2011_09_11

www.media.link.com.mt

€ 0.50

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Ara fiex kienu ;abuna!

■ Direttivi ibsin dwar Malta mill-President Reagan fl-1986

Siltiet mid-dokument tal-President Reagan

il-mument illum qed ji]vela dokument storiku li juri l-gravità tas-sitwazzjoni li lPartit Laburista kien da[[al fiha lil Malta min[abba t-tip ta’ relazzjoni li kellu marre;im dittatorjali ta’ Muammar Gaddafi.

Dan hu dokument, iffirmat mill-President tal-Amerika Ronald Reagan fit-12 ta’ Frar, 1986 — ftit ]mien biss qabel l-Elezzjoni tal1987 — meta l-politika barranija ta’ Malta kienet titmexxa minn Alex Sceberras Trikellha tkun gona li llum hu s-Segretarju Internazzjonali ■ Malta ta[t sorveljanza ta’ Joseph Muscat. kontinwa min[abba Fl-ittra tieg[u lil numru ]g[ir ta’ r-rabtiet mal-Libja kollaboraturi stretti, il-President Reagan juri t-t[assib tieg[u dwar kontinwa tal-intelligence dak li kien g[addej bejn Malta u lAmerikana min[abba fir-rabtiet Libja u l-istil awtoritarju tal-Gvern politi/i, militari u ekonomi/i maltal-Labour.

Libja.

Il-President Reagan kien ordna li Dan hu l-istat li Sceberras Malta tkun infurmata li jekk tag[ti Trigona u s[abu kienu ;abu lil a//ess militari lil-Libja, il-Korea Malta fih. Dan hu l-bniedem li jew l-Unjoni Sovjetika, dan jitqies Joseph Muscat [a mieg[u fi Tripli mill-Amerika b[ala att ta’ nuqqas biex jiltaqa’ ma’ Gaddafi fl-ewwel ta’ [biberija u twie;eb g[alih skont ]jara tieg[u barra minn Malta il-ka]. wara li sar leader. Tal-mist[ija!

Reagan ordna wkoll li Malta Rapport dettaljat f’pa;na 2 titpo;;a ta[t il-lenti tas-sorveljanza

Il-Kanada tqalfat ’il barra so/jetà Libjana [abiba kbira tal-PL Mal-[ar;a tal-lum G[axar snin mit-tra;edja tat-Twin Towers SUPPLIMENT SPE?JALI Il-[ar;a ta’ Settembru ta’ LIFE & STYLE

Ftit tal-;img[at ilu, il-Kanada [assret ir-re;istrazzjoni ta’ g[aqda ‘tal-karità’ min[abba li kienet qed isservi ta’ front biex id-dittatur Libjan Muammar Gaddafi jiffinanzja terroristi madwar id-dinja.

Din l-g[aqda hi l-World Islamic Call Society (WICS) li mag[ha l-Partit Laburista Malti g[andu rabtiet kbar.

Skont dokumenti tal-Gvern Kanadi], din l-g[aqda g[addiet pagament ta’ $170,814 lil Jamat al-Muslimeen, grupp terroristiku mag[ruf g[allkampanji brutali tieg[u ta’ qtil, tortura u stupru filwaqt li g[addiet ukoll $10,000

■ Kienet tintu]a g[al finanzjament ta’ terroristi direttament lil Yasin Abu Bkr, il-mexxej ta’ dan il-grupp.

Il-Gvern Kanadi] qal li g[andu dokumenti li jippruvaw li l-WICS kienet tintu]a minn Gaddafi biex, permezz tag[ha, il-‘Fond talJihad’ ipo;;i l-flus f’kontijiet ta’ terroristi mag[rufin.

Il-Partit Laburista Malti g[andu rabtiet qawwija mal-

WICS tant li fis-6 ta’ Settembru tal-2009, delegazzjoni

g[olja laburista mmexxija midDeputy Leader Toni Abela u li kienet tikkonsisti wkoll minn Alex Sceberras Trigona, isSegretarju Internazzjonali, u minn /ertu Chris Grech kienet ]aret Tripli g[al ta[ditiet ma’ din is-so/jetà. g[al pa;na 8

2076

Il-Banek Maltin telg[u fir-raba’ post fid-dinja …u l-edukazzjoni da[let ma’ l-aqwa g[axra Su//ess importanti g[al ]ew; oqsma kru/jali Maltin: il-Banek u l-edukazzjoni.

Fir-rapport annwali Global Competitiveness (2011-2012) ma[ru; mill-World Economic Forum, il-Banek Maltin spi//aw fir-raba’ post g[al dik li hi sodizza tag[hom. Is-sena l-o[ra kienu fil-[ames post.

Min-na[a l-o[ra, is-sistema edukattiva ta’ Malta, g[allewwel darba da[let mal-aqwa g[axra fid-dinja. Filwaqt li ssena l-o[ra kienet ;iet fit-12-il post, din is-sena s-sistema edukattiva tag[na telg[et tliet postijiet u ;iet fid-disa’ post.

F’din il-klassifika hemm ilpajji]i kollha tad-dinja:142 nazzjon.

■

Rapport s[i[ f’pa;na 4

L-Arriva ]]id il-passi;;ieri b’21 fil-mija f’Awwissu F’Awwissu li g[adda, fl-ewwel xahar s[i[ taloperat tag[ha, l-Arriva irnexxielha ]]id ilpassi;;ieri fuq il-karozzi tal-linja b’21 fil-mija.

F’G[awdex is-su//ess kien akbar g[aliex lArriva ;arret dak li loperatur l-antik kien i;orr f’sitt xhur.

Rapport s[i[ f’pa;na 5

2

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

AÓBARIJIET LOKALI

■ Ronald Reagan lill-og[la uffi/jali tal-amministrazzjoni Amerikana fl-1986>

Ir-re;im Laburista Malti kien marbut mal-Libja u theddida g[ad-demokrazija Direttiva tal-President Amerikan Ronald Reagan dwar Malta fl-1986 turi lil Malta b[ala pajji] immexxi minn re;im Laburista li kien qed jaqdi dejjem aktar lilLibja u lill-Unjoni Sovjetika f’[afna oqsma waqt li kien qed jhedded id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem f’Malta.

Din id-direttiva tas-sigurtá nazzjonali dwar il-politika Amerikana lejn Malta bilfirma tal-President Ronald Reagan in]ammet sigrieta g[al [afna snin imma il-mument irnexxielha takkwistaha u tara l-ispjegazzjoni dettaljata [afna tal-miri u tal-azzjonijiet li laministrazzjoni Amerikana kienet fasslet sena qabel kellha ssir l-elezzjoni ;enerali kru/jali tal-1987 f’Malta.

Il-President Amerikan Reagan, fid-direttiva ta’ 25 sena ilu, jg[id li fassal ilpolitika dwar Malta fid-dawl ta’ dak li hu jsejja[ “il-

movimenti ta’ Malta biex tintrabat aktar mal-Libja u mal-blokk Sovjetiku, akkumpanjati minn stil ta’ gvern dejjem aktar awtoritarju”.

Din is-sitwazzjoni kienet te[tie; li l-og[la awtoritajiet Amerikani jsegwuha mill-qrib u kienet te[tie; ukoll konsultazzjoni mal-alleati talAmerika.

Dan biex, skont il-President Amerikan, Malta twettaq dak li kienet tg[id bil-kliem, ji;ifieri li ma tkun allinejata ma’ [add.

Il-President Reagan jg[id li l-Istati Uniti kellha ]]omm relazzjoni effi/jenti u professjonali mar-“re;im” Malti ta’ dak i]-]mien imma ma kellha tag[ti l-ebda g[ajnuna straordinarja sakemm il-Gvern Malti kien se jibqa’ jkun “erratiku” u “jhedded l-istituzzjonijiet demokrati/i Maltin”.

Id-direttiva tas-sigurtà nazzjonali dwar Malta millPresident Reagan i;;ib id-data tat-12 ta’ Frar 1986 u hi indirizzata lill-og[la uffi/jali

Il-miri tal-politika Amerikana lejn Malta fl-1986>

RONALD REAGAN iwissi u jie[u passi dwar kif Malta kienet qed timxi mal-Libja

■ li Malta ma sservix militarment lil-Libja u lill-Unjoni Sovjetika< ■ li Malta ma sservix ta’ ba]i jew ta’ g[ajnuna g[at-terrori]mu internazzjonali< u ■ li Malta ]]omm ix-xejra tradizzjonali tag[ha lejn il-Punent u lejn id-demokrazija.

■ “Movimenti ta’ Malta biex tintrabat aktar mal-Libja u mal-blokk Sovjetiku, akkumpanjati minn stil ta’ gvern dejjem aktar awtoritarju” ■ Monitora;; qawwi Amerikan fuq ir-rabtiet dejjem jikbru tal-Gvern Laburista Malti mal-Libja fil-politika, fil-militar u fl-ekonomija u l-influwenza Libjana f’Malta ■ Kellu jsir sforz biex ting[eleb il-propaganda Libjana u Sovjetika f’Malta waqt li kellu ji]died l-investiment u l-kummer/ tal-Amerika ma’ Malta tal-aministrazzjoni Amerikana, fosthom lill-Vi/i President George Bush, li tliet snin wara sar President, lisSegretarju tal-Istat George Shultz, lis-Segretarju tadDifi]a Caspar Weinberger, lisSegretarju tat-Te]or James Baker, lid-Direttur tas-Central Intelligence Agency (CIA) William Casey, u lirRappre]entant tal-Istati Uniti fin-Nazzjonijiet Uniti, Vernon Walters.

Il-miri ewlenin tal-politika Amerikana dwar Malta kienu erbg[a.

■ L-ewwel mira fiddirettiva tal-President Reagan kienet li l-Amerika ta[dem biex kemm jista’ jkun Malta ma sservix lil-Libja u lillUnjoni Sovjetika g[al skopijiet militari.

Biex dan isir, l-Istati Uniti kellha ta[dem biex Malta twettaq il-politika dikjarata tag[ha li ma tkun mal-ebda blokk militari.

■ It-tieni mira tal-politika Amerikana mfassla millPresident Reagan kienet li tara li Malta ma sservix ta’ ba]i jew tag[ti g[ajnuna indiretta lit-terrori]mu internazzjonali.

■ It-tielet mira kellha x’taqsam mad-demokrazija f’Malta u kellha tipprova ]]omm lil Malta fix-xejra tradizzjonali tag[ha tal-Punent u b’sistema demokratika Biex din il-mira tintla[aq, lAmerika kellha ta[dem biex tkabbar ir-relazzjonijiet kummer/jali ta’ Malta malpajji]i tal-Punent, t[e;;e; lillGvern i[alli li jsiru elezzjonijiet [ielsa fl-1987, tiskora;;ixxi lill-Gvern Malti ta’ dak i]-]mien mill-assalt tieg[u fuq l-istituzzjonijiet demokrati/i, u tinkora;;ixxi appo;; g[all-Partit Nazzjonalista u g[all-membri mix[utin lejn id-demokrazija fil-Partit Laburista.

■ Ir-raba’ mira tal-politika Amerikana lejn Malta kellha

tara li ddg[ajjef ir-rabtiet politi/i, ekonomi/i u militari bejn Malta u l-Libja u tnaqqas l-appo;; ta’ Malta g[al-Libja fil-fora internazzjonali.

Azzjonijiet o[rajn imfasslin fid-direttiva dwar Malta talPresident Amerikan Reagan fl-1986 kienu jinkludu li lAmbaxxatur Amerikan f’Malta jie[u kull opportunità biex juri pubblikament u privatament l-appo;; tal-Istati Uniti g[all-pro/ess demokratiku f’Malta u g[all[arsien tad-drittijiet talbniedem u li juri li l-Istati Uniti tistenna li Malta tassew tkun newtrali u non-allinejata kif kienet tg[id.

Id-direttiva tg[id li lAmbaxxatur Amerikan kellu wkoll juri bi/-/ar lill-Gvern u lill-Maltin li l-Istati Uniti u lalleati tag[ha ji[duh b[ala att mhux tal-[bieb jekk Malta tag[ti a//ess militari lil-Libja, lill-Korea ta’ Fuq jew lillUnjoni Sovjetika.

Id-direttiva tg[id li kellhom jittie[du azzjonijiet o[ra b[al, ng[idu a[na, li ma jing[atax appo;; lir-“re;im tal-Partit Laburista” u li l-laqg[at ma’ mexxejja tal-Gvern Malti kellhom ikunu ma’ uffi/jali Amerikani sal-livell biss ta’ Sottosegretarju.

I]da xorta kellu jin]amm kull kuntatt ma’ uffi/jali Maltin u l-Istati Uniti kellha turihom li tie[u bis-serjeta’ kull proposta g[al koperazzjoni politika u ekonomika ma’ Malta.

Fl-istess waqt, kellhom jittejbu l-kuntatti ma’ politi/i tal-PN u ma’ politi/i Laburisti li juru r-rieda li tkun im[arsa d-demokrazija f’Malta.

Azzjonijiet o[rajn fiddirettiva kienu li ting[ata aktar informazzjoni lill-Maltin dwar l-g[anijiet veri tal-Libja waqt li kellha tikber ukoll linformazzjoni li tikxef u tikkumbatti l-propaganda Sovjetika.

Waqt li jsir dan kollu, iddirettiva tispjega li kellhom isiru sforzi ekonomi/i wkoll biex aktar kumpaniji Amerikani jinvestu f’Malta u jag[mlu kummer/ ma’ Malta u jintbag[tu missjonijiet Amerikani lejn Malta g[al aktar investiment u kummer/.

Id-direttiva tal-President Reagan fl-1986 titkellem ukoll dwar is-servizzi talintelli;enza Amerikana li kellhom i]idu lil Malta ma’ dawk il-pajji]i li kienu je[tie;u monitora;; kontinwu u mill-qrib.

Dan il-monitora;; kellu jag[mel enfasi qawwija fuq irrabtiet dejjem jikbru ta’ Malta dak i]-]mien mal-Libja floqsma politi/i, militari u ekonomi/i u l-influwenza talLibja dak i]-]mien dejjem tikber f’Malta.

Is-servizzi ta’ intelli;enza Amerikani kellhom jag[mlu wkoll studju dwar l-effett talkoperazzjoni militari li Malta kienet qed tag[ti lil-Libja u ssinifikat ta’ din il-koperazzjoni fuq is-sigurtà fil-Mediterran.

A{BARIJIET LOKALI

3

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Joseph Muscat ‘jikkonverti’ … din id-darba jag[mel tidwira dwar il-Partnership for Peace Joseph Muscat ikkonverta u re;a’ g[amel tidwira ta’ 360 grad. Minn oppo]izzjoni qawwija g[as-s[ubija ta’ Malta fil-Partnership for Peace (PfP) issa l-Labour ta’ Joseph Muscat qed jg[id li jekk ikun filgvern ma jer;ax jag[mel b[alma kien g[amel Alfred Sant li fl-ewwel sig[at tieg[u fil-gvern fl-1996 kien qabad u [are; lil Malta minn dan ilprogramm.

Filwaqt li kien ilu s-snin jikteb u jitkellem kontra s-s[ubija ta’ Malta fil-PfP issa, inkiss inkiss, Joseph Muscat inqeda b’kelliem anonimu filpartit tieg[u biex b[al-lum ;img[a

stqarr f’gazzetta lokali li, wara kollox, is-s[ubija ta’ Malta fil-PfP ma tmurx kontra n-newtralità ta’ pajji]na u allura l-Labour mhuwiex kontra.

Anki dan l-argument hu pre/i]ament kontra dak li Muscat u kelliema o[rajn laburisti, fosthom George Vella, kienu j;ibu biex i;;ieldu kontra d-de/i]joni tal-Gvern Nazzjonalista u li kienet wasslet biex b[alma kien g[amel l-istess Alfred Sant meta ffri]a l-applikazzjoni g[al s[ubija fl-UE, l-istess kien g[amel meta irtira lil Malta minn dan ilprogramm tan-NATO.

Tidwir ie[or ta’ Joseph Muscat

D

awn huma ftit mill-po]izzjonijiet politi/i li fil-karriera politika tieg[u Joseph Muscat kellu jdawwar meta ;ie b’dahru mal-[ajt u ma setax jag[mel mod ie[or: UNJONI EWROPEA> Din kienet il-cavallo di battaglia ta’ Joseph Muscat fl-ewwel snin tal-[idma tieg[u fil-Partit Laburista. Kien imexxi programm fil-;img[a fuq is-Super 1 kontra d-d[ul fl-UE u kien fta[ar li l-vot tieg[u fir-referendum kien se jag[mlu fi frame. Wara ftit ;img[at mit-telfa kien qal li ikkonverta u mar ji;ri jtellaq biex isib post fil-Parlament Ewropew. Kien qal ukoll lill-I]landi]i biex jag[mlu b[alma kienu se jag[mlu l-Maltin u ma ja//ettawx is-s[ubija.

IL-VAT> Kampanja o[ra qalila minn Muscat kienet dwar idd[ul tal-VAT f’pajji]na. Kien sejja[ lil Alfred Sant biex ilweg[da li din titne[[a ma tkunx bil-paroli biss i]da permezz ta’ dikjarazzjoni solenni li [add ma jkun jista’ jdawwar. Xewwex b’artikli g[al strajk ;enerali dwar il-kwistjoni u applawda lil Sant meta ne[[ieha. Illum jaqbel li din tibqa’ fis-sistema tattassazzjoni ta’ pajji]na.

L-EWRO> Apparti li kien kontra d-d[ul tal-ewro waqt iddiskussjoni dwar is-s[ubija ta’ Malta fl-UE, meta mbag[ad Lawrence Gonzi ;ie biex iwettaq din id-de/i]joni, Muscat kien qal li dan hu kapri// tal-Prim Ministru biex jibqa’ jissemma b[ala l-bniedem li da[[al lil Malta fiz-zona ewro. Bil-wi// tost kollu, imbag[ad, kien qal li hu g[en lill-gvern meta l-pajji] kien wasal biex jadotta l-ewro!

HSBC> Joseph Muscat kien il-per/imes fl-MLP g[alloppo]izzjoni tieg[u biex il-Mid-Med Bank ikun privatizzat u f’pajji]na jkun stabbilit wie[ed mill-akbar banek fid-dinja: lHSBC. Kien qal li dik kienet l-akbar hold-up fl-istorja ta’ Malta i]da minn dak i]-]mien qatt ma semma aktar dan il-ka].

KUNSILLI LOKALI> Il-Mexxej Laburista kien b’sa[[tu kollha kontra s-sehem tal-partiti fil-kunsilli lokali u kien ippreveda li bi]-]mien dawn jibdew jitmexxew minn kunsillieri: indipendenti. Mhux talli ma se[[x dan, talli llum il-partit ta’ Muscat jipprova jag[mel elezzjoni ‘;enerali’ minn sempli/i elezzjoni lokali.

{afna innotaw li ma kinitx sorpri]a li l-PL g[amel din il-bidla tieg[u pubblika wara li kien /ert li Gaddafi kien tne[[a mill-poter f’pajji]u.

Id-dittatur Muammar Gaddafi kien wissa lil Malta meta qal li ‘pajji] nanu’ (b’referenza g[al Malta) mg[andux jintrabat man-NATO blisku]a ta’ partnership.

Din tal-PfP issa ting[aqad ma’ numru kbir ta’ ka]i fejn Joseph Muscat l-ewwel g[amel battalji dwarhom u mbag[ad, sfurzat mi//irkustanzi, kien kostrett jibla’ kliemu u jibda jg[id li hu jaqbel ma’ dak li tant kien i;;ieled kontrieh.

…la Joseph Muscat dejjem idawwar il-po]izzjonijiet bir-ra;un kollu kul[add jg[id li a[jar l-ori;inal milli l-kopja!

4

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

tag˙rif

AÓBARIJIET LOKALI

IL-GLOBAL COMPETITIVENESS REPORT (2011-2012)

Valletta. Fil-Forti Sant’Iermu, nhar

il-{add 18 ta’ Settembru fil-11 a.m. se ssir l-ewwel rappre]entazzjoni tal-parata storika In Guardia organizzata millAwtorità Maltija tat-Turi]mu, wara l-waqfa tas-sajf. Il-parata jie[du sehem fiha madwar 70 re-enactor lebsin ilbies imlewwen tal-epoka.

Minbarra l-{add li ;ej, il-parata In Guardia f’din is-sena se ssir ukoll f’dawn il-{dud: 25 ta’ Settembru; it-2, id-9, it-23 u t-30 ta’ Ottubru; is-6 u t-13 ta’ Novembru. Il-[las g[ad-d[ul hu biss ta’ €4.66 g[allkbar. {las spe/jali g[at-tfal minn sitt snin sa tnax-il sena €1.16 u g[all-istudenti €2.33.

L-Imqabba. B[ala parti millattivitajiet biex ifakkru g[eluq lewwel /entinarju mit-twaqqif tasSo/jetà Mu]ikali Madonna tal:ilju, il-Kummissjoni Festi ?entinarji qed torganizza attività Charity Fun & Walk nhar il-{add 18 ta’ Settembru. Din l-attività tikkonsisti f’;irja li tibda fit-8 a.m. fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba u tintemm fid-Dar tal-Providenza fisSi;;iewi. G[al persuni anzjani li jixtiequ jie[du sehem, il-mixja se tibda mill-pjazza tas-Si;;iewi lejn l-istess Dar tal-Providenza fit-8.30 a.m. Se tin;abar donazzjoni ta’ €5 minn kull parte/ipant u l-flus

mi;bura, flimkien ma’ dawk mi;bura fis-Centenary Memorial Match f’Lulju li g[adda se jmorru kollha b’risq id-Dar tal-Providenza.

G[al aktar tag[rif /empel 79853044.

Klabb McLaren. Illum il-{add, fis-2 p.m. id-dilettanti tal-Formula Wie[ed huma mistiedna jing[aqdu ma’ membri tal- McLaren F1 Club (Malta) u flimkien isegwu t-tlettaxil tellieqa tal-Kampjonat Dinji talF1 fuq screen kbir fis-Serjeant’s Mess [dejn il-Padiljun tal-Isport f’Kordin. Kull min jattendi jista’ jirba[ o;;etti relatati mal-Formula Wie[ed. G[al aktar tag[rif ikteb lil: mclarenclubmalta@gmail.com. {al Tarxien. Il-Kunsill Lokali jav]a li nhar is-Sibt 17 ta’ Settembru fl-10.30 a.m. fi/-?entru Komunitarju, Triq Santa Tere]a, se tkun organizzata laqg[a masSupretendent tad-distrett Sharon Tanti. Kul[add mistieden jattendi.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn quddiem it-Torri tal-Arlo;; talImtarfa, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub i;;ib mieg[ek il-karta tal-identità.

NIKET

B’niket in[abbru l-mewt ta’ Anthony Coleiro mill-{amrun (ex PC88) u li kien joqg[od l-Awstralja, li miet nhar il-{amis, 8 ta’ Settembru, fl-Awstralja, fl-età ta’ 58 sena, konfortat bis-Sagramenti Mqaddsa. {alla jibku t-telfa tieg[u lil martu Rita née Borg, uliedu Steven u Dominic, o[tu Carmen u ]ew;ha Paul Borg li jinsabu lAwstralja, [utu Joseph, Lawrence, Manuel, Doris, Gaetana, Rita, Miriam u Joan, [utu tar-rispett, neputijiet, qraba u [bieb.

Il-funeral se jsir nhar l-Erbg[a, 14 ta’ Settembru, fil-Holy Family Church, fi Granville, l-Awstralja.

Ag[tih, Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem.

it-temp illum

It-temp ftit imsa[[ab, b’waqtiet xemxin. Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ [afif u varjabbli, l-iktar mix-Xlokk. Ba[ar [afif. Imbatt baxx millMajjistral, li jsir ftit li xejn. L-og[la temperatura 30˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 0.1mm. Ix-xemx titla’ fis-06.40 u tin]el fis-19.18.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 38 — 89 — 32 — 23 — 20

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; ILMARSA: San Raffaele Pharmacy, 247 Triq {al Qormi; {AL QORMI: Brown’s Pharmacy, 82 Triq il-Vitorja; BIRKIRKARA: Rational Pharmacy, 74#75 Triq il-Wied; TAL-PIETÀ: Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa; PEMBROKE: San Giorgio Pharmacy, Triq Manwel Buhagiar; TASSLIEMA: Drug Store: Anglo-Maltese Dispensary Ltd. 382, Triq Manwel Dimech; {’ATTARD: Misra[ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali; IL-MOSTA: Grognet Pharmacy, 41 Triq ilKostituzzjoni; BU:IBBA: St. Simon Pharmacy, 8 Dawret il-G]ejjer; {AL TARXIEN: Sonren Pharmacy, Triq i]}ejtun; BORMLA: White Cross Pharmacy, Shop A, Block 1, Fuq San Pawl; IL-FGURA: Cilia’s Pharmacy, 313 Triq {a]-}abbar; {AL G{AXAQ: Beta Pharmacy, 50#52 Triq Santa Marija; I}-}URRIEQ: Bronja Pharmacy Sonata, Triq ilBronja; {A}-}EBBU:: Spi]erija {al Mula, Triq Dun Salv Ciappara; IRRABAT: Ideal Pharmacy, 63 Triq lKbira; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2 Misra[ l-Indipendenza; IXXEWKIJA: Gozo Chemists, Triq lIm;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Il-Banek Maltin telg[u fir-raba’ post fid-dinja … u s-sistema edukattiva mal-aqwa g[axra Fir-rapport annwali pubblikat mill-World Economic Forum (WEF), din is-sena Malta rre;istrat titjib sinifikanti f’]ew; oqsma vitali g[all-i]vilupp tal-pajji]: il-banek u ledukazzjoni.

Ir-rapport — Global Competitiveness Report (2011-2012) — li kien pubblikat nhar il-{amis li g[adda, ikejjel lillpajji]i fuq numru ta’ parametri li jinkludu l-istituzzjonijiet; linfrastruttura; l-ambjent ekonomiku; is-sa[[a; l-edukazzjoni; is-suq tax-xog[ol; is-servizzi finanzjarji u l-innovazzjoni.

Filwaqt li s-sena l-o[ra Malta spi//at fil-50 post minn total ta’ 139 pajji], din is-sena Malta ;iet fil-51 post minn 142 pajji].

I]da dak li l-aktar jispikka fir-rapport dwar Malta din is-sena kien it-titjib re;istrat f’]ew; oqsma tal-akbar importanza l-aktar fil-qag[da pre]enti.

Dwar is-sodizza tal-banek tag[ha, Malta telg[et mal-grupp ta’ pajji]i fir-raba’ post fid-

Laqg[a tal-PPE se ssir f’Malta

L-Assemblea Annwali talGrupp tal-{addiema tal-Partit Popolari Ewropew (PPE) se ssir f’Malta fi tmiem il-;img[a d-die[la u se tinfeta[ mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Dan il-Grupp hu kompost minn Membri Parlamentari Ewropej li jiffukaw fuq il[addiema Ewropej u hu responsabbli biex jistabbilixxi l-po]izzjoni tal-PPE fejn jid[lu x-xog[ol u affarijiet so/jali.

Fost kelliema prominenti f’din il-laqg[a se jkun hemm il-Kummissarju Ewropew Laszlo Andor, Michal Boni, ilMinistru tax-Xog[ol filPolonja u Panagiotis Panagiotopoulos, eks Ministru tax-Xog[ol fil-Gre/ja.

Din il-laqg[a se tkun qed issir ukoll bil-kollaborazzjoni tal-A}AD u g[aliha se jattendu MEPs u rappre]entanti nazzjonali ta’ organizzazzjonijiet Ewropej.

L-assemblea se tiffoka fuq limpatt so/jali ta’ mi]uri li ttie[du mill-UE kif ukoll fuq linizjattivi li qed jittie[du f’dan i]-]mien ta’ kri]i.

David Casa, il-Vi/i President tal-Grupp tal-{addiema talPPE qal li Malta kienet e]emplari fil-mod kif imxiet fil-kri]i ta’ b[alissa.

Hu qal li l-assemblea se t[ares lejn mi]uri effettivi li jistg[u jittie[du.

Se tkun diskussa wkoll ilqag[da pre]enti fil-Gre/ja u lPortugall u l-mod kif jista’ jittaffa l-pi] fuq il-[addiema ta’ dawn il-pajji]i.

dinja waqt li fir-rapport tas-sena l-o[ra kienet fil-[ames post.

Fl-edukazzjoni, Malta sa[ansitra telg[et tliet postijiet biex issa da[let mal-aqwa g[axar pajji]i fid-dinja.

Fil-klassifika li tkejjel is-sistema taledukazzjoni Malta ;iet fid-disa’ post meta ssena l-o[ra kienet fit-12-il post.

G[al dik li hi edukazzjoni fillivell primarju Malta wkoll telg[et ]ew; postijiet: mit-tnax g[allg[axar post.

Fil-bi//a l-kbira tal-indikaturi lo[ra, Malta ]ammet il-po]izzjonijiet li kellha. Malta hi ]vanta;;jata f’dan l-e]er/izzju min[abba d-daqs ]g[ir tas-suq tag[ha. Ming[ajr dan l-i]vanta;; Malta titla’ [afna aktar ’il quddiem fil-klassifika ;enerali.

Min-na[a l-o[ra, minkejja /-/okon tag[ha, f’dan ir-rapport Malta titqies mal-grupp ta’ 35 pajji] l-aktar ]viluppati fid-dinja b[all-Istati Uniti, l-I]vezja, l-I]vizzera, il-:ermanja, lAwstralja, ir-Renju Unit u o[rajn.

A{BARIJIET LOKALI

Malta se tifta[ mill-;did l-ambaxxata fi Tripli nhar il-{amis L-Ambaxxata Maltija fi Tripli se ter;a’ tifta[ ilbibien tag[ha l-{amis li ;ej.

Dan t[abbar mill-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin, Tonio Borg, f’konferenza tal-a[barijiet filMinisteru, il-Belt Valletta.

Bil-ftu[ mill-;did tag[ha, l-Ambaxxata Maltija tkun tista’ tippro/essa l-vi]i g[a//ittadini Libjani li jkunu jridu ji;u Malta g[al skopijiet ta’ kummer/, fost ra;unijiet o[rajn.

Din id-de/i]joni ttie[det ilbiera[ wara laqg[a li kellu l-PM Lawrence Gonzi malKunsill Malti g[allI]vilupp Ekonomiku u So/jali.

Minn meta faqqa’ lkunflitt, l-ippro/essar talvi]i g[a/-/ittadini Libjani, jew g[al /ittadini o[rajn li jinsabu l-Libja, kien qed isir minn Tune].

Malta se tkun fost lewwel pajji]i li tifta[ mill-;did l-ambaxxata tag[ha fil-Libja wara lwaqg[a ta’ Tripli.

Kien de/i] ukoll li lAmbaxxata tkun imsa[[a mil-lat kummer/jali.

Minbarra l-ftu[ mill;did tal-Ambaxxata fi Tripli, il-Gvern Malti idde/ieda wkoll li luffi//ju li feta[ f’Benga]i x-xahar li g[adda, ikun mibdul f’konsolat.

Il-Ministru Tonio Borg qal li Malta se jkollha pre]enza fit-tieni l-ikbar belt Libjana, kemm g[all;id tan-negozji Maltin kif ukoll g[ax kienet ixxewqa tal-Kunsill Nazzjonali Transitorju Libjan li l-pajji]i ;irien jibqg[u j]ommu pre]enza f’Benga]i.

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

5

60,000 passi;;ier jag[mlu u]u kuljum mis-servizz tal-Arriva }ieda ta’ 21% fl-u]u f’Awwissu. F’G[awdex, f’xahar jin;arr l-istess ammont ta’ passi;;ieri li qabel kienu jin;arru f’nofs sena Is-servizz tat-trasport pubbliku provdut minn ArrivaMalta qed jintu]a minn aktar minn 60,000 passi;;ier kuljum. Dan ifisser ]ieda ta’ 21 fil-mija fuq Awwissu tal2009 u l-2010 – ]ieda li kienet deskritta b[ala inkora;;anti g[all-kumpanija Maltija li bdiet topera s-servizz pubbliku fit-3 ta’ Lulju ta’ din is-sena.

F’Malta, f’Awwissu, ilpassi;;ieri g[amlu mill-inqas 3,400,000 vja;; bit-trasport pubbliku. F’G[awdex, saru mill-inqas 240,000 vja;;.

Jidher li l-akbar ]ieda fl-u]u kienet re;istrata f’G[awdex fejn f’Awwissu ta’ din issena, madwar 250,000 passi;;ier g[amlu u]u misservizz tal-kumpanija.

Din i/-/ifra hi ]ieda ta’ 200,000 passi;;ier meta mqabbla mal-u]u tas-servizz f’Awwissu tal-2010. B’hekk, f’xahar, l-operatur il-;did ;arr dak li l-operatur l-antik kien i;orr f’sitt xhur.

Dan kien konfermat minn Keith Bastow, id-Direttur Mani;erjali tal-ArrivaMalta f’konferenza tal-a[barijiet, li matulha ng[ataw id-dettalji dwar il-bidliet fis-servizz li se jid[lu fis-se[[ minn g[ada biex il-kwalità tas-servizz til[aq il-livell imwieg[ed.

Minbarra dawn il-bidliet se jkunu qed isiru ]ew; bidliet o[ra biex jindirizzaw il-bidu tas-sena akkademika, kif ukoll

Keith Bastow waqt il-konferenza tal-a[barijiet mill-Arriva

g[all-irfinar tas-servizz skont it-tendenzi tal-u]u fix-xhur tax-xitwa.

Bastow ikkummenta li minkejja l-intoppi inizjali, isservizz tal-kumpanija issa tjieb sew. Hu interpreta ]]ieda fl-u]u b[ala sinjal li lkonsumaturi qed i]idu laffidabbiltà tag[hom filkumpanija.

Fost l-aktar servizz li nltaqa’ tajjeb kien hemm dak ta’ filg[axija, li ta la//essibbiltà g[al trasport pubbliku wara t-8pm lil numru ta’ r[ula u bliet f’Malta u G[awdex.

Joperaw b[alissa hawn 264 karozza tal-linja, inklu]i lmadwar sbatax li kienu impurtati mill-Ingilterra g[al ]mien qasir sakemm issewwew il-karozzi li kienu jintu]aw fis-sistema l-antika.

B’kollox, l-ArrivaMalta xtrat 28 karozza ming[and Transport Malta.

Bastow ikkonferma li minbarra x-xufiera reklutati qabel Lulju, aktar minn 160 xufier ;did kienu reklutati u m[arr;in minn Lulju.

I[arr;uhom hemm 23 g[alliem.

Hu stqarr li l-ArrivaMalta trid tkompli bir-reklutar tag[ha u ]]id madwar 100 xufier ie[or biex dawn jag[mlu tajjeb g[all-[addiema li g[a]lu li ma jitfa//awx g[ax-xog[ol fil-bidu ta’ Lulju, kif ukoll g[al dawk li ma baqg[ux ja[dmu malkumpanija.

B[alissa g[ad hawn madwar 70 xufier mill-Ingilterra. Hu stmat li sal-a[[ar ta’ Ottubru, ix-xufiera Ingli]i kollha jkunu waqfu.

Mistoqsi dwar x’g[andhom jistennew b’mod realistiku lpassi;;ieri minn g[ada, Pierce Marlow, id-Direttur talArrivaMalta, sostna li lpassi;;ieri g[andhom jistennew is-servizz imwieg[ed lilhom f’Lulju li g[adda.

Mit-Tnejn se jkunu qed ji]diedu [ames rotot lejn ilBelt Valletta; is-servizz mi/?irkewwa se jopera skont il[in tal-vapur; se jsiru tibdiliet f’numru ta’ rotot prin/ipali, kif ukoll se jinbidlu xi rotot biex i]idu l-a//essibbiltà.

Id-Direttur Mani;erjali, Keith Bastow ]ied li l-

ArrivaMalta tag[ti importanza lir-rispons tal-pubbliku. Hu innota li filwaqt li f’Awwissu, il-kumpanija ir/eviet medja ta’ 131 ilment kuljum, issa dawn l-ilmenti bdew jonqsu sew fin-numru.

■ Intant, fi stqarrija, ilMinisteru g[at-Trasport sostna li r-ri]ultat miksub mill-ArrivaMalta hu sinjal ta’ fidu/ja qawwija tal-pubbliku lokali u tat-turisti fis-servizz tat-trasport pubbliku.

Il-Ministeru qal li minkejja li hemm lezzjonijiet x’wie[ed jitg[allem, hu /ar li l-offerta tat-trasport pubbliku hi attraenti, komda u g[andha fiha potenzjal reali li j;ib bidla fil-mod kif wie[ed jivvja;;a f’Malta.

Filwaqt li sostna li l-Gvern jaspira g[all-perfezzjoni fisservizz u rrikonoxxa li hemm lok g[at-titjib, il-Ministeru esprima d-di]appunt tieg[u li l-Partit Laburista u l-mezzi tax-xandir tieg[u sfruttaw iddiffikultajiet inizjali biex [olqu realtà msejsa fuq ittg[ajjir.

Il-Ministeru assigura lillpubbliku li Transport Malta se tkompli ta[dem mal-operatur u se tg[asses fuqu biex isservizz ikompli jitjieb.

Aktar informazzjoni dwar il-bidliet fir-rotot u l-[inijiet tista’ tinkiseb minn www.arriva.com.mt jew billi wie[ed i/empel fin-numru: 21 222000.

Ma telax f’elezzjoni i]da Tony Zarb da[[lu mit-tieqa!

Imkejjen infurmati fil-GWU qalu lil din il-gazzetta li fitTaqsima Kimika u Ener;ija b[alissa je]isti di]gwid qawwi wara dak li ;ara filkonferenza bijennali tatTaqsima kmieni x-xahar li g[adda.

Jidher li l-inkwiet beda meta Carmel Magro ma kienx elett b[ala President tatTaqsima u ma riedx joqg[od g[al dan ir-ri]ultat.

Milli jidher, is-Segretarju

:enerali tal-GWU, Tony Zarb, ried li ja;evola lil dan Magro u allura [oloq post ;did fit-Taqsima Kimika u Ener;ija biex “jg[in lisSegretarju”.

Tony Zarb laqqa’ lill-core group tal-Enemalta u infurmahom li kien se jag[tihom lil Carmel Magro b[ala full-timer biex ja[dem fuq xog[ol tal-Enemalta biss.

Hu mifhum li Magro se jkun qed jit[allas mill-

Enemalta i]da jirrapporta fluffi//ju tat-Taqsima talGWU. U dan filwaqt li lGWU il-[in kollu ssemmi lkontijiet g[oljin tad-dawl u lilma!

Lejn l-a[[ar tax-xahar li g[adda, il-kumitat /entrali talGWU fl-Enemalta — mag[mul mix-shop stewards — intalab jiltaqa’ biex japprova l-[atra ta’ Magro. Lattendenza kienet wa[da fqira billi nofs ix-shop stewards ma

attendewx, x’aktarx g[aliex ma jaqblux ma’ din il-[atra.

Nies fl-Enemalta qalu lil din il-gazzetta li jista’ jkun li xi uffi/jali tat-Taqsima talGWU fix-xhur li ;ejjin ikunu qed jiffa//jaw sitwazzjoni diffi/li g[aliex Magro di;à kellu problemi ma’ tliet segretarji u president filpassat.

Magro hu mag[ruf g[allmilitanza tieg[u fil-po]izzjonijiet li jie[u.

6

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

MALTA–LIBJA

Ir-relazzjonijiet bejn il-Labour u Gaddafi (3)

George Vella

Leo Brincat

Karmenu Vella

Joe Debono Grech

ALEX SCEBERRAS TRIGONA, is-Segretarju Internazzjonali tal-Partit Laburista, jidher f’;est ta’ [biberija mal-Kurunell Gaddafi, fi]-]mien li l-Partit Laburista kien [a;a wa[da mad-dittatur Libjan tant li l-istess AST kien iffirma protokoll tal-mist[ija mal-Libja fl-1984. Dan se[[ meta fil-Gvern kien hemm il-Partit Laburista li llum — anke permezz ta’ [bieb tieg[u fil-‘media’ — irid ibellag[ha lill-poplu li r-relazzjonijiet bejn Malta u l-Libja kienu l-istess ta[t il-gvern tag[hom u l-gvernijiet immexxija mill-PN

L-istess nies tal-lum kienu fuq quddiem fis-snin tad-deheb tar-rabta ‘Labour–Gaddafi’ G[alkemm uffi/jalment, u bil-paroli, il-Partit Laburista ta’ Joseph Muscat illum qed ji/[ad u jiddenunzja lirre;im ta’ Gaddafi li tfarrak quddiem l-oppo]izzjoni qawwija ta’ niesu, ilverità hi li numru ta’ deputati attwali fil-Grupp Parlamentari Laburista kienu fost l-aktar ferventi favur Gaddafi b’mod spe/jali fi ]mien gvernijiet immexxija mill-PL. Flimkien ma’ dawn id-Deputati, wie[ed irid i]id, fuq kul[add, lil ALEX SCEBERRAS TRIGONA li llum hu s-Segretarju Internazzjonali tal-PL, kariga li qed jokkupa wara li kien sarlu appell minn Joseph Muscat innifsu biex jirritorna fil-partit.

Sceberras Trigona kellu rwol ewlieni fir-relazzjonijiet bejn ilGvern Laburista u r-re;im infami ta’ Muammar Gaddafi. Kien hu, li flimkien ma’ Duminku Mintoff kien iffirma, f’isem Malta, trattat umiljanti u perikolu] mal-Kurunell Gaddafi.

Dak il-ftehim, iffirmat f’Novembru 1984, kien jispe/ifika fost l-o[rajn, li Malta setg[et titlob l-intervent talLibja f’ka] li t[oss li l-integrità territorjali u s-sovranità tag[ha, kienu mhedda.

Sceberras Trigona personalment kien iffirma Protokoll ma’ dak itTrattat hekk imsejja[ ta’ ‘[biberija u koperazzjoni’, li permezz tieg[u Malta setg[et titlob lil-Libja g[ajnuna militari f’tag[mir u ta[ri; tal-Armata Maltija.

Permezz ta’ dak il-ftehim, Malta

kienet ;iet sottomessa g[al kollox g[ar-rieda tad-dittatur Libjan u skont komunikat iffirmat fi tmiem itta[ditiet li wasslu g[all-iffirmar ta’ dak it-trattat, kienu stqarrew li Malta u l-Libja kellhom vi]joni komuni fuq materji li jolqtu s-sigurtà fil-Mediterran.

