www.media.link.com.mt
Numru 13,000
€0.45
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Alex Sceberras Trigona ja[rab li jwie;eb dwar l-UE u l-Libja
Fl-2012 il-poplu Malti jrid jibqa’ fuq in-na[a tas-sewwa – Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi
minn David Bonello Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li l-poplu Malti fla[[ar snin dejjem g[a]el inna[a tas-sewwa u matul issena li ;ejja, li se tkun ukoll wa[da mimlija sfidi, il-pajji] g[andu jibqa’ fuq in-na[a tas-sewwa. Il-Prim Ministru qal dan meta kien qed jawgura lMilied u s-Sena t-tajba lillpoplu Malti fl-a[[ar attività politika tal-{add filg[odu g[as-sena 2011, waqt intervista fuq Radio 101, ilbiera[. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li dawn i]]minijiet ta’ festi g[andhom jag[mlu kura;; lill-poplu Malti g[ax meta wie[ed i[ares lura lejn is-sena li ;ejja, fi tmiemha jara li f’din is-sena fid-dinja G[arbija twaqqg[u tliet dittaturi – lE;ittu, it-Tune]ija u l-Libja. Fl-istess waqt kien hemm ittaqlib ekonomiku fl-Ewropa u l-bqija tad-dinja, u Malta kienet fin-nofs ta’ dan kollu, u minkejja t-taqlib, g[ax ilpoplu flimkien, irnexxielna neg[elbu l-isfidi. g[al pa;na 7
... jispi//a jattakka lill-pre]entatur li kien qed jintervistah minn Kenneth Xuereb
Xi persuni bi b]onnijiet spe/jali jew li l-kundizzjoni ta’ sa[[ithom te[tie; l-g[ajnuna ta’ o[rajn, ilbiera[ kienu fost [afna nies li marru l-Kurja Ar/iveskovili, fil-Furjana, biex jag[tu l-awguri tag[hom lill-Ar/isqof ta’ Malta, Pawl Cremona, li kien akkumpanjat mill-Ar/isqof Emeritu :u]eppi Mercieca. It-tbissima tal-Ar/isqof Cremona, flimkien mal-kelma ta’ kura;; tieg[u, laqg[et lil dawn il-persuni kif ukoll lil kull min mar jag[ti l-awgurju tieg[u g[all-Milied u s-Sena l-:dida mimlija risq, hena u pa/i. (Ritratt> Michael Ellul) Ara wkoll pa;na 2
Night shelters Fir-Residenza San Vin/enz de Paule se jinfeta[ night shelter hekk kif qed isiru d-diskussjonijiet mal-entitajiet tal-Knisja u mal-kunsilli lokali biex jinfet[u aktar night shelters Ara pa;na 6
Imut Vaclav Havel
Mexxejja tal-Ewropa jing[aqdu f’rikonoxximent g[al protagonista storiku fil-;lieda kontra l-komuni]mu Ara pa;na 10
Is-Segretarju Internazzjonali tal-Partit Laburista, Alex Sceberras Trigona, f’intervista [arab mill-mistoqsijiet dwar ilLibja u l-Unjoni Ewropa, u minflok, infexx f’attakk fuq il-pre]entatur tal-programm u fuq ix-xandir tal-istat, il-PBS, b’mod ;enerali. L-intervista li saret ilbiera[ fuq Radju Malta waqt ilprogramm L-Istampa Kollha, kienet miexja b’mod normali, fejn Sceberras Trigona kien qed iwie;eb g[al domandi ;enerali, fost o[rajn dwar il-karriera tieg[u
g[al pa;na 5
Football Barcelona champions tad-dinja wara reb[a brillanti kontra Santos fil-final tat-Tazza tad-Dinja tal-klabbs. Ara pa;na 20
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
2 Lokali
Il-banda tal-Pulizija b’risq L-Istrina
Ir-rwol tal-Pulizija, [afna jasso/jawh bir-ra;un malprotezzjoni ta/-/ittadini. I]da l-Korp tal-Pulizija g[andu funzjonijiet o[rajn, fosthom dak li jkun ta’ g[ajnuna g[al dawk filb]onn meta tinqala’ l[tie;a. Il-Korp tal-Pulizija din issena se jkun qed jikkontribwixxi b’xi [a;a differenti mis-soltu g[allfond ta’ L-Istrina biex ilCommunity Chest Fund tkun aktar f’po]izzjoni li tg[in lil dawk fil-b]onn. G[all-ewwel darba, bilpermess tal-Kummissarju tal-Pulizija, flimkien maddiri;enti ta’ Studio Seven, ;ie prodott compact disc b’mu]ika pop mill-isba[ li g[andha til[aq il-gosti ta’ kul[add. Il-qlig[ mill-bejg[ ta’ din is-CD se jmur kollu g[all-Community Chest Fund. Saru biss 500 kopja minn din is-CD, li ng[atat l-isem Malta Police Force Band — Charity Pop. Din tinbieg[ bil-prezz ta’ €12 millKitchen Garden tal-Palazz tal-President f’San Anton, mill-Mu]ew tal-Pulizija filKwartieri :enerali talPulizija fil-[inijiet taluffi//ju, kif ukoll minn Studio Seven, f’Birkirkara.
Il-kor tat-tfal tal-parro//a tal-Imtarfa kien fost dawk li ferr[u lill-pubbliku li lbiera[ mar jag[ti l-awguri lill-Ar/isqof ta’ Malta, Pawl Cremona. Il-kor tat-tfal /kejknin daqqew u kantaw innijiet tal-Milied (Ritratt> Michael Ellul)
Bdil tal-awguri tal-festi Fl-okka]joni tal-festi tal-Milied u tasSena l-:dida, ilbiera[ filg[odu, il-Kurja Ar/iveskovili fil-Furjana fet[et il-bibien tag[ha g[all-pubbliku sabiex ikun hemm l-iskambju tal-awguri g[al dawn il-festi mill-Ar/isqof Pawl Cremona flimkien mal-Ar/isqof Emeritu :u]eppi Mercieca. Din kienet it-tieni sena li dan il-bdil talawguri sar f’dan il-post min[abba ra;unijiet ta’ a//essibbiltà g[all-persuni b’di]abbiltà, li kellhom l-opportunità jkunu pre]enti fost nies o[rajn. L-Ar/isqof Pawl Cremona wassal messa;; tal-okka]joni lil dawk li kienu
pre]enti. Filwaqt li awgura l-Milied u lfesti t-tajba lill-poplu kollu, hu qal li l-fatt li l-l-Iben ta’ Alla sar bniedem g[olla ddinjità ta’ kull wie[ed u wa[da minna. Hu semma kif kull tarbija li titwieled, g[andha liema kundizzjoni g[andha, u g[andha liema ;ilda g[andha, trid ti;i rikkonoxxuta u ting[ata d-dinjità g[aliex hi xbiha ta’ Alla. Monsinjur Cremona fisser li l-poplu Nisrani g[andu jsemma’ le[nu biex ting[ata d-dinjità, li ;iet img[oddija lilna minn Alla. Pre]enti g[al din l-okka]joni kien hemm ukoll xi tfal minn skejjel
differenti, residenti tad-Dar talProvidenza, u anki l-kor tat-tfal talparro//a tal-Imtarfa. Din is-sena spikka n-nuqqas tal-Isqof Annetto Depasquale, li kull sena kien ikun pre]enti g[al dan l-iskambju talawguri. B’rispett g[at-telfa tal-Isqof Aw]iljarju, il-Kurja [assret il-festin annwali tal-Milied u minfloku se ssir quddiesa b’sufra;ju g[al ru[u. Fl-ewwel tas-sena filg[odu, l-Isqfijiet se jkunu fil-Palazz tal-Ar/isqof il-Belt, fejn jilqg[u lill-awtoritajiet tal-istat u lillkorpi kostitwiti g[all-bdil tal-awguri.
IT-TEMP
UV INDEX
2
IT-TEMP pjuttost imsa[[ab, b’xi [albiet tax-xita VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ moderat mill-Majjistral IL-BA{AR moderat g[al qawwi IMBATT baxx g[al moderat mill-Punent Majjistru, li jsir baxx TEMPERATURA l-og[la 14˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.2mm Xita mill-1 ta’ Settembru 280.0mm IX-XEMX titla’ fis-07.06 u tin]el fil-16.50
Akku]at b’serq ta’ fuel Alan Azzopardi, ra;el ta’ 27 sena minn {al Qormi, tressaq il-Qorti u ;ie akku]at li l-;img[a li g[addiet, fil-lejl tas-16 ta’ Di/embru, flimkien ma’ persuna o[ra, ikkommetta serq ta’ fuel minn vettura o[ra.
Hu ;ie akku]at ukoll li g[arraq jew li g[amel [sara fuq il-[wejje; ta’ [addie[or, u li din il-[sara ma kinitx tammonta g[al aktar minn €23.29. Minkejja li l-akku]at wie;eb li mhux [ati tal-
akku]i mi;juba kontrieh, hu ng[ata sentenza ta’ tliet snin probation bis-sorveljanza talprobation officer. Il-prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Tony Cachia, waqt li l-Ma;istrat kien Dr Micallef Trigona.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
IT-TLIETA L-og[la 15˚C L-inqas 09˚C
L-ERBG{A L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
IL-{AMIS L-og[la 14˚C L-inqas 09˚C
IL-:IMG{A L-og[la 15˚C L-inqas 08˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 15˚C imsa[[ab, Amsterdam 04˚C bixxita, Ateni 16˚C imsa[[ab, Li]bona 13˚C xemxi, Berlin 04˚C imsa[[ab, Brussell 02˚C bil-borra, il-Kajr 22˚C ftit imsa[[ab, Dublin 03˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 01˚C imsa[[ab, Frankfurt 02˚C bixxita, Milan 07˚C imsa[[ab, Istanbul 10˚C imsa[[ab, Londra 05˚C ftit imsa[[ab, Malta 13˚ imsa[[ab, Madrid 08˚C xemxi, Moska -03˚C bil-borra, Pari;i 05˚C xemxi, Bar/ellona 11˚C xemxi, Ruma 10˚C bixxita, Tel Aviv 22˚C xemxi, Tripli 16˚C imsa[[ab, Tune] 13˚C imsa[[ab, Vjenna 06˚C imsa[[ab, Zurich 02˚C imsa[[ab, Munich 01˚C bil-borra, Stokkolma 01˚C bix-xita, San Pietruburgu 02˚C bilborra
P
ietru Pawl Busuttil – li kien ikkollassa filQorti meta l-Pulizija ppruvaw iressquh ilQorti b’diversi akku]i, fosthom bil-qtil ta’ Raymond Caruana fil-ka]in Nazzjonalista talGudja fil-5 ta’ Di/embru 1986 – wara nofsinhar re;a’ [assu [a]in u kkollassa flisptar meta resqu lejh il-Pulizija biex je[duh il-Qorti. Dak il-[in il-Ma;istrat tal-g[assa, David Scicluna, kien fl-awla tieg[u fejn kienu qed jistennew lil Pietru Pawl Busuttil, wara li t-tobba qalu li kien f’kundizzjoni li jitressaq il-Qorti mill-;did. F’kuntatt li sar dak il-[in mal-isptar, kien ikkonfermat li lpolz ta’ Busuttil ma kienx normali, xhieda tal-istress qawwi li kien ta[tu. Sadattant, f’meeting fil-{amrun, il-Vi/i Kap tal-PN Guido de Marco qal li l-pajji] mhux kriminali li jkasbru l-libertà kellu b]onn, i]da politi/i u nies onesti li jag[mlu [ilithom biex bir-rieda g[allftehim, pajji]na jer;a’ jimxi fit-triq talvera demokrazija.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
4 Lokali
Festival tal-futbol b’risq L-Istrina 2011
Nurseries sponsorjati mill-EuroSport [adu sehem fl-ewwel edizzjoni ta’ L-Istrina EuroSport Football Nursery Fun Event, bit-tama li n-numru tal-parte/ipanti jikber iktar mas-snin. (Ritratt> Michael Ellul)
Festa ta’ futbol fil-Kulle;; San Alwi;i, f’Birkirkara, li fiha [adu sehem 15-il nursery tat-tfal, tat bidu g[al inizjattiva o[ra li mistennija tibqa’ ssir kull sena biex jin;abru aktar fondi b’risq L-Istrina. Il-EuroSport, flimkien malMalta Community Chest Fund, ta[t il-Patron/inju talE//ellenza Tieg[u, ilPresident ta’ Malta, George Abela, organizzaw festival tal-futbol bl-isem L-Istrina EuroSport Football Nursery Fun Event. Din l-attività ma kinitx wa[da kompetittiva g[aliex lg[an ewlieni tag[ha, apparti li jin;abru l-flus g[al LIstrina, kien li jinkora;;ixxi lit-tfal biex jag[tu ftit mill-[in liberu tag[hom biex jg[inu lil dawk inqas ixxurtjati
minnhom u fl-istess [in jipprattikaw dak l-isport li tant i[obbu. Total ta’ 15-il nursery li huma sponsorjati minn EuroSport [adu sehem f’din l-ewwel edizzjoni, bit-tama li n-numru tal-parte/ipanti jikber iktar mas-snin. B’kollox, madwar 200 tifel u tifla lag[bu f’[ames grounds differenti. L-A;ent President, Anton Tabone, f’isem il-President ta’ Malta George Abela, li jinsab imsiefer, qassam i//ertifikati tal-attendenza lillkow/ijiet pre]enti. Il-EuroSport tat donazzjoni ta’ €10,000 lil L-Istrina, u tittama li dan l-ammont jikber b’donazzjonijiet ta’ benefatturi o[ra u mill-pubbliku li attenda g[al din l-attività.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 5
Muscat g[amel sinjal /ar lil Sceberras Trigona biex jilqg[u mill-;did minn pa;na 1
fil-Partit Laburista u r-relazzjonijiet tieg[u ma’ mexxejja passati tal-Partit Laburista. I]da t-ton tas-Segretarju Internazzjonali Laburista nbidel g[al kollox hekk kif ilpre]entatur Chris Scicluna staqsieh dwar il-Libja. Hawnhekk, Sceberras Trigona [arab milli jwie;eb u dar fuq il-pre]entatur u attakkah fuq it-tmexxija tal-programm tieg[u u g[ajru ripetutament “pupu tal-PN”. Sceberras Trigona baqa’ jattakka lill-pre]entatur, u sa[ansitra qallu, “Qed ti;i vi/in dak li g[edtlu [mie;,” b’referenza g[all-SMS li hu kien bag[at bi twe;iba lil Lou Bondi ftit tal-;img[at qabel, meta dan tal-a[[ar kien stiednu g[all-programm Bondiplus, li kien qed jiddiskuti l-waqg[a tar-re;im ta’ Muammar Gaddafi. Mistoqsi jelabora, Sceberras Trigona qal, “Ilprodott kien [mie;, u dan ilprogramm tar-radju kien qed jersaq lejn dak il-livell.” Hu spi//a biex g[amel twissija lill-pre]entatur li “hu jinsab fl-istazzjon tal-istat”. Mistoqsi dwar ir-relazzjoni li kellu ma’ mexxejja passati, is-Segretarju Internazzjonali Laburista g[amel xeb[ bejn leks mexxej Duminku Mintoff u l-mexxej attwali, Joseph Muscat. Hu spjega kif Joseph Muscat g[amillu “sinjal /ar li hu milqug[ mill-;did” fi [dan il-Partit Laburista wara li kien g[amel xi ]mien ma jo[ro;x g[all-elezzjoni ;enerali. Dwar ir-relazzjoni tieg[u ma’ Alfred Sant, Sceberras Trigona ma qag[adx jomg[od il-kliem u qal li ma qabilx mal-mod kif saret irri]oluzzjoni dwar il-pro;ett
tal-Kottonera fl-1998, li eventwalment wasslet biex waqa’ l-Gvern Laburista. Sceberras Trigona sa[ansitra qal li l-President ma’ messux xolja l-Parlament g[aliex dan ma kienx money bill u kien fil-poteri talPresident, li dak i]-]mien kien Ugo Mifsud Bonnici, li ma jsejja[x elezzjoni. Mistoqsi ja[sibx Malta marritx a[jar jew ag[ar, tmien snin wara s-s[ubija flUnjoni Ewropea, isSegretarju Internazzjonali talPL naqas milli jag[ti twe;iba. Sceberras Trigona ilmenta dwar dak li hu sejja[ “tnaqqis fil-livell tal-politika f’Malta f’dawn l-a[[ar snin”.
