www.media.link.com.mt
Numru 12,926
€0.45
Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Il-pro;ett tad-da[la tal-Belt iddisinjat mill-perit ta’ fama mondjali Renzo Piano qabad ritmu tajjeb tant li l-istruttura tal-parlament il-;did issa qed tie[u l-forma. Hu stmat li di;à tpo;;iet ]ew; terzi mill-istruttura li se sservi b[ala l-qafas ta’ din il-binja. Waqt ]jara li g[amel ilbiera[ fis-sit il-Ministru Austin Gatt qal li l-pro;ett miexi skont il-pjan u skont il-ba;it, u g[alhekk mistenni jkun lest fl-2013. (Ritratt> Michael Ellul) Ara wkoll pa;na 3
L-ABBU}I SESSWALI F’DAR SAN :U}EPP
L-ebda kumpens fi flus mill-Knisja lill-vittmi ■ L-g[ajnuna se ting[ata permezz ta’ struttura li l-Knisja se to[loq biex tag[ti appo;; lill-vittmi Il-Knisja f’Malta mhux se tkun qed tag[ti kumpens finanzjarju lill-vittmi talabbu] sesswali f’Dar San :u]epp. Dan kien konfermat mill-avukat Patrick Valentino, li qed jirrappre]enta lill-vittmi f’dan il-ka] partikolari. Dan il-;urnal jinsab infurmat li din id-de/izjoni kienet komunikata waqt laqgha li Patrick Valentino kellu malavukat tal-Kurja Ar/iveskovili
u li g[aliha kien pre]enti wkoll l-avukat tas-So/jetà Missjunarja ta’ San Pawl f’Malta (M.S.S.P.) li tag[ha kemm Carmelo Pulis u Godwin Scerri kienu membri meta se[[ew l-abbu]i li tag[hom instabu [atja millQrati Maltin fit-2 t’Awwissu. Fid-de/i]joni tag[ha l-Qorti sabet [atja lil Pulis u lil Scerri ta’ abbu]i sesswali fuq subien u kkundannathom g[al sitta u
[ames snin [abs rispettivament, f’dik li kienet l-ewwel darba fl-istorja tal-Qrati f’Malta li qassisin intbag[tu l[abs. Dan il-ka] g[adu miftu[ peress li l-akku]ati fet[u appell quddiem il-Qrati Maltin. Minn informazzjoni li kiseb IN-NAZZJON, jirri]ulta li b’hekk intemmu ddiskussjonijiet li kienu g[addejjin fl-a[[ar ;img[at bejn il-Knisja u l-vittmi dwar
possibilità ta’ kumpens finanzjarju. Dawn iddiskussjonijiet bdew lura fit12 t’Awwissu li g[adda. Kif IN-NAZZJON kien ikkonferma ma’ kelliem g[all-Kurja, sa qabel fe;; dan il-ka] ilKnisja ma kellha l-ebda policy dwar jekk g[andhiex tag[ti kumpens finanzjarju f’sitwazzjonijiet t’abbu] minn individwi membru tal-kleru. g[al pa;na 4
Impri]i }g[ar u Medji
Il-kri]i tal-Gre/ja
Golden Harvest t[ares lejn swieq barranin biex tkompli tespandi filwaqt li kumpanija lokali tibni mutur li se jintu]a fit-tlielaq tal-Moto 2
It-trasport pubbliku f’Ateni paralizzat bil-poplu jkompli jesprimi r-rabja g[all-awsterità imposta mill-Gvern
Ara pa;ni 5 u 7
Ara pa;na 12
Is-servizz tal-ITU f’Mater Dei baqa’ g[addej b’mod normali Is-servizz li qed jing[ata lill-pazjenti fit-Taqsima g[all-Kura Intensiva (ITU) tal-Isptar Mater Dei bl-ebda mod ma ntlaqat min[abba l-fatt li fl-a[[ar jiem kienu rikoverati numru ta’ pazjenti li n;iebu mill-kunflitt filLibja. IN-NAZZJON jinsab informat li l-pazjenti kollha li kienu f’din ittaqsima qed jing[ataw listess attenzjoni personali li dejjem ting[ata bilma;;oranza tag[hom li g[andhom aktar minn infermier wie[ed jassistihom 24 sieg[a kuljum. g[al pa;na 32
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
2 Lokali
Sceberras Trigona u l-PL g[andhom [afna x’jispjegaw
Il-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin Tonio Borg attenda s-sessjoni tal-ftu[ tas-66 Assemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New York. Hu attenda wkoll g[all-ewwel laqg[a tal-Libya Contact Group millwaqg[a ta’ Tripli, kif ukoll g[at-tnedija tal-Open Government Initiative li saret mill-President Amerikan u dak Bra]iljan. Malta flimkien ma’ 46 pajji] ie[or qed tie[u sehem f’dan il-grupp. Fi ]viluppi o[ra l-Vi/i Prim Ministru qal li fuq il-kwistjoni tat-talba tal-Awtorità Palestinjana biex tkun rikonoxxuta b[ala stat fin-NU, qal li Malta mhix se t[abbar il-po]izzjoni tag[ha uffi/jalment biex ma tinfluwenzax dik tal-UE li trid issib po]izzjoni komuni. Hu qal li Malta t[abbar il-po]izzjoni tag[ha jekk dan ma jse[[x, u l-kwistjoni tmur quddiem l-Assemblea :enerali g[all-vot. Sadattant il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ [alla Malta biex g[ada jindirizza l-Assemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti. Flimkien mal-Prim Ministru hemm ukoll l-Assistent Parlamentari Franco Debono.
IT-TEMP
UV INDEX
7
IT-TEMP il-bi//a l-kbira xemxi b’xi ftit s[ab VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Punent g[all-Majjistral IL-BA{AR [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 28˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 2.4 mm IX-XEMX titla’ fis-06.49 u tin]el fis-19.01
Il-Partit Laburista g[andu [afna x’jispjega dwar ir-relazzjonijet tieg[u mar-re;im ta’ Muammar Ghaddafi. Il-passat tieg[u re;a’ fe;; u Joseph Muscat inqabad f’kantuniera. Tant hu hekk li l-Labour qieg[ed jara kif se jipprova jiddefendi lilu nnifsu i]da jkun a[jar jekk minflok jiddefendih, Joseph Muscat ike//i lil Alex Sceberras Trigona mill-Partit Laburista. Sostna dan fi stqarrija lPartit Nazzjonalista, wara stqarrija ma[ru;a minn Alex Sceberras Trigona fejn dan qal li l-PN qed jag[mel
allegazzjonijiet bla ba]i. Il-PN qal li Alex Sceberras Trigona, li Muscat g[amlu Segretarju Internazzjonali, huwa responsabbli g[all-passat tal-mist[ija tal-PL. Meta Sceberras Trigona kien Ministru tal-Affarijiet Barranin il-PL kellu [biberiji ‘mhux ne/essarji’ ma’ numru ta’ re;imi, [biberiji li tappnu isem Malta fl-isfera internazzjonali. Dan tikkonfermah ittra tal-eks President Amerikan Ronald Reagan, li kien ordna sorveljanza iktar intensiva fuq Malta min[abba r-relazzjonijiet bejn il-PL u r-
- il-PN
re;im ta’ Gaddafi. Il-PN qal li l-Labour kien is-sie[eb intimu ta’ Gaddafi meta r-re;im Libjan kien responsabbli g[al [afna millattakki terroristi/i li kienu jsiru f’dawk i]-]minijiet. Issa li l-poplu Libjan waqqa’ lir-re;im ta’ Gaddafi, sostna l-PN, minflok jag[ti spjegazzjonjiet Alex Sceberras Trigona da[al jista[ba. Dan apparti l-fatt li, sal-lum il-;urnata, il-PL g[adu qatt ma /a[ad li kien jir/ievi finanzjament ming[and Gaddafi.
Il-KE tgiddeb lil Edward Scicluna Il-Kummissjoni Ewropea g[adha kemm ikkonfermat li l-Ewro Parlamentari Laburista Edward Scicluna qed jag[mel kritika ]baljata lill-Gvern Malti bba]ata fuq ]ball tieg[u stess. Il-Partit Nazzjonalista, fi stqarrija, qal dan fejn spjega wkoll li xahrejn ilu Scicluna [are; stqarrija jg[id li qed jistaqsi lill-Kummissjoni Ewropea kif Malta qed tir/ievi bejn 200 u 300 miljun ewro anqas mill-Ewropa milli qed jg[id il-Gvern. Il-PN sostna li “din il-kritika qatt
ma kienet kredibbli minn politikant ta’ partit li kien kontra li Malta tgawdi mqar /ente]mu wie[ed mill-UE hu kontra s-s[ubija u [siebu biex i/ekken il-flus li Malta tie[u mill-Unjoni”. Il-PN qal li issa jirri]ulta li Scicluna tkellem kmieni u sa[ansitra qabel ma hu [a ttwe;iba li hu stess talab ming[and il-Kummissjoni. Il-PN qal li l-Kummissjoni Ewropea g[adha kemm tatu risposta u qalet /ar u tond li Edward Scicluna hu ]baljat u qed jibba]a l-argument
tieg[u fuq ]balji tieg[u stess. Il-PN spjega li lKummissjoni Ewropea qalet li mhu veru xejn li Malta qed tie[u inqas flus milli qed jg[id il-Gvern tant li serr[itlu rasu li Malta se tie[u €855 miljun li l-Gvern Malti nnegozja. Il-PN sostna li “Edward Scicluna issa g[andu jammetti li kien ]baljat, li tkellem kmieni u li ;ab ru[u ta’ politikant ir[is biex jipprova j/ekken il-;id li s-s[ubija flUnjoni qed tfisser g[al Malta.”
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IL-:IMG{A L-og[la 28˚C L-inqas 21˚C
IS-SIBT L-og[la 29˚C L-inqas 20˚C
IL-{ADD L-og[la 29˚C L-inqas 21˚C
IT-TNEJN L-og[la 28˚C L-inqas 21˚C
IT-TLIETA L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
7
7
7
7
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Al;eri 27˚C imsa[[ab, Amsterdam 17˚C imsa[[ab, Ateni 28˚C imsa[[ab, Li]bona 24˚C ftit imsa[[ab, Berlin 18˚C imsa[[ab, Brussell 17˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 16˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 19˚C ftit imsa[[ab, Milan 26˚C xemxi, Istanbul 26˚C imsa[[ab, Londra 18˚C ftit imsa[[ab, Malta 27˚ xemxi, Madrid 28˚C xemxi, Moska 16˚C imsa[[ab, Pari;i 19˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 24˚C xemxi, Ruma 25˚C imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C ftit imsa[[ab, Tripli NA, Tune] 28˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 21˚C ftit imsa[[ab, Zurich 18˚C ftit imsa[[ab, Munich 17˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 15˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu 15˚C imsa[[ab
I
l-Ministru tax-Xog[lijiet u Sport Lorry Sant g[ar-raba’ darba kien dikjarat [ati mill-Prim Awla tal-Qorti ?ivili ta’ diskriminazzjoni politika bi ksur talKostituzzjoni ta’ Malta. Din id-darba hu nstab [ati fil-konfront tal-Perit ?ensu Galea, Perit mal-Gvern li kien ilu sospi] b’nofs paga mid-Dipartiment tax-Xog[lijiet g[al aktar minn sentejn talli f’dan il-;urnal kien kiteb artiklu intitolat ‘Il-Poter’. Storja o[ra kienet dwar i]-]jara f’Malta ta’ Andreas De Guttri, il-President talUnjoni Ewropea ta]-}g[a]ag[ Demokristjani li kien se ji;i akku]at bi ksur tal-li;i tal-Ind[il Barrani. Hu kien mistenni jidher il-Qorti fid-9 ta’ Ottubru. De Guttri kien akku]at wara li tkellem fil-Mass Meeting tal-PN f’Ta’ Qali. I//itazzjoni n[ar;et bl-arma ta’ Malta indipendenti tal-1964 bid-data tal-21 ta’ Settembru tal-1986 – Jum lIndipendenza.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Lokali 3
Il-qafas tal-istruttura mag[mula mill-prefabricated steel li fiha se jkun hemm il-Parlament il-;did li 60% minnha di;à tlestiet (Ritratti> Michael Ellul)
Il-pro;ett tad-da[la tal-Belt Valletta miexi b’ritmu mg[a;;el minn Marion ZAMMIT
Il-pro;ett tad-da[la tal-Belt Valletta, li jinkludi l-bini talParlament ;did, ix-xog[lijiet fuq dak li kien Bieb il-Belt u dak fis-sit tat-Teatru Rjal u flin[awi tal-madwar, miexi b’ritmu mg[a;;el u mistenni jitlesta skont il-[in u l-ba;it ippjanat minkejja li nqalg[u xi diffikultajiet. Austin Gatt, il-Ministru talInfrastruttura, it-Trasport u lKomunikazzjoni, akkumpanjat mill-Assistent Parlamentari Charlò Bonnici u Chris Paris, Kap E]ekuttiv ta’ Grand Harbour Regeneration Committee (GHRC), ilbiera[ ]ar l-in[awi fejn g[addej ixxog[ol u spjega li minkejja lisfidi li jippre]enta s-sit, ixxog[ol mistenni jkun lest sa]]mien ippjanat ji;ifieri sal-2013. Hu fisser li bil-mod kif qed isir ix-xog[ol qed jin[oloq linqas inkonvenjent possibbli minkejja li jinsab fil-qalba talBelt Valletta, u ddeskriva limmani;;jar tal-pro;ett b[ala ‘xempju’ g[al kif g[andhom jitmexxew pro;etti simili. Huwa spjega li kemm il-periti ta’ Renzo Piano u l-arkitett innifsu, kif ukoll il-periti Maltin u l-kuntratturi huma
sodisfatti bil-mod kif inhu miexi x-xog[ol. Chris Paris min-na[a tieg[u spjega fiex wasal ix-xog[ol fit-tliet partijiet tal-pro;ett. Huwa kkonferma dak li qal Austin Gatt lill-;urnalisti, li fis-sit tal-bini ;did talParlament tlesta x-xog[ol kollu ta’ ta[t l-art filwaqt dak li jinsab fil-livell ta’ minn wi// it-triq ’il fuq, l-istruttura hi bejn 60% u 70% lesta. F’din il-parti tal-pro;ett b[alissa g[addej ix-xog[ol liktar diffi/li, fil-partijiet li jridu j]ommu l-bini kollu fuqhom hekk kif di;à tpo;;ew fil-post kwantità sostanzjali ta’ travi tal-[adid, pilastri u konkrit ma[dumin apposta g[al dan il-pro;ett. Il-pilastri tal-[adid huma midfuna mal-14-il metru ta[t wi// l-art filwaqt li l-konkrit hu wie[ed ta’ grad og[la meqjus b’re]istenza og[la minn dak normali. B[alissa qed titfassal il-Kamra propja tal-Parlament, li se tkun flewwel sular, ’il fuq millkolonni li j]ommu l-istruttura kollha ’l fuq, li se tkun mag[mula minn dak li jissejja[ pre-fabricated steel, strut-
tura tal-azzar li tin;ab fil-post ma[duma di;à, kemm titwa[[al. Qed isir xog[ol infrastrutturali wkoll f’dik li hi mag[rufa b’mod popolari b[ala ‘l-mina tal-Yellow Garage’ filwaqt li fil-qrib se jibda x-xog[ol fuq ittur;ien tal-;enb ta’ dak li qabel kien Bieb il-Belt hekk kif ilMEPA approvat ix-xog[ol dan l-a[[ar, filwaqt li se ji]]armaw bl-idejn ]ew; strutturi li jinsabu fuq kull na[a tal-Bieb, dawk li jissej[u ‘bankett’. B[alissa wkoll g[addej xog[ol marbut mal-[olqien talfa/ilitajiet ta’ wara l-palk, li se jkunu f’]ew; blokok mag[qudin b’mina ta[t l-art wa[da minnhom hi dik li tie[u post il-livell ta’ ta[t l-art ta’ dik li qabel kienet l-G[assa talPulizija tal-Belt Valletta u parti mill-bini tal-Bank of Valletta. Fil-livell tat-triq fuq din la[[ar parti tal-fa/ilitajiet ta’ wara l-palk se tin[oloq pjazza ;dida, li fiha se titqieg[ed listatwa ;dida ta’ La Valette, u li fuqha se tkun t[ares ilfa//ata l-antika tal-Ber;a talItalja, bil-bieb ori;inali tag[ha, li ilha mirduma wara dan ilbini g[al snin kbar.
Din il-fa//ata tippre]enta sfida o[ra hekk kif il-kantuniera ta’ bini mikxuf bittwaqqig[ ta’ dak li kien luffi//ju tal-BOV u l-G[assa tal-Pulizija g[andha /ertu [sarat minbarra li ma jidhirx li tkompli mal-bini l-antik, possibbilment min[abba interventi matul is-snin, u g[alhekk l-i]viluppaturi jridu jaraw li din il-fa//ata wkoll ting[ata l-attenzjoni me[tie;a biex hi wkoll tkun taqbel mal-bqija tal-bini lantik. Is-sit jirrappre]enta diffikultajiet o[ra fosthom ilfatt li f’din il-parti taz-zona g[addejjin is-servizzi kollha b[al dawl, ilma u servizzi o[ra lill-in[awi differenti talBelt Valletta u g[alhekk, min[abba d-delikatezza tassit, ix-xog[ol fuq il-[olqien ta’ mina li tg[aqqad li]-]ew; fa/ilitajiet ta’ wara l-palk qed isir bl-idejn. Fis-sit tat-Teatru Rjal di;à sar xog[ol li permezz tieg[u n[ar;u fdalijiet antiki fosthom dawk sotterranji, li partijiet minnhom ;ew imnaddfa u restawrati, fosthom ukoll ilfdalijiet tal-kolonni esterni,
filwaqt li fadal iktar restawr u xog[ol infrastrutturali xi jsir. Mistoqsi dwar il-funtana tat-Tritoni li b[alissa tinsab f’nofs iz-zona li sa ftit ilu kienet il-venda prin/ipali ta’ Malta, il-Ministru Austin Gatt ]vela li rapport preliminari juri li din il-funtana tinsab fi stat [a]in [afna b’mod partikolari min[abba [sarat estensivi li sarulha snin ilu. Hu spjega li t-tritoni minnhom infushom tkissru kompletament b’mod partikolari min[abba individwi li kienu telg[u fuqhom, filwaqt li r-ram tas-sistema tal-ilma jrid jinbidel kollu l-istess kif probabbli jrid jinbidel il-granit tal-funtana. Hu spjega li l-ewwel rapport jindika li je[tie; restawr komplet tat-tritoni barra minn Malta, aktarx l-Italja, filwaqt li x-xog[ol kollu hu stmat li je[tie; mill-inqas tmintax-il xahar. Rapporti o[ra f’iktar dettall mistennija jsiru iktar ’il quddiem. S’issa 20% tan-nefqa taxxog[ol ta’ dan il-pro;ett, li b’mod totali jinvolvi l-investiment ta’ €80 miljun, ;ie /ertifikat.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
4 Lokali
Il-Knisja mhux legalment obbligata terfa’ r-responsabbiltà ta’ a;ir individwali minn pa;na 1
Minkejja li f’pajji]i o[ra b[all-Istati Uniti, l-Irlanda u l-:ermanja l-vittmi ng[ataw b[ala arran;ament barra lQrati, fis-sistema legali Maltija, ma te]istix il-possibilità ta’ kumpens finanzjarju f’dan it-tip t’abbu] imma te]isti biss il-possibilità li wie[ed jitressaq il-Qorti fuq akku]i kriminali. Fid-dawl ta’ dan, jidher li l-Knisja f’Malta u G[awdex talbet il-pariri legali dwar kif g[andha ta;ixxi f’dan ilka]. Fi stqarrija ppubblikata lbiera[ il-Knisja [abbret li ng[atat parir legali li f’dan il-ka] partikolari l-Knisja b[ala istituzzjoni m’g[andhiex responsabilità legali g[al dak li seta’ se[[ minn
xi individwi. Il-Knisja ]iedet li fuq parir legali li ng[atat, f’dan il-ka] mhix obbligata li titg[abba bil-pi] tal-a;ir t’individwi. Ming[ajr ma g[amlet l-
jinqalg[u ’l quddiem, jekk ikun ippruvat li twettqu minn membri tag[ha. Filwaqt li Carmelo Pulis m’g[adux je]er/ita lMinisteru Sa/erdotali tieg[u
struttura li, permezz tag[ha, bi spejje] tal-knisja stess, professjonisti fil-qasam psikolo;iku, psikjatriku u so/jali, se jkunu qed jipprovdu l-g[ajnuna kollha
L-avukat tal-vittmi Patrick Valentino esprima d-di]appunt tieg[u g[ad-de/i]joni tal-Kurja u sostna li l-Knisja f’Malta mhux qed tkun sensittiva bi]]ejjed ebda referenza g[all-possibilità ta’ kumpens fi flus lill-vittmi, mill-istqarrija tag[ha jirri]ulta li l-Knisja xorta se toffri g[ajnuna lillvittmi tal-abbu]i li se[[ew f’istituzzjonijiet tag[ha, inklu] dak f’Dar San :u]epp u o[rajn li, fi pro/essi /ivili o[ra li jistg[u
wara digriet tal-Papa Benedittu Sittax, jidher li mhux l-istess jista’ jing[ad g[al Godwin Scerri li sal;urnata tal-lum g[adu jista’ je]er/ita l-Ministeru Sa/erdotali. Fl-istqarrija l-Knisja [abbret li bdiet il-passi ne/essarji biex titwaqqaf
ne/essarja fl-ispe/jalizzazzjoni partikolari tag[hom. Il-Knisja qalet li din lg[ajnuna se tkun qed ting[ata lil kull min ji;i ppruvat li kien, b’xi mod, vittma ta’ xi abbu] minn individwi li huma membri pastorali. Il-Knisja sostniet li l-g[ajnuna li qed tag[ti
hija b[ala parti mill-missjoni pastorali u spiritwali tag[ha. L-istqarrija n[ar;et wara laqg[a li kellhom l-Isqfijiet Maltin mas-Superjuri Ma;;uri tar-Reli;ju]i f’Malta. F’reazzjoni g[al dan kollu l-avukat tal-vittmi Patrick Valentino esprima ma’ INNAZZJON id-di]appunt tieg[u g[ad-de/i]joni talKurja u sostna li l-Knisja f’Malta mhux qed tkun sensittiva meta ffa//jata bissofferenza tal-vittmi t’abbu]i sesswali f’istituzzjonijiet immexxijin minnha. IN-NAZZJON jinsab infurmat li l-vittmi se jkunu qed jag[tu r-reazzjoni uffi/jali tag[hom f’konferenza tal-a[barijiet.
Regolaturi tal-gass ;odda minn Liquigas Ir-regolatur ‘New Liquicontrol’ se jo[ro; fissuq Malti l-;img[a d-die[la. Il-kunsinja ta’ regolaturi New Liquicontrol, li se jissostitwixxu l-ver]joni pre/edenti tal-Liquicontrol, ilbiera[ telqet mill-Italja g[al Malta. In-New Liquicontrol issa jikkonforma kompletament mal-istandard Ewropew EN 12864 u se jkun disponibbli mill-bejjieg[a ta’ Liquigas (elenkati fuq is-sit www.liquigasmalta.com), kif ukoll mill-uffi//ju ta’ Liquigas fil-Qajjenza mhux iktar tard mill-:img[a 30 ta’ Settembru. Il-pubbliku se jkun infurmat permezz ta’ avvi] fil-midja
ladarba n-New Liquicontrol ikun fil-[wienet il-;img[a ddie[la. G[alkemm ma kien hemm l-ebda rapport ta’ xi ‘leakage’ jew nuqqas ta’ kompatibbiltà fir-regolatur Liquicontrol pre/edenti, il-Liquigas Malta Ltd insistiet mal-manifattur Taljan, Lagoplast s.r.l., biex jo[ro; b’ver]joni aktar avvanzata. Ir-regolatur il;did, li se jkun jissejja[ New Liquicontrol, jil[aq l-istandards kollha Ewropew u ji]gura l-og[la livell ta’ kwalità u sigurtà. Ir-regolaturi Liquicontrol pre]enti kollha, li kienu importati minn Liquigas, se jkunu sostitwiti bil-mudell il-
;did ming[ajr [las. Dawk li g[andhom il-ver]joni pre/edenti tal-Liquicontrol jistg[u jmorru fi kwalunkwe [anut imni]]el fil-lista li hemm fuq is-sit ta’ Liquigas jew inkella fl-uffi//ju ta’ Liquigas fil-Qajjenza biex jibdluhom ma’ New Liquicontrol ming[air [las. F’Awwissu, il-Malta Competition and Consumer Affairs Authority (MCCAA) sej[et lura ]ewgt tipi ta’ regolaturi: ir-regolatur TPA Butane LR2522 (ta’ kulur blu u g[andu buttuna [amra fuqu) u r-regolatur Liquicontrol attwali. S’issa mhux mag[ruf x’azzjoni [adu l-importaturi tar-regolaturi TPA.
Petizzjoni dwar it-trasport pubbliku f’{al Balzan Il-Kunsill Lokali ta’ {al Balzan, fi stqarrija, [abbar li qed jorganizza petizzjoni biex tintbag[at lil Transport Malta b’rabta mas-sitwazzjoni pre]enti tat-trasport pubbliku f’din l-istess lokalità. Fl-istqarrija, il-Kunsill Lokali lmenta li Transport Malta ma indirizzatx il-b]onnijiet tar-residenti ta’ {al Balzan, fid-dawl tal-fatt li 40% tal-popolazzjoni f’{al Balzan hija anzjana u l-problema tal-g[arg[ar fil-;ranet fix-xitwa hija kbira.
