www.media.link.com.mt
Numru 12,999
€0.45
Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Kan/ellat il-mandat internazzjonali kontra Suha Arafat L-og[la Qorti fitTune]ija lbiera[ [abbret li kkan/ellat il-mandat ta’ arrest internazzjonali li kien ing[ad li [are; fil-konfront ta’ Suha Arafat, l-armla ta’ Yassar Arafat li fl-a[[ar snin ;iet tg[ix f’Malta. L-avukat ta’ Suha Arafat f’Malta Joe Mifsud, f’kummenti lil INNAZZJON ftit wara li [ar;et l-a[bar ikkonferma dan u sostna li minkejja dak li kien ;ie rappurtat filmidja internazzjonali, hi qatt ma kienet ir/eviet xi mandat. Dan kien konfermat ukoll millPulizija Maltija, li ma’ dan il-;urnal ikkonfermat li huma qatt ma r/evew xi mandat internazzjonali filkonfront tag[ha. Konferma o[ra li dan ilmandat qatt ma kien in[are;, ;ejja mill-fatt li minn informazzjoni li g[andu dan il-;urnal, filjiem li g[addew Suha Arafat kienet f’Dubaj fejn ippresediet it-tnedija ta’ film fuq il-[ajja ta’ ]ew;ha. Dan juri li ma kien hemm lebda restrizzjoni fuq ilmovimenti tag[ha minn pajji] g[all-ie[or. Fl-ewwel kummenti tag[ha Suha Arafat esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha li issa l-kwistjoni kollha kienet i//arata u kien konfermat li hi ma kellha x’taqsam xejn mal-allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni li kienu saru dwarha.
Spazji g[all-familji Il-Kunsilli Lokali se jing[ataw g[ajnuna biex jirran;aw 78 playing field li 31 minnhom kellhom jing[alqu g[ax ma kinux ta’ livell Ara pa;na 3
Laqg[a Annwali tal-BOV I/-Chairman tal-BOV Roderick Chalmers isostni li din is-sena l-ekonomija Maltija wriet re]istenza fil-kri]i internazzjonali Ara pa;na 4 Fil-Konkatidral ta’ San :wann ilbiera[ saret quddiesa g[at-tfal tal-iskejjel li ;iet i//elebrata mill-Ar/isqof Pawlu Cremona. Matulha spikkat l-espressjoni tat-tfal li jkunu qed jistennew b’entu]ja]mu u w[ud minnhom b’devozzjoni kbira dawn il-;ranet ta’ fer[ (Ritratt> Photocity, Valletta)
Sej[a g[al servizz bil-lane/ fil-Port il-Kbir u dak ta’ Marsamxett Transport Malta lbiera[ [ar;et sej[a g[all-offerti biex ikun hemm servizz ta’ trasport bil-lane/ li jservi z-zoni talPort il-Kbir u l-Port ta’ Marsamxett. Is-servizz, li se jibda ja[dem bi skeda mis-sajf li ;ej, se jkun qieg[ed joffri trasport fuq il-ba[ar bejn TasSliema fl-in[awi mag[rufa b[ala l-Ferries, Marsamxett [dejn il-pitch tal-waterpolo, izzoni ta’ Lascaris jew ix-Xatt
ta’ Pinto fil-Belt ukoll u da[let it-Tarzna fejn kien hemm Ba/ir Numru Wie[ed. B’hekk is-sistema se tkun qed tg[aqqad il-belt kapitali malKottonera u Tas-Sliema. Transport Malta [abbret li se tkun responsabbli milli]vilupp u t-titjib gradwali talpostijiet fejn se jitrakkaw illane/, biex ikunu jistg[u joffru fa/ilitajiet xierqa li jaqdu lb]onnijiet tal-pubbliku. B[ala
in/entiv, dawk kollha li se ju]aw is-servizz tat-trasport marittimu se jkunu jistg[u ju]aw b’xejn il-lift talBarrakka, fil-belt Valletta li mistenni jitlesta fl-2013. L-offerta [ar;et wara pro/ess ta’ konsultazzjoni li kien beda fl-2005, fejn ilGvern ried jo[loq tibdil fissistema tat-trasport g[al mezzi iktar sostenibbli. g[al pa;na 4
Jinkalja fil-maltemp L-ekwipa;; ta’ vapur tal-merkanzija rre;istrat Malta jirnexxilu jsalva wara li inkalja waqt maltemp lejn il-Majjistral ta’ Franza. Ara pa;na 14
Champions League }ew; konfronti bejn klabbs Ingli]i u Taljani Ara pa;na 30
Restawr Fit-Technopark jifta[ ?entru tal-Konservazzjoni tal-Arti li nofsu kien finanzjat mill-Fondi Re;jonali tal-UE Ara pa;na 32
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
4 Lokali IL-LAQG{A :ENERALI ANNWALI TAL-BOV
L-ekonomija Maltija turi re]istenza fil-kri]i internazzjonali ■ Il-BOV g[amel profitt qabel it-taxxa ta’ €64.4 miljun ■ Tnaqqis ta’ 35% fuq l-2010 Minkejja r-ri/essjoni internazzjonali, li laqtet fost o[rajn liz-zona ewro, lekonomija domestika Maltija re;g[et g[al darba o[ra wriet re]istenza. Meta indirizza lill-azzjonisti matul it-38 Laqg[a :enerali Annwali, Roderick Chalmers, i/-Chairman tal-Bank of Valletta stqarr li t-tkabbir filProdott Gross Domestiku reali fl-ewwel nofs ta’ din is-sena baqa’ fil-livell ta’ aktar minn tnejn fil-mija – ftit og[la millmedja tas-27 tal-Unjoni Ewropea. L-esportazzjoni kompliet tikber, kif g[amel ukoll innumru ta’ turisti li ]aru Malta u /-/ifri dwar l-impjiegi baqg[u stabbli tul is-sena kollha. Il-Grupp tal-Bank of Valletta rre;istra profitt ta’ qabel ittaxxa ta’ €64.4 miljun g[assena li ntemmet fit-30 ta’ Settembru 2011. Imqabbel mat-€98.9 miljun profitt qabel it-taxxa li kien re;istrat fissena finanzjarja ta’ qabel, dan
i]da jfisser tnaqqis ta’ 35 filmija fil-profitti. Madankollu Roderick Chalmers sostna li l-poltika dwar id-dividend g[andha tibqa’ tit[addem. G[alhekk ilBord tad-Diretturi rrakkomanda l-[las lillazzjonisti ta’ dividend gross finali ta’ €0.08 g[al kull sehem. Il-Bord qed jirrakkomanda wkoll, b’effett mit-12 ta’ Jannar 2012, [ru; ta’ bonus ta’ sehem wie[ed g[al kull tmien ishma mi]muma. Dan il-[ru; ta’ bonus se jkun finanzjat permezz ta’ kapitalizzazzjoni ta’ riservi li jammontaw g[al €30 miljun. Dan il-[ru; ta’ bonus g[andu jg[in biex tkompli ti]died il-ba]i kapitali tal-Bank – minn €240 miljun g[al €270 miljun. I/-Chairman tal-BOV qal li minkejja t-taqlib ekonomiku, il-likwidità baqg[et b’sa[[itha fil-livell ta’ 44 fil-mija. Hu ]ied li l-assi totali fl-a[[ar ta’ Settembru 2011 kienu jla[[qu €6.6 biljun – ]ieda ta’ €300
miljun li ;ew minn tkabbir fiddepo]iti tal-klijenti. L-ekwità tal-azzjonisti fl-a[[ar tas-sena kienet tla[[aq kwa]i €475 miljun. Ri]ultati li [ar;u minn stress tests fuq banek Ewropej ikkonfermaw is-sa[[a u rre]istenza tal-BOV b[ala bank kapitalizzat tajjeb skont illivelli internazzjonali kollha. Meta ta [arsa g[all-;ejjieni, Roderick Chalmers qal li lbidu ta’ diversi pro;etti infrastrutturali finanzjati millUnjoni Ewropea j;ib investiment kapitali fit-tul lejn l-ekonomija u jista’ wkoll jag[ti nifs lis-settur imra]]an tal-kostruzzjoni. I/-Chairman tal-BOV irrimarka i]da li l-finanzi talgvern se jibqg[u ta[t pressjoni min[abba l-mi]uri fiskali ibsin li qed tie[u l-Unjoni Ewropea b[ala parti mis-soluzzjoni g[all-kri]i fiz-zona ewro. Madankollu, temm jg[id Roderick Chalmers, id-dejn u l-i]bilan/ fil-ba;it ta’ Malta, meta mqabbel mal-Prodott Gross Domestiku, jibqg[u rispettabbli – imma je[tie;u vi;ilanza u dixxiplina kontinwa. Fi tmiem id-diskors tieg[u,
Roderick Chalmers sellem lil Tonio Depasquale, il-Kap E]ekuttiv li rtira wara 42 sena ta’ servizz lill-BOV. Tonio Depasquale ta l-a[[ar diskors tieg[u u stqarr li matul is-sena li se tintemm il-Bank kiseb rekord fil-livell ta’ depo]iti li qab]u l-€5.5 biljun - ]ieda ta’ €339 miljun jew 6.5 fil-mija. Hu qal li s-self nett, fl-a[[ar tas-sena, la[[aq €3.7 biljun, ]ieda ta’ €114-il miljun, blakbar ]ieda tkun re;istrata fissettur tas-self g[al xiri jew bini ta’djar u partikularment fost ilfirst time buyers. Minkejja li l-2011 kienet karatterizzata minn ambjent ta’ rati ta’ img[ax baxxi, il-BOV irre;istra ]ieda ta’ €10.6 miljun, jew 8.3 fil-mija fidd[ul nett mill-img[ax. Dan la[aq il-€137.3 miljun u jirrappre]enta 69 fil-mija tadd[ul mill-operat tal-Bank. Fix-xhur li g[addew, il-Bank kompla jirre;istra tkabbar filcards business b’xejra li mistennija tkompli fis-snin li ;ejjin. Tant hu hekk li b[alissa g[addej programm qawwi ta’ investiment fit-teknolo;ija relatat mal-cards business u lpagamenti.
U]u b’xejn tal-lift tal-Barrakka g[al min ju]a s-servizz minn pa;na 1
Il-miri ewlenin wara dan is-servizz ;did huma li ji]diedu l-mezzi ta’ trasport madwar il-Port il-Kbir u b’hekk titnaqqas ilkon;estjoni tat-traffiku, f’dawn iz-zoni. Dan iwassal ukoll biex jonqsu l-emissjonijiet ma[luqa mill-vetturi. Fl-istess [in dan is-servizz g[andu jkun ta’ attrazzjoni turistika fizzona tal-portijiet. L-operatur li jintg[a]el se jkun marbut li joffri sservizz g[al tmien snin. Dan se jkun marbut ukoll li joffri s-servizz is-sena kollha, u li ma jkunx hemm intervall ta’ iktar minn nofs sieg[a bejn kull waqfa u o[ra. Is-servizz g[andu ji;i offrut bi kwalità u bi prezz kompetittiv biex ilpopolarità tieg[u ti]died. Il-Gvern qed jis[aq ukoll li l-programm tas-servizz g[andu jkun sostenibbli kummer/jalment, biex loperatur ikun jista’ j[addmu ming[ajr xkiel. Dan is-servizz ;did ta’ trasport g[andu jikkumplimenta mezzi o[ra ta’ trasport marittimu, fosthom il-water taxis jew id-dg[ajjes iktar tradizzjonali fosthom dawk tal-pass. T[abbar ukoll li dan isservizz mhux se jkun jiswa iktar minn €1.50 g[al kull vja;;. Tfal ta[t it-12-il sena u persuni li g[andhom ilkarta anzjan jew il-karta blu se j[allsu 50 /ente]mu biss. L-operatur se jkun obbligat li j]omm dawn il-prezzijiet g[al tliet snin u kull ]ieda fil-prezz wara dik id-data trid ti;i approvata minn Transport Malta u tkun tirrifletti ]-]ieda flinflazzjoni. Obbligazzjoni o[ra hi li d-dg[ajjes ikunu a//essibbli g[all-persuni b’di]abbiltà, li jkollhom fa/ilitajiet sanitarji u ttag[mir kollu ta’ sa[[a u sigurtà. Barra minn hekk loperatur se jkun obbligat li jkollu websajt bl-iskeda u linformazzjoni reali dwar isservizz, biex il-pubbliku jkun infurmat kemm jista’ jkun. Is-servizz fil-Port ta’ Marsamxett mistenni jibda sal-a[[ar ta’ :unju 2012, filwaqt li fil-Port il-Kbir g[andu jibda jopera saxxahar ta’ Settembru 2012.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 5
Il-BOV jiffirma ftehim kollettiv mal-MUBE Il-Bank of Valletta u lMalta Union of Bank Employees (MUBE) ilbiera[ [abbru li temmew in-negozjati fuq ftehim kollettiv g[as-snin 20112013. “Dan il-ftehim hu xhieda ta’ sens ta’ maturità u responsabbiltà, bi]-]ew; na[at ja[dmu biex jassiguraw it-tkabbir sostenibbli fit-tul tal-Bank of Valletta fl-a[jar interessi tal-azzjonisti,” qal Tonio Depasquale, l-Uffi/jal Kap E]ekuttiv tal-Bank of Valletta hekk kif bidel kopja tal-Ftehim Kollettiv ma’ William Portelli, President tal-MUBE, matul i/-/erimonja formali talftehim li saret fl-Uffi//ju Ewlieni tal-BOV. William Portelli, President tal-MUBE qal li l-ftehim iffirmat juri titjib fuq il-kundizzjonijiet e]istenti b’attenzjoni spe/ifika fuq il-[idma u bilan/ bejn il-[ajja u xxog[ol. Tonio Depasquale enfasizza li, apparti ]-]idiet sostanzjali fis-salarji matul il-perjodu ta’ tliet snin, dan il-ftehim jintrodu/i bonuses g[all-impjegati li huma marbuta kemm marri]ultati finanzjarji talBank kif ukoll tal-[idma individwali tal-impjegat. B’dan il-mod, il-ftehim ikompli jevolvi lmekkani]mu li jippromwovi l-mertu u li jorbot il-premju mal-[idma fuq ix-xog[ol.
Kumpens ta’ €4,000 fuq ka] li dam ikarkar disa’ snin
Il-Prim Ministru jara w[ud mix-xog[lijiet esebiti mag[mula minn persuni b’di]abbiltà (Ritratt> Michael Ellul)
G[axar snin ta’ servizz mill-A;enzija Sapport So/jetà li tinbidel g[annies b’di]abbiltà u li tilqag[hom b[ala parti integrali minnha hi so/jetà inklussiva li ta’ min ikun kburi biha. Hekk qal il-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’diskors li g[amel f’attività li saret flEden Lodge ]-}urrieq flg[eluq tal-g[axar snin talA;enzija Sapport. Waqt lattività tkellmu wkoll diversi persuni o[ra fosthom il-kap tal-operazzjonijiet ta’ din lA;enzija, Marcel Pisani. Il-Prim Ministru qal li Malta g[andha l-og[la per/entwal ta’ skejjel inklussivi. Dan jg[in anke lil studenti o[ra biex jitg[allmu jg[ixu f’so/jetà m[allta u miftu[a.
Lawrence Gonzi fakkar li fis-sena 2000 l-ewwel li;i li da[let kienet dik ta’ kontra ddiskriminazzjoni fuq persuni b’di]abbiltà. Hu qal li li]vilupp ta’ pajji]na ma jitkejjilx biss bl-i]villup ekonomiku, i]da anke b’dak ta’ kull persuna fis-so/jetà. Il-Prim Ministru fakkar li lpolitika tal-Gvern hi li jkun hemm [idma biex il-persuni b’di]abbiltà jg[ixu filkomunità mal-familja tag[hom u jg[ixu [ajja indipendenti. Fil-ba;it ilGvern ]ied l-allokazzjoni biex jing[ataw aktar servizzi lillpersuni b’di]abbiltà u biex isir servizz ;did f’Pembroke, fejn persuni b’di]abbiltà jing[ataw aktar ta[ri; u esperjenzi ta’ xog[ol.
F’din l-attività saru diversi rappre]entazzjonijiet artisti/i min-nies b’di]abbiltà. Matulha ;ew ippre]entati wkoll tifkiriet lill-persuni li f’dawn l-a[[ar g[axar snin g[enu lin-nies b’di]abbiltà. Fl-a[[ar tal-attività l-Prim Ministru ;ie muri diversi o;;etti mag[mula minn persuni b’di]abbiltà. L-A;enzija Sapport twaqqfet biex tassigura lmezzi, l-opportunitajiet u sservizzi li persuni b’di]abbiltà u l-familji tag[hom ikunu jistg[u jipparte/ipaw b’mod s[i[ fil-komunità. Din la;enzija toffri erba’ servizzi prin/ipali lin-nies b’di]abbiltà – dawk residenzjali, talkomunità, ta’ matul il-;urnata u kif ukoll servizzi so/jali.
Il-President fuq ]jara privata
Twissija fuq prodott tal-ikel
Il-President u s-Sinjura Abela lbiera[ [allew Malta fuq ]jara privata l-Italja. Anton Tabone hu l-a;ent President. Il-President u sSinjura Abela ji;u lura Malta nhar il-{amis 22 ta’ Di/embru 2011 waranofsinhar.
Id-Direttorat g[as-Sa[[a Ambjentali fi [dan isSovrantendenza tas-Sa[[a Pubblika av]a li b[ala prekawzjoni, il-prodott ‘Stukku tal-{abaq’ tat-Three Hills, m’g[andux ji;i kkonsmat min[abba lpre]enza e//essiva ta’ Epoxidised Soya Beaen oil
(ESBO) u sustanzi o[ra bi ksur tar-Regolamenti talKummissjoni Ewropea. Minkejja li l-kumpanija a//ettat li tirtira l-lott involut,
jidher li fadal xi kwantità minn dan il-lott g[and ilkonsumatur. G[alhekk b[al ma jsir f’dawn il-ka]ijiet, idDirettorat hu obbligat li
ji;bed l-attenzjoni talkonsumaturi. G[al aktar informazzjoni, il-pubbliku jista’ j/empel lisServizzi tal-Ispettorat tasSa[[a fuq numru tattelefown – 2133 7333 mit8.00am sas-2.30pm jew jibg[at e-mail fuq mhi@gov.mt.
Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili Sede Kostituzzjonali ordnat li Anthony Joseph Portelli ta’ 38 sena minn San Pawl il-Ba[ar, jing[ata kumpens ta’ €4,000 wara li ka] li kellu quddiem ilQorti tal-Ma;istrati dam ikarkar g[al disa’ snin. Portelli kien suldat mal-Forzi Armati ta’ Malta. L-Im[allef Anna Felice fissentenza tag[ha qalet li f’dan il-ka] ]gur li kien hemm ksur ta’ reasonable time requirement dovut, wara li e]aminat is-sentenza tal-Qorti tal-Appell Kriminali, u l-mod konfu] kif ;ew immexxija lpro/eduri. Ing[ad li lkumpens g[andu jing[ata mhux biss g[ad-dewmien mhux ;ustifikat i]da anke g[all-in/ertezza li baqa’ g[addej minnha. Fl-20 ta’ Awwissu 1997, Portelli kien tressaq ta[t arrest quddiem il-Qorti talMa;istrati ta’ G[awdex u kien akku]at bil-pussess u traffikar ta’ medi/ina spe/ifikata u psikotropika, b’pussess taddroga kokaina, u talli b[ala uffi/jal pubbliku kkommetta dawn ir-reati li huwa kellu jissorvelja biex ma jsirux jew li min[abba l-kariga tieg[u huwa kien fid-dmir li jara li dawn l-affarijiet ma jsirux. Huwa kien ing[ata ssentenza fit-22 ta’ :unju 2006, disa’ snin wara li kien in;ieb ta[t arrest mill-istess Qorti. Huwa kien instab [ati u kundannat g[al piena ta’ sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin u multa ta’ Lm2,000. Joseph Portelli kien appella minn din is-sentenza u ;ie lliberat. L-Avukat :enerali, permezz ta’ ]ew; ordnijiet separati, kien ordna li Portelli jitressaq quddiem il-Qorti Kriminali biex iwie;eb g[all-akku]i mi;juba kontrih, din il-kaw]a kienet ori;inarjament bdiet tinstema’ quddiem il-Qorti talMa;istrati ta’ G[awdex. Fit-3 ta’ Lulju 1998, l-Avukat :enerali [are; kontro-ordni biex Portelli ji;i ;;udikat millQorti tal-Ma;istrati minflok mill-Qorti Kriminali. G[al Anthony Joseph Portelli deher l-Avukat Roberto Montalto.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
2 Lokali
Esti]a l-iskema g[ar-returns tal-VAT Il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment Tonio Fenech, laqa’ t-talba tal-GRTU biex id-data tal-g[eluq g[assottomissjonijiet tar-returns tal-VAT ta’ dawk li waqg[u lura biex ikunu jistg[u jibbenefikaw mill-iskema tat-tnaqqis filmulti kif im[abbar fid-diskors tal-Ba;it, tkun esti]a sal-a[[ar tas-sena. Fi stqarrija l-GRTU qalet li minkejja li insistiet ma’ dawk milquta sabiex iwasslu l-applikazzjonijiet tag[hom mad-data tal-g[eluq im[abbra fil-Ba;it, [afna awdituri ma rnexxilhomx jag[mlu dan min[abba pressjoni ta’ xog[ol li jkun hemm f’dan i]-]mien tas-sena. Il-GRTU qalet li din l-estensjoni ser tag[milha possibbli biex [afna iktar negozji jirregolarizzaw ru[hom ming[ajr stress ]ejjed. Il-GRTU irringrazzjat lill-Ministru Tonio Fenech, kif ukoll is-Segretarju Permanenti fil-Ministeru talFinanzi, talli taw widen g[at-talba tag[ha u g[all-koperazzjoni s[i[a tag[hom.
SPI}ERIJI LI JIFT{U G{ADA VALLETTA: New British Dispensary, 109#110 Triq San :wann; IL-{AMRUN: National Pharmacy, 17 Triq Snta Marija; {AL QORMI: St. George’s Pharmacy, 21 Triq il-Kbira; BIRKIRKARA: The Local Dispensary, Triq Kon K. Pirotta; IL-PIETÀ: Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa; SAN :WANN: Medical Plaza Dispensing Chemists Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan; TAS-SLIEMA: Victor’s Pharmacy, 9 Triq it-Torri; {‘ATTARD: St. Mary Pharmacy, 2 Triq Antonio Schembri; IN-NAXXAR: Victory Pharmacy, 36 Triq il-Vitorja; BU:IBBA: St. Simon Pharmacy, 8 Dawret il-G]ejjer; PAOLA: De Paola Pharmacy, 36 Pjazza Antoine De Paule; IL-BIRGU: Vittoriosa Pharamcy, 9 Triq il-Mina l-Kbira; {A}-}ABBAR: St. James Pharmacy, Misra[ is-Sliem; I}-}EJTUN: John J. Borg Pharmacy, 1 Triq il-Kostituzzjoni; I}-}URRIEQ: Bronja Pharmacy Sonata’, Triq il-Bronja; {A}-}EBBU:: Plaza Pharmacy, 86 Triq il-Kbira; L-IMTARFA: Make Over Pharmacy, Blk A Town Centre; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2 Misra[ l-Indipendenza; G{AJNSIELEM: G[ajnsielem Pharmacy, Independence Square. IT-TEMP
UV INDEX
2
IT-TEMP ftit imsa[[ab li jsir ftit jew wisq imsa[[ab b’[albiet tax-xita i]olati IR-RI{ ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent il-Lbi/ kultant ikun qawwi li jdur mill-Punent Majjistru BA{AR qawwi IMBATT baxx mil-Lbi/ li jsir mill-Punent TEMPERATURA l-og[la 17˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 278.8 mm IX-XEMX titla’ fis-07.05 u tin]el fil-16.49
Mar jisraq l-g[ada li [are; mill-[abs ■ Sentejn u nofs [abs wara li kien di;à wettaq 25 reat Stephen Mifsud ta’ 39 sena li m’g[andu ebda indirizz fiss kien ikkundannat sentejn u nofs [abs fuq diversi reati ta’ serq. Il-Qorti qalet li Mifsud wettaq diversi serqiet minn pompi tal-petrol ma’ [addie[or, i]da kien hemm numru ta’ serqiet o[ra filpassat u reati o[rajn li jinkludu pussess u traffikar ta’ droga. :ie nnutat ukoll li kellu ka]ijiet o[rajn b[al qlig[ minn fuq prostituzzjoni, li kka;una feriti [fief fuq persuni, fosthom minuri u li ma obdiex uffi/jali pubbli/i. Mifsud dejjem ing[ata /ans mill-Qrati, i]da baqa’ ma tg[allimx. Fil-fatt ikkommetta r-reat ta’ serq minn pompa tal-petrol lg[ada li [are; mill-[abs meta kien skonta erba’ snin. B’kollox Mifsud ikkommetta 25 reat qabel ma re;a’ beda jag[tiha g[as-serq. Il-Qorti qalet li Mifsud ma wera ebda sinjal ta’ riforma, anzi kompla jirranka fil-[ajja kriminali tieg[u, b’mod li llum hu re/idiv g[al diversi drabi u jirrappre]enta periklu g[as-so/jetà. Il-Qorti g[amlet ukoll rakkomandazzjoni lidDirettur tal-{abs sabiex jg[in lil Mifsud biex jipprova jittratta l-problema serja li g[andu ta’ abbu] u te[id ta’ sustanzi ille/iti. Mieg[u ammettew ukoll li wettqu [afna mis-serqiet Ryan Debattista ta’ 20 sena mill-Mosta u Steve Galea ta’ 19-il sena minn {al Qormi.
Huma ammettew diversi reati ta’ serq quddiem il-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera. Isserq huwa ffukat l-aktar fuq pompi tal-petrol. Bejniethom Mifsud, Debattista u Galea kien mixlijin b’16-il akku]a b’Debattista u Galea huma ‘first time offenders’ filwaqt li Mifsud g[andu di;à mal-25 ka] ta’ reati serji li kienu de/i]i kontra tieg[u minn diversi Qrati. Huma ammettew li matul il-lejl ta’ bejn il-25 u s-26 ta’ Novembru li g[adda wettqu serqa li taqbe] l-€2,333. Debattista u Galea flimkien fi Frar li g[adda mis-Swieqi serqu flus kontanti li jaqb]u l€2,333 g[ad-dannu ta’ Wembley Petrol Station. It-tnejn ammettew ukoll li lejn l-a[[ar ta’ Ottubru li g[adda g[all-[abta tas-1.18 a.m. serqu flus kontanti li jaqb]u l-€233 g[ad-dannu ta’ Joseph Magri u persuni o[ra. F’Novembru li g[adda Debattista u Galea serqu ]ew; pjan/i ta’ re;istrazzjoni minn Tas-Sliema u li flimkien ma’ persuni o[rajn fin12.30am ppruvaw jisirqu somma konsiderevoli ta’ flus mill-pompa tal-petrol Paul & Roco fil-Marsa. Ammettew ukoll li fil-11 ta’ Novembru g[all-[abta tas1.24 am serqu cash register g[ad-dannu ta’ Michael Attard Petrol Station f’{’Attard u li g[amlu l-[sara fil-post, b[al ma g[amlu filpostijiet kollha li serqu.