L-eks Ministru Laburista Alex Sceberras Trigona, li kien fil-kabinett tal-Gvern ta’ Mintoff u li llum re;a’ sab post fil-Partit Laburista ta’ Joseph Muscat
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
6 Lokali
Se jinfeta[ night G[aqda ;dida tal-istudenti fl-MCAST shelter f’San Bl iskop li jipprovdi lill Il Grupp se ja[dem biex istudenti b le[en iktar sod i]id il parte/ipazzjoni tal Vin/enz de Paule filXjenza Kulle;; Malti tal Arti ix istudenti fil mod kif ji;i elett u t Teknolo;ija u jopera l Kunsill tal -
,
’
-
Wara s-su//ess li qed jiksbu n-night shelters li di;à qed jilqg[u xi anzjani fihom, qed isiru diskussjonijiet ma’ entitajiet tal-Knisja u mal-kunsilli lokali biex jinfet[u aktar night shelters, waqt li se jinfeta[ night shelter fir-Residenza ta’ San Vin/enz de Paule. Dan t[abbar ilbiera[ minn Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, waqt li [a sehem fl-attività g[allanzjani waqt Milied Mellie[i 2011, fil-lokalità tal-Mellie[a, li qed tgawdi wkoll mis-servizz lill-anzjani tan-night shelter. Is-Segretarju Parlamentari Mario Galea tkellem dwar is-su//ess tan-night shelters u semma l-e]empju talMellie[a, fejn il-pro;ett irnexxa [afna. Dan isservizz jg[in biex l-anzjani jkomplu jg[ixu fil-komunità. Il-pro;ett pilota tanNight Shelter li sar fl-Istitut :esù Nazzarenu, fi]-}ejtun,
infeta[ f’Novembru tas-sena l-o[ra u kien su//ess kbir. Is-Segretarju Parlamentari Galea fakkar ukoll li lMellie[a qed tgawdi minn /entru ta’ matul il-jum g[all-anzjani. Wara li nfeta[ i/-?entru ta’ Matul il-Jum fil-Mellie[a f’:unju 2010, is-Segretarjat kompla b’diversi diskussjonijiet malKunsilli Lokali biex jinfet[u aktar /entri ta’ matul il-jum. Sal-lum, g[andna 18-il /entru ta’ matul il-jum imxerrdin f’Malta, fejn jattendu madwar 1,500 anzjan. G[as-sena d-die[la ;iet allokata s-somma ta’ €118,000 biex jinfet[u ]ew; day centers o[ra – f’{al Kirkop u s-Si;;iewi. {abbar ukoll li l-Isptar Zammit Clap se jibda jservi b[ala Nursing Home g[allanzjani waqt li b[alissa g[addej xog[ol biex dan ilpost ji;i rran;at. Zammit Clapp se jakkommoda fih 112-il resident u se jiswa €1.7 miljun.
-
-
,
-
-
-
-
twaqqaf grupp ;did bl-isem ta’ Speak Out. Dan t[abbar minn Jurgen Gauci, Jean Pierre Camenzuli, Rebecca Borg u Matthew Cutajar, grupp ta’ studenti li qeg[din isegwu listudji tag[hom fl-MCAST. Huma qalu kif dan l-isem jixraq il-funzjoni li jridu, li dan il-grupp jibda jwettaq fil-Kulle;;. Speak Out g[andu jservi biex l-istudenti jing[aqdu iktar bejniethom u biex l-opinjonijiet tag[hom isiru parti integrali mill-[ajja u l-funzjoni tal-Kulle;; fejn jattendu. Jean Pierre Camenzuli spjega li l-grupp qed jibba]a l-[idma tieg[u fuq erba’ punti prin/ipali. Il-grupp irid ji;bor iktar studenti u j[e;;i;hom biex isemmg[u le[inhom. Wara li jin;abru lopinjonijiet tal-istudenti, jin[oloq rapport pubbliku li joffri s-su;;erimenti lillamministrazzjoni talMCAST mill-perspettiva talistudenti.
-
-
-
Istudenti. Irid isa[[a[ ukoll il-komunikazzjoni bejn listudenti u l-amministrazzjoni. Huma g[amlu appell partikulari lil dawk l-istudenti li jixtiequ li jaraw lill-Kulle;; tag[hom ikompli jikber u jittejjeb. F’dawn l-a[[ar 11-il sena, l-MCAST ra tibdil kbir, tant li llum g[andu fih 6,000 student full-time. IlGrupp qal li dan g[andu jippre]enta opportunità biex listudenti jag[mlu parti iktar importanti fl-edukazzjoni f’dan il-Kulle;;. Fl-istess jum li fih t[abbar it-twaqqif ta’ dan il-grupp, bdew jitqassmu wkoll il-formoli tas-s[ubija, biex permezz tal-parte/ipazzjoni attiva tal-istudenti, l-isforz ta’ dan il-grupp isir realtà. Speak Out feta[ ukoll pa;na fuq facebook biex permezz tag[ha l-istudenti talKulle;; ikunu jistg[u jg[addu l-opinjonijiet tag[hom, sa[ansitra millkumdità tad-dar tag[hom.
Tabib G[awdxi ma jing[atax sentenza ta’ [abs fl-Istati Uniti
It-tabib ta’ nisel G[awdxi, Anthony Galea, li kien qed jiffa//ja akku]i serji dwar importazzjoni ta’ sustanzi pprojbiti fl-Istati Uniti, issa hu bniedem [ieles. Galea hu wild ta’ koppja min-Nadur, G[awdex, u hu tabib rinomat ferm filqasam tal-medi/ina u lisports, tant li fost il-klijenti tieg[u hemm l-istilla internazzjonali tal-golf, Tiger Woods, u numru ta’ sportivi mill-NFL. Fil-verdett li ng[ata din il-;img[a, Anthony Galea ma ntbag[atx il-[abs millIm[allef Richard Arcara, li min-na[a tieg[u ordna li jitpo;;a ta[t supervizjoni g[al ]mien sena. Din id-de/i]joni ;abet mag[ha kritika kbira, min[abba l-fatt li t-tabib G[awdxi jg[ix fil-Kanada, u g[alhekk hu diffi/li ferm g[all-awtoritajiet Amerikani biex iwettqu din is-supervi]joni. Galea ;ie ordnat i[allas multa ta’ 275,000 dollaru Amerikan, u g[andu wkoll projbizzjoni milli jid[ol lIstati Uniti. Il-Qorti g[arfet il-fatt li ttabib G[awdxi di;à patta [afna g[al dak li g[amel, fejn fost l-o[rajn ;iet imtappna r-reputazzjoni tieg[u. Anthony Galea, min-na[a tieg[u, g[amel apolo;ija g[all-problemi li ;abet mag[ha l-azzjoni li wettaq. Galea seta’ ji;i kkundannat sa sena u nofs pri;unerija g[al dak li g[amel. Kien fl-2009 meta Galea nqabad jimporta growth hormones fl-Istati Uniti.
}ew; ]g[a]ag[ arrestati
Il-Pulizija qed i]]omm ta[t arrest ]ew; persuni li g[andhom l-età ta’ 19-il sena u 21 sena. Dan se[[ wara sejba ta’ droga kannabis fil-lejl tas-Sibt. Is-sejba saret wara [idma mill-Pulizija f’Paceville meta matul l-imsemmi lejl saru spezzjonijiet f’diversi n[awi f’Paceville, kif ukoll fi stabbiliment tad-divertiment. I]-]ew; persuni minn Birkirkara g[adhom mi]muma ta[t arrest g[al aktar st[arri;.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 7
Muscat irid power station o[ra b’ta[lita ta’ fa[am u g[adam ta]-]ebbu; minn pa;na 1
Dan sar, sostna l-Prim Ministru, grazzi g[all-imsie[ba so/jali, il-korpi kostitwiti kollha, kif ukoll il-[addiema. Fl-istess waqt, il-Prim Ministru rringrazzja wkoll lill-infermiera u t-tobba kollha tas-sehem li dawn taw waqt il-kri]i fil-Libja waqt li kienu qed ji;u evakwati eluf ta’ nies lejn Malta biex ja[arbu minn din il-gwerra /ivili. Il-Prim Ministru qal li filbidu tal-le;i]latura bdejna blg[ajta “Flimkien kollox possibbli”, u din il-fra]i issa wettaqnieha g[ax irkibna lmew;; u hekk irridu nibqg[u nag[mlu biex neg[elbu ddiffikultajiet. Il-Prim Ministru qal ukoll li hu importanti li matul is-sena li ;ejja, ilpopuli]mu jitwarrab hekk kif id-diffikultajiet g[adhom ;ejjin. Mistoqsi dwar is-settur tassa[[a, il-Prim Ministru qal li hu jinsab sodisfatt bil-progress li sar matul din is-sena, filwaqt li qal li wie[ed irid jirrikonoxxi li fadal [afna xog[ol xi jsir. Ilprogress sostanzjali hu grazzi g[all-invesiment tal-Gvern f’dan is-settur, li hu ta’ aktar minn miljun ewro kuljum. G[as-sena li ;ejja, kompla jg[id il-Prim Ministru, l-investiment f’dan s-settur se jkompli b’€416-il miljun f’sena, li jfisser €1.2 miljun kuljum. Il-Prim Ministru qal li lGvern jaf jag[mel il-prijoritajiet tieg[u, u s-sa[[a hi prijorità ewlenija, u qed jirnexxielna nag[mlu s-sa[[a prijorità b’mod sostenibbli u fl-istess waqt jitnaqqas d-defi/it, l-istess b[alma hu se ji;ri s-sena d-die[la. Dwar l-isfida tal-waiting lists qal li fl-ewwel 10 xhur ta’ din is-sena, l-operazzjonijiet flIsptar Mater Dei qab]u s37,000 – dan, meta fl-2007 flIsptar San Luqa kienu jsiru 30,000 operazzjoni. Proprju biex ti;i indirizzata l-isfida talwaiting lists, din is-sena lGvern imbarka fuq pro;ett ;did ta’ s[ubija bejn il-Gvern u lprivat fejn pazjenta seg[tet tag[mel Pet Scans kif ukoll operazzjonijiet tal-katarretti filprivat im[allsin mill-Gvern. Dan hu pro;ett, qal Lawrence Gonzi, li jg[in biex jitnaqqsu lwaiting lists. Fil-fatt, qal il-Prim Ministru, kien hemm 23 pazjent li g[amlu Pet Scan mal-privat u 400 li g[amlu operazzjoni talkatarretti. I]da fil-qasam tas-sa[[a m’a[niex se nieqfu hawn, sa[aq il-Prim Ministru, hekk kif wara li fil-le;i]latura li g[addiet ing[ata sptar ;did state-of-the-art – il-Mater Dei – issa qed jinbena sptar ;did tal-onkolo;ija, ma;enb l-Isptar Mater Dei, li se jkun sptar spe/jalizzat g[allkura tal-kan/er. Dwar il-kura tal-kan/er, ilPrim Minstru qal li l-Gvern hu impenjat biex ikompli ji;;ieled din il-marda u jg[in lil min hu
di;à milqut minn din il-marda kiefra. G[all-kura ta’ din ilmarda, il-Prim Ministru qal li lisptar il-;did tal-onkolo;ija, li se jie[u post l-Isptar Boffa, se jkollu 96 sodda – ferm i]jed mis-27 sodda li hemm b[alissa fl-Isptar Boffa. Se jkun hemm ukoll tliet linear accelerators li jitfg[u r-ra;;i b[ala parti millkura li jkollhom b]onn dawk milqutin bil-kan/er, meta b[alissa hemm biss wie[ed flIsptar Boffa. Dan kollu qed isir b’investiment ta’ €60 miljun, li 85% minnhom ;ejjin mill-fondi tal-Unjoni Ewropea. Dan mhux l-uniku pro;ett li qed isir biex ti;i mi;;ielda lmarda tal-kan/er, qal il-Prim Minisrtu, hekk kif fisser li lGvern nieda programm ta’ breast screening biex kemm jista’ jkun jinqbad il-kan/er minn kmieni g[ax aktar ma jinqabad kmieni aktar hemm /ans li ji;i eliminat. Sal-a[[ar ta’ Ottubru ta’ din is-sena, qal il-Prim Ministru, saru ’l fuq minn 27,600 mammogramm, li minn dawn irri]ulta li kien hemm kwa]i mitt persuna li kellhom bidu ta’ din il-marda u li nqabdet minn kmieni. Il-Prim Ministru qal li dan mhux se jkun bi]]ejjed, hekk kif se jsir screaning ;did, mag[ruf b[ala colorectal screening, li se ja[dem bl-istess prin/ipju tal-breast screening, fejn [afna nies se jkunu jistg[u jag[mlu dan it-test im[allas mill-Gvern bit-tama li jinqabad kemm jista’ jkun kmieni dan ilkan/er mag[ruf b[ala “talmusrana”. Dwar ix-xog[ol, il-Prim Ministru qal li l-UE kklassifkat lil Malta mal-a[jar [ames postijiet fir-rata tal-qg[ad fost is-27 pajji]-membru. Dan qed ji;ri g[ax il-pajji] qed jo[loq postijiet tax-xog[ol varjati f’diversi setturi, b[al f’dak tasservizzi finanzjarji, ilmanifattura u wkoll fit-turi]mu, u dan, minkejja d-diffikultajiet ekonomi/i. Lawrence Gonzi qal li lGvern [ejja diversi skemi g[allSMEs biex dawn ikabbru u jinvestu fin-negozju u jimpjegaw aktar nies. L-ewwel ]ew; skemi [ar;u s-sena l-o[ra u marru tajjeb, qal il-Prim Ministru, tant li s-sena d-die[la ;iet imnedija skema ;dida li g[andha tkompli ti;;enera lillekonomija. Permezz ta’ din lskema l-;dida, il-Gvern se jkun qed jag[ti garanzija g[al min jixtieq jissellef u biex ikabbar jew jag[mel xi pro;ett ;did u ma g[andux biex jag[ti garan]ija. Il-Prim Ministru qal li l-Ba;it g[as-sena d-die[la hu mfassal biex jo[loq aktar xog[ol. Dwar dawk l-employers li jisfruttaw lill-[addiema, il-Gvern qal li se jkompli ji;;ieled dan. Fittenders li qed jo[ro; il-Gvern qed jidda[[lu klaw]oli ;odda
23 pazjent g[amlu Pet Scan mal-privat u 400 g[amlu operazzjoni tal-katarretti fil-privat, li t[allsu mill-Gvern
biex l-istess Gvern ikun jista’ jwaqqaf u jikkontrolla dan labbu]. Dwar l-ammont ta’ nisa fiddinja tax-xog[ol, Lawrence Gonzi qal li f’dan is-settur g[adna ma l[aqniex dak li nixtiequ, i]da r-rata tan-nisa li qed jid[lu fid-dinja tax-xog[ol qed ti]died. Il-Prim Ministru qal li hu importanti li n-nisa jo[or;u ja[dmu, imma hu importanti wkoll li tkun ;enitur, u allura importanti li jinstab il-bilan/. Limpenn tal-Gvern hu li jin[oloq l-ambjent me[tie; biex skont dak li tag[]el il-mara ssib listrument li jg[inha.
