2011_11_14

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 12,970

€0.45

It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Ba;it 2012

ILLEJLA JITRESSAQ IL-BA:IT

L-a[[ar a[barijiet, opinjonijiet u l-modi diversi kif tista’ ssegwi d-diskors tal-lejla tal-Ministru tal-Finanzi.

Il-[olqien tax-xog[ol, u t-tnaqqis tad-defi/it prijorità

Ara pa;ni 3, 8, 9 u 32

Politika lokali

Il-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, ikompli jikkritika l-pro;etti tat-toroq arterjali li qed isiru b’fondi mill-UE, waqt li l-PN isostni li l-politika ta’ Muscat mhix sinonima mal-g[aqal u l-prudenza Ara pa;ni 4 u 5

L-Italja

Mario Monti jin[atar b[ala l-Prim Ministru l-;did Taljan wara r-ri]enja ta’ Berlusconi

– il-PM Lawrence Gonzi ■ Il-kooperazzjoni ta’ dawk kollha involuti kru/jali g[all-futur tal-Air Malta Il-Ba;it li se jkun se jkunu fuq quddiem nett talippre]entat illejla filprijoritajiet tal-Gvern, Parlament se jkun wie[ed li spe/jalment f’dak li g[andu permezz tieg[u l-Gvern jil[aq x’jaqsam mal-[olqien taxl-o;;ettivi tal-g[aqal filxog[ol u aktar in/entivi biex [olqien tax-xog[ol, flin-nisa jo[orgu ja[dmu. istabbiltà finanzjarja u fil-mira Il-Prim Ministru qal li se li g[andu l-Gvern biex jsir investiment sostanzjali ikompli jnaqqas d-defi/it talwkoll biex ting[ata lpajji]. g[ajnuna lill-familji, Il-Prim Ministru u Kap talspe/jalment dawk bit-tfal. FilPartit Nazzjonalista, qasam tas-sa[[a, il-Prim Lawrence Gonzi qal dan Ministru qal li l-Gvern se f’intervista li saritlu fuq Radio jkompli jinvesti u qal li se 101. jkun hemm g[ajuna spe/ifika Mistoqsi dwar il-Ba;it, ilg[al minn qed jiffa//ja lPrim Ministru qal li dan se mard, spe/jalment dawk li jkun wie[ed mill-aktar Ba;its qed jg[addu mill-marda kerha important fl-istorja tal-pajji] tal-kan/er, fejn il-Gvern irid g[ax se jitfassal fi ]mien jag[mel differenza f’dan ildiffi/li [afna g[all-Ewropa u qasam. Il-Prim Ministru qal li g[ad-dinja min[abba lse jsir investiment kbir ukoll maltemp ekonomiku serju fil-qasam tal-anzjani, fejn l[afna li fl-a[[ar 100 sena ma Gvern se jg[in lill-anzjani u kienx hawn b[alu. It-tkabbir lill-pensjonanti biex dawn ekonomiku, il-konsolidazzjoni ikunu jistg[u jikkumpensaw fiskali u l-[olqien tax-xog[ol ftit g[all-g[oli tal-[ajja. g[al pa;na 5

Ara Pa;na 10

Basketball

Il-Gvern jg[addi art pubblika lill-MBA u jg[inha tinvesti €300,000 biex tinfeta[ sala ;dida tal-basketball u fa/ilitajiet ;odda f’Ta’ Qali Ara pa;na 14

Sport Malta lbiera[ ing[aqdet mal-kumplament tal-pajji]i tal-Commonwealth u fakkret il-vittmi kollha ta]-]ew; gwerer dinjija f’dak li hu mag[ruf b[ala Jum it-Tifkira. Il-qofol ta/-/erimonja ntla[aq quddiem il-monument tal-Gwerra fil-Floriana fejn l-og[la awtoritajiet tal-pajji] po;;ew kuruni tal-peprin, li hu s-simbolu ta’ din il-;urnata. Spikkat ukoll il-pre]enza tal-veterani tal-gwerra – li minn sena g[al o[ra sfortunatament qed jonqsu – g[alkemm ta’ min jammira lil dawk li g[adhom [ajjin minkejja, li ma jitilfux din l-okka]joni biex iwasslu l-messa;; tag[hom [alli d-dinja ma tinsiex minn dak li kellha tg[addi ftit de/enji ilu biex illum qed ingawdu perijodu ta’ pa/i fl-Ewropa. (Ritratt> Alex Degabriele) Ara wkoll pa;na 3

Victoria Hotspurs hu t-tieni tim G[awdxi li irnexxielu jg[addi g[at-tielet round tal-U*Bet FA Trophy flimkien ma’ Xewkija Tigers, wara li lbiera[ intlag[bu aktar partiti mit-tieni round. Avvanzaw ukoll Si;;iewi, St. Patrick, Dingli u Luqa SA, li eliminaw lil }urrieq bil-penalties Ara pa;ni 17 u 18


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Lokali 5

G[ajnuna lill-familji, l-anzjani u l-pazjenti tal-kan/er minn pa;na 1

Il-Prim Ministru qal li se jkun hemm investiment ukoll fledukazzjoni, fl-ambjent u tturi]mu, li huma lkoll pilastri importanti tal-Gvern. Il-Prim Ministru qal li kull de/i]joni li se ttie[ed fil-Ba;it se tkun wa[da importanti ferm u li se tag[mel id-differenza fil[ajja tal-familji Maltin. Hu g[alhekk, sa[aq il-Prim Ministru, li hi de/i]joni g[alkollox irresponsabbli minna[a tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Muscat, li qal li jog[la kemm jog[la ]-]ejt, hu se jra[[as il-kontijiet tad-dawl u lilma. Din hi illu]joni irresponsabbli min-na[a talKap tal-Oppo]izzjoni, u dan hu /ar g[ax il-prezz ta]-]ejt jiddettah is-suq internazzjonali

u mhux Joseph Muscat. Meta kien qed jitkellem dwar r-ristrutturar tal-Air Malta, ilPrim Ministru g[amel appell lil dawk kollha involuti biex jag[mlu [ilithom kollha biex titran;a s-sitwazzjoni pre]enti. Il-Prim Ministru qal li jemmen li hu vitali li l-Air Malta ti;i ristrutturata, u g[alhekk ilGvern qed jo[ro; il-miljuni, anki jekk l-istess miljuni jista’ jinvestihom fi pro;etti o[ra. Madankollu, hemm b]onn talkooperazzjoni s[i[a tal-unions u tal-[addiema tal-Air Malta. Waqt din l-intervista, il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar ittwissija li [ar;et millKummissjoni Ewropea dwar ddefi/it tal-pajji]. Il-Prim Ministru qal li l-mira li d-defi/it jin]el sa ta[t it-3 fil-mija sal-

a[[ar tas-sena mhux ambizzju]a u g[alhekk g[andna nibqg[u nag[mlu dak kollu ne/essajru biex in]ommu l-finanzi tal-pajji] fuq sisien sodi. Il-Prim Ministru qal li wara l-esperjenza tal-a[[ar snin, fejn diversi pajji]i li ma [adux [sieb flushom spi//aw ida[[lu mi]uri ta’ awsterità [orox, l-Unjoni Ewropea riedet tag[mel anali]i biex kemm jista’ jkun is-sitwazzjoni ma tirrepetix ru[ha. Lawrence Gonzi qal li fl-anali]i li saret, ilKummissjoni Ewropea g[arfet li l-maltemp jaf ji]died fis-snin li ;ejjin u allura qed tg[id lillpajji]i kollha biex joqog[du aktar attenti. Il-Prim Ministru qal li meta g[amlet l-anali]i, ilKummissjoni Ewropea kienet

qed tara l-istatistika tal-ewwel disa’ xhur f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ Malta; però flistatisti/i ta’ Ottubru u ta’ Novembru sa issa wie[ed jista’ jasal g[all-konklu]joni li nil[qu l-miri tag[na. :ejna g[al din ilkonklu]joni, sa[aq il-Prim Minstru, fuq statistika li m’g[andhiex il-Kummissjoni Ewropea. Il-Prim Ministru qal li l-Gvern hu fidu/ju] li ddefi/it jin]el g[al 2.9 fil-mija, u s-sena ta’ wara jin]el g[al 2.5 fil-mija. Dan qed ji;ri, sa[aq ilPrim Ministru, filwaqt li l-pajji] ;ar tag[na, l-Italja, qed i]id ilVAT minn 20 fil-mija g[all-21 fil-mija. Dwar it-Task Force tatTrasport Pubbliku, il-Prim Ministru qal li din hi wa[da mir-riformi important li g[amel

il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern li wasslu biex kien hawn bidla s[i[a fil-pajji]. Dwar il-vot ta’ fidu/ja filGvern li g[adda mill-Parlament it-Tlieta li g[adda, il-Prim Ministru qal li dan talbu hu stess g[ax ried li jibg[at messa;; /ar lil kul[add – inklu] lill-investituri Maltin u barranin – li l-Gvern hu stabbli u li g[andu l-fidu/ja tal-grupp parlamentari kollu, u li l-Gvern jista’ jkompli miexi bil-pjan tieg[u. Kieku dan ma sarx, sa[aq il-Prim Ministru, lOppo]izzjoni kienet tkompli f’kull okka]joni li jkollha ti]ra’ d-dubju – l-istess Oppo]izzjoni mmexxija minn Joseph Muscat, li fi tliet snin u nofs kienet kapa/i tikkritika biss u ma sabet l-ebda alternattiva.

Ba;it li jitlob g[aqal u prudenza – Joseph Muscat ■ Il-politika ta’ Muscat toffri kollox barra dan – Il-PN

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Muscat qal li l-Partit Laburista ilu jag[mel ilproposti u se jibqa’ jag[milhom, i]da l-unika wa[da li mhux se jag[mel g[alissa hi dik dwar kif se jra[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Joseph Muscat qal dan waqt li kien qed jitkellem fi programm tar-radju fuq listazzjon Laburista, li matulu g[amel attakk fuq l-esponenti ewlenin tal-Gvern, b’mod

Sid ta’ bar arrestat fuq droga Ra;el ta’ 31 sena mill-Isla, li sa nhar is-Sibt kien qed imexxi bar f’Marsaxlokk, ;ie arrestat mill-Pulizija fl-istess bar meta nqabad jag[mel u]u millkokaina. Fil-lejl bejn is-Sibt u l{add, il-Pulizija marret f’dan ilbar fejn sabet lir-ra;el jibla’ xi [a;a, li wara rri]ulta li kien pakkett bid-droga kokaina. Filbar instab mi]ien, filwaqt li filvettura tieg[u nstabu wkoll [ames blokok ]g[ar tal-kokaina. Aktar tard saret ukoll tfittxija fir-residenza tieg[u, fejn instabet aktar droga kokaina kif ukoll xi pilloli ecstasy. Ir-ra;el mistenni jitressaq il-Qorti b’akku]i ta’ traffikar u pussess ta’ droga, kif ukoll li ppermetta tfal ta[t l-età li jiffrekwentaw listess bar.

spe/jali fuq il-Prim Ministru. Meta kien qed jitkellem dwar l-ekonomija, Joseph Muscat – li rrepeta li hu ekonomista u jaf dwar dan issu;;ett – qal li hemm b]onn li jitne[[a x-xkiel biex tikber l-ekonomija u sa[aq li hemm b]onn bdil fil-prijoritajiet. Dwar il-Ba;it, Muscat qal li qed jistenna Ba;it mibni fuq l-g[aqal, li j;ib l-istabbiltà, biex il-familji u n-nego]ji jkunu jistg[u jippjanaw. Joseph Muscat tkellem

wkoll dwar il-vot ta’ fidu/ja li g[adda mill-Parlament nhar it-Tlieta u qal li dan g[adda, imma l-kri]i ma g[addietx. Su;;etti o[ra li tkellem fuqhom Joseph Muscat kienu SmartCity u r-riforma fittrasport pubbliku. Sadattant, il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija qal li meta Joseph Muscat jitkellem dwar il-[tie;a tal-g[aqal u lprudenza fil-politika ma jistax ikun kredibbli, g[ax fl-a[[ar tliet snin kien kollox minbarra

g[aqli u prudenti. Il-PN qal li fl-eqqel talkri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, Joseph Muscat ;ab ru[u u jibqa’ j;ib ru[u daqs li kieku l-kri]i ma te]istix. Minflok ta lkontribut tieg[u biex flimkien neg[lbu l-mew; tal-isfidi l;odda, Joseph Muscat g[amel [iltu biex ifixkel il-[idma ta’ Gvern iffukat. Anki issa, kompliet l-istqarrija, meta jidher /ar li l-maltemp mhux biss g[adu hemm i]da

mistenni jiqliel, Joseph Muscat jibqa’ jedha fl-log[ob parti;jan; jibqa’ jg[id li jekk ikun fil-Gvern ira[[as ilkontijiet tad-dawl u l-ilma, i]da kif ma jg[idx. Il-verità hi li l-politika ta’ Joseph Muscat tfalli pajji] u tix[et pi]ijiet kbar fuq ilfamilji Maltin g[ax hi kollox minbarra g[aqlija u prudenti. L-g[aqal u l-prudenza mhumiex sinonimi malpolitika ta’ Joseph Muscat, temm jg[id il-PN.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

2 Lokali

Il-Ba;it dirett fuq Net TV, l-internet u l-mobile ■ Suppliment spe/jali fil-[ar;a ta’ g[ada ta’ IN-NAZZJON Il-pubbliku llejla se jkollu l-fa/ilità li jsegwi d-diskors tal-Ba;it mhux biss permezz tat-televi]joni u r-radju i]da wkoll bl-internet u sa[ansitra bil-mobile. Kif ji;ri kull sena, Media.link Communications tkun minn ta’ quddiem li twasslilkom servizz iddettaljat ta’ dak kollu li jkun qed ji;ri fil-Parlament, kif ukoll tal-mi]uri li jkunu t[abbru millMinistru Tonio Fenech. Net Television se jkun qed itella’ programm spe/jali li jibda fis-6pm b’xandira diretta tal-wasla tal-Ministru Tonio Fenech fil-Palazz tal-President, ilBelt Valletta, li l-ewwel imur g[and ilPresident George Abela u jippre]entalu kopja tad-dokumenti tal-Ba;it, u wara, fis-6.30pm jinqara d-diskors tal-Ba;it, li se jixxandar dirett ukoll. Hekk kif jispi//a d-diskors ikun hemm bullettin spe/jali ta’ Net News bid-dettalji tal-Ba;it, li matulu tixxandar dirett lkonferenza tal-a[barijiet mill-Prim

Ministru Lawrence Gonzi. Fi tmiem l-a[barijiet, se jkun qed jittella’ programm spe/jali fl-istudio bissehem ta’ diversi mistiedna, fosthom ilPrim Ministru, Lawrence Gonzi, u lMinistru Tonio Fenech. F’dan ilprogramm jixxandru wkoll l-ewwel reazzjonijiet tal-imsie[ba so/jali g[allBa;it tas-sena d-die[la. F’dak li g[andu x’jaqsam mar-radju, Radio 101 se jwasslilkom programm spe/jali li jibda fil-5pm, li matulu Antoine Borg jippre]enta l-programm Newsdesk. Wara l-a[barijiet tas-6pm, Radio 101 jing[aqad mal-Parlament fejn jixxandar id-diskors tal-Ba;it. Wara, tixxandar ukoll il-konferenza tal-a[barijiet tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, biex il-;urnata tag[laq bil-programm Newsdesk, li jer;a’ jibda g[all-[abta tad-9pm. Sadattant, fl-edizzjoni ta’ g[ada ta’ INNAZZJON, se jkun hemm suppliment spe/jali dwar il-Ba;it b’anali]i ddettaljata

Rumen fil-periklu tal-mewt wara ;lieda Rumen ta’ 29 sena jinsab fil-periklu tal-mewt wara ;lieda li se[[et fi Triq San :or;, San :iljan, kmieni lbiera[, g[all[abta tal-4.30am. Ir-ra;el u Rumen ie[or ta’ 36 sena – huma joqog[du San Pawl il-Ba[ar – instabu bid-dmija kaw]a ta’ xi feriti li kienu sofrew allegatament minn strument li jaqta’ u bil-ponta waqt argument. Ir-ra;el l-ie[or, ta’ 36 sena, g[andu ;rie[i ta’ natura [afifa. Il-Pulizija qed i]]omm ra;el ta’ 42 sena biex jg[inha fl-investigazzjoni. Il-Ma;istrat Neville Camilleri [atar numru ta’ esperti biex jassistuh fl-inkjesta. IT-TEMP

UV INDEX

3

IT-TEMP ftit imsa[[ab, b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Grigal, li jdur [afif mit-Tramuntana IL-BA{AR moderat, li jsir [afif g[al moderat IMBATT baxx mix-Xlokk il-Lvant TEMPERATURA l-og[la 19˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a tra//a 1.9mm Xita mill-1 ta’ Settembru 121.4mm IX-XEMX titla’ fis-06.36 u tin]el fil-16.56

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TNEJN L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C

IT-TLIETA L-og[la 19˚C L-inqas 12˚C

L-ERBG{A L-og[la 19˚C L-inqas 12˚C

IL-{AMIS L-og[la 20˚C L-inqas 12˚C

IL-:IMG{A L-og[la 20˚C L-inqas 12˚C

UV

UV

UV

UV

UV

3

3

3

3

3

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 26˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 10˚C xemxi, Ateni 11˚C imsa[[ab, Li]bona 19˚C ftit imsa[[ab, Berlin 07˚C xemxi, Brussell 06˚C imsa[[ab, il-Kajr 23˚C ftit imsa[[ab, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 06˚C im/ajpar, Frankfurt 06˚C ftit imsa[[ab, Milan 13˚C im/ajpar, Istanbul 10˚C imsa[[ab, Londra 16˚C xemxi, Malta 15˚ imsa[[ab, Madrid 17˚C imsa[[ab, Moska 01˚C imsa[[ab, Pari;i 13˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 18˚C bix-xita, Ruma 16˚C xemxi, Tel Aviv 26˚C xemxi, Tripli 20˚C ftit imsa[[ab, Tune] 21˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 06˚C xemxi, Zurich 07˚C im/ajpar, Munich 02˚C im/ajpar, Stokkolma 04˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 03˚C imsa[[ab

tal-mi]uri li se jkunu m[abbra llejla. Anki s-sit MaltaRightNow.com se jkun qed itella’ siltiet mid-diskors tal-Ministru Tonio Fenech f’[in reali. F’dak li g[andu x’jaqsam mal-internet, fuq is-sit www.doi.gov.mt se jkun hemm id-diskors tal-Ba;it hekk kif il-Ministru Tonio Fenech jispi//a d-diskors. Se jkun hemm ukoll l-estimi finanzjarji, kif ukoll l-Economic Survey. Barra minn hekk, tard illejla fuq l-istess sit ikun hemm audio recording taddiskors tal-Ba;it, waqt li g[ada jkun hemm online ukoll l-audio u l-video recordings tal-konferenza stampa li se jag[tu l-Prim Ministru u l-Ministru talFinanzi illejla. Barra minn hekk, waqt ilpre]entazzjoni tal-Ba;it, il-pubbliku se jkun jista’ jsegwi l-informazzjoni dwar ilmi]uri u l-inizjattivi m[abbra fuq il-pa;na uffi/jali fuq Facebook u Twitter, li hi Malta Budget.

Din is-sena wkoll, g[all-ewwel darba, hemm il-possibbiltà li l-pubbliku jsegwi la[[ar informazzjoni fuq l-ismartphone permezz tal-application Malta Budget g[all-Iphone, l-Ipad u l-Android. Wara li jitressaq il-Ba;it, il-pubbliku jkun jista’ j/empel fuq il-linja 188, biex jing[ata l-informazzjoni jew jistaqsi xi mistoqsijiet. Mil-lum, din il-linja ta’ informazzjoni se tkun qed tit[addem sa nofs il-lejl, filwaqt li minn g[ada, sa nhar il-{add 27 ta’ Novembru, il-pubbliku se jkun jista’ j/empel bejn it-8am u t-8pm, bis-Sibt u l-{add inklu]i. Min irid jista’ jibg[at ukoll email fuq malta.budget@gov.mt. Minn g[ada wkoll, kopji stampati talBa;it g[all-prezz ta’ €2.50, l-estimi finanzjarji g[all-prezz ta’ €5, u lEconomic Survey g[all-prezz ta’ €5 se jkunu g[all-bejg[ mill-uffi//ju tas-sales tad-Dipartiment tal-Informazzjoni, f’Misra[ Kastilja, il-Belt Valletta.

Jittajru f’]ew; in/identi separati i]da mhumiex fil-periklu li jmutu F’in/ident li se[[ is-Sibt filg[axija, g[all-[abta tas6.30pm, ra;el li l-identità tieg[u g[ad trid ti;i stabbilita, sofra ;rie[i ta’ natura gravi wara li ntlaqat meta kien miexi fi Triq Di/embru Tlettax, fil-Marsa. Jidher li dan ir-ra;el kien miexi f’din it-triq meta ntlaqat minn vettura tat-tip Toyota Hilux li kienet misjuqa minn ra;el ta’ 61 sena minn {a] }abbar, li

kien sejjer fid-direzzjoni lejn il-Belt Valletta. Ir-ra;el li ntlaqat ma jinsabx filperiklu tal-mewt. F’in/ident ie[or li se[[ isSibt filg[axija wkoll, ftit qabel l-in/ident fil-Marsa, mara ta’ 66 sena minn Ra[al :did sofriet ;rie[i ta’ natura gravi meta ttajret fi Triq G[ajn Dwieli, f’Ra[al :did. Il-mara ntlaqtet minn karozza Honda Civic misjuqa minn ra;el ta’ 27

sena minn {a] }abbar, li kien sejjer fid-direzzjoni lejn Bormla. Din il-mara wkoll mhix fil-periklu talmewt. Sadattant, il-Pulizija identifikat lir-ra;el li miet meta ttajjar fi Triq Aldo Moro, il-Marsa, fil-lejl bejn il-:img[a u s-Sibt. Ir-ra;el, li g[andu 23 sena, hu minn Burkina Faso, i]da residenti fi/-?entru Miftu[ ta’ {al Far.

