www.media.link.com.mt
Numru 12,986
€0.45
Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
Il-PM dispost jikkunsidra emendi Kostituzzjonali fuq in-newtralità u li l-:ustizzja u l-Intern ma jibqg[ux fl-istess Ministeru Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jinsab dispost li jikkunsidra emendi Kostituzzjonali kemm dwar il-klawsola tan-newtralità kif ukoll li l-oqsma tal-:ustizzja u lIntern ma jibqg[ux f’Ministeru wie[ed. Il-Prim Ministru [abbar dan ilbiera[ f’kummenti lil IN-NAZZJON dwar landament tad-diskussjoni dwar l-estimi tal-Ba;it 2012 li g[addejja b[alissa fil-Parlament. Il-Prim Ministru fisser kif dawn il-bidliet iridu jie[du lil pajji]na f’direzzjoni ;dida u moderna. Hu qal li dawn l-emendi tqajmu wkoll mill-Assistent Parlamentari Franco Debono li kien issu;;erixxa inizjattivi g[al emendi Kostituzzjonali. Lawrence Gonzi spjega kif anke l-Oppo]izzjoni dan l-a[[ar f’okka]jonijiet differenti tkellmet dwar dan. Il-Prim Ministru qal ukoll li lest jikkunsidra ttqassim ta’ /erti ministeri, b’mod partikulari f’dak li jirrigwarda l-:ustizzja u lPulizija. g[al pa;na 5
Tiftix g[a]-]ejt Tliet kumpaniji japplikaw g[as-sej[a tal-Gvern biex i[affru g[a]-]ejt fl-ib[ra Maltin Ara pa;na 3
Barnier f’Malta Il-Kummissarju Ewropew g[as-Suq Intern u s-Servizzi jsostni li bi sforz kollettiv l-UE kapa/i to[ro; mill-mument delikat li tinsab fih Ara pa;na 4
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ilbiera[ inawgura uffi/jalment l-iskola sekondarja l-;dida f’Ta]-}okrija fil-Mosta li fiha qed jattendu 750 student u li saret b’investiment ta’ €9.5 miljun. Din l-iskola toffri fa/ilitajiet mill-aqwa fosthom interactive white boards, laboratorji tal-og[la livell u fa/ilitajiet sportivi mill-aqwa fosthom pitch tat-turf sintetiku (Ritratt> Martin Agius)
Inawgurata s-sitt skola ;dida fl-a[[ar sitt snin minn Matthew BONETT
Minn din is-sena skolastika, 750 student fil-livell sekondarju qed igawdu minn skola ;dida tal-Gvern fil-Mosta, fil-limiti ta]-}okrija. Ilbiera[ filg[odu, din l-iskola ;iet inawgurata mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u lMinistru tal-Edukazzjoni, ix-
Xog[ol u l-Familja Dolores Cristina, li kellhom i/-/ans i]uru numru ta’ klassijiet u jiltaqg[u mal-istudenti waqt illezzjonijiet. Il-Prim Ministru, akkumpanjat mill-Ministru talEdukazzjoni, il-Prin/ipal talKulle;; Marija Re;ina Mario
Testa u l-Kap tal-Iskola Anthony Grech, ]ar numru ta’ klassijiet bil-laboratorji mag[hom tax-xjenza, fejn fost l-o[rajn kellu l-opportunità li jsegwi mill-qrib esperiment li kienu qed jag[mlu l-istudenti b’rabta mal-ossi;nu. g[al pa;na 5
Il-Gre/ja Il-Prim Ministru Lucas Papademos jiffa//ja l-ewwel strajk minn eluf ta’ [addiema kontra l-mi]uri ta’ awsterità Ara pa;na 20
EURO 2012
Illum jitilg[u il-poloz tal-gruppi tal-fa]i finali li se ssir fil-Polonja u l-Ukrajna Ara pa;na 29
L-a[[ar tislima L-Ar/isqof Pawlu Cremona jiddeskrivi lil Isqof Annetto Depasquale b[ala bniedem li kellu vi]joni Nisranija tul [ajtu kollha Ara pa;na 32
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
Lokali 5
Open Weekend Ba;it li jrid fl-iskola f’Ta]-}okrija jirrispondi g[all-maltemp ekonomiku minn pa;na 1
minn pa;na 1
Hu spjega li l-bidliet filKostituzzjoni jistg[u jmissu aspetti li g[andhom x’jaqsmu man-newtralità li ssemmiet fid-dibattitu talErbg[a dwar il-Ministeru tal-Affarijiet Barranin. Hu qal li diskussjoni kostruttiva f’dak is-sens tkun po]ittiva g[all-pajji]. Lawrence Gonzi qal li b[alissa l-Gvern miexi seduta, seduta biex ilmi]uri li t[abbru millGvern fid-diskors tal-Ba;it 2012 ikunu implimentati. Fakkar li g[ada jmiss iddiskussjoni dwar ilMinisteru tal-:ustizzja u lIntern li hu vot importanti g[ax jolqot diversi punti importanti li dan l-a[[ar [ar;u fil-bera[ f’dibattitu marbut ma’ mozzjoni privata li g[amel lAssistent Parlamentari Franco Debono u ma’ Abbozz ta’ Li;i li kien ippubblikat. Hu qal li l-iskop talGvern hu li jkun hemm prodott finali li jkun l-a[jar g[all-pajji]. Il-Prim Ministru qal li hemm ukoll diskussjoni dwar kif il-Ministeri huma
mqassmin u qal li Franco Debono ippropona li lqasam tal-:ustizzja ma jkunx marbut mal-Pulizija g[ax f’[afna pajji]i Ewropej dawn i]-]ew; oqsma mhumiex marbutin ma’ xulxin. Il-Prim Ministru qal li din hi ra;uni valida u g[alhekk wie[ed irid jikkunsidraha. Hu qal ukoll li lest li din tkun diskussa u wie[ed imbag[ad jara f’liema direzzjoni g[andu jmur. Lawrence Gonzi qal li hemm diversi inizjattivi o[ra li huma importanti g[a]-]minijiet tal-lum u huma importanti g[all-isfidi ta’ g[ada. Hu qal li jittama li anke lpoplu Malti kollu jkompli jsegwu dan id-dibattitu fuq dan il-Ba;it ta’ importanza kbira li qed isir f’mument fejn madwar pajji]na g[addej maltemp ekonomiku kbir. G[alhekk kull g[a]la u kull de/i]joni li tittie[ed trid issir fil-kuntest ta’ dak li qed ji;ri madwarna biex in;ibu l-a[jar g[al pajji]na [alli jkun b’sa[[tu, jirba[ il-maltemp u jo[loq lopportunitajiet.
Huma ]aru wkoll il-librerija, li hi attrezzata b’4,500 ktieb differenti. Fil-librerija, il-Prim Ministru u l-Ministru Cristina, segwew lezzjoni dwar illetteratura Maltija. Biex anke l-istudenti jkunu mrawma f’[ajja sportiva, liskola l-;dida g[andha grawnd b’turf sintetiku, imdawwar bi track tal-atletika, waqt li finna[a l-o[ra tal-iskola hemm gymnasium, kif ukoll pitches tal-basketball, l-volleyball u lhandball. IN-NAZZJON hu infurmat li dawn il-pitches ma jintu]awx biss mill-istudenti taliskola, i]da anke minn tfal u ]g[a]ag[ li joqog[du fl-ir[ula u l-bliet vi/in il-Mosta fi tmiem il-;img[a u filg[axijiet permezz tal-programmi tal-Kunsill Malti g[all-Isport. It-82 klassi f’din l-iskola huma kollha mg[ammra b’interactive whiteboards u kompjuters tal-a[[ar teknolo;ija, biex b’hekk, listudenti ma jkollhomx g[alfejn jo[or;u mill-klassi li jkunu fiha, i]da jkunu jistg[u jag[mlu rri/erka tag[hom fuq l-internet mill-istess post. Kull student li jattendi f’din liskola g[andu locker li fih jista’ j]omm l-affarijiet minflok joqg[od i;orrhom fuq dahru. L-iskola hi attrezzata b’disa’ laboratorji tax-xjenzi, [ames kmamar tal-IT, klassi tadDesign u t-Technology, kif ukoll klassijiet fejn l-istudenti jitg[allmu j[itu u jsajru. Fost lo[rajn, fil-klassijiet talGraphical Design, l-istudenti g[andhom ]ew; desks [dejn xulxin, biex ikunu jistg[u jkunu aktar komdi meta jiddisinjaw ilpro;etti tag[hom.
Fid-diskors tieg[u, il-Prim Ministru fakkar li l-iskola sekondarja tal-Mosta hi s-sitt skola li nfet[et fl-a[[ar sitt snin. Hu spjega li l-Gvern qed jie[u l-ewwel passi biex l-iskejjel tieg[u jkunu ambjentali, tant li b’kollox twa[[lu pannelli fotovoltaji/i li jipprovdu terz tal-ener;ija li g[andha b]onn liskola. B’kollox, sa issa twa[[lu 370 pannella fotovoltajika fuq l-iskejjel talGvern. Hu fakkar ukoll li fit-82 klassi fl-iskola tal-Mosta, kollha g[andhom interactive whiteboards. Fil-fatt, sal-a[[ar ta’ Frar li ;ej, se jkunu twa[[lu 2,326 interactive whiteboard fliskejjel kollha tal-Gvern. Hu qal li l-iskola tal-Mosta hi qab]a fil-kwalità kemm fledukazzjoni, kemm fl-g[odda kif ukoll fl-ambjent ;enerali li fih ji;u mg[allma l-istudenti. Hu fakkar li f’dan il-post, qed jitwieled il-futur tal-pajji]. Il-Prim Ministru fakkar li //ifra ta’ miljun ewro li tintnefaq kuljum fl-edukazzjoni ma tinkludix l-investiment li qed isir fl-iskejjel il-;odda kull sena. Hu fakkar li l-Gvern, kull sena qed jg[in ukoll lill-;enituri tattfal fi skejjel privati, kif ukoll jag[ti g[ajnuna finanzjarja lilliskejjel tal-Knisja. Hu [e;;e; lill-istudenti biex i[allu l-bibien miftu[a g[ax filpajji] qed jin[olqu opportunitajiet ;odda f’setturi li qabel ma kienx hawn b[alhom, b[ax-xjenza u l-ekonomija. Il-Ministru Dolores Cristina fakkret li s-sena d-die[la se tkun qed tinfeta[ skola sekondarja ;dida g[all-bniet, waqt li s-sena ta’ wara se tinfeta[ skola ;dida f’{al
Tarxien. Hi qalet li fi skejjel b[al dawk tal-Mosta, ledukazzjoni tag[ti pja/ir u motivazzjoni. Hi rringrazzjat lill-g[alliema li jimpenjaw ru[hom fit-tag[lim talistudenti, kif ukoll jinvolvuhom fi pro;etti tal-Unjoni Ewropea. Il-Kap tal-Iskola Anthony Grech qal li l-iskola qed ta[dem fuq tliet punti prin/ipali, dik li tkun kreattiva, innovattiva u professjonali. Fil-fatt, kemm-il darba hu sema’ l-istudenti jg[idu li jie[du gost jattendu f’din liskola. Hu qal li bit-tag[mir teknolo;iku li hemm fl-iskola, listudenti jo[or;u l-a[jar [iliet tag[hom. Joseph Falzon, il-perit ta’ din liskola, li bdiet tinbena fl-2007 u g[andha zona ta’ 23,000 metru kwadru, b’investiment ta’ €9.5 miljun, kien pre]enti wkoll g[allinawgurazzjoni. Pre]enti g[a//erimonja kien hemm ukoll isSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport Clyde Puli, lAssistent Parlamentari filMinistru tal-Edukazzjoni, ixXog[ol u l-Familja Stephen Spiteri, il-Ministru Joe Cassar, kif ukoll id-Deputati David Agius u Charlò Bonnici. Fi tmiem i/-/erimonja ;ie inawgurat monument, mill-Prim Ministru u l-Ministru talEdukazzjoni. Dab il-monument hu disinjat mill-iskultur Paul Haber, Sadattant, fi tmiem il-;img[a, din l-iskola se tinfeta[ g[allpubbliku waqt open weekend imsejja[ ‘Villa;; tal-Milied’. Kemm is-Sibt kif ukoll il-{add, dan il-villa;; se jkun miftu[ bejn id-9 a.m. u s-6 p.m u se jkun hemm ikel u xorb, log[ob g[at-tfal, mar/i minn baned u wirjiet diversi.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
2 Lokali IL-:URI DWAR KOMPLI?ITÀ TA’ ATTENTAT TA’ QTIL FIL-KONFRONT TAL-PULIZIJA
Il-verdett u s-sentenza mistennija llum Il-guri ta’ Mario Vella ta’ 28 sena minn Santa Venera mixli bil-kompli/ità talattentat ta’ qtil ta’ Sur;ent tal-Pulizija u g[add ta’ Pulizija o[rajn wara aggressjoni li kienet se[[et fi Frar tal-2005 fil-konfront tal-Pulizija f’{al Qormi riesaq lejn tmiemu bilverdett u s-sentenza mistennija jing[ataw illum. G[all-[abta tad-9 a.m. lIm[allef Michael Mallia mistenni jibda l-indirizz tieg[u lill-;urati biex g[all[abta tal-11 a.m. dawn mistennija jibdew jiddeliberaw il-ka], bissentenza jekk ikun hemm qbil ting[ata wara nofsinhar jew kmieni filg[axija. Il-biera[ kienet karatterizzata mittrattazzjoni tad-Difi]a u lProsekuzzjoni dwar il-ka]. L-Avukat An;lu Farrugia, li flimkien mal-Avukat Edward Gatt qed jidher g[al Mario Vella qal li anke jekk wie[ed janalizza l-interrogazzjoni tal-Ispettur Jeffrey Cilia filkonfront ta’ Vella, dan flebda mument ma staqsieh dwar balal u tixwix lejn Marco Pace, mag[ruf b[ala
‘Il-Pinzell’ fuq dak li se[[. Id-Difi]a qalet li jekk kien hemm xi [add kompli/i fil-
ka] kienet Kelly Micallef fejn fix-xhieda tag[ha waqt il-kumpilazzjoni ppruvat tiskolpa ru[ha biex tg[atti xturha, u dan g[ax kienet hi li g[addiet il-balal lil Marco Pace, liema balal kienu f’kalzetta. Kelly Micallef, li kienet instabet mejta permezz ta’ overdose kienet tg[ix ma’ Marco Pace, u t-tfajla tieg[u Yanika Abdilla u malakku]at. Id-Difi]a qalet li minn dak li xehdet l-istess Yanika Abdilla, jo[ro; /ar il-karattru ta’ Marco Pace. Ing[ad ukoll li Kelly Micallef mhux biss kellha linteress tg[atti xturha, imma riedet ukoll tg[atti lil Marco Pace, g[ax din kienet mi;buda lejh. Id-Difi]a qalet ukoll li Marco Pace kien persuna li dejjem jordna u li dan kien sa[ansitra mhux biss isawwat lit-tfajla tieg[u, imma anke lill-akku]at. Min-na[a tieg[u l-Avukat Aaron Bugeja f’isem lAvukat :enerali qal li lakku]at ma kienx dak li
;ibed il-grillu, i]da kien Marco Pace u li f’[in minnhom il-grillu we[illu, i]da kien kompli/i mieg[u. Huwa qal li d-Difi]a qed tistrie[ fuq ix-xhieda ta’ Yanika Abdilla u qed timmina l-kredibbiltà ta’ Kelly Micallef. Huwa ma qabilx li Yanika Abdilla g[andha titpo;;a fuq pedestall filwaqt li Kelly Micallef hi l-per/imess ta’ kollox. L-Avukat Bugeja qal li Abdilla kellha dritt li titkellem issa wara sitt snin siekta, imma wie[ed irid jara kemm hi kredibbli f’kollox. Tenna li l-Avukat :enerali ressaq lil Mario Vella g[ax kellu ra;unijiet validi, kif g[amel l-istess ma’ Yanika Abdilla, li g[ad g[andha l-ka] tag[ha pendenti. Kienu wkoll ittie[du pro/eduri fuq Kelly Micallef, li kellhom jieqfu mal-mewt tag[ha. L-Avukat Bugeja qal li Abdilla qalet xi verità fixxhieda tag[[a imma mhux il-verità kollha. Hu kkonkluda li Yanika Abdilla hi l-akbar avukat difensur favur l-akku]at.
IT-TEMP
UV INDEX
3
IT-TEMP> Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif min-Nofsinhar il-Lbi/ BA{AR> {afif IMBATT> Baxx mil-Lvant li jsir ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 19˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a tra//a Xita mill-1 ta’ Settembru 275.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.54 u tin]el fis-16.48
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Falzon Waste Oils ordnat iwaqqaf l-operat temporanjament L-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u l-Ippjanar (MEPA) talbet lil Falzon Waste Oils biex iwaqqaf l-operazzjonijiet min[abba l-pre]enza ta’ rwejja[ li jinsabu
fiz-zona tal-Menqa, il-Marsa. L-operazzjonijiet qed jintalbu biex temporanjament jieqfu sakemm il-MEPA tevalwa s-sitwazzjoni.
B[al-lum 25 sena
IL-:IMG{A L-og[la 19˚C L-inqas 12˚C
IS-SIBT L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
IT-TNEJN L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
IT-TLIETA L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
3
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 18˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 21˚C xemxi, Amsterdam 11˚C xita, Ateni 16˚C xemxi, Lisbona 13˚C ftit imsa[[ab, Berlin 6˚C imsa[[ab, Brussell 12˚C imsa[[ab, il-Kajr 21˚C xemxi, Dublin 6˚C imsa[[ab, Kopen[agen 7˚C xita, Frankfurt 6˚C xita, Milan 9˚C im/ajpar, Istanbul 10˚C im/ajpar, Londra 10˚C ftit imsa[[ab, Madrid 11˚C xemxi, Moska -2˚C imsa[[ab, Pari;i 12˚C imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C xemxi, Ruma 17˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 20˚C xemxi, Tripli 17˚C xita, Tune] 19˚C ftit imsa[[ab, Vjenna -1˚C /par, Zurich 9˚C im/ajpar, Munich 10˚C imsa[[ab, Stockholm 6˚C imsa[[ab, St. Petersburg 5˚C imsa[[ab.
