2011_12_04

www.media.link.com.mt

€1

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

2088

MEP Laburista favur l-abort fil-;lieda kontra l-HIV#AIDS …i]-]ew; ewroparlamentari tal-PN ivvutaw kontra Magazin dwar Raymond Caruana

Ara li mal-gazzetta tieg[ek illum qed ting[ata wkoll magazin spe/jali dwar il-25 sena mill-qtil ta’ Raymond Caruana.

ARA WKOLL… L-Editorjal Jason Azzopardi J.P. Debono C. Mifsud Bonnici Il-karikatura

P.11 P.14 P.16 P.56 P.56

Il-PN illum jag[ti ;ie[ lil Raymond Caruana ARA PA:NA 2

Edward Scicluna, l-ewroparlamentari Laburista, nhar il-{amis li g[adda filParlament Ewropew ivvota favur parti minn ri]oluzzjoni li tqis “l-abort sigur u legali” b[ala mezz ta’ prevenzjoni kontra l-HIV#AIDS. Il-Parlament Ewropew adotta b’vot qawwi [afna ri]oluzzjoni bit-titlu ‘Ir-reazzjoni globali tal-UE g[all-HIV#AIDS’ — ri]oluzzjoni artikolata [afna.

I]-]ew; ewrodeputati nazzjonalisti, Simon Busuttil u David Casa, ivvutaw kontra din ilparti tar-ri]oluzzjoni filwaqt li ]-]ew; deputati Ewropej laburisti l-o[rajn — John Attard Montalto u Louis Grech — ma kinux pre]enti g[all-votazzjoni.

B’kollox kien hemm 454 deputat li ivvutaw favur, 86 li ivvutaw kontra waqt li 44 astjenew.

L-g[aqda European Dignity Watch f’rapport li xandret nhar il-:img[a li g[adda minn

Approvati mill-Parlament il-voti ta’ [ames ministeri …u erba’ entitajiet tal-gvern F’seduta lbiera[ filg[odu, ilParlament approva l-estimi finanzjarji ta’ [ames ministeri u erba’ entitajiet governattivi.

Il-voti kienu dwar l-estimi finanzjarji tal-Ministeru g[all-:ustizzja u l-Intern, ilMinisteru g[all-Affarijiet Barranin, il-Ministeru g[allInfrastruttura, it-Trasport u l-Komunikazzjoni, ilMinisteru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali, kif ukoll il-Ministeru g[al G[awdex.

Il-Kamra approvat ukoll lestimi tal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC), l-Awtorità g[as-

Sa[[a u s-Sigurtà fil-Post tax-Xog[ol, l-Awtorità tadDjar, kif ukoll l-Awtorità g[all-Ambjent u l-Ippjanar (MEPA).

Fil-voti, li ttie[du wara li ssej[et division, il-35 deputat tal-Gvern ivvutaw favur u d-deputati kollha talOppo]izzjoni vvutaw kontra.

Id-dibattitu dwar il-Ba;it g[all-2012 ikompli l;img[a d-die[la, b’aktar diskussjoni dwar entitajiet governattivi o[ra u tliet ministeri. g[al pa;na 2

Brussell qalet li fost dawk li ivvutaw favur din il-parti tar-ri]oluzzjoni kien hemm membri minn kull formazzjoni politika rappre]entata fil-Parlament Ewropew li spiss jitkellmu dwar kemm hu importanti li tkun protetta d-dinjità tal-persuna u li d-dritt g[all-[ajja g[andu jkun rispettat.

Il-European Dignity Watch — g[aqda li t[ares l-interessi tad-dritt g[all-[ajja, ilfamilja u d-drittijiet fundamentali — qalet li dan il-vot juri g[al darb’o[ra li l-hekk imsej[a ‘valuri Ewropej’ spiss jisfaw fix-xejn g[aliex propju fl-ewwel ]ew; artikli tal-Karta tadDrittijiet Fundamentali tal-UE hemm “id-dritt invjolabbli tad-dinjità umana” u li “kul[add g[andu dritt g[all-[ajja”.

“Il-vot ta’ nhar il-{amis”, qalet il-European Dignity Watch, “juri li [afna drabi bil-paroli jing[ad mod u bil-fatti jsir mod ie[or filParlament Ewropew u minn ewroparlamentari individwali”.

Edward Scicluna, ewroparlamentari laburista li nhar il-{amis ivvota favur abort ‘sigur u legali’ b[ala mezz ta’ prevenzjoni kontra l-HIV#AIDS

ST{ARRI: TAL-EUROBAROMETER DWAR IX-XOG{OL U T-TA{RI:

Il-politika nazzjonalista dwar ix-xog[ol konfermata mill-poplu Il-Maltin fidu/ju]i mill-impjiegi u favur aktar ta[ri; St[arri; fost il-Maltin li sar millEurobarometer f’Settembru u Ottubru li g[addew u li r-ri]ultati tieg[u [ar;u din il;img[a, jikkonferma li l-poplu japprezza lpolitika tal-PN fejn jid[lu l-impjiegi u tta[ri; tal-[addiema.

Kienet minn dejjem il-politika tal-PN li ja[dem kemm jifla[ biex jipprovdi x-xog[ol u xog[ol a[jar waqt li jsa[[a[ is-settur tatta[ri; tal-[addiema. Politika li kompliet ting[ata spinta fl-a[[ar snin meta faqqg[et kri]i ming[ajr pre/edent fl-Ewropa u fiddinja kollha.

Minn dan l-ist[arri; jirri]ulta li 90 fil-

mija tal-Maltin mhumiex inkwetati li jitilfu x-xog[ol li g[andhom b[alissa u dan hu 8 fil-mija aktar mill-medja ewropea.

Mill-istess st[arri; jirri]ulta li 97 fil-mija tal-Maltin jemmnu li ta[ri; regolari lill[addiema jtejjeb l-opportunitajiet taxxog[ol.

L-ist[arri; tal-Eurobarometer juri li lMaltin huma aktar ottimisti mill-medja Ewropea f’diversi aspetti li jolqtu x-xog[ol u policies konnessi mal-politika so/jali u tta[ri; tal-[addiema.

Rapport s[i[ f’pa;na 3

2

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Il-PN illum ifakkar u jag[ti ;ie[ lil Raymond Caruana Il-Partit Nazzjonalista llum se jkun qed ifakkar il-25 sena mill-qtil ta’ Raymond Caruana fil-ka]in nazzjonalista tal-Gudja nhar il-:img[a 5 ta’ Di/embru, 1986.

It-tifkira ewlenija se tie[u l-forma ta’ serata kommemorattiva li se ssir fid-Dar ?entrali tal-PN fis-6pm u li se tkun ta[t il-patro/inju ta’ Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista.

F’din is-serata, li se tintwera dirett fuq NET Television, se jitkellem ukoll ilPresident Emeritu Eddie Fenech Adami li fi ]mien dan il-qtil politiku kien il-Kap tal-Partit Nazzjonalista u Kap talOppo]izzjoni.

Barra diversi features li jfakkru kif se[[et din il-;rajja u ;rajjiet o[ra f’dawk il-jiem, se jie[du sehem ukoll tliet ]g[a]ag[ mit-tliet lokalitajiet fejn fihom kienu ;raw dawn l-istess ;rajjiet: ilGudja, {al Tarxien u {al Safi.

Dawn i]-]g[a]ag[ se jirrakkuntaw kif, g[alkemm huma kienu g[adhom ]g[ar [afna, dawn il-;rajjiet ikkontribwew biex

Deputati laburisti urtati bil-kbir Isostnu li qed ikunu diskriminati mill-media tag[hom stess Numru mdaqqas ta’ Deputati Laburisti huma urtati bil-kbir g[all-mod kif qed ikunu trattati mill-partit tag[hom u mill-media tieg[u.

Wie[ed minn dawn idDeputati qal lil din il-gazzetta li qed issir diskriminazzjoni qawwija kontra tag[hom laktar fejn tid[ol il-parte/ipazzjoni tag[hom fi programmi tal-istazzjon televi]iv laburista.

Dan id-Deputat qal li l-mod kif l-istazzjon One qed jiddiskrimina kontra u[ud minnhom id-Deputati deher /ar fl-a[[ar ;img[at wara li l-Gvern [abbar il-Ba;it g[assena d-die[la.

Wie[ed mill-e]empji li ssemma kien kif il-kandidat Edward Zammit Lewis, [abib kbir ta’ Joseph Muscat, qed jing[ata spazju kbir filmedia laburista. “Il-[in kollu fuq il-One”, qalilna dan idDeputat.

Filwaqt li hemm kandidati

o[rajn li qed jing[ataw spazju u pubbli/ità millistazzjon laburista, l-istess sorsi semmewlna l-fatt li ftit tal-jiem ilu Joseph Muscat tella’ mieg[u lil Cyrus Engerer g[al laqg[a tal-Partit So/jalista Ewropew (PES) fi Brussell.

G[al din il-laqg[a, Muscat tella’ mieg[u lil George Vella, lil Helena Dalli, lil Alex Sceberras Trigona (Segretarju Internazzjonali) u lil Cyrus Engerer.

Il-Partit Laburista ma kienx [abbar minn jeddu min kienet id-delegazzjoni li akkumpanjat lil Muscat u kienet The Sunday Times tal{add li g[adda li [abbret dan.

“Hekk sew”, qalilna dan idDeputat, “Cyrus Engerer g[adu ;ej dritt mill-PN u tela’ g[all-PES Convention waqt li nies b[alna, li ilna ssnin nimmilitaw fil-partit, t[allejna l-art!”

FOCUS 101 Illum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

Tmexxi> Paula Mifsud Bonnici Mistednin> Francis Zammit Dimech Frans Agius

huma jg[ixu f’pajji] li kien re;a’ kiseb illibertà tieg[u propju b[ala ri]ultat dirett ta’ dak li ;ara fil-Gudja 25 sena ilu.

Sadattant il-Partit Nazzjonalista se jkun qed ikompli t-tifkira ta’ Raymond Caruana g[ada t-Tnejn, il-jum e]att talanniversarju, b’attività fl-uffi//ju tal-Partit Nazzjonalista fil-Gudja fejn se[[et ittra;edja.

Intant, g[ada wkoll, il-programm Newsroom fuq NET Television, li jixxandar wara l-a[barijiet, se jkun ukoll kollu kemm hu dedikat g[all-anniversarju tal-qtil ta’ Raymond Caruana u talin/identi l-o[rajn relatati.

F’dan il-programm se jie[du sehem nies li jew kienu involuti direttament f’dawk il;rajjiet — fosthom Pietru Pawl Busuttil — jew b’xi mod ie[or huma infurmati tajjeb dwar dak li kien ;ara.

Nhar il-{amis li g[adda, il-programm Evidenza fuq NET Television, iddiskuta fid-dettall il-;rajja tal-Gudja u iffoka fuq l-investigazzjonijiet li saru matul is-snin li s’issa, i]da, g[adhom ma taw l-ebda ri]ultat konkret.

De/i]joni fid-direzzjoni t-tajba – Franco Debono L-Assistent Parlamentari Franco Debono, ilbiera[, f’kumment lill-;urnalisti esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[all-kummenti tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi li hu dispost jikkunsidra emendi kostituzzjonali li jie[du lil pajji]na f’direzzjoni ;dida u moderna.

Franco Debono qal li din hi de/i]joni fid-direzzjoni t-tajba

g[aliex il-Prim Ministru qed jindirizza l-[tie;a li jkun hawn titjib, u g[alhekk din hi de/i]joni importanti [afna.

F’xi kummenti ftit tal-jiem ilu, il-Prim Ministru qal li hu lest jikkunsidra kif huma mqassim /erti ministeri, b’mod partikulari dak li jirrigwarda l-;ustizzja u lpulizija.

Lawrence Gonzi qal li

hemm diversi inizjattivi o[rajn li huma importanti g[a]-]minijiet tal-lum u huma importanti g[all-isfidi ta’ g[ada.

Il-Prim Ministru qal li kull g[a]la u kull de/i]joni li tittie[ed trid issir fil-kuntest ta’ dak li qed ji;ri madwarna, u dan biex in;ibu pajji] b’sa[[tu, li jirba[ il-maltemp u jo[loq l-opportunitajiet.

ANNIVERSARJU FURTU SELVATICO.

Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista lbiera[ fakkret is-26 anniversarju mill-mewt tal-fundatur tag[ha Furtu Selvatico, il-bniedem li ddedika [ajtu biex i;;ieled g[ad-drittijiet tal-[addiema Maltin fi ]mien meta dawn kienu mkasbra mir-re;im so/jalista. Il-President Margaret Mercieca, flimkien mal-E]ekuttiv tas-S{PN, ilbiera[ waranofsinhar po;;ew fjuri fuq il-qabar ta’ Furtu Selvatico fi/-?imiterju tal-Addolorata.

Ix-xog[ol parlamentari g[all-;img[a d-die[la minn pa;na 1

G[ada t-Tnejn, iddiskussjoni tkun dwar ilKorporazzjoni g[as-Servizzi tal-Ilma, u t-Tlieta tkun dwar l-Enemalta.

L-Erbg[a ssir diskussjoni dwar ]ew; ministeri: filg[odu se jkun diskuss ilMinisteru g[as-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filKomunità, u fil-g[axija jkunu

diskussi l-voti tal-Ministeru g[all-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment.

Id-diskussjoni mbag[ad tkompli l-;img[a b’seduta filg[odu dwar l-Awtorità g[atTuri]mu, imbag[ad filg[axija jkunu diskussi lentitajiet kulturali.

Is-Sibt ikun imiss wa[da mill-itwal diskussjonijiet, dik dwar il-Ministeru g[all-

Edukazzjoni, ix-Xog[ol u lFamilja.

Fl-a[[ar jiem qabel ma lParlament ja;;orna g[allvaganzi tal-Milied, ikun hemm id-diskussjoni dwar lUffi//ju tal-Prim Ministru.

L-a[[ar vot dwar il-Ba;it se jkun qed jittie[ed l-Erbg[a 14 ta’ Di/embru wara nofsinhar.

Ara wkoll pa;na 7

4

tag˙rif

Birkirkara. Serata mu]iko letterarja llum il-{add fis-7.15 p.m. organizzata mis-So/jetà Dun Filippu Borgia ta[t il-patro/inju tal-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti Michael Frendo, fis-sala parrokkjali Sant’Elena.

G[ada t-Tnejn issir Quddiesa konventwali fis-6 p.m. bil-kant tatTe Deum fil-Kolle;;jata Ba]ilika ta’ Sant’Elena. Kul[add mistieden. {al Qormi. Prize Day Concert fil-Ka]in tal-Banda Anici nhar isSibt 10 ta’ Di/embru, organizzat mill-G[aqda So/jo-Mu]ikali Anici, fis-7.15 p.m. ta[t iddirezzjoni tal-Assistent Surmast Vince Bonnici. Il-Banda se tippre]enta programm mu]ikali b’diversi siltiet minn films popolari u kanunetti. Fi tmiem ilkun/ert se jitqassmu l-premjijiet lill-istudenti tal-mu]ika talG[aqda. Kul[add mistieden jattendi u mitlub ikun bilqieg[da sas-7 p.m. Jippre]enta Mirko Bugeja. D[ul bla [las.

L-Imqabba. Is-Sezzjoni }g[a]ag[ Santa Marija se torganizza ikla la[am ta]-]iemel nhar l-Erbg[a 7 ta’ Di/embru, lejlet festa pubblika, mit-8 p.m. ’l quddiem fil-Ka]in tas-So/jetà.

Prezz: €12. G[all-bookings wie[ed g[andu javvi/ina xi membru tal-Kumitat tas-Sezzjoni }g[a]ag[. Aktar informazzjoni fuq www.santamarija.com u www.facebook.com#santamarija.

Santa Venera. Bazaar talMilied b’risq il-knisja parrokkjali ta’ Santa Venera fil-Miriam Hall, d[ul minn Triq il-Parro//a. Miftu[

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

AÓBARIJIET LOKALI

IL-PRO:ETT TA’ VJAL IL-{ELSIEN F’{A}-}EBBU: sal-{add 11 ta’ Di/embru mitTnejn sal-:img[a mill-4 sat-8 p.m. Is-Sibt u l-{add mid-9 a.m. sa nofsinhar u mill-4 sat-8 p.m.

‘Children’s Letter to God’. LOpra Pontifi/ja ‘It-Tfal Jg[inu litTfal’, bil-kollaborazzjoni talKulle;; Santa Klara, se tippre]enta l-musical Children’s Letters to God’, b’arran;ament spe/jali ta’ Samuel French Inc. u ta[t iddirezzjoni ta’ Cynthia Schranz.

Illum il-{add fil-5 p.m. fil-Kulle;; Sant’Injazju, l-Iskola Primarja tasSi;;iewi, d[ul minn Triq l-Iskola.

Tas-Sliema. Christmas Bonanza Sale illum il-{add f’Padova Hall, [dejn il-knisja tasSacro Cuor mis-So/jetà Filarmonika Sliema. Affarijiet ;odda g[all-bejg[, o;;etti konnessi mal-Milied, ponsjetti, panettoni, /ikkulati u ingredjenti g[all-[elu tal-Milied.

Laqg[a ta’ Talb. Il-Fraternita Sekulari ta’ Charles de Foucauld (G[awdex) tistieden il-laj/i kattoli/i g[al laqg[a ta’ talb ta’ kull xahar is-Sibt 10 ta’ Di/embru fi/-?entru Pastorali Rag[aj itTajjeb, Ta/-?awla, Victoria.

Tibda fis-7.15 p.m. G[al iktar informazzjoni /empel 21553610 jew 79968020 jew faf@go.net.mt.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn [dejn il-knisja parrokkjali talIm;arr, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub i;;ib mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-temp ftit imsa[[ab, b’xi [albiet tax-xita i]olati g[all-ewwel.

Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ [afif mil-Lbi/, li jsir [afif mill-Punent g[all-Majjistral. Il-ba[ar [afif. Imbatt ftit li xejn. L-og[la temperatura 18˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.7mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 275.9 mm. Ix-xemx titla’ fis-06.55 u tin]el fil-16.48.

In-numri tal-lottu li telg˙u l-biera˙ 3 — 44 — 80 — 85 — 84

spiΩeriji IL-FURJANA: Vilhena Pharmacy, 37 Triq Sant’Anna; {AMRUN: Fra Diego Dispensary, 94 Triq Villambrosa; SANTA VENERA: Lantern Pharmacy Misra[ il-Kebbies; SANTA VENERA: St. Bartholomew Pharmacy, 230 Triq Fleur-De-Lys; MSIDA: Regional Pharmacy, Triq E.H. Furse; SAN :ILJAN: Potter Chemists Ltd., Triq Wilga, Paceville; TAS-SLIEMA: Drug Store: Anglo Maltese Dispensary Ltd. 382 Triq Manwel Dimech; IKLIN: Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos; MOSTA: St. Mary Pharmacy, 14 Pjazza Rotunda; QAWRA: El Medina Chemist, Triq il-Fliegu; RA{AL :DID: Brown’s Pharmacy, 45 Paola Hill; ISLA: Victory Pharmacy, 32 Triq il-Vitorja; MARSASKALA: Triq il-Qaliet, c#w Triq il-Lampuka; {AL G{AXAQ: Beta Pharmacy, 50#52 Triq Santa Marija; QRENDI: Chrysanthemum Pharmacy, Triq San Nikola; {A}}EBBU:: Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran;isk Farrugia; MTARFA: Mtarfa Pharmacy, St David Road; VICTORIA: Ta/-?awla Pharmacy, 7th June 1919 Str; XEWKIJA: Gozo Chemists, Triq l-Im;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Minkejja kollox… il-pro;ett g[adu sta;nat G[adda aktar minn xahar minn mindu din il-gazzetta fil-[arga tat-23 ta’ Ottubru kienet ]velat kif intri//i bejn politi/i laburisti spi//aw biex prattikament ]ammew milli jinbeda xog[ol infrastrutturali kbir fi Vjal il{elsien f’{a]-}ebbu;. Xog[ol li g[alih il-Gvern g[adda 400,000 ewro f’fondi spe/jali lill-istess kunsill spe/ifikament g[al dan ix-xog[ol.

G[ajr g[all-qlug[ ta’ xi erba’ si;riet, sal-lum g[adu ma sar xejn. Dan minkejja li dDeputat Laburista Charles Buhagiar li jikkontesta s-7 Distrett Elettorali — li jinkludi lil {a]-}ebbu; — kif ukoll jokkupa l-kariga ta’ perit talkunsill lokali tal-istess lokalità, kien pront u bag[at ittra lirresidenti biex jassigurahom li hu, b[ala perit, joffri servizz professjonali li m’g[andu x’jaqsam xejn mal-politika.

Fi sforz patetiku biex ji;;ustifika lilu nnifsu, il-Perit Buhagiar ikkwota wkoll twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li ng[atat fl-24 ta’ Ottubru li g[adda.

Interessanti l-fatt li lmistoqsija parlamentari li kkwota d-Deputat Laburista ;;ib in-numru 29,196 u li saret mid-Deputat Nazzjonalista Philip Mifsud. Fil-fatt Philip Mifsud, sa minn meta kien elett fil-Parlament tliet snin u nofs ilu beda ja[dem biex isir ixxog[ol me[tie; fi Vjal il{elsien.

Tajjeb jing[ad li Vjal il{elsien di;à hi asfaltata u lmanutenzjoni tag[ha taqa’ ta[t ir-responsabbiltà tal-kunsill lokali. Minkejja dan niftakru li l-Kunsill Lokali ta’ {a]}ebbu; dejjem ipprova jitfa’ rresponsabbiltà ta’ din it-triq fuq il-Gvern ?entrali tant li g[al numru ta’ xhur kien wa[[al billboard kbir [afna e]att fil-bidu ta’ din it-triq biex jenfasizza l-punt tieg[u.

B’sens ta’ rieda tajba u b’lealtà lejn il-komunità ta’ {a]-}ebbu;, il-Gvern, permezz tas-Segretarju Parlamentari Chris Said, g[adda fondi bi]]ejjed lillKunsill Lokali ta’ {a]-}ebbu; biex ix-xog[ol me[tie; seta’ jsir. Dan kien madwar sena u nofs ilu, lejn nofs is-sena 2010.

L-isforz politiku tad-Deputat Laburista Charles Buhagiar li f’ittra lir-residenti }ebbu;in ipprova — ming[ajr su//ess — iwie;eb g[all-artiklu li deher f’din il-gazzetta fit-23 ta’ Ottubru li g[adda

Il-Kunsill Lokali ta’ {a]}ebbu; kellu jibda x-xog[ol fit-tieni nofs tas-sena 2010.

Illum li wasalna biex nispi//aw is-sena 2011 u lKunsill Lokali ta’ {a]-}ebbu; immexxi minn ma;;oranza Laburista u bil-perit konsulent, id-Deputat Laburista Charles Buhagiar, g[adu ma bediex ixxog[ol.

Mitlub jikkummenta dwar dan, id-Deputat Nazzjonalista Philip Mifsud qal li j[ossu dispja/ut [afna li wara li [adem ferm biex il-gvern idde/ieda li jiffinanzja dan ixxog[ol, dan ix-xog[ol waqa’ f’idejn kunsill li wara sena u

nofs g[adu ma g[amel xejn.

Mifsud kompla jg[id li hi verament [asra li xog[ol importanti b[al dan spi//a ballun politiku bejn esponenti laburisti u vittma tal-intri//i politi/i tal-istess esponenti laburisti.

Fl-a[[ar nett Philip Mifsud appella lil dawk involuti biex ma j]effnux fin-nofs dan ixxog[ol fl-intri//i politi/i li hemm bejniethom, i[allu dawn warajhom u jikkon/entraw biss fuq dan ix-xog[ol li, wara kollox, tant u]awh biex g[amlu propaganda r[isa kontra l-gvern bis-sa[[a tieg[u.

AÓBARIJIET LOKALI

Me[tie;a kuxjenza so/jali favur il-persuni b’di]abbiltà Kull sena, fit-3 ta’ Di/embru, ilJum Internazzjonali dedikat g[allpersuni b’di]abbiltà, ilKummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà (KNPD) to[ro; bilpjan g[all-[idma tas-sena ta’ wara.

Skont tradizzjoni li bdiet kwa]i mat-twaqqif tal-KNPD, dan ilpjan hu mfisser fi slogan qasir li jservi biex jispira l-[idma talkummissjoni.

Is-slogan li g[a]let il-KNPD g[as-sena 2011-2012 hu: “Iddrittijiet tal-persuni b’di]abbiltà – mit-tradizzjoni g[all-konvenzjoni”.

Fost il-kelliema li [adu sehem f’konferenza nazzjonali li saret ilbiera[, kien hemm Joseph M. Camilleri, i/-Chairman talKNPD, Gordon Cardona, Amy Zahra, George Sultana u Marcel Pisani.

Marcel Pisani, ic-Chief Operations Officer tal-A;enzija Sapport spjega kif is-so/jetà g[andha tinbidel biex tkun aktar a//essibbli u ta’ appo;; g[all-persuni b’di]abbiltà.