Lawrence Gonzi qal li r-rata tan-nisa li jid[lu fid-dinja taxxog[ol ]gur li se tkompli ti]died, u dan wie[ed jista’ jarah mill-ammont ta’ nisa li qed jiggradwaw sena wara lo[ra mill-Università. Il-Prim Ministru qal li seba’ snin ilu, ir-rata tan-nisa ja[dmu kienet 32%, u llum hi 40%. Dan sar permezz ta’ diversi skemi, fosthom li dawk in-nisa li kienu waqfu mid-dinja taxxog[ol u qed jer;g[u jid[lu, ikollhom sena bla taxxa u skema o[ra ta’ sena bla taxxa g[al kull tarbija li jkollhom. Il-Gvern, b[ala employer ukoll, qed jag[mel il-parti
tieg[u, u dan permezz ta’ diversi skemi, fosthom irresponsiblty leave, leave g[alladozzjoni, reduced hours, flexi time, u anki job sharing. Skema o[ra li qed jintrodu/i l-Gvern g[al din is-sena hi ]-]ieda filmaternity leave, minn 14-il ;img[a g[al 16-il ;img[a. Dwar il-power station li qed tipproponi l-kumpanija Sargas, il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, qal li l-fatt li l-Partit Laburista kien se jra[[as ilkontijiet tad-dawl u l-ilma kien kollu marbut ma’ dan l-impjant tas-Sargas. Dwar dan l-impjant, il-Prim Ministru staqsa li jekk verament dan l-impjant ira[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma bin-nofs, g[alfejn dan l-impjant mhux jintu]a mid-dinja kollha? Fisser li l-weg[da ta’ Joseph Muscat li jra[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma hi li tinbena power station o[ra li ta[dem b’ta[lita ta’ fa[am u g[adam ta]-]ebbu; – il-power station li qed tipproponi l-kumpanija privata Sargas. Minflok, l-istrate;ija talGvern dwar l-ener;ija hi lestensjoni tal-power station ta’ Delimara, li se tibda ta[dem dalwaqt, il-pro;ett talinterconnector bejn Malta u Sqallija, u issa l-Gvern qed jitlob il-fondi tal-UE biex isir pipeline tal-gass bejn Malta u lbqija tal-Ewropa.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
8 Opinjoni
I]-]mien sabi[ tal-Milied Din il-;img[a hi wa[da minn tliet ;img[at l-aktar importanti u mistennija minna l-Maltin u l-G[awdxin. Dawn huma l-;img[a tal-G[id, il-;img[a tal-Milied u l-Ewwel tas-sena u l-;img[a tal-festa tal-Belt jew Ra[al tag[na. It-tlieta huma importanti u t-tlieta jkunu //elebrati b’solennità u b’pompa kbira. G[all-Knisja Kattolika na[seb li l-aqwa wa[da fosthom hija dik tal-Passjoni, ilmewt u l-Qawmien ta’ :esù – il-festa tal-G[id il-Kbir. Ittieni ji;i l-Milied u mbag[ad g[alina t-tielet ti;i l-festa titulari tag[na. Il-festi tal-Milied jirrikjedu preparazzjonijiet kbar. Qed ng[id il-festi u mhux il-festa, g[ax il-Milied g[alija jinkludi mieg[u l-festa talImmakulata – mill-bidu tanNovena sa jum il-Festa, li hija spe/i ta’ building up kemm spiritwalment kif ukoll mentalment u psikolo;ikament g[al dan lavveniment kbir tat-tifkira tat-Twelid ta’ :esù Bambin fostna, kif ukoll l-Ewwel tasSena li mbag[ad tag[laq ilfesta tat-Tre Re, meta nag[lqu l-Ottava tal-Milied. Dawn huma avvenimenti li lkoll jiffurmaw parti millista;un ferrie[i u qaddis talMilied li matulhom a[na linsara nkunu ppreparati b’mod spe/jali spiritwalment u anke materjalment, g[aliex le? Dan hu ]mien uniku li ttfal jistennew b’[erqa u [e;;a kbira. Narawhom jattendu d-duttrina b’attenzjoni aktar mis-soltu, fejn jippreparaw ru[hom u qalbhom sabiex :esu’ ji;i mis-sema u jitwieled ukoll ;ewwa fihom. Fil-mu]ew u fl-g[aqdiet reli;ju]i l-o[ra, jibdew jarmaw il-presepju jew il-grotta li tg[inek tid[ol fl-ispirtu ta’ dik il-;rajja kbira li se[[et aktar minn elfejn sena ilu f’Betlem. Il-Bambin imdawwar bil-bozoz ipetptu madwaru hi xena li taraha kwa]i fid-djar u postijiet o[ra, kemm dawk ta’ natura reli;ju]a kif ukoll f’postijiet u stabbilimenti o[ra profani. Jibdew il-provi tal-kant talg[anjiet tal-Milied, sew dawk Maltin kif ukoll dawk barranin. Anke korijiet kbar jag[mlu serati apposta ta’ kant g[al ]mien il-Milied. Ilprietka tal-Milied tat-tifel ti;i mg[allma lil tifel (f’/erti postijiet anke tifla) /kejken#a. Dan aktarx li jsir mill-G[aqda tal-Mu]ew ta’ San :or; Preca. Kien proprju dan il-bniedem li ta bidu u stinka kemm fela[ biex introdu/a f’pajji]na l-famu]a “Pur/issjoni tal-Bambin” fi ]mien il-Milied. Din normalment isir f’Lejlet il-Milied, f’nhar il-Milied jew f’xi ;urnata o[ra qrib ta’ jum ilMilied. Fil-parro//i ji;u mtella’ pageants dwar l-istorja tal-Milied. U hawn wie[ed jista’ jammira s-sempli/ità,
minn Euchar MIZZI mizzieuchar@yahoo.com
so/jetà ta’ madwaru, niesu, qrabatu u l-poplu kollu ta’ rieda tajba. Hekk awguraw lAn;li fil-lejl tal-Milied fuq il-g[ar ta’ Betlem; “Glorja l’ Alla fl-g[oli tas-smewwiet u pa/i fl-art lill-bnedmin ta’ rieda tajba”. Ninsew id-differenzi
F’dawn il-jiem jittie[du [afna inizjattivi sbie[ li jkomplu jo[olqu atmosfera mill-isba[
il-faqar u l-umiltà tat-twelid ta’ dan Alla mag[mul bniedem g[alina, biex jifdina u jsalvana. It-ti]jin tal-knejjes tag[na bix-xbiha ta’ :esù Bambin f’post /entrali fl-istess knejjes, kif ukoll dak il-kant melodju] ta’ g[anjiet talMilied li jittanta anke jqabbi]lek xi demg[a minn g[ajnejk bil-fer[, l-aktar waqt il-kant tal-Glorja filquddiesa ta’ nofsillejl, hi esperjenza li [add m’g[andu
Nippruvaw insellmu lil min ma g[adux isellmilna, nawguraw lil min ilu ]mien ma j[ares lejna, u fuq kollox g[amlu talba ]g[ira g[al dawk li jobog[duna u li g[amlulna xi azzjoni [a]ina. Dan hu s-sinifikat ta’ Jum ilMilied. Min jibqa’ stinat imbag[ad affari tieg[u, imma g[all-anqas a[na nkunu g[amilna l-parti tag[na milla[jar li stajna. Hekk verament ikun Milied Tajjeb, Milied {ieni, Milied Qaddis.
Ma tista’ qatt tkun aktar fer[an minn meta jirnexxilek tag[mel lil xi [add fer[an int. G[ax il-fer[ jittie[ed, jiddakkar, l-istess hekk kif id-dwejjaq jittie[du u jiddakru. I]da biex dan isir lewwel u qabel kollox trid tkun fer[an int stess. U biex tkun fer[an, int trid tkun rikon/iljat m’Alla l-Imbierek u anke ma’ [utek il-bnedmin. L-istorja tg[idilna li g[alLejl tal-Milied anke gwerer bejn pajji] u ie[or waqfu
Dan hu l-mument fejn kul[add g[andu jinsa kemm jista’ jkun l-inkwiet u s-slaleb u n-nuqqasijiet ta’ bejnietna u nag[tu lil xulxin ‘Il-Milied it-Tajjeb’ jitlef fil-Lejl tal-Milied. Hawn il-morda u l-anzjani tag[na li jkunu mi;bura g[as-s[ana ta’ djarhom isegwu l-funzjoni minn fuq ittelevi]joni, jew jistrie[u f’soddthom, f’dal-[in, ]gur li jg[idu xi talba ]g[ira jew ;akolatorja lil :esù Bambin hekk kif jisimg[u dak iddaqq ferrie[i tal-qniepen talknisja j[abbru li tweldilna ‘Salvatur, li hu Kristu lMulej’. Dan hu l-mument fejn kul[add g[andu jinsa kemm jista’ jkun l-inkwiet u sslaleb u n-nuqqasijiet ta’ bejnietna u nag[tu lil xulxin “Il-Milied it-Tajjeb”.
Festa kbira
Festa kbira b[al ma hu lMilied, bla ma trid i;;ieg[lek tiffeste;jaha bil-kbir. Dwar dan m’hemm xejn [a]in. Dan hu s-se[er tal-Milied, li t[ossok fer[an avolja forsi dan l-a[[ar g[addejjin minn xi esperjenza kerha jew doloru]a. Dan i]-]mien igieg[lek ta[seb anke f’[addie[or inqas ixxurtjat minnek, fil-marid, fil-batut, fl-orfni u b’mod partikulari fl-g[e]ie] ;enituri jew qraba li jinsabu we[idhom ji;;ieldu mas-solitudini f’xi dar talanzjani, f’xi orfanatrofju, flisptar, fil-[abs, u sa[ansitra anke f’darhom stess.
temporanjament, fejn is-suldati fil-[emda ta’ dak il-lejl qaddis, instemg[u jkantaw lg[anja immortali ta’ “O Lejl Ta’ Skiet – Lejl tal-Milied”. Allura g[aliex m’g[andniex a[na wkoll nieqfu na[sbu ftit fuq is-sitwazzjoni spiritwali u so/jali tag[na f’dawn iljiem sbie[ tal-Milied, jiem li jqanqlu l-qlub u li jispiraw tama u fidu/ja fil-;ejjieni. Jag[mel sewwa [afna lPartit Nazzjonalista, li minn ;ranet qabel jiddikjara waqfien mill-politika parti;jana u j[alli lill-poplu jikkon/entra u jiddedika dawn il-;ranet sbie[ b’mod so/jali u filantropiku, g[all-;id tas-
Mela ejjew a[na wkoll ninsew id-differenzi ta’ bejnietna u nippruvaw nikkon/entraw fuq dak kollu li jg[aqqadna lkoll poplu wie[ed, mag[qud, ;eneru] u li jimpurtah [afna minn g[ajru. Hekk awgura dan la[[ar il-President tarRepubblika Dr. George Abela, li ning[aqdu f’dak kollu li hu ta’ natura Nazzjonali, li na[dmu id f’id flimkien g[all-;id tas-so/jetà kollha Maltija u G[awdxija. Di;à tajna prova /ara ta’ dan, huwa kompla, fejn ir-ri]ultat kien wie[ed formidabbli. Mela ejjew ning[aqdu flimkien f’materji fejn jidhol il-;id komuni u nkomplu n]ommu lill-bniedem fi//entru tal-[idma politika ta’ pajji]na. Nag[mlu hekk u ner;g[u no[or;u ta’ r;iel u ta’ nazzjon matur kif [ri;na fil-kwistjoni tal-Libja u ri/entament anke kif ng[aqqadna fil-kwistjoni talkrizi monetarja internazzjonali tal-Ewro. Dawn huma biss ]ew; e]empji ri/enti li g[amlu unur kbir lil pajji]na kif ukoll lill-poplu tag[na. Dan hu l-awgurju tieg[i g[al dan i]-]mien sabi[, meqjus b[ala l-isba[ fost il;ranet kollha tas-sena. Awgurju li jo[ro; ukoll millGrotta ta’ Betlem. Messa;; ta’ pa/i, hena u kuntentizza li huma l-ingredjenti li kull bniedem bla dubju jixxennaq u jipprova jag[mel [iltu kollha g[alih u li forsi mhux dejjem jirnexxilu jibqa’ kkon/entrat fuqu. Dan hu ]]mien li j;ibna in se u g[alhekk nag[rfu ftit a[jar lilna nfusna. Nifhmu li dak li huwa importanti m’huwiex il-lussu, l-kumdità, ix-xejxi u t-tba[rid, imma s-safa talqalb, il-pa/i u s-serenità li tiswa bosta imma ma tinxtarax bil-flus imma b’im;ieba nadifa, korretta u e]emplari u b’opri tajba ta’ karita u [niena. Il-Milied u s-Sena t-Tajba lil Kul[add.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Ekonomija g[an-nies Ir-realtà li d-dinja qed tg[ix kaw]a tas-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali qed i;;ib aktar pajji]i qrib xulxin biex flimkien ja[dmu lejn l-irkupru talekonomija dinjija u lejn swieq finanzjarji aktar kalmi li jibdew mill-;did jaspiraw il-fidu/ja. Il-;img[a li g[addiet rajna summit li laqqa’ lillkapijiet tal-istati-membri tal-Unjoni Ewropea, li ;ibed l-attenzjon ta’ [afna ekonomiji ta’ pajji]i kbar li segwew id-de/i]jonijiet li ttie[du fuq livell Ewropew dwar il-futur mhux biss taz-Zona-Ewro, i]da wkoll tat-triq li l-Ewropa se tkompli miexja fiha biex tilqa’ g[all-isfidi ekonomi/i u finanzjarji. L-Ingilterra kienet l-uniku pajji] li nistg[u ng[idu ma ;ibidx l-istess [abel tal-kumplament tal-pajji]i fl-UE.
De/i]jonijiet politi/i li taw ir-ri]ultati
I]da d-de/i]jonijiet ittie[du. Fil-pro/ess tadde/i]jonijiet kien hemm ukoll pajji]na, li madwar il-mejda tat-ta[ditiet ressaq ukoll il-vu/i tieg[u, li hi wa[da rrispettata meta Malta hi fost il-ftit pajji]i flUE bi tkabbir ekonomiku, b’livell ikkontrollat ta’ qg[ad u fost lanqas fl-UE, u b’defi/it li sal-a[[ar tas-sena se jkun ta[t il-livell tat-3%. Malta hi fost seba’ pajji]i tal-Unjoni Ewropea li f’Ottubru kellhom ]ieda fil-produzzjoni industrijali. I/-/ifri ma[ru;in mill-Uffi//ju Ewropew talIstatistika, il-Eurostat, juru li l-industrija Maltija f’Ottubru ]iedet il-produzzjoni tag[ha b’1% fuq Settembru. Dan jikkuntrasta mat-tnaqqis medju ta’ 0.2% fil-bqija taz-zona tal-ewro, u tnaqqis medju ta’ 0.1% fil-bqija tal-UE.
Fost il-pajji]i tal-UE, sebg[a biss ]iedu l-produzzjoni industrijali f’Ottubru, b’Malta tkun it-tielet fosthom, mas-Slovakkja. L-Irlanda – li jidher li qieg[da tirkupra wara d-daqqa kbira li [adet fil-bidu tas-sena – u l-Estonja kienu l-aktar li ]iedu l-produzzjoni industrijali. Kienu 14 il-pajji]i tal-Unjoni li naqqsu l-produzzjoni industrijali, bl-ag[ar fosthom il-Gre/ja, li naqqset b’4.4% fuq Settembru. It-tieni u t-tielet lag[ar kienu l-Litwanja u l-Lussemburgu. Ir-ri]ultati li qed jirnexxilha tikseb Malta f’xenarju ekonomiku internazzjonali mill-aktar diffi/li mhumiex qed jinkisbu b’kumbinazzjoni. Hemm ra;unijiet, u hemm politika /ara li qed tag[ti rri]ultati. Il-politika ekonomika li mexa biha l-Gvern Malti mmexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi dejjem kienet indirizzata lejn in-nies. L-ekonomija dejjem tfasslet g[an-nies. Il-prijorità li ta l-Gvern Malti hekk kif faqqg[et il-kri]i finanzjarja li wasslet g[ar-ri/essjoni ekonomika fl-a[[ar kwart tal-2008 kienet lejn ixxog[ol. Lejn il-[arsien tal-impjiegi. Lejn il-[arsien tax-xog[ol tal-familji Maltin u G[awdxin. Ma’ din il-politika ta’ prijorità ma kienx hemm kompromessi. Il-Prim Ministru ried li l-ewwel u qabel kollox jassigura li ma jintilfux postijiet tax-xog[ol, u f’dawk is-sitwazzjonijiet fejn ma kienx hemm alternattivi o[ra u ntilfu l-impjiegi, il-Gvern assigura li l-ekonomija tassorbihom billi jibqg[u jin[olqu lpostijiet tax-xog[ol u jin/entiva lis-settur tannegozju u l-intrapri]i ]-]g[ar biex jibqg[u jinvestu u jo[olqu l-opportunitajiet tax-xog[ol.
