2011_10_10

www.media.link.com.mt

Numru 12,940

€0.45

It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

14,000 qed jattendu korsijiet tad-Direttorat g[at-Tag[lim tul il-{ajja

Minbarra l-attivitajiet politi/i ta’ tmiem il-;img[a f’G[awdex, il-Prim Ministru ]ar ukoll l-attività popolari “Festubru”, li ssir kull sena fil-Wied tal-Lunzjata, organizzata mill-G[aqda Mu]ikali San Girgor, flimkien mal-Kunsill Lokali Ta’ Ker/em, li tinkludi attrazzjonijiet marbuta mat-tradizzjoni, fosthom il-produzzjoni tal-;bejniet u n-newl, kif ukoll wirjiet ta’ g[odod li kienu jintu]aw mill-bdiewa fl-antik (Ritratt> Lorne Cremona)

}ieda ta’ 2,600 mara f’xog[ol full-time fl-a[[ar sena

In-nisa ja[dmu full-time ]diedu b’2,600 bejn Mejju 2010 u Mejju ta’ din is-sena, filwaqt li b[ala total, f’Malta, innumru ta’ dawk li ja[dmu bil-qlig[ flistess sena ]died bi 3,200. Dan juri li filwaqt li f’pajji]na, minkejja dak kollu li qed ji;ri madwarna, mhux biss komplew ji]diedu l-impjiegi, imma huma n-nisa liktar li irnexxielhom jid[lu fis-suq taxxog[ol.

Dan qalu l-Prim Ministru u Kap talPN, Lawrence Gonzi, waqt Djalogu Politiku organizzat f’G[awdex fl-g[eluq ta’ tmiem il-;img[a ta’ attivitajiet organizzati mill-Partit f’G[awdex, u li fih [adu sehem ukoll Giovanna Debono, il-

Ministru g[al G[awdex u Chris Said, isSegretarju Parlamentari g[allKonsumatur, il-Kompetizzjoni :usta, ilKunsilli Lokali u l-Konsultazzjoni Pubblika.

Il-Prim Ministru kien qieg[ed jikkwota statistika ppubblikata fl-a[[ar ;img[a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO), dik tal-Labour Force Survey, li turi li bejn Mejju 2010 u Mejju 2011, ilpajji] kompla jo[loq iktar postijiet taxxog[ol, bin-nisa jsibu iktar postijiet ta’ impjieg full-time f’setturi b[all-qasam tal-manifattura, is-servizzi finanzjarji, issettur tal-propjetà, l-edukazzjoni, ilqasam tas-sa[[a u s-servizzi fil-

komunità.

Hu rrefera wkoll g[al statistika o[ra ppubblikata mill-NSO li turi li fl-istess ]mien, il-qg[ad f’Malta naqas b’700.

Dan, spjega l-Prim Ministru, meta Malta ;iet affettwata b’mod dirett b’dak li kien u g[adu g[addej fil-Libja. Hu fisser ilkuntrast ta’ dak li g[addej f’Malta ma’ dak li g[addej f’pajji] ie[or Ewropew, ilGre/ja, li fl-istess ;img[a li ;ew ippubblikati dawn i/-/ifri g[assitwazzjoni lokali, il-Gvern Grieg [abbar iktar mi]uri ta’ awsterità g[all-poplu Grieg, li fost l-o[rajn jinkludu t-tnaqqis ta’ 40% fil-pensjoni g[al dawk li jirtiraw g[al pa;na 2

50 sena ilu

Formula I

B[al-lum, fl-1961, se[[et it-tra;edja f’El Adem, il-Libja, li fiha kienu mietu 15-il suldat Malti

Button jirba[ f’Suzuka u Vettel jibqa‘ Champion

Ara pa;ni 4 u 5

Ara pa;ni 16 u 17

Kwa]i 14,000 persuna din is-sena applikaw u b[alissa qed jattendu g[al korsijiet differenti offruti midDirettorat g[at-Tag[lim tul il-{ajja – korsijiet ta’ tag[lim g[all-adulti f’dak li hu mag[ruf b[ala l-LifeLong Learning.

Dawn il-korsijiet, li re;g[u bdew mill-;img[a li g[addiet, jinkludu dawk li jing[ataw mill-Kunsilli Lokali, kif ukoll il-klassijiet ta’ fil-g[axija u dawk g[allkbar, li jing[ataw fi skejjel spe/jalizzati b[alma huma dawk tal-Arti, il-Mu]ika u dDrama. Hemm ukoll ilkorsijiet li jing[ataw direttament fi/-?entru g[atTag[lim tul il-{ajja u li jsiru fil-kumpless li g[andu dan i/-?entru, ma;enb il-bini tal-Junior College fl-Imsida.

Dan i/-?entru infeta[ fl2009 u minn dakinhar sar responsabbli g[allistituzzjonijiet edukattivi kollha li joffru dawn ilkorsijiet u li issa n;abru ta[t kappa wa[da. Fl-a[[ar tliet snin, dawk li jattendu g[al dawn il-korsijiet ]diedu b’mod qawwi.

I/-/ifri li g[andu f’idejh IN-NAZZJON juru kif din is-sena da[lu g[al dawn ilkorsijiet rekord ta’ 13,750 parte/ipant, meta fl-2008 – li kienet l-a[[ar sena qabel ma feta[ dan i/-Centru – kienu attendew il-korsijiet 7,200 persuna. Dan ifisser ]ieda bi kwa]i d-doppju.

Minn dakinhar, l-adulti li jattendu korsijiet b[al dawn komplew ji]diedu, u anki fuq is-sena l-o[ra, i]]ieda hi kwa]i ta’ 4,000 parte/ipant.

I]-]idiet fl-attendenza fla[[ar tliet snin kienu rre;istrati fl-istituzzjonijiet kollha li joffru l-korsijiet. g[al pa;na 6

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

2 Lokali

Se jg[addi ;uri fuq [ruq ta’ [anut tax-xorb

’il barra s-security. Hija qalet li [ar;et fil-gallerija tal-bar fl-ewwel sular u mittriq, Marius Scerri beda jheddidhom li kien se jisparalhom. Ftit wara, qalet Cutajar, hu telaq minn fuq il-post u hi bdiet tnaddaf biex tkun tista’ tag[laq.

F’[in minnhom semg[et splu]joni u x’[in [arset filkamra rat in-nar tiela’ fittara;.

Dakinhar, /ertu Fredrick Grech, ta’ 24 sena mill{amrun, kien spi//a l-isptar g[ax sofra xi [ruq f’idu, li jammonta g[al 10 fil-mija ta’ ;ismu. Grech kien ukoll akku]at fil-Qorti b’rabta ma’ dan il-ka], bil-;uri tieg[u mistenni jsir fil-futur qrib. Dan g[aliex l-Avukat :enerali kien idde/ieda li l;uri ta’ Scerri u Grech jinstema’ b’mod separat. IlProsekuzzjoni f’dan il-ka] tmexxiet mill-Ispettur Ray D’Anastas, filwaqt li lAvukat Giannella Caruana Curran qed tippatron/ina lil Marius Scerri.

Marius Scerri ta’ 23 sena mill-{amrun illum mistenni jibda g[addej ;uri b’rabta ma’ ka] ta’ [ruq ta’ [anut tax-xorb fl-Imrie[el. Dan lallegat reat se[[ fis-sajf ta’ [ames snin ilu. Quddiem lIm[allef Michael Mallia, Marius Scerri se ji;i akku]at li fit-8 ta’ Lulju tal-2006, fisSaint’s Bar, wara li qam argument bejnu u t-tfajla tieg[u, Isaura Magri u sid il[anut, Roberta Cutajar, hu ta n-nar lill-post.

Fl-istadju talkumpilazzjoni kienu xehdu diversi persuni li kienu fil[anut dakinhar tal-in/ident, fosthom l-istess Isaura Magri, li minbarra li kellha relazzjoni mal-akku]at, hi wkoll omm ta’ tifel li twieled minn din irrelazzjoni. Isaura Magri, kienet qalet fil-Qorti li qabel il-[anut [a n-nar, Marius Scerri kien vjolenti.

Roberta Cutajar kienet ikkonfermat dak li kienet xehdet Isaura Magri u qalet ukoll li lill-akku]at [ar;uh IT-TEMP

UV INDEX

5

IT-TEMP ftit imsa[[ab, bil-possibbiltà ta’ xi [alba xita i]olata g[all-ewwel, li jsir il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral it-Tramuntana, lokalment qawwi g[all-ewwel IL-BA{AR qawwi IMBATT baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA l-og[la 21˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 2.5mm Xita mill-1 ta’ Settembru 26.6mm IX-XEMX titla’ fis-07.04 u tin]el fis-18.35

Il-laqg[a tad-djalogu fix-Xag[ra, li kienet indirizzat wkoll mill-Ministru Giovanna Debono u s-Segretarju Parlamentari Chris Said (Ritratt> Lorne Cremona)

Il-PN b’politika /ara, il-PL kollox mistur g[al pa;na 2

ta’ 55 sena jew inqas, filwaqt li se ji]diedu bin-nofs g[al 30,000 ru[ il-[addiema ma/?ivil fil-Gre/ja li [a jispi//aw fuq forced leave u paga parzjali.

Lawrence Gonzi qal li mhux minnu dak li jg[id Joseph Muscat meta jinsisti li limpjiegi li qed ji]diedu f’Malta huma fis-settur talgaming, g[aliex l-istatistika tmerih, filwaqt li spjega li madankollu, dan is-settur blebda mod ma jfisser li n-nies impjegati fih “qed imorru jilag[bu”. Fakkar li Joseph Muscat gideb ukoll fl-a[[ar jiem meta qal li fi/-?entru talOnkolo;ija fl-Isptar Mater Dei g[adha ma tpo;;ietx ;ebla wa[da, meta kull minn jg[addi minn dik in-na[a talIsptar Mater Dei jara x-xog[ol g[addej u l-bunkers imqieg[da fil-post, filwaqt li qal ukoll li fl-a[[ar jiem, anki l-;urnal talGWU gideb meta qal li saret laqg[a ur;enti tal-Kabinett

meta l-istess Prim Ministru kien g[adu fi triqtu lejn Malta minn New York.

Il-Prim Ministru rrefera wkoll g[al G[awdex u g[attwettiq tal-vi]joni EkoG[awdex, li issa bdiet tissarraf bil-fatti fi pro;etti u inizjattivi konkreti. Il-Prim Ministru rrefera g[al diversi esperjenzi li ltaqa’ mag[hom fl-a[[ar jiem f’G[awdex, fosthom ta’ imprendituri G[awdxin li jridu jkomplu jkabbru u jimpjegaw iktar [addiema, kif ukoll ta’ grupp ta’ turisti g[addasa :ermani]i li kienu f’G[awdex u fa[[ru l-kwalità tal-ba[ar u l-fa/ilità tad-decompression chamber fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex. Hu spjega li dawn mhux biss [allew il-flus lissettur turistiku G[awdxi, imma qalu wkoll li darba jkunu lura l-:ermanja, huma se jiktbu fil-gazzetti lokali biex jirrikmandaw ]jara simili fil-g]ira ta’ G[awdex. “Dan kollu ma sarx b’kumbinazzjoni,” sostna l-

Prim Ministru, “imma sar g[aliex b[ala Gvern g[arafna li rridu kwalità tal-ba[ar og[la u g[alaqna l-outfalls taddrena;;, waqqafna impjanti g[at-trattament tad-drena;; u investejna f’ni/e/ turisti/i f’G[awdex, fosthom din taddiving”.

Hu fisser il-kuntrast bejn ilpolitika tal-PN u dik tal-PL billi qal li l-politika tal-PN kul[add jaf x’inhi u hi wa[da /ara g[aliex tidher fil-[idma kollha li g[addejja fil-pajji], filwaqt li dik tal-PL g[adha sa issa mistura. G[al darb’o[ra hu sfida lill-Mexxej Laburista jispjega x’inhi l-politika li hu g[andu fejn jid[lu ledukazzjoni, i]-]g[a]ag[, lambjent, il-[arsien tal-finanzi u l-ekonomija, u kif hu se jistimulaha, u l-politika g[al G[awdex, filwaqt li esprima ru[u konvint li Joseph Muscat mhux se jag[ti lanqas twe;iba wa[da g[al dan.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

IT-TNEJN L-og[la 21˚C L-inqas 15˚C

IT-TLIETA L-og[la 24˚C L-inqas 16˚C

L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C

IL-{AMIS L-og[la 27˚C L-inqas 18˚C

IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C

UV

UV

UV

UV

UV

5

6

6

5

5

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 23˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 12˚C bix-xita, Ateni 25˚C imsa[[ab, Li]bona 25˚C xemxi, Berlin 22˚C xemxi, Brussell 12˚C bix-xita, il-Kajr 36˚C xemxi, Dublin 17˚C imsa[[ab, Kopen[agen 11˚C imsa[[ab, Frankfurt 12˚C imsa[[ab, Milan 20˚C xemxi, Istanbul 25˚C bix-xita, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Malta 19˚C imsa[[ab, Madrid 22˚C xemxi, Moska 10˚C imsa[[ab, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 23˚C xemxi, Ruma 20˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 34˚C xemxi, Tripli 23˚C xemxi, Tune] 20˚C imsa[[ab, Vjenna 09˚C imsa[[ab, Zurich 10˚C imsa[[ab, Munich 08˚C imsa[[ab, Stokkolma 09˚C xemxi, San Pietruburgu 10˚C imsa[[ab

I

l-Konfederazzjoni tat-Trade Unions Maltin (CMTU), fi stqarrija biex tfakkar it-tieni anniversarju mill-istrajk ta’ protesta kontra l-lock-out tal-g[alliema li kienu obdew id-direttivi tal-Union talG[alliema (MUT), qalet li dakinhar ma kenitx l-ewwel darba li l-[addiema kellhom ji;;ieldu g[ad-drittijiet tag[hom. Fost lo[rajn, is-CMTU semmiet il-kwistjoni tattobba fl-1977.

A[bar o[ra kienet dwar il-konferenza nazzjonali tal-Federazzjoni tal-Industriji (FOI), li matulha, il-Vi/i Kap tal-PN, Guido de Marco, qal li r-ri]ultati []iena fl-esportazzjoni wasslu g[al ]ieda qawwija fil-qg[ad f’Malta. Hu qal li Gvern Nazzjonalista ipo;;i b[ala lprijorità ewlenija tieg[u l-[olqien taxxog[ol. Guido de Marco qal li l-Gvern Laburista ma kienx qed jg[in biex tkun immodernizzata l-industrija, u kkritika lmi]ura tal-iffri]ar tal-pagi. Hu qal li lGvern kien qed jipprova j]id ix-xog[ol billi jda[[al [addiema mal-Gvern anki fejn ma kienx hemm b]onnhom.

Ara wkoll pa;na 3

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

6 Lokali

Gvern li qed jo[loq ix-xog[ol ■ Minkejja l-weg[di ta’ Muscat, il-PL dejjem ;ab il-qg[ad ■ Mi/[uda l-allegazzjonijiet dwar is-Sa[[a, SmartCity u l-Edukazzjoni Il-Partit Nazzjonalista sostna li l-iskemi li qed ida[[al ilGvern qed jo[olqu l-impjiegi u jkattru x-xog[ol. Fi stqarrija bi twe;iba g[al diskors talMexxej Laburista, ilbiera[ filQawra, il-PN qal li d-diskors ta’ Joseph Muscat dwar ixxog[ol juri b’qawwa kbira li bejn il-po]i u l-fatti hemm ba[ar jikkumbatti. Gvernijiet Laburisti dejjem ;abu l-qg[ad, korpi b’dixxiplina militari, u eluf kbar ta’ nies spi//aw jiddependu biss minn fuq ittaxxi tal-poplu. L-a[[ar darba li l-Labour kien fil-gvern, ilqg[ad re;a’ kien is-sinjal tat22 xahar tal-gvern ta’ Alfred Sant, sostna l-PN. Il-PN qal li min-na[a l-o[ra, Gvern Nazzjonalista fl-a[[ar 12-il xahar [oloq 6,000 impjieg ;did. Fl-a[[ar sena, dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol naqsu b’700, g[al rata fost laktar baxxi fl-Ewropa. Gvern Nazzjonalista qed jo[loq ixxog[ol g[ax bidel ix-xejra tannefqa tal-Gvern minn wa[da ta’ sussidji g[al wa[da ta’ investiment. Il-PN kompla li b’dawn l-iskemi tal-Gvern, linvestiment f’Malta ]died b’40 fil-mija, it-turi]mu ]died b’10 fil-mija fuq sena rekord, innefqa tat-turisti ]diedet bi 13 fil-mija, u l-esportazzjoni ]diedet b’54 fil-mija, li hi rata rekord fl-Ewropa.

Dan b’kuntrast ma’ Spanja – li Joseph Muscat jg[id li jqisha b[ala xempju g[alih – li qed tbati qg[ad ta’ 21 fil-mija, u nofs i]-]g[a]ag[ Spanjoli ma jistg[u jsibu l-ebda xog[ol.

Fid-diskors tieg[u, ilMexxej Laburista irrefera g[at-tfajla li ilmentat flUniversità dwar it-trasport

pubbliku, u qal li tte[dulha ddettalji personali tag[ha. Dan hu theddid lejn il-libertà talespressjoni, sostna l-Mexxej Laburista, li qal li l-PL se jkun qed jiggarantixxi l-libertà talespressjoni.

Joseph Muscat qal li SmartCity mhumiex i]ommu l-kelmthom dwar kemm suppost impjegaw [addiema sa issa, u quddiem din issitwazzjoni, il-Gvern [are; jassumi r-responsabbiltà li ma ]]armatx pumping station mix-Xg[ajra g[ax g[ad mhemmx il-permessi tal-

Dwar is-self lill-Gre/ja, Muscat qal li l-PL mhux kontra li dan isir g[aliex jemmen li l-ewro m’g[andux jikkrolla. Hu qal li l-PL hu konxju li hemm kri]i fizZona-Ewro, u hu se jaqbel dwar dan is-self i]da mhux se jiggarantixxi l-appo;; g[allfutur.

Sadattant, fi stqarrija, lM}PN qal li l-Mexxej Laburista kompla jikkonferma kemm il-PL mhu jipproponi xejn gdid. Il-PL g[andu rekord negattiv fl-edukazzjoni, ixxa[[a[ mal-istudenti meta

Ministeru tal-Edukazzjoni qal li n-numru ta’ studenti li qed ikomplu jistudjaw qed ikompli ji]died, u din is-sena dan innumru se jkompli ji]died binnumru rekord ta’ student li bdew xi kors fl-Università, lMCAST, l-ITS, il-Junior College u l-Giovanni Curmi Higher Secondary School.

Minn statistika uffi/jali ma[ruga mill-Kummissjoni Nazzjonali g[all-Edukazzjoni Og[la jirri]ulta li fl-2010 kien hemm 73% tal-istudenti fl-età ta’ 17-il sena li komplew jistudjaw. Fl-1999, dawn

L-Oppo]izzjoni b’mod regolari qed tag[]el li tivvinta qlajjiet dwar is-sa[[a, b[al dik tal-;img[a li g[addiet meta Joseph Muscat qal li fuq i/-?entru g[all-Kura tal-Kan/er “g[adu ma tpo;;iex kantun wie[ed” MEPA. Hu qal li xi [add irid jin]amm responsabbli g[aliex il-Gvern waqa’ sentejn lura milli jag[mel obbligu ba]iku.

Muscat ikkritika s-settur tassa[[a u qal li hemm problema ta’ spazju, li qed i;;ib diffikultajiet kbar. Dwar lisptar tal-kan/er, Muscat qal li l-Gvern kien qabel li j[allas €15-il miljun lil Skanska biex issir klinika spe/jalizzata talkan/er. Din il-klinika u servizzi o[ra ma sarux, sostna Muscat, li kompla li wara, ilpjan kien li l-isptar tal-kan/er isir f’Zammit Clapp. Dwar ilbini tal-isptar il-;did talkan/er li qed isir f’Mater Dei, il-Mexxej Laburista qal li minnefqa ta’ €25 miljun, dan lisptar issa tela’ g[al €48 miljun.

kien fil-Gvern, u issa mhu jipproponi xejn. Joseph Muscat g[a]el lil Evarist Bartolo biex ikun ix-shadow minister tal-edukazzjoni, li hu l-istess bniedem li kien Ministru tal-Edukazzjoni u bag[at lill-istudenti jiddejnu biex ikomplu bl-istudji tag[hom. Joseph Muscat, minbarra Evarist Bartolo, iddawwar b’konsulenti u b’nies b[al Edward Scicluna, li pubblikament qalu kemm-il darba li l-istipendju hu ]ejjed.

Kuntrarju g[al dak li kien ;ara fi zmien Gvern Laburista, illum l-istudenti qed jing[ataw l-istipendju u g[andhom g[a]la wiesg[a ta’ korsijiet u opportunitajiet, li komplew ji]diedu minn din is-sena.

