ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ

ΑΣΚΗΣΗ Α: Τα ίδια κεφάλαια και τα κέρδη προ φόρων της εταιρείας Α για τη χρήση 2007 είναι 30.000€ και 2.000€ αντίστοιχα. Πώς θα διαμορφωθούν αυτά τα δύο μεγέθη (απαντήστε με τη χρήση πίνακα) αν υπάρχουν οι εξής παρατηρήσεις του ελεγκτή: 1. Η εταιρεία, με βάση την απόφαση ΧΧΧ καταχώρησε σε προηγούμενες χρήσεις πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού ίση με 220€ και στην κλειόμενη χρήση αύξησε την πρόβλεψη αυτή σε 250€. Όμως, σύμφωνα με αναλογιστική μελέτη, θα έπρεπε η πρόβλεψη αυτή να ανέρχεται σε 400€, από τα οποία 80€ να αφορούν την κλειόμενη χρήση 2. Στις απαιτήσεις της εταιρείας, συνολικού ύψους 1.500€, περιλαμβάνονται από πωλήσεις προηγούμενων χρήσεων (α) 300€ επίδικες απαιτήσεις και (β) 200€ σε καθυστέρηση μεγαλύτερη του εξαμήνου. Η εταιρεία δεν έχει κάνει καμία πρόβλεψη επισφάλειας.

3. Στις συμμετοχές περιλαμβάνεται ποσό 1.100€ που αφορά το κόστος κτήσης συμμετοχής σε εταιρεία, της οποίας η λογιστική αξία ανέρχεται σε 700€ 4. Σε προηγούμενη χρήση η εταιρεία μετέφερε σε λογαριασμό πολυετούς απόσβεσης ένα έξοδο ποσού 1.000€, με συνέπεια να επιβαρυνθεί και η κλειόμενη χρήση με αποσβέσεις ίσες με 200€. Το αναπόσβεστο υπόλοιπο στον ισολογισμό είναι-400€. Ίδια κεφάλαια Αρχ. Υπόλ.

30.000 Εγγραφή 1 -150

Κέρδη προ φόρων 2.000 -50

Εγγραφή 2

-350

Καμία μεταβολή

Εγγραφή 3

-400

Εγγραφή 4

-400

Καμία μεταβολή +200

Τελ. υπόλ

28.700

2.150

Σχόλια IΚ μείωση 400-250=150 (με ισόποση αύξηση προβλέψεων για αποζημίωση προσωπικού) ΑΧ έπρεπε να επιβαρυνθούν με 80 και όχι με 30 (250-220). Άρα η διαφορά είναι 50 Παίρνουμε ένα ποσοστό (πχ 70%) των συνολικών επισφαλών απαιτήσεων ήτοι 300+200=500*70%=350 (IΚ μείωση 350,με ισόποση αύξηση προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις). ΑΧ μηδενική επίδραση (δεν έχουμε δεδομένα) 1100-700=400 και μειώνονται ισόποσα και οι συμμετοχές κατά 400. Αφαιρούμε το αναπόσβεστο υπόλοιπο της 31/12 ήτοι 400€. Άρα IΚ μείωση 400 Επειδή έχουν αφαιρεθεί 200€ λόγω του εξόδου της απόσβεσης από τα Α/Χ, για να διορθώσουμε προσθέτουμε 200€ στα ΑΧ.

ΑΣΚΗΣΗ Β: Έστω οτι εξετάζονται 4 καταστήματα (Α, Β, Γ, Δ), με βάση τους εξής παράγοντες : 1. σφάλματα που εντοπίζονται στον ποιοτικό έλεγχο (25, 100, 200 και 10 αντίστοιχα) 2. ευρήματα από τον τελευταίο εσωτερικό έλεγχο (3, 6, 1 και 7 αντίστοιχα) και 3. κύκλος εργασιών (τζίρος) ανά υπάλληλο (100.000€, 500.000€, 50.000€ και 400.000€ αντίστοιχα). Ζητείται να παρουσιάσετε την ακολουθούμενη μεθοδολογία ανάλυσης κινδύνων, μέχρι και την τελική ταξινόμηση των καταστημάτων. Προσθέστε, αν χρειάζεται, όσα στοιχεία είναι απαραίτητα, προκειμένου να τεκμηριώνονται οι υπολογισμοί σας.

1) Στο 1ο στάδιο γίνεται ο καθορισμός των παραγόντων κινδύνου (ΗΔΗ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ, ΒΛΕΠΕ ΕΚΦΩΝΗΣΗ: 1,2,3).

