13.
СОД РЖ И НА
04 Лупење идеи 06 Земја во Фокус: Чешка 18 Жирија и награди на „МакеДокс“ 28 Главна програма 40 Нови автори 54 Кратки документарци 66 Студентски документарци 72 Програма за деца и млади 84 МакеДокс + 100 Слоевите на „МакеДокс” 107 Индекс на филмови 109 Импресум
П О З Д Р А ВЕ Н З БОР
Деновите ни се избројани. Не можеме да си дозволиме да безделничиме. Да се обидете со некоја лоша идеја е подобро отколку да седите со скрстени раце. Всушност, само ако се обидете, ќе дознаете дали имала некаква вредност. Таквата идеја понекогаш е најмалото нешто на овој свет. Мало пламенче над кое бдеете штитејќи го со дланките, молејќи се да не го угасне бурата што дивее наоколу. Ако успеете да го зачувате тоа пламенче, големи нешта може да се родат од него. Огромни, моќни нешта кои би можеле да го менуваат светот, оддржани од најмалечките идеи. - Ник Кејв Ланската година, среде страшната глобална вртоглавица, забезекнато се прашувавме „Што сега?“ и „Каде одиме?“ трагајќи по нови идеи за светот, ново платно на кое од почеток ќе си ги испишеме приказните. Идеи пристигаа од секаде. Ги ловевме како светленца во мракот, секоја зрачеше топлина на подадена рака во мачно време на ограничено допирање. Кога конечно се сретнавме, разговорите не стивнуваа. Очигледно сме имале многу неискажано да споделиме... Годинава, време е да дејствуваме и заедно да ја развиваме замислата за ново утре. Слој по слој, ќе ги лупиме идеите – старите, суви и ветви корки да ги оставиме зад нас, а на свежите бели нека блеснат нови движечки слики, и нови, и нови, и нови... Вашиот пријател, МакеДокс
#лупењеидеи
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
„ЧЕШКИ ФИЛМСКИ ЕКСПЕРИМЕНТ – ДВА, НУЛА, ДВА, ДВА“ Време на промени, историски и политички превирања, пандемии, научни откритија, експерименти, авантури – теми што ги обработуваат најновите чешки документарни филмови, поради што оваа година решивме програмата „Земја во фокус“ да биде посветена на Чешката Република. Интересен е фактот што најголем удел при продукцијата на овие чешки документарни филмови има Чешката национална телевизија, која очигледно сè уште покажува особен интерес за презентирање на овие социјални и општествени проблеми и настани на граѓаните и се јавува како главен продуцент во најголем број од документарните филмови. Затоа оваа година одбравме 8 долгометражни и неколку кратки, анимирани и доку-анимирани филмови кои ќе ја претстават најновата чешка документаристичка сцена, доловувајќи ѝ ги на публиката на „Македокс“ атмосферата и темите што ги интересираат авторите на чешките документарни филмови, нивниот начин на работа, како и односот спрема протагонистите и развојот на првичната идеја до филм како целосно дело. Токму поради таа причина, особена чест ни е дека програмата „Земја во фокус“ посветена на Чешката Република, оваа година ќе ја започнеме со една, според нас, најзначајна чешка режисерка на документарни филмови, која ја викаат и мајка на тајм-лапс документарецот, а тоа е режисерката Хелена Тшештикова. Среќни сме што оваа година успеавме да договориме и средба во живо со неа на „МакеДокс“, каде што таа ќе одржи и мастерклас за време на фестивалот, споделувајќи ги своите тајни за тоа како ги снима своите документарци, чие снимање понекогаш трае и по 20 години. Нејзиното творештво „МакеДокс“ како фестивал го следи уште од самиот почеток, а оваа година со нејзиниот филм Рене – Затвореник на слободата (René - The Prisoner of Freedom) ќе ја отвориме програмата „Земја во фокус“, по што ќе следуваат и други чешки документарни филмови од најновата чешка документарна продукција, како и студентски чешки филмови под менторство на ФАМУ, а во Детската и Младинската 8
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
програма ќе видиме и неколку анимирани и доку-анимирани филмови за деца и млади. Како дел од програмата Земја во фокус посветена на Чешка ќе ги погледнеме долгометражните документарни филмови: Пилињата, вирусот и ние (Chickens, Virus and Us) на режисерот Филип Ремунда (Filip Remundа), Животворна вода (Living Water) на режисерот Павел Борецки (Pavel Borecký), Братство (Brotherhood) на режисерот Франческо Монтање (Francesco Montagner), Мојот непознат воин (My Unknown Soldier) на режисерката Ана Кривенко (Anna Kryvenko), Кучешка љубов (Doggy Love) на режисерката Линда Калистова Јаблонска (Linda Kallistová Jablonská), Капр код (Kapr Code) на режисерката Лусие Кралова (Lucie Králová), а како дел од програмата на кратки и студентски филмови ќе ги прикажеме филмовите: Се обидувам да се сетам (I Am Trying To Remember) на режисерката Пега Ахангарани (Pegah Ahangarani) – филм што е иранско-чешка продукција и наградуваниот студентски филм Со љубов, Тато (Love Dad) на режисерката Дијана Кам Ван Нгујен (Diana Cam Van Nguyen). Во рамките на Детската и Младинската програма на „МакеДокс“, оваа година имаме особена чест да прикажеме десетина кратки анимирани и доку-анимирани филмови за деца и млади и на тој начин да ја претставиме од поблиску анимираната и доку-анимираната сцена на Чешка, која сè повеќе се развива како своевиден експеримент под менторство на ФАМУ. Се надеваме дека со вака приготвената програма, оваа година посветена на Чешката Република, ќе ги задоволиме вкусовите и на најголемите сладокусци на филмската уметност, а со присуството на некои од авторите на документарците од оваа програма и нивното љубопитство. „Чешкиот филмски експеримент – два, нула, два, два“ започнува наскоро, затоа отворете ги очите и добро подгответе се... Ќе биде интересно! ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
9
Чешка, Италија / 2021 / 97’
Швајцарија, Чешка, Јордан / 2020 / 77’
БРАТСТВО
ЖИВОТВОРНА ВОДА
Bratrství / Brotherhood FRANCESCO MONTAGNER
PAVEL BORECKÝ
Žít vodu / Living Water
Џабир, Усама и Усеир се тројца млади босански браќа кои пораснале во сенката на својот татко, строг исламистички проповедник. Кога тој е осуден на две години затвор за тероризам, тројцата браќа одеднаш се оставени сами на себе. Новостекнатата слобода ги носи на тешко патување кон станувањето мажи. Следува истражување на младоста, машкоста и потрагата по идентитет.
Сценарио: Francesco Montagner, Alessandro Padovani Камера: Prokop Souček Монтажа: Valentina Cicogna, Klára Tasovská, Jorge Sánchez Calderón Звук: Daniela Bassani, Marzia Cordò, Adam Levý Продукција: Pavla Janoušková Kubečková (nutprodukce, Czech Republic) Копродукција: Nadia Trevisan, Alberto Fasulo (Nefertiti Film, Italy)
Вибрациите на машините одекнуваат низ пустината. Откако номадите во Јордан се населија во извонредните предели на Вади Рум, станаа зависни од сложената водна инфраструктура. Изворот е под нив, а тие сепак се мачат да си ги задоволат основните потреби. Во меѓувреме, вадењето вода ги потхранува приватните големи фарми и визионерскиот развој и ја обезбедува растечката урбана популација. Бедуините, земјоделците и жителите на градовите: сите тие сакаат еднаков дел од колачот, но копањето на „синото злато“ претставува еколошка темпирана бомба.
Избрана филмографија: Taurofilia (2019) Důležitost Každého/ The Importance of Everybody (2018) Animata Resistenza/ Animated Resistance (2014)
Избрана филмографија: In the Devil’s Garden (2018) Solaris (2015) Фестивали и награди: : CineEco FF - Water Value Award, Portugal (2021), CPH:DOX, Denmark (2021), Vision du Réel, Switzerland (2021), Visioni dal Mondo, Italy (2021), Ji.hlava IDFF, Czech Republic (2020)
Фестивали и награди: : CPH:DOX, Denmark (2022), Rotterdam IFF, The Netherlands (2022), Locarno IFF - Golden Leopard Award, Switzerland (2021), Ji.hlava IDFF – Best Czech Documentary Award & Best Cinematography Award, Czech Republic (2021), Verzio HRFF - Special Mention, Hungary (2021), AJB DOC Film Festival, Bosnia and Herzegovina (2021)
10
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
Сценарио: Veronika Janatková Камера: Pavel Borecký Монтажа: Pavel Borecký Звук: John Grzinich Музика: Shadi Khries Продукција: Anthropictures, Art Salam (Paris), Al Jazeera Documentary (Doha) Копродукција: Pandistan, Institute of Social Anthropology UNIBE, Center for Strategic Studies UJ
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
11
Чешка, Словачка / 2022 / 91’
Чешка / 2020 / 75’
КАПР
КУЧЕШКА ЉУБОВ
Kapr / Kapr Code
Psí láska / Doggy Love LUCIE KRÁLOVÁ
Документарен филм опера кој го прикажува животот на авангардниот композитор и истакнат комунист Јан Капр (1914-1988), лауреат на Сталиновата награда, а подоцна забранет во социјалистичка Чехословачка. Оперските песни ги одразуваат клучните места во животот на Капр, оние што ја втемелуваат судбината на уметникот. Природата на меморијата и раскажувањето се разгледува низ личните, досега невидени аматерски филмови кои ја покажуваат смислата за хумор на Капр, неговите внатрешни борби и желбата да остави траги во вечноста.
12
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
Сценарио: Lucie Králová Камера: Tomáš Stanek, Adam Ol’ha, Petr Příkaský, Jakub Halousek, Martin Řezníček Монтажа: Adam Brothánek Звук: Richard Müller Либрето: Jiří Adámek/ Austerlitz Музика: Petra Šuško Продукција: Mindset Pictures, DOCUfilm Praha Копродукција: TVIRUSfilm
LINDA KALLISTOVÁ JABLONSKÁ
Јана ја започнува трката „Финмаркслопе“ долга 1 200 километри. Тоа е најдолгата трка на санки влечени од кучиња во Европа, а Јана ја почнува со мали шанси за победа. Студот е огромен, поларните рамници се погодувани од снежни бури, кучињата паѓаат во снежни наноси, додека Јана се обидува да ги зачува последните капки енергија од премореност. А сепак, и покрај тоа или токму поради тоа, таа се чувствува среќно.
Сценарио: Linda Kallistová Jablonská Камера: David Cysař Монтажа: Jakub Voves Звук: Jan Paul, Petr Šoltys Музика: Marek Doubrava Продукција: Evolution Films Копродукција: Czech Television
Избрана филмографија: Listen to The Dream (2018) How To Behave? (2017) New Eternity (2016) Czech Man (2016) Searching For Surreal (2015)
Избрана филмографија: The Beginnings (2014) Earthlings, Who Are You Voting For? (2010) Welcome to North Korea! (2008) Left, Right (2006)
Фестивали и награди: : Kraków Film Festival - DocFilmMusic Golden Helm Award, Poland (2022)
Фестивали и награди: : International Sport Film Festival, Slovenia (2022), One World International Human Rights Documentary Film Festival, Czech Republic (2020), FICMEC, Spain (2020)
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
13
Чешка, Летонија, Словачка / 2018 / 79’
Чешка / 2021 / 74’
МОЈОТ НЕПОЗНАТ ВОИН
ПИЛИЊАТА, ВИРУСОТ И НИЕ
ANNA KRYVENKO
Můj neznámý vojín / My Unknown Soldier
Какво е чувството да се стане окупатор без намера? Користејќи познати, но и никогаш необјавени архивски материјали од цела Европа и Русија, ја следиме семејната приказна на режисерката за тоа како високата политика ги уништува животите на обичните луѓе. Пред само неколку години, таа ја открила семејната тајна на вујко си кој дошол да ја окупира Чехословачка во 1968 година како советски војник. Трагајќи по приказната за правујкото, авторката отвора теми како фрагментација на личната и националната меморија, наследената вина, толкувањето на историјата, медиумските манипулации, денешниот однос со Русија, но и односот на Чесите и Словаците спрема странците - актуелни теми на денешницата.
FILIP REMUNDA
Slepice, Virus a My / Chickens, Virus and Us
Сценарио: Anna Kryvenko Камера: Radka Šišuláková Монтажа: Daria Chernyak Звук: Viktor Krivosudský Музика: Andris Dzenitis, Yair Elazar Glotman, David Střeleček Продукција: Michal Kráčmer Копродукција: Sergei Serpuhov, Wanda Adamík Hrycová
На почетокот од кризата со коронавирусот, се засолнивме на село со нашите три деца. Децата пронајдоа едно видео на интернет на кое се прикажани расчленети диви животни, вклучително и лилјаци на еден азиски пазар за храна. Тие беа шокирани кога видоа преполни кафези со животни наменети за колење, а подоцна дознаа дека коронавирусот наводно се проширил од диви животни на луѓето на сличен таков пазар во Вухан, Кина. Размислувајќи за односот меѓу луѓето и животните, одлучија да посвојат пилиња од фармата за одгледување кокошки во кафез. Децата сакаа да знаат зошто пилињата изгледаат толку жално и поразлично од кокошките во комшиските дворови и зошто луѓето се однесуваат толку безмилосно кон животните.
Фестивали и награди: : IDFF CRONOGRAF - Special Jury Prize, Moldova (2019), ZagrebDOX, Croatia (2019), DOK.fest München, Germany (2019), DOK Leipzig, Germany (2018), Ji.hlava IDFF, Czech Republic (2018)
Сценарио: Jan Gogola jr. Камера: Martin Tokár, Filip Remunda Монтажа: Hana Dvořáčková Звук: Michal Gábor, Václav Flegl Музика: Moby Продукција: Filip Remunda, Vít Klusák Копродукција: Petr Kubica, Jiřina Budíková (Czech Television)
Избрана филмографија: Jak Bůh hledal Karla/ Once Upon a Time in Poland (2020) Český žurnál: Bratři Okamurovi/ Czech Journal: The Okamura Brothers (2019) Pára nad řekou/ Steam on the River (2015) Dobrý řidič Smetana/ The Good Driver Smetana (2013) Český sen/ Czech Dream (2004) Фестивали и награди: : Finále Plzeň Film Festival, Czech Republic (2021), One World IDFF, Slovakia (2021), Ji.hlava IDFF, Czech Republic (2021), Oulu International Children’s and Youth Film Festival, Finland (2021), WATCH DOCS.Human Rights in Film IFF, Poland (2021)
14
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
15
Чешка / 2008 / 83’
Чешка / 2021 / 102’
РЕНЕ
РЕНЕ – ЗАТВОРЕНИК НА СЛОБОДАТА
René HELENA TŘEŠTÍKOVÁ
HELENA TŘEŠTÍKOVÁ
René: Vězeň svobody / René - The Prisoner of Freedom
Животот на Рене бил следен од камерата уште од 17-годишна возраст. Камерата го следела неговото безнадежно патување помеѓу затворот и надворешниот свет. Во 2008 година филмот завршува, оставајќи го Рене како болен 37-годишник кој е автор на две издадени книги и кој сè уште има проблеми со законот. Режисерката Хелена Тшештикова го документира личниот развој на Рене наспроти значајните политички промени кои се случуваат во Централна Европа.
Сценарио: Helena Třeštíková Камера: Martin Kubala, Petr Pešek, Stano Slušný, Václav Smolík, Marek Dvořák, Ondřej Belica, Miroslav Souček, Vlastimil Hamerník Монтажа: Jakub Hejna Звук: ladimír Nahodil, Pavel Sádek, Jan Valouch, Václav Hejduk, Miroslav Šimčík, Štěpán Mamula, Daniel Němec, Zbyněk Mikulík, Petr Provazník, Jan Valouch Музика: Tadeáš Věrčák Продукција: Negativ Film Productions Kateřina Černá, Pavel Strnad Копродукција: Czech Television Anna Becková
Рене се обидува да го избегне затворот по секоја цена. Започнува врска за која постои веројатност дека ќе потрае повеќе од неколку недели. Но како ова се совпаѓа со неговиот силен презир кон луѓето и системот? За време на тринаесетте години во кои Хелена Тшештикова го набљудува протагонистот, Рене се менува не само физички, туку и психички. Ќе може ли да се заклучи дека на 50-годишна возраст тој ќе созрее?