Fi stqarrija o[ra, il-

kienu jammontaw g[al 43% biss. Il-Ministeru qal li flistess perijodu, Malta irre;istrat wa[da mill-akbar ]idiet fin-numru ta]-]g[a]ag[ fl-età bejn it-30 u l-34 sena li ggradwaw mill-Università – ]ieda ta’ 13.7%.

Twe;iba o[ra ng[ata millMinisteru tas-Sa[[a, li qal li lKap tal-Oppo]izzjoni re;a’ g[a]el li jirrepeti qlajja’ li ;iet mi/[uda kull darba. IlMinisteru tenna li mhux veru li t[allsu xi flus g[al xi xog[lijiet fl-Isptar Mater Dei u li ma sarux. L-Oppo]izzjoni, b’mod regolari qed tag[]el li tivvinta l-qlajjiet dwar issa[[a, b[al dik tal-;img[a li g[addiet meta l-Kap talOppo]izzjoni qal li fi/-?entru g[all-Kura tal-Kan/er “g[adu

ma tpo;;iex kantun wie[ed”.

Min-na[a tieg[u, ilMinisteru g[all-Infrastruttura, it-Trasport u lKomunikazzjoni i//ara l-fatti fuq SamrtCity u qal li Joseph Muscat injora l-fatt li l-bini ta’ SmartCity g[addej b’pass aktar img[a;;el milli kien skedat, u kif dejjem g[amel ilPL minn kemm ilu li beda dan il-pro;ett, hu re;a’ b’mod bikri wisq [abbar il-mewta tieg[u.

L-i]viluppaturi ta’ SmartCity onoraw l-impenji kuntrattwali li g[amlu u bi flushom juru li jemmnu f’Malta u fil-Maltin. Fl-istess [in, Joseph Muscat u l-PL jibqg[u jisfidu/jaw lil SmartCity, lil min qed ji]viluppaha u lill-Maltin li ja[dmu u g[ad iridu ja[dmu fih.

Il-fatt li l-impjant l-antik tad-drena;; ta’ Wied G[ammieq dam aktar biex tne[[a milli kien ma[sub ma naqqas xejn mill-pass talprogress tal-i]vilupp talpro;ett jew mill-impenn talGvern u tal-i]viluppaturi li jibnu belt ;dida li tipprovdi eluf ta’ impjiegi fis-settur tatteknolo;ija.

Rigward il-kummenti dwar protest ta’ studenta fuq ittrasport pubbliku, Joseph Muscat g[andu joqg[od attent biex ma jibdiex jemmen ilgideb tal-media tal-partit tieg[u.

Safejn hu fir-responsabbiltà tieg[u, il-Gvern jisma’ u jirran;a dak li jdejjaq lil min jilmenta. L-a;;ornament tannetwork tat-trasport pubbliku hu appuntu r-reazzjoni talGvern g[all-ilmenti li saru.

Mill-2008, il-parte/ipanti kwa]i irduppjaw minn pa;na 1

L-akbar ]ieda kienet flEvening Classes, li din issena qed jattenduhom mas7,000 – li jfisser ]ieda ta’ 3,311-il persuna. }idiet o[ra qawwija kienu rre;istrati filkorsijiet li jsiru fil-Kunsilli Lokali, b’zieda ta’ 1,358. U jidhru ]idiet o[ra fi/-Centru nnifsu, l-Imsida, b’]ieda ta’ 271 student. Il-korsijiet flIskola tal-Mu]ika f’Malta u f’G[awdex jidher li huma popolari ferm, b’]idiet konsiderevoli li jaqbzu l-elf.

Biex i[ajjar dejjem aktar adulti jattendu g[al dan ittip ta’ tag[lim, i/-?entru, minn din is-sena ]ied ukoll it-tipi ta’ korsijiet offruti,

fosthom dawk tal-Keep-Fit, il-Yoga u l-Crafts, filwaqt li hemm numru ta’ korsijiet o[ra li sa[ansitra jwasslu lil dak li jkun sal-O Level u f’/erti kazi anki sal-A Level. Hemm wkoll korsijiet ba]i/i fil-kompjuter, b[allECDL. Il-parte/ipanti li tkellimna mag[hom qalulna li g[alihom dawn il-korsijiet huma ideali g[aliex ja[btu e]att mal-[inijiet tal-iskola tat-tfal u fl-istess [in, huma jkunu qed jitg[allmu xi [a;a ;dida. Interessanti li minn din is-sena, i/-Centru qed joffri wkoll servizz ta’ Career Guiding biex jg[in lill-istudenti jag[zlu l-karriera tag[hom.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 3

Fl-okka]joni tal-ewwel sena mill-ftu[ ta/-?entru San Fran;isk g[all-[arsien tal-annimali f’Ta’ Qali, ilbiera[ saret open day bl-iskop li tikber il-kuxjenza favur il-[arsien tal-annimali. Fl-istess okka]joni nkixef monument f’;ie[ il-kelba Star, li kienet in[aqret u t[alliet g[al mejta f’g[alaq qrib iz-zona ta’ G[ar {asan, fil-limiti ta’ Bir]ebbu;a. F’kelmtejn tal-okka]joni, George Pullicino, il-Ministru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali stqarr li mindu nfeta[ sena ilu, i/-?entru laqa’ 14,400 annimal, li 1,500 minnhom kienu annimali li twasslu g[all-kura mill-Ambulanza tal-Annimali. (Ritratt> Trevor Sollars)

Sensiela twila ta’ pro;etti mill-Gvern f’G[awdex

Is-sena li g[addiet, f’G[awdex inbnew mill-;did tul ta’ sitt kilometri toroq, filwaqt li fi ftit xhur, irroundabouts fil-g]ira se ji;u msebb[a b’xog[ol artistiku, inklu]i xi monumenti, biex G[awdex ikompli jissebba[, wara li l-Gvern [are; kompetizzjoni g[all-artisti G[awdxin. Il-Ministru g[al G[awdex, Giovanna Debono, qalet dan fl-attività politika fl-uffi//ju tal-PN fix-Xag[ra, ilbiera[ filg[odu.

Giovanna Debono irreferiet ukoll g[ax-xog[ol li g[addej b[alissa fil-:nien Villa Rundle, li mistenni ji;i

inawgurat fil-;img[at li ;ejjin, u dak fuq il-[olqien ta]-}ewwieqa Waterfront, ittnejn b’fondi tal-UE u talGvern Malti, bit-tama li dan il-pro;ett ikun lest qrib Novembru tas-sena d-die[la.

Irreferiet ukoll g[all-ftu[ ta’ Dipartiment tar-Radjolo;ija fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, li fisser iktar servizzi tas-sa[[a f’G[awdex, fosthom dak tasCT Scan, li fl-ewwel xhur intu]a minn 800 pazjent G[awdxi.

Hija rreferiet ukoll g[allpro;ett approvat mill-MEPA din il-;img[a, dak tal-[olqien

ta’ ?entru g[all-Vi]itaturi fi/-?ittadella u g[allimplimentazzjoni ta’ Master Plan g[a/-?ittadella, li mistenni jinvolvi linvestiment ta’ €18-il miljun.

Hi rreferiet ukoll g[all-qasam edukattiv u spjegat li b[alissa hemm 1,000 student G[awdxi fl-Università ta’ Malta, 173 student G[awdxi fl-MCAST f’Malta, u 200 o[ra fl-MCAST f’G[awdex, filwaqt li hemm bejn 500 u 600 student ie[or G[awdxi fis-Sixth Form fil-g]ira. Dan kollu qed ifisser €800,000 fi stipendji mog[tija mill-Gvern lill-istudenti G[awdxin.

IL-PROPOSTA TA’ KONNESSJONI PERMANENTI BEJN MALTA U G{AWDEX

Rapport preliminari sal-a[[ar tax-xahar Sal-a[[ar tax-xahar g[andu jkun konklu] lewwel rapport preliminari dwar il-fattibbiltà ta’ konnessjoni permanenti bejn Malta u G[awdex biex ilGvern ikun f’po]izzjoni a[jar biex jidde/idi favur jew kontra xi forma ta’ konnessjoni bejn i]-]ew; g]ejjer, skont l-effett ta’ din il-konnessjoni fuq aspetti differenti tal-[ajja fil-g]ira identifikati mill-istudji. Dan t[abbar mis-Segretarju Parlamentari Chris Said flintervent li hu g[amel fl-

attività politika tal-biera[ fix-Xag[ra, G[awdex.

Fl-interventi tieg[u, Chris Said iffoka fuq il-[olqien tax-xog[ol f’G[awdex, u ]ied li l-Gvern fil-prattika qed jin/entiva l-[olqien taxxog[ol f’G[awdex, anki b’rata og[la ta’ kreditu ta’ taxxa g[an-negozji G[awdxin, minn 40% g[allka] ta’ Malta g[al 60% filka] ta’ G[awdex. Semma kif il-bdiewa G[awdxin fl-a[[ar snin gawdew minn €4.7 miljun mill-UE, filwaqt li lMEUSAC g[enet biex il-

Kunsilli Lokali G[awdxin wettqu pro;etti b’fondi millUE li g[andhom valur ta’ iktar minn €13-il miljun.

Irrefera wkoll g[allestensjoni tal-Public Private Partnership g[all-Kunsilli Lokali biex dawn iwettqu pro;etti marbuta mat-toroq, li wasslu g[al 30 triq, li saru fl-a[[ar sena, filwaqt li b[alissa qed isiru 33 triq o[ra f’G[awdex biss.

Qal ukoll li l-ETC, bejn Jannar 2009 u Lulju ta’ din is-sena, [arr;et 2,000 [addiem f’G[awdex biss.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

4 Lokali ILLUM IL-50 ANNIVERSARJU MIT-TRA:EDJA F’EL ADEM

“Ma nafx kif ma ;rali xejn... lanqas girfa wa[da!” minn Hermann Micallef L-Asso/jazzjoni Maltija tar-Royal Engineers illum qed tfakkar il-50 anniversarju mittra;edja ta’ El Adem fil-Libja – avveniment ikrah fl-istorja militari ta’ pajji]na, fejn kienu mietu 16-il suldat Malti mis-16th Malta Fortress Squadron Royal Engineers fi [dan l-Armata Ingli]a.

Dan il-;urnal tkellem ma’ Vince Falzon, wie[ed mill-ftit suldati li [elsuha minn din ittra;edja, li g[adha tberren f’mo[[u sal-;urnata tal-lum.

Il-qraba u l-[bieb ta’ Vince kien ilhom jipperswaduh biex jifta[ qalbu dwar dan lavveniment ikrah f’[ajtu. Sa fl-a[[ar hu sab il-kura;; u qasam mag[na din lesperjenza drammatika li ma jinsieha qatt.

Vince Falzon fisser il-bidu tal-[ajja militari tieg[u; jirrakkonta li meta kien ]ag[]ug[, f’Malta ma kienx hawn [afna opportunitajiet ta’ xog[ol: jew ta[dem it-Tarzna, fl-Armata jew inkella fil-Korp tal-Pulizija. Kien applika g[at-tlieta, u kien g[adda biex ja[dem mat-Tarzna.

G[amel tliet snin hemm, i]da l-paga mi]era li kien jir/ievi qatg[etlu qalbu. Kien g[arus, wasal biex ji]]ewwe; u ried itejjeb il-qag[da finanzjarja tieg[u.

Dak i]-]mien, ji;ifieri lejn l-a[[ar tal-{amsinijiet u lbidu tas-Sittinijiet, l-Armata u l-Pulizija kienu joffru paga tajba [afna. Kien g[amel ]ew; e]amijiet – g[all-Army u g[all-Pulizija. L-Armata filpront bag[tet g[alih u ftit wara, il-Pulizija wkoll bag[tet g[alih. Vince idde/ieda u fl1959 g[a]el karriera militari.

Wara li temm ir-rekluta;;, Vince ;ie ttrasferit mar-Royal Engineers u fil-pront intbag[at g[al kors intenzjonat g[as-sappers firRenju Unit, li dam g[axar xhur. Kaptan kien wieg[du promozzjoni mal-wasla tieg[u lura Malta; i]da l-affarijiet ma mxewx hekk g[ax [amest ijiem wara li rritorna Malta, Vince kien ordnat imur ilLibja. F’dan il-pajji] fl-Afrika ta’ Fuq, hu ma kellux esperjenza sabi[a tant li bag[titu lura u ntelaq malkurrent. Li kieku l-affarijiet kienu mod ie[or, kieku lkarriera militari tieg[u kienet tkun ferm differenti.

Fil-Libja, Vince kien involut flimkien ma’ s[abu, fil-kostruzzjoni ta’ triq f’wied li kien iwassal g[all-ba[ar.

G[amlu wkoll xog[ol fuq aktar minn mitjar wie[ed, xi 20 mil ’il bog[od minn El Adem. Fil-Libja, Vince dam

– Vince Falzon, wie[ed mill-ftit li kienu baqg[u [ajjin

madwar xahar, u din lesperjenza jiddeskriviha b[ala wa[da “mill-ag[ar”. “Kien hemm min marad b’imsarnu”, sostna Vince, filwaqt li tenna li l-[idma fit-trabijiet u fil[amrija, ta[t xemx ti]re; u s[ana kbira, ma tantx g[enet biex is-suldati Maltin ]ammew il-moral tag[hom fix-xog[ol.

Immedjetament wara, Vince u l-kollegi tieg[u kienu ttrasferiti f’kamp sakemm saru l-arran;amenti biex ji;u lura Malta. Meta wasal il-[in biex imorru El Adem [alli jsiefru lejn Malta, fost issuldati Maltin qisha rrenjat atmosfera ta’ dwejjaq.

“Wara ;urnata xog[ol f’dik is-s[ana fid-de]ert, tg[idx kemm konna nkantaw u n[abbtu mat-trakk meta kienu jwassluna lura sal-kamp; dik id-darba li vvja;;ajna biex imorru lejn l-ajruport ta’ El Adem kul[add baqa’ kwiet.

Ma nafx x’;ara, g[ax suppost kellna nkunu kuntenti li konna se mmorru lura Malta,” sostna Vince.

Hekk kif Vince u s[abu waslu l-ajruport inteb[u li kien hemm ]ew; ajruplani tat-tip Handley Page Hastings C Mk.2. Meta l-ajruplan tag[hom instaq fit-tarf tarrunway biex jie[u r-rankatura ’l fuq, Vince [ass li rota minnhom ma kinitx fuq ittarmak, anzi fil-;enb. Malli nqata’ mill-art u tela’ fl-ajru xi 90 pied, l-ajruplan tmejjel fuq ;enb u malli l-bdot, ilKaptan Francis J. Boatwright, re;a’ stabbilizzah, se[[et splu]joni abbord. Meta ;;arraf fuq il-mitjar, lajruplan in[akem minn vampa nar.

Minbarra l-bdot, il-Kaptan Boatwright, Flight Sergeant tal-RAF, u l-kumplament talekwipa;; tal-Hastings, kien hemm 40 suldat Malti mis16th Malta Fortress Squadron Royal Engineers fi [dan lArmata Ingli]a. Fosthom kien hemm Vince, li esperjenza lbi]a’ li kkaratterizza dik illejla tat-Tlieta 10 ta’ Ottubru, 1961.

Dak il-[in tal-isplu]joni, Vince kien bil-qieg[da fuq inna[a tal-;ewna[ – po]izzjoni perikolu]a [afna g[ax il-fuel jin]amm proprju fil-;wiena[ tal-ajruplan. {dejh kellu lil /ertu Vidal u lil Caruana, li “kien kbir daqs ;olf u ma nafx kif g[adda mit-tieqa talajruplan”.

In-nar mal-ewwel spi//a mat-twieqi tal-ajruplan; malli se[[et il-waqg[a, Vince sab tieqa miftu[a g[al fuq il;ewna[ u [are; minnha

ming[ajr ma ;ralu xejn, lanqas girfa. “Kulma ;rali, qattajt daqsxejn il-qalziet u ma nafx ma xiex,” sostna Vince. “Ng[id il-pura verità, li kieku kien hemm xi [add bl-istop watch, kieku g[andi r-rekord tad-dinja tal-mitt metru daqs kemm ;rejt ’il bog[od mill-ajruplan waqt li kont qed nistenna xi splu]joni!”

Malli [list mill-periklu, u kont xi mitt metru ’l bog[od, bdew ;ejjin il-fire engines u l-ambulanzi. “Jien er;ajt ersaqt biex nara x’kien qed ji;ri. L-ewwel li rajt kien lil /ertu Busuttil, Alla ja[firlu, imge]wer u iswed fa[ma.

Imbag[ad rajt lil Corporal Nazzareno Sammut millQrendi; g[all-ewwel lanqas g[araftu; g[araftu biss minn le[nu u kif rani qalli, “ta[seb jitlag[li xag[ri”, g[ax kien iffissat fuq il-pettinatura ta’ xag[ru.” Corporal Sammut kien miet tliet xhur wara lIngilterra.

Vince kompla jirrakkonta u qal li ftit mument wara ;iet coach g[al min kien baqa’ [aj u g[all-midruba, li wasslithom lejn sptar ]g[ir.

Vince ma kellux sabar u qag[ad idur ma’ min kien qed jirkupra: min kellu wi//u ma[ruq u min ;arrab xi [ruq f’idejh. “Jien naf li mort filk/ina u qg[adt nag[mlilhom il-kafè, u fil-pront ;iet infermiera u [asbitni xufier ta’ trakk... qaltli, “X’int tag[mel hawn?” Jien, we;ibtha “Mhux intom ;ibtuni hawn?! Jien wie[ed minn dawn.”

L-infermiera mal-ewwel bag[titni lura fis-sodda. Wara l-in/ident, Vince dam xi tlett ijiem o[ra, u ma jistax jinsa lpaniku li kien in[akem f’Malta. Ir-rapporti ta’ dawk is-suldati li kienu mietu malajr kienu ikkomunikati f’Malta. I]da l-a[bar ta’ dawk li [elsuha mit-tra;edja damet ma waslet g[and il-qraba. {u Vince, li wkoll kien suldat, kien la[aq [alla lLibja qablu; dak i]-]mien, ukoll, ommu kienet rikoverata fl-Isptar St. Catherine’s f’{’Attard. Vince kien qal lil [uh biex jg[id lil missierhom li hu kien se jasal Malta tard bil-lejl. {uh kien mar qal lil missierhom li kien se jittardja, i]da billi l-missier kien fin-Navy, qisu induna li Vince kien ;ralu xi [a;a.

L-g[ada, [u Vince mar lajruport biex jara jekk kienx wasal [uh. I]da f’Malta kien ;ie biss ajruplan li fuqu kien hemm /ertu Frans Galea, li

g[al pa;na 5

Vince Falzon, li minkejja li g[addew 50 sena minn din it-tra;edja, xorta wa[da g[adu jsibha bi tqila biex jitkellem dwar dak li kienu g[adda minnu (Ritratt> Martin Agius) Ta[t> Vince Falzon, f’ritratt ta’ madwar 50 sena ilu meta kien g[adu bil-bidu tal-karriera militari tieg[u

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 5

Il-;urnal The Times of Malta tat-13 ta’ Ottubru tal-1961, b’rapport estensiv tal-funerali tal-vittmi, u ta[t, arjuplan tat-tip Handley Page Hastings C Mk.2., b[al dak li kien i;;arraff fil-Libja

Kienu mietu 15-il suldat Malti minn pa;na 4

miet ftit wara, kif ukoll karozza Vanguard, li twasslet g[al xi :eneral. In-nies li kienu abbord kienu staqsew lil [u Vince fejn kien joqg[od dan Frans Galea: irri]ulta li Frans kien joqg[od fl-istess triq fejn kien joqg[od Vince.

Lura Malta, ma naqsux ilpaniku, in-niket u l-biki fost il-qraba tas-suldati li kienu mietu. “Anki r-Rediffussion kienu g[alqulha lil ommi meta kienet l-isptar,” kompla jirrakkonta Vince. {afna familji Maltin li kellhom l-g[e]ie] tag[hom fil-Libja ppruvaw jag[mlu lkuntatti kollha biex isiru jafu x’kien ;ara mill-ma[bubin tag[hom. Kien hemm daqsxejn ta’ paniku filfamilja ta’ Vince g[ax kienet waslet l-a[bar li kien miet suldat Malti bil-kunjom Falzon. Kien hemm ]ew; suldati bl-istess kunjom, “u allura tista’ timma;ina

x’paniku u x’ta[wid kien hemm”.

Vince jiftakar li kien hemm Malti fl-Air Force li kien jie[u [sieb lilu u lil s[abu, tant li kien ida[[alhom f’daru. Vince jirrakkonta kemm kien jeqred u jibki ttelfa ta’ s[abu.

Wara t-tra;edja kienu ;ew numru ta’ uffi/jali Ingli]i minn ?ipru biex investigaw lin/ident fatali u intervistaw lil xi nies. (Skont xi esperti, jidher li matul it-take-off inqala’ xi pin mis-seat li seta’ wassal g[al splu]joni.)

Dakinhar, Vince u s[abu li baqg[u [ajjin ma kienu semg[u xejn ming[and dawn l-esperti.

Vince Falzon stqarr li b’kollox kienu salvaw 22 suldat, g[alkemm [afna minnhom ;arrbu ;rie[i serji [afna. Il-Kaptan Boatwright , membru tal-ekwipa;; u 15-il suldat Malti kienu mietu ma[ruqin [ajjin.

