2011_10_26

www.media.link.com.mt

Numru 12,954

€0.45

L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Jindifnu Gaddafi u ibnu Mutassim

Tobba jispe/jalizzaw f’Malta b[ala anestetisti Fl-Isptar Mater Dei tobba qed jispe/jalizzaw b[ala anestetisti. It-tobba Maltin se jkunu jistg[u jit[arr;u f’Malta u r-ri]ultati qed juru li l-ispe/jalisti Maltin qed i[abbtuha sew ma’ kollegi barranin f’pajji]i Ewropej.

Ara pa;na 3

Mhux [ati li [alla klieb ibatu Sid ta’ petshop li ja[dem ukoll b[ala groomer ma nstabx [ati fil-Qorti li [alla fil-[anut tieg[u klieb ibatu, ma[mu;in u ming[ajr ma pprovdilhom ikel u ilma g[ax-xorb L-eks-dittatur Libjan Muammar Gaddafi u ibnu Mutassim indifnu fid-de]ert u f’in[awi li l-awtoritajiet ;odda tal-Libja jridu j]ommu sigrieti bl-iskop li ma jattirawx sostenituri tar-re;im antik. Id-difna saret wara li l-katavru ta’ Muammar Gaddafi, li nqatel nhar il-{amis fl-in[awi ta’ Sirte, t[alla g[al [amest ijiem f’kumpless ta’ fri]a f’Miserata fejn kien baqa’ espost g[all-pubbliku. Dan ir-ritratt, fl-in[awi ta’ Miserata, juri tfajjel miexi f’/imiterju g[all-membri tal-militar li kienu leali g[ar-re;im ta’ Gaddafi. ARA STORJA F’PA:NA 21

Muscat b’kejl differenti u li jaqbel lilu Ji;;ustifika l-pubblikazzjoni ta’ emails fuq il-media Laburista Jattakka l-[ru; ta’ emails bejnu u bejn Sabrina Agius L-eks ;urnalista tal-RTK tag[mel rapport lill-Pulizija Il-Mexxej Laburista Joseph Muscat ilbiera[ ikkonferma l-kejl differenti li ju]a skont kif jaqbel lilu meta qal li lemails li xandar il-PL jew esponenti tieg[u f’diversi kwistjonijiet kienu kollha miksubin b’mod le;ittimu, i]da dawk ]velati fil-konversazzjonijiet elettroni/i li hu kellu mal-eks ;urnalista tal-RTK, Sabrina Agius, kienu misruqin.

Din il-po]izzjoni Muscat [adha meta lbiera[ ipparte/ipa fil-programm Bondi+ li ddiskuta l-istorja li ]vela dan il-;urnal u NET TV b’rabta ma’ emails li g[addew bejn il-Mexxej Laburista Joseph Muscat u l-eks ;urnalista talRTK, Sabrina Agius.

Fl-istess programm ipparte/ipa wkoll il-Kap tat-Taqsima A[barijiet ta’ Media Link Communications, Nathaniel Attard, li kkonferma li l-media tal-Partit

Nazzjonalista ma kisret l-ebda li;i meta ppubblikat l-emails fil-gazzetti, fittelevi]joni u xandrithom fir-radju, u li dawn l-emails kienu pubblikati g[ax huma ta’ interess pubbliku propju min[abba l-kontenut tag[hom.

F’diversi okka]jonijiet fil-programm, il-Mexxej Laburista attakka lillpre]entatur Lou Bondi u deher skomdu jwie;eb il-mistoqsijiet diretti mag[mulin lilu. F’[afna okka]jonijiet Muscat g[a]el li jwie;eb billi jirreferi g[al kwistjonijiet o[ra li mhumiex rilevantti g[all-emails bejnu u bejn Sabrina Agius.

Min[abba li qal li g[andu skeda impenjattiva, u li hu mhux tapp ta’ Lou Bondi, il-Mexxej Laburista m’attendiex g[all-programm kollu ta’ Bondi+ u attenda i]da g[al 25 minuta.

Il-Mexxej Laburista pprova ji;;ustifika l-mod kif esponenti tal-PL

kisbu emails f’diversi kwistjonijiet fosthom tal-BWSC, kif inkisbu emails fil-kwistjoni dwar id-divorzju kif kienet pubblikata konversazzjoni privata li kellu d-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea.

Muscat qal li hu /ert li f’dawn il-ka]i kollha ma kienx hemm serq ta’ informazzjoni, i]da fil-ka] tieg[u u ta’ Sabrina, hu qal li jinsab konvint bloppost, ji;ifieri li kien hemm serq ta’ informazzjoni. Ippressat biex jag[ti informazzjoni dwar dan, Muscat irrifjuta u qal li issa hemm l-investigazzjoni mill-Ispeaker.

G[all-mistoqsija jekk kellux jinforma lill-Kummissarju tal-Pulizija dwar lallegat serq, Muscat wie;eb li b[ala Deputat hu [ass li kellu jressaq il-ka] quddiem l-Ispeaker. g[al pa;na 5

Ara pa;na 3

It-terremot fit-Turkija Tarbija u ommha kienu salvati mit-terrapien fl-in[awi ta’ Ercis i]da skont l-a[[ar statistika miz-zoni Torok tax-Xlokk il-maqtula fit-the]]i]a issa qab]u l-400. Intant, hemm [tie;a ur;enti ta’ g[ajnuna g[all-familji li tilfu djarhom u li huma kostretti jg[ixu fil-bera[.

Ara pa;na 22

Futbol Il-kuntratt ta’ John Buttigieg u Carmel Busuttil, fit-tmexxija tat-tim nazzjonali, ilbiera[ kien terminat b’effett immedjat wara de/i]joni b’vot unanimu tal-Kumitat E]ekuttiv tal-MFA Ara pa;na 31

Suppliment Tmien pa;ni dwar l-ivvja;;ar fis-suppliment Check-in

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 5

Muscat ma ressaqx il-ka] hu lill-Pulizija minn pa;na 1

Bla ma ssostanzja largumenti tieg[u, Muscat qal li g[andu suspett li setg[u [adulu wkoll affarijiet o[ra mill-emails tieg[u. Muscat qal li hu g[andu /ertezza li xi [add kien da[al fl-email tieg[u jew f’ta’ Sabrina Agius, u kompla li hu ma jag[milx u]u minn informazzjoni li tkun misruqa.

Filwaqt li attakka lillpre]entatur Lou Bondi u akku]ah li hu parti millistrate;ija tal-PN, il-Mexxej Laburista qal li hu g[andu /ertezza li l-emails li xxandru minn kelliema Laburisti nkisbu b’mod le;ittimu.

Meta l-programm iddiskuta l-kontenut talemails, Muscat qal li fi ]mien li Sabrina Agius kienet Kap tat-Taqsima A[barijiet tal-RTK, il-Partit Laburista kien jing[ata spazju jsemma’ le[nu u listazzjon kien bilan/jat.

Permezz tag[ha l-PL kien jing[ata /ans isemma’ le[nu, sostna Muscat, biex ji;;ustifika d-dikjarazzjoni tieg[u fl-email meta lil Sabrina Agius qalilha li kien iridha Kap tat-Taqsima tal-A[barijiet tal-RTK. Joseph Muscat /a[ad ukoll li bl-emails tieg[u lil Sabrina Agius, hu kien da[al fl-operat tal-RTK u sostna li l-PL ma jinda[alx fl-operat ta’ dan l-istazzjon Fi ]vilupp li se[[ ilbiera[, l-eks ;urnalista talRTK Sabrina Agius g[amlet rapport lill-Pulizija biex jinvestigaw il-ka] talemails li ;ie ]velat il;img[a l-o[ra, u li ssemma g[all-ewwel darba mill-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat fil-Parlament. Ittalba g[all-investigazzjoni saret mill-avukati Manwel Mallia u Arthur Azzopardi.

Il-;urnalista di;à ;iet sospi]a mill-RTK wara li [are; dan il-ka].

Ir-rapport lill-Pulizija minn Sabrina Agius sar wara li Muscat allega filParlament li sar hacking mill-email tieg[u. Talab ukoll lill-Ispeaker jinvestiga ksur ta’ privile;; filkonfront tieg[u.

Minkejja li g[addiet kwa]i ;img[a mindu lMexxej Laburista ]vela dawn l-emails u g[amel dawn l-allegazzjonijiet filParlament, Muscat ma ressaqx il-ka] minn jeddu dwar l-allegat hacking lillKummissarju tal-Pulizija.

Mima mit-tfal tal-Iskola Primarja ta’ G[ajnsielem li g[enet fid-diskussjoni dwar il-futur tal-kura tas-sa[[a mentali f’G[awdex

Konferenza nazzjonali f’G[awdex dwar is-sa[[a mentali

‘Nixtieq futur a[jar g[alija... int lest tg[ini?’ kienet it-tema tal-ewwel konferenza nazzjonali li saret f’G[awdex b’kollaborazzjoni bejn il-Mental Health Association Gozo (MHAG) u l-Ministeru g[al G[awdex.

Din il-konferenza ttellg[et fis-sala tal-iskola Primarja Ta’ Sannat u kienet tittratta ssa[[a mentali tat-tfal u ladolexxenti.

Giovanna Debono, ilMinistru g[al G[awdex, sostniet li l-MHAG qed ta[dem biex i]]id l-g[arfien kemm dwar kundizzjonijiet ta’ sa[[a mentali kif ukoll dwar l-operat tal-istess asso/jazzjoni.

Il-Ministru Debono fissret kif il-Ministeru g[al G[awdex se jg[in biex ikunu jistg[u jinxtraw Psychological Assessment

Tools [alli jintu]aw fi/-Child Guidance Clinic f’G[awdex.

B’hekk l-assessjar ta’ tfal G[awdxin ikun jista’ jsir f’G[awdex stess ming[ajr il[tie;a li jmorru g[alihom Malta.

Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, qal li ssettur pubbliku qed jg[in biex titjieb is-sa[[a mentali talpoplu tag[na, inklu] dik talminuri. Fisser kif il-Gvern qed jifrex kullana ta’ servizzi fil-komunità biex i/-/ittadin jinqeda a[jar u b’mod aktar personalizzat bla [tiega li jirrikorri g[all-isptar.

Dawn is-servizzi jinkludu /-Child Guidance Clinic u klinika g[at-tfal li qed ibatu minn xi marda mentali, servizz li qed jing[ata wkoll f’G[awdex.

Is-Segretarju Parlamentari

Galea fakkar li l-[idma talGvern tinvolvi wkoll l-iskejjel fejn flimkien mal-g[alliema u mal-g[aqdiet mhux governattivi, qed jitniedu kampanji dwar il-promozzjoni g[as-sa[[a mentali.

Fakkar li r-ri/erka turina li kwazi 70% li jbatu middipressjoni ma jfittxux il-kura ne/essarja, filwaqt li ]ied li lmard mentali ma jolqotx biss is-sa[[a tal-individwu imma j;ib mieg[u problemi so/jali u psikologi/i fil-familja.

Lejn tmiem il-konferenza ;ie komunikat ukoll messa;; ta’ Kate Gonzi, mart il-Prim

Ministru, li ma setg[etx tattendi min[abba impenji o[ra. Tkellmu wkoll Helen D’Amato, il-Kummissarju tatTfal; Pauline Camilleri, ilPresident tal-MHAG; Joseph R. Saliba li tkellem dwar issa[[a mentali fit-tfal u ladolexxenti; Anton Grech u Maria Brincat.

Il-programm kien jinkludi wkoll mima mit-tfal tal-Iskola Primarja ta’ G[ajnsielem ta[t il-korjografija ta’ Maria Theuma u Mary Grace Xuereb, interventi milludjenza kif ukoll esperjenzi ta’ ;enituri.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

2 Lokali

Talba biex jinfet[u s-swieq tax-xog[ol tal-UE g[all-Bulgari u r-Rumeni

IT-TEMP

UV INDEX

5

IT-TEMP ;eneralment pjuttost imsa[[ab b’xi [albiet i]olati tax-xita f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ [afif min-Nofsinhar g[ax-Xlokk li jdur mill-Punent sa filg[axija BA{AR moderat IMBATT baxx g[al moderat mil-Lvant TEMPERATURA l-og[la 23˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 3.6 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 73.1 mm IX-XEMX titla’ fis-07.17 u tin]el fis-18.15

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

L-ERBG{A L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C

IL-{AMIS L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C

IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

IS-SIBT L-og[la 21˚C L-inqas 17˚C

IL-{ADD L-og[la 21˚C L-inqas 17˚C

UV

UV

UV

UV

UV

5

4

4

4

4

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 23˚ xemxi, Al;eri 19˚C xita, Amsterdam 10˚C xita, Ateni 20˚C imsa[[ab, Lisbona 17˚C ftit imsa[[ab, Berlin 9˚C ftit imsa[[ab, Brussell 13˚C imsa[[ab, ilKajr 26˚C ftit imsa[[ab, Dublin 10˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 12˚C xemxi, Frankfurt 13˚C imsa[[ab, Milan 8˚C xita, Istanbul 18˚C imsa[[ab, Londra 16˚C ftit imsa[[ab, Madrid 14˚C ftit imsa[[ab, Moska 4˚C imsa[[ab, Pari;i 15˚C imsa[[ab, Bar/ellona 22˚C xemxi, Ruma 21˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C imsa[[ab, Tripli 25˚ xemxi, Tune] 26˚C imsa[[ab, Vjenna 8˚C im/ajpar, Zurich 11˚C imsa[[ab, Munich 11˚C imsa[[ab, Stockholm 11˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 5˚C imsa[[ab.

Membri Parlamentari Ewropej appellaw lill-Istati membri tal-UE kollha biex jift[u s-suq tax-xog[ol tag[hom g[a/-/ittadini Bulgari u Rumeni qabel la[[ar ta’ din is-sena.

Dan l-appell sar ilbiera[ filParlament Ewropew hekk kif il-Parlamentari Ewropej innutaw li g[ad hawn stati membri tal-UE li g[andhom restrizzjonijiet fuq ilmoviment [ieles ta’ dawn i//ittadini.

Kien irrimarkat ukoll li s’issa, pajji]i membri li fet[u s-swieq tag[hom g[al dawn i/-/ittadini li da[lu fl-UE fl2007, ma rrappurtaw l-ebda effetti negattivi. Kienu wkoll kundannati /erti proposti le;islattivi li [ar;u ri/enti f’u[ud mill-istati membri biex jer;g[u jimponu restrizzjonijiet g[all-a//ess tas-swieq tax-xog[ol fuq /ittadini ta’ stati membri o[ra.

Il-Kummissjoni hi g[alhekk mitluba ti//ekkja jekk dawn il-proposti jmorrux kontra lli;i tal-UE. :ie diskuss ukoll l-g[arfien tal-klassifiki professjonali li g[adu jo[loq xkiel kbir g[allmobbiltà tal-[addiema fl-UE. Il-Parlamentari Ewropej talbu lill-Kummissjoni biex ti]gura li ssir riforma tar-regoli attwali tal-UE dwar dan.

Kien enfasizzat ukoll li pro/eduri g[andhom jittie[du kontra dawk l-Istati Membri li ma japplikawx kif xieraq irregoli tal-UE dwar ilmoviment [ieles tal-[addiema u d-drittijiet tal-membri familjari tag[hom.

B[al-lum 25 sena

:

or; Vella, minn {al Qormi, irrakkonta lill-Im[allef Wallace Gulia l-mod fero/i kif kien issawwat misSupretendent Carmelo Bonello, l-Ispetturi Noel Schembri u Joseph Picco u s-Sur;ent Mario Cassar fost dag[a, kliem [a]in, offi]i lejh u lejn il-familja tieg[u u l-knisja li kien imur fiha. Dak is-swat kien [allieh jolfoq u jibki u lilhom nifishom maqtug[. Hu rrakkonta li tul i]-]mien li g[amel arrestat ma talabx ikel u xorb i]da talab lill-Madonna te[ilsu minn ta[t idejhom. :or; Vella kien qed jixhed fil-kaw]a Kostituzzjonali li g[amel flimkien ma’ [utu li fiha allegaw li kienu ttorturati u trattati b’mod inuman u degradanti waqt li kienu mi]mumin fid-Depot tal-Pulizija f’Novembru tal-1983. Hu kien ;ie arrestat wara li kienet saret tfittxija fir-residenza tieg[u i]da ma kien instab xejn millPulizija. Hu tkellem kif i/-/ella kienet wiesg[a biss ]ew; passi u l-kundizzjonijiet kienu degradanti g[all-a[[ar.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 3

Pro;ett dwar it-tag[lim tax-xjenza fl-iskejjel primarji Il-Kunsill Malti g[axXjenza u t-Teknolo;ija (MCST) qed imexxi l-pro;ett Pri-Sci-Net, fi [dan isSeventh Framework Programme (FP7) bl-iskop li jappo;;ja l-promozzjoni taxxjenza fost l-istudenti talPrimarja.

Jeffrey Pullicino Orlando, i/-Chairman tal-MCST, sostna f’konferenza tal-a[barijiet li l-pro;ett g[andu investiment ta’ €2.8 miljun u qed ikopri 16-il imsie[eb minn diversi stati tal-Unjoni Ewropea.

Il-pro;ett g[andu g[an inkwi]ittiv fejn l-istudent jistaqsi u jesperimenta dwar ixxjenza fil-livell Primarju. PriSci-Net hu koordinat minn Suzanne Gatt, li hi spe/jalizzata fl-edukazzjoni tax-xjenza fil-livell tal-primarja. Ilpro;ett g[adu kemm beda u jdum tliet snin.

I/-Chairman tal-MCST fisser kif fl-2007, ilKummissjoni Ewropea waqqfet grupp ta’ esperti biex tanalizza s-sitwazzjoni fledukazzjoni tax-xjenza. Dan ix-xog[ol wassal fil-pubblikazzjoni tar-Rapport Rocard dwar it-ti;did fil-pedago;ija g[all-futur tal-Ewropa.

Ir-rapport irrikonoxxa l[tie;a g[al bidla fil-metodi g[at-tag[lim fix-xjenza, kemm fil-livell tal-primarja kif ukoll fis-sekondarja. Irrapport jirrakkomanda li jkun applikat il-metodu li wie[ed jistaqsi u jist[arre;.

It-tfal qed ikunu involuti biex jifhmu a[jar, b’mod prattiku, il-fenomeni xjentifi/i permezz ta’ investigazzjonijiet diretti u attivitajiet fi grupp.

Jeffrey Pullicino Orlando sa[aq li dan il-metodu ta’ tag[lim di;à wera li hu effettiv [afna u g[al din ir-ra;uni l-Kummissjoni Ewropea, f’dawn l-a[[ar snin, iffinanzjat pro;etti madwar lEwropea fi [dan il-qafas talFP7.

Il-pro;ett qed jimmira li jipprovdi ta[ri; u appo;; professjonali lill-g[alliema talprimarja madwar l-Ewropa f’diversi modi. L-istess pro;ett se jkun qed ji]viluppa madwar 45 attività li jkunu tradotti fi 15-il lingwa differenti biex ikunu m[addma blaktar mod wiesa’.

Il-pro;ett se jkun qed jibni qafas virtwali g[all-g[alliema tal-primarja u g[ar-ri/erkaturi dwar l-edukazzjoni tax-xjenza madwar l-Ewropa.

Jeffrey Pullicino Orlando ]ied li dan il-pro;ett ;ie fi ]mien importanti f’Malta meta l-Gvern dan l-a[[ar ippubblika l-vi]joni tieg[u g[all-Edukazzjoni tax-Xjenza f’Malta.

Il-fatti juru li hemm il[tie;a madwar l-Ewropa biex ji]died in-numru ta’ gradwati fix-xjenza u fit-teknolo;ija, u li /-/ittadini Ewropej iridu li ji]viluppaw l-g[arfien tag[hom fix-xjenza.

Mhux [ati li [alla klieb ibatu

Maltin se jkunu jistg[u jit[arr;u f’Malta u r-ri]ultati qed juru li l-ispe/jalisti Maltin qed i[abbtuha sew ma’ kollegi barranin f’pajji]i Ewropej

SPTAR MATER DEI

It-tobba jit[arr;u f’Malta b[ala anestetisti

Fl-Isptar Mater Dei kien inawgurat /entru g[as-simulazzjonijiet biex it-tobba jkunu jistg[u jispe/jalizzaw b[ala anestetisti.

B’investiment ta’ €140,000, it-tobba Maltin se jkunu jistg[u jit[arr;u f’Malta u r-ri]ultati qed juru li l-ispe/jalisti Maltin qed i[abbtuha sew ma’ kollegi barranin f’pajji]i Ewropej.

Joe Zarb Adami, il-Kap tal-Anestesija u l-Kura Intensiva fl-Isptar Mater Dei, spjega t-t[addim tal-apparat li nxtara fi Frar li g[adda u li fuqu qed jit[arr;u t-tobba Maltin.

Waqt li anestetista jkun qed jag[ti l-oppju lill-pazjent, tim ie[or ta’ spe/jalisti jkunu qed jimmonitorja xi jkun qed ji;ri u f’ka] li xi [a;a tmur [a]in, l-anestetista

bl-g[ajnuna tal-apparat kompjuterizzat, ikun jista’ jie[u lprekawzjonijiet me[tie;a.

Il-konsulent mediku Stephen Sciberras kien responsabbli mill-pro;ett biex inkiseb l-apparat li beda ja[dem minn Lulju.

Dan il-;urnal kien pre]enti g[al simulazzjoni li saret mit-tobba Josef Zahra, Joyce Aquilina, Petra May Cortis ta[t it-tmexxija tal-konsulent Stephen Sciberras.

Joe Cassar, il-Ministru tasSa[[a, l-Anzjani u l-Kura filKomunità rringrazzja lillinstructors li qed jg[allmu littobba biex ikunu jistg[u jag[tu l-oppju lill-pazjenti qabel operazzjoni.

Hu fa[[ar lit-tobba li, wara li jiggradwaw, qed jibqg[u Malta biex ikomplu jispe/jalizzaw minflok isiefru u jis-

tudjaw f’universitajiet barranin. Il-Ministru Cassar sostna li l-Gvern se jibqa’ jinvesti fl-infrastruttura me[tie;a g[al servizzi ta’ sa[[a mill-a[jar.

Fuq kollox se jibqa’ jinvesti fil-[addiema u fil-professjonisti medi/i Maltin.

Intant it-ta[ri; fl-anestesija f’Malta ilu g[addej sa mill1982. B[alissa qed jit[arr;u 20 tabib biex isiru spe/jalisti fl-anestesija filwaqt li f’dawn l-a[[ar tmien snin t[arr;u 24 tabib f’din l-ispe/jalizzazzjoni.

Il-kors biex tabib isir anestetista jdum [ames snin, bl-a[[ar sena ssir barra minn Malta. Il-programm ta’ tag[lim jitmexxa millAsso/jazzjoni tal-Anestetisti u mid-Dipartiment talAnestesija fl-Isptar Mater Dei.

Ra;el ta’ 50 sena mill{amrun li ja[dem b[ala groomer, ma nstabx [ati mill-Ma;istrat Anthony Vella li fis-26 ta’ April tassena l-o[ra u qabel [alla fil[anut tieg[u klieb ibatu, ma[mu;in u ming[ajr ma pprovdilhom ikel u ilma g[ax-xorb.

Mario Aquilina g[andu lpet shop ‘High Society’, fil{amrun stess, fejn fost o[rajn iqaxxar il-pil tal-klieb u l-qtates. Il-Qorti fis-sentenza tag[ha qalet li millprovi rri]ulta li ma kien hemm l-ebda sinjal ta’ mo[qrija, li t[allew fil[mie; jew nuqqas ta’ ikel fuq l-annimali fil-[anut tieg[u.

L-uffi/jali mill-Animal Welfare Unit kienu g[amlu spezzjoni fil-post u nnutaw madwar 50 nuqqas fi]]amma tal-annimali, flimkien mal-ilment ewlieni mill-;irien ta’ rwejja[ fil[anut u ]-]amma ta’ ga;e; ]g[ar u ming[ajr ilma.

Mario Aquilina xehed li [afna mill-annimali kienu g[all-grooming jew g[all[asil. Kellu numru ]g[ir ta’ annimali g[all-bejg[ u sostna li b[ala propjetà tieg[u kellu sitt annimali.

Hu /a[ad li l-annimali li kellu fil-[anut ma kinux qeg[din jin]ammu fi stat tajjeb, u qal li dawn kienu ming[ajr ilma min[abba lgrooming li kellu jsirilhom.

B[ala xhieda huwa tella’ lQorti numru ta’ klijenti li jmorru l-[anut tieg[u u kollha qalu li m’hemmx irwejja[ qawwija ta’ annimali, u li dejjem u]aw is-servizzi tieg[u.

G[al Aquilina dehru lAvukati Franco Debono u Marion Camilleri. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Ramon Mercieca.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

4 Lokali IL-:URI TAL-UKREN MIXLI LI QATEL LIL MARTU

Il-verdett mistenni llum

Il-;uri ta’ Sergii Nykytiuk ta’ 39 sena mill-Ukrajna akku]at bil-qtil ta’ martu u li da[al fis-sitt jum tieg[u, riesaq lejn tmiemu fejn l-Im[allef Michael Mallia dalg[odu mistenni jibg[at lill-;urati jiddeliberaw il-ka] wara li jtemm la[[ar parti tal-indirizz tieg[u lill-;urati.

L-Im[allef Mallia temm l-ewwel parti tal-indirizz tieg[u lbiera[ filg[axija fejn spjega lill-;urati diversi punti tal-li;i dwar dan il-ka] ta’ omi/idju. Aktar qabel id-difi]a bdiet tittratta l-ka] tag[ha, fejn il-punt ba]iku tag[ha kien appell lill-;urati biex jiskartaw l-istqarrija li l-akku]at ta lill-Pulizija g[aliex qalet li din kienet ivvizzjata.

L-Avukat Malcolm Mifsud li qed jidher g[al Nykytiuk, qal lill-;urati li listqarrija tal-akku]at lill-Pulizija ma saritx b’mod regolari u dan g[al diversi ra;unijiet. Tkellem dwar il-pressjoni li kellu fuqu l-akku]at biex jammetti, inkella jispi//a b[al Joseph Harrington

li kien kundannat g[al g[omru l-[abs fuq il-qtil ta’ Sylvia King.

Hu qal ukoll li jekk wie[ed ine[[i listqarrija min-nofs, m’hemmx prova wa[da li turi li kien l-akku]at li qatel lil martu. M’hemm l-ebda xhud li rah joqtolha u g[alhekk m’hemmx provi. LAvukat Mifsud qal ukoll li b[alma qal l-Ispettur Chris Pullicino, li ;ieg[el lillakku]at jammetti, kull min jirrikorri g[al vjolenza domestika ma jfissirx li hu wkoll qattiel.

L-Avukat Mifsud qal ukoll lill-;urati li g[andhom kull dritt li ma jqisux listqarrija g[aliex l-akku]at ma ng[atax id-dritt li jkun assistit minn avukat talfidu/ja tieg[u, xi [a;a li messha saret peress li Nykytiuk ma kienx jaf kif ta[dem is-sistema legali f’Malta.