Избрана филмографија: Anny (2020) Forman vs. Forman (2019) A Marriage Story (2017) Doomed Beauty (2016) Mallory (2015)
Избрана филмографија: Anny (2020) Forman vs. Forman (2019) A Marriage Story (2017) Doomed Beauty (2016) Mallory (2015) René (2008)
Фестивали и награди: : IFF AsterFest - Bronze Horseshoe Award for Best Film, North Macedonia, (2009), Camerimage, Poland (2009), Ji.hlava IDFF - Audience Award, Czech Republic (2008), Leipzig DOK Festival Golden Dove Award for Long Footage, Germany (2008), European Film Awards - European Film Award for Best Documentary, Europe (2008)
16
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
Сценарио: Helena Třeštíková Камера: David Cysař Монтажа: Jakub Hejna Звук: Richard Müller Музика: Tadeáš Věrčák Продукција: Negativ Film Productions Kateřina Černá, Pavel Strnad Копродукција: Czech Television Alena Müllerová
Фестивали и награди: : DOK.fest Münich, Germany (2022), Millennium Docs Against Gravity, Poland (2022), IDFA, Netherlands (2021)
ЗЕМЈА ВО ФОКУС: ЧЕШКА
17
ЖИРИ ЗА НАГРАДАТА КРОМИД - за најдобар филм во главната програма
Џон Апел режирал повеќе од 40 документарни филмови за кино и ТВ и работел како кинематографер на многу филмови. Дипломирал на Холандската академија за ТВ и филм. Како режисер, тој е познат по филмовите The Last Victory (2004), номиниран за Најдобар долгометражен документарен филм на Европската филмска академија, Wrong time, Wrong place со кој го отвора фестивалот ИДФА (IDFA) (2012), Voices of Holland (2018) и Once the Dust Settles (2019). Филмот André Hazes/She Believes in Me е пресуден за неговата успешна режисерска кариера, со кој ја освојува наградата „Јорис Ивенс“ (Joris Ivens Award) за најдобар долгометражен документарен филм на ИДФА (1999), а филмот станува голем кинохит во Холандија. Филмот The Player (2009) е негова лична приказна, крунисан за најдобар холандски документарен филм на ИДФА. Апел редовно предава на работилници, на места како Film Academy, Aris-toteles Workshop, Close Up, STEPS, and Balkan Rough Cut Boutique. Тој е гостин предавач на Јавниот универзитет во Клуж-Напока, Романија.
Кармен Греј е независна новинарка за уметност и култура, филмска критичарка и програмерка која пораснала во Нов Зеланд, а сега живее во Берлин. Пишувала за кино, често фокусирана на Источна Европа, Балканот и Кавказот, за многу публикации, вклучувајќи ги Њујорк тајмс (New York Times), Критерион (Criterion), Гардијан (Guardian), Сајт енд саунд (Sight & Sound), МУБИ (MUBI) и Модерн тајмс (Modern Times). Таа била филмска уредничка на списанието Дејзд енд конфјузд (Dazded and Confused) во Лондон. Дел е од изборните комисии во одделот Generations на Меѓународниот филмски фестивал во Берлин и на Меѓународниот фестивал за краток филм „Винтертур“ (Winterthur) во Швајцарија и програмска советничка за фестивалот Оупен сити докс (Open City Docs) во Лондон. Таа работи и како советник за филмска индустрија во процесот на монтажа за First Cut Lab.
ЏОН АПЕЛ
КАРМЕН ГРЕЈ
Јана Цисар е филмска и извршна продуцентка. Taa стекнува искуство во различни гранки на филмската индустрија низ нејзината соработка со режисери како Михаел Клиер (Michael Klier), Волкер Кеп (Volker Koepp), Ангела Шанелец (Angela Schanelec), Виола Стефан (Viola Stephan) и Петер Зах (Peter Zach). Од 2021 година таа е предавач за Dok.Art Initiative и на Интернационалната филмска школа во Келн (IFS Köln). ЈАНА ЦИСАР
ЖИРИ
19
ЖИРИ ЗА НАГРАДАТА МЛАД КРОМИД - за најдобар филм на нов/а автор/ка
Даниел Вадоцки дипломирал филозофија на Универзитетот во Трнава и филмски студии на Високата школа за изведбени уметности во Братислава, каде што предавал филозофија и естетика на Катедрата за филм. Објавувал текстови за светската кинематографија, филмска историја и теорија во различни списанија и весници. Бил селектор на Програмата на кратки филмови на Art Film Fest во Словачка. Работел и како директор на продажба на Националната филмска архива во Прага и агент за продажба за Negativ Film Productions во Прага. Во моментов е менаџер за фестивал и продажба за Pluto Film.
Родена во Киев, 1983, се преселила во Германија со мајка си во 1995 година. По студиите по историја и книжевност во Берлин, работела како асистент режисер и продукциски асистент за повеќе долгометражни филмови. По искуството со работење на неколку кратки документарни филмови, Garagenvolk е нејзиниот прв долгометражен документарен филм и нејзиното деби како режисерка. Garagenvolk ја доби наградата Хајне Каро (Heiner Carow) на Филмскиот фестивал во Берлин во 2020 година, а потоа и европската награда Ауденција (Audentia) за најдобра женска режисерка, како и наградата Вернер Херцог (Werner Herzog). Таа ја доби и престижната награда „Филм со најдобри етички идеи“ на МакеДокс во 2021 година.
Жоан Гонзалес е основач директор на ДоксБарселона (DocsBarcelona), филмски фестивал со 25 изданија и Ел документал дел мес (El Documental del Mes), мрежа од 80 кина кои премиерно прикажуваат документарни филмови од 2005 година. Во 2013 година ја добива наградата EDN International за придонес во документарната култура во Јужна Европа. Тој бил филмски уредник, режисер и извршен продуцент. Сака да одржува работилници на универзитети и филмски фестивали, за да помогне во развојот на проекти. Неговиот последен проект е едукативниот проект на ДоксБарселона, Некстус – учење преку документарци. Во 2021 година бил назначен за почесен член на Каталонската филмска академија.
ЖИРИ
ДАНИЕЛ ВАДОЦКИ
НАТАЛИЈА ЈЕФИМКИНА
ЖОАН ГОНЗАЛЕЗ
21
ЖИРИ ЗА НАГРАДАТА СЕЧКАН КРОМИД - за најдобар краток филм
Марион Чарни работи за фестивалот ФИПАДОK (FIPADOC) од 2008 година каде што ги надгледува сите уредувачки содржини за младата публика и новите режисери. Таа координира едукативни проекции и работилници, раководи со JURYто на млади Европејци и ја врши меѓународната селекција на студентски филмови New Talents. Има завршено постдипломски студии по Менаџмент на културни проекти и има работено за Forum des Images (1999 – 2001) и во Одделот за едукативни активности и програмско управување. Била уредничка на 3 киносписанија и кураторка на неколку филмски фестивали како: Парискиот фестивал (Paris Festival) (2001/2002), Rencontres Internationales de Cinéma (2003) и Охридскиот фестивал на француски филм во Македонија (2008/2009).
МАРИОН ЧАРНИ
Ангелики Вергу е координаторка на сите настани во индустријата на Агора докс (Agora Docs) на Солунскиот фестивал за документарен филм (Thessaloniki Documentary Festival), вклучувајќи ги Thessaloniki Pitching Forum, Agora Docs in Progress и Meet the Future. Таа е и шеф на копродукцискиот форум Crossroads на Интернационалниот фестивал за филм во Солун. Од 2001 година има работено на двата фестивала во различни оддели и на различни позиции. Дипломирала на Хеленскиот отворен универзитет со дипломски труд по предметот Европска култура и цивилизација (2018). Има учествувано како менторка за обука на сценаристи во Sources 2: Training Mentors for Screenwriters (2013) и била асистентка обучувачка на Медитеранскиот филмски институт (МФИ) АНГЕЛИКИ ВЕРГУ - Script 2 Film Workshop (2019), приправничка за консултант на Midpoint Institute Feature Launch Workshop (2020) и асистентка обучувачка на MFI Doc Lab на МФИ (2021).
Специјалистка за дистрибуција на документарни филмови со седум години искуство во полето, Сузан претходно работела за компаниите Doc & Film International, а потоа за Mediawan Rights. За тоа време работела на филмови како Fuocoammare од Џанфранко Роси („Златна мечка“ 2016), документарните филмови на Фредерик Вајзмен и најскорешниот Kubrick by Kubrick од Грегори Монро (Трибека филмски фестивал 2020, Интернационална награда „Еми“ за најдобро уметничко програмирање 2021). Станува дел од дистрибуциската компанија Cercamon во ноември 2021 и го уредува каталогот на долгометражни документарни филмови во компанијата.
ЖИРИ
СУЗАН НОДАЛ
23
ЖИРИ ЗА НАГРАДАТА КОКАРЧЕ - за најдобар студентски филм
Алба Чакали е родена и израсната во Призрен. Кариерата во DokuFest ја започнува како програмски асистент, откако прво била волонтерка, а сега ја има позицијата на фестивалски продуцент. Алба била дел од многу културни организации низ годините (RroK, Prizma Medium, Bekim Fehmiu Theater, Zambaku i Prizrenit) и дел од екипите на различни филмови (In Between, Pavend, Home) копродуцирани од DokuFest. Алба е постојано вклучена во оснажнување на младината за какви било предизвици во социјалниот развој преку нејзините ангажмани. АЛБА ЧАКАЛИ
Како дел од тимот на фестивалот Лајтдокс ( Lightdox), Невена е одговорна за дистрибуцијата во Централна и Источна Европа, Азија, Латинска Америка и Африка. Таа го прифатила предизвикот да ги совлада најветувачките и највозбудливи пазари во развој полни со креативност и иновативност. Завршила сликарство на Уметничката академија во Бања Лука, Босна и Херцеговина и магистрирала сценски дизајн на Академијата за музика и изведбена уметност Јаначек во Брно. Невена работела во дистрибуција на документарни филмови од 2015 година, фокусирајќи се на VOD (систем за филмска дистрибуција) и на фестивалска дистрибуција.
НЕВЕНА МИЛАШИНОВИЌ
Златко Ѓелески основно и средно училиште завршил во Кичево, а дипломирал на Катедрата за општа и компаративна книжевност при Филолошкиот факултет Блаже Конески во Скопје (2010). Активно се занимава со филмска критика од 2008 година, како уредник и издавач на списанието Кошмар. Пишува и објавува музички и филмски рецензии во дигитална и печатена форма за Плагијат, Граѓански, Кинопис, Филм плус и Филмски печат. Од 2011 година е водител на филмската радиоемисија Danse Macabre на Канал 103. Режисер е на краткометражните филмови: Од другата страна и Мемоари и организатор на ревијата на хорор филмови Мрак фест. Членувал во жирикомисиите на филмските фестивали: Филмај, Мобил фестивал, Филозофски филмски фестивал, ЗЛАТКО ЃЕЛЕСКИ Флипбук филм фестивал и Синедејс каде што има добиено Награда за најдобра филмска критика (2013). Има објавено три збирки раскази: Морбидизам (2013), Колекционерот на страв (2015) и Понор (2019). Неговите раскази се наградувани, објавувани и преведени во неколку балкански антологии. Во 2021 година е објавена неговата прва збирка филмски есеи и рецензии Видеологија (2019 – 2020). ЖИРИ
25
ЖИРИ ЗА НАГРАДАТА ЕТИЧКИ ИДЕИ - за филм со најдобри етички идеи
Артан Садику е истражувач, теоретичар и активист кој има докторат по филозофија. Негови примарни научни интереси се теориите на субјектот, феминизмот, радикалните практики во политиката и уметноста. Работел во Институтот за општествени и хуманистички науки – Скопје каде што ја водел Школата за критика и политика. Тој беше еден од клучните актери во протестните движења АМАН!, #протестирам и Академскиот пленум, а во моментот е дел од Организацискиот борд на КРИК, фестивал за критика и култура. Работи како надворешен соработник на Музејот на современата уметност во Скопје и е претседател на Асоцијацијата на независната културна сцена ЈАДРО. Редовен соработник е на регионални и меѓународни фестивали, конференции и списанија како Subversive Fest, The Anarchist Book Fair, Le Monde Diplomatique, Journal Identities и Bilten.
АРТАН САДИКУ
Борче Стаменов, роден 3 септември 1977 година, е информатичар и филантроп. Го основал движењето Донирај компјутер во 2016 година за собирање компјутери кои не се употребуваат повеќе за да ги донира на деца од социјално загрозени семејства, со заложба сите деца во Македонија да имаат еднаков квалитет на образование. Во 2020 иницијативата прераснува во граѓанско здружение со тим на волонтери под негово водство. Досега се донирани 1800 компјутери. Овие активности му донесоа многу награди и признанија на државно ниво. Една од тие награди е и наградата Европеец на годината за 2021 година доделена од делегацијата на БОРЧЕ СТАМЕНОВ Европската Унија во Македонија.
Сашка Цветковска е меѓународно наградуванa истражувачкa известувачка и главна уредничка на ИРЛ (Истражувачка репортерска лабораторија), непрофитна медиумска организација која работи во Северна Македонија и на Балканот, значајна поради своето женско лидерство, младиот кадар и иновативното раскажување приказни. Сашка работела на многу национални и прекугранични истраги кои откриле домашен и транснационален криминал, корупција, незаконска трговија со оружје и војни на дезинформации. Денес, фокусот на нејзините одговорности е зголемувањето на влијанието на истражувачкото известување преку создавање нови наративи од приказните преку филмови и кампањи. Дел од овие напори е најпопуларниот македонски истражувачки документарен серијал Редакција, продуциран од Цветковска и нејзиниот тим, чија задача е да ја зголеми довербата во медиумите и да го максимизира влијанието на истражувачкото известување. Цветковска е член на Управниот одбор на ОЦЦРП (Истражувачки проект за организиран криминал и корупција) како претставник на центрите членки, меѓународна медиумска организација поврзана со ИРЛ. ЖИРИ
САШКА ЦВЕТКОВСКА
27
ГЛАВНА ПРОГРАМА
Франција / 2021 / 100’
Германија, Аргентина / 2021 / 82’
ВЕДЕТ
ВО БЛИЗИНА
Vedette
Las cercanas / Near and Dear CLAUDINE BORIES PATRICE CHAGNARD
Ведет е крава. Ведет е кралица. Всушност, таа своевремено била кралица на кралиците на алпските пасишта. Но Ведет е сега стара и со цел да биде поштедена од понижувањето и надминувањето од помладите ривалки, нашите соседи нè замолија да се грижиме за неа преку летото. Тогаш и откривме дека секоја крава е посебна. Приказната се одвива на една висока долина во срцето на Швајцарските Алпи.
Сценарио: Claudine Bories, Patrice Chagnard Камера: Patrice Chagnard Монтажа: Emeline Gendrot Звук: Pierre Carrasco Музика: François Macherey Продукција: Les Films du Parotier, New Story
MARÍA ALVAREZ
Во мал стан во Буенос Аирес, преполнет со сеќавања и окупиран од огромно концертно пијано, 91-годишните сестри близначки Кавалини ги поминуваат деновите помеѓу љубовта и омразата на својата необична симбиотска врска. Тие се сеќаваат на деновите во кои биле професионално пијано дуо и нешто заискрува во нивните очи. Музиката се враќа со сета силина на минатото.
Избрана филмографија: Patrice Chagnard We the People (2019) Rules of the Game (2014) The Arrivants (2009) In a Red Truck (2005) The Convoy (1995)
Сценарио: María Alvarez Камера: Tirso Diaz, Jares Rueda, María Alvarez Монтажа: María Alvarez Звук: Martín Grignaschi Музика: Several Authors - Piano by Amelia & Isabel Cavallini Продукција: María Alvarez, Tirso Diaz Jares Rueda
Избрана филмографија: El tiempo perdido/ The Lost Time (2020) Las cinéphilas/ The Cinephiles (2017) Фестивали и награди: : Krakow Film Festival, Poland (2022), FEMCINE, Chile (2022), Gijón International Film Festival - FIPRESCI Best Director Award, Spain (2021), Mar del Plata Film Festival - Best Argentinean Film Award, Argentina (2021), IDFA, Netherlands, (2021)
Claudine Bories We the People (2019) Rules of the Game (2014) The Arrivants (2009) Mr Versus Mme (1999) Imaginary Portrait of Gabriel Bories (1984) Фестивали и награди: : Antenna Documentary Film Festival, Australia (2022), Ulju Mountain Film Festival, South Korea (2021), Cannes Film Festival, France (2021), IDFA, Netherlands (2021), Cinemania Festival, Canada (2021) 30
ГЛАВНА ПРОГРАМА
ГЛАВНА ПРОГРАМА
31
Шпанија, Босна и Херцеговина / 2021 / 71’
Виетнам / 2021 / 92’
ВОЗНЕМИРЕНА ЗЕМЈА
ДЕЦА НА МАГЛАТА
Disturbed Earth
Простор во тишина, каде што минатото ја има заробено сегашноста. Слој по слој, колективната болка навјасува, навлегува во пејзажот, просторот, градот. Во еден миг продира и во нас. Сребреница станува реалност на денешницата и наша лична реалност.