B[al-lum 25 sena Monsinjur Achille Silvestrini, is-Segretarju talKunsill g[all-Affarijiet Pubbli/i tal-Knisja wasal Malta biex imexxi delegazzjoni tal-Knisja filKummissjoni M[allta mwaqqfa flimkien malGvern min[abba d-diversi problemi li kienu je]istu fir-relazzjonijiet ta’ bejniethom. Hu sostna li bejn i]-]ew; na[at kien g[ad hemm problemi li w[ud minnhom kienu delikati u ma kienx se jkun fa/li li jkunu solvuti. Sadattant, il-Prim Ministru, Karmenu Mifsud Bonnici, [abbar li l-10 ta’ Frar – il-festa tan-Nawfra;ju ta’ San Pawl – kienet se ter;a’ ssir btala pubblika. Hu [abbar dan f’konferenza tanNisa So/jalisti fil-Belt, fi sforz biex jipprova jnessi dak kollu li kien g[amel il-Partit tieg[u fil-15-il sena ta’ qabel. A[bar o[ra kienet dwar Patri Giustino Sciortino, li flimkien ma’ Isqof Taljan u ]ew; patrijiet o[ra Fran;iskani, f’April ta’ qabel kienu g[amlu ]mien “mi]mumin” fil-Libja. Huma waslu Malta akkumpanjati mill-Vi/i Ministru g[all-Affarijiet Barranin Libjan.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Lokali 3

L-og[la awtoritajiet tal-pajji] matul il-Quddiesa li saret fil-Konkatidral ta’ San :wann, u (lemin) veterani tal-gwerra jattendu g[a/-/erimonja fil-Floriana (Ritratti> Alex Degabriele)

JUM IT-TIFKIRA

M’g[andniex ninsew is-sagrifi//ji ta’ dawk li mietu fil-gwerer – L-Ar/isqof Pawl Cremona Is-sagrifi//ju ta’ dawk kollha li tilfu [ajjithom filgwerer m’g[andux jintesa, filwaqt li hu d-dmir ta’ kull Nisrani li ja[dem favur il-pa/i. Dan sostnieh l-Ar/isqof ta’ Malta, Pawl Cremona, flomelija waqt il-Quddiesa li hu mexxa fl-okka]joni ta’ Jum itTifkira, fil-Konkatidral ta’ San :wann, ilbiera[ filg[odu. F’dan il-jum jitfakkru l-vittmi kollha ta]-]ew; gwerer dinjija. L-Ar/iqsof tkellem ukoll dwar r-rwol importanti talfamilja fis-so/jetà, li trid isservi biex twassal il-valuri lill-;enerazzjonijiet tal;ejjieni, filwaqt li wissa li labbu] fuq l-ambjent se jkollu effetti negattivi g[all-bniedem. Sadattant, folla sostanzjali ta’ persuni, ilbiera[ assistiet g[at-tqeg[id tal-kuruni quddiem il-Monument talGwerra fil-Floriana, f’/erimonja li segwiet din ilQuddiesa. Wara li ndaqq l-innu Malti u ;ew sparati ]ew; tiri ta’

kanun b’sinjal ta’ rispett, sar it-tqeg[id tal-kuruni millPresident ta’ Malta, George Abela, mill-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, millIspeaker tal-Parlament, Michael Frendo, mill-Kap talOppo]izzjoni, Joseph Muscat u minn awtoritajiet o[rajn, fosthom il-Prim Im[allef u xi Ambaxxaturi residenti f’Malta. :iet ippre]entata wkoll kuruna mill-istudenti tal-Kulle;; Santa Tere]a. Attendew ukoll xi veterani tal-gwerra u l-familji tag[hom, filwaqt li //erimonja ntemmet b’parata tal-Forzi Armata u l-Korp talPulizija bis-sehem tal-istess veterani. Minkejja li Jum it-Tifkira ji;i //elebrat fil-11 ta’ Novembru, i/-/erimonji uffi/jali jsiru l-{add ta’ wara. Jum it-Tifkira jitfakkar f’diversi pajji]i madwar iddinja, spe/jalment fil-pajji]i tal-Commonwealth u flEwropa.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

4 Lokali KUNSILLI LOKALI

€17.5-il miljun mill-UE Il-PL kontra bl-g[ajnuna tal-Gvern l-pro;etti u jrid Fit-tliet snin li g[addew, il-Gvern g[en g[aqdiet mhux-governattivi u kunsilli lokali jassorbu €17.5-il miljun f’fondi Ewropej biex iwettqu 80 pro;ett jew inizjattiva differenti. Dan g[amlu billi pprovdielhom madwar €2 miljuni permezz tal-Fondi ta’ Ko-Finanzjament amministrati mis-Segretarjat Parlamentari responsabbli mill-kunsilli lokali. Dawn il-flus jag[mlu tajjeb g[all-parti tal-finanzjament li jkunu jridu jin[ar;u mill-Kunsilli Lokali u lNGOs rispettivament meta dawn jakkwistaw fondi Ewropej g[all-pro;etti tag[hom. Id-dettalji ng[ataw waqt konferenza tala[barijiet indirizzata mis-Segretarju Parlamentari Chris Said, u li matulha ng[ataw dettalji dwar ilpro;ett The CAP – Constructing a Resalient Future’li jinvolvi l-i]vilupp ta’ sistema agrikola

organika u sostenibbli u t-tixrid ta’ informazzjoni dwarha. Il-pro;ett qed isir fil-limiti tal-Ba[rija bi s[ab bejn il-Permaculture Research Foundation u l-Kunsill Lokali tar-Rabat. Il-finanzjament Ewropew inkiseb mid-DG Agriculture and Rural Development tal-UE u mill-Fondi ta’ KoFinanzjament tal-Gvern Malti. Peppi Gauci mill-Permaculture Research Foundation spjega li b[ala parti mill-pro;ett qed ji;u organizzati korsijiet u workshops biex i]]g[a]ag[ li jg[ixu f’zoni urbani ji;u f’kuntatt dirett man-natura. Isiru wkoll ]jarat minn tfal taliskola u jing[ata tag[lim dwar il-prin/ipji u tt[addim ta’ eko-sistemi. Barra minn hekk, rappre]entanti tal-Fondazzjoni qed jie[du sehem f’diversi attivitajiet organizzati mill-kunsilli lokali.

itellef il-fondi Ewropej Il-Ministeru g[allInfrastruttura, it-Trasport u l-Komunikazzjoni qal li g[al darb’o[ra, id-diskors tal-Mexxej Laburista ma kien jikkonsisti f’xejn [lief fi tmaqdir u kritika distruttiva fuq kull pro;ett li g[addej b[alissa filpajji]. Il-Ministeru qal li jispikka n-nuqqas ta’ responsabbiltà ta’ Joseph Muscat meta dan maqdar il-fatt li b[alissa qed isiru g[add ta’ pro;etti fit-toroq arterjali ewlenin. Li kien g[alih, dawn ma sarux g[alissa, u dan ifisser biss li jrid lil Malta titlef madwar €34 miljun ta’ fondi Ewropej biex isiru pro;etti ta’ toroq li b’kollox jiswew €40 miljun. G[al Joseph Muscat, sa[aq il-Ministeru, il-Gvern qatt ma messu beda x-xog[ol fi Triq ilKunsill tal-Ewropa u fi Triq Garibalidi f’{al Luqa, Xatt l-G[assara tal-G[eneb fil-Marsa, Triq il-Marfa u Triq ix-Xewkija f’G[awdex. Skont hu, dan hu ppjanar [azin. G[ar-raba’ darba f’inqas minn xahar, l-Oppo]izzjoni re;g[et tka]at bil-Gvern g[ax dan [allas lis-sidien tal-art f’Rika]oli biex setg[et tibda tinbena SmartCity. Joseph Muscat, fuq ir-radju tal-Partit Laburista re;a’ kkonferma li jekk xi darba jkun filGvern mhux se j[allas g[all-proprjetà privata li jie[u. L-istqarrija tkompli tg[id li l-Gvern, qabel ma beda lbini ta’ SmartCity Malta, [allas biex ;iet esproprijata

l-art u biex jag[ti alternattiva lill-fabbriki li kienu g[adhom qed joperaw biex ikomplu bixxog[ol tag[hom. Li kien g[al tal-PL, is-sidien ma [adu xejn. Li ma semmiex Joseph Muscat hu li l-kumpanija SmartCity Malta t[allas ilkera ta’ dik l-art f’Rika]oli. Dan jirri]ulta mill-kuntratt li l-Oppo]izzjoni kienet ivvutat favurih ukoll. Joseph Muscat, b[alma jag[mel is-soltu, ipprova jbe]]a’ li]-]g[a]ag[ li g[a]lu l-ICT g[all-istudju tag[hom li mhumiex se jsibu xog[ol fi SmartCity g[ax skont hu dan ilkun/ett falla, meta g[adu lanqas beda. Madankollu, sa[aq ilMinisteru, imkien ma ssemma li mhawn l-ebda persuna ggradwata f’dan ilqasam li tinsab bla opportunità ta’ xog[ol. Dwar it-trasport pubbliku, il-Mexxej Laburista pprova jpin;i di]astru li ma je]istix. Il-medja ta’ 24% ]ieda fil-passi;;ieri u ttitjib fl-esperjenza talpassi;;ieri juri li mhawnx is-sitwazzjoni [azina li qed jg[id biha Joseph Muscat. Il-Gvern u l-operatur huma konxji mill-ftit problemi lokalizzati u qed jittie[du lmi]uri biex id-diffikultajiet ikkaw]ati mill-kon;estjoni jkunu indirizzati. Dan qed jinkwieta lill-Kap Laburista, li jibqa’ jsostni li l-a[jar politika g[attrasport pubbliku hi lpolitika tieg[u – ji;ifieri, li ma jsir xejn u j[alli kollox g[al ri[u.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

6 Lokali

Bold 9900 – l-irqaq Blackberry fis-suq Dan l-a[[ar Blackberry introdu/ew fis-suq mudell ;did ‘Dakota’ mag[ruf ukoll b[ala lBlackberry Bold 9900. F’suq mill-aktar kompetittiv talismartphones li fih RIM g[adhom fuq quddiem i]da bliPhone, Samsung bl-u]u talAndroid, u issa n-Nokia bl-u]u tal-Windows Mobile jippruvaw ikabbru sehmhom, it-tibdil u linnovazzjoni saru me[tie;a iktar qatt minn qabel. B’mod partikulari dan ilmudell tal-Blackberry jispikka g[all-fatt li hu l-irqaq mowbajl li [ar;u s’issa bi [xuna ta’ 10.5 millimetri b’kuntrast malmudelli l-o[ra tal-Blackberry fosthom it-Torch huma xi ftit goffi. G[alkemm ]amm id-dehra tradizzjonali, jin[ass li hu mowbajl iktar robust millo[rajn bl-u]u ta’ stainless steel mad-dawra kollha u fid-dehra jixbah il-Blackberry Bold 9000. Dakota joffri kamera 5 Megapixel, videos HD 720p, 768MB Ram processor 1.2 Ghz u ovvjament Qwerty keyboard b’daqs verament adatt. F’dak li g[andu x’jaqsam ma’ emails, messa;;i u networks so/jali, m’hemmx dubju li Blackberry jibqa’ fuq quddiem nett. Wie[ed ikollu a//ess kontinwu daqslikieku jinsab luffi//ju u fil-[ajja mg[a;;la tal-lum il-[in hu l-iktar ri]orsa importanti. Aspett ie[or

impressjonanti hu l-pre/i]joni tal-GPS, tant li f’diversi postijiet il-mowbiajl tag[na l-post pre/i] fejn konna b’kuntrast ma’ mudelli u ditti o[rajn li fihom l-istess features i]da li ;ieli jmorru ]ball b’distanzi notevoli. Aspett ie[or po]ittiv hu t-touch screen, li kompla jkun irfinut u hu fa/li [afna biex jintu]a. Minn na[a l-o[ra wa[da millproblemi ewlenin hi l-batterija, li tkun te[tie; li tkun i//ar;jata kuljum. Ta’ min jg[id ukoll li peress li dan il-mudell hu rqaq, il-batterija kellha ti/kien xi ftit. G[al dawk li j[obbu jisimg[u rradju, ta’ min jg[id li g[al xi ra;uni l-mudelli tal-Blackberry ma fihomx FM antenna. Hemm ukoll limitazzjoni fil-kamera li minkejja li hi 5MP ma fiha lebda zoom. Vanta;;i L-irqaq Blackberry fis-suq, laqwa mowbajl g[all-emails u forom o[ra ta’ komunikazzjoni l-aktar u]ati fl-uffi//ji. }vanta;;i Il-batterija ma ddumx iktar minn ;urnata, kwalità tar-ritratti di]appuntanti u ming[ajr FM radio

Dan il-mowbajl jinsab g[allbejg[ mill-[wienet ta’ Vodafone li ;entilment offrewlna l-opportunità li nippruvaw dan il-mowbajl.

Blackberry Bold 9900 li g[andu [xuna ta’ 10.5 millimetri biss

Aktar sigurtà fil-BOV Internet Banking Il-Bank of Valletta g[adu kemm nieda l-BOV Protect servizz li hu msa[[a[ b’pakkett ta’ software li qieg[ed ji;i offrut lill-klijenti ming[ajr [las. Il-BOV Protect jipprovdi saff ie[or ta’ sigurtà fuq l-internet fuq il-kompjuter personali tal-klijent. “Filwaqt li s-sistemi talBank huma msa[[a b’infrastruttura ta’ sigurtà state ofthe-art, il-kompjuters personali li l-klijenti tag[na ju]aw biex jag[mlu t-transazzjonijiet tag[hom bl-internet banking jistg[u jkunu infettati minn software malizzju] (malware) iddisinjat biex jistimula sitwazzjonijiet li jkunu jistg[u jwasslu g[all-qerq fuq libbankjar online. Issa, bl-istallazzjoni tal-BOV Protect service, il-klijenti tag[na jistg[u jipprote;u l-kompjuters personali tag[hom u j]ommuhom nodfa minn [idma finanzjarja malware, biex b’hekk isa[[u

s-sigurtà meta jkunu online,” qal Michael Galea, l-Uffi/jal Kap tal-Operatur fil-Bank of Valletta. Il-BOV Protect jista’ jinkiseb bla [las u s-software jista’ jitni]]el fa/ilment u jkun stallat permezz tal-websajt tal-Bank of Valletta’s www.bov.com. La darba jkun stallat, is-software ma jkollux [tie;a ta’ manutenzjoni partikulari jew interventi o[ra, i]da ji;bed l-attenzjoni ta’ min ikun qieg[ed ju]a l-kompjuter jekk jinnota m;iba riskju]a [afna u\jew malware finanzjarja fuq il-PC. BOV Protect hu ddisinjat biex joffri protezzjoni awtomatika lill-klijenti li jkunu da[lu fil-websajt talBOV jew is-servizzi tal-internet banking tal-BOV. Hu jista’, madankollu, anke jkun issettjat biex jipprovdi protezzjoni fuq siti o[ra talinternet.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Lokali 7

Liberat fuq ka] ta’ korruzzjoni tal-li/enzji tas-sewqan Skrivan li kien ja[dem mal-Awtorità g[at-Trasport, illum mag[rufa b[ala Transport Malta, ma nstabx [ati li wettaq korruzzjoni meta kien jie[u l-flus biex jippro/essa /ertifikati foloz li g[andhom x’jaqsmu mat-teorija fil-li/enzji tas-sewqan. Il-Qorti tal-Appell Kriminali, ippreseduta mill-Im[allef Michael Mallia, ikkunsidrat il-fatt li David Gatt kien impjegat mal-Awtorità bejn April u Lulju tal-2006, u xog[lu kien li jippro/essa /-/ertifikati g[all-persuni li jkunu g[amlu le]ami tat-teorija. Wara, dawn l-istess persuni jkunu jistg[u jag[mlu t-test tal-prattika. F’Novembru li g[adda, il-Pulizija intalbet tinvestiga lil xi [add li kien mar g[at-test tal-prattika meta ma kienx g[adda mit-test tat-teroija. Irri]ulta li kien hemm [afna ka]ijiet simili u bdew jin[ar;u /ertifikati foloz biex wie[ed seta’ joqg[od g[at-tieni test. Il-fotokopji ta’ /ertifikati li fir-realtà lanqas biss e]istew kienu qeg[din ji;u ppre]entati. Fil-perijodu indikat, ]ew; persuni kienu jir/ievu l-applikazzjonijiet g[at-test tal-prattika. Dawn kienu Danilo Bezzina, li ammetta l-involviment tieg[u, u Gatt. Dwar Gatt, l-Ispettur Angelo Gafà qal fil-Qorti li waqt ilkors tal-investigazzjonijiet [are; li dan ma kienx jaf li //ertifikati li kienu qeg[din ji;u ppre]entati kienu foloz. Mandankollu, instructor ta’ Swallow Garage, Stephen Mallia, kien jie[u /ertifikati foloz, u Gatt kien jippro/essahom fil-break biex Mallia ma kienx ikollu g[alfejn jistenna fil-kju. Kien hemm perijodu meta kienet prattika komuni li liskrivani kienu ja//ettaw il-fotokopji tad-dokumenti. F’]ew; okka]jonijiet jew tlieta, Mallia ta lil Gatt Lm2 (ekwivalenti g[al €4.66). Il-Qorti qalet li fl-opinjoni tag[ha, Lm2 ma jistg[ux ji;u kkunsidrati b[ala [las jew kumpens g[ax-xog[ol li Gatt kien qed jag[mel. L-ammont hu minimu u ma hemm l-ebda relazzjoni bejn ix-xog[ol li kien isir minn Gatt u Mallia. Barra minn hekk, ma kien hemm l-ebda ftehim bejn ittnejn u li l-iskrivan kien jie[u biss il-flus meta kien jag[mel xog[lu. Il-Qorti g[alhekk irrevokat sentenza ta’ sitt xhur [abs sospi]i g[al 18-il xahar u lliberat lil David Gatt, li g[alih dehru l-Avukati Joseph Giglio u Stephen Tonna Lowell.

Progress fit-ta[ditiet bejn il-GWU u Arriva dwar ir-roster tax-xufiera Stqarrija ma[ru;a mill-GWU tg[id li f’laqg[a li saret bejn listess union u l-kumpanija Arriva, il-kumpanija qablet li tag[mel e]er/izzju biex tara kif tista’ ti;i implimentata l-proposta tal-union dwar roster a[jar g[all-[addiema. Il-GWU qalet li l-proposta ta’ roster ;did u ta’ inqas tbatija g[all-[addiema g[amlitha l-GWU, il-{amis f’laqg[a li saret bejn i]-]ew; na[at u li matulha ;ew diskussi diversi punti li jolqtu lill-[addiema. Fl-istess laqg[a, i]-]ew; partijiet qablu li kellhom jer;g[u jiltaqg[u, kif fil-fatt g[amlu. Il-GWU qalet li fil-laqg[a kien maqbul li l-e]er/izzju millArriva dwar il-proposta tag[ha jsir nhar it-Tlieta 15 ta’ Novembru, u l-GWU min-na[a tag[ha se tkun qed tg[arraf lill-[addiema b’dan l-e]er/izzju, filwaqt li tibqa’ bilpo]izzjoni tag[ha li s-sitwazzjoni g[andha tkun irran;ata. Flistess jum, qalet il-GWU, se jibdew sensiela ta’ laqg[at bejn i]-]ew; partijiet dwar l-ewwel Ftehim Kollettiv g[all[addiema tal-kumpanija.

Nibqg[u na[dmu bil-g[aqal u bil-prudenza Minkejja d-diffikultajiet li jinsab imdawwar bihom pajji]na, il-Gvern jinsab fidu/ju] li s-sagrifi//ji li qed iwettaq il-poplu Malti se jkomplu jag[tu l-frott. Filwaqt li j]omm saqajh flart, il-Gvern se jkompli jimxi bil-g[aqal u bil-prudenza, i]da hu mimli fidu/ja li se jkompli jikseb ri]ultati po]ittivi. Dan qalu l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, meta nhar il-:img[a indirizza l-laqg[at tal-Kumitati Sezzjonali tadDisa’ u l-G[axar Distrett fluffi//ji ta’ San :iljan u San :wann. Il-Prim Ministru qal li s-sitwazzjoni fil-pajji]i Ewropej qed turi diffikultajiet kbar u ttbassir mhux jeskludi l-possibbiltà ta’ ri/essjoni o[ra. Dan ikollu effett fuq pajji]na,

kif kellha r-ri/essjoni tas-sena li g[addiet. Minkejja dan, g[aliex il-Gvern immexxi mill-PN mexa bil-g[aqal, pajji]na irnexxielu jirba[ fuq il-mew;. Filwaqt li fil-pajji]i l-o[ra ]died il-qg[ad, f’pajji]na dan naqas. L-ekonomija kompliet miexja u l-Prim Ministru qal li jinsab fidu/ju] li sa tmiem is-sena, l-i]bilan/ ikun ni]el ta[t it-tlieta filmija. Dan ikun ifisser li Malta tkun wie[ed mill-ftit pajji]i li din is-sena jirnexxielhom jin]lu ta[t dan il-livell. Il-Prim Ministru qal li minkejja dawn ir-ri]ultati, ilGvern irid ikompli jmexxi bilg[aqal, kif dejjem g[amel. {add ma g[andu jistenna li g[aliex qed jinkisbu dawn irri]ultati, il-Gvern mhux se jkun prudenti. Il-Gvern hu ddeterminat li jkompli jimxi bil-g[aqal u bil-

prudenza, i]da b’fidu/ja s[i[a. Il-Prim Ministru qal li l-g[aqal dejjem kien il-karatteristika ta’ gvernijiet immexxijin mill-PN, u hekk se jkompli jag[mel. Hu lPartit Laburista li dejjem a;ixxa ming[ajr [sieb u g[aqal, kif qed jer;a’ jag[mel il-Kap tal-Oppo]izzjoni llum meta qed i]omm mistura lpjani li qed isostni li g[andu biex inaqqas it-tariffi tad-dawl u l-ilma. Il-Prim Ministru qal li l-PL g[andu jkun serju u jg[id xi pjani g[andu, li jridu jkunu indipendentement mill-prezz ta]-]ejt. Lawrence Gonzi qal li l-vot ta’ fidu/ja li talab filParlament kien propju g[aliex ried jag[ti messa;; /ar li lGvern li qed imexxi hu stabbli u ddeterminat li jkompli jmexxi lill-pajji] ’il quddiem.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

8 Opinjoni

Il-partit tal-ba[[ Jekk qatt kien hemm b]onn konferma ta’ kemm lOppo]izzjoni hi bla politika u maqtug[a mir-realtà, dan hu kkonfermat bl-aktar mod /ar f’dawn l-a[[ar ;img[at meta g[al kull stedina li saritilha biex tag[tina mqar [jiel dwar l-ideat tag[ha, din ;iet rifjutata. Xbajna nisimg[u lill-Partit Laburista u lil Joseph Muscat jirrepetu kemm il-poplu jrid bidla, kemm il-poplu hu frustrat u kemm il-poplu xeba’. Li ma jg[idux il-PL u Joseph Muscat hu li l-poplu, u b’mod partikulari l-partitarji Laburisti stess, xebg[u jisimg[u l-istess kantaliena ta’ qrid u quddiemhom jaraw listess partit li g[andu rekord ta’ telfiet. Il-poplu bir-ra;un irid bidla, irid bidla fil-Partit Laburista li wara 25 sena flOppo]izzjoni g[adu bla politika. Biex partit politiku jkun jista’ jissejja[ partit politiku, g[allinqas g[andu jkollu politika, jekk mhux fuq kollox, imqar dwar xi tema partiku-

lari; g[andu jkollu vi]joni u jkun kapa/i ja;;orna l-politika tieg[u skont ir-realtajiet tal-[ajja. I]da sfortunament g[al dan il-pajji], g[ad g[andna PL li lanqas hawn g[adu ma wasal. X’ba[ar jaqsam hemm bejn il-PL u l-PN fil-Gvern li kuljum jist[arre; dwar kif se jkompli jtejjeb il-kwalità tal[ajja ta’ kull wie[ed u wa[da minnha; dwar kif se jkompli jnaqqas d-defi/it ta’ pajji]na b’mod sostenibbli ta[t il-livell ta’ tliet fil-mija; dwar kif

jse[[u wa[da wara l-o[ra, ilPL huwa aljenat i[abbel mo[[u dwar kif jista’ jinfiltra sewwa fil-midja indipendenti billi ju]a l-;urnalisti ta’ midja differenti; dwar kif se jakkwista informazzjoni dwar nies li jista’ jag[mel storja dwarhom biex jie[u xi vanta;; politiku; dwar kif jo[ro; b’mozzjonijiet fil-Parlament li l-g[an tag[hom hu li jxekklu x-xog[ol tal-Gvern aktar milli jipproponu xi tibdiliet, su;;erimenti u proposti li jistg[u jkunu ta’ ;id g[al kul[add.

Il-poplu bir-ra;un irid bidla irid bidla fil-Partit Laburista li wara 25 sena fl-Oppo]izzjoni g[adu bla politika pajji]na g[andu jibqa’ kompetittiv, dwar kif se jag[mel lil pajji]na aktar attraenti g[all-investiment; u dwar kif se jibqa’ jo[loq ix-xog[ol f’pajji]na. Filwaqt li l-Gvern Nazzjonalista jibqa’ kommess biex jara r-riformi f’pajji]na

X’ba[ar jaqsam hemm bejn il-PN fil-Gvern li kuljum jitkellem dwar is-settur edukattiv f’pajji]na, dwar l-investiment kbir li qed isir fl-MCAST, l-ITS, l-iskejjel il-;odda u lUniversità sabiex it-tfal tag[na jkollhom l-opportunitajiet kollha possibbli u dwar kif se

jkomplu jing[ataw boro] ta’ studju biex ikomplu jit[arr;u u jispe/jalizzaw f’oqsma partikulari, u l-PL li dwar l-edukazzjoni qatt ma jg[idilna xejn. X’ba[ar jaqsam je]isti bejn dan il-Gvern li huwa impenjat li jibqa’ jag[ti s-servizz tas-sa[[a b’xejn u jkompli jra[[as ilmedi/ini biex fl-a[[ar sena u nofs di;à ro[su 176 medi/ina u l-PL li ma g[andux politika dwar is-sa[[a g[ajr li jbezza’ lill-batut li s-servizz tas-sa[[a se jsir bi [las. Jekk immorru ftit lura g[a]]mien meta l-Gvern Nazzjonalista kien qieg[ed jiddiskuti r-riforma fil-pensjonijiet, anke hawnhekk il-PL ma kellux po]izzjoni u dan wara weg[di kontra weg[di minn Alfred Sant li kien qed jit[ejja dokument s[i[ dwar il-pensjonijiet. Sfortunament, g[alkemm il-PL dejjem ippo]a ta’ tarka u [ajt ta’ kenn g[an-nies vulnerabbli, lanqas politika dwar il-pensjonijiet ma kellu. U f’mumenti ta’ in/ertezza kbira madwar lEwropa kollha, fejn g[andek Prim Ministri kbar li tilfu l-

minn Paula MIFSUD BONNICI mifbon@maltanet.net

fidu/ja tal-popli tag[hom, il;img[a l-o[ra l-Prim Ministru Lawrence Gonzi [ass il-[tie;a li jressaq fil-Parlament vot ta’ fidu/ja fil-Gvern g[ax [ass li lpoplu jixraqlu jkun jaf fejn qieg[ed mal-Gvern tieg[u. Il-vot g[adda bil-membri parlamentari kollha tal-PN jivvutaw favur. Hu vot li se jkompli jissarraf f’impenn kbir min-na[a tal-Prim Ministru biex ji]gura li lil dan il-pajji] ikompli jmexxih fl-a[jar interess talpoplu Malti u G[awdxi kollu. Dan filwaqt li l-partit tal-ba[[ ikompli jid[ak bin-nies dwar kif se jra[[as il-kontijiet tal-dwal u l-ilma bla ma jg[idilna x’inhuma l-proposti tal-Oppo]izzjoni b[ala alternattiva g[all-politika tal-Gvern.