Hu enfasizza kif [afna drabi, id-di]abbiltà tkun ka;un talmod ]baljat kif is-so/jetà t[ares

u tippjana lejn il-persuni b’di]abbiltà.

Hu analizza l-pjan ta’ azzjoni dwar id-di]abbiltà tal-Kunsill tal-Ewropa u tkellem fuq ilb]onn li kul[add jing[ata lopportunità jsa[[a[ il-potenzjal tieg[u, u b’hekk, kull individwu jgawdi minn [ajja s[i[a.

Amy Zahra u Gordon Cardona tkellmu dwar ilkonvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti rigward id-drittijiet talpersuni b’di]abbiltà, fil-waqt li George Sultana ta [arsa lejn listrate;ija dwar il-persuni b’di]abbiltà fl-Unjoni Ewropea.

Huma sa[qu fuq il-[tie;a li n-nies isiru jafu b’dawn iddokumenti, u jekk dawn iddokumenti humiex qed jag[mlu impatt reali u po]ittiv fuq il[ajja tal-persuni b’di]abbiltà u fuq il-familji tag[hom.

G[andu jkun hemm kuxjenza so/jali favur il-persuni b’di]abbiltà biex il-problemi jkunu ffa//jati b’mod reali.

Je[tie; li jkollna l-kura;; nie[du l-passi konkreti, anki jekk dawn ikunu diffi/li.

Tifta[ il-kampanja tal-RTK b’risq familji fil-b]onn G[at-18-il sena konsekuttiva, Radju RTK feta[ il-kampanja tal-Milied RTK 4 Charity b’risq Familji fil-Bzonn.

Minn din l-inizjattiva jibbenefikaw tfal ;ejjin minn familji fil-bzonn f’Malta u G[awdex, kif ukoll tfal refu;jati li b[alissa hawn f‘pajji]na. Parti middonazzjonijiet imorru wkoll g[ad-Dar tal-Kleru.

RTK 4 Charity Familji Fil-Bzonn til[aq il-qofol tag[ha l-{add 18 ta’ Di/embru waqt party spe/jali li se jsir mid-9.30 a.m. sa nofsinhar fisSeminarju f’Tal-Virtù, firRabat, g[al madwar 300 tifel u tifla.

G[al dan il-party jattendi

wkoll l-Ar/isqof Pawlu Cremona.

Nhar il-{amis u l:img[a, studenti millfakultà tat-telogija jinghaqdu f’din il-kampanja billi jorganizzaw jumejn ta’ attivitajiet on Campus, bittema Make My House a Home.

Id-donazzjonijiet jistg[u jsiru fl-uffi//ju ta’ Radju RTK fil-Blata l-Bajda. Jistg[u jsiru wkoll permezz tannumri: 516 2040 g[al donazzjoni ta’ €10; 51702 041 g[al donazzjoni ta’ €15; 51802042 g[al donazzjoni ta’ €25 u SMS 50618921 g[al donazzjoni ta’ €7.

Tistg[u wkoll i]]uru s-sit www.rtk.org.mt jew facebook: RTK 4 Charity.

5

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Imnedija Kanzunetta g[al ]mien il-Milied {elu Bambin hu l-isem ta’ kanzunetta ;dida, b’mu]ika ta’ Andrew Zammit u kliem ta’ Dun George Ocar Buttigieg, bil-g[an li twassal messa;; nisrani marbut mal-Milied.

Il-kanzunetta hi kantata minn Chiara u minn Ludwig Galea.

It-tnedija saret ilbiera[ f’San Pawl il-Ba[ar, fejn minbarra d-diska ori;inali tnedew ukoll ver]joni remix tad-diska u anki video ma[dum bi produzzjoni ta’ Angie Laus.

Il-video in[adem f’diversi postijiet, fosthom fil-knisja parrokkjali Marija Bambina fl-Isla u fl-ambjent ta’ Betlehem, f’G[ajnsielem, G[awdex.

Dun George Ocar Buttigieg stqarr li din il-kanzunetta nkitbet biex turi s-sinjal veru ta’ dawn i]-]menijiet, ji;ifieri :esù Bambin, li l-qofol tal-attivitajiet talMilied mhux ta’ dawn iljiem! hu

l offerti spe/jali

L-iskola l-;dida ta]-}okrija miftu[a g[all-pubbliku

Bejn is-Sibt u l-{add, l-iskola sekondarja tas - subien fil Mosta fet[et il-bibien tag[ha g[all - pubbliku hekk kif f’dawn il-jiem ta’ festi, din liskola nbidlet f ’ Villa;; tal Milied.

L-iskola ta]-}okrija, li tag[mel parti mill-Kulle;; Marija Regina, hi s-sitt skola ;dida li nbniet fl-a[[ar sitt snin, u din saret b’investiment ta’ €9.5 miljun.

Hi mg[ammra b’disa’ laboratorji tax-xjenza, [ames kmamar tal-IT, klassijiet tat-Teknolo;ija u d-Disinn, tal-Arti, gym, kif ukoll ground bit-turf sintetiku biex l-istudenti jing[ataw l-a[jar edukazzjoni b’metodi interattivi.

F’din l-iskola hemm ukoll 82 interactive whiteboard, wie[ed f’kull klassi.

Dan se jg[in lill-g[alliema biex minbarra l-metodi tradizzjonali tat-tag[lim ikunu jistg[u jinvolvu aktar lillistudenti fil-pro/ess tattag[lim.

U[ud mis-750 student li jattendu din l-iskola wkoll g[a]lu li j]uru l-iskola tag[hom fi tmiem il-;img[a

biex jie[du sehem flattivitajiet li kienu organizzati matul il-jum kollu, filwaqt li l-;enituri u lpubbliku ;enerali setg[u japprezzaw il-possibbiltajiet ;odda li toffri lill-istudenti skola moderna b[al din, mibnija fuq 23,000 metru kwadru ta’ art.

PARLAMENT

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Trid tissa[[a[ il-;lieda kontra l-abbu] u jsir iktar ta[ri; lill-[addiema Filwaqt li g[araf il-kontribut kbir li l-ETC tat lill-qasam tax-xog[ol f’Malta minn meta twaqqfet, id-deputat Nazzjonalista ?ensu Galea sa[aq li je[tie; li ssir [idma iktar iffukata fuq ]ew; oqsma partikulari.

Iridu jkunu indirizzati lindividwi li g[andhom ilkapa/ità li ja[dmu u li mhumiex qed ja[dmu, u biex dawk il-persuni li qed ja[dmu mhux b’mod regolari g[andhom ji;u rre;istrati uffi/jalment biex ikollhom iddrittijiet tag[hom im[arsa waqt li huma wkoll i[allsu lkontribuzzjonijiet so/jali me[tie;a.

Filwaqt li kkundanna lisfruttament tal-[addiema, ?ensu Galea qal li fl-a[[ar snin Malta rat influss ta’ [addiema minn pajji]i tal-UE u minn pajji]i barra lkontinent Ewropew.

Hu sa[aq li f’xi /irkustanzi hemm [addiema li qed ji;u sfruttati minn min i[addimhom – u dan m’g[andux jit[alla jse[[ – filwaqt li dawk il-persuni li qed ja[dmu g[andhom i[allsu t-taxxi u l-kontribuzzjonijiet so/jali dovuti.

Sa[aq ukoll li fl-istess [in g[andu ji;i a//ertat li dawk li uffi/jalment huma meqjusin li ma ja[dmux, fil-fatt ikunu ma ja[dmux u mhux jag[mlu xi xog[ol ie[or li ma jkunx irre;istrat.

Hu insista li kull persuna li tkun qed tirre;istra g[axxog[ol mal-Korporazzjoni imma li fil-verità tkun ta[dem i]da ma tag[tix il-kontribut tag[ha lill-ekonomija filforma ta’ kontribuzzjonijiet u taxxi dovuti, tkun qed tiddependi fuq [addie[or u wkoll tkun pi] fuq ilkumplament tal-[addiema.

Filwaqt li sa[aq li l-ETC fla[[ar snin g[amlet [afna biex tnaqqas dan it-tip ta’ abbu], xorta wa[da jifdal lok fejn wie[ed ikompli jnaqqas labbu]. Hu fa[[ar l-inizjattiva mnedija fil-Ba;it ta’ sentejn ilu, li g[amlitha obbligatorja g[all-persuni li jkun ilhom jirre;istraw g[ax-xog[ol g[al iktar minn [ames snin biex jag[mlu xog[ol fil-komunità.

Hu sa[aq ukoll li je[tie; li jkunu indirizzati dawk kollha li g[andhom il-kapa/ità li ja[dmu biex kull persuna tkun tista’ tag[ti kontribut lillekonomija tal-pajji], inklu]i lpersuni bid-diffikultajiet.

Ma jistax ikun li l-pajji] isib ru[u f’sitwazzjoni li min hu kapa/i ja[dem ma ja[dimx, u l-enfasi g[andha tibqa’ b’mod kontinwu fuq il-preparazzjoni g[ad-dinja tax-xog[ol.

Id-deputat Nazzjonalista tkellem ukoll dwar il-bidliet li g[adda minnhom is-suq taxxog[ol fl-a[[ar snin u qal li g[andu ji;i indirizzat il-b]onn ta’ [iliet ;odda.

Hu spjega li sa 15-il sena ilu, f’Malta ma kinux je]istu setturi fil-manifattura b[al dak tal-farma/ewtika li llum qed jitlob mijiet ta’ [addiema kkwalifikati u numru ta’ [addiema manwali.

Staqsa x’kien ji;ri minn dawn il-[addiema kieku ma ng[atawx il-preparazzjoni u ttag[lim u t-ta[ri; me[tie;. ?ensu Galea fa[[ar linizjattivi tal-Gvern li permezz tag[hom kienu meg[junin kumpaniji fissettur tal-manifattura meta dawn kienu g[addejjin minn ]menijiet diffi/li fl-eqqel talkri]i ekonomika li g[adha g[addejja, i]da appella biex dawk il-[addiema fis-setturi b[al dak tal-kostruzzjoni, kif ukoll il-[addiema involuti flinstallazzjoni tal-panelli fotovoltaj/i u apparat ie[or li ji;;enera l-ener;ija, jing[ataw it-ta[ri; anki mill-ETC stess.

Hu appella g[all-kollaborazzjoni bejn l-entitajiet differenti, fosthom l-MCAST, biex il-[addiema jing[ataw iktar ta[ri;, inklu] waqt u filpost tax-xog[ol, u l-Gvern jikkontribwixxi finanzjarjament g[all-;ranet taxxog[ol mitlufa.

Filwaqt li fa[[ar ilkollaborazzjoni bejn l-ETC u l-Istitut g[all-Istudji Turisti/i (ITS) biex jit[arr;u dawk i]]g[a]ag[ li xtaqu jid[lu fissettur turistiku, hu inkora;;ixxa iktar [idma simili biex iktar persuni jkunu m[arr;in, inklu] min di;à qed ja[dem fis-settur i]da li qatt ma ng[ata ta[ri; formali.

7

Il-Gvern hu kommess li jo[loq postijiet tax-xog[ol li jkomplu jag[tu d-dinjità lill-[addiema

{olqien ta’ postijiet tax-xog[ol li jag[tu d-dinijità lill-persuna “Ix-xog[ol jag[ti d-dinjità lillpersuna u jg[in ukoll fli]vilupp personali tal-persuna.”

Dan qalitu Dolores Cristina, il-Ministru g[all-Edukazzjoni, ix-Xog[ol u l-Familja, ilbiera[, fi tmiem id-diskussjoni dwar lestimi g[all-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri;.

Dolores Cristina rreferiet g[all-Ist[arri; dwar id-D[ul u l-Kundizzjoni tal-{ajja, isSILC, li jg[id li minn dawk li huma fir-riskju tal-faqar, huma biss 6% li qalu li ja[dmu. Dan ifisser, sostniet il-Ministru, li kwa]i kull min qed ja[dem mhux fir-riskju tal-faqar.

Hi qalet li l-ETC qed tiffoka fuq dawk kollha li jridu jsibu xxog[ol, u qed tag[ti t-ta[ri; lil dawk kollha li m’g[andhomx impjieg biex fl-inqas ]mien possibbli, dawn isibu x-xog[ol.

Il-ma;;oranza l-kbira taliskemi tal-ETC qed jg[inu biex iressqu lill-persuni lejn il-post tax-xog[ol jew jg[inuhom isibu post tax-xog[ol differenti jew a[jar.

Hi fa[[ret ix-xog[ol tal[addiema tal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; u rringrazzjathom ta’ dak li jag[mlu f’din il-Korporazzjoni.

Il-vot g[all-ETC fil-Ba;it g[as-sena d-die[la hu 10.6 miljun ewro, minbarra dawk ilfondi li ji;u mill-Unjoni Ewropea, li jammontaw g[al madwar 5 miljun ewro.

Hi qalet li fi]-]minijiet iddiffi/li, il-Gvern irnexxielu jissalvagwardja 5,000 post taxxog[ol; u l-ma;;oranza ta’ dawn ;ew grazzi g[allintervent tal-Gvern, li ma [alliex il-fabbriki jag[lqu, u dawn baqg[u jimpjegaw mijiet ta’ [addiema, kif ukoll in[olqu postijiet tax-xog[ol ;odda.

Hi sostniet li Joseph Muscat ma ppropona l-ebda proposta konkreta dwar ix-xog[ol u qalet li tie[u gost tisma’ lillOppo]izzjoni tg[id li mistennija tkompli bi pjan ta’ in/entivi biex aktar nisa jid[lu fid-dinja tax-xog[ol.

Hi qalet li r-rata tal-qg[ad f’dan il-pajji] ni]let b’1.5%.

Malta baqg[et wie[ed millpajji]i li rnexxielhom inaqqsu r-rata tal-qg[ad – Malta tinsab fil-[ames post bl-inqas rata ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea. Irrata tal-qg[ad f’Malta hi 6.6%, waqt li l-medja tal-Unjoni Ewropea hi 10.3%.

Skont l-istatistika, f’Novembru, in-numru ta’ persuni li g[andhom ix-xog[ol tela’ bi 2.7%, meta mqabbel mal-istess perijodu fis-sena li g[addiet. Dan ifisser li 4,000 persuna da[lu fid-dinja taxxog[ol, u l-akbar rata kienet fi]-]ieda tan-nisa fid-dinja taxxog[ol. Dan jikkonferma li lpjani tal-Gvern biex jit[ajru aktar nisa jid[lu fid-dinja taxxog[ol, qed i[alli r-ri]ultati.

Dolores Cristina qalet li lGvern kompla jtejjeb ilkundizzjonijiet fit-tenders tal[addiema l-;odda mas-settur pubbliku.

Hi qalet li [afna kumpaniji jridu j[arsu lejn ilkundizzjonijiet tal-[addiema u b’hekk, qabel ma ji;u inga;;ati l-[addiema jrid isir l-istudju kollu ne/essarju. Minkejja dan, il-Gvern qed ja[dem biex il[addiema kollha jing[ataw aktar kundizzjonijiet xierqa.

L-ETC ta[dem ma’ diversi entitajiet o[rajn u ma’ /entri edukattivi o[rajn, fosthom lUniversità, l-ITS u l-MCAST. Hi fakkret li t-talba li g[andha l-ETC g[at-ta[ri; hi kbira. Fil-fatt, fl-2010, kien hemm madwar 11,000 persuna li ng[ataw it-ta[ri; mill-ETC, waqt li sal-a[[ar ta’ Settembru, l-ETC kienet di;à [arr;et 11,000 persuna b’investiment totali ta’ aktar minn 5 miljun ewro.

Permezz ta’ dawn ilprogrammi, l-ETC qed toffri futur a[jar g[al dawk li jkunu g[amlu t-ta[ri; mag[ha.

Hi qalet li l-ETC ta[dem qrib [afna mal-Kunsill Malti g[allKwalifiki biex ji;u ]viluppati listandards tal-[iliet, [alli kull min jag[mel programm ikollu /ertifikazzjoni li tkun rikonoxxuta, anki f’livell internazzjonali.

Hawnhekk jid[ol il-kun/ett tat-Tag[lim tul il-{ajja, li lGvern iqieg[du b[ala prijorità.

Permezz tal-Work Trial Scheme, [afna persuni jag[mlu esperjenza ta’ xog[ol, fejn ja[dmu 20 sieg[a fil-;img[a, waqt li qalet li mhux minnu dak li qal id-Deputat Laburista An;lu Farrugia, li dawn jir/ievu 75 ewro fil-;img[a, i]da fil-verità jir/ievu 80 ewro fil-;img[a, minbarra lbenefi//ji so/jali li huma eli;ibbli g[alihom.

Dwar ix-xog[ol fuq ba]i part-time, Dolores Cristina qalet li l-istudji qed juru li dan it-tip ta’ xog[ol qed je[duh [afna nisa u anzjani fuq de/i]joni tag[hom stess.

Fil-Ba;it li g[adda, ing[ata lin/entiv g[all-persuni li jaqalg[u l-minimum wage, li jkollhom l-opportunità jie[du xi ta[ri; u jing[ataw 25 ewro fil-;img[a.

B’hekk, permezz ta’ dan i//ertifikat, ikollhom aktar opportunitajiet li jtejbu lkundizzjonijiet tax-xog[ol tag[hom.

Hi tkellmet dwar it-Training Subsidy Scheme, u qalet li fl2011, din l-iskema kienet esti]a g[al dawk il-persuni li qed ifittxu x-xog[ol, kif ukoll g[allimpjegati tal-Kunsilli Lokali.

Fl-2011, tnediet l-Academic Training Subsidy Scheme, li tipprovdi l-g[ajnuna finanzjarja lil dawk li jaqb]u l-età tal-21 sena u li jridu jkomplu jistudjaw fis-setturi tad-digital media u fis-servizzi finanzjarji.

Hi qalet li l-pajji] g[adu ma g[arafx il-kontribut li jag[tu lpersuni b’di]abbiltà. Dawn ilpersuni jag[tu kontribut kbir fil-post tax-xog[ol u llum hemm numru kbir minn dawn in-nies li qeg[din ja[dmu, anki grazzi g[al diversi programmi tal-ETC. Sfortunatament hemm numru ta’ negozji li jie[du l-programmi tal-ETC u jimpjegaw xi persuni b’di]abbiltà, biex imbag[ad itemmulhom ilkuntratt darba ti;i fi tmiemha liskema.

8

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Rudolph bil-bozza

Pin;u skont l-indikazzjoni

Kulma g[andkom b]onn huma erba’ kuluri: l-iswed, l-a[dar, ir-ro]a u l-a[mar. Segwu l-ittri u l-istruzzjonijiet u taraw xi stampa jirnexxilkom tikkreaw. Fejn hemm l-ittra B trid tpin;u bl-iswed. Fejn hemm l-ittra P pin;u bir-ro]a. Fejn hemm l-ittra R pin;u bl-a[mar u fejn hemm l-ittra G pin;u bl-a[dar.

Bozza mil-antiki ma[ruqa {all abjad Pinell }ebg[a acrylic: kannella, bajda, sewda u [amra :on;ol /kejken }igarella lewn id-deheb twila 15 cm 3 chenille stems kannella u wa[da sewda Marker iswed Glitter glue lewn il-fidda jew a[mar Glue gun Imqass Sealer spray

• La[al[u l-bozza bil-[all abjad u [alluha tinxef.

• I]bg[uha kannella u [alluha lejl biex tinxef sewwa.

• Er;g[u ag[tuha passata ]ebg[a u [alluha tinxef g[al madwar tliet sig[at.

• Po;;u ftit kolla mal-parti fejn jispi//a l-[;ie; u jibda l-[adid. Wa[[lu l-istrixxa tax-xinilja kannella u dawruha mal-[adid. Ti;i qisha beritta. G[al dan ix-xog[ol ikollkom b]onn tnejn. I]da qabel ma tibdew iddawru t-tieni wa[da itwu fi tnejn ix-xinilja s-sewda u po;;u ]-]ew;t itruf ’l isfel. Dawru l-kannella fuqha u hekk tkunu ffurmajtu mod kif Rudolph ikun jista’ jiddendel.

• Aqbdu t-tielet xinilja kannella u g[aw;uha f’forma ta’ qrun. Wa[[luha fuq wara.

• Deffsu subg[ajkom fi]-]ebg[a [amra u ag[fsuh fuq il-bozza biex tag[mlu l-imnie[er.

• Issa deffsu saba’ ie[or fi]-]ebg[a bajda u ag[mlu l-g[ajnejn bl-istess mod. Qabel tkomplu [alluhom jinxfu sewwa.

• Sadanittant da[[lu ]-]igarella fil-;on;ol u ag[mlu /off. Wa[[luh fuq in-na[a ta’ wara u araw li l-;on;ol ji;i fuq quddiem. I]-]igarella ti;i qisha kullar.

• U]aw pinzell irqiq biex bi]-]ebg[a sewda tag[mlu tikka fuq l-abjad talg[ajnejn.

• U]aw ftit glitter g[al fuq l-imnie[er a[mar.

• Fl-a[[ar sprejjawha bis-sealer u [alluha tinxef imdendla xi mkien.

g[atSibu t-triq

Se nag[tikom battikata tafux. Araw jirnexxilkomx tibdew mill-vle;;a ta’ fuq u taslu biex to[or;u mill-vle;;a ta’ isfel.

Nissu;;erilkom tu]aw il-lapes [alli jekk tie[du ]ball tkunu tistg[u t[assru.

Sibu d-differenzi

Bejn l-ewwel u t-tieni stampa ta’ dan il-Father Christmas i;orr il-;ugarelli hemm tmien differenzi. Tridu t[arsu sewwa u bir-reqqa biex issibuhom kollha i]da /erta li jirnexxilkom...

Ri]ultat

Ikollkom b]onn:

Rokna

Metodu:

Il-musta//i huma i]g[ar Anella ]ejda minn fejn jid[ol i/-/intorin Strixxa nieqsa mill-ingwanta Il-bandiera hi itwal Buttuna nieqsa Werqa ]ejda fuq l-ixkora tal-;ugarelli L-istrixxa fuq il-ballun hi aktar wiesg[a :on;ol nieqes

Dejjem ng[idu li mnie[er i/-/erv Rudolph jixg[el daqs bozza. I]da ]gur li mhux komuni naraw lil dan Rudolph jie[u l-forma minn bozza antika ma[ruqa.

tfal

9

26

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

L-ISTATI UNITI

L-I]rael im[e;;e; itemm l-i]olament fil-Lvant Nofsani

Is-Segretarju tad-Difi]a Amerikan, Leon Panetta, [e;;e; lill-I]rael biex jirran;a l-affarijiet mat-Turkija, lE;ittu u ma’ pajji]i o[rajn filLvant Nofsani biex jitnaqqas l-i]olament tal-pajji] – li qed kulma jmur jikber.

F’diskors f’Washington, hu qal li t-tort ma kienx kollu talI]rael; hu rrefera g[allkampanja internazzjonali biex dan il-pajji] jispi//a i]olat.

Panetta [e;;e; ukoll lillI]rael biex jer;a’ jag[ti bidu g[at-ta[ditiet mal-Palestinjani.

Hu ]ied li l-Istati Uniti tibqa’ marbuta li tiggarantixxi s-sigurtà tal-I]rael u li Washington ma kienx se jippermetti li l-Iran jikseb larmi nukleari.

Panetta qal li tul din l-a[[ar sena, l-i]olament tal-I]rael kiber minn dawk il-pajji]i li tradizzjonalment kienu [bieb fir-re;jun; it-triq lejn pjan komprensiv g[all-pa/i filLvant Nofsani, effettivament kienet twaqqfet.

Hu qal li wie[ed kien jifhem it-t[assib tal-I]rael g[at-taqlib li hemm b[alissa fil-Lvant

Leon Panetta, is-Segretarju tad-Difi]a Amerikan

Nofsani – jissemma l-E;ittu, li mieg[u l-I]rael g[andu ftehim g[all-pa/i. Imma Panetta ]ied li l-bidla fit-tmexxija kienet toffri opportunità g[all-I]rael biex tittejjeb is-sigurtà re;jonali.

Hu qal li jekk l-I]rael jag[mel sforz u d-diffikultajiet jitwarrbu, allura d-dinja tkun tista’ tara dawn l-atti g[al dak li huma.

Rigward it-ta[ditiet g[allpa/i bejn il-Palestinjani u lI]raeljani, Panetta qal li lproblema b[alissa kienet li ttnejn li huma ma kinux lesti jer;g[u jmorru lura g[allmejda tan-negozjati.

IL-WHO

Twissija dwar il-[osba fl-Ewropa L-Organizazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO) [e;;et lillpajji]i Ewropej biex ja;ixxu issa [alli jikkontrollaw il-ka]i tal-[osba.

Rapport tal-WHO qal li kien hemm aktar minn 26,000 ka] ta’ [osba f’36 pajji] Ewropew bejn Jannar u Ottubru ta’ din is-sena.

Minn dawn il-ka]i, 83 filmija kienu fl-Ewropa talPunent, bi Franza tirrapporta 14,000 ka]. Fl-Ingilterra u f’Wales kien hemm 1,000 ka] f’dan l-istess perijodu, filwaqt li g[all-2010 kollu lka]i kienu 374.