KUMJANA NOVAKOVA GUILLERMO CARRERAS-CANDI
Сценарио: Kumjana Novakova, Guillermo Carreras-Candi Камера: Kumjana Novakova, Guillermo Carreras-Candi Монтажа: Jelena Maksimović Звук: Oriol Gallart Продукција: Guillermo Carreras-Candi (Atzucac Films), Kumjana Novakova (Pravo Ljudski International Film Festival) Копродукција: Daniel Barea
Mev nyuam npaj huab / Những đứa trẻtrong sương / Children of the Mist
Ди е 12-годишно девојче кое живее во село обвиено во маглата на северозападните виетнамски планини. Таа припаѓа на етничкото малцинство Хмонг каде што жените се мажат многу млади, продолжувајќи ја контроверзната традиција на „грабнување невести“. Кога Ди ќе влезе во пубертет, личноста драстично ќе ѝ се промени. Безгрижното мало девојче се претвора во преосетлива, напорна тинејџерка.
Избрана филмографија: Kumjana Novakova Homes (2017) It Could Be a Film (2016) When Clouds Burst... (2014) SK2014 (2014)
Фестивали и награди: : La Inesperada Film Festival, Spain (2022), BHFFNYC, USA (2022), Sarajevo Film Festival, Bosnia and Herzegovina (2021), Play-Doc -Tui International Documentary Festival, Spain (2021), Gijón International Film Festival, Spain (2021)
ГЛАВНА ПРОГРАМА
Сценарио:HÀ LệDiễm Камера:HÀ LệDiễm Монтажа:Swann Dubus Продукција: TRẦN Phương Thảo Swann DUBUS
Фестивали и награди: : Ljubljana Doc Film Festival - Amnesty International Award, Slovenia (2022), Cinéma du Réel - Clarens Prize for Humanist Documentary Filmmaking, Switzerland (2022), One World - Special Jury Award, Poland (2022), ZagrebDox - Little Stamp Award, Croatia (2022), DokFest Münich - SOS-Kinderdörfer weltweit, Germany (2022), DOXA - Best Feature Documentary, Canada (2022), Millenium Festival - Silver Goal, Belgium (2022), Taiwan IDF - Next Generation Award, Taiwan (2022), IDFA - Best Directing Award, Netherlands (2021), Budapest IDF - Best Directing Award, Hungary (2021)
Guillermo Carreras-Candi SK 2014 (2014) Tragovi (2010)
32
HÀ LỆDIỄM
ГЛАВНА ПРОГРАМА
33
Норвешка / 2022 / 110’
Данска, Финска, Шведска / 2022 / 86’
ЗАТЕМНУВАЊЕ
КУЌA ОД РАСКИ
Formørkelsen / Pomračenje / The Eclipse
A House Made of Splinters NATAŠA URBAN
На 11 август, 1999 година, додека целиот свет славеше, поголемиот дел од српската популација се забарикадира во своите домови и нуклеарни бункери, стравувајќи од месечевата сенка. Користејќи го овој настан како метафора за нечистата совест на една нација, режисерката се соочува со военото и криминално минато на својата земја и со злото кое е сè уште на слобода и денес.
Сценарио: Nataša Urban Камера: Ivan Marković Монтажа: Jelena Maksimović Звук: Svenn Jakobsen Музика: Jared Blum, Bill Gould Продукција: Ingvil Gisk, Medieoperatørene
SIMON LERENG WILMONT
Во воено разурнатиот и осиромашен дел од Источна Украина каде што зависноста ја фрла својата долга сенка, постои сигурно место за деца привремено разделени од родителите. Три деца ја чекаат својата судбина - дали ќе се вратат назад или ќе се преселат во нов дом - додека група посветени социјални работници создаваат мали мигови на радост и оддишка во детството кое е речиси изгубено.
Избрана филмографија: Mbambu and the Mountains of the Moon (2010) Big Sister Punam (2009) Journey of a Red Fridge (2007)
Избрана филмографија: The Distant Barking of Dogs (2017) The Fencing Champion (2014) Chikara - The Sumo Wrestler’s Son (2013) Dormitory Master (2009) Above Ground, Beneath the Sky (2008)
Фестивали и награди: : CPH:DOX: Award for Best Film, Denmark (2022)
34
ГЛАВНА ПРОГРАМА
Сценарио: Simon Lereng Wilmont Камера: Simon Lereng Wilmont Монтажа: Michael Aaglund Звук: Heikki Kossi, MPSE, Peter Albrechtsen, MPSE Музика: Uno Helmersson Продукција: Monica Hellström Копродукција: Sami Jahnukainen, Donkey Hotel Tobias Janson, STORY Darya Bassel & Vika Khomenko, Moon Man
Фестивали и награди: : Sundance Film Festival - World Cinema Documentary Best Directing Award, USA, (2022), Göteborg Film Festival - Best Nordic Documentary Award, Sweden, (2022), Thessaloniki International Film Festival - Golden Alexander Best Film Award, Greece, (2022), One World International Human Rights Documentary Film Festival - Best International Documentary Award, Czech Republic (2022), FIPRESCI Award (2022)
ГЛАВНА ПРОГРАМА
31
Израел, Швајцарија / 2021 / 53’
Шведска, Норвешка, Белгија / 2022 / 93’
ЛЕТНИ НОЌИ
НЕЛИ И НАДИН
Lailot Kaitz / Summer Nights
Nelly and Nadine OHAD MILSTEIN
Како изгледа светот низ очите на едно шестгодишно дете? Патување во несвесното на едно невино и наивно дете додека заспива и лебди во длабочините на својот ум.
Сценарио: Ohad Milstein Камера: Ohad Milstein Монтажа: Ohad Milstein Звук: Ohad Milstein Музика: Ishai Adar Продукција: Ohad Milstein Копродукција: Rahel Streiff
MAGNUS GERTTEN
Необична љубовна приказна меѓу две жени кои се заљубуваат на Божиќ во конц-логорот „Равенсбрук“ во 1944 година. Иако се разделени на крајот од војната, Нели и Надин успеваат да се обединат подоцна и заедно да го поминат остатокот од животот. Нивната љубовна приказна била долго чувана тајна, дури и за нивните најблиски. Силви, внуката на Нели, одлучува да ги отвори невидените лични архиви на Нели и Надин и да ја открие нивната восхитувачка приказна.
Избрана филмографија: Flood (2018) Week 23 (2016) Planets - Four Variations of Detachment (2014) Systema (2010) Obsession (2008)
Избрана филмографија: Only The Devil Lives Without Hope (2020) Becoming Zlatan (2016) Every Face Has A Name (2015) Tusen Bitar/ A Thousand Pieces (2014) Long Distance Love (2008) Rolling Like A Stone (2005)
Фестивали и награди: : JFBB Film Festival - First Prize for Best Documentary, Germany (2022), DocAviv Film Festival - First Prize, Israel (2021), Israeli Academy Award - Ophir Award for Best Documentary, Israel (2021)
36
ГЛАВНА ПРОГРАМА
Сценарио: Magnus Gertten Камера: Caroline Troedsson Монтажа: Jesper Osmund, Phil Jandaly Звук: Are Åberg, Krister Johnson, Jørgen Meyer, Audun Røstad, Katarzyna Maria Wieczorek Музика: Marthe Belsvik Stavrum Продукција: Ove Rishøj Jensen Auto Images Копродукција: Associate Directors/ Belgium, Up North Film/Norway
Фестивали и награди: : Berlinale, Germany (2022), Tempo Stockholm, Sweden (2022), CPH:DOX, Denmark (2022), Hot Docs, Canada (2022), Movies That Matter, Netherlands (2022), Lover FF Turin, Italy (2022), Docs Barcelona, Spain (2022), DocEdge, New Zealand (2022), Festival du Film de Cabourg, France (2022), Frameline, USA (2022)
ГЛАВНА ПРОГРАМА
37
Switzerland / 2021 / 80’
ПЕКОЛНИ СПОМЕНИ Burning Memories ALICE SCHLAF
Кога имала 16 години, Алис била жртва на насилство. Педесет години подоцна, потиснатото искуство неочекувано ѝ се враќа во свеста. Како е можно човек да потиснува одреден настан во текот на целиот живот? Алис чекори со својата хармоника низ пустината, барајќи одговори, набљудувајќи го феноменот што влијае врз многу жени на сличен начин.
Сценарио: Alice Schmid Камера: Karin Slater, Aurelio Buchwalder, Kaleo La Belle Монтажа: Anja Bombelli Звук: Patrick Becker, Reto Stamm Продукција: Alice Schmid Копродукција: Sami Jahnukainen, Donkey Hotel Tobias Janson, STORY Darya Bassel, Vika Khomenko, Moon Man
Избрана филмографија: Das Mädchen vom Änziloch/ The Girl From Änziloch/ (2016) Die Kinder vom Napf/ The Children From Napf/ (2011) Ich bin eine Maus/ I Am a Mouse (2007) Shall I Stay or Shall I Go? (2005) Ich habe getötet/ I Have Killed (1999) Фестивали и награди: : DOK.fest München, Germany (2022), FIPADOC, France (2022), Swiss Film Award - Best Film Score Award, Switzerland (2021), Swiss Films Best Film Score, Switzerland (2021), Solothurn Film Festival, Switzerland (2021)
38
ГЛАВНА ПРОГРАМА
НОВИ АВТОРИ
Ерменија / 2022 / 82’
Чешка, Италија / 2021 / 97’
5 СОНУВАЧИ И 1 КОЊ
БРАТСТВО
5 ԵՐԱԶՈՂՆԵՐԸ ԵՒ ՁԻՆ / 5 Dreamers and a Horse
Брилијантен и детален опис на тројца Ерменци преку четворица протагонисти со стремеж да ги исполнат своите соништа. Лифтбој во болница кој сака да патува во вселената, сточар во потрага по совршената сопруга и младата феминистка и квир-девојките кои само сакаат да си го живеат животот… во исчекување на протестите и надежта за револуција.
Bratrství / Brotherhood VAHAGN KHACHATRYAN AREN MALAKYAN
Сценарио: Aren Malakyan, Vahagn Khachatryan, Камера: Aren Malakyan, Vahagn Khachatryan, Andranik Sahakyan Монтажа: Federico Delpero Bejar Звук: Jonathan Darch Музика: Avet Terteryan Продукција: OOlik production Копродукција: Color of May
FRANCESCO MONTAGNER
Џабир, Усама и Усеир се тројца млади босански браќа кои пораснале во сенката на својот татко, строг исламистички проповедник. Кога тој е осуден на две години затвор за тероризам, тројцата браќа одеднаш се оставени сами на себе. Новостекнатата слобода ги носи на тешко патување кон станувањето мажи. Следува истражување на младоста, машкоста и потрагата по идентитет.
Избрана филмографија: Vahagn Khachatryan The Moon, The Sun, And The Musketeers (2017) Phone Booth (2014) First Step (2013) Lao Hang (2012)
Избрана филмографија: Taurofilia (2019) Důležitost Každého/ The Importance of Everybody (2018) Animata Resistenza/ Animated Resistance (2014) Фестивали и награди: : CPH:DOX, Denmark (2022), Rotterdam IFF, The Netherlands (2022), Locarno IFF - Golden Leopard Award, Switzerland (2021), Ji.hlava IDFF – Best Czech Documentary Award & Best Cinematography Award, Czech Republic (2021), Verzio HRFF - Special Mention, Hungary (2021), AJB DOC Film Festival, Bosnia and Herzegovina (2021)
Aren Malakyan Voldemar (2021) Snow (2016) Girl on the Moon (2014) Фестивали и награди: : Visions du Réel, Switzerland (2022), Hot Docs IFF, Canada (2022), Goeast Wisbaden, Germany (2022), Golden Apricot IFF, Armenia (2022), FidMarselle IFF, France (2022), Dok Leipzig, Germany (2022)
42
НОВИ АВТОРИ
Сценарио: Francesco Montagner, Alessandro Padovani Камера: Prokop Souček Монтажа: Valentina Cicogna, Klára Tasovská, Jorge Sánchez Calderón Звук: Daniela Bassani, Marzia Cordò, Adam Levý Продукција: Pavla Janoušková Kubečková (nutprodukce, Czech Republic)
НОВИ АВТОРИ
43
Грузија, Франција / 2021 / 86’
Полска / 2022 / 81’
ВОДАТА НЕМА ГРАНИЦИ
ЗАЛОЖНА КУЌА Lombard / The Pawn Shop MARADIA TSAAVA
LUKASZ KOWALSKI
ᲬᲧᲐᲚᲡ ᲡᲐᲖᲦᲕᲠᲔᲑᲘ ᲐᲠ ᲐᲥᲕᲡ / Water Has No Borders
Режисерка се појавува кај една далечна, гигантска брана која е само еден дел од хидроенергетската централа поделена на два дела по конфликтот меѓу Грузија и сепаратистичкиот регион Абхазија. Режисерката се пријавува за дозвола да ја посети и другата половина од централата и сето тоа се претвора во бескрајно измачувачко очекување. Заглавена покрај браната, таа се зближува со луѓето чиишто животи се уништени од политичките превирања во минатото. Ги слуша нивните тајни приказни кои го откриваат вистинскиот живот околу границата пред да се појави алтернативна можност за минување на другата страна.
Сценарио: Maradia Tsaava Камера: Nik Voigt Монтажа: Maradia Tsaava, Anne Jochum; Jérôme Huguenin-Virchaux Звук: Ana Davitashvili, Tamta Mandzulashvili, Niko Tarielashvili, Tengo Mandzulashvili Продукција: OpyoDoc Копродукција: Faites un Voeu
Јола и Вјешек се пар ексцентрични бизнисмени од Битом. Заедно ја водат една од најголемите заложни куќи во Европа. Сепак, златната доба на куќата завршува како што се затвораат локалните рудници, а невработеноста во градот расте. Ниту лудите маркетиншки идеи на Вјешек, ниту мекото срце на Јола можат да му помогнат на бизнисот што се распаѓа. Иако заложната куќа е во загуба, таа станува важно збирно место за локалците. Сопствениците вложуваат последен напор да си го спасат бизнисот, но и љубовта.
Фестивали и награди: : CPH:DOX, Denmark (2022), Visions du Réel, Switzerland (2022), Docs Against Gravity, Poland (2022), Docaviv, Israel (2022), Krakow Film Festival, Poland (2022)
Избрана филмографија: At Home (2022) Chaikhana/ Adapted (2020) Фестивали и награди: : Trento Film Festival - Human Rights Prize, Italy (2022), CPH:DOX, Denmark (2022), DOK Leipzig, Germany (2021), Tbilisi International Film Festival, Georgia (2021)
44
НОВИ АВТОРИ
Сценарио: Lukasz Kowalski Камера: Stanislaw Cuske Монтажа: Adriana Fernandez Castellanos, Filip Kowalski, Jakub Darewski, Kosma Kowalczyk Звук: Katarzyna Szczerba Музика: Krzysztof Janczak Продукција: 4.30 Studio
НОВИ АВТОРИ
45
Финска, Германија, Индија / 2021 / 70’
Франција, Данска, Гренланд / 2022 / 78’
НЕВИДЛИВИ ДЕМОНИ
ПОЛАРИС Polaris RAHUL JAIN
AINARA VERA
Invisible Demons
Во распространетиот мегалополис, каде што опасностите од климатските промени се сегашност, а не иднина, гледаме еден свет што стои на работ. Непосредно и фасцинантно патување низ приказните на само неколкумина од милионите жители на Њу Делхи кои се борат да преживеат. Оваа приказна ги дразни сетилата директно стимулирајќи ја нашата желба за живот во свет со еднаков пристап до чист воздух и вода. Можна ли е замислата за ваква иднина во Њу Делхи, во Индија, или каде било во модерниот свет?
46
НОВИ АВТОРИ
Сценарио: Rahul Jain, Yael Bitton, Iikka Vehkalahti Камера: Saumyananda ”Somo” Sahi, Tuomo Hutri, Rodrigo Trejo Villanueva Монтажа: Yael Bitton Звук: Susmit Bob Nath Музика: Kimmo Pohjonen Продукција: Participant Копродукција: Toinen Katse, Ma.Ja.De. Film
Хајат, морнарка експертка за Арктикот, плови далеку од луѓето и минатото на своето семејство во Франција. Но, кога нејзината мала сестра Лејла го раѓа девојчето Инаја, нивните светови се превртуваат. Го сведочиме нивното патување водено од поларната ѕвезда, со цел да ја надминат судбината на семејството.