Din it-tra;edja f’El Adem affettwatu sew lil Vince; g[adu jiftakar fil-kollegi tieg[u li tilfu [ajjithom u li hu qatta’ [afna [in mag[hom ja[dmu u jiddevertu flimkien.

Fit-13 ta’ Ottubru 1961, Vince ;ie lura Malta; kien hemm min be]a’ jitla’ fuq lajruplan, i]da t-titjira kienet differenti: abbord kien hemm tobba, infermieri u anki xi :eneral; l-ajruplan ukoll kien wie[ed differenti g[ax kien tal-Air Commodore tal-RAF. Mal-wasla f’Malta, Vince jiftakar li ra kwantità kbira ta’ nies, tant li l-Pulizija ma setg[ux jikkontrollawhom, u baqg[u de[lin fuq il-mitjar.

G[al Vince, il-[ajja kompliet u fl-10 ta’ Frar 1962 i]]ewwe; u kellu ]ew; ulied.

Wara t-tra;edja, Vince u sie[bu George Fenech minn {al Qormi siefru abbord ajruplan tat-tip Eagle biex twasslu lejn ?ipru. Darba minnhom, meta kienu ;ejjin

minn ?ipru, sabu ru[hom f’maltempata, u l-ajruplan ni]el fl-ajruport ta’ El Adem.

Il-bdot qalilhom li l-ajruplan kien ;arrab xi [sara teknika.

Malli din il-[sara ssewwiet, Vince ma riedx jitla’ abbord.

Minn hawn u minn hemm ipperswadew lil Vince jitla’ u l-ekwipa;; tg[idx kemm ]ieg[lu bihom! Imbag[ad, Vince u s[abu baqg[u ;ejjin u sejrin skont l-esi;enzi tasservizz. Hu kien anki tela’ abbord ajruplani ]g[ar biex g[amel xi xog[ol f’Tune].

Fis-Sebg[inijiet, l-iskwadra tieg[u fir-Royal Engineers ;iet disbanded; i]da Vince baqa’ fl-Armata sakemm irtira 16-il sena ilu mill-Forzi Armati ta’ Malta bir-rank ta’ Sur;ent, wara 37 sena servizz militari.

Illum, [amsin sena wara, Vince g[adu f’kuntatt ma’ min baqa’ [aj minn dik ittra;edja. Kull sena hu jattendi /-/eremonja tat-

tifkira, li ssir millAsso/jazzjoni Maltija tarRoyal Engineers fi/?imiterju Militari f’Pembroke. Vince iqis din ittifkira b[ala wa[da importanti [afna u qatt ma jfalliha. “Kull darba mmur; ;ieli wkoll ng[addi minn quddiem i/-/imiterju u nid[ol nitlob kif naf,” qal Vince.

G[al Vince Falzon, il-[ajja wara t-tra;edja ma kinitx kollha ward. “Meta se[[et ittra;edja ma kontx mi]]ewwe; u kultant ng[id a[jar mitt milli ]]ewwi;t. Fi tliet snin, minn seba’ snin ’il hawn, mititli binti fl-età ta’ 37 sena, mititli ommi, imbag[ad mititli l-mara.”

Minkejja dan l-imrar kollu, Vince Falzon jaljena lilu nnifsu billi jmur jistad u jie[u [sieb ;nien ]g[ir, g[alkemm i[oss in-nuqqas tal-insib – delizzju li kien l-aktar jipprattikah f’G[awdex g[al 50 sena s[a[.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

8 Opinjoni

X’g[andu x-xahar ta’ Ottubru Ninsabu fix-xahar ta’ Ottubru, xahar li lilna jaffettwana b’diversi modi, kemm lill-kbar kif ukoll li]]g[ar, min b’mod po]ittiv u min b’mod negattiv.

Lura lejn l-iskola L-ewwel [a;a li ta[bat ma’ mo[[i hi l-iskola. Bidu ta’ sena skolastika ;dida. Wara lvaganzi sbie[ tas-sajf, kul[add ikun dara, ftit jew wisq bil-libertà u bil-kumdità ta’ tqum x[in trid u tag[mel li trid u tmur fejn trid, mitTnejn sal-{add. Dan jg[odd kemm g[all-g[alliema kif ukoll g[at-tfal. Hu minnu li /erti tfal, peress li jkunu ilhom barra mhux [a]in,

ikunu jixtiequ li jer;g[u jibdew l-iskola fejn jiltaqg[u ma’ s[abhom tal-klassi u wkoll ikomplu bit-tag[lim tag[hom kemm akkademikament kif ukoll so/jalment. Xi [a;a tant b]onju]a u me[tie;a g[allfutur tag[hom.

G[alkemm dawn je]istu, i]da xorta nemmen li mhumiex fil-ma;;oranza g[ax it-tfal jibqg[u dejjem tfal. Ukoll l-g[alliema hemm min jg[idlek uff issa xbajt barra, i;ri tibda l-iskola, jien l-hena tieg[i hemm fil-klassi mat-tfal. Anki dawn na[seb li huma fil-minoranza.

L-istess jista’ jing[ad g[allUniversità, MCAST, Junior College u kulle;;i o[ra li huma wkoll jift[u l-bibien tag[hom g[all-istudenti matul ix-xahar ta’ Ottubru.

Lura lejn ;urnata s[i[a xog[ol

Hemm imbag[ad il[addiema li fil-parti l-kbira tag[hom fis-sajf ja[dmu nnofstanhari jew sig[at imnaqqsa. Anki dawn, minkejja li f’Ottubru jer;g[u jibdew bis-sistema tal-;urnata xog[ol, i]da jid[lu g[aliha trankwilli, konxji li issa kellhom i/-/ans li jistrie[u xi ftit mir-rutina tas-soltu, xi tip ta’ vaganza [adu wkoll u allura issa wasal i]-]mien li nduru g[ar-rutina tax-xitwa.

Xejn xejn, il-[addiem ikollu aktar [in g[addispo]izzjoni tieg[u biex iwettaq xog[lu bil-kalma, bilg[aqal u bil-kumdità. Wara kollox hi verità li jekk dejjem ta[dem nofs ta’ nhari, ma tibqax tapprezza l-b]onn u ssbu[ija tag[hom g[ax ji;u parti monotona tas-sistema regolari tax-xog[ol tag[na. {addiema f’xog[ol konness mat-turi]mu Hemm kategoriji ta’ [addiema li g[alihom is-sajf hu ]mien ta’ aktar xog[ol u

xog[ol kontinwu kwa]i ming[ajr mistrie[. Allura anki g[al dawn, Ottubru jag[tihom ftit tan-nifs aktar minn ]mien is-s[ana u l-;enn tas-sajf.

Hawn nistg[u nsemmu l-

minn Euchar MIZZI mizzieuchar@yahoo.com

[addiema relatati matturi]mu, b[alma huma dawk tal-lukandi, ristoranti, bars, ajruport, pulizija, [addiema konnessi mal-ivvja;;ar, u o[rajn simili.

L-istess nistg[u ng[idu g[all-[addiema tal-emer;enza fl-isptarijiet. }gur li fis-sajf hemm lok g[al aktar korrimenti u tra;edji mixxhur tax-xitwa. Dawn it-tipi ta’ [addiema jg[idulek, i;ri jg[addi s-sajf forsi nibdew nie[du ftit tal-mistrie[, billi nie[du l-vaganzi tag[na, u wkoll fl-uffi/ini mmorru aktar bil-kalma u na[dmu b’inqas tensjoni. Allura wkoll g[al dawn, Ottubru g[andu /ertu sinjifikat u importanza.

Anki l-Qrati tal-:ustizzja; dawn is-sena forensi tag[hom tibda fil-bidu ta’ Ottubru.

Infatti din is-sena /-/erimonja tag[ha saret proprju l-;img[a li g[addiet.

Lura fil-Parlament Anki l-Parlamentari tag[na, f’Ottubru jer;g[u jibdew bisseduti tag[hom fil-Parlament u fil-Kumitati tal-Kamra.

Tassew li l-Parlamentari ftit li xejn g[andhom vaganzi u s-

sajf tag[hom aktarx li j;ibilhom aktar kuntatt malpoplu u allura aktar xog[ol.

Dan ise[[ l-aktar fil-festi u wkoll fil-postijiet taddivertiment. Biex jistrie[u verament, dawn ikollhom imorru vaganza barra millpajji] jew x’imkien fejn ma jiltaqg[ux mal-kostitwenti tag[hom, g[ax dawn ma tantx jafu jag[mlu distinzjoni bejn ]mien il-vaganzi u ]mien normali meta ji;u b]onn xi qadja jew pja/ir li b’xi mod jinvolvi l-membri eletti filParlament.

Jien ng[id g[alija, Ottubru hu l-ewwel xahar li jitfag[li [arsti u [sibijieti fuq ilMilied. }mien, g[alija millisba[ u li ng[ix g[alih. Dan hu ]-]mien meta nibda na[seb x’se narma u kif, g[al din il-festa hekk sabi[a li timliek bl-im[abba u l-pa/i.

Ir-Ru]arju

I]da Ottubru lilna l-insara Maltin u G[awdxin jattiralna l-attenzjoni tag[na g[al xi [a;a o[ra ta’ importanza u

Wara x-xhur tal-vaganzi tas-sajf, it-tfal tag[na jer;g[u jattendu mill-;did g[all-edukazzjoni u t-tag[lim tag[hom fl-iskejjel

valur – ifakkarna fir-re/ta tarRu]arju Mqaddes. B[allbiera[ gimg[a, fil-parro//a tag[na tal-Qala //elebrajna lfesta tal-Madonna tarRu]arju. Il-Prim kon/elebrant kien Mons. Profs. Lawrenz Sciberras li tana omelija tassew interessanti li jien qatt ma kont smajt b[alha qabel.

Hu beda biex qalilna kif u meta beda b’mod formali rRu]arju u kif id-devozzjoni tieg[u ;iet imxerrda maddinja kollha. Qalilna li fissena 1565 Malta ta[t ilKavallieri rat l-Assedju talMislem fejn dan ried li akkost ta’ kollox jirba[ lill-g]ira tag[na biex minn hemm jinfiltra u jxerred it-twemmin tieg[u mal-Ewropa kollha.

Dakinhar tlabna flimkien mal-Papa ta’ dak i]-]mien li kien ta l-g[ajnuna tieg[u wkoll lill-Kavallieri u kif nafu fit-8 ta’ Settembru Malta, blinter/essjoni tal-Madonna reb[et fuq l-g[adu.

Sitt snin wara, fl-1571, listess g[adu tan-Nofs Qamar re;a’ rama ru[u bil-kbir u mar jattakka lil g]ira o[ra filMediterran, din id-darba lg]ira ta’ Lepanto, dejjem bliskop li jeqred ilKristjane]mu u minflok jintrodu/i r-reli;jon ta’ Mawmettu. Anki hawn da[al il-Papa ta’ dak i]-]mien Papa Piju V, illum San Piju V. Sabiex ji;;ieled lill-Mislem, il-Papa ;abar flotta ta’ 219-il xini li disg[a minnhom telqu minn hawn Malta. I]da huma kellhom flotta ta’ 288 xini.

Darba minnhom ilMadonna dehret lill-imsemmi Papa u qaltlu li jekk id-dinja trid tirba[ l-Assedju ta’ Lepanto, kien emm b]onn ta’ arma spe/jali u effettiva, din kienet il-kuruna tar-Ru]arju.

Il-Papa immedjatament beda jxandar dan il-messa;; u lamar tal-Madonna beda jidwi

mal-Ewropa kollha permezz tal-Knisja u tal-mezzi ta’ komunikazzjoni ta’ dawk i]]minijiet. Il-poplu wie;eb g[as-sej[a tal-Madonna u g[al darb’o[ra re;a’ reba[. U jibqa’ jirba[ sakemm l-arma tar-Ru]arju tibqa’ tintu]a.

Fil-fatt f’Fatima, ilMadonna dehret bil-kuruna tar-ru]arju f’idejha fejn talbet lit-tlitt itfal biex jg[idu [afna ru]arju. F’dehra minnhom meta wriethom l-infern, ilMadonna ammoniethom li rru]arju hu dik l-arma li ]]ommhom lura minn dan labbiss terribbli. Anki f’Lourdes fit-18-il dehra, ilMadonna dejjem irre/tat irru]arju ma/-/kejkna Bernardette.

L-istess ;ara f’Medjugore u l-kumplament. Rajna wkoll lill-Madonna tag[ti l-kuruna tar-ru]arju lil San Duminku.

Illum, m’g[adniex fi]-]mien l-Assedji, i]da ninsabu mdawrin u assedjati b’attakki morali, antiklerikali kif ukoll b’attakki u theddid ta’ gwerer nukleari u di]astri naturali ta’ kull g[amla. Tg[id g[ad g[andna b]onnu r-Ru]arju llum?

It-tixbihat mog[tija lir-Ru]arju Ta’ sikwit nisimg[u b’ruxxmata ta’ tipi ta’ mard serju, mard li tib]a’ ssemmi l-isem tieg[u, i]da li

di]grazzjatament qieg[ed mag[na kontinwament u jista’ jattakka lilna jew lillg[e]ie] tag[na minn mument g[all-ie[or. Tajjeb li n]ommu ru[na fi stat tajjeb ta’ sa[[a kontinwament. Tajjeb li nie[du dik il-kura li jag[tuna t-tobba.

G[all-grazzja t’Alla, llum ix-xjenza medika, b[axxjenzi l-o[rajn kollha, g[amlet progress kbir. Sabet tarf ta’ [afna mard kroniku u

serju. Dan kollu minnu. I]da l-ewwel u l-aqwa kura g[allkwalunkwe stat li fih isib ru[u l-bniedem kien, g[adu u jibqa’ t-talb, u fost it-talb kollu li je]isti, l-akbar arma effika/i u effettiva tibqa’ rre/ta tar-ru]arju mqaddes.

Jekk trid li l-Mulej i[ares lilek u lill-familja tieg[ek, qatt t[alli barra r-ru]arju.

Jekk g[andek xi problema familjari int jew uliedek u trid issolviha, irrikorri g[attalba tar-ru]arju. Ir-ru]arju kien hemm minn xebbhu b[ala dak is-sellum li jwassalna s’g[and Alla limbierek. Jew l-i]bandola u l[ames /ag[qiet li bihom David qatel lil Gulija u li jissimbolizzaw il-[ames posti tar-ru]arju, biex juru l-qawwa tieg[u.

Waqt li o[rajn ixebbhu lkuruna tar-ru]arju malg[aslu; ta’ Mosè li matul ilvja;; tal-Lhud lejn l-art imwieg[da tant wettaq mirakli ma’ dak il-poplu mag[]ul t’Alla. {atra ta’ President tal-Kumitat Organizzattiv Ottubru ta’ din is-sena

introdu/ielna wkoll President ;did tal-Kumitat Amministrattiv li hu l-Avukat Carol Aquilina. Aquilina mela l-post vakat minn Pierre Portelli. Nie[u din lopportunità biex nifra[ lill[abib tieg[i Carol u nawguralu [idma sfiqa b’risq il-Partit Nazzjonalista u kull su//ess personali g[all-futur tieg[u, waqt li nirringrazzja lil Pierre Portelli g[all-[idma serja mwettqa minnu matul ilPresidenza tieg[u, kif ukoll kull su//ess fil-[idma ;dida li da[al g[aliha dan l-a[[ar.

Lil dawn it-talin kollha, minn qalbi nawguralhom il[idma t-tajba u futur ta’ su//ess.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Il-futur tal-Gre/ja u s-sehem tag[na Il - Parlament illejla jiltaqa ’ biex ikompli jiddiskuti l - proposta tal - approvazzjoni g[all g[ajnuna ta ’ Malta lill - Gre/ja . Dan, wara li fl a[[ar seduta, l - Eks Mexxej Laburista Alfred Sant ressaq punti ta ’ kjarifika minkejja li l Oppo]izzjoni kellha d - dokumenti kollha relevanti f ’ idejha g[al diversi jiem . Il - Gvern, min - na[a tieg[u, ma riedx jg[a;;el dwar dan, u wara li matul id - diskussjoni [are; l - appo;; kemxejn kawt tal - Oppo]izzjoni g[all - g[ajnuna lill - Gre/ja, ta iktar /ans lill - Oppo]izzjoni tkompli tanalizza l - aspetti legali . Fl - istess [in, il - Gvern, biex iserra[ ras l - Oppo]izzjoni, se jer;a ’ jg[addi d - dokument f ’ idejn l - esperti legali biex ma jkun hemm l - ebda dubju fuq il punti mqajma . Fl - isfond ta ’ dan kollu, wie[ed ma setax ma jinnutax il - mod kif Sant, minkejja li m ’ g[adux il - mexxej, g[ad g[andu influwenza kbira fuq il - PL, tant li f ’ din il kwistjoni kollha Muscat spi//a irrelevanti g[al kollox .

L - Abbozz ta ’ Li;i jag[ti lok lil Malta biex testendi l - garanziji tag[ha lill - Fa/ilità Ewropea g[all - Istabbiltà Finanzjarja g[al € 704 miljun . L - argument ewlieni f ’ din il kwistjoni hu jekk il - flus mit - taxxi tal - poplu g[andhomx imorru biex jg[inu lill - Gre/ja g[all - problemi li a[na b[ala pajji] ma kellna xejn x ’ naqsmu dwarhom i]da li fl - a[[ar mill a[[ar jolqtuna jekk mhux direttament, indirettament . Filwaqt li wie[ed jifhem dan l argument, ikun ]ball jekk ma n[arsux lejn ix -

xenarju kollu u kif il - kri]i tal - Gre/ja qed tolqot mhux biss liz - Zona - Ewro i]da lill ekonomiji ewlenin fl - UE .

Kri]i li g[andha riperkussjonijiet madwar l - Ewropa kollha

L - eventwalità li l - Gre/ja tit[alla ssolvi l problemi g[al rasha tista ’ tinstema ’ b[ala g[a]la g[al xi w[ud, imma xenarju b[al dan jimmerita anali]i profonda . Il - bidu tal - kri]i finanzjarja internazzjonali kien il - falliment tal - Lehman Brothers fl - Istati Uniti ; dan kien ir - raba ’ l - ikbar bank g[all - investiment Amerikan . Minkejja li dan se[[ f ’ kontinent ie[or, ir - riperkussjonijiet u t - the]]i]a li dan il falliment [oloq fid - dinja finanzjarja ma damux ma bdew jin[assu fl - Ewropa wkoll, b ’ ri]ultat li diversi banek u istituzzjonijiet finanzjarji ewlenin fl - Ewropa sabu ru[hom f ’ diffikultajiet kbar .

Dan g[aliex huma kienu esposti g[at - telf finanzjarju li se[[ fl - Istati Uniti, u donnu b[al domino effect bdejna naraw taqlib ekonomiku kbir b[al dak tas - snin g[oxrin . Il - kumplament tal - istorja hu mag[ruf… il - Gvernijiet ewlenin kellhom ju]aw it - taxxi tal - poplu biex isalvaw il - banek ewlenin . Dan kollu wassal g[all - kri]i internazzjonali li g[adha tkarkar mag[na sal lum . Fl - istess [in, l - effett kien ukoll li l - istess Gvernijiet g[amlu pressjoni qawwija fuq l ispi]a pubblika, u l - problema tad - dejn splodiet mil - lejl g[an - nhar . G[alhekk, l - idea li xi [add

illum jibqa ’ ja[seb li l - problema tal - Gre/ja hi wa[da i]olata u li trid tkun indirizzata mill Griegi wa[edhom hi idea ta ’ xi [add maqtug[ kompletament mir - realtà . Dak li ji;ri fil Gre/ja hu ta ’ interess dirett g[all - pajji]i taz Zona - Ewro, fost l - o[rajn . Bi]]ejjed niftakru li d - dejn tal - Gre/ja hu marbut l - aktar ma ’ pajji]i u banek barranin, u g[alhekk jekk dan il - pajji] jeg[req, ini]]el mieg[u ukoll banek minn pajji]i o[rajn, bir - ri]ultat li l - ekonomija f ’ dawn il - pajji]i tie[u daqqa ta ’ [arta . Ma ’ dan jintlaqat ukoll aspett ie[or tal - ekonomija, li jkollu effett fuq l - importazzjoni tal - prodotti ;ejjin mill - qasam tal - manifattura . Hu f ’ dan is sens li Malta tintlaqat [a]in .

De/i]joni li trid tittie[ed bir - reqqa

G[alhekk, hu fl - interess ta ’ pajji]na li l Gre/ja ting[ata l - g[ajnuna u ma tit[alliex wa[edha, anki jekk fl - immedjat, pajji]na jkollu jo[ro; il - flus minn butu . L - alternattiva li ma jsir xejn fl - a[[ar mill - a[[ar ti;i tiswa lil pajji]na ferm iktar g[ax tkun tfisser kri]i internazzjonali ikbar u t - telfien tal - postijiet tax - xog[ol ; dan, minbarra li tiddg[ajjef il munita ewro .