Dan it-Trattat kien diskuss filParlament u sab kontrih iddeterminazzjoni tal-Oppo]izzjoni Nazzjonalista mmexxija minn Eddie Fenech Adami li mill-ewwel wera li meta jitla’ Gvern Nazzjonalista kien jer;a’ jqajjem mal-Libjani din ilmaterja biex jag[mel tibdil radikali f’dan it-Trattat.

Appo;; laburista g[al trattat umiljanti

Mhux l-istess kienet g[amlet inna[a tal-Gvern Laburista. Il-Gvern ta’ Mintof kien kollu mag[qud fl-appo;; g[al dak it-Trattat umiljanti.

Karmenu Vella, George Vella, Leo Brincat u Joe Debono Grech, Deputati Laburisti fil-Parlament b[alissa, kienu wkoll Deputati dak i]-]mien.

L-erbg[a li huma kienu militanti [afna favur dan it-Trattat u favur dak kollu li kien qed ise[[ fir-relazzjonijiet bejn il-Gvern Laburista u r-re;im ta’ Gaddafi.

Dawn l-erba’ deputati, flimkien ma’ Alex Sceberras Trigona, huma fuq quddiem fil-Partit Laburista tal-lum ta[t Joseph Muscat.

Karmenu Vella g[andu f’idejh ilformolazzjoni tal-Programm Elettorali Laburista g[all-Elezzjoni li ;ejja; George Vella jkun il-Ministru talAffarijiet Barranin f’ka] li l-partit ta’ Muscat jirba[ l-Elezzjoni; Leo Brincat u Joe Debono Grech mistennija li wkoll jin[atru ministri jekk il-Labour jirba[ lElezzjoni li jmiss.

Dawn, flimkien ma’ Sceberras Trigona — li jekk ma jikkontestax, mistenni li jing[ata [atra importanti filqasam tal-affarijiet barranin f’ka] ta’ reb[a laburista — ikunu fil-po]izzjoni li jer;g[u jie[du de/i]jonijiet f’isem Malta minkejja li l-passat tag[hom kien wie[ed ta’ servili]mu assolut g[addiktat ta’ Gaddafi.

Sceberras Trigona, ftit ilu sejja[ b[ala ‘snin tad-deheb’ dak il-perijodu fir-relazzjonijiet ta’ Malta mal-Libja ta[t Gvern tal-Labour.

Karmenu Vella, hu mag[ruf li kellu rabtiet kbar ma’ dak il-pajji] fi]]mien li kien jitmexxa mill-Kurunell dittatur.

Leo Brincat kien iddefenda tTrattat li l-Labour kien g[amel malLibja u rre]ista t-tibdil li wettaq fih gvern tal-PN. George Vella kien kontra lEwropa b’ru[u u ;ismu u dejjem iffavorixxa relazzjonijiet eqreb malLibja.

Joe Debono Grech kien jifta[ar bir-relazzjonijiet uni/i li l-Labour kellu mal-Libja u ma’ Muammar Gaddafi personalment.

Dawn huma n -nies li Joseph Muscat qed jippre]entalna biex imexxi bihom lil pajji]na. Dawn huma n-nies li wettqu politika li permezz tag[ha kienu jakkomodaw lid-dittatur Gaddafi.

Dawn huma l-istess nies li kienu isso;;ettaw lil Malta g[arrieda politika ta’ Kurunell li kien jassar lil niesu waqt li hu u dawk qrib tieg[u kienu jg[ixu f’lussu kbir.

Meta Gaddafi bag[tilna l-gunboats Dawn huma n-nies li filwaqt li b[ala pajji] kienu offrew kollox lil Gaddafi, meta mbag[ad, b’kull dritt, morna nfittxu g[a]-]ejt f’in[awi li a[na nsostnu li huma tag[na, hu kien bag[tilna l-gunboats.

Dawn huma n -nies li kienu jakku]aw lill-Partit Nazzjonalista g[aliex dejjem mexxa l-politika b’mod li g[alih tabil[aqq li linteressi ta’ pajji]na ji;u qabel kull interess ie[or.

B’Joseph Muscat fit-tmexxija talgvern, il-poplu jkun qed jag[ti lapprovazzjoni tieg[u biex dawn innies jer;g[u jmexxu lil pajji]na b[al meta kienu tant qrib tad-dittatur Libjan li mieg[u kienu jaqsmu fehmithom u riduh ikun l-aqwa protettur ta’ pajji]na.

Fuq il-;udizzju politiku tag[hom, lil dawn tista’ ter;a’ tafdahom^

MALTA–LIBJA

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

7

Id-dokument tas-CIA li jitkellem dwar il-possibbiltà ta’ finanzi Libjani g[all-kampanja elettorali laburista tal-1987

Dokument ie[or tas-CIA, f’Novembru 1989, li jg[id li attività tal-Labour kienet t[allset mil-Libjani

MARIE LOUISE COLEIRO PRECA kienet Segretarja :enerali tal-Partit Laburista bejn l-1982 u l-1991, perijodu li matulu l-Libjani kienu jiffinanzjaw lil-Labour

Il-flus g[addew meta M.L. Coleiro kienet Segretarja :enerali tal-MLP Din il-gazzetta, fl-a[[ar ]ew; [ar;iet tag[ha, ippubblikat dokumenti tasCentral Intelligence Agency (CIA) tal-Gvern Amerikan dwar flus li r-re;im ta’ Gaddafi kien jg[addi, ta[t forma jew o[ra, lill-Partit Laburista Malti.

I]-]ew; dokumenti jappartjenu g[all-perijodu ta’ bejn l-1985 u l-1989. Wie[ed b’konnessjoni mal-hijack talajruplan Egyptair f’Novembru tal-1985 u l-ie[or b’rabta ma’ attività laburista fl-okka]joni tas-Summit storiku bejn George Bush (Sr) u Mikhail Gorbachev f’Malta f’Di/embru 1989.

F’dak il-perijodu, isSegretarja :enerali tal-Partit

Laburista kienet Marie Louise Coleiro-Preca li ]ammet din il-kariga g[al disa’ snin bejn l-1982 u l-1991.

Dan ifisser li l-flus li rre;im ta’ Gaddafi g[adda lillPartit Laburista f’dawn i]]ew; okka]jonijiet kienu g[addew meta l-istess Coleiro Preca kienet fil-qalba tattmexxija tal-partit u pre]enti fl-aktar laqg[at importanti konnessi ma’ attivitajiet li lPartit Laburista kien spiss jorganizza f’dak il-perijodu.

Pere]empju, wie[ed ma jistax jimma;ina li l-Partit Laburista jorganizza attività tal-massa fuq il-livell li kien organizza fl-okka]joni tasSummit f’Malta, u s-Segretarja :enerali ma tkunx

infurmata kif din l-attività kienet se tkun finanzjata.

Infakkru li g[al dik l-attività l-Partit Laburista kien stieden f’Malta u[ud mill-aqwa kantanti mondjali ta’ dik lepoka u dawn /ertament li t[allsu l-eluf kbar ta’ liri.

Kif jista’ jkun li Marie Louise Coleiro Preca ma kinitx taf li l-partit tag[ha kien qed jir/ievi mijiet ta’eluf ta’ liri biex ikun jista’ jorganizza attività b[al dik?

M.L. Coleiro Preca, presumibbilment taf ukoll kif g[addew il-flus: min kien illiason bejn il-Labour u rre;im ta’ Gaddafi u ta[t liema forma kienet saret din lg[otja.

L-istess jista’ jing[ad g[all-

kampanja elettorali laburista tal-1987 li l-finanzjament tag[ha mil-Libjani jissemma fid-dokument tas-CIA dwar il-hijack tal-Egyptair.

Tista’ M.L. Coleiro-Preca — billi dilettanta [afna talistqarrijiet — tag[mel stqarrija biex tinforma lillMaltin kemm il-Libjani g[addew flus lill-PL g[allkampanja elettorali tal-Labour fl-1987.

Xejn xejn inkunu nafu kontra min kien qed jo[odha l-Partit Nazzjonalista f’dik lelezzjoni u kemm tassew irreb[a nazzjonalista tal-1987 kienet wa[da diffi/li li fiha, g[al darb’o[ra, kien hemm lind[il sfa//at tar-re;im Libjan fl-affarijiet interni ta’ Malta.

Il-Libja kienet ilha tinda[al f’Malta sa minn qabel l-Elezzjoni :enerali tal-1971 :or; Borg Olivier jikkundanna nd[il tal-Ambaxxata Libjana f’Malta G[alkemm l-ind[il tarre;im Libjan kien fl-aqwa tieg[u fl-Elezzjonijiet :enerali tal-1976 u l-1987, dan fil-fatt kien ilu sejjer sa minn qabel l-Elezzjoni :enerali tal-1971.

Diversi dokumenti — kemm Maltin kif ukoll Libjani — juru li l-ewwel kuntatti bejn il-Partit Laburista u l-Kurunell Muammar Gaddafi kienu saru fil-bidu tal-1971 b’talba tal-Labour stess.

Il-Libjani mill-ewwel bdew jag[tu palata lilLabour biex jitla’ fil-gvern fl-Elezzjoni ta’ :unju 1971

Ir-rapport tal-istqarrija ta’ Borg Olivier f’In-Nazzjon Tag[na tal-10 ta’ :unju, 1971

tant li kienu j[allu lill-Partit Laburista ju]ahom filmeetings tieg[u biex jie[u vanta;; u jirkeb minn fuqhom.

L-akbar ind[il i]da kien ftit jiem qabel dik l-elezzjoni meta propju tlett ijiem qabel ma l-Maltin marru jivvutaw fit-12 ta’ :unju, 1971, l-

Ambaxxata Libjana f’Malta g[amlet konferenza tala[barijiet ma[suba biex tag[ti vanta;; lill-Partit Laburista — [a;a li pajji]i tabil[aqq demokrati/i lanqas jo[olmu li jag[mlu.

Din il-konferenza tala[barijiet mil-Libjani kienet urtat g[all-a[[ar lill-Prim Ministru :or; Borg Olivier, bniedem mag[ruf g[allprudenza u l-kliem meqjus tieg[u. Hu infatti, fi stqarrija, kien ikkundanna dan l-ind[il sfa//at talLibjani li sejja[lu “ind[il fil-politika lokali fl-aktar ]minijiet xejn opportuni”.

Gaddafi ‘tag[hom’ u ‘g[alihom’ {arsa [afifa lejn isseba’ ]jarat li l-Kurunell Gaddafi g[amel f’Malta tul il-42 sena ta’ dittatura

tieg[u turi li dawn kollha se[[ew bejn l-1973 u l1984 — dejjem ta[t Gvern Laburista.

Muammar Gaddafi ;ie Malta f’dawn i]-]minijiet

25 - 26 ta’ Novembru, 1973 19 - 21 ta’ Di/embru, 1974 22 – 23 ta’ Mejju, 1976 1 – 3 ta’ Lulju, 1978 30 ta’ Marzu – 1 ta’ April, 1979 13 ta’ Marzu, 1982 17 – 19 ta’ Novembru, 1984

Seba’ ]jarat fi [dax-il sena.

Fi]-]jarat tieg[u, fost lo[rajn tkellem f’mass rally tal-MLP f’Bormla; fil-Freedom Hall fil-HQ tal-Labour; f’mass meeting f’Bir]ebbu;a, ]ar il-Ka]in Laburista ta’ G[awdex u tkellem f’mass rally laburista fir-Rialto.

Tassew ‘tag[hom’ u ‘g[alihom’.

8

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

}ew; delegazzjonijiet Laburisti kienu ltaqg[u mal-WICS fi Tripli biex isa[[u 2009 r-rabtiet bejniethom 2010

minn pa;na 1

Mir-Rapport Annwali Laburista (2010)

Skont ir-Rapport Annwali tal-Konferenza :enerali tal-PL (2010) din il-laqg[a saret “bil-

g[an li jkomplu jissa[[u rrelazzjonijiet bilaterali”.

Mir-Rapport Annwali Laburista (2011)

Dik ma kinitx l-unika delegazzjoni laburista li ltaqg[et fi Tripli mal-mexxejja tal-WICS. Fit-3 ta’ Awwissu, 2010,

delegazzjoni o[ra laburista, immexxija din id-darba minn Joseph Muscat, u komposta wkoll minn George Vella, Karmenu Vella u Michael Farrugia, iltaqg[et mal-World Islamic Call Society fi Tripli biex — skont ir-Rapport Annwali tal-PL (2011) —

“ikomplu jissa[[u aktar irrelazzjonijiet bilaterali filkamp edukattiv u kulturali”.

Il-fundatur u l-paymaster ta’ din is-so/jetà mhu [add [lief id-dittatur Muammar Gaddafi li mat-twaqqif tag[ha kien stqarr li wie[ed mill-g[anijiet tal-

WICS kellu jkun li tippromwovi l-I]lam b[ala lunika reli;jon. Kien sostna wkoll li s-so/jetà trid ta[dem kontra l-plurali]mu tarreli;jonijiet u kontra l-koe]istenza ma’ reli;jonijiet o[rajn.

Gaddafi kien qal li “din irreli;jon (I]lamika) teg[leb lil kull reli;jon o[ra li ]mienhom spi//a. Allah irebba[ lil din irreli;jon fuq il-kumplament.”

Dokumenti tas-CIA li il-mument g[andu f’idejh juru li matul is-snin kienu ntbag[tu diversi a;enti sigrieti Libjani membri tal-External Service Organisation (ESO) biex ‘ja[dmu’ fl-uffi//ju tal-WICS f’Malta.

L-istess dokumenti jindikaw li uffi/jali g[oljin tas-Servizz Sigriet Libjan ;ieli attendew g[al ‘konferenzi I]lami/i’ li kienu jkunu organizzati millWICS f’Malta.

Hu mag[ruf li l-World Islamic Call Society, fost lo[rajn, kienet implikata filkumplott — li kien inkixef — biex isiru splu]jonijiet flAjruport John F. Kennedy fi New York City.

Skont tag[rif tag[ha stess, ilWICS hi mifruxa f’aktar minn 250 organizzazzjoni I]lamika madwar id-dinja u l-konferenza ;enerali tag[ha ssir kull erba’ snin.

Miet l-eks Sindku ta’ {’Attard T[abbret il-mewt ta’ Norbert Pace, li sa :unju li g[adda kien is-Sindku Nazzjonalista ta’ {’Attard.

Hu miet fl-età ta’ 45 sena fl-Isptar Mater Dei wara marda qasira.

Norbert Pace kien ilu 11-il sena fit-tmexxija talKunsill ta’ {’Attard. il-mument jag[ti lkondoljanzi tieg[u lillfamilja Pace.

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

9

L-eks Prim Im[allef Noel Arrigo [ieles mill-;did L-eks Prim Im[allef Noel Arrigo hu bniedem liberu wara li lbiera[ kien rilaxxat mill-[abs.

B’kollox, Arrigo g[amel sena u disa’ xhur u nofs [abs, u dan peress li b[al kull pri;unier ie[or, gawda mir-remissjoni, li tfisser li jitnaqqas perjodu ta’ ]mien fis-sena, li jing[ata jekk il-[ati jkun ;ab ru[u sew waqt il-perjodu ta’ detenzjoni.

G[al ra;unijiet ta’ sa[[a u sigurtà, l-eks Prim Im[allef Arrigo kien qed jin]amm l-Isptar Monte Carmeli. Kien g[all-[abta tas-7 ta’ filg[axija li hu ttie[ed mill-Isptar f’{’Attard g[all-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, biex minn hemm kien li/enzjat wara li saru l-pro/eduri normali.

Fis-26 ta’ Novembru 2009, l-eks Prim Im[allef

kien kundannat sentejn u disa’ xhur [abs u interdett ;enerali wara li kien instab [ati fi pro/ess ming[ajr ;urati, li f’Lulju tal-2002 kien a//etta s-somma ta’ Lm10,000 biex inaqqas sentenza ta’ [abs fl-appell fil-konfront tattraffikant tad-droga Mario Camilleri.

Il-;uri ta’ Noel Arrigo kien beda fil-11 ta’ Novembru 2009 u dam 15-il ;urnata. Fl-20 ta’ Mejju tas-sena l-o[ra, il-Qorti tal-Appell Kriminali, preseduta mill-Im[allfin David Scicluna, Joseph Zammit McKeon u Noel Cuschieri, ikkonfermat is-sentenza ta’ sentejn u disa’ xhur [abs fil-konfront tal-eks Prim Im[allef u g[alhekk /a[det l-appell li kien sar minnu.

Jaqla’ daqqa ta’ mus waqt ;lieda ■ }ag[]ug[ ta’ 20 sena, matul il-lejl bejn il-:img[a u s-Sibt idda[[al l-Isptar Mater Dei wara li qala’ daqqa ta’ mus waqt ;lieda li se[[et fil-Wied ta’ {al Qormi. Jirri]ulta li hu sofra ;rie[i serji i]da ma hux fil-periklu tal-mewt.

B’rabta mal-ka], il-Pulizija mill-G[assa ta’ {al Qormi arrestat ]ag[]ug[ ie[or, li g[andu 17-il sena. Jidher li anki dan sofra xi ;rie[i u dda[[al g[all-kura medika fi/-?entru tas-Sa[[a ta’ {al Qormi.

Il-;lieda se[[et g[all-[abta tas-2am, qrib il-klabb talbo//i. *

*

*

Mietet il-Kanadi]a involuta f’in/ident ■ Il-mara Kanadi]a li kienet involuta f’in/ident tattraffiku f’nofs Lulju li g[adda, mietet ilbiera[ fl-Isptar Mater Dei. Fl-in/ident, li kien se[[ fi Triq l-Infetti, l-Imdina, kien hemm involuti sitt persuni o[ra u tliet karozzi – tnejn li da[lu f’xulxin u o[ra li da[let fihom it-tnejn.

Il-Kanadi]a kienet idda[[let l-isptar f’qag[da kritika u lkundizzjoni tag[ha ma tjibitx sa ma mietet ilbiera[.

L-MUMN twissi dwar l-infermieri f’Monte Carmeli In-nuqqas ta’ fa/ilitajiet adatti fl-Isptar Monte Carmeli jista’ jwassal g[al in/identi serji, laktar g[aliex il-pazjenti u linfermiera qed ikunu esposti g[all-vjolenza.

Hekk sostniet il-MUMN, ilunion tal-infermiera u lqwiebel, fi stqarrija, fejn fissret kif il-pazjenti ]g[a]ag[ li jkollhom it-tendenza g[allvjolenza jitpo;;ew fl-istess swali ma’ pazjenti li jkollhom rekord kriminali – dan jista’ jwassal g[al in/identi serji.

Il-MUMN qalet li fil-jiem li g[addew, infermier indarab wara li f’dan l-isptar se[[ew ]ew; in/identi serji u vjolenti.

Il-Ministru Tonio Borg jidher waqt laqg[a pre/edenti mal-Ministru :ermani] Guido Westerwelle

Tonio Borg g[al laqg[at fil-:ermanja Matul il-;img[a d-die[la Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru talAffarijiet Barranin se jkollu laqg[at mal-Gvern :ermani] f’Berlin.

Hu mistenni jiltaqa’ malMinistru tal-Affarijiet Barranin tal-ikbar pajji] flUE, Guido Westerwelle.

Laqg[a o[ra importanti se tkun ma’ Ernst Reinhard Beck, i/-Chairman tal-GermanMaltese Parliamentary Friendship Group.

Din il-laqg[a hi tkomplija tal-laqg[a li kellhom i]]ew; Ministri s-sena l-o[ra f’Malta kif ukoll tal-laqg[a li kellu kmieni din is-sena lPrim Ministru Lawrence

Gonzi mal-Kan/illier :ermani]a Angela Merkel f’Kastilja.

Il-Vi/i Prim Ministru se jindirizza wkoll seminar li qed ikun organizzat millMalta Enterprise u Finance Malta f’Berlin.

L-iskop ta’ din il-laqg[a hu li Malta tkun reklamata ma’ investituri :ermani]i b[ala post ideali fejn wie[ed ikabbar in-negozju tieg[u.

F’Malta hawn iktar minn 740 kumpanija b’azzjonisti :ermani]i. Fl-2010 Malta esportat 276 ewro miljun fi prodotti lejn il-:ermanja.

Il-kumpaniji :ermani]i f’Malta jimpjegaw aktar minn 2,500 persuna.

10

INTERVISTA

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

INTERVISTA MA’ MARTHESE PORTELLI, PRESIDENT TAL-E}EKUTTIV TAL-PN

Biex il-PN jibqa’ rilevanti F’intervista fl-okka]joni tal-festi tal-PN li jfakkru s-46 anniversarju tal-Indipendenza, MARTHESE PORTELLI, il-President tal-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista ssostni li biex il-PN jibqa’ rilevanti jrid ikompli j[addan il-prin/ipji

tieg[u i]da ja;;orna l-politika li jadotta.

F’din l-intervista, Marthese Portelli titkellem ukoll dwar il-;lieda qalbiena tal-poplu Libjan u dwar is-solidarjetà li l-Maltin urew mal-Libjani ;enwini fl-a[[ar xhur.

Marthese Portelli ➤

Ninsabu fix-xahar ta’ Settembru, xahar li matulu l-Partit Nazzjonalista ji//elebra l-festi talIndipendenza matul [amest ijiem fuq il-Fosos tal-Furjana. Din is-sena l-festi se jkunu /elebrati mis-16 sa l20 ta’ Settembru. Xi jfissru dawn ilfesti u x’sinifikat fihom^

Iva, amministrazzjonijiet nazzjonalisti kellhom relazzjoni mal-Gvern Libjan u dan ma setax ikun mod ie[or meta tqis il-po]izzjoni ;eografika ta’ Malta — a[na qatt ma stajna naqtg[u kull relazzjoni mal-Gvern u l-poplu Libjan. I]da l-Partit Laburista mar oltre u kellu relazzjoni intima marOkka]joni biex flimkien infakkru u re;im. napprezzaw il-[idma tal-Partit Kull min hu ta’ /erta età jiftakar lil Nazzjonalista li matul is-snin ;abet Gaddafi ji;i Malta biex jindirizza mass bidliet kbar f’pajji]na. Bidla kbira meetings laburisti u j]ur ka]ini tal-PL. kienet il-kisba tal-Indipendenza – minn Issa sirna nafu wkoll, permezz ta’ pajji] kolonja sirna stat sovran, poplu dokumenti rilaxxati mis-CIA, kif ir[ieles – il-Partit Nazzjonalista bena re;im ta’ Gaddafi allegatament Malta ;dida. iffinanzja attivitajiet tal-Partit Il-kisba tal-Indipendenza kienet ilLaburista. Meta ri/entement kien bidu f’sensiela ta’ kisbiet li g[amel ]velat li r-re;im kien ta donazzjoni lil dan il-pajji] grazzi g[all-Partit Università presti;ju]a fir-Renju Unit, Nazzjonalista: il-partit li il-persuna responsabbli ;ab id-demokrazija f’dan L-g[aqal ta’ Gvern kellha tirri]enja. I]da il-pajji], l-g[a]la, is-suq hawn Malta l-PL jibqa’ [ieles, il-libertà u li ankra immexxi mill-Prim fommu sieket qisu qatt ma Ministru Lawrence ;ara xejn. Dan mhux lil Malta fl-Unjoni Gonzi u l-b]ulija a//ettabbli.

Ewropea. tal-poplu Malti Din is-sena l-festi talKif t[ares lejn ilIndipendenza qed isiru fi kienu l-ingredjenti ;ejjieni tar-relazzjonijiet ]mien partikulari [afna ewlenin li wasslu meta tefg[a ta’ ;ebla biss biex pajji]na jo[loq bejn Malta u l-Libja^ B’ottimi]mu u b’tama ’il bog[od minn pajji]na ix-xog[ol fl-istess hemm poplu li qed waqt li f’pajji]i o[ra g[al relazzjonijiet a[jar bejn i]-]ewg popli — ji;;ieled g[al-libertà u l-qg[ad kien qed mhux aktar relazzjoni ta’ g[ad-demokrazija. re;im ma’ partit imma ta’ Dan mhux biss jg[inna jisplodi poplu ma’ poplu; ta’ ]ew; nifhmu u napprezzaw popli li t-tnejn igawdu l-libertà u da[jar il-kisbiet li g[amel pajji]na biex demokrazija. illum ingawdu mil-libertà u dDan hu ]mien importanti g[all-futur demokrazija i]da, fuq kollox, tal-poplu Libjan — qed naraw il-bidu jimpenjana biex inkomplu nag[tu lappo;; s[i[ tag[na lil dan il-poplu ;ar ta’ ;ejjieni sabi[ li g[andu jwassal tag[na g[all-bini ta’ Libja ;dida u g[al Libja [ielsa. [ielsa.

Qed nitkellmu dwar il-Libja. IlPartit Laburista b[al donnu jrid inessi li g[al aktar minn g[oxrin sena kellu relazzjoni intima marre;im. Il-PL qed jg[id li anke l-PN kellu relazzjoni mill-qrib ma’ Gaddafi. X’inhi r-reazzjoni tieg[ek^ Hemm differenza kbira bejn relazzjoni ta’ gvern ma’ gvern u relazzjoni ta’ partit ma’ re;im, kif kellu l-Partit Laburista.

Sodisfatta bl-appo;; tal-PN u talGvern lill-poplu Libjan^

{afna. Hekk kif sitt xhur ilu l-poplu Libjan qam kontra r-re;im, il-PN millewwel esprima l-appo;; s[i[ tieg[u lejn il-poplu.

Il-Gvern, immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi, kien irraba’ fl-UE u d-disa’ fid-dinja li rrikonoxxa lill-Kunsill Nazzjonali Transitorju Libjan.

Malta serviet ta’ kenn g[al eluf ta’

/ittadini minn madwar id-dinja li [ar;u mil-Libja u marru jing[aqdu mal-familji tag[hom f’pajji]hom.

Tajna xhieda lid-dinja kollha ta’ pajji] li jpo;;i, bil-fatti, is-solidarjetà fuq nett tal-prijoritajiet tieg[u.

Nitkellmu ftit dwar il-Partit Nazzjonalista. B[ala President talE]ekuttiv kif t[ares lejn il-;ejjieni tal-PN^

B’ottimi]mu, dejjem jekk nibqg[u, permezz tal-politika tag[na, nirriflettu l-aspirazzjonijiet tal-poplu Naturalment, wie[ed jistenna li Malti u G[awdxi. Irridu nibqg[u ldan kollu jkun diskuss matul ilpartit tan-nies, partit vi/in in-nies, [amest ijiem ta’ diskussjoni Fuq ilbil-fatti, partit li jifhem li llum Fosos tal-Furjana… qieg[ed jg[ix f’so/jetà li qed Iva u dan f’qafas usa ta’ x’qed ise[[ tinbidel b’pass mg[a;;el [afna, madwarna fil-qasam ekonomiku u bidliet li a[na stess ;ibna matul isfinanzjarju. Ma tg[addix ;urnata li ma snin. nisimg[ux kif pajji]i fl-UE qed Biex jibqa’ rilevanti l-PN irid ikollhom jittalbu l-g[ajnuna tal-IMF u ikompli j[addan il-prin/ipji tieg[u tal-UE biex ma jikkrollawx ta[t ili]da ja;;orna l-politika li jadotta. pi]ijiet tad-djun li akkumulaw matul isIrridu nkomplu nsa[[u l-ferg[at u snin. l-kumitati fl-ir[ula u l-ibliet f’Malta Ma tg[addix ;urnata li u G[awdex g[ax dawn ma nisimg[ux b’qg[ad, huma s-swaba tal-partit djun, fallimenti finanzjarji u Fil-[idma politika u rridu naraw li dawn tieg[i, li [afna drabi ja[dmu b’mod li hu mi]uri iebsa ta’ awsterità ssir bil-kwiet u f’pajji]i b[all-Gre/ja, rilevanti g[a]-]minijiet Spanja, l-Irlanda u ?ipru. ming[ajr daqq ta’ tal-lum.

Dan kollu se jkun diskuss trombi, niltaqa’ ma Fil-[idma politika waqt id-diskussjonijiet ta’ mijiet ta’ r;iel, nisa tieg[i, li [afna drabi ssir Fuq il-Fosos g[ax f’pajji] u ]g[a]ag[ li qed bil-kwiet u ming[ajr b’ekonomija miftu[a dan jag[tu mill-[in daqq ta’ trombi, g[ax kollu g[andu impatt fuq fil-politika dak li tag[hom g[ax pajji]na. jg[odd, niltaqa’ ma’ jemmnu fil-Partit mijiet ta’ r;iel, nisa u Nazzjonalista Allura x’ta[seb li kienu ]g[a]ag[ li qed jag[tu l-fatturi ewlenin li wasslu mill-[in tag[hom g[ax biex Malta ma tkunx fl-istess jemmnu fil-Partit Nazzjonalista. sitwazzjoni ta’ dawn il-pajji]I^ Dawn in-nies irridu nibqg[u qrib L-g[aqal ta’ gvern immexxi milltag[hom il-[in kollu u nifhmu u Prim Ministru Lawrence Gonzi u lnapprezzaw ix-xog[ol li jag[mlu. b]ulija tal-poplu Malti kienu lB[alma rridu nkunu qrib lil min ingredjenti ewlenin li wasslu biex mhux membru ta’ kumitat u forsi ma pajji]na jo[loq ix-xog[ol fl-istess waqt jaqbilx mal-PN f’kollox i]da xorta li f’pajji]i o[rajn il-qg[ad sploda. j[ares lejn il-PN b[ala l-aqwa u lG[ax filwaqt li pajji]i o[rajn kienu a[jar partit biex imexxi dan il-pajji]. qed iqa//tu l-benefi//ji so/jali, il-Gvern ta’ Gonzi kien qed i]id l-istipendji talIl-messa;; finali tieg[ek g[allistudenti u jag[ti boro] ta’ studji; kien festi tal-Indipendenza qed isalva impjiegi li kienu ta[t Bejn is-16 u l-20 ta’ Settembru theddida u jo[loq klima ekonomika ning[aqdu mal-Prim Ministru u Kap tajba li [ajret l-investiment u [olqot tal-Partit biex flimkien infakkru kif impjiegi ;odda. jixraq il-kisba tal-Indipendenza ta’ Illum Malta hi l-pajji] bil-[ames lpajji]na, nie[du gost flimkien malinqas rata ta’ qg[ad fl-UE. Dan mhux familji tag[na u n[arsu ’l quddiem b’kumbinazzjoni imma g[ax il-politika b’determinazzjoni lejn il-;ejjieni ta’ tal-Gvern qed t[alli l-frott. dan il-partit u ta’ pajji]na.

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Fil-pa;ni l-o[ra:

12 It-tra;edja tat-Twin Towers

13 It’s the economy, stupid!

14 Bidla biex na[lu inqas

15

Ittri lill-Editur:

Missirijiet ]vanta;;jati

EDITORJAL il•mument

11

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PO Box 37 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

G[axar snin li biddlu d-dinja Madwar id-dinja kollha, i]da b’mod spe/jali fl-Istati Uniti, illum qed jitfakkar l-g[axar anniversarju tal-akbar attakk terroristiku li qatt se[[: it-tra;edja tat-Twin Towers kaw]ata minn azzjoni tat-tkexkix, ordnata u esegwita minn terroristi tal-Al Qaeda.

F’din it-tra;edja tilfu [ajjithom ’il fuq minn 3,000 ru[, kollha inno/enti, ‘[atja’ biss li kienu fil-post il-‘[a]in’ fil-[in il-‘[a]in’.

Minn dakinhar sal-lum se[[ew ]viluppi li /ertament bidlu l-kors tal-istorja u kka;unaw [sarat u konsegwenzi daqs kull gwerra o[ra li qatt se[[et.

Id-dinja bir-ra;un bdiet t[ossha post [afna anqas sigur milli kienet u s-suspett biss li azzjoni infami b[al dik tista’ ter;a’ titwettaq kien bi]]ejjed biex kul[add jid[ol f’qoxortu u jag[mel e]ami mill-;did tas-sistemi ta’ sigurtà l-aktar f’in[awi vulnerabbli.

L-Al Qaeda ma kinitx kuntenta b’dik id-distruzzjoni apokalittika ta’ New York. Wettqet atro/itajiet o[rajn f’in[awi o[ra tad-dinja i]da l-aktar li spikkaw kienu dawk flIngilterra u fi Spanja b’mijiet o[ra ta’ inno/enti jitilfu [ajjithom f’din il-gwerra li forzi musulmani estremi iddikjaraw fuq dawk kollha li ma jaqblux mag[hom.

Din il-forza tal-[a]en kellha mhux biss effett psikolo;iku fuq id-dinja kollha i]da kellha wkoll effetti kollaterali anke fejn jid[lu l-ekonomiji. Il-qasam tal-avjazzjoni beda jin[ass li kien miftu[ bera[ g[al attentati u g[al xi ]mien kien beda jiffa//ja kri]i.

Fuq id-dinja kollha, imbag[ad, tfa//aw kri]ijiet ta’ natura ekonomika u finanzjarja li komplew jag[mlu minn dawn la[[ar g[axar snin, /ertament, l-ag[ar perijodu minn tmiem it-tieni Gwerra Dinjija ’l hawn.

Jekk hu ta’ xi sodisfazzjon, aktar kmieni din is-sena, lAmerikani sabu u qatlu lill-veru ‘mo[[’ tal-attentat tat-Twin Towers, Osama bin Laden, il-fundatur u l-mexxej tal-Al

Qaeda. I]da /ertament li warajh jinbtu o[rajn bl-istess karatteristi/i, qerrieda daqsu u b’potenzjal li jferrxu ddnewwa daqs dawk ta’ qabilhom.

Malta ma tistax tg[id li ntlaqtet direttament mit-tra;edja ta’ g[axar snin ilu i]da b[al pajji]i o[rajn kellha tiffa//ja l-effetti tag[ha kemm fil-qasam tal-avjazzjoni kif ukoll f’dik li hi sigurtà tal-pajji] anke min[abba l-qag[da ;eografika tag[ha.

Tul dawn l-g[axar snin, fortunatament, Malta da[let tifforma parti integrali mill-Unjoni Ewropea — tarka ta’ sigurtà u tas-ser[an tal-mo[[ g[all-Maltin kollha. Ming[ajr din is-s[ubija pajji]na kien ikollu jibqa’ i]olat, maqtug[ g[al rasu, u ming[ajr umbrella fuq rasu biex tipprote;ih fil-waqtiet ta’ tensjoni u kri]ijiet re;jonali.

Il-{dax ta’ Settembru wera kemm il-forzi tal-[a]en fid-dinja mg[andhomx limiti. Kemm il-mibeg[da kapa/i twettaq dak li jidher li hu impossibbli u kemm il-vjolenza li taqbad tidde;enera mhemm xejn li jista’ jwaqqafha. ?irku vizzju] li jibqa’ jdur u jag[qad u jkaxkar kollox u lil kul[add li ji;i quddiemu.

Nistg[u ng[idu li b[ala ri]ultat tat-tra;edja ta’ New York ilpajji]i kollha saru aktar vi;ilanti u, sa /ertu punt, nistg[u ng[idu li b’din il-vi;ilanza kienu salvati l-[ajjiet ta’ eluf li kienu destinati li jkollhom l-istess tmiem tra;iku ta’ dawk tattra;edja ta’ New York.

I]da l-istorja tg[allimna — b’mod spe/jali dik ri/enti — li kul[add irid jibqa’ iffukat g[aliex it-terroristi, daqqa ta[t sku]a u daqqa ta[t o[ra, g[adhom i[ufu madwar id-dinja biex ji]irg[u l-paniku, il-qerda u l-mewt.

Tassew li l-bniedem donnu ma jistax isib il-pa/i. Id-dinja tista’ tkun [afna a[jar g[all-[lejjaq kollha i]da l-bniedem qed jag[laq g[ajnejh u jka]bar il-[ajja f’kull forma tag[ha.

Tg[id, meta jg[addu g[axar snin o[ra, id-dinja se jkun jirnexxielha to[ro; minn din l-epoka ta’ bla valuri?

It-twe;iba tiddependi mill-im;iba ta’ kull ma[luq.

12

OPINJONI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba… r. Brackett ma kienx bniedem mag[ruf. Kien sempli/iment tabib tal-kampanja. Kien tabib li jmur malajr g[and kull min kellu b]onn, hu min hu, hu fejn hu, kien x’[in kien. Qatt ma g[amel differenza bejn min jista’ u min ma jistax i[allas. Qatt ma [adem g[all-flus.

Kul[add kien jirrispettah u kul[add kien jaf fejn kien iservi. Kien fuq il-General Store, titla’ g[alih b’tara; mill-;enb. {dejn it-tara; kien hemm tabella li tindika li l-klinika ta’ Dr. Brackett kienet fuq.

Darba kien qed jirritorna mill-kampanja, fejn kien g[en fit-twelid ta’ tarbija. {assu [a]in fil-karozza, tah attakk tal-qalb, wasal sa [dejn it-tara;, imma miet fil-karozza. Kul[add qal li miet bix-xog[ol kbir li kien jag[mel.

Kien hemm luttu kbir fir-ra[al, g[ax kien miss ilqlub ta’ kul[add. Kul[add qabel li jsir monument lil dan il-bniedem spe/jali, b[ala sinjal ta’ rikonoxximent. Kien hemm [afna su;;erimenti.

Imma l-a[jar wie[ed kien ta’ bniedem sempli/i, li qabad it-tabella li kien hemm isfel tal-klinika, u mar qieg[dha fuq qabru. Kienet tg[id> “Qieg[ed fuq”.

D

Int u jien Meta mietet ommi, Alla ja[frilha, missieri, Alla ja[firlu wkoll, kien spiss jg[idli: “Pawl, ma nistax

nimma;inaha hemm isfel lil ommok!”

Kont ng[idlu: “Pa, int ag[mel b[ali.”

“X’tag[mel ibni?”

“Imma;inaha hemm fuq”.

Int x’idea g[andek tal-[ajja l-o[ra? Ti/[adha? Temmen fiha? Imma temmen tassew?

Jew inti wie[ed minn dawk li tg[id li temmen fiha, imma m’hemm xejn fil-prattika ta’ [ajtek li juri dan?

Jew tg[id li ma temminx fiha, imbag[ad tag[ti sinjali li juru li qisek temmen?

Hemm b]onn nie[du

de/i]joni u direzzjoni /ara.

G[ax it-twemmin jew le f’[ajja o[ra, ]gur li jinfluwenzalna l-[ajja tag[na ta’ issa. B[ala nsara a[na nemmnu li s-sema hu pajji]na, u li minn hemm qed nistennewh ;ej lis-Salvatur tag[na :esù Kristu, biex ibiddlilna dal-;isem imsejken tag[na fis-sura tal-;isem glorju] tieg[u, jg[idilna San Pawl.

Kieku kellha ti;i l-mewt fuqek b[alissa, jinteressak li fuq qabrek ikunu jistg[u jiktbu bis-sens i]-]ew; kelmiet: “Qieg[ed Fuq”. U jekk ma tkunx fuq, fejn ta[seb li tkun?

Jinteressak kif se tispi//a listorja? {afna nies [allew ir-

minn Dun Pawl Camilleri

pawlcam@gmail.com

risposta g[al tard wisq — g[all-isptar, pere]empju.

U[ud ma kellhomx /ans jag[tu risposta, g[ax in[asdu [esrem, bla mistenni, anke ]g[ar. Jekk hux FUQ jew ISFEL tag[mel differenza kbira.

Jiddependi x’direzzjoni qed tag[ti lil [ajtek, blg[a]liet kontinwi li tag[mel.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Mulej, erfa’ qlubna ’l fuq [a nixxennqu ferm i]jed g[alik, g[as-sema pajji]na, g[al eternità [dejk.

T[alliniex ng[ixu frustrati g[ax ma nafux xi rridu.

T[alliniex nipposponu r-risposta tag[na dwar hemm fuq.

I;bidna lejk, Mulej, f’kull ma na[sbu, ng[idu, nag[mlu [a ni;u mieg[ek g[al dejjem

Il-konsegwenza tal-’11 ta’ Settembru’ Illum id-dinja tfakkar lg[axar anniversarju millavvenimenti terribbli li se[[ew fl-Istati Uniti.

Il-;rajjiet li se[[ew dakinhar tat-Tlieta filg[odu u l-istejjer li ;ew wara kellhom konsegwenzi li g[adhom jidwu madwar iddinja sal-;urnata tal-lum.

F’dan i]-]mien kollu kien hemm dibattitu ja[raq dwar kemm fil-fatt, il-mewt ta’ dawk it-tlett elef ru[ li mietu fit-tra;edja tal-11 ta Settembru 2001 u tant eluf o[rajn konsegwenza ta’ dan, biddel xi [a;a fix-xenarju ;eo-politiku mondjali.

Din hi mistoqsija kumplessa imma jidher /ar li, jekk xejn, inbidlet ilper/ezzjoni ta’ [afna nies madwar id-dinja f’termini ta’ politika barranija, temi ta’ sigurtà nazzjonali u rrwol tar-reli;jonijiet, primarjament dik tarreli;jon I]lamika fid-dinja moderna.

Ma hemmx dubju li linva]joni tal-Afganistan u lgwerra tal-Iraq kienu l-iktar ]ew; ;rajjiet prin/ipali li [ar;u minn 9#11. Il-politika barranija tal-Istati Uniti nbidlet mil-lejl g[an-nhar wara dak li se[[.

Is-superpotenza Amerikana wasslet g[al ;lieda mdemmija fl-Afganistan u ttwaqqig[ vjolenti mill-poter ta’ Saddam Hussein. Dan kollu kellu konsegwenzi serji li ;ab mieg[u taqlib so/jali u

11 ta’Settembru, 2011

etniku li wassal g[al firda kbira bejn razez u bidu ta’ stil ta’ terrori]mu kattiv u spjetat.

Anki l-militar Amerikan kellu tibdiliet kbar. Dan il;gant militari llum jibla’ 700 biljun dollaru Amerikan biex isostni l-operazzjonjiet u l-obbligi tieg[u flAfganistan u l-Iraq. LAmerika nefqet triljuni ta’ dollari biex tikkumbatti g[adu mo[bi u li kien kumplikat biex issibu.

Deher /ar f’dawn is-snin li l-gwerra wa[edha ma kinitx is-soluzzjoni a[[arija g[attmiem tal-;lied. Mas-sa[[a militari kien hemm b]onn diplomazija delikata, intelli;enza u s[ubija ma’ popli meqjusa b[ala g[adu jekk tassew kienet tista’ tinstab pa/i dejjiema.

Il-11 ta’ Settembru jibqa’ l-iktar att fa[xi talorganizzazzjoni terroristika Al Qaeda — organizazzjoni terroristika internazzjonali mmexxija mill-ex mujahedin Osama bin Laden, bniedem determinat li jiddistabillizza dinja fra;li waqt li jxewwex gwerra reli;ju]a fa]ulla bejn linsara u l-musulmani.