Ba;it 2012 – Nilqg[u l-isfidi b’responsabbiltà Blessed are the young for they shall inherit our national debt.’Fra]i li qal Herbert Hoover, President Amerikan u li bil-Malti tg[id: “imberkin i]-]g[ar g[ax huma [a jirtu d-dejn nazzjonali.” Fra]i li tirrifletti ir-ra;unar ta’ [afna. Illum qed naraw l-effetti ta’ dan ir-ra;unar. Irridu nifhmu li d-dejn xi darba jrid jit[allas u l-kri]i li qeg[din fiha g[andha tfakkarna lkoll. G[alhekk, quddiem din ilkri]i Ewropea ta’ dejn, ilBa;it 2012 jie[u dimensjoni o[ra importanti mill-Ba;its tas-snin li g[addew – liggvernar tal-ekonomija g[attul u mhux g[all-immedjat. Fis-so/jetà fejn drajna li rridu kollox u kollox issa, din tista’ tistona ftit; imma biex ilpajji] ikun sostenibbli rridu politika ekonomika li ta[seb g[al g[ada daqs kemm ta[seb g[al-lum. Importanti g[alhekk li nwessg[u l-idea tag[na ta x’inhu Ba;it u x’irridu minnu. Kif? Nafu li r-rwol tal-gvern matul is-snin sar iktar limitat. Kellna diversi korporazzjonijiet tal-gvern li ;ew privatizzati. G[al din irra;uni, il-kontenut u t-tfassil tal-Ba;it inbidel. Illum, ilBa;it qieg[ed hemm biex jag[ti direzzjoni ekonomika fuq ba]i li di;à bnejna. Il-Ba;it irridu narawh b[ala g[odda ekonomika li tg[in lill-ekonomija tag[na teg[leb

l-isfidi u nsiru aktar kompetittivi. Irid ikun programm ekonomiku li jg[in lillkumpaniji u lill-[addiema tag[na jkunu kapa/i jkomplu jikkompetu ma’ dawk ta’ pajji]i barranin. Bir-riformi li ttie[du, lekonomija ta’ Malta tul dawn l-a[[ar snin la[qet livelli ta’ tkabbir og[la mill-medja Ewropea minkejja dan il-maltemp ekonomiku. Komplew jin[olqu aktar positijiet taxxog[ol, aktar nisa da[lu ja[dmu u l-qg[ad kompla jonqos. B’dawn ir-ri]ultati u lindustriji li qeg[din f’pajji]na nistg[u ng[idu li l-politika ekonomika ta’ pajji]na qieg[da t[alli l-frott tag[ha. Imma ma nistg[ux nibqg[u passivi – irridu nkomplu ntejbu mhux biss ir-ri]ultati tag[na, imma wisq aktar irridu nkomplu ninvestu filpotenzjal ta’ pajji]na u fil[addiema tag[na. Irridu nkomplu nkunu attraenti g[all-investitur. G[alhekk, fattur kru/jali f’dan il-Ba;it hu l-qag[da fiskali ta’ pajji]na; din trid tkompli titjieb. G[alhekk, ma rridux nag[tu biss kas talkwantità tal-infiq imma talkwalità tal-infiq. Id-defi/it irid ikompli jonqos, u dan mhux g[all-gost ng[iduh, jew g[ax qed tg[idu l-Unjoni Ewropea biss, imma g[ax pajji]na b’defi/it baxx jg[ati

minn Stephanie

CUTAJAR Ekonomista stefcutajar@gmail.com

timbru ta’ kredibbiltà u stabbiltà u b’hekk inkunu aktar attraenti g[all-investiment barrani. Irridu nag[mlu sforz biex it-tkabbir ekonomiku jissokta u jinfirex fost is-setturi kollha tal-ekonomija. Nemmen li hemm b]onn ta’ aktar in/entivi biex inressqu aktar is-setturi lejn xulxin u hekk inkunu nistg[u nibbenefikaw mis-siner;iji li jistg[u jin[olqu bejn is-setturi varji. Fl-istess [in, irridu nkomplu nittransformaw dawn is-setturi, ninvestu u nin/entivaw ir-ri/erka u l-innovazzjoni, u nippenetraw swieq ;odda, mhux biss fis-swieq Ewropej imma fi swieq o[ra fl-Afrika ta’ fuq.

Hekk, pajji]na jkun jista’ jkompli jtejjeb ir-rata talimpjiegi. Madankollu, hemm b]onn intervent f’numru ta’ livelli, fosthom li jissokta linvestiment fi/-Child-Care Centres u in/entivi favur ilfamilja biex aktar nisa jistg[u jipparte/ipaw fiddinja tax-xog[ol u nkomplu ntejbu l-kwalità tal-[addiem Malti. L-abbiltà ta’ pajji] li jattira investiment ta’ kwalità g[olja lejh tiddependi fuq ilkapa/ità li l-pajji] jipprovdi ri]orsa umana m[arr;a u flessibbli. G[alkemm pajji]na ra qab]a fl-ammont ta’ ggradwati u issa qed naraw studenti bil-Masters u bid-dottorat, hemm b]onn li firxa akbar tas-so/jetà Maltija u G[awdxija ta[taf lopportunitajiet. L-opportunitajiet g[alledukazzjoni qeg[din hemm g[al kul[add, mill-iskola primarja sal-Università, minn scholarships g[al dottorati sa ta[ri; fil-[iliet ba]i/i u vokazzjonali u sa tag[lim tul il-[ajja. L-infrastruttura qieg[da hemm, imma hemm b]onn isir aktar sforz, kemm mill-gvern kif wkoll mill-privat, biex kul[add jersaq lejn dawn l-opportunitajiet g[ax huma dawn l-opportunitajiet infushom li jg[inu lin-nies isibu x-xog[ol, itejbu il-paga u jikkontribwixxu g[at-tkabbir tal-ekonomija Maltija.

Filwaqt li rridu ekonomija li t[addem in-nies, irridu wkoll ekonomija li tkompli toffri xibka so/jali flimkien ma servizzi ta’ sa[[a ta’ kwalità tajba. Is-sistema so/jali ta’ pajji]na tassorbi ammont sostanzjali ta’ ri]orsi, u hu fl-interess tag[na wkoll li ntejbu leffi/enza ta’ dan l-infiq u naraw l-effettività tieg[u. Ittnaqqis fl-abbu] so/jali, kif ukoll tal-eva]joni fiskali g[andhom jibqg[u jkunu fuq l-a;enda ekonomika. Pilastru ie[or importanti hu bla dubju ta’ xejn l-investiment fl-infrastruttura. Filwaqt li dan l-investiment itejjeb il-potenzjal ta’ pajji], ji;;enera fl-immedjat ixxog[ol, l-investiment u l-attitività ekonomika. Quddiem is-sitwazzjoni internazzjonali, pajji]na qieg[ed jilqa’ g[all-isfidi, li kif nafu jidhru li se jkomplu u ji]diedu. G[alhekk hemm b]onn li l-Ba;it jassigura kontinwità u stabbiltà. Ir-reali]mu hu s-sigriet tassu//ess kollu. Jekk nag[rfu l-isfidi globali, nag[rfu li ma nistg[ux infittxu l-benef//ji ekonomi/i immedjati, imma rridu n[arsu lejn il-futur ta’ pajji]na u g[alhekk il-Ba;it irid ikun strate;ija li tkompli tikkrea ambjent favorevoli biex l-investiment jissokta, jin[oloq ix-xog[ol u jitgawda l-;id.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Ba;it fl-isfond ta’ kri]i bla pre/edent Il-Ministru tal-Finanzi, Tonio Fenech, illejla se jkun qed jippre]enta r-raba’ Ba;it ta’ din il-le;i]latura. Fittliet snin li g[addew smajna [afna diskors dwar /irkustanzi straordinarji u bla pre/edent fl-ekonomija globali g[al dawn l-a[[ar tmenin sena. Minkejja dan, is-sitwazzjoni fiz-Zona-Ewro, b’mod partikulari filGre/ja, il-Portugall u l-Irlanda, idde;enerat sal-punt li [add ma kien qed jimma;ina. Xhieda ta’ dan hu l-fatt li l-Mexxeja Ewropej g[al diversi drabi kellhom jiltaqg[u b’ur;enza biex jie[du mi]uri qabel ikun tard wisq u biex jippruvaw i]ommu l-kri]i milli tinfirex ’il barra mill-Gre/ja. Wara dan kollu, u wara li l-Prim Ministru Grieg kellu jirri]enja fi sforzi biex ikun hemm gvern ta’ g[aqda nazzjonali li jkollu l-appo;; me[tie; biex iwettaq il-mi]uri li kien hemm b]onn, faqqg[et il-bomba fl-Italja. Il-morsa ekonomika u finanzjarja tibda tag[fas l-Italja Il-Prim Ministru Silvio Berlusconi, quddiem xenarju b[al dan ma kellu l-ebda triq [lief li jirri]enja wara li ma baqax igawdi l-appo;; talma;;oranza fil-Parlament Taljan. I]da l-bi]a’ li lItalja – li hi t-tielet l-ikbar ekonomija fiz-ZonaEwro – tfalli, kien bi]]ejjed biex is-swieq komplew jie[du daqqa ’l isfel. Dan g[aliex l-ebda pakkett ta’ g[ajnuna ma jista’ jkun bi]]ejjed biex i]omm lItalja fuq saqajha, kuntrarjament g[all-Gre/ja, li hi ekonomija relattivament ]g[ira. Il-poplu Taljan b[alissa qed jiffa//ja taxxi u mi]uri ta’ awsterità, instabbiltà fil-Gvern u prospetti ekonomi/i

mwieg[ra, hekk kif l-img[ax fuq il-bonds qabe] issebg[a fil-mija, li hu livell allarmanti. Pajji]na baqa’ jsostni t-tkabbir ekonomiku u l-[olqien tax-xog[ol Dan hu l-isfond ekonomiku li fih se jkun ippre]entat il-Ba;it tal-lejla. Madankollu, b’sodisfazzjon ninnutaw li g[al sena o[ra, Malta ta[t ittmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi kienet kapa/i ssostni r-ritmu ekonomiku, tkompli to[loq ixxog[ol, u sa[ansitra din is-sena mistennija tnaqqas il-livell tad-defi/it ta[t it-tlieta fil-mija. B’kuntrast ma’ dan, fil-Gre/ja u l-Italja, il-poplu qed i[ossu umiljat li ta’ kuljum qed jispi//a fl-a[barijiet internazzjonali, kif ukoll min[abba l-fatt li l-ispetturi tal-

Kummissjoni Ewropea qed imorru personalment jivverifikaw kemm il-pjani ta’ awsterità mweg[din mill-Gvernijiet rispettivi qed jitwettqu. Dan jixhed ukoll il-livell baxx ta’ kredibbiltà li dawn il-pajji]i sar g[andhom fil-governanza finanzjarja. Sadattant, f’Malta l-Oppo]izzjoni donnha qed tibda tammetti li s-sitwazzjoni mhux negattiva daqs kemm hi ilha tipprova tis[aq. I]da minflok tirrikonoxxi l-fatt li l-Gvern g[andu sehem importanti f’dan kollu, qed tg[id li kien bis-sa[[a tal-imprendituri u ta’ min i[addem li ma tte[dux mi]uri drasti/i.

Il-miri tal-Gvern konformi ma’ dawk fi Brussell Sadattant, il-Kummissarju Ewropew g[allAffarijiet Ekonomi/i u Monetarji, Olli Rehn, wissa kemm lil Malta kif ukoll lill-Bel;ju, l-

Ungerija, ?ipru u lill-Polonja biex sa nofs ixxahar id-die[el jag[tu provi konvin/enti li se jkunu qed inaqqsu d-defi/it tag[hom. LOppo]izzjon u l-media li tappo;jaha g[amlet kapital politiku minn din l-a[bar, donnha hi xi twissija li pajji]na jinsab fl-istess sitwazzjoni talpajji]i fi kri]i. Fir-realtà, il-Prim Ministru ilu li g[amel it-tnaqqis fid-defi/it b[ala wa[da millprijoritajiet ewlenin, u din is-sena din il-mira se tintla[aq. Fis-sentejn li g[addew, il-Gvern issagrifika ddefi/it i]da salva eluf ta’ impjiegi. Madankollu ma kinux me[tie;a bailouts b[al pajji] o[ra, u g[alhekk l-ispi]a baqg[et ta[t kontroll. Ta’ min ifakkar ukoll li s-sitwazzjoni f’?ipru hi verament imwieg[ra, minkejja li sa ftit ilu Joseph Muscat kien jg[id li Malta g[andha timxi fuq il-passi ta’ dan il-pajji]. Nibqg[u iffukati u mhux nintilfu fuq kwistjonijiet trivjali Fil-Ba;it tal-lejl nistennew pjan li jkompli jibni fuq dak li sar fit-tliet snin li g[addew – filwaqt li jindirizza dak li qed jing[ad fi Brussell, ikun strument importanti biex fil-pajji] jibqa’ jin[oloq ix-xog[ol u jkun in/entivat it-tkabbir ekonomiku. Hu importanti i]da li kul[add jifhem li jkun ta’ [sara g[all-pajji] jekk il-kwistjonijiet lokali n[alluhom jie[du l-prijorità u nintilfu fuq affarijiet trivjali [dejn dak li qed ise[[ ftit ’il bog[od minn xtutna.

INTIETEF

L-Oppo]izzjoni taf ti//ajta . Tg[allimt li fil-politika hemm ukoll i//ajt u l-bluha. M’iniex nirreferi hawn g[a/-/ajt u ssatira politika rappre]entata mit-tim ta’ ‘Bla Kondixin’ fit-Teatru tal-Università f’Novembru ta’ kull sena. Qieg[ed nirreferi g[al x’u[ud mi/-/ajtiet li nisimg[u ta’ spiss fl-a[barijiet u li jirriflettu l-qag[da politika f’pajji]na. ?ajt li aktar ma jirrepeti ru[u aktar qed isir serju. G[ax il-politika m’g[andhiex tkun /ajta. I]da hekk qed jirridu/uha [afna mill-esponenti laburisti. Ta’ kuljum. Ibda mil-leader Joseph Muscat u ibqa’ sejjer sa bosta kelliema o[ra anki ;odda laburisti. Fost i/-/ajt li spiss nisimg[u hemm dik li huma ma ji]velaw xejn bil-quddiem. Kull darba li xi ;urnalist isaqsi lil Joseph Muscat g[al pjani, su;;erimenti, pro;etti, metodi ta’ amministrazzjoni li suppost ikunu a[jar minn tal-Gvern Nazzjonalista li huma jikkritikaw kull mument, irrisposta hi dejjem l-istess. “A[na ni]velaw kollox ftit ?ajt u bluha

qabel l-elezzjoni”. Jekk din mhijiex /ajta ma nafx kif ikun i/-/ajt. Ovvjament, kif jg[idu l-Ingli]i, /ajta in bad taste. . Imbag[ad ji;i l-parlamentari laburista Gino Cauchi u jo[ro; b’kapolavur. Isimg[uha din. Jag[mel press conference u jg[id li x-xandir tal-istat, ji;ifieri l-PBS tant hu ]bilan/jat li jikkompara ma’ dak tal-1982. Lanqas biss sta[a jsemmi ?ajta goffa

jimpjegawk hemm ;ew jekk ma kontx xi [add tal-qalba sewwa. U :ino Cauchi, eks impjegat tal-PBS ma sta[a xejn jag[mel dak il-paragun. Dik /ajta goffa. Imma l-akbar /ajta serja kienet il-famu]a rivelazzjoni tal-emails li g[addew bejn il-leader laburista u ;urnalista prima tal-RTK. X’Wikileaks! Dik trovatura! Lanqas biss je[tie;li ner;a’ nirrakkonta almenu e-mail wie[ed g[ax ?ajta serja

.

Kostituzzjoni sagra tag[na qed tixxaqqaq bis-“serqa” ta’ dawn l-emails. Imbag[ad ji;i Joseph Muscat filParlament u joqg[od ikellimna fuq ir-ri]enja ta’ xi ministru jew ie[or. Wara li ;ew ]velati dawk l-emails messu kien hu stess li kkunsidra bis-serjetà r-ri]enja tieg[u minn kap tal-partit. . Izda jekk dan ma kienx bi]]ejjed, wara dawn l-emails fix-xena politika Maltija, ;ie skopert ?ajta tas seklu

Wara li ;ew ]velati dawk l-emails Joseph Muscat messu kkunsidra bis-serjetà r-ri]enja tieg[u minn kap tal-partit dak l-annu infami meta fuq Xandir Malta (jew a[jar xandir mandra kif kien mag[ruf) lanqas biss kienu jsemmu lil Fenech Adami b’ismu; meta Dar ix-Xandir, fi Gwardaman;a kienet tkun mg[assa bis-suldati erbg[a u g[oxrin sieg[a kuljum; meta propju minn hemmhekk, dejjem skont Wistin Abela, riedu jo[olqu ;enerazzjoni so/jalista; meta ma kinux

anki l-anqas wie[ed imbarazzanti i]arma g[al kollox lil Joseph Muscat. Anzi aktar mill-emails infushom, i/-/ajta tie[u proporzjonijiet enormi meta tara kif irrea;ixxa g[alihom l-istess Joseph Muscat. Tka]a li dawn l-emails inkixfu, li ;ew fl-idejn u li eventwalment ixxandru. Tka]a u skrupla. Sa[ansitra esklama li l-istess

prin/ipju ;did. Meta emails ji;u f’idejn tal-Labour, dawk ma jkunux misruqin u lanqas i;;akkjati, u allura je[tie; li jixxandru g[ax fihom ikun hemm affarijiet [ziena u perikli kbar g[all-Malta. Skont huma “ikun fl-interess tal-poplu li dawk ji;u murija u mitmug[a lill-pubbliku”. Jistg[u ukoll jidde/iedu, b[al ma g[amlu fi ]mien il-kampanja tar-re-

minn Philip MIFSUD philip.mifsud@ parlament.mt

ferendum dwar id-divorzju li jakkwistaw minn ta[t il-ta[t xi emails li jpo;;u f’dawl ikrah lill-protagonisti ta’ kontra d-divorzju meta lPartit Laburista kien medhi jiffanfra favur id-divorzju. Imma dawk l-emails kienu me[tie;a li ji;u ]velati! Dejjem g[all-;id ta’ Malta! U dawk ma jkunux misruqin i]da llijkjati. Però jekk emails jidhru fuq gazzetti, stazzjonijiet tat-TV u radjijiet li huma tan-na[a tal-Gvern jew ta’ entitajiet indipendenti allura dawk ikunu misruqin. Ommi ma! Kif tista’ din ma tkunx /ajta. I/-/ajta tas-seklu! Poplu Malti inti trid li g[ada pitg[ada jkollok gvern b’nies li ji//ajtaw b’dal-mod?


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-ITALJA

Monti jin[atar Prim Ministru B[al ma kien mistenni, ilPresident Taljan, Giorgio Napolitano, wara ;urnata ta’ konsultazzjonijiet mal-partiti politi/i Taljani, [atar lil Mario Monti biex ikun il-Prim Ministru l-;did tal-Italja. Dan, wara li s-Sibt filg[axija irri]enja Silvio Berlusconi wara pressjoni kbira min[abba l-kri]i finanzjarja li spi//at fiha l-Italja. Monti, ilbiera[ qal li kien se ja[dem biex jifforma Gvern ;did b’ur;enza i]da b’sens ta’ responsabbiltà, u sa[aq li l-Italja kienet g[addejja minn ]mien diffi/li [afna imma setg[et teg[leb l-isfidi jekk ikun hemm l-g[aqda. Il-konsultazzjonijiet saru b’rata aktar mg[a;;la mis-soltu peress li kien hemm pressjoni biex ikun hemm Gvern ;did qabel ma jift[u s-swieq it-Tnejn. Dan, peress li f’dawn l-a[[ar ;ranet lispi]a tas-self g[all-Italja kienet qed til[aq livelli insostenibbli u g[alhekk kien hemm b]onn li ter;a’ tinkiseb il-fidu/ja tasswieq. Monti, eks Kummissarju Ewropew, igawdi minn rispett kemm fl-Italja kif ukoll misswieq. Hu se jo[loq Gvern mag[mul l-aktar minn nies

Mario Monti

tekni/i biex iwettqu r-riformi u l-mi]uri ta’ awsterità me[tie;a biex l-Italja tibda tirpilja. Jekk jirnexxilu jikseb bi]]ejjed appo;; fil-Parlament, Monti se jg[addi dawn il-mi]uri li Berlusconi ntrabat bihom malmexxejja taz-Zona-Ewro biex jitnaqqas id-dejn kbir li g[andha l-Italja kif ukoll ting[ata l-[ajja lill-ekonomija Taljana. Il-;img[a li g[addiet, hekk kif kien /ar li Berlusconi kien se jwarrab, Monti n[atar Senatur g[al g[omru. Monti mhux mistenni jkollu [ajja fa/li minkejja l-gravità tassitwazzjoni Taljana. Angelino Alfano, is-Segretarju tal-Popolo della Libertà ta’ Berlusconi, qal

li kien hemm oppo]izzjoni kbira fost il-Membri tal-Parlament talpartit tieg[u g[al Gvern imexxi minn Monti. Dan, minkejja li ta l-appo;; tieg[u lil Napolitano. Is-Sibt fig[axija, hekk kif Berlusconi rri]enja, in;abret folla kbira li bdiet tg[ajru hekk kif [are; mill-Palazz talPresident. Infatti g[aliex kien meqjus perikolu], hu ma n[ari;x mill-bieb prin/ipali talpalazz. Kien hemm min waddab xi muniti lejn il-karozza ta’ Berlusconi, ;est li fakkar lil [afna dak li kien ;ara fl-1993 meta kien irri]enja l-Prim Ministru So/jalista Bettino Craxi, li mbag[ad kien mar ig[ix fl-e]ilju fit-Tune]ija, fejn eventwalment miet. Ilbiera[, Berlusconi f’messa;; li [are; esprima d-dispja/ir kbir tieg[u g[al dak li ;ara wara li ppre]enta r-ri]enja. Hu qal ukoll li ma kienx se jirtira mixxena politika Taljana. L-elezzjoni li jmiss fl-Italja suppost trid issir fl-2013, imma hemm [afna spekulazzjoni li Monti mhux se jirnexxilu jkompli jmexxi daqshekk fit-tul u jwarrab la darba jg[addu r-riformi li kienu mwieg[da lillEwropa.

Il-GRE?JA

Tibda l-[imda tal-Gvern il-;did Mil-lum tibda l-[idma tal-Prim Ministru l-;did Grieg, Lucas Papademos, li se jipprova japprofitta minn kooperazzjoni politika rari fl-istorja tal-pajji] biex jg[addi aktar mi]uri tal-awsterità u riformi radikali bl-iskop li jevita l-falliment tal-pajji] u jibda jirkupra l-kredibbiltà tal-pajji]. Il-;img[a li g[addiet, il-PASOK, il-partit So/jalista li kien filGvern, u l-Partit tad-Demokrazija :dida – il-partit ta/-/entru lemin li jinsab fl-Oppo]izzjoni – warrbu d-differenzi ta’ bejniethom biex jin[atar Papademos minflok George Papandreou. Dawn i]-]ew; partiti huma parti mill-Gvern ta’ g[aqda nazzjonali li qed imexxi Papademos. Mil-lum, Papademos se jag[ti bidu g[al dibatittu paralmentari li se jkompli sal-Erbg[a, meta jkun hemm vot ta’ fidu/ja filKabinett tieg[u. Dwar dan il-vot mhux mistenni li jkun hemm intoppi u Papademos mistenni jirb[u. Il-{amis, imbagb[ad, hu se jattendi laqg[a tal-Ministri talFinanzi taz-Zona-Ewro fi Brussell, fejn se jelenka l-abbozz talBa;it tal-pajji] g[all-2012. Il-:img[a, imbag[ad, jibda d-dibattitu dwaru fil-Parlament. Se jkun hemm aktar pressjoni fuqu mill-ispetturi mill-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF), il-Bank ?entrali Ewropew u lUnjoni Ewropea. Dawn se jaslu llum f’Ateni. I]da din se tkun ]jara qasira biex isiru jafu l-amministrazzjoni l-;dida. Id-delegazzjoni li se te]amina l-progress li qed jag[mel il-pajji] mistennija tmur Ateni f’Di/embru. Olli Rehn, il-Kummissarju Ewropew inkarigat mill-Affarijiet Monetarji, wissa li l-UE u l-IMF ma kinux se jag[tu l-pagament li jmiss ta’ tmien biljun ewro li l-Gre/ja g[andha b]onn f’Di/embru ming[ajr assigurazzjoni bil-miktub mill-partiti politi/i kollha li kienu se jappo;;aw il-mi]uri li se jressaq Papademos. Antonis Samaras, il-kap tal-Partit tad-Demokrazija :dida, qal li ma kien se jiffirma xejn ta[t pressjoni barranija. Il-Gre/ja trid tassigura dan il-pagament sa nofs Di/embru biex tkun tista’ t[allas id-dejn li jiskadi f’dak il-perijodu, u li jammonta g[al 8.645 biljun ewro. St[arri; li kien ippubblikat ilbiera[ juri li Papademos, eks Vi/i President tal-Bank ?entrali Ewropew, igawdi mill-appo;; ta’ tlieta minn kull erba’ Griegi. Kien hu li kien mexxa l-Gre/ja fiss[ubija fl-ewro fl-2002.

