www.media.link.com.mt
Numru 12,978
€0.45
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
:ganti tal-log[ob fuq l-internet jag[]lu lil Malta ■ Il-bniedem li ivvinta l-Playstation u eks membru tal-Bord ta’ Disney Europe jiffurmaw kumpanija f’Malta ■ Potenzjal ta’ 100 impjieg ;did u investiment inizjali ta’ $6 miljun L-istrate;ija tal-Gvern biex ikompli ji]viluppa ssettur tal-log[ob di;itali u fuq l-internet – settur li g[andu l-potenzjal li jo[loq [afna impjiegi – tat irri]ultati bit-twaqqif talkumpanija internazzjonali b’ismijiet kbar u ;ganti fiddinja tal-log[ob fuq linternet. Il-kumpanija TRC Family Entertainment Ltd., g[andha fiha w[ud millaqwa ismijiet fid-dinja tallog[ob fuq l-internet fosthom l-eks Kap E]ekuttiv Ewlieni ta’ Jetx Europe u eks membru talBord ta’ Disney Europe, Paul Taylor; u l-eks Kap E]ekuttiv Ewlieni ta’ Sony Computer Entertainment Europe, Chris Deering; li hu l-bniedem li ivvinta lPlaystation. Fil-kumpanija TRC Family Entertainment, Paul
Taylor se jservi b[ala Kap E]ekuttiv Ewlieni, waqt li Chris Deering se jkun i/Chairman. Il-kuntatt ori;inali biex dan linvestiment ;ie Malta kien Tancred Tabone. L-investiment inizjali talkumpanija hu ta’ $6 miljun, bil-mira tkun li lkumpanija tkun [ar;et log[ba ewlenija fis-suq Amerikan fis-sentejn li ;ejjin. TRC Family Entertainment Ltd se tkun qed topera mill-Imsida, u fiha l-Malta Enterrpise g[andha investiment ta’ 15% tal-ishma. Hu ppjanat li din il-kumpanija t[addem 100 impjegat fissentejn li ;ejjin bil-pjani jkunu li eventwalment limpjegati kollha talkumpanija jkunu Maltin. g[al pa;na 4
Mument waqt protesta li saret ilbiera[ f’Bucharest, il-kapitali Rumena, minn pensjonanti kontra pjani tal-Gvern biex il-pensjonijiet tal-Istat jin]ammu ffri]ati s-sena d-die[la. Dan b[ala parti mill-mi]uri ta’ awsterità li kellu jintrodu/i l-pajji] wara g[ajnuna mill-Fond Monetarju Internazzjonali. Dan hekk kif aktar pajji]i qed isibuha diffi/li biex ikampaw min[abba d-djun li g[andhom u l-awsterità li qed ida[[lu. Ara wkoll pa;ni 13, 14 u 15.
IL-PJAN TA’ RISTRUTTURAZZJONI
70 sena mi]]ew;in
92% tal-membri tal-GWU fl-Air Malta japprovaw
Il-President Emeritus ?ensu Tabone u martu Maria, bi tbissima evidenti fuq wi//hom, illum ji//elebraw 70 sena mi]]ew;in.
92 fil-mija tal-[addiema talAir Malta, li huma membri tal-General Workers’ Union (GWU) ivvutaw favur il-Pjan ta’ Ristrutturar g[al-linja nazzjonali tal-ajru mressaq mill-Air Malta stess. Din il-votazzjoni bdiet nhar
Futbol
it-Tnejn filg[axija u kompliet ilbiera[, g[alkemm il-laqg[at kienu mag[luqin g[all-midja. Fost dawk li indirizzaw lill[addiema kien hemm Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-GWU. g[al pa;na 7
Ara pa;na 3
Sliema v Mqabba l-unika log[ba bejn timijiet tal-Premier fit-tielet rawnd tal-U*BET FA Trophy Ara pa;na 31
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
4 Lokali
Opportunità li l-pubbliku j]ur pro;etti mill-Gvern u mill-UE ■ Pro;etti li qed isiru b’investiment ta’ €412-il miljun Alan Camilleri, Chairman ta’ Malta Enterprise< u Paul Taylor, il-Kap E]ekuttiv Ewlieni ta’ TRC Family Entertainment Ltd jiffirmaw il-ftehim dwar l-investiment ;did f’pajji]na fis-settur tal-log[ob di;itali
Il-kumpanija di;à bdiet timpjega [addiema Maltin minn pa;na 1
Il-kumpanija di;à bdiet timpjega impjegati Maltin u se tkompli timpjega fix-xhur li ;ejjin biex fl-a[[ar tas-sena jkollha 20 impjegat. Ilkumpanija qed tippjana wkoll li tirrialloka l-propjetà intellettwali fl-ammont ta’ €18-il miljun. G[al din is-sena, is-suq tallog[ob fuq l-internet jammonta g[al $74 biljun, li mistenni jitla’ g[al €100 biljun sal2015. Id-dettalji dwar it-twaqqif ta’ din il-kumpanija ng[ataw f’konferenza tal-a[barijiet indirizzata mill-Ministru talFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, Tonio Fenech; u minn Chris Deering u Paul Taylor, fil-pre]enza wkoll ta/Chairman tal-Malta Enterprise,
Malta reb[et il-kompetizzjoni tal-Kanada, Londra, l-Istati Uniti u pajji]i o[ra fl-Ewropa Alan Camilleri. Il-Ministru Fenech qal li lGvern ilu jappo;;ja lil dan issettur bl-iskop li Malta tistabbilixxi lilha nnifisha b[ala lokazzjoni adatta bex dan issettur jopera minnha. Hu spjega kif il-Gvern jemmen li dan is-settur jifforma parti integrali mill-istrate;ija ekonomika tal-Gvern fil-mod kif lejn il-pajji] tkun attirata industrija li to[loq impjiegi ta’ kwalità. Il-Ministru Fenech qal li l-
inizjattivi li j[abbar regolarment il-Gvern g[al dan is-settur qed jag[tu ri]ultati po]ittivi. Chris Deering, li se jkun ma[tur l-Ambaxxatur g[al Malta g[al dan is-settur, qal li hu jinsab sodisfatt li lkumpanija g[a]let lil Malta biex topera minnha u qal li lGvern wera vi]joni g[all;enerazzjonijiet futuri flappo;; lejn dan il-pro;ett. Hu sostna li l-kumpanija temmen li Malta tista’ tkun fuq quddiem fs-settur taddivertiment tal-familja, anki g[all-fatt li Malta hi mog[nija bi storja u kultura kbira. Paul Taylor qal li huma g[a]lu lil Malta g[al diversi ra;unijiet, fosthom l-g[ajnuna u l-appo;; li ng[ataw mill-Malta Enterprise, l-impenn tal-Gvern li jinvesti fl-industrija tallog[ob fuq l-internet u lkapa/itajiet u r-ri]orsi lokali fis-settur. Fa[[ar il-[idma talUniversità, l-MCAST u St. Martins u qal li kienu impressjonati bil-kapa/itajiet li hawn f’Malta fl-ipprogrammar tal-kompjuters, id-disinn talwebsajts, id-disinn tal-log[ob, l-arti u l-animazzjoni. Spjega li f’dawn l-elementi kollha g[amluha fa/li li lejn ilpajji] ikunu attirati persuni ta’ portata internazzjonali f’dan issettur. Qabel g[a]let lil Malta, il-kumpanija kkunsidrat li topera mill-Kanada, Londra, lIstati Uniti tal-Amerika u pajji]i o[ra fl-Ewropa. Paul Taylor qal li din linizjattiva g[andha twassal biex jinfet[u [afna opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ Maltin f’dan issettur ta’ kwalità.
■ €30 miljun minn dawn il-fondi kienu allokati f’G[awdex minn Hermann MICALLEF
Fi tmiem din il-;img[a l-pubbliku Malti u G[awdxi se jkollu opportunità j]ur pro;etti li qed isiru b’kemm jiswew € 412-il miljun u b’hekk ikun jista’ jara fiex qed jintefqu dawn il-flus li Malta akkwistat mill-Unjoni Ewropea. €30 miljun minn dawn il-fondi kienu allokati f’G[awdex. Permezz ta’ dawn il-pro;etti, il-Gvern qed jag[mel u]u a[jar mill-fondi talUnjoni Ewropea u permezz tag[hom qed ikompli jo[loq ix-xog[ol u jkattar linvestiment. Chris Said, is-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Konsultazzjoni Pubblika, [abbar li d-Divi]joni g[allKoordinazzjoni tal-Ippjanar u lPrijoritajiet fi [dan l-Uffi//ju tal-Prim Ministru (PPCD) se torganizza l-attività Rotta EU07-13. Bejn is-Sibt u l-{add li ;ej, se jsiru ]jarat bil-coaches li se jie[du lill-pubbliku fuq diversi pro;etti li saru u qed isiru bilfinanzjament Ewropew ta[t il-Politika ta’ Koe]joni 2007-2013. Wie[ed mill-postijiet li jinsab fuq din ir-rotta, u li se jkun miftu[ g[allpubbliku, hu l-bini tal-Kumpless g[atTa[ri; tal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) f’{al Far. L-estensjoni tal-bini saret f’]ew; fa]ijiet b’investiment totali ta’ madwar €1.1 miljuni b’kofinanzjament mill-Fond Ewropew
g[all-I]vilupp Re;jonali (ERDF). Is-Segretarju Parlamentari Chris Said ]ar u[ud mit-18-il kamra g[at-ta[rig u workshops, liema kmamar huma mg[ammra bl-a[[ar teknolo;ija b[al interactive whiteboards. Bejn l-2009 u din is-sena, f’dawn ilfa/ilitajiet, l-ETC organizzat kwa]i 3,000 kors differenti u [arr;et qrib il-31,500 persuna li jinkludu 10,535 mara. Is-Segretarju Parlamentari Chris Said fa[[ar ir-rwol ewlieni li g[andu l-PPCD fl-immani;;jar, fil-koordinazzjoni u filpro/ess ta’ verifika dwar l-u]u tal-fondi mill-UE. Hu rrefera wkoll g[ax-xog[ol imprezzabbli li qed jag[mel il-MEUSAC biex kunsilli lokali u NGOs jiksbu finanzjament mill-UE. Fit-tliet snin li g[addew, il-MEUSAC g[en kunsilli lokali, NGOs u entitajiet o[rajn biex inkisbu madwar €12-il miljun g[al 82 pro;ett jew inizjattiva differenti. Fost il-pro;etti li l-pubbliku Malti se jkun jista’ j]ur hemm l-impjant g[attisfija tad-drena;; fix-Xg[ajra, il-hangar il-;did tal-Mu]ew tal-Avjazzjoni, irrestawr fuq is-swar tal-Imdina, irRadiology Unit fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, kif ukoll pro;etti ta’ restawr u mu]ewijiet amministrati mill-Fondazzjoni Ta’ Pinu u mill-Fondazzjoni Belt Victoria.
}ew; anzjani Maltin g[adhom qed jir/ievu l-kura fl-Awstralja }ew; Maltin g[adhom qed jir/ievu lkura wara l-in/ident tra;iku kkaw]at minnirien li [akmu dar tal-anzjani fi Quakers Hill, fl-Awstralja. In-numru ta’ vittmi li [alla dan l-in/ident tela’ g[al disg[a. IN-NAZZJON hu infurmat li kien hemm tliet Maltin milquta f’dan l-in/ident. Minbarra Ceasar Galea ta’ 82 sena li miet fl-isptar kaw]a tal-[ruq estensiv li sofra, kien hemm mara mill-Imsida, li jisimha Rita Galea, u li wkoll sofriet xi ;rie[i. Anzjana o[ra, Manuela Cachia, sofriet feriti serji f’dawn in-nirien u b[alissa tinsab rikoverata fit-Taqsima tal-Kura
Intensiva f’Westmeal Hospital, fl-istat ta’ New South Wales. Is-soru Maltija Georgina Sultana li hi infermiera u ta[dem fil-Kunvent ta’ San Duminku fi Quakers Hill, ikkonfermat ma’ IN-NAZZJON li Rita Galea lanqas tiftakar x’;ara f’dan l-in/ident. Hi qed tin]amm fir-Rotherham Nursing Home, f’Ryde. Is-soru Maltija spjegat li llum fil-Knisja Anglikana ta’ Quakers Hill se ssir /erimonja biex jitfakkru d-disa’ vittmi ta’ din it-tra;edja li se[[et f’zona popolata [afna minn familji emigranti Maltin.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Lokali 7
Pjan kru/jali g[al-linja nazzjonali tal-ajru minn pa;na 1
Kienu [afna dawk il[addiema li fil-laqg[a talbiera[, g[amlu diversi mistoqsijiet li ;ew imwie;ba minn Charles Agius, Segretarju tatTaqsima Marittima u Avjazzjoni tal-GWU. Il-GWU qalet fi stqarrija, li kienet lesta li tkompli l[idma tag[ha fl-interess tal[addiema, tkun xi tkun idde/i]joni tal-[addiema, kemm jekk jivvutaw favur u kemm jekk jivvutaw kontra. Tony Zarb anki g[amilha /ara li jekk il-[addiema kienu se jivvutaw kontra, ilGWU kienet lesta li tiddikjara tilwima industrijali mal-Air Malta jekk il-[addiema kienu japprovaw dan. Il-GWU tifhem u tirrikonoxxi lpreokkupazzjoni u d-diqa tal-[addiema li kellhom jie[du de/i]joni dwar ilfutur tal-impjieg tag[hom. Il-GWU tirrappre]enta madwar 800 [addiem mill1,300 li huma impjegati mal-linja nazzjonali talajru. Il-[sieb ta’ din ir-riforma hu primarjament immirat biex l-Air Malta tqum fuq saqajha, u dda[[al metodi ta’ xog[ol aktar flessibbli. Dawn l-istess proposti qed ikunu diskussi wkoll mill-membri tal-Union talCabin Crew, li bdew jivvutaw fuq il-Pjan ta’ Ristrutturar u l-votazzjoni kompliet ilbiera[ filg[axija wara li di;à t[abbar li l-Air Malta u l-union kienu ddikjaraw ftehim dwar ilpjan ta’ ristrutturazzjoni. IN-NAZZJON g[amel ukoll kuntatt ma’ Dominic Azzopardi, li stqarr li hemm madwar 20 bdot li g[adhom impjegati mal-Air Malta i]da dawn jinsabu fuq unpaid leave. Hemm ukoll numru ta’ bdoti li applikaw biex ja[dmu ma’ kumpaniji o[rajn tal-ajru filwaqt li hemm madwar 12-il bdot li da[lu fl-2008 i]da g[ad m’g[andhomx esperjenza bi]]ejjed. Il-membri fl-ALPA, issa ni]lu minn 145 g[al 130. Adrian Rizzo, mill-Union tal-In;iniera fl-Air Malta, irrimarka li l-union taqbel fil-prin/ipju tal-pakkett li qed ikun innegozjat, i]da qed tistenna d-dokument finali ming[and ilkumpanija. Mill-1,300 impjegat mal-linja nazzjonali tal-ajru hemm bejn 45 u 50 in;inier li jag[mlu xog[ol ta’ tiswijiet u manutenzjoni fuq lajruplani tal-flotta. Il-Gvern alloka fil-Ba;it g[as-sena d-die[la €20 miljun g[all-pjan li jwassal g[all-vijabbiltà tal-Air Malta.
Il-bi//a l-kbira tal-Misra[ se ssir zona pedonali g[alkemm se jibqa’ miftu[ l-a//ess g[all-garaxxijiet u spazji g[all-vetturi tal-pulizija u ta’ ambulanza f’ka] ta’ b]onn
Pro;ett ta’ tisbi[ fi/-/entru storiku tal-Mellie[a ■ F’erba’ snin il-Gvern g[adda €159 miljun lill-Kunsilli Lokali minn Luca CARUANA
Il-Gvern se jinvesti €300,000 fi pro;ett ta’ tisbi[ fi/-/entru storiku tal-Mellie[a, f’Misra[ i]-}jara tal-Papa Gwanni Pawlu II li jinsab fid-da[la tas-Santwarju talMadonna tal-Mellie[a. Hekk qal is-Segretarju Parlamentari g[all-Kunsilli Lokali, il-Konsumatur u dDjalogu Pubbliku, Chris Said, waqt ittnedija ta’ dan il-pro;ett. Dan hu parti mill-pro;etti ta’ tisbi[ li l-Gvern qed jag[mel fil-Kunsilli Lokali ta’ Malta. Min-na[a tieg[u, is-Sindku talMellie[a Robert Cutajar qal li permezz ta’ dan il-pro;ett se ting[ata [ajja ;dida lil din iz-zona importanti tal-Mellie[a. B[ala parti mill-pro;ett ta’ tisbi[, se jsir il-qlug[ tas-si;ar tal-madwar min[abba li qed jag[mlu [sara kbira lillmadum u jo[olqu inkovenjent min[abba l-[mie; tal-g[asafar. Is-si;ar se jit[awlu ftit metri ’l bog[od miz-zona. Hu ppre]enta wkoll dokument lis-
Segretarju Parlamentari dwar pjan sostennibbli g[al-lokalità tal-Mellie[a g[at-tliet snin li ;ejjin. Chris Said fakkar li f’dawn l-a[[ar erba’ snin il-Gvern g[adda €159 miljun lill-Kunsilli Lokali. Permezz tal-Ba;it 2012, l-allokazzjoni annwali g[allKunsilli Lokali ]diedet g[al €32 miljun. Dan ifisser ]ieda ta’ 25% fil-ba;it talKunsilli Lokali fuq perjodu ta’ erba’ snin. Is-Segretarju Parlamentari g[amel referenza wkoll g[al skemi spe/jali fosthom dik tal-Public Private Partnership g[at-toroq residenzjali. Bissa[[a ta’ din l-iskema tlestew 230 triq residenzjali. Hu fakkar ukoll li l-Gvern alloka €100,000 g[at-ta[rig fil-Kunsilli Lokali. Chris Said qal li l-Gvern g[andu fidu/ja fil-[idma tal-Kunsilli Lokali g[aliex tul is-snin li g[addew, ilma;;oranza assoluta tag[hom [admu
kemm fel[u biex itejbu l-kwalità tal-[ajja tar-residenti tag[hom. Dan g[amluh billi u]aw b’mod g[aqli l-finanzjament mg[oddi lilhom mill-Gvern u l-fondi li [afna minnhom akkwistaw mill-Unjoni Ewropea. Fost l-o[rajn u]aw dawn il-flus biex tejbu s-servizzi, investew fi spazji pubbli/i, irrestawraw postijiet stori/i, organizzaw korsijiet edukattivi u attivitajiet sportivi li attendew g[alihom eluf ta’ Maltin u G[awdxin. Is-Segretarju Parlamentari Chris Said qal li dan il-pro;ett ta’ tisbi[ ta’ Misra[ i]-}jara tal-Papa :wanni Pawlu g[andu jkompli j]id il-valur tal-prodott turistiku fil-Mellie[a. Ix-xog[ol fuq il-misra[ se jinbeda f’Jannar u mistenni jkun lest sa nofs issena li ;ejja. Ix-xog[lijiet se jinkludu pavimentar flok il-wi// tat-triq e]istenti, il-bdil tar-railings u l-bankijiet, kif ukoll se tkun installata struttura artistika bl-ilma.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
2 Lokali
Anzjan jaqla’ daqqiet ta’ mus fl-g[onq waqt ;lieda fuq qabar tal-familja minn Ray Abdilla Ra;el ta’ 54 sena minn Tal-Pietà kien mixli bl-attentat ta’ qtil ta’ persuna li ti;i minnu fuq ka] dwar qabar tal-familja. Emanuel Salerno, l-akku]at, u lallegat vittma Joseph Borg ta’ 64 sena, kellhom argument dwar min g[andu jindifen fil-qabar tal-familja bil-;lieda teskala u tispi//a bl-anzjan ji;i aggredit b’mus u li spi//a bi kwa]i g[onqu m[anxar. Salerno kien mixli li ta daqqiet ta’
mus lil Borg f’partijiet vitali ta’ ;ismu bil-[sieb li joqtlu u li dan iddelitt ma se[[x min[abba xi [a;a a//identali u indipendenti millvolontà tieg[u. Hu kien mixli li kka;una feriti gravi fuq l-istess Joseph Borg bi strument li jaqta’ u li kka;una difett fi]iku fuq l-istess persuna anzjana. Kien mixli wkoll li kien fil-pussess ta’ arma ming[ajr li/enzja tal-Kummissarju tal-Pulizija. Il-ka] se[[ nhar il-{add g[all-[abta
tas-6.15pm, fi Triq K. Mifsud, f’TalPietà. Kien waqt dan l-argument li rragel ta’ 64 sena, wkoll minn TalPietà, sofra ;rie[i gravi u ttie[ed lIsptar Mater Dei fejn g[all-ewwel kien /ertifikat li kien fil-periklu talmewt i]da aktar tard qaleb g[alla[jar. Borg spi//a b’feriti o[rajn filwarda ta’ wi//u, mo[[u u wa[da minn widnejh. L-akku]at qal li dak il-[in talin/ident hu kien fi stat ta’ ;enn tal-
mo[[ bil-Qorti tordna li jitqabbdu tliet esperti psikjatri/i biex je]aminaw lil Salerno u jaraw jekk fil-[in talin/ident u fil-pre]ent, l-akku]at huwiex fi stat ta’ ;enn jew le. Hu n]amm ta[t arrest preventiv bil-Qorti tissu;;erixxi lid-Direttur tal-{abs biex l-akku]at jintbag[at fit-taqsima forensika tal-Isptar Monte Carmeli. L-Ispetturi Robert Vella u Darrell Borg tad-Distrett investigaw dan ilka].
IT-TEMP
UV INDEX
3
IT-TEMP ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mil-Lbi/, li jsir moderat g[al ftit [in u jdur mill-Punent g[al-Lbi/ BA{AR [afif g[al moderat IMBATT baxx g[al moderat mix-Xlokk li jsir baxx TEMPERATURA l-og[la 21˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.2 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 211.8 mm IX-XEMX titla’ fis-06.45 u tin]el fil-16.51
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
L-ERBG{A L-og[la 21˚C L-inqas 15˚C
IL-{AMIS L-og[la 20˚C L-inqas 14˚C
IL-:IMG{A L-og[la 20˚C L-inqas 14˚C
IS-SIBT L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
3
3
3
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 21˚ xemxi, Al;eri 18˚C imsa[[ab, Amsterdam 08˚C xemxi, Ateni 16˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 13˚C xita, Berlin 06˚C ftit imsa[[ab, Brussell 13˚C xemxi, il-Kajr 21˚C xemxi, Dublin 08˚C xemxi, Kopen[agen 07˚C imsa[[ab, Frankfurt 08˚C ftit imsa[[ab, Milan 10˚C im/ajpar, Istanbul 11˚C xemxi, Londra 13˚C im/ajpar, Madrid 11˚C imsa[[ab, Moska -02˚C imsa[[ab, Pari;i 13˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 17˚C imsa[[ab, Ruma 14˚C imsa[[ab, Tel Aviv 21˚C xemxi, Tripli 25˚ xemxi, Tune] 21˚C ftit imsa[[ab, Vjenna -03˚C ftit imsa[[ab, Zurich 02˚C im/ajpar, Munich 00˚C im/ajpar, Stockholm 01˚C imsa[[ab, St. Petersburg 00˚C ftit imsa[[ab.
