€ 0.50
www.media.link.com.mt
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
L-G{ERUQ TAG{NA
2089
FIL-{AR:A TAL-LUM
Rispons tajjeb biex jie[du sehem fl-g[axar gruppi ta’ diskussjoni Kien hemm rispons tajjeb g[as-sej[a ta’ Lawrence Gonzi, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista biex dawk interessati jie[du sehem fiddiskussjoni li trid issir biex iddokument L-G[eruq Tag[na, imniedi fl-a[[ar Kunsill :enerali tal-PN, ikun trasformat f’lista ta’ inizjattivi li jistg[u jitwettqu f’pajji]na. F’artiklu li qed jidher fil-[ar;a tallum, l-ewroparlamentari nazzjonalista Simon Busuttil, li hu wkoll il-President tal-A}AD, ji]vela li kienu [afna dawk li di;à urew interess li jiffurmaw parti mill-g[axar gruppi li se jkunu qed iwettqu dan l-e]er/izzju politiku billi jiffukaw fuq l-g[axar temi identifikati f’dan id-dokument. Simon Busuttil qal li dawn il-gruppi se jkunu qed jag[tu twe;ibiet dettaljati g[all-[afna mistoqsijiet li tqajmu fiddokument. Dawn il-gruppi, jg[id Simon Busuttil, jinsabu miftu[in g[al kulmin jixtieq jikkontribwixxi fihom. “Mhemmx g[alfejn tkun involut fil-politika biex tipparte/ipa fihom. Kull ma te[tie; hu r-rieda u l-interess li tipparte/ipa filpro/ess ta’ tibdil ta’ pajji]na. “{afna nies di;à wie;bu g[as-sej[a tal-Prim Ministru u b[ala President tal-A}AD se nara li kollha jkunu involuti u l-ideat tag[hom ikunu mismug[a”, jg[id Simon Busuttil. L-artiklu ta’ Simon Busuttil f’pa;na 10
Storja ta’ ‘vot maqlub’
■ B’referenza g[ar-rapport pubblikat minn din ilgazzetta b[al-lum ;img[a bit-titlu MEP Laburista favur l-abort fil-;lieda kontra l- HIV#AIDS, ir/evejna ittra b ’ risposta f ’ isem l - ewro parlamentari laburista , Edward Scicluna . F ’ din l - ittra , misterjo]ament jissemma kif, “ sfortunatament , il - vot ;ie maqlub ”. It - twe;iba s[i[a hi din : “ Permezz ta ’ stqarrijiet pre/edenti , jien dejjem g[amiltha /ara li jien kontra l abort . Fil - fatt dejjem u b ’ mod konsistenti
vvutajt kontra kull emenda jew rakkomandazzjoni li tag[mel referenza g[all - abort . “B[ala politiku ta’ prin/ipju ma nistax ma nqisx akku]a li jien b’xi mod naqbel mal-abort b[ala mill-aktar malizzju]a.
g[al pa;na 2
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien ma’ u[ud mill-Prim Ministri Ewropej fis-summit ta’ Brussell din il-;img[a
WARA S-SUMMIT TAL-UE FI BRUSSELL
Il-[ar;a tal-MILIED ta’ LIFE & STYLE
Il-Gvern u l-Oppo]izzjoni jaqblu dwar il-Golden Rule ...biex “Ba;it nazzjonali bilan/jat” ikun jifforma parti mill-Kostituzzjoni Il-Gvern u l-Oppo]izzjoni qed jaqblu dwar il-Golden Rule, li permezz tag[ha, Ba;it nazzjonali bilan/jat ikun jifforma parti mill-Kostituzzjoni. Il-konklu]jonijiet tas-Summit tal-UE din il-;img[a fi Brussell kienu diskussi lbiera[ fil-Parlament, fi stqarrija mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u bit-twe;iba g[aliha mill-Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Muscat.
Suppliment dwar l-iskola l-;dida f’Ta]-}okrija fil-Mosta
g[al pa;na 26
Illum il-25 anniversarju mill- frame-up ta’ Pietru Pawl Busuttil …...… ARA PA:NI 8 u 9
Aktar Maltin se jkunu jistg[u jmorru g[all-kura fl-Ingilterra Il-Gvern se jkun qed i]id l-opportunitajiet ta’ kura b’xejn lil pazjenti li jkunu je[tie;u trattament lil hemm minn dak li jkun di;à ng[ata fi sptarijiet lokali. Dan qed i[abbru Joe Cassar, ilMinistru tas-Sa[[a, f’artiklu li qed jidher fil-[ar;a tal-lum u li fih ji]vela li b[alissa qed isiru arran;amenti ma’ sptarijiet o[rajn barra dawk li di;à jag[tu kura lil pazjenti Maltin. Il-Ministru Cassar jg[id li dawn il-fa/ilitajiet ;odda se jkunu
b’]ieda mal-kura li di;à ting[ata f’pajji]na stess waqt li ji]vela wkoll li qed isiru arran;amenti ma’ numru ta’ tobba u kirur;i spe/jalizzati biex ji;u f’pajji]na u je]aminaw pazjenti kif ukoll jag[mlu l-interventi ne/essarji. Il-kura tal-Maltin fl-Ingilterra ssir f’ka]i fejn din ma tkunx possibbli li ssir hawnhekk u dan permezz ta’ ftehim li je]isti bejn i]-]ew; pajji]i. Dan il-ftehim ja[seb biex lIngli]i jikkuraw 180 pazjenti
Maltin fis-sena ming[ajr [las i]da billi n-numru ta’ pazjenti jaqbe] sew din il-kwota, il-kumplament tal-ispi]a j[allas g[aliha l-Gvern Malti. Fl-2009 kien hemm 296 pazjent Malti li ntbag[tu g[all-kura flIngilterra; fl-2010 kien hemm 306 pazjent, filwaqt li din is-sena, 2011, bejn Jannar u Ottubru di;à ntbag[tu 264 pazjent. L-artiklu tal-Ministru Joe Cassar f’pa;na 16
2
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
AÓBARIJIET LOKALI
Diskussa 44% tan-nefqa pubblika f’Ministeru wie[ed
Silvio Parnis ja[rab mistoqsija dwar power-station li l-PL irid f’Marsaxlokk
1.37 biljun ewro g[all-edukazzjoni, ix-xog[ol, is-sigurtà so/jali u l-familja Il-Parlament ilbiera[ iddiskuta l-akbar vot ta’ kwalunkwe Ministeru, dak talEdukazzjoni, Xog[ol u Familja u li b’kollox jitla’ g[al 1,369 miljun ewro ssena d-die[la, li jfissru 44% tan-nefqa kollha tal-Gvern. Il-Ministru Dolores Cristina talbet lillParlament japprova vot qawwi g[alledukazzjoni li jinkludi 137 miljun ewro f’salarji tal-g[alliema tal-Gvern u [addiema o[rajn fl-edukazzjoni (]ieda ta’ 8 miljun erwo fuq din is-sena). Barra dawn, hemm 45 miljun ewro li lGvern jag[ti lill-iskejjel tal-Knisja (]ieda ta’ 2 miljun ewro), 54 miljun ewro g[allUniversità; 17-il miljun ewro g[allMCAST; 9 miljun ewro g[all-Junior College; 2 miljun ewro g[all-ITS; u 7 miljun ewro g[all-bini ta’ skejjel ;odda. Il-Gvern se jkun qed i[allas ukoll 24 miljun ewro fi stipendji lill-istudenti. L-akbar nefqa f’dan il-Ministeru hi dik ta’ 577 miljun ewro fuq benefi//ji so/jali kontributorji li 377 miljun ewro minnhom huma fuq pensjonijiet tal-irtirar (]ieda ta’ 4 miljun ewro) u 114-il miljun ewro fuq ilpensjonijiet tar-romol (8 miljun ewro aktar). G[all-benefi//ji so/jali li mhumiex marbutin mal-bolla, il-Gvern se jkun qed jonfoq 173 miljun ewro — 6 miljun ewro aktar. Dawn jinkludu 65 miljun ewro g[arrelief; 42 miljun ewro g[all-allowance tattfal (]ieda ta’ 4 miljun ewro), u 18-il miljun ewro g[all-g[ajnuna fuq ilmedi/ini. Fil-vot ta’ dan il-Ministeru hemm il-vot g[all-benefi//ju tal-ener;ija li jiswa 4.2 miljun ewro, 6 miljun ewro g[allKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri;; u lbenefi//ju so/jali ;did g[all-anzjani ta’ fuq it-80 li jg[ixu indipendentement u li se jiswa 3.5 miljun ewro.
Ix-Shadow Minister Laburista Silvio Parnis ]vela kif il-Partit Laburista qed jiltaqa’ ma’ ]viluppaturi li, skont hu, huma interessati jibnu lukandi fin-na[a t’isfel ta’ Malta fuq art privata tag[hom jekk ikun hemm Gvern Laburista. Mistoqsi g[aliex dawn ma jressqux l-applikazzjonijiet g[al ]vilupp issa, ix-Shadow Minister Laburista qal li “dawn aktar komdi ja[dmu ta[t Gvern Laburista milli ta[t Gvern Nazzjonalista”. Dan [are; waqt il-programm L-Istampa Kollha fuq Radju Malta, immexxi minn Chris Scicluna, nhar il-{add li g[adda. Fil-programm, Silvio Parnis spjega fit-tul kif se jkun il-Kabinett ta’ Joseph Muscat u qal li se jkun hemm Ministru g[as-South. Fil-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista x-xahar li g[adda, ilPrim Ministru Lawrence Gonzi staqsa lil Joseph Muscat biex jg[id jekk hux veru li qed jiltaqa’ ma’ ]viluppaturi u jg[idilhom li jekk ikun Prim Ministru l-permessi g[alli]vilupp li jridu jag[mlu kienu se jo[or;u. Joseph Muscat qatt ma wie;eb g[all-mistoqsija tal-Prim Ministru. Silvio Parnis qal li dawn huma pro;etti li mhux se jkun hemm diffikultà biex isiru g[aliex, skont hu, hemm grupp ta’ ‘esperti’, inklu] nies fil-MEPA, li qed jg[inu lilu u lill-Partit Laburista biex jag[mlu pjan g[an-na[a t’isfel ta’ Malta. Chris Scicluna staqsa lil Silvio
Rapport dettaljat f’pa;ni 6 u 7
Illum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.
FOCUS 101 Anali]i tal-gazzetti tal-lum Tmexxi> Caroline Galea Mistednin> J. Pullicino Orlando Robert Arrigo
…i]da jikkonferma li l-Labour qed ikollu laqg[at ma’ ]viluppaturi li huma komdi jinvestu biss ta[t Gvern tal-PL
Il-power station li l-Partit Laburista qed jimbotta biex jitpo;;a fil-ba[ar f’Marsaxlokk u li jkun ja[dem bi rmied li jista’ jkun radjuattiv
Parnis jispjega kif Gvern Laburista be[siebu jsebba[ in-na[a t’isfel ta’ Malta meta qed jipproponi l-bini ta’ power station ;dida fil-bajja ta’ Marsaxlokk. G[al din il-mistoqsija, Silvio Parnis qal li “hu ma tantx da[al fiha” u li hemm affarijiet o[ra li qed jo[dulu mo[[u — filwaqt li qal li hemm [addie[or, fil-Partit Laburista, li g[andu jitkellem dwarha; g[aliex il-power stations “mhumiex il-linja tieg[i”. Mitlub jispjega kif qed jg[id li lPartit Laburista g[andu pjan g[an-
na[a t’isfel ta’ Malta imma mbag[ad imkien, fil-51 proposta li ressaq il-Labour, ma hemm riferenza g[an-na[a t’isfel ta’ Malta, ix-Shadow Minister Laburista qal li dawk il-proposti g[adhom ‘biss il-bidu’. Meta mitlub jispe/ifika x’inhuma l-pro;etti li Gvern Laburista be[siebu jag[mel fin-na[a t’isfel ta’ Malta, Silvio Parnis wie;eb biss li jag[mlu yacht marina i]da mistoqsi fejn din se ssir, Parnis qal li dak ilprogramm fuq ir-radju ma kienx ilpost fejn jag[ti d-dettalji.
L-‘i]balji’ tal-Labour fil-Parlament Ewropew minn pa;na 1
“Rigward ir-ri]oluzzjoni msej[a ‘Ir-reazzjoni tal-UE g[all-HIV#AIDS fl-Unjoni Ewropea u l-pajji]i ;irien’
jien ivvutajt kontra kull referenza g[all-abort jew g[ad-drittijiet riproduttivi b’e//ezzjoni wa[da fejn, sfortunatament, il-vot ;ie maqlub. Sussegwentement il-vot ;ie rran;at skont il-pro/eduri stabbiliti talParlament u g[andu ji;i rifless filminuti tas-sessjoni plenarja.” *
*
*
L-akku]a ta’ malizzja filkonfront ta’ din il-gazzetta hi g[al kollox mi/[uda g[aliex kif juru ddokumenti uffi/jali kollox kien qed
juri li Scicluna ivvota e]att pre/i] kif [abbarna ;img[a ilu. Dan stqarritu wkoll g[aqda indipendenti mhux Maltija, ilEuropean Dignity Watch, li kienet hi li ]velat li 454 Membru talParlament Ewropew — inklu] Scicluna — kienu ivvotaw favur li l-abort jintu]a b[ala mezz ta’ prevenzjoni kontra l-HIV u l-AIDS. G[ar-rigward tal-‘vot maqlub’ li jissemma, ta’ min jg[id li din ma kinitx l-ewwel darba li MEPs Laburisti ivvutaw ‘[a]in’ imbag[ad kellhom jibdlu l-vot tag[hom. Fil-le;islatura tal-Parlament Ewropew li g[addiet, l-MEPs Laburisti ‘[adu ]ball’ g[al aktar minn 130 darba.
Joseph Muscat wa[du kien [a 21 ‘]ball’ li mbag[ad kellu joqg[od ‘jikkore;ihom’. F’din il-le;islatura stess, MEPs laburisti o[rajn — inklu] Scicluna — [adu ‘]balji’ wkoll… darba minnhom anke f’vot li kien jirrigwarda l-abort. Milli jidher din tal-i]balji se tibqa’ tikkaratterizza s-sehem talMEPs laburisti fil-Parlament Ewropew. Ta’ min ifakkar li ]-]ew; MEPs Laburisti l-o[rajn — John Attard Montalto u Louis Grech — ma kinux pre]enti meta ttie[ed il-vot tal-;img[a l-o[ra li kien jirrigwarda l-abort b[ala mezz ta’ prevenzjoni fil-;lieda kontra l-HIV u l-AIDS.
Fl-okka]joni tal-frame-up ta’ Pietru Busuttil li se[[ 25 sena ilu
26
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
INTERNAZZJONALI
Qbil importanti fl-Unjoni Ewropea dwar networks ta’ ener;ija minn pa;na 1
Fl-istqarrija, il-Prim Ministru qal li kien hemm qbil mal-Oppo]izzjoni li din listqarrija ssir fis-seduta talbiera[ min[abba l-importanza
tag[ha wara l-Kunsill Ewropew. Il-Prim Ministru tkellem dwar il-laqg[a tal-Kunsill Ewropew, li saret bejn il{amis u l-:img[a li
g[addew, u qal li dan kien kunsill mill-aktar kru/jali min[abba s-sitwazzjoni ekonomika, u kien wie[ed mill-aktar importanti fl-istorja ri/enti. Dan kien summit ta’ su//ess li fih kienu trattati lelementi ma[suba biex jo[olqu x-xog[ol fl-isfond talkri]i pre]enti. Il-Gvern iqis li l-attività ekonomika mhix e]er/izzju astratt, i]da g[andha l-prijorità li tkattar il-;id. Is-swieq finanzjarji jitolbu l-istabbiltà u /-/ertezza. Fil-kunsill kien hemm qbil g[all-formola ta’ dawn i]-]ew; elementi biex is-swieq jikkontribwixxu flattività ekonomika. L-g[odda maqbula hi Ba;it nazzjonali bilan/jat g[allgvernijiet, sostna l-Prim Ministru, li ]ied li Malta m’g[andha l-ebda diffikultà b’din l-g[odda, anzi dan hu lqofol tal-programm tal-Gvern. Il-Prim Ministru qal li lGvern miexi f’din iddirezzjoni, u kieku ma kinitx ir-ri/essjoni internazzjonali tal-2009, kieku llum il-pajji] wasal g[al Ba;it bilan/jat. Din is-sena se nkunu wie[ed mill-ftit pajji]i tal-UE bi ]bilan/ ta[t it-tlieta fil-mija tal-GDP, u g[alhekk, is-sena d-die[la, il-Kummissjoni tikkunsidra li Malta tkun [ar;et minn sitwazzjoni ta’ defi/it qawwi. Malta m’g[andhiex o;;ezzjoni li jkun hemm penali g[all-pajji]i li ma jirrispettawx il-kriterji stabbiliti dwar l-i]bilan/, u taqbel li l-Golden Rule tkun parti mill-Kostituzzjoni Maltija. Dan isir fl-interess tal-impjiegi, sostna l-Prim Ministru, li irringrazzja lillOppo]izzjoni li qed taqbel mal-po]izzjoni tal-Gvern filKunsill. Patt bejn il-membri taz-zona ewro Il-Patt maqbul se jid[ol fisse[[ bejn is-17-il membru tazZona-Ewro. Il-membri l-o[ra, minbarra l-Ingilterra, esprimew l-interess tag[hom li jissie[bu f’dan il-pro/ess
minkejja li hemm ukoll xi pajji]i li g[ad iridu jikkonsultaw mal-parlamenti tag[hom. Lawrence Gonzi qal li xxewqa tal-Gvern hi li dan ilpro/ess ikun japplika g[allmembri kollha tal-UE. Kien hemm qbil li l-ESM – il-mekkani]mu l-;did ta’ stabbiltà li jitwieled meta jispi//a l-EFSF – jit[affef u jkun ratifikat sa nofs is-sena ddie[la b’total ta’ €500 biljun b[ala l-ammont disponibbli. Il-pajji]i qablu li l-UE i]]id ir-ri]orsi tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) b’€200 biljun. Malta di;à ssellef lillIMF, u dan hu self kunsidrat
b’investiment li jrendi. G[al Malta, din id-de/i]joni tfisser li l-Bank ?entrali jislef €150 miljun lill-IMF. Il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar il-fidu/ja me[tie;a wara l-impatt tal-in/ertezza li n[olqot min[abba ssitwazzjoni fil-Gre/ja. Ilgvernijiet qed jg[idu li g[andhom jonoraw l-obbligi tad-dejn biex ma jer;ax ji;ri kif ;ara fil-Gre/ja, sostna Lawrence Gonzi. Il-Prim Ministru kompla li kien iffirmat ukoll ittrattat ta’ ade]joni talKroazja u sostna li dan hu mument u pass importanti g[aliex l-UE tibqa’ strument ta’ ]vilupp. Il-qasam tal-ener;ija Dwar il-qasam tal-ener;ija, il-Prim Ministru qal li kien
hemm qbil li jkun hemm b]onn ur;enti ta’ progress biex ebda stat-membru tal-UE ma jibqa’ i]olat min-networks Ewropej tal-gass u l-elettriku. Din hi stqarrija importanti g[al Malta, li tikkonferma listrate;ija tal-Gvern li jinsisti g[all-appo;; dwar il-pipeline tal-gass flimkien ma’ dak elettriku. Il-Gvern Malti insista wkoll li l-assi Libjani g[adhom jitpo;;ew g[ad-dispo]izzjoni tal-Gvern Libjan, u l-PM qal li kien hemm qbil dwar dan. Il-Prim Ministru qal li Malta qed jirnexxielha tilqa’ g[allmaltemp u l-Gvern se jibqa’ determinat li jkompli j[ares limpjiegi. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Muscat beda biex wera l-qbil tal-Oppo]izzjoni malGolden Rule, i]da ssu;;erixxa li Malta tistenna dak li se jo[ro; mill-konferenza inter-
governamentali li se ssir. Joseph Muscat tenna li hu ma kienx kuntent bil-mod kif tmexxew l-affarijiet f’dan issummit, meta l-ikbar ]ew; pajji]i tal-Unjoni Ewropea kienu di;à miftehmin bejniethom u stennew li lbqija tal-Ewropa timxi warajhom. Filwaqt li qal li Gvern Laburista jkun jista’ joffri stabbiltà, hu ilmenta dwar innuqqas ta’ komunikazzjoni fillivell Ewropew. Hu wera wkoll ix-xetti/i]mu tieg[u dwar l-istqarrija tal-Prim Ministru li dan is-summit ipprovda s-sinjali li s-suq kien qed jistenna. Joseph Muscat wera ssodisfazzjon tieg[u dwar i//aqliq fil-Bank ?entrali Ewropew, minkejja li wera wkoll it-t[assib tieg[u dwar ilmandat li ng[ata lill-Kunsill Ewropew biex isir rapport dwar kif tista’ tissa[[a[ lintegrazzjoni fiskali. Hu sostna li de/i]jonijiet simili g[andhom jit[allew f’idejn il-gvernijiet nazzjonali. Il-Partit Laburista jibqa’ jappo;;a lill-Gvern sakemm dan idum jopponi lintegrazzjoni fiskali, sostna Joseph Muscat, li sa[aq ukoll li ma kienet saret l-ebda referenza g[at-taxxa fuq isservizzi finanzjarji. Dwar dan, hu qal li din ittaxxa trid tkun implimentata fuq skala globali, u jekk ikun hemm qbil unanimu fost ilpajji]i-membri tal-UE, dan jista’ jwassal g[al problema ta’ kummer/. Joseph Muscat ikkritika wkoll dik li sejja[ “sistema avventuru]a” li [oloq il-Gvern g[all-programmi ta’ pro;etti pubbli/i.