IR-RENJU UNIT

Barroso jis[aq l-importanza tal-g[aqda tal-UE José Manuel Barroso, il-President tal-Kummissjoni Ewropea, ilbiera[ sa[aq li l-Ewropa trid ting[aqad biex teg[leb il-kri]i tad-dejn fiz-ZonaEwro, inkella din kienet qed tissogra li tikkrolla u ssir irrelevanti. Is-sej[a ta’ Barroso saret f’kummentarju fil-gazzetta Ingli]a The Observer u dehret immirata partikularment lejn ir-Renju Unit, fejn il-kri]i taz-ZonaEwro qed taffettwa [a]in l-ekonomija tal-pajji] u qed tqanqal l-ewro-xetti/i. Barroso qal li b[alissa d-dinja qed t[abbat wi//ha ma’ bdil fundamentali

fil-qasam ekonomiku u politiku, u lEwropa je[tie; li tavvanza flimkien inkella kienet qed tissogra li tikkrolla. Hu qal li l-Ewropej kellhom ]ew; g[a]liet /ari quddiemhom: li jg[ixu flimkien, jaqsmu destin komuni u jkunu jg[oddu fid-dinja, inkella lprospett tan-nuqqas ta’ g[aqda u ddeklin. Hu qal li dan kien mument importanti [afna g[all-Ewropa, li tinsab f’salib it-toroq bejn g[aqda jew irrelevanza. Il-Prim Ministru Ingli], David Cameron, spiss [e;;e; lill-mexxejja

taz-Zona-Ewro biex jie[du azzjoni ur;enti [alli jsalvaw l-ewro. Ir-Renju Unit, minkejja li ma hix fl-ewro, qed tkun affettwata [a]in [afna minn din il-kri]i. I]da minkejja dan, hi qed tirrifjuta li tikkontribixxi g[all-fond tassalvata;; g[all-pajji]i fiz-Zona-Ewro fi kri]i. Fl-istess [in, i]da, Londra hi m[assba li qed titlef l-influwenza flUE. Cameron kien ikkritikat li ftit li xejn qed jag[mel dwar il-kri]i taz-ZonaEwro [lief li jikkritika minflok imur minn ta’ quddiem u jg[in biex jinstabu

s-soluzzjonijiet. Barroso qal li din ilkri]i wriet li kien hemm b]onn g[aqda akbar tal-politika u l-mod tat-tmexxija, u ]ied li dan irid isir bid-determinazzjoni li jkun i;;enerat l-i]vilupp. Hu qal li s-s[ubija fiz-Zona-Ewro ma tridx tkompli tkun meqjusa b[ala xi [a;a li wie[ed jista’ jibqa’ barra minnha. Il-President tal-Kummissjoni Ewropea qal li l-isfida kienet kif wie[ed issa[[a[ l-ewro ming[ajr ma jkun hemm il-firda minn dawk li sa issa mhumiex parti minnha.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

A[barijiet ta’ Barra 11 IL-LIBJA

In/identi ta’ aktar ;lied qalil barra Tripli Re;a’ kien hemm ;lied qalil bejn gruppi armati ta’ Libjani li fih intu]aw armi kbar, b[al rocket launchers, u nqatlu diversi persuni fil-periferiji talkapitali, Tripli. L-aktar ;lied qalil kien madwar il-ba]i militari ta’ Imaja, fil-periferiji ta’ Tripli, u fil-port ta’ Zawjah, madwar 50 kilometru fil-Punent tal-kapitali Libjana. F’Zawijah, il-;lied kien qalil [afna. Dan il-;lied qed inqanqal lansjetà min[abba li eluf ta’ nies armati qed iduru mal-pajji] u hemm nuqqas ta’ struttura ta’ gvern; it-tensjoni tista’ teskala u tfixkel l-isforzi biex ikun hemm id-demokrazija fil-Libja. Anki madwar Imaja, il-;lied dam sejjer sa tard is-Sibt u dan kien it-tieni jum ta’ ;lied f’din iz-zona. Fl-in[awi jg[ixu [afna nies mit-tribù tal-Wershifanna, li hu influwenti fi Tripli. Fizzona hemm ukoll triq ewlenija li tg[aqqad lil Tripli mal-fruntiera Tune]ina u l-impjanti ta]]ejt u l-gass qrib Zawijah.

L-uffi/jali fil-Kunsill Transitorju Libjan qalu li l;lied fi Tripli ma kien xejn serju u kien ikkaw]at minn attakk minn xi ;ellieda minn Zawijah li riedu jikkontrollaw il-ba]i ta’ Imaja u kienu ]vijati minn g[ajdut li xi nies armati favur Gaddafi kienu fl-inaw[i. Intqal li issa l-Kunsill kien qed jistinka biex jikkalma s-sitwazzjoni. I]da l-kmandanti tal-;ellieda minn Zawijah qrib il-ba]i ta’ Imaja qalu li kienu raw xi nies armati jduru f’karozzi bilkliem, “Brigata tal-Martri Muammar Gaddafi”, u li xi w[ud minn dawn kienu attakkawhom u [adu lpri;unieri. Intqal ukoll li fl-in[awi kien hemm tankijiet tal-gwerra b’bandiera [adra fuqhom, sinjal ta’ appo;; g[al Gaddafi, u li mag[hom kien hemm ukoll xi mer/enarji. Il-;urnalisti tar-Reuters qalu li raw diversi ;ellieda midruba sew ikunu evakwati miz-zona,

is-Sibt filg[axija. Il-Prim Minsitru l-;did talLibja, Abdurrahim El-Keib wieg[ed li kien se jie[u l-armi mill-idejn u jo[loq armata nazzjonali. I]da sa issa ma t[abbar xejn konkret, lanqas f’dak li hu Gvern. Mustafa Abdul Jalil, i/Chairman tal-Kunsill, fi tmiem il-;img[a assigura lil Catherine Ashton – il-kap tal-politika barranija tal-Unjoni Ewropea – li l-gruppi armati kienu se jin;iebu ta[t kontroll u l-armi li hemm ji;ru fl-idejn jin;abru, u li Keib kien se jifforma l-Gvern tieg[u fi ]mien ;img[a. Keib, il-;img[a li g[addiet sa[aq li l-;bir tal-armi ma kienx fa/li u wie[ed irid ifassal programm. Xi sorsi qalu li dan il-;lied ;ej minn diversi fatturi u wie[ed ma jridx jallarma ru[u. Fost ir-ra;unijiet hemm il-piki antiki bejn il-familji jew l-gruppi, u issa li g[andhom l-armi, dawn qed jippruvaw isolvu ttilwim ta’ bejniethom hekk.

IS-SUMMIT TAL-APEC

Il-pajji]i Asjati/i m[assbin dwar il-kri]i tad-djun Il-mexxejja tal-pajji]i tar-re;jun Asjatiku u dawk bil-kosta mal-O/ean Pa/ifiku, waqt summit f’Hawaii, l-Istati Uniti, g[amlu sej[a biex il-pajji]i-membri jag[mlu li jistg[u biex isa[[u l-i]vilupp ekonomiku hekk kif qed ikompli jikber it-t[assib dwar l-impatt tal-kri] tad-djun flEwropa fuq l-ekonomiji tag[hom. Il-mexxejja tal-21 pajji] – li jinkludu anki lill-Istati Uniti, ir-Russja u /-?ina, u li huma parti mill-Asia-Pacific Economic Cooperation

(APEC) – [ar;u stqarrija fejn esprimew itt[assib g[as-sitwazzjoni li hemm fl-Ewropa u li din tinferx biex tibda taffettwa r-re;jun tag[hom ukoll. Barack Obama, il-President Amerikan, waqt is-summit qal li mill-Ewropa mhux mistenni

]vilupp ekonomiku kbir sakemm ma jkunux solvuti l-problemi li hemm, u dan kien se jkollu effett li jra]]an l-ekonomija tal-pajji]i talAPEC. L-ISTATI UNITI

Romney favorit Mitt Romney qed ikompli jkabbar id-distakk fost il-kandidati Repubblikani li jridu jikkontestaw l-elezzjoni Presidenzjali tas-sena ddie[la, skont st[arri; tarReuters u l-Ipsos. Kien hemm 28 fil-mija li kienu jappo;;aw lil Romney, eks Gvernatur ta’ Massachusetts, distakk ta’ tmien punti per/entwali fuq likbar sfidant tieg[u, Herman Cain. Fit-tielet post kien hemm Newt Gingrich, b’16 fil-mija. Min-na[a l-o[ra, kwa]i nofs dawk li qalu li se jivvutaw g[ar-Repubblikani fl-elezzjoni Presidenzjali tassena d-die[la qalu li jistennew li jkun Romney li jisfida lil Barack Obama f’Novembru.

Mument waqt wa[da mill-protesti fi tmiem il-;img[a f’Li]bona kontra aktar mi]uri ta’ awsterità (Ritratt> Reuters)

IL-PORTUGALL

Aktar protesti kontra aktar awsterità

Fil-Portugall qed jikbru l-protesti kontra l-mi]uri talawsterità, li se jkomplu ji]diedu. Dan hekk kif fi tmiem il-;img[a, min[abba l-protesti f’Li]bona mill-[addiema ta/-/ivil, kien hemm ukoll protesti mill-pulizija u s-suldati irtirati kontra l-qtug[ fil-pagi, filbenefi//ji so/jali u ]-]iedit fit-taxxi imposti mill-Gvern filBa;it tal-2012. Dan, bl-iskop li l-pajji] jil[aq il-miri stabbiliti mill-Fond Monetarju Internazzjonali u l-Unjoni Ewropea min[abba l-pakkett tal-g[ajnuna finanzjarja li ng[ata lpajji]. Fil-Ba;it tal-2012 se jitn[[ew il-bonuses li kienu jing[ataw fl-a[[ar tas-sena u o[rajn g[al dawk ta/-/ivil, kif ukoll se ti]died it-taxxa fuq sensiela ta’ prodotti u servizzi. Dan, min[abba fri]a fuq fil-pagi u l-pensjonijiet li di;à kienu imposti. Aktar kmieni din is-sena, il-Portugall sar it-tielet pajji] li kellu ji;i salvat mill-falliment wara l-Gre/ja u l-Irlanda, meta ng[ata g[ajnuna ta’ 78 biljun ewro. Issa, fl-24 ta’ Novembru se jsir strajk ;enerali, meta fid-29 ta’ Novembru se jkun hemm l-approvazzjoni finali tal-Ba;it; mhumiex mistennija intoppi waqt il-vot peress li l-Gvern g[andu ma;;oranza soda.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

12 A[barijiet ta’ Barra IL-KRI}I NUKLEARI IRANJANA

Twissija o[ra ta’ Netanyahu Il-Prim Ministru I]raeljan, Benjamin Netanyahu, ilbiera[ re;a’ wissa lillkomunità internazzjonali biex tasal g[all-konklu]jonijiet ne/essarji dwar rapport tan-Nazzjonijiet Uniti li [are; il-;img[a li g[addiet dwar l-attività nukleari Iranjana. Qieg[da tkompli l-ispekulazzjoni li l-I]rael qed ilesti biex jattakka l-impjanti nukleari Iranjani. Ir-rapport tanNU kkonkluda li jidher li lIran kien g[amel xog[ol bliskop li jibni l-armi nukleari. Il-Prim Ministru I]raeljan, ilbiera[ qal li l-komunità internazzjonali trid ta;ixxi qabel ma jkun tard wisq rigward l-Iran g[aliex dan ikun ta’ theddida mhux biss g[all-I]rael i]da g[ad-dinja kollha. Il-;img[a li g[addiet, hekk kif [are; ir-rapport, xi uffi/jali tal-Gvern I]raeljan

]ammew lura milli jikkummentaw [afna dwar ir-rapport, li qalu g[andu jwassal g[al “sanzjonijiet letali”, biex l-ewwel jaraw ir-reazzjoni internazjonali. Ilbiera[, Uzi Landau, ilMinistru tal-Infrastruttura I]raeljan, qal li kien tassew inkwetanti li d-dinja [ielsa mhix qed tie[u azzjoni sew biex twaqqaf il-programm nukleari Iranjan. L-I]rael, li hu mifhum li hu l-unika potenza nukleari fil-Lvant Nofsani, qed ikompli jinsisti li l-g[a]liet kollha huma mifruxin fuq ilmejda, inklu]a dik militari. Is-sorsi qalu li l-I]rael qed jirrifjuta li jserra[ mo[[ ilPresident Amerikan, Barack Obama, li kien se jwissih minn qabel jekk ikun se jattakka lill-Iran. Dan qed iqanqal it-t[assib li l-I]rael qed ilesti biex wa[du jattakka lill-Iran.

Fil-;ranet qabel ma [are; irrapporti kien hemm [afna rapporti fil-media I]raeljana li Netanyahu kien qed ilesti biex jattakka lill-Iran, anki ming[ajr il-kunsens Amerikan. Is-sorsi qed jindikaw li Obama ordna s-servizzi sigrieti Amerikani biex i]idu lisforzi tag[hom biex jaraw jekk jikxfux xi [a;a dwar lintenzjonijiet ta’ Netanyahu. Spiss kien hemm spekulazzjoni li l-I]rael kien qed ilesti biex jattakka lill-Iran, imma qatt bil-persistenza ta’ b[alissa. Imma min[abba l-kundizzjonijiet xitwin tat-temp, lesperti qed ibassru li jekk issir azzjoni, din isse[[ fir-rebbieg[a. Sadattant, hemm misteru dwar splu]joni qawwija li se[[et f’ma[]en tal-armi talGwardji Rivoluzzjonarji Iranjani qrib il-kapitali, Tehran. Fiha nqatlu 17-il suldat u 15 o[ra ndarbu.

Il-Prim Ministru I]raeljan, Netanyahu, waqt ]jara f’ba]i tal-ajru I]raeljana

L-uffi/jali qed ig[idu li lisplu]joni kienet ikkaw]ata minn ]ball waqt li kien qed jin;arr xi munizzjon f’ba]i f’Bidganeh.

Hemm spekulazzjoni li din il-ba]i g[andha rabta malprogramm nukleari Iranjan, imma l-uffi/jali Iranjani qed ji/[du dan.

IS-SIRJA

L-ITALJA

Rassenja tal-ka]i tal-UFO Rabja minn diversi pajji]i Fi tmiem il-;img[a, f’Torino sar il-kungress nazzjonali tal-istudju]i Taljani tal-UFO. Minnu [are; li fl-Italja kull sena jkun hemm madwar 1,000 rapport ta’ UFOs, i]da 90 fil-mija minnhom ikunu spejgabbli b[ala meteoriti jew affarijiet mibnija mill-bniedem, b[al satelliti jew ajruplani. Kien hemm ukoll [afna rapporti ta’ dawk mag[rufa b[ala Chinese Lanterns, li saru moda waqt i/-/elebrazzjonijiet, u [afna qed ifixkluhom mal-UFOs. Dawn il-lanterni, min[abba l-forma tag[hom u kif inhuma mibnijin, jog[lew fis-sema bis-s[ana minn xemg[a li jkollhom ;ewwa fihom. Il-bqija, i]da mhumiex spjegabbli, u spiss dawl fuq il-ka] ikun jista’ jitwaddab, imma min[abba

s-sigriet militari kollox jisfa mblukkat. Il-kungress sar b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal-150 sena tal-g[aqda Taljana u kienu elenkati l-15-il ka] laktar misterju]i tul dawn la[[ar 150 sena. Fost dawn kien hemm dak li se[[ fl-1963, irrappurtat mix-xuffier tal-Prim Ministru Taljan ta’ dak i]]mien, Antonio Segni, fizzona ta’ Castelporziano, f’Ruma, u li g[al [afna snin kien investigat mis-servizzi sirgieti Taljani. Intqal li fl-Italja, wie[ed minn kull g[axar ka]i jkun jikkonsisti f’rapport ta’ aktar minn UFO wa[da jtiru flimkien, u tintlema[ xi forma ta’ [ajja fihom, filwaqt li 16 fil-mija tar-rapporti jsostnu li jkun sar kuntatt mal-aljeni.

wara attakki fuq Ambaxxati Kien hemm kundanna minn diversi pajji]i, fosthom lG[arabja Sawdita u t-Turkija, wara li l-Ambaxxati tag[hom u ta’ xi pajji]i o[ra sfaw filmira ta’ attakki mill-partitarji tal-President Bashar al-Assad. B’reazzjoni g[all-attakk fuq l-Ambaxxata tag[ha, it-Turkija bdiet l-evakwazzjoni talfamilji tal-impjegati u talbet ilgaranziji mir-re;im Sirjan li lAmbaxxata Torka tkun protetta. Kummenti simili saru wkoll mill-G[arabja Sawdita, li f’Awwissu irtirat lAmbaxxatur tag[ha minn Damasku. Fil-mira kien hemm ukoll lAmbaxxata tal-Qatar. L-attakki se[[ew wara li l-Lega G[arbija ivvutat biex is-Sirja tkun sospi]a. Dan, wara li sSirja naqset li tra]]an il-

vjolenza kontra dawk li qed jipprotestaw favur il-libertà filpajji]. Is-Sirja kkritikat il-vot u qalet li dan kien qed iservi la;enda tal-Punent u tal-Istati Uniti. Hekk kif sar mag[ruf il-vot, is-Sibt kienu attakkati lAmbaxxati tal-G[arbja Sawdita u l-Qatar, li vvutaw favur is-sospensjoni f’Damasku, filwaqt li lKonsulat Tork u dak Fran/i] f’Latakia ukoll kienu attakkati. Fil-ka] tal-Ambaxxata talQatar, il-folla irnexxielha tid[ol fil-bini u tne[[i lbandiera tal-pajji] u minflok tqieg[ed dik Sirjana. Anki lAmbaxxatur tal-Qatar kien irtirat minn Damasku fis-sajf. Il-Qatar b[alissa g[andu ttmexxija tal-Lega G[arbija.

Fil-vot kien de/i] ukoll li jkunu imposti s-sanzjonijiet kontra s-Sirja u biex il-pajji]imembri jirtiraw l-Ambaxxaturi tag[hom. Il-Libanu, il-Jemen u s-Sirja vvutaw kontra dan il-pass u lIraq astjena. Il-vot ittie[ed wara li s-Srija injorat proposta tal-Lega G[arbija – li uffi/jalment Assad kien a//etta – biex titwaqqaf il-vjolenza u jin[elsu d-dimostranti arrestati, u wkoll jing[ata bidu g[al djalogu mal-Oppo]izzjoni. Il-Lega wissiet ukoll li tista’ tirrapporta lis-Sirja linNazzjonijiet Uniti jekk ilvjolenza ma tiqafx. In-NU tg[id li aktar minn 3,500 persuna nqatlu minn mindu bdew il-protesti kontra Assad, f’Marzu.


It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

13

Valletta fil-qu//ata fi tmiem l-ewwel round

Ri]ultati lokali BOV Premier Valletta v Marsaxlokk

2-0

I/-Champions, Valletta re;g[u marru fl-ewwel post tal-klassifika wara reb[a, 2-0 fuq Marsaxlokk sabiex issa re;g[u jinsabu punt fuq Hibernians fi tmiem l-ewwel round mill-Kampjonat Premier. Il-goals li dde/idew dan ilkonfront skorjawhom Gilbert Agius u Zongo.

Xag[ra Utd. v Si;;iewi Nadur Y. v Victoria H. St. Patrick v Marsaskala Attard v Vittoriosa S. Luqa SA. v }urrieq (Luqa 4-2 bil-penalties) Dingli S. v Qrendi

0-1 1-2 1-0 1-3 2-2

{amrun S. v Floriana Rabat A. v St. Andrew’s Dingli S. v Attard Msida v Qormi Tarxien v Qormi B’Bugia WM v Naxxar L. Melita v Mellie[a M;arr Utd v Sta Venera Kirkop Utd v Sirens

2-1 0-3 0-3 2-0 2-1 1-2 0-2 1-4

Sirens v Xg[ajra T. Mtarfa v }urrieq M’Xlokk v Sta Lu/ija G]ira Utd v }ejtun

5-0 0-5 5-2 1-0

YFA U#17

Ara pa;na 16

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

Valletta 11 9 1 1 24 9 28 Hibs 11 8 3 0 27 8 27 Floriana 11 6 2 3 17 11 20 B’Kara 11 6 1 4 21 14 19 Sliema 11 4 5 2 21 17 17 Qormi 11 5 2 4 22 19 17 Balzan Y.* 11 3 2 6 13 19 11 Mqabba 11 3 2 6 15 22 11 {amrun S.* 11 3 2 6 15 23 11 Marsaxlokk 11 3 1 7 20 27 10 Tarxien R. 11 3 1 7 15 26 10 Mosta 11 1 2 8 11 26 5 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest

U*BET FA Trophy

U#15

IASC I Div.

5-1

1-1

Mosta G. v }urrieq W. 2-1 Burmarrad v Floriana A. 2-2 {amrun L. v Cospicua ST. 3-1

Gilbert Agius li kien f’vena tajba jipprova daqqa ta’ ras kontra Marsaxlokk (ritratt> Trevor Sollars)

Torino g[al kamp ta’ ta[ri; f’Malta Jidher li t-tim tas-Serie B fl-Italja, Torino, x’aktarx se jkun f’pajji]na wara l-Festi talMilied. It-tim immexxi minn Giampiero Ventura mistenni jkun Malta g[al training camp u anki jie[u sehem f’turnament bejn erba’ timijiet, fosthom ]ew; klabbs Maltin u ie[or Taljan. Din l-a[bar kienet ]velata waqt il-programm “Replay” fuq Net Television, ilbiera[ fir-rubrika “Rajna u Smajna”. Sadattant, it-Taljan, Luca Pagani, ilpreparatur fi]iku Taljan tat-tim nazzjonali, jinsab lejn tmiem il-kuntratt tieg[u u g[alkemm xog[lu huwa mfa[[ar minn bosta, jidher li l-kuntratt mhux se jkun im;edded. Intant, g[al-log[ba tal-kwalifikazzjoni tattim Malti U#21 kontra l-I]vezja li se tintlag[ab g[ada fis-7 p.m. fil-Hibs Stadium,

se jkun hawn madwar 12-il scout biex prin/ipalment josservaw il-plejers }vedi]i. Din se tkun ukoll opportunità tajba g[a]]g[a]ag[ Maltin biex jimpressjonaw lil dawn l-iscouts, li fosthom hemm Taljani, Ingli]i u Bel;jani. Il-protest ta’ B’Kara Wara li B’Kara da[[lu protest dwar ]ball tekniku fil-partita kontra Tarxien, saret seduta fejn beda s-smig[ ta’ dan il-protest. Jidher li tul is-seduta kien hemm di]gwid dwar ilpossibbiltà li l-klabbs ikunu rrappre]entati minn avukat. G[aldaqstant jidher li l-bord talprotesti bag[at il-materja lill-kunsill tal-MFA sabiex jie[u de/i]joni dwar dan. Dan ifisser li g[alissa id-de/i]joni ;iet posposta.

BASKETBALL II Div (I)

Si;;iewi v MO Mtarfa Mellie[a T. v Qormi

83-44 84-41

Hibs v Loyola

36-40

Athleta v Si;;iewi

66-56

Qormi v Rabat (Rabat 3-2 bil-penalties) Sliema Hs v Floriana YS

2-2

TENNIS

MBA Shield Final (N)

Federer jirba[ f’Pari;i

MBA Shield Final (I)

L-eks numru 1 fid-Dinja Roger Federer reba[ g[allewwel darba l-Masters ta’ Pari;i meta g[eleb lillfavorit u benjamin lokali, Jo-Wilfried Tsonga, 6-1, 76 fil-final. L-I]vizzeru, seed nru 3, wara wirja brillanti li [aditlu 85 minuta, sar it-tieni plejer wara Andrè Agassi li reba[ titlu f’Roland Garros u Bercy, i]-]ew; turnaments tal-ir;iel f’Pari;i.

HOCKEY S#FChallenge Cup Ri]ultati o[ra FA Cup

2-1

Halifax v Charlton A. 0-4 Morecambe v Sheff Wed. 1-2

Serie B

Reggina v Nocerina Brescia v Ascoli Cittadella v Livorno Grosseto v Varese Gubbio v Sassuolo Juve S. v Albinoleffe Modena v Empoli Sampdoria v Vicenza Verona v Crotone Torino v Bari

2-1 0-1 2-2 1-5 0-1 2-2 0-2 0-1 2-1 1-1

SPARAR

Pisani jirba[ is-selezzjoni Trap

L-ewwel unur g[al Loyola Ara pa;na 15

Jeffrey Pisani kien ir-rebbie[ overall tal-isparatura Sirap Trap Selection organizzata mill-Federazzjoni Maltija tal-Isparar firranges tal-Bidnija fi tmiem il-;img[a. Din il-kompetizzjoni kienet fuq 125 plattina, bl-a[jar sitt tiraturi jg[addu g[all-barrage finali ta’ 25 plattina o[ra fuq skarto// wie[ed. Pisani temm l-ewwel overall meta laqat 109 u 20 g[al total ta’ 129 minn 150 plattina. Hu kien segwit minn Eugene Borg b’126, Frans Pace b’123, Anthony Bugeja b’121, Stephen Vella b’119 u Frank Scorfna b’117. Stephen Vella kien l-uniku tiratur li g[amel straight ta’ 25 waqt il-kompetizzjoni. Bejn is-26 u s-27 ta’ Novembru, il-Federazzjoni Maltija se tkun qed torganizza t-Trap Challenge bejn tiraturi Maltin u Taljani fir-ranges tal-Bidnija.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

14 Sport RALLY

Latvala jirba[ l-a[[ar ti;rija Il-Finlandi] Jari-Matti Latvala fuq Ford kiseb reb[a komda fl-a[[ar rally talista;un, li kien dak fir-Renju Unit, wara li /-champion mondjali, Sebastien Loeb, irtira wara li [abat dritt f’karozza o[ra. Il-Fran/i] Loeb fuq Citroen kien involut f’in/ident fi triq dejqa waqt li kien se jibda t-18-il stadju tar-rally ta’ Wales, imma [add ma we;;a’ fl-in/ident. Citroen qalu li l-karozza lo[ra privata ta’ spettatur kienet ;ejja mid-direzzjoni opposta u fuq in-na[a l[a]ina tat-triq, u l-karozza ta’ Loeb kellha [sarat kbar. Loeb reba[ it-titlu mondjali l-:img[a meta l-uniku rivali li kellu, il-Finlandi] Mikko Hirvonen, g[amel [sara li ma tissewwiex fil-makna tieg[u. I/-Champion kien tmien punti vanta;; fuq Hirvonen, li forsi kieku ma irtirax seta’ ji//elebra l-ewwel titlu mondjali tieg[u bl-in/ident ta’ Loeb. Ir-reb[a ta’ Latvala kienet l-ewwel wa[da sa millFinlandja, is-sena l-o[ra, u ttielet wa[da g[al Ford din issena wara s-su//ess ta’ Hirvonen fl-I]vezja u lAwstralja. In-Norve;i] Mads Ostberg temm it-tieni, 3 minuti u 42 sekonda wara Latvala, waqt li Henning Solberg temm ittielet. Loeb temm l-ista;un b’222 punt, tmienja aktar minn Hirvonen, waqt li l-Fran/i] Sebastien Ogier spi//a t-tielet b’196 punt.