2) Στο 2ο στάδιο γίνεται ο καθορισμός του βαθμού σημαντικότητας κάθε παράγοντα κινδύνου κάνοντας μια ποσοστιαία κατανομή στον πρώτο κίνδυνο δίνουμε 30% στο δεύτερο 20% και στον τρίτο 50%. ΠΡΟΣΟΧΗ ΝΑ ΑΘΡΟΙΖΟΥΝ ΣΕ 100% 3) Στο 3ο στάδιο γίνεται η βαθμολόγηση κάθε καταστήματος ως προς τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει χρησιμοποιώντας μια κλίμακα βαθμολόγησης κινδύνου από το 1 έως το 4, όπου βαθμός 1 έχουμε μικρό κίνδυνο και καθώς ανεβαίνει η κλίμακα αυξάνεται και ο κίνδυνος όπου καταλήγουμε στο μέγιστο βαθμό κινδύνου. Όσα περισσότερα σφάλματα εντοπίζονται τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος. Όσα περισσότερα ευρήματα εντοπίζονται τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος και τέλος όσο μεγαλύτερος ο κύκλος εργασιών τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος.

4) Στο 4ο στάδιο γίνεται η επεξεργασία των δεδομένων, πολλαπλασιάζουμε τον βαθμό κινδύνου κάθε καταστήματος με το βαθμό σημαντικότητας και στη συνέχεια αθροίζουμε οριζόντια δηλαδή για το κατάστημα Α έχουμε 0.6+0.4+1=2, για το Β 0.9+0.6+2=3.5, για το Γ 1.2+0.2+0.5=1.9 και για το Δ 0.3+0.8+1.5=2.6. Τέλος γίνεται η ταξινόμηση των καταστημάτων ως προς το σχετικό βαθμό κινδύνου: αρχίζουμε τον έλεγχο από τον μεγαλύτερο κίνδυνο ήτοι από τοΒ. Κίνδ.1 Βαθμός Βαθμ. Κίνδ2 Βαθμ. Βαθμ. Κινδ.3 Σφάλμ. κινδύνου *30% Ευρύμ. Κινδ. *20% Α Β Γ Δ

25 100 200 10

2 3 4 1

0.6 0.9 1.2 0.3

3 6 1 7

2 3 1 4

0.4 0.6 0.2 0.8

Βαθμ. Βαθμ. Βαθμός Κινδ. *50% Κινδύνου (σειρά) 100000 2 1 2 (3) 500000 4 2 3.5 (1) 50000 1 0.5 1.9 (4) 400000 3 1.5 2.6 (2)

Γράψτε την τελευταία παράγραφο στις εξής 2 εκθέσεις: Σε γνώμη με επιφύλαξη: Κατά τη γνώμη μας, λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω παρατηρήσεις, οι οικονομικές καταστάσεις απεικονίζουν την ορθή οικονομική κατάσταση της εταιρείας κατά την 31 Δεκέμβρη 20ΧΧ και τη χρηματοοικονομική της επίδοση και της ταμειακές της για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης , όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ε.Ε. Σε αρνητική γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι οικονομικές καταστάσεις που εξετάσαμε δεν απεικονίζουν την ορθή οικονομική θέση της εταιρείας κατά την 31 Δεκέμβρη 20ΧΧ και τη χρηματοοικονομική της επίδοση και της ταμειακές της για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης , όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ε.Ε.

Δέκα Παραδείγματα απατών (άσχετα κατηγορίας) 1. Αλλαγή ημερομηνιών στα τιμολόγια αγοράς ώστε τα έξοδα να μην βαρύνουν την τρέχουσα χρήση αλλά την επόμενη.

2. Αλλαγή των ποσών στα τιμολόγια δαπανών για να εμφανιστούν μειωμένες οι δαπάνες της περιόδου.

3. Προσθήκη ανειλικρινών δελτίων απογραφής εμπορευμάτων.

4. Εικονικά τιμολόγια πωλήσεων ή δαπανών.

5. Παράλειψη καταχώρησης τιμολογίων προμηθευτών στο τέλος της χρήσης.

6.Δημιουργία ανεπαρκών προβλέψεων έτσι ώστε να εμφανιστεί ένα προκαθορισμένο ύψος κέρδους.

