www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
2
LOKALI
Iduru fuq l-infermiera u l-qwiebel biex jiffrankaw il-flus Il-qwiebel u l-infermiera flIsptar Mater Dei qed ji;u m/a[[da milli jing[atalhom ‘special leave’ kif g[andhom dritt li jkollhom skont il-’Public Service Management Code’, bilg[an li ji;u frankati l-flus. F’/irkulari li l-President talMUMN bag[at lill-qwiebel u linfermiera li ja[dmu f’Mater Dei, Paul Pace qal li d-Direttur tar-Ri]orsi Umani f’Mater Dei mhux qed tapprova talbiet g[al special leave mill-qwiebel u linfermiera. Fi/-/irkulari, il-President talMUMN [abbar li fil-jiem li ;ejjin, il-Union se tkun qed tiddikjara tilwima industrijali u numru ta’ direttivi g[all-infermiera u l-
qwiebel: jekk l-Uffi/ju tar-Rizorsi Umani jibqa’ kostanti malpo]izzjoni tieg[u, ji;ifieri dik li ma japprovax ‘special leave’ g[all-infermiera u l-qwiebel. Paul Pace, fi/-/irkulari tieg[u, qal li mhuwiex a//ettabbli li filwaqt li [addiema o[ra fi/-/ivil jistg[u jag[mlu u]u minn ‘special leave’ skont il-Public Service Management Code, idDirettur tar-Ri]orsi Umani f’Mater Dei issa dde//idiet li ma tapprovax dan il-leave g[allinfermiera u l-qwiebel biex ji;u frankati l-flus fl-overtime. “Illum l-ispecial leave... g[ada jkunu kwistjonijiet o[ra” sa[aq il-President tal-MUMN fi//irkulari tieg[u.
In/identi gravi li j[allu persuna ti;;ieled mal-mewt Olandi] jinsab fil-periklu talmewt wara in/ident tat-traffiku lErbg[a filg[odu. Fi stqarrija lPulizija qalu li minn st[arri; preliminari jirri]ulta li r-ra;el, li kien qed isuq mutur tat-tip Piaggio Runner, tilef il-kontrol tal-mutur. L-in/ident se[[ g[all-[abta tat-tlieta u kwart ta’ filg[odu fi Triq Testaferrata f’Ta’ Xbiex. L-Olandi] ittie[ed l-isptar Mater Dei permezz ta’ ambulanza, fejn ;ie //ertifikat il jinsab f’qag[da kritika. L-investigazzjonijiet g[adhom g[addejjin filwaqt li n[atru diversi esperti biex jassistu fl-inkjesta. Intant, l-Erbg[a wkoll, din iddarba bejn is-seba’ u nofs u ttmienja ta’ filg[odu, ra;el ie[or
kien involut f’in/ident tat-traffiku fil-Bypass ta’ Birkirkara, meta trakk tal-;ebel baqa die[el ;olkarozza li kien qed isuq ir-ra;el. Il-[abta se[[et [dejn il-banka tal-lottu fil-Bypass ta’ Birkirkara u konsegwenza tal-in/ident, irra;el kellu jittie[ed l-isptar Mater Dei. U in/ident ie[or – li se[[ tard it-Tlieta filg[axija, b’tfajla ta’ 18-il sena li we;;g[et gravi f’in/ident tat-traffiku li ra l-vettura li kienet riekba fiha hi ta[bat ma’ bawser li kien qed isaqqi. Il-vettura kienet qed tinstaq minn ]ag[]ug[ ta’ 21 sena fiddirezzjoni tal-Marsa. Kien hemm ukoll ]ag[]ug[ ie[or passi;;ier, madanakollu kemm dan kif ukoll is-sewwieq sofrew ;rie[i [fief.
Roberta Metsola qalet li minbarra li hi onorata li n[atret f’din il-kariga, hi konxja li l-kariga ;;ib mag[ra responsabilta’ kbira dan hekk kif il-kumitat hu wie[ed li j;ibek f’kuntatt dirett ma/-/ittadini
Roberta Metsola tin[atar Vi/i President tal-Kumitat tal-Petizzjonijiet fil-PE L-ewwel darba li MEP f’isem il-PN intag[]el b[ala Vi/i President ta’ Kumitat Il-Membru Parlamentari Ewropew Nazzjonalista Roberta Metsola ;iet appuntata b[ala Vi/i President tal-Kumitat tal-petizzjonijiet. Din hi l-ewwel darba li Membru Parlamentari Ewropew f’isem il-Partit Nazzjonalista ntag[]el b[ala Vi/i President ta’ Kumitat fil-Parlament Ewropew. Kumitat li g[andu importanza kbira g[aliex hu l-vu/i ta/-/ittadini tal-membri stati tal-Unjoni Ewropea. Ir-rwol ta’ dan il-kumitat hu li jinvestiga u jsib soluzzjonijiet g[at-talbiet u l-ilmenti li jitressqu mi/-/ittadini. Roberta Metsola n[atret f’din il-kariga wara sena, minn mindu n[atret b[ala Membru Parlamentari Ewropew minflok il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, sena li matulha Metsola kienet di;a’ membru f’dan il-kumitat. Kif spjegat Roberta Metsola
stess, matul din is-sena, il-kumitat tal-petizzjonijiet kellu rwol /entrali g[all-Malta dan hekk kif Roberta Metsola kienet ippre]entat petizzjoni, li mag[ha qablu eluf ta’ Maltin, dik dwar ilproposta tal-gvern li jankra tanker tal-gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Metsola qalet wkoll li minbarra li hi onorata li n[atret f’din il-kariga, hi konxja li l-kariga ;;ib mag[ra responsabilta’ kbira dan hekk kif il-kumitat hu wie[ed li j;ibek f’kuntatt dirett ma/-/ittadini. G[alhekk sostniet Roberta Metsola hi lesta tag[mel minn kollox biex il-vu/i ta/-/ittadini titwassal kif suppost. Roberta Metsola se tkun ukoll membru tal-kumitat g[alLibertajiet ?ivili, il-:ustizzja u lIntern. Kif ukoll membru sostitut fil-Kumitat tas-Suq Intern u lProtezzjoni tal-Konsumatur Anke l-Membri Parlamentari l-
o[ra tal-Partit Nazzjonalista, kif t[abbar wara s-seduta inawgurali tal-Parlament Ewropew il-;did, David Casa u Therese Comodini Cachia, se jservu f’kumitati O[ra tal-Parlament Ewropew. David Casa gie kkonfermat b[ala membru tal-Kumitat g[ax-Xog[ol u lAffarijiet So/jali kif ukoll membru sostitut tal-Kumitat g[allAffarijiet Ekonomi/i u Monetarji. Filwaqt li Therese Comodini Cachia ;iet ikkonfermata b[ala membru tal-Kumitat talAffarijiet Legali u membru sostitut fuq il-Kumitat tal-Kultura u lEdukazzjoni. Fi stqarrija, David Casa, li hu lKap tad-Delegazzjoni Nazzjonalista fil-Parlament Ewropew, u li nnegozja s-s[ubija f’dawn il-Kumitati, esprima ssodisfazzjoni li l-MEPs tal-Partit Nazzjonalista ;ew a//ettati fil-
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
4
QORTI
Il-mozzjoni tressqet mill-Oppo]izzjoni dwar is-sitwazzjoni li ]viluppat dwar l-investigazzjoni mill-Ombudsman dwar ilmenti mressqa minn uffi/jali tal-Forzi Armati ta’ Malta
L-Ombudsman ma g[andux b]onn min jg[allmu l-li;i
Jg[id li mexa skont il-li;i
L-Ombudsman ma g[andux b]onn il-protezzjoni talOppo]izzjoni. L-Im[allef Emeritus Joe Said Pullicino ma g[andux b]onn lill-Parlament biex jg[allmu xi tg[id il-li;i. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco sa[aq dan waqt li kien qed jag[laq id-dibattitu dwar il-mozzjoni li ressqet l-Oppo]izzjoni dwar is-sitwazzjoni li ]viluppat dwar l-investigazzjoni millOmbudsman dwar ilmenti mressqa minn uffi/jali tal-Forzi Armati ta’ Malta. Mario de Marco qal li lParlament g[andu mozzjoni biex tirrikonoxxi d-drittijiet talOmbudsman kif ukoll id-dritt tal-
Il-Ministru Manwel Mallia qal li l-Gvern mexa skont il-li;i u bl-istess mod kif din ;iet interpretata flamministrazzjoni pre/edenti. Manwel Mallia qal li [add m’hu ‘l fuq mil-li;i u kull dritt irid jing[ata mil-li;i. L-Ombudsman irid li minkejja dak li tg[id il-li;i, jitlob lill-Gvern imur kontra l-li;i. Manwel Mallia qal li mhux minnu li l-Gvern qed ji/[ad il-kollaborazzjoni i]da qed jimxi skont il-li;i. Il-li;i tg[id li l-Ombudsman ma jistax jid[ol qabel ma jkunu ;ew sewgiti r-rimedji kollha li tippermetti l-li;i. Il-pro/edura titlob li ilment minn uffi/jal tal-Forzi Armati g[andu jsir quddiem ilKmandant jew quddiem ilPresident tar-Repubblika. Qabel ma tkun segwita din il-pro/edura
[arsien tal-li;i. Meta ma jkunx hemm qbil, dwar interpretazzjoni tal-li;i, m’hux il-Parlament li jidde/iedi na[a jew o[ra i]da huma l-Qrati. Mario de Marco qal li kien hemm ]mien fejn l-Armata kienet qed tag[ti interpretazzjoni simili g[al dik ta’ llum dwar x’poter g[andu l-Ombudsman dwar promozzjonijiet fl-Armata. F’ka] simili kien ing[ata dritt lill-fizzjali li biex iressqu ilment setg[u jirrikorru anke quddiem lOmbudsman jew l-Uffi//ju talPresident. Dan kien sar bi bqil bejn il-partijiet kollha, inklu] ilMinisteru tal-Intern, malUffi//ju tal-President, malUffi//ju tal-Ombudsman u mal-
Uffi//ju tal-Avukat :enerali. Mario de Marco qal li lMinistru hu rappre]entant talGvern u la hu l-Ombudsman u lanqas Im[allef ta’ Qorti. Kif kull /ittadin hu obbligat li jsegwi lli;i, l-istess hu obbligat ilMinistru. L-Ombudsman hu istituzzjoni kostituzzjonali li dwarha kien hemm qbil mill-Parlament kollu kif kien hemm qbil dwar il[atra tal-persuna li llum tokkupa l-kariga. Mario de Marco qal li jekk ilMinistru qed jg[id li ma g[andu xejn x’ja[bi, x’qed i]ommu milli jikkollabora mal-Ombudsman? Skont il-li;i, il-Ministru ma jistax jie[u f’idejh poter aktar minn dak li g[andu l-Ombudsman.
ma jistax jid[ol l-Ombudsman. Il-Ministru Mallia spjega li kien hemm bidla fil-policy dwar kif jitqiesu l-kriterji g[all-promozzjonijiet. B’din il-bidla tal-policy kienu mg[arrfa l-uffi/jali kollha. Manwel Mallia spjega wkoll ilkriterji adottati li ji;;ustifikaw ilpromozzjonijiet li ng[ataw lil uffi/jali fl-Armata f’temp ta’ ftit ;img[at. Il-Ministru Owen Bonnici qal li l-Oppo]izzjoni g[andha dritt tag[mel il-kritika tag[ha i]da g[andha toqg[od attenta li ma tippruvax tnaqqas il-fidu/ja tal-poplu fl-istituzzjonijiet importanti talpajji] b[alma hu dak tal-Korp talPulizija. Il-Ministru sostna li lGvern ma jinda[alx fl-operat talPulizija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
5
PARLAMENT
Qatt qabel il-Gvern ma o;;ezzjona li jikkopera mal-Ombudsman Qatt fl-istorja kostituzzjonali ta’ pajji]na ma kien hawn ka] fejn il-Gvern o;;ezzjona li jikkopera mal-Ombudsman. Sa[aq dan il-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil waqt li feta[ id-diskussjoni dwar il-mozzjoni li resqet lOppo]izzjoni dwar is-sitwazzjoni li ]viluppat dwar l-investigazzjoni mill-Ombudsman dwar ilmenti mressqa minn uffi/jali tal-Forzi Armati ta’ Malta.
Kif g[andu kull dritt fil-li;i lOmbudsman talab informazzjoni u dokumentazzjoni dwar dawn lilmenti. Il-Gvern /a[ad din ittalba tant li l-Ombudsman qed i[ossu mfixkel fil-qadi ta’ dmirijietu. Dan hu ka] ta’ serjeta’ kbira f’pajji] li jitqies demokratiku. L-Ombudsman [ass ukoll il[tie;a li jirreferi g[al klawsola fil-li;i kostituzzjonali li jie[u passi kontra s-Segretarju Permanenti fil-Ministeru.
Kif g[andu kull dritt fil-li;i l-Ombudsman talab informazzjoni u dokumentazzjoni dwar dawn l-ilmenti Simon Busuttil qal li tant lOmbudsman [assha serja din issitwazzjoni, li beda pro/eduri filQorti g[aliex mhux lest li j[alli lill-Gvern ifixklu fil-qadi taddmirijietu. L-Ombudsman jixtieq kif g[andu d-dritt u d-dmir li jag[mel li jinvestiga ilmenti minn uffi/jali tal-Forzi Armati li ;ew trattati [a]in mill-amministrazzjoni fl-g[oti ta’ prmozzjonijiet.
Sa[ansitra im[allef espert fil-kostituzzjoni jiddeskrivi ssitwazzjoni b[ala li tikkon stitwixxi kri]i kostituzzjonali. Simon Busuttil qal li hemm ka] ie[or gravi li juri li lGvern mhux lest jikkopera ma’ entitajiet indipendenti u istituzzjonijiet li xog[olhom hu li jinvestigaw affarijiet li jistg[u jkunu skomdi g[all Gvern.
Il-Gvern qed jitratta ka]i b’mod differenti Id-deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi qal li mhux minnu li qatt ma kien hemm ka]i fejn lOmbudsman ma nvestigax. Qal li hu skandalu] li Ministru talGvern jipprova jwaqqaf lillOmbudsman milli jinvestiga. Jason Azzopardi sellem lillfizzjali li ma be]g[ux li jfittxu l[arsien tad-drittijiet tag[hom. Qatt ma kienet li Ministru talGvern jikser il-li;i u ma j[allix lil min i[ossu mwe;;a’ milli jfittex il-protezzjoni talOmbudsman. Qatt ma kienet li Ministru tal-Gvern ixekkel lil din l-istituzzjoni indipendenti milli tinvestiga. Id-Deputat Nazzjonalista qal li kif fis-snin 80 Gvern Laburista [alla l-Qorti Kostituzzjonali mhux kostitwita, illum qed i[allu li jsiru attakki fuq lOmbudsman biex ikun skreditat. Fl-img[oddi Gvern Laburista g[amel li;i biex ma j[allix politi/i barranin jitkellmu f’meetings tal-PN u llum hawn sitwaz-
zjoni fejn uffi/jal tal-OLAF jitwassallu messa;; li jekk ji;i Malta qed jirriskja li jkun arrestat. Jason Azzopardi qal li fl-2011 kienet saret ordni ;enerali millPresident tar-Repubblika li tippermetti li ilment seta’ jsir jew quddiem il-President jew quddiem l-Ombudsman. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-fizzjali in kwistjoni kienu di;a’ marru quddiem il-Brigadier Martin Scicluna u qalilhom li ma setax jag[tihom rimedju u hu stess issu;;erielhom li jmorru g[and l-Ombudsman. Minbarra dan, hu fatt li skont is-su;;eriment tal-Ministru jfisser li l-fizzjali jridu jressqu l-ilment tag[hom quddiem min huma qed isostnu li naqas fil-mod kif saru l-promozzjonijiet. Jason Azzopardi rrefera g[al ka]i de/i]i mill-Ombudsman ri/entement u li, sostna, juru li lGvern qed jitratta ka]i b’mod differenti.
Simon Busuttil qal li tant l-Ombudsman [assha serja din is-sitwazzjoni, li beda pro/eduri fil-Qorti g[aliex mhux lest li j[alli lill-Gvern ifixklu fil-qadi tad-dmirijietu
L-Oppo]izzjoni qed taqdi dmirha Id - Deputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici qal li qatt f’pajji]na ma kien hawn ka] li wassal lill-Onbudsman li jwassal li jag[mel protest ;udizzjarju . L - Oppo]izzjoni qed tag[mel dmirha meta qed tressaq mozzjoni dwar dan ilka]. Il - Ministru qed jipprova jnaqqas milli importanza tal-
pass legali li [a l-Ombudsman. Din mhix xi [a;a li ssir kuljum anzi qatt ma se[[ ka] b[al dan. Il-fatt hu li l-Ministru baqa’ j]omm milli jikkollabora, tant li wassal lill - Ombudsman li ja;ixxi bi pro/eduri legali . Kien ikun aktar g[aqli kieku lMinistru ma [alliex is-sitwazzjoni tasal sa hawn. Carm Mifsud Bonnici qal li l-
argumenti tal - Ministru ma g[andhomx ikunu legali i]da argumenti politi/i. F ’ din il - kwistjoni , il - pajji] kien jistenna li ma tasalx sa dan l - istat u l - Ministru ja;ixxi b’mod li ma jkomplix ikebbes in-nar. Pajji]na ma g[andux jasal f’sitwazzjoni fejn l-istituzzjonijiet tal-pajji] jaslu fi stat li jid[lu f’tilwima legali.