Però dan ma jfissirx li pajji]na se jibqa ’ jag[mel tajjeb b ’ mod indefinit… ifisser biss li kull de/i]joni trid tittie[ed sew u ti;i miflija fid - dettall, g[ax kull pass [a]in fl - ambjent ekonomiku globali pre]enti jista ’ jfisser [afna .

L-Agrikultura u s-Sigurtà tal-Ikel Importanza strate;ika –

Kieku wie[ed kellu jevalwa ssettur agrikolu (ji;ifieri lbdiewa u r-ra[[ala tag[na) fuq termini ta’ kemm jipprodu/u b[ala per/enta;; mill-prodott gross domestiku, malajr tista’ ti;ih it-tentazzjoni jg[id li dawn l-oqsma mhumiex importanti g[all-pajji]. I]da meta wie[ed jara stampa aktar wiesg[a, malajr jinduna li kien ]baljat. Sabiex wie[ed jifhem l-importanza enormi tas-settur agrikolu f’pajji]na, irid lewwel u qabel kollox jifhem ilkun/ett ta’ food security.

F’pajji] b[al tag[na, g]ira mdawra bil-ba[ar, il-kun/ett ta’ food security hu wisq u wisq aktar relevanti.

Garanzija tal-ikel – Ilbdiewa u r-ra[[ala Maltin lilna qed joffrulna food security, ji;ifieri qed joffrulna garanzija li jkollna x’nieklu. Dan g[ax minkejja li nistg[u nimpurtaw ikel b’abbundanza, mhux bilfors ir-realtajiet jistg[u jibqg[u hekk u allura l-prodott lokali jibqa’ dejjem importanti. Importanza primarja li trid tinftiehem minn kul[add. Flimkien ma’ rwoli o[ra li wkoll huma importanti. Il-kontribut ambjentali hu wie[ed minnhom.

Impenn ambjentali –

B’xog[lu l-bidwi hu l-akbar

minn Philip MIFSUD info@philipmifsud.com

g[assies tal-ambjent naturali ta’ pajji]na, fejn ma hemmx min jie[u [sieb il-kampanja tag[na; fejn ma hemmx ilbidwi ma ssib xejn [lief telqa u ]dingar. U ni]baljaw jekk ni]olaw... Ji]balja min jara lirziezet f’i]olament. Min jg[id li dawn huma koroh u jipprova jnebbet l-idea li nistg[u ng[addu minng[ajrhom. Ejjew g[al mument ninsew li dawn lirziezet qed joffrulna s-sigurtà tal-ikel li ;a tkellimt fuqha. }gur li ftit jafu li l-irziezet talbaqar jikkunsmaw madwar 40% tal-agrikultura lokali.

Ji;ifieri /-/ereali kollha li jipprodu/i l-pajji]. Allura

malajr wie[ed jifhem li jekk jispi//aw l-irziezet tal-baqar, tispi//a 40% tal-agrikultura lokali.

Impenn mill-Gvern – Ilgvern dan fehmu tajjeb. Fehem l-importanza tas-settur agrikolu lokali. Fehem ukoll li dan issettur qed jaffa//ja sfidi ;odda u li jrid jaddatta g[al dawn lisfidi. Il-gvern emmen fissettur agrikolu u g[aldaqstant tul dawn l-a[[ar snin sostnieh.

Partikularment, bis-sa[[a ta’ g[ajnuna permezz ta’ fondi ;ejjin mill-Unjoni Ewropea.

Wie[ed jista’ jidentifika ]ew; pilastri prin/ipali ta’ din lg[ajnuna: L-ewwel, issussidju dirett fuq ilproduzzjoni, it-tieni sussidju fuq titjib, immodernizzar u innovazzjoni. Dan it-titjib wassal sabiex il-bidwi u rra[[al ikollhom produzzjoni a[jar u jkunu aktar kompetittivi. I]da fuq kollox, dan it-titjib wassal sabiex ilkonsumatur Malti jkollu prodott ta’ kwalità a[jar.

Erba’ skemi ;odda – Fit28 ta’ Settembru li g[adda, flimkien mal-Ministru Pullicino [abbarna erba’ skemi ;odda ta’ g[ajnuna fis-settur agrikolu li flimkien g[andhom investiment ta’ madwar €8 miljun. Dawn huma:

Il-bdiewa u r-ra[[ala Maltin qed joffrulna food security, ji;ifieri qed joffrulna garanzija li jkollna x’nieklu

• Mi]ura 121 – ‘Immodernizzar ta’ azjendi agrikoli’ - Din is-sej[a g[andha ba;it ta’ €4 miljun.

• Mi]ura 133 – ‘Attivitajiet ta’ Informazzjoni u

Produzzjoni rigward skemi ta’ kwalità tal-ikel’. Il-ba;it ta[t din il-mi]ura hu ta’ €670,000.

• Mi]ura 214 – ‘G[ajnuna g[all-konservazzjoni ta’ ri]orsi ;eneti/i fl-agrikultura’ Investiment ta’ €2.5 miljun ewro ;ew allokati ta[t din ilmi]ura.

• Mi]ura 142 – ‘Twaqqif talG[aqdiet tal-Produtturi’. Ilba;it ta[t din il-mi]ura hu ta’ €742,750 .

Dawn huma l-a[[ar skemi li

kien jinkludi l-ba;it tal-Unjoni Ewropea g[as–sena 20072013. L-iskemi fet[u fil-bidu ta’ dan ix-xahar u lapplikazzjonijiet se jibqg[u jintlaqg[u sal-bidu ta’ Ottubru.

Irrid in[e;;e; lill-bdiewa u rra[[ala kollha, biex kif g[amlu fl-a[[ar snin, jer;g[u jag[mlu din id-darba u jissottomettu lproposti tag[hom.

In[e;;i;hom biex ma jib]g[ux ikunu ftit avventuru]i fil-proposti li jag[mlu. Anzi nemmen li g[andhom ikunu innovattivi u jipproponu sistemi ;odda.

Bis-sa[[a ta’ hekk, flimkien inkunu qed inkomplu niggarantixxu s-su//ess talbenna tal-prodott lokali.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-LIBJA

IL-POLONJA

Donald Tusk jittama f’mandat ;did L-elettorat, ilbiera[ ivvota g[al Parlament ;did meta l-Prim Ministru Pollakk, Donald Tusk, qed jittama li l-Partit ?iviku tieg[u ta//entru-lemin jirba[ erba’ snin o[ra ta’ poter u jippri]erva l-istabbiltà politika.

Il-partit ta’ Tusk mexxa l-Polonja mill-kri]i finanzjarja tal-2008-09 u jiffavorixxi rabtiet eqreb mal-kumplament tal-Unjoni Ewropea.

Filwaqt li ma da[lux ri]ultati qabel morna g[all-istampa, su//ess g[all-Partit ?iviku ikun anki l-ewwel darba li partit Pollakk ikun

irnexxielu j]omm il-poter mindu kkrolla lkomuni]mu (fil-Polonja) fl-1989.

Donald Tusk wieg[ed li jkompli fit-triq tar-riforma ekonomika f’ka] li hu jing[ata mandat ;did tat-tmexxija.

Sadanittant, il-Partit g[al-Li;i u l-:ustizzja (konservattiv) tal-eks PM Jaroslaw Kaczynski kellu jag[ti sfida qawwija lil Tusk, u r-ritorn potenzjali ta’ Kaczynski filpoter jista’, fost [wejje; o[rajn, jhedded irrabtiet mal-;irien influwenti tal-Polonja.

Ja[tfu u jikkontrollaw xi n[awi ta’ Sirte Il-qawwiet tal-Gvern Provi]orju Libjan qalu li [atfu l-in[awi tal-università, minbarra /entru g[allkonferenzi f’Sirte u fejn fla[[ar sig[at kienu qed jikkonsolidaw il-kontroll, minkejja “sitwazzjoni kaotika” dovuta g[arre]istenza fanatika missostenituri ta’ Muammar Gaddafi.

Fil-fatt, il-qawwiet talKunsill Nazzjonali Transitorju ]ammew milli jift[u offensiva kbira fuq il-pjazza ewlenija ta’ Sirte bl-iskop li jag[tu ]]mien li/-/ivili biex ja[arbu mill-in[awi.

F’ka] li taqa’ Sirte, ilMexxejja l-;odda tal-Libja jkunu avvanzaw pass importanti lejn il-kontroll talpajji] kollu, kwa]i xahrejn wara li [adu r-riedni fi Tripli.

I]da s-snipers li qed jiddefendu l-kaw]a tal-eks dittatur Libjan xorta g[adhom jag[mlu l-[ajja diffi/li, u ssitwazzjoni tibqa’ sta;nata f’diversi toroq ta’ Sirte, fejn il-;lied g[adu g[addej “minn bini g[al bini”.

Min-na[a tag[hom, ilkmandanti militari tal-Kunsill Libjan huma ottimisti missu//ess finali, u huma anki sodisfatti bil-progress tala[[ar sig[at, meta huma [adu l-kontroll ta/-/entru ta’ Ouagadougou (mag[ruf g[allkonferenzi li kien jorganizza Gaddafi).

Dan, wara li l-qawwiet antiGaddafi [adu l-kontroll taluniversità f’Sirte, u fost

Muammar Gaddafi

rapporti li w[ud minn dawn il-;ellieda spi//aw jirtiraw ta[t il-bumbardamenti fero/i tal-g[adu.

Il-;ellieda tal-Kunsill Libjan je[tie; akkost ta’ kollox jeliminaw il-problema tas-snipers, li qed itellfuhom milli javvanzaw, bissitwazzjoni f’Sirte u fil-ftit fortizzi l-o[ra favur Gaddafi qed i]]omm lura l-impenn g[al amministrazzjoni nazzjonali effettiva u l-bini mill-;did tal-industrija ta]]ejt, daqstant importanti g[all-ekonomija tal-Libja.

Il-belt ta’ Sirte g[andha importanza strate;ika g[aliex Gaddafi kien bidilha fi “ittieni kapitali Libjana”, u meta sal-lum irnexxielhom ja[arbu eluf ta’ residenti fost il-;lied intensiv. Madankollu, g[ad fadal [afna nies f’din il-belt li ta’ kuljum qed jiffa//jaw kundizzjonijiet tal-g[ajxien dejjem aktar iddisprati.

IT-TUNE}IJA

Jisparaw il-gass tad-dmug[ fuq id-dimostranti I]lami/i Il-Pulizija f’Tunis, ilbiera[ sparaw il-gass tad-dmug[ biex iferrxu mijiet ta’ dimostranti I]lami/i li kienu qed jattakkawhom bil-;ebel, is-skieken u l-lembubi.

Il-protesta kienet dwar direttiva li tipprojbixxi littfajliet li jilbsu n-niqab (velu li jg[atti l-wi// kollu) milli jirre;istraw g[al kors universitarju – u bl-I]lami/i anki jesprimu l-g[adab talli stazzjon tat-televi]joni lokali xandar cartoon li skont huma, “jalludi b’mod dispre;jattiv” g[ar-reli;jon tag[hom.

Il-mijiet tad-dimostranti n;abru barra l-kampus taluniversità ewlenija f’Tunis, imbag[ad imxew lejn iddistrett ta’ Jebel El-Ahmar, fejn inqala’ l-;lied malPulizija.

Id-dimostranti ]g[a]ag[ g[alqu triq prin/ipali u waddbu l-;ebel lejn il-vetturi tal-Pulizija, fost l-g[ajat ta’ Allahu Akbar – u bl-in/identi

jenfasizzaw it-tensjoni attwali bejn it-Tune]ini I]lami/i u ssekulari, qabel l-elezzjoni tat23 ta’ Ottubru, li mistennija tintreba[ mill-Partit I]lamiku, Ennahda.

It-Tune]ija, f’Jannar tat bidu g[ar-rewwixti tar“Rebbieg[a G[arbija”, u biddimostranti jke//u lillPresident Zine al-Abidine Ben Ali mill-poter.

Il-Gvern provi]orju tal-lum introdu/a skeda g[al elezzjonijiet demokrati/i, li tippermetti li l-I]lami/i jikkuntestaw g[all-ewwel darba – u bis-sekulari qed iwissu li l-valuri moderni u liberali li huma jappo;;aw spi//aw imheddin.

L-a[[ar inkwiet beda nhar is-Sibt, meta l-I]lami/i ippruvaw jassedjaw unversità fl-in[awi ta’ Sousse, wara li lamministraturi infurzaw iddigriet tal-Gvern u ]ammew mara liebsa n-niqab milli tirre;istra b[ala student.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

12 A[barijiet ta’ Barra IS-SIRJA

Damasku jwieg[ed ritaljazzjoni Ir-re;im ta’ Damasku, immexxi mill-President Bashar al-Assad, wissa li g[andu jirritalja kontra kull pajji] li jirrikonoxxi formalment lillKunsill Nazzjonali li g[adhom kemm waqqfu l-avversarji talistess Assad.

Il-Ministru Sirjan g[allAffarijiet Barranin, Walid alMoualem, sostna, waqt konferenza tal-a[barijiet, li Damasku lest jie[u “mi]uri iebsa” fil-konfront ta’ dak lIstat li jag[ti l-g[arfien “lil dan il-Kunsill ille;ittmu”.

It-twaqqif tal-Kunsill inkwistjoni ntlaqa’ b’sodisfazzjon mill-pajji]i talPunent, fosthom l-Istati Uniti u Franza. Madankollu – u kontra dak li se[[ rigward il-Kunsill Transitorju li qed jikkonsolidaw ir-ribelli antiGaddafi fil-Libja – il-Kunsill Sirjan g[ad qed jistenna li xi pajji] jirrikonoxxih b’mod formali.

Skont in-Nazzjonijiet Uniti, mal-2,900 ru[ tilfu [ajjithom waqt l-offensiva li l-qawwiet ta’ Assad qed iwettqu fuq is-

Sirjani li jappo;;aw ilmoviment g[ad-demokrazija fil-pajji] u li issa ilha g[addejja g[al sitt xhur.

Min-na[a tieg[u, il-Ministru al-Moualem ikkritika lill-pajji]i Ewropej u qal li l-Ambaxxati Sirjani qed jispi//aw “attakkati minn xi dimostranti”.

Is-Sirjan f’dan il-punt sa[aq li jekk dawn il-pajji]i “ma jirrispettawx l-obbligi tag[hom” biex jipprote;u lmissjonijiet barranin, allura sSirja, ’il quddiem, g[andha tirre/iproka bl-istess mod.

IR-RENJU UNIT

Ti]died il-pressjoni fuq Liam Fox

Ra;el i]omm lil ibnu wara li kellu jitla’ fuq il-bejt tar-residenza tieg[u, li sfat img[arrqa. Dan ir-ritratt in;ibed fl-in[awi tal-provin/ja Tajlandi]a ta’ Ayutthaya (Reuters)

IT-TAJLANDJA

Bangkok ta[t theddida mill-g[arg[ar Qrib il-mitejn fabbrika kellhom jag[lqu filprovin/ja /entrali ta’ Ayutthaya min[abba g[arg[ar li b[alissa qed jhedded il-belt kapitali ta’ Bangkok.

Dan meta d-Dipartiment Tajlandi] g[allPrevenzjoni tal-G[arg[ar ]vela li minn Lulju ’l hawn mietu ’l fuq minn 260 ru[ b’ka;un ta’ “in/identi relatati” malgliegel tal-ilma; bilkomunitajiet ta/-/entru, itTramuntana u l-Grigal i;arrbu l-effetti tal-aktar g[arg[ar serju f’[amsin sena.

G[exieren ta’ fabbriki f’Rojana spi//aw jag[lqu wara li l-livell tal-ilma qabe] il-[ames metri – u limpatt tal-g[arg[ar qed

itellef sa 1.3 punti per/entwali mill-Prodott Domestiku Gross (GDP) tat-Tajlandja.

Is-sitwazzjoni anki mistennija taffettwa lproduzzjoni tar-ross flakbar pajji] esportatur fiddinja, u l-konsegwenzi talg[arg[ar x’aktarx jirri]ultaw f’qab]a filprezzijiet f’dan is-settur.

Min-na[a tieg[u, ilGvernatur ta’ Bangkok qal li l-awtoritajiet qed i[ejju pjan g[all-evakwazzjoni tar-residenti tal-belt. Flistess [in, dawn qed jikkon/entraw l-aktar fuq in-nies li jg[ixu filkwartieri l-baxxi u li qed jissugraw l-aktar f’ka] li lg[arg[ar jolqot “direttament” il-belt kapitali.

Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, qed jinsisti g[al “spjegazzjoni” ming[and is-Segretarju tad-Difi]a tieg[u, Liam Fox, li jinsab ta[t pressjoni kbira min[abba rrelazzjoni tax-xog[ol tieg[u ma’ [abib, li fost [wejje; o[rajn qajmet it-ta[ssib dwar issigurtà nazzjonali.

Il-pressjoni ]diedet wara li [ar;u xi emails u filmati li jidhru jikkontradixxu l-ver]joni ta’ Fox, u meta l-filmati juri lill[abib, Adam Werritty (li m’g[andux funzjoni uffi/jali), qed jattendi laqg[a li saret f’Londra bejn is-Segretarju tadDifi]a Britanniku u l-President tas-Sri Lanka, Mahinda Rajapaksa.

Intant, numru ta’ emails

jirreferu g[al laqg[a li saret xhur ilu ma’ xi negozjanti midDubaj u li fil-fatt kienet “organizzata” minn Werritty f’:unju meta Fox kien qed jirritorna minn ]jara flAfganistan biex ikellem littruppi Britanni/i.

G[aldaqstant, qed jing[ad li – kuntrarju g[all-“ver]joni ori;inali” – il-laqg[a ma se[[itx b’kumbinazzjoni; il-Ministeru tad-Difi]a qed jinvestiga lworking relationship ta’ Fox ma’ Werritty. Dak li jo[ro; mill-investigazzjoni se jkun e]aminat mill-Prim Ministru Cameron proprju llum.

Minkejja li Fox qed jis[aq li m’g[andu “l-ebda inkwiet dwar it-trasparenza s[i[a f’dawn laffarijiet”, qamu wkoll id-

domandi dwar l-integrità tieg[u, meta skont xi kelliema qrib ilka], “il-kwistjoni tinvolvi aktar minn sempli/iment l-aspetti tassigurtà nazzjonali u l-a//ess g[al informazzjoni sensittiva”.

Qabel din il-burraxka, Fox wie;eb g[al mistoqsija spe/ifika fil-Parlament u tenna, “Werritty mhux membru talistaff tal-Ministeru tad-Difi]a u g[aldaqstant ma vvja;;a qatt (mieg[u) waqt xi ]jara uffi/jali.”

Intant, Adam Werritty kien i;orr business cards li jirreferu g[alih b[ala konsulent g[al Liam Fox – u minkejja li dan ma g[andu l-ebda rwol uffi/jali mal-Ministeru inkwistjoni, inkella mal-Partit Konservattiv fil-Gvern.

IS-SUDAN

Determinati li jevitaw il-gwerra Il-Presidenti tas-Sudan u tasSudan ta’ Isfel enfasizzaw limpenn komuni li “ma jirritornawx g[all-gwerra”, blistqarrija to[ro; waqt l-ewwel ]jara f’Khartoum millPresident tas-Sudan ta’ Isfel, Salva Kiir.

Is-Sudan ta’ Isfel sar pajji] indipendenti f’Lulju li g[adda wara g[oxrin sena ta’ gwerra /ivili, li [alliet mal-1.5 miljun ru[ mejtin.

Madankollu, il-;irien g[ad iridu jeg[lbu d-di]gwid dwar l-

assi u d-djun komuni, minbarra sitwazzjoni ta’ tensjoni malfruntiera u l-polemika rigward ir-re;jun ta’ Abyei.

Fl-istess [in, i]-]ew; Presidenti qalu, ilbiera[, li [adu l-ispirazzjoni minnegozjati fit-tul li wasslu g[allftehim g[all-pa/i tal-2005.

Il-Mexxej tas-Sudan, Omar Al-Bashir, min-na[a tieg[u sostna li “m’g[andux ikun hemm ritorn g[all-gwerra” u li ]-]jara ta’ Kiir “kienet a//ertatu mir-rieda politika

;enwina tal-;ar”.

Salva Kiir imbag[ad a//enna g[al dan l-impenn favur sitwazzjoni ta’ pa/i u sa[aq li ]-]ew; pajji]i huma impenjati biex isibu “issoluzzjonijiet me[tie;a”.

Mhux mistenni li ]-]jara ta’ Kiir f’Khartoum twassal g[al xi ftehim storiku, i]da taqdi ta’ e]er/izzju “g[all-bini talfidu/ja” li kapa/i tirri]ulta f’negozjati aktar konkreti matul il-;img[at u x-xhur li ;ejjin.

It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

13

Sliema W. jirringrazzjaw lil Noel Turner Sliema Wanderers, il-{add wara nofsinhar irringrazzjaw lil Noel Turner tas-servizz li tahom meta bil-kollaborazzjoni mal-Kunsill Lokali tal-lokal huma organizzaw log[ba testimonjali fil-ground ta’ Tignè, g[all-;ie[ tal-eks player li lag[ab aktar minn 25 sena minn [ajtu bil-flokk tal-blues.