Il-Kunsill Lokali lmenta li minkejja li kien imwieg[ed li r-rotta numru 54 se tg[addi millqalba tar-ra[al, Triq il-Kbira, g[all-Belt dirett, dan ma sarx g[ax il-karozza b’din ir-rotta qed tg[addi minn Triq Bir Bal. G[alhekk il-Kunsill qed jorganizza petizzjoni biex tintbag[at lil Transport Malta, rigward dan l-inkonvenjent li qed jin[oloq. Din il-petizzjoni ser issir fil-Pjazza ta’ {al Balzan nhar is-Sibt 24 u l-{add 25 ta’ Settembru bejn it-8am u nofsinhar u bejn l-4.30pm u s-7pm.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Lokali 5
Francienne Sciberras
Angele Sciberras
I]-]ew; a[wa g[adhom rappurtati nieqsa ■ O[thom, kienet [arbet darbtejn I]-]ew; a[wa tfajliet li ;ew irrappurtati nieqsa nhar is-Sibt g[adhom ma nstabux. Minn informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON, jidher li missier it-tfajliet, Francis Sciberras ta’ 43 sena minn {al Tarxien irrapporta l-g[ejbien t’uliedu, Francienne Sciberras ta’ 13il sena kif ukoll Angele Sciberras ta’ 15-il sena. Hekk kif issa g[addew sebat ijiem minn meta ;ew irrappurtati nieqsa, ilPulizija lbiera[ re;g[et g[amlet appell g[al kull min g[andu informazzjoni dwar l-a[wa Sciberras. Minn informazzjoni li g[andu dan il-;urnal jirri]ulta li t-tfajliet dan la[[ar kienu residenti f’Dar Fejda, f’Santa Venera . Angele Sciberras g[andha statura rqiqa, xag[arha kannella maqtug[ sa spallejha u g[ajnejha ta’ kulur kannella filwaqt li Francienne
g[andha statura medja, g[ajnejha ta’ lewn iswed u xag[arha maqtug[ sa spallejha, ukoll ta’ kulur iswed filwaqt li g[adha misluta filqarqu/a ta’ widnejha. L-a[[ar li dehru kien flin[awi ta’ Bir]ebbu;a. Angele kienet liebsa flokk kannella u shorts iswed u Francienne kienet liebsa flokk abjad u shorts blu. Din mhix l-ewwel darba li membru ta’ din il-familja ;ie rappurtat nieqes. O[thom Donna, ;iet rappurtata nieqsa meta kellha 13-il sena, f’Awwissu tal-2007 u ;iet rappurtata nieqsa wkoll f’Novembru tal-2010. Hi nstabet ftit ;ranet wara. L-appell tal-Pulizija jibqa’ li kull min g[andu xi informazzjoni dwar Angele jew Francienne Sciberras, jg[addiha lill-Pulizija b’mod kunfidenzjali fuq in-numru 119 jew 21224001-9 jew fleqreb g[assa tal-Pulizija.
Laqg[a mal-bejjieg[a tal-Monti Il-GWU flimkien mal-G[aqda Imprendituri Maltin u G[awdxin ilbiera[ kellhom laqg[a ma’ Jason Azzopardi, isSegretarju Parlamentari g[an-negozji }g[ar u s-Self Employed dwar il-White Paper dwar il-bejjieg[a tal-Monti. Il-GWU qalet li l-laqg[a kienet kordjali u trattat dawk laspetti fil-White Paper li qed jinkwetaw lill-bejjieg[a. Filjiem li ;ejjin il-GWU u l-G[aqda Imprendituri Maltin u G[awdxin se jlaqqg[u lill-membri tag[hom biex jinfurmawhom dwar il-kontroproposti li se jressqu dwar il-White Paper.
Matul din i]-]jara t[abbar ukoll li bejn l-14 u s-16 ta’ Ottubru se jsiru attivitajiet fi/-?entru tal-Konferenzi f’Ta’ Qali b[ala parti mill-:img[a tan-Negozji }g[ar u Medji (Ritratt> Jeremy Wonnacott, DOI)
Golden Harvest t[ares lejn swieq barranin minn Charles MUSCAT
Fl-a[[ar tliet snin ilkumpanija Golden Harvest li tipprodu/i prodotti tal-ikel, g[amlet investiment ta’ aktar minn €20 miljun u b[alissa qed t[ares ’il barra minn Malta u tesplora l-possibbiltà li tibda tesporta w[ud millprodotti tag[ha, fosthom il[ob] lejn pajji]i ;irien. Dan t[abbar ilbiera[ waqt ]jara li Tonio Fenech, ilMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment u Jason Azzopardi, isSegretarju Parlamentari responsabbli min-Negozji ]}g[ar u s-Self Employed g[amlu fl-impjant il-;did talkumpanija fil-qasam industrijali ta’ San :wann. Golden Harvest illum timpjega madwar 150 ru[ u din ilkumpanija li bdiet b[ala negozju tal-familja, matul issnin kibret u llum hi meqjusa fost l-akbar f’pajji]na f’dan is-settur. Tonio Fenech u Jason Azzopardi ddawru mal-impjant minn Mark Aquilina, ilKap E]ekuttiv ta’ Golden
Harvest u ltaqg[u mal[addiema fil-post tax-xog[ol tag[hom. F’kummenti lil IN-NAZZJON, Mark Aquilina qal li lfabbrika kabbret il-kapa/ità tag[ha ta’ produzzjoni b’50 fil-mija u g[alhekk qed ta[dem biex issib swieq g[allesportazzjoni fil-pajji]i ;irien. Matul din i]-]jara t[abbar ukoll li bejn l-14 u s-16 ta’ Ottubru se jsiru attivitajiet fi/?entru tal-Konferenzi f’Ta’ Qali b[ala parti mill-:img[a tan-Negozji }g[ar u Medji. F’dawn l-attivitajiet se jing[ata rikonoxximent lillimprenditur u l-investitur Malti u se jkunu esebiti lprodotti u s-servizzi tag[hom. Il-Ministru Tonio Fenech qal li [afna imprendituri Maltin qed jikkontribwixxu bis-s[i[ favur l-ekonomija ta’ pajji]na billi jkomplu jinvestu u jtejbu l-produzzjoni tag[hom. Hu fakkar ukoll li Malta kellha tkabbir ekonomiku ta’ 2.8 fil-mija, irrata tal-qg[ad hi wa[da baxxa u fl-ewwel sitt xhur ta’ din is-
sena l-esportazzjoni kibret b’aktar minn 54 fil-mija. Issena l-o[ra l-investiment barrani f’Malta la[[aq €800 miljun. Is-Segretarju Parlamentari Jason Azzopardi qal li limprenditur Malti g[andu jkompli ja[taf l-opportunitajiet u jinvesti aktar fir-ri/erka u fl-innovazzjoni b[alma qed tag[mel il-Golden Harvest li qed tinvesti madwar €150,000 fis-sena fir-ri/erka. Il-kumpanija Golden Harvest investiet b’mod qawwi f’makkinarju modern biex tipprodu/i prodotti ta’ kwalità. Ix-xahar il-kumpanija se tkompli tinvesti wkoll f’aktar pannelli fotovoltaji/i bil-g[ajnuna tal-fondi tal-UE biex tkun tista’ tipproduci 10 fil-mija tal-b]onnijiet kollha ta’ ener;ija fl-impjant tag[ha. Minn total ta’ 19-il kW, il-produzzjoni talener;ija mix-xemx se titla’ g[al 72 kW b’investiment ta’ €200,000 li 50 fil-mija minnhom huma fondi millUE.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
6 Lokali
Fizzjal tal-FAM jg[in lill-Kmandant tal-Missjoni ta’ Ta[ri; tal-UE fl-Uganda Il-Kaptan Chris Attard, mill-Forzi Armati ta’ Malta mil-lum se jibda [idma filKwartieri tal-Missjoni ta’ Ta[ri; tal-Unjoni Ewropea (EUTM) f’Kampala, lUganda b[ala Assistent Personali g[all-Kmandant tal-Missjoni. Dan hu unur kbir g[allFAM g[ax hu l-ewwel darba li fizzjal Malti se jkun qed ja[dem mal-og[la tmexxija ta’ din il-Missjoni tal-UE. It-tielet tim ta’ erba’ instructors mill-FAM, li qed jag[mel l-a[[ar t[ejjijiet tieg[u g[al impenn li se jdum sitt xhur, i[alli Malti fil-jiem li ;ejjin. G[al dawn l-a[[ar 18-il xahar, il-FAM ilhom jappo;;jaw kontinwament lill-EUTM fl-Uganda, b’sitt suldati li ntbag[tu fil-pajji] Afrikan matul dan ilperijodu. Hu ma[sub li matul din is-sena biss, mhux inqas
minn 62 membru tal-FAM se jipparte/ipaw f’operazzjonijiet ta’ tmexxija ta’ kri]i filGeorgia, fil-Golf ta’ Aden, fl-Italja, fil-Gre/ja, filLibanu, fir-Renju Unit u flUganda. Il-kontin;ent g[at-ta[ri; EUTM SOMALIA, ba]at fil-kamp Bihanga fl-Uganda, hu mag[mul minn disa’ timijiet multinazzjonali li ;ejjin minn aktar minn 15-il pajji] tal-Unjoni Ewropea. Il-missjoni, li l-mandat g[aliha [are; mill-Kunsill tal-UE fil-25 ta’ Jannar 2010, topera fi [dan il-qafas tal-Politika Komuni g[asSigurtà u d-Difi]a tal-UE (CSDP) b’appo;; tarresoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti. L-iskop ta’ din il-missjoni hu li jing[ata kontribut s[i[ u sostenibbli lejn l-i]vilupp tal-Forzi tas-Sigurtà tasSomalja permezz ta’ ta[ri;
militari spe/jalizzat lil rekluti Somali bit-tir li tkun provduta forza professjonali g[as-sigurtà lill-Gvern Transitorju Federali (TFG). Dan biex il-Forzi Somali jkunu kapa/i jappo;;jaw lisforzi tal-gvern g[allistabbiltà fil-pajji]. Wara l-ewwel [idma b’su//ess g[al tliet instructors militari Maltin, li damet sitt xhur, tim ie[or mill-FAM intbag[at lUganda f’Jannar ta’ din issena. Dan it-tieni tim kien mag[mul minn instructors fl-infanterija mill-Ewwel Re;iment tal-FAM. Mitlub jikkummenta dwar ix-xog[ol li sar mit-tim tieg[u, Warrant Officer I Mark Chircop, li kien ilkmandant tal-kontin;ent Malti, stqarr li kien kburi li rrappre]enta lil pajji]u f’din il-missjoni importanti u li lparte/ipazzjoni tieg[u pprovdietu b’opportunità e//ezzjonali biex po;;a fil-
prattika l-g[arfien u lesperjenzi militari tieg[u li akkumulaw tul diversi snin ta’ servizz fil-FAM. B[alma sar fl-a[[ar missjoni, il-kontin;ent Malti g[amel parti minn tim kon;unt ta’ instructors Maltin u Irlandi]i li [adem fil-Kamp ta’ Bihanga flUganda u kien responsabbli minn ta[rig fi drills u tatti/i fl-infanterija lil fizzjali bla kummissjoni Somali. S’issa aktar minn 2,000 suldat Somalu ng[ataw ta[ri; fil-Kamp, b’numru ekwivalenti ie[or li mistenni jir/ievi ta[ri; simili matul is-sena d-die[la. Intant ta’ min jg[id li linfluss ta’ migranti misSomalja u minn pajji]i ;irien lejn Malta, kif ukoll id-dipendenza ta’ Malta fuq rotot marittimi [ielsa g[allkummer/, kienu fost iddiversi ra;unijiet g[aliex Malta involviet ru[ha f’din il-missjoni.
Dun Norman Zammit
Dun Ewkarist Zammit
Kappillani ;odda fl-Imsida u f’{ad Dingli L-Ar/isqof Pawlu Cremona O.P. [atar lil Dun Norman Zammit b[ala Kappillan tal-Parro//a talImsida, u lil Dun Ewkarist Zammit b[ala Kappillan talParro//a ta’ {ad-Dingli. Dun Norman Zammit twieled nhar it-3 ta’ Awwissu, 1973. Ir/ieva ledukazzjoni tieg[u fl-iskola primarja ta]-}urrieq u fliskejjel sekondarji San Mikiel u l-kulle;; Mount Carmel, ittnejn f’Santa Venera. Kompla l-istudji terzjarji filFakultà tat-Teolo;ija flUniversità ta’ Malta. Dun Norman ;ie ordnat sa/erdot nhar it-3 ta’ Awwissu, 2001. L-ewwel [idma pastorali tieg[u kienet fil-parro//a ta’ {al Luqa fejn g[al perjodu ta’ [ames snin kien Vi/i Kappillan. Nhar it-12 ta’ Lulju 2006, lAr/isqof :u]eppi Mercieca nnominah b[ala Kappillan tal-parro//a ta’ {ad-Dingli fejn serva g[al dawn l-a[[ar [ames snin. B[ala parti mill-[idma pastorali tieg[u kien ukoll direttur spiritwali f’diversi skejjel. {atra o[ra mill-Ar/isqof Pawlu Cremona O.P. hija ta’ Dun Ewkarist Zammit li n[atar Kappillan tal-Parro//a ta’ {ad-Dingli. Dun Ewkarist Zammit twieled is-Si;;iewi fit-23 ta’ Lulju, 1980. Huwa r/ieva ledukazzjoni tieg[u filKulle;; Santu Wistin u wara fil-Fakultà tat-Teolo;ija flUniversità ta’ Malta fejn fissena 2009 kiseb Masters flIstudji Pastorali. :ie ordnat sa/erdot fit-3 ta’ Lulju, 2008. Wara wettaq [idma pastorali fil-parro//a ta’ San :or; Martri, f’{al Qormi, fejn g[al dawn l-a[[ar sentejn kien Vi/i Ar/ipriet.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Lokali 7
G[axar snin [abs u multa ta’ €30,000 Ra;el Portugi] intbag[at g[axar snin [abs u ;ie mmultat €30,000 wara li ammetta li importa u kien qed imexxi l-kokaina u leroina. Il-ka] imur lura g[al Awwissu tas-sena li g[addiet, meta r-ra;el, Paco Carmona Alves, ta’ 20 sena, kien arrestat fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Hu kien g[adu kif wasal minn Dusseldorf u kien qed i;orr 148 gramma ta’ kokaina u 491 gramma ta’ eroina filqieg[ ta]-]arbun. Il-kokaina kellha purità ta’ 42% u valur ta’ €11,200, waqt l-eroina kellha purità ta’ 35% b’valur ta’ €22,600. Il-qorti kienet preseduta mill-Im[allef Lawrence Quintano.
Il-PPE jassigura Pakkett ambizzju] dwar il-Governanza Ekonomika Pakkett dwar il-Governanza Ekonomika i]jed b’sa[[tu hu g[odda kru/jali biex issir prevenzjoni minn kri]ijiet futuri, ikun hemm i]jed kompetittività fl-Unjoni Ewropea u biex ikunu assigurati policies finanzjarji responsabbli u sostenibbli fiz-zona ewro. Ilpakkett li di;à kien maqbul bejn il-Kunsill Ewropew u lParlament Ewropew hu kisba reali wara negozjati twal u diffi/li. Dan sostnieh l-Ewro Parlamentari Nazzjonalista David Casa, ir-rapporteur g[all-Kumitat dwar ixXog[ol u l-Affarijiet So/jali tal-Partit Popolari Ewropew (PPE). Il-ftehim fuq il-pakkett ta’ le;islazzjoni li kien konfermat nhar it-Tlieta filg[axija jinkludi Patt i]jed b’sa[[tu dwar l-Istabbiltà u t-Tkabbir. L-istati membri se jkunu obbligati li jirrispettaw kemm l-i]bilan/ ta’ tlieta fil-mija u 60 fil-mija tal-limitu me[tie; tad-dejn pubbliku fuq ilProdott Gross Domestiku b’a//ess ristrett g[allimmanuvrar finanzjarju. Ilpro/edura l-;dida, jew a[jar, ir-Reverse Qualified Majority Voting, g[andha sservi biex tillimita l-probabbiltà li jkun hemm kunsidrazzjonijiet diplomati/i li jinfluwenzaw de/i]jonijiet tal-Kunsill. David Casa rrimarka policies finanzjarji irresponsabbli f’xi stati membri wasslu biex kien hemm kri]i fl-ewro b’konsegwenzi anki g[al stati membri b[al Malta li kienet e]emplari dwar ilfutur ekonomiku.
Il-mutur b’magna 600cc mibni mill-kumpanija Action Frame ta’ Kordin li se jintu]a mill-kumpanija Bimota fit-tlielaq tal-klassi Moto 2 (Rittatt> Michael Ellul)
Mutur mag[mul f’Malta g[al tlielaq tal-klassi Moto 2 minn Marion Zammit
Kumpanija ]g[ira Maltija li ta[dem mill-Qasam Industrijali ta’ Kordin [olqot body g[al mutur li se jmur l-Italja g[al tlielaq professjonali tal-klassi Moto 2, it-tellieqa ta’ wara lMotoGP. Il-mutur b’magna 600cc kien ]velat fil-fabbrika ]g[ira ta’ Action Frame Ltd, mis-sidien Andrew u Paul Albanozzo u minn Jason Azzopardi, Segretarju Parlamentari g[an-Negozji }g[ar u l-Artijiet filpre]enza ta’ Alan Camilleri, Chairman ta’ Malta Enterprise. Il-kumpanija investiet ammont sostanzjali ta’ fondi wara li rnexxielha tikkwalifika g[al g[ajnuna finanzjarja ta’ €120,000 mill-Unjoni Ewropea permezz ta’ skema ta’ Malta Enterprise. B’kollox qed tinvesti €268,353. B’dawn il-fondi, il-kumpanija, li t[addem biss sitt [addiema, investiet f’ri/erka u ]vilupp biex [olqot sistema ta’ kif tag[mel ix-chassis tal-mutur b’materjal carbon fibre, l-
ewwel wie[ed tax-xorta tieg[u, li minnu nnifsu hu [afna e[fef minn materjali o[ra. Andrew Albanozzo spjega lil IN-NAZZJON li l-mutur, li n[adem g[at-tim Bimota, g[andu wkoll vanta;;i o[ra fil-mod tieg[u kif inhu mibni, biex ikun e[fef u allura iktar effi/jenti filmod ta’ kif ja[dem. G[andu sistema ta’ suspensions li hi mono-arm, li hi iktar soda u b’inqas vibrazzjonijiet. {uh Paul ]ied li l-mutur g[andu wkoll tank tal-fuel li hu relattivament i]g[ar minn dak ta’ muturi o[ra tal-istess tip, li madankollu jesa’ bi]]ejjed fuel g[al tellieqa medja, biex b’hekk meta jkun mimli jibqa’ xorta wa[da e[fef minn muturi o[ra tal-istess kategorija u allura jkun iktar effi/jenti. Dan il-mutur ji]en bejn 10 u 20 kilogramma inqas minn muturi ta’ dan it-tip. Il-materjal carbon fibre hu materjal ma[dum qisu drapp b’fibres li g[andhom daqs ta’ bejn 5–10-m fid-
dijametru, ma[dum l-iktar minn atomi tal-fa[am. Ilbi//iet tal-carbon fibre jitwa[[lu flimkien f’materjal li mbag[ad isir iebes ferm g[alkemm jibqa’ [afif. Jintu]a l-iktar fil-body ta’ karozzi u ajruplani i]da wkoll f’qasbiet tas-sajd, stikek tal-golf, tennis rackets, i]da wkoll canoes u apparat ie[or sportiv fosthom roti u mountain bikes. Sa tmiem ix-xahar ilmutur ma[dum f’Malta se jmur l-Italja g[al testijiet fi tracks fir-repubblika ta’ San Marino u f’Imola qabel imur g[at-tlielaq proprja mis-sena d-die[la. Action Frame Ltd. bdiet fl-1998 mill-a[wa Albanozzo, it-tnejn sewwieqa passjonati ta’ roti u ta’ muturi, billi timmanifattura r-roti. Illum ta[dem bejn 400 u 600 rota fis-sena, bit-tama tal-a[wa Albanozzo tkun li fl-ista;un li jmiss tipprodu/i wkoll 20 mutur b[al dan. Kull mutur irid medja ta’ sena u seba’ xhur biex jin[adem peress li
[afna mix-xog[ol hu blidejn. Jason Azzopardi kellu kliem ta’ tif[ir g[all-a[wa Albanozzo li minkejja li b’kumpanija ]g[ira ferm, urew sens ta’ innovazzjoni u imprenditorija billi investew fil-qasam tar-ri/erka biex ]viluppaw sistema ta’ kif ju]a dan il-materjal fuq muturi. Hu fisser li hu propju dan li jfisser ilGvern meta jirreferi g[allqasam tal-manifattura b’valur mi]jud b[ala wie[ed mill-pilastri importanti talekonomija Maltija anke fil;ejjieni. Jason Azzopardi fisser kif Malta Enterprise ilha numru ta’ snin tg[in lill-kumpaniji b[al Action Frame biex jisfruttaw opportunitajiet ta’ fondi mill-UE, tant li fla[[ar tliet snin g[enet lil 2,000 negozju ]g[ir b’valur totali ta’ €190 miljun. Hu appella biex iktar kumpaniji Maltin ma jib]g[ux u huma wkoll jikkompetu fis-suq internazzjonali b[alma g[amlet Action Frame.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
8 Opinjoni
Il-;img[a l-o[ra Moody’s, wa[da mill-a;enziji ewlenin tal-credit ratings, baxxew ir-ratings g[al ]mien fit-tul ta’ ]ew; banek ewlenin Fran/i]i. Ir-ratings ta’ Sociéte Générale SA tbaxxa minn Aa2 g[al Aa3 filwaqt li dak ta’ Crédit Agricole SA tbaxxa minn Aa2 g[al Aa1. Fl-istess waqt Moody’s ]ammet ta[t osservazzjoni r-ratings ta’ Aa2 ta’ BNP Paribas SA. Dan wara li l-ishma tal-banek il-kbar Fran/i]i baqg[u jin]lu fost bi]a’ dwar il-fatt li huma esposti [afna g[al dejn u self privat Grieg u pajji]i dg[ajfa fiz-zona ewro. Il-;img[a l-o[ra wkoll Moody’s kellhom jag[tu r-ratings tag[hom lill-Italja, i]da pposponew il-;udizzju tag[hom g[al data iktar ’il quddiem. Sadattant nhar it-Tnejn filg[axija l-a;enzija l-o[ra tar-ratings Standard & Poor's, b’sorpri]a, naqqset ir-rating tad-dejn sovran tal-Italja g[al ]mien qasir u fit-tul, minn A+ g[al A.
Ikomplu j[awdu fil-borma Fit-tieni tliet xhur ta’ din issena il-Prodott Gross Domestiku (PGD) ta’ Malta kiber b’5.6% meta mqabbel mal-istess perijodu s-sena lo[ra. F’termini reali dan kiber bi 2.8% - fost l-og[la, jekk mhux l-og[la fiz-zona ewro. Ftit tal-jiem qabel [ar;u //ifri tal-PGD, li juru kemm kibret l-ekonomija Maltija, Moody’s idde/idew li jikklassifikaw ir-ratings talbonds barranin u f’munita lokali tal-Gvern minn A1 ghal A2, filwaqt li ]ammew ilcredit rating ta’ Malta A. Dan sar fil-kuntest tal-kri]i Ewropea dwar id-Dejn Sovran, min[abba l-outlook ekonomiku globali li qed imur g[all-ag[ar u linstabbiltà kontinwa fiz-zona ewro bl-impatt potenzjali [a]in li jista’ jkollu fuq lekonomija Maltija. Dan inqisu stramb g[alla[[ar meta l-ekonomija Maltija g[adha qed tikber b’rata f’sa[[itha, b’]ieda flinvestiment u b’]ieda qawwija fl-investiment dirett barrani, b’]idiet daqshekk ie[or qawwija fit-turi]mu u sservizzi finanzjarji, b’]ieda flimpjiegi u fi tnaqqis f’dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol. Id-dejn ta’ pajji]na, li jista’ jkun sors ta’ t[assib, hu ta’ 68% tal-PGD, /ifra sew ta[t il-medja taz-zona ewro li hi ta’ 85.1%. L-a;enziji tal-credit ratings illum mhumiex g[ajr ibaxxu r-ratings kwa]i ta’ kul[add. Waslu biex baxxew dak tal-
minn Joe M. ZAHRA
Istati Uniti tal-Amerika li m’g[adhiex tripla A. Jista’ jkun iridu jpattu g[al dnubiet tal-img[oddi, ta’ meta ming[andhom kienu jo[or;u ratings li ma kinux jirriflettu s-sa[[a tal-istituzzjonijiet finanzjarji, tant li kien hemm min ing[ata triplu A u spi//a biex fil-kri]i finanzjarja u ekonomika li laqtet lid-dinja ftit tas-snin ilu, falla jew spi//a f’diffikultajiet kbar. Dan kien rifless f’rapport mill-US Securities and Exchange Commission fejn jing[ad li fost pratti/i suspettati kien hemm li lagenziji tar-ratings, fosthom il-kbar ‘bag[bsu’ ma’ linji gwida dwar kunflitt ta’ interess u qiesu l-profitti tag[hom meta taw ratings lil sigurtajiet. Analist ta’ a;enzija ta’ credit rating, bag[at e-mail lil sie[bu f’Di/embru 2006 fejn qallu “Let’s hope we are wealthy and retired by the time this house of cards falters”. Dan kien qed jirreferi g[assuq ta’ /erti investimenti marbuta massubprime mortgages li ng[ataw rating AAA minn a;enzija ewlenija biex wara g[oddsu fil-valur. Quddiem din issitwazzjoni, ilMinistri tal-Finanzi tal-Unjoni Ewropea kienu awtorizzaw lil Charles Ms Creevy, ilKummissarju Ewropew g[as-Suq Intern, biex jippro/edi [alli jipproponi rre;istrazzjoni ta’ a;enziji ta’ credit Il-Gvern baqa’ jie[u mi]uri biex salva ratings, pro/ess li eluf ta’ impjiegi, [oloq impjiegi ;odda u kabbar l-investiment. jie[u ]-]mien u li
Il-Bank of Valletta, li ntg[a]el b[ala wie[ed mill-banek fl-Ewropa li fuqu sar l-istress test g[adda minnu, kif jg[idu l-Ingli]i, with flying colours.
ma nafx fejn wasal. Biss il-[sara li tkun saret, bil-mod tirran;aha. LAmerikani, li l-;urnali tag[hom kienu jitqarrsu meta xi [add kien jikkritika lil dawn l-a;enziji u l-isem [a]in (bil-konsegwenzi li j;ib mieg[u) li kienu qed jag[mlu fl-Ewropa, ma jidhirx li elo;jawhom meta Standard & Poor’s idde/idew li jnaqqsu rratings tal-Amerika ta’ tripla A. Mhux hekk biss, talli lPresident Amerikan Barak Obama stqarr li jg[idu x’jg[idu l-a;enziji tar-ratings, l-Amerika tibqa’ tripla A g[al dejjem! Dan juri li meta xi [add jinqaras jg[id ajma. U lIstati Uniti tal-Amerika mhumiex e//ezzjoni! Jien nifhem li fi ]minijiet b[al dawn kul[add irid ikun kawt. Biss m’g[andniex immorru minn estrem g[allie[or: filli komma wiesg[a u jg[addi kollox – tant li fallew bl-aktar mod spettakulari milli jidentifikaw ir-riskji kbar li akkumulaw flistituzzjonijiet finanzjarji li tag[hom kienu qed jag[mlu rratings – u f’daqqa wa[da jissikkaw ukoll fejn jidher li m’hemmx g[alfejn. Il-banek Maltin f’pajji]na huma f’qag[da soda. Tant li l-Bank of Valletta, li ntg[a]el b[ala wie[ed mill-banek flEwropa li fuqu sar l-istress test g[adda minnu, kif jg[idu l-Ingli]i, with flying colours. Il-kri]i tal-banek bdiet bisself bla ra]an, u bl-addo//, g[as-settur tal-bini. Biss ilbanek Maltin, meta ji;u biex jisilfu g[all-bini, g[adhom
jag[mlu dan b’mod konservattiv, bir-ri]ultat li meta jisilfu jkunu /erti li se jie[du flushom lura. Kif g[edt iktar ’il fuq, lekonomija ta’ pajji]na hi f’qag[da soda. Id-dejn pubbliku, li jidher li hu lunika [a;a li t[asseb lillUnjoni Ewropea mhux [afna ’l bog[od mis-60 fil-mija talProdott Gross Domestiku u dan fil-parti l-kbira tieg[u, kwa]i fit-totalità tieg[u, hu dejn lokali. L-i]bilan/ tal-Gvern, li fl2009 kien ta’ 4.2 fil-mija talPGD, din is-sena mistenni jkun ta[t it-tlieta fil-mija u jispi//a g[al kollox fi ]mien sentejn. Flimkien ma]-]ieda rekord fil-;id nazzjonali fi [dan iz-zona ewro, pajji]na jista’ j[ares ’il quddiem b’fidu/ja. Fl-istess waqt tajjeb li nibqg[u saqajna fl-art u niftakru li nag[mlu parti minn dinja usa’. Il-Prim Ministeru Lawrence Gonzi qal ftit taljiem ilu, li pajji]na kien imdawwar minn instabbiltà finanzjarja u politika, qag[da li kienet qed t[alli effett. Hu tenna li jekk nirre;istraw ri]ultati tajbin, ukoll ma nistg[ux inserr[u mo[[na g[ax imdawrin blinkwiet. Hu g[alhekk li se nkomplu nag[mlu dak li konna qed nag[mlu. Pajji]na ma bediex jie[u mi]uri biex ipo;;i l-finanzi ta’ pajji]na fis-sod meta faqqg[et il-kri]i ekonomika u finanzjarja. Dan beda jwettqu [afna qabel. Tant li meta faqqg[et il-kri]i, sabitna lesti.
