Laveld issue 9 2013

AGROCHEM Vol 3. No. 9 - Lente 2013

Saam boer ons vooruit!

ER ĂŠ B EKIE BO opvol Pr ennis K

Swartvlek kan SA sitrusbedryf duur kos

WEN!

ISSN 2222-9663

5 000 AgriBonuspunte.

Sien bladsy 25

012 940 4398

LAEVE LD

INHOUDSOPGAWE | CONTENTS 25. RAAI WIE: Kompetisie - WEN! AgriBonuspunte

2. REDAKTEURSBRIEF 4. FARMVET: The newest member of the Laeveld family

26. WEATHER: Africa develops plans for adopting drought-tolerant maize

6. INDUSTRY NEWS 28. PLAGUE & DISEASE CONTROL: Curly stunt virus in tomatoes

8. AGENTPROFIEL 10. LAEVELD BIO-CARD: The card that benefits farmers & farm workers 11. SMART TRIO: Glifosaat-versoenbare mikro-elemente 12. TEGNOLOGIE: Die gebruik van tegnologie in landbounavorsing 14. MINING & AGRICULTURE: Is there a middle ground?

18. SITRUSBEDRYF: Swartvlek kan SA Sitrusbedryf duur kos

30. WORLD INDUSTRY: World breakthrough in salt-tolerant wheat 32. PLAAG- & ONKRUIDBEHEER: Bestry swarthaak slim 36. VRUGTEBEDRYF: SA Appelkoosbedryf ‘n wenner 38. FINANCIAL: Farm trusts under threat 42. RESEPTE: ‘n Fantastiese vrugtefees 44. FUN & GAMES: Puzzle Time

22. PLAAG- & ONKRUIDBEHEER: Sal plaagdoders die aarde vernietig?

EDITORIAL: Editor-in-Chief – Corné Liebenberg Managing Editor – Fiona Mosca Creative Director – Gwynedd Peters

PRINTED BY: Law Print Tel: 011 805 3880 Fax: 011 315 1121

PUBLISHERS: Main Angel Publishing 462 Grysbok Street, Waterkloof Ridge Tel: 012 347 3630 Fax: 086 242 0031 e-mail: info@mainangel.co.za

CONTRIBUTORS: SAID, Bill Kerr, Farmer's Weekly, Landbouweekblad, Bryton Siyanda Masiye (UNISA), Dr. Gerhard Verdoorn, University of Adelaide, Matthew Lester, Sunday Times.

IMAGES: MediaClubSouthAfrica.com; Chris Kirchhoff, Stock Xchange, Laeveld Agrochem, iStock.

All editorial, business and production correspondence should be addressed to Main Angel Publishing: PO Box 4708, Rietvalleirand, 0174.

Unless otherwise agreed to, all contributions are the property of Laeveld Magazine, and its publishers.

The editor and publisher reserve the right to alter copy and visual material as deemed necessary.

The opinions expressed in Laeveld Magazine are not necessarily those of the publishers or Laeveld Agrochem, its suppliers, subsidiaries or affiliates. © Copyright by Main Angel Publishing. All rights reserved.

LAEVELD Winter/Winter 2012 - 1

REDAKTEURSBRIEF

AGROCHEM Beste kliënte, kollegas en vriende Na ‘n winter wat amper nooit koud was nie, bevind ons onsself nou weer aan die begin van ‘n nuwe en opwindende seisoen.

Die meeste wonder seker of die lenteen somerweer net so onvoorspelbaar en vreemd soos die winter s’n gaan wees.

Wat beslis nie vreemd is nie, is dat Laeveld aanhou skaaf, skuur en uitbrei om sodoende aan ons kliënte die omvattendste produkreeks en diens te kan lewer, en om ‘n volwaardige eenstop-“shop” te word waar alle insette weens ons skaalvoordele teen die beste waarde vir geld bekom kan word, en is ons ook besig om aan ‘n sakpas finansieringsmodel te werk wat vir ons kliënte reuse voordele sal inhou.

Sonder om dus fokus op ons kernbesigheid van oesoptimaliseringsprodukte (oesbeskermings-, plant- en grondverbeteringsprodukte) te verloor, het Laeveld ook betrokke geraak by twee nuwe divisies, wat ons glo ons waarde-aanbod aan ons kliënt aansienlik sal verhoog.

Die eerste is met u gerief as oogmerk begin. Dit is ‘n uitstekende dieregesondheidsreeks, wat onder die handelsmerk FarmVet aan ons kliënte as deel van die Laeveld-produkreeks versprei sal word. Van die produkte word by Fountain Chemicals, sekerlik ons land se modernste vervaardigingsaanleg, geformuleer, en baie word ingevoer, om sodiende ‘n volledige reeks te kan 2 - Spring 2013 LAEVELD

bied. Die doel hiermee was om ‘n ekstra diens aan ons kliënte wat ook vee het, te lewer. Hierdie kliënte het nie nou meer nodig om dorp toe te ry as hulle so ‘n produk benodig nie, omdat die Laeveld-agent die produk, teen net so ‘n mededingende prys, sommer direk op die plaas kom aflewer (sien bl. 4 en 5 vir meer inligting.)

Die tweede uitbreiding was suiwer om u geld te bespaar, en dit op die produk wat meeste kliënte se grootste insetkoste verteenwoordig, naamlik diesel. Vir hierdie doel is ‘n petroleummaatskappy sonder gelyke gestig, wat onder die handelsnaam Vecto Petroleum diesel en smeermiddels aan u gaan lewer.

Daar was ‘n versoek van baie van ons kliënte hiervoor, weens ‘n gebrek aan goeie diens, maar meer belangrik om volhoubare, skoon diesel betyds te lewer.

Met die hoë dieselpryse (en lone) wou kliënte op landbouchemiese produkte probeer geld spaar. Almal weet egter goedkoop koop is duur koop. Die logika agter die petroleumverskaffingsbesluit was dus dat indien ons op daardie manier vir ons kliënte geld kan bespaar, ons hoop dit sal voorkom dat hulle kortpaaie met hul oesbeskermingsprodukte gaan neem met goedkoop oplossings, wat soms rampspoedige gevolge kan hê, en amper altyd ‘n groot nadelige invloed op die oesopbrengs. Sien die swartvlek artikel op bl 18. Daar is juis ‘n onrusbare neiging

deur produsente om die middelman te probeer uitsny om ‘n paar rand te prober spaar, maar soos in Laeveld se geval is dit baie keer ‘n hoogs kundige wat spesialiseer daarin om sulke probleme soos o.a. swartvlek, suksesvol te voorkom.

Die artikel maak dit duidelik dat as daar besmette produk in die buiteland gaan ëindig word alle sitrusboere op risiko geplaas. Ons hoop dus dat ons kostebesparingsinisiatief aan die dieselkant sulke kortpaaie kan voorkom.

Ons is in staat om op twee maniere wesenlik vir ons kliënte geld op die diesel te spaar. Eerstens, weens ons aansienlik groter bedingingsmag van 7 000 kliënte, kan ons die beste pryse op petroleumprodukte vir ons kliënte beding. Tweedens word daar op die medium termyn geld bespaar omdat ons gewaarborgde skoon diesel lewer, in ‘n tyd waar skoon diesel bitter skaars is.

Vir ‘n gratis SARS goedgekeurde toetstoestel epos bloot u besonderhede na info@vecto.co.za Paraffien kos amper R3/l goedkoper as diesel, en dit verklaar moontlik die hoë persentasie paraffien in meeste van die dieselmonsters wat ons tot nou toe laat ontleed het. Paraffien sal beslis oor tyd onherstelbare skade aan enige enjin veroorsaak, met die gepaardgaande kostes wat dit tot gevolg sal hê, asook die staankoste van die voertuig, trekker of stroper wat ontydig onklaar raak.

Min Laeveld-agente het tyd om baie aandag aan diesel ook te spandeer, omdat hulle reeds amper letterlik saam met ons kliënte boer, maar waar nodig sal hulle u verwys na die naaste Vecto-agent. Diesel moet om verstaanbare redes op Vectodokumentasie gefaktureer word, aangesien

daar ‘n petroleumlisensienommer (wat ‘n baie hoë BEE-vlak vereis) op die faktuur moet verskyn, om u sodoende weer in staat te stel om die 158c/l rabat terug te eis van SARS (sien bl. 6). Pasop, die van julle wat wetend of onwetend paraffien in julle diesel het verbreek die wet deur ‘n dieselrabat op paraffien te eis.

Verder is die tydskrif soos gewoonlik weer propvol handige, leersame artikels, en die resepte is so lekker dat ons hoop die tydskrifte word net daarvoor gehou vir julle agterkleinkinders. Daar is ook ‘n interessante bankkaartoplossing wat ons vir dié wat belang stel gaan beding teen verspot goedkoop tariewe (sien bl.10).

Dit sluit enige vorm van lewensdekking en begrafnispolisse vir u werkers in, en is dit nie nodig vir enige mediese ondersoek nie. Die kaart dien ook as die werker se plaastoegang en het dus ‘n sekuriteitsvoordeel vir u as plaaseienaar.

Hantering van kontant word voorkom met die gepaardgaande vermindering van risiko, omdat werkers die kaart feitlik enige plek kan gebruik, asook om geld te onttrek teen baie lae kostes.

Ons glo ook almal sal die artikel oor Trio, ‘n voedingsproduk wat saam met glifosaat toegedien kan word, baie interessant vind (sien bl. 11).

Sterkte vir die naderende seisoen, ons is dankbaar om te hoor dat die meeste sitrusboere uitstekend gevaar het, en hoop die seisoen gaan vir al ons Laeveldkliënte uiters suksesvol wees, en dat die reën goed sal val daar waar dit benodig word.

LAEVELD Lente 2013 - 3

The newest member of the Laeveld family For over two decades Laeveld Agrochem has been committed to providing its customers with top-quality “plant care products”. With the intention of offering an even more all-inclusive service, Laeveld has launched FarmVet, which delivers innovative animal health solutions right to your door.

Available Products FarmVet is a truly South African company with its focus firmly on providing livestock owners with affordable, cost-effective products, which are simple to administer, easy to handle and accompanied by expertise and informative advice. Every one of FarmVet’s products has been designed to meet the unique needs of the South African market.

