2011_10_17

www.media.link.com.mt

Numru 12,946

€0.45

It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

IS-SEGRETARJU TAL-AFFARIJIET BARRANIN INGLI} WILLIAM HAGUE F’LAQG{AT F’MALTA

L-Ingilterra mill-;did tfa[[ar l-g[ajnuna umanitarja ta’ Malta Is-Segretarju tal-Affarijiet Barranin Ingli] ifa[[ar il-po]izzjoni ta’ Malta li tilqa’ pazjenti feruti fil-Libja minn Matthew BONETT “:ejt Malta biex f’isem il-poplu Ingli], nirringrazzja b’mod personali l-poplu Malti g[all-mod kif kien u g[adu jkun ba]i umanitarja f’dawn l-a[[ar xhur f’perjodu xejn fa/li g[ar-re;jun tal-Mediterran. Nirringrazzjakom ukoll g[all-g[ajnuna li tajtu biex ji;u evakwati mijiet ta’ Ingli]i mil-Libja fil-bidu tar-rivoluzzjoni fil-pajji] tal-Afrika ta’ Fuq. }gur m’a[niex [a ninsew dak li g[amlet mag[na Malta.”

Din id-dikjarazzjoni g[amilha s-Segretarju tal-Affarijiet Barranin tar-Renju Unit, William Hague, f’kummenti lill;urnalisti qabel laqg[a li kellu fil-Ber;a ta’ Kastilja malPrim Ministru Malti Lawrence Gonzi u wara laqg[a li kellu mal-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin Malti Tonio Borg.

Hague wasal mir-Renju Unit f’pajji]na lbiera[ waranofsinhar u mistenni jitlaq dalg[odu lejn il-Libja.

Filwaqt li ddeskriva lill-Ministru Tonio Borg b[ala [abib u kollega, William Hague semma li fost it-temi diskussi kien hemm il-futur tal-Libja, il-kri]i ekonomika, limmigrazzjoni illegali, is-sanzjonijiet fl-Iran kif ukoll issitwazzjoni attwali fil-Lvant Nofsani. g[al pa;na 3

Missier i]-]ag[]ug[ Charlon Borg, li tilef [ajtu tra;ikament ;o fossa ta’ drena;; meta kienu flimkien waqt xog[ol f’g[alqa. Fir-ritratt jidher [dejn martu jag[tu l-a[[ar tislima lil binhom fil-funeral li sar ilbiera[ filg[odu fil-parro//a ta’ San :or;, f’{al Qormi. Ara wkoll pa;na 4

Mo[qrija ta’ kelb ie[or

:eru jinstab imsammar rasu ’l isfel fuq salib ma’ bieb fil-Mosta.

Ara pa;na 2

L-Italja

Ruma tag[mel il-kontijiet wara l-[erba u vjolenza tas-Sibt.

Ara Pa;na 11

Sport

Casey Stoner jirba[ fl-Awstralja t-tieni titlu mondjali tal-kampjonat Moto GP Ara Pa;na 14

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 3

Joseph Muscat ifittex l-applawsi u jg[id nofs verità {add wara {add ilissen l-istess xetti/i]mu li kien jissemma fi ]mien Alfred Sant

F’laqg[a li saret ilbiera[ fil-Ber;a ta’ Kastilja, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Segretarju tal-Affarijiet Barranin Ingli] William Hague esprimew il-qbil li ]-]ew; pajji]i qed jaraw futur sabi[ g[al-Libja, kemm mil-lenti demokratika, kif ukoll mill-qasam ekonomiku (Ritratt> Alex Degabriele)

Malta u l-Ingilterra ja[sbuha l-istess fuq diversi temi fl-UE minn pa;na 1

Dwar il-Libja, kien hemm qbil li ]-]ew; pajji]i qed jaraw futur sabi[ g[al-Libja, kemm mil-lenti demokratika, kif ukoll minn lenti ekonomika.

Fil-kummenti mal;urnalisti, William Hague spjega li ]-]ew; pajji]i ja[sbuha l-istess fuq diversi temi fl-Unjoni Ewropea, fosthom il-futur ta’ din lunjoni kif ukoll ir-rispett lejn is-sovranità.

Filwaqt li fa[[ar irrelazzjonijiet li kienu je]istu bejn ir-Renju Unit u Malta fil-passat, William Hague sostna li l-futur tarrelazzjonijiet bejn i]-]ew; pajji]i hu wie[ed e//itanti, anke fid-dawl li l-akbar suq ta’ turisti li ji;u f’Malta hu ssuq Ingli]. Anke rrelazzjonijiet ekonomi/i bejn

i]-]ew; pajji]i mistennija jissa[[u, spe/jalment jekk issitwazzjoni fl-Afrika ta’ Fuq tkompli tikkalma.

Mal-Prim Ministru Malti, William Hague semma kif mill-a[[ar laqg[a bejniethom li saret f’Mejju li g[adda f’Londra, ir-relazzjonijiet bejn i]-]ew; pajji]i komplew jissa[[u.

Mistoqsi dwar issitwazzjoni tal-munita ewro, William Hague sostna li minkejja li r-Renju Unit m’g[andux l-ewro, u mhux se dda[[alha, hu fl-interess tarRenju Unit ukoll li l-munita ewro ma tfallix, anzi tissa[[a[ u tkun aktar b’sa[[itha.

William Hague spjega li fid-diskussjoni li kellu ma’ Tonio Borg, ;iet diskussa limmigrazzjoni illegali, fejn fost l-o[rajn spjega li r-Renju

Unit ma tistax tie[u aktar immigranti illegali, i]da hemm lok fejn i]-]ew; gvernijiet jistg[u ja[dmu flimkien biex jinstabu lg[eruq ta’ din il-problema, spe/jalment mal-awtoritajiet il-;odda fil-Libja.

William Hague fa[[ar lil Malta g[ad-de/i]joni biex tie[u Libjani li kienu we;;g[u fil-gwerra u ddewwihom fl-isptar nazzjonali.

William Hague kien akkumpanjat millKummissarju G[oli g[arRenju Unit f’Malta, Louise Stanton, waqt li l-Prim Ministru Malti kien akkumpanjat mirRappre]entant Permanenti Malti fi Brussell Richard Cachia Caruana u mill-Kap tad-Direttorat tad-Difi]a Malti Vanessa Frazier.

Il-Ministeru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni qal li wara li t[abbru rotot diretti g[all-Belt Valletta u Mater Dei wara li l-Gvern sema’ lill-poplu, issa l-Kap tal-Oppo]izzjoni qed jipprova jie[u l-mertu ta’ din il-bidla fost bidliet o[ra.

Fi stqarrija l-Ministeru qal li kif spjega fid-dettall il-Ministru Austin Gatt, is-sistema li tnediet fit-3 ta’ Lulju li g[adda kienet innovattiva u ambizzju]a wisq, u l-poplu ma laqag[hiex kollha kif inhi. Fil-fatt rotot partikolari, li qabel it-3 ta’ Lulju ma kinux je]istu b[al dawk diretti mill-ajruport, o[rajn b[al dawk bejn ir[ula u rotot g[al ir[ula fil-periferiji, se jibqg[u joperaw g[ax kienu su//ess.

Tne[[iet is-sistema ta’ interchange, li wie[ed jibdel ilkarozza, biex imur mir-ra[al tieg[u sal-Belt jew sal-Isptar Mater Dei. Il-Gvern sema’, u implimenta dak li jixtiequ n-nies. IlMinisteru tat-Trasport kien qal mill-ewwel li r-rotot mhumiex minquxa fil-blat u l-kuntratt il-;did jippermetti li dawn jinbidlu skont il-[tie;a, qal il-Ministeru.

Joseph Muscat, g[all-kuntrarju ta’ dak li qal waqt il-laqg[a politika, mhux veru kien ikkritika r-rotot mill-ewwel jum ta’ din ir-riforma, anzi l-Partit Laburista qatt ma pparte/ipa filkonsultazzjoni biex jitfasslu r-rotot. Imma issa qed jipprova jie[u l-prosit g[ax il-Gvern g[amel rotot diretti, sa[aq ilMinisteru.

Il-mexxej Laburista jrid jidde/iedi meta jikkritika l-Gvern. Lewwel ikkritika li l-Gvern mhux qed jisma’ lin-nies u issa qed jikkritika lill-Gvern g[ax sema’ fid-dettall lill-poplu u kompla jbiddel ir-rotot kif jixtiquhom in-nies, sa[aq il-Ministeru flistqarrija.

Fisser ukoll li Joseph Muscat ipprova jirridikola wkoll, g[ax ma qablitx g[al widnejh l-istatistika ppubblikata din il-;img[a dwar il-passi;;ieri li w]aw it-trasport pubbliku.

Il-mexxej Laburista nesa li fis-sistema ta’ qabel, il-passi;;ieri kien ikollhom jibdlu tal-linja bilfors jekk iridu jmorru f’lokalità o[ra li mhix il-Belt. Dak i]-]mien kull darba li jbiddlu l-karozza tal-linja, il-passi;;ier kien i[allas biljett kull darba u jing[add bl-ammont ta’ biljetti li xtara. Allura kien jing[add darbtejn ukoll.

Tfisser li l-istatistika llum tin;abar b’mod elettroniku, kull darba li passi;;ier jitla’ fuq karozza tal-linja. B’hekk l-istatistika qed tin;abar bl-istess kriterji tas-sistema l-antika.

Il-Ministeru qal li fil-monologu tal-biera[, Joseph Muscat re;a’ irrefera g[all-pro;ett ta’ SmartCity Malta b[ala housing estate u re;a’ rrepeta x-xetti/i]mu tal-Partit Laburista fuq dan ilpro;ett, u qed jer;a’ jitfa’ dubju li SmartCity hi biss spekulazzjoni tal-art.

Il-Ministeru sostna li di;à kienu investiti $26 miljun fi spazji g[all-uffi//ji, u fisser li l-ebda familja ma tag[]el li tg[ix f’dan l-ambjent.

Joseph Muscat, spjega l-Ministeru, {add wara {add qed jer;a’ jlissen l-istess xetti/i]mu li kien jissemma fi ]mien Alfred Sant mill-2006. L-iskop ewlieni tieg[u hu biss, li jaqta’ qalb dawk l-istudenti kollha li qed jistudjaw fil-qasam tal-ICT, millfutur tag[hom. Il-PL ma jinbidilx, temmet tg[id l-istqarrija.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

2 Lokali

Peppi Azzopardi Joseph Muscat jsostni li kien involut ma jaqbilx ma]-]ieda lill-;udikatura bis-s[i[ fit-ta[ri; Il Kap tal Oppo]izzjoni u tal Pulizija u talbu jinvestiga g[all-media Laburista mexxej tal Partit Laburista Tfisser ukoll li kien il Kap tal

:eru jinstab imsammar fuq salib ma’ bieb

minn David BONELLO

G[al darb’o[ra, se[[ ka] ie[or ta’ mo[qrija talannimali u li jista’ jkun meqjus b[ala l-ag[ar wie[ed tul dawn l-a[[ar ;img[at.

IN-NAZZJON hu infurmat li xi persuni sammru ;eru fuq salib talinjam rasu ’l isfel u wa[[luh ma’ bieb ta’ residenza privata fil-Mosta.

Is-sorsi komplew ji]velaw ma’ INNAZZJON, li l-;eru kellu wkoll ra;;iera mpo;;ija ma’ rasu. Il-ka] se[[ il{add filg[odu g [all-[abta tas-7.10, fi Triq il-Kbira, fil-Mosta.

Sorsi ta’ min jorbot fuqhom qalu lil INNAZZJON li l-;eru nstab mejjet minn persuna li kienet g[addejja millimsemmija triq. Persuni li tkellmu ma’ din il-gazzetta ddeskrivew il-ka] b[ala attro/ità kbira fejn il-kelb kien anke marbut b’bi//iet tal-fildiferru.

Bil-ka] ;ie infurmat ilMa;istrat Anthony Micallef Trigona g[al aktar investigazzjonijiet.

-

Il-pre]entatur Peppi Azzopardi kkonferma li hu kien, fuq talba tal-mexxej Laburista Joseph Muscat, li [a sehem f’seminar fejn ing[ata ta[ri; g[all-[addiema tasSuper One, fosthom il;urnalisti. Sa[ansitra kien wie[ed mi]-]ew; persuni li organizzaw dan is-seminar.

Hu sostna dan f’ittra bi twe;iba g[al ittra o[ra li bag[tu lil Joseph Muscat Carmen Sammut, Charles Flores, Joe A.Vella u Roger Mifsud, li /a[du li Peppi Azzopardi kien ta ta[ri; lill;urnalisti tal-Partit Laburista.

Huma kollha kienu filKummissjoni li kien [atar Joseph Muscat biex jag[mlu lill-media Laburista iktar kredibbli u b’aktar etika.

Fit-twe;iba tieg[u Peppi Azzopardi qal li Joseph Muscat kien kiteb lilu, kif ukoll lil Sammut, Flores, Mifsud u Vella biex jie[du sehem f’Kummissjoni li tfassal kodi/i ta’ etika g[allmedia tal-Partit Laburista u dan biex bil-proposti tag[hom tissa[[a[ il-[idma tal;urnalisti, produtturi u

IT-TEMP

UV INDEX

5

-

-

IT-TEMP ftit imsa[[ab b’perjodi sbie[ jew xemxin VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ moderat mill-Griegal BA{AR moderat g[al ftit qawwi IMBATT baxx mill-Grigal li jsir baxx g[al moderat TEMPERATURA l-og[la 23˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 34.2 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 62.4 mm IX-XEMX titla’ fis-07.09 u tin]el fis-18.27

pre]entaturi billi jkabbru lkredibbiltà tag[hom malpubbliku.

Peppi Azzopardi qal li ssehem tieg[u f’din il-bi//a xog[ol kien wie[ed kbir tant li l-membri tal-Kummissjoni g[amlu ;img[at jiltaq[u filKwartieri :enerali tal-Partit Laburista. Laqg[at li kienu jdumu g[addejjin diversi sig[at biex huma jfasslu kodi/i estensivi li jkopru lmedia differenti tal-Partit Laburista.

Il-pre]entatur ta’ Xarabank qal li b[ala parti minn din il[idma mifruxa fuq ;img[at s[a[ kien ;ie de/i] li jsir seminar mal-;urnalisti kollha tal-media tal-Partit Laburista mqassam fuq jumejn. Hu kien organizza dan is-seminar flimkien ma’ Carmen Sammut. Peppi Azzopardi qal li waqt dan is-seminar mhux biss g[amel workshops ta’ team-building, izda ha sehem s[i[ u kontinwu matul iljumejn tal-attività.

Hu qal li hawn min ma kienx jie[u sehem f’din ilbi//a xog[ol g[ax kienet twassal lill-Partit Laburista biex jie[u vanta;;, i]da hu a//etta g[ax din il-[idma, primarjament kellha twassal biex il-media tal-Partit Laburista tkun i]jed etika, g[ax, pere]empju jg[idu iktar il-verità. G[alhekk, din il[idma, fiha nnifisha kienet tajba, indipendentement g[allkonsegwenzi li seta’ kellha g[all-Partit Laburista.

Joseph Muscat jg[id le u li ma jaqbilx mal-Im[allfin u lMa;istrati g[a]-]ieda li dawn qed jitolbu fil-paga.

Joseph Muscat g[amel din id-dikjarazzjoni lbiera[ waqt li kien qed jitkellem fil-kazin Laburista ta’ {a]-}abbar, f’attività organizzata millPartit Laburista.

Hu kien qieg[ed jag[ti rreazzjoni tieg[u dwar kontroversja li qamet fl-a[[ar ;img[at dwar is-salarji talIm[allfin u l-Ma;istrati.

Fost d-diversi affarijiet li kkritika Joseph Muscat kien hemm il-pro;ett tad-da[la talBelt disinjat mill-perit ta’ fama internazzjonali Renzo Piano, kif ukoll dwar ir-riforma li da[let fis-se[[ fil-qasam tattrasport pubbliku.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni rrefera wkoll g[all-fatt li se titressaq persuna l-Qorti b’rabta mat-tender li kien [are; fil-pro/ess talprivatizzazzjoni tal-fa/ilitajiet ta’ tiswija tas-superyachts u qal li, li kieku ma kienx g[allPartit Laburista, din l-istorja kienet tibqa’ mistura.

L-Uffi//ju tal-Prim Ministru, fi stqarrija, g[al darb’o[ra /a[ad bl-aktar mod kategoriku dak li qal il-Kap tal-Oppo]izzjoni u sa[aq li din hi qlajja o[ra li ti;i mi/[uda kull darba li ng[adet millOppo]izzjoni.

Kuntrarju ta’ dak li g[amel il-Kap tal-Oppo]izzjoni, tfisser li l-Prim Ministru hekk kif sar jaf bl-allegazzjoni, informa mill-ewwel lill-Kummissarju

-

IT-TNEJN L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C

IT-TLIETA L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C

L-ERBG{A L-og[la 24˚C L-inqas 15˚C

IL-{AMIS L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C

IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 16˚C

UV

UV

UV

UV

UV

5

5

5

5

5

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 18˚ imsa[[ab, Al;eri 24˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 13˚C xemxi, Ateni 13˚C xita, Lisbona 22˚C xemxi, Berlin 13˚C xemxi, Brussell 14˚C xemxi, il-Kajr 28˚C xemxi, Dublin 12˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C xemxi, Frankfurt 13˚C xemxi, Milan 17˚C xemxi, Istanbul 10˚C xita, Londra 13˚C xemxi, Madrid 22˚C xemxi, Moska 5˚C imsa[[ab, Pari;i 16˚C xemxi, Bar/ellona 24˚C imsa[[ab, Ruma 21˚C xemxi, Tel Aviv 27˚C ftit imsa[[ab, Tripli 23˚ ftit imsa[[ab, Tune] 21˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 9˚C imsa[[ab, Zurich 9˚C im/ajpar, Munich 10˚C ftit imsa[[ab, Stockholm 11˚C xemxi, St. Petersburg 10˚C imsa[[ab.

Il-Vi/i Kap tal-PN Guido de Marco waqt li kien qed jitkellem fl-A;;ornament talParlament sostna li “fil-Parlament veru ma jikbrux fjuri i]da g[andha tikber l-ir;ulija.”

Hu kien qed iwie;eb g[al diskorsi talMinistru Lorry Sant dwar dak li ddikjaraw Deputati Nazzjonalisti lill-Kummissarju tatTaxxi Interni. Tkellem ukoll dwar mezzi konkreti kif tinqered il-korruzzjoni millpajji].

A[bar o[ra kienet dwar memorandum tal-Federazzjoni tal-Industriji lill-partiti politi/i li fih iddikjarat li kienet taqbel li Malta tissie[eb fil-Komunità Ekonomika Ewropea. Hi qalet li s-s[ubija g[andha ssir bl-a[jar kundizzjonijiet g[all-pajji] u bis-sehem tal-korpi kostitwiti kollha bliskop li jkunu m[arsa l-interessi settorjali kollha. Il-Federazzjoni qalet li s[ubija fil-Komunità Ewropea kienet garanzija li permezz tag[ha tissa[[a[ ilfunzjoni tas-settur privat bir-ri]ultat li jikber i]jed l-i]vilupp industrijali.

-

Oppo]izzjoni stess li wera li kien jaf bl-allegazzjonijiet u ma g[amel xejn dwarhom.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni, kien qag[ad jilg[ab log[ba parti;jana billi tkellem dwar lallegazzjonijiet, e]att qabel mar l-Awstralja ming[ajr ma g[adda l-informazzjoni li kellu lill-Korp tal-Pulizija. Din turi l-irresponsabbiltà politika talKap tal-Oppo]izzjoni u talOppo]izzjoni Laburista, qalet l-istqarrija.

L-Uffi//ju tal-Prim Ministru qal li hu /ar li lOppo]izzjoni trid tipprova tqarraq.

Il-Ministeru tal-Finanzi, lEkonomija u Investiment ukoll fi stqarrija sa[aq ukoll li minflok ma mar g[and ilKummissarju tal-Pulizija blinformazzjoni li qal li kellu, Joseph Muscat ]ammha g[alih u ma g[amel xejn. }ied ukoll li wara li ]amm l-informazzjoni g[alih, Joseph Muscat b’mod mill-aktar irresponsabbli bi kliemu qed jipprova jfixkel il-pro/ess ta’ investigazzjoni u l-pro/ess ;udizzjarju.

Fi tmiem il-laqg[a politika li [a sehem fiha l-mexxej Laburista, IN-NAZZJON ipprova jistaqsi lil Joseph Muscat dwar il-fatt li ttmexxija tal-politika ekonomika tal-Partit Laburista issa t[alliet f’idejn l-eks mexxej Laburista Alfred Sant.

I]da min[abba li Joseph Muscat kien mg[a;;el, IN-NAZZJON ma setax jag[millu l-mistoqsija.

B[al-lum 25 sena

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

.

-

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

4 Lokali

Il-komunità ta’ {al Qormi, b’mod partikulari l-Kumitat tal-Festi Esterni u l-Fratellanza tar-Ru]arju, ilbiera[ sellmu b’sinjal ta’ qima u rispett lil se[ibhom Charlon li miet f’di]grazzja li se[[et fis-6 ta’ Ottubru

Kien jemmen fil-valur u l-potenzjal ta’ kull persuna minn Ingrid FENECH

F’temp iswed li jirrifletti sswied il-qalb u d-dieqa talqraba u l-[bieb numeru]i ta’ Charlon Borg, i]-]ag[]ug[ Qormi ta’ 17-il sena ng[ata la[[ar tislima lbiera[ filg[odu wara li tilef [ajtu tra;ikament fis-6 ta’ Ottubru meta waqa’ ;o fossa tad-drena;;, f’{al Qormi.

F’xita qliel, it-tebut ta’ Charlon intlaqa’ bi/-/ap/ip filParro//a ta’ San :or; Martri f’{al Qormi fejn kull rokna talknisja kienet mimlija bin-nies li bid-dmug[ f’g[ajnejhom fakkru dan i]-]ag[]ugh bie]el u ferrie[i li [alla marka fuq ilqlub ta’ mijiet ta’ nies.

Charlon Borg kien jemmen fil-valur u l-potenzjal ta’ kull persuna u b’im[abba u b’;enero]ità kien jara t-tajjeb biss f’dawk kollha li kien jiltaqa’ mag[hom. Hekk iddeskriva lil dan i]-]ag[]ug[ Dun Karist Zammit, li ming[ajr tlaqliq esprima solidarjetà malqraba u l-[bieb ta’ Charlon li huma mwe;;g[in u rrabjati g[all-mewt ta’ dan i]-]ag[]ug[ fil-fjur ta’ [ajtu.

I]da fakkar li f’dawn ilmumenti, min hu mtaqqal biddieqa tat-telfa g[andu jsib fara; fil-fidi, g[aliex b’hekk jifhem li minkejja li Charlon ;ie m/a[[ad mill-g[o]]a talfamilja, sab l-im[abba u lg[o]]a fi [dan il-Mulej.

Hu qal li fl-età ]g[ira tieg[u, Charlon irnexxielu ji]viluppa personalità li kienet issa[[ar lil kull min kien jiltaqa’mieg[u g[ax mhux biss kien imrawwem f’valuri sodi, i]da wkoll kien im]ejjen b’[afna doni sbie[.

Dun Karist fakkar li fuq kollox Charlon kien iben li kien jg[o]] ferm ir-relazzjoni tajba li kellu ma’ ommu Marcelle u missieru George, li wkoll kien involut fl-in/ident li [asad il[ajja ta’ Charlon, i]da li b’xorti tajba reba[ il-;lieda tieg[u kontra l-mewt.

Il-funeral ta’ ibnu kien pospost sakemm George Borg [are; mit-Taqsima tal-Kura Intensiva fl-Isptar Mater Dei biex hekk kif kien ma’ ibnu fla[[ar mumenti ta’ [ajtu, jing[aqad mal-familja biex jag[tih l-a[[ar tislima.

Charlon Borg kien attiv [afna fil-komunità ta’ {al Qormi, b’mod partikulari fil-Kumitat tal-Festi Esterni u l-Fratellanza tar-Ru]arju, li b’sinjal ta’ qima u rispett wara l-quddiesa talfuneral sellmu lil se[ibhom Charlon b’korteo minn Pjazza San :or; fejn mijiet ta’ nies in;abru fit-triq prin/ipali biex kif fer[u ma’ Charlon fil-passat, issa jaqsmu wkoll id-dieqa tag[hom mal-g[e]ie] ta’ Charlon Borg.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 5

Malta g[andha l-akbar ]ieda fir-rata tax-xog[ol fl-Ewropa Joseph Muscat irid jerfa’ r-responsabbiltà g[al dak li g[amel Alfred Sant minn Matthew BONETT

Fost is-27 pajji] tal-Unjoni Ewropea, Malta g[andha lakbar ]ieda fir-rata tax-xog[ol, /ifra li tikkonferma li r-ri]ultati tal-Gvern Malti fl-ekonomija fla[[ar tliet snin, huma fost la[jar fl-Unjoni Ewropea.