Ma’ dan, il-Gvern baqa’ jinvesti biex l-ekonomija ma tista;nax. Baqa’ jinvesti fl-edukazzjoni, fisservizzi tas-sa[[a, fil-pro;etti infrastrutturali, u jkun ta’ sostenn g[all-industrija tat-turi]mu, li din is-sena se tag[laq b’rekord fl-ammont tat-turisti li qatt ;ew fil-g]ejjer Maltin. Il-Gvern qatt ma /eda g[all-pressjoni talOppo]izzjoni Laburista li ja[rab ir-realtajiet tas-sitwazzjoni dinjija u minflok ikun populist u jie[u de/i]jonijiet populisti. Le, il-politika tal-opportuni]mu politiku mhemmx aktar postha fir-realtajiet li a[na qed ng[ixu b[alissa. Id-de/i]jonijiet politi/i jridu jkunu mibnija fuq l-g[aqal, fuq is-serjetà u lvi]joni.
Il-Gvern irnexxa g[aliex g[amel l-g[a]liet it-tajba
Il-Gvern irnexxa g[aliex g[amel l-g[a]liet ittajba. Kellu l-prijoritajiet /ari ta’ fejn irid jasal. }amm fuq kollox il-familji fi/-/entru tad-de/i]jonijiet tieg[u. Dan jixhdu l-Ba;it li l-Parlament g[adu kemm approva g[as-sena d-die[la, li se jkompli jkun ta’ g[ajnuna g[all-familji bl-ulied, lis-settur tan-negozju u lill-intrapri]i ]-]g[ar u l-medji, li huma pilastru tal-ekonomija tag[na. U fuq kollox se jkompli jie[u d-de/i]jonijiet biex fejn hemm b]onn jittie[du d-de/i]jonijiet favur ir-ristrutturar, kif qed ji;ri fl-Air Malta. Id-de/i]jonijiet mhumiex fa/li u s-sena li ;ejja se tkun sena o[ra li fiha l-politika trid tkompli tissawwar fuq l-g[aqal u s-serjetà. Politika li fuq kollox tindirizza l-[ti;iet tan-nies u tal-familji tag[na.
INTIETEF
Bdejna l-;img[a tal-Milied Illum bdejna wa[da mill-aktar ;img[at importanti tas-sena – il-;img[a tal-Milied – ;img[a li tkompli tqarrribna lejn it-tmiem ta’ sena o[ra u lejn il-bidu ta’ sena ;dida. Dan i]-]mien il-Milied hu perjodu importanti ferm, mhux biss fil-kalendarju nazzjonali i]da anke f’dak internazzjonali. Hu perjodu fejn tittaffa xi ftit it-tensjoni dinjija li tkun ilha takkumula s-snin. Hu ]mien opportun li fih wie[ed i[alli warajh il-pika u l-argumenti u forsi jsib opportunità li jid[ol xi ftit aktar fih innifsu. Hu appuntu f’dan is-sens li g[al dawn l-a[[ar ]ew; artikli ta’ din is-sena se nag[]el li n]omm ’il bog[od mill-argumenti politi/i. Dawk in[allihom g[al meta forsi jkun xi ftit aktar opportun. F’dan il-perjodu tas-sena xtaqt li nag[mel xi riflessjonijiet. Festa;;jamenti. I]da ]gur li hu wkoll perjodu mimli aljenazzjoni. Kul[add irid jiffeste;;ja. Kul[add mimli stedin; hu ]mien meta min jaf kemm ji;i kkunsmat ikel u xorb, inklu] xorb
alko[oliku. Fuq din irrid nenfasizza ftit. Hemm b]onn wie[ed jibqa’ jixrob sa ma jarax art sabiex jie[u gost; biex jiffeste;;ja l-Milied? Hemm b]onn li l-Milied min-
]mien nesperjenzaw kampanja li tibqa’ tfakkarna li x-xorb u s-sewqan ma jmorrux flimkien. Tajjeb. Nemmen li din hi kampanja effettiva u li alla[ares ma ssirx. I]da fl-is-
Nag[mel appell lill-awtoritajiet, b’mod partikulari f’dan i]-]mien tas-sena u jkunu ftit pro-attivi u jikkontrollaw aktar f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ sewqan u xorb flok festa ta’ fer[ jinbidel f’okka]joni ta’ ansjetà u stennija g[al [afna u [afna ;enituri li jkollhom lil uliedhom li [ar;u u ma jafux x[in se jid[lu? U f’liema kundizzjoni se jid[lu? Is-sewqan u x-xorb.
B[al kull sena, f’dan i]-
tess [in naf li qed jibqa’ jkun hawn min jabbu]a, min jibqa’ jixrob u wara jmur isuq b’periklu /ar g[al [ajtu u g[al [ajjet [afna o[rajn. U dan mhux fi ]mien il-Milied biss, prattikament is-sena kollha. Il-mistoqsija hi wa[da sempli/i: x’qed iwassal biex
dan l-abbu] jibqa’ jse[[? G[alija, ir-risposta g[al din il-mistoqsija hi fa/li: innuqqas ta’ infurzar. Kieku jkun hawn [afna aktar infurzar, kieku [add ma jissogra, jew tal-anqas ikunu veru l-ftit. Kieku, konvint li nsalvaw numru ta’ [ajjiet kull sena. G[aldaqstant irrid nag[mel appell lill-awtoritajiet, b’mod partikulari f’dan i]-]mien tas-sena u jkunu ftit pro-attivi u jikkontrollaw aktar f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ sewqan u xorb. Jista’ jkun hemm min jarahom koroh i]da fl-a[[ar mill-a[[ar dak li jkunu qed jag[mlu jkunu qed jag[mluh g[all-;id tas-so/jeta. L-ewwel anniversarju. Naf li g[edt li mhux se naqbad argumenti politi/i, biss ma nistax ma nsemmix anniver-
minn Philip MIFSUD
info@philipmifsud.com
sarju internazzjonali importanti. Nhar is-sibt li g[adda [abat g[eluq is-sena mix-xrara li qabbdet nar kbir fl-Afrika ta’ Fuq. Nhar is-sibt li g[adda [abat g[eluq is-sena meta ]ag[]ug[ Tune]in, gradwat mill-università i]da li spi//a jbig[ il-[axix tant frustra ru[u li ta n-nar lilu nnifsu. Miet ftit ;img[at wara. I]da l-mewt tieg[u u ta’ [afna o[rajn wasslu g[al tibdil kbir f’numru ta’ pajji]i. Din is-sena ]gur li se tibqa’ mfakkra madwar id-dinja g[al [afna u [afna snin g[al dawn l-avvenimenti importanti li biddlu u qed ikomplu jbiddlu d-dinja moderna.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IR-REPUBBLIKA ?EKA
L-IRAQ
Jitilqu l-a[[ar truppi Amerikani bil-gwerra tintemm L-a[[ar konvoj ta’ suldati Amerikani telaq mill-Iraq ilbiera[, bis-siparju jin]el fuq il-Gwerra tal-Iraq wara disa’ snin ta’ ostilitajiet li swew il-[ajja ta’ g[exieren ta’ eluf ta’ Iraqin u kwa]i 4,500 militar tal-Istati Uniti. Il-gwerra bdiet f’Marzu tal-2003, bl-ewwel missili jin]lu g[al fuq Bagdad u blIstati Uniti tmexxi koalizzjoni ta’ pajji]i f’impenn biex iqa//tu lir-re;im antik li kien imexxi l-eks dittatur Saddam Hussein. Illum, l-Iraq baqa’ mifni bl-in/ertezza u meta jrid isostni demokrazija fra;li quddiem l-azzjonijiet talmilitanti, tensjoni bejn komunitajiet rivali, u l-isfida biex (il-pajji]) jiddefinixxi postu fir-re;jun G[arbi. L-a[[ar konvoj, mag[mul fost o[rajn minn g[exieren ta’ vetturi mg[obbija b’mijiet ta’ suldati Amerikan, qasam mill-fruntiera lejn ilKuwajt fis-sig[at bikrija tal-
biera[ fost id-daqq tal[ornijiet li enfasizzaw “lg[eluq ta’ kapitlu”. G[all-President Amerikan, Barack Obama, l-irtirar mill-Iraq jattwa weg[da elettorali fejn kien qal li “kellu jie[u lura littruppi (Amerikani)” millkunflitt tal-Iraq li beda ta[t l-eks President Repubblikan George W. Bush. Din il-gwerra kienet anki l-aktar wa[da mistkerr[a fost l-Amerikani minn ]mien il-kunflitt talVjetnam, li ;ebbed mis-sittinijiet sas-snin sebg[in. Intant – u waqt li qed igawdi sens akbar ta’ sovranità – il-poplu Iraqi mhux [ieles mill-inkwiet li pajji]u jista’ ’l quddiem jeg[req mill-;did fil-massakri li kkaratterizzaw iddmija tal-2006-2007, u meta l-;lied bejn il-militanti tas-Sunni u l-milizjani X’iti rivali kienu ssarrfu f’eluf kbar tal-maqtula.
SPANJA
Lejn konferma ta’ “sagrifi//ji” g[all-poplu Il-Prim Ministru-elett Mariano Rajoy illum mistenni jfassal l-ewwel riformi ekonomi/i minbarra l-mi]uri g[attnaqqis tal-infiq meta qed i[ejji biex jie[u t-tmexxija ta’ pajji] mifni bl-awsterità u l-qg[ad rekord, li saru sinonimi mal-amministrazzjoni pre/edenti So/jalista. Snin ta’ politika ]baljata ta[t l-eks Prim Ministru So/jalista José Luis Rodríguez Zapatero wasslu g[al theddida o[ra ta’ ri/essjoni fi Spanja, li l-ekonomija tag[ha hi aktar mid-doppu ta’ dawk tal-Gre/ja, il-Portugall u l-Irlanda lkoll flimkien, u meta dawn it-tliet pajji]i kellhom jitolbu bailout ming[and l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF). G[aldaqstant, Rajoy illum g[andu ja//enna “g[ar-realtà tas-sitwazzjoni” meta jag[mel l-ewwel diskors fil-Parlament qabel jie[u t-tmun ta’ Spanja. Dan, meta l-Gvern il-;did Spanjol irid jiffa//a sitwazzjoni serja [afna, u l-poplu se jkollu jipprepara ru[u g[all-awsterità fit-tul. Mariano Rajoy ftit g[amel dehriet pubbli/i mindu l-Partit Popolari (PP) tieg[u kaxkar lis-So/jalisti ta’ Zapatero flelezzjoni ;enerali ta’ Novembru – i]da fid-drabi li tkellem ma ]amm lura qatt milli jwissi dwar i]-]menijiet diffi/li “u s-sagrifi//ji” li jridu jiffa//jaw l-Ispanjoli. Intant, Rajoy jassumi l-[atra uffi/jali ta’ Prim Ministru nhar l-Erbg[a u anki jrid jikkonferma l-kabinett li jiltaqa’ g[all-ewwel darba nhar il-:img[a.
Imut Vaclav Havel L-Ewropa tibki t-telfa ta’ demokratiku kbir u simbolu ta’ pa/i li mexxa “Ir-Rivoluzzjoni tal-{arir” fi/-?ekoslovakkja Vaclav Havel, l-eks President ta/-?ekoslovakkja u eks dissidenti li g[amel ]mien il-[abs ta[t il-komunisti, miet fir-residenza tieg[u, ftit ’il barra minn Praga, wara li kien ilu jbati minn marda respiratorja. Havel, li kellu 75 sena, jibqa’ mag[ruf b[ala simbolu ta’ pa/i u “il-wi// tarRepubblika ?eka” wara li fla[[ar tas-seklu l-ie[or ni]]el ismu fost il-protagonisti li g[enu fit-tiswir storiku talEwropa li ]viluppat mis-snin twal tal-komuni]mu. Havel kien il-garanzija talbidla pa/ifika lejn iddemokrazija f’pajji]u, blinfluwenza tieg[u fil-politika internazzjonali tibqa’ le;;endarja. Intant, il-protagonista talhekk imsej[a “Rivoluzzjoni tal-{arir” – fejn I/-?ekoslovakkja [ar;et mill-morsa talkomuni]mu ming[ajr ma nxtered id-demm – g[andu jibqa’ msemmi fost l-akbar Ewropej ta’ ]menijietna u li le[nu witta t-triq g[al Ewropa [ielsa. Fl-a[[ar snin ta’ [ajtu, Havel kien operat f’imsarnu u g[al kan/er fil-pulmun, bilkonsegwenza li sa[[tu baqg[et fra;li sal-[in ta’ mewtu. Sadattant, Havel kien anki famu] [afna b[ala awtur taddrammi g[all-palk, u flewwel kummenti tag[ha, ilKan/illier tal-:ermanja, Angela Merkel, sostniet li “se jibqg[u jiftakru l-umanità talbniedem (Havel) minbarra limpenn s[i[ tieg[u g[all[elsien u d-demokrazija”. Vaclav Havel sar famu] mad-dinja meta kkonfronta lill-eks re;im komunista ta’ Praga u insista biex dan jirrispetta l-weg[di li kien g[amel rigward id-drittijiet tal-bniedem. Intant – u sitt xhur biss wara li skonta l-a[[ar terminu ta’ pri;unerija ta[t dak irre;im – Havel mexxa r-rivo-
L-eks President ?ek Vaclav Havel wara li a//etta l-premju presti;ju] li jing[ata mill-istampa :ermani]a, waqt /erimonja f’Berlin, li saret f’Settembru tal-2009 (Reuters)
luzzjoni pa/ifika li ;abet fittmiem l-amministrazzjoni komunista (appo;;ata milleks Unjoni Sovjetika) fi Praga. Fil-fatt, fl-1979, Havel we[el erba’ snin u nofs [abs g[al “attivitajiet kontra lIstat”, u fl-1983 ing[ata l[elsien wara pressjoni kbira diplomatika, u minn barra lpajji] meta spi//a marid bilpneumonia. Wara l-kollass tar-re;im komunista fl-1989, Vaclav Havel intg[a]el b[ala lPresident ta/-?ekoslovakkja; i]da hu telaq mill-kariga fl1992 qabel il-pajji] inqasam u “twieldu” ir-Repubblika ?eka u s-Slovakkja, li llum jiffurmaw parti mill-Unjoni Ewropea. Numru ta’ eks dissidenti filfatt jaqblu li fil-verità, “Havel ma riedx li jkun President”, waqt li hu mag[ruf li dan lanqas ma kien favur ix-xoljiment ta/-?ekoslovakkja. I]da fl-1993, Havel kien elett President tar-Repubblika ?eka l-;dida u fejn g[al [afna ]mien kellu d-di]gwid mal-ekonomista Vaclav Klaus – li la[aq floku b[ala President fl-2003 – rigward
in-natura tar-riforma demokratika. Intant, il-Mexxejja kollha tal-Punent u tad-dinja [ielsa, ilbiera[ [ar;u b’litanija ta’ elo;ji dwar il-[ajja ta’ Havel u fejn spikkat l-emozzjoni u r-rispett kbir g[al dan is-simbolu nazzjonali li dejjem emmen “fl-im[abba u l-verità b[ala doni li jeg[elbu lillgideb u l-mibeg[da”. Fost il-[afna diskorsi dwar Havel kien hemm dak talPresident tal-Kummissjoni Ewropea, José Manuel Barroso, li fisser lill-eks President ?ek b[ala “Ewropew fil-veru sens” u “sors kbir ta’ ispirazzjoni g[al kulmin ji;;ieled g[all-[elsien u d-demokrazija madwar iddinja”. Anki lejn l-a[[ar ta’ [ajtu, ir-rispett g[ad-drittijiet umani baqa’ prominenti fl-a;enda ta’ Vaclav Havel, bl-eks President Pollakk Lech Walesa – li mexxa l-moviment Solidarnosc u li wkoll kien protagonista kbir kontra l-komuni]mu – jilmenta li leks President ?ek ma ;ie qatt rikonoxxut bil-Premju Nobel g[all-Pa/i “li tassew kien jist[oqqlu”.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 11 L-E:ITTU
Jum ie[or ta’ vjolenza fil-Kajr Id-dimostranti u t-truppi, ilbiera[ re;g[u ;;ieldu filKajr bil-vjolenza – li issa ilha g[addejja g[al tlett ijiem konsekuttivi. Dan qed jitfa’ dell tqil fuq l-ewwel elezzjoni [ielsa g[all-kamra t’isfel tal-Parlament E;izzjan. Tal-anqas g[axar persuni tilfu [ajjithom fl-a[[ar in/identi u meta kibret lin/ertezza dwar ir-rwol talArmata, li suppost qed tmexxi l-bidla fl-amministrazzjoni li ’l quddiem g[andha tg[addi g[al idejn /ivili. Intant, il-militar b[alissa qed itella’ l-ostakli fit-toroq madwar Pjazza Tahrir – i//entru tal-protesti ta’ xhur ilu li kienu waqqg[u lillPresident Hosni Mubarak u fejn il-vjolenza re;g[et [akmet fost l-g[ajat tan-nies biex “il-:enerali (talArmata) jwarrbu millpoter”. Fi tmiem il-;img[a [ar;u
diversi filmati li juru xi suldati g[al kontra l-irvellijiet qed ju]aw l-injam biex isawtu lid-dimostranti, li kienu jinkludu n-nisa. Ix-xeni tal-vjolenza kontinwa fil-Kajr ]iedu lg[adab tal-poplu fil-konfront tal-Armata – [afna E;izzjani jridu jikkon/entraw fuq il-vot g[all-elezzjoni u mhux fuq il-;lied u d-dmija. Il-parti l-kbira tal-E;izzjani ma jiftakru fl-ebda ]mien pre/edenti fejn setg[u je]er/itaw il-vot b’mod [ieles, u hu mistenni li l-I]lami/i, ’il quddiem, ikunu kkonfermati b[ala lakbar grupp fil-Parlament. Sadattant, il-Kunsill Suprem tal-Qawwiet Armati g[andu j]omm il-poter anki ladarba jitlesta l-vot parlamentari f’Jannar, i]da wieg[ed li jg[addi r-riedni tal-pajji] lill-President il;did (u li jrid ikun elett) sa Lulju.
