Trainer 1_2016_okladka_01_Titel 2/25/16 11:47 AM Page 1
ISSN 2082-8985
Cena 12.99 PLN (w tym 8% VAT)
1 | 2016
TRENER PERSONALNY Zawód przyszłości, cz. 2
STUDIO TRENINGU PERSONALNEGO – wybrane modele PEŁNA ELASTYCZNOŚĆ
CIAŁA stretching z taśmami
Na okładce:
MÓJ POMYSŁ NA TRENERA Z SUKCESEM wywiad z Łukaszem Kabelis-Szostakowskim
ASPEKTY PRAWNE w pracy trenera personalnego
Targi FIBO 2016 7-10 kwietnia 2016, Kolonia, Niemcy powered by
Str.
16
s04_05_14_Choreo 2/11/16 11:24 AM Page 4
SPIS TREŚCI | TRAINER 1/2016
18⏐ Mój pomysł na trenera z sukcesem – wywiad z Łukaszem Kabelis-Szostakowskim, CEO Bodyshaping Academy
8⏐ Aspekty prawne w pracy trenera personalnego
|
trening personalny
2 Szkolenia online 6 News 7 Monotonia i rutyna w treningu personalnym – artykuł promocyjny
8 Aspekty prawne w pracy trenera personalnego 11 News 12 Studio treningu personalnego – wybrane modele
15 News 16 Targi FIBO 2016 18 Mój pomysł na trenera z sukcesem – wywiad z Łukaszem Kabelis-szostakowskim, Ceo Bodyshaping academy
20 Od trenera do menedżera 23 News 24 Trener personalny – zawód przyszłości, cz. 2 26 Zajęcia fitness dla dzieci
|
zdrowie i Badania
30 Trening powięziowy, cz. III 32 Siedem najważniejszych wydarzeń i trendów żywieniowych 2015 roku według Konrada gacy
36 Kreatyna w ujęciu sportowym 38 Dietetyka i odchudzanie w klubie fitness 40 Owoce i fruktoza w diecie sportowca 42 Testy genetyczne jako przyszłość w planowaniu treningu 44 Warto zbadać organizm aby schudnąć świadomie
4 | trainer 1/2016
s04_05_14_Choreo 2/11/16 11:24 AM Page 5
TRAINER 1/2016
| SPIS TREŚCI
16⏐Targi FIBO 2016 30⏐Trening powięziowy, cz. III |
zaJĘCia grUpowe
46 Trendy w fitnessie 2016 49 Relacje
|
trening siŁowy i Cardio
|
trening FUnKCJonalny
50 Rower stacjonarny czy zwykły
|
54 Pełna elastyczność ciała – mobilizacja i stretching z taśmami
szKolenia i Biznes
52 Jak uzyskać dotację na studio fitness – wywiad z Filipem zielińskim, właścicielem klubu 36minut
|
regUlars
3 Edytorial 35 Prenumerata
znajdziesz nas na facebooku
Magazyn „trainer” także w formie e-wydania
trainer 1/2016
|5
s08_10_14_Choreo 2/11/16 11:26 AM Page 8
TRENING PERSONALNY
| PRAWO
Zawód trenera personalnego, chociaż nigdzie formalnie niezdefiniowany, w praktyce wykonywany jest przez całkiem sporą grupę osób (można znaleźć szacunki, że w branży pracuje ponad 20 000 osób). Co więcej, wykonując swój zawód, osoby te spotykają się z wieloma trudnościami, wystarczy wymienić: wybór formy i warunków współpracy z klubem, czy też bezpośrednio z klientem, odpowiedzialność za szkody, dochodzenie roszczeń od nie zawsze lojalnych klientów, czy wreszcie samo już zdefiniowaniem rodzaju prowadzonej działalności (działalność gospodarcza, umowa o pracę czy też cywilnoprawna).
Kącik eksperta – pytanie do prawnika apoczątkowany niniejszym artykułem cykl ma mieć w założeniu walor edukacyjny i praktyczny. Zdobywanie nowej wiedzy zawsze zwiększa świadomość praw i obowiązków, a zatem pozwala działać świadomie, zapewniając przy tym przewagę konkurencyjną nad osobami, które takich starań nie podejmują. Zapraszam zatem do lektury i zadawania pytań, na które będę starał się systematycznie i wyczerpująco odpowiedzieć w kolejnych częściach z cyklu.