4
tag˙rif
Tliet kun/erti mill-Chorus Urbanus. Din is-sena l-Chorus Urbanus, ta[t it-tmexxija tas-Surmast
Direttur tieg[u Mro Dr John Galea, se jippre]enta tliet kun/erti. L-ewwel dehra ta’ dan il-Kor G[awdxi se tkun nhar il-Gimg[a 16 ta’ Di/embru fis7.30 p.m. fil-Konkatidral ta’ San :wann fil-Belt bil-parte/ipazzjoni wkoll tal-Chorus Urbanus Junior Section u l-Chorus Urbanus Orchestra. Dan l-14-il kun/ert talMilied se jinkludi l-Missa Fons Vitae ta’ Mro Galea nnifsu. Dan il-kun/ert se jer;a’ jsir jumejn wara, il-{add 18 ta’ Di/embru, fil-knisja parrokkjali tal-Fontana G[awdex fis-7 p.m. Kun/ert ie[or mill-Chorus Urbanus se jsir l-Erbg[a 21 ta’ Di/embru fi Pjazza Indipendenza, Victoria, fis7.30 p.m. ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Dr John Galea. ‘O Thou Joyful Day!’ Il-Marie
Therese Vassallo Voice Studio se jippre]enta l-kun/ert annwali talMilied, b’kollaborazzjoni malKomunità Karmelitana tal-Balluta, fil-knisja parrokkjali tal-Madonna tal-Karmnu, fil-Bajja tal-Balluta, San :iljan, nhar is-Sibt 17 ta’ Di/embru fis-7.15 p.m. Il-programm se jinkludi mu]ika klassika, tradizzjonali u spiritwali minn madwar id-dinja. Ilfinali tal-programm se jikkonsisti f’g[anjiet popolari u tradizzjonali talMilied bi-parte/ipazzjoni taludjenza. Kul[add mistieden u d-d[ul bla [las, i]da donazzjonijiet b’risq lorgni l-;did g[all-knisja jkunu apprezzati.
Il-Mosta. Wirja tradizzjonali tal-
Milied mill-G[aqda Filantropika Talent Mosti fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone fi Triq Wied il-
AÓBARIJIET LOKALI
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
G[asel, mil-lum il-{add sat-2 ta’ Jannar 2012. {inijiet tal-wiri: kuljum mill-5 p.m. sad-9 p.m. {dud u festi mid-9.30 a.m. sa nofsinhar u mill-5 sad-9 p.m. It-tema tal-wirja hi ssbu[ija tal-presepju u kif din iddrawwa g[adha ssib lil min i[e;;i;ha.
I]-}ejtun. Fl-okka]joni tal-150 sena
mit-twaqqif tal-Banda, l-G[aqda Mu]ikali Beland se ttella’ kun/ert sinfoniku fit-Teatru Manoel nhar itTlieta 13 ta’ Di/embru fis-7 p.m. IlBanda se tkun ta[t id-direzzjoni tassurmast direttur Mro Ray Sciberras. Biex tirriserva biljett /empel 79991971 jew 79253460. Id-d[ul hu bla [las imma qed tintalab donazzjoni b’risq il-Fondazzjoni Nazareth ta]}ejtun.
Uffi//ju Missjunarju. L-Uffi//ju
Missjunarju Pontifi/ju jirringrazzja lill-poplu Malti u G[awdxi g[all;enero]ità li wera mal-Isqof Martin Mtumbuka tad-djo/esi ta’ Karonga fil-Malawi fi ]jara li g[amel f’Malta bejn it-28 ta’ Ottubru u t-2 ta’ Novembru. Is-somma mi;bura b’risq din id-djo/esi hi ta’ €21,560.
LAND Group. Ikla tal-Milied il-
{add 18 ta’ Di/embru mill-11 a.m. saal-4 p.m. fil-Coastline Hotel. Prezz: €20 u tfal ta[t it-12-il sena €10. G[al bookings /emplu 79060393 jew sms 79828287.
Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bil-Mobile Blood Donation Unit minn [dejn il-
knisja parrokkjali ta’ Bir]ebbu;a, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, [u mieg[ek il-karta tal-identità.
it-temp illum It-temp pjuttost imsa[[ab. Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ ftit qawwi mil-Lbi/, li jsir moderat. Ba[ar moderat g[al qawwi, li jsir moderat. Imbatt baxx mil-Lbi/. L-og[la temperatura 18˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 278.4mm. Ix-xemx titla’ fis-07.02 u tin]el fil-16.48.
In-numri tal-lottu li telg˙u l-biera˙ 73 — 47 — 20 — 62 — 75
spiΩeriji VALLETTA: Chemimart, Licensed at
3 Freedom Square Valletta (Currently operating from 20#21 Triq irRepubblika; MARSA: San Raffaele Pharmacy, 247 Triq {al Qormi; {AL QORMI: Tal-Hlas Pharmacy, Triq il{elsien; BIRKIRKARA: Rational Pharmacy, 74#75 Triq il-Wied; G}IRA: St. Matthew’s Pharmacy, 213 Triq ix-Xatt; ST. ANDREWS: St. Andrew’s Dispensary Triq il-Qasam, Ta’ l-Ibra;;; TAS-SLIEMA: Norman’s Pharmacy, 133 High Str; {AL LIJA: St. Joseph Pharmacy, 172 Triq il-Kbira; MOSTA: St. Louis Pharmacy, Triq Calì; SAN PAWL ILBA{AR: Parkes Pharmacy, 582 Triq San Pawl; SANTA LU?IJA: Sta. Lucia Pharmacy, 1 Misra[ Dorell; BORMLA: White Cross Pharamcy, Shop A Block 1 Fuq San Pawl; MARSASKALA: St. Anne Pharamcy, Triq il-Qaliet; BIR}EBBU:A: Martin’s Pharmacy, 186 Triq B’Bugia; {AL KIRKOP: Prestige Pharmacy, 16 Triq San :u]epp; {A}-}EBBU:: Brown’s 47 Vjal il-{elsien; BA{RIJA: Bahrija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k#m Triq l-Iskola; FONTANA: Fontana Pharmacy, Triq il-G[ajn il-Fontana; XAG{RA: Xaghra Pharmacy, 55 Triq il-Knisja. Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu. Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u. Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.
One News ja[bi l-laqg[at tal-Prim Ministru fil-Libja L-istazzjon tal-Partit Laburista [eba g[al kollox mit-telespettaturi ]-zjara u l-laqg[at li l-Prim Ministru Lawrence Gonzi kellu fil-Libja l;img[a l-o[ra. Il-Gvern Libjan irrikonoxxa d-de/i]jonijiet li [a l-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt il;lieda tal-poplu Libjan g[ad-demokrazija. IlPrim Ministru Libjan stieden lill-Prim Ministru biex jiltaqa’ mieg[u fil-Libja hekk kif in[atar ilKabinett. One News kien mistieden mid-Dipartiment tal-Informazzjoni biex jirrapporta l-laqg[a u ]]jara tal-Prim Ministru fil-Libja, kif kellu stedina wkoll NET TV. Madankollu, fir-rappurta;; tieg[u, One News injora g[al kollox il-laqg[at li kellu l-Prim Ministru Malti u ma rrapporta xejn millkonferenza tal-a[barijiet kon;unta li kienet indirizzata mill-Prim Ministru Malti u mill-Prim Ministru Libjan fi Tripli. F’Misurata, il-Prim Ministru u d-delegazzjoni Maltija kellhom laqg[a mal-Kunsill ta’ Misurata. One News irrapporta li “matul dawn l-a[[ar jumejn One News kien fi Tripli u f’Misurata” u g[alih il-laqg[at tal-Prim Ministru kien irrilevanti, daqs li kieku ma sarux. One News irrapporta li l-Ministri Libjani talFinanzi u tal-Industrija “jaraw lil Malta b[ala laktar ;ar b’sa[[tu”. L-istazzjon tal-Partit Laburista ma qalx li fid-delegazzjoni tal-Prim Ministru kien hemm ukoll il-Vici Prim Ministru Tonio Borg u l-Ministru Tonio Fenech u li huma kellhom laqg[at fil-Libja ma’ Ministri Libjani. One News g[a]el li jirrapporta lillMinistri Libjani u ma jsemmix il-laqg[at li
kellhom mal-Ministri Maltin. Fir-rappurta;; tieg[u One News g[a]el ukoll li ma jsemmix b’isimhom lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u lill-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg u lill-Ministru Tonio Fenech. One News qal li “fis-sig[at li ;ejjin ti;i fi tmiemha ]-]jara ta’ delegazzjoni talGvern Malti fil-Libja”. One News la qal min kien qieg[ed imexxi ddelegazzjoni, la minn min kienet komposta, la x’kien l-iskop ta]-]jara fil-Libja, la li saret fuq stedina tal-Gvern Libjan u lanqas ma’ min iltaqg[et id-delegazzjoni Maltija. Filwaqt li l-Gvern Libjan fa[[ar is-sehem li ta l-Gvern Malti u d-de/i]jonijiet li [a l-Prim Ministru Lawrence Gonzi meta l-poplu Libjan kien qieg[ed jissielet biex jg[ix f’demokrazija u fil-libertà, One News ma rrapporta xejn minn dan. Ag[ar minn hekk irrapporta mil-Libja u ma semma xejn dwar il-laqg[at tal-Prim Ministru fi Tripli u f’Misurata. Is-sehem ta’ Malta kien rikonoxxut ukoll minn pajji]i barranin fejn Ministri barranin ;ew Malta biex jirringrazzjaw personalment lillPrim Ministru, o[rajn kitbu lill-Prim Ministru u lill-Gvern Malti g[al g[ajnuna li ng[atat inklu] fl-evakwazzjoni ta’ /ittadini minn aktar minn mitt pajji] differenti. L-istazzjon tal-Oppo]izzjoni dde/ieda li ja[bi l-fatti daqs li kieku mar il-Libja u ma saru lebda laqg[at hemm.
Il-gazzetti tal-Union Press, il-;img[a ta’ qabel, ukoll ma sabu lanqas spazju ta’ vers wie[ed g[a]-]jara tal-Prim Ministru filLibja
Pjan biex jitwarrab is-Sindku ta]-}urrieq Fl-a[[ar jiem kompla jo[ro; fil-bera[ id-di]gwid intern li je]isti bejn il-kunsillieri talPartit Laburista fi]-}urrieq. Numru ta’ kunsillieri laburisti di;a infurmaw littmexxija tal-partit li m’humiex interessati jkunu kandidati g[all-partit. Madankollu issa [are; filbera[ pjan /ar ta’ kif isSindku pre]enti Silvio Izzi Savona flimkien ma’ dawk li jappo;;jawh, g[andhom jitwarrbu. L-eks Sindku Laburista ta]}urrieq, Ignatius Farrugia [abbar, permezz ta’ facebook, li hu se jikkontesta l-elezzjoni li jmiss biex i]-}urrieq ikollu kunsill lokali li jixraq li]}rieraq g[ax dak pre]enti mhux xieraq g[a]-}rieraq. Sorsi qalu li Silvio Izzi Savona jinsab urtat bil-kbir g[al dawn il-kummenti dispre;;ativi lejn il-kunsill immexxi minnu. Hu talab littmexxija Laburista biex twaqqaf dan l-attakk minn kandidat ie[or tal-istess partit fuq il-kunsill immexxi minnu. Jidher li d-di]gwid intern kompla ]died bil-kummenti tal-eks sindku Ignatius Farrugia. Izzi Savona kien ukoll urtat g[all-fatt li l-PL ma kkundannax lil Farrugia talli dan naqas milli jitfa//a g[asserata ta’ :ie[ i]-}urrieq li fiha s-Sindku Izzi Savona kien se jippre]enta token lilleks Sindku. Is-Sindku Silvio Izzi Savona
Silvio Izzi Savona
Ignatius Farrugia
ilu ma jattendi laqg[a talkunsill xhur s[a[ u ma attenda l-ebda laqg[a mill-a[[ar erbg[a. Fl-a[[ar ;img[at il-mument ]vela l-inkwiet u n-nuqqas ta’ qbil serju li je]isti bejn ilkunsillieri tal-PL fi]-}urrieq. Sa ftit xhur ilu, is-Sindku Silvio Izzi Savona kien filmira ta’ attakki kontinwi minn kunsillieri tal-partit tieg[u stess. Issa anke lkunsillier Raymond Grixti safa mira ta’ attakki minn s[abu stess. Is-Sindku Silvio Izzi Savona li hu vi/in il-kunsillier Raymond Grixti, f’diversi laqg[at spi//a mg[ajjar b’mod personali u bi kliem dispre;;attiv mill-kunsillier Laburista Kenneth Farrugia. Jidher li l-bqija talkunsillieri fil-laqg[at qed ikollhom jippruvaw jikkalmaw din it-tensjoni. Dan id-di]gwid fil-Kunsill Lokali wassal biex fl-a[[ar tliet snin, i]-}urrieq ma gawdiex minn pro;etti ;odda.
Li ma kienx g[all-[idma talgvern immexxi mill-Parti Nazzjonalista f’dan ir-ra[al, i]-}urrieq ma kien jara l-ebda progress. Il-Gvern bena mill-;did diversi toroq fi]-}urrieq: Triq Fortunato Dalli, Triq Napuljun, Triq it-Tin, parti minn Triq Dun Nard Mallia, Pjazza Nigret u Skulturi Fabri, Triq il-Qieg[a, Triq San Bastjan,Triq ;dida fi Triq San Martin, Pjazza Mattia Preti u Triq P.P.Saydon. Sar xoghol ta' tarmak fi Triq Dun Vin/enz Schembri li lflus g[aliha [argu misSegretarjat Parlamentari talKunsilli Lokali mmexxi minn Chris Said. It-toroq li b[alissa g[addej xog[ol fuqhom mill-gvern huma Triq il-Passju u Triq Kalan; Bu;eja. Saru wkoll Triq Valletta, li hi l-arterja prin/ipali li biha tasal i]-}urrieq kif ukoll Triq il-Qrendi, l-arterja prin/ipali li mi]-}urrieq twasslek g[allQrendi.
AÓBARIJIET LOKALI
il-Óadd, 4 ta’ Diçembru, 2011
5 ■ It-tliet [ajjiet politi/i, s’issa, ta’ Karmenu Vella> ma’ Duminku Mintoff, ma’ Karmenu Mifsud Bonnici u ma’ Alfred Sant
Is-‘soluzzjonijiet’ tal-Labour jo[or;u l-ba[[ kollu tag[hom Karmenu Vella qed jipprovdi biss du[[an u g[anqbut Aktar ma jitkellmu dwarhom aktar juru li huma bla nies u bla ideat Meta Joseph Muscat ;ie biex ja[tar persuna biex tfassallu l-manifest elettorali g[all-elezzjoni li ;ejja kellu dilemma kbira. Ried xi [add li jkun kapa/i jda[[al f’dan il-manifest il-prin/ipji so/jalisti li kien i[addan Duminku Mintoff, lintransi;enza ta’ Karmenu Mifsud Bonnici u r-ras iebsa ta’ Alfred Sant… u dan biex ikun hemm kontinwità filPartit Laburista. Fil-partit kollu kien hemm tnejn biss li kienu [admu fil-qrib ma’ dawn ittliet eks mexxejja laburisti f’karigi ministerjali: Joe Debono Grech u Karmenu Vella. Finalment l-g[a]la ta’ Muscat waqg[et fuq Karmenu Vella li issa ;mielu qed jidher u jinstema’ fil-mezzi kollha tax-xandir f’din il-kariga ;dida tieg[u.
Ra;el aggredit waqt serqa
Ra;el ta’ 43 sena minn Ra[al :did ;arrab ;rie[i serji meta allegatament [ebbew g[alih ]ew; persuni ta’ karna;jon skur, li talbuh il-flus. Dan l-in/ident se[[ matul illejl bejn il-:img[a u s-Sibt, fi Triq ix-Xatt, Tal-Pietà. Il-Pulizija marru immedjetament fil-post u sabu lir-ra;el imwe;;a’ tant li kellu jittie[ed l-Isptar Mater Dei g[all-kura, fejn aktar tard hu kien /ertifikat li kien qed isofri minn ;rie[i ta’ natura gravi, i]da ma kienx fil-periklu tal-mewt. Il-Pulizija arrestaw ]ew; persuni ta’ nazzjonalità Somala b’rabta ma’ dan il-ka].