Sala sportiva ;dida tal-Basketball f’Ta’ Qali Il-MBA tgawdi minn investiment ie[or ta’ €300,000 u minn art pubblika b’valur ta’ €450,000 Il-Gvern qed jg[in lill-Malta Basketball Association fil-bini ta’ sala ;dida tal-basketball f’Ta’ Qali biex din i]]id ilfa/ilitajiet sportivi disponibbli g[all-basketball lokali. IlGvern se jkun qed jg[in billi jiffinanzja parti sostanzjali mill-pro;ett u billi jg[addi aktar art pubblika lillAsso/jazzjoni tal-Basketball. Dan [abbru Clyde Puli, isSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport, waqt li ng[ataw id-dettalji ta’ fa/ilità ;dida li se takkomoda ]ew; training courts biswit ilpadiljun f’Ta’ Qali. Clyde Puli fakkar li ftit tal;ranet ilu, il-Gvern g[adda 16il bi//a art pubblika o[ra lil 13-il g[aqda sportiva, biex issa l-komunità sportiva Maltija qed tamministra xejn anqas minn 124 bi//a art pubblika b’valur kummer/jali ta’ €46 miljun. Il-Basketball ukoll qed igawdi minn din l-iskema u filfatt aktar art pubblika g[addiet g[and il-Malta Basketball Association f’dawn il-;ranet biex issa l-istess MBA qed tamministra art pubblika li g[andha valur kummer/jali ta’ aktar minn €450,000. Is-Segretarju Parlamentari qal li wara li fl-2009, il-Gvern alloka xi [addiema tieg[u u anki €93,000 mill-Fond g[allKaw]i :usti biex ikun jista’ jittran;a l-padiljun pre]enti talbasketball, il-Gvern issa qed jikkommetti ru[u li jassisti finanzjarjament lill-MBA biex twaqqaf sala sportiva o[ra li

Impressjoni artistika ta’ kif se tkun tidher is-sala l-;dida tal-basketball f’Ta’ Qali, li se tkun tfisser aktar fa/ilitajiet sportivi g[all-MBA

takkomoda ]ew; training courts tal-basketball. Din ilfa/ilità sportiva ;dida, ming[ajr il-valur tal-art, hi stmata li se tiswa aktar minn €300, 000. Clyde Puli qal li l-Gvern qieg[ed jag[mel dan l-investiment mhux biss biex ti]died ilprofessjonalità tal-log[ba talbasketball, “i]da aktar minn hekk biex ninvestu fit-tfal u ]]g[a]ag[ tag[na, li rridu narawhom dejjem aktar attivi u f’sa[[ithom fi]ikament, mentalment u fil-karattru”. Is-Segretarju Parlamentari appella lill-kommunità sportiva biex tamministra bir-responsabbiltà l-investiment qawwi li qed isir fl-isport Malti. Hu [e;;e; g[al u]u a[jar tar-

Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli, li lbiera[ kien pre]entat bi flokk nazzjonali mill-MBA fil-pre]enza ta/-Chairman tal-KMS Bernard Vassallo (ritratt> Alex Degabriele)

ri]orsi u g[al sforz akbar biex tin[oloq ekonomija madwar lisport. Hu fakkar li l-iskema ta’ assistenza g[al turi]mu

sportiv hi in/entiv ie[or biex dan ise[[. Titjib ie[or Intant, il-President tal-MBA Paul Sultana waqt li rringraz-

zja lil Clyde puli qal li wie[ed mill-objettivi ewlenin tat-tmexxija l-;dida tal-MBA minn meta din in[atret f’:unju kien li l-Padiljun talBasketball f’Ta’ Qali jing[ata dehra ;dida. :img[a wara ;img[a, min qed i]ur Ta’ Qali jista’ jara dan ilprogress, li jista’ ji;i nnutat primarjament fl-entratura talkumpless, l-istands tal-ispettaturi, l-ispazju madwar ilbar, u anki spazju ;did ma[luq spe/ifikament g[attfal. L-a[[ar novità f’din is-sensiela ta’ titjib hi posters kbar ta’ azzjonijiet grafi/i millog[ba. Dawn il-posters jag[tu dehra iktar moderna lill-padiljun. Ritratt ta’ dawn il-posters tpo;;a wkoll fuq il-pa;na uffi/jali tal-MBA fuq Facebook, u kienu diversi lkummenti po]ittivi li t[allew flimkien ma’ iktar minn 100 like fi spazju ta’ ftit sig[at. Il-President tal-MBA, Paul Sultana qal li l-MBA tapprezza l-fatt li l-ispettaturi qed jinkora;;ixxu lill-asso/jazzjoni u qal li l-MBA se tag[mel dak kollu possibbli biex tkompli ssebba[ id-dehra tal-padiljun fil-jiem li ;ejjin.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Sport 15 BASKETBALL – ST JAMES MBA SHIELD FINALI

Athleta jirb[u t-tielet unur tal-ista;un Wara li reb[u s-Super Cup u l-Gozo Cup, Athleta ni]]lu isimhom g[as-sitt darba fis-St James MBA Shield. Qatt ma tawhom /ans

Si;;iewi..............................56 Athleta ...............................66 (7-16, 11-12, 18-24, 20-14)

Si;;iewi : R. Agius, L. Camilleri, P. Shoults 12, E. Xuereb, N. Sultana 17, A. Borg 3, J.P. Azzopardi, C. Meier 8, C. Kodomaris 17, J. Jetsen. Athleta: M. Naudi 15, D. Bugeja 2, M. Kawaid 14, D. Schembri 15, M. Guisti, I. Baldakov, A. Katete 5, O. Said 11, A. Bonnici 4, K. Baldacchino. Referees: B. Vassallo, G. Barbara u A. Carbonaro.

Athleta komplew jiddominaw il-bidu tal-ista;un meta meritament reb[u anki St James MBA Shield. Si;;iewi, li kienu ming[ajr is-Serb M. Matjevic, qatt ma irkupraw minn bidu [azin u kienu ddominat minn Athleta, li wrew l-a[jar log[ob b’difi]a aggressiva li Si;;iewi batew biex jinfdu. Si;;iewi lag[bu f’idejn Athleta meta ppruvaw jisfurzaw biex jid[lu fiz-zona tal-avversarji, fejn ftit sabu spazju. Bl-Athleta jimblukkaw tajjeb ta[t ilboard, mir-rebounds bnew

It-tim ta’ A to Z Electronics, li reba[ it-tielet titlu tal-ista;un minn daqstant unuri (Ritratti> Alex Degabriele)

fast-breaks li ;abdu lisSi;;iewi fuq sieq wa[da. Biex wara seba’ minuti, liskor kien 16-2. Il-log[ob tas-Si;;iewi kien wisq individwali u mg[a;;el biex jinfdu d-difi]a talAthleta. Wara time-out u sostituzzjoni, Si;;iewi tjiebu biex naqqsu xi ftit l-izvanta;; sat-tmien is-sessjoni, 16-7.

Wie[ed stenna lis-Si;;iewi jkomplu jissieltu fil-bidu tattieni sessjoni, biss Athleta baskets ta’ D. Schembri u M. Naudi kkontrollaw tajjeb lisforzi tag[hom biex ]ammew il-vanta;; sal-mistrie[, 28-18. L-anqas wara l-mistrie[ ma waslet ir-reazzjoni tasSi;;iewi, biex kienu Athleta bi tliet xuttijiet mill-bog[od ta’ O. Said li komplew

jitbieg[du u bdew l-a[[ar g[axar minuti vanta;; tajjeb, 52-36. Il-vanta;; tal-Athleta kompla jikber u anki wasal sa wie[ed u g[oxrin punt, u kien biss fl-a[[ar minuti li Si;;iewi g[amlu l-iskor rispettabbli. Unur storiku g[al Loyola

AA Loyola.........................40 {ibs....................................36 (8-10, 5-3, !5-16, 12-9)

Loyola: E. Moore 3, C. Grima 12, L. Donooz 2, K. Tonna, F. Camilleri, J. Mangion 6, A. Sciberras 7, S. Barbara 10, K. Borg, S. Schembri Wismayer. Hibs: J. Scerri, E. Cassar, F. Mifsud, L. Bezzina, M. Zammit, M. Desira 5, K. Gatt, N. Arrigo 2, K. Baldacchino 14, J. Cardona 7m, L. Gipson 10. Referees: E. Mangani u C. Terrible.

Is-Segrertarju Parlamentari Clyde Puli jippre]enta t-tazza lill-captain ta’ Loyola, Sammy Jo Babara, fil-pre]enza tal-President tal-MBA, Paul Sultana

Fl-log[ba bbilan/jata fejn il-vanta;; bidel l-idejn kemm-il darba, kienu Loyola bl-a[[ar sforzi li [ar;u rebbie[a u kisbu l-ewwel unur fl-istorja tag[hom.

I]-]ew; timijiet kellhom plejers neqsin, D. Hollier g[al Loyola u A. Cutajar g[al Hibs. Kienu Hibs li kisbu lewwel ]ew; baskets, imma wara li Loyola kisbu l-ewwel basket, tjiebu u qasmu llog[ob sa tmiem is-sessjoni, 10-8. Il-livell tal-log[ob naqas ferm fit-tieni g[axar minuti u kien wie[ed konfu] bi ftit punti. Wara li Loyola marru 13-10 minn fuq, Hibs g[amlu l-iskor indaqs sal-mistrie[, 13-13. Il-log[ob tjieb wara lmistrie[ bil-Loyola jift[u tajjeb biex marru 24-17 minn fuq. Ir-reazzjoni tal-Hibs rathom inaqqsu d-distakk g[al punt, 28-27, g[all-a[[ar g[axar minuti. Hibs komplew fejn [allew u b’erba’ punti konsekuttivi marru 31-28 minn fuq, imma Loyola g[addew minn dan ilmument diffi/li u bi tmien punti ming[ajr risposta marru fuq quddiem, 40-33 u kkontrollaw tajjeb l-a[[ar sforzi konfu]i tal-Hibs.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

16 Sport

Valletta jkabbru l-problemi ta’ Marsaxlokk

0

BOV PREMIER

MARSAXLOKK

C. Cassar, V. Modesto, J. Xerri, C. Brincat, C. Mamo, S. Eboh, P. Borg, D. Kokavessis, E. Lattes, G. Caruana, O. Obifuele Sost: J. P. Farrugia flok D. Kokavessis 46 min., S. Borg flok E. Lattes 79 min., J. C. Vella flok V. Modesto 84 min.

Gilbert Agius, jidher jog[la mal-captain ta’ Marsaxlokk, Carlo Mamo (Ritratt> Trevor Sollars)

2

minn Cristian Muscat

VALLETTA (1)

A. Hogg, J. Caruana, S. Borg, I. Azzopardi, R. Briffa, R. Fenech, E. Agius, G. Agius, D. Rocha Dos Santos, W. Barbosa, A. Effiong Sost: D. Falzon flok R. Fenech 73 min., O. Zongo flok D. Rocha Dos Santos 80 min.

Imwissija: R. Fenech 48 min., W. Barbosa 59 min. (V), J. Xerri 72 min. (M) Skurjaw: G. Agius 58 min., O. Zongo 90 min. (V) Referee: Paul Caruana IN-NAZZJON Player tal-log[ba: C. Cassar (M)

Valletta komplew ikabbru lproblemi minn kull lat g[al Marsaxlokk hekk kif irnexxielhom jeg[lbuhom 2-0 f’log[ba fejn spikka ferm il-goalkeeper ri]erva ta’ Marsaxlokk, Christian Cassar, li g[al bosta drabi /a[[ad lil Valleta milli jirb[u bi skor ikbar bis-saves mill-isba[ li wettaq. Marsaxlokk g[adhom iridu ja[tru kow/ ;did wara r-ri]enja ta’ Winston Muscat, waqt li iktar kmieni matul din il-;img[a rrillaxxaw lil Carlos Campagnoli kif ukoll lil Florent Raimy. Huwa mistenni wkoll li numru ta’ players ta’ Marsaxlokk FC ifittxu opportunitajiet ma’ timijiet o[rajn fil-jiem li ;ejjin. Min-na[a l-o[ra, Valletta ma inkludewx li]-]ew; players internazzjonali Michael Mifsud u Jamie Pace fl-ewwel 11 tag[hom. Kif mistenni, Valletta [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 8 minuti, Denni Rocha Dos Santos qabe] player Xlukkajr, u kkrossja lejn Alfred Effiong, li ra t-tentativ tieg[u ja[bat mal-wieqfa qabel ma spi//a barra. Marsaxlokk resqu vi/in li jift[u l-iskor fit-18il minuta, meta wara ]ball middifensur /entrali ta’ Valletta, Obinnna Obifuele approfitta u wi// imb wi// mal-goalkeeper Hogg xe[et /entimetri barra. I]da kienu Valletta li komplew jag[fsu, u fit-22 minuta minn free-kick insidju] ta’ Edmond Agius, Gilbert Agius ikkonnettja tajjeb, i]da ra d-daqqa ta’ ras tieg[u salvata b’mod spettakolari mill-goalkeeper ]ag[]ug[ Christian Cassar, li kien qed jie[u post Reuben Gauci u li bl-iktar mod meritat ;ie vvuttat BOV player tal-log[ba. Fid-29 minuta, minn kross ta’ Ryan Fenech g[al Valletta li deher indirizzat lejn Effiong, spi//a g[and Denni Rocha Dos Santos, li ra x-xutt tieg[u milqug[ minn Cassar – i]da lazzjoni ma spi//atx meta l-ballun ;ie g[and William Barbosa, li ra t-tentattiv tieg[u ja[bat malwieqfa. Valletta komplew jo[olqu attakk wara l-ie[or, u fis36 minuta minn azzjoni personali ta’ Roderick Briffa, bil-goalkeeper Cassar jer;a’ j/a[[du. Valletta komplew fuq l-offensiva fil-ftu[ tat-tieni taqsima, u fit-58 minuta minn kross ta’ Ryan Fenech ikkonnettja tajjeb ilcaptain GILBERT AGIUS, li tefa’ fix-xibka. Fil-75 minuta, xutt tal-attakkant Alfred Effiong g[adda ftit g[oli, u fit-88 minuta xutt b’sa[[tu tas-sostitut Ousseni Zongo kien imdawwar f’korner bi bravura mill-goalkeeper Xlukkajr, Cassar. Fid-90 minuta, l-istess OUSSENI ZONGO irnexxielu jsib ix-xibka permezz ta’ crossshot mill-isba[ wara li kien ir/ieva ming[and il-captain, Gilbert Agius. Ftit sekondi wara, Andrew Hogg wettaq save spettakolari fuq il-captain ta’ Marsaxlokk, Carlo Mamo, wara li l-istess player ikkonnettja tajjeb permezz ta’ daqqa ta’ ras wara li ir/ieva minn korner ta’ Obinna Obifuele, u sekondi wara, ir-referee Paul Caruana li kellu kontroll tajjeb, saffar it-tisfira finali.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Sport 17

Penalty fit-tieni taqsima jikkwalifika lil St. Patrick Marsaskala ………………..0 St. Patrick ………………....1 Penalty skorjat fl-ewwel parti tat-tieni taqsima kien bi]]ejjed g[al St. Patrick biex jeg[lbu lil Marsaskala, 1-0 u jikkwalifikaw g[attielet rawnd. Kienet reb[a mqan][a imma meritata kontra Marsaskala, li g[amlu dak li setg[u u taw sfida denja lil team ;irien li qeg[din ]ew; divi]jonijiet og[la minnhom. Minkejja din id-differenza fil-kategoriji, Marsaskala bdew b’[afna entu]ja]mu u moviment u ]-}abbarin ma setg[ux isibu tarf tal-pressing tal-avversarji. Mal-[in, St. Patrick bdew jikkontrollaw il-log[ba, b’Marsaskala jikkon/entraw fuq id-difi]a mmexxija millveteran Slavchev. Wara kwarta, /ans g[al Evair Grech, i]da mill-vi/in iddaqqa ta’ ras tieg[u kienet fjakka. Fl-20 minuta, azzjoni o[ra }abbarija u xutt fil-baxx ta’ Dylan Micallef bil-ballun ftit barra. Risposta ta’ Marsaskala b’xutt angolat g[oli minn Domenicus, fil-

waqt li fit-33 minuta xutt ta’ Randall Vella kien salvat b’diffikultà mill-goalkeeper ta’ Marsaskala, Peplow. It-tieni taqsima fet[et blistess andament, bi]}abbarin iktar fuq l-attakk, biex fit-58 minuta Alex Ellul deher ji;i mbuttat filkaxxa u mill-penalty kien JURGEN FARRUGIA li skorja b’xutt fil-baxx. St. Patrick komplew jikkontrollaw il-log[ba, i]da kwarta mit-tmiem, Marsaskala ferm vi/in ilgoal tad-draw meta f’azzjoni ta’ kontrattakk, Domenicus ;ie wa[du, i]da x-xutt ieg[u kien salvat minn Grech. Marsaskala – J. Peplow, N. Slavchev, E. Desira, S. Saliba, J. Scicluna (A. Yeomans), M. Pace, J. Galdes, D. Falzon, A. Domenicus, C. Dobre Iounut, M. Said. St.Patrick – J. Grech, R. Cassar (D. Mamo), R. Vella

St. Patrick kellhom b]onn penalty fit-tieni taqsima biex g[elbu lill-;irien, Marsaskala u g[addew g[at-tielet round (Ritratt> Alex Degabriele)

(S.

Zerafa), D. Gauci, J. Farrugia, C. Massa, D. Zammit, B. Gockaj, E. Grech, D. Micallef, A. Ellul (S. Agius). Referee – Trustin Farrugia Cann

Wirja qalbiena ta’ Attard mhux bi]]ejjed Attard ……………………..1 Vittoriosa S. ………………3

Wirja qalbiena minn Attard ma kinitx bi]]ejjed biex t[allihom mexjin flavventura tag[hom filU*BET FA Trophy. Dan g[aliex finalment l-esperjenza u l-klassi tal-barranin ta’ Vittoriosa g[amlu d-differenza f’log[ba sabi[a b’g[add ta’ azzjonijiet ta’ skor. Mertu ta’ dan, g[al Attard li qatt ma waqfu anki meta kienu tliet goals minn ta[t, fejn spi//aw il-log[ba jassedjaw lill-avversarji tag[hom. Wara ftit minuti, l-ewwel xutt g[al-lasta permezz ta’ Lopes Fereira; i]da Ubberden salva tajjeb. Vittoriosa baqg[u jinsistu, u fit-13-il minuta marru filvanta;; meta MARCELO PERIERA skorja direttament minn free-kick, bil-goalkeeper ta’ Attard ferm in/ert f’din l-azzjoni. Il-goalkeeper Ubberden patta bil-kbir ftit minuti

wara meta /a[[ad lil Isaac b’save stupend. Attard ma qag[dux i[arsu, anzi bdew jag[mlu minn kollox biex jirkupraw, u rovexxjata ta’ Thornton kienet salvata minn Cassar meg[jun millmimduda. Fit-30 minuta azzjoni millisba[ ta’ Vittoriosa mitmuma b’xutt sabi[ ta’ Piscopo u save ie[or mill-aqwa ta’ Ubberden. Attard komplew ikunu ta’ theddida g[al Vittoriosa u xutt ie[or ta’ Thornton mar ftit barra. E]att qabel intemmet ittaqsima, Vittoriosa kabbru liskor b’azzjoni mill-isba[ bejn Henry Isaac u MARCELO PERIERA, li b’lob pre/i] skorja t-tieni goal ta’ Vittoriosa. Kif bdiet it-tieni taqsima Vittoriosa skorjaw it-tielet goal b’azzjoni verament sabi[a bejn Pereira, Isaac u LOPES FERIERA, li avvanza u skorja b’xutt fil-baxx. Il-log[ba kienet mirbu[a u mitmuma, i]da Attard baqg[u jag[tu sfida u resqu

ferm li jnaqqsu l-iskor meta Thornton kompletament ]markat kien im/a[[ad minn save mill-aqwa ta’ Cassar. I]da Attard naqqsu l-iskor fit-62 minuta b’azzjoni ta’ Darren Galea, li qassam lejn EDMOND THORNTON, li skorja mill-vi/in. Attard baqg[u jimpenjaw lill-:irbin u xutt ta’ Thornton [abat man-na[a ta’ barra tax-xibka. L-a[[ar minuti Attard kienu l-[in kollu fl-attakk, bid-difi]a ta’ Vittoriosa tbati ta[t pressjoni. Attard – R. Ubberden, O. Tabone, C. Lanzon, A. Agius, D. Gauci, J.C. Cachia, D. Galea, R. Pilipov (S. Agius), K. Zahra, D. Traykov, E. Thornton. Vittoriosa S – I. Cassar, J. Camilleri (L. Lagana), S. Tellus, J. Spiteri, T. Lopes Fereira, M. Pereira, E. Azzopardi, A. Spiteri (R. Brincat), M. Buttigieg, S. Piscopo (M. Grioli), H. Isaac. Referee – Sandro Spiteri

Siggiewi jg[addu b’goal uniku Xag[ra Utd..........................0 Si;;iewi................................1

Si;;iewi wara li [adu bye fl-ewwel rawnd, irnexxielhom jissuperaw lil Xag[ra United b’goal fl-ewwel kwarta, f’partita kumbattuta, biex issa jilag[bu fit-tielet fa]i. Huma kienu a[jar flewwel [inijiet u mbag[ad Xag[ra wettqu reazzjoni, i]da ma irnexxilhomx jevitaw l-eliminazzjoni. Kienet reb[a sofferta, kif jindika r-ri]ultat finali, fejn Si;;iewi g[arfu jikkontrollaw tajjeb l-isforzi avversarji, fejn g[alqu kull spazju possibbli lill-attakkanti Xag[rin. Si;;iewi bdew a[jar, u fl14-il minuta irnexxielhom jift[u l-iskor meta minn kross fil-baxx mil-lemin ta’ Jason Camilleri, RODRICK FARRUGIA mill-vicin tefa’ ;ewwa g[al goal vanta;;, li finalment irri]ulta fil-goal de/i]iv. Si;;iewi baqg[u la[jar, u fit-32 minuta minn frikick ta’ Jason Camilleri, Mark Camilleri kien sfortunat li bir-ras laqat il-lasta. Mal[in, Xag[ra bdew iwettqu reazzjoni fejn fil-41 minuta xutt kross ta’ Thiego Dos Santos, bil-gowlkiper Jonathan Vella jo[ro; tajjeb jikklerja l-periklu. Xag[ra [ar;u aggressivi fittieni taqsima, fejn wara minuta xutt kross mil-lemin ta’ Thiego Dos Santos spi//a /entimetri barra. Si;;iewi

wie;bu tliet minuti wara b’xutt /entrali ta’ Emanuel Cutajar, li kien salvat minn Matthew Vella. Fit-8 minuta l-istess Cutajar ixxuttja ftit g[oli b’xutt fuq il-;irja. Si;;iewi baqg[u insidju]i, u fil-11-il minuta Jason Camilleri kellu ]ew; tentattivi konsekuttivi salvati millgowlkiper Vella. Xag[ra mal[in ]iedu l-isforzi tag[hom g[all-gowl tad-draw, i]da re;g[u kienu s-Si;;iwin li resqu vi/in fl-24 minuta b’tentattiv ie[or ta’ Camilleri, li kien salvat minn Vella. Fis37 minuta Xag[ra kienu perikolu]i b’pass fit-tul tassostitut Oleg Pogukay lejn Thiego Dos Santos, li [arab tajjeb fuq il-lemin u millkross tieg[u Daniel Bartolo kellu x-xutt imblukkat. Fl-40 minuta, frikik ta’ Dos Santos spi//a g[oli, b’Xag[ra komplew jittamaw sal-a[[ar, i]da d-difi]a ta’ Si;;iewi ]ammet sod sal-a[[ar. Xag[ra Utd: M. Vella, M. Scerri, M. Buhagiar (O. Pogukay), S. Sultana, M. Azzopardi, S.F. Bajada (I. Borg), E. Nkwocha, J. Xerri (M.Bezzina), S. Sultana, D. Bartolo, T. Dos Santos. Si;;iewi FC: J. Vella, S. Delia, N. Galea, E. Vella, B. Galea, E. Bugeja, E. Cutajar (J. Shead), M. Camilleri, R. Farrugia, J. Camilleri (E. Chiappara), J. Vassallo. Referee: Paul Apap


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

18 Sport

Luqa SA jeliminaw lil }urrieq bil-penalties Luqa SA...............................2 }urrieq.…............................2 (Luqa 4-2

bil-penalties) Kif kien il-ka] f’[afna mil-log[biet tat-tieni rawnd tat-Trophy din il-;img[a, anki l-log[ba bejn Luqa u }urrieq kellha tkun de/i]a bil-penalties wara li 120 minuta missielta ntemmu fi draw ta’ 2-2. Fl-ewwel taqsima Luqa kellhom iktar mil-log[ob, i]da l-azzjonijiet lejn illasti kienu ftit. Luqa bdew a[jar u wara 11-il minuta marru fil-vanta;; meta LEE BALDACCHINO skorja b’xutt b’sa[[tu minn tarf ilkaxxa. Ir-reazzjoni ta’ }urrieq kienet wa[da fjakka u kienu Luqa li baqg[u jiddettaw illog[ob. L-a[jar /ans g[al }urrieq li jiksbu l-goal taddraw wasal fil-25 minuta meta Joseph Lia da[al tajjeb fil-kaxxa, i]da x-xutt tieg[u kien salvat millgoalkeeper ta’ Luqa, Paul Psaila. It-tieni taqsima kienet ferm iktar immovimentata, b’Luqa jfallu ]ew; /ansijiet fil-bidu permezz ta’ Vella u s-sostitut Good. Fit-63 minuta, }urrieq vi/in il-goal tad-draw b’xutt ta’ Lia jistampa mal-lasta. Dan kien mument tajjeb g[al }urrieq, li kisbu l-goal taddraw fil-71 minuta permezz ta’ ALISTAIR CAMILLERI. Il-log[ba kompliet tkun missielta u fl-a[[ar [inijiet }urrieq mill-;did vi/in ilgoal b’xutt ta’ Johann Briffa j[akkek ma’ sieq illasta, u fid-90 minuta kien Lee Baldacchino li falla /ans fa/li g[al Luqa biex illog[ba kellha tmur fil-[in barrani.