Z
Pytanie: Komu przysługuje prawo wyko-
nywania zawodu trenera personalnego? Zawód trenera personalnego nigdy nie był zdefiniowany i regulowany ustawowo. Ustawa o kulturze fizycznej z 1996 roku określała jedynie możliwe specjalizacje instruktorów i trenerów (aerobik, fitness, jogging, kulturystyka), którzy na podstawie jednej nich prowadzili swoją działalności. Ustawa jednocześnie przyznawała wyłącz-
8|
trainer 1/2016
nie nauczycielom wychowania fizycznego, instruktorom i trenerom uprawnienia do prowadzenia zorganizowanych zajęć w zakresie sportu i rekreacji ruchowej. Od wejścia w życie Ustawy o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r. tytuł instruktora rekreacji ruchowej przestał funkcjonować. Występowały w dalszym ciągu takie tytuły, jak instruktor sportu oraz trener sportu, ale teraz odnosiły się one jedynie do zorganizowanych zajęć w klubach sportowych, uczestników współzawodnictwa organizowanego przez polski związek sportowy. Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów dodatkowo zliberalizowała rynek w tym obszarze. Zniosła bowiem wymóg skończenia odpowiednich studiów wyższych bądź kursu do wykonywania zawodu trenera lub instruktora. Osoba chcąca zostać trenerem czy też instruktorem (przy czym chodzi o wy-
konywanie tych zawodów wyłącznie przez osoby pracujące w klubach zrzeszonych w polskich związkach sportowych) winna mieć ukończone 18 lat, wykształcenie średnie, nie być karana za umyślne przestępstwa związane z organizacją zawodów sportowych. Oznacza to, że działalność rekreacyjna, czyli np. prowadzenie treningów personalnych w klubie fitness, nie jest regulowane w żaden sposób. Warto tutaj podkreślić, dodając trochę pozytywnego spojrzenia, że istotne znaczenie dla profesjonalizacji zawodu trenera personalnego może mieć uchwalona dopiero co, bo w styczniu 2016 r., ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. z 2016 r., poz. 64). Z uzasadnienie do projektu ustawy możemy wyczytać m. in. iż osobom planującym zdobycie nowych kwalifikacji: • łatwiej będzie wybrać ofertę edukacyjną dostosowaną do potrzeb, gdyż uzyskają
s08_10_14_Choreo 2/11/16 11:26 AM Page 9
dostęp do wiarygodnej informacji o kwalifikacjach możliwych do uzyskania w Polsce (o instytucjach uprawnionych do ich nadawania, o jakości tych kwalifikacji, oraz warunkach, które trzeba spełnić, by określoną kwalifikację zdobyć), • łatwiej będzie ocenić jakość oferty przed rozpoczęciem szkolenia, • świadectwa, które uzyskają, będą „czytelniejsze” i wiarygodniejsze dla pracodawców, co zwiększy szanse znalezienia pracy/awansu zawodowego, • skróci się czas i koszty uzyskiwania kwalifikacji, przez rozszerzenie możliwości walidacji i przenoszenia osiągnięć. Korzystne efekty ma przynieść włączenie rynkowych form kształcenia do Zintegrowanego Systemu Kształcenia, na wniosek podmiotu występującego z ofertą edukacyjną, po spełnieniu określonych kryteriów. Jakość kształcenia będzie również na bieżąco monitorowana. Powinno to ujednolicić ofertę, powodując, że będzie ona porównywalna, a także podwyższyć jej poziom, z uwagi na konkurencję i transparentność. To też ułatwi wykazanie posiadanych kompetencji w rozmowie z potencjalnym pracodawcą, a także klientem. • wykonywanie zawodu trenera personalnego nie wymaga posiadania żadnych uprawnień państwowych bądź skończenia kursu (szkoły); • kwalifikacje trenerskie weryfikuje pracodawca według własnych przesłanek, na tych samych zasadach, jak każdego innego pracownika; • wykonywanie zawodu trenera personalnego nie wymaga posiadania polisy ubezpieczeniowej OC; • dostępne programy kursów trenera personalnego, instruktora fitness, instruktora kulturystyki i inne podobne nie są w żaden sposób certyfikowane ani też weryfikowane przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Pytanie: Jakie relacje występują w praktyce pomiędzy trenerem personalnym a klubem fitness? W pierwszej kolejności należy wskazać, iż trener personalny może współpracować bezpośrednio z klubem i z nim być związany umową, bądź świadczyć swoje usługi bezpośrednio klientowi, korzystając jedynie z infrastruktury klubu i czasem jego rekomendacji, jednak bez zawartej z klubem umowy. Najczęściej wskazywane cechy współpracy trenera personalnego bezpośrednio z klubem fitness: zawarta umowa o świadczeniu usług trenerskich, proporcjonalny
podział dochodu uzyskiwanego z tytułu usług świadczonych przez trenera personalnego klientowi klubu (najczęściej podawane to 60 proc. klub, 40 proc. trener), dostęp trenera do infrastruktury klubu, wykonywanie przez klub działań administracyjnych, zintegrowana z działaniami klubu komunikacja marketingowa i reklama, dostęp do klientów klubu, podzielona odpowiedzialność (zapisy umowne, regulamin korzystania z klubu, ubezpieczenia). W przypadku działalności trenera wykonywanej w ramach bezpośredniej umowy z klientem można wskazać na następujące cechy: większą decyzyjność, wyższe wynagrodzenie jednostkowe, jednak gorszy dostęp do potencjalnych klientów, korzystanie z cudzej infrastruktury może wiązać się z różnymi ograniczeniami, konieczność wykupienia we własnym zakresie ubezpieczenia OC lub niepodleganie ochronie ubezpieczeniowej w ogóle. O kształcie relacji pomiędzy klubem a trenerem fitness decyduje z reguły przyjęty przez klub model biznesowy. Klub może zatrudniać osoby wykonujące pracę trenera personalnego, współpracować z takimi osobami, zarazem je rekomendując swoim klientom, jednak nie włączając do grona swojego personelu, jak również tolerować obecność na terenie klubu, traktując w zasadzie jak każdego innego klienta. Pytanie: Jakie są możliwe formy współpra-