Сценарио: Ainara Vera Камера: Ainara Vera, Inuk Silis Høegh Монтажа: Gladys joujou, Ainara Vera Звук: Jérémie Halbert Музика: Amine Bouhafa Продукција: Clara Vuillermoz Копродукција: Emile Hertling Peronard
Избрана филмографија: Machines (2016)
Избрана филмографија: See you tomorrow, God Willing! (2017)
Фестивали и награди: : FIFDH - Youth Jury Prize, Switzerland (2022), Millenium Docs, Poland (2022)
Фестивали и награди: : Cannes Film Festival, France (2022)
НОВИ АВТОРИ
47
Португалија, Франција / 2021 / 85’
Индија, САД, Велика Британија / 2022 / 94’
РАЈ
СÈ ШТО ДИШЕ
Paraíso / Paradise
All That Breathes SÉRGIO TRÉFAUT
Постари луѓе вообичаено се собирале секој ден во градините на Палатата Катет, која порано била Палата на претседателот на Бразил, а сега е Музеј на Републиката во Рио де Жанеиро. По зајдисонцето, стари мажи и жени, придружени со музика, си прикажуваат за смислата на животот преку љубовни песни. Овој портрет на нивната желба за живот е одеднаш прекинат од пандемијата со коронавирус.
Сценарио: Sérgio Tréfaut Камера: Léo Bittencourt, Luís Abramo, Camila Freitas, Carlos Baptista Монтажа: Sérgio Tréfaut, Bianca Oliveira, Mário Espada Звук: João Henrique Costa Продукција: Faux, Les Films d’Ici
SHAUNAK SEN
Во еден од најнаселените градови во светот, крави, стаорци, мајмуни, жаби и свињи живеат со луѓето заедно на куп. На ова место, двајца браќа се заљубуваат во една птица - црниот змеј. Во нивната импровизирана болница за птици во малиот подрум, „браќата змејови“ се грижат за илјадниците восхитувачки суштества кои секојдневно паѓаат од задушливото небо, полно со смог над Њу Делхи. Како што ескалираат еколошкото загадување и граѓанските немири, односот помеѓу ова муслиманско семејство и запоставениот змеј ја исцртува поетската хроника на екологијата за градот што пропаѓа и зголемените социјални тензии.
Избрана филмографија: Cities of Sleep (2015)
Избрана филмографија: Raiva/ Rage (2018) Treblinka (2016) Alentejo, Alentejo (2014) Journey to Portugal (2011) The City of the Dead (2009)
Фестивали и награди: : Sundance - World Cinema Grand Jury Prize: Documentary, USA (2022), Cannes Film Festival - L’oeil D’or Prize For Best Documentary, France (2022), Krakow IFF -Silver Horn For High Artistic Value, Poland (2022)
Фестивали и награди: : FIPADOC - Grand Prix for Musical Documentary, France (2022), Uruguay International Film Festival, Uruguay, (2022), BELDOCS, Serbia (2022), DocsBarcelona, Spain, (2022), Krakow Film Festival, Poland (2022)
48
НОВИ АВТОРИ
Камера: Ben Bernhard, Riju Das, Saumyananda Sahi Монтажа: Charlotte Munch Bengtsen Музика: Roger Goula Продукција: Shaunak Sen, Aman Mann, Teddy Leifer
НОВИ АВТОРИ
49
Данска, САД, Бразил / 2022 / 85’
Шпанија, Франција / 2022 / 70’
ТЕРИТОРИЈАТА
ТОЉАТИ ПЛУТАЈЌИ
The Territory / The Territory
Tolyatti Adrift ALEX PRITZ
Војна се води во бразилската прашума помеѓу последните припадници на племето Уру-еу-вау-вау и земјоделците кои - поддржани од претседателот Болсонаро - полека ја уништуваат нивната заштитена територија. Но, младиот активист и водач Битате нема намера да се откаже без борба. Заедно со својата менторка Неидиња, тој мобилизира армија од самоуки новинари кои патролираат низ џунглата и ги фаќаат земјокрадците на лице место. Користејќи ја камерата како единствено оружје наспроти пилите, Битате и неговите луѓе ги ризикуваат животите со цел да го запрат соголувањето на прашумата пред да биде предоцна.
Камера: Alex Pritz, Tangãi Uru-eu-wau-wau Монтажа: Carlos Rojas Felice Звук: Rune Klausen, Peter Albrechtsaen, MPSE Музика: Katya Mihailova Продукција: Darren Aronofsky, Will N. Miller, Gabriel Uchida, Lizzie Gillett, Sigrid Jonsson Dyekjær, Will Miller Копродукција: Color of May
LAURA SISTERO
Тољати, некогаш симбол на социјалистичката гордост, денес е рускиот Детроит - град во лимбо без надеж за младината. Во безнадежната средина се раѓа „Боеваја класика“, движење што ги спасува иконските автомобили „лада“ од локалната фабрика за да ги претвори во средства за изразување бунт и истражување на конфликтите и соништата на младите во еден од најсиромашните градови во Русија.
Фестивали и награди: : Sundance - Audience Award and Special Jury Award for Documentary Craft, USA (2022), CPH:DOX - F:ACT Award, Denmark (2022), Movies that Matter - Activist Documentary Award, Netherlands (2022), True False Film Festival, USA (2022), Full Frame Film Festival, USA (2022)
50
НОВИ АВТОРИ
Сценарио: Laura Sistero Камера: Artur-Pol Camprubí Монтажа: Alissa Doubrovitskaia, Ariadna Ribas, Laura Sisteró Звук: Gerard Tàrrega Amorós, Jordi Ribas Музика: Josep Comas Продукција: Boogaloo Films Копродукција: Les Films d’Ici
Избрана филмографија: Waste (2016) Фестивали и награди: : Krakow FF - Silver Horn Award, Poland (2022), Docs Valencia - Best Spanish Film, Spain (2022), Malaga IFF, Spain (2022), Visions du Réel, Switzerland (2022), Hot Docs Toronto, Canada (2022)
НОВИ АВТОРИ
51
Аргентина / 2020 / 70’
ТРЊЕ Esquirlas / Splinters NATALIA GARAYALDE
На 3 ноември, 1995 година, експлодираше „Рио Терсеро“, фабриката за воена муниција - симболичната индустрија во мојот роден град. Илјадници гранати беа испукани кон градот што ги произведуваше. Јас имав 12 години и додека се обидував да избегам, го снимив уништувањето на градот со мојата видеокамера. 20 години подоцна ги пронајдов снимките. Заканата на индустриско-воениот сектор е сè уште присутна и денес.
Сценарио: Natalia Garayalde Монтажа: Julieta Seco / Martín Sappia Звук: Federico Disandro Продукција: Eva Cáceres
Фестивали и награди: : Visions du Réel - Special Jury Award, Switzerland (2021), Jeonju Film Festival - Grand Prize, South Korea (2021), Documenta Madrid - Fugas Award, Spain (2021), Sheffield DocFest, UK (2021), Mar del Plata Film Festival - Best Argentinian Director Award, Argentina (2020)
52
НОВИ АВТОРИ
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Финска, Норвешка, Русија / 2021 / 22’
VILLE KOSKINEN, DANIELA TOMA, MATTI KINNUNEN, SVETLANA ROMANOVA
АРКТИЧКИ УТОПИИ
Сценарио: Daniela Toma, Matti Kinnunen, Svetlana Romanova Камера: Daniela Toma, Matti Kinnunen, Svetlana Romanova Монтажа: Ville Koskinen / Звук: András Nádasi / Музика: Tuomas Rounakari, Anya Enot / Продукција: Anna-Katri Kulmala, Niina Jyränen
Arctic Utopias
Канада, Швајцарија, Русија / 2021 / 25’
KRISTINA WAGENBAUER
БАБУШКА
Сценарио: Kristina Wagenbauer Камера: Kristina Wagenbauer Монтажа: Xi Feng Звук: Luc Bouchard Музика: Jean-Sébastien Williams Продукција: Line Sander Egede (TAK films Inc.)
Babushka
Даниела, Светлана и Мати ја документираат својата врска со Арктикот. Грижата за иднината на едно неродено дете, копнежот по домот и традиционалниот начин на живот во светот на можностите што ги нуди капитализмот се столбовите на оваа приказна. Продорен поглед во емоционалниот спектар на поединецот во средина што бргу се менува. Избрана филмографија: Ville Koskinen: Under Control (2021)
Фестивали и награди: Tampere Film Festival - Sustainability Award Verso, Finland (2022), Espoo Cine, Finland (2022), The Norwegian Documentary Film Festival, Norway (2022), Nordisk panorama, Sweden (2022), Not So Happy Film Festival, Sweden (2022), New Horizons IFF, Poland (2022), Aegean Film Festival, Greece (2022)
ANTE ZLATKO STOLICA
Хрватска / 2022 / 14’
БАБАЈАЊА
Сценарио: Ante Zlatko Stolica Камера: Katarina Zlatec Монтажа: Iva Ivan Звук: Hrvoje Nikšić Продукција: Tibor Keser, Vanja Jambrović
Babajanja
Една канадска режисерка ја посетува баба си во Русија по 25 години долга разделба. Повторното обединување открива колку влијаеле значајните историски настани врз нивното минато и врз длабочината на нивната врска. Преку личните патешествија, од Втората светска војна до падот на Советскиот Сојуз, ги раслојуваме и ги откриваме нивните лични приказни и семејните трауми, небаре руски кукли.
Краток есеистички документарец со хорор елементи. Навраќајќи се во минатото, нараторот се обидува да ја пронајде мистериозната жена од која се плашел кога бил мал. Претурајќи по своите спомени, соништа и заборавени хорор филмови, тој се обидува да открие која е и каде е денес. Во истрагата ги вклучува своето семејство, роднините, соселаните - никој не е многу волен да помогне, но собирајќи сè повеќе и повеќе информации за неа, нараторот е сè поблиску до конечното запознавање со неа.
Избрана филмографија: Today, or I’ll Die (2019) Sashinka (2017) Ailleurs exactement/ Somewhere Exactly (2014) Moi, c’est Julien/ My Name Is Julien (2012) Particules/ Particles (2009)
DIANA KADŁUBOWSKA KRZYSZTOF KADŁUBOWSKI
Полска / 2021 / 16’
БАЛКОНСКИ КОНЦЕРТ
Сценарио: Diana Kadłubowska, Krzysztof Kadłubowski Камера: Krzysztof Kadłubowski Монтажа: Rafal Salata Звук: Franciszek Kozłowski, Kamil Andrzejewski, Szymon Kadłubowski Музика: Michal Soltan Продукција: Studio Filmowe Plus TV
Koncert balkonowy / Balcony Concert
Трагикомична слика на полското општество за време на првото затворање. Жители на една станбена зграда - секој од нив затворен во својот стан - се обидуваат да се приспособат на новата ситуација. Повеќето остануваат дома, додека единствената контактна точка со надворешниот свет им е преку балконот и заедничкиот двор. Резултат на оваа култура на дворот е балконскиот концерт - приказна за еден пар чевли и една од Избрана филмографија: Diana Kadlubowska Today, Tomorrow... Yesterday (2019) Krzysztof Kadlubowski Today, Tomorrow... Yesterday (2019) Returns (2010)
56
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: Canadian Screen Awards, Canada (2022), Prix Iris, Canada (2022), RIDM, Canada (2022), Atlanta Film Festival, USA (2022)
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: FIPADOC, France (2022), MiradasDoc, Spain (2022), ZagrebDox, Croatia (2022), Ismailia International Film Festival, Egypt (2022), Krakow Film Festival, Poland (2021)
57
Хрватска / 2021 / 30’
JASMINA BEŠIREVIĆ
БОСАНСКИ БРОДВЕЈ
Сценарио: Jasmina Beširević Камера: Jasmina Beširević Монтажа: Iva Ivan Звук: Nina Ugrinović Продукција: Tibor Keser, Vanja Jambrović
Bosanski Brodvej / Bosnian Broadway
САД, Иран, Чиле, Тајланд, Велика Британија, Сингапур / 2021 / 18’
ЖИВОТ Life
Шеснаесет млади актери се одбрани да учествуваат во бродвејски мјузикл кој го поставуваат истакнати американски артисти во Босна и Херцеговина. Многумина од нив мечтаат за кариера надвор од регионот и сите од нив ги започнуваат пробите со голем ентузијазам и многу очекувања. Но, како што се приближува премиерата, нивното расположение се менува и тие стануваат свесни дека наскоро ќе треба да се вратат на својот „секојдневен“ живот. Избрана филмографија: Sad sam ja Irena/ Now I Am Irena (2021) Posljednja kino predstava/ The Last Picture Show (2019) All Good Things (2017)
ВАЈАЊЕ ВИБРАЦИИ
Сценарио: Felippe Martín Камера: Loup-William Théberge Монтажа: Felippe Martín Звук: Loup-William Théberge Музика: Bernard Bosa Продукција: Felippe Martín
Sculpter La Vibration / Sculpting Vibration
Сценарио: Jafar Panahi Камера: Jafar Panahi, Tahereh Saidi Balsini Монтажа: Jafar Panahi Звук: Reza Delpak Музика: Shahram Shafii Продукција: Jafar Panahi
Љубовно писмо до филмот, снимено низ САД, Иран, Чиле, Кина и Тајланд, од седуммина од најеминентните филмаџии на денешницата. Нов живот во старата куќа. Отцепување, повторно обединување. Надзор и помирување. Непрепознатлив свет во годината на вечната бура.
Фестивали и награди: Sarajevo Film Festival, Bosnia and Herzegovina (2021)
FELIPPE MARTÍN
Канада / 2022 / 9’
JAFAR PANAHI
Кратка средба со Бернард Боса кој приредува вибрирачки концерти во Кјубек повеќе од 10 години. Бернард ни раскажува што го навело да изработува и да воведе дижеридуа во својата вибрирачка практика. Но што е, всушност, вибрацијата и која е нејзината намена?
JUANITA ONZAGA
Колумбија, Белгија, Мексико, Италија / 2022 / 15’
ИДНИНАТА Е ВОДНА ПАЛАТА
Сценарио: Juanita Onzaga, Mathieu Volpe Камера: Juanita Onzaga Монтажа: Juanita Onzaga Звук: Jeremy Bocquet, Eli Sunderman , Matrhieu van den driessche Музика: Aisha Devi, Ben Bertrand, Jeremy Bocquet Продукција: Juanita Onzaga for A Film House Копродукција: Colectivo Colmena
El Mañana es un Palacio de Agua / Tomorrow is a Water Palace
Сибил е последната жива личност на една планета без историја и вода. Таа талка низ сушните предели, патувајќи низ чудни визии. Со неа комуницираат ентитети со повеќе меморија од луѓето. Како да го убеди духот на водите да се врати на земјата?
Избрана филмографија: Our Song to War (2018) The Jungle Knows You Better Than You Do (2017)
58
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: FICCBA - Best Short Film Audience Award, Argentina (2022), IFFR International Film Festival of Rotterdam, Netherlands (2022), Cartagena International Film Festival, Colombia (2022), FINCA, Argentina (2022), Leiden Shorts, Netherlands (2022), Vienna Shorts, Austria (2022), Aegean Film Festival, Greece (2022) EXIS, South Korea (2022) Guanajuato International Film Festival, México (2022) 59
Романија / 2021 / 30’
VLAD PETRI
ИСТИОТ СОН
Сценарио: Vlad Petri Камера: Vlad Petri Монтажа: Vlad Petri Звук: Vlad Voinescu Музика: Farhad Ghafoor/ Romanian Church Choir Продукција: Vlad Petri/ Diana Păroiu
Același vis / The Same Dream
САД / 2021 / 36’
КОГА БЕВМЕ СИЛЕЏИИ
ЈАС СУМ МИШЕЛ
Сценарио: Olena Siyatovska, Simon Mozgovyi Камера: Artem Nadyozhin Монтажа: Simon Mozgovyi Звук: Natalia Avramenko Музика: Jo Ranger Продукција: M Film
Vasha Mishel / I Am Michelle
Една прилично вознемирувачка „случајност“ го наведува режисерот да го пронајде својот клас од петто одделение - и наставникот на одделението - за да ги испита нивното сеќавање и соучесништво во инцидент со врсничко насилство кој се случил пред педесет години.
Фестивали и награди: Association for Romanian Film Promotion - Best Short Documentary GOPO Award, Romania (2022), Zagreb Dox, Croatia (2022), FeKK Short Film Festival Ljubljana, Slovenia (2022), Transilvania IFF, Romania (2022), Sarajevo Film Festival, Bosnia and Herzegovina (2021)
OLENA SIYATOVSKA
Украина, Холандија / 2021 / 21’
Мишел, 20-годишна трансродова девојка, живее во Киев, Украина и сонува да стане модел. Преку популарноста на социјалните мрежи, таа се спротивставува на осаменоста што ја обзема. Се враќа во своето родно место, мало село во Западна Украина, за да ги посети своите роднини и пријатели кои први ѝ ги прифатиле идентитетот и промените.
