1

ECONOMY EKONOMIE

Swart ekonomiese bemagtiging

Wat moet ek weet oor Swart Ekonomiese Bemagtiging?

Breë Swart Ekonomiese Bemagtiging of “B-BBEE” is ‘n realiteit wat noodsaaklik is vir die vooruitgang van ons land. Vir diegene wat ernstig oor hul besighede is, is die term “BEE” nie meer net vir koffietafel gesprekke nie en is dit ‘n staande punt op agendas van maatskappye asook in die beplanning van elke sakeman.

As ons gaan kyk na die lewensverlies gedurende die onlangse stakings in verskeie sektore moet ons onsself die vraag afvra waarheen ons oppad is.

Hierdie hartseergebeure dui op diep gewortelde probleme in ons sosiale samestelling. Die beelde op televisie het ons in ‘n oogwink teruggeneem na die tagtiger jare...

Uit ‘n sake oogpunt, skep dit onbeskermende stakings vrese by sakelui rondom die sekuriteit van hul beleggings en verloor ons land beleggersvertroue. ’n Kollektiewe be22 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

dingingsooreenkoms met werkers het geen waarde nie, want die massas bly arm en voel inflasie en prysverhogings aan hulle sakke.

Ons moet ook nie internasionale gebeure uit die oog verloor en dink ons uitdagings is uniek nie. Die probleem in Griekeland en Spanje asook in dele van die Midde-Ooste wys ons dat daar wêreldwyd ongelukkigheid heers.

Swart Ekonomiese Bemagtiging Die “Broad Based Black Economic Empowerment Act” is in 2003 gepromulgeer en poog om ‘n gelyke speelveld te skep in terme waarvan besighede se bydraes in terme van Swart Ekonomiese Bemagtiging gemeet word. Dit is voorafgegaan deur “BEE” of “Black Economic Empowerment” wat net op eienaarskap gefokus het en onsuksesvol was. Hierdie wetgewing word tans hersien en konsepwysigings is gepubliseer vir publieke kommentaar.

Daar bestaan verskeie wanpersepsies rondom Swart Ekonomies bemagtiging waarvan die grootse een sekerlik die

Swart Ekonomiese Bemagtiging

siening is dat jy jou besigheid moet weggee aan ‘n swart eienaar.

Swart Ekonomiese Bemagtiging is gebaseer op sewe pilare wat ‘n gebalanseerde benadering daarstel in terme van die doelstellings naamlik: • Eienaarskap • Beheer oor Bestuur • Gelyke Indiensneming • Vaardigheids Ontwikkeling • Voorkeur Aankope • Sake en Verskaffer Ontwikkeling • Sosio Ekonomiese Ontwikkeling In terme van ‘n bydraer se klassifisering word punte in terme van die pilare

toegeken en ‘n telkaart uitgereik wat ‘n bydraer vlak van 1 tot 8 aandui, waar besighede met vlak 1 tot 3 geag word as uitsonderlike bydraers.

Die aspekte wat tans deur die regering as sleutel prioriteite gesien word is Eienaarskap, Vaardigheids Ontwikkeling en Sake en Verskaffer Ontwikkeling.

Dit is baie belangrik om te verstaan dat daar teikens gestel word binne die pilare van Swart Ekonomiese Bemagtiging. Die teiken in terme van “swart persone” in terme van gelyke indiensneming is byvoorbeeld 70% LAEVELD Lente/Somer 2012 - 23

ECONOMY EKONOMIE van die totale personeel van die onderneming. Punte word dus op ‘n pro rata grondslag toegeken in terme van die teiken. Dieselfde geld vir eienaarskap waar die generiese teiken 25% is.

Die wetgewing maak ook voorsiening vir sake sektore om individuele en realistiese teikens binne hul sektore te stel deur middel van ‘n sektorale handves. Daar is reeds sektorale handveste vir onder andere die Vervoersektor, Geoktrooieerde Rekenmeesters, Vervaardigingsektor, Bosbou, Konstruksie en Toerisme.

Die Swart Ekonomiese Bemagtigings wetgewing maak ook voorsiening vir Opkomende kleinsake ondernemings, Kwalifiserende kleinsake ondernemings en Groot ondernemings.

Opkomende kleinsake ondernemings word onder die huidige wetgewing geklassifiseer as besighede met ‘n omset van minder as R5 miljoen. Die nuwe konsepwetgewing bepaal dat die vlak tot R10 miljoen sal verander. ‘n Opkomende kleinsake onderneming wat nie onder ‘n sektorale handves geklassifiseer word nie, is outomaties ‘n Vlak 4 bydraer in terme van Swart Ekonomiese Bemagtiging.

Kwalifiserende Kleinsake ondernemings word geag ondernemings te wees met ‘n omset van onder R35 miljoen.

Huidiglik kan so onderneming enige 4 van die 7 pilare kies om op geevalueer te word. Die beoogde 24 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

wysigings in die konsepwetgewing bepaal dat Kwalifiserende Kleinsake Ondernemings op al die pilare evalueer sal word, maar op ‘n eenvoudige grondslag. Groot ondernemings word op ‘n gekompliseerde grondslag op al sewe pilare evalueer.

Die effek van die nuwe wetgewing Soos reeds genoem is daar wysigings tot die huidige wetgewing in die pyplyn. Die wysigings is gemik op hoër mylpale en sal van ondernemings vereis om deurgaans aandag aan hul Swart Ekonomiese Bemagtiging strategie te gee.

Die nuwe vereistes moet aktief bestuur word om maksimum bydraer vlakke te bereik. Daar is byvoorbeeld wesenlike veranderinge rondom voorkeur aankope wat nou verskaffer ontwikkeling as kriteria insluit. Vir die doeleindes moet ‘n onderneming se huidige Swart Ekonomiese Bemagtiging strategie aangepas word.

Hoe kry ek ‘n Swart Ekonomiese Bemagtiging Sertifikaat?

Huidiglik kan ‘n sertifikaat uitgereik word deur ‘n verifikasie agentskap wat

by SANAS of IRBA geregistreer is.

Vanaf 2014 sal net IRBA geregistreerde agentskappe sertifikate mag uitreik.

IRBA is die “Independant Regulatory Board of Auditors” wat Publieke Ouditeure Reguleer.

Kleinsake ondernemings kan eenvoudig ‘n brief by hul rekenkundige beampte of ouditeur kry wat bevestig dat die

Swart Ekonomiese Bemagtiging omset huidiglik onder R5 miljoen is en dat die besigheid outomaties as ‘n vlak 4 bydraer kwalifiseer.

Swart Ekonomiese bemagtiging verg deeglike beplanning. Daar is verskeie tegniese aspekte en administratiewe vereistes wat nagekom moet word om die maksimum Swart Ekonomiese Bemagtigings Vlakke binne ‘n onderneming te behaal.

Laeveld Agrochem en Swart Ekonomiese Bemagtiging Laeveld Agrochem neem B-BBEE baie ernstig op en is in proses om sy status te hersien en te verhoog, wat al sy kliënte dan ook sal bevoordeel. Verder help ons binnekort ‘n baie opwindende projek saam met “Hunger and Thirst” uitrol wat hulle “Two million steps” noem.

Buiten die feit dat alle boere en plase hieraan sal kan deelneem, dat bydraes aftrekbaar is omdat hulle ‘n Art18 maatskappy is en dat dit jul B-BBEE status onder die “Vaardigheids ontwikkeling” sowel as die “Sosio Ekonomiese ontwikkeling” afdelings kan verhoog, is die grootste voordeel waarskynlik die feit dat u hiermee werklik ‘n verskil kan maak, vir die mense op jou plaas, die omgewing en ons land.

word dus in werkers omskep en so kry hulle ook hul menswaardigheid terug.

As elkeen van die 30 000 boere en plase wat die Laeveld Tydskrif kry inkoop op hierdie briljante inisiatief, wat baie sterk in alle areas deur Laeveld ondersteun gaan word, gaan ons ‘n dramatiese groot positiewe invloed op werkloosheid en die gepaargaande probleme daarvan hê.

Pleks dus van net te kla oor die probleme in ons land, spring gerus in en doen self iets, elkeen se bydrae SAL ‘n verskil maak, ons het die getalle om ‘n wesenlike positiewe verandering te weeg te bring.

Verskaf deur Jako Liebenberg; die uitvoerende hoof van die ldsw groep en is as Swart Ekonomiese Bemagtigings Verifikasies te verrig. Geoktrooieerde rekenmeester deur irba geakkrediteer om Swart Ekonomiese Bemagtigings Verifikasies te verrig.

Nie net word kos verskaf aan behoeftiges nie, maar hulle word opgelei en toegerus om sodoende erens te gaan werk en ‘n ekonomiese bydrae tot ons land te maak. Bedelaars LAEVELD Lente/Somer 2012 - 25

CLIMATE KLIMAAT

Agriculture is by far the largest consumer of the earth‘s available freshwater. Irrigation accounts for the greatest agricultural water usage.

Nowadays, agriculture already competes with environmental needs and peoples’ everyday use, particularly in the areas where irrigation is essential.

In some regions of the world, water scarcity has already become an acute problem. The situation will deteriorate dramatically in years to come, if we continue to overuse, waste and contaminate the resources available at local and regional levels.

The IAASTD report shows that the 26 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

global water supply is sufficient to produce food for a growing and more demanding world population.

However, if today’s water management practices continue, they could result in acute water crises in several parts of the world. It is therefore necessary to integrate our water usage into the natural hydrological cycle. Moreover, we need water management systems which take all users of a watershed into account.

Inefficient irrigation systems, the deforestation of water-storing forests, the over-exploitation of groundwater sources and the contamination of entire watercourses all lead to the depletion of

Water Usage and Sustainability

Agriculture practices & water usage Findings and recommendations for future farming

water - a limited resource. The cultivation of maize, cotton and other plants which consume high levels of water in areas which are too arid for this type of crop also worsen water shortages.

Approximately 40% of all food crops worldwide are grown on artificiallyirrigated areas. Enormous investments in additional irrigation systems during the 1960s and 1980s, particularly in the densely populated regions of Southeast Asia, have substantially contributed to an increase in harvest. However, how and where such irrigation, along with river and groundwater usage, can possibly and appropriately be extended in the future remains controversial.

Green and Blue water The water in rivers and lakes, groundwater and glacial water reserves are called “blue water”. This blue water only makes up one part of the earth’s freshwater supply. The majority of rainfall on the earth’s surface evaporates. It either evaporates directly as “non-beneficial evaporation” or, after aiding plant growth, as “productive transpiration”. This type of rainwater is termed “green water”.

Around 1 800 km3 of the water used in agriculture worldwide stems from blue water resources. 5,000 cubic kilometres are made up of “green water”. The proportion of “green water“ varies LAEVELD Lente/Somer 2012 - 27

CLIMATE KLIMAAT

between 55% and 80%, depending on the region of the world, as well as the local wood density.

is the case for food and land, access to clean drinking water and water for agricultural usage is unequal.