Osama bin Laden sar lg[adu numru wie[ed talgvern u tal-poplu Amerikan.

It-tfittxija g[alih kellha ddum g[axar snin u tiswa mijiet ta’ [ajjiet u miljuni kbar ta’ dollari.

I]da issa li g[addew g[axar snin jo[ro; /ar li Bin Ladem kellu tattika militari mill-iprem imma strate;ija b’vi]joni qasira u mijopika.

Billi ipprova jirradikalizza l-

I]lam u jag[mel [iltu kollha biex jeqred lill-Amerikani, l-a;ir tieg[u wassal mhux biss biex aljena [afna musulmani imma wassal g[al pre]enza massi//a talistess Amerikani f’territorji meqjusin I]lami/i.

Fost il-pajji]i li llum lAmerikani u l-alleati tag[ha g[andhom pre]enza fiddinja G[arbija jew I]lamika hemm l-Afganistan, l-Iraq, il-Yemen, il-Bahrejn, isSomalja u l-Pakistan. Din bla dubju hi pre]enza [afna ikbar milli kien hemm g[axar snin ilu bil-konsegwenzi kollha tag[ha. {afna Musulmani llum /a[du lil Osama bin Laden u l-istrate;ija tieg[u ta’ mibeg[da nieqsa minn sustanza politika sostenibbli u kredibbli.

Il-qtil tieg[u fl-1 ta’ Mejju ta’ din is-sena fil-Pakistan immarka daqqa qawwija g[al Al Qaeda. F’dawn la[[ar ]minijiet inqatlu mieg[u numru sostanzjali ta’ elementi importanti ta’ din l-organizazzjoni terroristika. Dan ma jfissirx li l-Al Qaeda spi//at. Jidher /ar, i]da, li r-ri]orsi tag[ha huma mxellfa u l-linji talkomunikazzjoni huma maqtug[in mill-kumplament tal-;ellieda tag[ha.

Dan l-a[[ar qrajt artiklu interessanti ta’ ;urnalist Amerikan, Jeffrey Goldberg bl-isem The Real Meaning of 9#11. Goldberg ipin;i l-

minn Caroline Galea

info@carolinegalea.com

atti ta’ Bin Laden b[ala atti misjuqa minn mibeg[da u b]onn ta’ akkwist tal-glorja bil-vjolenza u l-qtil. Dan iljihadi]mu estrem wassal g[al [afna atti vjolenti u kriminali. Atti kundannabbli b[al Abu Ghraib u s-sistemi dubju]i ta’ interrogazzjoni mis-CIA. Dan wassal biex i/-/iklu ta’ vjolenza u tpattija jsir /iklu vizzju] li se jie[u ]-]mien biex ifiq.

Intant osservaturi talpolitika barranija esprimew il-probabbiltà li l-atti ta’ Osama bin Laden kienu parti mill-ixprun g[al dak li qieg[ed ji;ri f’[afna pajji]i tad-dinja G[arbija. G[ad irridu naraw xi jmiss ji;ri fir-relazzjonijiet diffi/li bejn il-Punent u d-dinja G[arbija.

Li hu ]gur hu li dan hu mument storiku biex i]-]ew; na[at jikkonver;u [alli tinstab pa/i dejjiema li ilha nieqsa g[al wisq ]mien.

OPINJONI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

13

It’s the economy, stupid Din il-fra]i kien [are; biha Bill Clinton fil-kampanja g[all-presidenza fl-Amerika tal-1992. Sa dak i]-]mien ilPresident Bush kien meqjus b[ala kandidat b’sa[[tu li kien diffi/li jing[eleb fit-test elettorali min[abba l-politika barranija li kien i[addem u li wasslet fi tmiemha l-Gwerra Bierda kif ukoll g[all-mod kif ippilota r-reb[a tal-alleati fil-Gwerra tal-Golf.

Il-fra]i nnifisha hi attribwita g[all-fatt li Clinton kellu idea a[jar millPresident Bush kif jista’ jo[ro; lill-Istati Uniti mirre/essjoni li kienet qed tg[olli rasha.

Ftakart f’din il-fra]i meta din il-;img[a kont qed nag[ti [arsa lejn l-istatistika pubblikata mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika li turi bi/-/ar il-progress li sar fil-qasam tax-xog[ol f’pajji]na.

Fil-fatt, fuq perijodu ta’ 12-il xahar, in-numru ta’ persuni ja[dmu bi qlig[ ]died bi kwazi 3,000 u lqg[ad naqas b’aktar minn 1,000.

Meta jkun kunsidrat kollox wie[ed jirrealizza wkoll li fuq firxa ta’ 12 –il xahar in[olqu madwar 6,000 post tax-xog[ol ;did.

Dawn ir-ri]ultati ]gur li ma ;ewx mix-xejn. Warajhom hemm [idma kbira li ilu

Qbil

minn

Mario Tabone Vassallo blakantunieri@gmail.com

Fil-mixjiet kollha tad-dinja ssib nuqqas ta’ qbil

minn Charlò Bonnici charlo.bonnici@gov.mt

jwettaq dan il-Gvern minkejja l-isfidi kbar li kellu jiffa//ja, f’/irkustanzi li kienu jinkludu l-ikbar kri]i finanzjarja f’dawn l-a[[ar 80 sena, gwerra wara biebna u kri]ijiet o[ra li nibtu minn ]mien g[al ]mien.

Ma’ dawn wie[ed i]id /erta tensjoni li qanqal iddibattitu dwar id-divorzju.

Minkejja dawn l-intoppi kollha, gvern immexxi minn Lawrence Gonzi baqa’ ja[dem biex jattira linvestiment barrani, kompla jwettaq progetti kapitali millaktar ambizzjuzi u kompla jag[mel lil pajjizna wie[ed aktar kompetittiv.

Fl-istess ]mien ukoll rajna ri]ultati po]ittivi fil-qasam turistiku li jista’ jkun attribwit g[al de/i]jonijiet g[aqlin li [a l-Gvern.

Bon;u sabi[. Wasalna g[al anniversarju ie[or tat-tra;edja tal-World Trade Centre. Meta t[additna dwarha ftit wara li se[[et, konna g[edna li kien importanti li wie[ed jag[rbel g[aliex se[[et.

Biex wie[ed jasal ifittex ilmewt, iktar u iktar meta jkun g[adu fl-aqwa tieg[u, bilfors ikun imqanqal [afna; bilfors kien imbuttat bil-qawwa.

Konna g[edna li, fost [wejje; o[ra, l-G[arab i[ossuhom imka]bra kull meta jisimg[u li l-Palestinjani jin[aqru millI]rael.

Ftit wara, meta berraq fuq lIraq, fakkarna li kont wissejt lill-Ambaxxatur Amerikan g[al Malta ta’ dakinhar kontra l-gwerra. Kont irreferejtu g[al dak li ?i/erun kien kiteb flewwel Filippika: li a[jar ilkotra tkun t[obbok milli tib]a’ minnek. Meta t[obbok tipprova tag[mel dak li trid int. Meta tib]a’ minnek, tissajjak sa tgerbek.

Ikkumpatejtu dakinhar lil dan l-ambaxxatur meta qalli li l-

Kif fakkar il-Ministru Tonio Fenech meta rrea;ixxa g[al dawn ir-ri]ultati po]ittivi, ma nistg[u nie[du xejn for granted.

Irridu noqg[odu attenti g[al dak li qed ji;ri barra pajji]na u nie[du dde/i]jonijiet li jkun hemm b]onn biex il-qag[da ekonomika tag[na tibqa’ wa[da stabbli.

Id-de/i]jonijiet li jista’ jkollna nie[du mhux bilfors ikunu popolari imma jkunu me[tie;a. In[e;;e; lill-gvern je[odhom xorta wa[da u ma jib]ax mill-konsegwenzi elettorali. {alli [addie[or iwieg[ed is-sema fl-art!

B’dan kollu ma rridx infisser li m’g[andniex nassiguraw li s-su//essi ekonomi/i jduqhom ukoll ilpoplu li, fuq kollox, irid jag[mel is-sagrifi//ji meta laffarijiet ikunu diffi/li.

Il-[olqien tax-xog[ol, partikolarment mas-settur privat, hu e]empju wie[ed.

Imma hemm inizjattivi o[rajn li nistg[u nie[du u li jistg[u jg[inu biex inkomplu ntejbu l-livell tal-[ajja ta//ittadini tag[na. Il-;lieda kontra l-eva]joni tat-taxxa, is-sens ta’ ;ustizzja li g[andna ne]er/itaw biex mhux min jag[ti lil ?esari dak li hu ta’ ?esri u min jag[ti farka u jgawdi l-bqija b’dannu g[al kul[add!

gwerra tal-Iraq se tkun differenti, wara li jien kont g[edtlu li stennejthom tg[allmu mill-Vjetnam.

Fil-mixjiet kollha tad-dinja ssib nuqqas ta’ qbil. Fil-karriera kirur;ika ltqajt mieg[u wkoll.

I]da f’dik ma kienx ikolli nistenna wisq biex i]-]mien jag[ti parir. Kont infiehem u nwissi g[ax hekk ng[odd dmiri. I]da meta konsulenti o[rajn [asbu li kienu jafu a[jar, ma stajtx nimponilhom fuq ilpazjenti tag[hom.

Bi]-]mien, g[arfu li meta ma qbiltx mag[hom, kellhom jg[arblu g[al darba tnejn qabel jag[mlu ta’ rashom.

Naqset il-[tie;a li nu]a kliem iebes, g[ad li dejjem fis-sotor.

I]da fil-politika, is-sewwa e[fef biex jitben;el. Il-politi/i jafu jbieg[ulek l-istess kulur b’iswed u b’abjad u bl-ilwien kollha tal-qawsalla. Ma stennejtx li ]-]mien jag[ti parir. Naf kif jitg[aw;u l-fatti.

Ng[idlek is-sewwa, xtaqt ikolli tort jien, g[ax il-[sara li bassart ma kinitx isse[[.

10 snin ilu d-dinja nbidlet ■ Illum id-dinja qed tfakkar jum mill-aktar tra;iku mhux biss g[allIstati Uniti imma anki g[ad-dinja> l-attakk tal-11 ta’ Settembru ta’ g[axar snin ilu. Dan l-attakk [alla l-vittmi, aktar minn 3,000.

Imma dak il-jum kien ukoll il-jum li fih id-dinja ma baqg[etx l-istess.

Nibtet /erta tensjoni bejn id-dinja I]lamika u lbqija tad-dinja li g[adha tin[ass sa issa.

Is-swieq finanzjarji [adu daqqa ta’ [arta li mhux lakemm jinsewha. Fissnin ta’ wara l-attakki segwew gwerer flAfganisthan u fl-Iraq li [allew aktar vittmi.

Il-11 ta’ Settembru 2001 kien tassew jum ikrah g[ad-dinja. Hu g[alhekk li d-dinja llum tfakkar dan lanniversarju. Id-dinja llum mhix nieqsa mill-periklu aktar milli kienet 10 snin ilu.

Jisog[obija li kelli ra;un.

I]da lanqas qatt stennejt li, ftit jiem ilu, il-Barunissa Manningham-Buller, dik li dak i]-]mien kienet il-kap talkontro-intelli;enza Brittannika, il-MI5, se tikxef li kienet tat l-istess pariri lillPrim Ministru Ingli]. {asra li ma tax kasha.

Nixtieqni kelli tort. Kif nixtieqni g[andi tort dwar ilLibja. Lag[buna, deffsuna fi ;lieda bejn is-Sunni Wa[abi u I]lami/i o[ra. {a;a li laqtet kienet kemm kienu attivi lQatarizi jattakkaw lillqawwiet ta’ Gaddafi.

Rappurtati li kienu fost dawk li taw l-iktar fondi u li kienu l-mezz biex armi talPunent jaslu g[and ir-ribelli.

I]da l-kap tar-ribelli li da[lu Tripli, ;i[adista mag[ruf.

F’Marzu tal-2003, il-Los Angeles Times irrappurtata li kixfet li l-Ministru ta’ l-Intern Qatari ta kenn lil terroristi filpropjetà tieg[u.

Richard Clarke, li kien iddirettur g[al kontroterrori]mu

Hu minnu li Osama Bin Laden, il-mo[[ wara lattakki tal-11 ta’ Settembru nqatel millforzi Amerikani ftit taxxhur ilu. Hu wkoll minnu li llum l-Al Qaeda hi [afna aktar dg[ajfa milli kienet fl-2001. Imma l-forzi tal[a]en se jibqg[u je]istu.

Elementi li jikkaw]aw itterrori]mu fid-dinja se jibqg[u ifaqqsu.

L-aqwa tarka kontra dawn il-forzi tkun lg[aqda bejn il-pajji]i, lisforzi mag[quda ta’ kul[add u mhux il-forzi individwali.

Is-sitwazzjoni fil-Libja kienet tibqa’ tkarkar [afna aktar kieku diversi pajji]i ma ng[aqdux u taw lg[ajnuna militari u umana li kienet u g[adha me[tie;a f’dan il-pajji] ;ar tag[na.

Fl-g[aqda hemm is-sa[[a, tassew.

g[all-White House, stqarr li lfatt li dan l-istess ministru kien kap tas-sigurtà fil-Qatar, kien ta’ periklu kbir g[allqawwiet li l-Amerika kellha fil-Qatar. Meta xi sena wara lMI6 kellha kuntatti malkontrospjuna;; Fran/i] biex flimkien i[arsu mill-periklu lil Saif al-Islam minn komplott b’rabtiet mal-Qatar — iva, sewwa qrajt, i[arsu mill-[sara lil Saif al-Izlam Gaddafi], — dawn wissewhom li dan listess ministru Qatari kien mag[dud li jissimpatizza ma’ estremisti I]lami/i.

Kultant ix-xitan li taf, a[jar, g[ax taf tilqag[lu. Nittama li l-imsejkna Libjani ma jbatux, li jkunu [ielsa tassew u a[jar.

Naraha stramba li dan Gaddafi g[adu jferfer, minkejja li skont ma qalulna mibg[ud milLibjani kollha, u minkejja li lqawwiet tan-NATO u l-Qatar splodew eluf ta’ bombi fuqu u armaw u [arr;u lir-ribelli u g[enuhom b’mer/enarji.

Nittama li ma jer;ax ikun hawn qbil snin wara.

14

OPINJONI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

SETTEMBRU 2011 > Bidla biex na[lu inqas Il-bozza kif nafuha tradizzjonalment tant ilha mag[na li jaf narawha stramba li issa se tisparixxi minn djarna.

Mill-1 ta’ Settembru ‘l quddiem, il-bozoz tas-60 watt tne[[ew bil-mod il-mod mill-ixkafef tal-[wienet g[aliex saru projbiti mil-li;i tal-UE. G[aliex?

Il-bozoz li [are; bihom Edison, li ilhom jipprodu/u ddawl g[al iktar minn 100 sena, m’g[adhomx l-aktar prodott ]viluppat mil-lat ta’ dawl. Dawn il-bozoz ja[lu wisq ener;ija meta tqabbilhom mal-ammont ta’ dawl li jag[tu.

Bil-bozoz il-;odda, li jipprodu/u dawl simili, sew jekk ikunu energy savers kif ukoll jekk ikunu bozoz florexxenti kumpatti (CFL), dak li jkun jiffranka sa 80% iktar ener;ija meta mqabbla mal-bozoz ‘ta’ Edison’, u jservu sa g[axar darbiet iktar.

Jekk tibdel il-bozoz kollha, familja medja tista’ fa/ilment tiffranka mal-€50 fis-sena mill-kont tad-dawl tag[ha u lUE in;enerali tista’ tiffranka l-ekwivalenti tal-produzzjoni annwali ta’ g[axar impjanti tal-elettriku u tnaqqas lemissjonijiet tas-CO2 bi 15-il miljun tunnellata fis-sena — daqslikieku ne[[ejna seba’ miljun karozza mit-triq (qisek qed tg[id 23 darba l-ammont ta’ karozzi li je]istu f’Malta).

Din mhix /ajta. Fil-verità hu kontribut sostanzjali g[all-

istrate;ija tag[na biex innaqqsu l-konsum talener;ija u l-emissjonijiet talgassijiet b’effett ta’ serra. LEwropa ma taffordjax ta[li lener;ija.

L-effi/jenza fl-u]u talener;ija hi fil-qalba talistrate;ija tal-UE g[al tkabbir intelli;enti, sostenibbli u inklu]iv, l-hekk imsej[a Ewropa 2020.

Hu importanti li nimxu lejn ekonomija li tu]a r-ri]orsi b’mod effi/jenti. Dan hu fattur ewlieni biex niksbu lg[anijiet li g[andna fejn jid[lu l-ener;ija u l-klima. Leffi/jenza fl-u]u tal-ener;ija tg[in ukoll g[ax tag[tina aktar sigurtà fil-provvista talener;ija.

Jekk nu]aw inqas ener;ija, inkunu niddependu inqas mill-importazzjoni tar-ri]orsi.

U g[al dawk l-Istati Membri li qed jimmiraw li ma jibqg[ux ju]aw l-ener;ija nukleari jew li dde/idew li ma jibdewx ju]awha, hu essenzjali li jil[qu dan l-g[an g[ax l-ener;ija rinnovabbli wa[edha mhux bi]]ejjed.

G[alhekk nistg[u ng[idu li l-effi/jenza fl-u]u tal-ener;ija hi l-ikbar ri]orsa tal-ener;ija tal-Ewropa.

Kien min[abba dawn irra;unijiet kollha li fl-2007 lMexxejja tal-Istati Membri kienu di;à stipulaw mira ambizzju]a g[all-effi/jenza fl-u]u tal-ener;ija: sal-2020, il-konsum tal-ener;ija flUnjoni Ewropea g[andu

minn Günther Oettinger Kummissarju Ewropew g[all-Ener;ija

jonqos b’20 %. It-tne[[ija bil-mod il-mod tal-bozoz kienet biss parti wa[da minn din l-istrate;ija. Imma din listrate;ija kienet se tolqot ukoll prodotti o[rajn fid-djar li mhumiex effi/jenti, l-aktar permezz tat-tikketti talener;ija li jinfurmaw lillkonsumaturi jekk il-prodott ju]ax l-ener;ija b’mod effi/jenti jew le.

Grazzi g[at-titjib teknolo;iku li sar b’ri]ultat tat-tikketta, illum 90% talfridges, tal-washing machines u tad-dishwashers qeg[din fil-kategorija ‘A’, li tindika likbar effi/jenza. Dan ifisser li llum washing machine tiffrankalek madwar €80 fissena meta mqabbla ma’ washing machine ta’ g[axar snin ilu.

Imma dawn il-mi]uri wa[edhom mhux se jg[inuna nil[qu l-g[anijiet tag[na g[all-effi/jenza fl-u]u talener;ija. Jekk nibqg[u kif a[na, fl-2020 se nil[qu biss nofs il-mira. Hu min[abba dawn ir-ra;unijiet li lKummissjoni Ewropea f’:unju ta’ din is-sena ppre]entat proposti ;odda li jmorru lil hinn mid-djar privati u jinkludu lamministrazzjonijiet pubbli/i, il-kumpaniji tal-ener;ija u lindustrija.

Qasam importanti hu dak tal-akkomodazzjoni g[ax kwa]i 40 fil-mija tal-ener;ija kollha li nu]aw fl-UE tintu]a fil-bini privat u pubbliku: g[ad-dawl u g[at-tag[mir elettriku tag[na, imma l-iktar g[at-tis[in (67%). Dan ifisser li s-soluzzjoni hi li jkollna insulazzjoni u rinnovazzjoni tajba.

Hu g[alhekk li qed nipproponu li l-amministrazzjonijiet pubbli/i g[andhom jirduppjaw ir-rata tar-rinnovazzjoni tag[hom minn 1.5% g[al 3%. U a[na qed nipproponu li l-kumpaniji tal-ener;ija g[andhom jg[inu lill-konsumaturi tag[hom biex inaqqsu l-konsum talener;ija.

Fi Franza u fir-Renju Unit din il-politika di;à kellha su//ess u l-konsumaturi qed jiffrankaw l-ener;ija u lkumpaniji qeg[din jid[lu parzjalment ukoll f’setturi o[rajn billi joffru,

pere]empju, servizzi talener;ija minflok ma jbieg[u l-ener;ija biss.

Issa n-nies jafu jg[idu, kif g[amlu dwar il-bozza, li din mhix [a;a prattika u li ma tog[;obhomx. Dejjem tista’ ssib xi [a;a x’tikkritika.

Imma jibqa’ l-fatt li rridu na;ixxu issa biex inkunu nistg[u nil[qu l-miri li po;;ejna.

Huma biss il-konsegwenzi me[udin flimkien talimplimentazzjoni s[i[a talmi]uri e]istenti u dawk ;odda proposti fil-Pjan g[allEffi/jenza fl-U]u tal-Ener;ija u fid-Direttiva dwar lIffrankar tal-Ener;ija li jistg[u jittrasformaw [ajjitna u g[andhom il-potenzjal li jiffrankaw sa €1,000 lil kull dar.

Huma biss jistg[u jtejbu lkompetittività industrijali talEwropa, jo[olqu sa ]ew; miljun impjieg u jnaqqsu lemissjonijiet tal-gassijiet b’effett serra b’740 miljun tunnellata fis-sena.

U ejja nkunu onesti, mhix biss l-Ewropa li trid tiffranka l-ener;ija u lanqas mhuma biss xi ‘burokrati fi Brussell’.

Dan hu fenomenu internazzjonali. {u l-bozoz.

Fl-Istati Uniti, l-Awstralja, ilKanada u l-Korea t’Isfel huma pprojbiti, filwaqt li /?ina, l-Indja u r-Russja be[siebhom jipprojbuhom ukoll.

Dan g[all-;id tag[na.

G[all-;ejjieni tag[na.

ITTRI LILL-EDITUR

5

il-Óadd, 11 ta’ Awwissu, 2011

PA:NI OPINJONI TAL-QARREJJA

Missirijiet ]vanta;;jati Sur Editur, Di]grazzjatament nhar il-25 ta’ Lulju 2011 g[addiet illi;i dwar id-divorzju.

Ng[id di]grazzjatament g[aliex jekk g[al xi w[ud hi rimedju g[aliex fallew fl-g[a]la li g[amlu qabel ma ]]ew;u jew ma kinux tal-affari tag[hom u farrku ]-]wie;, issa se jkollhom id-dritt li jag[mlu prova o[ra li tista’ tispi//a blistess banda ming[ajr sinfonija.

Miskin min jispi//a vittma, g[ax g[alkemm [add ma jkollu mija filmija ra;un, il-kapri//i ta’ [addie[or i;ibuh f’sitwazzjoni li qatt ma jkun xtaq.

Il-li;i hi di]grazzja akbar g[aliex jekk g[andha valur u effett daqskemm kellhom li;ijiet o[rajn dwar ilfamilja, allura kemm lommijiet kif ukoll ilmissirijiet u aktar u aktar lulied jistg[u j;arrbu u jg[addu minn passjoni u di]astri li ma tistax timma;inahom jekk ma tg[addix minnhom.

L-interpretazzjoni ta’ /erti li;ijiet minn /erti avukati, u l-applikazzjoni mill-Qrati, flok ma jdewwu l-feriti, ikomplu jitfg[u lmel[ fuqhom. Id-drittijiet li g[andhom l-ommijiet, anke meta r-ra;uni tidher favur il-missirijiet u t-tfal, dejjem jispi//aw biex tg[addi tag[hom avolja ma jkunx jixirqilhom li jgawdu dak li jippretendu, kultant mhux g[al [a;a o[ra [lief biex jisol[u aktar flus u biex jinqdew b’uliedhom u jirrikattaw lil ]wie;hom.

Fa/li tg[id li l-ulied g[andhom id-dritt li jgawdu lil missierhom daqs ommhom. I]da kif qed ikun applikat dan il-prin/ipju,

b’mod spe/jali meta l-omm tkun aktar [siebha filpartner tag[ha milli f’uliedha? L-omm li t[obb lil uliedha g[andha tifhem li l-ulied g[andhom b]onn lil missierhom aktar millpartner tag[ha.

Imma hi tinqeda b’uliedha aktar biex tirrikatta lill-missier u biex takkwista aktar flus, li kultant jintu]aw aktar g[all-kapri//i tag[ha milli g[al uliedha li jispi//aw ta[t il-linja tal-povertà.

U min igawdi t-tfal, meta jkunu bil-vaganzi, u l;enituri jkunu g[axxog[ol? Jispi//aw g[and in-nanniet avolja l-missier ikollu ]-]mien tajjeb biex jg[addih mag[hom.

Kemm hemm b]onn min jifhem, jinkora;;ixxi u jg[in lil dawk il-missirijiet li mhux biss huma m/a[[din minn marthom li ttradiethom, imma m/a[[din ukoll minn uliedhom li g[alkemm ikunu j[obbuhom ma jistg[ux jiltaqg[u mag[hom.

X’qeg[din nippretendu?

Irridu l-missirijiet jabbandunaw, jinsew u ji/[du lil uliedhom?

X’vanta;; qieg[ed jing[ata lill-missier li jkun i[obb ’l uliedu meta hu m/a[[ad minnhom? Jekk ilmissirijiet ma jgawdux lil uliedhom meta jkunu ]g[ar meta se jgawduhom? Meta jitg[arrsu jew ji]]ew;u?

Mhux kollu zmien mitluf darba g[al dejjem!

Forsi d-divorzju joffri soluzzjoni biex il-borma tibqa’ tit[awwad.

Altru l-paroli u l-li;ijiet u altru l-mod kif ikunu abbu]ati.

MISSIER IM:ARRAB {’Attard

15

Min ma ja[firx Alla ma ja[firlux Sur Editur Nismag[hom jg[idu li t-tfal u l-boloh jg[idu lverità u kull tant i;ibu lill-kbar f’sensihom.

Kont qed nara l-a[barijiet fil-pre]enza ta’ neputi, tifel ta’ [dax-il sena, bravu u intelli;enti. Fl-a[barijiet beda jing[ad fuq dawk is-sa/erdoti li ]baljaw.

In-neputi, li kien qed jilg[ab bil-mowbajl, waqaf jisma’ u f’daqqa dar lejja u qalli: “Ziju l-mu]ew tg[allimna biex nitolbu g[al min jag[mlilna d-deni.”

Qbi]t jien u g[edtlu li l-;ustizzja trid issir ma’ min ji]balja. It-tifel kompla: “Allura dawn is-sa/erdoti [a]in biss g[amlu… tajjeb m’g[amlu xejn?”

Jien er;ajt g[edtlu li l-;ustizzja trid issir. Dar lejja u b’[arsa serja qalli: “Eh zi, min ma ja[firx Alla ma ja[firlux”… u telaq minn [dejja.

B’dan il-kliem tan-neputi ma stajtx norqod.

Min ma ja[firx Alla ma ja[firlux u, bla ma ridt

d[alt fil-[sieb biex nara jekk fil-ka] ta’ dawn is-sa/erdoti kinitx te]isti xi ma[fra.

Meta tliet sa/erdoti nqabdu jabbu]aw ma’ minorenni xandruhom mal-erbat irjie[ taddinja. Il-knisja e]entatahom li ma jipprattikawx dmirhom ta’ sa/erdoti. Ittellg[u l-qorti. We[lu l-[abs u jridu wkoll li l-Knisja tag[tihom kumpens. Jien ma jien qed nara l-ebda sinjal ta’ ma[fra.

Kristu, inno/entissmu, minn fuq is-salib [afer lil min sawtu bla [niena u sallbu sakemm qatlu. A[na min na[sbu li a[na li ma na[frux lil min jag[mlilna d-deni meta quddiem Alla kul[add hu midneb u ng[idu li rridu l-ma[fra ming[andu!

G[andu ra;un in-neputi jg[idli dan il-kliem tal-bi]a’: “Ziju, min ma ja[firx alla ma ja[firlux.”

J. AGIUS

{al Qormi

Dnub u ere]ija Sur Editur, Nirringrazzja bl-akbar sin/erità lis-Sur J. Camilleri li, f’il-mument tat-28 ta’ Awwissu, kiteb l-ittra ‘Ere]ija jew dnub?’.

Hi korrispondenza li tidher sin/iera [afna u mag[mula bi spirtu tajjeb, ji;ifieri dak li wie[ed isir jaf l-affarijiet sewwa. Is-Sur Camilleri g[andu kull dritt jag[mel ilmistoqsija li fil-fatt g[amel, b[alma hu dmir tag[na ssa/erdoti li nag[tu dawl ;ust lill-poplu fuq kwistjonijiet b[al dawn.

Is-Sur Camilleri kien korrett [afna meta tana dawk ilkwotazzjonijiet tal-kelma heresy mill-Catholic Dictionary u mill-Concise Dictionary of Theology.

Dak li rridu nag[mlu hu li naraw jekk, fil-ka] tag[na, a[niex fil-qasam tal-ere]ija jew tas-sempli/i dnub mejjet.

Kull ere]ija hi ‘dnub mejjet’, i]da mhux kull dnub mejjet hu ‘ere]ija’.

Kif is-Sur Camilleri indika tajjeb bil-mistoqsija tieg[u, “ere]ija toqg[od biss fejn hemm /a[da ta’ xi element rilevat fil-fidi”. U propju dan hu l-ka] tad-divorzju, kif kien definit mill-Kon/ilju ta’ Trento fis-Sessjoni XXIV

tieg[u. Skont i]-]minijiet, ittag[lim tal-Kon/ilju kien illustrat fost l-o[rajn millPapiet Piju VI, Beatu Piju IX, Ljun XIII, San Piju X u Piju XI. Fl-imsemmija Sessjoni, dan il-Kon/ilju Ekumeniku, fuq ittag[lim ta’ Alla fit-Testment il-Qadim, ta’ Kristu u talAppostlu San Pawl fil-:did, u ta’ [afna Santi Padri sa missena 150 Wara Kristu, iddefinixxa l-indissolubbiltà ta]-}wie; b[ala “Domma talFidi” u ex iure divino.

Id-divorzju jmur direttament kontra din iddomma u, g[alhekk, hu ere]ija. G[aldaqstant mhux sempli/iment “dnub mejjet”.

Na[seb li kont /ar kemm nista’.

Imbag[ad, l-istess Kon/ilju Tridentin espli/itament ikkundanna l-Protestante]mu, li kien l-ewwel li da[[al iddivorzju fil-Punent. Anki hawn, kif jinnota tajjeb ilKardinal Pietro Palazzini, ilkanoni tridentini f’din ilmaterja g[andhom valur dommatiku. Dan l-istess Palazzini jg[id /ar u tond li kien “puro arbitrio dak talGallikani li jiddistingwu bejn dixxiplina u domma.”

I]jed. Ta’ min jinnota dak li

tg[id l-en/iklopedija kattolika Il Lessico Ecclesiastico meta tikteb li: “Kull eretiku, jissejja[ kif jissejja[ u hu ta’ liema isem hu, kif ukoll dawk li jiddefenduhom jaqg[u fliskomunika spe/jalment riservata g[all-Papa (Cost. Ap Sedis, ser#1, n.1)”.

Anki A Catholic Dictionary ta’ Donald Attwater tas-sena 1997 g[andu dan il-kliem: “Anyone guilty of the crime of heresy incurs excommunication ipso facto reserved to the Holy See in the internal forum.”

G[a]i] Sur Camilleri, ippruvajt inkun /ar kemm nista’, anki biex qarrejja o[ra, li setg[u naqsu jew ma naqsux fl-okka]joni tarreferendum, jaraw sewwa lpo]izzjoni ta’ ru[hom, jekk iridu jog[;bu lil Alla. Finnofs hemm it-telfien g[alleternità!

Jien naf li hu dmir tag[na nnies tal-Knisja li ng[allmu lill-poplu dawn il-veritajiet u li jekk nonqsu, min[abba xi bi]a’ jew g[al xi ra;uni o[ra, Alla ma ji[ux gost bina u g[ada pitg[ada ma jonqosx li ji;bdilna widnejna.

MONS. ANTON GAUCI

Victoria, G[awdex

16

Jin[tie; aktar tag[lim Sur Editur

It-tfal u l-festi Sur Editur, Trabbejt in[obb lill-Knisja u l-festi reli;ju]i. Kont nassisti g[all-programm kollu ta’ attivitajiett konnessi mal-festa titularai.

Il-Quddiesa Pontifikali, mog[nija bl-ispe/jalità talpani;ierku kienet — u sa /ertu punt g[adha — tkebbisli entu]ja]mu.

Kont, i]da, naraha [a;a stramba li, kemm bil-kliem kif ukoll bil-kitba, kienu

jg[idu li se jkun hemm, f’xi fa]i tal-festa, it-tlug[ talkaxxa infernali.

F’qalbi ng[id: “Dan x’g[andu x’jaqsam ma’ avveniment ta’ devozzjoni u reli;jo]ità?”

Ma]-]mien sirt naf li dik g[andha tintqal u tinkiteb b[ala ‘kaxxa ferjali’. (‘Ferjali’ [ier;a minn ‘ferja’ li fil-qasam ekklesjastiku tfisser ‘Jum ta’ Qdusija; normali).

,

Kemm hu isba[ ‘ferjali’ minn ‘infernali’!

Parir ]g[ir: l-avvi]i li jkunu stampati dwar lattivitajiet ta’ matul ilfesta, jistg[u jinkitbu korrettement. Imbag[ad jitlissnu korrettement u fla[[ar kull [olqien ikun qed jg[id il-kelma korrettement.

M. XUEREB L-Ibra;;

Festa memorabbli fil-{amrun Sur Editur, Wara ftit ;img[at li g[addiet il-festa tal-patrun tag[na l{amruni]i, San Gejtanu, [assejtni fid-dmir nesprimi sentimenti ta’ radd il-[ajr filpubbliku.

Huma [afna dawk li jkollhom g[ajnejhom fuq ilfesta tag[na. Min jg[idlek g[ax festa kbira, min jg[idlek g[ax intom imqarbin u min jg[idlek g[ax intom ti;;ieldu.

Tal-ewwel u tat-tieni g[andhom ra;un, imma tattielet assolutament le.

Il-{amruni]i ;lied ma jridux u dan deher bi/-/ar fla[[ar snin meta rajna festi [ielsa minn kull inkwiet.

Din is-sena kellna festa [ielsa minn kull tensjoni u nkwiet. Dan grazzi g[addiversi korpi u entitajiet li sa minn kmieni jiltaqg[u biex ikun hemm ftehim li jwassal g[al g[aqda vera.

Hekk g[andu jkun g[ax wara kollox ma rridux ninsew li din hi festa essenzjalment reli;ju]a li tfakkarna f’qaddis li l-qdusija tieg[u e//ellat filfatt li dejjem ra kif g[amel biex ikun mag[qud f’g[aqda s[i[a ma’ Alla u li dejjem [adem biex isse[[ l-g[aqda bejn in-nies ta’ ]mienu.

Nirringrazzja [afna lillKappillan Dun Henry Balzan li jikkordina mag[na ]-]ew; so/jetajiet mu]ikali filParro//a San Gejtanu [alli jkun hemm ftehim li jwassal biex ma jkunx hemm di]gwid.

Din is-sena kellna kuntatt min-na[a tal-Kurja li wassal biex kienu i//arati /erti

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

di/eriji. Dan il-kordinament u dawn id-diskussjonijiet /ert li taw il-frott mixtieq.

Ma nistax ma nroddx [ajr lill-Korp tal-Pulizija li mexxa l-festa ta[t it-tmexxija g[aqlija tal-Assistent Kummissarju Ray Zammit u s-Supretendent Charles Magri.

Kemm waqt il-laqg[at ta’ t[ejjija kif ukoll fil-qadi ta’ dmirijiethom biex tin]amm lordni waqt il-;img[a tal-festa, dehret is-serjetà u lprofessjonalità tag[hom. Dan wassal biex g[addejna festa [ielsa minn kull tip ta’ tensjoni ]ejda.

Min-na[a tieg[i nrodd [ajr lil kull min g[en lis-So/jetà tag[na matul dawn il-festi.

Irrid nie[u l-okka]joni biex inrodd [ajr lill-familja talmibki Victor Tedesco tal-;est sabi[ tag[hom meta rregalaw lis-So/jetà /urkett tad-deheb bl-inizjali tieg[u biex dan issa ]died mar-rikkezzi li tippossjedi s-so/jetà u li filfatt kien esibit fis-sala li ;;ib ismu. Grazzi lis-Sinjura Josephine Tedesco u lil uliedu Patricia u Louise li onorawna bil-pre]enza tag[hom.

G[otja o[ra li kienet apprezzata ferm kienet dik minn ulied il-mibki Mro Willie Attard li kkompona lInnu Marcia San Gejtanu li jindaqq mis-So/jetà tag[na matul il-festa.

Il-President Onorarju Mro Anthony Attard li flimkien ma’ [utu s-sinjuri Emidio Attard, Agnes Aquilina, Doris Mallia u Josephine Portelli rregalawlna l-pjanu li fuqu kien jikkomponi l-mu]ika

missierhom, il-mibki Mro Willie Attard.

Barra minn dan il-pjanu prezzju], il-familja Attard irregalat ukoll il-pinna u lklamar li bihom kien jikteb ilmu]ika dan is-surmast hekk mag[ruf, flimkien ma’ ritratt u /ertifikat li jfakkar f’din lg[otja u /-/ertifikat tat-twelid tal-g[a]i] missierhom.

Kien ;est nobbli [afna millfamilja Attard apprezzat millmembri kollha tas-So/jetà u minn dawk kollha li daru sswali tal-ka]in fil-;ranet talfesta. {ajr ukoll lil dawk ilMembri Parlamentari u benefatturi o[rajn li taw iddonazzjonijiet tag[hom u lillmembri kollha tas-sostenn morali u finanzjarju biex setg[et issir din il-festa.

Ninsab tassew kuntent li mill-festa ’l hawn mhux talli ma naqasx l-entu]ja]mu fost il-membri talli b’talba ;enerali tal-istess partitarji di;à ttellg[u xejn inqas minn [ames attivitajiet li g[alihom kien hemm konkorrenza kbira.

Nawgura li dak li g[addejna minnu fil-{amrun matul ilfesta ta’ din is-sena, u dan lentu]ja]mu li segwa l-festa, jissokta fil-futur g[all-akbar glorja lil San :u]epp u San Gejtanu u lis-So/jetà tag[na li bil-mod il-mod riesqa lejn il125 sena mit-twaqqif tag[ha li se jitfakkar fis-sena 2014.

MARIO SPITERI

Segretarju :enerali So/jetà Mu]ikali San :u]epp Il-{amrun

Kull meta ng[addi minn [dejn bus stop u jkun hemm nies jistennew biex jirkbu, nara w[ud minnhom ipejpu. :ieli staqsejt lili nnifsi fejn dawn l-individwi jitfg[u l-loqma tas-sigarett meta ti;i l-karozza tal-linja u jirkbu.

L-iskop ta’ din l-ittra hu biss biex ni;bed l-attenzjoni ta’ min qed jipprova jag[mel minn kollox biex pajji]na jin]amm nadif — anki ming[ajr il-loqom tas-sigaretti. Min jg[addi mill-istess post hekk kif jitilqu n-nies malajr ikun jista’ jag[tini risposta.

EMILY BARBARO-SANT Il-Mosta

{ajr mill-Pakistan

Sur Editur, Sr Rachele Agius, li tmexxi St. Martin de Porres Disp. Chak, Pakistan, trid tirringrazzja lillMISSION FUND g[addonazzjoni ta’ €1500. Dawn il-flus se jintu]aw biex nipprovdu g[ajnuna lil xi familji foqra, biex nixtru medi/ini lin-nies foqra u anki no[duhom l-isptar u n[allsulhom il-kontijiet talisptar meta jkollhom b]onn xi operazzjoni u ma jkunux jistg[u i[allsu. Barra minn hekk ng[inu wkoll nisa tqal li huma foqra u hekk nevitaw li jag[mlu abort.

Grazzi lill-benefatturi ;eneru]i kollha tag[na u nweg[dukom it-talb tag[na.

Nitolbu lill-poplu Malti biex

jibg[at donazzjonijiet, bolli u]ati u telecards u]ati lillMISSION FUND, Eureka Court, Blk.A. Flat 6, Main Street, Mosta MST 1018, Malta.

Id-donazzjonijiet jistg[u jsiru online jew bi transfer dirett talbank fil-kontijiet li ;ejjin: HSBC : Account No: 061197448050 BOV : Account No: 16300798019 APS : Account No: 20000820762 BANIF : Account No: 00087963101 Il-Mulej iberikkßom ilkoll u j]ommkom ta[t il-protezzjoni u l-im[abba tieg[u.

SR. TESSIE SCIORTINO O.P.

Pakistan

Il-vojt ta’ Alla

Sur Editur, Nirreferi g[all-a[[ar Ittra Pastorali li [are; Mons. Isqof Mario Grech fl-okka]joni ta’ Marija Mtellg[a s-Sema fejn tkellem /ar u tond dwar l-indifferenza g[al Alla fis-so/jetà tal-lum.

Personalment, laqtitni [afna sentenza minn din il-Pastorali li tg[id: “Il-vojt ta’ Alla f’[ajjitna kka;una g[add ta’ [ofor o[ra: fil-kamp tad-drittijiet tal-bniedem… b[alma hu d-dritt g[all[ajja… fil-familja… fid-dinja tax-xog[ol u fl-ekonomija”.

L-esperjenza qed turina li meta s-so/jetà twarrab lil Alla, jista’ ji;ri li ssir [a;a fa/li li twarrab lill-istess bniedem… ming[ajr lanqas biss t[oss it-tingi] tal-kuxjenza. Dan ji;ri meta l-bniedem ma jag[rafx lil Alla veru m[abba li bl-im;iba tieg[u jista’ jkun jimxi wara diversi allat fl-istess [in.

Fin-nuqqas ta’ fidi lejn dan Alla, flimkien mal-apatija u lindifferenza g[ad-dmirijiet reli;ju]i, il-bniedem ja[seb u jifta[ar li jista’ jakkwista l-aqwa su//ess bis-sa[[a tieg[u nnifsu biss g[aliex g[alih Alla hu xi [a;a imma;inarja.

Mill-banda l-o[ra n-nisrani veru jag[raf li bit-talenti mog[tija lilu minn Alla, hu jista’ jfassal [ajtu b’mod e]emplari flambjenti kollha li jsib ru[u fihom.

G[alhekk, fl-opinjoni tieg[i, Mons. Isqof Grech ma setax jag[tina a[bar isba[ (fl-istess pastorali) minn dik dwar linawgurazzjoni tad-Dar tas-Sorijiet Klarissi f’Manresa House li se tkun b[ala sinjal tal-pre]enza [ajja ta’ Alla fil-g]ira ta’ G[awdex.