Intqal li l-ka]i tal-[osba flEwropa kkaw]aw il-mewt ta’ disa’ persuni, inklu]i sitta fi Franza; 7,288 persuna kellhom jidda[[lu l-isptar.

Intqal li 90 fil-mija tal-ka]i kienu fost l-adolexxenti u ladulti li ma kinux [adu ttilqim kontra l-marda jew nies li ma kinux jafu jekk kinux tlaqqmu kontra l-[osba.

Intqal li din i]-]ieda kienet sfida serja g[all-Ewropa, li trid til[aq il-mira li telimina g[alkollox din il-marda sal2015.

INTERNAZZJONALI

:lied bejn ir-ribelli u l-armata Torka. Intqal li seba’ membri tal-Armata nqatlu, kif ukoll [ames ribelli u tliet persuni /ivili. L-awtoritajiet Sirjani jammettu li minn Marzu sa issa, 1,100 membru tal-forzi tas-sigurtà nqatlu, filwaqt li n-Nazzjonijiet Uniti qalet li lvittmi /ivili qab]u l-4,000; imma /-/ifra reali hi ferm akbar.

L-a;enzija tan-Nazzjonijiet Uniti g[ad-drittijiet talbniedem ikkundannat lisSirja g[all-ksur sistematiku tad-drittijiet tal-bniedem u fuq skala kbira, inklu] il-qtil u l-arresti ta' madwar 14,000 ru[.

L-IRAN

I[e;;e; g[all-kalma L-Iran [e;;e; lill-Punent biex jevita li jkabbar il-kri]i diplomatika wara li kienet attakkata l-Ambaxxata tarRenju Unit fil-kapitali Iranjana, Tehran.

Kelliem g[all-Ministeru tal-Affarijiet Barranin Iranjan qal li din kienet kwistjoni bejn Tehran u Londra biss.

Ir-Renju Unit g[alaq lAmbaxxata wara l-attakk u ke//a d-diplomati/i kollha Iranjani minn Londra. B[ala konsegwenza, diversi pajji]i, fosthom il-:ermanja, Franza, l-Italja u l-Olanda sej[u lAmbaxxaturi tag[hom lura mill-Iran.

Nhar il-{amis, il-pajji]i tal-Punent sa[[ew issanzjonijiet kontra l-Iran, filwaqt li l-Unjoni Ewropea ]iedet il-mi]uri kontra l-Iran, u s-Senat Amerikan g[adda

mi]ura li tista’ t[arbat sew id-d[ul mi]-]ejt Iranjan.

Id-diplomati/i Iranjani li tke//ew minn Londra waslu lura pajji]hom ilbiera[ fost mer[ba kbira min-nies li dehru li huma membri talmilizja Basji li hi suspettata li kienet ukoll wara l-attakk fuq l-Ambaxxata Ingli]a.

B[alissa, apparti l-kri]i nukleari Iranjana – meta dan l-a[[ar, rapport tan-NU indika li dan il-pajji] fil-fatt qed jipprova jikseb l-armi nukleari – hemm ukoll il-ka] tal-attentat tal-qtil talAmbaxxatur tal-G[arabja Sawdita fl-Istati Uniti.

L-Istati Uniti u l-I]rael komplew ma jeskludux ilpossibbiltà ta’ attakk militari fuq l-Iran jekk ma tinstabx soluzzjoni diplomatika g[all-kwistjoni nukleari.

IR-RENJU UNIT

Imbassar serq ta’ biljun lira sterlina mill-[wienet waqt il-Milied L-esperti qed ibassru li waqt il-festi tal-Milied, aktar minn biljun lira sterlina fi prodotti jistg[u jinsterqu mill-[wienet.

I/-/ifri ma[ru;a mis-Centre for Retail Research (CRR) issu;;erixxa li dan se jkun kaw]a kemm tan-nies li jid[lu fil-[wienet u jisirqu bil-mo[bi – dawk popolarment mag[rufa b[ala shoplifters – kif ukoll min[abba s-serq li juri mill-impjegati.

27

IL-MALTEMP FINANZJARJU

IS-SIRJA

Tal-anqas [ames persuni mietu fil-;lied qalil bejn ittruppi Sirjani u xi eks suldati li daru kontra r-re;im talPresident Bashar al-Assad.

Dan, hekk kif is-Sirja da[let fit-tmien xahar ta’ protesti, li issa qed jix[bu dejjem aktar gwerra /ivili.

Il-gruppi tal-oppo]izzjoni qalu li l-forzi ribelli, aktar ma jg[addi ]-]mien qed i]idu lattakki kontra l-forzi tassigurtà Sirjani leali lejn Assad, li l-familja tieg[u ilha tmexxi s-Sirja g[al 41 sena.

Dan l-a[[ar ka] ta’ ;lied se[[ f’Idlib, fit-Tramuntana tas-Sirja, qrib il-fruntiera

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

Intqal li qed ikun imbassar li din is-sena, is-serq talprodotti mill-[wienet matul il-perijodu tal-Mileid se ji]died b’61 miljun Lira Sterlina meta mqabbel massena li g[addiet.

Il-Professur Joshua Bamfield, id-Direttur tasCRR, qal li dan m’g[andu jissorprendi lil [add u qal li ]]ieda hi min[abba ]-]minijiet ekonomi/i diffi/li fil-pajji].

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Party g[at-Tfal fil-festi tal-Milied Nhar is-Sibt 17 ta’ Di/embru fit-3.30 p.m.

Fid-Dar ?entrali, Tal-Pietà.

Prezz: €7 G[all-biljetti /emplu 9947 3932 jew 7960 3401.

Jenfasizza li l-pajji]i Ewropej se j]ommu s-sovranità fiskali Werner Faymann, il-Kan/illier tal-Awstrija, ilbiera[ enfasizza li l-pajji]i-membri tal-Unjoni Ewropea kien se jibqa’ jkollhom kontroll fuq il-Budgets nazzjonali tag[hom; imma hemm il-possibbiltà li dawn jistg[u jibdew ji;u ppenalizzati, skont il-pjani li l-mexxejja talUnjoni Ewropea se jiddiskutu l;img[a d-die[la biex jindirizzaw il-kri]i tad-djun li qed tolqot iz-Zona-Ewro.

Hu qal dan f’intervista li dehret ilbiera[ fil-gazzetta Oesterreich, meta mistoqsi dwar x’mistenni mis-summit tal;img[a d-die[la, li mistenni j[oll jew jorbot id-destin tal-ewro.

Hu qal li ji;ri x’ji;ri, issovranità fiskali tal-pajji]i ma kinitx se tintmess, u g[alhekk mhux se jkun hemm b]onn ebda referendum. Hu qal li diskussjoni dwar jekk il-pajji]i j/edux is-sovranità fuq il-Ba;it tal-pajji] kienet xi [a;a li kienet se tie[u ]-]mien u g[alhekk mhux su;;ett ta’ dan is-summit.

Faymann qal li kien hemm periklu reali [afna li z-ZonaEwro tista’ tisfaxxa jekk ma jkunux adottati regoli ;odda u

Il-President Amerikan, Barack Obama

din i]]omm mag[hom.

Faymann, li ltaqa’ malKan/illier :ermani] Angela Merkel nhar il-:img[a, tenna dak li qalet hi, li l-Qorti Ewropea tal-:ustizzja tista’ ting[ata rwol aktar b’sa[[tu biex tg[asses li kul[add i]omm mar-regoli.

Imma l-Kan/illier Awstrijak enfasizza li l-ewwel u qabel kollox kienet ir-responsabbiltà tal-pajji] li jtejjeb is-sitwazzjoni.

Sadattant, William Kennard, l-Ambaxxatur Amerikan g[allUE, qal li l-President Amerikan, Barack Obama, kien impenjat [afna f’ta[ditiet mal-

Werner Faymann, il-Kan/illier tal-Awstrija

mexxejja Ewropej biex tinstab soluzzjoni g[all-kri]i; imma dan qed i]omm fommu sieket dwar dak li qed jintqal.

Kennard, li kien qed ikellem lill-;urnalisti fi Brussell, qal li bl-esperjenza li l-Istati Uniti kisbet wara l-kri]i finanzjarja tal-2009, din tista’ tag[ti [afna pariri.

Hu qal li Obama spiss qal li ried jara azzjoni de/i]iva u malajr mill-mexxejja Ewropej, u Kennard ]ied li jemmen li anki l-mexxejja Ewropej xtaqu jaraw dan, imma ]ied li listruttura politika Ewropea kienet diffi/li.

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Collage

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

ENGELBERT HUMPERDINCK F’KUN?ERT LIVE F’TA’ QALI FIT-12 TA’ DI?EMBRU • Ara pa;na 31

’

:

F pa;ni o[ra

30

Il-festa tal-Kun/izzjoni

32-33

Attivitajiet teatrali

41

Il-films tal-KRS fis-swali ta/-/inema

29

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

47

SPORT

1-4

0-0

Draw bejn Floriana u Sliema, reb[a fa/li g[al Valletta

I/-champions, Valletta kellhom b]onn biss 45 minuta biex a//ertaw ru[hom mit-tliet punti kontra Qormi. Dan g[aliex Valletta

skurjaw erba’ goals fl-ewwel taqsima u Qormi irrispondew b’goal tal-konsolazzjoni fit-tieni taqsima. B’din ir-reb[a Valletta

issa qeg[din sitt punti fuq l-eqreb rivali tag[hom, Hibernians, li jilag[bu llum kontra Birkirkara.

Intant, l-ewwel partita tal-

;urnata, dik bejn Sliema u Floriana, intemmet fi draw ta’ ming[ajr goals.

Ara pa;na 55

FOOTBALL TALJAN

BADMINTON

James Barclay f’Malta Inter meg[luba f’darhom Il-kow/ internazzjonali Ingli] tal-bandminton, James Barclay, dan l-a[[ar kien f’Malta fejn mexxa Training Camp ta’ sebat ijiem.

Dan il-kamp tat-ta[ri; ;ie organizzat minn Badminton Malta (BM) bil-g[ajnuna talConfederation of Mediterranean Badminton (COMEBA), kif ukoll ilBadminton Europe. Dan ilkors ta’ ta[ri; kien immirat lejn l-a[jar players ta’ ta[t id19-il sena, kif ukoll lejn ilkow/ijiet tag[hom.

It-ta[ri; sar kemm filKumpless Sportiv talKottonera kif ukoll ilKulle;; San Alwi;i, B’Kara.

Kull sessjoni kienet kemm ta[ri; teoretiku kif ukoll prattiku. B’dan il-mod, dawk li [adu sehem setg[u jiksbu

l-aktar tag[rif a;;ornat dwar it-teknika u t-tattika tallog[ba tal-badminton kif ukoll dwar kif wie[ed jit[arre; fiha.

Waqt dan il-kors ta’ ta[ri; intensiv, Barclay g[amel enfasi spe/jali fuq it-ta[ri; fil-footwork kif ukoll fuq ittattika fil-log[ob tas-singles u tad-doubles.

James Barclay ]ar ukoll diversi skejjel u kulle;;i lokali fejn di;à jintlag[ab dan l-isport bl-iskop li jkompli jkattar il-popolarità tieg[u fost l-istudenti filwaqt li jg[in u j[arre; mill-qrib lillg[alliema tal-PE. Dan il-kors, organizzat minn Badminton Malta, sar bil-kollaborazzjoni ta’ COMEBA kif ukoll millBadminton Europe.

Ri]ultati lokali YFA

MFA BOV Premier

Sliema v Floriana Qormi v Valletta

0-0 1-4

Melita v Lija A Rabat A. v }ejtun C.

4-3 2-3

G]ira Utd v Kirkop Utd San :wann v G[arg[ur Mellie[a v St. Venera L. Msida SJ. v }urrieq

2-1 0-0 4-0 0-1

Playmobil v De La Rue Actavis v Project Technik

1-6 0-0

Munxar F. v }ebbu; R Oratory Y. v St. Lawrence

2-1 5-1

I Div

II Div.

ISA

GFA II Div

U17

Valletta v Pembroke Mosta v {amrun Pietà v Floriana Rabat v B’Kara Balzan v B’Bugia St. Lucia v G[axaq

6-1 1-3 8-0 2-4 1-3 0-0

Sliema W. v Mellie[a M;arr Utd v }ebbu; R. Tarxien R. v Naxxar L. St. Venera v Iklin Marsa v M’Xlokk St. Lucia v Mqabba

1-0 0-4 5-2 2-3 1-3 3-1

Tatara Rabat v Mellie[a Qormi v B’Kara

1-3 0-3

U15

VOLLEYBALL II DIV

Inter [adu daqqa ta’ [arta fittamiet li jissieltu g[allkampjonat b’telfa, 1-0 f’darhom kontra Udinese.

F’din il-partita ;ara minn kollox u l-a[[ar minuti kienu inkredibbli. Wara li Udinese marru fil-vanta;; permezz ta’ ISLA fit-73 minuta, dawn setg[u jirduppjaw minn penalty ta’ Di Natale fit-87 minuta.

Julio Cesar salva l-penalty tal-attakkant Taljan, f’azzjoni li fiha tke//a wkoll Zanetti ta’ Inter.

Inter setg[u ;abu d-draw meta ng[ataw penalty fl-a[[ar minuta, i]da Pazzini ]elaq u xe[et g[oli g[al skor finali ta’ 1-0.

Intant, Napoli kisbu reb[a fa/li ta’ 4-1 kontra Lecce.

CAVANI skurja tnejn g[anNaplitani, filwaqt li LAVEZZI u DZEMAILI skurjaw it-tnejn l-o[ra. G[al Lecce, il-goal ta’ konsolazzjoni skurjah MURIEL.

Ri]ultati

Inter v Udinese Napoli v Lecce

Serie B

0-1 4-1

Albinoleffe v Nocerina 2-2 Empoli v Ascoli 3-2 Livorno v Verona 0-2 Padova v Torino Sosp.

Juve Stabia v Gubbio 1-0 Varese v Brescia 2-2 Crotone v Sassuolo 1-1 Modena v Vicenza 0-3 Pescara v Grosseto 1-2

Milito ta’ Inter (bil-ballun) issikat minn Benatia ta’ Udinese

48

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Tliet punti u ]ew; karti [omor g[al Melita minn Christopher Cassar MELITA ……………….... 4 LIJA A. ……………….…. 3

Melita ]ammew il-pressjoni fuq it-timijiet ta’ fuq b’reb[a missielta kontra Lija Athletic, 4-3. Il-log[ba kienet wa[da verament sabi[a, fejn minbarra s-seba’ goals skorjati kien hemm ukoll ]ew; karti [omor, it-tnejn ta’ Melita, li lag[bu mis-36 minuta b’g[axar plejers meta tke//a Karl Vella Petroni, u fil-[in mi]jud kellhom ukoll lil Vukanic imke//i.

Wara biss tliet minuti, Lija marru fil-vanta;; meta ABDULLAHI ADESHINA IGE ikkontrolla l-ballun tajjeb u g[eleb lil Sapiano b’xutt sabi[. I]da ]ew; minuti wara, Melita kisbu l-goal tad-draw b’azzjoni mibdija minn Kane Micallef, li qassam lejn JULIAN GALEA, li g[eleb lil Ini. G[addew ]ew; minuti o[ra u Melita marru fil-vanta;;. Din id-darba kien Julian Galea li qassam lejn KANE MICALLEF, li skorja b’xutt tajjeb. Wara dan il-bidu daqshekk tajjeb, il-log[ba kienet pjuttost kwieta; i]da Melita dejjem kienu superjuri.

Melita kellhom xi /ansijiet o[ra ta’ skor, i]da Carnago San Pedro u Kane Micallef fallew xi /ansijiet tajba ta’ skor. Fis36 minuta, Karl Vella Petroni dabbar it-tieni karta safra tieg[u meta kkometta foul fuq Scicluna, biex Melita kellhom jilag[bu l-kumplament tallog[ba bi plejer inqas.

I]da minkejja dan in-nuqqas, wara ]ew; minuti, Melita kabbru l-vanta;; meta Luke Micallef qassam lejn KANE MICALLEF, li minn qag[da dubju]a ta’ offside spara xutt li [abat mal-lasta qabel spi//a fix-xibka.

Ftit qabel intemmet l-ewwel taqsima, Lija da[lu mill-;did fil-log[ba meta Ige ta balun tajjeb lil ANDRÈ SCICLUNA, li avvanza u b’xutt fil-baxx g[eleb lil Sapiano.

I]da fil-61 minuta, Lija kisbu l-goal tad-draw grazzi g[al autogoal inkredibbli meta George Gribbon anti/ipa lill-goalkeeper tieg[u stess wara free-kick ta’ Benjamin Camilleri.

Issa Lija bdew jemmnu li jistg[u jiksbu t-tliet punti. I]da [dax-il minuta mit-tmiem, huma kienu kkastigati meta MICHAEL MARTIN nifed id-difi]a avversarja u g[eleb lil Ini b’xutt /entrali. L-a[[ar minuti kienu ferm interessanti fejn Antoine Sacco falla /ans tajjeb minn qag[da tajba, u f’risposta ta’ Melita, Kane Micallef falla /ans fa/li biex jg[aqqad il-hat-trick.

Fis-seba’ minuta tal-[in mi]jud, Melita kellhom lil Johan Vukanic imke//i biex Melita temmew il-log[ba b’disa’ plejers.

MELITA – M. Sapiano, M. Ramon Sierra Camacho, G. Gribbon, M. Martin (L. Sammut), T. Terpougoff (M. Attard), K. Micallef, J. Galea, E. Cornago San Pedro (A. Muscat), L. Micallef, K.

Vella Petroni, J. Vukanic LIJA A – E.A. Ini, C. Giordimaina (G. Camilleri), D. Scerri, K. Darmanin, G. Camilleri, J.P. Scerri, B. Fenech (B. Camilleri), A. Scicluna, T. Caruana (E. Briffa), M. Fleri Soler, A. Ige, A. Sacco Referee – Mohammed Khalil

}ejtun jirkupraw u jibqg[u jittamaw RABAT A. ……….……… 2 }EJTUN C. ……………… 3

}ejtun Corinthains g[elbu lil Rabat Ajax wara li kienu goal minn ta[t, biex issa re;g[u fet[u t-tamiet tag[hom wara li jinsabu biss ]ew; punti ta[t l-istess Rabat, li qeg[din fit-tieni post.

G[al }ejtun kellu log[ba kbira d-debuttant Wisam Elzaredi, plejer Libjan li kien impekkabbli fl-azzjonijiet tieg[u u kien l-a[jar wie[ed filground. Rabat [assew innuqqas ta’ Arlindo Rustemi, li kien sospi], u l-Ingli] Joe Cornforth, li kien imwe;;a’.

L-ewwel taqsima kienet ferm ibbilan/jata, bi]-]ew; na[at attenti g[al xulxin, li iktar kien mo[[hom li ma jirriskjawx.

Rabat dehru iktar organizzati fil-log[ob tag[hom, u b[assoltu Adam Smeir kellu log[ba verament tajba.

Fis-27 minuta, Rabat marru fil-vanta;;. Azzjoni ta’ Adam Smeir, li bi dribbling mill-aqwa qabe] ]ew; difesnuri ta’ }ejtun, i]da mhux lit-tielet wie[ed, Matthew Borg, li waqqa’ lil Smeir g[al penalty /ar, li minnu WILSON CAUSHI skorja b’xutt fil-baxx. }ejtun kellhom reazzjoni tajba, i]da ma tantx resqu lejn Mintoff. Minuta millintervall, azzjoni o[ra tajba ta’ Elzaredi, li ]marka lil Kenneth Abela fil-qalba talkaxxa l-kbira u Abela kien imwaqqa’ minn Dylan Falzon g[al penalty ie[or /ar.

CHARLÒ MAGRO ma ]baljax mill-11-il metru.

Fit-tieni taqsima, landament tal-log[ba ftit inbidel. I]da fl-54 minuta }ejtun marru fil-vanta;;.

Kien GERS DELIA li skorja ;miel ta’ goal b’xutt minn tarf il-kaxxa, li [asad g[al kollox lil Sean Mintoff.

Fis-70 minuta, }ejtun prattikament g[alqu l-log[ba.

Azzjoni o[ra mibdija minn Wisam Elzaredi, li qassam lejn Gers Delia, li kompla lejn KENNETH ABELA, li bir-ras mill-vi/in ma ]baljax. Illog[ba prattikament intemmet hawn, anki jekk Rabat naqqsu l-iskor fil-[in mi]jud permezz ta’ JUSTIN FELICE. Rabat A – S. Mintoff, C.

Schembri, J. Caruana, A. Smeir, D. Falzon, W. Caushi, Y. Cauchi, R. Micallef (J. Felice), W. Borg, D. Azzopardi (C. Muscat), C. Gauci. }ejtun C – R. Farrugia, E. Azzopardi, A. Farrugia (R. Cauchi), C. Magro, M. Borg, J. Abela, V. Camilleri, W. Elzaredi, K. Ganchev (L. Micallef), K. Abela (C. Formosa), G. Delia.

Referee – Marco Borg

Kif Jinsabu Pietà H Rabat A }ejtun C Melita Bir]ebbu;a St. Georges Vittoriosa S St. Andrews Lija A Dingli S Naxxar L St. Patrick

L R D T F K Pt 7 7 6 7 6 7 7 7 7 7 6 6

6 6 4 4 3 2 2 2

0 13 1 9 1 1 9 1 2 14 1

0

0 3 9 2 3 7 2 3 10 1 4 5 1 3 3 6 1 2 4 4 0 4 2 4 0 1 5 5

3 19 2 18 3 13 7 13 9 9 7 8 11 8 9 7 10 6 12 5 9 4 12 1

Azzjoni mil-log[ba bejn Melita u Lija (Ritratt> Alex DeGabriele)

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

49

TRASFERIMENTI

O’Neill kow/ ta’ Sunderland Sunderland [abbru li l-kow/ Martin O’Neill iffirma kuntratt ta’ tliet snin mag[hom wara li dawn kienu ke//ew lil Steve Bruce matul il-;img[a.

O’Neill, li se jibda ja[dem mal-klabb minn g[ada, qal li hu kuntent bil-fatt li se jirritorna fil-football. “ Kont naf dwar Sunderland, i]da qatt ma bsart li se nsib dak li sibt, u issa ninsab ferm e//itat biex nibda na[dem mal-players il-;odda,” qal l-eks kow/ ta’ Celtic.

O’Neill ilu ma jmexxi tim sa mill-2010, meta kien [alla lil Aston Villa. Hu kien telaq lil dawn wara li wassalhom darbtejn fis-sitt post. Minbarra Celtic u Aston Villa, O’Neill [adem ukoll ma’ Leicester.

Sunderland ke//ew lil Bruce wara li dawn tilfu kontra Wigan bi skor ta’ 21. Minn 1 3 - il partita , il Black Cats reb[u biss tnejn u jinsabu fis-16-il post. Ilpartitarji wkoll kien ilhom isemmu lil O’Neill b[ala lkow/ ippreferut jekk kemmil darba jitke//a Bruce.

O’Neill attenda g[all-partita li Sunderland kellhom kontra Wolves ilbiera[.

TOURE – Id-difensur ta’ Man City, Kolo Toure talab biex ikun inklu] aktar drabi mal-ewwel [dax g[ax jekk is-sitwazzjoni tibqa’ dik li hi dan i[alli lill-klabb minn Eastlands u jmur jilg[ab ma’ PSG. Il-player ta’ 30 sena g[adu ma bediex log[ba minn meta irritorna minn sospensjoni ta’ sitt xhur u multa ta’ £720,000 min[abba li kien instab li g[amel u]u minn sustanza pprojbita. “Illum il-;urnata, PSG hu klabb kbir b[al Man City, Arsenal u Milan. Iddiri;enti ta’ PSG g[andhom

ambizzjonijiet kbar u jridu jinvestu fi players kbar. Ma naf l-ebda player li jasal jirrifjuta lill-PSG,” qal Toure.

Ta’ min jinnota li Man City jistg[u jbig[u lil Toure hekk kif jifta[ is-suq tattrasferimenti f’Jannar.

CHELSEA – Id-diri;enti ta’ Chelsea a//ettaw it-talba tal-attakkant Nicolas Anelka u d-difensur Alex, u dawn se jitilqu lill-klabb hekk kif jil[qu ftehim ma’ klabb ie[or. Il-kow/ ta’ Chelsea, Villas-Boas, ]vela li tkellem ma]-]ew; players u dawn qablu li ma jibqg[ux jit[arr;u malewwel tim sakemm isibu klabb ie[or.

Alex, li g[andu 29 sena, ing[aqad ma’ Chelsea fl2004 ming[and PSV, filwaqt li Anelka, li g[andu 32 sena, iffirma mal-Blues meta kien ma’ Bolton, fl2008.