IR-RUSSJA
Reazzjoni ur;enti g[all-g[arqa ta’ rigg L-awtoritajiet Russi, ilbiera[ kienu qed ja[dmu b’missjoni ur;enti biex jirkupraw u jsalvaw talanqas [amsin persuna li kienu fuq rigg ta]-]ejt li nqaleb u g[ereq lil hinn mill-g]ira ta’ Sakhalin, lejn il-Lvant tal-pajji]. L-emer;enza se[[et waqt li r-rigg kien qed jin;ibed fil-maltemp, bil-Ministeru g[all-Emer;enzi Re;jonali jikkonferma li kien g[ad fadal g[exieren tan-nies “li l-awtoritajiet ma kenux jafu x’sar minnhom”. Intant, ;ew salvati numru ta’ persuni fost l-ekwipa;; tar-rigg Kolskaya, li kien
qed jitmexxa mill-kumpanija Arktikmorneftegazrazvedka (AMNGR), li tie[u [sieb lesplorazzjoni ta]-]ejt. Hu mifhum ukoll li ttellg[u talanqas erba’ katavri millba[ar, b’numru ta’ dg[ajjes u helicopters ilbiera[ ikomplu bil-missjoni tas-search and rescure lil hinn minn Sakhalin. Il-President tar-Russja, Dmitry Medvedev, [are; id-direttivi biex il-missjoni ting[ata l-g[ajnuna kollha ne/essarja, bil-Ministeru g[all-Emer;enzi jis[aq li l[idma ur;enti kellha ddum g[addejja g[al ]mien indefinit.
Mara tfittex l-affarijiet personali fost ir-radam tad-dar ta’ familtha li nqerdet kompletament fl-eqqel tat-tifun (Reuters)
FILIPPINI
Tfittxija g[an-nieqsa wara li jmutu tal-anqas 700 waqt tifun L-iskwadri tal-emer;enza qed ifittxu g[al aktar minn 800 persuna rrappurtati nieqsa fin-nofsinhar tal-Filippini wara li t-tifun Washi straxxna territorju s[i[ – inklu]i z-zoni residenzjali fejn [afna millvittmi kienu g[adhom reqdin. It-tifun qajjem “[itan ta’ g[arg[ar” u valangi tat-tajn li litteralment kaxkru d-djar g[al ;ox-xmajjar u l-ba[ar fero/i, fejn tilfu [ajjithom talanqas 700 persuna. Iz-zoni milqutin ma kenux attrezzati biex jilqg[u kontra dan it-tip ta’ maltemp, blin[awi ta’ Cagayan de Oro u l-ibliet qrib tieg[u fuq il-g]ira ta’ Mindanao jispi//aw i;arrbu l-akbar impatt.
Il-kelliema g[as-Salib lA[mar Filippini intant ikkonfermaw li s-700 tilfu [ajjithom fi tmien provin/ji fir-re;un ta’ Mindanao, u meta l-awtoritajiet ma jistg[ux ila[[qu mal-g[ajta ddisparata g[all-g[ajnuna minn persuni li “sparixxewlhom” il-;enituri, it-tfal u qraba o[rajn. Is-Salib l-A[mar qed jg[in jikkoordina t-tfittxija g[annieqsa flimkien mal-awtoritajiet tal-gvern lokali, l-Armata, il-Pulizija u a;enziji o[ra ta’ fejda. Fl-ag[ar tat-tifun, lg[arg[ar g[amel [erba millvilla;;i qrib il-kosta fl-in[awi ta’ Cagayan de Oro u Iligan,
fejn “qa//at” ir-residenzi mill-g[eruq u “kaxkarhom bil-familji b’kollox” g[al ;olba[ar. L-uffi/jali f’Cagayan de Oro qed jg[idu li din hi lewwel darba li l-belt tag[hom g[addiet minn kalvarju hekk a[rax u li l-awtoritajiet lokali baqg[u ming[ajr twissija ‘adegwata’ qabel laqathom ittifun. Dan, wara li l-a;enzija talIstat inkarigata mir-reazzjonijiet g[ad-di]astri naturali qalet li t-twissijiet lill-uffi/jali u r-residenti taz-zoni “ing[ataw kif suppost u fi]]mien oppurtun”, daqs tlett ijiem qabel il-[erba ta’ Washi.
L-INDONE}JA
Vja;; tra;iku g[al immigranti illegali G[abu tal-anqas 250 persuna (u n-numru jista’ anki jkun ferm akbar) wara li dg[ajsa ppakkjata bl-immigranti illegali g[erqet f’ba[ar imqalleb lil hinn mill-kosta tal-Lvant ta’ Java. Id-dg[ajsa dak il-[in kienet qed tivvja;;a lejn lAwstralja u [afna fost il-
passi;;ieri kienu immigranti minn pajji]i b[all-Iran, lIraq u l-Afganistan. L-awtoritajiet, sadattant, sostnew li d-dg[ajsa kellha kapa/ità g[al mija biss, i]da tg[abbiet b’numru ferm akbar ta’ passi;;ieri milli kienet tifla[ – u meta l-maltemp u l-vi]ibbiltà [a]ina, ilbiera[, baqg[u jfixklu t-
tentattivi tal-emer;enza biex ;ew salvati “ftit g[exieren biss” mill-ba[ar. Hu komuni li l-immigranti illegali li jkunu ;ejjin milLvant Nofsani jitilqu millIndone]ja lejn l-Awstralja u jkunu lesti jissugraw il-qilla tal-O/ean Indjan bit-tama li jsibu [ajja a[jar f’pajji] ;did.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
12 A[barjiet ta’ Barra FRANZA
Evalwazzjoni “negattiva” minn Fitch Minkejja l-konferma talog[la credit rating (AAA) g[al Franza, l-a;enzija Fitch bidlet il-pronostiku dwar il-pajji] minn wie[ed “stabbli” g[al “negattiv”; mhux esklu] li llivell tal-kreditu jista’ anki jonqos fil-ka] partikulari. Il-kelliema g[al Fitch qalu li l-bidla fl-anali]i hi dovuta g[all-possibbiltà li Franza t[abbat wi//ha ma’ aktar problemi finanzjarji b’konnessjoni mal-kri]i tad-dejn fiz-ZonaEwro. L-istess a;enzija qed tikkunsidra wkoll li tnaqqas ir-ratings (il-marka tal-fidu/ja rigward linvestiment) g[all-Bel;ju, Spanja, is-Slovenja, l-Italja, l-
Irlanda u ?ipru. Dan, ladarba Fitch ikkonkludiet – wara la[[ar summit tal-Unjoni Ewropea – li ma tistax tintla[aq “soluzzjoni komprensiva” g[all-kri]i fiz-ZonaEwro minn lat tekniku jew politiku. Il-pronostiku kien di;à negattiv g[as-sitt pajji]i inkwistjoni, li r-ratings tag[hom issa spi//aw fil-kategorija credit watch negative – li jikkonferma l-possibbiltà ta’ tnaqqis fil-marka fi ]mien tliet xhur. Ir-revi]joni tal-pronostiku rigward Franza qed issir f’;img[a meta xi uffi/jali ewlenin Fran/i]i kkritikaw is-
sitwazzjoni ekonomika “preokkupanti” tar-Renju Unit, u meta /-Chairman tal-Bank ?entrali f’Pari;i ssu;;erixxa li l-credit rating tar-Renju Unit g[andu jg[addi minn downgrade qabel dak ta’ Franza. Madankollu, l-a;enzija Fitch spjegat li ladarba qabblet lil Franza mal-pajji]i l-o[rajn tazZona-Ewro b’rating ta’ AAA, waslet g[all-konklu]joni li lpajji] hu l-aktar espost g[al intensifikazzjoni fil-kri]i tazZona-Ewro min[abba li]bilan/ strutturali fil-ba;it, li hu akbar minn ta’ [addie[or, u l-fatt li l-pi] tad-dejn li akkumula l-Gvern Fran/i] hu wkoll akbar minn tal-Istati l-o[rajn.
L-I}VIZZERA
Jer;a’ lura mit-tbassir ekonomiku g[as-sena d-die[la : Mara mg[obbija bix-xirja tidher quddiem vetrina ta’ stabbiliment f’Oxford Street (f’Londra) li dde/ieda li jo[ro; bis-sales ;img[a qabel il-Milied. Fil-pre]ent, is-sidien tal-[wienet, u spe/jalment tal-high street stores, qed jilmentaw dwar in-nuqqas tal-bejg[, li fost o[rajn hu dovut g[all-pi] tattaxxi fuq il-poplu u l-prezzijiet og[la tal-fuel, li saru sinonimi ma’ dawn i]-]menijiet ta’ awsterità. Il-kri]i fiz-Zona-Ewro [alliet ukoll impatt fuq l-ekonomija tar-Renju Unit, bl-istabbilimenti fl-ibliet prin/ipali jbatu l-konsegwenzi anki waqt li dan hu laktar ]mien suppost attiv mil-lat kummer/jali. (Reuters) IR RENJU UNIT
Il-Gvern }vizzeru naqqas it-tbassir tal-i]vilupp ekonomiku g[as-sena ddie[la fejn semma l-fatt li lekonomija tal-pajji] spi//at “esposta” g[all-kri]i attwali fiz-Zona-Ewro. G[aldaqstant, ir-rata tali]vilupp (li kienu bassru qabel) ;iet riveduta minn 0.9 g[al 0.5 fil-mija – u meta mhux esklu] li l-I]vizzera tista’ anki tbati ri/essjoni
f’ka] li s-sitwazzjoni fizZona-Ewro taqleb g[allag[ar. Ir-ri/essjoni u d-deflazzjoni (fejn il-prezzijiet jie[du daqqa ’l isfel) huma lok g[al inkwiet fost lI]vizzeri u ssemmew b[ala ra;unijiet ewlenin g[allinterventi mill-Bank Nazzjonali tal-I]vizzera – li ilhom g[addejjin mis-sajf – biex tonqos mis-sa[[a tal-
franc. Qabel l-interventi, il-valur tal-franc la[aq ]died b’mod sostanzjali u b’effett [a]in g[all-esportaturi }vizzeri, li sabu ru[hom fi ]vanta;; fisswieq internazzjonali. Sadattant, hemm anki spekulazzjoni li l-Bank Nazzjonali tal-I]vizzera jista’ jintervjeni dalwaqt biex “idg[ajjef jer;a’ aktar” il-munita lokali.
L-IRLANDA
X’aktarx li jridu jitnaqqsu xorta s-salarji fis-settur pubbliku L-Irlanda x’aktarx tmur lura millweg[da biex ma taqtax is-salarji tal[addiema fis-settur pubbliku wara li naqas l-i]vilupp ekonomiku, fost irriperkussjonijiet tal-kri]i fiz-ZonaEwro. Is-sitwazzjoni sadattant tista’ ;;ib problemi kbar g[all-Gvern Irlandi] meta l-ftehim partikulari, g[alissa, evita t-tip ta’ inkwiet so/jali li qed naraw b[alissa fil-Gre/ja. Il-Gvern Irlandi] kien wieg[ed biex li ma jag[tix is-sensji (filwaqt li ma jnaqqasx il-pagi) dment li l-unions jaqblu dwar “sistemi volontarji” li
jesi;u t-tmiem g[al ammont ta’ impjiegi mas-settur. Kriterju ie[or hu biex il-[addiema ja[dmu sig[at itwal ta[t il-ftehim mag[ruf b[ala Croke Park, li kien intla[aq f’Marzu tas-sena l-o[ra – tmien xhur qabel l-Irlanda rrikorriet g[all-g[ajnuna fiskali ta’ emer;enza ming[and l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF). Il-ftehim spe/ifiku jitqies b[ala “irra;uni ewlenija” li l-pajji] evita ddimostrazzjonijiet vjolenti li kkaratterizzaw il-Gre/ja (l-ewwel pajji] tazZona-Ewro li [a l-bailout) tul l-a[[ar
xhur. Madankollu, il-unions li jirrappre]entaw lis-settur pubbliku di;à indikaw li jistg[u jo[or;u fuq strajk jekk dan il-ftehim jisfuma. L-Irlanda llum qed tiffa//ja sitwazzjoni diffi/li meta te[tie; tippersisti bi programmi ta’ awsterità u bl-ekonomija tag[ha tonqos bi kwa]i tnejn fil-mija bejn Lulju u Settembru (wara ]-]ieda ta’ 1.4 fil-mija rre;istrata g[all-perijodu April-:unju). Min-na[a tieg[u, il-Ministru Irlandi] g[all-Ener;ija, Pat Rabbitte, di;à wissa li l-futur tal-ftehim fil-forma attwali
jiddependi mill-i]viluppi futuri g[allekonomija, u meta l-Gvern u l-unions, ’il quddiem, jistg[u jiddiskutu l-possibbiltà ta’ negozjati ;odda (rigward il-ftehim). L-Irlanda, mill-2008 ’l hawn, qatg[et is-salarji tal-[addiema fis-settur pubbliku b’medja ta’ [mistax fil-mija; i]da dan ma jidhirx li hu bi]]ejjed. Fil-fatt, xi uffi/jali ewlenin tal-Bank ?entrali Ewropew u malOrganizzazzjoni g[all-I]vilupp u lKooperazzjoni (OECD) qed jag[tu lpariri lill-Gvern Irlandi] “biex jikkonfronta mill-;did l-aspett tal-pagi”.