Problema o[ra g[all-akku]at kienet li hu lanqas biss jaf jitkellem bl-Ingli], u l-mod mhux korrett kif il-Pulizija a;ixxew mieg[u. Dan ikkonfermawh

it-tradutturi li kienu pre]enti waqt linterrogazzjoni.

L-Avukat Difensur qal ukoll li lPulizija riedet issolvi l-ka] tag[ha malajr kemm jista’ jkun, u l-fatt li bdew jippressawh biex jikkoopera biex jibbenefika xi [a;a, tkompli ssa[[a[ largument ta’ kemm l-istqarrija g[andha tkun injorata.

Min-na[a tag[ha l-Avukat Nadine Sant, li qed tmexxi l-Prosekuzzjoni, wie;bet billi qalet li ma kien hemm xejn [a]in billi l-Pulizija ppruvaw jie[du linformazzjoni ming[and l-akku]at dwar x’;ara e]att. Hi qalet li l-patolo;isti u lesperti kollha qablu li wara li waqg[et fix-xaft il-mara kienet su;;etta g[al trawma u bdiet ti]vina mill-arterji u li din ;iet im/a[[da mill-g[ajnuna medika li x’aktarx kienet issalvalha [ajjitha.

Hi kompliet tis[aq li mill-provi talpatolo;isti hu evidenti li kien l-akku]at li qatel lil martu. Hi tkellmet ukoll

dwar il-fattur tal-g[ira fenominali li kellu l-akku]at fil-konfront ta’ martu fejn dan ma setax ja//etta li din sabet lil xi [add li verament kienet t[obb.

Sergii Nykytiuk g[addej ;uri quddiem l-Im[allef Michael Mallia akku]at li, f’Novembru ta’ sentejn ilu, fi blokk appartamenti f’San Pawl il-Ba[ar, ikka;una l-mewt ta’ martu Liudmyla Nykytiuk ta’ 35 sena, wara argument li kellu mag[ha. Il-mara kienet mietet meta kienet fl-indana tal-istess blokk u waqg[et g[al diversi sulari.

L-Avukat :enerali qed jakku]a lil Nykytiuk b’Kap wie[ed ta’ akku]a u qed jg[id li l-mara mietet konsegwenza ta’ ;lieda li nqalg[et bejnha u ]ew;ha, meta hi kienet qed tipprova ta[rab minnu, u spi//at waqg[et g[al isfel.

L-akku]a tg[id ukoll li minflok ma rra;el b’xi mod assista jew talab g[allassistenza g[al martu abbandunaha sakemm mietet.

Jirdoppjaw il-gradwati fl-IT HP jappuntaw lill-Forestals Information Technology Limited b[ala l-ewwel Services Partner f’Malta u fil-Country Development Group L-investiment li qed isir mill-Gvern u mis-settur privat fit-teknolo;ija tal-informatika jibqa’ jag[ti ri]ultati po]ittivi bl-HP jappuntaw lill-kumpanija Forestals Information Technology Limited b[ala l-ewwel Services Partner f’Malta u fil-Country Development Group.

Dan ir-rikonoxximent ing[ata lill-kumpanija Forestals fil-pre]enza talMinistru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, Austin Gatt, li tkellem dwar l-impenn tal-Gvern biex ilpajji] jibqa’ fuq quddiem fissettur tant importanti tatteknolo;ija tal-informatika.

Il-Ministru Gatt qal li fla[[ar erba’ snin in-numru ta’ gradwati f’dan is-settur irdoppja waqt li fl-MCAST hemm 1,256 student jistudjaw it-teknolo;ija tal-informatika. Din is-sena n-numru ta’ gradwati kien ta’ 197, li ]died minn 119 fl-2007.

L-investiment li g[amel ilGvern, sostna l-Ministru Austin Gatt, wassal biex f’dan is-settur m’hemmx nies ifittxu x-xoghol.

Flimkien mal-investiment mill-Gvern u mill-privat, ilvi]joni imprenditorjali u linvestiment fl-edukazzjoni fil-bniedem huma ]-]ew; elementi essenzjali li jservu b[ala ba]i biex il-pajji] ikompli javvanza f’dan issettur.

Il-Ministru Gatt qal li l-

kumpanija HP g[enet lil Malta fit-tkabbir ta’ dan issettur tat-teknolo;ija talinformatika, li beda minn xejn fl-1989. I/-Chairman ta’ Forestals, Tancred Tabone, tkellem dwar l-i]vilupp li wettqet il-kumpanija u qal li l-vi]joni tal-kumpanija wasslet biex l-impjiegi ]diedu b’29 u l-pjani huma li l-kumpanija timpjega g[axar impjegati o[ra fil-futur qrib.

I/-/ertifikazzjoni minn Forestals inkiseb wara investiment li l-kumpanija g[amlet f’numru ta’ [addiema tag[ha. Ilkumpanija HP ukoll tikkunsidra din il-kisba b[ala wa[da importanti mhux biss g[all-kumpanija i]da wkoll g[al Malta.

Il-Ministru Gatt qal li Malta g[amlet passi kbar ‘il quddiem fl-industrija tal-ICT fejn dan is-settur jikkontribwixxi valur totali ta’ madar 7% tal-ekonomija. Il-pajji] irnexxielu wkoll jattira lejh kumpaniji multinazzjonali tal-ICT fosthom u[ud fis-settur edukattiv b[allMicrosoft, l-SAP, is-Cisco u l-Oracle li lkoll stabbilew akkademji u /entri ta’ ta[ri; fl-Università u fl-MCAST fejn jit[arr;u mijiet ta’ studenti.

L-impenn tal-HP hu li jkomplu jinvestu fl-Università u fl-MCAST biex jitwaqqaf /entru edukattiv li joffri spektrum aktar wiesa’ ta’ korsijiet fl-ICT lil studenti.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

6 Lokali

L-HSBC ja[tar Kap ;did g[ar-Retail Banking u Wealth Management Paul Steel hu l-Kap ;did tar-Retail Banking & Wealth Management tal-HSBC Bank Malta plc. Steel qed jie[u post Andrew Ripley li issa rritorna g[all-HSBC fir-Renju Unit.

Steel issie[eb mal-Grupp HSBC erba’ snin ilu. F’Pari;i, Steel kien il-Vi/i Kap tarRetail Banking & Wealth Management g[al Franza.

Dwar dan l-i]vilupp filBank HSBC Malta, Alan Richards, il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta, filwaqt li laqa’ lil Paul Steel fit-tim tal-bank f’Malta, spjega li Paul g[andu [afna esperjenza fis-settur tan-negozju li se tg[in lill-HSBC Malta jkompli jtejjeb in-negozju f’Malta.

Delegazzjoni kummer/jali lejn l-Awstralja Il-Malta Enterprise se tkun qed tag[ti aktar informazzjoni dwar l-opportunitajiet li Malta toffri lill-kumpaniji Awstraljani li jixtiequ jkabbru n-negozju tag[hom fi swieq barranin fosthom fis-suq Ewropew

Delegazzjoni ta’ madwar 15-il negozjant Malti se

Paul Steel

]]ur Sydney u Melbourne biex tesplora l-opportunitajiet ta’ investiment u negozju u fl-istess waqt issa[[a[ irrelazzjoni kummer/jali bejn Malta u l-Awstralja.

Fost o[rajn, se jkunu organizzati business fora, laqg[at fejn il-kumpaniji jiltaqg[u wi// imb wi//, kif ukoll laqg[at o[ra fejn ikun jista’ jsir networking sabiex il-kumpaniji Maltin jag[mlu kuntatt ma’ kumpaniji Awstraljani bl-iskop li jaraw kif jistg[u jikkoperaw bejniethom.

Laqg[at o[ra se jsiru malmembri tal-Kamra talKummer/ bejn l-Awstralja u Malta, kif ukoll mal-membri tal-Asso/jazzjoni tanNegozjanti u Professjonisti ta’ Victoria.

Il-kumpaniji li jie[du sehem f’dawn l-attivitajiet se jkollhom i/-/ans jesploraw opportunitajiet li ja[dmu flimkien permezz ta’ joint ventures, li jkattru l-kummer/ bejniethom u j]idu l-esportazzjoni, kif ukoll biex jisfruttaw lg[arfien tag[hom b’mod kummer/jali.

Matul l-istess attivitajiet, il-Malta Enterprise se tkun qed tag[ti aktar informazzjoni dwar l-opportunitajiet li Malta toffri lill-kumpaniji Awstraljani, b’mod partikolari dawk li jixtiequ jkabbru n-negozju tag[hom fi swieq barranin fosthom fis-suq Ewropew.

Setturi li fihom ilkumpaniji Maltin li jiffurmaw parti mid-delegazzjoni kummer/jali huma involuti jinkludu s-servizzi finanzjarji, it-teknolo;ija tal-informatika u l-komunikazzjoni, is-sa[[a u l-farma/ewtika, lener;ija, il-manifattura b’valur mi]jud g[oli, l-ikel u x-xorb, kif ukoll itturi]mu.

Dawn is-setturi kollha ;ew identifikati mill-Gvern b[ala pilastri ewlenin talekonomija Maltija, u g[aldaqstant igawdu minn g[add kbir ta’ in/entivi fiskali u finanzjarji li g[andhom l-g[an li jo[olqu aktar opportunitajiet u jg[inu fittkabbir ta’ dawn is-setturi.

Il-Malta Enterprise se tkun qed tag[ti wkoll dettalji dwar is-sistema tat-

taxxa Maltija, li effettivament g[andha wa[da milliktar rati baxxi tat-taxxa flEwropa g[all-kumpaniji, dwar l-istruttura kompetittiva tal-ispejje], kif ukoll dwar kif il-kumpaniji Awstraljani jistg[u jibbenefikaw mill-po]izzjoni strate;ika ta’ Malta f’nofs il-Mediterran sabiex jil[qu s-swieq tal-madwar flEwropa, l-Afrika ta’ Fuq jew il-Lvant Nofsani.

L-istabbiltà ekonomika, politika u so/jali li l-pajji] ]amm anki fil-kuntest talkri]i ekonomika globali u ddisponibbiltà ta’ [addiema effi/jenti li jitkellmu blIngli], ukoll se jing[ataw attenzjoni.

Id-delegazzjoni kummer/jali qed ti;i organizzata mill-Malta Enterprise bl-appo;; talKummisjoni G[olja ta’ Malta fl-Awstralja, ilKamra tal-Kummer/, Intrapri]a u Industrija f’Malta, il-General Retailers and Traders Union, b’kollaborazzjoni mal-Kamra tan-Negozju fi New South Wales Business Chamber u l-Kamra tal-Kummer/ u lIndustrija ta’ Min I[addem f’Victoria.

I]-]jara tkompli tibni fuq il-[atra ta’ Uffi/jal Re;jonali g[all-Awstralja, li se jkun qieg[ed ja[dem minn [dan is-suq stess sabiex ikun jista’ jsa[[a[ ir-relazzjoni kummer/jali bejn i]]ew; pajji]i.

Il-Kummissarju G[oli Awstraljan f’Malta, Anne Quinane, laqg[et lin-negozjanti li se jie[du sehem fiddelegazzjoni kummer/jali kif ukoll xi kumpaniji Awstraljani li g[andhom pre]enza f’Malta g[al ri/eviment fir-residenza tag[ha fin-Naxxar, din il;img[a stess.

Il-Kummissarju G[oli rringrazzjat lill-Malta Enterprise g[all-organizzazzjoni tad-delegazzjoni kummer/jali u tkellmet ukoll dwar l-g[ajnuna mog[tija mill-Kummissjoni G[olja florganizzazzjoni tal-laqg[at g[an-negozjanti Maltin flAwstralja. Hi sa[qet ukoll li din l-inizjattiva tawgura tajjeb g[all-futur u g[andha tg[in biex tkompli tissa[[a[ ir-rabta ekonomika bejn i]]ew; pajji]i.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 7

Weg[da elettorali o[ra ti;i fis-se[[ Abbozz ta’ Li;i li jwaqqaf g[all-ewwel darba Kunsill g[all-Maltin li jg[ixu barra minn Malta Il-Gvern wettaq weg[da elettorali o[ra hekk kif ;ie ppubblikat l-Abbozz ta’ Li;i li jwaqqaf g[all-ewwel darba Kunsill g[all-Maltin li jg[ixu barra minn Malta.

Dan t[abbar minn Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin waqt i]-]jarat uffi/jali li qed jag[mel flAwstralja, fejn se jattendi wkoll g[al-laqg[a tal-Kapijiet tal-Pajji]i tal-Commonwealth (CHOGM) minflok il-Prim Ministru Lawrence Gonzi li jinsab impenjat fuq diversi laqg[at g[olja tal-Unjoni Ewropea li qed jittrattaw issitwazzjoni finanzjarja u ekonomika tal-UE. Dwar dan l-i]vilupp importanti g[all-komunitajiet Maltin barra minn xtutna, ilVi/i Prim Ministru sa[aq li apparti milli jag[ti pariri, ilKunsill li se jkun presedut mill-Ministru tal-Affarijiet Barranin, se jkun konsultat ukoll dwar kull li;i jew mi]ura li tolqot lill-Maltin li jg[ixu barra. B’hekk, ilKunsill se jkun il-le[en talemigranti Maltin. Il-Ministru ta[t l-ebda /irkustanza mhu se jkollu vot.

Dan l-Abbozz ta’ Li;i, li hu frott ta’ konsultazzjoni, inklu] mal-Oppo]izzjoni, jaqbel malpolitika tal-Gvern. Dan g[aliex il-Maltin li jg[ixu barra mhux biss jitqiesu b[ala emigranti i]da jitqiesu Maltin daqs dawk li jg[ixu Malta.

Kif spjega lill-komunitajiet tal-Maltin f’Sydney u f’Melbourne, dan il-Kunsill sejkun mag[mul minn 12-il membru mill-komunitajiet Maltin, [amsa minnhom millAwstralja. Wara konsultazzjoni malOppo]izzjoni, il-Prim Ministru se jinnomina [ames

membri li jkunu esperti Maltin, sew jekk jg[ixu Malta u anke jekk le, dwar ilkomunitajiet Maltin ta’ barra.

Filwaqt li l-Kunsill irid jiltaqa’ f’Malta mill-inqas darba fis-sena, laqg[at o[ra jistg[u jsiru permezz ta’ video conferencing. Il-Kunsill g[andu j[ejji wkoll Rapport Annwali li ji;i diskuss filKumitat Permanenti talAffarijiet Barranin u Ewropej u dak tal-Affarijiet So/jali.

Bil-li;i proposta jistg[u jsiru regolamenti biex jitwaqqaf Istitut Kulturali Malti li jkun separat b[ala struttura u organu millKunsill.

Il-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin Tonio Borg ikellem lill-mexxejja tal-komunitajiet Maltin f’Sydney, fl-Awstralja dwar l-i]viluppi fl-abbozz tal-ligi dwar it-twaqqif tal-Kunsill g[all-Maltin li jg[ixu barra.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

8 Parlament

Appo;; lill-persuni b’di]abbiltà u l-familji tag[hom Il-Ministru Joe Cassar irrefera g[all-parti talkonvenzjoni li titkellem dwar l-impenn li g[andu jkollhom il-politi/i u l-pajji] lejn il-persuni bi b]onnijiet spe/jali. Dan ma g[andux isir b’karità i]da b’g[arfien tal-[arsien tad-drittijiet ta’ dawn il-persuni.

Il-Ministru Joe Cassar qal li l-Konvenzjoni tobbliga lill-pajji]i msie[ba biex filqasam tas-sa[[a, jittie[du lpassi kollha me[tie;a biex il-persuna b’di]abbiltà jkollha l-a//essibbiltà li hemm b]onn g[as-servizzi

kollha offruti. Il-persuna g[andha tkun trattata filkomunità u fl-ambjent tag[ha b’dak kollu li ja;evola s-servizz bl-a[jar mod. Din mhix mixja li tolqot lill-persuna biddi]abbiltà biss i]da anke lill-familjari li jie[du [siebha.

Il-Ministru Cassar ikkundanna lil min ju]a kundizzjonijiet ta’ di]abbiltà biex jg[ajjar lil [addie[or.

Dawn huma affarijiet li jwe;;g[u lil min verament ikun ibati minn dik ilkundizzjoni.

Mill-A;;ornament Rikonsiderazzjoni dwar sospensjonijiet ta’ [addiema fi/-?ivil Id-Deputat Nazzjonalista Edwin Vassallo tkellem dwar [addiema fi/-?ivil li jkunu sospi]i mix-xog[ol kemm ildarba jkun hemm akku]a kontra tag[hom. Dawn ikunu sospi]i b’nofs paga anke jekk ikunu g[adhom ma nstabux [atja u allura suppost hemm il-pre]unzjoni tal-inno/enza.

Id-Deputat Nazzjonalista qal li jasal biex jifhem jekk lakku]a tkun relatata malimpjieg. I]da anke f’ka]i fejn l-akku]a mhix relatata malimpjieg, hi adottata l-istess pro/edura. Pass b[al dan ipo;;i l-persuna involuta f’diffikultà kbira.

Edwin Vassallo rringrazzja lil dawk responsabbli biex ittie[du passi [alli s-suldati g[assa mal-Parlament ma jkunux imfixkla waqt lg[assa tag[hom. Hu qal li dawn ukoll huma [addiema li ma g[andhomx ikunu ridikolati waqt il-[idma tag[hom.

Edwin Vassallo qal li ma jidhirlux li din hi sistema u]ata fil-privat. Dan iwassal biex hawn diskrepanza bejn [addiem u ie[or. Dan latte;;jament ma jag[milx sens f’so/jetà li titkellem fuq integrità. F’ka]i b[al dawn isso/jetà tkun qed teskludi minflok twettaq il-politika ta’ inklu]joni.

Edwin Vassallo appella biex dawn il-ka]i jkunu kkunsidrati u fid-de/i]jonijiet li jittie[du ma jitpo;;ewx nies fi tbatijiet li ma jag[mlux ;id.

Id-Deputat Nazzjonalista rrefera wkoll g[all-ka] ta’ mo[qrija li saret dan l-a[[ar fuq ;eru fejn min wettaq irreat esprima kliem dwar tbatija li qed jallega li g[adda minnha. Dan qed juri li fisso/jetà hawn min hu mu;ug[, is-so/jetà mhux jirnexxilha tag[raf din is-sitwazzjoni u kellu jirrikorri g[al dan ilmod goff biex jesprimi lwe;g[at tieg[u.

Progress fit-trattament ta’ persuni bi [ti;iet differenti

L-Assistent Parlamentari Charlò Bonnici qal li jippreferi li l-persuni b’di]abbiltà jkunu indirizzati b[ala persuni bi [ti;iet differenti. Dawn g[andhom verament jing[ataw trattament li jkun indaqs ma’ persuni o[ra.

Charlò Bonnici tkellem dwar artikli fil-konvenzjoni li jitkellmu dwar drittijiet talpersuni bi [ti;iet differenti.

Klawsola minnhom titlob li ma jkunx hemm diskriminazzjoni kontra dawn il-persuni.

Din id-diskriminazzjoni tista’ ssir b’diversi modi b’mod partikolari min[abba

nuqqas ta’ a//essibbiltà, integrità f’opportunitajiet ta’ xog[ol u f’edukazzjoni inklussiva.

F’pajji]na sar progress f’dik li hi a//essibbiltà fi]ika. IlKNPD hi involuta fil-[ru; ta’ permessi g[al binjiet ;odda.

Fil-qasam tax-xog[ol sar progress g[alkemm g[ad fadal aktar x’isir. Skemi b’g[ajnuna minn fondi tal-UE qed jippermettu li jin[olqu aktar opportunitajiet ta’ xog[ol g[al persuni b’di]abbiltà. Dan ilfattur g[adu ftit lura fejn hemm di]abbiltà rigward kundizzjonijiet mentali.

Id-Deputat Nazzjonalista qal

li fil-qasam edukattiv sar progress enormi. Kien imsa[[a[ l-appo;; permezz tal-Learning Support Assistants. L-appo;; qed ji]died ukoll b’ta[ri; edukattiv lill-istess persuni bi [ti;iet differenti kif ukoll permezz ta’ fa/ilitajiet li jg[inu fit-ta[ri;.

Charlò Bonnici tkellem ukoll dwar il-b]onn li l-pajji], bis-sehem tal-g[aqdiet mhux governattivi, jindirizza aktar ir-rieda ta’ persuni bi [ti;iet differenti sew jekk jag[]lu li jg[ixu fil-komunità g[al rashom sew jekk qed jg[ixu ma’ qraba anzjani u jridu jserr[u rashom g[all-futur.

Servizz edukattiv personalizzat li ta ri]ultati po]ittivi Id-Deputat Nazzjonalista Peter Micallef tkellem dwar ir-ri]ultati po]ittivi li qed jinkisbu fil-qasam edukattiv bis-servizz tal-LSA g[al tfal bi b]onnijiet spe/jali. Hu qal li l-istess impenn g[andu jkompli jintwera anke filqasam tax-xog[ol b’g[ajnuna anke personalizzata g[al persuni bi b]onnijiet spe/jali li jkunu jridu jid[lu fid-dinja tax-xog[ol.

Peter Micallef qal li persuni

b’di]abbiltà li llum qed isibu diffikultà [alli jsibu xog[ol huma wkoll ri]ultat ta’ sistema edukattiva li kienet g[adha ma ]viluppatx sistema ta’ g[ajnuna personalizzata.

Dawk li gawdew minn dan li]vilupp illum kisbu livelli og[la akkademi/i u qed isibu opportunitajiet akbar minkejja d-di]abbiltà li g[andhom.

Id-Deputat Nazzjonalista esprima l-qbil tieg[u g[allmod kif twessg[et id-

definizzjoni tal-persuni b’di]abbiltà g[ax b’hekk qed tiffa/ilita aktar il-mod kif g[andha tkun indirizzata lg[ajnuna li tkun me[tie;a.

Peter Micallef qal li din iddefinizzjoni se tg[in biex ikun stabbilit b’mod a[jar min ikun intitolat g[all-blue sticker. Hu appella lill-Kunsilli Lokali biex jikkollaboraw fissorveljanza dwar l-u]u u l[ti;iet ta’ dawk intitolati g[al dan il-benefi//ju.

Konvenzjoni li ta;ixxi b’im[abba lejn persuni b’di]abbiltà

Id-Deputat Laburista Josè Herrera qal li sfortunatament hawn min g[adu jiddiskrimina kontra l-persuni b’di]abbiltà g[alkemm f’pajji]na x-xejra qed titbiddel b’mod mg[a;;el u llum il-persuni b’di]abbiltà huma aktar integrati u a//ettati fis-so/jetà.

Josè Herrera qal li jinnota bi pja/ir li min fassal ilKonvenzjoni a;ixxa b’im[abba konvin/enti lejn ilpersuni b’di]abbiltà. IdDeputat Laburista [e;;e; biex fil-li;ijiet jid[ol id-dritt talkumpens morali f’dawk ilka]i li llum huma esklu]i meta persuna tispi//a f’di]abbiltà b’ri]ultat ta’ in/ident.

Id-Deputat Laburista Noel

Farrugia fa[[ar l-impenn li qed turi Malta biex tg[in persuni b’di]abbiltà minn pajji]i tat-tielet dinja biex jit[arr;u hawn Malta [alli jkunu jistg[u jxerdu t-tag[lim dwar drittijiet tag[hom f’pajji]hom.

Id-Deputat Laburista Justyne Caruana qalet li labbozz mhux se jkun qed ida[[al fis-se[[ ilprovvedimenti kollha li tag[ti l-Konvenzjoni dwar il-Persuni b’Di]abbiltà. Justyne Caruana sostniet li l-Gvern naqas li jikkomunika mal-persuni u g[aqdiet kollha involuti fil[idma tal-persuni b’di]abbiltà.

Id-Deputat Laburista qalet li tammetti li dan l-abbozz hu

pass ’il quddiem u lOppo]izzjoni se tivvota favur.

Hi g[amlet diversi su;;erimenti rigward klawsoli biex ikunu kjarifikati fi stadju ta’ Kumitat.

Id-Deputat Laburista Carmelo Abela rrikonoxxa limpenn tal-familji favur membri tal-familja b’di]abbiltà. Hu sa[aq fuq il[tie;a ta’ politika /ara dwar il-[arsien li g[andhom jing[ataw dawn il-persuni ladarba l-qraba ji;u nieqsa u ma jkunx hemm fuq min iduru g[all-kura u l-attenzjoni.

Carmelo Abela qal li lGvern g[andu jkompli jin/entiva lil dawn il-familji u jirrikonoxxi l-pi] li qed i;orru.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Parlament 9

}ieda ta’ kwa]i 3,000 impjieg fuq is-sena li g[addiet

Bejn ix - xahar ta ’ April ta ’ din is - sena u l - istess xahar is - sena li g[addiet kien hemm ]ieda ta ’ 2 , 998 impjieg . Dan [are; minn mistoqsija parlamentari mag[mula mid - Deputat Laburista An;lu Farrugia u mwie;ba mill - Ministru tal Edukazzjoni , Xog[ol u l Familja Dolores Cristina waqt seduta parlamentari .

Fil - fatt , statistika ma[ru;a mill - Uffi//ju Nazzjonali tal - Istatistika , l - NSO , uriet kif f ’ April tas - sena 20 1 0 kien hemm 1 45 , 043 persuni impjegati fuq ba]i full - time filwaqt li f ’ April tas - sena 20 11 dan l - ammont tela ’ g[al

1 48 , 04 1, ]ieda ta ’ 2 , 998 persuna .

Wa[da mill-akbar ]idiet flimpjiegi se[[et fil-qasam talmanifattura, hekk kif ;iet re;istrata ]ieda ta’178 persuna fil-manifattura tal-plastiks u llastku, 269 persuna fil-qasam tal-manifattura tal-makkinarju u apparat elettroniku u 160 post tax-xog[ol ;did filqasam tal-manifattura ta’ apparat u]at fit-trasport.

Fil-qasam tas-servizzi, ;iet re;istrata ]ieda ta’ 266 impjieg fil-qasam talinformatika u 883 post filqasam tas-sa[[a. :iet re;istrata wkoll ]ieda ta’ 357 impjieg fis-settur tallukandi u r-ristoranti.

151 Negozjant G[awdxi qed igawdu mill-iskema Microinvest 151 negozjant G[awdxi qed igawdu mill-iskema Microinvest u bejniethom se jie[du total ta’ €824,722 fi krediti ta’ taxxi.

Dan [are; minn mistoqsija parlamentari tad-Deputat Laburista Anton Refalo li kienet imwie;ba millMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment Tonio Fenech. Il-Ministru

Fenech qal li l-Malta Enterprise ir/eviet 200 applikazzjoni min-negozjanti G[awdxin. Hu qal li filpre]ent qed ikunu pro/essati 25 applikazzjoni o[ra u hu stmat li dawn bejniethom se jie[du €170,000 o[ra. IlMinistru Fenech qal li lapplikazzjonijiet l-o[ra ;ew irtirati jew ma kinux eli;ibbli.