MAN UTD – Il-kow/ ta’

Man Utd, Alex Ferguson ]vela li l-attakkanti Federico Macheda u Mame Biram Diouf se ji;u mislufin lil klabbs o[rajn biex b’hekk dawn jiksbu aktar esperjenza. Dawn i]]ew; players lag[bu fittelfa li Utd sofrew kontra Crystal Palace matul il;img[a u dehru ferm inqas konsistenti mill-players ta’ Palace. “ Dejjem hu ta ’ ;id li ssellef player li g[adu ]g[ir lil klabb ie[or biex jilag[bu aktar, u a[na hekk be[siebna nag[mlu b’Diouf u b’Macheda,’ qal Ferguson.

Macheda kien anki ;ie misluf lit-tim Taljan ta’ Sampdoria sena ilu, i]da dawn kienu relegati u b’hekk dan irritorna marRed Devils.

Il-kow/ il-;did ta’ Sunderland, Martin O’Neill

BOXING

Muhammad Ali jidda[[al l-isptar L-eks boxer le;;endarju Muhammad Ali idda[[al l-isptar wara li [assu [a]in fid-dar tieg[u ftit jiem wara li attenda g[all-funeral talboxer Joe Fraizer.

Fil-[in li [assu [a]in, Muhammad Ali kien ma’ martu Yolanda fil-belt ta’ Arizona.

L-eks boxer ta’ 69 sena ilu jsofri mill-marda tal-Parkinson’s g[al dawn l-a[[ar 27 sena u ttobba li e]aminaw lil Muhammad Ali qalu li din ma kellha xejn x’taqsam mal-problema li kellu ftit jiem ilu.

Kelliem g[all-isptar li dda[[al fih l-eks boxer

qal li Muhammad Ali kien di;à qed i[ossu [a]in waqt li kien fi triqtu lura d-dar, u e]att kif da[al fid-dar waqa’ mal-art.

Ma ;iex ]velat x’kienet e]att il-problema ta’ Muhammad Ali, u lanqas ma ;ie ]velat kemm dan dam fl-isptar. Hu mifhum li wara li [are; mill-isptar, Ali g[amel xi ;ranet joqg[od malfamilja tieg[u fil-belt tan-Nevada.

Tant kemm Ali kien f’sitwazzjoni kritika, li lfamilja ordnaw diversi esperti medi/i biex joqog[du ma’ Ali anki waqt li dan kien id-dar mag[hom.

C

L-eks boxer le;;endarju Muhammad Ali fl-aqwa tieg[u

50

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

SPORT EXTRA ILLUM FIL-5PM FUQ NET TV

REPLAY ILLEJLA FID-9.35 PM

Lejn l-g[axar edizzjoni tal-MOC Sports Awards

Bjorn Vassallo fil-programm

Meta ninsabu ftit ;ranet ’il bog[od mill-10 Edizzjoni talMOC Sports Awards, matul ilprogramm se jing[ataw iddettalji dwar l-atleti kollha nnominati fid-diversi kategoriji, kif wkoll xi dettalji dwar ilmistiedna li se jkunu pre]enti g[as-serata.

Mistiedna fil-programm Adele Muscat, wa[da middiretturi tal-Kumitat Olimpiku Malti. :img[a wara l-21 Edizzjoni tal-International Marathon Challenge, mistiedna r-rebbie[a Jonathan Balzan u Carmen Hili, li bir-reb[ ta’ din il-edizzjoni, ittnejn kisbu su//ess g[all-[ames darba fil-karriera. Mistieden wkoll Barry Whitmore, lorganizzatur ta’ dan lavveniment annwali.

Matul il-programm se jing[ataw id-dettalji kemm dwar dak li se jse[[ fix-xena tassoftball, fejn mal-kow/ Nazzjonali, Roberto Andolfi, se jkunu diskussi l-impenji li jmiss tat-tim Nazzjonali.

Tkompli s-serje “Minn {add sa {add”, li ti;bor fiha permezz

Jonathan Balzan u Carmen Hili

ta’ filmati ;urnata b’;urnata x’ikun se[[ fix-xena tal-isport lokali.

Bid-disa’ programm Sport Extra se nkunu 236 ;urnata ’l bog[od mill-Olimpijadi ta’ Londra, u f’din is-serje qed jintwerew filmati li ji;bru fihom l-isba[ mumenti ta’ kull edizzjoni.

Fil-programm ta’ llum, lenfasi se tkun fuq l-Olimpjadi tas-sena 1920.

Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli, b’direzzjoni ta’ ?ensu Arrigo, grafika ta’ Simon Borda, u munta;; tas-servizzi minn Julie Zammit.

Wara li nhar it-Tnejn saru mag[rufa f’liema dati se jintlag[bu l-log[biet talkwalifikazzjoni validi minn Grupp B tat-Tazza tad-Dinja 2014, wara laqg[at intensivi mar-rappre]entati talArmenja, tal-Bulgarija, tarRepubblika ?eka, tadDanimarka u tal-Italja, lattenzjoni kollha issa ddur fuq min finalment se jkun il-kow/ tat-tim nazzjonali Malti wara t-tne[[ija ta’ John Buttigieg u Carmel Busuttil.

Replay illejla se jiddiskuti dawn l-aspetti kollha li g[andhom x’jaqsmu mat-tim nazzjonali. Fl-istudio se jkun hemm is-CEO tal-Malta Football Association, Bjorn Vassallo. Mhux biss, imma wkoll jipparte/ipaw fiddiskussjoni, it-tim manager ta’ Floriana, Anthony Grech Sant, il-kow/ ta’ Tarxien R, Patrick Curmi, kif ukoll l-assistent kow/ ta’Mqabba, Renzo Kerr Cumbo.

Mal-mistiedna residenti Hugh Caruana u Konrad Sultana se jintmessu wkoll laspetti kollha li b[alissa qed jispikkaw fil-Kampjonat Premier.

Ma tonqosx ir-rubrika

Irridu li din tkun l-akbar edizzjoni – L-Uffi/jali tal-KOM

minn Simon BORDA “Irridu li din l-g[axar edizzjoni tal-MOC Sports Awards, tkun l-akbar wa[da sa issa [alli tkun il-mera tas-su//essi li kisbu l-atleti Maltin tul is-sena 2011.”

Hekk sa[qu l-og[la uffi/jali tal-Kumitat Olimpiku Malti f’konferenza stampa li matulha ng[ataw id-dettalji dwar din isserata, li fi kliem l-Im[allef Lino Farrugia

Sacco g[andha tkun wa[da memorabbli g[all-isport Malti.

L-edizzjoni ta’ din is-sena, li se tfakkar l10 anniversarju, se tkun ippre]entata minn Charles Camenzuli u Vicky Licari. Minbarra l-ispettaklu tal-aqwa talent lokali u anki internazzjonali, fosthom il-kantanti Taljani Barbara Cola u Jenny B, se jkunu pre]enti tliet atleti meqjusa b[ala le;;endi fl-isport tag[hom, fost l-o[rajn wie[ed mill-aqwa atleti ta’ kull ]mien, Pietro Mennea – li rrecord tieg[u dam l-itwal biex jinkiser flAtletika – Antonio Rossi – ir-rebbie[ ta’ diversi medalji Olimpi/i fil-Canoeing. Illum hu jirrappre]enta l-asso/jazzjoni tal-atleti Ewropej. Ikun pre]enti wkoll Jury Chechi – isem sinonimu mal-;innastika u bla dubju laqwa ;innasta ta’ kull ]mien. Rossi u Chechi in;iebu bil-kollaborazzjoni u l-appo;; li lKOM i[addan mal-Kumitat Olimpiku Taljan.

“Ninsabu kuntenti b’dak li g[amlu diversi federazzjonijiet fis-sena li g[addiet meta nkisbu diversi su//essi, kif ukoll ninsabu kuntenti bil-kontribut li qed jag[tu l-kunsilli lokali [alli jkompli jikber l-isport,” feta[ iddiskors tieg[u l-Im[allef Lino Farrugia Sacco. Hu sa[aq li sa mill-bidu ta’ din issena hu kien di;à qed jipprevedi li din kellha tkun sena ta’ su//ess.

“Però, serati b[al dawn ma jistg[ux ikunu possibbli ming[ajr l-g[ajnuna ta’ kul[add,” kompla l-President tal-KOM. “Irrid nirringrazzja lil CONI, u lil s[abi kollha tal-Kumitat,” tenna Farrugia Sacco.

Bjorn Vassallo

popolari “Rajna u Smajna”, kif ukoll diversi filmati b’laqta umoristika imma interessanti.

Bi pre]entazzjoni ta’ Christian Micallef u Sarah Agius, kul[add jista’ jipparte/ipa filprogramm permezz tal-SMS fuq 5061 7092, jew permezz tal-facebook “Replay on Net”.

Replay g[andu direzzjoni ta’ Jeremy Dalli, waqt li lproduzzjoni e]ekuttiva hi fdata f’idejn :or; Micallef.

Jie[du sehem fit-tim ukoll Kris Scicluna, Roderick Vella u Simon Borda. Matul il;img[a, kul[add jista’ jibqa’ a;;ornat dwar il-football lokali permezz tal-website: www.replayonline.tv.

Sport lokali g[al-lum MFA

Kordin – 2 pm. BOV Premier.

Mqabba v Marsaxlokk., 4 pm.

BOV Premier. Hibernians v B’Kara Victor Tedesco Std – 2 pm. I Div. St. Patrick v Vittoriosa S., 4.15 pm. I Div. Pietà H. V Dingli S. Centenary Std – 1 pm. III Div. Xg[ajra T. V Sirens., 3 pm. III Div. Marsa v Kalkara., 5 pm. III Div. G[axaq v Mdina K. Charles Abela Std – 2 pm. III Div. Fgura Utd. V Qrendi., 4 pm.

III Div. Santa L. V Mtarfa Luxol Std – 2 pm. III Div. Swieqi Utd. V M’Scala., 4.15 pm.

M;arr Utd. V Pembroke A.

GFA Gozo Std – 1pm. I Div. Xag[ra

Utd. V Xewkija T., 3 pm. I Div. Nadur Y. V S.K. Victoria W.

BASKETBALL Ta’ Qali – 9.30 am. II Div (I).

Uffi/jali tal-KOM waqt konferenza stampa li matulha ng[ataw id-dettalji dwar is-serata tal-MOC

Fl-istess konferenza tkellem ukoll isSegretarju tal-KOM, Joe Cassar, li qal li lMOC Sports Awards huma mument presti;ju] kemm g[all-KOM kif ukoll g[all-atleti li jiksbu s-su//ess b’tant sagrifi//ju u b’infiq finanzjarju anki wara li jing[ataw l-g[ajnuna. “Però, l-atleti g[andhom ir-responsabbiltà u jridu jkunu ta’ e]empju sabi[ g[all-atleti ]-]g[ar li g[adhom telg[in,” fakkar is-Segretarju talKOM waqt li tenna li l-KOM hu kuntent b’dak li qed jiksbu l-atleti.

Tkellem ukoll id-direttur tal-MOC, Mark Cutajar, li g[amel enfasi li l-2011 kemm g[all-KOM u kemm g[all-isport Malti kienet wa[da mill-a[jar snin g[aliex inkisbu l-a[jar ri]ultati fil-Log[ob talPajji]i ]-}g[ar barra l-pajji], kif ukoll inkisbu diversi su//essi f’avvenimenti

internazzjonali.

“Biss, iridu issa n[arsu ’l quddiem. Ma nistg[ux nibqg[u biss marbutin massu//essi miksuba. Bil-qalb u bil-g[aqal kappa/i nkomplu mexjin fit-triq it-tajba,” temm Mark Cutajar.

Is-serata tal-MOC Sports Awards se tixxandar dirett nhar l-Erbg[a li ;ej fuq listazzjon Malta Stars, waqt li se jkun hemm ripetizzjonijiet fuq l-istazzjonijiet One TV u Net TV. G[all-dawn l-awards se jkunu kkunsidrati r-ri]ultati miksubin mill-atleti bejn il-perijodu 01#11#2010 u 31#10#2011.

Fi tmien il-konferenza, l-atleti kollha finalisti ng[ataw /ertifikat tat-tifkira mirrappre]entanti tal-KOM, kif ukoll minn Norman Hamilton, li se jkun g[al darb’o[ra /-Chairperson tal-Kumitat Organizzattiv ta’ din l-edizzjoni.

Qormi v S N Sons., 11.15am. II Div (I). Si;;iewi v Floriana., 1pm. Louis Borg Cup. (N). KF. Luxol v Qormi., 2.45 pm. Louis Borg Cup. (N). KF. Depiro v Loyola., 4.30 pm. Louis Borg Cup. (I). Finali. Si;;iewi v Athleta.

IASC Tarxien Grd – 8.30 am. II

Div. }ejtun L. V Marsa T., 9.45am. II Div. Msida RS. V B’Bugia T., 11 am. II Div. Senglea Y. V Mosta G.

MAFA St. Margerita Std – 9.15 am.

B’Kara P. V }ejtun RS., 11 am.

Valletta S. V Marsa WS.

HOCKEY Ta’ Qali – 9 am. Lig. White H.

V Rabat., 11am. Lig. Floriana YS. V Qormi

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

2 pm. Il-55 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet

SPORT

51

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

It-tlieta ta’ quddiem ma jfallux It-teams li qed jokkupaw l-ewwel tliet postijiet tal-Premiership ma fallewx l-appuntament mar-reb[, b’Manchester City u Tottenham Hotspur i;ibu fixxejn lil Norwich City u Bolton Wanderers, u bi/-champions Manchester United jeg[lbu lil Aston Villa ;o Villa Park fillog[ba li ntlag[bet tard.

L-Isky Blues ta’ Manchester pattew g[ad-draw ta’ nhar il{add g[and Liverpool fejn mill-;did urew il-qawwa tag[hom b’[ames goals o[ra flEtihad Stadium kontra team neo-promoss li ma setax iwaqqaf il-valanga.

Fil-fatt, Norwich ma kellhomx twe;iba g[allattakkant Ar;entin ta’ City, Sergio Aguero, li skorja l-[daxil goal tieg[u fil-kampjonat dan l-ista;un, u bit-team ta’ Roberto Mancini jkompli juri forma irre]istibbli b’Samir Nasri (fil51 minuta) u Yaya Toure (68) i]idu l-vanta;; qabel Steve Morison sab ix-xibka g[al Norwich g[axar minuti mittmiem.

Il-goal tal-Canaries ftit g[amel differenza, bis-sostitut Mario Balotelli jer;a’ jkabbar id-distakk fit-88 minuta u b’Adam Johson jiskorja l[ames u l-a[[ar goal g[al City fil-[in mi]jud.

Min-na[a tag[hom, Manchester United re;g[u reb[u barra minn darhom biex qab]u mill-;did fit-tieni post, [ames punti wara City u b’vanta;; ta’ ]ew; punti fuq Tottenham li lag[bu log[ba anqas.

United mill-;did ma impressjonawx, i]da irnexxielhom jikkontrollaw lillavversarji ming[ajr tbatija, b’goal uniku skurjat fl-ewwel taqsima minn Phil Jones ikun bi]]ejjed biex jo[or;u bilpunti.

Il-goal kien anki l-ewwel

wie[ed ta’ Jones fil-karriera tieg[u, u meta f’din il-log[ba [ar;u mwe;;g[in Javier Hernandez (United), Shay Given u Jermaine Jenas (ittnejn Villa).

Intant, il-programm kien partikularment tajjeb g[atteams il-kbar ta’ Londra, b’Chelsea, Spurs u Arsenal jiskurjaw g[axar goals bejniethom ming[ajr risposta.

Fil-log[ob tal-biera[: EWOOD PARK: Lattakkant Ni;erjan ta’ Blackburn, YAKUBU skorja lgoals kollha tat-team tieg[u f’reb[a ta’ 4-2 fuq Swansea u g[al ri]ultat li jag[ti xaqq dawl lil Rovers fi ]menijiet diffi/li ferm g[all-klabb. Yakubu feta[ l-iskor f’nofs l-ewwel taqsima, b’Leroy LITA j;ib id-draw g[al Swans u bin-Ni;erjan jer;a’ jsib ix-xibka darbtejn o[ra, fejn g[aqqad il-hat-trick kmieni fit-tieni taqsima.

Swansea re;g[u naqqsu ddistakk minn Luke MOORE; i]da minuti wara, Yakubu ikkonverta penalty g[al “poker” personali.

ST JAMES PARK: Chelsea taw wa[da mill-a[jar wirjiet tal-ista;un fejn irnexxielhom jo[or;u bit-tliet punti millfortizza ta’ Newcastle United.

Ir-reb[a ta’ 3-0 waqqfet issentenza negattiva g[all-Blues, bil-Geordies jolqtu l-lasta darbtejn minn Demba Ba u Shola Ameobi. Fl-ewwel taqsima, Frank Lampard tilef penalty g[al Chelsea li ng[ata g[al foul ta’ Yohan Cabaye fuq Daniel Sturridge, i]da daqqa ta’ ras opportunista ta’ Didier DROGBA tefg[et lill-Blues filvanta;; qabel il-mistrie[. Fittieni taqsima, Newcastle xe[tu kollox fuq l-attakk, i]da kienu sfortunati quddiem il-lasta ta’ Petr Cech u b’Chelsea joperaw il-kontrattakki velo/i, sakemm

is-sostitut Salomon KALOU irdoppja fit-88 minuta. Il-goal qatel il-log[ba. Sturridge re;a’ kien fil-post ideali biex jer;a’ jeg[leb lil Tim Krul g[all-goal numru tlieta.

LOFTUS ROAD: Goal skurjat fil-81 minuta minn Shane LONG salva punt g[al West Bromwich Albion millkonfront ma’ Queens Park Rangers. Heidar HELGUSON feta[ l-iskor g[al QPR, bitteam ta’ Londra jitlef diversi /ansijiet biex jirdoppja, u b’Shaun Wright-Phillips anki jkollu “goal” im[assar. West Brom baqg[u jemmnu u Long ma ]baljax wara li ir/ieva ming[and Peter Odemwingie u sab ix-xibka avversarja g[al ri]ultat ta’ 1-1.

WHITE HART LANE:

Tottenham Hotspur komplew bil-forma brillanti fil-league b’reb[a o[ra, din id-darba g[all-ispejje] ta’ Bolton Wanderers, li spi//aw jilag[bu b’g[axra wara li tke//ielhom id-difensur Gary Cahill. Spurs kisbu vanta;; bikri minn Gareth BALE u wara t-tke//ija ta’ Cahill g[amlu litteralment li riedu, b’goals ta’ Aaron LENNON u Jermaine DEFOE ja//ertaw minn tliet punti mist[oqqa.

DW STADIUM: Arsenel kisbu reb[a kbira ta’ 4-0 g[and Wigan fejn is-soltu jbatu biex jo[or;u bil-punti massimi.

G[all-bidu, Wigan impenjaw serjament lid-difi]a talGunners, i]da n[asdu b’]ew; goals fi spazju ta’ ]ew; minuti skurjati minn Mikel ARTETA u Thomas VERMAELEN, u fejn kellu tort darbtejn ilgoalkeeper tal-Latics, Ali AlHabsi. Fit-tieni taqsima, Arsenal komplew ikabbru liskor minn GERVINHO u Robin VAN PERSI g[al ri]ultat li j[alli lil Wigan ankrati f’qieg[ il-Premiership.

BUNDESLIGA

Ribery u Robben strumentali g[al Bayern Franck Ribery u Arjen Robben skurjaw tnejn kull wie[ed biex g[enu lil Bayern Munich fir-reb[a, 4-1 li dawn kisbu fuq Werder Bremen. I/-champions, Borussia Dortmund ;ew mi]muma 1-1 kontra Borussia Mon’bach il-jum ta’ qabel.

RIBERY feta[ l-iskor wara 22 minuta, u kien ROSENBREG ta’ Bremen li ;ab id-draw fil-bidu tat-tieni taqsima.

ROBBEN skurja ]ew; penalties, filwaqt li RIBERY g[amilhom erbg[a fi spazju ta’ 14-il minuta. Intant,

Hertha Berlin issa qeg[din fid-disa’ post wara li ;ew draw, 1-1 kontra Kaiserslautern.

Wolfsburg, li kellhom lil Makoto Hasebe imke//i fit85minuta, tilfu vanta;; ta’ ]ew; goals kontra Mainz biex spi//aw fi draw ta’ 2-2.

Freiburg irkupraw goal ]vanta;; f’darhom biex spi//aw fi draw ta’ 1-1 kontra Hannover. Il-goal ta’ Hannover wasal b’awtogowl ta’ BASTIANS, filwaqt li CISSE ;ab id-draw.

Ri]ultati

B. Munich v W. Bremen Freiburg v Hannover

4-1 1-1

Kaiserslautern v Hertha BSC1-1 Mon’bach v B. Dortmund 1-1 Wolfsburg v Mainz 2-2 Stuttgart v Cologne 2-2

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

B. Munich 15 10 1 B. Dortmund 15 9 3 B. Moen’bach 15 9 3 W. Bremen 15 8 2 Schalke 04 14 8 1 Bayer L. 15 7 4 Stuttgart 15 6 4 Hanover 96 15 5 6 Hertha Berlin 15 4 7 Hoffenheim 15 5 3 Wolfsburg 15 5 2 Cologne 14 5 2 Mainz 14 4 4 Nuremberg 14 4 3 Hamburg 14 3 5 Kaiserslautern 15 3 5 Freiburg 15 3 4 Augsburg 14 2 5

4 38 9 31 3 30 10 30 3 24 10 30 5 26 25 26 5 28 20 25 4 22 19 25 5 22 17 22 4 19 23 21 4 22 23 19 7 16 18 18 8 21 30 17 7 22 31 17 6 21 27 16 7 14 24 15 6 18 26 14 7 11 19 14 8 20 31 13 7 12 24 11

Man City v Norwich 5-1> L-attakkant Ar;entin ta’ City, Sergio Aguero, ji//elebra l-goal tieg[u (Reuters)

Ri]ultati u klassifiki

Premier League

Newcastle v Chelsea Blackburn v Swansea Man City v Norwich QPR v West Brom Tottenham v Bolton Wigan v Arsenal Aston Villa v Man Utd Illum Everton v Stoke (4pm) Wolves v Sunderland (5pm) G[ada Fulham v Liverpool (9pm) Kif Jinsabu

1-1

3-0 0-4 0-1

L R D T F K Pt

Man City 14 12 Manchester Utd 14 10 Tottenham 13 10 Chelsea 14 9 Arsenal 14 8 Newcastle Utd 14 7 Liverpool 13 6 Everton 12 5 Aston Villa 14 3 Norwich City 14 4 QPR 14 4 West Brom 14 4 Stoke City 13 4 Swansea 14 3 Fulham 13 2 Sunderland 13 2 Wolves 13 3 Blackburn 14 2 Bolton 14 3 Wigan 14 2

FA Cup

0-3 4-2 5-1

2 0 48 3 1 31 1 2 29 1 4 31 2 4 30 5 2 19 5 2 17 1 6 15 7 4 16 4 6 20 4 6 15 3 7 13 3 6 13 5 6 14 6 5 15 5 6 15 2 8 13 4 8 21 0 11 19 3 9 12

Stourbridge v Stevenage Barnet v MK Dons Bradford v AFC Wimbledon Brentford v Wrexham Charlton v Carlisle Chelmsford v Macclesfield Colchester v Swindon Crawley v Redbridge Dag & Red v Walsall Gateshead v Tamworth Leyton Orient v Gillingham Luton v Cheltenham Salisbury v Grimsby Sheffield Utd v Torquay Sheffield Wed v Aldershot Shrewsbury v Rotherham Southend v Oldham Illum AFC Totton v Bristol Rovers Sutton Utd v Notts County

13 38 13 33 16 31 17 28

23 26 15 26 12 23 16 16 18 16 26 16 25 16 21 15 23 15 20 14 16 12 15 11 23 11 32 10 34 9 28 9

0-3 1-3 3-1 0-1 2-0

1-1

0-1 5-0

1-1 1-2 0-1 2-4 0-0 3-2 1-0 2-1 1-1

The Championship

Leeds v Millwall Blackpool v Reading Brighton v Notts For Doncaster v Southampton Hull v Leicester Ipswich v Watford Peterboro v Barnsley Portsmouth v Coventry West Ham v Burnley Bristol C v Middlesboro Illum Cardiff v Birmingham Kif Jinsabu Southampton West Ham Cardiff Leeds Middlesbrough Brighton Blackpool Hull Leicester Burnley Reading Crystal Palace Barnsley Birmingham Derby County Peterborough Watford Portsmouth Millwall Bristol City Ipswich Nottingham Doncaster Coventry

2-0 1-0 1-0 1-0 2-1 1-2 3-4 2-1 1-2 0-1

L R D T F K Pt

20 13 20 12 19 9 20 10 20 8 20 9 20 8 19 9 20 8 20 8 20 7 19 7 19 7 16 7 20 7 20 7 20 6 19 6 20 5 20 5 19 6 20 6 20 4 20 2

3 4 42 4 4 36 7 3 33 4 6 35 9 3 24 5 6 23 6 6 31 3 7 21 5 7 27 3 9 31 6 7 23 6 6 19 6 6 25 5 4 23 4 9 24 3 10 39 6 8 21 5 8 22 7 8 23 6 9 21 2 11 26 2 12 18 4 12 16 7 11 17

Premier League Sko//i]

21 42 17 40 22 34 28 34 18 33 21 32 25 30 21 30 22 29 30 27 22 27 18 27 25 27 18 26 30 25 38 24 29 24 22 23 24 22 31 21 39 20 35 20 33 16 31 13

Hearts v St Johnstone Kilmarnock v Aberdeen Rangers v Dunfermline St Mirren v Inverness CT

1-2 2-0 2-1 1-2

Falkirk v Morton Hamilton v Dundee Partick v Livingston Queen of South v Ayr Ross Co v Raith

1-0 1-6 2-1 4-1 4-2

Albion v Cowdenbeath Arbroath v Brechin Dumbarton v Forfar East Fife v Stenhousemuir Stirling v Airdrie Utd

3-3

Berwick v Clyde East Stirling v Annan Elgin v Stranraer Montrose v Alloa Queen’s Park v Peterhead

0-2 1-0

Illum Dundee Utd v Celtic I Div

II DIV

III Div

1-1 1-1 1-3 1-4

1-1 1-1 1-1

54

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

FOOTBALL

Aktar tibdil fl-ismijiet tal-grounds Matul dawn l - a[[ar snin qed ikun hemm [afna

tibdil fl - ismijiet tal grounds tal - klabbs . Dan

min[abba l - fatt li [afna kumpaniji kbar qed

jinvestu f ’ dawn il - klabbs u sa[ansitra jsellfu l - isem

tal - kumpanija lill - ground li fih jilg[ab il - partiti tieg[u dak il - klabb .