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
13
Barcelona champions tad-dinja
U*BET FA Trophy
Xewkija Tigers mal-a[[ar sittax
Reb[a g[al Mig Of The Wood
Ilbiera[ intlag[bu l-a[[ar tmien log[biet tat-tielet round tal-U*BET FA Trophy, biex issa huma mag[rufa l-a[[ar sittax ta’ din il-kompetizzjoni presti;ju]a, li bil-format il;did tag[ha ]gur li se tikber fil-presti;ju u fl-importanza tag[ha. It-tim G[awdxi ta’ Xewkija Tigers hu l-uniku wie[ed mill-g]ira G[awdxija li wasal mal-a[[ar sittax, grazzi g[arreb[a fuq Senglea Athletic. Likbar sorpri]a f’dan ir-round ta’ log[biet kienet ir-reb[a, ilbiera[, ta’ Pietà Hotsopur, leaders tal-Ewwel Divi]joni, li eliminaw lil Tarxien
Ri]ultati Lokali Football FA Trophy
Mqabba v Sliema W Tarxien v Pietà Xewkija v Senglea Luqa SA v Floriana St Patrick v Valletta Msida SJ v Mosta B’Kara v Vittorisoa Lija A v Victoria H
2-4 0-3 3-0 1-6 0-2 0-1 4-0 6-0
Cospicua D v Pietà L Marsa WS v Vittoriosa L
9-0 2-1
B’Kara SJ v Luqa J Rovers U v Mqabba Marsa T v Mgarr F
1-0 2-0 3-1
MAFA IASC
GFA – Div I SK Victoria W v Sannat L Div II
St. Lawrence v G[arb R Qala S v }ebbu; R
3-1 4-1 1-2
Rainbows mill-Premier. Tim ie[or eliminat millKampjonat Premier hu Mqabba, li baxxa rasu kontra Sliema fl-uniku konfront dirett bejn timijiet millPremier. L-a[[ar sittax li se jkunu flurna fil-polza ta’ g[ada huma dawn: Premier – Valletta, Hibernians, Floriana, B’Kara, Sliema W, Mosta, {amrun S., Qormi, Balzan Y, M’Xlokk. Div I – Rabat A, St. George’s, Lija A, Pietà H. Div II – Mellie[a G[awdex – Xewkija T Ara pa;ni 14, 15, 16
Youths U-17
Paola H v {amrun Pietà v Valletta Balzan v Mellie[a Luqa v G[axaq St. Venera v Sirens Fgura v M’Xlokk Kirkop v M;arr
1-0 1-2 4-0 7-0 4-2 6-2 3-1
Tarxien v Attard }ebbu; v Naxxar }ejtun v Mqabba St Lu/ija v Si;;iewi
3-0 3-0 4-1 0-2
Qormi v White Hart Rabat v Hotsticks
4-0 3-2
U-15
Hockey Div I
Volleyball – Nisa Paola H v T. Playvolley U-15
3-0
Flyers 1 v FDL Flyers 2 v Playvolley Hibs v Flyers 3
2-0 2-1 2-0
Valletta v Attard
3-0
Ir;iel
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
14 Sport
Hat-trick ta’ Sacco f’reb[a fa/li ta’ Lija LIJA A................................ 6 VICTORIA H.................... 0
Lija g[addew g[ar-raba’ round tal-U*BET FA Trophy b’reb[a fa/li fuq Victoria bliskor kbir ta’ 6-0, b’hat-rick ta’ Antoine Sacco. Lija iddominaw il-partita g[aliex ma taw l-ebda /ans lillavversarji jid[lu fil-partita. Lija kienu vi/in li jift[u liskor wara biss kwarta log[ob, meta x-xutt b’sa[[tu minn tarf il-kaxxa ta’ Camilleri ;ie salvat temporanjament mill-goalkeeper Grima, bil-ballun ji;i f’saqajn Sacco, li ttanta xortih, i]da l-ballun g[al darb’o[ra kien salvat minn Grima. Seba’ minuti wara, Lija fet[u l-iskor permezz ta’ ANTOINE SACCO, li minn cross ta’ Fleri Soler g[eleb lil Grima b’daqqa ta’ ras. Tliet minuti wara, Victoria kellhom /ans li jid[lu filpartita meta Ini salva tajjeb
ix-xutt perikolu] ta’ Xuereb. Fl-34 minuta, ABDULLAHI ADESHINA IGE qabe] nofs id-difi]a avversarja u g[eleb lil Grima b’xutt spettakolari minn barra l-kaxxa, biex Lija da[lu g[all-mistrie[ b’vanta;; komdu. Tliet minuti mill-bidu tattieni taqsima, Conceicao sab ru[u wa[du quddiem ilgoalkeeper ta’ Victoria, i]da x-xutt tieg[u g[adda ftit barra. Fit-53 minuta, Lija komplew kabbru lvanta;;, meta GILBERT CAMILLERI [asad liddifi]a ta’ Victoria b’xutt mill-angolu minn tarf ilkaxxa. G[oxrin minuta minn
L-ewwel goal ta’ Lija skurjat minn Antoine Sacco (Ritratt> Trevor Sollars)
tmiem il-partita, Lija g[amluhom erbg[a, meta f’azzjoni sabi[a bejn Scicluna u ANTOINE SACCO, kien dan tal-a[[ar li g[eleb lil Grima b’xutt filbaxx. Kwarta wara, ANTOINE SACCO kompla kabbar is-sofferenza ta’ Victoria meta minn azzjoni personali g[eleb lil Grima
g[at-tielet darba biex g[amel l-iskor 5-0. Meta deher li dan kien se jkun ir-ri]ultat finali, DANIEL SCERRI issi;illa rreb[a ta’ Lija fit-tieni minuta tal-[in mi]jud, meta g[adda minn qalb id-difi]a ta’ Victoria u skorja b’xutt b’sa[[tu. Lija A – E. Ini (L. Attard),
T. Fleri Soler, R. Conceicao, D. Scerri, G. Camilleri (E. Briffa), K. Darmanin (B. Camilleri), J.P. Scerri, A. Scicluna, M. Fleri Soler, A.A. Ige, A. Sacco Victoria H – M. Grima, J. Azzopardi, A. Briffa, O. J. Emanche, D. Farrugia, J. Farrugia, O. Farrugia, R. Grech (G. Attard), J. Pace, A. Trambco, I. Xuereb Referee – Andrew James Sammut
Xewkija l-uniku tim G[awdxi mal-a[[ar sittax Valletta ja//ertaw fl-ewwel 20 minuta XEWKIJA T. ....................................... 3 SENGLEA A. ....................................... 0
Xewkija Tigers b’goal f’ewwel taqsima u tnejn o[ra wara l - intervall , irnexxielhom jg[addu g[al rawnd ie[or biex ]ammew tperper il bandiera G[awdxija f ’ din il - kompe tizzjoni mill - iktar presti;ju]a . Kienet kwalifikazzjoni mmeritata g[at - Tigers , li [olqu diversi /ansijiet ta’ skor, u b’iktar attenzjoni setg[u anki reb[u bi skor ikbar. Xewkija [ar;u aggressivi, u wara minuta log[ob xutt fuq il-girja ta’ Rodney Buttigieg spi//a ftit g[oli. Fis-seba’ minuta, l-istess attakkant tat-Tigers da[al wa[du fil-kaxxa, i]da sab lil Brandon Bartolo jo[ro; fuqu jimblukkalu. Fit-33 minuta, Xewkija re;g[u kienu sfortunati meta minn free-kick ta’ Dyakov, John Camilleri kellu d-daqqa ta’ ras li spi//at mal-mimduda u kklerjata g[al corner. Mill-istess corner mog[ti minn Elton Vella, CHRIS CAMILLERI b’xutt fil-baxx tefa’ fir-rokna u lit-Tigers ;ustament fil-vanta;;. Xewkija baqg[u jiddettaw il-loghob, u ma’ tmiem it-taqsima xutt fuq il-girja ta’ John Camilleri kien imblukkat minn Bartolo. It-tieni taqsima bdiet b’Senglea jippruvaw g[ad-draw, bit-Tigers madankollu
insidju]i fil-[arbiet tag[hom. Fl-14-il minuta, f’attakk ie[or tal-Athletics, xutt angulat ta’ Glenn Brincat spi//a /entimetri g[oli. Mal-kwarta log[ob, lIsla ferm vi/in id-draw meta Brincat b’azzjoni o[ra personali [arab in-nasba tal-offside, i]da inkredibbilment wa[du fil-kaxxa tefa’ barra. Madankollu, fit-28 minuta, Xewkija irduppjaw meta minn azzjoni ta’ corner mog[ti minn Elton Vella, is-sostitut MARK CAMILLERI bir-ras approfitta minn clearance qasira tal-goalkeeper Bartolo, biex bil-fa/ilità tefa’ fl-lasti vojta. }ew; minuti mit-tmiem, Xewkija ssi;illaw il-kwalifikazzjoni tag[hom meta Chris Camilleri ]marka lil [uh JOHN CAMILLERI, li ming[ajr l-ebda diffikultà tefa’ fl-lasti vojta. Fl-a[[ar sekondi, kemm Emeka, kif ukoll Rabbah naqsu li jiksbu l-goal tal-konsolazzjoni g[al Senglea. Xewkija T – J. Grima, M. Xerri (I.
Mifsud), K. Dyakov, Jh. Vella (M. Camilleri), Js. Vella, E. Vella (P. Rapa), C. Bugeja, J. Azzopardi, C. Camilleri, R. Buttigieg, J. Camilleri Senglea A – B. Bartolo, B. Zerafa, M. Ciappara, S. Calleja, R. Tanti (J. Abela), A. Sciortino, J. Alegbe, T. Thomas (C. Borg), G. Brincat (O. Rabbah), J. R. Emeka, R. Micallef Referee – Eren Yurtsever
ST. PATRICK ……………….... 0 VALLETTA ……………...…… 2
Valletta, kif kien mistenni, ma sabux problemi biex g[addew g[arraba’ round meta eliminaw lit-team tal-qieg[ tal-Ewwel Divi]joni, St. Patrick, li Valletta a//ertaw b’]ew; goals kmieni. Kienet log[ba bla storja, bilBeltin jiskorjaw ]ew; goals flewwel g[oxrin minuta u wara amministraw il-log[ba, li kien iktar qisha log[ba ta’ [biberija milli log[ba kompetittiva. Valletta kellhom g[add ta’ ]g[a]ag[, fosthom it-tewmin Siraj u Samir Arab, b’talewwel jiskorja l-ewwel goal talBeltin. Il-log[ba bdiet f’xita qawwija, u Valletta mal-ewwel xe[tu kollox flattakk, u wara ftit minuti, xutt biddawra ta’ Barbosa g[adda ftit barra, u fil-[dax-il minuta Valletta marru fil-vanta;;. Azzjoni mibdija minn Denni Rocha Dos Santos, li qassam lejn i]-]ag[]ug[ SIRAJ ARAB, li avvanza, u b’xutt filbaxx g[eleb lil Jonathan Grech, li kien qed jilg[ab minflok il-goalkeeper regolari Joshua Galea. Fit-18-il minuta, azzjoni ta’
Gilbert Agius, li qassam lejn William Barbosa, li mill-vi/in laqat sieq il-lasta. Fit-22 minuta, Valletta skorjaw it-tieni goal meta free-kick ta’ RYAN FENECH kien imxellef mill-[ajt difensiv ta’ St. Patrick, bilballun iqarraq g[al kollox bi Grech. Il-log[ba kienet bla storja, bilBeltin jikkontrollaw ming[ajr tbatija u first-timer ta’ Gilbert Agius kien salvat minn Grech. Fl-a[[ar minuti, xutt ta’ Jamie Pace /entrali kien salvat minn Grech u Gilbert Agius /eda postu li]-]ag[]ug[ Isaac Zammit. Fit-tieni taqsima, Barbosa qassam lejn Ryan Fenech, li x-xutt millvi/in tieg[u kien imblukkat millgoalkeeper }abbari. Il-kumplament tat-tieni taqsima kien bla storja u monotonu, b’kul[add jistenna la[[ar tisfira tar-referee Caruana. St. Patrick – J. Grech, E. Grech, M.
Vella, A. Galea (R. Cassar), J. Farrugia, S. Zerafa, B. Gockaj, D. Mamo (I. Scicluna), A. Ellul (D. Gauci), S. Dimech, B. Engoudou Valletta – M. Towns, R. Dos Santos, R. Fenech, Samir Arab, Siraj Arab, W. Barbosa, D. Rocha Dos Santos (O. Cassar), G. Agius (I. Zammit), J. Pace (L. Spiteri), S. Borg, J. Caruana Referee – Paul Caruana
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Sport 15
Sliema mal-a[[ar sittax wara konfront bilan/jat minn Simon Farrugia
SLIEMA W. ....................... 4 MQABBA .......................... 2
Ma kinetx fa/li g[al Sliema Wanderers li jiksbu post firraba’ round tal-U*Bet FA Trophy fl-uniku konfront bejn timijiet tal-Kampjonat Premier ta’ dan ir-round. Il-Blues bnew vanta;; ta’ ]ew; goals f’nofs l-ewwel taqsima, i]da ]ball minn Frendo, li b’lob minn kwa]i nofs ground g[eleb lillgoalkeeper sie[bu, ippermetta li Mqabba jid[lu mill-;did fillog[ba. Minkejja dan, fl-a[[ar parti tal-log[ba, il-Wanderers [adu l-kmand assolut tallog[ba biex skurjaw g[al darba tnejn ming[ajr risposta. I]]ew; na[at kellhom xi players regolari neqsin, bi Sliema j[ossu [afna n-nuqqas ta’ Galabov, filwaqt li Mamic u Timotic kienu l-aktar players importanti assenti g[al Mqabba. Fit-8 minuta xutt minn barra l-kaxxa ta’ Claudio Calleja ;ie mdawwar f’corner minn Curmi. Biex kellna nistennew sat-22 minuta biex assistejna g[al azzjoni denja o[ra, meta kellna xutt ta’ Mitev, li Calleja salva. }ew; minuti wara, Sliema fet[u l-iskor, b’Lima jitwaqqa’ fil-kaxxa, bir-referee j[alli l-log[ob g[addej g[arregola tal-vanta;; u RODERICK BAJADA mill-vi/in ma’ ]baljax. Il-Wanderers irduppjaw liskor fis-26 minuta, din iddarba jkun cross ta’ Mifsud Triganza lejn DANIEL MITEV; u dan skorja mat-tieni tentattiv wara li l-ewwel konklu]joni ;iet imblukkata millgoalkeeper Mqabbi. Sliema komplew jiddettaw il-log[ba u fit-32 minuta kellhom xutt
angolat fil-baxx ta’ Santos Silva, li Calleja dawwar f’corner. Seba’ minuti minn tmiem lewwel taqsima, Mqabba da[lu mill-;did fil-log[ba b’auto goal spettakolari ta’ Cleavon Frendo, li minn kwa]i nofs ground qabbe] minn fuq ras ilgoalkeeper tal-Wanderers, Curmi. U qabel g[alqet ittaqsima, Mqabba vi/in li jiksbu l-goal tad-draw meta John Paul Muscat sab lil Calleja filkaxxa, li minn qag[da ideali kkonkluda ftit barra. Sliema [ar;u aggressivi g[all-bidu tat-tieni taqsima u fid-49 minuta, xutt b’sa[[tu ta’ Lima kien imdawwar blabbiltà f’corner minn Calleja. Biex fid-69 minuta, corner ta’ Mitev wasal g[and Bezzina, li bir-ras ikkonkluda b’mod ]baljat, bil-ballun lura g[and ilBulgaru, bil-cross-shot tieg[u ji;i mtajjar bit-tbatija minn Calleja. Mqabba kisbu l-goal taddraw tmintax-il minuta mittmiem meta minn free-kick ta’ Claudio Calleja kien JOHN PAUL MUSCAT li bir-ras anti/ipa lil kul[add u sab irrokna tax-xibka. I]da l-fer[ ta’ Mqabba dam biss tliet minuti peress li fil-75 minuta, ilWanderers mill-;did filvanta;; b’goal skurjat minn free-kick dirett ta’ DANIEL MITEV. Dan il-goal ta s-sa[[a lil Sliema – li wara li fil-81 minu-
Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn Sliema Wanderers
ta kellhom xutt b’sa[[tu minn free-kick ta’ Mitev li Calleja salva meg[jun mil-lasta – minuta wara, huma ssi;illaw irreb[a b’xutt fil-baxx ta’ JORGE SANTOS SILVA, li sab ir-rokna tax-xibka. Sliema W. – A. Curmi, J.