Dan sostnieh il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi meta lbiera[ filg[odu kien qed jikkwota /ifri tal-A;enzija talIstatistika tal-Unjoni Ewropea, il-Eurostat, waqt djalogu flUffi//ju tal-Partit Nazzjonalista, fis-Swieqi.

Filwaqt li l-a[barijiet barranin fi tmiem il-;img[a kienu ddominati minn protesti vjolenti f’diversi bliet flEwropa u fl-Istati Uniti, pajji]na qed ikompli j;ib ri]ultati po]ittivi fil-qasam tal[olqien tax-xog[ol u lopportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin.

Malta qed tkompli ;;ib ri]ultati po]ittivi f’dak li g[andu x’jaqsam max-xog[ol, tant li /ifri o[ra tal-Eurostat juru li Malta kella l-akbar ]ieda f’dawk li ja[dmu bi qlig[ fulltime, dik ta’ 2.2%, meta lmedja tal-pajji]i tal-Unjoni Ewropea kienet turi tnaqqis aktar milli ]ieda.

Fil-qasam tan-nisa, Malta esperjenzat ]ieda ta’ 4.4% f’dawk li ja[dmu, /ifra li tesprimi l-og[la ]ieda ta’ parte/ipazzjoni ta’ nisa fiddinja tax-xog[ol.

Il-Prim Ministru rrefera dan is-su//ess g[all-investiment li

qed isir fl-Università, fejn lammont ta’ nisa li jkomplu jistudjaw qieg[ed dejjem ji]died, waqt li n-numru ta’ studenti li qed ikomplu jistudjaw, mhux biss flUniversità, i]da anke flMCAST u l-ITS, qieg[ed dejjem ji]died.

Lawrence Gonzi sostna li hemm ba[ar jaqsam bejn ilPartit Nazzjonalista u l-Partit Laburista f’dik li g[andha x’taqsam mal-politika ta’ liberalizzazzjoni, fejn jitne[[ew is-sussidji u ji;i in/entivat ilprivat. Fost l-o[rajn, semma tTarzna, is-Sea Malta u ttrasport pubbliku, fejn minflok baqg[u ssussidjati, kif talab ilPartit Laburista, ;ew liberalizzati. Il-miljuni ta’ ewro li qabel kienu qed jintu]aw b[ala sussidju, sostna l-Prim Ministru, issa qed imorru filfabbriki Maltin li qed jo[olqu aktar postijiet tax-xog[ol, kif ukoll fl-edukazzjoni biex ikunu jistg[u jo[or;u fid-dinja taxxog[ol u ji]viluppaw il-karrieri tag[hom.

Fost l-o[rajn, hu semma liskema fejn nisa li, g[al xi ra;uni, kienu waqqfu ja[dmu, u re;g[u da[lu fid-dinja taxxog[ol, ma j[allsux taxxa. IlPrim Ministru qal li madwar 8,000 mara gawdew minn din l-iskema, li fiha, l-Gvern investa mal-€10 miljun.

Lawrence Gonzi tkellem ukoll dwar il-mod kif il-Partit Laburista pprova jtellef irreputazzjoni ta’ pajji]na mad-

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi sa[aq ilbiera[ waqt djalogu fis-Swieqi, li l-Partit Laburista qed ja[bi l-politika Ewropea u ekonomika min-nies

dinja kollha fl-a[[ar jiem, meta l-eks mexxej Laburista Alfred Sant ipprova jtawwal i]-]mien biex jittie[ed il-vot biex Malta tag[ti aktar g[ajnuna lill-Gre/ja permezz tal-Fa/ilità Ewropea ta’ Stabbilità Finanzjarja.

Il-Prim Ministru sostna li Joseph Muscat irid jerfa’ rresponsabbiltà ta’ dak li qed ise[[ internament fil-Partit Laburista dwar il-politika Ewropea u ekonomika, u sostna li dak li se[[ fl-a[[ar g[axart ijiem f’Malta, g[amel [sara kbira u tellef ir-reputazzjoni li l-Gvern Nazzjonalista rnexxielu jikseb.

Lawrence Gonzi ]vela li bejn l-Erbg[a, il-;urnata li kellu jittie[ed il-vot ori;inali fil-

Parlament, u t-Tnejn, meta kellu jer;a’ jittie[ed il-vot, ir/ieva diversi telefonati minn Ambaxxaturi ta’ pajji]i Ewropej jistaqsu x’inhi r-ra;uni li dan il-vot ma tte[idx.

Fil-Parlament, Alfred Sant re;a’ tenna li Malta g[amlet ]ball meta ssie[bet fl-Unjoni Ewropea u fiz-zona ewro. Dan juri, sostna l-Prim Ministru, li lPartit Laburista g[adu ma jemminx fil-politika Ewropea, u dan jipperikola s-sodezza ta’ pajji]na fil-qasam ekonomiku.

Hu talab lill-Partit Laburista biex ikun onest mal-poplu Malti u ji]vela verament x’inhi l-politika tieg[u.

Il-Prim Ministru sostna li dak li se[[ fil-Parlament kien pjan

tal-Partit Laburista biex iwaqqa’ l-pajji]na g[a/-/ajt, tant li isem Malta ssemma ta[t lenti xejn po]ittiva, kemm filFinancial Times kif ukoll fuq il-BBC. Hu staqsa x’kienet irra;uni g[alfejn il-mexxej Laburista Joseph Muscat ma marx il-Parlament nhar it-Tnejn meta ttie[ed il-vot dwar lg[ajnuna lill-Gre/ja.

Il-Partit Laburista jie[u gost jekk il-fabbriki Maltin jag[lqu, in-nies jitilfu l-postijiet taxxog[ol u meta l-ekonomija Maltija tie[u daqqa ’l isfel, sostna l-Prim Ministru li tenna li l-Partit Laburista qisu bu]]ieqa tas-sapun vojta, li meta tonf[ilha ftit, tinfaqa’ u fiha ma ssib xejn.

Investiment fil-kwalità Is-self-employed ji]diedu tal-edukazzjoni – Dolores Cristina kull sena – Jason Azzopardi Minkejja li l-Gvern qed jinvesti [afna fl-infrastruttura fil-qasam edukattiv, fosthom fi skola ;dida kull sena, kampus ;did g[allMCAST u l-ITS, kif ukoll laboratorji u fakultajiet ;odda flUniversità, il-Gvern qed jinvesti [afna wkoll fil-kwalità taledukazzjoni li jie[du l-istudenti Maltin u G[awdxin.

Il-mira tal-Gvern, li di;à ng[atat lill-Unjoni Ewropea, hi li sas-sena 2020, ma jkunx hawn aktar minn 29% ta’ studenti li jispi//aw liskola obbligatorja, li ma jkomplux jistudjaw. B[alissa /-/ifra qorbot it30%, li jfisser li l-mira li po;;a lGvern Malti mistennija tintla[aq ferm qabel l-2020.

L-isplu]jonijiet fin-numru ta’ studenti li qed jattendu kull istituzzjoni akkademika f’pajji]na hu sinjal /ar li l-poplu Malti jrid ikompli jistudja.

B’rabta ma’ dan, f’pajji]na qed ji]died ukoll it-tag[lim fost persuni li m’humiex ]g[a]ag[, tant li anke

fost il-270 bor]a ta’ studju li tqassmu l-;img[a l-o[ra, kien hemm numru sostanzjali li ng[ataw lill-adulti. Hi semmiet ukoll kif din is-sena, irdoppja l-ammont li qed jattendu l-korsijiet g[all-adulti.

Il-Ministru Dolores Cristina tkellmet ukoll dwar is-su;;etti vokazzjonali, kif ukoll g[at-tag[lim g[all-persuni b’di]abbiltà, fejn sostniet li l-opportunitajiet g[al dawn in-nies qeg[din dejjem ji]diedu.

Fost l-investiment li qed jag[mel il-Gvern fil-qasam tal-familja hemm i/-Child Care Centres, li huma talog[la livell, mhux b[al dak li kien feta[ Gvern Laburista fl-1997, li finanzjarjament ma kienx vijabbli.

Fl-a[[arnett, Cristina sostniet li linvestiment fil-qasam edukattiv, b’mod indirett, qed i[alli l-frott filqasam tax-xog[ol. Hi ;abet e]empju bl-MCAST, fejn li kieku ma kienx g[al dan il-Kunsill, ma kienx jinfeta[ is-suq tal-ajruplani kif ukoll tal-farma/ewtika.

Fl-a[[ar 24 sena, [lief g[al e//ezzjoni ta’ sentejn ta’ gvern Laburista, in-numru ta’ self-employed f’Malta ]died kull sena. Dan ifisser li l-ekonomija ta’ Malta dejjem kibret grazzi g[all-investiment tan-negozji ]-]g[ar.

Dan sostnieh is-Segretarju Parlamentari g[an-Negozji ]-}g[ar u l-Artijiet, Jason Azzopardi, waqt djalogu fl-Uffi//ju talPN fis-Swieqi. Hu sostna li filwaqt li Gvern Nazzjonalista dejjem [are; skemi u investa f’dawn in-negozji, l-uniku kuntatt li kien g[amel Gvern Laburista fl1996 mas-self employed, kien biex jispjegalhom kif se ta[dem is-sistema tasSISA, li kien introdu/a Alfred Sant.

Is-Segretarju Parlamentari tkellem dwar ]ew; skemi li l-Gvern nieda fla[[ar xhur u li kellhom rispons qawwi min-negozji ]g[ar u medji. L-ewwel skema tal-MicroInvest, gawdew minnha 770 negozju ]g[ir, li bejniethom [olqu aktar minn 300 impjieg ;did, b’investiment totali ta’ €16-il miljun. Fliskema MicroCredit, li tnediet f’Marzu li g[adda, di;à ;ew approvat 110

applikazzjoni li jfisser investiment totali ta’ €16-il miljun u mijiet ta’ impjiegi ;odda.

Il-[sieb tal-Gvern kien li l-fond ta’ €52 miljun jintu]aw f’erba’ snin, i]da jidher li dawn mistenni jintu]aw ferm qabel ir-raba’ sena.

Spjega wkoll li l-fiera ‘Intrapri]a Malta’ li saret fi tmiem il-;img[a f’Ta’ Qali, [adu sehem 62 esebitur li ma [allsux g[all-parte/ipazzjoni tag[hom b’sens ta’ ringrazzjament lin-negozji ]g[ar g[all-fidu/ja li wrew fl-ekonomija Maltija.

Hu sostna li Malta g[andha l-[ames lanqas rata ta’ qg[ad fl-UE proprju g[allfatt li n-negozji ]g[ar u medji mhux qed jiddejqu jinvestu fl-ekonomija ta’ Maltija, b[ala sinjal ta’ fidu/ja.

Il-Kummissjoni Ewropea qed tpo;;i wkoll lil Malta b[ala mudell g[all-pajji]i o[rajn fil-qasam tan-negozji ]-]g[ar. Hu [abbar li fil-;img[at li ;ejjin, il-Gvern se jkun qed iniedi pro/ess ta’ konsultazzjoni pubblika dwar it-tnaqqis tal-burokrazija g[al negozji ]g[ar.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

6 Lokali

Offerta esklussiva mill-Banif Bank g[all-abbonati tal-GO mobile Banif Bank (Malta) plc nieda prodott ;did g[al perijodu limitat, esklussivament g[al klijenti ta’ GO mobile li g[andhom is-servizz tal-mowbajl tag[hom abbonat mal-iskema tal-Pay Monthly u li se jir/ievu SMS ming[and ilGO dwar din l-offerta talBanif.

Sal-a[[ar ta’ Ottubru, labbonati tal-GO mobile eli;ibbli g[al din l-offerta u li jift[u kont ta’ depo]itu fiss g[all-perijodu ta’ sentejn, ikunu jistg[u jgawdu minn rata tal-img[ax ta’ 3.0625% gross fis-sena, img[ax li jit[allas kull tliet xhur.

Dan il - kont ta ’ depo]itu fiss hu xhieda tal - impenn tal - Banif li jissie[eb ma ’ kumpaniji lokali ewlenin b[all - GO

plc biex jag[ti l - opportu nità lill - klijenti tieg[u biex igawdu minn offerti vanta;;ju]i .

L-abbonati tal-GO mobile li huma eli;ibbli u interessati f’din l-offerta, huma mistiedna j]uru u jippre]entaw l-SMS li jir/ievu ming[and il-GO f’wa[da mill-ferg[at li g[andu l-Banif li jinsabu {’Attard, il-Fgura, inNaxxar, {al Qormi, irRabat, San :wann, San :iljan, San Pawl il-Ba[ar u G[awdex, biex jift[u dan il-kont u jibdew jibbenefikaw minn rati tal-img[ax spe/jali.

Din l-offerta hi valida sal-31 ta’ Ottubru 2011. Ilkont jinfeta[ b’depo]itu minimu ta’ €2,500 u hu su;;ett g[al /erti termini u kundizzjonijiet.

Direttur ;did tal-Appostolat tal-Ba[ar L-Ar/isqof Pawlu Cremona innomina lil Fr. Joe Borg biex ikun Direttur tal-Appostolat tal-Ba[ar.

L-Appostolat tal-Ba[ar hi [idma prin/iparjament fuq il-vapuri li jid[lu Malta, mal-ekwipa;; u l-ba[rin. Din il-[idma mhux biss tirrigwardja l-kura spiritwali ta’ dawn il-ba[[ara i]da wkoll g[ajnuna o[ra karitatevoli u so/jali.

Introdott mill-;did il-;obon fin Cathedral City Il-kumpanija George Borg re;g[et introdu/iet fis-suq Malti l-prodotti tal-;obon Cathedral City.

L-iskop ta’ din l-okka]joni kien biex is-suq Malti jkun mg[arraf a[jar bil-kwalità ta’ ;obon mill-iktar fin li jista’ jixtri lokalment.

F’ri/eviment fil-Lukanda Hilton waqt il-pre]entazzjoni ta’ dan il-;obon fin li jinsab mill-;did fis-suq lokali, kien hemm pre]enti Mark PittsTucker, il-bniedem responsabbli g[all-kwalità u ttog[miet finali ta’ din il;obna. Hu fisser kif ilCathedral City Cheddar hu mag[mul skont ri/etta tradizzjonali li ilha tintu]a,

fin-na[a tal-Punent talIngilterra. Wara li l-;obon isir, jit[alla jimmatura g[al bejn erbg[a u 18-il xahar, skont it-tog[ma li tkun trid tinkiseb u l-irtubija jew lebusija tieg[u.

Dan il-;obon hu tajjeb g[all-membri kollha talfamilja u joffri versatilità massima. Jista’ jittiekel wa[du, b[ala ingredjent g[al mal-ikel u wkoll servut fuq i/-cheese board.

Apparti milli jista’ jkun il;obon mittiekel g[al kull jum, hu ideali wkoll g[al okka]jonijiet spe/jali, fejn jiltaqg[u l-membri tal-familja jew il-[bieb. Tul dawn la[[ar snin, Cathedral City

komplew bis-su//ess li di;à kienu kisbu u kattru ie[or innovattiv, biex komplew ]viluppaw il-prodott.

Barra minn dan, Cathedral City hi l-ewwel ditta li bdiet tintrodu/i l-pakkett li jinfeta[ u jing[alaq. Dan g[arra;uni biex il-;obon jibqa’ frisk u dejjem fil-bor]a tieg[u.

S’issa, Cathedral City reb[et 20 premju g[a/-cheddar meqjus b[ala full-bodied, rich u creamy, li tant ing[o;ob minn dawk li j[obbu l-;obon cheddar. Idditta Cathedral City introdu/iet ukoll varjanti ;odda ta’ ;obon, li huma l-ma[kuk u l-imqatta’.

Bor]a ta’ Studju g[al in;inier tal-Air Malta Impjegat tal-Air Malta, lIn;inier Leslie Caruana, reba[ il-Bor]a ta’ Studju ta’ din issena tal-International Federation of Airworthiness (IFA).

Din il-bor]a toffri l-opportunità lill-membri tag[ha, inklu] l-Air Malta, li jinnominaw individwi biex jir/ievu ta[ri; fl-airworthiness, immirat biex itejjeb l-g[arfien tag[hom fuq mi]uri relatati mas-sigurtà filqasam tal-avjazzjoni kummer/jali.

Dan il-premju joffri sa 3,500 lira sterlina biex jg[in lir-rebbie[ jattendi kors rikonoxxut internazzjonalment fl-airworthiness. Leslie Caruana, li kien mag[]ul fost [ames nominati, se ju]a l-bor]a ta’ studju biex jattendi l-kors tal-Joint Authority tal-Airworthiness,

fl-Olanda, f’Novembru li ;ej.

Silvio Falzon, l-In;inier Kap tal-Air Malta, qal li lkumpanija hi onorata li ntg[a]let in-nomina tag[ha fledizzjoni ta’ din is-sena. Illinja tal-ajru minn dejjem sa[qet fuq l-og[la livelli ta’ sigurtà. L-Air Malta tapprezza [afna inizjattivi b[al dawn talIFA li jipprovdu opportunitajiet uni/i g[all-impjegati biex i]idu l-esperjenza tag[hom u b’hekk tibbenefika l-kumpanija.

L-IFA tistinka biex tfittex titjib kontinwu fl-airworthiness mhux biss biex tinkora;;ixxi n-nies ifittxu karrieri fl-avjazzjoni i]da tg[inhom jiksbu g[arfien fuq materji relatati ma’ dan il-qasam daqshekk importanti fil-qasam tal-avjazzjoni kummer/jali.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

8 Opinjoni

Mil-Libja dejjem ti;i xi [a;a ;dida minn Joe C. CORDINA joecord@onvol.net

Il-filosofu Grieg Aristotile, darba kien qal li mil-Libja dejjem ti;i xi [a;a ;dida u dan kemm-il darba ;ie ppruvat matul i]-]mien, i]da iktar u iktar f’dawn l-a[[ar ]minijiet.

Sa minn mindu d-dittatur Taljan Benito Mussolini da[[alha f’mo[[u li jattakka lLibja u jag[milha kolonja talItalja fl-1911, il-Libja kienet dejjem fl-a[barijiet.

Il-Libja re;g[et kienet fla[barijiet meta l-Alleati reb[u lill-forzi ta’ Hitler u ta’ Mussolini f’battalji fuq l-art Libjana, liema reb[ kellu impatt fuq l-avvanz tal-Forzi Alleati fit-Tieni Gwerra Dinjija. Wara, il-Libja re;g[et fl-a[barijiet meta [adet lIndipendenza. Imbag[ad kul[add skanta kif fil-Libja, f’daqqa wa[da, sar kolp ta’ stat minn Kurunell tal-Armata, Mu’ammar Gaddafi. Tne[[iet il-monarkija u l-pajji] ;ie ddikjarat Repubblika.

Minn dakinhar sal-lum, dan il-pajji] ;ar tag[na ma’ qata’ xejn li jkun fl-a[barijiet, dejjem min[abba xi [a;a ;dida, kemm tajba u kemm [azina. U l-a[[ar prova ta’ din il-frazi ta’ Aristotile kienet ]gur irrebelljoni li faqqg[et fil-Libja tmien xhur ilu u g[adha g[addejja sal-lum. Kienet ]gur [a;a ;dida li mil-Libja [ar;et l-a[bar ta’ protesta minn grupp ta’ nies f’Beng[azi kontra rRe;im ta’ Gaddafi kif u wara r-ritaljazzjoni [arxa min-na[a tar-Re;im, din il-protesta kibret u waslet biex ne[[iet mill-poter dan l-istess Re;im li kien amministra lil-Libja g[al dawn l-a[[ar 42 sena.

Li ma kienx ;did f’dan ixxenarju kien l-g[ajnuna li offriet Malta li/-/ittadini ta’ dan il-pajjiz fil-krizi li kienu g[addejjin minnha, g[ax matul i]-]mien kien hemm okka]jonijiet fejn il-Libja ;iet b]onn u g[amlet u]u kemm mill-[biberija ta’ Malta u kemm mill-qalb [anina talMaltin.

E]empju ri/enti kien i]]mien tal-embargo internazzjonali fuq il-Libja, meta //ittadini ta’ dan il-pajji] kienu ji;u Malta g[all- [ti;iet kollha li kellhom b]onn. U g[alhekk ma kien xejn ;did g[al Malta li toffri l-g[ajnuna tag[ha. I]da li kien ;did kien il-mod straordinarju li bih Malta da[let g[al pi]ijiet u responsabbiltajiet kbar u ta’ sogru u periklu fattwali. Kien ;did ukoll ilkobor tal-attivitajiet li ;;enerat Malta mil-lat umanitarju li ;ab

fuq Malta l-ammirazzjoni taddinja u r-ringrazzjament u lgratitudni ta’ dawk li bbenefikaw minn dawn l-azzjonijiet.

Malta impenjat ru[ha millewwel hekk kif beda l-inkwiet fil-Libja, tant li l-ewwel attività li nieda l-Gvern Malti bi ftehim mal-Oppo]izzjoni, kienet l-organizzazzjoni ta’ operazzjoni ta’ evakwazzjoni ta’ [addiema u /ittadini o[rajn Maltin mil-Libja. Ma’ dawn bdew ji;u evakwati wkoll barranin f’operazzjoni li tant kienet ippjanata u organizzata tajjeb, li ;ibdet l-ammirazzjoni ta’ Gvernijiet Barranin li talbu

?ittadini Libjani jin;abru biex jo[duha kontra r-Re;im Libjan ta’ Gaddafi

Evakwati Libjani jaslu Malta

l-kooperazzjoni tal-Gvern Malti fl-evakwazzjoni ta//ittadini tag[hom mil-Libja. U Malta saret hub g[a/-/ittadini ta’diversi nazzjonalitajiet evakwati mil-Libja. Bl-istinkar li sar, ;ew salvati ‘l fuq minn 15,000 persuna mil-Libja — sforz li jag[mel unur lil Malta u li j;ieg[el lilna l-Maltin inkunu tassew kburin.

Ma’ din l-operazzjoni ta’ sal-

g[al dan l-iskop, barra li ntbag[tu wkoll tobba u infermiera biex jassistu lill-midrubin u l-feruti vittmi ta’ gwerra, li sa issa di;à swiet il-[ajja ta’ ‘l fuq minn 20,000 ru[, tnediet skema biex pazjenti Libjani jin;iebu [alli jiddewwew fi sptarijiet Maltin.

Barra dawn id-de/i]jonijiet li jid[ol bil-qawwi biex jevakwa n-nies mil-Libja u biex

JOE.C. CORDINA ilu jikteb dwar irrelazzjonijiet bejn Malta u l-Libja g[al dawn l-a[[ar 36 sena. Hu editja wkoll g[add ta’ ;urnali u rivisti. Kien editur tal-ewwel u l-unika gazzetta bil-Malti u bl-G[arbi, “ID IS-SLIEM” u editur ta’gazzetta bl-G[arbi li kienet tittratta a[barijiet bejn Malta u d-dinja G[arbija.

Joe ]ar il-Libja g[add kbir ta’ drabi u sa akkumpanja bosta drabi lil delegazzjonijiet fil-Libja. vata;;, il-poplu Malti, ilGvern u l-Oppo]izzjoni da[al g[al attività umanitarja o[ra; dik li bag[at ikel, xorb u medi/ini lill-;irien Libjani.

Tista’ tg[id li sa mill-bidu talkunflitt, il-Gvern Malti mexa spalla ma’ spalla mal-Kunsill Nazzjonali Transitorju g[al dik li hi g[ajnuna umanitarja. U

jibg[at provisti ta’ikel, ilma u medi/ini, il-Gvern Malti wkoll kellu jie[u de/i]jonijiet gravi u serji waqt dan il-kunflitt, b[alma sar meta a//etta li jag[ti kenn politiku lil ]ew; piloti Libjani li [arbu milLibja bl-ajruplani b’kollox, wara li ma obdewx ordni tarRe;im biex jattakkaw nies

/ivili li kienu qed jipprotestaw. Illum qed iktar jo[ro; kemm kienet serja din id-de/i]joni u l-bi]a’ li kien hemm, ta’ xi riperkussjoni.

De/i]joni serja o[ra kienet li ma jit[allewx jillandjaw f’Malta xi ajruplani Libjani li ma g[amlux l-intenzjoni tag[hom /ara.

Fl-istess [in kien hemm idde/i]joni li jing[ata permess lill-ajruplani militari li kienu qed jintu]aw min-NATO biex jattakkaw l-istallazzjonijiet militari tar-Re;im fil-Libja meta xi w[ud minnhom talbu jin]lu fl-ajruport internazzjonali ta’ Malta fuq ra;uni ta’ emer;enza. Din kienet kwistjoni, li kif qal il-Prim Ministru Ingli], David Cameron stess fl-ittra ta’ apprezzament u ringrazzjament li kiteb lill-PM Malti, kienet tin[tie; attenzjoni ta’ bilan/ min[abba klawsola filKostituzzjoni ta’ Malta.