Kif beda l-[in barrani, Luqa mill-;did fil-vanta;; b’goal ta’ LEE BALDACCHINO, u ftit wara, listess Lee Baldacchino seta’ g[alaq il-log[ba i]da x-xutt tieg[u g[eleb lill-goalkeeper, g[alkemm kien salvat minn fuq il-linja minn Alex Barbara. }urrieq g[amlu l-a[[ar sforzi ddisprati, u sitt minuti minn tmiem il-[in barrani kienu ppremjati b’mod xi ftit iffortunat. Kien hemm kross ta’ Johann Briffa u ddifensur ta’ Luqa, Alex Abdilla, ikkometta auto goal klassiku b’daqqa ta’ ras talaqwa attakkant, li spi//at fir-rokna tax-xibka wara li lballun [abat mal-mimduda. B’hekk kollox kellu ji;i de/i] bil-g[oti tal-penalties, u hawn Luqa kienu iktar pre/i]i u skorjaw l-erba’ penalties mog[tija minn Lee Baldacchino, Rodrick Debattista, Jason Good, u Mark Ciantar. G[al }urrieq skorjaw Karl Sacco u Dino Bonnici, filwaqt li fallew Victor Micallef u Johan Briffa. Luqa SA: P. Psaila, J. Fenech, G. Frendo, F. Cauchi, A. Abdilla, M. Camilleri, A. Psaila, L. Baldacchino, L. Vella, M. Ciantar, C. Caruana. Zurrieq: K. Ellul, D. Bonnici, A. Barbara, V. Micallef, N. Abdilla, M. Genuis, Josef Briffa, Johan Briffa, J. Lia, A. Portelli, A. Camilleri. Referee: Adrian Azzopardi

Luqa St. Andrew’s komplew javvanzaw fil-U*Bet FA Trophy u g[addew g[at-tielet round wara li eliminaw lil }urrieq bil-penalties (Ritratt> Alex Degabriele)

Dingli jiddominaw fit-tieni taqsima Dingli....................................5 Qrendi..................................1

Kif forsi kien mistenni, Dingli ma kellhomx diffikultà jikkwalifikaw g[at-tielet rawnd tatTrophy b’reb[a kbira fuq Qrendi, f’log[ba li huma ddominaw i]da li kellhom jistennew sat-tieni taqsima biex sarrfu ssupremazija tag[hom f’goals. Fl-ewwel taqsima Dingli [ar;u aggressivi u kellhom g[add ta’ /ansijiet ta’ skor, i]da b’xi mod Qrendi irnexxielhom i]ommu tajjeb. Imma l-affarijiet inbidlu fit-tieni taqsimaa hekk kif Dingli fet[u l-iskor, u hawn Qrendi ma kienx baqag[lhom iktar forza biex jirrea;ixxu, u sofrew telfa kbira. L-ewwel goal ta’ Dingli wasal minuta mill-ftu[ tat-tieni taqsima, fejn kien STEVE MEILAK li skorja b’xutt b’sa[[tu. Mas-sieg[a log[ob, il-log[ba kienet prattikament mitmuma

hekk kif re;a’ kien STEVE MEILAK li kompla g[al ;ewwa mir-rebound wara li xutt ta’ Mauro Brincat kien parzjalment salvat. {ames minuti wara, Dingli skorjaw ukoll ittielet goal. Azzjoni konfu]a filkaxxa ta’ Qrendi bil-ballun ja[bat mal-lasta, u mill-vi/in kien LEONTIEV KONDA li kompla l-ballun g[al ;ewwa. L-azzjonijiet ta’ Dingli issa bdew ikunu kollha perikolu]i, u ftit wara, daqqqa ta’ ras ta’ Mauro Brincat kienet salvata minn fuq il-linja minn Andrè Formosa. Fit-68 minuta Dingli skorjaw ir-raba’ goal, forsi lisba[ wie[ed ukoll, meta xutt bomba ta’ JONATHAN SAPIANO [abat mal-mimduda u ni]el wara l-linja tal-goal. Fis-77 minuta ftit ta’ konsolazzjoni g[al Qrendi b’azzjoni mibdija tajjeb mis-sostitut Paul Bezzina, li qassam lejn MARK

ELLUL, li minkejja li kien issikkat ipprote;a tajjeb il-ballun u skorja tajjeb b’xutt angolat fil-baxx g[ar-rokna taxxibka. Disa’ minuti mit-tmiem wasal l-a[[ar goal ta’ Dingli meta minn azzjoni ta’ korner [add mid-difensuri ta’ Qrendi ma intervjena, biex RODRICK BRIFFA ma kellux diffikultà jkompli g[al ;ewwa mill-vi/in. Qrendi: C. Damato, A. Formosa, L. Schembri, S. Galea (P. Bezzina), B. Demicoli, S. Galea (M. Psaila), G. Azzopardi, F. Galea, M. Farrugia, C. Debattista (C. Azzopardi), M. A. Ellul Dingli: M. Abela, K. Pace, A. Portelli (K. Asciak), P. Ciantar, L. Konda, M. Brincat (D. Cilia), J. Sapiano (C. Mizzi), E. Farrugia, S. Meilak, R. Vella, R. Briffa Referee: Andrè Arciola

Victoria Hotspurs jirb[u d-derby G[awdxi Nadur Y...............................1 Victoria H. …......................2

Il-konfront dirett bejn ]ew; timijiet tal-Ewwel Divi]joni G[awdxija spi//a f’reb[a g[al Victoria Hotspurs f’partita mill-iktar kumbattuta u mimlija emozzjonijiet. Il-partita kienet mill-iktar interessanti, fejn ir-ri]ultat baqa’ in/ert sal-a[[ar. Fil-fatt, irreb[a setg[et marret fuq kull na[a. B’din ir-reb[a, Victoria Hotspurs, li fl-ewwel rawnd kienu g[addew bye, b’log[ob determinat u ta’ karattru, sportivament pattewha wkoll lill-istess avversarji li ;img[a qabel kienu reb[ulhom filkampjonat G[awdxi. Nadur, min-na[a tag[hom kellhom xi players regolari nieqsa, imma dan ma jnaqqas xejn missu//ess li kisbu r-Rabtin. Nadur [ar;u jattakkaw, u fl-

g[axar minuta l-gowlkiper Mark Grima [are; jimblokka tajjeb fuq Milos Stojanovic, li kien da[al wa[du fil-kaxxa. Hotspurs wie;bu fid-19-il minuta meta minn korner qasir ta’ Oliver Farrugia, Ryan Grech kellu l-kross li ssupera lid-difi]a talYoungsters, bil-gowlkiper Matthew Muscat jo[ro; tajjeb u janti/ipa lil Alex Tramboo. Fuq in-na[a l-o[ra, fl-24 minuta, Mark Grima wettaq save diffi/li fuq xutt mill-vi/in ta’ Milos Stojanovic. F’risposta immedjata Rabtija minuta wara, Daniel Farrugia g[adda tajjeb fil-kaxxa, bis-su;;eriment tieg[u jkun innewtralizzat minn Muscat. Fit-28 minuta, Hotspurs fet[u l-iskor meta minn kross ta’ Daniel Farrugia, OLIVER FARRUGIA [are; tajjeb u b’xutt

minn barra l-kaxxa g[eleb lil Muscat b’xutt g[ar-rokna. Nadur wie;bu tliet minuti wara bi frikik ta’ Claudio Antunes, salvat minn Grima fil-baxx. Fid-39 minuta Antunes ikkonkluda g[oli wara kross ta’ Mercieca. Fl44 minuta Nadur ing[ataw penalty g[al foul ta’ Alex Tramboo fuq Milos Stojanovic, biex mill-[dax-il metru CLAUDIO ANTUNES kiseb id-draw. Nadur re;g[u [ar;u a[jar fittieni fa]I, u wara ]ew; minuti kien James Farrugia li kklerja minn quddiem lasti vojta wara li lob ta’ Milos Stojanovic kien issupera lil Mark Grima. Hotpurs wie;bu fil-[ames minuta bi frikik mit-tul ta’ Alex Tramboo imblukkat mal-art minn Muscat. Mank la[qet g[addiet

minuta meta r-Rabtin re;g[u [adu l-vanta;; u Oliver Farrugia seraq ballun liddifi]a, biex wara li avvanza mill-kross tieg[u l-eks IAN XUEREB b’xutt fil-baxx anti/ipa l-[ar;a tal-gowlkiper Matthew Muscat. Fit-12-il minuta Nadur wie;bu b’xutt qawwi minn barra l-kaxxa ta’ Charles Hili, salvat b’diffikultà f’]ew; tentattivi minn Mark Grima. }ew; minuti wara, l-istess Grima kien protagonist b’]ew; interventi diffi/li fuq Milos Stojanovic u Claudio Antunes. Nadur komplew jippressaw, u fis-17il minuta xutt mill-ewwel ta’ Antunes wara pass ta’ Ryan Meilak spi//a ftit g[oli. Ftit wara, l-istess Meilak falla lmira bi ftit b’xutt fuq il-girja. Fil-35 minuta Hotspurs ing[ataw penalty g[al foul

tal-gowlkiper Matthew Muscat fuq is-sostitut Shaun Attard, i]da mill-11-il metru l-captian Daniel Farrugia ra x-xutt /entrali tieg[u salvat f’]ew; attentati mill-istess Matthew Muscat. Fil-41 minuta, f’attentat tal-Youngsters li jevitaw l-eliminazzjoni, frikik ta’ Antunes spi//a ftit g[oli. Nadur Y. – M. Muscat, S. Attard, J. Meilaq (B. Meilaq), D. Stojanovic, M. Portelli (J. Grima), R. Meilaq, C. Mercieca, C.Hili, M. Stojanovic, C. Antunes, S. Muscat (A. Portelli). Victoria H – M. Grima, J. Farrugia, J. Emanchè, A. Briffa, J. Azopardi, A. Tramboo, D. Farrugia, R. Grech, O. Farrugia, D. Bellotti (S. Attard), I. Xuereb. Referee – Frydor Zammit


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Sport 19

Tmiem l-ewwel ti;rija Premier fil-programm tal-{add, mirbu[a minn Mica Bonero (David Galea), li [a l-ewwel reb[a tas-sena quddiem Troy Boshoeve (Salvu Vella), Milord Barbes (Fren/u Cassar) u L’As De Seuilly (Kevin Sciberras) (Ritratt> Trevor Sollars)

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Mica Bonero u Mig Of The Wood jirb[u l-Premier minn Kenneth VELLA

L-aktar ]ew; ti;rijiet importanti li kien hemm fil-korsa tal-Marsa kienu miftu[a g[al ]wiemel tal-og[la klassi Premier. Dawn kienu jag[mlu parti mill-50 laqg[a tal-ista;un fuq 11-il ti;rija, kollha tat-trott fuq distanza twila ferm ta’ 3140m. Kien Milord Barbes (Fren/u Cassar) laktar velo/i wara l-karozza tat-tluq waqt il-bidu uffi/jali tal-ewwel ti;rija Premier. Dan feta[ vanta;; ]g[ir fuq Skip Dimanche (Charlò Debono) u l-favorit Niky du Donjon (James Carabott). Milord Barbes ]amm l-ewwel post sakemm i]]wiemel ;ew biex iduru d-dritta finali. Kien f’dan il-mument li dan inqabe] minn Mica Bonero (David Galea), li [a l-ewwel reb[a tas-sena minn Troy Boshoeve (Salvu Vella). L’As De Seuilly (Kevin Ir-ri]ultati kollha

I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist –

3140m. 1. Hawkear (C. Camilleri) {in – 4.10.9” (1.19.9”) 2. Kejser Engely (S. Portelli) 3.Cocos Kaos (J. Vassallo) 4. Monte Cinto Mag (B. Briffa) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 3140m. 1. Lady Holmely (J. Said) {in – 4.09.7” (1.19.5”) 2. Monticello (W. Farrugia) 3. Larissa du Breil (C. Calleja) 4. Nico d’Orme (C. Farrugia) III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 3140m. 1. Oyos (M. Farrugia) {in – 4.11” (1.19.9”) 2. Pajarito Nada (F. Tanti) 3. Oh Chef Du Dray (A. Farrugia) 4. Napitano (S. Cutajar) IV Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 3140m. 1. Knockout Molar (C. Camilleri) {in – 4.08.8” (1.19.2”) Bankir Zon (C. Vassallo) 3. Baronello (J. Vassallo) 4. Lotus du Goth (A.

Spiteri)

V Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 3140m. 1. Orlov du Poncelet (J. Farrugia) {in – 4.08” (1.19”) 2. November Oaks (C. Camilleri) 3. Omega des Arpents (B. Hili) 4. Natif du Moulin (F. Gauci) VI Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 3140m. 1. Magnum (F. Gauci) {in – 4.15.6” (1.21.4”) 2. Kaki de Peyrahout (N. Baldacchino) 3. Noble d’Urzy (J. Said) 4. Nep (C. Xerri) VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 3140m. 1. Mica Bonero (D. Galea) {in – 4.06.7” (1.18.6”) 2. Troy Boshoeve (S. Vella) 3. Milord Barbes (F. Cassar) 4. L’As de Seuilly (K. Sciberras) VIII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 3140m. 1. Nagano Phedo (C. Xerri) {in – 4.11.3” (1.20”) 2. L’Ideal De Fersan (K. Sciberras) 3. Must du Buisson (C. Camilleri) 4. Geronimos Cadillac (S. Axisa) IX Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 3140m. 1. Mig Of The Wood (N. Baldacchino) {in – 4.08.1” (1.19”) 2. Nevaio des Bordes (B. Hili) 3. Mon Daniel (J. Carabott) 4. True Q (S. Portelli) X Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 3140m. 1. Milano du Gite (A. Cortis) {in – 4.04” (1.17.7”) 2. Big Hit (C. Debono) 3. Neptune Carisaie (M. Fenech) 4. Midoun du Home (C. Camilleri) XI Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 3140m. 1. Cross Country FC (M. Debono) {in – 4.13.2” (1.20.6”) 2. Nuthan d’Emi (C. Caruana) 3. Osay de Viette (H. Mc Kay) 4. Stainless Steel (C. Camilleri)

Sciberras) spi//a fir-raba’ post. Ir-rebbie[ kellu medja ta’ 1.18.6” fil-kilometru. L-a[[ar metri tat-tieni ti;rija Premier kienu aktar ikkumbattuti. It-ti;rija ]viluppat f’taqtig[a bejn [ames ]wiemel, u finalment kien il-;did Fran/i], Mig Of The Wood (Noel Baldacchino), li irnexxielu jie[u l-ewwel reb[a quddiem debuttant ie[or Fran/i], Nevaio des Bordes (Brian Hili), filwaqt li Mon Daniel (James Carabott) u True Q (Shawn Portelli) kellhom pjazzament. It-ti;rija ntreb[et f’medja ta’ 1.19” fil-kilometru. Fl-ewwel ti;rija Gold, Charles Camilleri po;;a lil Knockout Molar quddiem f’nofs id-dritta finali, u d-Dani] ta’ disa’ snin [a l-ewwel reb[a f’Malta fit-tieni dehra tieg[u quddiem Bankir Zon (Clint Vassallo), Baronello (Jason Vassallo) u

Lotus du Goth (Andrew Spiteri). Alex Cortis [a l-kmand b’Milano du Gite madwar 400m mit-tmiem tat-tieni ti;rija Gold u ma falliex milli jaqsam illinja finali l-ewwel b’vanta;; kbir ta’ g[axar tulijet, fl-a[jar medja tal-;urnata ta’ 1.17.7” fil-kilometru quddiem Big Hit (Charlò Debono), Neptune Carisaie (Mario Fenech) u Midoun du Home (Charles Camilleri). Fl-ewwel ti;rija tal-klassi Silver iddebuttant Fran/i] Oyos (Mario Farrugia) ukoll [a l-ewwel reb[a fi g]iritna wara li fid-dritta finali g[amel assalt tajjeb fuq inna[a ta’ ;ewwa. Dan reba[ bi ftit minn Pajarito Nada (Frans Tanti). Is-sewwieq ]ag[]ug[ Frans Gauci qassam it-ti;rija kif xtaq meta kien qed isuq liz-]iemel tieg[u, Magnum, fit-tieni

Silver u ttrijonfa b’erba’ tulijiet u nofs quddiem Kaki de Peyrahout (Noel Baldacchino). Noble d’Urzy (Jeffrey Said) u Nep (Christian Xerri) da[lu rispettivament fit-tielet u r-raba’ po]izzjoni. Sprint tajjeb madwar 250m mil-linja finali g[en mhux ftit lil Nagano Phedo (Christian Xerri) biex ukoll jakkwista lewwel reb[a tieg[u fi xtutna fit-tielet ti;rija Silver. Fl-a[[ar ti;rija Silver kien Cross Country FC (Marco Debono) li [a t-tieni reb[a sta;onali. Dan i]-]iemel [a l-kmand fid-dritta finali u kellu jit[abat mhux ftit biex jikkontrolla l-attakki ta’ Nuthan d’Emi (Carl Caruana), Osay de Viette (Herman Mc Kay) u Stainless Steel (Charles Camilleri).


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

20 Sport FORMULA 1

Hamilton jikseb reb[a f’Abu Dhabi Is-sewwieq tal-McLaren, Lewis Hamilton, reba[ ilGrand Prix ta’ Abu Sdhabi ta[t id-dawl artifi/jali wara li ddarbtejn Champion tad-Dinja, Sebastien Vettel, irtira g[allewwel darba f’aktar minn sena. Hamilton, li //elebra t-tielet reb[a tieg[u dan l-ista;un, temm 8.4 sekondi quddiem Fernando Alonso tal-Ferrari, bis-sewwieq l-ie[or talMcLaren Jenson Button jid[ol it-tielet. Vettel, li kien di;à reba[ ittitlu mondjali din is-sena, naqas milli jtemm it-ti;rija meta tilef il-kontroll tar-Red Bull tieg[u fit-tieni kantuniera wara li kellu bidu tajjeb mirrekord ta’ 14-il pole-position li beda minnha dan l-ista;un. Vettel, li g[andu 24 sena, deher li sofra minn puncture fit-tyre ta’ wara tal-lemin u g[alkemm irnexxielu jwassal il-karozza sal-pits kien g[amel wisq [sara biex seta’ jkompli. Dan l-irtirar temm kull tama ta’ Vettel li jil[aq ir-rekord ta’ Michael Schumacher ta’ 13-il

reb[a fi sta;un wie[ed, kif ukoll hat-trick ta’ reb[ f’Abu Dhabi hekk kif issa g[andu 11il reb[a dan l-ista;un u fadal biss ti;rija wa[da fil-Bra]il. Barra dan, temmlu wkoll serje po]ittiva ta’ seba’ podjums u 19-il ti;rija konsekuttiva li fihom kiseb il-punti. Imma waqt li Vettel t[alla spettatur, Hamilton saq ti;rija kkontrollata, fejn g[alkemm Alonso illidja g[al ftit dawriet qabel l-a[[ar pit stop, lIspanjol imbag[ad [are; 4.4 sekondi wara Hamilton. Button a//erta mit-tielet post fuq il-podju wara s-sewwieq lie[or tar-Red Bull Mark Webber kellu jid[ol fil-pit g[al bdil tat-tyres obbligatorji. Dan kien ifisser ukoll li Hamilton se jkun qed jispi//a dan l-ista;un wara sie[bu Button g[all-ewwel darba filkarriera. Madankollu Hamilton xorta g[ad jista’ jtemm lista;un b’aktar reb[ minn Button, li wkoll reba[ tliet ti;rijiet u ]amm it-tieni post fil-klassifika ;enerali quddiem Alonso.

Kif spi//aw

1. L. Hamilton 2. F. Alonso 3. J. Button 4. M. Webber 5. F. Massa 6. N. Rosberg 7. M. Schumacher 8. A. Sutil 9. P. Di Resta 10. K. Kobayashi

McLaren Ferrari McLaren Red Bull Ferrari Mercedes Mercedes Force India Force India Sauber

. Sewwieqa 1. S. Vettel (:ermanja) 2. J. Button (Renju Unit) 3. F. Alonso (Spanja) 4. M. Webber (Awstralja) 5. L. Hamilton (R. Unit) 6. F. Massa (Bra]il) 7. N. Rosberg (:ermanja) 8. M. Schumacher (:er) 9. V. Petrov (Russja) Klass

. Kostrutturi

Klass

1. Red Bull 2. McLaren 3. Ferrari 4. Mercedes 5. Renault 6. Force India 7. Sauber 8. Toro Rosso 9. Williams

374 255 245 233 227 108 83 76 36 607 482 353 159 72 57 42 41 5

Lewis Hamilton reba[ g[all-ewwel darba l-GP ta’ Abu Dhabi quddiem Alonso (xellug) u Button

BOXING

Paccquaio j]omm it-titlu WBO

Manny Pacquaio, il-boxer mill-Filippini, ]amm it-titlu mondjali talwelterweight ver]joni WBO meta reba[ b’de/i]joni tal-;urija fuq ilMessikan Juan Manuel Marquez fi ;lieda li saret fl-MGM Gran Garden Arena f’Las Vegas. Il-boxer ta’ 32 sena kellu sfida kbira mill-avversarju tieg[u, li hu akbar minnu fl-età; imma wara 12-il round deher li l-velo/ità u l-[effa ta’ Pacquaio g[amlu d-differenza kollha hekk kif issa tejjeb ir-rekord ta’ 54 reb[a, 38 minnhom b’knock-out, tliet draws u ]ew; telfiet. Pacquaio ]amm it-titlu wara li tnejn minn tliet referees tawh irreb[a, waqt li t-tielet wie[ed iddikjara l-;lieda b[ala draw.

WEIGHTLIFTING

G{AWM

It-tielet titlu g[al Ilyin

Ian Thorpe jer;a’ jfalli

Ilya Ilyin reba[ il-midalja tad-deheb fil-kategorija 94kg talweightlifting waqt il-kampjonati mondjali fi Franza. Ilyinli hu mill-Kazahkstan u spi//a b’total ta’ 407kg quddiem Artem Ivanov tal-Ukrajna u Saeid Mohammadpourkarkkaragh talIran. G[al Ilyin dan kien it-tielet titlu wara li reba[ it-titli mondjali fil-85kg fl-2005 u fl-94kg fl-2006, u issa qed jistenna li jiddefendi t-titlu Olimpiku li reba[ f’Beijing waqt lOlimpjadi ta’ Londra. Alexander Ivanov reba[ id-deheb fis-snatch b’refg[a ta’ 186kg wara t-tielet tentattiv biex g[eleb lil Artem Ivanov, li refa’ l-istess pi] imma kien ji]en aktar minnu. Fil-kategorija 105kg, ir-Russu Khadzhimurat Akkaev reba[ id-deheb fis-snatch b’refg[a ta’ 198kg, u l-clean-and-jerk b’refg[a ta’ 232kg g[al total ta’ 430kg. Il-198kg li refa’ Akkaev kien biss 2kg anqas mir-rekord tassnatch imwaqqaf f’Beijing minn Andrei Aramnau tal-Belarus.

Ian Thorpe re;a’ falla firritorn tieg[u g[al g[awm kompetittiv meta spi//a fis-26 post fil-heats tal-100m butterfly waqt il-laqg[a mitTazza tad-Dinja li saret f’Tokjo. Il-[ames darbiet Champion Olimpiku temm is-serje Asjatika tat-Tazza tad-Dinja b’aktar di]appunt minkejja li naqqas kwa]i sekonda mill[in li rre;istra f’Beijing il;img[a l-o[ra.

L-Awstraljan Thorpe kellu [in ta’ 53.59 sek, ferm bog[od mill-51.39 sekondi li kiseb il-:appuni] Takeshi Matsuda, li kellu l-a[jar [in fil-kwalifiki. Thorpe, li qed jirritorna wara [ames snin assenti millisport, baqa’ fidu/ju] li jinsab miexi fit-triq it-tajba fil-mira li g[andu li jikkwalifika g[all-Olimpjadi ta’ sena o[ra. “Din il-;img[a kienet wa[da impenjattiva. Xtaqt li

pparte/ipajt ming[ajr [add ma rani, imma sfortunatament ma kienx il-ka].” Thorpe, li falla wkoll milli jikkwalifika g[all-100m freestyle tal-ir;iel, ]ied jg[id, “Ninsab komdu b’dak li ksibt s’issa.” L-g[awwiem Awstraljan irtira wkoll mill-100m individual medley f’Tokjo wara li falla fil-100m freestyle, dixxiplina li darba kien jiddomina.