Mozzjoni li riedet issa[[a[ id-dritt tal-Ombudsman li jipprote;i li/-/ittadin Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech waqt iddibattitu dwar il-mozzjoni talOppo]izzjoni, qal li jaqbel li dak li jing[ad fil-Parlament g[andu jkun dejjem fl-interess nazzjonali. Dan japplika mhux biss g[all-kelliema tal-Oppo]izzjoni i]da anke g[all-kelliema talGvern. U jekk g[andhom l-interess nazzjonali g[al qalbhom, ilMembri tal-Gvern g[andhom jivvutaw favur il-mozzjoni g[aliex trid issa[[a[ id-dritt li l-
Ombudsman li jipprote;i d-drittijiet ta/-/ittadin. Id-Deputat Nazzjonalista qal li [add ma jg[addilu minn mo[[u li ma kienx hemm ind[il politiku meta jitwaqqfu milli jitkomplew pro/eduri kontra xi [add wara de/i]joni tal-Prim Ministru li jindibel il-Kummissarju talPulizija. Francis Zammit Dimech qal li lparti li kkwota l-Ministru Mallia mil-li;i turi kemm l-isetss Ministru g[andu tort. Il-li;i tg[id li hu l-
Ombudsman li jrid ikun sodisfatt li min talab ir-rimedju segwa lpro/eduri o[ra li jista’ jkollu. L-Ombudsman, fil-protest tieg[u spjega li min ressaq lilment kien segwa l-pro/eduri kollha li kellu g[ad-dispo]izzjoni tieg[u qabel resaq quddiemu. Francis Zammit Dimech qal li l-mozzjoni qed titlob li lMinistru jikkollabora biex lOmbudsman jing[ata l-fa/ilita’ kollha biex ikun tarka ta//ittadin.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
6
QORTI
Titlob biex tara l-karkur tas-sie[eb tag[ha li nstab mal-fdalijiet tieg[u Waqt li kompliet tinstema’ lkumpilazzjoni fil-konfront ta’ Jason Galea u Ronald Urry mixlijin bil-qtil tal-ex xufier tattaxi Matthew Zahra, fl-awla talQorti rrenjat emozzjoni s[i[a minn na[a tas-sie[ba ta’ Zahra, hekk kif l-Avukat Stefano Filletti g[amel talba biex din tara wa[da mill-krakar li nstabu fuq il-post delitt. L-Avukat Filletti, li qed jidher g[an-nom tas-sie[ba u l-familja ta’ Zahra, qal li din mhux biss biex tkun tista’ tikkonferma lidentifikazzjoni tal-karkura, imma biex b’hekk b’mod emozzjonali tkun tista’ tag[mel kollegament li l-g[adam li nstab huwa ta’ Matthew Zahra. LAvukat fakkar li din il-mara rat lis-sie[eb tag[ha jo[ro; mid-dar u qatt ma rritorna lura. Kien g[alhekk li sar verbal li jitlob lill-Qorti biex prova partikolari, f’dan il-ka], il-karkura li kien liebes il-vittma Matthew Zahra, u li nstabet flimkien malg[adam tieg[u, tkun a//essibbli g[as-sie[ba ta’ Zahra u dan meta l-istess prova tkun formalment esebita. Waqt li kienet qed issir din ittalba s-sie[ba ta’ Zahra li kienet pre]enti fl-awla emozzjonat ru[ha u bdiet tibki. L-avukati tad-difi]a Joe Gilgio u Franco Debono iddikjaraw li ma kellhom l-ebda o;;ezzjoni g[al din it-talba. L-Ispettur Chris Pullicino li nvestiga l-ka] minn na[a tieg[u rrileva li filwaqt li ma jo;;ezzjonax g[at-talba, jista’ jag[ti l-ka] li din il-prova,
ji;ifieri l-karkura, di;a kienet ;iet esebita fl-atti ta’ dawn ilpro/eduri. G[aldaqstant il-Qorti mistennija tivverifika dan kollu. L-avukat Stefano Filletti qal li t-tabiba u esperta Marisa Cassar di;à kienet ing[atat l-inkarigu biex tag[mel test tad-DNA fuq lg[adam li kienu nstabu fl-g?alqa fil-Qajjenza, fejn ir-ri]ultat ma kienx mija fil-mija po]ittiv. Dr. Cassar qalet li mill-konklu]jonijiet li saru ma jistax ikun esklu] li l-g[adam huwa ta’ Zahra. Filletti min-na[a tieg[u tenna li jidher, i]da li l-g[adam li nstab kien ;ej mill-istess familja ta’ Zahra. “G[all-finijiet ta’ dak li di;à ;ie konklu] nistg[u nistrie[u fuq dan l-e]ami,” kompla l-Avukat Filletti. Marisa Cassar li g[al darba o[ra re;g[et xehdet qalet li hi kienet e]aminat diversi g[adam fosthom g[adam tal - idejn . Qalet li kienu g[addewla xkora u kien irnexxielha to[ro; DNA. Ma hemmx dubju, qalet li huwa wild tal - mara ( omm Zahra) . Però din setg[et tg[addi din idDNA lill-uliedha. “Ma nistg[ux neskludu li dan huwa l-g[adam ta’ Matthew, però ma nistg[ux ng[idu dan b’/ertezza,” kompliet tg[id id - Dottoressa Cassar. Hija qalet ukoll li se to[ro; DNA minn wie[ed mill-g[adam li fadal . Kien hemm xkora g[adam, però mill-ftit anatomiji rri]ulta li huwa g[adam tannies . Allura qalet li kienet issu;;eriet li jing[aqad. “Jien vi]walment ng[araf ftit g[adam . L - inkarigu kien li
L-Avukat Filletti, li qed jidher g[an-nom tas-sie[ba u l-familja ta’ Zahra, qal li din mhux biss biex
L-unika possibiltà li dawk l-g[adam ma jkunux ta’ Matthew hi jekk l-g[adam huma ta’ [utu jew il-ku;ini tieg[u na[dem fuq ]ew; g[adam biss. Jekk din l-omm g[andha tliet [utha bniet u jkollhom sitt itfal, b’eliminazzjoni tista’ tasal min huwa Matthew Zahra , g[ax huwa biss hemm nieqes,” kompliet tg[id Dr. Cassar. Wara Dr. Cassar [ar;et profil li jg[id li l-unika possibiltà li dawk l-g[adam ma jkunux ta’ Zahra huma jekk huma ta’ [utu jew il-ku;ini tieg[u. G?alhekk ‘l quddiem mistennija titla’ tixhed biex ikun ivverifikat jekk g[ebx xi [add, g[ax inkellha ma jifdal [add, apparti hu. L-Avukat Stefano Filletti qal li jekk t-talba ssir lill-insinwa pubblika, bl-esklu]joni wie[ed jista’ jasal g[al Matthew Zahra. Wara li semg[et lill-uffi//ju tal-Prosekutur u lill-ufffi/jali lo[ra u wara li semg[et lil kul[add, il-Qorti qalet li hija tqis li g[andha tilqa’ t-talba. Xehed ukoll Fredrick Grixti, g[an - nom tal - kumpanija Premier u li xog[lu jag[mel ilkuntratti u l-kambjali. Huwa qal li jaf lil Jason Galea g[aliex darba mar l-uffi//ju tieg[u. Qal li kienu g[amlu negozju ma’ ?ensu Zahra, li ji;i missier Matthew u kienu bieg[ulu post f ’ {a] - }ebbu; . Dan kien garaxx u sar kuntratt bin-nutar. Qal li ?ensu xtara bid-dejn u kien hemm dejn favur il kumpanija Premier. Fil-bidu Jason Galea ma kellu x’jaqsam xejn, g[ax ma xtarax hu. Id-dejn kien ta’ 100,000
ewro u din is-somma kienet bdiet tit[allas, qal Grixti. Qal ukoll li wara kien mar g[andu t-tifel ta’ ?ensu Zahra, Matthew u [a mieg[u lil Jason Galea, biex jibda jkun hu li j[allas id-dejn li kien g[amel missieru, dan fuq ¤30,000 minnhom. “Jien ma d[altx fil-kwistjoni dwar g[aliex Jason Galea kellu jag[mel tajjeb g?al dan id-dejn. Iltqajt mieg[u dik id-darba, meta ;ie l-uffi//ju. Huwa ffirma lkambjali. Matthew u Jason kienu qeg[din jitkellmu flimkien dwar x’g[andu jsir. Jason xtaq li Matthew jg[addi l-flus lilna, [alli ma jkollux x’jaqsam mag[na direttament. Is-70,000 ewro dejn o?ra, kienu qeg[din jit[allsu permezz ta’ pagament apparti, qal Grixti. Huwa qal li kienu taw skeda lil Galea dwar kif g[andu jit[allas dan id-dejn. Id-dejn kien jit[allas f’pagament kull tliet xhur, però imbag[ad waqfu. Irri]ulta li Galea kien jg[addi l-pagament lil Matthew Zahra u wara Zahra kien jg[addihom lill-kumpanija. Dwar it-talba g[all-?elsien mill-arrest, l-Avukat Joe Gilgio, qal li Jason Galea ilu 12-il xahar ta[t arrest. Il-kumpilazzjoni qal Giglio imxiet, qal li fil-bidu kien hemm diffikultajiet g[all-[elsien mill-arrest min[abba bi]a’ ta’ kontaminazzjoni ta’ provi. Ma hemmx dubju, li mhux se jkun hemm kontaminazzjoni tal-provi man-nies li g[ad fadlilhom jixh-
du. Min-na[a tieg?u l-Avukat :enerali qed jg[id li hemm bi]a’ li jonqos li jidher jew li ja[rab. L-Avukat Giglio qal li Galea g[andu rabtiet ma’ Malta. Irregola hija li jing[ata l-[elsien mill-arrest. Wie[ed jista’ jifhem x’;ara sa issa, li turi li m’hemm l-ebda bi]a’ li Galea ja[rab minn Malta. Dan huwa persuna li g?andu x-xog?ol hawn Malta, qal Giglio. L-avukat Franco Debono li qed jidher g?al Ronald Urry qal li lli;i tg[id li wara li jg[addi /ertu ]mien, il-Qorti bil-fors trid tag[ti l-[elsien mill-arrest. Qal li Urry ilu arrestat 12-il xahar, u g[alhekk di;à inqabe] it-terminu mandatorju. Qal li t-termini mandatorji, ille;i]latur g[amilhom bil-fors f’ka]ijiet estremi. Qal li g[alhekk il-Qorti ma g[andhiex tasal f’dak l-istat li tag[ti l[elsien mill-arrest g[ax bil-fors. L-ispettur Chris Pullicino qal li baqa’ seba’ xhur o[ra fejn ilQorti trid tg[addi g[all-[elsien mandatorju bil-fors. Qal li sa issa l-Prosekuzzjoni fl-ebda stadju ma kaxkret saqajha biex jinstemg[u l-provi. Kompla li g[alhekk il-[elsien mill-arrest g[andha tibqa’ fiddiskrezzjoni tal-Qorti, u li din g[andha tag[ti l-[elsien millarrest jekk tkun sodisfatta. Qal li Jason Galea qed ji;i mixli b’omi/idju, u l-katavru instab meta kienet qed issir tfittxija g[al ]ew; katavri o[ra. Allura hemm bi]a’ li dawn jikkommettu reat ie[or. Rigward Urry, l-Ispettur Pullicino qal li dan mhuwiex affidabbli g[ax biex ;ie arrestat kellha tintu]a lforza. Il-ka] se jkompli fil-21 ta’ Lulju
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
7
LOKALI
Il-quddiesa tal-ordinazzjoni ta’ seba’ sa/erdoti ;odda, li tmexxiet mill-Ar/isqof Pawlu Cremona. u li saret fl-1 ta’ Lulju fil-Konkatidral ta’ San :wann, il-Belt Valletta. Is-sa/erdoti l-;odda huma> Patri Christian A. Borg OFM Conv, Patri David Cortis OSA, Dun Luke Cutajar mill-Parro//a tar-Rabat, Patri Clinton Farrugia MSSP, Patri Joseph Formosa OFM Conv, Dun Brian Gialanzè mill-Parro//a ta’ Bir]ebbu;a u Dun Paul Mizzi mill-Parro//a ta’ San :iljan. (Ritratt> Photocity)
Inawgurat l-ewwel ‘solar farm’ f’Malta Fuq medda ta’ 20,000 metru kwadru, il-kumpanija MedServ inawgurat l-ewwel ‘solar panel farm’ f’Malta, bi pro;ett ta’ madwar 5 miljun ewro li ra investiment fi 8,000 pannella. Is-’solar panel farm’ jinsab fil-limiti tal-freeport, propju flin[awi fejn hemm l-uffi/ini talMedServ, li twaqqfet madwar erbg[in sena ilu, u li tipprovdi servizzi fil-qasam tal-lo;istika fl-oqsma tal-importazzjoni u lesportazzjoni tal-fjuwil. L-inawgurazzjoni saret filpre]enza tal - Prim Ministru Joseph Muscat , li kien akkumpanjat mill-Ministru talEner;ija u s - Sa[[a Konrad Mizzi , l - Ministru tal Ekonomija, l-Investiment u lIntrapri]i ] - ]g[ar Chris Cardona kif ukoll il-Ministru tal - Ambjent , l - I]vilupp Sostenibbli u t-Tibdil fil-Klima Leo Brincat. F’kelmtejn tal-okka]joni, i/Chairman tal - MedServ , Anthony Diacono qal li l kumpanija g[amlet kambja menti kbar kemm ilha mwaqqfa u dan kien l - aktar pro;ett
ri/enti bil-g[an li l-kumpanija tkun aktar sostenibbli . Hu rringrazzja lil kull min g[en b’xi mod jew ie[or biex ilpro;ett seta’ jsir fi]-]mien stipulat. Is-solar farm, l-ewwel tat-tip tieg[u f’Malta, se jkun qed jipprodu/i ma]-]ew; mega watts ta’ ener;ija, grazzi g[al 8,000 pannella u aktar minn tnax-il kilometru ta’ cables li g[amlu l-pro;ett realta’. Min - na[a tieg[u il - Prim Ministru qal li se jkun qed jara li l-Gvern ju]a sorsi ta’ ener;ija nodfa, li skont hu, fil-passat ;ew minsija, u qal li l-Gvern hu kommess li jutilizza aktar lener;ija li ;ejja mix-xemx, li hu sors abbundanti f’pajji]na. Madanakollu fl - ebda parti tad - diskors tieg[u Joseph Muscat ma semma li fl-a[[ar ;img[at , il - Kummissjoni Ewropea av]at li jistg[u jinfet[u pro/eduri kontra Malta jekk ma jintla[qux il-miri li sal - 2020 g[andhom jitlaq[u b ’ rabta ma ’ kemm pajji]na ji;;enera ener;ija minn sorsi t’ener;ija nodfa u rinnovabbli.
Is-solar farm, l-ewwel tat-tip tieg[u f’Malta, se jkun qed jipprodu/i ma]-]ew; mega watts ta’ ener;ija, grazzi g[al 8,000 pannella
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
8
LOKALI
FHRD jinawguraw websajt ;dida
Il-fotografu ta’ In-Nazzjon huwa r-rebbie[ tal-kompetizzjoni tal-fotografija li jag[mel ta’ kull xahar id-Dipartiment tal-Informazzjoni. Martin Agius reba[ il-kompetizzjoni g[ax-xahar ta’ April b’dan ir-ritratt li ng[ata t-titlu ‘Tradizzjonijiet Maltin’. Dan ir-ritratt in;ibed fi ]mien il-:img[a Mqaddsa fil-Belt Valletta
20 skola rikonoxxuti talli pparte/ipaw fi programmi dwar l-ambjent 97 student minn g[oxrin skola differenti r/ivew premjijiet g[allkontribuzzjoni tag[hom f’]ew; programmi li n-Nature Trust tmexxi bil-g[an li ]]id l-g[arfien u l-edukazzjoni dwar l-i]vilupp sostenibbli. I]-]ew; programmi, LEAF learning about forests u Young Reporters for the Environment g[andhom l-g[an li jqajmu aktar kuxjenza fost l-istudenti f’dan irrigward. Il-pre]entazzjoni tal-premjijiet saret fil-Mas;ar ta’ Kennedy Grove, u pre]enti g[a/-/eremonja kien hemm l-Ambaxxatri/i tal-
Istati Uniti g[al Malta Gina Abercrombie-Wistanley, kif ukoll il-Ministru g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Leo Brincat. I]-]ew; programmi edukattivi huma bba]ati internazzjonalment, u fil-programm Young Reporters for the Environment, Malta kkompetiet ma’ 15-il pajji] biex sitt studenti rnexxielhom jiksbu sitt premjijiet, tnejn minnhom fl-ewwel post, tnejn fit-tieni post u premju ie[or fittielet post. Tkellimna ma’ John Charles Fenech, wie[ed mill-istudenti, li
;ie fl-ewwel post f’Young Reporters for the Environment, li jinkludi kompetizzjoni li rat 15-il pajji] jikkompetu permezz ta’ studenti li lkoll [ejjew materjal ;urnalistiku li g[andu x’jaqsam mal-ambjent. F’indirizz fil-ftu[ ta/-/erimonja, li saret biswit il-monument ta’ John F. Kennedy, il-President tan-Nature Trust Vincent Attard qal li l-edukazzjoni dwar li]vilupp sostenibbli llum il;urnata saret importanti [afna madwar id-dinja kollha, inklu] f’Malta. Hu spjega li programmi Young b[all-Eko-Skola,
Reporters for the Enviornment u Learning About Forests, g[alkemm f’Malta m’g[andniex foresti, huma lkoll programmi li j[e;;u lit-tfal tal-iskola biex i;ibu ru[hom b’mod responsabbli fir-rigward tal-ambjent. Il-pre]entazzjoni tal-premjijiet lill-iskejjel saret mill-Ministru Leo Brincat kif ukoll millAmbaxxatri/i tal-Istati Uniti g[al Malta, li f’kelmtejn qalet li rridu nag[mlu dak kollu possibbli biex nipprote;u l-ambjent. Lambaxxata tal-Istati Uniti ppre]entat numru ta’ premjijiet hi stess.
Kunsilli Lokali ppremjati Il - Kunsilli Lokali ta ’ Pembroke , Tas - Sliema , {al Kirkop , { ’ Attard u Paola reb[u unuri fir - ri/ikla;; fit tieni edizzjoni tal - GreenPak Local Councils Awards orga nizzata minn GreenPak Cooperative Society . Dawn ir - rikonoxximenti
jservu biex jirrikonoxxu lil dawk il - Kunsilli Lokali li ddistingwew ru[hom fir ri/ikla;; tal - iskart u b ’ ri]ultat ta ’ hekk tejbu l - ambjent tal lokalità . Tliet kunsilli lokali kienu nominati f ’ kull wa[da mis - sitt kategoriji . Il - Kunsill Lokali ta ’
Pembroke reba[ il -‘ Best Overall Performance ’ g[at tieni sena konsekuttiva b ’ rata ta ’ rkuprar ta ’ skart li tla[[aq it - 58 fil - mija filwaqt li l Kunsill Lokali ta ’ Tas - Sliema reba[ l - unur ‘ Most Supportive Locality ’. L - unuri ta ’ ‘ Best
Performance Recycling Bag ’ u ‘ Best Performance Household Glass ’ intreb[u mil - lokalitajiet ta ’ {al Kirkop u { ’ Attard . Il - Kunsill Lokali ta ’ Paola reba[ il -‘ Most Improved Locality Award ’ b ’ titjib ta ’ 75 fil - mija f ’ dak li hu ri/ikla;; .
Il-Fondazzjoni g[all-I]vilupp tar-Ri]orsi Umani (FHRD) hija NGO li ;iet stabbilita fl-1990. Il-Fondazzjoni hija mag[rufa sew g[all-professjonalità tag[ha fi pro;etti relatati malqasam tar-ri]orsi umani, b[allkorsijiet fejn impjegati ta’ kumpaniji o[ra ji;u mg[allma sabiex ikabbru l-esperjenza u lprestazzjoni tag[hom, flimkien ma’ attivitajiet ta’ team-building. Is-sorsi ewlenin ta’ kuntatt mal-pubbliku in;enerali talFondazzjoni huma l-istazzjonijiet tal-midja so/jali kif ukoll il-websajt, li ;iet inawgurata ftit jiem ilu wara li ttie[det inizjattiva dwar il-pre]enza virtwali tal-organizzazzjoni. Dan l-a[[ar, il-Fondazzjoni [adet nota ta]-]ieda fl-u]u talwebsajt u l-ammont kbir ta’ rikjesti tra]messi virtwalment. Min[abba dan, il-Fondazzjoni [olqot a;enda ta’ ti;did u ]vilupp tal-websajt e]istenti li kellha twassal g[al o[ra iktar friska, moderna u a//essibbli. Il-websajt il-;dida hi iktar attraenti, kemm b[ala dehra kif ukoll b[ala struttura. Iddominata mill-kuluri blu, a[mar u abjad, il-websajt tirrifletti l-vi]joni u t-tema talFondazzjoni. Hemm selezzjoni ta’ oqsma li huma maqsumin f’forma ta’ lista g[all-kumdità tal-utent. Dan il-format jg[in biex l-utent isib l-informazzjoni aktar malajr u b’mod aktar fa/li. Fil-websajt hemm ukoll a//ess g[al tfittxija manwali. F’din il-websajt wie[ed jista’ jsib g[a]la ta’ servizzi offruti mill-FHRD, a[barijiet kurrenti u avvenimenti fil-qrib, l-istorja tal-Fondazzjoni, lista ta’ korsijiet offruti mill-Università ta’ Leicester u aktar informazzjoni relevanti. Peress li l-websajt hi l-ewwel sors ta’ informazzjoni g[all-pubbliku, ;ie a//ertat li ti;i inklu]a lista tal-avvenimenti li l-Fondazzjoni torganizza, kif ukoll xi informazzjoni dwarhom. Is-sezzjoni tal-‘Malta People Awards’ hija maqsuma f’]ew; kategoriji: edizzjonijiet pre/edenti flimkien mal-avveniment annwali li jmiss. Din lattività ssir kull Di/embru, meta diversi organizzazzjonijiet ji;u ppremjati g[al-livelli mil[uqa fil-qasam tar-ri]orsi umani wara li ji;u evalwati.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
10
OPINJONI
Wara sena u tliet xhur... Matul din il-;img[a fil-;urnal tal-General Workers Union LOrizzont sibt ittra mill-aktar interessanti tal-Vi/i Sindku Laburista ta’ Marsaxlokk Carmelo Bugeja. Fiha, Bugeja jikteb dwar ilPjan Lokali ta’ Marsaxlokk. Pjan li dwaru l-Partit Laburista kien indika /ar qabel l-elezzjoni ;enerali li kien se jwettaq minnufih la darba jkun fil-poter. Pjan li dwaru l-Partit Laburista kien ikkritika lillGvern Nazzjonalista talli skont il-Partit Laburista, l-istess Gvern Nazzjonalista kien naqas milli jispi//a l-[idma kollha me[tie;a f’dan ir-rigward.
Pjan Lokali li g[adu fuq l-ixkaffa Kien g[alhekk bir-ra;un li meta tela’ Gvern Laburista sena u tliet xhur ilu, kienu [afna dawk li stennew li dan il-Pjan Lokali ta’ Marsaxlokk kien se jid[ol fis-se[[ malajr. I]da fl-ittra tieg[u, Bugeja, li /ertament jekk tista’ takku]ah b’kollox ]gur ma tistax takku]ah b’parti;jani]mu favur il-Partit Nazzjonalista jikteb, “G[addiet l-elezzjoni u l-Perit Karmenu Vella tela’ fil-Gvern u kellu l-Ministeru tat-Turi]mu. Wara li g[addew it-tliet xhur li wieg[ed Karmenu Vella qabel lelezzjoni, kul[add ra li kollox
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
baqa’ kif kien, u bdew ;ejjin lilmenti minn tar-ristoranti. “Jien kont ng[idilhom, li lKunsill kien g[amlu xog[lu,
g[ax qabel mieg[u, u ma seta’ jag[mel xejn aktar minn hekk. Imma dawn irrispondewni li issa hemm fil-Gvern dak li wieg[ed li fi tliet xhur kien se jirran;a ssitwazzjoni. “Jien f’qalbi kont ng[id li kienu qed jg[iduli sewwa g[ax jien din il-weg[da smajtha. Issa g[addew sena u tliet xhur, u ssitwazzjoni g[adha l-istess, la tar-ristoranti u lanqas is-sajjieda ma jistg[u ju]aw il-promenade. “Jien ng[id id-dritt kollu ma nafx min hu responsabbli minn dan il-Pjan Lokali. Ma nafx jekk hux il-Ministru Leo Brincat jew il-Ministru Konrad Mizzi. Li naf hu li min[abba f’dan iddewmien qed jintilfu [afna impjiegi g[all-familji Maltin. “Dan kollu g[ax il-Gvern mhux jonora l-weg[di li g[amel ma’ dawk kollha kon/ernati u jattwa dan il-Pjan Lokali.” Punt li jist[oqqlu kunsiderazzjoni
Mhux dejjem naqbel ma’ Carmelo Bugeja. Anzi fejn tid[ol il-politika fuq livell nazzjonali spiss ma naqbilx. I]da lpunt li qed jag[mel hawn /ertament jist[oqqlu kunsiderazzjoni. X’qed i]omm lill-Gvern milli jwettaq Pjan Lokali li jkun iservi bl-a[jar mod possibbli lir-residenti, lill-vi]itaturi, lis-sidien tar-ristoranti, lis-sajjieda u lillbejjieg[a tal-monti f’Marsaxlokk? X’qed i]omm lill-Gvern Laburista milli jwettaq pjan li jtejjeb is-sitwazzjoni f’Marsaxlokk g[al dawk kollha kon/ernati? G[aliex qieg[ed iwarrab l-
interessi tar-residenti, vi]itaturi, sidien tar-ristoranti, sajjieda u bejjieg[a tal-monti l-Gvern Laburista? G[aliex wasalna fi stat li sa[ansitra persuna li tul [ajtu dejjem [assu ta’ twemmin Laburista j[ossu kostrett jesprimi l-frustrazzjoni tieg[u b’mod hekk pubbliku? Meta sar il-Kabinett f’Marsaxlokk, il-Gvern Laburista kien qieg[ed tassew jisma’ jew kien biss e]er/izzju ta’ pubbli/ità kif jaf jag[mel ilPrim Ministru Muscat? Minn hawn in[e;;e; lillGvern biex ja;ixxi llum qabel g[ada u ja;ixxi b’mod u manjiera li j[ares l-interessi ta’ kul[add. Fl-a[[ar mill-a[[ar Marsaxlokk g[andu jkun post li jispira sens po]ittiv fir-residenti, fil-vi]itaturi, fis-sidien tar-ristoranti, fis-sajjieda u filbejjieg[a tal-monti. Kul[add g[andu l-importanza tieg[u u [add ma hu g[ar-rimi. Tazza tad-Dinja tas-sorpri]i!
Jekk hemm xi [a;a li qieg[da tispikka f’din l-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja hija lelement tas-sorpri]a. Element li forsi g[al xi partitarji xi kultant jista’ jkun di]appuntanti fis-sens li jaraw it-tim tag[hom jitlef meta kul[add stenna reb[a. I]da ]gur li g[at-telespettaturi in;enerali qieg[ed iservi biex jag[mel din it-Tazza tad-Dinja wa[da mill-aktar edizzjonijiet e//itanti u entertaining f’dawn la[[ar snin. Nistennew it-13 ta’ Lulju u naraw ikollniex xi sorpri]a o[ra!