FarmVet Flu Pour-on Controls ticks on cattle, sheep, ostriches and other game, as well as ostrich feather mites, by sterilising female ticks. OXPECKER COMPATIBLE Reg No: G3417 (Act 36/ 1947) Composition: Flumethrin 1%

FarmVet Amitraz Pour-On Controls ticks on cattle through its detaching effect on ticks. OXPECKER COMPATIBLE Reg No: G3443 (Act 36/ 1947) Composition: Amitraz 2, 0%

FarmVet Amitraz 20% Controls ticks and kills lice and mange mites on cattle. Controls ticks and kills sheep scab mites, itch mites and goat mange mites on sheep and goats. Has a detaching effect on ticks. OXPECKER External Parasite FarmVet TICK GREASE, FarmVet Delta COMPATIBLE Pour-on & FarmVet Cyper Pour-on Reg No: G2600 (Act 36/ 1947) Controls ticks, stable flies, horn flies, Composition: Amitraz 20% m/v cattle louse flies and nuisance flies e.g. house flies. Protects against blackflies on FarmVet Tick-Ban cattle and controls Karoo paralysis, bont- Controls ticks through its detaching legged and red-legged ticks on sheep effect and kills cattle lice. Controls nuisance flies, biting flies and face and goats. OXPECKER COMPATIBLE flies on cattle, and even protects FarmVet Tick Grease Reg No. G3667 (Act 36/ against cattle screw-worm infestation.

1947). Composition: Deltamethrin 0, 1%, Piperonyl Butoxide 0, 05%. FarmVet Delta Pour-on Reg No. OXPECKER COMPATIBLE G3710 (Act 36/ 1947). Composition: Deltamethrin 1% m/v Piperonyl Butoxide 3%

4 - Spring 2013 LAEVELD

Reg No: TBA Composition: Cymiazol 17, 5 % m/v Cypermethrin 2, 5 % m/v

FarmVet Iverject Internal Parasites Treats roundworm in sheep and cattle FarmVet Econo-Dose Roundworm remedy for cattle, sheep, and Parafilaria bovicola (false bruising) and eye worm (Thelazia) in cattle. Kills goats and ostriches. sucking and biting lice, mange mites, Reg No: G3335 (Act 36/ 1947). Composition: cattle screw-worms and controls blue Levamisole hydrochloride 25% m/v ticks (Boophilus spp) and sand tampans on cattle. Kills sheep scab mites and FarmVet Fluke Dose Liver fluke remedy against immature controls Australian itch mites and nasal and adult liver fluke and giant liver worm (all stages) in sheep. Kills mange mites (Sarcoptes scabiei var suis) on fluke in cattle, sheep and goats. pigs.

Reg No: G3383 (Act 36/ 1947) Composition: Triclabendazole 10 % m/v

Reg No: G3083 (Act 36/ 1947) Composition: Ivermectin 1%

FarmVet Tape Dose Tapeworm remedy against intestinal and Wound Care hepatic tapeworms in sheep, and tape- FarmVet Wound Remedy A multi-purpose remedy which effecworms in cattle and ostriches. tively cures and prevents screw-worm Reg No: G3162 (Act 36/ 1947) infestation, promotes healing and kills Composition: Praziquantel 2, 5% ticks present at time of application. For use on livestock, horses, wild life, dogs, FarmVet Super Worm Dose poultry and birds.

Roundworm and tapeworm remedy for cattle, sheep, goats and ostriches.

Reg No: G3245 (Act 36/ 1947) Reg No: G3411 (Act 36/ 1947) Composition: Levamisole 37, 5 mg/ml Praziquantel 18, 8 mg/ml

FarmVet Iver Dose A remedy against roundworm and nasal bot in sheep and goats, as well as itch mites in sheep.

Reg No: G2630 (Act 36/ 1947) Composition: Ivermectin 0, 08% m/v

FarmVet Fluke Inject Liver fluke and roundworm remedy for cattle with residual action against reinfestation of wireworm, hookworm and nodular worm.

Reg No: G3440 (Act 36/ 1947 Composition: Closantel 75 mg/ml

Composition: Resins/oils 99, 39% m/m Germicide 0, 51% m/m Deltamethrin 0, 10% m/m

Antibiotics FarmVet Oxyject Treatment of tick-borne gallsickness (anaplasmosis), heartwater, pneumonia, footrot, joint-ill and navel-ill in cattle, sheep, goats and pigs, as well as strangles in horses.

Reg No: G3559 (Act 36/ 1947) Composition: Oxytetracycline HCL 20 g/100 ml

AGRICULTURAL INDUSTRY

NEWS Hoe die dieselrabatstelsel werk Volgens die dieselrabatstelsel kan boere op 80% van hul kwalifiserende dieselverbruik, 40% van die algemene brandstofheffing terugeis, plus die volle Padongelukfondsheffing (88c/l).

Die brandstofheffing op diesel is tans 182,5c per liter, maar die pypleidingheffing van 7,5c wat in April 2010 ingestel is om te help betaal vir Transnet se nuwe brandstofpypleiding van Durban na Gauteng, is volgens SAID nie deel van die dieselrabatstelsel nie en moet afgetrek word. Van die oorblywende 175c kan boere dus 70c (40% van 175c, plus 88c - vir ’n totaal van 158c/l) terugeis, op 80% van hul kwalifiserende dieselverbruik.

Kwalifiserende dieselverbruik is diesel wat verbruik word in primêre voedselproduksie, maar dit sluit verwerking en waardetoevoeging uit, soos wynproduksie, die maak van jogurt, kaas, botter, wors of biltong, die maal van meel en die verwerking van vrugte na droëvrugte.

Bron: SAID 6 - Spring 2013 LAEVELD

Need for agriculture subsidies recognised Eastern Cape MEC for Rural Development and Agrarian Reform, Zoleka Capa, said it is becoming increasingly evident that farmers need government subsidies to offset escalating operating costs.

Speaking at the Farmers Carnival at the Bisho Showgrounds recently, she said this is because “the higher the electricity and other costs, the less farmers can afford.” Capa said the issue of subsidising commercial farmers would be taken to the Portfolio Committee. The next stage will involve discussions with commercial farmers aimed at reaching a consensus on how subsidies should be implemented.

Consultation with commercial farmers on the issue is important as the government recognises its contribution to the GDP and no distinct model for subsidising farmers exists at the moment, says Capa. She also said a subsidy model worth considering was the percentagebased system employed by Indonesia’s government, which makes provision for a number of different kinds of subsidies for farmers on a number of different issues.

Source: Farmer’s Weekly

Met elke stap...

Jou vennoot vir sukses

VECTO PETROLEUM info@vecto.co.za 째 www.vecto.co.za

LAEVELD AGENTPROFIEL

By Laeveld Agrochem is ons trots op ons verteenwoordigers en die gehalte diens wat hulle lewer. Saam met ons uitstekende produkte het ons ‘n wenspan wat min ander kan klop.

Hy is ook wel bekend met gewasse soos sojabone, mielies, sonneblomme en koring.

André was die afgelope twee jaar intens betrokke by die bemarking van biologiese entstowwe, saadbehandelings en blaarvoedings.

André Erlank André Erlank is al vir die afgelope 20 jaar betrokke in een of ander sektor van die landboubedryf. Hy is vir die afgelope 11 jaar woonagtig in Delmas, ‘n gemeenskap gesmee uit landbou.

Hy het begin by die “ou” OTK waar hy geëindig het as gewasaankoper en bemarker, met droë bone as sy forté.

“Dit is vir my ‘n baie groot voorreg om deel te kan wees van die Laeveld Agrochem wenspan, wat my passie vir Landbou deel", sê André.

"Ek wil ten alle tye die beste diens moontlik aan my kliënte verskaf en glo ek kan ‘n impak maak in my betrokke omgewing.”

Sel: 073 866 7057 Epos: erlank@laeveld.co.za

LAEVELD Summer/Somer 2011 - 45

ing

Com

Soon

Only r pe R300 R YEA

Laeveld Bio-Card

The card that benefits farmers and farm workers

Features • • • •

Biometric community Worker management Closed-loop payment Fully-functional Bank

ID card tool tool Card

Benefits to YOU •

• • • • • •

Movement control via biometric access to an online database of worker references Farm worker history check through online database Secure salary payment through a single electronic payment channel Cost reduction in payroll Total elimination of cash payments Enhanced security through biometric identification Biometric managed scale for pickers (in development)

Benefits to employee • • • • • • • • • • • •

Accidental health cover of R 40 000 & additional benefits Immediate cover Prestigious status Bio-Card – with banking facilities PIN-based­­– safe to use Discounted bank charges in South Africa No money on card, no accumulating bank charges Secondary card can be issued for family members Full internet and cell phone transaction capacity Closed-loop loyalty and financial card Everyone qualifies (Ts & Cs apply) Electronic reference and CV storage Benefit of on-going product developments

For more information: info@laeveld.co.za

“As you sow, so shall you reap.”

10 - Spring 2013 LAEVELD

GLIFOSAAT-VERSOENBARE MIKRO-ELEMENTE

dt Smart Trio

PRODUCT SMART TRIO is ‘n nuwe tegnologie blaarvoedingsproduk wat 100% versoenbaar is met jou glifosaatbespuitings - en dit met die amptelike toestemming van Monsanto, Dow en Syngenta! Die produk voorsien noodsaaklike mikro-elemente (sink, mangaan en boor) deur tegnologie wat verhoed dat die glifosate of onkruiddoders bind met die mikro-elemente wat moontlik kristalle kan vorm en kan lei tot die verstopping van spuitkoppe. Die tegnologie maak dit dus nou moontlik om SMART TRIO saam met glifosate en ander onkruiddoders in dieselfde tenk te kan meng, sonder dat die werking van onkruiddoders benadeel word!

2 7

Nitrogen (N) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 g/kg Sulfur (S) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 g/kg Boron (B) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,5 g/kg mulated for foliar Wanneer ‘n plant gelyktydig blootgestel word aan meer as een onkruiddoder (wat glifosaat kan insluit), word Manganese . gifstowwe . . . . .te. verwerk. . . . . Die . .SMART-reeks . . . . 30is dieg/kg die plant onder addisionele stres geplaas om self(Mn) ook eers die or all crops. BRANDT enigste blaarvoedingreeks wat nie net versoenbaarheid en opbrengsverhoging bewys het nie, maar ook geen BRANDT SMART (Zn) . . . . .het. .nie.. .Hoe . .meer . . .onkruiddoders . . . . . .saam . . .in .die30 g/kg tenk is, nadelige invloed op dieZinc werking van die onkruiddoders

hoe groter is die stres op die gewas en hoe beter is die SMART-reeks se reaksie! cal and biological ticides.