Jiem ta’ mistrie[ g[all-Ministru Gatt wara kura fl-isptar
Il-Ministru Austin Gatt idda[[al l-Isptar b’u;ig[ qawwi f’]aqqu imma [areg f’inqas minn 24 sieg[a wara li kien stabbilit li kellu ul/era flistonku. Fi stqarrija, il-Ministeru talInfrastruttura, it-Trasport u lKomunikazzjoni kkonferma li Austin Gatt idda[[al l-Isptar Mater Dei nhar it-Tnejn filg[axija imma kien il-[in kollu f’qag[da stabbli. Wara li saret investigazzjoni medika b’rabta mal-kundizzjoni li da[al biha, instab li kellu la/tu fl-istonku u kien rilaxxat kmieni llum waranofsinhar. Il-Ministeru qal li kienu kkan/ellati l-appuntamenti kollha li kellu ppjanati lMinistru Austin Gatt g[al din il-;img[a biex jag[mel xi jiem ta’ mistrie[, imma se jattendi g[all-impenji Parlamentari li g[andu, inklu] il-votazzjoni filKamra tad-Deputati. Il-Ministru Austin Gatt rringrazzja personalment littobba u l-infermiera li [adu [siebu fl-Isptar, u se jid[ol lura g[ax-xog[ol nhar it-Tnejn.
B[al-lum 25 sena
I
]-]ew; rappre]entanti tal-PN fis-Select Committee tal-Parlament, Guido de Marco u Ugo Mifsud Bonnici ppubblikaw ir-rapport li [ejjew fi [dan dan il-Kumitat u fl-istess waqt akku]aw lis-So/jalisti li ma ridux jaslu g[al soluzzjoni biex f’Malta tissa[[a[ id-demokrazija. F’konferenza tala[barijiet huma qalu li minkejja li fil-Partit Laburista kien hemm [afna li kienu jaqblu li min kien i;ib il-ma;;oranza tal-voti kellu jing[ata d-dritt li jiggverna, kien hemm min kien qed je]er/ita sa[[a fuqhom biex dan ma jse[[x. A[bar o[ra kienet dwar il-Ministru Laburista Lorry Sant li kien ilu aktar minn tliet ;img[at jag[mel dikjarazzjonijiet kontra Deputati u kandidati Nazzjonalisti. Dawn l-akku]i li kienu mi/[uda kategorikament saru bilprivile;; parlamentari. Madankollu Lorry Sant kien g[adu sieket dwar lakku]a ta’ korruzzjoni fil-Ministeru tax-Xog[lijiet li hu kien imexxi.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Lokali 3
2,800 post fil-Belt u l-Kottonera se jinfdew b’kera Il-Gvern ivvota €5.6 miljun biex fit-tliet snin li ;ejjin jifta[ g[all-kera mal-2,800 post fil-Belt u fil-Kottonera li huma milqutin bl-esproprijazzjoni ta’ wara tTieni Gwerra Dinjija b’titlu ta’ pussess u u]u. Il-Gvern, permezz tal-Awtorità tad-Djar, se jkun qed jag[ti dawn id-djar lill-pubbliku b’kera u min jibda jg[ix fihom jista’ jkun sid tag[hom stess. Dan [abbru Jason Azzopardi, is-Segretarju Parlamentari g[anNegozji ]-}g[ar u l-Artijiet meta ]ar il-Berga ta’ Franza li kienet devoluta biex g[addiet f’idejn ilKunsill Lokali tal-Birgu. Jason Azzopardi qal li l-Ber;a ta’ Franza hi wa[da mill-isba[ devoluzzjonijiet li d-Dipartiment tal-Artijiet g[amel f’dawn l-a[[ar tliet snin. Hu fa[[ar lis-Sindku tal-Birgu John Boxall g[ax-xog[ol metikolu] ta’ restawr li qed isir fil-Ber;a biex ter;a’ ting[ata lglorja li jixirqilha. Il-Ber;a ta’ Franza kienet inbniet millKavallieri ta’ San :wann aktar minn 500 sena ilu. Kemm ilha fil-pussess talKunsill, aktar minn sena u nofs,
fil-Ber;a ta’ Franza di;à saru numru ta’ konferenzi. Fix-xhur li g[addew, fis-Sala Nobile, kienet saret laqg[a g[all-og[la uffi/jali tal-UNESCO. Il-mira hi li l-front office talKunsill jibda jag[ti servizz li//ittadini :irbin minn Jannar tassena d-die[la. Is-Sindku John Boxall fisser kif qabel, il-Ber;a ta’ Franza serviet b[ala fabbrika tal-injam, kienet mu]ew tal-politika u wara g[addiet f’idejn Heritage Malta. Meta l-Kunsill kiseb din il-binja storika, fost o[rajn, instabu numru ta’ garigori ta[t l-art. Fil-pro/ess tar-restawr, fost o[rajn qed jag[tu sehemhom disa’ [addiema li qed ja[dmu permezz ta’ skema tal-ETC. Il-[idma firrestawr u l-konser-vazzjoni qed tkun koordinata mill-Perit Claude Busuttil. Is-Sindku qal li l-Kunsill qed jikseb l-g[ajnuna finanzjarja wkoll minn diversi sponsors. S’issa di;a’ ntefqu mas-€70,000. Minbarra xog[ol ta’ restawr u installazzjoni ta’ servizzi ;odda, il-Kunsill Lokali tal-Birgu investa f’sistema ta’ pannelli fotovoltaji/i.
It-tbissima fuq wi//hom g[adha ]]omm [aj i]-]wie; tal-President Emeritus ?ensu Tabone u martu Maria li llum qed ji//elebraw is-70 anniversarju mi]-]wie; tag[hom (Ritratt> Trevor Solars)
70 sena mi]]ew;in Il-President Emeritus ?ensu Tabone u martu Maria llum jag[lqu 70 sena mi]]ew;in. Il-President Emeritus ?ensu Tabone g[andu 98 sena, waqt li martu Maria g[andha 92 sena. Huma g[adhom jg[ixu fid-dar tag[hom f’San :iljan u g[allokka]joni tal-lum ir/evew diversi awguri. ?ensu u Maria Tabone ]]ew;u fit-23 ta’ Novembru 1941, f’G[awdex.
F’kummenti ma’ IN-NAZZJON ilbiera[, il-koppja Tabone qalu li kienet l-im[abba li ]ammithom g[addejjin tul dawn is-snin kollha. Maria Tabone rrakkontat diversi episodji li g[addew minnhom il-koppja tul il-[ajja mi]]ew;a tag[hom, u sa[qet fuq limportanza tal-appo;; u l-kooperazzjoni bejn il-koppji fil-[ajja mi]]ew;a.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Lokali 5
}ieda ta’ 31% fit-turisti bil-cruise liners f’Ottubru ■
Kwa]i nofs miljun turist sa Ottubru
Matul ix-xahar ta’ Ottubru kien hemm ]ieda qawwija ta’ aktar minn 31% fit-turisti li ]aru Malta abbord cruise liner. ?ifri uffi/jali pubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) jirri]ulta li f’Ottubru waslu Malta aktar minn 77,000 turist bil-cruise liners, li jfisser 18,000 aktar millistess xahar is-sena l-o[ra, filwaqt li total ta’ 61 cruise liner trakkaw fil-port. L-istatistika tal-NSO turi li 25,000 minn dawk li waslu Malta abbord cruise liner kienu :ermanizi, 13,000 kienu Ingli]i filwaqt li 15,400 kienu ;ejjin minn
pajji]i mhux fl-UE. Minn dawn, 5,600 kienu turisti Amerikani, li qed ji]viluppa f’suq importanti [afna g[al pajji]na. Il-ma;;oranza ta’ dawk li jaslu pajjizna abbord vapuri tal-passi;;ieri g[andhom bejn 40 u 60 sena. L-istatistika turi wkoll li mill-bidu tas-sena ’l hawn waslu Malta kwa]i nofs miljun turist abbord cruise liners, li jfisser ]ieda ta’ 75,000 fuq il-perjodu bejn Jannar u Ottubru 2010. Kien hemm ukoll ]ieda fin-numru ta’ vapuri li da[lu fil-Port il-Kbir, bi//ifri g[all-ewwel g[axar xhur juru li waslu Malta 271 cruise liner.
{sarat fil-power station tal-Marsa
{sara fi switchboard fi/?entru ta’ Distribuzzjoni tal-Marsa wassal g[al [sara o[ra f’Boiler 8 f’turbina tal-gass fil-power station tal-Marsa u anke fi/-/entru taddistribuzzjoni tal-Mosta li jag[ti l-elettriku lin-na[a ta’ fuq ta’ Malta.
Dan ikkaw]a qtug[ filprovvista tal-elettriku f’diversi n[awi f’Malta u f’G[awdex. Il-[sara ]viluppat ilbiera[ waranofsinhar g[all-[abta tal-3.50pm. Il-provvista tal-elettriku re;g[et ;iet g[an-normal g[all-[abta tal-5pm.
L-impjant modernizzat g[all-[asil tal-[wejje; fir-Residenza San Vincenz de Paule
Modernizzat il-[asil tal-[wejje; f’San Vincenz Il - [addiema tal - laundry fir - Residenza San Vincenz de Paul ja[slu kuljum madwar 700 kilo [wejje; tar - residenti anzjani . Dan ifisser 70 xkora ta ’ [wejje; u materjal ie[or ta ’ 1 0 kilo l - wa[da , li jinkludu srievet , gvieret u purtieri kif ukoll apparat mediku li jkollu kuntatt mar residenti li jer;g[u jitqassmu lura nodfa fis - swali . Mario Galea , is - Segretarju Parlamentari g[all - Anzjani u l - Kura fil - Komunità , ]ar iz - zona fejn isir il - [asil tal - [wejje; li ;iet immodernizzata . Fa[[ar lill - impjegati tal kooperattiva Kols li jqassmu lir - residenti
2 , 500 li]ar kuljum , iktar minn 200 xkora ta ’ [wejjeg nodfa u 400 investa . Mario Galea sostna li l-laundry hi wa[da mill-aktar sezzjonijiet importanti li toffri appo;; kontinwu lit-33 sala fir-Residenza. Ix-xog[ol ta’ modernizzar, li sewa €63,000 u li sar mill-[addiema tar-Residenza, ikkonsista f’xiri ta’ disa’ magni tal-[asil ;odda, sistema ;dida tal-fwar u ;iet installata sistema ;dida tad-dawl. F’din il-parti tar-Residenza wie[ed isib magna g[ad-di]infettar tal-[wejjeg li ;iet installata fl-1892 – is-sena li fiha kien infeta[ dan l-isptar.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta‘ Novembru, 2011
6 Lokali
Kriterji ambjentali mill-Gvern fil-[ru; tal-offerti
Fost kumpaniji li qed jipparte/ipaw hemm dawk mis-settur tal-komunikazzjoni, finanzjarju, tal-innovazzjoni, edukattiv, u tas-sa[[a (Ritratt> Michael Ellul)
Tifta[ il-Konvenzjoni tal-Karrieri fl-Università ta’ Malta B’vot ta’ €359 miljun fledukazzjoni li [abbar filBa;it g[as-sena d-die[la, ilGvern se jag[mel l-ikbar nefqa tieg[u f’dan is-settur mill-Indipendenza ’l hawn. Dan qalu s-Segretarju Parlamentari responsabbli mi]-}g[a]ag[ u l-Isport Clyde Puli fil-ftu[ talKonvenzjoni tal-Karrieri g[al din is-sena, fuq il-kampus talUniversità ta’ Malta. Din lattività li ti;i organizzata mill-Kunsill Studenti Universitarji flimkien malAIESEC, toffri opportunitajiet
ta’ rekluta;; lill-istudenti. Clyde Puli sostna li ledukazzjoni hija /-/avetta tassu//ess tal-istudenti u qal kif il-politika tal-Gvern tesponi lill-istudenti g[allopportunitajiet li je]istu. B[alissa, madwar 18,000 student qed ikomplu jistudjaw u qed jie[du stipendju filwaqt li g[as-sena d-die[la, il-Gvern qed jalloka €22.3 miljun. Hu ]ied jg[id li g[as-sena ddie[la, in-nefqa rikorrenti talUniversità u l-Junior College se tla[[aq €58.2 miljun. Biex ji;u m[arsa l-istudenti
Maltin qed isir investiment ta’ €2.6 miljun f’laboratorji fi skejjel sekondarji biex ikompli jikber is-settur tarri/erka u l-i]vilupp. Hu semma wkoll kif b[alissa qed isir xog[ol kbir fl-Università bil-kostruzzjoni ta’ fakultà ;dida tal-ICT u fa/ilitajiet ta’ Health Biotechnology b’investiment ta’ €7.2 miljun. Imqabbla ma’ pajji]i ikbar minnha fl-Unjoni Ewropea, Malta tinsab minn ta’ quddiem fost il-pajji]i Ewropej bl-inqas rata ta’
qg[ad fost i]-]g[a]ag[, b’sitt punti per/entwali anqas millmedja Ewropea. Fost kumpaniji li qed jipparte/ipaw fil-Konvenzjoni tal-Karrieri, hemm dawk missetturi tal-komunikazzjoni, finanzjarji, innovazzjoni, edukazzjoni, u tas-sa[[a. G[all-ewwel darba din issena hemm ukoll il-Kunsill tal-Arti. Dan il-Kunsill qed jifta[ ni//a ;dida g[all-arti. Clyde Puli temm id-diskors tieg[u billi awgura r-risq firrekluta;; lill-kumpaniji kollha li qed jipparte/ipaw.
Il-Gvern [abbar li fissej[iet g[all-offerti li jo[ro;, b[ala l-akbar konsumatur f’dan il-pajji], se jbiddel xi kriterji biex ikunu aktar favur l-ambjent. It-tnedija ta’ dan il-Green Public Procurement saret mill-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment Tonio Fenech u sSegretarju Parlamentari responsabbli g[all-Kultura, it-Turi]mu u l-Ambjent Mario de Marco. Fil-konferenza tala[barijiet, il-Ministru Tonio Fenech qal li minkejja li lGvern se jie[u de/i]jonijiet favur l-ambjent, in-nefqa tal-Gvern mhix se tkun effettwata [afna. Minkejja dan, sostna l-Ministru, kieku l-Gvern baqa’ j[ares biss lejn il-prezz talprodott, jispi//a qatt ma jie[u de/i]jonijiet li jgawdi minnhom l-ambjent. Tonio Fenech qal li d-Dipartiment tal-Kuntratti issa se jkollu jag[mel l-emendi ne/essarji fl-offerti tas-sej[iet. Min-na[a tieg[u, isSegretarju Parlamentari Mario de Marco qal li dan il-pjan jimxi id f’id malPolitika Nazzjonali dwar lAmbjent, li l-Gvern nieda f’Settembru li g[adda, u li mistenni tkun ippubblikata fil-bidu tas-sena d-die[la. Dan g[aliex minkejja xi g[ajdut, l-ekonomija u lambjent jistg[u jimxu id f’id u mhux kontra xulxin. L-ewwel erba’ setturi li g[alihom il-Gvern se jirrikjedi li l-offerti g[assej[iet ikollhom kriterji favur l-ambjent huma x-xiri tal-karta, il-prodotti u sservizzi tal-;onna, it-tessuti kif ukoll l-apparat tal-IT. Ilkriterji tal-offerti g[assej[iet ta’ dawn il-prodotti g[andhom ikunu mija filmija ambjentali sa tmiem is-sena d-die[la.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
8 Lokali
Promozzjoni ta’ Malta fir-Russja Il-Malta Enterprise pparte/ipat f’]ew; attivitajiet separati li saru f’Moska li matulhom ippromwoviet l-opportunitajiet ta’ investiment u negozju f’Malta. L-ewwel attività li saret bl-appo;; tal-A;enzija Russa g[an-Negozji }g[ar u Medji kienet immirata g[an-negozji ]g[ar u medji li ja[dmu f’Moska u g[aliha attendew madwar 45 kumpanija. L-attività l-o[ra kienet immirata g[al industriji akbar u saret bil-kollaborazzjoni tal-Kamra tal-Kummer/ u l-Industrija tal-Federazzjoni Russa u g[aliha attendew madwar 20 kumpanija. Saret ukoll enfasi dwar il-possibbiltà li dawn l-investituri ju]aw lil Malta b[ala /entru biex ikollhom a//ess g[al swieq o[ra fiz-zona Ewro-Mediterranja. Saret ukoll pre]entazzjoni dwar l-g[ajnuna li ting[ata lil dawk linvestituri li jinvestu f’Malta.
Gasan Enterprises Ltd dejjem kienet dedikata li tag[ti kontribut lejn ambjent a[jar. Il-kumpanija kienet l-ewwel importatur lokali tal-karozzi li appo;;ja l-kampanja Clear Air 34U fl-2007 u temmen li b[ala importatur tal-karozzi g[andha d-dmir li tag[mel il-parti tag[ha biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-karozzi. Gasan qajjem il-kuxjenza billi involva l-klijenti u j[awlu si;ra g[al kull karozza li tkun inxtrat. Permezz ta’ din l-inizjattiva kmieni din il-;img[a t[awlu 1,000 si;ra f’Dar Frate Jacobe f’Wied il-G[ajn, l-uniku post li s’issa jipprattika g[ajxien sostenibbli u permakultura f’Malta. Fir-ritratt jidhru David Gasan u Stefan Deguara, id-Direttur u s-CEO ta’ Gasan Enterprises u George Pullicino, il-Ministru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali, i[awlu s-si;ar f’Dar Frate Jacobe
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Parlament 9
Emendi li jiffa/ilitaw il-pro/ess ta’ ratifika Il-kri]i finanzjarja internazzjonali ;iet min[abba nuqqas ta’ sorveljanza u anke min[abba tkabbir fid-dejn. G[alhekk il-Gvern qed ja[dem g[at-tkabbir ekonomiku [alli jnaqqas li]bilan/ u anke d-dejn. Dan qalu l-Ministru g[allFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, Tonio Fenech fid-diskors ta’ g[eluq dwar l-abbozz ta’ li;i li jemenda lAtt dwar id-d[ul ta’ Malta filFond Monetarju Internazzjonali. Hu spjega li l-abbozz li qed ikun diskuss qed isir mhux biss fuq parir tal-Bank ?entrali i]da anke bl-approvazzjoni tal-Avukat :enerali. Il-Fond Monetarju Internazzjonali twaqqaf biex ikun ta’ g[ajnuna g[allpajji]i jekk jid[lu f’diffikultajiet. Fond li jg[in biex pajji]i jer;g[u jirritornaw g[all-istabbiltà skont linji li jkunu jridu jsegwu. L-Emenda diskussa kienet biex il-Gvernatur tal-Bank ?entrali wara konsultazzjoni mal-Ministru tal-Finanzi jirratifika emendi li jsiru u rratifika tkun notifikata millAvukat :enerali. Il-Bank Dinji g[andu l-g[an li jg[in fl-i]vilupp ekonomiku dinji u jintervjeni biex jinvesti f’pajji]i biex ikun hemm ]vilupp ekonomiku bilan/jat. Ir-rwol tal-IMF kiber aktar u aktar fis-sitwazzjoni ta’ ri/essjoni ekonomika internazzjonali. Il-fond jag[mel monitora;; dwar ilqag[da ekonomika tal-pajji]i u jag[ti wkoll pariri biex jitjiebu xi sitwazzjonijiet. F’ka] ta’ b]onn jag[ti anke g[ajnuna finanzjarja. Il-Ministru Fenech spjega li kien hemm xi ftit diffikultà meta da[lu fil-periklu pajji]i membri fiz-zona ewro g[aliex dawn kellu jkollhom mekkani]mu li ja[dem blistess g[an tal-IMF. Min-na[a tag[ha l-Unjoni Ewropea qed ta[seb g[al struttura xi ftit differenti mill-fond ta’ stabbiltà. Il-Ministru /a[ad li qatt kien hemm xi pressjoni millGvern Malti fuq il-mod kif isiru r-rapporti ta’ anali]i. Tonio Fenech /a[ad ukoll li hemm xi dejn mo[bi u lkontijiet huma kollha pubblikati. Hu e]er/izzju [a]in tal-Oppo]izzjoni meta tg[odd il-garanziji mad-dejn. Il-Ministru Fenech qal li lesperti jag[tu opinjonijiet differenti u hu g[alhekk li rapporti differenti ma jitkellmux kollha l-istess dwar is-sitwazzjoni ta’ Malta. I]da minn dak li jg[idu dawn irrapporti hemm qbil li Malta se jkollha tkabbir ekonomiku. Tonio Fenech qal li lOppo]izzjoni titkellem [afna dwar tkabbir talkompetittività i]da qatt ma tg[id b’mod konkret kif se twettaq dan il-[sieb u tibqa’
tippre]enta lista ta’ xewqat ming[ajr ma tg[id kif se twettaqhom. Il-Ministru qal li l-Gvern qed jg[in lill-fabbriki u lillinvestituri i]da dan isir b’/erti regoli li jag[tu wkoll kas ta’ regoli tal-UE dwar g[ajnuna tal-istat. Tonio Fenech qal li kuntrarjament g[al dak li tg[id l-Oppo]izzjoni, Malta g[adha tattira l-investiment mhux biss minn barra i]da anke minn imprendituri lokali. Il-Ministru Fenech esprima s-sodisfazzjon g[all-vot tal[addiema tal-Air Malta dwar il-pakkett offert millkumpanija. Hu qal li l-Gvern ma setax jippre]enta r-rapport lill-Kummissjoni Ewropea qabel ma jkun jista’ jag[laq il-pro/ess kollu. Il-Gvern irid ikun /ert li joffri pakkett li ji;i a//ettat mill-UE. Tonio Fenech qal li din issena kien hemm 10,000 vacancy filwaqt li kien hemm 1,200 redundancy. ?ifri juru wkoll li kien hemm ]ieda ta’ aktar minn 5,000 impjieg ;did, dan kontra dak li ssostni l-Oppo]izzjoni. Waqt id-dibattitu id-Deputat Laburista Alfred Sant qal li g[alkemm dan hu abbozz tekniku u wie[ed jista’ jg[id li l-Gvern g[andu jmexxi. Hu j[oss li f’ka]i b[al dawn fejn qed jintalab permess biex /ertu ftehim ikun approvat ming[ajr diskussjoni filParlament, i[assbu. Dan g[aliex kif ;ara fil-ka] talfa/ilità g[all-Istabbiltà Finanzjarja Ewropea, jistg[u jitwettqu pro/eduri li ma jkunu analizzati sewwa. Alfred Sant qal li wie[ed irid jistaqsi jekk jag[milx sens li jitnaqqas l-iskrutinju tal-Parlament fuq dak li jkun g[addej. Id-Deputat Laburista spjega li wasal i]-]mien li l-IMF ibiddel il-mod kif jopera. Anke jekk Malta mhux se tkun hi li twasslu biex jag[mel il-bidla me[tie;a, pajji]na g[andu jkun pre]enti u jsemma’ le[nu. Min-na[a tieg[u d-Deputat Laburista Karmenu Vella qal li Malta ilha msie[ba mal-IMF u qatt ma kienet f’po]izzjoni li tissellef mill-IMF peress li lGvern jirrikorri g[all-fidu/ja tal-poplu. Hu qal li meta ssir sej[a b’rati tajbin u din tin[ataf jista’ jkun li min qed jislef se jkun qed jie[u deal a[jar minn min qed jissellef. IdDeputat Laburista Charles Mangion qal li l-IMF dan la[[ar assuma importanza fiddawl tal-kri]i taz-zona ewro. Dan g[andu wkoll rwol qawwi fil-Fa/ilità g[allIstabbiltà Finanzjarja. Charles Mangion staqsa x’wassal biex minkejja l-anali]i tal-IMF, lekonomija dinjija waslet fissitwazzjoni li n[olqot kri]i. Hu kompla jistaqsi jekk issistema ta’ sorveljanza talIMF g[adhiex effettiva.