M’hemmx dubju li l-Gvern baqa’ jie[u mi]uri addizzjonali biex salva eluf ta’ impjiegi, biex [oloq impjiegi ;odda u biex kiber linvestiment. I]da fl-ebda [in ma ]ied it-taxxi u l-pi]ijiet kif g[amlu l-pajji]i kollha Ewropej. Illum hemm min jog[rok idejh g[ax Moody’s naqqsitilna b’[arira l-credit rating u jippontifika li ilhom jg[idu li mhux kollox kif jg[id il-Gvern. Dawn it-talin a[jar jag[mlu idejhom fuq ilkuxjenza u jistaqsu x’kien ji;ri lil pajji]na li kieku bqajna g[addejjin fil-politika ekonomika [a]ina tal-Gvern Laburista, li kien mo[[u biss biex ikabbar is-settur pubbliku; li kieku ma ddiversifikajniex u li kieku ma sse[ibniex fl-Unjoni Ewropea u fiz-zona ewro. Ikun a[jar li kieku l-abjad jibdew jg[idulu abjad u liswed iswed. Il-poplu mhux ba[nan. Jaf min g[amillu l;id u jaf min kien wasal biex ikissru ekonomikament u politikament. M’hemmx dubju li l-Gvern jag[ti kas ta’ x’jg[idu Moody’s. Kif jag[ti kas ta’ x’tg[id il-Kummissjoni Ewropea u a;enziji internazzjonali. I]da fl-a[[ar mill-a[[ar id-de/i]jonijiet dwar pajji]na jrid jo[odhom il-Gvern Malti. U nafu li dawn dejjem jittie[du flinteress ta’ pajji]na u talpoplu tieg[u. Li mhumiex dejjem l-istess interessi li jkollu [addie[or fil-konfront tag[na.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Kburin bil-futur li qed infasslu Ir-ri]ultati li kiseb pajji]na fi]-]minijiet internazzjonali mill-iktar diffi/li li qed ng[ixu fihom mhux biss g[andhom jag[mluna kburin, i]da g[andhom ikunu l-pedament li fuqu nfasslu futur li jkompli jag[mel lill-poplu tag[na kburi. Dan kien il-messa;; ewlieni li wassal il-Prim Ministru fid-diskors li g[amel fuq il-Fosos talFurjana, fl-g[eluq tal-festi li l-PN organizza flokka]joni tas-47 anniversarju mill-kisba talIndipendenza. Fl-1964 kienu [afna dawk li ddubitaw mill-kapa/ità ta’ pajji]na li jfendi g[al rasu. Illum b’sodisfazzjon ng[idu li filwaqt li bqajna stat sovran, konna kapa/i nibqg[u sodi anki f’/irkostanzi fejn pajji]i o[ra ferm ikbar ikkrollaw. Konna kapa/i wkoll nie[du de/i]jonijiet a[na dwar il-futur ta’ pajji]na b[alma ;ara bis-s[ubija fl-UE. I]da jkun ]ball jekk na[sbu li pajji]na hu i]olat mill-kumplament tad-dinja. L-i/ken ]ball min na[a tag[na jista’ jkollu konsegwenzi irreparabbli. Hu g[alhekk importanti li f’mumenti delikati jkun hemm hemm tmexxija soda u fl-istess [in in]ommu f’mo[[na lkisbiet li g[amilna u ma n[allux min jipprova jaqtg[alna qalbna. Bi]]ejjed insemmu 6,000 impjieg ;did fl-a[[ar sena, u fost l-inqas rati ta’ qg[ad fl-UE. Fl-a[[ar tliet snin pajji]na attira 99 investiment ;did u mat-800 negozju ]g[ir investew bis-sa[[a tal-
in/entivi tal-Gvern. Dan kollu se[[ ming[ajr ma [allejna pajji] fallut jew mifni bid-dejn. Filkuntest ta’ dak li se[[ madwarna dawn huma ri]ultati, li huma l-g[ira ta’ pajji]i o[ra g[alkemm g[ad fadal oqsma li jimmeritaw attenzjoni. G[all-PN, il-pajji] qabel il-partit
Karatteristika o[ra ewlenija li dejjem iddistingwiet lill-PN mill-PL hi li l-PN dejjem [ares lejn il-pajji] l-ewwel u mhux lejn il-partit. Ta’ dan probabbilment tilef mill-popolarità tieg[u fl-immedjat, imma fl-a[[ar mill-a[[ar reba[ ilkredibbiltà tal-poplu g[ax ir-ri]ultati tawh ra;un. Il-fatt li bejn l-1987 u l-2013 pajji]na se jkun esperjenza 23 sena ta’ gvernijiet Nazzjonalisti eletti demokratikament mill-poplu, jitkellem wa[du. Dan ma hux ri]ultat ta’ xi re;im li hedded id-demokrazija jew li pprova jo[noq il-libertà talespressjoni kif ;ara fi ]minijiet o[ra ta[t gvernijiet Laburisti. Dan hu ri]ultat tar-rieda talma;;oranza tal-poplu f’[ames elezzjonijiet ;enerali minn sitta. Li ma kienx g[all-vi]joni fittul li kellu l-PN, dan ma kienx ise[[. Min da[aq bil-poplu, fl-a[[ar mill-a[[ar [allas prezz qares. Din kienet l-istorja tal-Gvern Laburista bejn l1996 u l-1998. L-unika arma li qed ju]a Joseph Muscat, illum hu li jer;a’ jilg[ab il-log[ba ta’ Alfred Sant li fl-1996 baqa’ gallarija sakemm sab
ru[u fil-gvern u ma kienx kapa/i jwettaq dak li hu stess kien wieg[ed. Minkejja li g[addew 15-il sena jidher li l-Labour ma tg[allem xejn. I]da //irkostanzi ekonomi/i globali din id-darba huma ferm iktar ibsin. Jekk it-tmexxija ta’ pajji]na ti;i fdata f’idejn min m’g[andux vi]joni jew pjan fittul, dak kollu li ksibna din id-darba jista’ jintilef. 15-il sena ilu l-pajji] kien ixxurtjat li wara 22 xahar re;a’ qabad ir-rotta t-tajba, i]da x’jista’ ji;ri jekk Joseph Muscat ikun fdat bit-tmexxija [add ma jaf. Il-fatti jitkellmu wa[idhom dwar min mexxa l-pajji] bl-a[jar mod L-unika garanzija, toffriha t-tmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Din mhux garanzija retorika, i]da wa[da bba]ati fuq il-fatti li jista’ jmisshom kul[add b’idejh li llum [add ma jista’ ji/[ad. Pajji]na g[andu b]onn Gvern li jie[u dde/i]jonijiet fl-a[jar interess tal-pajji] u tal-familji tag[na. Ir-ri]ultati li kiseb pajji]na huma xhieda li ta[t it-tmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi dan hu possibbli. Min na[a l-o[ra l-Oppo]izzjoni mhux biss tist[i mill-passat u qed tipprova ta[bih b[al ma se[[ fil-kwistjoni tal-Libja, talli qed ta[sel idejha mill-pre]ent u tipposponi kull de/i]joni g[al qabel l-elezzjoni li jmiss b[al donnha ti;i taqa’ u tqum dwar il-futur ta’ pajji]na.
Kellmuna /ar biex a[na nitkellmu /ar Hemm distinzjoni kbira bejn il-Partit Nazzjonalista u l-Partit Laburista u hemm distinzjoni massiva bejn Lawrence Gonzi u Joseph Muscat. Dan g[alija hu lmessa;; li [are; b’qawwa kbira minn fomm Paul Borg Olivier u Lawrence Gonzi filMass Meeting talIndipendenza. Kburin b’pajji]na g[ax nemmnu f’pajji]na kienu ;abra ta’ kliem li warajhom kien hemm [sieb profond. PBO wera kemm bil-verità tal-fatti l-PN kien ilprotagonist prin/ipali li wassal lill-poplu Malti u G[awdxi fejn jinsab illum kemm bil-mixja g[allIndipendenza u fis-47 sena mill-Indipendenza ’l hawn. Rispettat minn kul[add, imfittex minn dawk li g[andhom b]onn issolidarjetà, emmnut f’dak li jg[id u jag[mel. X’kuntrast ma’ Malta ta[t gvernijiet Laburisti. Suspettat minn kul[add, imfittex minn min ried jikkontrollana g[all[sibijiet ta’ mo[[u u mhu emmnut minn [add. Meta l-PN sa mill-ewwel
minn Salvu FELICE PACE sfelicep@go.net.mt
jiem tal-Indipenden]a tefa’ l[arsa tieg[u lejn l-Ewropa, kien stqarr li kien kburi bilpoplu u kien jemmen li dan listess poplu kien kapa/i jakkwista d-dritt li joqg[od madwar l-istess mejda ma’ pajji]i o[ra Ewropej b[alu, bl-istess drittijiet u dmirijiet. I]-]ew; diskorsi kienu b[al pa;na ta’ kuntrast. Fuq n-na[a l-PN bi storja tal-passat li t[ossok kburi biha u fuq na[a o[ra l-passat ta’ mist[ija talPL. Passat li jinkludi l-abbu]i li g[amlu mill-Indipendenza ta’ Malta Mintoff u Karmenu
Paul Borg Olivier u Lawrence Gonzi kellmuna /ar. Issa sta g[alina li mmexxu l-messa;;i li tawna
Mifsud Bonnici bejn is-snin 1971 u 1987. Il-vjolenza politika, l-istradikar tassistema ;udizzjarja, lin;ustizzji mal-avversarji politi/i, sfre;ju fledukazzjoni, korpi tax-xog[ol u [biberiji politi/i maddittaturi tal-Libja, ir-Rumanija u l-Korea ta’ Fuq, fost o[rajn. Imbag[ad hemm pa;na o[ra ta’ kuntrasti. Fuq na[a x’g[amlu gvernijiet Nazzjonalisti u x’g[amel la[[ar gvern Laburista ta’ Alfred Sant. Fuq na[a hemm l-Università u l-MCAST u studji fl-og[la edukazzjoni li qatt ma kellna f’Malta, xog[ol li wassal biex Malta g[andha rata ta’ qg[ad li hi wa[da mill-anqas fl-Ewropa, provvisti ta’ ilma u elettriku, ib[ra nodfa madwarna, anzjani mi]muma fi djar talgvern u tal-privat daqslikieku kienu fi djarhom, operazzjonijiet li qatt ma [lomna li kienu jistg[u jsiru f’Malta minn tobba Maltin u b’xejn....U l-gvern ta’ Sant fuq in-na[a l-o[ra tal-pa;na, tletin taxxa fi 22 xahar u wa[da minnhom fuq ilmedi/ini, sistema ta’ taxxi li kienet wasslet biex tfalli lil Malta, stipendji farsa g[ax kienu jridu jinbidlu f’self li listudenti kien ikollhom i[allsu lura, politika barranija bla vi]joni bi proposti fa]ulli b[al
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li re;a’ mela bil-fidu/ja lill-partitarji Nazzjonalisti waqt il-Mass Meeting tal-Indipendenza
dik ta’ Malta }vizzera filMediterran u aktar tard ilPartnership, qg[ad aktar milli g[andna llum meta hawn kri]i ekonomika dinjija u in/ertezzi politi/i madwarna li qatt ma rajna b[alhom..... PBO u Gonzi kellmuna /ar, u issa sta g[alina li mmexxu lmessa;;i li tawna. Nistennew mill-PL li jag[raf il-passat tal-mist[ija u almenu jitlob ir-ri]enja ta’ Alex Sceberras Trigona u jag[ti lill-poplu Libjan dan li [adlu. Infakkruhom f’liema stat kienet tinsab Malta ta[t gvernijiet Laburisti, blin/ertezzi min[abba politika bla vi]joni, bi sta;nar
ekonomiku g[ax il-[ela kienet istituzzjonalizzata b’sussidji lil azjendi li ma kellhomx futur, bin-nuqqas ta’ xog[ol u investimenti, g[ax Malta ma kinitx fdata. Iva, irridu ng[idu lill-poplu li a[na [dimna fuq li [dimna biex wasalna s’hawn u mhux be[siebna nieqfu. I]da lewwel ji;i l-interess ta’ Malta u mhux il-populi]mu. Gonzi [alef nhar it-Tlieta li se jibqa’ ja[dem biex il-poplu tag[na jkompli jil[aq laspirazzjonijiet tieg[u, huma x’inhuma. Ma tlifna xejn millentu]ja]mu li dejjem kellna li nibqg[u nag[mlu l-;id ma’ poplu li a[na nemmnu fih.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
10 Opinjoni#Ittri
. .
BHAC-CIRASA... L-infermiera Maltin… Nhar it-Tlieta li g[adda waslu Malta vittmi talGwerra mil-Libja. Ilkoll kienu feruti fil-;lied qalil li g[addej f’Sirte. Wa[da mill-
ftit bliet li kienu g[adhom ta[t idejn il-;ellieda taddittatur Gaddafi. Il-Ministru Joe Cassar u jien konna qed nistennew dawn il-vittmi fl-ajruport ta’ Malta. :ew b’ajruplan talqawwa militari tal-Qatar. Li kien armat b[allikieku kien Taqsima ta’ Kura Intensiva. Meta tlajt fuq l-ajruplan u rajt il-vittmi nistqarr li bqajt impressjonat. Minn sittax-il pazjent kien hemm g[axra f’kundizzjoni gravi [afna. Ilkoll feruti serjament fil;lieda li l-poplu Libjan qed jag[mel g[ad-demokrazija. Ilkoll kemm huma kienu ]g[a]ag[ fl-a[jar età ta’ [ajjithom. Konna ilna nippjanaw g[all-wasla ta’ dawn ilpazjenti mil-Libja. Irrid nistqarr li l-kooperazzjoni li sibna mill-professjonisti kollha inklu] tobba u infermiera f’Mater Dei kienet impressjonanti. Lestew kollox u [asbu salinqas dettall. Ippermettuli nikkon/entra partikularment fuq s[abi linfermiera. G[ax huma sfortunatament u in;ustament kienu fla[barijiet ftit sig[at qabel ma waslu Malta dawn ilmidruba. L-infermiera li ;ew biex jg[inuna kienu numeru]i. B’entu]ja]mu biex jag[tu l-g[ajnuna professjonali tag[hom f’dan il-mument ta’ b]onn. {add ma qal “Isma illum jien off.” Jew, “Issa sarli l-[in li nitlaq lejn id-dar.” Anzi infermiera li huma m[arr;a f’/erti oqsma u li nhar it-Tlieta nzertaw xog[ol minn filg[odu baqg[u hemm. G[ax indunaw li s-servizz professjonali tag[hom kien me[tie;, baqg[u l-isptar. Mhux sa tard flg[axija. Imma sa[ansitra sas-sig[at bikrin tal-g[ada filg[odu. G[adni niftakar sew lil Vicky, infermiera talEmer;enza. It-Tlieta nzertat xog[ol minn filg[odu. Kienu saru wara s-sieg[a ta’ filg[odu sbie[ l-Erbg[a. Vicky ;iet tkellimni qabel titlaq. Qaltli “Isma ;ejt ng[idlek /aw g[ax [a nitlaq g[ax g[ajjiena mejta u minn hawn u ftit ie[or irrid ner;a’ nkun hawn xog[ol.” B[al Vicky kien hemm [afna u [afna o[rajn li g[amlu hekk. Fil-jiem li g[addejt mort ta’ spiss l-isptar [dejn ilpazjenti Libjani. Mort lewwel u qabel kollox biex nirringrazzja lill-istaff. Stajt nara b’liema professjonalità u dedikazzjoni kienu qed
minn Mario GALEA
jikkurawhom, l-infermiera Maltin. Ner;a’ ng[id, qed nikkon/entra fuq linfermiera g[ax huma kienu fuq l-a[barijiet. Malinfermiera ovvjament kien hemm professjonisti u staff ie[or li lkoll g[amlu aktar milli setg[u. G[al darb’o[ra… linfermiera Maltin qamu g[all-okka]joni. U qed jag[mlu kulma jistg[u biex permezz tal-professjoni tag[hom jg[inu lil dawn ilvittmi tal-gwerra. F’ismi u f’isem il-Gvern u l-poplu Malti ng[idilhom grazzi. Grazzi [afna mill-qalb. You’ve made us proud. Sie[bi jba[[ar… Din l-istorja smajtha dil;img[a. Ikkonfermajtha mal-individwu kkon/ernat.
Biss talabni biex ma nsemmix ismu. Min jaf b’din l-istorja jaf li ;rat veru u jaf lil min ;rat. Mela dan sie[bi dde/ieda li ma jag[milx [a]in jekk iba[[ar id-dar. Biex f’ka] li jkollu xi g[ajn [a]ina jgerrixha ’l barra. Lesta kollox. Irnexxielu jiddobba ko// frieg[i mhux [a]in tassi;ra ta]-]ebbu;. Po;;iehom kollha f’ta;en kbir antik u msaddad tal-[adid. Po;;a tta;en fuq il-cooker. U qabbad il-frieg[i ta]-]ebbu;. Beda jitlob b’dedikazzjoni u ;abra liema b[alha. Minn fuq il-cooker [a t-ta;en jaqbad f’idejh biex jibda jba[[ar kamra kamra. Imma sewwa jg[idu… ixxitan m’g[andux [alib u jag[mel il-;bejniet. Jidher li anki f’dan ir-ritwal sagru xxitan irnexxielu jdeffes denbu. It-ta;en kellu lmanku tieg[u tal-[adid. U kif sie[bi qabad it-ta;en b’idejh [araq [arqa jdejh wa[da sew. Tant li l-manku tal-[adid tat-ta;en baqa’ mwa[[al ma’ jdejn sie[bi. Fil-pront minn fomm sie[bi [ar;et karba qawwija ta’ w;ig[. Ferfer kemm kellu sa[[a t-ta;en imwa[[al ma’ jdejh. It-ta;en waqa’ mal-art b’tisbita. U l-litanija ta’ talb dlonk inbidlet f’vergonja sfrenata ta’ g[ajjat xellerat u kliem [a]in.
Pro;ett ferm ambizzju] {adt gost naqra li xi statwi tal-pur/issjoni tal-:img[a lKbira qed isiru ;odda u ma[dumin fl-injam. Ta’ min jg[id li tibdil b[al dan jiswa [afna. Ma ninsewx li hemm xi statwi li g[andhom jibqg[u kif inhuma. Li hu veru importanti hu li dawn l-istatwi ;odda ma jkomplux i[arbtu listil antik u ma jfixklux iddevozzjoni li akkwistaw kemm ilhom hemm. Ma n[allu xejn li jtellifna ddevozzjoni u l-istil jibqa’ kif inhu u kif draw bih ilparru//ani. Ta’ min ifakkar li din ilpur/issjoni baqg[et hi, l-unika wa[da tradizzjonali, kemm f’Malta kif ukoll f’G[awdex. Din baqg[et issir bl-ilbies antik u devot tal-Fratelli talKur/ifiss u qabel kienet issir mill-Fratelli ta’ :esù Marija. Kien g[aqli li l-ilbies talFratelli ta’ :esù Marija dda[[lu fil-pur/issjoni biex ti;i mfakkra li din ilfratellanza kienet torganizza lewwel pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira f’G[awdex. Il-parte/ipazzjoni tat-tfal hi importanti. Dawn it-tfal g[ada pitg[ada jkunu huma li jmexxu din il-pur/issjoni sabi[a u devota. Iva ma rridux inne[[u l-istil ori;inali tal-pur/issjoni u nlibbsu l-
fratelli bi lbies li mhux tag[na l-G[awdxin. Semmew li dawn jintlibsu b[al fi Spanja. A[na x’g[andna x’naqsmu ma’ Spanja? Dan pajji] g[alih u m’g[andu x’jaqsam xejn mal-pur/issjoni tag[na. Spanja g[andha stil g[aliha u a[na g[andna l-istil tag[na, na[seb li [add ma jrid jitilfu. Korrispondent kiteb fil-Belt Victoria Nru. 181 li jrid ilibbes lill-penitenti li jkaxkru l-ktajjen u lil dawk li jerfg[u s-slaleb kbar tal-injam b’kappun vjola li qatt ma ntu]a fil-pur/issjoni ta’ San :or;. Mela din il-pur/issjoni se ssir tal-karnival? Hu /ert li l-ebda kostum ie[or ma t[alla jintu]a fil-pur/issjoni anke tas-suldati Rumani u lbies ie[or li jintu]a f’pur/issjonijiet o[ra. Ara dawn il-kappuni x’dehra se jag[tu lill-pur/issjoni tag[na devota u antika. Dawn affarijiet li ma jaqblu xejn mal-pur/issjoni tag[na. Ilpur/issjoni tag[na trid ilkunfratiji tal-Fratelli talKur/ifiss. Dawn biss jag[tuna l-kulur tag[ha. I]-]ieda tal-iscouts filpur/issjoni x’g[andha x’taqsam? L-ebda scout ma qatt [a sehem fil-pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira. Rajniehom [er;in minn ;ol-
Ba]ilika jdoqqu t-trombi u ttambur. Dawn x’affarijiet huma? Jekk tridu ]]ommu ddaqq ori;inali fil-pur/issjoni messkom tag[mlu grupp ta’ nies li jdoqqu t-tambur u lfiefla li kienu jintu]aw flantik u f’bosta pur/issjonijiet o[ra mhux scouts. Ilpur/issjoni tag[na hi devota. Kumitat tal-:img[a lKbira f’San :or;, ]ommu dak li l-parro//a tag[na dejjem kellha u ]ammet g[al dawn il-bosta snin minn meta bdiet ti;i organizzata. Hu importanti li n]ommu l-istil tal-istatwi u [alluhom kif inhuma llum mhux b’xi xinxilli li semmejtu. Dawn huma statwi devoti li jitolbu talb u ;ibda lejhom. Dawn huma statwi ta’ devozzjoni u mhux xi statwi tal-festi ta’ barra. Il-Fratellanza tal-Kur/ifiss [adet il-pur/issjoni f’idejha iktar minn 100 sena ilu. Issa g[ax hemm kumitat se jit[alla jag[mel dak li jfettillu f’mo[[u. In[e;;u lill-parru//ani kollha talBa]ilika biex ma jsirx tibdil bla b]onn. Hemm b]onn li kul[add juri fehemtu bilkitba fuq il-;urnali.
C. Camilleri
Ta’ Sannat, G[awdex
L-G[axqin minsijin minn Transport Malta Ng[id prosit lil Transport Malta tar-rotot il-;odda li g[amlu g[ax a[na lG[axqin ;ejna minsijin, u biex forsi jer;g[u jag[mlulna r-rotta li kellna qabel (numru 8), min[abba li bir-riforma ;dida li g[amlu lill-G[axqin m’a[niex moqdijin. Jiena biex nirkeb tal-linja
rrid nimxi sa Bir id-Deheb u g[andi 15-il minuta u hemm min g[andu 20 minuta biex jirkeb ir-rotta l-;dida g[allBelt u lura, sakemm ma tkunx ilek tistenna u tg[addi full up minn Bir]ebbu;a. Qabel kellna tliet rotot, 8, 11 u 27, u issa g[andna ]ew; rotot, ji;ifieri naqset rotta u l-G[axqin ;ejna
ag[ar milli konna. Nispera li Transport Malta jie[du de/i]joni u jag[mlulna r-rotta l-antika g[all-Belt. Nisperaw li dan ma jaqax fuq widnejn torox g[ax l-G[axqin mhumiex moqdijin sew.