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Fatti u ra;uni fuq il-migrazzjoni B[alissa fil-Mediterran, il-forzi Taljani g[adhom kemm sabu 30 immigrant mejjet fuq dg[ajsa mdaqqsa tas-sajd li kienet qieg[da ;;orr 600 immigrant li issa qed jintlaqg[u fil-Port ta’ Pozzallo, fi Sqallija. Emozzjoni, paroli u estremi]mu minn u[ud fl-a[[ar snin Il-kwistjoni tal-migrazzjoni tolqot lil Malta wkoll g[ax parti minn dawk li jivvja;;aw mill-Afrika lejn l-Italja jispi//aw flib[ra tag[na. Hi kwistjoni li tfur fis-sajf u [afna f’Malta fl-a[[ar snin ittrattawha b’emozzjoni, bil-paroli u b’estremi]mu. Populi]mu li ma g[amel l-ebda ;id u ma kiseb l-ebda ri]ultat G[all-politikanti populisti, il-kri]i tal-migrazzjoni hi manna. G[andna minnhom f’Malta jirkbu b’mod li jwa[[ax fuq irrazzi]mu li hawn fostna; o[rajn li l-poplu fdahom bid-dmir li ja[dmu issa, flok iparlaw, jitkellmu b’mod di]onorabbli fuq pushbacks u kafè waqt li s-sitwazzjoni tefg[uha lura bil-fatti, minkejja l-paroli. Il-Partit Nazzjonalista dejjem ittratta l-kwistjoni b’mod serju, korrett u uman Il-Partit Nazzjonalista fil-gvern qatt ma ttratta l-kwistjoni talimmigrazzjoni b’xi mod populist, anzi ttrattaha b’mod serju, korrett u uman li kultant tellfu l-voti wkoll. Forsi hemm min ja[seb li issa l-Partit Nazzjonalista jista’ jag[mel b[al [addie[or u ju]a lemozzjoni, il-paroli u l-estremi]mu g[all-gwadann tal-voti. Il-po]izzjoni serja ta’ Simon Busuttil> ir-ra;uni, il-fatti, il-korrettezza Ir-risposta serja tal-Partit Nazzjonalista taha nhar it-Tnejn filParlament il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil li quddiem lemozzjoni, il-paroli u l-estremi]mu wie;eb b’dak li jwie;eb kull mexxej veru u serju: bir-ra;uni, bil-fatti u bil-korrettezza. Kwistjoni ttrattata flimkien fuq [ames prin/ipji Il-kwistjoni tal-immigrazzjoni trid tkun ittrattata minn kul[add flimkien u l-Oppo]izzjoni t’issa qed tag[]el li dan tag[mlu b’[idma bba]ata fuq [ames prin/ipji: • li l-[ajja tal-bniedem hi l-akbar valur li jimponi fuqna l-akbar dmir, • li kull bniedem [aqqu jkun trattat b’dinjità u [arsien, • li l-[idma li trid issir hi fuq [afna fronti biex il-kwistjoni tkun trattata mill-g[eruq sal-fora Ewropej u din il-[idma trid issir b’intelli;enza, • li min ju]a r-razzi]mu, il-mibeg[da tal-barranin ikun b[al dak li jipprova jirkeb tigra – mhux jimmansaha, imma tieklu, • li l-Gvern – ikun min ikun - g[andu jikseb il-koperazzjoni talOppo]izzjoni – tkun min tkun – b’koperazzjoni ;enwina mi]]ew; na[at u mhux attentati biex xi na[a tiskorja xi gowl fuq lo[ra fi kwistjoni tant sensittiva. Mexxej veru li kapa/i jog[la ’l fuq mill-populi]mu u jag[mel dak li hu tajjeb L-offerta li g[amel Simon Busuttil turi min hu l-mexxej veru li kapa/i jog[la ’l fuq mill-populi]mu g[all-voti u jag[mel dak li hu tajjeb g[all-pajji] bir-ra;uni u bil-fatti.
Il-festi tal-Indipendenza Il-Partit Nazzjonalista, bilferg[at u l-uffi//ji lokali kollha tieg[u, g[andu minn issa jibda j[e;;e; g[all-festi talIndipendenza li din is-sena se jfakkru l-50 anniversarju minn meta Malta saret nazzjon indipendenti. Dan jista’ jsir b’laqg[at, posters, kompetizzjonijiet, programmi fuq ir-radju u t-televi]joni u esibizzjoni kbira fid-Dar ?entrali fuq issu;;ett li matul il-festi ti;i trasferita g[al fuq il-Fosos talFurjana. Ejjew ikollna festi li tabil[aqq jixirqu lil din l-okka]joni unika. G. L. Camilleri Il-Furjana
Invenzjoni stramba, perikolu]a u storbju]a F’dawn l-a[[ar tliet snin fittoroq ta’ Malta dehret invenzjoni tabil[aqq stramba , perikolu]a u storbju]a: ir-roti li jit[addmu b’mutur. G[andhom isem i]da nsejtu. Nixtieq naf min [are; b’din l-idea brillanti.
Qabel xejn strambi g[ax imkien barra minn xtutna ma tara mezz ta’ trasport b[al dak, almenu fl-Ewropa. Dehra kerha anke g[at-turisti fostna. Barra minn hekk huma ta’ periklu kbir g[al dawk i]]g[a]ag[ li jg[addu b[al ri[ u li jistg[u jolqtu bihom lil min ikun g[addej fit-triq, jid[lu f’xi karozza jew huma stess ikorru wa[da sew. L-istorbju tremend li jag[mlu, g[ax bla silencer hu xi [a;a tal;enn. Possibbli fil-li;i tal-bon ordni fit-toroq m’hemmx g[odda kemm g[all-pulizija kif ukoll g[all-Gwardjani Lokali biex iwaqqfu dan l-inkonvenjent u jie[du passi? :ieli la[qu kienu grupp ta’ sitta u miskin hu min ikun miexi, qed isuq jew irid
jistrie[ wara xi lejl xog[ol jew waranofsinhar. Sadattant anke meta jkun g[addej wie[ed biss jag[mel l-istorbju tremend a[seb u ara sitta! Mhux sew li dawn jibqg[u g[addejjin qisu mhu qed ji;ri xejn meta jidher li hemm dawn in-nuqqasijiet kollha f’din ilfamu]a sistema ta’ trasport. Ilbniedem g[andu dritt g[allkwiet u l-bon ordni. G[alhekk nappella lill-awtoritajiet tal-Pulizija u lillGwardjani Lokali biex jie[du passi minnufih dwar dan linkonvenjent u mhux meta alla[ares qatt isse[[ xi di]grazzja. Charles Camilleri Ra[al :did
25 sena ilu f’In-Nazzjon Fil-[ar;a ta’ In-Nazzjon tag[na tat-3 ta’ Lulju tal-1989 kien rappurtat bi prominenza lftu[ tal-Ka]in tal-Partit Nazzjonalista f’{al Safi li g[alih attendiet folla kbira. Waqt iddiskors tal-inawgurazzjoni l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami qal li l-istrajk ta’ ;urnata li [addiema tax-Xatt kienu se jag[mlu b’ordni tal-General Workers’ Union kien sorpri]a g[ax fin-negozjati li kienu qed isiru kien garantit li bix-xog[ol li se jkun hemm fil-Port ta’ Marsaxlokk, il-[addiema tax-Xatt ma kienu se jitilfu xejn u d-drittijiet tag[hom se jibqg[u s[a[. F’ritratt ie[or fil-fa//ata tal-;urnal kien rappurt il-ftu[ uffi/jali ta’ klinika ;dida f’{al Kirkop mill-Ministru tal-Politika So/jali Louis Galea fil-pre]enza tas-Segretarju Parlamentari George Hyzler.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
12
X’NARA U X’NISMA’
X’Qalilna l-G[asfur ➤ Joseph jipprova jimpressjona b’laqg[a tal-Kabinett f’G[awdex Nhar it-Tlieta li g[adda, ilKabinett ta’ Joseph iltaqa’ fi skola f’G[awdex biex hekk inkomplu nag[tu kemm jista’ jkun l-istampa, falza kemm hi falza, li dan huwa Gvern li jisma’, g[ax il-laqg[at tal-
Kabinett ma baqax jag[milhom kollha ;ewwa Kastilja. L-G[asfur qalilna li, “mistag[;bin kemm fera[ isSurmast tal-istess skola, g[ax blisku]a ta’ din il-laqg[a, matul din l-a[[ar ;img[a tg[idx kemm kien hemm [addiema jnaddfu u ji]bg[u, sabiex Joseph jara kollox miexi fuq ir-rubini. Xejn xejn,” komplielna l-G[asfur. “Il-maintanance li soltu kien jie[u sajf torturi biex isir, issa sar f’radda ta’ salib.” Fost affarijiet o[ra, waqt din illaqg[a, Joseph irrepeta [afna drabi kemm il-[olqien taxxog[ol g[all-G[awdxin fil-g]ira G[awdxija, hu kru/jali. Qalilna li din il-bi//a xog[ol qieg[da fuq nett tal-a;enda talGvern Laburista. “Li ng[idu kemm hu importanti l-[olqien tax-xog[ol f’G[awdex hu importanti [afna,” qalilna l-G[asfur, “Imma bil-paroli biss ma naslu mkien! Il-weg[da tal-Labour ta’ ‘Xog[ol f’G[awdex g[allG[awdxin’, g[adu jiftkarha kul[add, i]da din ma tissolviex bi/-/ap/ip u lanqas bil-paroli. Lanqas ma tkun qed to[loq xog[ol f’G[awdex g[all-G[awdxin billi to[loq korp b’xog[ol prekarju g[al [ames xhur, u ssemmieh Cleaner and Greener.” Ix-xog[ol irid ikun produttiv u li jdawwar ir-rota tal-ekonomija
u mhux billi ddeffes b’xi mod innies mal-Gvern u tibqa’ tg[abbi l-pi] fuq il-kaxxa ta’ Malta. Imbag[ad Joseph semma numru ta’ inizjattivi li jinkludu lespressjoni ta’ interess g[allcruise liner terminal u yacht marina, li ng[iduha kif inhi, huma inizjattivi tajbin [afna.
“Nittama issa,” qalilna lG[asfur, “li ma ji;rix b[al talfamu] casino f’G[awdex li baqa’ ma da[al g[alih [add, g[ax aqta’ kemm inkunu [loqna xog[ol f’G[awdex!” ➤ :est matur mill-Partit Nazzjonalista Fil-[ajja jg[idu li l-ikbar trux hu min ma jridx jisma’ u l-ikbar
[mar hu dak li ma jridx jitg[allem. Dan l-a[[ar t[abbar li l-Partit Nazzjonalista qed jag[mel ilwisa’ g[all-festi uffi/jali li lGvern bi[siebu jorganizza biex jitfakkar il-[amsin anniversarju
ta’ Malta indipendenti. “Kien hemm ]mien,” fakkarna l-G[asfur, “meta l-gvernijiet Laburisti kienu jka]bru Jum lIndipendenza tant li ;abuh jum b[all-o[rajn, u sa[ansitra ne[[ewh minn festa pubblika u nazzjonali. “Dak kien [a]in, b[alma kien [a]in ukoll li l-Partit Nazzjonalista mill-Oppo]izzjoni ma kienx baqag[lu triq o[ra, g[ajr li ji//elebra dak il-jum wa[du, b’riskju ta’ xi xebg[a mill-partitarji Laburisti. “I]da jekk dak kien [a]in,” kompla jargumenta l-G[asfur, “daqstant ie[or huwa tajjeb li llum Gvern Laburista qed jirrikonoxxi li ming[ajr il-kisba tal-
jie[du sehem il-Maltin u lG[awdxin kollha, li qabel ma huma Nazzjonalisti jew Laburisti, huma Maltin u G[awdxin. {alli mbag[ad, qabel jew wara, il-Partit Nazzjonalista, jkompli bit-tifkiriet jew bi/-/elebrazzjonijiet li jidhirlu b[ala lpartit li ;ab l-Indipendenza g[al pajji]na. “Dawn id-de/i]jonijiet,” kompla l-G[asfur, “mhux talli ma jurux li l-Partit Nazzjonalista huwa dg[ajjef, talli juru bi/-/ar kemm il-Partit Nazzjonalista qed ikompli jimmatura, jikber, jissa[[a[ u ji;;edded kuljum. Dan jg[odd ukoll g[al numru ta’ inizjattivi fejn il-Partit Nazzjonalista qed ikun proattiv,
Indipendenza ma kien ikollna lebda /ans nag[mlu Malta Repubblika jew li ntemmu l-kuntratt tal-ba]i barranija f’pajji]na. Il-maturità u s-sens komun kienu jitolbu li l-Gvern Malti, Nazzjonalista jew Laburista, jag[ti l-;ie[ kollu mist[oqq lil dan il-jum. Kien g[alhekk pass tajjeb u g[aqli li l-Labour se jfakkar kif xieraq Jum l-Indipendenza. I]da kien daqstant ie[or pass g[aqli, matur u serju dak tal-Partit Nazzjonalista, li jag[mel il-wisa’ biex l-attivitajiet uffi/jali talGvern jie[du pre/edenza u fihom
u jkun hu, permezz tad-deputati tieg[u li fil-Parlament qed iressaq numru ta’ abbozzi ta’ li;ijiet, biex flimkien mal-Gvern ikun jista’ jara li jid[lu f’pajji]na g[all-a[jar ;id tal-poplu tag[na. “Din hi l-politika li tag[mel sens, po]ittiva u proattiva. Mhux biss ng[idlek x’g[andek tag[mel, lanqas ng[inek biss, i]da na[seb u nimbotta l-li;i jien, u flimkien ng[adduha.” ➤ Kollox fil-perspettiva tieg[u... u ming[ajr esa;erazzjonijiet Is-sajf irranka sew u mieg[u
rrankaw il-festi li a[na l-Maltin u l-G[awdxin mag[rufin g[alihom g[ax huma parti mill-identità tag[na b[ala poplu. Kull belt u ra[al ji//elebra lfesta f’;ie[ il-qaddis jew il-qaddisa patrun jew patruna tieg[u. “Naturalment,” qalilna lG[asfur, “kul[add jifra[ b’rixu u tieg[u jara l-isba[. S’hawnhekk m’hemm xejn [a]in, g[ax jien rixi nara l-isba[, avolja m’iniex qerd in-na[al mimli bl-ilwien!” Il-[a]in hu, meta wie[ed biex jifra[ b’rixu, jinsulta u joffendi ssentimenti ta’ [addie[or. Din il[a;a, li f’/erti postijiet hija realtà, la tag[mel ;ie[ lil min jag[milha, la unur lill-belt jew ra[al fejn issir u wisq inqas ma tag[ti ;ie[ lill-qaddis jew qaddisa. Li wie[ed jipprova jkun a[jar minn [addie[or, huwa tajjeb. Lag[ar hu meta nintilfu f’esa;erazzjonijiet li jin]lu sallivell ta’ injoranza u mibeg[da. “Dan ma jg[oddx g[all-festi biss,” komplielna l-G[asfur, “b[alissa ninsabu fl-aqwa tatTazza tad-Dinja, u sal-lum [afna iktar min-nofs it-tnejn u tletin tim li bdew, di;à marru lejn iddar g[ax spi//aw eliminati. G[al [afna Maltin u G[awdxin, it-tim favorit tag[hom ilu li mar id-dar, g[ax kemm l-Ingli]i kif ukoll it-Taljani nqalg[u fi stadju bikri.” Rajna spettaklu ta’ kollox, futbol sabi[, partitarji jifir[u, o[rajn jibku, min jag[ti xi daqqa u jilg[abha tal-inno/enti, min jipprova jqarraq, u min jipprova jkun onest u jimxi mar-regoli. Rajna sa[ansitra min jigdem u jtappan log[ba li hi ma[suba biex waqt li wie[ed biss jirba[, fl-istess [in jitpaxxew il-miljuni madwar id-dinja. “Forsi a[na l-Maltin u lG[awdxin,” qalilna l-G[asfur, “g[andna vanta;;. Pajji]na mhux jie[u sehem u filwaqt li ma nistg[ux nifir[u daqs min jirba[ u javvanza, m’g[andniex g[alfejn ninkeddu u nibku daqs min jinqala’. Na[seb li fhimtuni!” temm l-G[asfur.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
13
PA:NA 13
Pa;na 13
Lil hinn mis-sa[na tal-ballun... kur]itajiet, seksik, g[ajdut, fatti mo[bija... u aktar mi;bura minn Joe Mikallef
■ Bil-banana kontra r-razzi]mu! Mela fi tmiem l-ista;un li g[adu kemm intemm waqt log[ba talLiga Spanjola se[[ in/ident kurju] b’messa;; razzist. Id-difensur ta’ Barcelona Daniel Alves kien se jag[ti korner. Fil-pront xi ru[ tajba waddablu banana! Ir-reazzjoni tal-plejer kienet wa[da intelli;enti... ;abar il-banana mill-art, qaxxarha u kielha...! U min waddab il-banana baqa’ f’wi//u... Anzi proprju mill-azzjoni tal-korner ]viluppa gowl ie[or g[al Barcelona li [ar;u rebbie[a! Imma din tal-banana ma waqfitx hawn... g[ax fi grawnds diversi madwar id-dinja u anki waqt il-Mundjal, b[ala messa;; kontra rrazzi]mu, bosta huma dawk li qed jieklu l-banana... jew jippu]aw biha... b[all-mudella Paragwajana Larissa Riquelme. Insomma... Viva l-banana... Le g[ar-razzi]mu fid-diversi forom tieg[u!
■ SARAH BRANDNER Imwielda f’Di/embru tal-1988, il-:ermani]a bjonda Sarah Brandner hi mag[rufa sew fil-kamp tal-immudellar, i]da aktar minn hekk, hi mag[rufa i]jed g[ax hi s-sie[ba tal-plejer Tedesk b’sa[[tu Bastian Schweinsteiger. Fl-2010 Sarah Brandner kienet fost dawk li dehru fir-rivista Sports Illustrated Body Painting u r/eviet diversi kumplimenti g[ad-dehra tag[ha. G[alkemm sabi[a u fost l-isba[ nisa tal-plejers fil-Mundjal, Sarah Brandner, li tg[ix flimkien ma’ Bastian Schweinsteiger fi Munich, tistqarr li tippreferi [ajja kwieta u lil hinn mill-attenzjoni talmedia. I]da ma tiddejjaq xejn tissapportja lil Bastian Schweinsteiger anki billi tmur tarah il-grawnd.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
14
MADWARNA
Imniedi l-programm Ta[ri; internazzjonali dwar g[all-Valletta it-terapija Adlerjana Ta[ri; internazzjonali fuq il counselling validu g[all I]vilupp Kontinwu International Visual counselling u t terapija Il parte/ipanti se jitg[allmu Professjonali Il parte/ipanti li Adlerjana qed ji;i organizzat kif jintegraw l istrate;iji u t g[andhom kwalifika f livell ta mid Dipartiment tal tekniki tal psikolo;ija Adlerjana ba/ellerat undergraduate Arts Festival ’14 Counselling fi [dan il Fakultà ma sistemi terapewti/i o[ra li degree) jistg[u wkoll jag[]lu li -
-
.
.
-
-
-
-
-
Il-programm uffi/jali VIVA The Valletta International Visual Arts Festival 2014, li qieg[ed ji;i organizzat g[allewwel darba bejn l-1 u s-7 ta’ Settembru, tnieda waqt avveniment fit-terrazzin ta/-?entru g[all-Kreattività fil-Kavallier San :akbu fil-Belt Valletta. Il-programm tnieda minn Owen Bonnici, il-Ministru g[all-:ustizzja, Kultura u lGvern Lokali, li qal li “filkuntest ta/-/elebrazzjonijiet li se jwasslu g[al Valletta 2018, huwa essenzjali li s-settur kreattiv ji;i ]viluppat, b’mod partikolari l-forom ta’ artivi]iva, li sofrew g[add ta’ lakuni matul is-snin.
u jippromwovi l-parte/ipazzjoni pubblika fis-settur.” Il-programm jipprometti repertorju interessanti ta’ artisti vi]ivi kemm lokali kif ukoll internazzjonali, li jinkludu lil Mieke Bal, Democracia, Austin Camilleri u JP Azzopardi, fost o[rajn. Matul din il-;img[a, lewwel Skola Kuratorjali f’Malta – programm kuratorjali intensiv bil-parte/ipazzjoni ta’ kelliema internazzjonali minn numru ta’ istituzzjonijiet Ewropej – se sse[[ ukoll b’kollaborazzjoni mal-Fondazzjoni Valletta 2018. VIVA se jitfa’ lenti fuq artisti ]g[a]ag[ emer;enti permezz ta’ Divergent Thinkers, li qed ti;i
g[at-Tis[i[ tas-So/jetà flUniversità ta’ Malta. Il-lek/ers se ji;u mmexxija minn William Nicoll millUniversità ta’ Florida Atlantic, fl-Istati Uniti. Nicoll hu rinomat internazzjonalment b[ala espert fil-counselling individwali u tal-familja, terapiji qosra, kif ukoll fil-kun/ett tar-re]iljenza. Dan il-kors se jkun imqassam fuq [amest ijiem, u hu mmirat biex jintrodu/i lill-parte/ipanti g[all-psikolo;ija individwali Adlerjana u l-enfasi fuq is-sa[[a mentali u r-re]iljenza fil-kuntest ta’ interventi u assessjar fil-
-
-
-
’
jippromwovu s-sa[[a mentali, b[all-psikolo;ija po]ittiva, ilkun/ett tar-re]iljenza, u l-intelli;enza so/jo-emottiva. Dan il-kors ta’ ta[ri; hu indirizzat g[all-professjonisti, akkademi/i u studenti fl-oqsma tal-counselling, il-psikolo;ija, ledukazzjoni, ix-xjenzi tas-sa[[a u professjonijiet o[rajn li jag[tu l-g[ajnuna. Se jsir bejn l-14 u t18 ta’ Lulju fil-Kampus talUniversità ta’ Malta, fi Triq San Pawl, il-Belt Valletta, bi [las ta’ 225 ewro. Jing[ata /ertifikat ta’ attendenza lill-parte/ipanti, li jkun
’
’
(
ji;u akkreditati fuq dan it-training mill-Università ta’ Malta (b’valur ta’ 6 ECTS), u g[aldaqstant jistg[u japplikaw g[at-transkript uffi/jali. Min japplika g[at-traskrizzjoni jrid i[allas il-mi]ata applikabbli lillUniversità ta’ Malta. Il-postijiet huma limitati. G[al aktar informazzjoni, jew biex tirre;istra l-interess tieg[ek, inti mitlub#a //empel lidDipartiment tal-Counselling fuq +356 2340 3515#8 jew tibg[at email lil anabel.mifsud@um. edu.mt jew sheena.vella@um. edu.mt.
VIVA se jservi b[ala pjattaforma ;dida g[all-prattikanti tal-arti, filwaqt li joffri edukazzjoni professjonali fl-arti u jippromwovi l-parte/ipazzjoni pubblika fis-settur “A[na nemmnu li din il-bidla tista’ sse[[ biss bl-g[ajnuna ta’ pro;etti b’vi]joni g[al benefi//ji sostenibbli fit-tul g[all-partijiet interessati, inklu] il-pubbliku – VIVA huwa e]empju e//ellenti tad-dedikazzjoni tag[na lejn issettur kreattiv fil-g]ejjer Maltin.” Raphael Vella, id-Direttur Artistiku g[al VIVA, stqarr ukoll li “VIVA se jservi b[ala pjattaforma ;dida g[all-prattikanti tal-arti, filwaqt li joffri edukazzjoni professjonali fl-arti
organizzata b’kollaborazzjoni ma’ A;enzija }g[a]ag[ – wirja li tippre]enta prattiki artisti/i kontemporanji m[addna minn artisti ]g[a]ag[ Maltin li jesploraw id-diver;enza tal-[sieb. VIVA qed ji;i organizzat mi/?entru g[all-Kreattività talKavallier ta’ San :akbu, ilKunsill Malti g[all-Kultura u lArti, il-Fondazzjoni Valletta 2018 u A;enzija }g[a]ag[. Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb mis-sit elettroniku www.viva.org.mt.