For full strength application, handling or storage equipment MUST consist BESKIKBAAR:

ofVerdien either PVCs, polypropylenes, most plastics, or stainless steel. Never use Laeveld Agrochem – 350 Bonuspunte op elke OF mild Op steel, nylon, brass, aluminum or 940 copper around, to store, or to handle die HOËVELD: kontak Andreas op 082 3052 Smart Trio produk vir u naaste agentskap full strength BRANDT SMART Mn. Rinse handling equipment after use if material is susceptible to corrosion.

litre of water per ha t. When tank mixed ia sulphate (AMS) is The use of an adjuvant is recommended. Performing trials with adjuvants may oved perfor- mance MIELIES - OPBRENGSVERHOGING SOJAS - OPBRENGSVERHOGING be useful in determining the best inclusion rates for optimal performance.

S. BRANDT SMART TRIO Optimum rate of application will vary depending on soil properties. ts.

50 litre of water.

SG 1.26 @ 20º C. Freezing temperature: 0º C or best results.

118%

120

115%

115

114%

110

100

110%

B = Roundup Power Max

105

100%

B = Roundup Power Max opgevolg met

Roundup Power Max

104%

C = Roundup + BMoly opgevolg met

100%

C = Roundup + SMART TRIO (3L/ha)

99%

A = Onbehandelde kontrole

113%

A = Onbehandelde kontrole

Punch C + Smart Trio

CAUTION: Keep out of reach of children. Harmful if swallowed. Avoid contact with the skin, eyes and clothing.A Causes eye Dirritation.

Avoid breathing spray B C E A B C D water per ha per mist. Wash hands thoroughly after using. In case of eye contact, flush eyes Research Paul Hurn – Crop Research ANDT SMART TRIOPaul is Hurn – Crop with water for at least 10 minutes and get medical attention. opgevolg met

Punch C + BMoly

E = Roundup + Smart Trio

90

opgevolg met

Punch C + Smart Trio

STORAGE AND DISPOSAL: Do not contaminate water, food or feed by storage or disposal. Store in a cool dry locked area out of reach of children.

DROË LAND-MIELIES DROË LAND-SOJAS Protect from excessive heat or cold. Triple rinse (or equivalent) and dispose of container in accordance with local, state and federal regulations.

lume in tank. Add nd agitate until of BRANDT SMART Fill tank with a good field practice chemical mixtures. cal mixtures and high ons.

dated Inc.

D = Roundup + Smart Trio

D = Roundup + SMART TRIO (2,5L/ha)

95

Behandeling

(A) Kontrole

(B) Roundup Power max (C) Roundup + Smart Trio (3L/ha) (D) Roundup + Smart Trio (2,5L/ha)

Opbrengs Opbrengs Inkomste (ton/ha) verskil Verskil (ton/ha) (R/ha)

4,1

0

4,06

-0,04

4,715

0,615

4,674

0,574

R0

Koste van Behandeling (R/ha)

R0

Wins (R/ha)

R0

Opbrengs op belegging

Behandeling!

Opbrengs (ton/ha)!

Opbrengsverskil teenoor (B) (ton/ha)!

Inkomste verskil (R/ha)!

Koste van behandeling (R/ha)!

Wins (R/ha)!

Opbrengs op belegging!

0

A 1,205!

-0,053 -R 265!

R 0 ! itsR 0!

0!

Warranty: Seller warrants that the product conforms to chemical

- R 80 R0 R and 0 1,258! purpose 0!

Rstated 0!

R 0! onR the 0!

0! description is0 reasonably fit B!for the label when C! 1,426!

0,168!

R 840!

R 252! R 588! of use; 2,3! in with directions under normal conditions but R used 1 230 R 168accordance R1 062 6,32 D! 1,367!

0,109! ofR 545!

R 252! R 293!

1,2!or fitness neither this warranty nor any other warranty merchantability R 1 148 R 140 R1 008 7,20 1,327 0,069 R 345 R 280 R65 of a particular product expressedE or implied, extends to the use0,2of this Illustratiewe mielieprys = R2000/ton to label conditions, or under conditions Illustratiewe sojaprys product contrary not= R5000/ton reasonably foreseeable to the seller; and buyer assumes the risk of any such use.

Distributed By:

GESKIK VIR GEBRUIK SAAM MET GLIFOSAAT ELIM KUNSMIS LAEVELD Lente(Pty) 2013 Ltd - 11

aranteed By:

Co Reg no 2005 / 036522 / 07 P.O. Box 3027

!

TECHNOLOGY TEGNOLOGIE

Die gebruik

van tegnologie in landbounavorsing Navorsing en ontwikkeling is die hoeksteen van vooruitgang in enige veld van besigheid of industrie. Volgens 'n onlangse publikasie van die Universiteit van Kalifornië, sal die wêreld se voedsel skaarser en duurder word tensy lande hul belegging in landbounavorsing versterk.

Hierdie artikel ondersoek die rol wat tegnologie, spesifiek die rekenaar, in die bevordering van landbounavorsing kan speel. Die feit dat baie fakulteite en toegewyde navorsingsentrums bestaan, is 'n duidelike teken van die belangrike rol wat navorsing in die landbou speel. Soos wat spesialiste bymekaar kom om dit voortdurend te verbeter, het tegnologie nou werklik ‘n multidissiplinêre veld geword.

In hierdie verband kan tegnologie gebruik word en voorbeelde hiervan in landbounavorsing is volop. So uiteenlopend as wat die interdissiplines is wat landbounavorsing ondersteun, so ook is die voorbeelde van tegnologiese aanwendings.

12 - Spring 2013 LAEVELD

Die volgende is 'n voorbeeld van hoe die rekenaar aangewend is om navorsing in die landbou te bevorder.

Kunsmatige Neurale Netwerke Kunsmatige Neurale Netwerke (KNN) is 'n kunsmatige intelligensiebenadering wat gebruik word om voorspelbare probleme, soos die voorspelling van klimaatsverandering, op te los (van groot belang vir langtermyn strategieformulering), die voorspelling van toekomstige oesopbrengste en datamodellering. Dit is 'n goeie voorbeeld van tegnologie-aanwending in navorsing, wat meestal gedurende die laaste dekade en 'n half plaasgevind het. Dit is hoofsaaklik op die gebied van opbrengsvoorspelling, geografies-gebaseerde modellering van verskillende situasies soos bv. Kuddebevolkings, die beweging van diere en siekteverspreiding.

Navorsing bewys dat KNN as 'n benadering heelwat sukses in die voorspelling van korttermynresultate gehad het, en minder sukses vir die voorspelling van langtermynresultate; gedeeltelik omdat

Landbounavorsing

die tydselement dinge moeilik maak.

KNN kan met ontbrekende data en uitskieters as tradisionele wiskundige modelle werk. Hierdie netwerke is ook baie makliker om te installeer as baie van die statistiese modelle, soos bv.

Regressie-analise (KNN kan in 'n korter tydperk ingestel word en met leer en oefen kan hulle ook beter resultate bied, want om een op te stel is meer van 'n kuns as 'n wetenskap). Sommige van die belangrikste toepassings van KNN in kliniese geneeskunde is die diagnose van siektes.

Data-ontginning Data-ontginning is die ontdekking van nie-triviale, voorheen-onbekende inligting t.o.v. data waaroor ‘n mens moontlik beskik; bv. die tendense wat moontlik nie voor-die-handliggend is nie, kan blootgelê word deur data-ontginningstegnieke soos die voorkoms van siektes in sekere spesies of nie-duidelike simbiotiese verhoudings tussen verskillende diere of planttipes.

Korrelasie tussen die eienskappe wat 'n invloed op gewasopbrengste het, kan ook blootgelê word. Misbruik van plaagdoders is deur middel van die gebruik van data-

ontginningstegnieke bestudeer. 'n Droë Laboratorium Die Droë Laboratorium-konsep is nog 'n nuttige navorsingstegniek, veral in die biologiese wetenskappe, waar in plaas van Nat Lab-benaderings, wat die gebruik van werklike monsters en toetse wat uitgevoer is op werklike monsters insluit, modelle van die werklike wêreld simuleer word, wat voorsiening maak vir vinniger, etiese en meer koste-doeltreffende maniere vir die bestudering van verskynsels wat andersins nie haalbaar sou wees nie.

Genetiese ingenieurswese is 'n voorbeeld van hierdie tegnologiese aanwending.

Hierdie artikel verwys slegs na 'n mikroskopiese reeks van tegnologiese toepassings in landbounavorsing. In ander velde soos bv. landbou-ekonomie, ingenieurswese, bemarking en bestuur, kan ander tegnologie buiten die rekenaar ook gebruik word.

Vertaal van die oorspronklikke artikel “The Use of Technology in Agricultural Research” deur Bryton Siyanda Masiye, Senior Lektor by UNISA se Nagraadse Skool vir Bedryfsleiding.

LAEVELD Lente 2013 - 13

FEATURE

Mining and Agriculture

Is there a middle ground?

14 - Spring 2013 LAEVELD

Mining and Agriculture

It is widely known that the agricultural sector has often been at loggerheads with the mining industry. But what are the issues of contention and can both industries work together for a sustainable future?

The agricultural community often blames mining companies for contaminating water resources and setting up mines on fertile agricultural land. Land used for mining is lost to the agricultural sector because the soil quality is seldom restored completely. However, the agricultural sector has also been blamed for not being good stewards of natural resources. Poor agricultural practices have contributed to soil depletion and water pollution. But is there a middle ground? Both sectors are important for the South African economy.

It is not all bad news Prof. John Annandale, acting Head of the Department of Plant Production and Soil Science at the University of Pretoria, explains that one of the technologies available is to re-use mine water in an economically viable way, helping to produce food and create jobs.

Neutralised acid mine drainage can be used for irrigation if it is calciumsulphate and magnesium-sulphate enriched. “Clean water should not be polluted and it is not a good thing that mines do this," Annandale says.

However, mining water that is suitably

treated can be very useful to farmers.

What should we do with this water?

The Plant Production and Soil Science Department has been involved in a mine water project that confirms the theory. In the project, a variety of crops such as wheat, maize, soyabeans, vegetables and potatoes were irrigated with neutralised acid mine drainage water. The irrigation was done with centre pivots on more than 80 hectares of land. The results were promising and the crops performed well.

Annandale says that in the case of potatoes, the quality was as good as can be expected in a high calcium environment. Unfortunately, there was no fresh water irrigation control on the project, so it is difficult to say if potato quality would have been superior to crops irrigated with fresh water.