16,657 persuna bil-pensjoni sa mis-sena 2008 Sa mis-sena 2008, kien hemm 16,657 persuna li rtiraw mid-dinja tax-xog[ol, kemm min[abba fl-età jew inkella min[abba li rtiraw b’xi skema ta’ rtirar kmieni.

Dan [are; minn twe;iba g[all-mistoqsija parlamentarri tad-Deputat Laburista An;lu Farrugia li saqsa lill-Ministru talEdukazzjoni, ix-xog[ol u lfamilja kemm [addiema rtiraw bl-età u kemm [addiema rtiraw bl-iskema tal-irtirar sa mis-sena 2008.

Matul din is-sena sal-31 ta’ Awwissu kienu rtiraw 3,103, filwaqt li sa mis-sena 2008 laktar sena li fiha rtiraw nies kienet s-sena 2008 meta kienu [ar;u fuq il-pensjoni 4,606.

Fis-sena 2009 irtiraw 4,548 u fl-2010 rtiraw 4,4000.

Il-Minisrtru Cristina qalet li d-Dipartiment tas-Sigurtà So/jali j]omm statistika ta’ dawk li japplikaw g[allpensjoni g[all-irtirar i]da ma j]ommx statistika ta’ dawk ilpersuni li jirtiraw b’xi skema ta’ rtirar kmieni.

Investiment ta’ €33 miljun f’bini ta’ skejjel ;odda u manutenzjoni ta’ skejjel e]istenti, li minnhom qed igawdu it-tfal Maltin u G[awdxin

Il-Gvern qed jinvesti €23 kuljum fuq kull student Fl-a[[ar tliet snin investa aktar minn €33 miljun f’bini u manutenzjoni ta’ skejjel Il-Gvern jemmen bis-s[i[ fl-istudenti Maltin tant li g[al kull student qed issir nefqa ta’ €23.77 kuljum fuq kull student u studenta, millKindergarten sal-livell Sekondarju.

Dan [are; minn twe;iba tal-Ministru responsabbli mill-Edukazzjoni, Dolores Cristina, g[all-mistoqsija parlamentari tad-Deputat Laburista Evarista Bartolo.

Minn mistoqsija o[ra talistess deputat [are; ukoll li matul l-a[[ar tliet snin, ilFondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada investiet xejn anqas minn €33,539,748.

Din l-ispi]a tikkonsisti f’bini ta’ skejjel ;odda, ]vilupp ta’ fa/ilitajiet ;odda kif ukoll xog[ol ta’ riabilitazzjoni ta’ skejjel.

Rigward il-Kurrikulu Nazzjonali il-Ministru Cristina qalet li, kif t[abbar meta kien imniedi l-abbozz tal-Kurrikulu, id-dokument finali tal-Kurrikulu Nazzjonali l-;did hu ma[sub li jitlesta wara li tintemm ittielet fa]i ta’ konsultazzjoni ta’ dan id-dokument. It-tielet fa]i li ssej[et, “Riflessjoni fuq l-Azzjoni” tibda f’Novembru 2011 u tkompli

sa Di/embru 2011.

Huwa ppjanat li t-tibdil li ji;i rakkomandat ji;i msawwar fil-Kurrikulu Nazzjonali sal-a[[ar ta’ Marzu 2012.

Is-sillabi l-;odda li jmorru ma’ dan il-Kurrikulu huma ppjanati li jitlestew sa Mejju 2012. Dawn is-sillabi huma dawk tat-tieni sena tasSekondarja kif ukoll dawk mill-Year 1 sal-Year 6.

Dawn mistennija jid[lu fisse[[ fl-iskejjel f’Settembru 2012. Is-sillabu tal-ewwel sena sekondarja da[al fisse[[ f’din is-sena skolastika imma g[andu ji;i irfinut abba]i tal-Konsultazzjoni Nazzjonali fuq il-Kurrikulu.

Is-sillabi tal-Forms 3 sa 5 mistennija jitlestew sa Mejju 2013 u jid[lu fl-iskejjel f’Settembru 2013.

Fi twe;iba o[ra g[allmistoqsija parlamentari tadDeputat Anthony Agius Decelis, il-Ministru Cristina qalet li matul is-sena akkademika 2010-2011, intbag[tu wkoll 199 student mill-università ta’ Malta g[al perjodi qosra ta’ tag[lim, ta[ri; jew ri/erka f’universitajiet barranin kemm fl-Ewropa kif ukoll

f’pajji]i barra mill-Unjoni Ewropea, b[all-Istati Uniti, il-Kanada, l-Awstralja u sa[ansitra l-:appun.

192 minn dawn il-ka]i kienu finanzjati mid-Direct Exchange Programme li hu finanzjat mill-Ministeru talEdukazzjoni, ix-Xog[ol u lFamilja. Kull student ing[ata 300 ewro kull xahar g[allmassimu ta’ erba’ xhur. Isseba’ studenti l-o[ra gawdew mill-iStudent International Exchange Programme li hu ffinanzjat mill-Università nnifisha.

Kull student minn dawn jing[ata bor]a ta’ studju li tvarja bejn il-€500 u l€2000 g[all-perjodu s[i[ ta’ skambju. Kien stabbilit ukoll li mill-iskemi ta’ boro] ta’ studju, fosthom l-iSTEPS, lMGSS u l-Malta Arts Scholarships marru jistudjaw barra l-pajji] total ta’ 690 persuna. Dawn minbarra numru kbir ta’ studenti li jag[]lu li jkomplu bl-istudji tag[hom hawn Malta.

Il-Ministru qalet li l-Gvern ma g[andux lanqas informazzjoni dwar studenti li jmorru jistudjaw barra minn Malta fuq ba]i personali.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

12 Opinjoni#Ittri

L-annimali L-g[ajn ta’ {orus u ji;;errew fit-toroq t-tixjin tal-Kristjane]mu “F’dal-pajji] hawn mas;ar g[ajnejn u mank demg[a wa[da.” (Tabernakli, Mario Azzopardi) In[oss li f’Malta m’hawnx rumanzi, stejjer u poe]iji li jmissu d-diffikultajiet u lproblemi tal-prepubexxenti u l-adolexxenti, spe/jalment g[al dawk it-tfal li ji;u abbu]ati fi]ikament, emozzjonalment u sesswalment minn missierhom, jew minn xi [add li ji;i minnhom, jew minn adulti f’xi skola.

Attentati sporadi/i jsiru; i]da bosta d-drabi t-ton g[adu jippatronizza t-tfal, u jippritkalhom il-prietki antiki li ma jridux jisimg[u u ma jinteressawhomx, u g[aldaqstant, il-kitbiet ma jag[mlu l-ebda sens u relevanza f’[ajjithom.

B[alissa qed na[dem fuq ;abra ta’ poe]iji, b’estetika neo-klassika, u bil-metafora /entrali ta’ tifla ta’ g[axar snin maqbuda bejn relazzjoni in/estu]a u o[ra pedofola b[ala rappre]entazzjoni taddi]integrazzjoni tal-prin/ipji morali, l-etika u l-kaos flEpoka ta’ {orus, li l-mezzi tax-xandir, li jolqtu ]]g[a]ag[ qed jag[tuh importanza e//essiva. I]da, bosta drabi, b’mod sottili. *******

Dan l-a[[ar, fil-kulle;;i tal-gvern saru bosta laqg[at mill-prin/ipali, is-surmastijiet u l-assistenti kapijiet g[all;enituri, issa li wliedhom re;g[u lura lejn il-bankijiet tal-iskola.

Kollox iffukat fuq il[wejje; frivoli tas-soltu. Ma tismax sentenza wa[da fuq attivitajiet kulturali jew ekstrakurrikulari; kif dalpovri tfal qed i;arrbu l-kri]i spiritwali kbira li [akmet lillEwropa kollha; g[ax dan iddag[a fa[xi f’[alqhom, ilbanalizzazzjoni tas-sess, lossessjoni bissesswalizzazzjoni, u din irribelljoni indemonjata kontra l-awtoritajiet (sakemm qed nikteb, ibni g[arrafni kif student ta’ [dax-il sena [ebb g[all-assistent prin/ipal tieg[u g[ax ikkore;ieh) – mhux ta’ b’xejn l-g[alliema qed jonqsu fuq li jonqsu!

X’jiswa li g[alliem serju u tal-affari tieg[u jaf i]omm iddixxiplina lil bniet ta’ tlettaxil sena, li jag[mlu xeni immorali, u kif jifta[ [alqu biex ibe]bi]hom, ifakkruh li g[andhom drittijiet iktar minnu u jaqbillu jitboq [alqu?

F’dawn il-laqg[at ma tisma’ xejn, lanqas fuq ilkunflitti ta’ interess li lg[alliema li g[andhom lil uliedhom fil-kulle;; jista’ jkollhom. Jew kif it-tfal

minn Carmel SCICLUNA

/kejknin jistg[u ji;u bbulijati, bl-aktar mod wa[xi, pervers u inuman jekk ma noqog[dux b’seba’ g[ajnejn u nag[mlu screening psikolo;iku xieraq fuq dawk li g[andhom il-vokazzjoni li jg[allmu. Jew fuq ir-realtajiet so/jali tal-pedofelija fliskejjel. Ma tarax, [ija! Illaqg[at mhux fuq hekk!

Il-lunchbox, fi x[in ;ej Speditu x-xufier bil-kow/ ji;bor lill-istudenti, u kif g[andha tkun il-forma talpapo// tal-P.E, m’g[andniex xi ng[idu, huma relevanti iktar mit-ta[wid spjetat f’mo[[ il-prepubexxenti, mid-dag[a inva]at f’[alq tfal ta’ seba' snin u i]g[ar, missess, li nara jsir b’g[ajnejja stess, bejn, ng[idu a[na, xi tifel ta’ 10 snin u tifla tamparu f’;onna pubbli/i, u fl-a[[ar mill-a[[ar, u xejn inqas importanti, mill-ispirtu mqalleb ta’ din il;enerazzjoni ]vinturata flEpoka ta’ {orus fejn dawk li g[andhom il-poter ta’ veru, dawk li jag[tu l-ordnijiet biss, dawk li jmexxu d-dinja minn wara l-kwinti, qed ja[dmu s[i[ biex jeqirdu lKristjane]mu g[alkollox.

Fa/li [afna ndawru wi//na n-na[a l-o[ra, jew naqilbu ddiskors, jew nifta[ru kemm fi ]mienna konna a[jar. *****

Mhux tassew li t-tfal m’g[andhomx le[en.

G[andhom fuq li g[andhom.

A[na l-kbar ma nag[tux widen tieg[u. A[na l-;enituri m’g[andniex fidu/ja fittrobbija li nag[tu lil uliedna.

G[alhekk huma jirrappurtaw lilna l-[ni]rijiet li jsiru fuqhom ... u ma nemmnuhomx ... jekk ma n]ommux ma’ min jabbu]ahom ukoll!

Boloh li a[na, meta se nitg[allmu nisimg[uhom meta g[andna nisimg[uhom tabil[aqq!? *****

B[alissa g[addejja s[aba sewda kbira minn fuq l-

Ewropa: l-hekk imsej[a ‘Illuminati’. Tajfa nies ma jidhrux u ma jissemmew imkien, g[ax g[andhom likbar setg[a, dawk li jmexxu lill-‘mexxejja’ tad-dinja minn imne[irhom u minn wara lkwinti, g[andhom din la;enda satanika f’din lEpoka ta’ {orus, l-Epoka Akkwarjana jew in-New Age: it-tkissir u t-tixjin s[i[ tal-Kristjane]mu; it-tkissir tal-etika u l-prin/ipji morali; il-kontroll s[i[ tal-mezzi talkomunikazzjoni; ilkorruzzjoni ta]-]g[a]ag[ bissess u d-drogi; il-health crazes; l-inkura;;iment talatt omosesswali, u landro;ini]mu; issesswalizzazzjoni ta’ kollox, spe/jalment tat-tfal minn /kunithom; il-[tif u l-abbu] tat-tfal g[al riti satani/i, jew biex jintu]aw b[ala skjavi sesswali, jew skjavi b’mo[[ ikkontrollat (b[al Lady Gaga, mega pop star u pupazza talIlluminati); u[ud mit-tfal ma[tufin jintu]aw ukoll g[al Monarch programming; u li l-Ordni l-;dida tie[u mkien id-dinja l-qadima b’reli;jon wa[da (imsejsa fuq lumani]mu sekulari) u gvern wie[ed g[al kul[add. ******

Fil-Ktieb tal-Li;i, Alistair Crowley li qed jikseb profil kbir dal-[abtiet, u mhux millokkultisti biss, kien introdu/a t-Thelema, [abbar l-Epoka ta’ {orus, u x’se ji;ri matul l-elfejn sena tag[ha. Fi kliem ie[or, u biex ma noqg[odx indur mal-lew]a, x’inhu lpjan ta’ Satana g[al ]mienna.

Qal li kul[add g[andu jag[mel li jrid; il-li;i l-kbira tal-Im[abba (ta’ Alla) g[andha tkun sottomessa g[ar-rieda tal-bniedem; kull ra;el u mara g[andhom ikunu stilla (Alla); kull reli;jon tradizzjonali (b[allKristjane]mu u l-I]lam) g[andha titkisser, u Alla ma jibqax ji;i adurat b[ala kreatura divina esterna (kif tabil[aqq hu) i]da kull bniedem jasso/ja lilu nnifsu ma’ Alla; fi kliem ie[or, kull kreatura jkollha l-identità talKreatur.

Min jemmen g[andu jixhed b’g[emilu li m’hemmx alternattiva g[allKelma t’Alla; u issa li d-dinja po;;iet fi/-/entru lillbniedem minflok lil Kristu, u d-dlam qajl qajl qed jie[u post id-dawl, a[na l-kbar u wlied il-poplu, tkaxkarna ma’ kurrenti perikolu]i u nstqejna mir-realtajiet illu]ivi ta’ dawk li ji;bdulna l-ispag minn wara l-kwinti.

Hi problema kbira din talannimali domesti/i mitluqin u ji;;errew fit-toroq.

G[alkemm mhux sew li ssir mo[qrija ta' xejn b'xejn fuq lannimali, kif kien rappurtat dan l-a[[ar, lanqas mhu sew li dak li jkun i[alli klieb u qtates g[al ri[hom.

Hu minnu li issa, bissistema ta/-chip li ssir fuq lannimal, is-sid ikun identifikat u jittie[du passi kontrih. I]da fit-toroq fadal bosta u bosta annimali simili li mhuma ta' [add. Qtates ferm u ferm aktar mill-klieb.

Ma nafx meta se ssir kampanja sura ta' nies, jekk mhux ukoll wa[da nazzjonali, kontra kull min jitma’ lill-annimali fit-toroq.

Bosta Kunsilli Lokali wa[[lu tabelli, jg[arrfu lil min kien iterraq bil-;wielaq biex jitmag[hom, biex jieqaf jag[mel dan u li “ma jistax jing[ata ikel f'dak il-post.”

X';ara? Min jitmag[hom baqa' jmur xorta, i]da jitmag[hom f'na[a o[ra.

Mhux xriku briku?

Il-problema li nara mhix li l-annimali jintemg[u. Dik forsi tista' titqies b[ala opra ta' karità mal-annimali, i]da wara, dawn imorru j[amm;u wara bibien in-nies.

Jekk hawn tant nies i[obbu lill-annimali abbandunati, g[aliex flok ma jitimg[uhom b'dannu g[ar-residenti, ma jo[duhomx fi djarhom? U g[aliex ma g[andux ikun hawn servizz fejn kemm jista' jkun, minn dawn ilqtates jinqabdu u 'jissewwew'.

Hawn bosta n[awi f'Malta mi]g[udin bil-qtates. U wie[ed irid jiftakar li boton qtates jaf jammonta g[al bejn sitta u disat ifrie[. Dan minn qattusa wa[da... u kull sena!

Philip Schembri Il-Mosta

Mill-missjoni ta’ Garissa Nixtieq inwassal ir-radd il[ajr tieg[i lill-Mission Fund talMosta, lill-kollaboraturi u lbenefatturi kollha tag[hom g[all-g[otja ta’ €1,500, li g[adni kif ir/evejt ming[andhom b[ala g[ajnuna b’risq il-[idma missjunarja li jien flimkien ma' missjunarji Kapu//ini Maltin o[ra qed inwettqu fid-djo/esi ta’ Garissa fil-Kenja.

Il-faqar fl-Afrika g[adu realtà qawwija u permezz ta’ din lg[otja se nkomplu ng[inu tfal u ]g[a]ag[ biex ikunu jistg[u jkomplu bl-istudji tag[hom f'livell primarju u sekondarju.

L-edukazzjoni hi arma qawwija biex intaffu l-faqar mill-Afrika.

I]da billi min[abba l-faqar, idd[ul finanzjarju fil-familji hu ta’ livell baxx, il-ma;;oranza tal-;enituri mhux dejjem ikunu jistg[u jinvestu fl-edukazzjoni ta’ wliedhom.

Qasam ie[or li fih fil-Kenja g[ad jonqos [afna xi jsir, hu fis-servizzi tas-sa[[a. Isservizzi medi/i fl-isptarijiet, statali u privati mhumiex b’xejn; g[alhekk f’dan il-qasam

ukoll, sakemm nistg[u, nag[tu xi ftit bil-kontribut tag[na wkoll.

B’sodisfazzjon ng[id li permezz tal-Mission Fund, filKenja, hemm diversi ]g[a]ag[ li rnexxielhom ikomplu blistudji tag[hom. Xi w[ud gradwati minn diversi universitajiet jew kulle;;i o[ra u illum g[andhom ix-xog[ol u l-familji tag[hom qed jg[ixu [ajja a[jar. O[rajn li tajniehom g[ajnuna fil-kura li kienu je[tie;u, jinsabu kuntenti u fer[ana li [adu sa[[ithom mill;did. Familji li permezz talg[ajnuna li r/evew bnew daqsxejn ta’ dar ftit a[jar millg[arix li kellhom jew inkella li bdew daqsxejn ta’ negozju, illum qed jg[ixu [ajja aktar di/enti.

Minn Garissa nweg[idkom it-talb tag[na u jalla li lMission Fund ikompli jsib lappo;; tal-poplu Malti [alli jkompli jkun [olqa bejn ilMaltin u l-missjunarji li jinsabu ja[dmu f’diversi missjonijiet.

Br John Cassar OFMCap

L-ittri f’din il-pa;na

Garissa, il-Kenja

L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati.

L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

{ajku - 364 minn Oliver Friggieri L-g[asafar fl-ajru Jistaqsu liem' hi r-razza Tal-ajruplani.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

10 Opinjoni

Il-Mo[riet u r-Robots Ix-xog[ol jag[ti d-dinjità lill-bniedem. Ming[ajr xog[ol, il-bniedem g[andu xi [a;a nieqsa. Ix-xog[ol hu salmura g[all-;isem, i;ib lg[ajxien lill-bniedem u jg[aqqad bnedmin. Ix-xog[ol hu [idma marbuta ma]]mien, u mal-mod kif ilbniedem jg[ix. Ma]-]mien is-suriet tax-xog[ol jinbidlu g[ax huma marbuta mal[ti;iet tal-bniedem.

Il-mestier, is-seng[a, il[ob]na ta' kuljum. Ilbniedem li [oloq l-g[odda u g[adu jo[loq, bil-[sieb li jnaqqas it-tbatija tal-[ajja u j[ares lejn il-;ejjieni. Darba lmo[riet, illum ir-robot. Ilqoxra li taqsam l-ib[ra, issatellita li taqsam l-atmosfera.

Fl-g[eruq tal-bniedem hemm il-[e;;a biex ifittex u jsib. Lg[ala, l-g[aliex , il-kif.

Twe;ibiet jistg[u jie[du ]]mien biex jinstabu. Twe;iba tista' ma taqbilx ma' o[ra u min ifittex ikollu jin]el filfond biex isib is-sewwa. Ilbniedem jibni fuq dak li g[amlu ta' qablu, jist[arre;, jifli, imidd il-pass qalb il[olqien, drabi ferrie[, drabi qerried.

Is-suq u l-kompetizzjoni.

Min jissogra, min jibqa' lura.

Jg[allem il-qawl “i]-]ejt min ja[arqu u min jieklu.” Jin[olqu prodotti u reklam g[andu sa[[a qawwija fis-suq. L-Istat irid mhux biss jo[loq ambjent li jkattar l-impjiegi i]da jinda[al fis-suq biex issir ;ustizzja g[ax is-suq jista' jin[akem minn min g[andu [afna u jitfa' barra lbqija.

Qasam g[all-istudju Il-[sieb xi ftit astratt iwassalni g[all-konkret. Il[idmiet tal-bniedem matul issnin joffru qasam g[all-istudju.

Charles B. Spiteri g[adu kemm xandar il-ktieb Tifkiriet u Xog[ol tal-Img[oddi fissensiela tal-Kullana Kulturali (Pubblikazzjoni Indipendenza 2011) li jie[du [siebha

mill-Ma;istrat Joe CASSAR

[ob]. {al Tarxien g[ex millmer[liet ta' mog[o] u nag[a;.

Ta' min jara /-/ensimenti talGvern. {add fi ]mienna ma ji;i impjegat biex ibexxex it-toroq. {add ma jie[u l-mog[]a wara l-bieb tan-nies, ja[libha u jbig[ il-[alib. {add ma g[adu j;orr il-fa[am.

Il-ferrovija ntesiet. B[alha llane/, il-karozza tal-gallarija, il-karrijiet bi]-]iemel g[all-;arr tal-mejtin, it-terra ma;ika, lg[onnella. Xog[lijiet o[ra jsiru bil-magni u l-mass production: madum, ti;ie;, sigaretti, sulfarini.

Jikteb Spiteri ( p.59) “ B[al kull pajji] ie[or Malta ma kienet qatt e//ezzjoni u lillitteri]mu g[amel ]mien ukoll f'pajji]na. Madankollu f'dak li kellu x'jaqsam ma' flus u [lasijiet, [add ma kien injorant u biex jara kif jag[mel biex ikun jaf e]att x'g[andu jie[u ming[and [addie[or”. Hekk kienet tintu]a bi//a njama mag[rufha b[ala 'it-talja'.

Sehem il-Knisja L-illitteri]mu jag[laq ilbieb g[all-i]vilupp talpersonalità u jxekkel il[idma. G[al snin, il-poplu

n]amm lura mit-tag[lim. IlKnisja Maltija g[allmet lil ulied il-fqar bla ebda [las, meta wkoll l-iskejjel tal-gvern kienu bil-[las. Il-[sieb ta]]mien kien li [add ma g[andu jaqbe] minn klassi g[allo[ra. Hekk aktarx li dan ittag[lim kien jing[ata g[axxog[ol tal-id. Kien ]mien ukoll li x-xog[ol kien jitqies b[ala xi [a;a baxxa.

Kien hawn il-'benestanti' li kienu jg[ixu bir-renti u hekk ma jwettqu l-ebda [idma. Ikun sabi[ studju fuq il-kliem 'onorarju' , ' salarju ' , ' paga '. Onorarju kien il-[las talprofessjonisti, salarju kien jittie[ed mill-impjegati tal-

Gvern, li kienu jit[allsu darba fix-xahar, paga kienet tit[allas kull ;img[a lil [addiema o[ra. Ixxog[ol bl-imqita kien mifrux. Il-Knisja kellha wkoll il-Bank ta' San Pawl biex [add ma jberbaq ilflus li g[andu u [add ma jissellef bl-u]ura. Dan kien meta n-nies aktarx kienet i]]omm il-flus id-dar. F'xi festa, il-Knisja kienet tqassam il-[ob]. }mien talg[aks, servizzi so/jali ma kienx hawn.

Xi w[ud mill-kliem imfissra fil-glossarju jistg[u juru l-qedem ta' seng[a. Hekk 'bettija' , 'delu' , 'deffun' , 'xifa' huma

Sal-bidu tal-1950, it-terra ma;ika fit-toroq kienet toffri spettaklu spe/jali b'mu]ika sabi[a li kienet moderna g[al dak i]-]mien. Kbar u ]g[ar kienu jin;abru fit-triq fejn kienet tindaqq

min-na[a. U 'ar;entier' , 'marmista' , 'mastrudaxxa' mill-o[ra.

Kliem li jnin

Michael Schiavone u Charles Briffa, li qed ja[dmu [afna biex ixerrdu l-kultura. Dan ilktieb i]id fuq ktieb ie[or talistess kittieb. Tag[rif dwar il[idmiet tal-Maltin matul issnin. Im]ejjen bi stil mexxej u mimli ritratti. Mibni fuq intervisti li l-awtur ;abar wara li intervista nies li g[addew [ajjithom fuq mestier. Bin isseng[a g[andu nofsha u barra l-[idma li jwettaq jista' jirrakkonta fuq dak li g[allmuh ta' qablu.

Xi snajja' m'g[adhomx fissuq, o[rajn ;ew modernizzati skont il-[ti;iet tas-suq. Studju so/jali li jsib mhux biss lill[addiem i]da ukoll l-ambjent li [adem fih jew g[adu ja[dem fih u kif qala' jew g[adu jaqla' l-g[ajxien tieg[u.

Rabta ma' bliet u r[ula ?erti snajja' huma marbutin ma' bliet u r[ula partikulari. {al Qormi g[ex mill-fran tal-

semiti/i.

'Buxaqqa' , 'ra]a' , 'talja', ;ejjin mit-Taljan jew millIsqalli. Ma hemmx g[alfejn tag[rif fuq kliem bl-Ingli] li n[oloq m'ilux. ?erti [ti;iet kienu ta' kul[add, o[rajn ta' /erta klassi. Il-kliem li jfisser il-[idma: '[addiem' , 'bajjad' , 'qassar' , 'ka[[al' ,

Xena antika ta' meta l-pulizija kienu jg[inu lit-tfal tal-iskola jaqsmu t-toroq prin/ipali. La kien g[ad hawn 'zebra crossings' u lanqas 'pelican lights' Dan ir-ritratt in;ibed fi Triq Sant'Anna l-Furjana

Meta seng[a ma tibqax tin[adem, il-kliem jibda jnin.

Ma sibtx fil-miklem ta' Serracino Inglott u Aquilina ' kroma' , 'kri' , 'putax' ,'alma' , fit-tifsira mog[tija minn Spiteri, li kien g[aqli meta intervista n-nies li jafu fuq xi mestier li kellhom huma jew ta' qabilhom. Bin is-sena g[andu nofsha u mhux se joqg[od ji;;ieled malg[odda.

Laqatni t-tag[rif dwar ittalja, g[ax skont il-qawl, ' innegozju trid tkun [a]in g[alih'. Interessanti [afna lkapitlu dwar il-fotografija li f'/ertu ]mien i//appas bilpolitika tal-partiti.