Sadattant Malta kienet [adet id-de/i]joni importanti li tag[raf lill-Kunsill Nazzjonali Transitorju b[ala l-unika Awtorità li hi responsabbli li tamministra l-Libja. Imbag[ad kien hemm id-de/i]jonijiet lo[ra li kellhom jittie[du rigward l-Ambaxxata Libjana f’Malta, il-po]izzjoni talAmbaxxatur u l-istaff Libjan u l-protesti li kienu qed isiru minn Libjani residenti f’ Malta.

F’dawn i/-/irkustanzi, ilGvern kellu jimxi tassew bilg[aqal u l-Ministru talAffarijiet Barranin Tonio Borg kellu bi//a xog[ol tassew delikata biex hawn Malta ma tin[oloqx sitwazzjoni ta’ inkwiet serju. Bil-[idma u b’kuntatt kontinwu malAmbaxxatur Libjan f’Malta Saadun Swayeh, li wkoll wera /ertu g[aqal u in;enwità, issitwazzjoni n]ammet dejjem

ta[t il-kontroll sakemm fla[[ar kollox ;ie konklu] bittattika u bl-g[aqal u b’e]er/izzju ta’ diplomazija s[i[a.

Intant, fil-Libja l-;lied g[adu sejjer, g[alkemm nizzu[ajr lil Alla, issa jidher li wasal fla[[ar u fil-frattemp qed isiru sforzi biex jin[oloq Gvern ;did li jkun verament rappre]entattiv tal-poplu Libjan kollu. Din it-Tmexxija ;dida g[andha quddiemha bi//a xog[ol iebsa biex ter;a’ tirrikostruwixxi l-pajji] kemm politikament u wkoll fil-bini mill-;did tal-infrastruttura. U a[na l-Maltin kif g[enna lilLibjani mil-lat umanitarju, barra li g[andna nkomplu nag[mlu dan, ikun siewi wkoll li nag[tu sehemna wkoll f’servizzi o[ra li dawn il-;irien tag[na jkunu jin[tie;u, u li a[na g[andna l-esperjenza tag[hom. Dwar dan di;à sar diskors min- na[a tal-Mexxejja l-;odda tal-Libja; li waqt li wrew ir-rikonoxximent u lgratitudni lejn il-Maltin, qalu li Malta tista’ tg[in fl-i]vilupp tal-Libja. U g[al dan l-iskop, lAwtoritajiet Maltin iridu jippjanaw u jkunu m[ejjija biex meta jasal il-mument, ikunu lesti jag[tu sehem u jie[du sehem.

Intant jidher li l-NTC qed jitmexxa bil-g[aqal u fehem li liktar [a;a importanti g[alLibja hi li jkun hemm rikon/iljazzjoni nazzjonali u tin]amm is-sigurtà, u jidher li qed jippromwovi din l-idea wkoll, mill-fatt li ]amm il-forzi tal-ordni tal-pulizija e]istenti u ma ]armahomx. Jekk il-Libjani jirnexxilhom jeg[lbu s-sentimenti personali g[all-;id veru tal-pajji], ir-ri]ultat ]gur ikun wie[ed ta’ fejda g[all-futur ta’ dan il-pajji], li kif g[idna filbidu — minnu dejjem ;iet xi [a;a ;dida.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

L-ambjent adatt g[ax-xog[ol Huma diversi l-karatteristi/i ewlenin u mill-aktar importanti biex f’pajji] tin[oloq il-klima adatta g[ax-xog[ol. Dawn i]-]minijiet qed jirri]ultaw fi klima aktar diffi/li biex jin[oloq dak il-bilan/ bejn il-kri]ijiet u l-isfidi internazzjonali fl-oqsma talekonomija u dawk finanzjarji u dak li hu me[tie; biex kull pajji] jixpruna s-so/jetà tieg[u biex ikun hemm l-ambjent adatt g[ax-xog[ol. }g[a]ag[ f’diversi pajji]i qed jipprotestaw Qudddiem din is-sitwazzjoni, f’[afna pajji]i l;enerazzjoni ]ag[]ug[a qed t[ossha l-aktar milquta mill-kri]i finanzjarja dinjija. Qed naraw, u rajna fla[[ar xhur, li]-]g[a]ag[ jo[or;u jipprotestaw fittoroq kontra l-mi]uri ta’ awsterità li qed jie[du diversi gvernijiet biex jindirizzaw l-isfidi ekonomi/i u finanzjarji. Fl-a[[ar jiem, rajna dimostrazzjonijiet kbar mi]-]g[a]ag[ fil-pajji] ;irien ta[na, fl-Italja. }g[a]ag[ jipprotestaw kontra l-livell g[oli ta’ qg[ad fost il-;enerazzjoni ]ag[]ug[a li anke wara li jtemmu l-istudji fil-livell terzjarju, qed isibuha diffi/li [afna li jsibu impjieg. Is-sitwazzjoni hi [afna aktar gravi fin-na[a t’isfel tal-Italja.

Ir-rabja fost l-istudenti f’dawn il-pajji]i hi ta’ inkwiet serju. Meta gvern f’pajji] jitlef il-fidu/ja ta]-]g[a]ag[ u tibda tikber il-frustazzjoni tal;enerazzjoni ]ag[]ug[a, pajji] ikun qieg[ed ikabbar l-istabbilità tieg[u.

Dan jikkuntrasta bil-kbir ma’ dak li qed jesperjenza pajji]na. Il-Gvern Malti g[amel g[a]liet importanti fi ]minijiet ta’ kri]i ekonomika u finanzjarja dinjija, Il-prijorità ewlenija tieg[u kienet ixxog[ol u li jkompli jsa[[a[ l-ambjent li jo[loq ixxog[ol. L-ewwel ambjent li tefa’ [arstu fuqu lGvern kien aktar investiment fl-edukazzjoni u fi]]g[a]ag[ li qed ikomplu jag[]lu li jkomplu jistudjaw biex huma jkunu m[arr;a f’industriji u f’oqsma ta’ xog[ol li pajji]na kapa/i ja//ella. Li f’pajji]na kapa/i ji;bed investimenti ;odda.

Minbarra li g[a]el li jkompli jinvesti fis-sistemi edukattivi fil-livelli kollha tag[ha, u kompla b’riformi mifruxa kemm fl-iskejjel tal-istat, tal-knisja, kif ukoll f’dawk indipendenti biex il-pajji], fissettur importanti tal-edukazzjoni, ikompli jimxi ’l quddiem u joffri sistema edukattiva [olistika li tilqa’ wkoll g[all-b]onnijiet ta’ pajji]na.

Investiment fi]-]g[a]ag[ u fl-edukazzjoni E]empju /ar ta’ kemm l-istudenti u ]-]g[a]ag[ qed jilqg[u l-inizjattivi tal-Gvern intweriet filjiem li g[addew meta l-Gvern qassam xejn anqas minn 270 bor]a ta’ studju o[ra lil min irid ikompli javvanza fl-istudji tieg[u. L-istudenti qeg[din iwie;bu g[al din il-politika tal-Gvern. I]]g[a]ag[, anke dawk li di;à huma f’impjieg, qed jifhmu li l-ambjent tax-xog[ol f’pajji]na jista’ jkompli jissa[[a[ jekk il-[addiema tag[na jkunu aktar im[arr;in u aktar kwalifikati akkademikament.

Is-sa[[a ta’ pajji]na hi r-ri]orsa umana. Hi din il-karatteristika importanti li tiddistingwina minn pajji]i o[ra. Hi r-ri]orsa umana m[arr;a u kwali-

fikata li t[ajjar investituri kbar li j[arsu lejn pajji]na u jag[]lu lil Malta u mhux pajji] ie[or biex, ikabbru l-attività ekonomika tag[hom.

Il-Gvern qieg[ed ikun strumentali biex irri]orsa umana tkompli ssir aktar kwalifikata u m[arr;a. Mhux biss, l-istituzzjonijiet edukattivi qeg[din jattiraw lejhom numri dejjem akbar ta’ student li jkomplu bl-istudji tag[hom wara l-età obbligatorja, b’opportunitajiet kbar g[al ta[ri; f’diversi oqsma li fihom i]-]g[a]ag[ kapa/i jsibu impjieg wara l-istudji tag[hom.

I]da hemm ukoll id-direzzjoni tal-Gvern biex joffri l-ambjent u l-opportunitajiet li]-]g[a]ag[ biex ikomplu javvanzaw fl-istudji tag[hom. Mill2006 ’l hawn, ing[ataw di;à 1,360 bor]a ta’ studju lil ]g[a]ag[ biex ikomplu javvanzaw fil-

karriera tag[hom. 1,360 persuna li hekk kif qed itemmu l-istudji tag[hom, qed jag[mlu differenza fl-ambjent tax-xog[ol tag[hom. 1,360 li qed jiksbu l-esperejnza lil hinn minn xtutna fil-livell akkademiku, u qed jirritornaw f’pajji]na lesti biex ikomplu jag[tu l-kontribut tag[hom fis-suq taxxog[ol.

Il-Gvern qatt ma [ares lejn l-investiment fledukazzjoni b[ala pi] finanzjarju. Hu investiment fil-futur ta]-]g[a]ag[ u tal-famijli tag[na, kif ukoll investiment f’pajji]na – investiment fl-ambjent adatt ta’ pajji]na li rridu nkomplu nsa[[u[ u nie[du [siebu. G[aliex hu l-ambent tax-xog[ol u r-ri]orsi li jkollu pajji] li investitur janalizza qabel ma jidde/iedi biex jinvesti.

Din hi politika /ara li g[andha l-vi]joni li twassalna u tmexxina g[as-snin li ;ejjin. Hi politika li qieg[da wkoll tintlaqa’ tajjeb mi]-]g[a]ag[ li qed jirrikorru g[al boro] ta’ studji li joffri l-Gvern minn ]mien g[al ie[or.

Din hi politika li g[andha tibqa’ tkun sostnuta.

Hi politika favur i]-]g[a]ag[ li m’g[andu jkun hemm ebda kontroversja dwarha. I]da l-esperjenza tal-img[oddi bir-ra;un titfa’ d-dubji meta nafu x’g[amel gvern Laburista li ried jibg[at lill-istudenti jiddejnu biex ikomplu bl-istudji tag[hom.

Partit Laburista sieket u ma jag[ti ebda ser[an il-mo[[ Hu minnu li f’pajji]i o[ra i]-]g[a]ag[ ma jgawdux minn din il-politika li jgawdu minnha l-istudenti Maltin. I]da din il-politika qieg[da tag[tina rri]ultati. I/-/okon tal-g]ejjer tag[na jirrikjedu li nkunu ta’ spalla ma]-]g[a]ag[ biex jing[ataw ukoll l-opportunitajiet jimir[u f’livelli akkademi/i g[olja.

Hu importanti g[aldaqstant, li l-Partit Laburista ma jibqax sieket u minflok juri l-impenn tieg[u wkoll favur din il-politika. Is-skiet, jew l-istennija sal-elezzjoni, ma jag[ti ebda ser[an il-mo[[.

INTIETEF

Profeti foloz fit-t[abbir tad-data tal-Elezzjoni I]-]mien g[addej. Aktar mhu se jg[addi ]mien aktar se nibdew nisimg[u fuq lElezzjoni :enerali li jmiss.

Elezzjoni li verament qed toqrob, i]da li mhix fil-qrib daqskemm [afna qed jippruvaw ipin;uha. Nibda biex ng[id li din il-le;i]latura tiskadi f’Mejju 2013, u allura l-elezzjoni tista’ ttawwal sas-sajf tal2013. G[alkemm ikoll nafu li la[[ar elezzjoni li saret, fl-a[[ar Sibt li setg[et issir kienet dik tas-sena 1987. L-o[rajn kollha saru xi ftit xhur qabel. Din idde/i]joni mhix f’idejna, u g[alhekk g[andna n[alluha f’idejn min g[andu din irresponsabbiltà kbira; f’idejn ilPrim Ministru.

Profeti foloz. Minkejja dan, konvint li issa jibdew jinbtu [afna profeti foloz, kollha kemm huma jispekulaw fuq dati differenti. Hekk kien ;ara qabel l-elezzjoni tassena 2008. Elementi fil-partit

joqrob ukoll. Minkejja dan, irridu nibqg[u b[alma konna tul dawn l-a[[ar tliet snin u nofs: iffukati fuq ix-xog[ol tal-Gvern.

minn Philip MIFSUD info@philipmifsud.com

Laburista kellhom interess li jxerrdu l-kelma li l-elezzjoni ‘;ejja x-xahar id-die[el’. U meta d-data tg[addi, jivvintaw o[ra, u o[ra sa ma fl-a[[ar waslet tabil[aqq. Hekk se jer;a’ ji;ri din id-darba.

Nistennew u naraw. I]da minkejja li g[ad fadal ]mien mhux [a]in, tajjeb li wie[ed jirrikonoxxi li ]-]mien qed

Kon/entrazzjoni assoluta. Ma nistg[ux nillaxkaw.

G[andna b]onn kon/entrazzjoni assoluta, spe/jalment b’dan il-maltemp kollu li g[andna madwarna u li kompla jikkumplika ru[u bil-prob-

lemi kbar li sabet ru[ha fihom il-Libja. Il-mod ta’ kif ;iet immani;;jata din il-kwistjoni sa mill-bidu nett, juri kemm dan hu gvern iffukat u kemm g[andna Prim Ministru jaf x’qed jag[mel. X’kien ji;ri f’sitwazzjoni b[al din ta[t Gvern Laburista? Lanqas biss irrid na[seb. Spe/jalment filkwistjoni ta’ dawk i]-]ew; ajruplani tal-gwerra li ni]lu f’pajji]na g[al g[arrieda u li tefg[una f’sitwazzjoni li aktar ma na[seb fuqha aktar nirrealizza kemm kienet delikata.

B’dawn il-[sibijiet f’mo[[i ftakart aktar minn darba, meta fis-sena 1985 kien ni]el Malta ajruplan ma[tuf u d-di]astru li se[[ wara. Fi ]mien ta’ kri]i wie[ed juri l-kapa/itajiet tieg[u, u differenza ma titkejjilx.

Aljenazzjoni. Hi [asra li f’dan i]-]mien ta’ b]onn, ta’ kon/entrazzjoni kbira, ikun hawn min, g[al ra;unijiet li jkun jafhom hu biss, probabbilment g[ax ikun irid li lattenzjoni tinxte[et kollha fuqu, jipprova jtellef din ilkon/entrazzjoni u jiddevja lattenzjoni kollha fuqu. Hi [asra li tul din il-le;i]latura daqstant partikulari u diffi/li, il-Prim Ministru, minn barra li jaffa//ja dan il-mew; estern kontinwu, kellu jiffa//ja mew; intern ukoll, li xi ftit jew wisq jiddevjah mill-kon/entrazzjoni tieg[u. Mew; li minkejja li qed toqrob l-elezzjoni, donnu li jibqa’ jitfa//a.

Prodott tajjeb. Konvint li g[andna prodott bi]]ejjed biex immorru quddiem il-poplu.

Konvint li m’g[andniex xi j[ammrilna wi//na. G[allkuntrarju, pajji]na g[andu rikonoxximent internazzjonali ta’ dak li rnexxielu jikseb f’dawn l-a[[ar snin meta mqabbel ma’ dak li g[amlu pajji]i o[ra. Minbarra fuq ixxog[ol tal-Gvern, issa rridu nikkon/entraw fuq it-test elettorali li jmiss u ni;bdu dan il[abel ilkoll flimkien. Flimkien, mhux g[ax a[na qalbna marbuta mal-poter. A[na qatt ma konna lesti, u qatt m’a[na se nkunu lesti li nag[mlu patt max-xitan sabiex nirb[u xi elezzjoni! I]da g[ax ;enwinament nemmnu li l-politika tag[na hi l-aqwa g[al dan ilpajji], it-tmexxija tag[na hi laqwa g[al dan il-pajji] u fuq kollox il-[idma tag[na hi laktar [idma li tirrendi frott g[al kull wie[ed u wa[da minna.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

10 Ittri

Grazzi g[al Losurdo Domenico Losurdo hu filosfu Marxista Taljan li spe/jalizza b[ala storiku tal-ideat u teorista politiku. Illum g[andu 70 sena. Studja u [a d-dottorat mill-università ta’ Urbino firregjun tal-Marche fl-Italja /entrali. Ja[dem b[ala Professur tal-Istorja talFilosofija f’din l-università u hu meqjus internazzjonalment b[ala studju] u awtorità fuq Hegel.

G[andu firxa kbira ta’ kitba – aktar minn 200, b’fokus fuq tliet movimenti importanti filfilosofija u l-politika. L-ewwel: il-filosofija idealista :ermani]a – li fiha jinkludi l[assieba leminin Nietsche u Heidegger – apparti l-klassi/i Kant u Hegel. It-tieni: itteoristi tal-moviment tal{addiema: Marx u Lenin, Gramsci u Lukacs – fejn juri li l-materjali]mu storiku jag[mel sens anki fi]-]minijiet tal-lum.

Losurdo ilu mpenjat f’dan ir“restawr’ g[al dawn l-a[[ar 30 sena.

It-tielet: il-kritika tal-liberali]mu. Wara d-de/ennju Fukayama (id-disg[inijiet), Losurdo permezz ta’ diversi esejs, nise; l-istorja tal-liberali]mu mis-seklu 17 sal-lum.

Analizza t-teoristi prin/ipali tal-liberali]mu u x’kienu lg[a]liet politi/i tas-so/jetajiet u stati li jqisu lilhom infushom liberali.

Dan hu studju kritiku u mhux wie[ed apolo;etiku u qed iqanqal interess kbir filpajji]i li jitkellmu bl-Ingli], issa li qed ikunu ppubblikati traduzzjonijiet bl-Ingli] talkitba tieg[u.

L-anali]i ta’ Losurdo fuq dawn it-tliet aspetti ta/-/iviltà moderna – apparti l-kur]ità tag[ha – sservi biex nifhmu a[jar is-sitwazzjoni ta’ kri]i ekonomika li ninsabu fiha. Irri/erka tieg[i kienet iffa/ilitata mill-internet u minn ri/ensjonijiet ta]-]ew; kotba ta’ Losurdo li kienu ppubblikati dan l-a[[ar Liberalism: a counter-history u The Language of Empire.

F’ittra o[ra nag[ti xi kummenti dwar dawn it-tliet aspetti tal-kitbiet ta’ Losurdo, i]da llum xtaqt ng[id kif dan lawtur faqa’ l-bu]]ieqa tattotalitarjani]mu. It-totalitarjani]mu hu su;;ett kumpless, i]da fi]-]mien tal-gwerra bierda – wara t-tieni gwerra dinjija – serva b[ala arma idjolo;ika.

Fil-ktieb tag[ha The Origins of Totalitarianism (1951), Hannah

Arendt argumentat li te]isti identità essenzjali bejn ilKomuni]mu u n-Nazi]mu, g[ax it-tnejn huma stati totali mmexxija minn partit wie[ed.

Losurdo ma jaqbilx ma’ din lidentifikazzjoni u jispjega li lori;ini ta]-]ew; movimenti huma differenti.

In-nazi]mu jori;ina millpoliti/i kolonjalisti u imperjalisti f’dik li llum nafuha b[ala ttielet dinja u minn tradizzjonijiet razzisti u anti-semiti, filwaqt li l-komuni]mu jaf lori;ini tieg[u g[at-tradizzjoni rivoluzzjonarja li mill-1789 twassal sal-1917. Il-fatt li ttnejn kienu stati totali mmexxija minn partit wie[ed ma ji;;ustifikax skont Losurdo, li jing[aqdu flimkien f’kun/ett wie[ed ta’ totalitarjani]mu.

Filwaqt li dan il-kun/ett jista’ jservi skop politiku – b[alma serva fi ]mien il-gwerra bierda – ma jirriflettix ri/erka intellettwali awtentika.

Fil-fatt qeg[din naraw li llum dan il-kun/ett kien abbundunat u kkunsidrat li jag[raf elementi i]olati tar-realtà storika u mhux ir-realtà kollha kemm hi.

Grazzi g[al Losurdo.

Mario Mifsud

Il-{amrun

Tara u titg[allem minn [addie[or Kultant wie[ed jiskanta kemm jitg[allem minn dak li jxandar it-televi]joni.

Toqg[od fid-dar u tara dak kollu li jsir barra, qisek qieg[ed pre]enti.

Nhar l-Erbg[a 5 ta’ Ottubru, filg[odu fl-a[barijiet, fuq il-EuroNews jew isCNN rajt a[bar li se[[et fi Spanja, li laqtitni qatig[.

Kul[add jaf kif f’pajji]na, il-Gvern inkora;;ixxa lil bosta individwi biex jistallaw il-pannelli fotovoltaji/i fuq il-bjut. B’hekk jiffrankaw il-kontijiet talelettriku u jkunu qed inaqqsu mit-tin;is tal-ambjent.

Biex dak li jkun jit[ajjar, ilGvern sa wasal jag[ti lura parti mill-flus minfuqa fuq dan l-apparat.

Fuq stazzjon tar-radju Malti smajt ukoll lil wie[ed igorr ma’ Alan Deidun, li ma kienx sew li persuna tistalla l-pannelli fotovoltaji/i fuq il-bejt, u wara xi ]mien, sid ta’ bini fa//ata tag[ha jing[ata permess iwaqqa’ d-dar, itella’ appartamenti u jag[laq ix-xemx g[al kollox b’ri]ultat li l-

ispi]a g[all-pannelli tkun saret g[al xejn.

I]da x’g[amlu fi Spanja?

Il-Gvern sab wesg[at enormi u stalla hu stess il-pannelli fotovoltaji/i fihom. B’hekk intqal li Spanja tista’ tibqa’ mixg[ula l-lejl kollu ming[ajr [add ma j[allas sold.

Min jaf kieku l-Gvern – li hu int u jien – waqt li jkompli jg[in lill-familji li jridu jag[tu sehemhom ukoll flener;ija nadifa – isib firxiet ta’ art, jistalla dawn il-pannelli u jgawdi minnhom kul[add? Kif wera ttelevi]joni, dawn il-pannelli ma twa[[lux fl-art, i]da fuq armar apposta u ;ew iservu ta’ saqaf fil-fet[a li jinsabu.

Pere]empju kieku f’parti sew minn Ta’ Qali jsiru dawn il-pannelli, x’se jtellfu lin-nies li issa jibdew jag[mlu xi picnic ta[thom?

U x-xemx fi g]iritna mhix nieqsa. B’hekk g[andna garanzija li investiment b[al dan se jrendi ]gur.

Charles Spiteri

Birkirkara

Il-qtil dejjem qtil L-ewwel kellna l-istorja talkelba Star u issa tal-kelba Gaia.

Stejjer kiefra, u min jag[mel din il-mo[qrija, [aqqu jkun ikkastigat.

Imma nkunu sin/ieri. Kemm tfal li g[adhom ma twildux qed ikunu ma[qura, maqtula u mormija! Kemm hawn min jikkundanna dan il-qtil tattrabi?

Karmenu Psaila

Il-{amrun

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati.

L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

{ajku - 356 minn Oliver Friggieri

L-im[abba! {ares fl-g[ajnejn ta’ kelb u tara lil qalbu fihom.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

A[barijiet ta’ Barra 11 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-PROTESTI KONTRA L-KRI}I FINANZJARJA

Rabja u [erba f’Ruma Il-protesti kontra l-kri]i finanzjarja li qed tolqot iddinja lbiera[ kompliet fil-kapitali Ingli]a Londra hekk kif xi dimostranti baqg[u f’kampijiet quddiem ilKatidral ta’ San Pawl filwaqt li fl-Italja kien hemm kundanna g[all-vjolenza li kien hemm Ruma.

Il-pjazza quddiem il-knisja kienet lok ta’ protesta ta’ madwar 2,000 persuna s-Sibt u lbiera[ baqg[u hemm madwar 500 persuna. Tul il-lejl bejn is-Sibt u l-{add kien hemm xi in/identi ]g[ar bejn dimostranti u Pulizija i]da xejn fuq l-iskala li kien hemm f’Ruma.

Id-dimostrazzjonijiet li saru madwar id-dinja kienu parti minn ;urnata ta’ protesta biex i[e;;u l-politi/i jisimg[u lillpoplu u mhux lill-bankiera.

Matul il-;urnata tas-Sibt saru protesti fi 82 pajji] madwar id-dinja mill-Ewropa g[allIstati Uniti g[all-Asja u filma;;oranza tag[hom kienu pa/ifi/i.

L-ag[ar in/identi matul il;urnata tas-Sibt kienu f’Ruma fejn diversi vetturi, fosthom anki dawk tal-Pulizija spi//aw fil-mira.

Il-Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi wieg[ed li dawk responsabbli kienu se j[allsu g[al g[emilhom wara li rally pa/ifiku fil-kapitali Taljana biddel it-toroq ta’ Ruma f’[erba.

Berlusconi qal li dak li ;ara f’Ruma kien “sinjal inkwetanti” u qal li dawk responsabbli jridu jinqabdu u jkunu kasti-

Dimostranti lbiera[ filg[odu li baqg[u quddiem il-Katidral ta’ San Pawl f’Londra wara l-protesti li kien hemm is-Sibt b[ala parti minn protesta globali (ritratt Reuters)

gati.