{idma estensiva f’diversi lokalitajiet biex titjieb il-kwalità tat-toroq madwar Malta u G[awdex
F’sena tlestew 230 triq f’lokalitajiet differenti Bejn Awwissu tal-2010 u Ottubru ta’ din is-sena tlestew 230 triq f’lokalitajiet differenti. Matul is-sentejn li g[addew il-Gvern g[en lillKunsilli Lokali billi allokalhom madwar €15-il miljun biex jinvestuhom fittoroq residenzjali u b’hekk itejbu l-kwalità tal-[ajja tarresidenti tag[hom. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi fi twe;iba g[allmistoqsija Parlamentari taddeputat Laburista Gino Cauchi. Il-Prim Ministru qal li lflus qed ji;u allokati lillkunsilli bi tliet modi prin/ipali. Parti mill-
allokazzjoni finanzjarja annwali qed ti;i ring-fenced u g[aldaqstant ma tista’ tintu]a g[al xejn aktar [lief g[al xog[lijiet fuq toroq. {ar;et l-iskema tal-Public Private Partnership g[at-toroq residenzjali li permezz tag[ha l-Gvern qed jg[addi l-flus lill-Kunsilli Lokali biex jag[mlu toroq li jidentifikaw huma stess. Id-Dipartiment g[all-Gvern Lokali qieg[ed jg[addi tletin fil-mija tal-ispi]a lill-Kunsilli Lokali. Il-Kunsilli Lokali jkunu responsabbli mhux biss li jag[]lu liema toroq iridu jag[mlu i]da wkoll li jag[mlu l-istimi, jo[or;u s-
sej[iet g[all-offerti, jag[]lu lkuntrattur, jikkordinaw mieg[u, jakkwistaw ilpermessi me[tie;a u jassiguraw li jsiru s-servizzi. Kif ukoll kien implimentat pro;ett pilota fi tliet lokalitajiet, fis-Swieqi (Madliena), f’{al Kirkop u fl-Imqabba. Barra minn hekk, numru ta’ Kumitati Amministrattivi g[a]lu u qed jag[]lu li ju]aw l-Iskema ta’ Finanzjament ta’ Pro;etti g[all-Kumitati Amministrattivi, im[addma mis-Segretarjat Parlamentari g[all-Kunsilli Lokali, biex ukoll jag[mlu xog[lijiet fittoroq.
Pajji]na hu e]empju prattiku ta’ kooperazzjoni fis-settur tal-immigrazzjoni Malta saret e]empju prattiku tal-kooperazzjoni fis-settur tal-immigrazzjoni u l-a]il. Dan qalu Robert Visser, Direttur E]ekuttiv, tal-Uffi//ju Ewropew talA]il, l-EASO waqt pre]entazzjoni lill-Kumitat Permanenti g[all-Affarijiet So/jali. Robert Visser fisser kif issitwazzjoni talimmigrazzjoni b[alissa hi wa[da in/erta g[aliex minkejja li kien hemm bidla fl-amministrazzjoni fitTramuntana tal-Afrika, hemm insigurtà kbira f’dak li g[andu x’jaqsam il-postijiet tax-xog[ol u g[alhekk dan iwassal biex ikun hemm moviment ta’ persuni biex isibu aktar sigurtà. L-uffi//ju Ewropew g[allA]il hu l-ewwel Uffi//ju Ewropew f’pajji]na u ladarba se jkun qed ja[dem
kollu f’pajji]na se jkun qed i[addem mas-sittin persuna fosthom anke Maltin. Dan luffi//ju g[andu finanzjament ta’ bejn tnax u [mistax-il miljun ewro u hu ffinanzjat mill-Kumissjoni Ewropea. Robert Visser qal li fla[[ar snin kien hemm bidla lejn kif in[arsu lejn limmigrazzjoni u anke lUnjoni Ewropea qed tag[ti aktar importanza lil dan issettur. Kien hemm progress u s-servizzi mog[tija fuq livell Ewropew saru dipendenti fuq xulxin. Minkejja dan baqa’ [afna aktar xi jsir. Visser qal li hemm b]onn ta’ aktar sapport politiku g[aliex hu importanti [afna f’dan is-settur. Hu qal li g[andu jkun hemm politika komuni g[all-immigrazzjoni u l-a]il. Minkejja dan mhux [a jkun hemm soluzzjoni li
twassal g[all-waqfien talimmigrazzjoni g[aliex dan hu fenomenu li jwassal lillbniedem li ji//aqlaq biex isib futur a[jar. Waqt il-pre]entazzjoni tieg[u Visser spjega li hemm [afna interess g[al ta[ri; f’dan is-settur talimmigrazzjoni u se tkun qed toffrih l-EASO. Ta[ri; g[al nies li ja[dmu fis-settur talimmigrazzjoni u l-a]il. Sa[ansitra spjega li hemm interess partikolari mill-Istati Uniti u l-Amerika. Robert Visser sa[aq ukoll li hemm b]onn ta’ kooperazzjoni mal-Frontex u l-Europol min[abba li limmigrazzjoni illegali tinvolvi traffikar ta’ persuni, hemm ukoll il-[tie;a ta’ kooperazzjoni mal-A;enzija g[ad-drittijiet fundamentali tal-bniedem, l-NGOs kif ukoll is-so/jetà /ivili.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
10 Opinjoni
It-tfajla tal-g[ajnejn ko[ol u l-flokk l-a[dar Fis-sajf, missieri kien jie[u l-leave ta’ sena f’daqqa biex jie[u lilna l-a[wa ng[umu fil-Bajja s-Sabi[a, Bir]ebbu;a, quddiem fejn darba kien hemm lG[assa tal-Pulizija. B[al tfal okra kellna l-pala u l-barmil. :bir tar-ramel g[al ;ol-barmil u wara l-pala kienet ter;a’ to[or;u g[all-bini ta’ xi kastell. Madwaru ftit ilma mi;jub fil-barmil. U hekk il-pala u l-barmil kienu t-tnejn jaqdu ]ew; dmirijiet kull wie[ed. Ilkastelli kellhom ]mienhom qasir. Jitkissru min-nies li bnewhom jew millilma tal-ba[ar meta kien jid[ol i]jed ’il ;ewwa. Sajf minnhom [adt xemxata. :ismi mtela b]ie]aq, tela’ d-deni, kelli noqg[od fis-sodda, daqqa n[oss il-bard u daqqa s-s[ana. Xi ktieb nissilli l-fara; g[ax l-g[awm ta’ dak is-sajf kont tliftu. Il-familja kellha post Bir]ebbu;a fi Triq San Mikiel, kantuniera ma’ Triq Marija Addolorata, quddiem il-[anut ta’ :olu l-barbier. Missieri kien jikri l-post bl-g[amara lis-Servizzi Ingli]i i]da mill-1962 fis-sajf konna mmorru noqog[du a[na. }mien sabi[ i]da Bir]ebbu;a tant tbiddlet li ma g[adnix nersaq ’l hemm. F’dik is-sena, missieri, qabel ma morna, beda jirran;a l-post. Darba kont mieg[u a[na u sejrin lejn ilvenda biex immorru lura {al Tarxien, g[ax ix-xog[ol fil-post ma kienx lest. F’daqqa rajt tliet tfajliet flimkien. {arsti waqg[et fuq wa[da. {arsa ftit twila min-na[a u [arsa ftit twila minna[a l-o[ra. G[ajnejn [odor iltaqg[u ma’ g[ajnejn ko[ol. Sabi[ kien il-ba[ar u sabi[ kien ta’ madwaru. G[edt ;ewwa fija “i;ri missieri jlesti l-post”. I]-]g[o]ija warrdet fija u kienu ilhom li g[ebu l-barmil u l-pala. Dak is-sajf iltqajt ma’ ]ew; tfajliet o[ra u t-tlieta saru wa[da g[ax bdejt nitfixkilhom, laktar g[ax it-tlieta kellhom il-lewn ta’ g[ajnejhom ik[al. L-im[abba tista’ ;;ib il-fer[ i]da wkoll il-we;g[at. :uvintur u tfajliet, taparsi ming[ajr ma jridu jitfg[u l-ballun lejn xulxin. Il-ballun jer;a’ jsib ru[u lura msebba[ bi tbissima u b’/erta [arsa. Gruppi ta’ ]g[a]ag[ jippassi;;aw filg[axija, minn i]omm ma’ Pat Boone, min ma’ Elvis Presley. Lili kienu jog[;buni l-aktar Gianni Morandi, Nada, u Celentano li jla[[mu ]-]g[o]ija sakemm tersaq il[arifa u warajha x-xitwa.
mill-Ma;istrat Joe CASSAR
Xi snin wara, meta matul is-sajf konna g[adna mmorru Bir]ebbu;a, fuq bank bilqieg[da ftit ’il bog[od minn fejn kien jintlag[ab il-water polo, rajt lil [uti u lil tfajla g[ajnejha ko[ol u liebsa flokk a[dar. L-g[ada staqsejt lil o[ti ta’ warajja min kienet dik it-tfajla. Qaltli lisem kif ukoll li kienet tafha g[ax kienu flimkien il-kulle;; tal-g[alliema. B[al lewwel wa[da tal-g[ajnejn ko[ol. O[ti fehmitni u ]iedet li dik it-tfajla kienet qed to[ro; ma’ [addie[or. Ma kienx hemm x’tag[mel. Sibtha u kellimtha Sirt avukat u l-bidu hu iebes g[al kul[add. {ri;t g[all-elezzjoni tal-1971,
voti ;ibt aktar milli kien mistenni i]da bqajt imdendel. Darba ftakart fit-tfajla tal-g[ajnejn ko[ol u flokk a[dar u er;ajt kellimt lil o[ti. Qaltli fejn din kienet qieg[da tg[allem. Rajt kif g[amilt biex insibha u kellimtha. Fl-14 ta’ Settembru 1974, jien u t-tfajla tal-g[ajnejn ko[ol u l-flokk a[dar ing[aqadna fi]-]wie;. Sirna ;enituri u nanniet b[al [afna ]g[a]ag[ li konna nag[mluha mag[hom. Lil uliedna ]g[ar konna no[duhom jg[umu Bir]ebbu;a u hekk ]ammejna ttradizzjoni. Bir]ebbu;a sa[[a[t il-[biberija tieg[i ma’ Dun Victor Grech. Kien jin]el hemm mal-familja g[all-bidu f’dar f’Wied il-Buni, fejn dak i]-]mien id-djar kienu ftit u wara, fa//ata ta’ fejn kien jintlag[ab il-water polo. Fis-sajf kien jag[mel ]ew; laqg[at g[a]-]g[a]ag[ fil-
White Horse Inn, post popolari g[a]-]g[a]ag[. Kien ikellimna bl-ilsien tag[na, jiddiskuti mag[na bil-miftu[, jissie[eb mag[na. Ma kienx qassis li jag[mel il-pane;ierki minkejja li darba stednuh biex jag[mel wie[ed u qalilhom li ma kienx jag[mel prietki hekk. I]da fl-a[[ar mar. Bniedem tal-kelma [afifa li na[seb g[amel prietka tajba kif dejjem g[amel. Jien u lewwel wa[da ta’ g[ajnejha ko[ol g[amilna ]mien inqerru g[andu. Ku;inuwi kien joqg[od Bir]ebbu;a u b[al Dun Victor kien jag[tini xi parir. Imnalla kienu nies hekk, g[ax ta’ tfal drajna mod u min-na[a lo[ra s-sittinijiet kienu snin ta’ taqlib; u ta’ ]g[a]ag[ li konna xtaqna naqilbu kollox. Joseph Ratzinger, illum Benedittu XVI kien meqjus, flimkien ma sie[bu Hans Kung, ribell li ried jaqleb ilKnisja ta’ ta[t fuq. Ser ng[um lejn xtajta o[ra li qatt ma rajt, u g[alhekk se nistrie[ fuq Philip Roth, kittieb Amerikan li minkejja li xja[ g[adu jo[loq rumanzi kbar. Is-sena lo[ra [are; Nemesis u bih din is-sena raba[ il-premju Man Booker International Price. Nemesis kienet l-alla tal-;ustizzja. Eugene Cantor mag[ruf b[ala Bucky trabba min-nannietu bi m[abba kbira u hu wkoll [abbhom bi kbir. Wara t-tkissir tal-flotta Amerikana f’Pearl Harbour (7#12#1941) Bucky b[al ]g[a]ag[ o[ra, xtaq imur g[all-gwerra biex ji;;ieled g[al pajji]u. Il-lenti tannu//ali kienet [oxna [afna u kellu jibqa’ d-dar. Kien atleta u kien i[arre; ]g[a]ag[ ftit i]g[ar minnu. Tfa//at ilmarda tal-polio li ma kellha [niena minn [add. Fejqan g[aliha ma kienx hemm. Darba waqt it-ta[ri;, xi ]g[a]ag[ Taljani jersqu lejn il-ground u jibdew job]qu flart u jg[idu li qed ixerrdu l-marda. Bulijiet li riedu jag[mlu /ajta. Bucky jiqfilhom u dawn jer;g[u jaqbdu triqthom. Il-polio ma ti;ix b’dan il-mod u Bucky jg[allem li]-]g[a]ag[ li l-a[jar prevenzjoni hi l-ikel, l-ilma u l-irqad. I]da l-g[adu mo[bi ja[bat g[alihom. Imut ]ag[]ug[. “Dik il-kaxxa li fiha ]ag[]ug[ ta’ tnax-il sena, li dejjem se
jibqa ta’ tnax-il sena. A[na li bqajna ng[ixu u nikbru minn jum g[al jum, i]da hu jibqa’ ta’ tnax-il sena. Jg[addu miljuni ta’ snin, i]da hu jibqa’ ta’ tnax.” Jitlaq g[al ftit ]mien ma’ tfajla Marcia, sabi[a u xieraq li ng[id li g[ajnejha huma suwed. Imorru camping fi xtajta, fejn hemm ukoll g]ira ]g[ira. Hawn ukoll jitfa//a lpolio qerriedi. Bucky li kien inkwieta g[ax [a btala, jibda jinkwieta wkoll li hu hu li qed ixerred il-marda. Irrakkont hawn jg[addi f’idejn wie[ed mit-tfal, li issa kiber u kien jit[arre; minn Bucky. Dan ukoll kien vittma talpolio i]da g[amel kura;; u kompla ja[dem u jg[ix. I]da Bucky, bla sa[[a ma jistax jifhem kif il-Mulej qed i[alli l-mard u l-gwerer jag[mlu [erba qalb il-bnedmin. Insiru nafu li Marcia tibqa’ t[obbu minkejja kollox. I]da Bucky ma jridx li din tissallab bih. I[oss li dmiru hu li ma j[allihiex. ’Il bog[od hi xxtajta. “Il-[tija f’xi [add b[al Bucky tista’ tidher tal-;enn i]da fis-sewwa, ma tistax titwarrab. Bniedem mag[mul hekk hu kkundannat. Xejn milli jag[mel ma jista’ j[abbatha mal-ideal ;ewwa fih. Qatt ma jaf fejn g[andha tieqaf ir-responsabbiltà tieg[u. Qatt ma jifhem il-limiti tieg[u g[ax mg[obbi bi tjubija iebsa u naturali, li mhix se t[allih jirrassenja ru[u quddiem tbatija ta’ [addie[or... L-eroji]mu tieg[u hu //a[da tal-eqqel xewqa tieg[u.”
{ajr lil Agenda Book Shop
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pijhetà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Xewqat sbie[ bla ebda proposta G[al darb’o[ra l-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat naqas milli jil[aq l-aspettattivi tal-poplu. Joseph Muscat re;a’ wera li kapa/i biss jitkellem dwar xewqat. Xejn konkret. Mal-51 xewqa sabi[a li g[amel Joseph Muscat, irrepeta g[al 51 darba lkliem “il-gvern immexxi minni” ming[ajr ma lissen ebda proposta konkreta li biha jista’ jkun /ar mal-elettorat. Joseph Muscat iddi]appunta lil min kien qed jistenna jg[idlu /ar kif se jra[[as il-kontijiet taddawl u l-ilma ming[ajr ma j]id it-taxxi. Qal, i]da, li se jda[[al u jintrodu/i taxxi marbuta malambjent. Liema huma dawn it-taxxi^ Kemm se jkunu dawn it-taxxi^ G[al min se jkunu dawn ittaxxi^ Kemm qed jistma li jda[[al minn dawn ittaxxi^ Naqas li jg[id kif se jwettaq dawn ix-xewqat
Dawn huma mistoqsijiet li baqg[u jberrnu f’mo[[ kull min sema’ u analizza d-diskors ta’ Joseph Muscat fil-Parlament. Ma ta ebda ser[an ilmo[[. G[all-kuntrarju, [oloq aktar in/ertezzi. {oloq aktar dubji. Dan mhuwiex ]mien tar-riskji. Dan mhux ]mien li nippruvaw u mbag[ad naraw. Dan hu ]mien ta’ serjetà. Hu ]mien li kull kelma trid tkun meqjusa u trid ting[ad b’g[aqal kbir. Ma [a ebda ]ball f’dak li qal, u wkoll, f’dak li ma riedx jg[id, g[aliex inqara.
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni lissen biss lista ta’ xewqat sbie[. U[ud minnhom vagi u ma jfissru xejn g[ax jg[idhom kul[add. “Inpo;;u t-turi]mu b[ala pilastru ewlieni li jg[in fit-tkabbir ekonomiku”. “Inqisu t-traffiku u l-immani;;jar tieg[u b[ala prijorità biex innaqqsu mit-telf ta’ [in prezzju]”. “Inkunu straight forward mal-i]viluppaturi u malambjentalisti”. “Nemmnu fi green economy”. “G[awdex b[ala mutur ekonomiku bi prjorità ewlenija ta’ xog[ol f’G[awdex g[all-G[awdxin”. U nistg[u nkomplu nni]]lu l-lista s[i[a ta’ xewqat li g[amel u li hu sej[ilhom “51 soluzzjoni” li lgazzetta tal-General Workers’ Union ippubblikat mag[hom ritratt ta’ familja barranija – lanqas ritratt ta’ familja Maltija b[allikieku l-proposti jg[oddu g[al barranin u mhux g[all-familji Maltin! Dikjarazzjonijiet li jag[milhom u jaqbel mag[hom kul[add. M’hemmx kontroversji dwarhom. L-g[aqal hu kif twettaqhom u liema inizjattivi u mi]uri li gvern jista’ jie[u. Joseph Muscat naqas li jg[id kif se jwettaq dawn ix-xewqat. Naqas milli jelenka proposti konkreti li minn xewqat sbie[ fuq il-karta jittrasformahom f’inizjattivi konkreti, realisti/i u li jistg[u jitwettqu. Ikompli jikkritika l-pro;etti infrastrutturali Bil-kliem nistg[u ng[idu [afna. Ix-xewqat sbie[ jistg[u jibqg[u biss fuq livell ta’ xewqat g[aliex ikun hemm elf ostaklu x’wie[ed ikun irid jeg[leb biex jimplimenta dak li jkun wieg[ed.
Quddiem dawn ix-xewqat, il-Kap talOppo]izzjoni nesa r-realtajiet tal-maltemp internazzjonali. Nesa li fuq i]-]ew; na[at talMediterran, pajji]i ;irien tag[na qed i[abbtu wi//hom ma’ diffikultajiet kbar. Fuq na[a kri]i ta’ demokrazija hekk kif qed jippruvaw iwelldu pajji] liberu u demokratiku, u fuq il-kontinent l-ie[or diffikultajiet ekonomi/i u kri]ijiet finanzjarji kbar. Min-na[a l-o[ra, id-diskors ta’ Muscat filParlament kien karatterizzat minn battuti kontinwi ta’ kritika g[all-pro;etti infrastrutturali kbar li g[addejjin u li qed jimmodernizzaw u jsa[[u linfrastruttura ta’ pajji]na. Ebda kelma dwar kif se jo[loq ix-xog[ol. Fil-kritika tieg[u quddiem ir-ri]ultati ta’ pajji] b’livell ta’ qg[ad fost lanqas fl-Ewropa u b’]ieda ta’ 3,100 impjieg full-time fl-a[[ar sena, quddiem il-vot ta’ fidu/ja kbira mill-investituri Maltin f’dawn il-;ranet stess meta l-Gvern ried jissellef €100 miljun u offrewlu €300 miljun, ir-risposta ta’ Muscat kienet li l-Gvern hu /ass quddiem ilkri]i tal-ewro. Il-Prim Minsitru Lawrence Gonzi, fir-reazzjoni li se jag[ti llum fil-Parlament g[all-kritika tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, se jkompli jag[ti kura;; li birri]ultati li pajji]na qieg[ed jikseb f’maltemp internazzjonali, kapa/i u fidu/ju] li nibqg[u nilqg[u g[all-isfidi u niksbu aktar ri]ultati li minnhom jin[oloq ix-xog[ol u jgawdu l-famliji Maltin.