B[ala eks g[alliem ta' Charles Spiteri (1967) fliskola San :u]epp Kordin nistiednu jissokta jikteb fuq is-su;;ett li qabad b[ala g[elm ta' qima lil dawk li j[obbu dak kollu li hu Malti.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Kundanna o[ra g[all-politika ta’ Muscat Il-politika Laburista, din id-darba fit-tmexxija tal-kunsilli lokali, il-;img[a li g[addiet [adet daqqa ta’ [arta u kompliet tikxef il-politika ta’ ingann tal-Partit Laburista fir-rigward tal-kunsilli lokali. Kellha tkun de/i]joni li ng[atat fil-Qorti li kixfet l-g[emil tal-Partit Laburista li g[al ]mien twil kien ilu jg[atti l-irregolarità u l-kunflitt ta’ interess tas-Sindku Laburista ta’ Bormla, Joseph Scerri.

L-ewwel Sindku (Laburista) sospi] b’kundanna mill-Qorti Is-Sindku Laburista nstab [ati mill-Qorti li kiser il-li;i tal-kunsilli lokali meta ried li l-mara tanneputi tieg[u ting[ata kariga fil-kunsill lokali mmexxi minnu stess. Il-Qorti ssospendietu g[al

[ames snin milli jservi b[ala kunsillier u mmultatu wkoll €500. Dan hu l-ewwel ka] sa mit-twaqqif tal-kunsilli lokali fl-1993, li Sindku ;ie sospi] b’sentenza tal-Qorti milli jservi b[ala kunsillier.

Il-qerq u l-irresponsabbiltà f’dan il-ka] huma /ari. Il-li;i tal-kunsilli lokali titkellem dwar kuntratti li jing[ataw ming[ajr sej[a g[all-offerti u tag[milha /ara li l-membri tal-kunsilli jridu jiddikjaraw relazzjonijiet ta’ familja jew kunflitt ta’ interess f’g[oti ta’ kuntratt. Minn dak kollu li titlob il-li;i, is-Sindku Laburista f’Bormla ma

g[amel xejn. G[amel biss dak li jmur kontra l-li;i.

Meta n;ibditlu l-attenzjoni mill-uniku kunsillier Nazzjonalista f’Bormla bl-irregolarità, l-istess Sindku Laburista baqa’ g[addej u l-vot ittie[ed xorta. A;ir mill-aktar arroganti.

Quddiem dan l-a;ir ta’ Sindku Laburista, ilmexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat g[alaq g[ajnejh it-tnejn. Injora l-investigazzjonijiet li kienu g[addejjin. Injora li sindku tieg[u f’lokalità b’ma;;oranza qawwija ta’ kunsilliera Laburisti tressaq il-Qorti b’akku]i serji ta’ ksur tal-li;i talKunsilli Lokali.

PL li jrid jing[o;ob ma’ kul[add Quddiem l-akku]a ta’ a;ir skorrett fl-operat tasSindku Laburista fil-kunsill lokali ta’ Bormla, Joseph Muscat g[a]el li ma j;eg[lux jirri]enja.

G[all-kuntrarju, Muscat g[a]el li jg[atti dan lg[emil u l-irregolarità. G[a]el ukoll li jkun arroganti u lanqas jag[ti widen jew ja;ixxi fuq lakku]i li kienet qed tippro/edi fuqhom il-Pulizija fl-operat tal-kunsill lokali ta’ Bormla.

Il-Partit Laburista b[alissa g[andu wkoll kunsillier ie[or, f’G[awdex, li qed ikun investigat millPulizija u qieg[ed iwie;eb g[al akku]i fil-Qorti li [ebb g[al uffi/jal tal-Pulizija wara li n;ibditlu lattenzjoni li kien g[addej kontra s-sinjali tat-traf-

fiku. Il-Partit Laburista, lanqas dwar dan il-ka], ma [a ebda passi, daqslikieku qatt ma ;ara xejn. IlPartit Laburista qieg[ed ja//etta kollox. Ma jrid ixellef difrejh ma’ [add. Ma jrid inaffar lil [add u ebda vot. Irid i[alli lil [addie[or jag[mel dak li suppost jag[mel hu. Irid jibqa’ gallarija biex jing[o;ob ma’ kul[add.

Dan hu nuqqas kbir ta’ etika fejn tid[ol ittmexxija Laburista fil-kunsilli lokali. Is-serjetà titlob li l-Partit Laburista jie[u passi immedjati biex jag[ti e]empju bil-kunsillieri tieg[u u min jonqos, jew ikun hemm akku]i serji fil-Qorti, jittie[du lpassi immedjati.

Kompli/i ma’ nies li jiksru l-li;ijiet tal-pajji] Hu anke hawnhekk li jidher il-kuntrast qawwi bejn il-Partit Nazzjonalista u l-Partit Labursta. IlPN, iffa//jat b’sitwazzjonijiet simili, a;ixxa u

wera li kien kapa/i jie[u azzjoni kontra kunsilliera li jirrappre]entawh jekk dawn jitressqu l-Qorti.

Il-Partit Laburista, illum ta[t it-tmexxija ta’ Joseph Muscat, jag[]el li jkun kompli/i ma’ nies li sfa//atament ma jimxux mas-sewwa u jiksru lli;ijiet tal-pajji].

Hawn ukoll il-mexxej Laburista g[andu [afna x’jispjega kemm fuq l-a;ir tieg[u kif ukoll fuq ilpolitika tal-Partit Laburista dwar il-kunsilli lokali.

Fidu/ja f’dak li qed nag[mlu It-tkabbir ekonomiku u ttis[i[ tal-ewro kienu fuq la;enda tad-diskussjoni meta fil-jiem li g[addew il-Prim Ministri tal-pajji]i Ewropej iltaqg[u fi Brussell fil-Kunsill Ewropew u l-Ewro Summit.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ta s-sehem tieg[u f’dawn il-laqg[at importanti u d-diskussjoni se titkompla llum hekk kif l-istess mexxejja Ewropej se jer;g[u jiltaqg[u f’summit ie[or fl-istess belt, bit-tama li jintla[aq ftehim dwar x’mi]uri ;odda g[andhom jittie[du biex il-kri]i finanzjarja fl-Ewropa ma tkomplix tikber.

Hu fatt mag[ruf li l-kri]i talewro, partikularment il-kri]i f’dawk il-pajji]i fejn qed i[abbtu wi//hom mal-akbar diffikultà ekonomika, qed tinkwieta mhux ftit lill-pajji]i taz-zona ewro. Malta mhix e//ezzjoni u wie[ed irid jifhem li pajji]na mhux i]olat minn dan il-maltemp kbir li re;a’ qed i[arbat [afna millpro;etti ekonomi/i tal-pajji]i Ewropej.

Fl-isfond ta’ dan kollu, ilGvern Malti hu de/i] li f’dan it-test ekonomiku jer;a’ jikseb /ertifikat tajjeb u jindirizza dawn l-isfidi iebsa bl-a[jar mod possibbli u bl-akbar responsabbiltà politika. B[ala politiku li na[dem fl-istituzzjonijiet Ewropej, nemmen li g[al darb’o[ra l-Gvern se jkun qed ifittex l-a[jar triq fl-inter-

ess tal-poplu tag[na, sabiex b’[ila u b’g[aqal naffa//jaw dan l-g[aw; ekonomiku internazzjonali u mill-;did inkunu minn ta’ quddiem biex nirb[u din l-isfida fiz-zona ewro.

Je[tie; li nkunu ottimisti u n[arsu lejn dak li qed ji;ri flEwropa b[ala sfida o[ra li se tintreba[ mill-poplu tag[na blg[ajnuna tal-Gvern Malti.

F’dawn l-a[[ar snin, il-Prim Ministru Gonzi ta prova li kapa/i jmexxi lil pajji]na fiddirezzjoni t-tajba minkejja lproblemi finanzjarji ekonomi/i fis-swieq internazzjonali li sfortunatament kellu j[abbat wi//u mag[hom bla mistenni.

Inkunu maturi

Li nkunu ottimisti mhux bi]]ejjed i]da je[tie; li nkunu maturi bi]]ejjed li ma n[allux lil min g[andu a;enda o[ra ji]ra' fil-poplu tag[na element ta’ bi]a’ u in/ertezza li twassal g[al inde/i]joni u qtig[ il-qalb g[al fejn sejjer pajji]na.

Wie[ed g[andu jifhem li l[sieb tal-Partit Laburista f’dan kollu hu li jirkeb fuq dan ilmew; ekonomiku biex jag[ti l-impressjoni li l-finanzi ta’ dan il-pajji] jinsabu sejrin [a]in meta dan mhux il-ka].

Il-PL u l-mexxej tieghu Joseph Muscat, jinteressahom biss li f’inqas minn 18-il xahar ikunu fit-tmexxija ta’ dan il-pajji]. Imbghad ladarba jkunu Kastilja, jibdew ja[sbu minn hemm dwar il-

pjan li g[andhom jie[du biex imexxu dan il-pajji]. Dan mhux il-mod ta’ kif g[andha ssir il-politika f’pajji] fejn g[andu jirrenja s-sens komun u l-maturità politika.

Dan hu ]mien fejn loppo]izzjoni tkun id f’id mal-Gvern Malti u tfittex linteress nazzjonali flok linteress politiku tag[ha sabiex fl-isfond ta’ dak li qed ji;ri fil-Gre/ja u f’pajji]i o[ra fejn qed i[abbtu wi//hom ma’ problemi finanzjarji, pajji]na jo[ro; b’sa[[tu kif dejjem g[amel fl-a[[ar snin minn kemm ilu li ssie[eb fiz-zona ewro.

Hi [asra li l-PL qed jipprova jag[ti l-impressjoni li pajji]na jinsab f’xifer ta’ kri]i meta dan mhux il-ka].

Illum, i]-]mininjiet inbidlu u d-dinja /kienet f’termini ta’ globalizzazzjoni. Il-poplu mhux /u/ u l-PL irrid jifhem li jekk se jipprova jpin;i stampa [a]ina u differenti ta’ pajji]na lill-poplu tag[na, se jkun qed jispara f’saqajh g[ax kul[add jista' jara b’g[ajnejh ir-ri]ultati li qed jinkisbu mill-Gvern Malti blg[ajnuna tal-[addiema tag[na.

Niffa//jaw ir-realtà Din mhix l-ewwel darba li pajji]na u l-Ewropa kienet f’din is-sitwazzjoni.

Hawnhekk nie[u spunt ]g[ir minn dak li qal il-Prim

Ministru fil-Parlament nhar itTnejn li g[adda. Il-Gvern Malti hu kommess li jkompli jaffa//ja dan il-mument blakbar responsabbiltà, bl-istess mod ta’ kif g[amel meta filbidu ta’ din il-le;i]latura faqqg[et il-kri]i fl-Istati Uniti u meta fabbriki f’Malta [assew l-effett tal-kollass ekonomiku. Dakinhar, wie[ed g[andu jiftakar li fl-isfond talmi]uri tajba li [a l-Gvern biex i[ares il-postijiet tax-xog[ol tal-[addiema Maltin u G[awdxin, il-partit floppo]izzjoni ra kif g[amel biex tellef il-[idma tal-Gvern u flok g[en f’dak il-mument kritiku, g[a]el li ji]ra' lin/ertezza u d-dubju fost il[addiema tag[na.

Dakinhar kien hemm min emmen dak li kien qed jg[id Joseph Muscat, i]da b[alma ji;ri dejjem, i]-]mien tana parir u llum kul[add inteba[ li dak li kien qed jag[mel ilGvern immexxi minn Gonzi kien fl-a[jar interess ta’ kulhadd u sabiex jissalvagwardja l-interessi tal-[addiema tag[na. Illum, pajji]na qed igawdi mid-de/i]jonijiet tajbin li [a l-Gvern fil-bidu ta’ din ille;i]latura u li permezz tag[hom salvajna eluf ta’ impjiegi li sfortunatament ma kinux salvati f’pajji]i o[ra talUE. Inutli nitkellem tekniku f’dan ir-rigward u inutli nid[ol fil-mertu ta’ x’g[andu jsir

minn David CASA david.casa@europarl.europa.eu

mill-pajji]i Ewropej, inklu] Malta, biex na//ertaw futur tajjeb g[all-[addiema tag[na.

Madankollu wie[ed g[andu jkollu fidu/ja f’dak li qed jaghmel dan il-Gvern u ma j[allix lil min hu ossessjonat biex jikseb il-poter sabiex itellef il-[idma tajba u bie]la li ilu jag[mel dan il-pajji] f’dawn l-a[[ar snin.

G[aldaqstant il-po]izzjoni tal-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista g[andha tibqa’ favur li l-pajji]i membri fl-UE jin]ammu responsabbli li jra]]nu d-dejn tag[hom biex il-kri]i finanzjarja li g[addejja fl-UE b[alissa ma ter;ax tirrepeti ru[ha fil-futur.

Il-politika tag[na g[andha tibqa’ wa[da /ara li nkomplu na[dmu sabiex ikollna tkabbir ekonomiku li eventwalment iwassal g[all-[olqien u l[arsien ta’ aktar xog[ol. IlGvern Nazzjonalista hu determinat li jirba[ din il-kri]i u kull sfida o[ra fl-interess talpoplu tag[na.

L-ERBG{A ❚ 26

TA’

OTTUBRU, 2011 ❚ NUMRU 19

Fix--xhur tax--xitwa......

is-safar jie[u dimensjoni differenti Campania> Bliet u xenarju mill-isba[ pa;ni 14-15

Krakow> Il-belt Pollakka li g[andek i]]ur pa;ni 16-17

Il-:ermanja> Ideali ]]urha f’Di/embru pa;ni 18-19

14

L-ERBG{A

❚ 26

TA’

OTTUBRU, 2011

Bliet u xenarju mill-isba[ fir-re;jun tal-Campania minn Fr. Reno MUSCAT OP

Meta wie[ed jisma’ bir-re;jun tal-Campania, fl-Italja bla ma jrid f’mo[[u ti;i l-belt ta’ Napli, u dan bir-ra;un kollu g[ax Napli hi l-kapitali ta’ dan ir-re;jun, biss dan ir-re;jun minbarra l-provin/ja ta’ Napli ji;bor fih il-provin/ji ta’ Avellino, Benevento, Caserta u Salerno.

Dan ir-re;jun joffri w[ud mill-isba[ bliet u xenarji li wie[ed isib fl-Italja meridjonali. Caserta, Benevento, Salerno g[andhom x’ joffru tassew lil dak li j]urhom.

Caserta hi l-belt kapitali tal-provin/ja ta’ Caserta u hija l-aktar mag[rufa g[allpalazz irjali ta’ din il-belt jew kif inhu mag[ruf aktar La Reggia di Caserta. Dan ilpalazz jista’ jitqies b[ala ilVersailles tal-Italja, u tabil[aqq li kemm firrikkezzi kif ukoll fl-arti jixbah [afna lil Palazz ta’ Versailles fi Franza. IlUNESCO g[arfet ;miel dan il-palazz u fl-1997 iddikjaratu b[ala wirt dinji. Dan il-palazz fih 1,200 kamra u 1,790 tieqa.

Il-palazz u l-;onna tieg[u jinstabu fuq medda ta’ 44,000 metru kwadru. Xi w[ud millkmamar ta’ dan il-palazz, impittra u mg[ammra b’lussu imperjali huma miftu[in g[all-pubbliku u ta’ min wie[ed i]urhom jekk jinzerta Caserta.

Fatt kurju] dwar dan ilpalazz hu dak li ;ara fl-1861.

L-unità tal-Italja ;abet fittmiem lir-renju Naplitan u dan il-palazz ;ie f’idejn listat ;did Taljan. Waqt linventarju ltaqg[u ma’ o;;ett li g[al dawk li kienu qed jag[mlu l-inventarju kien misterju] u ni]]luh b[ala ‘banju forma ta’ kitarra li ma nafux g[alxiex jintu]a’. Filfatt dan l-o;;ett misterju] ma kien xejn [lief il-bidet talpalazz u jing[ad li hu lewwel bidet fid-dinja.

Jekk il-palazz hu ;awhra, ma jag[millux g[ajb il-;nien tieg[u, ;nien twil li fih g[add ta’ funtani u kaskati. Ta’ min isemmi li f’ dan il-palazz in;ibdu bosta films, fosthom Mission Impossible 3 fejn ilpartijiet li juru l-Vatikan

in;ibdu hawnhekk u Angels and Demons ta’ Dan Brown.

Imma Caserta toffri aktar mir-Reggia. Hija belt Medjevali. Il-katidral tag[ha hu wie[ed antik u jmur lura sal-Medjuevu. Hu mibni fuq stil romanesk u fih g[add ta’ opri tal-arti, fejn jispikkaw fuq kollox il-kampnar fuq barra u l-pulptu fuq ;ewwa.

F’din il-belt wie[ed isib g[add kbir ta’ [wienet talfast foods u numru ikbar ta’ pizzeriji u ristoranti li joffru platti tipi/i b[al g[a;in jew gnocchi bil-legumi jew il[axix. Il-k/ina Casertana hi wa[da rurali u hija tassew bnina.

Il-belt ta’ Benevento tmur lura sa ]mien ir-Rumani, sewwasew ]ew; sekli qabel Kristu. Qabel din il-belt kienet tag[mel parti minn dak l-imsejja[ Sanio, u wara kienet belt Lungobarda u wara belt pontifi/ja.

Il-katidral ta’ din il-belt kien mibni bejn is-sena 790 u t-800. Sofra bosta [sara waqt l-attakki tal-a[[ar gwerra dinjija imma re;a’ ;ie restawrat g[all-istat ori;inali tieg[u. Il-belt toffri g[add ta’ knejjes u kappelli o[ra li kollha fihom opri ta’ arti kif ukoll stejjer u kur]itajiet o[ra.

Benevento jifta[ar bi knisja mill-isba[ dedikata lil Santa Sofia, iddikjarata b[ala wirt dinji mill-Unesco fl-2011.

Din il-knisja tinsab fit-triq prin/ipali ta’ Benevento, Corso Garibaldi.

Din it-triq twassalna salpjazza tal-katidral i]da matulha nsibu bosta pjazzetti u postijiet o[ra ta’ interess.

G[all-ikel m’g[andniex xi ng[idu – e//ellenti imma Benevento sa minn ]mien irRumani kien mag[ruf g[allinbid tajjeb li jipprovdu lkantini tieg[u.

Benevento hi belt imdawra

Sorrento bil-Vessuvju fl-isfond

minn bosta bliet /kejknin jew ir[ula. Ra[al /kejken li hu qrib Benevento u li llum sar imfittex u mag[ruf tista’ tg[id mad-dinja kollha hu Pietralcina.

Hu ra[al ]g[ir bi 3,000 resident imma ji;bed lejh eluf ta’ pellegrini u turisti kuljum. Ma hemmx g[alfejn ng[idu, l-attrazzjoni prin/ipali hi d-dar fejn twieled San Piju tal-Pjagi.

Tassew din hija l-attrazzjoni prin/ipali imma mhijiex lunika.

Dawra mat-toroq ta’ Pietralcina tie[dok lura fi]]mien meta ma kinux je]istu karozzi, meta l-arja kienet nadifa, bla tin;is u d[a[en.

Xi w[ud mit-toroq ta’ Pietralcina lanqas jekk iridu ma jistg[u jid[lu karozzi g[ax huma tant dojoq li lanqas karozza ma tg[addi.

Tassew dan hu post fejn wie[ed jistrie[ u jin;abar ftit fih innifsu u jsib tassew lilu nnifsu!

Qatt smajtha d-diska Torn a Surriento? Bilfors li iva jekk t[obb il-mu]ika Taljana, diska li ;iet interpretata minn g[add ta’ kantanti kbar fosthom Caruso, Pavarotti u Elvis Presley (bl-Ingli] blisem ta’ Surrender). Forsi ftit jemmnu li din id-diska kienet iddedikata g[al ra;el.

Fil-fatt f’ Settembru tal1902 il-Prim Ministru Taljan Giuseppe Zanardelli ]ar Sorrento uffi/jalment.

Il-Prim Ministru kien allo;;jat f’lukanda fejn kien ja[dem Giambattista De Curtis, il-kittieb ta’ din id-diska.

Sorrento ma kienx dak li hu llum, il-qag[da kienet wa[da tal-biki u De Curtis talab lillPrim Ministru jag[mel xi [a;a g[al Sorrento, fi ftit sig[at kiteb din id-diska bin-Naplitan u ddedikaha lil Zanardelli bittama li jer;a’ j]ur lil Sorrento u jsibu mibdul. U hekk kien g[ax illum Sorrento hi wa[da millaqwa attrazzjonijiet turisti/i talItalja meridjonali.

Minkejja kollox Sorrento ma tilifx il-karatteristi/i tieg[u u sal-lum g[adna nistg[u ngawdu il-;miel naturali kif ukoll il-benna ta’ dan il-lokal.

Sorrento donnu gallarija fuq il-golf Naplitan. Ma hemmx g[alfejn tin]el sa [dejn il-ba[ar g[ax mill-belt tista’ tara veduti mill-isba[.

Il-golf ta’ Napli, bil-Vessuvju donnu sentinella g[assa fuqu jidher sewwa minn din il-belt turistika. Il-g]ira ta’ Capri tidher qrib, donnha tistiednek i]]urha!

Mhux ta’ b’xejn li matturisti Amerikani Sorrento hija meqjusa b[ala belt tal[olm u l-im[abba. Sorrento ma hijiex xi belt kbira, anzi wie[ed jista’ j]urha fi ftit sig[at, imma dak li toffri hu xi [a;a li ma tintesa qatt. [wienet ta’ fama internazzjonali ssibhom ;ewwa Sorento, imma mhux biss g[al pa;na 15

L-ERBG{A

❚ 26

TA’

OTTUBRU, 2011

Kartolina isba[ minn o[ra Ritratt mill-g[oli tal-;nien tal-Palazz Irjali f’Caserta

minn pa;na 14

F’Sorrento ssib [wienet li jbig[u xog[ol art;janali b[allgamawwi tant popolari mannisa. (Gamawwa hija qoxra ta’ bebbuxu tal-ba[ar skulturata skont il-gosti ta’ dak li jkun. Bl-Ingli] tissejja[ Cameo) U xi ng[idu g[allumi/ell jew il-krema tallumi/ell.

Madre mia che bontà! Bosta [wienet ibig[u l-lumi/ell tag[hom u waqt li tkun qed iddur il-[wienet tal-post xi w[ud jistednuk tid[ol u joffrulek idduq il-lumi/ell tag[hom sabiex i[ajruk tixtri flixkun. Xi tjubija! Imma attenti g[ax il-lumi/ell hu alko[oliku u malajr jitla’ g[ar-ras, u l-[wienet li joffru l-lumi/ell tag[hom huma [afna.

{wienet o[ra jbig[u ikel tradizzjonali u [elu. O[rajn ibig[u xog[ol tar-rakkmu – Dvalji, imkatar, /entrijiet, investi. Kollox irrakkmat.

Sorrento hu lokal li tmur kemm tmur tkun tixtieq ter;a’ ]]uru anzi tkun g[adek kif irkibt il-karozza jew it-train biex titlaq li tibda t[oss in-nostal;ija g[al dan il-post tal-[olm.

Postijiet sbie[, postijiet tal-[olm jew kif jg[idu llum ‘tal-;enn’! Postijiet tal-;enn g[ax inessuk il-;enn tal[ajja u jdewquk il-benna talkwiet u t-trankwillità.

Fuq kollox huma bliet li jlaqqg[uk ma’ poplu d[uli li lest jaqdik bi tbissima, poplu li jkellmek bi kliem poetiku li trid issir tafu biex temmen.

15

16

L-ERBG{A

Krakow: Il-belt Pollakka li ta’ min wie[ed i]urha

Kartolina mill-isba[ tal-belt pittoreska ta’ Krakow fil-Polonja li tg[axxaq lil dawk kollha li j]uruha

minn Euchar MIZZI mizzieuchar@yahoo.com

G[adni ;ej minn tmint ijiem fi Krakow fil-Polonja. Kelli grupp sabi[ mill-parro//a tal-Qala, G[awdex, u xi [bieb o[rajn immexxija mill-Ar/ipriet Joe Zammit. Krakow hi belt sabi[a, mimlija storja u kultura u m]ejna b’arkitettura Medjevali mill-isba[ u bi ;miel naturali li jsa[[rek u jpaxxik.

Krakow g[andha kampanja ta’ kobor immens li tinkludi diversi parks nazzjonali, kif ukoll bosta bini u monumenti mferrxin ’l hawn u ’l hemm, ilkoll iddikjarati Siti ta’ Wirt Mondjali mill-UNESCO. Hi membru tal-Unjoni Ewropea li g[arfet tisfrutta lopportunitajiet kbar li toffri l-istess Unjoni lill-membri tag[ha. Tgawdi nfrastruttura kwa]i ;dida u li tippermetti influss ta’ traffiku qawwi jaqsmu minn ;enb g[allie[or tal-pajji].

Il-belt ta’ Krakow jien ng[id li g[adha mhix mag[rufa bi]]ejjed mag[na l-Maltin b[ala destinazzjoni turistika ta’ valur mill-aqwa.

Hi belt li armata u ppreparata tajjeb [afna g[atturi]mu, kemm dak talmassa imma aktar minn hekk g[at-turist ta’ kwalità li waqt li jirrilassa u jie[u l-

mistrie[ tieg[u, jag[]el li jkompli jkabbar lintelli;enza u l-g[arfien tieg[u ;eografikament, kulturalment u storikament.

Il-pjazza prin/ipali ta’ Krakow hi wa[da mill-isba[ tal-Ewropa. Hi ta’ kobor immens bil-bini tat-Town Hall f’nofsha u mdawra b’bini kbir li joffri arkitettura li tpaxxi l-g[ajn.

F’din il-Pjazza mag[rufa b[ala The Old Town Square jew The Old Market Square, insibu l-Watch Tower, kif ukoll il-knisja majestu]a u ba]ilika ta’ Santa Marija.

Binja ta’ kobor immens b’]ew; kampnari g[oljin, wie[ed differenti mill-ie[or, fejn mill-kampnar il-kbir, kull sieg[a t-trumbettier idoqq it-tromba b’tifkira tattrumbettier li kienu tefg[ulu vle;;a fi gri]mejh waqt li kien qed idoqq l-alarm biex jinforma lin-nies tal-post li

kien ;ej l-g[adu biex jattakkahom.

Minn ;ewwa, din il-knisja hi ;awhra arkitettonika u anke artistika, l-aktar bilvintartal tal-injam mimli skultura li hu uniku f’din ilbelt. Din il-pjazza hi s-salott tal-belt, g[ax fiha ssib restoranti u bars mal-pjazza kollha, ilkoll iservu barra filpjazza u naturalment anke ;ewwa fl-arja kundizzjonata.

Imbag[ad hemm l-g[olja ta’ Wawel li fuqha hemm il-kastell li kien ir-residenza rjali, flimkien mal-katidral li hu s-sede tal-Ar/isqof talBelt ta’ Krakow kif ukoll ilpost fejn kwa]i r-rejiet kollha Pollakki kienu ng[ataw il-[atra tag[hom.

Hemm jinsabu midfuna b’monumenti mill-isba[ mag[mula minn ir[am talaqwa kwalità. Fuq l-artal ma;;ur insibu t-tomba tal-

Isqof San Stanislaw, qaddis patrun tal-Belt.

Fi Krakow ukoll, fi//entru tieg[u hemm ilpalazz tal-Ar/isqof tal-post, li darba kien il-Kardinal Wojtyla, qabel ma sar Papa.