Is-Sindku ta’ Ruma Gianni Alemanno qal li kienu ftit eluf minn madwar l-Italja, imma anki mill-Ewropa, li kienu responsabbli g[al dak li ;ara fit-toroq ta’ Ruma.

Biex tikkontrolla s-sitwazzjoni, il-Pulizija Taljana kellha tispara l-gass tad-dmug[ u tu]a l-kanuni tal-ilma kif ukoll da[let bil-forza fuq il-folol li kienu qed jaqilg[u l-inkwiet.

Fil-;lied, vettura armata talPulizija ng[atat in-nar i]da dawk ;ewwa rnexxielhom ja[arbu. Kien hemm tal-anqas 30 pulizija li ndarbu fl-inkwiet.

Tal-anqas 70 persuna ndarbu, tlieta minnhom b’mod

serju u saret [afna [sara materjali wara li [wienet u banek spi//aw fil-mira ta’ attakki.

Il-Pulizija qalet li dawk responsabbli g[al dawn l-atti ta’ vjolenza kienu ]g[a]ag[ estremisti tax-xellug mag[rufa li waqt protesti jaqilg[u linkwiet.

Dawn il-protesti kienu spirati mill-moviment Occupy Wall Street fl-Istati Uniti u dak Spanjol mag[ruf b[ala Indignants. Il-protesti ntemmu lbiera[ fi New York minn fejn bdew.

Fi New York, il-Pulizija arrestat madwar 45 persuna, laktar g[al affarijiet ]g[ar.

Qabel ma bdew il-protesti,

minn Pari;i tkellem Mario Draghi, il-kap tal-Bank ?entrali Taljan u li issa se jkun il-kap ;did tal-Bank ?entrali Ewropew, li esprima s-simpatija tieg[u ma’ dawk li qed jipprotestaw. Hu qal li ]]g[a]ag[ kellhom ra;un ikunu rrabjati kontra d-dinja finanzjarja u ]ied li anki nnies adulti kienu rrabjati dwar din il-kri]i.

Osservaturi qalu li filwaqt li l-moviment ori;inali fi Spanja li kien l-ispunt g[al dawn ilprotesti kellu talbiet konkreti g[al soluzzjoni g[ar-rata g[olja tal-qg[ad fi Spanja u kundizzjonijiet ta’ xog[ol a[jar, it-talbiet ta’ dawn ilprotesti kienu vagi u varjati.

L-IMF tammetti li s-sitwazzjoni ekonomika marret g[all-ag[ar Christine Lagarde, il-kap tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) ammettiet li s-sitwazzjoni ekonomika dinjija kienet qalbet g[all-ag[ar u issa kien ]died it-t[assib li l-kri]i tad-dejn li hemm fl-Ewropa tinfirex lejn partijiet o[ra taddinja.

Hi qalet li tul dawn l-a[[ar tliet ;img[at l-affarijiet kienu marru g[allag[ar anki jekk is-swieq finanzjarji matul dan il-perjodu kienu [adu ftit ru[. Imma, minkejja dan, is-sitwazzjoni ekonomika ma kinitx qalbet g[all-a[jar.

Hi qalet dan wara laqg[a f’Pari;i talMinistri tal-Finanzi u Gvernaturi talBanek ?entrali tal-20 pajji] ewlieni fiddinja, il-G20.

Hi qalet li l-pajji]i li l-ekonomija tag[hom qed tikber jinsabu m[assbin [afna dwar il-periklu li huma jispi//aw

effettwati [a]in [afna mill-problemi taddejn li g[andhom l-ekonomiji avvanzati.

Dan minbarra li dan jista’ jeffettwa [a]in ukoll il-pajji]i fqar.

Jean Claude Trichet, il-President talBank ?entrali Ewropew, qal li l-Fond ta’ Stabbiltà Finanzjarja Ewropew, li issa kien ratifikat mill-pajji]i kollha Ewropej taz-zona ewro, dalwaqt se jkun f’po]izzjoni li jra]]an il-kri]i tad-dejn li he]]et il-fidu/ja fl-ewro kif ukoll ilfidu/ja f’diversi pajji]i Ewropej.

Hu qal li dan il-mekkani]mu biex jg[in lill-pajji]i li jispi//aw fl-inkwiet kien se jg[in biex ikun hemm aktar stabbiltà finanzjarja.

Trichet qal ukoll li wasal i]-]mien g[al bdil fit-trattat tal-UE biex ikun evitat li pajji] wie[ed jhe]]e] l-g[aqda kollha u [e;;e; tmexxija aktar dixxiplinata fiz-

zona ewro fil-qasam finanzjarju.

I]da hu qal li jistenna li jkun hemm applikazzjoni aktar stretta tar-regoli dwar it-tmexxija fil-;ejjieni anki ming[ajr bdil fit-trattat.

Trichet qal li l-ekonomiji avvanzati kollha kienu qed ikunu effettwati millkri]i imma l-problema g[all-Ewropa kienet li xi pajji]i ma kinux irrispettaw ir-regoli tat-trattati.

Fl-istess laqg[a, Olli Rehn, ilKummissarju Ewropew g[all-Affarijiet Monetarji u Ekonomi/i, qal li kien /ar li kien hemm b]onn soluzzjoni sostenibbli g[all-Gre/ja. Hu qal li la darba ting[ata l-barka biex il-Gre/ja ting[ata s-somma li jmiss mill-g[ajnuna finanzjarja li qed ting[ata , jibda x-xog[ol fuq it-tieni pakkett ta’ g[ajnuna finanzjarja mfassal mis-settur pubbliku u privat.

Jis[aq li l-Gre/ja trid tevita di]astru F’intervista mal-gazzetta Griega Proto Thema, ilPrim Ministru Grieg George Papandreou appella g[allpa/en]ja mill-Griegi min[abba l-mi]uri ta’ awsterità u sa[aq li l-Gvern tieg[u kien qed jissielet biex jevita di]astru finanzjarju.

Hu qal li l-Gvern kien qed jistinka biex jevita li lGre/ja tfalli imma t-triq kienet iebsa [afna.

Il-;img[a d-die[la lGre/ja mistennija tapprova pakkett ;did ta’ mi]uri ta’ awsteritàli se jinkludi sensji u taxxi ;odda ma’ dawk li di;à t[abbru.

Fl-intervista hu qal li lEwropa qed tg[in lill-Gre/ja imma l-Gre/ja ma setg[etx i;orr il-problemi kollha talEwropa u jekk l-Ewropa ma tkunx tista’ ssolvi l-problemi tag[ha, il-konsegwenzi kienu se jkunu imprevedibbli g[al kul[add.

Fl-intervista Papandreou eskluda wkoll li kien se jirri]enja g[alkemm kellu j[abbat wi//u ma’ sfidi li [add mill-prede/essuri tieg[u qatt iffa/ja.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

12 A[barijiet ta’ Barra IL-LIBJA

Tkompli l-battalja g[al Sirte fost g[assa fi Tripli F’Sirte kompla l-;lied qalil bejn il-forzi tal-Gvern temporanju Libjan u nies leali lejn Muammar Gaddafi hekk kif fil-kapitali Tripli re;g[et issa[[et is-sigurtà wara li fla[[ar ;ranet fe;; ;lied ma’ nies leali g[ad-dittatur Libjan.

Madwar Sirte, ir-ribelli g[adhom ma jistg[ux isa[[u l-kontroll fuq il-belt hekk kif in-nies ta’ Gaddafi qed ikomplu joffru re]istenza qawwija g[alkemm dawn huma lokalizzati issa f’zoni ]g[ar i]da strate;i/i.

Madwar Tripli sadattant fe;;ew checkpoints madwar il-belt partikolarment fiz-zona ta’ Abu Salim, fejn kien hemm l-ag[ar in/identi ta’

;lied nhar il-:img[a.

Suldati tal-Kunsill Transitorju Nazzjonali qed jag[mlu wkoll tfittxijiet fi djar ta’ nies li kienu mag[rufa li kienu jappo;;jaw lil Gaddafi u nstabu anki xi armi.

Minn mindu l-;ellieda talKunsill [adu l-kontroll ta’ Tripli fit-23 ta’ Awwissu, Gaddafi [are; diversi messa;;i j[e;;e; lin-nies tieg[u biex ji;;ieldu lura.

Gaddafi nnifsu qatt ma deher u hemm suspetti li qed jista[ba x’imkien fid-de]ert Libjan b’xi rapporti jindikaw li hu die[el u [iere; minNi;er.

Sadattant ilbiera[ beda jitkisser il-kumpless ta’ Bab

al-Azizjah, li kien il-kwartieri ;enerali ta’ Gaddafi fi Tripli.

Il-kumpless ikopri zona ta’ sitt kilometri kwadri.

Apparti Sirte, in-nies ta’ Gaddafi g[adhom jikkontrollaw il-belt ta’ Bani Walid.

Imma l-Kunsill qal li b[alissa, g[all-istabbiltà fil-pajji], kien aktar importanti li jinkiseb ilkontroll ta’ Sirte milli Bani Walid.

Il-battalja g[al Sirte ilha sejra l-;img[at u uffi/jali tal-Kunsill qalu li b’kollox hu stmat li hemm madwar 500 persuna leali lejn Gaddafi li g[adhom jirre]istu u l-problema kienet li dawn jinsabu f’zoni fejn hemm [afna bini.

IL-VATIKAN> Il-Papa Benedittu XVI jin;arr fuq pjattaforma mobbli fil-bidu ta’ /erimonja fil-Ba]ilika ta’ San Pietru l-{add.

Il-Papa, li g[andu 84 sena, in;arr distanza ta’ madwar 100 metru. Hu deher f’kundizzjoni ta’ sa[[a tajba u uffi/jali talVatikan qal li [adu dan il-pass biex hu ma jg[ajjix u xejn aktar. Il-pjattaforma kienet inbnet biex tintu]a mill-Papa :wanni Pawlu II fl-a[[ar [ames snin ta’ [ajtu. (ritratt Reuters)

L-IRAN

Iwissi lill-Punent L-Ayatollah Ali Khamenei, il-mexxej suprem tal-Iran, ilbiera[ wissa li lIran kien se jwie;eb bilqawwa g[al dak li sejja[ ‘mi]uri mhux f’lokhom’.

Dan min[abba rabtiet li lawtoritajiet Iranjani kellhom biex jinqatel l-Ambaxxatur

g[all-Arabja Sawdita f’Washington.

Khamenei qal li jekk jittie[du xi passi, kemm jekk huma politi/i jew marbuta mas-sigurtà, kontra l-iran, ittwe;iba kienet se tkun wa[da b’sa[[itha.

L-Istati Uniti l-;img[a li

g[addiet [abbret li kienet kixfet kumplott li ]ew;t ir;iel ta’ nisel Iranjan flIstati Uniti kienu qed jippjanaw biex joqtlu lAmbaxxatur tal-Arabja Sawdita u dawn kellhom rabtiet mas-servizzi tas-sigurtà Iranjani.

IS-SIRJA

Sparar tul il-fruntiera mal-Libanu Eluf ta’ suldati Sirjani appo;;ajti minn tankijiet talgwerra fet[u n-nar fuq Zabadani, belt turistika tul ilfruntiera mal-Libanu.

Dan se[[ ;urnata wara meta fiz-zona suldati tar-re;im i;;ieldu ma’ suldati li daru kontra r-re;im tal-President Bashar al-Assad.

Rapporti qalu li vetturi armati da[lu fil-belt u fet[u nnar bl-ado// fuq il-bini. :urnata qabel, truppi dawru l-in[awi madwar il-belt u da[lu fi djar u ssekwestraw karozzi u arrestaw tal-anqas 100 persuna, fosthom

tliet tfajliet li huma suspettati li [adu sehem fi protesti kontra d-dittatura fil-pajji].

F’dawn l-a[[ar xahrejn ]diedu r-rapporti ta’ suldati li qed iduru kontra Assad hekk kif dan intensifika r-ripressjoni militari kontra dawk li qed jipprotestaw favur il-libertà.

In-Nazzjonijiet Uniti qalet li minn mindu bdew il-protesti, f’Marzu, madwar 3,000 persuna nqatlu fis-Sirja fosthom tal-anqas 187 tifel u tifla. Intqal li f’dawn l-a[[ar ;imag[tejn kienu nqatlu tal-anqas 100 persuna.

Navi Pillay, l-og[la uffi/jal tan-NU inkarigat mid-drittijiet tal-bniedem, qalet li hemm b]onn azzjoni ur;enti millkomunità internazzjonali biex tkun protetta l-popolazzjoni Sirjana u li aktar ma jg[addi ]]mien aktar il-pajji] kien riesaq lejn gwerra /ivili.

Meta kelliem g[al Pillay kien mistoqsi x’tip ta’ azzjoni kienet im[e;;a fil-ka] tasSirja, hu qal li din kienet f’idejn il-komunità internazzjonali biex tidde/iedi i]da kien /ar li dak li sar x’issa ma kienx qed ja[dem.

L-EWROPA

Imbassar ri[ u xita g[all-Mediterran Diversi a;enziji spe/jalizzati fit-tbassir tat-temp qed ibassru xitwa kiefra g[allEwropa partikolarment g[arRenju Unit, Franza u l:ermanja.

Min-na[a l-o[ra kien imbassar li din ix-xitwa g[azzona tal-Mediterran se tkun wa[da mimlija ri[ qawwi u xita imma mhux daqs tant kes[a.

Dan jo[ro; minn rapport tal-World Climate Service (WCS), kumpanija ewlenija spe/jalizzata fit-tbassir tattemp.

Min-na[a l-o[ra kien imbassar li r-Renju Unit, Franza, il-:ermanja u lpajji]i Skandinavi kien se jkollhom xitwa aktar kies[a mis-soltu Skont Richard James, anal-

ist ewlieni tat-temp malWCS, it-temp kiefer flEwropa mistenni ja[kem laktar lejn tmiem Novembru sa Jannar filwaqt li g[anNofsinhar tal-Ewropa hu mistenni li t-temp ikun dominat minn [afna xita.

James qal li l-a[[ar darba li kien hemm temp simili flEwropa kien bejn is-snin {amsin u Sittin meta flEwropa kien g[amel temp kiesa[ [afna.

Kumpanija o[ra ewlenija spe/jalizzata fit-tbassir tattemp, il-Weather Services International (WSI) qalet ukoll li din ix-xitwa mistennija tkun wa[da kies[a [afna g[all-Ewropa u l-istess The Weather Outlook kif ukoll lExacta Weather, ]ew; a;enziji o[ra fl-istess qasam.

It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

13 FOOTBALL

Im[assra l-log[biet tal-kampjonat Premier Il-maltemp u x-xita li ni]let is-Sibt bil-lejl u l-{add filg[odu [arbtet il-programm ta’ football li kellu jintlag[ab fl-istadium Nazzjonali.

Fil-fatt il-log[biet mill-kampjonat Premier Tarxien Rainbows v Marsaxlokk u {amrun Spartans v Sliema Wanderers kienu trasferiti g[al-lejla dejjem fl-Istadium Nazzjonali.

Il-log[biet tal-Premier kienu l-uni/i log[biet posposti g[ax il-log[biet l-o[ra li kellhom jintlag[bu fuq u/u[ b’wi// sintetiku, saru kollha regolarment. Dawn kienu log[biet millkampjonat tal-Ewwel Divi]joni li saru filVictor Tedesco Stadium il-{amrun, u log[biet

Reb[a g[al Frans Pace f’kompetizzjoni Trap

6pm – Tarxien R v Marsaxlokk 8pm – {amrun S v Sliema W

Frans Pace reba[ kompetizzjoni Trap g[at-Tazza Gaba Diamonds. Frans Pace kiseb total ta’ 125 minn massimu ta’ 150.

Frans Pace temm fl-ewwel post anki fl-ewwel fa]i meta wara [ames rounds ta’ 25 plattina kiseb total ta’ 108, fejn minkejja lkundizzjonijiet diffi/li tat-temp irnexxielu anki jikseb straight ta’ 25 minn 25.

Wara Frans Pace kien Eugenio Borg li kiseb total ta’ 107 flewwel fa]i u James Galea kien fit-tielet post b’103. Fil-barrage finali kien James Galea l-a[jar li mar meta laqat 21 minn 25 biex spi//a fit-tieni post tal-klassifika b’total ta’ 124, plattina inqas mir-rebbie[ Frans Pace.

Eugenio Borg laqat biss 14 fil-barrage biex spi//a fit-tielet post b’total ta’ 121. Fir-raba’ po]izzjoni spi//a Alvin Vella li laqat 102 fl-ewwel fa]i u 17 fil-barrage g[al total ta’ 119.

Jason J. Aquilina kiseb il-[ames po]izzjoni filwaqt li Joseph Cutajar kiseb is-sitt post.

6pm – Mosta v Hibs 8.15pm – Floriana v Balzan Y

Ri]ultati Lokali

mill-kampjonat tat-Tieni Divi]joni li saru fisCentenary Stadium, fi/-Charles Abela Ground il-Mosta u anki fil-Luxol Stadium.

B’hekk illejla se jkun hemm erba’ log[biet mill-kampjonat Premier, tnejn fil-Victor Tedesco Stadium u tnejn o[ra fl-Istadium Nazzjonali.

Programm g[al-lum

Stadium Nazzjonali

Victor Tedesco Stadium

TENNIS

Murray jirba[ f’Shanghai u jitla’ fit-tielet post fir-rankings L-Isko//i] Andy Murray reba[ it-tielet titlu konsekuttiv fl-Asja meta wara s-su//essi f’Tokyo u f’Bangkok, ilbiera[ reba[ ukoll il-Masters ta’ Shanghai.

Bis-sa[[a ta’ dan issu//ess issa Andy Murray jinsab fit-tielet post firrankings mondjali fejn qabe] lill-I]vizzeru Roger Federer li issa waqa’ firraba’ post. Din hi l-ewwel darba fl-a[[ar tmien snin li Roger Federer li [are; millewwel tliet postijiet firrankings mondjali.

Andy Murray kien ferm sodisfatt wara r-reb[a tieg[u ilbiera[ fejn qal li mhux fa/li li taqbe] plejer talkalibru ta’ Roger Federer.

Hu qal ukoll li issa jittama li j]omm dan it-tielet post sala[[ar tas-sena fejn g[ad baqag[lu xi log[biet x’jirba[ biex jag[mel dan.

Fil-final tal-biera[ kontra David Ferrer, Andy Murray dejjem ]amm kontroll tallog[ba minkejja l-isfida denja tal-Ispanjol li kien determinat li j[assar il-festi ta’ Murray. I]da David Ferrer kellu finalment ibaxxi rasu fejn Andy Murray [are; rebbie[ 7-5, 6-4.

SPARAR

Football Div I

MAFA

Vittoriosa L v }ejtun RS 1-3 Cospicua R v Cospicua D 4-0

Melita v St.Patrick Rabat A v Vittoriosa S

2-1 3-1

}urrieq v G[arg[ur Kirkop v }ebbu; R Si;;iewi v Senglea A St. Venera v Attard

0-3

Sannat L v Victoria H 3-0 SK Victoria v Xewkija T 1-1

1-1 1-0 0-2

Qormi v Sliema HS Rabat v Floriana

Div II

GFA – Div I Hockey

4-1 1-3

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Programm pospost g[al-lejla minn Kenneth Vella

Il-45 laqg[a tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet tat-trott li kellha ssir ilbiera[ waranofsinhar filkorsa tal-Marsa ;iet posposta g[al-lejla min[abba x-xita kontinwa li ni]let fil-lejl ta’ bejn is-Sibt u l-{add u anki lbiera[ filg[odu. L-aktar ti;rija importanti f’dan ilprogramm se tkun it-tieni semi finali mill-kampjonat Cassar Fuels g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m.

Minn din is-semi finali jkunu mag[rufa l-a[[ar [ames finalisti wara li nhar il:img[a mill-ewwel semi finali g[addew g[all-finali Livi Cantona (Charles Camilleri), Lipouz Lesmelchen (Tony Demanuele), Oscarina (Jonathan Farrugia), Key Value (Mark Tanti) u Mentor de l’Iton (Brian Hili).

Mill-kumplament tatti;rijiet li se ji;u organizzati llejla numru ta’ ]wiemel se jg[addu g[all-finali ta’ Condition Races li se ji;u organizzati wkoll fil-;img[at li ;ejjin grazzi g[all-g[ajnuna ta’ Cassar Fuels. L-ewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-6.45pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper.

Win – Glowing Star. Place – Fredrico Kim, Kaolin de Bannes.

II Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Hawkear. Place – Opimus, Pajarito Nada.

III Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Osay de Viette. Place – Loustic de l’Ain, Niko de Chamant.

IV Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Mira Frontline. Place – Magnum, Internet.

V Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Nacarat Campbell.

Place – Orage du Pont, Matador Knick.

VI Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Flying As. Place – Ouragan de Valsoiz, Hulot.

VII Ti;rija. Semi Finali.

Kampjonat Cassar Fuels.

Klassi Premier. Win – Carnegie Hall. Place – Flash Coger, Mica Bonero.

VIII Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Maitre de Bannes.

Place – Lime Casted, Litchi du Vivier.

IX Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Okapi d’Avril. Place – Ninio Vici, Mousko Royal.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

14 Sport MOTO GP

Stoner champion tad-dinja g[at-tieni darba L-Awstraljan Casey Stoner reba[ it-titlu mondjali talMoto GP g[at-tieni darba filkarriera tieg[u meta g[all[ames sena konsekuttiva reba[ il-Grand Prix talAwstralja f’Phillip Island.

B’hekk Casey Stoner ma setax ji//elebra g[eluq is-26 sena tieg[u a[jar milli g[amel bir-reb[a tat-titlu mondjali. I]da l-fer[ ta’ Casey Stoner kien xi ftit imtappan meta l-ikbar rival tieg[u, i/-champion tad-dinja Jorge Lorenzo, we;;a’ subg[u waqt il-provi ta’ qabel it-tellieqa.

Fil-fatt Jorge Lorenzo kellu jittie[ed b’ur;enza fl-isptar ta’ Melbourne fejn kellu jsirlu intervent ta’ kirur;ija plastika biex ikun salvat wie[ed misswaba’ tieg[u.

Min[abba dan l-in/ident, Jorge Lorenzo ma setax jie[u sehem f’dan il-Grand Prix u g[alhekk [afna mill-istennija u l-interess ta’ din it-tellieqa ntilef qabel bdiet it-tellieqa.

B’hekk Casey Stoner kull ma ried jikseb kien li ji;i malewwel sitta biex ja//erta ru[u mir-reb[ tat-titlu.

Eventwalment Casey Stoner ma kkuntentax biss bis-sitt post i]da spi//a biex reba[ dan il-Grand Prix quddiem il-partitarji tieg[u stess biex i//elebra bl-a[jar mod it-titlu ta’ champion tad-dinja.

L-ewwel titlu ta’ Casey Stoner kien erba’ snin ilu meta fis-sena 2007 ittrijonfa fuq mutur Ducati.

“Ma kienx il-mod kif xtaqt nirba[ it-titlu i]da fl-istess [in kien wasal il-mument li na//erta mir-reb[ tat-titlu” kienu l-ewwel kummenti ta’ Stoner. Dwar Jorge Lorenzo Stoner stqarr li jittama li lIspanjol ma jkollu xejn gravi u jer;a’ ji;i g[alli kien filpassat.

Stoner qal li ma fela[x jara stewards ifittxu fit-track

Casey Stoner ji//elebra r-reb[ tat-titlu mondjali

g[all-fdalijiet ta’ wie[ed misswaba’ ta’ Jorge Lorenzo.

L-ista;un deludenti ta’ Valentino Rossi kompla anki f’Phillip Island fejn issewwieq, seba’ darbiet champion tad-dinja, skiddja wara erbatax-il dawra mill-ftu[ tattellieqa. Alvaro Bautista u Cal Crutchlow ukoll kellhom jirtiraw wara li tilfu l-bilan/ wara 24 dawra.

Wara Casey Stoner, kienu tTaljani Marco Simoncelli u Andrea Dovizioso li kisbu ttieni u t-tielet post rispettivament.

Fil-kategoriji l-o[ra Alex De Angelis fuq Motobi reba[ il-kategorija Moto 2, filwaqt li fil-kategorija 125cc kien Sandro Cortes fuq Aprilla li [are; rebbie[.

Stewards jassistu lil Jorge Lorenzo ftit sekondi wara li we;;a’ serjament

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Sport 15 FORMULA 1

Reb[a o[ra g[al Vettel u Red Bull ja//ertaw bit-tieni titlu konsekuttiv Sebastien Vettel reba[ ilGrand Prix tal-Korea u bissa[[a ta’ din ir-reb[a Red Bull a//ertaw mit-tieni titlu konsekuttiv tal-kostrutturi.

G[all-:ermani] ta’ 24 sena li ;img[a ilu a//erta mit-tieni titlu ta’ champion tad-dinja, dan kien l-g[axar su//ess tieg[u din is-sena. Vettel li ma bediex mill-pole, mar filvanta;; fl-ewwel lap wara li qabe] lil Lewis Hamilton u minkejja li l-karozzi baqg[u vi/in xulxin min[abba l-[ru; tas-safety car, hu rnexxielu j]omm il-vanta;; biex kiseb dan l-g[axar su//ess tas-sena.