Muscat jg[ix fis-s[ab, jinjora r-realtà :img[a wara d-diskors talba;it, kienu [afna dawk li stennew bil-[erqa soluzzjonijiet serji mill-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat i]da f’diskors ta’ sag[tejn il-mexxej Laburista g[a]el li jitkellem biss g[allgallarija. Id-diskors tieg[u kien immirat biss sabiex jir/ievi lapplawsi tal-partitarji tieg[u li flimkien mal-Partit Laburista g[andhom ossessjoni wa[da – dik li jkunu fil-Gvern ukoll jekk politikament mhumiex preparati. G[al diskors s[i[, Muscat tkellem bi kliem qaddis daqslikieku qed ng[ixu f’dinja fejn ma te]isti l-ebda problema u l-Gvern f’Malta hu l-ag[ar wie[ed minn fost il-Gvernijiet kollha. G[al darb’o[ra, Muscat falla minn e]ami ie[or importanti biex jispjega dak li qed jipproponi u l-poplu jifhem fid-dettall il-[sibijiet ta’ dak li qed jaspira li jkun Prim Ministru ta’ Malta. Se nispjega. Hu fatt mag[ruf li l-poplu fl-a[[ar mill-a[[ar jinteressah mill-but imbag[ad minn dak li qed ji;ri barra
minn Malta I}DA dan ma jfissirx li biex Gvern jidher sabi[ man-nies tieg[u jrid juri insensittività ekonomika basta jirba[ il-voti g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss. Min jag[mel hekk ikun qed jipposponi lproblemi tal-lum u ta’ g[ada b’detriment lejn pajji] s[i[ u allura b’konsegwenza li nkunu b[all-Gre/ja u l-pajji]i l-o[ra Ewropej li llum qed i[allsu qares, frott tad-de/i]jonijiet []iena li [adu matul dawn la[[ar snin. L-interess nazzjonali Gvern serju hu dak li l-
ewwel ma jag[mel hu li j[ares lejn l-interess nazzjonali u mhux lejn l-interessi personali, basta jkun elett fit-tmexxija ta’ pajji]. Dan hu dak li qed jag[mel Muscat u l-partit tieg[u – qed i[arsu lejn soluzzjonijiet f’qasir ]mien ming[ajr ma jag[tu kas tarriperkussjonijiet politi/i u ekonomi/i tal-pajji] tag[na. Innutaw dak li g[amel Muscat u ifhmu ftit. Fiddiskors tieg[u ftit li xejn g[amel referenza lejn ix-
xog[ol u s-sitwazzjoni finanzjarja li qed t[abbat wi//ha mag[ha d-dinja. Dan hu dak li jag[mel id-diskors tieg[u maqtug[ mir-realtà u insensittiv minn dak li qed ji;ri madwarna. Fl-isfond ta’ dan kollu wie[ed ma jistax ma jinnutax l-opportuni]mu talPL, li qed jirkeb fuq dak li jista’ jag[mlu popolari, u allura hawnhekk qed nag[mel referenza g[ar-ro[s talkontijiet tad-dawl u l-ilma, i]da ming[ajr ma jispjega kif dan se jkun qed isir ming[ajr ma jkun hemm ]ieda ta’ taxxi addizzjonali fuq il-poplu. G[al Muscat, il-Milied wasal xahar kmieni, g[ax ilmexxej laburista qed ja[seb li sar Father Christmas billi jwieg[ed ir-rigali lil kul[add ming[ajr ma jaf kif u kemm. Mid-diskors ta’ Muscat jo[ro; bi/-/ar kemm hu politiku irresponsabbli u immatur g[ax f’perjodu fejn hu me[tie; lg[aqal, il-Kap talOppo]izzjoni qed jag[]el li jinjora r-realtà ekonomika dinjija b’konsegwenza li g[ada l-poplu jista’ j[allas qares g[al
dawn id-de/i]jonijiet ta’ Muscat. Dan kompla jo[ro; bi/-/ar g[ax fl-ebda mument ma tkellem dwar kif se jkun qed jo[loq ix-xog[ol u j;ib investiment ;did lejn Malta u G[awdex jekk ikun elett Prim Ministru ta’ dan il-pajji]. G[ajxien fis-s[ab Id-diskors tieg[u re;a’ ta prova ta’ kemm Muscat qed jg[ix fis-s[ab u lpreparazzjoni tieg[u u ta’ s[abu tinsab lura. Tkellem dwar taxxi marbuta malambjent i]da ma qalx x’taxxi
huma u fuq liema setturi huma, waqt li injora g[alkollox id-domandi serji u responsabbli li g[amel il-PM Gonzi waqt il-Kunsill ;enerali ta’ nhar il-{add li g[adda. Dan mhux dak li jixraq lil dan il-pajji] u dan hu dak li se jkun qed ifarrak l-ekonomija tag[na jekk xi darba jkun fittmun tal-Gvern. Je[tie; li pajji]na j]omm l-identità tieg[u billi jkompli miexi fiddirezzjoni tajba li qed jie[u dan il-Gvern ta[t tmexxija Nazzjonalista u li f’dawn l-
minn David CASA, MEP david.casa@europarl.europa.eu
a[[ar snin tawna ri]ultati sbie[. Hawnhekk infakkar f’silta mid-diskors tal-PM ta’ nhar il{add li g[adda, fejn stieden lill-poplu sabiex ji;;udikah fuq tliet ri]ultati importanti li Gvern Nazzjonalista kiseb u li huma: }ieda ta’ 3,100 [addiem aktar ja[dmu full-time fl-a[[ar sena, li tliet kwarti minnhom huma mal-privat; Vot ta’ fidu/ja kbira millinvestituri Maltin f’dawn il;ranet stess meta l-Gvern ried jissellef 100 miljun ewro u linvestituri offrewlu 300 miljun ewro; U fil-kri]i tal-Libja, fejn ilGvern Malti kien fuq in-na[a t-tajba, [are; lill-pajji] ta’ nies u kiseb rispett mid-dinja kollha.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
12 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-LIBJA
Il-;uri ta’ Saif jista’ jsir f’pajji]u Il-Prosekutur tal-Qorti Kriminali Internazzjonali qal li Saif al-Islam Gaddafi, li nqabad nhar is-Sibt millqawwiet tal-awtoritajiet Libjani, mhux ne/essarjament irid jg[addi ;uri f’The Hague jekk kemm-il darba s-sistema tal;ustizzja Libjana tkun qed tiffunzjona skont kriterji stabbiliti. Sadattant, Luis MorenoOcampo – li lbiera[ kellu laqg[at mal-Uffi/jali Libjani fi Tripli — g[amilha /ara sa mill-bidu nett li (lbiera[) ma kienx qed ja[seb biex jiltaqa’ personalment ma’ iben l-eks dittatur Muammar Gaddafi. Moreno-Ocampo u lUffi/jali tal-Kunsill Transitorju Libjan iddiskutew il-pjani biex Saif al-Islam u Abdullah alSenussi, li mexxa s-servizzi sigrieti ta’ Muammar Gaddafi u li wkoll inqabad fi tmiem il-;img[a, jitressqu quddiem ;uri biex iwie;bu
g[al delitti spe/ifi/i kontra l-umanità. Dan wara li l-qorti ta’ The Hague, f’:unju, [ar;et ilmandati ta’ arrest g[al Saif u Senussi u meta l-Mexxejja Libjani ;odda qed jinsistu biex dawn i]-]ew; protagonisti tar-re;im antik jg[addu ;uri f’pajji]hom. Min-na[a tieg[u, MorenoOcampo, li fi Tripli kellu jakkumpanjah lill-Vi/I Prosekutur Fatou Bensouda, sa[aq il-[tie;a li ssir il;ustizzja ma’ Saif u Senussi ‘li l-arrest tag[hom kien pass kru/jali fl-impenn biex dawn iwie;bu g[al delitti li twettqu fil-Libja.’ Fi ]viluppi o[ra, ilKunsill Transitorju Libjan ikkonferma lil Osama AlJuwali b[ala Ministru tadDifi]a. Juwali — li b[ala kmandant tal-kunsill militari ta’ Zintan kien responsabbli g[all-qawwiet li qabdu lil Saif fin-Nofsinar tal-Libja – jifforma parti minn Kabinett
iddominat mil-liberali sekulari u li ma jag[tix rwol ewlieni lill-I]lami/i li ilhom jippruvaw g[all-poter mindu waqa’ r-re;im ta’ Gaddafi. Il-Gvern ;did, li se jibqa’ jmexxi sakemm isiru l-elezzjonijiet, ;ie miftiehem tard fil-lejl tatTnejn u fost konferma, ilbiera[, li d-diplomatiku Ashour Bin Hayal se jkun il-Ministru Libjan g[allAffarijiet Barranin. Intant, l-eks e]ekuttiv talENI Abdulrahman Ben Yazza ng[ata l-Ministeru ta]-}ejt u b’Hassam Ziglam jin[atar Ministru talFinanzi. L-g[a]liet huma parti mill-pjan tal-Prim Ministru desinjat Abdurrahim ElKeib li spjega l-[tie;a li jintg[a]lu l-a[jar nies biex imexxu l-Libja lejn demokrazija ‘u fejn l-g[a]la tibba]a fuq il-kompetenza aktar milli l-influwenza politika’.
Numru ta’ E;izzjani jwasslu wie[ed mill-feruti lejn in[awi ’l bog[od mill-;lied u fost l-eqqel tal-battalji tal-biera[ fil-kapitali (Reuters)
L-E:ITTU
I[affu l-bidla ta’ poter fost il-kaos Il-:enerali tal-Armata li qed imexxu l-E;ittu offrew li jitrasferixxu l-poter lil President /ivili sa Lulju li ;ej fi ]vilupp drammatiku intenzjonat biex iberred irrabja popolari u jtaffi kri]i politika li qed thedded lewwel elezzjoni [ielsa (flE;ittu) wara g[exieren ta’ snin. Il-Kunsill militari li ilu filpoter mindu tke//a l-eks President Hosni Mubarak fil11 ta’ Frar a//etta wkoll irri]enja tal-Kabinett tal-Prim Ministru Essam Sharaf. Dan meta fi ftit ;ranet mistenni li jitwaqqaf Gvern ‘g[assalvazzjoni nazzjonali’ li jmexxi l-E;ittu lejn amministrazzjoni /ivili. Dan kollu [are; minn laqg[a fil-Kajr bejn il-militar u l-politi/i u fejn sar mag[ruf li l-President ;did g[andu jkun elett f’:unju qabel isir trasferiment ta’ poter matul ix-xahar ta’ wara. Ta[t liskeda pre/edenti tal-Armata, il-poplu seta’ jkollu jistenna sal-a[[ar tal-2012 g[al bidla konkreta fit-tmexxija. Il-kon/essjonijiet [ar;u filbera[ wara [amest ijiem konsekuttivi ta’ protesti, dmija u kaos fil-Kajr fejn lE;izzjani frustrati dwar dawn ix-xhur ta’ tmexxija militari komplew ji;;ieldu malpulizija fit-toroq tal-kapitali. Sadattant fadal id-dubju dwar kemm il-kon/essjonijiet se jissodisfaw lid-dimostranti li mill-;did [onqu Pjazza Tahrir bl-eluf tag[hom u minkejja l-gass tad-dmug[ sparat lejhom mill-Pulizija.
{afna E;izzjani jridu ‘xxoljiment tal-Kunsill militari’ wara din il-vjolenza fil-Kajr li swiet il-[ajja ta’ mill-inqas erbg[in. Tard ilbiera[ tkellem il-Kap tal-Kunsill tal-Armata Mohamed Hussein Tantawi fejn sa[aq li l-militar lest li jitlaq mill-poter ‘immedjatament’ jekk in-nies tivvota g[al dan f’referendum. Tantawi, eks Ministru tadDifi]a bil-grad ta’ Field Marshal, ukoll sa[aq li lelezzjoni g[all-Presidenza g[andha ssir sa nofs l-2012 u li ‘l-qawwiet armati rappre]entati mill-Kunsill Suprem ma jridux il-poter u lesti li jpo;;u l-interessi talE;ittu qabel kwalunkwe kunsiderazzjoni o[ra’. Intant, in-nies li [onqot Pjazza Tahrir kompliet tesprimi l-g[adab filkonfront tal-:enerali li [adu post l-eks President E;izzjan Hosni Mubarak — u bilgrupp Amnesty International jixli lill-Kunsill tal-Qawwiet E;izzjani rigward brutalità ‘li kultant qab]et anki l-e//essi ta’ ]mien Mubarak’. Saru mbag[ad protesti o[ra kontra t-tmexxija tal-Armata fl-ibliet ta’ Lixandra, Suez u Ismailiya. Rapporti o[ra, ilbiera[, irreferew g[al qbil biex lelezzjoni g[all-Parlament E;izzjan timxi skont ilprogramm stabbilit u tibda minn nhar it-Tnejn. Dan wara li l-vjolenza qalila fil-Kajr kienet tefg[et il-pro/ess fiddubju.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt SPANJA IT-TUNE}IJA
Il-partiti jaqsmu d-dekasteri ewlenin Il-koalizzjoni ta[t tmexxija I]lamika li qed tamministra wara l-ewwel elezzjoni demokratika f’dan il-pajji] iffirmat ftehim biex it-tliet dekasteri ewlenin tal-Istat jinqasmu fost l-entitajiet li jiffurmaw il-Gvern ;did f’Tunis. Fl-istess [in, il-koalizzjoni Tune]ina impenjat ru[ha biex torganizza elezzjonijiet ;odda fil-pajji] fi ]mien sena. It-Tune]ija tibqa’ mag[rufa b[ala l-Istat li xpruna r-‘Rebbieg[a G[arbija’ fejn il-poplu qam u ke//a lill-President Zine El Abidine Ben Ali. Intant, il-pajji], ;img[at ilu, da[al g[al elezzjoni storika fejn il-Partit I]lamiku Ennahda – li dam is-snin ipprojbit ta[t Ben Ali – kiseb l-akbar ammont ta’ voti i]da mhux ma;;oranza assoluta; bir-ri]ultat li ng[aqad f’koalizzjoni flimkien ma’ ]ew; partiti sekulari. It-tliet partiti se jibqg[u jiggvernaw lit-Tune]ija sa dakinhar ta’ elezzjonijiet ;odda li jridu jidde/iedu listituzzjonijiet fuq ba]i permanenti.
Mietet l-armla ta’ Mitterrand FRANZA: Danielle Mitterrand, l-armla tal-eksPresident Fran/i] Francois Mitterrand, mietet l-isptar, f’Pari;i, fl-età ta’ 87 sena u wara li kienet mardet nhar il-:img[a. Rapporti qalu li fl-a[[ar jiem Danielle Mitterrand kienet tpo;;iet f’koma artifi/jali u b’mewtha sse[[ proprju fissig[at bikrin tal-biera[. Francois Mitterrand kien imexxi l-Partit So/jalista ta’ Franza u serva ]ew; termini b[ala President mill-1981 sal-1995.
Problemi tas-sa[[a g[al Tymoshenko L-UKRAJNA: IlPresident tal-Ukrajna Viktor Yanukovich [are; permess biex l-eks Prim Ministru Yulia Tymoshenko ting[ata trattament mediku barra l[abs u meta llum din qed tbati bi problemi tas-sa[[a li jidhru ‘serji g[all-a[[ar’. Tymoshenko qed tiskonta seba’ snin [abs dwar abbu] ta’ poter u l-ombudsman Ukrajna g[ad-drittijiet umani, li ]aritha fi/-/ella, ]velat li l-eks PM lanqas tifla[ tqum mis-sodda . Yulia Tymoshenko, li qed ti/[ad l-akku]i, tinsisti li spi//at vittma ta’ kumplott immexxi mill-President Yanukovich.
Sadattant, il-Kap ta’ Ennahda Rachid Ghannouchi u l-kapijiet tas-sie[ba ]]g[ar fil-koalizzjoni – Moncef Marzouki u Mustafa Ben Jaafar – iffirmaw il-ftehim biex l-amministrazzjoni tiffunzjona minn ba]i soda. Ta[t il-ftehim, isSegretarju :enerali ta’ Ennahda Hamadi Jbeli ng[ata l-kariga ta’ Prim Ministru (li g[andha l-akbar influwenza) waqt li Marzouki se jaqdi r-rwol ta’ President li jinvolvi kariga fil-parti kbira /erimonjali. Ben Jaafar se jkun lIspeaker tal-Assemblea birresponsabbiltà li tfassal Kostituzzjoni ;dida. Min-na[a tieg[u, Moncef Marzouki fa[[ar dan it-tragward b[ala wie[ed storiku, b’kelliema g[al Ennahda jtennu mill-;did ‘il-ftehim li l-elezzjonijiet ;odda jsiru sa mhux aktar tard minn sena’. Ir-reb[a ta’ Ennahda flelezzjoni hi l-ewwel darba li l-I]lami/i kisbu l-poter bissa[[a tal-vot fid-Dinja G[arabija mindu l-grupp Hamas kien reba[ l-elezzjoni tal-2006 fit-Territorji Palestinjani.
Tkompli l-pressjoni tas-swieq wara d-disfatta So/jalista Il-pressjoni tas-swieq fuq Spanja ma ttaffietx bir-reb[a kbira elettorali tal-Partit Popolari (PP); b’dan il-pajji] qed ji;i kostrett i[allas log[la img[ax fuq irkant taddjun tal-Gvern tul dawn la[[ar erbatax-il sena. L-irkant kien l-ewwel ‘vera e]ami’ g[all-Prim Ministru elett u Kap tal-PP Mariano Rajoy li je[tie; iserra[ ras linvestituri wara t-tkaxkira li ta lis-So/jalisti ta’ Josè Luis Rodriguez Zapatero fl-elezzjoni ta’ nhar il-{add u li rri]ultat fl-akbar umiljazzjoni g[as-So/jalisti fi tletin sena. Madankollu, ir-ri]ultat talirkant ]gur ma kienx dak mixtieq u fejn, fost o[rajn, ilmedja tal-img[ax g[al kambjali fuq id-dejn fuq ]mien tliet xhur aktar milli rdoppja g[al ftit aktar minn [amsa fil-mija (minn kwa]i 2.3 fil-mija f’Ottubru). Is-sitwazzjoni ]iedet ilpressjoni fuq Rajoy — li effettivament jibda jamministra pajji]u ftit qabel il-Milied – u li qed ji;i m[e;;e; biex jiddettalja l-pjani g[allawsterità wara li nhar it-Tnejn
Il-Prim Ministru elett Mariano Rajoy (Reuters)
irrifjuta li jag[mel hekk u bisswieq jirriflettu l-in/ertezza. Min-na[a tag[ha, Jo Tomkins, strate;ista ma’ 4Cast (entità ta’ konsulenti), fissret l-img[ax fuq is-self talIspanjoli b[ala ‘straordinarju’ u meta skont hi ‘jitkellem wa[du’ l-fatt li s-swieq baqg[u jirriflettu l-in/ertezza minkejja r-reb[a storika talPrim Ministru elett Rajoy. Qabel l-elezzjoni tal-{add, l-investituri kienu qed jittamaw f’reb[a /ara g[all-PP ta’ Rajoy li wieg[ed biex ida[[al mi]uri ta’ awsterità iebsa filkonfront tal-akbar kri]i ekonomika g[al g[exieren ta’
snin. I]da meta jonqos g[ad-dettalji dwar il-pjani ta’ Rajoy rigward l-ekonomija, ittkaxkira tas-So/jalisti ftit [alliet impatt mas-swieq – blimg[ax fuq is-self ta’ Spanja jibqg[u qrib il-livelli li sfurzaw lill-Gre/ja u lPortugall jie[du l-bailout ming[and l-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali, u bil-pajji] partikulari jibqa’ fleqqel tal-kri]i tad-djun tazzona ewro. Il-Partit Popolari Spanjol mhux mistenni li jie[u l-poter formalment qabel l-20 ta’ Di/embru min[abba li t-transizzjoni tal-poter tie[u fit-tul u skont ma tesi;i l-li;i fi Spanja. Rajoy qal li g[andu jlaqqa’ l-Kabinett g[all-ewwel darba fit-23 ta’ Di/embru, b’diversi analisti jemmnu li — irrispettivament minn dak li jwettaq il-Gvern Spanjol – il-kri]i fizzona ewro issa saret ‘sistematika’ u te[tie; azzjoni kordinata mill-Ewropa wara li lpajji]i m’g[adx g[andhom ilkapa/ità li jikkontrollawha fuq ba]i individwali.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
14 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT
Terz tal-elettorat g[adu jwa[[al fil-Labour g[all-problemi ekonomi/i Il-fidu/ja fl-ekonomija Ingli]a tinsab fl-anqas livell minn mindu kien hemm ilkri]i finanzjarja tal-2008 skont st[arri; li g[adu kemm sar. Irri]ulta wkoll li madwar terz tal-elettorat jag[ti t-tort tas-sitwazzjoni mwieg[ra ekonomika Ingli]a lill-Partit Laburista meta kien filGvern. Dan jo[ro; minn st[arri; tal-ICM li sar g[all-;urnal
Ingli] The Guardian. Irri]ulta li 57 fil-mija ma kellhomx fidu/ja flekonomija Ingli]a. Kien hemm madwar kwart li qalu li l-mi]uri ta’ awsterità li kienu introdotti mill-Gvern tal-Prim Ministru David Cameron kienu l-kaw]a tatt[assib ekonomiku u 19 filmija g[aliex il-banek ma kinux qed isellfu l-flus. Imma kien hemm 30 filmija li qalu d-dejn li
n;ema’ mill-Gvern pre/edenti Laburista kien wara s-sitwazzjoni ekonomika mwieg[ra li jinsab fiha l-pajji]. Il-;urnal qal li dan list[arri; sar 25 darba mill2001 u l-unika darba kien hemm daqshekk pessimi]mu kien xhur wara li kien falla l-Lehman Brothers li kien wassal g[all-kri]i finanzjarja fl2008.
L-ISTATI UNITI
Id-dejn re;a’ ta[t il-lenti FRANZA> Si;ra kbira tal-Milied li tpo;;iet bi t[ejjija g[all-festi li ;ejjin fid-department store mag[ruf Galeries Lafayette f’Pari;i (ritratt> Reuters)
Il-BEL:JU
Jibqg[u bla Gvern Issa li g[addew kwa]i 18-il xahar mill-elezzjoni ;enerali Bel;jana, il-pajji] g[adu bla Gvern u jidher li l-affarijiet se jkomplu jkaxkru. Dan hekk kif is-sitwazzjoni finanzjarja tal-pajji] bdiet tattira l-attenzjoni tas-swieq finanzjarji. Elio Di Rupo, il-mexxej talPartit So/jalista g[ar-re;jun tal-Wallonia, kien qed imexxi medjazzjoni biex jifforma koalizzjoni tal-Gvern bejn sitt partiti i]da ma setax isib qbil bejniethom dwar il-qtug[ li g[andu jkun hemm fil-ba;it skont kif mitlub mill-Unjoni Ewropea. Il-mira kienet li l-Gvern jiffranka 11.3 biljun ewro u li]bilna/ jin]amm t-2.8 filmija ta’ dak li jipprodu/i lpajji]. Imma ma kienx hemm qbil dwar x’taxxi ;odda g[andhom ikunu introdotti u xi jrid jitnaqqas min-nefqa tal-Gvern. G[alhekk Di Rupo, li ilu g[al dawn l-a[[ar xhur jag[milha ta’ medjatur, issottometta r-ri]enja tieg[u lir-Re Albert II. Di Rupo kien di;à rri]enja f’Lulju i]da r-Re ma kienx a//etta r-ri]enja tieg[u. Il-Bel;ju jinsab ta[t pressjoni min[abba n-nuqqas ta’ Gvern u l-ammont kbir ta’ dejn li g[andu l-pajji] u lispi]a g[as-self bil-mod ilmod qed ti]died.