However, the fact remains that many mines see irrigation as part of their strategy for mine closure. “Even when mines stop working, this saline water source will continue to flow,” Annandale explains. Piet Nell from the Institute for Soil, Climate and Water agrees that mine water can be used to irrigate crops. In his findings, gold mining effluent water proved effective for irrigation purposes. Over the past 13 to 14 years, commercial farmers have been using such water on salt-sensitive crops such as vegetables. “If it weren’t LAEVELD Lente 2013 - 15

FEATURE

for mine water in certain areas of the East Rand, farmers would have great difficulty accessing water during the drier winter months," Nell says. The water is not harmful to crops if it is treated.

Nell adds that the water should not be used indiscriminately – as is the case with ‘pure’ irrigation water, it must be applied to crops planted in irrigable soil.

Studies show that although relatively high soil salinity is found in soil irrigated with effluent mine water, no obvious damage to crops resulting from poor water quality was evident.

Other solutions Coal mining on the Highveld and its implications for future water quality in the Vaal River system has also been assessed.

The findings are not overwhelmingly

16 - Spring 2013 LAEVELD

positive, but do offer some solutions.

Various measures have been and are being implemented to mitigate the deteriorating water quality in the Olifants River. Some of the mitigation options are used while mines are still operating, and some are used after closure. The effects of mining, and especially the production of acid mine drainage, is likely to persist for centuries after closure.

Evaporation dams are one of the proposed ideas. Mines faced with the problem of getting rid of severely polluted excess water have constructed shallow dams where water can evaporate.

This is also a potential solution to get rid of polluted water seeping from flooded mines after closure. It is unclear how long such dams will survive after mine closure

Mining and Agriculture

and what the long-term maintenance costs will be.

Producing mines in the Olifants River catchment are participating in a programme to collectively manage the release of polluted water to minimise pollution levels. Polluted water is stored on the mines and released at times when there is sufficient run-off to dilute pollutants to acceptable levels. This programme is working successfully, although it still has to be tested in years of drought. Managing discharge is only possible while mines are in production, and this approach will not work for closed mines that are leaking polluted water.

But what does the future hold?

The agricultural sector is in favour of finding a solution to the problem.

Government organisations, private sector

and academic institutions have joined forces to conduct thorough research into the effects of mining on agriculture. The research effort will provide evidence of the problems because the situation cannot be remedied without proof.

South Africa is not lacking in policies to deal with natural resource protection and mining. In fact, good policies exist in a number of government departments such as Environmental Affairs and Tourism, Water Affairs and Forestry, Minerals and Energy as well as Agriculture.

Unfortunately, poor implementation stands in the way. But even this is not a lost cause, and Nell says political will and improved coordination between government departments are part of the solution.

LAEVELD Lente 2013 - 17

VRUGTEFRUIT

Swartvlek kan SA Sitrusbedryf

duur kos

EU en SA gesels oor swartvlek

Sitrusboere van Suid-Afrika wend ’n belangrike poging aan om te verhoed dat die uitvoer van sitrusprodukte na die Europese Unie (EU) verbied word.

Dit volg nadat sommige besendings met swartvleksiekte besmet was.

Dit sal in die toekoms vermy moet word dat besmette vrugte uitgevoer word aangesien die EU ’n kwart van die SuidAfrikaanse uitvoer ontvang.

"Die EU sal nie SA se produkte verbied nie, maar ons kan nie die gehalte van uitvoerprodukte verlaag nie", het Hannes de Waal, bemarkingsbestuurder van die Sundays River Citrus Company in die Oos-Kaap gesê.

Die EU het sy kommer uitgespreek oor die besmette besendings wat ontvang is. Sitrusprodusente in Spanje, Europa se grootste sitrusuitvoerder, is bekommerd dat die siekte na die land kan uitbrei.

Suid-Afrika se sitrusbedryf is R6,5 miljard werd, volgens die regering se gegewens.

Die bedreigings wat swartvleksiekte vir die sitrusmark tot gevolg het, lei tot astronomiese koste.

Dreigemente

deur

die

18 - Spring 2013 LAEVELD

EU

dat

hy

moontlik strenger maatreëls kan instel vir sitrusuitvoer weens swartvleksiekte, of invoer uit Suid-Afrika kan opskort, hou wye implikasies vir die plaaslike bedryf in. Mnr. Dave Gerber, tegniese bestuurder by die Sundays River Citrus Company (SRCC), sê laat reën in Oktober verlede jaar is die grootste rede vir die toename in die voorkoms van die siekte in die vallei vanjaar.

Die reën het voorgekom in die eerste week wanneer daar tradisioneel vir die siekte gespuit word, wat daartoe gelei het dat die eerste bespuiting eers drie weke later kon plaasvind. “Dit beteken dat baie van die vrugte besmet is voor enige voorkomende produkte gebruik kon word,” verduidelik Gerber.

Ekstra koste vir boere "Om die voorkoms van die siekte te beperk, moet oesbeskermingsprodukte doeltreffend en gereeld toegedien word", sê mnr. De Waal. Gerber sê die aantal kere wat per seisoen gespuit moet word, het die afgelope paar jaar toegeneem, en dit kos tans sowat R3 250/ha in die vallei. Die moontlikheid bestaan dat die EU dié voorgeskrewe aantal bespuitings kan verhoog, wat nog hoër koste tot gevolg kan hê.

Sitrusbedryf Boorde moet ook meer gereeld gesnoei en skoongemaak word. Gerber sê dié werk is baie arbeidsintensief, wat beteken dat hoër lone aansienlike kostestygings tot gevolg het. Om te snoei kos tans sowat R2 200/ha tot R3 000/ha in die vallei, met bykomende skoonmaakkoste wat op R1 000/ha tot R1 500/ha geraam word.

De Waal sê die voorkoms van die siekte het baie ondoeltreffendheid tot gevolg, met paklyne wat ekstra lopies moet doen en afkeurings wat hanteer moet word. “Soms pak ’n mens tot 100 palette en dan kry die inspekteurs swartvlek.

Dit is ’n baie komplekse stelsel wat nou bestuur word. Ons het tans net nie tyd om die 'vermorsing' en addisionele koste te bepaal nie, maar dis nogal hoog.”

Verwysing van verskepings Volgens mnr. Justin Chadwick, hoof uitvoerende beampte van die Sitruskwekersvereniging, is van die besendings vrugte reeds op pad na die EU wanneer swartvleksiekte gevind word. Dié besendings moet dan na ander afsetpunte herlei word en dit het baie hoë ekstra verskepingskoste tot gevolg.

De Waal sê dit kos $3 per kartonhouer vrugte wat herlei moet word, en een vraghouer vervoer 1 600 kartonhouers.

Bereken teen ’n Rand-Dollar-wisselkoers van R10, sal die herleiding van een vraghouer R48 000 kos. “Dit sou beter gewees het om die vrugte te versap of plaaslik te verkoop", sê hy.

Die EU het bepaal dat as hy tydens vyf inspeksies swartvlek op ingevoerde sitrus kry, hy strenger maatreëls of

moontlik ’n uitvoerverbod sal oorweeg.

Die impak van swartvlek op Suid-Afrika se sitrusuitvoer is in België bespreek.

Samesprekings tussen Suid-Afrika en die Europese Unie (EU) het dié week onder meer gefokus op swartvlek wat voorkom op van Suid-Afrika se sitrus wat na dié wêrelddeel uitgevoer word.

Me. Maite Nkoana-Mashabane, Minister van Internasionale Verhoudinge, het die kwessie met barones Catherine Ashton, die kommissie se visepresident, bespreek.

Dít volg ná uitsprake dat die EU oorweeg om uitvoer van sitrus uit Suid-Afrika stop te sit. Luidens ’n berig op Fin24.com het mnr. Mxolisi Nkosi, Suid-Afrika se ambassadeur in België, gesê die EU wil plaaslike uitvoer deels staak.

Toename in beskerming Mnr. Clayson Monyela, woordvoerder vir die Departement van Internasionale Verhoudinge, sê die EU begin toenemend hul plaaslike bedryf beskerm deur sekere uitvoerprodukte, soos sitrus, te verbied.

Sowat 70% van die sitrus wat in Europa verbruik word, kom uit Suid-Afrika.

“Suid-Afrika glo dat hulle nie die uitvoer van sitrus sal verbied nie,” sê Monyela.

Sitrusproduksie in Europese lande neem hierdie tyd van die jaar af. Die plaaslike sitrusbedryf dra sowat R6 miljard by tot Suid-Afrika se Bruto Binnelandse Produk (BBP).

Oorspronlkik op Landbou.com gepubliseer.

Skrywer: Alani Janeke

LAEVELD Lente 2013 - 19

Flint

500SC Ad\p.ai

1

2013/07/24

2:05 PM

20 - Spring 2013 LAEVELD

Flint® 500SC

Kwaliteit is nie onderhandelbaar nie Bayer strewe daarna om kwaliteit produkte te produseer wat sitrusprodusente se risiko bestuur. Die innoverende produkte uit die Bayerstal voeg verder waarde toe in sitrusproduksie deur uitmuntende beheer van onder andere fitosanitêre siektes soos sitrusswartvlek te bied.

van Suid-Afrikaanse vrugte gemaak. Daarom is dit belangrik vir sitrusprodusente om effektiewe beheer van sitrusswartvlek toe te pas en ‘n produk te gebruik wat die beste beheer bied.

Vergelykende lokale proefresultate tussen Flint® 500 SC en Strobilurien A het onder baie Die vloeibare Flint® formulasie het onder baie hoë siektedruktoestande getoon dat Flint® 500 hoë siektedruk konstant dieselfde of beter beheer SC die risiko kan verminder (Figuur 2). van sitrusswartvlek (Guignardia citricarpa) tot gevolg gehad (Figuur 1).

Figuur 1. Die persentasie sitrusswartvlekbeheer van Flint® 50WG teenoor Flint® 500 SC vloeibare formulasie onder baie hoë siektedruk in die Letsitele-area (Geregistreerde sitrusswartvlek-spuitprogram).

Figuur 2. Die persentasie sitrusswartvlekbeheer van Flint® 500 SC vloeibare formulasie teenoor Strobilurien A onder baie hoë siektedruk in die Malelane-area (Geregistreerde sitrusswartvlek spuitprogram).