Fi stqarrija l-Grupp Parlamentari Nazzjonalista sostna li l-istqarrija ma[ru;a millPulizija dwar l-in/identi fi]-}ejtun kienet mimlija gideb. Il-Grupp Parlamentari sostna li l-Pulizija ng[aqdet u t[alltet mal-partitarji Laburisti bil-[sieb li tostakola lill-PN milli jag[mel il-meeting. Sadattant il-Grupp Parlamentari [abbar li ma kienx se jattendi g[as-seduta Parlamentari kull meta kienet se ssir dimostazzjoni fil-vi/inanzi tal-Parlament minn partitarji Laburisti. Fil-fatt il-Kap talPN Eddie Fenech Adami g[all-[abta tas-6.45 pm /empel lill-Ispeaker biex jinformah li fidda[la tal-Parlament kienu n;abru madwar mitt partitarju Laburist. Dan min-na[a tieg[u qal li kien se jag[ti ordni biex jitwarrbu. Fi ]viluppi o[ra s-Segretarju :enerali talPN kiteb lill-Kummissarju tal-Pulizija u nfurmah li fil-Ka]in Laburista ta]-}ejtun, waqt li kienet g[addejja l-vjolenza dda[[lu l-armi tan-nar. Fil-pa;ni ta’ ;ewwa, il-;urnal kellu tmien pa;ni o[ra b’ritratti u rapporti talvjolenza li kienet twettqet kontra partitarji Nazzjonalisti.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
Lokali 3 IS-SITT SI::U TA’ MALTA FIL-PARLAMENT EWROPEW
Kisba importanti Tliet kumpaniji japplikaw g[al Malta g[at-tiftix g[a]-]ejt Is-sitt si;;u fil-Parlament Ewropew hu kisba importanti g[al Malta u ri]ultat tal-[idma tal-Gvern biex Malta jkollha ]ieda ta’ membru ie[or filParlament Ewropew. Fi stqarrija, ilGvern ilbiera[ sostna li l-Gvern jawgura [idma fejjieda lil Joseph Cuschieri fl-interess ta’ pajji]na f’din l-istituzzjoni Ewropea. Il-Gvern innota l-istqarrija talOppo]izzjoni li fiha rrikonoxxiet li ssitt si;;u g[al Malta kienet “kisba g[al pajji]na biex Malta jkollha vu/i aktar qawwija”, u qal li l-po]izzjoni talGvern Malti dejjem kienet li pajji]na g[andu jkollu l-istess numru ta’ si;;ijiet fil-Parlament Ewropew daqs il-Lussemburgu, li wkoll g[andu sitt si;;ijiet. Fl-istqarrija l-Gvern qal ukoll li Malta g[amlet din il-kisba b’[idma intensiva u bl-iffirmar tat-Trattat ta’ Lisbona fl-2007 u fakkar li t-Trattat ;ie ratifikat mill-Kamra tar-Rappre]entanti fl-2008. Anke l-Partit Nazzjonalista, ilbiera[ filg[axija, fi stqarrija awgura lil Joseph Cuschieri l-[idma t-tajba fil-Parlament
Ewropew b’risq pajji]na. Il-PN innota li fl-istqarrija tieg[u l-Partit Laburista qal li din hi kisba importanti biex Malta jkollha vu/i qawwija fl-UE, i]da ironikament, ikkummenta l-PN, hu listess partit li b’sa[[tu kollha oppona ss[ubija fl-UE. Il-PN fakkar li hu l-istess partit li l-mexxej pre]enti tieg[u be]]a’ kemm fela[ li bis-s[ubija, Malta kienet se tie[u daqqa ta’ [arta kbira u li l-Maltin kienu se jkunu bla vu/i filParlament Ewropew. Il-PN fakkar li dan hu l-istess partit li l-mexxej tieg[u kien jg[id li meta nid[lu fl-Ewropa, Malta kien se jkollha biss ]ew; si;;ijiet fil-Parlament Ewropew i]da llum il-pajji] g[andu sitta. Dan mhux grazzi g[al-Labour, sa[aq il-PN, imma grazzi g[all-g[aqal u l-vi]joni tal-istess PN li emmen f’pajji]na u fil-poplu tag[na biex illum qed nag[mlu su//ess fl-UE. Il-PN sostna li Malta mhix sempli/ement membru imma protagonista ta’ wie[ed mill-pajji]i bl-inqas rati ta’ qg[ad fl-UE u b’90% tal-poplu fidu/ju] dwar il-futur tal-post taxxog[ol tieg[u.
Tliet kumpaniji esprimew l-interess tag[hom biex jing[ataw li/enzja g[at-t[affir ta]-]ejt flib[ra Maltin. Dan t[abbar ilbiera[ millMinisteru tar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali li fi stqarrija qal li lbiera[ g[alqet is-sej[a pubblika li saret f’Awwissu li g[adda fuq ilGazzetta tal-Gvern kif ukoll fuq il:urnal Uffi/jali tal-Unjoni Ewropea biex kumpaniji ta]-]ejt japplikaw g[al-li/enzji g[at-tiftix ta]-]ejt fl-ib[ra Maltin. Il-Ministeru sostna li l-fatt li kien hemm tliet applikazzjonijiet minn kumpaniji ta]-]ejt g[al Production Sharing Contracts g[at-tiftix ta]]ejt hu ]vilupp po]ittiv. Dawn l-applikazzjonijiet se ji;u evalwati fil-;img[at li ;ejjin minn
kumitat li twaqqaf mill-Gvern u aktar dettalji jing[ataw hekk kif jitlesta l-pro/ess tal-evalwazzjoni. Il-Ministeru qal li dawn l-applikazzjonijiet huma ri]ultat ta’ kampanja ta’ promozzjoni li lGvern, permezz tal-Awtorità ta’ Malta dwar ir-Ri]orsi, wettaq fuq opportunitajiet g[at-tiftix g[a]-]ejt fl-ib[ra Maltin. Fil-fatt saru ]ew; pre]entazzjonijiet promozzjonali wa[da f’Londra u o[ra f’Houston Texas fl-Istati Uniti li g[alihom attendew diversi kumpaniji ta]-]ejt. Bosta minn dawn il-kumpaniji ]aru Malta fix-xhur li g[addew biex jevalwaw fid-dettall l-informazzjoni li te]isti minn esplorazzjoni li saret u b’hekk ikunu jistg[u jiddeterminaw il-potenzjal tal-ib[ra Maltin g[at-tiftix ta]-]ejt.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
4 Lokali
Mument delikat g[all-UE li bl-isforz ta’ kul[add kapa/i jing[eleb – Il-Kummissarju Ewropew Michel Barnier Il-Kummissarju Ewropew Michel Barnier, responsabbli mis-Suq Intern u s-Servizzi, fi tmiem laqg[a ma’ Tonio Fenech, il-Ministru talFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, fil-Belt Valletta, sa[aq kemm-il darba li l-UE tinsab f’mument gravi u serju min[abba l-kri]i ekonomika li laqtet lil [afna pajji]i, madankollu hu esprima fidu/ja li b’determinazzjoni u bid-de/i]jonijiet it-tajba, ilpajji]i jirnexxilhom jeg[lbuha. Irridu na[dmu, kull pajji] g[alih, imma fl-istess [in g[all-bqija tal-pajji]i, sostna Michel Barnier, bittraduttri/i mill-Fran/i] g[allIngli] tu]a l-fra]i one for all and all for one. Filwaqt li ddeskriva l-munita ewro b[ala wa[da b’sa[[itha u li mhijiex f’periklu, hu qal li l-problema hi li xi pajji]i g[andhom dejn qawwi u g[alhekk iz-zona ewro g[andha ti;i mmani;;jata a[jar. Fl-ewwel ]jara tieg[u
f’Malta hu ddeskriva lekonomija Maltija b[ala wa[da miftu[a [afna b’pajji]na hu ffortunat li jifforma parti mis-suq wa[dieni Ewropew li iktar ma jmur tajjeb iktar ikun a[jar g[al Malta. Huwa qal li b[alissa qed ja[dem flimkien ma’ g[axar Kummissarji Ewropej o[ra, fosthom il-Kummissarju Malti John Dalli, bil-g[an li ji;u implimentati madwar 50 inizjattiva biex titjieb il-[ajja tal-konsumaturi u tan-negozji ]g[ar u medji. Hu esprima l-apprezzament qawwi tieg[u li Malta b[ala pajji] tat is-sostenn tag[ha g[al dan. Iktar tard, Michel Barnier kellu laqg[a mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi filBer;a ta’ Kastilja. Fil-bidu tal-laqg[a l-Prim Ministru qal li Malta hi kburija li minkejja s-sitwazzjoni ekonomika ta’ [afna pajji]i Ewropej qed jirnexxilha tkun fost l-a[jar fis-suq Ewropew u f’/erti
affarijiet sa[ansitra l-a[jar. Hu qal ukoll li x-xenarju fiz-zona ewro u f’dik internazzjonali jkompli jinkwieta lil Malta imma pajji]na jibqa’ kommess li jag[mel dak kollu me[tie; f’dan l-aspett. Lawrence Gonzi appella biex il-bqija tal-pajji]i tal-UE jibdew jimplimentaw idde/i]jonijiet li [adu qrib la[[ar ta’ Ottubru biex i[arsu l-qag[da ekonomika talpajji]i individwali imma wkoll tal-Unjoni. Huwa fakkar li Malta miexja skont il-pjani tag[ha fejn jid[ol ittra]]in tad-defi/it, it-tkabbir ekonomiku u b’mod spe/ifiku l-esportazzjoni u l-qasam taxxog[ol. Il-Kummissarju Ewropew g[as-Suq Intern u s-Servizzi kellu wkoll laqg[at malKumitat Permanenti dwar lAffarijiet Barranin u Ewropej tal-Parlament Malti, malGvernatur tal-Bank ?entrali, u anke ma’ rappre]entanti talAwtorità Finanzjarja ta’ Malta.
Il-Kummissarju Barnier sostna li l-munita ewro hi wa[da b’sa[[itha u li mhijiex f’periklu, i]da xi pajji]i g[andhom dejn qawwi u g[alhekk iz-zona ewro g[andha ti;i mmani;;jata a[jar (Ritratt> Martin Agius)
Tibda ting[ata t-tilqima kontra l-influwenza 13,793 persuna [adu t-tilqima kontra l-influwenza mi/?entri tas-Sa[[a filwaqt li 11,633 [adu va//in millKunsilli Lokali. Il-Gvern din is-sena xtara 80,000 do]a ta’ tilqim bi spi]a ta’ €232,000. It-tilqim kontra l-influwenza sta;jonali beda minn nhar itTnejn li g[adda. Dan qalu s-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u Kura ful-Komunità Mario Galea waqt konferenza tala[barijiet li fiha [e;;e; lillpubbliku biex jib]a’ g[al sa[[tu u jitlaqqam kontra l-influwenza. Hu qal li l-influwenza hi liktar popolari fix-xhur taxxitwa. G[alkemm tolqot ilpopolazzjoni kollha, l-aktar vulnerabbli huma l-anzjani u dawk li jbatu minn problemi medi/i. L-influwenza twassal g[allkumplikazzjonijiet b[all-pnewmonite u tista’ twassal g[allmewt. Hu stmat li bejn 250,000 u 500,000 persuna jmutu blinfluwenza globalment. Minn dawn 100,000 huma tfal ta[t il[ames snin. Is-Segretarju Parlamentari fisser kif id-Direttorat talPromozzjoni tas-Sa[[a qed
jag[mel sorveljanza mat-tobba biex ikunu jafu x’inhi l-qag[da tal-influwenza fil-komunità. Din is-sorveljanza turi li r-rata tal-influwenza b[alissa f’Malta g[adha baxxa b[alma hi f’pajji]i o[ra tal-Ewropa. Minn esperjenza ta’ snin o[ra din ir-rata mistennija tibda tielg[a dalwaqt u g[alhekk ilpubbliku g[andu jie[du t-tilqima malajr. Il-Gvern joffri b’xejn din ittilqima lil dawk li huma laktar vulnerabbli. Dawn jinkludu lil kull min g[andu i]jed minn 55 sena, trabi u tfal ta’ bejn sitt xhur u [ames snin, kull min qed ibati minn mard kroniku tal-pulmun, tal-qalb, tal-fwied, tal-kliewi, tad-dijabete u mard relatat malimmunodefi/jenza b[al HIV jew l-AIDS, u residenti kollha fl-Istituzzjonijiet. Persuna inqas minn 55 sena, g[andu jippre]enta jew il-kartuna s-safra jew /ertifikat mediku ri/enti b[ala evidenza ta’ mard kroniku biex jing[ata t-tilqima b’xejn. Il-persuni li jkunu rikoverati l-isptar fil-perjodu tal-va//inazzjoni jkunu jistg[u jie[du l-va//in l-isptar.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 7
Aktar inizjattivi u pro;etti g[al G[awdex fil-Ba;it 2012 G[awdex baqa’ ingredjent importanti fit-twettiq tal-politika tal-Gvern, u se jibqa’ fi//entru tat-tqassim tar-ri]orsi tal-pajji] anke matul is-sena li ;ejja. Dan hu konfermat binnumru kbir ta’ inizjattivi u pro;etti li se jittie[du g[al G[awdex is-sena d-die[la. Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono qalet dan f’konferenza tal-a[barijiet li g[amlet fil-Kappella ta’ Santa ?e/ilja, fix-Xewkija. Giovanna Debono spjegat kif matul din is-sena lMinisteru g[al G[awdex kompla bil-[idma tal-pjan ta’ azzjoni 2010-2012 ta’ EkoG[awdex. Fost dawn semmiet il-bidu ta’ pro;ett ta’ ri/erka dwar il-potenzjal tar-ri[ b[ala sors ta’ ener;ija alternattiva, it-tkomplija ta’ tindif talwidien, li jfisser ]ieda ta’ 43 miljun litru tal-[a]na tal-ilma tax-xita, u aktar minn 200 familja G[awdxija bbene-
fikaw mill-iskema tas-solar water heaters. 90 applikazzjoni o[ra huma pendenti. Giovanna Debono tkellmet ukoll dwar diversi pro;etti li saru permezz ta’ finanzjament minn fondi Ewropej. Din issena tlesta l-bini mill-;did tat-triq tax-Xlendi u t-Triq Ta’ Pinu. Hi spjegat kif minn tifdil li sar fuq dan il-pro;ett ser isir xog[ol ta’ bini mill;did ta’ estensjoni f’kull triq. Sadanittant beda wkoll ixxog[ol ta’ ristrutturar estensiv fi]-}ewwieqa Waterfront kif ukoll ir-restawr tas-swar ta/?ittadella Pro;etti o[ra ma[suba biex G[awdex ikompli jibbenefika mill-g[axra fil-mija tal-fondi Ewropej g[al pajji]na jinkludu applikazzjoni biex jibdew jitwettqu numru ta’ rakkomandazzjonijiet inklu]i fil-Masterplan ta/-?ittadella u programm ta’ installazzjoni ta’ fa/ilitajiet li ji;;eneraw
ener;ija rinnovabbli f’bini ta’ istituzzjonijiet u fa/ilitajiet edukattivi f’G[awdex. Pro;ett ie[or ta’ fejda g[all-g]ira ta’ G[awdex kien dak marbut mar-riforma fittrasport pubbliku li saret ukoll permezz ta’ sussidju li jla[[aq €1.6 miljun mog[ti mill-Gvern lill-Arriva g[asservizz f’G[awdex. Is-sistema l-;dida ta[dem b’anqas tni;;is tal-arja filwaqt li permezz tag[[a ssebb[et iz-zona tal-bus terminus fir-Rabat. L-inizjattivi li twettqu matul din is-sena kienu jinkludu l-finalizzazzjoni ta’ strate;ija li tag[mel anali]i tal-kwalitajiet tar-ri]orsi umani f’G[awdex u tag[mel rakkomandazzjonijiet g[al ]vilupp ekonomiku f’G[awdex. Barra minn hekk, 676 [addiema nisa G[awdxin ipparte/ipaw fl-iskema g[annisa li jirritornaw lura xxog[ol. Dawn ibbenefikaw
Il-kuntrattur se jin]amm responsabbli dwar it-triq tax-Xlendi Il-Ministeru g[al G[awdex fi stqarrija qal li minn investigazzjonijiet li g[amel, il-[sarat li ;raw fil-bidu tat-Triq tax-Xlendi kienu kkaw]ati min[abba li tappiera tal-ilma tax-xita ma kinitx mag[luqa tajjeb. Dan wassal biex lilma tax-xita [are; minnha u da[al ta[t it-triq u kkaw]a dawn il-[sarat. Il-Ministeru g[al G[awdex sostna li di;à
[a l-passi me[tie;a biex ji;u rran;ati dawn il-[sarat u qed i]omm lill-kuntrattur responsabbli. G[all-kuntrarju ta’ dak li ;ara filbidu ta’ din it-triq, il-Ministeru nnota b’sodisfazzjon li l-istorm water culvert li nbena b[ala parti minn din it-triq la[aq l-iskop tieg[u minkejja l-volum straordinarju ta’ ilma li ni]el.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi laqa’ lill-Kap E]ekuttiv ;did tal-HSBC Malta Mark Watkinson li se jie[u post il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta Alan Richards mill-1 ta’ Jannar 2012. Alan Richards la[aq Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta fl-2008 u se jie[u l-kariga ta’ Kap E]ekuttiv tal-HSBC fl-Indone]ja. Delegazzjoni tal-HSBC mag[mula mid-Direttur tal-HSBC Malta Sonny Portelli (mix-xellug), il-Kap E]ekuttiv ;did tal-HSBC Malta Mark Watkinson, il-Kap E]ekuttiv tal-Ewropa Kontinentali Peter Boyles, u l-eks Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta Alan Richards (lemin) g[amlu ]jara ta’ kortesija lill-Prim Ministru fl-uffi//ju tieg[u f’Kastilja.