The biggest opportunity and challenge for future water management is to maximise the huge potential of “green water”. Methods of storing “green water” in soil and plants, as well as storing it as “blue water”, have to be improved. For this purpose, there are several methods of “water harvesting”: One approach is to avoid water evaporation directly from the soil and increase the water storage capacity of soil and vegetation

Water rights are often unfairly distributed, especially in Africa and Latin America. The IAASTD does not rule out that the water-scarce regions of Africa and Central Asia will have to import food products from regions with abundant water resources in the future. Today, this export of “virtual water” already takes place on a large scale, although in the opposite direction.

Water embedded in cash crops is imported from developing countries, flowing mainly into the meat production systems of industrialised countries.

Fair distribution of water There are nearly one billion people who do not have access to safe drinking water. Every day, millions of women and children have to walk long, and often dangerous, distances in order to collect water and carry it home. As 28 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

Facts and figures • 70% of the world’s freshwater withdrawals are committed to irrigated agriculture.

Water Usage and Sustainability • Agriculture is a significant water user in Europe, accounting for around 33% of total water use. This share varies markedly, however, and can reach up to 80% in parts of southern Europe, where irrigation of crops accounts for virtually all agricultural water use.

• According to the OECD Environmental Outlook to 2050, global water demand will increase by 55% due to growing demand from manufacturing (+400%), thermal power plants (+140%) and domestic use (+130%). These competing demands will put water use by farmers at risk. 2.3 billion more people than today - 40% of the global population - will be living in river basins under severe water stress.

• Irrigation provides approximately 40% of the world’s food, from an

estimated 20% of agricultural land, or about 300 million hectares globally.

Almost half of the total area being irrigated worldwide is located in Pakistan, China and India, and covers 80, 35 and 34% of the cultivated area respectively.

• Between 1990 and 2010, over 2 billion people gained access to improved water sources and 1.8 billion to improved sanitation facilities.

However, by the end of 2010, over 780 million people were still without access to improved sources of drinking water and 2.5 billion lacked improved sanitation. Water supply coverage in the developing world stands at 86%, whereas in the least developed countries, it is only 63%.

Source: globalagriculture.com

Die PRO NuTech Tegnolgie is ontwikkel en word geformuleer met twee verskillende aminosure sowel as ‘n alkohol-suiker om die Bio-toegankliheid daarvan aan plante te verhoog.

PRO NuTech het ‘n versnelde opname tot gevolg, wat ‘n direkte invloed op Fotosintese het, en gevolglik Koolhidraat produksie verhoog.

Die PRO NuTech reeks bestaan uit 10 verskillende produkte wat die voedingsbehoeftes van alle gewasse tydens kritiese fenologiese stadia aanspreek.

REEKS Die Revolusionêre Di-aminosuur-gecheleerde Blaarvoedingreeks. www.agchem.co.za

Die PRO NuTech reeks blaarvoedings is verenigbaar met meeste ander landboumiddels. Dit is chloor-vry, bevat geen swaar metale en is boonop omgewingsvriendelik.

BESKIKBAAR VANAF

1 NOV ’12 Word met trots versprei en aanbeveel deur:

Met hierdie Unieke formulasie is die PRO NuTech REEKS DIE BLAARVOEDING VAN KEUSE.

inligting

Vir meer inligting kontak: Laeveld Agrochem (Pty) Ltd • +27 12 998 5909

0 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 1

BIODIVERSITY BIODIVERSITEIT

BIODIVERSITY: Alternate Energy Waste not, want not

What is anaerobic digestion?

Anaerobic digestion (AD) is the controlled break down of organic matter in the absence of air to produce a combustible biogas and nutrientrich organic by-product. AD systems can be located either on-farm or at a larger Centralised Anaerobic Digestion management facility (CAD plant).

How does it work?

Organic material (feedstock) is collected and stored in a closed, airless container that acts as the ‘digester’. During 20 – 40 days (depending on the internal temperature of the digester), bacteria break down the feedstock, creating biogas. The biogas can be combusted to generate heat or electricity (or both), and in some circumstances can be cleaned and pressurised for use as vehicle fuel.

The other product, digestate, is a valuable nutrient source and soil conditioner, in which the nutrient nitrogen is more readily available than 32 - Spring/Summerr 2012 LAEVELD

in raw manures.

What sort of organic material can be used as feedstock?

The feedstock is the biodegradable plant or animal or waste material that is digested to produce the biogas.

• Animal manures and slurries • Animal by-products (abattoir waste) • Energy crops such as whole-crop (silage) maize or grass leys • Crop co-products (such as brewers and grains) • Food by-products and pack-house residues • Biodegradable domestic waste, and sewage sludge What is produced?

Biogas Biogas is a mixture of methane and carbon dioxide that can be burned to produce electricity and heat, known as Combined Heat and Power or CHP. There is increasing interest in cleaned and pressurised biogas for

Alterante Energy

use as vehicle fuel or a renewable replacement for (fossil-based) natural gas or LPG. Digestate Digestate is a low-odour, slow-release, pathogen-reduced substance that can be applied directly to land or separated

Above: Biofuel fermentation facility.

into a liquid nitrogen fertilising material and a fibrous phosphate soil conditioner.

How can AD be part of the climate change solution?

Emissions of methane (a greenhouse gas which is 23 times more potent than carbon dioxide) are captured within the digester, rather than released into the atmosphere as with conventional manure storage systems, landfill sites or badly managed compost sites.

The captured methane can be used instead of conventional energy

generated from fossil fuels, reducing emissions of carbon dioxide. If digestate is used efficiently and replaces manufactured nitrogen fertiliser, it can have some effect on reducing greenhouse gas emissions associated with the production of manufactured fertiliser.

Types of operations On-farm There are broadly two different business models for AD. The simplest and lower cost model involves feedstock that is farm-based, such as manures, slurries, and silage, and possibly co-products such as brewer’s grains.

CAD Plant The alternative is a centralised plant.

These plants use wastes that currently attract a gate fee, but involve higher project and management costs than an on-farm plant.

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 33

TRAVEL

Picture Perfect

Pennington

The charming resort town of Pennington offers a little something differentto all who visit her beautiful shores and lovely seaside villages of Kelso, Sezela and Bazley. Pristine peaceful beaches, grand bays and secure tidal pools all make Pennington a truly idyllic destination in which to unwind and relax.

For those active travellers who like keeping busy, Pennington also presents numerous attractions and activities. One such attraction is the Botha House Guest House, located in Umdoni Park on the South Coast of KwaZuluNatal. Upon further investigation, Pennington reveals such enchanting activities as a round of golf at the Umdoni or Selborne Park golf courses, where players and spectators will be treated to game and bird watching, as well as sensational views of the iridescent ocean and the picturesque indigenous forests.

The Umdoni Park was established in an effort to preserve the indigenous fauna and flora of the region and also houses the Komba Bird Sanctuary and Nkumbane Dam, and offers wonderful walking trails. Holidaymakers can also take a stroll through the local Indigenous Nursery to some of South Africa’s native plant and bird species.

The delightfully warm waters of Pen0 - - Spring/Summer 34 Spring/Summer2012 2012 LAEVELD LAEVELD

nington are home to a rich blend of fish species and, as a result, the sport fishing community within the area has undergone exponential growth. Large numbers of trophy barricuda, garrick, shark and salmon can be found within the local waters, and the ‘Couta Classic’ is held annually in Pennington over the Easter weekend. This event attracts hundreds of fisherman from far and wide, who come to participate in one of the largest fishing competitions in KwaZulu-Natal. Besides the excellent bass and deep sea fishing on offer, Rock and surf fishing are also incredibly popular.

In the event that neither golf nor fishing appeal to you, Pennington offers an enticing array of other exhilarating activities such as snorkelling, scuba diving, horse riding and bird watching. As one can tell, Pennington is a place where Africa’s animal and plant life, and numerous awesome activities unite to create a once-in-a-lifetime holiday experience.

THE WILD FIG CAFE The luxurious Botha House Guest House is home to the very chic and stylish Wild Fig Café, where the public is invited on Sunday afternoons to indulge in scrumptious, freshly baked delicacies, hot coffee and the relaxing atmosphere of the grand old house

ek 2 Bespre ry nk e e nagt tis. ag gra n a r t s k e, e a 1 5 n gt preek En bes 2 ekstra en kry ! gratis nagte

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 1

RECIPES RESEPTE

Tartende Trooskos

vir die hele gesin Amerikaanse ‘Meatloaf’ Bestandele: • 750 g beesmaalvleis • ½ ui, gerasper • 1 eier • 250 ml suurroom • 30 ml Worcestershire sous • 1 pakkie bruin uie sop • 125 ml gerasperde parmesaankaas • 375 ml broodkrummels • So maak ons: 1.

Voorverhit die oond tot 180 ° C. 36 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

2. Kombineer in ‘n groot bak die vleis, uie, eier, suurroom en Worcestershire sous.

3. Meng in die bruin uie sop, kaas en broodkrummels.

4. Plaas die mengstel in ‘n broodpan. Bedek met foelie.

5. Bak vir 45 minute.

6. Verwyder die foelie en bak vir nog 10-15 minute.

7. Laat staan die dis vir 5-10 minute voor sny.

8. Dien met ‘n groenslaai.

Tartende Trooskos Spek en murgpampoentjie pasta Bestandele: • 250 g spekvleis, gekap • 1 rooi ui, gekap • 30 ml olie • 500 g pasta (eie keuse) • 250 g knopiesampioene, sny in skywe • 1 pakkie sampioenroomsop • 250 ml wit wyn • 175 ml ongegeurde jogurt • 2 murgpampoentjies, gerasper • 250 ml melk • 5 ml ‘Garlic & Herb seasoning’

Perfekte Pampoen Poffertjies Bestandele: • 1 knippie vars gemaalde seesout • 1 knippie kaneel • 2 eiers • 1 teelepel bakpoeier • 1 sakkie ‘VeggieBake’ • 3 eetlepels koekmeel • 2 koppies gaar en fyngedrukte pampoen • Bruin suiker om or te strooi So maak ons: 1.

Meng al die bestanddele saam, behalwe die suiker.

2.

As die mengsel te styf is, voeg bietjie melk by.

3. Braai een lepel van die mengsel in bietjie olie in ‘n swaar braaipan tot dit aan albei kante goudbruin is.

4.

Dreineer op papierhanddoek en strooi bietjie kaneel en bruinsuiker bo oor.

So maak ons: 1.

Kook die spaghetti in kokende soutwater tot al dente. Dreineer en hou eenkant.

2. Verhit olie, soteer ui, spek,sampioene en murgpampoentjies tot gaar.

3. Voeg witwyn by en kook totdat dit met die helfte verminder.

4. Meng sop poeier en melk saam en voeg by die sampioene. Kook tot die sous verdik het.

5. Geur met ‘Garlic & Herb Seasoning’.

Voeg dan die jogurt by en prut vir 5 minute.