7. Καταγραφή προκαταβολών για έξοδα επόμενης χρήσης ως έξοδο της τρέχουσας χρήσης.

8. Αλλαγή ημερομηνιών στα δελτία αποστολής έτσι ώστε οι πωλήσεις και κατά συνέπεια τα κέρδη να καταχωρηθούν πριν την έναρξη της πραγματικής αποστολής.

9. Δημιουργία φανταστικών παραγγελιών πελατών.

10.Παράλειψη αναφοράς μιας μεταβολής στη λογιστική πολιτική της επιχείρησης όπως για παράδειγμα αλλαγη στην μέθοδο αποτίμησης των αποθεμάτων ή χρεογράφων.

Ελεγκτικές Διαδικασίες που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο ελεγκτης : 1. Χρησιμοποίηση στοιχείων από το φάκελο ελέγχου της προηγούμενης χρήσης, σχετικά με τα ονόματα των προσώπων αυτών.

2. Επισκόπηση των πρακτικών συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και της Γενικής Συνέλευσης για τον εντοπισμό των ονομάτων συνδεδεμένων μερών.

3. Επισκόπηση των διαδικασιών της επιχείρησης για τον εντοπισμό συνδεδεμένων μερών.

4. Υποβολή ερωτήσεων προς τα μέλη της διοίκησης (management) και διακυβέρνησης (governance).

Ο βαθμός αποδεικτικής ισχύος ενός ελεγκτικού τεκμηρίου κυμένεται αναλόγως διαφόρων χαρακτηριστικών του, όπως : 1. Η αξιοπιστία του τεκμηρίου, δηλαδή το εάν η χρήση του ελιναι ασφαλής για τη συναγωγή συμπερασμάτων.

2. Η σχετικότητα του τεκμηρίου ως προς τον επιδιωκόμενο ελεγκτικό σκοπό. Για παράδειγμα, εάν ο ελεγκτής θέλει να βεβαιωθεί για το ύψος των αποθεμάτων της επιχείρησης που φυλλάσσονται για λογαριασμό της στις αποθήκες μιας άλλης επιχείρησης στο τέλος της περιόδου, τότε τα δελτία αποστολής του συνόλου των εμπορευμάτων που στάλθηκαν στην επιχείρηση αυτή στη διάρκεια της χρήσης δεν είναι απόλυτα σχετικό τεκμήριο, αφού μπορεί να έχουν μεσολαβήσει συναλλαγές που επηρεάζουν αυτό το απόθεμα στο τέλος της χρήσης.

3. Η ποσοτική επάρκεια του ελεγκτικού τεκμηρίου.

4. Το εάν το τεκμήριο επιβεβαιώνεται από άλλα τεκμήρια από της ίδια ‘η διαφορςτικές πηγές. Προφανώς, όταν τα συλλεγμένα τεκμήρια επιβεβαιώνονται από άλλες πηγές ο ελεγκτής μπορεί να δώσει περισσότερη εμπιστοσύνη στο σχετικό συμπέρασμα.

Αξιοπιστία ελεγκτικών τεκμηρίων: Μεγαλύτερη Αξιοπιστία: Εξωτερική πηγή προέλευσης Αποτελεσματικές εσωτερικές δικλίδες Χωρίς μεσολάβηση πελάτη Έγγραφα στοιχεία Πρωτότυπα στοιχεία

Μικρότερη Αξιοπιστία: Εσωτερική πηγή προέλευσης Αδύναμες εσωτερικές δικλίδες Με μεσολάβηση πελάτη Προφορικά στοιχεία Αντίγραφα στοιχείων

Περιπτώσεις που οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις δεν ικανοποιούν το τεκμήριο της εύλογης παρουσίασης: 1. Σημαντικό μέρος των κερδών της χρήσης προέρχεται από την πώληση χρεογράφων ή παγίων και όχι από τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης, αλλά αυτό δεν είναι εμφανές στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

2. Η επιχείρηση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, αλλά αυτό δεν είναι εμφανές στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

3. Η επιχείρηση υιοθέτησε (ως ενδεχομένως όφειλε) ένα καινούργιο λογιστικό πρότυπο, η εφαρμογή του οποίου είχε σημαντικές επιπτώσεις στις χρηματοοικονομικές

καταστάσεις, χώρις να γνωστοποιείται στις καταστάσεις αυτές ούτε το γεγονός της υιοθέτησης του πρότυπου ούτε οι επιπτώσεις του.