Сценарио: Jay Rosenblatt Камера: Kirsten Johnson, Ellie McCutcheon, Jay Rosenblatt Монтажа: Jay Rosenblatt Звук: Jay Rosenblatt Музика: Erik Ian Walker Продукција: Jay Rosenblatt Копродукција: Stefano Tealdi
When We Were Bullies
Приказната на еден романски војник на релација Авганистан – Романија се испреплетува со приказната на едно авганистанско дете во филм што ја пренесува реалноста на војната преку секојдневни слики.
Избрана филмографија: Cerbul a trecut prin fața mea/ The Deer Passed in Front of Me (2020) București, unde ești?/ Where are you Bucharest? (2014)
JAY ROSENBLATT
Избрана филмографија: How Do You Measure a Year? (2021) The Claustrum (2014) The Darkness of Day (2009) I Used To Be A Filmmaker (2003) The Smell of Burning Ants (1994)
Фестивали и награди: Academy Award, USA (2022), Florida Film Festival - Grand Jury Award for Best Documentary Short, USA (2022), Valladolid Film Festival - Best Short Documentary, Spain (2022), Virginia Film Festival Audience Award for Best Short Documentary, USA (2022), Fargo Film Festival - Best Documentary Short, USA (2022)
FERNANDO SOUZA PABLO CURTO
Шпанија / 2021 / 15’
ЛЕБДЕЧКИ СВЕТ
Камера: Pablo Curto, Fernando Souza Монтажа: Fernando Souza, Pablo Curto Продукција: Fernando Souza, Pablo Curto, Pablo Zorrilla
The Floating World
Рјуки е роден во богато семејство, но пред две години изгубил сè. Како и многу луѓе во безизлез, тој завршува во злогласниот кварт со проституција во Токио. Започнува да работи во еден жесток хоуст клуб каде што жени, главно проститутки, доаѓаат да си најдат ново момче. За брзо време станува водечки хоуст (Number One Host), надевајќи се дека тајната поради која има изгубено сè нема да му го уништи успехот. Фестивали и награди: ZINEGOAK, Spain (2022), BFI Flare, UK (2022), Korea Queer Film Festival, South Korea (2022), Bendigo Queer Film Festival, Australia (2022), Durban International Film Festival, South Africa (2022), LesGaiCineMad, Spain (2021), ALCINE, Spain (2021), INTERFILM, Germany (2021), PÖFF Shorts, Estonia (2021), Bogoshorts, Colombia (2021)
60
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
61
Шпанија / 2021 / 15’
NEREA BARROS
МЕМОРИЈА
Сценарио: Nerea Barros Камера: Raquel Fernández Монтажа: Julia Juániz Звук: David Manchado Продукција: Nerea Barros, Hernán Zin, Ana Pincus, Xavi Font
Мemoria / Memory
Србија / 2022/ 19’
НА КРАЈОТ ОД ПАТОТ
Жељко и Вики жртвуваат сè што имаат за да обезбедат нежен крај на животот на фрлените коњи на нивното мало парче земја. Приказна што ги истражува смртноста и потребата сочувството, емпатијата и достоинството да станат достапни за сите живи суштества во текот на целиот животен пат.
Избрана филмографија: Ademovo Ostrvo/ Adem’s Island (2019) Ja kada sam bila klinac, bila sam klinka/ When I was a girl, I was a boy (2013) Makis City (2012) A Harlem Mother (2010) Rapresent (2008) Everyday Life of Roma Children From Block 71 (2006)
Фестивали и награди: Mieres Under 60′ Film Festival - MUFF Merging Award, Spain (2022), RiverRun Film Festival, USA (2022), Festival de Cine de Huesca, Spain (2022), Festival de Cine de Guadalajara, Mexico (2022), Festival de Cortometrajes Aguilar de Campoo, Spain (2021) Festival de Cine Español de Málaga Spain (2021)
JACK WEISMAN GABRIELA OSIO VANDEN
МЕЧКИ ДАВЕЖИ
Камера: Jack Weisman, Gabriela Osio Vanden Монтажа: Jack Weisman, Will Miller, Andres Landau Звук: David Rose Продукција: Documist
Nuisance Bear
Сценарио: Ivana Todorović Камера: Milan Vlaski Монтажа: Marija Jelusic Звук: Douglas Oppedahl Музика: Boris Mijatovic Продукција: Blok Film
Na kraju puta / End of the Road
Еден дедо ѝ ги пренесува своите преданија на внуката преку море што веќе не постои.
Канада / 2021 / 14’
IVANA TODOROVIĆ
Холандија / 2021 / 22’
ELIANE ESTHER BOTS
ПО ТЕЧЕНИЕТО НА ЗБОРОТ
Сценарио: Eliane Esther Bots Камера: Daniel Donato Монтажа: Eliane Esther Bots Звук: Sergio Gonzalez Cuervo Продукција: Manon Bovenkerk
In Flow Of Words
62
Черчил, Манитоба е позната интернационална дестинација за фотографирање на поларни мечки. Сите сме ги виделе величествените слики на класичните документарни серијали снимани тука – но како, всушност, мечките гледаат на нас? Менувајќи ја перспективата, филмот открива серија пречки составени од туристи папараци и чувари на диви животни меѓу кои мечките мора да се движат за време на својата годишна миграција.
Наративи на тројца толкувачи од Меѓународниот криминален суд за поранешната југословенска република. Овие луѓе толкувале шокантни сведоштва од жртви, сторители и сведоци без никогаш да си дозволат да ги покажат сопствените чувства, емоции и лични истории. Спротивно на нивната позиција во судот, сега нивните гласови и искуства се ставени во центарот.
Фестивали и награди: AmDocs Film Festival - Best International Documentary Jury Award, USA (2022), Canadian Film Fest - Best Cinematography Special Jury Award, Canada (2022), Regard International Short Film Festival - Best Short Documentary, Canada (2022), International FIPRESCI Critic’s Award (2022), Short Shorts Film Festival - Best NonFiction Film, Japan (2022), SXSW, USA (2022), Sheffield DocFest, UK (2022), TIFF,
Избрана филмографија: The Channel (2020) Cloud Forest (2019) The Brick House (2017). We Can’t Come From Nothing, (2015) Gulo (2011)
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди:
Clermont-Ferrand Short Film Festival - Award for Best Documentary, France (2022), Working Title Film Festival - Best Short Film, Italy (2022), Еthnocineca - International Shorts Award, Austria (2022), Docaviv - Best Short Film, Israel (2022), Icedocs - Best Short Film, Iceland (2022), Locarno Film Festival - Best Direction Award, Switzerland (2021) Hamptons International Film Festival - Best Short Documentary, USA (2021), Cinema Verite Short Film Competition Special Jury Prize, Iran (2021), Uppsala Short Film Festival, Sweden (2021), New York Film Festival, USA (2021) 63
Чешка, Иран / 2021 / 15’
PEGAH AHANGARANI
СЕ ОБИДУВАМ ДА СЕ СЕТАМ
Сценарио: Pegah Ahangarani, Ehsan Abdipour Камера: Pegah Ahangarani Монтажа: Farahnaz Sharifi Музика: Atena Eshtiaghi Продукција: Kaveh Farnam
Man Saei Mikonam Faramoush Nakonam / I Am Trying to Remember
Прашав: Зошто те избришале? Тој ми рече: Можеби зашто се исплашени. Реков: Секој што се плаши треба да се избрише себеси. Тој ми рече: Во тој случај, лицата на живите ќе ги снема и ќе останат само мртвите.
Избрана филмографија: House of Cinema (2017) Arbab Jamshid‘s Men (2015) Women Come Out of the House (2012) Ghazaleh Alizadeh (2010) Tamashakhaneh (2008)
64
КРАТКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: Busan IFF - Jury Award, South Korea (2022), IDFA, Netherlands (2022), HotDocs, Canada (2022), Thessaloniki Docs, Greece (2022), IndieLisboa, Portugal (2022), Melbourne IFF, Australia (2022), Zagreb Dox, Croatia (2022), Millenium Docs, Poland (2022), Taiwan IFF, Taiwan (2022)
СТУДЕНТСКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Австрија, Грузија / 2021 / 15’
LUZIA JOHOW
БАТО НЕБО – ПЕEЊА ЗА БОГОВИТЕ
Сценарио: Luzia Johow / Камера: Germaine Haller Монтажа: Kaspar Panizza, Luzia Johow / Звук: Cristian Iorga Музика: Levan Bitarovi, Ana Chamgeliani, Madona Chamgeliani, Lasha Bedenashivili, Shorena Abuselidze, Zviad Ardzenadze, Lloyd O;Hanlon, Khatia Turmanidze, Jemal Turmanidze / Продукција: Filmakademie Wien
Bato Nebo - Chants to the Gods
Белгија, Грција / 2021 / 18’
ПОМЕЃУ
Приказ на врската на тројцата пријатели Марија, Маркос и Џулијан со еден остров во Грција. Сеќавањата на заедништвото во летата што поминале ја обликуваат нивната перцепција за местото. Реалноста на растењето, сепак, ги отелотворува промените кои не само што ги предизвикуваат нивните меѓусебни односи, туку и идејата за нивната припадност на местото.
Фестивали и награди: Filmfest Dresden, Germany (2022), Landshut Short Film Festival, Germany (2022), FEST - New Directors, New Films, Spain (2022), Rural Film Fest, Spain (2022), Youki International Youth Media Festival - Austrian Film Award, Austria (2021), Gijón International Film Festival - Young Jury’s Award for Best Short Film, Spain (2021), Diagonale - Festival des österreichischen Films, Austria (2021), Doclisboa, Portugal (2021)
Финска / 2021 / 20’
MOONA PENNANEN
ЗЕМЈА ШТО СЕ КРЕВА И СЕ СПУШТА
Сценарио: Moona Pennanen Камера: Jesse Jalonen Монтажа: Heli Kota Звук: Juuso Oksala Продукција: Ida Karoskoskii
Сценарио: Julian Schwandner Монтажа: Thomas Foster, Nikos Nikolopoulos Камера: Aulona Fetahaj, Vince De Leenheer, Julian Schwandner Звук: Aulona Fetahaj, Kwinten Van Laethem Продукција: Julian Schwandner Копродукција: LUCA School of Arts
Anamesa / In Between
Планинската магла открива едно село во Грузија: луѓето се будат, пејзажот се издига, а древните гласови се претопуваат во нежните утрински звуци. Низата традиционални пеења, изведени колективно, нудат поглед на усната традиција и секојдневниот живот на една рурална заедница. Фрагментарен портрет на идентитетот и социјалните врски преку музиката која еволуирала со генерации и била зачувана заедно со заедницата што се менува. Мирните слики без никаква романтична глорификација формираат полифонија од природата, човечките живеалишта и мелодиите. Избрана филмографија: MVA (2018)
JULIAN SCHWANDNER
Избрана филмографија: My 18th (2020) Hiraeth (2019) Papas Staat (2018) Rost (2017)
Чешка, Словачка / 2021 / 12’
DIANA CAM VAN NGUYEN
СО ЉУБОВ, ТАТО
Сценарио: Diana Cam Van Nguyen, Lukáš Janičík Анимација: Diana Cam Van Nguyen, Barbora Halířová, David Štumpf & Vojtěch Domlátil Монтажа: Lukáš Janičík Звук: Viera Marinová Музика: Viera Marinová Продукција: 13ka Копродукција: FAMU and nutprodukcia
Love, Dad
Maa joka nousee ja laskee / Land That Rises and Descends
Оваа приказна го истражува заборавеното парче земја на Финска: aрхипелагот Кваркен. Кваркен е уникатно место на земјата каде што морето е идната земја и каде што земјата порано била море. Таму митовите од праисторијата се дел од секојдневната реалност, а издигнувањето и спуштањето на земјата поставуваат прашања за постоењето на архипелагот во иднина. Избрана филмографија: Awakening (2015) Diary of a Journey (2011)
68
СТУДЕНТСКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: In The Palace International Short Film Festival, Bulgaria (2022), International Short Film Festival Leuven, Belgium (2021)
Режисерката наоѓа писма полни љубов што татко ѝ ги напишал од затвор.
Фестивали и награди: Visions du Réel, Switzerland (2021), Rauma Blue Sea Film Festival, Finland (2021), Kokkolan kinojuhlat, Finland (2021) International Short Film Festival Winterthur, Switzerland (2021) Tehran International Short Film Festival, Iran (2021) Rastro Documentary Film Festival (2021), Festival Dei Popoli IDFF, Italy (2021), Poitiers Film Festival Poitiers, France (2021) СТУДЕНТСКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
69
Израел / 2021 / 37’
OMER DAIDA
СТАДО
Камера: Omer Daida Монтажа: Almog Ganot Звук: Dana Maimon, Noam Barkat Музика: Dana Maimon Продукција: Roni Caspi Копродукција: Sapir College
עדר/ Herd
Белгија, Унгарија, Португалија / 2021 / 20’
OLGA LUCOVNICOVA
ЧИЧКО МИ ТУДОР
Сценарио: Olga Lucovnicova Камера: Olga Lucovnicova Монтажа: Olga Lucovnicova Звук: Olga Lucovnicova Продукција: DocNomads
Nanu Tudor / My Uncle Tudor
Итамар, таткото на Нама, има фарма каде што одгледува добиток за колење. Додека работи со татка си, десетгодишната Нама се соочува со големи филозофски прашања кои се однесуваат на животот и смртта. Тие се обидуваат заедно да најдат мост меѓу своите различни погледи на смртта: додека Нама развива чувства за добитокот, Итамар ја гледа смртта како неодвоив дел од животот.
По дваесет години тишина, режисерката патува назад во куќата на своите дедо и баба која ѝ оставила длабока трага во сеќавањето. Долгоочекуваниот семеен собир ѝ ги отежнува обидите за надминување на минатото.
Фестивали и награди: Tel Aviv International Student Film Festival - Most Promising Director Award, Israel (2022), Big Sky Documentary Film Festival - Artistic Vision Award, USA (2022), Pärnu Film Festival, Estonia (2022), Docaviv - Best Student Film & Student Scholarship for Excellent Cinematography, Israel (2021), IDFA, The Netherlands (2021)
Избрана филмографија: Nu e sfarsitul/ It’s Not the End (2019) Nu am, moarte, cu tine nimic.../ I Do Not Hate You, Death... (2016) O crenguta de scorus/ One Little Rowan Branch (2012)
SENEM GÖCMEN
Германија / 2020 / 53’
ТУРСКА РИВИЕРА
Сценарио: Senem Göcmen Камера: Senem Göcmen Монтажа: Senem Göcmen Звук: Joscha Eickel Музика: El Fallah Khaless Продукција: Tobias Gaede
Türkische Riviera / Turkish Riviera
Режисерката нè запознава со подемите и падовите на три генерации турски гастарбајтери во Германија преку интервјуа со нејзините родители и нејзините баба и дедо. Приказните се придружени со секојдневниот живот во Турција. Денес, семејството се има вратено во својата татковина – само Сенем е останата во Германија. Каде припаѓа таа? Трезвената мисла се среќава со поетскиот колаж во обид да најде мир во просторот меѓу тука и таму.
Германија / 2021 / 30’
ЏЕМАНА Geamăna
MATTHÄUS WÖRLE Сценарио: Matthäus Wörle Камера: Max Kölbl Монтажа: Felicitas Sonvilla, Matthäus Wörle Звук: Matthäus Wörle Музика: Giuliano Loli Продукција: Paul Scholten (University of Television and Film Munich)
Џемана порано било романско село во западнороманските планини и дом на околу 1000 луѓе. Денес, само цркoвната купола се наѕира од отровната кал на соседниот рудник за бронза. Речиси сите куќи пропаднале, а нивните жители избегале. Само неколку луѓе сè уште го чуваат својот дом. На работ на минатото, Валерија Праца се бори за сегашноста, а е под закана од иднината. Избрана филмографија: Lifetime (2018) Sealand (2020)
70
СТУДЕНТСКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: European Film Awards - Best Short Film, Germany (2021), Berlinale - Golden Bear for Best Short Film, Germany (2021), Sarajevo Film Festival Best European Short, Bosnia and Herzegovina (2021), Festival dei Popoli - Best Short, Italy (2021), Guanajuato International Film Festival - Best Short Documentary, Mexico (2021)
СТУДЕНТСКИ ДОКУМЕНТАРЦИ
Фестивали и награди: Trento Film Festival, Italy (2022), DocAviv, Israel (2022), Sheffield DocFest, UK (2022), BAFTA, UK (2022)
71
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
Чешка / 2017 / 10’
FILIP DIVIAK
БУДИЛНИК
Камера: Filip Diviak Монтажа: Filip Diviak Анимација: Filip Diviak, Lukáš Gregor Звук: Jiří Hloušek Продукција: Lukáš Gregor (Univerzita Tomáše Bati)
Probouzeč / Awaker
Унгарија / 2021 / 80’
MÁTÉ KÖRÖSI
ДИВИ
Сценарио: Eszter Angyalosy Камера: Máté Kőrösi, Máté Papp Монтажа: Alexandra Láng Звук: Balázs Necz Музика: Márk Bartha Продукција: Borbála Csukás (Makabor Studio) Копродукција: Jakub Viktorín
Dívák / Divas
Овој краток анимиран филм е сместен во една ладна нордиска земја на почетокот на 19век и ја раскажува приказната за еден старец кој работи како будилник и ги буди луѓето. Неговиот живот е катаден ист – додека еден ден не добие едно светкаво старо ѕвоно.