Minkejja li xi w[ud jaraw dan b[ala “ abbu] ” fuq il - klabbs , i]da dawn il klabbs qed ida[[lu flus kbar minn ftehmin ta ’ dan it - tip .

Fost dawn il - klabbs li di;à g[a]lu li jsemmu l ground f ’ isem kumpaniji kbar hemm Arsenal , li g[andhom il - ground tal Emirates , kif ukoll Man City li g[andhom l - Etihad Stadium .

Il-flus kbar li g[andhom dawn il-biljunarji G[arab qed iwasslu biex i[allu marka fil-Premier Ingli].

Barra minn hekk, matul dan l-a[[ar, is-sid ta’ Newcastle, Mike Ashley, issu;;erixxa li St James’ Park jinbidel fi Sport Direct Arena . West Ham , jekk dejjem jakkwistaw l Olympic Park , se jkollhom i[allu dan l - isem kif inhu .

Wets Ham ilhom g[addejjin f ’ battalja legali g[al dawn l - a[[ar xhur ma ’ Tottenham biex jiksbu d dritt li wara l - Olimpjadi tas - sajf li ;ej , dawn jibdew jilag[bu f ’dan il-ground modern.

Fost il-kumpaniji li qed joffru li jag[tu isimhom lill-ground ta’ Aston Villa hemm kumpaniji tal-im[atri u tal-mobile phones. :eneralment, dawn lideat ta’ grounds b’isem differenti mhux qed jintlaqg[u tajjeb, spe/jalment mill-partitarji veterani li jkunu draw b’dak l-isem u li jkun tant g[al qalbhom.

Il-kumpanija prin/ipali li b[alissa qed tipprova tinfiltra fil-football Ingli] hi ‘The Olympic Park Legacy’.

Skont ir-rapporti fil;urnali Ingli]i, ‘The Olympic Park Legacy ’ qed tipprova ssemmi tliet grounds ta ’ dixxiplini diversi fiz - zona ta ’ Stratford . Jekk jirnexxielha tag[mel dan , ikollha madwar ]ieda ta ’ 1 0 miljun lira sterlina fis sena .

52

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

Frankel ivvutat i]-]iemel tas-sena minn Kenneth Vella

Fl-Ingilterra, i]-]iemel qatt meg[lub, Frankel, reba[ ittitlu ta]-]iemel tas-sena 2011.

Dan, waqt is-serata finali talCartier Racing Awards, li saret dan l-a[[ar. Frankel, ta’ tliet snin, hu proprjetà taxSheikh G[arbi Khalid Abdullah, u hu m[arre; minn Sir Henry Cecil. Sal-lum, Frankel reba[ id-disa’ ti;rijiet kollha li [a sehem fihom. Fost it-ti;rijiet ewlenin mirbu[a minn Frankel din is-sena nsibu l-finali tat-2000 Guineas, is-St James Palace Stakes, is-Sussex Stakes u lQueen Elizabeth II Stakes, li kellha premju ta’ miljun lira sterlina.

Hu anki reba[ l-award tala[jar ]iemel ta’ tliet snin. Din kienet ;urnata memorabbli g[al Cecil, li aktar qabel flistess ;urnata ng[ata t-titlu ta’ kavallier mir-Re;ina Eli]abetta t-Tieni waqt /erimonja f’Buckingham Palace. Ir-rebbie[a tal-Cartier Racing Awards ji;u de/i]i skont punti mog[tija li]]wiemel skont ir-reb[iet li jkollhom matul is-sena.

Dan, minbarra li jing[ataw ukoll voti minn ;urnalisti esperti fil-qasam u millqarrejja tal-gazzetti Racing Post u Daily Telegraph. Fost il-finalisti ma’ Frankel g[attitlu tal-a[jar ]iemel tas-sena kien hemm ukoll Cirrus Des Aigles, rebbie[ ta/-Champion Stakes, So You Think, li aktar kmieni dan l-ista;un reba[ ilCoral Eclipse Stakes u l-Irish Champion Stakes, u l:ermani]a Danedream, rebbie[a f’Ottubru li g[adda tal-Prix de l’Arc de Triomphe fil-korsa ta’ Longchamp fi Franza. Anki d-debba popolari Goldikova, rebbie[a tal-unur

fl-2010, kienet fost il-finalisti.

Danedream, im[arr;a minn Peter Schiergen, reb[et it-titlu tal-aqwa debba ta’ tliet snin, filwaqt li Dabirsim ;ie vvutat l-a[jar ]iemel ta’ sentejn, filwaqt li Maybe kklassifikat b[ala l-a[jar debba ta’ sentejn. It-trainer Barry Hills ing[ata wkoll l-award g[allkarriera. Hu beda ja[dem ta’ trainer fl-1969 u fil-karriera tieg[u kellu aktar minn 3200 reb[a, fosthom g[axar ti;rijiet ta’ grupp wie[ed. F’Ottubru li g[adda, Barry Hills g[adda lli/enzja tieg[u ta’ trainer lil ibnu Charlie.

Imut wara daqqa ta’ ]ew;

Ftit tal-jiem ilu fl-Italja t[abbret il-mewt tat-trainer tal-galopp minn Sardinja, Antonio Columbu. Dan miet fi tmiem programm ta’ ti;rijiet li ;ie organizzat filkorsa ta’ Casalone. Columbu, ta’ 39 sena, miet wara li qala’ daqqa ta’ ]ew; mi]-]iemel Sun Over The Hull, ]iemel ta’ [ames snin li kien g[adu kemm [a sehem f’Ti;rija ewlenija. Columbu ittie[ed lisptar minnufih u mal-ewwel deher li l-kundizzjoni tieg[u kienet gravi. Hu miet ftit sig[at wara.

Drosselmeyer irtirat

Fl-Istati Uniti, ir-rebbie[ tal-Belmont Stakes, Drosselmeyer, ;ie irtirat ftit tal-jiem ilu. Issa dan i]]iemel se jibda jintu]a biss g[at-tag[mir. Fil-karriera tieg[u, Drosselmeyer reba[ ’il fuq minn 3.5 miljun dollaru Amerikan fi premjijiet. Hu kien inxtara mill-istalel Winstar Farms g[as-somma ta’ 600,000 dollaru Amerikan.

It-trainer Barry Hills, li ir/ieva award g[all-karriera wara li irtira dan l-a[[ar

Frankel, ivvutat i]-]iemel tas-sena fl-Ingilterra

LOKALI

Isir programm fuq tmien ti;rijiet Il-55 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet, kollha g[al ]wiemel tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m, issir illum wara nofsinhar fil-korsa talMarsa. Minn dawn, l-aktar ti;rija importanti se tkun isseba’ wa[da, ri]ervata g[al ]wiemel tal-og[la klassi Premier. Din it-ti;rija mistennija tibda fl-3.55pm.

Sittax-il ]iemel huma miktubin f’din it-Ti;rija, li huma Ker Pellois, Arifant, Lucas Ness, Norde de Littry, Dialect Af Prinfo, Energy Launcher, Oscarina, Matin de Manche, L’As de Seuilly, Indian Attack, Affe Fager, Alf Eme, Anguz R.C., Obi Wan Kenobi, Energy As u Oviedo Vici. Hawnhekk, attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Anguz R.C. (Tony Demanuele) u Energy Launcher (Alex Cortis), li ;ejjin minn ri]ultati po]ittivi. Anguz R.C jipprova jie[u t-tieni reb[a f’Malta minn daqstant dehriet, filwaqt li Energy Launcher, ikkunsidrat fost laktar ]wiemel konsistenti tal-ista;un, se jag[mel minn kollox biex jirre;istra sseba’ reb[a sta;unali.

Il-kumplament tat-ti;rijiet se jkunu ri]ervati g[al ]wiemel tal - klassi Gold , Silver, Bronze u Copper, bl-

ewwel Ti;rija tal - klassi Copper tibda fis-1.30pm.

Tbassir I Ti;rija. Klassi

Copper.Win – Jet Starline.

Place – Mirall Composite, Hulegardens Filur.

II Ti;rija. Klassi Copper.

Win – Loulou Noir. Place – Lucky Sauconnier, Leader Changerie.

III Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Lady June. Place – Hardy Frontline, Koko Loco.

IV Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Lady Holmely. Place – Larissa du Breil, Hawkear.

V Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Master Lupin. Place – Vasterbo Hitchiker, Beckham Bob. VI Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Sweep The Floor.

Place – Pajarito Nada, Oyos.

VII Ti;rija. Klass Premier Win – Anguz R.C. Place – Energy Launcher, Matin de Manche.

VIII Ti;rija. Klassi Silver. Win – Wonderofyou.

Place – Cross Country FC, Stonecreek.

Pre]entazzjoni fi Franza

F’dan it-tmiem il-;img[a, l-asso/jazzjoni Fran/i]a Société du Cheval Francais qed torganizza attività internazzjonali f’Pari;i f’;ie[ dawk il-pajji]i li

matul is-sena jikkollaboraw bis-s[i[ mal-istess asso/jazzjoni, fosthom Malta. Il-Malta Racing Club hu rrappre]entat mi/Chairman, Dr Matthew Brincat u mid-Direttur talMarketing, Mark Vella.

Minbarra dan, l-a[jar sewwieq tal-ista;un li g[adda, Noel Baldacchino, irrappre]enta lil Malta f’ti;rija internazzjonali filkorsa ta’ Vincennes, filwaqt li Johan Axisa, is-sid ta’ Kakisis, kien ippremjat min[abba li dan i]-]iemel flista;un li g[adda temm laktar konsistenti filkampjonati g[al ]wiemel Fran/i]i u tal-ista;un.

Ti;i fi tmiemha l-World Dressage Challenge

Dalg[odu, fil-Mag[tab, tigi fi tmiemha lkompetizzjoni tal-World Dressage Challenge. Filjumejn li g[addew kien hemm kompetizzjonijiet ta’ vetting u dressage minn ;urija internazzjonali.

Dalg[odu se jsiru wkoll lezzjonijiet dwar id-dressage u x-show-jumping minn xi ufficjali internazzjonali tal;urija. ?ertament dawn lattivitajiet internazzjonali jkomplu jg[ollu l-livell talparte/ipanti Maltin.

SPORT

53

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

EURO 2012 – KUMMENTI WARA T-TLUG{ TAL-POLOZ

Spanja mhijiex l-unika theddida Cesare Prandelli il kow/ tal Italja , -

–

“:ejna fil-grupp ta/-

champions Ewropej u /champions mondjali, i]da Spanja mhijiex l-unika theddida tal-grupp. G[andna grupp diffi/li, nafu sew kif jilag[bu t-timijiet ta’ Trapattoni (il-kow/ talIrlanda). Ma rridux li nkunu favuriti g[ax nispi//aw niddi]appuntaw.”

Dawn kienu l-ewwel kummenti tal-kow/ nazzjonali tal-Italja, Cesare Prandelli, hekk kif l-Italja sabet ru[ha ma’ Spanja, mal-Irlanda u mal-Kroazja fi Grupp C. Intant, il-kow/ ta’ Spanja, Vicente del Bosque, bl-istess ton ta’ Prandelli qal li minbarra l-Italja dawn iridu joqog[du attenti g[all-Irlanda u l-Kroazja. “Hu veru li lKroazja u l-Irlanda g[addew permezz tal-play-offs, imma g[addew bi skorijiet kbar.

Kontra l-Italja se tkun log[ba kbira. Irridu nkunu ppreparati tajjeb biex niddefendu dan ittitlu li rba[na erba’ snin ilu.

Irridu niffukaw fuqna nfusna minflok fuq l-avversarji tag[na,” qal l-eks kow/ ta’ Real Madrid.

Intant, Trapattoni, li se jkun qed jilg[ab kontra pajji]u qal, “Konna nafu li se nilag[bu kontra timijiet kbar min[abba r-ranking tag[na. Stajna ni;u wkoll mal-:ermanja jew malOlanda. Nittama li meta nkunu se nilag[bu mal-Italja nkunu bi/-/ans li nikkwalifikaw g[ax dan ikun motivazzjoni kbira g[all-players tieg[i.”

Trapattoni ikkonkluda billi qal li jemmen li Spanja se tirba[ il-grupp u se jkunu ttliet timijiet l-o[ra li ji;;ieldu g[at-tieni post.

Il-kow/ tal-Kroazja, Slaven Bilic, minflok ilmenta dwar ilfatt li hu grupp tqil, qal li

-

jinsab ferm e//itat biex jilg[ab kontra /-champions tad-dinja, kontra l-Italja, li ri/entament reb[u t-Tazza tadDinja, u kontra l-Irlanda, pajji] li hu mag[ruf g[allpartitarji tieg[u.

Setg[et ;iet ag[ar – Fabio Capello, il-kow/ tal-Ingilterra Il-kow/ nazzjonali talIngilterra, Fabio Capello, sostna li meta wie[ed i[ares lejn it-timijiet li kien hemm flurni, setg[et ;iet [afna ag[ar g[all-Ingli]i. “Ma ;ejniex fi grupp fa/li, imma stajna ;ejna fi grupp itqal, spe/jalment kieku ;ejna kontra l-Olanda jew Spanja. Se tkun diffi/li lewwel partita kontra Franza.

Il-fatt li nistg[u ni;u kontra lItalja jew Spanja fir-round ta’ wara hu motivazzjoni kbira g[alina,” qal l-eks kow/ ta’ Roma.

Il-kow/ tal-Ukrajna, Oleh Blokhin, qal li f’edizzjoni b[al ma hi l-EURO, wie[ed ma jistax ji;i kontra tim li jista’ jsejja[lu [a]in jew batut. “IlEURO hi wa[da mill-akbar kompetizzjonijiet fl-Ewropa u ma tistax tippretendi li tilg[ab log[ob fa/li. Stajna ;ejna fi grupp e[fef u stajna ;ejna fi grupp ag[ar minn dan,” temm jg[id Blokhin.

Il-kow/ tal-I]vezja, Erik Hamren, qal li jinsab sodisfatt bil-polza. “:ejna kontra ]ew; nazzjonijiet kbar b[al ma huma Franza u l-Ingilterra, u ;ejna kontra l-Ukrajna, tim li se jkun immotivat quddiem ilpubbliku tieg[u stess.”

Il-kow/ ta’ Franza, Laurent Blanc, jemmen li Franza ;iet fi grupp li kapa/i tikkwalifika minnu. “M’ilux lag[bna kontra l-Ingilterra, imma f’kompetizzjoni differenti. Ma rridux ninsew li mhux se

Fabio Capello, il-kow/ tal-Ingilterra

Dick Advocaat, il-kow/ tar-Russja

jkollhom lil Rooney, li hu sospi]. L-Ingilterra tibda b[ala favorita u se nissieltu g[attieni post,” qal l-eks kow/ ta’ Bordeaux.

:ejna fl-itqal grupp – Bert Van Marwijk, il-kow/ talOlanda “Kul[add jaqbel li dan hu litqal grupp. Tkellimt ma’ kull kow/ u [add minnhom ma deher kuntent. Li hemm po]ittiv dwar dawn il-grupp hu li jkollok motivazzjoni kbira biex tilg[ab kontra timijiet b[al ma huma l:ermanja, id-Danimarka u lPortugall,” qal van Marwijk.

Il-kow/ tad-Danimarka, Morten Olsen, qal li dan hu grupp ferm diffi/li, u spjega kif m’ilux dawn lag[bu kontra l-Portugall u minkejja li reb[ulhom xorta indunaw bilqawwa Portugi]a.

“Mhux biss irridu nilag[bu tajjeb f’dan il-grupp, imma trid tg[inna wkoll il-furtuna,” temm jg[id Olsen.

Joachim Low, il-kow/ tattim nazzjonali :ermani], qal li dan hu grupp li jimmotivak [afna. “Il-Portugall u lOlanda huma l-aktar timijiet tekni/i fid-dinja, u dan ikompli j]id maddiffikultaijiet tal-grupp,” qal Low. Paulo Bento, il-kow/ talPortugall, qal li wie[ed irid ja//etta dak li hemm. “Irridu na[dmu [afna jekk be[siebna neliminaw lil vi/i champions tad-dinja u lill-:ermanja, tim li g[andu l-akbar ammont ta’ titli Ewropej,” qal Bento.

Kull tim jista’ jg[addi – Dick Advocaat, il-kow/ tarRussja “Nemmen li kull kow/ hu

kuntent b’dan il-grupp. Kull tim jista’ jirba[ lil kull tim.

Din hi t-tielet darba li ;ejna mal-Gre/ja fi grupp kompetittiiv u b’hekk nafu sew lil xulxin,” qal Dick Advocaat, il-kow/ nazzjonali tar-Russja, li ;ew flimkien marRepubblika ?eka, mal-Gre/ja u mal-Polonja.

Intant, il-kow/ tarRepubblika ?eka, Michal Bilek, qal li xtaq li l-Polonja u l-Gre/ja jkunu fil-grupp tag[hom – u hekk se[[. “Il-fatt po]ittiv hu li se nilag[bu lpartiti kollha f’belt wa[da li hi vi/in tar-Repubblika ?eka, u dan hu ta’ vanta;;,” qal Bilek.

Il-kow/ tal-Polonja, Franciszek Smuda, u l-kow/ tal-Gre/ja, Fernando Santos, qablu flimkien dwar il-fatt li dan hu grupp li jekk wie[ed jilg[ab tajjeb g[andu kull /ans li jikkwalifika minnu.

Joachim Low, il-kow/ tat-tim nazzjonali :ermani]

SPORT

55

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

Valletta fi klassi g[alihom minn Simon Farrugia BOV PREMIER

QORMI (0)

1

A. Hogg, J. Caruana, S. Borg, I. Azzopardi, A. Effiong, R. Briffa, J. Pace, E. Agius, D. Falzon, D. Dos Santos, O. Zongo Sost – R. Fenech flok O. Zongo 79 min, M. Towns flok A. Hogg 81 min, R. Dos Santos flok I. Azzopardi 85 min

4

VALLETTA (4)

S . Sultana , M . Bartolo , Jos .

Chetcuti , L . Sciberras , K .

Scicluna , F . Mirarchi , J .

Bondin, J. Pereira Da Silva, S. Duff Mc Laren, S. Wellman, D. Nwoke Sost – M. Farrugia flok S. Sultana 46 min, J. Chetcuti flok S. Wellman 46 min, G. Buttigieg flok D. Nwoke 73 min

Imwissija – Agius, Borg (V) Skurjaw – Dos Santos 8 min, Effiong 10 min, 30 min, 34 min (V)

Pereira Da Silva 78 min Pen. (Q) Referee – Chris Lautier il-mument Player tal-Log[ba – Alfred Effiong (Valletta)

I/-Champions, Valletta komplew g[addejjin bir-reb[ wara li g[elbu b’/erta fa/ilità lil Qormi f’log[ba ming[ajr ebda storja, fejn sa tmiem l-ewwel taqsima huma kienu fet[u vanta;; ta’ erba’ goals f’taqsima ddominata g[al kollox mill-Beltin ming[ajr ebda risposta minn Qormi.

G[al Valletta din kienet il[ames reb[a konsekuttiva u ttmien reb[a mill-a[[ar disa’ log[biet tag[hom, u b’din irreb[a fet[u vanta;; ta’ sitt punti fuq Hibernians, i]da b’log[ba aktar. Fl-a[[ar log[ba, Valletta g[elbu lil {amrun bl-iskor ta’ 4-0 biex baqg[u g[addejjin bl-istess ritmu. G[al darb’o[ra Mifsud kien nieqes, filwaqt li Barbosa sospi], b’Gilbert Agius u Ryan Fenech ridotti g[al fuq il-bank.

Qormi tilfu t-tielet log[ba tag[hom minn l-a[[ar erba’ log[biet biex b’hekk ma’ irkuprawx mit-telfa xejn mistennija fl-a[[ar log[ba kontra Balzan.

G[al Qormi kien hemm nieqes Bello Osagie u Joseph Farrugia, imwe;;g[in, filwaqt li Roderick Sammut kien qed jiskonta log[ba sospensjoni. Fil-log[ba ta’ bejniethom fl-ewwel round, Valletta kienu reb[u bl-iskor ta’ 3-1 biex b’hekk ire;istraw double.

Valletta fet[u l-iskor appena tmien minuti meta kien Jamie Pace li pprova jid[ol fil-kaxxa, i]da dan ;ie mi]mum minn Wellman, bil-ballun jaqa’ f’saqajn DENI DOS SANTOS, li kkonluda g[al ;ewwa.

Valletta komplew jiddominaw u ]ew; minuti wara, irduppjaw fejn kien Jamie Pace li sab lil

Effiong ta’ Valletta (bin-numru 21) janti/ipa lill-goalkeeper Sultana u jiskurja t-tielet goal ta’ Valletta

ALFRED EFFIONG, li fil-baxx minn nofs il-kaxxa g[eleb lil Sultana.

L-insistenza Beltija kienet evidenti, b’Qormi jonqsu milli jwettqu reazzjoni, fejn dehru mifxula u mhux fil-log[ba. Filfatt man-nofs sieg[a log[ob Valletta skurjaw it-tielet goal tag[hom meta minn cross minn fuq ix-xellug ta’ Deni Dos Santos kien ALFRED EFFIONG li approfitta minnuqqas ta’ ftehim bejn Wellman u l-goalkeeper Sultana u bir-ras sab ir-rokna tax-xibka.

Azzjoni rari ta’ Qormi waslet fit-32 minuta, b’xutt ta’ Pereira Da Silva, li Hogg salva mal-art.

Biex ]ew; minuti wara, Valletta g[amluhom poker, hekk kif minn cross ta’ Roderick Briffa

kien hemm clearance [a]ina ta’ Kenneth Scicluna, bil-ballun ji;i f’saqajn ALFRED EFFIONG, li skorja r-raba’ goal Belti u t-tielet personali biex g[aqqad hat-trick.

Disa’ minuti minn tmiem lewwel taqsima, Hogg salva xutt ta’ Pereira Da Silva, u fit-38 minuta xutt mid-distanza ta’ Mirarchi g[adda barra g[al ftit.

G[at-tieni taqsima, il-kow/ ta’ Qormi, Stephen Azzopardi, wettaq ]ew; sostituzzjonijiet b’Matthew Farrugia u Jeffrey Chetcuti jid[lu flok Steve Sultana u Stephen Wellman. {ames minuti fit-tieni taqsima, Valletta vi/in il-[ames goal minn free-kick minn barra lkaxxa ta’ Falzon, li g[adda b’/entimetri barra.

Fis-77 minuta, Qormi

Kif JinsabuL R D

T F K Pt

Valletta 14 12 1 1 36 10 37 Hibs 13 9 4 0 30 9 31 Floriana 14 8 2 3 19 11 27 Birkirkara 13 6 2 5 21 16 20 Qormi 14 6 2 6 23 27 20 Sliema 14 4 8 2 23 19 20 Balzan Y.* 14 5 2 7 17 21 17 {amrun S.* 14 4 2 8 19 30 14 Mqabba 13 3 3 7 16 24 12 Marsaxlokk 13 3 2 8 20 29 11 Mosta 14 2 4 8 12 26 10 Tarxien R. 14 3 1 10 17 34 10 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest

kellhom free-kick minn tarf ilkaxxa, li inkariga ru[u minnu PEREIRA DA SILVA, bilballun jidher ja[bat ma’ jdejn Edmond Agius, bir-referee jordna penalty. Mill-[dax-il metru, l-istess playar ma falliex biex din kienet l-a[[ar azzjoni denja tal-log[ba.