I]da f’kull wa[da minn dawn iddehriet tieg[u f’diversi mezzi talmedia, minflok ma jimpressjona bittwe;ibiet g[all-mistoqsijiet le;ittimi li qed isirulu dwar dak li qed i[ejji g[allprogramm elettorali aktar qed jidher u jin[ass /ar li mhux biss il-Partit Laburista mg[andux is-soluzzjonijiet g[all-problemi tal-pajji] i]da aktar u aktar mg[andux nies kapa/i li jmexxu lil Malta f’dawn i]-]minijiet ta’ kri]ijiet li qatt ma dehru b[alhom. Nhar il-{amis li g[adda, filprogramm Bondiplus, Karmenu Vella kellu /-/ans jikkonvin/i lin-nies dwar is-‘soluzzjonijiet’ li l-Mexxej tieg[u Joseph Muscat qara fid-diskors tieg[u tal-Ba;it. G[al darb’o[ra, i]da, Karmenu Vella nfexx f’retorika antika u li tfakkrek fil-politika laburista tas-snin
sebg[in u tmenin waqt li fi programm s[i[ ma sabx imqar aspett wie[ed mill-politika tal-gvern pre]enti li fuqu qal li kienu jridu jkomplu jibnu. Karmenu Vella ipprova j;arraf ilpolitika li miexi biha l-Gvern Nazzjonalista fl-oqsma taledukazzjoni, is-sa[[a u t-turi]mu ming[ajr ma ressaq imqar ‘soluzzjoni’ wa[da tieg[u u tal-partit tieg[u g[assnin li ;ejjin. L-istess kelliem laburista ma kien kapa/i jag[ti l-ebda /ifra fattwali fuq xejn i]da l-aktar dwar kif gvern immexxi minn Joseph Muscat seta’ jiffinanzja u[ud minn dawk li hu qed isejja[ b[ala soluzzjonijiet. Fi programm ta’ sieg[a, Karmenu Vella ma [are; bl-ebda idea ;dida u wera li mhux biss ’l hekk imsej[a ‘soluzzjonijiet’ ta’ Muscat mhuma
Mi]uri biex jit[ares l-ilma [elu f’pajji]na L-ilma [elu f’pajji]na hu essenzjali kif ukoll sfida kontinwa min[abba l-iskarsità tieg[u. G[alhekk, il-Gvern qed jintrodu/i diversi pro;etti biex ma jkunx hemm [ela ta’ ilma. Dan qalu Mario de Marco, is-Segretarju Parlamentari g[at-Turi]mu, il-Kultura u lAmbjent, waqt konferenza organizzata mill-Kummissjoni Interdjo/esana Ambjent talKnisja fuq temi partikulari ta’ ]vilupp sostennibli f’Malta u G[awdex. Din il-konferenza hi
mqassma fuq tlett ijiem u ttema prin/ipali tal-biera[ kienet propju l-ilma [elu. Il-konferenza qed issir b’kollaborazzjoni malAsso/jazzjoni Maltija tal-Ilma. Mario de Marco semma lb]onn li tintu]a aktar ener;ija alternattiva, kemm biex titnaqqas l-emissjoni tal-fossil fuels fl-arja, u anki g[ax din lener;ija hi sors ie[or minn fejn ji;i l-ilma [elu. Hu fakkar kif il-Gvern beda jie[u l-mi]uri biex jit[ares lilma tal-pjan mit-tni;;is u anki fuq l-u]u tad-drena;; pro/essat g[all-agrikultura. Fakkar ukoll fl-abozz ta’ politika nazzjonali li l-Gvern g[amel dwar l-ilma. B’hekk ikunu jistg[u jittie[du mi]uri konkreti u korrettivi fuq liskarsità tal-ilma. Mario de Marco semma wkoll kif l-industriji li ju]aw [afna ilma g[andhom ikunu regolati. Waqt il-konferenza tkellmu wkoll l-Ar/isqof Pawl Cremona, il-Kelliem Laburista g[all-Ambjent, Leo Brincat, u l-Mexxej tal-Alternattiva, Michael Briguglio. Huma tkellmu fuq limportanza tal-ilma [elu u kif g[andu jkun hemm strate;ija biex l-ilma [elu ma jin[eliex.
xejn [lief du[[an i]da milli jidher lanqas hemm koordinazzjoni bejniethom it-tnejn. Hu issa aktar /ar minn qatt qabel li lprogramm elettorali laburista g[allelezzjoni li ;ejja se jkun jixba[ lil dawk laburisti tal-a[[ar elezzjonijiet, li fihom ma kienu g[amlu xejn [lief li maqdru kulma kien sar minn gvernijiet nazzjonalisti waqt li huma n[bew f’weg[diet fierg[a, bla ba]i u ming[ajr ma jie[du f’konsiderazzjoni x’kienu se jiswew lill-pajji]. Issa kellhom /ans bi]]ejjed biex talLabour jimpressjonaw b’dak li qed i[ejju. Minflok, waslu biss biex jikkonvin/u lil kul[add li tlettax-il sena fl-Oppo]izzjoni g[adhom mhumiex bi]]ejjed biex jo[or;u bi programm serju. Ara wkoll il-karikatura f’pa;na 56
Fiera tal-Milied fl-Isptar Monte Carmeli Din is-sena l-Fiera tal-Milied organizzata mill-G[aqda {bieb Sptar Monte Carmeli flimkien mad-Dipartimenti talOccupational Therapy u tal-Komunità qed issir fis-Sala Speranza bejn il-:img[a li g[adda u llum il-{add. Fil-Fiera, li kienet inawgurata minn Mario Galea, isSegretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, minbarra kotba, fire logs, Christmas Cakes, pjanti u affarijiet o[ra, hemm ukoll g[all-bejg[ xog[ol tal-idejn mag[mul millpazjenti li jattendu l-Occupational Therapy. It-tfal ukoll g[andhom divertiment g[alihom: face-painting, jugglers, an;li fuq l-istilts u Father Christmas. Attrazzjoni spe/jali hi esebizzjoni tal-[ut, tours tal-Mu]ew u x-Shelter tal-Isptar kif ukoll wirja ta’ presepji. Illum il-{add il-Fiera tkun miftu[a bejn id- 9 a.m. u s-7.30 p.m.
6
PARLAMENT
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
Gvern impenjat li jsa[[a[ l-g[ajnuna lill-familji u n-nies fil-b]onn Il-mira tal-Gvern hi li l-qasam tas-servizzi so/jali jsir aktar a//essibbli u eqreb lejn ilkomunità biex dawn ikunu jistg[u jil[qu aktar nies li je[tie;u l-g[ajnuna so/jali g[aliex il-Gvern hu impenjat li jkompli jnaqqas il-faqar u lesklu]joni so/jali. Hekk qalet il-Ministru Dolores Cristina lbiera[ waqt id-dibattitu dwar l-estimi finanzjarji tal-Ministeru talEdukazzjoni, ix-Xog[ol u lFamilja, li matulha tkellmet dwar l-impenn kontinwu talGvern biex itejjeb il-kwalità tal[ajja ta/-/ittadini l-aktar filb]onn. Il-Ministru Cristina spjegat kif fil-Ba;it g[as-sena 2012, ilGvern introdu/a inizjattivi favur il-familja, fosthom ittnaqqis fit-taxxa fuq id-d[ul g[all-familji bi tfal ]g[ar u ]]idiet fi/-children’s allowance u wkoll il-benefi//ji mog[tija lill-anzjani. Il-Gvern qed jibni qafas finanzjarju sod biex inaqqas in-numru ta’ persuni fir-riskju tal-faqar. Fid-diskors tag[ha, ilMinistru Cristina qalet kif fil-51 proposta tal-Mexxej Laburista Joseph Muscat b’reazzjoni g[all-Ba;it tas-sena d-die[la, Muscat ma semma xejn dwar is-servizzi so/jali b[allbenefi//ji mog[tija fil-qasam tad-djar. Hi sostniet li l-Ba;it 2012 i[e;;e; il-b]ulija biex aktar persuni jing[ataw l-in/entiv ja[dmu. Dan, filwaqt li f’pajji]i madwarna qed jimponu mi]uri ta’ awsterità fejn in-nefqa fuq il-benefi//ji so/jali qed tonqos
Il-Gvern qed ja[dem favur il-familja fost o[rajn bi ftu[ ta’ aktar child-care centres
u mhux ti]died. Min-na[a l-o[ra, f’Malta qed inkomplu ninvestu filbenefi//ji so/jali u fil-qasam tad-djar, fejn l-Awtorità tadDjar sa[ansitra qed tikkollabora mal-kunsilli lokali. Hi fakkret ukoll li fid-19 ta’ Di/embru, il-Gvern se jniedi skema li permezz tag[ha jikri propjetajiet ming[and is-settur privat biex b’hekk ikunu indirizzati l-aktar ka]ijiet ta’ prijorità fejn ikun hemm ilb]onn tar-residenzi. Dolores Cristina spjegat li lGvern ]ied ukoll il-benefi//ji g[all-persuni b’di]abbiltà biex dawn ikollhom aktar opportunitajiet tax-xog[ol u jkunu jistg[u ji]viluppaw il[iliet tag[hom u jg[ixu b’mod aktar indipendenti fis-so/jetà.
F’dan il-qasam, fil-Ba;it, ilGvern kompla j]id in-numru ta’ residenzi fil-komunità g[annies b’di]abbiltà. Il-Ministru Cristina tkellmet ukoll dwar il-[idma tal-Gvern mat-tfal u ]-]g[a]ag[ ta[t ordni ta’ [arsien, fejn il-Gvern qed ikompli jag[mel konsultazzjoni ma’ dawk involuti biex aktar ’il quddiem titfassal struttura legali li tinkorpora l-g[ajnuna so/jali f’dan il-qasam. Fil-qasam tal-kura tat-tfal, ilGvern qed ikompli jsa[[a[ ukoll l-istruttura tal-fostering biex aktar tfal jitrabbew flg[o]]a u fl-im[abba talfamilja. Fid-dibattitu, Dolores Cristina fakkret fl-g[ajnuna finanzjarja li ng[ataw ilpensjonanti, li issa bdew jie[du
Gvern b’inizjattivi favur il-familja F ’ dawn l - a[[ar snin , pajji]na g[amel ]viluppi kbar f ’ diversi oqsma , tant li l istatisti/i juru li l-Prodott Domestiku Gross qed ikompli ji]died kull sena. L-istess jista’ jing[ad g[at-turi]mu, g[annumru ta ’ gradwati f ’ pajji]na , u l parte/ipazzjoni tan-nisa fid-dinja tax-xog[ol. Dawn l-i]viluppi, i]da, wasslu g[al tnaqqis sinjifikanti fir-rata tat-twelid f’pajji]na u dan il-fatt qed ikun indirizzat mill-Gvern pre]enti permezz tal-inizjattivi favur il-famlja. Hekk sostna d-deputat Nazzjonalista Jean Pierre Farrugia waqt id-dibattitu dwar lestimi finanzjarji tal-Ministeru talEdukazzjoni, ix-Xog[ol u l-Familja, ilbiera[ wara nofsinhar, meta spjega kif il-Prodott Domestiku Gross fl-2010 ]died b’rata akbar minn pajji]i o[rajn fl-Unjoni Ewropea. Dan jindika li l-[idma tal-Gvern qed tag[ti rri]ultati me[tie;a. Dawn ir-ri]ultati huma evidenti wkoll meta wie[ed i[ares lejn l-ekonomija ta’ pajji]na. Sa ftit snin ilu, l-ekonomija Maltija kienet tiddependi [afna minn xog[ol industrijali. Din, issa hi ba]ata fuq l-investiment u leffi/jenza, ri]ultat tal-investiment qawwi li sar fil-qasam edukattiv u fl-informatika. Hu importanti li wie[ed jinnota dak li qed
ise[[ fl-Università u fl-MCAST biex il[addiema Maltin saru aktar spe/jalizzati. Jean Pierre Farrugia fakkar li minkejja rri/essjoni, il-Gvern qed ikompli j[ares ’il quddiem u qed ikompli ja[dem biex pajji]na jkompli ji]viluppa u jkollu ekonomija msa[[a fuq l-innovazzjoni u r-ri/erka. Jean Pierre Farrugia tkellem ukoll dwar inizjattivi o[rajn tal-Gvern biex ilkapa/itajiet tal-[addiema jkomplu jitjiebu, b[all-iskema tal-ETC, li qed toffri ta[ri; kontinwu lill-[addiema. Id-deputat Nazzjonalista fakkar ukoll flinizjattivi favur il-familja li introdu/a l-Gvern biex filwaqt li aktar nisa jibqg[u jipparte/ipaw fid-dinja tax-xog[ol, dawn xorta wa[da jkollhom i/-/ans li jqattg[u l-[in mal-familja tag[hom. Dan, minbarra n-numru ta’ child-care centres ;odda li qed jag[mluha aktar fa/li biex l-ommijiet ta’ tfal ]g[ar xorta wa[da jkollhom l-opportunità li jo[or;u ja[dmu. Fl-a[[ar nett, Jean Pierre Farrugia semma wkoll l-inizjattivi li introdu/a l-Gvern filBa;it g[as-sena 2012, fejn l-enfasi ewlenija kienet il-familja, bi tnaqqis dirett fit-taxxa fuq id-d[ul ta’ dawk il-familji li g[andhom it-tfal ]g[ar.
wkoll i]-]ieda s[i[a tal-g[oli tal-[ajja u l-bonus, filwaqt li saret riforma s[i[a filpensjonijiet tas-servizzi, b’nefqa ta’ €1 miljun, li se jgawdu minnha mal-5,000 anzjan u anzjana. Il-Ministru Cristina sa[qet li g[all-Gvern l-ewwel prijorità tibqa’ l-politika attiva favur ixxog[ol, li twassal g[al so/jetà aktar dinamika ba]ata fuq linvestiment kapitali li jo[loq aktar xog[ol u ]vilupp. Dan, biex f’pajji]na tikber ilkultura tal-kontribuzzjoni permezz tal-parte/ipazzjoni fixxog[ol u tonqos id-dipendenza fuq il-benefi/ji so/jali. Din ilkultura qed ti]died ukoll bilparte/ipazzjoni dejjem tikber tan-nisa fid-dinja tax-xog[ol u bl-inizjattivi favur il-familja li
qed jintrodu/i l-Gvern, b[allftu[ ta’ aktar child-care centres u l-[inijiet flessibbli taxxog[ol. Dawn l-elementi jag[mluha aktar fa/li biex aktar nisa jkunu jistg[u jo[or;u ja[dmu waqt li jkunu qed irabbu l-familja. Dolores Cristina tkellmet ukoll dwar ir-riformi li da[lu fis-se[[ fis-settur taledukazzjoni obbligatorja, fejn minbarra l-bidliet fis-sistema edukattiva fl-iskejjel tal-istat, liskejjel indipendenti wkoll qed jing[ataw l-g[ajnuna b’fond ta’ €1 miljun biex iwettqu li]viluppi me[tie;a fl-apparat tat-tag[lim waqt li huma wkoll joffru ta[rig kontinwu lillg[alliema tag[hom. Hi fakkret ukoll flinvestiment fl-edukazzjoni terzjarja fejn din is-sena ng[ataw 18-il dottorat differenti mill-Università ta’ Malta, filwaqt li l-Università qed tkompli ssir ba]i ta’ ri/erka li tg[in lill-industrija f’pajji]na. Fl-a[[ar nett, il-Ministru Cristina qalet li l-impenn talGvern ma hux biss iffukat fuq l-edukazzjoni akkademika i]da wkoll fuq l-edukazzjoni kompleta tat-tfal u ]-]g[a]ag[. Dan jidher bi/-/ar minn diversi inizjattivi ta’ investiment li l-Gvern g[amel, fosthom l-investiment ta’ €100,000 fit-tag[lim talmu]ika lit-tfal u ]-]g[a]ag[ filka]ini tal-banda – skema li minnha qed igawdu mijiet ta’ studenti li qed jitg[allmu lmu]ika f’aktar minn 80 ka]in tal-banda madwar Malta u G[awdex.
Aktar kritika bla soluzzjonijiet Waqt id-dibattitu g[all-estimi finanzjari tal-Ministeru talEdukazzjoni, ix-Xog[ol u lFamilja, id-Deputati Laburisti u]aw il-[in allokat g[alihom biex jikkritikaw il-Ba;it g[assena 2012 filwaqt li ma offrew l-ebda soluzzjoni. An;lu Farrugia sejja[ lillGvern biex jonfoq il-fondi tieg[u b’mod responsabbli u li dawn il-flus g[andhom jintefqu fuq pro;etti li jservu ta’ ;id g[all-ekonomija Maltija. Evarist Bartolo tenna li minkejja li bosta skejjel qed ikunu mg[ammra bl-aktar teknolo;ija moderna b[ala parti minn pro;ett marbut male-Learning, g[ad hemm [afna xi jsir. Carmelo Abela sa[aq li lGvern g[andu jimxi bil-g[aqal mal-poplu Malti u jie[u [sieb il-problemi so/jali li hawn f’pajji]na. Owen Bonnici tenna li lGvern g[andu jinvesti bis-s[i[ fl-Università biex din tinbidel
mill-mudell klassiku g[al wie[ed third generation. Justyne Caruana tenniet ilb]onn li tkun attwata l-li;i dwar l-IVF g[all-benefi//ju tal-koppji kollha li jixtiequ jag[mlu u]u minn dan ilpro/ess. Roderick Galdes osserva li l-Gvern g[andu d-dmir li jg[in lis-so/jetà Maltija, spe/jalment lil dawk il-persuni li jinsabu laktar fil-b]onn. Gino Cauchi sa[aq li l-istat tax-xandir nazzjonali hu ina//ettabbli, g[aliex skont hu, spi//a stazzjon parti;jan li jippromovi l-interessi talGvern. Chris Agius fa[[ar linvestiment li sar fil-qasam sportiv i]da qal li g[ad fadal iktar xog[ol xi jsir.
Luciano Busuttil, ilKelliem Laburista g[a]]g[a]ag[, g[al xi ra;uni ma
g[amilx intervent f’dibattitu dwar ministeru li hu direttament responsabbli g[al qasam fih.