4. Η επιχείρηση αποκτά πάγια περιουσιακά στοιχεία με χρηματοδοτική μίσθωση αναλαμβάνοντας σχετικές υποχρεώσεις, χωρίς να εμφανίζονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις ούτε τα στοιχεία του ενεργητικού ούτε οι αντίστοιχες υποχρεώσεις καθώς η συναλλαγή αυτή αντιμετωπίστηκε ως λειτουργική μίσθωση.

Στάδια της διαδικασίας ελέγχου 1. Αναζήτηση και αναδοχή πελάτη 2. Κατανόηση του περιβάλλοντος του πελάτη και των στρατηγικών κινδύνων 3. Μελέτη και αξιολόγηση του συστήματος εσωτερικών δικλίδων διεύθυνσης (internal control system) 4. Σχεδιασμός και εκτέλεση δοκιμασιών του συστήματος εσωτερικών δικλίδων 5. Σχεδιασμός και εκτέλεση δοκιμασιών για τον εντοπισμό σφαλμάτων σε συναλλαγές, υπόλοιπα λογαριασμ.ων και προσαρτήματα (γνωστοποιήσεις) 6. Ολοκλήρωση ελεγκτικών διαδικασιών 7. Τελική αξιολόγηση τεκμηρίων και έκδοση της έκθεσης ελέγχου (γνώμη του ελεγκτή)

Γενικός Σκοπός του τακτικού ελέγχου: Ο Γενικός Σκοπός του τακτικού ελέγχου των επιχειρήσεων ορίζεται ως η έκφραση επαγγελματικής γνώμης από τον ελεγκτή σχετικά με το εάν οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις μιας επιχείρησης παρουσιάζονται εύλογα, από κάθε ουσιώδη πλευρά, σύμφωνα με τις εφαρμοζόμενες γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές και τη σχετική νομοθεσία.

Ελεγκτικοί μηχανισμοί (controls) που αφορούν συγκεκριμένο κλάδο δραστηριότητας. Επιλέξτε κλάδο, διαγράφοντας τους άλλους δύο: Τράπεζα 1. Χρήση χρηματοκιβωτίου με διακόπτη χρονοκαθυστέρησης – control για τον κίνδυνο της ληστείας/απώλεια χρημάτων.

2. Χρήση κάμερας σε συγκεκριμένα σημεία όπως είσοδο, ταμεία.

3.Δάνεια/χορηγήσεις με υποθήκη ακινήτων ή ενέχυρο τίτλων, εμπορευμάτων, αξιόγραφων.

4. Υπηρεσία security (άτομο) στην είσοδο. Ασφαλιστική εταιρεία Μεταφορική εταιρεία

ΠΑΓΙΑ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι αυτοί σχετικά με:  Την ύπαρξη των παγίων και την κυριότητα επί των παγίων.  Την ορθότητα καταχώρησης του κόστους κτήσης (αρχικού και επόμενων βελτιώσεων)  Την ορθότητα υπολογισμών των αποσβέσεων (επιμέρους κίνδυνοι ορισμού υπολειμμάτων αξίας, ωφέλιμης ζωής)  Την ορθότητα αποτελεσμάτων από την πώληση παγίων  Την ορθότητα της τρέχουσας αξίας (επιμέρους κίνδυνοι από τη συντήρηση)

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Οι σημαντικότερες και συνηθέστερες είναι:  Έλεγχος συμβολαίων για ορθότητα τιμής κτήσης  Έλεγχος τιμολογίων για καταχώρηση κόστους (με ιδιαίτερη προσοχή αν πρόκειται για δαπάνες βελτίωσης ή συντήρησης παγίων)  Έλεγχος συντελεστών απόσβεσης που χρησιμοποιούνται και υπολογισμών αποσβέσεων  Έλεγχος αποτελεσμάτων από την πώληση παγίων και επιβεβαίωση ορθής λογιστικής καταχώρησης. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ  Αποτελέσματος από πώληση αποσβενόμενου παγίου  Καταχώρησης και παρακολούθησεις επιχορήγησης και διαφοών αναπροσαρμογής