minn tnaqqis ta’ taxxa li jla[[aq aktar minn €735,000. Barra minn hekk 200 mis700 kumpanija li bbenefikaw mill-Microinvest kienu kumpaniji li joperaw f’G[awdex. Fil-qasam taxxog[ol permezz talEmployment Aid Programme 150 intrapri]a qed jimpjegaw 450 [addiem G[awdxi b’sussidju g[all-ewwel 52 ;img[a ta’ xog[ol. Giovanna Debono semmiet ukoll kif permezz tat-twaqqif tad-dipartiment tar-radjolo;ija ;did fl-Isptar :enerali t’G[awdex, s’issa saru mal1,100 CT Scan u nisa G[awdxin qeg[din jipparte/ipaw fin-National Breast Screening Programme li qabel ma kinux isiru f’G[awdex. G[as-sena d-die[la hemm mi]uri marbuta mas-settur turistiku fejn il-Ministeru g[al G[awdex re;a’ ;ie
mog[ti allokazzjoni ta’ €500,000 biex jirreklama lil G[awdex b[ala destinazzjoni distinta. G[awdex sar destinazzjoni stabbilita fil-qasam tal-g[ads, u qed ji;u wkoll individwati ni/e/ o[ra minn fejn G[awdex jista’ jattira aktar turisti fosthom itturi]mu rurali u l-cruiseliners. Qed ting[ata attenzjoni biex jibqa’ jittejjeb il-prodott turistiku G[awdxi anke permezz ta’ xog[ol ta’ restawr u [arsien tal-patrimonju storiku tal-g]ira. Giovanna Debono rreferiet ukoll g[as-su//ess miksub fil-qasam edukattiv li fih kompla jikber in-numru ta’ dawk li jkomplu bl-istudji terzjarji tag[hom flUniversità ta’ Malta kif ukoll f’istituzzjonijiet o[ra b[allMCAST. B’hekk, ilMinisteru g[al G[awdex se j]id l-g[ajnuna li ting[ata lillistudenti G[awdxin f’Malta.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
8 Parlament
Ri]ultati po]ittivi f’[idma intensiva }ieda ta’ 23% fin-numru ta’ turisti biex ting[eleb il-qasma di;itali li ;ew Malta permezz tal-cruiseliners L-Assistent Parlamentari Charlò Bonnici waqt iddibattitu dwar l-estimi talMinisteru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni qal li wie[ed mill-g[anijiet li jrid jil[aq il-Gvern hu dak li jnaqqas il-qasma di;itali u ttie[du inizjativi biex l-IT ikun a//essibbli kemm hu possibbli g[al kul[add. Kull /ittadin , irrispettivament mill-età, sess livell ta’ edukazzjoni jew qag[da finanzjarja g[andu jkollu a//ess g[all-ICTs kif ukoll il-kapa/ità xierqa biex jag[mel u]u minnhom. G[alhekk l-Awtorità talKomunikazzjoni (MCA) tmexxi numru ta’ inizjattivi li l-g[an tag[hom hu li jittejjeb la//ess g[all-ICTs filkomunità. Charlò Bonnici qal li ladozzjoni tal-broadband f’Malta hi og[la mill-medja tal-UE f’termini ta’ djar kif ukoll ta’ negozji. Il-firxa tannetwork tkopri 99 fil-mija talpajji] u daqs 70% tad-djar Maltin huma konnessi malinternet. G[alkemm kiber l-u]u talinternet g[ad hawn 36% talpopolazzjoni li g[adhom qatt ma u]aw l-internet. F’dak li hu u]u ji;i nnutat li fl-u]u talinternet g[al skopijiet ta’ browsing g[al servizzi u prodotti f’Malta tintu]a minn 83.2% tal-popolazjzoni filwaqt li fl-UE l-medja hi ta’ 81.2%. F’dak li hu u]u tal-internet g[al skoppijiet ta’ qari ta’ a[barijiet u downloading ta’ gazzetti elettronici f’Malta hu ta’ 64.2% kontra d-49.7% talmedja tal-UE. Charlò Bonnici tkellem dwar inizjattivi tal-MCA fosthom skema ta’ g[ajnuna g[al korsijiet ta’ ta[ri;. Minn dawn l-iskemi kien hemm madwar 6,000 li gawdew is-sena li g[addiet filwaqt li din is-sena 3,500 o[ra se jkunu temmew kors ie[or. L-età medja tal-parti kbira tal-parte/ipanti hi bejn id-49 u l-51 sena g[an-nisa u bejn il61 u l-65 sena g[all-ir;iel. Intefqu madwar €110,000 fitta[ri; u kampanja ta’
Il-Gvern qed ikompli ja[dem biex l-internet ikun a//essibli g[al kul[add, anke permezz ta’ Wifi Hotspots
informazzjoni fuq dawn linizjattivi. Inizjattiva o[ra li ttie[det hi g[oti ta’ kompjuters lill-g[aqdiet mhux governattivi bi prezz imra[[as. Charlò Bonnici tkellem ukoll dwar l-u]u tal-mobile phones. Illum hu meqjus li hawn i]jed minn mobile wie[ed g[al kull persuna f’Malta u G[awdex. Dan jirrifletti ]ieda ta’ 58% fuq medda ta’ sitt snin. Din i]]ieda hi indikattiva ta’ prezzijiet favorevoli u g[a]la aktar wiesg[a ta’ servizzi f’dan il-qasam, ri]ultat ta’ kompetizzjoni li kulma jmur qed dejjem ti]died fis-suq. }vilupp ie[or li se[[ hu dawk rigward il-qalba di;itali. Fil-31 ta’ Ottubru ntfew ittrasmissjonijiet tat-televi]joni analogue u s-sistema nqalbet g[al wa[da di;itali. Permezz ta’ din il-bidla l-poplu qed igawdi minn dan is-servizz bla [las b’]ieda fil-kwalità kif ukoll g[a]la ta’ stazzjonijiet Maltin li jixxandru free-to-air. Dan kollu grazzi g[all-[idma tal-Gvern biex il-qasam taxxandir i]omm il-pass mali]viluppi teknolo;i/i. Il-pro;ett Epitome hu mmirat biex itejjeb il-[iliet imprenditorjali tal-mikrointrapri]i Maltin u G[awdxin permez tal-u]u tat-teknolo;ija tal-informazzjoni u lkomunikazzjoni. Il-pro;ett, kofinanzjat mill-Fond So/jali Ewropew qed jipprovdi ta[ri;
lil madwar 300 impjegat ta’ mikro-intrapri]i. F’sej[a li saret l-MCA ir/eviet 346 applikazzjoni valida minn firxa wiesg[a ta’ negozji ]g[ar u [addiema li ja[dmu g[al rashom li jvarjaw minn [addiema fil-qasam talagrikultura sa [addiema attivi fl-industrija tat-turi]mu. L-Awtorità nidiet ukoll sistema ta’ firxa ta’ Wifi Spots biex l-u]u tal-internet jinfirex i]jed. Charlò Bonnici qal li flavjazzjoni hawn 101 ajruplan re;istrati ]ieda ta’ 21 ajruplan fuq is-sena l-o[ra. Hawn tmien kumpaniji li qed i[addmu lattività tag[hom minn Malta. Din hi ]ieda ta’ ]ew; kumpaniji fuq l-2007. Illum Malta g[andha wie[ed mill-aqwa qafas legali sofistikat u kompetittiv flEwropa g[al dak li hu re;istrazzjoni u finanzjament ta’ dawn l-assi. Charlò Bonnici tkellem dwar ir-riforma tad-Direttorat talAvjazzjoni ?ivili u lpromozzjoni tar-Re;istru biex ikunu spjegati l-vanta;;i li toffri Malta lill-investituri u operaturi barranin. Transport Malta [adet sehem ukoll f’fiera internazzjonali organizzata f’:inevra filwaqt li organizzat konferenza f’Pari;i bis-sehem ta’ esperti Maltin u barranin f’dan ilqasam.
Id-Deputat Nazzjonalista Joseph Falzon tkellem dwar ilqasam marittimu u qal li matul is-sena li g[addiet kien hemm ]ieda ta’ tliet zoni riservati g[all-g[awwiema, biex b’hekk in-numru totali ta’ zoni riservati esklussivament g[allg[awwiema tela’ g[al 43. Hu fakkar li n-numru ta’ cruiseliners ]diedu minn 194 g[al 213 fl-ewwel disa’ xhur tas-sena, ji;ifieri kien hemm ]ieda ta’ 10%. Hu qal ukoll li anke n-numru ta’ passi;;ieri li ;ew bil-cruiseliners ]diedu bi 23%, minn 374,489 g[al 459,910. Joseph Falzon qal li nnumru ta’ kontejners u trailers li tg[abbew u n[attu fil-Port il-Kbir ]diedu minn 31,766 g[al 32,453, meta wie[ed jikkompara l-ewwel disa’ xhur tas-sena li g[addiet ma’ din issena, li jfisser ]ieda ta’ 2%. Hu sostna li d-Direttorat talInfurzar kien involut filKampanja ta’ Sigurtà fuq ilBa[ar li saret bejn :unju u Settembru li g[adda, bl-g[an li jeduka lis-sidien u sewwieqa tal-opri tal-ba[ar sabiex jitnaqqas l-abbu] u r-rata ta’ in/identi fl-ib[ra Maltin. Hu tkellem ukoll dwar il[ru; tal-li/enzji nawti/i g[al re;istrazzjoni tad-dg[ajjes, li ]diedu minn 1,173 g[al 2,070
fl-ewwel disa’ xhur tas-sena. Hu fakkar li l-permessi ta’ rmi;; ukoll ]diedu minn 1,004 g[al 1,069. Joseph Falzon tkellem ukoll dwar il-[idma li qed issir bejn Transport Malta u l-MEPA u qal li wie[ed irid jirre;istra lkordinazzjoni li te]isti bejn dawn i]-]ew; awtoritajiet biex jittejjeb il-prodott ta’ pajji]na. Fl-a[[arnett, id-Deputat Nazzjonalista tenna li lindustrija marittima hija wa[da dinamika u parti sostanzjali tax-xog[ol tadDirettorat hu li dejjem ikompli bil-pro/ess li jtejjeb is-servizz. Dan jinkludi, sostna Joseph Falzon, ix-xog[ol li jrid jitwettaq jekk Malta trid tibqa’ tkun involuta fil-qasam talbastimenti merkantili. Joseph Falzon qal li dDirettorat tal-Infurzar kellu wkoll Bay Coordinators pre]enti fl-aktar ]ew; bajjiet popolari kemm mal-Maltin kif ukoll mat-turisti, li huma lBajja tal-Mellie[a u l-Blue Lagoon. Hu sostna li l-iskop ta’ dawn il-Bay Coordinators hu li permezz tal-pre]enza tag[hom f’dawn il-bajjiet, ikunu jistg[u jikkordinaw lopri tal-ba[ar u ji]guraw li dawn jimxu mar-regolamenti tal-ba[ar.
Titjib fit-trasport pubbliku i]da hemm b]onn isir aktar
Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li fl-a[[ar ;img[at sar titjib fit-trasport pubbliku, i]da, minkejja dan ittitjib, hemm b]onn li l-Gvern jara aktar x’bidliet g[ad hemm b]onn biex is-servizz jibqa’ jitjieb ;urnata wara l-o[ra. Hu qal ukoll li minkejja li kien hemm ]ieda fil-frekwenza, spe/jalment fil-[inijiet ta’ filg[odu, g[ad hemm xi toroq f’San Pawl il-Ba[ar li qed ikun hemm diffikultajiet fihom. Hu semma numru ta’ diffikultajiet li g[adhom qed jiffa/jaw numru ta’ residenti fin-na[a ta’ fuq ta’ Malta u [e;;e; lill-Gvern biex ikompli jibni fuq it-tajjeb ta’ din irriforma. Hu qal li l-Gvern qed jg[in fl-infrastruttura tat-toroq ta’ pajji]na, grazzi g[all-applikazzjoni tal-fondi tal-Unjoni Ewropea ta[t l-iskema Ten-T, biex ikunu jistg[u jsiru numru ta’ toroq importanti f’pajji]na.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
Parlament 9
Investiment qawwi fi pro;etti, fit-toroq u fl-IT li bidlu l-pajji] Matul din il-le;islatura saru investimenti qawwija f’g[add ta’ pro;etti kapitali, xog[lijiet fuq g[add kbir ta’ toroq arterjali u residenzjali kif ukoll fil-qasam tal-IT. Minbarra li qed jg[inu fit-tkabbir tal-ekonomija fi ]mien li g[al pajji]i o[ra huma mill-aktar diffi/li, dan l-investiment qed jag[ti lillpajji] wi// ;did. Dan qalu Austin Gatt, il-Ministru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni fir-risposta tieg[u g[all-kritika tal-kelliema talOppo]izzjoni dwar il-Ba;it 2012. Il-Ministru Austin Gatt qal fil-qasam tal-pro;etti kapitali ftit li xejn issemmew mill-kelliema talOppo]izzjoni. Dan mhux konformi max-xog[ol li qed isir g[ax dan hu settur li fih il-Gvern qed jag[mel nefqiet kbar. Dan qed isir l-ewwel nett biex ikompli jittejjeb il-livell ta’ pajji]na u t-tieni biex fid-dawl tal-kri]i internazzjonali, dawn il-pro;etti jg[inu biex l-ekonomija tibqa’ g[addejja fli]vilupp. Il-Ministru Gatt qal li b[alissa hemm 2,763 persuna ja[dmu fuq pro;etti li g[addejjin. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni tkellem fis-sens li jrid iwaqqaf dawn ilpro;etti ji;ifieri dawn il-[addiema jispi//aw bla xog[ol. Din is-sena l-Gvern ippompja flekonomija permezz ta’ g[add ta’ pro;etti li tlestew €9.6 miljun. Il-Ministru Gatt qal li l-Oppo]izzjoni injorat g[al kollox g[add ta’ pro;etti fosthom il-pro;ett ta’ Bieb il-Belt, ilpro;ett tad-da[la g[all-Belt, carpark filFurjana minflok it-tara;. Pro;ett ie[or hu l-lift tal-Barrakka kif ukoll il-Forti Sant’Iermu. Il-Pixkerija se tinbidel f’boutique hotel skont il-Pjan tarri;enerazzjoni tal-Port. L-Isptar Boffa wkoll hu pro;ettat li jinbidel f’hotel u matul si-sena d-die[la l-MEPA hu mistennija li to[ro; il-permessi. Hemm ukoll in-Knights Building u l-English Barracks ma;enb id-Dock One. Il-Ministru Gatt qal li skont il-kelliema tal-Oppo]izzjoni l-Gvern g[andu jibqa’ j]omm kollox ta[t idejh. Dan juri li lPartit Laburista g[adu ma tbiddilx. Pro;etti o[ra jinkludu t-tkomplija talpavimentar tal-Gvern, dan jikkumplimenta xog[lijiet o[ra li saru fi Pjazza San :or;, Triq Merkanti, tindif tas-swar, da[la ;dida g[all-Belt, Parlament ;did u Palazz li jkun l-isba[ mu]ew f’pajji]na.
Ir-rivoluzzjoni fl-IT wasslet l-istudenti fl-iskejjel biex igawdu minnha b’mod partikolari
Fi ]mien qasir mistennija jo[or;u wkoll sej[iet g[al servizz ta’ lane/ fi]]ew; portijiet biex ikun hemm konnessjoni diretta ming[ajr il-[tie;a tal-u]u tal-karozza. Hemm pro;etti o[ra b[al dak ta/?irkewwa, il-breakwater ta’ Marsaxlokk, il-breakwater tal-Belt, xog[ol fuq id-Deep Water Quay, xog[ol li hemm mibdi fuq il-mollijiet fix-xatt tal-Imsida. Hemm 16-il pro;ett b’infiq totali ta’ €200 miljun. Dawn huma kollha fi stadju ta’ ]vilupp u jkunu konklu]i ssena d-die[la jew ikunu ng[ataw lofferti. Dawn huma pro;etti li ma jissarrfux biss f’diskorsi fil-Parlament i]da jissarrfu fi flus fl-ekonomija u impjiegi g[all-[addiema Maltin. Austin Gatt staqsa liema minn dawn il-pro;etti se jwaqqaf il-Kap talOppo]izzjoni. Staqsa wkoll jekk jaqbilx li l-Palazz jinbidel f’mu]ew. Staqsa xi pro;etti g[andu u kif se jiffinanzjahom. X’se jag[mel dwar pro;etti o[ra li hemm imfassla? IlMinistru Gatt qal li SmartCity mhux pro;ett tal-IT i]da hu pro;ett kapitali. Il-Ministru staqsa jekk lOppo]izzjoni tqisx l-investiment ta’ Smart City u jaqbilx mieg[u jew le. IlGvern g[andu sehem fil-pro;ett. G[al dan il-pro;ett il-Gvern g[andu disg[a fil-mija tal-ishma. Ix-shareholder
g[amel investiment ta’ €52 miljun ming[ajr ma ssellef imqar /ente]mu wie[ed mill-banek. Austin Gatt staqsa x’se jbiddel millkuntratt li sar dwar SmartCity. Il-Ministru qal li minbarra l-g[add kbir ta’ pro;etti li qed isiru sar [afna xog[ol fuq it-toroq. G[addejjin pro/eduri g[al xog[ol fi pro;etti ta’ toroq ewlenin. Bejn 2008 u din is-sena Transport Malta nefqet €3.7 miljun fuq toroq li suppost saru mill-Kunsilli Lokali. Il-Ministru qal li 202 toroq li kienu mwieg[da li jitlestew sa :unju li ;ej se jkunu lesti [lief g[al ftit li hemm diffikultajiet dwar esproprjazzjoni jew diffikultajiet o[ra. Austin Gatt qal li fl-erba’ snin li g[addew il-Gvern se jkun nefaq €46 miljun fuq toroq f’Malta. Fl-2012 se jkunu saru t-toroq residenzjali kollha. Toroq o[ra li se jitlestew huma dawk tal-Kunsill tal-Ewropa u Triq Garibaldi, Xatt l-G[assara, it-Triq tal-Marfa, Triq M;arr mix-Xewkija sar-Rabat, Pro;etti o[ra ta’ Pennellu fil-Mellie[a u lUnderpass fil-Marsa. Sal-a[[ar tal-2012 fuq it-toroq f’din il-le;islatura se jkunu ntefqu ’l fuq minn €22 miljun fis-sena fit-toroq. Staqsa jekk il-Kap tal-Oppo]izzjoni hux lest jikkommetti ru[u li jiddedika dawn il-fondi g[at-toroq u jg[id liema toroq se jkunu fil-priorità tieg[u.
Il-Ministru tkellem ukoll dwar irriforma fit-trasport u spjega l-[tie;a li kien hemm li jitwaqqaf Task Force biex ikunu kkoordinati l-[idmiet kollha me[tie;a [alli r-riforma t[alli r-ri]ultat li hemm b]onn. Di;à kien hemm numru ta’ multi dwar nuqqasijiet li rri]ultaw u issa anke fuq in-nuqqas ta’ puntwalità. Ir-riforma ;abet diversi titjib fl-ambjent, fisservizz u fir-rotot ;odda. Il-Ministru qal li fil-ka] tar-rotot se tibqa’ ssir revi]joni kull sitt xhur u fejn tin[ass il-[tie;a ta’ bidla din il-bidla ssir. Austin Gatt qal li fil-51 proposta li g[amel Joseph Muscat ma lissinx proposta wa[da fuq it-trasport. Il-Ministru Gatt qal li l-Cargo Handling saret biex tne[[a l-monopolju. Il-GWU setg[et tefg[et l-offerta tag[ha b[al dawk li urew interess. Austin Gatt tkellem imbag[ad dwar l-IT. F’dan il-qasam l-UE fa[[ret lil Malta b[ala l-a[jar pajji]. G[allOppo]izzjoni dan mhu ta’ ebda interess. Din is-sena kienet imnedija l-eprocurement u min jitfa’ offerti jista’ ju]a s-sistema elettronika. Hemm l-elearning bit-tfal jentu]ja]maw ru[hom fit-tag[lim. Hemm l-e-health b’sistemi li ja;evolaw lill-[idma tat-tobba. Sar investiment ta’ €7.3 miljun f’Corporate Data Centre ;did f’Santa Venera. Austin Gatt qal li l-kelliem talOppo]izzjoni ma semmiex linkompatibbiltà ta’ Claudio Grech filkariga tieg[u b[ala Chairman talMITA. F’rapport li sar jirri]ulta li lallegazzjonijiet li g[amel id-Deputat Laburista Michael Farrugia ma kinux fondati. Il-Ministru Gatt qal li Tony Sultana li g[andu kariga g[olja fil-MITA kien responsabbli mill-programmi talARMS, li tant ;ew kritikati millOppo]izzjoni. Hu wkoll nominat filkummissjoni elettorali mill-Partit Laburista. Madankollu, kompla lMinistru, hu g[andu kull fidu/ja fih g[aliex ji;;udikah fuq il-[iliet tieg[u u mhux fuq il-kulur politiku tieg[u. Il-Ministru Gatt qal li dan hu wkoll punt li fuqu g[ad ji;;udika l-poplu. Ilpoplu jag[mel l-g[a]la tieg[u fuq min jinteressah li ja[dem g[all-pajji], fuq min g[andu vi]joni. G[alhekk il-poplu jer;a’ jag[]el partit li qed jikseb irri]ultati.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
10 Parlament
Ix-xog[ol fuq l-ID cards il-;odda miexi ;mielu Id-Deputat Nazzjonalista Philip Mifsud waqt id-dibattitu dwar l-estimi finanzjarji g[all-Ministeru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, tkellem dwar il-pro;ett taleID cards li qed isir b’investiment li €9 miljun li kwa]i €8 miljun minnhom se jo[or;u mill-fond tal-ERDF. Hu fakkar li l-Ministeru kien responsabbli mis-sistema teknolo;ika li se tintu]a biex eventwalment issir ir-rollout tal-ID cards il;odda, bix-xog[ol mistenni li jkun lest fi Frar li ;ej. Philip Mifsud sa[aq li s-sistema tal-ID cards il-;odda qed tkun implimentata b’tali mod li lGvern se jkun jista’ jibda t-tqassim tag[hom is-sena d-die[la. Hu spjega li din il-card se jkollha u]u li jmur lil hinn mill-ID cards tradizzjonali, u g[aldaqstant, Malta se tkun qed toffri l-a[jar sigurtà g[all-a//ess g[allaktar servizzi tal-Gvern, b’mod elettroniku. Hu qal li l-pubbliku ma la[[aqx mal-avvanz kbir li g[amel il-Gvern fil-qasam. Hu sostna li fit-tnax-il xahar ta’ bejn Ottubru 2010 u Ottubru 2012, ;ew irre;istrati 8,018 g[all-eID. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem ukoll dwar ir-re;istru tal-artijiet, li f’Mejju li g[adda, a;;orna b’su//ess il-mapbase u naqqas [afna l-inkonvenjenza g[all-klijenti. Fil-fatt, sostna Philip Mifsud, minn Ottubru li g[adda, di;à
nbieg[u madwar 25,000 pjanta, u ;ew pre]entati madwar 9,400 applikazzjoni g[arre;istrazzjoni ta’ proprjetá. Hu sostna li l-Form E, li hi l-applikazzjoni g[all-informazzjoni dwar proprjetà, hija pjanta importanti, filwaqt li ssu;;erixxa li kull min jag[mel u]u minn dawn il-pjanti, ikun aktar konxju ta’ din il-pjanta. Philip Mifsud sostna li s-sistema li se tippermetti l-implimentazzjoni tal-Att dwar irRe;istru ?entrali, li b[alissa g[addej millParlament, u li se tie[u post is-sistemi pre]enti li jippermettu r-re;istrazzjoni ta’ atti re;istrabbli fir-rigward ta’ persuni u ta’ proprjetà immobbli. Hu [abbar li t-tender g[as-sistema l-;dida di;à nkiteb u hu ma[sub li dan ji;i ppublikat dalwaqt. Fl-a[[arnett, Philip Mifsud ta dettalji dwar ir-re;istru tal-passaporti u r-re;istrazzjonijiet /ivili. Hu qal li f’sena, bejn Ottubru tas-sena li g[addiet u Ottubru ta’ din is-sena, n[ar;u 38,830 passaport biometri/i, kif ukoll 72,131 /ertifikat mir-re;istru pubbliku, li minnhom 26,903 in[ar;u online. Matul dawn l-istess tnax-il xahar, ;ew irre;istrati 1,471 ]wie; reli;ju] u 832 ]wie; /ivili. Philip Mifsud qal ukoll li f’dan ilperjodu, ;ew irre;istrati 5,327 twelid u 3,240 mewt.