Huma ammettew ukoll li dakinhar flimkien ma’ persuni o[rajn ittantaw iwettqu serqa minn Santa Marija Petrol Station fil-Mellie[a, liema reat ma se[[x min[abba xi [a;a a//identali u indipendenti mill-volontà tag[hom. Ryan Debattista ammetta li fit-13 ta’ Di/embru 2010 seraq magna tas-sigaretti mill-Arc Bar and Restaurant, il-Belt u li g[amel [sara fil-post. Ammetta wkoll li kiser ilkundizzjonijiet mill-Qorti talMa;istrati b’sentenza mog[tija fis-26 ta’ Ottubru 2007. Stephen Mifsud ammetta wkoll li sar re/idiv. Debattista li kkopera malPulizija kien ikkundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin filwaqt li ng[ata wkoll /ans jintegra ru[u fis-so/jetà. Il-Qorti qalet li temmen li lisforz tieg[u jista’ jkun wie[ed ;enwin u g[aldaqstant tpo;;a ta[t ordni ta’ probation. Peress li kiser il-kundizzjoni ta’ Qorti o[ra, irid jiskonta xahar [abs u li l-flus depo]itati li jaqb]u l€2,000 jridu jg[addu favur ilGvern. Min-na[a tag[ha l-Qorti kkundannat lil Steve Galea 18il xahar [abs sospi]i g[al erba’ snin. Hu tpo;;a ta[t ordni ta’ supervi]joni u kien infurmat id-Direttur tas-Servizzi talProbation. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispetturi Jeffrey Cilia u James Grech filwaqt li g[al Mifsud, Debattista u Galea dehru l-Avukati David Camilleri u Noel Bianco.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IS-SIBT L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-{ADD L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C
IT-TNEJN L-og[la 13˚C L-inqas 10˚C
IT-TLIETA L-og[la 14˚C L-inqas 9˚C
L-ERBG{A L-og[la 14˚C L-inqas 9˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 17˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 20˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 04˚C xita, Ateni 18˚C xemxi, Li]bona 17˚C imsa[[ab, Berlin 04˚C borra, Brussell 03˚C xita, il-Kajr 19˚C ftit imsa[[ab, Dublin 01˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 05˚C imsa[[ab, Frankfurt 11˚C imsa[[ab, Milan 07˚C imsa[[ab, Istanbul 11˚C xita, Londra 04˚C xemxi, Madrid 10˚C imsa[[ab, Moska 02˚C xita, Pari;i 07˚C imsa[[ab, Bar/ellona 06˚C imsa[[ab, Ruma 17˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 19˚C ftit imsa[[ab, Tripli 19˚ ftit imsa[[ab, Tune] 18˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 06˚C imsa[[ab, Zurich 09˚C xita, Munich 09˚C xita, Stockholm 03˚C imsa[[ab, St. Petersburg 02˚C imsa[[ab.
Fl-a[[ar [mistax-il ;urnata l-kriminali So/jalisti kienu g[amlu tliet attakki moq]ie]a. Dan kienu fuq partitarji Nazzjonalisti fi]-}ejtun fejn il-marmalja So/jalista kienet meg[juna mill-Pulizija. Kien hemm ukoll l-attakk fuq ilka]in Nazzjonalista ta’ {al Tarxien waqt carcade So/jalista u t-tielet attakk kien il-qtil ta’ Raymond Caruana fil-ka]in Nazzjonalista tal-Gudja. Jirri]ulta wkoll li l-balal sparati lGudja, {al Tarxien u mal-fa//ata talConcrete Works li jinsab fi Triq Valletta f’{al G[axaq kienu sparati mill-istess arma. F’kumment editorjali l-;urnal qal li flok saret ;ustizzja, sar frame-up fuq persuna inno/enti. Sadattant fi Triq il-Bronja fi]-}urrieq kmieni filg[odu kienu nstabu balal tat-tip 9mm mix[utin fl-art. B’kollox il-Pulizija sabet madwar 200 balla mhux sparati f’din it-triq li mi]-}urrieq tag[ti g[al {al Safi. Il-balal kienu ntremew minn karozza misjuqa fid-direzzjoni ta]-}urrieq.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 3
31 playing field mhux ta’ livell xieraq ■ Kunsilli Lokali japplikaw mal-Gvern biex itejbu 78 playing field 31 playing field minn fost 159 li kienu spezzjonati millAwtorità Maltija g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur (MCCAA) instab li ma kinux konformi mal-istandard me[tie; u g[aldaqstant il-
Kunsilli Lokali kkon/ernati ntalbu jag[lqu s-siti indikati jew jie[du mi]uri korrettivi sabiex jassiguraw li jne[[u kull periklu g[all-pubbliku b’mod partikolari g[at-tfal. Dan qalu s-Segretarju Parlamentari g[allKonsumatur, Kompetizzjoni :usta, Kunsilli Lokali u Konsultazzjoni Pubblika Chris Said waqt konferenza tala[barijiet li matulha, filpre]enza tas-Sindku talImtarfa Anthony Mifsud, ing[ataw id-dettalji dwar ilpro;ett ta’ upgrading u tisbi[ li se jsir fil-bandli tal-Imtarfa. Dawn il-bandli kienu fost dawk li kienu ordnati jing[alqu mill-ispetturi talMCCAA. Il-Kunsill Lokali tal-Imtarfa [a passi millewwel u g[alaq il-bandli billi //irkondahom bi lqug[ sabiex [add ma jkun jista’ jid[ol fih. Il-pro;ett se jit[allas minn fond tas-Segretarjat
Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali. Ixxog[ol se jsir kollu minn [addiema tal-Ministeru g[arRi]orsi u Affarijiet Rurali. Il-bandli se jkunu maqsuma fi tlieta u se jkunu jinkludu wkoll zona ta’ rikreazzjoni g[at-tfal tal-iskola primarja. Il-Kunsill Lokali tal-Imtarfa qed jippjana li jlesti l-pro;ett sa tmiem is-sena d-die[la. Chris Said qal li fejn instabu bandli mhux konformi mal-istandard, il-Kunsilli Lokali huma responsabbli li jie[du l-azzjoni ne/essarja biex ibiddlu l-apparat indikat inkella biex jag[lqu s-siti nfushom. Il-Gvern se jkun qed jg[in lill-Kunsilli Lokali jag[mlu x-xog[lijiet me[tie;a sabiex jindirizzaw in-nuqqasijiet li nstabu u sabiex jirran;aw il-playing fields e]istenti. F’dan il-kuntest, aktar kmieni din is-sena, isSegretarjat Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali [are; skema b’finanzjament apposta. 63 entità bejn Kunsilli Lokali u Kumitati Amministrattivi applikaw biex bejniethom jirran;aw 78 playing field differenti.
Is-Segretarju Parlamentari Chris Said flimkien mas-Sindku tal-Imtarfa Anthony Mifsud fejn il-playing field l-antika ng[alqet biex minflok issir wa[da moderna (Ritratt> Pierre Sammut, DOI)
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
6 Lokali
L-anzjani komplew jing[ataw importanza anke f’dan il-Ba;it
Il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg jindirizza l-attività so/jali tal-APAN fl-okka]joni tal-festi tal-Milied (Ritratt> Martin Agius)
Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista kompla jag[ti prova wara o[ra kemm g[andu g[al qalbu lanzjani b’mi]uri li tawhom dinjità. Din is-sena ma kinitx e//ezzjoni u fil-Ba;it tassena li ;ejja re;a’ kkonferma l-impenn tieg[u b’tis[i[ ta’ mi]uri pre]enti u o[rajn ;odda. Dan qalu l-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN, Tonio Borg meta nhar il{amis filg[axija indirizza attività so/jali organizzata mill-Asso/jazzjoni Pensjonanti Anzjani Nazzjonalisti (APAN) fillukanda San Antonio, Bu;ibba fl-okka]joni talista;un tal-Milied. Tonio Borg qal li Gvern immexxi mill-PN g[amel [afna favur l-anzjani u lBa;it ta’ din is-sena ma kienx e//ezzjoni. Minbarra li jissussidja diversi servizzi biex jg[inu lill-anzjani jg[ixu b’aktar kumdità, minbarra l-estensjoni ta’ San Vin/enz de Paule, il-Gvern qed jo[ro; ukoll fondi biex ikunu sussidjati sodod g[allanzjani fi djar privati talanzjani. I]da aktar minn hekk, laktar mi]ura popolari hi lg[otja ta’ €300 lil kull anzjan u anzjana ’l fuq minn 80 sena li g[adhom jg[ixu filkomunità sew jekk jg[ixu wa[edhom kif ukoll jekk jg[ixu ma’ qraba. Il-Vi/i
Prim Ministru qal li lOppo]izzjoni qed tipprova toskura din il-mi]ura billi titfa’ dubji dwar min se jkun qed jibbenefika minnha. L-uni/i anzjani li mhux se jie[du din is-somma huma dawk residenti fi djar talanzjani, i]da dawn l-anqas ma huma minsjin g[aliex spejje] li jsiru min[abba dawn l-anzjani jistg[u jitnaqqsu mit-taxxa. Tonio Borg qal li din issena wkoll, l-anzjani se jgawdu mi]-]ieda s[i[a talg[oli tal-[ajja u mhux kif kien isir fi snin o[ra meta kienet ting[ata biss ]ew; terzi mi]-]ieda. Il-Vi/i Kap Nazzjonalista qal li l-anzjani ma jgawdux minn dawn is-servizzi u mi]uri biss i]da jgawdu wkoll minn g[add ta’ servizzi o[ra fil-kamp tassa[[a. Filwaqt li esprima lawguri tieg[u anke f’isem ilPrim Ministru, Tonio Borg [e;;e; lill-anzjani biex japprezzaw it-tajjeb kollu li qed isir u ma j[allux in-negattività tal-Oppo]izzjoni tnessihom il-;id kbir li l-poplu qed jirnexxielu jwettaq ta[t it-tmexxija ta’ Gvern immexxi mill-PN. Il-PN qatt ma be]a’ millisfidi li sab quddiemu, kompla l-Vi/i Prim Ministru u lanzjani dejjem kienu sie[ba importanti fil-[olqien tal-;id.
L-MUT g[adha bla po]izzjoni fuq l-E-learning Platform L-MUT fi stqarrija qalet li g[adha ma fformulatx il-po]izzjoni uffi/jali tag[ha dwar l-E-learning Platform u g[alhekk g[adu ma ntla[aqx ftehim mal-Gvern dwar l-implimentazzjoni talPlatform. L-MUT qalet li se tkun qed tifformula l-po]izzjoni tag[ha wara pro/ess ta’ konsultazzjoni mal-membri wara li lparametri tas-sistema jkunu //arati. L-MUT qalet li mhux se ta//etta tibdil fil-kundizzjonijiet u d-dmirijiet tax-xog[ol talgradi tal-g[alliema li jirri]ultaw mill-introduzzjoni tal-E-learning Platform.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
8 Opinjoni
B[al-lum sena se[[ l-in/ident li welled ir-Rebbieg[a G[arbija
Karba ta’ bejjieg[ li dwiet fl-Internet Mohamed Bouazizi kien bejjieg[ tal-frott u l-[axix f’Sidi Bouzid, il-post fejn twieled fl-1984, fit-Tuni]ija. Missieru miet meta Mohamed kellu tliet snin. Ommu re;g[et i]]ew;et. I]da r-ra;el tag[ha marad u baqa’ marradi. Ta’ g[axar snin, fuq Mohamed waqa’ d-dmir li jibda jg[in lillfamilja taqla’ l-g[ajxien tag[ha. Beda jarma b[ala bejjieg[ tal-[axix u l-frott, fissuq lokali. Fl-istess [in, kompla l-iskola. Ta’ 19-il sena, [alla l-istudju u taha kompletament g[ax-xog[ol ta’ bejjieg[ tat-toroq bit-tama li jkun jista’ jg[in lill-[ames [utu jkomplu jistudjaw. Mohamed ma kienx kuntent b’dak li kien jaqla’ b[ala bejjieg[. Applika biex jid[ol mal-armata, i]da ma a//ettawhx. Ipprova wkoll isib impjieg x’imkien, I]da ma rnexxilux, kellu jkompli jarma b[ala bejjieg[ fis-suq. Hemmhekk, il-[ajja ma kenitx fa/li. Spiss kien ikollu j[abbat wi//u mal-arja li kellhom /erti pulizija lokali. Kien jaf sew x’ji;ifieri jaqbdu mieg[ek u, ng[idu a[na, tispi//a biex jikkonfiskawlek il-prodotti, jie[dulek il-mi]ien jew jimmultawk g[al [a;a jew g[al o[ra. Darba minnhom, fis-sajf tas-sena l-o[ra, meta mar lura d-dar sab tistennieh ittra talpulizija. Meta feta[ha, sab multa ta’ 400 dinar, tista’ tg[id daqskemm hu kien jirnexxilu jaqla’ f’xahrejn. Fis-17 ta’ Di/embru tas-sena l-o[ra Mohamed [are; ibig[ xi
prodotti. Resqu fuqu l-pulizija muni/ipali. O;;ezzjonawlu dwar fejn kien qieg[ed. Skont ma ntqal, spettur mara talpulizija muni/ipali, riedet jew hedditu li t[arrku u tikkonfiskalu l-mi]ien g[ax fil;udizzju tag[ha Mohammed kien kontra l-li;i tal-post li Mohamed jieqaf ibig[ fil-post fejn kien. Mohamed ipprotesta. Nibet argument. Fe;; l-g[ajjat. Kien hemm min qal li l-pulizija tag[tu daqqa ta’ [arta – [a;a li hi /a[det b’qawwa. }ew; pulizija ni]]lu lil Mohamed mal-art. [arrkuh
Bis-sa[[a tal-facebook
Meta Mohamed kien wi//u ’l fuq l-isptar jissielet malmewt, in-nies ta’ Sidi Bouzid bdew jin;abru fil-post fejn Mohamed kien ta n-nar lilu nnifsu u bdew juru solidarjetà mieg[u. Kienu [afna dawk, f’Sidi Bouzid, li kienu jafuh. Kien mag[ruf ukoll b[ala ]ag[]ug[ qalbu tajba li ma kienx ja[sibha darbtejn biex jag[ti frott u [axix b’xejn lillfamilji li ma kellhomx g[axja ta’ lejla. Biss fil-bidu, bil-ka] ta’ Mohamed u dak li kien qed ji;ri fil-post fejn hu kien
Mohamed ma kienx kuntent b’dak li kien jaqla’ b[ala bejjieg[. Applika biex jid[ol mal-armata, i]da ma a//ettawhx... u kkonfiskawlu l-mi]ien u lprodotti li kellu. Umiljat pubblikament, Mohamed mar fi/-/entru muni/ipali tal-lokal, biex jara jsibx xi g[ajnuna. Talab li jkellem lil xi [add. Qalulu li ma kienx possibbli. Imwe;;a’ u mifxul kif kien, mar kiseb flixkun likwidu li jaqbad, irritorna quddiem il-bini muni/ipali, ferra l-likwidu fuqu u ta n-nar lilu nnifsu. Mohamed ried ji;bed lattenzjoni dwar il-problema tieg[u. Biss g[emilu xeg[el rivoluzzjoni fit-Tunizija u, imbag[ad, f’g[add ta’ pajji]i G[arab o[rajn, f’dik li saret mag[rufa b[ala r-Rebbieg[a G[arbija.
g[amel il-protesta tieg[u kienu jafu biss in-nies ta’ Sidi Bouzid. Dan g[aliex fuq ilmezzi ta’ komunikazzjoni so/jali, kontrollati kif kienu mir-re;im, ma nkiteb u xxandar assolutament xejn. Numru /kejken ta’ ]g[a]ag[ f’Sidi Bouzid, li kienu mdejqin bil-mod kif kien qed jitmexxa lpajji] u kif kienu ji;u trattati nnies, [assew li kien wasal i]]mien li ;rajja b[al din ma tmutx fuq ommha. Biex dan ma jse[[x, huma u]aw l-internet. Tellg[u xi ritratti u informazzjoni fuq ilpa;na tag[hom tal-facebook. Fit-Tuni]ija, l-internet hu mifrux sew. It-tag[rif beda u baqa’ miexi b’[effa. Kien qisu l-ilma li jibda minn nixxieg[a ]g[ira u
jispi//a biex isir kanal u mbag[ad xmara. Il-protesti li bdew f’Sidi Bouzid infirxu sa Kasserine, Thala, Menzel Bouzaiene u fl-a[[ar Tunes. Tune]ini ta’ kull età, klassi u professjoni ng[aqdu f’rivoluzzjoni. Bit-tama li f’g[ajnejn in-nies jidher daqsxejn a[jar, l-exPresident Zine El-Abidine Ben Ali mar jara lil Mohamed flisptar ta’ Ben Arous. M’g[andniex xi ng[idu, ilmezzi ta’ komunikazzjoni kontrollati mill-Istat ma naqsux li juru lill-President [dejn issodda ta’ Mohamed u jonf[u l;est tieg[u. Il-President laqa’ wkoll lill-familja ta’ Mohamed fl-uffi//ju tieg[u. Beni Ali qal lill-omm Mohamed li kien lest jag[mel minn kollox biex isalva lil Mohamed, inklu] li jibag[tu g[all-kura Franza jekk ikun hemm b]onn...i]da Mohamed t[alla fejn kien. Kul[add kien jaf li dawn ilpassi tal-President fe;;ew ;imag[tejn wara li Mohamed kien ta n-nar lilu nnifsu u wara li l-protesti kontra r-re;im kienu xeg[lu sew. F’mo[[ [afna nies, ir-ritratti talPresident [dejn ra;el infaxxat g[al mejjet f’qieg[ ta’ soda u mal-familja tieg[u, probabbilment nisslu simboli u [sibijiet ferm differenti minn dawk li xtaq il-President. Ir-re;im ta’ Ben Ali sadattant ordna li l-pulizija muni/ipali li mag[ha kellu l-in/ident Mohamed, li g[andha 46 sena, ti;i arrestata. Hi sostniet li riedet biss ma t[allix il-
minn Charles BUTTIGIEG kb@erremme.org
Mohamed ibig[ f’post fejn skont hi kien ipprojbit li jag[mel hekk. Hi ma /a[ditx li l-mod kif ]viluppat il-[a;a nisslet argument kbir li wassal lil Mohamed biex jirrabja [afna. Qalet, però, li qatt ma basret li Mohamed kien se jispi//a jag[ti n-nar lilu nnifsu. Fl-4 ta’ Jannar li g[adda, Mohamed g[alaq g[ajnejh u ma re;ax feta[hom. Kien ilmument li sammar id-destin tal-President Ben Ali. F’g[ajnejn ir-rivoluzzjonarji li kien hemm fit-toroq tatTune]ija kollha, Mohamed kien martri u ;rajjietu kienet wa[da ta’ ispirazzjoni. Ir-rivoluzzjoni kompliet tikkarga. G[axart ijiem wara lmewt ta’ Mohamed, fl-14 ta’ Jannar, il-President /eda u [arab lejn l-Arabja Sawdija, allegatament b’aktar minn tunellata deheb mill-Bank /entrali Tune]in. Kien ilu 23 sena ja[kem il-poplu tieg[u. Il-bqija hu storja.
Il-kelma tax-xufiera tat-taxis tal-Kajr swiet ukoll Deskrizzjoni tajba ta’ kif il;rajja ta’ Mohamed Bouzid u lu]u li ]-]g[a]ag[ ta’ post twelidu g[amlu mill-internet xeg[let ir-rivoluzzjoni fitTune]ija dan l-a[[ar rajniha fuq il-BBC f’bi/ca xog[ol ri/erkata ta’ Mishal Husain, bit-titlu, How facebook Changed the World: The Arab Spring – Kif il-Facebook Bidel id-Dinja: ir-Rebbieg[a G[arbija. L-ewwel parti ta’ dan irrapport tiffoka fuq kif bdew u ]viluppaw il-;rajjiet tarrivoluzzjoni fit-Tuni]ija u kif lesperjenza Tune]ina kienet ilkatalist ta’ tqanqil f’g[add ta’ pajji]i Gharab o[rajn, l-ewwel fosthom l-E;ittu. Husain riedet turi r-rabta li kellu dak li ;ara fit-Tuni]ija u, sa /ertu punt, fl-E;ittu, ma’ kif il-;enerazzjonijiet il-;odda w]aw l-internet u l-midja so/jali. Hi intervistat ]g[a]ag[ li kienu fl-qalba ta’ dak li se[[ fl-E;ittu. Dawn irrakkuntaw kif imxiet l-istorja. Fl-E;ittu, l-u]u tal-internet ma kienx mifrux fost in-nies daqskemm kien fit-Tune]ija. Kien biss xi 20 fil-mija tan-nies li kellhom a//ess g[all-internet.
Dawk li kienu involuti flg[eruq tar-rivoluzzjoni flEgittu dan kienu jafuh. Kienu jafu wkoll li, darba r-re;im ta’ Hosni Mubarak kien jaf kif irrivoluzzjoni fit-Tuni]ija nfirxet b’tant [effa bis-sa[[a tal-midja so/jali u fa/ilitajiet o[rajn ta’ komunikazzjoni b[at-telefon /ellulari, dejjem kien hemm irriskju li jimblokka lkomunikazzjoni bl-internet biex ma j[allix il-messa;; tarrivoluzzjonarji jixtered kif xtered fit-Tune]ija. F’mo[[ l-attivisti ]g[a]ag[, sebg[a b’kollox, kien hemm data partikulari g[all-protesta:
fama li jparlaw u jirrepetu dak li jisimg[u. Meta dehrilhom huma, lattivisti bdew jag[mlu vja;;i qosra fit-taxis tal-Kajr biex waqt li jkunu fil-vettura taparsi jag[mlu telefonati fuq ittelefon /ellulari u jibdew jitkellmu dwar li kienet qed ti;i ppjanat protesta kbira f’data filqrib. L-a[bar ;riet b[al le[[a ta’ berqa fil-karozzi tal-linja, fil-kafejiet, fil-moskej, kullimkien. L-iskop tal-protesta kien wie[ed pa/ifiku. I]da r-re;im irrea;ixxa bil-forza. Il-qawwiet ta’ Mubarak irnexxielhom
Il-bi]a’ tar-rivoluzzjonarji kien l-iktar li l-armata ddawwar il-kanuni tat-tankijiet tag[ha lejhom il-25 ta’ Jannar, li fl-E;ittu hi festa pubblika f’;ie[ il-pulizija. Bdew ju]aw b’g[aqal ilpa;ni tal-facebook tag[hom. I]da ma waqfux hemm. Xi [add fosthom [are; bl-idea li biex ixerrdu l-kelma kellhom ifittxu li jda[[lu fl-istorja lissewwieqa tat-taxis fil-Kajr li, b’mod ;enerali, g[andhom il-
iferrxu n-nies. Biss irrivoluzzjonarji ma qatg[ux qalbhom. Bdew jippjanaw laqg[a o[ra fl-istess pjazza bittir li darba jaslu sa hemmhekk, jibqg[u hemmhekk. Il-kelma ;riet...u sar jaf biha wkoll irre;im...tant li fil-lejl ta’ meta kellha ssir il-mossa imblokka linternet u s-sistema li t[addem
it-telefon /ellulari fl-E;ittu. Mas-seb[, ir-rivoluzzjonarji n;abru f’komunità fejn kien hemm numru ;mielu ta’ ]g[a]ag[ ming[ajr xog[ol. Il;emg[a bdiet titla[[am u bdiet miexja. L-organizzaturi ma kinux jafu x’se ji;ri u jekk [siebhom kienx se jirnexxi. Biss ;ara li g[enhom, ovvjament ming[ajr ma ried, l-istess re;im. Dan g[aliex meta n-nies indunat li ma setg[etx tag[mel u]u millinternet u mit-telefon /ellulari, bdiet to[ro; fit-toroq biex tara g[aliex u x’kien qed ji;ri. Innies fit-toroq ]diedu bl-eluf u awtomatikament il-folol bdew jag[]lu direzzjoni wa[da. Pjazza Tahrir. Darba l-folla mliet il-pjazza, baqg[et hemmhekk. Kien hemm mument meta nies favur Mubarak, li bosta minnhom aktarx li kienu pulizija paj]ana u o[rajn nies li kellhom id-dejn mar-re;im jew kienu m[allsa, in;abru biex jattakkaw irrivoluzzjonarji u ni]lu fuqhom sa[anasitra bl-i;mla. Mietu [afna nies, i]da rivoluzzjonarji ma /edewx. Il-bi]a’ tar-rivoluzzjonarji kien l-iktar li l-armata ddawwar
il-kanuni tat-tankijiet tag[ha lejhom. I]da dan ma ;arax. Anzi, jum minnhom kien hemm uffi/jal tal-armata li ne[[a l-armi minn idejh u ng[aqad mal-folla. Segwewh bosta uffi/jali o[rajn. Kien issi;ill tar-reb[a tal-poplu u ttelfa tal-President Mubarak u rre;im tieg[u. Kien ilu 30 sena fil-poter. Fl-a[[ar ta’ Novembru saru elezzjonijiet ;enerali [ielsa. Kien ]vilupp importanti [afna li se[[ fi klima pjuttost tqila peress li l-armata kien g[ad kellha wisq poter f’idejha. Il;enerali weg[du li sa ftit xhur o[ra s-sitwazzjoni se tinbidel u li l-poter tassew se jg[addi f’idejn ir-rappre]entanti talpoplu. Jalla jkun hekk. Alla[ares ji;ri li t-telg[a ta’ tbatija ferm iebsa li kellu jitla’ l-poplu E;izzjan sa ma wasal safejn hu llum tisfa f’xi saram min[abba xi a;ir ]baljat ta’ xi kapurjuni li, g[ax g[andhom larmi f’idejhom, jippretendu li jsir kollox kif jg[idu huma. Jalla wkoll li l-popli kon/ernati jag[rfu jibnu u jg[ixu kwalità ta’ demokrazija li tkun tassew skont l-og[la ;id komuni talpopli tag[hom.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment ta’ l-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Ftehim importanti g[az-Zona Ewro Is-summit tal-;img[a li g[addiet dwar il-kri]i taz-Zona Ewro mhux biss kien wie[ed mill-aktar mistennija fl-isfond tat-taqlib ekonomiku pre]enti, i]da l-mod kif ]vol;a se jfisser li l-UE qabdet direzzjoni partikulari, li qabel mag[ha kul[add ble//ezzjoni tar-Renju Unit. Il-golden rule – mi]ura li l-Gvern [adha minn jeddu snin ilu Il-ftehim mil[uq bejn is-26 pajji], wassal biex intbag[at messa;; ta’ stabbiltà finanzjarja lisswieq, g[alkemm wie[ed irid ikun kawt u jara e]attament kif se ti]viluppa s-sitwazzjoni fuq medda iktar twila ta’ ]mien. Ba]ikament il-ftehim imsejja[ tal-golden rule hu li kull pajji] irid jimmira li jkollu ba;it bilan/jat, u jekk ikun hemm ]bilan/ dan irid ikun ]g[ir biex il-pi] tad-djun ma ji]diedx b’mod insormontabbli kif ;ara fil-Gre/ja. G[al Malta dan ma kienx xi pass ;did. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi bil-bidu ta’ din ille;i]latura po;;a din il-mira ambizzju]a minn jeddu u g[alkemm kellha tkun posposta b’xi ftit min[abba li kien hemm il-kri]i internazzjonali, ilfinanzi tal-pajji] baqg[u ta[t kontroll u effettivament l-i]bilan/ annwali qed jonqos sena wara l-o[ra. Kif qal il-Prim Ministru fil-Parlament flistqarrija li g[amel dwar is-summit, fl-eqqel talkri]i il-Gvern ma ddejjaq xejn i[ares il-[ob]a ta’
kuljum ta’ eluf ta’ [addiema. Madanakollu ninsabu fid-direzzjoni t-tajba biex nag[lqu din issena billi nkunu wie[ed mill-ftit pajji]i li g[andhom defi/it ta[t it-tlieta fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku u no[or;u mill-Excessive Debt Procedure li kienet bdiet il-Kummissjoni Ewropea kontra Malta. }vilupp po]ittiv ie[or hu li anki lOppo]izzjoni qablet fuq din il-po]izzjoni, u b’hekk dan jawgura li kul[add ji;bed [abel wie[ed. Dak li ;ara fis-servizzi finanzjarji f’nofs is-snin disg[in meta kien hemm qbil unanimu fuq dan is-settur, hu e]empju /ar ta’ kif kunsens bejn il-Gvern u l-Oppo]izzjoni fuq kwistjonijiet ta’ interess nazzjonali ikun ta’ ;id g[all-pajji]. G[alhekk il-pass li jmiss hu li l-Gvern u lOppo]izzjoni ja[dmu biex tinbidel ilKostituzzjoni u tidda[[al il-golden rule biex din tkun parti mil-li;ijiet li tirregola kif jitmexxa lGvern tal-pajji]. Ir-Renju Unit u l-prospetti ekonomi/i g[as-sena d-die[la Minkejja l-ftehim mil[uq, il-prospetti g[as-sena d-die[la g[adhom in/erti g[all-a[[ar. L-ewwel nett il-po]izzjoni tar-Renju Unit li spi//a totalment i]olat, ma tag[mel ;id lil [add, u g[andu jsir sforz biex kemm jista’ jkun i]-]ew; na[at iqarrbu lejn xulxin, ladarba ftit jidher li hemm /ans ta’ po]izzjoni komuni. Minkejja li
wie[ed jista’ jifhem il-po]izzjoni tal-Prim Ministru Ingli] li [ass li l-ftehim kien jikkomprometti s-sovranità tas-settur finanzjarju ta’ pajji]u, illum forsi [afna qed jirrealizzaw li din kienet /irkustanza ta’ kompromess iktar milli ta’ xi [add li jirba[ jew jitlef. Filwaqt li Cameron irre]ista l-ftehim bl-argument li dan ma kienx ikun ta’ ;id, wie[ed jistaqsi jekk il-po]izzjoni ta’ dan is-settur illum hiex a[jar jew ag[ar. Sadattant la;enzija Ernst & Youg di;à wissiet li s-sena ddie[la ftit li xejn mistenni tkabbir ekonomiku flUE u dan se jkun ta’ madwar 0.1 fil-mija, filwaqt li b’mod ;enerali l-qg[ad mhux mistenni jonqos ta[t l-g[axra fil-mija qabel l-2015. Anki l-fatt li lewro g[all-ewwel darba din is-sena ni]el fil-valur ta’ 1.30 dollari hu sinjal ie[or li l-maltemp ekonomiku g[adu qed i[abbat. Gvern impenjat li jie[u l-passi li hemm b]onn Kif qal il-Prim Ministru, l-impenn tal-Gvern hu li jibqa’ jie[u l-passi li hemm b]onn biex kemm jista’ jkun l-impatt ta’ dan kollu ma jkunx wie[ed qawwi fuq pajji]na, spe/jalment fuq il-postijiet tax-xog[ol tal-[addiema. B’hekk inkunu nistg[u ni]guraw li jin[oloq il;id li jifisser, servizzi ta’ sa[[a u edukattivi xierqa, servizzi so/jali, investiment fl-ambjent u kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-familji taghna.