Draw ;ust f’log[ba medjokri 0 Wara tliet reb[iet konsekuttivi kontra Mosta, Mqabba u Tarxien fl-ewwel log[ba talbiera[, Floriana sfaw mi]muma fi draw ta’ ming[ajr goals minn Sliema.

Kienet log[ba di]appuntanti fejn ftit li xejn rajna azzjonijiet denji, bl-ebda tim ma’ jimponi l-awtorità filground.

Il-kow/ Michael Woods ma’ g[amel ebda bidla milla[[ar log[ba, filwaqt li Sliema laqg[u lura lil Bezzina, Mitev, Mifsud, Frendo u lil Galabov. Millbanda l-o[ra, jidher li lWanderers qeg[din isibuha diffi/li biex jirb[u, g[aliex mill-a[[ar disa’ log[biet kisbu reb[a wa[da biss. Flewwel round, Sliema kienu [ar;u rebbie[a b’goal uniku.

L-ewwel azzjoni waslet minn Floriana, li bdiet minn ]ball difensiv bejn Bezzina u Galabov, bl-attakkant ta’ Floriana, Ryan Darmanin, japprofitta, u wara li [a lpussess avvanza, bix-xutt tieg[u jispi//a fuq il-;enb

tal-lasta. Tmien minuti wara, azzjoni personali ta’ Santos Silva, li wara li evita lil Owen Bugeja, ix-xutt filbaxx tieg[u kien salvat minn Bartolo.

Sliema komplew jinsistu fuq l-attakk. Fl-20 minuta, wara ;irja, Beppe Muscat qassam lejn Santos Silva li kien die[el fuq il-;irja filkaxxa, u x-xutt ta’ dan tala[[ar kien salvat minn Bartolo. Il-goalkeeper ta’ Floriana salva b’sidru freekick angolat ta’ Frendo fit33 minuta. L-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima waslet fl40 minuta meta kien Frendo li ta ballun fit-tul lejn Santos Silva, u x-xutt fil-baxx ta’ dan g[adda ftit barra.

Fit-tieni taqsima, lazzjonijiet fuq il-lasti opposti komplew ikunu rari, u kien biss fis-67 minuta li xutt ta’ Lima g[adda barra g[al ftit. G[at-tieni taqsima, il-kow/ ta’ Floriana, Michael Woods, ta d-debutt lill-player minn Namibja, Wilko Risser, li fit-72

BOV PREMIER

SLIEMA (0)

H. Bonello, J. Mifsud, R. Grech, D. Mitev, S. Bezzina, J. Lima, R. Galabov, R. Bajada, J. Santos Silva, C. Frendo, B. Muscat Sost – J. Ani flok D. Mitev 76 min, J. Briffa flok R. Galabov 80 min

0

FLORIANA (0)

Dwell fil-partita bejn Floriana u Sliema f’partita li ntemmet 0-0 (Ritratt> Martin Agius)

minuta feta[ fuq Woods (li wkoll kien da[al fit-tieni taqsima), i]da x-xutt talattakkant ta’ Floriana ;ie mdawwar minn Bonello f’corner.

Tnax-il minuta minn tmiem il-log[ba, Sliema g[al darb’o[ra vi/in il-goal, din id-darba permezz ta’ Frendo,

li wara li ir/ieva ming[and Lima kellu l-konklu]joni salvata minn Bartolo.

Sat-tmiem, l-ebda tim ma [oloq problemi g[ad-difi]i rispettivi biex Sliema u Floriana [adu punt kull wie[ed minn log[ba li qatt ma’ la[qet il-livell a//ettabbli.

M. Bartolo, T. Paris, D. Pisani, M. Micallef, P. Doffo, R. Darmanin, J. Mintoff, A. Grabowski, O. Bugeja, C. Borg, C. Cassar Sost – W. Risser flok R. Darmanin 46 min, I. Woods flok T. Paris 63 min, J. Borg flok J. Mintoff 79 min

Imwissija – Mifsud, Mitev, Lima (S) Cassar (F)

Referee – Glenn Tonna il-mument Player talLog[ba – Roderick Bajada

(Sliema W.)

56

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

LOKALI

Ma nistg[ux ninsew 1.

Ma nistg[ux ninsew dak li ;ara [amsa u g[oxrin sena ilu

filg[axija fil-Ka]in tal-Partit Nazzjonalista fil-Gudja. Ma nistg[ux ninsew li ;uvnott li kien wasal biex jie[u l-istat tieg[u, inqatel kiesa[ u biered. minn Wara attività so/jali li saret Carmelo f’dak il-post mis-Sezzjoni Mifsud }g[a]ag[ tal-Partit, waqt li lBonnici [addiema tal-post kienu qeg[din flimkien igawdu l-kumpanija ta’ carmelomifsudbonnici@gov.mt xulxin, xi [add deherlu li kellu jispara fuqhom; tiri mi/idjali b’arma tan-nar lejn il-ka]in.

.

2 Ma nistg[ux ninsew li dawk kienu jiem li fihom il-pajji]

kien g[adu qed jirkupra mill-qatg[a li kien [a wara l-meeting tal“Barrani”. Dak li ;ara f’dik it-triq kien g[adu jidwi mal-poplu kollu. In-nies twajba kienu g[adhom inkwetati ta[t id-dell ta’ tra;edja nazzjonali – o[rajn fuq in-na[a l-o[ra kienu qed i[ossuhom b’sa[[ithom, mimlijin bl-arja li s-sa[[a tal-vjolenza tirba[ fuq kull forza tar-ra;uni. Kienu jiem meta f’dik it-triq kien g[ad hemm fl-arja r-ri[a tqila tal-gass tad-dmug[, im[allta b’dik ta’ vetturi ma[ruqa u abbandunati fit-triq. Ri[a li kienet g[adha ddur b’sa[[a qawwija, anki mal-ir[ula tal-madwar, fil-qalba talGudja. Kull min g[adda l-g[ada, il-pitg[ada, kien jaf li kien g[addej minn /imiterju fejn il-Partit Laburista ta’ dak i]-]mien kien ipprova jidfen id-demokrazija. Il-vetturi tan-nies kienu tkissru, tfarrku u n[arqu. L-art tat-triq kienet hija wkoll in[arqet u baqg[et hekk g[al [afna ]mien.

.

3 Ma nistg[ux ninsew l-arja li biha dawk tal-qalba tal-Partit

Laburista kienu jittrattaw lill-bqija tal-poplu. Kienu rikbu fuq ras kul[add. Kienu jiddettaw x’g[andu jsir u min kellu jinqeda u fuq xiex. Bnedmin li ntilfu fl-arroganza, f’a;ir xejn tajjeb li fih o[rajn kienu jbatu. Din il-mentalità u kultura – li [adet iktar is-sa[[a f’dawk il-jiem – kienet ilha ;ejja s-snin. Il-poter assolut – dak li wassalhom g[alih – kien nibet u ssa[[a[ fis-snin, mhux fil-jiem.

Kienu dawn it-talin mimlijin bl-arja li [assew li f’Tal-Barrani kienu reb[u l-;lieda, li n-Nazzjonalisti kienu tilfu u g[alhekk ma kien hemm xejn li jista’, b’xi mod, ine[[ihom mill-poter, u ntilfu f’kunfidenza ]ejda. Di;à hi serja li jkollok arma tan-nar semiawtomatika f’idejk, f’vettura ddur it-toroq biha, a[seb u ara li tasal li tu]aha fuq il-bnedmin biex tkompli tbe]]a’.

.

4 Ma nistg[ux ninsew lil dak i]-]ag[]ug[ ;entili, umli, mimli sa[[a. Ma kienx qed jisfida, ma kienx qieg[ed jag[mel atti ]baljati, kien qieg[ed sempli/ement, b’mod onest u pa/ifiku, jie[u tazza birra. Dik il-balla li [ar;et minn dik l-arma wasslet g[all-mewta ta’ Raymond; ta’ dan it-tesserat li kont iltqajt mieg[u fl-attivitajiet tal-partit hemmhekk fi drabi o[ra. Bniedem umli, mist[i, li kien iffukat b’ru[u u b’;ismu biex jibni d-dar fejn kien ippropona li jmur jg[ix. Dik il-balla mi/idjali marret tistrie[ fil;isem ta’ din il-persuna. Laqtitu u qatlitu f’sekonda, ming[ajr [niena. F’daqqa kien mal-art tal-ka]in tal-partit.

.

5 Ma nistg[ux ninsew dik ix-xena. G[adha f’mo[[na, filmemorja n;orruha mag[na. :uvni fl-aqwa tieg[u minxur mal-art, f’g[adira demm, u tliet diri;enti tal-partit i[arsu lejh, ma jistg[ux jemmnu. Niftakar /ar dak il-jum, meta l-g[a]i] missieri ;ie lura d-dar. Il-wi//, il-[arsa tieg[u, kienu jg[idu kollox. Kien /ar li lvjolenza ta’ dawk il-jiem kienet ]vugat f’bi//a o[ra. Il-PN kellu x’jara u x’jikkumbatti. A;ir anti-demokratiku jkun kuntrastat b’wie[ed demokratiku. Kienu jiem iebsa [afna g[al dawk li riedu verament il-;id lil dan il-poplu tag[na. G[al dawk li ma ridux jisfruttaw, imma li jservu biex il-futur jer;a’ jibda g[addej.

.

6 Ma nistg[ux ninsew lill-g[a]i] Ray, li ne[[ewlu [ajtu balal

sparati minn id omi/ida ta’ bnedmin li kienu tant [adu kunfidenza bil-pajji] li setg[u jag[mlu li jridu. Illum, [amsa u g[oxrin sena wara, niftakar mill-;did il-jiem ta’ qabel, ta’ wara u l-funeral.

Niftakar ukoll l-attivitajiet li se[[ew wara. Niftakar dawk il-jiem, it-tensjoni kbira li kien hemm. Niftakar l-attività li konna organizzajna fil-{amrun, fejn fakkarnieh bis-slides. Dawk irritratti, li kont mort qabel flimkien mas-Segretarju Organizzattiv, Ray Cassar (li kien jafu a[jar minni), nie[du post post biex tibqa’ memorja aktar qawwija tieg[u. Kienu jiem li ma nistg[ux ninsew.

Jiem li jibqg[u fil-memorja tag[na lkoll. G[alkemm g[addew [amsa u g[oxrin sena, xorta nibqg[u niftakru kif bniedem umli u twajjeb tilef [ajtu ta[t il-balal tal-arroganza tal-poter.

RAYMOND CARUANA – L-EROJ TAL-LIBERTÀ

media•link COMMUNICATIONS

1

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

Koordinazzjoni: Doris Azzopardi — doris.azzopardi@media.link.com.mt

Il-Milied 2011 {ar;a spe/jali ta’ fil-mument b’;abra ta’ tag[rif dwar dan l-ista;un festiv

Fil-pa;ni ta’ ;ewwa 2. Il-veru sens tal-Milied 3. Carols by Candlelight 4. Fenomenu ta’ tama u fer[

5. Is-si;ra tal-Milied, storja u stramberiji 6-7. Bambini m]ejna bil-ganutell 8-9. Rokna g[at-tfal 10. Attivitajiet g[al dan l-ista;un

12. Il-crackers tal-Milied 13. In-namra tal-presepju, is-simbolu ta’ pa/i u sliem 14-15. Inaqqru iva i]da bis-sens!

2

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

MILIED 2011

Min jaf kieku lil uliedna npo;;uhom f’[o;or Kristu fil-Milied minflok f’[o;or Father Christmas^

L-isba[ rigal Irrankajna sewwa. It-toroq di;à qed jinxteg[lu, id-djar armati sewwa u l-[wienet qed jibdew i]idu fil-bejg[ tag[hom. Bosta huma dawk li di;à ppjanaw il-festini u l-ikliet. O[rajn di;à xtraw ir-rigali biex ma j[allux g[all-a[[ar. Insomma. IlMilied i;ib mieg[u ammont ta’ preparamenti li jekk wie[ed jag[raf je[odhom bilkalma u l-galbu jistg[u jkunu pja/evoli [afna.

Nemmen i]da li ma nistg[ux nippreparaw it-toroq, id-djar, id-dehra u dak li se nieklu u nixorbu ming[ajr ma n[ejju lilna nfusna g[all-Milied. Iva, kull wie[ed u wa[da minna tajjeb li jipprepara maxtura s[una u nadifa g[all-Bambin f’qalbu.

G[alhekk, fost l-ewforja kollha, importanti li nsibu l-[in nitnaddfu sewwa, nag[tu g[orka lilna nfusna minn ;ewwa biex inkunu /erti li a[na denji li nir/ievu lil :esù tarbija.

Meta jekk indendlu l-purtieri nodfa, nixtru d-dundjan, inge]wru r-rigali g[al ta[t is-si;ra, g[aliex ma nsibux ftit [in biex immorru nqerru? G[aliex a[na u nippjanaw fejn se mmorru lejlet jew nhar il-Milied ma narawx li nsibu post g[allquddiesa? Wara kollox, inkunu ipokriti jekk ni//elebraw il-Milied u n[allu barra lill-protagonist – lil :esù!

:esù jridna nkunu kuntenti. Jie[u pja/ir jarana niddevertu u nifir[u. Ma j[obbx jara ;diedem u buri u l-ors tieg[u jkun fostna fil-mumenti ta’ /elebrazzjoni. I]da biex dan ise[[ irridu n[allulu post. Irridu nkunu konxji tal-pre]enza tieg[u.

L-ironija hi li tant ninsistu mat-tfal li tassew je]isti Father Christmas li j;ibilhom ir-rigali li xi kultant ninsew ng[idulhom li hemm xi [add li fil-Milied tahom xi [a;a ferm isba[ mill-;ugarell li tant kienu ilhom jixtiequ. Ninsew ng[idulhom li fil-Milied huma ta’ kull sena jaqilg[u rigal li l-moda tieg[u ma tispi//a qatt – lil :esù Bambin li sar bniedem b[ali u b[alek biex isalvana, biex jag[tina l-isba[ rigali li qatt nistg[u nsibu ta[t is-si;ra. L-isba[ ra;uni g[ala g[andna ni//elebraw – IS-SALVAZZJONI. Intant fil-[ar;a tal-lum ta’ fil-mument u f’dawk li se jsegwu se ssibu diversi artikli konnessi mal-Milied. Artikli g[at-tfal, g[al dawk li j[obbu l-k/ina, dwar issa[[a u affarijiet o[ra marbutin mal-Milied. Artikli ta’ interess g[all-familja kollha.

Doris Azzopardi

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

3

Carols by Candlelight 2011 }mien il-festi tal-Milied qed joqrob u fl-istess [in beda jintwera l-interess fl-avveniment ewlieni f’G[awdex g[al ]mien il-Milied…‘Carols by Candlelight’. Is-sena l-o[ra, fuq il-;urnal ‘The Guardian’, ‘Carols by Candlelight’ tqies mal-ewwel g[axar kun/erti tal-Milied fl-Ewropa. G[ad-disa’ sena konsekuttiva Schola Cantorum Jubilate qed tippre]enta dan l-avveniment annwali.

Il-kor Il-kor u l-Jubilate Chamber Ensemble, ta[t it-tmexxija ta’ Marouska Attard, ilhom g[addejjin minn Settembru bil-provi. Lorganizzaturi g[addejjin bil-preparamenti kollha ne/essarji biex jer;g[u jag[tu produzzjoni ta’ livell g[oli b[al fis-snin limg[oddija. Kull dettall jing[ata importanza biex jattira lillparte/ipanti. Barra minn hekk, l-iskop ta’ dan l-avveniment hu li j[alli fer[ u sodisfazzjon fuq min qed jattendi b’qalb miftu[a u widnejn lesti li jisimg[u l-messa;; spe/jali tal-Milied. Iddirezzjoni artistika hi f’idejn Fr Joseph Bajada.

L-attività ta’ Carols by Candlelight 2011 se tittella’ fuq ]ew; serati: il-:img[a 9 u s-Sibt 10 ta’ Di/embru fis-7.30pm filMonasteru ta’ Santu Wistin fir-Rabat, G[awdex. Ir-repertorju jinkludi diversi bi//iet popolari g[al ]mien il-Milied b[al ‘O Holy Night’, ‘Silent Night’ u ‘Adeste Fidelis’. Fl-entratura talkjostru se jkun hemm esibizzjoni mill-artist stabilit Paul Stellini.

Dritt wara l-kun/ert, l-udjenza tid[ol fil-kjostru g[all-ikla bnina u ftit inbid li jikkumplimenta s-serata. L-ikel se jkun f’idejn il-koki ta’ Ta’ Fren/ Restaurant.

Il-parte/ipanti g[andhom l-opportunità li jqattg[u l-lejl filmonasteru li g[andu kmamar ensuite. Dan kollu jg[in biex nid[lu fi spirtu ta’ festa… festa li dda[[alna fi spirtu ta’ altruwi]mu u karità.

Il-qlig[ minn din l-attività se jmur g[al Dar :u]eppa Debono li tie[u [sieb it-tfajliet ommijiet u torganizza diversi attivitajiet favur il-[ajja. Kull twelid ;did i;ib fer[ kbir mieg[u.

Il-biljetti jinsabu g[all-bejg[ ming[and D’Amato Records Shop fil-Belt Valletta u mill-Bargate Bookshop fir-Rabat, G[awdex. Ilpersuni li jkollhom il-biljetti biss jistg[u jattendu. G[al aktar informazzjoni jew g[all-akkomodazzjoni g[and l-Agostinjani kkuntattjaw lill-organizzaturi b’email fuq info@scjchoir.com jew /emplu 79450950. Tistg[u ]]uru ukoll is-sit www.scjchoir.com.

Ing[aqdu ma’ Schola Cantorum Jubilate fuq Facebook.

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

4

FENOMENU li g[adu jidher minn Fr Thomas Moore ofm. conv.

Minn dejjem kien hawn min jistudja, jikteb u j[abbar dwar il-fenomeni tal-univers.

Dawn dejjem qajmu kur]ità, mistoqsijiet u dubji. Illum, min[abba studji ta’ xjenza u teknolo;ija, jinkixfu [afna veritajiet dwar dawn il-fenomeni. Wasalna biex mhux lakemm ti/[ad, tmeri jew tmur kontra l-kurrent ta’ dak li jing[ad, g[ax il-provi huma /ari u ta’ min joqg[od fuqhom. Xi w[ud minn dawn il-fenomeni huma sbie[, jag[mlulek kura;; u j[allu tog[ma tajba. O[rajn ma tg[idx li huma koroh, imma d-dehra tag[hom u l-messa;; li jfissru j[allu tensjoni u [afna mistoqsijiet.

Fenomenu li deher i]jed minn darba, ukoll fi ]minijietna, li qajjem dejjem kura;;, mistoqsijiet u kur]ità, g[alkemm b’tog[ma tajba, hu l-fenomenu MARIJA – OMM ALLA – l-ikbar sinjal fost il[olqien kollu. Marija hi lfenomenu qadim u ;did flistess [in; il-fenomenu li deher sa mill-bidu tal-[olqien, u g[adu jidher fostna fi ]minijietna. F’kull ]mien kittieba u xjenzjati kbar kitbu u [abbru fuq il-kobor, issbu[ija u l-qawwa tag[ha: “U deher sinjal kbir fis-sema, Mara, liebsa x-xemx, bilqamar ta[t ri;lejha u b’kuruna ta’ tnax-il kewkba fuq rasha...

U Hi wildet iben, tifel, li kien g[ad irid jirg[a l-;nus b’xettru tal-[adid...” (Apk 12, 1; 5).

Illum, il-veritajiet li nkixfu dwar Marija huma hekk /ari li ta’ min joqg[od fuqhom, g[ax il-provi huma po]ittivi: “IsSetg[ani g[amel mieg[i [wejje; kbar” (Lq 1, 49). Ilkobor u l-qawwa ta’ Marija – Omm Alla, mimlija bilgrazzja u kollha [lewwa g[arrieda tal-Ispirtu s-Santu, qed tg[ix g[al dejjem ma’ Alla lMissier fis-saltna tieg[u birru[ u l-;isem. Dwar dan San :wann Damaxxenu jikteb: “Il-Ver;ni mqaddsa, l-arka [ajja ta’ Alla, li nisslet lill[allieq tag[ha, tie[u postha fit-tempju ta’ Alla nnifsu li mhux mag[mul mill-idejn talbniedem... Kien xieraq li dik li kennet lill-Verb fil-;uf tag[ha tid[ol tg[ammar fittabernaklu tal-istess Binha...

Il-post xieraq tal-G[arusa li lMissier [atar u g[a]el g[alih, kellu jkun fil-g[amara tassmewwiet...” (Hom II, Dormitio).

San Luqa meta jiddeskrivi ]-]jara ta’ Marija lil

Eli]abetta, jurina lil Marija larka [ajja fil-mixja tag[ha: “...[alliet darha ta’ Na]aret, qamet u marret t[affef lejn lg[oljiet f’belt tal-Lhudija” (Lq 1, 39). Meta da[let g[and }akkarija, Marija sellmet lil Eli]abetta. Mag[ha ;arret ukoll fil-;uf lil Binha – Alla mag[mul Bniedem. LEvan;elista jag[tina x’nifhmu li dik l-istennija ta’ Marija kienet sinjal qawwi g[al }akkarija, g[al Eli]abetta u g[all-Battista li hi kienet i;;orr fil-;uf. Marija kienet ilfenomenu sinjal ta’ Alla lillpoplu ta’ I]rael li, kollu [erqan, b’tama qawwija, kien qed jistenna l-mi;ja talMessija – [ellies u Salvatur (Lq 1, 39 – 56). Minn dakinhar il-Mulej wera bi/-/ar li Marija kellha tkun ilfenomenu-sinjjal tieg[u g[alina f’kull ]mien: “Minn issa ’l quddiem kull nisel isejja[li [ienja, g[ax isSetg[ani g[amel mieg[i [wejje; kbar...”(Lq 1, 48-49).

Biex il-poplu ta’ I]rael (u ddinja kollha) iserra[ rasu li waslet is-sieg[a tas-sliem u ssalvazzjoni, l-Ispirtu s-Santu nqeda b’Eli]abetta; hija infexxet f’g[ajta kbira: “Imbierka inti fost in-nisa u mbierek il-frott tal-;uf tieg[ek” (Lq 1, 42). }akkarija u Eli]abetta fer[u b’Marija g[ax fiha raw is-sinjal – qawsalla tal-pa/i u tar-reb[a mill-[akma tad-demonju.

Imma fera[ bil-wisq i]jed :wanni - “It-tarbija li g[andi fil-;uf qab]et bil-fer[...” (vers 44). Bl-istess fer[ kien qabe] is-Sultan David quddiem lArka meta ;ibuha lura fil-belt (2Sam 6, 16), g[ax ;ass ilpre]enza ta’ Alla, b[alma wkoll :wanni [ass ilpre]enza tal-Mulej.

Qeg[din ni//elebraw misteru kbir: Marija mnissla ming[ajr dnub, l-Immakulata.

Illum nafuh, nemmnuh u nqimuh b’fidi [ajja; bir-ra;un, “g[ax g[al Alla m’hemm xejn li ma jistax isir” (Lq 1, 37).

Dan hu tassew fenomenu ta’ tama u fer[ g[alina. F’dan ilmisteru ta’ Marija naraw iddestinazzjoni li g[aliha a[na wkoll imsej[in, g[ax mag[]ulin biex nimxu fuq ilpassi ta’ Binha :esù b[alma g[amlet Hi qabilna. Din ilfesta tqanqalna biex nag[mlu l-qalb u nemmnu li l-qawwa ta’ Kristu Rxoxt li qajjem lil Ommu, tista’ ta[dem fina wkoll fil-[ajja tag[na ta’ kuljum.

Il-[ajja ta’ Ommna Marija tag[mlilna kura;; biex nag[rfu nikkontrollaw iddrawwiet u l-;ibdiet tag[na.

Min jaf kemm-il darba waqt xi prova ng[idu f’qalbna: “Issa ]]ejjed ... dan wisq g[alija ... Ma nifla[x nissaporti i]jed ... Donnu nsieni...”

X’tg[allimna Marija?

Insibu fil-Van;elu li kri]i wara l-o[ra kienu jolqtu lil Marija sa minn qabel it-twelid ta’ Binha :esù. Kif ;iebet ru[ha? Ta[seb li gergret jew [aditha kontra :u]eppi? Forsi abbandunat il-pjan tal-Mulej?

Xejn minn dan kollu. Xmun kien [abbrilha x’kellu jg[addi ming[aliha: “Int ukoll, sejf jinfidlek ru[ek...” (Lq 2, 35).

U dak il-[in na[seb li g[attieni darba Marija lissnet: “[a jsir minni skont kelmtek...”

(Lq 1, 38). Minn x[in qalet lIVA u saret Omm l-Iben ta’ Alla sakemm offrietu fuq issalib, wie[ed biss kien il[sieb tag[ha – li twassal lil Binha jtemm dak li ;ie jag[mel g[alina - isalvana.