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΚΑΙ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι αυτοί σχετικά με:  Την ορθή λογιστική απεικόνιση (χαρακτηρισμός χαρτοφυλακίων κλπ.)  Την αποτίμηση των συμμετοχών και χρεογράφων (με επιμέρους κινδύνους σχετικά με την επιλογή της ορθής τρέχουσας εσωτερικής αξίας)  Τον υπολογισμό διαφορών ενοποίησης (υπεραξίας ή πιστωτικής διαφοράς), από το χειρισμό συμμετοχών σε ενοποιημένο ισολογισμό  Τον υπολογισμό δικαιωμάτων μειοψηφίας, από το χειρισμό συμμετοχών σε ενοποιημένο ισολογισμό

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Οι σημαντικότερες και συνηθέστερες είναι:  Επιβεβαίωση των ποσών που λαμβάνονται ως λογιστικές αξίες των συμμετοχών, μέσω αντιπαραβολής τους με τις οικονομικές καταστάσεις τους.  Επιβεβαίωση των αριθμητικών πράξεων, σχετικά με αποτίμηση χρεογράφων σταθερού εισοδήματος ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ  Αποτίμηση χαρτοφυλακίου μετοχών  Αποτίμηση χρεογράφων σταθερού εισοδήματος

ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι αυτοί σχετικά με:  Την ύπαρξη των αποθεμάτων (και μάλιστα των συγκεκριμένων αποθεμάτων που αναφέρονται στα λογιστικα βιβλία)  Την ορθότητα της κοστολόγησης (καθορισμού συντελεστών επιβάρυνσης κλπ)  Την ορθή λογιστικη καταχώρηση των αγορών ποθεμάτων  Την απώλεια/κλοπή αποθεμάτων  Την σωστή αποτίμηση των αποθεμάτων στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ τιμής κτήσης και τρέχουσας

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Οι σημαντικότερες και συνηθέστερες είναι:  Απογραφή αποθεμάτων και διερελυνηση διαφορών (ενδεχόμενα απόθεμτα τρίτων,απώλειες)  Διερεύνηση για βραδέως κινούμενα αποθέματα άνευ αξίας  Επιβεβαίωση ορθότητας υπολογισμών κοστολόγησης, με βάση τους καθορισθέντες κανόνες από τη διοίκηση της εταιρείας (που δεν μπορεί να αντιβαίνουν στις αρχές της κοστολόγησης)  Επιβεβαίωση ασφαλιστικής κάλυψης των αποθεμάτων ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ  Εφαρμογής μεθόδου αποτίμησης  Εφαρμογής βασικής εξίσωσης

ΕΣΟΔΑ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι αυτοί σχετικά με:  Την ορθότητα της τιμολόγησης προιόντων ή υπηρεσιών (επιμέρους κίνδυνοι η χρήση εσφαλμένων τιμοκαταλόγων, η τιμολόγηση άλλων προιόντων από τα πωλούμενα, η διενέργεια αριθμητικών σφαλμάτων)  Την ορθότητα των υπολογισμών ποσών εσόδων (που μπορει να προκύπτουν από συμβάσεις κλπ)  Την καταχώρηση των εσόδων-τακτικών και έκτακτων-στη σωστή χρονική περίοδο  Την μη τιμολόγηση ή είσπραξη εσόδων  Την ορθότητα της λογιστικής παρακολούθησης των εσόδων

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Οι σημαντικότερες και συνηθέστερες είναι:  Η αντιπαραβολή κινήσεων λογαριασμών με τα πρωτογενή τιμολόγια ή παραστατικά από όπου προκύπτουν τα αντίστοιχα ποσά  Η επισκόπηση συμβάσεων από όπου προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού ποσών εσόδων

ΕΞΟΔΑ ΚΙΝΔΥΝΟΙ Οι κυριότεροι κίνδυνοι είναι αυτοί σχετικά με:  Την ορθότητα των υπολογισμών ποσών κοστολόγησης  Την ορθότητα των υπολογισμών ποσών εξλοδωβ (που μπορεί να προκύπτουν από συμβάσεις)  Την καταχώρηση εξόδων-τακτικών και έκτακτων-στη σωστή χρονική περίοδο  Τη μη καταχώρηση εξόδων (λόγω μη ύπαρξης παραστατικού ή λόγω μη εκτίμησης ύπαρξης εξόδων)  Την ορθότητα της λογιστικής παρακολούθησης των εξόδων

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Οι σημαντικότερες και συνηθέστερες είναι:  Η αντιπαραβολή κινήσεων λογαριασμών με τα πρωτογενή τιμολόγια ή παραστατικά από όπου προκύπτουν τα αντίστοιχα ποσά  Η επισκόπηση συμβάσεων από όπου προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού ποσών εξόδων