Issa meta jonqos tliet Grand Prix g[al tmiem ilkampjonat, Red Bull g[andhom vanta;; ta’ 140 punt fuq McLaren u jonqos biss 129 punt x’jintreb[u u g[alhekk Red Bull huma /erti mit-titlu. Sebastien Vettel qed ji;ri wara r-rekord ta’ Michael Schumacher li fissena 2004 reba[ 13-il Grand Prix fuq Ferrari.

Lewis Hamilton li beda mill-pole naqas li jikseb issodisfazzjon tar-reb[a u kellu jikkuntenta bit-tieni post distakkat bi tnax-il sekonda minn Vettel, biex wara sitt Grand Prix re;a’ tela’ fuq ilpodium.

Fit-tielet post da[al Mark Webber ukoll fuq Red Bull segwit minn Jenson Button fuq McLaren. Il-[ames u s-

Vettel bit-trofew wara s-su//ess fil-Korea

sitt post kienu miksuba millFerrari misjuqa minn Fernando Alonso u Felipe Massa.

Michael Schumacher kellu jirtira fis-17-il dawra meta da[al ;o fih is-sewwieq ta’ Renault Vitaly Petrov u wara dan l-in/ident kellha tid[ol is-safety car sakemm titnaddaf it-track.

Il-bidu tat-tellieqa b’Hamilton i]omm g[al ftit l-ewwel post

Kif Spi//aw 1. Vettel (Red Bull) 2. L. Hamilton (McLaren) 3. M. Webber (Red Bull) 4. J. Button (McLaren) 5. F. Alonso (Ferrari) 6. F. Massa (Ferrari) 7. J. Alguersauri (Toro Ross) 8. N. Rosberg (Mercedes) 9. S. Buemi (Toro Rosso) 10. P. Di Resta (Force India)

Klassifika Kostrutturi 1. Red Bull 558 pt 2. McLaren 418 3. Ferrari 310 4. Mercedes 127 5. Renault 72 6. Force India 49 7. Sauber 40 8. Toro Rosso 37 9. Williams 5

Klassifika Sewwieqa 1. Sebastien Vettel 349 pt 2. Jenson Button 222 3. Fernando Alonso 212 4. Mark Webber 209 5. Lewis Hamilton 196 6. Felipe Massa 98 7. Nico Rosberg 67 8. Michael Schumacher60 9. Vitaly Petrov 36 10. Nick Heidfeld 34

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

16 Sport FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Goal ta’ Kane Micallef jag[ti l-punti lil Melita Minn Christopher Cassar

MELITA ………………… 2 ST. PATRICK ………….. 1

Goal ta’ Kane Micallef kmieni fit-tieni taqsima ta rreb[a lil Melita wara li ]]ew; na[at g[alqu fi draw ta’ 1-1 l-ewwel taqsima.

Ir-reb[a kienet wa[da meritata g[ax Melita kienu teknikament u tattikament superjuri u fittxew ir-reb[a iktar mill-avversarji. Ilpo]izzjoni ta’ St. Patrick finna[a t’isfel tal-klassifika qed issir dejjem iktar perikolu]a hekk kif i]-}abbarin g[adhom qed ifittxu l-ewwel reb[a.

Is-Saints kellhom l-a[jar mumenti lejn tmiem il-log[ba meta abbandunaw il-pjan difensiv tag[hom u xe[tu kollox fl-attakk fl-attentat li jsalvaw il-log[ba. Kif g[edna Melita kienu superjuri u setg[u g[alqu fil-vanta;; flewwel taqsima, taqsima li huma ddominaw.

Wara li marru fil-vanta;; g[at-tieni darba Melita stennew iktar lill-avversarji i]da minkejja xi sitwazzjonijiet favorevoli f’kontrattakki ma kinux kapa/i jisfruttaw dawn is-sitwazzjonijiet.

Melita kellhom bidu tajjeb u wara biss ]ew; minuti marru fil-vanta;;. Azzjoni mibdija minn Cornago San Pedro, qassam lejn LUKE MICALLEF li b’xutt fil-baxx g[eleb lil Joshua Galea.

Melita komplew jiddominaw bi]-}abbarin iwie;bu b’xutt mill-bog[od ta’ Matthew Caruana i]da mar ftit g[oli.

Fil-11-il minuta, azzjoni ta’ Melita b’Luke Micallef jeg[leb in-nasba tal-offside i]da wa[du quddiem Galea xe[et inkredibbilment g[oli.

Tliet minuti wara St. Patrick kisbu l-goal tad-draw meta Blendi Gockaj twaqqa’ minn

Il-goalkeeper ta’ St. Patrick Joshua Galea jippan/ja f’attakk ta’ Melita (Ritratt> Alex Dagabriele)

Sierra Camacho bir-referee jordna l-penalty.

Mill-[dax-il metru kien BERTRAND ENGOUDOU li skorja b’xutt pre/i].

Melita komplew ikunu iktar aggressivi fl-attakk anki jekk St. Patrick ikkontrollaw tajjeb. Andrea Muscat kellu /ans tajjeb man nofs sieg[a log[ob i]da g[a;;el wisq quddiem Galea u xe[et ferm g[oli. {ames minuti wara, rajna azzjoni o[ra tajba ta’ Melita b’Luke Micallek wi// imb wi// ma’ Joshua Galea, li g[al darb’o[ra salva x-xutt mill-vi/in. Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kien Kane

Micallef li wara li bidel ilballun ma’ Micallef fajjar xutt fil-baxx li ;ieg[el lil Joshua Galea jsalva b’diffikultà.

Erba’ minuti mill-ftu[ tattieni taqsima Melita sarrfu ssuperjorità fit-tieni vanta;;, mertu ta’ Tobias Terpougoff li b’azzjoni mill-aqwa [alla g[add ta’ difensuri warajh u qassam lejn KANE MICALLEF li mill-vi/in kompla g[al ;ewwa.

Melita komplew juru la[jar ideat i]da St. Patrick bdew jemmnu iktar fil-possibilitajiet tag[hom fejn bidd[ul ta’ Anthony Portelli lattakk tag[hom [a iktar [ajja

u sa[[a. L-istess Anthony Portelli kellu /ans tajjeb wara kross pre/i] ta’ Gockaj millemin, i]da d-daqqa ta’ ras ta’ Portelli marret ftit barra.

Kwarta mit-tmiem azzjoni o[ra perikolu]a ta]-}abbarin u xutt ta’ Gockaj kien salvat minn Andrew Abela.

Melita bdew isibu iktar spazju g[al kontrattakki fejn anki da[al jilg[ab l-attakkant Michael Galea. Wie[ed minn dawn il-kontrattakki kien ilkross ta’ Terpougoff wara [arba tajba li kien inter/ettat mill-goalkeeper Galea.

Is-Saints g[amlu sforz iddisprat fl-a[[ar minuti i]da kienu Melita l-iktar li resqu

qrib meta xutt ta’ Julian Galea stampa mal-mimduda.

Melita – A. Abela, T. Terpougoff, M. Sierra Camacho, G. Gribbon, M. Borg, K. Micallef (A. Caruana Scicluna), J. Galea, E. Cornago San Pedro, L. Micallef, L. Sammut (N. Baldacchino), A. Muscat (M. Galea).

St. Patrick – J. Galea, S. Dimech (R. Vella), D. Zammit, D. Micallef (A. Portelli), M. Xerri, M. Caruana (R. Cassar), A. Galea, J. Farrugia, B. Gockaj, B. Engoudou, E. Grech.

Referee – Karl Frendo Cumbo

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Sport 17 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Rabat Ajax jag[tu l-ewwel dispja/ir lil Vittoriosa Kif Jinsabu

Minn Christopher Cassar

VITTORIOSA S. …………1 RABAT A. ………………..3 Vittoriosa Stars li huma meqjusa fost il-favoriti li jag[mlu ritorn immedjat filkampjonat Premier, il-biera[ daqu l-ewwel di]appunt ta’ dan il-kampjonat, meta kontra kull mistenni kienu meg[luba minn Rabat Ajax 3-1.

Minkejja li r-ri]ultat hu sorprendenti, dan kien wie[ed mill-aktar ;ust u jag[ti stampa /ara ta’ dak li ;ara tul iddisg[in minuta fejn ir-Rabtin b’wirja impressjonanti [allew lil Vittoriosa ming[ajr risposta.

Rabat kif g[edna kellhom log[ba mill-aqwa bid-debuttant Albani] Rustemi mill-ewwel i[alli impressjoni tajba minbarra li skorja wkoll il-goal taddraw. Ma’ Rustemi wie[ed ma jistax ma jsemmix il-wirja mill-aqwa li kellhom Adam Smeir, David Azzopardi u anki Christian Muscat li fid-difi]a ssielet g[al kull ballun u kien kolonna tal-azzar fid-difi]a.

Bis-sa[[a ta’ din il-wirja u rreb[a issa Rabat jinsabu fittieni post tal-klassifika flimkien ma’ Bir]ebbu;a u }ejtun.

Rabat dejjem kellhom il-kontroll tal-log[ba anki wara li Vittoriosa marru fil-vanta;; permezz ta’ penalty ftit qabel nofs sieg[a log[ob.

Ir-Rabtin baqg[u kon/entrati u kienu meg[juna minn ]ew; goals skurjati fi spazju ta’ minuta qabel intemmet l-ewwel taqsima. Bil-vanta;; f’idejhom Rabat ikkontrollaw tajjeb u skurjaw it-tielet goal massieg[a log[ob f’azzjoni ta’ kontrattakk biex qatt ma [arsu lura g[al reb[a meritata.

L-ewwel 25 minuta tallog[ba kienu pjuttost konfu]i bi ftit jew xejn azzjonijiet ta’ skor. Rabat kienu organizzati a[jar fil-ground u ma [allewx lil Vittoriosa jimpostaw lazzjonijiet tag[hom. Ryan Micallef u Adam Smeir bdew

Pietà H }ejtun C Rabat A Bir]ebbu;a Vittoriosa S Melita Dingli S Lija A St. Andrews Naxxar L St. Patrick St. Georges

L R D T F K Pti

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

3 3 3 3 2 2

1

0 0 0

1

0 2

1 1 1 1 0

0 3 0 1 0 1

0 6 1 8 1 6 1 8 1 8 2 6 1 4 2 6 3 3 1 3 3 3 3 2

0 3 2 6 4 6 5 9 7 7 7 6

10

9 9 9 7 6 5 4 3 3

1 1

i]ommu lid-difi]a ta’ Vittoriosa fuq ix-xwiek i]da ftit li xejn impenjaw lill-goalkeeper Vella.

Vittoriosa bdew jippruvaw ju]aw l-arma tal-kontrattakk b’Marcelo Pereira l-iktar plejer avanzat tag[hom. Fis-26 minuta waslet ]volta fil-log[ba meta Vittoriosa ng[ataw penalty dubju], meta Marcelo Periera kien imbuttat minn Joe Cornforth.

Mill-[dax-il metru kien TASSIO LOPES FEREIRA li b’xutt b’sa[[tu ma ta l-ebda /ans lil Sean Mintoff isalva.

Dan il-goal ma qatax qalb irRabtin li minkejja li ma kinux perikolu]I baqg[u jilag[bu finnofs ground difi] minn Vittoriosa.

Fl-40 minuta Rabat Ajax kienu ippremjati meta Adam Smeir ta ballun fit-tul lejn ARLINDO RUSTEMI li kkontrolla l-ballun tajjeb u ‘xutt tajjeb fil-baxx g[eleb lil Vella.

Vittoriosa dehru g[al kollox ma[suda u sittin sekonda wara sofrew it-tieni goal. Mertu kbir ta’ RYAN MICALLEF li seraq ballun lid-difensuri ta’ Vittoriosa, avanza u minn tarf il-kaxxa venven xutt li [abat man-na[a t’isfel tal-mimduda bil-ballun jinbaram g[al ;ewwa.

Fit-tieni taqsima Vittoriosa ppruvaw jag[mlu dak li m’g[amlux fl-ewwel taqsima.

Huma bdew jilag[bu a[jar birRabtin kuntenti jiddefendu lvanta;; u jippruvaw jaqbdu lill-avversarji bil-kontrattakki.

Wie[ed mill-a[jar plejers ta’ Rabat Adam Smeir jipprote;i l-ballun mill-attakk ta’ Malcolm Buttigieg (Ritratt> Alex Dagabriele)

Fis-57 minuta Vittoriosa kellhom l-ewwel /ans tajjeb meta Marcelo Pereira qassam lejn Adam Spiteri li minn qag[da favorevoli xe[et barra.

Ta’ dan l-i]ball Vittoriosa [allsu prezz g[oli g[aliex massieg[a log[ob Rabat Ajax skorjaw it-tielet goal. RYAN MICALLEF ir/ieva ballun fittul mid-difi]a u minkejja li kien iffawljat, ]amm il-bilan/ biex g[eleb lil Vella b’xutt pre/i].

G[axar minuti wara wasal /ans g[al Vittoriosa li jid[lu mill;did fil-log[ba meta Marcelo Pereira seraq ballun tajjeb u ]marka lil Mauro Grioli i]da falla /ans tajjeb meta spara g[oli. Lejn it-tmiem, i]-]ew; na[at kellhom xi /ansijiet ta’ skor i]da l-punte;; baqa’ ma nbidilx biex Rabat taw l-ewwel telfa lil Vittoriosa.

Vittoriosa S – J.M. Vella, J. Camilleri, B. Bonnici, S.

Tellus, J. Spiteri, T. Lopes Fereira, M. Pereira, L. Rocha Dos Santos (E. Azzopardi), A. Spiteri (R. Sell), J. Dalli, M. Buttigieg (M. Grioli).

Rabat A – S. Mintoff, N. Caruana, C. Schembri, J. Cornforth, J. Caruana, A. Smeir, A. Rustemi (Y. Cauchi), C. Muscat, R. Micallef (W. Borg), D. Azzopardi (D. Falzon), C. Gauci.

Referee – Sandro Spiteri

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

18 Sport FOOTBALL TALJAN

Lazio jirb[u d-derby tal-kapitali Lazio reb[u d-derby talkapitali meta g[elbu lil Roma 2-1 b’goal ta’ Klose fil-[in mi]jud fl-iktar log[ba importanti tal-;urnata.

Jispikka wkoll il-fatt li fisseba’ partiti li ntlag[bu lbiera[ waranofsinhar, qabel id-derby ta’ Ruma kienu skorjati biss ]ew; goals li waslu fir-reb[a ta’ Bologna.

Dan kollu jindika l-bidu kwiet li qed ikollu l-kampjonat tas-Serie A fl-Italja hekk kif Juventus u Udinese ]ammew l-ewwel post bi 12-il punt kull wie[ed. Cesena g[adhom bla reb[a u Inter kellhom l-ag[ar bidu tal-kampjonat mill-ista;un 1929-30.

RUMA – Id-derby tant mistenni bejn Lazio u Roma kien de/i] fit-93 minuta bl-a[[ar xutt tal-log[ba meta KLOSE g[eleb lil Stekelenburg. Kienu Roma li fet[u l-iskor wara sitt minuti b’goal ta’ OSVALDO, i]da Lazio kellhom reazzjoni tajba spe/jalment fit-tieni taqsima.

Fil-51 minuta Brocchi twaqqa’ minn Kjaer li kien imke//i u mill-penalty HERNANES kiseb id-draw.

Lazio kellhom g[add ta’ attakki u kienu sfortunati meta laqtu l-lasti g[al darbtejn permezz ta’ Klose u b’first timer stupend ta’ Cisse.

BERGAMO – Atalanta u Udinese spi//aw fi draw 0-0 f’dik li kienet l-1,700 log[ba ta’ Atalanta fl-istorja tag[hom fis-Serie A u b’hekk jidher li rkupraw mit-telfa li ;arrbu kontra Roma biex issa g[andhom [ames punti minn suppost 11, wara li bdew il-kampjonat bi tnaqqis ta’ sitt punti min[abba dixxiplina. Udinese li kellhom disa’ plejers impenjati ma’ diversi timijiet nazzjonali matul l-a[[ar ;img[a I]da ]ammew l-ewwel post tal-klassifika minkejja li kellhom lil Pinzi mke//i fit-63 minuta imma Atalanta ma approfittawx.

CESENA – Cesena rnexxielhom jie[du punt importanti f’darhom kontra Fiorentina minkejja li lag[bu l-a[[ar kwarta bi plejer anqas u spi//aw 0-0. Fiorentina g[al darb’o[ra re;g[u iddi]appuntaw u ta’ dan kienu kastigati hekk kif fl-ewwel taqsima kienu Cesena li laktar li marru vi/in li jift[u liskor. Madankollu Cesena kellhom lill-eks plejer talVjola Adrian Mutu mke//i fl74 minuta g[al ritaljazzjoni fuq Cassani imma [adu draw biex baqa’ l-uniku tim fisSerie A li g[adu bla reb[a.

SARDENJA – Cagliari fallew /ans tajjeb li jitilg[u fittieni post imma kienu mi]muma fi draw 0-0

f’darhom minn Siena f’partita kumbattuta li kien jonqos fiha biss il-goal.

VERONA – Juventus naqsu milli ja[arbu wa[edhom f’ras il-klassifika tas-Serie A meta spi//aw fi draw ming[ajr goals g[and Chievo. Juventus kienu teknikament a[jar millavversarji imma g[al Chievo, dak li m’g[andhomx fit-teknika kisbuh bil-fi]ika fejn iddefendew bil-g[aqal hekk kif kontinwament bdew i]ommu g[axar plejers wara l-ballun u g[amluha ferm diffi/li g[al Juventus. L-a[jar /ans g[al Juventus wasal meta s-sostitut Del Piero laqat il-lasta.

Chievo kellhom sitt plejers b’karta safra.

GENOVA – Lecce rnexxielhom itemmu serje ta’ tliet partiti konsekuttivi bit-telfa meta [adu punt barra minn darhom g[and Genoa fi draw 0-0 hekk kif Genoa temmew il-partiti b’g[axar plejers. G[al Lecce kienet prestazzjoni tajba li [adu punt wara sitt xhur imma naqsu milli japprofittaw millfatt li fl-a[[ar 11-il minuta spi//aw bi plejer aktar meta tke//a Kaka Kaldze g[al ]ew; karti sofor. L-ewwel wa[da talli rema l-ballun wara t-tisfira tar-referee u l-o[ra g[al rimarki li g[adda.

NOVARA – Bologna g[elbu lil Novara 2-0 fl-unika prtita li ntlag[bet il-{add wara nofsinhar u fejn kienu skorjati l-uni/i goals li wasslu g[all-ewwel reb[a ta’ Bologna ta[t il-kow/ il-;did Pioli. Kien proprju fl-a[[ar sekondi qabel il-mistrie[ li Bologna rnexxielhom jift[u liskor minn RAMIREZ biex imbag[ad fl-64 minuta l-eks attakkant ta’ Cagliari ACQUAFRESCA a//erta rreb[a bit-tieni goal. G[al Novara tke//ielhom ukoll ilkow/ Attilio Tesser u we;;g[ulhom serjament ]ew; plejers. Novara iddominaw lewwel taqsima u qalg[u lewwel goal bl-ewwel attakk denju ta’ Bologna li wasal e]att wara li Novara laqtu llasta.

CATANIA – It-tim Sqalli ta’ Catania rnexxielu jdawwar telfa f’reb[a hekk kif is-Sibt f’xita kontinwa g[eleb lillklabb Champion tad-Dinja renjanti Inter 2-1 wara li kien sab ru[u goal minn ta[t kmieni fil-partita. Inter fet[u l-iskor wara sitt minuti minn CAMBIASSO imma fit-tieni taqsima goals kmieni minn ALMIRON u erba’ minuti wara minn penalty ta’ LODI taw reb[a meritata lil Catania.

Dan hu l-ag[ar bidu tal-kampjonat g[al Inter fl-istorja tag[hom fejn issa tilfu erbg[a minn sitt partiti. Barra dan

Azzjoni mil-log[ba tal-Bentegodi b’Vucinic ta’ Juventus jipprova jevita lil Morero ta’ Chievo

tilfu lil Walter Samuel li se jitlef il-partita mi/-Champions League kontra Lille. Il-kow/ il-;did Claudio Ranieri qal li hemm [afna xog[ol xi jrid isir fit-tim li g[andu biss tliet plejers ta[t it-30 sena li huma Sneijder, Pazzini u Ranocchia.

MILAN – Wirja kbira minn Milan partikolarment minn Ibrahimovic u Cassano, ]ew; plejers li kienu ta[t pressjoni kbira fl-a[[ar jiem, wasslet biex g[elbu lil Palermo 3-0 f’log[ba li Milan iddominaw mill-bidu sat-tmiem tant li lgoalkeeper Abbiati seta’ fa/ilment baqa’ d-dar u qatt ma kien impenjat serjament tul il-partita. Madankollu Milan [adu 40 minuta biex fet[u l-iskor minn NOCERINO u f’temp ta’ tmien minuti fit-tieni taqsima b’goals minn ROBINHO u CASSANO ttim ta’ Allegri ne[[a kull dubju minn fuq ir-ri]ultat.

Ibrahimovic li kien l-a[jar plejer fil-ground laqat ukoll illasta.

NAPOLI – Parma waqqfu sserje po]ittiva ta’ Napoli li wara reb[a impressjonanti fuq Inter qabel il-waqfa g[at-tim nazzjonali, kienu meg[luba kontra kull mistenni f’darhom minn Parma 1-2 bil-goals kollha jaslu fit-tieni taqsima.

Kienu Parma li fet[u l-iskor b’goal ma[dum sabi[ u skorjat minn GOBBI fis-57 minuta imma fis-76 minuta Napoli kisbu fd-draw minn MASCARA. Madankollu seba’ minuti mit-tmiem Parma bilkontra-attakk [asdu lil dawk pre]enti fis-San Paolo u [adu punti massimi b’goal ta’ MODESTO.

Ri]ultati u klassifiki Serie A

Cesena v Fiorentina Atalanta v Udinese Cagliari v Siena Chievo v Juventus Genoa v Lecce Novara v Bologna Lazio v AS Roma Catania v Inter AC Milan v Palermo Napoli v Parma Juventus Udinese Cagliari Lazio Napoli Palermo Chievo Catania Parma Roma Fiorentina Genoa Milan Siena Atalanta Novara Inter Bologna Lecce Cesena

L 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

R 3 3 3 3 3 3 2 2 3 2 2 2 2

D T F K 3 0 9 3 3 0 7 1 2 1 8 5 2 1 9 7 1 2 10 5 1 2 9 9 3 1 6 5 3 1 7 8 0 3 8 11 2 2 7 6 2 2 6 4 2 2 9 8 2 2 8 8 1 3 2 4 4 3 2 1 8 7 1 2 3 10 12 1 1 4 8 13 1 1 4 4 10 1 1 4 3 9 0 2 4 2 7

0-0 0-0 0-0 0-0 0-0 0-2 2-1 2-1 3-0 1-2 Pt

12 12 11 11 10 10

9 9 9 8 8 8 8 6 5 5 4 4 4 2

Log[ob li jmiss Is-Sibt 22 ta’ Ottubru Fiorentina v Catania Juventus v Genoa

Il-{add 23 ta’ Ottubru Lecce v Milan Cagliari v Napoli Inter v Chievo Parma v Atalanta Roma v Palermo Siena v Cesena Udinese v Novara Bologna v Lazio

L-aqwa skorer

5 goals - Giovinco (Parma), R. Palacio (Genoa) 4 goals - A. Di Natale (Udinese), G. Denis (Atalanta), M. Klose (Lazio), PD Osvaldo (AS Roma) 3 goals - D. Milito (Inter), A. Cerci (Fiorentina), F. Miccoli (Palermo), E. Cavani (Napoli), C. Marchisio (Juventus), M. Rigoni (Novara)

SERIE B

Varese v Padova Ascoli v Sampdoria Bari v Empoli Cittadella v Grosseto Crotone v Gubbio Livorno v Reggina Nocerina v Modena Sassuolo v Albinoleffe Torino v Juve Stabia Vicenza v Verona Illum Brescia v Pescara L Torino 10 Padova 10 Sassuolo 10 Sampdoria 10 Reggina 10 Bari 10 Brescia 9 Pescara 9 Livorno 10 Varese 10 Grosseto 10 Cittadella 10 Verona 10 AlbinoLeffe10 Nocerina 10 Crotone 10 Juve Stabia 10 Empoli 10 Vicenza 10 Modena 10 Gubbio 10 Ascoli 10

R 8 6 6 4 5 5 4 5 4 4 3 4 3 3 2 2 4 2

D 2 2 2 5 2 2 4 1

T 0 2 2

3-0 1-2 1-0 2-0 2-1 0-2

1-1 1-0 1-0 2-1

F K Pt 26 20 20 17 17 17 16 16 15 9 7 15 13 11 14 13 16 13 13 15 12 14 22 10 13 15 9 8 12 9 12 15 7 13 20 7 9 16 7 9 17 7 10 21 7 13 16 2

15 5 18 12 12 6 1 19 9 3 21 13 3 10 9 1 12 7 3 20 17 3 12 7

3 3 3 5 2 1 5 3 4 1 6 3 5 4 4 1 5 1 7 1 4 5 1 4 5 1 4 5 2 3 5

Lega Pro Grupp A

Carpi v Spal Como v Benevento Foggia v Reggiana Lumezzane v Tritium Monza v Avellino Pavia v Viareggio Pro Vercelli v Taranto Sorrento v Foligno Ternana v Pisa

1-0 2-1 0-2 1-0

Andria v Frosinone Bassano V. v Carrarese Cremonese v Portogruaro Latina v Feralpisalò Piacenza v Prato Siracusa v Trapani Spezia v Pergocrema Sudtirol v Virtus L. Illum Triestina v Barletta

2-2 1-0 1-2 0-1 4-3 3-1 2-0 1-0

Grupp B

1-1 1-2 0-0 1-0 1-0

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Sport 19 RUGBY – TAZZA TAD-DINJA

New Zealand fil-final New Zealand g[elbu lill;irien u rivali Awstralja 20-6 f’Aukland biex a//ertaw minn post fil-finalissima tatTazza tad-Dinja tar-rugby kontra Franza, li s-Sibt g[elbu lil Wales 9-8 f’log[ba drammatika.