Шани, Тина и Емесе се три дваесет и двегодишни девојки кои можат со часови да зборуваат за шминкање, облека и профилни слики. На сцена влегува Мате, млад режисер кој ги следи со својата камера сè до нивната апсолвентска вечер, обидувајќи се да открие што се крие зад нивната совршена шминка. Фестивали и награди: ZagrebDox, Croatia (2022), Biografilm Festival, Italy (2022), Transilvania IFF, Romania (2022), Rhodope International Documentary Film Fest, Bulgaria (2022), Sarajevo Film Festival, Bosnia and Herzegovina (2021)
BARBORA VALECKÁ FILIP POŠIVAČ
Чешка / 2019 / 12’
ВО МОРЕ!
Сценарио: Hynek Trojánek Камера: Alan Soural, Klára Belicová Монтажа: Marek Král’ovský Звук: Tobias Potočný Музика: Matúš Široký Продукција: Pavla Janoušková Kubečková Копродукција: Jakub Viktorín
Přes palubu! / Overboard!
На прв поглед, Камелеон и Киви се чуден пар – додека првиот привлекува внимание со менувачките бои, проќелавото и постојано исплашено Киви се плаши од истото тоа внимание. Но кога бура ќе им го откорне покривот од живеалиштето, веќе не постојат разлики: тие мора да си помогнат еден на друг за да стигнат до арката што ги чека на брегот. Тоа не е лесна задача затоа што арката е само за избрани двојки. Конечно се снаоѓаат и наоѓаат начин да се качат на бродот, но тоа е само почетокот на нивните проблеми: Киви и Камелеон се непосакуван и неочекуван товар и го нарушуваат мирот во арката.
74
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
NORA ŠTRBOVÁ
Чешка / 2017 / 4’
ДОДЕК
Монтажа: Nora Štrbová Анимација: Nora Štrbová, Alexandra Hroncová Звук: Anna Jesenská Продукција: Ondřej Šejnoha (FAMU), Aneta Furdecká (FAMU), Michal Jiřinec (FAMU)
Dodek
Да се биде уличен уметник и член на адвокатска комора во исто време не е баш некоја симбиотска спојка. Во оваа приказна го следиме Додек, главниот лик, како води битка помеѓу редот и хаосот и во себе и во светот во кој живее.
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
75
Чешка, Словачка, Полска / 2019 / 14’
MARTIN SMATANA
ЗМЕЈОТ
Сценарио: Martin Smatana Камера: Ondřej Nedvěd Монтажа: Lucie Navrátilová Звук: Viera Marinová Музика: Aliaksander Yasinski Продукција: Peter Badač Копродукција: Jakub Viktorín
Šarkan / The Kite
Чешка / 2019 / 7’
КРИЕНКА
Зад вратата дупка, зад празнината, целиот свет. Во заднината на детската игра стои приказната за течението и перцепцијата на времето. За да победи во играта, момчето мора да стане стар човек, така што неговиот живот се смалува во една игра на криенка. Поетски визии се создаваат од сеќавањето на детството и младоста раскажувајќи една животна приказна.
Фестивали и награди: RiverRun International Film Festival - Special Jury Award, USA (2020), Poitiers Film Festival - Audience Award, France (2019), Stuttgart Festival of Animated Film (ITFS) - Best Short Film for Children Award, Germany (2019), Austin Film Festival - Best Animated Short, USA (2019), Ale Kino! Film Festival - Best Short Film for Children, Poland (2019)
Чешка / 2019 / 15’
DARIA KASHCHEEVA
Чешка / 2020 / 4’
ЌЕРКА
Камера: Daria Kashcheeva Монтажа: Alexander Kashcheev Анимација: Daria Kashcheeva, Alexandra Hroncová, Ondřej Šejnoha (FAMU) Звук: Daria Kashcheeva, Miroslav Chaloupka Продукција: Zuzana Křivková Копродукција: MAUR film
КУКУ
Dcera / Daughter
Едно девојче сè уште го чува сеќавањето кога било повредено. Нејзиниот татко не покажувал емпатија и љубов во минатото и таа не може да ги споделува чувствата со него. Не може ниту да се ослободи од болните сеќавања кои ја носат назад до денот кога донела мртва птица дома и нејзиниот татко не ѝ дал никаква поддршка. Понекогаш е претешко да ги покажеме чувствата и да ги споделиме со некој близок. Понекогаш е и предоцна. Дозволете им на болните сеќавања да одлетаат како слободна мала птица.
76
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
Монтажа: Lucie Navrátilová Анимација: Barbora Halířová Alexandra Hroncová (FAMU) Ondřej Šejnoha (FAMU) Звук: Barbora Krobová Продукција: Ondřej Šejnoha (FAMU)
Schovka / Hide N Seek
Летото се ближи кон својот крај и овошјето зрее на дрвјата. Еден дедо му дава змеј на својот внук. Потоа лисјата паѓаат и дедото ја губи силата. Силен есенски ветер го носи кон облачното небо. Доаѓа зима, а потоа пролет. Топло ветре повторно ги спојува. Раскажана со магични и богати слики, оваа приказна е за сеќавањето на оние што веќе не се со нас. Избрана филмографија: Rosso Papavero / Poppy Red (2015)
BARBORA HALÍŘOVÁ
DANIELA HÝBNEROVÁ Монтажа: Marguerite Farag Анимација: Ondřej Šejnoha (FAMU) Звук: Matěj Lindner Продукција: Ondřej Šejnoha (Studio FAMU)
Kuku / Kuku
Хумористичен приказ за тоа како кукавиците положуваат јајца во гнездата на други птици.
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
77
Германија / 2022 / 25’
JASMIN PREIß
ЛЕТНА АВАНТУРА
Сценарио: Jasmin Preiß Камера: Jasmin Preiß Монтажа: Jasmin Preiß Звук: Tom Blankenberg Музика: Julia Dauksza Продукција: Jasmin Preiß
Summer Fling
Холандија / 2021 / 27’
МАГЛА
ЛИСТ
Сценарио: Aliona Baranova Монтажа: Jan Saska Анимација: Aliona Baranova Звук: Jiří Gráf Музика: Petr Mazoch Продукција: Lukáš Gregor, Univerzita Tomáše Bati Копродукција: Zlín Film Talent
Lístek / Leaf
Понекогаш Стефани „исчезнува“ од својата реалност. Нејзиното тело е присутно, но не и таа самата: веќе не е премногу чувствителна, а видот ѝ станува заматен. Небаре дебел слој магла го покрива нејзиниот свет. Траумата на Стефани ѝ го диктира животoт. Нејзините демони се појавуваат секојдневно. На прв поглед изгледа како дружељубива, енергична млада жена, но всушност едвај преживува. Секоја активност ѝ се чини пренапорна: станувањето од кревет, подготовката на храна, фрлањето ѓубре, излегувањето надвор.
Фестивали и награди: Kurzfilm Festival Hamburg, Germany (2022)
ALIONA BARANOVA
Чешка / 2020 / 6’
Еден џиновски морнар добива прекрасен есенски лист од едно мало девојче. Тоа го потсетува на неговиот дом. Колку долго е отсутен? Морнарот полетува во своите спомени. Што ли ќе најде таму?
Камера: Jean Counet Монтажа: Anneke de Lind van Wijngaarden Звук: Anneloes Pabbruwee en Evelien van der Molen Музика: Florian Jankowski Продукција: Hazazah Pictures
Mist
„Што е расизам?“ - „Ааааа!“ Нема одговор. Некаде во Германија е лето, а браќата Абуди (5) и Адам (7) го минуваат времето надвор играјќи си со оган. Им се придружуваат и други деца и заедно ги откриваат елементите: оган, вода, воздух и земја.
Избрана филмографија: The Rat and the Cat (2022) Diese süße Wiese/ Sweet Meadow (2018) Come si dice/ How do you say (2018) Back In Time (2018) Blut Spucken/ Spitting Blood (2017)
SOPHIE KALKER
AZAR SAIYAR
Финска / 2022 / 12’
МОЈОТ ДОМ
Сценарио: Azar Saiyar Камера: Azar Saiyar, Joonas Kiviharju Монтажа: Azar Saiyar Звук: Kaino Wennerstrand Музика: Kaino Wennerstrand Продукција: Azar Saiyar
Mun Koti / My Home
„Пчела ми го касна прстот. Тоа се случи вчера во дворот на градинката, иако веќе не одам во градинка“. Фрагментираните спомени од детството и зрелоста се спојуваат во песна што ја потпевнува непознатиот наратор. Во шеесеттите години, децата учат нова игра. Некој чека во ходникот додека не добие дозвола повторно да влезе во училницата. Сè е поставено. Сè е заковано. Избрана филмографија: Ruusut / Roses (2021) Kerro minulle / Tell Me (2019) Etäisyyden monumentti / Monument of Distance (2018) Historia valuu kynsien alta / History Bleeds Under Your Fingernails (2016) Primus Tempus (2014)
78
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
Фестивали и награди: Berlinale, Germany (2022), Red Carpet Film Festival, Gaza (2022), Helsinki International Film Festival, Finland (2022)
79
FILIP DIVIAK ZUZANA ČUPOVÁ
Чешка / 2018 / 5’
ОБЛАЧНО
Монтажа: Filip Diviak Анимација: Filip Diviak, Zuzana Čupová, Lukáš Gregor Звук: Noemi Valentíny Продукција: Lukáš Gregor (Univerzita Tomáše Bati)
Cloudy / Pod mrakem
Полска, Германија / 2021 / 15’
RAFAŁ SKALSKI
СОНУВАЧОТ ОД ЗОРЗОР
Сценарио: Rafał Skalski Камера: Kacper Czubak Монтажа: Filip Drzewiecki, Rafał Skalski Звук: Paweł Waligóra, Andrzej Kowal Музика: Jędrzej BąCzyk Продукција: Crtn-Acn, Jonas Soto, Mark Riedemann Копродукција: Jakub Viktorín
Marzyciel Z Zorzor / The Dreamer From Zorzor
Г. Џуџе се сонча во својата градина кога одеднаш еден мал облак го затскрива сонцето. Г. Џуџе многу ќе се изнервира, но за среќа, точно
Деветнаесетгодишникот Балах му помага на татка си во кројачката работилница, додека сонува да оди во Европа и да стане светски познат фудбалер. Неговата цел е исклучително тешко да се постигне во Зорзор – мал град во Либерија зафатен од епидемија на ебола и ужасна граѓанска војна. Сè би било полесно кога само Балах би бил добар во играњето фудбал. Избрана филмографија: Twardzielki/ Tough Girls (2019) Rekruci/ Recruits (2019) Mnich Z Morza/ Monk of the Sea (2016) Portrety Wojenne - Pacak/ Wartime Portraits - Pacak (2014) Kochankowie/ Lovers (2010)
KATEŘINA KARHÁNKOVÁ
Чешка / 2017 / 10’
ПЛОДОВИ ОД ОБЛАЦИ
Монтажа: Blanka Klímová Анимација: Alžběta Skálová, Tomáš Michálek (MasterFilm) Звук: Jan Richtr Продукција: Tomáš Michálek (MasterFilm), Dagmar Sedláčková (MasterFilm) Копродукција: FAMU
Plody mraků / Fruits of Clouds
Фури живее на една чистинка опкружена со темни шуми во која живее една пријателска глутница. Нивната единствена храна се ретките семки од портокал кои се претвораат во големо блескаво овошје штом ќе ја допрат земјата. Пријателите на Фури се плашат да се впуштат во страшната шума, но нему му е здодевно да не прави ништо и само да чека.
80
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
Фестивали и награди: LA Shorts International Film Festival, USA (2021)
VERICA POSPÍŠILOVÁ KORDIĆ
Чешка / 2019 / 12’
СПОРЕД СИЛВИЈА
Монтажа: Matěj Pospíšil Анимација: Verica Pospíšilová Kordić, Alexandra Hroncová Звук: Adam Bláha Продукција: Ondřej Šejnoha (FAMU), Anika Homolová (FAMU)
Podle Sylvie / Way of Sylvie
Велат дека жените се добри во правење повеќе нешта во исто време – Силвија е сигурно една од нив. Но како ѝ успева? И дали навистина излегува на крај? Животот на Силвија чука во ритамот на обврските. Таа е експедитивна, беспрекорна, прекрасна и – уморна. Се случува мала незгода и сè се менува... или можеби не.
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
81
Чешка / 2019 / 4’
LUCIE KOKOLIOVÁ
ХОПУС
Анимација: Lucie Kokoliová, Alexandra Hroncová Звук: Matěj Chrudina Продукција: Ondřej Šejnoha (FAMU)
Hopus / Hopus
Завршниот натпревар на Шампионатот во скијачки скокови е антропоморфизиран. Ги следиме засебните кандидати сè до завршницата, кога ќе се случи неочекуваниот пресврт.
SHAMIRA RAPHAËLA
Холандија / 2021 / 75’
ШАБУ
Сценарио: Shamira Raphaëla, Jasmin Preiß Камера: Jurgen Lisse, Gregg Telussa, Aziz Al-Dilaimi Монтажа: David Verdume Звук: Ibrahim Музика: Michael Varenkamp Продукција: Tangerine Tree
Shabu
Семеен филм кој ќе ги расположи и младите и старите. Топло лето и едно момче жедно за живот жонглира со жените во својот живот – баба му, мајка му и девојка му.Холанѓанецот Шабу (14) од Карибите живее во озлогласениот кварт на југот на Ротердам и сонува да стане познат музичар. Преку неговите очи влегуваме во заедницата која е живописна, енергична, возбудлива и забавна. Шарена љубовна средина каде што сите се познаваат и се поддржуваат. На Шабу му е потребна таквата поддршка, бидејќи летово треба да надмине огромна препрека: ја има налутено најважната жена во својот живот – баба му. Избрана филмографија: Daddy and the Warlord (2019) Our Motherland (2019) Lenno and the Angelfish (2017) Deal With It (2014) 82
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ
Фестивали и награди: Berlinale, Germany (2022), Human IDFF, Norway (2022), BUFF, Sweden (2022), CPH:Dox, Denmark (2022), Hot Docs, Canada (2022), Kristiansand International Children’s Film Festival, Norway (2022), Docaviv, Israel (2022), Docs Barcelona, Spain (2022), Oslo Pix, Norway (2022), See the Sound, France (2022), Zlín Film Festival, Czech Republic (2022), IDFA - Best Youth Film, Netherlands (2021)
МАКЕДОКС +
Мастерклас со Хелена Тшештикова, почесна гостинка на „МакеДокс“ 2022
РАЗГОВОР ЗА ИДЕИТЕ ВО ДОКУМЕНТАРНИОТ ФИЛМ Чешката режисерка и документаристка Хелена Тшештикова е повеќе од режисерка и документаристка. Може да се каже дека таа е своевиден феномен, од оние што ги поместуваат границите за она што го знаеме за документарниот филм. Михаил Железников
Уште од почетокот на нејзината кариера во документаристиката, Хелена Тшештикова е посветена на т.н. тајм-лапс снимателски метод чија цел е снимање на животот на избраните протагонисти подолго време, понекогаш и со децении. Овој метод претставува фузија од документирање и раскажување приказна бидејќи животот на секој лик минува низ секакви перипетии, а документаристите го снимаат сето тоа. Во своите документарци Тшештикова се фокусира на континуитетот и трпеливо ги гради приказните, чекајќи животоозначувачки настани. Нејзината светски позната трилогија портрети (Марсела, Рене, Катка) е снимена во доцните 2000-ти. Монтажата на овие филмови е оценета како ремек-дело поради умешноста на авторката да го претвори едноличното постоење на луѓето во беспаќе, во неповторливи, фасцинантни приказни. Во рамки на мастеркласот, Тшештикова ќе зборува за методите на развој на идеите за документарен филм и ќе се обиде да претстави различни аспекти од својот нетипичен документаристички метод, прикажувајќи извадоци од своите најпознати филмови. 86
МАКЕДОКС +
Во текот на мастеркласот, Тшештикова ќе зборува за: • потеклото на идејата за ваквиот начин на работа, • како да ја изберете темата на филмот • како се поставува хипотеза на почетокот на работниот процес • прв проект – први чекори на непознат терен • работата во процесот на монтажа • трагање по филмски форми • финансирање на тајм-лапс документарци
Една од најважните чешки документаристи, Хелена Тшештикова имa режирано околу четириесет филмови откако дипломирала на прашката филмска школа ФАМУ во 1974 година. Таа долго време работела во чешката телевизија, која ја финансирала хит- серијата „Брачни приказни“ (1987) каде што се прикажани седумгодишни портрети на млади брачни парови. Шесте епизоди од серијата се спој од социологија, демографија и „синема верите“, издигнувајќи ја локалната популарност на режисерката. Во 2006 година следува продолжение на серијата „Брачни приказни – 20 години подоцна“ каде што се прикажани животите на паровите подоцна. Двете серии го прикажуваат методот на работа својствен за Тшештикова, познат како тајм-лапс. За време на работата во чешката телевизија, Тшештикова се интересира за женските ликови, режирајќи неколку портрети на жени со трагични животи. Понижената актерка во „Слатко-горки сеќавања“ на Лида Баарова (1995), затворените противници на комунизмот во „Слаткиот век“ (1998), жртвата на нацизмот и сталинизмот во „Хитлер, Сталин и јас“ (2001) и преживеаната од концентрациониот логор во „Мојата среќна ѕвезда“ (2004) – сите овие ликови ги раскажуваат своите лични истории, осакатени од тоталитарните идеологии на 20 век. Тшештикова станува меѓународно позната со својата последна трилогија портрети (Марисол, Рене, Катка), снимена во доцните 2000-ти. „Рене“ ја добива престижната награда за Најдобар документарен филм на Европските филмски награди во 2008 година. „Катка“ освојува две награди на Меѓународниот фестивал за документарен филм во Монтреал во 2010 година, вклучително и за најдобра монтажа. Во овие три портрети на отпадници од општеството, снимени во период од десет до дваесет години, режисерката се фокусира повеќе од кога било на континуитетот во текот на времето, трпеливо градејќи приказни и чекајќи животообразувачки настани. Трилогијата ја истакнува и сложената врска меѓу Тшештикова и ликовите, особено онаа со Рене, каде што нејзиниот сопствен живот станува сè повидлив. Режисерката продолжува со тајм-лапс методот и во своите подоцнежни дела, како во „Приватен универзум“ кој опфаќа 37 години од животот на едно семејство. Во последните неколку години, делата на Хелена Тшештикова се дел од ретроспективите на повеќе значајни фестивали, вклучувајќи го и Меѓународниот фестивал на независни филмови во Буенос Аирес, Аргентина, Солунскиот документарен фестивал, Грција и Меѓународниот фестивал за документарен филм во Монтреал.