Turner, eks captain tal-blues, irtira uffi/jalment fi tmiem l-ista;un li g[adda biex jibda karriera filkow/ing mal-MFA. Imwieled u mrobbi tas-Sliema, Turner lag[ab 334 darba mal-Wanderers u skorja 50 goal. Matul dan i]]mien, hu reba[ 4 darbiet il-kampjonat nazzjonali u tliet darbiet l-FA Trophy. Hu kellu wkoll karriera mill-isba[ mat-tim nazzjonali u kien ivvutat darbtejn il-Player tas-Sena tal-MFA, l-ewwel darba fl-ista;un 95-96.

G[al din il-log[ba testimonjali sar turnament triangolari ta’ 30 minuta kull partita, li fih [adu sehem bosta players pre]enti u tal-passat li libsu l-flokk ta’ Sliema, kif ukoll il-players li kienu jiffurmaw parti min-nazzjonal fi ]mien Turner.

Noel Turner (nofs) flimkien ma’ ]ew; players o[ra li taw servizz twil lil Sliema fil-passat, Martin Gregory (xellug) u Carlos Cluett (Ritratt> Trevor Sollars)

FUTBOL LOKALI

Qormi jer;g[u jissospendu lil Vandelanoite Il-Bel;jan ta’ Qormi FC, Jason Vandelanoite, re;a’ ;ie sospi] mill-klabb tieg[u. Dan kien ]velat ilbiera[ waqt irrubrika “Rajna u Smajna”, matul il-programm popolari “Replay”.

Wara li l-President Redino Apap kien qal waqt ilprogramm “Replay Ikompli” fuq Radio 101, li l-Bel;jan kien se ji;i sospi] 28 ;urnata, jidher li l-kumitat ta’ Qormi idde/ieda li ting[ata sospensjoni o[ra lill-istess player.

Fil-jiem li g[addew, Vandelanoite t[arre; xi drabi mal-klabb, i]da re;a’ kien sospi] g[al ra;unijiet li lPresident ta’ Qormi ma xtaqx jelabora.

Jidher issa li l-futur talBel;jan hu in/ert, hekk kif B’Kara qed juru interess li jakkwistawh f’Jannar li ;ej.

Hu mifhum ukoll li Qormi talbu lill-MFA biex il-kuntratt ta’ Vandelanoite ikun xolt.

Fran/i]i ma’ Mosta

Intant, sorsi vi/in il-klabb ta’ Mosta qalu li t-tim manager, Peter Bregman, mhux se jibqa’ fil-kariga.

Postu jista’ jittie[ed minn Justin Attard, li kien ferm vi/in li jing[aqad ma’ Floriana. Minbarra li jista’ jkun tim manager, Attard mistenni li jsir il-Vi/i President tal-klabb.

Mosta jidher ukoll li se jag[mlu xi bidla fil-barranin tag[hom. L-eks player ta’ Floriana Dragomir Draganov qed jittrenja mag[hom wara avventura ta’ inqas minn xahrejn fl-Albanija, u waslu wkoll ]ew; Fran/i]i biex jittrenjaw mat-tim ta’ Oliver Spiteri.

Mistennija aktar ri]enji

Wara l-vot ta’ sfidu/ja filPresident ta’ M’Xlokk, Robert Micallef, mistennija aktar ri]enji fil-klabb.

F’nofs il-;img[a t[abbret

ir-ri]enja tas-Segretarju Edmond Grech, u l-:img[a filg[axija tressaq vot ta’ sfidu/ja fil-President Robert Micallef. Issa hemm xnig[at li mistenni jirri]enja wkoll itte]orier tal-klabb, Carmel Grech. Edmond Grech, Carmel Grech u l-PRO talklabb, Jason Vella, kienu luni/i tlieta fil-kumitat ta’ Marsaxlokk li vvutaw kontra l-mozzjoni ta’ sfidu/ja filPresident Micallef.

Il-mozzjoni tressqet millVi/i President Joseph Bugeja.

Micallef ma xtaqx jikkummenta g[alissa dwar dak li qed ji;ri fil-klabb ta’ M’Xlokk, g[alkemm hu tenna d-dispja/ir tieg[u dwar kif ]vol;ew l-affarijiet waqt li eskluda kull possibbiltà li g[ad jista’ jer;a’ jirritorna ja[dem fil-klabb.

Mallia lura ma’ Sliema

L-eks internazzjonali Malti, George Mallia, li jidher li l-

Ri]ultati IASC II Div.

G]ira Utd v B’Kara SJ Rovers Utd v M;arr F. Luqa J. v }ejtun L.

2-0 3-0 5-2

BASKETBALL MBA Shield Nisa

Alyssa A. v McD. Depiro 51-42 Hibernians v Athleta 67-59

MBA Shield Ir;iel

BUPA Luxol v Depiro M. 29-69

MBA Shield II Div. Ir;iel Si;;iewi v Athleta

Italja Serie B

Jason Vandelanoite ta’ Qormi FC

avventura tieg[u filkampjonat Premier tinsab fi tmiemha, jidher li se jer;a’ jing[aqad ma’ Sliema, i]da din id-darba se jilg[ab kilkampjonat Futsal.

Sampdoria v Sassuolo Albinoleffe v Livorno Empoli v Varese Grosseto v Vicenza Gubbio v Nocerina Juve Stabia v Ascoli Modena v Crotone Verona v Torino Pescara v Cittadella Padova v Brerscia

Ingilterra League One Notts. C. v Hartlepool

Partita ta’ [biberija

Stati Uniti v Honduras

63-47 1-1

0-4 1-2 1-1

2-1 2-1

1-1 1-3 1-0 2-1

3-0 1-0

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

18 Sport FOOTBALL

Arjen Robben operat fil-groin Il-winger ta’ Bayern Munich, Arjen Robben, kien operat fil-groin u se jirritorna g[at-ta[ri; mat-tim g[axart ijiem o[ra. Robben g[adu kemm irkupra minn injury li ]ammitu barra [ames ;img[at.

Skont stqarrija uffi/jali talklabb, din l-opreazzjoni kellha ssir min[abba li lgroin tal-player Olandi] kien qed jiffjammalu u dan kien se jwassal g[al problemi aktar serji fil-futur, meta lista;un jid[ol f’fa]i kru/jali.

Robben ilu jsofri minn injury wara l-o[ra minn mindu g[en lit-tim nazzjonali jasal sal-finali tatTazza tad-Dinja tal-2010, li intilfet kontra Spanja.

ALONSO – L-Ispanjol Xabi Alonso hu dubju] g[all-a[[ar log[ba li Spanja se jilag[bu g[ada kontra lIskozja mill-Euro 2012, wara li sofra minn diversi qsim f’siequ wara da[la kerha talmidfielder tar-Repubblika ?eka, Tomas Hubscham, filpartita tal-:img[a. Ilmidfielder, li skorja t-tieni goal g[al Spanja fir-reb[a, 2-0 fi Praga, kellu ji;i mibdul mal-ewwel, waqt li Hubschman tke//a.

FEJSA – Is-Serbja se jkunu ming[ajr il-midfielder Ljubomir Fejsa g[all-partita de/i]iva mill-Euro 2012

kontra s-Slovenja, g[ada, waqt li Nemanja Vidic g[andu /ans ]g[ir li jilg[ab il-partita. Fejsa we;;a’ kontra l-Italja u kellu jinbidel, waqt li l-player ta’ Manchester United ma hux f’sikktu wara li we;;a’ lpexxul f’Awwissu.

GUARDIOLA – Il-kow/ ta’ Barcelona, Pep Guardiola, ]vela li qed ja[seb biex jitlaq minn ma/champions Spanjoli. Skont Guardiola, hu jirnexxilu ja[dem a[jar meta jiffirma kuntratt ta’ sena milli meta jkun marbut ma’ klabb g[al diversi snin. Guardiola ilu ma’ Barcelona sa mill-2008 u ma’ dan il-klabb reba[ kwalunkwe unur li klabb jista’ jirba[. Guardiola g[andu kuntratt li jorbtu mal-Katalani sal-2012, u wie[ed irid jara jekk il-klabb hux se ja//etta li jibqa’ j;eddidlu l-kuntratt fuq ba]i ta’ sena sena jew le.

CARRAGHER – Iddifensur ta’ Liverpool, Jamie Carragher, stqarr li jista’ jirtira fi ]mien sena.

Carragher, li ddebutta marReds 14-il sena ilu, qal li dde/i]joni dwar meta se jirtira se tkun affettwata minn dawk ta’ madwaru. Dan kien qed jirreferi g[al kemm ilkow/ Kenny Dalglish hu lest li jibqa’ jinkludih fit-tim. Fl-

a[[ar tal-intervista, Carragher ikkonferma li meta jirtira jixtieq jibda karriera ta’ kow/, u fil-fatt, hu di;à beda jattendi llezzjonijiet biex i;ib ilUEFA B License.

BECKHAM – Ilmidfielder ta’ La Galaxy, David Beckham, qal li minkejja li jinsab kuntent bil-fatt li jridu mieg[u lklabb Fran/i] ta’ Paris Saint Germain, hu ma jixtieqx imur Franza, b’rispett lejn lfamilja tieg[u, partikularment tat-tfal, li jinsabu kuntenti bil-[ajja filbelt ta’ Los Angeles, fl-Istati Uniti.

ALBIOL – Id-difensur

Spanjol Raul Albiol kiser lg[adma ta' wi//u waqt itta[ri; ilbiera[ u se jitlef ilpartita ta' kwalifikazzjoni mill-Euro 2012 kontra lIskozja. Id-difensur /entrali ta' Real Madrid kellu scan f'Madrid li kkonferma l-ksur f'wi//u u [alla l-iskwadra nazzjonali. Spanja di;à kkwalifkaw g[all-finali talEuro 2012 u jmisshom la[[ar log[ba g[ada kontra lIskozja li jinsabu t-tieni bi 11-il punt u jridu reb[a biex ja//ertaw minn post fil-playoff hekk kif ir-Repubblika ?eka li jinsabu t-tielet b'10 punti se jkunu qed jilag[bu fil-Litwanja.

Fi tmiem il-;img[a, fil-Padiljun tal-Isport f’Kordin, saret maratona ta’ 50 sieg[a sport b’risq il-Fondazzjoni Inspire. Il-maratona bdiet il-:img[a fis-6.30pm u ntemmet ilbiera[, fit-8.30pm.

Is-Segretarju Parlamentari g[all-Isport, Clyde Puli, is-Sibt ]ar il-maratona u ltaqa’ mal-parte/ipanti tal-Futsal. Il-maratona kienet tikkonsisti wkoll f’log[ob tal-Volleyball, Basketball, Judo u Aikido. Matul il-maratona, dawk li attendew, segwew ukoll divertiment ipprovdut minn bosta persuna;;i /elebri Maltin, fosthom Marilena, Thea, Leontine, Christabelle Curmi, Enzo Gusman, Free Spirit, Ian J Vella, Claudia Faniello, Ivan Borg, Lyndsey, Soraya u Veronika Farrugia. Il-Fondazzjoni Inspire g[andha [ames /entri f’Malta u G[awdex u tg[in madwar 1,000 tifel u tifla b’di]abbiltajiet fi]i/i. (Ritratt> Martin Attard)

Arjen Robben ta’ Bayern flimkien mal-mara, Bernadien, waqt ]jara li huma g[amlu fl-akbar festival tal-birra fid-dinja, mag[ruf b[ala l-Oktoberfest, fi Munich

FIFA

Blazer i[alli lil CONCACAF Il-Membru E]ekuttiv talFIFA, Chuck Blazer, irtira mill-kariga ta’ Segretarju :enerali tal-Federazzjoni talCONCACAF. Blazer – li matul dawn la[[ar xhur kien fl-a[barijiet min[abba l-ka] ta’ korruzzjoni li kien ]velat waqt il-perijodu tal-elezzjonijiet Presidenzjali tal-FIFA – se jibqa’ jokkupa l-kariga ta’ Segretarju sal-a[[ar tas-sena.

“Il-passjoni tieg[i lejn ilfootball naqset drastikament, u rrid sfidi ;odda f’[ajti,” qal il-membru ta’ 66 sena.

“Kien unur kbir g[alija li mexxejt Federazzjoni b[al ma hi l-CONCACAF. I]da nemmen li jista’ jkolli impatt aktar importanti jekk inkun f’kariga ta’ E]ekuttiv f’xi settur ie[or tal-isport,” kompla Blazer.

Blazer kien il-persuna li av]at lill-FIFA b’ka] ta’ tix[im waqt laqg[a li kienet saret fi Trinidad, f’Mejju li g[adda. Dan wassal biex ;ie investigat, u sa[ansitra sospi], Mohamed Bin Hammam. Ma’ dan kien ;ie sospi] membru ie[or, li kien ja[dem id f’id ma’ Hammam, bl-isem ta’ Jack Warner.

Bin Hammam kien membru tal-FIFA, li kien se jikkontesta lill-President attwali, Sepp Blatter, g[all-kariga ta’ President. I]da meta Blazer informa lill-FIFA b’dan ittix[im, Hammam irtira l-

kandidatura tieg[u.

Kumitat imwaqqaf apposta biex jinvestiga l-ka] issospenda lil Hammam g[al g[omru mill-isport.

Fost il-membri li kienu a//ettaw dawn is-somom kbar ta’ flus li offra Hammam kien hemm 15-il membru li jiffurmaw parti millFederazzjoni talCONCACAF. Dawn g[adhom iridu jwie;bu g[allmistoqsijiet li se jag[mlilhom l-istess Kumitat li ssospenda lil Hammam.

Blazer stess ammetta li rrivelazzjonijiet li g[amel hu dwar il-CONCACAF wassluh biex jibda ja[sibha jkomplix jokkupa l-kariga ta’ Segretarju.

“Mhemm l-ebda dubju li lambjent fi [dan ilkonfederazzjoni m’g[adux dak li kien. B[alissa, fi [dan il-Federazzjoni hemm [afna taqlib. Hemm nies li g[ad iridu ji;u investigati, u hemm o[rajn lesti biex jikkontestaw g[al karigi importanti. In[oss li jkun ta’ ;id g[alija jekk na[dem f’ambjent differenti,” temm Blazer.

Blazer ilu ja[dem fi [dan ilCONCACAF g[al dawn la[[ar 21 sena, u hekk kif hu [abbar li se jitlaq minn din ilkariga, ir/ieva diversi ringrazzjamenti ming[and kapijiet ta’ Asso/jazzjonijiet fl-Istati Uniti g[ax-xog[ol li wettaq.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

20 Ittri

L-artal ta’ San :u]epp f’{al Kirkop :ie f’idejja appell millFratellanza ta’ San :u]epp ta’ {al Kirkop, fejn jg[id hekk: li l-Kurja a//ettat irrikors tal-fratellanzi biex ji;i ndurat il-ventartal tal-artal ta’ San :u]epp. Inizjattiva ta’ min ifa[[arha g[aliex opri b[al dawn wie[ed g[andu jib]a’ g[alihom meta wie[ed iqis li x-xog[ol li fihom sar kollu bl-idejn g[ax f’dawk i]]minijiet ma kienx hawn magni. Nistaqsi lil min g[amel dan l-appell jista’ jg[id fejn hu qieg[ed dan lartal ta’ San :u]epp?

Sa fejn hu mag[ruf filknisja parrokkjali ta’ San Leonardu ta’ {al Kirkop hemm dawn l-artali: wie[ed tad-Duluri, tal-Grazzja, tarRu]arju, ta’ San :akbu, talKur/ifiss u l-altar titulari talkor iddedikat lil San

Leonardu. Jekk il-W.R. Kappillan Dun Noel Camillerri f’rikors kiteb g[al artal ta’ San :u]epp g[amel ]ball kbir hu u anke lawtorità tal-Kurja, g[ax kif ktibt aktar ’il fuq fil-knisja ma hemm l-ebda artal iddedikat lil San :u]epp; kull ma hemm hu sotto-kwadru ta[t il-kwadru tad-Duluri b’San :u]epp fuq is-s[ab u lknisja, i]da dan ma jfisser xejn li l-artal hu ta’ San :u]epp.

Fuq kollox nawgura li jin;abru l-ispejje] g[allinduratura kif ukoll g[allgandlieri biex isebb[u l-knisja g[all-festa ta’ San :u]epp kif ukoll [ames ;img[at wara g[all-festa titulari ta’ San Leonardu.

L-ittri f’din il-pa;na

Leonard Agius Kirkop

L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nomede-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.

Ejjew innaqqsu l-[in Fis-servizz tat-trasport tallinja nemmen li nistg[u nnaqqsu ftit [in mhux [a]in bis-servizz li qed jittie[ed lejn l-Isptar Mater Dei. Waqt li [afna passi;;ieri qed jinnutaw li d-distanzi bejn stage u ie[or twalu mhux [a]in, fl-Isptar Mater Dei, jing[ad xort’o[ra.

Ma nafx g[aliex meta karozza tid[ol lejn l-isptar, u tasal qrib ir-roundabout li hemm [dejn il-bieb prin/ipali, tni]]el lill-

passi;;ieri na[a u mbag[ad appena ddur ir-roundabout ter;a’ tieqaf biex ittella’ passi;;ieri o[ra. Mhux darba u tnejn jinzertaw tliet karozzi wara xulxin.

X’differenza jkun hemm jekk il-passi;;ieri kollha jin]lu u jitilg[u minn fuq listess stage ? L-ewwel jin]lu dawk li jkunu waslu u mbag[ad jitilg[u l-o[rajn.

B’hekk ]gur jitnaqqas ftit mid-dewmien li jsir. {a;a o[ra ta’ min jinnota

hu s-servizz tal-ispetturi.

G[aliex dawn, meta jitilg[u f’karozza, is-sewwieq joqg[od wieqaf bilpassi;;ieri b’kollox, sakemm jiflu l-biljett kollha tan-nies?

Konna ferm a[jar qabel, meta l-ispetturi jwettqu xog[olhom bil-karrozza miexja minn stage g[all-ie[or.

Hemm ukoll qed jin[ela [in prezzju] g[all-passi;;ieri fl-Arriva.

Mario Tabone

L-Imsida

L-Arriva tikkaw]a nervi kbar fi]-]g[a]ag[ Kemm ilu li nbeda sservizz bir-rotot ;odda talArriva, nista’ fa/ilment nikkonkludi li fi]-]g[a]ag[ Maltin ikka;una nervi kbar.

Kull min b[ali ju]a dan ilmezz tat-trasport biex imur g[ax-xog[ol jista’ jistqarr dawn l-affarijiet: Min jibda xog[ol fis-7.00 a.m. irid jaqbad karozza li sservizz tag[ha jkun sieg[a qabel – f’distanzi mhux daqstant bog[od. Min minn San Pawl il-Ba[ar irid jasal il-Belt fit-8.30 a.m., irid jaqbad karozza li tg[addi

minn [dejh g[all-[abta tas6.30 a.m. Vja;; b[al dan, bit-tour tad-dawra tanNaxxar u tal-Isptar Mater Dei, jo[odlok sag[tejn e]att sa ma tasal fid-destinazzjoni tieg[ek!

G[alhekk, numru ta’ ]g[a]ag[ letteralment isor;u f’seat tal-karozza biex jie[du nag[sa o[ra sa ma jaslu.

Numru ikbar, tarahom b’MP3 f’widnejhom li jag[ti battuti bl-istess ritmu, li jisimg[uh passi;;ieri o[ra.

Ritmi li jdejqu, i]da msieken, idoqquhom bit-

tama li ma jibqg[ux reqdin.

Nemmen li hu dmir talMinisteru tas-Sa[[a li jindaga ftit dawn il-qag[diet.

Inutli ng[idu lis-so/jetà ma tixrobx soft drinks min[abba z-zokkor; tnaqqas millpastizzi u l-pizza g[ax mhux tajbin g[as-sa[[a – meta flistess waqt is-so/jetà, jew min [awwad ir-rotot talkarozzi tal-linja, qed jirri]ulta li qed jaffettwa ssa[[a mentali ta]-]g[a]ag[ tag[na.

Martin Azzopardi San Pawl il-Ba[ar

Il-pelican lights f’Burmarrad

Qrajt l-itta ta’ Piju Ciantar u [e;;itni nikteb jien ukoll.

B[alu nemmen li l-kitba talPerit Galea hi ta’ min jag[ti kasha, i]da lili laqatni l-aktar meta kiteb fuq il-pelican lights li hemm f’Burmarrad.

Kif jista’ wie[ed jaqbel ma’ din is-sistema ta’ dawl meta ‘na[seb’ li f’inqas minn mil, twa[[lu erbg[a?

Kull min imur lejn San Pawl il-Ba[ar, ix-Xemxija jew ilMellie[a jaf li sa minn qabel ma twa[[lu dawn il-pelican lights kien hemm problema ta’ lembut ta’ traffiku minn qabel ma tasal [dejn il-knisja li lPatrijiet Fran;iskani g[andhom f’roundabout!