6. Bedien met pasta.

LAEVELD Lente/Somer 2012 - 39

BACKPAGE AGTERBLAD

Die LAASTE sê Liewe Ma en Pa,

Dit gaan goed met my en met julle?

Sê vir boetie Wouter en boetie Koos dat om in die Army te wees baie lekkerder is as om vir Oom Piet te werk.. Hulle moet sommer gou kom aansluit voordat al die plekke gevul word.

Ek was eers baie ongemaklik omdat mens in die bed moet bly tot amper 06:00, maar nou geniet ek dit om so laat te kan slaap. Sê vir Wouter en Koos al wat mens voor ontbyt moet doen, is om jou bed netjies en glad te maak en goed blink te vryf.. Nikse ge-varke voer, koeie melk, mampoer meng of braaihout kappery nie.

Jy doen amper niks! Manne moet nog skeer, maar dis nie so erg nie, want daars warm water.

Brekfis is sterk op vrugtesap, pap, eiers en bacon, maar minder sterk op steaks, boerewors, tjops, aartappels en goed soos vetkoek. Maar sê vir hulle jy kan altyd tussen twee dorpsjapies wat net op koffie leef, gaan sit. Hulle kos plus joune hou mens darem vol tot twaalfuur toe wanneer jy weer gevoer word.

posbus by die huis. Dan kry die dorpsjapies seer voete en ons almal ry dan terug in lorries.

Die veld is mooi, maar baie plat.

Julle gaan julle morsdood lag as julle hiervan hoor. Ek bly medaljes kry vir skiet. Ek weet nie hoekom nie. Die bulls-eye is net so groot soos ‘n dassie se kop en beweeg glad nie eers nie.

En dit skiet nie eers terug soos daai Venters van die buurplaas nie. Al wat jy moet doen is om doodstil te lê en dit raak te skiet. Jy hoef nie eers jou eie ammunisie te maak nie, dit kom in bokse.

Dan is daar wat hulle noem “hand-to-hand combat training”. Jy stoei met die dorpsjapies van die stad af. Ek moet versigtig wees, want hulle kry maklik seer. Dis nie soos om met ons ou bul, Swart Duiwel, by die huis te stoei nie.

Ek is omtrent die beste wat hulle in hierdie peleton het, behalwe vir Groot Jan Jordaan van die Bosveld. Hy het saam met my aangesluit.

Maar ek is omtrent 5 voet 6 en weeg 70kg en hy is 6 voet 8 en weeg maklik 150kg, droë gewig.

Hierdie dorpsjapies kan nie juis vêr stap nie.

Ons gaan op roetemarse, wat ons sal taai maak, sê die Sersant. As hy so dink is dit mos nie my plek om hom reg te help nie.

Sê tog my boeties moet gou maak en aansluit voordat ander ouens uitvind van die ongelooflike Army setup en aangestorm kom!

‘n Roetemars is omtrent so ver soos tot by ons

Julle liefdevolle dogter

38 - Spring/Summer 2012 LAEVELD

Madumbi Humic Acid The Ultimate High Performance Input for Sustainable Agriculture • Versatile natural agricultural input.

• A corner stone for Integrated Fertiliser Management.

• Highly beneficial to soil structure, soil life and fertilizer efficacy.

• Easy to incorporate into standard fertiliser programs.

• Now available in Soluble Granule and Liquid formulations.

Brought to you by

Your partner in Sustainable Solutions Tel. 086 104 5261

www.madumbi.co.za

support@madumbi.co.za

Somergraan Bylaag 2012

Vir totale beskerming van jou somergraanoes Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

00

Meet van A-Z vir sukses in 2012

ad. Die realisering Jou oes se potensiaal is in die sa ing tot silo. daarvan lê in bestuur van saail Mielietelers het hul goed van hul taak gekwyt om nuwe hoë-opbrengs kultivars mark toe te bring. ‘n Dekade gelede was die drie-jaar gemiddelde mielie-opbrengs in Suid-Afrika ongeveer 3,0 t/ha. Huidiglik staan die driejaar gemiddeld op 4,5 t/ha. Daar word dus algaande meer opbrengspotensiaal in mieliesaad ingebou.

Die teendeel is egter dat hierdie nuwe kultivars hoër vlakke van bestuur benodig om soveel as moontlik van die potensiaal te ontgin. Indien die fisiologiese prosesse in die mielieplant beter verstaan word en bestuurspraktyke daarvolgens aangepas word, kan opbrengste waarskynlik nader beweeg aan die potensiaal wat in die saad opgesluit is.

word. Deur die eertydse “goeie” prosesse op die plaas te meet en te evalueer kan daar dalk verstellings gemaak word wat sal help om na die volgende vlak van produksie, opbrengs en winsgewendheid te beweeg. Klein verstellings op ‘n vlak wat baie keer ooglopend van minder waarde is kan somtyds groot verskille teweeg kan bring in terme van beide opbrengs en winsgewendheid.

In Jim Collins se boek getiteld “From Good to Great”, maak hy die stelling dat besighede wat tans goed doen in die toekoms kan sukkel om vooruit te gaan juis omdat hulle so goed presteer in hul huidige opset. Die feit dat hulle goed is in hul huidige situasie, weerhou hulle daarvan om die volgende stap te neem om uitnemend te word. Dieselfde argument kan dalk ook voor ‘n goeie boer se deur gelê

2

Laeveld se kennis en kundigheid verseker kwaliteit

Syngenta het die afgelope paar jaar baie in navorsing belê om die fisiologie van die mielieplant beter te verstaan en gewasbevorderingsprogramme te ontwikkel wat fisiologiese prosesse in die mielieplant bevorder. Die doelwit van 2012 se A-Z gesprekke deur die mieliestreke was om produsente uit te daag om opbrengste van “goed na beter” te neem en die slaggat van stagnasie te vermy.

Dit het voortgebou op 2011 se gesprekke en in totaal is ongeveer 1100 boere tussen laas jaar en hierdie jaar onderlê in Syngenta se nuwe benadering tot gewasbevordering. Alhoewel daar baie faktore buite die produsent se beheer is, is dit belangrik om dié wat wel onder sy beheer is noukeurig te bestuur en te meet en voortdurend aanpassings te maak na gelang van die resultaat. Sodoende sal

produsent die risiko vermy om vasgevang te word in “goeie” boerdery praktyke wat hom daarvan kan weerhou om nuwe tegnologie en innovasie te gebruik.

Wins (W) is ‘n funksie van opbrengs (O) en prys (P) minus inset koste (K) of W = f ((O x P) – K). Die kwaliteit van beide die aktiewe bestanddeel en totale formulasie van Syngenta se produkte, gekoppel aan die aanbevole tydstip van toediening, het in die meerderheid van gevalle studies bewys dat ‘n rigting verandering weg van gewasbeskermingsprogramme na gewasbevorderingsprogramme ekonomies sin maak.

Kontak gerus jou Syngenta handelaar vir meer inligting oor die samestelling van ‘n pasmaak gewasbevordringsprogram om sodoende meer van jou mieliesaad se potensiaal te ontgin.

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

3

AXIAL®

Styg uit met vertroue vir uitstekende grasbeheer in koring en gars Die vroegtydige beheer van kompeterende onkruide is een van die belangrikste maniere om opbrengste te verhoog en die gewas se volle potensiaal te bereik. Verhoogde opbrengste is veral belangrik waar die winsgewendheid van graanproduksie bedreig word en is ‘n effektiewe teenvoeter vir verhoogde produksiekoste. Onkruidbeheer is hoofsaaklik daarop gemik om kompetisie vir energiebronne uit te skakel en om spasie te skep tydens die volle groeisiklus van die gewas.

Syngenta is op die voorpunt van navorsing om grasonkruide te beheer met die unieke en moderne pinoxaden chemie in Axial®.

Axial® is deur Syngenta ontwikkel as ‘n EC formulasie, gebasseer op nuwe en moderne tegnologie. Axial® bevat 45 g/l pinoxaden as aktiewe bestanddeel, “cloquintocet-mexyl” as beveiliger en TEHF as benatter. Axial® is dus ‘n tegnologies gevorderde, na-opkoms onkruiddoder met betroubare selektiewe grasbeheer vir die vooruitstrewende koringen garsprodusent.

‘n Volhoubare strategie om die ontwikkeling van onkruidweerstand te beperk is egter net so belangrik soos effektiewe onkruidbeheer.

Sodoende sal produsente verhoed dat onkruide in die toekoms bepaal hoe die bestuurspraktyke op hul plase gaan lyk.

Produsente moet ingeligte besluite neem en onkruiddoders uit al die beskikbare chemiegroepe gebruik om die toenemende probleme met onkruidbeheer, en hul weerstand teen onkruiddoders, aan te spreek.

Axial® se primêre teikenarea is asetiel Ko-ensiem A karboksilase (asetiel-KoA), ‘n ensiemsteem in die chloroplaste van plantselle. Binne-in die plant inhibeer pinoxaden die sintese van vetsure en die bou van selmembrane, met die gevolg dat plante ophou groei en afsterf. Dit is noodsaaklik om onkruiddoders met verskillende groepkodes in programme af te wissel, of om gebruik te

Regs: Chemiese klas: Phenylpyrazolin. Algemene naam: Pinoxaden. Uniekheid: Nuwe “den”-klas onkruiddoder (Groep A)

4

Kontak u naaste agent vir meer inligting oor Axial se unieke voordele

maak van tenkmengels met sulke produkte om volhoubare, effektiewe onkruidbeheer te verseker. Daar word ook aanbeveel om ander beheermaatreëls (Bv. verbouingsen biologiese-tegnieke) te integreer in onkruidbeheerprogramme.

Axial® bied gemaklike, buigbare toedieningsopsies Waar raaigras (Lolium spp.) en kleinsaadkanariegras (Phalaris spp.) die probleemspesies is, moet Axial® teen 778 ml/ha toegedien word. Indien slegs wildehawer (Avena spp.) teenwoordig is, kan Axial® se dosis na 555 ml/ha verlaag word.

Axial® kan enige tyd van die dag op onkruide, wat nie onder stremming verkeer nie, toegedien word. Die optimale tyd van toediening is die 2 - 3-blaarstadium (wanneer die meerderheid van die grassade reeds ontkiem het, maar voordat aggressiewe groei kon plaasvind). Die uitstel van ‘n Axial® bespuiting tot na die 4-blaarstadium mag swakker beheer van die grasse tot gevolg hê. Onkruid wat onder droogte, koue of enige ander stremmingtoestande (bv. versuiptoestande) verkeer se beheer mag ook swakker wees. Hergroei van grasse mag voorkom indien Axial® onder ongunstige toestande gespuit word.

Axial® is mengbaar met verskeie benatters sowel as onkruid-, swam- en insekdoders.

Effektiwiteit kan egter beïnvloed word deur verskeie faktore soos formulasie van die betrokke produkte en kwaliteit van die water.

Dus moet ‘n fisiese verenigbaarheidstoets altyd uitgevoer word voordat produkte gemeng word. Axial® het ‘n ingeboude benattingsmiddel (TEHF) vir vinnige opname, beter reënvastheid en vinnige verspreiding in onkruide.