?ittadin G[axqi {al G[axaq
Qaddis mill-eremita;;> San Charbel Maldouf Ftit li xejn nisimg[u b'qaddisin mill-pajji]i tan-na[a tal-Lvant. G[alhekk xtaqt ng[arraf b'wie[ed millqaddisin li kien dikjarat f’Ottubru 1977 wara li kienu mag[rufa bosta mirakli li kienu saru bl-inter/essjoni tieg[u. Dan kien San Charbel, li twieled fl-1828 ftit bog[od minn Bejrut. Kien it-tmien wild ta’ familja tassew Nisranija fejn ilKnisja Maronita g[adha twettaq il-missjoni tag[ha. IlKnisja Kattolika hemm kienet imwaqqfa minn San Marone
fis-seklu IV u g[adha sal-lum tissejja[ Maronita. Hemm kienu bosta monasterji mimlijin bi r[ieb u bosta kienu tassew reli;ju]i. Omm dan ilqaddis meta saret armla, re;g[et i]]ew;et ra;el ie[or li kien bniedem tassew spiritwali. Kien sa/erdot Maronita, g[ax fir-rit tag[hom is-sa/erdoti hemm li jistg[u ji]]ew;u. Charbel trabba f'ambjent kompletament reli;ju]. Kien ja[dem fil-kampanja. Meta kiber, fl-1859 sar sa/erdot reli;ju] b[al missieru u kien ja[dem fil-parro//a ta’ Biqa-
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Kafra. I]da kien ing[aqad f'monasterju fejn g[adda [ajja tassew spiritwali waqt li dejjem baqa' b'rieda li jg[ix ifa[[ar lil Alla. San Charbel hekk g[adda la[[ar snin ta' [ajtu fejn sa[ansitra f’[ajtu wettaq g[e;ubijiet. Hu miet mewta tassew qaddisa nhar lejlet ilMilied tas-sena 1898, u wara konferma ta' mirakli li saru blinter/essjoni tieg[u, ;ie dikjarat qaddis, fid 9 ta’ Ottubru 1977.
Lorenzo Zahra
Il-Marsa
{ajku - 336 minn Oliver Friggieri
Qalu x-xadini lil Darwin li kull razza g[andha l-paljazza.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-LIBJA
Tissemma [a]na sigrieta ta’ armi kimi/i fost e]ekuzzjonijiet f’Sirte L-awtoritajiet tal-Kunsill Transitorju Libjan qalu li [adu kontroll ta’ wa[da milla[[ar fortizzi ta’ Muammar Gaddafi fid-de]ert tas-Sahara u meta qed jing[ad ukoll li nstabet [a]na sigrieta ta’ armamenti kimi/i. Fil-pre]ent, il-;ellieda talKunsill g[adhom qed jistinkaw biex jeg[lbu rre]istenza fil-ftit zoni li g[adhom leali g[ar-re;im antik u filwaqt li qed jikkonsolidaw l-amministrazzjoni ;dida fil-Libja fejn lAlleanza tan-NATO g[adha kemm estendiet l-appo;; mill-ajru bi tliet xhur o[ra. Il-Gvern provi]orju Libjan qed jikkontrolla Tripli u lparti kbira tal-Libja i]da ddittatur Muammar Gaddafi g[adu [ieles u jista’ anki jinsab fl-in[awi – jew l-ibliet – li baqg[u jirre]istu lill;ellieda tal-Kunsill Transitorju. Sadattant, il-;ellieda antiGaddafi rnexxielhom ja[tfu l-belt ta’ Jufra, lejn ix-Xlokk ta’ Tripli, minbarra l-parti kbira ta’ Sabha; belt [afna akbar lejn in-Nofsinhar talLibja u mag[rufa b[ala ba]i tradizzjonali tat-tribù ta’ Gaddafi. Fl-istess [in, imkejjen indipendenti ma setg[ux jikkonfermaw rapporti li l;ellieda tal-Kunsill Transitorju Libjan b[alissa qed jikkontrollaw depot ta’ armi kimi/i li sabu fl-in[awi ta’ Jufra. Kmieni fl-2004 kien mifhum li l-Libja, ta[t Gaddafi, waslet biex teqred [a]na ta’ armi kimi/i bliskop li tirrinunzja g[al programm nukleari u b[ala parti minn ‘avvi/inament’ mal-Punent. Intant, lOrganizzazzjoni g[allProjbizzjoni ta’ Armi Kimi/i qalet li l-Libja kienet ]ammet xi tunnellati ta’ mustard gas ;o lokalità sigrieta qalb id-de]ert. Il-qawwiet leali g[al Gaddafi llum g[adhom jiddefendu l-ibliet ta’ Bani Walid u Sirte; b’tal-a[[ar tkun sinonima mad-dittatur Libjan u meta mistenni li rre]istenza minn dawn ilbnadi se tibqa’ ‘intensiva u determinata’. Dan meta l-;ellieda talKunsill Libjan, ilbiera[, [ejjew g[al offensiva ;dida fuq Bani Walid fost movimenti ta’ tankijiet tal-gwerra u rocket-launchers u meta
jidher li nuqqas ta’ organizzazzjoni fost dawn il-;ellieda jista’ jtellef ]blokk de/i]iv fuq dan il-front ta’ gwerra. Rapporti o[ra mbag[ad qalu li mijiet ta’ /ivili kienu qed ja[arbu bil-vetturi tag[hom u bit-trakkijiet millin[awi ta’ Sirte u fost t[assib kbir dwar il-kundizzjonijiet umani li qed jaqilbu g[allag[ar fiz-zona. U[ud mir-residenti li [arbu minn Sirte fil-fatt qalu li l-qawwiet leali ta’ Gaddafi f’dawk l-in[awi qed joqtlu residenti li jissuspettaw g[andhom is-simpatiji malmexxejja ;odda tal-Libja. Filwaqt li l-qawwiet talKunsill Transitorju ilhom ;img[a ji//irkondaw Sirte, ma jistg[ux jie[du azzjoni ‘totali u de/i]iva’ kontra ssostenituri ta’ Gaddafi f’din il-belt min[abba li g[ad fadal numru sostanzjali ta’ /ivili. Xi eks residenti ta’ Sirte spjegaw li l-qawwiet ta’ Gaddafi qed ja;ixxu qishom ‘gangs ta’ kriminali’ fit-toroq tal-belt u li se[[ew ‘le]ekuzzjonijiet ta’ individwi u familji’. Fl-istess [in ;ellieda tal-Kunsill li g[andhom il-qraba f’Sirte isostnu li m’g[andhomx il-mezzi biex jikkomunikaw mag[hom i]da ‘jafu li n-nies ta’ Gaddafi qed i]ommu lpri;uniera’ fl-in[awi’. Intant, l-element fanatiku tar-re]istenza minn Khamseen, xi [amsin kilometru ’l bog[od minn Sirte, jindika l-pre]enza ta’ xi ‘membri importanti tal-eks re;im’ u li jistg[u jinkludu lil Gaddafi jew xi [add minn uliedu. Rapporti mit-Tune]ija qalu li l-awtoritajiet f’Tunis arrestaw lil Al Baghdadi Ali al-Mahmoudi li serva b[ala Prim Ministru Libjan sakemm tke//a r-re;im ta’ Gaddafi minn Tripli, matul ix-xahar li g[adda. Ing[ad ukoll li Al-Mahmoudi ng[ata sentenza ta’ sitt xhur [abs talli da[al fit-Tune]ija illegalment. L-Ambaxxatur Amerikan irritorna fil-Libja bil-bandiera tal-Istati Uniti tittella’ mill-;did fuq lambaxxata li re;g[et fet[et fi Tripli. Gene Cretz wieg[ed appo;; lill-Gvern Transitorju Libjan u meta g[alih ‘hu imminenti’ li l-a[[ar sostenituri ta’ Muammar Gaddafi se jaslu biex i/edu l-armi.
Il-Papa jxejjer lin-nies mill-Popemobile waqt li fi triqtu lejn l-Istadium Olimpiku ta’ Berlin (Reuters)
IL-:ERMANJA
L-ewwel ]jara uffi/jali tal-Papa Benedittu Il-Papa Benedittu beda lewwel ]jara uffi/jali b[ala Kap tal-Knisja f’art twelidu u meta ja[sbu li dan l-avveniment jista’ ji]vol;i f’wie[ed mill-aktar appuntamenti diffi/li li kellu jikkonfronta f’din il-kariga. Filwaqt li Benedittu (b[ala Papa) di;à g[amel numru ta’ ]jarat mhux uffi/jali filBavarja u z-zoni tar-Rhine mag[rufa b[ala fortizzi talKattoli/i l-programm attwali li jag[laq nhar il-{add se jinkludi waqfiet f’re;juni talProtestanti u bnadi tal:ermanja tal-Lvant antika mag[rufa g[all-atei]mu. Intant, il-Papa g[andu jivvja;;a b’mod estensiv madwar il-:ermanja u lbiera[ ni]el flajruport ta’ Tegel, f’Berlin, fejn marru biex jilqg[uh ilKan/illier Angela Merkel u lPresident :ermani] Christian Wulff. Il-Papa mbag[ad ]ar ir-residenza ta’ Wulff f’Berlin u sostna li l-iskop ta]-]jara hu li ‘jiltaqa’ man-nies u jkellimhom dwar Alla’ aktar milli jittratta skopijiet partikulari politi/i jew ekonomi/i. Hu anki nnota l-ammonti ta’ :ermani]i li qed jabbandunaw il-Knisja Kattolika u [e;;e; biex l-e]odu ma jkomplix g[aliex il-Knisja qed ‘tag[mel l-almu tag[ha’ biex tnaqqas mill-[sara marbuta mal-a[[ar skandli sesswali relattati g[al xi qassisin fl-Ewropa. Madankollu, i]-]jara mistennija tqanqal il-protesti dwar it-tag[lim tal-Knisja u meta numru kbir ta’ attivisti fil:ermanja jopponu lpo]izzjoni Kattolika rigward l-omosesswalità u lkontra/ezzjoni. I]da filwaqt li numru ta’ deputati f’Berlin ilbiera[ ibbojkottjaw i]-]jara li g[amel ilPapa fil-Bundestag (il-kamra t’isfel tal-Parlament) spikka l-
applaws fit-tul li tawh id-deputati pre]enti. Fil-fatt, il-Ministru talIntern :ermani] Hans-Peter Friedrich, li g[andu twemmin Protestant, ikkritika dan ilbojkott fejn akku]a lid-deputati inkwistjoni dwar ‘arroganza u sens ]baljat ta’ provin/jali]mu’. Fid-diskors li g[amel filBundestag, il-Papa [e;;e; biex il-politi/i jinsistu g[all;ustizzja u mhux biss g[allpoter filwaqt li sa[aq [alli dawn i]ommu mat-tradizzjoni Kristjana. Hu mbag[ad tenna li l-Kristjane]mu jipprovdi l-ba]i tas-sistemi legali u politi/i fl-Ewropa minbarra l-kapa/ità biex dawn (is-sistemi) jikkon/entraw fuq ir-rispett g[ad-drittijiet umani. Qabel, il-President Wulff kien irrefera g[all-Kattoli/i :ermani]i li jistg[u j[ossuhom ‘imwarrbin’ millKnisja filwaqt li sostna ‘l-
importanza li l-Knisja Kattolika tibqa’ qrib tan-nies’. Il-Kan/illier Merkel, minna[a tag[ha, qalet li ]-]jara tal-Papa qed tikkon/entra fuq l-g[aqda fost il-Kristjani waqt li ]velat li ddiskutiet ukoll ilkri]i fiz-zona ewro ma’ Benedittu. ‘Tkellimna dwar is-swieq finanzjarji u l-fatt li l-politi/i jrid ikollhom is-sa[[a biex ja[dmu g[all-poplu b’mod kostruttiv’, sa[qet Merkel. Min-na[a tieg[u, il-kelliem g[all-Papa Federico Lombardi qal li fit-ta[ditiet tieg[u ma’ Merkel ‘il-Papa anki fa[[ar il-kontribuzzjoni tal-:ermanja lejn soluzzjoni tal-kri]i tal-ewro’. Il-Kap tal-Kattoli/i, ilbiera[ billejl, ikkon/elebra quddiesa fl-Istadium Olimpiku ta’ Berlin fejn attendew g[exieren ta’ eluf ta’ devoti u meta l-avveniment kien fost laktar mistennija fil-programm.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
12 A[barijiet ta’ Barra IL-KRI}I TAL-GRE?JA
Protesti li jirriflettu r-rabja dwar l-awsterità
Tfajla fost id-dimostranti li [ar;u jesprimu g[adab dwar il-qtug[ u l-kundizzjonijiet diffi/li tal-[addiema Griegi (Reuters)
{addiema fil-Gre/ja lbiera[ organizzaw strajk ta’ 24 sieg[a fejn fost o[rajn ipparalizzaw is-sistema tat-trasport minbarra li insistew b’dimostrazzjonijiet ta’ rabja quddiem il-Parlament f’Ateni. L-g[exieren tal-eluf ta’ [addiema – membri talunions u mag[hom numru sostanzjali ta’ g[alliema u studenti – taw sehem s[i[ flewwel protesti kbar u ‘nazzjonali’ minn :unju li g[adda u fejn wasslu l-messa;; ta’ g[adab dwar id-de/i]joni talGvern So/jalista biex jintensifika l-awsterità bl-iskop li jikseb aktar g[ajnuna fiskali li tista’ ssalva lill-Istat minn falliment. Is-sitwazzjoni f’Ateni kienet ‘drammatika’ g[al [afna sig[at wara li x-xufiera tat-taxi u tal-linja ssie[bu ma’ [addiema o[ra tal-ferroviji u lmetro li waqqfu s-servizzi fost sta;nar u mhux ftit tal-kaos. Fil-fatt, in-nies kienu kostretti ju]aw il-karozzi tag[hom fejn irri]ultaw sriebet twal ta’ vetturi weqfin u bit-turisti fil-kwartier antik ta’ Ateni jispi//aw ming[ajr trasport. Sadattant, il-kontrolluri tattraffiku tal-ajru wkoll [adu azzjoni u tefg[u lura mal-mitt titjira b’tal-inqas erba’ sig[at. Dan meta anki ;ew ikkan/ellati [afna titjiriet o[ra lejn il-Gre/ja u lil hinn minnha u f’sitwazzjoni li [alliet impatt negattiv partikulari g[at-turi]mu. Wara li l-ispetturi talUnjoni Ewropea u l-Fond
Monetarju Internazzjonali (IMF) g[amluha /ara li tilfu s-sabar mal-Gvern Grieg So/jalista – li naqas milli jirrispetta l-impenji g[allg[ajnuna fiskali ta’ emer;enza (bailout) – ilKabinett tal-Prim Ministru George Papandreou qabel biex jixpruna l-politika talawsterità li da[al g[aliha. Il-politi/i u l-ekonomisti jinkwetaw li jekk il-Gre/ja tonqos milli t[allas lura ddjun enormi li akkumulawlha (mat-340 biljun ewro) isswieq globali jistg[u jaslu f’punt li jikkrollaw u f’liema sitwazzjoni ‘jeg[rqu’ l-pajji]i vulnerabbli taz-zona ewro inklu]i l-Italja u Spanja. Dan meta /-Chairman talferg[a barranija ta’ Goldman Sachs insista li l-Gre/ja saret theddida kbira g[all-ewro u bil-Kanada twissi dwar ‘kri]i bankarja globali’ jekk lEwropa ma tikkontrollax issitwazzjoni. Filwaqt li naqqas il-pensjonijiet u insista bl-estensjoni ta]-]ieda fit-taxxa fuq il-proprjetà, il-Kabinett ta’ Papandreou din is-sena po;;a madwar 30,000 [addiem ta//ivil fuq skema tax-xog[ol ‘riserva’ u fejn il-pagi tnaqqsulhom b’erbg[in fil-mija. Dawn anki ng[ataw sa ]mien sena biex isibu xog[ol ;did mas-settur tal-Istat inkella jispi//aw qieg[da. Bl-ekonomija tal-Gre/ja mistennija tonqos b’tal-inqas [amsa fil-mija din is-sena (u wara t-tnaqqis ta’ 4.4 fil-mija re;istrat fl-2010) il-Griegi ftit
g[andhom tamiet li l-awsterità tas-So/jalisti tista’ to[ro; pajji]hom mill-kri]i – u meta l-qg[ad nazzjonali mistenni jaqbe] sew is-sittax fil-mija attwali. Il-Griegi li [ar;u jipprotestaw ilbiera[ ippruvaw ifissru ‘t-terrur tag[hom li jitilfu l-impjieg’ u g[alkemm u[ud jaqblu li l-Gvern qed ikollu jinsisti bl-awsterità drastika, ma jemmnux li limpo]izzjoni ta’ aktar mi]uri se tiswa g[all-;id u meta ‘x’aktarx li dan is-sagrifi//ju kollu se jkun ta’ xejn’. L-Oppo]izzjoni konservattiva f’Ateni ( li di;à sej[et g[al elezzjonijiet bikrija) sal-lum g[adha tirrifjuta li tikkopera mal-Gvern ta’ Papandreou, u meta l-Mexxejja tal-Unjoni Ewropea huma urtati b’din issitwazzjoni. Intant, kelliema g[all-Partit g[al Demokrazija :dida flOppo]izzjoni attakkaw ‘ittsunami ta’ mi]uri mhumiex xierqa u li qed jiksru dahar ilpoplu’, fost kritika g[al Papandreou u l-Ministru talFinanzi Grieg Evangelos Venizelos ‘talli ma kellhomx il-kura;; biex i[abbru huma dawn il-mi]uri [orox’. Jibqa’ wkoll il-punt ewlieni ta’ di]gwid nazzjonali, fejn fuq na[a, il-[addiema malprivat isostnu li l-burokrazija ‘esa;erata’ tal-Istat qed to[noq lill-poplu u meta l[addiema fis-settur pubbliku jirribattu li l-akbar problemi g[all-Gre/ja jibqg[u l-korruzzjoni politika u l-eva]joni tattaxxa.
Ji]diedu t-twissijiet g[al azzjoni de/i]iva fil-konfront tad-djun Seba’ mexxejja tad-dinja insistew biex l-Ewropa tie[u azzjoni aktar de/i]iva rigward il-kri]i tad-djun, u bi studju tal-Bank ?entrali Ewropew (ECB) iwissi li l-pro;ett s[i[ tal-ewro llum qed jiffa//ja lperiklu. Waqt li Ministri ltaqg[u f’Washington g[al laqg[at talGrupp tal-20, l-Aktar Pajji]i Industrijalizzati u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF), il-Mexxejja talAwstralja, il-Kanada, lIndone]ja, ir-Renju Unit, ilMessiku, l-Afrika t’Isfel u lKorea t’Isfel bag[tu ittra miftu[a lil Franza, b[ala lPresident tal-G20, fejn enfasizzaw it-theddida li l-kri]i tazzona ewro til[aq tinfirex lejn bnadi o[ra tad-dinja. Fl-ittra, il-mexxejja tennew li ‘l-Gvernijiet u l-istituzzjonijiet taz-zona ewro jridu ja;ixxu malajr biex isolvu l-kri]i talewro u li l-ekonomiji kollha tal-Ewropa huma fid-dmir li jikkonfrontaw is-sitwazzjoni tad-djun biex jevitaw effetti
Juergen Stark
‘akbar’ g[all-ekonomija globali. Dan meta z-zona ewro te[tie; tistudja l-g[a]liet potenzjali kollha biex ta//erta stabbiltà fit-tul. L-istudju tal-ECB hu forsi laktar twissija ‘xotta’ dwar ilfutur tal-ewro f’ dawn i]-
]minijiet u ;ejja ming[and Juergen Stark, l-ekonomista ewlieni ta’ dik l-istituzzjoni li rri]enja dan ix-xahar wara li oppona l-politika tal-ECB biex jixtri l-bonds ta’ pajji]i li spi//aw fi problemi finanzjarji. U d-dokument ta’ ri/erka – ippubblikat mill-ECB li fl-ist-
ess [in mhux firmatorju g[allkontenut tieg[u – itenni li ‘]]ieda kbira fl-i]bilan/i fiskali fiz-zona ewro u s-sitwazzjoni prekarja fi stati membri individwali qed jheddu l-istabbiltà, l-i]vilupp u x-xog[ol, minbarra s-sostenibbiltà tal-Unjoni Ekonomika u Monetarja (lEMU) innifisha’. Intant, l-istudju – li g[andu lil Stark b[ala koawtur – jirrikkmanda biex il-pajji]i tazzona ewro jikkonfrontaw regoli diffi/li ;odda dwar id-djun filwaqt li jkollhom l-i]bilan/i approvati fuq livell Ewropew; u fejn g[andhom je[lu multi awtomati/i f’ka]i fejn ji/[du g[ar-responsabbiltajiet. Jer;a’ aktar ur;enti hi l[tie;a g[at-tis[i[ tal-banek flEwropa u filwaqt li jid[lu fisse[[ il-poteri ;odda g[all-fond taz-zona ewro li jippermetti g[al sitwazzjonijiet ta’ bailout. Dan meta [afna ekonomisti ma ja[sbux li l-Gre/ja se jirnexxilha tevita sitwazzjoni fejn tonqos mill-obbligi fuq id-dejn g[al ]mien indefinittiv.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 13 IL-LVANT NOFSANI
Obama jostakola l-is[ubija Palestinjana fin-NU Il-President tal-Istati Uniti Barack Obama g[amilha /ara mal-President Palestinjan Mahmoud Abbas li g[andu je]er/ita d-dritt tal-veto fil-konfront tat-tentattivi tal-Palestinjani rigward s[ubija fin-Nazzjonijiet Uniti. Dan meta Obama sa[aq malAssemblea :enerali tan-NU li Stat talPalestina jista’ jitwaqqaf biss permess ta’ ta[ditiet ma’ I]rael u meta Abbas qed jidher determinat li jinsisti xorta lejn it-tragward tas-s[ubija. Waqt li intensifikaw l-isforzi diplomati/i g[all-is[ubija tal-Palestinjani fin-NU, Abbas [ejja wkoll biex, proprju illum, jissottometti applikazzjoni bil-miktub lis-Segretarju :enerali tanNU Ban Ki-moon, fi New York. F’ka] li Ban Ki-moon japprova ttalba, l-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU g[andu l-ewwel je]aminaha mbag[ad jie[u vot spe/ifiku. Biex it-talba tg[addi tkun te[tie; l-appo;; ta’ disa’ fost il-[mistax-il membri tal-Kunsill u li l-membri permamenti (ta’ dan ilKunsill) ma je]er/itawx il-veto. Madankollu, l-indikazzjonijiet huma
li l-Istati Uniti se tinsisti bil-veto u fost rapporti li d-diplomati/i talPunent qed jippruvaw i]ommu lura ]]mien tal-votazzjoni biex jirb[u aktar [in. Jidher ukoll li l-President Obama g[amel il-po]izzjoni tieg[u /ara kemm ma’ Mahmoud Abbas kif ukoll mal-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu – li min-na[a tieg[u sostna li Obama [aqqu ‘‘;ie[ u unur g[allmod kif iddefenda lill-I]rael f’din ilkwistjoni’. G[all-kuntrarju, in-negozjatur ewlieni Palestinjan Nabil Shaath jis[aq li l-is[ubija tal-Palestinjani finNU hi ‘moralment, legalment u politikament a//ettabbli fi kwalunke sens’. Il-President ta’ Franza Nicolas Sarkozy wissa li veto f’dan il-konfront jista’ jirri]ulta f’sensiela ;dida ta’ azzjonijiet vjolenti fil-Lvant Nofsani. Sarkozy qed i[e;;e; kompromess u fost su;;erimenti li l-Assemblea :enerali tan-NU tg[olli l-istatus talPalestinjani b[ala ‘stat mhux membru’ u li jippermetti ]mien spe/ifiku g[al
Abbas u Obama...stadju ta’ konfront delikat meta l-Amerikani mistennija jinsistu bil-veto (Reuters)
ta[ditiet – xahar g[all-bidu ta’ negozjati; sitt xhur biex jittrattaw ilkwistjonijiet tal-fruntieri u s-sigurtà u sena biex jintla[aq ‘ftehim definittiv u finali’. Intant kwalunkwe vot tan-NU dwar
FRANZA
Nisa je[lu l-multi wara li sfidaw il-li;i tan-‘niqab’ }ew; nisa Fran/i]i li baqg[u akkost ta’ kollox jilbsu tip ta’ velu li jg[atti lwi// kompletament – u bi sfida ta’ li;i ;dida li ma jippermettihx – we[lu l-multi wara li tressqu l-qorti biex iwie;bu dwar l-a;ir inkwistjoni. In-nisa – Hind Amas u Najate Nait Ali – inqabdu lebsin dan il-velu, jew niqab, fil-pubbliku barra l-bini talkunsill lokali ta’ Meaux, filLvant ta’ Pari;i, u ftit wara li l-li;i kienet da[let fis-se[[ f’Mejju li g[adda. Sadattant, Amas u Nait Ali se jappellaw dwar il-multi u lesti jressqu l-ka] quddiem il-Qorti Ewropea g[adDrittijiet Umani. I]da dawn, l-ewwel, iridu jg[addu millpro/ess tal-appelli fi Franza li s-soltu jie[u ]mien konsiderevoli.