Waqt li Mons. Grech qal li qed jafda din il-[idma fejjieda fi [dan il-Madonna ta’ Pinu, hu stqarr li “b’dan il-monasteru se jitwaqqaf ‘fanal’ biex bid-dawl qawwi tieg[u juri, kemm lil dawk tal-qrib u kemm lil dawk tal-bog[od li Alla mhux biss hu [aj, imma tant hu Qaddis li hemm min hu lest jag[ti [ajtu kollha g[aliH”.

Kollox juri d-differenza kbira li wie[ed jesperjenza bejn min i[alli l-ispirtu ta’ Alla jmexxih f’[ajtu u bejn min ja[seb li jista’ jg[ix kuntent bil-vojt ta’ xi ‘alla’ imma;inarju.

PAUL ABELA

Il-Mosta

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Meta timrad is-so/jetà Sur Editur, B[alissa qed nassistu g[al [afna ;rajjiet li qed ise[[u madwar id-dinja. Inkwiet f’diversi bnadi kemm qribna b[ala pajji] kif ukoll ’il bog[od minna; fl-Ewropa u f’kontinenti o[rajn.

Forsi l-aktar li qed nisimg[u hu dak li qed ji;ri f’bosta pajji]i fl-Afrika ta’ Fuq, jew g[ax huma l-aktar qrib tag[na, jew forsi g[ax l-aktar li jinteressawna peress li kwa]i jmissu mag[na.

Dawn il-;rajjiet, m’g[andniex xi ng[idu, jinkwetawna. Jinkwetaw lil [afna minna g[al xi ra;uni jew o[ra.

Issib min jib]a’ g[ax dan il-gwaj jista’ jersaq lejn pajji]na u jitfa’ lilna wkoll f’dan l-inkwiet serju.

Hawn min g[andu lil xi [add minn qrabatu jg[ix f’xi pajji] fejn hemm dan l-inkwiet u hawn min g[andu xi investiment jew xi interess ie[or li jaf jintiliflu.

I]da [alli n[allu dan l-inkwiet kollu f’dawn il-pajji]i fl-Afrika ta’ Fuq u nitilg[u iktar ’il fuq fl-Ewropa stess.

M’iniex se nirreferi g[all-istra;i li wettaq Anders Breivik fin-Norve;ja fejn qatel iktar minn tmenin ru[.

Qrajna, smajna u rajna fuq il-media kollha l-irvellijiet li twettqu fl-Ingilterra ftit ;img[at ilu. Dik l-istra;i kollha, dak is-serq, dik id-delinkwenza, dik ilvjolenza li nfirxet fi ftit sig[at minn na[a g[al o[ra tal-pajji].

U dan kollu kif beda? Dan ses[[ wara li fit-Tune]ija ]ag[]ug[ ta n-nar lilu nnifsu g[ax in]ammlu permess biex ibig[ xi [a;a, u hekku dik kienet ixxrara li xeg[let rewwixta s[i[a li waqqg[et dittatorjat li kien ilu ja[kem il-pajji] g[al g[exieren ta’ snin.

Minn hemm l-inkwiet xtered f’pajji]i o[rajn G[arab sa ma wasal ukoll filLibja, fejn b[al bosta pajji]i minn dawn, l-inkwiet g[adu g[addej u l-poplu jidher li jrid bidla g[ad-demokrazija.

Fl-Ingilterra, il-ka] kien ftit differenti g[ax l-irvell beda meta l-Pulizija, waqt il-[idma tag[ha, laqtet u qatlet wie[ed mid[la tad-droga… u bl-istess mod beda l-inkwiet.

Dik kienet ix-xrara li qabbdet b[al

[u;;ie;a /-/entru ta’ Londra, biex imbag[ad l-irvell infirex g[al in[awi o[ra fil-pajji].

Veru li f’inkwiet b[al dan tara minn kollox... ;lied, vandali]mu, serq. I]da deher li fl-Ingilterra l-irvell kien kbir mhux [a]in u kellhom jin;iebu pulizija minn na[at o[ra tal-pajji] biex setg[u jikkontrollaw is-sitwazzjoni. {wienet sgassati, imfarrkin u xkafef ]armati minn kull ma kien hemm. Bini, karozzi, u proprjetà o[ra mog[tija n-nar. :lied mal-Pulizija, korrimenti, vandali]mu u taqbid li l-awtorità ftit setg[et tra]]an. I]da bil-mod kienu arrestati [afna u b’xorti tajba, g[alkemm l-inkwiet kien la[aq xtered, il-Pulizija rnexxielha twaqqaf dan l-irvell biex issa fadal isiru l-kontijiet.

U min g[amel din il-[sara kollha?

Kien hemm ir;iel, ]g[a]ag[ bla xog[ol, u sa[ansitra tfal. Qrajt li kien hemm min kellu 11-il sena, u anke g[alliem inqabad jisraq minn [anut li kien ]armat minn kollox.

Il-mistoqsija ti;i wa[edha: min g[amel dawn l-atti kriminali u g[aliex?

Ir-ra;unijiet jistg[u jkunu [afna – forsi s-so/jetà riedet tag[ti tbe]bi]a lillgvern; forsi kienet so/jetà frustrata u nfexxet f’dik l-or;ja ta’ [sara; forsi kienu ]g[a]ag[ u r;iel bla xog[ol; bla mezzi adekwati g[all-[ajja ta’ kuljum; forsi kienet il-;enerazzjoni li tielg[a nieqsa mill-edukazzjoni u opportunitajiet fejn jistg[u jimir[u bittalenti tag[hom. Dan kollu jista’ jkun frott ta’ so/jetà marida nieqsa minn kull di/enza u rispett.

U waqt li qed nag[mel dawn irriflessjonijiet irrid nikkwota mill-artiklu ta’ Norbert Ellul Vincenti (In-Nazzjon 27#8#2011). “Kif tista’ so/jetà li tilfet kull rispett lejn kull istituzzjoni tasso/jetà stess, imbag[ad jibqg[alha xi sens ta’ di/enza, rispett jew dinjità fiha nfisha?”

Dak l-artiklu kien fih x’wie[ed jixtarr, g[ax skont il-fehma tieg[i, in-nuqqas tad-dixxiplina jibda minn x’imkien.

Fr. Norbert irrefera g[all-familja li ttmermir tag[ha hu l-bidu ta’ [afna

{las tas-sahra

Sur Editur, Li kull [addiem kemm tal-id kif ukoll tal-pinna jaqla’ xi ftit i]jed permezz tas-sahra, jaqbel g[al kul[add.

Biss meta wie[ed jikkunsidra u ji]en kollox isib li l-[las tas-sahra spe/jalment f’dipartimenti tal-gvern u parastatali xejn ma hu konformi ma’ ma’ xi sej[a ;enerali u miftu[a g[al xog[ol extra, minn /erti dipartimenti governattivi.

Dan min[abba l-fatt li f’/erti dipartimenti, meta jin[oloq xog[ol extra, tin[are; rata wa[da g[al kul[add u g[al kull tip ta’ grad b]onnju] u mhux skont l-iskala li jkun fiha.

E]: Meta jkun hemm sej[a g[all-invigilators midDipartiment tal-Edukazzjoni dan jo[ro; rati komuni, u ma joqg[odx i[ares f’liema skala jew grad ikun l-impje-gat.

Min japplika g[al super-

visor jit[allas bir-rata li tkun ;iet stabbilita; hekk ukoll tkun applikata rata o[ra g[all-invigilators.

Immaterjali fuq liema skala tal-grad li l-[addiem ikun jokkupa.

Simili ta’ dan insibuh flUffi//ju Elettorali meta jo[ro; sej[a g[all-assistant commissioners, counting staff, supervisors u kolletturi. Dan jo[ro; rata wa[da skont l-applikazzjoni u ma joqg[odx i[ares lejn liskala tal-grad tal-applikant.

Kif kul[add jaf, il-Gvern kif ukoll l-awtoritajiet parastatali g[andhom mag[hom [addiema li jaqg[u f’diversi skali. Dik tal-gvern minn skala 1 sa skala 20.

Hu importanti jing[ad li rati tas-sahra jin[admu dejjem skont l-iskala tal-grad li impjegat ikun jokkupa.

Min ikun fuq skala minima

17 Titjib fl-Isptar Monte Carmeli Sur Editur, Dan l-a[[ar mort nara f’{’Attard pazjent fl-Isptar Monte Carmeli.

Irrid ng[id prosit g[axxog[ol ta’ tisbi[ li sar f’dan l-isptar, spe/jalment fis-Sala San :or; Preca.

Interessaanti wkoll ilMu]ew tal-Psikjatrija u tal-istorja medika ta’ dan lisptar.

Nissu;;erixxi li l-;nien u l-parke;; ta’ quddiem lisptar ikunu modernizzati ukoll g[aliex g[ad g[andhom dehra xi ftit jew wisq antikwata.

inkwiet, fosthom l-irvell b[al dak flIngilterra.

Hu jg[id: “Trid tara jekk kienx hemm xi sens ta’ rispett lejn politi/i, ;ustizzja, reli;jon, skejjel”.

Fr. Norbert jesprimi /erta bi]a’ li dak li ji;ri barra llum, g[ada jista’ jasal Malta. U g[andu ra;un biex ibig[ u naqbel mieg[u – “dejjem sakemm, ma nidde/idux li nistg[u nkunu differenti u ma naqg[ux daqshekk fil-baxx daqs [addie[or sempli/iment biex inkunu b[all-bqija tad-dinja.”

Jista’ jkun li g[adna fil-[in. Nistg[u nwarrbu minn pajji]na inkwiet b[al dan, jekk nag[rfu na;ixxu b’mod g[aqli filli;ijiet tag[na, fil-governanza tag[na, fil-mod kif jitwie]en il-batut, fil-mod kif nedukaw u fl-investiment fl-edukazzjoni tal-;enerazzjoni ]ag[]ug[a biex jibqa’ jkollna so/jetà b’sa[[itha. {alli nkun ottimist b[al Fr Norbert.

“Jalla l-irvellijiet fl-Ingilterra fet[u g[ajnejn [afna nies u a[na l-Maltin tg[allimna a spejje] ta’ [addie[or.”

Nixtieq nirreferi wkoll g[all-artiklu ta’ Euchar Mizzi (In-Nazzjon 29#8#2011). Hu wkoll irrefera g[allirvell fl-Ingilterra u g[al din is-so/jetà li donnha bdiet timrad. Jg[id: “Il;enerazzjoni ]ag[]ug[a donnha nbidlet mil-lejl man-nhar…” U Mizzi ukoll jg[id “dak li ;ara u qed ji;ri barra minn xtutna, jista’ ji;ri wkoll f’pajji]na.”

A[na nistg[u nifta[ru li g[andna pajji] miexi ’l quddiem f’[afna oqsma; i]da jalla nimxu wkoll ’il quddiem f’dan l-aspett ukoll. Ma n[allux is-so/jetà tag[na timrad b’]g[a]ag[ delinkwenti, ma jafux x’jaqbdu jag[mlu b’[ajjithom.

L-investiment irid jibqa’ g[addej, spe/jalment fl-edukazzjoni. I]-]g[a]ag[ iridu x-xog[ol u opportunitajiet u orizzonti ;odda fejn jistg[u ji]viluppaw u jimir[u bit-talenti tag[hom.

B’hekk nistg[u forsi niggarantixxu li jkollna so/jetà b’sa[[itha ming[ajr ilbi]a’ ta’ rvellijiet g[ax il-frustrazzjoni tista’ twassal g[al [afna inkwiet, anke b[al dak li rajna fl-Ingilterra.

Sur Editur, Joseph Muscat kien esprima ru[u favur li l-Gvern jer;a’ jda[[al il-bulk buying fuq servizzi u prodotti mbag[ad ilgvern ibieg[hom lill-konsumatur.

Hawn Malta di;à kellna esperjenza tal-bulk buying fissnin sebg[in u tmenin u nafu x’kienet faqqset dik is-sistema — korruzzjoni u prodotti ta’ kwalità fqira!

Jekk gvern futur laburista jer;a’ jda[[al il-bulk buying li jit[addem bi flus il-poplu, ilgvern ikun irid jissalvagwardja l-po]izzjoni tieg[u u ]gur li jag[mel ]vanta;;i u ostakli lil min ikun jista’ jikkompetilu!

U min jista’ jikkompeti jew jieqaf lill-gvern?

Tg[id Karmenu Vella waqt li qed ifassal il-programm elettorali tal-PL se jiddedika xi [a;a u fuq dan is-su;;ett?

Tal-Pietà

{al Qormi

PAUL GALEA

dan jie[u ferm inqas minn dak li jkun fuq skala massima tal-istess grad, avolja l-individwu jkun qed iwettaq l-istess xog[ol.

Dan ifisser anomolija bejn dawk id-dipartimenti li jo[or;u applikazzjoni spe/jali skont l-e]empji msemmija hawn fuq u l-[las tas-sahra attwali.

G[alhekk hu evidenti li dak li hu tajjeb g[al wie[ed g[andu jkun tajjeb g[allie[or u g[aldaqstant g[andu jkun e]er/itat dejjem.

F’dan il-ka] hu su;;erit li r-rata tas-sahra tin[adem fuq ba]i tal-middle rate skont liskala tal-grad li l-impjegat ikun jokkupa.

Veru li dan is-su;;eriment jista’ jirfes xi kallijiet u jista’ wkoll jo[loq xi tilwim malunions imma n[oss li rra;uni ma tridx forza.

FRAN:ISK Il-Birgu

F. VELLA Il-Mosta

Il-bulk buying u Karmenu Vella

P. FALZON

18

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Storja ta’ ]ew; pulpti Sur Editur, Segwejt b’interess il-korrispondenza interessanti li dehret f’il-mument f’dawn l-a[[ar {dud dwar ir-restawr tal-pulptu artistiku tal-Knisja Parrokkjali ta’ {al-Balzan.

Irrid nifra[ lil din il-komunità li, minkejja li kien hemm xi differenzi dwar l-u]u ta’ dan il-pulptu restawrat, issa, il-Balzanin g[andhom te]or li kien restawrat biex jitgawda anki mill;enerazzjonijiet tal-lum.

Din il-korrispondenza qanqlet fija /erta kur]ità dwar il-pulptu, ukoll

artistiku, li kien i]ejjen il-knisja ar/ipretali ta’ {a]-}ebbu;, Malta.

Il-;enerazzjoni ta’ ]g[a]ag[ }ebbu;in tal-lum mhux ]gur jafu li xi darba kien je]isti pulptu li minn fuqu kienu jsiru l-priedki u li kien i]ejjen ilkantuniera opposta ta’ fejn jintamaw il-vari fa//ata pre/i] tal-presbiterju.

Jekk nissu;;erixxi li dan g[andu jkun restawrat b[alma sar f’parro//i o[ra, na[seb li nkun qed ni;bed saqajn il-parru//ani }ebbu;in ta’ /erta età.

Naf li meta ]armawh, bl-isku]a li jkun hemm aktar spazju fil-knisja,

Novità festa f’G[awdex

Sur Editur, Kulmin b[ali din is-sena kien pre]enti g[all-mar/ tala[[ar tal-festa ta’ Santa Marija li /elebrata fir-Rabat, G[awdex, seta’ jinnota lintroduzzjoni ta’ attività ;dida li s’issa g[adha qatt ma dehret b[alha f’ebda festa o[ra.

Malli l-mar/ wasal quddiem il-kolonna maestu]a li fuqha l-istatwa tittella’ trijonfalment f’Jum id-Dimostrazzjoni, nhar it13 ta’ Awissu, il-bandisti resqu g[an-na[a ta’ quddiem il-vara. Imbag[ad resaq forklifter u xi r;iel qalg[u l-istatwa minn fuq ilpedestall tag[ha ta’ fuq ilkolonna u g[abbewha fuq il-forklifter li beda jni]]el listatwa ta’ Santa Marija bilmod fost id-daqq ta’ l-Innu Mar/ ta’ Santa Marija millbanda. G[andna g[ax nifhmu li din l-attività se tibqa’ ssir kull sena.

Imbag[ad il-mar/ baqa’ sejjer bil-mod lejn i/-/entru parrokkjali fi Triq lAr/ipriet Saver Cassar fost id-daqq tal-mar/i briju]i.

Malli l-istatwa waslet, indaqqet l-Ave Maria, wara ndaqq ukoll l-innu talBanda Leone u hekk nistg[u ng[idu li ;iet fi tmiemha lfesta kbira f’;ieh l-Assunta li kellna din is-sena.

Il-festa ta’ Santa Marija f’G[awdex kienet wa[da verament kbira. B[as-soltu folol kbar ta’ G[awdxin, Maltin u barranin kienu rRabat biex igawdu l-festi ta’ barra u dawk ta’ ;ewwa li jsiru fil-Katidral.

Eluf ta’ nies, l-aktar Maltin, ;ew ukoll g[atti;rija tradizzjonali talbhejjem li ssir fi Triq irRepubblika, imsej[a wkoll Triq it-Ti;rija. Din it-ti;rija ilha ssir b’mod uffi/jali sa

mis-sena 1587.

Eluf ta’ nies o[ra minn kull rokna ta’ Malta u G[awdex ]aru l-Wirja Agrarja u tas-Snajja’ ta’ G[awdex, mag[rufa popolarment b[ala l-Wirja ta’ Santa Marija, li din issena saret fil-parke;; li hemm ta[t l-iskola l-;dida mag[rufa b[ala Ninu Cremona Complex u t-triq il-;dida li nfet[et din issena ma;enb l-istess skola.

Billi b[alissa l-Wirja ma tistax issir fil-Villa Rundle, min[abba x-xog[lijiet li qeg[din isiru f’dawn il;onna, il-Wirja kellha tittella’ fil-post imsemmi li kien wisq a[jar millambjent tas-sena l-o[ra.

Il-Wirja kienet verament wa[da ta’ klassi u su//ess kbir g[all-organizzaturi.

Il-festa ta’ Santa Marija ta’ din is-sena kienet ukoll karatterizzata bi spettakli kbar tan-nar, spe/jalment nar tal-ajru, l-aktar, il-wirja proteknika verament ta’ klassi li ttellg[et minn fuq il-g[olja Ta’ Gelmus waqt id-d[ul tal-istawa ta’ Santa Marija fil-Katidral. {afna kienu dawk li ;ew G[awdex apposta biex jaraw dan in-nar tal-ajru u wara li rawh stqarru li qatt f’[ajjithom ma kienu raw dak it-tip ta’ nar, kemm g[all-kwalità kif ukoll g[all-kwantità ta’ nar li ttella’ minn fuq dik l-g[olja le;;endarja.

Bi pja/ir ng[idu wkoll li minkejja l-folol kbar u lg[add kbir ta’ attivitajiet li jsiru matul din il-festa, din is-sena ma nqalg[u ebda in/identi li j[arbtu l-gost tal-festa.

Prosit lil kull min [adem biex il-festa tkun su//ess.

ANTON F. ATTARD Rabat, G[awdex

(g[alkemm il-knisja parrokkjali ta’ {a]-}ebbu; hi wa[da mill-akbar f’Malta), ming[ajr ma ntqal xejn fuqu, g[amel xi ]mien fl-Oratorju ta’ biswit il-Parro//a i]da ma smajna xejn aktar fuqu. Illum ma ssibux f’dan l-Oratorju.

I]da, xi [add ]gur li jaf x’sar minnu.

Na[seb li wasal i]-]mien li ]-}ebbu;in ikunu jafu fejn qieg[ed, jew almenu x’sar sewwasew minnu. Meta jsir appell g[all;bir ta’ xi pro;ett fil-knisja, i]-}ebbu;in dejjem jikkontribwixxu bil-qalb g[ax i[ossu li dak li jsir fil-knisja parrokkjali qisu qed isir fid-dar tag[hom.

Min-na[a l-o[ra, na[seb li g[andhom kull dritt ikunu jafu x’sar minn dan il-pulptu.

Qed nistaqsi dan kollu g[aliex minbarra r-ra;uni artistika u ta’ patrimonju, jien g[andi ra;uni wkoll sentimentali.

Fuq dak il-pulptu, bosta snin ilu, b[ala tifel, jien kont g[amilt il-priedka tal-Milied. U b[ali hemm g[exieren ta’ }ebbu;in o[rajn li jaqsmu mieg[i dan is-sentiment…

PARRU??AN ANZJAN

{a]-}ebbu;

APPREZZAMENT

Carmelo Cascun Kunjomu sinonimu mal-Ka]in Banda San Filep ta’ {a]}ebbug. G[ex fi [dan din isso/jetà g[al kwazi terz mittwaqqif tag[ha. G[al aktar minn 40 sena kien Segretarju Onorarju tag[ha.

Meta irtira kien appuntat b’;ieh b[ala President Onorarju flimkien ma’ persuna;;i importanti o[ra fil-lokalità b[al Dun Karm Psaila, l-Im[allef Oliver Gulia u o[rajn.

Tista’ tg[id kien strumentali fil-[afna de/izjonijiet amministrattivi u [idma bla heda li din is-so/jetà wettqet matul i]-]minijiet.

Mhux biss kien dedikat lejn il-ka]in innifsu i]da wkoll lejn il-banda tieg[u li kien ji;ri warajha kull fejn kienet tipparte/ipa kemm fil-festi ta’ r[ula o[ra, u xejn anqas filparte/ipazzjoni tag[ha f’attivitajiet nazzjonali.

Dan l-involviment s[ih u disinteressat g[amlu popolari [afna ma’ kull /ittadin talBelt Rohan u xejn anqas malka]ini tal-baned kollha Maltin.

Mill-bidu tat-twaqqif talKunsill ?iviku ta’ {a]}ebbug fl-1964 Carmelo Cascun dejjem okkupa kariga uffi/jali u g[al disa’ snin kien it-te]orier tal-istess Kunsill.

Fl-1971 kien wie[ed millmembri tal-Kummissjoni minn [dan il-Kunsill ?iviku sabiex jitwaqqaf l-ewwel monument f’{a]-}ebbu; lil Dun Karm fi Triq Sciortino flokka]joni tal-g[axar sena mill-mewt tal-istess Poeta Nazzjonali.

Carmelo Cascun

Niftakar li kien [a [sieb li kull ammont mi;bur kien jintefaq kif inhu xieraq ming[ajr [ela ta’ spejje].

Mhux biss kien irnexxielu jasal g[al dan i]da wkoll kien fadal xi ammont, g[alkemm /kejken u li kien issu;;erixxa li jing[ata g[al skop so/jali#kulturali ie[or.

Id-dokumenti li kien i]omm f’din il-kariga huma llum parti mill-memorja ta’ dan ilKunsill mi]muma fl-Arkivji Nazzjonali fir-Rabat, Malta.

Il-popolarità tieg[u g[enitu mhux ftit biex ikun wie[ed mill-kunsillieri tal-ewwel Kunsill Lokali f’{a]-}ebbug fl-1993 fejn baqa’ jag[ti lkontribut denju tieg[u.

Bdejna [bieb meta kien g[ad kelli madwar 18-il sena meta flimkien ma’ [bieb o[rajn konna nkunu bilqieg[da fuq si;;ijiet tal[adid ma;enb il-Kazin San Filippu minn tard wara nofs in-nhar. Kien da[[alni so/ju tal-istess So/jetà u bqajt sal;urnata tal-lum. Niftakar meta kien, bil-pa/enzja kollha, jistenna l-film tal-Mayfair

Theatre jispi//a biex jag[mel ir-rendikont ta’ dik il-;urnata fl-uffi//ju tal-istess ka]in tard filg[axijiet.

Konna niltaqg[u kwa]i kull filg[odu sejrin lejn ix-xog[ol b[ala ]ew; impjegati fisServizz ?ivili. Id-diskursati tag[na dejjem tista’ tg[id kienu jkunu fuq ix-xog[ol talvolontarjat partikolarment fejn it-tnejn konna nkunu involuti fir-ra[al tag[na.

Qatt ma niftakar li xi darba tlewwimna i]da dejjem sibna l-kompromess meta flimkien organizzajna [afna attivitajiet so/jali u kulturali. Il-parir tieg[u dejjem kien g[aqli.

Meta mort rajtu l-ewwel darba fid-dar fejn kien irtirat millewwel g[arafni u g[ajjat ismi b’g[ajta kbira li tibqa’ tidwi f’widnejja ghal [afna ]mien.

Waqt li kien tant okkupat f’attivitajiet li kien jipparte/ipa fihom, qatt ma naqas l-obbligu u ddedikazzjoni lejn il-familja li tant kien jirrispetta u j[obb.

Jalla l-[anin Alla jag[ti lilu u lil kull min iddedika l-[in liberu tieg[u g[al xog[ol hekk intensiv ta’ volontarjat millprofondità tal-qalb fis-so/jetà bla interessi personali, ilpremju li jist[oqqilhom u jag[ti l-konfort lil uliedu li g[andhom jibqg[u j]ommu lmemorja tieg[u ta’ missier li tahom l-akbar e]empju ta’ [ajja attiva u m[abba lejhom u lejn is-so/jetà Maltija.

Aghtih O Mulej il-mistrie[ ta’ dejjem.

MICHAEL BONNICI {a]-}ebbu;

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 11 ta’ Awwissu, 2011

Joseph Muscat u l-Commercial Courier Sur Editur, B[alissa tal-PL g[andhom ;enn biex inaqqru missu//ess kbir li l-Gvern Nazzjonalista qed jag[mel fil-mi]uri li qed jie[u biex jilqa’ g[as-sitwazzjoni ekonomika u finanzjarja mwieg[ra mondjali.

Dan il-;enn fil-kamp laburista kompla ]died filbidu tax-xahar ta’ Awwissu meta [are; l-a[[ar st[arri; tal-Eurobarometer li kien jg[id li l-Maltin huma laktar nies fl-Ewropa li jafdaw lill-gvern tag[hom li j[arishom minn din issitwazzjoni ta’ kri]i li qed ta[kem id-dinja! B’ri]ultat ta’ dan, il-labour beda kampanja biex jattakka lpo]izzjoni tal-Gvern Malti.

Fuq hekk tkellmu Joseph Muscat u Karmenu Vella flimkien mal-kor kollu tassostenituri laburisti.

Fil-fatt Joseph Muscat dan l-a[[ar kellu intervista f’The Commercial Courier.

Fost affarijiet o[ra Muscat qal li t-tkabbir ekonomiku li rnexxielha tag[mel Malta wara li b’g[aqal g[elbet lisfidi kbar internazzjonali, mhux mertu tal-politika talgvern i]da kien dovut g[allg[aqal tan-nies tan-negozju u tal-kummer/!

Qed tara, it-tkabbir ekonomiku sar bis-sa[[a tan-negozjanti u bis-sa[[a ta’ dawk tal-[wienet!

Din ma hi xejn [lief g[ira ba]wija u tingi] tal-kuxjenza dwar dak li kien g[amel il-PL fil-gvern anke fil-le;islatura tal-1996-1998. Dak i]-]mien Joseph Muscat kien jirreklama, jappo;;ja u

jfa[[ar il-frejje; kollha li kien jag[mel Alfred Sant. G[adni niftakar lil Alfred Sant fuq ittelevi]joni jirridikola lilu nnifsu jipprova jfiehem bla ma jirnexxilu l-mekkani]mu ‘sempli/i’ tas-CET. Dakinhar, barra li ;ennen lill-accountants kollha ta’ Malta, bit-tne[[ija tal-VAT u d-d[ul tas-CET, Sant kien irnexxielu jg[olli l-[ajja bilkbir u jirvina l-finanzi talpajji].

Dakinhar l-g[aqal talkomunità tal-kummer/ u tan-negozju ma kien serva g[al xejn biex ikabbar lekonomija!

U lanqas ix-xmara ta’ ;ustifikazzjoni u elo;ji tal;urnalista Joseph Muscat ma kienu servew g[alxejn g[ax kienu appuntu n-nies tannegozju flimkien malma;;oranza tal-Maltin li vvutaw biex qa//tu lill-PL mill-gvern!

Nappella “g[all-g[aqal tan-nies tan-negozju u talkummer/” biex ma jafdawx lil Joseph Muscat biss biss wara li kien di;à indika li jkun lest jer;a’ jda[[al ilbulk-buying fejn jid[lu servizzi u prodotti.

Il-komunità kummer/jali ta’ Malta kollha g[adha tiftakar minn liema martirju ta’ kontrolli u ta’ korruzzjoni g[addew min[abba l-bulk buying fissebg[inijiet u t-tmeninijiet.

Din il-weg[da ta’ Muscat wa[edha g[andha twerwirhom kif ukoll tift[ilhom g[ajnejhom millperiklu tal-labour fil-gvern.

PAUL BORG Ir-Rabat

{ob] lil min jaf jieklu Sur Editur, Qed nibg[atlek twe;iba g[allittra li dehret f’il-mument tal{add 28 ta’ Awwissu 2011 liema ittra kienet intitolata ‘{ob] lil min jaf jieklu’ miktuba min Joseph Farrugia minn Birkirkara.

Filwaqt li nirringrazzja lisSur Farrugia li japprezza l[idma tieg[i u jaf li jiena dejjem lesta nintervjeni u nikkritika fejn ikun hemm il[tie;a, spe/jalment fejn jid[lu d-drittijiet tat-tfal, nirreferih g[all-mistoqsija parlamentari numru 27223 mag[mula minni u mwie;ba millMinistru g[as-Sa[[a fl-4 ta’ Lulju 2011 li minnha jirri]ulta li sa dik id-data kien hemm 877 tifel u tifla fuq il-lista ta’ stennija.

Nirreferih ukoll g[allintervista li tajt lil Frans Ghirxi f’it-Tor/a tal-10 ta’ Lulju 2011 kif ukoll g[allintervista li dehret fil-gazzetta Illum tal-31 ta’ Lulju 2011 liema intervista ng[atat minn

]ew; uffi/jali tac-CDAU, Cynthia Scerri u Joanna Chetcuti li appuntu kkonfermaw il-problemi e]istenti f’dan id-dipartiment.

G[alkemm is-Sur Farrugia jidher li qed jag[ti x’jifhem li hu inti] fis-su;;ett, forsi dan il-materjal kollu ma jafx bih — anke peress li g[o;bu jirrea;ixxi kwa]i xahar wara li jien kont tajt il-konferenza stampa.

Nassigura lis-Sur Farrugia li l-ittra tieg[u hi turija kbira ta’ m[abba lejn il-proxxmu spe/jalment dawk il-mijiet ta’ tfal u l-familji tag[hom li ilhom jistennew xhur u snin biex jing[ataw is-servizz li tant g[andhom b]onn — sitwazzjoni li sfortunatament g[adha tippersisti sal-;urnata tal-lum.

DR. JUSTYNE CARUANA

Kelliema tal-PL g[allFamilja, Tfal u Di]abbiltà

19

Il-PL> Gre/ja ‘iva’, Gre/ja ‘le’!

Sur Editur, Waqt konferenza tala[barijiet, il-Perit Karmenu Vella ta l-ver]joni tieg[u (u tal-PL) dwar l-ekonomija u lfinanzi tal-pajji].

Bis-solitu tattika antika laburista pprova ji]ra’ ssikkrana u jda[[al id-dubji f’materja fejn il-Gvern talPrim Ministru Gonzi hu b’sa[[tu [afna.

Dan tikkonfermah listatistika komparattiva li to[ro; mill-UE u l-aqwa istituzzjonijiet finanzjarji u

ekonomi/i fid-dinja.

U issa irri]ulta li l-Maltin huma l-aktar nies fl-Ewropa li jafdaw lill-Gvern tag[hom li jie[u azzjoni effettiva biex jilqa’ g[all-kri]i internazzjonali!

U allura tal-labour qabadhom ;enn biex jie[du kontro-mi]uri.

Apparti dan, Karmenu Vella tkellem ukoll dwar isself li Malta pprovdiet lillGre/ja.

Donnu li issa tal-labour indunaw li dan is-self jista’

jintu]a biex iqajjem sentimenti ta’ g[ira filMaltin. Bi//a opportunitá b[al dik, mhux ta’ min jitlifha u l-labour jispe/jalizza fittixwix u qatt ma qag[ad lura fuq hekk!

I]da donnu li fil-ferne]ija li Karmenu Vella u s[abu g[andhom, insew li filParlament ftit ilu lOppo]izzjoni Laburista kienet qablet mal-Gvern dwar dan is-self lill-Gre/ja!

FRANS FARRUGIA Tas-Sliema

Il-PL u l-edukazzjoni Sur Editur, Dan l-a[[ar tal-PL tawha g[all-pariri. Jitkellmu tnejn tnejn. M’ilux kellna lil Varist Bartolo u lil Owen Bonnici jippontifikaw fuq l-edukazzjoni.

B[all-pari ta’ kelliema li tkellmu qabilhom, Bartolo u Bonnici pin;ew stampa kerha dwar l-edukazzjoni avolja lGvern Nazzjonalista qed jinvesti miljuni kbar u qed ikollu su//essi kbar f’dan ilqasam.

Dawn il-kelliema qed jag[tu pariri []iena b[al meta qalu li min i;ib grad 6 jew 7 fl-e]ami tas-SEC ma jistax

ikompli jistudja wara ssekondarja. Fil-verità dawk li j;ibu dawn il-gradi jistg[u jkomplu bl-istudji tag[hom flITS, fl-MCAST u fl-Upper Secondary!

Dejjem hekk kien il-labour.

Niftakar lil Alfred Sant jinkwieta lill-istudenti u lill;enituri tag[hom meta kien qal li istituti privati li jg[allmu l-ICT ma kinux ta’ livell professjonali. Dan wara li l-Gvern Nazzjonalista tant kellu talba kbira g[al dawn ilkorsijiet li [allas biex jakkomoda w[ud minnhom f’istituti privati. :ara li dawk l-istudenti li

studjaw fl-istituti li Sant kien qal ma kinux ta’ livell professjonali [ar;uh ta’ ma]etta meta kaxkru l-premjijiet kollha meta telg[u l-Ingilterra fi tmiem il-kors tag[hom.

Kellna wkoll lil Joseph Muscat meta fi Frar 2010 ivvinta li studenti biex jirre;istraw g[ad-d[ul flMCAST riedu j[allsu €350.

Tal-labour ma tantx jaqblilhom jift[u [alqhom dwar l-edukazzjoni g[ax b[alma ;ara f’[afna setturi o[rajn il-Gvernijiet Nazzjonalista ji;ru bihom.

M. PISANI {’Attard

20

OPINJONI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Repubblika li ta;ixxi u tipprote;i Fi tmiem il-;img[a li g[addiet, il-Jeunes Populaires, il-ferg[a ]ag[]ug[a tal-partit Fran/i] UMP u li tieg[u jappartjeni l-President Nicholas Sarkozy, organizzat attività f’Marsilja.

G[aliha attendew madwar 4,000 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a minn kull parti ta’ Franza… i]da mhux biss.

Min[abba x-xibka ta’ Fran/i]i mxerrdin madwar iddinja, il-UMP g[andu wkoll ferg[at rappre]entattivi f’kull parti tad-dinja li fiha jinsabu komunitajiet imdaqqsa ta’ Fran/i]i.

Din l-attivita’ kellha l-iskop li tag[ti bidu g[all-kampanja presidenzjali biex Nicholas Sarkozy jikseb mandat ie[or.

Is-sistema Fran/i]a hi kemxejn differenti minn tag[na. Fi Franza, hi rRepubblika li hi e]ekuttiva, filwaqt li f’Malta, idde/i]jonijiet e]ekuttivi jittie[du mill-Prim Ministru.

Waqt l-attività ta’ tlett ijiem li matulha saru numru ta’ diskussjonijiet u diskorsi, spikkaw numru ta’ kwistjonijiet ta’ importanza g[all-Fran/i]i.

Il-kwistjoni tal-kri]i ekonomika Ewropea tant hi ewlenija fi Franza, li l-forzi politi/i tal-lemin huma favur l-inklu]joni fil-kostituzzjoni Fran/i]a ta’ klawsola li torbot li kull President Fran/i] i]omm id-defi/it ta[t it-3%.

Filwaqt li kull pajji] Ewropew, inklu] tag[na, g[araf l-importanza tad-dejn u l-effett li dan jista’ jkollu f’g[ajnejn l-investituri barranin, is-So/jalisti Fran/i]i ma jaqblux mal-introduzzjoni ta’ din il-klawsola.

Mhemmx dubju li tiftakru ssensiela ta’ laqg[at bilaterali Sarkozy-Merkel li saru f’tentattiv biex jintla[aq ftehim li jissalvagwardja lewro.

Ma setax jonqos li tissemma r-rivoluzzjoni filLibja. L-armata Fran/i]a kienet ewlenija fl-offensiva

Id-diskors tal-Prim Ministru Fillon kien kategoriku: dawk

li m’g[andhomx il-kura;; ji;;ieldu g[al-liberta’ ma jkunux qeg[din jikkundannaw il-massakru.

minn Ryan Callus f’ Marsilja, Franza Vi/i-President ta]-}g[a]ag[ tal-Partit Popolari Ewropew

militari biex twaqqaf lill-eks dittatur Gaddafi mill-u]u ta’ forza sproporzjonata fuq i//ittadini Libjani.

Kemm il-Prim Ministru Fran/i] Francois Fillon kif ukoll il-Ministru g[allAffarijiet Barranin, Alan Juppe, fa[[ru l-kompetenza, il-professjonalità kif ukoll ilkura;; tal-membri tal-armata Fran/i]a. Mhemmx dubju li loffensiva militari kienet strumentali fil-waqg[a tarre;im ta’ Gaddafi u s-sehem tal-Fran/i]i f’dan il-pro/ess nissel kburija fid-de/i]jonijiet li [a pajji]hom.

U f’pajji]na hekk ukoll g[amilna fil-limitazzjonijiet ta’ pajji] [afna i]g[ar minn Franza.

Il-Prim Ministru Gonzi kien fost l-ewwel mill-mexxejja tal-komunità internazzjonali li kkritika dak li kien qed ji;ri fil-Libja. Dwar [addie[or ma jistax jintqal l-istess.

Dan il-kliem ta’ Fillon, i]da, fakkarni f’min f’pajji]na ma lissinx lanqas kelma wa[da ta’ kundanna quddiem dawk l-atti kontra l-umanità kollha (skont sorsi l-imwiet ila[[qu madwar 50,000 persuna).

Saret referenza g[allkonferenza tal-1 ta’ Settembru f’Pari;i, b’inizjattiva talPresident Sarkozy, li g[aliha attendew sittin kap ta’ stat, b’g[axra minnhom biss millUnjoni Ewropea. Malta kienet wa[da minn dawn l-g[axra.

L-istedina lil Malta mhi xejn [lief turija ta’ apprezzament lejn ir-rwol li qdiet Malta: pajji]na qam bilwieqfa meta g[ajtulna g[allg[ajnuna.

Is-sigurtà fit-toroq u lkriminalità jidher li huma

Il-Prim Ministru Fran/i] ixejjer il-bandiera tal-Libja [ielsa

wkoll u;ig[ ta’ ras g[allFran/i]i. Id-delinkwenza mi]]g[a]ag[ naqset sostanzjalment mill-2007 sal-llum. Ittmexxija ta’ Sarkozy ]iedet in-numru ta’ ma;istrati bi 18% filwaqt li ]iedet ilpostijiet fil-[abs b’9,400.

G[all-grazzja t’Alla, Malta tinsab f’po]izzjoni a[jar firrigward tal-kriminalità mwettqa mi]-]g[a]ag[, ble//ezzjoni ta’ xi postijiet taddivertiment. Hawnhekk i]da rridu ng[idu li l-influwenza ta’ ]g[a]ag[ turisti f’pajji]na hi wa[da mir-ra;unijiet g[a]]ieda ta’ kriminalità.

L-edukazzjoni hi prijorità o[ra. Ing[atat importanza kbira lejn ir-relazzjoni bejn il;enituri u t-tfal, g[aliex jidher

Dehra ;enerali tal-konferenza taz-]g[a]ag[ tal-partit Fran/i] UMP

li sforz tad-distakk li je]isti bejn it-tnejn, qed iwassal biex inqas imorru l-iskola bilkonsegwenza li w[ud jispi//aw jinvolvu ru[hom f’atti ta’ kriminalità.

Saret referenza g[allproposti populisti li qed jitqajmu mis-So/jalisti: li l-età tal-irtirar tkun sa 61 sena (din ittellg[et g[al 67 sena min[abba r-riforma filpensjonijiet ) u li n-numru ta’ sig[at ta’ xog[ol fil-;img[a g[andu jkun sa 35 sieg[a.

Jidher allura li ftit hemm differenza bejn is-So/jalisti fi Franza u dawk f’pajji]i o[ra Ewropej! Proposti populisti li jo;[;bu lil [afna i]da ma huma xejn [lief proposti talmument. Nistg[u ng[ixu lmument b[allikieku g[ada qatt mhu se jil[aqna, i]da uliedna, imbag[ad, x’se jag[mlu? Jg[ixu l-mument tag[hom fit-tbatija min[abba l-egoi]mu tag[na?

Din hi l-politika li wasslet lill-popli tas-sbatax-il pajji] tal-Unjoni Ewropea biex jag[]lu dawk il-partiti li j[addnu l-politika tal-lemin.

Hi politika li mhix wa[da talmument (li tonfoq [alli tkun komdu llum u ta’ g[ada mbag[ad jaraw huma), i]da responsabbli u serja.

Hi l-politika li kkonvin/iet g[aliex g[amlet lill-grupp talPartit Popolari Ewropew laktar grupp b’sa[[tu f’din lUnjoni Ewropea…il-familja tag[na.

LOKALI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

21

Investiment qawwi minn GO fin-network tal-mowbajl GO dalwaqt se tkun tista’ toffri lill-abbonati tag[ha servizz ta’ mobile broadband aktar velo/i u servizzi talvu/i aktar b’sa[[ithom.

GO qed tappgrejdja l-GSM e]istenti u n-networks 3G tag[ha permezz tassostituzzjoni tal-infrastruttura e]istenti u se tirdoppja nnumru ta’ base stations tag[ha biex jipprovdi kwalità g[olja tan-network u konnessjonijiet tal-vu/i u mobile data mill-aqwa – kemm ;ewwa kif ukoll barra.

GO g[a]let lil Nokia Siemens Networks biex jipprovdu l-apparat il-;did tarradju mowbajl li jg[aqqad malbqija tan-network u servizzi relatati.

Wirja minn grupp akrobatiku ?ini] I/-?entru Kulturali ?ini] u l-MCC se jippre]entaw wirja minn grupp akrobatiku mill-Inner Mongolia fit-23 ta’ Settembru .

Se jag[tu din il-wirja akrobatika 27 artist mirRe;jun Awtonomu talMongolja ta’ :ewwa li tifforma parti mi/-?ina.