Issa, biex kif jg[idu n]idu linsult mal-in;urja, [ri;na bilpelican lights. Mhux a[jar, qabel ma twa[[lu dawn, sar studju serju u jaraw x’qed jikka;una l-problema akuta li hemm fil-mixja tat-traffiku? {a;a tal-iskantament hi kif appena wie[ed jaqbe] din limbierka knisja, it-traffiku jie[u l-i]volta normali. Ji;ifieri lproblema tinsab fil-qrib talknisja.

S. Borg, Ix-Xemxija

{ajku - 350 minn Oliver Friggieri L-im[abba tin]el Mill-omm g[at-tfal bil-[effa.

Biex titla’, tbati.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

Pro;etti 21

{idma kontinwa g[al titjib fil-kwalità tat-toroq residenzjali

JISSOKTA L-PROGRAMM TA' XOG{LIJIET F'TOROQ RESIDENZJALI

F'sena tlestew aktar minn 200 triq residenzjali minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt ritratti mid-Dipartiment tal-Informazzjoni

Il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista qed ikompli bil-programm ambizzju] tieg[u li jtejjeb mhux biss it-toroq arterjali u prin/ipali fil-g]ejjer Maltin, i]da anki t-toroq residenzjali.

Matul din is-sena li g[addiet grazzi g[al dan l-impenn qawwi, ilGvern g[en direttament lill-Kunsilli Lokali biex tlestew xog[lijiet f'aktar minn mitejn triq madwar Malta u G[awdex. Sadattant filpre]ent qed isiru xog[lijiet f'g[add ;mielu ta' toroq o[ra bl-iskop li sa ftit ;img[at, xhur o[ra dawn ukoll iservu bl-a[jar mod lil dawk kollha li jg[addu minnhom, b'mod partikulari lir-residenti fihom.

Programm qawwi ta' xog[lijiet, fost l-o[rajn, g[addej f'toroq f'{al G[axaq. Fil-fatt il-Gvern u Transport Malta qed jinvestu bis-

s[i[ fit-toroq residenzjali ta’ {al G[axaq. Filwaqt li di;à tlestew tnax-il triq residenzjali, li sitta minnhom inbnew g[all-ewwel darba, b[alissa g[addej ix-xog[ol fuq madwar tletin triq o[ra.

Fil-ka] tat-toroq li qed jinbnew g[all-ewwel darba, dawn qed ikunu finanzjati minn Transport Malta.

S’issa tlestew Triq l-Isparvier, Triq Settembrina, Triq Patri Girgor Grima, Triq ir-Ra[[al, Triq Gravina u Triq il-Qattus. Fi]]mien li ;ej Transport Malta se tibni numru ta’ toroq residenzjali o[ra.

Il-programm ta' xog[lijiet hu mifrux ma' g[add ;mielu ta' lokalitajiet bl-iskop pre/i] li jkomplu ji]diedu t-toroq residenzjali li jkunu tal-aqwa livell

Fil-ka] tat-toroq li qed isiru mill-;did, dawn qed ikunu finanzjati mill-Gvern u millKunsill Lokali, jew permezz talPro;ett Pilota g[at-Toroq im[addem mis-Segretarjat Parlamentari g[all-Kunsilli Lokali,

inkella permezz tal-allokazzjoni finanzjarja annwali li l-Gvern jg[addi lill-Kunsill Lokali. Minn dawn di;à tlestew Triq il-Miksur, Triq il-Bwar, Triq ir-Rebbieg[a, Triq id-Dejl, Triq P. Cassar u Triq {annieqa.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

22 Konsumatur

Il-garanziji kummer/jali jag[tuna aktar valur g[al flusna^ Meta b[ala konsumaturi nixtru o;;etti g[all-u]u personali tag[na hemm li;i spe/ifika li tag[tina /erta protezzjoni. Din hi l-Att dwar l-Affarijiet tal-Konsumatur.

Din il-protezzjoni tapplika meta l-o;;etti li nixtru jew ma jkunux adattati g[all-u]u li suppost jag[mlu, jew ma jkunux skont kif miftiehem fil-kuntratt tax-xiri. Meta ji;ri hekk il-bejjieg[ hu legalment responsabbli li jipprovdina

b’rimedju. Ir-rimedji li g[andna dritt nitolbu huma jew li l-o;;etti jissewwew jew jinbidlu. M’g[andux ikun hemm [las addizzjonali biex ning[ataw dawn ir-rimedji.

F’sitwazzjoni fejn la ttiswija u l-anqas il-bdil ma

jkunu possibbli, jew ikunu se jo[olqulna inkonvenjent kbir, il-li;i tag[tina d-dritt li minflok nitolbu flusna lura, jew parti minnhom. Dawn irrimedji legali huma disponibbli g[alina lkonsumaturi sa sentejn wara li

Qabel ma persuna tikkommetti ru[ha g[al kull tip ta' xiri g[andha tassigura li ting[ata kull garanzija kummer/jali possibbli

ssir il-kunsinna tal-o;;etti mixtrija.

Minbarra din il-protezzjoni legali, /erti bejjieg[a jag[tuna wkoll garanzija kummer/jali fuq il-prodotti li nixtru. Din ix-xota ta’ garanzija ting[ata b’mod volontarju g[aliex lebda li;i ma timponi fuq ilbejjieg[ li jag[ti dan it-tip ta’ garanzija. Fil-fatt il-garanziji kummer/jali normalment jing[ataw biex ikabbru lfidu/ja tal-konsumatur filprodotti g[all-bejg[.

La darba garanzija kummer/jali ting[ata, il-li;i tal-konsumatur tg[id li dan m’g[andhiex tipprova tnaqqas ir-rimedji li tipprovdi l-istess li;i. Anzi, dawn it-tipi ta’ garanziji g[andhom ipo;;u lill-konsumaturi f’po]izzjoni aktar vanta;;u]a minn dik li tipprovdilhom il-li;i.

Skont il-li;i talkonsumatur, meta garanzija kummer/jali ting[ata din g[andha dejjem ting[ata bilmiktub, u t-termini u kundizzjonijiet marbuta mag[ha g[andhom ikunu miktuba /ari, bil-Malti jew bl-Ingli]. Fid-dokument talgaranzija kummer/jali g[andu jkun hemm din linformazzjoni: l-isem u l-indirizz ta’ min hu responsabbli tal-garanzija; it-tul tal-garanzija mid-data tax-xiri. Jekk hemm perijodi ta’ ]mien differenti g[al partijiet differenti, dan g[andu jkun spe/ifikat b’mod /ar fid-dokument talgaranzija; kif konsumatur g[andu jag[mel ilment u jitlob rimedju ta[t il-garanzija. Ilkonsumaturi g[andhom jing[ataw indirizz Malti fejn iressqu l-ilmenti tag[hom; jekk il-garanzija kummer/jali tistax ti;i trasferita. Fejn ma jkunx hemm riferenza li mhux permess li jsir trasferiment, awtomatikament jitqis li lgaranzija tista’ ti;i trasferita; tipprovdi deskrizzjoni /ara tal-prodotti u servizzi koperti bil-garanzija. Sakemm ma jkunx hemm spe/ifikat mod ie[or fil-garanzija, il-garanzija g[andha tkopri d-difetti kollha li jo[or;u fil-perijodu talgaranzija; tg[id b’mod /ar x’se jag[mel il-garanti u x’soluzzjonijiet se joffri f’ka] ta’ difetti fl-o;;etti koperti bil-garanzija kummer/jali; fl-a[[ar u mhux l-inqas g[andu jkun hemm miktub b’mod /ar li d-drittijiet legali tal-konsumatur m’humiex affettwati bil-garanzija kummer/jali.

Minkejja li dawn it-termini

minn Odette VELLA Senior Information Officer Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur

u kundizzjoni kollha g[andhom ikunu inklu]i fiddokument tal-garanzija kummer/jali, il-li;i tg[id li anke meta dan ma jkunx hekk, il-garanzija kummer/jali xorta tibqa’ valida u l-konsumatur g[andu dritt jitlob ir-rimedji disponibbli ta[t il-garanzija.

Barra minn hekk, l-Att dwar l-Affarijiet tal-Konsumatur, jistipula li l-konsumatur m’g[andux jintalab [las biex tkun esegwita l-garanzija kummer/jali, sakemm dan il[las ma jkunx spe/ifikament imsemmi fid-dokumenti talgaranzija. Anke l-ispejje] marbuta mat-trasport talo;;etti koperti, dawn g[andhom jit[allsu millgaranti, sakemm ma jkunx hemm miktub mod ie[or filgaranzija kummer/jali.

Meta o;;etti ji;u msewwija jew mibdula ta[t garanzija kummer/jali, it-tul talgaranzija ji;;edded awtomatikament skont lammont ta’ ]mien li l-o;;etti jdumu g[and il-garanti. F’ka] li l-o;;etti jinbidlu waqt li jkunu g[adhom ta[t garanzija, il-garanzija kummer/jali ma ter;ax tibda i]da tkompli l-ewwel garanzija.

Hu fl-interess tag[na li naqraw u nifhmu sew ittermini u kundizzjonijiet talgaranzija kummer/jali, mhux biss biex inkunu nafu meta u kif tkoprina l-garanzija, i]da biex inkunu nafu wkoll liema huma r-responsabbiltajiet tag[na. Jekk ma nosservawx /erti kundizzjonijiet, ilgaranzija kummer/jali tista’ ma tibqax valida.

G[andna dejjem in]ommu f’mo[[na li meta tinqalg[alna problema bi prodott u din ilproblema ma tkunx koperta bil-garanzija kummer/jali, qabel ma na//ettaw li n[allsu g[al xi tiswija jew bdil, lewwel g[andna ni//ekkjaw liema huma d-drittijiet legali tag[na.

L-iskop ta’ dan l-artiklu hu biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali.

F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[allAffarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur fuq il-Freephone 80074400.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

Attwalità 23

}ew; mumenti waqt i/-/erimonja [elwa li ssir darbtejn fix-xahar fil-Belt Valletta fejn simbolikament tinbidel l-g[assa mal-bieb tal-Palazz tal-President f'Misra[ San :or;

I?-?ERIMONJA TAL-BDIL TAL-G{ASSA MAL-BIEB TAL-PALAZZ TAL-PRESIDENT FIL-BELT VALLETTA

Intlaqg[et tajjeb u se tkompli minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt

Matul din l-a[[ar sena eluf ta' Maltin u turisti kellhom l-opportunità li jaraw mill-qrib i//erimonja tal-bdil tal-g[assa mal-bieb tal-Palazz tal-President fil-Belt Valletta.

Din hi /erimonja [elwa li mhux biss issebba[ Misra[ San :or; - ;awhra ta' pjazza fil-belt kapitali li grazzi g[al pro;ett ambizzju] ta' pavimentar ing[atat id-dehra li tixirqilha – i]da li tattira wkoll l-attenzjoni ta' dawk kollha pre]enti.

ritratti mid-Dipartiment tal-Informazzjoni

Il-protagonisti fiha huma membri tal-Forzi Armati ta' Malta li darbtejn fix-xahar jag[mlu parata u fi tmiemha ssir i/-/erimonja simbolika tat-trasferiment tar-responsabbiltajiet tal-g[assa mal-bieb tal-Palazz Presidenzjali tal-President ta' Malta f'Misra[ San :or; fil-Belt Valletta.

Din i/-/erimonja kienet introdotta mill-;did f'Settembru tas-sena l-o[ra wara nuqqas ta' kwa]i erbg[in sena. Fil-fatt sal-1971 din i//erimonja [elwa kienet g[adha ssir.

Sadattant b[alissa l-Forzi Armati ta' Malta bdew it-t[ejjijiet tag[hom biex f'Di/embru li ;ej fil-Belt Valletta tkun organizzata manifestazzjoni li fiha jie[du sehem kemm ilbanda tal-Forzi Armati ta' Malta kif ukoll dik tal-Pulizija. Din se ssir fid-19 ta’ Di/embru.

L-inizjattiva ta/-/erimonja tal-bdil tal-g[assa u tal-massed band hi tal-Kumitat g[at-Tisbi[ talAmbjent fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru bi s[ab mal-Forzi Armati Maltin.

Ritratt li je[odna g[exieren ta' snin lura meta sal-1971 kienet issir I/-/erimonja tal-bdil tal-g[assa mal-bieb tal-Palazz tal-President fil-Belt Valletta

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

24 Madwarna

Im[abbra l-;urija tal-kompetizzjoni ‘Galileo’ It-tfal Maltin li g[andhom bejn id-disa' u l-[dax-il sena huma m[e;;a jie[du sehem fil-kompetizzjoni 'Galileo' organizzata mill-Kummissjoni Ewropea. :urija nazzjonali mag[mula minn Angelo Chetcuti, mirRappre]entanza talKummissjoni Ewropea f’Malta, Ian Busuttil Naudi, pre]entatur tal-programm televi]iv ‘Gadget’, u Tony Tanti, lUffi//jal tar-Relazzjonijiet Pubbli/i tas-So/jetà Maltija talAstronomija, se tag[]el irrebbie[ Malti ta’ kompetizzjoni tat-tpin;ija dwar “l-Ispazju u lAjrunawtika” li qieg[da ssir madwar l-UE. It-tfal Maltin li g[andhom bejn id-9 u l-11-il sena huma m[e;;a jie[du sehem f’din il-kompetizzjoni organizzata mill-Kummissjoni Ewropea, fejn min jirba[ se jkollu satellita tal-Programm Galileo msemmija g[alih.

F’diskors tal-okka]joni fejn t[abbret il-;urija nazzjonali, Martin Bugelli, il-Kap tarRappre]entanza talKummissjoni Ewropea f’Malta, ta stampa tal-pro;ett satellitari li l-Kummissjoni Ewropea qieg[da twettaq flimkien malA;enzija Spazjali Ewropea, fejn 27 satellita se jittellg[u flispazju biex ikun offrut servizz ta’ navigazzjoni pre/i] u li jsa[[a[ l-indipendenza teknolo;ika Ewropea.

Hu spjega li, “permezz talpre/i]joni li toffri din is-sistema ta’ navigazzjoni, l-ivja;;ar madwar id-dinja se jkun aktar sigur, waqt li g[ajnuna f’ka]i

ta’ emer;enza se tkun tista’ titwassal b’aktar [effa u effi/jenza.”

Biex l-isimijiet ta’ dawn issatelliti ma jkunux tekni/i, ilKummissjoni Ewropea [asbet li tniedi kompetizzjoni tat-tpin;ija fost it-tfal, u s-satelliti jissemmew g[ar-rebbie[a minn kull stat membru. F’din ilkompetizzjoni, li f’Malta qed issir bil-kollaborazzjoni tadDivi]joni tal-Edukazzjoni, jistg[u jie[du sehem tfal li twieldu bejn is-sena 2000 u l2002.

James Calleja, is-Segretarju Permanenti fi [dan il-Ministeru tal-Edukazzjoni, Xog[ol u lFamilja, [e;;e; lit-tfal Maltin biex jipparte/ipaw. Hu spjega li “l-attivitajiet extra-kurikulari b[alma hi din il-kompetizzjoni, huma importanti fl-i]vilupp

s[i[ tal-individwu”. Hu kompla jg[id li, “barra minn hekk, ittfal g[andhom opportunità ta’ darba fejn satellita spazjali se tissemma’ g[al xi [add minnhom.”

Biex jie[du sehem, it-tfal huma mitluba jtellg[u imma;ini skennjata jew ritratt di;itali tat-tpin;ija tag[hom dwar l-ispazju u l-ajrunawtika fuq is-sit www.galileocontest.eu sa mhux aktar tard mill-15 ta’ Novembru, 2011. Ir-rebbie[, li se jing[a]el mill-;urija nazzjonali, jit[abbar f’Jannar li ;ej Aktar tag[rif jista’ jinkiseb mis-sit tal-kompetizzjoni www.galileocontest.eu, permezz tal-email fuq pr@media-consulta.com.mt, jew fuq in-numru 2206 0152.

Wirja Filatelika XII Maltex 2011

Il-bravura ta’ Dorian Vassallo u Albert Gambina li qadfu f’kayak minn Malta sa Katanja ming[ajr assistenza, ;abret €10,500 g[all-organizzazzjoni filantropika Puttinu Cares.

Il-fondi se jing[ataw direttament g[all-pro;ett talappartamenti ta’ Puttinu fir-Renju Unit, fejn joqog[du lpazjenti tal-kan/er u l-familji tag[hom waqt il-perijodu iebes tat-trattament tal-kan/er. Din l-isfida ta’ re]istenzà kienet appo;;ata minn GasanMamo, fejn ja[dem Dorian Vassallo.

L-isfida li saret f’:unju rat erba’ qaddiefa Maltin f’maratona ta’ distanza twila fil-ba[ar miftu[ jaqsmu l-fliegu ming[ajr lassistenza tad-dg[ajjes. Id-distanza kopriet 135 mil nawtiku fuq tlett ijiem b’velo/ità medja ta’ 3\3.5 knots.

L-isfida bdiet fl-2008 b[ala mod ta’ kif ji;;eneraw fondi g[all-karità. I]-]ew; qaddiefa ewlenin kienu akkumpanjati mill-atleti Mark Bugeja u Michael Gellel, mit-tim Circolo Canoa Catania mag[mul minn Francesco Landolina u Fabrizio Messina u minn tim Ruman mag[mul minn Gianni Montagner u Betty Bassanelli.

Ir-ritratt fuq juri lil Albert Gambina, Dorian J. Vassallo, Dr Calvagna u Julian J. Mamo (Direttur, GasanMamo).

Il-Wirja Filatelika Maltex, lakbar avveniment filateliku f’pajjizna, g[al darba o[ra se tittella’ mill-Malta Philatelic Society f’The Green Lounges, Hotel Phoenicia, il-Floriana bis-slogan Celebrating the 45th Anniversary of the Malta Philatelic Society. Linawgurazzjoni uffi/jali talwirja ssir il-{amis 20 ta’ Ottubru fis-6pm, u g[allpubbliku tinfeta[ nhar il-21, 22 u 23 ta’ Ottubru. Il-[inijiet ikun bejn id-9am u s-6pm il:img[a u s-Sibt, u bejn id9am u 12pm il-{add.

Il-MaltaPost plc se tipprovdi servizzi postali minn Uffi//ju tal-Posta Temporanju waqt ilwirja. Ikun hemm g[all-bejg[ materjal filateliku mill-Maltin u l-barranin, li jag[tu wkoll ilpariri tag[hom. Id-d[ul ikun bla [las.

Wie[ed jista’ jikteb lisSegretarju, c#o 91 Triq Manwel Dimech, Tas-Sliema, SLM 1055 jew mill-website: www.SliemaStampShop.com. mt/MaltaPhilatelicSociety.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

FIL-QOSOR • LA FAMIGLIA (NET Television 20>30) - Cesare ja[lef li l-qattiela li xerrdu d-demm tal-familja jridu jpattuha qares. L-Ispettur Ciappara jkompli jqawwi s-suspetti tieg[u dwar il-pre]enza tal-Mafja f’Malta.

Angela, omm Cesare, qed tit[asseb li hemm xi [add li jrid jie[u l-imperu li bena ]ew;ha. Mart Cesare hi m[assba dwar ir-relazzjoni bejna u ]ew;ha. X’qed ji;ri?

• BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) - Josef Bonello llum se jlaqqag[na ma’ Gejtu Vella, li g[al numru ta’ snin nafuh fit-tmexxija tal-Union {addiema Mag[qudin. Issa wasal biex jirtira minn din il-kariga.

• KWIZZ (NET Television 15>45) - G[al darb’o[ra t-tim tal-blu jikkompeti kontra t-tim tal-isfar. Din id-darba se jkunu erba’ bniet tas-sitt sena tal-iskola primarja: Britney

Agius u Hailey Bonnici jikkompetu kontra Megan Darmanin u Kimberly Attard. Bi pre]entazzjoni ta’ Elaine Saliba, meg[juna minn Kain Gatt u Glenn Aloisio, dan il-programm joffri tag[lim u divertiment lit-tfal Maltin u G[awdxin.

• XD (NET Television 15>40) - It-tfal ta’ XD jg[idu tag[hom dwar l-im[abba. Jafu x’inhi? Kif juru li j[obbu lil xi [add? Lil min i[obbu l-aktar?

• DELITTI ROCK (Raidue 23>25) - Massimo Ghini filprogramm tal-lum se jinvestiga dwar il-mewt f’/irkustanzi xejn /ari ta’ Brian Jones (ritratt xellug), ilfundatur tal-grupp mu]ikali Rolling Stones. Din ;rat f’pixxina fit-2 ta’ Lulju 1969. Uffi/jalment kien intqal li Brian, ta’ 27 sena, kien g[ereq waqt li kien ta[t l-effett ta’ xorb alko[oliku u droga. I]da hemm dubji kbar kemm dan kien il-ka]?

• MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Illum qed ikun imfakkar il-Jum Dinji g[al G[arfien Akbar dwar is-Sa[[a Mentali. G[aldaqstant Stephanie Spiteri se jkollha fost il-mistiedna lil Jade Zammit u lil Stephanie Vella, li huma koordinaturi ta’ kampanja immirata biex jonqos ittabù dwar din il-ferg[a tas-sa[[a. Mistiedna o[ra se jkunu Ann Marie D’Amato, Dr Joanna Delia u Geoffrey Bezzina.