Is-sentenzi partikolari f’Meaux kienu segwiti b’interess kbir mhux biss fi Franza i]da anki madwar lEwropa. Dan meta l-Bel;ju, l-Italja, id-Danimarka, lAwstrija, l-Olanda u lI]vizzera kollha wettqu – jew qed jippjanaw – le;islazzjoni simili konnessa manniqab. Hind Amas, ta’ 32 sena u omm ta’ tliet ulied, we[let multa ta’ 120 ewro waqt li Nait Ali trid t[allas multa ta’ 80 ewro. Dawn it-tnejn, fil-fatt, huma l-ewwel fost il-91 mara li nqabdu jisfidaw il-li;i dwar in-niqab (mill-pulizija) li ;ew kostretti j[allsu piena dovuta. Fl-istess [in, xi gruppi Musulmani qed jg[idu li mindu ;iet introdotta l-projbizzjoni g[all-velu, diversi
nisa spi//aw aggrediti verbalment u fi]ikament minn membri tal-pubbliku. Fi ]vilupp ie[or, mara blisem ta’ Kenza Drider u li g[andha profil g[oli insistiet biex is-sena d-die[la tikkuntesta g[all-Presidenza ta’ Franza ‘waqt li liebsa nniqab’. Drider saret l-eroj g[al mijiet ta’ nisa fi Franza li jinsistu dwar l-ilbies tanniqab b[ala g[a]la personali u li g[andhom dritt g[aliha skont il-li;i Ewropea. Intant, din il-mara sostniet li ‘fir-realtà je]istu [afna problemi fi Franza u spe/jalment il-qg[ad’ u meta (anki) qed tesi;i mal-awtoritajiet ‘biex jie[du [sieb il-vera problemi minflok jikkon/entraw fuq kwistjoni ta’ lbies.’
L-ISTATI UNITI
E]ekuzzjoni f’Georgia Minkejja li rnexxielu jirba[ l-appo;; tal-Papa Benedittu u tal-eks President Amerikan Jimmy Carter, Troy Davis, [absi li kien ilu s-snin fuq Death Row, ing[ata l-injezzjoni letali flIstat ta’ Georgia b’konnessjoni mal-qtil ta’ pulizija li jmur lura g[all-1989. Il-ka] ta’ Davis, (ritratt) li kellu 42 sena, kien ferm polemiku] wara li [afna min-nies li tkellmu waqt il-;uri tieg[u rtiraw jew bidlu xhieda ori;inali; bl-e]ekuzzjoni (fil[abs ta’ Jackson) taqa’ lura bis-sig[at filwaqt li l-Qorti Suprema Amerikana kkunsidrat l-a[[ar appell g[all-ma[fra. Davis kien spi//a kkundannat dwar l-imsemmi omi/idju fl1991 i]da dejjem insista dwar l-inno/enza tieg[u.
l-is[ubija prospettiva Palestinjana tinsab ‘;img[at’ ’il bog[od, bil-President Obama jsostni li ‘l-pa/i ma tintla[aqx b’sempli/i stqarrijiet u ri]oluzzjonijiet min-na[a tal-Organizzazzjoni ta’ pajji]i.’
Nemmnu f’pajji]na fl-Ewropa. L-i]g[ar pajji] fl-Ewropa, i]da fost l-aqwa, li qed jag[mel su//ess. Tul dawn l-a[[ar sitt xhur ukoll pajji]na kiber fl-istatura tieg[u. Kburin li llum pajji]na hu awtorità fir-re;jun ta’ madwarna, vu/i b’sa[[itha u attur ewlieni fl-Unjoni Ewropea.
❞
❞
- Paul Borg Olivier, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista waqt id-diskors tieg[u Fuq il-Fosos tal-Furjana nhar it-Tlieta, 20 ta’ Settembru 2011
Mill-festi tal-Indipendenza 2011
Ritratt> Martin AGIUS
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
SPE?JALI INDIPENDENZA 17
16 SPE?JALI INDIPENDENZA
Id-diskors ta’ Paul Borg Olivier, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, nhar it-Tlieta, 20 ta’ Settembru 2011
KBURIN B’PAJJI}NA NEMMNU F’PAJJI}NA Sebg[a u erbg[in sena, illum, pajji]na kellu kull ra;un biex ikun kburi. Dakinhar, :or; Borg Olivier ]era’ ]-]errieg[a talfidu/ja u tal-kura;; f’pajji]na. Il-Partit Nazzjonalista emmen li lpoplu Malti kapa/i jqum fuq saqajh u jimxi ’l quddiem. Nemmnu f’pajji]na. Din hija l-istorja tag[na lkoll. Tal-familji tag[na, ta’ wliedna. Ejjew illum, inkunu kburin bl-anzjani tag[na li sebg[a u erbg[in sena ilu emmnu f’pajji]na. Illum ninsabu hawn grazzi g[all-kura;; tag[kom, g[all-[ila tag[kom biex bnejna pajji] fuq pedament sod, mix-xejn. Min
g[andu [amsa u sittin sena llum, kellu tmintax-il sena f’Jum l-Indipendenza. Ejjew nimtlew b’dak il-kura;; biex in[arsu ’l quddiem bl-istess [e;;a u determinazzjoni. Nemmnu fi]-]g[a]ag[ li kapa/i jkomplu jikbru fledukazzjoni u fix-xog[ol u li qed isa[[u lil pajji]na. {arsu madwarkom. Araw i]]g[a]ag[ fl-MCAST, flUniversità, fl-iskejjel ;odda tag[na u fuq il-post taxxog[ol. Kull persuna g[andha storja ta’ su//ess tag[ha. I]]ag[]ug[ li minn delizzju tal-karozzi waqqaf innegozju tieg[u fil-karozzi bis-seng[a li [a millMCAST. I]-]g[a]ag[ li qed
jag[mlu karriera filkompjuters u fit-teknolo;ija. I]-]g[a]ag[ tag[na huma kapa/i, intelli;enti u r-ra;uni ewlenija g[aliex investituri barranin jinvestu f’pajji]na. Il-Partit Nazzjonalista g[andu fidu/ja fikom. Laspirazzjonijiet tag[kom huma l-impenn tag[na. Nemmnu fil-[addiema, f’min i[addem, fis-selfemployed. Dawn huma lmutur tal-ekonomija ta’ pajji]na. Nemmnu fil-[addiema kollha tat-tarzna li sa tliet snin ilu kellhom paga sussidjata mit-taxxi, f’tarzna li ma tipprodu/ix. {addiema kapa/i, ta’ seng[a kbira u flessibbli. Il-Partit
Nazzjonalista ma [ari;komx mit-tarzna u b[alma g[amel [addie[or, u]akom biex tkissru lil pajji]na. Il-Partit Nazzonalista takom l-g[odda u [ari;kom mit-tarzna biex tibnu pajji]na fuq ix-xog[ol; biex issiru sidien tag[kom infuskom u timxu ’l quddiem. Pajji]na kburi li jiltaqa’ ma’ [addiema li llum i[addmu n-nies mag[hom u jattiraw xog[ol lejn pajji]na. Dan huwa messa;; ta’ kura;;. Nemmnu f’dawk li g[adhom ma sabux impjieg. Nifhmu li dan huwa mument diffi/li g[alikom u g[all-familja tag[kom. Ixxog[ol jag[ti dinjità. Pajji]na g[andu dmir li jkompli jistinka biex iwassal din id-dinjità filfamilji kollha. Dan huwa messa;; ta’ kura;; g[aliex b[ala pajji] li g[andu fost l-inqas rata ta’ qg[ad, kapa/i nkomplu no[olqu iktar xog[ol. Nemmnu f’kull min qed joffri kura u solidarjetà flisptarijiet, fi/-/entri tassa[[a, fid-djar tal-anzjani, fl-isptarijiet privati u filvolontarjat. Dan l-a[[ar pajji]na wera xi tfisser issolidarjetà. X’ma t[ossokx kburi meta pajji]na laqa’ lil Sweyga Mullah, in-nanny imbi//ra mill-familja ta’ Gaddafi. B[alissa stess qed jaslu f’pajji]na Libjani o[ra midruba g[all-kura f’Malta. Din hija s-solidarjetà li noffru dejjem u kullimkien, ma’ kul[add; mag[rufin g[aliha mad-dinja kollha. Nemmnu f’pajji]na flEwropa. L-i]g[ar pajji] flEwropa, i]da fost l-aqwa li qed jag[mel su//ess. Tul dawn l-a[[ar sitt xhur ukoll pajji]na kiber fl-istatura tieg[u. Kburin li llum pajji]na huwa awtorità firre;jun ta’ madwarna, vu/i b’sa[[itha u attur ewlieni flUnjoni Ewropea.
Il-Libja
Kif mexa l-Prim Ministru fil-kwistjoni tal-Libja? Kif mexa mar-re;im u mal-poplu Libjan? }gur ma g[amilx b[all-Partit Laburista li tefa’ lir-re;im u lill-poplu Libjan fl-istess keffa. Il-Prim Ministru mexa id f’id mal-poplu Libjan g[aliex jemmen fis-sewwa. Politika li qed t[alli l-frott f’pajji]na daqskemm qed t[alli wkoll g[all-poplu Libjan. F’inqas minn tliet ;img[at l-og[la mexxejja tal-Libja ;dida ;ew Malta b’apprezzament lejn il-Prim Ministru u biex iwasslu ttama tag[hom lil pajji]na. Imbag[ad kellna lil Alfred Sant bl-iktar mod qarrieqi u biex jag[mel [sara lil pajji]na fl-Unjoni Ewropea, ivvinta li l-Partit
Sant biex ji/[du dan il-fatt. I]da s’issa l-Kap talOppo]izzjoni qed ikompli ja[bi kemm ir/ieva flus ilPartit Laburista direttament jew indirettament mir-re;im. Illum, nisfida lill-Kap talOppo]izzjoni mhux biss biex jg[id kemm [a flus il-partit tieg[u, i]da biex irodd lura dawk il-flus im/appsin mirre;im dittatorjali lill-poplu liberu Libjan biex jibni lfutur tieg[u. G[al pajji]na dan huwa passat ikrah li jiftakruh sewwa dawk li g[andhom ’il fuq minn [amsin sena. I]da l-politika tal-Partit Laburista fis-skiet, u fil-[abi ma nbidlitx. Il-wi// tal-Partit Laburista ma nbidilx. Min kien hemm dak i]]mien, g[adu hemm illum, fil-qalba, madwar Joseph
U jekk ma jitlobx ir-ri]enja tieg[u nitolbuha a[na, f’isem pajji]na, g[aliex g[andu dmir jag[ti rendikont g[al dawn l-azzjonijiet li ;eg[luna nist[u. {bieb tieg[i, f’mumenti ta’ prova trid turi x’int. Trid turi x’soluzzjonijiet tista’ toffri. Min jie[u kariga politika normalment jing[ata MITT jum biex isib saqajh, biex ifassal il-programm tieg[u; u biex jibda joffri soluzzjonijiet g[all-isfdi li ji;u quddiemna. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni ilu iktar minn mitt jum fil-kariga tieg[u. Joseph Muscat ilu ELF jum fil-kariga. U g[al dawn l-ELF JUM li g[addew, ieqfu u a[sbu, staqsu lil ta’ [dejkom, morru d-dar u staqsu:
Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ determinat li jkompli jwettaq politika li permezz tag[ha n;ibu aktar xog[ol f’pajji]na< g[ax ix-xog[ol hu l-aqwa u l-a[jar g[odda ta’ investiment Nazzjonalista r/ieva flus ming[and Gaddafi g[allkampanja tas-S[ubija flUnjoni Ewropea. Dak i]]mien pajji]na ma kellux b]onn flus Gaddafi, ma kellux b]onn lil Alfred Sant, g[aliex il-Partit Nazzjonalista kellu vi]joni u kellu l-poplu mieg[u. Il-Partit Nazzjonalista qatt ma t[allas u qatt ma t[amme; bil-flus im/appsin bid-demm tar-re;im ta’ Gaddafi kif g[amel il-Partit Laburista g[al diversi drabi. Sfidajna lill-Kap talOppo]izzjoni u lil Alfred
Muscat. Qed nirreferi g[al Alex Sceberras Trigona, Karmenu Vella, u o[rajn. Ftit ;ranet ilu il-mument ]velat dokument li juri kif Gvern Laburista kien qed isir theddida min[abba r-rabtiet mill-qrib u sigrieti ma’ Gaddafi fl-ag[ar ]mien ta’ terrori]mu. B’dan id-dokument flidejn, il-Kap talOppo]izzjoni ma kellux triq o[ra [lief li jitlob ir-ri]enja ta’ Alex Sceberras Trigona. Fis-skiet, il-Kap talOppo]izzjoni qed jappo;;ja l-azzjonijiet tieg[u tal-passat.
Il-Partit Laburista, f’dawn l-a[[ar elf jum ta’ Joseph Muscat, x’soluzzjonijiet offra g[all-isfidi li kellu lpajji] tul dawn it-tliet snin? Ir-risposta: Xejn. Ma offra l-ebda soluzzjoni. Ma ta lebda twe;iba g[all-isfidi li kellu pajji]na u li erfajna flimkien. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni [eba l-kri]i finanzjarja, [eba l-prezz ta]-]ejt, [eba l-[tie;a li pajji]na jg[addi minn riformi kbar u ta’ b]onn g[all-pajji], be]]a’ u qata’ qalb pajji]na. {bieb tieg[i, l-ikbar sfida
tibqa’ l-kri]i finanzjarja u kif se nkomplu nirb[u filkompetizzjoni. Il-populi]mu jda[[al lil pajji]na ;o [ajt. Hekk ;ralhom pajji]i o[ra li minflok imxew b’g[aqal fittxew li jkunu biss popolari. Il-populi]mu ta’ Joseph Muscat huwa log[ba politika qarrieqa, di]onesta, li ta[bi lverità u li mhix ibba]ata fuq il-valur tas-sewwa. Ilpopuli]mu ta’ Jospeh Muscat huwa l -aqwa ri/etta g[allqg[ad u l-falliment ekonomiku. Min jipprova jie[u de/i]jonijiet biex ikun popolari dejjem, jitlef ilkredibbiltà. Il-Partit Nazzjonalista u pajji]na mhumiex lesti jilag[bu din il-log[ba.
fuqu l-pi] tal-isfidi li ji;u lejna. Lawrence Gonzi qed isostni l-indipendenza ekonomika ta’ pajji]na. Par idejn sodi b’politika miftu[a li ma ta[bix l-isfidi, kif qed ja[bi l-Kap talOppo]izzjoni. Par idejn sodi li [adu de/i]jonijiet f’waqthom. Ma [allihomx g[al lejlet lelezzjoni kif irid jag[mel ilKap tal-Oppo]izzjoni, b[allikieku l-pajji] jista’ jistenna. Par idejn sodi li kattru limpjiegi meta f’pajji]i o[ra qed jintilfu. Par idejn sodi li wessg[u x-xibka ta’ solidarjetà, blaqwa servizz ta’ sa[[a, meta pajji]i o[ra qed ira]]nuha.
Par idejn sodi li qed jikkumbattu l-kri]i finanzjarja u l-prezz ta]-]ejt meta [addie[or qata’ nifsu. Par idejn sodi li qed jin/entivaw l-edukazzjoni fuq kull livell, meta pajji]i o[ra qed i]idu l-mi]ati. {bieb tieg[i, fil-politika u fil-[ajja rridu nag[mlu lg[a]liet. G[a]liet ibba]ati fuq is-sewwa. It-triq hija twila. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ determinat li jkompli jwettaq politika li permezz tag[ha n;ibu aktar xog[ol f’pajji]na; g[ax ix-xog[ol hu l-aqwa u l-a[jar g[odda ta’ investiment. Determinati naraw li filqasam edukattiv uliedna jirnexxu lkoll; g[ax l-
edukazzjoni hi /-/avetta ta’ kull su//ess. Determinati nkomplu nassiguraw servizz tas-sa[[a b’xejn u tal-aqwa kwalità, g[ax is-sa[[a hi l-aktar [a;a g[a]i]a li g[andu l-bniedem. Determinati li nag[tu la[jar g[al pajji]na. Kura;;. A[na kburin b’dan il-pajji] sabi[ tag[na. Kura;;. A[na tal-Partit Nazzjonalista, bit-tmexxija g[aqlija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, nemmnu fil-poplu tag[na – poplu bie]el, [addiem flessibbli, poplu ta’ qalb tajba – dan ilpoplu tag[na li qatt ma be]a’ mill-isfidi imma reba[ kull sfida g[alih u g[al pajji]u.
Grazzi [afna
Par idejn sodi Matul din il-mixja ta’ kwa]i [amsin sena - f’kull ]mien ta’ sfida - mill-mixja lejn l-Indipendenza g[addemokrazija, mill-mixja lejn l-Ewropa g[all-isfida talkri]i ekonomika - kien biss il-Partit Nazzjonalista li ]era’ l-fidu/ja u l-kura;; f’pajji]na u fil-poplu. Dan
stajna nag[mluh g[aliex dejjem kellna mexxejja li kellhom par idejn sodi. {arsu warajja; araw il-par idejn sodi ta’ :or; Borg Olivier i]omm iddikjarazzjoni talIndipendenza ta’ pajji]na. :or; Borg Olivier tana indipendenza politika. Araw warajja, il-par idejn sodi ta’ Eddie Fenech Adami, i]omm il-pinna jiffirma t-trattat ta’ S[ubija fl-Unjoni Ewropea. Eddie Fenech Adami kattar lindipendenza demokratika. {bieb tieg[i, fuq il-lemin tieg[i g[andna par idejn sodi o[ra tal-Kap ta’ Partit u Prim Ministru ta’ pajji]na. Lawrence Gonzi qed jimxi b’g[aqal, bi prudenza u saqajh mal-art. Qed jerfa’
Ritratti. Martin AGIUS
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
18 SPE?JALI INDIPENDENZA
Mill-Album tal-Festi
Mill-ispettaklu tat-Tlieta filg[axija
Fi tmiem il-mass meeting indirizzat mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u mis-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier, fuq il-palk prin/ipali ttellg[et serata ta’ mu]ika bis-sehem ta’ w[ud mill-aqwa talent Malti. Fost dawk li [adu sehem f’din is-serata kien hemm Spiteri Lucas Band flimkien ma’ Keith Dance Studio, Ludwig Galea, Chaira, Debbie Scerri, Eleanor Spiteri, Christabelle Borg, Godwin Lucas, J.Anvil u Annabelle Debono. Ritratti> Joseph GALEA
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
20 Madwarna
Kif ma nistg[ux insibu lil Patri Piju^ minn Fr. Alfred SCERRI OFM CAP
{afna min-nies li kienu jfittxu u jmorru g[and il-Kapu//in tal-Pjagi Patri Piju, kienu jibqg[u litteralment milquta u impressjonati bil-kliem li kien i[abbrilhom dwar [ajjithom, kemm l-img[oddija u kemm dik pre]enti.
:ieli sa[ansitra kien ji]vela ma’ /erti nies ;rajjiet li kellhom ji;ru filfutur, u [a;a tal-g[a;eb dawn dejjem ;raw u se[[ew. Kien kapa/i jaqra u jiskopri l-[ajja ta’ xi individwi, daqslikieku qed jaqra minn ;o ktieb miftu[. Kif wie[ed jispjega dal-fenomenu? Bla dubju, f’dawn il-ka]ijiet dan ilKapu//in kari]matiku kien kapa/i jid[ol fil-[ajja tan-nies li kienu jfittxuh, g[ax kien dejjem imdawwal bil-qawwa tad-dawl tal-Mulej. Dan kien jg[inu li jadotta dil-kwalità ta’ trattament lejn l-erwie[ bil-mod li kien ja[seb l-a[jar, skont il-kuxjenza tieg[u. Anzi lil wie[ed minn s[abu lpatrijiet, darba kien qallu li hu kien dejjem jittratta man-nies bl-istess mod li kien jurih Alla. Nisimg[u mela din il-;rajja: Jum fost l-o[rajn, karozza lussu]a l-;miel tag[ha wasslet sal-pjazza tas-
g[adda mill-istess bieb li da[lu huma. Hawnhekk dan i]-]ag[]ug[ flimkien mat-tfajliet s[abu bdew jiffastidjaw ru[hom. Staqsew ukoll xi patrijiet li raw vi/in tag[hom, i]da dan limbierek ta’ Kapu//in g[eb g[alkollox. Fittxewh fuq li fittxewh, i]da kollu ta’ xejn! Allura dawn ilpatrijiet sku]aw ru[hom mag[hom u qalulhom kemm kienet kurju]a l-bi//a tal-assenza tieg[u. Iffastidjati u ddi]appuntati kif kienu dawk i]]g[a]ag[ [asbu li Padre Pio kien mar xi mkien barra i]da l-patrijiet ]gurawhom li soltu qatt ma kien i[alli l-kunvent. Frustrati u rrabjati dawn i]]g[a]ag[ [ar;u ’l barra jpejpu sigarett biex jikkalmaw. Startjaw il-karozza u telqu lura minn fejn ;ew. {a;a taliskantament, mank kienu g[adhom kemm tbieg[du daqsxejn li ma tfa//ax Padre Pio mill-;did. Sintendi, kollha staqsewh [erqana fejn seta’ mar
:ieli sa[ansitra kien ji]vela ma’ /erti nies ;rajjiet li kellhom ji;ru fil-futur, u [a;a tal-g[a;eb dawn dejjem ;raw u se[[ew Santwarju tal-Madonna f’S. Giovanni Rotondo lil /ertu ]ag[]ug[ pru]untu] flimkien ma’ xi tfajliet, li kienu marru bl-iskop u bl-intenzjoni li jwaqqg[u g[a/-/ajt u jirredikolaw lil Padre Pio. Hekk kif waslu, dan i]-]ag[]ug[ dritt beda jistaqsi lil xi nies fejn seta’ jsib lil dan il-Patri Kapu//in. Dlonk kul[add qallu li lil Padre Pio jsibuh fis-sagristija jqarar jew l-ir;iel jew linnisa. Allura dawn marru jfittxuh hemmhekk. Fejn hu Padre Pio? Isaqsu fuq li jsaqu lil kul[add, xewqana tant li jarawh u jiltaqg[u mieg[u. Qalulhom li kien g[adu kemm [are; mill-konfessinarju biex imur il-knisja u ]gur li kien g[adda minn [dejhom! I]da lkoll tennew li le, ma rawhx. I]da impossibbli, qalulhom, g[ax Patri Piju
daqskemm fittxewh! “Kellek in-nies ifittxuk u jistaqsu g[alik, fejn mort?” “Jien kont hawn mag[kom il-[in kollu hawnhekk, jiena narakom u intom le. Tinkwetaw xejn g[ax dawk i]-]g[a]ag[ mhux biex jarawni u jkellmuni ;ew, imma biex ming[alihom iwaqqg[uni g[a/-/ajt.” U lkoll skantati b’dak li qalilhom, re;a’ mar fil-knisja jqarar filkonfessinarju. Hekk hu [uti, proprju dan hu l-wirt li l-Kapu//in tal-Gargano [allielna — il-Qdusija tieg[u u ta’ [ajtu, bi stedina g[al kul[add, spe/jalment g[al dawk li jammirawh u jirrikorru lejh, biex anke a[na nsiru qaddisin. “Kunu Qaddisin g[ax Qaddis Jiena!” Dan ilKapu//in ta’ ]mienna [allielna l-
Patri Piju tal-Pjagi
mezzi li bihom nil[qu dan l-iskop li mhux [a;’o[ra g[ajr l-ispiritwalità tat-tag[lim u l-e]empju tieg[u. Ejjew mela nag[mlu aktar u]u mill-wirt li [allielna billi nattendu f’xi wie[ed mill-Gruppi ta’ Talb ta’ San Pio ta’ Pietralcina. Din is-sena l-festa litur;ika tieg[u se ni//elebrawha llum il-:img[a, 23 ta’ Settembru fil-
Parro//a ta’ Marija Re;ina l-Marsa billi fis-6 p.m. nibdew ru]arju meditat quddiem :esù Sagramentat. Fis-6.30 p.m. quddiesa kon/elebrata mmexxija mir-Rettur tas-Seminarju f’G[awdex Fr. Daniel Xerri. Transtu u bews tarrelikwja. Nistiednu u n[e;;u lil kul[add biex jattendi!
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt ;None:
.
FIL-QOSOR • IL DIAVOLO IN BLU (La 7 23>45) - Jennifer Beals u Denzel Washington (it-tnejn firritratt fuq ix-xellug) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller Amerikan li n[adem fl1995 b’re;ija ta’ Carl Franklin. L-istorja hi ambjentata f’Los Angeles tal-1948 fejn ra;el iswed ja//etta li jag[milha ta’
gangster u ja[dem biex isib mara li [add ma jkun jaf x’sar minnha. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Tom Sizemore.
• DREAMER - LA STRADA PER LA VITTORIA (La 5 21>10) – Film b’messa;; po]ittiv g[all-a[[ar li n[adem fl2005 b’re;ija ta’ John
Clive Piscopo, Paul Caruana, Orietta Masini Cardona u Leanne Bajada f’xena mill-episodju tal-lum
MISSJONI
Gatins u bi storja ispirat minn fatt li se[[ realment. F’Kentucky, wie[ed li jie[u [sieb i[arre; i]]wiemel u bintu li tkun g[adha ]g[ira fl-età, ikunu qed jie[du [sieb ]iemel ferut li finalment mhux talli jfejquh, talli tant ikun tajjeb li jkun jista’ jie[u sehem fitti;rija presti;ju]a mag[rufa bl-isem ta’ Brteeders’ Cup. Fost l-atturi Kurt Russell u Dakota Fanning, li jidhru fir-ritratt. • QUESTIONE DI CUORE (Raitre 21>05) – Micaela Ramazzotti (fir-ritratt fuq ixxellug) hi fost l-atturi f’dan il-film drammatiku Taljan tal-2008 li n[adem b’re;ija ta’ Francesca Archibugi. G[al dan il-film Micaela reb[et il-Premju Ciak d’Oro g[all-a[jar attri/i mhux protagonista. Mag[ha fil-film
naraw lil Kim Rossi Stuart u lil Antonio Albanese. Il-film ilaqqag[na ma’ tnejn minnies differenti sew minn xulxin u l-[biberija li tinbet bejniethom.