Wara li fallew in-negozjati bejn id-Demokrati/i u rRepubblikani biex jinstabu mezzi kif il-Gvern jista’ jiffranka 1.2 triljun dollaru min[abba l-ammont ta’ dejn li g[andu, is-sitwazzjoni finanzjarja tal-Gvern Amerikan re;g[et ta[t illenti. Il-President Amerikan Barack Obama, wara dan li]vilupp sa[aq li l-Istati Uniti ma kinitx se tfalli. Hu sa[aq li l-pajji] ma kienx fl-istess sitwazzjoni li kien f’Awwissu meta kien hemm din ilpossibbiltà. B[ala konsegwenza ta’ dan, issa se jibda jkun hemm qtug[ awtomatiku minn programmi militari u domesti/i imma xi
Repubblikani wieg[du li kienu se jag[mlu [ilithom biex jevitaw li l-militari jintlaqat [a]in. Leon Panetta, is-Segretarju tad-Difiza Amerikan, di;à wissa li jekk isir dan il-qtug[, ilkonsegwenzi fuq il-militar Amerikan ikunu di]astru]i. Imma Obama sa[aq li l-qtug[ irid isir anki dak mill-qasam militari. Dan aktarx jista’ jwassal g[al rapporti negattivi millcredit agencies li di;à huma m[assba min-nuqqas ta’ pjan kredibbli mill-Amerikani biex jitnaqqas id-dejn. L-iStandard & Poor’s qalet li dak li ;ara kien min[abba d-de/i]joni f’Awwissu li titnaqqas g[allewwel darba l-marka ta’ fidu/ja tal-Istati Uniti imma l-
Moody’s qalet li dan li]vilupp mhux mistenni jwassal biex hi tie[u pass simili. Dan il-kumitat kien in[oloq wara battalja [arxa dwar ilba;it li f’Awwissu wassal ilGvern Amerikan f’xifer ilfalliment. Investituri huma m[assba li r-Repubblikani u dDemokrati/i huma mifruda wisq biex jg[inu l-ekonomija Amerikana tirpilja u jitra]]an id-dejn Amerikan. Issa li se ji;ri hu li l-politi/i Amerikani se jkunu inqas [erqana li jil[qu kompromess hekk kif l-attenzjoni tag[hom issa tmur fuq l-elezzjoni Presidenzjali u dawk g[allKungress f’Novembru tassena d-die[la.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 15 L-UNGERIJA
Titlob g[al g[ajnuna finanzjarja L-Ungerija talbet g[al g[ajnuna finanzjarja mill-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u l-Unjoni Ewropea. Hekk kif infirxet il-kri]i taddjun, /ifri uffi/jali wrew li ddejn tal-Gvern Ungeri] issa tela’ g[al 82 fil-mija ta’ dak li jipprodu/i l-pajji] kif ukoll lispi]a tas-self ]diedet drammatikament u l-valur tal-munita nazzjonali, il-Forint, iddg[ajfet [afna fil-valur meta mqabbla IL-GRE?JA
Se jaqtg[ulhom l-elettriku jekk ma j[allsux taxxa Quddiem l-uffi//ji talkumpanija Griega tal-elettriku kien hemm kjuwijiet twal ta’ nies irrabjati hekk kif g[a;;lu biex imorru lkontijiet tal-elettriku peress li issa mag[hom hemm inklu] anki taxxa spe/jali imposta mill-Gvern pre/edenti tal-eks Prim Ministru So/jalista George Papandreou. Jekk ma tit[allas it-taxxa fi]-]mien stipulat, ilprovvista tal-elettriku ta’ dak li jkun tinqata’. U issa li skada ]-]mien biex din tit[allas, in-nies in;abru biex i[allsuha. Din kienet wa[da middiversi mi]uri tal-awsterità li kienu introdotti biex jitnaqqas id-dejn li g[andu lpajji]. B[alissa hemm min qed jitlob li d-data tkun esti]a kif ukoll li jsiru arran;amenti g[al dawk li ma jistg[ux i[allsu g[alissa. Ma naqsux il-protesti quddiem l-uffi/ini fejn din ittaxxa trid tit[allas kif ukoll l-union tal-[addiema talkumpanija tal-elettriku Griega stinkat biex tipprova twaqqaf li dawn il-kontijiet jin[ar;u. Il-Gvern Grieg qed jimmira li jda[[al madwar ]ew; biljun ewro minn din ittaxxa li kienet imposta b[ala mi]ura ta’ emer;enza din is-sena biex ji]died idd[ul. Dan wara d-d[ul li kellu jin;abar minn dawk li jevadu t-taxxa kien ferm anqas milli kien mistenni. Issa kull dar jew propjetà kummer/jali jridu j[allsu ttaxxa ;dida li g[andhom provvista tal-elettriku minbarra taxxi o[ra li hemm fuq il-proprjetà li jridu jit[allsu kull sena. Din it-taxxa hi kalkolata fuq id-daqs u l-post talpropjetà u tista’ tvarja minn ftit mijiet g[al eluf ta’ ewro.
mal-ewro. L-IMF, filwaqt li konfermat li kienet saret it-talba kemm lilha kif ukoll lill-UE, qalet li lawtoritajiet Ungeri]i indikaw li kienu qed jippjanaw li jittrattaw appo;; finanzjarju li se jing[ataw b[ala prekawzjoni biex tintu]a f’ka] ta’ b]onn. Il-;img[a li g[addiet, ilMinisteru tal-Ekonomija Ungeri] [abbar li kienu bdew ta[ditiet mal-IMF u l-UE dwar
ftehim ;did g[al g[ajnuna finanzjarja. I]da din id-darba g[ad-differenza tal-a[[ar g[ajnuna finanzjarja li kien ing[ata l-pajji], il-pjan irid ikollu mi]uri g[all-i]vilupp ekonomiku tal-pajji] u mhux mi]uri ta’ awsterità. Fl-Ungerija [afna self li sar g[ad-djar hu f’muniti barranin, partikolarment il-Franc }vizzeru u peress li l-Forint tilef fil-valur u l-Franc ]died,
dan id-dejn issa g[oli [afna biex jit[allas mill-Ungeri]i. }ew; a;enziji ewlenin tarrating, dawk li jag[tu l-pariri dwar l-investimenti, wissew lillUngerija li l-marka tal-fidu/ja tal-pajji] jista’ jitnaqqas. Dan min[abba prospetti batuti g[alli]vilupp ekonomiku u politika imprevedibbli. L-Ungerija g[al marka ta’ fidu/ja tajba li tirrakkomanda l-investiment filpajji]. I]da dan hu biss bass
minn credit rating tal-bonds talGvern mag[ruf b[ala “junk” u jekk jin]el g[al dan il-livell, b[al ma ;ara fil-ka] tal-Gre/ja, l-Irlanda u l-Portugall, l-ispi]a tas-self g[all-Gvern tispara ’l fuq ming[ajr g[ajnuna. Il-pajji] kien ing[ata pakkett ta’ g[ajnuna finanzjarja millIMF fl-2008 imma l-Prim Ministru Viktor Orban kien temm il-ftehim li kien sar ta[t Gvern pre/edenti.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
16 Madwarna
}ew; xog[lijiet artisti/i ma[duma bi prodotti tal-ikel u li kienu esibiti waqt il-festival tal-ikel ‘Vivanda Taste the Med’
L-arti bi prodotti tal-ikel Fil-jiem li g[addew ittellg[et l-edizzjoni ta’ din issena tal-festival tal-ikel ‘Vivanda Taste the Med’ bilparte/ipazzjoni tal-Malta Kulinarja ta[t it-tmexxija talMalta Chefs Society. F’din l-attività minbarra esibizzjonijiet minn ditti kummer/jali relatati malindustrija tal-ikel saru wkoll kompetizzjonijiet g[al koki Maltin kif ukoll barranin f’diversi kategoriji. Waqt il-festival sar tisjir filpost ta[t is-supervi]joni ta’ ;urija barranija. G[all-ewwel darba [adu sehem ukoll koki militari Amerikani stazzjonati flEwropa, o[rajn mill-militar :ermani] u mill-militar Malti. F’dawn il-kompetizzjonijiet kien hemm ukoll koki Maltin li ;ew minn lukandi u restoranti stabbiliti f’Malta kif ukoll timijiet mir-Russja, l-Italja u ?ipru. Kien hemm ukoll sezzjoni fejn kien esibit ikel kiesa[.
Xog[ol ie[or mill-isba[ li kien esibit waqt il-festival ‘Vivanda Taste the Med’
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
17
Mument waqt il-preparazzjoni g[all-wirja minn sewwieqa tal-muturi
Wirjiet impressjonanti waqt i/-?irklu Viviana Orfei F’dawn il-jiem fi Splash & Fun f’Ba[ar i/-?ag[aq qed jittella’ /-?irklu Viviana Orfei li jinkludi wirjiet akrobati/i tal-og[la livell minn akrobati internazzjonali, fosthom minn tliet sewwieqa tal-muturi li flimkien – fl-istess [in u maqfula ;o sfera kbira – isuqu l-muturi b’velo/ità kbira b’mod li kull min jassisti g[al din il-wirja jibqa’ litteralment impressjonat. F’dan i/-/irklu, li se jibqa’ f’Malta sat-13 ta’ Di/embru, dawk li jattendu jaraw sensiela ta’ wirjiet – akrobazija, ma;ija, buffi u wirja bil-muturi – mifruxa fuq sag[tejn s[a[ ta’ divertiment. Dawn il-wirjiet huma ma[suba g[all-familja kollha u dawk li jattendu jistg[u jaraw ukoll Mu]ew taxXamg[a li kien prezenti f’bosta pajjizi fosthom lAmerika, l-Italja, il-Finlandja, il-Gre/ja u li ng[ata kummenti po]ittivi [afna, spe/jalment g[all-pre/i]joni u s-seng[a li dawn il-karattri huma mag[mulin bihom. Fil-
fatt f’dan il-Mu]ew hemm aktar minn g[oxrin personalità famu]i minn madwar id-dinja li huma wkoll imni]]la fil-Guiness Book of Records. It-tfal ukoll g[andhom zona fejn jirrikreaw lilhom infushom, fosthom il-Pirate Ship, carousel, merry-gorounds kif ukoll bouncy castles. L-organizzaturi ta’ dan i//irklu [asbu wkoll biex joffru prezzijiet spe/jali g[allfamilja kollha. L-udjenza g[andha wkoll il-possibbiltà li tipparte/ipa f’wirjiet li jkunu qed isiru.
Wie[ed mill-esibiti fil-Mu]ew tax-Xamg[a
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
18 Ittri
Iwie;eb Edward Scicluna Meta ma nib]g[ux g[as-si;ar Meta indirizza l-Kunsill :enerali tal-PN, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi staqsa lill-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat jekk, biex inaqqas id-dejn, hux qed jippjana li j]id it-taxxi kif issu;;erixxa lEwroparlamentari Laburista Edward Scicluna. Jien ni/[ad bil-qawwa kollha din l-istqarrija tal-Prim Ministru li hi g[alkollox bla ba]i u l-g[an tag[ha kien biss mossa biex ti;i ]vijata lattenzjoni. Waqt id-dibattitu dwar ilBa;it li kien g[addej fil-midja, ktibt artikli u tajt intervisti wkoll fuq diversi programmi fuq it-televi]joni. Qed nisfida lill-Prim Ministru biex jikkwota l-kliem e]att li jien g[edt u li fl-
imma;inazzjoni fertili tieg[u hu fehem li tajt parir biex ji]diedu t-taxxi fuq l-industrija f’dan i]-]mien tas-sitwazzjoni ekonomika tag[na. L-unika okka]joni fejn min kien qed jintervistani pprova jpo;;i kliem f’dan is-sens f’[alqi kien, o[rog il-g[a;eb, il-programm Bondi+, fejn kienet qed ti;i diskussa lestensjoni tal-leave talmaternità. Meta rrimarkajt li kuntrarjament ta’ pajji]i o[ra Ewropej, Malta t[oss li l-ispi]a kollha tal-leave tal-maternità j;orruha kollha dawk li jimpjegaw [addiema nisa, jien g[edt ukoll li f’pajji]i o[ra, lispi]a hi ta’inqas pi] u inqas diskriminatorja g[ax il-pi] hu maqsum. Kien f’dan il-mument li dak li kien qed jintervistani, u instigat mill-Ministru tal-
Finanzi Tonio Fenech b’mod vi]ibbli u li jinstema’, staqsieni jekk jien iniex nissu;;erixxi li din l-ispi]a g[andha ti]died mal-bolla. Jien we;ibt li mhux dak li qed nissu;;erixxi. Waqt ilbattibekk dwar dan il-punt, irripetejt g[al diversi drabi li dan il-pi] di;à je]isti fuq lindustrija, u g[alhekk l-ebda pi]ijiet ;odda ma kienu qed ji;u su;;eriti. Li l-pi] e]istenti ji;i maqsum ma jfissirx ]ieda fit-taxxi jew fil-bolla. Hu mod wie[ed ta’ kif il-pi] e]istenti jsir e[fef g[al min jimpjega. :aladarba din hi kwistjoni li tikkon/erna biss lil min i[addem, hi ovvja li din trid ti;i solvuta bejniethom u mhux imposta mill-Gvern. Edward Scicluna
Ewroparlamentari Laburista Il-Ba;it
Tistenna xejn tajjeb mix-Xellug F’wa[da mil-laqg[at annwali f’uffi//ju, f’wa[da millokalitajiet, persuna prominenti fid-diskors tieg[u qal li missieru kien jg[idlu ‘tistenna xejn tajjeb mix-Xellug’ jew xi [a;a hekk. Dak il-[in g[edt bejni u bejn ru[i li din hi xi espressjoni ftit wisa’. I]da mbg[ad qg[adt nirrifletti dwar il-mozzjonijiet talOppo]izzjoni dwar ir-Referendum g[ad-d[ul mhux biss ta’ mentalità izda ta’ prattika li tfarrak i]-]wi;ijiet bid-divorzju. F’rapport mill-Parlament sibt li l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni “tipprojbixxi qabel jew wara l-kampanja g[ar-Referendum li jintu]aw fondi pubbli/i favur jew kontra xi opinjoni partikulari.” Niskanta kif minn kamp b’kelliemi suppost paladin tal-edukazzjoni ssir mozzjoni tali li tipprojbixxi li jinxtered it-tag[lim fuq su;;ett hekk fil-qalba tas-sodizza talpoplu tag[na, wkoll issa wara li da[let li;i infami.
. Bonett
G
Marsalforn
Milli g[al darb’o[ra rajna u smajna, dan il-Ba;it re;a’ faqa’ l-bu]]ieqa tal-PL. Iddiri;enti tal-PL ma jafux x’laqathom. Stennew isseba’ snin tal-g[aks, i]da lg[aks … re;a’ ma deherx. Charles Said
Birkirkara
L-ittri f’din il-pa;na
B[alissa, fil-;urnal InNazzjon qed ting[ata informazzjoni siewja millMEPA fuq l-ambjent, laktar b’laqta mas-si;ar li nsibu f’pajji]na. {afna missi;ar li fl-antik kienu abbundanti fostna, illum naqsu immens, forsi min[abba l-bini li sar f’bosta lokalitajiet kampanjoli. Hu minnu li f’Malta ma nafx li kellna si;ar li jipprodu/u s-sufra, i]da barra minn Malta xhedt kif dawn is-si;ar qed joqorbu lejn tmiemhom. Forsi kien g[alhekk, li lgvernijiet u l-produtturi talinbejjed sa[qu li t-tappijiet tal-fliexken ma jibqg[ux ikunu ta’ dan il-materjal, i]da jibdew isiru minn materjal qisu plastik. Sin/erament ma narax wisq differenza fid-dehra u ma nafx inaqqasx mill-[ajja talinbid, peress li s-sufra hi xi [a;a [ajja. Id-differenza reali tiltaqa’ mag[ha meta tixtri flixkun inbid b’tapp tal-plastik u ti;i biex tift[u. Ag[ar minn
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
hekk jekk ikollok xi mistednin id-dar! Jien tg[idx x’waqg[a waqajt g[a/-/ajt meta bit-trabuxù stess ma rnexxilix nifta[ dan l-imbierek inbid quddiem xi [bieb. Ilkoll [aduha bit-turn u [add ma rnexxielu jift[u. It-trabuxù jid[ol kollu u meta ti;bdu ’l fuq, jinqala’ wa[du. Fl-a[[ar, wie[ed mill[bieb issu;;erieli nag[tih sikkina bil-ponta jew mus. Da[[lu bejn il-plastik u l[;ie; u rnexxielu jtellg[u ftit ’il fuq. Imbag[ad talabni tnalja u dawwar ’l hawn u dawwar ’l hemm, fl-a[[ar irnexxielu jaqilg[u. I]da sakemm se[[ dan, tellajna lpressjoni f’g[ajnejna. Nissu;;erixxi lil min ikollu fliexken b[al dawn, biex qabel ma jaslu lmistednin, jag[mel ilkorrida u l-;lieda malflixkun, biex meta jasal kul[add, isib l-inbid lest... kemm iferrg[u. Jg[idu li “tajba lumija d-dar” i]da kemm kienet a[jar is-sufra? Pio Scicluna
Il-Marsa
{ajku
- 387
minn Oliver Friggieri
Sifirt u ;ibtlek das-souvenir> ix-xewqa Li ner;a’ lura.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
20 Intervista
Intervista esklussiva ma’ Monsinjur Emanuel
Jiena ma twelidtx Isqof... sirt Isqof min[abba [afna ra;unijiet - Monsinjur Emanuel Barbara OFM Cap, L-Isqof ta’ Malindi fil-Kenja minn Patri Mario ATTARD OFM Cap frmarioa@gmail.com “Meta jkolli t-tfal quddiemi ng[idilhom: Jiena ma twelidtx Isqof. Sirt Isqof min[abba [afna ra;unijiet u kontributi li r/evejt. Lappell tieg[i hu, l-ewwel u qabel kollox, li l-familji tag[na, il-missirijiet u lommijiet, li bla ma jinda[lu fil-vokazzjoni ta’ wliedhom, ikunu dejjem ta’ appo;; g[as-sej[a tag[hom, sew jekk ikunu msej[a g[assa/erdozju, g[all-[ajja reli;ju]a, jew g[al xi [ajja ta’ dedikazzjoni lil Alla fil[ajja so/jali b[all-familja.” Dan qalu Monsinjur Emanuel Barbara OFM Cap, l-Isqof ta’ Malindi filKenja, f’intervista minn Patri Mario Attard OFM Cap, ftit tal-jiem ilu wara li n[atar Isqof ta’ din il-belt fil-Kenja. Il-motto episkopali tal-Isqof Emanuel Barbara hu me[ud minn talba famu]a Fran;iskana lill-Madonna li tg[id: ‘Ta[t il-[arsien tieg[ek a[na nistkennu’. It-test s[i[ tal-intervista mal-Isqof Emanuel Barbara hu:
E//ellenza, xi tfisser g[alik li tkun Isqof u kemm ta[seb li l-kari]ma Fran;iskan Kapu//in se jg[inek fil-ministeru episkopali tieg[ek^
Barra minn dak li tg[allem il-Knisja, ji;ifieri li l-Isqof g[andu jkun dak li jg[allem, imexxi u jqaddes, nemmen ukoll li l-Isqof g[andu jkun il-punt ta’ riferenza f’dak li jag[mel ilKnisja dak li hi. F’kelma wa[da, f’kull attività ta’ karità li l-Knisja twettaq fil[idma tag[ha. Il-karità hija dik li tanima u li ]]omm lill-Knisja. Hija karità li fil-[idma tag[na rridu nuruha b’dak kollu li nwettqu. Jekk ilkari]ma Fran;iskan hija lkomunità u li nippromovu lpa/i u l-;id, l-Isqof huwa dak li ji;bor il-poplu ta’ Alla ta’ dik id-djo/esi fdata f’idejh. Din hija xi [a;a li lkomunità li jiena trabbejt fiha b[ala Fran;iskan Kapu//in g[allmitni u b[ala
Isqof nixtieq tant li n[e;;e; biex ng[ixuha fil-[ajja talpoplu ta’ Alla fid-djo/esi ta’ Malindi. Il-pa/i u l-;id, g[aliex nemmen li kull ]vilupp jista’ ji;i biss jekk inkun hemm il-pa/i. Kull ]vilupp fid-djo/esi kemm dak so/jali, ekonomiku, u spiritwali ser ikun possibbli meta ssaltan il-pa/i, ittrankwillità, il-qbil bejn iddiversi membri ta’ din ilfamilja ta’ Alla.
X’inhu l-motto espiskopali tieg[ek^ Kif be[siebek tg[ixu^
Il-motto episkopali tieg[i huwa me[ud minn talba famu]a Fran;iskana lillMadonna li tg[id: “Ta[t il[arsien tieg[ek a[na nistkennu”. Ridt li l-motto episkopali tieg[i jkun Marjan. {ajti minn dejjem kienet immexxija middevozzjoni Marjana. Twelidt fil-parro//a talMadonna tal-Karmnu filG]ira, g[ext g[al xi ]mien fil-parro//a ta’ Stella Maris, u naturalment fl-Ordni Fran;iskan g[andna ddevozzjoni qawwija lejn Ommna Mnissla Ming[ajr {tija. Xtaqt li anki dan ixxog[ol ;did li l-Mulej qieg[ed jafdali f’idejja, tkun il-Madonna li t[arisna, twassalna u turina kif inkunu verament dixxipli ta’ Binha :esù. G[alhekk po;;ejt il-[idma tieg[i f’din id-djo/esi ta[t il-[arsien tag[ha.
Kont xejn sorpri] li ;ejt mag[]ul Isqof^
Kull min ji;i mag[]ul b[ala Isqof [a jkun jaf li jkun ing[a]el meta ji;i mistoqsi. Fl-esperjenza tieg[i s-sorpri]a ]gur kienet hemm. {add mhu se ji;i jg[idlek qabel ikollok innomina li ti;i direttament ming[and il-Papa li jitolbok biex tkun Isqof. Ng[id g[alija, ;iet sorpri]a g[aliex kemm li ner;a’ nirritorna l-Kenja u iktar u iktar din il-[atra ta’ Isqof kienet xi [a;a li assolutament ma kinitx ta[bat ma’ rasi. Kont ;ejt Malta g[ax [sibt li l-[idma
tieg[i fil-Kenja wara g[oxrin sena kienet intemmet. Kont [sibt li se nqatta’ l-a[[ar snin ta’ [ajti f’pajji]i na[dem fil-g[alqa tal-Mulej. Fil-fatt ma kienx hekk. Il-Papa g[o;bu mod ie[or, sintendi wara g[add ta’ konsultazzjonijiet malKnisja tal-Kenja.
Kull djo/esi hi partikulari. X’hemm li jiddistingwi d-djo/esi ta’ Malindi mid-djo/esijiet lo[rajn tal-Kenja^
Kull djo/esi hija re;jun. Ikun hemm ra;uni g[alfejn din tkun inqatg[et u saret djo/esi. F’dak ir-re;jun ikun hemm xi [a;a partikulari. L-ewwel nett, id-djo/esi ta’ Malindi tmiss mal-O/ean Indjan kollha kemm hi. It-tieni nett, hija mag[mula minn parti middjo/esi kbira ta’ Mombasa. Fil-fatt hija l-periferija tag[ha. It-tielet nett, hija l-a[[ar parti mid-djo/esi ta’ Garissa li wkoll kienet fil-periferija. Madankollu, meta dawn ing[aqdu flimkien iffurmaw djo/esi li g[alkemm tinstab kollha kemm hi max-xtajta tal-O/ean Indjan g[andha wkoll partijiet minn djo/esijiet o[ra li huma di;à kbar. Dawn il-partijiet differenti tal-Kenja flimkien qieg[din jiffurmaw din iddjo/esi li, b’mod partikulari, hija djo/esi fuq il-ba[ar imma wkoll li tibqa’ sejra anki maddjo/esijiet l-o[ra u to[dilhom bi//a millperiferija tag[hom.
Xi tg[idilna dwar i//erimonja tal-ordinazzjoni episkopali tieg[ek li se[[et f’Malindi fl-1 ta’ Ottubru li g[adda^
Kull min g[andu esperjenza tal-Afrika jaf li lAfrikani huma nies li jafu jifir[u u ji//elebraw b’mod li j[ossu u mhux sempli/iment ikunu spettaturi. Fil-fatt huma jie[u sehem s[i[ fi//elebrazzjoni. Din kienet l-esperjenza
L-Isqof Malti Emanuel Barbara OFM Cap
tal-1 ta’ Ottubru. Bi]]ejjed ng[idlek li bdejna lEwkaristija fid-disg[a. I//erimonja li fiha kienet tinkludi l-quddiesa, iddiskorsi u meta jitilg[u wie[ed wie[ed u wa[da wa[da [alli jsellmu lillIsqof tag[hom intemmet flerbg[a ta’ wara nofsinhar.