Разговорот ќе го води Туе Стен Мулер.
МАКЕДОКС +
87
РАБОТИЛНИЦА ЗА РАЗВОЈ НА ИДЕИ СО ТУE СТЕН МУЛЕР 13. издание на „МакеДокс“ се фокусира на развојот на идеите во документарниот филм. За овогодишната работилница за развој на идеи со Туе Стин Милер беа избрани 6 проекти во развој. Учесниците на работилницата се режисери и продуценти со краткометражни или долгометражни креативни документарни проекти во развој, продуцирани или копродуцирани во Грција, Албанија, Бугарија, Северна Македонија, Србија, Косово, Црна Гора, Хрватска, Босна и Херцеговина, Словенија, Романија и Турција.
Распоред на работилницата:
Цел на работилницата: „Ќе ми биде задоволство да запознам филмаџии со филмски предлози во фаза на развој. Можеби си ја имате запишано идејата или имате напишано третман, а можеби (всушност, мислам дека ова е најважно) имате и визуелни материјали за покажување. Клучно е да бидете отворени за повратни одговори од мене и од колегите. 3 дена: Вовед и презентација; Индивидуални сесии; Презентација за учесниците на ‘МакеДокс’. Се надевам дека ќе си заминете дома полни со инспирација и со она што јас секогаш го нарекувам ‘креативна конфузија и сомнеж’.“ – Туе
88
МАКЕДОКС +
20.08. – групна сесија и мастерклас 21.08. – индивидуални сесии 22.08. – групна сесија и презентација на проектите
Туе Стин Милер, консултант за документарци и критичар, Данска. Работел со документарни филмови повеќе од 20 години во Данскиот филмски одбор, како офицер за печат, претставник на фестивалот и филмски консултант/комесар. Соосновач на Balticum Film and TV Festival, Filmkontakt Nord, Documentary of the EU и ЕДН (Европска документарна мрежа). Награди: Во 2004 година ја добива данската награда „Roos“ за неговиот придонес во данската и европската документарна култура. Наградата за промоција на португалски документарни филмови ја добива во 2006 година. Во 2014 година му е доделена наградата ЕДН „за исклучителен придонес во развојот на европската документарна култура“. Две години подоцна, се закитува со Витешки крст од Орденот за заслуги на Летонија (2016). Наградата „Голем печат“ на 15. издание на ZagrebDox ја добива во 2019. Во 2021 година станува добитник на највисокото државно одликување „Орден на трите ѕвезди“, четврта класа, за значаен придонес во развојот и промоцијата на летонската документарна кинематографија надвор од Летонија. Во 2022 година добива почесна награда на 25. издание на DocsBarcelona, како организатор и програмер од почетокот на фестивалот. Од 1996 до 2005 година бил првиот директор на ЕДН. Од 2006 работи како хонорарен консултант и предавач во работилници како Ex Oriente, DocsBarcelona, Archidoc, Documentary Campus, Storydoc, Baltic Sea Forum, Black Sea DocStories, Caucadoc, CinéDOC Tbilisi, Docudays Kiev, Dealing with the Past Sarajevo FF, како и програмски консултант на фестивалите Magnificent7 во Белград, DOCSBarcelona, Message2Man во Санкт Петербург и DOKLaipzig. Предава во училиштето за документаристика „Зелиг“ во Болцано, Италија и пишува критики за www.filmkommentaren.dk.
МАКЕДОКС +
89
Датуми: 22 и 23 август, 2022 година
МАКЕКОПРОДОКС ФОРУМ #4 „Тешко е човек да не се вљуби во МакеДокс. Во неговата локација, филмовите и луѓето. По деветгодишното искуство како филмски застапнички за документарни филмови во Данска и Норвешка, логично беше да го споделиме нашето знаење и среќна сум што ќе научам за начинот на кој функционира Балканот. Исто така, ја модерирам и мрежата составена од клучни фигури во балканските филмски агенции и центри, па привилегија е да се биде заедно со група која сака да разменува, иновира и работи во полза на создавање најдобри услови за филмаџиите и филмовите во иднина“ - Хеле Хансен
ПРОГРАМА ЗА ДЕЦА И МЛАДИ Модератори: Хеле Хансен (поранешна филмска застапничка за документаристика во Норвешкиот и Данскиот институт) Бриџид О’Шеа (Документарно здружение на Европа)
МакеКоПроДокс форумот е форум чијашто главна цел е развој на стратешки план за зголемување на копродукциите на документарните филмови меѓу балканските земји. Форумот вклучува претставници од 12 регионални филмски агенции, документарни здруженија, документарни професионалци и 10 проекти во различни фази на продукција избрани преку отворен повик. Во пресрет на економската криза, културниот сектор и филмската индустрија најчесто се најпогодени од кратењето на буџетот. Само доколку се дејствува солидарно преку зголемување на регионалните копродукции, ќе се овозможи поголем број финансирани проекти на Балканот во рамки на редуцираните фондови. Првиот форум за копродукција на документарни филмови се одржа на 10. „МакеДокс“ во 2019 година, а оваа година се одржува неговото четврто издание. Нашата цел со овој проект е првпат да воспоставиме нов здружен сектор на Балканот, како единствен начин да се амортизираат последиците од кризата. За време на онлајн сесиите, ќе ги претставиме проблемите со кои регионалните земји редовно се соочуваат поради кризата и ќе се обидеме да изнајдеме можни начини за надминување, потенцирајќи ги неконкретизираните регулативи поврзани со поддршка на развојот и продукцијата на документарните филмови. Форумот е организиран и поддржан од: МакеДокс, Агенција за филм на Република Северна Македонија, МЕДИА деск МК, Грчкиот филмски центар, Град Скопје и Младинскиот културен центар, Скопје. 90
Децата отсекогаш се радост на Земјата, па така е и на нашиот фестивал. Затоа и оваа година, „МакеДокс“ – Фестивалот за креативен документарен филм одбра неколку кратки документарни филмови во комбинација со анимирани чешки кратки филмови за деца, изработени под менторство на ФАМУ, а преземени од Чешкиот филмски фонд за да ја зголеми таа радост. Се надеваме дека вака искреираната програма за деца ќе го поттикне развојот на нивното синеастичко доживување, како и потребата да одат во кино и филмовите да ги гледаат на големото платно. Во Младинската програма, оваа година, одбравме два долгометражни филмови, „Шабу“ (Shabu) на режисерката Шамира Рафаела (Shamira Raphaëla), кој е холандско-белгиска копродукција, како и документарниот филм „Дивас“ (Divas) на режисерот Мате Короси (Máté Kőrösi), а и голем број кратки документарни и анимирани филмови за млади. Веруваме дека младите ќе бидат задоволни од нашиот избор и ќе покажат интерес за гледање на филмови во кино, понатаму активно учествувајќи во филмската приказна под отворено небо. Значи, ранците на грб и дојдете со своите мајки и татковци, баби и дедовци, заедно да се втурнеме во уште една нова фестивалско-филмска авантура!
МАКЕДОКС +
МАКЕДОКС +
91
ДОКУ-МУАБЕТИ ПОД СМОКВА
НОЌНИ ПРИКАЗНИ
Локација: Куршумли ан Датум: 19.08 - 25.08 Време: 18:00 - 20:00 Денот стивнува, а ако за миг се стивне и умот, па го поведе и телото, ќе слушнете што вели оџата пеејќи на јазик, за многумина од нас неразбирлив. Што вели? Да забавиме, да оставиме, да го олесниме чекорот што лепи по скопската калдрма низ чаршијата, додека итаме кон анот за да ја прелажеме горештината среде август. Одеднаш, олеснување. Зад тешките камени ѕидини нѐ прегрнува ладовина, мислата се избиструва, тече вода во центарот... Добро е. Се слуша детско кикотење и понекој заскитан кучешки лаеж. Часот е неколку минути пред 18. Значи, рано е за проекција, сѐ уште е ден, но време е за муабет, да поприкажеме и да се чуеме... Седнати во круг, за миг замолчуваме, тука сме сите и може да почнеме. Во воздухот се шири летен повеј на турски чај, дива смоква и лубеница. Лажичката замешува, ја топи коцката шеќер, ѕвекотот го означува почетокот на дискусијата. Зборуваме за ликови кои живеат осаменички среде планини, ледени пустини и океани, па за некои други кои живеат среќни среде несреќа, па на ред доаѓаат новите форми на комуникација и технологија, па лудоста да снимаш кога сите ти велат дека не треба, па некој ги кажува маките кога снименото се изгубило, па друг зборува за радоста кога на филмското платно видел дека сето бесмислено имало смисла...
Ноќните приказни се она место што зборовите не можат да го искажат, па оставаме музиката да зборува. По цел ден работа или уживање во филмови, преживување лични приказни, да здивнеме сите, и анот со нас. Откако ќе се затемни платното, на менито служиме хот-спот директно до чувствата, да ги преиспитаме, да ги нахраниме, да ги споделиме, да ги пуштиме да дивеат... Доаѓа на ред нашата верзија на Шехерезада и 1001 ноќ – приказни пред да си кажеме добра ноќ. И додека се слушаат гитара, уд, ќемане, хармоника, ако човек доволно внимателно се заслуша, можат да се чујат сите приказни раскажани во темните одајчиња на анот, сите авантури, незгоди, фалбаџиски лаги и тешки к’смети. И сите оние што свиреле тука од радост, мерак, од мака, за ќеф или корка леб и конак. Се гледаме во ноќта, во приказните...
Сонувачи и сонувачки, и оваа година ќе муабетиме под сенката на нашата смоква. 92
МАКЕДОКС +
МАКЕДОКС +
93
Франција / 2021 / 90’
ЗИМСКИ МАКЕДОКС
ГОСПОДАРКИТЕ НА ШУМАТА
CLAUS DREXEL
Au cœur du bois / Ladies of the Wood Во ова зелено крило кое се граничи со градот, помеѓу самракот и зората, талкајќи помеѓу трчачи и шетачи на кучиња, може да налетате на квир мистичните души. Сите тие ги споделуваат своите животни приказни во ритамот на клиентите што доаѓаат и си одат. Тие се Господарките на шумата.
Камера: Sylvain Leser Монтажа: Anne Souriau Звук: Nicolas Basselin, Thierry Blandin Музика: Valentin Hadjadj Продукција: Daisy Days Films
Избрана филмографија: America (2018) On the Edge of The World (2013)
Оваа година го лансираме „Зимскиот МакеДокс“ како иницијатива со цел да го зголеми интересот за онлајн гледање креативни документарни филмови во Северна Македонија.
Фестивали и награди: : FIPADOC, France (2022), CPH: DOX, Denmark (2021)
Свесни сме дека во изминатите две години интересот за VOD платформите е зголемен во целиот свет поради пандемијата. Сепак, очигледно е дека населението во Северна Македонија сè уште нема развиено навика да користи онлајн платформи. Во секој случај, на пазарот во земјава се појавија нови VOD и онлајн платформи кои полека формираат своја публика. За жал, понудата на креативни документарни филмови на овие платформи е многу мала. Затоа, како единствена Асоцијација за промоција на креативни документарни филмови, решивме да ја започнеме оваа иницијатива за збогатување на онлајн платформите со квалитетни креативни документарни филмови. За оваа иницијатива се избрани 4 филмови, победници од изданијата за 2021 година, од Националните програми на фестивалите во мрежата Doc Around Europe (DOK.fest München, DocsBarcelona, MakeDox и FIPADOC).
94
МАКЕДОКС +
МАКЕДОКС +
95
Швајцарија / 2021 / 78’
Шпанија / 2020 / 91’
ДИДА
ТАЈНАТА НА ДОКТОР ГРИНБЕР
Dida
NIKOLA ILIĆ CORINA SCHWINGRUBER ILIĆ
Пред петнаесет години Никола заминува од Србија за да го следи своето срце во Швајцарија. Оттогаш неговиот живот е поделен помеѓу две земји и три жени: неговата мајка Дида, неговата баба и неговата сопруга. Мајката има потешкотии во учењето и отсекогаш била зависна од неговата баба. Како што бабата старее, така Белград го повикува Никола назад дома. Не може да ја разочара мајка си, но исто така не сака ниту да се откаже од животот во Швајцарија. Ова го соочува со една морална дилема: Како може да ѝ помогне на мајка си да живее самостоен живот без да го изгуби сопствениот? Топол и забавен документарен филм за еден син кој се обидува да влезе во чевлите на неговата баба.
Сценарио: Nikola Ilić, Corina Schwingruber Ilić Камера: Nikola Ilić, Corina Schwingruber Ilić, Pablo Ferro Živanović Монтажа: Myriam Flury Звук: Vladimir Rakić, Ivan Antić Музика: Heidi Happy Продукција: Franziska Sonder for Dschoint Ventschr Filmproduktion AG
IDA CUÉLLAR
El Secreto del Doctor Grinberg / The Secret of Doctor Grinberg
Сметан од многумина за „Ајнштајн на свеста“, Гринбер ги поместувал традиционалните граници на науката, обидувајќи се подобро да го разбере потенцијалот на човечкиот мозок. Тој тврдел дека може да ги демонстрира првите чекори кон телепатијата, а имал и лична опсесија со научно објаснување на мистериозните практики на шаманизмот во Мексико. Токму во тоа време, 1994 година, на врвот на својата кариера, Хакобо Гринбер мистериозно исчезнува. Чудните околности на неговото исчезнување изнудиле многу теории кои продолжуваат да ја замаглуваат стварната верзија на настаните.