Dan il-post g[adu sal-lum bir-ritratt tal-Papa fit-tieqa prin/ipali li minnha kien ikellem lill-folla f’/erti okka]jonijiet.

Mill-aspett so/jali u kummer/jali fi Krakow hemm diversi knejjes o[ra monumentali – fosthom ilknisja ta’ San Pietru Pawl – li fihom jin]ammu diversi kun/erti, waqt li fil-belt kwa]i kuljum ikun hemm wirjiet folkloristi/i li jinkludu l-ikel mag[hom.

Il-Gallerija Krakovia, hi stabbiliment kummer/jali kbir li fih issib fuq it-300 [anut, ta[t saqaf wie[ed.

Hawn issib id-ditti kollha rinomati u tal-moda tal-

Ewropa. Apparti dan, ilprezzijiet g[adhom verament tajbin meta tikkomparahom ma’ ta’ pajji]na, biex ma ng[idx ma’ ta’ pajji]i o[ra fl-Ewropa.

It-taxis g[andhom prezzijiet a//ettabbli [afna, waqt li numru kbir ta’ karozzini tal-post huma dejjem pronti li jdawruk dawra mal-belt li tie[u madwar g[oxrin minuta.

Imbag[ad xi ng[idu g[allmu]ewijiet. Huma bosta dawn il-mu]ewijiet li bla dubju huma attrazzjoni kbira g[ad-dilettanti u naturalment g[al min jinteressa ru[u flistorja. Mixja max-xmara Vistula wara n]ul ix-xemx hu mument rilassanti daqs kemm hu pja/evoli b’dawk id-dwal jirriflettu fl-ilma u mu]ika [afifa ;ejja millfloating restaurants li hemm marbuta mal-;enb tax-xtajta tal-istess xmara.

17

❚ 26 TA’ OTTUBRU, 2011

Ni//a ta’ turi]mu reli;ju]

Imbag[ad Krakow toffri xi [a;a o[ra spe/jali li jien naraha tappella [afna g[alina l-Maltin. Din hi n-ni//a tatturi]mu reli;ju]. Hawnhekk eluf kbar ta’ turisti ji;u apposta biex i]uru postijiet marbuta mal-Papa :wanni Pawlu II, li fl-4 ta’ Mejju li g[adda ;ie mg[olli g[allqima tal-altari b[ala Beatu.

Nibda bil-belt fejn twieled – Wadowice. Belt /kejkna imma li issa tant kibret bissa[[a ta’ dan il-Papa, li eluf kbar i]uruha matul is-sena kollha.

Hawn tinsab id-dar – illum mu]ew – fejn twieled u g[ex tfulitu Karol Wojtyla sal-età ta’ tmintax-il sena. Ma;enb din id-dar insibu l-knisja parrokkjali bil-fonti talmag[mudija fejn tg[ammed, kif ukoll kappella ddedikata proprju g[alih.

Il-pittura tas-saqaf ta’ din il-knisja tirrappre]enta lEn/ikliki kollha ma[ru;a minnu, pittura g[al kull wa[da. Ma;enb l-istess knisja hemm l-iskola li kien jattendi l-istess Papa.

F’din il-belt insibu wkoll knisja [elwa ;dida li ddjo/esi bniet biex tfakkar kemm lill-Papa b[ala /ittadin tal-post kif ukoll bit-tpattija wara l-attentat ta’ qtil tieg[u fi Pjazza San Pietru. Din hi ddedikata lil San Pietru, Kap tal-Knisja, li dakinhar :wanni Pawlu II kien jokkupa s-sedja tieg[u.

Din hi knisja verament sabi[a fejn quddiem ilpresbiterju hemm replika talPjazza tal-Vatikan bi plakka li turi l-post fejn kien meta sparawlu.

Il-Papa Gwanni Pawlu II kien devotissimu talMadonna ta’ Czestackowa, jew kif inhi mag[rufa lMadonna s-Sewda. Hawn naraw Santwarju u Monasteru Pawlin ta’ Jasna Gora fejn tinsab il-Madonna li skont it-tradizzjoni kienet impittra minn San Luqa lEvan;elista fuq wi// ta’ mejda fid-dar tal-Familja Mqaddsa ;ewwa Nazareth.

Din tgawdi l-ikbar devozzjoni fil-Polonja kollha. Fis-sagristija hemm arkivju mimli te]ori kbar u li jmorru lura anke sekli li hu ta’ valur imprezzabbli.

Post Marjan ie[or ta’ valur immens hu l-hekk imsej[a Kalvaria. Dan hu Santwarju ta’ kobor immens li g[andu devozzjoni Marjana, it-tieni wie[ed wara dak talMadonna s-Sewda. Mibni fuq g[olja li madwarha hemm mal-40 kappella mibnija b’devozzjoni lejn ilPassjoni ta’ :esù u o[rajn b’devozzjoni kbira lejn Ommna Marija Santissima.

Anke hawn, eluf ta’ pellegrini ji;u bil-mixi f’pellegrina;;i minn bliet fil-

bog[od u jittajmjaw li jaslu fil-post nhar Santa Marija.

Tista’ ta[seb x’ikun hemm f’din il-festa hekk kbira Marjana.

Post ie[or g[a]i] g[allPapa Wojtyla u g[all-Insara hu s-Santwarju tal-{niena Divina, fejn Swor Faustina g[exet u mietet, illum qaddisa li f’[ajjitha kellha diversi vi]jonijiet ta’ :esù u li permezz tag[ha twaqqfet id-devozzjoni kbira lejn il{niena Divina tal-Qalb Imqaddsa ta’ :esù.

Apparti l-kunvent u /-/ella ta’ Swor Faustina llum hawn insibu ba]ilika maestu]a moderna mibnija fuq stil ta’ vapur bi statwa tal-Papa filfa//ata tag[na.

Santwarju ie[or mibni u offrut b[ala rigal lill-Papa wara l-attentat fuq [ajtu hu ssantwarju ddedikat lillMadonna ta’ Fatima. Dan kien ikkonsagrat minnu stess fl-1991 waqt ]jara li hu g[amel f’Zakopane.

Hawn ma naqasx li l-grupp jitla’ telg[a fuq wa[da millmuntanji, Tatra, fejn kien i[obb imur [afna l-Papa meta kien jg[ix fil-Polonja.

Post ie[or ta’ min i]uru hi l-Wielicka Salt Mine, minjiera tal-mel[. Meravilja ta’ minjiera li tin]el ’l isfel 327 metru u hi twila mat-300 km. Post li j]uruh mat800,000 ru[ fis-sena u li fih kollox hu mag[mul millmel[, b[al ma hu l-artal, statwi, kwadri, monumenti, linef li l-kristall tag[hom hu mel[, e//.

Fiha nsibu kappella kbira dedikata lil Santa Kinga u li

Euchar Mizzi flimkien ma’ grupp ta’ Maltin u G[awdxin li dan l-a[[ar ]aru l-belt Pollakka ta’ Krakow

fiha kien me[ud dan ir-ritratt tal-grupp tag[na. Hawn jinsab ukoll mu]ew dwar g[odod u in;enji li kienu jintu]aw f’dawk i]-]minijiet.

Fl-1978, din il-minjiera talmel[ kienet ikkunsidrata b[ala World Heritage Site mill-UNESCO.

Il-pjazza ewlenija ta’ Krakow li tattira eluf kbar ta’ nies

Postijiet o[ra ta’ interess

}orna wkoll wie[ed millisba[ National Parks ta’ dawn l-in[awi, mag[ruf b[ala Ojcow National Park.

Hawn d[alna naraw kastell famu] mag[ruf b[ala Pieskowa Skala, fejn hemm

wirja tal-arti u xog[ol ie[or mi;bur mill-kollezzjoni rjali ta’ Wawel. Il-kmamar ji;bru fihom xog[ol Medjevali, xog[ol ta’ ]mien irRinaxximent, xog[ol Barokk u xog[ol Biedemeer.

Post ie[or ta’ importanza kbira li ]orna kien il-kamp

tal-kon/entrament famu] ta’ Auschwitz. Dan kien post fejn madwar 1.1 miljun ru[ inqatlu matul l-a[[ar gwerra dinjija. Bosta minhom Lhud u l-bi//a l-kbira nqatlu jew permezz tal-gas velenu] Zyklon B, jew bil-;u[, jew bil-mard ikkagunat minn nuqqas ta’ i;jene, jew billi sparawlhom.

Dan il-kamp hu maqsum fit-tliet partijiet li huma Auschwitz I, Auschwitz II (Birkenau) fejn kienu jaslu bit-tren eluf kull ;img[a, u Auschwitz III – (Satellite Camps), postijiet ta’ xog[ol sfurzat u ta[t kundizzjonijiet inumani g[all-a[[ar.

F’dan il-kamp hemm mu]ew ta’ g[ajb, g[ax juri b’liema [ruxija u krudeltà kienu jitrattaw lil dawn innies in-Na]i. Hemm ukoll ilbit[a fejn ta’ kuljum kienu jo[or;u numru ta’ pri;unieri u jpo;;uhom wi//hom mal[ajt u jisparawlhom fuq inna[a ta’ wara tar-ras.

Hawn rajna wkoll i/-/ella mi]era tal-martri Massimiljan Kolbe, patri Fran;iskan li offra li jmut hu minflok missier ta’ familja. Post melankoniku i]da jekk ma tmurx fih ma tista’ qatt tifhem minn xiex g[addew dawk l-imsejkna Lhud u o[rajn li messithom l-isfortuna li da[lu f’dak ilpost infami.

Dan hu biss ftit minn dak li g[andha x’toffri lit-turist il-belt sabi[a u meravilju]a ta’ Krakow. }uruha u taraw.

18

L-ERBG{A

❚ 26

TA’

OTTUBRU, 2011

Il-EuroTours t[ejji ]jara lil swieq tradizzjonali tal-Milied fil-:ermanja minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt

In]uru> Frankfurt, Heidelberg, Rothenburg ob der Tauber, Rudesheim, Eltville, Wurzburg u Kronberg im Taunus Il-:ermanja hi pajji] millisba[ li, fl-opinjoni tieg[i, jilbes libsa li tag[mlu destinazzjoni ferm isba[ waqt il-perjodu tal-Milied. Ilfamu]i swieq tal-Milied organizzati f’diversi bliet jattiraw eluf ta’ turisti li jikkonkorru bi [;arhom mhux biss biex jid[lu fl-ispirtu talMilied, imma anki biex jixtru o;;etti tradizzjonali relatati direttament mal-Milied.

L-a;enzija tal-ivvja;;ar EuroTours b[alissa qed torganizza ]jara f’diversi bliet fil-:ermanja fejn fil-jiem ta’ qabel il-Milied jittellg[u swieq tradizzjonali tal-Milied.

Din i]-]jara se ssir bejn il-5 u l-11 ta’ Di/embru. Ilprogramm hu:

It-Tnejn, 05.12.11 Niltaqg[u mat-tour leader

fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fis-1.20pm biex naqbdu t-titjira tal-Air Malta KM328 lejn Frankfurt li titlaq fit3.20pm. Malli naslu fis6.10pm insibu kow/ jistenniena li je[odna direttament biex nag[mlu /check-in fil-lukanda tag[na 4 star Novotel Frankfurt City fi Frankfurt. Filg[axija no[or;u mat-tour leader biex

ni//enaw u nibdew ingawdu l-atmosfera ferri[ija talChristmas Market ta’

Frankfurt.

It-Tlieta, 06.12.11 Wara l-kolazzjon buffet,

ikollna eskursjoni ta’ jum s[i[ g[al Heidelberg, il-belt fejn tinsab l-i]jed università antika tal-:ermanja li nbniet fl-1712. Ta’ kull sena miljuni ta’ turisti mid-dinja kollha ji;u spirati minn din il-belt ]ag[]ug[a. In]uru /-/entru storiku fejn naraw ir-Rathaus, il-bini ta’ stil Rinaxximentali Zum Ritter Sankt Georg, ilpont Alte Brucke u l-knejjes Heiliggeistkirche u Jesuitenkirche.

In]uru wkoll il-kastell impressjonanti bil-[itan ta’ blokki mag[mula minn siment a[mar (entratura extra). Il-Christmas Market ta’ Heidelberg hu mifrux f’[ames pjazez u filwaqt li nduru l-istands mimlija b’ti]jin tal-Milied, ikel tipiku taz-zona u xog[lijiet tassnajja’ lokali, nistg[u ngawdu wkoll l-isfond li joffrilna lkastell u /-/entru storiku.

Verament spettaklu li jda[[alna fl-ispirtu tal-Milied.

Nirritornaw lejn il-lukanda

Ritratt mill-g[oli tas-suq li jintrama fil-belt ta’ Frankfurt

tag[na u wara no[or;u biex ni//enaw.

L-Erbg[a, 07.12.11 Wara l-kolazzjon buffet,

ti;i organizzata eskursjoni g[al Rothenburg ob der Tauber, belt [elwa Medjevali u passi;;ata madwar din ilbelt /kejkna fit-triq romantika hi spe/i ta’ vja;; lura fissekli. It-Town Hall, it-torrijiet twal tag[ha u l-[itan ta’ din il-belt, flimkien mal-knejjes u d-djar tag[ha, jag[tu xhieda tal-istorja ta’ din il-belt.

Hawn l-istorja mhix biss dati i]da hi esperjenza li t[ossha.

Bid-djar mibnija mill-injam u l-fortifikazzjoni tal-belt, din il-belt baqg[et kwa]i intatta minn ]mien il-Medju Evu. Wie[ed jista’ wkoll i]ur ilmu]ew tal-Milied [las extra) u l-knisja ta’ San :akbu ([las extra). Ikollna wkoll [in g[all-ikel u biex in]uru lChristmas Market.

Nirritornaw fil-lukanda u wara no[or;u nieklu

Il-{amis, 08.12.11 Kolazzjon buffet. Illum

Kartolina mill-belt sabi[a ta’ Heidelberg

ikollna l-opportunità biex, flimkien mat-tour leader, naraw Frankfurt aktar fiddettall. In]uru /-/entru storiku ta’ Frankfurt, Romerberg (Altstadt), fejn insibu wkoll id-dar tal-famu] awtur u poeta Johann Wolfgang Goethe (d[ul extra) u lFountain of Justice quddiem is-City Hall. F’din il-belt naraw ukoll l-Observation Tower li hu g[oli 200 metru u [afna bini modern ie[or filparti kummer/jali. Ikollna [in g[all-ikel u [in liberu wkoll g[al personal sightseeing u

shopping kif ukoll biex ingawdu l-Christmas Market ta’ Frankfurt li jing[ad li j]uruh 3 miljun persuna kull sena u fih 300 stand.

Filg[axija nieklu fi/-/entru tal-belt.

Il-:img[a, 09.12.11

Kolazzjon buffet. Flimkien mat-tour leader ning[aqdu g[al eskursjoni o[ra g[al Rudesheim, belt antika fuq ir-Rhine u l-Christmas Market tag[ha. In-natura u l-istorja [alliet wirt kbir hawnhekk firre;jun tal-inbid Rheingau fejn l-ori;ini tieg;u ;ej minn qabel ir-Rumani.

Ir-romanti/i]mu tax-xmara Rhine, il-palazzi stori/i, ilkastelli antiki, l-inbejjed e//ellenti tar-Reisling u lPinot Noir, flimkien malospitalità famu]a ta’ Rudesheim jag[tu lil din ilbelt atmosfera distinta.

F’Rudesheim, mat-tour leader fost l-o[rajn naraw Marktplatz u l-Alderturm (Eagle Tower). In]uru wkoll il-famu]a triq Drosselgasse, passa;; dejjaq mimli b’[afna [wienet ]g[ar tal-inbid u pubs, u[ud minnhom iservu anke l-kafè delizzju] mag[ruf b[ala Rudesheimer Kaffee (kafè bil-brandy).

Waranofsinhar in]uru l-belt Medjevali u verament [elwa ta’ Eltville. Hawn, flimkien mat-tour leader nag[mlu passi;;ata fi/-/entru storiku.

Nirritornaw fil-lukanda u no[or;u g[all-ikel.

Is-Sibt, 10.12.11

Wara l-kolazzjon buffet, ti;i organizzata eskursjoni g[all- Christmas Market ta’

Wurzburg. Il-belt antika ta’ Wurzburg hi mdawra

b’g[oljiet u hi mag[rufa b[ala zona mill-aqwa g[allinbid Franconian. Hawnhekk, flimkien mat-tour leader, in]uru /-/entru storiku u fost l-o[rajn naraw ir-Residenz (entratura extra), palazz ;miel tieg[u mibni fi stil barokk u li j[abbatha ma’ Versailles ta’ Pari;i. Wurzburg hi l-aktar belt Medjevali romantika u pittoreska fil-:ermanja kollha, fejn wie[ed g[andu lopportunità ta’ [afna shopping wkoll jekk ikun jinteressah.

Nirritornaw fil-lukanda u filg[axija no[or;u biex nieklu u ngawdu flimkien din la[[ar lejla tag[na fi Frankfurt.

Il-{add, 11.12.11 Kolazzjon buffet u nag[mlu /-check-out mil-lukanda u

nitilqu lejn il-belt ta’

Kronberg im Taunus. Din

hi belt mimlija kultura, imdawra b’foresti u tinsab firre;jun ta’ Hesse vi/in talmuntanji Taunus. Flimkien, nag[mlu dawra fi/-/entru storiku fejn fost l-o[rajn naraw il-kastell Burg Kronberg. Hawn insibu wkoll nixxieg[a ta’ ilma minerali.

Jekk jippermetti t-temp in]uru l-muntanji Feldberg li huma parti mit-Taunus b’g[oli ta’ 1,493 metri, u minn fejn ingawdu xeni spettakulari.

Fl-4.00pm nitilqu lejn lajruport ta’ Frankfurt minn fejn fis-7.15pm nitilqu fuq ittitjira tal-Air Malta KM329 lura lejn pajji]na. Naslu Malta fl-9.45pm.

L-ERBG{A

❚ 26

TA’

19

OTTUBRU, 2011

Is-sabi[ li tqatta’ l-a[[ar jiem tas-sena u l-ewwel jiem ta’ sena ;dida f’Berlin minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt

In]uru> Berlin, Magdeburg, Potsdam, iz-zona Spreewald, Dresden u Leipzig Minn sena g[all-o[ra qed ji]died l-g[add ta’ dawk li jidde/iedu li jg[addu l-a[[ar jiem tas-sena u l-ewwel jiem ta’ sena ;dida lil hinn minn Malta f’xi belt Ewropea jew lil hinn.

Kull pajji] g[andu l-mod u t-tradizzjonijiet tieg[u kif ji//elebra g[eluq sena u lbidu ta’ sena ;dida. Berlin fil-:ermanja mhix b’inqas.

F’dawn il-jiem din il-belt mimlija [ajja tkun attiva [afna b’diversi attivitajiet direttament marbuta malfesti tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena.

L-a;enzija EuroTours b[alissa qed t[ejji ;ita ta’ ftit jiem bejn Di/embru u Jannar li matulha dawk li se jattendu se jittie[du j]uru diversi bliet tassew sbie[, fosthom Berlin, Magdeburg, Potsdam, Leipzig u Dresdrnu.

Il-programm ta’ din il-;ita hu:

L-Erbg[a, 28.12.11 Niltaqg[u mat-tour leader

fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fis-1.35pm biex nag[mlu /-check-in. Fit-

3.35pm nitilqu fuq it-titjira KM376 tal-Air Malta li twassalna Berlin fis-6.30pm.

Mal-wasla tag[na, b’kow/ privat nibqg[u sejrin filHotel NH Berlin City West 4 star (jew simili) f’Berlin biex nag[mlu /-check-in.

Filg[axija no[or;u mat-tour leader biex ni//enaw u nibdew ingawdu l-ispirtu ferrie[i tal-festi.

Il-{amis, 29.12.11

Nibdew il-;urnata bilkolazzjon buffet u wara, flimkien ma’ gwida tal-lokal u t-tour leader, ikollna eskursjoni panoramika bilkow/ madwar Berlin. Fost lo[rajn naraw il-bini impressjonanti tal-Parlament Federali :ermani], il-famu]i

Brandenburg Gate, Unter den Linden, li hi l-aktar boulevard antika f’Berlin u l-Berlin State Opera. Il-

kumplament tal-jum ikun liberu biex inkomplu ngawdu flimkien mat-tour leader.

Il-:img[a, 30.12.11

Wara kolazzjon buffet nitilqu g[al eskursjoni ta’

Xeni ta’ fer[ f’Berlin fl-ewwel minuti ta’ sena ;dida

jum s[i[ g[al Magdeburg, il-belt kapitali ta’ SaxonyAnhalt, li g[andha storja ta’ ’l fuq minn 1200 sena. F’din il-belt insibu ta[lita bejn lantik u l-modern.

Hawnhekk, flimkien mattour leader fost l-o[rajn naraw wie[ed mill-akbar katidrali tal-:ermanja li hu mibni fuq stil Gotiku, itTown Hall u l-Alter Markt fejn hemm l-istatwa talbron] tal-Imperatur Otto the First. Wara jkollna [in liberu g[al personal sightseeing u shopping.

Nirritornaw fil-lukanda u filg[axija, no[or;u biex ni//enaw u g[al passi;;ata mat-tour leader.

Is-Sibt, 31.12.11

Ritratt tal-pont famu] fil-belt ta’ Potsdam

Nibdew il-;urnata bilkolazzjon buffet. Wara jkollna eskursjoni g[al Potsdam, il-belt kapitali talistat ta’ Brandenburg kif ukoll kienet ir-residenza talmexxejja Prussjani.

Hawnhekk, min jixtieq jista’ j]ur il-Palazz Sanssouci (entratura extra ta’ madwar €10) li kien ir-residenza tassajf ta’ King Frederick the Great of Prussia. Dan ilpalazz huwa ddikjarat b[ala World Heritage Site millUNESCO u hu kkunsidrat ukoll b[ala r-risposta :ermani]a g[all-Palazz ta’ Versailles fi Franza.

Nirritornaw fil-lukanda fejn ikollna ftit [in biex nistrie[u. Filg[axija, no[or;u u wara li ni//enaw, nibdew ni//elebraw flimkien il-bidu tas-sena l-;dida u nsellmu dik li tkun qed

tintemm billi mmorru fejn Brandenburg Gate fejn ikun hemm mu]ika u [afna briju.

Il-{add, 01.01.12

Is-Sena t-tajba!

Kolazzjon buffet. Ikollna filg[odu liberu biex nirrilassaw wara //elebrazzjoni tal-a[[ar tassena. Fil-11.00am ikollna eskursjoni o[ra g[al Spreewald. Flimkien mattour leader nesploraw wie[ed mill-isba[ u l-aktar riservi tan-natura priservata fl-Ewropa Minn hawnhekk insuqu lura lejn il-lukanda f’Berlin fejn ikollna [in liberu f’Berlin. Filg[axija no[or;u ni//enaw.

It-Tnejn, 02.01.12 Wara l-kolazzjon buffet

ikollna eskursjoni o[ra ta’ jum s[i[ g[all-belt meravilju]a ta’ Dresden.

Din toffrilna esperjenza sabi[a g[ax din il-belt tissejja[ ‘Firenze tan-na[a ta’ fuq’. Flimkien malgwida tal-lokal u t-tour leader inkunu nistg[u nammiraw i]-Zwinger Palace mibni fuq stil Barokk, is-Semper Opera House (entratura extra) li kienet kompletament im;arrfa fit-tieni gwerra mondjali u li re;g[et inbniet fl-1985. Naraw wkoll ilpalazz irjali, il-Katidral, Altmarkt Square u lFrauenkirche fi/-/entru storiku. Wara jkollna [in liberu biex nag[mlu passi;;ata f’din il-belt jew inkella nu]aw dan il-[in

biex nag[mlu ftit shopping.

Nirritornaw fil-lukanda u wara no[or;u mat-tour leader biex ni//enaw.

It-Tlieta, 03.01.12 Wara l-kolazzjon buffet

ikollna eskursjoni g[al Leipzig. Flimkien mat-tour leader inkunu nistg[u nammiraw din il-belt fejn, fost l-o[rajn, naraw Market Square fejn kienet inbniet lOld City Hall, l-Altes Rathaus, l-Opera House u lknisja ta’ San Nikola. Wara jkollna [in liberu fejn nistg[u anke n]uru l-mu]ew tal-Fine Arts (entratura extra), jew nie[du drink f’Zum Arabischen Coffe Baum, wie[ed mill-aktar café-restaurants antiki li g[adu attiv. Nirritornaw fillukanda u wara no[or;u mat-tour leader biex ni//enaw u ngawdu l-a[[ar lejla tag[na flimkien.

L-Erbg[a, 04.01.12 Kolazzjon buffet. Il-lum

g[andna ;urnata libera i]da min jixtieq, jista’ jmur mattour leader biex inkomplu naraw aktar postijiet ta’ interess f’Berlin jew inkella j]ur il-KaDeWe Department Store, tentazzjoni g[al dawk li jridu jag[mlu x-shopping f’din il-;ita fil-:ermanja.

Ma ninsewx li /-check-out mill-kmamar g[andu jsir sal-10.00am.

Fl-4.30pm nitilqu milllukanda lejn l-ajruport ta’ Berlin minn fejn fis-7.15pm nitilqu lejn Malta fuq ittitjira KM377 tal-Air Malta u naslu Malta fl-10.05pm.

20

L-ERBG{A ❚ 26

TA’

OTTUBRU, 2011

IN-NAZZJON L-Erbgha, 26 ta’ Ottubru, 2011

A[barijiet ta’ Barra 21 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-LIBJA IT-TUNE}IJA

{adu l-poter b’mezzi demokrati/i u mhux bit-tankijiet tal-gwerra Il-partit moderat I]lamiku Ennahda tard ilbiera[ qal li reba[ aktar minn erbg[in filmija tas-si;;ijiet fl-assemblea kostituzzjonali ;dida tatTune]ija u wara l-elezzjonijiet ta’ nhar il-{add f’pajji] li xpruna r-Rebbieg[a G[arbija li g[enet biex l-istorja tarre;jun tinkiteb mill-;did.

Kelliema g[al Ennahda li [abbru dawn i/-/ifri mhumiex uffi/jali qalu wkoll li lpartit tag[hom hu g[all-poplu kollu u mhux biss g[all-partitarji. Dan meta Ennahda g[andu jibda konsultazzjonijiet g[all-bini ta’ istituzzjonijiet li jirrappre]entaw lill-poplu tat-Tune]ija fost weg[diet g[al kontinwità.

Meta l-biera[ la[qu g[addew jumejn mill-vot storiku, it-Tune]ini kienu g[adhom jistennew ir-ri]ultati uffi/jali – i]da r-rivali ewlenin ta’ Ennahda di;à ammettew li l-I]lami/i moderati se jiddominaw din lassemblea ;dida.

Aktar qabel, ftit mijiet [ar;u jipprotestaw f’Tunis fost allegazzjonijiet li l-Partit Ennahda u gruppi o[rajn reb[u l-elezzjoni bi frodi u minkejja li l-osservaturi barranin stqarrew li kienu sodisfatti bl-organizzazzjoni tal-vot.