Studenti tal-Università ta’ Malta fl-A[[ar Sena tal-Kors fl-Istudji tan-Nutrizzjoni, il-Familja u l-Konsumatur fis-Suq tal-Bdiewa
Kul frisk u lokali “Jekk jog[;bok nista’ nie[u ftit ie[or?” Lil [afna, din it-talba millewwel tfakkarhom fl-orfni /kejken Oliver Twist u l-appell kura;;u] klassiku tieg[u g[al aktar ikel – “Please, can I have some more?” Din l-istess talba kienet fil-fatt ripetuta aktar minn darba minn diversi vi]itaturi fuq l-istand organizzat dan l-a[[ar fis-Suq tal-Bdiewa f’Ta’ Qali mill-istudenti tal-a[[ar sena fil-Kors talIstudji tan-Nutrizzjoni, il-Familja u l-Konsumatur (Nutrition, Family & Consumer Studies – NFCS) fl-Università ta’ Malta. It-tema tal-istand kienet ‘Kul Frisk u Lokali – Biddel il-
Konvenzjonali’ (Eat Fresh and Local – Change the Usual). Lidea, imfassla b’mod ori;inali minn dan il-grupp ta’ g[alliemastudenti tal-Home Economics, kienet li jinkora;;ixxu lill-konsumaturi ju]aw ikel lokali, frisk u tal-ista;un b’mod innovattiv. Dip tal-qaqo// u tadam imqadded, dip tal-brun;iel, wraps tal-kabo//i, insalata talkosksu (mhux couscous), torta tal-bidwi (farmer’s pie), torta [elwa tal-irkotta, kejk tal-karrotti u smoothies tal-frott kienu fost l-ikel li kien esibit, u li ntwera u ;ie offrut biex in-nies iduquh. U [afna minn dawk li jattendu sSuq tal-Bdiewa – ]g[ar u kbar – riedu i]jed.
Tqassmu wkoll ktejjeb birri/etti kollha u fuljett li jispjega t-tema tal-istand u r-rwol tattag[lim tal-Home Economics biex jippromwovi l-preparazzjoni ta’ ikel sustanzju]. It-tfal li ]aru l-istand kienu wkoll mistiedna jilag[bu log[ob tradizzjonali divertenti, li kien jinkludi l-passju, ‘bum bum ilbieb’ u l-[abel. Avvenimenti b[al dawn filkomunità huma organizzati b’mod regolari fil-kors talNFCS. Dawn jinkora;;ixxu lill-istudenti biex jissie[bu u jikkollaboraw ma’ NGOs u entitajiet pubbli/i u kummer/jali biex jikkultivaw [ajja sana u sostenibbli.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-KENJA> Pulizija mi;bura madwar ajruplan tal-;arr tal-merkanzija li ;;arraf f’subborg ta’ Nairobi. L-erba’ persuni abbord mietu fl-in/ident li se[[ ftit wara li l-ajruplan beda l-vja;; dirett lejn is-Somalja. Il-kaw]a tat-ti;rif mhix mag[rufa (ritratt> EPA)
Firda fost il-militanti Tra;edja o[ra fost l-immigranti L-ITALJA I]lami/i immigrant f lan/a tas sajd Hu stmat li tal anqas 75 spi//aw fil ba[ar -
L-AL:ERIJA Jidher li l-militanti I]lami/i fit-Tramuntana tal-Afrika, fosthom dawk ibba]ati fil-Libja, qed jinqasmu. Dan wara li Sheik Abu Abdullah Uthman al Asimi, responsabbli s’issa g[all-ferg[a tal-al-Qaeda fi/-/entru talAl;erija, [abbar li kien qed jing[aqad mas-sej[a tal-ISIS – il-grupp ta’ militanti I]lami/i flIraq u s-Sirja – biex ikun hemm stat I]lamiku jew kalifat. Barra minn hekk, hu qal li kien kisirha minn mal-al-Qaeda g[aliex dawn kienu abbandunawhom. Al Asimi qal ukoll li Ayman al Zawahiri, il-kap tal-al-Qaeda, kellu jistqarr /arament darba g[al dejjem il-po]izzjoni tal-alQaeda rigward l-ISIS. Al Asimi kien meqjus b[ala lmexxej ta’ dik li tissejja[ l-alQaeda fil-Magreb u d-dikjarazzjoni tieg[u n[ar;et ftit wara li Abu Bakr al-Baghdadi, ilmexxej tal-ISIS, iddikjara li lIstati Uniti se tkun fil-mira ta’ attakk li se jkun ag[ar minn dak tal-11 ta’ Settembru tal-2001. Hu [e;;e; ukoll lillMusulmani kollha partikolament dawk b’xi snajja’ jew ta[ri; partikolari, kemm /ivili kif ukoll militari, biex imorru u jissie[bu fl-istat I]lamiku li g[adu kemm kien iddikjarat fl-
Iraq. Hu qal ukoll li Bagdad kien se jkun il-qofol tal-battalja tas-Sunniti kontra l-Iran – li hu mag[mul fil-parti l-kbira minn Xiiti. Sadattant b[ala parti millimpenn Amerikan fl-Iraq, ilPresident Barack Obama awtorizza li jintbag[tu 200 suldat ie[or biex jg[inu fil-protezzjoni tal-Ambaxxata Amerikana u lajruport internazzjonali ta’ Bagdad. B’hekk issa huma 775 is-suldati Amerikani stazzjonati fl-Iraq. Intqal li dawn se jibqg[u fil-pajji] sakemm titjieb is-sitwazzjoni. Sadattant hemm indikazzjonijiet li l-Iran ipprovda lill-Iraq ajruplani tat-tip Sukhoi Su-25 ‘Frogfoot’. Ftit jiem ilu l-ewwel kunsinna ta’ dawn l-ajruplani kienet ipprovduta mir-Russja. Imma analisti militari qalu li kunsinna o[ra ta’ dawn l-ajruplani li waslu fl-1 ta’ Lulju ntbag[tet mill-Iran. Dan ifisser li f’dan il-kunflitt, teknikament l-Istati Uniti u l-Iran qed jikumbattu kontra l-istess g[adu. Minbarra truppi Amerikani, hemm ukoll drones u [elikopters Amerikani fl-Iraq li qed jg[assu l-movimenti talISIS kif ukoll l-Amerikani qed jipprovdu lill-Qawwa tal-Ajru tal-Iraq missili g[all-ajruplani.
immigrant tilfu [ajjithom waqt vja;; mit - Tramuntana tal - Afrika lejn l - Italja . Grupp ta ’ 27 immigrant li kienu salvati nhar it - Tlieta qalu li mag[hom kien hemm 75 persuna o[ra imma dawn
-
.
Skont l - awtoritajiet , dan se[[ g[aliex id - dinghy li kienu fuqu kien fi stat [a]in [afna u abbord kien hemm wisq nies . L - a[bar ing[atat tlett ijiem wara li nstabu l - katavri ta ’ 45
’
-
mimlija immigranti . Jidher li dawn mietu fgati . B ’ rabta ma ’ dan il - ka] il - Pulizija Taljana arrestat ]ew;t ir;iel , wie[ed mis - Senegal u ie[or mill - Gambja li [adu [sieb il vja;; .
Jinqatel ]ag[]ug[ Palestinjan I}RAEL Hemm t[assib li jista’ jintilef il-kontroll tas-sitwazzjoni u jkun hemm mew;a o[ra ta’ vjolenza f’I]rael. Dan wara li nstab il-katavru ta’ ]ag[]ug[ Palestinjan li g[eb filLvant ta’ :erusalemm. Kollox qed jindika li dan il-qtil sar bi tpattija g[all-qtil ta’ tliet ]g[a]ag[ I]raeljani li kienu n[atfu x-xahar li g[adda mixXatt tal-Punent. Wara l-konferma tas-sejba tal-
katavru, kien hemm in/identi bejn dimostranti Palestinjani u lPulizija I]raeljana qrib ir-residenza tal-vittma. Min-na[a l-o[ra, Yitzhak Aharonvitch, il-Ministru tasSigurtà Interna I]raeljana, wissa lin-nies biex ma jg[a;;lux g[aliex seta’ kien hemm ukoll ra;uni kriminali wara l-qtil ta’ Mohammed Abu Khdair, li kellu 17-il sena. Ftit wara l-konferma li kien
instab il-katavru ta’ Khdair, ilPrim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu kkundanna l-qtil u wissa biex in-nies ma jaqbdux u jag[mlu l-;ustizzja wa[edhom. Netanyahu kien wissa wkoll li dawk responsabbli g[all-qtil tattliet I]raeljani kienu se j[allsu prezz qares. Is-suspetti ewlenin huma li wara l-[tif u l-qtil tat-tliet ]g[a]ag[ hemm militanti millgrupp Hamas.
Portugi]i u Russu interrogati IL-KA} TA’ MADELEINE MCCANN Jidher li di;à kienu interrogati ]ew; persuni b’rabta mal-g[ajbien ta’ Madeleine McCann b[ala parti minn investigazzjoni li qed titmexxa mill-Pulizija Ingli]a. Dawn it-tnejn huma fost erba’ persuni li Scotland Yard trid
tkellem b’rabta mal-g[ajbien tattifla fl-2007 fi Praia da Luz, filPortugall. L-interrogazzjoni trid issir mill-Pulizija Portugi]a imma lPulizija Ingli]a qed tattendi b[ala osservatur.
L-indikazzjonijiet huma li dawn l-erbg[a huma tliet /ittadini Portugi]i u Russu, Sergey Malinka, li ftit wara li Madeleine kienet g[ebet f’Mejju tal-2007 kienet saret tfittxija fid-dar tieg[u.
www.maltarightnow.com
Il-{amis 3 ta’ Lulju, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-OLANDA> Detall mix-xog[ol ta’ restawr li qed isir fuq il-Koningsslope (il-lan/a tar-re) f’Hoogwoud. Il-lan/a kienet tintu]a g[al diversi impenji tal-familja rjali Olandi]a u qed isir ir-restawr biex ter;a’ tibda tintu]a (ritratt> EPA)
Ikomplu ji]diedu l-vittmi min[abba l-Ebola L-AFRIKA Il-ka]i ta’ infezzjoni millEbola fl-Afrika issa qed joqorbu lejn it-800 ka]. Dan fost t[assib kbir mill-esperti medi/i g[allmod kif qed tinfirex din il-marda li g[aliha m’hemmx kura. S’issa, meta kienet tfe;; din ilmarda misterju]a fl-Afrika, linfezzjonijiet kienu jkunu lokalizzati f’xi ra[al imma din id-darba l-firxa hi ferm akbar tant li hemm tliet pajji]i effettwati. Dawn huma l-Guinea, il-Liberja u Sierra Leone. S’issa mietu 467 persuna minn 759 ka] konfermat skont lOrganizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO). L-a[[ar darba li l-WHO [ar;et /ifra tal-ka]i, fit-23 ta’ :unju, kien hemm 399 persuna li mietu minn 635 ka]. I]-]ieda ta’ 17 filmija fl-imwiet u ta’ 20 fil-mija fil-ka]i konfermati fi ]mien ;img[a qed tikkaw]a allarm u qed ting[ata dejjem aktar importanza lil-laqg[a li qed issir f’Accra, fil-Gana, biex ikun hemm koordinazzjoni a[jar fuq ba]i re;jonali. G[al din il-laqg[a qed jattendu 11-il pajji] mill-
Punent tal-Afrika. Hemm suspetti li l-ka]i fil-verità huma ferm aktar. Fil-Liberja, il-Gvern wissa li kienu se jittie[du passi l-qorti kontra dawk li jinqabdu ja[bu lil xi [add marid bl-Ebola. Kien hemm ka]i wkoll meta nies l-isptar suspettati li kellhom l-Ebola, in[ar;u bil-mo[bi minn xi qraba u [bieb. Is-sitwazzjoni fil-Punent talAfrika qed tkompli tikkomplika ru[ha minn g[assa assenti tul ilfruntieri kif ukoll min[abba sistema ta’ kura tas-sa[[a batuta [afna. Il-WHO qalet li r-ra;uni ewlenija g[aliex il-marda qed tinfirex hi l-ammont kbir ta’ nies li jg[ixu f’kundizzjonijiet millag[ar fil-kapitali tal-Guinea u lLiberja. Il-WHO qed tinsisti li hemm b]onn azzjoni drastika biex ikun assigurat li din il-marda ma tinfirixx lejn pajji]i o[ra. L-Ebola toqtol 90 fil-mija tannies li tinfetta, m’hemm ebda kura g[aliha u lanqas hu mag[ruf kif tittie[ed.
Sarkozy qed jissogra li je[el il-[abs FRANZA L-eks-President Fran/i] Nicolas Sarkozy tpo;;a formalment ta[t investigazzjoni wara li kien interrogat g[al 15-il sieg[a. Dan wara li nhar it-Tlieta kien arrestat u interrogat g[al 15-il sieg[a. Din hi l-ewwel darba li eksPresident Fran/i] kien arrestat. Larrest ta’ Sarkozy, li g[andu 59 sena, hu marbut ma’ allegazzjonijiet li pprova ji]vija investigazzjoni dwar il-kampanja elettorali tieg[u fl-2007. Im[allef se jinvestiga l-ka] u jidde/iedi jekk hemmx provi
bi]]ejjed biex hu jitressaq il-qorti. Sarkozy kien qed jittama li jikkontesta l-elezzjoni Presidenzjali fl-2017. Bl-akku]i li hemm kontrih, Sarkozy qed jissogra li je[el sa [ames snin [abs u multa ta’ 500,000 ewro. L-arrest ta’ Sarkozy sar wara li nhar it-Tnejn ]ew; Ma;istrati u lavukat ta’ Sarkozy stess kienu arrestati. Hu allegat li Sarkozy kien offra impjieg lil wie[ed millMa;istrati bi tpattija g[al informazzjoni li kellu dwar investigazzjoni ta[raq li kienet tinvolvi lil
Sarkozy. L-uffi/jali jemmnu wkoll li xi [add informa lil Sarkozy li lpulizija kienu qed jg[assu t-telefonati tieg[u min[abba investigazzjoni dwar jekk kienx ing[ata flus mill-eksdittatur Muammar Gaddafi. Jacques Chirac, il-prede/essur ta’ Sarkozy u li darba kien qrib tieg[u, fl-2011 kien instab [ati ta’ korruzzjoni imma qatt ma kien arrestat. Barra minn hekk, hu kien ing[ata sentenza sospi]a ta’ sentejn talli bag[bas f’fondi pubbli/i meta kien Sindku ta’ Pari;i.
IL-BEL:JU> Mara ta[dem fuq bi//a arti fl-entratura ewlenija tal-kwartieri ;enerali tal-Kunsill Ewropew b’rabta mal-Presidenza Taljana tal-Unjoni Ewropea li g[adha kemm bdiet g[as-sitt xhur li ;ejjin (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
Snowden jitlob estensjoni tal-kenn IR-RUSSJA Edward Snowden g[amel applikazzjoni formali biex ilkenn tieg[u fir - Russja ji;i esti] b’sena o[ra. Snowden, li kien [arab lejn Moska fit-23 ta’ :unju tal2013, wasal biex jiskadilu ]]mien li ng[ata g[all-kenn fil;ranet li ;ejjin. Wara li kien ]velat li hu seraq miljuni ta’ dokumenti sigrieti tas - servizzi sigrieti Amerikani u qassam xi w[ud minnhom fil - media , il - pass port Amerikan kien irtirat u n[are; mandat ta’ arrest kontrih.
F ’ Mejju , Snowden qal li kien jixtieq li jer;a’ lura lIstati Uniti imma g[alissa kien se jkollu joqg[od ir - Russja g[alkemm qal li kien qed ifittex kenn f’pajji]i o[ra. {afna mid-dokumenti li ]vela Snowden he]]ew is-servizzi sigrieti Amerikani wara li kien ]velat kif qed jispjunaw fuq innies minn fuq l-internet u lmezzi tat-telekomunikazzjoni I]da hu dejjem insista li ma kienx spjun imma g[amel dak li g[amel biex jifta[ g[ajnejn innies u g[aliex ma kienx jaqbel ma’ dak li kien qed isir.
IL-FILIPPINI> Imelda Marcos, l-armla tad-dittatur Filippin Ferdinand Marcos, tbus il-[;ie; fejn hemm il-katavru bbalzmat tar-ra;el tag[ha waqt i/-/elebrazzjonijiet f’Batac hekk kif g[alqet 85 sena. Hi qalet li x-xewqa tag[ha hi li r-ra;el jing[ata difna ta’ eroj fil-Filippini (ritratt> EPA)
Twissija dwar ‘il-kannibalu’ SPANJA
Il-vapur Amerikan ‘MV Cape Ray’ jittrakka fil-port ta’ Gioia Tauro. Fuq dan il-vapur se jitg[abbew l-armi kimi/i Sirjani biex imbag[ad jinqerdu abbord f’ib[ra internazzjonali fil-Mediterran (ritratt> EPA)
L-awtoritajiet fi Spanja qed iwissu dwar tip ta’ droga ;dida li tikkaw]a a;ir vjolenti [afna. Il-Pulizija Spanjola hi m[assba li din id-droga, imlaqqma ‘Cannibal’ waslet mill-Istati Uniti fiz-zoni turisti/i Spanjoli partikolarment f’San Antonio, li hi mag[rufa g[all-parties u fejn dan l-a[[ar turist Ingli] kellu jkun mi]mum minn diversi pulizija wara li pprova ji;dem pulizija. B’kollox tmien pulizija kellhom jintervjenu biex ira]]nu lit-turist li kien ta[t l-influwenza ta’ xi droga.
Alberto Arean, il-kap tat-taqsima ta’ kontra d-droga tal-pulizija ta’ Ibiza, qal li t-tama tieg[u hi li kien hemm xi kunsinna ]g[ira u li issa ntu]at kollha. F’:unju, esperti tas-sa[[a f’Ibiza wissew li t-turisti li qed i]uru z-zona qed jintu]aw mittraffikanti tad-droga biex jippruvaw drogi ;odda fuqhom u jaraw x’effett i[allu. Dan biex imbag[ad jibdew jittraffikawhom madwar l-Ewropa. Dawn huma drogi li jin[olqu fil-laboratorju minn diversi tipi ta’ kimika u l-effetti tag[hom mhumiex mag[rufa e]attament.
Jibda t-trasferiment tal-armi kimi/i Sirjani L-ITALJA Fost protesti tan-nies tallokal, fil-port ta’ Gioia Tauro trakka l-vapur Dani] ‘Ark Futura’ bi 800 tunnellata ta’ armi kimi/i li kienu tar-re;im tal-President Sirjan Bashar alAssad. Minn dawn, 600 tunnellata bdew jitg[abbew g[all-fuq ilbastiment Amerikan ‘MV Cape Ray’. Abbord il-‘Cape Ray’ hemm tag[mir spe/jalizzat li se jintu]a biex dawn l-armi jinqerdu f’ib[ra internazzjonali filMediterran. L-armi kimi/i se jinqerdu abbord imma mhux se jintremew fil-ba[ar g[aliex se
jin[a]nu f’kontenituri spe/jali biex imbag[ad jin;arru lejn lart biex jintremew hemm. Uffi/jali Amerikani qed jinsistu li fil-pro/ess ebda arma kimika jew dak li jifdal minnhom mhi se tintrema fl-arju jew il-ba[ar. It-trasbord qed isir b’sigurtà kbira u mistenni jie[u madwar ;urnata. Il-[idma kollha qed tkun koordinata millOrganizzazzjoni g[allProjbizzjoni tal-Armi Kimi/i (OPCW). Ix-xahar li g[adda l-‘Ark Futura’ spi//a ji;bor l-a[[ar kunsinni ta’ armi kimi/i Sirjani b[ala parti minn sforz internaz-
zjonali biex tinqered il-[a]na ta’ armi kimi/i Sirjani wara li dawn kienu ntu]aw kontra l-popolazzjoni fil-kunflitt f’dak il-pajji]. Abbord il-‘Cape Ray’ hemm 35 marine Amerikan kif ukoll 65 espert militari fl-armi kimi/i. Tul it-trasferiment tal-armi kimi/i l-a//ess g[all-port kien imblukkat u l-istess sar g[allivvja;;ar bl-ajru fuq iz-zona u ttba[[ir fil-ba[ar fiz-zona talmadwar. Kemm ilu li t[abbar li ttrasferiment kien se jsir f’Gioia Tauro, kien hemm protesti minnies tal-lokal min[abba l-periklu kbir g[ar-residenti tal-lokal.
SPANJA> Il-mudell Spanjol River Viiperi waqt sfilata tal-moda talkumpanija Desigual waqt il-Barcelona Fashion Days. Din issir bejn it-30 ta’ :unju u l-4 ta’ Lulju u din is-sena hi l-14-il darba li qed issir (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
SPANJA> Il-matador Manuel Diaz ‘El Cordobes’ waqt ;lieda fl-arena ta’ Burgos fi Spanja (ritratt> EPA)
Il-yeti... aktarx hu sempli/i ors IR-RENJU UNIT
Bryan Sykes, professur tal;enetika fl-Università ta’ Oxfrod, flimkien ma’ grupp ta’ esperti, analizzaw 57 kampjun ta’ dak li jing[ad li hu xag[ar mill-yeti – dik il-kreatura tal-le;;endi li jing[ad li hi spe/i ta’ bniedem miksi suf li jg[ix fil-muntanji talHimalaja. I]da nstab li fil-ma;;oranza – imma mhux kollha – dan ixxag[ar kien ta’ ]wiemel, klieb u anki tal-bniedem. Mal-kampjuni tal-yeti kienu wkoll analizzati kampjuni talbigfoot, il-kreatura li jing[ad li tg[ix fl-Istati Uniti. Ir-ri/erka issa kienet ippubblikata fir-rivista spe/jalizzata Proceedings tar-Royal Society. Sykes qal li aktarx il-yeti mhu xejn [lief xi tip ta’ ors imma hu widdeb ukoll li filwaqt li hu ma sab ebda evidenza konklu]iva, dan ma kienx ifisser li assolutament m’hemmx xi kreatura mhux mag[rufa mill-bniedem. Sykes qal li fost il-kampjuni kollha, kien hemm tnejn li ssorprendewh g[aliex kienu jaqblu mija fil-mija mad-DNA ta’ ors polari minn 4,000 sena ilu. Hu qal li jissuspetta li jista’ jkun hemm xi spe/i ta’ ta[lita bejn ors polari u ors tar-re;jun talHimalaja li g[adha ma ;ietx skoperta. Xjenzjati fin-Natural History Museum f’Londra qalu li rri/erka li g[amel Skyes [alliet il-
Id-DNA ma kien tal-ebda ors li hu mag[ruf li jg[ix fid-dinja llum bieb miftu[ dwar il-yeti u g[en biex ikunu esklu]i [afna kampjuni ta’ din l-allegata kreatura minn ri/erka li tista’ ssir fil-;ejjieni. Sykes qal li d-DNA kien ta’ ors imma tal-ebda ors li hu mag[ruf li jg[ix fid-dinja tal-lum, imma identiku g[al dak li kien instab f’fossila ta’ ors polari. Apparti hekk, il-kulur tieg[u kien kannella jag[ti fid-deheb u kien inkiseb wara li ka//atur qatel lil din ilkreatura 40 sena ilu f’Ladakh, flIndja. Il-kampjun l-ie[or kien kannella jag[ti fl-a[mar u kien instab f’Bhutan. Tul i]-]mien kien hemm rapporti ta’ orsijiet bojod fl-Asja ?entrali u l-Himalaja. L-istudju li mexxa Skyes kien l-ewwel wie[ed tax-xorta tieg[u fejn xjenzjati rinomati analizzaw kampjuni tax-xag[ar allegatament tal-yeti jew bigfoot. Sykes qal li mhux minnu li dawk li jemmnu f’dawn il-kreaturi huma ]baljati fil-[sieb tag[hom. Hu fakkar li x-xjenza la ta//etta u lanqas twarrab xejn, u kulma tag[mel hu li te]amina levidenza li jkun hemm.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
19
SA{{A Ingawdu l-vaganzi tas-sajf filwaqt li
Nevitaw il-mard li jittie[ed mis-sess Tanya Agius Borg Direttorat Promozzjoni tas-Sa[[a
Id-Direttorat g[allPromozzjoni tas-Sa[[a u Prevenzjoni tal-Mard g[adu kemm nieda kampanja msej[a Kick off with a healthy relationship. Protect yourself, use condoms (Ag[]el li jkollok relazzjoni b’sa[[itha. Ipprote;i lilek innifsek, u]a l-kondoms) b’rabta mal-kampjonat tat-Tazza tadDinja fil-Bra]il. Kif inhu mistenni, matul issajf huma [afna dawk in-nies li jivvja;;aw kemm fuq xog[ol, vaganzi u kif ukoll g[al attivitajiet sportivi. Matul dawn il-mawriet huwa probabbli li l-ammont ta’ alko[ol ikkunsmat ikun e//essiv u jista’ ji;ri li l-individwu jag[mel xi affarijiet li wara jiddispja/ih li jkun g[amilhom. Wie[ed m ’ g[andux ikun kompja/enti b ’ mod partiko lari fejn tid[ol is - sa[[a sess wali . Wie[ed jispera li l unika tifkira li j;ib mieg[u wara l - vja;; tkun souvenir u
mhux mard li jittie[ed sess walment . Jekk xi /ittadini Maltin se jivvja;;aw lejn il-Bra]il g[andhom ikunu mg[arrfa li r-rata talinfezzjoni tal-HIV hija wa[da g[olja, spe/jalment fost in-nies li jipprostitwixxu ru[hom. Infezzjonijiet o[ra b[al chlamydia u syphilis huma wkoll komuni fil-Bra]il. G[alhekk huwa rakkomandat li
filwaqt li wie[ed igawdi lvaganza tieg[u, ikun kawt ma’ min ikollu x’jaqsam sesswalment, spe/jalment jekk wie[ed ma jkunx ilu jaf lill-partner tieg[u fit-tul. F’ka] ta’ dubju wie[ed g[andu jkun assertiv bi]]ejjed li jg[id le g[as-sess u ma j[alli lil [add ipo;;ih ta[t pressjoni ]ejda biex jag[mel affarijiet li mhux komdu jag[milhom.