Fi]-]mien tal-festi B[al-lum ;img[a jkun lejlet il-Milied. Dan ]gur hu ]mien spe/jali, fejn g[al ftit [in inwarrbu l-problemi ta’ kuljum biex flimkien, familji, qraba u [bieb niltaqg[u u ni//elebraw din il-festa tant sabi[a. }mien ta’ /elebrazzjonijiet fejn ma jonqosx xi ftit ikel u xorb tajjeb, tradizzjonalment marbut ma’ dan il-perijodu tas-sena. }mien fejn nitilfu xi daqsxejn il-kontroll fuq ilkonsum ta’ kull tip ta’ ikel li [afna drabi l-e//ess tieg[u mhux rakkomandabbli. I]da xieraq li wkoll f’dawn il-jiem ma ninsewx limportanza tal-moderazzjoni u konsum bil-qies. Ta’ spiss ktibt fuq is-su;;ett ta’ konsum u dieta intelli;enti li hi l-ba]i ta’ [ajja b’sa[[itha, li titmexxa fuq ba]i ta’ prevenzjoni. Statistika o[ra F’dawn il-jiem re;g[et
[ar;et statistika o[ra millUnjoni Ewropea li kkonfermat g[al darb’o[ra listat prekarju tal-[xuna f’pajji]na. Mhux biss, i//ittadini Maltin ;ew it-tieni fost l-istati membri tal-UE fejn tid[ol l-obe]ità (L-Ingli]i kellhom l-‘unur ikunu flewwel post.) Din l-istatistika
ir;iel li kellhom edukazzjoni terzjarja. }ew; fatturi Din ir-ri/erka tista’ tkun
minn Caroline GALEA info@carolinegalea.com
g[andu jkollha tkun ta’ twissija g[al bosta minna li g[adhom ma fehmux limportanza ta’ konsum intelli;enti fejn jid[ol l-ikel. Fatt ie[or interessanti kien li fost dawk mist[arr;a kien evidenti li r-rata tal-obe]ità kienet iktar persistenti fost dawk li kellhom edukazzjoni medja kuntrarju g[al dawk li kellhom edukazzjoni terzjarja. Infatti, 21% tan-nisa adulti Maltin, li kienu jsofru minn pi] ]ejjed, ’il fuq minn 30% minnhom kellhom livell inqas ta’ edukazzjoni. Dan l-istess jg[odd g[all-ir;iel, fejn irrata ta’ r;iel b’edukazzjoni sekondarja kienet og[la minn
qieg[da tindika ]ew; fatturi. L-ewwel li l-messa;; ta’ konsum g[aqli mhux qieg[ed jasal fil-faxex kollha so/jali. It-tieni ra;uni jista’ jkollha implikazzjonijiet ekonomi/i. Esperti jemmnu li nies li g[andhom d[ul baxx jistg[u jkunu iktar suxxettibbli li jikkunsmaw ikel ir[as li jista’ jkollu iktar xa[mijiet u mlu[a ]ejda. Dan kollu ma jnaqqas xejn mill-fatt li ’l bog[od minn dawn ilkunsiderazzjonijiet, l-obe]ità tibqa’ g[a]la personali u tkun sku]a jekk ng[idu li l-[xuna hi imposta min[abba kunsiderazzjonijiet esklussivament finanzjarji. Ma hemmx dubju li sar u qieg[ed isir [afna biex titqajjem kuxjenza dwar l-ikel u l-effetti tal-obe]ità f’pajji]na. Din is-sena ;ew investiti xejn anqas minn 150,000 ewro f’kampanji edukattivi li jqajmu kuxjenza fuq l-obe]ità u l-b]onn kontinwu ta’ e]er/izzju. Dawn i]-]ew; prin/ipji huma l-linja gwida ta’ [ajja sana u nieqsa minn mard li jista’ ji;i evitat.
L-obe]ità tibqa’ g[a]la personali u tkun sku]a jekk ng[idu li l-[xuna hi imposta min[abba kunsiderazzjonijiet esklussivament finanzjarji
Dan kollu bir-ra;un g[ax leffetti tal-obe]ità mhux biss huma ta’ inkwiet g[allindividwu i]da wkoll pi] kbir fuq l-istat li jrid joffri kura g[all-effetti kollaterali talmard asso/jat ma’ dan. Lobe]ità ;;ib mag[ha pressjoni, zokkor, mard talqalb u tant kumplikazzjonjiet medi/i o[ra.
Issa nispera li ma jkunx hemm xi [add u jakku]ani li qieg[da nkun il-Gringe talMilied! Dan hu biss appell biex waqt li nie[du pja/ir f’dawn il-jiem ta’ festi ma ninsewx li g[andna nag[mlu kollox f’moderazzjoni. U nag[tu e]empju tajjeb lil ta’madwarna spe/jalment littfal.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
10 Opinjoni#Ittri
Stennija b’differenza B[alissa l-Knisja kollha qieg[dha tistenna litur;ikament u realment ilmi;ja ta’ :esù Kristu. Litur;ikament g[aliex :esù storiku di;à ;ie u, b’g[a;eb ta’ [afna, “;ie f’daru, u niesu ma laqg[uhx” (;w 1, 11). I]da “dawk li laqg[uh tahom issetg[a li jsiru wlied Alla” (:w 1, 12). Il-Knisja dan tfakkru fil-litur;ija tag[ha. Min- na[a l-o[ra, fil-kredu nistqarru li Hu “g[andu jer;a’ ji;i biex jag[mel [aqq mill-[ajjin u millmejtin”. I]-]ew; mi;jiet jitolbu stennija! Il-kwalità tal-istennija to[ro; mill-mi;ja nnifisha. Mhux ;ej /ikku l-poplu fostna. ;ej Alla nnifsu. Papa Benedittu XVI jfissrilna s-serjetà ta’ din il-mi;ja fl-omelija li g[amel fl-Ewwel G[asar tal-Avvent tat-2 ta’ Di/embru 2006. “Fil-bidu ta/-/iklu l-;did annwali, illitur;ija tistieden lillKnisja biex i;edded ixxandir tag[ha g[all-popli kollha u ti;bor kollox f’]ew; kelmiet ‘Alla ji;i’. F’dawn il-kelmiet qosra hemm ma[]una fihom qawwa li dejjem tfakkar. Ejjew nieqfu g[all-mument biex nirriflettu: il-fra]i m’hix u]ata fil-passat – Alla ;ie, laqas fil-;ejjieni – Alla se ji;i, i]da fil-pre]ent – ‘Alla ji;i.’ Meta n[arsu lejha sewwa dan hu pre]ent kontinwu, ji;ifieri g[emil li huma dejjem kontinwu. Se[[, qieg[ed ise[[ u se jer;a’ ise[[. Hu liema mument hu, ‘Alla ji;i’. Il-verb ‘ji;i’ jidher hawnhekk b[ala verb teolo;iku... g[aliex jg[id xi [a;a fuq in-natura proprja ta’ Alla. G[alhekk, li xxandar li ‘Alla ji;i’ hi ekwivalenti li sempli/iment ixxandar lil Alla nnifsu, permezz ta’ wie[ed millfatturi essenzjali u li jikkwalifikawh: in-natura tieg[u ta’ Alla li ji;i”. Li Alla j[obb i]ur hu fatt sagrosant. Il-Bibbja hi mi]g[uda b’esperjenzi ta]]jara ta’ Alla lill-bniedem. Alla lill-bniedem i[obbu. Ma j[allihx wa[du. Jibqa’ jistiednu [alli jid[ol f’relazzjoni profonda mieg[u. Sar bniedem filpersuna ta’ :esù Kristu Ibnu biex jiltaqa’ mag[na wi// imbwi//. Biex jiekol u jixrob mag[na. U, [alla lilu nnifsu fl-ikel Ewkaristiku tal-[ob] u linbid ikkonsagrati biex ji;i fina kull darba li niekluh u nixorbuh. Mela, min-natura
minn Patri Mario ATTARD OFM Cap frmarioa@gmail.com
tieg[u, dan Alla mhux biss sar bniedem i]da g[adu mag[na fl-ispe/i Ewkaristi/i g[ax irid li bihom jid[ol fina realment [alli ;ismu u demmu isiru [a;a wa[da ma’ ;isma u demmna. Daqshekk jie[u gost jit[allat mag[na! F’dan l-Avvent qieg[din nistennewh jitwieled mhux biss fi/-/elebrazzjoni litur;ika tal-25 ta’ Di/embru i]da wkoll fla[[ar ta]-]mien meta ji;i biex jag[mel [aqq ;ust mill-popli. Il-karta tale]ami tahielna bil-lest [alli ma jkollniex sku]a li ma konnix im[ejjija g[aliha. Se jsaqsina fuq kemm [abbejna. Fuq kemm konna ta’ servizz g[all-[addie[or. Il-Beata Tere]a ta’ Kalkutta turina kif g[andna n[obbu. “Ta[sbux li biex tkun tassew l-im[abba g[andha tkun straordinarja. Li hu ne/essarju hu li tibqa’ t[obb. Kif musbie[ jibqa’ jixg[el jekk mhux billi tibqa’ titfag[lu l-qtar ta]-]ejt? Fejn m’hemmx ]ejt m’hemmx dawl u lg[arus se jg[id: ‘Ma nafekx’. G[e]ie] [bieb x’inhuma l-qtar tag[na ta]]ejt fl-imsieba[ tag[na? Huma l-affarijiet i]-]g[ar mill-[ajja ta’ kuljum: ilfer[, il-;enero]ità, il[wejje; ]g[ar tajbin, lumiltà u s-sabar. {sieb sempli/i fuq [addie[or. Il-mod tag[na kif nisktu, nisimg[u, na[fru, nitkellmu u na;ixxu. Dawn huma l-qtar reali li jag[mlu l-imsieba[ tag[na jixg[elu b’mod [aj il-[ajja kollha tag[na. Tfittex lil :esù ’l bog[od. Mhux hemm. Jinsab fik. {u [sieb il-musbie[ tieg[ek u tarah”. Jekk nag[mel l-im[abba l-qofol ta’ [ajti ma nkunx qieg[ed nistennieh b’musbie[ li g[andu [a]na tajba ta’ ]ejt hekk li jibqa’ jixg[el u ma jintefiex? Xi stennija b’differenza!
Nib]g[u g[all-ambejnt Din hi l-bikja g[atxana ta’ bosta Maltin. Hi t-talba li jag[mlu lill-Gvern biex jara li l-ambjent jibqa’ salv u san b’risq il-poplu kollu. Li xtaqt nikteb mhux g[all-ambjent mill-[mie; u mill-iskart li issa, grazzi g[all-postijiet li [oloq ilGvern stess – dak li jkun jista’ jmur u jarmi fihom direttament. L-ambjent li qed nifhem bih jien hu l-istorbju fl-arja. Hawn numru ta’ [wienet u bars, li minkejja li jafu li lli;i ma tippermettix loudspeakers fit-triq, qed idendluhom xorta wa[da, b’mu]ika li tinstema’ l-[in kollu. Dan l-abbu] sa kien rappurtat lill-Pulizija, li suppost g[andha tkun taf illi;i aktar mi/-/ittadin, u qieg[da hemm biex tiddefendi lilha u li//ittadin innifsu. Hawn numru enormi ta’
sidien ta’ lukandi, li spi//aw ini;;su l-ambjent bil-[sejjes li l-apparat talarja kundizzjonata tag[hom jarmu fl-arja. Dan ukoll g[andu jitwaqqaf, b’risq sa[[et i/-/ittadin. Possibbli, g[andna tant awtoritajiet, m’hawnx wa[da g[al dan. G[aliex i/-/ittadin irid jo[ro; flus minn butu biex jifta[ kaw]a, meta lawtoritajiet jistg[u jkunu jafu u jisimg[u b’widnejhom stess dan listorbju ripetut? Hu minnu li awtorità b[al din te]isti, i]da idejha huma marbutin biss g[al storbju li jdejjaq lill-[addiem fuq ix-xog[ol. B[al dak li qallu l-[addiem se jmur jirrapporta lil sidu, b’garanzija li jibqa’
jing[ata x-xog[ol! {a;a o[ra li saret iddejjaq hi l-fatt li numru kbir ta’ persuni qed iwa[[lu mutur mar-rota tag[hom u ji;ru bihom fit-toroq f’kull [in. Ma fadalx [in ta’ mistrie[! Qisu l-bniedem twieled biss g[ax-xog[ol u l-istorbju. Numru minn dawn ir-roti tist[ajjilhom ajruplani talgwerra, u tinduna li jkunu resqin lejk min-nofs mil bog[od. Possibbli [add, ebda gvern jew awtorità ma tista’ tindaga b’dawn innuqqasijiet f’;ie[ lambjent? Jekk le, x’ambjent qed nesi;u li jkollna? Mary Tabone
Il-Mosta
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 11 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-KRI}I FISKALI FL-EWROPA L-ebda garanziji dwar il-Gre/ja
It-troika tal-ispetturi mill-Unjoni Ewropea, il-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u l-Bank ?entrali Ewropew qalet li m’hemmx garanziji li se jirnexxu t-ta[ditiet dwar kontribut volontarju mis-settur privat g[all-bailout internazzjonali tal-Gre/ja li tinsab fir-raba’ sena ta’ ri/essjoni. Illum il-Gre/ja qed tipprova tfassal pjan ;did g[al bailout (flimkien ma’ dawn l-istituzzjonjiet u l-banek) li jinvolvi ftehim ikkumplikat g[al tnaqqis tad-dejn. Nuqqas ta’ ftehim iwassal g[al emer;enza ferm akbar tul iz-zona ewro li te[tie; tra]]an il-kri]i tad-dejn u bl-ispetturi jwissu wkoll li l-Gre/ja qed taqa’ lura fir-riformi li wieg[det. It-troika, sadattant, insistiet biex il-Gre/ja twettaq ristrutturizzazzjoni xierqa tas-servizz pubbliku ineffi/jenti tag[ha aktar milli tid[ol g[al sensiela ta’ qtug[ ‘fil-g[ama’.
L-Irlanda fit-triq tan-ni]la
L-ekonomija tal-Irlanda naqset bi kwa]i tnejn fil-mija bejn Lulju u Settembru u wara li kienet irre;istrat ]ieda ta’ 1.4 fil-mija g[all-perijodu April-:unju. I/-/ifri ng[ataw mill-Uffi//ju ?entrali g[all-Istatistika f’Dublin u jirriflettu d-dg[ufija tal-ekonomija domestika fost politika ta’ awsterità li naqqset is-sa[[a finanzjarja u l-fidu/ja tal-konsumatur.
Iwaqqfu t-ta[ditiet mal-Ungerija
L-Unjoni Ewropea u l-IMF qatg[u [esrem it-ta[ditiet informali mal-Ungerija bil-[sieb li jwittu t-triq g[al diskussjoni dwar l-g[ajnuna. Dan meta l-Gvern Ungeri] jinsab ta[t pressjoni biex jemenda abbozz ta’ li;i kontroversjali li jirregolalu l-bank /entrali u meta l-Ungerija tista’ tikkonfronta problemi ta’ finanzjament is-sena d-die[la. Fl-2010, il-Gvern tal-Prim Ministru Viktor Orban qata’ r-relazzjonijiet mal-isti-
tuzzjonijiet finanzjarji internazzjonali u qabad politika mhix tas-soltu biex jistimola l-ekonomija Ungeri]a. Madankollu, lUngerija proprju x-xahar li g[adda qalet li kellha ter;a’ tifta[ it-ta[ditiet mal-UE u l-IMF fl-eqqel tal-kri]i fiz-zona ewro u fost il-pressjoni g[as-swieq. L-a[[ar indikazzjonijiet huma li l-Gvern Ungeri] lest li jkompli t-ta[ditiet u qed jinkorpora lproposti tal-Bank ?entrali Ewropew f’li;i ;dida g[all-banek. Il-kriti/i intant jg[idu li l-li;i, fil-forma pre]enti, g[andha ‘xxekkel l-indipendenza’ tal-bank /entrali Ungeri]. Ix-’xetti/i’ jitilfu vot dwar l-ewro
Ix-xetti/i dwar l-ewro fost id-Demokrati/i {ielsa (FDP) li jiffurmaw parti mill-Gvern ta’ koalizzjoni fil-:ermanja tilfu vot intern dwar il-mekkani]mu g[al bailout permanenti (ESM) taz-zona ewro. Dan l-i]vilupp ine[[i theddida g[attmexxija tal-Kan/illier Angela Merkel u l-politika ta’ Berlin fil-konfront tal-Ewropa. Il-partit tal-FDP ilu jo[loq il-problemi g[al Merkel mindu g[enha biex tie[u tieni mandat ta’ poter u wara li l-FDP kien kiseb ri]ultat tajjeb rekord fl-elezzjoni ;enerali tal-2009. F’ka] li g[adda l-vot kontra l-ESM fost l-FDP il-partit kien jispi//a f’po]izzjoni fejn ma jistax jappo;;ja aktar lil Merkel fi kwistjonijiet kru/jali g[all-ewro u meta anki setg[et tispi//a l-koalizzjoni. Min-na[a tieg[u, il-Mexxej tal-FDP Philipp Roesler qal li l-partit tieg[u se jkompli jibba]a fuq politika ‘favur l-Ewropa’ u li n-nuqqas ta’ kworum fost il-membri (tal-FDP) jirrendi invalidu l-vot dwar il-mekkani]mu Ewropew g[all-istabbiltà.
L-ITALJA
Monti jirba[ il-vot dwar il-pakkett tal-awsterità Il-Gvern tal-Prim Ministru Mario Monti reba[ fa/ilment ilvot ta’ fidu/ja dwar il-pakkett tal-mi]uri ibsin g[all-awsterità fl-ewwel pass importanti qabel il-Parlament japprova riformi sostanzjali inti]i biex isalvaw lItalja minn di]astru finanzjarju. Il-Kamra tad-Deputati approvat – b’495 vot kontra 88 — il-pakkett ekwivalenti g[al 33 biljun ewro li g[andu jaffettwa lis-setturi kollha; millpensjonijiet sat-taxxi fuq il-proprjetà. Dan il-pjan – li qed jikkuntestaw il-unions u l-Lega Nord fl-Oppo]izzjoni – ilu effettiv mindu approvah il-Gvern ta’ Monti fl-4 ta’ Di/embru. Madankollu l-pjan xorta je[tie; l-approvazzjoni s[i[a talParlament qabel jg[addu sittin ;urnata u mistenni li l-Kamra ta’ Fuq (fejn Monti hu senatur g[al g[omru) jag[tih is-si;ill definittiv il-;img[a d-die[la. Il-Gvern teknokratiku ta’ Monti g[andu ma;;oranza assoluta fi]-]ew;t ikmamar talParlament u llum qed jistinka biex l-Italja tirba[ lura l-fidu/ja tas-swieq. G[aldaqstant, qed isir minn kollox biex il-pakkett tal-awsterità jg[addi malajr millParlament u jevita dibattitu dwar [afna emendi li fil-parti kbira tressqu mil-Lega Nord li jrid
Il-Prim Ministru Monti jg[addi mill-ewwel ‘e]ami’ tal-Parlament (Reuters)
jostakola r-riforma. L-akbar ]ew; gruppi filParlament Taljan – il-Popolo Della Libertà tal-eks PM Silvio Berlusconi u l-Partit Demokratiku tax-xellug – qed jappo;;jaw lill-amministrazzjoni teknokratika meta jafu li lintoppi jistg[u jwasslu g[al katastrofi ekonomika. Dan jhedded il-futur taz-zona ewro s[i[a. Dan meta l-Italja jkollha ta//etta l-mi]uri straordinarji u avolja l-pressjoni politika fuq Monti ;eg[litu biex (g[alissa) jipposponi l-pjani g[al-liberalizzazzjoni ta’ diversi oqsma; fos-
thom tal-ispi]jara; ix-xufiera tattaxi; l-avukati u n-nutara li g[adhom protetti mill-unions. L-analisti jg[idu li limg[axijiet og[la fuq is-self huma fost diversi fatturi li qed jheddu l-isforzi tal-Italja lejn ilkonsolidazzjoni fiskali. Fil-fatt, il-Confindustria – b[ala entità ewlenija tala]jendi li j[addmu n-nies – qed tbassar li l-i]vilupp talItalja se tie[u daqqa kbira ’l isfel is-sena d-die[la u li pajji]hom ‘di;à jinsab f’ri/essjoni’. Min-na[a tieg[u, Mario Monti [e;;e; lill-politi/i Ewropej biex joqog[du attenti fl-isforzi biex jikkontrollaw ilkri]i tad-djun fiz-zona ewro g[aliex jistg[u jissugraw li ‘jifirdu l-kontinent’. Skont Monti r-reazzjoni Ewropea g[all-kri]i tad-djun ‘g[andha taddotta sistemi sostenibbli u fit-tul’ aktar milli tinsisti dwar tip ri;idu ta’ regolizzazzjoni li kapa/i tifred minflok tg[aqqad. Sadattant, Olli Rehn, b[ala lKummissarju tal-UE g[allAffarijiet Ekonomi/i u Monetarji, sostna li l-Italja te[tie; tag[mel enfasi akbar fuq il-mi]uri strutturali meta tippjana l-ba;it filwaqt li [e;;e; biex it-Taljani jikkumbattu aktar l-eva]joni tat-taxxa.
Ittri bil-balal g[all-PM u l-politi/i Intbag[tu l-ittri b’theddid dwar il-mi]uri talawsterità li qed jie[u l-Gvern Taljan u li kienu anki jinkludu l-balal minn armi tan-nar. L-ittri kienu indirizzati fost o[rajn lill-Prim Ministru Mario Monti; lill-eks Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi; Pier Luigi Bersani li jmexxi l-Partit Demokratiku tax-Xellug u lMinistru g[all-Affarijiet So/jali Elsa Fornero li fasslet il-qtug[ ippjanat fil-pensjonijiet tatTaljani. Mifhum ukoll li ittri simili ntbag[tu
lill-edituri tal-gazzetti fl-Italja. Fl-a[[ar ka] ta’ ‘theddid bil-posta’, il-pulizija inter/ettat g[axar enveloppi f’uffi//ju postali ta’ Catanzaro firre;jun ta’ Kalabrija lejn in-Nofsinhar. Kull envelop kien fih balla u ittra ffirmata minn grupp bl-isem ‘Moviment Armat Proletarjan’ li [are; b’litanija s[i[a ta’ insulti dwar l-awsterità. Din hi anki l-ewwel darba li l-isem tal-moviment [are; fil-pubbliku.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
12 A[barijiet ta’ Barra IL-LIBJA
Il-qtil ta’ Gaddafi jista’ jkun delitt tal-gwerra
Ritratt tal-impjant ta’ Fukushima me[ud mill-bog[od (Reuters)
IL-:APPUN
Jonqos il-periklu mill-impjant ta’ Fukushima Is-sitwazzjoni fl-impjant nukleari ta’ Fukushima hi eqreb li ti;i kontrollata xhur wara t-terremot u t-tsunami stori/i li straxxnaw zoni s[a[ tal-:appun. Dan qalu l-Prim Ministru :appuni] Yoshihiko Noda f’laqg[a g[all-membri tat-task-force nukleari u meta lkundizzjoni ta’ ‘cold shutdown’ titqies b[ala tragward kru/jali fl-impenji biex ibieg[du l-perikli mill-impjant. Madankollu, il-Gvern :appuni] jammetti li jridu jg[addu l-g[exieren tas-snin sakemm i]armaw l-impjant kompletament u meta g[adha fis-se[[ iz-zona ta’ esklu]joni (ta’ tnax-il kilometru) madwaru. L-impjant li jinkludi sitt reatturi ;arrab il-[sarat kbar fitterremot u t-tsunami tal-11 ta’ Marzu – u fost l-isplu]jonijiet f’u[ud mir-reatturi wara li l-mew; kienu eliminawlhom issistemi li j]ommu t-temperaturi ta[t kontroll.
Il-qtil tal-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi li se[[ f’Sirte fl-20 ta’ Ottubru qed ‘iqajjem suspetti’ dwar delitt tal-gwerra. Dan qalu Luis Moreno-Ocampo, il-prosekutur ewlieni tal-Qorti Kriminali Internazzjonali li tratta din il-kwistjoni mal-Kunsill Transitorju li qed imexxi l-Libja. Il-Kurunell Gaddafi spi//a maqtul wara li nqabad mir-ribelli li qamu kontra r-re;im tieg[u u l-uffi/jali tal-Kunsill Libjan – li g[allbidu sostnew li Gaddafi ‘kien spi//a milqut mill-isparar waqt battalja’ – qed iwieg[du li ssir investigazzjoni wara pressjoni mill-Punent. ‘Na[seb li l-mod kif inqatel Gaddafi jqajjem suspett dwar delitti tal-gwerra,’ qal Ocampo li spjega wkoll li l-awtoritajiet Libjani qed i[ejju pjan g[al ‘strate;ija komprensiva’ rigward
investigazzjoni xierqa. Ir-ribelli Libjani sabu lil Gaddafi mo[bi ;o pajp tad-drena;; f’Sirte, bilfilmati inizjali juruh imdemmi i]da [aj waqt li mdawwar minn ir;iel armati. Fil-filmati Gaddafi jispi//a mkaxkar u msawwat mill-folla qabel ‘jisparixxi’ fost lisparaturi. Intant, Mutassim, wie[ed minn ulied id-dittatur, inqabad fl-istess ]mien u b’mewtu ti;i rappurtata waqt li kien qed jin]amm mirribelli. Il-qorti internazzjonali sadattant qed tixli lil Saif al-Islam — l-aktar tifel prominenti ta’ Muammar Gaddafi u li jinsab f’idejn lawtoritajiet Libjani — g[al allegati delitti talgwerra. Moreno-Ocampo a//etta li Saif irid jg[addi ;uri fil-Libja u mhux quddiem ittribunal ta’ The Hague (fl-Olanda).