Madankollu, il-kelliema ta’ Ennahda jridu jwasslu lmessa;; li ‘[adu l-poter biddemokrazija u mhux bl-u]u tat-tankijiet tal-gwerra’.

Fl-istess [in, li moderati m’huma se j]ommu l-ebda partit milli jie[u sehem filkonsultazzjonijiet dwar l-istituzzjonijiet demokrati/i filpajji] g[alkemm il-Partit tadDemokrati/i Progressivi – entità sekulari li ma jafdax lil Ennahda – /a[ad minnufih li jista’ jifforma parti minn koalizzjoni ;dida.

Il-vot ta’ nhar il-{add kien g[al assemblea li trid tfassal

Kostituzzjoni ;dida minbarra li ta[tar President temporanju u Gvern provi]orju li jmexxi l-pajji] sakemm isiru elezzjonijiet ;odda s-sena d-die[la jew fl-ewwel xhur tal-2013.

L-istess assemblea g[andha sa sena ]mien biex twettaq dan.

Intant, is-su//ess g[al Ennahda jitqies b[ala straordinarju meta daqs g[axar xhur ilu l-partit kellu ja[dem ta[t ix-xkiel ta’ projbizzjoni imposta mill-gvern pre/edenti tal-eks President Zine alAbidine Ben Ali li anki tefa’ l-[abs lil mijiet ta’ sostenituri I]lami/i.

Il-Kap ta’ Ennahda hu Rachid Ghannouchi li g[al 22 sena kellu jg[ix b[ala e]iljat fir-Renju Unit wara li spi//a persegwitat mill-pulizija ta’ Ben Ali. Ghannouchi illum jenfasizza li l-partit tieg[u mhux se jimponi kodi/i spe/ifi/i ta’ moralità g[as-so/jetà Tune]ina jew g[all-miljuni ta’ turisti mill-Punent li jqattg[u il-btajjel fuq il-bajjiet popolari ta’ pajji]u.

Uffi/jali ta’ Ennahda anki jridu jinkludu ]ew; partiti sekulari f’koalizzjoni ;dida li tiggverna lit-Tune]ija u meta s-sistema tal-votazzjoni filpajji] tag[milha kwa]i impossibbli g[al partit li jikseb ma;;oranza wa[du. Intant, kull alleanza mas-sekulari sservi wkoll biex tnaqqas mill-influwenza tal-I]lami/i.

Moncef Marzouki – eksdissidenti u Kap tal-Partit talKungress g[ar-Repubblika (sekularist) li spi//a t-tieni flelezzjoni g[all-assemblea – qal li lest ja[dem ma’ Ennahda u l-partiti l-o[ra.

Filwaqt li jidher dispost g[al koalizzjoni Marzouki jemmen fil-[tie;a ta’ gvern nazzjonali bl-akbar rappre]entanza possibbli li jista’ jilqa’ l-isfidi tal;ejjieni.

Difna sigrieta u ‘nieqsa mill-glorja’ g[al Gaddafi

Muammar Gaddafi u ibnu Mutassim ilbiera[ indifnu f’lokalità sigrieta mdawra minn de]ert bid-difna sse[[ proprju [amest ijiem wara lqtil tal-eks dittatur li kien spi//a f’idejn il-;ellieda talawtoritajiet Libjani ;odda.

Bejn nhar il-{amis u tTnejn il-katavru ta’ Muammar Gaddafi kien baqa’ espost g[al-Libjani f’kumpless talfri]a f’Miserata u fejn in-nies g[addew minn ma;enbu b[allikieku biex ja//ertaw li spi//at tassew l-era tieg[u. {afna osservaturi talPunent ma qablux ma’ din iddimostrazzjoni makabra, blalleati tat-Tmexxija provi]orja Libjana mhumiex konvinti mill-potenzjal g[all-[arsien tal-li;i u l-impenji lejn gvern stabbli fil-Libja ta’ wara Gaddafi.

Skont ir-rapporti, Khaled Tantoush – ir-reli;ju] ta’ Gaddafi li kien inqabad mieg[u nhar il-{amis flin[awi ta’ Sirte – mexxa sessjoni ta’ talb fil-kumpless ta’ Miserata qabel ma lkatavri tal-eks dittatur u Mutassim ig[ataw lil persuni tal-Kunsill Transitorju Libjan li kellhom jie[du [sieb iddifna.

Pre]enti g[at-talb kien hemm anki Mansour Dhao Ibrahim, ku;in ta’ Gaddafi li kien imexxi l-eks Gwardjani tal-Poplu u ku;in ie[or blisem ta’ Ahmed Ibrahim. I]]ew; ir;iel kienu nqabdu mal-eks dittatur barra Sirte meta ajruplani tan-NATO kienu laqtu konvoj ta’ vetturi li ppruvaw ja[arbu mill-belt ftit wara li /ediet lill-qawwiet tal-Kunsill Libjan.

L-awtoritajiet ;odda Libjani fil-bidu tal-;img[a

:ellied ta’ kontra Gaddafi ji;bed ritratt tal-kwartier, fil-kumpless ta’ Miserata, fejn sig[at qabel kien hemm espost il-katavru tal-eks dittatur Libjan (Reuters)

kkonfermaw li l-katavri ta’ Muammar u Mutassim Gaddafi kienu se jitne[[ew mill-kumpless ta’ Miserata min[abba li spi//aw fi stat avvanzat ta’ dekompo]izzjoni.

Il-Kunsill Transitorju Libjan illum jinsab ta[t pressjoni mill-Punent li jriduh jinvestiga l-mod kif inqatlu Muammar u Mutassim Gaddafi. Dan wara li l-;ellieda anti-Gaddafi f’Sirte kienu ;ibdu filmati minn telefons /ellulari li juru l-eks dittatur u ibnu [ajjin wara li nqabdu pri;unieri.

Fil-filmati, Muammar Gaddafi jidher mimli dmija waqt li jisfa m]ebla[ u msawwat mill-;ellieda qabel spi//a qala’ t-tiri fatali. LUffi/jali tal-Kunsill Transitorju intant qalu li l-eks dittatur intlaqat minn ‘sparar li kien g[addej dak il-[in bejn entitajiet avversarji’.

Illum l-awtoritajiet Libjani huma determinati li l-qabar ta’ Gaddafi jibqa’ sigriet wara li ma a//ettawx li lkatavru jing[ata lill-membri

tat-tribù tieg[u, li fil-parti kbira huma residenti ta’ Sirte.

Sadattant, naqset il-bi]a’ li ulied Gaddafi jistg[u jkomplu bil-gwerra fil-Libja wara limwiet ta’ Mutassim u [uh Khamis li kien imexxi brigata militari. I]da skont rapporti tal-a;enzija Reuters g[ad fadal il-;ellieda fl-in[awi ta’ Bani Walid (eks-fortizza o[ra ta’ Gaddafi) li ‘qed jippjanaw biex ikomplu jirre]istu’ lillawtoritajiet ;odda.

Mill-banda l-o[ra, Saif alIslam, li f’dawn ix-xhur ta’ rivoluzzjoni kien l-aktar prominenti fost ulied Gaddafi, g[adu ma[rub bir-rapporti qed jg[idu li dan g[andu f’idejh passaport falz.

L-indikazzjonijiet huma li Saif, li kien l-ispalla ewlenija ta’ missieru fil-gwerra /ivili ta’ pajji]u, jinsab f’zona remota qalb id-de]ert vi/in inNi;er u l-Al;erija u jing[ad li l-Kunsill Transitorju Libjan jista’ jag[mel ‘ftit li xejn’ biex i]ommu milli ja[rab.

Dan g[aliex diffi/li [afna ‘li wie[ed jissorvelja u ji//irkonda’ dan ir-re;jun partikulari.

L-IRLANDA

Sitwazzjoni ta’ emer;enza wara [albiet tax-xita straordinarji

}ag[]ug[ jimxi f’wa[da mit-toroq mg[arrqin ta’ Dublin waqt li kien fi triqtu lejn ix-xog[ol (Reuters)

L-awtoritajiet fil-kapitali Dublin iddikjaraw stat ta’ emer;enza wara [albiet taxxita straordinarji li kka;unaw g[arg[ar qawwi bir-ri]ultat li mijiet ta’ persuni spi//aw i]olati fil-provin/ji tatTramuntana u l-Lvant.

Rapporti qalu wkoll li mietu tal-anqas ]ew; persuni b’konsegwenza tal-elementi filwaqt li rreferew g[al toroq mag[luqin u servizzi tal-ferrovija li ma [admux wara li ni]let l-ekwivalenti ta’ aktar minn xahar xita fuq Dublin f’perijodu ta’ 24 sieg[a.

Kelliema g[all-Kunsill talbelt ta’ Dublin qablu li m’g[andha l-ebda pre/edent il-kwantità tax-xita li ni]let fl-in[awi tal-kosta lejn ilLvant matul il-;ranet tal-

{add u t-Tnejn.

B’konsegwenza ta’ dan, numru ta’ [wienet u djar spi//aw ta[t l-ilma, b’[afna proprjetà ;;ararab [sarat waqt li numru kbir ta’ nies spi//aw kostretti li jevakwaw /erti n[awi.

Rapporti li da[lu tard qalu li katavru ta’ persuna li ma kenitx identifikata nstabet qrib ta’ xmara barra Dublin.

L-istampa lokali qalet sadattant li l-vittma x’aktarx li hu pulizija li n;arr millg[arg[ar g[al ;ox-xmara f’[in meta dan kien qed jipprova jg[in lis-sewwieqa li spi//aw weqfin fl-in[awi.

Fl-istess [in, is-servizzi tal-emer;enza sabu mara mejta fil-kantina ta’ darha lejn in-Nofsinar ta’ Dublin

wara li r-residenza spi//at mifqug[a bl-ilma. {addiema g[all-emer;enzi kellhom ju]aw id-dg[ajjes biex isalvaw mal-g[oxrin persuna minn residenzi li spi//aw i]olati mill-g[arg[ar fil-county ta’ Tyrone lejn itTramuntana tal-pajji].

Baqa’ mag[luq, imbag[ad, l-akbar /entru kummer/jali lejn in-Nofsinhar ta’ Dublin wara li x-xmara fil-lokalità tieg[u telg[et l-art u g[arrqitlu s-sulari l-baxxi.

Ilbiera[ kompla l-in]ul taxxita wara li kienet waqfet g[al xi ]mien matul il-lejl tat-Tnejn u t-Tlieta. Isservizzi meteorolo;i/i Irlandi]i qed ibassru aktar maltemp g[all-bnadi talLvant u t-Tramuntana.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

22 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT

Ma jg[addix il-vot g[al referendum dwar l-UE

{addiema tal-emer;enza j;orru t-tarbija ’l hinn mill-in[awi straxxnati ta’ Ercis (Reuters)

WARA T-TERREMOT FIT-TURKIJA

Isalvaw tarbija i]da s-sitwazzjoni fiz-zoni meqrudin saret iddisprata L-a[bar li skwadri tassalvata;; irnexxielhom itellg[u tarbija [ajja minn ta[t ir-radam ta’ bini mwaqqa f’Ercis, qawwiet qalb lawtoritajiet inkarigati millisforzi tal-emer;enza. Dan segwa t-terremot ta’ nhar il{add fix-Xlokk tat-Turkija fejn il-mejtin, skont l-a[[ar kalkoli, issa qab]u l-400.

Il-[addiema ta’ fejda f’Ercis salvaw ukoll lil omm it-tarbija – tifla li jisimha Azra – u lil nannitha, li b[alha kienu damu jumejn mirdumin wara li /eda blokk ta’ appartamenti fit-the]]i]a kbira li re;istrat 7.2 fuq lIskala Richter.

I]da s-sitwazzjoni saret iddisprata f’Ercis u l-belt ta’ Van fejn eluf ta’ residenti tilfu djarhom fit-terremot. Listess eluf b[alissa huma kostretti jg[ixu barra; u[ud minnhom ta[t-tined f’zoni fejn tiddomina kes[a kbira.

Hemm imbag[ad l-inkwiet li l-kundizzjonijiet ta’ fri]a u nnuqqas ta’ sanità se j;ibu epidemji ta’ mard f’dawn lin[awi.

L-Uffi/jali Torok intant wieg[du li jwasslu aktar g[ajnuna lir-re;jun u tined fejn hemm [tie;a.

L-iskwadri g[all-emer;enzi b[alissa qed ju]aw il-klieb im[arr;a biex ifittxu g[al

[ajjin qalb it-tifrik tal-bini mwaqqa’. {afna residenti flibliet u l-villa;;i meqruda qed jg[inu wkoll fit-tfittxija g[al persuni rappurtati nieqsa.

Makkinarju tqil qed jaqla’ ‘g[oljiet ]g[ar’ tal-;ebel li fadal mill-elfejn djar taz-zona li kkrollaw b’ri]ultat tatterremot ta’ nhar il-{add.

L-in[awi ta’ Van u Ercis kienu fost l-ag[ar li ntlaqtu u aktar ma jg[addu s-sig[at aktar qed jonqsu lpossibbiltajiet li setg[u salvaw [afna fost ir-residenti li ilhom ma jidhru mill[inijiet tat-the]]i]a qattiela filwaqt li mistenni li /-/ifra tal-mewt se tkompli tielg[a.

IT-TAJLANDJA

Ajruport ta[t theddida mill-g[arg[ar It-tieni l-akbar ajruport f’Bangkok kellu jissospendi ttitjiriet kollha min[abba lg[arg[ar li faqa’ n[awi fillimiti tat-terminal u lejn itTramuntana tal-kapitali.

L-ajruport ta’ Don Muang, li jinsab fiz-zona tal-kapitali li ;arrbet l-akbar impatt talg[arg[ar li ilu g[addej missajf, jintu]a l-aktar b[ala hub g[al titjiriet domesti/i.

Sadattant, l-g[arg[ar g[alissa mhux qed jaffettwa l-

iskedi fl-ajruport internazzjonali li jinsab fi bnadi o[ra ta’ Bangkok.

Imkejjen infurmati spjegaw li l-g[arg[ar kien qed jaffettwa liz-zoni fil-periferija tal-ajruport ta’ Don Muang i]da mhux il-mitjar li madankollu m’g[andhomx ikomplu jag[tu servizz qabel ;img[a o[ra.

Il-pajji] partikulari ilu minn Lulju jbati l-effetti tax-xita qliel li rri]ultaw mill-ista;un

tal-monsoon u l-poplu llum qed jiffa//ja l-aktar g[arg[ar qalil g[al [amsin sena li [alliet diversi mijiet ta’ mejtin.

Sadattant, ir-rapporti qalu li l-gliegel tal-ilma li faqg[u zzoni u l-bliet /entrali tatTajlandja issa qabdu direzzjoni lejn il-ba[ar, finNofsinar, i]da l-biera[ kien fadal xorta talanqas seba’ distretti ta’ Bangkok ta[t theddida.

IS-SIRJA

Qed ju]aw l-isptarijiet ‘g[al tortura’

Rapport tal-grupp Amnesty International qed jallega li l-pazjenti fl-isptarijiet tal-Gvern Sirjan qed jisfaw ittorturati bl-iskop li ma ji[dux sehem f’attivitajiet ta’ protesta kontra r-re;im tal-President Bashar al-Assad.

L-Amnesty, b[ala entità li t[ares id-drittijiet tal-bniedem, sostna li l-pazjenti f’talanqas

erba’ sptarijiet tal-Istat fisSirja kienu su;;etti g[al tortura u forom o[ra ta’ maltrattament anki ta[t idejn membri tal-istaff mediku.

L-awtoritajiet f’Damasku qed ji/[du li ‘l-avversarji talGvern qed ibatu t-tortura’ i]da l-Amnesty tinsisti li [afna /ivili Sirjani li jisfaw midruba

jemmnu li jkunu ‘qed jissugraw anqas’ jekk ma jmorrux l-isptar g[all-kura.

Ir-re;im ta’ Assad baqa’ jinsisti li jo[noq il-moviment demokratiku f’pajji]u filwaqt li ;urnalisti barranin illum qed ikomplu jiffa//jaw irrestrizzjonijiet g[arrappurta;;i mis-Sirja.

Il-Gvern Britanniku mmexxi minn David Cameron jista’’l quddiem jispi//a ta[t pressjoni biex jiddettalja xi jrid jg[id bilweg[da ta’ ‘bidla fundamentali’ firrelazzjonijiet tar-Renju Unit mal-Ewropa. I]da kelliema g[all-Uffi//ju tal-Prim Ministru qed jag[mluha /ara li ‘l-a[jar interessi tar-Renju Unit qed ikunu m[arsa proprju bis-s[ubija f’din lunjoni ta’ pajji]i.’

Dan wara li l-Prim Ministru Cameron irnexxielu jeg[leb tentattiv g[al referendum dwar is-s[ubija ta’ pajji]u fil-UE u minkejja li matul il-lejl tat-Tnejn kellu jiffa//ja l-akbar ‘rewwixta’ kontra Prim Ministru Konservattiv rigward lEwropa.

Il-mozzjoni spe/ifika li tressqet fil-House of Commons (Parlament) sfat meg[luba b’483 vot kontra 111 u wara li d-deputati kollha Konservattivi, Liberali Demokrati/i u Laburisti (flOppo]izzjoni) kienu ng[ataw l-istruzzjonijiet biex jopponu g[aliha.

Intant, hu mag[ruf li 81 deputat Konservattiv sfidaw

lill-whips b’o[rajn jastjenu mill-vot.

Il-kelliema f’10 Downing Street, f’Londra, qalu li filwaqt li jirrispettaw lopinjoni tal-[afna nies li vvutaw g[all-mozzjoni, ilGvern g[andu jag[mel dak li jqis li hu fl-interess nazzjonali u kien partikularment importanti li f’dawn i/-/irkustanzi tittie[ed inizjattiva soda.

Id-dibattitu ta’ [ames sig[at fil-Parlament se[[ wara li ’l fuq minn 100,000 iffirmaw petizzjoni, bilmozzjoni tistaqsi jekk irRenju Unit g[andux ikompli jifforma parti mill-UE jew g[andux jo[ro; mill-Unjoni – inkella jinnegozja s-s[ubija tieg[u mill-;did.

Il-Gvern ta’ Cameron intant kien mistenni jirba[ fa/ilment il-vot li ttie[ed filHouse of Commons u anki kieku tilef ir-ri]ultat ma kienx se jkun wie[ed li jorbot g[all-Ministri.

Madankollu g[exieren ta’ deputati tat-Tories a//ertaw li l-Prim Ministru kellu jiffa//ja l-akbar ‘rewwixta’ fuq il-bankijiet tal-Gvern mindu da[al g[al din ilkariga.

L-ITALJA

L-ebda de/i]joni dwar ir-riforma tal-pensjoni Il-Kabinett Taljan ikkonkluda laqg[a straordinarja ming[ajr lebda ftehim dwar ilpensjonijiet u riformi ekonomi/i o[ra, meta kwalunkwe bidliet g[assistema tal-pensjoni nazzjonali qed jimponu sfida formidabbli g[allgvern tal-Prim Ministru Silvio Berlusconi.

Sadattant, Berlusconi qal li l-Italja llum se tippre]enta proposti konkreti waqt issummit tal-Unjoni Ewropea anki jekk g[ad iridu jittie[du de/i]jonijiet formali rigward sensiela ta’ riformi ;odda (partikularment rigward ilpensjoni) li jindirizzaw ilkri]i tad-djun enormi f’din it-tielet l-akbar ekonomija taz-zona ewro.

Berlusconi sa[aq li l-Italja [adet il-passi biex issa[[a[ il-finanzi pubbli/i u rrepeta li l-pajji] se jibbilan/ja lba;it sal-2013. Hu kompla li l-Gvern tieg[u g[andu po]izzjonijiet /ari dwar kif jindirizza l-kri]i tad-dejn u l-kri]i fis-settur bankarju, bil-mexxejja tal-UE llum qed iwettqu pressjoni fuq lItalja biex tfittex tie[u azzjonijiset f’waqthom filkonfront tal-problemi.

Intant, il-Partit Lega

Nord, l-alleat ta’ Berlusconi fil-koalizzjoni li qed tmexxi l-Italja, baqa’ jopponi biss[i[ g[ar-riformi filpensjonijiet li fost o[rajn ja[sbu biex l-età tal-irtirar g[at-Taljani titla’ minn 65 g[al 67 sena. Dan meta l-età g[all-pensjoni ba]ika g[annisa fl-Italja qed ti]died gradwalment g[al 65 sena.

Min-na[a tieg[u, ilMinistru tal-Ekonomija Taljan Giulio Tremonti wieg[ed pakkett ta’ riformi li fost o[rajn inaqqsu lburokrazija u j]idu d-d[ul g[all-Gvern permezz ta’ inizjattivi g[allprivatizzazzjoni u taxxa ;dida fuq il-;id.

Madankollu l-Kap talLega Nord Umberto Bossi lbiera[ wissa li l-gvern ta//entru-lemin qed jissogra li jaqa’ b’ka;un tad-di]gwid dwar ir-riformi ekonomi/i meta ‘s-sitwazzjoni hi drammatika u perikulu]a’.

Bossi sadattant ma jridx ja//etta l-idea ta’ gvern mag[mul minn esperti tekni/i li jista’ jmexxi lItalja g[al xi ]mien waqt li jg[addu r-riformi diffi/li.

Hu qed jis[aq ukoll li f’ka] li taqa’ l-amministrazzjoni attwali f’Ruma ma te]isti lebda alternattiva [lief li jsiru elezzjonijiet ;odda.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 26 ta‘ Ottubru, 2011

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

ISWED FUQ L-ABJAD

Il-Libja wara l-qtil ta’ Muammar Gaddafi NET Television 21>30

X’se ji;ri fil-Libja wara l-qtil ta’ Gaddafi? Huwa possibbli li l-Libja timxi lejn it-triq tad-demokrazija? Malta kif tista’ tg[in fir-rikostruzzjoni ta’ pajji] ;ar tag[ha?

Dawn u aktar mistoqsijiet fil-programm Iswed fuq l-Abjad ma’ Stephen Calleja u l-mistednin tieg[u, li g[al-lum se jkunu Henry Frendo, Professur tal-Istorja, Laurence Grech, ;urnalist u eks editur ta’ The Sunday Times u Josie Muscat li hu imprenditur u tabib.

Lawrence Grech

BEJNI U BEJNEK

Winston J. Zahra NET Television 23>30

Josef Bonello llum se jkollu b[ala protagonista talprogramm tieg[u lil Winston J. Zahra (ritratt ta[t).

Mexa fuq il-passi ta’ missieru Winston V. Zahra, hu studja fl-Università ta’ Portsmouth mnejn fl-1991 kiseb degree fil-Hotel and Catering Management.

Kien strumentali fit-twaqqif ta’ numru ta’ kumpaniji privati u bejn l-2002 u l-2004 kien l-i]g[ar President li qatt kellha l-MHRA. Serva f’numru ta’ Bordijiet, Awtoritajiet u Asso/jazzjonijiet.

Henry Frendo

Josie Muscat

FIL-QOSOR • SIMPATI?I (NET Television 20>30) - G[and ilfamilja Cassar, Charlie (Joe Gatt) iqajjem id-diskors dwar ilfanta]mi. Mariah (Mariah Bonaci) timpressjona ru[ha u lfamilja ma tantx tie[u gost b’dan. Ji;bdu l-attenzjoni ta’ Charlie li jitlaq ’il barra ffastidjat. Tant i[ossu li twaqqa’ g[a]-]ufjett li bl-g[ajnuna ta’ Alan (Ray Abdilla) u :anni (Simon Curmi) isib pjan biex jara jekk hux veru li ma jemmnux fil-fanta]mi kif qalu. Fl-istorja jid[lu wkoll ilKappillan (Fabian Scerri de Carlo) u s-Sur Tonna (Ronnie Galea). Xi pjan ifasslu :anni, Alan u Charlie.

• XD (NET Television 15>40) - It-tfal ta’ XD

illum se jippruvaw jifhmu l-[ut. Kif jie[du n-nifs ta[t l-ilma? A[na ng[ejjew nimcu, il-[ut jg[ejja jg[um? A[na ;ieli nwe;;g[u sew fuq l-art, tg[id ikun [ut li jeg[req fil-ba[ar?

• CHIT CHAT (NET Television 15>45) - Janice Darmanin tmexxi d-diskussjoni bejn it-tfal residenti tal-programm meta llum s-su;;ett se jkun l-avjazzjoni.

Fl-istudio se jkun hemm il-Kaptan Vince Agius, pilota malAir Malta. Fost is-su;;etti diskussi nsibu s-sigurtà li tag[ha hu responsabbli l-pilota, x’wie[ed g[andu jag[mel u x’ta[ri; je[tie; biex isir pilota. It-tfal, b[as-soltu, ma jibqg[ux lura milli jistaqsu kull xorta ta’ mistoqsijiet relatati mas-su;;ett. Barra dan, it-tfal jer;g[u jiltaqg[u ma’ Tonio, il-President tal-Malta Motor Sport Federation g[al filmat ie[or dwar il-prekawzjonijiet li g[andhom jie[du meta jkunu fit-triq.

• MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Il-lum Stephanie Spiteri, fost o[rajn, se tlaqqag[na ma’ Kimberly Cassar ta’ 15-il sena mill-Mosta li se tkun qed tipparte/ipa fi pro;ett internazzjonali flimkien ma’ aktar minn 200 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a minn 53 pajji] differenti.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

24 TV#Radju IL PIANISTA

06>30 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19.10 19.15 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30

NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping House Magazine Teleshopping Bla Kumment XD Chit Chat Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in Tlug[ tas-Super 5 (ikompli) Kontra l-{in NET News Simpati/i NET News Iswed fuq l-Abjad NET News Bejni u Bejnek

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club

Ji;;ieled g[al [ajtu Rete 4 21>10

Film drammatiku tal-2002 ko-produzzjoni Fran/i]a, Pollakka, :ermani]a u Ingli] b’re;ija ta’ Roman Polanski dwar pjanist Pollakk ta’ ori;ini Lhudija.

Il-parti tal-protagonist hi interpretata minn

Adrien Brody (fir-ritratt ta[t) u jkun qed ig[ix fil-ghetto ta’ Varsavja. Ikun qed jara u jmiss b’idejh it-tbatija tal-poplu. Jirnexxilu ja[rab mid-diportazzjoni u naraw il-;lieda tieg[u biex jibqa’ jg[ix.

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 – Libreriji u Arkivji 11:30 Luxdesign 12:40 - Dokumentarju 13:00 - 3 Pointer 13:30 Qalbinnnies 14:15 -10 miniuti 14:30 - Lenti 15:10 Dokumentarju 15:30 - Libreriji u Arkivji 16:00 - Luxdesign 17:10 Dokumentarju 17:30 - 3 Pointer 18:00 - Qalbinnies 18:45 - 10 minuti 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 Lenti 19:40 - Dokumentarju 20:00 - Starboard 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Libreriji u Arkivji 21:00 - Luxdesign 22:10 Lenti 22:50 - Storja wara lIstampa 23:00 - Qalbinnies 23:45 - 10 minuti.

Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - Newspoint 15:30 - Teleshopping 16:30 - {in g[al Kollox 17:30 - Makura 18:15 – Favourite News 18:30 (ikompli) Makura 19:45 - Reporter 20:05 - Muftie[ 20:10 - Kont taf?

20:15 - Favourite News 21:00 Mitqlu Deheb 23:00 - Link 23:05 - Kont taf? 23:15 - Favourite News.

La 5 • melita 162 14:00 - ER - Medici in prima linea (TF) 14:45 - Dawson’s Creek (TF) 15:35 - Pepper Dennis (TF) 16:25 - The Starter Wife (TF) 17:15 - La tata (sitcom) 18:05 - Lilly Schonauer - come una favola. Film 2008 19:50 - Extreme Makeover Home Edition 20:40 - Grande Fratello 21:10 - Cambio casa, cambio vita 22:00 - Grande Fratello 23:00 - Uomini e donne (reality).

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam 80s Corner Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - Charlie and Lola 07:10 Buzz and Tell 07:20 - Tweenies 07:40 - Gigglebiz 07:55 - Me Too! 08:15 - Charlie and Lola 08:25 Buzz and Tell 08:40 - Keeping up Appearances 09:40 - The Weakest Link 10:25 - Full Circle with Michael Palin 11:15 - Doctors 11:45 - EastEnders 12:15 - Holby City 13:10 - Keeping up Appearances 13:40 - Dinnerladies 14:40 - Full Circle with Michael Palin 15:30 - The Weakest Link 16:15 Doctors 16:45 - EastEnders 17:15 - Holby City 18:10 - Full Circle with Michael Palin 19:00 - The Weakest Link 19:45 - Doctors 20:15 - EastEnders 20:45 Casualty 21:40 - Lark Rise to Candleford 22:30 - The Royle Family 23:00 - Dinnerladies.

TCM • melita 310 • GO Plus 701 06:40 - Little Women. Film ’49 (U) 09:00 - The High Chaparral 10:05 - Gunsmoke 11:15 - Betrayed. Film ’54 (U) 13:30 - The High Chaparral 14:35 - Gunsmoke 16:00 - Goodbye, Mr Chips. Film ’69 (U) 18:50 - Off Set 19:15 Rio Bravo. Film ’59 (PG) 22:00 Soldier. Film ’98 (15) 23:55 Lethal Weapon 2. Film ’89 (15).

MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 09:05 - Awake to Danger. Film ’95 10:35 - Article 99. Film ’92 (15) 12:15 - Romantic Comedy. Film ’83 (PG) 13:55 - The Horse Soldiers. Film ’59 (U) 15:55 - Mannequin. Film ’87 (PG) 17:25 MGM’s Big Screen 17:40 - Nashville Beat. Film ’89 19:10 - They Call Me Mister Tibbs! Film ’70 (15) 21:00 - How to Beat the High Cost of Living. Film ’79 (PG).

TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - 10 minuti 09:20 - Kwizzun (r) 10:00 Purée (r) 11:00 - YEP 11:30 Madwarna 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwizzun 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Bijografiji 21:45 - Lenti 22:30 Mixage 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - Style Watch (r).

ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:15 - Minuta Wa[da! 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 - Stylish Living 17:30 - ONE News Update 17:40 - Pandora 18:15 Looks 18:55 - Londri 19:15 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 - Starmakers 21:15 - TX 22:35 - La Morna Morna (r) 23:15 - ONE News 23:40 Minuta Wa[da! 23:45 - Kalamita (r).

Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live) 20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Valletta Side (r).

Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 11:00 Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa (attwalità) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1

17:10 - Che tempo fa 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - New in Town Una single in carriera. Film 2009 23:10 - Porta a porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 - Qui Radio Londra 01:25 - Sottovoce 01:55 - Vuoti di memoria - Carcere, delitto e castigo.

Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 10:00 - Tg 2 punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:10 - Ghost Whisperer (TF) 16:50 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Tg 2 Flash 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - Premonition.

Film 2007 23:00 - Speciale 90˚ minuto 00:50 - Tg 2 notizie 01:10 - Tg Parlamento 01:20 ER - Medici in prima linea.

Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (attwalità) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - The Lost World (TF) 15:50 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:15 - Chi l’ha visto? Storie del passato 24:00 - Tg 3 linea notte estate 00:10 - Tg regione 01:05 - Crash - Contatto, impatto, convivenza.

Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 - mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08.50 Mattino cinque (attwalità) 10:10 - Tg 5 - ore 10 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e

donne (reality) 16:20 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Un amore e una vendetta 23:30 Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia.

Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:00 - Zorro 07:30 - Starsky & Hutch (TF) 08:30 - Hunter (TF) 09:55 - R.I.S. - delitti imperfetti (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri (soap) 16:45 - Nikita Spie Senza Volto. Film ’88 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Il pianista. Film 2002 00:25 Sessomatto. Film ’73.

Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 06:50 - Cartoons

08:55 - Una mamma per amica (TF) 10:35 Grey’s Anatomy 10:55 Principess 11:55 - Spose Extralarge 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 Cartoons 15:00 - Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - Chuck (TF) 16:25 - La vita secondo Jim (sitcom) 16:50 - Glee (TF) 17:45 - Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - Dr House (TF) 20:20 CSI: scena del crimine 21:10 Le iene show 24:00 Controcampo - Linea notte 01:25 - Poker1mania.

La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:35 - L’aria che tira 11:05 (Ah)ipiroso 12:00 - ‘G’ Day 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 – Il castello di carte. Film ’68 16:15 Atlantide 17:30 - JAG - Avvocati in divisa (TF) 19.30 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 – Otto e mezzo 21:10 - La regina dei castelli di carta 23:10 - Crossing Jordan (TF) 00:40 - Tg La 7 00.55 - N.Y.P.D.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Klassifikati 25 PROPRJETÀ Bu;ibba

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.

b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Kia Mentor Petrol 1996 kundizzjoni tajba.

Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.

Tiswijiet

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

APPARTAMENT kbir fuq medda ta’ 125sqm, b’veduta impekkabbli, bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, u spazju ta’ karozza wa[da. ?emplu 99422082.

AVVI}I

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

G[al kull xog[ol

{al Luqa

{al Qormi

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina/living/sitting, utility.

Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

{a]-}ebbu;

TERRACED house ;dida f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond.

Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, salott. Min hu interessat i/empel 79066880 # 27015780.

Il-G]ira - Kumpless Savoy Gardens

GARAXX kbir ta' karozza wa[da. ?emplu lis-sid direttament fuq 99494713 u ffrankaw 5% fuq il-prezz.

I]-}urrieq, Bubaqra

Tignè Seafront

MA{}EN#garaxx ta’ 12-il karozza, 16-il filata g[oli.

Appartamenti u garaxxijiet shell form. I]-}ejtun appartamenti u garaxxijiet semi-finished. Is-Swatar uffi/ini blistores mag[hom lesti minn kollox u Santa Venera maisonette lest minn kollox. ?emplu 99477271.

Skips-on-Wheels

FUQ erba' roti u bins ta' 120 litru u 240 litru fuq ]ew; roti, kollha ;odda, prezzijiet moderati. ?emplu lil Green For Ever 79221700.

G{ALL-KIRI Tas-Sliema

{ANUT#UFFI??JU fi Triq ?ensu Xerri, [dejn Tignè Point. ?emplu 99466482.

G{AT-TWELLIJA Ra[al :did

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

MINI MARKET kbir attrezzat b'kollox, A#C, kameras, cheesecounter etc. Komplut b'kollox, permessi kollha Class A u bi klijentela tajba. ?emplu 99459954 jew 99450440.

Marsaxlokk

Range Rover

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

VETTURI

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 79803496.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta' materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Nutara

INFITTEX xog[ol ta’ nutara ma’ nutar jew ditta legali. ?emplu 79737974.

Ra;el

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash.

Prezz €5000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

TA' 46 sena jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta' bejn 36 u 47 sena biex jibdew relazzjoni. Min hu interessat jibg[at sms fuq 99607196.

Renault Kangoo

Tiswijiet fil-pront u fil-post

PETROL 2006 g[all-u]u ta’ wheelchair f'kundizzjoni perfetta, full extras, prezz negozjabbli. ?emplu 99497206 jew 79298837.

Renault Scenic

PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble-dryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves. Nag[tu, stimi b’xejn minn qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox.

Servizz il-;urnata kollha, blir[as prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata /emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ Combination machine

SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464.

Mejda tonda

TAL-a[mar mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

Kompluta b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina,one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mudell

TAT-TEATRU Rjal tal-;ebel mag[mul bl-idejn. Daqs ]ew; metri b’metru. ?emplu 79312397.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji. Free delivery g[al G[awdex ukoll.

Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula.

G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

KOMPJUTERS Tlift

ID-DATA tal-kompjuter tieg[ek? Qed tinkwieta g[ax ma tafx kif se ;;ib lura ddata li hi ferm importanti g[alik? Mela /empel malajr 99422082.

JIN{TIE:U Careworkers u nurses

BIEX ja[dmu sig[at flessibbli. Ta[ri; g[al careworkers ji;i pprovdut. Ibag[tu CV fuq info@healthservicesmalta.com jew Health Services Group Limited, 9 Old Railway Road, Santa Venera.

Gozo Nurses

BIEX ja[dmu sig[at flessibbli f’G[awdex. Ibag[tu CV fuq info@healthservicesmalta.com jew Health Services Group Limited, 9 Old Railway Road, Santa Venera.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

26 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Mimdudin>5. Indikazzjoni (5) 6. Ivvja;;ar (5) 7. Fil-passat (5) 10. Tittawwal minnha g[al barra (5) 11. Omm l-omm li jkollha ttfal (5) 12. Tubu ]g[ir (5) 14. Giuseppe ……, kompo]itur tal-opri (5) 16. Qafla (5) 17. So/jetajiet kummer/jali (5) 18. Swied ta’ qalb (5)

L-i]balji fl-istorja 18

F’kull wie[ed minn dawn i]-]ew; xeni (ambjentati, rispettivament, f’monasteru Medjevali flIndja tas-sena 700) hawn ]ball kbir. X’inhuma dawn l-i]balji?

Weqfin>1. Stinka kemm fela[ (6) 2. Mammalu li mis-suf tieg[u jintise; drapp [afif (6) 3. Ta’ barra (6) 4. :irja madwar id-dinja b’rota ta’ wie[ed? (6) 8. De/enza (5) 9. Bin-namra tifforma lbu;ija (5) 12. Imxekkel, g[andu xi jdejqu (6) 13. Applawsi (6) 14. Karrijiet mi;budin minn ferrovija (6) 15. Dubbiena, pere]empju (6)

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Eqlel; 6. Kemxa; 7. I;orr; 10. Sfaru; 11. Tlift; 12. Qadef; 14. Onest; 16. {rafa; 17. Luzzu; 18. }bark.

Weqfin> 1. Melles; 2. Elo;ju; 3. Skurat; 4. Ballat; 8. Gawda; 9. Gidem; 12. Qandlu; 13. Fervur; 14. Offi]a; 15. Tipiku.

G{AT-TFAL

16-il e]agonu

Imla bin-numri l-ispazji vojta b’mod li t-total ikun dejjem 25. Ebda ]ew; numri mhuma l-istess f’kull settur u ma tistax tu]a ]-]ero.

Sudoku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Soluzzjonijiet

Sudoku 16-il e]agonu

Fido u :in;er

Kliem ‘tewmin’

Il-vittma kien jabita filkamra nru. 51. Infatti ma kitibx l-isem tal-qattiel, imma n-numru tal-kamra tieg[u b’ittri Rumani. }balji fl-istorja

Il-kelb Nru. 1 hu Fido; in-Nru 2 hu Spotty; in-Nru 3 hu Brownie; in-Nru 4 hu Fluffy u n-Nru. 5 hu Ginger. X’jisimhom it-tewmin g[ax huma identi/i?

Fl-ewwel xena l-i]ball hu l-kwadru tal-pittur Raffaello. Fit-tieni hu rrevolver li g[andu r-ra;el ma’ qaddu. Dan ivvintah Colt fis-sena 800.

Il-klieb ‘tewmin’

Wie[ed klijent kien assassinat fil-kuritur tal-ewwel pjan tallukanda ‘Hotel Stella’. {add ma kien rah jew sema’ xi [a;a.

Qabel ma miet, il-vittma kellu l-forza jpin;i xi sinjali mal-art.

Ebda wie[ed mill-ismijiet tal-klijenti tal-lukanda i]da ma kien jibda b’dawk l-ittri. “Issa naf!” — esklama l-kummissarju De Barbis wara li qag[ad jirrifletti ftit — “Issa naf min hu li qatlu.” U inti, taf min?

Il-kummissarju De Barbis

Il-kummissarju De Barbis

L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

27 KAMPJONAT BOV IT-TIELET DIVI}JONI

Il-[ames reb[a konsekuttiva g[al Pembroke Fgura................................... 1 Pembroke............................ 3 Pembroke kisbu l-[ames reb[a minn [amsa meta g[elbu lil Fgura 3-1, b'doppjetta ta' Carlos Leonardi u ]ammew posthom fil-qu//ata tal-klassifika b'punti massimi.

Pembroke fet[u l-iskor wara 35 minuta, minn CARLOS LEONARDI li g[eleb lil Attard b'xutt filbaxx. G[axar minuti wara re;a' kien il-captain LEONARDI, li kabbar ilvanta;;, meta minn cross pre/i] ta' Galea, ikkonkluda fix-xibka b'daqqa ta' ras.

Fgura [ar;u a[jar fit-tieni taqsima u naqqsu d-distakk wara [ames minuti meta Zammit deher jitwaqqa' filkaxxa bir-referee Barbara jsaffar penalty. Mill-11-il metru, MATTHEW SPITERI ra x-xutt tieg[u mblukkat mill-goalkeeper, i]da mirrebound l-istess plejer ikkonkluda fix-xibka.

L-isforzi ta' Fgura twaqqfu [esrem, fil-55 minuta, meta Pembroke ssi;illaw ir-reb[a permezz ta' DANIEL CALLEJA CREMONA, li wara cross ming[and Leonardi, ikkontrolla l-ballun tajjeb u [asad lil Attard.

Fgura Utd: R. Attard, R.

Adami, S. Aquilina, N. Zerafa (A. Lagana), M. Sammut, V. Camilleri, M. Spiteri (C. Bordieri), L. Bonnett, L. Vella (R. Galea), R. Congalves Severino, M. Zammit Pembroke: R. Debattista, K. Sultana, R. Caruana, M. Mamo, J. Mifsud, V. Martinovic, A. Galea, G. Spiteri, C. Leonardi, D. Calleja Cremona (J. C. Borg), L. Cilia (B. Cremona) Referee: Gordon Barbara Lag[bu b'g[axra

G[axaq ………………...... 2 Kalkara ……………..…… 0

G[axaq kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva meta g[elbu lil Kalkara b’gowl f’kull taqsima f'log[ba kundizzjonata mittke//ija ta’ Clayton Micallef wara biss g[axar minuti.

Kalkara ftit setg[u jag[mlu bi plejer inqas g[al log[ba s[i[a u sofrew l-ewwel gowl ftit qabel il-mistrie[ meta LEONARD ALLA skorja b’daqqa ta’ ras minn azzjoni ta’ korner.

Kif bdiet it-tieni taqsima Kalkara spi//aw ukoll b’disa’ wara t-tke//ija ta’ Melvin Agius. G[axaq g[alqu llog[ba bit-tieni gowl li kien skorjat minn BJORN DALLI direttament minn freekick fl54 minuta.

Kwarta mit-tmiem G[axaq ukoll kellhom plejer imke//i meta Joseph Gatt g[adda xi

rimarki lir-referee.

G[axaq: J. Verbina, E.

Dimech, C. Borg (M. Zammit), M. Cassar, L. Alla, J.L. Caruana, R. D’Amato (L. Camilleri), F. Galea (J. Gatt), B. Parnis, A. Caruana, B. Dalli.

Kalkara: F. Azzopardi, C. Grima, J. Camilleri, C. Micallef, K. Bonavia (S. Camilleri), M. Cassar (S. Vella), J. Cassar, M. Agius, C. Spiteri, A. Musha, R. Gialanze (J. Fenech) Referee: Keith Buhagiar L-ewwel reb[a fil-pitch Sirens …………........……. 0 Marsaskala ………........… 1 Wara li reb[u l-ewwel log[ba bi protest, Marsaskala reb[u wkoll l-ewwel log[ba fil-ground meta g[elbu lil Sirens 1-0.

Il-plejer de/i]iv g[al Marsaskala kien il-veteran Nikolai Slavchev li fl-età ta’ 41 sena kien determinanti u mhux biss skorja l-gowl tar-

reb[a i]da wkoll salva gowl /ert minn fuq il-linja.

Il-gowl de/i]iv wasal wara nofs sieg[a meta SLAVCHEV skorja mill[dax-il metru wara foul fuq Falzon.

Fit-tieni taqsima Sirens kellhom ]ew; /ansijiet fejn jiksbu d-draw l-ewwel meta xutt fil-baxx ta’ Galea [abat ma’ sieq il-lasta u kwarta mittmiem daqqa ta’ ras ta’ Stephen Pisani g[elbet lil Peplow i]da Slavchev salva minn fuq il-linja.

Sirens: N. Attard, C. Agius,

G. Magri, D. Sammut, D. Galea, K. Bonavia, R. Sciberras, (S. Copperstone), G. Grant (S. Pisani), G. Galea, G. Falzon, G. Gauci (C. Pickard) Marsaskala: J. Peplow, J. Scicluna, E. Desira, N. Slavchev, J. Debono, A. Yeomans, J. Galdes, D. Falzon (S. Sultana), A. Domenicus (M. Pace), J.C. Dubre, B. Azzopardi (B. Grech) Referee: Mario Apap

Kollox fl-ewwel taqsima Qrendi................................. 3 Mtarfa................................. 1 Qredi kisbu t-tieni reb[a tag[hom dan l-ista;un meta g[elbu lil Mtarfa 3-1, b'doppjetta ta' Charlo Debttista, f'partita fejn it-tim

rebbie[ deher ferm kompatt u kellu wirja po]ittiva. Issa Qrendi g[andhom tmien punti.

Il-gowls kollha waslu flewwel taqsima, fejn minkejja li Mtarfa ppressaw lillavversarji, ma rnexxilhomx isalvaw il-partita.

Fil-25 minuta Qrendi marru fil-vanta;; permezz ta' BRAZN DEMICOLI, li minn korner ta' Farrugia, g[eleb lil Galea b'daqqa ta' ras. Minuta biss wara, Qrendi kabbru lvanta;; permezz ta'

Kif Jinsabu Pembroke G[axaq Mdina K. Santa Lu/ija Qrendi Fgura U. Swieqi U. Marsaskala M;arr U. Sirens Xg[ajra T. Mtarfa Marsa Kalkara

L R D T F K Pt 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

5 4 3 3 2 2 2 2 2 2

0 0 12 1 0 8 1 1 10 1 1 7 2 1 5 1 2 8 1 2 5 1 2 3

0 3 5 0 3 8 1 2 2 5 1 1 3 9 0 1 4 3 0 0 5 4

4 15 2 13 4 10 4 10 3 8 8 7 5 7 6 7 6 6 9 6 8 5 11 4 8 1 14 0

CHARLO DEBATTISTA, b'azzjoni personali. Man-nofs sieg[a Qrendi g[amluhom tlieta, fejn g[al darb'o[ra re;a kien CHARLO DEBATTISTA li g[eleb lil Galea, b'xutt angolat.

Il-gowl ta' konsolazzjoni g[al Mtarfa wasal erba' minuti qabel il-mistrie[, meta PAUL AZZOPARDI g[eleb lil Zammit b'xutt fis-saqaf tax-xibka.

Qrendi: B. Zammit, P.

Muscat, S. Galea (K. Azzoprdi), M. Psaila, B. Demicoli, G. Azzopardi, R. Darmanin (A. Buttigieg), M. Farrugia, P. Bezzina, A. Muscat (A. Pendry), C. Debattista Mtarfa: D. Galea, C. Colletta, J. Azzopardi, L. Abdilla (T. Azzopardi), R. Sammut, S. Peplow, G. Caruana, L. Vella (G. Curmi), P. Azzopardi (R. Bonello), R. Zammit, L. Borg Referee: Paul Apap Hat-trick ta' Chibueze Santa Lu/ija....................... 3 Marsa.................................. 1 Wara li reb[u l-a[[ar ]ew; log[biet, Santa Lu/ija komplew is-sensiela ta'

wirjiet po]ittivi tag[hom meta g[elbu lil Marsa 3-1, bi tripletta ta' Chibueze. Santa Lu/ija kienu ferm superjuri spe/jalment fil-kontrattakk.

Huma issa g[andhom 10 punti u ]ammew posthom finna[a ta' fuq tal-klassifika, filwaqt li Marsa baqg[u nna[a t'isfel b'punt wie[ed biss.

L-unika azzjoni denja flewwel taqsima kien il-gowl tal-vanta;; ta' Santa Lu/ija, meta wara azzjoni brillanti BASIL CHIBUEZE, qabe] lill-goalkeeper Grima u kkonkluda f'lasti vojta.

Fit-tieni taqsima Marsa [ar;u ferm aggressivi, u wara tmien minuti kisbu d-draw permezz ta' PHILIP CHIRCOP. Imma f'kontrattakk velo/i fit-80 minuta, kien g[al darb'o[ra BASIL CHIBUEZE li wara li qabe] tliet difensuri g[adda l-ballun min fuq ras il-goalkeeper u kkonkluda fix-xibka. {ames minuti mittisfira finali, BASIL

Azzjoni mil-log[ba bejn Xg[ajra u Mdina li ntemmet fi draw 1-1 (ritratt> Joseph Galea)

CHIBUEZE ssi;illa r-reb[a g[al Santa Lu/ija, minn rebound wara li Grima ma ]ammx xutt b'sa[[tu tal-istess plejer.

Santa Lu/ija: D. Carabott, C.

Goodrum, J. Galea, K. Friggieri, B. Chetcuti (G. Damato), M. Farrugia, S. Damato, B. Chibueze (J. Micallef), J. Woodhead (J. Azzopardi), C. Bugeja, J. Bugeja Marsa: D. Grima, J. Rizzo, S. Cutajar, L. Bugeja, J. P. Zammit, P. Chircop, B. Zammit, E. Vella, Y. Abdullahi (J. Camilleri), W. Debattista, K. Scerri Referee: Muhammed Khalil

Punt kull wie[ed Xg[ajra ...............................1 Mdina ..................................1

Xg[ajra u Mdina [adu punt kull wie[ed f’log[ba bilan/jata li ntemmet 1-1.

B’dan id-draw Xg[ajra jinsabu b’[ames punti filwaqt li Mdina telg[u g[al g[axar punti.

Xg[ajra fet[u l-iskor flewwel azzjoni tag[hom fis-6 minuta meta KEVIN TONNA g[eleb lil Aquilina. Fit-43 minuta Mdina kellhom xutt ta’ Andrea Spiteri li g[adda ftit barra u fil-[in mi]jud Mdina kisbu d-draw bi freekick ta’ ROBERT SOUTHEND. Fl-64 minuta Mdina kellhom azzjoni tajba li spi//at b’xutt ta’ Trevor Fenech salvat minn Camilleri.

Fid-69 minuta xutt ta’ Matthew Francalanza ;ieg[el lil Camilleri jdawwar f’korner filwaqt li fis-70 minuta xutt ta’ Lizio Grech g[adda ftit barra. Fit-93 minuta Xg[ajra laqtu l-lasta permezz ta’ Chris Cioffi.

Xg[ajra: R. Camilleri, A.

Vella, S. Camilleri, M. Leonardi, N. Attard (G.Saliba), K. Caruana, A. Manaf, K. Micallef, K. Tonna, L. Grech (J. Cini), J. Cachia (C. Cioffi) Mdina: C. Aquilina, A.

Spiteri, L. Mercieca, G. Camilleri, A. Catania, T. Fenech (A. Buhagiar), R. Southend, A. Gatt (J. Buhagiar), N. Micallef, C. Vella, M. Francalanza (M. Saliba).

Referee: Philip Farrugia Reb[a minima Swieqi Utd. .........................1 M;arr Utd...........................0 Swieqi reb[u t-tieni partita dan l-ista;un meta g[elbu lil M;arr 1-0. Il-log[ba kienet

bilan/jata fejn M;arr kienu a[jar fl-ewwel taqsima filwaqt li Swieqi kienu a[jar fit-tieni.

Fl-ewwel taqsima M;arr territorjalment a[jar minn Swieqi i]da l-okka]jonijiet kienu skarsi. Wara tliet minuti xutt ta’ Steven Diacono g[al Swieqi ;ie salvat minn James Borg. Fil21 minuta M;arr marru vi/in meta xutt b’sa[[tu ta’ Chris Abela ;ie salvat parzjalment minn Luca Bugeja.

Fis-56 minuta xutt biddawra ta’ Daniel Bianco g[adda ftit barra filwaqt li fid-69 minuta xutt ta’ Steven Diacono g[adda wkoll barra mil-lasti difi]i minn Borg.

Fit-73 minuta Swieqi fet[u liskor meta kross ta’ Fabien Debono sab lil DANIEL BIANCO li b’xutt millewwel g[eleb lil Borg. Fid90 minuta Swieqi kellhom /ans li jag[lqu l-log[ba i]da Fabien Debono falla minn po]izzjoni ideali.

Swieqi Utd: L. Bugeja, B.

Buhagiar, I. Scicluna, S. Borg, K. Calleja, N. Zammit, S. Sammut, S. Diacono, F. Debono, E. Scibberas (G. Edwards), D. Bianco (J. Debono) M;arr Utd: J. Borg, M. Mifsud, G. Said, S. Camilleri, C. Tabone (J. Said), C. Abela, R. Marmara (J. Gauci), M. Deguara, M. Bugeja, J. Ebejer, K. Vella (M. Muscat) Referee: Karl Frendo Cumbo

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

28 Sport SWAN

Marsa SM jirb[u l-Bartolo Memorial Cup Fi tmiem il-;img[a ntlagb[et il-finali tal-kompetizzjoni tatTazza Ray Bartolo Memorial ad unur l-eks Segretarju tas-SWAN fejn Marsa St. Micheal's g[elbu lil Senglea Gunners Tutto Sport bl-iskor konvin/enti ta' 4-2 u reb[u l-ewwel unur sta;jonali.

Il-Gunners kienu qed isofru ttieni telfa wara li aktar kmieni tilfu wkoll fil-finali tas-Super Cup wara l-g[oti tal-penalties kontra Valletta St. Pauli.

Marsa bi plejers ta' esperjenza b[al Jesmond Delia, Robert Plumpton u Alexander Ribic dejjem kienu superjuri g[allavversarji. Senglea Gunners qatt ma da[lu fil-partita apparti li fla[[ar [inijiet naqqsu l-iskor b'doppjetta ta' Stefan Sultana wara li kienu di;à 4-0 u l-partita ma kienx fadlilha storja.