Eden Park kien ippakkjat g[al din is-semi finali li [afna kriti/i jqisu b[ala final anti/ipata, anki jekk Franza ]gur li se jkunu ta’ oppo]izzjoni denja g[allfavoriti New Zealand.

Wara sitt minuti l-ewwel try tal-log[ba favur New Zealand permezz ta’ Ma’a Nonu, wara li Israel Dagg irnexxielu jinfed il-linja difensiva Awstraljana. Piri Weepu naqas li jiskorja lconversion biex New Zealand kienu 5-0 minn fuq wara bidu verament tajjeb.

Fit-12-il minuta wasal penalty g[al New Zealand u din id-darba Weepu kien iktar pre/i] fl-e]ekuzzjoni tieg[u biex New Zealand marru 8-0 minn fuq. Erba’ minuti wara l-ewwel punti g[all-Awstralja grazzi g[al penalty skorjat minn James O’Conner.

Fit-22 minuta New Zealand kabbru l-vanta;; g[al 11-3 wara li Cruden skorja drop goal, wara li Weepu kien falla penalty ie[or. G[axar

Israel Dagg ta’ New Zealand jipprova j]omm lil Digby Loane tal-Awstralja

minuti wara kienu lAwstraljani li wie;bu wkoll bi drop goal grazzi g[al flyhalf Quade Cooper.

L-ewwel taqsima ntemmet 14-6 favur New Zealand meta Weepu skorja t-tieni

penalty tieg[u minn distanza ta’ 41 metru.

Tliet minuti mill-ftu[ tattieni taqsima New Zealand komplew ikabbru l-vanta;; meta Weepu skorja penalty ie[or biex New Zealand

marru minn fuq 17-6 u dehru li mhux se jkunu mil[uqa mill-;irien u rivali tag[hom.

L-Awstraljani ma rnexxilhomx jag[mlu punti fit-tieni taqsima. New Zealand ]iedu tliet punti o[ra

tliet minuti mit-tmiem meta Weepu skorja penalty ie[or.

Issa New Zealand tistenna bil-[erqa kollha l-finalissima tat-Tazza tad-Dinja nhar il{add li ;ej f’Aukland kontra Franza.

FOOTBALL – KAMPJONATI EWROPEJ

Van Persie de/i]iv g[al Arsenal

Van Persie ji//elebra l-goal tar-reb[a

Il-captain Robin van Persie skorja darbtejn ilbiera[ flEmirates Stadium biex ta lillGunners reb[a ferm importanti kontra Sunderland 2-1. F’log[ba o[ra importani mill-Premiership, Newcastle United skorjaw goal fl-a[[ar biex kisbu draw ta’ 2-2 kontra Tottenham u b’hekk baqg[u mhux meg[luba.

Newcastle kellhom g[al darba darbtejn ji;ru wara rri]ultat fejn Shola Ameobi skorja l-goal tad-draw definittiv fis-86 minuta. LOlandi] Rafael Van der Vaart kien po;;a lil Spurs filvanta;; fl-40 minuta minn penalty i]da Demba kiseb iddraw g[al Newcastle.

It-tieni vanta;; ta’ Tottenham kien skorjat minn Jermaine Defoe kmieni fittieni taqsima biex bis-sa[[a ta’ dan il-punt it-team ta’ Redknapp ]amm is-sitt post.

Ir-rivali ta’ Tottenham

Arsenal, stejqru xi ftit meta g[elbu lil Sunderland b’doppjetta ta’ Van Persie, blewwel goal skorjat wara biss tletin sekonda log[ob. Mikel Arteta kiseb draw temporanju g[al Sunderland fil-31 minuta.

Arsenal kienu salvati millgoalkeeper Szczesny li wettaq g[add ta’ saves lejn it-tmiem.

F’log[ba o[ra l-biera[ flIngilterra West Brom g[elbu lil Wolves 2-0 grazzi g[al goals skorjati minn Chris Brunt u Peter Odemwingie.

Ri]ultati

Premier Ingli]

West Brom v Wolves 2-0 Newcastle v Tottenham 2-2 Arsenal v Sunderland 2-1

Championship

Birmingham v Leicester 2-0

:ermanja

Freiburg v Hamburg Cologna v Hannover

1-2 2-0

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

20 Sport BASKETBALL – ST. JAMES SHIELD

Si;;iewi u Depiro fis-semi finali .............................71 .........48 (14-9, 15-8, 27-13, 15-18) Si;;iewi saru t-tieni team li kkwalifika g[as-semifinali tas-Saint James Hospital Si;;iewi

Tata Motors Loyola

Shield meta g[elbu lil Tata Motors Loyola 71-48. Loyola kienu qeg[din jag[mlu lewwel dehra tag[hom g[al dan l-ista;un u kellhom kwa]i l-istess skwadra talista;un li g[adda ble//ezzjoni ta’ Alex Tabone li waqaf mil-log[ba, i]da re;g[u inkludew lil Clint Cassar.

Si;;iewi kienu ming[ajr Jide Jetson u Clement Kodomaris. Huma marru 6-4 minn fuq f’nofs l-ewwel sessjoni i]da ftit kien hemm entu]ja]mu. Kien biss lejn ittmiem li huma fet[u vanta;; ta’ 5 punti 14-9.

Il-punti baqg[u skarsi flewwel parti tat-tieni sessjoni tant li fl-ewwel sitt minuti saru biss 5 minn Si;;iewi. Irrisposta ta’ Loyola damet ma waslet, waqt li Si;;iewi da[lu jistrie[u 12 minn fuq 29-17.

Loyola t[abtu biex inaqqsu d-distakk. Fil-ftu[ tat-tielet perjodu l-aggressività li huma wrew fid-difi]a fl-ewwel ]ew; sessjonijiet naqset.

Si;;iewi approfittaw biex kabbru l-vanta;; 41-23.

Baskets minn Shoults u Camilleri rawhom itemmu ssessjoni b’distakk ta’ 26 punt 56-30. Loyola fet[u t-tielet perjodu b’]ew; three pointers u dehru li se j[abbtu lillavversarji.

Huma bdew jg[a;;lu filkonklu]jonijiet tag[hom tant li bdew jippruvaw [afna three pointers. Dan wassal biex Siggiewi setg[u jikkontrollaw l-a[[ar minuti biex reb[u lpartita 71-48.

- R. Agius 2, L. Si;;iewi

Camilleri 8, P. Shoults 14, E. Xuereb 6, N. Sultana 3, A. Borg 6, C. Maeir 13, M. Matijevic 20.

- S. Pace 4, B. Zammit 6, D. Camilleri 17, C. Cassar 2, S. Borg, L. Azzopardi, S. Vella 1, A. Axiaq 7, J. Mihailovic 7, J. Anastasi 2, J. Ransley 2.

- Gordon Barbara, Alfred Carbonaro, Luke Camilleri Tata Motors

Referees

Bidu tajjeb bi]]ejjed ...................71 .............................55 (24-10, 12-14, 14-17, 21-14 ) Depiro Mtarfa Floriana

Wara reb[a kbira kontra Luxol, Depiro kisbu t-tieni reb[a biex reb[u grupp B u akkwistaw post fis-semi-finali.

Wara l-ewwel minuti, Depiro mmexxijin mill-captain tag[hom R. Vella u log[ob veloci bdew jiddominaw u fet[u vanta;; ta’ 21-8 .

Floriana tjiebu xi ftit waqt li Depiro naqqsu mil-log[ob tag[hom biex l-ewwel sessjoni spi//at 24-10.

Floriana [adu vanta;; meta Depiro naqqsu r-ritmu u ma baqg[ux aktar pre/i]i filkonklu]joniet tag[hom. Huma bdew jaqsmu l-log[ob u qasmu l-log[ob sal-mistrie[ 36-24.

Floriana li ftit kienu pre/i]i minn xutts mil-bog[od, ]iedu fil-log[ob tag[hom wara l[ames minuti biex naqsu ddistakk g[al 48-39.

Il-coach tad-Depiro xejn ma kien kuntent bit-team tieg[u u beda jag[mel [afna sostituzzjoniet biex iqajjem lill-plejers. Floriana [adu vanta;; biex jersqu aktar vi/in 54-47 , sitt minuti mittmien.

Wara time-out ie[or, Depiro b’R. Vella protagonist bl-assets tieg[u bdew

Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn Si;;iewi

jilag[bu a[jar, waqt li Floriana bdew jg[agglu biex jirkupraw. Dan iffavorixxa lil Depiro li rkupraw il-vantagg 66-51 u kontrollaw tajjeb dan il-vantagg sat-tmien.

- R. Vella 11, J.P. Schembri 4, A. Portelli 10, A. Aquilina 13, D. Agius, E. Lupo 17, M. Mallia 4, I. Tanti 12.

- N. Merceica, C. Depiro

Floriana

Sammut 22, I. Mercieca 6, S. Sammut 13, R. Polis 3,J. Curmi, A. Sultana 5, M. Ciantar 6.

- B. Vassallo, E. Mangani u C. Terrible.

Referees

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Kumpass 21

L-ilsien Malti fir-Rebbieg[a^

G[alkemm lil Dun Karm nafuh b[ala l-Poeta Nazzjonali, dan ma jfissirx li [ajtu kienet mitfug[a biss fuq il-poe]ija. B[al /ittadini o[ra, hu kien minn ta’ quddiem biex joffri s-servizzi tieg[u b’risq il-Maltin u wkoll b’risq ilsien pajji]na, li fi ]mienu kien g[adu qed jo[ro; mill-katakombi fejn kien imjassar. Minn kif naraw aktar ’l isfel, hu kien promutur ta’ lsien pajji]u u stinka biex jing[ata l-;ie[ li jist[oqqlu.

Hawnhekk se nag[tu titwila lejn [idma partikulari ta’ Dun Karm Psaila u nwasslu artiklu li l-istess Dun Karm kien kiteb g[all-fuljett ‘Il-Malti’, fejn juri g[aliex l-ilsien Malti g[andu jaqbad l-art fertili li minn dejjem kellu lesta g[alih.

Hemm [a;a fl-ilsien Malti – b[alma f’ilsna o[ra – li hi tieg[u, u li ma hi ta’ ebda lsien ie[or; [a;a li tag[]lu mill-ilsna l-o[ra kollha, billi tag[tih sura, g[amla, lewn u le[en g[alih; dik il-[a;a li tnisslet, titrattab, tin[adem minn kull ;ens li jg[ix f’daru, li ja[seb [siebu, li jit[addet g[emilu kif jag[mlu hu, li jfisser g[ommtu u far;u kif i;arrabhom hu, li fi kliemu jpin;i s-sema li jg[attih, il-ba[ar li j[addnu, il-wile;, l-g[oljiet u widien, kif jarahom hu u kif inhuma fl-art li hi tieg[u, l-art li fiha twieled, fiha kiber u minnha jaqla’ lg[ajxien; l-art fejn g[ad jin]el fittg[anniqa tal-mewt. Din il-[a;a nistg[u nsej[ulha “il-[ajja tal-ilsien Malti.”

Kull ilsien g[andu l-[ajja tieg[u, li hi sehem mill-[ajja tal-poplu jew nazzjon li jkun tag[ha: flimkien jg[ixu, flimkien jikbru jew ji/kienu, flimkien jistag[new jew jiftaqru, flimkien jit[assru u fl-a[[ar, flimkien jitker/[u u jmutu.

Il-[ajja tal-ilsna tixbah [afna lill[ajja tas-si;ar. Si;ra hi [ajja u f’sikkitha jekk g[andha s-setg[a u ssa[[a li terda’ mill-art ta’ madwarha dak it-tira li jg[odd g[aliha, u lqawwa li to[ro; minnha nnifisha rimi, frieg[i, ward, u bi]-]mien ilfrott. Hekk ukoll l-ilsna. Ilsien ikun g[adu [aj u f’sikktu jekk g[andu ssetg[a u s-sa[[a li jag[]el u jerda’ minn ilsna o[ra dak il-g[ajxien li jg[odd g[alih u li ma jsibx fih innifsu u jbiddlu, biex ng[id hekk, f’la[mu u demmu, u hekk jitqawwa, jilbes, jistag[na, sakemm ikun jista’ jag[ti frott sabi[ fi ]mienu.

Il-frott tal-ilsna huma “il-letteraturi”.

L-ilsien Malti qadim bi]]ejjed, i]da l-[ajja tieg[u ma kinitx dejjem u, nistg[u ng[idu ma kienet qatt, sa xi ]mien ilu f’waqtha; nistg[u nxebbhu lil dan l-ilsien ma’ xitla li twieldet jew trabbiet f’sa[[itha, i]da fi /kunitha, min[abba fin-nuqqas ta’ [sieb u ta’ g[ajnuna g[akset u baqg[et marrada; tg[ix bla ma tikber, terda’ ftit u ma jtuqhiex, dejjem

liebsa [afif b’erba’ werqiet kemm turi li mhix mejta; ma kellhiex arja tajba, ma kellhiex xemx li ssa[[anha, ma kellhiex ilma safi li jsaqqiha, jekk minn fuq ma kinitx mi]muma fid-dell, milquta mir-ri[, mirg[ija mid-dud.

I]da sakemm tibqa’ l-[ajja ddum it-tama, u, b[alma g[edna, l-ilsien Malti ma miet qatt: img[akkes mirres[a ta’ xitwa qalila, kien jistenna d-d[ul tar-rebbieg[a, biex fil-[lewwa ta]-]iffa friska, ta[t il-bewsa ta’ xemx utiqa, jarmi, iwarrad, jag[mel.

Id-dinja miexja dejjem; ;rajjiet ilbnedmin, b[all-ilma tax-xmajjar, issa jie[du xejra, issa jie[du o[ra, u xejn ma jibqa’ kif ikun.

Dwar il-mitt sena ilu, fl-ilsien Malti beda xi ta[rik; qajla qajla tg[arblet u ssaffiet il-kelma, in[admet xi ftit il-grammatika, sar ta[dit fuq in-nisel tieg[u u fuq il;ebbieda ta’ ilsna li jixbhuh jew li ji;u minnu, tkejlet il-medda tieg[u, inti]nu s-setg[at li g[andu, xirka wara xirka fettxet li tag[mel alfabett li joqog[dlu sewwa biex titwettaq lortografija tieg[u. F’[abta wa[da ma’ dan, xi kittieba, jew imqabb]in mill-[ie; li jfissru lil [uthom issisien tas-sewwa li fuqhom mibnija r-reli;jon tag[na u jag[tuhom g[ajnuna ta[t sura ta’ kotba fittag[lim Nisrani, jew im[ajrin li jg[idu lill-Maltin l-o[ra l-;rajjiet kbar u sbie[ ta’ pajji]hom, jew mixg[ulin bl-im[abba tal-poe]ija, bdew dik il-[ajja letterarja /kejkna, li tixbah lill-ewwel rimi u l-ewwel inwar tax-xitla. {a;a li tag[tik x’ta[seb fit-tajjeb hi li din it-twarrida ma kinitx ta’ darba u sfat fix-xejn: baqg[et tidher ta’ kull sena, dejjem i]]id fil-qawwa u tifta[ fil-;miel, sakemm f’dawn l-a[[ar ]minijiet, g[alkemm im[allat ma’ [afna rimi bag[li, feta[ xi ftit ward li fid-daqs, fil-lewn, fil-fwie[a m’g[andu xejn xi jg[ir g[all-ward ta’ [addie[or.

Tg[id dawn l-a[[ar mitt sena kienu r-Rebbieg[a tal-Ilsien Malti?

Dun Karm minn Il-Malti.

Fis-snin tletin tas-seklu g[oxrin, il-Poeta Nazzjonali Dun Karm Psaila, telaq mill-Belt Valletta u mar joqg[od f’Tas-Sliema. I]da malli bdiet il-gwerra mal-Italja, f’:unju 1940, Dun Karm in;abar ma’ niesu f’{a]-}ebbu; fejn dam sal-1943, meta re;a’ lura lejn Tas-Sliema.

Dun Karm u {a]-}ebbu; Membru tal-Kumitat Distrettwali

Minn dokumenti li hemm merfug[in fl-Arkivju Nazzjonali, insibu li fl-1942, Dun Karm, li kien refu;jat f’{a]-}ebbu; ta wkoll ilkontribut tieg[u fil-[ajja /ivika tar-ra[al, meta a//etta li jkun membru tal-Kumitati Distrettwali. Dawn ilKumitati mag[mulin minn impjegati tal-Gvern u nies volontarji, kienu twaqqfu malli bdiet il-gwerra, biex jag[tu daqqa t’id f’dak i]]mien diffi/li.

Fis-seduta tal-Kumitat Distrettwali ta’ {a]-}ebbu; li saret fit-18 ta’ Awwissu, 1942, il-President, is-Sur Vassallo, informa lill-Membri tal-Kumitat, li kienet in;ibditlu l-attenzjoni g[allfatt li l-Kumitat Distrettwali ta’ {a]-}ebbu; kien mag[mul biss minn uffi/jali tal-Gvern.

G[aldaqstant staqsa lillmembri pre]enti biex issir cooption ta’ tlieta jew erba’ membri o[ra li ma kellhom lebda rabta mal-Gvern “and who were born and still resid-

ing at }ebbu;.”

Wara din il-proposta ;ie de/i] li erba’ persuni, fosthom Mons. Carmelo Psaila u l-Vi/i Parroku Dun Luret Callus ji;u mistiedna biex jissie[bu fil-Kumitat.

Dun Karm a//etta din listedina u sar membru ta’ dan il-Kumitat, li kien ;ie rikostitwit.

Jippresiedi seduta

L-ewwel seduta li g[aliha attenda Dun Karm kienet dik tat-22 ta’ Settembru 1942, u fl-assenza tal-Ar/ipriet Dun Paul Galea, Dun Karm ippresieda din is-seduta u ffirma wkoll il-minuti ta’ din isseduta. (ritratt ta[t) Dun Karm imbag[ad re;a’ kien pre]enti g[as-seduti talKumitat Distrettwali li saru fis-2 ta’ Settembru 1942 u fit3 ta’ Ottubru 1942.

Dan kollu jo[ro; millminuti tas-seduti tal-Kumitat, mi]mumin fl-Arkivju Nazzjonali. Dawn huma luni/i minuti tal-Kumitat Distrettwali mi]mumin flArkivju Nazzjonali.

Kitba: Winston Zammit

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

22 Konsumatur

Prodotti ordnati u problemi ta’ kunsinna Xi drabi nixtru prodotti li ma jkunx possibbli li ne[duhom mag[na d-dar hekk kif nikkonkludu x-xiri. Irra;uni normalment tkun jew g[aliex l-o;;etti jkunu kbar wisq biex in;orruhom a[na, jew min[abba l-fatt li ma jkunux disponibbli u g[alhekk ikun hemm b]onn li nordnawhom.

Anke f’ka] ta’ xiri millbog[od, l-ewwel issir l-ordni u wara li x-xiri ji;i konklu] issir il-kunsinna. F’dawn issitwazzjonijiet hemm ]ew; tipi ta’ problemi li nistg[u niffa//jaw. Wa[da minn dawn hija li l-kunsinna tista’ ma ssirx jew ma ssirx meta miftiehem. Il-problema l-o[ra hi li l-o;;etti jistg[u ma jaslux g[andna kif miftiehem jew li jaslu difettu]i.

Meta nixtru mill-bog[od hemm regolamenti spe/ifi/i li jipprote;una f’ka] li l-kunsinna tal-o;;etti ordnati ma ssirx jew ma ssirx fil-[in. F’dan ittip ta’ xiri l-bejjieg[ g[andu /erti obbligi legali li jrid jimxi mag[hom. Meta fil-kuntratt tax-xiri jkun hemm spe/ifikat meta se ssir il-kunsinna, hija responsabbiltà tal-bejjieg[ li jonora dan il-ftehim.

T[assir ta’ ordni

F’ka] li dan ma jse[[x, b[ala konsumaturi g[andna ddritt biex jekk irridu n[assru l-ordni u ni;bru flusna lura.

F’sitwazzjoni meta fil-kuntratt tax-xiri ma ji;ix spe/ifikat i]]mien tal-kunsinna, irRegolamenti dwar Bejg[ millBog[od jimponu limitu ta’ tletin ;urnata mid-data talordni sakemm trid issir ilkunsinna. Meta l-bejjieg[ ma jkunx se jirnexxilu jag[mel ilkunsinna f’dan i]-]mien,

minn Odette VELLA Senior Information Officer Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur

Meta nixtru mill-bog[od hemm regolamenti spe/ifi/i li jipprote;una f’ka] li l-kunsinna tal-o;;etti ordnati ma ssirx jew ma ssirx fil-[in

g[andu l-obbligu li jinfurmana immedjatament. Ilbejjieg[ jista’ joffrilna data o[ra i]da m’a[niex obbligati na//ettaw u minflok nistg[u nidde/iedu li nikkan/ellaw lordni u nitolbu flusna lura.

Id-drittijiet tag[na huma differenti meta l-ordni nag[mluha personalment minn [anut. L-Att dwar lAffarijiet tal-Konsumatur ma jispe/ifikax ]mien sakemm o;;etti ordnati g[andhom jaslu g[and il-konsumatur. Illi;i tg[id biss li l-kunsinna g[andha ssir fi ]mien ra;onevoli.

G[aldaqstant, b[ala konsumaturi hija responsabbiltà tag[na li na//ertaw li fil-kuntratt tax-xiri hemm imni]]el

id-data tal-kunsinna. Din iddata g[andha tkun miftiehma mal-bejjieg[ qabel ma ji;i konklu] ix-xiri. Hu wkoll fla[jar interess tag[na li fit-termini u kundizzjonijiet talkuntratt ninkludu penali li lbejjieg[ ikollu j[allas jekk iddata tal-kunsinna ma ti;ix osservata.

Ladarba ti;i miftiehma data tal-kunsinna, l-Att dwar lAffarijiet tal-Konsumatur jimponi li din ti;i onorata. Jekk le, a[na l-konsumaturi

miftiehma, il-li;i tag[tina ddritt li nitolbu rimedju. Irrimedji disponibbli huma jew it-tiswija jew il-bdil. Dawn g[andhom jing[atawlna fi ]mien ra;onevoli u ming[ajr ma jo[olqulna inkonvenjent kbir.

Trasport ta’ o;;etti

F’ka] li la t-tiswija u lanqas il-bdil ma jkunu possibbli, il-li;i tag[tina d-dritt li nitolbu flusna lura jew parti minnhom

Ladarba ti;i miftiehma data tal-kunsinna, l-Att dwar l-Affarijiet tal-Konsumatur jimponi li din ti;i onorata g[andna d-dritt li nikkan/ellaw l-ordni u nitolbu flusna lura.

O;;etti ordnati

L-o;;etti ordnati jistg[u jaslu g[andna difettu]i jew mhux kif miftiehem fil-kuntratt tax-xiri. Il-bejjieg[ li qed jie[u [sieb it-trasport talaffarijiet g[andu jie[u lprekawzjonijiet kollha me[tie;a biex l-o;;etti jaslu f’kundizzjoni perfetta g[and il-konsumatur.

F’ka] li jsiru xi danni waqt li l-o;;etti jkunu qed ji;u trasportati, il-bejjieg[ huwa responsabbli li jipprovdi rimedju. Fl-istess waqt hija rresponsabbiltà tag[na l-konsumaturi li hekk kif l-o;;ett ordnat jasal ni//ekkjawh sew minn difetti li jidhru.

Normalment kumpanija tag[tina perjodu ta’ ]mien /ans sabiex nirrappurtaw xi difetti jew nuqqasijiet o[ra li ninnutaw hekk kif l-o;;ett jasal g[andna. Huwa fundamentali li dan i]-]mien ji;i osservat.