Soos die meeste ander naopkoms onkruiddoders, benodig Axial® ook ‘n benatter om verspreiding en opname te versnel. Vir die graanprodusent se gemak het Axial® reeds ‘n ingeboude benatter (TEHF) om pinoxaden se aktiwiteit en effektiwiteit te verbeter.

Axial® is reënvas binne een uur na toediening. Axial® word vinnig deur die blare opgeneem van waar dit dan doeltreffend op- (akropetaal) en afwaarts (basipetaal) deur die plant versprei. Vatbare onkruide hou reeds binne 48 uur na toediening van Axial® op met groei. Onkruide word geel na 2-3 weke en sterf binne 5-7 weke.

Axial® het ‘n ingeboude beveiliger vir koring en gars Koring en gars toon verhoogde onkruiddodertoleransie as gevolg van Axial® se ingeboude beveiliger (“cloquintocet-mexyl”).

Toleransieproewe in Australië het getoon dat Axial® teen ‘n dosis van 60g pinoxaden/

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

5

ha, geringe tekens van gewasfitotoksisiteit kan veroorsaak. Dié dosis is egter byna dubbel dit wat in Suid-Afrika geregistreer is (35 g pinoxaden/ha). Uitgebreide navorsing het wel getoon dat Axial® soms tydelike verkleuring van gewasse mag veroorsaak, maar geen negatiewe uitwerking op die finale oesopbrengs is waargeneem nie.

Moenie Axial® op hawer gebruik of oor aangrensende hawer spuit of spuitstof daarheen laat wegdryf nie.

Axial® is veilig vir opvolggewasse Axial® word vinnig in grond afgebreek en bied volledige buigbaarheid met betrekking tot die plant van opvolggewasse. Pinoxaden breek binne een dag af in die grond en die hoof metaboliete het ‘n halfleeftyd van tussen 1 en 16 dae. Pinoxaden het dus nie ‘n blywende of kumulatiewe werking in die grond nie.

Axial® het ‘n omgewingsvriendelike toksikologiese profiel Die orale LD50 van pinoxaden vir rotte is

>5000 mg/kg en dermaal is die LD50 >2000 mg/kg. Daar was geen velsensitiwiteit of irritasie op konyne gevind nie. Die LD50 vir voëls is >5620 mg/kg en geen skade word aan erdwurms aangerig nie. Geen effek word verwag op gunstige arthropoda (geleedpotige) organismes nie.

Die LD50 vir bye is >200 mg/kg oraal en >100 mg/kg dermaal. Akwatiese organismes is nie sensitief vir pinoxaden nie, maar wel vir Axial®, die geformuleerde produk. Axial® het geen negatiewe effek op dikotiele plante nie.

Axial® stel ‘n nuwe standaard in grasbeheer Wildehawer, raaigras en kleinsaadkanariegras is eenjarige probleemgrasse in die meeste graan produserende areas.

In die Verenigde Koninkryk is aangetoon dat vyf wildehawer of agt raaigras plante/ m2 opbrengs met tot 5% kan verlaag (James Clarke, Landboukundige, ADAS, UK).

Teoreties sal dit dan beteken dat teen ‘n

Axial® is reënvas binne een uur

6

Laeveld se kennis en kundigheid verseker kwaliteit

gemiddelde opbrengs van 3 t/ha en ‘n prys van R3 000/t vir koring (SAFEX, Jan 2011), ‘n verlies van R450/ha kan voorkom.

Dit is egter bekend dat daar in areas soos Porterville meer as 10 000 raaigras plante/ m2 kan voorkom. ‘n Mens kan net wonder watter potensiële verliese dit mag inhou.

•

Tydens ontwikkelings- en demonstrasieproewe in Suid-Afrika het Axial® uitstekende beheer van eenjarige grasse in verskeie areas gegee, ook waar ander onkruiddoders faal as gevolg van “fop”, “dim” en “SU” weerstandbiedendheid.

•

Hoekom Axial u graanvennoot behoort te wees Unieke,”den”-chemie. ‘n Volhoubare strategie om die ontwikkeling van onkruidweerstand te beperk. ®

• •

• • •

•

• •

Die beste keuse vir breëspektrumbeheer van gemengde graspopulasies.

Die gemak van ‘n ingeboude benattingsmiddel.

Vinnige opname en reënvas binne een uur na toediening.

Effektiewe opwaartse en afwaartse verspreiding binne die plant.

Vinnige werking – onkruide hou op groei binne 48 uur na toediening.

Gemaklike, buigbare toediening en mengbaar met ‘n verskeidenheid benatters sowel as onkruid-, swam- en insekdoders.

Ongekende gewasveiligheid.

Voordelige, omgewingsvriendelike toksikologiese profiel.

Axial bevat Phenylpyrazolin / Phenylpyrazolin), Reg. No. L8517 Act / Wet No. 36 of / van 1947

Standaard; Axial 778 ml/ha

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

7

SIEKTES IN MIELIEPLANTE

Hoe nou gemaak?

Algemeen Vir die ontwikkeling van `n siekte moet daar aan drie vereistes voldoen word, nl. die geskikte gasheer, die patogeen om die siekte te laat ontwikkel en die regte omgewingsfaktore moet teenwoordig wees.

Om die siekte te beheer, kan enige van die drie faktore weggeneem of verminder word.

Die mens het egter slegs beheer oor die eerste twee faktore. Om die inokulumdruk te verminder kan die regte verbouingspraktyke gevolg word of die gasheer kan weggeneem word. Wisselbou is dus een van die beste en belangrikste metodes om siektes onder beheer te bring. Dit is egter meestal die

8

regte omgewingsfaktore wat veroorsaak dat siektes van jaar tot jaar wissel van bykans niks tot `n epidemie.

In plantteling word daar geselekteer vir verdraagsaamheid teen siektes. Hier moet onderskei word tussen “weerstand” en “verdraagsaamheid”. Met weerstand is daar ’n geen wat maak dat die plant nie vatbaar vir die siekte is nie, of die impak van die siekte tersyde stel sodat daar nie opbrengsverlies is nie. ’n Voorbeeld van so weerstand is die geen vir roes en noordelike blaargroei.

Daar kan onderskei word in grade van weerstand, van totale weerstand sodat geen

Laeveld se kennis en kundigheid verseker kwaliteit

letsels teenwoordig is nie, tot vatbaar. Indien totale weerstand voorkom kan die siekte nie ontwikkel nie en is gevind dat die siekte dan baie gouer muteer om die weerstandsgeen te omseil.

dan ’n swaar besmetting voorkom, sal die kultivar ook siek word. Soms toon kultivars verdraagsaamheid by lae vlakke van siektedruk, maar word selfs meer aangetas by hoë vlakke van siektedruk. ’n Tipiese voorbeeld is Diplodia kopvrot.

Goeie weerstand, met simptome van die siekte, maar met ’n weerstandsreaksie hou baie langer. So is daar al tot vier gene vir roesweerstand en daarvan moet drie teenwoordig wees om goeie weerstand te bied.

Verdraagsaamheid is waar die plante wat minder siek word geselekteer word, maar nie werklik weerstand het nie. Sodra daar Bo: Figuur 1 - Blaarskroeiletsels.

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

9

Bo: Figuur 2 - Grys Blaarvlek letsels.

Bo: Figuur 3 - Bruinroes Letsels

’n Hele paar siektes soos blaarsiektes, Gibberella kopvrot, Fusarium stam en wortelvrot en Diplodia kopvrot kom sterk na vore wanneer monokultuur by mielies gevolg word. Blaarsiektes is hoofsaaklik Noordelike Blaarskroei, Grys Blaarvlek en Bruinroes. Mieliestreepsiekte kom sporadies en in streke voor. Indien daar nie vooraf saadbehandeling gedoen is nie, kan dit tot groot verliese ly.

wind versprei en kan sodoende groot areas besmet. (Sien Figuur 1).

Blaarsiektes Noordelike Blaarskroei Noordelike Blaarskroei word veroorsaak deur Helminthosporium turcicum. Dit kom hoofsaaklik in warm vogtige toestande voor asook in gebiede waar daar gereeld dou voorkom. Die siekte groei en leef op die mielie en kan dus homself vermeerder en sodoende ’n epidemie veroorsaak.

Noordelike Blaarskroei oorwinter op stoppels. Die konidia-spore word deur

10

Beheer Die siekte kan deurmiddel van siekte verdraagsame kultivars vermy word.

Dit kan ook chemies beheer word deur Propikanazole en Karbendazims. Vermy monokultuur met mielies en wissel af met ander gewasse sodat die siekte nie opbou nie.

Grys Blaarvlek Grys Blaarvlek word veroorsaak deur die swam Cerospora zeae-maydis. Die voorkoms van die siekte word verhoog wanneer monokultuurmielies verbou word.

Met ander woorde as daar in laasjaar se stoppels geplant wat alreeds besmet was. Die konida-spore word deur die wind versprei en kan ook met druppels hoër teen die plant opgespat word.

Laeveld se kennis en kundigheid verseker kwaliteit

Bo: Figuur 4: - Omval veroorsaak deur Diplodia stamvrot.

Bo: Figuur 5: Diplodia kopvrot.

Die siekte ontwikkel indien temperature van 20 tot 300ºC, gepaard met hoë relatiewe humiditeit vir ’n aantal dae voorkom. Die siekte is dus algemeen in KwaZulu Natal en dele van Mpumalanga. Daar is aanvanklik verwag dat die siekte tot dié streke beperk sal wees, maar is reeds in gunstige jare tot so ver wes as Schweizer Reneke waargeneem. (Sien Fig 2)

Pucinia sorghi. Die voorkoms van die siekte word verhoog wanneer monokultuurmielies verbou word en waar grasse nie beheer word nie. Met ander woorde as daar in laasjaar se stoppel en vuil lande geplant word, wat alreeds besmet was met die swam. Van die Konida-spore word deur die wind versprei. Gunstige klimaatstoestande is temperature van 16-250°C en ’n hoë relatiewe humiditeit vir ’n aantal dae. (Fig 3)

Beheer Die siekte kan deur middel van siekte verdraagsame kultivars vermy word.

Dit kan ook chemies beheer word deur Karbendazims, Flusilazol, Flutriazol en ’n kombinasie van die middels. Vermy monokultuur met mielies en wissel af met ander gewasse sodat die siekte nie opbou nie.

Beheer Die siekte kan deur middel van siekte verdraagsame kultivars vermy word.

Dit kan ook chemies beheer word deur Karbendazims,Traizols en ’n kombinasie van die middels. Vermy monokultuur met mielies en wissel af met ander gewasse sodat die siekte nie opbou nie.