Il-kripta tal-Konkatidral ta’ San :wann

NEWSROOM

Servizzi ta’ interess NET Television 21>32

Simon Vella Gregory, bis-sehem tal-;urnalisti tal-kamra tal-a[barijiet ta’ media.link iwassal lit-telespettaturi numru ta’ servizzi ta’ interess.

Naraw dwar it-tqeg[id tal-pont tal-Breakwater, li sar issa i]da fi struttura simili ferm ta’ dik li kellu 70 sena ilu.

Servizz ie[or se jag[ti [arsa lejn il-bidu tas-sena akkademika fil-livelli g[olja talEdukazzjoni. 3,500 student bdew avventura

MILL-:UF SAL-ISKOLA

Pariri siewja mill-pedjatra Victor Grech NET Television 13>20

Monica Attard tintervista lill-pedjatra Victor Grech dwar il-basktijiet tal-iskola. Fost o[rajn se jag[ti informazzjoni dwar kif g[andu jkun ilbasket, kif it-tfal g[andhom jimlew u jqassmu l-pi] u kif jie[du [sieb daharhom a[jar.

Jitkellem ukoll dwar il-lunch li l-;enituri g[andhom jag[tu lit-tfal biex je[duh mag[hom l-iskola, kif ukoll kemm [afna studju jag[mel [a]in lit-tfal.

Il-personalità ta’ din il-;img[a biex titkellem dwar it-trobbija tag[ha u kif rabbiet hi, se tkun il-kantanta Debbie Scerri. Fir-ritratt fuq il-lemin tidher meta kienet ]g[ira filwaqt li f’dak fuq ix-xellug tidher flimkien ma’ bintha Nicole.

Karmen Tedesco tipprepara ikla ideali g[al fatra waqt it-tqala.

;dida f’[ajjithom hekk kif bdew jattendu l-Università. Eluf o[ra bdew jattendu lJunior College u l-MCAST. Newsroom tkellem ma’ w[ud minn dawn l-istudenti dwar il-futur ta’ [ajjithom.

Naraw ukoll ]ew; intrapri]i stejjer ta’ su//ess li b’fondi mill-Gvern qed jimpjegaw aktar persuni.

Il-programm se j]ur il-Kripta tal-Konkatidral fejn sar xog[ol ta’ restawr.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

26 TV#Radju CHE PASTICCIO, BRIDGET JONES!

F’nofs g[aw; fit-Tajlandja 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club

La 5 21:10

Renée Zellwger u Hugh Grant (it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug), flimkien ma’ Colin Firth huma latturi ewlenin f‘dan il-film Ingli] tal-2004 b’re;ija ta’ Beeban Kidron li hu s-sequel ta’ Bridget Jones’ Diary.

Wara li Bridget u Mark Darcy jwaqqfu r-realzzjoni ta’ bejniethom min[abba l-g[ira kbira li tkun tg[ir g[alih, hi tmur it-Tajlandja u hemm issib ru[ha in/ident serju ta’ natura internazzjonali. Min jo[ro;ha mill-g[aw; li da[let fih u x’tirrealizza fl-a[[ar mill-a[[ar?

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta • 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi (07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 MillMedia Internazzjonali, 07:50 Avvi] ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil- qosor, 08:05 Mill-Media Internazzjonali) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 BBC News 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:30 - Tifkiriet 13:30 - Qari tarRumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 - Naqra, Nitfa, Tikka 19:00 - Nwar 19:50 Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Countdown 21:00 - BBC News 21:05 - (ikompli) Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 Ru]arju 22:30 - Maltin Biss 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi.

ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:30 ONE Music 19:45 - ONE News 20:45 - Woodenman Jukebox 21:45 - ONE News 22:00 - Bla Kantunieri 23:00 - Inkontri 24:00 - Music FM. RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

News) 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali.

Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal- ;urnali 13:30 - University Matters 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - L-Isport matul i]}minijiet 20:00 - Mahler.

Mu]ika g[all-[ar;a u lil hinn 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - IlMuftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 - A[barijiet Reli;ju]i 22:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju.

Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 - Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 - Mu]ika Klassika.

TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - 10 minuti 09:20 - Kwizzun (r) 10:00 Puree (r) 11:00 - Dot EU 11:30 Faxxikli 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:05 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:05 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwizzun 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Dreams 21:45 - A[barijiet 21:50 - Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r).

ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:15 - Minuta Wa[da! 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 Teleshopping 17:30 - ONE News Update 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:15 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:10 - Illostra 20:20 Inkontri 22:00 - Kwalita Malta 22:25 - Stejjer qosra (r) 23:15 ONE News 23:40 - Minuta Wa[da! 23:45 - Kalamita (r).

Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Wedding (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News.

Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1

18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - Il Generale delle Rovere (it-II puntata) 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Qui Radio Londra 01:40 - Sottovoce.

Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 09:30 Protstantesimo 10:00 Tg2punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:10 - Ghost Whisperer (TF) 16:50 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:50 Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Voyager 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - Delitti rock 00:25 - Close to Home (TF) 01:10 - Tg Parlamento 01:20 - Sorgente di vita 01:55 - Italia sul due.

Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Figu - album di persone notevoli 15:10 - The Lost World (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Nemico pubblico.

Film ’98 23:25 - Correva l’anno - Loren e Magnani 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 - Fuori orario 01:15 Innocent Saturday. Film 2011.

Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 10:10 - Tg 5 ore 10 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine (soap) 14:45 - Uomini e donne

16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Baila! 00:30 - Tg 5 notte 01:00 Striscia la notizia 01:20 - Uomini e donne (talk show).

Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:00 - Zorro (TF) 07:30 Starsky & Hutch (TF) 08:30 Hunter (TF) 09:55 - R.I.S. 2 Delitti imperfetti (TF) 10:50 Ricette di famiglia (attwalità) 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Hamburg distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri 16:40 - Nine Months Imprevisti d’amore. Film ’95 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 L’ultima partita - Pistol Whipped.

Film 2008 23:30 - Rapimento e riscatto. Film 2000.

Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons 08:55 - Nini (TN) 09:55 - Mistero files 10:55 - Deadly 60 11:55 - Spose extralarge 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 Cartoons 15:00 - Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - Chuck (TF) 16:30 - Glee (TF) 17:25 Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - Dr House (TF) 20:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - CSI: Miami 23:00 - Undercovers (TF) 23:55 - Real C.S.I. 01:00 Modamania 01:35 Poker1mania.

La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:35 - L’aria che tira (attwalità) 11:05 - (Ah)ipiroso 12:00 - ‘G’ Day 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Il papavero è anche un fiore. Film ’66 16:15 - Atlantide - storie di uomini e mondi 17:30 L’Ispettore Barnaby (TF) 19:30 ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - L’infedele 23:45 - Tg La 7 23:55 - Crossing Jordan (TF) 00:45 - N.Y.P.D.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

TV#Radju 27 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TV AM 09:00 - Euro News 11:00 - Wirt, Arti u Kultura 11:30 - Malta u Lil Hinn Minnha 13:05 - Kontrattakk 14:30 Waltzing Matilda 15:00 - 21st Century 15:30 - Wirt, Arti u Kultura 16:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 17:35 - Kontrattakk 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 - Waltzing Matilda 19:30 - 21st Century 20:00 - Bio Sports 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Wirt, Arti u Kultura 21:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 22:35 - Kontrattakk 23:55 - Waltzing Matilda.

Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - EGOV4U 15:30 - Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-avis (jinkludi 18:15 Favourite News) 19:45 - Reporter 20:05 Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 Favourite News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 Kont taf? 23:15 - Favourite News.

Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[allMaltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75.

La 5 • melita 162 12:55 - Extreme Makeover Home Edition 13:45 - Dharma & Greg (sitcom) 14:05 - Grey’s Anatomy (TF) 14:55 - Dawson’s Creek (TF) 15:40 - Eastwick (TF) 16:30 - Settimo cielo (TF) 17:20 - La tata (sitcom) 18:10 - Dawson’s Creek (TF) 18:55 - Eastwick (TF) 19:45 - Grey’s Anatomy (TF) 20:30 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 – Che pasticcio, Bridget Jones! Film 2004 23:15 Uomini e donne.

BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - Charlie and Lola 07:10 Buzz and Tell 07:20 - Balamory 07:40 - Gigglebiz 07:55 - Me Too! 08:15 - Charlie and Lola 08:25 - Buzz and Tell 08:40 Keeping up Appearances 09:40 The Weakest Link 10:30 - North & South 11:20 - Doctors 11:50 As Time Goes By 12:20 - Life on Air: David Attenborough’s 50 Years in Television 13:10 Keeping up Appearances 14:40 North & South 15:30 - The

Weakest Link 16:15 - Doctors 16:45 - As Time Goes By 17:15 Life on Air: David Attenborough’s 50 Years in Television 18:10 North & South 19:00 - The Weakest Link 19:45 - Doctors 20:15 - EastEnders 20:45 - Holby City 21:40 - Dalziel and Pascoe 22:30 - Blackadder II 23:00 Keeping up Appearances.

TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:00 - Murder Ahoy. Film ’64 (U) 08:50 - The Thorn Birds 10:00 - The Thorn Birds 11:10 Innerspace. Film ’87 (PG) 13:30 The High Chaparral 14:35 Gunsmoke 16:00 - Splendor in the Grass. Film ’61 (15) 18:00 Captain Horatio Hornblower. Film ’51 (U) 20:20 - License to Drive.

Film ’88 (PG) 22:00 - Blazing Saddles. Film ’74 (15).

MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:35 - Invasion of the Body Snatchers. Film ’78 (15) 09:30 - Just Another Story. Film 2003 10:45 Remembrance. Film ’96 (PG) 12:15 - Mystery Date. Film ’91 (12) 13:55 - Hannah and Her Sisters. Film ’86 (15) 15:40 - They Call Me Mister Tibbs! Film ’70 (15) 17:30 - Mannequin. Film ’87 (PG) 19:00 - Play Dirty. Film ’69 (PG) 21:00 - Murder Live! Film ’97 22:45 - MGM’s Big Screen 23:00 - The Spree. Film ’98.

Diva Universal • melita 313 07:00 - The Letter 08:50 Audiotour 08:55 - Roots 09:55 Commander in Chief 10:50 Cento Vetrine 11:50 - McLeod’s Daughters 12:44 - Great Women 12:50 - Dallas 13:47 - Great Women 13:55 - JAG 14:55 JAG 15:55 - Dallas 16:55 Agatha Christie’s Poirot 19:00 McLeod’s Daughters 19:53 Great Women 20:00 - Dallas 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:50 - Le Baiser (The Kiss) 23:00 - Agatha Christie’s Poirot.

Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: The Final Hour 08:10 - Mythbusters: Upside Down Underwater Car 09:05 Extreme Engineering: Azerbaijan’s Amazing Transformation 10:00 How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Vietnam 11:50 Chop Shop: Angry Frog 12:45 Overhaulin’: School’s Out 13:40 American Chopper: Senior vs Junior: Window World Bike 14:35 - Dirty Jobs: Billboard Installer 15:30 - Deadliest Catch: Everything on the Line 16:25 Mythbusters: Bug Special 17:20 Extreme Engineering: Azerbaijan’s Amazing Transformation 18:15 -

Ultimate Survival: Texas 19:10 How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Ultimate Survival: Malaysian Archipelago 21:00 - Deadliest Catch: Exit Wounds 21:55 - I Shouldn’t Be Alive: Jaws of Death 22:50 American Loggers 23:45 Mythbusters: Bug Special.

Melita Movies • melita 801 10:00 - Toy Story 3. Film 2010 11:45 - The Princess and The Frog. Film 2009 13:25 - Revenge of the Bridesmaids. Film 2010 14:52 - Hollywood Buzz 15:15 Dan In Real Life. Film 2007 16:53 - Hollywood Buzz 17:20 Girl, Interrupted. Film ’99 19:25 Old Dogs. Film 2009 21:00 Angels & Demons. Film 2009 23:15 - Legion. Film 2009 00:55 Angel of Death. Film 2009.

Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - S#*! My Dad Says 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 Chase 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 - Gossip Girl 21:15 - The Mentalist 22:00 - Chuck 22:50 Supernatural 23:40 - Game of Thrones 00:45 - Bored To Death 01:10 - Hung 01:35 - Entourage.

Biography Channel • melita 411 08:00 - Parking Wars 08:30 Hardcore Pawn: Les’ Big Gamble.

Billy the Exterminator: 09:00 Bee Relocation 09:30 - Rattlesnake Combat. 10:00 - Real Housewives of Beverly Hills: The Art of War. The Locator: 11:00 - Big Sister’s Homecoming 11:30 - A Father’s Daughter. Snapped: Women Who Kill: 12:00 - Ann Trexler 12:30 - Ann Miller Kontz.

13:00 - Par-king Wars 13:30 Hardcore Pawn: Gold at Gunpoint 14:00 - America’s Court With Judge Ross: America’s Court With Judge Ross 1. Billy the Exterminator: 15:00 - Bee Relocation 15:30 - Rattlesnake Combat. Snapped: Women Who Kill: 16:00 - Ann Trexler 16:30 - Ann Miller Kontz.

17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: The Art of War. The Locator: 18:00 - Big Sister’s Homecoming 18:30 - A Father’s Daughter. 19:00 - America’s Court With Judge Ross: America’s Court With Judge Ross 1 20:00 Parking Wars 20:30 - Hardcore Pawn: Gold at Gunpoint 21:00 Beyond Scared Straight: Chowchilla 22:00 - Snapped: Women Who Kill: Brigitte Harris 23:00 - Killer In The Family: The Family Annihilator.

G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 Barney and Friends 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - Igloo-Gloo 16:20 - Jarmies 16:35 Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks

18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:07 Dougie in Disguise 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 - The Hoobs.

Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:05 - The Suite Life of Zack and Cody 09:30 Phineas and Ferb 09:50 - Good Luck Charlie 10:15 - Phineas and Ferb 10:35 - The Suite Life on Deck 11:00 - Wizards of Waverly Place 11:25 - Sonny With a Chance 11:45 - Good Luck Charlie 12:10 Hannah Montana 12:30 - The Suite Life on Deck 12:55 - Wizards of Waverly Place 13:55 - Good Luck Charlie 14:20 - Phineas and Ferb 14:35 Phineas and Ferb 14:45 - Fish Hooks 15:10 - Shake it up 15:35 - The Suite Life of Zack and Cody 16:00 - Wizards of Waverly Place 16:25 - Good Luck Charlie 16:50 - Fish Hooks 17:15 - Shake it up 17:45 - The Suite Life on Deck 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Wizards of Waverly Place 19:25 - Jake and Blake 19:50 - Hannah Montana.

07>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 15>00 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30

NET News Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U NET News Teleshopping Bla Kumment XD Kwizz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La famiglia (episodju 2) NET News Newsroom NET News Bejni u Bejnek

Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - WTA Tennis 09:45 Paris-Tours Cycling 11:00 -

UEFA European Football Champ. 12:00 - Euro 2012 Qual.: All Access 13:00 - WTA Tennis 14:00 - Paris-Tours Cycling 15:00 - UEFA European Football Champ.

17:30 - Euro 2012 Qual.: All Access 18:30 - Football Cracks 19:00 - UEFA European Football Champ. 20:45 - WATTS 20:55 - Clash Time 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Clash Time 21:35 - Pro Wrestling 22:30 - The Battle 23:30 - Euro 2012 Qual.: All Access.

GO Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Trans World Sport 08:00 - ATP 1000: Shanghai Rolex Masters: Rd 1 (live) 16:00 Euro 2012 Qual.: Latvia v Malta 18:00 - Qatar Prix de l'Arc de Triomphe: race 18:30 - Euro 2012 Qual.: Montenegro v England. ATP Masters 500: 20:30 - Japan Open: Highlights 21:30 - China Open: Highlights 22:30 - Japan Open: SF. 01:00 Qatar Prix de l'Arc de Triomphe: race 01:30 - Euro 2012 Qual.: Latvia v Malta.

GO Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA: Madrid Masters: Day 1 12:00 - Aviva Premiership: Rd 6: London Irish v Worcester Warriors 14:00 Euro 2012 Qual.: Portugal v Iceland 16:00 - ATP Masters 500: Japan Open: SF 18:30 Fight Quest 19:30 - Rolex Spirit of Yachting 20:00 - Vincennes Horseracing 21:00 - Roma Channel.

Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - npower Champ.: Cardiff C. v Leicester C. (r) 20:45 Campeonato Brasileiro: Santos v Palmeiras (r) 22:35 - La Liga: Español v Real Madrid (r) 00:20 - Bundesliga: Hoffenheim v Bayern Munich (r).

Malta Stars • melita 614 08:00 - Melita GFA 1st Div.: League: Zebbug v Xaghra (r) 09:45 - BOV PL: Sliema v Marsaxlokk (r) 11:50 - Malta Handball Assoc.: Men's APS Bank Cup: Phoenix v La Salle (r) 13:05 - Malta Rugby Football

Union: Alligators v Stompers (r) 14:35 ASA Water Polo Champ.: Exiles v Sirens (r) 16:15 - MBA: Women's Supercup F.: Luxol v McDonalds Depiro (r) 17:40 MFA Futsal League - 1st Div.: White Eagles v Sportinmalta.com (r) 19:00 Kick Off (live) 20:35 - BOV PL: Birkirkara v Sliema (r) 22:40 - Kick Off (r) 00:15 MBA: Women's Supercup F.: Luxol v McDonalds Depiro (r) 01:40 - 3 Pointer (r).

Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: 1.FC

Kaiserslautern v VfB Stuttgart (r) 09:50 - Carling Cup: Brighton v Liverpool (r) 11:40 - La Liga: Sporting v Barcelona (r) 13:30 - npower Champ.: Cardiff C. v Leicester C. (r) 15:20 - Bundesliga: Hoffenheim v Bayern Munich (r) 17:15 - La Liga: Español v Real Madrid (r) 19:00 Carling Cup: Brighton v Liverpool (r) 20:50 - npower Champ.: Cardiff C. v Leicester C. (r) 22:40 - Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v VfB Stuttgart (r) 00:35 - La Liga: Sporting v Barcelona (r).

Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: 1.FC

Kaiserslautern v VfB Stuttgart (r) 16:10 - La Liga: Sporting v Barcelona (r) 18:03 - Barca TV 21:03 - Bayern Munich TV 00:03 - Barca TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - WMRT: Sweden - Short Highlights (r) 14:20 - NBA: LA Lakers @ LA Clippers (r) 16:30 - Airpower 11: Steiermark (r) 17:25 - WMRT: Sweden - Long Highlights (r) 18:15 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:20 - Bouldering: Rockstars 2011 (r) 19:50 - WWE: Hell In A Cell (r) 23:00 - NBA: LA Lakers @ LA Clippers (r) 01:10 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

28 Klassifikati PROPRJETÀ Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina/living/sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

{a]-}ebbu;

terraces , ]ew; kmamar tal istudju , kompluta b ’ garaxx ta ’ 1 0 karozzi u ;nien ta ’ 30 pied bil - bir . Prezz € 338 , 000 . ?emplu 99422082 .

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il ba[ar , b ’ veduti u bi tliet kmamar tas - sodda . ?emplu 79843698 .

Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox. Servizz il-;urnata kollha, bl-ir[as prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

Proprjetà

U artijiet g[all - i]vilupp . ?emplu 99473354 jew 2 1 387082 .

PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.

Tignè Seafront

AVVI}I

FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G[al kull xog[ol

Tiswijiet

APPARTAMENT kbir fuq medda ta ’ 1 25sqm , b ’ veduta impekkabbli , bil lift , tliet kmamar tas sodda , u spazju ta ’ karozza wa[da . ?emplu 99422082 .

G{ALL - BEJG{ JEW KIRI

TERRACED house ;dida f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, salott. Min hu interessat i/empel 79066880 jew 27015780.

GARAXX fi Triq Ninu Cremona , fih 9 . 5 piedi wisa ' b ' 2 1 pied tul . ?emplu 2 1 237303 jew 792 11 882 .

I] - }urrieq , Bubaqra

{al Qormi

TERRACED house kbira , erba ’ kmamar tas - sodda , ]ew; kmamar tal - banju , k/ina , washroom , ]ew;

VETTURI

Poala

MA{}EN / garaxx ta ’ 1 2 - il karozza , 1 6 - il filata g[oli .

Appartamenti u garaxxijiet shell form . I] - }ejtun appartamenti u garaxxijiet semi - finished . Is - Swatar uffi/ini bl - istores mag[hom lesti minn kollox u Santa Venera maisonette lest minn kollox . ?emplu 9947727 1.

Skips - on - Wheels

FUQ erba ' roti u bins ta ' 1 20 litru u 240 litru fuq ]ew; roti , kollha ;odda , prezzijiet moderati . ?emplu lil Green For Ever 7922 1 700 .

Renault Scenic

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 79803496.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta' materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Nutara

g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mudell

TAT-TEATRU Rjal tal-;ebel mag[mul bl-idejn. Daqs ]ew; metri b’metru. ?emplu 79312397.