cy trenera personalnego z klubem i jakie są ich najbardziej charakterystyczne cechy? Można tutaj wskazać cztery warianty współpracy trenera personalnego z klubem: umowa o świadczenie usług, umowa o pracę, umowa o dzieło, samozatrudnienie, czyli umowa zawarta pomiędzy klubem a trenerem personalnym prowadzącym własną działalność gospodarczą (przedsiębiorcą). W przypadku umowy o świadczenie usług w zdecydowanej większości będzie to tzw. umowa o świadczenie usług trenerskich, do której na podstawie art. 750 k.c. stosuje się przepisy o zleceniu. Jej istotą będzie zatem wykonywanie przez trenera swoich obowiązków przy zachowaniu należytej staranności, nie zaś osiągnięcie określonego rezultatu. W umowie takiej można przewidzieć zastępstwo za trenera, a także wynagrodzenie za dni usprawiedliwionej nieobecności (podawana w dniach płatna przerwa w świadczeniu usług, stanowiąca odpowiednik urlopu pracowniczego). Umowa ta charakteryzuje się łatwiejszym trybem (mniej formalnym) jej rozwiązania niż umowa o pracę i bardziej równorzędną pozycją stron przy ocenie ich wzajemnych praw
s08_10_14_Choreo 2/11/16 11:26 AM Page 10
| PRAWO
Fotolia_shock
TRENING PERSONALNY
i obowiązków. Kształtowanie treści umowy poddane jest woli stron zgodnie z zasadą swobody umów. Przy umowie o pracę ocena praw i obowiązków stron poddana jest ocenie przepisów szeroko rozumianego prawa pracy, przy czym część z nich ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Najważniejsze cechy: występuje obowiązek potwierdzenia zawartej umowy na piśmie, w tym warunków pracy i płacy, stosunek podległości służbowej i możliwość wydawania przez pracodawcę poleceń, ustalony czas pracy
Grzegorz Choromański radca prawny tel. 508 287 423, gchoromanski@slalegal.pl wspólnik kancelarii SLA Legal Szarafińska Lubieniecki Choromański Doradza przedsiębiorcom przy realizacji celów biznesowych, pomagając w tworzeniu podmiotów gospodarczych, ich przekształcaniu oraz wspiera w bieżącej działalności (negocjacje, umowy, sprawy pracownicze, korporacyjne, optymalizacja podatkowa, prawo autorskie, znaki towarowe i nieuczciwą konkurencję, przetwarzanie danych, w tym danych osobowych, a także wykonanie obowiązków informacyjnych przez spółki giełdowe). Wyczucie potrzeb biznesowych wynika m. in. z jego kilkunastoletniego już doświadczenia w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, a także zarządzania spółką akcyjną oraz jedną z warszawskich kancelarii prawnych. Szczególnym jego zainteresowaniem objęte są podmioty działające w obszarze komunikacji marketingowej, w tym organizacji eventów, a także działające w obszarze IT i nowych technologii oraz branża turystyczna i branża fitness.
10 |
trainer 1/2016
i miejsce pracy, gwarancja minimalnego wynagrodzenia, prawo do wynagrodzenia w tej samej wysokości za pracę tego samego rodzaju tej samej jakości, gwarantowane urlopy (wypoczynkowy, wychowawczy, związany z rodzicielstwem itd.), świadczenia z ubezpieczenia społecznego – chorobowe, większa trwałość umowy i mocno sformalizowany sposób rozwiązania umowy o pracę, w tym konieczność podania uzasadnienia, właściwość sądu pracy dla rozstrzygania sporów powstałych na tle umowy o pracę, ograniczenie odpowiedzialności pracownika za czyny nieumyślne do trzykrotności pobieranego wynagrodzenia, odpowiedzialność wobec pracodawcy nie zaś osób trzecich, i wiele innych. Umowa o dzieło, z uwagi na swoją specyfikę, w praktyce branży fitness stosowana jest stosunkowo najrzadziej. Wiąże się z tym również ryzyko kwestionowania jej przez organy skarbowe z uwagi na preferencyjne zasady opodatkowania (koszty w wysokości 50 proc.) oraz podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym. Spotykany przedmiot takiej umowy to np. autorskie opracowanie sesji treningowych. Ważnym elementem umowy o dzieło, jeżeli w jej wyniku powstaje utwór w rozumieniu prawa autorskiego, a którego często brakuje, jest zawarcie postanowień dotyczących przeniesienia praw do utworu na zleceniodawcę. Trener personalny, który wykonuje zawód w sposób zorganizowany i ciągły, nieobjęty umową o pracę, może być uznany
za przedsiębiorcę, co wiąże się z obowiązkiem zarejestrowania działalności gospodarczej. Status przedsiębiorcy pociąga za sobą obowiązki i wydatki związane chociażby z prowadzeniem rozliczeń z urzędem skarbowym, odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, bez względu na fakt osiągania przychodów czy też nie. Wiąże się również z ryzykiem gospodarczym niepowodzenia przedsięwzięcia przy jednocześnie pełnej i osobistej odpowiedzialności za ewentualne zobowiązania, w tym za szkody spowodowane zawinionym działaniem. Każda ze wskazanych form współpracy ma swoje zalety i wady. Różnice dotyczą w szczególności trwałości nawiązanych relacji, zasad odpowiedzialności wobec klienta i rodzaju obciążeń budżetowych oraz ich wymiaru. Ostateczny wybór zależy zawsze od przyjętego modelu biznesowego, determinacji stron, ich zdolności negocjacyjnych, świadomości prawnej, a także nasycenia rynku pracy.