• VU?I MISSJUNARJA (Radju Marija 21>00) - Il-programm tal-lum se jlaqqag[na ma’ Fr Paul Pace (fir-ritratt fuq il-lemin), il-Provin/jal tal-:i]witi. B[ala seminiarist ]ag[]ug[ kien g[amel xahar volontarjat mas-sorijiet ta’ Madre Teresa f’Palermo. Fl-1979 imbag[ad kien intbag[at jg[allem fis-Seminarju Minuri ta’ Moshi, fid-djo/esi ta’ Kilimanjaro fit-Tanzanija. Kien fi ]mien li l-pajji] kien qed imexxih Julius Nyerere li se[[lu jg[aqqad it-tribuwijiet tal-pajji] b’lingwa wa[da u li kien qed ji;;ieled il-faqar permezz tal-edukazzjoni. Fr Pace jirrakkonta lesperjenzi tieg[u f’dan il-programm imtella’ minn Frank Cassar u Helena Sammut.
Armel f’relazzjoni ma’ mara ferm i]g[ar minnu NET Television 15>05
Il-protagonist fl-episodju tal-lum hu James (Paul Caruana), perit li jkun ilu armel g[al xi snin u li issa tefa’ g[ajnejh fuq Ramona (Orietta Cardona), mara ferm i]g[ar minnu li tidher li t[obbu. James ilaqqa’ lil Ramona ma’ wliedu Rebecca (Leanne Bajada) u Gilbert (Clive Piscopo). Rebecca ssibha diffi/li biex ta//ettaha u t[oss li mhix sin/iera. I]da Gilbert
• ROCKNA (Radio 101 FM 19>15) –
Michael Bugeja se jkollu ]ew; gruppi mistiedna llum. Flewwel parti se jkollu lil Big Band Brothers, grupp li g[adu kemm [are; s-single debuttanti tieg[u. Fit-tieni parti, se jkun hemm il-grupp For Strings Inn (fir-ritratt fuq il-lemin), li g[adu kif nieda s-single ;dida Morning Star, li fost o[rajn se jdoqquha live fl-istudio.
ja//ertaha li sejra ]ball. Ramona tfajla [elwa li mhux biss tikkonvin/i lil James mis-sin/erità tag[ha i]da wkoll lil uliedu. G[al darb’o[ra Sylvana (Frida Cauchi) u Rodney (Hermann Bonaci) g[andhom missjoni xejn fa/li xi jsolvu. G[aliex ing[a]let din il-missjoni g[alihom? Lil min iridu jg[inu?
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
22 TV#Radju IDENTITÀ VIOLATE
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
Radio 101Breakfast Club A[barijiet (ikompli) Radio 101 Breakfast Club Il-:urnali ikompli) Radio 101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00 u fid-09>00)
09>30
Magazine 101
Fdata b’ka] ta’ ‘serial killer’
Rete 4 23:30 Film thriller li n[adem fl-Istati Uniti fl-2003 b’re;ija ta’ D.J. Caruso li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Angelina Jolie (fir-ritratt ta[t), kif
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Programm ta’ Qari T[abbilxmo[[ok.ron A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 18>45 19>15 21>00 23>00 24>00
Radju Malta • 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba 07:00 - A[barijiet, 07:05 - (ikompli) LG[odwa t-Tajba (jinkludi 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor, 08:05 Mill-Media Internazzjonali) 08:30 – Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:30 - Tifkiriet 13:30 - Qari tar-Rumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 – Sehemna flEwropa mill-MEUSAC 19:00 Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 – Wirtna 21:00 - BBC News 21:05 – MillParlament 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 Ru]arju 22:30 - Nice ’N Easy 23:30 - Classic Hits. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 - ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – Qrib Xulxin 13:15 - Bla Kantuniera 13:45 - ONE News 14:00 – Maltin Biss 14:30 - Radjudramm 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 – Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – ONE Weekend 19:45 - ONE News 20:15 – Collage 20:45 – Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 Fr Colin u l-{bieb 24:00 – Sentimentali G[alik. RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 13:00 - RTK Qosor 13:05 – Afternoon Favourites (jinkludi 14:00 BBC News) 15:00 - RTK Qosor 15:05 – LG[a]la Tieg[i u Tieg[ek 16:00 BBC News 16:05 – Il-Pol] ta/?ittadin 16:40 - Headlines 17:00
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mare Mare L-Avvenimenti ta’ Tmiem il:img[a Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
- RTK Bulettin 17:12 – IlKantant Mistieden (jinkludi 18:00RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – LG[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 – Bir-Rispett Kollu 22:00 – IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 10:00 - Bioneers 10:30 – Talking Books 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-:urnali 13:30 – Aroma 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 – Mit-Tromba 20:00 –
Mhux Kelma Bejn Tnejn 21:00 - BBC World Service.
Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 11:00 - Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l-Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 – Qari tar-Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il-Muftie[ tal-G[erf 16:00 – Swi// 17:00 – Il-{ajja vera 17:30 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Nixxieg[a Dumnikana 19:30 – Vexillum 20:00 - Alla G[ani fil-{niena 20:30 – Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 – {udni f’Idejk 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Bastjani]i FM • 95 FM 06:30 - Ru]arju 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Is-Sibt Flimkien 10:00 - Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 - Mill-Pinna tas-Surmast (mar/i) 14:30 - Saturday Hits 16:00 - Gospel Mix 17:00 -
Music Generation Weekend 18:00 - Beat Zone 22:15 Ru]arju.
Smash Radio • 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 Radio Motordrome 15:00 Funky Town 16:30 - DJ My Kill 18:30 - Xtravadance.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 11:00 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:05 - PM 13:00 - KC (ep. 36) 14:00 Teleshopping 15:00 - A[barijiet 15:05 - I]-}ona 16:40 - Sa[[tek l-Ewwel 16:45 - Teleshopping 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 -
A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 18:05 - Mill-Bieb il:ewwa 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Mal-Karba tas-Sireni 21:15 - Short Film Festival 22:30 - Emotions 23:00 - L-A[barijiet# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 23:10 A[barijiet bl-Ingli] 23:15 F’Salib it-Toroq (ep. 36). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:30 - ONE News
07:45 Videos Mu]ikali lokali 08:00 Lilliput 08:30 - ONE News 08:50 - Nuni 09:45 - Mad-Daqqa t’G[ajn (r) 10:45 - Teleshopping 11:30 - {ajjiet 11:45 - Telepoplu 12:05 - Ieqaf 20 Minuta 12:30 Teleshopping 13:00 - Lilliput (r) 13:30 - ONE News 13:40 Teleshopping 14:10 - Midinbin (ep. 23) 15:00 - Teleshopping 15:30 - Ftit Minn Kollox 17:30 ONE News 17:40 - Telepoplu 18:00 - Better Living Sajf 19:05 - Telepoplu 19:30 - ONE News 20:15 - La Morna Morna 20:30 Girls at work 22:30 - DJ vision 23:15 - ONE News 23:45 - I Wine (r) 00:15 - Stejjer Qosra (r) 00:45 - {ajjiet (r) 01:00 - ONE News 01:30 - Ftit Minn Kollox (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - 1046 Music 12:50 - Teleshopping 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:20 - MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - Maltin flIspazju 22:00 - News. Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u
ukoll lil Ethan Hawke, Kiefer Sutherland, Gena Rowlands, Oliver Martinez u Tckeky Karyo. Lil Jolie narawha filparti ta Ileana Scott, membru spe/jali talFBI li tkun ;iet fdata biex issolvi l-ka] ta’ serial killer li dejjem jispi//a jie[u l-identità tala[[ar vittma tieg[u. Il-film hu twil 103 minuti. L-isem ori;inali tal-film hu Taking Lives.
fl-10:00) 11:00 - Tg 1 11:05 Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Verdetto finale (attwalità) 15:15 - La vita in diretta 16:35 - Tg Parlamento 16:45 - Tg 1 17:15 Tutti a scuola 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - I migliori anni 23:35 TV 7 00:35 - L’appuntamento scrittori in tv 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Qui Radio Londra 01:50 - Sottovoce. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 10:00 - Tg 2 punto.it 10:25 - Tg 2 medicina 33 10:35 - Tg 2 nonsolosoldi 10:40 - Tg 2 sì, viaggiare 10:45 Tg 2 Eat Parade 10:50 - Tg 2 e...state con costume 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 e...state con costume 13:50 - Tg 2 Eat Parade 14:00 Italia sul due 16:15 - Ghost Whisperer - presenze (TF) 17:00 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - TG sport 18:15 Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - NCIS Los Angeles 21:50 - Blue Bloods (TF) 22:40 - Cold Case (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 L’ultima parola (attwalità) 01:15 - Tg Parlamento 01:35 - Italia sul
due
Raitre • melita 152 • GO Plus 203 08:00 - La storia siamo noi 09:00 - Mariti in pericolo. Film ’60 10:30 - Cominciamo bene 12:00 - Tg 3 - sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 13:00 - Condominio terra 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 14:55 - Tg 3 Prix Italia 15:15 The Lost World (TF) 16:00 Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 Sabrina, vita da strega (TF) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Questione di cuore. Film 2008 23:00 - Tg regione 23:05 - Tg 3 linea notte estate 23:40 - Blu notte... misteri italiani 00:55 - Cult Book 01:20 - Aprirai 01:40 - I misteri di Lisbona. Film 2010.
Canale 5 • melita 154 • GO Plus 2005 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Mattina cinque 10:00 - Tg 5 - ore 10 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:20 - Sangue caldo 23:30 Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Paperissima sprint. Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:00 - Zorro (TF) 07:30 Starsky & Hutch (TF) 08:30 Hunter (TF) 09:55 - R.I.S. 2 delitti imperfetti (TF) 10:50 Fornelli d’Italia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:35 - Sentieri 16:10 El Dorado. Film ’67 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Quarto grado 23:30 - Identità violate. Film 2003 01:30 - Tg 4 night news. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 06:50 - Cartoons 08:55 - Nini (TN) 09:55 - Urban Legends 10:55 - Deadly 60 11:55 - Spose Extralarge 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 Cartoons 15:00 - Big Bang Theory (TF) 15:35 - Chuck (TF) 16:30 - Glee (TF) 17:25 Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - Colorado 24:00 - Fracchia la belva umana. Film ’81. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break 10:35 Chiamata d’emergenza 11:00 ‘G’ Day 11:30 - (Ah)ipiroso 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - I l tesoro dello Yankee Zephyr. Film ’81 16:15 - Atlantide - storie di uomini e mondi 17:30 - L’Ispettore Barnaby 19:30 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Nomad - The Warrior. Film 2005 23:30 - Tg La 7 23:45 - Il diavolo in blu. Film 2000.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
TV#Radju 23 Education 22 • melita 22 # 104 10:00 - Ta[t l-Art 10:30 Bijografiji 11:30 - Hawn Ta[t Jinsab 12:00 - 60+ 13:00 Kenn il-Ba[[ara 13:30 - MalKarba tas-Sirena 14:00 - IlMisteri tal-Bombli tal-Fu[[ar 15:00 - Vaganza f’{al Bla Ras 15:30 - EU Kids 16:00 - Profs Kabuna 16:30 - Ra[al Twelidi 17:00 - It-Te]ori tan-Nanna 17:30 - Eco Kids 18:00 Faxxikli 18:30 - Ktieb Miftu[ 19:00 - Naturalment Tag[na 19:30 - Uliedna 20:00 - Sieg[a tal-Kittieb 21:00 - Vignettes 21:30 - Lenti fuq Ilsienna 22:00 - A[barijiet fil-Qosor 22:05 378 23:00 - Restawr 23:30 Linji Lokali. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Int u Darek (r) 09:30 Drama 10:15 – Kollox ma’ Kollox 12:00 - Favourite Link 12:05 - Kont Taf? 12:15 Favourite News 12:30 - Drama 13:00 - Malja 15:00 Teleshopping 16:00 – Dnd (r) 18:00 - Favourite Link 18:05 Kont taf? 18:15 - Favourite News 18:30 - Ashram 20:00 Favourite Link 20:05 - Kont Taf? 20:15 - Favourite News 21:00 - Nies B[alna 23:00 Link 23:05 - Kont taf? 23:15 Favourite News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 • melita 162 12:45 - Extreme Makeover Home Edition 13:40 - Dharma & Greg 14:05 -Frey’s Anatomy (TF) 14:55 - Dawson’s Creek (TF) 15:40 - Prileged (TF) 16:30 Settimo Cielo 17:15 - La tata (sitcom) 18:10 - Dawson’s Creek (TF) 18:55 - Privileged (TF) 19:45 - Grey’s Anatomy (TF) 20:30 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 – Dreamer La strada per la vittoria. Film 2005 23:00 - Uomini e donne. BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:10 - Poetry Pie 07:20 Balamory 07:40 - The Roly Mo Show 07:55 - Me Too! 08:15 Jackanory Junior 08:30 - Poetry Pie 08:40 - Last of the Summer Wine 09:40 - The Weakest Link 10:25 - Coast 11:25 - Doctors
11:55 - EastEnders 12:25 Casualty 13:20 - Last of the Summer Wine 14:20 - Coast 15:20 - The Weakest Link 16:10 - Doctors 16:40 - EastEnders 17:10 - Casualty 18:00 - Coast 19:00 - The Weakest Link 19:45 - Doctors 20:20 - Robin Hood 21:05 - True Dare Kiss 22:00 After You’ve Gone 22:30 Little Britain Abroad 23:00 Two Pints of Lager and a Packet of Crisps 23:30 - The Weakest Link. TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:10 - Rage at Dawn. Film ’55 (U) 08:55 - Maverick 11:25 Dead Man’s Folly. Film ’86 13:30 - Maverick 16:00 - Agatha Christie’s Murder in Three Acts. Film ’86 18:00 - The Hound of the Baskervilles. Film ’39 (PG) 19:35 - Splendor in the Grass. Film ’61 (15) 22:00 - On Deadly Ground. Film ’94 (15). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 06:55 - The Group. Film ’66 09:25 - Impasse. Film ’69 (PG) 11:05 - Awake to Danger. Film ’95 12:35 - Remembrance. Film ’96 (PG) 14:05 - .com for Murder. Film 2001 15:40 Nashville Beat. Film ’89 17:10 They Call Me Mister Tibbs! Film ’70 (15) 18:55 - Inherit the Wind. Film ’99 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Man of La Mancha. Film ’72 (PG) 23:10 California Casanova. Film ’91 (15). Diva Universal • melita 313 06:55 - Rosemary and Thyme 07:55 - The Casebook of Sherlock Holmes 08:55 - Rex: A Cop’s Friend 09:55 Commander in Chief 10:50 Cento Vetrine 11:50 - Rex: A Cop’s Friend 12:50 - Dallas 13:47 Great Women 13:55 Wolff’s Turf 15:55 - Dallas 16:55 - The Two Mrs Grenvilles (15) 17:55 - JAG 18:55 - Rex: A Cop’s Friend 19:53 - The Visiting Hours 20:00 - Dallas 21:00 - Il Maestro 21:15 Agatha Christie’s Poirot. Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: No Mercy 08:10 - Mythbusters: Duct Tape Hour 2 09:05 Extreme Engineering: New Orleans Surge Barrier 10:00 How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: South Dakota 11:50 - Chop Shop: Jools Holland’s Jet One Car 12:45 Fifth Gear 13:40 - American Chopper: Mark Buehrle Bike 14:35 - Dirty Jobs: Penguin
Keeper 15:30 - Deadliest Catch: Racing the Clock 16:25 Mythbusters: Waterslide Wipeout 17:20 - Extreme Engineering: New Orleans Surge Barrier 18:15 - Ultimate Survival: Yukon 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 The Gadget Show 21:00 - An Idiot Abroad: Mexico 21:55 Extreme Engineering: Mountain of Steel 22:50 - Time Warp: Taser 23:15 - Time Warp: Human Crash Test Dummy 23:45 - Mythbusters: Waterslide Wipeout. Melita Movies • melita 801 09:45 - Shanghai Knights. Film 2003 11:40 - Fantastic Four. Film 2008 13:25 - I Love You, Beth Cooper. Film 2009 15:50 Prince of Persia: Sands of Time. Film 2010 17:00 - Anger Management. Film 2003 18:50 Wall Street: Money Never Sleeps. Film 2010 21:00 Brooklyn's Finest. Film 2009 23:10 - Death at a Funeral. Film 2010 00:45 - Blood & Bone. Film 2009. Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - S#*! My Dad Says 11:30 - Gossip Girl 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Top Gear 17:50 Mike & Molly 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Chuck 19:45 - Fringe 20:30 - Glee 21:15 Gossip Girl 22:00 - Top Gear 23:05 - The Mentalist 23:50 S#*! My Dad Says 00:15 - Game of Thrones 01:20 - Mike & Molly 01:50 - Bored To Death. Biography Channel • melita 411 08:00 - Conmen Case Files: Robert Hyams 09:00 - Michael Caine 10:00 - Roger Moore 11:00 - Lorraine Kelly’s Next Big Fat Challenge 12:00 Snapped: Women Who Kill: Ashley Humphrey 13:00 Parking Wars 13:30 - Hardcore Pawn: Fool’s Gold 15:00 Michael Caine 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Ashley Humphrey 17:00 - Conmen Case Files: Robert Hyams 18:00 Lorraine Kelly’s Next Big Fat Challenge 20:00 - Parking Wars 20:30 - Hardcore Pawn: Fool’s Gold 21:00 - Celebrity Ghost Stories: Jermaine Jackson, Karina Smirnoff, Diane Ladd, Haylie Duff 22:00 - Paranormal State: Who Is The Lurking Man.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 08:10 - Jungle Junction 08:30 - Handy Manny 08:40 - Imagination Movers 09:05 - The Suite Life of Zack and Cody 09:35 - Phineas and Ferb 09:50 - Good Luck Charlie 10:15 - Phineas and Ferb 10:35 - The Suite Life on Deck 11:00 Wizards of Waverly Place 11:25 - Sonny With a Chance 11:45 - Good Luck Charlie 12:10 Hannah Montana 12:30 - The Suite Life on Deck 12:55 - Wizards of Waverly Place 13:20 - The Suite Life on Deck 13:55 - Good Luck Charlie 14:20 - Phineas and Ferb 14:45 - Fish Hooks 15:10 - Shake it up 15:35 - Jake and Blake 16:00 - Wizards of Waverly Place 16:25 - Good Luck Charlie 16:50 - Fish Hooks 17:15 - The Suite Life on Deck 18:35 - Sharpay’s Fabulous Adventure (PG) 20:05 - Fish Hooks 20:15 Sonny with a Chance 20:35 - Good Luck Charlie 21:00 - Shake it up 21:25 - The Suite Life on Deck 21:50 - Sonny with a Chance.
Cartoon Network • melita 453 • GO Plus 404 08:00 - Ben 10 08:30 - The
Amazing World of Gumball 09:00 - Regular Show 09:30 - Johnny Test 10:00 - Chop Socky Chooks 11:00 - Hero: 108 12:00 - Fantastic Four: World’s Greatest Heroes 13:00 - Chop Socky Chooks 14:00 - Hero: 108 15:00 - Ben 10: Ultimate Alien 15:30 - Generator Rex 16:00 - Battle Force 5 16:30 - Chowder 17:00 - Ben 10 17:30 - Johnny Test 18:00 - The Amazing World of Gumball 18:30 - Regular Show 19:00 - Transformers Prime 19:30 - Battle Force 5 20:00 - Bakugan: Gundalian Invaders 20:30 - Generator Rex 21:00 - The Amazing World of Gumball 21:30 Regular Show 22:00 - Courage the Cowardly Dog 22:30 - Cow and Chicken 23:00 - Johnny Bravo 23:30 - Samurai Jack.
06>30
NET News
09>30
Chit Chat
10>30
Teleshopping
12>00
Kompendju
13>00
Simpati/i
14>00
NET News
14>05
Teleshopping
15>00
NET News
15>05
Missjoni
16>15
Teleshopping
17>00
Chit Chat (r)
18>00
NET News
18>10
Kaxxa Jan
19>45
NET News
20>30
Mill-:uf sal-Iskola
21>20
Lift
21>30
NET News
21>32
U/u[
23>00
NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - Road World Champ. Cycling 09:30 - Road World Champ. Cycling: Women Junior (live) 12:00 - Road World Champ. Cycling 13:00 - Road World Champ. Cycling: U#23 (live) 17:15 - WC Speedway 19:15 - WATTS 19:45 World’s Strongest Man 20:45 Boxing (live) 23:00 -
International Rally Challenge 23:30 - Solheim Cup Golf.
Go Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Barclays PL: Week 6: Tottenham H v Liverpool 09:00 - Serie A: Rd 3 - Siena v Juventus 11:00 - Arsenal Classics 2 12:00 - F1 Singapore GP: Practice 1 (live 13:50 - Arsenal 360 14:20 Dextro Energy Triathlon: Yokohama - Magazine Show 15:30 - F1 - Singapore GP: Practice 2 (live) 17:20 - Serie A: Rd 3 - Lazio v Genoa 19:20 Fight Quest 20:45 - Aviva Premiership: Rd 4 - Sale Sharks v Northampton Saints (live) 22:50 - Barclays PL: Week 7: Preview 23:20 - F1 - Singapore GP: Practice 1 & 2. Go Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA: Austrian Golf Open - Day 1 12:00 - Scottish PL: Rd 8 - Rangers v Celtic 14:00 - PGA: Austrian Golf Open - Day 2 (live). Barclays PL: 18:25 - Week 6: Review 19:25 - Week 7: Preview. 20:05 - RaboDirect Pro 12 - Rd 4 Cardiff v Munster (live) 22:05 Roma Channel. Malta Sports 1 • melita 701 19:00 - UEFA Champions League: Weekly Magazine 19:30 - La Liga: Preview. Bundesliga: 19:55 - Preview 20:30 - VfB Stuttgart v Hamburg SV. (live). 22:30 - UEFA Champions League: Weekly Magazine (r) 22:55 - La Liga: Preview (r). Bundesliga: 23:20 VfB Stuttgart v Hamburg SV. (r) 01:10 - Preview (r). Malta Stars • melita 614 08:00 - Waterpolo: Poland v Malta - Feature (r) 08:20 - BOV PL: Sliema v Marsaxlokk (r) 10:45 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers (r) 12:15 - ASA Water Polo Champ.: Div. 1 Playoffs: Neptunes v Sliema (r) 13:50 Malta Handball Assoc.: Men's K#O F. Prel. Rnd: Luxol v
Phoenix (r) 15:10 - Melita GFA 1st Div. League: Nadur v San Lawrenz (r) 17:00 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers (r) 18:35 - ASA Water Polo Champ.: Div. 1 Playoffs: Neptunes v Sliema (r) 20:10 - BOV PL: Sliema v Marsaxlokk (r) 22:35 - Melita GFA 1st Div. League: Nadur v San Lawrenz (r) 00:25 - MRC Local Horseracing 2011: Meeting 24 (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: 1FC. Kaiserslautern v 1FSV. Mainz (r) 09:50 - npower Champ.:
Southampton v Birmingham City (r) 11:35 - La Liga: Español v Getafe (r) 13:25 - Bundesliga: FC. Schalke v Bayern Munich (r) 15:20 - La Liga: Osasuna v Sevilla (r) 17:10 - npower Champ.: Southampton v Birmingham City (r) 19:00 UEFA Champions League: Weekly Magazine 19:30 - La Liga: Preview. Bundesliga: 19:56 - Preview 20:30 - VfB Stuttgart v Hamburg SV. (live). 22:35 npower Champ.: Southampton v Birmingham City (r) 00:25 Bundesliga: VfB Stuttgart v Hamburg SV. (r) Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:00 - La Liga: Español v Getafe (r) 15:45 - Bundesliga: 1FC. Kaiserslautern v 1FSV. Mainz (r) 17:40 - La Liga - Highlights (r) 18:45 - Bayern Munich TV 21:45 - Barca TV 00:45 Bayern Munich TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - TEVA Mountain Games 11: Part 2 (r) 14:20 - Red Bull Cliff Diving: Boston Highlights (r) 14:50 - T3 Triathlon: Dusseldorf (r) 15:20 - Airpower 11: Steiermark (r) 16:15 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 17:25 NBA: Indiana @ Denver (r) 19:15 - WWE: RAW 20:05 Skateboarding: Vans Downtown Showdown (r) 20:25 - Red Bull Cliff Diving: Boston Highlights (r) 20:55 - WMRT: Long Highlights - Korea 21:45 NBA: Indiana @ Denver (r) 23:30 - WWE: RAW (r) 00:20 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
24 Klassifikati PROPRJETÀ
AVVI}I
Bu;ibba
G[al kull tip
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina/living/sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
Tignè Seafront
APPARTAMENT kbir fuq medda ta’ 125sqm, b’veduta impekkabbli, bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, u spazju ta’ karozza wa[da. ?emplu 99422082.
TA’ XOG{OL ta’ madum talart u tal-[ajt, kisi bil-;ibs, ]ebg[a, tik[il, graffiato, gypsum boards u parquet. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 79803496.
G[al xog[ol ta’ printing
DIGITAL printing, offset u letter press, na//ettaw ukoll ordnijiet ta’ kalendarji g[assena 2012 b’daqs ta’ 30cm x 43cm, morru g[and Paul Bonnici, Bonnici’s Printing Press, 3 Triq Melita, il-Belt
Valletta,
pbonnici@bonniciprintingpre ss.com
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
VETTURI
NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Range Rover
Nutara
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Renault Scenic
PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
INFITTEX xog[ol ta’ nutara ma’ nutar jew ditta legali. ?emplu 79737974.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumbledryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves. Nag[tu, stimi b’xejn minn qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox. Servizz il-;urnata kollha, bl-ir[as
L-g[oti tad-demm m’g[andux vaganzi. Ag[ti d-demm il-lum
prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.
Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Mejda tal-pranzu
FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata /emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Combination machine
SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464.
Mejda tonda
TAL-a[mar mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.
Kompluta b’sitt si;;ijiet, gi]er tal-ilma tal-elettriku, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mudell
TAT-TEATRU Rjal tal-;ebel mag[mul bl-idejn. Daqs ]ew; metri b’metru. ?emplu 79312397.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti, prezzijiet spe/jali li jibdew minn 55c (ta’ ewro) skont kemm tordna. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, il-
Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com KOMPJUTERS Tlift
ID-DATA tal-kompjuter tieg[ek? Qed tinkwieta g[ax ma tafx kif se ;;ib lura d-data li hi ferm importanti g[alik? Mela /empel malajr 99422082.