Aktar kritika bla soluzzjonijiet Fl-intervent tieg[u waqt iddibattitu dwar il-Ministeru g[all-Infrastruttura, it-Trasport u l-Komunikazzjoni, Joe Debono Grech tkellem dwar issigurtà fl-Ajruport, hu kkritika numru ta’ affarijiet qed ji;ru flAjruport. Tkellem ukoll dwar il-kwistjoni tal-port ta/?irkewwa u qal li din ilha g[addejja s-snin u awgura wkoll li issa dan il-pro;ett jitlesta. Sa[aq ukoll li m’hemmx serjetà fil-Port u qabbel id-da[la ta’ bastimenti fil-Port daqs li kieku de[lin f’[anut tal-pasti. Id-Deputat Laburista Charles Buhagiar ikkritika lill-Gvern g[ax nefaq il-flus fuq si;ar li twa[[lu f’bieb l-belt u l-bus terminus fil-belt. Hu qal li wara li bdiet ir-riforma fit-trasport, kien hemm ukoll il-[tie;a li jikber it-terminus tal-belt. Appella wkoll biex tirrisolva l-kwistjoni tat-tined g[allkarozzini. Hu fa[[ar ukoll ]viluppi fit-toroq fin-network tat-TEN T. Tkellem ukoll dwar
il-problemi tat-traffiku biex ikunu solvuti sitwazzjonijiet ta’ kon;estjonijiet. Hu qal li fortunatament qed jonqsu l-in/identi fit-toroq Maltin, i]da g[ad hemm aktar xi jsir biex ikun evitati aktar in/identi. Id-Deputat Laburista Michael Farrugia sostna li [afna drabi jkunu l-[addiema barranin li jgawdu minn kuntratti li jo[ro; il-Gvern Malti. Hu sostna li Gvern Laburista, jekk ji;i elett f’anqas minn g[oxrin xahar ie[or, se jkun qed i[abbar ilvi]joni tieg[u fil-qasam tatteknolo;ija. Hu qal li kemm il-Ministru tal-Finanzi kif ukoll il-Prim Ministru ma semmewx l-Ismart City fid-diskorsi tag[hom filParlament b’rabta mal-Ba;it g[as-sena d-die[la. Michael Farrugia qal ukoll li l-fa//ata tal-bini tal-MITA f’Santa Venera tistona mal-bini ta’ madwarha. Hu kkundanna latte;;jament tal-MITA li ta e]empju [a]in meta bena l-
fa//ata ming[ajr il-permess talMEPA. Id-Deputat Laburista Joseph Sammut tkellem dwar il-Port ilKbir u l-mi]ati ta’ kemm wie[ed irid i[allas biex jittrasporta l-cargo minn dan ilPort. Hu sa[aq li hemm numru ta’ portijiet fl-Afrika ta’ Fuq li jistg[u jag[mlu t-ta[ri; lill[addiema u dan il-fatt jista’ jkun ta’ theddida g[al pajji]na. Hu attakka wkoll ir-riforma fit-trasport pubbliku li ddeskriviha b[ala falliment. Hu qal li l-Gvern ma ]ammx ilweg[da tieg[u f’din ir-riforma g[ax re;a’ da[[al ir-rotot lantiki ta’ qabel bdiet ir-riforma. Hu qal li g[ad hemm ir[ula li m’g[andhomx karozza tal-linja. Joseph Sammut qal li mhux ;ust li l-karozzi tal-Arriva qed jing[ataw aktar prijorità millambulanzi. Fl-a[[arnett, Joe Sammut tkellem b’mod negattiv dwar issettur tal-avjazzjoni, b’mod spe/jali dwar il-Lufthansa Technik.
Il-MEPA tqajjem kontroversja g[ax hi entità li taffettwa lil [afna Il-MEPA ming[ajr dubju hi entità li tqajjem kontroversja g[ax hi entità li tolqot lil [afna nies. Dan qalu d-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea waqt id-dibattitu dwar l-estimi talMEPA. ?ensu Galea qal li hu minnu li l-media tinfluwenza lill-MEPA. Hu kkritika lill-kelliem tal-Partit Laburista Michael Farrugia li qal li l-MEPA g[andha idha iebsa ma]-]g[ir u mhux mal-kbir u dan mhux, skont ?ensu Galea, li qal li l-MEPA hi awtorità serja li timxi ma’ kul[add l-istess. ?ensu Galea semma wkoll ilpolicies, u qal li xi kultant ikun hemm interpretazzjoni [a]ina tag[hom u sfortunatament ikun hemm ]viluppi li jieqfu. Hu qal li hemm bdiewa li jridu ja[dmu u g[alhekk g[andu jkun hemm policy li jing[ata post fejn ja[]en l-apparat me[tie; g[allagrikoltura. Dwar is-serer ?ensu Galea qal li biex bidwi jkun jista’ jikkompeti ma’ prodotti importati g[andu b]onn li jinvesti f’serer. Hu semma kif ilbdiewa ju]aw filata wa[da ta’ /nagen u l-MEPA ma
t[allihomx hu qal li g[andha tkun aktar ra;onevoli. ?ensu Galea qal li hemm numru ta’ policies li g[andhom b]onn xi tibdil. Hu staqsa x’inhi l-policy dwar kmamar tan-nar u s-shooting ranges f’pajji]na. Hu qal li hemm b]onn nifhmu aktar il-[ti;iet ta’ dawn il-kmamar u g[alkemm jaf ikun hemm impatt ambjentali, hemm b]onn li nifhmu l-[ti;iet tal-kultura Maltija u jekk ikun hemm b]onn ta’ permessi biex titjieb is-sigurtà tal-kmamar tan-nar, g[andhom ikunu a//ettati. Dwar San Pawl il-Ba[ar ?ensu Galea qal li llum dan illokal inbidel g[ax ilpopolazzjoni ]diedet bil-kbir. Hu qal i]da li bil-pro;etti li qed isiru isem San Pawl il-Ba[ar qed ikompli jitla’ ’l fuq. Hu semma kif qed isiru pro;etti kontinwi f’dan il-lokal u l-kritika issa nbidlet g[al wa[da li tnaqqsu lparke;;i. Hu qal li din ilproblema g[andha tkun indirizzata i]da wie[ed ta’ min ifa[[ar dawn il-pro;etti li qed isiru, b’mod partikularu l-pro;ett tal-akkwarju li qed isir filQawra.
Il-Gvern ma g[andux ikopri l-i]bilan/ tal-MEPA Il-Gvern ma g[andux ikopri d-defi/it tal-MEPA. Dan qalu dDeputat Laburista Roderick Galdes waqt id-dibattitu dwar l-estimi tal-MEPA. Hu qal li kieku l-pagamenti baqg[u baxxi kien ikun hemm aktar d[ul g[al din l-awtorità. Roderick Galdes qal li rriforma fil-MEPA ma la[qitx l-g[anijiet stabbiliti. Skont Roderick Galdes il-MEPA qed issir aktar effi/jenti g[ax naqas ix-xog[ol fil-MEPA. Qal li l-MEPA saret sensittiva wisq g[allmedia u t[alliha tinfluwenzaha fid-de/i]jonijiet tag[ha. Roderick Galdes fa[[ar l-inizjattiva ta’ restawr ta’ bini fiz-zona urbana. Hu qal li din l-awtorità g[andha tindirizza dak li jridu n-nies. Roderick Galdes qal ukoll li kien hemm kambjament g[all-a[jar fissistema tal-bordijiet. Id-Deputat Laburista Michael Farrugia g[amel l-argument dwar il-parking, g[ax, skont hu, hemm problema f’numru ta’ lokalitajiet b’mod partikolari fejn qed isiru pro;etti ;odda qed tin[oloq dejjem problema ta’ parke;;. Id-Deputat Laburista Leo Brincat qal li bir-riforma l-MEPA kompliet ni]let aktar fil-qieg[. Hu sostna li g[andu jkun hemm ]vilupp, ]vilupp sostenibbli. Hu fisser li g[andu jkun hemm ]vilupp li jg[aqqad l-interessi ta’ kul[add. Waqt id-diskors tieg[u id-Deputat Laburista g[amel allegazzjonijiet li hemm opportunitajiet g[all-korruzzjoni, liema akku]a wasslet biex is-Segretarju Parlamentari Mario Demarco talab biex jekk Leo Brincat kellu xi informazzjoni dwar dan jg[addiha lillawtoritajiet kompetenti biex jinvestigaw dawn l-allegazzjonijiet.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
Parlament 11
Riforma li wasslet g[al aktar effi/jenza fil-MEPA Ir-Riforma fl-Awtorità Maltija g[all-Ambjent u l-Ippjanar wasslet biex kien hemm aktar trasparenza, konsistenza u kontabbiltà. Dan qalu sSegretarju Parlamentari Mario de Marco waqt id-diskors tieg[u dwar lestimi finanzjarji ta’ din l-awtorità. Is-Segretarju Parlamentari Mario de Marco fakkar li sena ilu beda l-pro/ess tar-riforma tal-MEPA u qal li l-ewwel pass ta’ applikazzjoni hu dak taliscreening biex i]-]ew; na[at ikunu jafu jekk l-applikazzjoni tag[milx sens. Hu qal li dan il-pro/ess jindika xi studji jkun hemm b]onn isiru. IlMEPA obbligata to[ro; l-iscreening letter f’perijodu ta’ mhux aktar minn erba’ ;img[at. Hu qal li di;à [ar;u 3,000 ittra ta’ screening minn aktar minn 4,000 applikazzjoni. Dan il-pro/ess ma kienx isir qabel. Jirri]ulta li fi kwa]i tnejn fil-mija tal-applikazzjonijiet li da[lu ma kellhomx b]onn permess talMEPA u g[alhekk f’wie[ed fil-mija tal-applikazzjonijiet ma kienx hemm b]onn applikazzjoni s[i[a. F’nofs ilka]i [are; li l-applikazzjoni hi skont ir-regoli tal-MEPA. F’35 fil-mija talka]i, il-pro;ett ma kienx jaqbel malpolicy tal-MEPA u fi 11 fil-mija talapplikazzjonijiet [are; li l-applikazzjoni kienet o;;ezzjonabbli fuq punt ta’ prin/ipju. Hu qal li 328 applikazzjoni kienu o;;ezzjonabbli u 190 applikant minnhom waqqfu l-applikazzjoni. B’hekk kienu ffrankati l-flus u lener;ija kemm g[all-applikanti kif ukoll g[all-MEPA. Dan wassal biex kien hemm titjib fil-kwalità tal-applikazzjonijiet tant li fl-a[[ar xhur lapplikazzjonijiet li mhumiex a//ettabbli naqsu drastikament. }ied li fil-ma;;oranza l-kbira kien hemm konsistenza fil-pro/ess kollu g[alkemm kien hemm ka]i fejn kien hemm diskrepanza. Il-pro/ess il-;did ;ab aktar ser[an il-mo[[. Hu qal li wara li to[ro; l-iscreening letter, lapplikant irid jag[ti lill-MEPA l-pjanti kollha me[tie;a. Qed jintbag[tu wkoll ittri lis-sidien ta’ ma;enb il-pro;ett kif ukoll jitwa[[al il-permess fis-sit fejn se jsir il-pro;ett. Hu qal li llum tista’ wkoll issir applikazzjoni elettronika mill-periti u din ;abet aktar trasparenza u aktar effi/jenza. Kull dokument marbut mal-applikazzjoni se jkun a//essibbli g[al kul[add. Ir-rapport tal-case officer ikun ippubblikat fis-sit elettroniku tal-MEPA.
Il-MEPA qieg[da hemm biex tinkora;;ixxi ]vilupp sostenibbli ming[ajr abbu]
Mario de Marco fakkar ukoll li ]]ew; kummissjonijiet tal-MEPA dde/idew numru akbar ta’ applikazzjonijiet min[abba li l-membri tag[hom huma full-time u g[alhekk g[andhom aktar [in x’jiddedikaw. Dan wassal g[al aktar effi/jenza u trasparenza. Il-membri fi]-]ew; kummissjonijiet ing[ataw kuntratt ta’ tliet snin u g[alhekk huma qed jag[mlu biss xog[ol marbut mal-kummissjoni. Dwar il-Bord tal-MEPA, fakkar li llum hemm membru li g[andu responsabbiltajiet tal-ambjent. Il-pubbliku u l-g[aqdiet ambjentali llum jirrikonoxxu li l-MEPA qed tag[ti aktar importanza lill-qasam ambjentali. Mario de Marco spjega li l-pro/ess tal-appell m’g[andu x’jaqsam xejn mal-kumplament tal-MEPA. Hu qal li llum jekk ikun hemm o;;ezzjoni, ilpro;ett jitwaqqaf g[al 30 ;urnata biex ikun ]gurat li ma ssirx [sara ambjentali. It-tribunal il-;did idde/ieda aktar minn 300 ka] u dan ifisser id-doppju ta’ dak li kien isir qabel. Hu qal li saret anke qab]a f’dak li hu ]mien u fil-jiem li ;ejjin se jkunu reklutati assistenti g[at-tribunal biex jiktbu ssentenzi. Saru laqg[at regolari mal-Kamra tal-Periti li tat kontribut g[as-su//ess tar-riforma. Hu qal li a[jar ikun hemm MEPA ri;ida milli MEPA li tmur g[al de/i]jonijiet kontroversjali, b[alma qal il-Kap tal-Oppo]izzjoni. Dwar il-ka]i pendenti, Mario de Marco qal li minn 2,250 ka] pendenti sena ilu, dawn issa ni]lu g[al 2,100 ka] u s-sena d-die[la n-numru mistenni jin]el g[al 1,600 ka] pendenti.
Hu qal li n-nuqqas ta’ applikazzjonijiet hu ka;unat min[abba li b[alissa ssuq tal-bini hu akbar mid-domanda. Hemm ukoll i]-]ieda fit-tariffi talMEPA li jista’ kellha effett. Hu staqsa jekk in-nuqqas ta’ applikazzjonijiet hux a[jar jew ag[ar g[all-pajji]. Hu qal li aktar minn ]vilupp ;did, wie[ed irid jara x’jista’ jag[mel biex issir manutenzjoni u riabilitazzjoni ta’ proprjetajiet fi/-/entri tal-ir[ula u filBa;it 2012 [ar;u skemi biex jinkora;;ixxu r-restawr u r-riabilitajiet ta’ dawn it-tipi ta’ proprjetajiet, u dan anke biex isir u]u kummer/jali u residenzjali. Dawn huma immirati biss g[al ka]i ta’ restawr u riabilitazzjoni u mhux ta’ twaqqig[ ta’ dan il-bini. Hu qal li t-tibdil fir-rati sar biex jirrifletti ]-]minijiet tal-lum u n[olqu kategoriji biex fil-qasam edukattiv, sportiv u o[rajn ma j[allsux rati kummer/jali. Mario de Marco qal li l-MEPA trid to[loq bilan/ bejn l-i]vilupp u l-ambjent. Il-MEPA trid tibda toffri servizzi b[alma huma land surveying u mapping [alli jkollha d[ul addizzjonali. Dwar id-Direttorat tal-Infurzar qal li din is-sena saret [idma biex l-infurzar ikun aktar effettiv. Kien hemm ka]i ta’ infurzar li kienu riferuti fil-Qorti. Il-li;i kif emendata qed to[loq deterrent u ma tistax ti;i a//ettata applikazzjoni biex ikun sanzjonat bini illegali. Mario de Marco qal li hemm b]onn li ssir revi]joni tal-policies biex ikun hemm aktar sensittività tal-ambjent u biex titnaqqas il-burokrazija filpro/ess tal-applikazzjonijiet. Trid issir [idma dwar il-konsultazzjoni.
Dwar id-Direttorat tal-Ambjent, qal li dan hu responsabbli mill-kwalità talarja u tal-ilma u anke taz-zoni protetti. Fakkar li Malta hi firmatarja ta’ aktar minn 2,000 direttiva tal-UE. Hu qal li l-ka] ta’ infringements issa ni]lu g[al sebg[a biss u trid issir aktar [idma biex dawn jispi//aw kollha. Il-Gvern hu impenjat li j]id in-numru ta’ impjegati ta’ dan id-Direttorat. Hu qal li hu impenjat li d-Direttorat tal-Ambjent inaqqas l-impatt fuq lambjent u jekk ikun possibbli dan limpatt ikun esklu] g[alkollox. Fakkar ukoll li l-Gvern irid jindirizza l-impatt ambjentali tal-barrieri. Fl-2011 kienu spezzjonati 56 barriera u l-MEPA qed tag[mel monitora;; kontinwu talkwalità tal-arja. 13 fil-mija tal-art f’Malta hi kklassifikata b[ala NATURA 2000. Il-MEPA ;abet €3 miljun biex kull sit NATURA 2000 ikollu pjan ta’ tmexxija. Fix-xhur li ;ejjin se jo[ro; l-ewwel pjan strate;iku dwar il-bijodiversità. Hu qal li [ames zoni mal-kosta kienu proposti b[ala zoni ta’ [arsien marittimu u dan biex ma jkunx hemm attività li ttellef il-[ajja marittima. Hu qal li l-MEPA dalwaqt se to[ro; regoli dwar il-[arsien ta/-/erna fl-ib[ra Maltin. Mario de Marco qal li qed isir progress dwar il-permessi ambjentali g[all-industriji biex l-operatur i]omm mal-kundizzjonijiet ambjentali. Din is-sena l-MEPA [ar;et 25 permess ambjentali industrijali u ’l quddiem mistennija to[ro; 500 permess ie[or. Sa[aq dwar l-importanza tal-monitora;; ambjentali u fakkar li saru spezzjonijiet biex ikun hemm konformità mal-permessi ambjentali. Matul l-2011, il-MEPA kompliet timplimenta pro;ett ta’ €5 miljun u n[ar;u numru ta’ offerti dwar listrate;ija tal-monitora;; ambjentali li g[andu jitlesta sal-a[[ar tal-2013. Hu qal li l-MEPA hi impenjata wkoll li ta[dem fuq il-problema tal[sejjes u dalwaqt se tippubblika White Paper dwar il-problema li tant iddejjaq lin-nies. Il-[idma tal-MEPA s-sena li g[addiet kienet impenjata biex ilpro/ess tal-applikazzjonijiet ikun aktar effi/jenti u trasparenti. Fl-a[[ar 12-il xahar il-MEPA g[amlet tibdil li qed i[alli l-frott u sena d-die[la trid tiffoka aktar fuq is-servizz lill-klijent u tikkon/entra aktar fuq ippjanar g[aqli.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
Opinjoni#Ittri 15
B[a/-?irasa Terrur…
B[al da]-]mien [amsa u g[oxrin sena ilu pajji]na kien fi kri]i kbira. Kellna ;lieda g[al-libertà. Terroristi tal-politika kienu jkunu ji;ru ma’ ministri Laburisti. Kienu jsawtu, ikissru u jisparaw. U ma kien ikellimhom [add. Fit30 ta’ Novembru kellna lin/identi tal-Barrani. IlPartit Laburista ma riedx minn Mario i[alli lill-Partit Nazzjonalista GALEA jag[mel mass meeting fi]}ejtun. Il-Qorti dde/idiet li lPN kellu dritt jag[mel mass meeting fi]-}ejtun. Lejlet il-mass meeting partitarji mag[rufa Laburisti kienu mbarraw it-toroq kollha li jag[tu g[a]-}ejtun. IlPulizija ma waqqfuhomx. Dakinhar tal-mass meeting kriminali Laburisti ng[aqdu mal-pulizija. Sparaw u sawtu bla [niena lil partitarji Nazzjonalisti. Jiem wara, fl-1 ta’ Di/embru 1986, carcade b’partitarji Laburisti mag[rufa sparaw fuq il-Ka]in Nazzjonalista ta’ {al Tarxien. Ftit ;ranet wara, fil-5 ta’ Di/embru 1986, inqatel Raymond Caruana. Fil-ka]in Nazzjonalista tal-Gudja. Wara rri]ulta li l-istess arma li ntu]at fil-carcade Laburista biex sparaw fuq il-ka]in Nazzjonalista ta’ {al Tarxien, kienet qatlet lil Raymond Caruana. Minflok ma investigaw dan id-delitt bis-serjetà, ilpulizija g[amlu frame up. :ie akku]at ra;el inno/enti. Pietru Pawl Busuttil, ra;el tal-familja, minn {al Safi. Kien Nazzjonalist. L-arma li qatlet lil Raymond Caruana kienet tpo;;iet fir-razzett tieg[u. Wara, ilQorti kienet illiberatu. Kienet ikkonfermat li dan kien frame up. Fl-elezzjoni tad-9 ta’ Mejju 1987 Nazzjonalisti }wieten ma t[allewx jivvutaw. Issawtu bla [niena minn partitarji Laburisti mag[rufa. Fost dawk imsawta kien hemm ommi, missieri u o[ti. Kien hemm ukoll g[add ta’ partitarji Nazzjonalisti }wieten o[rajn li dakinhar ;ew imsawta. Il-pulizija m’g[amlu xejn. Hawn min jg[id li dawn huma stejjer tal-passat. Ma naqbilx. Dawn huma wkoll stejjer tal-pre]ent. U jista’ jkun tal-futur ukoll. U[ud mill-eks ministri Laburisti li kienu ppermettew dawn il-[ni]rijiet illum g[adhom Membri Parlamentari tal-Partit Laburista. G[ada, jekk jitla’ l-Labour, dawn jer;g[u jkunu ministri. Int komdu ter;a’ tafdahom?