PARLAMENT
7
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
Il-Gvern qed isa[[a[ l-investiment fi]-]g[a]ag[ minkejja l-isfidi internazzjonali Minkejja l-kri]ijiet internazzjonali li kull pajji] qed jiffa//ja, il-Gvern qed ikompli jsa[[a[ l-investiment fl-edukazzjoni, fi]-]g[a]ag[ u fl-isport. Dan sostnieh is-Segretarju Parlamentari meta lbiera[ kien qed jitkellem fiddibattitu parlamentari dwar ilMinisteru tal-Edukazzjoni. Clyde Puli qal li s-su//ess fil-qasam tax-xog[ol hu replikat fix-xog[ol ta]-]g[a]ag[, fejn skont il-Eurostat, fir-rata tal-qg[ad ta]-]g[a]ag[ fl-età bejn il-15 u l-25 sena, Malta tinsab fis-seba’ post tal-pajji]i li g[andhom l-anqas rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[. Fil-kalkoli ta’ din listatistika, il-pajji] qieg[ed bi ]vanta;;, g[ax din l-istatistika tg[odd i]-]g[a]ag[ minn 15-il sena ’l fuq, meta ]-]g[a]ag[ Maltin ta’ 15-il sena jkunu g[adhom fuq il-bankijiet taliskola. Skont il-Eurostat, Malta g[andha rata ta’ qg[ad ta’ 16.1% fost i]-]g[a]ag[ fl-età bejn il-15 u l-25 sena; i]da pajji]i ;irien Ewropej g[andhom rata ta’ qg[ad ferm og[la. Il-[idma tal-Gvern b’risq i]]g[a]ag[ hi mferrxa fuq diversi Ministeri, u kien propju g[alhekk li s-sena li g[addiet twaqqfet l-A;enzija }g[a]ag[, li qieg[da tie[u l-Politika Nazzjonali ta]-}g[a]ag[ b[ala l-gwida tag[ha filwaqt li tissorvelja l-[idma tal-Gvern u tal-awtoritajiet tieg[u biex tassigura li l-aspirazzjonijiet ta]-]g[a]ag[ huma riflessi filClyde Puli
[idma tal-Gvern bil-g[an li tippreparahom tajjeb blg[odod u bil-[iliet li huma je[tie;u biex jirnexxu. Matul is-sena 2011 tlesta lKumpless Sportiv ta’ {al Kirkop b’investiment ta’ €3.5 miljun u tlestew aktar grounds tal-futbol bi s[ab mal-MFA, biex f’din il-le;i]latura jkunu tlestew 33 ground. Il-Gvern g[adda 16-il bi//a art o[ra pubblika lill-g[aqdiet sportivi – dawn g[andhom valur ta’ kwa]i €2 miljun – u ta madwar €5.5 miljun f’assistenza lill-g[aqdiet sportivi. Tnidew il-Linji-Gwida g[allProtezzjoni tat-Tfal fil-Isport, twaqqfet l-Anti-Doping Agency Nazzjonali, issa[[et lIsport Promotion Unit (SPU) biex jintlaqg[u aktar tfal fliskejjel billi tkabbar din il-unit g[al 13-il g[alliem, filwaqt li n[atar kordinatur ta’ din ilunit. ?entri ;odda Il-Gvern feta[ il-programm tal-Kunsill Malti g[all-Isport, SkolaSport, f’/entri ;odda bil-
g[an li dan ikun aktar a//essibbli fil-komunità. Dan wassal biex hawn rekord ta’ parte/ipanti li jaqbe] l-1,880. Clyde Puli qal li twaqqaf ukoll unit fl-Armata ta’ atleti li xog[olhom hu li jit[arr;u u jikkompetu g[all-pajji]; tnediet l-iskema 20#20 Sports Training Scheme g[all-atleti li ja[dmu fis-settur privat billi qed jit[allsu talli jnaqqsu mill-[in tax-xog[ol biex jit[arr;u. L-iskema tal-Isports Leave
ikompli jg[in fl-i]vilupp talatleti u anki b[ala g[ajnuna g[al-Log[ob tal-Pajji]i ]}g[ar li sar f’Leichestein. Dan, lil hinn mill-assistenza finanzjarja li jkunu di;à [adu lg[aqdiet sportivi permezz ta’ skemi o[rajn. Clyde Puli tkellem dwar ilKumpless Sportiv f’Tal-Qroqq u qal li dan jilqa’ fih il-Pixxina Nazzjonali, il-Fitness Centre u Padiljun multipurpose, li jilqa’ fih ta[ri; u kompetizzjonijiet tal-Handball, it-Table Tennis, il-Basketball u d-DanceSport, fost l-o[rajn. Il-Gvern baqa’ jsostni lispi]a ta’ madwar €1.7 miljun fis-sena g[all-operat ta’ dan ilkumpless. In-nefqa biex jissa[[an l-ilma tal-pixxina titla’ mijiet ta’ eluf ta’ ewro wa[edha. F’dawn l-a[[ar tliet snin saret ukoll spi]a ta’ aktar minn €500,000 biex isir titjib fuq l-apparat tal-pixxina u talFitness Centre. Il-kwalità talilma u tas-sa[[a u s-sigurtà talatleti u t-tfal [adu prijorità fuq it-tisbi[ f’dan l-investiment.
g[all-[addiema tas-settur pubbliku ;iet esti]a wkoll g[all-avvenimenti internazzjonali li jkunu qed ji;u organizzati f’Malta. Tnediet ukoll g[all-ewwel darba skema ta’ Turi]mu Sportiv f’G[awdex. Matul is-sena 2012 se tissa[[a[ l-iskema biex ikun in/entivat il-[olqien ta’ ni//a fit-turi]mu sportiv – minn €100,000 fl-2009 g[al allokazzjoni ta’ €350,000 fl2012 – prattikament, il-ba;it tal-isport se jkun irdoppjat meta kkomparat mal-2008. Se tinfeta[ skola ;dida talisport biex it-tfal jirnexxu flisport, se jinfet[u tliet Outdoor Fitness Centres o[ra f’{’Attard, f’{al Qormi, ilMellie[a, u se jitniedu xi boro] ta’ studju fil-qasam sportiv. Il-Gvern se jalloka €350,000 biex ti;i ]viluppata korsa g[atta[ri; u l-kompetizzjonijiet talkarting, mini-moto, quad bikes, motards, scooters, kif ukoll g[at-tuning tal-vetturi li jipparte/ipaw fil-hill climb. Clyde Puli kompla li l-Vot g[all-Isport, f’dan il-Ba;it jil[aq il-€5,470,000 li di;à hu ]ieda sostanzjali fuq il-Ba;it tal-2008, li kien €3,424,000. Dan jikkuntrasta bil-kbir ma’ dak li qed jag[mlu pajji]i o[rajn fl-isport, li qed inaqqsu l-bagit fl-isport. Fil-fatt, ilGvern Taljan naqqas il-ba;it tal-CONI (Comitato Olimpico Nazionale Italiano) b’aktar minn €40 miljun. Din is-sena, il-Kumitat Olimpiku ng[ata pakkett ta’ €440,000 b[ala assistenza mill-Gvern biex
Titjib f’kumpless Flimkien mal-g[aqdiet sportivi, matul is-sena li jmiss
se jkompli jsir titjib sostanzjali ie[or f’dan il-Kumpless. Ixxog[ol li sar u li qed isir filkumpless ivarja minn xog[lijiet strutturali ;enerali u xog[lijiet fix-showers, g[al xog[lijiet li se jsiru fit-titjib talisquash courts, estensjoni o[ra tal-Fitness Centre, u l-bini u ttwaqqif ta’ Akkademja tasSnooker. Fl-istess waqt qed issir riorganizzazzjoni tal-
operat u l-immani;jar talkumpless. Din is-sena tlesta x-xog[ol fuq il-Kumpless Sportiv il-;did f’{al Kirkop, li se[[ b’investiment ta’ €3.5 miljun. Il-Kumpless beda jilqa’ fih ilmijiet tat-tfal li jattendu lKulle;; San Benedittu matul il-[in tal-iskola. Ftit tal-;img[at ilu, il-Gvern g[adda 16 il-bi//a art pubblika o[ra lil 13-il g[aqda sportiva, u hemm numru ta’ artijiet o[ra li huma ppjanati li jg[addu fixxhur li ;ejjin. B’hekk issa hemm madwar 111-il g[aqda sportiva li qed jamministraw u jgawdu minn u]u ta’ 124 art u propjetajiet pubbli/i li l-valur totali tag[hom jammonta g[al €46 miljun. Dan juri l-impenn s[i[ tal-Gvern li j]id il-fa/ilitajiet sportivi fil-pajji] filwaqt li jassisti b’mod qawwi lillg[aqdiet biex jag[mlu dan. IlGvern jistenna li din l-art pubblika tintu]a bil-g[aqal mill-g[aqdiet sportivi. Mill-2008 lil hawn kienu ]viluppati 33 ground tal-futbol biex igawdu minnhom lisportivi kif ukoll 9,000 tifel u tifla u ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a. Ftit tal-;img[at ilu, il-Gvern, permezz tal-Kunsill Malti g[all-Isport, [abbar li kien da[al fi s[ab mal-Malta Basketball Association biex isir ]vilupp ta’ fa/ilità ;dida g[at-ta[ri; tal-Basketball biswit il-padiljun tal-Basketball f’Ta’ Qali. Din il-fa/ilità se tkun qed issir b’investiment ta’ madwar €800,000 – €450,000 g[all-art u €350,000 g[al bini.
Sistema edukattiva skont il-kapa/itajiet L-edukazzjoni tal-istudenti u l-[ti;iet tal-pajji] terzjarja vitali L Assistent Parlamentari po]ittiva fl ambjent internazzjonali li hawn qal li s Stephen Spiteri qal li l f diversi pajji]i fl-i]vilupp edukattiv sistema edukattiva qed Fondazzjoni g[all Hu tkellem dwar l t[alli ri]ultati po]ittivi Iskejjel ta G[ada importanza ta/ Child -
Stephen Spiteri
-
-
’
-
-
-
Id-Deputat Nazzjonalista enfasizza l-importanza tal-edukazzjoni terzjarja fli]vilupp edukattiv. Karl Gouder qal li l-Gvern qed jirnexxielu jnaqqas li]bilan/ tal-pajji] u jkompli j]id l-investiment fl-edukazzjoni meta fid-dinja hawn kri]i internazzjonali. Hu tkellem dwar l-edukazzjoni terzjarja u dwar l-ETC u qal li l-ETC qed jirnexxielha tkompli tkabbar l-entu]ja]mu g[ax-xog[ol fost il-persuni li jkollhom sfidi. L-ETC hi istituzzjoni li t[arre; lil dawk li jridu jie[du lopportunitajiet biex jikkompetu fid-dinja tax-xog[ol. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem dwar l-MCAST u qal li dan kien essenzjali u importanti fl-i]vilupp tal-istudenti. Karl
Gouder
Dan l-investiment hu wie[ed mill-aktar importanti, u g[alhekk l-investiment irid ikompli jsir kontinwament. Ilbini tal-kampus il-;did hu importanti [afna f’dan irrigward. Karl Gouder tkellem ukoll dwar l-università u qal li din g[andha tibqa’ ting[ata lg[odod biex l-istudenti jkomplu jkabbru l-[iliet tag[hom. L-istipendji qed jag[tu lopportunitajiet lill-istudenti biex dawn ikomplu jistudjaw, sostna Karl Gouder, li tkellem ukoll dwar l-edukazzjoni flintrapri]i. Din g[andha twassal g[al bidla fil-mentalità, li hi tant me[tie;a. Dwar l-isport, id-Deputat Nazzjonalista Karl Gouder qal li dan jag[mel differenza po]ittiva kbira fil[ajja tal-bniedem.
g[aliex hi mmirata biex ittejjeb il-kapa/itajiet talistudenti skont il-[ti;iet li g[andu l-pajji]. Stephen Spiteri qal li ledukazzjoni hi /-/avetta tas-su//ess fil-pajji] biex il-pajji] ikollu nies kapa/i li jie[du lopportunitajiet fil-qasam tax-xog[ol. Dan, flimkien malprogrammi tat-ta[ri; li jing[ataw, sostna Stephen Spiteri, li semma l-investiment li g[amel il-Gvern g[alledukazzjoni. G[all-2012, il-Gvern qed jivvota €359 miljun g[alledukazzjoni. Dan, minkejja l-kri]i
.
.
-
Care Centres, u qal li dawn se jinkora;;ixxu lin-nisa jo[or;u ja[dmu u jikkontribwixxu g[allekonomija tal-pajji]. Stepehen Spiteri tkellem dwar il-mod kif ledukaturi fil-kindergaten se jkunu m[arr;a. Hu semma r-ri]ultati li qed jag[tu l-kulle;;i u lmod kif dawn qed jirnexxilhom itejbu lkwalità tal-edukazzjoni. Il-Gvern qed jibni wkoll numru ta’ skejjel moderni u mg[ammrin bl-aqwa fa/ilitajiet. Dawn l-iskejjel huma mg[ammra b’ener;ija nadifa. Dan qed iwassal ukoll g[al mentalità iktar
’
investiet €90 miljun fliskejjel u l-manutenzjoni fl-iskejjel. Is-sistema edukattvia g[andha tkun wa[da li tindirizza l-[ti;ijiet tasso/jetà u tal-istudenti, sostna Stephen Spiteri, li kompla li l-Gvern qed jo[loq is-servizzi me[tie;a biex jg[inhom fl-i]vilupp tag[hom. L-Assistent Parlamentari Stephen Spiteri tkellem ukoll dwar l-importanza talMCAST, li qed jipprepara lill-istudenti g[ad-dinja tax-xog[ol, u dwar il-kontribut kbir li qed jag[ti l-ITS fis-settur turistiku.
INTERNAZZJONALI L-UNJONI EWROPEA
Il-Mexxejja Ewropej nhar il-:img[a qablu biex ifasslu trattat ;did g[al integrazzjoni ekonomika akbar fiz-ZonaEwro, g[alkemm ir-Renju Unit irrifjuta li jissie[eb flimpenn tas-sbatax-il Stat tazZona u d-disa’ pajji]i l-o[ra tal-UE. Min-na[a tieg[u, ilMinistru tal-Finanzi Britanniku, George Osborne, qal li l-espressjoni u l-impenn ta’ appo;; miz-Zona-Ewro tejbu l-prospetti g[all-munita komuni, g[alkemm, skont hu, g[ad fadal [afna xi jsir g[allistabbilizzazzjoni tag[ha.
L-ISTATI UNITI
Drama u paniku waqt sparatura f’Hollywood Ra;el armat feta[ in-nar fuq sewwieqa fil-qalba ta’ Hollywood, f’Los Angeles, fejn tal-anqas tlieta spi//aw midruba qabel l-aggressur inqatel minn pulizija li kien qed ja[dem f’lokalità fejn qed jin;ibed film. L-in/ident qed jissemma b[ala wie[ed “stramb”, binnies fl-in[awi g[all-bidu ja[sbu li kienu qed jaraw “xi azzjoni waqt produzzjoni /inematografika”, u qabel irrealizzaw il-verità, fost ilpaniku u l-konfu]joni sussegwenti.
Iz-zona tal-isparar kienet ilfamu]a intersection ta’ Sunset Boulevard u Vine Street, u meta hu mifhum li lpulizija li qatel lill-aggressur ma kienx fuq ir-ronda tassoltu u nzerta kien qed jag[mel xog[ol privat ta’ sigurta. Sadattant, il-pulizija qed tipprova tiddetermina g[alfejn l-armat – ra;el Ispaniku ta’ sitta u g[oxrin sena – qabad jispara kif ;ie ;ie lejn is-sewwieqa u nies inno/enti li nzertaw jippassi;;aw fl-in[awi.
IL-PAKISTAN
Negozjati ta’ pa/i bejn I]lamabad u t-Taliban Il-kmandanti tat-Taliban filPakistan qalu li dan il-grupp ta’ militanti jinsab g[addej b’ta[ditiet g[all-pa/i marrappre]entanti tal-Gvern f’I]lamabad. Il-Kmandanti qalu li tta[ditiet qed jikkon/entraw fuq iz-zona tat-tribù ta’ Bajaur, li tmiss mal-fruntiera tal-Afganistan, u jekk dawn jirnexxu, in-na[at rispettivi jistg[u jiddiskutu zoni o[rajn mag[rufin g[all-in/identi vjolenti. Ing[ad ukoll li l-Pakistan
27
IR-RUSSJA
“Konvint” li se jaslu biex jirrisolvu d-dejn Il-Ministru tal-Finanzi :ermani], Wolfgang Schaeuble, qal li l-ftehimiet li ntla[qu waqt is-summit talUE fi Brussell g[andhom isolvu l-kri]i tad-dejn fizZona-Ewro, filwaqt li tenna li l-:ermanja te[tie; “Ewropa b’sa[[itha”. F’artiklu li kiteb g[all;urnal Focus, Schaeuble esprima /-/ertezza li l-pajji]i taz-Zona-Ewro u l-Istati lo[ra tal-UE se jirnexxilhom jikkontrollaw id-djun permezz tal-mi]uri li jridu jittie[du g[ar-riforma istituzzjonali inti]a g[all-unjoni fiskali.
il-Óadd, 11 ta’ Di/embru, 2011
[eles mal-mija u [amsin pri;unier Talibani f’;est ta’ rieda tajba u bil-militanti jimpenjaw ru[hom g[al waqfien mill-;lied. Din hi l-ewwel darba li lkmandanti tat-Taliban ikkonfermaw negozjati ta’ dan it-tip u li qalu “mexjin fiddirezzjoni t-tajba”, i]da hemm dubju jekk trattat g[all-pa/i potenzjali ji;ix rispettat millentitajiet kollha, inklu]i “gruppi rivali” li jiffurmaw lAlleanza Talibana filPakistan.
Protesti kbar kontra Putin
Eluf kbar ta’ dimostranti [ar;u fl-ibliet fejn insistew li “jaqilbu l-pa;na”, fost ilmenti dwar allegata frodi elettorali ta[t Vladimir Putin. Din il-mew;a ta’ Russi qed titqies b[ala l-akbar espressjoni ta’ sfida g[all-Prim Ministru Putin mindu dan [a l-poter, fl-2000. Fil-fatt, iddimostrazzjonijiet ;ebbdu minn Vladivostok, mal-kosta tal-Pa/ifiku, sa Kaliningrad, eluf ta’ kilometri ’l bog[od, lejn il-Punent tar-Russja. Il-kor ta’ protesta kien wie[ed komuni, bil-folol isej[u “g[at-tmiem ta’ Putin u l-President (Russu) Dmitry Medvedev”.