E//ellenza, inti Isqof missjunarju. Kif be[siebek tippromovi lvokazzjoni missjunarja permezz tal-ministeru episkopali tieg[ek^ Il-missjunari mhumiex biss dawk li ji;u mill-
Ewropa. Infatti fid-djo/esi stess hemm ]ew; qassisin li jg[idulhom tal-Fidei Donum. Huma qassisin middjo/esi ta’ Meru, li hija djo/esi li qieg[dha [afna ’l bog[od minn Malindi, daqs 600 mitt kilometru. Dawn [assew din is-sej[a biex ikunu jistg[u ji;u ja[dmu fi djo/esi o[ra ;ewwa l-Kenja stess bi spirtu missjunarju. Dan huma biss e]empju. Hemm g[add ta’ reli;ju]i li ;ew minn diversi partijiet talKenja u tad-dinja fosthom g[andna missjunarji millg[al pa;na 21
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Intervista 21
Barbara OFM Cap, l-Isqof ta’ Malindi fil-Kenja
Ftit [addiema f’g[alqa kbira minn pa;na 20
Gwatemala, mill-Olanda, Kenjani stess, mitTanzanija, u [afna o[rajn b[al reli;ju]i nisa li ;ew mill-Polonja, mit-Tanzanija u Malta. Dawn jinsabu hemm biex jg[inu lill-Knisja fil-fidi tag[ha [alli tkompli tissa[[a[ u ti;i mi]rug[a lfidi Nisranija f’dan il-post ;did fejn il-Knisja g[adha qieg[dha tixxettel. Millpopolazzjoni ta’ 145,000 li tokkupa l-area fejn fiha hemm id-djo/esi ta’ Malindi, il-Kattoli/i jammontaw biss g[al 40,000 ru[. G[ad fadlilna [afna x’naqdfu. Hemm l-aspett ie[or ta’ missjunarji li ji;u minn barra l-Kenja. In[oss li huwa dmiri li meta ni;i Malta jew meta mmur xi mkien ie[or g[andi nitkellem fuq id-djo/esi ta’ Malindi u fuq il-possibbiltà li xi [add ji;i anki g[al ]mien konsiderevoli [alli jkun jista’ jg[in biex ilKnisja tkompli tinbena. Mela, mhux immorru f’Malindi biex inwasslu lkultura u l-ideat tag[na i]da mmorru hemm biex inwasslu lil Kristu u nissuktaw ng[inu tinbena l-Knisja lokali [alli ssir Knisja akbar u i]jed b’sa[[itha.
Spiss niltaqa’ ma persuni li jixtiequ jag[mlu esperjenza missjunarja. Lest li tilqag[hom fiddjo/esi tieg[ek^
Mieg[i, b[ala rag[aj taddjo/esi, g[andi diversi operaturi li flimkien qieg[din ja[dmu f’Malindi, b[al reli;ju]i, qassisin u laj/i. Kull talba li ti;i mag[mula lilna biex xi [add ji;i u jag[ti s-sehem tieg[u fil-bini tal-Knisja jew ta’ xi opra so/jali li lKnisja g[andha hi milqug[a [afna. Importanti li nkun naf qabel g[aliex id-djo/esi mhix tieg[i wa[di. Flimkien ma’ [addie[or inkun nista’ nara x’inhuma l-b]onnijiet u nwassal irrisposta tieg[i lil min ikun qieg[ed jitlob biex ji;i. Il-pro/edura tkun li jiktbu lili. Sadanittant inkun nista’ nara fejn hemm il-[ti;iet, nitkellem mal-persuni kon/ernati tad-djo/esi u wara ssir l-istedina [alli dawn il-voluntieri jkunu jistg[u ji;u milqug[a bla telf ta’ ]mien u fl-istess [in li l-mawra tag[hom tkun bi frott. Min hu interessat jista’ jikkuntattjani b’email fuq embarbar@gmail.com.
L-Isqof Malti Emanuel Barbara OFM Cap isellem lir-residenti tal-belt ta’ Malindi fil-Kenja
Inti se tissokta lministeru episkopali tieg[ek wara dak ta’ Mons. Frans Baldacchino OFM Cap. Hemm xi [a;a li tul il-minsteru tieg[ek tixtieq tissokta u ssa[[a[ fuq dak li di;à beda Mons. Baldacchino^
Nirringrazzja lil Alla li ddjo/esi ta’ Malindi kellha lil Monsinjur Baldacchino b[ala l-missier-fundatur tag[ha. {adem [afna. In[oss li l-missjoni tieg[i trid tkun li nkompli nintensifika u nag[ti i]jed ener;ija minna[a tieg[i [alli dak li beda hu, li kien tajjeb [afna, ikun jista’ ikompli jikber u
Mument waqt l-ordinazzjoni ta’ Monsinjur Emanuel Barbara OFM Cap b[ala l-Isqof il-;did ta’ Malindi fil-Kenja
jissa[[a[. Mons. Baldacchino kellu g[al qalbu l-i]vilupp tad-djo/esi, ittis[i[ tal-fidi u l-g[ajnuna lil dawk li huma l-i]jed filb]onn. Se nag[mel l-istess. Ma’ dan irrid insa[[a[ il[idma tieg[i favur il-kleru djo/esan [alli meta ni;i biex nispi//a n[alli warajja kleru li huwa m[ejji u li jkun jista’ jkompli jkabbar id-djo/esi bil-[idma tieg[u [alli lKnisja ta’ Kristu tkun tista’ tkompli tissa[[a[ u tinbena tajjeb f’Malindi.
F’dawn il-;img[at ]gur li r/evejt [afna messa;;i ta’ awguri u kura;;. Hemm xi messa;; partikulari li qieg[ed t[ossu jag[tik i]jed kura;; minn o[rajn^ Nirringrazzja lil Alla g[al ka] partikulari li involva //entru ta]-]g[a]ag[ talKalkara. Minbarra l-offerta ta’ flus li tawni g[amluli wkoll bukkett spiritwali li kien jikkonsisti f’quddies, tqarbin u talb li offrew g[alija personalment u anki g[all-[idma tieg[i. Nixtieq nirringrazzjahom minn qalbi u kif ukoll lil dawk kollha li weg[duni talbhom. Nemmen li g[andi b]onn [afna talb. Din mhix xi [a;a li ivvintajta jien jew li wie[ed se jara r-ri]ultat tag[ha b’mod immedjat. Fiha nnifisha hija azzjoni spiritwali i]da li g[andha effetti so/jalment fost [utna li qeg[din f’din id-djo/esi. G[alhekk, din kienet xi [a;a li apprezzajt [afna u g[adni napprezza f’dawk kollha li jg[iduli: “Monsinjur, nitolbu g[alik.”
X’inhu l-messa;; li tixtieq tg[addi lill-poplu Malti u G[awdxi b[ala rrag[aj spiritwali ta’ din id-djo/esi^
Meta jkolli t-tfal quddiemi ng[idilhom: Jiena ma twelidtx Isqof. Sirt Isqof min[abba [afna ra;unijiet u kontributi li r/evejt. L-appell tieg[i hu, lewwel u qabel kollox, li lfamilji tag[na, il-missirijiet u l-ommijiet, li bla ma jinda[lu fil-vokazzjoni ta’ wliedhom, ikunu dejjem ta’ appo;; g[assej[a tag[hom, sew jekk ikunu msej[a g[as-sa/erdozju, g[all[ajja reli;ju]a, jew g[al xi [ajja ta’ dedikazzjoni lil Alla fil-[ajja so/jali b[all-familja. Jalla jkunu ta’ appo;; g[alihom. Madankollu ma j[allux li b’xi mod jew ie[or dawn it-tfal ma ji;ux mog[tija l-formazzjoni ne/essarja, kateketika, ta’ valuri filfamilja, reli;ju]a, /ivili, u ta’ edukazzjoni [alli b’hekk ikollna nies li l-Mulej jista’ jinqeda bihom g[al dak li g[andu f’mo[[u u m[ejji g[alina. Il-familja g[andha tkun verament il-benniena fejn ilvokazzjonijiet ta’ kull tip jixxettlu u jissa[[u. Dawk li Alla qieg[ed isej[ilhom biex imorru u jkunu ;eneru]i filvokazzjoni tag[hom b[ala sa/erdoti, reli;ju]i, missjunarji, u anki mi]]ew;in g[andhom iwie;bu b’;enero]ità. Anki l-[ajja ta]]wie; hi sej[a sin/iera li fiha wie[ed irid ikun lest li jing[ata u jkun ;eneru]. Jalla dan l-appell tieg[i jasal fi qlub li lesti ja//ettawh u ja[dmu fuqu [alli Alla jbierek lilhom u lil dawk kollha li jg[ixu mag[hom.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta‘ Novembru, 2011
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt l-indirizz tieg[u g[all-Ba;it 2011 li sar fit-3 ta’ Novembru 2010
BA:IT 2012
Il-Prim Ministru dwar il-Ba;it NET Television 18>30
Illum imiss lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi jag[mel id-diskors tieg[u dwar il-Ba;it li jag[ti [arsa lejn il-pjan ekonomiku u finanzjarju tal-pajji] g[all-2012. Ta’ min jinnota li wara li jispi//a ddiskors, jo[ro; il-Bullettin ta’ NET News aktar tard mis-soltu u immedjatament wara, g[all-[abta tad-21:30 jibda programm
ippre]entat minn Stephen Calleja Iswed fuq l-Abjad. Il-mistednin ta’ Calleja g[al-lum se jkunu l-Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech, ilkelliem Laburista dwar l-Ekonomija Charles Mangion, id-Direttur tal-Malta Employers Association Joseph Farrugia u l-President tal-Konfederazzjni tat-Trade Unions William Portelli.
FIL-QOSOR • BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) - Josef Bonello
CHIT CHAT
Nie[du [sieb id-dinja NET Television 15>45
Fil-programm tal-lum it-tfal se jaraw kif jistg[u jie[du [sieb id-dinja tag[na. Dan billi l-ewwel u qabel kollox jie[du [sieb l-iskart u kif narmuh. Fl-istudio se jkun hemm Maria Mallia mill-Wastserv li flimkien mag[ha u permezz tal-mistoqsijiet tat-tfal naraw kif nistg[u nnaqsu l-iskart. Dan il-programm qed isir laktar peress li din hi l-:img[a Ewropea ddedikata g[allimmani;;jar tal-iskart. Produzzjoni Janice Darmanin u Clarissa Ellul. Tippre]enta Janice Darmanin. • XD (NET Television 15>40) - It-tfal ta’ XD illum se jitkellmu dwar x’jag[mlu jekk jirb[u l-lotterija.
llum se jkollu b[ala lmistieden tieg[u lil Colin Fitz (fir-ritratt fuq illemin) Twieled fl-1973 u kellu g[eluq sninu e]attament ;img[a ilu. {adem b[ala pre]entatur radjufoniku, fost o[rajn fuq radio 101, Island Sound u Voice of the Mediterranean. Kien Deputat Editur tasSunday Circle u llum hu editur tal-First Magazine. G[amel ]mien ja[dem mal-Kummissjoni Ingli]ia f’Malta f’Ta’ Xbiex. . Film Amerikan tal1995 li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Paul Newman (firritratt). Donald ikun ra;el fuq is-sittin sena, dejjem igorr u j[oss in-nuqqas tal-affezzjoni min-na[a talfamilja tieg[u. I]da l-affarijiet jie[du xejra o[ra meta ji;i joqg[od mieg[u g[al xi ]mien ibnu flimkien ma’ martu u ]ew; neputijiet.L-isem ori;inali tal-film hu Nobody’s Fool.
• LA VITA A MODO MIO (Rete 4 16>30) -
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
24 TV#Radju DELITTI ROCK
06>30 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>30 20>30 21>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping House Magazine Teleshopping Bla Kumment XD Chit Chat Bla Kumment Teleshopping Kontra l-{in NET News Ba;it 2012 - Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi NET News Iswed fuq l-Abjad NET News Bejni u Bejnek
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club
Mietet f’Lulju li g[adda Raidue 23>45
L-a[[ar programm minn din is-sensiela mtellg[a minn Massimo Ghino se jiffoka fuq il-kantanta Ingli]a Amy Winehouse (fir-ritratt fuq ix-xellug) li mietet fit-23 ta’ Lulju li g[addda fl-età ta’ 27 sena. G[adu mhux /ar g[al kollox xi kka;una l-mewt tag[ha. Skont rapport li sar pubbliku fis-26 ta’ Ottubru, ftit anqas minn xahar ilu, meta mietet kellha livell ta’ alko[ol [ames darbiet l-ammont li hu meqjus b[ala legali. I]da barra x-xorb, kien hemm affarijiet o[ra involuti?
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 – Libreriji u Arkivji 11:30 - Luxdesign 12:40 Dokumentarju 13:00 - 3 Pointer 13:30 - Qalbin-nnies 14:15 -10 minuti 14:30 - Lenti 15:10 Dokumentarju 15:30 - Libreriji u Arkivji 16:00 - Luxdesign 17:10 - Dokumentarju 17:30 - 3 Pointer 18:00 - Budget.. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 Newspoint 15:30 - Teleshopping 16:30 - {in g[al Kollox 17:30 Makura 18:15 – Favourite News 18:30 - (ikompli) Makura 19:45 Reporter 20:05 - Muftie[ 20:10 Kont taf? 20:15 - Favourite News 21:00 - Mitqlu Deheb 23:00 Link 23:05 - Kont taf? 23:15 Favourite News. La 5 • melita 162 14:00 - ER (TF) 14:45 Dawson’s Creek (TF) 15:35 -Eli Stone (TF) 16:25 - Champs 12 (TN) 17:15 - La tata (sitcom) 17:40 - Gli angeli di Lisa. Film 2008 19:20 - Amici 19:50 -
Extreme Makeover Home Edition 20:40 - Grande Fratello 21:00 Grande Fratello Live 21:10 Cambio casa, cambio vita 22:10 Extreme Makeover Home Edition 23:00 - Grande Fratello Live. BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - 3rd & Bird 07:10 Bobinogs 07:20 - Boogie Beebies 07:35 - The Adventures of Spot 07:50 - Tweenies 08:10 - Charlie and Lola 08:20 - Fimbles 08:40 One Foot in the Grave 09:40 The Weakest Link 10:25 - The Planets 11:15 - Doctors 11:45 EastEnders 12:15 - Holby City 13:10 - One Foot in the Grave
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam 80s Corner Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
14:40 - The Planets 15:30 - The Weakest Link 16:15 - Doctors 16:45 - EastEnders 17:15 - Holby City 18:10 - The Planets 19:00 The Weakest Link 19:45 Doctors 20:15 - EastEnders 20:45 - Casualty 21:40 - Emma 22:30 - Gavin and Stacey 23:00 One Foot in the Grave. TCM • melita 310 • GO Plus 701 08:05 - Bonanza 09:05 Gunsmoke 10:10 - A Caribbean Mystery. Film ’83 (PG) 12:15 The Scarlet Claw. Film ’44 (PG) 13:40 - Bonanza 14:45 Gunsmoke 16:00 - Agatha Christie’s Murder in Three Acts. Film ’86 17:55 - With Six You Get Eggroll. Film ’68 (U) 19:55 The Double Man. Film ’67 22:00 - Passenger 57. Film ’92 (15) 23:40 - Enter the Dragon. Film ’73 (15). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:30 - Das Dreckige Dutzend III: Die Tödliche Mission. Film ’87 09:00 - A Green Journey. Film ’90 10:35 - The Bridge at Remagen. Film ’69 12:30 - The Group. Film ’66 15:00 - Yellowbeard. Film ’93 16:35 - MGM’s Big Screen 16:50 - Killing Mr Griffin 18:20 - Double Deception 20:00 - How to Beat the High Cost of Living. FIlm ’80 21.45 Gothic. Film ’87. Diva Univeral • melita 313 06:55 - Commander in Chief 07:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:46 - Laundry 09:55 - Roots: The Next Generations 10:55 Cento Vetrine 11:55 - JAG 12:55 - Commander in Chief 14:00 Wind at My Back 15:55 - Roots: The Next Generations 16:55 Agatha Christie’s Poirot 19:00 JAG 20:00 - Commander in Chief 21:00 - Rosemary and Thyme 22:00 - Memoirs of Sherlock Holmes 23:00 - Agatha Christie’s Poirot.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - 10 minuti 09:20 - Kwi]]un (r) 10:00 Purée (r) 11:00 - YEP 11:30 Madwarna 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Ba;it 2011 - Il-Prim Ministru 20:30 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 21:30 Bijografiji - David Cluett 21:50 Lenti 22:30 - Mixage 23:15 - LA[barijiet 23:30 - Style Watch (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 Stylish Living 17:30 - ONE News Update 17:40 - Pandora 18:15 - Looks 18:55 - Londri 19:15 - Minuta Wa[da! 19:30 ONE News 20:15 - Starmakers 21:15 - TX 22:35 - La Morna Morna (r) 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da! 23:45 Kalamita (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live) 20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Valletta Side (r). Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 09.35 Linea verde 11:00 - Tg 1 11:05 Occhio alla spesa (attwalità) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 -
La vita in diretta 16:50 - Tg Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Football. Champions League. Milan v Barcellona 22:45 - 90˚ Minuto Champions 23:20 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Sottovoce.
. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 10:00 - Tg 2 punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:10 - Ghost Whisperer (TF) 16:50 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Tg 2 Flash 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - Ossessione pericolosa. Film 2010 22:45 Cold case (TF) 22:30 - Tg 2 notizie 23:45 - Delitti rock Speciale Amy Winehouse 00:45 - Tg Parlamento 00:55 - ER Medici in prima linea 01:45 Italia sul due. Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (attwalità) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Il richiamo della foresta (TF) 15:50 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - La crisi, in 1#2 h 20:20 - Blob 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:30 - Boris (sitcom) 24:00 - Tg 3 linea notte estate 01:05 - Crash - Contatto, impatto, convivenza. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08.50 Mattino cinque (attwalità) 10:00 - Tg 5 - ore 10 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 -
Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (reality) 16:15 - Amici 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Un amore e una vendetta 23:30 Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 06:55 - Zorro 07:25 - Starsky & Hutch (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:40 - R.I.S. 5 - delitti imperfetti (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri (soap) 16:30 - La vita a modo mio. Film ’95 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - I pilastri della terra 23:35 - Star Wars: /Episodio III La vendeta dei Sith. Film 2005. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 06:50 - Cartoons
08:50 - Una mamma per amica (TF) 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - Chuck (TF) 16:25 - La vita secondo Jim (sitcom) 16:50 Giovani campionesse (TF) 17:45 - Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - Dr House (TF) 20:20 - CSI: scena del crimine 21:10 - Le iene show 24:00 - Invincibili 01:25 Poker1mania. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:35 - L’aria che tira 11:25 SOS Tata 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 – La strana coppia 2. Film ’98 16:15 - Atlantide 17:30 - JAG Avvocati in divisa (TF) 19.20 ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 – Otto e mezzo 21:10 - Che Guerriglia. Film 2008 23:50 Delitti 00:40 - Tg La 7 00:50 (Ah)ipiroso 01:45 - Prossima Fermata 02.00 - Coppa Italia.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Klassifikati 25 PROPRJETÀ Bu;ibba
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821 (Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
Il-G]ira - Kumpless Savoy Gardens GARAXX kbir ta’ karozza wa[da. ?emplu lis-sid direttament fuq 99494713 u ffrankaw 5% fuq il-prezz.
Il-Qawra
{ANUT livell mat-triq, Class 4, f’post kummer/jali. ?emplu 99834242.
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bilbir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
Santa Venera
Daihatsu Charmant
SALOON, 4 doors, 1290cc, powerbreaks, steering lock, radio, 26,000 mil, sabi[a daqs ;dida, VRT tested. Prezz €2,096 (Lm900). ?emplu 99842948 jew 21461487.
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Renault Scenic
PETROL 1.6 16v 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
VW Golf GTI
2006, 25,000 mil, 2ltr turbo, petrol, 5 door, iswed, ABS, ESP, seats tal-;ilda, climate control, bi Xenon auto headlights u [afna i]jed. €18,900 o.n.o. ?emplu 99476534.
G{AT-TWELLIJA Ra[al :did
MINI MARKET kbir attrezzat b’kollox, A#C, kameras, cheesecounter e//. Komplut b’kollox, permessi kollha Class A u bi klijentela tajba. ?emplu 99459954 jew 99450440.
AVVI}I Garaxx sale
BARGAIN – g[amara tas-salott, tas-sodda u [afna affarijiet taddar fosthom linef, chinaware e//, fejn Villa Franca, 406, Triq ixXatt, Santa Marija Estate (Seafront, il-Mellie[a). ?emplu 21573461 jew 79221700.
G[al kull xog[ol
VETTURI
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 79803496.
Kia Mentor
Nixtri
APPARTAMENT lest minn kollox fit-tieni sular fi blokk ta’ tnejn, bl-arja kollha tieg[u u bilpermess g[all-bini. Bil-lift u bla /ens. Tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 99821539.
Tignè Seafront
APPARTAMENT kbir fuq medda ta’ 125sqm, b’veduta impekkabbli, bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, u spazju ta’ karozza wa[da. ?emplu 99422082.
PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
GARAXX in-na[a tal-iskola talGvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Nixtri
{ADID g[all-iskrapp, karozzi, trakkijiet, magni, ram bron], ram a[mar, cable wire, stainless steel, bibien u twieqi, aluminju jew [adid u batteriji. In[allsu cash. ?emplu 99469467, 79430366 jew 27430366.
Ni]barazza
NI}BARAZZA djar u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Ra;el
TA’ 46 sena jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ bejn 36 u 47 sena biex jibdew relazzjoni. Min hu interessat jibg[at sms fuq 99607196.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble-dryers, dishwashers, dehumidifiers u microwaves. Nag[tu, stimi b’xejn minn qabel bla [las u sitt xhur garanzija fuq kollox. Servizz il-;urnata kollha, bl-ir[as prezzijiet. ?emplu 21447763, 21499183, 99478634 jew 99447763.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal[jata /emplu 99422268 jew 21416705.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
FRIDGES, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Blir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Combination machine
SINGLE PHASE radial armsaw, chiselmorters. ?emplu 21388856 jew 99195464.
LP’s
TA’ operetti Taljani u mu]ika folkloristika ta’ pajji]i differenti. 50/ il-wa[da. ?emplu 21440145.
Mejda tonda
TAL-a[mar mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina,one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar
f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile Kiosk
BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
Office Furniture
SKRIVANIJA 180cm u vetrina b’erba’ bibien ta’ Oxford House. :odda fjamanti u mhux u]ati. ?emplu 21494574.
Pasturi
TA’ tafal Malti, sett ta’ 20 pastur, €10 u presepji kull daqs fuq l-antik. ?emplu 21495253.
JIN{TIE:U Waiters u waitresses
B’ESPERJENZA biex ja[dmu sSibt u l-{add is-sena kollha f’Marsaxlokk. ?emplu 79863105.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
26 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin>5. Lixxa, /atta, bla [otob (5) 6. Numri (5) 7. {abrieki (5) 10. T[oss b’idejk (5) 11. Xarrab int (5) 12. Mhux veritajiet (5) 14. Fil-miftu[ (5) 16. Mejda fi knisja li fuqha jsir is-sagrifi//ju talquddiesa (5) 17. Bi//a qasba rqiqa (5) 18. Sugu li jsir bil-kunserva g[al fuq platt spagetti (6)
Weqfin>1. Ma baqg[etx qasira (6) 2. Pakkett ]g[ir b’xi trab li tixtri ming[and spi]jar (6) 3. Sa[[an, [e;;e; (6) 4. La ja[raq u lanqas kiesa[ (6) 8. Metall bajdani prezzju] (5) 9. Issoponejt (5) 12. Be]]ieg[i l-kunjom? (6) 13. Bikkem (6) 14. Temp sabi[ (6) 15. G[arraq (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Ajkla; 6. Ilbes; 7. {dejk; 10. u 11. Pedistalli; 12. Seraq; 14. Ku;in; 16. Boloq; 17. u 18. Essenzjali. Weqfin>1. Xappap; 2. Qaddes; 3. Rifjut; 4. Estasi; 8. {dura; 9. Ple;;; 12. Sikket; 13. Qrobna; 14. Krozzi; 15. Nobdik.