In die spesifieke lokale proef het Flint® 500 SC 5% beter beheer van sitrusswartvlek gebied in vergelyking met Strobilurien A. Indien ‘n produsent byvoorbeeld 500 000 kartonne uitvoer en Flint® 500 SC gebruik (wat 5% beter beheer kan bied) kan die aantal moontlike geïnfekteerde kartonne met soveel as 25 000 verlaag word.

Effektiewe beheer van die siekte is uiters belangrik aangesien ‘n enkele besmette vrug potensieel katastrofiese gevolge vir produsente kan inhou. Slegs vyf positiewe onderskeppings van sitrusswartvlek-geïnfekteerde vrugte vanaf Suid-Afrika na Europa en die Verenigde Koninkryk per seisoen, kan lei tot ‘n totale verbod op die uitvoer van sitrus na dié lande. In die 2011-2012 Die nuwe vloeibare formulasie voeg waarde toe seisoen is meer as 30 positiewe onderskeppings deur die risiko vir die sitrusprodusent te bestuur.

Flint® Max, Reg. Nr. L 8827 (Wet Nr. 36 van 1947). Flint® Max is ‘n geregistreerde handelsmerk van Bayer CropScience AG, Duitsland. Flint® M-ax bevat Tebukonasool en Trifloksistrobien, Versigtig.

Bayer (Edms) Bpk. Reg Nr. 1968/011192/07 www.bayercropscience.co.za

Laeveld Agrochem - Saam boer onsLAEVELD vooruitLente

2013 - 21

PLAAG- & ONKRUIDBEHEER

Mites en Feite

Sal plaagdoders die aarde vernietig?

As ‘n mens tussen die lyne lees hoe plaagdoders besig is om mense en die omgewing te vergiftig, los dit jou met die vraag of plaagdoders die aarde en die mensdom regtig gaan vernietig, of is dit maar sensasie wat deur sommige individue en institute aangeblaas word? ‘n Groot persentasie van dié doemprofete se skrywes is blote sensasie en is gegrond op geïsoleerde navorsing waarin daar na plaagdoders slegs as kontaminante gekyk word.

Verder is die resultate van sosiologiese ondersoeke gebaseer op gemeenskappe wat verarm is en waar die verantwoordelike gebruik van plaagdoders beslis nie die norm is nie.

In die landbousektor is daar letterlik miljoene produsente oor die aarde 22 - Spring 2013 LAEVELD

heen versprei. Die grootste persentasie produsente gebruik wel plaagdoders vir gewasbeskerming en dieregesondheid, terwyl daar al hoe meer geneig word na meer omgewingsvriendelike landboumetodes wat minder giftige plaagdoders insluit. Daar is ongetwyfeld probleme met plaagdoders in verskeie dele van die wêreld. Die probleme is egter selde produkverwant, maar eerder metodiekverwant. ‘n Goeie voorbeeld is die dilemma waarin parakwat, die bekende onkruiddoder, dit bevind. Mense word in verskeie lande met parakwat vergiftig, hetsy chronies of akuut. Die gevaarklokke lui dus soos brandweersirenes in sommige lande, terwyl parakwat in plekke soos Suid-Afrika nie eers die radarskerms haal nie.

Sal plaagdoders die aarde vernietig?

Mites oor plaagdoders 'n Mens lees tussen die lyne van die impak wat parakwat op mense het, maar as jy die vergrootglas verstel vir dieper insig, dan kom daar ‘n skokkende beeld na vore. Die plekke waar parakwat wel mense vergiftig, is plekke waar die toedieners met hulle rugsakspuite geen beskermende klere dra nie. Om parakwat as ‘n baie gevaarlike stof te gaan brandmerk, is belaglik, want dit is wanpraktyke wat tot vergiftiging lei.

Mens lees daagliks ook van die effekte van plaagdoders op hormoon- en geslagstelsels, maar dit is eensydig, want meeste sulke studies is proefbuisstudies waar daar op sellulêre vlak gewerk word.

Moderne plaagdoders Moderne plaagdoders raak al hoe meer teikenspesifiek en in die algemeen al hoe minder giftig. Maatskappye spandeer biljoene Amerikaanse Dollars om nuwe chemiese middels te ontwikkel wat die peste en plae effektief kan beheer, maar waarvan die moontlike impak op mense en die omgewing nie noemenswaardig is nie.

Wat ook al hoe meer na vore kom in die moderne landbousamelewing, is middels wat nog nie eers goed gedefinieer kan word nie en wel ‘n groot bydrae tot die bestuur van peste en plae maak. Daar is onder andere die plaagdoders van

natuurlike oorsprong, soos asadiragtien en spinosad, grondverrykingsmiddels, wat gunstige swamme en bakterieë in die grond vestig, en sulke middels word in aanvulling tot die klassieke plaagdoders in geïntegreerde plaagbeheerprogramme gebruik. Dit lei sonder twyfel tot beter produktiwiteit en minder negatiewe impakte op die omgewing en mense. ‘n Negatiewe beeld van plaagdoders Die een vlaggie wat egter soos ‘n gevaarteken net nie wil ophou waai nie, is die een wat die misbruik van plaagdoders aandui. Dit maak nie saak hoe 'veilig' ‘n plaagdoder is nie; as dit nie per korrel aangewend word nie, is die kans op ‘n fiasko baie goed. Bygesê is dit nie net die onverantwoordelike gebruik nie, maar ook dinge soos die bestuur van uitgediende plaagdoders en leë plaagdoderhouers wat die hele prentjie donker inkleur.

Die voedselveiligheidsprentjie lyk positief vir landbou Daar is egter iets wat baie positief is vir die toekoms: voedselveiligheid uit ‘n plaagdoderoogpunt is reeds aan die toeneem, omdat die toleransies, weens openbare druk, baie strenger word. Dit beteken dat produsente baie versigtiger met plaagdoders werk om te verseker dat voedsel nie residuvlakke van plaagdoders bevat wat skadelik vir mense kan wees nie.

LAEVELD Lente 2013 - 23

PLAAG- & ONKRUIDBEHEER

Tree verantwoordelik op Onwettige gebruik, onverantwoordelike gebruik, opgaar van plaagdoders, swak bestuur van leë houers en die gebruik van produkte vir doeleindes anders as dit wat op etikette aanbeveel word, is dodelik vir die beeld van landbou en gooi net olie op die vure van die antiplaagdodergroepe.

Produsente in die vrugtebedryf het al met hulle GlobalGAP-werkswyses bewys hoe ‘n mens die omgewing en voedsel veiliger kan maak deur net die plaagdoders korrek en in geïntegreerde plaagbeheerprogramme aan te wend.

Die graanbedryf is al in volle swang met geneties-gemodifiseerde gewasse en minimum bewerking en dit dra ook by tot ‘n veiliger omgewing en beter voedselkwaliteit.

24 - Spring 2013 LAEVELD

‘n Wêreld sonder plaagdoders Sommige mense sou bitter graag wou sien dat daar geen plaagdoders gebruik word nie, maar is dit enigsins werkbaar? Plaagdoders is tans die enigste uitweg om plae te beheer.

Ons taak is om die toekoms van die aarde en al sy inwoners te verseker, met optimum voedselproduksie, met die kleinste moontlike impak op die mens en die omgewing. As ons die plaagdoders tot ons beskikking korrek en effektief gebruik, dan is dit wel die toekoms.

Deur: Dr Gerhard Verdoorn, Direkteur van die Griffon Gifinligtingsentrum en ‘n Konsultant vir die Vereniging van Dieregesondheidsen Plantbeskermingsverenigings van SuidAfrika (AVCASA).

Games & Activities for the Family

Raai Wie? '

Hierdie gewilde Afrkaanse pop- en operasanger is in 1979 gebore. Sy solo-debuutalbum, My Hart Is Aan Die Brand, is in 2003 uitgegee.

Van sy treffers sluit in Ek Wil My Baby HĂŞ Vanaand, Rock Daai Lyfie en Generaal.

WEN 5 000 AgriBonuspunte

Identifiseer diĂŠ bekende sanger korrek en staan die kans om 5 000 AgriBonuspunte te wen!* Hoe om te wen?

Dit is eenvoudig: e-pos die antwoord, jou selnommer, Laeveld rekeningnommer en plaasnaam na bemarking@laeveld.co.za * Bepalings en voorwaardes geld. Kompetisie sluit 14 November 2013.

LAEVELD Lente 2013 - 25

WEATHER WEER

AFRICA develops plans for the adoption of droughttolerant maize

Researchers, policy makers and other stakeholders from four African countries have developed work plans towards the rapid dissemination and adoption of drought-tolerant maize.

Officials from Ghana, Nigeria, Mali and Benin, who are working under the Drought-Tolerant Maize for Africa (DTMA) project, converged on the campus of the International Institute of Tropical Agriculture (IITA) in Ibadan to develop the work plans.

The meeting in Ibadan also provided participants with the opportunity to take a retrospect of the past and chart a way forward. Participants reminded stakehold26 - Spring 2013 LAEVELD

ers that the project provided a platform for researchers to demonstrate to donors and policy makers in Africa the benefits of research. “This is an opportunity for us to show our policy makers that with the right kind of approach, we can make a difference,�

Dr Tsedeke Abate, coordinator of the DTMA project, said.

According to Dr Abate, increasing the cultivation of drought-tolerant maize varieties in Africa will bring the necessary transformation and the needed boost for maize production on the continent. Other drivers of adoption of drought-tolerant include increasing the participation of

Drought-tolerant Maize

women in maize projects and also the creation of new/strong partnerships.

Dr Ylva Hillbur, IITA Deputy Director General (Research), commended the researchers for their efforts in developing and disseminating drought-tolerant maize.

She noted that the DTMA project is important to Africa as it is addressing one of the most important constraints to maize production on the continent.

Launched in 2007, the DTMA project provides insurance against the risks of maize farming, using conventional breeding to develop and disseminate varieties that can provide a decent harvest under reduced rainfall.

D r B a ffour B adu-A praku, I I TA breeder, who is also the West Africa Coordinator of the DTMA project, said that the project had so far recorded impressive milestones, mostly through the development of new varieties.

Dr Badu-Apraku stated that between 2007 and 2010 Nigeria released 18 drought-tolerant maize varieties while Ghana released 13 during the same period.

The third phase of the DTMA project ends in 2016 and is being implemented in 13 sub-Saharan African countries.

LAEVELD Lente 2013 - 27

PLAGUE & DISEASE CONTROL

Tomatoes:

Dealing with curly stunt virus

As if the existing challenges of growing tomatoes are not enough, tomato farmers also seem to be constantly subjected to new pests and diseases.