Il-poplu jsemma le[nu fil-belt ta' Krasnoyarsk, fis-Siberja (Reuters)
28
LOKALI
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
L-HSBC Bank Malta rebbie[ ta’ The Banker Awards 2011 tal-FT Inglot iniedu l-Winter Look 2011
INGLOT g[adhom kif introdu/ew il-Winter Look 2011 – li tikkonsisti f’kuluri vibranti fuq l-oran;jo u l-isfar. Din il-look hi disponibbli g[all-klijenti kollha ta’ INGLOT. Kull ma trid tag[mel huwa li //empel u tag[mel appuntament. Prodott minn ROCS Media, il-photoshoot g[al din il-look kienet organizzata spe/ifikament g[al INGLOT Malta u fix-xhur li ;ejjin se tkun introdotta ukoll fis-suq Libjan ma’ INGLOT Libya. Il-photoshoot kienet diretta minn Rachel Vella, Direttur ta’ ROCS Group, u fotografija ta’ Brian Grech. Il-mudelli huma Clara Farrugia (makeup artist INGLOT) u Stephanie Hodgkins (ROCS Retail Manager). G[all-festi tal-Milied, INGLOT qed jag[tu wkoll ideat g[al rigali sbie[ li jibdew minn €20 – prezz g[al but ta’ kull[add. Introdu/ew ukoll offerta doppja: kull darba li tonfoq €70 fil-[anut ta’ INGLOT tie[u b’xejn ilfwie[a My Secret by Rachel li tiswa €70! Apparti minn dawn l-offerti sbie[, INGLOT [olqot kompetizzjoni attraenti fuq Facebook. Kull ma trid tag[mel biex tie[u sehem filkompetizzjoni The INGLOT Winter Look According to YOU, hu li tibg[at email b’ritratt mehmu] fuq facebook@inglotmalta.com bil-ver]joni tieg[ek tal-Winter
Look. Ir-ritratt tieg[ek jittella’ fuq il-facebook page ta’ INGLOT u dak ir-ritratt li jkollu l-aktar ‘likes’ jirba[ €100 fi prodotti ta’ INGLOT, The Strand, Sliema. F’din il-kompetizzjoni, irritratt tal-Winter Look 2011 g[andu jintu]a b[ala ispirazzjoni. G[alhekk irritratti tal-kontestanti kollha jridu jittie[du f’koppji – e]attament b[ar-ritratt ta’ INGLOT! Barra minn hekk, g[al kull g[axar ‘likes’ li jkollok, ikunu mi]juda mag[hom g[axar punti! Id-data tal-g[eluq g[al din il-kompetizzjoni hi t-30 ta’ Di/embru 2011. INGLOT Malta introdu/iet ukoll prodott ;did: l-INGLOT Pro Artist Case, mag[mula mill-kumpanija rinomata Zuca. Ispirat minn teknolo;ija aerospazjali, il-frame hu mag[mul minn aluminju illegat b’sa[[tu kif ukoll [afif immens. Id-disinn talINGLOT Pro Artist Case hu modern u eleganti [afna. L-aktar karatteristika li tispikka f’din il-bagalja tinsab fil-bagalja stess li tikkonsisti f’kompartimenti li jitpo;;ew fuq xulxin b[al kxaxen fi gwardarobba! }ur il-[anut ta’ INGLOT ta’ The Strand f’Tas-Sliema g[al aktar informazzjoni. Tista’ wkoll i//empel fuq 20151515 jew tid[ol fis-sit elettroniku www.inglotmalta.com kif ukoll tista’ tibg[at email fuq info@inglotmalta.com g[al aktar informazzjoni.
B’rikonoxximent g[allkisbiet u l-[idma in;enerali, l-HSBC Bank Malta reba[ ittitlu tal-Bank tas-Sena f’Malta g[all-2011 millpubblikazzjoni presti;ju]a tal-Financial Times kull xahar, The Banker. B[ala r-rebbie[ ta’ The Banker Awards, l-HSBC Bank Malta ng[ata l-presti;ju tal-Bracken Award. Brendan Bracken kien leditur li beda The Banker fl1926 u iktar tard kien i/Chairman tal-Financial Times kif nafuha llum mill-1945 sal-
1958. Bracken hu s-simbolu tal-ispirtu, il-vi]joni u lintegrità globali ta’ The Banker u l-Grupp FT. IlBracken hu l-premju xieraq
g[all-[idma tal-aqwa istituzzjonijiet finanzjarji fiddinja. Il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Bank Malta Alan Richards qal li l-HSBC Bank Malta rre;istra su//ess tajjeb f’kull qasam tan-negozju minkejja l-kundizzjonijiet diffi/li tassuq. “The Banker Award hu rikonoxximent kbir g[at-tim tal-HSBC f’Malta u nixtieq nirringrazzja b’mod partikolari l-klijenti tag[na g[all-appo;; kontinwu tag[hom,” qal Alan Richards.
Prezzijiet imra[[sa minn Emirates lejn 19-il destinazzjoni differenti Emirates, il-linja tal-ajru ba]ata f’Dubaj u li ttir kuljum lejn Malta, qed toffri lill-vja;;aturi Maltin skont fuq il-prezzijiet lejn 19-il destinazzjoni fosthom i/-?ina, l-Indja, ilFilippini u l-Afrika t’Isfel. Din l-offerta hi valida g[al safar bejn lewwel ta’ Jannar u d-29 ta’ Frar 2012. Id-destinazzjonijiet fi/-?ina huma Beijing, Guangzou u Shanghai bi prezzijiet tal-ajru li jibdew minn €729, u Hong Kong minn €733; filwaqt li destinazzjonijiet fl-Indja jinkludu Chennai, Delhi, Kochi, Kolkata, Kozhikode u Mumbai jibdew minn €623, Ahmedabad minn
€630, Thiruvananthaparum minn €632, Bengaluru minn €638, Hyderabad minn €650. Il-biljett tal-ajru lejn Manila fil-Filippini jibda bi prezz spe/jali ta’ €719 u ddestinazzjonijiet fl-Afrika t’Isfel li jinkludu Cape Town, Durban u Johannesburg qeg[din ikunu offruti bi prezzijiet li jibdew minn €767. Barra minn hekk, l-Emirates [abbret offerta tassew attraenti lejn Lagos fin-Ni;erja li tibda minn €820. Din hi valida g[al safar bejn is-17 ta’ Novembru u l-14 ta’ Di/embru 2011 u mill-ewwel ta’ Jannar sal-ewwel ta’ :unju 2012. HSBC. Delegazzjoni tal-HSBC mag[mula mid-Direttur tal-HSBC Malta Sonny Portelli (mix-xellug), il-Kap E]ekuttiv ;did tal-HSBC Malta Mark Watkinson, il-Kap E]ekuttiv tal-Ewropa Kontinentali Peter Boyles, u l-eks Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta Alan Richards (lemin) g[amlu ]jara ta’ kortesija lill-Prim Ministru (fin-nofs) fl-Uffi//ju tieg[u f’Kastilja. Mark Watkinson se jie[u post il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta Alan Richards mill-1 ta’ Jannar 2012. Alan Richards issa se jie[u l-kariga ta’ Kap E]ekuttiv tal-HSBC fl-Indone]ja.
47
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
SPORT
BOV PREMIER
Valletta jag[lqu s-sena fil-qu//ata 1-0
2-0
Ara pa;na 55
FOOTBALL TALJAN
Inter jirritornaw g[ar-reb[ Inter irritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lil Fiorentina f’San Siro, ilbiera[. Inter kienu ;ejjin minn ;img[a xejn po]ittiva bit-telfa kontra Udinese, is-Sibt l-ie[or, u anki telfa o[ra f’Milan fost il;img[a fi/-Champions League kontra CSKA Moscow. Inter g[elbu lil Fiorentina b’goal f’kull taqsima skorjati minn Pazzini u Nagatomo filbidu tat-tieni taqsima. Fil-log[biet l-o[ra talbiera[, Lazio kisbu reb[a drammatika g[and Lecce, 3-2, biex telg[u momentarjament fit-tieni post tas-Serie A. Lecce marru fil-vanta;; wara 12-il minuta b’goal ta’ Di Michele minn penalty. I]da l:ermani] Klose kiseb iddraw fit-28 minuta. Kif bdiet it-tieni taqsima, Cana po;;a lil Lazio fil-vanta;;. I]da mas-sieg[a log[ob, Ferrario kiseb id-draw g[al Lecce. Kollox deher li l-log[ba setg[et tintemm fi draw, sakemm ]ew; minuti mittmiem, kien Klose li skorja lgoal tar-reb[a ta’ Lazio. Genoa rritornaw g[ar-reb[
wara t-telfa kontra Milan meta g[elbu lil Siena barra minn darhom b’]ew; goals fit-tieni taqsima. Kien Rossi li feta[ liskor fis-56 minuta, u Palacio g[alaq il-log[ba bit-tieni goal fil-[in mi]jud. Cesena kisbu punti prezzju]i b’reb[a g[and Palermo. Il-goal rebbie[ ta’ Cesena kien skorjat minn Mutu fit-63 minuta. Lecce v Lazio Siena v Genoa Inter v Fiorentina Palermo v Cesena Illum Atalanta v Catania Bologna v Milan Cagliari v Parma Udinese v Chievo Novara v Napoli Roma v Juventus
Tarxien v Qormi Valletta v Mosta
2-0 1-0
B’Bu;a v Vittoriosa }ejtun v Melita
2-1 0-1
}ebbu; v Msida
1-0
Kalkara v Xg[ajra Pembroke v Marsa Qrendi v G[axaq M’skala v M;arr Mdina v St Lucia Sirens v Fgura Swieqi v Mtarfa
1-2 1-0 0-1 0-1 0-1 1-5 1-0
G[arb v Qala Ker/em v Munxar
0-2 0-0
Toly v Gavazzi Seifert v Vassallo Gp
1-3 1-1
Div II
Div III
2-3 0-2 2-0 0-1
GFA Div II ISA
BASKETBALL Div II R;iel
g[ada
Serie B
Sampdoria v Juve Stabia 1-1 Ascoli v Varese 0-0 Cittadella v Reggina 3-2 Grosseto v Modena 1-1 Gubbio v Padova 1-0 Nocerina v Crotone 0-2 Sassuolo v Livorno 2-1 Torino v Pescara 4-2 Verona v Albinoleffe 1-0 Vicenza v Empoli 1-0 Brescia v Bari illum
FOOTBALL Premier Div I
Ri]ultati
Serie A
Ri]ultati Lokali
Depiro v Loyola
64-50
Starlites v Hibs
27-72
Tazza Louis Borg Nisa – Prel. HANDBALL Nisa
Aloysians v La Salle
18-25
Aloysians v Phoenix La Salle A v Luxol La Salle B v Kavallieri
14-15 29-24 23-24
Ir;iel
Maicon u Vargas f’azzjoni mil-log[ba mirbu[a mill-Inter
48
SPORT
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
SPORT EXTRA Illum bejn il-5.00pm u s-6pm
Intervista esklussiva ma’ Jury Chechi Fl-10 programm Sport Extra se tixxandar intervista esklussiva li saret minn Charles Camenzuli mal-;innasta Jury Chechi, rebbie[ tal-medalja tad-deheb fl-Olimpjadi ta’ Atlanta fl-1996, u dik tal-bron] f’Ateni, fl-2004. Chechi kien wie[ed mill-
mistiedna ewlenin tal-10 Edizzjoni tal-MOC Sports Awards. Dwar is-serata talpremjazzjoni, mistieden flistudio Joe Cassar, is-Segretarju :enerali tal-Kumitat Olimpiku Malti. Mistiedna o[ra filprogramm huma Anna Rossi,
il-President tal-Malta Sailing Federation. Tkompli s-serje “Minn {add sa {add”, li ti;bor fiha permezz tal-filmati ;urnata b’;urnata x’ikun se[[ fix-xena tal-isport lokali. Bl-10 programm Sport Extra se nkunu 229 gurnata ’l bog[od
mill-Olimpjadi ta’ Londra, u f’din is-serje qed jintwerew filmati li ji;bru fihom l-isba[ mumenti ta’ kull edizzjoni. Fil-programm ta’ llum se ssir enfasi dwar l-Olimpjadi ta’ Amsterdam tas-sena 1928, meta Malta [adet sehem g[allewwel darba fil-waterpolo. Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli, b’direzzjoni ta’ ?ensu Arrigo, grafika ta’ Simon Borda u munta;; tas-servizzi minn Stephen Chircop.
Jury Chechi, ;innasta rebbie[ tal-medalja tad-deheb flOlimpjadi ta’ Atlanta fl-1996
REPLAY ILLEJLA FID-9.35pm
Servizz interessanti dwar Etienne Barbara Bi pre]entazzjoni ta’ Christian Micallef u Sarah Agius, lappuntament tad-dilettanti talfootball lokali llejla jkun malprogramm Replay. Fil-programm tal-lejla ting[ata [arsa estensiva lejn is-sitt partiti mill-Kampjonat Premier. Fl-istudio, madwar il-mejda tad-diskussjoni, ilmistienda residenti, Konrad Sultana u Hugh Caruana, u mag[hom illum ukoll Matthew Paris. Ma’ dawn jing[aqdu llejla, il-kow/ ta’ Valletta, Jesmond Zerafa, il-President il-;did ta’ Marsaxlokk, Renato Attard, u l-President ta’ Sliema, W Keith Perry. B[as-soltu ma tonqosx irrubrika “Rajna u Smajna”, flimkien mal-filmati b’differenza mix-xena talfootball internazzjonali, illum f’idejn Roderick Vella. Aktar minn hekk, servizz estensiv dwar il-plejer Malti residenti l-Amerika, Etienne Barbara, u
l-esperjenza tieg[u f’dan ilkampjonat. X’inhuma l-[sibijiet ta’ dan il-plejer dwar il-futur tieg[u? Dan u aktar se jkun ]velat mill-istess plejer f’intervista esklussiva li Christian Micallef g[amel ma’ l-eks internazzjonali. Illejla ting[ata wkoll [arsa estensiva lejn “Gowl G[al LIstrina”, issa li t[abbru diversi dettalji f’konferenza stampa li ng[atat nhar il-:img[a. Kul[add jista’ jipparte/ipa fil-programm permezz talSMS fuq 50617092, jew permezz tal-email replay@nettv.com.mt. Aktar minn hekk, kul[add jista’ jibqa’ infurmat dwar l-a[[ar a[barijiet mix-xena lokali permezz tal-website a;;ornata kuljum: replayonline.tv. Replay g[andu produzzjoni e]ekuttiva ta’ :or; Micallef. Jg[inu ukoll fil-produzzjoni Roderick Vella, Kris Scicluna, Matt Paris u Simon Borda.
Sport lokali g[al-lum MFA Kordin – 2pm. BOV
Premier. Floriana v {amrun S., 4pm. BOV Premier. Marsaxlokk v Sliema W. Victor Tedesco Std – 2pm. I Div. Naxxar L. v Rabat A., 4.15pm. I Div. Lija A. v St. George’s Centenary Std – 2pm. II Div. Attard v Senglea A., 4pm. II Div. St. Venera L. v Gudja Utd Charles Abela Std – 2pm. II Div. Si;;iewi v Luqa SA., 4pm. II Div. Kirkop Utd. v Mellie[a Luxol Std – 2pm. II Div. }urrieq v San :wann., 4.15pm. G[arg[ur v G]ira Utd
GFA Gozo Std – 1pm. I Div.
Sannat L. v Xag[ra Utd., 3pm. I Div. Xewkija T. v Nadur Y.
HOCKEY Kordin – 9am. Lig. Rabat v
Floriana YS., 11am. Lig. Sliema HS. v White Hart.
IASC Tarxien Grd – 8.30am. II
Div. Floriana A. v Cospicua ST., 9.45am. II Div. }ejtun L. v }abbar CB., 11am. II Div. Marsa T. v G]ira Utd.
MAFA St. Margerita Std – 9.15am.
Lig. Cospicua R. v Pietà L., 11am. Vittoriosa L. v Cospicua D.
SPARAR B’Bugia – 10am. Cup
Winners Cup. Sparatura Trap. Bidnija – 10am. Winchester Trophy. Sparatura Skeet u Double Trap.
BASKETBALL Ta’ Qali – 11.15am. Lig. II
Div (I). Starlites v Qormi., 1pm. II Div (I). SN Suns v Miscela Mtarfa., 2.45pm. Louis Borg Cup (N) KF Starlites v Hibs, 4.30pm. BOV KO. I Div (I). Si;;iewi v Athleta
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
1.30pm. Is-57 Laqg[a talista;un li se ssir fi tmien ti;rijiet.