FRANZA
Kundanna o[ra g[al terrorista veteran
Ir-rivoluzzjonarju mag[ruf b[ala ‘Carlos the Jackal’ instab [ati rigward lorganizzazzjoni ta’ erba’ attakki qattiela matul is-snin tmenin, b’qorti Fran/i]a ter;a’ tikkundannah il-[abs g[al g[omru. Carlos, li jismu proprju Ilich Ramirez Sanchez, kien di;à qed jiskonta l-pri;unerija tul [ajtu f’Pari;i g[al omi/idju tripplu li se[[ fl-1975.
Fil-;uri li g[adu kemm g[alaq hu /a[ad g[al sehem flisplu]jonijiet tal-1982 u l-1983, f’Pari;i u Marsilja, fejn kienu mietu [dax u ndarbu ’l fuq minn 140. It-terrorista, li llum g[andu 62 sena, kien inqabad millqawwiet spe/jali Fran/i]i fl1994 u fi ]mien meta kien g[adu residenti fis-Sudan. Intant, ‘ix-Xakall’ g[andu storja twila ta’ terrori]mu u
assassinar u l-a[[ar pro/ess bil-qorti bba]a fuq provi ;odda li jimplikawh fl-isplu]jonijiet ta’ Pari;i u Marsilja. Qabel il-konklu]joni tal;uri, it-terrorista fisser lilu nnifsu b[ala ‘gwerrier’ u ‘arkivju [aj’ filwaqt li qara messa;; b[ala tifkira tal-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi li fi ]mienu mag[ruf li kien jiffinanzja l-attakki kontra l-Punent.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 13 IL-KRI}I FINANZJARJA
Jonqsu r-‘ratings’ ta’ sitt banek globali L-a;enzija Fitch qatg[et ir-ratings ta’ sitta fost l-akbar banek tad-dinja, f’pass li jirrifletti l-preokkupazzjoni tasswieq finanzjarji. Il-banek li ng[ataw iddowngrade jinkludu l-Bank of America u Goldman Sachs fl-Istati Uniti; Barclays tar-Renju Unit u BNP Paribas ta’ Franza. Dan meta l-livell tal-kreditu nqata’ wkoll g[al Deutsche Bank tal-:ermanja u Credit Suisse tal-I]vizzera. It-tnaqqis tar-ratings minn Fitch jirrifletti fost o[rajn ‘ilkapa/ità ta’ entità biex tilqa’ l-impenji finanzjarji tag[ha fuq ba]i regolari’. Dan meta l-banek u s-swieq tal-kreditu jinsabu f’morsa ta’ ansjetà min[abba l-kri]i taz-zona ewro fejn numru ta’ pajji]i
[adu l-g[ajnuna ta’ emer;enza mag[rufa b[ala bailout. Il-banek li qed i]ommu ddejn sovran taz-zona ewro imponew img[axijiet enormi fuq dan id-dejn u anki ]died il-bi]a’ fejn jid[ol self bejn il-banek. Fil-fatt, l-a;enzija Moody’s jiem ilu tat /ertifikat [a]in lit-tliet banek ewlenin ta’ Franza min[abba li l-problemi tag[hom biex jissellfu l-flus. Intant, stqarrija ta’ Fitch sostniet li l-imsemmija banek ‘huma partikularment sensittivi g[all-isfidi li qed jiffa//jaw is-swieq finanzjarji’ u meta d-downgrades ‘jirriflettu wkoll l-isfidi fil-konfront tas-settur bankarju kollu’.
FRANZA
Kritika g[all-Britanni/i fost inkwiet dwar il-futur Il-Ministru tal-Finanzi Fran/i] Francois Baroin ing[aqad mal‘kor’ ta’ kritika fil-konfront tal-ekonomija tar-Renju Unit u fost linkwiet li Franza tista’ tonqsilha l-credit rating li b[alissa hu ta’ livell massimu (AAA). Baroin qal li ‘s-sitwazzjoni fir-Renju Unit qed t[assibhom bilkbir’ u li llum ‘a[jar li tkun Fran/i] milli Britanniku fejn jid[lu ttermini ekonomi/i’. Fil-pre]ent hemm it-tensjoni bejn Franza u r-Renju Unit wara li l-Prim Ministru Britanniku David Cameron irrifjuta (waqt l-a[[ar summit tal-UE) li jissie[eb fil-ftehim Ewropew dwar il-kri]i taddejn fiz-zona ewro. Aktar kmieni fil-;img[a, Christian Noyer, li jmexxi l-Bank ta’ Franza, attakka lill-a;enziji li jevalwaw il-kreditu fejn sostna li kieku dawn jikkunsidraw l-elementi fondamentali tal-ekonomija ‘imisshom jag[tu downgrade lir-Renju Unit qabel Franza’. Noyer f’dan il-ka] jargumenta li r-Renju Unit ‘g[andu dejn daqs ta’ pajji]u, minbarra livell ta’ inflazzjoni og[la u rata ta’ ]vilupp anqas po]ittiva’. Dan meta l-a;enzija Standard & Poor’s b[alissa qed tirrevedi rrating ta’ Franza g[al tnaqqis potenzjali u waqt e]er/izzju ta’ anali]i g[az-zona ewro.
Is-Sindku ta’ Londra Boris Johnson ixejjer minn xarabank f’Londra. Aktar Britanni/i llum qed ju]aw it-trasport pubbliku biex jiffrankaw l-ispejje] tal-vetturi privati (Reuters)
IR-RENJU UNIT
Nuqqas ta’ flus fl-idejn rifless fit-trasport u l-lukandi Is-sitwazzjoni finanzjarja diffi/li qed tolqot dejjem aktar lill-poplu u fi ]mien meta aktar Britanni/i qed jaqilbu g[at-trasport pubbliku biex jiffrankaw l-ispejje] asso/jati mal-u]u ta’ karozza privata. Fil-fatt, l-operatur GoAhead li jipprovdi servizzi bilferrovija u x-xarabank qed jistenna li l-qlig[ tas-sena jaqbe] l-aspettattiva meta aktar passi;;ieri qed ju]aw ittrasport pubbliku biex jiffrankaw fuq konsum ta’ fjuwil. L-istatistika anki wriet li – b[ala medja – naqset lakkommodazzjoni fil-lukandi meta r-ri/essjoni saret realtà g[all-konsumatur. Fl-istess [in, il-qg[ad qabad spinta fi ]mien meta naqsu lflus fi bwiet il-[addiema li
IZ-ZONA EWRO
Il-Britanni/i se jkollhom sehem fit-ta[ditiet dwar il-patt fiskali Uffi/jali tar-Renju Unit g[andhom jissie[bu fit-ta[ditiet relattati g[all-patt fiskali ;did tazzona ewro u minkejja li l-pajji] partikulari ma ntrabatx mill-ftehim tal-;img[a l-o[ra li ntla[aq waqt is-summit tal-Unjoni Ewropea . Il-Gvern Britanniku a//etta l-istedina talKunsill Ewropew biex jie[u sehem fid-djalogu flimkien mas-sbatax-il pajji] taz-zona ewro u d-disa’ Stati l-o[ra tal-Unjoni Ewropea. Madankollu r-Renju Unit mhux se jkollu vot minkejja li g[andu jkun ‘parte/ipant ugwali fid-diskussjonijiet tekni/i’. Il-Prim Ministru Britanniku David Cameron il-;img[a l-o[ra e]er/ita l-veto fil-konfront talbidliet g[at-Trattat li jinvolvi lis-27 pajji] talUE u fejn sostna li dawn ma kinux fl-interessi tar-Renju Unit. Intant, l-iskop – u wara li jsiru t-ta[ditiet relevanti – jibqa’ t-tfassil tal-ftehim (compact)
;did fiskali li jittamaw li jitlesta sal-bidu ta’ Frar. Madankollu wie[ed issa jrid jara jekk jiffirmawx g[all-ftehim is-26 pajji] tal-UE, ble//ezzjoni tar-Renju Unit. Dan wara li l-mexxejja tar-Repubblika ?eka u l-Ungerija – li pajji]hom ma jiffurmawx parti miz-zona ewro – qalu li m’g[andhom jiffirmaw xejn li jista’ j;eg[elhom i/edu l-politika tattaxxa indipendenti. Fl-istess [in, il-Financial Times qalet li luffi/jali Britanni/i jista’ jkollhom l-istatus ta’ ‘osservaturi’ fejn isegwu t-ta[ditiet dwar irrwol potenzjali tal-istituzzjonijiet tal-UE lejn konklu]joni tal-patt fiskali g[az-zona ewro. Sadattant, kelliema qrib l-Uffi//ju tal-Prim Ministru Britanniku tennew li r-Renju Unit irid li dawn id-diskussjonijiet jirnexxu anki jekk mhux se jkun parte/ipant attiv fl-impenn kru/jali.
qed isibuha diffi/li biex ila[[qu mal-ispejje] tal-[ajja – u bil-Gvern tal-Prim Ministru David Cameron qed i[ejji aktar mi]uri ta’ awsterità biex jil[aq il-miri fiskali tieg[u filwaqt li jipprova jra]]an id-dejn. Intant, il-kumpanija Whitbread – kontra dak mistenni – rappurtat tnaqqis sostanzjali f’dak li sa ftit ilu kien meqjus b[ala ‘bejg[ inkora;;anti’ u meta jidher li ja[ti l-inkwiet dwar ir-ri/essjoni. Sa ftit ilu, il-lukandi budget (low cost) tal-kumpanija kienu popolari mal-Britanni/i u lbarranin li jivvja;;aw madwar ir-Renju Unit u b[alissa Whitbread qed tintrodu/i likliet ir[as fl-istabbilimenti tag[ha li joffru s-servizzi ta’ pub u restorant.
Andy Harrison, e]ekuttiv ta’ Whitbread , qed jg[id li ttnaqqis fil-bejg[ tal-prodott ‘jirrifletti l-klima ekonomika ;enerali’ fi ]mien meta (anki) qed jag[lqu dejjem aktar [wienet u stabbilimenti fi//entri tal-ibliet fir-Renju Unit, u bir-rata ta’ vacancies tirdoppja f’dawn is-sentejn. Intant – u g[all-ewwel darba fl-istorja – ’il fuq minn [amsin fil-mija tal-konsum ( nefqa) m’g[adux ikkon/entrat fil-qalba kummer/jali jew ‘ilhigh street stores’ kif inhuma mag[rufa mal-Britanni/i. Il-bejg[ mill-[wienet firRenju Unit matul ix-xahar li g[adda naqas bl-akbar rata annwali minn Mejju, bl-iskonti attwali lanqas ma j[ajru lixxerrej, ;img[at biss qabel ilMilied.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
14 A[barijiet ta’ Barra
FRANZA
Isalva l-ekwipa;; ta’ vapur irre;istrat Malta
Dimostrant jag[mel il-;esti lejn il-qawwiet tas-sigurtà fl-in[awi fejn is-soltu jiltaqa’ l-Kabinett E;izzjan (Reuters)
L-E:ITTU
Inkwiet ;did fil-Kajr Dimostranti fil-Kajr taw in-nar lil xi karozzi u waddbu l-;ebel lejn il-pulizija fost g[ajdut li attivist politiku dda[[al l-isptar wara li spi//a brutalment imsawwat mill-qawwiet talli;i. Il-pulizija sparat fl-ajru biex tferrex lillmijiet tad-dimostranti li riedu jesprimu lg[adab wara li da[lu fuq l-internet biex jaraw l-isfre;ju li sofra l-vittma waqt l-allegat swat. Rapporti qalu wkoll li saru diversi arresti, b’numru ta’ dimostranti jwe;;g[u filkonfronti li damu g[addejjin is-sig[at u fejn anki n[araq bini tal-gvern. Dan meta grupp ta’ attivisti politi/i ilhom mix-xahar li g[adda jokkupaw zona qrib il-
bini fejn suppost jiltaqa’ l-Kabinett E;izzjan u bir-ri]ultat li l-Gvern qed ikollu jiltaqa’ fi bnadi o[rajn tal-kapitali. Intant, jidher li r-ra;el imsawwat kien qed jie[u sehem f’din l-azzjoni ta’ protesta li baqg[et tkaxkar xhur wara li ddimostrazzjonijiet vjolenti ta’ Frar (fil-Kajr) wasslu g[all-ewwel elezzjoni [ielsa g[allParlament mindu tke//a l-eks President E;izzjan Hosni Mubarak. L-elezzjoni, li bdiet fl-a[[ar ta’ Novembru u ddum g[addejja sitt ;img[at, kienet fil-parti kbira kwieta bl-E;izzjani qed jivvutaw bi [;arhom biex itellg[u amministrazzjoni /ivili li g[andha tie[u l-poter minn idejn l-Armata.
Il-membri tal-ekwipa;; ta’ vapur tal-merkanzija rre;istrat Malta kellhom ikunu salvati b’[elikopter wara li inkaljaw ftit ’il barra mill-kosta ta’ Britannja lejn il-Majjstral ta’ Franza. Rapporti qalu li d-dsatax-il membru tal-ekwipa;; ittellg[u fuq [elikopter li g[amel ]ew; vja;;i lejn iz-zona talemer;enza — sig[at wara li tTK Bremen kien telaq mill-port ta’ Lorient, fin-Nofsinhar ta’ Britannja fejn spi//a assedjat minn irwiefen b’velo/ità ta’ 130 kilometru fis-sieg[a. L-emer;enza se[[et fissig[at bikrin tal-biera[ u meta hemm ukoll ir-rapporti konfli;;enti dwar iddestinazzjoni tal-vapur inkwistjoni. Dan meta rapport milla;enzija Reuters sostna li lBremen ‘kien fi triqtu lejn Malta’ u bl-a;enzija Bloomberg tis[aq li l-vapur (qabel lemer;enza) kellu jitfa’ l-ankri lil hinn mill-g]ira ta’ Groix u fejn kellu jistenna biex it-temp jaqleb g[all-a[jar qabel jikkonkludi lvja;; fir-Renju Unit. L-awtoritajiet marittimi
Fran/i]i rrakkuntaw li l-Bremen kien qed ifittex post ta’ kenn flag[ar tal-maltemp u ‘spi//a miexi bla kontroll jew direzzjoni’. Il-maltemp lanqas ma ppermetta li jo[or;u t-tug boats biex jg[inu lill-vapur li minnu bdiet [ier;a kwantità ta’ fjuwil u bit-Televi]joni ta’ Franza aktar tard turi l-irqajja’ tal-fjuwil ftit lil hinn minn bajja tar-ramel mal-kosta ta’ Britannja. Mistenni li l-[sarat ikunu limitati g[aliex in-nixxieg[a kienet ;ejja minn stiva wa[da biss tal-vapur u meta lawtoritajiet marittimi kienu qed jippjanaw biex ju]aw tag[mir spe/jalizzat biex ‘jikkontrollaw’ l-irqajja’. Sadattant, iz-zoni lejn ilPunent ta’ Franza spi//aw paralizzati mill-irwiefen u l[albiet tax-xita, bil-provvista talelettriku tinqata’ g[al mijiet taleluf tad-djar tul ir-re;jun, g[alkemm ma da[lux rapporti dwar midruba. Dan meta numru sostanzjali ta’ Fran/i]i spi//aw evakwati mill-aktar zoni vulnerabbli g[al g[arg[ar li jmissu l-kosta tal-O/ean Atlantiku.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Kultura 15 Mix-Xena Kulturali Maltija matul Di/embru 2011
Avveniment ta’ min ifa[[ru fit-Teatru Manoel Fit-Teatro Manoel, fis“Sala Isouard” ;rat xi [a;a li
g[andha mnejn tifta[ triq ;dida. Hi [a;a ta’ min ifa[[arha. Din kienet tikkonsisti f’kun/ert li tawh l-isem ta’, “Saranno Famosi” ji;ifieri, “G[ad ikunu famu]i”. G[ax il-programm ippre]enta g[add ta’ il[na relattivament ;odda, mi;burin minn skola wa[da, dik ta’ Miriam Cauchi. L-idea tant kienet su//ess u ntg[o;bot li, forsi ’l quddiem, Il-“Friends of the Manoel” g[ad jag[tuna grupp ie[or minn xi skola jew g[alliem ie[or. B’hekk ikunu qeg[din ukoll irawwmu demm ;did. Lil dawk kollha li [adu sehem u lill-o[rajn minn wara l-kwinti li [admu biex tellg[u programm hekk promettenti, spe/jalment min-na[a tal“Friends of the Manoel”, [ajr u nkura;;iment ta’ serata su//essun. Il-bi//a l-kbira minna, jekk mhux ukoll kul[add, in;orru f’[ajjitna memorji u nofs memorji ta’ ;rajjiet ta’ tfulitna u persuni li tnaqqxu fuq liskrin tas-subkonxju tag[na. Dawn il-memorji g[andhom habta jo[orgu fil-mard mentali, fl-arti, fil-kitba, u f’mitt mod ie[or. Paul Caruana “jirrakkontahom” f’wirja ta’ pittura, akwarelli u ta]-]ejt, li tella’ fil-bit[a tal-Fine Arts, il-Belt. Kulmin rahom stqarr kemm huma [elwin dawk ilkarattri tat-tfulit Paul, li b’ekonomija kbira – spe/jalment fl-akwarell – irnexxilu jnaqqax karattri u memorji li hu jsejja[ short stories. Ilwirja kienet miftu[a millPresident Emeritus Ugo Mifsud Bonnici, b’diskors [elu u m]ewwaq kif jaf jag[mel hu. F’Ottubru l-attività kulturali tifta[ bil-;enn u tisplodi aktar ma noqorbu lejn il-Milied. Mhux l-ewwel darba li xi ambaxxatur li jkun jixtieq jorganizza xi [a;a simili, “jilmenta” li Malta tant hawn minn din l-attività li ma tistax ma tikklaxxjax. B[alissa jsiru kun/erti u wirjiet u manifestazzjonijiet artisti/i kullimkien, b[al ng[idu a[na b[al dak id-diskors tal ex-
minn Norbert ELLUL-VINCENTI nibit2@gmail.com
ADC tal-President, Gaffiero, fuq l-esperjenza tal-uffi//ju tieg[u ta’ bosta snin, filPalazz tal-President. Dan kien organizzat minn Din l-Art {elwa, u attendew sala nies distinti. Infet[et g[all-pubbliku ilknisja ta’ Santa Katerina talItalja wara bosta snin ta’ restawr minn barra u minn ;ewwa. Konna drajna nattendu g[all-kun/erti organizzati hemmhekk b[ala fund-raising
It-Tenur Andrea Bragiotto
fuq il-mu]ika. Kien kun/ert solenni kif jafu jorganizzawh l-APS Bank, li b[as-soltu [ejjewlna ktejjeb\program sabih, imtella’ minn Joseph Vella Bondin, li kien fih informazzjoni tal-istudji Isouardjani. L-Orkestra Malta Philarmonic u s-solisti kienu mill-aqwa u kul[add [are; xewqan g[al i]jed kun/erti ta’
Is-Sopran Tiziana Scaciga
Malta George Abela. Kun/ert ie[or fil-Casino Maltese, kien dak tal-Jum Nazzjonali tar-Repubblika Slovakka, bl-attendenza ta’ Maria Krasnohorska, Ambaxxatri/i, u Godwin E. Bencini Konslu Onorarju tarRepubblika, li [a [sieb lorganizzazzjoni tal-laqg[a mu]ikali. Fost o[rajn smajna
F’Ottubru l-attività kulturali tifta[ bil-;enn u tisplodi aktar ma noqorbu lejn il-Milied. Mhux l-ewwel darba li xi ambaxxatur li jkun jixtieq jorganizza xi [a;a simili, “jilmenta” li Malta tant hawn minn din l-attività li ma tistax ma tikklaxxjax mill-vjolinista Sarah Spiteri li tatna bost esperjenzi mu]ikali mill-aqwa fil-[in tan-nofs sieg[a, bil-parte/ipazzjoni ta’ mu]i/isti ottimi. L-Auberge d’Italie kien hemm bosta wirjiet ta’ arti, li wie[ed ma jistax isemmihom ilkoll, filwaqt li bnadi o[ra ta’ Malta ukoll tellg[u wirjiet, fosthom il-Kavallieri ta’ San :akbu, Palazzo De La Salle u g[and Christine-X. Però mhux dawn biss, biex [add ma jie[u g[alih. San :wann jibqa’ dak ilpost fejn l-g[axqa tag[na tesprimi r[[ha bil-qawwa kollha. Dan l-ahhar mort g[all-kun/ert tal-APS ta’ Mu]ika Sagra ta’ Nicolo Isouard, dirett minn Mro. Richard Divall li [adem [afna
din il-kwalità li /ertament jg[ollu l-livell tal-mu]ika f’Malta. Kienet espressjoni reli;ju]a, kulturali u umana wkoll, i/-/elebrazzjoni talQuddiesa Requiem ta’ Mons. Annetto Depasquale, bniedem ta’ kultura li [adem [afna favur il-kultura (fost affarijiet ohra) fil-Kurja talArcidjocesi. Kienet tislima xierqa, dinjitu]a, b’kant sabi[ u Litur;ija mill-ifjen, bl-attendenza tal-og[la awtoritajiet ta’ Malta. Ta’ min isemmi l-wirja ta’ xog[ol artistiku tal-aqwa artisti Maltin [ajjin u mejtin, fil-Palazz tal-President, blirkant tal-o;;etti favur ilCommunity Chest Fund, li hi tant g[al qalb il-President ta’
mu]ika ta’ Chopin, Bartok u Prokofiev mill-bravu pjanista Taljan, Marco Clavoro Braulin, li g[alkemm g[ad g[andu 18-il sena, di;à juri kapa/ità kbira. Hu ;ie Malta b’[idma tal-Ambaxxatri/i u Peter Krupar, direttur talIstitut Slovakk f’Ruma. Ix-xena tal-ballet kienet rappre]entata minn Peter Pan imtella’ mill-iskola ta’ Brigitte Gauci Borda fl-uditorju sabi[ tal-patrijiet “Sant’Agata”, ir-Rabat. Hawn rajna it-talenti li je]istu Malta, f’xena wara l-o[ra mill-isba[, li kienu jinkludu l-istudenti kollha mill-i]g[ar ta’ ftit snin sal-ikbar li jit[arrgu f’din liskola. Impressjonawna ]]g[ar bil-[lewwa tag[ha b[ala s[ab, kwiekeb, suldati
jew ferrovija, pupi u ponies u kukkudrill. I]da l-kbar ma naqqsux milli jipprovdu se[er ta’ koreografija elettrifikanti. Mario DeMarco qassam ittazzez. L-a[[ar kun/ert li attendejt kien dak fit-teatru Manoel imtella’ minn Fiesole Artistic Productions (Il-Kavallier Tonio Portug[ese) b’kollaborazzjoni mal-Istitut Kulturali Taljan bil-parte/ipazzjoni ta’ tenur, ]ew; soprano (wa[da minnhom soubrette, li ;iet Malta g[all-ewwl darba u li spikkat [afna) u comico, filwaqt li takkumpanjahom fuq il-pjanu kien hemm il-brava Mro. Debora Mori – kollha mill-Italja u b’esperjenza vasta. Il-pre]entazzjoni kienet f’idejn il-grazzjuza Pat Salomone. Missejna ma’ Johann Strauss, Lehar, Sulivan, Offenbach, Kalman, Sydney Jones u anke zZarzuela minn Spanja. Doqna l-Merry Widow, Cin ci la, ilMikado, Boccaccio, Die Fledermaus u o[rajn u spi//ajna b’medley millPaese dei Campanelli. Serata li mliet it-teatru daqs bajda, tant hawn g[atx g[all-kant ta’ din il-kwalità. Kollox ma’ kollox, juri li Malta mhux biss hawn talent, i]da g[atx g[al produzzjonijiet artisti/i ta’ livell g[oli. Tant hawn, li wie[ed ma jistax ma jitlifx [afna minnhom min[abba kalendarju mimli sa ru[ ommu.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru 2011
?inekritika 17
16 ?inekritika minn Joe CALLEJA – jocal@me.com
RED STATE
NEW YEAR’S EVE
Film [elu bla provokazzjoni jew profanità Mit-‘tkexkix’, g[al thriller sas-satira Direzzjoni> Garry Marshall< {in> 117-il minuta< ?ert.>PG.< KRS
Veru li qed jo[ro; ;img[a qabel, u g[adu lanqas biss g[adda lMilied, i]da l-iskop taddistributuri lokali hu li jda[[luna aktar fl-ispirtu ta’ dawn i]-]ew; festi u ]gur li dan il-film tassew [elu jirnexxielu jag[mel dan, filwaqt li hu nieqes minn kull provokazzjoni jew profanità, kif, wara kollox, hu xieraq f’dawn iljiem. Ba]ikament ir-rakkont tal-film jikkonsisti fi tmien stejjer ta’ dak li jg[addu minnu daqstant persuna;;i proprju f’Lejlet l-Ewwel tas-Sena fi New York hekk kif qed isiru t-t[ejjijiet f’Times Square g[a//elebrazzjonijiet f’Nofs ilLejl. Il-partijiet huma ma[duma minn xalata ta’ atturi mag[rufa: Hilary Swank, Sarah Jessica Parker, Jon Bon Jovi, Katherine Heigl, Josh Duhamel, Robert De Niro, Halle Berry, Michelle Pfeiffer. Claire (Swank) hi responsabbli minn, appuntu, i/-/elebrazzjonijiet f’Times Square, i]da dawn ikunu se jisfrattaw min[abba [sara elettrika fil-ballun kbir li
jintu]a f’Nofsillejl. Sadattant tag[mel diskors quddiem it-televi]joni u lfolla li bdiet tin;abar dwar il-ma[fra u bidu ;did fil[ajja. Fl-istess [in insibu wkoll lil Stan (De Niro) f’sodda ta’ sptar f’qag[da kritika b’xewqa kbira li jer;a’ jara l-Ewwel tas-Sena minn fuq il-bejt tal-isptar g[all-a[[ar darba, hekk kif qed tie[u [siebu l-Aimee (Berry) infermiera. Storja o[ra hi dik ta’ Kim (Parker) omm tfajla ta’ 15-il sena Hailey (Abigail Breslin) li xejn ma tkun kuntenta li bintha sejra wa[edha f’Times Square bil-lejl. Hawn jasal ukoll Sam (Josh Duhamel) li biex i]omm l-appuntament ma’ wa[da li sena qabel ltaqa’ mag[ha u ftiehmu li f’Nofsillejl tas-sena l-;dida jer;g[u jiltaqg[u. Heigl mbag[ad tidher b[ala Laura head chef li telaqha l-ma[bub tag[ha, kantant famu] (Bon Jovi) li jkun se jkanta fl-istess lukanda fejn kienet se ta[dem f’dak il-lejl. Minbarra ]ew; koppji f’pika min se jwelled lewwel tarbija tas-sena l;dida, hemm ukoll il-
Direzzjoni> Kevin Smith< {in> 88 minuta< ?ert.>18< KRS
Nibdew mill-isem tal-film. Fl-Istati Uniti, g[al xi ra;uni li qatt ma fhimt, dawk l-istati li ;eneralment jivvutaw g[ar-Repubblikani jissej[u Stati [omor u dawk Demokrati/i ‘Stati Blu’, meta normalment isir il-kontra, g[ax l-a[mar politikament minn dejjem kien asso/jat max-xellug. Din, allura hi r-ra;uni li dan il-film issejja[ hekk, g[ax ir-rakkont ise[[ fi stat konservattiv Amerikan.
Laura (Katherine Heigl) mal-eks ma[bub tag[ha (Bon Jovi)
kantanta Elise (Lea Michele) u Randy (Ashton Kutcher) li jinqabdu f’lift g[al g[add ta’ sig[at.
Ir-re;ista Marshall kien g[amel l-istess [a;a b’su//ess fil-film f’Valentine’s Day, fejn
i]ommok issegwi l-intri//i fid-diversi episodji u kif ilkarattri jispi//aw jitlaqqg[u minn storja g[all-o[ra.