Zapraszam do przesyłania nurtujących Państwa pytań. Będę starał się odpowiedzieć na nie bezpośrednio, zaś najciekawsze zagadnienia opiszę w ramach zapoczątkowanego niniejszym artykułem cyklu Kącik eksperta – pytanie do prawnika. Grzegorz Choromański
s12_14_14_Choreo 2/11/16 11:27 AM Page 12
Fotolia_nd3000
TRENING PERSONALNY | STUDIO TR
Studio treningu personalnego – wybrane modele
olski rynek fitness przeżywa prawdziwy rozkwit. Rozwija się w tempie blisko 20 proc. rocznie i wciąż nie mówi ostatniego słowa. Co za tym idzie – rośnie nieustająco liczba klubów, studiów fitness oraz studiów treningu personalnego. Według raportu Deloitte Europe z 2015 roku w Polsce jest już ponad 2500 prywatnych siłowni i klubów fitness, natomiast według ekspertów bran-
P
12 | trainer 1/2016
ży fitness liczba klubów fitness i komercyjnych ośrodków sportowych, gdzie można uprawiać aktywność fizyczną, może sięgać nawet 3,5–3,7 tysiąca. Polska jest jeszcze dość jednorodnym rynkiem, dopiero wchodzącym w fazę silniejszego segmentowania oraz rozróżniania. Co za tym idzie – przed nami dopiero wysyp różnorodnych modeli biznesowych klubów fit-
ness czy studiów treningu grupowego oraz personalnego. Według Roberta Kamińskiego, prezesa Polskiego Związku Pracodawców Fitness, modele klubów w Polsce można rozpatrywać przez pryzmat produktu, polityki cenowej (w tym cenowokosztowej) czy segmentu rynku. Dlatego też wyróżnić należy następujące modele:
s12_14_14_Choreo 2/11/16 11:27 AM Page 13
• model średniopowierzchniowy (400– 800 mkw.) – klub z segmentu mid-market z rozbudowaną ofertą produktową (siłownia, zajęcia fitness, sauny, masaże), karnetem „open” oraz rozliczeniem miesięcznym, Perfect Gym (Kraków), BodyShape (Warszawa) (80 proc. rynku); • model średniopowierzchniowy (400– 800 mkw.) z rozbudowaną ofertą produktową, ale karnetami wejściowymi do wykorzystania w określonym czasie, np. Zdrofit (Warszawa); • model umowy członkowskiej (min. półroczna) opartej na jednorazowej płatności lub zobowiązaniu do płatności ratalnej, np. Total Fitness (Warszawa); • model „butikowy” oparty na specjalizacji, znalezieniu sprecyzowanej grupy docelowej i zaoferowaniu jej konkretnej wąskiej oferty, np.: kluby dla kobiet, kluby typu crossfit, studia treningu funkcjonalnego, studia treningu personalnego; • model niskokosztowy polegający na otwieraniu klubów z minimalnym zakresem obsługi, szeroką dostępnością urządzeń i maszyn oraz niską ceną. Nas jednak będą w głównej mierze interesowały modele butikowe, pod którymi rozwijają się w ekspresowym tempie studia treningu personalnego. Ich liczba rośnie z roku na rok, nie tylko ze względu na powiększający się rynek fitness, ale także zwiększającą się świadomość klientów, którzy chcą być traktowani na najwyższym poziomie i widzieć wymierne efekty swoich treningów. Za otwieraniem studiów treningu personalnego również przemawiają niskie bariery wejścia oraz małe zasoby finansowe potencjalnych właścicieli takich firm. Studio treningu personalnego to doskonały pomysł zwłaszcza dla tych trenerów, którzy pragną pracować z klientami poszukującymi najwyższej jakości usług, ale także dla osób, które mają swoich wiernych klientów, a nie chcą już pracować „dla kogoś”. Z reguły takie osoby odchodzą z pracy w dużych klubach fitness, zabierając ze sobą swoich klientów. Otwierają jednoosobową działalność gospodarczą i zaczynają działać na własną rękę. Dostrzegam na naszym rodzimym rynku dwie drogi, które są wybierane przez trenerów: • pierwsza – z niskimi kosztami i brakiem długoterminowych zobowiązań, której z pomocą przychodzą niskokosztowe sieciówki, takie jak McFit czy CityFit. Udostępniają one trenerom powierzchnię oraz sprzęt do treningu personalnego za niską opłatą miesięczną. Ewentualnie trenerzy podnajmują salkę na godziny i pro-
| TRENING PERSONALNY
@Fotolia.com_didesign
STUDIO TR