Din il-missjoni qasmitha mieg[u sal-a[[ar bl-akbar responsabbiltà: “Kien hemm wieqfa [dejn is-salib ta’ :esù ommu,...” (:w 19, 25).

B[as-soltu... Hawn ;a min qed jg[id: “Imma dik kienet Marija – Omm :esù... Dawk qaddisin mhux b[alna...”

Taqtax qalbek... Qatt... Taqax vittma tal-kri]i... Ieqaf fuq saqajk. Ma tistax tmur lura, jew tg[id: “Issa m’hemmx x’nag[mel.” Jien u int g[andna missjoni f’idejna b[al Marija – li n;ibu lil :esù jg[ix mag[na fil-familja, fuq ix-xog[ol, fil-ka]in u fit-toroq tag[na.

Marija hija l-persuna wa[danija fil-Bibbja li kienet pre]enti f’kull waqt fil-[ajja ta’ Binha: “Marru jfittxuh – re;g[u lura :erusalemm...”

(Lq 2, 45); fit-tie; ta’ Kana: “Billi ma kienx fadal i]jed inbid, Omm :esù qaltlu: M’g[andhomx inbid...” :w 2,3) Marija marret biex tarah: “Ommok u [utek qeg[din hawn barra biex jarawk...”

(Lq 4, 20); sa fuq is-salib, flagunija tieg[u, baqg[et

wieqfa [dejh (:w 19, 25).

Marija hija l-fenomenu ;did g[al ]mienna – mara ta’ karattru, responsabbiltà, im[abba leali lejn il-familja b’kull sagrifi//ju.

Ta’ kull sena [afna minna n]uru postijiet fejn dehret Ommna Marija flimkien malfesti li ni//elebraw f’isimha, mhumiex bi]]ejjed. Hemm b]onn inwettqu l-messa;;i li g[alihom g[adha tidher fostna: it-talb, il-penitenza f’[ajja Nisranija u lEwkaristija: “Ag[mlu dak li jg[idilkom Hu...” (:w 2, 5).

Marija hi l-fenomenu – sinjal ta’ Alla fostna. Ejjew nag[tu kas ta’ kliem Ommna.

“Sliem g[alik, g[amara tieg[u; sliem g[alik tabernaklu tieg[u; Sliem g[alik, dar tieg[u; sliem g[alik ilbies tieg[u; Sliem g[alik, qaddejja tieg[u; sliem g[alik Omm tieg[u; Sliem g[alik sidt qaddisa, sultana l-aktar qaddisa; Fik kien hemm u hemm ilmilja tal-grazzja u kull tjieba.

(S. Fran;isk ta’ Assisi)

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

5

L-ori;inalità m’g[andhiex limiti

Illum id-djar saru dejjem i]g[ar. Jekk g[andek xi tfal ]g[ar jew annimali fid-dar, is-si;ra tal-Milied ma tantx hi ideali g[ax tista’ tispi//a ]armata jew meqruda. G[alhekk din il-familja [asbet biex minflok tpo;;iha mal-art iddendilha mis-saqaf. {olqot ambjent sabi[ u nisfida lill-aktar tifel imqareb jew kelb di]ubbidjenti biex jil[aqha.

Bi ftit plywood mi]bug[ a[dar jew miksi bil-contact paper tista’ tag[mel din is-si;ra tassew [elwa u differenti. Id-dekorazzjonijiet jistg[u jitwa[[lu fa/ilment mal-injam stess jew inkella jitpin;ew. Si;ra versatili li b’passata ]ebg[a ;dida kull sena tista’ ting[ata dehra differenti.

Tassew. Hawn min ikun irid imur lil hinn mittradizzjoni u jo[loq xi [a;a hu. Hawn min i[ares lejn ilfatt li jixtri si;ra tal-Milied u jiddekoraha bid-dwal u lblalen imlewna b[ala xi [a;a monotona u li ma toffrilu lebda emozzjoni. B’hekk idur lejn il-fantasija u jinterpreta hu stess l-idea tieg[u ta’ si;ra tal-Milied. Ma fiha xejn [a]in g[aliex wara kollox, li wie[ed ikun qed jag[mel hu li jippersonalizza tradizzjoni. Jikkrea si;ra talMilied b’mod li jwasslu j[oss rabta u familjarità mag[ha. Dawn huma [ames e]empji. Araw ftit x’g[amlu dawn...

Hawn min ma jarmi xejn. Min i]omm kull bi//a g[odda qadina, spare part [a]ina tal-karozza, kanen u bosta affarijiet o[ra. Dan [aseb sewwa biex tal-lanqas jag[mel xi [a;a siewja bihom u jibnihom forma ta’ si;ra tal-Milied. Tal-lanqas il-mara ma baqg[etx tgerger biex ji]barazza l-garaxx!

Wara li l-mara naddfet il-linef u dendlet il-purtieri, is-sellum tad-dar intu]a biex madwaru jiddawru l-bozoz tal-Milied u xi dekorazzjonijiet. F’kemm ili ng[id ittrasforma ru[u f’si;ra tal-Milied li tag[mel effett partikulari.

Is-si;ra tal-Milied

Trid ftit kura;; i]da /ertament, l-effett hu wie[ed mill-isba[. G[andek b]onn [afna msiemer u martell.

Id-dekorazzjonijiet tas-si;ra huma mwa[[lin f’forma ta’ si;ra mal-[ajt. Wara, ovvjament, trid taqlag[hom, tka[[al u ti]bog[ i]da jekk m’g[andekx spazju din hi soluzzjoni ideali.

L-ori;ini tad-drawwa tas-Si;ra tal-Milied hi :ermani]a. Jing[ad li San Bonifa/ju, mag[ruf b[ala l-Appostlu tal-:ermanja (680 AD), kien l-ewwel wie[ed li ]ejjen si;ra ta]-]nuber ad unur :esù tarbija.

I]jed tard, fil-:ermanja stess, Martinu Luteru introdu/a x-xemg[at mixg[ula b[ala parti mid-dekorazzjonijiet tas-si;ar. Jing[ad li darba, lejlet il-Milied, kien impressjonat [afna bid-dehra ta’ si;ra m]ejna ta[t sema mimlija kwiekeb.

Din id-drawwa kienet ‘impurtata’ fl-Ingilterra mill-Prin/ep Albert, ir-ra;el tarRe;ina Vittorja. Dan kien ;ab l-ewwel Si;ra tal-Milied f’Windsor Castle fl-1834 u ntg[o;bot [afna mill-familja rjali.

Din id-drawwa xterdet fl-Ingilterra f’qasir ]mien u minn hemm g[al mal-Imperu kollu.

Illum is-Si;ra tal-Milied, anke fil-pajji]i Kattoli/i, saret kwa]i aktar importanti mill-presepju li bla dubju hu aktar a]entattiv tal-festa li qed ni//elebraw.

Il-Christmas tree, kif drajna nsej[ulha, insibuha f’kull dar, f’[afna pjazez ewlenin mad-dinja kollha u re/entement anke fil-knejjes. {afna msa;ar pubbli/i qed iservu b[ala postijiet fejn jitqieg[du affarijiet li wara ]mien il-Milied jing[ataw lill-foqra.

Dan, re;a’ nnobilita l-idea tas-si;ra tal-Milied, li matul is-snin kienet infatmet wisq minn mal-idea ori;inali.

Dan g[adna narawh sal-lum bit-twa[[il mas-si;ra ta’ affarijiet li trid [afna ti;bid tal-imma;inazzjoni (jekk jirnexxilek) biex taralhom xi forma ta’ konnessjoni malMilied.

M’hemmx dubju li dan il-fattur hu ri]ultat tal-kummer/jalizzazzjoni tal-Milied.

Dan hu aspett li ma jistax ikun traskurat. Din hi wa[da mill-festi ewlenin tas-sena li ji;;eneraw fid-dinja kollha miljuni enormi ta’ dollari li jag[tu g[ajxien lil eluf kbar ta’ nies.

F’dan is-sens, m’hemmx differenza bejn Hong Kong – pajji] li m’g[andux tradizzjoni Kattolika – u l-Polonja, li llum forsi hu l-aktar pajji] Kattoliku prattikanti fid-dinja. Il-Milied (… u l-flus) jag[mlu lil kul[add f’ba[ar wie[ed… ta[t id-dell tas-si;ra ta]-]nuber.

6

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

Bambini m]ejna bil-fjuri tal-ganutell minn Maria Kerr

▼

Bambin tax-xemg[a tan-na[al. Min jaf min kien u kemm kien f’burdata tajba l-artist ta’ dan il-Bambin bo//u bo//u, mix[ut fuq im[adda tal-bellus [amra f’po]a [elwa u rilassata!

Kwa]i g[arwien. Mg[otti biss b’daqsxejn bizzilla mi;mug[a, b’kullana tal-;awhar madwar g[onqu. G[ajnejh imbexxqin, rieqed ta[t kannizzata li fuqha hemm dielja tal-g[eneb bil-weraq tal-[arir, bl-g[enieqed tal-g[eneb u bir-rimi tat-tixbit [odor. Il-kolonni li qed i]ommu din il-kannizzata huma tal-kartapesta.

Dawn il-kolonni huma mdawrin bi fjuri li lpetali tag[hom huma perli dekorati bil-boullion.

Il-kuluri tal-perli huma bojod, ro]a, ko[ol, taddeheb u kulur il-qroll. Il-weraq huma [oloq talboullion miftu[. Fuq wara g[andu spe/i ta’ si;ra mimlija bil-fjuri ro]a tal-molla. Ilpompoms tax-xinilja huma kollha m]ejnin b’anta//oli u bil-lewlu.

{afna g[andhom im[abba spe/jali g[al :esù Bambin fil-maxtura jew fil-presepju. It-Tarbija ta’ Betlem im]ejna g[all-Milied. Tradizzjoni millisba[ li ilha mag[na g[al [afna u [afna snin.

Xtaqt naqsam mag[kom ftit minn dak li ltqajt mieg[u f’dawn l-a[[ar xhur li matulhom kont qed nag[mel ir-ri/erki tieg[i dwar il-ganutell.

Rajt [afna Bambini m]ejnin bil-fjuri tal-ganutell.

Bambini tax-xemg[a, o[rajn tal-kartapesta, tal;ibs, ta’ kull daqs, antiki u moderni. Kollha mi]mumin b’g[o]]a kbira u [afna drabi b’valur sentimentali li g[al dan m’hemmx prezz. Jekk ilBambin irid tkunu tistg[u taqraw fuq [afna opri meravilju]i fuq wie[ed mill-volumi tal-Kullana Kulturali ‘Il-Ganutell’.

“Kieku nista’, nimla kullimkien Bambini, daqskemm ▲ in[obbhom.” Qaltli Doris. “Dan il-Bambin qlajtu rigal ming[and soru ta’ San Benedittu u barra li hu antik hu ta’ valur sentimentali. “Xtaqt inpo;;ih ;o ni//a u r-ra;el qatag[li xewqti mill-ewwel.” Tassew ni//a sabi[a ma[duma b’seng[a kbira blinjam tal-;ew]. Doris bdiet ta[dem il-fjuri, mijiet ta’ fjuri, xi w[ud fuq il-molla u xi w[ud bil-prepared thread. {admet ukoll fjuri bil-wire tad-deheb u tal-fidda, u]at [afna perli u ftit xinilja ’l hemm u ’l hawn da[[let ukoll. Lanqas Doris stess ma taf kemm [admet fjuri g[al dan il-pro;ett, g[ax kemm [admet g[allquddiem, daqshekk u iktar [admet g[al wara. Il-kapa/ità ta’ Doris hi mhux biss biex ta[dem dawn il-fjuri kollha, i]da ferm iktar biex trabbat u tag[ti forma daqshekk perfetta lil dan ilpro;ett tant g[al qalbha.

L-ista;un festiv da[al ;mielu. {afna huma dawk il-Maltin li ma ja[sbux biss fis-sens materjalistiku, i]da ja[sbu f’[addie[or ukoll u fuq kollox, jemmnu fis-sod fit-tifsira tal-Milied.

Xhieda ta’ dan tista’ taraha fa/ilment> maratoni, festini g[al min hu wa[du, insomma [afna huma dawk li jag[mlu minn kollox biex f’dan i]-]mien qaddis jg[inu lil min hu fil-b]onn. Fost dawn hemm [afna li g[andhom im[abba partikulari g[al :esù Bambin fil-maxtura jew fil-presepju. It-Tarbija ta’ Betlem im]ejna g[all-Milied.

Tradizzjoni mill-isba[ li ilha mag[na g[al [afna u [afna snin. Li n]ejnu x-xbieha tal-Bambin hi [a;a mill-aktar sabi[a i]da biex tassew ikollna l-pa/i u l-g[aqda bejnietna u biex dan il-Milied ikun tassew Milied hieni rridu nilqg[u lil :esù fi qlubna.

Awguri!

Maria Kerr

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

▼

Bambin ie[or tax-xemg[a, wie[ed minn dawn li kienu jag[mlu tal-MUSEUM biex jag[tuhom b[ala rigal lit-tfal tad-duttrina. Kien mixtri minn ba]ar i]da minn xtrah kien qisu x’tara ;ojjell.

Qabel ma ;iet g[andi, Maria Cutajar lestietlu bozza mill-isba[. Riditu mimdud u hekk g[amilt. Lg[amla tal-bozza kienet tajba u minnufih bdejt ix-xog[ol fuqu. Il-blata /atta tal-kartapesta ksejtha bil-bellus a[mar skur, g[amilt l-arkata u bdejt na[dem il-fjuri. Fjuri tal-molla u tliet fjuriet ro]a talprepared thread. Fjuri ro]a, fjuri ko[ol u fjuri sofor kollha fuq il-molla tad-deheb. F’kull fjura hemm tliet kristalli fini u dawn il-kristalli u]ajthom biex inkompli nsebba[ dan il-pro;ett.

Il-libsa tal-Bambin kienet me[juta ;dida i]da ra;;iera ma kellux. Bejni u bejn ru[u g[edt, “}gur li jixraq li jkollu ra;;iera sabi[a!” U hekk g[amiltlu, ra;;iera tal-boullion tad-deheb fin.

Qatt rajtu Bambin mix[ut daqshekk [elu fuq blata?

Bambin prezzju] tax-xemg[a tan-na[al, wie[ed millBambini sbie[ li g[andna, mg[otti b’[arqa mag[mula mill-istess materjal. Qatt ma rajt ix-xog[ol tal-ganutell li g[andu dan il-Bambin!

Tiftakru bejn wie[ed u ie[or xi sitt snin ilu kont g[amilt dan ilpresepju ]g[ir waqt il-programm Siesta? Presepju ori;inali g[alla[[ar. }ew; blatiet imwa[[lin flimkien b’kolla tajba, [afna fjuri sempli/i tal-ganutell, stilla tal-fidda bil-boullion u sett pasturi ]g[ar daqs naqra. G[all-g[ar g[amilt tliet arkati, wa[da i]g[ar mill-o[ra. Fjuri ]g[ar suwed u [afna perli tat-3 mm tal-fidda minflok l-istilel. Fuq ;enb wie[ed g[amilt l-istilla u fuq il-;enb l-ie[or g[amilt si;ra kollha weraq [odor bil-basic petals. {afna xog[ol biex bl-imma;inazzjoni l-presepju tlesta. ▼

▼

Fl-a[[ar nett xtaqt nurikom il-Bambin li kellha [afna g[al qalbha lmamà tieg[i. Bambin taxxemg[a tan-na[al bilqieg[da fuq banketta talbellus u mdawwar bil-fjuri tal-karti. Issa g[andu qrib it-tmenin sena. Kienet g[amlitu soru Fran/i]a mill-ordni tal-Fran;iskani Missjunarji ta’ Marija, Mother Tarcissus, artista kbira. Kien rigal g[allmamà tieg[i wara li kellha l-ewwel tarbija, [ija l-kbir John. In-nokkli kannella /ar li g[andu dan ilBambin huma ftit mixxag[ar ta’ [ija John. Ilbozza hija antika [afna u fiha qabel kien hemm “Volto Santo”. Xi [lew ta’ wi// g[andu dan ilBambin! Kemm in[obbu u kemm ng[o]]u u nispera li xi [add minn uliedi jkun i[obbu daqsi.

▼

Te]ori m]ejna b’te]ori

7

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

10

Il-Milied fin-Naxxar

It-tielet edizzjoni tal-attività tal-Milied - Naxxar se tkun imtella’ illum 4 ta’ Di/embru.

Din is-sena l-attività mtella’ mill-Kunsill Lokali Naxxar se jkun jisimha l-Milied finNaxxar.

B[as-snin ta’ qabel ilKunsill [aseb biex jag[mel attrazzjonijet g[al kul[add u dan biex jattira nies minn kull lokalità minn Malta u G[awdex. L-attivitajiet jinkludu attivitajiet g[at-tfal li fosthom karattri popolari mattfal, Santa Klaws, kant minnumru ta’ korijiet differenti, kun/erti mill-Banda Peace tan-Naxxar, u anke minn Big Friends Guggen Muzik.

Apparti minn dan kollu se jkun hemm is-suq tradizzjonali tal-Milied fejn min se jkun i]ur in-Naxxar f’din il-;urnata se jkun jista’ jduq ikel tradizzjonali Malti tal-Milied.

Ikuntattjatha minn din ilgazzetta, is-Sindku tanNaxxar Maria Deguara qalet illi din l-attività kulturali saret sinonima man-Naxxar u se tkun it-tielet wa[da konsekuttiva. “Ix-xog[ol marbut ma din l-attività hu kbir fosthom xog[ol tal-idejn fejn jid[ol armar u ti]jin tattoroq kif ukoll xog[ol

amministrattiv biex isiru lkuntatti me[tie;a kif ukoll illo;istika tal-attività. Wie[ed ma jridx jinsa l-kontribut talkunsilliera, kif ukoll talg[aqdiet fin-Naxxar. Waqt dan i]-]mien kif ukoll, g[allokka]jonijiet o[ra li jsiru f’dawn i]-]menijiet finNaxxar nixtieq nirringrazzja lill-g[exieren ta’ voluntiera li jg[inu f’dawn l-attivitajiet.

Finalment nixtieq nirringrazzja wkoll lisSegretarju Parlamentari Chris Said li g[at-tieni sena konsekuttiva ffinanzja parti minn din l-attività permezz tal-Iskema Inizjattivi u Attivitajiet 2012”.

Attivitajiet b[al dawn isiru biex inkabbru l-kultura lokali fejn jid[ol il-Milied, però dan

g[andu jservi wkoll biex ng[inu lill-intrapri]i ]-]g[ar u medji tal-lokal. Il-Kunsill Naxxari dejjem emmen sa mit-twaqqif tieg[u li, lKunsill flimkien mal-[arsien tal-ambjent u t-toroq g[andu ja[dem biex l-intraprizi ;ewwa l-lokalità jibbenefikaw mill-frott, ri]ultat tal-[idma tal-Kunsill Il-qofol ta’ din l-attività se jkun il-mixg[ela tat-toroq tanNaxxar. “Er;ajna investejna biex sena wara l-o[ra it-ti]jin madwar il-lokalità jkun b[al dik li mdorrijin naraw barra minn xtutna”, qalet is-Sindku Maria Deguara.

L-attività tibda fis-sag[tejn ta’ wara nofsinhar u tintemm g[all-[abta tal-g[axra ta’ filg[axija.

Il-Milied Mellie[i fil-Pjazza ;urnata kollha. Il-ftu[ uffi/jali tieg[u se jibda minn Triq :or; Borg Olivier fejn se jkun attirat g[at-tfal bi prin/ipessi tal-karattri ta’ Disney kollha pre]enti fuq karozzi antiki, kif ukoll Cindirella fuq il-karozzin armat apposta. Tipikament ixxenarju li jsir bil-parata f’Disney Land ta’ Parigi.

Ma jonqosx ukoll l-element reli;ju] fejn dawk li jattendu se jkunu jistg[u jitpaxxew b’wirjiet ta’ presepji, u anke se ssir pur/issjoni tradizzjonali bil-Bambin.

Attrazzjonijiet o[ra matul Milied Mellie[i 2011 jinkludu kun/ert live kuljum fuq ilpalk prin/ipali, Kids Christmas Fun Park miftu[a kuljum, trackless train, presepju [aj, arti;janat, u se jkun hemm ukoll ]fin minn

{dejn il-knisja ta’ Sant’Anton Abbati fix-Xag[ra, G[awdex din is-sena qed ikun esebit g[all-ewwel darba presepju kbir statiku ma[dum mill-Abbatini tal-istess knisja.

Fl-istess lokal hemm g[all-wiri xog[ol Naplitan ma[dum minn Maestri Fratelli Gambardella ta’ Via San Gregorio Armeno f’Napli. Dan jikkonsisti fi presepju kbir bi [mistaxil persuna;;, mudell uniku ta’ forn tipiku Malti, bozza binnatività u Bambin Naplitan. L-abbatini qed jesebixxu numru ta’ presepji ]g[ar ma[duma minnhom.Wie[ed jista’ wkoll igawdi l-ambjent ta’ presepju kbir armat [dejn ilknisja u t-triq imdawla g[al dawn il-festi.

Il-presepju jkun miftu[ g[all-wiri min nhar il-{amis 22 ta’ Di/embru sal-{add 1 ta’ Jannar. Kuljum bejn il-5 p.m. u d9.30 p.m. {dud u festi bejn is-1p.m. u l-10 p.m.

Aktar informazzjoni u appuntamenti g[al gruppi fuq mobajl: 9982 6350.

{amrun Wirja ta’ presepji u Bambini

ta[t it-Tinda Din is-sena hi r-raba edizzjoni minn mindu beda jkun organizzat Milied Mellie[i filMellie[a. Din l-attività issa saret parti mill-kalendarju annwali ta’ [afna li jkunu qed jistennewha bi [garhom.

Bla dubju Milied Mellie[i hi attività li tolqot lill-familji kollha, u kull ;urnata tkun differenti mill-o[ra. B’hekk dawk li jattendu se jkollhom ;ranet ta’ varjetà, wirjiet, ikel u xorb tal-Milied fost diversi attrazzjonijiet o[ra.

Divertiment garantit mifrux fuq tmint ijiem, fejn anke se jkun hemm mistednin spe/jali l-Pink Floyd Tribute Band.

Milied Mellie[i 2011 se jibda mis-Sibt 17 ta’ Di/embru u jibqa’ g[addej kuljum sas-Sibt 24 ta’ Di/embru, bil-{add attivitajiet g[addejjin mal-

Presepju u Wirja ta’ Arti Presepali Naplitana

artisti internazzjonali – United World College of the Adriatic (UWCAD) biex jippromwovu l-pa/i u l-g[aqda fost il-gnus.

Matul il-;img[a kollha se jkun hemm ukoll miftu[a xxelters tat-tieni gwerra dinjija.

It-tfal se jkollhom lopportunità li jiltaqg[u malkarattru popolari ta’ Kitty f’Kitty’s Wonderland.

Dawn u hafna aktar se jkunu qed ise[[u waqt Milied Mellie[i 2011. Il-Kunsill Lokali tal-Mellie[a qed jistieden lill-familji kollha ta’ Malta u G[awdex, kif ukoll turisti biex jattendu bi [garhom g[al din l-attività annwali.

Milied Mellie[i 2011: MisSibt 17 ta’ Di/embru sas-Sibt 24 ta’ Di/embru 2011 ta[t ittinda fil-Pjazza tal-Mellie[a

Organizzata mill-Grupp Armar Festa fi/-/entru Parrokkjali, Immakulata Kun/izzjoni {amrun,mill-10 sat-13 ta’ Di/embru 2011 {inijiet tal-ftu[: Is-Sibt 10 ta’ Di/embru Mid-9am sa nofsinnhar u mill-5.30 sas-7.30pm.

Il-{add 11 ta’ Di/embru Mid-9am sa nofsinnhar u mill-5.30 sas-7.30 p.m.

It-Tnejn 12 ta’ Di/embru Mill-5.30 sas-7.30 p.m.

Il-Tlieta 13 ta’ Di/embru Mid-9 a.m. sa nofsinhar u mill-5.30 sas- 7.30 p.m.

Imdina Wirja ta’ presepju - kbir tliet metri b’]ew; metri mag[mul mil-polystyrene. Il-pasturi prin/ipali huma tal-fu[[ar.

Dan se jkun espot fil-kappella Santa Agata mil-25 ta’ Novembru sal-a[[ar tas-sena.

Jifta[ kuljum. D[ul b’xejn.

Donazzjonijiet huma milqug[a, li jmorru biex inkomplu r-restawr tal-knisja tal-Madonna tal-Karmnu flImdina stess.

Il-kompetizzjoni Nazzjonali tal-presepji

Il-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti j[abbar li fet[u lapplikazzjonijiet g[allkompetizzjoni tal-Presepji talMilied. Il-kompetizzjoni se tkun imqassma fi tliet kategoriji: Presepju mekkaniku kbir kif ukoll presepji stati/i kbar u ]g[ar.