L-artisti se jippre]entaw serata mill-aqwa b’karatteristi/i tipi/i tal Mongolja li jinkludu akrobazija, ]fin u kant. {afna mir-rappre]entazzjonijiet li se jara min se jattendi reb[u premjijiet nazzjonali u internazzjonali b[al Kicking Balls Riding Elevated Motorcycles li ng[ata l-Premju tad-Deheb fit-13-il Kompetizzjoni ta’ Akrobazija f’Pari;i, iddanza Dancing Scent of Milk li wkoll reb[et ilPremju tad-Deheb filKompetizzjoni Internazzjonali talMongolja u [afna o[rajn.

U[ud mix-xog[lijiet li se jkunu pre]entati huma meqjusa mill- UNESCO b[ala wirt kulturali uman mhux miktub.

Permezz tag[hom, ludjenza Maltija se jkollha l-opportunità li tara, tifhem u tapprezza l-kultura talMongolja u tal-gruppi etni/i li nsibu fiha.

THE INNER MONGOLIA ACROBATIC SHOW se jittella’ bi skop filantropiku u kull qlig[ se jmur g[allCommunity Chest Fund.

In-numru tat-telefon talbooking office ta’ dar ilMediterran g[allKonferenzi hu 25595750#1.

Il-ftehim kien iffirmat minn David Kay, il-Kap E]ekuttiv ta’ GO, u Joao Picoito, Kap tar-Re;jun tal-Ewropa taxXlokk, Nokia Siemens.

Waqt li kien qed jitkellem dwar il-benefi//ji tan-network il-;did, David Kay, il-Kap E]ekuttiv ta’ GO qal li l-pro;ett ambizzju] jinvolvi l-espansjoni massiva tal-area s[i[a koperta mis-servizz tal-mowbajl 3G, li se jrendiha l-akbar f’Malta, ba]at fuq teknolo;ija mill-aktar avvanzata li se ti]gura network tal-og[la kwalità kif ukoll konnessjonijiet tal-vu/i affidabbli u mobile data talog[la velo/ità mifruxa bla ebda xkiel madwar Malta u G[awdex.

Barra minn hekk, il-

Mix-xellug> Joao Picoito u David Kay, wara li ffirmaw il-ftehim dwar l-investiment tal-mowbajl ta’ GO. Charlo Bonnici, Assistent Parlamentari fil-Ministeru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, kien pre]enti waqt l-iffirmar

kumpanija se ]]id is-siti ;odda biex tespandi lkopertura u ttejjeb l-effi/jenza tan-network. GO se tu]a nNetAct – is-sistema ta’ network management tan-

Nokia Siemens Networks – biex isir monitora;; effettiv, l-a[jar u]u u konfigurazzjoni tan-network tag[ha.

Klijenti ta’ GO se jesperjenzaw titjib fuq sej[iet

mowbajl bil-vu/i kif ukoll velo/itajiet og[la tal-mobile broadband g[all-ismartphones u l-mobile lap tops tag[hom.

Minbarra li tkun qed tipprovdi l-og[la effi/jenza fis-suq hekk kif ti;i implimentata, il-pjattaforma mag[]ula minn GO se tipprovdi ba]i stabbli g[allintroduzzjoni tal-;enerazzjoni li jmiss tat-teknolo;ija talmowbajl b[al 4G, hekk kif din issir disponibbli.

Il-pro;ett hu mistenni jitlesta fi ftit aktar minn sena, i]da ferm aktar kmieni minn hekk, il-klijenti se jibdew jibbenefikaw minn livell ta’ effi/jenza ferm og[la minn ta’ qabel, hekk kif jit[ejjew fa]ijiet spe/ifi/i tal-pro;ett.

Vodafone Malta toffri l-aktar mobile internet velo/i fil-g]ejjer Maltin G[al darb’o[ra P3 Communications GmbH ikkonfermat li Vodafone Malta toffri l-mobile internet l-aktar velo/i f’Malta.

P3 Communications ikkonfermat li n-network ta’ Vodafone Malta toffri l-file download l-aktar mg[a;;el u l-file upload l-aktar velo/i fost l-operaturi kollha f’Malta.

Din il-konklu]joni hi ba]ata fuq studju indipendenti li P3 Communications g[amlet bejn l-24 ta’ Mejju 2011 u t-3 ta’ :unju 2011 fir-re;juni kollha ta’ Malta b[ala testijiet stazzjonarji u o[rajn matul issewqan. P3 Communications

hi wa[da mill-kumpaniji ewlenin fl-Ewropa li tipprovdi testijiet fuq radio networks, st[arrri; indipendenti u awditjar tal-kwalità tasservizz.

Dan i/-/ertifikat jikkonferma li n-network talVodafone hu effi/jenti, talaqwa kwalità u ta’ min jafda fih, hu l-a[jar wie[ed fis-suq u hu fatt li l-klijenti qed igawdu l-aktar esperjenza velo/i ta’ mobile internet fost in-networks kollha ta’ Malta.

Ir-ri]ultati li kisbet Vodafone juru b’mod sinifikanti rati og[la ta’ mean user data fl-upload u d-

download meta mqabbla ma’ dawk tal-kompetituri. Dan ifisser li klijent ta’ Vodafone li ju]a smartphone jew USB key igawdi minn esperjenza superjuri waqt li jibbraw]ja jew ini]]el il-files.

Barra minn dan min ju]a ddata fuq il-mowbajl u ju]a nnetwork ta’ Vodafone jista’ jni]]el aktar data f’perjodu ta’ [in partikolari milli jekk qieg[ed fuq networks ta’ operaturi o[ra tal-mobile.

Dan jirri]ulta wkoll fl-a[jar esperjenza tal-YouTube fuq il-mowbajl g[all-klijenti ta’ Vodafone.

Il-klijenti ta’ Vodafone

jistg[u wkoll itellg[u ritratti, files u jibag[tu emails b’rata aktar mg[a;la minn klijenti o[ra tal-mowbajl f’Malta.

Vodafone la[qet ukoll lesperjenza ta’ browsing laktar velo/i u rati l-aktar baxxi ta’ dewmien fuq innetwork. Dan ifisser esperjenza superjuri g[allklijenti ta’ Vodafone Malta.

Sadattant Vodafone Malta qed tag[ti /ans lill-pubbliku biex jipprova l-mobile internet tag[ha waqt ilVodafone Android Village li jintemm illejla, fil-parke;; tat-Tigullio, San :iljan mill-4 p.m. ’il quddiem.

22

INTERNAZZJONALI

:ellieda ta’ kontra Gaddafi hekk kif avvanzaw lejn il-belt ta’ Bani Walid (Ritratt> Reuters)

Il-LIBJA

:lied qalil madwar Bani Walid u Sirte Mas-seb[ tal-biera[, il;ellieda Libjani taw bidu g[all-assalt kontra l-a[[ar fortizzi leali lejn Muammar Gaddafi b’battalji fero/i rrappurtati f’Bani Walid u qrib Sirte.

Il-;lied beda l-:img[a meta n-nies leali lejn Gaddafi f’dawn i]-]ew; bliet bdew bumbardament bir-rockets fuq il-qag[diet tar-ribelli, min[abba li lbiera[ kellu jiskadi l-ultimatum iddikjarat mill-Kunsill Transitorju Nazzjonali biex il-bliet li g[adhom f’idejn in-nies ta’ Gaddafi i/edu, inkella kienu se jkunu attakkati.

L-uffi/jali Libjani qalu li dan il-;lied kien ifisser li issa kienu bdew il-battalji finali tar-rivoluzzjoni Libjana, li ilha tkaxkar sitt xhur.

Hekk kif jidher li l-kunflitt Libjan die[el fl-a[[ar fa]i tieg[u, ir-Renju Unit qed jippjana li jissottometti abbozz ta’ ri]oluzzjoni quddiem il-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti fil;ranet li ;ejjin biex jibdew jittaffew is-sanzjonijiet kontra l-Libja u tkun stabbilita missjoni tan-Nazzjonijiet Uniti fil-pajji].

L-uffi/jali tal-Kunsill qalu li f’Bani Walid, ir-ribelli kienu qed ji;;ieldu triq triq kontra n-nies ta’ Gaddafi. Intqal li l;ellieda tal-Kunsill kienu da[lu minn tliet direzzjonijiet f’Bani Walid.

Hu stamt li f’Bani Walid hemm madwar 600 ;ellied leali lejn Gaddafi, u dawn huma armati sa snienhom.

Hemm suspetti li xi ulied

Gaddafi jistg[u jkunu f’din ilbelt, jekk mhux Gaddafi nnifsu.

Dawk l-u[ud li [arbu minn Bani Walid qabel ma beda l;lied qalu li n-nies ta’ Gaddafi kienu tterrorizzaw lil kul[add fil-belt. Huma qalu wkoll li ma kienx hemm elettriku, ilma jew ikel. Lanqas ma kien hemm petrol u g[alhekk [afna nies ma setg[ux ja[arbu bilkarrozzi tag[hom.

Bani Walid, Sirte u Sabha, fin-Nofsinhar, huma l-bliet ewlenin li g[adhom filkontroll tan-nies ta’ Gaddafi.

Dawn kollha huma bliet simboli/i b’xi rabta partikulari ma’ Gaddafi.

Il-Kunsill [abbar ukoll li mijiet ta’ ;ellieda kienu ntbag[tu lejn Sabha. Intqal li madwar 150 vettura, nhar il:img[a kienu telqu lejn Sabha, u aktar kienu mistennija jitilqu lbiera[, diretti lejn din il-belt li tinsab f’nofs id-De]ert Sahara, u fejn hu ssuspettat li hemm mi;bura diversi mer/enarji Afrikani.

Sadattant, dwar fejn hu Gaddafi komplew lispekulazzjonijiet u l-misteri.

Issa, l-uffi/jal inkarigat mittfittxija g[al Gaddafi, qal li kellu indikazzjonijiet li hu seta’ kien fl-in[awi ta’ Birak, 700 kilometru fin-Nofsinhar ta’ Tripli.

Hu qal li fiz-zona kien hemm attività tan-NATO nhar il-{amis. Qal ukoll li Gaddafi kien qed ikun protett minn xi tribujiet fin-Nofsinhar talLibja, u fuq dawn it-tibujiet, il-Kunsill ftit li xejn kellu influwenza.

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

23

L-ISTATI UNITI

Pajji] fuq l-allert hekk kif ifakkar l-attakki tal-11 ta’ Settembru Fi New York u f’Washington hemm allert kbir fost it-t[assib li Ayman al-Zawahiri, il-kap il;did tal-al-Qaeda, g[andu mnejn qed jipprova jwettaq xi attakk terroristiku fl-Istati Uniti b[ala tpattija g[all-qtil ta’ Osama bin Laden, u biex ifakkar l-g[axar anniversarju mill-attakki tal-11 ta’ Settembru.

Il-President Amerikan, Barack Obama, ilbiera[ qal li lIstati Uniti kienet aktar b’sa[[itha g[axar snin wara lattakki tal-11 ta’ Settembru, u lAmerikani kienu se jkomplu b’[ajjithom minkejja t-theddid kontinwu kontriehom.

Hu sa[aq li filwaqt li l-Istati Uniti kienet aktar b’sa[[itha waqt li l-al-Qaeda kienet tul fittriq li ting[eleb, il-gruppi

terroristi/i kienu se jkomplu j]ommu lill-Istati Uniti fil-mira tag[hom.

Joe Biden, il-Vi/i President, qal li s-servizzi sigrieti Amerikani kellhom informazzjoni spe/ifika minn “sors kredibbli” li konfoffa li tinvolvi karozza-bomba kienet qed tin[ema. I]da hu sa[aq li sa issa ma kien hemm xejn ikkonfermat.

Hillary Clinton, is-Segretarju tal-Istat Amerikan, qalet li wara din it-theddida kien hemm l-alQaeda.

Matul il-;urnata tal-lum se jkun hemm /erimonji u attivitajiet li jfakkru l-attakki ta’ g[axar snin ilu, li fihom inqatlu kwa]i 3,000 persuna.

Il-President Obama, kif ukoll l-eks President George W. Bush,

Il-Pulizija jlestu biex jo[or;u fuq ronda ta’ g[assa fit-toroq ta’ New York.

se jattendu /erimonja fi Ground Zero, illum. Obama, illum se j]ur kemm New York kif ukoll Washington u Pennslyvania – it-

L-E:ITTU

Evakwat l-Ambaxxatur I]raeljan wara attakk fuq l-Ambaxxata L-Ambaxxatur I]raeljan g[all-E;ittu kien evakwat b’ur;enza mill-E;ittu wara li d-dimostranti attakkaw u da[lu fl-Ambaxxata I]raeljana fil-Kajr.

L-Istati Uniti [e;;et lillawtoritajiet militari fl-E;ittu biex jipprote;u l-Ambaxxata wara li d-dimostranti da[lu fil-bini u g[amlu [erba minn dak li sabu ;ewwa, kif ukoll ni]]lu l-bandiera I]raeljana.

Il-Pulizija E;izzjana batiet biex irnexxielha tikkontrolla s-sitwazzjoni u kellha tispara l-gass tad-dmug[, u sa[anstira sparat xi tiri. Kien hemm rapporti li tal-anqas ]ew; persuni nstabu mejta u

l-Ministeru tal-Intern qal li fl-inkwiet li beda tard il:img[a filg[axija u kompla matul il-lejl, 450 persuna kienu ndarbu. Kien hemm ukoll 46 pulizija li ndarbu.

Mas-seb[ tal-biera[, kien g[ad fadal madwar 500 persuna fil-bini talAmbaxxata u fil-madwar.

I]da wara ftit, il-forzi tassigurtà E;izzjani irnexxielhom ine[[uhom.

Matul il-lejl, ilcommandos E;izzjani kellhom jintervjenu biex isalvaw sitt I]raeljani li nqabdu fl-Ambaxxata hekk kif [ebbew g[aliha ddimostranti.

Dan kien it-tieni in/ident serju fl-Ambaxxata I]raeljana minn mindu [ames suldati E;izzjani nqatlu x-xahar li g[adda, waqt missjoni I]raeljana kontra l-militanti Palestinjani tul il-fruntiera bejn l-E;ittu u l-I]rael. I]da dak tal-:img[a filg[axija kien l-aktar wie[ed gravi.

L-Ambaxxatur I]raeljuan, Yitzhak Levanon, l-impjegati u l-membri tal-familja kienu evakwati lbiera[; i]da flE;ittu baqa’ diplomatiku wie[ed I]raeljan.

Minn mindu tne[[a Hosni Mubarak, fl-E;ittu ]died ittgergir u r-rabja g[all-ftehim tal-pa/i li kien intla[aq malI]rael fl-1979. Infatti min[abba l-protesti li kienu qed isiru kwa]i ta’ kuljum quddiem l-Ambaxxata, inbena [ajt f’dawn l-a[[ar ;img[at, i]da dan malajr tkisser filprotesta tal-:img[a.

tliet postijiet fejn se[[ew lattakki ta’ g[axar snin ilu.

Fi New York, di;à kien hemm sigurtà kbira, u wara li

t[abbar li kien hemm ilpossibbiltà ta’ attakk, din ]diedet, kif seta’ jidher madwar il-belt, ilbiera[.

Dwar dan l-avveniment, ilbiera[ tkellem ukoll il-Papa Benedittu XVI, li kkundanna lvjolenza li ssir f’isem Alla, imma qal li g[axar snin wara lattakki tal-11 ta’ Settembru, iddinja kien g[ad kellha [afna x’titg[allem.

Hu qal dan f’ittra li bag[at lil Timothy Dolan, li hu l-Ar/isqof ta’ New York, kif ukoll il-Kap tal-Konferenza Amerikana talIsqfijiet Kattoli/i Amerikani.

Rudolph Giuliani, li kien isSindku ta’ New York fi ]mien l-attakki, qal li l-pajji] kien g[ad kellu [afna xog[ol x’jag[mel biex ikun ippreparat a[jar g[all-attakki kontrieh.

24

LOKALI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Malta hi fost il-pajji]i bl-og[la livell ta’ sodisfazzjon fost il-klijenti Premier fi [dan il-Grupp HSBC

Il-klijenti tal-HSBC Premier dejjem aktar sodisfatti Iktar klijenti lokali u internazzjonali qed igawdu mill-benefi//ji ta’ servizz bankarju globali personalizzat.

Ir-rata ta’ sodisfazzjon talklijenti Premier tal-HSBC la[qet 97 fil-mija.

Dan wara investimenti sinifikanti b[alma huma rrefurbishments ri/enti talferg[at u l-bidu tas-servizz telefoniku tal-Premier Direct.

Malta issa tinsab tokkupa fost l-og[la po]izzjonijiet f’termini ta’ sodisfazzjon tal-klijent fi [dan il-Grupp tal-HSBC. HSBC Premier joffri relazzjoni mani;erjali dedikata lill-klijenti b’valur nett personali g[oli u hi sostnuta b’servizzi bankarji mfassla apposta, pariri spe/jalizzati fuq l-immani;;jar tal-;id personali, u assistenza fleventwalità ta’ rilokazzjoni g[al xi pajji] ie[or madwar iddinja.

HSBC Premier hu mfassal biex jipprovdi servizz lillmembri tal-familja kollha, u jinkludi g[arfien lokali u internazzjonali, rati preferenzjali ta’ tfaddil u karatteristi/i o[ra li jg[inu littfal japprezzaw il-valur tal-flus.

Il-klijenti tal-Premier jistg[u jserr[u rashom mill-g[arfien immedjat u servizz globali konsistenti fi kwalunkwe ferg[a jew uffi//ju tal-HSBC f’89 pajji] madwar id-dinja, filwaqt li jibbenefikaw misservizz bla [las meta ji;bdu lflus mill-ATMs tal-HSBC minn madwar id-dinja, flimkien ma’ assigurazzjoni globali tal-ivvja;;ar g[allfamilja kollha.

Barra minn hekk, f’40 minn dawn il-pajji]i hemm /entri apposta g[all-klijenti talHSBC Premier.

Malta dan l-a[[ar ing[aqdet ma’ din il-lista, u qed toffri ]ew; /entri dedikati g[allPremier fis-Swieqi u l-Belt Valletta.

Il-klijenti tal-HSBC Premier igawdu minn [afna benefi//ji asso/jati mal-HSBC Premier MasterCard. Dawn ilbenefi//ji jinkludu skonti madwar id-dinja u offerti spe/jali disponibbli ta[t lHSBC Premier Privileges Programme kif ukoll a//ess g[al-loyalty rewards programme tal-HSBC Premier.

Klijenti u o[rajn b’depo]iti jew investimenti mal-HSBC ta’ madwar €70,000 huma eli;ibbli g[all-HSBC Premier.

Dawn jistg[u jmorru fi kwalunkwe ferg[a jew jikkuntattjaw lill-HSBC Premier Direct fuq 21489100 g[al aktar dettalji.

Aktar tag[rif jinkiseb minn www.hsbc.com.mt#premier.

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra:

26-27 ?inema

29 Il-11 ta’ Settembru

32 Festa ta’ {ob] f’{al Qormi

Festival ta’ Folklor fil-Qala

31

26

C O L L A G E CINEMA

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Jane Eyre

(KRS – U)

Jekk tinsabu f’vena romantikia dan huwa l-film g[alikom din il-;img[a b’interpretazzjoni li ssa[[rek minn Mia Wasikowska fil-parti ewlenija tar-rumanz klassiku ta’ Charlotte Bronte, u Michael Fassbender f’dik tal-ma[bub ambigwu tag[ha.

Ir-rakkont huwa dak emozzjonali u ta’ qsim il-qalb ta’ tfajla tad-19-il seklu li jirnexxilha teg[leb trobbija orribbli bi ftit jew xejn im[abba, u ssib skop fil-[ajja, anki jekk biss dik ta’ governanti f’familja sinjura.

Din li twassal Wasikowska hija l-i]g[ar Jane li qatt rajna, ta’ madwar 18-il sena, kif suppost kienet il-protagonista skont il-kitba ta’ Bronte, li jin;ibed lejha s-sinjur Rochester (Fassbender).

Filwaqt li hi tikkonvin/i fil-parti /entrali ta’ wa[da li t[oss /erta ;ibda lejh minkejja d-differenza fl-età, fin-nuqqas ta’ esperjenza, u d-differenza tal-klassi, Fassbender iqaxxar ilkarattru imprevedibbli tieg[u li minbarra li kellu sigriet x’ja[bi, i[awwad mhux ftit lil Jane, hekk kif juri interess fiha u jkun wasal biex ji]]ewwe; tfajla minn familja sinjura.

Id-direttur Fukunaga jwassal fedelment l-atmosfera tarrumanz bi skript tajjeb ta’ Moira Buffini, fotografija kumplimentari ta’ Adriano Goldman, u mu]ika adattata ta’ Dario Marianelli.

Conan the Barbarian (3D) (KRS – 16)

Saga ta’ xwabel u ma;ija, mog[nija b’sekwenzi ta’ effetti spe/jali mill-aqwa u interpretazzjonijiet tajbin f’film dirett minn Marcus Nispel u ba]at fuq il-karattru li Arnold Schwarzenegger kien [adem fil-bidu talkarriera tieg[u fis-snin tmenin.

Wara li kien twieled filkamp tal-battalja minn gwerrieri barbari, b’ommu tmut fit-twelid, Conan, tfajjel, jitlef lil missieru wkoll u hekk

kif jikber ja[lef li jpattiha lissa[[ar [ajjen Khalar Zym (Stephen Lang) li kien wettaq massakru u [erba s[i[a mittribù tieg[u.

Dan Zym flimkien ma’ bintu [a]ina daqsu Marique (Rose McGowan) kien qed ifittex biex jg[aqqad maskra msa[[ra li biha kien jista’ jiddomina lid-dinja.

Conan (Jason Momoa) jil[qu ftit qabel ma jwettaq ilpjan djaboliku tieg[u billi jissagrifika lil Tamara (Rachel

G[all-ewwel sta[a The Tree of Life ja[dem Shame (KRS – 12)

Filwaqt li f ’ Malta b[alissa qed narawh fil - film Jane Eyre ma ’ Mia Mia Wasikowska , l - attur Michael Fassbender issemma [afna waqt il Festival ta ’ Venezja li ntemm ilbiera[ min[abba ]ew; films o[ra fl - istess Mostra del Cinema : A Dangerous Method u Shame .

Fl - ewwel wie[ed jinterpreta l - parti tal psikoanalista Carl Gustav Jung , filwaqt li f ’ Shame jidher b[ala wie[ed mo[[u biss biex jitba[rad man nisa .

Is - sabi[a hi li waqt wa[da mill - [afna intervisti li ta wara li l - film qasam lill - kritika , hu ammetta li g[all - ewwel [assu imbarazzat ja[dem ix - xeni tas - sess , u qal li b ’ xorti tajba dawn ma kienx hemm g[alfejn ji;u ripetuti .

Il - film jirrakkonta l [ajja ta ’ ra;el li tilef il boxxla morali , u jibda jirrealizza li l - libertà assoluta li ngawdu a[na fil - Punent illum tista ’ ssir [abs . Dan jg[odd mhux biss g[as - sess i]da wkoll g[all - abbu] mid - droga u l log[ob tal - azzard .

Il - karattru ta ’ Brandon li jinterpreta Fassbender huwa sex - addict b[al [afna , benestant , b ’ dar sabi[a fi/ - /entru ta ’ New York , xog[ol ta ’ sodisfazzjon , u ta ’ 30 sena ma jitlifx /ans ma ’ tfajla wara l - o[ra .

I]da meta titfa//a o[tu ( Carey Mulligan) , ribelli u mimlija problemi , li ppruvat twettaq suwi/idju , jikbru l - problemi g[alih , u jipprova jsolvihom billi jinfexx f ’ aktar sess , anki bi [las u mhux biss man nisa .

Nichols), l-a[[ar dixxendenti minn razza ta’ demm pur.

B[alma g[edna, l-effetti spe/jali huma impressjonanti, imsa[[a wkoll bit-3D, u linterpretazzjonijiet huma konvin/enti. Forsi l-film seta’ kien iqsar u ta’ min iwissi li xi sekwenzi tal-;lied jistg[u jurtaw lil xi w[ud min[abba vjolenza u kefrija.

Il-film jissellef mhux ftit minn films o[ra, u anki sekwenza tiptika ta’ films talpirati hemm.

Terence Malick idderie;a erba’ films b’kollox minn meta [adem l-ewwel wie[ed, Badlands fl-1973. Kienu films ta’ /ertu kalibru /inematografiku, i]da mhux xi blockbusters, u din il-;img[a f’pajji]na jasal il-[ames wie[ed li jkompli mat-tradizzjoni ta’ dawk ta’ qablu.

Dan fis-sens ta’ film purament /inematografiku bis-su;;ett forsi l-aktar wie[ed iebes li qatt ittratta: xejn inqas millori;ini u t-tifsira tal-[ajja. Bi]]ejjed ng[idu li jibda bilkwotazzjoni biblika ta’ :obb “Fejn int? Xi nfissru a[na g[alik?” u wara hemm sekwenza twila mafwar 20 minuta dwar il-[olqien tad-dinja b’mu]ika Gregorjana.

Tajjeb ng[idu li l-film ikompli permezz ta’ familja b’missier ferm strett (Brad Pitt) u omm sottomessa flAmerika tas-snin [amsin, mill-g[ajnejn tat-tifel il-kbir, lattur Hunter McCracken, li meta jikber jie[u s-sura ta’ Sean Penn.

Imma xieraq tkunu tafu woll li l-film hu aktar essay dwar le]istenza milli rakkont, fejn jilag[bu parti ewlenija d-dwal u l-fotografija, flimkien ma’ u]u meqjus tal-grafika kompjuterizzata.

B[alma tistg[u tobsru minn dan li ktibna, il-film mhux g[all-gosti tal-ma;;oranza ta’ dawk li jmorru /-/inema, imma aktar ta’ dawk li j[obbu /-/inema b[ala arti u japperezzaw lil min ma jib]ax jesperimenta.

C O L L A G E ÇINEMA

Jum ta’ ?inema g[at-Tfal Nhar is-Sibt li ;ej, 17 ta’ Settembru, KRS Film Distributors se jorganizzaw ;urnata o[ra ta’ /inema g[attfal, meta diversi swali ta//inema f’Malta u G[awdex se jkunu qed juru total ta’ 17-il film addattati g[at-tfal bi prezzijiet imnaqqsa g[al € 2.50 g[at-tfal u € 4 g[allkbar li jakkumpanjawhom.

Ikun hemm ]ieda ]g[ira fuq il-prezzijiet imnaqqsa fil-prezzijiet tal-films 3D, kemm g[at-tfal u kemm g[all-kbar.

L-g[a]la tal-films tvarja minn avventuri, kummiedji, azzjoni, misteri, animazzjoni, e//.

Il-films jibdew fis-swali kollha fid-9 a.m. u jibqg[u g[addejjin sas-7 p.m. f’dawn is-cinemas: Eden (San :iljan), Empire (Bu;ibba), Embassy (Valletta) u TalLira (il-Fgura).

Il-films fic-Citadel Cinema f’G[awdex jibdew fl-4 u fis6 p.m.

Dawn huma l-films li se jkunu qed jintwerew u lklassifikazzjoni tag[hom: Rise of the Planet of the Apes (12); Spy Kids 4: All the Time in the World (U); Mr Popper’s Penguins (U); Transformers: Dark of the Moon (PG); Super 8 (12); The Smurfs (U); Captain America: The First Avenger (12); Honey 2 (PG); Cars 2 (U); Harry Potter and the Deathly Hallow: Part 2 (PG); Pirates of the Carribbean: on Stranger Tides (PG); Kung Fu Panda 2 (U); X-Men: First Class (12); Thor (PG); Winnie the Pooh (U); Zookeeper (U).

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

27

n>

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

29

MEDIAFORUM Cyberspace

minn Mario Azzopardi -

marpardi@maltanet.net

Il-11 ta’ Settembru Illum il-11 ta’ Settembru.

G[axar snin ilu, l-Amerika

kellha tinteba[ li ma kinitx tgawdi l-immunità mitterrori]mu internazzjonali.

Anzi, kontriha u kontra //ittadini tag[ha twettaq l-aktar att terroristiku terribbli u spettakulari meta kienu attakkati t-Torrijiet Tewmin fi New York u ;;arrfu b[arramel. Fit-tra;edja drammatika tilfu [ajjithom mat-3,000 ru[.

Ix-xbihat televi]ivi u dawk li sabu posthom fuq l-internet, illum da[lu fil-memorja kollettiva tad-dinja.

Illum, fi New York ise[[ irritwal kommemorattiv li ilu jsir fid-data tal-assassinju kollettiv g[al dawn l-a[[ar snin. Illum se ner;g[u nassistu g[a/-/erimonji kommemorattivi bittelevi]joni, bil-cameras ta’ kull stazzjon iffukati fuq ix-xena tat-tra;edja li ssummat liddinja fl-2001. Il-cameras se jkunu qed jiffukaw anki fuq irri;enerazzjoni tas-simboli talpoter, g[ax fl-in[awi torrijiet o[ra qed jinbnew mill-;did u lewwel (u l-og[la) wie[ed di;à wasal sat-tmenin sular mill105 li hemm ippjanati. It-tieni Torri se jkun g[oli 79 sular.

U llum naraw ukoll fuq liskrin i]-]g[ir, jew online, lillPresident Obama u l-eks President Bush joffi/jaw fuq ir-ritwal tat-tifkira, huma u jinawguraw, f’g[eluq l–g[axar anniversarju, monument ta’ ;ie[ lill-eluf ta’ vittmi tal-att terroristiku.

Il-monument, pre/i]ament fissit fejn kienu t-Torrijiet ori;inali, g[andu l-forma ta’ ]ew; funtani, bl-ilma dejjem ;ej, bl-ismijiet kollha tal-maqtula iskritti bilbron] madwar ]ew;t ‘ibjar’ kwadri tal-granit, li fihom jin]el l-ilma u jer;a’ jittella’, imdawrin b’mas;ar ]g[ir.

Skont rapport tal-AFP, ilbjar u l-ilma dejjem ;ej “jirrappre]entaw il-memorja u n-niket, bl-ilma dejjem nie]el fihom, i]da huma ma jistg[u jimtlew qatt.”

Ta[t il-funtani nbena wkoll mu]ew apposta, li jfakkar lillvittmi u lil dawk li ppruvaw je[ilsuhom minn [alq il-mewt, imma spi//aw intilfu huma wkoll.

B[alma ;ara fi snin o[ra, se jkun hemm g[add kbir ta’ avvenimenti kulturali li jag[tu ;ie[ lill-vittmi tal-11 ta’ Settembru 2001. Ta’ min ifakkar li l-ewwel avveniment ta’ dan it-tip, f’g[amla ta’ kun/ert, kien organizzah l-attur George Clooney, g[axart ijiem biss wara t-tra;edja proprja.

Minn dak i]-]mien ’il hawn, ilvittmi u l-eroj tfakkru b’diversi modi, fosthom billi ssemmew gzuz ta’ triqat g[alihom.

Kummenti dwar websajts li Ωort Il-Malti online

11 ta’ Settembru, 2001> l-Amerika g[arkupptejha quddiem attakk terroristiku bla pre/edent

11 ta’ Settembru ie[or

U llum ja[bat anniversarju ie[or li bilkemm jissemma u li din id-darba jinkrimina lilla;enti sigrieti Amerikani li wasslu biex fi/-?ile jtemm [ajtu, fl-1973, Salvador Allende, elett demokratikament f’elezzjonijiet [ielsa u li kontra l-Gvern xellugi tieg[u kien ikkumplottat kolp ta’ stat.

Il-kolp wassal biex fi/-?ile jfaqqas dittatorjat selva;;, oppressiv u mdemmi, immexxi mill-:eneral Augusto Pinochet, li dejjem ippo]a ta’ kattoliku “onest u ferventi” u “ra;el tal-familja”.

G[al [afna snin kien ma[sub li Allende kien safa assassinat mill-a;enti Amerikani jew mill-militar.

I]da [afna kienu perswa]i (inklu]i bosta membri talarmata u l-istess familja tieg[u), li l-mexxej le;ittimu ?ilen kien ikkommetta suwi/idju.

Wie[ed minn dawk li baqg[u jemmnu li Allende kien inqatel waqt li kien qed jirre]isti lill-kolpisti kien ilmexxej Kuban Fidel Castro.

I]da s-suwi/idju ta’ Salvador Allende kien konfermat, din id-darba ming[ajr l-i/ken dubju, ix-xahar li g[adda.

Diversi a;enziji internazzjonali tal-a[barijiet ]velaw bi prominenza kif wara [afna snin ta’ re]istenza, ilfamilja Allende a//ettat li jkunu maqlug[in il-fdalijiet tal-eks President biex issir awtopsja xjentifika. L-anali]i forensika kkonfermat li Allende ma kienx inqatel, i]da spara ]ew; kolpi f’rasu, ftit [in biss wara li kien kellem g[all-a[[ar darba lill-poplu ?ilen minn fuq ir-radju.

Allende kien reba[ lelezzjonijiet demokrati/i tal-4 ta’ Settembru 1970 f’isem ilUnidad Popular, koalizzjoni tax-xellug. Fil-programm politiku tieg[u, Allende ma riedx li /-?ile jibqa’ pajji] mibjug[. Ried riforma agrarja biex jag[ti l-art lill-bdiewa.

Innazzjonalizza l-minjieri tarramm u l-monopolji barranin.

Ma riedx li l-interessi barranin jibqg[u jfaqqru lil pajji]u.

Ir-reazzjoni tal-President Amerikan Richard Nixon kienet li jaqta’ l-investimenti u jag[mel pressjoni fuq l-alleati biex jibdew ji]olaw lill-Gvern ?ilen. Min[abba l-pressjoni Amerikana u l-kompli/ità taloppo]izzjoni tal-lemin, bdew ikunu mblukkati r-rotot talkummer/ ferrovjarju u beda jitnissel kaos ekonomiku filpajji]. Sensiela twila ta’ strajkijiet immotivati biex idg[ajfu lill-Gvern ta’ Allende komplew ]iedu mal-pressjoni.

Ta[t it-tmexxija ta’ Pinochet b[ala kap tal-militar, bdew ikunu okkupati anki l-fabbriki.

Il-kolp finali se[[ fil-11 ta’ Settembru, 1973. Ittradut u umiljat, u wara li indirizza g[all-a[[ar darba lin-nazzjon bir-radju, Allende ]amm bejn irkuppttejh arma awtomatika ta[dem bil-[in (li, ironikament, kien irregalalu Castro) u spara ]ew; tiri li nifdu geddumu u spi//aw f’mo[[u.

L-arresti, it-tiranniji, ittorturi, il-qtil u l-g[ajbien tannies bdew minnufih. {amest elef partitarju ewlieni tal-Unidad Popular in;abru b[ala pri;unieri politi/i mill-armata fl-istadju tal-futbol ta’ Santiago. {afna minnhom kienu torturati, inqatlu jew sparixxew.

Fost dawk li nqatlu kien hemm il-kantawtur Victor Jara, li fl-istadju baqa’ jkanta g[anjiet ta’ re]istenza, jakkumpanja lilu nnifsu bilkitarra. Spi//a billi qatg[ulu jdejh u mbag[ad xkubettjawh.

Niftakarni nipprotesta filmedia lokali meta wa[da milla[[ar bi//iet mu]ikali ta’ Jara, ma[ru;a rekordjata klandestinament mi/-?ile, intu]at minn a;enzija pubbli/itarja biex tirreklama xi nbid Malti. Ir-reklam kien twaqqaf.

Il-11 ta’ Settembru. }ew; anniversarji tra;i/i li jiskussjaw il-kuxjenza g[al ra;unijiet differenti, u li niftakar fihom kull sena.

Anki g[ax il-11 ta’ Settembru ja[bat g[eluq snini.

Ma nippretendix li jien xi espert fil-lingwa Maltija, i]da dejjem emmint li b[ala kittieb g[andi nipprova nikteb Malti tajjeb. L-interess fillingwa Maltija fl-isfond tas-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea kiber b’mod sodisfa/enti. I]da na[seb li jista’ jsir aktar xog[ol biex dan l-interess jinfirex aktar.

Meta dhalt fil-websajt http:##en.wikipedia.org# wiki#Maltese_language minn Salvu Felice Pace sibt xi [a;a li ddarras.

Ting[ata /-/ifra ta’ 371,900 sfelicep@go.net.mt ta’ dawk il-Maltin li jitkellmu bl-ilsien Malti. I]da f’parentesi hemm is-sena 1975 g[al din i/-/ifra. Issa, l-istess websajt ;iet modifikata nhar it-13 ta’ Awwissu 2011, ji;ifieri ftit ;img[at ilu biss. Possibbli li missena 1975 sa din is-sena ma [ar;et l-ebda statistika b’/ifra differenti?

Is-sit hu tassew bi//a xoghol sabi[a. Fl-ewwel pa;na ssib xi tag[rif dwar l-ilsien Malti u li dan hu mitkellem f’Malta, fl-Awstralja, fil-Kanada, l-Italja, fir-Renju Unit u fl-Amerka.

Jing[ata wkoll tag[rif dwar il-familja tal-ilsna Afro-Asjati/i li taw kontribut g[all-i]vilupp tal-ilsien Malti. Fost dawn hemm l-G[arbi kif mitkellem f’diversi partijiet tad-dinja G[arbija. Is-sit isemmi wkoll li l-ilsien Malti kif ukoll lIngli] kienu saru l-lingwi uffi/jali ta’ Malta fl-1934 u li mass[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea fis-sena 2004, il-Malti sar lingwa uffi/jali tal-Unjoni u allura l-uniku lsien semitiku li la[aq dan l-istatus.

Fis-sit jing[ad ukoll li l-Kunsill Nazzjonali g[all-Ilsien Malti, il-KNM, hu r-regulatur tal-lingwa Maltija.

Tag[rif interessanti Is-sit g[andu introduzzjoni interessanti [afna dwar l-istorja tal-ilsien Malti. Isemmi l-patrijiet Benedittini fi Sqallija li ppruvaw jibnu monasteru f’Malta fl-1364, i]da marru Sqallija g[ax ma setg[ux jifhmu l-lingwa tal-Maltin. U jissemma patri Dumnikan li kiteb xi poe]iji bil-Malti fl-1585 li imma nqerdu mill-inkwi]izzjoni. Hemm [afna aktar storja.

Naturalment, jing[ata lil Mikiel Anton Vassalli l-;ie[ u lpost li jixraqlu fl-istorja b[ala l-bniedem li dawwar il-Malti mitkellem g[all-Malti kif jinkiteb.

Is-sit g[andu taqsimiet dwar il-fonolo;ija, jew a[jar kif jinstama’ l-kliem Malti, u dwar l-ortografija, jew a[jar kif jinkiteb il-Malti. Interessanti [afna l-e]empji li jing[ataw fissit li juru l-ori;ini ta’ numru ta’ kelmiet Maltin li huma g[al kollox jew kwa]i b[al dawk f’lingwi o[rajn, partikolarment fil-lingwa Taljana u fid-dinja G[arbija. Kliem b[al: qassata u cassata, skola u scuola, u mill-Ingli] frigg u fridge.

Din il-websajt hi wa[da estensiva u tid[ol fid-dettall, b[al fejn jintu]aw l-a//enti fl-a[[ar tal-kelma Maltija, u l-parti li tittratta l-grammatika Maltija hi wkoll ta’ interess u utli [afna. Il-wikipedia kultant tkun kritikata g[al nofs xog[ol; i]da (u ner;a’ ng[id li jien m’iniex xi espert f’dan il-qasam) dan is-sit hu mibni b’mod professjonali u jag[ti bi]]ejjed tag[rif lil min irid ikun jaf dwar ilsien il-poplu tag[na.

Basta jg[idu xi [a;a Tal-Labour ma ja[mlux il-;id li qed jag[mel il-Gvern ta’ Lawrence Gonzi. Qeg[din in[affu l-pi] tal-mard permezz ta’ ftehim ma’ sptarijiet tal-privat, fejn qed isiru l-operazzjonijiet bl-ispiza tal-Gvern. Jo[or;u tal-Labour u jigdbu dwar wie[ed minn dawn l-isptarijiet. Qeg[din in;ibu l-miljuni f’investimenti diretti minn barra. Tal-Labour jg[idu li dawn huma fis-servizzi finanzjarji u ma j[allux flus fil-bwiet.

B[allikieku s-sa[[a, l-edukazzjoni u servizzi o[rajn b’xejn jaqg[u mis-sema. L-aqwa li jg[idu xi [a;a. Issa taw /ifri g[al kollox ]baljati dwar l-edukazzjoni.

L-aqwa l-[oss fil-mentalità Laburista!

30

C O L L A G E RELIÌJON

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Titlob> kif u g[aliex^ Mistoqsija u twe;iba me[uda mill-ktieb ‘Immorru ’l hemm mill-g[atba tat-tama’

L-24 {add Matul is-Sena

mill-Beatu :wanni Pawlu II

Ippermettili nitolbok turina xi [a;a mis-sigriet ta’ qalbek.

Quddiem il-konvinzjoni li filpersuna tieg[ek – b[alma hu g[al dik ta’ kull Papa – jg[ix il-misteru li fih temmen ilfidi, wa[idha to[ro; ilmistoqsija: “Kif terfa’ pi] b[al dan li fil-fehma tal-bnedmin hu pi] li [add ma jifla[ g[alih? Ebda bniedem fuq lart, lanqas l-og[la rappre]entanti ta’ kull reli;jon, ma g[andhom responsabbiltà b[al din: [add ma jinsab f’relazzjoni hekk qrib ma’ Alla nnifsu, minkejja t-tifsir /ar tieg[ek dwar “irresponsabbiltà” li g[andu kull mg[ammed flimkien malo[rajn, kull wie[ed skont ilgrad tieg[u.

Santità, jekk tippermettili nistaqsik: Kif titkellem ma’ :esù? Kif titkellem fit-talb ma’ dak Kristu li lil San Pietru tah (biex jaslu g[andek permezz tas-su//essjoni appostolika) l-imfieta[ tasSaltna tas-smewwiet, hu u jag[tih is-setg[a li jorbot u j[oll?” *

*

*

■ Qed tag[mel mistoqsija fuq it-talb, qed tistaqsi lillPapa kif jitlob. U nroddlok [ajr. Forsi jaqbel nibda minn dak li kiteb San Pawl fl-Ittra lir-Rumani. San Pawl kien jinsab direttament in medias res (fil-qofol tat-ta[bit) meta qal “l-Ispirtu min-na[a tieg[u jg[inna fin-nuqqas ta’ [ila tag[na g[ax a[na lanqas biss nafu nitolbu kif imiss, imma lIspirtu stess jid[ol g[alina bittalb tieg[u, bi tnehid li ma jistax jitfisser bil-kliem” (Rum. 8,26).