?ajta…
Il-Partit Laburista kellu b]onn jimpjega messa;;ier. G[amlu avvi] biex min hu interessat japplika. Fredu, Laburist minn ;uf ommu, applika. Kien ilu [ajtu kollha ja[dem g[all-partit. Deherlu li l-job kellu jkun tieg[u bi dritt. Idde/ieda li jmur f’ras il-g[ajn. G[amel appuntament mal-Leader Joseph Muscat. “Imma int g[andek /ertifikati Fred?” staqsieh Joseph. “Da]gur li g[andi. Kemm trid g[andi /ertifikati. Ara jien kont fid-dimostrazzjoni ta’ Karmenu Mifsud Bonnici meta konna waqafna nkissru l-Kurja. Kont wie[ed milli kissirt id-dar ta’ Fenech Adami. Kont wie[ed milli [raqt it-Times. Kissirt xi tmien ka]ini talPartit Nazzjonalista. Kont fil-carcade Laburista meta waqafna nisparaw fuq il-ka]in Nazzjonalista ta’ {al Tarxien. Fit-tie; ta]-}ejtun sparajt fuq il-pulizija. Kont wie[ed milli sawwatt lin-Nazzjonalisti fi]-}ejtun. Kont wie[ed...” “}omm, ]omm. Ieqaf. Jiddispja/ini imma ma nistax nag[tik il-job,” waqqfu [esrem Joseph Muscat. “G[aliex?” staqsieh Fredu ma[sud . “G[ax int over qualified,” wie;bu Joseph .
L-annimali fit-toroq Kul[add jag[mel g[ag[a meta jinstab xi kelb maqtul. Hu minnu li affarijiet b[al dawn ma jag[mlux sens, laktar ma’ dawk in-nies li lillannimali j[obbuhom tabil[aqq. U wkoll li kieku; lannimali ma g[andhomx jin[aqru. Mill-banda l-o[ra ma n[ossx li g[andna nittrattaw lill-annimali b[allikieku kienu bnedmin! Ng[id g[alija ma n[obb na[qar xejn u lil [add, i]da mbag[ad lanqas irrid nippermetti ]-]ejjed /erti drittijiet lil dawk li jg[idu li j[obbu lillannimali. B’dan m’iniex nirreferi g[al dawk li fi djarhom jikkuraw u jie[du [sieb lil qtates u klieb. Dawk g[andu jkollhom, u g[andi kull rispett lejhom. Nibda l-ewwel bl-aktar [a;a li ddejjaqni. Minkejja numru ta’ avvi]i mill-kunsilli lokali, qed naraw numru dejjem akbar ta’ individwi li jo[or;u jduru fit-toroq biex jitimg[u lill-qtates. Jekk dawn i[obbuhom daqshekk, g[aliex ma jo[duhomx fi djarhom u mhux i[amm;u wara l-bibien u t-toroq pubbli/i? Kul[add irid jifhem li l-ikel li ma jittikilx jaf iressaq lill;rieden u b’hekk inkabbru lproblema. Hemm ukoll, li wara li l-qtates jieklu, iridu j[amm;u u mhux sew li
j[amm;u wara l-bibien tannies, jew jin]lu f’xi drive ins u j;iddmu l-garaxx ta’ [addie[or! L-istess g[all-klieb. U wkoll g[al dawk il-klieb ikkurati u mi]muma fid-djar. {afna drabi, numru kbir ta’ sidien jintlem[u [er;in bil-klieb, taparsi b’bor]a f’idejhom, biex jekk i[amm;ilhom barra jne[[uh. I]da jekk kul[add jag[mel dan, kif jista’ xi [add jispjegali li ma tistax tg[addi minn fuq bankina u ma tilma[x il-[mie; tal-klieb! Illum il-;urnata ma tantx fadal klieb ji;;errew fit-toroq, g[ax malajr ikunu rappurtati u mi;burin. Li ]gur fadal huma l-ammont kbir ta’ qtates li tarahom fil-;onna u f’artijiet
]dingati. F’numru kbir ta’ ;onna pubbli/i, wie[ed jilma[ ukoll kaxxi tal-injam u tal-kartun, biex il-qtates ikollhom fejn jistkennu. Sa rajt numru minnhom bl-im[added fihom. Araw ftit fiex waslu /erti bnedmin! U addio l-irwejja[ pessmi li jkollok ixxomm, int u timxi min-na[a g[all-o[ra ta’ ;nien ‘suppost u taparsi’ pubbliku. G[ad irridu nispi//aw li /erti ;onna jkunu riservati g[all-qtates! Li wie[ed jiggosta u j[obb xi [a;a hi sewwa, i]da li biex jag[mel dan ikun ta’ dannu g[al [addie[or... hemm prezz li g[andu jit[allas. Guido Borg
Il-Furjana
Mu]ika operistika tal-og[la livell F’temp ta’ xahar G[awdex ipprodu/a mu]ika operistika ta’ livell tassew g[oli u dan ;ara fir-Rabat. L-ewwel matul ix-xahar ta’ Ottubru meta ]-]ew; teatri ewlenin li g[andna paxxew lill-pubbliku Malti u G[awdxi b’]ew; opri tassew sbie[ li [allew lil kul[add sodisfatt mill-aspetti kollha. Ta’ dan [aqqhom prosit il-managements tatteatri Astra u Aurora, li jie[du bis-serjetà u bl-akbar professjonalità dawn i]-]ew; appuntamenti annwali li issa niesna saret tistenniehom daqskemm tistenna l-festa talpatrun jew tal-patruna. Finnofs ikun hemm eluf kbar ta’ ewro u sogru u allura wie[ed irid jg[id grazzi lil tant voluntiera u partitarji li jag[mlu xhur ja[dmu fuq is-sett u jattendu g[all-provi kif ukoll lil [afna sponsors li jg[inu f’din l-attività. Wara l-ista;un talfesti, G[awdex ikun xi ftit kwiet u allura din l-attività operistika ter;a’ t[arrek xi ftit
il-mutur tal-ekonomija, iktar u iktar b[alissa meta hemm barra g[addej maltemp qawwi li ma hux qed ikag[barna wisq, grazzi g[all-idejn sodi li qed imexxuna. Intant wara s-su//ess ta’ dawn i]-]ew; opri, il-managements di;à tefg[u [arsithom lejn is-sena ddie[la u di;à bdew il-kuntatti g[a]-]ew; opri li jmiss u jekk ma ni]baljax di;à xxandru xi ismijiet. I]da ma xtaqtx nag[laq dan il-kapitlu ming[ajr ma nifra[ ukoll lil Classique Foundation g[allGrand Operatic Concert li ppre]entat fit-Teatru tal-Opra Aurora, ir-Rabat, nhar is-Sibt 19 ta’ Novembru u li g[alih g[al darb’o[ra kienu pre]enti mijiet kbar li g[andhom g[al qalbhom il-mu]ika operistika. Is-surmast ]ag[]ug[, direttur u fundatur ta’ din ilClassique Foundation, Mro Joseph Debrincat, wera tassew xi jsarraf meta dderie;a l-Orkestra
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Filarmonika Nazzjonali f’siltiet operisti/i tassew sbie[ u kultant [afna delikati, bissehem ukoll ta’ ]ew; solisti Taljani li dehru fl-aqwa teatri tad-dinja, is-sopran Alessandra Rezza u t-tenur Francesco Anile. Dawn interpretaw siltiet min-Norma ta’ Bellini, mill-Forza del Destino ta’ Giuseppe Verdi, mill-Adriana Lecouvreur ta’ Cilea, mill-Carmen ta’ Bizet, mill-Faust ta’ Gounod, millCavalleria Rusticana ta’ Mascagni, u minn diversi awturi o[ra b[al Leoncavallo, Giordano, Puccini (tant g[al qalb il-Mro Debrincat), u Ponchielli, ilkoll kemm huma popolari [afna mad-dilettanti tal-opra. Dan kien is-sitt kun/ert talClassique Foundation sa mittwaqqif tag[ha fis-sena elfejn, meta kienet fet[et din it-triq ta’ su//ess b’Celebrity Concert fil-knisja katidrali. Joe M. Attard Ir-Rabat, G[awdex
{ajku - 393 minn Oliver Friggieri Imut poeta, u l-poe]iji tieg[u jikbru fuq qabru.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
18 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-MALTEMP FINANZJARJU
L-ECB> Possibbiltà ta’ spinta akbar kontra d-dejn Il-Kap ;did tal-Bank ?entrali Ewropew (ECB) indika li l-istituzzjoni tieg[u lesta tie[u azzjoni aktar qawwija fil-konfront tal-kri]i tad-djun li [akmet fiz-zona ewro u f’ka] li l-mexxejja politi/i Ewropej, il-;img[a d-die[la, jaqblu dwar kontrolli g[all-ba;it aktar ‘ri;idi’ f’din iz-zona ta’ sbatax-il Stat. Sadattant, Mario Draghi pin;a xenarju negattiv g[assistema bankarja meta jemmen li l-unjoni monetarja u ekonomika te[tie; ftehim fiskali ;did jew a;;ornament fundamentali tar-regoli u limpenji fiskali komuni li da[lu g[alihom il-gvernijiet taz-zona ewro. Skont Draghi, ftehim fiskali ;did u vi]joni soda g[at-tul ta]-]mien huma importanti [afna biex iz-zona ewro tirba[ lura l-kredibbiltà mas-swieq. U waqt li Mario Draghi ma spe/ifikax l-azzjoni li jista’ jie[u l-ECB, l-istituzzjoni tieg[u tinsab ta[t pressjoni kbira, mis-swieq u mil-lat politiku, biex tixpruna x-xiri tal-bonds tal-gvernijiet tazzona ewro – jew tislef ilfondi lill-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) [alli
jappo;;ja pajji]i problemati/i b[all-Italja u Spanja. Dan meta l-Bank ?entrali Ewropew qed ja[seb ukoll biex ja[dem ‘fi [dan ilkriterji’ tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea u meta l-aktar aspett importanti hu li jiffunzjonaw mill-;did il-linji talkreditu li spi//aw iffri]ati. Mario Draghi, li ilu xahar biss fil-kariga, irid jid[ol g[al u[ud mill-aktar de/i]jonijiet diffi/li tul ittnax-il sena li ilha stabbilita l-ewro; bl-ECB jaf sew iddiffikultajiet li qed jiffa//jaw il-banek tal-Ewropa, min[abba, fost o[rajn, ilpressjoni fuq il-bonds sovrani. It-Trattat tal-UE ma jippermettix li l-Bank ?entrali Ewropej jiffinanzja lillgvernijiet direttament jew li jislef il-fondi liz-zona ewro b[ala ‘l-a[[ar g[a]la fi kri]i’. G[aldaqstant, l-Uffi/jali talUE qed ja[dmu fuq il-mezzi li jappo;;jaw il-pajji]i li jinsabu ta[t pressjoni mis-swieq u permezz tal-IMF. Il-kri]i tad-dejn fiz-zona ewro illum g[alqet sentejn, bl-investituri qed iwarrbu mis-suq tal-bonds u b’numru ta’ stati qed jiffa//jaw ri/essjoni.
Mario Draghi (Reuters)
U waqt li lbiera[ kien hemm domanda kbira (waqt irkant) g[all-bonds ta’ Spanja u Franza, il-Gvern ta’ Madrid kellu j[allas img[ax og[la ta’ ’l fuq minn [amsa fil-mija fuq djun g[al perijodi li jvarjaw minn erba’ sa sitt snin. Il-Mexxejja tal-UE fid-9 ta’ Di/embru jibdew summit kru/jali g[all-futur taz-zona ewro u meta l-:ermanja qed tinsisti g[al ftehim dwar bidliet fit-Trattat li je]er/itaw
poteri ta’ veto fil-konfront tal-ba;its nazzjonali (fizzona) li jabbu]aw mir-regoli Ewropej stabbiliti. I]da s-sitwazzjoni potenzjali fejn il-Kummissjoni Ewropea tista’ ti/[ad g[al ba;it ta’ pajji] qabel jitressaq quddiem il-Parlament hi kontroversjali wisq g[all-Fran/i]i li qed ja[dmu mal-:ermanja fuq proposti kon;unti li suppost jitressqu lis-sie[ba talUE il-;img[a d-die[la. Il-Polonja, intant, appo;;jat l-inizjattiva tal-:ermanja g[al bidliet fit-Trattat tal-UE li tippermetti integrazzjoni fiskali akbar. I]da g[alkemm il-Pollakki jippreferu dan minn passi li jinvolvu biss il-pajji]i ‘filqalba’ taz-zona ewro, il-Prim Ministru tal-Polonja Donald Tusk sejja[ biex l-ECB ikollu rwol akbar fl-impenn g[allkontroll tad-dejn sovran minkejja r-re]istenza tal:ermanja li hi l-akbar ekonomija fiz-zona ewro. Il-Polonja ma tifformax parti miz-zona ewro u tinkwieta li tispi//a esklu]a midde/i]jonijiet li jittie[du fi [danha. B’hekk ukoll ilPollakki jib]g[u li jin]ammu lura f’ka] ta’ de/i]jonijiet li jirri]ultaw fi spinta akbar lejn
l-integrazzjoni g[al grupp spe/ifiku ta’ pajji]i (taz-zona). Tard ilbiera[, il-President ta’ Franza Nicolas Sarkozy fassal il-vi]joni tieg[u g[allintegrazzjoni akbar taz-zona ewro waqt diskors fil-belt ta’ Toulon fejn tenna l-[tie;a li Franza u l-:ermanja ji;bdu listess [abel biex ja//ertaw listabbilta fil-qalba talEwropa. Sarkozy, nhar it-Tnejn, jiltaqa’ mal-Kan/illier tal:ermanja Angela Merkel fejn mistennija jfasslu l-proposti dwar il-mi]uri li ja//ertaw ilfutur tal-ewro. Il-President Fran/i] wissa, sadattant, li pajji]u ‘ilu jonfoq i]-]ejjed g[al g[exieren ta’ snin’, fost enfasi li Franza m’g[andhiex i//edi g[assovranità fuq il-fruntieri u limmigrazzjoni. Fl-istess [in, Sarkozy qal li l-konver;enza ekonomika tinvolvi triq twila u diffikultu]a u li l-ewro ma jistax ikompli je]isti ming[ajr l-unjoni fissa tal-ekonomiji taz-zona. G[aldaqstant, il-President Fran/i] qed i[e;;e; g[al dixxiplina fiskali aktar stretta fejn il-pajji]i li ma jilqg[ux lobbligi tag[hom ikollhom jiffa//jaw is-sanzjonijiet iebsa.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 19
Pulizija jg[asses l-in[awi barra l-Ambaxxata Iranjana fi/-/entru ta’ Londra (Reuters)
IL-KRI}I TAL-IRAN
L-UE tissikka l-morsa fuq ir-re;im f’Tehran L-Unjoni Ewropea qablet li timponi sanzjonijiet ;odda g[al 39 uffi/jal u 141 kumpanija Iranjani min[abba l-programm nukleari kontroversjali li qed jinsisti bih ir-re;im fundamentalista I]lamiku f’Tehran. Kelliema g[all-UE sostnew li s-sanzjonijiet jinkludu l-iffri]ar ta’ assi u projbizzjonijiet g[allivvja;;ar – bil-Ministri g[allAffarijiet Barranin Ewropej li ltaqg[u fi Brussell qablu wkoll biex ja[dmu fuq mi]uri o[rajn li jistg[u jolqtu lis-settur talener;ija Iranjan. Dan wara li rapport tanNazzjonijiet Uniti li [are; jiem ilu rrefera spe/ifikament g[allimpenn ta’ Tehran li ji]viluppa l-armi atomi/i. Il-Kunsill tal-Ministri qabel li je]amina u ‘jikkordina massie[ba internazzjonali’ rigward mi]uri addizzjonali li jaffettwaw lis-sistema finanzjarja tal-Iran minbarra li jolqtulu wkoll lis-settur tattrasport. Aktar kmieni fil-jum ir-Renju Unit kien enfasizza l-[tie;a ta’ sanzjonijiet aktar sodi min-na[a tal-UE g[ar-re;im Iranjan waqt li /-?ina wissiet kontra ‘azzjonijiet xprunati millemozzjoni’ u li jistg[u jaggravaw is-sitwazzjoni di;à ta[raq bejn Londra u Tehran.
Il-Ministru Britanniku g[allAffarijiet Barranin William Hague intant insista li s-sej[a ta’ pajji]u ma kellhiex x’taqsam mal-assedju ta’ nhar it-Tlieta minn folol ta’ nies kontra l-Ambaxxata tar-Renju Unit fil-kapitali Iranjana. Ir-Renju Unit nhar l-Erbg[a g[alaq l-Ambaxxata Iranjana f’Londra waqt li ke//a lillistaff diplomatiku kollu ta’ din il-missjoni. Kelliema Britanni/i spjegaw li lazzjonijiet Iranjani ta’ nhar itTlieta ‘dehru li kienu kordinati’ u ma setg[ux isiru ming[ajr il-kunsens talawtoritajiet I]lami/i f’dak ilpajji]. Min-na[a tag[hom uffi/jali fi Brussell ukoll qalu li l-a[[ar sanzjonijiet kontra l-Iran ma kenux marbuta mal-assedju fuq l-Ambaxxata Britannika, i]da l-Ministri tal-UE kkundannaw l-attakki ta’ nhar it-Tlieta u, ming[ajr ma spe/ifikaw, sostnew li l-Unjoni g[andha twie;eb ‘bil-mi]uri xierqa’. Min-na[a tag[ha, ir-Russja lbiera[ qalet li ]-]ieda fittensjoni u l-pressjoni min-na[a tal-Punent qed itellfu lpotenzjal li l-Iran, ’il quddiem, jikkopera mal-impenji inti]i biex ja//ertaw li r-re;im f’Tehran mhux qed ja[dem g[all-kisba tal-armi nukleari.