Enigma polizjeska
Leo, investigatur privat, kien qed iqatta’ l-vaganzi f’post fejn kien imsejja[ jinvestiga serqa minn dar. F’dak il-lejl, [alliel seraq o;;etti ta’ valur minn ;o dar f’lokalità vi/in il-ba[ar. Is-suspetti ta’ Leo waqg[u fuq wie[ed li deher jitlajja’ quddiem il-bajja. Ir-ra;el kien mid[la tal-port: tg[id kellu l-intenzjoni li jie[u d-dg[ajsa xi mkien ’il bog[od? Ir-ra;el kien jismu Peppino. Dan beda jifta[ar imma ma kienx ifisser li veru kien hu li qabad dawk il-[utiet. Infatti l-alibi tieg[u ma jre;ix u Leo ssuspetta li verament kien hu li g[amel is-serqa l-lejl ta’ qabel. G[aliex Leo ma emminx li Leo kien verament mar jistad?
Soluzzjonijiet
G{AT-TFAL
Peppino fta[ar li hu sajjied espert (disinn Nru. 4), imma ma kienx veru, g[aliex Leo osserva li mal-[ut kien hemm trota, li hi [uta tax-xmajjar. Allura kien evidenti li Peppino ma marx jistad bid-dg[ajsa. L-alibi tieg[u ma rnexxiex. Peppino xtara l[ut mill-pixkerija u linjoranza tieg[u tradietu. Enigma polizjeska
Sudoku
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9. Ikkopja u pin;i
Qawl Malti
{add mhu kuntent b’xortih. Dan ifisser li fid-dinja l-bnedmin kollha jridu jtejbu l-po]izzjoni tag[hom.
Sudoku
Bl-g[ajnuna tal-kaxxi kkopja mill-a[jar li tista’ fil-parti ta’ ta[t listampa tal-[uta li tidher hawn fuq. Wara tista’ tpin;ihom ittnejn bil-kuluri favoriti tieg[ek.
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
27 TABLE FOOTBALL – COPPA ITALIA 2011
Cremona jirba[ il-Coppa Italia ma’ Reggio Emilia Fi tmien il-:img[a f’Chainchaino Terni fit-Toscana saret il-Coppa Italia riservata g[at-timijiet tat-Table Football. L-aqwa sittax-il klabb Taljan [adu sehem f’din ilkompetizzjoni. Fil-finali Reggio Emilia g[elbu lil Perugia bil-golden goal, wara draw ta’ 1-1. Dan kien it-tieni su//ess g[al dan il-klabb wara nuqqas ta’ tmien snin, g[alkemm din kienet ir-raba’ finali konsekuttiva g[alihom. Fil-finali Massimo Cremona ltaqa’ ma’ Massimiliano Nastasi, log[ba ripetizzjoni tal-finali tatTazza tad-Dinja ta’ din is-sena, ri]ultat l-istess dak ta’ 2-2 bi Cremona j;ib id-draw fl-a[[ar 10 sekondi tal-log[ba biex sforza l[in barrani. L-Ispanjol Carlos Flores jiskorja il-gowl de/i]iv li ta’ r-reb[ tat-Tazza lil Reggio Emilia.
Fil-fa]i tal-gruppi Reggio Emilia kienu ma’ Pisa 0-1, Napoli 2-1 u Ferrara 3-0 biex g[addew mil-grupp bit-tieni post. Fil-kwarti tal-finali Reggio Emilia g[elbu lil CCT Roma 3-1 waqt li fis-semifinali lil Milano 3-1. Massimo Cremona lag[ab fissitt log[biet kollha mat-tim tieg[u. Kien ukoll it-tieni su//ess personali tieg[u wara li kien reba[ din il-kompetizzjoni ma’ Perugia fl-2007. “Kuntent [afna li g[ent lit-tim tieg[i jirba[ il-Coppa Italia wara nuqqas ta’ tmien snin. Kienet irraba’ finali konsekuttiva g[alina u fl-a[[ar ;iet ukoll! Kuntent ukoll bil-prestazzjoni tieg[i millkwarti tal-finali ’l quddiem, fejn jekk tfalli ti;i eliminat. Dan hu rraba’ sta;un tieg[i ma’ Reggio Emilia fejn issa rba[na kull kompetizzjoni tat-table football.”
Massimo Cremona (it-tieni mix-xellug) flimkien ma’ Reggio Emilia
FOOTBALL F’G{AWDEX - KAMPJONAT MELITA II DIV
Tasal l-ewwel reb[a ta’ Qala ............1 ....................2 F’partita de/i]a b’gowls flewwel taqsima, Qala Saints kisbu l-ewwel punti u lewwel reb[a tag[hom tal-
Munxar Falcons FC Qala Saints FC
kampjonat meta g[elbu lil Munxar Falcons. Kienet partita interessanti bir-ri]ultat jibqa’ in/ert sal-a[[ar. Flewwel taqsima Qala kienu a[jar fejn ;ustament da[lu jistrie[u fil-vanta;;, i]da wara l-intervall kienu Munxar li rsistew g[all-gowl taddraw, li baqa’ ma wasalx. B’dawn it-tliet punti sSaints la[qu lill-istess Falcons fil-klassifika. Protagonista g[al Qala minkejja li ma skurjax kien Paul Anthony Attard li bil[arbiet tieg[u kien ta’ theddida kontinwa g[addifi]a tal-Falcons. Qala [ar;u a[jar fejn flg[axar minuta rnexxielhom jift[u l-iskor meta f’azzjoni ta’ kontrattakk CHRISTIAN PORTELLI g[eleb lillgoalkeeper Damian Spiteri. Munxar wettqu reazzjoni fejn mal-kwarta log[ob freekick ta’ Matthew Debrincat kien salvat minn Franco Buttigieg li ma ]ammx il-ballun i]da [add mill-attakkanti s[abu m’approfitta. Fuq in-na[a lo[ra fil-25 minuta s-Saints irduppjaw meta Paul Anthony Attard re;a’ [arab u millpass tieg[u DEREK BORG kompla f’lasti vojta. F’risposta ta’ Munxar fis-36
minuta, ing[ataw penalty skurjat minn MARIO AZZOPARDI wara li l-istess plajer kien twaqqa’ fil-kaxxa. Wara l-intervall il-partita saret iktar interessanti, b’Munxar jinsistu g[ad-draw fejn fit-8 minuta kienu perikolu]i b’daqqa ta’ ras ta’ William Cassar wara freekick mix-xellug li kien salvat minn Buttigieg. Qala wie;bu minuta biss wara fejn Paul Anthony Attard da[al filkaxxa b’azzjoni personali i]da Damien Spiteri mblokka parzjalment u d-difi]a kompliet tbieg[ed il-periklu. Fit-23 minuta Qala tke//ielhom Dennis Abela wara li kien muri t-tieni karta safra. Fit-33 minuta Munxar re;g[u resqu vi/in meta minn korner tas-sostitut Joseph Mizzi, id-daqqa ta’ ras ta’ Daniel Pace kienet ikklerjata minn fuq il-linja minn Paul Anthony Attard. Sitt minuti wara minn azzjoni o[ra ta’ korner, xutt ta’ Shaun Attard kien ikklerjat minn fuq il-linja minn Michael Zerafa u millkonfu]joni li nqalg[et Oliver Curmi xe[et barra mill-vi/in. Bil-log[ob jalterna minuta wara Franco Buttigieg tasSaints salva l-freekick ta’ Michael Pace. Minuta mittmiem Damien Spiteri mblokka g[al korner tentattiv ie[or ta’ Attard. : D. Spiteri, R.Hili, R. Debrincat (K. Xerri), M. Debrincat (K. Munxar Falcons FC
Borg), S. Attard, W. Cassar (J. Mizzi), M. Azzopardi, J. Calleja, M. Pace, O. Curmi, D. Pace. Qala Saints FC: F. Buttigieg, G. Cefai, M. Zerafa, M. Mifsud, M. Bonello, D. Cutajar (A. Vella), M. Buttigieg, D. Abela, C. Portelli (N. Portelli), D. Borg, P.A. Attard. Referee: Matthew
Degabriele
St Lawrence j]ommu l-pass ..........2 }ebbu; Rovers FC.............0 St Lawrence Spurs b’gowl f’kull taqsima kisbu reb[a o[ra, din id-darba kontra St Lawrence Spurs F
}ebbu; Rovers biex ]ammew il-pass mal-leaders Ker/em Ajax. Kienu tliet punti mist[oqqa fejn huma kienu superjuri g[all-avversarji g[al [afna [in tal-partita. }ebbu; min-na[a tag[hom iddi]appuntaw u kienu nieqsa mill-koordinazzjoni u l-penetrazzjoni g[al-lasti opposti. Fil-fatt Samuel Micallef rarament kien impenjat. B’din it-tieni telfa, tamiet i]-}ebbu;in [adu daqqa lura. Bidu ferm tajjeb minn St Lawrence Spurs hekk kif wara ]ew; minuti Jonathan Micallef naqas li japprofitta minn inde/i]joni fid-difi]a }ebbu;ija meta wahdu filkaxxa kkonkluda ftit barra.
}ew; minuti wara l-istess Micallef ]marka lil Fabian Cini li wkoll wa[du filkaxxa xe[et ftit barra. Fis-27 minuta St Lawrence kienu sfortunati meta konklu]joni ta’ Gotthard Conti spi//at mal-lasta. i]da minuta biss wara huma ;ustament fet[u l-iskor meta minn pass ta’ Gotthard Conti, JONATHAN MICALLEF b’xutt mill-vi/in g[eleb lil Demis Bajada. St Lawrence baqg[u l-a[jar u fil-35 minuta Jonathan Micallef [arab tajjeb fuq il-lemin i]da x-xutt angulat tieg[u spi//a /entimetri barra. }ebbu; wie;bu fid-disa’ minuta b’xutt minn barra lkaxxa ta’ Clayton Hili li kien salvat f’]ew; tentattivi minn Samuel Micallef. G[at-tieni taqsima, St Lawrence kabbru l-vanta;; fid-disa’ minuta b’gowl sabi[ ta’ MARIO CUTAJAR li b’xutt qawwi fuq il-;irja minn barra lkaxxa g[eleb lil Bajada wara li kien bidel ballun ma’ John Paul Grima. St Lawrence komplew jamministraw minkejja li }ebbu; bdew jinqalg[u iktar minn wara. Fit-28 minuta konklu]joni minn barra l-kaxxa taddebuttant Steve Scicluna g[addiet ftit g[oli. Il-goalkeeper Demis Bajada re;a’ da[al fl-azzjoni man-nofs sieg[a log[ob meta tajjar il-korner ta’
Kif Jinsabu L
R D
T
F
K Pt
Valletta 12 10 1 1 28 10 31 Hibs 12 8 4 0 28 9 28 Floriana 12 7 2 3 18 11 23 B’Kara 11 6 1 4 21 14 19 Sliema 12 4 6 2 22 18 18 Qormi 11 5 2 4 22 19 17 Balzan Y.* 12 4 2 6 15 20 14 Mqabba 12 3 2 7 15 23 11 {amrun S.* 12 3 2 7 16 25 11 Marsaxlokk 12 3 2 7 20 27 11 Tarxien R. 12 3 1 8 16 30 10 Mosta 12 1 3 8 11 26 6 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest
Gotthard Conti, i]da mirrebound Daniel Micallef xe[et ftit g[oli minn qag[da tajba. Huma komplew jinsistu u fil-31 minuta Fabian Cini inkredibbilment ikkonkluda barra b’xutt mill-vi/in. Fit-33 minuta lil }ebbu; tke//ielhom Antione Camilleri g[al rimarki li g[adda lill-assitent referee biex bi plejer inqas }ebbu; marrilhom kull kura;; u tama li jistg[u jer;g[u jid[lu filpartita. : S. Micallef, J. Said (L. Buttigieg), J. Micallef, F. Grima, L. Pisani, M. Cutajar, G. Conti, S. Scicluna, J.P. Grima, D. Micallef, F. Cini. St Lawrence Spurs FC
}ebbu; Rovers FC
:
Bajada, M. Buttigieg, J. Buhagiar, C. Cassar, C. Gafa, K. Hili, A. Camilleri, S. Sultana, F. Attard, C. Hili (S. Galea), J. Xerri. : Malcolm Spiteri Referee
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
28 Sport
Anali]i u kummenti
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Valletta jkabbru l-vanta;; mal-ftu[ tat-tieni round minn Simon FARRUGIA Valletta fet[u t-tieni round ta’ log[biet meta nhar il-:img[a filVictor Tedesco Stadium g[elbu lil Tarxien Rainbows. Kienet reb[a kbira bl-iskor ta’ 4-1 i]da li rat il-bidu tag[ha mat-tke//ija kontroversjali tal-Bra]iljan Suguino fil-bidu tat-tieni taqsima. Minn hawn ’il quddiem Valletta [adu r-riedni tal-log[ba f’idejhom u bdew jiddominaw u jiskurjaw f’intervalli regolari birRainbows ma jkunu mkien fejn li kienu matul l-ewwel [amsa u erbg[in minuta. In-nuqqas ta’ Jonathon Caruana n[ass [afna fiddifi]a ta’ Valletta u dan jikkonferma kemm huwa utli dan il-plejer g[all-Beltin. Din ir-reb[a g[al Valletta kellha sinifikat akbar peress li huma issa fet[u vanta;; ta’ tliet punti fil-qu//ata tal-klassifika wara li Hibernians sfaw mi]muma fi draw minn Sliema Wanderers. Re;g[u draw
Hibernians u Sliema spi//aw il-konfront ta’ bejniethom fi draw b[alma kien il-ka] fl-ewwel round i]da din id-darba l-gowls waslu lejn tmiem il-log[ba bi Sliema minkejja li b’ra;el anqas jift[u liskor u Hibernians jiksbu d-draw fid-89 minuta mis-soltu Deni Dos Santos. Kienet log[ba bilan/jata u dan ir-ri]ultat l-aktar li vvanta;;ja kien lil Valletta li issa fet[u tliet punti fuq l-istess Pawlisti fil-qu//ata tal-klassifika. Kemm Hibernians kif ukoll Sliema kienu ;ejjin minn ri]ultati identi/i b’Hibernians wara ]ew; draws jeg[lbu lil Qormi fl-a[[ar dehra tag[hom filwaqt li Sliema wara ]ew; draws g[elbu lil Tarxien il-;img[a li g[addiet. Flewwel round Hibernians u Sliema kienu qasmu sitt gowls fi draw ta’ 3-3. Punt ta’ kontroversja kien il-foul ta’ Dias fuq Galabov meta g[al xi mumenti kien hemm tensjoni fil-ground bil-bi]a’ li Galabov kien mitluf minn sensih u b’hekk seta’ jibla’ lsienu. Fortunatament dan il-plejer qed jirkupra wara li ;ie //ertifikat li seta’ kellu concussion [afifa. Fuq tlieta toqg[od il-borma
Ivan Woods ta’ Floriana jipprova jqabbe] fuq il-goalkeeper ta’ Mqabba Kris Calleja (Ritratti> Brian Grech)
Innutajna... ■ LI fl-ewwel log[ba ta’ nhar is-Sibt bejn Mqabba u Floriana, il-line up tal-log[ba ma waslitx [mistax-il minuta qabel il-bidu b[alma jsir issoltu. Fil-fatt kellu jkun Sandro Micallef li [a linteress u g[adda l-line up li ;ejna provduti bil-miktub permezz ta’ email lil kull ;urnalist pre]enti. Jidher li ma kienx hemm provvista ta’ dawl u b’hekk ma setax isir u]u mill-photocopier. Minkejja dan, g[an-nofs talewwel taqsima kollox ;ie g[an-normal.
fuq it-televi]joni u jie[du parti kbira tal-Press Area. ■ LI fil-Victor Tedesco Stadium fil-{amrun jidher li xxog[ol li kien qed isir fil-Press Boxes huwa wieqaf. Kellu jsir is-soffitt u d-dawl mhux adegwat tant li t-tubu jirrifletti fuq il-[;ie;a bil-konsegwenza li ma tkunx tista’ tara l-ground sew. I]da l-ag[ar li hemm hija s-sigurtà hekk kif a[na b[ala
;urnalisti ninsabu a//essibbli g[al kull min irid min[abba li l-kamra hija bla bieb u sikwit jid[lu nies li m’g[andhom
x’jaqsmu xejn mal-;urnali]mu. Issa meta jkollna xi farsa nie[du azzjoni. ■ LI
g[at-tielet ;img[a konsekuttiva Floriana skurjaw lejn l-a[[ar parti tal-log[ba biex kisbu tliet punti o[ra kontra Mqabba. Din id-darba l-eroj tag[hom kien Ryan Darmanin li hekk kif skorja osservajna li dan ;ie f’;irja wa[da lejn il-VIP area sabiex jaqsam il-fer[ ta’ dan il-gowl ma’ [add [lief missieru Vince li jsegwi mill-vi/in il-karriera ta’ ibnu.
■ LI minkejja li kien previst li meta jirritorna l-log[ob flIstadium tal-Hibs f’Kordin kellha tkun lesta liscoreboard il-;dida, s’issa kollox g[adu kif kien. G[adna bil-famu]a scoreboard l-antika u m’hemmx indikazzjoni ta’ [in kif ukoll g[al darb’o[ra osservajna li min mit-timijiet
Reb[a drammatika
jinsab home u away kienu maqlubin.
■ LI hemm aktar problemi fl-Istadium tal-Hibs f’Kordin
hekk kif hemm nuqqas kbir ta’ spazju g[all-;urnalisti. Stajt ninnota nhar is-Sibt li g[adda li l-;urnalist ta’ Radio Galaxy Robert Busuttil, li g[amel il-kummentarju s[i[ tal-log[ba Hibernians – Sliema kellu jag[mel dan minn fuq it-tara; qalb in-nies. Nemmen li peress li dan huwa pro;ett tal-MFA dan listazzjon g[andu jing[ata listess drittijiet b[al Melita Sport li jittrasmettu l-log[biet
:imag[tejn ilu Floriana salvaw draw kontra Hibernians fil-[in mog[ti ]ejjed u l-;img[a li g[addiet dawru telfa f’reb[a fl-a[[ar minuti tal-log[ba. Kif jg[id il-qawl Malti ‘fuq tlieta toqg[od ilborma’. Dan il-g[aliex Floriana kisbu reb[a drammatika b’gowl skurjat minuta minn tmiem il-log[ba fl-impenn tag[hom ta’ tmiem il-;img[a kontra Mqabba. Floriana, wara r-reb[a drammatika kontra Mosta, riedu li jkomplu bir-reb[ biex i]idu l-pressjoni fuq ta’ qabilhom. L-avversarji tag[hom Mqabba b’hekk [adu punt wie[ed biss mill-a[[ar [ames log[biet tag[hom, draw kontra listess Mosta. Clyde Borg kien sospi] g[al dan il-konfront filwaqt li Tyrone Farrugia g[adu mwe;;a’ u Ivan Woods jirritorna g[allGreens. Mill-banda l-o[ra Mqabba laqg[u lura lil Marlon Briffa u Pierre Grima jer;a’ jkun nieqes mill-formazzjoni ta’ Clive Mizzi. B’din ir-reb[a Floriana kisbu double wara li fl-ewwel round huma kienu g[elbu lill-Imqabba bl-iskor ta’ 2-0. Log[ba o[ra kienet dik li fiha rajna d-debutt tal-kow/is rispettivi Anton Cremona g[al M’Xlokk u Steve D’Amato ma’ Mosta. Kienet log[ba li ftit offriet b’Mosta u M’Xlokk jie[du punt kull wie[ed fi draw ta’ ming[ajr gowls. Kienet log[ba li fiha, minkejja li Mosta [olqu l-a[jar /ansijiet ftit li xejn impressjonaw blavversarji tag[hom M’Xlokk tal-anqas minbarra li [adu punt evitaw li g[all-ewwel darba j;arrbu gowl. Kemm Mosta kif ukoll M’Xlokk tilfu fl-a[[ar dehriet tag[hom u tal-ewwel tilfu b’mod drammatiku kontra Floriana filwaqt li x-Xlukkajri sfaw meg[luba mil-leaders tal-klassifika Valletta. Mosta jinsabu f’qieg[ ilklassifika b’[ames punti filwaqt li M’Xlokk mhumiex daqstant ’il bog[od, ]ew; postijiet mill-qieg[ bl-istess numru ta’ punti daqs Tarxien. Luca Martinelli kien sospi] g[al Mosta u Cremona wettaq [ames bidliet mill-a[[ar log[ba tag[hom. Min-na[a ta’ M’Xlokk, kienet wirja qalbiena konxji minn xiex g[addejjin ix-Xlukkajri. Flewwel round M’Xlokk kienu reb[u dan il-konfront bl-iskor ta’ 5-2.
Denni Dos Santos idur ma’ Adrian Carabott ta’ Tarxien
Balzan kisbu reb[a drammatika meta f’temp ta’ [ames minuti lejn tmiem il-log[ba skurjaw darbtejn ming[ajr risposta sabiex b’dawn it-tliet punti telg[u wa[idhom fis-seba’ post tal-klassifika. Kienet log[ba o[ra ming[ajr wisq storja li fiha ftit kienu lazzjonijiet fuq il-lasti opposti. Din il-log[ba ;;ibilna memorja ri/enti meta fl-ewwel round {amrun kienu reb[u bl-iskor ta’ 3-1 i]da wara protest ta’ Balzan min[abba l-ineli;;ibiltà ta’ Daniel Zerafa Balzan ing[ataw il-punti massimi. Clifton Ciantar u Jonathan Francica neqsin g[al Balzan min[abba sospensjoni filwaqt li g[all-Ispartans kien hemm Gacesa sospi] bil-gowlkeeper Borg, Fenech u Bonnici kollha g[adhom imwe;;g[in. L-ewwel taqsima kienet nieqsa [afna mill-ideat u prattikament il-log[ba ]ammet l-istess andament. Qormi rritornaw g[ar-reb[wara li f’log[ba diffi/li huma g[elbu lil B’Kara b’]ew; gowls fit-tieni taqsima. Ironikament i]-]ew; gowls ta’ Qormi waslu meta kienu b’ra;el anqas. Mirarchi, Farrugia u Nwoke kienu neqsin mill-iskwarda filwaqt li Rowen Muscat kien nieqes g[all-Istripes. Kemm Qormi kif ukoll B’Kara ftit offrew lillpubbliku pre]enti hekk li apparti ]-]ew; gowls sbie[ skurjati minn Pereira Da Silva, il-bqija ma kien hemm xejn partikolari. Wara lgowls Qormi kienu l-a[jar tim fil-pitch u finalment l-a[jar tim [are; rebbie[. Reb[a li po;;iet lil Qormi fir-raba’ post tal-klassifika, punt fuq l-istess B’Kara. B’dawn tal-a[[ar ikomplu juru inkonsistenza fil-log[ob tag[hom biex re;g[u ma [adu xejn.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Sport 29 KUMMENTI WARA MOSTA 0-0 MARSAXLOKK
Irridu nisfruttaw aktar i/-/ansijiet - Kurt Magro (Mosta) Il-konfront bejn Mosta u Marsaxlokk kien ferm mistenni g[aliex kien qed ifisser id-debutt ta’ ]ew; kow/is ;odda, Anthony Cremona ma’ Marsaxlokk u Steve D’Amato ma’ Mosta. Imma minkejja dan ir-ri]ultat kien wie[ed deludenti blebda gowl ma jkun skurjat. Dan il-;urnal [a l-kummenti ta’ Kurt Magro ta’ Mosta wara l-partita. “Kienet log[ba fejn li kieku [adna /-/ansijiet kollha li [loqna [ri;na bi tliet punti. Konna kon/entrati li nie[du xi [a;a minn din il-log[ba wara li fl-a[[ar [ar;a tag[na
tlifna kollox fl-a[[ar mumenti. Jidher li t-tim qieg[ed jiffunzjona tajjeb i]da jonqos l-appuntament finali mal-gowl li [afna drabi qed jiswiena l-punti.” Mistoqsi dwar il-bidla talkow/ Magro kkonkluda, “Dik hija xi [a;a amministrattiva u li ma nid[lux fiha a[na b[ala plejers. Il-kow/ li kellna [dima tajjeb mieg[u u anki ma’ D’Amato. Minkejja li ilu ftit jiem biss il-prospetti huma sbie[. Se nkomplu na[dmu u nistinkaw sabiex it-tim ta’ Mosta j]omm postu fl-og[la divi]joni tal-football Malti.”