One such pest is tomato yellow leaf curl virus. This virus differs slightly in various parts of the world and the South African strain has been named tomato curly stunt virus (ToCSV). Symptoms resemble those of bunchy top virus. The individual leaves of infected plants look almost identical, but bunchy top makes the plant look more compact and stunted in comparison to 28 - Spring 2013 LAEVELD

curly stunt, where the plants continue to grow and stunting is less severe. Bunchy top virus is transmitted by leaf hoppers, usually in hot weather and eases off when the weather is cooler and hopper activity is less. The disease usually affects only a small number of plants and is much less of a threat than curly stunt.

Crop failure Curly stunt virus is devastating and can render the crop a complete failure if sufficient plants are infected at a young stage. The virus is transmitted by the

Tomatoes whitefly species Bemisia tabaci, which prefers tropical and subtropical conditions.

The disease is thus confined to these climatic regions. The cold winters of temperate climates are able to break the fly’s life cycle.

Many weeds are host to curly stunt virus, including most members of the nightshade family, such as Datura (thorn apple, stinkblaar). It can also infect beans.

In areas where curly stunt occurs, it is worthwhile controlling broad-leaf weeds in the vicinity of tomato lands well in advance of planting. Peppers can have the virus and not display symptoms, but are a source of possible infection.

Whiteflies are not partial to peppers.

Suitable insecticides can be applied to control the silverleaf whitefly. Use imidacloprid as a drench after transplanting and then employ unrelated products later on so as to take out any individuals which may have resistance to the insecticide. This is important, because you do not want to lose an effective product through overuse and build up a population of resistant whiteflies.

Resistant genes have also been extracted from wild species of tomatoes. However, you need to remember that not only do some genes work better on certain types of virus, they confer resistance – and not immunity. There will still be some yield loss which will be proportionate to the stage that the plant became infected. In addition, the fruit will become blemished.

Control whiteflies Controlling the whitefly is your priority,

even if you are using varieties with resistant genes. Disease symptoms begin to manifest three to four weeks after infection. This means that, even when you remove infected plants at the beginning of an outbreak, others will still manifest symptoms later. Have someone inspect the lands, removing plants with symptoms and placing these in clear plastic bags with the opening folded over to bake in the sun. This effort is worthwhile and drastically reduces the rate of spread in the land; it is part of a multi-pronged effort using all possible control measures simultaneously.

Spotted wilt Apart from the chemicals used, spotted wilt virus is also contained to a large extent by removing broad-leafed weeds in the vicinity of the land well in advance of planting. The roughing of plants with symptoms as soon as they occur, together with insecticidal sprays, will greatly reduce the problem and is money well spent. In the case of spotted wilt, the vector is the western flower thrip. With spotted wilt, very effective resistant genes have been incorporated into a great many varieties.

Any farmer can find a resistant variety to suit their requirements. In this case, the resistance can probably be classified as immunity, although companies are loathe to make such claims to safeguard themselves in case the disease mutates to overcome the resistant gene. This has already happened in at least one country.

Previously published in Farmers Weekly 22 February 2013. Author: Bill Kerr

LAEVELD Lente 2013 - 29

WORLD INDUSTRY

World Breakthrough in

Salt-tolerant wheat

A team of Australian scientists involving the University of Adelaide has bred salttolerance into a variety of durum wheat that shows improved grain yield by 25% in salty soils.

Using 'non-GM' crop breeding techniques, scientists from CSIRO Plant Industry have introduced a salt-tolerant gene into commercial durum wheat, with spectacular results in field tests. Researchers at the University of Adelaide's Waite Research Institute have led the effort to understand how the gene delivers salinity tolerance to the plants. The research is the first of its kind in the world to fully describe the improvement in salt tolerance of an agricultural crop - from understanding the function of the salt-tolerant genes in the lab, to demonstrating increased grain yields in the field.

The results were published in March in the journal Nature Biotechnology. The paper's senior author is Dr Matthew Gilliham from the University's Waite Research Institute and the ARC Centre of Excellence in Plant Energy Biology.

Lead authors are CSIRO Plant Industry 30 - Spring 2013 LAEVELD

scientists Dr Rana Munns and Dr Richard James and University of Adelaide student Bo Xu. “This work is significant as salinity already affects over 20% of the world's agricultural soils, and salinity poses an increasing threat to food production due to climate change," Dr Munns says.

According to Dr Gilliham: “Salinity is a particular issue in the prime wheatgrowing areas of Australia, the world's second-largest wheat exporter after the United States. With the global population estimated to reach nine billion by 2050, and the demand for food expected to rise by 100% in this time, salt-tolerant crops will be an important tool to ensure future food security."

Domestication and breeding have narrowed the gene pool of modern wheat, leaving it susceptible to environmental stress. Durum wheat, used for making such food products as pasta and couscous, is particularly susceptible to soil salinity.

However, the authors of this study realised that wild relatives of modernday wheat remain a significant source

Salt tolerance of genes for a range of traits, including salinity tolerance. They discovered the new salt-tolerant gene in an ancestral cousin of modern-day wheat, Triticum monococcum.

“Salty soils are a major problem because if sodium starts to build up in the leaves it will affect important processes such as photosynthesis, which is critical to the plant's success," Dr Gilliham says.

“The salt-tolerant gene (known as TmHKT1;5-A) works by excluding sodium from the leaves. It produces a protein that removes the sodium from the cells lining the xylem, which are the ‘pipes' plants use to move water from their roots to their leaves," he says.

Dr James, who led the field trials, says: “While most studies only look at performance under controlled conditions in a laboratory or greenhouse, this is the first study to confirm that the salt-tolerant gene increases yields on a farm with saline soils. Field trials were conducted at a variety of sites across Australia, including a commercial farm in northern New South Wales.

“Importantly, there was no yield penalty with this gene," Dr James says.

“Under standard conditions, the wheat containing the salt-tolerance gene performed the same in the field as durum that did not have the gene. But under salty conditions, it outperformed its durum wheat parent, with increased yields of up to 25%.

“This is very important for farmers, because it means they would only need

to plant one type of seed in a paddock that may have some salty sections," Dr James says.

“The salt-tolerant wheat will now be used by the Australian Durum Wheat Improvement Programme (ADWIP) to assess its impact by incorporating this into recently developed varieties as a breeding line."

Dr Munns says new varieties of salttolerant durum wheat could be a commercial reality in the near future.

“Although we have used molecular techniques to characterise and understand the salt-tolerant gene, the gene was introduced into the durum wheat through ‘non-GM' breeding processes. This means we have produced a novel durum wheat that is not classified as transgenic, or ‘GM', and can therefore be planted without restriction," she says.

The researchers are taking their work a step further and have now crossed the salt-tolerance gene into bread wheat.

This is currently being assessed under field conditions.

This research is a collaborative project between CSIRO, NSW Department of Primary Industries, University of Adelaide, the Australian Centre for Plant Functional Genomics and the ARC Centre of Excellence in Plant Energy Biology. It is supported by the Grains Research and Development Corporation (GRDC) and Australian Research Council (ARC).

The above story is reprinted from materials provided by University of Adelaide.

March. 11, 2012.

LAEVELD Lente 2013 - 31

PLAAG EN ONKRUIDBEHEER

Bestry swarthaak slim,

herwin weiveld en oorleef as boer Swarthaak, ook bekend as haakbos (Acacia mellifera subs. detinens), kan 'n plaas se weiding met 80-90% verminder.

Dan is daar feitlik geen meerjarige gras meer oor nie en gesonde, ekonomiese boerdery kan nie meer op die grond beoefen word nie, sê Chris Richter van Terra Care Vegetation Consultants, 'n maatskappy van Bloemfontein.

Richter is 'n veldweidingekoloog en probleemplantspesialis.

“As 'n boer egter wil oorleef, roei hy die indringer wat veldverdigting veroorsaak oordeelkundig uit en benut wat oorbly tot sy diere se voordeel.”

Richter het inligting oor swarthaakbestryding verskaf tydens 'n informele interaktiewe gesprek op 'n boeredag wat Dow AgroSciences op mnr Jan Cilliers se wildplaas tussen Kimberley en Douglas 32 - Spring 2013 LAEVELD

gehou het. Verskeie proewe is met Molopo 200 GG op die plaas uitgevoer en boere kon ná die gesprek die proewe besigtig, ook van 'n hoë koppie af met 'n uitstekende uitsig oor die behandelde swarthaakveld.

Die eerste somerreën van 2012 het op dié dag, laat in Oktober, in die gebied geval. Die swarthaak het toe nog nie begin bot nie waar dit, na reën op die regte tyd, normaalweg in daardie stadium in volle blom sou wees. Die verskil tussen behandelde en onbehandelde veld was dus nie so opmerklik as wat dit in blomtyd sou wees nie. Nogtans was 'n duidelike verskil steeds tussen behandelde en onbehandelde areas sigbaar.

“Teen infestasies van 80-90% kan swarthaak die boer dwing na 'n beperking van 'n

Bestry swarthaak

Links: Dié foto is van dieselfde plek as die vorige geneem. Dit wys hoe dit in die kamp langsaan lyk waar bosbeheer nog nie aangepak is nie. Regs: So lyk dit op die lyndraad af tussen die twee kampe. 'n Strook is skoongemaak sodat toekomstige indringing na die skoon kamp maklik met die hand beheer kan word.

enkele grootvee-eenheid (GVE) op 65 – 70 ha. Onder normale omstandighede is die drakrag hier 1 GVE/8-10ha,” sê Richter.

Richter sê sommige boere dink hulle kan die saak oplos deur oor te skakel na wildboerdery, maar dit is nie so eenvoudig nie.

“Swarthaak is 'n aggressiewe verdigter en kompeteer sterk vir grondvog deur sy goed ontwikkelde, uitgebreide wortelstelsel. Swarthaak se invloed is selfs erger as dié van bankrotbos in die natter dele van die land; so erg dat dit ongetwyfeld skyndroogtes tot gevolg het.

“Dit is nog altyd nodig om swarthaak te bestry – miskien nie so drasties soos vir beesboerdery se grasveldvereiste nie – voordat wild ingebring word, veral die duurder eksotiese spesies soos swartwitpens, goue wildebeeste en buffels.