Ir-Regolamenti flimkien mal-applikazzjoni jistg[u jin;abru mill-uffi//ju talKunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, 230 Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta matul il-[inijiet tal-uffi//ju. Wie[ed jista’ wkoll jikseb din linformazzjoni billi j]ur is-sit elettroniku www.maltaculture.com jew billi jibg[at korrispondenza fuq noel.damato@maltaculture.co m G[al aktar tag[rif wie[ed jista’ jikkuntatja lil Noel D’Amato jew Anton Miceli fuq 21232515 jew 21247913.

Id-data tal-g[eluq g[allapplikazzjonijiet hi fil-11am tal-;img[a 9 ta’ Di/embru 2011.

12

Il-crackers tal-Milied

Le ma jittiklux i]da /ertament li llum sabu posthom fuq l-imwejjed armati g[all-ikla tal-Milied. Il-crackers huma dawk il-pakketti tal-karta kulurita jew tleqq li jitpo;;ew ma;enb kull platt biex jinfet[u qabel l-ikla lejlet jew nhar il-Milied.

Il-cracker trid tinfeta[ minn tnejn min-nies, b’kull persuna ti;eb tarf. Ilcracker tfaqqa’ u dik il-persuna li f’idejha tispi//a bl-akbar bi//a jkun imissha s-sopri]a li jkun hemm ;ewwa.

Illum fis-suq issib diversi tipi u ;eneralment f’kull cracker ikun hemm kappell tal-karti li jintlibes waqt l-ikla, karta /kejkna b’xi [a;a mo[;a;a u ;ugarell mikroskopiku. I]da ssib ukoll crackers li jiswew ftit aktar u jkun fihom xi [aga daqsxejn isba[.

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

Is-sabi[ hu li kul[add jifta[ ilcrackers fl-istess [in billi jifforma katina u dan il-;est jag[ti bidu g[allikla. Jekk issallab idejk tkun tista’ tag[mel dan fa/ilment u dan ir-rit ikun wie[ed simboliku li jispira l-g[aqda bejn dawk kollha li jkunu mi;bura g[all-ikel biex jaqsmu l-abbundanza offruta.

I]da qatt waqaftu ftit ta[sbu minn fejn ;ejja din it-tradizzjoni?

Nibdew bil-fatt li nilbsu kappell reali waqt din l-ikla. Din it-tradizzjoni tmur lura lejn i/-/elebrazzjonijiet tal-festa Rumana – saturnalia – li kienet issir qrib il-25 ta’ Di/embru u li matulha lparte/ipanti kienu jilbsu l-kpiepel.

Jista’ jkun ukoll li ori;inat mi//elebrazzjonijiet imsej[a Twelfth

Night. Kien mifhum li kull dekorazzjoni tal-Milied kellha ti]]arma qabel il-5 ta’ Jannar g[ax inkella ;;ib mieg[ek risq [a]in. Jekk wie[ed ma jne[[ix id-dekorazzjonijiet sa lejl qabel il-5 ta’ Di/embru jkollu j[allihom armati s-sena kollha. Jing[ad ukoll li r-re u r-re;ina kien jaraw li dan ise[[.

Intant, il-crackers tal-Milied kienu ivvintati minn Thomas Smith fl-1846.

Waqt ]jara f’Pari;i hu ra perlina mdawra f’bi//a karta qisha tat-tajr. Hu [aseb biex jibda jbig[ [elu simili.

Bieg[ sewwa fil-Milied i]da mhux tul il-kumplament tas-sena. Fl-1850 Thomas ;ietu l-idea li mal-[elwa jinkludi xi kitba u billi fil-ma;;or parti l-[elu tieg[u kien ikun mixtri

mill-ir;iel biex jag[tuh lin-nisa tag[hom, mal-[elwa po;;a poe]ija bit-tema tal-im[abba.

Sal-1860 hu kien inkluda f’dawn ilpakketti ]ew; strixxi bil-kimika li meta ji;;ebbdu jag[mlu [oss. G[allbidu dawn kienu jissej[u cosaques i]da ma damux biex bdew jissej[u crackers.

Sfortunatament kien hemm manifatturi o[ra li kkupjaw din l-idea u g[alhekk hu dde/ieda li jissostitwixxi l-[elwa b’rigal sorpri]a.

Meta Thomas miet, i]-]ew; uliedu [adu f’idejhom l-azjenda ta’ missierhom u kmieni fin-disg[inijiet ]iedu l-kappell tal-karti. Sa tmien issena 1930 il-poe]iji tal-im[abba ;ew sostitwiti b’/ajt jew [a;a mo[;a;a.

Park tal-Milied fl-MFCC

Din is-sena l-Malta Fairs and Conventions Centre ssie[eb malG[aqda {bieb tal-Presepju biex f’Malta n;ieb presepju uniku mibni minn tmien tunnellati mel[ minn Petraia Soprana, Italkali, vi/in Palermo.

Il-presepju hu rappre]entazzjoni spettakolari tax-xena tannatività u g[andu d-daqs ta’ 60 metru kwadru. Fil-presepju wie[ed isibu diversi pasturi tat-terrakotta g[oljin 45 /entimetru.

B’kollox hemm madwar 100 statwa xog[ol Michele Perniciaro minn Bottega Ceramiche Arpe ta’ Caltagirone.

L-presepju hu l-attrazzjoni prin/ipali fil-park tal-Milied ta’ Ta’ Qali li se jkun miftu[ bejn l-1 u t-18 ta’ Di/embru. Attrazzjonijiet o[ra huma /-Chocolate Village, si;ra tal-Milied g[olja 17-il metru, shows tad-dawl u diversi stands li fihom wie[ed isib g[all-bejg[ rigali, ikel tradizzjonali tal-Milied u diversi affarijiet o[ra marbutin ma’ dan i]-]mien festiv.

Ir-ri[a fil-park se taqsam qalb dawk kollha pre]enti bi spe/jalitajiet b[all-qag[aq tal-g[asel, pudini tal-Milied, mince pies, Christmas logs u kejkijiet, qastan, sopop differenti, crepes, waffles, strudels, frott miksi bi/-/ikkulata, cookies, frosted nuts, gingerbread u l-famu] mulled wine.

Wie[ed ikollu l-opportunità biex jag[mel ix-xiri tal-Milied fi spazju ta’ 300m2 ta[t it-tinda f’atmosfera simili g[al dik li jsib fil-villa;;i tal-Milied fil-pajji]i Nordi/i.

L-MFCC Christmas Park f’ Ta’ Qali hu esperjenza unika g[allfamilja kollha. Il-Park feta[ il-bibien il-{amis li g[adda u g[all[inijiet tal-ftu[ tistg[u taraw l-avvi] li qed jidher fl-ewwel pa;na ta’ dan is-suppliment. Din hi opportunità biex wie[ed jimra[ f’ambjent tal-Milied mal-familja jew mal-[bieb u fost kollox igawdi wkoll performances live u mu]ika tal-Milied. Bil-prezz ta’ €3 tal-entratura wie[ed se jkun intitolat g[al wie[ed minn dawn l-o;;etti: bor]a [elu, tazza mulled wine, tazza mbuljuta talqastan jew pudina tal-Milied bil-custard. It-tfal ta’ ta[t il-[ames snin ma j[allsux. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.mfcc.com.mt.

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

13

Il-grotta ta’ Betlem kienet, g[adha u tibqa’ s-simbolu ta’ pa/i u sliem

– Charles Bellia

George Maggi jintervista lil Charles Bellia, Segretarju tal-G[aqda {bieb tal-Presepju (Malta)

Minkejja li l-festa sabi[a tal-Milied g[adha xi ftit fil-bog[od, bosta jkunu dawk li jibdew i[ejju g[aliha. Fost dawn, hawn Malta, ja[dmu bi s[i[ b’risq din it-tifkira tat-twelid ta’ :esù Bambin il-membri tal-G[aqda {bieb tal-Presepju (Malta). Din is-sena din l-g[aqda qed tag[laq 25 sena mit-twaqqif tag[ha li matulhom il-membri [admu qatig[ biex mill-;did jer;g[u jkebbsu l-;ibda lejn il-presepju fost il-Maltin, wara li dan beda ;mielu jintesa wara t-Tieni Gwerra Dinjija min[abba drawwiet ;odda li bdew de[lin.

Biex inkun naf aktar dwar din l-G[aqda {bieb tal-Presepju (Malta), iltqajt ma’ Charles Bellia Segretarju tag[ha u staqsejtu xi mistoqsijiet.

Dakinhar li ltqajt ma’ Charles hu kien qed jippjana li jwaqqaf [lew ta’ presepju g[ad-dar tieg[u u g[alkemm ma ridtx intelfu bdejt nag[millu xi mistoqsijiet.

L-ewwel ma staqsejt lil Charles kien, illum, wara 25 sena xog[ol bla heda b’risq ilqawmien mill-;did ta’ ideal favur il-presepju, hu u lmembri tal-G[aqda {bieb talPresepju (Malta), kif i[arsu lejn il-grotta mqaddsa ta’ Betlem? Minnufih Charles we;ibni li g[alina li nemmnu fit-Twelid tal-Messija, ilgrotta ta’ Betlem kienet, g[adha u tibqa’ s-simbolu ta’ pa/i u sliem. Dan in[ossuh i]jed waqt li nkunu qed na[dmu l-presepju. Bla ma tinduna tibda tag[ti attenzjoni spe/jali lill-grotta fejn se jitqieg[ed il-Bambin.

Tipprova to[loq post kenni minkejja n-nuqqas ta’ kumditajiet li wie[ed isib f’dar normali.

Charles kompla jg[idli li llum i[arsu lejn ir-realtà u j[ossu /erta diqa meta jaraw li l-post fejn twieled is-Sultan tal-Pa/i sar post ta’ kontroversja u ;lied.

Personalment ma jistax jifhem kif, minkejja l-vi/inanzi li ng[idu li n[olqu bejn reli;jonijiet ‘insara’, g[adna naraw il-festa tal-Milied f’Betlem tkun i//elebrata, minkejja li fl-istess tempju, minn komunitajiet u f’[inijiet differenti.

Kultant ]ied Charles tasal tirra;una li l-fanati]mu anke fil-qasam reli;ju], [afna drabi, jekk mhux dejjem, iwassal g[as-suppervja li to[loq firda li tkun riflessa anke fuq il-fidili tal-istess reli;jonijiet.

Wie[ed dejjem jittama, sostna Charles, li mill-kliem sabi[ u t-tg[anniq quddiem illentijiet tat-televi]joni, ng[addu g[all-fatti li jwasslu g[al tg[anniqa ;enwina u

dejjiema fost kull min hu involut f’din it-tra;edja.

Sadattant, staqsejt lil Charles, xi jfisser g[alihom tal-G[aqda {bieb tal-Presepju (Malta), Milied ming[ajr presepju. Hu we;ibni li lpresepju hu dak l-ingredjent li jag[ti sinifikat lill-festi talMilied; hu dak l-element li jo[loq atmosfera ta’ serenità u fer[ dejjiema sinonimi mattwelid ta’ :esù Bambin.

Hu fatt, li l-bniedem jipprova jwassal il-fer[ filMilied permezz ta’ rigali sbie[, jekk mhux ukoll kapri//u]i, i]da s-serenità, li hi l-fer[ intern, titnissel biss mix-xbieha ta’ :esù Bambin mimdud fuq it-tiben fi grotta.

Ir-rigali, dwal u ti]jin ie[or, g[alkemm huma wkoll ne/essarji, jo[olqu biss festa o[ra kummer/jali li l-effett tag[ha jispi//a malli jintfew id-dwal li j]ejnu l-vetrini u ttoroq.

Staqsejt lil Charles jekk ja[sibx li l-g[aqda tag[hom la[qitx l-iskop prin/ipali tattwaqqif tag[ha wara dan i]]mien kollu. Hu we;ibni li wie[ed irid jg[id li minkejja li l-presepju kien twarrab mi//entru tal-Milied Malti, ittradizzjoni tieg[u ma kinetx spi//at g[alkollox. Id-delizzju kien g[adu hemm minkejja li kien ma[nuq. L-iskop ewlieni wara t-twaqqif tal-G[aqda {bieb tal-Presepju (Malta) kien li dan id-delizzju jer;a’ jikber u jinxtered fid-djar u fost il-familji Maltin.

Sin/erament, tenna Charles, li dan l-iskop qed jintla[aq sew. Bi]]ejjed t[ares lejn innumru ta’ wirjiet li jittellg[u madwar Malta – fi skejjel, ka]ini u /entri so/jali. Prova o[ra ta’ kemm il-presepju ]ied u g[adu qed i]id filpopolarità hi l-attendenza ta’ persuni ta’ kull età li jattendu g[al korsijiet dwar il-bini talpresepju organizzati millG[aqda.

Barra minn hekk, kompla Bellia membri tal-G[aqda spiss ikunu mitluba jag[tu lectures jew sa[ansitra jmexxu korsijiet qosra dwar l-

istorja u l-bini tal-presepju fi skejjel u g[aqdiet o[ra.

Indikazzjonijiet o[ra, anke jekk wa[da kummer/jali, li lpresepju qed isir dejjem aktar popolari fost il-Maltin, hi lpre]enza ta’ kwantitajiet u varjetajiet kbar ta’ pasturi li jidhru fil-[wienet sa mill-bidu ta’ Ottubru. {afna minn dawn di;à jkunu sabu ru[hom f’xi presepju sa ftit ;ranet qabel ilMilied.

Lil Charles staqsejtu xi pjani g[andhom g[all-Milied li ;ej u g[all-;ejjieni. Hu qalli li billi din is-sena ja[bat il-25 anniversarju mit-twaqqif talG[aqda, kabbru ftit ilprogramm li soltu jag[mlu.

Hekk per e]empju saru t[awwil ta’ mas;ar kommemorattiv, konkorsi letterarji g[all-kbar u t-tfal u kun/ert ta’ mu]ika natalizia mis-St. Paul Choral Society fil-Konkatidral ta’ San :wann nhar il-:img[a 9 ta’ Di/embru 2011 fis-7.30 p.m.

Sadattant, il-wirja annwali li ssir ta[t il-knisja ta’ San Fran;isk, din is-sena se

tinfeta[ mill-Kustodju tal-Art Imqaddsa Patri Pierbattista Pizzaballa ofm, li se jkun Malta g[all-okka]joni.

Charles kompla jispjegali li g[alkemm b’ri]orsi limitati [afna l-Kumitat Amministrattiv tal-G[aqda dejjem fittex kif se j]id ilpopolarità tal-presepju kemm f’pajji]na kif ukoll barra.

Wie[ed mill-g[anijiet li g[adhom ma la[qux, ]ied Bellia, hu t-twaqqif ta’ wirja permanenti tal-presepji. Din ix-xewqa ilha tberren f’mo[[ il-Kumitati li mexxew lg[aqda fil-passat. It-tama hi li xi darba jinsab il-post fejn din il-[olma tkun tista’ ssir realtà.

Fl-a[[arnett staqsejt lil Charles x’messa;; xtaq jg[addi lill-Maltin kollha dwar il-presepju ta’ Betlem ta’ :esù Bambin. Hu we;ibni li matul il-[amsa u g[oxrin sena li g[addew, l-G[aqda {bieb tal-Presepju (Malta), [admet bi s[i[ biex iddrawwa tal-presepju fid-djar Maltin ter;a’ tie[u l-[ajja. Ma kinitx [idma biex ter;a’

titne[[a l-Christmas Tree, biex Santa Klaws imur lura mnejn ;ie.

Dawn it-tnejn sabu posthom f’Malta b[al f’pajji]i o[ra u qed jikkontribwixxu biex jo[olqu l-allegrija. I]da dawn ma jistg[ux jo[olqu l-vera atmosfera tal-Milied, g[ax ma ji//elebrawx it-Twelid ta’ :esù Bambin, li wara kollox hu l-qofol ta’ dan lavveniment.

G[alhekk, il-messa;; talG[aqda {bieb tal-Presepju (Malta), sostna Charles hu wie[ed: Ejja nnislu allegrija flimkien ma’ Santa Klaws bilChristmas Tree u r-rigali, i]da ma ninsewx nippreparaw post g[all-presepju. L-ispirtu ;enwin ta’ Milied [ieni jin[oloq minn din id-daqsxejn ta’ grotta, li fiha, imsa[[an min-nifs ta’ baqra u [mara, u indukrat minn ommu Marija u missieru :u]eppi, ikun hemm :esù Bambin jitnieg[es f’maxtura. G[alhekk il-motto tag[na g[al din is-sena:

LEJN MILIED MADWAR IL-PRESEPJU.

14

il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011

MILIED 2011

Tnaqqir fil-vojt Bosta huma dawk li wara li jg[addi l-ista;un festiv ikollhom jibdew dieta stretta biex inqassu l-kilos li jkunu ]iedu g[ax ikunu kielu ]]ejjed. Veru li mhux fa/li li toqg[od lura f’dawn i]-]minijiet i]da bi ftit attenzjoni u g[aqal tista’ tevita li tag[ti xokk lil ;ismek li filli jkun imdorri jiekol bil-qies u bir-reqqa u filli jiffanga f’kulma jara quddiemu. Barra minn hekk, tajjeb li wie[ed ikun jaf kemm u x’qed jiekol, x’ikel g[andu jag[]el u kemm irid biex ine[[i ]]ejjed li jkun kiel – Tlaqna mela [alli nie[du ftit xokkijiet...

Ponn karawett miela[ fih 151Kcal u 0.5oz xa[am = disa’ madoliniet = nofs sieg[a log[ob tat-tennis

Pakkett crisps ta’ 29g = 153Kcal u 0.4oz xa[am = ]ew; porzjonijiet pi]elli 106g = 40 minuta ;;orr xirja tqila

}ew; appetizers ta’ ;obon u pineapple (29g) = 58Kcal u 0.15oz xa[am = 18-il Brussels sprout (190g) = 30 minuta mog[dija

Mincepie ]g[ira (58g) = 233Kcal u 0.4oz xa[am = erba’ lan;asiet = 40 minuta jogging

MILIED 2011

il-Óadd, 4 ta’ Di/embru, 2011

15

G[al mistednin bid-dieta Fil-Milied, fil-;ranet ta’ qabel u wara mhux l-ewwel darba li jkollna xi mistednin id-dar g[al xi drink. Ji;ri i]da li bosta drabi n-nies mistiedna jkunu l-istess minn sena g[al o[ra u g[alhekk tkun tixtieq tvarja xi ftit it-tnaqqir li toffri mad-drink.

Illum wie[ed irid iqis fattur ie[or. Bosta huma dawk li jkunu bid-dieta biex jirqaqu jew inkella biex jie[du [sieb sa[[ithom u g[alhekk mhux dejjem tista’ te[les billi ta[mi ftit pastizzi ]g[ar, skutella crisps u karawett u xi sandwiches. Jekk se tipprepara, tie[u pja/ir tara lill-mistednin jieklu g[al qalbhom u mhux i[allulek kollox ma’ wi//ek.

Dawn li ;ejjin huma ftit ideat g[al ikel tajjeb g[at-tnaqqir li tista’ tipprepara ming[ajr diffikultà biex tilqa’ lill-mistednin tieg[ek.

U jekk ikunu minn dawk b[ali, xi ftit iffissati fuq l-ammont tal-kaloriji, tistg[u sserr[ulhom rashom g[ax dawn l-ideat huma kapri//i li jistg[u jippermettuhom...

Pulpetti tal-la[am tal-gran/ B’dawn ]gur taqta’ figura tajba b’mod partikulari jekk il-mistiedna j[obbu l[ut. Tistg[u tippreparawhom minn qabel u mbag[ad kemm issa[[nuhom ftit qabel isservuhom.

Ingredjenti g[al [amsin pulpetta /kejkna 2 img[aref mar;erina light Basla ]g[ira Nofs b]aru ta’ lewn a[mar imqatta’ rqiq Bi//a zokk tal-karfus Kwart ta’ kikkra mayonnaise light Mg[arfa sour cream 2 ku//arini mustarda tattip Dijon (a[jar jekk tkun xi ftit imrammla) Nofs ku//arina qoxra ma[kuka ta’ lumija Kwart ta’ ku//arina mel[ Metodu Niskata cayenne 1. Dewbu l-mar;erina fuq nar medju. }idu lKikkra (madwar ]ew; basla , b]ar u karfus. Sajru filwaqt li ddawru ta’ slices frak tal-[ob]) spiss sakemm jirtab il-[axix, g[al madwar Idealment tu]aw [ob] tadg[axar minuti. {allu t-ta[lita tiksa[. dieta biex tnaqqsu l-kaloriji.

2 . Fi skutella kbira [awdu l-mayonnaise, Nofs kilo la[am tal-gran/ sour cream, mustarda, qoxra ta’ lumija, mel[ u cayenne. }idu l-la[am tal-gran/ u l-frak tal[ob] u [awdu sewwa. Fl-a[[ar ]idu t-ta[lita Kull wa[da tal-basal. g[andha 28 3. Sa[[nu l-forn u dellku [afif ]ew; turtieri.

Po;;u mg[arfa mit-ta[lita, wa[da fejn o[ra, bi kalorija, inklu] ftit spazju bejniethom u g[attnuhom ftit. Sajru id-dip. sakemm jie[du lewn kannella, g[al madwar 15-il minuta.

Asparagu mdawwar bil-per]ut Tistg[u tippreparaw dawn minn filg[odu mbag[ad ta[muhom la[[ar [a;a qabel isservuhom

Kull wa[da g[andha 28 kalorija.

Ingredjenti g[al 24 bi//a

24 asparagu friski u mnaddfin 12-il bi//a parma ham Nofs kikkra parmi;;an ma[kuk Kwart ta’ ku//arina b]ar mit[un ftit kbir

Metodu

1. F’borma wiesg[a g[allu l-ilma fuq fjamma b’sa[[itha. }idu l-asparagu u sajruhom g[al tliet minuti. Saffu b’attenzjoni li ma tkissruhomx. La[al[uhom b’ilma kiesa[ u xxuttawhom b’bi//a nadifa.

2. Sa[[nu l-forn.

3. Qattg[u l-per]ut mit-tul biex ikollkom 24 bi//a tawwalija.

4. Roxxu ku//arina ;obon ma[kuk fuq kull bi//a per]ut.

5. Dawru kull bi//a per]ut ma’ asparagu i]da [allu l-ponta ta’ fuq mikxufa.

6. Roxxu l-b]ar u a[mu g[al g[axar minuti.

7. Jekk mhux se sservuhom immedjatament g[attuhom u po;;uhom fil-fri;;.

A[muhom ftit qabel isservuhom g[ax iridu jisservew s[an.

Ma’ dawn il-pulpetti tistg[u sservu ftit dip tal-lumi. Dan tistg[u tag[mluh billi t[awdu flimkien kwart ta’ kikkra mayonnaise light, u kwart ta’ kikkra sour cream flimkien ma’ ku//arina qoxra ma[kuka ta’ lumija, mg[arfa meraq tal-lumi, niskata mel[ u cayenne. Po;;u ftit minn din itta[lita fuq kull pulpetta.

Dip tal-fa]ola Bis-sempli/i ]ieda ta’ ftit paste tal-in/ova, dan id-dip abjad se jie[u tog[ma e//ezzjonali. Ippreparaw [afna galletti.

Ingredjenti g[al kikkra u nofs Landa kbira kidney beans (cannellini) imla[al[a sewwa Terz ta’ kikkra jogurt plain u light Mg[arfa meraq tal-lumi Mg[arfa ]ejt ta]-]ebbu;a mit-tajjeb Ku//arina paste talin/ova Kwart ta’ ku//arina mel[ Kwart ta’ ku//arina b]ar

Bajd mimli 25 kalorija kull porzjon (sostanzjali).

Metodu 1. Fil-liquidizer po;;u l-fa]ola u l-jogurt, meraq tal-lumi, ]ejt, paste tal-in/ova, mel[ u

b]ar u it[nu sakemm issir kollox purè.

2. Po;;u t-ta[lita f’kontenitur li jing[alaq sewwa u tistg[u ]]ommuh fil-fri;; g[al jumejn.

3. Servu bil-galletti.

Kull wa[da g[andha 45 kalorija.

Dawn tistg[u tippreparawhom minn ;urnata qabel. Tistg[u timluhom bilku//arina g[al dehra ka]wali jew tu]aw piping bag forma ta’ stilla g[al dehra formali.

Metodu Ingredjenti g[al 24 wa[da 1. Aqtg[u l-bajd fi tnejn mit-tul.

12-il bajda kbira li qabel tkunu :entilment ne[[u l-isfar u po;;uh fi webbistu sewwa u qaxxartu skutella .

B ’ furketta g[aff;u sewwa u ]idu Kwart ta’ kikkra pimentos l -pimentos, mayonnaise, mustarda, imqattg[in cayenne u mel[, u [awdu sewwa.

Kwart ta’ kikkra mayonnaise 2. Po;;u l-bajd fuq tray perferibbilment light ta[t kull wa[da po;;u karta tal-pasti biex Mg[arfa Dijon mustard meta sservuhom dak li jkun ma ji//appasx.

Nofs ku//arina cayenne Imlew il-bajd u ddekoraw bi ftit tursin jew roxxu ftit cayenne.

Kwart ta’ ku//arina mel[