WARA R-REB{A FUQ SPANJA

Capello jfa[[ar li]-]g[a]ag[ Ingli]i Id-de/i]joni li [a Fabio Capello li jda[[al players ]g[a]ag[ fil-partita ta’ [biberija f’Wembley kontra Spanja bl-aqwa formazzjoni, dehret perikolu]a [afna, imma [admet tajjeb hekk kif l-Ingilterra kisbet reb[a, 1-0 fuq i/-Champions mondjali u Ewropej b’goal ta’ Frank Lampard fid-49 minuta. Phil Jones u sie[bu ma’ Manchester United, Danny Wellbeck, u Jack Rodwell ta’ Everton, kollha kienu mfa[[ra minn Capello, waqt li d-difensur ta’ Tottenham Hotspur, Kyle Walker, ukoll iddebutta lejn tmiem il-partita. Jones, li jilg[ab fid-difi]a ta’

United, kien qed jag[mel it-tieni dehra tieg[u mal-Ingilterra u lag[ab fil-midfield bil-mira li jwaqqaf isserje ta’ passa;;i tal-Ispanjoli, u g[alkemm f’mumenti deher ji;ri wara d-dellijiet, ]amm ir-rwol tieg[u. Rodwell da[al fit-tieni taqsima g[all-ewwel dehra tieg[u mat-tim talkbar u kien ta’ theddida g[ad-difi]a Spanjola bl-ener;ija li wera meta lag[ab ma’ Welbeck, minkejja li [afna mil-log[ob kien fin-na[a l-o[ra tal-pitch. “Ir-reb[a kienet importanti g[allplayers biex jibnu l-fidu/ja tag[hom u tal-partitarji,” qal Capello wara li lIngilterra g[elbet g[all-ewwel darba

champions tad-dinja renjanti sa mill1980. “Imma l-aktar importanti g[alija kienet il-prestazzjoni ta’ Rodwell, Welbeck u Jones. Dawn huma players ]g[a]ag[ verament tajbin u nnutajt li dawn se jkunu players importanti [afna fis-snin li ;ejjin. Lag[bu ming[ajr bi]g[a, b’persoanlità u teknikament u fi]ikament urew li lesti jilag[bu malkbar.” Capello qal li Welbeck li lag[ab tliet darbiet man-nazzjonal, u Walker se jkunu qed jibdew kontra l-I]vezja f’partita o[ra ta’ [biberija g[ada. Il-captain John Terry wkoll se jkun

qed jirritorna, u l-kow/ Taljan ikkonferma dan minkejja l-furur dwar il-kummenti razzisti li qed jing[ad li g[adda l-player ta’ Chelsea filkonfront ta’ Anton Ferdinand ta’ QPR f’log[ba mill-Premier Ingli]. Terry ma lag[abx kontra Spanja, imma l-prestazzjoni ta’ Joelon Lescott u Phil Jagielka wriet li lIngilterra g[andha materjal bi]]ejjed fid-difi]a /entrali. “I]-]ew; difensuri /entrali lag[bu tajjeb [afna. Kull darba li Spanja ppruvaw jg[addu min-nofs, kienu f’po]izzjoni tajba. Kienu kunfidenti u hu impossibbli jekk ma jkollokx kunfidenza kontra Spanja.”


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Ittri 21

L-ifran u dak kollu asso/jat mag[hom F’Malta u G[awdex hawn bosta fran imxerrda fl-ir[ula l-aktar f’{al Qormi b[alma naraw f’dokument ta’ ]mien ilGran Mastru Pinto. Il-fran huma asso/jati [afna mal-[ob]. Il-furnara huma familjari [afna ma’ kliem b[al tensila, injiebi (]in;li), ;ebbieda, gali e//. Barra minn hekk fl-antik aktar millum, in-nies tal-ir[ula, kull nhar ta’ {add kienu jie[du l-la]anja, g[a;in il-forn, patata l-forn e// g[and il-furnar biex isajjarhom hu fil-forn tieg[u. Fl-opinjoni tieg[i, kull ra[al f’Malta g[andu jkollu xi forn li m’g[adux jintu]a b[ala mu]ew ta’ attrazzjoni g[at-turisti, waqt li ji;u mdewqa xi kisra [ob] talMalti bi]-]ejt u l-kunserva.

Ix-xog[ol f’G[awdex se jo[olqu Joseph Muscat^ Nixtieq nistaqsi lill-G[awdxin x’sodisfazzjon jie[du wara li jkun kellimhom Joe Muscat meta jkunu di;à semg[u kollox mill-Prim, dejjem jg[idilhom il-kuntrarju [alli j[awdilhom rashom dejjem imaqdar is-sewwa b[alma ssekondah Toni Abela. Joe Muscat qed jippretendi li x-xog[ol f’G[awdex se jo[olqu hu g[ax g[alih kollox g[adu lura, ]dingar kullimkien – ;uvintur u xebbiet ji;;errew barra. Imma x-xog[ol li di;à sar dejjem iwarrbu – g[allkuntrarju ;enna tal-art g[alhekk qatt ma qallhom xejn xi proposti g[andu g[al G[awdex – g[ax kollox qieg[ed kif g[andu jkun u ’l quddiem i]jed. Ja[seb li l;uvintur u xebbiet G[awdxin huma g[a]]enin qishom jilag[qu x-xemx u jistennew min jag[tihom il-pappa. T[abbel rasek xejn g[alihom, Joe, g[ax dawk nies be]lin u mo[[hom miftu[ u fgati bix-xog[ol li g[andhom u ma huma qeg[din jistennew lil [add biex jag[tihom ja[dmu. Maltin u G[awdxin xtarru sewwa kliem Joe – b[alma qal dan l-a[[ar, li jekk ikun filgvern jo[dulhom il-proprjetà li jkun irid u wara jibqg[u birri[a g[ax ma jie[du xejn tag[ha g[ax il-Labour sakemm jasal – b[alma kien g[amel filpassat – mela attenti u irriflettu sew g[ax jisg[obikom.

G. Busuttil Naxxar

{ajku - 379 minn Oliver Friggieri

Quddiem kompjuter il-bniedem di;itali jibqa’ jittewweb.

F’xi r[ula g[ad hawn min g[andu wkoll il-kaxxa li fiha kien jitg[abba l[ob] u kienet mi;buda minn ]iemel jew bag[al. E]empju b[al dan narawh fil-festival tal-{ob] jew f’Lejl Casal Fornaro li ji;u organizzati ta’ kull sena f’{al Qormi. Il-Professur :u]è Galea fil-31 ta’ Marzu tal-1939 fuq il-;urnal il-Berqa kien kiteb artiklu li j;ib l-isem “X’g[andu jsir biex jin[adem [ob] tajjeb”. Galea kiteb ukoll novella bl-isem “{ob]na ta’ Kuljum” relatata mal-Ifran. Fuq l-Ifran tal-Ingli]i nkiteb ukoll artiklu minn Lorenzo Zahra li j;ib l-isem “IlBini tal-Fran tal-flotta Ingli]a fil-Belt

Vittoriosa” li deher f’Le[en Farsons tal1984. Se nislet silta minnu. “Fis-sena 1832 il-Kummissarji tal-flotta ;ew fil-Birgu uffi/jalment u saru mag[rufa b[ala Admiral Superintendent u bdiet il-[idma fl-Admiralty House. Kien ]mien meta lflotta Ingli]a kienet numeru]a filMediterran. “Dak i]-]mien, b’numru kbir ta’ ba[[ara x’titma’ kien je[tie; wisq provi]jon. Il-fran li l-Ammirall kellu f’Ta’ Pinto l-Belt kienu ]g[ar. Allura n[asset il-[tie;a ta’ fran kbar u fl-1842 sar pjan biex jitne[[ew l-arkati kbar li kienu jiffurmaw it-Tarznar tal-Ordni ta’ San :wann u flokhom isir bini ta’ fran

apposta g[all-gallettini u [ob].” Fl-opinjoni tieg[i, x’fidi kellhom dawn i]-]g[a]ag[ fis-silta li tissemma fil-ktieb ta’ Danjel fl-Iskrittura Mqaddsa! Nabukadnessar kien inkurlat g[al dawn i]-]g[a]ag[ li ma ridux iqimu l-idoli imperjali b’kundanna ta’ mewt kiefra f’nar i[e;;e;. It-twe;iba ta]-]g[a]ag[ kienet “Alla tag[na li a[na nqimu, jista’ je[lisna mill-forn tan-nar i[e;;e; u minn ta[t idejk Sultan”. L-im[abba tikwi talVer;ni Mbierka Marija lejn l-umanità hi msej[a “forn ta’ nar ta’ im[abba” millVer;ni u Duttur tal-Knisja Santa Katerina ta’ Siena.

Emanuel Micallef {al Qormi


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

22 Personalità

Marilyn Monroe fil-belt tal-irjie[ minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

Li Marilyn Monroe [olqot mit madwarha wara s-sehem tag[ha b[ala artista fuq il-li]ar il-kbir, ma jista’ ji/[du [add. Mhux hekk biss, talli l-istess awra baqg[et tiffantasizza l-im[u[ ta’ bosta ammiraturi, li ]gur fer[u fuq li fer[u meta nhar il:img[a, 15 ta’ Lulju, kien inawgurat monument f’;ie[ha. Mhux monument kif imdorrijin naraw a[na f’pajji]na, i]da wie[ed li juri x-xbieha tag[ha f’g[oli ta’ 26 pied. Id-dehra tag[ha bilwieqfa, b’dik il-libsa li baqg[et famu]a mmens wara li [adet sehem fil-film The Seven Year Itch u b’xufftejn ileqqu, l-istatwa mill-ewwel ;ibdet lejha s-simpatija kemm tal-ammiraturi li kellha, kif ukoll ta’ bosta turisti li kienu f’Chicago. L-iskultur li [adimha hu Seward Johnson, li sal-a[[ar mument [alla lil kul[add bil-kur]ità fuq x’kienet se tkun l-istatwa, li waslet fil-post imge]wra f’bosta /raret. Kif g[edt, l-artist g[a]el l-aktar po]a mag[rufa u marbuta ma’ Monroe – dik fil-film tal-1955, The Seven Year Itch, waqt li Monroe kienet fuq sprall ta’ subway u r-ri[ ta’ ferrovija g[ollielha d-dublett u kixfilha kuxxtejha.

Tifel jipprova jitla’ ma’ sieq tal-istatwa

L-istatwa li tfakkar lid-diva Marilyn Monroe

L-a[[ar irtokki ta[t id-dublett tal-istatwa

L-ori;inal> L-artisti Marilyn Monroe u Tom Ewell fil-film The Seven Year Itch

It-tindif a[[ari fuq l-iskarpin


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Konsumatur 23

Xiri ta’ ;ugarelli Ftit ;img[at o[ra u l-;ranet sbie[ tal-Milied ikunu mag[na. F’dan i]-]mien nibdew na[sbu dwar ir-rigali li g[andna b]onn nixtru g[allqraba u l-[bieb. Dawk li g[andhom ismijiet ta’ tfal fuq il-lista tar-rigali, [afna drabi lg[a]la awtomatika hi li jixtru xi tip ta’ ;ugarell. Meta ni;u biex nixtru ;ugarell b[ala rigal, hu importanti li l-ewwel u qabel kollox nag[]lu ;ugarelli li huma siguri u li huma adattati g[alletà u l-abbiltajiet tat-tfal li se jilag[bu b’dawn il-;ugarelli. Prekawzjoni

L-ewwel prekawzjoni li g[andna nie[du meta nixtru ;ugarell hi li ni//ekkjaw l-età rakkomandata fuq il-;ugarell. Din hi importanti kemm g[al ra;unijiet ta’ sigurezza kif ukoll biex inkunu /erti li l;ugarell hu adattat g[at-tifel jew tifla lil min se nag[tuh. Pere]empju, ;ugarell li jkun fih bi//iet ]g[ar normalment ikollu fuqu twissija li mhuwiex adattat g[al tfal i]g[ar minn tliet snin. Bi//iet ]g[ar huma perikolu]i g[ax tfal ]g[ar jistg[u jifgaw fihom. Tfal ]g[ar [afna g[andhom ukoll it-tendenza li j;ebbdu u jg[aff;u l-;ugarelli. G[aldaqstant meta ni;u biex nag[]lu ;ugarell g[al dawn ittfal g[andna naraw li huma ta’ kwalità tajba u ta’ /erta re]istenza. F’ka] ta’ soft toys naraw li l-g[ajnejn u limnie[er huma mwa[[lin tajjeb u ma jistg[ux jinqalg[u. Sabiex nevitaw kwalunkwe tip ta’ periklu g[andna nfittxu u naqraw bir-reqqa t-twissijiet stampati fuq il-;ugarell jew ilkaxxa tieg[u. Dan m’g[andux biss jag[mlu min qed jixtri l;ugarell, i]da g[andhom jag[mluh ukoll il-;enituri tattfal li qed jir/ievu l-;ugarell. L-istruzzjonijiet kif g[andu

minn Odette VELLA Senior Information Officer Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur

jintu]a l-;ugarell g[andhom ukoll jinqraw b’/erta attenzjoni. Tajjeb ukoll li b[ala ;enituri ni//ekkjaw fi]ikament il;ugarell. A[na nafu kif it-tfal jilag[bu u nistg[u nu]aw dan it-tag[rif biex niskopru xi perikli li jista’ jkollu ;ugarell. Responsabbiltà

Hi responsabbiltàtag[na li n]ommu l-fuljett tal-istruzzjonijiet u kwalunkwe informazzjoni o[ra li ti;i mal;ugarell, b[ala referenza. Din nistg[u ni;u b]onnha aktar ’il quddiem. Il-karti u l-boro] li fihom ikun ippakkjat il-;ugarell m’g[andniex in[alluhom f’idejn it-tfal biex jilag[bu bihom g[ax jistg[u jkunu perikolu]i. Boro] tal-plastik jistg[u jifgaw fihom it-tfal. Importanti wkoll li meta nag[tu ;ugarell ;did lit-tfal tag[na nqattg[u ftit [in nilag[bu mag[hom, biex inkunu /erti li m’huma jag[mlu xejn perikolu]. Waqt li nkunu qed nixtru ;ugarell g[andna nfittxu lmarka CE. Hemm obbligu

Waqt li nkunu qed nixtru ;ugarell g[andna nfittxu l-marka CE

legali li din il-marka tkun stampata fuq il-;ugarelli kollha li jitpo;;ew fis-suq. Ilmarka CE hija dikjarazzjoni mill-manifattur tal-;ugarell li dan ;ie ma[dum skont listandards ta’ sigurezza Ewropej u g[aldaqstant jista’ jinbieg[ fis-suq Ewropew. Ilmarka CE g[andha tkun stampata jew imwa[[la mal;ugarell u g[andha tkun ukoll fuq l-ippakkjar tal-;ugarell. Din il-marka g[andha dejjem tkun vi]ibbli fejn il-kon-

jistg[u ma jkunux konformi mal-istandards ta’ sigurezza, spe/jalment jekk ikun ilhom snin twal li nxtraw. Barra minn hekk dawn jistg[u ma jkunux daqshekk b’sa[[ithom u min[abba f’hekk jinkisru malajr u jsiru perikolu]i. F’ka] li nidde/iedu li n[allu t-tfal tag[na jilag[bu b’dawn it-tip ta’ ;ugarelli, l-ewwel g[andna ni//ekkjawhom sew biex naraw jekk g[andhomx xi truf jaqtg[u jew xi viti ma[ru;in ’il barra. G[andna

Il-marka CE hi dikjarazzjoni mill-manifattur tal-;ugarell li dan ;ie ma[dum skont l-istandards ta’ sigurezza Ewropej u g[aldaqstant jista’ jinbieg[ fis-suq Ewropew sumatur jista’ jaraha ming[ajr diffikultà u tkun stampata b’tali mod li ma tistax tit[assar. G[andna wkoll naraw li fuq il-;ugarell hemm l-isem u lindirizz tal-manifattur jew la;ent jew l-importatur li da[[al il-;ugarell fis-suq Ewropew. Dawn huma responsabbli tal-;ugarell f’ka] li jirri]ulta perikolu]. Sigurezza

Rigward ;ugarelli second hand dawn g[andhom kemm jista’ jkun ji;u evitati g[ax

wkoll ni//ekkjaw jekk il;ugarell huwiex imkisser jew g[andux xi partijiet nieqsa g[ax dawn jistg[u jag[mluh perikolu]. Jekk se nixtru ;ugarell li g[andu b]onn il-batteriji biex ja[dem, importanti li ni//ekkjaw li l-batteriji huma f’post issi;;illat li t-tfal ma jistg[ux jift[u. Rigward dawk il;ugarelli li jag[mlu l-[sejjes, g[andna ni//ekkjaw li lvolum tal-[oss mhuwiex g[oli [afna. Ma ninsewx li ttfal jistg[u jag[mluhom ma widnejhom u dan jista’

jikkaw]a danni fis-smig[. Meta niltaqg[u ma ;ugarelli perikolu]i jew li jistg[u jkunu perikolu]i, g[andna nag[mlu rapport mad-Direttorat g[asSorveljanza tas-Suq fidDivi]joni dwar irRegolamenti Tekni/i fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur. Dan id-direttorat jista’ ji;i kkuntattjat fuq in-numru tattelefown 2395 2000

L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lillUffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan lAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq ilFreephone 80074400.



IN-NAZZJON

It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt BA:IT 2012

Id-diskors u anali]i NET Television 18>10

Nathaniel Attard se jmexxi dan il-programm maratona dwar il-Ba;it 2012 li g[andu jibqa’ g[addej sa nofsillejl. F’kollegamenti mal-Palazz il-Belt naraw diretti l-wasla tal-Ministru Tonio Fenech, jid[ol g[and il-President biex ikun iffirmat id-diskors tal-Ba;it, kif ukoll ix-xandir tad-diskors. Wara naraw ukoll il-konferenza tal-a[barijiet li jag[tu l-istess Ministru flimkien mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Fl-istudio biex jag[tu l-kummenti tag[hom se jkun hemm it-trejdunjonista Gejtu Vella, l-ekonomista Amanda Borg u l-konsulent finanzjarju Joe G.P. Bonello.

Noel Buttigieg Scicluna

Stephanie Cutajar

Fir-ritratti jidhru waqtiet mill-Ba;it tas-sena li g[addiet li kien ;ie ppre]entat aktar kmieni minn dak ta’ din is-sena — fil-25 ta’ Ottubru

MILL-:UF SAL-ISKOLA

Ir-rabta bejn l-omm u t-tarbija li tkun fuq il-[alib tas-sider NET Television 13>20

Monica Attard twasslilna edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm informattiv u mwassal b’mod attraenti bi produzzjoni ta’ Graziella Ellul ta’ Reel 8 Productions, b’kitba ta’ Charmaine Attard. I/-Child Birth Educator Marianne Theuma se tkun fost il-mistednin u se titkellem dwar ir-rabta li ti]viluppa bejn l-omm u t-tarbija permezz tal-[alib tassider. Tag[ti [afna informazzjoni ta’ interess dwar l-importanza tat-treddig[.

Naraw ukoll lminn xiex jg[addu l-;enituri u t-trabi fit-48 ;img[a tat-tarbija, ji;ifieri xahar qabel ma t-tarbija tag[laq sena. Fil-k/ina jkun hemm il-kok Joseph Mizzi li jwassal ir-ri/etta g[al din il-;img[a. Intant il-personalità li se naraw l-esperjenza tag[ha b[ala omm hi Melanie Kelly (fir-ritratt fuq illemin ma’ binha Danny), li bosta jafuha aktar b[ala Miss Kelly, li hi produttri/i u pre]entatri/i televi]iva kif ukoll g[alliema tal-Ingli]. Titkellem ukoll dwar it-tfulija tag[ha.

NEWSDESK - SPE?JALI BA:IT 2012

Dirett u itwal mis-soltu Radio 101 FM 17>00

FIL-QOSOR • S1MONE (La 7 14>05) - Al Pacino u Catherine Keener (it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-2002. Produttur tal-films li l-karriera tieg[u

ma tantx tkun qed tag[ti ri]ultati sodisfa/enti, ikun fil-periklu li jispi//a [a]in hekk kif l-attri/i ewlenija fil-film li jkun qed ja[dem tidde/iedi li titlaq. Naraw fiex ja[seb fi ]mien qasir u x’jag[mel biex ma jispi//ax g[all-frisk...

• THE GRUDGE 2 (Raidue 23>40) Film tal-bi]a’ Amerikan li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Takashi Shimizu u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Amber Tamblyn (fir-ritratt ta[t), Sarah Michelle Gellar u Edison Chen.

• RAPIMENTO ALLA CASA BIANCA (La 5 21>10) - Film thriller li n[adem apposta g[at-televi]joni fl-1999 b’re;ija ta’ Armand Mastroianni u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Doug Savant u Mariel Hemingway, li t-tnejn jidhru fir-ritratt hawn fuq. Alex McGregor tkun A;enta tas-Servizz Sigriet li tmur kontra l-protokoll biex issalva lill-President tal-Istati Uniti minn attentat ta’ qtil. Wara ting[ata l-inkarigu tipprote;i lit-tifla tal-President. X’ji;ri meta din tal-a[[ar tin[ataf b[ala osta;;

u Alex jirnexxielha ;;ibha lura qawwija u s[i[a? L-isem ori;inali tal-film hu First Daughter.

Pippo Psaila

Antoine Borg se jmexxi din l-edizzjoni spe/jali talprogramm tieg[u li se tiffoka fuq il-Ba;it 2012 u se tkun tinkludi wkoll id-diskors talBa;it mill-Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech li mistenni jibda g[al [abta tas-18:30. Intant fl-istudio b[ala mistiedna se jkollu lillekonomista Stephanie Cutajar, lill-Avukat u eks MP u eks diplomatiku Noel Buttigieg Scicluna u lill-opinjonista Pippo Psaila. Il-programm mistenni jintemm g[all-[abta tad-21:00 u wara Radio 101 jing[aqad simulcast ma’ NET Television g[al programm ukoll dwar il-Ba;it.

• ANCORA VIVO (Rete 4 23>30) - Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-1996 u li g[andu fost l-atturi ewlenin

lil Bruce Willis u lil Karina Lombard (fir-ritratt hawn fuq).


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Fotografija 27

Through my Lens Wirja fotografika ta’ Reno Rapa Fis-Sala tal-Wirjiet tal-Ministeru g[al G[awdex, fi Pjazza San Fran;isk f’Victoria, qed tkun esebita wirja fotografika tal-fotografu ]ag[]ug[ G[awdxi Reno Rapa. F’din il-wirja, Reno Rapa qed jesebixxi ritratti li juru l-pajsa;; naturali u l-wirt storiku G[awdxi, u li fost l-o[rajn jinkludu ritratti tatTieqa tad-Dwejra, tas-Salvatur, ta/-?ittadella u ta’ galleriji G[awdxin. Reno Rapa, li twieled f’April tal-1985, da[al fid-dinja tal-fotografija fis-sena 2001. Huwa wkoll Graphic Designer. Din hi l-ewwel darba li Rapa esebixxa x-xog[lijiet tieg[u f’wirja li tella’ huwa stess wa[du. Din il-wirja kienet inawgurata minn Giovanna Debono, il-Ministru g[al G[awdex. Noel Formosa introdu/a lill-fotografu filwaqt li l-artist G[awdxi Mario Cassar ta dettalji dwar it-teknika tal-fotografija ta’ Rapa. Il-wirja se tibqa’ miftu[a g[all-pubbliku sa nhar il-{add 20 ta’ Novembru, mit-Tnejn sal:img[a bejn it-8.30 a.m. u l-4.45 p.m. u s-Sibt u l-{add mit-8.30 a.m. sa nofsinhar. Aktar informazzjoni dwar Reno Rapa tista’ tinkiseb minn www.renorapa.com.

Wie[ed mir-ritratti mill-fotografu ]ag[]ug[ Reno Rapa li b[alissa huma g[all-wiri fil-wirja li qed tittella’ fis-Sala tal-Wirjiet fil-Ministeru ta’ G[awdex

Kompetizzjoni tal-fotografija g[al ]mien il-Milied Qed joqrob ]mien il-Milied, ]mien li kul[add ikun qed jistennieh biex ji//elebra mumenti ta’ g[aqda. Huma bosta dawk li f’dawn i]-]minijiet jorganizzaw xi attività biex ilaqqg[u lillmembri tal-familja u l-[bieb biex ji//elebraw. Fuq din in-nota s-Sezzjoni }g[a]ag[ Stillieri fi [dan l-G[aqda So/jo-Mu]ikali Anici qed itellg[u kompetizzjoni u esebizzjoni ta’ fotografija fuq dan is-su;;ett. L-g[an tas-sezzjoni hu li tippromwovi dak kollu li hu Malti u b’mod partikulari no[or;u l-aspetti kollha tas-So/jetà Maltija. G[alhekk il-kompetizzjoni u l-esebizzjoni se tkun qed tilqa’ fiha ritratti ta’ ti]jin, presepji, xeni ta’ /elebrazzjonijiet, knejjes im]ejna, pur/issjonijiet tal-Bambin, korijiet kif ukoll sa[ansitra pets lebsin g[all-okka]joni. Dawk li se jie[du sehem se jid[lu bi/-/ans li jirb[u premjijiet sbie[. G[al aktar informazzjoni tista’ tibg[at email fuq zghazagh@anicibandclub.org jew ag[amel kuntatt mag[na fuq 79286948, 77902503 jew 79904637.