X’inhu t-talb? :eneralment jg[idu li hu konver]azzjoni.

F’kollokwju dejjem hemm ‘jien’ u ‘int’. F’dan il-ka] ‘Int’ bl-I kbira. L-esperjenza tattalb turi li jekk il-‘jien’ g[allewwel tidher l-element l-aktar importanti, wara wie[ed jinteba[ li fil-fatt mhux hekk, i]da hu bil-maqlub. Hu aktar importanti l-‘Int’, g[ax minn Alla tibda t-talba tag[na.

San Pawl, fl-Ittra lirRumani, jg[allem propju dan.

Skont l-Appostlu t-talb hu mera tar-realtà kollha ma[luqa; f’/ertu sens hu [idma kosmika.

Il-bniedem hu sa/erdot tal[olqien tieg[u, jitkellem

f’isem il-[olqien, i]da g[ax immexxi mill-Ispirtu. Imissna nimmeditaw fit-tul dan il-pass ta’ San Pawl fl-Ittra lirRumani, biex nid[lu fil-fond ta’ dak li hu t-talb.

Naqraw: “Il-[lejjaq kollha qeg[din jistennew [erqana rrivelazzjoni ta’ wlied Alla, g[ax il-[olqien jinsab ta[t ilfrug[a – mhux minn rajh, imma min[abba Alla li xe[tu ta[tha – bit-tama li l-[lejjaq kollha wkoll g[ad ikunu me[lusa mill-jasar tat-ta[sir, u jiksbu l-[elsien tal-glorja ta’ wlied Alla.

“A[na nafu li l-[olqien kollu g[adu s’issa jitniehed bl-u;ig[ tal-[las u mhux hu biss, imma wkoll a[na, li g[andna l-ewwel frott talIspirtu, a[na wkoll nitniehdu fina nfusna, nistennew ladozzjoni ta’ wlied, il-fidwa ta’ ;isimna. A[na salvi, imma g[adna nittamaw” (Rum 8,1924).

U hawn insibu l-kliem li ssemma aktar ’il fuq: “LIspirtu min-na[a tieg[u, jg[inna fin-nuqqas ta’ [ila tag[na, g[ax a[na lanqas biss nafu nitolbu kif imiss, imma lIspirtu stess jid[ol g[alina bittalb tieg[u, bi tnehid li ma jistax jitfisser bi kliem” (Rum 8, 26).

Fit-talb mela hu Alla lprotagonista tassew, protagonista hu Kristu li bla heda je[les lill-kreatura milljasar tat-ta[sir u jmexxiha lejn il-[elsien, g[as-seb[ ta’ wlied Alla. Protagonista hu l-Ispirtu s-Santu, li “jg[inna fin-nuqqas ta’ [ila tag[na”. A[na nibdew nitolbu u na[sbu li dan qed nag[mluh b’inizjattiva tag[na,

i]da t-talb hu dejjem inizjattiva ta’ Alla fina, proprju kif jikteb San Pawl.

Din l-inizjattiva tag[tina lura l-umanità vera tag[na, tag[tina lura d-dinjità partikulari tag[na. Iva, idda[[alna fid-dinjità og[la ta’ wlied Alla, ulied Alla li huma mistennija mill-[olqien kollu.

Nistg[u nitolbu u g[andna nitolbu b’[afna manjieri, kif tg[allimna l-Iskrittura b’kotra ta’ e]empji. Il-ktieb tas-Salmi m’hemmx ie[or b[alu. Je[tie; nitolbu “bi tnehid li ma jistax jitfisser bil-kliem”, biex inkunu nistg[u nid[lu firritmu tat-talb tal-istess Spirtu.

Irridu nitolbu biex ikollna lma[fra, a[na u nissie[bu flg[ajta g[olja ta’ Kristu lFeddej (ara Lh 5, 7).

Permezz ta’ dan kollu, irridu n[abbru l-glorja. It-talb hu dejjem opus gloriae ([idma ta’ glorja). Il-bniedem hu ssa/erdot tal-[olqien. Kristu wettaq din id-dinjità u din ilvokazzjoni. Il-kreatura taqdi lopus gloriae tag[ha g[ax hi dak li hi, u min[abba limpenn li ssir dak li g[andha tkun.

Ix-xjenza u t-teknika wkoll b’xi mod jaqdu dan il-g[an, i]da g[ax huma [idmiet talbniedem jistg[u jbieg[du minn dan il-g[an.

Dan il-periklu jinsab b’mod partikulari fi/-/iviltà tag[na li g[alhekk qed issibha tqila [afna /-/iviltà tal-[ajja u talim[abba. Nieqes minnha hu proprju l-opus gloriae, ji;ifieri d-destin fundamentali ta’ kull kreatura u spe/jalment talbniedem, li ;ie ma[luq biex fi Kristu jkun sa/erdot, profeta u sultan ta’ kull kreatura fuq lart.

Inkiteb [afna dwar it-talb, u wisq aktar it-talb in[ass fil;rajja tal-;ens kollu talbnedmin, spe/jalment fil;rajja ta’ I]rael u talkristjane]mu. Il-bniedem jil[aq il-milja tat-talb mhux meta juri lilu nnifsu fl-aqwa tieg[u, imm meta j[alli li fih dejjem aktar tidher il-pre]enza tal-istess Alla.

Tag[ti xhieda ta’ dan listorja tat-talb mistika fil-lvant u fil-punent: San Fran;isk, Santa Tere]a ta’ Avila, San :wann tas-Salib, San Injazju ta’ Loyola u fil-Lvant, b[ala e]empju San Serafin ta’ Sirov u [afna o[rajn.

ÓSIEB

Jiena konvinta li l-a[jar mezz biex titwasslu l-veritajiet l-aktar safja tar-reli;jon tat-Testment il-:did hi l-Knisja Kattolika – Rose Kennedy

Kemm se ndum na[fer^ Bin Sirak 27>33-28 (^),9< Salm 102< Rumani 14>7-9< Mattew 18>21-25 Il-{sieb

Min jaf kemm-il darba staqsejna din id-domanda: imma kemm se ndum na[fer, kemm se ndum naqla’ ;o fija? Hi karba komuni ta’ nies li [afna drabi tassew li jkunu qed jag[mlu l-isforz ;enwin biex ja[fru u biex ikunu jg[ixu l[ajja tag[hom nisranija. :esù llum fil-Van;elu jag[tina l-fara; u l-kura;; biex inkomplu na[fru ming[ajr limitu. Hu jkompli jenfasizza li rridu na[fru minn qalbna. Mhux ng[idu na[fer iva u ninsa le.

Irridu na[fru ming[ajr limiti. Diffi/li? I]da l-[ajja nisranija mhix fa/li. L-e]empju tag[na hu Kristu Msallab li nqatel g[ax ;ie biex jag[mel il-;id.

Il-Kelma Fl-Ewwel Qari, me[ud mill-Ktieb ta’ Bin Sirak, naraw li min irid jimxi fuq il-li;i ta’ Alla ma jistax jimxi fuq il-li;i “g[ajn b’g[ajn u sinna b’sinna”. Is-Salm Responsorjali, me[ud minn Salm 102, juri kemm tassew il-Mulej hu [anin u ta’ qalb tajba g[ax ja[fer kontinwament lilna l-midinbin.

Fl-Ittra ta’ San Pawl fit-Tieni Qari tal-lum, l-Appostlu je]orta lill-Insara biex jirrispettaw id-drawwiet ta’ xulxin u fuq kollox jaraw li jag[tu l-;ie[ lil Kristu fl-azzjonijiet tag[hom. Fil-Van;elu tal-lum, me[ud minn San Mattew, g[andna l-parabbola tal-qaddej li lilu ;iet ma[fura piena i]da hu ma [afirx.

Il-{ajja 1. A[frilna dnubietna b[alma na[fru lil min hu [ati g[alina.

2. Kemm a[na lesti li nkomplu na[fru?

3. F’[ajjitna nsellmu biss lil min isellem lilna u jaqbel mag[na?

4. In[arsu lejn Kristu Msallab fil-mumenti tar-rabja u talazzjonijiet []iena li nir/ievu. Hu jag[tina risposta mill-ewwel.

Id-Djalogu

Mulej, g[allimni na[fer ming[ajr kundizzjoni. Rattab ilqalb tieg[i.

Fr Charles Fenech, OP

C O L L A G E KULTURA

il-Óadd, 11 ta’Settembru, 2011

31

Is-6 edizzjoni tal-Qala International Folk Festival Is-sitt edizzjoni tal-Qala International Folk Festival, li se ssir bejn il-15 u t-18 ta’ Settembru, se toffri lopportunità li r-ra[al tal-Qala f’G[awdex jinbidel f’ra[al folkloristiku.

F’dan ir-ra[al, bosta G[awdxin, Maltin residenti, barranin u turisti g[andhom jg[ixu g[al ftit ;ranet f’atmosfera unika tal-passat, ma[luq mir-re/tar dettaljat, b’kostumi mill-aqwa tat-tie; tradizzjonali Malti, u bi prestazzjonijiet e//ellenti ta’ tliet gruppi folkloristi/i ta’ fama internazzjonali flimkien mal-Men[ir Qala Folk Group.

Dan il-festival jg[inna nifhmu a[jar kif kienu jg[ixu l-antenati tag[na. Parti minn dan il-festival hi sponsorjata mill-iskema ma[ru;a midDipartiment tal-Kunsilli Lokali biex jittellg[u attivitajiet simili bejn Settembru u Mejju.

Is-Sindku tal-Qala Paul Buttigieg qal li din lesperjenza tressaqna qrib lg[eruq tag[na biex nifhmu a[jar l-identità tag[na u ni]viluppaw il-personalità nazzjonali tag[na, filwaqt li lbarranin fostna jitg[allmu dwar il-kultura tag[na.

“Il-kant, i]-]fin, il-mu]ika u l-kostumi tradizzjonali tat-tliet gruppi folkloristi/i barranin li se jie[du sehem f’dan ilfestival iwasslu lilna u lillbarranin fostna jqabblu lkulturi [alli jiskopru l-unità fid-diversità li tressaq il-popli vi/in xulxin.”

It-Tie; Malti tradizzjonali, li se jsir il-{add 18 ta’ Settembru fl-10 a.m., jibdel ittriq prin/ipali u l-pjazza f’villa;; antik, b’g[exieren ta’ Qalin lebsin kostumi elaborati, ]wiemel ji;bdu lkarettuni, rg[ajja jie[du [sieb in-nag[a;, nisa ja[dmu lbizzilla, u tfal jilag[bu log[ob tradizzjonali fi Pjazza l-Isqof Buttigieg, quddiem l-uffi/ini tal-Kunsill Lokali tal-Qala.

Il-pur/issjoni tin]el g[allpjazza parrokkjali San :u]epp u l-ispettaturi jie[du sehem mag[ha biex jid[lu iktar fl-ispirtu tal-attività.

Il-bdil tal-weg[diet isir fuq iz-zuntier tal-knisja, u wara jkun hemm festin bl-ikel

tradizzjonali. Kif jispi//a ttie;, tkun inawgurata l-wirja tas-snajja’ u l-arti;janat tradizzjonali G[awdxi.

Il-gruppi folkloristi/i barranin li se jie[du sehem filfestival huma: Brestchanka minn Bielarussia, The Ignis Ealga School of Irish Band mill-Irlanda, u Città dei Templi mill-Italja.

Dawn ilkoll huma gruppi professjonali li taw esibizzjonijiet madwar iddinja.

Minbarra l-prestazzjonijiet li se jag[tu fil-Qala, dawn il-

gruppi, flimkien mal-Men[ir Qala Folk Group, se jwasslu din l-esperjenza folkloristika f’Malta meta ji]fnu Marsaskala u San :iljan, nhar il-:img[a 16 ta’ Settembru.

L-istess gruppi barranin se jipparte/ipaw ukoll filKonferenza Internazzjonali tal-Folk, li se ssir fi/-?entru ta/-?ittadella g[all-Kultura u l-Arti, ir-Rabat, G[awdex, isSibt 17 ta’ Settembru fid-9 a.m., bit-tema ‘Wirt G[awdex fil-:ebla’.

Il-festa ta]-]fin u d-daqq tibda fis-7.30 p.m., il-{amis

15 ta’ Settembru, fi Pjazza San :u]epp.

Nhar il-:img[a, il-gruppi barranin flimkien mall-

Men[ir Qala Folk Group se jag[tu xi wirjiet f’Marsaskala u f’San :iljan; filwaqt li filQala, fi Pjazza San :u]epp, se jkun hemm Lejla Folkloristika bis-sehem ta’ kantanti mag[rufa b[al David Azzopardi, Enzo Guzman u The Green Fields.

Is-Sibt 17 ta’ Settembru, mit8 p.m. jibda spettaklu ta’ kant, ]fin u mu]ika tradizzjonali, kemm lokali kif ukoll internaz-

zjonali. Fl-10.15 p.m., ilkantant popolari Freddie Portelli jag[ti spettaklu fi Pjazza San :u]epp.

Il-Festival jil[aq il-qofol tieg[u l-{add 18 ta’ Settembru, b’wirja spettakolari folkloristika, li tibda fis-7.30 p.m., dejjem fi Pjazza San :u]epp. Din tinkludi l-g[oti tal-mementos mill-gruppi parte/ipanti, u diskorsi qosra mis-Sindku Paul Butti;ie;, mis-Segretarju Parlamentari Chris Said, u mill-Ministru Giovanna Debono.

32

il-Óadd, 11 ta’ Settembu, 2011

C O L L A G E KULTURA

Festa tal-{ob] u Lejl f’Casal Fornaro Diversi attivitajiet f’{al Qormi l-:img[a u s-Sibt li ;ejjin b’risq Puttinu Cares Din is-sena l-Kummissjoni }g[a]ag[ Bastjani]i [asbet biex tibda troxx il-[mira g[all-attività nazzjonali Lejl f’Casal Fornaro, minn lejliet, billi nhar il-:img[a, 16 ta’ Settembru, se ttella’ attività b’g[an nobbli: il-Festa tal{ob], fil-pjazza tal-Knisja lqadima ta’ San Sebastjan, fejn il-qlig[ li jsir minn din l-attività jmur b’risq Puttinu Cares.

Barra l-istands tal-ikel li kollha b’xi mod jew ie[or se jinkorporaw il-[ob], se jkun hemm attrazzjonijiet o[rajn, fosthom bezzun tal-[ob] Malti twil madwar 30 metru u nofs (100 pied) u diversi wirjiet ta’ artisti Maltin li se jkunu miftu[a minn din il;urnata.

Pudini tal-[ob]

Novità o[ra hi kompetizzjoni g[all-itjeb pudina tal-[ob] miftu[a g[ar-residenti kollha Maltin u G[awdxin.

Il-formoli talapplikazzjoni biex wie[ed jipparte/ipa jistg[u jinkisbu mill-Kunsilli Lokali jew mill-[wienet tal-Maypole madwar Malta.

Il-pudini kollha parte/ipanti, wara li tkun saret l-g[a]la mill-;urija,

ikunu mqassma f’porzjonijiet u dawn jinbieg[u dejjem b’risq Puttinu Cares.

Kull min jipparte/ipa jing[ata /ertifikat, u rrebbie[a jing[ataw rikordju tal-okka]joni.

F’din is-serata tal-Festa tal-{ob], minbarra ]fin folkloristiku, se jittellg[u kun/erti mill-band popolari Virtuosi u spettaklu s[i[ minn tribute band tal-grupp popolari Dire Straits.

Diversi wirjiet ta’ diversi artisti Maltin se jkunu miftu[a wkoll.

L-attività tas-Sibt L-g[ada, is-Sibt 17 ta’ Settembru, f’{al Qormi tifta[ il-[ames edizzjoni talattività Lejl f’Casal Fornaro;

attività li mistennija toffri divertiment kulturali lillvi]itaturi ta’ kull età permezz ta’ bosta attrazzjonijiet.

L-attività, li ssir f’numru ta’ toroq, t[addan identità folkloristika bhal bosta snajjiet jew drawwiet antiki.

B’danakollu bi prominenza, jiddomina ssens ta’ kburija minn dawk kollha involuti fl-attività bilproduzzjoni tal-[ob]a Maltija, provduta lillkonsumatur Malti b’mod

partikulari minn diversi fran f’{al Qormi.

Dan wassal biex illum listess [ob]a Maltija titqies mhux biss b[ala prodott tradizzjonali tal-ikel, i]da simbolu tal-istess lokalità li fiha se ssir din l-attività.

L-organizzaturi ta’ din illejla, li fil-parti l-kbira taghhom huma ]g[a]ag[, qed ja[dmu biex b[al snin o[ra flimkien itellg[u diversi wirjiet ta’ interess.

Din is-sena fost dawn wie[ed jista’ j]ur wirja talartist Malti Salvu Bugeja u wirja fuq il-Karnival Malti, kif ukoll esbizzjoni tal-armar minn diversi g[aqdiet talfesti Maltin.

Wie[ed jista’ wkoll i]ur ]ew; xelters tal-gwerra, fosthom dak ta[t dik li kienet l-Armerija tal-lokal, illum lG[assa tal-Pulizija.

Mar/i u mu]ika Id-dilettanti tal-baned, din is-sena se jkollhom fiex jixxallaw.

Tmienja mill-eqdem baned

Maltin, flimkien b[ala banda wa[da, li jinkludu lis-So/jetà Filarmonika Pinto Banda San Bastjan ta’ {al Qormi, lillBanda San :or; ta’ Bormla, il-Banda Peace tan-Naxxar, il-Banda Marija Annunzjata

ta’ {al Tarxien, il-Banda L’Isle Adam tar-Rabat, ilBaned De Rohan u San Filep ta’ {a]-}ebbu; u l-Banda Beland ta]-}ejtun, se jkunu qed jesegwixxu mar/i briju]i matul it-toroq tal-Belt Pinto.

Dawn it-toroq, permezz ta’ armar u ti]jin tal-epoka, g[al din il-lejla se jkunu qed jing[ataw dehra ta’ ]mien ilkavallieri f’Malta.

Kun/ert Il-mu]ika tkompli permezz ta’ kun/erti mill-gruppi popolari New Cuorey u lPinto Brass Band. Il-kantant

veteran Enzo Gusman se jkun ukoll qed jag[ti kun/ert mir-repertorju tieg[u.

Aktar mar/i briju]i millbanda fuq stil :ermani]: ilGuggenband.

Ma jonqsux l-g[annejja kif ukoll divertiment bi ]fin folkloristiku mill-aqwa gruppi ta’ ]effiena folkloristi f’dawn il-g]ejjer.

Attrazzjonijiet unika ma[suba g[al din l-edizzjoni ta’ Lejl f’Casal Fornaro huma pudina tal-[ob] kbira kwa]i 5 metri b’5 metri (16il pied b’16-il pied), kif ukoll mudell tal-karozza li tidher fil-film Chitty Chitty Bang Bang mag[mula mill-[elu.

L-organizzaturi ]g[a]ag[

jemmnu li f’din l-attività lanzjani g[andhom posthom ukoll. G[aldaqstant diversi anzjani fosthom dawk mirresidenza San Vin/enz De Paul, qed ikunu mistiedna biex j]uru l-attività u fl-istess [in jesebixxu xog[olijiet li jag[mlu fil-[in liberu tag[hom fosthom dak talarkett, ganutell u bizzilla.

Ovvjament f’attività kbira b[al din ma jonqsux diversi stands minn fejn isir bejg[ ta’ [lewwiet tradizzjonali b[al qag[aq tal-[mira, biskuttini tar-ra[al, qag[aq tal-g[asel u mqaret, kif ukoll varjetà ta’ ikel Malti, fejn ilba]i principali dejjem tkun il-[ob]a Maltija li tikkumplimenta diversi prodotti o[ra b[al ;bejniet, bigilla u ]ejt ta]-]ebbu;a Malti, kif ukoll xi la[am talmajjal u fniek. Ikun hemm ukoll wine area kollha nbejjed ta’ Delicata Wineries.

Dawk kollha li g[andhom a//ess g[as-servizz talintenet, jistg[u wkoll i]uru ssit tal-attività li hu www.casalfornaro.com u fost l-o[rajn ikunu gwidati dwar l-attrazzjonijiet varji u fa/ilitajiet ta’ parke;; permezz ta’ mappa interattiva fis-sit imsemmi.

C O L L A G E PASSATEMP Mimdudin> 1. Ikel immella[ jew priservat (6) 3. Abbandunat jew mer[i (6) 7. U]ajt is-suffara (7) 8. Mara vistu]a, mag[rufa g[as-soppa tag[ha? (5) 9. Il-la[am tal-barri (5) 10. B’pastina u nofs il-lew] tifforma dan il-pajji] (9) 11. G[amel xog[lu biex jaqla’ l-[ob]a ta’ kuljum (5) 13. Memorja fi dramm entu]ja]manti? (6) 15. Kannukkjali (6) 17. Kull linja li tag[mel sehem minn dawra jew parti minn /irku (5) 21. Id-dar fejn wie[ed joqg[od (9) 23. {arbulu saqajh minn ta[tu g[ax rifes qoxra ta’ banana! (5) 24. Lasta li tinbidel f’barmil tal-bir? (5) 25. Majjala li kulma tara tieklu? (7) 26. Dawn tal-fjuri jitpo;;ew fuq il-qabar tal-mejjet (6) 27. Fil-karnival jibdlu l-u/u[ ta’ min jilbishom (6) Weqfin> 1. Intemm (6) 2. Tinwir (5) 3. Fil-[in jew fl-ispazju kollu li tie[u l-azzjoni (5) 4. Distribuzzjoni (7) 5. Il-vapur talla’ l-ankra u telaq (5) 6. Ma bqajtx miexi (6) 7. Ix-xa[am tal-majjal me[ud minn madwar il-kliewi (5) 12. Ittardja sew (3) 14. Dabbar rasu (3) 15. Telag[lu fuq saqajh? (6) 16. Partatlu purtinar ta’ skola? (7) 18. Dar kbira u lussu]a (5) 19. {sara b[ala parti mill-kundanni? (5) 20. Si/iljan (6) 22. Inqieg[ed il-kejk fil-forn biex isir (5) 23. Skont il-qawl issibha fl-a[[ar tal-mazzita? (5) Soluzzjoni tat-tisliba li dehret il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Barrin; 3. :appun; 7. Rukkell; 8. Pinen; 9. Tiben; 10.

Anta//oli; 11. Fa/li; 13. Tist[i; 15. A[arbu; 17. Sorra; 21.

Tit[assar; 23. Ba[ar; 24. Sodod; 26. Majjali; 26. Nemnem; 27.

Mit[un.

Weqfin> 1. Bibita; 2. I/ken; 3. :elat; 4. Papo//i; 5. Xedaq; 6. Antiki; 7.

Rabja; 12. ?ar; 14. Sar; 15. Artist; 16. Blandun; 18. Ra[li; 19. :rejt; 20. }raben; 22. Somom; 23. Bravi.

33

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

23

27 IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tattelefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Irrebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tatTisliba ta’ [mistax ilu hu: George Cilia, 43, Triq Joe Sciberras, {amrun.

Kemm jiswew^ Fuq kull xkaffa hawn erba’ xemg[at bil-prezz totali tag[hom. Sib kemm tiswa kull tip ta’ xemg[a.

Soluzzjonijiet Ix-xemg[at jiswew hekk: Disinjata: €5.20.

Forma a’ kubu: € 9.10 Twila u rqiqa: € 2.30 Waqt it-tè: 15/ Kemm jiswew^

Minn fejn irid jg[addi dan l-isploratur biex jasal [dejn il-mummja?

L-esploratur

L-esploratur u l-mummja

34

TELEVIÛJONI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

08.00 Dawra l-{add • 10:00 Sejja[tli • 11.30 Madwarna • 12.00 Link • 12.05 Kont taf? • 12.15 Favourite News • 12.30 Madwarna • 13.00 {in g[al Kollox (r) • 14.30 Favourite Channel • 15.00 Telebejg[ • 16.00 Dnd (r) • 18.00 Link • 18.05 Kont taf? • 18.15 Favourite News • 18.30 Ashram (r) • 20.15 Favourite News • 21.00 Festa Tag[na • 23.00 Link • 23.05 Kont Taf? • 23.15 Favourite News.

Calypso Music TV

GO Plus 107

07.00 Total Request • 09.00 80s Classics • 10.00 90s Classics • 11.00 2000s-2009s Classics • 11.30 Teleshopping • 13.30 2010 Onwards • 14.30 Drama Bronks • 15.00 Wasal il-{in g[all-Maltin • 15.30 Bell’Italia • 16.00 Romantica (Love Sopngs) • 17.00 Teleshopping • 18.00 Total Request • 20.00 Bingo 75 • 20.30 Kontra r-Ri[ (r).

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 Intercontinental Challenge Rally • 09.00 GP3 Series, Motor Racing • 09.30 GP3 Series, Motor Racing: Monza: Race • 2 (live) • 10.00 International Masters Snooker: Shanghai: F. (live) • 11.45 Porsche Supercup Motor Racing: Monza (live) • 12.30 International Le Mans Cup: Silverstone (live) • 14.00 International Masters Snooker: Shanghai: F. (live) • 16.00 Tour of Spain Cycling: Stage • 21 (live) • 17.45 International Le Mans Cup: Silverstone (live) • 18.30 Intercontinental Challenge Rally • 19.00 Motorsports Weekend • 19.15 International Masters Snooker • 21.00 US Open Tennis • 22.30 US Open Tennis: Men: F. (live).

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.10 Poetry Pie • 07.20 Balamory • 07.40 The Roly Mo Show • 07.55 Me Too! • 08.15 Jackanory Junior • 08.30 Poetry Pie • 08.35 Poetry Pie • 08.45 As Time Goes By • 09.15 ’Allo, ’Allo! • 09.50 Robin Hood • 10.35 The Weakest Link • 11.20 Casualty • 13.00 The Weakest Link • 14.35 Doctors • 17.00 Robin Hood • 17.45 As Time Goes By • 18.15 ’Allo, ’Allo! • 18.50 Coast • 19.50 All the Small Things • 20.40 Lark Rise to Candleford • 21.35 Spooks • 22.25 Dalziel and Pascoe • 23.15 Dad’s Army • 23.45 The Weakest Link.

TCM

melita 310, GO Plus 701

06.30 A Star Is Born. Film ’54 (U) • 10.00 North and South • 12.00 The Wizard of Oz. Film ’39 (U) • 14.00 North and South • 16.00 The Searchers.

Film ’56 (U) • 18.20 Apache. Film ’54 (U) • 20.00 Staying Alive. Film ’83 (PG) • 22.00 The Pillars of the Earth. Film 2010.

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

06.45 Road Rage. Film ’99 • 08.10 Inherit the Wind. Film ’99 • 10.00 Mosquito Squadron. Film ’69 (PG) • 11.30 The Perez Family. Film ’95 (15) • 13.20 Mixed Blessings. Film ’95 (12) • 14.50 MGM’s Big Screen • 15.05 Taras Bulba. Film ’62 (U) • 17.05 Avanti! Film ’72 (15) • 19.25 The Burning Bed. Film ’84 (15) • 21.00 Cuba. Film ’79 (12) • 23.00 Book of Days. Film 2003.

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

06.50 How Does it Work? • 07.15 Brainiac • 08.10 Mythbusters: Hair of the Dog • 09.05 Destroyed in Seconds • 10.00 Extreme Engineering: Transatlantic Tunnel • 10.55 License to Drill • 11.50 Dirty Jobs: Russia • 12.45 Lobstermen: The Draggers Are Coming • 13.40 Mythbusters: Hair of the Dog • 14.35 American Chopper: Senior vs Junior: Window World Bike • 15.30 Rides: Westside • 16.25 Taking on Tyson • 17.20 Worst-Case Scenario: Earthquake Escape • 17.50 Worst-Case Scenario: Sinking Car# Rattlesnake Encounter • 18.15 River Monsters: European Maneater • 19.10 Alone in the Wild • 20.05 Dual Survival: Panic in the Jungle • 21.00 Rising: Rebuilding Ground Zero • 21.55 Rising: Rebuilding Ground Zero • 22.50 Football Hooligans International: Italy • 23.45 Kidnap and Rescue: Portrait of an Operator.

Melita Movies

melita 801

10.00 Fantastic Four. Film 2005 • 11.45 Up! Film 2009 • 13.20 Adam. Film 2009 • 14.57 Hollywood Buzz • 15.20 Toy Story 3. Film 2010 • 17.00 I, Robot. Film 2004 • 18.55 The Lost. Film 2009 • 20.33 Hollywood Buzz • 21.00 Vampires Suck. Film 2010 • 22.25 Tortured. Film 2010 • 00.15 Wieners. Film 2008.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Full House • 09.00 The West Wing • 09.50 ER • 10.40 Top Gear • 11.45 Brothers and Sisters • 12.30 Amazing Race • 19.30 My Name Is Earl • 19.55 S#*! My Dad Says • 20.20 How I Met Your Mother • 20.45 Mike & Molly • 21.15 Brothers and Sisters • 22.00 Game of Thrones • 23.05 Boardwalk Empire • 00.10 The Mentalist • 00.55 The Pacific.

Biography Channel

melita 411

07.00 Hardcore Pawn: Crazy Cash • 07.30 Hardcore Pawn: The Big Bet • 08.00 Hardcore Pawn: Storm’s A-Brewin • 08.30 Hardcore Pawn: Desperate Pawn • 09.00 Sting Live at Red Rocks • 10.00 Billy Joel • 12.00 Pawn Stars: Flight Of The Chum • 12.30 Pawn Stars: Bow Legged • 13.00 Hardcore Pawn: Crazy Cash • 13.30 Hardcore Pawn: The Big Bet • 14.00 Hardcore Pawn: Storm’s A-Brewin • 14.30 Hardcore Pawn: Desperate Pawn • 15.00 Sting Live at Red Rocks • 16.00 Billy Joel • 18.00 Pawn Stars: Flight Of The Chum • 18.30 Pawn Stars: Bow Legged • 19.00 The Jacksons: A Family Dynasty • 20.00 Real Housewives of Beverly Hills: Reunion Part 2 • 21.00 Real Housewives of Beverly Hills: Lost Footage • 22.00 Kirk Douglas • 23.00 Clint Eastwood.

NET Television melita 102, GO Plus 102

06.30 08.30 09.15 11.00 12.00 14.00 14.05 15.00 15.05 15.20 16.20 17.00 18.00 18.10 18.40 19.45 20.30 21.30 21.32 23.00

NET News Mill-:uf sal-Iskola House Magazine X’Fattart Teleshopping NET News Teleshopping NET News Teleshopping 4Given (r) Wheelspin Mister Fisherman (r) NET News Flusek (r) Skoperti NET News, NET Sports, NET Meteo 11#9 - L-Attakki li Biddlu d-Dinja NET News Is-Si;ill tal-Qrar (ep.

18, 19) NET News.

18.05 18.35 19.05 19.25 20.00 20.45 21.15

23.00 23.15 23.45

L-G[odwa t-Tajba Waltzing Matilda Il-Quddiesa tal-{add G[anafest 2011 Destinations (r) Mixage (r) Bijografiji - Manwel Dimech (l-I parti) A[barijiet fil-Qosor Don’t Stop Me Now (r) Teleshopping A[barijiet {add G[alik Wirt, Arti u Kultura A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ Bejn Storja u Le;;enda Faxxikli Encore Restawr A[barijiet Ta[t l-Art The Legend of Zorro.

Film 2005 (Pg) L-A[barijiet (ikompli) The Legend of Zorro Int Min Int (r).

ONE melita 103, GO Plus 103

07.00 07.30 08.00 08.30 08.45 09.30 10.50 11.30 13.00 13.30 13.40 14.10 15.45 16.20 17.30 17.40 19.30 20.15 23.15 23.45 00.15 00.50 01.00 01.25

18.50 20.00 20.35 20.40 21.30 23.25 00.35 01.00 02.00

New York: dieci anni che hanno cambiato il mondo Un minuto per vincere Tg 1 Rai Tg Sport Soliti ignoti Il segreto dell’acqua Speciale Tg 1 Tg 1 notte Cinematografo Sette note - musica e musiche.

melita 151, GO Plus 202 melita 101, GO Plus 101

12.00 12.05 14.00 15.00 15.05 17.45 18.00

15.55

Raidue

TVM 07.00 07.30 08.00 08.45 09.45 10.30 11.15

DAVID NIVEN f’xena millfilm UNA RAGAZZA, UN MAGGIORDOMJO E UNA LADY (Raitre 08.00).

In[adem fl-1977 b’re;ija ta’ Norman Tokar, l-isem ori;inali tal-film hu ‘Candleshoe’ u fost l-atturi ewlenin g[andu wkoll lil Jodie Foster u lil Helen Hayes.

Mat-Tokki tal-Prima Bil-Kelma t-Tajba Lilliput ONE News Pink Panther Teleshopping Issues (r) Clint on One (r) Lilliput (r) ONE News Teleshopping Bar-B-Q (r) Kudos (r) Konfini - Mill-Pjazza (r) ONE News Update Fashion Show ONE News Emilja (ep. 19-22) ONE News (ikompli) Emilja Stejjer qosra (r) Te]ori (r) ONE News Bar-B-Q (r).

Raiuno melita 150, GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.35 A Sua Immagine 09.55 Santa Messa in occassione della conclusione del XXV Congresso Eucaristico Nazionale e recita dell’Angelus 12.20 Linea verde estate 13.10 Pole Position 14.00 GP d’Italia F1 15.45 Pole Position

07.00 Cartoons 08.40 Rebelde Way (TF) 09.25 Serious Season Desert (TF) 09.50 Numero 1 GP 11.30 Il nostro amico Charly (TF) 12.10 La nostra amica Robbie (TF) 13.00 Tg 2 giorno 13.30 Tg 2 motori 13.45 Un amore a Venezia. Film 2006 15.30 Crazy Parade 16.00 Pole Position 17.05 Tg 2 L.I.S. 17.10 Stadio Sprint 18.00 90˚ minuto 19.35 Squadra speciale Cobra 11 (TF) 20.30 Tg 2 notizie 21.00 NCIS - Unità anticrimine (TF) 22:35 - La domenica sportiva 01.00 Tg 2 notizie 01.20 Sorgente di vita 01.55 Vento di ponente.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.05 La grande vallata (TF) 08.00 Una ragazza, un maggiordomo e una lady.

Film ’77 09.35 La battaglia dei Mods.

Film ’66 11.10 Agente Pepper (TF) 12.00 Tg 3 sport 12.15 Speciale Tg 3 Festival del cinema a Venezia 12.25 Telecamere salute 12.55 Prima della prima 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.55 Il soldato di ventura. Film ’70 16.40 Letters to God. Film 2010 18.30 Miniritratti 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob 20.20 Pronto Elisir 21.00 FBI - protezione testimoni 2. Film 2004 22.45 Tg 3 22.55 Tg regione 23.00 Le tribù della musica Viaggio nell’Italia dei concerti 24.00 Tg 3 00.10 Telecamere salute 01.40 La danse. Film 2009.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 09.10 Finalmente arriva Kalle (TF) 11.00 Salvatore - Questa è la

13.00 13.40 14.10 15.40 18.50 20.00 20.40 21.35 23.30 01.30 02.00

vita. Film 2006 Tg 5 Il mammo (sitcom) Lilly Schonauer - Il destino di Charlotte. Film 2007 Un amore da vicino. Film 2007 Avanti un altro!

Tg 5 Bikini (attwalità) Dov’è mia figlia?

Speciale terra!

Tg 5 notte Bikini (attwalità).

Rete 4 melita 14#153, GO Plus 206

06.55 Tg 4 Night News 07.15 Mediashopping 07.45 Parco Nazionale della Calabria 08.20 La montagna che esplode 09.20 Magnifica Italia. Sicilia da Caltagirone a Siracusa 10.00 Santa Messa 11.00 Pianeta mare 11.30 Tg 4 12.00 Melaverde (attwalità) 13.20 Pianeta mare 13.50 Gli eroi dell’11 settembre 14.30 Cose da pazzi. Film 2005 16.30 Abbronzatissimi. Film ’91 18.55 Tg 4 19.35 Colombo: scandali a Hollywood. Film ’98 21.30 Tempesta d’amore (soap) 23.20 United 93. Film 2005 01.30 Tg 4 Night News 01.55 La notte della Disco music 6.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.00 Baywatch (TF) 07.40 Cartoons 10.25 Power Rangers Samurai (TF) 10.55 Cartoons 11:50 - Grand Prix 12.25 Studio aperto 13.00 Guida al campionato 14.00 Cartoons 14.30 Detective Conan: La mappa del mistero. Film cartoon 2003 16.40 Kimba - La leggenda del leone bianco. Film cartoon ’97 18.30 Studio aperto 19.00 Tutto in famiglia 20.35 Speciale Studio Aperto (live) 21.25 Mistero 00.20 Controcampo - linea notte 01.40 Il corvo. Film ’94.

La 7 melita 23#156, GO Plus 207

07.00 07.30 10.00 10.40 11.40 13.30 13.55 15.50 17.35 20.00 20.30 21.30 23.50 24.00

Omnibus Tg La 7 La 7 doc L’Ispettore Tibbs (TF) Ultime dal cielo Tg La 7 Una verità dolorosa. Film 2008 Cuore d’Africa (TF) W. Film 2008 Tg La 7 Speciale ‘In onda’ The Guys. Film 2002 Tg La 7 Giordano Bruno. Film ’73.

TV#RADJU

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

9#11 - L-ATTAKKI LI BIDLU D-DINJA

G[axar snin mill-attakk terroristiku fl-Istati Uniti NET Television 20.30

Il-11 ta’ Settembru 2001 fid-8.46 a.m.

New York kienet bdiet il-[ajja ta’ kuljum b’mod normali. I]da g[al 19-il terrorist kien wasal il-jum li fih isiru martri. {atfu erba’ ajruplani u u]awhom b[ala arma biex attakkaw ilqalba tal-Istati Uniti.

F’dan id-dokumentarju b’kitba u produzzjoni ta’ Simon Vella Gregory (fir-ritratt hawn ta[t) naraw x’inhi ssitwazzjoni issa li g[addew g[axar snin.

Id-dinja g[adha tbati l-effetti ta’ dawn lattakki, attakki li biddlu l-mod kif in[arsu lejn is-sigurtà. Inbidlet ilper/ezzjoni tad-dinja lejn id-Dinja G[arbija. Ri]ultat ta’ dan g[addejjin gwerra u attakki o[rajn.

Waqt iddokumentarju naraw intervisti li saru ma’ numru ta’ esperti li g[andhom jg[inu lit-telespettatur jifhem a[jar x’;ara dakinhar u l-impatt li g[adu jin[ass g[axar snin wara.

Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.15 Mar/i u Bandolari - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Il-Klassi/i tas-Sittinijiet - Joe Vella • 11.55 Avvi]i tal-Mejtin • 12.15 Mid-Dinja tal-Mar/i Nenu Aquilina • 12.45 Mare Mare - Michael Treeby • 15.15 Mu]ikasajf - Andrew Attard # David Thake • 17.55 Avvi]i talMejtun • 18.15 Slowdown - Mark Garret • 20.30 Allegro Andante - Joe Fenech • 22.30 Country Music Club - Eric Montfort (r) Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

06.05 ONE Breakfast • 08.00 Ingawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.25 ONE Club • 08.50 Mill-:urnali • 10.30 Moviment :did g[al Pajji] A[jar • 14.00 Il-{add fuq ONE • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.45 Memorji u Nostal;ija • 22.00 Stetoskopju • 00.00 Music Box. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

Sa[[et Patri Emilio Bernardi xejn ma hi tajba Patri Emilio Bernardi jinsab f’art il-missjoni jwettaq [idma umanitarja fost nies morda u miflu;a minn gwerra fil-pajji]. Dr Jakobsen, li jkun jie[u [sieb il-kamp, jinduna li Patri Emilio mhux f’sikktu. X’jaqbad jag[mel, jibag[tu lura Malta biex jie[u l-kura?

Jag[millu xi testijiet u r-ri]ultati xejn ma jkunu sbie[. G[alhekk jibg[at kampjuni taddemm tal-Patri f’pajji] ie[or, g[al aktar testijiet.

Intant Charlie l-{absi jirrikatta lil Manfred, gwardjan korrott fil-[abs biex jg[inu fil-bi//a xog[ol li kien qed i[ejji.

radju

07.05 Infittxu dak li Jg[aqqadna • 07.30 Frott Artna • 08.00 Quddiesa • 08.45 Mill-Gazzetti tal-{add • 09.15 Mar/ifest • 11.00 Int u Jien • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Relax • 15.05 Mu]ika u Sport • 18.15 Soul, Rhtyhm & Blues • 19.15 Solidarjetà • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Biex Hekk Jibqg[u Mag[na • 21.00 Minn Nashville • 22.05 Xi Qrajt, Xi Smajt • 22.10 Ru]arju • 22.30 L-Operetta • 23.30 Ripetizzjoni ta’ programmi.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

IS-SI:ILL TAL-QRAR

NET Television 21.32

35

Il-Ma;;ur Stanley xejn ma jie[u gost li xi [add kixef fejn ikun. Fil-fatt jiskopri li kienet ilprostituta Maxine li g[enet lil Diane tasal sa g[andu. Lill-prostituta ma j[allihiex b’xejn.

Min-na[a tieg[u l-Ma;;ur Stanley jibda j[ejji ru[u g[all-organizzazzjoni ta’ [arba mill-[abs billi j[arre; grupp ta’ nies. Ma jkunx kuntent g[alkollox bin-nies kollha li qed i[arre;.

X’jista’ jag[mel b’dak li mhux kuntent bih?

Din is-sensiela g[andha kitba ta’ Jesmond Kris Bugeja u produzzjoni ta’ Horizons. Iddirezzjoni hi ta’ Ivan De Battista.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Mu]ika u Ieqaf Ftit • 09.30 G[aqqad il-Kelma • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.15 Il-{add Mieg[ek • 17.15 Il-{add Mieg[ek • 19.00 Fi {dan ilMulej • 19.05 Ru]arju • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek!

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Calypso Radio

101.8 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 BBC World Service • 10.00 Arabesque#Gregorian Chant • 11.00 Classic FM • 13.00 Innovaturi tas-Seklu G[oxrin • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

LETTERS TO GOD (Raitre 16.40) Jeffrey Johnson u Tanner Maguire (ittnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film li kapa/i jikkomwovi anki lil dawk ta’ qalbhom xierfa.

Tifel ta’ 8 snin ikun jaf li g[andu lmarda tal-kan/er u jkun qed ji;;ildilha.