SPORT
il-Óadd, 11 ta’ Di/embru, 2011
49
FOOTBALL L-EWWEL DIVI}JONI
Luke Micallef ipo;;i lil Melita fit-tieni post minn Christopher Cassar
}EJTUN C. ………..…….. 0 MELITA ………………… 1
Goal ta’ Luke Micallef, skorjat [ames minuti mittmiem, ta reb[a ferm importanti lil Melita fuq avversarji diretti fit-tellieqa g[all-promozzjoni – }ejtun Corinthians. Kienet log[ba ferm ibbilan/jata u intensa, bi]-]ew; na[at jag[mlu minn kollox biex jiksbu l-punti prezzju]i li jressquhom iktar lejn Pietà, li l-:img[a sofrew l-ewwel telfa. Finalment reba[ it-tim li forsi emmen l-iktar fis-su//ess finali. Bis-sa[[a ta’ din irreb[a, Melita issa jinsabu fit tieni post tal-klassifika, anki jekk illum jistg[u jer;g[u jinqab]u minn Rabat Ajax. G[al }ejtun din kienet ittielet telfa f’disa’ log[biet, ammont g[oli wisq g[al tim li g[andu b[ala mira prin/ipali l-promozzjoni g[all-og[la divi]joni tal-football Malti. L-ewwel xutt wara tliet minuti g[al }ejtun, meta freekick dirett ta’ Ganchev g[adda ftit barra. Fid-disa’ minuta, azzjoni ta’ Melita, li bdiet minn free-kick ta’ Terpougoff u xutt bid-dawra ta’ Carnago San Pedro, bilballun jin]el fuq is-saqaf taxxibka. Elzaredi kellu azzjoni tajba, i]da x-xutt tieg[u minn tarf ilkaxxa kien fjakk wisq, biex fl20 minuta, azzjoni tajba ta’ Melita, b’Kane Micallef imwaqqaf minn [ar;a determinanti tal-goalkeeper }ejtuni, Farrugia. Fit-32 minuta, ;irja tajba ta’ Elzaredi fuq il-lemin u kross lejn Kenneth Abela, li x-xutt tieg[u kien imblukkat minn intervent tajjeb tad-difensur George Gribbon. L-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kienet ta’ }ejtun, meta minn kross ta’ Ganchev mix-xellug kien Kenneth Abela li impenja lil Sapiano b’daqqa ta’ ras. Fit-tieni taqsima l-log[ba kienet ferm missielta, bilballun tiela’ u nie]el. I]da lazzjonijiet verament perikolu]i kienu ftit. Mas-
Kif JinsabuL R D Pietà H Melita Rabat A }ejtun C St. Andrews Bir]ebbu;a Naxxar L Vittoriosa S St. Georges Dingli S Lija A St. Patrick
9 9 8 9 9 9 8 9 8 9 8 9
7 6 6 5 4 4 2 2 2 2 1 1
T F KPti
1 1 14 4 22 1 2 19 10 19 0 2 11 5 18 1 3 12 7 16 1 4 8 10 13 0 5 13 15 12 4 2 9 11 10 3 4 12 14 9
2 2 3 2
4 5 4 6
8 9 7 13 9 14 7 16
8 8 6 5
sieg[a log[ob, Gers Delia kien imwaqqaf minn [ar;a tajba tal-goalkeeper Matthew Sapiano. Fit-68 minuta, azzjoni ta’ Kenneth Abela u xutt millbog[od li g[adda ftit barra. }ew; minuti wara, Melita ferm vi/in li jift[u l-iskor meta xutt mill-isba[ ta’ Cornago San Pedro [alla lil Ranier Farrugia j[ares, i]da lballun stampa mal-mimduda. Ftit minuti wara, waslet la[jar azzjoni ta’ }ejtun meta Delia ;ab lil Kenneth Abela wa[du u x-xutt ta’ dan kien salvat bis-sieq mill-goalkeeper Sapiano. Meta kollox deher li l-log[ba kienet se tintemm ming[ajr goals, wasal il-goal tar-reb[a ta’ Melita. Kien LUKE MICALLEF li qabad ballun f’tarf il-kaxxa avversarja, dar tajjeb ma’ difensur u spara xutt sabi[, li spi//a fir-rokna tax-xibka. }ejtun ippruvaw fil-ftit [in li kien g[ad fadal. I]da dawn iktar kienu mmexxija middisperazzjoni milli mil-lo;ika, biex prattikament ma resqux lejn Sapiano b’perikolo]ità u kellhom ibaxxu rashom g[attielet telfa f’dan l-ista;un. }ejtun C – R. Farrugia, E. Azzopardi, A. Farrugia, J. Cachia, C. Magro, V. Camilleri (L. Micallef), J. Abela, K. Ganchev, W. Elzaredi, K. Abela, G. Delia Melita – M. Sappiano, M. Sierra Camacho, G. Gribbon, M. Martin, M. Borg, K. Micallef, T. Terpougoff (L. Sammut), J. Galea, E. Cornago San Pedro (S. Galea), L. Micallef, M. Attard Referee – Paul Caruana
Glenn Tanti ta’ Bir]ebbu;a janti/ipa lil Roberto Brincat ta’ Vittoriosa
Bir]ebbu;a jirb[u b’doppjetta ta’ Sciortino BIR}EBBU:A ……….…. 2 VITTORIOSA S. ………... 1
Bir]ebbu;a rritornaw g[arreb[ wara t-telfa kontra Naxxar, meta bl-iktar mod konvin/enti g[elbu lil Vittoriosa Stars, 2-1, grazzi g[al doppjetta ta’ Mathew Sciortino, li skorja direttament minn korner u minn penalty. Minkejja ri]ultat strett, illog[ba kienet iddominata minn Bir]ebbu;a kontra dan it-tim ta’ Vittoriosa li issa jinsab verament fi kri]i. It-tim mill-Kottonera sejjer mill[a]in g[all-ag[ar u l-wirja tag[hom ilbiera[ kienet patetika, u kien jidher li dawn messew il-qieg[. L-ewwel nofs tal-ewwel taqsima kien monotonu blebda xutt lejn il-lasta. Bir]ebbu;a kienu xi ftit a[jar, i]da ma kkombinaw kwa]i xejn. Vittoriosa, li kellhom lil Ivan Kurtusic jag[mel iddebutt tieg[u, komplew fejn [allew fl-a[[ar [ar;iet u flewwel taqsima kienu verament fqar. L-ewwel azzjoni denja
waslet e]att f’nofs l-ewwel taqsima meta Schneider qassam fit-tul lejn Milovic, li da[al tajjeb fil-kaxxa u impenja lil Vella, li salva f’korner. Mill-istess korner kien MATTHEW SCIORTINO li skorja direttament u [asad g[al kollox lil Vella. Fit-32 minuta /ans g[al Vittoriosa wara azzjoni bejn Pereira u Josef Dalli, u xutt ta’ Roberto Brincat minn tarf ilkaxxa jmur ferm g[oli. Tliet minuti mill-intervall, Vittoriosa kisbu l-goal taddraw b’azzjoni mibdija minn Justin Camilleri, li kompla lejn Marcelo Pereira, li ]marka lil ROBERTO BRINCAT, li b’xutt pre/i] filbaxx sab ir-rokna tax-xibka. Sitt minuti mill-ftu[ tat-tieni taqsima, Bir]ebbu;a ferm vi/in il-goal tal-vanta;; bi free-kick mog[ti minn Schneider, daqqa ta’ ras ta’ Milovic u save mill-aqwa ta’ Vella; u mir-rebound ix-xutt ta’ Onuta stampa mal-wieqfa. Fit-58 minuta, Bir]ebbu;a
mill-;did fil-vanta;;. Ronnie Celeste twaqqa’ minn Brandon Bonnici u millpenalty kien MATTHEW SCIORTINO li skorja t-tieni goal personali tieg[u. Bir]ebbu;a baqg[u jilag[bu a[jar, u kwarta mit-tmiem huma fallew /ans tad-deheb meta Celeste kompletament wa[du wara pass pre/i] ta’ Milovic ixxuttja dritt filgoalkeeper. Milovic kellu xutt mill-bog[od jg[addi ftit g[oli fl-a[[ar azzjoni tal-log[ba hekk kif Bir]ebbu;a kkontrollaw ming[ajr tbatija. Bir]ebbu;a – I. Casha, K. Spiteri, M. Pullicino, D. Milovic, D. Baldacchino, F. Schneider, G. Tanti, A. Dalli (R. Celeste), K. Muscat (N. Tabone), M. Sciortino, B. Onuta (B. Marov) Vittoriosa S – J.M. Vella, J. Camilleri, B. Bonnici, J. Spiteri (E. Azzopardi), M. Pereira, L. Rocha Dos Santos (I. Henry), A. Spiteri, J. Dalli, R. Brincat (D. Pace), I. Kurtusic, M. Buttigieg Referee – Karl Frendo Cumbo
50
SPORT
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
FOOTBALL
It-teknolo;ija hemm b]onnha darba kull 40 sena
– Michel Platini, il-President tal-UEFA
Il-President tal-UEFA, Michel Platini, sostna li tteknolo;ija li tevalwa jekk ilballun ikunx da[al jew le hemm b]onnha biss darba kull 40 sena. Barra minn hekk, il-President, waqt li kien qed jitkellem malKumitat E]ekuttiv tal-UEFA, fa[[ar il-mod kif l-Ukrajna u l-Polonja qed i[ejju g[allEuro 2012. Il-FIFA ilha li [abbret li be[siebha tu]a t-teknolo;ija fis-snin li ;ejjin, filwaqt li lUEFA sostniet li s-sistema ta’ ]ew; assistant referees – sistema li di;à qed tintu]a – hi a[jar. “Nemmen li hi spi]a akbar biex tqabbad ]ew; assistant referees milli sistema bitteknolo;ija. U wara kollox, kemm-il darba jkun hemm ka]ijiet fejn ikun hemm dubju kbir dwar jekk ballun ikunx da[al fix-xibka jew le. Forsi darba kull 40 sena?” qal Platini. Hu qal li jemmen li jekk tintu]a t-teknolo;ija biex wie[ed jara jkunx da[al ilballun jew le, il-football jasal fi stat fejn jibdew jittie[du de/i]jonijiet dwar kwalunkwe [a;a permezz tal-filmati. “Nemmen li jekk nibdew nu]aw it-teknolo;ija g[al kull ra;uni, ir-refereeing ji;i eliminat u jibdew jintu]aw biss il-filmati,” sostna Platini. Wara dan id-diskors, Platini tkellem dwar il-Euro 2012, li se jsir fis-sajf. Ftit tax-xhur
ilu, il-UEFA wissiet lill-bliet ta’ Donetsk, Lviv u Kharkiv li dawn mhux se jkunu jistg[u jorganizzaw il-partiti min[abba li l-preparamenti tag[hom kienu g[adhom lura. Madankollu dan l-a[[ar, lUkrajna u l-Polonja g[amlu passi ta’ ;gant. “Jekk t[ares lejn dawn il-pajji]i ftit tassnin ilu u tag[ti [arsa lejn listess pajji]i issa tara l-bidla kbira. Kellna l-problemi, imma l-gvernijiet ta’ dawn ilpajji]i [admu sew u jiena ninsab /ert li kollox se jkun lest,” temm Platini.
L-Arena Lviv Stadium fl-Ukrajna, li jinsab lest g[all-Euro 2012 u li Platini fa[[ar il-progress kbir li sar fih
FIFA
Il-Gold Cup kienet manipulata Skont l-uffi/jali fi [dan ilFIFA, il-Gold Cup li saret fissajf li g[adda kienet immanipulata. Il-Kap tas-Sigurtà tal-FIFA, Chris Eaton, f’intervista massit elettroniku “Sports Illustrated” ]vela li l-FIFA [admet flimkien mal-
CONCACAF biex tinvestiga dak kollu li seta’ se[[ waqt ledizzjoni li ntemmet fil-25 ta’ :unju. Il-FIFA u l-CONCACAF innutaw li kien hemm im[atri strambi dwar xi log[ob, u dan qajjem suspett kbir. Waqt ilkompetizzjoni kien hemm
partiti li spi//aw bi skor kbir, anki jekk dawn kienu jinvolvu timijiet dg[ajfa. Il-Federazzjoni talCONCACAF ma kkumentatx dwar dan kollu. Skont ir-rapporti, fil:ermanja kien hemm tliet partiti li jinsabu ta[t suspett min[abba xi im[atri strambi fiz-zona tal-Asja. F’kummenti li kien ta qabel il-finali, is-Segretarju :enerali tal-CONCACAF, Chuck Blazer, kien di;à kkonferma li l-Federazzjoni qed tinvestiga xi partiti li dehru suspettu]i. “Investigajna l-partiti li qalulna bihom u ma sibniex li dawn kienu mmanipulati,” spjega Blazer. Ikkuntattjat dwar ir-rapporti li [ar;u fuq is-sit ta’ Sports Illustrated, Blazer ma kkummentax.
Is-Segretarju :enerali tal-CONCACAF, Chuck Blazer
SPORT
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
51
Iglesias jirritorna fix-xena b’reb[a minn Kenneth Vella
Dan l-a[[ar fil-korsa ta’ Montegiorgio fl-Italja rritorna g[all;iri kompetittiv i]-]iemel popolari Taljan Iglesias. Dan i]-]iemel mhux biss irritorna i]da kellu wkoll reb[a importanti. Fil-karriera tieg[u, Iglesias, iben l-istaljun Fran/i] Ganymede, reba[ [ames ti;rijiet ewlenin li huma l-Criterium Cirigliano, ilMarche, il-Marangoni, il-Gran Premio Firenze, il-Gran Premio Città di Padova u dak mag[ruf b[ala Città di Torino. F’Montegiorgio, Iglesias reba[ is-17-il ti;rija fil-karriera tieg[u u f’medja ta’ 1.14” fil-kilometru. I]-]iemel kien misjuq minn Marcello Mattii. Fl-2004, Iglesias kien kunsidrat l-a[jar ]iemel Taljan tal;enerazzjoni tieg[u u ftit xhur wara kien twaqqaf mit-ti;rijiet min[abba li kien we;;a’. F’Marzu tal-2009 dan i]-]iemel l-aqwa tal-eta’ tieg[u, kien insteraq u ftit xhur wara, wara investigazzjoni wkoll tal-pulizija Taljana instab f’bajja fil-port ta’ Licola. Hu ma re;ax irritorna mill-ewwel g[at-ti;rijiet u g[al xi ]mien beda jintu]a g[at-tag[mir. Dan l-a[[ar il-president talprovin/ja ta’ Perugia Marco Vinico Guasticchi ppremja lil sid i]]iemel Sergio Carfagna g[all-im[abba tieg[u lejn i]-]iemel. Guasticchi, iddeskriva lil Carfagna b[ala l-akbar [abib ta’ Iglesias.
Iglesias, i]-]iemel Taljan li rritorna g[at-ti;rijiet wara nuqqas ta’ xi xhur
GALOPP
Multa g[al Fallon talli wasal tard Il-jockey champion sitt darbiet tat-ti;rijiet talgalopp fl-Ingilterra, Kieren Fallon we[el multa ta’ 3,140 lira sterlina mill-British Horse Racing Authority wara li naqas milli jkun fil-[in biex isuq ]ew; ]wiemel fl-ewwel ]ew; ti;rijiet waqt programm li kien organizzat fil-korsa ta’ Chester fil-5 ta’ Mejju li g[adda. Fallon, ta’ 46 sena, ;ie mmultat tliet elef lira sterlina wara li nstab [ati li ma qalx il-verità kollha lill-uffi/jali tal-;urija u 140 lira sterlina o[ra talli informa tard lis-segretarju tal-korsa dwar l-assenza tieg[u. F’dik l-okka]joni, Fallon wasal sieg[a u nofs tard mill-bidu talprogramm ta’ ti;rijiet. Fallon min-na[a tieg[u Is-sewwieq u trainer professjonali Malti fl-I]vezja Charles Degiorgio, sponsorjat mill-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu, li dan l-a[[ar kellu su//ess b’]iemel ta’ sentejn li twieled fi/-/entru tieg[u
Reb[a interessanti g[al Degiorgio Nhar it-Tnejn, is-sewwieq u trainer professjonali Malti flI]vezja Charles Degiorgio kellu reb[a interessanti filkorsa ta’ Mantorp dejjem flI]vezja. Degiorgio kien qed isuq li]-]iemel tieg[u stess Amy’s Bad Boy. Dan f’ti;rija g[al ]wiemel ta’ sentejn fuq distanza ta’ mil. Amy’s Bad Boy [are; rebbie[ f’medja ta’1.19” filkilometru minn So Cute Indika. }iemel ie[or bl-isem ta’ Malta B, propjetà wkoll tal-Malti Silvio Buttigieg u misjuq minn Claes Svensson, da[al fir-raba’ post. Matul il-;img[a g[amilt kuntatt ma’ Degiorgio, li hu sponsorjat ukoll mill-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu, li qal li kien kuntent b’din ir-reb[a g[al ]ew; ra;unijiet.
“Amy’s Bad Boy hu ]iemel li twieled fi/-/entru tieg[i u g[alhekk rajt il-preparazzjoni mit-twelid tieg[u sal-lum. Barra dan, i]-]iemel ji;i iben il-:ermani] Zerberus u ddebba }vediza Rebecca T li ftit tas-snin ilu kienet anki ti;ri Malta,” tenna Degiorgio. Din kienet it-tieni ti;rija ta]-]iemel fil-karriera tieg[u wara li ftit tal-jiem ilu [a sehem ukoll f’ti;rija f’Solvalla. Intant b[alissa Charles Degiorgio g[andu wkoll fl-istalel tieg[u ]ew; ]wiemel Fran/i]i ta’ sentejn li qed joffri g[all-bejg[ permezz ta’ numru ta’ ishma. Dawn i]-]wiemel huma Villerville u Verset Ducal. Min jixtieq aktar informazzjoni jista’ javvi/inani.
;;ustifika dan kollu billi sostna li dakinhar kien wasal tard min[abba li kien imwa[[al fittraffiku u t-telefon /ellulari tieg[u ma kienx qed ja[dem tajjeb. B’hekk dakinhar Fallon naqas milli jsuq lil Fred Willets u Forte Dei Marmi. Dan kien in/ident ie[or fil-karriera polemiku]a u kontroversjali ta’ Kieren Fallon. Fil-karriera tieg[u dan il-jockey Irlandi] rebah l-Epsom Derby tliet darbiet i]da diversi drabi spi//a fl-inkwiet akku]at b’involviment tieg[u f’ti;rijiet irran;ati u anki problemi o[ra ma’ sidien ewlenin wara li jkun naqas milli jirkeb i]-]wiemel taghhom.
LOKALI
Il-finali tal-Coronation Cup Meta illum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa ssir is-57 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet, l-aktar wa[da mistennija se tkun il-finali tat-Tazza Coronation Cup g[al ]wiemel tal-galopp fuq distanza qasira ta’ 1250m. Din il-finali, organizzata blg[ajnuna ta’ Burmarrad Commercials se tkun il[ames ti;rija u tibda fit3.05pm. Mill-ga;;a tat-tluq se jibdew Cheeky Jack, Kimberley Downs, Nuage de la Tour, Tarruji, Buttermilk, Ollie Fliptrik, Joliminoi u Letthewordgoforth. Misjuq minn Michael Sultana, lAmerkan Kimberley Downs jibda l-aktar favorit li jirba[ din il-finali minn Cheeky Jack (Ramon Grima) u Ollie Fliptrik (Sarah Borg). Niftakru li fl-a[[ar [ar;a tieg[u Kimberley Downs irnexxielu jirba[ ukoll il-
finali tat-Tazza Exotique. Il-programm tal-lum se jinkludi wkoll ti;rija normali g[al ]wiemel tattrott mill-klassi Premier li b[all-kumplament se ssir fuq distanza qasira ta’ 2140m. Hawn se nsibu 15-il ]iemel jie[du sehem. Dawn huma Troubador S, Nobel de Grimoult, Fire, Magic de Assigny, Eastwood OM, ]iemel ;did Fran/i] ta’ 11-il sena Mutin de Chevrel, Natif de Salvi, Troy Boshoeve, Isolated, In Vitro du Bourg, Mystere d’Urfist, Think Yatzee, Niarpan, Solid Lady Spin u Bello Fratello. Hawnhekk attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Think Yatzee (Clint Vassallo) li jipprova jie[u l-[ames reb[a tas-sena minn Fire (Marc Refalo) u Natif de Salvi (Kurt Saliba). L-ewwel ti;rija, li tkun wa[da tal-klassi Copper tibda fis-1.30pm.
Tbassir I Ti;rija. Klassi Copper. Win – Yotara Meerswal. Place –Conrads Circle, Loulou de la Rose. II Ti;rija. Klassi Silver. Win – Kosai LJ. Place – Notice As, Lotus du Goth. III Ti;rija. Klassi Bronze. Win – Cocos Kaos. Place – Rybo Juvel, Judon du Cap Vert. IV Ti;rija. Klassi Gold. Win – Napolitano Sun. Place – Jitterbug, Bankir Zon. V Ti;rija. Finali Coronation Cup. Klassi Galopp. Win – Kimberley Downs. Place – Cheeky Jack, Ollie Fliptrik. VI Ti;rija. Klassi Gold. Win – Count Of Life. Place – Lover Boy Index, Gigo Lloyd. VII Ti;rija. Klassi Premier. Win – Think Yatzee. Place – Fire, Natif de Salvi. VIII Ti;rija. Klassi Silver. Win – Odelvio. Place – Niko de Chamant, Power Cape.