wadzą treningi ze swoimi podopiecznymi. Takie działania wymagają od trenerów stworzenia własnej strony internetowej oraz fanpage’a na Facebooku, w celach budowania swojej marki oraz pozyskiwania nowych klientów; • druga – już bardziej odpowiedzialna, z dużo większym ryzykiem i poniesieniem wyższych kosztów na start. Związana jest ona z otwarciem swojego własnego lokalu, dostosowaniem go do specyfiki biznesu oraz powstaniem przemyślanej strategii rozwoju biznesu. W miarę upływu czasu strategia ta ulega wielu modyfikacjom związanym z szukaniem jak najlepszych rozwiązań zaspakajających potrzeby klienta oraz poruszaniem się w burzliwym, bardzo zmiennym otoczeniu. Najbardziej rozwojową drogą dla trenera personalnego jest jednak posiadanie swojego własnego studia. Daje ono wiele możliwości w działaniu, a także pozwala zdobyć wiele doświadczeń nie tylko zawodowych, ale i życiowych. Na naszym rynku pojawia się coraz więcej ciekawych modeli biznesowych studiów personalnych. Googlując w internecie można natrafić na sporą liczbę stron oferujących usługę, jaką jest trening personalny. Jawi się z nich indywidualne podejście do klienta, innowacyjny trening szyty na miarę, prywatność i dyskrecja, komfort i wygoda. Ale czy rzeczywiście te miejsca różnią się znacząco między sobą? Sprawdźmy na przykładzie kilku studiów na terenie całej Polski, jak sytuacja wygląda.
1-2-1 Prywatne Studio Treningu Personalnego i Masażu prowadzone na warszawskim Mokotowie przez Damiana Wilka oraz Izabelę Dzikowską. To ciekawe, pełne pozytywnych doświadczeń oraz emocji studio typu butikowego, oferujące całkowicie spersonalizowane, na wysokim poziomie usługi, zapewniające wygodę oraz prywatność. Dla gości studia są przygotowane kosmetyki marki L’Occitane, ręczniki, szlafroki oraz jednorazowe przybory toaletowe. Serwowane są także aromatyczna kawa, napoje, zdrowe i owocowe przekąski. Dzięki takim zabiegom klient czuje się ważny i zadbany. Może być pewien kameralności, spokoju oraz intymności, które są ważne w tym modelu biznesowym. O kilka kroków dalej idzie ze swoją koncepcją biznesową Marta TymoszewiczBednarz, otwierając we Wrocławiu swoje Atelier w Angel Wings. Jest to miejsce, które powstało przede wszystkim z radości oraz pasji do życia, z pięknym, oryginalnym wnętrzem, w zgodzie ze sobą, według pięciu zasad De Luxe Lifestyle. Brzmią one następująco: • systematyczny, holistyczny trening ciała i umysłu, • pozytywne relacje międzyludzkie, • dieta i świadome odżywianie, • obcowanie ze sztuką, • dbanie o siebie, swój wygląd i stan ducha. Powyższe zasady Marta wplata w trzy obszary, nad którymi skupia się w swojej koncepcji biznesowej. Są nimi: treningi – personalne i półpersonalne z takich technik jak: bodyART, b.Control, pilates,
trainer 1/2016
| 13
s12_14_14_Choreo 2/11/16 11:27 AM Page 14
Fotolia_pict rider
TRENING PERSONALNY | STUDIO TR
shape, bosu, deep work, face fitness; kursy świadomego gotowania – skupiające się na zdrowym odżywianiu oraz sposobach oczyszczenia organizmu z zalegających w nim toksyn, oraz sztuka jako kompres dla duszy, miejsce otwarte na młodych, kreatywnych artystów, pełne obrazów, fotografii i innych prac będących przejawem pięknej pracy ciała, umysłu i emocji. Koncepcja bardzo ciekawa, co więcej – bardzo innowacyjna jak na nasze polskie warunki. Skierowana w głównej mierze do klientów premium. Jest ona bardzo spójna i konsekwentna z działaniami i zainteresowaniami samej właścicielki. Opierając się na doświadczonym zespole fizjoterapeutów i trenerów personalnych oraz najnowocześniejszych urządzeniach treningowych powstało Personal Trainers Center w Olsztynie. Centrum to to więcej niż sam trening, to przede wszystkim miejsce, które znalazło swoją niszę w treningu medycznym. Prezentuje ono unikalną koncepcję treningową, bazującą na kompleksowej opiece klienta pod względem diagnostyki fizjoterapeutycznej, treningowej i dietetycznej, a także przygotowania motorycznego. Klienci Personal Trainers Center mają do dyspozycji strefę treningu i fizjoterapii o pow. 180 mkw. Sportowcy, ale też amatorzy, mogą skorzystać z treningu re-
KAMILA NOWOWIEJSKA Fitness Coach, trener Nike Training Club, właścicielka Better Body Studio, swoje doświadczenie branżowe zdobywała m.in. jako projekt menedżer szkoły fitness Reebok University Poland.