Il-goalkeeper ta’ Sliema Henry Bonello kellu log[ba tajba kontra Hibs (ritratt> Martin Agius)
It-tim tal-;img[a H. Bonello (Sliema W.)
Il-goalkeeper tal-Wanderers kellu log[ba tajba u kien strumentali biex il-Blues [adu punt minn din ilpartita diffi/li. Bonello huwa goalkeeper ta’ kwalità li issa stabbilixxa ru[u b[ala n-numru wie[ed bejn il-lasti ta’ Sliema.
C. Brincat (M’Xlokk)
Wie[ed mill-ftit aspetti po]ittivi fit-tim Xlukkajr kien Brincat li xejjen diversi attakki Mostin meta M’Xlokk kienu ta[t pressjoni g[al [inijiet twal matul il-log[ba. Imma jrid jirran;a ftit l-attitudni dixxiplinarja tieg[u.
R. Sammut (Qormi)
Dan qed ikun wie[ed millista;uni po]ittivi g[al Sammut filqalba tad-difi]a ta’ Qormi. F’dan ilmument ma;iku li g[addej minnu ttim immexxi minn Stephen Azzopardi, Sammut qed ikollu rwol importanti.
R. Forace (Balzan Y.)
L-eks plejer ta’ Valletta minbarra li skorja l-gowl tar-reb[a [adem [afna sabiex il-Youths kisbu reb[a o[ra, din id-darba fil-pitch kontra {amrun Spartans. Plejer aggressiv lil jag[ti l-massimu tieg[u. Qed jidhru l-kapa/itajiet ta’ dan il-plejer kif utilizzat minn Ivan Zammit.
C. Polli ({amrun S.)
Minbarra li skorja gowl stupend b’xutt minn barra l-kaxxa li sab issaqaf ta’ fuq tax-xibka, Polli kien mutur f’nofs il-ground tat-tim {amruni]. Forsi ftit kien hemm aspetti po]ittivi f’din il-wirja talIspartans i]da jidher li t-Taljan g[andu [afna x’joffri lit-tim immexxi minn Jesmond Zammit.
D. Falzon (Valletta)
Plejer ta’ 25 sena li g[al diversi snin kien misluf lil Mosta u {amrun i]da issa jidher li jistabbilixxa ru[u fit-tim Belti.
Mhux fa/li li dan ise[[ min[abba lqawwa tal-iskwadra Beltija i]da lwirjiet tieg[u qed jikkonvin/u lil Zerafa u Farrugia li post Dyson huwa mal-ewwel [dax.
J. Pereira Da Silva (Qormi)
Bla dubju, dan huwa wie[ed milla[jar akkwisti b[ala barranin g[al Qormi f’dawn l-a[[ar snin. Plejer li kien konsistenti matul dan l-ista;un i]da l-wirja stupenda tieg[u fit-tieni taqsima kontra B’Kara, inkurunata b’]ew; goals sbie[, kompliet tikkonferma l-kwalità ta’ Pereira Da Silva.
K. Magro (Mosta)
Donnu li dan il-plejer ing[ata lfidu/ja ta’ Steve D’Amato fejn [afna mil-log[ob kien ibba]at fuqu. Plejer li g[andu esperjenza ma’ Valletta i]da li ja[dem [afna matul id-disg[in minuta. Kien hu li [oloq [afna /ansijiet li Mosta naqsu li jikkonkludu.
J. Santos Silva (Sliema W.)
L-eks plejer ta’ Vittoriosa Stars re;a’ jinsab fit-tim tal-;img[a ta’ dan il-;urnal. Jorge g[andu kontroll e//ellenti tal-ballun u distribuzzjoni tajba fejn anki kontra Hibernians minn saqajh bdew diversi azzjonijiet offensivi tal-Wanderers.
M. Dias (Hibernians)
{asra li dan il-plejer kellu dwell ma’ Rumen Galabov u d-da[la kerha tieg[u setg[et swietu t-tke//ija. G[aliex minbarra dan, Dias kien attiv [afna fl-attakk ta’ Hibernians u lversatilità tieg[u hija importanti [afna g[at-tim Pawlist.
D. Dos Santos (Valletta)
Il-plejer Bra]iljan ta’ Valletta kiseb hat trick personali fir-reb[a kontra Tarxien. I]da kien biss fit-tieni taqsima li deher l-a[jar ta’ Dos Santos meta Valletta kienu b’ra;el aktar. Il[effa ta’ dan il-plejer u l-pre/i]joni huma determinanti.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
Sport 31 U*BET FA TROPHY
Mqabba v Sliema l-unika konfront bejn tal-Premier Mqabba kontra Sliema Wanderers hu l-uniku konfront bejn ]ew; klabbs tal-Premier li se jkun hemm fit-tielet rawnd tal-U*Bet FA Trophy wara li lbiera[ ittellg[u l-poloz fil-kwartieri tal-MFA fejn issa jid[lu wkoll fix-xena l-klabbs tal-Premier. Il-konfronti l-o[ra huma kwa]i kollha bejn timijiet minn divi]joni differenti fejn il-leaders tal-Premier Valletta m’g[andux ikollhom diffikultà kontra St. Patricks mill-Ewwel Divi]joni. Il-holders Floriana telg[u biex jilag[bu kontra Luqa St.Andrews mit-Tieni Divi]joni, l-istess b[al Qormi li se jiltaqg[u ma’ G]ira United. L-uniku tim mit-Tielet Divi]joni, il-leaders Pembroke Athleta telg[u biex
jilag[bu kontra Hibernians f’log[ba projbitiva g[alihom. Konfront ie[or interessanti g[andu jkun bejn Tarxien Rainbows u l-leaders talEwwel Divi]joni Pietà Hotspurs waqt li {amrun Spartans se jkunu qed jilag[bu u kontra l-eks tim tal-kow/ Jesmond Zammit, Dingli Swallows. Marsaxlokk jippruvaw itaffu ftit mill-problemi b’log[ba kontra San :wann, tim ie[or mill-kampjonat tatTieni Divi]joni. Balzan Youths ukoll jaf ikollhom sfida kbira minn }ejtun Corinthians waqt li Mosta mhux mistenni li jfallu kontra Msida St. Joseph. I]-]ew; timijiet G[awdxin li fadal fil-kompetizzjoni, Xewkija Tigers u Victoria Hotspurs telg[u kontra
Senglea Athletic u Lija Athletic rispettivament, fejn skont il-polza se jkunu biss Xewkija li jilag[bu fil-g]ira G[awdxija. Il-partiti se jintlag[bu bejn is-16 u t-18 ta’ Di/embru.
Il-poloz irri]ultaw hekk:
{amrun vs Dingli S. Luqa SA v Floriana Tarxien v Pieta St. Patrick v Valletta B’Kara v Vittoriosa S. San Gwann v Marsaxlokk Xewkija T. v Senglea Mellie[a v Si;;iewi Msida v Mosta Hibs v Pembroke Kirkop Utd v Rabat A. Mqabba v Sliema }ejtun v Balzan Y. G[arg[ur v St George’s G]ira Utd v Qormi Lija A. v Victoria H
ATLETIKA
Il-:amajkan Mullings sospi] g[al g[omru L-isprinter :amajkan Steve Mullings kien sospi] g[al g[omru milli jikkompti flatletika wara t-tieni offi]a ta’ doping. Il-panel ta’ dixxiplina talAnti-Doping :amajkana qal li jrid jibg[at messa;; qawwi u /ar lil kull atleta :amajkan li sustanzi projbiti huma intollerabbli fl-isport. L-avukat tal-atleta qal li dde/i]joni kienet in;usta fuq il-provi provduti u Mullings li g[andu 28 sena kien mistenni li se jappella quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sportiv (CAS).
“Ma kienx hemm provi li Mullings [a s-sustanzi apposta biex itejjeb ilprestazzjoni tieg[u jew ja[bi li g[amel u]u mid-drogi,” qal l-avukat Alando Terrelonge. Mullings li reba[ it-titlu mondjali fir-relay, instab [ati l-{amis mid-dixxiplina li g[amel u]u mis-sustanza furosemide li tista’ tittie[ed biex tg[atti u ta[bi l-u]u ta’ sustanzi o[ra. L-isprinter li llum qed jg[ix fl-Istati Uniti ma attendiex g[al dan is-smig[ imma /Chairman tal-Anti-Doping
Lennox Gayle qal li dde/i]joni kienet unanima. “Il-fatt li Mullings diversi drabi ppruvajna n;ibuh hawnhekk u dejjem irrifjuta, nemmnu li g[andna nimplimentaw il-massimu talpiena f’dan il-ka].” Mullings instab po]ittiv g[as-sustanza wara li temm it-tielet fil-final tal-100m tattrials nazzjonali tal-:amajka f’:unju. Qabel dan hu kien skonta sentejn sospensjoni talli nstab po]ittiv g[al livelli e//essivi ta’ testosterone fl2004.
RUGBY
Immultat 100 [an]ir Ilment li g[amel il-captain tat-tim nazzjonali tar-Rugby tas-Samoa, Mahonari Schwalger lill-Prim Ministru tal-pajji] waqt it-Tazza tadDinja fi New Zealand, wassal biex il-manager tat-tim Tuala Matthew Vaea dabbar multa insolita talli ma [ax itturnament bis-serjetà. Allegazzjonijiet ta’ m;iba [a]ina wasslu biex Vaea ;ie mmultat 100 [an]ir millvilla;; tieg[u ta’ Leauva. Il-kap tal-villa;;, Sala Lose qal lill-;urnal New Zealand
Herald li l-multa (li tissarraf f’madwar $180) kienet imposta peress li Vaea tebba’ t-titlu ta’ ‘chief’ li g[andu lmanager. Il-captain Schwalger kiteb lill-Prim Ministru tas-Samoa Tuilaepa Aiono Sailele Malielegaoi u lmenta li lmanager u uffi/jali o[ra talUnjoni tar-Rugby ta’ Samoa, ittrattaw it-Tazza tad-Dinja fi New Zealand b[ala vaganza, kienu assenti spiss minn mattim nazzjonali u qattg[u parti kbira mit-turnament jixorbu
mal-[bieb. Schwalger qal li lprestazzjoni fqira tat-tim tasSamoa kienet min[abba nuqqas ta’ kon/entrazzjoni minn numru kbir ta’ membri tal-e]ekuttiv fit-tim. Is-Samoa spi//aw fit-tielet post f’Pool D wara l-Afrika t’Isfel u Wales wara li aktar kmieni matul is-sena wettqu wa[da mill-akbar sorpri]i flAwstralja meta g[elbuhom 32-23. Vaea m’g[adux aktar manager tat-tim.
Andy Murray
TENNIS
Andy Murray jirtira mill-World Tour
L-aqwa sta;un tal-Isko//i] Andy Murray intemm fuq nota di]appuntanti lbiera[ meta l-Britanniku kellu jirtira mill-ATP World Tour min[abba problemi fil-groin. Andy Murray tilef l-ewwel log[ba tieg[u t-Tnejn kontra l-Ispanjol David Ferrer, u lbiera[ ma ni]ilx jit[arre; min[abba l-u;ig[. Wara li kkonsulta mal-manager u ttabib tieg[u, Andy Murray idde/ieda li jirtira biex ma jkomplix ikabbar il-problema u forsi jikkomprometti lista;un il-;did tas-sena ddie[la, bl-ewwel impenn importanti jkun il-Grand Slam tal-Awstralja f’Jannar. Murray qal li baqa’ jittama li l-u;ig[ itaffi i]da dan ma kienx il-ka]. Hu qal li kontra Ferrer ma setax jilg[ab kif xtaq. Post Andy Murray g[alla[[ar ]ew; log[biet kontra Thomas Berdych illum u kontra Novak Djokovic g[ada se jittie[ed mis-Serb Janko Tipsarevic li jinsab fid-disa’ post fir-rankings mondjali. Murray kien qed ikollu la[jar sena fil-karriera tieg[u fejn irnexxielu jasal sassemifinali fl-erba’ tournaments Grand Slam, lOpen tal-Awstralja, l-Open ta’ Pari;i, Wimbledon u l-Open tal-Istati Uniti. Id-de/i]joni kienet daqqa ta’ [arta mhux biss g[al Andy Murray i]da anki g[allorganizzaturi, fejn il-pubbliku ta’ Londra kien qed jappo;;ja bi [;aru lil Murray. I]da lattendenza ta’ 17-il elf spettatur kemm tesa’ l-O2 Arena, mhux mistennija li tonqos fejn il-biljetti g[assessjonijiet kollha ta’ filg[axija huma di;à
mibjug[a. In-numru 1 fid-dinja Novak Djokovic salva match point fi triqtu lejn reb[a 3-6, 6-3, 7-6 fuq Tomas Berdych fl-ewwel log[ba tal-grupp A mill-ATP World Tour Finals. Is-Serb li reba[ tlieta millerba’ turnaments ma;;uri matul is-sena, kellu sfida millaktar diffi/li mill-plejer mirRepubblika ?eka u [a sag[tejn u 38 minuta biex issi;illa r-reb[a u ng[aqad mal-Ispanjol David Ferrer b’reb[a wa[da kull wie[ed fi Grupp A. Berdych li l-unika reb[a kontra Djokovic fil-karriera tieg[u kien kisibha f’Wimbledon is-sena l-o[ra, t[alla jikkontempla fuq i//ansijiet li [ela meta Djokovic kien 5-6, 30-40 minn ta[t fid-decider. Madankollu hu sfaxxa fittiebreak fejn irregala punti fa/li lil Djokovic li millewwel [ataf l-opportunità u kiseb ir-reb[a. Aktar qabel Ferrer kiseb reb[a xokkanti 64, 7-5 fuq in-numru 3 fidDinja il-Britanniku Andy Murray. Intant fl-ewwel log[ba talbiera[ il-Fran/i] Jo-Wilfred Tsonga kiseb l-ewwel reb[a tieg[u meta g[eleb lillAmerikan Mardy Fish 7-6, 61, l-ewwel log[ba f’din ledizzjoni tal-ATP World Tour li spi//at f’]ew; sets biss. Tsonga issa jistenna bil[erqa r-ri]ultat tal-log[ba bejn Rafael Nadal u Roger Federer biex ikun jaf ilpossibbilitajiet tieg[u li jg[addi g[as-semifinali. Fi tmiem il-log[ba Tsonga qal li lag[ab tajjeb [afna u kien jimmeritah li jikseb l-ewwel reb[a tieg[u f’Londra.
Ri]ultati Ingilterra – Championship Grimsby v Port Vale 1-0 Birmingham v Burnley 2-1 Scunthorpe v Wimbledon 0-1 Coventry v Cardiff 1-1 Southend v Preston NE 1-0 Tamworth v Hinckley 1-0 FA Cup - Replays Wrexham v Cambridge U 2-1 Stourbridge v Plymouth 2-0 Aldershot v Maidenhead 2-0 Skozja – FA Cup Gillingham v Bourmouth 3-2 Montrose v Ayr U 1-2
L-Erbg[a, 23 ta’ Novembru, 2011
32 Lokali
Maximillian Ciantar issa mixli b’aggressjoni fuq il-;urnalisti … u jer;a’ jing[ata l-libertà provi]orja Maximillian Ciantar ta’ 22 sena mill-Marsa, li kien kundannat sentejn [abs wara li kien tajjar tewmin f’{’Attard, f’April tas-sena l-o[ra u wara li [are; mill[abs kien inqabad isuq karozza, meta kellu lli/enzja sospi]a mill-Qorti, re;a’ ng[ata l-libertà provi]orja fi spazju ta’ 24 sieg[a, din id-darba wara li kien mixli li aggredixxa tliet ;urnalisti fil-bini tal-Qorti. Ciantar ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €500 u garanzija personali ta’ €1,500. Il-Ma;istrat Audrey Demicoli laqg[et ittalba g[all-[elsien millarrest bil-kundizzjoni li ma jkellimx lix-xhieda, u b’vu/i soda qaltlu li mhux biss ma jistax ikellimhom, i]da lanqas jibag[tilhom messa;;i, anke permezz ta’ terzi persuni. Huwa kien ordnat li jiffirma l-G[assa darbtejn f’;img[a u li jo[ro;x middar bejn l-10pm u s-6am. Issa l-ka] mistenni jkompli jinstema’ fil-futur qrib quddiem il-Ma;istrat Tonio Micallef Trigona fil-kaw]i tad-Distrett tal-Belt, Valletta. Il-Ma;istrat Jacqueline Padovani kienet ukoll tat illibertà provi]orja lil Maximillian Ciantar it-Tnejn li g[adda, fuq il-ka] tassewqan meta kellu l-li/enzja mi]muma mill-Qorti, b’kundizzjonijiet simili, i]da fuq depo]itu ta’ €1,000 u garanzija personali ta’ €9,000, liema depo]iti t[allsu mill-akku]at it-Tlieta waranofsinhar u g[alhekk
kien rilaxxat mill-[abs waranofsinhar stess. Kien wara li Maximillian Ciantar tressaq il-Qorti tTnejn, u ng[ata l-libertà provi]orja li tliet minuti wara l-Pulizija kellha tintervjeni meta minkejja li kien immanettjat mar g[all;urnalist ta’ The Times, Waylon Johnston, u pprova jaggredih billi tah bis-sieq. Madankollu l-;urnalist tatTimes la[aq [arab, bilPulizija mill-ewwel i]]omm lil Ciantar milli jkompli jersaq lejn Johnston. Qabel ma beda jinstema’ l-ka] Maximillian Ciantar dar lejn erba’ ;urnalisti li
Demicoli mixli li t-Tnejn 21 ta’ Novembru g[all-[abta tas-1.45pm hedded bil-mezz ta’ karta miktuba jew bilfomm lill-;urnalisti Waylon Johnston, Gaetano Micallef u Raymond Abdilla. Huwa kien mixli wkoll li [ebb g[all-istess tliet ;urnalisti u dan biex jin;urjahom u li [are; ’il barra mil-limiti talprovokazzjoni. Ciantar kien mixli wkoll li sar re/idiv. L-Avukat Joe Brincat li deher g[al Maximillian Ciantar staqsa lill-Ispettur Daniel Zammit, g[aliex lakku]a kienet tg[id bilfomm jew bil-miktub, u staqsih jekk g[andux xi
Id-difi]a kkontestat ukoll l-arrest abba]i ta’ diskriminazzjoni u fuq nuqqas ta’ suspett ra;onevoli tal-ewwel akku]a. L-Ispettur Daniel Zammit qal li huwa ressaq il-ka] skont il-li;i. Min-na[a tieg[u l-Avukat Brincat qal li huwa xtaq ifakkar lillQorti li kien hemm ka]ijiet ta’ theddid aktar gravi u li tressqu bi/-/itazzjoni. IlQorti qalet i]da, li hija sodisfatta bl-arrest u li sar skont il-li;i. Il-Prosekuzzjoni o;;ezzjonat bil-qawwa kollha g[al-libertà provi]orja u dan fuq in-
Ciantar ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €500 u garanzija personali ta’ €1,500. Il-Ma;istrat Audrey Demicoli laqg[et it-talba g[all-[elsien mill-arrest bil-kundizzjoni li ma jkellimx lix-xhieda, u b’vu/i soda qaltlu li mhux biss ma jistax ikellimhom, i]da lanqas jibag[tilhom messa;;i, anke permezz ta’ terzi persuni. Huwa kien ordnat li jiffirma l-G[assa darbtejn f’;img[a u li ma jo[ro;x mid-dar bejn l-10pm u s-6am. kienu pre]enti biex jirrappurtaw il-ka] u qalilhom : “jew to[or;u ’l barra issa, inkella se to[or;u bix-xuttijiet.” Dak il-[in mar fuqu Pulizija li kien qed jeskortah u qallu biex jikkalma. Ciantar tressaq quddiem il-Ma;istrat Audrey
karta miktuba. L-Avukat Brincat qal ukoll li apparti lewwel akku]a, l-o[rajn huma ta’ natura konvenzjonali u g[alhekk ma kienx jimmerita li jitressaq b’arrest. L-Avukat Brincat wie;eb li l-klijent tieg[u mhux [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih.
media•link COMMUNICATIONS
nuqqas ta’ affidabbiltà. LIspettur Zammit qal li lin/ident ;ara fil-Qorti ftit wara li l-akku]at kien g[adu kemm ing[ata l[elsien mill-arrest fuq ka] ie[or li se[[ ftit tal-jiem biss wara li Ciantar kien g[adu li n[eles mill-[abs, u dan jikkonfemra li
Maximillian Ciantar ftit jimpurtah mill-ordinijiet talQorti. L-Avukat Joe Brincat fakkar li l-ewwel dritt hu llibertà tal-persuna u li ]]omm bniedem arrestat, isir meta jkun verament me[tie;. Qal li filg[odu stess hu kien staqsa lillAvukat Rafael Fenech Adami fuq in/ident simili meta mara kienet tatu daqqa ta’ basket fil-bini tal-Qorti. L-Avukat Fenech Adami qallu li dik il-mara kienet tressqet b’/itazzjoni. Huwa qal ukoll li fil-kurituri talQorti ikun hemm nies ji;ru mas-saqajn bl-istess tip ta’ reati u fosthom hemm dawk li tajru lil xi [add u wassluh g[all-mewt. L-Ispettur Daniel Zammit qal li jekk ting[ata l-libertà provi]orja l-Qorti g[andha tordna lil Maximillian Ciantar li ma jkellimx lill;urnalisti. Joe Brincat qabel u qal li ma jridx li jse[[u in/identi ta’ dan it-tip. Lejn l-a[[ar ta’ Ottubru Maximillian Ciantar in[eles mill-[abs wara li serva 16-il xahar minn sentejn li kien we[el wara li kien tajjar tewmin f’April tal-2009. Hu re;a’ spi//a arrestat wara li fid-9 ta’ Novembru li g[adda nqabad isuq fil{amrun ming[ajr li/enzja tas-sewqan. L-a[[ar ka] imbag[ad kien meta offenda lill-;urnalisti u ttanta j[ebb g[al wie[ed minnhom ]ew; minuti wara li ng[ata llibertà provi]orja. Kienu l;urnalist stess li marru jag[mlu rapport lill-Pulizija fl-G[assa tal-Belt.