52
SPORT
il-Óadd, 11 ta’ Di/embru, 2011
BUNDESLIGA
Moenchengladbach ifallu /-/ans li jitilg[u l-ewwel Borussia Moenchengladbach fallew /ans tad-deheb li jitilg[u fl-ewwel post talBundesliga meta kontra kull mistenni tilfu kontra Augsberg, li jinsabu fin-na[a t’isfel tal-klassifika. G[al Augsberg din kienet it-tielet reb[a tal-ista;un u bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a huma nqalg[u mill-a[[ar post, fejn issa huma Freiburg li jinsabu we[idhom ankrati fil-qieg[. Il-goal rebbie[ ta’ Augsberg kien skorjat kmieni fil-bidu tattieni taqsima meta free-kick taleks plejer ta’ Borussia Moenchengladbach, Jan-Ingwer Callsen-Bracker, kien imxellef mill-plejer ta’ Borussia Raul Bobadilla fix-xibka tieg[u stess. G[al Borussia Moenchengladbach din kienet ittieni log[ba konsekuttiva li fiha huma naqsu milli jakkwistaw ittliet punti; g[at-tieni log[ba konsekuttiva huma kienu ming[ajr l-istilla tag[hom, Marco Reus. Id-difensur ta’ Boruusia Moenchengladbach, Martin Stranzl, qal li huma g[andhom rispett lejn l-avversarji u [adu llog[ba b’serjetà, i]da fallew g[add ta’ /ansijiet ta’ skor u finalment kienu kkastigati. Borussia issa ni]lu fir-raba’ post bi 30 punt – wie[ed inqas minn Bayern Munich, li jonqoshom il-log[ba tal-lum kontra Stuttgart. Illum ukoll, i/champions, Borussia Dortmund, jilag[bu kontra Kaiserslautern. F’log[biet o[ra lbiera[, Werder Bremen kellhom reb[a
Kif Jinsabu L
Bayern 15 Schalke 16 Dortmund 15 M’gladbach 16 Werder 16 Leverkusen 15 Stuttgart 15 Hoffenheim 16 Hanover 15 Cologne 15 Hertha 16 Hamburg 16 Mainz 15 Wolfsburg 16 Nuremberg 16 Kaiserslautern15 Augsberg 16 Freiburg 16
R
D
9 9 9 7 6 6 5 6 4 4 4 5 4 3 3 3
3 3 2 4 4 3 6 2 7 6 5 2 3 5 5 4
10 1 10 1
T
4 5 3 4 5 4 5 7 4 7 5 6 6 9 9 7 8 9
F
K Pti
38 9 33 22 30 10 24 11 30 26 22 19 22 17 18 18 19 23 26 31 23 25 20 26 21 27 22 34 14 28 11 19 14 27 20 35
31 31 30 30 29 25 22 21 21 20 19 18 17 17 15 14 14 13
fa/li kontra Wolfsburg, reb[a ta’ 4-1 li biha telg[u fil-[ames post tal-Bundesliga. Werder marru fil-vanta;; b’goal tal-plejer Grieg, Sokratis Papastathopoulos u Claudio Pizarro g[amilhom tnejn qabel il-mistrie[. L-attakkant Markus Rosenberg skorja t-tielet goal kmieni fit-tielet taqsima u Marko Arnautovic skorja r-raba’ goal, biex lejn it-tmiem kien Marcel Schaeffer li naqqas liskor g[al Wolfsburg. Hoffenheim reb[u 2-0 barra minn darhom g[and Nuremberg b’goals ta’ Ibisevic, li skorja doppjetta. Fil-log[biet l-o[ra, Cologne g[elbu lil Freiburg, 4-0 u Hamburgh komplew bis-serje po]ittiva bi draw ta’ ming[ajr goals kontra Mainz. Ri]ultati
Cologne v Freiburg Nuremberg v Hoffenheim Augsburg v B. M’bach Mainz v Hamburg Werder v Wolfsburg Hertha v Schalke
4-0 0-2 1-0 0-0 4-1 1-2
Il-plejers ta’ Augsberg jifir[u wara l-goal tar-reb[a
FOOTBALL
Man City ma ja//ettawx l-offerta ta’ Milan Il-kap e]ekuttiv ta’ Milan, Adriano Galliani, stqarr ilbiera[ li Manchester City m’a//ettawx l-offerta ta’ Milan g[all-akkwist b’self tal-plejer Ar;entin Carlos Tevez. Tevez mhux qed ikun utilizzat min[abba li tne[[a mill-iskwadra mill-coach Mancini wara li rrifjuta li jid[ol b[ala sostitut. Milan qed jippruvaw jiksbu
s-servizzi tal-plejer Ar;entin, l-iktar wara li tilfu lil Antonio Cassano, li kien operat f’qalbu. Skont Galliani, Manchester City jridu jbig[u lil Tevez, filwaqt li Milan offrew biss li jakkwistaw lil Tevez b’self u j]ommu d-dritt li jakkwistawh g[al kollox fi tmiem lista;un. Issa jidher li hemm linteressament ta’ Paris St.
Germain li g[amlu offerta g[all-akkwist tal-Ar;entin u jidher li City qablu malofferta ta’ PSG. I]da jidher ukoll li l-plejer Ar;entin jippreferi li jing[aqad ma’ Milan. Adriano Galliani qal ilbiera[ li t-ta[ditiet g[adhom g[addejjin u stqarr li kollox g[ad jista’ ji;ri. Hu wera ttama li Tevez xorta wa[da jing[aqad ma’ Milan.
SPORT
53
il-Óadd, 11 ta’ Di/embru, 2011
FOOTBALL FIR-RENJU UNIT
Man Utd ipattu g[all-Ewropa b’reb[a kbira fuq Wolves Wayne Rooney u Nani re;g[u sabu x-xibka wara nixfa twila ta’ goals fir-reb[a netta ta’ Manchester United fuq Wolves f’Old Trafford. Ir-ri]ultat ipatti ftit g[addisfatta ta’ nhar l-Erbg[a meta kontra kull mistenni, ir-Red Devils spi//aw eliminati mi/Champions League b’telfa g[and Basle – u meta issa ttim ta’ Sir Alex Ferguson naqqas id-distakk ma’ Manchester City g[al ]ew; punti. Intant, is-Citizens, li jibqg[u leaders talPremiership bi 38 punt, imisshom impenn diffi/li [afna kontra Chelsea fi Stamford Bridge, bil-log[ba ta’ g[ada tikkonkludi l[mistax-il programm talkampjonat. Manchester United ni]lu g[all-konfront tal-biera[ ming[ajr diversi players regolari, fosthom il-captain, Nemanja Vidic, li g[andu jitlef il-kumplament talista;un wara li we;;a’ serjament fil-log[ba ma’ Basle. Madankollu, iddeterminazzjoni g[all-punti kienet evidenti mill-bidu u Nani po;;a lir-Red Devils filvanta;; wara sbatax-il minuta, u b’Rooney jirdoppja l-iskor g[axar minuti wara, g[al ri]ultat ta’ 2-0 salmistrie[. Intant, Wolves [ar;u tajjeb fit-tieni taqsima u bil-kemm la[qu g[addew ]ew; minuti li ma [asdux li/-champions talIngilterra meta Steven Fletcher skorja bir-ras. Madankollu, ir-reazzjoni ta’ United kienet immedjata, b’Antonio Valencia ja[dem ]ew; azzjonijiet perfetti mallinja fi spazju ta’ minuti u li Nani u Rooney kkonvertew g[al skor finali ta’ 4-1. L-a[[ar ]ew; goals ikkonkludew wirja sodisfa/enti g[al dawn i]]ew; attakkanti ta’ United, partikularment wara li Nani kien ilu ma jiskorja fil-league g[al erbatax-il log[ba. Filfatt, Rooney wkoll spi//a jpatti g[al perijodu negattiv rari u wara li kien naqas milli jni]]el ismu maliskorers fid-disa’ impenji
pre/edenti tal-Premiership.
Fil-log[ob l-ie[or talbiera[: EMIRATES STADIUM: Arsenal g[elbu lil Everton b’goal uniku skurjat mis-soltu Robin VAN PERSIE wara sebg[in minuta, i]da tToffees offrew sfida denja f’log[ba li ftit ipprodu/iet opportunitajiet ta’ skor. Ilgoal li dde/ieda l-log[ba wasal minn volley stupend tal-attakkant Olandi], li ir/ieva ming[and Alex Song biex sammar fir-rokna taxxibka. Ir-reb[a kienet rigal xieraq g[as-supporters talGunners li b[alissa qed ji//elebraw il-125 sena mittwaqqif tal-klabb. REEBOK STADIUM: Donnu xejn ma jista’ ji;i tajjeb g[al Bolton, li re;g[u tilfu f’darhom, din id-darba kontra Aston Villa, u birri]ultat jikkundannahom g[all-a[[ar post talPremiership. Il-Villains g[alqu l-ewwel taqsima b’vanta;; doppju grazzi g[al Marc ALBRIGHTON u Stilian PETROV, u bilWanderers iwie;bu fit-tieni taqsima b’goal opportunist ta’ Ivan KLASNIC, li [are; imwe;;a’ tard fil-log[ba. Wara dan il-goal, l-azzjonijiet naqsu tant li Villa kkontrollat l-isforzi ta’ Bolton ming[ajr diffikultà u g[al ri]ultat utli li jtellag[hom fit-tmien post talklassifika. ANFIELD ROAD: Liverpool temmew sekwenza ta’ [ames draws konsekuttivi f’darhom b’reb[a ta’ 1-0 fuq QPR, bil-goal importanti jasal fil-bidu tat-tieni taqsima meta Luis SUAREZ ikkonkluda bir-ras fuq cross ta’ Charlie Adam. Ir-Reds setg[u kabbru l-vanta;;, i]da kienu mi/[udin diversi drabi minn Radek Cerny, li kellu log[ba kbira fil-lasta ta’ Rangers. CARROW ROAD: Grant HOLT skorja darbtejn firreb[a ta’ Norwich kontra Newcastle u meta l-Magpies, li b[alissa g[andhom [afna players indisposti, issa sofrew it-tielet telfa fl-a[[ar erba’ impenji tal-Premier. Norwich fet[u l-iskor minn Wes HOOLAHAN, b’Demba BA
Man Utd v Wolves, 4-1> L-attakkant tar-Red Devils, Wayne Rooney jer;a’ j]omm l-appuntament mal-goal b’xutt bid-dawra li ssi;illa dan ir-ri]ultat (Reuters)
iwie;eb g[al Newcastle fil[in mi]jud tal-ewwel taqsima; u bi]-]ew; azzjonijiet ikunu biss preludju g[al aktar goals. Fil-fatt, fit-tieni taqsima, Norwich bnew vanta;; tajjeb b’]ew; goals o[ra minn Holt u Steve MORISON. I]da wara li tke//a Dan Gosling g[all-Magpies, Ba re;a’ ta tamiet ;odda lil Newcastle bit-tieni goal tieg[u tal;urnata. Norwich inxte[tu fuq l-attakk u ;ew ippremjati meta Holt mill-;did g[eleb lil Tim Krul bir-ras g[al ri]ultat finali ta’ 4-2.
LIBERTY STADIUM:
Swansea City irritornaw g[assu//ess kontra Fulham, b’goals skurjati fit-tieni taqsima minn Scott SINCLAIR u Danny GRAHAM ja//ertaw l-ewwel reb[a fil-league wara [ames log[biet. Il-goal ta’ Sinclair ixxellef ma’ saqajn il-midfielder Amerikan ta’ Fulham, Clint Dempsey (li f’din il-log[ba anki spi//a jitlef penalty), u bi Graham, li da[al jilg[ab b[ala sostitut, jirdoppja fil-[in mi]jud wara korner ta’ Mark Gower.
THE HAWTHORNS:
Wigan Athletic dawru telfa f’reb[a g[and West Bromwich Albion, fejn l-eroj tag[hom kien Jordi GOMEZ, li fit-tieni taqsima skorja penalty de/i]iv li ng[ata g[all-foul ta’ Steven REID fuq Victor MOSES. Qabel din l-azzjoni kien proprju Reid li po;;a lil West Brom filvanta;; bi ;miel ta’ free-kick, u b’Moses imbag[ad jipprova xutt bid-dawra, li g[eleb lillgoalkeeper tal-Baggies, Ben Foster g[ad-draw momentarju.
Ri]ultati u klassifiki Premier League
Arsenal v Everton Bolton v Aston Villa Liverpool v QPR Man Utd v Wolves Norwich v Newcastle Swansea v Fulham West Brom v Wigan Illum Sunderland v Blackburn Stoke v Tottenham G[ada Chelsea v Man City Kif Jinsabu L R D T F Man City Man Utd Tottenham Arsenal Chelsea Liverpool Newcastle U Aston Villa Norwich Stoke Swansea Everton QPR Fulham West Brom Wolves Wigan Sunderland Blackburn Bolton
League One
14 12 2 0 15 11 3 1 13 10 1 2 15 9 2 4 14 9 1 4 15 7 5 3 15 7 5 3 15 4 7 4 15 5 4 6 14 5 3 6 15 4 5 6 14 5 1 8 15 4 4 7 15 3 6 6 15 4 3 8 15 4 2 9 15 3 3 9 14 2 5 7 14 2 4 8 15 3 0 12
48 35 29 31 31 18 21 18 24 14 16 15 15 16 14 16 14 16 21 20
1-0 1-2 1-0 4-1 4-2 2-0 1-2
K Pti
13 38 14 36 16 31
23 29 17 28 13 26 19 26 19 19 28 19 23 18 20 17 18 16 26 16 18 15 23 15 28 14 29 12 17 11 32 10 36 9
Brentford v Hartlepool Colchester v Bury Huddersfield v Bournemouth Leyton Orient v Exeter Oldham v Sheff. Wed Preston v Stevenage Scunthorpe v Carlisle Sheff Utd v Rochdale Tranmere v MK Dons Walsall v Charlton Wycombe v Chesterfield Yeovil v Notts County
League Two
Wimbledon v Accrington Aldershot v Shrewsbury Bradford v Plymouth Bristol Rov v Swindon Cheltenham v Southend Crawley T. v Burton A. Dag & Red v Port Vale Hereford v Rotherham Macclesfield v Gillingham Morecambe v Oxford U Northampton v Crewe
2-1 4-1 0-1 3-0 0-2 0-0 1-2 3-0 0-2 1-1 3-2 1-0
0-2 1-0
1-1 1-1 3-0 3-0 1-2 2-3 0-0 0-0 1-1
The Championship
Southampton v Blackpool Birmingham v Doncaster Burnley v Portsmouth Coventry v Hull Derby v Bristol City Leicester v Peterboro Middlesboro v Brighton Millwall v Cardiff Notts Forest v Crystal P Reading v West Ham Watford v Leeds Barnsley v Ipswich Kif Jinsabu LRD T F Southampton West Ham Cardiff C M’Boro Hull Leeds Brighton Blackpool Leicester Reading C. Palace Barnsley Birmingham Derby Burnley Portsmouth Peterborough Watford Millwall Ipswich T Bristol C Nott. Forest Doncaster R Coventry
21 13 21 12 21 10 21 10 21 11 21 10 21 9 21 8 21 8 21 8 21 8 21 8 19 8 21 8 21 8 20 7 21 7 21 6 21 5 20 7 21 5 21 6 21 4 21 2
4 4 4 5 8 3 8 3 3 7 5 6 5 7 7 6 6 7 6 7 6 7 6 7 5 6 4 9 3 10 5 8 4 10 7 8 8 8 2 11 5 11 2 13 4 13 7 12
44 36 34 25 24 36 23 33 28 26 21 30 26 26 31 23 40 22 23 31 21 18 17 17
2-2 2-1 0-1 0-1 2-1 1-1 1-0 0-0 0-1 3-0 1-1 3-5
K Pti
23 43 20 40 22 38 17 38 22 36 29 35 22 32 27 31 23 30 22 30 20 30 31 30 22 29 31 28 31 27 22 26 39 25 30 25 24 23 42 23 33 20 36 20 35 16 32 13
Premier League
Hibernian v Rangers 0-2 Aberdeen v St Mirren 2-2 Celtic v Hearts 1-0 Dunfermline v Kilmarnock Posp Inverness v Dundee U 2-3 St Johnstone v Motherwell 0-3
I Div.
Ayr v Ross County Dundee v Queen of S. Falkirk v Hamilton Morton v Partick T. Raith R. v Livingston
II Div.
Albion v Dumbarton Brechin v Stirling Cowdenbeath v Arbroath Forfar v East Fife Sten’muir v Airdrie Utd
Posp 2-1 0-0 1-2 0-1 3-1 Posp 0-0 Posp 1-1
54
SPORT
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
FORMULA 1
Ecclestone jittama li l-F1 tirritorna l-Bahrain Il-kap tal-Formula 1, Bernie Ecclestone, ilbiera[ wera x-xewqa tieg[u li l-Formula 1 tirritorna filBahrain is-sena d-die[la. Il-Grand Prix ta’ din is-sena filBahrain kellha tit[assar min[abba l-inkwiet u l-irvellijiet f’dan ilpajji] tal-Golf. F’intervista li ta lill-;urnal Ingli] The Guardian, Ecclestone qal li jittama li jmorru l-Bahrain u ma jkunx hemm problemi. Meta mistoqsi jekk ikunx hemm evidenza /ara li f’dan il-pajji] qed jinkisru d-drittijiet fundamentali tal-bniedem, Eccleston stqarr li f’dik leventwalità huma ja[sbuha darbtejn jekk imorrux jag[mlu lGrand Prix l-Bahrain. Ecclestone kompla jg[id li huma marru l-Ar;entina meta ssitwazzjoni ma kinitx ideali u anki l-Bra]il, fejn jissemmew stejjer simili dwar tkasbir tad-drittijiet talbniedem. “Ma tistax tg[id li flIngilterra hawn kollox perfett hux hekk?” kien kumment li g[adda Bernie Ecclestone f’din lintervista. Il-Grand Prix tal-Bahrain hu ppjanat li jsir fit-22 ta’ April.
Ecclestone qal li l-persuni li ltaqa’ mag[hom fil-Bahrain huma nies d[ulin u rispettabbli, u staqsa kemm hu veru li t-tobba li qed idewwu d-dimostranti feruti qed ikunu arrestati huma stess. Ecclestone sfida lill-;urnalist ta’ The Guadian jekk hu g[andux provi li dan fil-verità qieg[ed ise[[ fil-Bahrain. Ecclestone qal li jekk dan ikun ippruvat, dan hu [a]in g[ax il-[a]in qatt ma tista’ tg[id li hu tajjeb, g[aliex, kompla jg[id Ecclestone, “It-tobba huma tobba u dawn qeg[din biex jg[inu lin-nies irrispettivament minn min ikunu qed jg[inu.” Finalment, Ecclestone kien mistoqsi x’kien jag[mel fl-1936 kieku kien President tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali dwar jekk l-Olimpjadi jsirux jew le f’Berlin. Ecclestone qal li reli;jonijiet, u lkulturi ta’ pajji]i o[rajn g[andhom ikunu rrispettati. Ecclestone temm jg[id li mhux sew li tinda[al f’affarijiet interni ta’ pajji]i o[ra. “Jekk tkun taf li hemm xi [a;a [a]in fil-pajji], l-a[jar li ma tmurx,” temm jg[id Bernie Ecclestone, li g[andu 81 sena.