Wie[ed g[andu jixtri kondoms li huma ta’ kwalità u mhux b’data skaduta, f’ka] ta’ b]onn. Huwa importanti wkoll li dawn jin]ammu f’post mhux umdu u f’temperaturi s[an. Diversi infezzjonijiet jistg[u jittie[du meta wie[ed jag[mel sess orali, va;inali u anali mhux protett, g[alhekk importanti li kull att sesswali jkun protett, blu]i tal-kondoms.
Wie[ed m’g[andu jkollu kuntatt sesswali ta’ ebda tip jew ju]a jew jissellef xi sex toys ming[ajr ma jkun hemm l-u]u tal-kondom. Hemm /ans li nies li huma infettati b’xi infezzjoni sesswali ma jkollhomx sintomi, imma jistg[u jg[addu l-infezzjonijiet lil [addie[or. G[alhekk meta wie[ed jirritorna Malta u ja[seb li hemm irriskju li [a xi infezzjoni, jag[mel kuntatt mal-klinika ;enito-urinarja (GU Clinic) billi j/empel 21227981 g[al appuntament. Flimkien nistg[u na[dmu biex ir-relazzjonijiet ikunu aktar sinifikanti u mibnija fuq lim[abba, il-komunikazzjoni u limpenn sabiex l-infezzjonijiet sesswali ma jibqg[ux ji;u tra]messi. G[al aktar informazzjoni fuq is-sa[[a sesswali tista’ tikkuntattja lid-Direttorat g[allPromozzjoni tas-Sa[[a u Prevenzjoni tal-Mard fuq innumru 23266000 jew inkella id[lu fis-sit elettroniku rigward is-sa[[a sesswali www.sexualhealth.gov.mt.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
20
?INEKRITIKA
Joe Calleja - jocal@me.com
DEVIL’S KNOT
Pre;udizzji, gideb u fantasija Direzzjoni> Atom Egoyan< {in> 114-il minuta< ?ert.> 15< KRS Ma nafx kemm minnkom jiftakru s-sensiela televi]iva ‘stramba’ u misterju]a Twin Peaks tar-re;ista David Lynch li kienet intweriet b’su//ess fuq TVM fil-bidu tas-snin disg[in. Dan il-film li beda jintwera fi/-/inema tag[na din il-;img[a fakkarni [afna f’dik is-serje, kemm b[ala su;;ett, kif ukoll flatmosfera u l-ambjent. Twin Peaks kien jittratta dwar il-qtil misterju] ta’ studenta f’belt ]g[ira bl-istess isem tassensiela, u d-ditektiv e//entriku u mistiku li jasal hemm biex jinvestiga l-ka] li xejn ma jidher fa/li. Minflok Twin Peaks f’dan ilfilm g[andna d-Devil’s Knot, parti mudlama tal-foresta barra r-ra[al, fejn karozzi ma jistg[ux jid[lu, u n-nies qajla kienu jid[lu fil-;ewwieni tag[ha, filwaqt li t-tfal kienu projbiti u mwissija biex ma jissugrawx jersqu lejha. Imma t-tfal dejjem tfal, u dan hu li jag[mlu tlieta fuq irroti f ’ West Memphis , f ’ Arkansas fil - 5 ta ’ Mejju 1 993 ( meta se[[ il - ka] li minnu hu mnebba[ il-film) u qatt ma dehru aktar, sakemm wara tfittxijiet intensivi anki minn grupp ta ’ /ittadini , instabu mg[arrqa fl-g[adajjar li kien hemm fil-mas;ar. Il-pulizija ma jkollhomx [jiel sod x’;ara u min seta’ kien responsabbli g[all-qtil tag[hom, i]da min[abba li jinstabu marbutin u bla [wejje; jissuspettaw li dan seta’ kien xog[ol ta’ xi setta. Fil-fatt ma jdumux ma jarrestaw tliet adolexxenti li dejjem kienu jilbsu bl-iswed, i[obbu lmu]ika metallika, u li kienu jag[tu x’wie[ed jifhem li huma
Pam (Reese Witherspoon f’parti mhux tas-soltu) u ]ew;ha Brent (Alessandro Nivola) iddisprati wara l-qtil ta’ binhom f’Devil’s Knot
membri ta’ xi setta sigrieta, satanika. Kul[add fir-ra[al jidher li kien kuntent li l-ka] issolva daqshekk malajr, mhux l-inqas il-;enituri tat-tfal, fosthom ilwaitress tqila Pam (Reese Witherspoon f’parti mhux tassoltu) u ]ew;ha Brent (Alessandro Nivola). Imma l-investigatur privat Ron (Colin Firth) li jkun qed jg[in lid-difi]a jkollu dubji kbar
dwar il-mod kif il-prosekuzzjoni u l-pulizija [affew imexxu l-ka]. Dan il-ka] kien ispira diversi films u dokumentarji, u dan hu mnebba[ mill-ktieb li kienet kitbet Mara Levitt xi 12-il sena ilu. Ktieb meqjus b[ala mxaqleb [afna lejn id-difi]a, b[alma huwa l-film b’interpretazzjonijiet brillanti minn Firth u Witherspoon li tqaxxar il-parti ta’ omm li tkun bejn [alltejn:
fer[ana li nstabu l-qattiela, u ddubji li dawk akku]ati jistg[u ji;u kkundannati bla [tija, u b’hekk il-;enituri tag[hom, b[alha, jispi//aw jitilfu lil uliedhom intortament. Ir-re;ista Egoyan imbag[ad irnexxielu jeg[leb l-isfida li kull courtroom drama jippre]enta, billi jalterna tajjeb is-sekwenzi fil-Qorti ma’ o[rajn tal-investigazzjoni minn Firth u flashbacks.
L-aqwa films f’Malta
(Bejn il-25 u d-29 ta’ :unju – KRS) 1. (1) Maleficent 2. (3) The Fault in Our Stars 3. (2) 22 Jump Street 4. (re) Blended 5. (–) 3 Days to Kill (re = re-entry)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
21
?INEKRITIKA HOW TO TRAIN YOUR DRAGON 2
{olqien konvin/enti ta’ dinja [ajja u fantastika Direzzjoni> Dean De Blois< {in> 94 minuta< ?ert.> U< KRS Dan is-sequel jikkonferma lbavura tal-artisti grafi/i li wrew il-[ila u l-bravura tag[hom flewwel How to Train Your Dragon ta’ [ames snin ilu, billi, permezz tas-CGI (graphic computer imagery) ikomplu jirfinaw sal-i/ken dettall fil-[olqien ta’ dinja [ajja, fantastika li t-tfal ]gur li jkunu jixtiequ jesploraw aktar li kieku jkunu qed jilag[buha b[ala videogame, tant kemm tidher realistika. Il-kumpanija Dreamworks, insomma, ter;a’ tag[milha proprju fl-okka]joni tal-g[oxrin anniversarju tag[ha, avolja b[ala sustanza r-rakkont ma j]ommx lill-udjenza infantili daqs l-ewwel wie[ed li kien spe/i ta’ introduzzjoni g[al dik id-dinja u l-karattri fiha. Hawn ner;g[u niltaqg[u ma]]ag[]ug[ Hiccup (le[en Jay Baruchel) li kien i[arre; liddinosawri u sa tmiem il-film jikkonvin/i lil s[abu gremxul ;ganteski li jtiru li jistg[u jkunu l-ikbar [bieb tal-vikingi. F’art imbieg[da Hiccup jiltaqa’ ma’ grupp ta’ nassaba taddraguni, li kienu qed jg[aqqdu armata ta’ draguni g[as-sid tag[hom, Draco. F’dan kollu ma jonqsux mumenti divertenti,
Hiccup (lemin) ma’ missieru u ommu f’How to Train Your Dragon 2
b[all-fissazzjoni ta’ wie[ed min-nassaba, Eret, fuq vikinga provokanti. Grazzi g[all-eremita misterju]a Irlandi]a (bil-le[en ta’ [add inqas minn Cate Blanchett)
insiru nafu aktar dwar limg[oddi ta’ Hiccup. Hekk kif il-kumpanija ta’ Disney re;g[et bdiet tie[u r-ru[, Dreamworks qed ikollhom jissieltu biex i]ommu l-pass
wara s-su//essi li kienu kisbu bi [rejjef dwar prin/ipessi, fuq quddiem nett bi Frozen li g[adu popolari sal-lum ma]-]g[ar. How to Train Your Dragon mhux nieqes mill-azzjoni, kon-
tinwa, meta forsi ritmu daqsxejn inqas mg[a;;el, kien jag[ti aktar /ans lil dak li jkun japprezza aktar il-bravura tat-tekniki tal-kompjuter, f’film ikkulurit b’karattri [ajjin.
OCULUS
Lura lejn il-mirja msa[[ra Direzzjoni> Mike Flanagan< {in> 93 minuta< ?ert.> 15< KRS Kultant ]mien fil-;eneru talfilms tat-tkexkix jitfa//aw ilmirja, mirja msa[[ra jekk mhux ukoll mis[uta. Forsi l-ewwel wa[da kienet dik tal-[rafa g[at-tfal fi Sleeping Beauty, imma b’tema aktar adulta u tat-tkexkix proprja kien hemm Mirrors ta’ xi sitt snin ilu b’Kiefer Sutherland, biex ma noqg[odx insemmi lfilms kollha li fihom il-mera hija sors ta’ tkexkix u qtajja’, u li lista li sibt tla[[aq mal-35 film mill-inqas! Dakinhar li kkummentajt dwar il-film ta’ Sutherland kont ktibt li l-kittieba u l-producers qatt ma jixbg[u jivvintaw x’jista’ jwerwer lill-udjenza, u minn sempli/i i[irsa jew bnedmin-mostri, saru ju]aw kollox, minn videos li hekk kif tarahom mis-sett tat-televi]joni jibdew [er;in spirti li j;ennuk, joqtluk jew i;eg[luk toqtol lil [addie[or jew lilek innifsek, sakemm mess lill-o;;ett mill-aktar komuni fid-djar, appuntu, il-mera,
F’Oculus il-mera, Gotika, ikollha wkoll isem, ‘Lasser Glass’, li tul il-film insiru nafu li g[addiet minn ;enerazzjoni u epoka g[al o[ra hekk kif ;ennet lis-sidien tag[ha. Tfajla, Kaylie (Karen Gillan) li tkun ta[dem ma’ kumpanija ta’ rkant, tqabbad lil [addie[or biex jixtri din il-mera minn wie[ed mill-irkantijiet li torganizza l-kumpanija. Aktar tard te[odha fid-dar fejn il-;enituri tag[ha kienu nqatlu, u tg[id lil [uha Tim (Brenton Twaites, li g[adna kemm rajnieh f’Maleficient). Dan ikun g[adu kemm [are; minn sptar tal-mo[[ fejn kien ing[alaq wara li qatel lil missieru li kien qatel lil ommhom, u kien se joqtol lilhom ukoll, g[axar snin qabel meta huma kienu g[adhom ]g[ar. Kollox juri li l-ka;un ta’ dan kollu kienet dik il-mera mis[uta. Allura g[aliex Kaylie re;g[et ;abitha d-dar? Din tfakkar lil Tim fil-weg[da li g[amlu lil xulxin qabel hu
Kaylie (Karen Gillan) u [uha Tim (Brenton Twaites) de/i]i li jeqirdu l-mera mxajtna f’Oculus
kien ;ie arrestat: dik li jeqirdu lmera, [a;a li kienu ppruvaw jag[mlu fi tfulithom, imma ma rnexxilhomx g[ax din kapa/i tiddefendi lilha nfisha, bissetg[at ta’ su;;estjoni, hekk kif i;;ieg[el lil dak li jkun jibda jimma;ina realtajiet alternattivi.
G[alhekk Kaylie tibda tattwa pjan elaborat biex jeqirdu l-mera u fl-istess [in jippruvaw li kemm missierhom kif ukoll Tim ma kinux responsabbli g[addelitti li wettqu, g[ax dan kollu kien ;ej minn dik il-mera msa[[ra, anzi, imxajtna.
B[alma hu tipiku f’films b[al dawn Oculus ukoll jag[mel u]u minn [sejjes kbar, bibien i]aq]qu u j/aq/qu, u mu]ika ta’ tensjoni jew li ta[sdek, g[al aktar effett. Imma dawk li jog[xew b’films b[al dan m’g[andhomx jo[or;u di]appuntati.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 22>00 23>25
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Club 90 Qawwi u S[i[ Newsdesk (r) Wavelength (r) www.radio101.com.mt
Simpati/i G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:20 - Win, Lose or Draw 07:45 Good Luck Charlie 08:05 - Dog With a Blog 08:30 - Wizards of Waverly Place 08:55 - Wizards of Waverly Place 09:15 - Liv & Maddie 09:40 - Robin Hood 11:00 Mickey Mouse 11:15 - Jessie 11:35 – Jessie 12:00 - African Cats 12:25 - Austin & Ally 12:45 - Good Luck Charlie 13:10 - Good Luck Charlie 13:35 Dog With a Blog 14:00 - Dog With a Blog 14:25 - Liv & Maddie 14:50 - Liv & Maddie 15:10 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:35 - Win, Lose or Draw 16:00 Austin & Ally 16:20 - Austin & Ally 16:45 - Jessie 17:10 - Jessie 17:30 Mako Mermaids: An H2O Adventure 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 African Cats 19:30 - Jessie 19:50 Dog With a Blog 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 – Wolfblood 22:35 – Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeon
07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 -
Avatar: The Legend of Aang 21:20 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 - iCarly 23:50 - Victoriou
– Net Television, 13:00
Salvu beda j[arre; lil Leonard biex ikun jista’ jie[u sehem f’tellieqa kontra kollega fil-Korp tal-Pulizija. Dora tkompli tipprepara g[all-wirja ta’ moda u waqt ]mien il-provi tiltaqa’ ma’ wie[ed minn s[abha taliskola. Fid-dar titfa//a mara b’tifel li tistaqsi g[as-Sur Cassar u Katrin tg[idx kemm tinkwieta. Walter ikun ma jifla[x id-dar u jiffissa li g[andu xi [a;a serja. Jum it-tellieqa jasal, jum li fih Leonard se jiskopri jekk Salvu tahx ta[ri; tajjeb. U jekk ma tahx ta[ri; tajjeb x’se jag[mel? Jarrestah? Illum fuq Net Television se jixxandru t-88 u d-89 episodju tas-sensiela ‘Simpati/i’, storja ta’ Joe M. Farrugia. mikuba minn John Suda b’direzzjoni ta’ Joe Attard.