Bruinroes Dié siekte word veroorsaak deur die swam

Kop- en Stamsiektes Diplodia kop- wortel- en stamvrot

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

11

Bo: Figuur 6 - Fusarium kopvrot

Bo: Figuur 7 - Fusarium stamvrot

Diplodia kop-, stam- en wortelvrot by mielies is verskillende siektes, maar word veroorsaak deur dieselfde swam, naamlik Stenocarpella maydis of meer algemeen bekend as Diplodia maydis. Stamvrot is soms meer ooglopend omdat dit lei tot omval. Wortelvrot lei meestal tot vroeë afsterwe van plante, iets waaraan baie boere hul nie baie steur nie.

Diplodia wortelvrot val die wortels aan en die plant sterf vroeg af. Die kop word bevange ryp en sal baie lig wees, afhangende van die stadium van ontwikkeling.

Diplodia kopvrot is minder ooglopend en produsente kom die probleem eers agter wanneer die graan gelewer word.

Diplodia stamvrot verminder opbrengs deur die opname van voedingstowwe te verminder. Die kop onttrek voedingstowwe van die stam, wat die stam verder blootstel aan swaminfeksie en verminderde voedingsopname. Dit lei tot laer opbrengste a.g.v. verminderde pitmassa. Die stam word verswak en lei tot omval as die mielies begin ryp word. (Sien Fig 4)

12

Warm droë toestande met ’n ligte los bui reën is ideaal vir die ontwikkeling van die siekte. Indien die wortels beskadig is deur ’n skoffelbewerking, bevorder dit die infeksie van die wortels. Dit is dus belangrik om nie later as twee weke voor pluimstoot te skoffel nie.

Diplodia kopvrot kan van redelik vroeg (melkpit) tot in fisiologies volwasse mielies (bo 22% vog) die mielie besmet. Die kop word besmet vanaf die basis, of aanhegting teen die stam. Die siekte sal na verder na voor ontwikkel solank as wat die omgewingsfaktore gunstig is. Die besmette pitte sterf af en vertoon later die swamspore.

Die opbrengs word verlaag deur pitte wat

Laeveld se kennis en kundigheid verseker kwaliteit

vroeg afsterf en uitgeblaas word gedurende die oesproses. Die graad van die mielies word benadeel indien van die swaarder besmette pitte in die monster beland tydens gradering. Dit is veral die sogenaamde “skelm Diplodia”, wat op ’n laat stadium inkom, wat die meeste graderingsprobleme skep. (Sien Fig 5) Beheer Diplodia siektes kan deur middel van siekte verdraagsame kultivars vermy word. Dit kan ook chemies beheer word deur Karbendazims en Benomil verwante swamdodermiddels. Gewoonlik is die beheer van Diplodia kopvrot nie ekonomies van aard nie, omdat die middels nie effektief werk nie.

Daar word tog ’n verlaging in Diplodia waargeneem, moontlik as gevolg van sterker en gesonder plante, veral as daar met die chemiese middels gespuit word om ander siektes ook te beheer. Vermy monokultuur met mielies en wissel af met ander gewasse sodat die siekte nie opbou nie. Indien die stoppels diep omgeploeg word in die winter, word die siektedruk ook verlaag.

Fusarium Kop- en Stamvrot Fusarium kop- en stamvrot kom algemeen in Suid-Afrika voor. Kopvrot of pitvrot word veroorsaak deur Fusarium moniliforme,

subglutinans.

Fusarium moniliforme veroorsaak ook stam- en wortelvrot, asook saailingverwelksiekte by mielies.

Die swam kom voor as ‘n pienk witterige miselium groeisel op beskadigde pitte en weefsel van die stam, wat gewoonlik later donker verkleur. Behalwe graad en gewigsverliese veroorsaak die swamme ook fumosiene wat giftig is vir mens en dier.

Onder gunstige klimaatstoestande be-smet die swam die mielieplante deur wonde veroorsaak deur hael, insekte en voëls.

Hierdie siekte kom onder warm toestande voor, waar stremming ook voorgekom het.

Die mees algemene voorkoms is waar bolwurm die baard afgevreet het of in die kop ’n gat gevreet het. (sien Fig 6 en 7) Beheer Die siektes kan deur siekte verdraagsame kultivars vermy word. Dit kan nie chemies beheer word nie, maar effektiewe stronkboorder beheer kan die siektedruk verlaag. Vermy monokultuur met mielies en wissel af met ander gewasse sodat die siekte nie opbou nie. Spore kan deur winde versprei word.

Inligting verskaf deur: Magda du Toit, Kommunikasie Bestuurder, Monsanto Suid Afrika. (www.monsato.co.za)

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

13

AgriSafe™:

ssing ‘n Innoverende risikobestuursoplo In September vanjaar, het Syngenta geskiedenis gemaak deur die eerste geïntegreerde opbrengs-en risikobestuursmodel vir mielieprodusente bekend te stel.

AgriSafe bied Syngenta se A-Z™ produsente die geleentheid om die waarde van sy Syngenta aankope, met ‘n ekwivalent in tonnemaat, te beskerm met ‘n vaste termynmark-mielieprys – teen geen koste of risiko vir die produsent nie. Hierdeur word die produsent beskerm teen ‘n moontlike prysdaling met die onbeperkte voordeel van ‘n moontlike prysstyging – sonder die risiko om mielies te lewer. Ons produsente se wingsgewendheid bly Syngenta se hoof

prioriteit. Winsgewendheid word gedryf deur opbrengspotensiaal en die gewasprys.

Syngenta se A-Z mielieportefeulje het reeds oor verskeie statistiese proewe hoër opbrengs bewys. So getuig Sarel Jansen van Rensburg, mielieprodusent van Potchefstroom-distrik: “Met Amistar Top® as swamdoder teen grysblaarvlek op my mielies in hierdie besonder droë jaar het ek ʼn baie goeie resultaat gekry met uitstekende nawerking.

Dit was besonder droog. Op plekke het daar net 180 mm reën geval; ander dele tot 270 mm. Ons het Amistar Top gespuit met kontrolestroke en in sommige lande het ons ʼn oesverhoging van tot 1,5 ton/ha gekry.”

Jannie Bosch: Laeveld agent 14

Laeveld se kennis en kundigheid verseker kwaliteit

Nou, met AgriSafe, bied Syngenta nie net produsente optimale opbrengspotensiaal nie, maar ook die geleentheid om die risiko van ‘n hoogs wisselvallige kommoditeitsprys te versag.

In die Landbouweekblad van 10 Aug 2012 word Dr Johan Willemse as volg aangehaal: “Verskansing teen prysdalings aanstaande jaar sal noodsaaklik wees, want almal gaan baie meer plant, vanaf Suid-Amerika tot in die Kalahari (as die weer dit toelaat) en prysdalings kan volgende jaar verwag word.”

Wat ons tans ervaar in die markte met wat in Amerika gebeur en Suid-Amerika se rekord oeste, is dit duidelik dat AgriSafe nie op ‘n beter tyd aan produsente gebied kan word nie.

AgriSafe is reeds met groot sukses deur Syngenta in lande soos Duitsland, Kanada, Rusland en Poland bekend gestel. Vervolgens

bied AgriSafe die produsent die volgende voordele: 1. Word teen geen risiko en geen koste aan die produsent gebied 2. Syngenta se A-Z portefeulje plaas die produsent in ‘n posisie van optimale opbrengspotensiaal 3. Wen-wen situasie: beskerming teen dalende gewasprys terwyl voordeel van moontlike prysstyging geen limiet bied 4. Geen mielies word gelewer nie: produsent kan dus voort gaan met normale verskansing 5. Hoe hoër die Syngenta-aankope, hoe groter tonnemaat word verskans 6. Risikobestuur: Die weer of misoes speel nie ‘n rol aangesien geen fisiese verhandeling van mielies plaas vind nie.

Die bostaande grafiek dui die drastiese prysskommelings in SAFEX-pryse tussen Sept (planttyd) en Julie (strooptyd). Met AgriSafe kan die risiko van prysskommelings versag word.

Kontak jou naaste Laeveld agent in verband met Agrisafe

15

Sinksulfaat en sonneblomme is ‘n Wenspan Ná die strooptyd in Mei is mnre. Ben en Jaco Bamberger van Ottosdal vol lof vir die voordele wat sinksulfaat bied. Tydens besoeke aan hul boerdery deur die streeksverteenwoordiger van Zinchem is tekorte aan sink in hul grond uitgewys. Hulle het besluit om sinktoedienings bykomend op dele van die lande te doen. Omdat ons graag wou weet wat die opbrengsverhoging op die bykomende kapitaalbesteding sou wees, het ons ook strookproewe geplant sodat ons die opbrengsverhoging (al dan

nie) presies kon bepaal. Dit was ’n baie nat jaar met vele probleme.

Onkruidbestryding was maar een van die kwessies wat spesiale aandag sou verg.

Sinksulfaat is tydens die planttyd op die ry toegedien teen 5 kg/ha. Die 5kg sinksulfaat is opgelos in 200 liter water en met die onkruiddoderspuit 300m wyd oor die ry toegedien. Die plante was sedert opkoms buitengewoon sterk en mooi. Gedurende die hele groeitydperk kon geen tekorte waargeneem word nie. Ons kon nie wag vir strooptyd nie. Dit was gou duidelik dat die opbrengs van die sonneblomme besonder goed was.

Die proefstroke is eerste gestroop en geweeg. In daardie stadium het dit amper gevoel of die stropers te stadig loop, maar ons moes geduldig wag vir die kontroleblokke.

Die streeksverteenwoordiger van Zinchem het intussen weer aan ons verduidelik wat die funksie van sink in plante is en waarom ons kon verwag om ’n beter opbrengs te kry met die ekstra sinktoediening.

Sink is betrokke by die vorming van chlorofil, dit speel ’n rol in die vorming van groeihormone en dit aktiveer ensieme. Dit is waarom sink so ’n groot rol speel. “Nee,

16

Kontak u naaste agent vir meer inligting oor sinksulfaat produkte en hulle voordele

wat,” sê die Bambergers. “Om te meet, is om te weet. Ons weet nou dat voorkoming (grondtoediening) beter is as genesing deur die gebruik van blaarvoeding. Ons sal nie weer nalaat om seker te maak dat ons plante die regte hoeveelheid en die regte bron sink (Zinchem se sinksulfaat) tydens planttyd kry nie. Wys ons waar anders ons ’n opbrengs van 667% op ons kapitaaluitleg kan kry. Ons het ook mielies op proefpersele geplant en kan nie wag vir die resultate nie,” sê Jaco.

grondtoedieningsproduk vir rygewasse lê op sink en yster wat ’n rol speel in die vorming van chlorofil. Die grondtoedieningsproduk vir rygewasse kan gebandplaas word saam met die plantermengsel, breedwerpig oor die ry uitgespuit word met planttyd of in die plantervoor toegedien word met die Zinchem-grondtoediener. Die sonneblomblaarvoedingsproduk bevat dieselfde mikro-elemente as die grondtoedienings, met molibdeen wat bykom.