Hu jibg[at ittri lillMulej dwar dak li g[addej minnu.

Pustier li mhux soltu ja[dem fizzona ti;ih il-kur]ità jaqra dawn l-ittri indirizzati lill-Mulej.

Dawn i[allu effett kbir fuq il-pustier li ftit qabel ikun mietlu ibnu ka;un tax-xorb alko[oliku.

Il-film in[adem fl2010 b’re;ija ta’ David Nixon.

06.00 Calypso Weekend Breakfast • 10.00 Dak Kien }mien • 13.00 Golden Mix • 16.00 Mal-Melodija Maltija • 19.00 Let’s Go • 22.00 Night Shift.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus u Ru]arju • 12.30 Ru]arju ta’ l-Erwie[ • 13.00 Lil hinn minn darna (r) • 14.00 Il-{add Kumpanija • 15.00 Kurunella {niena Divina • 15.30 ikompli Il-{add Kumpanija • 17.00 Kuntatt • 17.30 A[barijiet Reli;ju]i • 17.50 G[asar • 18.00 Angelus u Ru]arju • 18.30 ikompli Kuntatt • 20.00 Tag[lim u Twemmin Nisrani (r) • 21.00 Magazine (r) • 23.00 Il-Muftie[ tal-G[erf • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Bastjani]i FM

95.0 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.30 Ru]arju • 06.50 {sieb tal-:urnata • 07.00 BFM Playlist • 08.15 Quddiesa tal-{add • 09.15 Il-{add fil-kumpanija ta’ Tony • 12.00 Minn Wara l-Istandard • 14.00 Flimkien ma’ Kirsten • 15.00 :ie[ lillKanzunetta Maltija • 18.00 Tmiem il-:img[a • 21.00 BFM Playlist • 22.15 Ru]arju.

36 PROPRJETÀ Birkirkara

HOUSE of character lesta bi pjan miftu[ li jinkludi lk/ina, kamra tas-sodda u kamra tal-ikel, ]ew; kmamar tas-sodda, kantina b’]ew; kmamar, kamra tal-banju u spare toilet, terrazzin ]g[ir, washroom u bejt. Ming[ajr /ens, dirett ming[and is-sid.

Prezz €150,000. ?emplu 79320220.

Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

Bu;ibba/il-Qawra

FLATS, maisonettes, penthouses u garaxxijiet lesti minn kollox. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887 jew ]uru www.savewayproperties.com.

KLASSIFIKATI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina/living/sitting, utility.

Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

{al Qormi

FLATS, penthouse u garaxxijiet fi blokk ]g[ir fi Triq :u]è Duca. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887 jew ]uru www.savewayproperties.com.

Il-Fgura

APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda lest minn kollox f’area sabi[a, bla /ens.

Prezz €105,000. ?emplu 99493371.

Il-{amrun

DAR isfel u fuq fil-qalba tal{amrun. ?emplu 99259063.

Is-Si;;iewi

FLATS fi/-/entru bi tliet kmamar tas-sodda, g[andhom parti mill-bejt. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887 jew ]uru www.savewayproperties.com.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

L-G[adira

BOATHOUSE quddiem ilba[ar f’Tas-Sellum, 60’ x 10’6”. Plots g[all-i]vilupp. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887 jew ]uru

www.savewayproperties.com.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

Santa Venera

APPARTAMENTI bi tliet kmamar tas-sodda fi Triq ilParilja. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887 jew ]uru www.savewayproperties.com.

Tignè Seafront

APPARTAMENT kbir fuq medda ta’ 125sqm, b’veduta impekkabbli, bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, u spazju ta’ karozza wa[da. ?emplu 99422082.

HOUSE SALE L-G{AMARA u l-mobilja kollha g[all-bejg[. K/ina ta’ Fino u l-appliances tal-k/ina u bieb tal-oak solid. G[amara ta’ Joinwell Regency Style u po]ambrella. Mejda tonda kbira. Unit kbir. Rails u purtieri tal-og[la kwalità.

Ballavostri solid talMahagony. U fa//ata b’sitt bibien ta’ walk-in wardrobe.

Kollox f’kundizzjoni tajba. ?emplu 99471425.

Il-G]ira

GARAXX jista’ jintu]a b[ala store. Twil 84 pied u wiesa’ 21 pied. ?emplu 99495615.

Marsalforn

FLATS moderni g[al ville;;jatura, bil-veduta talba[ar u TV socket. Prezzijiet moderati. ?emplu 21896768, 27896768 jew 21558861.

Tal-Pietà/Gwardaman;a

APPARTAMENT b’]ew; kmamar tas-sodda, k/ina, kamra tal-ikel, salott u talbanju e//, kera baxxa [afna, mhux ta’ min jitilfu. ?emplu 21220593 jew 99593863.

VETTURI Ford Escort

G{ALL-KIRI

VAN Mk5 Good Runner, abjad, €1,900 jew l-eqreb. ?emplu 99471528.

Garaxxijiet

Ford Fiesta

KBAR jew ]ag[ar il-Mosta, Birkirkara, {al Lija, inNaxxar, {al G[axaq, {a]}abbar, Marsaskala; Business Premises il-Mosta, l-Imsida, {al G[axaq, i]-}ejtun; Showroom Tal-Barrani. ?emplu 79325527 jew 21419380 jew email fuq

malta555@yahoo.com.

MUDELL ‘97. ?emplu 79203041.

Kubota

L1 185DT Agricultural Tractor, f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79890289.

Mutur MZ Sportstar

125, abjad, €750 jew l-eqreb. ?emplu 99471528.

KLASSIFIKATI Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

Renault Scenic

PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.

AVVI}I Accountant

B’ESPERJENZA qed ifittex full-time jew part-time job, jista’ ja[dem ming[ajr supervi]joni. ?emplu 99802750.

Ftu[ tad-drena;;

BIL-powerjet service (bilbowser), prezz minn €25. ?emplu 99282014.

G[al kull xog[ol

TA’ coving, gypsum, suffetti, partition, kisi bil-;ibs, tibjid, ;ebel dekorattiv u restawr fuq l-antik. Stimi fuq il-post b’xejn. ?emplu 21423648 jew 99899102.

G[al kull xog[ol

TA’ kisi bil-;ibs, fuq il-fil, frakass, graffiato, silicato, tibjid, tik[il, boards tal-;ibs u partitions, alumium u tqeg[id ta’ madum. ?emplu fuq 79960934 jew 77354586.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 79803496.

G[al xog[ol ta’ printing

DIGITAL printing, offset u letter press, na//ettaw ukoll ordnijiet ta’ kalendarji g[assena 2012 b’daqs ta’ 30cms

37

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

x 43cms. Morru g[and Paul Bonnici, Bonnici’s Printing Press, 3 Triq Melita, il-Belt Valletta, pbonnici@bonniciprintingpress.com.

Nixtri

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21675703, 21822703 jew 79451871.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Nutara

INFITTEX xog[ol ta’ nutara ma’ nutar jew ditta legali. ?emplu 79737974.

Salotti ;odda

TA’ kull stil. Prezzijiet moderati. Tpartit a//ettat anke g[all-bejg[, salotti second hand. ?emplu 21374823 jew 99824139.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble-dryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves. Nag[tu, stimi b’xejn minn qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox. Servizz il-;urnata kollha, bl-ir[as prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.

Tiswijiet fil-pront u fil-post FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata /emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ Combination machine

SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464.

G[amara antika

TLIET settijiet ta’ sitt si;;ijiet kull wie[ed ta’ g[amara antika ma[duma Franza. Kollha ;ew irkantati fil-Bel;ju. ?emplu 99471549.

{anut ta]-]ebg[a

FI triq prin/ipali, min hu interessat i/empel 21488809 wara s-7.30 matul il-;img[a.

Mejda tonda

TAL-a[mar mastizz.

Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.

Kundizzjoni perfetta. Prezz € 250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

Kompluta b’sitt si;;ijiet, gi]er tal-ilma tal-elettriku, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mudell

TAT-TEATRU Rjal tal;ebel mag[mul bl-idejn.

Daqs ]ew; metri b’metru. ?emplu 79312397.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti, prezzijiet spe/jali li jibdew minn 55c (ta’ ewro) skont kemm tordna. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) –

3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com.

Toilet seats

NAG{MEL xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom mag[mulin millinjam tal-pine bil-kuluri li jaqblu u kif tixtiquhom intom g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

Yorkshire Terrier Puppies RAZZA ]g[ira, ra;el u mara. ?emplu 79246867, 21246867 jew 27246867.

KOMPJUTERS Tlift

ID-DATA tal-kompjuter tieg[ek? Qed tinkwieta g[ax ma tafx kif se ;;ib lura ddata li hi ferm importanti g[alik? Mela /empel malajr 99422082.

PRIVAT Accounts

Ingli]

LIVELL Avvanzat/Intermediate.

G[alliema gradwati u blesperjenza, San :iljan u l{amrun qrib il-Junior College. ?emplu 21385545 jew 79266226.

Malti/Taljan

LIVELL Avvanzat/Intermediate.

G[alliema gradwati u blesperjenza, il-{amrun qrib ilJunior College. ?emplu 21472561 jew 99891548.

Mathematics

PURE (Advanced u Intermediate), gruppi ]g[ar.

Attenzjoni individwali.

G[alliem bl-esperjenza, lImsida (fa//ata tal-Junior College) jew Ra[al :did. ?emplu 27675627 jew 99451552.

O-Level

FORM I-V Ingli], Maths, Malti, Taljan, Physics, Biology u Chemistry.

G[alliema gradwati u blesperjenza, Birkirkara, il{amrun, Marsaskala u lKalkara. ?emplu 21660812 jew 21472561.

Pure Maths/Physics

LIVELL Avvanzat/Intermediate.

G[alliema gradwati u blesperjenza, il-{amrun qrib ilJunior College. ?emplu 21660812 jew 99458791.

GRUPPI ]g[ar bi preparazzjoni g[all-e]amijiet talMatsec O-Level u London 2012–2014, g[alliem gradwat, pass marks g[oljin, korsijiet jibdew minn Settembru. ?emplu lil Glenn fuq 21682417, 79682417 jew ibag[tu email fuq glenn_ghigo@yahoo.com.

FULL time, Complete Supplies Ltd l-Imrie[el. Minn 21 sena ’l fuq. Ibag[tu CV fuq stores@completesupplies.com.mt.

Biology#Chemistry

Sales Executives

MEJJU 2012, A-Level u Intermediate, gruppi ]g[ar fil-{amrun, qrib il-Junior College, g[alliema gradwata u bl-esperjenza. ?emplu 21472561 jew 99891548.

JIN{TIE:U Delivery Person

BIL-paga u commission biex ibig[u prodotti ta’ ener;ija nadifa. Bit-trasport personali.

Ibag[tu CV lil ElectroFix, {al Qormi fuq victor@electrofixenergy.com.

39

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

SPORT Players u uffi/jali ta’ Neptunes ji//elebraw l-20 kampjonat fl-istorja tag[hom (Ritratt> Martin Agius)

WATERPOLO – KAMPJONAT NAZZJONALI

Neptunes Champions g[all-20 darba Minn Stewart Said

Neptunes E......................................13 Sliema McD.....................................11

(4-4),(3-3),(4-1),(2-3) Neptunes Emirates huma /-Champions tal-Kampjonat Nazzjonali talwaterpolo wara li fil-[ames u l-a[[ar play-off g[elbu lil Sliema McDonalds, 13-11 f’partita e//itanti u mimlija emozzjonijiet quddiem folla numeru]a.

Protagonisti assoluti tul il-kampjonat g[al Neptunes kienu l-magna tal-goals Steve Camilleri u Tamas Molnar, flimkien mal-mo[[ tat-tim, Vladimir Gojkovic. Min-na[a tag[hom, Sliema kienu sfidanti denji g[all-kampjonat, i]da l-konsistenza ta’ Neptunes tul ilkors tal-kampjonat /a[[dithom mirreb[ tal-kampjonat.

L-ewwel sessjoni ntemmet f’parità, bi]-]ew; timijiet jaqsmu tmien goals.

G[al Neptunes skorjaw S. Camilleri (2), Lanzon u Stellini. G[al Sliema skorjaw ]ew; doppjetti Meli u Paolella.

It-tieni sessjoni ntemmet ukoll f’parità, u ]-]ew; timijiet baqg[u vi/in xulxin. G[al Neptunes skorjaw S.Camilleri, Stellini u Gojkovic, filwaqt li g[as-Slimi]i wie;bu lbarranin Rath u Fodor (2).

Neptunes [adu vanta;; ta’ tliet goals fit-tielet sessjoni, b’]ew; goals mill-isba[ ta’ Vladimir Gojkovic, Stellini u Lanzon. L-uniku goal g[al Sliema skorjah il-veteran Paul Privitera.

L-a[[ar sessjoni ntreb[et minn Sliema. I]da g[alkemm Meli, Privitera u Rath skorjaw g[al Sliema, dan ma kienx bi]]ejjed g[aliex Neptunes skorjaw minn S. Camilleri u Molnar biex mat-tisfira finali, issupporters flimkien mal-players ta’ Neptunes i//elebraw bil-kbir.

Fl-a[[ar tal-partita Peter Perotti, uffi/jal tal-BOV flimkien malPresident tal-ASA, is-Sur Joe Caruana Curran, ippre]entaw it-tazza lil-captain ta’ Neptunes, Niki Lanzon.

Neptunes: I. Bugeja, N. Lanzon (2), E. Aquilina, M. Stellini (2), J. Camilleri, B. Lanzon, S. Camilleri (4), V. Gojkovic (3), B. Buhagiar, S.

SPARAR – KAMPJONATI MONDJALI

Chetcuti l-[ames u Xuereb itemm ir-raba’ It-tiraturi Maltin William Chetcuti u ]-]ag[]ug[ Nathan Lee Xuereb kellhom ri]ultati mill-aktar sodisfa/enti waqt il-Kampjonati tad-Dinja taddouble Trap organizzata millISSF f’Belgrade. Chetcuti temm il-[ames wara shoot-off g[all-bron] fil-kategorija Open, waqt li Xuereb temm fir-raba’ post fost il-Juniors.

Chetcuti kien ferm sfortunat meta bi plattina biss anqas mir-rebbie[, kellu jikkuntenta bil-[ames post.

Dan, g[aliex wara li laqat total ta’ 193 minn 200 wara li kien laqat 146 (48,50, 48) minn 150 biex ikkwalifika g[all-finali, laqat 47 o[ra bilbarrage u temm bl-istess punte;; mal-Amerikan Walter Ellen u r-Russu Vitaly Fokeev. Fix-shoot-off, Chetcuti kellu jikkuntenta bil[ames post wara l-Amerikan u r-Russu.

Il-kompetizzjoni ntreb[et mi/-?ini] Li Jun wara shootoff mal-:ermani] Andreas

Loew, li t-tnejn laqtu 194.

F’din il-kompetizzjoni [adu sehem 61 tiratur minn madwar id-dinja.

Fil-kategorija tal-Juniors [adu sehem 16-il tiratur, u Xuereb b’total ta’ 143 wara rounds ta’ 48, 46 u 49 temm fir-raba’ post.

Il-midalja tad-deheb intreb[et mill-Amerikan William Crawford, li waqqaf rekord mondjali tal-Juniors ta’ 147 minn 150 meta laqat 48, 50 u 49.

Gravina, R. Sciortino, T. Molnar (2), M. Pisani.

Sliema: R. Coleiro, J. Gabarretta, N. Lubrano, R. Fodor (2), M. Meli (3), J. Soler, D. Paolella (2), M. Rizzo, C. Debono, P. Privitera (2), B. Rath (2), J. Spiteri Staines, D. Abela.

Referees: Maurizio De Chiara, Ivan Sciriha

Kif Kienu fil-Man-Ups L-ewwel sessjoni It-tieni sessjoni It-tielet sessjoni Ir-raba’ sessjoni Total *() goals skurjati

Neptunes 2 (0) 1 (0) 2 (1) 2 (2) 7 (3)

Sliema 2 (1) 2 (1) 2 (1) 2 (1) 8 (4)

Rapport po]ittiv g[al referees Maltin Rapport ie[or po]ittiv mir-referees Maltin f’partita tal-UEFA inkiseb mill-kwaterna arbitrali, immexxija mir-referee internazzjonali Malti Alan Mario Sant, it-Tlieta 6 ta’ Settembru 2011, fi Podgorica (Montenegro), fil-partita minn Grupp 3 tal-Kampjonati Ewropej ta’ ta[t il-21 sena bejn Montenegro u Wales.

L-Osservatur tal-UEFA, is-Slovakk Vladimir Hrinak, kellu kliem ta’ tif[ir g[all-kontroll ta’ Alan Mario Sant, li kien meg[jun millassistenti referees Alan Camilleri u Mitchell Scerri, u r-raba’ uffi/jal Fyodor Zammit.

I]da l-aktar li spikka kien il-punte;; rari u g[oli ta’ 8.6 mog[ti lillassistent referee internazzjonali Alan Camilleri g[as-sehem importanti li kellu f’]ew; de/i]jonijiet diffi/li imma korretti tieg[u, meta [alla llog[ob g[addej f’]ew; azzjonijiet fil-65 u t-88 minuta, li t-tnejn issarrfu f’goals importanti g[al Montenegro – fl-ewwel okka]joni kisbu l-goal tad-draw u fit-tieni ssi;illaw reb[a importanti ta’ 3-1.

G[al Mitchell Scerri u Fyodor Zammit, din il-partita kienet id-debutt internazzjonali tag[hom.

40

SPORT

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Il-Grand Harbour Marina tilqa’ Regatta b’ba[[ara b’di]abilità L-Ibburdjar ipo;;i lil persuni b’di]abilitajiet differenti fl-istess dg[ajsa

Meta dak kollu li qed ise[[ filMediterran qed ikompli jis[aq l-importanza li na//ettaw, ninkludu u nintegraw kulturi differenti, f’Malta fi tmiem din il-;img[a qed jittella’ seminar u regatta tal-ibburdjar sabiex tkompli tikber il-kuxjenza u jkunu diskussi a[jar dawn ilfenomeni ri/enti.

L-attività bit-tema “Ninsabu Kollha fl-Istess Dg[ajsa” qed tkun organizzata minn HandyCup Onlus u Inspire – Il-Fondazzjoni g[all-Inklu]joni u se tkun qed tiffoka sabiex jitfasslu rabtiet bejn asso/jazzjonijiet differenti minn madwar il-Mediterran sabiex ikun hemm i]jed g[ajuna b’risq l-interessi u lintegrazzjoni ta’ persuni li g[andhom xi di]abilità fi]ika, ta’ tag[lim jew di]abilità so/jali. Fejn il-kun/ett tala//ess u l-edukazzjoni huma elementi importanti f’din lattività, Grand Harbour Marina se tkun qed twassal l-g[ajnuna tag[ha billi tipprovdi rmi;; b’xejn g[all-jottijiet li se jkunu qed iba[[ru mill-Italja g[al Malta liema a//ess g[allpontoons u l-fa/ilitajiet talmarina se jkunu offruti ming[ajr [las.

Il-fa/ilitajiet ta’ Grand

Harbour Marina huma kollha a//essibbli g[al persuni li g[andhom diffikultajiet ta’ mobilità permezz ta’ rampi jew lifts li jwasslu kemm g[allfront desk tal-Capitanerie kif ukoll g[all-kmamar tal-banju u x-showers. Dan jimxi id f’id mal-impenn ta’ Grand Harbour Marina li ti]gura li l-fa/ilitajiet tag[ha u l-pja/ir ta’ l-ibburdjar ikunu a//essibbli kollha kemm huma g[al kul[add.

Ben Stuart, Manager ta’ Grand Harbour Marina qal “Hija sitwazzjoni sfortunata li g[ad hemm [afna nies li jib]g[u u j]ommu ru[hom ’il bog[od minn kwalunkwe forma ta’ di]abilità. Grand Harbour Marina hija kburija bil-fa/ilitajiet tag[ha u bil-fatt li tista’ toffri rmi;; u fa/ilitajiet lil individwi li g[andhom di]abilità. A[na kuntenti wkoll li qed ikollna rwol attiv f’din l-attività mhux biss billi qed nipprovdu fa/ilitajiet ta’ rmi;; fil-marina tag[na i]da wkoll blopportunità li nippromwovu din l-inizjattiva u nsa[[u lmessa;; tag[ha lokalment.”

“Din mhijiex l-ewwel darba li qed ng[inu f’inizjattiva b[al din,” ]ied jg[id Stuart. “Matul dawn l-a[[ar snin ilqajna l-

bastiment Tenacious tal-Jubilee Sailing Trust, wie[ed minn ]ew; bastimenti ta’ tba[[ir fiddinja ddisinjati apposta g[al nies b’di]abilità biex dawn ikunu jistg[u iba[[ru daqs [addie[or. Organizzazzjonijiet b[al Jubilee Sailing Trust, Handy Cup Onlus u Inspire g[andhom l-istess missjoni, dik li jikkumbattu l-pre;udizzju u l-impressjonijiet []iena li hemm dwar id-di]abilità u biex ng[inu lin-nies b’di]abilità juru lilhom infushom u lil [addie[or x’kapa/i jag[mlu f’ambjent li jkun inklussiv.”

Julian Azzopardi, Inclusion

and Outreach Manager ta’ Inspire, spjega kif l-attività, g[alkemm mhux strettament marbuta mal-ibburdjar, se tkun qed tu]a’ l-ibburdjar b[ala analo;ija sabiex jitwassal ilmessa;; favur l-inklu]joni, responsabbiltà u [idma flimkien sabiex il-vu/i ta’ nies b’di]abilità tasal u dawn lindividwi jing[ataw lopportunità li tixirqilhom sabiex ikunu /ittadini attivi fisso/jetà. B[ala parti mill-[idma ta’ Inspire li tippromwovi linklu]joni so/jali ta’ persuni li huma effettwati b’di]abilitajiet fi]i/i, so/jali u ta’ tag[lim, “We are all in the same boat” hija parti minn programm ma[sub sabiex itejjeb iddjalogu bejn dawn l-individwi u l-awtoritajiet f’Malta. “We are all in the same boat” tirrappre]enta moviment li huwa kontra kull forma ta’ indifferenza, stigma jew esklu]joni, inizjattiva li tu]a’ libburdjar sabix tpo;;i lil

persuni b’di]abilitajiet differenti, litteralment “fl-istess dg[ajsa”.

“L-g[an ta’ din l-attività b’hekk se jkun li jg[in lillindividwu jg[ix b’mod attiv bid-di]abilità tieg[u u fl-istess waqt eduka lill-[addie[or ja//etta u jinfeta[ g[al dawn lindividwi biex b’hekk nippromwovu l-valuri ta’ solidarjetà u nitg[allmu na//ettaw lil [addie[or. Ilkollaborazzjoni li sibna ming[and Grand Harbour Marina hija prova ta’ dan kollu u ]gur li din il-kollaborazzjoni se tkompli tikber fil-;ejjieni,” ]ied jg[id Azzopardi.

“L-ibburdjar jirrikjedi stamina fi]ika u endurance.

G[alhekk, g[andna tif[ir g[al dawn l-individwi li g[alkemm b’di]abiltà, jisfidaw lilhom infushom u juru tant stamina fi]ika u emozzjonali kif ukoll endurance fil-konfront taddi]abilità tag[hom,” temm jg[id Stuart.

SPORT

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

41

KAMPJONAT BOV L-EWWEL DIVIZ}JONI

Debutt mill-aqwa g[al Bir]ebbu;a Minn Christopher Cassar

BIR}EBBU:A SP ……… 3 MELITA …………….…... 2

Bir]ebbu;a kellhom debutt verament tajjeb fil-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni meta g[elbu lil Melita, 3-1 f’log[ba interessanti.

Wara bidu tajjeb minn Bir]ebbu;a kienu Melita li lag[bu a[jar u marru filvanta;; b’goal tas-solitu Baldacchino. I]da wara mumenti ta’ in/ertezza, Bir]ebbu;a bdew jilag[bu a[jar, u sa tmiem it-taqsima dawru r-ri]ultat favur tag[hom.

Fit-tieni taqsima, Melita wettqu reazzjoni, i]da l-espert goalkeeper, Ivan Casha kien ferm attent u wettaq xi saves determinanti, fosthom penalty fil-[in mi]jud, biex g[axar minuti mit-tmiem, kien Ronnie Celeste li g[alaq illog[ba bit-tielet goal.

Wara biss tliet minuti, azzjoni ta’ kontrattakk ta’ Bir]ebbu;a, i]da Celeste wa[du quddiem il-goalkeeper xe[et barra. Risposta ta’ Melita bi freekick ta’ Carnago San Pedro lejn Sierra Camacho, li xe[et ftit g[oli minn ta[t il-lasta.

Fit-22 minuta, Melita fet[u l-iskor meta Julian Galea qassam lejn NICOLÒ BALDACCHINO, li millvi/in bir-ras g[eleb lil Casha.

Ir-risposta ta’ Bir]ebbu;a kienet immedjata, u tmien minuti wara kisbu d-draw.

Mead Mifsud deher ji;i mbuttat minn Matthias Fenech, bir-referee jordna lpenalty, li minnu MATTHEW SCIORTINO ma falliex biex kiseb id-draw.

Wara dan il-goal, Bir]ebbu;a [adu iktar kontroll tal-log[ba, bid-difi]a ta’ Melita xejn soda ta[t pressjoni. }ball fid-difi]a ta’ Melita ;ab lil Celeste wa[du, i]da Sapiano dawwar f’corner. Mill-istess corner, Sapiano ippan/ja qasir u MEAD MIFSUD xe[et fixxibka b’first-timer mill-isba[.

It-tieni taqsima kienet kwieta, bit-tim ta’ Melita jipprova jwettaq reazzjoni.

Huma resqu qrib fit-62 minuta, meta minn azzjoni ta’ corner, Dejan Erak g[ola fuq kul[add, i]da Ivan Casha g[amel save mill-isba[.

Melita komplew jinsistu u xutt tas-sostitut Simon Galea kien salvat minn Casha. {dax-il minuta mit-tmiem, Bir]ebbu;a kabbru l-iskor meta f’azzjoni ta’ kontrattakk RONNIE CELESTE avvanza u g[eleb lil Sapiano b’xutt filbaxx.

Minuta wara, /ans g[al Melita b’azzjoni bejn Galea u Erak u x-xutt tieg[u kien salvat b’mod spettakolari minn Casha. Melita baqg[u

jinsistu g[all-goal talkonsolazzjoni, u fil-[in mi]jud kisbu penalty g[allfoul ta’ Schneider fuq Julian Galea. I]da mill-11-il metru Ivan Casha salva x-xutt ta’ Kane Micallef.

Ivan Casha xorta wa[da kien meg[lub fil-95 minuta meta ERAK spara fis-saqaf tax-xibka wara azzjoni o[ra konfu]a fil-kaxxa ta’ Bir]ebbu;a.

Bir]ebbu;a – I. Casha, K. Spiteri, M. Pullicino, D. Milovic, F. Schneider, G. Tanti, F. Anton, K. Borg, M. Mifsud (N. Tabone), M. Sciortino (F. Peplow), R. Celeste (K. Muscat).

Melita – M. Sapiano, M. Sierra Camacho, M. Fenech (L. Sammut), A. Caruana Scicluna (S. Galea), D. Erak, M. Borg, N. Rizzo (K. Micallef), N. Baldacchino, J. Galea, E. Carnago San Pedro, L. Micallef.

Referee – Marco Borg

Bidu impressjonanti minn Vittoriosa

VITTORIOSA S. ….......... 4 LIJA A. …........................... 0

It-tim relegat mill-Premier, Vittoriosa Stars, kellu wirja impressjonanti fl-ewwel log[ba kontra Lija, fejn reba[ 4-0. Veru g[adu ferm bikri u g[ad baqa’ [afna log[ob, i]da Vittoriosa wrew potenzjal qawwi u ]gur li se jkunu fost

il-protagonisti g[al ritorn immedjat fl-og[la divi]joni.

Il-log[ba tista’ tg[id li kienet bla storja, fejn Vittoriosa skorjaw darbtejn flewwel taqsima u fit-tieni wa[da kkontrollaw lillavversarji u sabu x-xibka darbtejn o[ra. G[al Lija, log[ba li jridu jinsew malajr, i]da g[ad baqa’ log[ob fejn jistg[u jirkupraw.

Vittoriosa kienu l-a[jar tim fl-ewwel taqsima u bnew vanta;; komdu ta’ ]ew; goals. Kienu Lija li resqu qrib wara sitt minuti, b’xutt ta’ Erjon Beu, li mar ftit g[oli.

Fl-10 minuta, Vittoriosa marru fil-vanta;; b’azzjoni mibdija minn Scerri, li qassam lejn Tassid Lopes Fereira, li kompla lejn MARCELO PEREIRA u dan avvanza u g[eleb lil Caruana.

Ftit wara, il-goalkeeper ta’ Lija kellu jo[ro; minn postu biex jimblokka azzjoni ta’ Marcelo Pereira, li kien ta’ xewka fid-difi]a ta’ Lija. Ilgoalkeeper ta’ Lija, Caruana re;a’ salva fuq xutt tajjeb ta’ Josef Dalli.

Fit-32 minuta, Vittoriosa skorjaw it-tieni goal meta TASID LOPES FEREIRA skorja direttament minn free kick g[al goal verament sabi[. Lija ippruvaw jag[mlu reazzjoni u resqu qrib bi free kick ta’ Beu, li kien salvat minn Jean Matthias Vella, ilgoalkeeper ta’ Vittoriosa.

Azzjoni mil-log[ba memorabbli ta’ B’Bugia fid-debutt tag[hom flEwwel Divi]joni fejn reb[u lil Melita (ritratt> Trevor Sollars)

It-tieni sessjoni kienet g[al kollox ikkontrollata minn Vittoriosa li amministraw illog[ba b’[afna pussess talballun. Fit-68 minuta, Vittoriosa skorjaw it-tielet goal permezz ta’ TASSID LOPES FEREIRA wara li dan ir/ieva ming[and Adam Spiteri.

Tnax-il minuta mit-tmiem, Vittoriosa g[amluhom erbg[a b’azzjoni o[ra mill-isba[, li kient mitmuma minn ADAM SPITERI, li spara fis-saqaf tax-xibka Vittoriosa S: JM. Vella, J.

Camilleri, B. Bonnici (J. Spiteri),

S. Tellus, M. Barbara (M. Buttigieg), T. Lopes Fereria, M. Pereria, L. Scerri, L. Rocha Do Santos, A. Spiteri, J. Dalli (R. Sell) Lija A: J. Caruana, C. Giordmaina (J.P. Scerri), B. Camilleri, D. Scerri, E. Beu, K. Darmanin, B. Fenech, A. Scicluna, C. Ciantar, M. Camilleri (T. Caruana), A. Ige Adeshina Referee: Glenn Tonna Ri]ultati o[ra

U*Bet FA Trophy I Rd.

Xag[ra Utd v Kalkara 2-1 SK Victoria W. v St. Lawrence 2-0 Sannat L. v Sirens 4-1 Marsa v Fgura Utd 1-2

SPORT

42

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Natif de Salvi u Cheeky Jack jirb[u t-ti;rijiet ewlenin minn Kenneth Vella

Il-:img[a filg[axija, filkorsa tal-Marsa tkompla lista;un 2011, bis-37 laqg[a tas-sena fuq seba’ ti;rijiet. Dan il-programm kien organizzat wara waqfa qasira matul issajf. Intant, l-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija kienu wa[da tat-trott tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m, u ti;rija tal-galopp fuq 1250m. Dawn intreb[u minn Natif de Salvi, misjuq minn Redent Magro, u middebuttant Amerikan Cheeky Jack (Ramon Grima) rispettivament.

It-ti;rija tal-klassi Premier kienet ikkontestata minn 14-il ]iemel. Matul id-distanza, lewwel po]izzjoni alternat bejn

numru ta’ ]wiemel sakemm itti;rija [adet ]volta differenti fl-a[[ar metri, b’erba’ ]wiemel ikollhom ukoll sprint mill-aktar qawwi. Kien Natif de Salvi (Redent Magro) li rre;istra t-tieni reb[a tas-sena.

Dan, bi ftit minn Carnegie Hall (Darren Mizzi) u Milton Malhis (Noel Baldacchino).

Lover Boy Index (Mark Desira) temm fir-raba’ po]izzjoni. Ir-rebbie[ kellu medja ta’ 1.17.7” fil-kilometru.

G[al Magro din kienet ukoll ittieni reb[a tal-;urnata.

L-unika ti;rija tal-galopp kienet ikkaratterizzata minn dwell kontinwu bejn Pride Of India (Michael Sultana) u Cheeky Jack (Ramon Grima),

li kienu wkoll l-aktar ]ew; ]wiemel velo/i mill-ga;;a tattluq. Kien fid-dritta finali li Grima po;;a quddiem lil Cheeky Jack biex dan i]]iemel ta’ seba’ snin [a lewwel reb[a fl-ewwel dehra tieg[u mill-istess Pride of India. Rougemont (Oliver Briffa) u Just The Best (Trafford Vella) da[lu fit-tielet u r-raba’ post rispettivament.

Ir-ri]ultati kollha . Klassi Copper.

Dist – 2140m 1. Hulegardens Filur (M. Falzon) {in – 2.51.7” (1.20.2”) 2. Garden Pax (M. Grech) 3. Jeo de Touvois (C. Vassallo) 4.

Hardy Frontline (L. Ghigo) I Ti;rija

. Klassi Bronze.

Dist – 2140m. 1. Mealington (C. Caruana) {in – 2.47.3” (1.18.2”) 2. Nobel King (B. Hili) 3. Minou de Perdriat (F. Cassar) 4. Kejser Engely (S. Portelli) . Klassi Silver.

Dist – 2140m. 1. Label Chouan (D. Ellul) {in – 2.44.9” (1.17”) 2. Noble d’Urzy (A. Farrugia) 3.

Morgan Kane (B. Zammit) 4.

Nuthan d’Emi (C. Caruana) . Klassi Galopp.

Dist – 1250m. 1. Cheeky Jack (R. Grima) {in – 1.13.9” 2. Pride Of India (M. Sultana) 3. Rougemont (O. Briffa) 4. Just The Best (T. Vella) II Ti;rija

III Ti;rija

IV Ti;rija

. Klassi Silver.

Dist – 2140m. 1. Netter Williams (R. Magro) {in – 2.47.5” (1.18.3”) 2. Master Lupin (R. Gatt) 3. Black Guy (C. Debono) 4. Zerbin (S. Cassar) . Klassi Premier.

Dist – 2140m. 1. Natif de Salvi (R. Magro) {in – 2.46.4” (1.17.7”) 2. Carnegie Hall (D. Mizzi) 3. Milton Malhis (N. Baldacchino) 4.

Lover Boy Index (M. Desira) . Klassi Gold.

Dist – 2140m. 1. Indian Attack (N. Baldacchino) {in – 2.47.7” (1.18.4”) 2. Lascar Beujolais (C. Vassallo) 3.

Milano du Gite (A. Cortis) 4.

Moment Present (R. Briffa) V Ti;rija

VI Ti;rija

VII Ti;rija

SPORT

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

43

Il-popolari Pour Moi ji;i rtirat minn Kenneth Vella Pour Moi, ir-rebbie[ taledizzjoni 2010 tal-Epsom Derby fl-Ingilterra ;ie rtirat wara li g[al darba o[ra we;;a’ wa[da minn saqajh ta’ quddiem. Din id-darba lveterinarji sostnew li jekk i]]iemel jer;a’ jibda ji;ri se jkollu konsegwenzi aktar serji. I]-]iemel wegga’ waqt li kien qieg[ed ji;i m[arreg mit-trainer tieg[u, il-Fran/i] Andre Fabre g[al famu]a Prix de l’Arc de Triomphe li se ssir fil-korsa Fran/i]a ta’ Longchamp fil-bidu taxxahar id-diehel.

B’hekk Pour Moi issa se jibda jintu]a biss g[attag[mir u se jkun stazzjonat fi/-/entru Coolmore Stud flIrlanda. F’Gunju li g[adda, il-jockey Mickael Barzalona kien di;a sostna li jemmen li kienet se tkun diffi/li ferm li ]-]iemel jer;a’ jsib il-forma tal-passat. Minn naha tieg[u, Fabre kellu kliem ta’ tihir g[al Pour Moi u qal li l-mod kif kien rebah id-derby f’Epsom jibqa’ wiehed indimentikabbli u fantastiku specjalment meta fi ftit metri biss inqala mill-a[[ar post u spi//a fl-ewwel po]izzjoni.

It-trainer Fran/i] hu konvint li Pour Moi se jkollu wkoll su//ess bhala staljun u se jkun fost l-aktar imfittex g[at-tag[mir fis-snin li ;ejjin.

Canford Cliffs irtirat ukoll

}iemel ie[or li ;ie rtirat dan l-a[[ar hu Canford Cliffs li fil-karriera tieg[u reba[ [ames ti;rijiet tal-livell ta’ grupp wiehed. Dan i]-]iemel kien im[arreg minn Richard Hannon. Issa Canford Hills se jibda jintuza g[at-tag[mir u b[al Pour Moi se jkun ukoll stazzjonat fi/-/entru Coolmore fl-Irlanda. Idde/i]joni li ji;i rtirat dan i]]iemel ittiehdet wara li wegga’ fil-finali tas-Sussex Stakes meta temm it-tieni wara l-popolari Frankel. Din it-ti;rija ;iet organizzata filkorsa ta’ Glorious Goodwood f’Lulju li g[adda.

Hannon min-na[a tieg[u ddeskriva lil Canford Hills b[ala l-a[jar ]iemel li [arre; fl-a[[ar erbg[in sena. Hu ]ied jg[id li g[alkemm kien qieg[ed jiddispja/ih li ]]iemel kien se jkun irtirat ma ridtx jie[u r-riskju li dan

Il-popolari Pour Moi li ;ie rtirat dan l-a[[ar fl-Ingilterra

iwe;;a’ serjament u jispi//a jbati aktar. Fil-karriera tieg[u Canford Hills reba[ sebg[a mill-[dax-il ti;rija li [a sehem fihom fosthom l-Irish 2000 Guineas, is-St James Palace Stakes, is-Sussex Stakes, ilLockinge Stakes u l-Queen Anne Stakes. F’dawn itti;rijet, Canford Hills kien ikun misjuq mill-jockey

Richard Hug[es li ddeskriva li]-]iemel b[ala wie[ed brillanti u fost l-aqwa li qatt rikeb fil-karriera tieg[u.

L-Arc fit-2 ta’ Ottubru :ie kkonfermat li t-ti;rija famu]a Prix de l’Arc de

Triomphe li ssir kull sena filkorsa ta’ Longchamp f’Parigi fi Franza, din is-sena se tkun

organizzata l-{add 2 ta’ Ottubru. Storikament din itti;rija tmur lura sal-1920 u ssena li g[addiet intreb[et mill-Ingli] Workforce li hu im[arre; minn Sir Michael Stoute. Sa issa din is-sena se jibdew l-aktar kwotati l-istess Workforce u Nathaniel, rebbie[ tat-ti;rija King George Stakes.

TROTT

Reb[a Fran/i]a fil-Kampjonat Ewropew L-edizzjoni 2011 talKampjonat Ewropew li ;ie organizzat dan l-a[[ar filkorsa Sesana f’Cesena lItalja intrebah mid-debba Fran/i]a Renomee d’Obret.

B[as-snin li g[addew dan ilkampjonat sar fuq ]ew; heats fuq distanza ta’ mil, blistess zwiemel jigru fi]-]ewg heats u fl-eventwalità li lheats jintreb[u minn ]wiemel differenti issir ti;rija o[ra bejn ir-rebbie[a fuq l-istess distanza.

Tnax kienu ]-]wiemel miktuba g[al din ilkompetizzjoni. L-ewwel heat rat is-su//ess tat-Taljana Linda di Casei (Andrea Gocciadoro) li ttrijonfat f’medja ta’ 1.12.6” minn Renomee d’Obret (Pierre Vercruysse), Look MP (Vincenzo Piscuoglio Dell’Annunziata) u Irambo Jet (Andrea Greppi). It-tieni heat kienet ferm aktar akkanita fejn wara li l-ewwel po]izzjoni alternat fl-ewwel 600m bejn numru ta’ zwiemel, kienet Renomee d’Obret li marret quddiem u reb[et minn Miele d’Alfa (Roberto Andreg[etti), Mack Grace SM (Enrico Bellei) u Irambo Jet. Il-medja tarrebbie[a kienet ta’ 1.12.2” fil-kilometru.

Dan ir-ri]ultat kien ifisser li kien hemm b]onn finali bejn id-dwieb Linda Di

Casei u Renomee d’Obret biex ji;i deci] ir-rebbie[ talKampjonat. F’din il-finali, g[alkemm Linda Di Casei kienet l-aktar veloci flewwel metri, deher evidenti li fl-a[[ar metri, Renomee d’Oret ma kenitx se ssibha diffi/li biex tmur quddiem u tittrijonfa f’medja ta’ 1.14.3” fil-kilometru. Id-debba rebbie[a hija im[arr;a minn Philippe Trible.

B’dan is-su//ess, din iddebba Fran/i]a kkonfermat li ]-]wiemel Fran/i]i kapa/i wkoll jittrijonfaw fuq distanza qasira bhal dik ta’ mil, g[alkemm l-a[[ar su//ess ta’ ziemel Fran/i] fil-kampjonat Ewropew imur lura sal-1989 meta f’dik issena kien ittrijonfa lle;;endarju Ideal du Gazeau.

Rekord Ewropew minn Commander Crowe Dan l-a[[ar i]-]iemel

}vedi] Commander Crowe irnexxilu jwaqqaf [in rekord gdid Ewropew fuq distanza ta’ mil. Dan wara li fil-korsa ta’ Cagnes Sur Mer fi Franza rnexxilu jirbah it-ti;rija internazzjonali Prix de Conseil Municipal. Misjuq mill-Belgjan Christophe Martens, Commander Crowe hareg rebbie[ mit-Taljana Lana del Rio f’medja rekord Ewropea u impressjonanti ta’

L-I]vedi] Commander Crowe li waqqaf rekord Ewropew f’ti;rija fil-korsa ta’ Cagnes Sur Mer

1.08.8” fil-kilometru. B’hekk, Commander Crowe rnexxilu anki jikser ir-rekord talpopolari Taljan Varenne li f’idejn Gian Paolo Minnucci kien g[amel l-istess distanza fil-korsa ta’ Mikkeli filFillandja f’medja ta’ 1.09.4” fil-kilometru. Lana del Rio ti;i wkoll bint Varenne. Fittielet post spicca l-Fran/i] Reve de Petlev u quddiem Taljan iehor, Rodrigo Jet.