“Dit gee 'n idee hoe onbeteuelde indringing deur swarthaak 'n boer kan verplig om uiteindelik sy boerdery te staak tensy hy positief optree om weiding terug te wen. Die eenvoudige waarheid is dat 'n boer sy grond se winspotensiaal verloor. Boere neig om huiwerig te wees as die koste bereken word om swarthaak te bestry. Om dit in perspektief te sien, moet hy dit egter opweeg teen die koste as hy gedwing word om heeltemal op te hou boer of om ander grond te koop of te huur. Die uitroei van swarthaak is 'n veel goedkoper onderneming as die koop of selfs huur van ander grond. Die nuwe grond kan ook selfs 'n probleem met swarthaakindringing hê.”

“Wildboerdery is verreweg nie so 'n maklike onderneming as wat baie boere dink nie. Wild het ook goeie kwaliteit weiding nodig, ongeag of dit gras- of blaarvreters is. Die meeste wild sal glad nie in 'n digte boskasie ingaan om te wei nie omdat dit nie as goeie weiding beskou word nie; hulle moet toegang hê deur die weiding toeganklik te maak om benut te word. Om beesboerdery te staak omdat die veld se drakrag verlaag het tot onder ekonomiese en ekologiese drempels weens swarthaakindringing en dan sommerso te wil oorskakel na wildboerdery, sal nie 'n wyse of slim skuif wees nie.”

LAEVELD Lente 2013 - 33

PLAAG EN ONKRUIDBEHEER

Links: Hierdie foto wys waar Molopo GG in ‘n demonstrasieproef met lugtoediening in die Douglas-omgewing gebruik is om swarthaak te beheer. Regs: Chris Richter (regs) praat met boere tydens 'n interaktiewe boeredag naby Douglas in die Noordkaap in Oktober 2012. Dié boeredag sal moontlik vanjaar opgevolg word na die lentereëns geval het om na die resultate te kyk. Dan sal die swarthaak in blom wees.

Op 'n vraag of diere swarthaak benut, het Richter bevestigend geantwoord.

“Dis 'n unieke plant. As die veld bot, blom swarthaak eerste; daarna peul dit en dan eers vorm die blare. Tydens die blom- en peulstadium bied swarthaak 'n goeie proteïen- en stikstofbron, hoewel slegs vir 'n beperkte tyd van so 'n maand. By wildboerdery behoort swarthaak dus nie heeltemal uitgeskakel te word nie. Dit is egter nodig om op 'n drempeldigtheid te besluit waar die indringer ten volle as weiding benut kan word sonder 'n oormatige invloed op die grasbedekking en beweidingkapasiteit.

As die stand te dig is, gaan selfs die insluiting van boerbokke by 'n stelsel van hoëdrukbeweiding nie eers die waarde van swarthaak in so 'n ekosisteem ontsluit nie,” sê Richter.

“Plante kompenseer. As jy uitdun, groei wat oorbly weliger en maak meer peule. Die stand is wel yler maar die benuttingsfaktor van die veld hoër omdat plek gemaak is waar gras ook weer kan groei. Die wagwoord is oordeelkundige beheer met die tipe boerdery wat die 34 - Spring 2013 LAEVELD

graad van beheer moet voorskryf.

“Vir beesboerdery wil 'n mens gras hê; dan haal jy soveel swarthaak as moontlik uit as die dominante spesie maar behou tog bome soos kameeldoring, rosyntjiebos en vaalkameel vir koelte en struikweiding.

By wildboerdery kan 'n mens kleiner lappies swarthaak los vir die bydrae van die peule in die kritieke tyd onmiddellik na die winter, bv. in Augustus. Dan is daar weinig weiding en bied dit voeding; tegelyk ook koelte in ons warm wêreld.”

Op 'n vraag oor nawerking sê Richter Molopo 200 GG kan na sewe jaar nog in die grond voorkom maar die effektiewe leeftyd is so 24 tot 30 maande by die beheer van houtagtige plante. Oordosering, gewoonlik met handtoediening by baie digte infestasie, kan ekologies negatiewe gevolge hê; daarom moet die algehele dosis in verhouding tot die breedwerpige lugtoedieningspeil wees en nooit meer as anderhalf keer daardie dosis nie. As die lugtoedieningsdosis dus 5 kg/ha is, moet die dosis vir handtoediening nie 7,5 kg/ ha oorskry nie.

Bestry swarthaak

Links: Welige weiding floreer tussen dooie swarthaakstruike. Mettertyd val die plante om, verrot die dooie materiaal en word weer deel van die organiese materiaal in die grond. Regs: Met selektiewe uitroei kan uitgesoekte “vriendelike” bome en struike behou word terwyl die swarthaak doodgemaak word. Na goeie reën kan ‘n boer met sulke welige gras spog.

Die hele ontbossingsteorie berus op weiveldverbetering, dus die beskikbaarmaking van 'n meerjarige, groeikragtige grasbedekking.

Daar is drie toedieningsmetodes: 1. Breedwerpige lugtoediening van grenslyn tot grenslyn in kampe as die doel gras vir beesproduksie is, met min selektiwiteit t.o.v. verskeie boomsoorte behalwe Matoppie/Witgat (Boscia albitrunca), wat baie weerstandig is, en tot 'n mate vaalbos (Tarchonantus camphoratus), wat teen laer dosisse Molopo nie doodgaan nie.

2. Lugtoediening in bane (transekte) waar die middel bv. 100m breed gestrooi en 100m oorgeslaan word. So word 50% van die kamp behandel en verdere bestryding word dan selektief met die hand gedoen. Dit is 'n duur metode maar gewenste bome kan dan gered word.

3. Toediening in 'n roosterpatroon (“grid”), soos op 'n skaakbord, in bane van 100 meter. Sommige blokke kry minder onkruiddoder, ander meer en dis waarskynlik die beste metode met wildboerdery in gedagte. Met dié toedieningsmetode word 25% van die

grond glad nie behandel nie, 50% kry 'n enkel dosis en nog 25% kry 'n dubbeldosis.

Hierdie patroon kan met groot sukses gebruik word op wildplase en in natuurreservate. Word dit gekombineer met 'n gekontroleerde brandprogram, kan dit besonder waardevol wees.

“Molopo 200, GG Reg No L6111, affekteer nie dadelik die swarthaaksaad in die grond nie maar die oomblik as die saad ontkiem, is die nawerking effektief. Dan maak dit al die klein saailinge dood. Die voordeel is dat daar nie oordrag van saad van een seisoen na 'n ander is nie; dus is daar nie 'n deurlopende saadbank nie,” sê Richter. “Met nawerking van 24 – 30 maande word die probleem van grootskaalse saailingvestiging baie goed ondervang en grootliks voorkom.

“Dit moet egter onomwonde gestel word dat nasorg belangrik bly en dat opvolgbehandeling bepalend is vir die uiteindelike sukses van enige beheeroptrede. Dit, saam met die toepassing van gesonde veldbestuursbeginsels, sal 'n bres slaan om sukses met indringerbosbeheer te verseker.”

Bron: Dow AgroSciences LAEVELD Lente 2013 - 35

VRUGTEFRUIT

SA Appelkoosbedryf

'n Wenner

Suid-Afrika is wêreldwyd bekend vir die hoë gehalte van sy vars sitrus-, sagte- en subtropiese vrugte. Die land staan ook glad nie agteruit as dit by appelkose kom nie, sê die Suid-Afrikaanse Vrugte- en Groente-Inmakersvereniging (SAFVCA).

word uitgevoer na die lande van die noordelike halfrond tydens die winteren lenteseisoen. Ongeveer 85% van die jaarlikse produksie van ingemaakte sagtevrugte word uitgevoer en die res word plaaslik verbruik.

Suid-Afrika is die grootste uitvoerder van top kwaliteit ingemaakte appelkose ter wêreld, nl. ‘n geraamde 1.3 millioen kartonne in die huidige seisoen; 46% meer as die vorige seisoen. Sowat 51% hiervan is na Europa en Rusland, 30% na die Midde-Ooste en 18% na die Verenigde Koninkryk.

Volgens 'n 2011-verslag vrygestel deur die Departement van Landbou, was daar in 2010 'n totaal van 3 509.2 ha met appelkose beplant, wat 4.7% van die totaal van 75 025ha beplant met sagtevrugte in Suid-Afrika verteenwoordig.

Suid-Afrika het baie uitstekende landboustreke, ten spyte van die feit dat dit ‘n waterskaars land is. Suid-Afrikaanse appelkose word verbou in die warm somer- en natwinterstreke van die WesKaap. Hiervan is die Klein Karoo die belangrikste appelkoosproduserende gebied, verantwoordelik vir 76% van alle appelkose wat in Suid-Afrika geproduseer word.

Die Suid-Afrikaanse appelkoosbedryf is goed gevestig en hoofsaaklik gemik op die verskaffing van appelkose aan die uitvoermark. Die meerderheid van die Suid-Afrikaanse appelkose 36 - Spring 2013 LAEVELD

Vrugte en groente van hoogstaande gehalte Die SAFVCA is in 1954 gestig en is 'n vrywillige groepering van vrugte- en groente-inmakers. Hulle missie is om hul belange te beskerm en te bevorder en hul lede te voorsien van 'n sinergistiese diens van hoë gehalte.

Die SAFVCA Lede: • verwerk jaarliks meer as 600 000 ton vars groente en vrugte op 1 500 plase regoor die land; • genereer verkope van bykans R5 miljard jaarliks; • verskaf werksgeleentheid aan nagenoeg 12 000 werkers en 532 administratiewe en verkoopspersoneel.

Appelkoosbedryf

Ingemaakte vrugte is net so goed Volgens SAFVCA word net die hoogste gehalte vrugte in blikkies ingemaak.

Inderwaarheid word vrugte spesifiek vir inmaak gekweek, op die hoogtepunt gepluk, sorteer, voorberei en binne ure ná die oes in blikkies verseël.

Streng standaarde word gehandhaaf en die inmakers voer hulle eie kwaliteitbeheer uit; daarbenewens is daar derde-party inspeksie deur die afdeling Beheer van die Uitvoer van Bederfbare Produkte (PPECB) van die Departement van Landbou. Navorsing wat deur die Universiteit van Illinois se Departement van Voedselwetenskap en Voeding gedoen is bewys dat ingemaakte vrugte en groente net so voedsaam is soos hul vars en gevriesde eweknieë. In die lig hiervan word ingemaakte produkte deur meer en meer voeding- en diëetkundiges aanbeveel.

Vrugteplukplase Suid-Afrikaanse vrugteplase dra nie net

by tot die ekonomie nie, maar lok ook toeriste. Heelwat vrugteplase bied aan besoekers die geleentheid om vrugte in die boorde te pluk.