Избрана филмографија: Nikola Ilić Rakija Fair/ Rakijada (2016) Just Another Day in Egypt (2015) Canton of Yugoslavia/ Kanton Jugoslawien (2013) On the Corner/ Kod Ćoška (2013)
Сценарио: Ida Cuéllar, Miguel León, Juan Muñoz-Tébar, Fernanda Rossi Камера: Jose Luis Bernal (AEC) Монтажа: Judith Miralles, Gabriela Soria, Carlos Rufete Звук: Laia Casanovas Музика: Eduardo Pacheco Продукција: Carles Brugueras, Marieke van den Bersselaar, Ida Cuéllar, Inés Massa
Фестивали и награди: : DocsBarcelona - Premi Latitud, Spain (2021), DocsMX - Audience Award, Mexico (2020), DocsValència Panorama Prize, Spain (2020), Sheffield IDFF, UK (2020) , Festival de Málaga, Spain (2020)
Corina Schwingruber Ilić All Inclusive (2018) In the Woods/ Ins Holz (2017) Just Another Day in Egypt (2015) On the Corner/ Kod Ćoška (2013) Excavating - Tons of Passion/ Baggern Tons of passion (2013) Фестивали и награди: : Visions du Réel, Switzerland (2021), Molodist Kyiv International Film Festival, Ukraine (2021)
96
МАКЕДОКС +
МАКЕДОКС +
97
Германија / 2021 / 89’
ЌЕРКИТЕ НА ЗУХУР
LAURENTIA GENSKE ROBIN HUMBOLDT
Zuhurs Töchter / Zuhur’s Daughters
Тинејџерките Лохан и Самар се чувствуваат како да биле родени во погрешно тело. Заедно со своето семејство, сестрите избегале од војната во Сирија и добиле азил во Германија. Лохан и Самар постепено се осмелуваат да живеат како жени, додека нивните религиозни родители сметаат дека да се биде трансродов е грев. Лохан и Самар сè повеќе се оддалечуваат од конзервативната средина во бегалскиот дом и навлегуваат во ослободувачкиот свет на ноќниот живот. Три години ги следиме сестрите како преминуваат во спротивниот пол и го бараат својот идентитет. Филмот нè приближува до едно посебно семејство, кое се држи заедно и покрај мноштвото конфликти и тешкотии.
Сценарио: Laurentia Genske, Robin Humboldt Камера: Laurentia Genske, Robin Humboldt Монтажа: Carina Mergens Звук: Laurentia Genske, Robin Humboldt Продукција: Erik Winker, Martin Roelly, Ümit Uludağ
Избрана филмографија: Laurentia Genske El Manguito (2017) Outside/ Afuera (2015) At Kölnberg/ Am Kölnberg (2014) Robin Humboldt At Kölnberg/ Am Kölnberg (2014) Фестивали и награди: : AMOR Festival Internacional de Cine LGBT+ - Best International Feature Film, Chile (2022), DOK.fest Munich - Winner of Victor DOK.deutsch Competition, Germany (2021), Hot Docs, Canada (2021)
98
МАКЕДОКС +
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
ПАТУВАЧКО КИНО MАКЕДОКС
МРЕЖА НА ДОКУМЕНТАРНИ ФИЛМОВИ
Documentary Film Festival Networ k
Пристигна оној дел од годината посветен на најубавите, безгрижни летни распусти кај баба на село. Ќе го натовариме нашето магаренце со приказни и ќе се упатиме во прегратките на Беласица и Огражден, да здробиме малку кромид со најпознатите пиперки. Почнуваме од селото на две реки, Турија, на исток и Струмица на запад. Продолжуваме во подножјето на Еленица, помеѓу Плавуш и Смрдеш во некогашно Палеокастро каде што се плетеле кошници и се печеле глинени садови. Одиме во зелен спокој каде што ќе уживаме во румени домати, лубеници, дињи, но и во праз на кој му е посветен еден цел фестивал во комшии. Продолжуваме во селото на војводите, „селото на осамената куќа“, комшија на Еднокуќево, а по него кај Босилко. По течението на Гарлиева чешма крај ендемските папрати ќе завршиме со приказните крај водопадите, во селска идила крај чардаците со габровци. Магаренцето ќе носи приказни, но и ќе собира. Ќе собира приказни од правнуците на комитите на југоистокот, чии прадедовци ги предизвикале светските медиуми да пишуваат за Македонија со месеци уште во првата година од XX век. Ќе собираме приказни за мравјалниците, блатото, ендемската флора, но и за одекот на македонскиот петвековен крик – приказната за првото модерно киднапирање во светот. 102
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
Нема подобар момент од овој за да се отпочне нова соработка со веќе препознаени европски фестивали од Германија, Франција, Шпанија. Фестивалите се простор каде што се слави животот и се раѓа креативноста, каде што се разменуваат мислења и идеи и никнуваат соработки. Без фестивалите, филмаџиите не би можеле да си ја запознаат публиката. Со оглед на тоа што филм не се прави прекуноќ, филмските фестивали се важни зашто го препознаваат успехот на режисерот и го заокружуваат филмскиот процес. Токму затоа е неопходно да се градат и негуваат силни фестивалски врски, а уште повеќе во време на општествена криза. Сега треба да се држиме поцврсто, да си помагаме едни на други и да ја поддржиме филмската уметност. Во моментов, една таква мрежа е токму Мрежата на документарни фестивали која ни помага да го извлечеме најдоброто од новите форми на фестивалите со кои се соочуваме изминатите две години и да ја свртиме новата реалност во наша корист. И не само тоа. Ни овозможува и да соработуваме со документарни филмаџии од далечни краишта, кои ќе ги запознаат европските стварности со сите нивни разлики. Мрежата на документарни фестивали се оформи спонтано, меѓу германскиот „Док.фест Минхен“, францускиот „Фипадок“ од Биариц, шпанскиот „ДоксБарселона“ и нашиот „МакеДокс“, кои решија да здружат креативни сили и разни фестивалски искуства за да можат да ги прикажат на белото платно различните реалности од Франција, Шпанија, Германија и Балканот, и тоа пред публика која ретко има можност да види нешто такво. Токму затоа ќе прикажуваме филмски приказни локално, но и отаде границите за да стигнеме до публиката во руралните и други урбани средини. Минатата година на нашата иницијатива се придружи и Интернационалниот фестивал за документарни филмови за човекови права „Верзио,“ најголемиот филмски фестивал за документарци во Унгарија. Преку оваа соработка се зајакнуваат нашите фестивалски маркети и се отвораат можности за копродукција на документарни филмови. Затоа во форумот „КоПроДокс“, ќе ги вклучиме сите три фестивали, а во дискусиите под смоквата ќе го отвориме прашањето Што сега?, осврнувајќи се кон документарните фестивали во Европа, каде следниот логичен чекор би бил размена и прикажување на филмовите од секоја земја и меѓусебно гостување. СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
103
Поддржувачи:
ЕДУКАЦИЈА СО МАКЕДОКС Поддржувачи:
Настани: „МакеДокс во училница“ го воведе документарниот филм во формалното образование. Со помош на Националната фондација за демократија (НЕД) издадовме два прирачници со 19 креативни документарни филмови за наставници во средните училишта во Македонија. Денес го применуваат вкупно 140 обучени наставници по социологија и граѓанско образование во 80 средни училишта низ Македонија преку кои, од 2013 година наваму, секоја учебна година допираме до најмалку 30 000 ученици. „Ние сме визуелни! Едукација и визуелизација на човековите права“ е приказна во два дела. Во првиот нè интересираше како да ги доближиме филмовите до наставниците и учениците на возраст од 12 до 16 години, па со поддршка од Извршната агенција за едукација, аудиовизуелни уметности и култура на Европската Унија (ЕАЦЕА) публикувавме комплет од 12 документарни филмови и прирачник за работа со нив во формалното и неформалното образование. Минатата година го завршивме и вториот дел од оваа приказна: обучивме 139 наставници и членови на здруженија кои оваа програма ја спроведуваат во 114 училишта и здруженија во 56 градови и села низ земјата. Приказната ја заокруживме на крајот на 2017 година со меѓународната конференција „Аудиовизуелно образование - иднина или сегашност“ на која дојдоа стотина учесници, меѓу кои и 80 наставници и ученици, за да ги споделат искуствата и потребата од аудиовизуелни содржини во образованието. Младинските филмски клубови е приказна која почнавме да ја раскажуваме заедно со Младинскиот образовен форум. Медиаклубовите во Скопје, Битола, Ресен, Дебар, Гевгелија, Куманово, Велес, Кичево, Неготино, Струга, Тетово и Кратово беа првите каде што никнаа мали киносали и пространи форуми за муабет. Денес, младешките хоризонти се растегнуваат, а цврстите ставови омекнуваат ко сечкан кромид во загреано тавче и во уште неколку младински здруженија низ Македонија. ставови омекнуваат ко сечкан кромид во загреано тавче и во уште неколку младински здруженија низ Македонија.
104
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
Настани: „АКТив“ е регионална школа за креативен документарен филм за младите од Босна и Херцеговина, Косово, Македонија и Србија. Од оваа фантастична приказна која досега двапати ја раскажавме заедно со босанскиот „Право људски“ и косовскиот „ДокуФест“, изртија 11 кратки документарни филмови потпишани од 30 АКТивци. Четвртиот расад на „Докуникулци“ го засадивме лани. Докуникулци е проект наменет за образување и филмско описменување на младите, поточно на средношколци на возраст од 15 до 19 години. Намерата на овој проект е да им се понуди на младите, на еден неформален начин, надвор од училиштата, програма преку која тие не само што ќе се запознаат со основите фази на создавање документарен филм, туку и практично ќе ги искусат. Понесен од идејата за активно учество на младите во создавањето на нови културни вредности, овој проект ги препознава и спојува слабите точки кога станува збор за достапноста на културата кај младите и дава можност за нови културни иницијативи во кои младите ќе бидат главните двигатели. Преку четирите сесии организирани за време на Патувачкото кино, филмскиот фестивал и есенско-зимскиот период, младите стекнуваат знаења и вештини во документаристиката под менторство на членови од креативниот тим на „МакеДокс“ и докажани докупрофесионалци од странство. Крајниот продукт се три краткометражни документарни филмови продуцирани од млади за младите, кои пренесуваат пораки до пошироката публика и истовремено ја поттикнуваат младата публика проактивно да се приклучи кон градењето на културната сцена. Со „МакеДокс во кино“ досега споделивме 75 извонредни документарни приказни со приближно 15 000 ученици од основните училишта во Скопје.. Пилот проект „Користење документарен филм како алатка во наставата во средното образование“. Во ноември 2021, МакеДокс реализираше пилот проектот „Користење на документарен филм како алатка во наставата во средното образование“ како дел од фондот „Градење мостови“ на мисијата на ОБСЕ во Скопје. Професорите во соработка со тимот од МакеДокс работеа на создавање на модел лекции за два документарни филма, кои можат да се користат како алатки во наставата. Во оваа фаза на реализација учествуваа 11 професори од средни училишта кои предаваат на македонски и албански наставен јазик. СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
105
МАКЕДОКС ДИСТРИБУЦИЈА
ИНДЕКС НА ФИЛМОВИ
„МУВИНГ ДОКС“
БДДМ
A Арктички утопии
Во 2017 година, „МакеДокс“ стана дел од Moving Docs – партнерство создадено заради заедничка дистрибуција на документарци низ цела Европа. Поддржано од Програмата на Европската комисија за поддршка на културниот и аудиовизуелниот сектор „Креативна Европа“ (Creative Europe) како нова иницијатива на Европската документарна мрежа (EDN), ова партнерство има за цел да креира иновативни стратегии за опфаќање што поразновидна публика и да ѝ овозможи на публиката од урбаните и руралните делови од Европа да ужива во редовни прикажувања на документарни филмови преку разновидни медиуми и платформи.
Најубавите документарни приказни заслужуваат да патуваат, а докупубликата заслужува да ги слушне. Затоа, заедно со „Рестарт“ (Хрватска), „Слободна зона“ и „Делта видео“ (Србија), „ДокуФест“ (Косово), „Андерхил фест“ (Црна Гора), „Демиург“ и „Петра Пан“ (Словенија) ја создадовме Балканската документарна дистрибутивна мрежа (БДДМ).
Б Бабајања Бабушка Балконски концерт Бато Небо - пеeња за боговите Босански Бродвеј Братство Братство Будилник
ПАРТНЕРИ ВО MOVING DOCS, ПОКРАЈ „МАКЕДОКС“, СЕ: Against Gravity – Poland ARTE – France Autlook Film Sales – Austria Berlin Documentary Film Club – Germany CineDoc – Greece Demiurg Distribucija – Slovenia Doc Lounge – Sweden DocPoppies, Docs Barcelona – Spain Doc.Fest Munich – Germany DOXBiO – Denmark European Documentary Network – Denmark Five Stars Film Distribution – Serbia Lemesos International Documentary Festival – Cyprus Film and Campaign и New Notions Cinema from the United Kingdom One World Human Rights Film Festival – Czech Republic Rise and Shine Cinema – Germany Take One Action Film Festivals – United Kingdom Taskovki Films – Bosnia and Herzegovina 106
www.restartlabel.net www.freezonebelgrade.org www.dokufest.com www.makedox.mk www.underhillfest.me www.deltavideo.rs www.demiurg.si www.petrapan.com
КАФЕ И КРОМИД Нашето платно честопати знаеме да го оптегнеме на некоја ливада, во некоја библиотека, игралиште, ново или старо кино, а и во некое дворче. Во 2020 година, започнавме соработка со мултимедијалниот простор „Кафе и филм Котур”, во чие мени ќе најдете ,,Кафе и кромид”. Досега проектиравме 10 документарни филмови, а во иднина очекувајте уште многу ,,Кафе и кромид” дружби.
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
В Вајање вибрации Ведет Во близина Во море Водата нема граници Вознемирена земја Г Господарките на шумата Д Деца на маглата Диви Дида Додек Ж Живот Животворна вода З Заложна куќа Затемнување Земја што се крева и се спушта Змејот
И Иднината е водна палата Истиот сон
По течението на зборот Поларис Помеѓу
Ј Јас сум Мишел
Р Рај Рене Рене - затвореник на слободата
K Капр Кога бевме силеџии Криенка Куќa од раски Куку Кучешка љубов Л Лебдечки свет Летна авантура Летни ноќи Лист M Магла Меморија Мечки давежи Мојот дом Мојот непознат воин Н На крајот од патот Невидливи демони Нели и Надин O Облачно П Пет сонувачи и еден коњ Пеколни спомени Пилињата, вирусот и ние Плодови од облаци
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
С Сè што дише Се обидувам да се сетам Со љубов, тато Сонувачот од Зорзор Според Силвија Стадо T Тајната на доктор Гринбер Територијата Територијата Тољати плутајќи Трње Турска ривиера Ќ Ќерка Ќерките на Зухур Х Хопус Ч Чичко ми Тудор Џ Џемана Ш Шабу
107
МАКЕДОКС ФАМИЛИЈА 2022
Алисија Ферро, Александра Стојановска, Анастасија Поповска, Ангела Стојановска, Андријана Папиќ Манчева, Бранд Ферро, Бранко Аврамовски, Валентино Апостоловски, Васил Манчев, Владан ЦаричиќЦар, Владимир Владимиров, Галина Страчкова, Горјан Атанасов, Грација Атанасовска, Дарко Набаков, Димитар Шопов, Доријан Миловановиќ, Дориан Кривичич Поповски, Драган Мишевски, Ерик Омерагиќ, Ена Алушевска, Илинденка Петрушева, Јелена Белиќ, Кирил Донев, Кира Ѓорѓиеска, Киријана А. Николоска, Киро Шопов, Кирил Шентевски, Коста Нечовски, Леа Димитрова, Лена Манчева, Магда Ориѓанска, Марија Ангеловска, Мартин Иванов, Малик Кривичич Поповски, Миа Ферро, Нада Николоска, Наташа Шопова, Нил Ферро Селишкар, Огнен Стојаноски, Оливер Милески, Павле Игновски, Петар Крстевски, Петра Селишкар, Петрула Вељановска, Рамона Кочишка, Русе Арсов, Самир Карахасан, Сара Ферро, Сашо Н. Алушевски, Сирма Шопова, Стела Поповска, Терра Ферро Селишкар, Теодор Јуруковски, Тони Димков, Валентино Апостоловски, Васил Манчев, Владан Царичич - Цар, Владимир Владимиров И сите прекрасни волонтер(к)и... 108
ИМПРЕСУМ
Издавач: МакеДокс За издавачот: Павле Игновски Уредничка: Магда Ориѓанска Уредничка - асистентка: Грација Атанасовска Соработници: Дарко Набаков, Петрула Вељановска Превод: Грација Атанасовска, Магда Ориѓанска Лектура: Сузана В. Спасовска Графичко уредување и прелом: Наташа Шопова Aрт дирекција и фотографии: Самир Карахасан Печати: ПроМедиа Тираж: 400 ISBN - 978-608-66051-5-5
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
СЛОЕВИТЕ НА МАКЕДОКС
109