L-ebda attakk imminenti min-na[a ta’ I]rael Il-Ministru tad-Difi]a I]raeljan Ehud Barak qal li filwaqt li pajji]u mhux qed ja[seb f’xi attakk imminenti fuq l-Iran, lg[a]liet kollha ‘jibqg[u fuq il-mejda’ biex iwaqqfu l-allegati attentati mill-Istat fundamentalista lejn l-i]vilupp ta’ armi nukleari. Barak spjega li g[alkemm I]rael m’g[andu l-ebda intenzjoni li jid[ol g[al azzjoni militari kontra l-Iran, ‘[add m’g[andu jikkunsidra li pajji]u seta’ spi//a paralizzat bil-bi]a’. Il-Ministru kompla li I]rael je[tie; ja[dem bil-kwiet u bil-kalma g[ax m’hemm l-ebda [tie;a g[all-gwerer kbar. Ehud Barak ;ie intervistat l-g[ada li l-:eneral Martin Dempsey, b[ala /-Chairman tal-Joint Chiefs of Staff tal-Istati Uniti, qal li ‘ma jafx’ jekk l-I]raeljani, fil-fatt, jaslux biex ji;bdu l-attenzjoni ta’ Washington f’ka] li jidde/iedu tassew li jwettqu xi attakk fuq l-Iran.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
20 A[barijiet ta’ Barra IS-SIRJA
Jispi//aw mira ta’ sanzjonijiet
Dimostrant bil-megaphone waqt rally ta’ protesta quddiem il-Parlament ta’ Ateni (Reuters)
IL-GRE?JA
Azzjoni o[ra kontra l-awsterità Il-unions Griegi li jirrappre]entaw madwar 2.5 miljun [addiem (ji;ifieri nofs il[addiema tal-pajji]) mexxew strajk ;enerali ie[or ta’ 24 sieg[a bi protesta g[all-mi]uri ;odda tal-awsterità li se ‘jg[abbu l-mi]erja’ fuq poplu li qed isofru minn telf ta’ xog[ol, qtug[ fis-salarji u ]idiet qawwija fit-taxxa. Dan kienet l-ewwel ‘e]ami’ g[all-Prim Ministru teknokratiku Lucas Papademos wara li l-Mexxejja tal-Ewropa approvaw fondi ta’ tmien biljun ewro g[all-Gre/ja biex tkun tista’ taqdi l-[ti;iet immedjati b[ala stat.
Sadattant, l-iskejjel filGre/ja ma fet[ux, bl-isptarijiet ibba]aw fuq staff ta’ emer;enza u s-servizzi tal-ferroviji sfaw paralizzati. Fl-istess [in, is-sit tal-Akropolis, attrazzjoni ewlenija f’Ateni, kienet mag[luqa g[at-turisti. Issie[bu wkoll fl-azzjoni, ittobba, il-;urnalisti, l-impjegati tal-banek u l-[addiema inkarigati mill-;bir tal-iskart – b’eluf ta’ dimostranti jie[du sehem f’sensiela ta’ rallies u mar/ijiet fl-in[awi /entrali tal-kapitali. Il-[addiema f’dan il-pajji] m’humiex lesti li ja//ettaw ‘ba;it li se joqtolhom bil-;u[’ – bir-riformi g[all-awsterità
jkunu parti mill-ba;it tal-2012 li l-Parlament Grieg g[andu japprova dan ix-xahar. Waqt li l-poplu jesprimi lg[adab g[all-’medi/ina morra’ li ;iet imposta b[ala kundizzjoni g[all-bailout tal-Gre/ja, il-kapijiet tal-unions irreferew dwar ‘sitwazzjoni katastrofika g[all-[addiema u li da[[let pajji]hom fi sqaq’. Min-na[a tag[hom, osservaturi barranin qalu li l-azzjonijiet qed itellfu l-isforzi ta’ Papademos li jrid ja//erta lillkredituri li l-Gre/ja die[la b’serjetà g[as-sagrifi//ju fiskali li wieg[det minkejja limpatt negattiv g[all-poplu.
IZ-ZONA EWRO
}mien diffi/li anki g[all-manifattura L-i]vilupp tal-manifattura fiz-zona ewro, f’Novembru, naqas bl-aktar rata mg[a;;la tul dawn is-sentejn –skont l-indi/i tal-Markit; entità mag[rufa g[all-ist[arri; fl-oqsma tal-kummer/. L-a[[ar statistika turi li l-attività fis-settur matul ix-xahar li g[adda naqset minn 47.1 filmija (f’Ottubru) g[al 46.4 fil-mija – b’din tkun irraba’ xahar fejn i/-/ifri waqg[u ta[t il-[amsin filmija. Anki l-produzzjoni (fil-qasam tal-manifattura) fil-:ermanja naqset bl-aktar rata mg[a;;la tul dawn is-sentejn, u bl-istatistika g[al Franza tkun l-aktar wa[da baxxa minn :unju tal-2009.
Intant, il-produzzjoni tal-fabbriki fl-Italja naqset g[ar-raba’ xahar konsekuttiv waqt li l-attività industrijali fi Spanja ilha tipprodu/i ta[t il-[amsin fil-mija g[al dawn is-seba’ xhur konsekuttivi. Anki f’dan il-pajji] naqset l-attività fis-settur tal-manifattura li f’Novembru pprodu/iet l-ag[ar /ifri g[al 32 xahar b’konsegwenza tax-xejriet negattivi li qed jaffettwaw l-ekonomija globali. I/-/ifra ta’ 49 fil-mija tindika l-anqas livell ta’ attività minn Marzu tal-2009, fost t[assib li ttnaqqis fl-ekonomija globali kapa/i taffettwa [a]in lid-domanda g[all-prodotti ?ini]i minbarra l-ekonomija ta/-?ina.
... bl-attività tonqos ukoll fi/-?ina Anki fi/-?ina naqset l-attività fis-settur tal-manifattura li f’Novembru pprodu/iet lag[ar /ifri g[al 32 xahar b’konsegwenza tax-xejriet negattivi li qed jaffettwaw lekonomija globali. I/-/ifra ta’ 49 fil-mija tindika l-anqas livell ta’ attività minn Marzu tal-2009, fost t[assib li t-tnaqqis fl-ekonomija globali kapa/i jaffettwa [a]in lid-domanda g[allprodotti ?ini]i – minbarra li j[alli wkoll ir-riperkussjonijiet g[all-ekonomija ta/-?ina.
Il-gvernijiet tal-Unjoni Ewropea qablu li jirrankaw il-pressjoni fuq is-Sirja fejn ]iedu [dax il-entità u tnax-il personalità tar-re;im mallista indikata g[al sanzjonijiet. L-ismijiet ta’ dawn isiru mag[rufa llum meta lkumpanija ta]-]ejt statali tas-Sirja hi indikata b[ala entità prominenti fuq illista. Il-mi]uri huma parti minn inizjattiva aktar determinata tal-Unjoni Ewropea biex i;;ieg[el lill-President tasSirja Bashar al-Assad jirtira l-offensiva militari li ilha g[addejja x-xhur kontra Sirjani li jridu bidla fittmexxija. Sadattant, il-Lega G[arbija po;;iet numru ta’ distinti Sirjani fuq lista ta’ persuni projbiti milli jivvja;;aw lejn l-Istati indikati – waqt li Assad kompla bil-ponn tal-[adid fil-konfront talpoplu. Skont l-a[[ar rapporti mietu tal-anqas sitt persuni meta l-qawwiet ta’ Assad
da[lu fil-belt ta’ Al-Trimsa, fil-provin/ja ta’ Hama, fejn ir-re]istenza kontra r-re;im hi l-aktar qawwija. Dan fost indikazzjonijiet akbar li sSirja tista’ qed tavvi/ina gwerra /ivili meta aktar suldati qed jabbandunaw lArmata ta’ Assad biex jikkumbattu lit-Tmexxija f’Damasku. Il-gvernijiet G[arab u tal-Punent fl-a[[ar ;img[at insistew bil-pressjoni fuq Assad bl-iskop li dan iwaqqaf l-attakki fuq l-ibliet tas-Sirja u jibda ta[ditiet mal-Oppo]izzjoni rigward libertà politika akbar. Hu mifhum, sadattant, li Maher Assad, [u lPresident Sirjan li jikkmanda l-Gwardja Repubblikana ta’ pajji]u, hu mni]]el fuq il-’Lista s-Sweda’ tal-Lega G[arbija – li madankollu ma tinkludix lil Bashar alAssad innifsu. Fl-istess [in, l-Iraq u lLibanu, ;irien tas-Sirja, ma ssi[bux f’din il-kampanja ta’ sanzjonijiet fil-konfront ta’ Damasku.
IL-PAKISTAN
Twissija lill-Istati Uniti Il-Pakistan wissa li jista’ jtemm l-appo;; g[all-gwerra li l-Istati Uniti qed tmexxi kontra t-terrori]mu jekk jer;a’ jispi//a su;;ett g[al attakk b[al ta’ nhar is-Sibt, fejn qawwiet tal-ajru tan-NATO qatlu 24 suldat Pakistani waqt attakk fuq in[awi mal-fruntiera Pakistana mal-Afganistan. U fi ]vilupp li jista’ jkabbar il-kri]i, ]ew; ir;iel Pakistani mietu, ilbiera[, fl-Afganistan, bil-gwardjani tal-fruntiera Pakistani jsostnu li ‘tan-NATO setg[u kienu responsabbli’. Il-Pakistan di;à rtira minn konferenza internazzjonali dwar l-Afganistan li se ssir il-;img[a d-die[la fil-:ermanja b[ala turija ta’ g[adab. Intant, il-Ministru Pakistani g[all-Affarijiet Barrain Hina Rabbani Khar insistiet li l-Gvern tag[ha ]gur ma jittollerax aktar in/identi b[al ta’ nhar is-Sibt, fejn jixtered aktar demm ta’ militar. IL-BEL:JU
Eqreb lejn gvern... Dan il-pajji] jinsab qrib [afna li jifforma gvern ;did ta’ koalizzjoni, sena u nofs wara l-a[[ar elezzjonijiet ;enerali fost l-ansjetà ;enerali dwar l-effetti tal-kri]i fizzona ewro. Sitt partiti qablu rigward amministrazzjoni ;dida ta[t it-tmexxija tas-So/jalista Elio di Rupo, li jitkellem bilFran/i], meta l-a[[ar xhur kienu anki karatterizzati b’di]gwid fost il-komunitajiet Fran/i]i tal-pajji] u lkomunitajiet Fjammin fejn jitkellmu bl-Olandi]. Il-Bel;ju ilu jitmexxa minn amministrazzjoni temporanja mindu rri]enja l-a[[ar gvern f’April tal-2010 wara li naqas milli jsolvi tilwim fit-
tul dwar id-differenzi lingwisti/i. Fil-fatt, dan il-pajji] waqqaf rekord dinji modern b[ala l-aktar stat li dam nieqes minn amministrazzjoni formali. Intant, il-ferg[at separati (u ta’ denominazzjoni Fran/i]a u Olandi]a) tas-So/jalisti, idDemokristjani u l-Liberali jiem ilu ftiehmu dwar ba;it tal-awsterità li kien l-a[[ar ostakolu kbir qabel setg[u jiffurmaw gvern ;did. Il-partiti lbiera[ kienu anki mistennija japprovaw ftehim ta’ 180 pa;na fost aspettativi li l-gvern ;did jirnexxilu jie[u postu fi kwistjoni ta’ jiem ladarba jsiru laqg[at tal-partiti fi tmiem il-;img[a.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
26 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flAVVI}I POLITI?I SANTA LU?IJA. Diskussjoni dwar
il-Ba;it mas-Segretarju Parlamentari, Deputat u Kandidati tar-raba’ distrett, organizzata mill-Kumitat Sezzjonali PN, illum il-:img[a, 2 ta’ Di/embru fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN, Santa Lu/ija.
ROBERT ARRIGO. Diskussjoni dwar il-Ba;it mal-Assistent Parlamentari Robert Arrigo, g[ada sSibt, 3 ta’ Di/embru fil-5 p.m. flUffi//ju PN, il-G]ira. ROBERT ARRIGO. Diskussjoni dwar il-Ba;it mal-Assistent Parlamentari Robert Arrigo, is-Sibt, 3 ta’ Di/embru fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN, l-Imsida. Wara jkun hemm ri/eviment. {AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a lit-tesserati kollha tal-lokalità li t-Tesseri jistg[u jin;abru mill-Uffi//ju PN tal-lokalità, fil-Pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’il quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali
PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-Kumitat
Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-Kumitat
Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’
Robert Arrigo se jorganizzaw Ikla flokka]joni ta’ g[eluq sninu, illum il:img[a, 2 ta’ Di/embru fil-Lukanda Dolmen, il-Qawra. Mistiedna spe/jali The Beatles Tribute Band UK. Prezz €22 jew €10 g[al min jixtieq jattendi g[all-kun/ert biss.
GEORGE PULLICINO. Il-{bieb
ta’ George Pullicino se jorganizzaw Ikla tal-Milied, g[ada s-Sibt, 3 ta’ Di/embru fit-8 p.m. fil-Lukanda Grand Excelsior. Prezz €25 g[all-kbar u €12 g[at-tfal. G[all-bookings /emplu 21344589 jew 79062222.
L-IM:ARR. Il-Kumitat Sezzjonali
PN se jorganizza Ri/eviment talMilied g[at-Tesserati, g[ada s-Sibt, 3 ta’ Di/embru fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistiedna d-Deputati Nazzjonalisti fuq id-distrett.
{AL TARXIEN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Ikla, g[ada s-Sibt, 3 ta’ Di/embru fit-8.30 p.m. fil-Lukanda BellaVista, il-Qawra. Prezz €19 g[all-kbar u €12 g[at-tfal ta[t it-12-il sena, inku] it-trasport. G[all-biljetti /emplu 99473029 jew 21802550.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde
Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 6 ta’ Di/embru fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David
Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 6 ta’ Di/embru f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21232166, 99462078 jew 79421071.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris Said
se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 7 ta’ Di/embru fit-8.30 a.m. fil-Vineyard Restaurant, ir-Rabat, G[awdex. Min g[andu b]onn trasport i/empel 21558860 jew 79562158.
BEPPE FENECH ADAMI. Il-{bieb
ta’ Beppe Fenech Adami se jorganizzaw Ikla tal-Milied, l-Erbg[a, 7 ta’ Di/embru fit-8 p.m. fil-Westin Dragonara Resort, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ ta[t l-10 snin. G[all-biljetti /emplu 99493491 jew ibg[atu email fuq beppefa@go.net.mt.
IN-NAXXAR. Il-Kumitat Sezzjonali
PN se jorganizza Coffee Morning, lErbg[a, 7 ta’ Di/embru fl-10 a.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €3 u biljetti jistg[u jinxtraw ming[and ilbarman jew /emplu 21414953 jew 98891987.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla tal-Milied, il-{amis, 8 ta’ Di/embru fis-1 p.m. fil-lukanda Maritime
L-APAN se torganizza Ikla tal-Milied Fil-Lukanda San Antonio, Bu;ibba Nhar l-Erbg[a 7 ta’ Di/embru fis-6 p.m. Prezz> €20. G[all-booking /emplu 21521684#99463677 jew 21420513#79040544.
Antonin Hotel and Spa. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal u biljetti jistg[u jinkisbu ming[and il-helpers jew billi //emplu 22985100 jew 99841333.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Ikla g[all-Milied, is-Sibt, 10 ta’ Di/embru fit-8 p.m. fil-lukanda Hilton Malta, San :iljan. Prezz €25 g[all-kbar u €12 g[at-tfal. G[all-bookings tistg[u //emplu 27327302 jew 79927302.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Ikla talMilied, is-Sibt, 10 ta’ Di/embru fis7.30 p.m. fil-lukanda Corinthia San :or;, San :iljan. Prezz €22 g[allkbar u €11 g[at-fal ta’ bejn l-erba’ u t-12-il sena. G[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip
Mifsud se jorganizzaw Ikla, il-{add, 11 ta’ Di/embru fil-lukanda Dolmen, Bu;ibba. G[al aktar informazzjoni /emplu 79729426 jew 21462304.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario
Galea se jorganizzaw Ri/eviment, itTnejn, 12 ta’ Di/embru fil-Garden of Eden, i]-}urrieq. It-trasport jitlaq fis-7 p.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21634462, 21694654, 79369800, 99487102 jew ming[and il-helpers tas-soltu.
NOEL GALEA. Il-{bieb ta’ Noel
Galea se jorganizzaw Ikla, it-Tnejn, 12 ta’ Di/embru fis-7 p.m. filMontekristo Estates, {al Farru;. Prezz €8 g[all-kbar u €4 g[at-tfal ta’ bejn is-7 u t-12-il sena. Tfal ta’ età i]g[ar b’xejn. Biex tibbukkjaw /emplu 99458101, 27602437 jew 21641281, u l-biljetti jitwasslu d-dar.
TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio
Borg se jorganizzaw Dinner Dance tal-Milied, il-:img[a, 16 ta’ Di/embru fil-Montekristo Estates, {al Farru;, limiti tas-Si;;iewi. Prezz €20 g[all-kbar u €9 g[at-tfal ta’ bejn is-7 u t-12-il sena. Il-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers jew billi //emplu 79807644.
SANTA LU?IJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ikla talMilied, il-{add, 18 ta’ Di/embru fillukanda Dolmen, il-Qawra. Prezz €21 g[all-kbar u €12 g[at-tfal ta’ ta[t lg[axar snin. G[all-biljetti, /emplu 99890773 jew 79061034. {A}-}EBBU:. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Ikla talMilied, il-{add, 18 ta’ Di/embru fillukanda Diplomat, Tas-Sliema. Prezz €20 g[all-kbar, €10 g[at-tfal ta’ bejn is-6 u l-10 snin u b’xejn g[al tfal i]g[ar. Biljetti mill-Uffi//ju PN jew /emplu 99892179. Mistieden spe/jali: il-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar, 2012 f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Trasport provdut minn quddiem l-Uffi//ji PN tar-4 Distrett. G[al aktar informazzjoni u biljetti /emplu 99843564 jew 99491069. AVVI}I O{RA RA{AL :DID. Il-Kumitat
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Party g[at-Tfal fil-festi tal-Milied Nhar is-Sibt 17 ta’ Di/embru fit-3.30 p.m. Fid-Dar ?entrali, Tal-Pietà. Prezz: €7 G[all-biljetti /emplu 9947 3932 jew 7960 3401.
Sezzjonali PN se jorganizza Wirja ta’ Presepji u Bambini, bejn it-Tnejn, 12 u s-Sibt, 17 ta’ Di/embru fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat biex jie[u sehem, i/empel jew jibg[at SMS fuq 79224165.
IL-QRENDI. Il-Kumitat Sezzjonali
PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara ttisbi[ u l-immodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.
Uffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu
99804642.
BIRKIRKARA. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. fl-
Uffi//ju PN.
BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895466. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30 p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
27 TABLE TENNIS
Jifta[ l-ista;un tal-akkademja tat-table tennis It-Table Tennis Academy Malta tat bidu g[all-ista;un tag[ha bl-istudenti je//ellaw fil-kompetizzjonijiet lokali. Matul l-ewwel Junior Ranking Tournament organizzat mill-MTTA Matteo Mizzi spi//a fit-tieni post fl-avveniment ta’ ta[t it-13-il sena filwaqt li reba[ il-plate tal-istess kategorija. Marcus Portelli kklassifika b[ala r-rebbie[ tas-serata. L-istudenti talakkademja Steve Bugeja u Andrea Portelli spi//aw ittnejn b[ala semifinalisti flavveniment ta’ ta[t it-18-il sena b’Andrew Gambina jikklassifika fit-tieni post. Nikolai Mercieca reba[ ilplate ta’ dan l-istess avveniment filwaqt li Lachezar Penev baqa’ warajh fit-tieni post. It-tieni MTTA Junior Ranking Tournament kien ukoll wie[ed ta’ su//ess g[all-istudenti tal-Akkademja. Il-kampjonat beda b’Matteo Mizzi jasal sas-semifinali talavveniment ta’ ta[t it-13-il sena filwaqt li Dylan Zammit
ikklassifika fit-tieni post flistess avveniment. Il-plate ta’ ta[t it-13-il sena ntreb[et minn Ryan Paul Camilleri. Andrea Portelli kklassifika fit-tieni post tal-avveniment ta’ ta[t il-15-il sena filwaqt li Matteo Mizzi reba[ il-plate ta’ dan l-avveniment. Andrew Gambina ;ie kklassifikat fittieni post fl-avveniment ta’ ta[t it-18-il sena. It-tieni Senior Ranking Tournament ukoll kellu prestazzjonijiet tajbin millistudenti tat-TTAM. Flavveniment plate, James Camilleri u Marcus Portelli kklassifikaw fl-ewwel u ttieni post rispettivament. Ilkow/ tal-Akkademja Edward Baldacchino klassifika fittieni post kemm fl-ewwel kif ukoll fit-tieni edizzjoni ta’ dan il-kampjonat. Fil-kampjonat nazzjonali 2011-12 wie[ed isib erba’ timijiet li jikkonsistu minn kompetituri li jag[mlu parti mit-TTAM. Dawn huma ‘Tibhar’ (Mario Genovese, Edward Baldacchino, Andrew
Andrea Portelli, Andrew Gambina, Matthew Micallef u Ryan Tabone li rrappre]entaw lil Malta fis-Cyprus Open 2011
Gambina u Alex Soler) u St James Hospital TTT (Andrea Portelli, Daniel Portelli u Marcus Portelli) fid-Divi]joni Premier. Dream Team (Miguel Balzan, Kendrick Chircop u Ryan Tabone) flEwwel Divi]joni u Table Tennis Academy ‘Nimbus’ (Dylan Zammit, Aaron Abela, Ryan Paul Camilleri, Therese Genovese u Dorianne Magri)
:emella;; bejn Ker/em Ajax u Luxol SC Ker/em Ajax FC u Luxol Sports Club se jiffirmaw ftehim ta’ ;emella;; biex jikkonsolidaw ir-relazzjonijiet tajba li di;à je]istu bejn i]]ew; klabbs. G[al din l-okka]joni se jsir programm ta’ attivitajiet mifrux fuq tlett ijiem bejn id9 u l-11 ta’ Di/embru. L-iffirmar uffi/jali tal-;emella;; se jsir f’/erimonja nhar is-Sibt 10 ta’ Di/embru fis-7pm fi/?entru Sportiv Raymond Mercieca, fi Triq Wenzu Mintoff, Ta’ Ker/em. Wara li ]-]ew; klabbs
ilhom jikkooperaw flimkien g[al numru ta’ snin, dan il;emella;; se jg[in lil Ker/em Ajax FC u Luxol Sports Club ikabbru l-kollaborazzjoni bejniethom kemm fis-settur tan-nursery u kif ukoll floqsma tekni/i u amministrattivi. L-ewwel frott ta’ dan il;emella;; mistenni jkun ta[ri; u esperjenza barra minn Malta g[all-kow/is mi]]ew; klabbs. Ker/em Ajax FC se jorganizzaw ikla tal-Milied g[allplejers u partitarji nhar il-{add
18 ta’ Di/embru fil-Lukanda Ta’ ?en/ f’nofsinhar. L-iskop ewlieni tal-klabb g[al dan l-ista;un huwa rreb[ tal-kampjonat tat-Tieni Divi]joni. G[alhekk il-kumitat i[e;;e; lill-membri u l-
partitarji sabiex ikomplu jkunu qrib it-tim u jikkonkorru g[al dawn l-attivitajiet [alli tkompli tikber l-atmosfera po]ittiva li g[andha twassal g[as-su//ess finali. Aktar informazzjoni tinkiseb billi //emplu 99449800 jew inkella ]uru l-klabb fi Triq Wenzu Mintoff, Ta’ Ker/em.
fit-Tieni Divi]joni. Dawn la[[ar erba’ plejers Maltin marru jikkompetu fl-Open ta’ ?ipru. Tlieta minn dawn ilplejers li jiffurmaw parti millAkkademja huma: Andrea Portelli u Ryan Tabone filJunior’s Team u Andrew Gambina b[ala parti misSenior’s Team. Il-qofol ta’ din il kompetizzjoni kien il-log[ba bejn
Malta u ta’ ?ipru bil-plejers Maltin jirb[u 3-1. Matul ilperjodu tal-Milied lAkkademja qed tifta[ il-bibien tag[ha g[all-plejers ;odda u qed tfittex tfal li jixtiequ jirnexxu f’dan l-isport Olimpiku. Dawk interessati jistg[u jikkuntattjaw lAkkademja fuq info@tabletennisacademy. com jew i/emplu 79591799.
BASKETBALL
Akkademja ;dida tal-basketball Il-klabb ta’ Phoenix SC [abbar li din il-;img[a dawn se jift[u l-akkademja tal-basketball li se tilqa’ tfal ta’ ta[t l-14il sena. Is-sessjonijiet ta’ ta[ri; se jsiru kull ;img[a u kull min jattendi g[al dawn is-sessjonijiet se jing[ata basktijiet, [wejje; u apparat. Is-sessjonijiet ta’ ta[ri; isiru kull nhar ta’ Sibt fid-9am u dawn se jsiru fil-gym tal-MCAST ta’ Ra[al :did. Din l-akkademja se titmexxa minn Phoenix SC b’kollaborazzjoni ma’ PAVI. G[al aktar dettalji wie[ed jista’ j]ur is-sit www.psc.com.mt, jibg[at email fuq info@psc.com.mt jew i/empel 79449359.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
28 Sport IASC
Burmarrad jiksbu reb[a minima fuq Bir]ebbu;a Burmarrad AFC..............1 Bir]ebbu;a T....................0
Il-kow/ tat-tim Nazzjonali Ingli], Fabio Capello
TRASFERIMENTI
Capello jista’ jibqa’ jmexxi lill-Ingilterra Il-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli], Fabio Capello jista’ jibqa’ jmexxi lit-tim anke wara l-edizzjoni tal-Euro 2012. Il-kuntratt tal-eks kow/ ta’ Roma, Milan u Juventus jintemm fis-sajf li ;ej u b’hekk [afna sostnew li dan hu l-a[[ar /ans biex irebba[ lit-tim Ingli] tournament internazzjonali. Fix-xhur li g[addew kien hemm anke membri fi [dan l-FA Ingli]a li kkonfermaw li Capello se jmexxi lit-tim sa wara l-edizzjoni li se ssir flUkrajna u l-Polonja. Madankollu, fl-a[[ar jiem, id-Direttur tal-FA, Trevor Brooking tkellem dwar il-possibbiltà li Capello sa[anistra jibqa’ mat-tim wara l-2012 jekk l-Ingilterra tirba[ il-Euro. “Il-kuntratt ta’ Capello jintemm fis-sajf u dak hu l-pjan imma ma tistax tg[id x’ji;ri. Jekk nirb[u t-tournament u jkollna nag[]lu jekk nibqg[ux na[dmu b’Capello jkolli ng[id li tkun ‘problema’ sabi[a. Ilna ma nirb[u g[al kwa]i 40 sena u bla dubju rridu mmoru a[jar milli morna fl-a[[ar tournament,” qal Brookings. Brookings kien qed jirreferi g[all-avventura talIngilterra fit-Tazza tad-Dinja tal-2010. It-tim, dakinhar, kien ;ie eliminat mill-:ermanja f’partita li kienet mimlija kontroversja min[abba li t[assar gowl ta’ Lampard g[al xejn b’xejn. “G[alissa mhux se noqog[du na[sbu fuq ilkuntratt ta’ Capello. L-ewwel nilag[bu fil-Euro u nidde/iedu wara,” temm jg[id Brookings. Minkejja li Brooking ta x’jifhem li jista’ jag[ti l-ka] li Capello jkun konfermat b[ala kow/ talIngilterra dan ukoll ammetta li jixtieq jara kow/ Ingli] imexxi lill-pajji]. “Jekk in;ibu kow/ Ingli] inkunu qed nag[tu messa;; po]ittiv. Nemmen li de/i]joni b[al din tag[ti messa;; po]ittiv i]da l-
FA g[adha lanqas biss taf kemm hemm kandidati la darba jwarrab Capello,” qal Brookings. Brookings ikkonferma l-ispekulazzjonijiet li ilhom jg[idu li l-kow/ ta’ Tottenham, Harry Redknapp jista’ jkun il-kow/ li jimla l-post vakant ta’ Capello. “M’g[andix dubju li Harry (Redknapp) ikun wie[ed mill-kandidati favoriti li kieku jkun im[ajjar imexxi lill-Ingilterra. Aktar ma joqrob tmiem l-ista;un aktar ikollna idea /ara ta’ min jista’ jmexxi lill-Ingilterrra,” spjega dDirettur tal-FA. Min-na[a tieg[u Fabio Capello di;à r/ieva diversi offerti ming[and klabbs biex jibda ja[dem mag[hom g[all-ista;un 2012-2013. Fost it-timijiet li jixtiequ jakkwistaw is-servizzi ta’ Capello hemm il-klabb Russu ta’ Anzhi. Dan il-klabb, sa ftit xhur ilu ma tantx kienu jafu bih nies i]da minn mindu akkwistaw lil Roberto Carlos u lil Sammuel Eto’o, dawn jixtiequ jkomplu jitjiebu. Il-kuntratt li qed ji;i offrut Capello ming[and Anzhi hu wie[ed kbir min[abba l-fatt li s-sid ta’ Anzhi hu Sheikh biljunarju. Dan di;à akkwista lill-attakkant ta’ Inter, Samuel Eto’o li llum qed jiggwadanja 10 miljun ewro fis-sena. HUGHES – Intant, Mark Hughes jidher li se jie[u post Steve Bruce li tke//a minn ma’ Sunderland nhar l-Erbg[a li g[adda. Minbarra Hughes hemm ukoll favoriti Martin O’Neill. Il-Black Cats reb[u biss ]ew; partiti minn 13 fil-Premier din is-sena u jinsabu fis-16-il post talklassifika, ]ew; punti bog[od miz-zona tarrelegazzjoni. Sorsi qrib Hughes la /a[du u lanqas ikkonfermaw din l-ispekulazzjoni i]da qalu li Hughes hu lest imexxi klabb b’ambizzjonijiet.
Burmarrad kisbu reb[a minima fuq Bir]ebbu;a Tigers f’partita li offriet spettaklu minkejja li ;ie skurjat gowl wie[ed biss. I]-]ew; timijiet marru jistrie[u fi draw ta’ ming[ajr gowls. }ew; minuti mit-tieni taqsima Burmarrad marru filvanta;; permezz ta’ Jeffrey SALIBA. Wara dan il-gowl Bir]ebbu;a bdew jid[lu filpartita bi skop li j;ibu ddraw. Fil-fatt kienu huma li gawdew l-aktar pussess talballun. Madankollu, Burmarrad g[arfu jikkontrollaw lattakki tal-avversarji tag[hom u b’hekk il-partita spi//at bi skor ta’ 1-0 favurihom. Referee: Peter Abela
Reb[a fa/li
{amrun L.........................4 }urrieq W.........................1
{amrun Liberty iddominaw mill-bidu sala[[ar kontra }urrieq Wolves biex [ar;u rebbie[a bi skor ta’ 4-1. Dan lista;un qed ikun wie[ed diffi/li g[al }urrieq u dawn mhux qed jirre;istraw ri]ultati po]ittivi. Sal-ewwel taqsima {amrun kienu di;à ssi;illaw il-partita. Dan g[aliex huma skurjaw tliet gowls. L-ewwel wie[ed wasal wara 13-il minuta log[ob permezz ta’ Stefan SULTANA u tliet minuti wara skorja Kriston THEUMA Fit-23 minuta Jason ATTARD g[amilhom tlieta
u hawnekk il-partita kienet mitmuma. Hekk kif il-partita re;g[et bdiet l-andament baqa’ listess. Fil-55 minuta }urrieq skurjaw gowl ta’ konsolazzjoni permezz ta’ Godfrey CHETCUTI. Dan kien biss mument rari g[ax {amrun ]iedu ie[or permezz ta’ Kriston THEUMA. Dan tal-a[[ar kiseb doppjetta personali. Referee: Joe Camilleri
Senglea dominanti
Senglea Y..........................3 Msida RS...........................0
Din il-partita kellha tkun wa[da bilan/jata, spe/jalment meta wie[ed iqis li ]-]ew; timijiet kienu ;ejjin minn reb[a. Madankollu, Senglea kellhom prestazzjoni brillanti u g[elbu lil Msida 3-0. Din il-partita kienet qed titqies ukoll b[ala konfront dirett min[abba li ]-]ew; klabbs huma favoriti g[arreb[ tat-titlu. Clint ELLUL feta[ l-iskor wara 28 minuta permezz ta’ daqqa` ta’ ras mill-isba[. Dan il-gowl kien l-uniku wie[ed skurjat fl-ewwel taqsima. Hekk kif bdiet ittieni taqsima it-tim ta’ Msida deher li kien g[adu ma[sud bil-gowl ta’ Ellul. Senglea g[amluhom tnejn permezz ta’ gowl skurjat minn Brian AZZOPARDI, gowl li ;ie skurjat fit-38 minuta. L-istess AZZOPARDI re;a’ sab ixxibka fis-46 minuta g[al skor finali ta’ 3-0. Referee: George Pitre
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
Sport 29 FORMULA 1
Vettel se j]omm siequ mal-art I/-champion tal-Formula 1, Sebastian Vettel qal li minkejja li matul dawn la[[ar sentejn iddomina lkampjonati, dan se j]omm siequ mal-art g[ax [add ma jaf x’hemm mistur fil-futur. Is-sewwieq tar-Red Bull reba[ 11 minn 19-il tellieqa matul l-ista;un li g[adu kemm intemm filwaqt li waqqaf rekord ta’ 15-il pole position. Bir-reb[a tat-titlu talista;un li g[adda, Vettel sar li]g[ar sewwieq fl-istorja li qatt reba[ ]ew; titli konsekuttivi. Minkejja su//ess wara l-ie[or, Vettel jaf li fid-dinja tal-isport jinbidel kollox malajr. “ma nafux x’hemm jistenniena fl2012. Fl-isport m’g[andek lebda garanzija li jekk irba[t illum se tirba[ g[ada. Jista’ jag[ti l-ka] li sena o[ra nkunu qed insuqu tajjeb u ma
niksbux ir-ri]ultati li nixtiequ,” spjega Vettel. {afna segwa/i tal-Formula 1 jg[idu li Vettel jag[mel kollox jidher fa/li i]da ssewwieq :ermani] qal li kull darba li jirba[ jew jikseb pole position japprezza l-mument g[ax hu biss ikun jaf kemm [adem biex wasal s’hemm. “Sa ftit tas-snin ilu kont qed insuq mat-Toro Rosso. Niftakarni nibda tlielaq fit-18il post u dak i]-]mien [add ma kien jag[ti kasi. U jekk kont insuq tajjeb u nispi//a fis-16-il post [add ma kien jg[idli prosit. Fl-isport dejjem trid tiftakar minn fejn bdejt,”, kompla /-champion mondjali. Vettel kien pront jenfasizza fuq il-punt li wa[du ma kienx jirba[, i]da s-su//ess tieg[u wasal grazzi g[al tim li dejjem tah karozza tajba. “Ma nqisnix importanti aktar minn [addie[or. Nixtieq
insemmi nies b[al ma huma Adirna Newey (Direttur Tekniku tar-Red Bull) li ja[dem lejl u nhar biex ikolli l-karozza tajba g[al kull Grand Prix,” spjega ssewwieq ta’ 24 sena. “Jien parti minn sistema s[i[a, sistema li jekk parti minnha ma tiffunzjonax ifalli kollox,” temm jg[id Vettel. RAIKKONEN – Intant, Vettel tkellem ukoll dwar Kimi Raikkonen. Dan tala[[ar g[adu kemm [abbar li se jirritorna fil-Formula 1. Skond Vettel Raikkonen se jsibha diffi/li min[abba li mindu irtira mill-isport saru [afna tibdiliet fir-regoli u filkarozzi. Raikkonen, champion fl2007, irtira mill-isport fl-2009 meta dak i]-]mien kien isuq mal-Ferrari. Is-sewwieq millFinlandja beda jsuq filkampjonat tar-Rally i]da issa
I/-champion tal-Formula 1, Sebastian Vettel
se jibda jsuq mal-Lotus Renault GP. “Diffi/li tg[id x’se ji;ri. Michael Schumcher sabha diffi/li minkejja li hu sewwieq kbir. Meta n[ares
lejn il-karozza li kont insuq jien sentejn ilu nara differenza kbira. Anke waqt sta;un jinbidlu l-affarijiet a[seb u ara f’sentejn,” temm jg[id Vettel.
FOOTBALL TALJAN
FOOTBALL INGLI}
Illum Genoa v Milan
Ferguson jitlob sku]a
Illejla f’Genova, jing[ata bidu g[at-13-il ;urnata tal-kampjonat Taljan bil-partita bejn Genoa u Milan. Milan, li attwalment g[addejjin minn mument tajjeb, huma favoriti li ji;bru t-tliet punti i]da partita fil-Marassi hi dejjem wa[da delikata g[al kwalunkwe tim. Milan jistg[u jmorru temporarjament fil-qu//ata tal-klassifika jekk jirb[u min[abba li b[alissa jinsabu ]ew; punti ta[t il-leaders Juventus. Dawn tal-a[[ar nhar il-{add jilag[bu kontra Cesena. EURO 2012
Illum jitilg[u l-poloz tal-fa]i tal-gruppi Illum, fil-belt kapitali tal-Ukrajna, ;ewwa Kiev, se jitilg[u l-poloz tal-fa]i tal-gruppi tal-Euro 2012. I/-/erimonja li se tixxandar fuq PBS, tibda fis-6 p.m. I/-Champions tad-Dinja u tal-Ewropa, Spanja jinsabu flimkien mal-finalisti tat-Tazza tad-Dinja tal-2010, l-Olanda kif ukoll mal-Polonja u mal-Urkajna. Dawn it-tnejn tal-a[[ar se jorganizzaw bejniethom din l-edizzjoni li tibda fit-8 ta’ :unju u tintemm fl-1 ta’ Lulju. L-ewwel urna: Spanja, Olanda, Polonja, Ukrajna It-tieni urna: :ermanja, Italja, Russja, Ingilterra It-tielet urna: Kroazja, Gre/ja, Portugall, }vezja Ir-raba’ urna: Danimarka, Repubblika ?eka, Eire, Franza * L-Ukrajna u l-Polonja, b[ala pajji]i li qed jorganizzaw ledizzjoni di;à tpo;;ew fi Grupp D u Grupp A rispettivament.