Die opbrengs in die kontroleblokke was 1 706,60kg/ha en dié op die proefpersel waar 5 kg/ha sinksulfaat toegedien is, was 1 840,16 kg/ha. Die opbrengsverhoging was 7,8% of 133,6 kg/ha en teen ’n sonneblomprys van R4 000/ton realiseer die proefstrook R534,24/ha meer vir die Bambergers. Die koste van die sinksulfaat was R80/ha. Dus, vir elke rand wat aan sinksulfaat bestee is, is R6,67 verdien, oftewel ’n opbrengs van 667% op die kapitaaluitleg.

Die klem in die sonneblomblaarvoedingsproduk verskuif egter meer na boor, wat onder meer noodsaaklik is vir goeie bestuiwing, blom- en vrugvorming. Daar word met die produk geprobeer om die voorkoms van dowwe pitte te beperk en gevolglik beter opbrengste te realiseer.

Die sonneblomblaarvoedingsproduk kan toegedien word twee tot drie weke ná opkoms en opgevolg word met ’n tweede bespuiting (waar prakties) net voor blomtyd.

Zinchem se nuwe reeks multimikroelemente maak voorsiening vir grondtoediening sowel as blaarvoeding.

Die nuwe grondtoedieningsproduk vir rygewasse verskaf onmiddellik die mikroelemente (Zn, Cu, Mn, Fe en B) om saailinge te vestig en te onderhou in die vegetatiewe groeistadium. Die klem in die

Grond- en blaarvoeding het elk voordele sowel as tekortkominge. Die doel is egter om noodsaaklike mikro-elemente op die mees ekonomiese, praktiese en kostedoeltreffende wyse toe te dien.

Mede-Skrywers: Phillip Venter (besigheids-bestuurder) en Jan Viljoen (Laeveld Agrochem landboukundige) van Zinchem. Oorspronklik gepubliseer in die Lanbouweekblad, 23 September 2011.

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

17

Die foto’s toon plante met sink-tekorte (Universiteit van Nebr a -ska, Key to nutrient deficienciesin wheat). Koring toon ver-traagde groei, bleekgroen plan -te met gelokaliseerde wit totliggeel chlorose, wat veranderna bruin of grys nekrotiese let-sels.

Koring reageer uitstekend op – Dr Wilhelm Otto, NWK en Phillip Venter, Zinchem Drie onafhanklike statistiese besproeiingskoringproewe is in samewerking met NWK Beperk se Landboubestuursdienste departement gedoen om die ideale toedieningspeile te bepaal vir verskillende sinkbronne.

Proef een was grondtoedienings van drie sinkbronne (sinkoksied, sinksulfaat enZinchem se Multimikro graan-, olie- en proteiensaadgewasgrondtoedienings) teen vier verskillende peile (0%,0,5%, 1% en 1,5%) met plant getoets. Die Multimikro graangewasgrondtoedienings -produk, het behalwe sink, ook yster, mangaan, koper en boor bevat. Die plantermengselis bedek met die sinkbronne deur Biofix as kleefmiddel te gebruik.

Die interaksie tussen die sinkbronne en die sinktoedieningspeile, dui daarop dat diebeste opbrengs-reaksie oor die reeks van sinkpeile verkry is met die sinksulfaatbron, gevolg deur die Multimikro bron. Die sinkoksiedbron het by sinkpeile bo 0,5% opbrengs onderdruk. Al die sinkpeile wat toegedien is, het die opbrengste betekenisvolverhoog bo die kontrole (0%). Die 0,5% sinkpeil het egter die hoogste gemiddeldeopbrengs (6,440 ton/ha) gerealiseer, terwyl die 1.5% sinksulfaat, algeheel die hoogsteopbrengs (6,655 ton/ha) gelewer het (Tabel 1). Die opbrengsverbeterings is behaal tenspyte daarvan dat die grond ‘n relatiewe hoë sink-ontleding gehad het volgens die Mehlich 3 toetsmetode (Tabel 2).

TABEL 1: OPBRENGSRESULTATE VAN DIE SINKBRONNE AS GRONDTOEDIENINGS.

Sinkgrondtoedieningspeil Sinkbronne % kg Zn/ha Multimikro Sinkoksied Sinksulfaat Gemiddeld

0%

0,50%

1%

1,50%

Gemiddeld

0kg 6,154 6,212 6,136 6,167

2,65kg 6,378 6,350 6,593 6,440

5,29kg 6,484 6,237 6,592 6,438

7,95kg 6,386 5,928 6,655 6,323

6,351 6,182 6,494 6,342

Opbrengsverhoging %, 0,5% teenoor kontrole (0%) 3,60% 2,20% 7,40% 4,40%

TABEL 2: GRONDONTLEDINGS (MG/KG) VAN DIE PERSEEL VOOR BEMESTINGSTOEDIENINGS (0 MM - 200 MM).

Monsternommer 1 2

pH (KCl) 5,96 6,13

P Bray1 41 46

Kalium 256 441

Kalsium 1127 1161

Magnesium 274 287

Swael 5,43 5,76

Sink 10,51 11,64

TABEL 3: OPBRENGSRESULTATE VAN DIE BLAARBESPUITINGSPROEF MET SINKBRONNE.

Produk % Produk kg/ha Multimikro Sinksulfaat Gemiddeld Opbrengsverbetering (%) teenoor kontrole

18

0% 0kg 6,478 6,466 6,472 -

0,50% 0,8kg 7,461 7,674 7,568 16,90%

Konsentrasie 1% 1,6kg 7,986 7,824 7,905 22,10%

1,50% 2,4kg 7,926 7,639 7,783 20,30%

Gemiddeld 7,463 7,401 7,432

Zinchem mikro-elemente TABEL 4: OPBRENGSRESULTATE VAN DIE INTERAKSIE TUSSEN SINKBRONNE AS BLAARBESPUITING EN

Inkomste (R/ha)

Koste van behandeling (R/ha)

Wins gewindheid (R/ha)

Opbrengs op belegging (ROI)

7,551

1,037

15,92%

2 592,50

744,1

1 848,40

2,48X

7,702

1,188

18,23%

2 970,00

763,3

2 206,70

2,89X

7,357

0,7

10,51%

1 750,00

120,9

1 629,10

13,47X

7,302

0,645

9,68%

1 612,50

140,1

1 472,40

10,50X

7,708

1,29

20,09%

3 225,00

190,73

3 034,27

15,90X

7,946

1,528

23,80%

3 820,00

209,93

3 610,07

17,20X

Multimikro grond 0,5% en Multimikro blaar 1% Sinkoksied grond 0,5% en Multimikro blaar 0,5%

6,657

Sinkoksied grond 0,5% en Multimikro blaar 1% Sinksulfaat grond 0,5% en Multimikro blaar 0,5% Sinksulfaat grond 0,5% en Multimikro blaar 1%

6,418

rhoging

Opbrengsve

6,514

%

Verskil in opbrengs (ton/ha)

Multimikro grond 0,5% en Multimikro blaar 0,5%

Opbrengs (ton/ha)

Behandeling

Kontrole

GRONDTOEDIENINGS TEEN VERSKILLENDE SOWEL AS WINSGEWENDHEIDVERGELYKINGS.

• Die verskil in opbrengs word bereken deur die opbrengs van die behandeling af te trek van die kontrole van die behandeling.

• Die winsgewendheid word bereken deur die koste van die behandeling af te trek van die verwagte inkomste bo die kontrole van die behandeling. Die koringprys wat indie berekeninge gebruik is, was R2 500/ton.

• % opbrengsverhoging is bereken deur opbrengs te deel deur die kontrole opbrengs en as % uit te druk.

4 • Die ROI is bereken deur die wins te deel deur die koste van die behandeling.

• Die koste van die 0,5% Zn grondtoedienings sluit in 3,3 kg ZnO/ha, 12,1 kg ZnSO4/ha en 27,6 kg Multimikro/ha. Laasgenoemde gee vir die produsent ook ander mikro-elemente terselfdertyd.

Proef twee het blaarbespuitings met twee sinkbronne (sinksulfaaten Multimikro graangewasblaarvoeding) teen vier verskillendepeile (0%, 0,5%, 1% en 1,5%) op laat stoelstadium van plantont -wikkeling getoets. Die verskillende peile wat deur blaarbespuitings toegedien is, het gemiddelde opbrengste oor bronne betekenisvol verhoog. Die 1% peil het die hoogste opbrengsgegee, gemiddeld 22,10% beter as die kontrole, terwyl die 0,5%en 1,5% peile nie onderling verskil het nie (Tabel 3).

Daar was ook ‘n interaksieproef uitgevoer om te ondersoek hoeopbrengs (en dus winsgewendheid) vir die drie mikro-element-bronne sou wissel tussen twee veranderlikes, naamlik ‘n 0,5%Zn grondtoediening en twee blaarbespuitingkonsentrasies van 0,5% en 1%. Die

proefresultate verskyn in Tabel 4. Ongeag die hoër koste van die Multimikro grond- en blaar -voedingskombinasie, het die behandeling steeds ‘n hoër winsgewendheid gegee as die sinkoksied en Multimikro blaarvoedingsbehandelings.

Moenie vergeet dat die Multimikro produkte egter ook ander essensiële mikro-elemente bevat watbydra tot die hoër koste nie.Kliënte kan uitsien na ons “‘Kleingraan mangaan plus” blaar-voeding wat ook dié seisoen beskikbaar sal wees sowel as Zinchem se “Graangewasse hoë pH gronde”, ‘n grondtoedienings Multimikro produk.

Zinchem sal bly streef om ons reeksprodukte te verbeter en beskikbaar te stel teen bekostigbare pryse sodat ons kliënte meer volhoubaar kan bly boer.

19

Camix Plus:

trioon familie ‘n Nuwe toevoeging tot die meso Opbrengsbestuur, eerder as onkruidbestuur, sal in die toekoms bepalend wees op die grootte van ’n produsent se oes aan die einde van die seisoen. Hiervoor sal goeie vooropkoms onkruidbeheer ononderhandelbaar wees.

Nuwe navorsing het bewys dat indien ’n mielieplant onkruidkompetisie ervaar gedurende die eerste paar weke na opkoms die plant nooit van hierdie “knou” herstel nie.

Al word onkruide later in die seisoen beheer het aanvanklike onkruidkompetisie net na opkoms ’n blywende invloed op opbrengs aan die einde van die seisoen. Dit sal die koste per ton mielies verbou, eerder as die koste per hektaar mielies verbou, wees, wat in aanmerking geneem moet word wanneer verskillende onkruidbeheer-strategieë geëvalueer word.

Mesotrioon het na die tot standkoming van Syngenta gegroei tot een van die mees suksesvolle onkruiddoders in mielies, beide lokaal en internasionaal. Die aanpasbaarheid van mesotrioon in verskillende verbouingspraktyke het die produk laat uitstyg bo kompeterende produkte en word tans in al die mielie streke in Suid-Afrika met groot welslae gebruik.

20

Camix Plus, die nuutste produk in die mesotrioon familie, is gebore uit die sinergistiese effek wat waargeneem is met tenkmengsels van mesortioon en atrasien. Baie produsente kan getuig van die uitstekende onkruidbeheer met ’n tenk mengsel van Callisto en Primagram Gold die afgelope paar seisoene, juis as gevolg van hierdie sinergistiese effek.