F’sitwazzjoni meta l-o;;etti ma jaslux g[andna kif

O;;etti mixtrija millbog[od jistg[u ji;u ritornati g[and il-bejjieg[ anke jekk dawn ma jkun fihom l-ebda problema. Matul il-perjodu ta’ kan/ellazzjoni nistg[u n[assru x-xiri u ni;bru flusna lura. L-unika spi]a li nistg[u ne[lu hija dik tat-trasport talo;;etti lura g[and il-bejjieg[.

Meta nidde/iedu li nu]aw dan id-dritt, il-bejjieg[ g[andu lobbligu li jag[tina flusna lura fi ]mien tletin ;urnata middata tal-kan/ellazzjoni.

Fil-pajji]i membri talUnjoni Ewropea dan il-perjodu ta’ kan/ellazzjoni ma jistax ikun inqas minn sebat ijiem. Meta x-xiri millbog[od isir ming[and bejjieg[ li jopera fis-suq Malti, il-perjodu ta’ kan/ellazzjoni huwa ta’ [mistax-il ;urnata.

Dan il-perjodu jista’ ji;i esti] sa tliet xhur, jekk ilbejjieg[ ma jipprovdiniex blinformazzjoni dwar fejn u kif nistg[u nikkuntattjawh. Ilbejjieg[ irid ukoll jag[tina deskrizzjoni dettaljata talo;;etti mibjug[a u tal-prezz totali, kif ukoll informazzjoni fuq id-dritt tag[na g[allkan/ellazzjoni.

L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ lment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lillUffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan lAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq ilFreephone 80074400.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Ambjent 23

Tkompli tikber il-kuxjenza favur il-[arsien tal-ambjent bis-separazzjoni tal-iskart minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt

Hu ta’ sodisfazzjon g[al kul[add li fl-a[[ar snin kibret qatig[ il-kuxjenza favur il-[arsien tal-ambent ta’ madwarna. L-ambjent fiddiversi aspetti tieg[u. Illum aktar minn qatt qabel [afna huma dawk li jie[du inizjattivi li bihom ikunu qed jipprote;u u j[arsu l-ambjent.

Dan id-diskors jg[odd g[at-tfal tal-iskola li sa minn età ]g[ira jitg[allmu jib]g[u g[all-ambjent ta’ madwarhom; jitrawmu jag[]lu bejn dak li jseddaq l-ambjent u allura g[andhom jag[mluh u dak li jag[mel [sara lillambjent u g[alhekk g[andhom jevitawh.

Dan id-diskors jg[odd ukoll g[a]-]g[a]ag[, l-adulti u l-anzjani li wkoll huma mg[allmin biex jie[du [sieb l-ambjent u f’[afna ka]i huma protagonisti f’inizjattivi sani favur it-tis[i[ u l[arsien tal-ambjent.

Mhux il-Gvern biss li jie[u inizjattivi sbie[ favur l-ambjent. Mieg[u jing[aqdu lkunsilli lokali u diversi kumpaniji privati li wkoll jag[tu s-sehem tag[hom biex l-ambjent f’pajji]na – kemm fuq l-art kif ukoll fil-ba[ar u fl-arja ta’ madwarna – ikun dejjem a[jar milli hu. ?ifri pubblikati fil-jiem li g[addew jinkora;;ixxu aktar impenn favur l-ambjent, fosthom i]-]ieda impressjonanti fil-;bir tal-iskart g[arri/ikla;;. Jirri]ulta fil-fatt li matul it-tliet snin li g[addew f’paji]na kienet re;istrata ]ieda bid-doppju fil-;bir ta’ skart g[ar-ri/ikla;; u li kien depo]itat f’fa/ilitajiet pub-

bli/i. I/-/ifra telg[et minn 10,314 tunnellata fl-2008 g[al 20,197 tunnellata fl2010. Barra minhekk flewwel sitt xhur ta’ din issena (2011) in;abar skart g[ar-ri/ikla;; daqs kemm kien in;abar fi tnax-il xahar matul l-2008.

Waqt it-tnedija ta’ inizjattiva ;dida minn GreenPak, Chris Said, is-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali, qal li din l-istatistika tqawwi qalb lil kull min hu involut fitt[addim tal-istrate;ija g[allimmani;;jar tal-iskart. Dan g[aliex il-poplu Malti u G[awdxi mhux biss qed jeduka ru[u i]da wkoll qed jag[ti sehmu billi qed jissepara aktar skart.

F’Malta u f’G[awdex je]istu ]ew; metodi prin/ipali kif wie[ed jiddisponi minn skart separat g[ar-ri/ikla;;: jew billi ju]a l-iskema ‘Irri/ikla t-Tlieta’ u jissepara l-iskart fil-bor]a lgri]a#[adra li tin;abar bieb bieb minn kull lokalità, inkella billi jissepara l-iskart fil-bring-in-sites.

Statistika provduta millWasteServ turi li bejn l-2008 u l-2010, l-iskema ‘Irri/ikla t-Tlieta’ kisbet popolarità kbira hekk kif permezz tag[ha kien irduppjat lammont ta’ skart mi;bur, filwaqt li lbring-in-sites ]ammew f’livell kostanti b’madwar 4,000 tunnellata fis-sena.

Is-Segretarju Parlamentari Chris Said qal l-ammont ta’ skart li jkun separat g[arri/ikla;; jammonta g[al

Fl-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena n;abar skart g[ar-ri/ikla;; daqs kemm kien in;abar fi tnax-il xahar matul l-2008

madwar 10 fil-mija tal-iskart domestiku kollu ;;enerat f’pajji]na.

G[aldaqstant kemm ilGvern, il-kunsilli lokali kif ukoll l-operaturi tal-iskemi tal-;bir tal-iskart g[arri/ikla;; iridu jkomplu ja[dmu biex jikkonvin/u aktar nies jisseparaw l-iskart g[ar-ri/ikla;;.

Hu qal li l-inizjattiva ta’ lotterija abbinata mas-separazzjoni tal-iskart, kif imnedija minn GreenPak, g[andha tg[in biex aktar Maltin jisseparaw l-iskart fi djarhom.

F’din il-lotterija jie[u sehem kull min jikteb in-numru tattelefon jew tal-mobile fuq ilmaterjal ri/iklabbli u jid-

It-tfal tal-iskola sa minn età ]g[ira qed jitg[allmu jib]g[u g[all-ambjent ta’ madwarhom u jisseparaw l-iskart sa minn /kunithom

disponi minnhom fil-bringin-sites fil-lokalitajiet talGreenPak jew permezz tal;abra bieb bieb mill-lokalitajiet tal-GreenPak. Kull min jag[mel hekk jid[ol fi/-/ans li jirba[ €200 fil-gimg[a.

Mario Schembri, il-Kap E]ekuttiv ta’ GreenPak, qal li l-GreenPak g[andha ftehim ta’ kollaborazzjoni ma’ 28 kunsill lokali biex timmani;;ja u tiffinanzja l-

operat kollu tal-;bir ta’ materjal ri/iklabbli kemm mill-bring-in-sites kif ukoll mill-;abra bieb bieb li ssir f’kull lokalità.

Barra minn hekk ilGreenPak tie[u [sieb tin/entiva u teduka lill-poplu biex jissepara aktar l-iskart ri/iklabbli. Fl-2010, ilGreenPak ;abret aktar minn sitt elef tunnellata ta’ skart ri/iklabbli.

Huma kontinwi l-kampanji ta’ informazzjoni dwar l-importanza tas-separazzjoni tal-iskart

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

24 Attwalità

Lura g[al sena skolastika o[ra minn Joe M. ATTARD emarjos@hotmail.com

Inbdiet sena skolastika o[ra... [afna mit-tfal wara l-vaganzi tas-sajf ikollhom [erqa li jer;g[u jibdew ir-rutina li ;;ib mag[ha l-iskola

Matul dawn il-;ranet, wara l-waqfa tas-sajf, re;g[u fet[u bera[ il-bibien tal-iskejjel g[al g[add kbir ta’ studenti li jiffrekwentaw il-primarji, is-sekondarji, l-MCAST u s-6th Form.

Nifhem u nemmen bis-s[i[ li dawk li jixtiequ jitg[allmu, issa jkunu [erqana bix jer;g[u lura lejn il-bankijiet tal-klassi g[ax jafu li minn hawn jiddependu l-karriera u l-futur tag[hom. }gur li ssib o[rajn li forsi j[ossuhom li sejrin lura kontra qalbhom, i]da kemm huwa sewwa kieku jirrealizzaw ftit kemm huwa importanti t-tag[lim g[all-[ajja tal-bniedem!

Veru li mhux kul[add se jaqla’ [ob]u bil-pinna, i]da kemm hu essenzjali li tkun taf tikteb ismek u kunjomok bil-kumdità u timla formola bla g[ajnuna ta’ [add! U allura hemm b]onn li l-istudenti kollha issa jag[rfu l-[tie;a li wara l-jiem ta’ mistrie[ u divertiment, waslet mill-;did is-sieg[a li jmiddu g[onqhom g[ax-xog[ol, jag[mlu [ilithom kollha biex id f’id mal-g[alliema tag[hom jissuktaw fit-triq tal-progress biex g[ada pitg[ada dan pajji]na jkompli jistag[na u jfur b’/ittadini serji u intelli;enti li jag[mlulu unur u jkunu kapa/i jkomplu jmexxuh ’il quddiem. {afna mill-iskejjel ing[ataw face-lift matul il-vaganzi tassajf u dan ikompli jg[in biex jin[oloq ambjent sabi[ u li jilqg[ek matul il-jiem tal-[arifa li tinsab mag[na. Ma;enb ilkumpless tal-Liceo Ninu Cremona fil-Belt Victoria, issa telg[et skola ;dida - state of the art – li bla dubju se tkompli tipprovdi post tajjeb u adegwat lil mijiet ta’ studenti subien li ji;u hawn minn G[awdex kollu.

L-istess nistg[u ng[idu g[all-Konservatorju tal-Isqof wara San Fran;isk, li da[al fi spi]a enormi biex hawnhekk ikollna wkoll skola sekondarja g[all-bniet li tixraq lit-tfajliet G[awdxin. Naturalment il-binja tal-;ebel mhix kollox. Huma l-istudenti integri u g[aqlin li jag[mlu l-iskola xi [a;a [ajja flimkien mal-istaff u l-amministrazzjoni.

Nemmen li bit-tibdil li qed isir fis-sistema tal-klassijiet (streaming) u tal-e]amijiet, jista’ jkollna ri]ultati a[jar u li jirriflettu fuq l-intelli;enza u l-andament tal-istudenti. Bla dubju l-qofol ta’ kollox jibqg[u dejjem l-istudenti li jridu jag[rfu s-siwi tal-istudju u l-im;iba tag[hom g[ax kif jg[id il-qawl Ingli]: ‘You can take a horse to water, but you cannot make him drink!’ Inutli l-Gvern u l-Knisja jag[mlu [ilithom biex jag[tuna l-aqwa edukazzjoni jekk imbag[ad listudenti tag[na ma jwe;bux g[as-sej[a, imma jintilfu wara l-;iri u d-divertiment.

Trid twa[[al mo[[ok hemm u tbati biex tirnexxi g[ax xejn ma jsir bla sagrifi//ju. U l-istudent G[awdxi jrid ibati [afna iktar spe/jalment meta jasal biex jissokta l-istudji tieg[u fl-Università g[ax irid jinfatam mill-familja, ifittex akkomodazzjoni f’Malta u jara kif se jag[mel biex jiekol u ja[sel [wej;u, iqum kmieni biex jivvja;;a kemm fis-s[ana kif ukoll fil-ba[ar imqalleb u l-pi] finanzjarju li jo[loq fuq spallejn il-;enituri tieg[u, iktar u iktar jekk tkun xi pensjonant b[ali b’paga wa[da li trid i;;ebbidha sew biex tla[[aq!

Grazzi g[al Ministeru t’G[awdex, xi [add qalli li dawn tal-inqas jipprovdu xi [a;a tal-flus biex tittfaffa din il-problema. Dawk li qed jie[du kors part time jibqg[u jsaffru!

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt MILL-:UF SAL-ISKOLA

Il-kuntentizza tal-ulied NET Television 13>20

Xi jridu t-tfal minna?

G[andna nie[du llog[ob ma’ uliedna iktar bis-serjetà?

X’jg[in lil uliedna j[ossuhom tajba? Rita Cortis (fir-ritratt i]]g[ir), Sedqa Prevention Executive, se tag[ti risposta g[al dawn it-twe;ibiet.

Se tag[ti wkoll informazzjoni dwar seminar li se jsir mill-A;enzija Sedqa bl-isem ‘Inrawmu lil uliedna a[jar’. Dan g[andu jkun ta’ g[odda utli immens g[al kull min jie[u [sieb jew g[andu t-tfal.

Il-personalità tal-;img[a hu Wayne Micallef, li ;ej minn familja ta’ sitta, u li lkoll kemm huma involuti b’xi mod jew ie[or fil-qasam tal-mu]ika.

LA FAMIGLIA

Tinbidel ir-relazzjoni bejn il-familji NET Television 20>30

Bil-mewt ta’ Ascanio, irrelazzjoni bejn is-Sarceni u l-Mangusa tinbidel. Xi [add qed isegwi lil Cesare.

L-Ispettur Ciappara jiddiskuti l-familja Saraceni ma’ ta’ fuqu u jir/ievi email li t[assbu.

Nada (fir-ritratt ta[t) u Jude iridu jkellmu lil Tony.

Nina tg[id li Cesare li kellha laqg[a ma’ martu Morgan.

Fejn se jwasslu dawn is-sitwazzjonijiet kollha?

FIL-QOSOR • BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) - Josef

Bonello llum se jlaqqag[na ma’ Louiselle Vassallo (ritratt xellug), Media Manager ta’ media.link li tinkorpora fiha lmezzi ta’ kommunikazzjoni talPN, fosthom NET Television, Radio 101 u l-gazzetti InNazzjon u il-mument. Hi wkoll lecturer fl-Università ta’ Malta kif ukoll attri/i.

• XD (NET Television 15>40) - It-tfal ta’ XD jg[idu tag[hom dwar l-ista;un tal-{arifa. Xi jfisser g[alihom? Barra l-fatt li ter;a’ tibda l-iskola, x’jolqothom l-aktar matulu?

• MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Stephanie Spiteri b’edizzjoni o[ra tal-programm popolari tag[ha. Fost o[rajn, se jkollha

b[ala mistednin lil David Spiteri (firritratt fuq il-lemin) dwar in-nutrizzjoni, lil Tonio Galea li se jitkellem dwar ilqag[da xejn sabi[a li tinsab fiha l-Gre/ja, u Geoffrey Bezzina mill-MFSC b’pariri relatati mal-lat finanzjarju.

• NEWSROOM (NET Television 21>35) - Fl-edizzjoni tal-lum se naraw dwar l-ammont ta’ boro] ta’ studju li l-Gvern qassam lil xejn

anqas minn 269 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a. Naraw ukoll parti o[ra mill-edukazzjoni li ]-]g[a]ag[ qed igawdu minnha, dik li joffru l-Youth Centres. Oliver Friggieri jikellem dwar Dun Karm, li l-;img[a li g[addiet kien imfakkar il-50 anniversarju mill-mewt tieg[u. Se jkun hemm ukoll tislima g[a]]ag[]ug[ Charlon Borg. Milla[barijiet ta’ barra naraw dwar il-qtil tat-terrorista Al Anwaki fil-Jemen.

• DELITTI ROCK (Raidue 23>25) Fit-18 ta’

Settembru 1970 lkitarrista Jimi Hendrix (fir-ritratt fuq ix-xellug) instab mejjet fl-appartament tieg[u f’Londra.

Massimo Ghini, b[assoltu, ig[arbel x’seta’ ;ara.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

26 TV#Radju SOLDATO JANE

Tid[ol fin-Navy Amerikana 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101

Rete 4 23:30 Film drammatiku tal-1997 b’re;ija ta’ Ridley Scott li g[andu b[ala attri/i protagonista lil Demi Moore (fir-ritratt ta[t l-ewwel wa[da mil-

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta • 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Sehemna flEwropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits.

ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:30 ONE Music 19:45 - ONE News 20:45 - Woodenman Jukebox 21:45 - ONE News 22:00 - Bla Kantunieri 23:00 - Inkontri 24:00 - Music FM. RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali.

Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal- ;urnali 13:30 - University Matters 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - L-Isport matul i]}minijiet 20:00 - Mahler.

Mu]ika g[all-[ar;a u lil hinn 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - IlMuftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 - A[barijiet Reli;ju]i 22:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju.

Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 - Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 - Mu]ika Klassika.

Smash Radio • 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 - Radio Motordome 15:00 – DJ Aaron David 16:30 – Music Hits 18:30 - Extravadance 20:00 – Non Stop Music.

TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - 10 minuti 09:20 - Kwizzun (r) 10:00 Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 Faxxikli 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:05 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwizzun 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Dreams 21:45 - A[barijiet 21:50 - Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r).

ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:15 - Minuta Wa[da! 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 Teleshopping 17:30 - ONE News Update 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:15 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:10 - Illostra 20:20 Inkontri 22:00 - Kwalità Malta 22:25 - Stejjer qosra (r) 23:15 ONE News 23:40 - Minuta Wa[da! 23:45 - Kalamita (r).

Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Wedding (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News.

Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1

lemin) fil-parti ta’ Jordan.

Tidde/iedi li tid[ol fin-Navy tal-Istati Uniti.

I]da l-[ajja hemmhekk xejn ma tkun wa[da fa/li, l-aktar min[abba listili pjuttost goffi tattrainer John Urgayle.

Barra lil Moore, f’partijiet ewlenin o[ra naraw lil Viggo Mortensen, Anne Bancroft u Jason Beghe.

Il-film hu twil 124 minuta u l-isem ori;inali tieg[u hu GI Jane.

18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - Violetta (itII u l-a[[ar parti) 23:10 - Porta a porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 Qui Radio Londra 01:25 Sottovoce 01:55 - Fuoriclasse Canale Scuola-Lavoro.

Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 09:30 Sorgente di vita 10:00 Tg2punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:10 - Ghost Whisperer (TF) 16:50 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:50 Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Voyager 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - Delitti rock 00:25 - Close to Home (TF) 01:10 - Tg Parlamento 01:20 Protestantesimo 01:55 - Italia sul due.

Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - The Lost World (TF) 15:50 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Il negoziatore.

Film ’98 23:30 - Correva l’anno - Hitler e Eva Braun 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 - Fuori orario 01:15 - Il fatalista. Film 2005.

Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 10:10 - Tg 5 ore 10 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine

(soap) 14:45 - Uomini e donne 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Baila! 00:30 - Tg 5 notte 01:00 Striscia la notizia 01:20 - Uomini e donne (talk show).

Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:00 - Zorro (TF) 07:30 Starsky & Hutch (TF) 08:30 Hunter (TF) 09:55 - R.I.S. 2 Delitti imperfetti (TF) 10:50 Ricette di famiglia (attwalità) 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Hamburg distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri 16:45 - Aquile d’acciaio 3. Film ’92 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Rocky Balboa. Film 2006 23:30 - Soldato Jane. Film ’97 01:55 - Tg 4.

Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons 08:55 - Nini (TN) 09:55 - Mistero files 10:55 - Deadly 60 11:55 - Spose extralarge 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 Cartoons 15:00 - Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - Chuck (TF) 16:30 - Glee (TF) 17:25 Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - Dr House (TF) 20:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - CSI: Miami 23:00 - Undercovers (TF) 23:55 - Real C.S.I. 01:00 Modamania 01:35 Poker1mania.

La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:35 - L’aria che tira (attwalità) 11:05 - (Ah)ipiroso 12:00 - ‘G’ Day 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Sotto scacco - in cerca di Bobby Fischer. Film ’93 16:15 Atlantide - storie di uomini e mondi 17:30 - L’Ispettore Barnaby (TF) 19:30 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - L’infedele 23:45 - Tg La 7 23:55 - Crossing Jordan (TF) 00:50 - N.Y.P.D.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

TV#Radju 27 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TV AM 09:00 - Euro News 11:00 - Wirt, Arti u Kultura 11:30 - Malta u Lil Hinn Minnha 13:05 - Kontrattakk 14:30 Waltzing Matilda 15:00 - 21st Century 15:30 - Wirt, Arti u Kultura 16:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 17:35 - Kontrattakk 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 - Waltzing Matilda 19:30 - 21st Century 20:00 - Bio Sports 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Wirt, Arti u Kultura 21:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 22:35 - Kontrattakk 23:55 - Waltzing Matilda.

Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - EGOV4U 15:30 - Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-avis (jinkludi 18:15 Favourite News) 19:45 - Reporter 20:05 Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 Favourite News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 Kont taf? 23:15 - Favourite News.

Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75.

La 5 • melita 162 12:55 - Extreme Makeover Home Edition 13:45 - Dharma & Greg (sitcom) 14:00 - Grey’s Anatomy (TF) 14:45 - Dawson’s Creek (TF) 15:35 - Eastwick (TF) 16:25 - Settimo cielo (TF) 17:15 - La tata (sitcom) 18:05 - Dawson’s Creek (TF) 18:50 - Eastwick (TF) 19:40 - Grey’s Anatomy (TF) 20:25 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 – ...e alla fine arriva Polly. Film 2003 22:50 - Uomini e donne 00:05 - Charm School.

BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - Charlie and Lola 07:10 Buzz and Tell 07:20 - Balamory 07:40 - Gigglebiz 07:55 - Me Too! 08:15 - Charlie and Lola 08:25 - Buzz and Tell 08:40 Keeping up Appearances 09:40 The Weakest Link 10:30 - North & South 11:20 - Doctors 11:50 As Time Goes By 12:20 - Coast 13:25 - Keeping up Appearances 14:25 - North & South 15:15 The Weakest Link 16:05 Doctors 16:35 - As Time Goes By 17:05 - Coast 18:10 - North &

South 19:00 - The Weakest Link 19:45 - Doctors 20:15 EastEnders 20:45 - Holby City 21:40 - Five Daughters 22:30 Blackadder II 23:00 - Keeping up Appearances.

TCM • melita 310 • GO Plus 701 06:30 - Guns for San Sebastian.

Film ’68 (U) 09:00 - The Thorn Birds 10:15 - The Thorn Birds 11:20 - Miss Congeniality 2: Armed and Fabulous. Film 2005 (12) 13:30 - The High Chaparral 14:35 - Gunsmoke 16:00 - A Thunder of Drums. Film ’61 (U) 18:00 - Executive Action. Film ’73 (PG) 19:50 - Nell. Film ’94 (12) 22:00 - Murder by Numbers. Film 2002 (15).

MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:15 - Gaily, Gaily. Film ’69 (PG) 09:00 - Kings of the Sun. Film ’63 10:50 - Awake to Danger. Film ’95 12:20 - Sibling Rivalry. Film ’90 (12) 13:50 - The Aviator. Film ’85 (PG) 15:25 The Pride and the Passion. Film ’57 (PG) 17:35 - Inherit the Wind.

Film ’99 19:25 - The Dirty Dozen: The Fatal Mission. Film ’88 (PG) 21:00 - Memories of Me. Film ’88 (12) 22:40 - MGM’s Big Screen 22:55 - Rollerball.

Film ’75 (15).

Diva Universal • melita 313 07:00 - Foreign Affairs 08:42 Laundry 08:50 - Roots: The Next Generations 09:50 - Commander in Chief 10:44 Great Women 10:50 - Cento Vetrine 11:50 McLeod’s Daughters 12:44 Fede Cieca 12:55 - ER 13:55 - JAG 14:55 - JAG 15:55 - Rex: A Cop’s Friend 16:55 - Agatha Christie’s Poirot 19:00 McLeod’s Daughters 19:53 The Visiting Hours 20:00 - ER 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:50 Great Women 23:00 - Agatha Christie’s Poirot.

Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: Long Haul, Short Fuses 08:10 - Mythbusters: Mission Impossible Face Off 09:05 - Extreme Engineering: Tokyo’s Sky City 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Big Sky Country 11:50 Chop Shop 12:45 - Overhaulin’: Lucky Star 13:40 - American Chopper: Senior vs Junior: Lawless Drag Bike Part 1, PJD Bike

Part 3 and Geico Bike Part 2 14:35 - Dirty Jobs: Alligator Egg Collector 15:30 - Deadliest Catch: Deadline 16:25 - Mythbusters: Running on Water 17:20 - Extreme Engineering: Tokyo’s Sky City 18:15 - Ultimate Survival: China

19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 Ultimate Survival: Global Survivor Guide 21:00 - Deadliest Catch: Thick as Thieves 21:55 - Coal 22:50 - American Loggers: The Last Stand 23:45 - Mythbusters: Running on Water.

Melita Movies • melita 801 09:55 - Space Buddies. Film 2009 11:20 - Cloudy With A Chance of Meatballs. Film 2009 12:50 Monsters vs Aliens: Mutant Pumpkins From Outer Space. Film 2009 13:20 - Did You Hear About The Morgans? Film 2009 15:02 Hollywood Buzz 15:25 - You Again. Film 2010 17:10 - Hollywood Buzz 17:35 - Prince of Persia: Sands of Time. Film 2010 19:30 - Marmaduke. Film 2010 21:00 - Margaret. Film 2009 23:35 - Brooklyn's Finest. Film 2009 01:45 - Marine 2. Film 2009.

Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 Brothers and Sisters 16:45 Desperate Housewives 17:30 Chase 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 - Gossip Girl 21:15 - The Mentalist 22:00 - Chuck 22:50 Supernatural 23:40 - Game of Thrones 00:45 - Bored To Death 01:10 - Hung 01:35 - Entourage.

Biography Channel • melita 411 08:00 - Parking Wars 08:30 Hardcore Pawn: Desperate Pawn.

Billy the Exterminator: 09:00 Snake Invader 09:30 - Nursery Room Raccoon. 10:00 - Real Housewives of Beverly Hills: How to Behave. The Locator: 11:00 - A Brother Reaches Out 11:30 - A Dying Wish. Snapped: Women Who Kill: 12:00 - Kerri Faye Brown 12:30 - Elicia Hughes.

13:00 - Hardcore Pawn: Skulls and Scoundrels 13:30 - Parking Wars 14:00 - America’s Court With Judge Ross 1. Billy the Exterminator: 15:00 - Snake Invader 15:30 - Nursery Room Raccoon.

Snapped: Women Who Kill: 16:00 - Kerri Faye Brown 16:30 - Elicia Hughes. 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: How To Behave.

The Locator: 18:00 - A Brother Reaches Out 18:30 - A Dying Wish. 19:00 - America’s Court With Judge Ross: 20:00 - Parking Wars 20:30 - Hardcore Pawn: Skulls and Scoun-drels 21:00 Beyond Scared Straight: San Quentin 22:00 - Snapped: Women Who Kill: Tausha Morton 23:00 Killer In The Family: The Revenge Killer.

G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 Jarmies 14:25 - Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - Igloo-Gloo 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The

Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:07 Dougie in Disguise 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 The Hoobs.

Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:05 - The Suite Life of Zack and Cody 09:30 Phineas and Ferb 09:50 - Good Luck Charlie 10:15 - Phineas and Ferb 10:35 - The Suite Life on Deck 11:00 - Wizards of Waverly Place 11:25 - Sonny With a Chance 11:45 - Good Luck Charlie 12:10 Hannah Montana 12:30 - The Suite Life on Deck 12:55 - Wizards of Waverly Place 13:55 - Good Luck Charlie 14:20 - Phineas and Ferb 14:45 - Fish Hooks 15:10 - Shake it up 15:35 - The Suite Life of Zack and Cody 16:00 - Wizards of Waverly Place 16:25 - Good Luck Charlie 16:50 - Fish Hooks 17:15 - Shake it up 17:45 - The Suite Life on Deck 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Wizards of Waverly Place 19:25 - Jake and Blake 19:50 Hannah Montana.

07>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 15>00 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30

NET News Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U NET News Teleshopping Bla Kumment XD Kwizz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La famiglia (episodju 3) NET News Newsroom NET News Bejni u Bejnek

Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - World Championship Superbike 09:30 - World Championship Superbike 10:15 - WTA Tennis 11:00 - WTA Tennis: Moscow: Day 1 (live) 14:45 - Mats Point 15:15 - Tour of Lombardy Cycling 16:00 -

World Championship Superbike 17:30 - Eurogoals 18:30 Football Cracks 19:00 - Tour of Lombardy Cycling 20:00 WTA Tennis 20:45 - WATTS 20:55 - Clash Time 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Clash Time 21:35 - Pro Wrestling 22:30 - The Battle 23:30 Eurogoals.

GO Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - F1: Korean GP: Race 10:00 - Serie A: Rd 7: Atalanta v Udinese. ATP 1000: Shanghai ATP Masters: 12:00 - Last 16 20:00 - Highlights. 21:00 Barclays PL: Wk 10: Liverpool v Man. Utd 23:00 - Serie A: Rd 7: Atalanta v Udinese 01:00 Barclays PL: Wk 10: Wigan Ath v Bolton W. GO Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA: Portugal Masters: Day 1 12:00 - Barclays PL: Wk 10: Wigan Ath v Bolton W 14:00 - Serie A: Rd 7: Napoli v Parma 16:00 - Samsung Diamond League: WeltKlasse Zurich 18:00 - Giro d'Italia 2012: Official Presentation 18:30 - Dextro Energy Triathlon WCS: Season Review: Magazine Show 19:25 - Barclays PL: Wk 10: Review 20:20 - Scottish PL: Rd 11: Highlights 21:00 - Roma Channel.

Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - Bundesliga: Highlights 20:00 - La Liga: Highlights 21:00 - Campeonato Brasileiro: Santos v Palmeiras (r) 22:50 La Liga: Barcelona v Racing (r) 00:35 - Bundesliga: Werder

Bremen v Borussia Dortmund (r).

Malta Stars • melita 614 08:00 - BOV PL: Valletta v Birkirkara (r) 10:25 - Melita GFA 1st Div.: Sannat v Ghajnsielem (r) 12:30 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri RS2 v Aloysians Von Taine (r) 13:45 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Kavallieri (r) 15:20 -

MBA Shield: Athleta v Siggiewi (r) 16:55 - 3 Pointer (r) 17:30 MFA Futsal League: 1st Div.: ZC Excess vs Paola Down Town (r) 19:00 - Kick Off (live) 20:35 - BOV PL: Valletta v Birkirkara (r) 23:00 - Kick Off (r) 00:35 MBA Shield: Athleta v Siggiewi (r).

Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: Werder

Bremen v Borussia Dortmund (r). La Liga: 09:50 - Real Madrid v Betis (r) 11:35 - Barcelona v Racing (r). 13:25 - npower Champ.: Birmingham C. v Leicester C. (r) 15:15 Bundesliga: Bayern Munich v Hertha Berlin (r) 17:10 - La Liga: FC Schalke v 1FC. Kaiserslautern (r) 19:00 Bundesliga: Highlights 20:00 La Liga: Highlights 21:05 UEFA Champions League: Weekly Magazine (r) 21:35 npower Champ.: Birmingham C. v Leicester C. (r) 23:25 Bundesliga: Werder Bremen v Borussia Dortmund (r) 01:20 La Liga: Real Madrid v Betis (r).

Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: Werder Bremen v Borussia Dortmund (r) 16:10 La Liga: Barcelona v Racing (r) 18:00 - Barca TV 21:00 Bayern Munich TV 00:00 Barca TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - WMRT: Sweden - Short Highlights (r) 14:20 - NBA: Orlando @ Boston (r) 16:20 Pentathlon 2011: Russia: Women's Riding (r) 17:20 TEVA Mountain Games 11: Part 1 (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - TEVA Mountain Games 11: Part 2 (r) 19:35 WWE: Hell In A Cell (r) 22:45 NBA: Orlando @ Boston (r) 00:45 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

28 Klassifikati PROPRJETÀ

Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar tal-banju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina/living/sitting, utility.

Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

Tignè Seafront

APPARTAMENT kbir fuq medda ta’ 125sqm, b’veduta impekkabbli, bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, u spazju ta’ karozza wa[da. ?emplu 99422082.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

Poala

GARAXX fi Triq Ninu Cremona, fih 9.5 piedi wisa’ b’21 pied tul. ?emplu 21237303 jew 79211882.

{al Qormi

MA{}EN#garaxx ta’ 12-il karozza, 16-il filata g[oli.

Appartamenti u garaxxijiet shell form. I]-}ejtun appartamenti u garaxxijiet semi-finished. Is-Swatar uffi/ini blistores mag[hom lesti minn kollox u Santa Venera maisonette lest minn kollox. ?emplu 99477271.

Skips-on-Wheels

FUQ erba’ roti u bins ta’ 120 litru u 240 litru fuq ]ew; roti, kollha ;odda, prezzijiet moderati. ?emplu lil Green For Ever 79221700.

G{ALL-KIRI

Garaxx

KUMMER?JALI bl-ilma, dawl u toilet fi Triq Wignacourt Birkirkara. ?emplu 21441992 jew 79441992.

VETTURI

xog[ol fil-pront. ?emplu 79803496.

Mejda tonda

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

TAL-a[mar mastizz.

Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.

Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Renault Kangoo

Ni]barazza

Mejda tal-pranzu

Range Rover

PETROL 2006 g[all-u]u ta’ wheelchair f’kundizzjoni perfetta, full extras, prezz negozjabbli. ?emplu 99497206 jew 79298837.

Renault Scenic

PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.

AVVI}I

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’

Nixtri

NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Nutara

INFITTEX xog[ol ta’ nutara ma’ nutar jew ditta legali. ?emplu 79737974.

Ra;el

TA’ 46 sena jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ bejn 36 u 47 sena biex jibdew relazzjoni.

Min hu interessat jibg[at sms fuq 99607196.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble-dryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves. Nag[tu, stimi b’xejn minn qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox.

Servizz il-;urnata kollha, blir[as prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata /emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

Combination machine

SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464.

Kompluta b’sitt si;;ijiet, gi]er tal-ilma tal-elettriku, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mudell

TAT-TEATRU Rjal tal-;ebel mag[mul bl-idejn. Daqs ]ew; metri b’metru. ?emplu 79312397.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji. Free delivery g[al G[awdex ukoll.

Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula.

G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprint ingpress.com

KOMPJUTERS

Tlift

ID-DATA tal-kompjuter tieg[ek? Qed tinkwieta g[ax ma tafx kif se ;;ib lura d-data li hi ferm importanti g[alik?

Mela /empel malajr 99422082.

JIN{TIE:U

Delivery Person

FULL time, Complete Supplies Ltd l-Imrie[el. Minn 21 sena ’l fuq. Ibag[tu CV fuq stores@completesupplies.com.mt

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

Passatemp 29

Tisliba

Mimdudin>5. Skula (5) 6. Mid-droga to[ro; ;arra ]g[ira tal-fu[[ar (5) 7. Perfett, stupend (5) 10. G[elm fil-[amrija (5) 11. Bejn Marzu u Mejju (5) 12. Barax il-;ilda (5) 14. Il-qattus hekk ng[idulu (5) 16. Tilmenta baxx baxx (5) 17. Dejjem smajna li kien ra;el b’sa[[tu [afna (5) 18. I;;orru warajha l-ferrovija (5)

Weqfin>1. Issibhom fil-;ewlaq tassajjied (6) 2. Mhix tajba, ja makakka li hi! (6) 3. u 14. Kien kuntrarju, ma ppermettiex (12) 4. Mer[i, divorzjat jew imdewweb (6) 8. u 9 E]altazzjoni u g[o]]a esa;erata (10) 9. Ara 8 12. Qaddej (6) 13. Tpaxxa (2, 4) 14. Ara 3 15. Isservejna, inqdejna bi (6)

I/-/awla [alliela Is-seba’ o;;etti riprodotti fil-kwadru t’hawn fuq, lejn il-lemin, huma dawk li /-/awla serqet u [adithom fil-bejta tag[ha. I]da fost l-o;;etti, tlieta biss serqet mis-suq li jidher hawn fuq f’wa[da mill-pjazez ta’ Tripli. Liema huma?

Qawl Malti Il-fartas tmisslux il-barjola.

Dan ifisser li l-bniedem qatt ma g[andek issemmilu ddifetti tieg[u.

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin>- 5. Lampa; 6. Anda; 7. Dwett; 10. A[dar; 11.

Ni]el; 12. Privi; 14. {ataf; 16. Fro;a; 17. U]ajt; 18. Rampa.

Weqfin> 1. Alloka; 2. Dawwar; 3. Slaten; 4. Barmil; 8. u 12.

Iddispja/ut; 9. E]att; 13. Irrita; 14. {a;;ru; 15. Ferraq.

Soluzzjonijiet

G{AT-TFAL

Sudoku

Sudoku Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

L-‘ispooks’

L-‘ispooks’ kellhom vi]itatur! Irran;a l-blokki fuq ix-xellug f’ordni korretta u tkun taf min hu u x’jismu!

Imla bil-linka kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andha titfa//a quddiemek tellieqa… taparsi!

I/-/awla [alliela

Dik tellieqa!

I/-/awla serqet l-o;;etti bin-numri 1, 6 u 7. Dawn infatti jinsabu neqsin minn posthom: In-Nru. 1 serqitu millkwadru A-4 (bi//a ;obon mhux [a]in tinsab nieqsa mill-;obna l-kbira); In-Nru. 6 mill-ispazju D-4 (hu wie[ed millg[otjien tal-bziezen tal;elat); In-Nru. 7 minn D-2 (hu ornament ta’ wie[ed mizzkuk fil-va]un).

Il-vi]itaturi tal-‘ispooks’

IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil... sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag˙na ma’ nies li huma konnessi mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Isem u kunjom – Hugo Agius Muscat Data tat-twelid – 27 ta’ April 1961 Lokalità fejn toqg[od – Il-Mosta X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu – Jien

organista kkwalifikat u fi]-]mien liberu tieg[i ndoqq f’katidrali u knejjes, spe/jalment f’St Paul’s Anglican Pro-Cathedral (il-Katidral talIngli]i), il-Belt, kif ukoll nidderie;i s-St Paul Choral Society, kor polifoniku Malti li g[andu mas-sittin membru.

HUGO AGIUS MUSCAT

natura nazzjonali u internazzjonali fil-kamp tal-informatika tas-sa[[a.

G[andek xi delizzji^ – Apparti l-mu]ika, in[obb il-qari u l-fotografija.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa – L-ewwel nett kburi bil-progress li qeg[din jag[mlu fil-[ajja t-tliet uliedi, u kburi wkoll bil-kisbiet li qeg[din isiru fil-kamp talinformatika li na[dem fih. Il-mu]ika wkoll tatni sodisfazzjon, l-i]jed ri/enti s-su//ess li g[amel is-St Paul Choral Society fil-Ingilterra f’Settembru li g[adda.

Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel Xi [a;a li ddejqek – L-injoranza ddejjaqni [afna, mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel inklu] fil-qasam tal-indafa pubblika. Fa//ata ta’ aktar^ – Xog[li hu ta’ tabib spe/jalizzat fisdarna hemm bring-in site u titqa]]e] kif /erti sa[[a pubblika. B[alissa g[andi l-kariga ta’ National Health Coordinator fil-Ministeru tas-Sa[[a, u nie[u [sieb numru ta’ pro;etti ta’

nies i;ibu ru[hom u jag[mluha mi]bla.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna – Kull

esperjenza titg[allem minnha. Insemmi biss li kull meta kelli kuntatt ma’ barranin li huma esperti fl-oqsma tag[hom, dejjem tawni tag[rif u ideat ;odda li g[enuni biex nag[mel ;udizzji u de/i]jonijiet a[jar.

Il-fatt li tg[ix filg]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ –

Il-vanta;;i ta’ Malta jinkludu l-valuri morali li s’issa g[adha t[addan il-parti l-kbira tasso/jetà, u l-klima bilan/jata. L-ikbar ]vanta;;i huma /-/okon, in-nuqqas ta’ libertà fil-[sieb ta’ bosta, u l-isfruttar minn /erti nies ta’ dan in-nuqqas.

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Btala mal-familja kollha f’Pari;i fl-2004

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Ming[ajr im[abba ta’ veru

l-bniedem ma jistax jg[ix kuntent, u l-[ajja tkun bla sens. Sintendi mhux qed ng[id g[allim[abba kif taraha fil-films u t-televi]joni.

• il-[biberija – Fil-verità m’hemmx xi differenza enormi bejn [biberija ;enwina u m[abba.

It-tnejn li huma jinvolvu rispett, impenn dejjiemi, u sagrifi//ji.

• il-libertà – Trid tkun nieqes mil-libertà biex tapprezzaha ta’ veru. Malta mhux dejjem nifhmuh dan.

• i/-/ensura – Il-libertà tal-kelma u tal-espressjoni hija essenzjali, imma jekk din il-libertà ti;i abbu]ata sfa//atement allura xi forma ta’ Liema hu s-sors favorit /ensura ma tkunx barra minn lokha. tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il- • ir-reli;jon – Illum [afna qeg[din jirribellaw gazzetta, it-televi]kontra r-reli;jon tar-ritwali, ming[ajr ma joni, ir-radju jew ljindunaw li r-reli;jon hi dik ix-xi [a;a li hemm internet, u g[aliex^ b]onn biex ikollok sens ta’ direzzjoni u b’hekk – Is-sorsi kollha skop fil-[ajja. huma utli: l-a[barjiet • is-safar – Is-safar hu essenzjali biex wie[ed insir nafhom mirjifta[ l-orizzonti u j]omm mo[[u miftu[. radju waqt li nkun Insibha diffi/li li ng[addi ming[ajru g[al tul ta’ qed insuq, mill-inter]mien. net meta nkun fuq il• il-mewt – F’xog[li ta’ tabib ;ejt wi// imb wi// kompjuter, u minn mal-mewt ta’ spiss. Bla dubju hi l-ikbar sfida fuq il-gazzetti u t-TV f’[ajjet il-bniedem. waqt li nkun id-dar.

Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità li hi involuta fil-media, jew fid-dinja tal-arti u tal-ispettaklu^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

It-Tnejn, 17 ta’ Ottubru, 2011

32 Lokali

Tmien ]g[a]ag[ ;ew ordnati djakni mill-Ar/isqof ta’ Malta Monsinjur Pawlu Cremona f’/elebrazzjoni li saret nhar il-:img[a fil-parro//a ta]-}ejtun.

Is-seminaristi li ;ew ordnati djakni huma Dillon Bugeja mi]-}urrieq< Mario Dimech mis-Si;;iewi< Anthony Paul Fitzpatrick minn Gwardaman;a< Robin Camilleri minn {al Luqa< Roderick Camilleri minn {a]-}abbar< George Schembri minn {al Qormi< u Michael Zammit minn Birkirkara. Fra Walter Vassallo mill-Ordni Fran;iskana Minuri ;ie wkoll ordnat djaknu. Id-djakonija hi l-a[[ar pass qabel persuna ti;i ordnata b[ala sa/erdot. Issa dawn id-djakni jistg[u jassistu lill-qassisin fi/-/elebrazzjoni ewkaristika, jamministraw il-Mag[mudija, imexxu funerali u jassistu ]wi;ijiet. (Ritratt> Photocity Valletta)

L-e]empju jkaxkar Bil-kliem jing[adu [afna affarijiet i]da hu l-e]empju li jkaxkar. Dan narawh ise[[ kuljum u kullimkien u ma nistax ma nirreferix allura g[all-qasam tal-edukazzjoni f’pajjizna. Din il-fra]i tapplika qatig[ g[ax il-politika konstrastanti li te]isti bejn il-Partit Nazzjonalista u l-Partit Laburista f’dan il-qasam ]gur li ;;eg[lek tidde/iedi malajr dwar min g[andu l-aktar g[al qalbu l-edukazzjoni tat-tfal tag[na f’pajji]na.

Hu l-PN fil-Gvern li dejjem emmen fil-kapa/itajiet tat-tfal tag[na u g[aliex jemmen li ledukazzjoni hi /-/avetta ta’ kull su//ess g[al kull student investa miljuni kbar ta’ ewro kull sena fl-edukazzjoni.

X’ma rajniex ise[[ f’dan ilqasam? Se[[ew diversi avvenimenti fi tmien il-;img[a li g[addiet li kollha ;eg[luni nirrifletti kemm saru ]viluppi kbar f’dan il-qasam.

Rajna t-tnedija tal-interactive whiteboards fl-Iskola Primarja ta’ Bir]ebbu;a li tag[mel parti mill-Kullegg ta’ San Benedittu.

Ftit sig[at biss wara li bdew jintu]aw dawn il-whiteboards, ma stajtx ma ninnutax lentu]ja]mu tal-istudenti li qeg[din jag[mlu u]u minnhom.

Kollha kellhom kliem po]ittiv

g[al dan l-a//ess ;did g[atteknolo;ija.

B’kollox, se jkunu qed jitwa[[lu ftit inqas minn 1,900 interactive whiteboard fl-iskejjel primarji, sekondarji u dawk tal-kindergarten – b’investiment totali ta’ aktar minn €2.5 miljun.

Rajna wkoll lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi jag[ti boro] ta’ studji lil 270 student u dan permezz tal-iskemi Malta Government Scholarship Scheme, il-Postgraduate Scheme u boroz ta’ studju taliskema STEPS. Anke hawn rajt fer[ kbir jixhed fuq l-u/uh talistudenti u l-;enituri tag[hom li stinkaw mhux ftit biex jiksbu dawn ir-ri]ultati. Dan l-appuntament issa sar wie[ed annwali g[aliex il-Gvern Nazzjonalista hu kommess li jibqa’ jo[loq dawn l-opportunijiet g[a]]g[a]ag[ tag[na. S’issa di;à investa €12-il miljun fi scholarships u gawdew minnu 1,364 persuna. Hekk se jkompli jag[mel dan il-Gvern g[aliex verament jemmen fil-kapa/itajiet u l-[iliet tal-Maltin.

Quddiem ir-realtajiet globali li qed ng[ixu fihom, ]gur li dawn l-avvenimenti jie[du sinifikat akbar. Filwaqt li pajji]i o[ra g[a]lu li jirriformaw issistema edukattiva ta’

pajji]hom bi tnaqqis fin-nefqa u ]idiet fil-mi]ati, g[andek Gvern Nazzjonalista li g[a]el li jkompli jsa[[a[ l-edukazzjoni f’pajji]na.

Dan il-Gvern g[a]el jibqa’ jag[ti stipendju lill-istudenti tieg[u, g[a]el li jibqa’ jibni skola kull sena, g[a]el li jkompli jifta[ il-bibien ta’ opportunitajiet lill-istudenti kollha ming[ajr distinzjoni.

Rajna fil-bidu ta’ din is-sena skolastika l-;dida, eluf kbar ta’ studenti jid[lu l-Università, lMCAST, l-ITS, il-Junior College u l-Iskola Sekondarja Og[la Giovanni Curmi. IlGvern qed jissokta b’investiment qawwi f’bini ta’ laboratorji ;odda fl-Università filwaqt li qed jitkompla x-xog[ol fuq ilcampus il-;did tal-MCAST. Illum qed naraw dan kollu jse[[. Imma jien nistaqsi – x’inhi illum l-politika tal-PL dwar l-edukazzjoni? Kif ftit li xejn nisimg[u lil Joseph Muscat u lill-PL jitkellmu dwar l-edukazzjoni? Forsi g[aliex ilPL ma jqisx l-edukazzjoni u ttfal tag[na importanti? Jew g[ax forsi jib]a’ li meta jo[ro; b’xi proposta ji]loq fin-niexef b[alma kien ;ralu qabel l-elezzjoni ;enerali li g[addiet?

Na[seb li kul[add jiftakar filproposta tal-Labour li ried

i;ieg[el lit-tfal kollha jirrepetu sena fil-kindergarden, bit-tfal kollha jin]ammu repeaters.

Proposta ]baljata g[all-a[[ar li kienet tfisser dannu g[al [afna tfal b’nefqa kapitali qawwija g[alxejn. Proposta li l-PL [are; biha ming[ajr ma kkonsulta ma’ [add.

Dan ]gur mhux il-mod ta’ kif titfassal il-politika dwar ledukazzjoni u jikkuntrasta bilkbir mal-mod ta’ kif Gvern immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi jwettaq il-politika tieg[u fejn id-de/i]jonijiet je[odhom b’serjetà u b’konsultazzjoni mifruxa ma’ kull min hu involut f’dan il-qasam, skont il-b]onnijiet differenti tat-tfal.

U ironikament meta forsi nisimg[u ftit dwar l-edukazzjoni min-na[a tal-PL, nisimg[u biss x’g[amel il-PL fil-passat dwar l-edukazzjoni fi ]mien Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici!

Jinsew li fi ]mien dawn i]]ew; mexxejja l-istudenti ma kellhomx il-libertà li jidde/iedu huma jekk jid[lux l-Università jew le u li kien il-PL li jag[]el liema studenti jid[lu u liema jibqg[u barra. Kemm il-futur u tamiet ta’ [afna studenti ;ew iffri]ati dak i]-]mien min[abba din il-politika ]baljata talLabour.

minn Paula MIFSUD BONNICI President Kunsill Generali PN mifbon@maltanet.net

U allura jkolli nasal g[allkonkluzjoni li l-PL a[jar ma titkellimx fuq l-edukazzjoni g[ax meta jitkellem jissogra li jo[ro; it-ta[wid kollu tieg[u dwar dan il-qasam.

Nistaqsi: possibbli hawn min jissogra jafda lit-tfal tieg[u f’idejn partit u f’idejn politi/i li j[awdu bil-futur tat-tfal u li ma g[andhomx vi]joni dwar ledukazzjoni?

Il-futur tat-tfal mhux ta’ min jilg[ab bih u allura ejja nkomplu nafdaw it-tfal tag[na f’idejn partit li jemmen bi s[i[ f’pajji]u, li jemmen bi s[i[ filimportanza tar-ri]orsa umana, li jemmen li l-edukazzjoni hi prijorità g[ax tag[mel lil dan pajji] tant ]g[ir, tant kbir filkapa/itajiet u l-[iliet tieg[u. Le]empju jkaxkar anke fledukazzjoni.