Mifsud, M. Scerri, J.P. Mifsud Triganza (G. Gatt Baldacchino), D. Mitev, S. Bezzina, J. Lima, R. Bajada, J. Santos Silva, C. Frendo (R. Grech), B. Muscat (R. Dalli) Mqabba – K. Calleja, M. Bonnici, P. Grima, M.A. Psaila, M. Briffa (M. Fenech), D. Azzopardi (R. Schembri), T. Mazzitelli (G. D’Amato), C. Calleja, J.P. Muscat, C. Micallef, S. Magro Referee – Fyodor Zammit
Reb[a mqan][a g[al Mosta minn Christopher Cassar
MSIDA SJ ……………….. 0 MOSTA ………………….. 1
Mosta kellhom jistennew sat-83 minuta biex g[elbu litteam tat-Tieni Divi]joni, Msida, f’log[ba li kienet verament fqira. Mosta jistg[u jikkunslaw biss bil-kwalifikazzjoni g[al round ie[or g[aliex mill-bqija kellhom prestazzjoni verament fqira, g[aliex ikkreaw ftit azzjonijiet ta’ skor. U fil-ftit azzjonijiet li [olqu, jew fallewhom banalment jew sabu lil John Agius protagonist b’xi saves verament tajba; u dan kien ming[ajr dubju l-a[jar plejer fil-ground. Il-bidu kien verament kwiet minkejja s-supremazija Mostija. I]da kienu Msida blewwel periklu, b’xutt ta’ Oswald Zammit salvat minn Glenn Zammit, u Mosta wie;bu bi free-kick ta’ Ian Zammit, li kien salvat b’diffikultà minn John Agius.
Fl-20 minuta, azzjoni tajba ta’ Ian Zammit fuq ix-xellug u xutt li kien salvat b’diffikultà minn Agius. Mosta komplew jinsistu, i]da bi ftit li xejn pre/i]joni. Ian Zammit dam ja[sibha quddiem il-lasta u daqqa ta’ ras ta’ Mvondo kienet salvata minn Agius. Mosta komplew jinsistu, i]da bid-difi]a ta’ Msida mag[luqa u kompatta huma ftit bdew isibu spazju. Fla[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kien Gilbert Martin li da[al mil-lemin, i]da pprefera x-xutt li mar g[oli meta seta’ qassam lejn Mvondo, li kien ]markat. G[at-tieni taqsima, Mosta introdu/ew lil Jonathan Bajada flok Bogdanovic, u dan il-plejer ta [ajja ;dida lill-attakk Mosti. L-istess Bajada impenja lil Agius, blistess Agius protagonist, lewwel meta [are; f’saqajn Gilbert Martin, u wara salva b’titjira spettakulari xutt
bomba ta’ Aboulezz. Il-log[ba saret monotona, bil-Mostin juru faqar offensiv. Kwarta mit-tmiem, Ian Zammit falla /ans tad-deheb meta wa[du quddiem Agius illobbja g[oli. Seba’ minuti minn tmiem il-log[ba wasal il-goal tarreb[a mqan][a Mostija. Azzjoni mibdija minn Mvondo, li da[al tajjeb filkaxxa u qassam lejn IAN ZAMMIT, li wara kontroll diffi/li irnexxielu jsib ir-rokna tax-xibka minn qag[da ferm angolata, biex po;;a lil Mosta fir-raba’ round tat-trophy. Msida SJ – J. Agius, L.
Cassar, M. Borda, O. Zammit, M. Clarke, M. Pisani (M. Curtys), R. Xuereb (D. Attard), M. Caruana, A. Perrone (M. Crupi), P. Sakchai, F. De Andrade Mosta – G. Zammit, A. Borg, F. Tisbi, B. Agius (L. Martinelli), Y. Ossok, N. Bogdanovic (J. Bajada), K. Magro, F. Aboulezz, G. Martin (W. Sciberras), I. Zammit, M. Mvondo Referee – Malcolm Spiteri
Floriana jiddominaw u jiksbu reb[a kbira minn Christian Muscat
LUQA SA ........................... 1 FLORIANA ....................... 6
F’log[ba li Luqa kienu ilhom jistennew min[abba rrivalità li kienet te]isti bejn dawn i]-]ew; timijiet fis-snin 40, irrebbie[a ta’ din il-kompetizzjoni fl-ista;un li g[adda, Floriana, g[elbu lil Luqa St Andrews bliskor kbir ta’ 6-1. Floriana xejn ma t[abtu f’din illog[ba, anzi ddominaw biss[i[ mill-bidu sat-tmiem id-90 minuta. Kif mistenni, Floriana [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 2 minuti, Sodje ra d-daqqa tarras tieg[u milqug[a tajjeb mill-goalkeeper ta’ Luqa. Madankollu, fl-azzjoni ta’ wara, e]attament fir-4 minuta, Floriana fet[u l-iskor meta ERIC AKOTO inter/etta qabel difensur ta’ Luqa u tefa’ fix-xibka. }ew; minuti biss wara, Christian Caruana da[al fil-kaxxa u b’xutt tajjeb ra l-ballun imxellef minn Psaila, qabel [abat mal-lasta u spi//a f’corner. Fit-12-il minuta kellna azzjoni tajba mis-soliti Floriana fejn rajna lil Psaila jsalva tajjeb fuq Grabowski, bil-ballun jispi//a f’saqajn Ryan Darmanin, li i]da xe[et ftit barra. Wara kwarta log[ob wasal ittieni goal ta’ Floriana. Wara li Darmanin ir/ieva tajjeb minn through-ball fil-kaxxa, dan g[adda l-ballun lil ONOME SODJE, li xe[et ;ewwa ming[ajr ebda diffikultà. Fit-62 minuta, Floriana komplew ikabbru l-iskor meta minn free-kick ta’ Doffo, RYAN DARMANIN ikkonnettja tajjeb u permezz ta’ daqqa ta’ ras tajba tefa’ fixxibka. Tliet minuti biss wara,
re;a’ kien l-istess Darmanin li wara li qabe] ]ew; difensuri Luqin, ra t-tentattiv tieg[u ja[bat mal-wieqfa. Fit-72 minuta, Florian skorjaw ir-4 goal tal-loghba meta minn corner mog[ti minn Thomas Paris, RYAN DARMANIN ikkonnettja tajjeb u permezz ta’ daqqa ta’ ras tefa’ ;ewwa, biex b’hekk skorja doppjetta f’din il-log[ba. {ames minuti wara, Floriana komplew ikabbru l-iskor meta s-sostitut John Mintoff indirizza cross tajjeb lejn ANDRÈ GRABOWSKI; dan ikkontrolla tajjeb qabel xe[et fix-xibka. Fit-88 minuta, Floriana g[amluhom 6 meta minn cross ta’ Joseph Borg, il-ballun spi//a f’saqajn CLYDE BORG, li minn barra l-kaxxa fajjar xutt mill-isba[, li spi//a fir-rokna tax-xibka. Meta konna qed nistennew it-tisfira finali tar-referee Azzopardi, li kellu kontroll tajjeb tallog[ba, wasal l-uniku goal g[al Luqa, li tajjeb ng[idu wasal mill-unika azzjoni perikolu]a kkreata minn Luqa tul id-90 minuta, meta LAWRENCE VELLA, li kien fil-;enb tal-kaxxa qabbe] ilballun minn fuq il-goalkeeper ta’ Floriana, Jurgen Borg. Luqa SA – P. Psaila, A. Psaila
(J. Fenech), C. Caruana, M. Ciantar, A. Abdilla, C. Gatt, G. Frendo, S. C. Braziliano, L. Vella, L. Baldacchino, M. Camilleri (J. Good) Floriana – J. Borg, E. Akoto, O. Bugeja (F. Guzman), T. Paris, P. Doffo (C. Borg), C. Caruana (J. Mintoff), O. Sodje, J. Borg, R. Darmanin, A. Grabowski, C. Cassar Referee – Adrian Azzopardi
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
16 Sport
Pietà jkabbru l-problemi ta’ Tarxien minn Christian Muscat
PIETÀ H. ........................... 3 TARXIEN R. ..................... 0
Pietà Hotspurs saru l-ewwel tim mill-Kampjonat BOV lEwwel Divi]joni li elimina tim mill-Kampjonat BOV Premier mill-U*BET FA Trophy ta’ dan l-ista;un meta g[elbu lil Tarxien Rainbows b’reb[a konvin/enti ta’ 3-0, b’wirja mill-aqwa, fejn iddominaw mill-bidu sala[[ar u Tarxien Rainbows kienu bla [e;;a tul il-log[ba kollha, meta lanqas kellhom azzjoni wa[da perikolu]a indirizzata lejn il-lasti avversarji. Kienu Pietà Hotspurs li [ar;u fuq l-offensiva meta wara biss 6 minuti, Jurgen Pisani ra d-daqqa tar-ras tieg[u mill-vi/in ti;i salvata tajjeb minn Vella minn fuq illinja imma;inarja. Fl-14-il minuta re;g[u kienu lHotspurs li [olqu azzjoni o[ra perikolu]a meta cross-shot ta’ Cleaven Cassar kien imdawwar f’corner mill-goalkeeper tar-Rainbows, Vella.
Pietà Hotspurs komplew fuq l-offensiva u fit-28 minuta, Jurgen Pisani g[adda lil Zach Muscat, li l-konklu]joni tieg[u g[addiet ftit barra. Fit38 minuta regghu kienu Pietà li resqu vi/in li jift[u l-iskor meta Quilin Refalo ra t-tentattiv tieg[u jg[addi ftit barra wara li kien ir/ieva l-ballun ming[and Dos Santos minn mal-linja. Finalment, wara bosta tentattivi, il-Hotspurs fet[u l-iskor fit-43 minuta, meta Jurgen Pisani kkrossja tajjeb lejn VINICIUS PEREIRA DOS SANTOS u l-istriker Bra]iljan tefa’ fixxibka. Pietà Hotspurs komplew fuq l-offensiva fil-ftu[ tattieni taqsima, u fil-50 minuta, minn cross ta’ Terence Agius, Zach Muscat ikkonnettja taj-
jeb u b’daqqa ta’ ras tajba ra lill-goalkeeper tar-Rainbows, Nicholas Vella, isalva tajjeb. Fis-56 minuta, Anonam, li kien g[adu kif da[al filgrawnd, g[adda lejn Carl Sammut, li wa[du quddiem il-lasta tefa’ ftit barra. Fil-61 minuta, Pietà Hotspurs irduppjaw l-iskor meta minn corner ta’ Jurgen Pisani, ISMAEL GRECH kellu t-tenattiv tieg[u jispi//a fix-xibka, bilballun ja[bat ma’ difensur tar-Rainbows qabel intemm ;ewwa. Il-Hotspurs komplew ikabbru l-iskor u g[alqu l-log[ba definittivamnet fil-75 minuta meta VINICIUS PEREIRA DOS SANTOS ir/ieva tajjeb minn cross fil-baxx ta’ Clive Spiteri, u minn po]izzjoni ideali kkontrolla tajjeb qabel spara fix-xibka biex b’hekk skorja doppjetta f’din illog[ba. Tarxein R – N. G. Vella, S.
Sadowski, C. Sammut, M. Caruana, E. A. Pereira, R. Costa, K. Pulo (O. Anonam), J. Vella, L. Galea, C. G. Suguino, J. Grioli
Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn Pietà Hotspur (Ritratt> Michael Ellul) (L. Vella Critien) Pietà H – M. Montfort, C. Spiteri, E. B. Giacchaglia, Q. Refalo, T. Agius, Z. Muscat, V.
P. Dos Santos (A. Farrugia), C. Cassar, J. B. Zarate, J. Pisani (L. Mallia), I. Grech (B. Sciberras) Referee – Glenn Tonna
L-Istripes jiddominaw lill-Istars minn Simon Farrugia
B’KARA ............................ 4 VITTORIOSA S. .............. 0
B’Kara ftit sabu diffikultà biex g[elbu lit-tim tal-Ewwel Divi]joni Vittoriosa Stars flewwel log[ba li ntlag[bet filHibs Stadium, f’Kordin. Kienet log[ba ddominata mill-Istripes, fejn l-avversarji anqas ikkwotati minnhom ftit kellhom risposta g[allog[ob velo/i tag[hom. B’Kara b[ala tim millPremier da[lu f’dan l-istadju tal-kompetizzjoni, filwaqt li Vittoriosa kienu g[addew mir-round pre/edenti wara li g[elbu lil Attar bl-iskor ta’ 3-1. Fit-12-il minuta, B’Kara
heddew il-lasta avversarja meta kien Leighton Grech li qassam lejn Paul Fenech, b’dan tal-a[[ar ini]]el lejn Gareth Sciberras, li b’xutt fuq id-dawra laqat il-mimduda. Fil-15-il minuta, lIstripes fet[u l-iskor, fejn kien pass ta’ Ryan Scicluna li sab lil HARUNA SHODIYA u dan qabbe] minn fuq Cassar g[all-goal tal-vanta;;. B’Kara komplew jinsistu fuq l-offensiva u fit-28 minuta re;a’ kien Leigthon Grech li qassam fid-direzzjoni ta’ Shaun Bajada, bixxutt finali tieg[u ji;i salvat minn Cassar. B’Kara irdupp-
jaw fil-31 minuta meta g[allcross ta’ Avila Perez da[al b’mod perfett GARETH SCIBERRAS, li minn tulu bir-ras g[eleb lill-goalkeeper tal-Istars. Vittoriosa bdew issa jidhru aktar fil-log[ba u ]ew; minuti wara, fuq cross ta’ Justin Camilleri, xutt filbaxx ta’ Marcelo Pereira kien salvat minn Canovic. Biex fis-36 minuta, xutt ta’ Adam Spiteri ;ie mdawwar f’corner minn Canovic. U la[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima waslet fit-38 minuta meta l-goalkeeper tal-Istars, Cassar, imblokka fil-[in fuq Leighton Grech.