ALVIN & THE CHIPMUNKS> CHIPWRECKED
Banali kemm trid i]da t-tfal jog[xew Direzzjoni> Mike Mitchell< {in> 87 minuta< ?ert.>U.< KRS
Ikompli jaslu aktar films ma[subin g[at-tfal u dan g[alkemm jista’ jin[ass banali mill-kbar, g[andhom jog[xew fuqu ]-]g[ar, spe/jalment jekk l-ewwel ]ew; films bil-karattri ta/Chipmunks kienu fost ilfavoriti tag[hom. Fil-fatt dawn huma fost dawk ilfilms li huma strettament ma[suba g[all-udjenza infantili, g[alkemm ma ne[odix bi kbira li xi kbar jiggustaw lil Alvin u li]]ew;, anzi [ames ;rieden lo[ra. Dan g[ax hawn, g[al darb’o[ra ma/-Chipmunks re;a’ hawn it-tliet Chipettes ukoll, il-;rieden femminili kantanti, filwaqt li jirritorna wkoll Dave (Jason Lee) li kien ‘adotta’ li/-Chipmunks, Alvin, l-aktar wie[ed imqareb, Theodore (l-o[xon komiku), u Simon, l-aktar intelli;enti u bil-g[aqal fosthom. Hawn insibu li flimkien jibdew tour fuq il-ba[ar fejn suppost Dave kellu jie[u l-
mistrie[, vaganzi tas-Sajf li tant kien je[tie;. Qed ng[id suppost, g[ax bi/Chipmunks mieg[ek diffi/li tippjana jew tistrie[, u hekku li Dave, flimkien mal-;rieden isib ru[u jittajjar u fuq g]ira maqtug[a f’nofs l-o/ean, u kwa]i di]abitata. Qed ng[id kwa]i g[ax fil-fatt ikun hemm tfajla (g[allinqas igawdu l-ispettaturi maskili wkoll!), Zoe (Jenny Slate) li b’xi mod kien irnexxilha tg[ix hemmhekk g[al kwa]i g[axar wara li, ma nafux kif, sabet ru[ha nawfraga hemmhekk. Hemmhekk jg[addu minn g[add ta’ avventuri li biex ng[id is-sewwa je[tie;u sforz mhux ]g[ir biex t[alli l-lo;ika barra s-sala ta//inema. Dan g[ax l-a[jar films tat-tfal ikollhom /ertu element ta’ ma;ija jew avvenimenti [lejjaq strambi, u dawn ikunu tant mag[;una tajjeb fi [rafa li ssir fattibbli, a//ettabbli. F’Alvin & the Chipmunks, dan mhux dejjem hu l-ka], i]da wara
Hemmhekk insibu tliet ]g[a]ag[ li jmorru jiltaqg[u ma’ mara ferm ikbar minnhom Sara (Melissa Leo) biex suppost ikollhom x’jaqsmu mag[ha, i]da minflok isibu ru[hom msakkrin fi knisja mwarrba, lesti g[all-qatla minn setta reli;ju]a fanatika. Dawn ikunu mmexxija mill-predikatur Cooper (Michael Parks) li j[oss li g[andu jie[u azzjoni vjolenta kontra s-so/jetà immorali, li hu jg[id li saret hekk [tija tal-promiskwità, l-aktar l-omosesswalità. Wie[ed mi]-]g[a]ag[
Travis (Michael Angarano) jirnexxielu ja[rab, i]da kif jo[ro; mill-bini jinqatel minn xeriff li mar ma’ skwadra spe/jali tal-pulizija li kien sejja[ l-istess xeriff korrott tal-belt (Stephen Root). wara li s-setta kienu qatlu lill-assistent tieg[u. Il-kap tal-iskwadra Keenan (John Goddman) issa jsib ru[u f’sitwazzjoni aktar komplikata u ta[t pressjoni, u lest jikkontrolla s-sitwazzjoni akkost ta’ kollox, anki li joqtol lil kull min kien fil-knisja, inklu]i l-vittmi. L-interpretazzjonijiet
Passjoni u m[abba f’so/jetà klassista Direzzjoni> Pascale Ferran< {in> 168 minuta< ?ert.>18< KRS
Il-kittieb D. H. Lawrence kien kiteb tliet ver]jonijiet tar-rumanz kontroversjali u ja[raq g[al dak i]-]mien, isSnin G[oxrin, “Lady Chatterley’s Lovers”, sakemm wasal g[all-a[[ar ver]joni l-aktar mag[rufa, li n[admet mill-inqas [ames
darbiet, anki f’sensiliet g[atTV, qabel din Fran/i]a li wkoll ori;inarjament kienet mini series televi]iva ta’ [ames snin ilu. Dan il-film g[aqqad sag[tejn u tliet kwarti misserje ibba]ata fuq it-tieni ver]joni li hi rakkont ta’
(Bejn is-7 u t-11 ta’ Di/embru – KRS) 1.
kollox tajjeb niftakru li dan hu film ma[sub g[a]-]g[ar. Barra minn hekk irre;ista, din id-darba Mike Mitchell, g[al darb’o[ra jirnexxielu jo[loq bilan/
tajjeb bejn l-azzjoni talannimali u dik tal-bnedmin. Dan grazzi g[all-animazzjoni grafika li hi l-aqwa u l-aktar [a;a impressjonanti. Tant din hi konvin/enti li
bilkemm temmen li /Chipmunks u Chipettes mhumiex veri tant kemm ja;ixxu perfettament malatturi tad-demm u l-la[am u mal-ambjent.
Travis (Michael Angarano) jipprova ja[rab minn ta[t idejn setta reli;ju]a fanatika f’Red State
LADY CHATTERLEY
L-Aqwa Films f’Malta
Simon hawn isib is-sie[ba f’Alvin & the Chipmunks> Chipwrecked
huma konvin/enti, l-aktar minn Leo u Goodman, fejn anki Parks hu tajjeb. Mill-banda l-o[ra Smith, li minbarra li hu r-re;ista tal-film kiteb ukoll liskript, issogra meta [allat flimkien l-elementi ta’ ‘tkexkix’, thriller u satira politika, u minkejja li xi elementi huma aktar qawwija minn o[rajn, hu juri li kapa/i jwassal sekwenzi ta’ sparar b’/erta [ila. B’xog[ol anki sperimentali bil-kamera, per e]empju f’wa[da close-up tal-karattru li ja[dem Angarano.
(1)
Twilight Saga#Breaking Dawn Pt. 2. (2) Tower Heist 3. (5) Happy Feet Two 4. (–) Hugo 5. (3) Arthur Christmas 6. (4) Johnny English Reborn 7. (re) Dolphin’s Tale 8. (–) Machine Gun Preacher 9. (–) What’s Your Number^ 10. (6) In Time (re – re-entry)
passjoni u m[abba f’so/jetà klassista, imwassal b’mod mill-aktar professjonali, kemm teknikament kif ukoll f’dik li hi interpretazzjoni. Lady Constance Chatterley (Marina Hands) iffrustrata tg[ix fid-dar tal-kampanja, spe/jalment minn mindu ]ew;ha Clifford (Hippolyte Giradot) safa’ ferut filgwerra u issa jinsab paralizzat u impotenti. Darba minnhom ]ew;ha jibg[atha b’qadja g[and Parkin (Jean-Louis Culloc’h) l-g[assies tal-qabda (gamekeeper) tieg[u u minn hemm tibda t[oss ;ibda kbira fi]ika lejh. Hi tibqa’ tmur dejjem aktar spiss [dejh u minn kelma g[all-o[ra ti]viluppa relazzjoni passjonali bejn it-tnejn, u li aktar ma jg[addi ]-]mien aktar jibqg[u sorpri]i bilprofondità tas-sentimenti tag[hom lejn xulxin, minkejja d-differenzi talklassi ta’ dawk i]-]minijiet. L-interpretazzjonijiet tattliet atturi ewlenin hi l-aqwa [a;a f’dan il-film, l-aktar, naturalment, Marina Hands li tidher dejjem aktar fer[ana u
Constance (Marina Hands) u Parkin (Jean-Louis Culloc’h) jin[abbu ta[t xita qliel f’Lady Chatterley
kuntenta aktar ma rrelazzjoni tag[ha ssir imqanqla. Mhux ta’ b’xejn li reb[et u kienet nominata g[al g[add ta’ premjijiet b[ala la[jar attri/i f’diversi festivals. L-atturi lkoll ju]aw lespressjonijiet ta’ wi//hom u
;isimhom b’mod mill-aktar effettiv, bi ftit djalogu (b’xorti tajba g[al min, b[ali, ma tg[allimx il-Fran/i] u jkollu jsegwi s-subtitles), filwaqt li r-re;ista Ferran iwassal is-sekwenzi eroti/i b’/erta [ila fejn dawn sussegwentement isiru
dejjem aktar intimi. Ferran jag[mel ukoll [afna u]u mill-paesa;;i [odor fi Franza b’sekwenza partikulari tal-koppja ji;ru g[era ta[t xita qliel. Il-film reba[ b[ala l-A[jar Film filfestivals César Awards u Étoiles d’Or.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
18 Festi minn Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net I}-}URRIEQ
It-tu]ell fil-festa tal-Madonna tal-Karmnu Kif tid[ol mill-bieb il-kbir fil-;img[a tal-festa talMadonna tal-Karmnu, bla ma trid, g[ajnejk imorru fuq ittu]ell maestu] li jintrama fuq l-artal ma;;ur. Ori;inarjament dan kien in[adem fl-1903 fuq disinn tal-iskultur Karmenu Theuma g[all-parro//a tal-Isla. Fit-3 ta’ Jannar, bit-t[abrik ta’ Dun Mauro Inguanez OSB (arkivista u bibljotekarju ta’ Montecassino) u Dun Goffred Lubrano, il-Papa Benedittu XV [are; id-dokument li bih il-kolle;;jata ta’ Marija Bambina ;iet mg[ollija g[addinjità ta’ Ba]ilika Minuri bid-drittijiet kollha, fosthom l-u]u tat-tribuna. G[al dan l-iskop, fis-27 ta’ Mejju,1921 i]]arma l-artal ma;;ur biex b’hekk jinbeda x-xog[ol fuq it-tribuna, xog[ol tal-Perit Indri Vassallo. G[al din ir-ra;uni ma kienx g[ad fadal u]u g[at-tu]ell fil-knisja tal-Isla.
Sadattant, il-Fratellanza talMadonna tal-Karmnu ta]}urrieq kienet ilha bix-xewqa li l-artal ma;;ur, nhar il-festa tal-Madonna tal-Karmnu, ji]]ejjen b’tu]ell li jmur malkumplament tal-armar. G[aldaqstant, kif id-diri;enti tal-Fratellanza saru jafu li ttu]ell tal-Isla kien se jitwarrab, g[amlu [ilithom kollha biex jakkwistaw dan ittu]ell u bit-t[abrik talKanonku Dun Salv Vella u Lippu Farrugia, dan inxtara g[as-somma ta’ 150 lira. Peress li dan it-tu]ell hu opra kbira tal-arti fl-iskultura fl-injam, [afna parro//i xtaqu jakkwistawh. G[aldaqstant ix-xju[ tag[na jirrakkuntaw kif i]-]ew; persuni msemmija krew karozzin u r[ewlha lejn l-Isla bil-mo[bi mas-seb[. Wie[ed jimmeravilja ru[u, kif g[alkemm it-tu]ell ma n[adimx g[all-knisja ta]}urrieq, il-qies tieg[u jaqbel perfettament mal-qies tal-artal
It-tu]ell li jkun armat fil-festa tal-Madonna tal-Karmnu fi]-}urrieq
ma;;ur. Tant hu hekk li meta jkun se jittella’, hemm b]onn li ssir attenzjoni spe/jali biex id-drapp tal-lama rrakkmat ma ji//arratx mal-mensoli talartal. Hemm tradizzjoni li tg[id, li parti mill-finanzjament ta’ dan it-tu]ell ;iet minn [uta kbira li qabdu ssajjieda ta’ Wied i]-}urrieq li g[a]lu li jag[mluha lotterija u l-qlig[ minnha jmur g[al dan l-iskop.
I]-]mien jag[mel tieg[u u fuq kollox g[al din ir-ra;uni, wara li lejn l-a[[ar tas-seklu l-ie[or ;ie trasportat irrakkmu rikk tad-deheb g[al fuq il-lama fina ;dida, issa kien wasal i]-]mien li ssir dawra mal-injam tal-loppa u l-erba’ sopraporti li jiffurmaw dan it-tu]ell. Id-diri;enti tal-Fratellanza avvi/inaw lill-Ar/ipriet Dun Charles Attard biex iressaq ir-
rikors me[tie; fil-Kurja Ar/iveskovili ta’ Malta. Irrisposta ;iet fil-po]ittiv u g[aldaqstant ;ie kkuntattjat John Muscat biex jie[u [sieb isewwi l-[sara fl-injam u jindura mill-;did il-loppa u lerba’ sopraporti ta’ dan ittu]ell. Meta jkun lest, wie[ed ikun jista’ jer;a’ jgawdi mill;did din l-opra sabi[a fliskultura fl-isplendur kollu tag[ha.
Aktar attivitajiet f’dawn il-jiem L-IM:ARR, MALTA
Twaqqif tas-So/jeta Filarmonika Marija Mtellg[a s-Sema M;arr A.D. 2011
Waqt Laqg[a :enerali g[all-membri, nhar il-{amis 13 ta’ Ottubru li g[adda, sar it-twaqqif tas-So/jetà Filarmonika Marija Mtellg[a s-Sema, M;arr A.D. 2011. Il-Laqg[a :enerali tmexxiet mill-Avukat Ingrid Fenech. G[aldaqstant il-Kumitat E]ekuttiv ;ie ffurmat kif ;ej: President – Giovanni Gatt, Segretarju :enerali – Joseph Caruana, Kaxxiera – Mary Abela, Vi/i President Clayton Gauci, Assistent Segretarju – Paul Said, Assistenta Kaxxiera – Angela Muscat, PRO – Victor Mifsud, Rapp ]g[a]ag[ – Chris Vella, Rapp Nisa – Angela Muscat, Surmast Direttur — Mro Mario Testa. Twaqqif tal-G[aqda [bieb Kappelli Maltin Fil-Laqg[a :enerali li saret fl-24 ta’ Ottubru li g[adda f’Birkirkara, twaqqfet uffi/jalment l-
G[aqda [bieb Kappelli Maltin. L-iskop tag[ha hu li tqajjem interess u teduka lin-
nies fuq il-kappelli li nsibu ma’ kull rokna ta’ pajji]na billi torganizza attivitajiet fihom. Fl-ewwel laqg[a talKumitat ta’ ‘[bieb ilKappelli Maltin’ in[atru luffi/jali tal-G[aqda li huma kif ;ej: President – Anthony M Brincat, Vi/i President – Max Farrugia, Segretarju – Joseph L Brincat, Assistent Segretarju – Carmel Bezzina, Kaxxier – Caroline Busuttil, Assistent Kaxxier – Anthony Bonello, Uffi/jal g[ar-Relazzjonijiet Pubbli/i – Roderick Busuttil, u Assistent Relazzjonijiet Pubbli/i – Rayden Mizzi. Min jixtieq jissie[eb jista’ jibg[at e.mail fuq [bieb@kappellimaltin.com jew jibg[at ittra lisSegretarju fuq ‘[bieb Kappelli Maltin’ 98, Triq Mannarino, Birkirkara, BKR 9085. I}-}URRIEQ Maratona ta’ ;bir ta’ fondi ‘Minn Qalb i]-}rieraq’ G[as-seba’ sena konsekuttiva l-G[aqda Karmelitana u Banda Queen Victoria ta]}urrieq se ttella’ maratona ta’ ;bir ta’ fondi ‘Mill Qalb i]-}rieraq’ biex tferra[ littfal tad-Dar ta’ Santa Tere]a
fin-Nigret, immexxija misSorijiet Ulied il-Qalb ta’ :esù. Dawn l-attivitajiet bdew proprju l-biera[, bil-ftu[ talmaratona minn ta[t it-tinda kbira li kienet armata apposta f’Misra[ ir-Repubblika ]}urrieq u wkoll permezz ta’ trasmissjonijiet diretti ma’ Radju Le[en il-Karmelitani fuq il-Frekwenza ta’ 101.4 FM. Fost l-attivitajiet, se jkun hemm maratona tal-billiard fil-Ka]in tal Banda talG[aqda Karmelitana u Banda Queen Victoria, kompetizzjoni tal-playstation, bejg[ ta’ ponsjetti, pjanti, ikel u [elu tradizzjonali tal-Milied. G[ada filg[odu ssir parata mi]-}urrieq Scouts Pipes & Drums, wirja ta’ muturi u ta’ karozzi ta’ Malta Mini Owners Club, Malta Classic Ford Club u Retra Japanese Club Malta. Se jkun hemm ukoll kant mill-Grupp talWee Blues, Domenique Azzopardi, kif ukoll it-tfal tal-kor ta’ Gillian Attard. IL-MOSTA
Kun/ert tal-Milied fil-Mosta G[ada, il-Banda tas-
So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard tal-Mosta fis-6.30
p.m. se ttella’ kun/ert talMilied fil-kappella talOratorju Qalb ta’ :esù, filMosta. Il-mu]ika li se tindaqq hi tas-Surmast Emeritu Mro Victor Zammit. Flimkien mal-Banda Nicolò Isouard se tie[u sehem is-Sopran Karen Camilleri kif ukoll il-korijiet Nicolò Isouard u Santa ?e/ilja. Il-Banda se tkun ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Emanuel Spagnol. Id-d[ul hu ming[ajr [las u kul[add hu mistieden jattendi. IL-BELT
Kwaranturi solenni fis-Santwarju Ba]ilika Minuri Konventwali tal-Madonna tal-Karmnu Fil - knisja Santwarju u Ba]ilika tal - Madonna tal Karmnu fil - Belt Valletta se jsiru il - kwaranturi solenni . Nhar il - {add 25 ta ’ Di/embru jum il - Milied , il [in tal - quddies se jkun fis 6 a . m . fit - 8 a . m . fid - 9 a . m . u fil -11. 30 a . m . Fis - 7 a . m .
tibda quddiesa kantata mill - komunità . Mill -1 0 . 30 a . m . sal -11. 30 a . m . u mill l - 4 . 30 p . m . sas - 6 p . m . ikun [in allokat g[all - adoraz zjoni . Fis - 6 p . m . jibda l g[asar solenni mill - komu nità u wara ssir /elebraz -
zjoni ewkarstika . Fis - 6 . 30 p . m . issir quddiesa letta . It - Tnejn tkun il - festa ta ’ San Stiefnu . Il - quddies ikun fis - 7 . 30 a . m . fit - 8 a . m . u fl -1 0 a . m . Fis - 7 a . m . qud diesa kantata konventwali mmexxija mill - komunità . Mill -1 0 . 30 a . m . sa 1 2 p . m . u mill l - 4 . 30 p . m . sas - 6 p . m . ikun il - [in allokat g[all - adorazzjoni . Fis - 6 p . m . jibda l - g[asar solenni mill - komunità u ssir /ele brazzjoni ewkaristika . Fis 6 . 30 p . m . quddiesa letta . Nhar it - Tlieta 27 ta ’ Di/embru – festa tal Appostlu San :wann . Dakinhar isir kollox b[all jum ta ’ qabel u l - [in tal quddies ikun b[al ta ’ matul il - ;img[a . Nhar l - Erbg[a 28 ta ’ Di/embru – festa tal Inno/enti Martri . Il - qud dies ikun fis - 7 . 30 a . m . fit - 8 a . m . u fl -1 0 a . m . Fis - 7 a . m . quddiesa konventwali mill komunità . Mill -1 0 . 30 a . m . sal -11. 30 a . m . u mill - 4 . 30 p . m . sas - 6 p . m . ikun il - [in allokat g[all - adorazzjoni . Fis - 6 p . m . jibda l - g[asar solenni u ssir repo]izzjoni . Fis - 6 . 30 p . m . quddiesa kantata kon/elebrata mill Provin/jal Patri Michael Farrugia O . Carm .
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
20 Milied 2011 Ir-Radju Trinitarji 89.3 FM iwassal il-messagg tal-Milied
Maratona b’risq it-tfal tal-istituti G[all-kuntrarju ta’ [afna li jistennew dawn il-jiem ta’ festi biex jie[du il-btajjel tag[hom mix-xog[ol [alli ji//elebraw u jiddevertu kemm jistg[u ma’ s[abhom, g[add ta’ imse[bin u voluntiera fi [dan l-G[aqda Festi Esterni SSma. Trinità u l-Kummissjoni }g[azag[ tag[ha qeg[din jiddedikaw il[in liberu tag[hom biex mhux biss iwasslu l-messa;; talMilied lir-residenti tal-Marsa u l-in[awi tal-madwar, i]da wkoll ju]aw [ilithom f’servizz g[all-komunità li jag[mlu parti minnha. Fost [idma o[ra, huma qeg[din joffru dan is-servizz permezz tar-radju talkomunità Trinitarji 89.3FM Stereo li beda jxandar kuljum mill-25 ta’ Novembru li g[adda skeda ta’ programmi diversi li jkomplu sejrin sal{add, 8 ta’ Jannar, 2012. Ilhsieb hu li permezz ta’ dawn il-programmi g[all-gosti ta’ kul[add, fost il-komunità kollha titnissel g[aqda ta’ pa/i u solidarjetà biex tassew
tg[ix it-tifsira proprja ta’ dawn il-festi sbie[ tal-Milied. L-iskeda tal-programmi hi wa[da mifruxa sew u din tinkludi programmi reli;juzi, edukattivi u informattivi li g[andhom jinteressaw lillmembri kollha tal-familja. Ma jonqsux il-programmi ta’ mu]ika ta’ kull ;eneru, inklu]i wkoll dawk tal-mar/i Maltin u g[anjiet tradizzjonali tal-Milied. Programmi o[rajn huma dawk bi sfond /iviku u storiku, kif ukoll intervisti ma’ personalitajiet diversi. Isir ukoll xandir dirett ta’ funzjonijiet reli;ju]i li jsiru fil-knisja parrokkjali. Iwasslu dawn il-programmi varjati bejn is-6.30 a.m. u l-10 p.m., b’ripetizzjoni ta’ w[ud minnhom matul il-lejl, hemm grupp ta’ pre]entaturi u DJ’s mag[rufin li kollha kemm huma qeg[din joffru sservizzi tag[hom b’mod voluntarju, kif l-istess qeg[din jag[mlu n-nies tekni/i u dawk responsabbli mill-edittjar. Interessanti hu lfatt li tnejn minn dawn id-
DJ’s huma Ingli]i u jxandru lprogrammi tag[hom millIngilterra b’mod dirett permezz tal-internet. Fil-fatt, it-teknologija tilg[ab parti importanti fixxandir mir-Radju Trinitarji 89.3FM. Wara li s-sena l-o[ra tlesta u beda jintu]a studjo ;did fil-bini li r-Radju g[andu fi Triq Balbi, il-Marsa, matul ix-xhur li g[addew inxtara apparat mill-aktar modern flimkien ma’ transmiter u antenna biex b’hekk issa rRadju g[andu tieg[u dak kollu me[tieg biex joffri lissemmieg[a tieg[u l-og[la livell ta’ xandir. Apparti x-xandir matul dawn il-jiem festivi tal-Milied u s-Sena l-:dida, ir-Radju Trinitarji 89.3FM ixandar ukoll g[al xahrejn s[a[ b’rabta mal-festa titulari tatTrinità Qaddisa kif ukoll matul il-festi tal-:img[a Mqaddsa. Barra minn hekk, fatt po]ittiv huma l-kampanji ta’ solidarjetà li jkunu organizzati biex jingabru fondi g[al kaw]i gusti.
Fil-fatt, din is-sena qieg[ed isir ;bir ta’ fondi b’risq it-tfal tal-Istituti tasSorijiet ‘Ulied il-Qalb ta’ :esù‘. G[al dan il-g[an qieg[da ssir maratona ta’ programmi live u Open Day
fl-Istudjos il-;odda sa g[ada l-{add, 18 ta’ Di/embru. Tista’ tag[mel kuntatt ma’ Radju Trinitarji 89.3FM billi //empel fuq 2123 7345 jew tibg[at sms fuq 7981 9534.
Il-kampanja tal-MIB s’issa ntlaqg[et tajjeb [afna. Kien hemm interess kuljum, b’nies jistaqsu fuq dawn il-poloz u lammont ta’ poloz ;odda li kienu iffirmati kien dak mistenni. “Meta tixtri polza tal-assikurazzjoni minn broker g[andek iktar ser[an il-mo[[ peress li l-klijenti huma l-interess ewlieni tal-
broker,” qal Ellul u ]ied jg[id li dawn il-poloz jistg[u ikunu rigal ideali g[all-membri talfamilja jew il-[bieb dan ilMilied. Termini u kundizzjonijiet japplikaw fuq l-offerti kollha. }ur is-sit elettroniku talMIB www.mib.com.mt biex issir taf l-offerti kurrenti u dawk tal-a[[ar.
Erba’ offerti tal-Milied mill-MIB Mediterranean Insurance Brokers qeg[din joffru g[a]liet ta’ assikurazzjoni mill-aqwa g[al dawk li jixtiequ jixtru polza ;dida g[ad-dar, vettura, dg[ajsa jew kontenut tad-dar dan ilMilied. “Mhux [afna membri talpubbliku jafu li Mediterranean Insurance Brokers huma l-ikbar brokers tal-assikurazzjoni fil-poloz personali, apparti li huma wkoll fuq quddiem fil-poloz kummer/jali,” qal id-Direttur tad-Divi]joni tal-Linji Personali, Malcolm Ellul. “Din is-sena dawk li j/emplulna fuq 2343-3234 jew jibg[atulna emejl fuq info@mib.com.mt biex nag[tuhom kwotazzjoni foq polza ;dida sal-31 ta’ Di/embru, 2011, jistg[u jgawdu minn dawn l-offerti u,
sakemm g[andhom ilkwotazzjoni, jistg[u jixtru lpolza ;dida sal-31 ta’ Marzu, 2012.” Dawk li jixtru polza tad-dar u\jew polza tal-kontenut taddar jistg[u j[allsu minn €50. Jing[ataw estenzjoni ta’ xahar fuq il-polza tag[hom, jir/ievu rigal u €20 voucher li tissarraf fuq poloz ;odda mal-MIB. Dawk li jie[du polza talassikurazzjoni fuq il-karozza jew il-mutur mill-MIB jir/ievu skont ta’ 15%, servizz ta’ assistenza fit-triq b’xejn, rigal u €20 voucher li tissarraf fuq poloz ;odda malMIB. Dawk li jie[du polza talassikurazzjoni fuq id-dg[ajsa jew jott tag[hom mill-MIB jir/ievu skont ta’ 15%, rigal u €20 voucher li tissarraf fuq poloz ;odda mal-MIB. Dawk is-sidien ta’ vetturi u
b/ejje/ tal-ba[ar li jitolbu lillMIB biex jie[du [sieb ilpolza tal-assikurazzjoni tag[hom, anki jekk jixtiequ jibqg[u mal-istess kumpaniji assikurattivi, jir/ievu skont ta’ 10% meta j;eddu l-poloz tag[hom fl-uffi/ini tal-MIB f’Ta’ Xbiex. “Din il-kampanja mmirata biex tg[olli l-vi]ibilità ta’ Mediterranean Insurance Brokers fuq is-suq lokali,” qal Ellul. “Is-servizz ta’ broking fil-linji personali s’issa kien fid-dell tal-broking fil-linji kummer/jali. Issa nixtiequ li l-pubbliku ikun iktar konxju tal-benefi//ji li jistg[u jgawdu minnhom meta jixtru polza tal-assikurazzjoni ming[andna g[all-ewwel darba u jiffrankaw il-flus ukoll meta ji;u s-sena ddie[la biex i;eddu l-poloz tag[hom.”