Il-kow/ ta’ Man Utd, Alex Ferguson talab sku]a wara li t-tim tieg[u ;ie eliminat millCarling Cup b’telfa f’Old Trafford kontra Crystal Palace. Minkejja li hu veru li Ferguson serra[ it-tim kollu, wie[ed ma stenniex li t-tim ta’ The Championship jelimina li/-champions Ingli]i proprju ;ewwa darhom. “Nisku]a ru[i mal-partitarji g[ax il-prestazzjoni li kellna llejla mhijiex denja g[at-tim tag[na. Ma rridx inne[[i mertu lil Crystal Palace u filfatt nittama li jaslu sal-finali g[ax [admu kemm fel[u biex jirb[u i]da ninsab ferm di]appuntat bin-nuqqas ta’ sforz tat-tim tieg[i,” qal Ferguson. Crystal Palace ]ammew lil Utd fi draw ta’ 1-1 u fil-[in barrani huma re;g[u skurjaw ie[or biex ikkwalifikaw g[as-
semi finali. Intant, Crystal Palace issa jilag[bu kontra Cardiff filwaqt li Liverpool se jaffrontaw lil Man City. Palace u City se jibdew f’darhom fl-ewwel leg li tintlag[ab fil-;img[a tad-9 ta’ Jannar. It-tieni legs jintlag[bu fil;img[a li tibda fit-23 ta’ Jannar. Il-finali ssir fis-26 ta’ Frar ;ewwa Wembley.
VILLAS-BOAS – Il-kow/ ta’ Chelsea, Villas-Boas qal li minkejja li jinsab ta[t pressjoni dan mhux se jitke//a anke jekk Chelsea ji;u eliminati mi/-Champions League. Chelsea, matul issajf, g[amlu minn kollox biex jakkwistaw lill-kow/ li kien qed jitqies b[ala ‘l-Mourinho’ l-;did wara li dan reba[ kampjonat, tazza domestika u
Europa League fi sta;un wie[ed ma’ Porto. Madankollu, s’sissa,VillasBoas xejn ma [alla impressjoni tajba malpartitarji wisq anqas mas-sid Roman Abramovic. Mistoqsi dwar il-futur tieg[u, ilPortugi] qal li jinsab /ert li kemm jekk ji;u eliminati mi/-Champions League kif ukoll jekk ma jirb[ux ilkampjonat xorta jibqa’ jmexxi lill-Blues.
LUCAS – Il-midfielder ta’ liverpool, Lucas Leiva se jkollu jitlef il-kumplament tal-ista;un wara li we;;a’ firreb[a li r-Reds irre;istraw kontra Chelsea. Skont it-tim mediku, dan g[andu [sara kbira fil-cruciate ta’ siequ xxellugija. Din is-sena Lucas beda 12-il partita minn 13 filPremier League.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
30 Sport KAMPJONAT BOV PREMIER
Ikompli d-dwell bejn Valletta u Hibernians Bejn g[ada u nhar il-{add ikompli d-dwell bejn il-leaders Valletta u l-eqreb rivali tag[hom, Hibernians. Dawn ittnejn, fi tmiem il-;img[a li g[addiet, baqg[u mifrudin b’distakk ta’ tliet punti min[abba li reb[u l-konfronti rispettivi tag[hom. Valletta ma kellhom l-ebda diffikultà biex jeg[lbu lil {amrun 4-0 filwaqt li Hibernians g[elbu lil Marsaxlokk b’doppjetta ta’ Steve Pisani. I/-champions setg[u anke reb[u bi skor akbar kieku ma fallewx ilpenalty kontra l-iSpartans. Din il-;img[a jista’ jse[[ e]att il-kuntrarju ta’ dak li ;ara ;img[a ilu. Dan g[aliex ;img[a ilu Hibernians marru punt ta[t Valletta meta reb[u ;urnata qabel u s-City wie;bu b’reb[a konvin/enti. Din id-darba huma Valletta li jistg[u jmorru temporanjament seba’ punti fuq Hibs b’reb[a g[ada kontra Qormi. Dawn tal-a[[ar se jkunu ;ejjin minn telfa mhux daqstant mistennija kontra Balzan. B’hekk Qormi se jfittxu li
jirritornaw g[ar-reb[ u fl-istess [in ikomplu jersqu lejn ir-raba’ post li hu attwalment okkupat minn B’Kara li g[andhom 20 punt. Fil-fatt, huma B’Kara li se jilag[bu kontra Hiberians u b’hekk ir-ri]ultat ta’ dawn i]]ew; partiti se jkollu effett fuq il-;lieda g[ar-raba’ post u fuq il-;lieda g[at-titlu. Roderick Sammut u William Barbosa se jitilfu l-partita li Qormi u Valletta g[andhom kontra xulxin min[abba li dawn it-tnejn huma sospi]i partita kull wie[ed. Rigward il-partita ta’ B’Kara, dawn se jkollhom nieqes lil Moises Avila Perez li hu sospi] ]ew; partiti filwaqt li Paul Fenech u Shaun Bajada huma sospi]i partita. Intant, illejla jilag[bu Mosta kontra Balzan u {amrun kontra Tarxien. Kemm Mosta kif ukoll Balzan se jkunu ;ejjin minn ri]ultati po]ittivi. Balzan reb[u 2-0 kontra Qormi filwaqt li Mosta ]ammew lil Birkirkara fi draw ta’ ming[ajr gowls. Dan kien ir-raba’ draw g[al Mosta dan lista;un.
G[at-tim tal-qieg[, Mosta, se jkun nieqes Sheldon Grech li hu sospi] log[ba. Wie[ed irid jara x’se tkun irreazzjoni ta’ {amrun wara li dawn tilfu kemm kontra Valletta kif ukoll kontra Balzan fl-a[[ar [ar;iet tag[hom. Ir-reazzjoni jridu jag[mluha kontra Tarxien li tilfu l-a[[ar partita tag[hom kontra Floriana b’gowl ta’ Grabowski. G[al {amrun se jkun nieqes il-midfielder Massimo Grima li hu sospi] log[ba. Wie[ed jista’ jqis din ilpartita konfront dirett min[abba li ]-]ew; timijiet huma mifrudin b’punt wie[ed biss. {amrun qeg[din fl-10 post u Tarxien post warajhom. Telfa g[al wie[ed minn dawn tkompli tkabbar ilqag[da rigward relegazzjoni. Partita interessanti se tkun dik bejn Sliema u Floriana g[ada f’Ta’ Qali. Sliema se jkunu ;ejjin minn ]elqa ta’ 1-1 kontra Mqabba filwaqt li Floriana ;ejjin minn reb[a minima kontra Tarxien. Intant, l-ewwel partita ta’ nhar il-{add se tkun bejn
Azzjoni mill-partita Sliema v Floriana tal-ewwel rawnd li ntemmet 1-0 favur il-Wanderers
Mqabba u Marsaxlokk filwaqt li dik li ttemm l-14-il ;urnata tal-kampjonat se tkun bejn Hibs u Qormi. Mqabba, li g[andhom 12-il punt, jittamaw li jeg[lbu lil Marsaxlokk li qeg[din fid-disa’ post b’punt inqas minnhom. Mqabba ;ejin minn draw tajjeb ta’ 1-1 kontra Sliema filwaqt li Marasaxlokk ;ejjin minn telfa kontra Hibs.
Il-programm
Illum Victor Tedesco Std 6 pm – Mosta v Balzan Y. 8.15pm – {amrun S. V Tarxien R. G[ada Ta’ Qali 2 pm – Sliema v Floriana 4 pm – Qormi v Valletta Il-{add Kordin 2 pm – Mqabba v Marsaxlokk 4 pm – Hibernians v Birkirkara
MFA
Il-protest ta’ Birkirkara mhux milqug[ Il-Bord tal-Protesti tal-MFA ma laqax il-protest li g[amel dan it-tim wara li fis-6 ta’ Novembru tilef 3-2 kontra Tarxien Rainbows. Il-Karkari]i kienu pprotestaw min[abba li fis-66 minuta r-referee ordna throw-in favur Tarxien. Hekk kif il-plejer ta’ Tarxien kien qed jag[ti t-throw-in, kien hemm plejer ie[or ta’ B’Kara li kien qed ine[[i ballun ie[or li kien fil-grawnd. Dan wassal biex attakkant ta’ Tarxien kien wa[du fl-azzjoni tal-gowl li ta t-tliet punti lil Tarxien. Kien Rodrigo Andreis Galvao li skurja l-gowl de/i]iv. Din idde/i]joni tfisser li B’Kara jibqg[u b’20 punt fir-raba’ post talklassifika. Min-na[a tag[hom, Tarxien g[andhom 10 punti u qeg[din fil-11-il post tal-klassifika, po]izzjoni qabel Mosta li jinsabu fil-qieg[.
Azzjoni mill-partita tas-6 ta’ Novembru bejn B’Kara u Tarxien
IN-NAZZJON Il-:img[a, 2 ta‘ Di/embru, 2011
Sport 31 EUROPA LEAGUE
Il-leaders ta’ kull grupp ma jitilfux Il-leaders ta’ kull grupp, minbarra Stoke, komplew jirb[u biex komplew isa[[u posthom fl-ewwel post talgrupp rispettiv tag[hom. G[al darba o[ra, l-ebda tim Ingli] ma rnexxielu jikseb tliet punti g[ax Stoke u Fulham ;ew draw u tilfu rispettivament. Anderlecht huma lpuniku tim b’punti massimi wara [ames partiti. – Lazio ma rnexxielhomx jirb[u l-konfront dirett barra minn darhom kontra Vaslui hekk kif ;ew draw 0-0. I]-]ew; timijiet kellhom [ames punti kull wie[ed u qeg[din it-tieni filgrupp. Dan ifisser li kollox se ji;i de/i] fl-a[[ar ;urnata. Intant, il-leaders Sporting reb[u 2-0 kontra Zurich filProtugall b’gowls ta’ WOLFSWINKEL u BOJINOV. – Quaresma ta’ Besiktas kien l-eroj tag[hom hekk kif skurja tnejn mit-tliet gowls li dawn skurjaw kontra Maccabi. QUARESMA skurja l-gowls tieg[u fi tmiem ta’ kull taqsima filwaqt li l-gowl l-ie[or ta’ Besiktas skurjah TORAMAN. Fil-partita l-o[ra, Stoke, leaders tal-grupp, kellhom b]onn gowl fl-a[[ar 10 minuti ta’ JONES biex salvaw draw 1-1 f’darhom kontra Dynamo Kiev li kienu marru fil-vanta;; b’awto-gowl ta’ UPSON. Grupp D
Grupp E
– Athletic Bilbao reb[u 2-1 fi Spanja kontra Slovan Bratislava biex komplew isa[[u l-ewwel post f’dan il-grupp. PSG ;ew mil[uqa minn Salzburg meta dawn tilfu 2-0 barra minn darhom, b’gowls jaslu wie[ed kull taqsima. – AEK Larnaca, li g[adhom kemm ne[[ew lillkow/ Ton Caneen kisbu reb[a ta’ 2-1 kontra Maccabi Haifa. Din fil-fatt kienet l-ewwel reb[a tag[hom f’dan il-grupp. Kien GARCIA-GARCIA li tefa’ lill-Larnaca fil-vanta;; u PINTADO g[amilhom tnejn fil-51 minuta. G[al Maccabi, naqqas iddistakk BULJAT kwarta mittmeim i]da dawn ma rnexxielhomx ikomplu birrimonta g[al skor finali ta’ 2Grupp F
Grupp J
1.
Schalke 04 komplew jirb[u din id-darba kontra Steaua Bucurest. Il-midfielder millGre/ja PAPADOPOULOS tefa’ lit-tim ;ermani] fuq quddiem b’gowl fil-25 minuta. RUSESCU kellu b]onn mawdar 10 minuti biex kiseb id-draw g[at-tim millBulgarija i]da l-gowl de/i]iv skurjh is-solitu RAUL fil-57 minuta. – Fulham tilfu 1-0 barra minn darhom fl-Olanda kontra Twente. Hekk kif deher li t-tim Ingli] se jie[u draw, JANKO, minuta mit-tmiem, sab ix-xibka u ta t-tliet punti Grupp K
lit-tim tieg[u. L-affarijiet komplew sejrin g[all-ag[ar g[al Fulham meta minuta wara tke//a Johnson. Wisla Krakow [adu tliet punti importanti f’konfront dirett kontra Odense meta g[elbuhom 2-1. BITON u MALECKI [asdu lil Odense b’]ew; gowls fi spajzu ta’ tmien minuti. Lunika reazzjoni ta’ Odense waslet fil-51 minuta permezz ta’ gowls ta’ JENSEN. – Lokomotiv Moscow u Anderlecht komplew jiddominaw dan ilgrupp b’reb[iet kontra Sturm Graz u AEK Athens rispettivament. Filwaqt li rRussi reb[u 3-1 f’darhom, ilBel;jani reb[u 2-1 fil-Gre/ja. Ta min jg[id li l-eroj ta’ Anderlecht kien bla dubju GILLET li skurja doppjetta. Grupp L
Lewis Holtby ta’ Schalke 04 issikat minn Eric Bicfalvi ta’ Steaua Bucharest (xellug)
Ri]ultati u klassifiki Grupp D
FC Vaslui v Lazio Sporting Lisbon v Zurich Sporting Vaslui Lazio FC Zurich
L
R
D
T
5 4 0 1 5 1 3 1 5 1 3 1 5 0 2 3
0-0 2-0 F
8 5 5 3
K
Grupp E
Maccabi Tel Aviv v Besiktas Stoke C. v Dynamo Kyiv Stoke Besiktas Kiev Maccabi
L
R
D
T
F
Pt
2 12 6 6 5 6 8 2 2-3
1-1 K
Pt
5 3 2 0 9 4 11 5 3 0 2 10 6 9 5 1 3 1 4 4 6 5 0 1 4 5 14 1
Grupp F
Ath. Bilbao v Slo. Bratislava RB Salzburg v Paris S.G. Ath. Bilbao Salzburg PSG Slovan B.
L
5 5 5 5
R
4 2 2 0
D
1 1 1 1
T
0 2 2 4
F
9 8 4 2
2-1 2-0 K
Grupp J
AEK Larnaca v Maccabi Haifa Schalke v Steaua Bucuresti Schalke Maccabi Steaua Larnaca
L
R
D
T
F
5 3 2 0 10 5 2 0 3 10 5 1 2 2 6 5 1 2 2 3
Pt
4 13 6 7 5 7 8 1 2-1 2-1 K
Pt
2 11 8 6 10 5 8 4
Grupp K
Twente v Fulham OB Odense v Wisla Krakow Twente Fulham Wisla Odense
L
R
D
T
F
5 4 1 0 13 5 2 1 2 7 5 2 0 3 6 5 1 0 4 7
1-0 1-2 K
5 4 12 12
Grupp L
Lok. Moscow v Sturm Graz AEK Athens v Anderlecht L
R
D T
F
K
It-tennista numru tnejn fid-dinja, Rafa Nadal
Pt
Anderlecht 5 5 0 0 13 2 15 Lok. Moscow 5 4 0 1 11 6 12 Sturm Graz 5 1 0 4 4 11 3 AEK Athens 5 0 0 5 5 14 0
Nadal se jibda kontra Monaco dinja se jibda llum kontra Monaco filwaqt li David Ferrer se jibda kontra Juan Martin Del Potro. Il-partita tintlag[ab fuq set ta’ [amsa. Ta’ min jg[id li Nadal se jkun qed jilg[ab proprju flistess court li kien lag[ab fih meta reba[ kontra Roddick. “Meta kont irba[t lil Roddick kienet ;urnata spe/jali. Hija [a;a sabi[a li
7 6 3
3-1 1-2
TENNIS – DAVIS CUP
It-tennista Spanjol, Rafa Nadal se jibda kontra lAr;entin Juan Monaco hekk kif Spanja tipprova tirba[ ittielet Davis Cup f’erba’ snin. Nadal kien g[ad kellu 18-il sena u qatt ma kien reba[ Grand Slam meta kien g[eleb lill-Amerikan Andy Roddick meta Spanja kienet reb[et itTazza tal-2004. It-tennista numru tnejn fid-
Pt
13
;ietni l-opportunità li ner;a’ nilg[ab fl-istess court. Nittama li r-ri]ultat finali jkun ukoll b[al dak tal2004,” qal Nadal. L-Ar;entina tilfet it-Tazza Davis fil-finali kontra Spanja fl-2008. Bla dubju, il-fatt li Spanja se tilg[ab fil-belt ta’ Seville hu fatt li jpo;;i lil Spanja b[ala favorita li tirba[ din id-99 edizzjoni.
Il-:img[a, 2 ta’ Di/embru, 2011
32 Lokali TING{ATA L-A{{AR TISLIMA LILL-ISQOF ANNETTO DEPASQUALE
Kellu vi]joni Nisranija tul [ajtu – L-Ar/isqof Pawlu Cremona L-Isqof Annetto Depasquale kellu vi]joni Nisranija li mxiet mieg[u tul [ajtu kollha u minkejja li fla[[ar [ames snin kien g[addej mit-tbatija tal-mard, hu [alla f’idejn il-Mulej u baqa’ kalm u g[ex it-tbatija tieg[u mal-Mulej. L-Ar/isqof ta’ Malta Monsinjur Pawlu Cremona qal dan ilbiera[ waqt lomelija tal-quddiesa kon/elebrata fil-funeral talIsqof Annetto Depasquale li saret fil-Konkatidral ta’ San :wann fil-Belt li kien imballat bin-nies. L-Isqof Depasquale miet nhar itTlieta li g[adda fl-g[omor ta’ 73 sena. Il-quddiesa tmexxiet millAr/isqof Cremona u kkon/elebraw mieg[u, lIsqof ta’ G[awdex Mario Grech, l-Isqof Adeodato Micallef, l-Isqof Emeritus :u]eppi Mercieca u nNunzju Appostoliku Tommaso Caputo. Ikkon/elebraw ukoll Monsinjuri mill-Kapitlu talKatidral u mijiet ta’ sa/erdoti. G[all-quddiesa tal-funeral
Fl-omelija l-Ar/isqof qal li l-Isqof Annetto Depasquale matul il-marda tieg[u kien jitkellem fuq il-mewt b’fidu/ja s[i[a f’Alla g[ax hu kien lest g[al dan il-pass (Ritratt> Martin Agius)
attendew l-og[la awtoritajiet tal-pajji] fosthom ilPresident ta’ Malta u sSinjura Abela, il-Prim Ministru, il-Kap talOppo]izzjoni, Ministri u Deputati Parlamentari, ilPresidenti Emeriti Ugo
Mifsud Bonnici u Eddie Fenech Adami, membri tal;udikatura u tal-korp diplomatiku. Fl-omelija l-Ar/isqof qal li l-Isqof Annetto Depasquale qeda lill-Knisja u lis-so/jetà billi kien sa/erdot u Isqof.
Hu qal li matul il-marda tieg[u, l-Isqof Depasquale kien jitkellem fuq il-mewt b’fidu/ja s[i[a f’Alla g[ax hu kien lest g[al dan il-pass. L-Ar/isqof qal li fost ilvirtujiet li kellu Annetto Depasquale kien hemm l-
im[abba, is-sabar, ir-ra]an, il-[niena, il-fidi u l-[lewwa. Hu kien perfezzjonist filqadi tal-fidi u kellu fedeltà s[i[a lejn is-superjuri tieg[u. Sadattant, ilbiera[ filg[odu il-korteo funebri telaq millParro//a ta’ San :or; f’{al Qormi fit-8.15 a.m. g[al Konkatidral ta’ San :wann fil-Belt fejn il-katavru ta’ Monsinjur Annetto Depasquale re;a’ tpo;;a g[all-qima tal-pubbliku sas-1 p.m. Fost dawk li tawh qima kien hemm l-Ar/isqof Pawlu Cremona, l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech, ilPrim Ministru Lawrence Gonzi u l-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat. Fi tmiem il-quddiesa kon/elebrata, il-korteo funebri kompla f’forma privata sa/-?imiterju ta’ Marija Addolorata fejn saret iddifna fil-qabar tal-familja. B[ala sinjal ta’ luttu, ilbiera[ il-Kurja tal-Ar/isqof fil-Furjana kif ukoll diversi istituzzjonijiet li jiddependu minnha n]ammu mag[luqa filwaqt li l-bnadar ittellg[u mezz’asta.