Camix Plus, wat gebaseer is op die Callisto en Primagram tenkmengsel, is ‘n “ready-mix” van mesotrioon (26,8 g), S-metolachlor (208,5 g) en atrasien (208,5 g) en word vooropkoms aanbeveel. Camix Plus het die voordeel dat tenkmengsels verminder kan word en optimale onkruidbeheer vanaf dag een geskied.

Camix Plus se breë onkruid spektum, gekoppel aan lang residuele werking, sluit uitstekend aan by die nuwe benadering van opbrengsbestuur waar goeie vooropkoms onkruidbeheer ononderhandelbaar is. Camix Plus demonstreer weereens Syngenta se toegewydheid om produsente met innoverende oplossings by te staan in hul strewe om hul oes se volle potensiaal te verwesentlik.

Kontak u naaste agent vir meer inligting oor Camix Plus se unieke voordele

K-Obiol® EC25

Assured Protection

K-Obiol® EC25 is a modern pyrethroid formulation containing deltamethrin, synergised with piperonyl butoxide for the control of all stored product insects known to infest grain and pulses. This pyrethroid formulation is an ideal alternative to organophosphorus formulations.

Up to 12 months control (Admixture) • K-Obiol® EC25 is a liquid grain protectant for the control of stored product against pests including crawling insects such as grain weevils, flour beetles, grain borers, saw-toothed grain beetles, bean weevils and flying insects such as warehouse moths, rice moths, meal and grain moths.

Add 1 litre of K-Obiol® EC25 to 99 litres of water and apply this to 100 tonnes of grain for protection up to 12 months.

Fabric of the building treatment (pre-harvest) • K-Obiol® EC 25 can be applied to the fabric of the building.

Add up to 60ml of K-Obiol® EC25 to 5 litres of water. Refer to the label for different porous and non-porous application rates. This fabric treatment provides 2 months protection.

• K-Obiol® EC25 can be used in grain silos

and stores that are subsequently used for oilseed rape storage as a fabric of the building and equipment treatment only.

K-Obiol® EC25 does not have approval for use as an admixture treatment for rapeseed oil.

No Withholding period • On finished, manufactured product, flour and bread: no residues over the MRL are found as deltamethrin does not significantly penetrate the grain but remains on the bran.

• Within hard wheat manufactured products, semolina and pasta: no residues over the MRL of deltamethrin were detected.

• In malting: No residue over the MRL of deltamethrin is found in wort or beer, and therefore has no effect on beer.

K-Obiol® EC25 contains Deltamethrin (pyrethroid) 25 g/ℓ; Piperonyl butoxide 250g/ℓ(Reg No. L4586 Act No. 36 of 1947).

K-Obiol is available at your Laeveld Agrochem agent

21

STRONGARM

en grondbone ʼn wenner teen onkruid by sojaStrongarm 840 WG, die selektiewe onkruiddoder van Dow AgroSciences geregistreer vir gebruik op soja- en grondbone, het sy eerste seisoen se spuit op boere se landerye met vlieënde vaandels geslaag. Boere wat dit gebruik het, het net lof vir Strongarm se deeglike werking om selfs van die hardnekkigste onkruid ontslae te raak. Strongarm is korrelvormig en waterdispergeerbaar. Dis aangedui vir vooropkomsbeheer in tenkmengsel met sekere grasdoders vir die beheer van eenjarige grasse, breëblaaronkruide en, onder sekere toestande, ook geeluintjies.

Mnr Lourens Bibbey van Frankfort in die Vrystaat, waarskynlik die boer wat die meeste soja in Suid-Afrika plant, sê dis genade dat ’n boer ’n produk soos Strongarm kan koop en gebruik. Op sommige lande was dit nie eens nodig om glifosaat te spuit nie, sê hy.

“Strongarm is op al die lande gespuit met uitstekende onkruidbeheer. ʼn Mens kon die verskil duidelik sien waar die spuit nie gespuit het nie,” sê hy. “Waar reën kort na spuit op sekere lande geval het, was dit nie nodig om die lande ook met glifosaat te spuit om laat ontkiemende onkruid te beheer nie.”

22

Mnr Johan Bothma van Dow AgroSciences se noordelike streek (links) saam met mnr Lourens Bibbey in sy sojaland.

ʼn Suksesvolle boeredag is in Februarie deur mnr Jan Schabort van Laeveld Agrochem op mnr Lourens Bibbey se plaas gehou waar Johan Bothma van Dow AgroSciences ʼn aanbieding oor Strongarm gedoen het.

“Strongarm was verlede jaar die eerste keer in die mark en was ʼn topverkoper.

Dit bespaar koste omdat die boer minder

Kontak u naaste Laeveld agent vir meer inligting oor Strongarm 840 WG

glifosaat hoef te spuit en selfs glad nie as toestande gunstig is. Waar Strongarm gebruik is, het dit effektiewe onkruidbeheer bewys en ook moeilik beheerbare onkruid soos wandelende Jood, stokroos en selfs uintjies onder sekere toestande goed onderdruk,” sê hy.

Mnr Japie Grobler van Karookom, Bothaville, oud-president van AgriSA, is net so tevrede met Strongarm op sy grondbone. “Op ons groot blok is dit silwerskoon. Strongarm werk beslis,” sê hy.

Sy seun Philip is die man op die land.

“Ons het alles Strongarm gespuit. Dit werk uitstekend. ’n Mens sien die verskil duidelik waar die spuit gemis het of ’n baan oorgeslaan is. Waar nie gespuit is nie en later geskoffel moes word, vertoon die grondbone baie swakker as waar gespuit is.”

“Strongarm is ’n wenproduk,” sê mnr Zakkie Steyn van Bothaville. Hy het ’n verwerkingsaanleg op sy plaas waar grondbone onder die handelsmerk Peanut Bear gegradeer en verpak word. Hy voer keurgraadgrondbone uit na die VSA. “Iemand sê anderdag hy wens hulle wil ’n Roundup-Ready-grondboon op die mark bring. Ek dink nie dis nodig nie – ons het dan Strongarm; dit is nou die oplossing.

Onkruidbeheer is net soveel beter. Wat dit merkwaardig maak, is dat dit so lank gewerk het nadat ons ontsettend baie reën

gehad het. Ons het kort na spuit reën gekry en dan werk dit veral soos ’n bom.

“Waar dit nie gereën het nie, kom onkruid deur. Daaraan kan jy niks doen nie. Op een plaas het die spuit leeg geraak en deur die land gery. Daar kon ek sien hoe goed Strongarm is op wilde lusern. Selfs wandelende Jood, ’n moeilike onkruid om te bekamp, is na ons groot reën in Desember nog uitstekend beheer. Waar nie gespuit is nie, was die grondbone toegegroei onder onkruid. Ons het ook gevind die beheer van uintjies, ’n halsstarrige onkruid, is baie goed,” Mnr Wim Nel van Palmietfontein, Bothaville, is net so tevrede met Strongarm. Sy grondboonlande was nog nooit so skoon van wilde lusern nie, sê hy. Een strook land is as kontrole nie gespuit nie en daar floreer die onkruid.

Mnr George Steyn van Humanskraal naby Ottosdal boer. Hy het Strongarm op van mnr Tom Wiersma van Oesbeskerming gespuit.

die plaas is ’n groot aanbeveling Technichem

“Onkruidbeheer met Strongarm is baie goed. Ek het een keer gespuit en die lande is silwerskoon. Ek dink nie ’n mens kan meer sê soja is ’n pieperige gewas nie mits lande onkruidvry is. Ons grootste vyand is wandelende Jood. Ander onkruiddoders maak hom nie dood, wel die ander onkruid.

Dan floreer die Jood want dis net hy en die

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

23

gewas wat die vog en kunsmis gebruik,” sê mnr Steyn.

“Strongarm is ’n wenproduk. Die boer wen by die oes,” sê mnr Theunis van der Westhuizen van Groenkraalfontein, Middelburg, ʼn boer met baie ander ysters in die vuur.

onkruiddoder se etiket aangedui nie. Daar is ander moeilike onkruid soos wandelende Jood en kankerroos oor op my lande maar hulle is deeglik met Strongarm beheer as jy kyk na waar die spuit gemis het,” sê hy.

Mnr Danie van Wyk van Wonderfontein, Middelburg, se plaas lê neffens die N3 op pad Laeveld toe. Hy het 100 ha soja geplant en goeie onkruidbeheer beheer met Strongarm saam met een bespuiting glifosaat gekry. Van die mooiste soja was op sy onkruidvrye lande te sien.

“Een van my groot probleme is wildestokroos (Hibiscus cannabinus) en daar is nie ander onkruiddoders wat stokroos by sojabone goed beheer nie. Ek het in die verlede baie probleme gehad met pap implementebande.

As die stroper die stokroos se droë stingel aftrap, bly ʼn kort stukkie stam in die grond geanker. Dit is sterk en skerp en steek deur ʼn implement se buiteband met groot vertragings om pap wiele eers te herstel.

Strongarm 840 WG (Reg. No. L 8667),

“Beheer van stokroos met Strongarm is dus ʼn bonus en dit word nie eens op die

Kontak u naaste Laeveld agent vir meer inligting oor Dow AgroSciences se Strongarm 840 WG.

“Dit was ʼn moeilike jaar maar Strongarm het uitstekend gewerk. Dit bespaar ook op addisionele glifosaatbespuitings,” sê hy.

Mnr Johan Bothma van Dow AgroSciences (links) en Danie du Plessis van Laeveld Agrochem (middel) saam met mnr Zakkie Steyn van Bothaville.

24

Kontak u naaste Laeveld agent vir meer inligting oor Strongarm 840 WG

Strongarm 840WG

‘n Waterdispergeerbare korrel onkruiddoder vir voor-opkom beheer van eenjarige grasse, breëblaaronkruide en onder sekere toestande ook geeluintjies Voordele: • • • •

Nuwe chemie, effektief teen onkruide Toon geen onkruidweerstand Geen onkruiddoder residu met oes Geskik vir gebruik op alle grond- en sojaboonkultivars met ‘n lang onkruiddodende na-werking • Geskik vir wisselbou praktyke

Strongarm* 840 WG is ‘n geregistreerde handelsmerk van Dow AgroSciences Reg nr. 1967/007147/07 Strongarm* 840 WG bevat, diclosulam (triasolopirimidien sulfoonanilied) 840g/kg (Versigtig) Reg. nr. L8663, Wet nr. 36 van 1947 Gebruik slegs volgens etiket se aanduidings

• B eheer ‘n verskeidenheid gras- en breëblaaronkruide • Goeie hulpmiddel teen probleem-onkruide soos wildelusern in grondbone asook “Morning glory” in sojabone • Besparing op arbeidskoste • Verpakking bied gerieflike en maklike hantering

Skakel u naaste Dow AgroSciences kantoor vir meer inligting Dow AgroSciences Southern Africa (Pty) Ltd. Reg nr. 1967/007147/07 Privaatsak X160, Bryanston, 2021 Tel: Paarl : (021) 872 1751 Pretoria : (012) 361 8112 24 uur Noodnommer : (032) 533 0716 Webwerf : www.dowagro.co.za

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

L/4661/DOW

www.lara.co.za

00

MAMBA DMA 480SL

Nuwe Generasie Glifosaat

Regoor Suid-Afrika, is onkruid ‘n groot bedreiging vir boere en die natuurlike omgewing.