JIN{TIE:U Delivery Person
FULL time, Complete Supplies Ltd l-Imrie[el. Minn 21 sena ’l fuq. Ibag[tu CV fuq stores@completesupplies.com .mt
Dishwashers u Pizzar
SIBTIJIET u {dud is-sena kollha f’Marsaxlokk. ?emplu 79863105.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Passatemp 25
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. Naqqas il-qawwa talu;ig[ (5) 6. Kunjom il-President ta’ Malta (5) 7. Nefqa (5) 10. Dmir (5) 11. Qorob (5) 12. Daqq il-qmug[ u l-;wie] fuq il-qieg[a (5) 14. {a pja/ir tant li xtaq itir! (5) 16. {elu, fabbli (5) 17. Ne[[a t-ti]jin (5) 18. Helen fl-Italja (5)
18
Weqfin>1. Kunjom (6) 2. Telaq baxx baxx (6) 3. Taqtag[lu denbu l-istess jibqa’! (6) 4. {arrek minn postu (6) 8. Tni]]el l-opra l-ba[ar (5) 9. Plural ta’ seqer (5) 12. Protezzjoni (6) 13. Rinforza (6) 14. Feraq il-la[am fi strixxi (6) 15. {e;;e; (6)
Super Sudoku… mill-1 sat-12 Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 4 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sat-12.
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. u 6. Parru//ani; 7. Rubin; 10. Traba; 11. Estru; 12. Fara;; 14. Salvi; 16. Onora; 17. ?ej/a; 18. Famu]. Weqfin> 1. Oppost; 2. Kuruna; 3. u 9. A//identali; 4. Sinodu; 8. Dawra; 12. Fero/i; 13. :annat; 14. Strofa; 15. Irpo]a. DRAUGHTS
– Le, Oscar, ma jiswiex li tag[tini ra;un: g[adni kif bdilt l-idea!
Soluzzjonijiet
Super Sudoku
L-g[a]la f’idejh Fil-parti ta’ fuq jidhru g[axar basktijiet immarkati bl-ittri. Dan ir-ra;el jinsab [erqan biex jixtri wie[ed g[at-tifla li g[adha kemm g[alqet g[oxrin sena. Fil-parti ta’ ta[t jidher li l-g[a]la g[amilha u xtara basket minnhom. X’ittra g[andu l-basket li xtara dan ir-ra;el?
Jirba[ l-abjad
Kontra s-swar t’Alla m’hemmx kanuni. Dan ifisser li [add ma jista’ jeg[leb lil Alla.
L-g[a]la f’idejh
Qwiel Maltin
Basket bl-ittra ?
:ib il-bord tad-draughts u qieg[ed id-dammi e]att kif jidhru hawn fuq. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jirba[ il-log[ba f’seba’ mossi?
Abjad: 31 – 27, Iswed: 23 x 7; Abjad: 27 – 23, Iswed: 28 x 19; Abjad: 6 – 2, Iswed: 13 – 6; Abjad: 2 x 4, Iswed: 18 x 27; Abjad: 30 x 7, Iswed: 21 x 30; Abjad: 4 – 8, Iswed: 3 x 12; Abjad: 8 x 22 u jirba[.
Jirba[ l-abjad
IN-NAZZJON Il-:img[a 23 ta’ Settembru, 2011
26 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-
AVVI}I POLITI?I L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m., u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq
il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
AVVI}I SO?JALI
SAN :ILJAN. Membri tal-Kumitat
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici qed jorganizzaw Barbecue, g[ada s-Sibt, 3 ta’ Settembru fil-lukanda Dolmen Resort, il-Qawra. Prezz €15 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. Il-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and ilhelpers tas-soltu jew billi //emplu 99460366, 99242945 jew 21239210.
Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.
APAN L-APAN se torganizza ikla talIndipendenza f’Ta’ Soldi Restaurant, nhar il-{amis 29 ta’ Settembru 2011, fis-6 p.m. Prezz €16, li jinkludi t-trasport. G[al aktar informazzjoni /empel lil helpers jew fuq in-numru tat-telefon 21420513 jew mowbajl 79040544.
PAULA MIFSUD BONNICI.
I}-}EJTUN. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jorganizza Barbecue, il-:img[a, 9 ta’ Settembru fis-7.30 p.m. Prezz €15. Mistednin id-Deputati u Kandidati tad-distrett. {AL SAFI. IL-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ikla, il-{add, 11 ta’ Settembru fin-12.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Biex tibbukkja lbiljetti tista’ //empel 79051529. Mistieden spe/jali lPrim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi. CHRIS SAID. Il-{bieb ta’
Chris Said qed jorganizzaw Barbecue, l-Erbg[a, 14 ta’ Settembru fis-7.30 p.m. f’Ta’ Mena, Marsalforn. Divertiment ipprovdut minn Cash and Band. Se jkun hemm ukoll attrazzjonijiet u log[ob g[at-tfal. Prezz €10 g[all-kbar u € 5 g[al tfal ta[t l-10 snin, u g[all-biljetti tistg[u //emplu 99427807.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, Tombla u Te, il-{add, 25 ta’ Settembru f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz € 6 u g[all-biljetti tistg[u //emplu 23285000 jew milluffi//ji.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb
Kuntatt mal-attivisti u membri Kumitati Sezzjonali PN 1981-1987 Bi preparazzjoni g[all-attivitajiet li se jsiru fix-xhur li ;ejjin il-Partit Nazzjonalista qed ji;bor informazzjoni dwar persuni li kienu membri tal-Kumitati Sezzjonali bejn l-1981 u l-1987. Min kien membru ta’ Kumitat Sezzjonali f’dawn i]-]minijiet hu mitlub jag[ti l-informazzjoni a;;ornata tieg[u billi j/empel 25965314 jew 99424945.
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar it-28 ta’ Settembru f’Villa Arrigo, in-Naxxar. G[all-biljetti /emplu 99473932 u jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers tas-soltu. Trasport provdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu. Prezz> €5.50 Il-Prim Ministru se jattendi g[al din l-attività.
ta’ Caroline Galea qed jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 4 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Ikun hemm tombla u /-/ans li tirba[ [afna rigali. Trasport provdut mill-postijiet tas-soltu, u g[all-biljetti u informazzjoni tistg[u //emplu 99843564 jew 99491069.
AVVI}I O{RA I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu l-offerta tag[hom bil-miktub indirizzata lis-Segretarju Kumitat PN }urrieq, Uffi//ju PN }urrieq sa mhux aktar tard mill-{add, 11 ta’ Settembru. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. SAN PAWL IL-BA{AR. Il-
Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija talbar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jag[mlu kuntatt mal-President fuq 99456411 jew masSegretarju fuq 99404292. IlKumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik laktar vanta;;u]a.
Uffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.
BIRKIRKARA. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. fl-
Uffi//ju PN.
BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. FLORIANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895466. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu fuq 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. Kull nhar ta’ :img[a bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30 p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
27 TENNIS
Wirja po]ittiva ta' tennisti Maltin fir-Renju Unit Matul dawn l-a[[ar ;img[at, tmien plejers Maltin tat-tennis waslu lura mir-Renju Unit b[ala rebbie[a wara li [adu sehem fit-tieni LTA rating tournaments annwali fir-Renju Unit. Il-kontin;ent, li kien jikkonsisti fi tlett ibniet u [ames subien b’età bejn il-11 u s-16-il sena, [a sehem flavvenimenti f’Tipton u fi Shrewsbury Welti. Waqt l-ewwel ;img[a tattournament fit-Tipton Indoor Tennis Centre it-tim lag[ab tajjeb u kul[add kellu ri]ultati tajbin. Kull plejer la[aq ilkwarti jew is-semifinali blikbar su//ess ikun dak ta’ Bernard Cassar, li, flimkien ma’ [uh Matthew, reb[u ddoubles tas-subien. It-tim ;ab ri]ultati a[jar fittieni avveniment fi Shrewsbury. Raphael Sammut reba[ it-tournament tas-subien ta’ ta[t l-14-il sena u Rebecca McCarthy waslet sal-finali talbniet ta’ ta[t l-14-il sena u
wara li kellha 5 punti fit-tieni set, tilfet 6-4 fit-tielet set. It-tim kellu aktar ri]ultati tajbin fejn Bernard u Matthew re;g[u reb[u d-doubles tassubien u Rebecca McCarthy u Alexei Cassar reb[u d-doubles tal-bniet. Il-kow/is li kienu qed jakkumpanjawhom, Robert Tarpey u Omar Suzuka, kienu kuntenti bil-prestazzjoni tattim u kienu ferm sodisfatti bilprogress e//ezzjonali tali]g[ar ]ew; plejers, Zach Ciappara u Katrina Sammut li fl-ewwel vja;; appo;;jat minn MTF lag[bu tajjeb u kisbu esperjenza prezzju]a f’log[ob kompetittiv kontra ftit millaqwa plejers ]g[ar tar-Renju Unit. Robert Tarpey ]ied li ttim kien ta’ pja/ir biex tivvja;;a mieg[u u Malta kienet rappre]entata b’mod mill-aqwa kemm fl-impenn tag[hom g[al-log[ob kif ukoll bil-mod e]emplari tal-im;iba tag[hom. David Farrugia Sacco, il-
Mix-xellug g[al-lemin> Bernard Cassar Torregiani, Zach Ciappara, Katrina Sammut, Omar Sudsuka (Kow/), Robert Montanaro Gauci, Matthew Cassar Torregiani, Raphael Sammut, Alexia Cassar, Rebecca McCarthy
President tal-MTF fera[ lillplejers u lill-kow/is g[arri]ultati e//ellenti.
Hu qal li l-opportunità g[allparte/ipazzjoni f’dawn ittournaments isse[[ biss
permezz tal-appo;; mill;enituri mill-isponsors GasanMamo Insurance.
SPARAR
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Pace jirba[ l-edizzjoni Vivendo
Jispikkaw it-ti;rijiet tal-klassi Premier u dik tal-galopp
Frans Pace reba[ l-edizzjoni 'Vivendo' li hi sparatura Trap. Din l-edizzjoni saret fi tmiem il-;img[a fil-Bidnija. It-tiraturi sparaw fuq 125 plattina fl-ewwel rawnd u laqwa sitta kkwalifikaw g[allbarrage finali. Hawnhekk, it-
tiraturi sparaw fuq 25 plattina o[ra. Pace spi//a fl-ewwel post hekk kif laqat 23, 22, 23, 21, 23 g[al total ta' 112-il plattina minn 125 plattina fl-ewwel rawnd u laqat 23 minn 25 biex ]ied dan l-ammont g[al 125 minn 150.
Fit-tieni post spi//a George Cassar li laqat 134 plattina minn 150. Stephen Vella spi//a t-tielet b'total ta' 133 plattina minn 150. Jason J. Aquilina, fir-raba' post, laqat total ta' 132 plattina minn 150, Jeffrey Pisani, li spi//a l-[ames post laqat 130 minn 150 filwaqt li fis-sitt post, Anthony Bugeja laqat tnejn inqas minn dak ta' qablu. Intant, Klassi A intreb[et minn Stephen Vella b'46 minn 50 filwaqt li Jason Aquilina ;ie t-tieni b'plattina inqas minnu. Fit-tielet post spi//a
George Cassar. Klassi B intreb[et minn Charlie Demanuele b'total ta' 43 minn 50 plattina filwaqt li James Galea spi//a t-tieni post bi 42 plattina minn 50. Fittielet post spi//a Frankie Scorfina bi 42 plattina minn 50. Klassi C intreb[et minn George Ciappara li laqat 38 plattina minn 50 filwaqt li fittieni post spi//a Jean Pierre Borg li laqat l-istess ammont ta' Ciappara. Fit-tielet post spi//a George Grech b'35 plattina minn 50.
LOKALI
LOKALI – WEIGHTLIFTING
Dan l-a[[ar in-nursery ta' Paola Hibs ipparte/ipat f'kamp ta' ta[ri; fi Sqallija fil-belt ta' Kastalia. Hemmhekk, it-tim ta' Paola ta' ta[t it-13-il sena lag[ab anke tliet partiti ta' [biberija u kiseb ri]ultati rispettabbli [afna. L-avversarji ta' Paola kienu ttimijiet minn Pozzallo. Kontra ttim ta' ta[t il-15-il sena, Paola spi//aw fi draw fi]-]ew; partiti li lag[bu kontrihom. Intant, kontra t-tim ta' ta[t it13-il sena, Paola reb[u 8-3. Matul dawn il-partiti, t-tim wera potenzjal kbir u dan jawgura tajjeb g[all-kow/ Joe Cardona u Patrick Cauchi, li hu diri;ent talKumitat.
I]-]ew; weightlifters Maltin, Clint Grech u Rodmar Pulis g[adhom kemm irritornaw Malta wara esperjenza li kellhom barra minn Malta, fil-belt kapitali Taljana, Ruma. Hemmhekk, Pulis u Grech t[arr;u f’kamp ta’ ta[ri; li kien organizzat fi/-?entru Olimpiku tal-CONI. Flimkien ma’ dawn il-Maltin kien hemm jg[inhom l-assistent kow/ Stephen Borg. Din kienet esprjenza sabi[a u po]ittiva g[al dawn ilMaltin li t[arr;u flimkien kif ukoll ma’ atleti li jiffurmaw parti mit-tim nazzjonali Taljan. Dan kollu sar possibbli grazzi g[all-Federazzjoni Ewropea tal-Weightlifting kif ukoll permezz tal-g[ajnuna min-na[a tal-Kunsill Malti G[all-Isport (KOM). Nhar il-{add li ;ej, fil-25 ta’ Settembru, l-Asso/jazzjoni Maltija se torganizza kompetizzjoni bi t[ejjija g[allKompetizzjonijiet Internazzjonali. Din il-kompetizzjoni lokali se ssir fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera fl-10.30 fejn kul[add hu mistieden jattendi.
Kamp ta' ta[ri; su//ess
Esperjenza barra minn Malta g[al Grech u Pulis
minn Id-39 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet issir illejla filkorsa tal-Marsa. L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija se jkunu wa[da tat-trott g[al ]wiemel tal-klassi Premier li ssir fuq distanza qasira ta' mil u ti;rija tal-galopp fuq 1250m. It-ti;rija Premier se tkun issitt wa[da u tibda fid-8.50 p.m. Se jie[du sehem g[axar ]wiemel f'din it-ti;rija. Dawn huma Enjoy Kronos, Lascar Beujolais, Mighty, Or Noir Mabon, Kain Poifond, Niro, Carnegie Hall, iddebuttanta }vedi]a Queen Isabella, Count Of Life u Nuage Somolli. Din g[andha tkun ti;rija mill-aktar bilan/jata fejn attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Lascar Beaujolais (Clint Vassallo), Carnegie Hall (Darren Mizzi) u Nuage Somolli (Alex Cortis). Min-na[a l-o[ra, l-unika ti;rija tal-galopp se tkun irraba' ti;rija tal-programm u fiha hemm miktuba tmien ]wiemel. Dawn ikunu Friarscourt, Mary Celest, debuttant Irlandiz Fyelehk, Marivan, ]iemel ie[or ;did Ingli] ta' tliet snin Debbie's Love, Rougemont, Virginia Med u Letthewordgoforth. Misjuq minn Ramon Grima, Kenneth Vella
Friarscourt jibda l-aktar kwotat li jie[u t-tieni reb[a konsekuttiva minn Marivan (Eric Zammit) u Letthewordgoforth (Sarah Borg). Il-kumplament tat-ti;rijiet tat-trott se jkunu riservati g[al ]wiemel tal-klassi Gold, Silver, Bronze u Copper blewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-7 p.m. .
Tbassir
I ti;rija. Klassi Copper. Win - Jeo de Touvois. Place Marathon d'Isques, Orasi Index. II ti;rija. Klassi Bronze. Win - Mealington. Place Nimeno, Icare de Jemma. III ti;rija. Klassi Silver. Win - Label Chouan. Place Osay de Viette, Norton de Gaia. IV ti;rija. Klassi Galopp. Win - Friarscourt. Place Marivan, Letthewordgoforth. V ti;rija. Klassi Silver. Win - Third Time Lucky. Place Charlie Smitt, Orage d'Urzy. VI ti;rija. Klassi Premier. Win - Lascar Beaujolais. Place - Carnegie Hall, Nuage Somolli. VII ti;rija. Klassi Gold. Win - She's Dreamlike. Place - Netter Williams, Notre Allegro. VIII ti;rija. Klassi Silver. Win - Lime Casted. Place Master Lupin, Zerbin.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
28 Sport FOOTBALL OLIMPJADI 2012
Biljetti g[all-bejg[ fir-rebbieg[a Dawk kollha li tilfu /-/ans li jakkwistaw biljett g[allOlimpjadi tal-2012 issa g[andhom /ans jakkwistaw biljett fir-rebbieg[a li ;ejja. Kull biljett ta’ kull sport minbarra lfootball kien mibjug[ u dan [oloq kontroversja kbira fost dawk li xtaqu jaraw lil diversi atleti ta’ fama mondjali. Huwa g[alhekk li l-Kumitat Organizzattiv tal-Olimpjadi f’Londra se jer;a’ jo[ro; g[all-bejg[ minn tal-anqas miljun biljett ie[or. Dawn il-biljetti g[all-ewwel kienu se jkunu g[all-bejg[ f’Di/embru i]da issa ;ie konfermat li dawn se jkunu mibjug[a f’April jew Mejju li ;ej. Il-1.5 miljun biljett tal-football li ma ;ewx mibjug[a se jer;[u jo[or;u g[all-bejg[ aktar tard din is-sena. Intant, l-ewwel 70 elf voluntier li se jkunu qed jg[inu waqt din l-edizzjoni ;ew assenjati r-rwoli tag[hom. L-organizzaturi tal-Olimpjadi, fi stqarrija qalet li qed tevalwa madwar kwart ta’ miljun applikazzjoni li ir/ieviet ming[and persuni li huma interessati biex jg[inu fl-akbar edizzjoni sportiva fid-dinja. Dawk li se jkunu a//ettati se jibdew jit[arr;u f’Jannar li ;ej. Pre]entati il-medalji tal-Olimpjadi Paralimpi/i L-organizzaturi tal-Olimpjadi Paralimpi/i pre]entaw ilmedalji li se jing[ataw lir-rebbie[a waqt l-edizzjoni li se ssir f’Londra matul is-sajf li ;ej. Madwar 2,100 medalja, li ;ew iddisinjati minn Lin Cheung, se jing[ataw lil 502 rebbie[ fi spazju ta’ 11-il ;urnata. S’issa, meta fadal biss ;img[a biex tintemm il-fa]i ta’ bejg[ ta’ biljetti, madwar ]ew; miljun biljett inbieg[u g[al din l-edizzjoni.
Il-FIFA twissi b’diversi ka]i ta’ korruzzjoni Il-FIFA qed twissi li diversi gruppi kriminali qed jinfiltraw f’dan l-isport u qed jag[mlu [sara billi jixtru klabbs ta’ kalibru baxx u jimmanipulaw partiti biex b’hekk jilag[bu im[atri fuq l-istess tim tag[hom. Dan ;ie ]velat minn Chris Eaton, il-Kap tas-Sigurtà talFIFA, fejn spjega li dawn ilgruppi jixtru klabb, jorganizzaw partiti bejniethom u jkunu jafu l-iskor finali. Flistess [in jilag[bu l-im[atri fuq l-istess partita u b’hekk ida[[lu flus kbar. Il-FIFA trid ti;;ieled kontra dan kollu u biex tag[mel dan fet[et anke /entru fejn wie[ed li ;ie avvi/inat minn xi membru ta’ dawn il-gruppi u ji]vela kollox ming[ajr ma ti;i ]velata l-identità tieg[u. “Irridu nimmanipulaw lil dawk li qed jimmanipulaw dan l-isport, irridu nbe]]g[u lil dawk li jridu j[amm;u lfootball. Il-FIFA hi serja dwar dan u trid tipprote;i lin-nies tag[ha kif ukoll lill-isport minn dawn in-nies bla kuxjenza,” qal Eaton. Eaton kompla biex qal li dawn il-gruppi infiltraw laktar f’livelli baxxi ta’ dan lisport u dan l-a[[ar in-nies
involuti f’din it-tip ta’ korruzzjoni ]diedu min[abba l-flus kbar li hemm involuti f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ im[atri. Eaton, qabel ma sar Kap tas-Sigurtà tal-FIFA, g[amel 12-il sena ja[dem malInterpol, asso/jazzjoni li ta[dem proprju kontra lkorruzzjoni. Eaton spjega kif ja[dem ilpro/ess kollu u beda billi qal semma ka] ri/enti li se[[ filFinlandja. “Wilson Raj Perumal, persuna mis-Singapore, kien arrestat sentejn filwaqt li disa’ players miz-Zambia u milGeorgia ;ew immultati min[abba li dawn pruvaw jimmanipulaw diversi partiti. Permual [allas lil xi players madwar 20 elf ewro kull partita u meta kien jilg[ab lim[atra fuq il-partiti tat-tim ta’ Rovaniemi kien jir/ievi madwar 50 elf ewro”. Eaton ]vela li dawn ilkriminali g[andhom mod partikolari kif jibnu relazzjoni ma’ dawn il-players ta’ divi]jonijiet inferjuri. “Wie[ed li jilg[ab l-im[atri javvi/ina player u jawguralu tal-prestazzjoni u jtih somma flus, somma ta’ madwar elf
ewro. G[al dawn il-players somma b[al din hi wa[da kbira. Wara li jtuhom ‘rigal’ joffrulhom eluf kbar biex ma jilag[bux tajjeb u minn hawnhekk tibda l-korruzzjoni. Dan kien e]att kif kien jag[mel Perumal,” kompla Eaton. Aktar kmieni matul din issena, il-FIFA la[qet ftehim mal-Interpol, b’din tal-a[[ar twieg[ed li se tag[ti madwar 20 miljun ewro biex ti;;ieled kontra l-korruzzjoni g[al dawn l-10 snin li ;ejjin. “Ninsabu f’ta[diet kemm ma’ gvernijiet kif ukoll malPulizija ta’ diversi pajji]i biex dawn jg[inuna fil-;lieda kontra l-korruzzjoni,” qal Eaton. Matul dawn l-a[[ar xhur, ilPresident tal-FIFA, Sepp Blatter, li ;ie ri-elett flelezzjoni tal-FIFA, wieg[ed ukoll li se jissielet biex din ilFederazzjoni tikseb reputazzjoni tajba ma’ dawk kollha involuti fil-football. Ir-reputazzjoni tal-FIFA [adet daqqa ta’ [arta kbira wara li ;ew mag[]ula l-pajji]i li se jorganizzaw ledizzjonijiet tat-Tazza tadDinja tal-2018 kif ukoll tal2022.
KAMPJONATI MONDJALI TAL-ATLETIKA 2017
Farah jappo;;ja l-kandidatura ta’ Londra I/-champion mondjali tal5000m, Mo Farah [e;;e; lillFederazzjoni Internazzjonali tal-Atletika (IAAF) biex tag[]el lill-belt ta’ Londra b[ala l-belt li torganizza lkampjonati mondjali talatletika tal-2017. L-atleta Brittaniku reba[ il5000m waqt il-kampjonati mondjali li g[adhom kemm saru fil-Korea t’Isfel fil-belt ta’ Daegu ng[aqad ma’ diversi persuni ta’ fama mondjali biex jg[inu lil Londra tirba[ id-dritt li torganizza dawn ilkampjonati. Fost dawk li qed jappo;;jaw il-kandidatura ta’ Londra hemm ukoll i/champion mondjali l-atleta minn Wales, David Dai Greene. Il-belt l-o[ra li tefg[et ilkandidatura tag[ha biex torganizza l-edizzjoni tal2017 hi dik ta’ Doha fil-Qatar u b’hekk Londra g[andha sfida qawwija minn belt li hi karatterizzata minn investituri biljunarji. “Londra g[andha ri]orsi kbar. In-nies huma mill-aqwa u j[obbu [afna l-isport. U nemmen li g[alhekk g[andha ting[ata d-dritt li torganizza dawn il-kampjonati,” qal
I/-champion mondjali tal-5000m, Mo Farah, wie[ed middiversi atleti li qed jg[in biex Londra tirba[ id-dritt li torganizza l-kampjonati mondjali tal-2017
Farah fl-ewwel kummenti tieg[u. Fuq in-na[a l-o[ra, i/champion tal-hurdles, Greene qal li jemmen li jekk Londra torganizza dawn il-kampjonati ting[ata spinta kbira lill-atleti Brittani/i g[aliex dawn ikollhom l-appo;; tannazzjon s[i[. Ta’ min jinnota li Londra se torganizza l-Olimpjadi ta’ sena o[ra. “Jien naf x’ji;ifieri tkun champion u li ssir champion quddiem pajji]ek nimma;ina li hi ferm aktar emozzjonanti.
L-appo;; li jkollna f’grawnds b[al ma huma Crystal Palace jew Birmingham ikun wie[ed kbir u ma nistax nimma;ina x’in[oss hekk kif inkun se nikkompeti,” kompla Greene. Minbarra Greene u Farah hemm ukoll jag[ti l-appo;; tieg[u ir-rebbie[ tal-medalja tal-fidda fit-Triple Jump, Phillips Idowu. Id-de/i]joni finali dwar liem belt se torganizza ilkampjonati mondjali tal-2017 se tit[abbar fil-11 ta’ Novembru fil-belt ta’ Monaco.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
Sport 29 FORMULA 1
Sebastian Vettel hu uniku Dietrich Mateschitz, sid tar-Red Bull, iddeskriva lis-sewwieq :ermani] b[ala wie[ed ‘uniku’ ftit jiem qabel ma dan jista’ jirba[ it-tieni titlu konsekuttiv filkarriera tieg[u. Fi tmiem il-;img[a, Vettel jista’ ji;i inkurunat champion g[al darba o[ra jekk jirba[ il-Grand Prix li se jsir f’Singapore. Hu grazzi g[ad-distakk kbir li hemm benju u bejn l-eqreb rivali tieg[u, Fernando Alonso, li Vettel jista’ jirba[ it-titlu meta fadal sitt Grand Prix. “Konna nafu x’kapa/ijtajiet g[andu Vettel. Imma kul[add kien sorpri] bilkonsistenza tieg[u, li hi wa[da impressjonanti. Nemmen li sewwieq tal-kalibru ta’ Vettel hu uniku,” qal Mateschitz. Vettel g[andu 284 punti filwaqt li ssewwieq tal-Ferrari, Alonso g[andu 172, 112 punt inqas mil-leader. Dawn il-punti, Vettel ;abarhom grazzi g[at-tmien Grand Prix li reba[
minn 13-il tellieqa li saru s’issa. Ta min jinnota li jekk jirba[ it-titlu. Vettel, ikun reb[u b’mod ferm differenti minn meta sar champion sena ilu. Dan g[aliex hu kellu jistenna proprju sal-a[[ar tellieqa, dik ta’ Abu Dhabi biex a//erta ru[u mill-ewwel titlu filkarriera tieg[u. Din is-sena Vettel tjieb fil-prestazzjonijiet tieg[u u iddomina mill-bidu sal-a[[ar u kienu ftit tlielaq fejnn sewwieqa o[ra irnexxielhom iwaqqfu temprarjament il-mixja tal:ermani]. Il-koppja tal-McLaren, Lewis Hamilton u Jenson Button reb[u erba’ Grand Prix bejnitehom filwaqt li Alonso reba[ Grand Prix. Hekk kif ;ew ippubblikati lkummenti tas-sid Awstraljan, Vettel wie;eb li hu ferm kuntent b’dawn ilkumplimenti u spjega li bejnu u bejn Dietrich Mateschitz te]isti relazzjoni spe/jali.