Aktiwiteite De Krans Wynkelder in Calitzdorp, Klein Karoo, het 'n jaarlikse appelkoosplukgebeurtenis, wat in 2013 tussen 23 November en 7 Desember plaasvind. Die appelkose wat beskikbaar sal wees vir pluk sal van die Bulida-variëteit wees.

Kingsriver Estate in McGregor se jaarlikse Appelkoosfees het in 2009 begin; hier word die publiek uitgenooi om aan te sluit by die oes, kook, bak en brou van appelkose. Kingsriver produseer sy eie appelkooswyn, bekend as Abrikooswijn.

Die meeste plase het familie-aktiwiteite, wat strek van ponieritte en doolhofavonture tot boot- en miniatuurtreinritte. Sommige van hierdie plase het spas en die meeste bied akkommodasie aan.

LAEVELD Lente 2013 - 37

FINANCIAL FINANSIEëL

What to do now?

Farm Trusts under threat

It is a great pity that I have lost the taste for fatty roast lamb. Otherwise the dogs and I would be in for happy times. Farmers from all over South Africa are inviting me to lecture at “farmers' days". Not about the looming introduction of carbon tax, but rather the “changes in the taxation of trusts".

On the way back from the maternity ward, a farmer does not just stop off at the club to drink himself into oblivion at the prospect of paying more than R1m in private-school boarding fees. No, the first stop is the local attorney to establish a trust to own the family farm that one day his sons will inherit his estate dutyfree.

The cottage industry of trust administration keeps the legal profession going in 38 - Spring 2013 LAEVELD

the smaller towns. Now they are going to have a bumper crop. The taxation of trusts is going to change, ‘so let's terminate the trust’.

The current practice is to cause trust income to be taxed in the trust beneficiary's hands at substantially lower rates than if taxed in the trust at a flat 40% rate on revenue income and 26.7% on capital income.

The proposal in the budget speech is that all trust income will be taxed in the trust. Some tax pundits have been anticipating this for years.

The proposal still has to go through the parliamentary process before its implementation next year. There are many issues at stake and the final law

Farm Trusts in SA

may well be different to the original proposal.

The fundamental idea of a farmer's trust is that the trust will continue long after dad has been buried in the dust. As the proposal now stands, a farmer's trust will not be affected, because there would be no disposal of the farm.

The danger lurks when the farm is sold out of the trust – and the exposure to capital gains tax could be doubled if the proposals are implemented.

If the farmer terminates a trust today,

transferring the farm to the family can lead to an immediate capital-gains tax liability based on market value less base cost. A very expensive mistake.

The real issue is: “Can a farmer simply dissolve a family trust?" And the answer can only be found in the trust deed. At all times the trustees must act in the best interests of the beneficiaries and premature termination of a trust may not be that.

Matthew Lester: This article was first published in Sunday Times: Money & Careers.

LAEVELD Lente 2013 - 39

Meer as Effektiwiteit

Verbeterde uitvoergehalte Verlengde rakleeftyd Kort onthoudingsperiode Bestaande maksimum residu-limiet vir belangrikste uitvoermarkte Suurvrot-onderdrukking Skitterende beheer van Botrytis en Poeieragtige skimmel Luna ® Privilege Reg. Nr. L 8997 (Wet Nr. 36 van 1947) Luna ® Privilege bevat Fluopyram (versigtig) Luna ® is ‘n geregistreerde handelsmerk van Bayer CropScience AG, Duitsland Gebruik slegs volgens etiketaanwysings Bayer (Edms) Bpk. Reg. Nr. 1968/01192/07 27 Wrench Weg, Isando, 1600 Tel.: +27 (11) 9215252 www.bayercropscience.co.za

Luna Privilege ®

Meer as effektiwiteit Luna® Privilege is 'n unieke swamdoder vir die beheer van Botrytis verrotting en Poeieragtige meeldou asook die onderdrukking van suurvrot in druiwe. Die aktiewe bestanddeel van Luna® Privilege, Fluopyram, is ʼn nuwe innovasie vanaf Bayer CropScience vir die beheer van probleemsiektes in hortologiese gewasse.

Hierdie produk is lid van die nuwe en unieke chemiese familie, Pyridinyl-Ethyl-Benzamide en swamdodergroepkode 7.

Die produk verskil van vorige swamdoders in chemie en die spektrum van siektes wat dit beheer. Die metode van werking word beskryf as ʼn SDHI (Succinate Dehydrogenase Inhibitor), wat die energieproduksie in die selle van die patogeniese swam blokkeer. Luna® Privilege inhibeer siekte-ontwikkeling tydens verskeie stadia vanaf spoorontkieming tot sporulering.

Dit het ‘n breë spektrum van werking in die beheer van blaar- en vrugsiektes, met uitstekende beheer van Poeieragtige meeldou, Botrytis, Sclerotinia en Monilinia spp.

Sistemies Effektief Die trans-laminêre effektiwiteit en opwaartse sistemisiteit verskaf uitstekende vrug- en blaarbeskerming, selfs op onbehandelde oppervlaktes wanneer die aktiewe bestanddeel voortdurend en eweredig herversprei word na nuwe blare en ogies.

Na-oes Beskerming Luna® Privilege lewer ʼn hoë vlak van effektiwiteit teen ʼn baie lae dosis en dit word gunstig deur Luna® Privilege Reg. Nr. L 8997 (Wet Nr. 36 van 1947) bevat Fluopyram (versigtig). Luna® is ʼn geregistreerde handelsmerk van Bayer CropScience AG, Duitsland. Bayer (Edms) Bpk. Reg. Nr. 1968/01192/07.

die gebruikersmarkte aanvaar. Na jare van vorsing en honderde proewe wêreldwyd, Bayer ʼn swamdoder ontwikkel wat nie die gewas beskerm nie, maar ook help om druiwetros na oes te beskerm.

nahet net die

Rakleeftyd Luna® Privilege verskaf uitstekende beheer en effektiwiteit teen die meeste probleemsiektes, terwyl die bykomende effekte selfs verder strek.

Tafeldruiwe is byvoorbeeld “varser” en met minder loskorrels na langafstand-koelvervoer.

Gunstige Omgewingsprofiel Luna® Privilege bied uitstekende langdurige beskerming met minder toedienings. Minder is beslis meer met Luna® Privilege wat veilig is teenoor voordelige insekte. Die produk kan sonder nadelige effekte saam met biologiese agente toegedien word en word in afwisseling in ʼn spuitprogram aanbeveel.

Luna® Privilege is veilig vir die toediener, gebruiker en die omgewing wanneer dit verantwoordelik en volgens etiketvoorskrifte toegedien word.

Bayer CropScience is trots om hierdie nuwe swamdoder, wat ongeëwenaar in effektiwiteit teen die meeste probleemsiektes is, te bied.

Verdere voordele sluit in: • • • •

Verhoogde kwaliteit Langer rakleeftyd Minder vermorsing Verhoogde bemarkbaarheid

RECIPES RESEPTE

'n Fantastiese Vrugte-Fees

"CHUNKY" APPELKOOS CHUTNEY Bestandele: • 100 appelkose, gedroog of vars • 1 groot ui • 2 knoffelhuisies • 750ml (3k) wit asyn • 1.25 kg suiker • 15ml (1e) sout • 5ml (1t) rooipeper • 30ml (2t) fyn gemmer • 5ml (1t) mosterdpoeier

2.

Metode: 1. As jy gebruik maak van gedroogde appelkose, week dit oornag in koue water, en kook die appelkose in

6.

42 - Spring 2013 LAEVELD

3.

4.

5.

dieselfde water totdat dit sag is.

Rasper of kap die ui en knoffel, en kook dit vir sowat 10 minute (tot sag) in die asyn.

Voeg die suiker, sout en speserye by die vars of gestoofde appelkose.

Voeg dit dan by die asynmengsel, en kook vir 30 minute tot 1 uur totdat die mengsel dik genoeg is. Roer af en toe om aanbranding te voorkom.

Gooi die mengsel in warm, skoon droë bottels en verseël onmiddellik.

Verhoed dat die blatjang met metaal in kontak kom, d.w.s. gedurende die kook- of stoorproses.

Fantastiese Vrugte

MAKATAAN Bestanddele: • Wilde waatlemoenskil • Kalk (beskikbaar by apteke) • Geel suiker • Water • Suurlemoensap • Suurlemoenskil • Vars gemmerwortel Nota: • Vir 1.5kg wilde waatlemoenskil benodig jy: • 1.5kg geel suiker • 2.25 liter water • 500g ekstra suiker • 750ml ekstra water Metode: 1. Verwyder die sagte vlesige deel en die groen buitenste vel van die wilde waatlemoen.

2. Prik elke stuk met 'n vurk.

3. Sny in blokkies en weeg.

4. Week oornag in 'n kalkoplossing (15ml kalk per 3.4 liter water). Gooi

dan die kalkoplossing af en spoel die stukke goed in koue water.

5. Plaas die stukke een vir een in kookwater (sodat die water nie ophou kook nie).

6. Kook vinnig vir 10 minute of totdat die stukke deurskynend is.

Stroop: 1. Gebruik 500g suiker vir elke 500g vrugte en 750ml water vir elke 500g suiker. Gebruik dan ‘n ekstra 500g suiker en 750ml water vir elke 1.5kg skil om te verseker dat daar genoeg stroop is.

2. Bring die stroop tot kookpunt en voeg die stukke geleidelik by.

3. Voeg 15-30 ml suurlemoensap en drie snye suurlemoen, 'n knippie sout en 'n paar stukkies gebreekte gemmerwortel wat in ‘n kaasdoeksakkie vasgebind is, by.

4. Kook vinnig totdat die stukke deursigtig is (1 tot 2 uur).

5. Verwyder sakkie.

6. Bottel en verseël.

LAEVELD Lente 2013 - 43

GAMES & ACTIVITIES SUDOKU EASY

PUZZLE time

4

44 - Spring 2013 LAEVELD

6

9 9

1

1

8 7

6

1 8

7

9

7

3

4

9

3

4

9

4 6

2 1

8

4

4 6

SUDOKU ADVANCE D

3

5

6

' 2

8

5

9

6

9 6

3 7 3

2

5

8 3

4

5

1

6

4 1

8 6

5

2

2 9

5

012 940 4398

Nu rtu ring

Growth...

Farming towards your future

Saam boer ons vooruit Laeveld Agrochem 012 940 4398 www.laeveld.co.za