Wirja ta’ fotografija fi Brussell minn fotografu Malti Joe Demanuele hu l-ewwel fotografu Malti li esebixxa rritratti tieg[u fil-Gemeenschapscentrum li hu /-/entru Kulturali tal-Komunità Fjamminga fi Brussell. Ir-ritratti kienu kollha ta’ pajsa;;i Maltin u G[awdxin u juru s-sbu[ija tal g]ejjer tag[na lill-poplu Bel;jan fil-parti tal-Bel;ju fejn jitkellmu bl-Olandi] u fejn ftit li xejn jafu fuq Malta u g[alhekk hemm lok g[al tkabbir fit-turi]mu minn dan ir-re;jun. Il-wirja qed tissemma fi programmi tarradju u tat-televi]joni u f’rivisti kulturali Bel;jani. L-esebizzjoni nfet[et mill-President tal-Parlament tal-belt ta’ Brussell nhar is-Sibt li g[adda u setg[et isse[[ blg[ajnuna tal-Ambaxxatur ta’ Malta g[all-Bel;ju, Pierre Clive Agius. Il-fotografu Joe Demanuele ilu jipprattika l-fotografija minn /kunitu u beda l-karriera professjonali tieg[u b[ala fotografu ta’ 17-il sena. Hu g[amel kors fil-fotografija malIstitut Amerikan tal-Fotografija. Joe Demanuele kellu x-xog[ol tieg[u pubblikat f’diversi rivisti f’Malta u barra, kotba u gazzetti waqt li [a sehem f’numru ta’ wirjiet kollettivi u individwali.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

28 Klassifikati PROPRJETÀ Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open-plan living u dining, k/ina fitted, boxroom, ]ew; kmamar tal-banju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina / living / sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

Il-G]ira - Kumpless Savoy Gardens

GARAXX kbir ta’ karozza wa[da. ?emplu lis-sid dirett u ffrankaw 5% fuq il-prezz fuq 99494713.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar tal-istudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

Proprjetà

baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7,500 negozjabbli. ?emplu 99527477. Kia Mentor Petrol 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125. VW Golf GTI 2006, 25,000 mili, 2ltr turbo, petrol, 5 door, iswed, ABS, ESP, seats tal-;ilda, climate control, bilXenon auto headlights u [afna i]jed. €18,900 o.n.o. ?emplu 99476534.

AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol

{ANUT#UFFI??JU fi Triq ?ensu Xerri, [dejn Tignè Point. ?emplu 99466482.

G{AT-TWELLIJA Ra[al :did

MINI MARKET kbir attrezzat b’kollox, A#C, kameras, cheesecounter etc. Komplut b’kollox, permessi kollha, Class A, bi klijentela tajba. ?emplu 99459954 jew 99450440.

VETTURI Daihatsu Charmant

SALOON, 4 doors, 1290cc, powerbreaks, steering lock, radio, 26,000 mil, sabi[a daqs ;dida, VRT tested. Prezz €2,096 (Lm900). ?emplu 99842948 jew 21461487.

Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

Renault Scenic

PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal[jata /emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

Mejda tonda

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 79803496.

Nixtri

Nutara

Tas-Sliema

Tiswijiet

G[al kull xog[ol

Tignè Seafront

G{ALL-KIRI

FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Combination machine

GARAXX in-na[a tal-iskola talGvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

APPARTAMENT kbir fuq medda ta’ 125sqm, b’veduta impekkabbli, bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, u spazju ta’ karozza wa[da. ?emplu 99422082.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, plumbing, kisi tal-;ibs kif ukoll gypsum boards. ?emplu 79091057.

IS-SWIEQI, Bir]ebbu;a c#w Pretty Bay, {a]-}abbar St. Joseph Street, St. Paul’s Bay c#w Stella Maris Street b’a//ess g[al Vecca Bay mill-blokk. 3 tas-sodda, maisonettes 2#3 tas-sodda, apt 2#3 tas-sodda, Penthouses u garaxx. Ilpropjetà tinbieg[ lesta minn kollox. ?emplu 99474960 jew foursite@maltanet.net

;urnata kollha, bl-ir[as prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.

Ni]barazza

NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;jonevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[allbejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619. INFITTEX xog[ol ta’ nutara ma’ nutar jew ditta legali. ?emplu 79737974.

Ra;el

TA’ 46 sena jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ età bejn 36 sena u 47 sena biex jibdew relazzjoni. Min hu interessat jibg[at sms fuq 99607196.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble-dryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves. Nag[tu, stimi b’xejn minn qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox. Servizz il-

SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464. TAL-a[mar mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina,one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mobile Kiosk

BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?empel 79705588.

Pasturi

TA’ tafal Malti, set ta’ 20 pastur, ¤10 u presepji kull daqs fuq lantik. ?emplu 21495253.

KOMPJUTERS Tlift

ID-DATA tal-kompjuter tieg[ek? Qed tinkwieta g[ax ma tafx kif se ;;ib lura d-data li hi ferm importanti g[alik? Mela /empel malajr 99422082.

JIN{TIE:U Part-time

DISH WASHERS (filg[axija biss). ?empel ir-Rokna Restaurant u Pizzeria. Tel No: 21384060 bejn 9.30 a.m.u 11.30 a.m. u bejn 5.30 p.m. u 7.30 p.m.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Passatemp 29

Tisliba

Mimdudin>5. Era (5) 6. Fiha terfa’ xi affarijiet (5) 7. Hekk hi… fjamanta (5) 10. Il-ktieb tal-Mawmettani f’rokna? (5) 11. Titilg[u biex tmur sa fuq (5) 12. G[adam tal-geddum u l[alq (5) 14. Ni]]let l-opra tal-ba[ar (5) 16. Fuq il-mola jag[mel ixxfafar jaqtg[u i]jed (5) 17. Lobbja ta’ dari hi kejl ta’ raba’ (5)

18.

:irja ta’ ]iemel

(5)

Weqfin>1. Bi//a g[odda tannissie;a (6) 2. Libes skont il-moda (6) 3. M’g[adux tajjeb g[ax g[adda ]-]mien minn fuqu (6) 4. Mnitten (6) 8. Indifferenza (5) 9. Titjira tan-nar (5) 12. Qtajtu l-g[atx (6) 13. Naqqas mit-tul (6) 14. Wiri bi fta[ir (6) 15. Tipprepara (6)

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin>- 5. Mi;ja; 6. Fidwa; 7. Skura; 10. Tqerr; 11. Trakk; 12. T[o]]; 14. Dalam; 16. Fri]a; 17. Jimla; 18. Rtokk. Weqfin> 1. Amment; 2. Karkar; 3. Sfaret; 4. {abrek; 8. Devot; 9. Qajla; 12. Tlajja’; 13. }ar;an; 14. De]ert; 15. Mediku. G{AT-TFAL

Il-[abib tal-annimali Meta persuna jkollha problemi mal-annimali, tista’ ssib l-g[ajnuna ta’ Oswaldo, il-musta//ier simpatiku li jaf kif jittrattahom. Din il-mara konfu]a g[ax da[lulha tmien gremxuliet mit-tieqa g[al ;ol-;nien. Oswaldo lema[hom kollha u qabadhom. Fejn jinsabu l-gremxul fil-;nien qabel ma qabadhom Oswaldo? Soluzzjonijiet

Sudoku

Ikkopja u pin;i

Qawl Malti

Bl-g[ajnuna tal-kaxxi pin;i fil-parti t’isfel it-tpin;ija li tidher hawn fuq. Meta tlestiha, tista’ ttihom il-kulur it-tnejn li huma.

Kul[add jissie[eb ma’ tamparu. Dan ifisser li kul[add imur man-nies tal-età jew tal-interessi tieg[u.

Il-[abib tal-annimali

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Il-gremxul jinsabu: 1. Fuq it-tapit imdendel mat-tieqa fuqnett; 2. Fuq ix-xellug tas-sellum quddiem i]-]arbuna xxellugija ta’ Oswaldo; 3. Fuq i/-/int [dejn ittara; fuq ix-xellug; 4. Fil-but tal-qmis minxura mal-[abel fuq illemin; 5. Fil-qasrija [dejn izzokk tal-pjanta quddiem id-dar; 6. Fuq it-tavolina bejn il-bikkerini; 7. Wara l-landa tat-tisqija isfel fuq il-lemin; 8. Fuq il-lemin tal-pajp in-na[a tax-xellug fejn jispi//a l-[abel.

Sudoku


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil... sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag˙na ma’ nies li huma konnessi mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Isem u kunjom – Eileen Montesin. Data tat-twelid – Nippreferi ma ng[idx. Lokalità fejn toqg[od – L-Iklin X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu – Jiena

EILEEN MONTESIN

f’[ajtek sa issa – Kienet il-;urnata tat-28 ta’

Di/embru 1991, meta jien sirt mamà. }gur li l-ebda mument ie[or ma jista’ j;eg[ilni n[oss dak li [assejt dakinhar fis-7 ta’ filg[axija. Xi [a;a li ddejqek – Iddejjaqni l-ipokresija. Jiena bniedma straight [afna u nippretendi li na[dem b[ala pre]entatri/i ta’ programm ta’ [addiehor g[andu jkun straight forward ukoll. kuljum wara nofsinhar fuq Radju Malta, X ’ jiswa li bniedem jid[aqlek f'wi//ek u minn programm li hu simili g[al dak li kont nag[mel warajk jag[mel mod ie[or. fis-snin 80 bl-isem ta’ PO Box 10. Id-differenza Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew li dak i]-]mien is-semmieg[a kienu negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna jipparte/ipaw permezz tal-ittri u t-telefonati, – Huma [afna l-esperjenzi li tg[allimt minnhom filwaqt li llum ]diedu l-mezzi ta’ komunikazu nemmen li kull [a;a li ng[addi minnha f’[ajti zjoni g[ax hemm ukoll l-SMSs u l-Facebook. tag[tini tag[lima indirettament. Però tg[allimt Barra minn hekk jiena producer u pre]entatri/i ]gur li qatt ma taf meta hu l-mument li tasal tat-televi]joni. Fis-sajf li g[adda pprodu/ejt u tieg[ek. Kelli ]ew; in/identi koroh bil-karozza ppre]entajt il-programm Don’t Stop Me Now, li stajt bqajt ta[thom. Forsi l-Bambin ma ridnix programm li ta /-/ans lil [afna ]g[a]ag[ jesebixxu t-talent tag[hom fil-kant, u issa lura g[adg[alissa, però l-istorja setg[et spi//at [a]in. drama. B’kitba, produzzjoni u direzzjoni tieg[i G[alhekk naf li rrid inkun lesta dejjem g[ax fuq NET Television kull nhar ta’ {add qed qatt ma naf meta se jkun il-waqt li nag[mel inwassal lit-telespettaturi l-episodji ta’ Déjà Vu. il-kontijiet mal-Mulej. G[andek xi delizzji^ – Jien in[obb [afna l-ba[ar. Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma B'dispja/ir kbir ng[id li dan kien l-uniku sajf li l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ – B[al kull [a;a ma stajtx immur ng[um min[abba l-impenn kbir o[ra hemm il-vanta;;i u l-i]vanta;;i li tg[ix ta’ Déjà Vu. In[obb ng[um fil-ba[ar i]jed milli Malta. Il-fatt li Malta hija g]ira ]g[ira u kul[add fil-pool. In[obb ni]fen, spe/jalment g[alljaf lil xulxin g[alija ]gur hu ta’ vanta;;. mu]ika tas-snin 80, minkejja li fil-verità ma Fix-xog[ol tieg[i, diversi drabi, ikolli n[abbat nafx nag[mel pass... U l-hena tieg[i nara xi film bibien ta’ nies ma nafhomx, daqqa g[al [a;a, u tajjeb. Dak huwa l-mezz kif jien nirrilassa daqqa g[al o[ra, u dejjem... dejjem... sibt l-menti, fil-verità. lin-nies lesti biex jg[inuni. Mill-banda l-o[ra jien dejjem ng[id li kieku twelidt xi mkien L-aktar [a;a jew okka]joni li tatek sodisfazzjon

ie[or, bl-ambizzjonijiet tieg[i kien ikolli /-/ans li nimxi [afna i]jed ’il quddiem fil-karriera tieg[i. Imma fid-dinja trid titg[allem tikkuntenta ru[ek b’li g[andek. Issa tard wisq biex immur nibda karriera barra, g[alhekk kuntenta b’dak li ksibt f’[ajti hawn Malta u nibqa’ nikkon/entra fuq pajji]i.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ – Insegwi

l-a[barijiet tar-radju u anki tat-televi]joni tat-tliet stazzjonijiet ewlenin. Meta kont ]g[ira l-a[barjiet tant kienu jdejquni, u issa ming[ajr a[barijiet ma noqg[odx... kwa]i kwa]i ossessjonata.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – ming[ajrha [ajti tkun bla skop. • il-[biberija –ming[ajrha f’[ajti ma nkampax. • il-libertà – Jien bniedma li bilfors ma nag[mel xejn... g[alhekk il-libertà. G[alija hija n-nifs ta’ [ajti. • i/-/ensura – Ma nistg[ux inkunu free for all g[ax ni;u qed ng[ixu fil-;ungla, i]da s-sikkatura ]ejda i;;ieg[lek tkun b[al Adam u t-tuffie[a... mixtieq g[al dak li hu projbit... G[alhekk ng[id li g[andu jkun hemm /ensura moderata, f’[inha u f’waqtha. • ir-reli;jon – G[alija Alla huwa The One & Only... Kelli diversi esperjenzi f’[ajti li bil-

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Dan ir-ritrat ifakkarni fl-isba[ ]minijiet ta’ meta binti Christine kienet g[adha tarbija. Christine hi l-aqwa [a;a li qatt ;rat f’[ajti.

provi wrewni li kien hemm Hu qed i]ommni minn xag[ri... u minkejja li jien bniedma u umana, u g[alhekk ni]balja b[al kul[add, in[obb lil Alla b’qalbi kollha u nirringrazzjah kull mument ta’ kull nifs li nie[u. • is-safar – Ng[ix g[alih. Jien m’g[andix kapri//i. M’iniex dilettanta tal-make up jew tal-[wejje;, g[alhekk kull [a;a li n;emma’ nwarrabha biss biex nitlaq xi mkien, ikun fejn ikun, basta naqta’ ftit... • il-mewt – Niddejjaq nitkellem fuqha... Nib]a’ mill-firda i]jed milli li mmut... Però l-unika [a;a li hawn ;usta f’din il-hajja g[ax tolqot lil kul[add u m’hemmx preferenzi.

Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità li hi involuta fil-media, jew fid-dinja tal-arti u tal-ispettaklu^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

Patrimonju 31

Pro;ett ta’ konservazzjoni mill-Ba]ilika ta’ San :or; L-eqdem ]ew; re;istri parrokkjali fl-arkivji tal-Ba]ilika ta’ San :or;, fil-Belt Victoria, G[awdex, b[alissa qed ji;u rrestawrati fil-laboratorju l-;did tal-kumpanija Maltija PrevArti, fin-Naxxar. Dan il-pro;ett ta’ konservazzjoni u restawr, li kien jinkludi wkoll id-di]infestazzjoni ta’ 69 volum ie[or antik ippreservati fl-istess arkivji, qed ji;i ko-finanzjat mill-iskema ekoG[awdex imnedija mill-Ministeru g[al G[awdex, mog[tija lil organizzazzjonijiet non-governattivi G[awdxin li [ar;u bi proposti pratti/i g[at-twettiq ta’ mi]uri ]g[ar

b’risq is-sostenibbiltà tal-g]ira. Minn eko-G[awdex, il-Ba]ilika ta’ San :or;, permezz tal-Kumitat Storiku-Kulturali tag[ha, irnexxielha takkwista wkoll fondi biex tinvesti f’apparat teknolo;iku mill-aqwa biex fix-xhur li ;ejjin jibda pro/ess ta’ di;itizzazzjoni ta’ manuskritti qodma li jinsabu fl-arkivji tag[ha. Dawn, fost l-o[rajn, jinkludu l-eqdem u laktar kollezzjoni kkonsultata ta’ re;istri ta’ Mag[mudijiet, Konfirmazzjonijiet, }wi;ijiet u Mwiet li wie[ed isib f’arkivji ekkle]jasti/i f’G[awdex.

Il-volumi kollha tar-re;istri lesti g[ad-di]infestazzjoni


It-Tnejn, 14 ta’ Novembru, 2011

32 Lokali

Fl-okka]joni tal-Jum Dinji tat-Tfal, li jkun i//elebrat kull sena min-Nazzjonijiet Uniti fl-20 ta’ Novembru, f’Villa Francia, f’{al Lija, ilbiera[ saru 20 attività differenti g[at-tfal fuq inizjattiva tal-Kummissarju tat-Tfal. Matul il-;urnata, il-pubbliku, u l-aktar it-tfal, kienu mistiedna jattendu u jie[du pja/ir jilag[bu f’ambjent li n[oloq apposta f’din ir-residenza li normalment tilqa’ mistednin distinti tal-Gvern. Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, ukoll ]ar Villa Francia u tkellem mat-tfal pre]enti, li segwew b’entu]ja]mu l-attivitàjiet li kienu g[addejin. (Ritratt> Alex Degabriele)

Tal-lum mhux l-a[[ar ba;it u lanqas ta’ qabel tal-a[[ar Illejla tit[abbar id-direzzjoni ta’ fejn irridu nie[du lil pajji]na u liema oqsma qed nipproponu li na[dmu fuqhom biex pajji]na jkompli miexi ’l quddiem. Dan isir wara li tkun ing[atat [arsa lura lejn kif marret l-ekonomija ta’ pajji]na fis-sena li waslet biex tintemm. Illejla jit[abbar il-Ba;it. Ba;it f’kuntest Kull Ba;it, imma wisq aktar dan tal-lejla, irid jittie[ed f’kuntest. Pajji]na mhux qieg[ed f’bozza li tipprote;ina minn dak

li qieg[ed ji;ri barra minn xtutna. Il-kri]i internazzjonali hemm qieg[da u l-effetti tag[ha qeg[din jidwu ma’ kullimkien. Minkejja dan, imma, il-Ba;it li se ji;i ppre]entat illejla se juri li pajji]na ]amm mal-miri li po;;ejna ssena li g[addiet. Pajji]na se jkollu defi/it ta[t it-3%. Kemm hemm pajji]i fl-UE li jixtiequ li pajji]hom g[andu defi/it ta’ 3%! Din kienet il-mira tag[na u l-mira tag[na l[aqnieha minkejja li f’dawn is-snin id-dinja g[addiet mill-ag[ar re/essjoni li qatt se[[et. Pajji]i o[ra, anki ferm ikbar u aktar g[onja minna, intilfu. Pajji]na, pajji] /kejken f’nofs il-Mediterran, baqa’ sod. Mela allura xi [a;a tajba qed issir ]gur. Ba;it ri]ultat ta’ tmexxija g[aqlija Dan kollu mhux kumbinazzjoni.Dawn l-affarijiet ise[[u

g[aliex ikun hemm tmexxija g[aqlija. Din kienet g[al bosta drabi murija u kkonfermata

minn a;enziji tal-credit ratings li taw lil pajji]na punte;;i tajbin [afna. Dan fih innifsu hu tajjeb, imma jsir bil-wisq a[jar meta wie[ed iqis f’liema ]mien diffi/li pajji]na qieg[ed jing[ata dan ir-rating, kif ukoll meta wie[ed jara t-tnaqqis fir-ratings li ng[ataw /erti pajji]i Ewropej f’dawn i]-]minijiet. Minbarra l-credit ratings, g[andna /-/ertifikati li jo[or;u mi/-/ifri rekord tat-turi]mu, kif ukoll i/-/ifri tax-xog[ol u lqg[ad. Ner;a’ ntenni, dan fi ]mien ekonomiku diffi/li. Minkejja dan, il-Gvern ma be]ax jie[u /erti de/i]jonijiet li gvernijiet fil-passat be]g[u jie[du. Matul it-triq, li fiha ;ibna dawn ir-ri]ultati po]ittivi, dan ilGvern [a [sieb li ssir, ng[idu a[na, il-privatizzazzjoni tat-tarzna u dik tat-trasport pubbliku, li kienu qed jixorbu mill-kaxxa ta’ Malta eluf kbar ta’ ewro f’sussidji. {a [sieb li jsiru numru ta’ riformi, b[al dawk tal-li;i talkera, tal-edukazzjoni, tas-sa[[a u dik tal-kunsilli lokali. Qeg[din nie[du [sieb l-ambjent u lkoll nafu kemm ilpro;etti ambjentali huma ta’ siwi, imma kemm fl-istess [in dawn jiswew flejjes kbar biex jitwettqu. Dan mhuwiex Gvern li jag[ti kas fejn hemm ilkri]ijiet u l-inkwiet biss. Dan hu Gvern li anki fejn hu tajjeb, ikompli jbiddel u jixpruna biex insiru dejjem a[jar. Dan hu lGvern li feta[ is-suq g[all-kompetizzjoni biex fih jimra[ in-

minn David AGIUS, il-Whip tal-Grupp Parlamentari tal-PN

negozjant privat u minnu jgawdu l-impjegati u l-konsumaturi. Dan hu Gvern li feta[ il-bibien. Ba;it differenti [afna minn kif jifhmuh il-Laburisti

Kemm hu differenti minn gvernijiet Laburisti tas-snin tassebg[inijiet u t-tmeninijiet, li lLaburisti j[obbu jsej[ulhom b[ala s-snin glorju]i. Dak i]]mien, il-Ba;it kellu tifsira ferm differenti g[ax ir-rwol tal-Gvern kien ferm differenti. Illum, ilGvern medhi ja[dem biex jo[loq il-klima ekonomika u mhux li jkun dak li hu stess jag[ti sservizz. Biss, il-gvernijiet Laburisti dejjem kienu kkarat-

terizzati minn tmexxija li tag[laq il-bibien g[ax trid tikkontrolla, tiddetta u to[noq. Billi tag[mel hekk, tmexxija Laburista dejjem fehmet li kul[add jimxi kif jixtieq il-Gvern, fejn jixtieq ilGvern, bil-mezzi li jag[tih ilGvern. Dawk huma stili ta’ tmexxija tal-passat. Mhux ta’ b’xejn li mill-festi tal-Indipendenza ’l hawn qed nu]aw is-slogan, Kburin b’pajji]na g[ax nemmnu f’pajji]na. Din il-fra]i kkaratterizzat lill-PN minn dejjem. Meta gvern jemmen fil-poplu, jafda u jer[i billi jag[ti n-nifs, ir-ri]ultati ji;u. U rri]ultati ;ew, anki fi ]minijiet diffi/li, kif se jit[abbar illejla waqt il-Ba;it. Ba;it li se jkompli jsa[[a[na Hu g[alhekk li l-Ba;it tal-lejla se jkompli jsa[[a[ lill-Gvern immexxi mill-PN. Se jkompli

jsa[[a[na b[ala Partit biex inkomplu nixprunaw lill-Gvern biex jibqa’ jie[u d-de/i]jonijiet tajbin g[all-;id ta’ pajji]na. Inqieg[du wkoll fil-kuntest taddiskussjoni parlamentari li kellna f’dawn l-a[[ar jiem. Dan il-Ba;it se jkompli jg[aqqadna flimkien wara l-Prim Ministru Lawrence Gonzi biex id-deputati kollha tal-Gvern flimkien nimbuttaw lil dan ilpajji], misluf lilna mill-elettorat, f’livelli dejjem og[la. Id-diskussjonijiet interni li kellna bejnietna, kif ukoll iddiskussjonijiet fil-parlament urew

li a[na partit [aj, mag[mul minn nies validi li g[andhom x’jikkontribwixxu. X’differenza min-na[a l-o[ra! Il-PL hu l-partit li m’g[andux x’jissu;;erixxi. Hu partit negattiv u distruttiv. A[na tal-PN nemmnu f’ideat kostruttivi biex inkomplu ntejbu l-livell talg[ajxien tal-poplu Malti kollu. Ba;it li se jqarribna aktar lejn l-elezzjoni U dawk in-nies li jridu jifhmu u jqieg[du l-Ba;it u l-klima politika u ekonomika f’perspet-

tiva globali qeg[din jifhmu li dan kien gvern ta’ su//ess. Bosta mill-weg[di elettorali twettqu. Xi w[ud issa fadlilna ftit xhur biex inwettquhom. Wettaqna dak li weg[idna fi ]minijiet diffi/li. Allura kif tista’ ma tag[tix mertu lil dan il-gvern? Kif tista’ ma titkellimx b’mod po]ittiv fuq il-Prim Ministru u t-tmexxija tieg[u? Qeg[din fi ]minijiet meta laffarijiet huma fra;li [afna. Li/ken ]ball jaf iwassal g[allkollass, kif rajna li ;ara f’pajji]i o[ra. L-i/ken ]ball jaf jitfa’ lil pajji]na f’ba[ar ta’ inkwiet. Hu g[alhekk li rridu nkomplu na[dmu biex din il-vi]joni u x-xog[ol li qed inwettqu jaslu g[and kul[add u jgawdi minnhom kul[add. Hu g[alhekk li pajji]na g[ad g[andu b]onn lill-PN fit-tmun. Hu g[alhekk li dan mhux la[[ar Ba;it li se nressqu, lanqas ta’ qabel tal-a[[ar.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.