– Dietrich Mateschitz
Is-sewwieq Sebastian Vettel (xellug) u s-sid tar-Red Bull, Dietrich Mateschitz
“Is-su//ess li qed jikseb Vettel jikkonferma kemm it-tim hu kapa/i jibni karozza tal-aqwa livell. Ninsabu kuntenti [afna li Vettel se jibqa’ mag[na
g[al ]mien twil u ninsabu wkoll kburin li konna a[na li tajna /ans lill dan issewwieq fenomenali biex jiddebutta f’dan il-livell,” temm jg[id Mateschitz.
FOOTBALL
RUGBY
Wenger jirrifjuta li jiltaqa’ mal-azzjonisti
L-Afrika t’Isfel tumilja lin-Namibia
Il-kow/ ta’ Arsenal, Arsene Wenger ikkan/ella l-laqg[a li kellu ppjanata mal-azzjonijisti tal-klabb ta’ Londra. Wenger, kull sena jiltaqa’ f’attività spe/jali fejn ikun mistoqsi dwar diversi temi talklabb u din is-sena, il-kow/ g[a]el li ma jiltaqax ma’ dawk li investew mal-klabb. Il-klabb informa lil dawn l-azzjonisti permezz ta’ email fejn spjegawlhom li g[alissa, din l-attività annwali mhux se ssir u qalulhom ukoll li dawn se jkunu a;;ornati dwar dak li se ji;ri aktar ‘il quddiem la darba tikkalma s-sitwazzjoni fi [dan il-klabb. Din l-attività kienet issir fi tmiem l-ista;un i]da mill-2009 ‘l hawn bdiet issir fil-bidu tal-ista;un. Il-partitarji ikollhom sieg[a /ans fejn jistg[u jistaqsu lill-kow/ dwar diversi temi fosthom trasferimenti, sitwazzjoni finanzjarja tal-klabb u pro;etti g[all-futur. B[alissa, Arsenal g[addejjin minn mument ferm diffi/li u hu g[alhekk li l-klabb g[a]el li jevita disgwid waqt din il-laqg[a bejn il-partitarji u Wenger. It-tim tal-Gunners kellu bidu di]astru] filkampjonat fejn attwalment jinsabu fis-17-il post wara [ames partiti li minnhom tilfu tnejn. Bla dubju, tispikka t-telfa ta’ 8-2 f’Old Trafford kontra r-rivali Man Utd. Minkejja li din l-attività ;iet kan/ellata Wenger xorta jrid iwie;eb g[all-mistoqsijiet waqt il-Laqg[a :enerali Annwali li se ssir matul ix-xahar li ;ej. BENAYOUN- Intant, a[bar [a]ina o[ra g[al Arsenal hi li lmidfielder tag[hom, Yossi Benayoun hu mwe;;a’ u se jitlef ilpartita li jmiss fil-kampjonat.
Il-holders tat-Tazza tad-Dinja, l-Afrika t’Isfel taw sinjal /ar li mhux be[siebhom i/edu t-titlu hekk kif g[elbu bi skor ta’ 87-0 lin-Namibia f’partita valida minn Grupp D. B’din ir-reb[a, issa, it-tim tal-Afrika t’Isfel jinsab pass ‘il bog[od milli jibbukkja post filkwarti tal-finali ta’ din l-edizzjoni li qed issir fi New Zealand. Fil-fatt, jekk l-Afrika t’Isfel tirba[ il-konfront li jmiss tilg[ab fil-karti tal-finali kontra l-Awstralja. Qabel il-partita, reb[a g[all-Afrika t’Isfel qatt ma kienet wa[da f’dubju i]da ta’ min jinnota li dan it-tim, minkejja li kiseb reb[a kbira, wettaq ]balji banali fl-ewwel taqsima. Skond il-kow/ tat-tim, Peter de Villiers, dawn li]balji, jekk isiru kontra timijiet ta’ kalibru og[la minn dak tan-Namibia, it-tim tieg[u jkollu jpatti qares. Rigward dawn l-i]balji anke l-captain tat-tim, John Smit qal li dawn iridu ji;u evitati aktar ma lkompetizzjoni tid[ol f’fa]i delikata. “Fil-halftime tkellimna sew u analizzajna fejn ]baljajna Dak li g[amilna fit-tieni taqsima kien kollu frott ta’ dak li kien diskuss mal-kow/ filhalftime,” qal Smit.
Kien il-winger Gio Aplon, li re;a’ reba[ postu fit-tim li feta[ l-iskor bi try fis-seba’ minuta filwaqt li Habana g[amel it-tieni try tal-partita. Dan tal-a[[ar kienu ilu 15-il xahar ma jag[mel try u b’din it-try qabe] lil Joost van der Westhuizen fil-kotba tal-istatisti/i ta’ dan it-tim. Minkejja li l-Afrika t’Isfel lag[bet kontra tim ferm inferjuri g[aliha, il-kow/ De Villiers g[a]el li jilg[ab diversi players titulari. Ir-rekord tan-Namibia fit-Tazza tad-Dinja m’huwiex po]ittiv u fil-fatt dawn g[adhom qatt ma irre;istraw reb[a f’edizzjoni b[al din. Huma qatt ma kienu ta theddida g[all-Afrika t’Isfel u fil-fatt wara l-ewwel taqsima kienu di;a’ 31-0 minn ta[t. Aktar ma g[adda [in aktar komplew jiddominaw l-Afrikani biex reb[u bi skor finali ta’ 87-0. “Kienet wirja ferm di]apputanti. Qabel illog[ba g[idna li rridu ni]baljaw ftit kemm jista’ jkun i]da dan ma se[[x u pattejna qares g[alih,” qal il-captain tan-Namibia, Jacques Burger. Intant, illum l-Awstralja taffronta lill-Istati Uniti. Ri]ultat
Afrika t’Isfel v Namibia
FOOTBALL LOKALI
Anonam imexxi lil Tarxien Wara li Noel Coleiro irri]enja minn kow/ ta’ Tarxien Rainbows, jidher li Orosco Anonam se jie[u f’idejh it-tim. Coleiro offra r-ri]enja tieg[u aktar kmieni matul il-;img[a wara li fi tmiem il-;img[a, Tarxien tilfu bi skor ta’ 4-1 kontra Qormi. Wara erba’ partiti, Tarxien g[andhom biss punt u minkejja li l-klabb jinsab f’sitwazzjoni delikata, ir-ri]enja ta’ Coleiro xorta wa[da [asdet lil dawk kollha li huma vi/in tal-klabb.
Id-debutt ta’ Anonam fuq il-bankina tar-Rainbows x’aktarx se jkun g[ada f’Kordin meta Tarxien jiltaqg[u kontra Mosta f’konfront li jista’ jitqies b[ala wie[ed dirett min[abba li ]-]ew; timijiet g[andhom listess ammont ta’ punti. Ta min jinnota li Anonam di;a’ kien f’sitwazzjoni b[al din meta kien ma’ Floriana. Meta kien telaq Roddy Collins, Anonam kien [a f’idejh l-iskwadra sakemm kien in[atar Zoron Popovic.
Francois Hougaard jiskurja kontra n-Namibia fir-reb[a kbira ta’ 87-0
87-0
IN-NAZZJON Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
30 Sport KAMPJONAT BOV PREMIER
Valletta jfittxu li jwaqqfu rekord I/-champions Valletta se jippruvaw iwaqqfu rekord filfutbol Malti hekk kif nhar il{add f’Ta’ Qali jilag[bu kontra Hibernians. Jekk ma jitilfux, Valletta jkunu rre;istraw 38 partita ming[ajr telfa fil-kampjonat. Irrekord, s’issa hu dak ta’ 37 partita, imwaqqaf minn Hibernians fl-1983. Valletta la[qu dan ir-rekord ;img[a ilu meta g[elbu lil Mosta 3-0 u ironikament, jistg[u jiksru r-rekord ta’ Hibs proprju kontra t-tim ta’ Mark Miller. Wara li sta;un g[adda reb[u kampjonat bla telfa, it-tim ta’ Jesmond Zerafa jittama li jkompli jil[aq miri presti;ju]i fl-istorja tal-futbol Malti. L-a[[ar telfa fil-kampjonat ta’ Valletta tmur lura g[al meta dawn kienu meg[luba bi skor
ta’ 1-0 kontra B’Kara f’Marzu tal-2010. L-a[[ar telfa li Valletta sofrew fix-xena lokali kienet dik fil-final tal-U*Bet FA Trophy kontra Floriana f’Mejju li g[adda. G[al Valletta se jkun nieqes l-attakkant internazzjonali Malti, Michael Misfud, li ;img[a ilu kontra Mosta skurja l-ewwel ]ew; gowls tieg[u bilgear tas-City minn mindu re;a’ ng[aqad mag[hom. Dan se jkun nieqes min[abba li we;;a’ l-hamstring fl-istess partita kontra t-tim neopromoss u hu mistenni jdum barra madwar xahar. Jista’ jag[ti l-ka] li l-leaders ikunu wkoll ming[ajr ilgoalkeeper Andrew Hogg, li ukoll kellu problema filhamstring. Skond l-istaff mediku ta’ Valletta, il-probema ta’ Hogg hi wa[da ferm inqas
serja minn dik tal-captain tattim nazzjonali. Minbarra li dan il-konfront se jkun wie[ed interessanti min[abba li fin-nofs hemm dan ir-rekord, wie[ed irid jg[id ukoll li l-forma li jinsabu fiha Hibernains hi wa[da tajba [afna u mhux se tkun fa/li g[al Valletta biex jiksbu t-tliet punti. Bla dubju, t-theddida numru wie[ed g[ad-difi]a Beltija se jkun l-attakkant Edison Luis Dos Santos, rebbie[ tal-plejer tax-xahar ta’ Awwissu. Wara draw kontra Sliema, Hibernians irkupraw tajjeb u kisbu reb[iet kontra Marsaxlokk, B’Kara u Balzan biex issa jinsabu biss ]ew; punti ta[t Valletta. Reb[a g[at-tim ta’ Mark Miller tfisser li Hibernains jaqb]u fl-ewwel post talklassifika. Intant, fl-ewwel partita ta’ nhar il-{add, Balzan jiltaqg[u kontra Mqabba. Balzan se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 3-1 kontra Hibernians filwaqt li Mqabba se jkunu ;ejjin minn draw ferm po]ittiv ta’ 2-2 kontra B’Kara. G[al Balzan se jkun nieqes id-difensur Jonathan Francica li hu sospi] partita. Illum Floriana jiltaqg[u kontra Marsaxlokk u wie[ed irid jara x’se tkun irreazzjoni tal-plejers wara l-
a[bar tar-ri]enja tal-President, Johann Said. Dan tal-a[[ar offra r-ri]enja tieg[u wara li ttim tieg[u reba[ bi skor ta’ 1-0 kontra {amrun Spartans. Min-na[a tag[hom, Marsaxlokk ukoll iridu jkomplu jibnu fuq dak li wettqu kontra Sliema meta [adu draw ta’ 2-2. Fit-tieni partita, dik bejn {amrun u Qormi, l-iSpartans iridu jfittxu li jibdew ji;bru lpunti wara l-bidu xejn po]ittiv li kellhom f’dan l-ista;un fejn s’issa, g[adhom biss [adu punt minn erba’ partiti. Qormi, li ;img[a ilu reb[u b’mod konvin/enti lil Tarxien bi skor ta’ 4-1, jilqg[u fit-tim lill-akkwist il-;did Daniel Nwoke. Nwoke, li spi//a b[ala l-aqwa skorer tal-ista;un li g[adda ]gur li se jkun arma strumentali fl-attakk ta’ Stephen Azzopardi. Partita li se ti;bed interess hi dik ta’ g[ada bejn B’Kara u Sliema, ]ew; timijiet li fallew milli jirb[u fl-a[[ar [ar;iet tag[hom kontra Marsaxlokk u Mqabba rispettivament. Il-Karkari]i di;à qeg[din [ames punti ta[t il-leaders Valletta u jekk be[siebhom jissieltu g[all-kampjonat ma jridux ikomplu jitilfu aktar punti filwaqt li Sliema, li bdew
bl-g[an li jiksbu post fi/Championship Pool, bdew tajjeb u jinsabu fir-raba’ post. G[al Sliema se jkun nieqes lattakkant Danial Mitev li hu sospi] partita. Qabel din il-partita, Tarxien jiltaqg[u kontra Mosta f’partita bejn ]ew; timijiet li jinsabu b’punt kull wie[ed. Matul il-;img[a, il-kow/ ta’ Tarxien Noel Coleiro offra rri]enja tieg[u wara li rRainbows tilfu fi tmiem il;img[a kontra Qormi u wie[ed irid jara x’se tkun ir-reazzjoni fil-grawnd min-na[a tal-plejers. Min-na[a tag[hom, Mosta se jkunu ;ejjin minn telfa kontra Valletta u jittamaw li jiksbu xi punti f’dan il-konfront dirett bejn ]ew; timijiet li se jissieltu kontra r-relegazzjoni.
Il-Programm Illum Ta’ Qali
6pm- Floriana v Marsaxlokk 8pm- {amrun S. v Qormi
G[ada Kordin
5pm- Tarxien R. v Mosta 7pm- B’Kara v Sliema W.
Il-{add Ta’ Qali
5pm- Balzan Y. v Mqabba 7pm- Valletta v Hibernians
FUTBOL
Claudio Ranieri ma[tur kow/ ta’ Inter Inter [abbru li [atru lil Claudio Ranieri b[ala l-kow/ il-;did wara li matul il-;img[a ke//ew lil Gian Piero Gasperini. L-eks kow/ ta’ Valencia, Chelsea, Roma u Juventus iffirma kuntratt ma’ Inter sat-30 ta’ :unju tal-2013. L-a[[ar klabb li mexxa Ranieri kien dak ta’ Roma u kien fil-fatt it-tim tieg[u li ta l-akbar sfida lil Inter meta dawn reb[u l-kampjonati ta[t il-kow/ Mourinho. Inter [abbru li ke//ew lil Gasperini wara li nhar it-Tlieta, Inter tilfu 3-1 barra minn darhom kontra t-tim neo promoss ta’ Novara. Fost il-[afna kritika li r/ieva Gasperini, bla dubju, l-aktar kritika li r/ieva kienet min[abba li dan baqa’ jinsisti li jilg[ab bi tlieta wara. Ranieri, fl-ewwwel kummenti li ta fuq stazzjon televi]iv tkellem proprju dwar issistema li be[siebu ju]a u dan qal li mhux be[siebu jilg[ab bi tliet difensuri. “Jekk it-tim dejjem lag[ab b’erba’ difensuri sinjal li hemm ra;uni valida. Nemmen li Gasperini xtaq japplika l-ideat tieg[u i]da ma rnexxilux. Madankollu ma jistax ji;i kritikat. L-ewwel [a;a li se nag[mel hu li nitkellem mal-plejers u nanalizzaw is-sitwazzjoni u nimxu minn hemm”. Ranieri kellu l-ewwel sessjoni ta’ ta[ri; ma’ Inter ilbiera[ waranofsinhar fejn it-tim qed i[ejji g[all-partita ta’ nhar is-Sibt kontra Bologna. L-istess Ranieri se jkun pre]entat lill-midja llum waqt il-konferenza tal-a[barijiet ta’ qabel din il-partita.
Claudio Ranieri, il-kow/ il-;did ta’ Inter
Il-:img[a, 23 ta’ Settembru, 2011
32 Lokali
L-uffi//ju tal-Malta Enterprise fi Tripli se jer;a’ jifta[ nhar it-Tnejn
31 kamra, mibnija fuq art tal-Gvern mill-injam, ;ebel, konkos u ]ingu, fi Triq il-Lan/a f’Marsamxett, max-Xatt tal-Belt Valletta, ilbiera[ bdew jitne[[ew fuq ordni tad-Dipartiment tal-Artijiet biex jag[mlu wisa’ sabiex ikun jista’ jitkompla l-pro;ett ta’ restawr tas-swar tal-Belt Valletta. Fid-9 ta’ Settembru s-sidien tal-kmamar intbag[titilhom ittra mid-Dipartiment Propjetà tal-Gvern fi [dan id-Direttorat tal-Artijiet biex fi ]mien sebat ijiem ji]gumbraw il-kmamar u jne[[uhom, fin-nuqqas ta’ liema jitwaqqg[u fuq ordni tal-istess Direttorat fuq spejje] tag[hom. G[alkemm il-kmamar ;ew ]gumbrati, dawn ma twaqqg[ux u g[alhekk idDirettorat beda jwettaq ix-xog[ol hu bil-g[ajnuna tal-Pulizija. It-twaqqig[ mistenni jkompli llum hekk kif il-materjal tal-kmamar qed jin;abar b’mod separat bil-g[an li jkun jista’ ji;i ri/iklat. (Ritratt> Michael Ellul)
Kliem iebes mill-organizzazzjoni I-GO fil-konfront tal-MUMN minn pa;na 1
Dan kien ikkonfermat ma’ dan il-;urnal minn Noelle Fava, wa[da mill-infermiera li b[alissa qed tie[u [sieb liddisa’ pazjenti Libjani fost is16-il pazjent li n;iebu Malta nhar it-Tlieta filg[axija u li b[alissa qed jin]ammu fl-ITU, min[abba li jinsabu f’qag[da kritika [afna. Noelle Fava qalet li b[al ma ji;ri fil-ka] tal-pazjenti kollha fl-ITU, qed isiru numru ta’ CT scans li jag[tu stampa /ara ta’ kif ikun qed ja[dem il-mo[[ tal-pazjent. Minbarra dan l-infermiera u t-tim mediku, fosthom numru ta’ spe/jalisti, qeg[din isegwu kif qed ja[dmu l-organi vitali talpazjenti biex ji;i assigurat li dawn jibqg[u f’livelli ta’ sa[[a stabbli. Hi ]iedet li din hija l-pro/edura li l-ITU jaddotta dejjem, fil-ka] ta’ kull pazjent. Noelle Fava, spjegat li biex ti;i indirizzata ]-]ieda fil-pazjenti qed jin;iebu infermiera li fil-passat kienu ja[dmu flITU. IN-NAZZJON jinsab infurmat li qabel il-wasla tal-pazjenti, l-Isptar Mater Dei [ejja ru[u g[all-eventwalità li l-
pazjenti li kienu se jin;iebu Malta abbord ajruplan militari tal-Qatar. Dan sar billi ntramaw g[axar sodod addizzjonali f’parti mill-Isptar Mater Dei bil-makkinarju kollu ne/essarju. In-nursing officer tal-ITU Peter Sant spjega kif dan kien sar ukoll meta kien hemm il-bi]a’ ta’ pandemija tal-H1N1. Hu ]ied li din mhix l-ewwel darba li l-ITU ;ie esti] hekk kif kull darba li jkun hemm riskju li l-ITU jkun mimli pazjenti, jittie[du mi]uri fl-eventwalità li jkun hemm aktar pazjenti li jkollhom b]onn kura intensiva. Dan biex it-tim tal-ITU jkun jista’ jibda jie[u [sieb il-pazjenti minnufih. Dan il-;urnal jinsab infurmat li b[alissa hemm [ames sodod li huma vojta lesti biex f’ka] ta’ b]onn, ikun hemm kollox im[ejji g[al pazjenti ;odda li jkollhom b]onn jidda[[lu fl-ITU. Peter Sant /a[ad kategorikament il-possibbiltà li pazjenti li jkollhom b]onn kura intensiva, din ma ting[atalhomx. Sant assigura li mhuwiex minnu li ]-]ieda fil-pazjenti fl-ITU tista’ jsarraf f’sitwazzjoni fejn ma jkunux jistg[u jidda[[lu aktar pazjen-
ti fl-ITU jew li pazjenti li jkunu di;à fl-ITU jitne[[ew minn hemmhekk. Minn informazzjoni li kiseb dan il-;urnal jirri]ulta li nhar it-Tlieta, minkejja li kien hemm ]ew; in/identi kbar, wie[ed minnhom fatali, fl-istess jum li waslu l-pazjenti Libjani, l-isptar baqa’ ja[dem b’mod normali. Intant, f’bulettin mediku, t[abbar li l-g[axar ribelli li dda[[lu l-Isptar Mater Dei g[adhom f’qag[da kritika. Numru minnhom g[adhom f’koma. Erba’ pazjenti fost issitta li ttie[du fl-Isptar St James g[adhom qed jing[ataw il-kura g[all-;rie[i serji li ;arrbu. I]-]ew; ;urnalisti, wie[ed Portu;i] u l-ie[or Taljan, li kienu fl-Isptar St James ;ew rilaxxati millIsptar u marru lura f’art twelidhom. Fi stqarrija, il-Ministeru g[as-Sa[[a, l-Anzjani u Kura fil-Komunità ddeplora artiklu fuq is-sit elettroniku talkumpanija MediaToday. IlMinisteru qal li fl-Isptar Mater Dei dejjem ting[ata l-kura ne/essarja ming[ajr ebda distinzjoni bba]ata fuq razza, kulur jew nazzjonalità. Kull
media•link COMMUNICATIONS
de/i]joni li tittie[ed issir skont il-kundizzjoni tal-pazjenti. Sadanittant, l-organizzazzjoni I-Go ddeskriviet il-kummenti tal-Union g[allInfermiera u l-Qwiebel (MUMN) b[ala tal-mist[ija. It-Tlieta, l-MUMN fi stqarrija qalet li fid-dawl tan-numru ta’ pazjenti fl-Isptar Mater Dei fejn hemm ukoll nuqqas t’ infermiera, il-pajji] m’g[andux jilqa’ pazjenti barranin u din g[andha tkun responsabbiltà ta’ pajji]i akbar minn Malta. L-organizzazzjoni I-Go hija mag[mula minn Maltin u Libjani li qed ji;bru fondi biex b[al ma g[amlu fl-a[[ar tmien xhur ikomplu jwasslu lg[ajnuna umanitarja u medika, fosthom tobba f’diversi partijiet tal-Libja. Kif sostna l-;urnalist Taljan Andrea Bernard, wie[ed fost i]-]ew; ;urnalisti li n;ieb Malta nhar it-Tlieta u li lbiera[ mar lura l-Italja g[al ]mien ta’ konvalexxenza, issitwazzjoni f’Sirte fejn hemm l-eqqel tal-;lied, tant hi [a]ina li l-pazjenti qed jit[allew sig[at s[a[ fuq saqqijiet f’tined li nbnew apposta f’belt fejn sptarijiet m’hemmx.
Minn nhar it-Tnejn Malta Enterprise se ter;a’ tifta[ luffi//ju tag[ha fi Tripli wara li kellha tissospendi l-[idma tag[ha fil-Libja min[abba ssitwazzjoni tal-a[[ar xhur filpajji]. Alan Camilleri, Chairman ta’ Malta Enterprise, f’kumment lil IN-NAZZJON spjega li l-korporazzjoni, b[allAmbaxxata Maltija, kellha ti//ekkja f’liema sitwazzjoni kien l-uffi//ju tag[ha fi Tripli min[abba danni li seta’ sofra, madankollu wara la//ertazzjonijiet li saru rri]ulta li l-uffi//ju ma ;arrab ebda danni u g[alhekk minn nhar it-Tnejn li ;ej se jkun qed jer;a’ joffri s-servizzi li ilu joffri g[al numru ta’ snin. L-uffi//ju kummer/jali li Malta Enterprise g[andha fi Tripli twaqqaf bil-[sieb li jg[in lil dawk il-Maltin li g[andhom jew iridu jag[mlu xi tip ta’ negozju fil-belt. Minn hawnhekk huma jkunu jistg[u jiksbu informazzjoni, jing[ataw kuntatt ma’ nies kon/ernati filwaqt li Malta Enterprise tiffa/ilita iktar irrelazzjoni kummer/jali bejn Malta u l-Libja. L-uffi//ju kummer/jali se jkun qed jitmexxa mill-koordinatur tal-uffi//ju Salem Megdami, li ilu impjegat ta’ Malta Enterprise sa mis-sena 2000. Malta Enterprise [e;;et lil dawk kollha li jixtiequ j]ommu ru[hom infurmati b’rabta ma’ negozju filLibja biex jinkitbu g[al Newsletter li l-Malta-Libya Business Club tag[ha jo[ro; kull xahrejn. Il-korporazzjoni qalet ukoll li g[alkemm kien ikkunsidrat il-ftu[ ta’ uffi//ju f’Benga]i, minn kif qed ji]viluppaw l-affarijiet filLibja, jidher /ar li Tripli se tibqa’ dejjem iktar i/-/entru kummer/jali fil-pajji] u g[alhekk se jinfeta[ luffi//ju tag[ha f’dak li kien Al Fateh Tower, illum Tripoli Tower, qrib kemm jista’ jkun tal-komunità kummer/jali Libjana. Mill-bidu tal-kunflitt, Malta Enterprise g[enet lil madwar 70 kumpanija b’interessi kummer/jali fil-Libja fosthom fi [lasijiet millGvern Libjan, u l-posponiment ta’ [lasijiet, b[al taxxi, li kellhom jag[mlu huma lillGvern Libjan.