14 | trainer 1/2016
spircyjnego – SpiroTiger®, umożliwiającego pracę nad siłą, ale także koordynacją, elastycznością, wytrzymałością oraz szybkością mięśni oddechowych. Trenerzy pracujący w centrum, cały czas podnoszą swoje kompetencje systematycznie się szkoląc. Z centrum tego nawet tak wymagający klient jak choćby Krzysztof Hołowczyc wyjdzie zadowolony i usatysfakcjonowany z wykonanej pracy. Na naszą uwagę zasługuje jeszcze jedno miejsce, które warto przywołać. Jest nim High Level Center – centrum przygotowania sportowego prowadzone przez Michała Wichrowskiego oraz Łukasza Białkowskiego w Warszawie. Panowie zamiast walczyć o klienta ceną, postawili na jakość i zaoferowanie kilku usług w jednym miejscu, dywersyfikując jednocześnie poziom ryzyka. Stworzyli oni miejsce, w którym klient ma możliwość kompleksowo popracować nad swoją formą fizyczną, czyli może skorzystać z porady dietetyka, poćwiczyć pod okiem trenera, wyleczyć kontuzję, zrobić badanie wydolnościowe, a także zaopatrzyć się w odpowiednie odżywki firmy PowerGym, Agisko i strój sportowy marki New Balance. Właściciele centrum przykładają ogromną wagę do jakości swoich usług poprzez zwracanie uwagi na takie szczegóły, jak: czy klient ma indywidualnie dobrany gatunek kawy, spersonalizowany ręcznik, przygotowany koktajl bezpośrednio po treningu. Grupą docelową HLC jest zamożna klasa średnia, głównie wyższa kadra menedżerska. Jest to grupa bardzo wymagająca, dlatego właściciele centrum zdecydowali się swoją ofertę poszerzyć o usługę concierge, która w ich modelu biznesowym jest doskonałym dopełnieniem oferty centrum.
Powyższy model biznesowy pokazuje, w jak umiejętny sposób można wykorzystać trendy na regularną aktywność fizyczną Polaków, z uwzględnieniem mody na wciąż rozwijający się triathlon czy bieganie. Na podstawie powyższych przykładów jawi się bardzo ciekawy obraz rynku studiów/centrów treningu personalnego. Coraz częściej korzystamy z zagranicznych wzorców, wykorzystujemy trendy rynkowe i przywiązujemy coraz większą wagę do obsługi klienta. Warto jednak pamiętać, że jest to rynek w początkującej fazie rozwoju, zatem wysyp różnorodnych modeli opartych na lojalności, osiąganiu celów, budowaniu poczucia prestiżu, indywidualności lub społeczności, dawaniu klientom rozrywki, odchudzaniu, walce z chorobami cywilizacyjnymi, ze starzeniem się społeczeństwa aktywnego i zamożnego, według Roberta Kamińskiego, prezesa PZPF, dopiero przed nami. Zachęcam Was do ciągłego szukania inspiracji, szkolenia się i słuchania potrzeb swoich podopiecznych. Nie starajcie się być NAJLEPSZYM studiem czy też centrum treningu personalnego, starajcie się być INNYM od pozostałych, WYSTARCZAJĄCO DOBRYM i nieustająco BARDZO INTERESUJĄCYM dla swoich klientów. Oni powinni wiedzieć, że się rozwijacie zawodowo i pielęgnujecie relacje z nimi poprzez wspólne spotkania, wyjazdy itp. Oni powinni czuć się dopieszczani i ważni dla Was. Co więcej, ze względu, że jest to z reguły grupa ludzi, która posiada swoje własne biznesy i jest bardzo zapracowana, powinniście stworzyć im platformę do wymiany doświadczeń, kontaktów. Zatem powodzenia. Trzymam za Was kciuki. Kamila Nowowiejska
s30_31_14_Choreo 2/11/16 11:38 AM Page 30
ZDROWIE I BADANIA | POW IĘZI
CYKL O TRENINGU POWIĘZIOWYM, CZ. 3
@Fotolia.com_fotoliaxrender
W tym cyklu piszemy między innymi o anatomii ogólnej powięzi, powięzi jako narządziu komunikacji, o łańcuchach mięśniowo-powięziowych i taśmach anatomicznych, rolowaniu, o tym, jak brak ruchu wpływa na powięzi, punktach spustowych jako efektach zaburzenia funkcji powięzi, o rozciąganiu powięziowym. Poruszymy również omówienie metody Pilatesa w kontekście powięzi, zasady treningu: fitness powięziowy-fascia fitness i rolę treningu powięziowego w treningu przygotowania motorycznego w sporcie.
Trening powięziowy Dlaczego nasi klienci są tacy „sztywni”?