Onkruid kan moontlik inheemse habitatte vernietig, inheemse plante en diere bedreig, natuurlike stelsels soos riviere en woude verhinder, en plaas- en bosproduktiwiteit verminder. Grond- en waterbestuurders gaan ook dikwels materiaal-en arbeidskostes aan, in hul pogings om onkruid te beheer.

MAMBA DMA 480 SL is ‘n brëe spektrum sistemiese onkruiddoder wat hoogs effektief is in die doodmaak van onkruid en die uitwissing van ‘n wye verskeidenheid van ongewenste plante; insluitende grasse, breëblaar-, meerjarige- en houtagtige onkruide.

Hierdie nuwe formulasie wat gepatenteer

26

en eksklusief vanaf Dow Agro Sciences beskikbaar is, bevat ‘n derde-generasie glifosaat, nl. diemetielamien (DMA) sout.

Met die insluiting van die bedryf se nuutste in glifosaat tegnologie, is MAMBA DMA 480 SL nie net veilig vir gebruikers en lede van die publiek nie, maar het ook ‘n lae omgewingsinvloed .

Hoe werk dit?

MAMBA DMA 480 SL word hoofsaaklik deur die blare in die plant geabsorbeer, maar ook deur sagte stengel weefsel. Die glifosaat beweeg dan deur die hele plant waar dit op verskillende ensiem sisteme werk om aminosuur metabolisme te inhibeer deur wat

Verdien dubbel Agribonus punte op alle Mamba DMA aankope deur Laeveld in November en Desember 2012

bekend staan as die “Shikimic suur roete”.

Hierdie roete bestaan in die hoër plante en mikro-organismes, maar nie in diere nie.

Plante wat met glifosaat behandel is, sterf stadig oor ‘n tydperk van dae of weke en omdat die chemikalieë deur die hele plant vervoer is, oorleef geen deel nie.

Kenmerke Maklik hanteerbare formulasie • Lae skuim • Lae viskositeit, voordelig vir gebruik selfs by laer temperature • Goeie tenkmengselverenigbaarheid, veral met fenoksie onkruiddoders

•

Minder vervoer-,verpakking-, bergingsen hanteringskostes

Maksimum lading bevorderingsmiddels • Eksklusiewe gepatenteerde mengsel van moderne bevorderingsmiddels • Uitmuntende opname en reënvastheid • Lewer konsekwente en bewese

Mamba DMA 480 SL contains glyphosate (dimethylamine [DMA] salt [caition]), Reg no. L8388, Act no. 36 of 1947)

Hoë lading aktiewe bestandeel • Logistieke voordele • Behandel meer hektaar/houer

Verdien dubbel Agribonus punte op alle Mamba DMA aankope deur Laeveld in November en Desember 2012

27

NATIVO

Nuutste innovasie in siektebeheer Hierdie siekte is wydverspreid in die mielieverbouingstreke en het die grootste impak op die produksie van mielies in SuidAfrika. Ondervinding toon dat tussen 1530 % verlaging van opbrengs by vatbare kultivars kan voorkom weens verlies van fotosintese area.

Nativo®, Bayer CropScience se nuutste innovasie in siektebestuur en oesverbetering, is nou beskikbaar. Hierdie sinergistiese kombinasie van Tebukonasool en Trifloksistrobien bied die voordeel dat dit die volgende siektes beheer: • Netvlek en Blaarvlek in gars, • Swart Blaarvlek, Ringvlek en Witroes in koolgewasse, • Poeieragtige skimmel en Blaarskroei in wortels, • Noordelike Mielieblaar-skroei, Bruinroes en Grys-blaarvlek in mielies, • Roes en Alternaria-vlek in knoffel, preie en uie, asook • Vroeëroes in aartappels.

Hierdie siekte word gekenmerk aan klein letsels soos watervlekke aan onderkant van die blaar wat dan versprei na die boonste blare. Die werking van Nativo® is sigbaar as ʼn bruin kring om die letsel ontwikkel. As die siekte nie beheer word voor die finale stadium van infeksie nie, smelt die letsels saam, groot dele van die ouer blare sterf af en die siekte versprei opwaarts in die plant.

Ekstensiewe navorsing is op mielies en siektes wat mielies teiken gedoen en die volgende is gevind.

100 90 80 70

% Kontrol

Noordelike Mielieblaarskroei • Swam: (Setosphaeria turcica. voorheen Exserohilum turcicum of Helminthosporium turcicum)

Grafiek 1: Nativo® beheer in vergelyking met standaarde teen Noordelike Mielieblaarskroei

60 50 40 30 20 10 0

STANDAARD 1 2 PROEWE

STANDAARD 2 3 PROEWE

NATIVO 300 SC 3 PROEWE

FOLICUR C + TWIST 3 PROEWE

Bruinroes: • Swam: Puccinia sorghi Bruinroes is wydverspreid in Suid-Afrika en het ʼn direkte impak op pitgrootte. Afnames van graangewig wissel van ongeveer 3-8 % vir elke 10% van die totale blaaroppervlakte wat besmet is.

28

Contact your nearest Laeveld Agrochem agent for more information about Nativo

omring deur ʼn geel ring. Soos die simptome ouer raak vertoon hulle eers ligbruin en met volwassenheid word hulle grys. Buiten die impak op opbrengs kan Grysblaarvlek ook die risiko van plante wat omval verhoog, wat die stroopproses bemoeilik.

100 90 80

% % Control Kontrol

70 60 50 40 30 20 80

10

70

0

STANDAARD STANDARD 1 1 2 PROEWE

60

STANDAARD STANDARD 22 5 PROEWE

NATIVO 300SCF SC NATIVO 300 5 PROEWE

FOLICUR TWIST OLICURC+ + TWIST 5 PROEWE

50

Grafiek 3: Nativo® beheer in vergelyking met standaarde teen Grysblaarvlek

40 30 20 10 0

STANDAARD 2 PROEWE

NATIVO 300 SC 2 PROEWE

Grafiek 2: Nativo® beheer in vergelyking met standaarde teen Bruinroes

Grysblaarvlek: • Swam: Cercospora zeina voorheen ook bekend in RSA as Cercospora zeae-maydis) Grysblaarvlek verskyn eerste op die onderste blare en ontwikkel speldekopgrootte vlekkies

Nativo® bied opwaartse sistemiese werking asook ‘n unieke mesostemiese werking wat beteken dat die aktief aan die waslaag kleef en die swam se respirasie inhibeer wat dan die patogeen se vermoë om energie te produseer beperk.

Weens die uitstekende siektebeheer wat Nativo® bied, is blare gesonder en meer groeikragtig wat beteken dat dit langer groen bly en dus beter fotosinteer. Die gevolg daarvan is minder respirasieverliese en meer robuuste en produktiewe plante met ’n langer en meer effektiewe vulperiode, wat lei tot ʼn hoër kwaliteit en opbrengs * Kloppers, R en Tweer, S. 2009. GBV Feiteblad (1). PANNAR Saad (Edms) Bpk.

Nativo bevat Tebukonasool en Trifloksistrobien, Registrasie No. L 8942 Wet No. 36 van 1947

Vind jou naaste Laeveld agent by www.laeveld.co.za

29

Uitnodiging vir deelname aan Syngenta se Graan Akademie 2013.

Syngenta glo dat die toekoms van landbou in Suid-Afrika gevorm moet word en nie aan omstandighede oorgelaat kan word nie. Ons is almal mede-argitekte van die toekoms van landbou en boere in besonder kan waardevolle insette lewer met die argitektuur van Suid-Afrika se toekomstige landbou omgewing. Risiko bestuur is onlosmaaklik deel van landbou en slegs wanneer ons deel is van die vorming van die toekoms kan ons toekomstige risiko’s beter bestuur.

Syngenta se missie is “Bringing Plant Potential to Life”. Net so glo ons dat ons ook kan bydra om mense se potensiaal te ontwikkel en in die proses help om rigting te gee aan die vorming van die toekoms van plaaslike landbou.

Vanuit hierdie agtergrond het Syngenta, in samewerking met die Sakeskool van die Universiteit van die Vrystaat, ‘n pasmaak-program ontwikkel vir jong kommersiële boere wat die argitekte van môre se landbou arena gaan wees.

Die program sal fokus op die uitdagings van die ineengeweefde toekoms van landbou waar ‘n oorvloed van inligting nugtere besluitneming bemoeilik.

Enkele van die temas wat aangeraak sal word sluit in: • Die veranderende en interaktiewe toekoms van landbou.

• Die kuns om mense saam te neem op ‘n pad van nuwe uitdagings.

• Hoe om diversiteit tot jou voordeel te gebruik.

• Hoe om sin te maak uit ‘n oorvloed van inligting.

• Hoe om leiding te neem in ‘n nuwe era waar konnektiwiteit via elektroniese media nuwe geleenthede bied maar ook nuwe uitdagings stel.

sen produsente gaan ontwikkel en wat van onskatbare waarde in die toekoms kan wees.

Syngenta borg 20 persone om die program by te woon en nooi produsente wat aan die onderstaande kriteria voldoen om aansoek te doen. Die borgskap van ongeveer R45 000 per kandidaat sluit die koste van die kursus sowel as etes en verblyf in.

Kriteria om die kusus mee te maak: • Kandidaat moet ‘n bona-fide graan produsent wees (mielies, kleingrane, graansorghum en oliesade).

• Kandidaat moet verkieslik jonger as 45 jaar wees.

• Kandidaat moet betrokkenheid in die landbou omgewing kan demonstreer.

• Kandidaat moet verkieslik in besit wees van ‘n naskoolse kwalifikasie.

• Kandidaat moet hom / haar daartoe verbind om al drie blokke van die program by te woon.

Indien jy belangstel om potensieel deel van die program te wees, stuur jou inligting teen nie later nie as 15 Desember 2012 aan Leon van Wyk (leon.van_wyk@syngenta.com) of Linda van der Merwe (linda.van_der_merwe@syngenta.com). Suksesvolle kandidate sal teen 15 Januarie 2013 gekontak word.

Die program sal van waarde wees op beide plaasvlak asook die groter landbou omgewing.

Die program bestaan uit drie blokke van drie dae elk aan die einde van Februarie, April en Junie 2013 en word op die kampus van die Universiteit van die Vrystaat se Sakeskool op Bloemfontein aangebied.

Ervare en praktyk-gerigte persone van die Sakeskool sal die program lei. Addisionele voordele van die program is die netwerke en interaksies wat tus-

00

Laeveld se kennis en kunigheid verseker kwaliteit