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Milied 2011 21
Ritratti li juru dettalji mill-presepju ma[dum b’materjal ri/iklat. Il-protagonisti wara x-xog[ol li sar biex seta’ jin[adem dan il-presepju huma l-istudenti fil-Kulle;; Santa Klara f’Tas-Sliema
Presepju ;gantesk li sar kollu minn materjal ri/iklat Fil-Kullegg Santa Klara, fl-iskola Sekondarja tas-Subien, Tas-Sliema sar presepju kbir u mdaqqas kollu ma[dum minn materjal riciklat fejn inksiet parti sostanzjali tal-faccata ta’ l-istess skola. Dan tlesta wara [ames ;img[at shah. Dan ilpresepju sar minn Carmel Agius, g[alliem ta’ lArt & Design bl-g[ajnuna tal-istudenti tieg[u filklassijiet tal-Form 1. L-g[an li jsir dan il-presepju kien wie[ed li b’materjal ri/iklat u bl-Arti insebb[u l-ambjent ta madwarna. L-istudenti tg[allmu kemm hi sabi[a meta lkoll kemm huma ja[dmu b[ala Team billi fl-istess [in jag[tu servizz lil iskola. Tg[allmu s-
sbu[ija tal-Arti mhux biss billi tapplika fuq ilkarta i]da kemm hi [a;a sabi[a li minn xejn [loqna atmosfera isba[ madwarna. Mhux hekk biss dawn tg[allmu ja[dmu pro;ett tal-arti f’/ertu kobor li sa[ansitra kellhom jilbsu anke [wejjeg apposta biex ma ji//appsux u li meta jlestu dawn iridu jnaddfu huma ukoll. Dan il-presepju sar kollu mill-kartun - il-kaxxi tal-kartun fejn kien hemm l-Interactive White Boards. Fil-fatt ri/entament f’din l-iskola kienu installati l-Interactive White Boards u Carmel Agius malli ra dawk il-kaxxi tal-kartun mal-ewwel ;ietu l-idea li flok dawn jintremew, minnhom jag[mlu dan il-presepju. Mhux hekk biss i]da anke meta kienu ji]bru s-si;ar fil-madwar tal-isko-
la, l-istess fdalijiet tas-si;ar intu]aw fl-istess presepju. Xog[ol ta’ dan it-tip mhux biss hu sempli/iment dekorazzjoni tal-Milied i]da xog[ol b[al dan jirrikjedi, pa/enzja, attenzjoni, pre/izjoni u dedikazzjoni s[I[a. Biex ila[[qu jlestuh [afna drabi Carmel Agius kellu joqg[od ukoll wara l-[in tal-iskola volontarjament. U ta’ dan l-istaff talistess skola jirringrazzjaw kemm lilu u kemm lillistudenti, g[ax fuq kollox b’dan il-presepju seb[u l-ambjent tal-iskola f’atmosfera tal-Milied li dalwaqt jitwieled Gesù Bambin. Studenti o[rajn ukoll g[amlu numru ta’ dekorazzjoniijiet ]g[ar kif ukoll in[admu xi presepji ]g[ar o[rajn.
Il-presepju ma[dum mill-istudenti fil-Kulle;; Santa Klara f’Tas-Sliema hu r-ri]ultat ta’ impenn mill-g[alliem Carmel Agius u l-istudenti matul dawn l-a[[ar [ames ;img[at
IN-NAZZJON
Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
22 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt SAS-SITTA
It-8 kantanti li se jkomplu fil-Passport 2 Indifest NET Television 14>05
Waqt il-programm tal-lum jit[abbru it-tmien konkorrenti li rnexxielhom jg[addu g[at-tieni fa]i ta’ Passport 2 Indifest. Din irreality show bdiet f’Ottubru u finalment g[andha twassal biex ir-rebbie[#a jie[u sehem filkategorija tal-kantanti stabbiliti waqt il-Konkors Kanzunetta Indipendenza 2011. Fost il-mistiedna g[all-edizzjoni tal-lum se jkun hemm l-atturi Rennie Schembri, Tonio Vella u Stephanie Grech Mallia. L-ispettaklu li joffri dan ilprogramm se jkollu wkoll is-sehem tal-band ta’ Mark Spiteri Lucas u lkantanti residenti Ivan Spiteri Lucas, Debbie Scerri, Ludwig Galea u Neville Refalo, il-komi/ità ta’ Toni Busuttil, i]-]effiena ta’ Keith Dance Studio u l-ma;ija u l-illu]joni ta’ Brian Rolé u Lourdes. Ma jonqsux l-ispjega tal-Van;elu minn Fr Daniel Cardona u a;;ornamenti tar-ri]ultati sportivi.
Stephanie Grech Mallia
MISS MODEL & BEST MALE MODEL OF THE WORLD (MALTA) 2011
B’kategorija ;dida g[all-adolexxenti NET Television 20>30
Ta’ kull sena Vogue Productions jorganizzaw dan il-konkors tas-sbu[ija li i]da din is-sena introdu/a wkoll
kategorija ;dida, dik g[all-adolexxenti. Is-serata saret aktar kmieni din is-sena fit-Teatru
Metanoia ta’ {al Luqa, u llum se nkunu nistg[u nsegwu filmat editjat ta’ dik l-okka]joni.
FIL-QOSOR intervista ma’ DJ barrani ta’ fama internazzjonali li issa jinsab f’Malta. • IL-FTU{ TAL-ISKOLA SEKONDARJA L-:DIDA FIL-MOSTA (NET television 8>30) - Ta’ kull sena, ta[t l-amministrazzjoni pre]enti, qed tkun inawgurata skola ;dida. Ftit tal-;img[at ilu sar il-ftu[ uffi/jali ta’ dik sekondarja fil-Mosta, li fiha bosta fa/ilitajiet u teknolo;ija mill-aqwa. }gur ambjent li fih l-istudenti jie[du gost jitg[allmu.
• ET - L’EXTRATERRESTRE (Canale 5 10>30) - Film tal-1982 b’re;ija ta’ Steven
Speilberg li llum hu meqjus b[ala klassiku u film importanti fl-istorja ta/-/inema. ET jkun krejatura minn pjanetà o[ra li spi//a t[alla fid-dinja tag[na. Jag[tuh kenn ]ew;t itfal, partijiet interpretati minn Henry Thomas (li jidher fir-ritratt hawn fuq) u Drew Barrymore. Naturalment g[al dawn it-tfal xejn ma kienet [a;a fa/li, g[ax riedu jaraw kif jostruh mill-bqija tan-nies kurzitajri u xxjenzjati li mo[[hom biex je]aminawh. Il-missjoni tat-tfal tkun li jg[inu lill-ET jikkuntattja d-dar tieg[u biex ji;u g[alih. • CRAZEBOOK (NET Television 18>10) - Matthew Calleja u Nathan Darmanin b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm. Ikun hemm is-soltu kontribuzzjonijiet ta’ Dr Xnakk, Rick u Effy, kif ukoll naraw
• IL COLORE DELLA LIBERTÀ (La 7 22>30) - L-isem ori;inali ta’ dan il-film bijografiku li n[adem fl-2007 hu Goodbye Bafana. Fil-parti ewlenija ta’ gwardjan tal[abs naraw lill-attur Joseph Fiennes, li jidher fir-ritratt hawn ta[t. Matul is-27 sena li dam iservi f’din il-kariga f’[abs ta’ sigurtà massima f’Robbin Island, fost o[rajn kellu b[ala pri;unier lil Nelson Mandela, li l-
awtoritajiet ikunu jib]g[u minnu daqslikieku kien l-ag[ar terrorist fuq wi// id-dinja.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 23 L’AMORE NON VA IN VACANZA
Waqt btala fi ]mien il-Milied 06>00
Bon;u 101 Weekend
07>00
A[barijiet
07>15
Bon;u 101 Weekend
09>05
Wara l-Breakfast
10>30
Il-Fatti Kollha
11>55
Avvi]i tal-Mewt
12>00
A[barijiet
12>15
Italomix
15>05
Skor
17>55
Avvi]i tal-Mewt
18>00
A[barijiet
18>15
Skor Extra Time
19>00
Club 90s
21>00
Fuzzbox Saturday Special
23>00
Il-Fatti Kollha (r)
24>00
Country Music Club (r)
Radju Malta • 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill-:urnali Lo kali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - Tne[[ilhom ilKappel 11:00 - Ma’ Natalie 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:10 - Naqra, Nitfa, Tikka 13:00 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 – Nice ’N Easy 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 - L-A[barijiet 2230 Saturday Night Special. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 - ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – A[na 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 – Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – Banana Republic 19:45 - ONE News 20:45 – Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 – Dirett }g[a]ag[ 24:00 – Mezza Notte. RTK • 103 FM 06:30 Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 – Ifta[ Qalbek 10:05 - Fil-Fond tal-A[bar (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Se[er il-Malti (jinkludi 13:00 RTK Qosor) 13:30 - L-G[a]la Tieg[ek u Tieg[i 14:00 - BBC News 14:05 - Straightforward 15:00 - RTK Qosor 15:05 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek (jinkludi 16:00 BBC News, 17:00 RTK Bulettin, 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Notte Italiana 20:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 – Realtajiet tal-Lum (r) 24:00 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Family Finance, Ekolo;ija, Nutar. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – I’m Alright! 11:00 - Ri/erka fl-
Canale 5 21>10
Film Amerikan tal-2006 b’re;ija ta’ Nancy Meyers li g[andu lil Jude Law u Cameron Diaz (it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug) fil-partijiet ewlenin ta’ Graham Simkins u Amanda Wood. Naraw kif mara mhux mi]]ew;a minn Los Angeles u ;urnalista Ingli], it-tnejn li huma sfortunati fejn tid[ol l-im[abba, jibdlu d-dar rispettiva tag[hom biex iqattg[u btala fi ]mien il-Milied. X’ji;ri waqt il-btala? L-isem ori;inali talfilm hu The Holiday.
edukazzjoni ambjentali 11:30 Kif [addmu l-Malti 12:00 - BBC News Update 12:05 - Sa[[a 13:00 - Putumayo Radio Show 14:00 - BBC World Service 21:00 – Fantasija Mu]ikali 22:30 - BBC World Service. Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddies 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - Lejn l-Art Imweg[da 11:00 -
Nixtarru kitbet San :or; Preca 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal{niena Divina 15:30 - LejH Biss In[ares 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 - Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Irrid Ng[annilek 22:00 Ilma {aj, :esù 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Dorian Cassar (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 - Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox. Bastjani]i FM • 95.0 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 -
Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 - Enchallah 20:00 - All Time Favourites.
Calypso Radio • 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 - Calypso Weekend 14:00 - Mu]ika u Sport 18:05 - Saturday Night Live 20:30 - Dak Kien }mien 01:00 Non-Stop Music. Smash Radio • 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 08:00 - Wirt Arti u Kultura 08:30 Madwarna 09:00 - Kids TV 10:15 - }ona Compilation 11:15 - Meander (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Paqpaq (r) 12:50 - Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:10 Luxdesign 17:20 - Modern Lifestyles 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kelma g[all-{ajja 18:20 - Messa;;i tal-Milied 18:20 Gadgets 18:50 - G[awdex Illum (r) 19:25 - Dot EU 20:00 - LA[barijiet 20:40 - Dissett 21:45 - Gladiator. Film 2000 23:15 L-A[barijiet 23:30 - Sibtek (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 06:55 - Healthy Living (r) 08:00 - EGOV 4U TV 08:30 - ONE News 08:45 - B’Xortik ma’ Robert (r) 10:05 - Artzetra 11:00 - Clint on ONE 12:45 Teleshopping 13:15 - Uni/i 13:30 - ONE News 13:35 - The Kilo Challenge 15:30 Starmakers (r) 16:40 - Country Jamboree 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 18:50 - Ieqaf 20 minuta 19:15 - Lottu 19:30 - ONE News 20:10 - }ona Sport 20:30 - Bla A;enda 23:15 - ONE News 23:45 - Ilsien in-Nisa (r) 01:15 Clint on One (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 09:30 - Teleshopping 13:00 - FilK/ina ma’ Farah (r) 14:00 Er;a’ Lura 15:30 - Programm g[at-Tfal 16:00 - Stylish Wedding 17:30 - CNI (r) 18:15 Bingo 75 18:40 - U]u tal-Ilsien Malti 19:00 - A[barijiet 19:30 Parlament 20:30 - Madagascar 21:30 - Bejnietna 22:00 - A[barijiet. Raiuno • melita 150 06:30 - Unomattina in famiglia (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 Tg 1) 10:05 - Settegiorni 11:00 Aprirai 11:10 - Telethon 12:00 La prova del cuoco - Speciale lot-
teria 13:30 - Tg 1 14:00 Lineablu 14:50 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A Sua Immagine 17:45 - Passaggio a Nord Ovest 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Rai Tg Sport 20:35 - Speciale Soliti ignoti 22:50 - Telethon 01:00 Tg 1 notte 01:15 Cinematografo. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons
09:05 Summer in Transylvania (TF) 09:30 - Rebelde Way (TF) 10:15 - Sulla via di Damasco 10:50 Aprirai 10:55 - Quello che 11:35 - Mezzogiorno in famiglia 13:00 - Tg 2 giorno 13:25 - Dribbling 14:05 - Telethon 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Castle (TF) 21:50 - The Good Wife (TF) 22:40 - Sabato Sprint 23:35 - Tg 2 notizie 23:45 - Tg 2 dossier 00:30 - Tg 2 storie 01:10 - Tg 2 mizar 01:35 - Tg 2, Si viaggiare 01:55 - Tg 2 Eat Parade. Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:25 - Scandalo a Filadelfia. Film ’40 09:15 - Paesereale 10:15 - Il granconcerto 11:00 Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr Prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il settimanale 12:55 Tgr ambiente Italia 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tg 3 pixel 14:50 - TV Talk 16:50 Tg 3 L.I.S. 17:00 - Un caso per due (TF) 18:00 - 90˚ minuto Serie B 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Che tempo che fa 21:30 - E se domani 23:35 - Tg 3 23:50 - Tg regione 23:55 - Amore criminale 00:55 - Tg 3 01:05 - Tg 3 agenda del mondo 01:20 - Tg 3 sabato notte 01:50 - Banditi a Orgosolo. Film ’61. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina 08:50 Loggione (mu]ikali) 09:45 Superpartes 10:30 - ET l’extraterrestre. Film ’82 13:00 - Tg 5 13:40 - Riassunto Grande Fratello 14:10 - Amici 15:30 Verissimo - tutti i colori della
cronaca 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:30 Striscia la notizia 21:10 L’amore non v ain vacanza. Film 2006 00:05 - Tg 5 notte 00:35 Striscia la notizia 01:20 - The Man who saved Christmas. Film 2002. (kwi]])
Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:20 - Magnum PI (TF) 08:35 Vivere meglio 09:55 - Detective Monk (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Forum 15:05 - Poirot 17:00 Psych (TF) 18:00 - I miti del cinema - Walter Chiari 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore 21:15 - Il capo dei capi 23:25 Strategia di una vendetta. Film ’90 01:20 - Tg 4 01:45 - Ieri e oggi in tv special - Raffaella Carrà show 1988. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons 10:50 - Dragon Ball - La bella addormentata nel casello dei misteri. Film cartoon ’87 12:20 - Cartoons 12:25 Studio aperto 13:00 - Studio sport 13:40 - Cartoons 14:35 D’Artagnan. Film 2001 16:30 Robin Hood - la leggenda. Film ’91 18:30 - Studio aperto 19:00 - Cartoons 19:30 - Snow Buddies. Film 2008 21:10 Buddy - il mio miglor amico (attwalità) 23:50 - Studio sport XXL 00:55 - L’alba dei morti viventi. Film 2004. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 10:00 - Bookstore (attwalità) 11:05 - La 7 doc 11:35 - L’aria che tira 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Un bugiardo in paradiso. Film ’98 16:05 - Campionato di Basket Serie A 18:15 - The District (TF) 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 22:30 - Il colore della libertà. Film 2007 00:45 Tg La 7 00:55 - M.O.D.A. 01:40 - Il serpente. Film ’73.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
24 TV#Radju Education 22 • melita 22 # 104 09:00 - Euronews 10:15 G[a]liet 11:00 - Asteriks 11:30 - Libreriji u Arkivji 12:00 -Wirt Arti u Kultura 12:30 - 3 Pointer 13:00 - Starboard 13:30 - Strech (r) 14:00 - Nurseries 22 14:30 Prin/pijiet 15:00 - Faxxikli 15:30 - Asteriks 16:00 - Libreriji u Arkivji 16:30 - Wirt Arti u Kultura 17:00 - 3 Pointeri 17:30 - Starboard 18:00 -Ti;rijiet Biss 18:30 - Nurseries 22 18:55 -
A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 - Il-Prin/pijiet 19:30 - Faxxikli 20:00 - Libreriji u Arkivji 20:30 - Asteriks 21:00 - YEP 21:30 - Planet Earth 22:30 - Ti;rijiet Biss 23:00 - IlLi;i u Jien 23:30 - Prin/pijiet.
Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - 7F 08:30 - L-Imqarbin 09:05 - Kont taf? 09:10 - Link 09:15 - F News 09:30 - {in g[al Kollox 10:30 - Belle Donne 12:00 - Link 12:05 - Kont taf? 12:15 - F News 12:30 Teleshopping 13:00 - Sibtkuntatt 16:00 - Vespri 18:00 - Link 18:05 - Kont taf? 18:15 - F News 18:30 –Int u Darek 20:00 - Link 20:10 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Entertain Me 23:00 - Link 23:05 - Kont taf? 23:15 - F. News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request (r) 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 • melita 162 10:30 - Piper 12:30 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 Dharma & Greg 14:15 - Giudice Amy (TF) 16:00 - Coleen’s Real Women 16:55 - Cambio casa, Cambio vita 18:45 - Amici 19:45 - Extreme Makeover Home Edition 20:35 - Riassunto Grande Fratello 21:10 – Missing (TF) 22:40 - Grande Fratello Live 23:10 - Charm School. BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - 3rd & Bird 07:10 - The Large Family 07:20 - Boogie Beebies 07:35 - Poetry Pie 07:45 - Tweenies 08:05 - Charlie and Lola 08:20 - Balamory 08:40 - My Family 09:45 - Ray
10:35 - Doctor Who 11:20 EastEnders 13:20 - After You’ve Gone 13:50 - The Weakest Link 14:40 - Ray 15:30 - Doctor Who 16:15 - The Weakest Link 17:00 - After You’ve Gone 17:30 Holby City 19:10 - Doctor Who 19:55 - As Time Goes By 20:25 - Last of the Summer Wine 21:00 - Gavin and Stacey 21:30 One Foot in the Grave 22:30 Beautiful People 23:00 - Doctor Who 23:45 - Ray. TCM • melita 310 • GO Plus 701 08:05 - Bonanza
09:10 - The High Chaparral 10:10 - Murder with Mirrors. Film ’85 12:00 Jumpin’ Jack Flash. Film ’86 (15) 14:00 - Three Coins in the Fountain. Film ’54 (U) 16:00 Dave. Film ’93 (12) 18:05 Dressed to Kill. Film ’46 (U) 19:55 - Big Jake. Film ’71 (12) 22:00 - Payback. Film ’99 (15) 23:55 - Spawn. Film ’97 (12). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 08:15 - Limit Up. Film ’89 (12) 09:45 - The Dirty Dozen: The Deadly Mission. Film ’87 (15) 11:20 - Mixed Blessings. Film ’95 (12) 12:50 - The Perez Family. Film ’95 (15) 14:45 - In His Life: The John Lennon Story. Film 2000 16:15 - Khartoum. Film ’66 (PG) 18:20 - MGM’s Big Screen 18:35 - The Fantasticks. Film 2000 20:00 Lost Junction. Film 2002 (15) 21:34 - Cuba. Film ’79 (12) 23:35 - Eureka. Film ’83 (15). Diva Universal • melita 313 07:00 - The Casebook of Sherlock Holmes 09:00 - Miss Rose White 10:46 - Great Women 11:00 - Rosemary and Thyme 12:00 - The Memoirs of Sherlock Holmes 13:00 - Young at Heart 14:46 - I’ll Tell You 15:00 - Agatha Christie’s Marple 16:50 - Great Women 17:00 Agatha Christie’s Poirot 18:50 Consulta 16 19:05 - ER 21:00 JAG 23:00 - Reverse Angle Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: The Big Rig 09:05 Mighty Ships: USS Nimitz 10:00 - Man Made Marvels Asia: Taipei 101 10:55 - Massive Speed: Fighter Aircraft 11:25 - Massive Speed: Hot Rods 11:50 -
Frontline Battle Machines with Mike Brewer: Casualties and Recovery 12:45 - License to Drill 13:40 - Construction Intervention: Charlie’s Back!
14:35 - Mega Builders: The Big Rig 15:30 - Wreckreation Nation: Demolition Derby 16:25 - How It’s Made 16:55 - How Stuff’s Made: School Lockers#Frozen Pizza#Plastic Railroad Ties#Tissues 17:20 Man Made Marvels Asia: Taipei 101 18:15 - America’s Port: Black Market Bust 19:10 - Huge Moves 20:05 - How It’s Made 21:00 - Man, Woman, Wild: Lost at Sea 21:55 - Ultimate Survival: Malaysian Archipelago 22:50 Aircrash Confidential: Terrorism 23:45 - Flying Wild Alaska
Jim Jam • melita 458 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - Bob the Builder 10:55 - Dorothy the Dinosaur 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s
09>30 11>30 12>00 12>30 13>30 14>00 14>05 15>00 15>05 18>00 18>10 19>10 19>15 19>45 20>30
Melita Movies • melita 801 09:45 - The Karate Kid. Film ’84 (12) 11:50 - Shanghai Knights. Film 2003 (U) 13:45 - Santa Baby 2: Christmas Maybe. Film 2009 (PG) 15:10 - Vampires Suck. Film 2010 (16) 16:30 Shattered City. Film 2003 (12) 19:25 - Death at a Funeral. Film 2010 (16) 21:00 - Wall Street: Money Never Sleeps. Film 2010 (16) 23:10 - Flashbacks of a Fool. Film 2008 (AO) 01:05 Gospel Hill. Film 2008 (16). Melita More • melita 802 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - Mike & Molly 11:30 - Glee 12:15 - Amazing Race 13:05 - Fringe 19:15 Films & Stars 19:45 - Amazing Race 20:30 - Chuck 21:15 Boardwalk Empire 22:30 - 30 Rock 23:00 - Supernatural 23:45 - Fringe 00:30 - Bored To Death 01:00 - True Blood. Biography Channel • melita 411 Billy the Exterminator: 07:00 -
Night of the Living Possums 07:30 - Swamp Monster 08:00 Backyard Swarm 08:30 - Bobcat Battle. Six Degrees of TV: 09:00 - Blood Brothers 09:30 - Bathing Beauties 10:00 -Kramer Versus Kramer 10:30 - King and Queen. Billy the Exterminator: 11:00 Night of the Living Possums 11:30 - Swamp Monster. Monster In Laws: 12:00 - Naughty Grandma 12:30 - The Last Italian Supper. Hoarders: 13:00 Kerrylea#Lauren 14:00 - Chris and Dale 15:00 - Julie and Shannon 16:00 Kerrylea#Lauren 17:00 - Chris and Dale 18:00 - Julie and Shannon. Monster In Laws: 19:00 - Naughty Grandma 19:30 - The Last Italian Supper. 20:00 Henry Winkler 21:00 - Ron Howard 22:00 - Amy Winehouse EurockÉnnes Festival.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 08:30 - Good Luck Charlie (U) 10:00 - So Random 10:25 - Shake It Up 10:50 - Good Luck Charlie 11:15 - ANT Farm 11:40 - Fish Hooks 12:00 - Wizards of Waverly Place 12:25 - My Babysitter’s a Vampire 12:50 - Shake It Up 13:15 - Fish Hooks 13:35 - So Random 13:55 The Suite Life of Zack and Cody 14:45 - My Babysitter’s a Vampire 15:10 - Wizards of Waverly Place 15:30 - ANT Farm 16:00 Phineas and Ferb 16:20 - The Suite Life on Deck 16:45 - Wizards of Waverly Place 17:10 - So Random 17:30 - Good Luck Charlie (U) 19:05 Wizards of Waverly Place 19:25 - My Babysitter’s a Vampire 19:50 - Good Luck Charlie.
07>00 08>30
Circus 11:50 Benjamin’s Farm 11:55 Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Tigga and Togga 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 Fireman Sam 16:55 - Tigga and Togga 17:00 Bob the Builder 17:55 - Tigga and Togga 18:00 Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:07 Dougie in Disguise 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 - The Hoobs.
21>30 21>32 22>00 23>00
NET News Ftu[ tal-Iskola Sekondarja l-;dida fil-Mosta Teleshopping Trott u Galopp (r) Anali]i tal-A[bar (r) Teleshopping PQ NET News Sas-Sitta NET News (ikompli) Sas-Sitta NET News Crazebook Tlug[ tal-Lottu G[alik fl-Ewropa NET News Ms Model and Best Male Model of the World Malta 2011 NET News Energize Insiru Nafu Lil... (r) NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 08:30 - WC Biathlon 09:30 WC Ski Jumping 10:15 - WC Skiing: Courchevel: Women’s Giant Slalom, 1st Leg (live) 11:00 - WC Cross-Country Skiing: Men 15km Classic (live) 12:00 - WC Biathlon: Annecy: Men’s Pursuit (live) 12:45 - WC Cross-Country Skiing: Women 10km Classic (live) 14:00 - WC Ski Jumping: Engelberg: HS 137 (live) 15:30 - Nordic Combined, WC Skiing: Gundersen (live) 16:30 - WC Biathlon 17:15 Players Tour Champ. Snooker: Day 2 (live) 22:00 - Olympia International Horse Show (live) 23:30 - WC Luge: Men’s First Run (live). Go Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Serie A: Rd 15 - Cagliari v Parma 09:00 - ATP World Tour F., London - R Nadal v JW Tsonga 12:05 - PL World - Wk 18 12:30 - Serie A: Rd 15 Novara v Napoli 14:30 - ERC Heineken Cup: Rd 4 - Leicester v Clermont Auvergne (live) 16:30 - Dextro Energy Triathlon - Guatape # Auckland - Magazine Show 18:00 - Serie A: Rd 16 Chievo v Cagliari (live) 20:00 FIFA Futbol Mundial 20:45 Serie A: Rd 16 - Fiorentina v Atalanta (live) 23:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4 - Gloucester v Connacht 01:00 - Serie A: Rd 16 - Milan v Siena. Go Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4 - Ospreys v Saracens 09:00 Barclays PL: Wk 18 - Chelsea v Man. C. 11:00 - Serie A: Rd 15 - Roma v Juventus 12:55 Barclays PL: Wk 18 - Preview 13:30 - Scottish PL: Rd 19 Aberdeen v Hibernian (live) 15:45 - Football Feast 16:00 Barclays PL: Wk 19 - Newcastle Utd v Swansea City (live) 18:00 - Football Feast 18:30 - Barclays PL: Wk 19 - Wigan Ath v Chelsea (live) 20:45 - Serie A: Rd 16 - Milan v Siena (live) 22:45 - Roma Channel. Go Sports 3 • GO Plus 853 16:00 - Barclays PL:
Wk 19 Wolves v Stoke City (live) 8:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4 Gloucester v Connacht (near live) 20:10 - Inter Channel. Go Sports 4 • GO Plus 854 07:016:00 - Barclays PL: Wk 19 - Everton v Norwich City (live) 18:00 - Juve Channel 19:00 ERC Heineken Cup: Rd 4 -
Leinster v Bath (live) 18:50 Juve Channel. Go Sports 5 • GO Plus 855 16:00 - Barclays PL: Wk 19 Fulham v Bolton W (live) 18:00 - LFC TV. Go Sports 6 • GO Plus 856 16:00 - Barclays PL:
Wk 19 Blackburn R v WBA (live) 18:00 - MUTV. Melita Sports 1 • melita 701 15:30 - Bundesliga: SC. Freiburg v Borussia Dortmund (live) 17:35 - npower Champ.: Southampton v Blackpool (r). La Liga: 19:25 - Preview (r) 20:00 -
Athletic Bilbao v Real Zaragoza (live) 22:00 - Sevilla v Real Madrid (live). 00:05 Bundesliga: SC. Freiburg v Borussia Dortmund (r). Melita Sports 2 • melita 702 18:30 - Bundesliga: FC Schalke v Werder Bremen (live). Melita Sports 10 • melita 710 18:30 - Bundesliga: FC Schalke v Werder Bremen (live).