Zdrowa powięź jest jak dobre ubranie treningowe, dopasowuje się do ruchów, a nawet je wspomaga. Sztywna powięź jest jak za mały garnitur, upośledza i ogranicza ruchy, blokuje dynamikę i siłę. Co powoduje, że jedna osoba przychodzi do nas i jest w stanie wykonać większość prób funkcjonalnych, potrafi podrapać się po plecach i obejrzeć się za siebie, a inna jest jak w kokonie ze sztywnego płótna, każdy ruch przychodzi jej z trudnością, zakresy ruchów są poskracane, jakby ktoś ją uwięził we własnym ciele. Z czego to wynika? Oczywiście przyczyn może być wiele – od urazów, przeciążeń, przez skutki dawnych urazów, hipertoniczne i hipotoniczne mięśnie oraz wiele innych, ale jedną z głównych przyczyn może być usztywnienie powięzi.
Zdrowa powięź Zdrowa powięź ma strukturę regularnie ułożonej siateczki, jest elastyczna jak
30 | trainer 1/2016
gumka i rozciągliwa zgodnie z potrzebami zakresów ruchu. Zdrowa powięź wspomaga ruchy i wyzwala swoją elastycznością siłę, np. odbicia, poprawia wyniki sportowe, wyskok, odbicie, wyrzut, podrzut, pchnięcie, cios, ruch balistyczny potrzebny w wielu sportach, wspomaga koordynację, zdecydowanie wpływa na propriocepcję i odnajdywanie się w przestrzeni. Zdrowa powięź wspomaga krążenie i przepływów płynu międzykomórkowego, wpływa na lesze odżywienie komórek. Sztywna powięź pod mikroskopem przypomina filc − włókna są gęsto i nieregularnie ułożone, jest nierozciągliwa i nieelastyczna, ogranicza ruch, obniża możliwości siłowe, szybkościowe, wyskok, odbicie, utrudnia bieganie, skraca zakresy ruchów, modyfikuje wzorce ruchowe, upośledza nie tylko trening, ale codzienne życie. Sztywna powięź ogranicza krążenie, blokuje naczynia, które przez nią przebiegają – co, jak wiemy z osteopatii, może być przyczyną większość problemów w naszym ciele, bo brak krążenia (ograniczone krążenie) to brak substancji odżywczych i w konsekwencji brak życia dla danych
tkanek. Usztywnione, zagęszczone, unieruchomione powięzi powodują trudności z poruszaniem się i potrafią powodować spory ból.
Zbyt duża sztywność Sztywność może dotyczyć danej warstwy powięzi lub połączeń między warstwami. Powody usztywnienia powięzi tkwią również w:
Fotolia_Stillfx
Sztywność powięzi – problem naszych klientów!
Struktura włókien zdrowej powięzi (Rysunek poglądowy)
s30_31_14_Choreo 2/11/16 11:38 AM Page 31
POW IĘZI
@Fotolia.com_malven
we w powięziach, jednak gdy jest ich za dużo, tkanka łączna staje się zbyt zbita i sztywna. Sztywność powięzi powoduje, że mięśnie również stają się sztywne, a to z kolei prowadzi do zaburzenia w obrębie funkcjonowania nie tylko kręgosłupa, ale całego ciała.
Sztywność może być zaletą powięzi
Struktura włókien „sfilcowanej” powięzi (Rysunek poglądowy)
braku ruchu, siedzącym trybie życia, zaburzonych wzorcach ruchowych, które z drugiej strony mogą być też zaburzone przez sztywność powięzi, więc nie wiadomo, co jest pierwsze, włókna powięzi zagęszczają się również przy długotrwałym wykonywaniu danych ruchów, czyli np. u tenisisty lub golfisty zobaczymy efekty ruchów w zagęszczeniu powięzi, mogą być wynikiem kontuzji, urazów, przebywaniu cały czas w tych samych pozycjach, długotrwałym stresie i napięciu nerowowym!!! Pod wpływem stresu aktywizuje się produkcja miofibroblastów, które „tkają” bardzo gęstą sieć tkanki łącznej – możesz to zauważyć u swoich podopiecznych np. dotykając tzw. mięśni kapturowych, które u osób zestresowanych są zesztywniałe i bolesne.
Brak ruchu – zmora naszych czasów Największe problemy powstają w powięziach w odpowiedzi na długotrwałe unieruchomienie i nie mówimy to o niepełnosprawności, ale o typowym informatyku lub zagorzałym graczu w gry komputerowe bądź o kierowcy tira. Powięzi takiej osoby po dłuższym czasie (już nawet po pół roku, nie mówiąc o paru latach pracy) adaptują się do długości i elastyczności, której od nich wymagamy, po tym dopasowaniu będą odporne na powrót do zdrowej długości, będzie zdecydowanie ciężej o powrót do ich elastyczności. Co ciekawe, udowodniono, że u osób z problemami z dolnym odcinkiem kręgosłupa liczba miofibroblastów jest taka sama jak u osób z tzw. zamrożonym barkiem. Sztywność i ból odcinka lędźwiowego może zależeć od gęstości miofibroblastów. Miofiroblasty są bardzo pożądane, ponieważ to one „odnawiają” włókna kolageno-
Odpowiednio wytrenowana powięź ma swoją odpowiednią sztywność, która gwarantuje odporność tkanek na urazy, powoduje, że dana część ciała może przyjąć obciążenie, przenieść siły potrzebne w każdym treningu, taka zdrowa sztywna powięź może też przyjąć np. ciosy przeciwnika potrzebne w sztukach walki. Właściwa sztywność powoduje, że więzadła zachowują swoją funkcję i stabilizują odpowiednio stawy, a ścięgna odpowiednio przenoszą siły.