Bernie Ecclestone
TAZZA TAD-DINJA TAL-KLABBS
Monterrey jimmiraw g[al post fil-finali It-tim Messikan ta’ Monterrey qed jimmira li jsir l-ewwel tim mill-Amerika ?entrali li jikkwalifika g[allfinali tat-Tazza tad-Dinja talKlabbs li qed issir f’dawn iljiem fil-:appun. Il-captain tat-tim, Luis Perez, ikkonferma lejliet illog[ba mill-kwarti-finali li Monterrey se jilag[bu llum kontra l-:appuni]i, Kashiwa Reysol. “Ninsabu ferm immotivati u konvinti li nistg[u naslu salfinal, fejn probabbilment niltaqg[u kontra /-champions Ewropej ta’ Barcelona,” kienu l-kummenti ta’ Luis Perez. Ovvjament, il-missjoni ta’ Monterrey mhix wa[da fa/li, g[aliex jekk illum jeg[lbu lil Kashiwa Reysol, fis-semifinali jiltaqg[u kontra /champions tal-Amerika ta’ Isfel, il-Bra]iljani ta’ Santos. Perez qal li qabel joqog[du ja[sbu fuq Santos, iridu jikkon/entraw bis-s[i[ fuq Kashiwa. Il-:appuni]i waslu sal-kwarti-finali wara li g[elbu fi play-off lil Auckland City ta’ New Zealand, 2-0, f’log[ba li huma ddominaw mill-bidu sal-a[[ar. It-timijiet ta’ Santos u /champions Ewropej, Barcelona jid[lu direttament fis-semi-finali, u huma mistennija li jilag[bu kontra xulxin fil-finalissima ta’ nhar
il-{add li ;ej. Barcelona jaslu l-:appun illejla wara li lbiera[ kellhom l-isfida prin/ipali fil-Liga meta ltaqg[u mar-rivali eterni, Real Madrid, fil-Liga. Fis-semi-finali, Bareclona se jilag[bu kontra r-rebbie[ tal-kwarti-finali l-o[ra tallum bejn Esperance tatTune]ija u Al Sadd talQatar. Il-coach ta’ Monterrey, Victor Vucetich, stqarr li Kashiwa jistg[u jkunu ta’ theddida g[alihom g[aliex jilag[bu log[ob ferm organizzat u ddixxiplinat f’kull dipartiment. Kashiwa g[andhom dubju] lil Hiroki Sakai, li we;;a’ l-ligamenti kontra Auckland. Kashiwa Reysol huma mmexxija minn coach Bra]iljan, Nelsinho, li ]gur se jag[mel minn kollox biex jiltaqa’ kontra l-eks tim li kien imexxi hu, qabel kien imke//i minn Santos fis-sena 2005 wara li Santos tilfu telfa umiljanti ta’ 7-1 kontra Corinthains. Nelsinho, b[ala captain ta’ Monterrey qal li b[alissa mhux qed ja[seb fuq Santos i]da fuq l-avversarji tal-lejla, Monterrey. Nelsinho qal li Monterrey huma /-champions tal-CONCACAF u g[alhekk bilfors huma tim ta’ livell tajjeb [afna.
SPORT
55
il-Óadd, 11 ta’ Di/embru, 2011
Valletta jkabbru l-vanta;; fil-qu//ata minn Cristian Muscat BOV PREMIER
VALLETTA (1)
1
A. Hogg, J. Caruana, I. Azzopardi, A. Effiong, R. Briffa, J. Pace, E. Agius, G. Agius, D. Rocha Dos Santos, O. Zongo, W. Barbosa Sostituzzjoni – R. Fenech flok A. Effiong 70 min
0
MOSTA
J. Debono. A. Borg, K. Farrugia, F. Tisbi, Y. Ossok, N. Bogdanovic. S. Grech, J. Bajada, K. Magro, F. Aboulezz, M. Mvondo Sostituzzjoni – A. Cini flok J. Bajada 82 min
Imwissija – A. Borg 62 min, N. Bogdanovic 90 min (M) Skurja – O. Zongo 4 min (V) Referee – F. Zammit IN-NAZZJON Plejer tal-loghba – R. Briffa (V)
Valletta komplew ikabbru lvanta;; fuq Hibernains filqu//ata tal-kalssifika meta b’wirja konvin/enti g[elbu lil Mosta bl-iskor minimu ta’ 10. Tajjeb ng[idu li dan kien lewwel goal u din kienet ukoll l-ewwel telfa li sofrew Mosta ta[t it-tmexxija tal-kow/ Steve D’Amato. I]-]ew; timijiet ma setg[ux jutilizzaw l-a[jar formazzjoni tag[hom meta Valletta kellhom nieqsa li]-]ew; plejers internazzjoanli, Steve Borg u Michael Mifsud. Minna[a l-o[ra, g[al Mosta kienu sospi]i Bryan Agius u l-eks plejer ta’ Valletta Ian Zammit. Luca Martinelli u Gilbert Martin g[adhom imwe;;g[in. Valletta [ar;u fuq loffensiva u wara biss 4 minuti, minn cross-shot ta’ Ousseni Zongo, li ma kienx
ikklerjat mid-difi]a Mostija, il-ballun deher ja[sad lil Debono, bil-ballun jispi//a fir-rokna tax-xibka. Fl-10 minuta, xutt ta’ Kurt Magro – li f’din il-log[ba kien qed jilg[ab kontra l-eks tim tieg[u – jintlaqa’ minn Hogg bla wisq diffikultà. Fit-22 minuta, minn kross ta’ Effiong, ilballun wasal g[and Zongo, li tefa’ g[oli. G[axar minuti wara, Effiong ra x-xutt tajjeb tieg[u ji;i mdawwar f’korner bi bravura mill-goalkeeper ta’ Mosta Debono. Fit-43 minuta, Roderick Briffa g[adda tajjeb lejn il-captain Gilbert Agius, i]da dan kien sfortunat meta ra t-tentattiv tieg[u jolqot illasta ta’ fuq. Mosta [ar;u fuq l-offensiva fit-tieni taqsima fit-tentattiv ovvju li j;ibu l-iskor indaqs meta Mvondo da[al tajjeb fil-
Ian Azzopardi janti/ipa lil Kane Farrugia ta’ Mosta
kaxxa, i]da hu tefa’ barra minn quddiem il-goalkeeper Belti, Hogg. Fis-57 minuta, Roderick Briffa kkrossja tajjeb lejn Gilbert Agius, i]da dan ra d-daqqa ta’ ras tieg[u tg[addi barra. Ftit sekondi wara, Jonathan Farrugia minn qag[da ferm angulata pprova cross-shot fil-baxx, i]da sab lil Hogg attent li mblokka. Fit-63 minuta azzjoni li bdiet minn [arba ta’ Briffa; dan g[adda lejn Gilbert Agius, li bid-dawra qabbe] il-ballun fuq ]ew; difensuri u g[adda l-ballun lura lil Briffa, u dan baqa’ jinsisti, imma sab lil Debono jimblukkalu. }ew;
minuti biss wara, Valletta [olqu azzjoni perikolu]a o[ra meta minn kross ta’ Edmond Agius mil-lemin, daqqa ta’ ras stupenda ta’ Jamie Pace, i]da Jonathan Debono laqa’ tajjeb biex evita kull periklu g[al Mosta. Valletta komplew jo[olqu azzjoni perikolu]a wara lo[ra u fid-69 minuta, wara azzjoni bejn 3 plejers ta’ Valletta, Edmond Agius g[adda lejn Gilbert Agius, i]da dan kellu l-kross tieg[u mblukkat mid-difi]a Mostija. Fit-82 minuta, Briffa g[adda lejn Barbosa. Dan
Kif JinsabuL R
D T F K Pt
Valletta 15 13 1 1 37 11 40 Hibs 15 10 4 1 37 12 34 Floriana 14 8 3 3 19 11 27 Birkirkara 15 7 2 6 22 21 23 Sliema 14 4 8 2 23 19 20 Qormi 15 6 2 7 25 27 20 Balzan Y.* 15 6 2 7 20 23 20 Mqabba 15 4 3 8 17 25 15 {amrun S.* 14 4 2 8 19 30 14 Tarxien R. 15 4 1 10 19 34 13 Marsaxlokk 14 3 2 9 20 30 11 Mosta 15 2 4 9 12 27 10 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest
g[adda lejn Denni, l-istriker Braziljan ;enneb lejn ixxellug bi 3 plejers quddiemu, i]da ra x-xutt tajjeb tieg[u jg[addi kemm kemm barra.
Tarxien lura g[ar-reb[ wara erba’ telfiet minn Simon Farrugia Tarxien kisbu reb[a importanti biex inqalg[u mill-qieg[ talklassifika u [adu ftit tan-nifs mill-mument [a]in li kienu g[addejjin minnu. Kienet disfatta kbira g[al Qormi, li b’hekk sofrew it-tielet telfa konsekuttiva, bil-pressjoni fuq it-tim immexxi minn Stephen Azzopardi tkompli issa ti]died. Fit-tim ta’ Qormi kien hemm diversi bidliet milla[[ar log[ba kontra Valletta, fejn Sammut kien qed jirritorna wara injury, filwaqt li rritornaw mal-ewwel [dax Bello Osagie u l-goalkeeper Matthew Camilleri. Joseph Farrugia kien fuq il-bank fejn jinsab vi/in ir-ritorn ma’ Qormi. Tarxien kellhom lil Carl Sammut sospi], b’Giglio u Bueno imwe;;g[in. Il-punti kienu importanti g[a]-]ew; na[at, fejn irRainbows kienu ;ejjin minn erba’ telfiet konsekuttivi kontra Sliema, Valletta, Floriana u {amrun. Millbanda l-o[ra, Qormi, li kienu jinsabu fil-[ames post b’g[oxrin punt flimkien ma’
BOV PREMIER
Sliema u Balzan, tilfu tlieta mill-a[[ar erba’ log[biet li lag[bu qabel dan il-konfront. Fl-ewwel round, Qormi kien kisbu t-tliet punti b’reb[a, 4-1. L-ewwel azzjoni waslet minn Tarxien. Wara seba’ minuti kien Ricardo Costa li bir-ras ni]]el lejn Pulo, b’dan tal-a[[ar jg[addi bejn Bondin u Sammut, bix-xutt finali tieg[u ja[bat mal-mimduda u jispi//a barra. Tarxien komplew jinsistu; Suguino sab lil Costa, li kkonkluda ftit g[oli. Fit-22 minuta xutt millvi/in ta’ Suguino kien salvat minn saqajn Farrugia, b’Qormi jkomplu jsibuha diffi/li li jippenetraw lill-avversarji. Biex fid-29 minuta g[al darb’o[ra Tarxien vi/in b’corner ta’ Pulo, li Costa indirizza fil-lasta, fejn kien Bondin li kklerja minn fuq illinja. Qabel g[alqet it-taqsima, xutt ta’ Costa ;ie salvat parzjalment minn Farrugia, u mir-rebound Pulo spara g[oli. L-ewwel parti tat-tieni taqsima kienet nieqsa millazzjonijiet denji u l-ebda tim
2
TARXIEN R. (0)
N. Vella, S. Sadowski, M. Caruana, E.A. Pereira, A. Carabott, R. Costa, K. Pulo, O. Anonam, R. Mintoff, C. Sugunio, J. Grioli Sostituzzjonijiet – L. Vella Critien flok A. Carabott 81 min, J. Vella flok C. Pulo 89 min
0
QORMI
Ricardo Costa ta’ Tarxien idur mal-goalkeeper ta’ Qormi, Farrugia, biex jifta[ l-iskor g[ar-Rainbows
ma’ ddomina. Biss, f’temp ta’ erba’ minuti, Tarxien skurjaw ]ew; goals. Fis-70 minuta huma marru fil-vanta;; meta minn cross ta’ Suguino kien RICARDO COSTA li, wara li dar mal-goalkeeper Farrugia, po;;a l-ballun fix-xibka. Appena g[addew erba’ minuti, ir-Rainbows irduppjaw meta kien Anonam li feta[ fiddirezzjoni ta’ Suguino u g[allcross tieg[u da[al tajjeb ADRIAN CARABOTT, li birras [alla lil Farrugia //assat.
{dax-il minuta mit-tmiem, free-kick ta’ Pereira kien newtralizzat minn Vella. Qormi bdew jag[mlu minn kollox biex jer;g[u jid[lu fillog[ba; fit-80 minuta, fuq corner ta’ Bartolo, daqqa ta’ ras ta’ Jeffrey Chetcuti kienet salvata mill-goalkeeper Vella. L-a[[ar azzjoni tal-log[ba waslet minn Qormi fis-87 minuta meta fuq pass ta’ Pereira da[al Joseph Chetcuti, li minn qag[da tajba kkonkluda barra.
M. Farrugia, R. Sammut, M. Bartolo, Jos. Chetcuti, L. Sciberras, K. Scicluna, F. Mirarchi, J. Bondin, J. Pereira Da Silva, S. Duff Mc Laren, A. Bello-Osagie Sostituzzjonijiet – J. Chetcuti flok L. Sciberras 46 min, D. Nwoke flok A. Bello Osagie 64 min, S. Wellman flok J. Bondin 81 min
Imwissija – Grioli (T) , Sciberras, Jos. Chetcuti (Q) Skurjaw – Costa 70 min, Carabott 74 min (T) Referee – Clayton Pisani il - mument Player tal Log[ba – C . Suguino (Tarxien R.)
56
LOKALI
il-Óadd, 11 ta’ Diçembru, 2011
L-EFFETTI TAT-TERREMOT FIL-LABOUR
?ertezza u stabbiltà 1. Dan kien u g[adu l-messa;; mill-iktar /ar li [are; mill-a[[ar laqg[a tal-Kunsill Ewropew ta’ nhar il-{amis u l-:img[a. IlPrim Ministru tag[na attenda g[al wa[da mill-iktar laqg[at determinanti fl-istorja talEwropa. Kien hemm, jiddefendi l-interessi nazzjonali u fl-istess [in i[ares ’il quddiem lejn dak li se ji]viluppa fix-xenarju ekonomiku biex is-so/jetà tag[na ma tbatix. Ilbiera[ filg[odu, fid-dikjarazzjoni parlamentari li hu g[amel, kien jidher evidenti li l-impenn tieg[u wassal biex jintla[qu dawn ilmiri – dawk li permezz tag[hom inkomplu nipprote;u lekonomija tag[na u fl-istess [in nassigurawlha t-tkabbir. Ftit jifhmu kemm dawn il-jiem kienu importanti u kru/jali g[alina lkoll. 2. Ng[id dan g[ax il-fatt li a[na maqtug[in bil-ba[ar millbqija tal-Ewropa – kif ukoll li ddimensjonijiet ;eografi/i tag[na huma li huma – iwassal lil diversi minna biex ja[sbu li ddinja tibda u tispi//a minna; mentri r-realtà hi li a[na d[alna fil-qalba tal-Ewropa. M’g[adniex dawk li huma parte/ipanti passivi, i]da qeg[din attivi. Ftit japprezzaw li waqt li fil-jiem li g[addew ilGvern [abbar pakkett ta’ numru
ta’ inizjattivi u mi]uri po]ittivi li se jkomplu jassiguraw it-tkabbir, Stati Ewropej o[ra qeg[din ibatu sew. M’a[niex nifhmu u forsi ninfurmaw bi]]ejjed dak li hemm g[addej u dak li qed isir f’dawn il-g]ejjer. Dan, g[ax xi Stati-Membri Ewropej jafu li listat tal-ekonomiji tag[hom mhux tajjeb u jridu jit[abtu sew biex i;ibu lilhom infushom lura fit-triq lejn ekonomija soda.
3. F’dawn il-g]ejjer m’g[andniex l-inkwiet li g[andhom l-o[rajn g[ax a[na [sibna minn qabel. F’dan ilKunsill, il-pajji]i kollha li g[andhom is-sistema tal-munita unika ewro u o[rajn qablu li ddefi/it irid ikun bilfors mat-3% u jrid jonqos pass pass, sena sena b’0.5%. Dan, a[na di;à qeg[din inwettquh, u g[alhekk g[andna l-istabbiltà u /-/ertezza ekonomika li [addie[or m’g[andux. Hi, i]da, verità li f’dawn il-g]ejjer, [tija jew ta’ nuqqas ta’ informazzjoni jew mi]informazzjoni, hawn min kwa]i kwa]i ji/[ad dan kollu. Fostna nsibu min tant ma jistax jemmen il-kuntrast li ma jridx jisma’ bil-problemi li g[andu [addie[or. Hawn ti;ri massaqajn /a[da mentali tal-fatt li f’dan l-Istat, is-sitwazzjoni so/jali u ekonomika hi ferm a[jar minn ta’ diversi o[rajn.
Din forsi ;ejja minn min ma jridx jemmen l-a[barijiet barranin jew minn min ma jaqrax u ma jsegwix. Li hu ]gur hu li g[andna min ji/[ad dak li hu quddiemna.
4. Hemm b]onn pro/ess aqwa mill-mezzi tal-informazzjoni biex jispjegaw dak li hu g[addej barra minn xtutna u li a[na, b[all-passat, parti minnu. Hemm realtà li hi g[addejja, ti]viluppa b’sa[[a u b’velo/ità li jekk ma jkunx hemm g[arfien s[i[ tag[ha u tal-konsegwenzi li tista’ ;;ib, inkunu qed nag[mlu disservizz lis-so/jetà. Ma kienx hemm bi]]ejjed spjegazzjoni ta’ dak li wassal biex ix-xenarju Ewropew ji]viluppa f’po]izzjonijiet xejn fa/li. Issitwazzjoni ekonomika li ]viluppat b’rapidità u li wriet diversi mankanzi – inklu] fittmexxija politika – ma kinitx divulgata, u hemm b]onn li ti;i. Jekk dan il-pass ma jsirx inkunu qed immorru lura minn pro/ess demokratiku ne/essarju – wie[ed li jassisti biex nifhmu x’kienu l-kaw]i ta’ [a;a u o[ra u l-anali]i sussegwenti tal-effetti. 5. Dan hu iktar u iktar importanti fl-attakk ]baljat li ]viluppa fuq il-munita komuni tal-ewro. Kien hemm min g[adu jrid ji/[ad l-effetti po]ittivi ta’
media•link COMMUNICATIONS
munita unika; irid ji/[ad ukoll il-passi po]ittivi li pajji]na akkwista. L-ewwel, bid-d[ul tag[na fl-Unjoni Ewropea: permezz tieg[u, a[na g[andna issa d-dritt li niddefendu u flistess [in ninfluwenzaw u nibdlu d-direzzjoni tal-politika ekonomika Ewropea, meta qabel ma kellniex alternattiva [lief li nibqg[u passivi g[aliha. It-tieni, bid-d[ul tag[na filmunita ewro: dan assigura stabbiltà u /ertezza interna li qabel ma kellniex b’daqshekk sa[[a. It-tielet: ;ejna f’po]izzjoni ekonomika li tippermettilna nikkompetu ferm u ferm a[jar fis-setturi kollha li g[andna – finanzjarji, industrijali u marittimi. Idde/i]jonijiet li ttie[du mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’dawn i]-]ew; le;i]laturi, illum servew sewwa.
6. Sewwa qal The Economist ftit jiem ilu fl-editorjal tieg[u: “The consequences of the euro’s destruction are so catastrophic that no sensible policymaker could stand by and let it happen.” I/-/ertezza u listabbiltà ekonomika huma determinanti mhux biss f’pajji]na, i]da wkoll fl-Unjoni Ewropea. Mexxej tajjeb, b[al ma g[andna, assigura li [adna passi li bihom stajna nwie;bu
minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelomifsudbonnici@gov.mt
g[all-isfidi bi flessibbiltà ikbar. G[andna bniedem ra;onevoli, preparat u determinat biex insegwu t-triq tal-;id u talg[aqal. M’a[niex se ng[addu minn dak li g[addej minnu [addie[or; i]da dan ma jfissirx li m’g[andniex l-intoppi ekonomi/i tag[na. Irridu nibqg[u attenti. Nibqg[u n[arsu ’l quddiem biex dak li ntla[aq f’dan il-Kunsill Ewropew jassigura iktar stabbiltà u /ertezza. Postna qieg[ed flUnjoni Ewropea u fil-munita ewro, g[ax permezz tag[hom a[na nistg[u nibqg[u nnaqqsu d-debitu ming[ajr ma jonqos li]vilupp ekonomiku u so/jali tag[na.