Malta Stars • melita 614 08:00 - Malta Handball Assoc.: MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r) 09:25 - Rugby Med Bank Cup: Kavallieri v Overseas (r) 11:05 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 13:30 - Malta Basketball Association (r) 15:00 - 3 Pointer (r) 15:35 - Malta Handball Assoc.: MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r) 17:05 - Rugby Med Bank Cup: Kavallieri v Overseas (r) 18:55 Malta Basketball Association (r) 20:25 - 3 Pointer (r) 21:00 BOV PL: Floriana v Valletta (r) 23:25 - Malta Handball Assoc.: MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - La Liga: Real Madrid v Barcelona (r) 09:50 Bundesliga: Bayern Munich v 1.FC Koln (r) 11:45 - npower Champ.: Southampton v Blackpool (r) 13:35 - La Liga: Español v Atletico Madrid (r) 15:30 - Bundesliga: SC. Freiburg v Borussia Dortmund (live). La Liga: 17:35 - Real Madrid v Barcelona (r) 19:25 - Preview (r) 20:00 - Athletic Bilbao v Real Zaragoza (liv 22:00 Sevilla v Real Madrid (live). 00:05 - npower Champ.: Southampton v Blackpool (r).
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Tisliba 25 Mimdudin>1. Doblu g[al darbtejn (6) 4. Kikkri wiesg[a bil-widna (8) 9. Parti mill-;isem ta[t issider u fuq i]-]okra (6) 10. Marbut, kostrett, sfurzat, i[ossok ikkmandat (8) 12. G[amel affarijiet li ma
[ax gost bihom b[al murtal bla truf? 13. T[abbira, tag[rifa (5) 14. :ebel mastizz bla [amrija (4) 17. Sezzjoni, taqsima (6) 18. u 20. Twajbin, reli;ju]i (6) 20. Ara 18 21. Rakkont (6) 27. Ta[lita ta’ grokk rum bilmis[una b’qoxra lumija (4) 28. G[add ta’ kliem jew numri wara xulxin (5) 29. Waqg[a ta’ naqriet ilma (4) 32. E]er/izzju, drawwa talkap b’ittra? (8) 33. Annimal domestiku li jag[mel g[all-;rieden u g[al [ut (6) 34. Mhux artifi/jali (8) 35. Bi//a flus tal-metall (6) Weqfin>1. Argumentat, dibattut (7) 2. Glandola ]g[ira li tikber fl-ir;iel fil-bu]]ieqa talawrina (8) 3. F’ka] li …… (4) 5. Element kimiku li jaqbad malajr fil-;enb ta’ kaxxa sulfarini (6) 6. Kanvas tal-pittura (4) 7. Kif titlob il-li;i (6) 8. Bla mimsus b[al tat-tin? (6) 11. L-ewwel mara 15. u 26. Akkordju legali (6) 16. G[oxrin g[at-taljani (5) 19. M[arsin b[alma huma lpitirrossi (8) 22. Qafel f’/ella (7) 23. Sapun, sapun u sapun (6) 24. Ma bqajtx o[xon daqskemm kont (6) 25. G[amel il-bsaten fir-roti (6) 26. Ara 15 30. Velu fil-pastarjali? (4) 31. Mili li jkollu pastizz talirkotta (4) Soluzzjoni tat-Tisliba tas-Sibt li g[adda Mimdudin>- 1. Fosfru; 4. Skarlati; 9. Gverta; 10. E]a;erat; 12. Liem; 17. Arrest; 13. Gran/; 14, 18 u 20. Skun/ertat; 21. Ma[ru;; 27. Rari; 28. }biba; 29. Lbi/; 32. Tra;edja; 33. Blokkja; 34. Skussjar; 35. {arifa. Weqfin>- 1. Figolla; 2. Skeletru; 3. Rota; 5. Ka]ino; 6. Ra;;; 7. Afrika; 8. Intant; 11. u 26. Tromba; 15. Isfar; 16. Xeraq; 19. Trabokki; 22. Qu//ata; 23. Fratas; 24. Organu; 25. Tbajja; 30. Sess; 31. Mola.
1
2
3
4
9
5
6
7
8
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores
Tisliba bin-Numri
In-numru 829, li mhux inklu] fil-lista ta’ numri bi tliet figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn il-[ames listi.
Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. Ir-rebbie[#a jkun mitlub iwie;eb mistoqsija [afifa fuq it-telefon, g[alhekk mas-soluzzjoni tat-Tisliba tinsewx tni]]lu n-numru tat-telefon tag[kom. Il-premju ta’ [mistax ilu ntreba[ minn Lilian Gauci, 42, Triq l-Isqof Labini, Birkirkara BKR1273. SOLUZZJONI TA’ TISLIBA BIN-NUMRI
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
26 Klassifikati PROPRJETA’ Appartamenti
QAWRA, San Pawl il-Ba[ar u Bu;ibba, appartamenti ;odda (kollha bil-permessi) prezzijiet jibdew minn €75,000, g[al aktar dettalji /emplu 77868677.
Bu;ibba
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
{a]-}ebbu;
APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ 2. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), 3 kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra talbanju. Washroom, bejt u l-
arja. Prezz €145,000. ?emplu 79050498
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
L-Imqabba
TERRACED house, fully furnished, bil-garaxx. Prezz €280,000. ?emplu 99130380 jew 99772809.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
San Pawl il-Ba[ar
APPARTAMENT quddiem il-ba[ar vi/in is-Sirens bi 3 kmamar tas-sodda, b’veduti garantiti. Prezz €225,000. ?emplu 77868677.
Santa Venera
APPARTAMENT lest minn kollox fit-tieni sular fi blokk
ta’ tnejn, bl-arja kollha tieg[u u bil-permess g[all-bini. Billift u bla /ens. Tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 99821539.
G{AL KIRI Gwardaman;a
STORE 70’ x 50’ x 15’ filata. Livell mat-triq bid-dawl, ilma, toilet. €16 kuljum. ?emplu 79573167.
{a]-}abbar
GROCER 115 x 42 piedi, kera baxxa, rigal u stokk. ?emplu 99449931 jew 77449931.
Renault Scenic
PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
Kia Mentor
PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
AVVI}I G[al kull xog[ol
1400cc petrol, manual, full extras u b’mileage baxx. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 79436081.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Range Rover
Nixtri
Il-Qrendi jew Qajjenza
FLAT/Mezzanin. ?emplu 99869170 jew 21642570.
Ra[al :did
GARAXX mat-triq, karozza wa[da. ?emplu lis-sid 99234572.
VETTURI Citroen C3 Desire
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
Mejda tonda
TAL-A{MAR mastizz. Dijamentru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile Kiosk
BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
Nappy Changer
B’4 kxaxen kbar, kulur kawba /ar €30, TV table b’2 kxaxen u post g[ad-DVD player u g[all-videos#dvd’s, €20. ?emplu 21242180.
Office Furniture
SKRIVANIJA 180cm u vetrina b’erba’ bibien ta’ Oxford House. :odda fjamanti u mhux u]ati. ?emplu 21494574.
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
TAT-tafal Maltin, sett ta’ 20 pastur, €10 u presepji kull daqs fuq l-antik. ?emplu 21495253.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Tombla sheets
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ LP’s
TA’ operetti Taljani u mu]ika folkloristika ta’ pajji]i differenti. 50/ il-wa[da. ?emplu 21440145.
Libsa tal-Pra/ett
TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180.
Pasturi
B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
27
Sport lokali g[al tmiem il-;img[a
Illum MFA Centenary Std- 2 pm. U*Bet FA Trophy. G[arg[ur v St. George’s., 4 pm. Kirkop Utd. V Rabat A. Ta’ Qali- 2 pm. U*Bet FA Trophy. }ejtun C. V Balzan Y., 4 pm. G]ira Utd. V Qormi. Victor Tedesco Std- 2 pm. U*Bet FA Trophy. San :wann v Marsaxlokk., 4.15 pm. Hibernians v Pembroke A. IBBURDJAR Point Break Beach Club ilMellie[a- 11am. Tibda t-12-il edizzjoni tal-Malta Euromed Championship GFA Sannat Grd- 1 pm. II Div. ST. Lawrence SP. V G[arab R., 3 pm. II Div. Qala S. V }ebbu; R. MAFA St Margerita – 1.30 pm. }ejtun RS. V Valletta S., 3.15 pm. B’Kara P. V Cospicua R. BASKETBALL Ta’ Qali – 1.45pm. Louis Borg Cup (N). Athleta v Luxol., 3.30 pm. I Div KO. (I). Depiro v Floriana., 5.15pm. Louis Borg Cup (N). Depiro v Hibs G[ada MFA Centenary Std – 2 pm. U*Bet FA Trophy.Luqa SA. V Floriana., 4 pm. Tarxien R. V Pieta` H. Luxol Std- 3 pm. U*Bet FA Trophy. Lija A. V Victoria H. Gozo Std- 4 pm. U*Bet FA Trophy. Xewkija T. V Senglea A. Kordin – 2 pm. U*Bet FA Trophy. Birkirkara v Vittoriosa S., 4 pm. Mqabba v Sliema Victor Tedesco Std- 2 pm. U*Bet FA Trophy. Msida SJ. V Mosta., 4.15 pm. St. Patrick v Valletta GFA Gozo Std- 1 pm. I Div. SK Victoria W. V Sannat L. MAFA St Margerita – 9.15am. Pieta` L. V Cospicua D., 11am. Marsa WS. V Vittoriosa L. IASC Tarxien Grd- 8.30 am. Lig. B’Kara SJ. V Luqa J., 9.45 am. Lig. Rovers Utd. V Mqabba A., 11 am. Lig. }urrieq W. V Senglea Y. BASKETBALL Ta’ Qali – 1pm. Louis Borg Cup (N). Athlea v Luxol., 2.45pm., Louis Borg Cup (N). Hibs v Depiro., 4.30 pm. BOV KO. (I) Athleta v Luxol MOTORSPORT Ta’ Qali- 12pm. Programm talASM ta’ Demolition Races b’risq lIstrina TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Id-59 laqg[a tal-ista;un li ssir fuq seba’ ti;rijiet.
La Salle Handball Club reb[u double storiku fis-Super Cup kontra Aloysians meta reb[u l-finali tal-ir;iel u n-nisa b’distakk ta’ [ames goals. Wara reb[a fuq l-istess Aloysians fil-kampjnat, it-tim tan-nisa ta’ La Salle g[eleb lir-rivali fis-Super Cup 23-18. Fil-kategorija tal-ir;iel La Salle ZT Developments baqg[u mhux meg[luba dan l-ista;un u reb[u s-Super Cup g[ar-raba’ darba wara li [ar;u rebbie[a 29-24 f’log[ba li fiha ddebutta s-Serb Aleksa Zivkovic li kien ukoll l-a[jar plejer tal-partita
Basketball- BOV K.O.
IBBURDJAR
Luxol jippruvaw iwaqqfu lil Athleta
Illum jibda l-Euromed
Fi tmiem il-;img[a jintlag[bu l-a[[ar log[biet g[al din is-sena fejn Depiro, Floriana Francesco Fenech, Athleta A to Z jew Bupa Luxol jippruvaw jiksbu post fil-finali tal BOV. K.O. L-ewwel semi-finali li se tintlag[ab illum wara nofsinhar fejn Depiro jippruvaw jiksbu post filfinali g[as-spejje] ta’ Floriana. Floriana ilhom neqsin mil-log[ob u dan jista’ jkunu fattur kru/jali fil-partita. Floriana tejbu lbank tag[hom meta iffirmaw lill-player ex Athleta, C. Calleja . LAmerikan g[andu jag[ti sfida lil G. Hamlin waqt li r-ritorn ta’ I. Mercieca li tilef l-a[[ar log[ba, g[and[a tkun a[bar tajba g[al Floriana.
Madankollu, [afna jiddependi mill-burdata tala[wa Sammut spe/jalment jekk jilag[bu b[ala team. G[al Depiro kellu log[ba tajba l-kaptan R. Vella waqt li anki t-twal tag[hom kienu f’burdata a[jar mis-soltu. Luxol jippruvaw iwaqqfu l-mixja ta’ Athleta li g[elbu r-re]istenza ta’ Si;;iewi biex waslu fis-semi-finali. Athleta, g[alkemm ming[ajr M. Kawaid, xorta wrew li g[andhom materjal tajjeb fejn spikka l-captain M. Naudi. L-aktar li spikkat fir-reb[a kontra Si;;iewi kienet iddifi]a u d-dixxiplina li wera t-tim. Luxol iridu jilag[bu aktar b[ala team biex jissorprendu. Id-difi]a tag[hom trid tkun aktar
aggressiva waqt li lAmerikan hu l-a[jar shooter barrani biss dan ma jistax iwaqqaf lil Athleta wa[du. Mix-xena tan-nisa jintlag[bu s-semi-finali tatTazza Louis Borg fuq ]ewg legs. I]-]ewg log[biet g[andhom ikunu bilan/jati, Luxol imisshom kontra Athleta waqt li s-semi finali l-o[ra hi bejn Depiro McDonalds u Hibs Melita Garden. F’dan il-konfront [afna jiddependi fuq min se jirba[ id-dwell bejn il-barranin. Mill-kampjonat tat-Tieni Divi]joni tal-ir;iel tispikka l-log[ba bejn Si;;iewi u SN Suns Bells Net. Min jirba[ dan il-konfront dirett jitla’ fl-ewwel post tal-klassifika. Il-log[ba l-o[ra hi bejn Mellie[a Tritones u Athleta.
Illum jing[ata bidu g[at-12il edizzjoni tal-Kampjonat Euromed tal-Ibburdjar li fih se jkunu qed jie[du sehem g[axar pajji]i. Minbarra l:ermanja, id-Danimarka, irRenju Unit, l-Italja, I]rael, Monaco, Sqallija, San Marino u r-Russja se jkunu qed jie[du sehem ukoll g[all-ewwel darba r-Rumanija b’]ew; ba[rin. It-tluq se jsir fil-11 a.m. minn Point Break Beach Club fil-Mellie[a li hu wkoll ilkwartieri tal-kampjonati. Ilbriefing tal-parte/ipanti jsir fid-9.30 p.m. Dawn il-kampjonati huma organizzati mill-Malta Young Sailors Club bil-koperazzjoni tal-Kunsill Malti g[all-Isport u l-Kunsill Lokali talMellie[a ta[t il-patro/inju talFederazzjoni Maltija talibburdjar.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
28 Sport FOOTBALL F’G{AWDEX - KAMPJONAT MELITA I DIVI}JONI
Nadur jil[qu lil Xewkija fl-ewwel post Xewkija T.............................3 Nadur Y...............................4
Fil-log[ba tant mistennija, Nadur Youngsters kisbu reb[a drammatika b’gowl ]ew; minuti fuq il-[in biex dawru telfa f’reb[a. Il-partita kienet milliktar e//itanti u in/erta sala[[ar. B’din ir-reb[a Nadur la[qu lill-istess avversarji f’ras il-klassifika. Xewkija fet[u fuq l-attakk u fis-37 minuta fet[u l-iskor meta RODNEY BUTTIGIEG ]amm l-appuntament mal-gowl u millvi/in g[eleb lil Muscat. B’Nadur ma[suda, Xewkija approfittaw meta fi spazju ta’ ftit minuti skurjaw ]ew; gowls o[ra. Fit-42 minuta JOHN CAMILLERI evita n-nasba taloffside u wara li avvanza llobbja f’lasti vojta hekk kif ra lil Muscat [iere; fuqu. }ew; minuti wara l-istess CAMILLERI wara li kkontrolla l-ballun f’tarf il-kaxxa, g[eleb lil Muscat b’xutt fil-baxx g[al doppjetta personali. I]da minuta fuq il-[in regolamentari Nadur irnexxielhom inaqqsu l-iskor b’xutt fil-baxx ta’ CLAUDIO ANTUNES. {ames minuti fit-tieni taqsima, Nadur da[lu fil-partita meta CLAUDIO ANTUNES naqqas l-iskor u fis-16-il minuta ANTHONY PORTELLI b’xutt mill-vi/in g[eleb lil Xuereb. }ew; minuti fuq il-[in Nadur ing[ataw penalty g[al hands i]da mill-[dax CLAUDIO ANTUNES kiseb tripletta personali u tefa’ lill-partitarji tag[hom f’dellirju ta’ fer[. Xewkija T: J. Xuereb, J. Cefai
(M. Camilleri), M. Hrubsa (Jh. Vella), Js. Vella, M. Xerri, E. Vella, F.L. Galea, C. Camilleri, R. Buttigieg, C. Bugeja, J. Camilleri (J. Azzopardi). Nadur Y: M. Muscat, R. Meilaq (P. Camilleri), J. Meilaq, C. Mercieca, S. Attard, B. Meilak, C. Debono, C. Hili (J. Grima), M. Stojanovic, C. Antunes, A. Portelli. Referee: Chris Lautier
Sannat jirritornaw g[ar-reb[
Sannat L...............................1 Xag[ra Utd..........................0 Fl-a[[ar log[ba tal-ewwel rawnd g[a]-]ew; na[at, kienu Sannat Lions li b’gowl uniku fit-tieni taqsima g[elbu lil
Kif jinsabu I Div
Xewkija T Nadur Y Victoria W Xag[ra Utd Sannat Li Victoria H G[ajnsielem
L R D T F K Pt
6 6 6 6 6 6 6
4 1 1 16 4 1 1 17 2 3 1 12 2 2 2 7 2 1 3 5 1 2 3 7 0 2 4 10
7
13 13 13
9 9 7 12 17
9 8 7 5 2
Xag[ra United u tbieg[du xi ftit min-na[a t’isfel talklassifika. Kienet partita li fiha r-ri]ultat baqa’ n/ert sal-a[[ar. Kienu Xag[ra li [ar;u fuq loffensiva i]da minkejja li kellhom iktar pussess ta’ ballun ma kienu pre/i]i fixxuttijiet finali l-iktar permezz ta’ Daniel Bartolo u Thiego Dos Santos. Il-goal li dde/ieda l-log[ba favur is-Sannatin wasal massieg[a log[ob meta Eric Nwankwo ]marka lil DIEGO MARADONO PATRIAGGI li avvanza u xe[et fix-xibka. Minuta fuq il-[in Sannat setg[u irduppjaw meta Nwankwo kompla lejn Patriaggi li ssikkat minn difensur, ikkonkluda g[oli. Sannat L: A. Parnis, A.
Debono, J. Buttigieg, J. Agius, F. Debono, P. Buttigieg, N. Borg, D. Mercieca, M. Muscat, D.M. Petriaggi, E. Nwankwo. Xag[ra Utd: M. Vella, M. Azopardi, S. Sultana, J. Bartolo, M. Buhagiar (V. J. Saliba), D. Bartolo, M. Bezzina, E. Nkwocha, S.F. Bajada (S. Sultana), M. Scerri (J. Xerri), T. Dos Santos. Referee: Emmanuel Grech
L-ewwel reb[a
Victoria H. …......................4 G[ajnsielem.........................1
L-a[[ar log[ba tal-ewwel rawnd laqgq[et lill-a[[ar ]ew; timijiet tal-klassifika fejn kollox kien de/i] fit-tieni taqsima. Kienu Victoria Hotpurs li [adu tliet punti ferm importanti biex kisbu lewwel reb[a tag[hom u [allew lil G[ajnsielem jokkupaw l-a[[ar post talklassifika. Hotspurs kienu sfortunati meta Dylan Bellotti kellu ttentattiv tieg[u mi]mum millasta u mir-rebound l-istess Bellotti ra l-konklu]joni tieg[u mblukkata g[al korner.
Claudio Antunes (Nadur) jipprova jirba[ il-ballun lil Chris Camilleri (Xewkija)
Victoria Hotspurs imbag[ad [adu biss [ames minuti mittieni taqsima biex feta[ liskor meta minn kross ta’ Oliver Farrugia, da[al tajjeb JAMES FARRUGIA li wara li dar ma’ Grech kompla f’lasti vojta. Il-vanta;; doppju tar-Rabtin ma damx wisq ma wasal g[ax fit-12-il minuta IAN XUEREB b’xutt mill-ewwel g[eleb lil Grech. {ames minuti wara ]iedu ie[or b’xutt fil-baxx ta’ DYLAN BELLOTTI. Fit-32 minuta G[ajnsielem kisbu luniku gowl tag[hom meta minn kross ta’ Joe Attard, JASON PORTELLI g[eleb lil Mark Grima mill-vi/in. I]da sitt minuti mit-tmiem Victoria Hotspurs issi;illaw dan issu//ess meta minn pass ta’ Ryan Grech, DANIEL FARRUGIA tefa’ f’lasti vojta. Victoria H: M. Grima, J.
Farrugia, J. Azzopardi, M. Tabone, J. Emache, A. Tramboo, I. Xuereb, R. Grech, O. Farrugia, D. Bellotti (S. Attard), D. Farrugia. G[ajnsielem: J. Grech, C. Grima, R. Grima, P. Camilleri, D. Debattista, J. Portelli, R. Petriaggi (J. Grech), A. Simoncic, M. Cordina, J. Attard, S. Azzopardi (C. Tabone). Referee: Paul Apap
TAZZA TAD-DINJA 2014
Biljetti b’xejn g[al min jirritorna l-armi Il-FIFA qed tikkunsidra li tag[ti biljetti b’xejn lil kull resident Bra]iljan li jirritorna l-armi li g[andu fil-pussess tieg[u. Minbarra biljetti, l-FIFA lesta tag[ti wkoll gearijiet uffi/jali u blalen iffirmati g[al min jag[ti lura dawn larmi. Hu mifhum ukoll li diversi snieter li jkunu ritornati se jintu]aw b[ala lasti biex jing[ata messa;; ta’ kultura ta’ pa/i fil-Bra]il. Kelliem Parlamentari, Renan Filho, qal li waqt it-Tazza tad-Dinja trid ting[ata impressjoni tajba tal-pajji]. “Waqt it-Tazza tad-Dinja fl-Afrika t-tema prin/ipali kienet il-;lieda kontra l-AIDS. It-tema prin/ipali tag[na trid tkun dik li rridu ne[ilsu mill-armi perikolu]i f’dan il-pajji]. Hu fatt li l-Bra]il hu l-aktar pajji] li g[andu ka] ta’ mwiet min[abba sparaturi,” qal Filho. Is-Segretarju :enerali tal-FIFA, Jerome Valcke jinsab pessimist dwar l-ideja u qal, “Na[seb il-FIFA lanqas g[andha bi]]ejjed biljetti g[al kull arma li hemm filBra]il.” Il-Gvern qed jag[mel minn kollox biex jitne[[ew l-armi u beda kampanja minn Mejju wara li student da[al fi skola u spara fuq 12-il student. Minn dakinhar ing[ataw lura madwar 20,000 arma.
Turnament f’G[awdex mill-Asso/jazzjonijiet membri tal-MFA G[ada se jsir turnament tal-Milied bejn l-Asso/jazzjonijiet Membri tal-MFA. Dan it-turnament se jintlag[ab fuq ba]i 7-a-side u se jintlag[ab fil-grawnd ta’ Sannat. It-turnament qed ji;i organizzat mill-Bord tal-Asso/jazzjonijiet Membri tal-MFA bl-g[ajnuna talMalta Football Association, il-Gozo Football Association u s-Segretarjat Parlamentari g[all-Konsumatur, Kompetizzjoni :usta, Kunsilli Lokali u Konsultazzjoni Pubblika. Il-programm ta’ log[ob jibda fl10.30am u fih se jipparte/ipaw ilGozo Football Association, is-Swan Football Association, il-Malta Employees Football Association,
G[ar id-Dud Association u l-Malta Amateur Football Association. Is-Segretarju Parlamentari Chris Said fa[[ar din l-inizjattiva u nnota li dan huwa t-tieni turnament tax-xorta tieg[u li issa huwa pjanat li jibda jsir kull sena fi ]mien il-Milied f’G[awdex. Chris Said qal li attivitajiet b[al dawn saru possibbli min[abba t-titjib fil-fa/ilitajiet sportivi f’G[awdex grazzi g[ax-xog[ol tal-MFA u lGFA.
Huwa qal ukoll li s-Segretarjat tieg[u jappo;;ja dawn l-avvenimenti g[ax huma importanti [afna g[atturi]mu intern u sportiv f’G[awdex. Is-Segretarju Parlamentari a//enna g[all-fatt li fuq l-istess binarji sSegretarjat tieg[u nieda u qed jappo;;ja avvenimenti annwali b[alma huma l-Gozo Cup fil-futbol, ti;rijiet ta]-]wiemel bl-aqwa ]wiemel u ;errejja Maltin u l-Gozo Basketball Cup bl-aqwa timijiet Maltin jikkompetu f’G[awdex.
Chris Said g[alaq billi fa[[ar ixxog[ol tal-Asso/jazzjonijiet Membri tal-MFA g[ax dawn jg[inu biex jifirxu l-interess fil-football u jag[tu opportunitajiet lill-plejers biex jilag[bu l-log[ba f’ambjent kompetittiv i]da fl-istess [in fuq livell amateur. Chris Said qal li meta nitkellmu dwar turi]mu sportiv f’G[awdex huwa importanti wkoll li na[sbu g[al dawn il-livelli biex inkunu tassew qed nolqtu kull settur sportiv f’pajji]na.
IN-NAZZJON Is-Sibt 17 ta’ Di/embru, 2011
Sport 29 FOOTBALL INGLI}
Arsenal jipprovdu ostaklu ie[or g[al Man City Il-programm
Premier League
Blackburn v West Brom (1600) Everton v Norwich (1600) Fulham v Bolton (1600) Newcastle v Swansea (1600) Wolverhampton v Stoke (1600) Wigan v Chelsea (1830)
Il-{add QPR v Man Utd (1300) Aston Villa v Liverpool (1505) Tottenham v Sunderland (1600) Man City v Arsenal (1710) The Championship
Blackpool v Watford Brighton v Burnley Bristol City v Nott’m Forest Cardiff v Middlesbrough Doncaster v Leicester Hull v Millwall Ipswich v Derby Leeds v Reading Peterborough v Coventry West Ham v Barnsley
G[ada Portsmouth v Southampton It-Tnejn
Crystal Palace v Birmingham
League One
Bournemouth v Sheffield Utd Bury v Brentford Carlisle v Wycombe Charlton v Oldham Chesterfield v Walsall Exeter v Scunthorpe Hartlepool v Colchester Notts County v Leyton Orient Rochdale v Yeovil Sheffield Wed v Huddersfield Stevenage v Tranmere MK Dons v Preston
League Two
Accrington Stanley v Torquay Burton Albion v Dag & Red Crewe v Crawley Town Gillingham v Bristol Rovers Oxford Utd v Northampton Plymouth v Hereford Port Vale v Aldershot Rotherham v AFC Wimbledon Shrewsbury v Macclesfield Swindon v Morecambe
Premier League Sko//i]
Aberdeen v Hibernian Hearts v Dunfermline Kilmarnock v Dundee Utd Motherwell v St Mirren Rangers v Inverness CT
G[ada
St Johnstone v Celtic
I Div
Hamilton v Morton Livingston v Ayr Partick Thistle v Raith Rovers Queen of South v Falkirk Ross County v Dundee
II Div
Airdrie Utd v Brechin Arbroath v Forfar Dumbarton v Stenhousemuir East Fife v Albion Stirling v Cowdenbeath
III Div
Berwick v Alloa East Stirling v Clyde Elgin v Annan Athletic Montrose v Queen’s Park Stranraer v Peterhead
Wara li ;arrbu l-ewwel telfa fil-kampjonat g[allewwel darba dan l-ista;un, I]d Manchester City qed jiffa//jaw e]ami kbir ie[or meta jilqg[u lil Arsenal g[ada. Sakemm waslet it-telfa 2-1 kontra Chelsea nhar it-Tnejn, it-tim ta’ Roberto Mancini deher imbattibbli fil-qu//ata imma din l-ewwel telfa wriet ir-realtà ta’ City u fet[et tamiet ;odda g[at-timijiet li qed jippruvaw ila[[qu mal-bidu qawwi li kellhom is-City. Wara l-eliminazzjoni tag[hom mi/-Champions League fil-fa]i tal-gruppi l;img[a qabel u numru ta’ injuries fid-difi]a, i]-]jara talGunners li donnhom qed isibu l-forma, se tkun qed tix[et aktar dawl fuq kemm hi b’sa[[itha l-magna ta’ Mancini. Sakemm jaslu biex jilag[bu kontra Arsenal, City jistg[u anke jsibu ru[hom maqbu]a fl-ewwel post minn Manchester United li jilag[bu g[and Queen’s Park Rangers f’partita li tibda fis-1 p.m. City li g[andhom 38 punt kontra s-36 ta’ United, ilhom fil-qu//ata sa minn nofs Ottubru. Id-difensur Micah Richards jinsab lest biex jirritorna warta li tilef l-a[[ar ]ew; partiti u dan g[andu jtaffi ftit il-kri]i fid-difi]a tas-City li xorta se jkunu g[adhom ming[ajr Aleksandar Kolarov li g[andu xahar barra min[abba injury fil-groin waqt li Gael Clichy qed jiskonta log[ba sospensjoni wara li tke//a fit-telfa fi Stamford Bridge.