Il-programm ta’ Rapide Lebel

Wara li rebah ti;rija internazzjonali fil-korsa ta’ Mons fil-Belgju issa lpopolari Fran/i] Rapide Lebel mistenni jinkiteb g[at-ti;rija Aby Stora Pris li se ssir filkorsa ta’ Aby nhar is-Sibt li gej. Attwalment dan i]-]iemel jinsab fl-ewwel post filkompetizzjoni tal-European Grand Circuit u s-sidien ta]-

]iemel, flimkien mat-trainer Stefan Guarato u s-sewwieq Eric Raffin se juzaw din itti;rija biex jakkwistaw aktar punti [alli ]-]iemel ikun matematikament dikjarat irrebbie[ tal-kompetizzjoni.

Il-European Grand Circuit ji;i fi tmiemu bl-a[[ar ti;rija li tkun il-Gran Premio delle Nazioni u li ssir fil-korsa ta’ San Siro f’Milan fis-sitta ta’ Novembru.

SPORT

44

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

FORMULA 1

L-10 pole g[al Vettel fi 13-il ti;rija I/-Champion u leader pre]enti tal-Formula 1, Sebastien Vettel irre;istra t13-il pole-position g[ar-Red Bull fi 13-il ti;rija dan lista;un, meta rre;istra laktar dawra velo/i filkwalifiki tal-Grand Prix talItalja.

Il-Britanniku Lewis Hamilton tal-McLaren se jkun qed jibda [dejh millewwel filliera wara li kiseb it-tieni l-a[jar [in, waqt li sie[bu Jenson Button fuq ilMcLaren l-o[ra se jibda mittielet post [dejn l-Ispanjol darbtejn champion, Fernando Alonso tal-Ferrari, li kiseb ir-raba’ l-a[jar [in g[all-GP li jsir fid-dar tat-

tim Taljan. Is-sena l-o[ra, Alonso reba[ dan il-Grand Prix.

Din hi l-10 pole ta’ Vettel dan l-ista;un hekk kif sie[bu, l-Awstralajn Mark Webber, ma irnexxilux jikseb a[jar mill-[ames la[jar [in, u se jkun qed jibda mit-tielet filliera [dejn issewwieq l-ie[or tal-Ferrari, il-Bra]iljan Felipe Massa.

Vitaly Petrov tar-Renault u l-veteran Michael Schumacher tal-Mercedes se jibdew mir-raba’ filliera, waqt li fid-disa’ u l-g[axar post se jkun hemm Nico Rosberg tal-Mercedes u ssewwieq l-ie[or tar-Renault, il-Bra]iljan Bruno Senna.

Sebastien Vettel tar-Red Bull waqt li qed idur ma’ kantuniera

LOG{OB TAL-COMMONWEALTH

RALLY

Ri]ultati po]ittivi g[all-Maltin

Latvala jmur fuq quddiem

F’Isle of Man kompla l-log[ob mir-raba’ edizzjoni tal-Log[ob talCommonwealth g[a]-}g[a]ag[, fejn qed jie[du sehem xi atleti Maltin fl-g[awm u l-;innastika.

Fl-g[awm, fil-50m freestyle, Nicola Muscat g[addiet g[all-final wara li temmet fit-tmien post overall fil-prelminari, b’[in ta’ 26.74sek.

Fil-50m backstroke, Marc Sammut temm fit-12-il post, f’27.50sek, u mbag[ad spi//a fl-10 post fil-100m butterfly, f’57.21sek.

Fi/-/entru tal-e//ellenza tal-:innastika saru l-finali li g[alihom attenda l-Prin/ep Edward, li tkellem ukoll mal-;innasti qabel ilkompetizzjoni, inklu]i l-Maltin.

Fil-kompetizzjoni All Round, Kirsty Caruana temmet fit-13-il post b’43.35 punti, waqt li Andrea Zammit spi//at fil-15-il post, b’41.05 punti. I]-]ew; ;innasti Maltin kienu spi//aw fit-13 u l-14-il post minn fost 28 ;innasta wara l-ewwel jum.

Is-sewwieq tal-Ford, Jari-Matti Latvala, approfitta mid-diffikultà fuq i]-]rar li sab sie[bu tal-istess tim, Mikko Hirvonen, biex mar fuq quddiem fit-tieni jum tar-Rally talAwstralja.

Wara l-ewwel jum ta’ kompetizzjoni kkaratterizzat mix-xita, it-tieni ;urnata saret ta[t xemx ti]re; u temp sabi[.

Il-Finlandi] Hirvonen, li beda b’vanta;; ta’ seba’ sekondi, rema dan il-vanta;; meta tilef [in prezzju] fuq i]-]rar fin-nofsinhar ta’ Coffs Harbour.

Dan ippermetta lill-kompatrijott Latvala li jmur fuq quddiem fl-ewwel stadju, u s-sewwieq tal-Ford imbag[ad ipprote;a bil-qlubija l-

vanta;; tieg[u u a//erta li se jkun qed jibda la[[ar jum tar-rally b’vanta;; ta’ 22.7 sekondi.

Latvala se jkun ukoll l-ewwel sewwieq li jibda l-a[[ar sitt tappi tal-{add, imma qal li ma jinsabx inkwetat b’dan.

In-Norve;i] Petter Solberg ]amm it-tielet post fuq karozza privata, Citroen, kwa]i minuta wara l-leader, hekk kif temm il-;urnata quddiem il-Britanniku Matthew Wilson.

Is-sewwieq l-ie[or tal-Ford, Henning Solberg kien sfurzat jirtira min[abba xi [sara flelettronika, waqt li ]-]ew; sewwieqa tasCitroen, Sebastien Ogier u l-leader talKampjonat Mondjali, Sebastien Loeb, it-tnejn irtiraw il-:img[a wara in/identi.

BUNDESLIGA

FOOTBALL TALJAN

Gomez jibbrilla f’reb[a kbira g[al Bayern

Jirb[u Napoli

L-attakkant ta’ Bayern Munich, Mario Gomez, skorja erba’ darbiet u Franck Ribery skorja darbtejn o[ra hekk kif Bayern Munich ;abu fix-xejn lil Freiburg u reb[ulhom 7-0, biex telg[u fl-ewwel post talBundesliga.

Erbat ijiem qabel jiltaqg[u kontra Villarreal fi Spanja fi/Champions League, Bayern g[as-sitt partita konsekuttiva baqg[u ma qalg[ux goal, u issa g[andhom 12-il punt minn [ames partiti.

Gomez, li kien l-aqwa skorer l-ista;un li g[adda, issa skorja tmien goals f’[ames partiti, waqt li s-sostitut Nils Petersen skorja l-goal l-ie[or fl-a[[ar minuta.

Borussia Moenchengladbach telg[u fittieni post b’reb[a, 1-0 fuq Kaiserslautern, waqt li /Champions, Borussia Dortmund komplew jinqatg[u b’telfa, 2-1 kontra t-tim promoss ta’ Hertha Berlin.

Bayer Leverkusen jinsabu ttielet b’10 punti wara reb[a,

4-1 g[and Augsburg, il:img[a, u Hoffenheim telg[u fis-sitt post b’reb[a kbira, 4-0 fuq Mainz.

Ri]ultati

Bayern Munich v Freiburg 7-0 B. Dortmund v Hertha Berlin 1-2 M’gladbach v Kaiserslautern 1-0 Mainz v Hoffenheim 0-4 Stuttgart v Hanover 96 3-0 W. Bremen v Hamburg SV 2-0 FC Augsburg v B. Leverkusen 1-4 Illum Cologne v Nuremberg VfL Wolfsburg v Schalke 04 Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

B. Munich 5 W. Bremen 5 B. M’gladbach 5 B. Leverkusen 5 Hoffenheim 5 Schalke 04 4 Hertha Berlin 5 Hanover 96 5 Stuttgart 5 B. Dortmund 5 Mainz 5 Nuremberg 4 Cologne 4 Freiburg 5 Wolfsburg 4 Augsburg 5 Kaiserslautern 5 Hamburg SV 5

4 4 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2

0 0

1 16 1 1 11 5 1 1 7 3 1 1 6 3

12 12 10 10

0 2 9 4 9 0 1 10 6 9 2 1 6 5 8 2 1 6 7 8 1 2 7 3 7 1 2 6 4 7 1 2 7 10 7 0 2 3 4 6 1 1 2 6 12 4 1 1 3 9 16 4 1 0 3 4 8 3 0 2 3 4 10 2 0 2 3 2 8 2 0 1 4 6 16 1

Napoli fet[u l-ista;un b’reb[a 3-1 g[and Cesena fuq art artifi/jali.

Lavezzi, Compagnaro u ssostitut Hamsik skorjaw g[al Napoli. Cesena kienu ;abu ddraw minn Roberto Guana imma meta tke//ielhom Benalouane fil-55 minuta tilfu kollox.

Serie A

Mario Gomez u Franck Ribery, li bejniethom skorjaw sitt goals g[al Bayern

TENNIS - US OPEN

Novak Djokovic fil-final In-nru 1 fid-dinja Novak Djokovic wettaq rimonta nkredibbli u minn 2-0 minn ta[t g[eleb lill-I]vizzeru Roger Federer, [ames darbiet Champion f’[ames sets biex g[adda g[at-tielet darba g[all-final tal-US Open 6-7, 4-6, 6-3, 6-2, 7-5.

Fil-final Djokovic jilg[ab kontra Rafal Nadal jewAndy Murray li ltaqg[u fit-tieni semi-finali. Nadal elimina lil Andy Roddick 62, 6-1, 6-3 u l-Amerikan l-ie[or John Isner tilef 7-5, 6-4, 3-6, 6-7 kontra Andy Murray.

Fil-kategorija tan-nisa, Serena Williams kellha tilg[ab kontra n-numru 1 Caroline Wozniacki fis-semi-finali u min jirba[ minnhom jiltaqa’ kontra l-Awstraljana Samantha Stosur jew il:ermani]a Angelique Kerber li ltaqg[u fis-semi-finali l-o[ra.

Ri]ultati

Cesena v Napoli Milan v Lazio Illum Juventus v Parma Catania v Siena Chievo v Novara Fiorentina v Bologna Genoa v Atalanta Lecce v Udinese Roma v Cagliari Palermo v Inter

1-3 2-2

Albinoleffe v Modena Grosseto v Verona Gubbio v Reggina Juve Stabia v Brescia Nocerina v Ascoli Padova v Bari Pescara v Crotone Sassuolo v Cittadella Varese v Livorno It-Tnejn Empoli v Sampdoria Vicenza v Torino

2-1 2-1 1-3 0-1 0-1 1-0 2-0 2-0 0-2

R. Sociedad v Barcelona Villarreal v Sebilla R. Madrid v Getafe

2-2 2-2 4-2

Serie B

Spanja

SPORT

45

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

United u City ikomplu fit-triq tar-reb[ Manchester United u Manchester City komplew bix-xalata tal-goals li kkaratterizzat il-bidu brillanti g[al dawn ir-rivali eterni li qed jisfidaw lil xulxin g[attitlu wara [afna snin.

Ir-reb[iet kbar g[ar-Red Devils u (aktar kmieni) minn City ifissru li ]-]ew; clubs ta’ Manchester qed jaqsmu lewwel post fil-klassifika talPremiership, b’United ikollhom rekord a[jar ta’ goals skurjati.

Chelsea ukoll jidhru li se jkunu sfidanti serji g[allunuri, waqt li l-programm talbiera[ irri]erva l-ewwel reb[iet g[al Arsenal u Tottenham; bi Stoke City jkomplu s-sensiela ta’ ri]ultati po]ittivi f’darhom kontra Liverpool.

Manchester United ni]lu g[ad-derby ta’ Lancashire kontra Bolton bil-moral g[oli wara li kisbu punti massimi mit-tliet konfronti pre/edenti, u lbiera[ taw wirja o[ra kbira fejn g[alqu kull diskors wara l-ewwel [amsa u g[oxrin minuta, u fejn sa dak il-[in kienu di;à qed igawdu vanta;; ta’ 3-0.

United ]bukkaw ir-ri]ultat fil-[ames minuta meta Javier Hernandez da[al g[al cross ta’ Nani u g[eleb lil Jussi Jaaskelainen, bit-Trotters jag[mlu reazzjoni, fejn Chris Eagles (eks Man Utd) ra xxutt tieg[u maqlug[ minn fuq il-linja.

Minuti wara, wasal it-tieni goal g[al United skurjat minn Wayne Rooney, wara xog[ol tajjeb ta’ Phil Jones, u blistess ]ew; players imbag[ad jer;g[u jikkombinaw – b’Rooney jag[milhom tlieta wara li Jaasklelainen laqa’ b’siequ x-xutt ta’ Jones.

Il-goal prattikament qatel il-log[ba, bil-mu]ika ma tinbidilx fit-tieni taqsima u bil-players iddemoralizzati ta’ Bolton ma jkollhom lebda twe;iba g[al-log[ob velo/i tar-Red Devils. Fil-fatt l-umiljazzjoni tat-Trotters saret aktar enfatika b’Hernandez i]id l-iskor u b’Rooney jg[aqqad it-tieni hat-trick tieg[u tal-ista;un bil-[ames u l-a[[ar goal talpartita.

Sadattant, Manchester City skurjaw tliet darbiet ming[ajr twe;iba kontra Wigan biex enfasizzaw l-isfida li/Champions, United u birri]ultat anki jtaffi t-taqlib intern tal-club jiem wara rri]enja ta/-Chief Executive Garry Cook f’/irkustanzi kontroversjali.

Fil-log[ob tal-biera[: EMIRATES STADIUM: Arsenal kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un g[all-ispejje] ta’ Swansea biex pattew xi ftit g[all-umiljazzjoni li sofrew kontra Manchester United fla[[ar [ar;a tag[hom. Il-goal li dde/ieda l-log[ba wasal tard fl-ewwel taqsima meta Andrey ARSHAVIN approfitta millpass ]baljat tal-goalkeeper ta’ Swans, Michel Vorm u skorja fa/ilment. Swansea taw oppo]izzjoni iebsa lit-tim ta’ Arsene Wenger u marru qrib diversi drabi, spe/jalment minn Scott Sinclair, li laqat illasta, u Danny Graham li fla[[ar sekondi [ela okka]joni fa/li.

GOODISON PARK: Everton u Aston Villa [adu punt kull wie[ed minn konfront e//itanti li spi//a 22, u bit-Toffees forsi jimmeritahom a[jar wara li ddominaw [afna mil-log[ba.

Kien Leon OSMAN li feta[ liskor g[al Everton, bi Stilyan PETROV i;ib id-draw b’xutt tremend, u b’Leighton Baines jer;a’ jitfa lill-Merseysiders minn fuq meta kkonverta penalty li ng[ata g[al foul ta’ Fabian Delph fuq Phil Jagielka. I]da Villa baqg[u jemmnu li jsalvaw xi [a;a mil-log[ba u Gabriel AGBONLAHOR sab ix-xibka bir-ras fuq su;;eriment ta’ Marc Albrighton.

ETIHAD STADIUM: Sergio AGUERO skorja hattrick f’reb[a tajba o[ra g[al Manchester City, din id-darba kontra Wigan, bir-ri]ultat ta’ 3-0 ma jirriflettix issuperjorità netta tas-Citizens.

City [lew diversi /ansijiet ta’ skor qabel Aguero sab ixxibka wara biss tlettax-il minuta, bl-eks attakkant ta’ Atletico Madrid, imbag[ad jara lill-kollega Ar;entin, Carlos Tevez ifalli penalty. Ilburraxka fuq il-lasta ta’ Wigan ma waqfitx, b’Micah Richards u Vincent Kompany jolqtu l-lasta. I]da kien hemm aktar goals fl-ajru, b’Aguero jiskora l-[ames u s-sitt wie[ed tieg[u tal-ista;un f’nofs ittieni taqsima.

BRITANNIA STADIUM: Stoke City taw l-ewwel telfa tal-kampjonat lil Liverpool b’penalty ta’ Jonathan WALTERS jidde/idi lkonfront, anki jekk ir-Reds jistg[u j[ossuhom sfortunati li ma ;ewx ippremjati g[allattakki bla heda tag[hom fuq il-lasta ta’ Asmir Begovic. Ilpenalty de/i]iv wasal g[al foul ta’ Jamie Carragher fuq listess Walters, b’Liverpool

Manchester City v Wigan 3-0> Sergio Aguero jiskora t-tielet goal personali fir-reb[a netta tas-Citizens (Reuters)

imbag[ad jinxte[tu fuq lattakk, b’Luis Suarez ikun ferm prominenti, u b’Jordan Henderson ja[li l-isba[ /ans ta’ skor meta ;ie wi// imb wi// ma’ Begovic. G[al Stoke (li kellhom lil Peter Crouch jiddebbutta kontra l-eks tim tieg[u) kellu log[ba millaqwa Ryan Shawcross, li mexxa d-difi]a tal-Potters b’abbiltà kbira.

STADIUM OF LIGHT: Chelsea [ar;u rebbie[a millground diffi/li ta’ Sunderland u impressjonaw [afna billog[ob tag[hom. John TERRY feta[ vanta;; bikri g[all-Blues wara li Juan Mata kien laqat il-lasta bi free kick, u b’Daniel STURRIDGE jirdoppja bit-takkuna kmieni fit-tieni taqsima. IlWearsiders ftit setg[u jaqbdu art, g[alkemm fl-a[[ar [inijiet huma kisbu l-goal talkonsolazzjoni mis-sostitut Ji DONG-WON. MOLINEUX: Tottenham Hotspur kisbu l-ewwel su//ess tal-ista;un b’reb[a ta’ 2-0 g[and Wolves, u fejn Emmanuel ADEBAYOR (eks Arsenal u Man City) i//elebra d-debutt tieg[u bil-flokk ta’ Spurs bil-goal li ]blokka rri]ultat. Din kienet anki lewwel telfa g[all-Wolves mill-bidu tal-kampjonat, bilMidlanders jirre]istu sas-67 minuta meta Adebayor ir/ieva ming[and Scott Parker u dar mal-goalkeeper, Wayne Hennessey biex tefa’ f’xibka vojta. Minn dak il-[in Spurs [adu r-riedni f’idejhom u Jermain DEFOE g[amilhom tnejn, b’xutt fil-baxx, g[axar minuti mit-tmiem.

Ri]ultati u klassifiki Premier

The Championship

Norwich v West Brom Fulham v Blackburn

Barnsley v Leicester Blackpool v Ipswich Bristol City v Brighton Burnley v Middlesbrough Cardiff v Doncaster Leeds v Crystal Palace Peterborough v Hull Reading v Watford Southampton v Nott’m Forest West Ham v Portsmouth Coventry v Derby

QPR v Newcastle

Kif Jinsabu

Kif Jinsabu

Brighton Southampton Middlesboro West Ham Derby Co Cardiff C Blackpool Crystal Pal Hull City Leicester Peterborough Leeds Utd Millwall Portsmouth Barnsley Watford Ipswich Coventry Burnley Notts Forest Bristol City Birmingham Reading Doncaster R.

Arsenal v Swansea Everton v Aston Villa Man City v Wigan Stoke v Liverpool Sunderland v Chelsea Wolves v Tottenham Bolton v Man Utd

Illum

1-0 2-2 3-0 1-0 1-2 0-2 0-5

G[ada

L R D T F K Pt

Man Utd 4 Man City 4 Chelsea 4 Stoke C. 4 Liverpool 4 Newcastle 3 Wolves 4 Aston Villa 4 Wigan A. 4 Everton 3 Arsenal 4 Bolton W. 4 Tottenham H. 3 QPR 3 Norwich C. 3 Sunderland 4 Swansea C. 4 Fulham 3 West Brom 3 Blackburn R 3

4 0 0 18 3 12 4 0 0 15 3 12 3 1 0 7 3 10 2 2 0 3 1 8 2 1 1 6 3 7 2 1 0 3 1 7 2 1 1 4 3 7 1 3 0 5 3 6 1 2 1 3 4 5 1 1 1 3 3 4 1 1 2 3 10 4 1 0 3 7 11 3 1 0 2 3 8 3 1 0 2 1 6 3 0 2 1 3 5 2 0 2 2 2 4 2 0 2 2 0 5 2 0 1 2 1 4 1 0 0 3 2 5 0 0 0 3 2 6 0

League One

Bournemouth v Chesterfield Bury v Rochdale Carlisle v Hartlepool Charlton v Exeter Colchester v Leyton O. Huddersfield v Tranmere Notts County v Walsall Oldham v Stevenage Scunthorpe v Sheff Utd Sheffield Wed v MK Dons Wycombe v Brentford

League Two

Shrewsbury v Hereford Aldershot v Wimbledon Bradford v Bristol Rovers Cheltenham v Macclesfield Crewe v Barnet Gillingham v Accrington S. Morecambe v Crawley T. Northampton v Torquay Oxford Utd v Burton A. Plymouth v Port Vale Rotherham v Dag & Red Swindon v Southend

0-3 2-4 1-2 2-0 1-1 2-0 2-1 1-1 1-1 3-1 0-1

3-1 1-1 2-2 2-0 3-1 1-1 6-0 0-0 2-2 0-2 3-1 2-0

1-1

2-0 0-1 0-2 2-0 3-2 0-1 0-2 3-2 4-3 2-0

L R D T F K Pt

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 5 6 6 6 6 6 5 6 6 4 6 6

5 5 4 4 4 3 3 3 3 2 2 2

1 0 0 1 2 0

11 15 12 1 1 15

0 2 8 2 1 9 2 1 8 1 2 9 0 3 4 2 2 8 1 3 12 1 3 11 1 3 1 6 1 3 2 7 1 3 2 4 1 3 2 6 2 0 4 8 1 2 3 4 1 2 2 5 1 2 3 6 1 2 3 4 1 1 2 5 1 1 4 5 0 1 5 2

Premier Sko//i]

Dundee Utd v Rangers Celtic v Motherwell Inverness CT v Hearts Kilmarnock v Dunfermline St Mirren v St Johnstone

Illum

4 16 8 15 5 14 7 13 5 12 6 11 5 11 7 10 6 9 9 8 9 7 11 7 5 6 8 6 6 6 9 6 16 6 5 5 8 5 11 5 9 5 7 4 8 4 10 1 0-1 4-0 1-1 3-2 0-0

Hibernian v Aberdeen

I Div

Livingston v Falkirk Morton v Ayr Queen of S. v Hamilton Raith Rovers v Dundee Ross County v Partick T.

4-1 1-0 0-1 2-2

Airdrie Utd v Albion Brechin v Forfar Cowdenbeath v East Fife Dumbarton v Arbroath Stirling v Stenhousemuir

4-0 0-1 3-2 3-4 2-2

Berwick v Montrose Clyde v Queen’s Park East Stirling v Alloa Peterhead v Elgin Stranraer v Annan A.

1-2 0-2 0-1 1-3 4-2

II Div

III Div

1-1

48

LOKALI

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

TAL-LABOUR MIDJUNIN MA’ GADDAFI

Al-Qaeda g[axar snin wara L-organizzazzjoni ta’ alQaeda kienet ilha te]isti ssnin qabel l-attakki fuq lIstati Uniti ta’ g[axar snin ilu. I]da l-kummentaturi u lesperti dwar l-organizzazzjoni tkattru sew minn dik il-;urnata. Mhux dejjem jaqblu bejniethom.

G[alhekk, li nixtieq nag[mel hu li nwiegeb filqosor erba’ mistoqsijiet li jg[inuna nifhmu xi ftit a[jar x’inhi din l-organizzazzjoni u x’sar minnha f’dawn la[[ar g[axar snin.

Il-mistoqsijiet se new;ibhom bl-g[ajnuna partikulari ta’ Christina Hellmich, li dan l-a[[ar [ar;et ktieb — al-Qaeda: From Global Network to Local Franchise (Zed Books) – li jqis u jg[arbel dak li ntqal minn diversi esperti dwar is-su;;ett.

Hellmich tag[ti [arsa kritika lejn dawn listqarrijiet, g[aliex bosta drabi ssib li dak li ntqal jew m’g[andux ba]i fl-evidenza jew sa[ansitra jmeriha.

Min kienu l-vittmi tal-attakki tal-11 ta’ Settembru 2001^ Tidher mistoqsija vojta.

Mag[ruf li fost l-eluf ta’ vittmi li mietu dik il-;urnata kien hemm g[exieren ta’ nazzjonalitajiet, inklu] dik

Maltija. I]da sikwit jintnesa li fost il-vittmi tal-attakk kien hemm dawk ilkomunitajiet Misilmin li wara l-attakki batew millpre;udizzji u waqg[u ta[t suspetti kbar, inklu] millforzi tal-ordni madwar iddinja.

Dan sar g[aliex Osama bin Laden u s[abu tkellmu b[allikieku kienu qed jirrappre]entaw ir-reli;jon I]lamika u l-komunità talMisilmin madwar id-dinja.

I]da l-attakki ;ibdu kundanni minn bosta awtoritajiet I]lami/i.

Hellmich turi kif issimpatija li ;ibed bin Laden ma kinitx g[aliex kellu xi vi]joni I]lamika koerenti.

Ma tistax tibni komunità talfidili fuq dak li qal hu.

Jekk ;ibed is-simpatija kien min[abba paradoss: hu kien qed jinsisti fuq l-g[aqda bejn il-Misilmin f’dinja fejn is-soltu l-Misilmin huma maqsumin bejniethom.

Madankollu, wara l-attakki fl-Istati Uniti, l-atti terroristi li segwew sikwit kellhom filmira Misilmin o[ra, f’bosta pajji]i G[arab.

Al-Qaeda x’akkwistat minn 9#11^ G[al darb’o[ra, mistoqsija li g[all-bidu tidher banali.

I]da tajjeb li niftakru li qabel

dawk l-attakki, al-Qaeda kienet biss wa[da minn bosta organizzazzjonijiet armati li kienu qed joperaw millAfganistan. U lanqas biss kienet tiddomina.

Li kellha favuriha AlQaeda kienu l-flus ta’ bin Laden. Allura xi kultant setg[u jiddiri;u l-pjani ta’ /erti gruppi b[ala parti millpatt jekk dawn il-gruppi jie[du xi g[ajnuna finanzjarja minn Al-Qaeda.

L-attakki ta’ 9#11 bidlu kollox. Jew a[jar, mhux lattakki biss i]da wkoll irreazzjoni tal-mezzi taxxandir u tal-Istati Uniti.

In-notorjetà li [a bin Laden, l-attenzjoni li kien jattira jekk jitniffess, bdiet tissarraf f’[a;a o[ra: kellek organizzazzjonijiet li ilhom je]istu li issa biddlu isimhom u bdew jissej[u b[ala ferg[a ta’ al-Qaeda fir-re;jun tag[hom.

G[alhekk, il-grupp Al;erin li kien jismu Grupp Salafist g[all-Predikazzjoni u l-:lied beda jsejja[ lilu nnifsu b[ala Al-Qaeda fl-Afrika ta’ Fuq I]lamika. G[aliex b’hekk, lazzjonijiet u l-istqarrijiet tieg[u bdew ji;bdu aktar attenzjoni internazzjonali.

I]da, fil-fatt, il-grupp g[adu essenzjalment, minkejja ismu, jiffoka fuq bidla filgvern tal-Al;erija.

media•link COMMUNICATIONS

U wie[ed jista ’ jag[mel kummenti simili dwar il gruppi al - Qaeda fl - Iraq u al - Qaeda fil - Peninsula G[arbija – kif fil - fatt turi aktar fid - dettall Hellmich .

Al-Qaeda g[adha theddida^ Fil - qosor , ir - risposta hi iva ... i]da n - natura tad theddida nbidlet . L - attakki fuq l - Afganistan tal - 2002 kissru l - kampijiet tal grupp , u l - mi]uri li ttie[du qatg[u [afna mill - fondi li kellhom . Il - poter ta ’ al -

Qaeda b[ala grupp i//entralizzat kwa]i spi//a — avolja l - grupp jipprova ja[bih dan . Li ;ara hu li l grupp beda jsellef ismu lil [addiehor .

Li ;ara hu li l - attakki saru i]g[ar — min[abba n nuqqas ta ’ flus u tal koordinament . I]da saru aktar diffi/li biex wie[ed jipprevenihom .

Diffi/li tinduna b ’ movimenti suspettu]i ta ’ flus minn kont g[all - ie[or jekk l - ammonti huma ]g[ar (g[aliex l - attakki saru jqumu anqas minn qabel) . U diffi/li ssegwi dawk li jistg[u jkunu terroristi jekk [afna minnhom saru nies li ma kinux ilhom mid[la ta ’ al - Qaeda .

minn

Ranier Fsadni ranierfsadni@europe./om

G[andna nemmnu kull ma naqraw dwar das-su;;ett^ Hellmich hi kategorika.

Anki min jissejja[ espert —

anki min ;ieli kien konsulent ta’ xi a;enzija Amerikana — mhux bilfors jaf is-su;;ett. :ieli [are; li ‘espert’ li kien prominenti nkixef li lanqas biss kien jaf il-lingwa talpajji] li kien qed jiddiskuti jew sa[ansitra xi fatti elementari.

Bosta drabi, li tkun meqjus espert dwar al-Qaeda tfisser kuntratti importanti malmezzi tax-xandir u malorganizzazzjonijiet tassigurtà ta’ stati b[all-Istati Uniti stess u o[rajn. AlQaeda [olqot l-impjiegi!

46

SPORT

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

RUGBY – TAZZA TAD-DINJA

Reb[iet diffi/li g[all-Ingilterra, Fiji u Franza L-iscrumhalf Ben Youngs skorja try lejn tmiem il-log[ba hekk kif l-Ingilterra kisbu

reb[a sofferta, 13-9 fuq lAr;entina, f’log[ba kattiva mit-Tazza tad-Dinja tar-Rugby

li ntlag[bet f’Dunedin u li tista’ finalment tidde/idi min jirba[ Pool B.

I]-]ew; timijiet ippruvaw ifarrkru lil xulxin u l-uni/i skors qabel it-try ta’ Young

meta kien fadal madwar kwarta, waslu minn penalties.

Kemm il-flyhalf Ingli] John Wilkinson kif ukoll ilfullback Ar;entin Martin Rodriguez kellhom ;urnata mill-aktar negattiva g[aliex it-tnejn fallew [ames penalties fl-istadium il-;did indoor.

Il-captain tal-Ar;entina, Felipe Contepomi, ukoll falla penalty qabel [are; b’dik li dehret injury fil-kustilja flewwel taqsima.

Mill-istess Pool B, l-Iskozja g[elbu lir-Rumanija, 34-24 b’]ew; tries lejn it-tmiem minn Simon Danielli.

L-Isko//i]i fet[u tajjeb b’]ew; tries sbie[ minn Mike Blair u Joe Ansbro, imma mal-[in ir-Rumeni da[lu fillog[ba u wara ]ew; penalties ta’ Danut Dumbrava, Lazar kiseb try, u sal-mistrie[ liskor kien 18-11.

Imma ]ew; penalties minn Dimofte u try ta’ Dan Carpo po;;ew lir-Rumeni, 24-21 minn fuq meta kien fadal 12-il minuta, sakemm waslet irrimonta tal-Isko//i]i.

Ir-right wing ta’ Fiji, Vereniki Goneva skorja erba’ tries, tlieta fl-ewwel taqsima, hekk kif it-tim mill-g]ejjer tal-Pa/ifiku irnexxielu j]omm sod g[all-isfida kbira li offrew in-Namibja biex reba[, 49-25 f’log[ba minn Pool D. Franza wkoll irkupraw minn raqda fit-tieni taqsima biex g[elbu, 47-21 lill:appun f’partita minn Pool A. Il-Fran/i]i ddominaw lillavversarji fi]ikament fliscrum, fl-ewwel taqsima, imma g[amlu wisq ]balji fittieni taqsima u l-:appuni]i naqqsu l-iskor.

James Alridge, li twieled fi New Zealand, kien l-uniku skorer tal-:appun f’]ew; tries u g[amel u 11-il punt, hekk kif il-:appun heddew li jwettqu l-akbar sorpri]a sa issa qabel Lionel Nallet, Pascal Pape u Morgan Parra g[amlu tries lejn it-tmiem u a//ertaw li Franza jing[aqdu ma’ New Zealand fl-ewwel post ta’ Pool A. Ri]ultati

Franza v :appun Fiji v Namibja Ingilterra v Ar;etnina Skozja v Rumanija

47-21 49-25 13- 9 34-24

SPORT

47

il-Óadd, 11 ta’ Settembru, 2011

Valletta jkomplu juru supremazija minn Simon Farrugia

Valletta komplew g[addejjin bir-reb[ hekk kif g[elbu b’fa/ilità lil Qormi, u din kienet is-36 log[ba konsekuttiva bla meg[luba fil-kampjonat.

Wara li g[elbu lil Tarxien u {amrun fl-ewwel log[biet tag[hom, din irri]ultat f’reb[a o[ra ming[ajr wisq sforzi g[at-tim immexxi minn Jesmond Zerafa u Leonard Farrugia.

Valletta kellhom in-nuqqas ta’ Ryan Fenech, li we;;a’ matul it-tieni taqsima tal-log[ba ta’ Malta kontra l-Georgia. Qormi kellhom lill-Grieg, Karamanolis nieqes, flimkien ma’ Joseph Chetcuti u Kenneth Scicluna, filwaqt li Nwoke, li ffirma kuntratt ta’ sena mal-Qriema, g[adu ma wasalx f’pajji]na.

Valletta heddew il-lasta avversarja wara disa’ minuti meta Dos Santos sab lil Mifsud, i]da lattakkant Belti kkonkluda barra. L-azzjonijiet kienu skarsi fl-ewwel taqsima bil-Beltin jift[u liskor fit-18-il minuta, b’goal stupend minn JAMIE PACE, li b’xutt mid-distanza [asad g[al kollox lill-goalkeeper Farrugia.

Qormi naqsu li jkunu ta’ sfida u Valletta komplew jiddominaw. Fis-27 minuta, Barbosa sab lil Dos Santos, bix-xutt angolat tieg[u j;ieg[el lil Farrugia jsalva. Minuta minn tmiem l-ewwel taqsima, Valletta irduppjaw b’goal ie[or sabi[, din id-darba b’azzjoni personali ta’ DENI DOS SANTOS, li b’;irja tipika [arbat lid-difi]a ta’ Qormi qabel po;;a l-ballun fix-xibka.

Valletta bdew it-tieni taqsima bl-istess ritmu talewwel wa[da, u fid-49 minuta, Barbosa b’azzjoni personali ikkonkluda g[oli. Imma fis-56 minuta huma kabbru l-iskor. Kien Mifsud li kellu xutt imblukkat, il-ballun wasal g[and ALFRED EFFIONG, li minn nofs il-kaxxa spara fix-xibka.

Valletta setg[u issa jirrilissaw b’vanta;; daqstant komdu, u f’azzjoni rari wara foul ta’ Steve Borg fuq Da Silva Pereira fil-kaxxa, irreferee ordna penalty li minnu JOSEPH FARRUGIA ma’ ]baljax.

3

BOV PREMIER

VALLETTA (2)

A. Hogg, J. Caruana, S. Borg, I. Azzopardi, A. Effiong, R. Briffa, J. Pace, E. Agius, D. Dos Santos, W. Barbosa, M. Mifsud Sost: D. Falzon flok I. Azzopardi 46min, G.Agius flok R. Briffa 66min, L.Cremona flok D. Dos Santos 90min

1

Deni Dos Santos li skorja t-tieni goal g[al Valletta kontra Qormi (ritratti> Trevor Sollars)

Wara dan il-goal Valletta re;g[u [ar;u fuq loffensiva, fejn fit-72 minuta Barbosa qassam lejn Gilbert Agius, bix-xutt fuq id-dawra tal-player Belti ji;i mdawwar f’corner minn Sultana. Biex ftit wara, Barbosa sab lil Mifsud, b’dan tal-a[[ar jikkonkludi barra. Fid-79 minuta, Barbosa re;a’ sab lil Mifsud, i]da donnu l-attakkant tat-tim nazzjonali Malti ma’ setax isib ix-xibka, bix-xutt tieg[u jispi//a fil-;enb tal-lasta.

Il-pressjoni fuq il-lasta ta’ Qormi kompliet, u fit80 minuta Mifsud ta lura fid-direzzjoni ta’ Effiong.

I]da hekk kif il-ballun deher die[el fix-xibka, kien hemm Sammut li kklerja minn fuq il-linja fl-a[[ar azzjoni denja tal-log[ba.

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

Valletta 3 3 0 0 9 Hibs 3 2 1 0 8 B’Kara 3 2 0 1 5 Floriana 2 2 0 0 4 Sliema 2 1 1 0 5 Marsaxlokk 2 2 0 1 6 Qormi 3 1 0 2 4 Balzan Y.* 2 1 0 2 2 Mqabba 2 0 0 2 0 {amrun S.* 2 0 0 2 0 Tarxien R. 2 0 0 2 3 Mosta 2 0 0 2 3 Balzan ing[ataw reb[a 2-0 vs {amrun wara protest

3 9 4 7 4 6 1 6 3 4 3 3 5 3 3 3 4 0 5 0 6 0 8 0

Illum Kordin

6 p.m. Tarxien R. v {amrun 8 p.m. Floriana v Sliema

QORMI (0)

M. Farrugia, J. Chetcuti, R. Sammut, M. Bartolo, J. Farrugia, L. Sciberras, J. Bondin, J. Da Silva Pereira, S. Wellman, G.Vela, A. Bello Osagie Sost: D. Cachia flok G. Vela 32min, S. Sultana flok M. Farrugia 67min, G. Chircop flok M. Bartolo 78min

Imwissija – Borg, Effiong

(V), Sciberras (Q) Skurjaw – Pace 18min, Dos Santos 44min, Effiong 56min (V) Farrugia pen. 67min (Q) Referee – Adrian Azzopardi il-mument Player tal-Log[ba – William Barbosa (Valletta)

Hibernians i;ibu fix-xejn lil B’Kara

0

BOV PREMIER

B’KARA

J. Mora, R. Pereira, G. Sciberras, P. Fenech, T. Cilia, T. Vella, A. Tabone, M. Avila, L. Grech, J. Zerafa, A. Buhagiar Sost: R. Camenzuli flok T. Vella 54min, R. Scicluna flok A. Tabone 84min

3

HIBERNIANS (1)

M. Muscat, R. Camilleri, A. Pulis, D. Balbinot, E. Herrera, C. Failla, B. Kristensen, R. Soares, A. Cohen, M. Dias, E.L. Dos Santos Sost: S. Pisani flok M. Dias 51min, T. Caruana flok A. Pulis 80min, P. Anizoba flok R. Soares 86min

Imwissija – Pereira, Sciberras, Avila, Mora (B) Skurjaw – Soares 44min, Dos Santos 74min, Failla 78min (H) Referee – Esther Farrugia il-mument Player tal-Log[ba – Edison Luis Dos Santos (Hibernians)

Wara reb[iet kontra Qormi u Mosta, l-Istripes minn B’Kara daqu l-ewwel telfa tal-ista;un hekk kif huma sfaw issuperati minn Hibernians. Kienet log[ba li l-Pawlisti ddominaw mill-bidu sat-tmiem u ;abu fix-xejn lillavversarji tag[hom.

Hibernians, li kienu ;ejjin minn draw kontra Sliema u reb[a kontra M’Xlokk, urew li g[andhom tim kompetittiv li kapa/i jissielet ma’ kull avversarju. Diaz iddebutta g[alihom filwaqt li rritorna millbidu Herrera. G[al B’Kara, Decesare kien sospi], filwaqt li nieqes g[alihom kien hemm Rowen Muscat.

Hibernians kienu l-ewwel li fet[u fuq l-offensiva; g[all-pass ta’ Failla da[al mal-ewwel Edison Luis Dos Santos, bix-xutt tieg[u mid-distanza jg[addi barra g[al ftit. Hibernians komplew jinsistu fuq l-attakk fejn fis-17-il minuta, fuq back pass ta’ Fenech approfitta Diaz, li qassam lejn Dos Santos, b’dan tal-a[[ar jikkonkludi, i]da jkollu x-xutt tieg[u imblukkat; ballun mill-;did g[and Dos Santos, bilkonklu]joni tieg[u tispi//a g[olja g[al ftit.

L-azzjonijiet fl-ewwel taqsima waslu kollha minn Hibernians, fejn fis-26 minuta, fuq cross ta’ Herrera kien Cohen li ra x-xutt minn ;ol-kaxxa tieg[u salvat

Il-Bra]iljan ta’ Hibs Dos Santos (xellug) attakkat mis-sostitut Camenzuli ta’ B’Kara

minn Mora. Biex minuta minn tmiem l-ewwel taqsima, Mora salva tajjeb free kick ta’ Cohen.

Il-pressjoni tal-Pawlisti tat ilfrott mumenti wara, hekk kif fuq cross ta’ Cohen kien hemm [ar;a [a]ina tal-goalkeeper talIstripes, Mora, li ma [ax ilballun, b’SOARES vi/in u jikkonkludi fix-xibka.

Mal-bidu tat-tieni taqsima, B’Kara resqu vi/in g[all-ewwel darba meta kien Leighton Grech li wara li avvanza minn fuq illemin ikkonkluda, b’Muscat isalva. Biex minuta wara, fuq inna[a l-o[ra xutt minn barra l-

kaxxa ta’ Diaz, din id-darba jkun Mora li jdawwar f’corner.

Hibernians kienu sfortunati massieg[a log[ob meta laqtu l-lasta minn lob ta’ Dos Santos fuq pass ta’ Pisani. L-istess players ikkombinaw tajjeb fl-64 minuta, fejn Mora [tie;lu jdawwar f’corner it-tentattiv ta’ Dos Santos.

B’Kara rrispondew fis-67 minuta, b’Tabone jsib lil Cilia, bix-xutt finali jg[addi g[oli millasta difi]a mill-goalkeeper Muscat. Hibernians irduppjaw fl-74 minuta meta kien Cohen li qassam fid-direzzjoni ta’ DOS

SANTOS, bil-Bra]iljan japprofitta minn e]itazzjoni ta’ Mora biex po;;a l-ballun fixxibka. Appena erba’ minuti u Hibernians issi;illaw ir-reb[a meta kien Cohen feta[ fuq Dos Santos u dan, minkejja li ssikkat, qassam g[an-nofs u sab lil FAILLA ]markat, li wa[du minn nofs il-kaxxa spara fixxibka.

Fil-[in mog[ti ]ejjed, Hibernians kellhom il-lussu li jfallu penalty wara li Zerafa waqqa’ lil Cohen fil-kaxxa, blistess player jara lil Mora jsalva x-xutt tieg[u mill-[dax-il metru.