Jim Jam
07:05 - Rubbadubbers 07:15 – Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 – Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 – Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Shapes 13:40 – Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 Woody Buddies 14:00 Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 – Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 – Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 – Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Connie the Cow 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 – Noksu 19:20 – Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig
TVM
07:00 – TVAM 08:00 – Kids Detective 08:30 – Xplahhmalhajt 08:45 – Labrats 09:15 - Xplahhmalhajt 09:30 – Venere 10:00 – Taht l-art 10:30 – Pellikola 11:00 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – Madwarna 12:40 – Bijografija 13:30 Teleshopping 14:30 – Zafira 15:20 – ItTriq 15:30 - Kids Detective 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhmalhajt 17:05 – Teleshopping 18:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 18:10 – TVPM 20:00 – A[barijiet 20:45 – Katrina 22:30 – Rajtx ma Rajtx TVM 2
07:00 – Euromews 08:00 – TVPM 09:30 – Madwarna 10:00 – Luxdesign 11:00 – American Idol 13:00 – Storjagrafija 13:30 – The Wedding Battle 14:30 – Menu 15:15 – Mixja ta’ Poplu 16:15 – Mattia 16:45 – Paq Paq Motor Sports 17:15 – Swim up 17:45 – Madwarna 18:10 - Fifa World Cup 2014 20:00 – Venere 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Inhobbu l-Imhabba 22:15 – Headline News 22:20 – Movie – Good will hunting 23:50 – News in English One
07:00 – Mad-Daqqa t’ghajn 07:30 ONE News 07:45 – Mad-Daqqa t’ghajn..ikompli 08:30 - ONE News 09:00 – Pink Panther 09:45 – Teleshopping 11:00 – Living Room 12:30 - ONE News 12:40 – Dal li jghodd 14:45 Hazzard 15:30 – Klassi Ghalina 16:00 – Aqrali Stroja 16:20 - Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish Daily Snippet 17:45 – Aroma Kitchen 19:30 - ONE News 20:15 – Zona Dinija 2014 20:50 - Tfesfisa 21:50 – Ilsien inNisa 23:30 - ONE News Smash
07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping
13:00 - A to Z Teleshopping 14:20 – 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Documentary 20:30 – Court TV 21:30 – CNI 22:00 – A[barijiet 22:30 Motordrome. Raiuno
07:10 - Unomattina Estate (jinkludi t-Tg 1 u r-rapport tat-temp) 11:30 - Don Matteo 4 - Gara di ballo - Morte all’alba 13:30 – Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 - SOAP Legàmi 15:00 - Un medico in famiglia 8 - Vita da cani - Paura di volare 16:50 - Parlamento Telegiornale 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 - in Roma Estate in diretta 18:50 - Dallo Studio 2 di Napoli Reazione a Catena 20:00 – Telegiornale 20:30 - Techetechetè - Vive la gente 21:20v Superquark 23:34 - TG1 60 Secondi 23:40 - Notti mondiali 01:20 TG1 Notte 01:50 - Che tempo fa 01:55 - Sottovoce Raidue 07:15 - Cartoon Flakes
07:20 - Extreme Football Tutti in roller 07:40 - Revenge Ballo in maschera 08:20 - Le Sorelle McLeod - Brave J 09:05v Le Sorelle McLeod - Strip con sorpresa 09:45 Pasión Prohibida 10:30 - Tg2 Insieme Estate 11:20 - Il nostro amico Charly Una sorpresa dall’Italia 12:10 - La nostra amica Robbie Innamorato 13:00 TG2 Giorno 13:30 - E...state con Costume 13:50 - Medicina 33 14:00 Detto Fatto Mix 15:30 - The Good Wife - Una complicata messinscena 16:15 The Good Wife - Correndo col diavolo 17:00 - Dribbling Mondiale 17:45 - TG 2 Flash L.I.S. 17:48 - Meteo 2 17:50 TG Sport 18:15 - TG 2 18:45 - Il commissario Rex - Ghiaccio rovente 19:40 Il commissario Rex - Il testamento 20:30 - TG2 20.30 21:00 - LOL :-) 21:10 - Beauty and the Beast - Chi sono? - Rapita 22:45 - Blue Bloods Ragazzi da salvare 23:35 - TG 2 23:50 - Razza Umana Magazine 00:35 Parlamento Telegiornale 00:45 - Hawaii Five-0 01:40 - Meteo 2 01:45 - Una vita
sottile 03:25 - TG 2 Eat Parade 03:40 Videocomic Passerella di comici in tv Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:00 - Parlamento Spaziolibero 10:10 - Film Lacrime d’amore 11:00 - TG3 Minuti 11:06 Film. Lacrime d’amore 12:00 - TG3 12:15 - La Signora del West La maestra 13:05 - Verba Volant 13:10 - Il tempo e la Storia Lo sbarco in Sicilia: operazione Husky 14:00 - TG Regione 14:18 - TG Regione Meteo 14:20 – TG3 14:49 Meteo 3 14:50 - TGR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS 15:00 - Terra nostra 2 15:50 - Film. La bandera - Marcia o muori 17:20 - Geo Magazine 2014 18:55 - Meteo 3 19:00 – TG3 19:30 TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob 20:10 - Ai confini della realtà Esecuzione 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Perception - Realtà e normalità – Volti 22:45 - TG Regione 22:50 - TG3 Linea notte estate 23:20v Meteo 3 23:25 - Premio Strega 2014 00:25 - RES Storie del XX Secolo: Gli anni 1941 - 1942: dall’attacco a Pearl Harbor alla flotta nel pacifico 00:55 - La Musica di Raitre 01:45 - Fuori Orario. Cose (mai) viste. Canale 5 07:54 – Traffico# Borse e monete# Meteo.It # Tg 5 08:46 – Alice, Tesoro Di Bambina 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # meteo.It 13:41 – Beautiful 14:10 – Cuore ribelle 14:44 – Uomini e donne e poi 16:10 – Le tre rose di Eva 17:01 – Inga Lindstro 18:50 – Il Segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint estate 21:10 – Vero Amore 23:30 – Matrix 01:31 – Tg 5 # Rassegna # Meteo.It. Italia 1 08:25 – 10:45 –
A-Team 09:30 – Deadly 60 Natural born hunters 11:25 – Human Prey 12:25 – Studio apert # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:30 – Futurama 14:55 – Nikita 16:40 – The O.C.I. 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – Person of Interest 21:10 – Wild oltre natura 01:00 – La casa degli assi 01:50 - Sport mediaset.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
23
TV#RADJU Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 – VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 Glee 20:30 - Suburgatory 21:00 Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 – Spartacus 01:15 – Suits F living
07:00 - Teleshopping 08:00 - Hin Ghal Kollox 10:00 - Bejnietna 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 Duggan 21:30 - Sfera 23:30 - F Living Show 01:30 - Teleshopping Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 – Idoli Italiani (r) 15:00 - The 90s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 – Audio video clips 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 - Frux 21:55 – Football Daily 22:00 - Xi {lomt 23:00 – Video Clips 23:45 – Tele Market Deals. La 5
06:55 – My Life 07:55 – Centovetrine 08:30 – Televendita media shopping 08:55 – Beautiful 09:20 - Televendita media shopping 09:40 – Vivere 10:12 Tempesta d’amore 10:55 – Beautiful 11:20 – Extreme makeover home edition 12:10 - Non ditelo alla sposa 13:05 – Gossip Girl 14:00 - Una mamma per amica 15:00 - Che Trucco 15:30 – Lina’s Hair 16:00 – The Taste 16:50 – Don’t tell the bride Ireland 18:00 – Find
My family Australia 18:20 - Extreme makeover home edition 19:20 – Gossip Girl 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – The vampire diariesb 23:00 Uomini e donne e poi 00:20 - The Taste 01:15 - Extreme makeover home edition 02:15 – Che Trucco 02:45 – Find My family Australia 03:05 – MRD Y life 03:55 - Centovetrine Go stars
07:45 - Chimpanzee, 09:00 Family Weekend, 10:45 - In Plain Sight, 11:30 Klitschko, 13:30 - Pretty Woman, 15:30 - Double Jeopardy, 17:15 - The Guilt Trip, 18:50 - The Hardy Bucks Movie, 20:30 - The Office, 21:00 - Men in Black 3, 22:45 - Elysium, 00:35 - Pretty Woman, 02:35 - The Guilt Trip, 04:10 Chimpanzee, 05:30 - Double Jeopardy, 07:15 - CLOSE BBC Entertainment
06:00 Nina and the Neurons 06:15 The Large Family 06:30 Bobinogs 06:40 Teletubbies 07:05 Garth and Bev 07:15 Nina and the Neurons 07:30 The Large Family 07:40 Bobinogs 07:50 Teletubbies 08:15 The Weakest Link 09:00 Twenty Twelve 09:30 The Café 10:00 EastEnders 10:30 Doctors 11:00 Only Fools and Horses... 11:30 Big Cat Diary 12:00 Hustle 12:50 Twenty Twelve 13:20 The Café 14:10 EastEnders 14:40 Doctors 15:10 Big Cat Diary 15:40 Only Fools and Horses... 16:10 Hustle 17:00 The Café 17:25 The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 Doctors 19:10 Hustle 20:00 My Family 20:30 The Café 21:00 Ashes to Ashes 21:50 Waking the Dead 22:40 Fawlty Towers 23:10 BBC Proms 2011: Film Music Night MGM Channel
06:05 The Idolmaker 08:00 True Heart 09:30 Wuthering Heights 11:15 Dead of Winter 1 2 : 55 Scream Blacula Scream 14:30 The Fall of the House of Usher 15:50 MGM’s Big Screen 16:05 The Care Bears Movie 17:15 Clifford 1 8 : 45 The Black Stallion Returns 20 : 25 Dreamchild 22 : 00 Killer
Klowns From Outer Space 23:25 Night of the Comet Diva Universal
06:00 Ironside 06:55 Wolff’s Turf 07:55 McBride: The Chameleon Murder 09:35 Rare Books and Manuscripts 09:50 Ironside 10:50 Quincy, M.E. 11:45 Un Peu Plus 11:55 McBride: It’s Murder, Madam 13:28 L’ amante Sjorgren 13:50 ER 14:50 JAG 15:50 Quincy, M.E. 16:45 Great Women 16:55 McBride: The Doctor Is Out... Really Out 18:35 Fede Cieca 18:50 JAG 19:50 Quincy, M.E. 20:50 Great Women 21:00 Agatha Christie’s Marple 22:48 Parole d’Amore 22:55 Love, Marilyn
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16>30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.10 20>40 21>30 21>35 23>00
Discovery Channel
06:00 How It’s Made 06:25 Storage Hunters : Risky Business 06 : 50 Auction Hunters: Once a Pawn a Time 07:15 Ultimate Survival: Bear Eats 08 :1 0 Man , Woman , Wild : The Amazon Jungle In The Flood 09:05 Gold Rush: Alaska: The Pain Barrier 09:55 Extreme Engineering: Dallas Cowboys Stadium 1 0 : 50 How Do They Do It?: Logging; Baggage; Light Show 11:15 How Do They Do It?: Gold; Escalators; Golf Clubs 11:40 Wheeler Dealers: Ford Mustang Fastback 12:35 Dallas Car Sharks: Rockabilly Rod 1 3 : 05 Dallas Car Sharks : Pole Position 1 3 : 30 FantomWorks 14:25 Extreme Fishing with Robson Green 15:20 Extreme Fishing with Robson Green 1 6 :1 5 Extreme Fishing with Robson Green 1 7 :1 0 Auction Kings : Skee - Ball; Antique Fishing Gear 17:40 Storage Hunters: Boston’s Bad Blood 18:05 Flip Men: Meth House 18:35 Baggage Battles: Crate Expectations 19:00 How It’s Made 19:30 How It’s Made 20:00 Lost and Sold 20:30 Baggage Battles: Florida 21:00 Container Wars: Last Laugh 2 1: 30 The Liquidator : The Floor 22:00 Garage Gold: Praying for Profit With Bible and Bells 22:30 Storage Hunters : Torching the Competition 23 : 00 Inside the Gangsters ’ Code : 1 8th Street , El Salvador
Sport fuq il-Cable Eurosports 1 10:30 - Inside World Touring Cars 11:00 - UEFA Youth League Football 12:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 13:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 15:00 - UEFA Youth League Football 16:00 - WATTS 17:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 18:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 20:00 - UEFA Youth League Football 21:00 - Champions League World’s Strongest Man 22:00 - Fight Club Eurosports 2
06:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 07:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 08:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 09:00 - Eurocup Basketball 10:00 Freestyle Skiing 10:45 - WATTS 11:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal 12:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 13:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 14:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 15:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 16:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 17:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 18:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 19:30 – WATTS 19:45 - GTA Next Level 20:00 - Scottish International Open Bowls 22:00 Arm Wrestling 22:30 - PBA Bowling 23:30 - World Championship Series Table Soccer GO
Il-Madonna ta/-?oqqa
– Net Televsion, 16:45
Il-festa tkun g[addiet u r-ra[al jer;a’ lura g[all-[ajja normali ta’ kuljum. Marjanu jibda jidra lir-ra[lin spe/jalment li]-]g[a]ag[ b[alu. Hu jibda jorganizzahom bl-iskop li jibqg[u mi;bura fi [dan il-parro//a minflok jixterdu bnadi o[ra. G[alxix Patri Rafel ji;i msejja[ il-Belt u x’a[bar jie[u li ttaqqallu mo[[u? X’de/i]joni se jkollu jie[u [abta u sabta? Min isir jaf u jxerred l-istorja? Kif je[duha n-nies ta’ {al-Mirdum? Min ikun wettaq kollox minn ta[t biex dan ise[[? X’ja[sad lil Karmnu u Saver fil-[emda tal-lejl?
NET News Teeny Break Chill (r) Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Il-Madonna ta/-?oqqa Telebejg[ NET News Chill NET News Replay - Tazza tad-Dinja Indifest NET News (ikompli) Indifest NET News
sports
1
07:00 - Best of Football 2013 #2014 09:00 - The Championships Wimbledon 2014 - Day 9 – Highlight 10:00 - FIFA Futbol Mundial #476 10:30 - PGA European Tour - Alstom Open de France - Day 1 (part 1) :Live 13:30 - Premier League Legends Robbie Fowler 14:00 - The Championships - Wimbledon 2014 Day 10 - Court TBC :Live 22:30 The Championships - Wimbledon 2014 - Day 10 – Highlights 23:30 -
Vincennes Horseracing 02:00 - Best of Football 2013 #2014 04:00 - Trans World Sport #1418 05:00 - Best of Football 2013 #2014 GO sports 2 14:00 - The Championships Wimbledon 2014 - Day 10 - Court TBC :Live 22:30 - Milan Channel GO sports 3 12:30 - The Championships Wimbledon 2014 - Day 10 - Court TBC :Live 18:30 - Inter Channel GO sports 4 12:30 - The Championships Wimbledon 2014 - Day 10 - Court TBC :Live 18:30 - Juve Channel GO sports 5 12:30 - The Championships Wimbledon 2014 - Day 10 - Court TBC :Live 18:30 - LFC Channel GO sports 6 15:30 - PGA European Tour - Alstom Open de France - Day 1 (part 2) :Live 18:30 - MUTV GO sports 7
07:00 - PGA European Tour - BMW International Open - Day 4 11:30 Vincennes Horseracing 14:00 - Best of Football 2013 #2014 16:00 Football’s Greatest 16:30 - Best of Football 2013 #2014 18:30 - Best of Football 2013 #2014 20:30 - PGA European Tour - Alsom Open de France - Day 1 02:30 - FIFA Futbol Mundial #476 03:00 - Best of Football 2013 #2014 05:00 - Best of Football 2013 #2014 GO sports 8
09:00 - PGA European Tour - BMW International Open - Day 4 13:30 Vincennes Horseracing 16:00 - Best of Football 2013 #2014 18:00 Football’s Greatest 18:30 - Best of Football 2013 #2014 20:30 - Best of Football 2013 #2014 22:30 - PGA European Tour - Alstom Open de France - Day 1
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
24
KULTURA
Il-grupp Malti ‘Show of Arms’ ipparte/ipa f’attività storika tal-Assedju ta’ Canelli fl-Italja Il-grupp lokali ‘Show of Arms’ g[adu kif irritorna minn attività storika fl-Italja, fejn tqanqlu rabtiet ta’ 400 sena ilu mal-istess re;jun. Bejn il-21 u t-22 ta’ :unju 2014 kontin;ent ta’ sittax-il persuna minn ‘Show of Arms’ [a sehem f’re-enactment talAssedju ta’ Canelli fil-provin/ja ta’ Asti. Din l-attività rrappre]entat l-Assedju tal-belt tal-1613 mit-truppi tad-Dukat ta’ Mantova kontra t-truppi tadDukat ta’ Savojja li ddefendew il-belt. Il-parte/ipazzjoni ta’ ‘Show of Arms’ mhix kumbinazzjoni. Storikament id-Duka ta’ Savojja kien vi/in [afna tal-Ordni ta’ San :wann. Din ir-relazzjoni kienet soda [afna tant li kienet iktar antika mill-wasla tal-Ordni f’Malta. Truppi ta’ Savojja, inklu]i w[ud mill-aqwa ;enerali tadDuka, iddefendew lil Rodi meta kienet tal-Ordni Ospitallier f’]ew; okka]jonijiet. Meta mbag[ad Rodi waqg[et fl-1522 u l-Ordni ;iet bla art, kien idDuka ta’ Savojja li ospitahom f’Nizza u Villafanka. Il-qofol ta’ din ir-relazzjoni ntla[aq f’nofs is-seklu 17 meta d-Duka ta’ Savojja awtorizza ttwaqqif ta’ Ri;ment Malti biex iservi fir- re;jun ta’ Piemonte. Dan ir-Ri;ment kien mag[mul
Mument waqt ir-re-enactment f’Canelli fil-provin/ja ta’ Asti bis-sehem ta’ membri tal-grupp Malti ‘Show of Arms’
minn uffi/jali kavallieri talOrdni u proporzjon kbir ta’ truppi Maltin. G[aldaqstant il-bandiera talOrdni re;g[et infet[et fuq is-sit tal-battalja 401 sena wara g[addaqq tat-tnabar u [sejjes ta’ tiri minn kanuni u xkubetti. Ringrazzjament spe/jali jmur g[all-Awtorità tat-Turizmu (MTA) li sellfet replika talbandiera tal-Ordni lil ‘Show of Arms’.
Storikament id-Duka ta’ Savojja kien vi/in [afna tal-Ordni ta’ San :wann. Din ir-relazzjoni kienet soda [afna tant li kienet iktar antika mill-wasla tal-Ordni f’Malta
Membri tal-grupp Malti ‘Show of Arms’ waqt mument minn re-enactment
Heritage Malta se tba[[ar lejn Filfla Wara s-su//ess li kellha f’attività simili li organizzat dan la[[ar, Heritage Malta se ter;a’ ssalpa nhar it-13 ta’ Lulju g[al inizjattiva li g[andha tkun interessanti g[al dawk kollha li g[andhom g[al qalbhom ilwirt naturali u kulturali u lba[ar ta ’ Malta , u jixtiequ jitg[allmu iktar filwaqt li jirrilassaw. Il-biljetti jistg[u jinkisbu missiti u l-mu]ewijiet kollha ta’ Heritage Malta kif ukoll mis-sit elettroniku http:##shop.heritagemalta.org. Il-postijiet huma limitati.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
11
9
10
IT-TEMP Xi ftit im/ajpar kmieni filg[odu li jsir xemxi VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif mix-Xlokk il-Lvant BA{AR {afif IMBATT Ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 31˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 508.7mm IX-XEMX titla’ fis-05.50 u tin]el fit-20.22
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
IL-{AMIS L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C
16
17
Mimdudin>5. Xahar (5) 6. Tajjeb [afna g[al min irid jag[mel dieta stretta (5) 7. G[a;ina tal-pastizzi (5) 10. Dawl qawwi jserrep fis-s[ab (5) 11. A/idu] fit-tog[ma (5) 12. u 14. Sab ru[u bla sa[[a jew bla flus (3, 2 -5) 14. Ara 12. 16. Tibqg[ux fuq (5) 17 .B[alma hu ]-]wie; (5) 18. Mieg[u titla’ l-bandiera (5)
18
Weqfin>1. Kur/ifissi (6) 2. Ta’ malajr jew [afif [afif (3, 3) 3. Beda je]isti (6) 4. Musmar maqlub (6) 8. Fervur (5) 9. Allegrajt ru[i (5) 12. {elsin minn kastig (6) 13. Frott imla[[am u bnin (6) 14. Rummien salva;; jew larin; tal-bakkaljaw (6) 15. Kap ta’ kulle;; jew università (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin>- 5. Qoxra; 6. Tapit; 7. Xitan; 10. Bajda; 11. Broxk; 12. Gudja; 14. Ba[ar; 16. Dinja; 17. Balla; 18. Ankri. Weqfin>- 1. Mqareb; 2. Marina; 3. Stramb; 4. Stikek; 8. Bjuda; 9. Mo[[i; 12. Ga]iba; 13. A;itat; 14. Bajtar; 15. Reqdin.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C
IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C
IL-{ADD L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
IT-TNEJN L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
UV
UV
UV
UV
UV
11
11
10
10
11
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 28˚ xemxi, Al;eri 28˚C imsa[[ab, Amsterdam 19˚C ftit imsa[[ab, Ateni 29˚C xemxi, Li]bona 20˚C ftit imsa[[ab, Berlin 19˚ ftit imsa[[ab, Brussell 20˚C xemxi, il-Kajr 36˚C xemxi, Dublin 19˚C imsa[[ab, Kopen[agen 19˚C imsa[[ab, Frankfurt 23˚C xemxi, Milan 21˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C ftit imsa[[ab, Londra 22˚C xemxi, Madrid 25˚C xemxi, Moska 27˚C imsa[[ab, Pari;i 23˚C xemxi, Bar/ellona 25˚C imsa[[ab, Ruma 25˚C xemxi, Tel Aviv 31˚C xemxi, Tripli 35˚C xemxi, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 25˚C im[assab, Zurich 15˚C xita, Munich 16˚C xita, St. Petersburg 17˚C imsa[[ab
Tag[rif Id-Djarju tal-President ta’ Malta g[al-lum il-{amis, 3 ta’ Lulju 2014 09.30: Il-President tilqa’ lil Jeffrey Pullicino Orlando, i/Chairman tal-Kunsill Malti g[ax-Xjenza u t-Teknolo;ja (MCST), g[al ]jara ta’ korte]ija fil-Palazz, il-Belt Valletta 10.00: Il-President tilqa’ lil Merike Kokajev, lAmbaxxatri/i tar-Repubblika tal-Estonja, g[al ]jara ta’ korte]ija fil-Palazz, il-Belt
Valletta 11.30: Il-President tiltaqa’ ma’ Joseph Muscat, il-Prim Ministru u ma’ Simon Busuttil, il-Kap tal-Oppo]izzjoni filPalazz ta’ San Anton 15.30: Il-President ti;i ppre]entata b’donazzjoni b’risq il-Malta Community Chest Fund mill-familja Bouvett akkumpanjata minn Charles Farrugia filPalazz ta’ San Anton 17.00 Il-President u s-Sur Preca jippresiedu laqg[a talBord tal-Malta Community Chest Fund fil-Palazz ta’ San Anton Il-Fraternità ta’ Charles de Foucauld Il-Fraternità tal-Laj/i ta’ Charles de Foucauld se torganizza adorazzjoni u quddiesa fi/?entru Kristu Rag[aj fisSeminarju, ir-Rabat illum il{amis, 3 ta’ Lulju fis-6 p.m.
Kors dwar il-letteratura Maltija
Malta University Holding Company Ltd. bil-kollaborazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti fil-Fakultà tal-Arti talUniversità ta’ Malta, se jniedu kors ;did dwar il-letteratura Maltija. Il-kors, mifrux fuq g[oxrin sieg[a, se jipprovdi g[arfien storiku u letterarju dwar ix-xog[ol tal-kittieba u talpoeti Maltin ewlenin b’a//enn fuq is-seklu g[oxrin u l-bidu tasseklu wie[ed u g[oxrin. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.muhc.com.mt, /empel 21240746 jew 9982 9244 jew ibg[at email fuq maria.bugeja@muhc.com.mt.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
26 AVVI}I Fniek g[all-ikel
?EMPLU 21809761 wara l-4 p.m. jew 27807314 wara t-8 p.m.
G[al kull xog[ol
XOG{LIJIET ta’ kostruzzjoni ta ’ bini , alterazzjonijiet ta ’ bini, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-
KLASSIFIKATI [adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet , bdil ta ’ soqfa tal konkos u xorok, nirran;aw u nduru fejn ikun hemm [sara fis - soqfa , gallarijiet , travi b’materjal apposta, qlug[ ta’ madum, kmamar tal-banju, tibjid, kisi, ]ebg[a, tik[il, dawl u ilma . B ’ esperjenza kbira u xog[ol fil - pront . ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
Limiti tar-Rabat
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.
G{ALL-KIRI JEW TWELLIJA Is-Swatar#Birkirkara
{ANUT mini market, greengrocer u detergent shop bi store kbir, bi klijentela tajba u bi stokk tajjeb. Lokazzjoni tajba. ?emplu 79580705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
}ew; sufanijiet
2 seater tal-;ilda, kulur cream u f’kundizzjoni tajba [afna, moderni, 160cm x 86cm. Prezz €400 g[at-tnejn. ?emplu 21234521 jew 79225975.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti u xog[ol ta’ printing bl-ir[is [afna. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
27
SPORT
I]-]ew; timijiet Nazzjonali Maltin ta’ ta[t is-16-il sena, dak tas-subien u tal-bniet
BASKETBALL - FIBA EUROPE DIVISION C
Bidu mill-aqwa g[a]-]ew; timijiet Maltin It-timijijiet nazzjonali Maltin ta’ ta[t is-16-il sena it-tnejn fet[u l-impenji tag[hom filFIBA Europe Division C b’reb[iet. It-tim tal-bniet kellu ]ew; wirjiet mill-aqwa biex kiseb ]ew; reb[iet. Fl-ewwel log[ba t-tim Malti kiseb reb[a komda 66-22 kontra :ibilta` b’wirja mill-aqwa fid-difi]a u salewwel sessjoni kien 21-4 minn fuq, liema vanta;; kompla kabbru g[al 35-10 sal-mistrie[. It-tim immexxi minn Sandro Farrugia kompla bil-wirja tajba wara l-mistrie[ u reba[ i]-]ew; sessjonijiet ta’ wara 15-6 u 16-6 g[al reb[a finali ta’ 66-22. Nicole Agius kienet l-a[jar skorer tat-tim Malti bi 15-il punt segwita minn Sophie Abela bi 12. Fit-tieni log[ba t-tim Malti ]amm il-momentum b’reb[a o[ra 60-38 kontra Wales. Ilbidu kien bilan/jat b’Nicole Agius tag[ti l-vanta;; lit-tim Malti bi three-pointer waqt li
sal-mistrie[ it-tim baqa’ kon/entrat tajjeb u reba[ 6-17 biex mar jistrie[ 20-36 minn fuq. Wales ippruvaw reazzjoni mal-ftu[ tat-tielet sessjoni imma tliet baskets konsekuttivi lejn tmiem is-sessjoni raw littim Malti jer;a’ jkabbar ilvanta;;. L-a[[ar sessjoni kienet talMaltin li kkontrollaw tajjeb g[al reb[a finali ta’ 60-38 b’Agius ter;a’ tispi//a l-a[jar skorer tallog[ba bi 18-il punt waqt li Noelene Vella kellha 12-il punt. It-tim Malti tat-tfajliet jer;a’ jkun impenjat il-:img[a kontra Andorra u s-Sibt kontra lIskozja. Intant it-tim nazzjonali talir;iel feta[ l-impenji b’reb[a sofferta 63-61 fuq Andorra. Kienet il-wirja fit-tielet sessjoni li g[enet lit-tim Malti jikseb irreb[a quddiem folla sabi[a. Madankollu l-e//itament kein wie[ed qawwi fl-a[[ar minuti. Andorra fet[u 10 punti
vanta;; lejn tmiem it-tieni sessjoni imma l-kow/ tal-Maltin Gabriele Alesse stimola lill-plejers tieg[u fit-tielet perjodu tant li kellu bidu e//ellenti biddifi]a Maltija tassorbi lpressjoni wara li li kisbet lewwel basket wara l-mistrie[. Tant kienet tajba l-wirja Maltija, li Andorra ma g[amlux basket ie[or f’din is-sessjni. Is-centre Kurt Cassar kien strumentali biex Malta marret disa’ punti vanta;; fl-a[[ar sessjoni u meta Paul Attard g[amel three-pointer b’sitt minuti g[at-tmiem u kabbar ilvanta;; tat-tim Malti g[al 19-il punt, il-log[ba dehret mitmuma. Madankollu Andorra wettqu reazzjoni lejn it-tmiem u bi three-pointer ta’ Gorka Repiso Bernabeu 30 sekonda mittmiem, l-a[[ar sekondi kienu drammati/i. Madankollu t-tim Malti ]amm tajjeb hekk kif Kurt Cassar temm l-aqwa skorer b’21 punt waqt li Francesco Mifsud Bonnici kellu 11-il punt.