Il-partita hi wa[da importanti g[a]-]ew; na[at u waslet proprju tliet ;img[at wara li City bi tbatija kienu g[elbu lil Arsenal 1-0 filkwarti tal-finali tal-League Cup fl-Emirates. B’Richards lura fit-tim, Mancini se jkun qed jittama li jilg[ab bl-a[jar formazzjoni kontra l-Gunners li issa telg[u b’29 punt wara seba’ reb[iet minn tmien partiti. Imma Mancini ma kienx inkwetat li City tilfu r-rekord ta’ bla telfa. “Wara 15-il log[ba g[adna fil-qu//ata b’]ew; punti aktar minn United. Ninsabu b’sa[[itna bi]]ejjed biex ner;g[u nibdew nirb[u u ri]ultat wie[ed [a]in ma jbiddel xejn.” Arsenal li disa’ ;img[at ilu kienu fil-15-il post wara bidu negattiv, irkupraw tajjeb u ]gur li jie[du gost jekk jirrepetu r-reb[a 3-0 tal-ista;un li g[adda meta Nasri, illum ma’ City, skorja wie[ed millgoals. Dakinhar Robin Van Persie kien nieqes min[abba li kien imwe;;a’ i]da minn dakinhar irritorna fil-forma u b[alissa qed imexxi l-attakk tal-Gunners wa[du. Konfront ie[or interessanti bejn klabb minn Londra u ie[or minn Manchester ukoll se jintlag[ab il-{add meta QPR jiltaqg[u kontra United f’Loftus Road. United, b[al City huma eliminati mi/-Champions League u se jippruvaw itawlu s-serje ta’ bla telf g[al seba’ partiti u jkomplu jibnu fuq ir-reb[a inkora;;anti tal-;img[a l-o[ra 4-1 fuq Wolves fejn Nani u Rooney skurjaw darbtejn.
Robin Van Persie li se jkun qed imexxi wa[du l-attakk tal-Gunners kontra Manchester City
QPR taw wirjiet po]ittivi flewwel sta;un tag[hom filPremier wara 15-il sena i]da batew wisq f’darhom fejn reb[u biss darba min seba’ partiti f’Loftus Road. G[alkemm United g[andhom jirb[u, il-manager Alex Ferguson g[andu problema ta’ injuries u wara li tilef lil Vidic g[all-kumplament talista;un, din il-;img[a United ikkonfermaw ukoll li l-captain Sko//i] Darren Fletcher se jkun barra min[abba ra;unijiet ta’ sa[[a. Reb[a g[al United tpo;;ihom fl-ewwel post, almenu sakemm City jilag[bu ma’ Arsenal aktar tard. I]-]ew; klabbs l-o[ra malewwel erbg[a, Chelsea u Tottenham li t-tnejn g[and-
hom 31 punt ukoll se jkunu qed ifittxu reb[iet mistennija kontra t-timijiet modesti ta’ Wigan Athletic u Sunderland rispettivament. Chelsea reb[u 6-0 g[and Wigan l-ista;un li g[adda u wara serje ta’ [ames telfiet f’disa’ partiti, irkupraw bi tliet reb[iet fuq Newcastle, Valencia fi/-Champions League, u Manchester City fla[[ar ;imag[tejn. Is-serje po]ittiva ta’ 11-il partita ming[ajr telfa g[al Tottenham intemmet b’telfa 2-1 g[and Stoke City l-{add u se jsibu lil Sunderland b’moral g[oli lesti li jkompli bil-bidu qawwi li kellhom ta[t il-manager il-;did Martin O’Neill kontra Blackburn il{add meta jkunu qed i]uru White Hart Lane.
FOOTBALL TALJAN
Juventus u Milan iridu jirritornaw g[ar-reb[ Bejn illum u g[ada jirritorna l-kampjonat Taljan u Milan u Juventus iridu jirritornaw g[ar-reb[ wara li fi tmiem il-;img[a dawn fallew il-punti. Juventus, minkejja li kienu a[jar minn Roma kienu mi]muma fi draw ta’ 1-1 u setg[u anke tilfu l-partita i]da Buffon salva penlaty ta’ Totti biex il-Bianconeri baqg[u bla telfa. Minn na[a tag[hom, Milan kellhom partita mhux daqstant tajba barra minn darhom kontra Bologna u kienu mi]muma fi draw ta’ 2-2 f’partita mill-aktar kontroversjali. Illum, Milan jilag[bu f’San Siro kontra Siena filwaqt li g[ada Juventus jilag[bu kontra Novara. Dawn tal-a[[ar kellhom partita po]ittiva konttra Napoli u fil-fatt, in-Naplitani kellhom b]onn gowl lejn la[[ar minuti biex salvaw draw ta’ 1-1 kontrihom.
Milan, fuq il-karta m’g[adhomx ifallu kontra Siena. Il-Bianconeri tilfu 2-0 kontra Genoa fl-a[[ar [ar;a tag[hom. Illum, b’reb[a, Milan jitilg[u temporarjament fl-ewwel post tal-klassifika, punt fuq Juventus u Udinese rispettivament. Udinese, li g[adhom kemm ikkwalifikaw g[all-fa]i li jmiss tal-Europa League jilag[bu kontra Lazio. Lazio, ;img[a ilu reb[u log[ba delikata barra minn darhom kontra Lecce u l-eroj tal-partita kien l-attakkant Klose. Din se tkun partita delikata g[al Udinese li se jippruvaw i]ommu l-pass ma’ Juventus. Napoli, li ;img[a ilu kienu mi]muma minn Novara jilag[bu kontra Roma f’partita ta’ interess kbir. Roma se jkollhom diversi players li se jirritornaw minn sospensjoni li skuntaw kontra Juventus. Matul il-;img[a, il-captain
ta’ Roma, Francesco Totti ir/ieva kritika kbira ming[and il-partitarji u hedded li jitlaq il-klabb jekk kemm-il darba dan ikun ta’ pi]. It-tensjoni fi [dan il-klabb ta’ Ruma hi kbira u matul dan l-a[[ar Lamela, attakkant ta’ Roma kien sospi] partita mill-klabb stess wara li dan argumenta ma’ Osvaldo. Inter, li rre;istraw ]ew; reb[iet konsekuttivi imorru g[and Cesena bl-g[an li jkomplu ji;bru l-punti u jirkupraw dawk kollha li tilfu fl-ewwel fa]ijiet tal-kampjonat. Matul il-;img[a, Inter irkupraw partita li ma kinux lag[bu min[abba l-maltemp u reb[u 1-0 kontra Genoa. Cesena, li ma reb[ux partita fl-ewwel 10 [ar;iet tag[hom, reb[u tliet partiti fl-a[[ar erba’ [ar;iet tag[hom.
Il-Programm
Serie A Illum
Chievo v Cagliari (1800) Fiorentina v Atalanta (2045) Milan v Siena (2045)
G[ada
Catania v Palermo (1500) Cesena v Inter (1500) Genoa v Bologna (1500) Juventus v Novara (1500) Parma v Lecce (1500) Lazio v Udinese (2045) Napoli v Roma (2045)
Serie B
Bari v Vicenza Empoli v Grosseto Modena v Torino Reggina v Sassuolo Albinoleffe v Gubbio Crotone v Ascoli Juve Stabia v Cittadella Padova v Nocerina
G[ada
Varese v Verona
It-Tnejn
Pescara v Sampodria
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 taâ&#x20AC;&#x2122; Di/embru, 2011
30 Sport
Is-Segretarju :enerali tal-UEFA Gianni Infantino (xellug) u l-ambaxxatur tal-Final, l-eks internazzjonali :ermani] Paul Breitner waqt it-tlug[ tal-poloz ta/-Champions League f'Nyon
CHAMPIONS LEAGUE
Il-holders Barcelona kontra Leverkusen Il-holders Barcelona se jiltaqg[u kontra Bayer Leverkusen waqt li Bayern Munich se jilag[bu kontra FC Basel firround tal-a[[ar 16 ta/-Champions League wara li lbiera[ telg[u l-poloz filkwartieri tal-UEFA f'Nyon. Is-seba' darbiet Champions AC Milan se jkunu qed jiltaqg[u kontra Arsenal, waqt li Napoli li se jkunu qed jilag[bu g[all-ewwel darba fil-fa]i tan-knock-out jilag[bu kontra t-tim l-ie[or Ingli] filkompetizzjoni, Chelsea. Punt interessanti hu li Arsenal iltaqg[u tmien darbiet kontra avversarji Taljani fil-fa]i tan-knock-out u dejjem kienu l-Gunners li avvanzaw. Real Madrid li qed ifittxu li jkunu nkurunati Champions tal-Ewropa g[allg[axar darba telg[u biex jilag[bu filkes[a tar-Russja fi Frar meta jmorru g[and CSKA Moscow, xi [a;a li rrivali tag[hom Barcelona kienu kuntenti li evitaw. ":ejna kontra Bayern, kienet polza perfetta. Kull tim g[andu t-tajjeb u l[a]in u b[al kull [a;a o[ra fil-[ajja tista' tikkon/entra fuq il-po]ittiv jew innegattiv. Ir-Russi per e]empju xtaqna li evitajnihom min[abba l-vja;; twil imma mill-banda l-o[ra jkunu fil-pre-
season," qal il-President ta' Barcelona Sandro Rosell. Id-direttur Sportiv ta' Bayer Leverkusen Rudi Voeller qal, "Se nkunu qed nilag[bu kontra /-Champions renjanti u ovvjament a[na l-outsiders. Imma g[all-partitarji tag[na din hi polza sabi[a." Bayern li g[elbu lil Basel home u away fil-fa]i tal-gruppi s-sena l-o[ra, mhux qed jie[du din il-partita bi/-/ajt wara li Basel eliminaw lil Manchester United. "Jekk nibqg[u kon/entrati u nilag[bu bit-tim s[i[ jista' jkollna /ans g[allkwarti tal-finali. Imma ejja nirrispettaw lil Basel," qal is-CEO Karl Heinz Rummenigge. Il-final din is-sena se tintlag[ab flAllianz Arena ta' Munich f'Mejju. Is-sorpri]a tal-kompetizzjoni APOEL Nicosia, l-ewwel klabb klabb ?iprijott li wasal sa dan l-istadju, se jilg[ab kontra Olympique Lyon. Il-partiti l-o[ra se jlaqqg[u kontra xulxin lil Zenit St. Petersburg kontra Benfica li l-a[[ar li kienu Champions Ewropej kien 50 sena ilu, kif ukoll i/Champions tal-1993 Olympique Marseille kontra Inter.
Porto kontra Man City Il-holders tal-Europa League, Porto
ser jilag[bu kontra Manchetser City filwaqt li l-eks Champions Ajax se jaffrontaw lit-tim l-ie[or minn Manchester, dak ta' Man Utd. Dawn l-erba' timijiet kollha kienu fi/-Champions League i]da naqsu li javvanzaw wara li temmew it-tielet filgrupp rispettiv u ;ew relegati g[allEuropa League. Jekk Man City u Man Utd jibqg[u javanzaw fil-kompetizzjoni jistg[u jiltaqg[u kontra xulxin. Din ma tkunx l-ewwel darba din is-sena, g[aliex minbarra li se jiltaqg[u kontra xulxin g[al darba o[ra fil-kampjonat, se jilag[bu kontra xulxin ukoll fl-FA Cup. Ir-rebbie[ tal-konfront bejn Man City u Porto jiltaqa` kontra r-rebbie[ talpartita bejn Sporting Lisbon u Legia Warsaw. Min-na[a l-o[ra, r-rebbie[ tal-log[ba Ajax kontra Man Utd jilg[ab kontra rrebbie[ bejn Lokomotiv Moscow u Athletic Bilbao. Braga, runners-up tal-edizzjoni li g[addiet jilag[bu kontra t-Torok ta' Besiktas u r-rebbie[ jilg[ab kontra Lazio jew Atletico Madrid.
Il-poloz Champions League O. Lyon v APOEL Nicosia
Napoli v Chelsea AC Milan v Arsenal Basel v Bayern Munich B. Leverkusen v Barcelona CSKA Moscow v R. Madrid Zenit SP v Benfica Oly Marseille v Inter I Leg 14 #15 u fil-21#22 ta' Frar ; II Leg 6#7 u t-13#14 ta' Marzu. Europa League
Porto v Man City Ajax v Man Utd L. Moscow v A. Bilbao Salzburg v Metalist Stoke C. v Valencia R. Kazan v Olympiakos P. AZ Alkmaar v Anderlecht Lazio v Atletico Madrid S. Bucharest v Twente Ens. Viktoria Plzen v Schalke 04 Wisla Krakow v S. Liege Braga v Besiktas Udinese v PAOK Salonika Trabzonspor v PSV Eindhoven Hanover 96 v Club Bruges Legia Warsaw v Sporting I Leg 16 ta' Frar; II Leg 23 ta' Frar.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
Sport 31
Ribeiro l-eroj fir-reb[a ta’ {amrun {AMRUN S. .......................3 DINGLI S. ................. .........1
}ew; gowls ta’ Anderson Mendes Ribeiro taw reb[a ta’ 31 lil {amrun Spartans fuq Dingli Swallows li ppermettitilhom jikkwalifikaw g[ar-raba’ rawnd tal-U*BET FA Trophy. Kif mistenni {amrun Spartans ma sabux diffikulta’ biex jeg[lbu lit-tim li jimmilita fil-kampjonat Bov talEwwel Divi]joni fejn kienu nettament superjuri mill-bidu sat-tmiem tal-log[ba. {amrun [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 7 minuti Kevin Sammut ir/ieva tajjeb ming[and Massimo Grima i]da huwa ra xxutt tieg[u imdawwar f’korner minn Farrugia. Fit-13–il minuta, Dingli kellhom okka]joni taddeheb li jift[u l-iskor meta Konda ra t-tentattiv tieg[u milqug[ tajjeb minn Cassar. {amrun kellhom /ans tajjeb fit-42 minuta meta Kevin Sammut ir/ieva ming[and Polli i]da l-eks plejer ta’ Valletta ra ttentattiv tieg[u jg[addi g[oli. {amrun Spartans fet[u t-tieni taqsima fuq l-offensiva meta Bonnici ra x-xutt tajjeb tieg[u ji;i mdawwar f’korner minn Farrugia. Mill-korner, {amrun irnexxielhom jift[u l-iskor minn daqqa ta’ ras ta’ ANDERSON MENDES RIBEIRO li g[elbet lill-goalkeeper ta’ Dingli Swallows. L-Ispartans resqu vi/in li jirdoppjaw l-iskor fit-53 minuta meta Grima kellu xutt tajjeb mid-distanza milqug[ minn Farrugia. I]da {amrun Spartans ma fallewx fid-69 minuta hekk kif ANDERSON MENDES RIBEIRO skorja ttieni gowl personali fil-log[ba
wara li kkonettja tajjeb permezz ta’ daqqa ta’ ras minn kross tajjeb ta’ Massimo Grima. Fit-78 minuta Dingli Swallows reb[u penalty meta lplejer ta’ Hamrun Spartans Massimo Grima deher imiss ilballun b’idu fil-kaxxa u mill-11il metru LEONTIEV KONDA ma ]baljax biex naqqas ilmar;ni tal-iskor g[al Dingli Swallows. Dingli marru vi/in li j;ibu liskor indaqs fit-88 minuta meta minn kross ta’ Etienne Farrugia, Jonathan Sapiano tefa’ barra mill-vi/in. Fid-90 minuta Hamrun Spartans marru ferm vi/in li jiskorjaw it-3 gowl tallog[ba i]da kienu sfortunati meta xutt mid-distanza ta’ Massimo Grima [abat malwieqfa. I]da t-3 gowl g[all-Ispartans wasal ftit tas-sekondi wara meta Paolo Ciantar waqqa’ lil Ribeiro fil-kaxxa u r–referee Pisani ming[ajr e]itazzjoni ordna penalty li minnu KEVIN SAMMUT ma ]baljax biex tefa’ lill-{amrun Spartans firrawnd li jmiss {amrun S. - A. Cassar, S.
Bonnici, D. Camilleri, M. Gauci, M. Grima, C. Polli, K. Sammut, G. Calabretta (R. Spiteri), D. Shields (L.J. Agius), A. M. Ribeiro, N. Gacesa (G. Azzopardi) Dingli S. - J. Farrugia, F. Owusu, K. Pace, A. Portelli (P. Ciantar), L. Konda, M. Brincat, J. Sapiano, E. Farrugia, R. Vella, R. Briffa, C. Azzopardi Imwissija - P. Ciantar Skurjaw - A. M. Ribeiro 49 min., 69 min., K. Sammut pen. 90 min. ({), L. Konda pen. 78 min. (D) Referee - Clayton Pisani
Francis Owusu ta' Dingli Swallows u Gianluca Calbretta ta' {amrun Spartans jissieltu g[all-ballun (Ritratt> Brian Grech)
Mellie[a jirb[u wara l-g[oti tal-penalties minn Cristian MUSCAT
Ri]ultati o[ra Bundesliga Bayern v Cologne
3-0
Barnet v Cheltenham Southend v Bradford
2-2 0-1
Livorno v Brescia
0-2
Ingilterra - League Two Italja _ Serie B
DIXXIPLINA
Sospi]i erbg[a tal-Premier Il-Kummissarju tadDixxiplina tal-MFA issospenda erba’ plejers talPremier. Il-koppja ta’ Floriana, Christian Caruana u Palo Doffo ;ew sospi]i partita kull wie[ed. Dawn se jitilfu l-konfront kontra Marsaxlokk fit-8 ta’ Jannar meta jitkompla lkampjonat Premier. Nikola Bogdanovic ta’ Mosta se jitlef il-log[ba kontra Tarxien Rainbows fis-6 ta’ Jannar filwaqt li Marlon Briffa ta’ Mqabba, se jitlef dik kontra Balzan Youths.
Mill-Ewwel Divi]joni lag[ar li marru kienu Pietà Hotspurs fejn kellhom lil Damien Saliba, Quilin Refalo u Larson Mallia ta’ Pietà ;ew sospi]i erba’ partiti kull wie[ed Matthew Schembri sospi] tliet partiti, u Terence Agius sospi] log[ba. Kienu sospi]i wkoll log[ba Goncalves Alhinho ta’ St. Andrew’s u Simon Zerafa ta’ St. Patrick waqt li l-kow/ ta’ Vittoriosa Joe Brincat ta’ Vittoriosa ;ie sospi] ]ew; partiti.
Mit-Tieni Divi]joni Beppe Antignolo ta’ G[arg[ur ;ie sospi] ]ew; partiti u Charles Galea log[ba flimkien ma’ Josef Tonna (Gudja), John Muscat (G]ira) u Alessandro Pirrone (Mellie[a), waqt li Michael Ciappara (Senglea) we[el ]ew; log[biet. Mit-Tielet Divi]joni Marvic Grech u Mark Vassallo (G[axaq) ;ew sospi]i ]ew; partiti u Mark Deguara (M;arr) u Marlon Farrugia (Sta Lu/ija) huma sospi]i log[ba.
FORMULA 1
Force India j[abbru s-sewwieqa It-tim ta’ Force India [abbar li l-Britanniku Paul di Resta u l-:ermani] Nico Hulkenberg se jkunu s-sewwieqa g[all-ista;un li ;ej. Hulkenberg se jkun qed jie[u post Adrian Sutil. WEBBER – Is-sewwieq tar-Red Bull Mark Webber hu konvint li mhux se jkollu l-istess problemi li kellu bir-roti fil-bidu tal-ista;un li
g[adda. Webber kellu diversi prestazzjonijiet negattivi u reba[ biss Grand Prix, proprju la[[ar wie[ed fil-Bra]il. Il-wirjiet li kellu f’Abu Dhabi u fil-Bra]il kienu po]ittivi [afna u s-sewwieq Awstraljan hu lest biex ikompli jibni fuq dak li kiseb waqt dawn l-a[[ar ]ew; Grand Prix.
MELLIE{A.................... ....0 SI::IEWI ..........................0 (Mellie[a g[addew 4-3 bil-penalties) Mellie[a kellhom jistennew sal-g[oti tal-penalties biex ja//ertaw ru[hom millkwalifikazzjoni g[ar-4 rawnd tal-U*BET FA Trophy meta 120 minuta ma kinux bi]]ejjed biex jeg[lbu lil Si;;iewi. F’log[ba li ddi]appuntat biss[i[ u li ntlag[bet quddiem folla mi]era Mellie[a [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 5 minuti log[ob Aquilina kellu xutt baxx li laqat il-lasta u ;ie kklerjat b’diffikultà mid-difi]a ta’ Si;;iewi. }ew; minuti biss wara Borg kellu daqqa ta’ ras tajba li g[addiet ftit barra hekk kif Mellie[a komplew jag[fsu. Si;;iewi wettqu reazzjoni tajba u wara kwarta log[ob kellhom xutt minn Ciappara li ;ie milqug[ tajjeb minn Abela. Ftit minuti wara Camilleri kellu xutt tajjeb minn barra lkaxxa li g[al darb’o[ra ;ie newtralizzat minn Abela. Si;;iewi re;g[u marru vi/in fit-32 minuta meta Shead ]marka lil Ciappara i]da dan ra lil Abela jilqa’ x-xutt tajjeb tieg[u. Si;;iewi [ar;u tajjeb fittieni taqsima u fil-51 minuta resqu vi/in permezz ta’ Camilleri li kellu xutt tajjeb jg[addi g[oli. Mellie[a marru vi/in fil-65 minuta meta daqqa ta’ ras ta’ Aquilina ;iet milqug[a tajjeb minn Vella. Si;;iewi [olqu okka]joni perikolu]a fis-77 minuta meta xutt baxx ta’ Shead ;ie milqug[ minn Abela. Mellie[a rrispondew ]ew; minuti wara meta Simiana ra t-tentattiv tieg[u minn ;ewwa l-kaxxa
jg[addi barra. Si;;iewi kellhom okka]joni tad-deheb li jmorru fil-vanta;; u jag[lqu llog[ba fid-90 minuta meta xutt tajjeb ta’ Camilleri g[adda barra fost id-di]appunt tannumru ]g[ir ta’ spettaturi Si;;iwin pre]enti. Il-log[ba marret g[all-[in barrani fejn keinu Mellie[a li [olqu l-ewwel azzjoni perikolu]a fis-96 minuta meta xutt ta’ Aquilina ntlaqa’ b’diffikultà minn Vella, ilballun spi//a g[and Borg i]da dan tefa’ g[oli minn po]izzjoni ferm ideali. Borg re;a’ kien flazzjoni fil-103 minuta meta xutt fil-baxx tieg[u ntlaqa’ g[al darb’ o[ra ming[ajr diffikultà minn Vella. B’hekk l-iskor baqa’ ma nfeta[x lanqas wara 120 minuta u g[alhekk illog[ba kellha tmur g[allpenalties fejn Mellieha [ar;u rebbie[a 4-3. Fl-g[oti tal-penalties Keith Fenech falla g[al Mellie[a, i]da Borg, Buttigieg, Loquete, u Vella ma ]baljawx, filwaqt li g[al Si;;iewi fatali kienu li]balji ta’ Spiteri, u Galea. Inutli kienu l-penalties skorjati minn Vassallo, Delia, u Camilleri g[aliex kienu Mellie[a li g[addew mal-a[[ar sittax. Mellie[a - J. Abela, M. Borg,
M. Vella, W. Buttigieg, B. Bartolo, W. Borg, K. Fenech, K. Gauci, K. Simiana (J. Vella), A. Aquilina, T. Loquete Si;;iewi - J. Vella, I. Darmanin (P. Spiteri), M. Deguara, B. Galea, E. Vella, M. Bajada, E. Ciappara (J. Vassallo), S. Dezia, J. Shead, J. Camilleri, N. Galea Imwissija - K. Fenech, J. Vassallo Referee - Jude Utulu
Is-Sibt, 17 ta’ Di/embru, 2011
32 Lokali
Fi/-?entru ja[dmu tmien restawraturi professjonali, li jispe/jalizzaw fuq il-pittura (Ritratt> Michael Ellul)
Inawgurat ?entru tal-Konservazzjoni tal-Arti fit-Technopark ■ Nofs il-finanzjament ;ie mill-fondi Ewropej Fit-Technopark tal-Mosta kien inawgurat ?entru talKonservazzjoni tal-Arti, li nofsu kien finanzjat bl-iskemi tal-Fondi Regjonali Ewropej g[all-I]vilupp. Fl-a[[ar sentejn 570 kumpanija gawdew minn dawn l-iskemi li jfisser investiment ta’ €78 miljun fil-kumpaniji Maltin. Hekk qal il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt ]jara li g[amel li/-?entru talKonservazzjoni tal-Arti filMosta Technopark. Hu ;ie
mdawwar mal-post minn Pierre Bugeja, li hu d-direttur mani;erjali u restawratur, u Oliver Borg, li hu direttur. Pre]enti kien hemm ukoll isSegretarju Parlamentari g[anNegozji }g[ar u l-Artijiet Jason Azzopardi. Il-Prim Ministru fakkar li lpatrimonju Malti hu uniku u bis-sa[[a ta/-?entru talKonservazzjoni dan il-patrimonju jista’ ji;i apprezzat aktar. F’kumment lil IN-NAZZJON Pierre Bugeja tkellem
fuq ix-xog[lijiet ta’ restawr li kellu /-?entru talKonservazzjoni s’issa. Hu qal li aktar minn nofs ix-xog[ol li qed ja[dmu fuqu kollu ;ej mill-privat. Sostna wkoll li lpoplu Malti qed ji;i aktar konxju tal-importanza li tikkonserva. Hu qal li /?entru qed jag[mel pro;etti kbar ta’ restawr tal-Kurja f’diversi knejjes Maltin. Fakkar ukoll fl-importanza li r-restawr isir b’mod professjonali. Fi/-?entru ja[dmu tmien restawraturi professjon-
ali, li jispe/jalizzaw fuq il-pittura. Min-na[a tieg[u, Jason Azzopardi fa[[ar lill-imprenditur Malti li qed juri fidu/ja u jgawdi minn skemi li lGvern qed joffri spe/jalment g[all-Intrapri]i }g[ar. Waqt li kien qed ji;i mdawwar mal-post il-Prim Ministru ;ie muri l-eqdem ]ew; re;istri parrokkjali flarkivji tal-Ba]ilika ta’ San :or; tal-Belt Victoria, li b[alissa qeg[din ji;u rrestawrati f’dan i/-?entru.
I/-?entru tal-Konservazzjoni tal-Arti jinkorpora lillkumpanija PrevArti li tispe/jalizza fil-konservazzjoni u r-restawrazzjoni taxxog[lijiet tal-arti, u l-kumpanija SalviArti li toffri trattament ta’ di]infettazzjoni ekologika lix-xog[lijiet tal-arti. Fost it-tag[mir li g[andu dan i/-?entru hemm ilMicrowaves System of Art li saret b’investiment ta’ €35,000. Din tintu]a biex tiddi]infetta x-xog[lijiet talarti li jkunu mtlew bis-susa.