Tombla sheets

G{ALL-BEJG{

B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji. Free delivery g[al G[awdex ukoll.

Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpres s.com

Combination machine

KOMPJUTERS

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata /emplu 99422268 jew 21416705.

SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464.

Tlift

Mejda tonda

TAL-a[mar mastizz.

Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.

Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

Kompluta b’sitt si;;ijiet, gi]er tal-ilma tal-elettriku, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet talinjam b’cushions bojod tal;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival

ID-DATA tal-kompjuter tieg[ek? Qed tinkwieta g[ax ma tafx kif se ;;ib lura d-data li hi ferm importanti g[alik?

Mela /empel malajr 99422082.

JIN{TIE:U Delivery Person

FULL time, Complete Supplies Ltd l-Imrie[el. Minn 21 sena ’l fuq. Ibag[tu CV fuq stores@completesupplies.com .mt

Nies

BIEX jarmaw xaters u xufiera fuq xog[ol ta' kostruzzjoni. ?emplu 99820145 jew 99407214.

It-trabi tal-SCBU

G{ALL - KIRI

INFITTEX xog[ol ta’ nutara ma’ nutar jew ditta legali. ?emplu 79737974.

Garaxx

Tiswijiet fil-pront u fil-post

id-demm tieg[ek.

KUMMER?JALI bl - ilma , dawl u toilet fi Triq Wignacourt Birkirkara . ?emplu 2 1 44 1 992 jew 79441992.

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumbledryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves.

Nag[tu, stimi b’xejn minn

g[andhom b]onn Tibqax lura. Ag[tihom dan ir-rigal illum stess

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

Passatemp 29

Tisliba 1

2

3

5

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Sib il-valuri tas-simboli 15

Kull wie[ed mill-erba’ simboli g[andu numru differenti. It-total korrett ta’ kull ringiela jidher fittarf fuq il-lemin nett. X’inhu l-valur ta’ kull simbolu ta’ mazz karti tal-log[ob?

16

17

18

Mimdudin>5. Dehxa ta’ bard (5) 6. Isimha parti minn granita (5) 7. Qalb li ;;ib (5) 10. Lewn id-dlam (5) 11. G[asafar ]g[ar [bieb talbuflu? (5) 12. Mattia ……, pittur (5) 14. Ni]let ix-xemx u ……

(5) 16. Taduraw (5) 17. Pi] (5) 18. Qala’ fuq wi//u (5)

Weqfin>1. Radd ta’ [ajr (6) 2. Rabba s-sadid (6) 3. G[adda minnu (6) 4. :ebbed i]jed fit-tul (6) 8. u 13. Niket u dwejjaq (5, 2-4) 9. G[a;ina tal-pastizzi (5) 12. Mdandan (6) 13. Ara 8 14. Drapp sabi[ g[at-ti]jin (6) 15. Pjazza (6)

Riproduzzjoni e]atta

Karlu /ert li l-kwadrat wa[du fuq ix-xellug hu riproduzzjoni e]atta ta’ wa[da mis-sezzjonijiet tad-disinn rettangolari. Liema wie[ed?

KUR}ITÀ

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a

Mimdudin>- 5. Barri; 6. Konti; 7. ?irka; 10. Si;;u; 11. Nutar; 12. {]iem; 14. Kotor; 16. Smida; 17. Xadin; 18. ?irku.

Weqfin> 1. Ibbies; 2. ?iniku; 3. Tkaken; 4. Tidwir; 8. I;;ib; 9.

Stuta; 12. {arbxu; 1. Mument; 14. Kodi/i; 15. Re;jun.

Socrate

G{AT-TFAL

Sudoku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Il-filosfu Grieg minn Ateni, Socrate (c.469 BC –399), kien b’sa[[tu, tant li fil-kampanji militari kien jilbes b[as-suldati komuni u jimxi [afi fil-passa;;i miksijin bis-sil;. Kien jg[allem lil Plato u lil Xenophon. Kien kritiku tad-demokrazija. Fa[[ar lil Sparta l-g[adu ta’ Ateni.

Intbag[at il-[abs fejn tawh ilvelenu biex imut.

Soluzzjonijiet

Sudoku

5u6

Papri ‘tewmin’

I]-]igarella ‘b’

L-arblu ta’ Mejju

Koppi (qalb) : 16; Spati: 11; Denari: 7; Mazzi (fjuri): 14 Simboli

Liema minn dawn is-sitt papri huma identi/i u li g[alhekk qed insej[ulhom ‘tewmin’?

Riproduzzjoni

Il-papri ‘tewmin’

L-arblu ta’ Mejju jew a[jar il-famu]a ;ostra li tikkonsisti f’arblu twil midluk bix-xa[am u b’bandiera fit-tar fuq nett. Il-kompetituri jippruvaw jitilg[u mieg[u u min ja[taf il-bandiera jkun ir-rebbie[. Induru lejn l-istampa: liema mill-erba’ ]igarelli hu kkonnettjat mal-arblu ta’ Mejju?

Mix-xellug, it-tielet kwadru tar-ringiela tan-nofs.

L-arblu ta’ Mejju

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil... sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag˙na ma’ nies li huma konnessi mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Isem u kunjom – Lina Brockdorff.

Kunjom xbubitek f’ka] ta’ mara mi]]ew;a – Mahoney.

Data tat-twelid – 21 ta’ Mejju 1930 fl-Isla Lokalità fejn toqg[od – Tal-Ibra;.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew maddinja tal-arti u l-ispettaklu – Wara t-Tieni

LINA BROCKDORFF

tieg[u stampat? Dan, naturalment jekk ma dda[[alx idek fil-but u t[allas kollox int.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna – Insemmi tfuliti fil-gwerra. It-tfulija tant hi

]mien uniku u li jg[addi malajr u li fih jin]erg[u ]errieg[a li jag[tu l-frott aktar tard f’[ajtek, dan g[alija kien ]mien ta’ twerwir, mard, ;u[ u qtig[ il-qalb. Imma [alla l-frott tieg[u wkoll, u nista’ ng[id li kien frott bnin tassew. Tg[allimt napprezza kull laqxa [ob] li l-Mulej jipprovdili quddiemi, tg[allimt nib]a’ g[all-affarijiet u ma na[lix lanqas bi//a karta.

Gwerra Dinjija, kont ;a bdejt nie[u sehem f’xandiriet fuq ir-Rediffusion. Dawn kienu kollha xandiriet diretti billi kienu g[adhom ma bdewx is-sistema tar-recordings, u fil-bi//a l-kbira tag[hom kienu radjudrammi. Aktar ’il quddiem bdejt nie[u sehem bil-kitba tieg[i fi programmi Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma letterarji b[al :abra Letterarja u Mill-:nejna l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ – Ibda biex i]-]g[ir Maltija. Fis-snin 60 u 70 kont nipprodu/i bosta dejjem fih x’tiggosta. Mill-banda l-o[ra, il-fatt li programmi ta’ letteratura, varjetà u pariri g[allninsabu fin-nofs ta’ dan il-ba[ar, mhux dejjem mara tad-dar dejjem fuq ir-Rediffusion. i;ib ir-risq. Kif rajna fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija u kif er;ajna doqna dan l-a[[ar fl-inkwiet Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel fil-Libja stajna konna involuti f’inkwiet serju mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel min[abba l-po]izzjoni tag[na. Drajna li nsibu aktar^ – G[all-bi//a l-kbira ta’ [ajti kont kollox madwarna, drajna li biex immorru naraw g[alliema, l-ewwel fl-Iskola Primarja ta’ Taslil tal-familja ma tridx iddum tivvja;;a wisq.

Sliema u wara li ]]ewwi;t u kelli t-tfal mort F’kull belt u ra[al tista’ tg[id li kul[add jaf lil ng[allem fil-Kulle;; San Alwi;i, Birkirkara. kul[add. M’g[andniex xi ng[idu din fiha t-tajjeb u G[andek xi delizzji^ – B[ala delizzju ewlieni l -[a]in tag[ha, drabi aktar [a]in milli tajjeb. Imma g[andi l-kitba, wara hemm il-qari ta’ kotba ll -akbar ]vanta;; li nara g[alina li ng[ixu f’dawn aktar bil-Malti kif ukoll bl-Ingli] u ma’ dawn il -g]ejjer huwa li g[andna /erta mentalità insulari: in]id li n[obb ferm il-mu]ika l-aktar dik klassika, ming[alina li ming[ajrna d-dinja ma ddurx. imma fl-istess [in niggosta wkoll songs antiki u Liema hu s sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf moderni basta jkun fihom melodija. l -a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ – Matul – Ming[ajr l-i/ken dubju kienet it-twelid u til-[in li nkun qed insajjar jew innaddaf id-dar trobbija tal-erbat itfal li g[andi, ]ew;t ibniet u dejjem nisma’ r-radju u dan mhux biss ]ew; subien li llum tlieta minnhom mi]]ew;in u g[all-mu]ika. Anzi, g[alkemm in[obb il-mu]ika li rregalawli seba’ neputijiet, il-kbir ta’ dsatax u nippreferi programm ta’ a[barijiet kurrenti jew l-i]g[ar wa[da ta’ [dax-il sena. dibattitu jew diskussjoni. Filg[axija nara l-a[barijiet fuq it-televizjoni, miniex xi akkanita Xi [a;a li ddejqek – S’issa g[andi [ames kotba tat-televizjoni, imma l-a[barijiet drajt li narahom stampati, fosthom Sireni u Serenati (2004) awtodak il-[in. Drabi indur minn fuq stazzjon g[allbijografija ta’ tfuliti li b[alissa qed jinqara fuq ie[or biex nie[u l-punt di vista ta’ nies differenti.

Radio 101. {a;a li mhux biss twe;;a’ lili b[ala kittieba imma li tolqot lil kull kittieb ie[or G[alik xi jfissru dawn^: f’dawn il-g]ejjer hi n-nuqqas ta’ [e;;a kemm • l-im[abba – Nemmen ferm fl-im[abba, tant hu mill-Gvern, mill-pubblikaturi u mill-qarrejja lejn hekk li tista’ tg[id li x-xog[ol kollu tieg[i hu il-kittieb. Hawn Malta, b’xorti [a]ina l-kittieb bba]at fuq l-im[abba u r-relazzjonijiet umani, u qatt ma jista’ jda[[al sold g[all-kitbiet tieg[u. allura billi lkoll li a[na bnedmin li drabi ni]balStazzjonijiet tar-radju ju]aw ix-xog[ol tieg[ek, jaw nemmen ferm fil-ma[fra li hija parti milldrabi ming[ajr il-permess tieg[ek u kieku xi istess im[abba. L-im[abba li nemmen fiha jien [add jindenja ru[u u g[allinqas jirringrazzjak. U hija dik li lesta biex tag[ti lilek kompletament lil xi ng[idu biex il-kittieb jirnexxilu jara x-xog[ol dak li t[obb u din mhux dejjem [a;a [afifa, drabi titlob sagrifi//ji kbar.

• il-[biberija – B’xorti [a]ina illum tant g[andna x’nag[mlu u biex nhedew li ftit qed jifdlilna [in biex inqattg[uh mal-[bieb.

G[ax li tkun [abib ifisser li tkun qrib dik il-persuna. Veru li tista’ tkellmu bit-telefon, bil-mobile jew tibg[at email imma dan ma narahx bi]]ejjed. G[ax [abib tixtieq li tarah ta’ spiss u tifta[ qalbek mieg[u daqslikieku qed tkellem lilek innifsek.

Darba xi [add qal li IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Ritratt tal-2007. Jien [abib huwa r-riflesflimkien ma’ John C. Friggieri (illum mejjet) li hu eks President tal-G[aqda sjoni tieg[ek innifsek Letterarja Maltija u Goerge Falzon, Te]orier tal-istess G[aqda. ;o bniedem ie[or.

•

•

•

•

•

il-libertà – Malli nlissnu dil-kelma aktarx li ti;i

quddiem g[ajnejna xena ta’ hena, fejn kul[add kuntent g[ax jista’ jag[mel li jrid. Ninsew li l-libertà ma tfissirx li tista’ tag[mel li trid. Jekk inti tirra;una hekk tkun qed tinsa li kieku kul[add jag[mel li jrid ikun hawn anarkija u kaos. Hemm b]onn li n]ommu quddiem g[ajnejna li l-libertà g[andha l-limiti tag[ha u fl-ebda [in ma tista’ tfisser libertina;; li jfisser li tkun qed tirfes fuq id-drittijiet u l-libertà tal-o[rajn.

Il-libertà hija sabi[a imma trid tag[raf tu]aha fil-limitazzjoni tag[ha. i/-/ensura – Dil-kelma ‘/ensura’ tinsab fl-istess [olqa tal-kelma ‘libertà’. Dan i]-]mien bosta Maltin jitme]im]u meta ssemmi biss il-kelma /ensura. Jg[idulek li m’g[adniex ng[ixu fil-Medjuevu u li suppost li kul[add matur u jaf x’g[andu jag[mel. M’hemmx b]onn ta’ /ensura.

Ji;ifieri dawn it-talin iridu jg[idu li /-/ittadini kollha huma onesti u tal-affari tag[hom, u li m’g[andniex b]onn min iqisna b[al tfal ]g[ar.

Inwie;eb lil dawn: "Veru? Mela g[aliex il-Qorti /ivili tag[na dejjem imballata bil-kaw]i? U g[aliex id-Dar Korrettiva ta’ Kordin imfawra bin-nies?" ir-reli;jon – G[alija r-reli;jon huwa bastun li fuqu nistrie[, jew a[jar huwa sur li jkenninni matul il-[ajja f’din l-art. Il-[ajja qasira u drabi ftit li xejn tag[mel sens. Il-bniedem je[tie; min jurih it-tama g[al dak li jinsab ’l hinn mill-[ajja. is-safar –Kul[add i[obb is-safar, imma jista’ jkun li mhux kul[add i[obb l-istess tip ta’ safar.

Hawn min ifittixlek l-a[jar lukandi fl-aqwa bliet tal-Ewropa, waqt li o[rajn jag[]lu li jkollhom l-esperjenza ta’ avventura. G[alija s-safar huwa vja;; kemm jista’ jkun komdu biex intejjeb il-kultura tieg[i. Irrid nara teatri, mu]ewijiet, bini storiku u x’naf jien. Ma rridx in[alli barra li nag[mel ftit g[al ]aqqi wkoll. il-mewt – Kelma li [add ma j[obbha! B’dan kollu na[seb li a[na l-Maltin writna ftit bi]a’ ]ejjed. G[andi suspett li fi tfuliti, meta kont immur nitg[allem id-duttrina spiss kont nara kwadri b’salt xjaten qed ikaxkru lil xi [add minn fuq sodda. Dik l-istampa werwritni tul is-snin taladolexxenza tieg[i. Illum nirra;una mod ie[or.

Il-mewt, fuq kollox hija parti mill-[ajja. Bosta drabi, il-bniedem ikun sa[ansitra jixtieqha lmewt meta jkun mg[akkes i]]ejjed u mu;ug[.

Nemmen li l-mewt hija misteru, imma li mhix it-tmiem. Hija l-bidu ta’ [ajja li se tkun ferm differenti u a[jar minn dik ta’ issa.

Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità li hi involuta fil-media, jew fid-dinja tal-arti u tal-ispettaklu^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

It-Tnejn, 10 ta’ Ottubru, 2011

32 Lokali

A[jar monument lill-qarnita minn stejjer tal-wa[x!

Waqt il-kompetizzjoni tatTazza tad-Dinja fl-Afrika ta’ Isfel, kellna pronosti/i korretti minn qarnita li kienet tinsab fil-vaska ta’ Oberhausen.

Din il-qarnita kienet saret “il-personalità tal-Mundjal” u favorita mhux biss mallag[ba, i]da ma’ miljuni ta’ familji. Kienet saret sors kbir finanzjarju.

Kienu [afna dawk li bdew i]uru l-akwarji mag[rufa (Sea Life) fejn l-introjtu millbiljetti tad-d[ul ]died immensament. Tliet xhur wara li din il-qarnita mietet, f’Ottubru li g[adda, g[amlulha monument ta’ kwa]i ]ew; metri – ;est gustu] li jikkuntrasta sew ma’ /erti stejjer tal-wa[x fix-xena tal-futbol modern, l-aktar fejn jid[lu l-finanzi u l-im[atri!

Naturalment, fost il-clubs il-kbar hemm [afna kilba u negozju kbir. Bi]]ejjed tifhem li l-UEFA qassmet €765 miljun lit-32 club li [adu sehem fi/-Champions League – flejjes (u djun) kbar.

Waqt li dejjem /erti players

gawdew djar ferm komdi, karozzi lussu]i u salarji kbar, is-sitwazzjoni saret allarmanti. Valentino Mazzo, fl-1946 kien jaqla’ [ames darbiet il-paga ta’ [addiem.

Illum, Ibrahimovic b’miljun ewro fix-xahar g[andu elf darba aktar!

E]empju ie[or kien ittrasferiment ta’ Samuel Eto’o minn Inter g[al Anzhi Makhachkala ta’ Dagestan, b’kuntratt ta’ €7 miljuni g[al tliet snin b[ala parti millambizzjonijiet ta’ Suleyman Kerimov – li l-miljuni jo[orgu minn widnejh u minn imnie[ru – u li jird jibni tim ta’ /erta fama. Dan hu kuntratt ta’ aktar minn €2,300 fis-sieg[a, waqt li miljuni ta’ tfal imutu bil-;u[!

Anzhi hi mag[rufa g[allkriminalità u g[alhekk itta[rig isir f’Moska. Kerimov, imprenditur ta’ 45 sena, irid aktar ismijiet u lest ifarfar [afna miljuni.

Semmejna t-taxxi. Fl-Italja, Berlusconi ried ida[[al taxxa msej[a “tas-solidarjetà”, min[abba s-sitwazzjoni finanzjarja tal-pajji]. I]da l-

players ma jridux i[allsuha, u Berlusconi kellu jinsieha!

Fl-Ingilterra huma lplayers li j[allsu t-taxxi fuq id-d[ul li jkollhom. Jg[idu li players it-tajbin g[andhom saqajhom tad-deheb i]da rashom tal-bron]. ’

X qalli

mid-dejn mal-istat Taljan!

Din kienet irkantata g[al xi €25,000. Issekwestrawlu lflus li kien [a talli deher fuq it-televi]joni, li kienu qatra minn dak li kellu j[allas lillistat Taljan. Pul/inellati..! jew ineffi/jenza grassa b’rie[a ta’ korruzzjoni.

minn Tony FORMOSA eks kow/ nazzjonali

Zagallo

Niftakar darba fi Klosters iltqajt mal-famu] Bra]iljan Mario Zagallo, li f’diversi edizzjonijiet tat-Tazza tadDinja reba[ medalji tad-deheb b[ala player u anki b[ala kow/. Dan kien jinsisti mieg[i li player ta’ /erta klassi jippossiedi /erta intelli;enza li tiddistingwih mill-o[rajn waqt il-partita.

Semmejna t-taxxi tad-d[ul, li skont il-players f’/erti pajji]i g[andhom jit[allsu mill-clubs. Hekk g[adu jg[id ukoll Maradona, li g[andu j[allas xi €40 miljun, li ji]diedu bl-interessi. Darba, waqt li kien l-Italja g[al xi programm televi]iv – u hawn id-dehra tieg[u kienet swiet xi nofs miljun ewro! – [adulu misluta tad-djamanti biex jirkantawha [alli jnaqqas

Mhux ikel g[al snienu

Mhux kul[add jissaporti la;ir ta’ /erti players.

Il-miljunarju Flavio Briatore, mag[ruf sew filFormula 1, kien xtara bi s[ab ma’ Bernie Ecclestone, 66% tas-sehem tal-club Ingli] QPR; i]da issa bieg[ kollox lill-miljunarju tal-Lotus, Tony Fernandes, mill-Malasja, “g[aliex il-futbol ifaqqar anki lis-sinjuri, mhux tajjeb g[al snieni!” Jg[id li l-players fiddinja huma mfissdin u m[assrin, u kollha jippretenduha li jafu jilag[bu, anki jekk ma jafux!

Verissmu.

Aktar minn 35 sena ilu, Frank McLintock ta’ Arsenal qalli, “There are too many bad players who earn very good money!’

Aktar stejjer tal-wa[x? Real Madrid taw kuntratt lil tifel Ar;entin li g[ad g[andu seba’ snin! Leonel Angel Coira ilu jg[ix mal-familja tieg[u fi Spanja g[al erba’ snin, i]da jidher li g[andu talent kbir.

Ix-xena ta’ Mourinho wara telfa o[ra kontra Barcelona – da[[al subg[ajh f’g[ajn ilvi/i ta’ Guradiola, Tito Vilanova – hi kundannabli! Li Mourinho g[andu lsienu tazzokkor kul[add jaf...

Forsi l-a[barijiet negattivi jiddominaw. G[aliex il-futbol hu mag[ruf ukoll b[ala the beautiful game (Ferguson).

Kultant ikolli ng[id li lfutbol tan-nisa g[andu kultura differenti, g[aliex hawn, dawn l-istejjer sa issa ma je]istux.