Danii Agius fl-azzjoni g[al Malta kontra Wales
Malta b’kontin;ent ]g[ir g[al-Log[ob tal-FISEC fi Vjenna L-edizzjoni 2014 tal-Log[ob tal-FISEC din is-sena se ssir il;img[a d-die[la fil-belt kapitali tal-Awstrija, Vjenna. Din issena Malta se tkun rappre]entata minn numru ta’ atleti li se jipparte/ipaw fl-g[awm u l-atletika. Il-log[ob se jsir bejn lErbgha 9 u l-Erbg[a 16 ta’ Lulju. I/-Chairman tal-Kunsill Malti tal-FISEC, Bro Martin Borg fsc qal li b[as-snin li g[addew dan
il-log[ob se jservi b[ala l-ewwel tar;a jew esperjenza internazzjonali g[al numru sabi[ ta’ tfal sportivi Maltin. Hu rringrazzja lill-;enituri u lill-uffi/jali talasso/jazzjonijiet sportivi Maltin tal-appo;; kontinwu tag[hom fl-g[a]la u fil-preparazzjoni talatleti. “Fuq kollox, b[as-snin li g[addew din il-parte/ipazzjoni tag[na ma kenitx tkun possibli
ming[ajr l-g[ajnuna diretta u finanzjarja tal-Kunsill Malti g[all-Isport u ta’ dan nirringrazzja lill-awtoritajiet Maltin,” tenna Bro Martin. David Azzopardi, Direttur Tekniku fi [dan FISEC Malta, ta informazzjoni dwar it-tip ta’ kompetizzjonijiet li fihom se jie[du sehem it-tfal Maltin. Hu ]ied jg[id ukoll li anki din issena matul dan il-log[ob mis-
tenni li jkun hemm livell ferm g[oli. Hu kkonferma wkoll li barra l-atleti Maltin se jkun hemm jie[du sehem atleti millistess Awstrija, Bra]il, :ermanja, Franza, Spanja, Bel;ju Flanders, Ingilterra, Italja, Olanda, Portugal u Ungerija. “Dan mhux kollox g[ax ilkumplessi sportivi fejn se jsir llog[ob huma tal-og[la livell,” ]ied jg[id Azzopardi.
Finalment tkellem ukoll i/Chairman tal-Kunsill Malti g[all-iSport, Dr Luciano Busuttil li filwaqt li fera[ lillKunsill Malti tal-FISEC g[all[idma fejjieda tieg[u, awgura kull su//ess lill-atleti Maltin waqt li qal li l-gvern, permezz tal-Kunsill Malti g[all-Isport dejjem lest jg[in lill-atleti Maltin fil-parte/ipazzjoni internazzjonali tag[hom.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
28
SPORT
FUTBOL LOKALI
L-Ar;entin ta’ Pieta’ Claudio Francés f’Malta Matthew Mamo
Wasal f’pajji]na il-winger Ar;entin ta’ 22 sena Claudio Francés mag[ruf a[jar b[ala ‘ Cuni ’ ( nanu) min[abba li hu twil biss 1.59 metri. Dan iklplejer kapa/i jilg[ab ukoll wara l - ponot , b[ala t - tieni attakkant kif ukoll difensur xellugi. Cuni ilu sa mill-2003 malklabb Ar;entin ta’ Talleres de Córdoba u ddebbutta fl ewwel skwadra fl - 20 1 0 ta ’ 1 8 - il sena f ’ turnament li fih ipparte/ipaw ukoll klabbs rinomati b[al Instituto Atlético Central Córdoba u Atletico Racing Club. Kif kien rappurtat f’dan il;urnal minbarra l - Ar;entin , Pieta ’ mistennija jiffirmaw ukoll erba’ Bra]iljani o[ra.
Intant ]ew; plejers tal akkademja ta ’ Pieta ` Hotspurs , Sven Camilleri u Julian Spiteri De Barro, qed jattendu g[al futbol camp ta’ [amest’ijiem f’Zingonia organizzat mill - akkademja rino mata ta’ Atalanta BC. I]-]ew; Maltin qed ikollhom ]ew; sessjonijiet kuljum, li jinkludu mhux biss futbol imma wkoll attivitajiet o[ra fil - pool u lezzjonijiet tat-Taljan u Ingli]. G[al dan il-camp qed jattendi wkoll il - Head Coach tal - akkademja ta ’ Pieta `, Franco Agius, li ;ie mistieden b[ala wie[ed mill - coaching instructors. Intant fix - xhur li ;ejjin kow/is ta’ Atalanta mistennija jkunu pajji]na biex jag[mlu sessjonijiet simili
li]-]g[a]ag[ Maltin filwaqt li jistudjaw talenti lokali. Lydon Micallef ma’ Pembroke A Il-midfielder /entrali
ta’ 23 sena Lydon Micallef fil-jiem li ;ejjin mistenni jing[aqad ma’ Pembroke Athleta. Dwar dan it-trasferiment hemm qbil bejn i]-]ew; partijiet u jonqos biss il-firma tal-kuntratt. Micallef mistenni jkun akkwist importanti g[al dan il - klabb g[aliex kapa/i jilg[ab b[ala midfielder avanzat u kif ukoll attakkant irtirat. Micallef beda l-karriera ma’ Mosta FC qabel ng[aqad ma’ Zejtun Corinthians FC. fl-eta’ ta’ 20 sena. G[all-a[[ar sentejn kien qed jilg[ab g[al Dingli Swallows FC.
Rui Gomes ma’ Hibernians Hibernians akkwistaw liddifensur /entrali Spanjol Rui Fernando da Gracia Gomes. Rui g[andu 29 sena u hu prodott tal-klabb Spanjol ta’ Club Atlético Bembibre. Fi Spanja lag[ab ma’ diversi klabbs fosthom Elche B, Elche Ilicitano, Real Ávila, Palencia u Logroñés. Fl-2012 ing[aqad ma’ Enosis Neon Paralimni f’?ipru qabel fl-ista;un li g[adda re;a’ ssie[eb ma’ Real Ávila. Dan id-difensur g[andu wkoll esperjenza internazzjonali hekk kif sa mill-2010 lag[ab 13-il log[ba mal-Guinea Ekwitorjali. Qabel lag[ab ukoll mal-Castile and León, il-klabb awtonomu ta’ re;jun fi Spanja li mhux rikonoxxut b[ala klabb internazzjonali la mill-FIFA u lanqas mill-UEFA. Intant fi stqarrija Hibernians ikkonfermaw l-a[bar li ]vela dan il-;urnal, li l-intenzjoni talklabb kienet li kemm Rodolfo Soares u Marcelo Dias jin]ammu mal-klabb ta’ Ra[al ;did g[all-ista;un li ;ej. I]]ew; plejers kienu wkoll konfer-
Cuni flimkien mar-rappre]entant tieg[u f’Malta, Daniel Sansone.
Interess mill-Ungerija g[al Justin Haber
mat fis-sig[at li g[addew. Sadanittant g[at-tielet sena konsekuttiva l-midfielder Sheldon Grech se jkompli jilg[ab ma’ Vittoriosa Stars wara li ;edded il-kuntratt tieg[u.
Laqg[at tal-UEFA Il-President tal-UEFA Michel Platini nforma lill-President talMFA Norman Damanin Demajo li fl-2015 pajji]na se jospita ]ew; laqg[at importanti - ilUEFA Top Executive Program (TEP) Meeting u l-UEFA Executive Committee (EXCO)
Meeting. Dan se jkun avveniment internazzjonali ie[or fdat f’idejn pajji]na wara s-su//ess u t-tif[ir li qalg[et l-MFA bl-organizzazzjoni tal-Kampjonat Ewropew ta’ ta[t is-17-il sena tal-UEFA li sar f’Mejju.
L-Ispanjol Rui Fernando da Gracia Gomes jiffirma ma’ Hibernians
Il-gowlkiper internazzjonali Malti u ta’ Birkirkara Justin Haber, kien qed jisemma li qed ikollu offerti minn diveri klabbs barranin. Wara intervista li ta lill-eks tim tieg[u Fradi, fl-Ungerija, issit jikkwota xnig[at li klabbs minn Franza u l-Bel;ju wrew interess li jakkwistaw lillgowlkiper Malti. Madankollu kuntattjat minn dan il-;urnal Haber qal, “Fla[[ar ;img[at klabb Ungeri] wera interess li jakkwistani, madankollu g[adni gowlkiper ta’ Birkirkara u b[alissa g[andi
injury. Qabel inkun naf kif inhi l-kundizzjoni fi]ika tieg[i diffi/li nitkellem ma’ klabb ie[or.” Jekk jibqa’ ma’ B’Kara Haber g[andu sfida kbira biex i]omm postu mal-ewwel [dax hekk kif il-klabb akkwista lill-gowlkiper Spanjol Adrian Murcia Sanchez .
Qabel intla[aq ftehim ma’ Sanchez, f’pajji]na kien hawn ukoll il-gowlkiper ta’ 23 sena mill-Bo]nija, Mirzu Hamzabegovi?a li g[amel prova mal-klabb ta’ Birkirkara FC.
Pistorius kien mentalment f’sikktu L-atleta mill-Afrika t’Isfel Oscar Pistorius kien mentalment f’sikktu u stabbli meta spara u qatel lit-tfajla tieg[u Reeva Steenkamp. Pistorius qed ji/[ad li qatel intenzjonalment lil Steenkamp fis-sig[at bikrin tal-14 ta’ Frar tal-2013 u l-;uri tieg[u kien waqaf g[al sitt ;img[at fuq ordni tal-Im[allef li qed jipp-
resedih sabiex Pistorious jintbag[at g[al 28 jum ta[t kura psikjatrika biex ji;i verifikat li stat mentali tieg[u. Sitt ;img[at ilu d-difi]a kienet qalet li Pistorius kien qed isofri minn ansjeta` u l-prosekutur Gerrie Neil talab biex dan ikun verifikat. Mir-rapport tal-psikjatra [are; li Pistorius kien mentalment
f’sikktu u kien jaf jag[]el bejn dak li hu tajjeb u dak li hu [a]in u b’hekk hu responsabbli g[al dak li g[amel. Id-difi]a a//ettat dan ir-rapport tal-psikjatra. Il-prosekuzzjoni qed tg[id li latleta qatel il-mudella ta’ 29 sena wara argument li kellhom. Pistorius qed jiffa//ja piena ta’ 25 sena jew g[omru l-[abs jekk jinstab [ati.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
29
SPORT EUROPA LEAGUE - I RD TA’ KWALIFIKAZZJONI I LEG
Hibs ifittxu ri]ultat li j[alli l-log[ba miftu[a Illum fit-8 p.m. fl-istadium nazzjonali f’Ta’ Qali se jkun imiss lil Hibernians li jid[lu flazzjoni fl-ewwel round ta’ kwalifikazzjoni tal-Europa League meta jilqg[u lisSlovakki ta’ Spartak Trnava f’log[ba mill-ewwel leg. It-tim immexxi minn Branco Nisevic t[ejja bl-a[jar mod possibli g[al dan il-konfront u lwirjiet fl-Euro Cup ftit tal-jiem ilu kienu nkora;;anti anke jekk kien hemm /ertu ]balji fiddifi]a li l-Pawlisti jridu assolutament jevitaw fil-konfront tallum. Bil-konferma ta’ Rodolfo Soarez u Marcelo Dias, flimkien mal-esperjenza ta’ plejers b[al Clayton Failla u Andrew Cohen, Hibs g[andhom joffru oppo]izzjoni denja lis-Slovakki. Madankollu jridu jkunu dixxiplinati tattikament g[aliex lavversarji jidhru fi]ikament qawwija u g[andhom attakk velo/i li jista’ jo[loq problemi lit-tim Pawlist. Wie[ed g[ad irid jara wkoll x’effett se jkollu l-akkwist il;did, id-difensur /entrali Spanjol Rui Fernando da Gracia
Gomes li flimkien ma’ Levnaic jipprovdu esperjenza fid-difi]a. Fattur determinanti jista’ jkun in-nuqqas ta’ esperjenza internazzjonali tal-gowlkipers Daniel Balzan u Jurgen Borg li wie[ed minnhom irid jiddefend il-lasta. M’hemmx dubju imma li rri]ultat miksub minn Sliema Wanderers nhar it-Tlieta, g[andu joffri stimolu lill-plejers Pawlisti li jemmnu li almenu j[allu llog[ba miftu[a sat-tieni leg ;img[a o[ra. Spartak Trnava hu wie[ed mill-aktar klabbs ta’ su//ess fisSlovakkja wara li fil-passat reba[ il-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni u t-Tazza Domestika [ames darbiet meta l-pajji] kien g[adu mag[ruf b[ala /-?ekoslovakkja waqt li kien wasal ukoll sal-final tat-Tazza ta/Champions fl-1969 u fil-kwarti tal-finali tal-1973 u l-1974. Madankollu sa minn meta lpajji] inqasam fir-Repubblika ?eka u s-Slovakkja, Spartak Trnava g[adhom qatt ma reb[u lkampjonat Slovakk u l-aktar li marru vi/in kien meta spi//aw runners up fl-1996-97, fl-199798 u fl-2011-12. L-a[[ar unur
tag[hom kien it-Tazza Slovakka fl-ista;un 1997-98. Ir-rebbie[ min dan il-konfront jilg[ab kontra FC Zestafoni talGeorgia. Referees Maltin fl-azzjoni Intant il-UEFA [atret lir-referee tal-UEFA Marco Borg biex jikkontrolla l-log[ba mill-ewwel round ta’ kwalifikazzjoni tal-
Europa League bejn Zeljeznicar tal-Bo]nija u FK Lovcen talMontenegro li se tintlag[ab flAsim Ferhatovic Hase Stadion ta’ Sarajevo illum. Biex jassistuh l-MFA g[a]let lill-assistenti referees tal-FIFA Edward Spiteri u Chris Francalanza waqt li r-raba’ uffi/jal se jkun Sandro Spiteri li se jkun qed jag[mel id-debutt tieg[u fl-Ewropa. Barra dan Charles Agius ;ie mag[]ul mill-UEFA biex ikun losservatur tar-referee fil-log[ba fis-Serbja bejn Cukaricki u Sant Julia ta’ Andorra f’Belgrade waqt li Victor Mintoff se jkun osservatur tar-referee fil-log[ba bejn Folgore ta’ San Marino u Budocnost Podgorica talMotenegro, f’Serravalle.
Konfront diffi/li g[al Birkirkara Illum fit-8.30 p.m. finNagyerdei Stadium ta’ Debrecen fl-Ungerija, B’Kara wkoll jilag[bu fl-ewwel leg millewwel round ta’ kwalifikazzjoni tal-Europa League f’konfront diffi/li kontra Diósgy?ri VTK li mistenni jkollhom folla numeru]a tappo;;jahom g[aliex il-klabb g[andu l-akbar appo;; mill-partitarji fl-Ungerija. Il-Karkari]i waslu fid-destinazzjoni tag[hom it-Tlieta wara vja;; bl-ajru lejn Budapest u tliet sig[at o[ra bil-kow/. L-ista;un li g[adda dan it-tim reba[ il-League Cup Ungeri]a wara li g[eleb lil Videton 2-1 fil-final. Huma qed jie[du sehem f’din il-kompetizzjoni b[ala finalisti
telliefa tat-Tazza Ungeri]a wara li r-rebbie[a tal-kompetizzjoni, Ujpest FC ma ng[atawx li/enzja mill-UEFA Diósgy?ri VTK se jkunu qed jilag[bu fl-Ewropa g[all-ewwel darba sa mill-1998 meta kienu [adu sehem fit-Tazza Intertoto. Ir-rebbie[ minn dan il-konfront jilg[ab kontra r-rebbie[ bejn Chisinau tal-Moldova u Litex Lovech tal-Bulgarija. Il-Karkari]i kellhom /ans jit[arr;u g[al jumejn flUngerija f’temperatura idejali u l-kow/ Zammit ma jidhirx li g[andu problemi fil-formazzjoni tieg[u. Il-kontin;ent Karkari] flUngerija hu ffurmat minn 32 persuna mmexxi mit-Te]orier
Ivan Mizzi flimkien ma’ membri tal-kumitat u l-kow/ Paul Zammit, u l-assistenti Peter Pullicino u Simon Grech. Fil-lasta mistenni jibda Adrian Murcia Sanchez bid-difi]a ffurmata minn Bissi, Mendoza, Vukanac u Zach Muscat. . F’nofs il-ground Edmond Agius, Paul Fenech, Gareth Sciberras, Herrera u Camenzuli waqt li flattakk hemm dubju dwar min se jibda jekk hux Terence Vella, Leighton Grech jew Kurt Zammit. Li hu ]gur hu li Zammit se jadotta pjan prudenti bit-tama li r-ri]ultat finali jag[milha possibli li j[alli lill-Karkair]i jittamaw g[all-partita ta’ ritorn f’Ta’ Qali.
TENNIS
I/-Champion Murray eliminat I/-Champion renjanti ta’ Wimbledon Andy Murray kien eliminat mill-Bulgaru Grigor Dimitrov li ta wirja mill-aqwa biex reba[ 6-1, 7-6, 6-2 f’sag[tejn u minuta u g[adda g[all-ewwel semifinali ta’ Grand Slam. Is-seed nru 1 Novak Djokovic irkupra minn xifer l-eliminaz-
zjoni kontra Maric Cilic u reba[ f’[ames sets biex g[adda g[all[ames semifinali konsekuttiva tieg[u f’dan it-turnament fejn issa jilg[ab kontra Dimitrov. Roger Federer ukoll g[adda mal-a[[ar erbg[a wara reb[a f’erba’ sets kontra Stanislas Warinka.
Fost in-nisa n-numru 3 Simona Halep se tilg[ab kontra Eugenie Bouchard fis-semifinali wara li ttnejn reb[u fi straight sets. Halep eliminat lil Sabine Lisicki u Bouchard lill-:ermani]a Angelique Kerber. Is-semifinali l-o[ra hi bejn Petra Kvitova u Lucie Safarova.
It-tim ta’ Hibernians kif kien lag[ab fl-ewwel log[ba tal-Euro Cup ftit tal-jiem ilu bi preparazzjoni g[al dan il-konfront.
TRASFERIMENTI
Costa ta’ Chelsea
Chelsea ikkonfermaw lakkwist tal-attakkant Spanjol Diego Costa wara li la[qu ftehim ma’ Atletico Madrid. Il-klabb minn Stamford Bridge kien ried li t-trasferiment tal-plejer ta’ 25 sena ikun konklu] g[al somma ta’ £32 miljuni qabel it-Tazza tad-Dinja. Il-ftehim ma se[[x kif xtaq ilklabb minn Londra imma issa sa fl-a[[ar kollox ;ie ffirmat. Fi stqarrija Chelsea qalu li ntla[aq ftehim ma’ Atletico Madrid g[all-akkwist ta’ Diego Costa skont il-prezz mixtieq. Costa skorja 27 gowl f’La Liga l-ista;un li g[adda u 36 gowl b’kollox fi 52 log[ba hekk kif Atleticio reb[u l-ewwel kampjonat tag[hom sa mill-1996 u waslu sal-final ta/-Champions League. Costa mistenni jie[u post Samuel Eto’o li flimkien ma’ Ashley Cole u Frank Lampard ing[ataw ir-release mill-klabb. Sadanittant Atletico Madid kienu nfurmati li l-offerta li g[amlu g[all-gowlkiper ta’ Costa Rica Keylor Navas lil Levante ma kinitx a//ettata. Navas li g[andu 27 sena kien plejer importanti g[al Costa Rica biex waslu mal-a[[ar tmienja tatTazza tad-Dinja imma Levante nformawhom li jridu jg[ollu lofferta tag[hom. “6 miljun ewro u l-attakkant Leo Baptistao mhumiex 10 miljun ewro. Keylor g[andu klawsola ta’ 10 miljun ewro biex jitlaq u jiswa aktar,” qal ilPresident ta’ Levante Quico Catalan. DE JONG – Newcastle United [abbru li akkwistaw lill-mid-
fielder offensiv Siem de Jong ming[and i/-Champions Olandi]i Ajax fuq kuntratt ta’ sitt snin. L-Olandi] ta’ 25 sena ing[aqad mal-klabb tal-Premier Ingli] g[al somma mhix mag[rufa. {uh i]-]g[ir Luke, g[amel sitt xhur misluf lil Newcastle l-ista;un li g[adda. INCE – Tom Ince kellu ta[didiet po]ittivi ma’ Hull City biex jing[aqad mal-klabb minn Blackpool. Madankollu kwalunkwe klabb li jakkwista lill-plejer ta’ 22 sena irid ja//etta li j[allas somma tat-tribunal ta’ madwar £5 miljuni. Imma wara li kien misluf lil Crystal Palace fittieni parti tal-ista;un li g[adda u wara li rrifjuta offerta ming[and Inter fl-Italja, Ince qal li kien impressjonat b’dak li ra f’East Yorkshire. GORDON – Il-manager ta’ Celtic Ronny Deila ikkonferma li /-Champions Sko//i]i jinsabu ferm vi/in li jie[du lillgowlkiper Craig Gordon li b[alissa jinsab bla klabb. Gordon li g[andu 31 sena ilu ming[ajr klabb sa minn Mejju tal-2012 meta kien ing[ata rrelease minn Sunderland. MAZZARRI – Inter [abbru li ;eddew il-kuntratt tal-kow/ Walter Mazzarri b’sena o[ra sal2016. Mazzarri ing[aqad ma’ Inter ming[and Napoli qabel lista;un li g[adda u Inter spi//aw fil-[ames post u ma kkwalifikawx g[a/-Champions League. PIZZI – Valencia [abbru li temmew il-kuntratt tal-kow/ Juan Antonio Pizzi li kien ilu jmexxi lill-klabb minn Di/embru tal-2013. Dakinhar Pizzi kien iffirma kuntratt ta’ sena u nofs.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
30
SPORT
Is-sorpri]a ta’ Costa Rica spi//at
Cassano u Balotelli kienu maqtug[in g[alihom
Il-kow/ tal-Gre/ja Fernando Santos , li t - tim tieg[u kien eliminat mal - a[[ar 1 6 minn Costa Rica bil-penalties, qal li t-timijiet issa jafu kollox dwar Costa Rica u l-element tas-sorpri]a , l - arma prin/ipali ta ’ Costa Rica, issa spi//a. “G[o;buni [afna fl-ewwel tliet partiti. Nemmen li ssorprendew [afna timijiet. Imma nemmen li f’dan l-istadju nnies jafu [afna fuq Costa Rica. Ma narax li Costa Rica jkomplu javanzaw.” Din mhix l-unika problema li Santos qed jara g[al Costa Rica meta jiltaqg[u kontra l-Olanda fil-kwarti tal-finali. “ Na[seb li f ’ kompetizzjoni b[al din tibda tg[ejja u meta tibda die[la l-g[ejja, l-plejers individwali jibdew i;orru [afna pi].” Santos qal li Robin Van Persie, Arjen Robben u Wesley Sneijder g[andhom jie[du kontroll fil - kwarti tal - finali f ’ Salvador is - Sibt u ba]ika ment ma jag[ti l-ebda /ans lil Joel Campbell, Bryan Ruiz u Costa Rica li jissorprendu wkoll lill-Olanda. Il-{add, it-tim ta’ Jorge Luis Pinto ]ied eks champion ewropew ie[or mal-lista sorprendenti tieg[u meta reba[ bil - penalties kontra l - Gre/ja wara li ddefenda tajjeb g[al kwa]i sieg[a bi plejr anqas. Sorprendentement kontra kull mistenni issa g[andhom /ans jo[olqu sorpri]a o[ra
Hekk kif l-Italja sfat eliminata mill-fa]i tal-gruppi tat-Tazza tad-Dinja kienu [afna dawk li bdew janalizzaw x’seta mar [a]in fil-Bra]il. L-Italja ma kinitx meqjusa favorita g[arreb[ tat-Tazza tad-Dinja imma t-tim kien mistenni jasal mala[[ar 16 u aktar. Madankollu l-wirjiet tal-Italja kienu ferm di]appuntanti u fi tliet log[biet it-tim ta’ Prandelli skurja biss ]ew; gowls. Wara ttelfa kontra l-Urugwaj il-kow/ Cesare Prandelli irre]enja u [a r-responsabbilta` g[al dak kollu li ;ara. Ftit ;img[at wara l-eliminazzjoni bdew jo[or;u stejjer dwar l-atmosfera li kien hemm filkamp Taljan. Sid il-lukanda fejn kienu allo;;jati t-Taljani, fil-Portobello Safari Resort, ]vela li l-attakkanti Mario Balotelli u Antonio Cassano kienu dejjem maqtug[in g[alihom u rari integraw malkumplament tal-iskwadra. Dejjem rajthom g[alihom, kull wie[ed g[alih wa[du u mhux mal-grupp. “ Minn dak li rajt [adt l impressjoni li [afna plejers ma kellhomx dak l-ispirtu ta’ g[aqda u kon/entrazzjoni li wie[ed g[andu jkollu meta jkun qed jikkompeti fit-Tazza tadDinja. Nemmen li l-fatt li malplejers kien hawn anke l-familji ma tantx g[en,” qal is-sid tallukanda. Huwa kompla jg[id li skont hu ‘Cassano mhux qieg[ed
kontra l-Olanda. “ Fil - [ajja ma jkollokx mumenti spissi minn dawn u rridu nie[du vanta;; minnhom. Din hi l-mentalita tal-grupp,” qal Pinto . “ Irridu nie[du vanta;; minn dan il-mument imma ejja nkunu sin/iera . Irridu nag[tu kollox biex nibqg[u g[addejjin. L-Olanda hu tim ta’ klassi mondjali bi plejers kbar u brillanti. Imma a[na fidu/ju]i.” Intant Santos urta wkoll ilmedia Griega meta qal li w[ud mill-plejers li kellu kienu aktar interessati fis-su//ess personali milli li jobdu l-istruzzjonijiet. Santos li l - kuntratt tieg[u intemm it-Tnejn, qal f’intervista fuq ir-radju fil-Portugall li minflok ma kkon/entraw fuq it-team [afna plejers fittxew ilglorja personali. L - ewwel ma attakka lil Santos kien il - President ta ’ Panathinaikos Giannis Alafouzos. “Qed iwa[[al filplejers g[all - eliminazzjoni . {asra li m ’ u]ax it - talent ]ag[]ug[ li g[andu minflok ma baqa’ mwa[[al mal-pjan li kellu.” Il - ;urnal promimenti gazzetta.gr analizza d-dibattitu u staqsa lil Santos g[alfejn telaq mill-Bra]il kmieni biex jaqbad ajruplan lejn pajji]u lPortugall u ma attandiex g[alla[[ar ikla mal-plejers. “Santos, g[alfejn kellek t[assar kollox fl-a[[ar?” staqsa l-;urnal.