Jak pomóc sfilcowanym powięziom? I tu olbrzymi błąd: masz skróconą grupę kulszowo-goleniową, musisz ją rozciągnąć. Takie postępowanie to duże uproszczenie: przyczyn, jak pisałam, może być dużo, ale być może tu nie chodzi o rozciągnięcie, a przede wszystkim o balans między grupami mięśniowo-powięziowymi lub ograniczenie wynika z samej sztywności powięzi – w tym przypadku rozciąganie spowoduje tylko więcej mikorurazów tkanki łącznej, a to kolejne jej zagęszczenie!!!!! Więc rozciągając szkodzimy bardziej, niż pomagamy i dziwimy się, że nie ma efektów.
Co z tego wynika dla trenera? Jeżeli nie zrozumiemy przyczyny bólów kręgosłupa, to również jej nie usuniemy. Z mechanizmu usztywnienia tkanki łącznej wynikać też mogą nasze trudności z wytrenowaniem u klientów elementów techniki lub brak efektów przy rozciąganiu „przykurczonych” grup mięśniowych. Jeżeli powięź jest sztywna, nawet uporczywe i na siłę rozciąganie nie przyniesie oczekiwanego efektu. W takiej sytuacji warto byłoby zadbać o poprawę elastyczności powięzi! Czyli najpierw spowodujmy, że filc stanie się elastyczny jak gumka, ponieważ inaczej to walka z wiatrakami.
Metody poprawy elastyczności powięzi:
Trening powięziowy, wykonywanie ruchów dynamicznych w odpowiednio dużych zakresach ruchu, wykorzystanie ela-
| ZDROWIE I BADANIA
Katarzyna Wysocka dr nauk o kulturze fizycznej AWF Wrocław. Treningu powięziowego uczyła się od samego dr. Roberta Schleipa i jego żony Divo Miller. Prowadzi szkolenia z treningu powięziowego, wciela go w inne dziedziny treningowe. Jest właścicielem szkoły trenerów i instruktorów Creative Professional Fitness oraz firmy konsultingowej Fitness Consulting. Wykładowca Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu oraz na kierunku coaching w Wyższej Szkole Bankowej, współtworzy program nowego kierunku studiów trenerskich w Wyższej Szkole Zawodowej w Nysie. Absolwentka studiów MBA na SGH w Warszawie, Studiów Instytutu Żywienia i Żywności w Warszawie oraz psychologii biznesu w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu. Instruktor fitness, ćwiczeń siłowych, trener personalny, instruktor tańca z międzynarodowymi kwalifikacjami. Fitness to dla niej pasja i sposób na życie! www.cpfitness.pl
stycznego odbicia z powięzi, dla odnowienia naturalnej elastyczności. Rolowanie, nie to szybkie stosowane w rozgrzewce!!! ale spokojne, odnawiające tkankę łączną i powodujące, że macierz międzykomórkowa jest w ruchu i odnawia komórki. Zamiast uciskania punktów spustowych, odpowiednia ich terapia. Stretching, ale powięziowy, który również ma parę metod, wykorzystuje odpowiedź powięzi na rozciąganie i wspomaga remodeling tkanki łącznej. Wiem, że ten tekst może wiele zamieszać w tym, co robiliśmy do tej pory i łamie funkcjonujące schematy, ale spróbujmy otworzyć głowę na nowe podejście. Poznajmy wyniki badań i zobaczmy efekty na ciałach własnych i naszych klientów. Z pozdrowieniami Katarzyna Wysocka CPFITNESS.pl
LITERATURA DO POCZYTANIA 1. Schleip R., Findley T.W., Chaitow L., Huijing
P.A., 2012: Powięź: badanie, profilaktyka i terapia dysfunkcji sieci powięziowej. wyd: Elsevier; 2. Findley T.W., Schleip R., 2007: Fascia Research. Basic Science and Implication for Conventional and Complementary Health Care, vols. 2–3. Elsevier, Germany; 3. Kuchera W.A., Kuchera M.L., 1994: Osteopathic Principles in Practice. Greyden Press LLC; 4. O’Connell J.A., 1998: Bioelectrice Fascial Activation and Release. Indianapolis AOO; 5. Schleip R., Naylor I.L., Ursu D., Melzer W., Zorn A., Wilke H.J., Lehmann-Horn F., Klingler W., 2006: Passive muscle stiffness may be influenced by active contractility of intramuscular connective tissue. Medical Hypotheses, 66.
trainer 1/2016
| 31