Marsa St. Micheal's [ar;u

agressivi b']ew; gowls fl-ewwel 15-il-minuta minn Kirsten Brincat u Chris Debono.

Senglea Gunners ippruvaw jag[mlu reazzjoni imma s-Saints kabbru l-vanta;; permezz tassostitut Dylan Agius u fid-59 minuta g[alqu l-partita meta skurjaw ir-raba' gowl minn Cuervo Guillermo. Ir-referee kien Lorry Sammut.

Wara l-partita l-President talg[aqda Lino Bartolo stieden lillfundatur tal-g[aqda Brian Debono biex f'isem il-familja tal-eks segretarju jag[mel kelmtejn tal-okka]joni u jippre]enta t-tazza.

Mill-Kampjonat tat-Tieni Divi]joni }ejtun AFC Water Line u Ba[rija AFC spi//aw draw 1-1 filwaqt li l-G[arg[ur Andrews Bar reb[u lil Fleur-DeLys bl-iskor ta’ 1-0.

Marsa St. Micheal's reb[u t-Tazza Ray Bartolo Memorial

IASC – II DIVI}JONI

Reb[a o[ra g[al G]ira

G]ira United kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva fit-Tieni Divi]joni tal-IASC u jidher li dan l-ista;un se jkunu qed jisfidaw g[all-promozzjoni.

G]ira Utd. ….......................2 }abbar CB...........................1

I]-]ew; containers li se jservu b[ala depo]itu u kwartieri tal-klabb tar-regatta ta' Bir]ebbu;a

Inawgurati l-premises tal-Klabb Regatta Bir]ebbu;a Freeport Dan l-a[[ar kienu inawgurati l-premises il-;odda talKlabb Regatta Bir]ebbu;a Freeport. G[al din l-okka]joni saret /erimonja simbolika li fiha l-qofol intla[aq meta lPresident tal-Klabb, Ian Farrugia, flimkien ma/Chairman tal-Malta Freeport Corporation, Mark Portelli, kixfu r[ama kommemorattiva li tbierket mir-Rev. Dun Frans Schembri.

Il-premises jinsabu ftit passi bog[od mill-ba[ar, fiz-zona mag[rufa b[ala Wied il-Buni (ma;enb is-Sailing Club).

Dawn jikkonsistu f’]ew; containers li fihom jitqieg[du ddg[ajjes tar-regatta u bit[a kbira biswithom. L-art - li hija parti mill-parking area talFreeport - ;iet offruta lillklabb mill-Malta Freeport Corporation filwaqt li l-containers ing[ataw mill-Malta Freeport Terminals.

Bis-sa[[a ta’ dan il-pro;ett, il-qaddiefa ta’ Bir]ebbu;a jistg[u jer;g[u jibdew it-ta[ri;

tag[hom g[ar-regatta fir-ra[al tag[hom stess. Ix-xewqa talKumitat hi li iktar ]g[a]ag[ minn Bir]ebbu;a jersqu lejn il-klabb u jibdew jit[arr;u flopri tar-regatta. B’hekk filwaqt li jkunu qed jinvolvu ru[hom f’attività sportiva, i]ommu ru[hom bog[od mill-vizzji. Lg[an tal-kumitat hu wkoll li jkompli jippromwovi f'Bir]ebbu;a, kemm ir-regatta b[ala sport tal-qdif, kif ukoll b[ala tradizzjoni antika, li tinkludi s-seng[a talbini tad-dg[ajjes tradizzjonali Maltin.

Din is-sena hi l-40 sena anniversarju mit-twaqqif talewwel Kumitat tar-Regatta f'Bir]ebbu;a. Kien fuq inizjattiva tal-mibki Mabbli Vella li fid-19 ta’ Settembru 1971, twaqqaf dan id-Distrett biex Bir]ebbu;a tibda tipparte/ipa fit-ti;rijiet talVitorja. Sfortunatament dan il-Kumitat kien xolja wara rRegatta tal-1976, fost l-o[rajn min[abba nuqqas ta’ premises.

Fl-2004 ;ie ri-fondat il-klabb u Bir]ebbu;a re;g[et bdiet tipparte/ipa fir-regatta. Il-qofol intla[aq fir-Regatta tal-Vitorja 2008, bir-reb[ tax-Shield filKategorija B. Il-President tal-Klabb, Ian Farrugia, [adem biex illum idDistrett ta’ Bir]ebbu;a g[andu dawn il-premises, u l-kumitat jista’ j[ares ’il quddiem b’ottimi]mu. Kien tassew f’waqtu meta fid-diskors tieg[u, fakkar kif id-dilettanti tar-regatta f'Bir]ebbu;a ilhom sa missnin sebg[in jistennew dan ilmument, u issa din il-[olma saret realtà.

Il-Kumitat irringrazzja lillMalta Freeport Corporation tal-g[ajnuna imprezzabbli billi pprovdew din l-art kif ukoll b[ala sponsors u lill-Malta Freeport Terminals, li huma sponsors prin/ipali tal-klabb.

Irringrazzja lill-VGT Ltd talisponsorship tag[hom, kif ukoll lil Polidano Group talg[ajnuna li dejjem taw lillklabb.

G]ira Unite g[elbu lil }abbar Crystal Blues u dan lista;un huma favoriti g[allpromozzjoni. Kien wara 11-il minuta li Owen Spiteri feta[ l-iskor. }abbar kellhom ferm aktar mill-pussess imma kienu G]ira li re;g[u skorjaw minn Mark Zammit. Madankollu erba' miunti mit-tmiem Chris Mula daqqas l-iskor g[al }abbar. Ir-referee kien Joe Camilleri.

Marsa T. ….........................3 Mqabba A. …......................0 Marsa kellhom bidu tajjeb u appena ]ew; minuti fet[u liskor minn Alan Spiteri.

Mqabba i]da rkupraw u salmistrie[ qasmu l-log[ob malavversarji.

Fit-tieni taqsima Mqabba

]iedu l-isforzi tag[hom imma fil-45 minuta kien Alan Spiteri li rdoppja bit-tieni gowl personali u fis-60 minuta kien Stuart Smith li a//erta mir-reb[a. Ir-referee kien Amim Utulu.

Rovers Utd. …....................3 Birkirkara SJ......................0

Il-klabb ta' Rovers United li kien jilg[ab fis-sessjoni tal-Amateurs tal-MFA u fl1959 beda jie[u sehem filIASC beda l-ista;un b'reb[a po]ittiva u reb[a 3-0 fuq Birkirkara.

Bidu qawwi g[al Rovers li wara 13-il minuta kienu 2-0 minn fuq b'gowls minn Marco Buttigieg u Mark Vella.

Fit-tieni taqsima re;g[u kienu Birkirkara SJ li bdew idawru l-ballun a[jar imma sabu l-goalkeeper ta' Rovers Gabriel Mansueto f'burdata tajba u finalment kien Kevin Vella li g[amilhom 3-0 u temm kull tama g[al Birkirkara. Ir-referee kien Albert Borg Cardona.

Jibda l-ista;un tal-CASLA

Dan l-a[[ar ing[ata bidu g[all-kampjonat tal-CASLA 1970 C&M Gypsum Solutions. L-ewwel log[ba tal-ista;un kienet l-Aggregate Shield bejn ir-rebbie[a tad-doubles lista;un li g[adda, Sliema City u l-CASLA XI. G[al din ilpartita kienu pre]enti Charles Williams, eks Valletta FC u Pittsburgh Phantoms kif ukoll John Cassar, eks Melita FC. Il-partita kienet wa[da e//itanti u ntemmet 4-4 bi]-]ew; timijiet jaqsmu l-unur bejniethom.

Sadanittant fl-ewwel log[ba tal-kampjonat it-tim ;did ta' Qawra Town ;arrab l-ewwel telfa tieg[u kontra Old Boys 41. Fil-partita l-o[ra, l-istess Old Boys spi//aw fi draw 5-5 kontra tim ie[or ;did, Botafogo.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

Sport 29 FORMULA 1 – GP TAL-INDJA

L-F1 tiddebutta fil-qalba tal-faqar Fi tmiem il-;img[a l-Indja se tkun qed torganizza lewwel Grand Prix fl-istorja tag[ha f’/irkwit li ;ie jiswa $400 miljun u li kapa/i jilqa’ fih madwar 100,000 spettatur.

Meqjus minn dawk li appo;;jawh b[ala e]empju dwar kif il-kumpaniji privati fl-Indja jistg[u jorganizzaw kumpless ta’ dan il-livell u avvenimenti globali mill-aktar teknolo;i/i, dan il-GP re;a’ qajjem il-mistoqsija dwar sa fejn jista’ jasal dan il-pajji] fit-triq tal-globalizzazzjoni.

G[all-kriti/i dan hu e]empju /ar ta’ ekonomija ba]wija, avveniment g[allelitisti fejn anke l-aktar biljetti r[as ma jistg[ux jinxtraw minn [afna nies u avveniment li m’g[andu l-ebda g[eruq fost il-popolazzjoni ta’ 1.2 biljuni fl-Indja. l-ir[as biljett jiswa 2,500 rupees (madwar $50), kwa]i nofs is-salarju ta’ xahar ta’ fattiga. L-aktar postijiet (kmamar) li jiswew flus u li ;eneralment jittie[du minn xi sponsors jew kumpaniji, qed jinbieg[u g[al madwar $200,000 u kwa]i di;a` nbieg[u kollha.

Meg[jun minn Lady Gaga, Bollywood u personalitajiet tal-cricket, il-GP jista’ jg[in

lill-Indja ter;a’ tikseb ilfidu/ja fiha nfisha wara liskandlu kbir tal-Log[ob talCommonwealth li tellef [afna mill-kredenzjali tal-pajji] li qed jipprova jsir qawwa Asjatika.

Dan i/-/irkwit li hu mmexxi minn Japee Sport Interrnational, inbena fil-[in stipulat u ming[ajr ma kien hemm spejje] ]ejda fuq dawk stipulati. Ming[ajr il-problemi ta’ kostruzzjoni li [arbtu lGvern bi t[ejjija g[all-log[ob tal-Commonwealth is-sena lo[ra.

I/-/irkwit li jinsab filpunent tal-istat ta’ Uttar Pradesh, madwar sieg[a karozza minn New Delhi, hu a//essibbli b’highway ;dida minn barra l-kapitali. Imma fuq l-art ta/-/irkwit fejn qed ikun hemm ipparkjati karozzi lussu]i u jleqqu, in-nisa fqar Indjani, ju]aw l-ixkupa u jdejhom biex ine[[u t-trab u l;ebel minn trejqa a//essibbli g[alihom.

B’kuntrast, waqt li l[addiema ta/-/irkwit ixarrbu fl-a[[ar mumenti t-turf talmadwar, ir-residenti ta’ villa;; vi/in li g[andhom dawl elettriku g[al 4 sig[at biss kuljum, iridu jimxu nofs sieg[a g[alleqreb pompa tal-ilma.

{addiema bl-ixkupi jnaddfu t-trab u l-;ebel minn triq li tag[ti a//ess g[all-Biddh International Circuit, il-post fejn il-{add se jsir l-ewwel GP tal-Indja

G[alissa i]da l-kon/entrazzjoni tal-media hi fuq ilvelo/ità u Force India, lewwel tim Indjan fil-Formula 1 li se jkun qed i;orr ilbandiera lokali.

Madankollu l-[olma tassewwieq Karun Chandhok li jtellaq f’dan il-GP ntemmet meta Team Lotus ilbiera[ [abbar li dde/ieda li j]omm is-sewwieqa regolari tieg[u g[al din it-ti;rija.

Chandhok li hu sewwieq riserva kien qed jikkompeti

?IKLI}MU – TOUR DE FRANCE 2012

ma’ Heikki Kovalainen u Jarno Trulli li ;ew konfermati b[ala s-sewwieqa g[all-{add.

Din l-a[bar tfisser li l-uniku sewwieq Indjan il-{add se jkun Narian Karthikeyan li se jkun qed isuq mat-tim modest Spanjol ta’ HRT. I/-/irkwit ta’ 5.14km hu mqassam b’tali mod li jippermetti t-tieni l-akltar velo/ità medja fil-kalendarju talFormula 1 wara dak ta’ Monza fl-Italja. Id-dritta finali ta’ 1.2km hi l-itwal wa[da fil-

Formula 1 u mmirata biex tag[ti lok g[al velo/ità kbira u overtaking.

L-istand prin/ipali bis-seats fil-kuluri tal-bandiera Indjana, saffron, abjad u a[dar, g[andha saqaf li jidher minn mili bog[od. Imma l-akbar attenzjoni hi fuq it-track, partikolarment is-sigurta` tieg[u.

Fl-a[[arnett hemm ukoll pjanat protesti mill-bdiewa flin[awi li qed isostnu li l-art ;iet esproprjata lilhom bi prezz mill-aktar ridikolu.

RUGBY

Ir-rotta l-;dida tiffavorixxi lil Contador Wales jin]lu fit-tmien post It-Tour de France tal-2012 li de/i]iva ta’ 52km time-trial 11-il tappa li hi ta’ 140km sa

se jkun fih tlajja’ ;odda u do]a qawwija ta’ time-trials, mistenni li jkun aktar adattat g[attliet darbiet Champion Alberto Contador jekk jie[u sehem.

Contador li x-xahar li ;ej qed jistenna sentenza millQorti tal-Arbitra;; Sportiv (CAS) talli falla e]ami taddoping fl-2010 kien meg[lub g[all-ewwel darba din is-sena fit-Tour sa mill-2007. Imma issa li xe[et mo[[u biss fuq lakbar ti;rija fid-dinja, jista’ jkun ta’ sfida iebsa.

Ir-rotta tat-Tour g[all-2012 tipprovdi tliet time-trials bilprologu ta’ 6.1 km f’Liege filBel;ju, sforz ta’ 38 km fiddisa’ tappa u dik meqjusa b[ala tappa potenzjalment

lejn il-parata f’Champs Elysees.

Contador hu meqjus b[ala /iklista tat-time-trials wara li reba[ it-Tour de France fil;irja kontra l-[in f’Annecy li ssi;illat it-titlu tieg[u fl-2009 waqt li r-rivali tieg[u Andy Schleck tal-Lussemburgu u runner-up fl-a[[ar tliet edizzjonijiet, kien aktar aktar debboli f’din id-dixxiplina.

I/-Champion renjanti Cadel Evans li wkoll imur tajjeb fittime-trials, probabbilment jilqa’ bil-fer[a din ir-rotta g[alkemm it-tlajja’ l-;odda huma estremament wieqfa u g[andhom jiffavorixxu lil Contador fuq l-Awstraljan.

L-ag[ar fosthom se tkun il-

La Toussuire u biex jaslu hemm i/-/iklisti se jkollhom jitilg[u il-Col de la Madeleine, Col de la Croix de Fer u l-Col du Mollard. Tappa li l-ewwel 15km biss minnha huma wita.

Is-seba’ tappa tintemm filqu//ata ta’ Planche des Belles Filles, telg[a ta’ 5.9 km b’medja ta’ 8.5% telg[a.

Il-Col du Grand Colombier, wa[da mill-aktar tlajja’ diffi/li li fiha partijiet b’inklinazzjoni ta’ 12% se tkun fl-10 tappa u qatt ma saret qabel fit-Tour, listess b[al Mur de Pugiere li fiha partijiet ta’ 18%, rarità flistorja tat-Tour.

It-Tour se jibda fit-30 ta’ :unju u jintemm fit-22 ta’ Lulju.

Wales ni]lu mis-sitta g[attmien post fl-a[[ar lista uffi/jali tar-ranking mondjali tar-Rugby minkejja li spi//aw ir-raba’ fit-Tazza tad-Dinja li saret fi New Zealand.

Wales kienu meg[luba 9-8 fis-semi-finali minn Franza wara li lag[bu aktar minn tliet kwarti tal-partita b’14-il plejer wara li l-captain Sam Warburton kien muri l-karta l-[amra. It-tim ta’ Warren Gatland tilef il-log[ba g[attielet post 21-18 kontra lAwstralja.

Minkejja l-wirjiet impressjonati fit-tournament,

Wales li bdew it-tournament fis-sitt post, ni]lu ta[t lIrlanda u l-Ar;entina fir-rankings li ji;u pubblikati kull ;img[a mill-International Rugby Board.

L-All Blacks li g[elbu lil Franza 8-7 biex saru Champions g[all-ewwel darba wara 24 sena jinsabu flewwel post quddiem lAwstralja, Franza, l-Afrika t’Isfel u l-Ingilterra li baqg[u fil-[ames post minkejja li xejn ma kellhom wirjiet po]ittivi fit-Tazza tad-Dinja fejn kienu eliminati fil-kwarti tal-finali.

IN-NAZZJON L-Erbgha, 26 ta’ Ottubru, 2011

30 Sport IBBURDJAR – MIDDLE SEA RACE

L-ewwel unuri g[al Esimit Europa 2 Il-maxi jott Sloven Esimit Europa 2 ta’ Igor Simcic kif kien mistenni kien lewwel jott li ba[[ar lura Malta wara rotta ta’ 606 mili nawti/i fit-32 edizzjoni tar-Rolex Middlesea Race.

Dan il-jott irnexxielu jie[u l-unur tal-ewwel wie[ed li temm it-ti;rija meta kien 54 minuta u 35 sekonda wara nofs il-lejl sbi[ it-Tlieta li qasam il-linja finali.

Dan ifisser li l-jott [a 61 sieg[a, 24 minuta u 35 sekonda biex temm il-korsa, ferm bog[od mir-rekord talkorsa mwaqqaf mill-jott Amerikan Rambler fl-2007 li kien ta’ ftit aktar minn 47 sieg[a.

Mal-wasla tieg[u quddiem il-Malta Royal Malta Yacht Club, il-proprjetarju Igor Simcic kien pre]entat blarlo;; tar-Rolex minn Malcolm Lowell Jr kif ukoll bit-trofew RLR b[ala lewwel jott lura Malta millcommodore tal-klabb Georges Bonello Dupuis.

Is-sena l-o[ra dan il-jott ukoll kien l-ewwel wie[ed li

temm it-ti;rija fejn kellu [in ta’ 54 sieg[a, 52 minuta u 32 sekonda.

Waqt li Esimit Europa kien qed jaqsam il-linja finali, leqreb jott tieg[u, ilBrittanniku Ran li wkoll kien qed jie[u sehem fi Klassi 1, kien jinsab 90 mil nawtiku u temm it-ti;rija g[al [abta tal11.50 am. Dan ifisser li bil[in ikkore;ut Ran s’issa jinsab fl-ewwel post Madankollu issa li aktar ma jg[addi l-[in jibdew de[lin aktar jotts, bil-[in ikkore;ut dan jista’ jinqabe], partikolarment mill-ewwel jott Malti Artie li i]da jrid ikun da[al lura Malta sas-6 p.m. tal-lum.

Dan wara li l-Commanche Raider II Gasan Mamo fi Klassi 3 li kien jinsab fittielet post bil-[in ikkore;ut kellu [sarat bit-tmun u kellu jid[ol Sqallija.

TAZZA TAD-DINJA 2014

Il-FIFA ta//etta ro[s fuq il-biljetti

Esimit Europa 2 die[el fil-port ta’ Marsamxett ftit qabel is-sieg[a ta’ filg[odu tat-Tlieta (ritratt> Roberto Runza)

Il - FIFA tat permess biex persuni Bra]iljani li jkoll hom aktar minn 65 sena u li jattendu g[all - partiti tal finali tat - Tazza tad - Dinja fl - 20 1 4 , i[allsu nofs prezz tal - biljett . Dan [abbru s Segretarju :enerali Jerome Valcke biex i//ara s - sit wazzjoni wara ftehim mil[uq mal - Gvern Bra]iljan .

Il - President tal - Bra]il Dilma Rousseff kellha ta[didiet ma ’ Valcke waqt ]jara li g[amlet fl - Ewropa dan ix - xahar u , skont rap porti fil - media , qaltlu li l Gvern tag[ha ma setax jaq bel mat - talba tal - FIFA g[al biljett bi prezz s[i[ g[all anzjani .

Id - dritt li persuni ta ’ aktar minn 65 sena j[allsu nofs prezz g[all - biljetti hu miktub fil - li;i Bra]iljana . “ Ma rridx ng[id li a[na fuq il - li;i jew ir - regola menti . Meta l - President Rousseff tg[id li hemm li;i biex tipprote;i l - persuni ’ l fuq minn 65 sena , g[edtilha li ma rridux li din tin bidel ,” qal Valcke . “ Imma fl - istess [in irridu nkunu /erti li ma jkollniex [afna komunitajiet differenti li jid[lu l-ground b’nofs prezz g[ax forsi jkunu

donaturi tad-demm, studenti, eks plejers etc, etc.”

Il-FIFA talbet li l-li;i ta’ nofs prezz titwarrab g[atTazza tad-Dinja u dan qajjem reazzjoni kbira filKungress li jrid jg[addi lle;islatura finanzjarja u rregolamenti legali g[attournament. Minbarra lprezz tal-biljett, il-li;i tkopri wkoll il-protezzjoni tattrademark, il-bejg[ ta’ alko[ol fl-istadia u d-drittijiet televi]ivi.

L-eks attakkant internazzjonali Bra]iljan Romario, li llum jokkupa kariga filkungress, qal li l-FIFA ma tridx tit[alla tiddetta l-bidliet fil-li;i Bra]iljana g[al dan it-tournament.

Romario u l-membri talle;islatura qed jitolbu wkoll lill-Gvern biex jie[u azzjoni dwar id-drittijiet tal-istudenti [alli dawn ukoll ikollhom nofs prezz.

Huma qed isostnu li dan hu ka] ta’ sovranità Bra]iljana u l-FIFA trid ta//etta tnaqqis fil-profitti.

Valcke qal li se jkun qed i]ur il-Bra]il il-;img[a ddie[la biex ikompli bitta[didiet u se jirritorna f’Novembru mal-President tal-FIFA Sepp Blatter biex “ jiffinalizzaw kollox .”

L-Erbg[a, 26 ta’ Ottubru, 2011

32 Lokali

Il-pro;ett propost fis-Swieqi

?entru ?iviku ;did fis-Swieqi

Il-lokalità tas-Swieqi se tgawdi minn aktar spazju miftu[ g[all-pubbliku hekk kif fi Triq il-Keffa, fisSwieqi, se jinbena ;nien pubbliku u ?entru ?iviku li se jservi wkoll g[ar-residenti f’Tal-Ibra;;.

Il-Ministru g[ar-Rizorsi u l-Affarijiet Rurali George Pullicino, fil-pre]enza tasSindku tas-Swieqi Carmen Said, [abbar id-dettalji talpro;ett u tkellem dwar iddisinji g[al dan il-pro;ett mill-Periti Emmanuel Buttigieg u Claire Vassallo.

George Pullicino qal li dan il-pro;ett se jservi b[ala punt ta’ referenza g[al din il-komunità.

Is-Sindku tas-Swieqi Carmen Said fa[[ret din linizjattiva tal-Gvern u qalet li issa l-lokalità tas-Swieqi wkoll se jkollha ?entru ?iviku a//essibbli g[ar-residenti.

Dan il-progett, li se jkun mifrux fuq medda ta’ 2,300 metru kwadru ta’ art, se jikkonsisti f’bosta fa/ilitajiet fosthom G[assa talPulizija, ;nien pubbliku, sala, kif ukoll spazju miftu[ li se jservi b[ala post ta’ rekreazzjoni g[at-tfal.

Ta[t dan i/-?entru se jkun hemm ;ibjun li ji;bor l-ilma tax-xita biex jissaqqu l-pjanti tal-madwar. Fuq dan il-progett, il-Gvern investa €800,000.

Permezz ta’ dan l-investiment li g[amel il-Gvern, dan il-pro;ett mhux biss se jssebba[ l-ambjent tasSwieqi, imma se joffri wkoll aktar spazju miftu[ g[all-familji Maltin u G[awdxin.

Il-progett mistenni jkun lest is-sena d-die[la.

Disinn tal-pro;ett propost f’{al Kirkop li hu xhieda tal-impenn tal-Gvern li jkompli jg[in lill-kunsilli lokali jag[mlu d-differenza fil-lokalitajiet

Investiment qawwi f’{al Kirkop Il-Gvern qed jg[in lill-kunsill lokali ta’ {al Kirkop biex jag[mel investiment qawwi fl-infrastruttura tal-lokalità. Matul it-tliet snin li g[addew, minbarra lallokazzjoni finanzjarja annwali, ilKunsill Lokali {al Kirkop ir/ieva aktar minn kwart ta’ miljun ewro mill-iskemi spe/jali.

Dawn il-flus qed jintu]aw biex tlestew disg[a minn 11-il triq li saru bil-pro;ett pilota g[at-toroq residenzjali im[addem mis-Segretarjat Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali.

Tlesta /-?entru ?iviku l-;did minn fejn dalwaqt se jibda ja[dem il-Kunsill Lokali u minnu se jibdew jing[ataw is-servizzi kollha lill-komunità.

Sar ir-restawr ta’ 11-il ni//a tal-;ebel permezz tal-iskema g[ar-Restawr ta’

Postijiet Stori/i.

Tjiebet l-a//essibbiltà fl-uffi//ju talKunsill Lokali bl-istallazzjoni ta’ lift u sar investiment fil-;enerazzjoni ta’ ener;ija nadifa bl-istallazzjoni ta’ pannelli foto-voltai/i.

Qed jitfassal ukoll rapport dwar li]vilupp tal-lokalità b’mod sostenibbli u kienet irran;ata bi//a art qrib l-ajruport li qed tintu]a minn mijiet ta’ dilettanti li g[andhom passjoni g[all-ajruplani.

Dan kollu minbarra xog[ol ie[or li sar fil-lokalità bi s[ab bejn il-Gvern u lKunsill Lokali u li dettalji dwarhom ing[ataw waqt ]jara li s-Segretarju Parlamentari Chris Said g[amel f’{al Kirkop fejn iltaqa’ mas-Sindku Mario Salerno u ma’ kunsillieri o[ra. Huma ]aru x-xog[lijiet li qed jitwettqu. Chris

media•link COMMUNICATIONS

Said qal li bl-investiment ta’ flus li sar fit-toroq ta’ {al Kirkop, issa din illokalità g[andha qafas tajjeb ta’ toroq.

Is-Segretarju Parlamentari Chris Said fakkar li bl-g[ajnuna tal-MEUSAC, ilKunsill Lokali {al Kirkop akkwista madwar miljun ewro f’fondi mill-Pjan g[allI]vilupp Rurali tal-Unjoni Ewropea.

Permezz ta’ dawn il-flus il-Kunsill Lokali se jirrestawra l-fdalijiet tal-imtalla’ (trejqa fil-kampanja mibnija fis-Seklu XVIII), il-katakombi Paleo-Kristjani u barriera medjevali. Il-pro;ett kollu jdur madwar Pjazza }erniq.

Is-Segretarju Parlamentari Chris Said sa[aq li dawn il-pro;etti kollha huma xhieda tal-impenn tal-Gvern li jkompli jg[in lill-Kunsilli Lokali biex jag[mlu ddifferenza fil-lokalitajiet.