Balotelli (xellug) u Cassano dejjem naqsu milli jintegraw mal-kumplament tat-tim Taljan waqt l-avventura fil-Bra]il
sew’ minn mo[[u. “Qabad jg[ajjat u jwer]aq ma’ fattiga tal-lukanda li da[let f’kamartu biex tnaddaf il-kamra. Beda jg[ajjat b’le[en qawwi mag[ha. Ma na[sibx li qieg[ed sew.” Is-sid tkellem ukoll dwar ilveterani tal-iskwadra b[alma huma Andrea Pirlo, Gianluigi
Buffon u Daniele De Rossi u qal li dawn imxew bl-aqwa mod mal-istaff tal-lukanda. “Mill-ftit li damu hawn nista’ ng[id li l-veterani tat-tim kienu l-aktar li ;abu ru[hom sew u Buffon deher wie[ed mill-aktar plejers preparati g[al din itTazza tad-Dinja.”
STATISTIKA
Rekord ta’ 29 gowl minn sostituti G[al tmiem din it-Tazza tadDinja fadal tmien partiti imma s’issa ;ew skurjati 154 gowl, ing[ataw 2 1 94 cross u ;ew murija 159 karta safra. Minn dawn il-154 gowl, 29 minnhom li hu rekord, waslu minn plejers li da[lu b[ala sostituti. Ir-rekord pre/edenti kien dak ta’ 23 fit - Tazza tad - Dinja tal - 2006 . Dan ir-rekord mistenni jkompli jikber meta fadal tmien log[biet. 10 hu t-total ta’ karti [omor li ntwerew filwaqt li kien hemm 902 xuttijiet fil-lasta. Waqt din l-edizzjoni s’issa kien hemm 29 log[ba li fihom tim jew ie[or ma qalax gowl u 611 xutt li spi//aw barra. L-istatistika turi li l-:ermanja hu l-aktar tim li kellu passes u l-plejer Tooni
Kroos hu l - aktar pre/i] fil passa;;i tieg[u. Il-plejer ta’ Bayern Munich ta 360 pass tajjeb . B ’ kollox , il - :ermani]i g[amlu 2378 pass tajjeb, 441 aktar mill-Ar;entina li hu ttieni l-aktar tim li ta passes. Spanja, tim mag[ruf g[allistil ta ’ log[ob ibba]at fuq [afna tqassim, kellhom total ta’ 1574 pass fit-tliet partiti tal-fa]i tal-gruppi. It-tieni l-aktar plejer li kellu tqassim pre/i] hu l-midfielder Ar;entin Javier Mascherano b’total ta’ 347. L-Olanda hu l-aktar tim li impenja lill - gowlkipers fejn 62.7% tax-xuttijiet kienu indirizzati fil - lasti . Il - Fran/i] Karim Benzema, awtur ta’ tliet gowls hu l-aktar plejer li kellu tentattivi lejn il-lasti.
L-aktar li laqtu l-lasta Franza hu wkoll l-aktar tim li ;ie m/a[[ad mil-lasta, sitt darbiet. Il-Kolombja g[andhom fittim lill-aqwa skorer tat-Tazza tad-Dinja, James Rodriguez li s’issa skurja [ames darbiet u anke lill-aktar plejer li ipprovda gowls, Juan Cuadrado li kellu erba’ assists. Filwaqt li Cuadrado hu l-aktar plejer li ipprovda gowls, l-Ar;entin Lionel Messi hu l-aktar plejer li [oloq /ansijiet g[al s[abu (18)
u din mhix sorpri]a meta wie[ed jara l-istil ta’ log[ob qed jadattaw l-Ar;entini. LAr;entina qed tibba]a l-log[ob tag[ha fuq Messi u fuq Angel di Maria li hu l-aktar plejer li tefa’ crosses (33).
Minkejja li minn dejjem kien kunsidrat b[ala tim li jibba]a llog[ob tieg[u fuq il-plejers ta’ kwalita` fl-offensiva, il-Bra]il hu l-aktar tim li g[amel tackles. B’kollox it-tim ta’ Felipe Scolari g[amel 94 tackle u lmidfielder Oscar g[amel 21 minnhom. Il-plejer ta’ Chelsea hu fil-fatt l-aktar plejer li s’issa g[amel tackles f’din l-edizzjoni. Il-Bra]il hu t-tmien tim l-aktar li g[amel fawls u dan juri kemm [afna mit-tackles tal-plejers Bra]iljani kienu pre/i]i. L-aktar tim li iffawlja f’din it-Tazza tadDinja hu dak tal-Costa Rica, li fil-kwarti tal-finali se jkun qed jilg[ab kontra l-Olanda. Ironikament, l-Olanda hu t-tieni l-aktar tim li g[amel fawls. L-Iranjan Reza
Ghoochannejhad hu l-aktar plejer li iffawlja. Lag[ab biss flewwel tliet partiti mill-fa]i talgruppi u matulhom g[amel 16-il fawl. Il-Bel;jan Marouane Fellaini hu t-tieni l-aktar plejer li iffawlja. Rekord ta’ saves Nhar it-Tlieta l-gowlkiper
talIstati Uniti Tim Howard waqqaf rekord ta’ saves f’partita wa[da tat-Tazza tad-Dinja hekk kif g[amel b’kollox 15-il save. B’kollox Howard g[amel 27 save u hu l-aktar gowlkiper li g[amel saves komplessivament. Warajh hemm il-gowlkiper Ni;erjan Vincent Enyeame li g[amel 22 save, [afna minnhom fil-log[ba mill-fa]i tal-a[[ar 16 kontra l-Ar;entina.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 3 ta’ Lulju, 2014
31
SPORT
Irridu napprofittaw mill-fortuna – Lionel Messi
Il-captain tal-Ar;entina Lionel Messi [e;;e; lil s[abu biex japprofittaw mill-fortuna li qed tmiss lit-tim. L-Ar;entina s’issa naqset milli timpressjona imma reb[et erba’ partiti minn daqstant log[biet. It-Tlieta eliminat lillI]vizzera 1-0 fil-[in barrani u fla[[ar minuta l-I]vizzeri kienu ferm sfortunati meta laqtu l-lasta. “Kont nervu] b[al s[abi kollha g[ax ma stajniex insibu l-gowl. Konna nafu li jekk naqilg[u gowl konna x’aktarx se ninqalg[u. Ma ridniex li l-log[ba tmur g[allpenalties u kien hemm [in minnhom fejn bdejna na[sbu li laffarijiet ma kienux se jmorru kif xtaqna. Madankollu re;g[et missitna l-fortuna u f’turnaments b[al dawn trid tie[u vanta;; meta jkollok il-fortuna qed tg[inek,” qal Messi. Intant, l-eks plejer le;;endarju Ar;entin Diego Maradona ikkritika lit-tim li skont hu qed jibba]a wisq fuq Messi. “It-tim mhux qed juri l-log[ob li wie[ed jistenna minnu. M’hemm l-ebda moviment flattakk u Messi qed ikun wisq i]olat. Ninsab di]appuntant [afna g[ax naf li dawn il-plejers
kapa/i jilag[bu [afna a[jar. Jekk nibqg[u nilag[bu hekk malBel;ju ma nirb[ux,” qal Maradona. Intant din kienet l-a[[ar log[ba fil-karriera tal-kow/ Ottmar Hitzfeld, wara karriera ta’ 31 sena li matulhom reba[ i/-champions League ma’ Bayern Munich u Borussia Dortmund. “Se nirtira minn kow/ biex ikolli [ajja aktar kwieta,” qal ilkow/ ta’ 65 sena wara l-eliminazzjoni tal-I]vizzera, jum biss wara li [a l-a[bar li miet [uh. “Lg[abna l-log[ba li kellna nilag[bu imma stajtu taraw x’jistg[u jag[mlu l-Ar;entina meta jkollhom l-ispazju. Li kieku [ri;na nattakkawhom, probabbilment kienu jiskorjawlna aktar milli skorjaw Franza (telfa 5-2). L-ideja kienet li nwaqqfu lil Messi billi npo;;u tlieta jew erba’ plejers madwaru, imma meta tilg[ab kontra tim b[al dan ma tistax tikkon/entra fuq plejer wie[ed kif wera Di Maria. Nifra[ lill-plejers g[all-mod kif irrea;ixxew fl-a[[ar. L-I]vizzera kisbet g[arfien mid-dinja kollha u nistg[u mmorru b’rasna mg[ollija,” qal Hitzfeld.
KORRUZZJONI
Il-FIFA titlob id-dettalji Il-FIFA talebt lill-maga]in :ermani] Der Spiegel biex jipprovdi d-dettalji talkonver]azzjoni kollha li kellu ma’ Wilson Raj Perumal, persuna li fil-passat intbag[at il[abs fuq manipulazzjoni ta’ partiti. Fi stqarrija d-Direttur tas-sigurta` tal-FIFA Ralf Mutschke qal li l-allegazzjonijiet “ipo;;u fiddubju l-integrita` tal-partiti fitTazza tad-Dinja u din hi allegazzjoni serja.” Anke l-FA tal-Cameroon
kienet sfurzata tifta[ investigazzjoni wara li l-maga]in :ermani] qal li Perumal, kien qata’ korrettament ir-ri]ulta tarreb[a 4-0 tal-Kroazja fuq it-tim Afrikan. Der Spiegel qal ukoll li Perumal kien jaf ukoll li plejer tal-Cameroon kien se jitke//a flewwel taqsima u Alex Song tke//a [ames minuti qabel ilmistrie[. Perumal i]da nsista li hu kien ikkummenta dwar it-tim talCameroon wara l-log[ba u mhux qabel.
Il-Bel;jan Lukaku ji//elebra l-gowl li skorja kontra l-Istati Uniti
Kien [aqqna navanzaw – Marc Wilmots Il-kow/ tal-Bel;ju Marc Wilmots esprima s-sodisfazzjon tieg[u wara li t-tim elimina lillIstati Uniti mill-fa]i tal-a[[ar 16 b’reb[a 2-1 fil-[in barrani. Wara 90 minuta 0-0 il-Bel;jani skurjaw tnejn fil-[in barrani qabel mal-Istati Uniti naqqsu d-distakk fl-a[[ar minuti. “Kellna minn tal-anqas 15-il /ans ta’ skor u nemmen li kien [aqqna navanzaw. Fl-a[[ar b]ajt xi ftit li setg[u j;ibu d-draw. Ilplejers g[amlu minn kollox u ppruvaw minn kollox biex jiskurjaw u issa rridu nippreparaw g[all-kwarti tal-finali,” qal Wilmots li issa jilg[ab kontra l-Ar;entina. Wilmots tkellem ukoll dwar lattakkant Lukaku, plejer li dan la[[ar ma tantx kien qed juri log[ob tajjeb u li kontra l-Istati Uniti da[al b[ala sostitut, skurja gowl u ipprovda ie[or lil De Bruyne. “Lukaku kien g[addej minn perjodu diffi/li u kienu [afna
dawk li kkritikawh. Sfortunatament attakkant irid jiskurja biex ma jkunx ikkritikat u kuntent li sa fl-a[[ar wasal ilgowl u nittama li fil-partiti li ;ejjin ikompli jkun ta’ g[ajnuna lit-tim,” temm jg[id Wilmots. L-attakkant ta’ Chelsea qal, “Il-kow/ qalli li kont se nid[ol fil-[in barrani. Kif d[alt fil-pitch kont naf li se nsib ix-xibka.. Mill-ewwel sprint kien hemm /ans kbir. F’dak il-mument kont kuntent [afna g[aliex g[al darba g[amilt xi [a;a tajba fil-pitch. Probabbilment tfajt wisq pressjoni fuqi. Ridt biss li t-tim jirba[,” qal Lukaku. Intant, il-kow/ tal-Istati Uniti Jurgen Klinsmann fa[[ar [afna lill-gowlkiper Tim Howard li kellu wirja mill-aqwa kontra lBel;jani u li ma kienux is-saves tieg[u, l-Bel;ju kien jirba[ bi skor ferm akbar. Howard g[amel 15-il save li hu rekord fit-Tazza tad-Dinja. Ir-rekord pre/edenti kien dak ta’ 13 li kien g[amel il-
gowlkiper Peruvjan Ramon Quiroga fl-1978. “Howard illejla kien e//ezzjonali. Kien hu li ]ammna fil-log[ba u [aqqu prosit b[alma [aqqhom prosit il-Bel;jani li g[addew,” qal Klinsmann. “Kienet diffi/li g[alina li nitilfu wara 120 minuta li matulhom tajna qalbna. Ninsab kburi b’dak li g[amlu l-plejers mhux biss illejla imma anke matul it-turnament kollu. Nemmen li wara dan kollu l-futbol fl-Istati Uniti se jkompli jmur il-quddiem,” qal Klinsmann. L-Amerikan Chris Wondolowski wara l-log[ba qal li se jibqa’ dispja/ut g[omru kollu g[a/-/ans li falla minn quddiem il-lasta fl-a[[ar minuti tal-[in regolamentari u li seta’ po;;a lillAmerikani mal-a[[ar tmienja. “Inkun qed nigdeb jekk ng[id li mux se na[seb fuq dan i/-/ans. B[ala attakkant tiskorja u tfalli xi /ansijiet, imma veru xtaqt li dak i/-/ans skorjajtu.”
Sfida bejn l-Amerika Latina u l-Ewropa La darba issa huma mag[rufa t-tmien timijiet li g[addew g[allkwarti tal-finali erbg[a minnhom huma Ewropej u l-erbg[a l-o[ra mill-Amerika t’Isfel jew ?entrali. Franza se tilg[ab kontra l-:ermanja u l-Bra]il se jaffronta l-Kolombja. Ir-rebbie[a jiltaqg[u kontra xulxin. Dan ifisser li semifinali minnhom se tkun bejn tim Ewropew u tim millAmerika t’Isfel. I]-]ew; partiti lo[ra tal-kwarti tal-finali huma bejn l-Olanda u l-Costa Rica u l-
Bel;ju u l-Ar;entina. Dan jista’ jag[ti l-ka] li jkun hemm semifinali Ewropeja. Erba’ snin ilu, fil-fa]i talkwarti tal-finali kien hemm tliet timijiet Ewropej u erbg[a millAmerika ta’ Isfel. Fl-1998, fl2002 u fl-2006, kien hemm biss ]ew; timijiet mill-Amerika t’Isfel fil-kwarti tal-finali. Fl1994 u fl-1990 kien biss tim wie[ed mill-Amerika t’Isfel li g[amilha sal-kwarti tal-finali, anke jekk fl-1994 kienu l-Bra]il
li eventwalment reb[u t-tazza flIstati Uniti. Dan juri li fl-a[[ar snin il-qawwa tat-timijiet millAmerika t’Isfel qed tikber. Fis-seba’ edizzjonijiet tatTazza tad-Dinja li saru flAmerika t’Isfel, qatt ma kien hemm rebbie[ Ewropew. G[alhekk kow/is b[al Deschamps, Wilmots, Van Gaal u Low g[andhom sfida kbira quddiemhom u jekk jissuperawha jid[lu fl-istorja. Fuq inna[a l-o[ra Scolari u Sabella
g[andhom /ans li g[al darba o[ra jibag[tu lura lill-Ewropej b’idejhom vojta. Il-kow/ talBra]il Scolari se jkun qed jipprova jirba[ it-Tazza tad-Dinja f’kontinent ie[or wara li fl-2002 reba[ha mal-istess Bra]il fil:appun u l-Korea t’Isfel. F’kummenti li ta l-kow/ :ermani] Low qal, “S’issa f’din it-Tazza tad-Dinja rajna li t-timijiet tal-Amerika ?entrali u t-timijiet tal-Amerika t’Isfel qed jag[mlu minn kollox biex jap-
profittaw mill-fatt li qed jilag[bu fil-kontinent tag[hom. Mhix sorpri]a li f’din il-fa]i hemm erba’ timijiet minn dan il-kontinent,” qal Low. Fis-snin 90 l-influss kbir ta’ plejers mill-Amerika t’Isfel filkampjonati Ewropej irri]ulta biex draw il-log[ba Ewropeja u saru aktar plejers kompleti. Il-Bra]il hu l-uniku tim millAmerika t’Isfel li qatt reba[ itTazza tad-Dinja fl-Ewropa 56 sena ilu fl-I]vezja.
Il-{amis 3 ta’ Lulju, 2014
www.maltarightnow.com
32
SPORT
It-Tazza tad-Dinja qed tkompli tissorprendi mhux biss minn dak li qed joffru t-timijiet li waslu sa dan l-istadju imma anke l-partitarji li tant da[lu fl-ispirtu tal-kompetizzjoni li riedu j;orruha mag[hom kulfejn marru. {afna kienu l-partitarji ta’ timijiet differenti li [asbu biex jitolbu lill-barbier tag[hom jag[mel xi [a;a straordinarja g[alihom li ]gur li tattira l-g[ajn. Il-partitarju Amerikan (ritratt fuq) qaxxar xag[ru b’tali mod li fuq wara ta’ rasu l-barbier iddisinjalu l-bandiera Amerikana u wi// il-gowlkiper Tim Howard. L-istess kien tal-ideja dan il-Messikan li fuq rasu ried li jkollu il-wi// tal-gowlkiper Guillermo Ochoa li tant impressjona f’din it-Tazza tad-Dinja u jinsab ming[ajr klabb. Tog[;bok jew le, bilfors ikollok tammetti li hi arti affaxxinanti.
17-il gowl bog[od mir-rekord
Mario Ferri hu l-inva]ur ta’ esperjenza li kapa/i jin]el fil-pitch fi kwalunkwe [in ta’ partita. U hekk g[amel waqt l-a[[ar log[ba mill-a[[ar 16 bejn l-Istati Uniti u l-Bel;ju. Da[al fil-pitch u g[amel kwa]i minuta s[i[a qabel mal-uffi/jali tas-sigurta` finalment idde/iedew li jeskortawh il-barra. L-in/ident se[[ kmieni fl-ewwel taqsima bit-Taljan liebes il-flokk sinonimu tieg[u ta’ Superman b’messa;;i favur it-tfal Bra]iljani tal-Favelas u l-partitarju ta’ Lazio Ciro Esposito li miet dan l-a[[ar minn tiri ta’ arma tan-nar li kien sofra qabel il-finali tal-Coppa Italia x-xahar l-ie[or. Ferri kien invada wkoll il-pitch waqt is-semi-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-2010 bejn Spanja u l-:ermanja meta kien qed jag[mel kampanja biex ida[[al lil Antonio Cassano fl-iskwadra nazzjonali Taljana. Cassano sa fl-a[[ar lag[ab fit-Tazza tad-Dinja g[all-ewwel darba fil-Bra]il u g[alhekk jidher li Ferri issa qed jibba]a fuq su;;etti o[ra.
Gowl bir-ras minn Paul Pogba fid-29 minuta mhux biss po;;a lil Franza fil-vanta;; kontra nNi;erja fir-reb[a 2-0 tat-Tnejn imma kien ukoll il-146 gowl f’din it-Tazza tad-Dinja li b’hekk ifisser wie[ed aktar mill-gowls kollha skorjati fl-2010 fl-Afrika t’Isfel. Dan meta kien fadal 11-il partita x’jintlag[bu. L-awto gowl ta’ Yobo 11-il minuta wara kien ifisser li l-edizzjoni tal-2014 la[qet l-edizzjoni tal-2006 dik fil-:ermanja b’147 gowl u meta kein fadal tliet partiti o[ra mill-a[[ar 16. Wara l-log[ba ta’ Franza kienu skorjati aktar gowls u fi tmiem ittieni fa]i kienu skorjati b’kollox s’issa 154 gowl. Seba’ gowls o[ra u dan it-turnament ikun la[aq ir-rekord ta’ gowls skorjati fl-edizzjoni kollha tal-2002 meta kienet saret fil-Korea t’Isfel u l:appun. Dan jag[milha possibli li issa
r-rekord assolut ta’ 171 gowl skorjati fl-1998 fi Franza, b’turnament ta’ 32, jista’ possibilment jintla[aq jekk ikunu skorjati 17-il gowl ie[or. Dawn huma l-gowls skorjati f’kull edizzjoni sa minn meta tTazza tad-Dinja tkabbret g[al 32 tim fil-finali milll-1998. 1998 - 171 2002 - 161 2014 - 154 2006 - 147 2010 – 145 Ara wkoll pa;na 30
media•link COMMUNICATIONS
INJORATI TALBIET MILL-OLAF G{AL INFORMAZZJONI 3– 7 – 2014