Mal-bidu tat-tieni taqsima wasal it-tielet goal talIstripes biex serr[u rashom mill-kwalifikazzjoni meta kien xutt b’sa[[tu minn barra l-kaxxa ta’ SHAUN BAJADA li [abat mal-wieqfa u spi//a wara l-goalkeeper tal-Istars, Cassar. Bil-log[ba issa mag[luqa, B’Kara naqqsu l-pressjoni biex fis-66 minuta Vittoriosa resqu vi/in minn free-kick ta’ Henry Isaac, li Cassar dawwar fuq il-lasta f’corner. G[axar minuti wara, kien Marcelo Pereira li ra x-xutt fuq id-dawra tieg[u minn tarf il-kaxxa jg[addi j[akkek malmimduda. Biex wara minuta
minn tmiem il-log[ba, Scicluna feta[ mal-linja fiddirezzjoni ta’ Cilia, bil-cross tieg[u jsib lil Avila-Perez, li bir-ras ikkonkluda ftit barra. Fil-[in mog[ti ]ejjed B’Kara skurjaw ir-raba’ goal tag[hom b’xutt fil-baxx ta’ AVILA PEREZ, li sab ir-rokna taxxibka. B’Kara – A. Canovic, R. Pereira, G. Sciberras, J. Zerafa (A. Tabone), P. Fenech, L. Grech (T. Cilia), S. Bajada, R. Scicluna, H. Shola Shodiya (M. Camilleri), M. Avila Perez, R. Camenzuli Vittoriosa S – I. Cassar, J. Camilleri, M. Pereira, E. Azzopardi, L. Rocha Dos Santos, A. Spiteri, J. Dalli, M. Buttigieg, R. Brincat, I. Henry, I. Kurtusic Referee – Kevin Azzopardi
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Sport 17 TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Mig Of The Wood jirba[ il-finali ewlenija minn Kenneth Vella Fil-korsa tal-Marsa, ilbiera[ wara nofsinhar ;ew fi tmiemhom is-sensiela ta’ kampjonati g[al ]wiemel Fran/i]i organizzati millMalta Racing Club bilg[ajnuna finanzjarja talasso/jazzjoni Fran/i]a, Société du Cheval Francais. Dan, permezz ta’ [ames finali fuq distanza twila ta’ 2640m u li kienu jag[mlu parti mid59 laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet tat-trott. L-aktar finali mistennija kienet dik mill-Prix de Vincennes g[al ]wiemel tal-aqwa klassi Premier, li ntreb[et minn Mif Of The Wood, misjuq minn Noel Baldacchino. B’hekk, Baldacchino reba[ tnejn mill[ames finali li kienu organizzati. Tmien ]wiemel [adu sehem fil-finali tal-klassi Premier. Kien Nelson du Val (Salvu Cutajar) l-aktar ]iemel velo/i wara l-karozza tat-tluq. Matul l-ewwel elf metru, dan feta[ vanta;; ]g[ir fuq Nevaio des Bordes (Brian Hili) u Noble d’Ete (Raymond Clifton). Dawra mit-tmiem, Nelson du Val kien g[adu g[addej b’sa[[tu; i]da 700m mit-tmiem dan deher ibiddel il-pass, ;ie skwalifikat u nqabe] minn Nevaio des Bordes. Fl-a[[ar metri kien imiss lil Nevaio des Bordes li jer;a’ jinqabe] mir-rebbie[, Mig Of The Wood (Noel Baldacchino), li [a t-tieni reb[a tas-sena b’Joker de Choisel (Fren/u Cassar) u Milord Barbes (Charles Camilleri) jispi//aw ukoll fittielet u r-raba’ post rispettivament. Di]appuntanti kienet itti;rija g[all-popolari Major Chaleonnais (Charlò Debono). I]da dan, g[alkemm ma pjazzax malewwel erba’ ]wiemel, xorta temm l-ewwel fil-klassifika tal-aktar ]iemel konsistenti. Il-medja tar-rebbie[ kienet 1.15” fil-kilometru. Fi tmiem il-finali, is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli,
L-a[[ar metri tas-sitt ti;rija fl-a[[ar programm tas-sena, li sar ilbiera[ (Ritratt> Trevor Sollars)
ippre]enta t-trofew lil Baldacchino u lis-sinjuri Micallef u Grixti, is-sidien ta’ Mig Of The Wood. L-a[[ar 500m tal-finali Prix d’Enghien g[al ]wiemel tal-Klassi Gold kienu determinanti biex g[al darba o[ra Noel Baldacchino, permezz ta’ Night Inlet, itemm rebbie[ u jie[u t-tielet reb[a tas-sena. Dan, minn Nomade de Mai (Charles Camilleri), Lys des Etroits (Brian Hili) u Naja In Blue (Mario Falzon). Sfortunat kien f’din it-ti;rija l-kwotat Ouest du Vivier (Cliferty Calleja), li kien g[al xi metri fl-ewwel po]izzjoni u biddel il-pass f’nofs id-dritta finali biex safa skwalifikat. Kumbattuta ferm ukoll kienet il-finali tal-Prix de Cabourg g[al ]wiemel talKlassi Silver. Dan, wara li lkwotat Nagano Phedo (Mario Fenech) inqabe] f’nofs iddritta finali mir-rebbie[ Label Chouan (David Ellul). B’hekk Label Chouan irnexxielu jakkwista r-raba’ reb[a talista;un u t-tieni reb[a infila, b’Mealington (Carl Caruana) u Nevada Silver (Ronald Cassar) ikollhom ukoll wirja po]ittiva. Fil-finali tal-Prix de Cagnes Sur Mer g[al ]wiemel talKlassi Bronze, kien hemm dwell interessanti fid-dritta finali bejn Olifant du Puoy (Frans Tanti) u Marchallach (Rodney Gatt). Tal-ewwel [a t-tieni reb[a infila, filwaqt li
Ir-ri]ultati kollha
I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Gamin Launcher (J. Xerri) {in – 2.46.7” (1.17.9”) 2. Conrads Circle (S. Formosa) 3. Geo Hovmand (C. Calleja) 4. Lotus (C. Camilleri)
II Ti;rija. Finali Prix de Caen. Klassi Copper. Dist – 2640m. 1.
Koko Loco (J. Gafà) {in – 3.27.8” (1.18.7”) 2. New Hope (D. Ellul) 3. Joker du Cornica (V. Grech) 4. Jeo de Touvois (C. Vassallo)
III Ti;rija. Finali Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Olifant du Puoy (F. Tanti) {in – 3.24.3” (1.17.4”) 2.
Marchallach (R. Gatt) 3. Orgeat (N. Baldacchino) 4. Monte Cinto Mag
(B. Briffa)
IV Ti;rija. Finali Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1.
Label Chouan (D. Ellul) {in – 3.20.2” (1.15.8”) 2. Nagano Phedo (M. Fenech) 3. Mealington (C. Caruana) 4. Nevada Silver (R. Cassar)
V Ti;rija. Finali Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1.
Night Inlet (N. Baldacchino) {in – 3.19.8” (1.15.7”) 2. Nomade de Mai (C. Camilleri) 3. Lys des Etroits (B. Hili) 4. Naja In Blue (M. Falzon)
VI Ti;rija. Finali Prix de Vincennes. Klassi Premier. Dist – 2640m. 1. Mig Of The Wood (N. Baldacchino) {in – 3.17.9” (1.15”) 2.
Nevaio des Bordes (B. Hili) 3. Joker de Choisel (F. Cassar) 4. Milord Barbes (C. Camilleri) VII Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Mirall Composite (F. Tanti) {in – 2.47.8” (1.18.4”) 2. Noli de Marray (P. Spiteri) 3. Judoka du Rib (J. Farrugia) 4. Circus Flip (N. Baldacchino)
Orgeat (Noel Baldacchino) u Monte Cinto Mag (Benny Briffa) da[lu warajhom f’dik l-ordni. Jesmar Gafà talab lil Koko Loco biex i]id il-pass dawra mit-tmiem tal-finali tal-Prix de Caen g[al ]wiemel talKlassi Copper. B’hekk dan i]]iemel [a t-tielet reb[a tassena minn New Hope (David Ellul) u Joker du Cornica (Victor Grech). Jeo de Touvois (Chris Vassallo) spi//a fir-raba’ po]izzjoni.
Il-laqg[a inkludiet ukoll ]ew; ti;rijiet tal-Klassi Copper fuq distanza qasira ta’ 2140m. Fl-ewwel wa[da, Tapper Kana (Darren Mizzi) li kien g[al [afna [in flewwel post, /eda u nqabe] fla[[ar metri minn Gamin Launcher (Jeffrey Xerri), li [a l-unika reb[a tieg[u talista;un minn Conrads Circle (Shawn Formosa), Geo Hovmand (Cliferty Calleja) u Lotus (Charles Camilleri). Sprint tajjeb fl-a[[ar metri
wassal lil Lulu Moliere (Emmanuel Bonello) biex jaqsam il-linja finali l-ewwel fit-tieni ti;rija Copper. I]da dan i]-]iemel ;ie skwalifikat u r-reb[a ng[atat lit-tieni pjazzat, Mirall Composite (Frans Tanti), quddiem Noli de Marray (Patrick Spiteri), Judoka du Rib (Joe Farrugia) u Circus Flip (Noel Baldacchino). Bil-punt miksub f’din l-a[[ar tigrija, Baldacchino reba[ it-titlu tala[jar sewwieq tal-ista;un.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
18 Sport
Juventus jer;g[u jaqb]u fl-ewwel post Juventus wie;bu g[al Milan b’reb[a ta’ 2-0 kontra Novara wara li r-Rossoneri, ;urnata qabel, kienu g[elbu lil Siena, 2-0 f’San Siro. B’din ir-reb[a Juventus telg[u mill-;did fl-ewwel post. Fi]-]ew; log[biet ta’ filg[axija Lazio u Udinese qasmu erba’ goals, filwaqt li Roma g[elbu lil Napoli fisSan Paolo
CATANIA – Catania reb[u d-derby Sqalli kontra r-rivali, Palermo, bi skor ta’ 2-0. LODI ta’ Catania po;;a littim tieg[u fil-vanta;; wara 32 minuta log[ob. It-tieni goal kien skurjat minn Maxi LOPEZ, li deher jibki wara l-goal u [afna qed jispekulaw li din kienet filfatt l-a[[ar partita tieg[u bilgear ta’ Catania. CESENA – Inter kisbu ttielet reb[a konsekuttiva u komplew jikrupraw il-punti. G[al darba o[ra, it-tim ta’ Ranieri re;a’ [are; rebbie[ bl-iskor minimu ta’ 1-0. Luniku goal wasal fit-63 minuta u dan kien skurjat permezz ta’ daqqa ta’ ras tad-difensur Andrea RANOCCHIA, li skurja l-ewwel goal tieg[u f’dan il-kampjonat. Wara l-goal, Inter amministraw tajjeb, i]da lejn l-a[[ar minuti tal-partita Cesra ta’ Inter salva r-reb[a g[at-tim tieg[u b’save kbir fuq Ghezzal ta’ Cesena. GENOVA – Wara t-telfa kontra Inter, Genoa irritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lil Bologna, 2-1. Dawn tala[[ar, li kienu ;ejjin minn draw brillanti kontra Milan, ma irnexxilhomx ikomplu ji;bru l-punti.
Il-captain ta’ Genoa, ROSSI, feta[ l-iskor fid-39 minuta; i]da RAMIREZ ;ab id-draw 11-il minuta wara. {ames minuti mit-tmiem, PRATTO g[amilhom 2-1 g[al Genoa. TURIN – Juventus wie;bu g[ar-reb[a li Milan kellhom ;urnata qabel meta g[elbu lil Novara 2-0 f’Turin. Dawn tal-a[[ar kienu ;ejjin minn draw po]ittiv kontra Napoli, filwaqt li Juventus kienu ;ejjin minn draw kontra Roma. It-tim ta’ Conte feta[ l-iskor wara erba’ minuti log[ob permezz ta’ Simone PEPE. Kwarta mit-tmiem kien lattakkant QUAGLIARELLA li ssi;illa r-reb[a g[allBianconeri. G[al Quaglarella dan kien ir-ritorn g[al goal wara kwa]i sena min[abba injury serja li kellu. Ta’ min jinnota li Juventus g[adhom l-uniku tim bla telfa flEwropa. PARMA – Parma u Lecce spi//aw fi draw e//itanti ta’ 3-3 f’Parma. Fit-18-il minuta, FLOCCARI ta’ Parma feta[ l-iskor minn penalty, i]da Lecce mhux biss ;abu d-draw i]da anki fet[u vanta;; ta’ ]ew; goals. Kien DI NATALE li g[amel l-iskor 1-1 fit-58 minuta, u tliet minuti wara, l-istess attakkant Taljan g[amilhom 2-1 g[al Lecce. Parma ma wettqux reazzjoni u Lecce re;g[u skurjaw permezz ta’ CUADRADO. Fl-a[[ar erba’ minuti, Parma salvaw draw bil-goals ta’ PELLE u GALLOPPA. RUMA – Draw spettakolari ta’ 2-2 bejn Lazio u Uidenise, ri]ultat li [alla lil Juventus
Pepe ta’ Juventus u Gemiti ta’ Novara
we[idhom fl-ewwel post. FLORO FLORES po;;a’ lil Udnese fil-vanta;;, i]da LULIC u KLOSE dawwru rri]ultat favur Lazio. Kwarta mit-tmiem Udinese salvaw punt b’goal ta’ PINZI. NAPLI – Sorpri]a f’San Paolo fejn Roma kisbu reb[a importanti kontra Napoli. Roma marru kmieni filvanta;; b’goal ta’ LAMELA u mas-sieg[a log[ob OSVALDO skorja t-tieni goal. HAMSIK feta[ speranzi g[al Napoli, i]da fl-a[[ar minuti kien SIMPLICIO li g[alaq illog[ba bit-tielet goal.
FOOTBALL EWROPEW
Man City j]ommu l-vanta;; Manchester City g[elbu lil Arsenal, 1-0 fil-log[ba tal;urnata biex ]ammew i]]ew; punti vanta;; fuq leqreb rivali tag[hom, il;irien Manchester United, li wkoll reb[u l-log[ba f’Londra kontra Queens Park Rangers. Anki Tottenham ]ammew il-pass mat-tnejn ta’ fuq b’reb[a minima f’White Hart Lane kontra Sunderland, filwaqt li Liverpool kisbu tliet punti o[ra b’reb[a tajba f’Villa Park. Il-log[ba prin/ipali flIttihad Stadium ta’ Manchester kienet mirbu[a mis-City, li g[elbu lillGunners grazzi g[al goal wa[dani skorjat fil-bidu tattieni taqsima minn Silva wara azzjoni tajba ta’ Mario Balotelli, li impenja lill-
goalkeeper ta’ Arsenal, li salva parzjalment ix-xutt tieg[u. Manchester United reb[u 2-0 g[and QPR u marru filvanta;; wara minuta, grazzi g[all-goal ta’ Wayne Rooney f’Loftus Road, u Michael Carrick g[alaq illog[ba bit-tieni goal fis-56 minuta. Wara ]-]elqa kontra Stoke, Tottenham irriotrnaw g[ar-reb[, i]da kellhom jit[abtu iktar milli mistenni biex kisbu l-punti kontra Sunderland. Il-goal rebbie[ ta’ Spurs wasal massieg[a log[ob u kien Pavlyuchenko li skorja lgoal rebbie[ f’White Hart Lane. Liverpool approfittaw mid-draw ta’ Chelsea u ttelfa ta’ Arsenal biex la[qu lill-istess Arsenal fis-sitt
post tal-klassifika. Dan, grazzi g[ar-reb[a f’Villa Park kontra Aston Villa, reb[a ta’ 2-0. b’]ew; goals fl-ewwel kwarta tallog[ba skorjati minn Bellamy u Skrtel.
Ri]ultati
Premier Ingli]
QPR v Man Utd A. Villa v Liverpool Tottenham v Sunderland Man City v Arsenal
0-2 0-2 1-0 1-0
Portsmouth v Southampton
1-1
Kaiserslautern v Hannover B. M’bach v Mainz
1-1 1-0
St. Johnstone v Celtic
0-2
Championship Bundesliga Skozja
Spanja
At. Madrid v Betis Granada v Levante Osasuna v Villarreal Santander v Sociedad
0-2 2-1 2-1 0-0
Ri]ultati u klassifiki Serie A
Chievo v Cagliari Fiorentina v Atalanta Milan v Siena Catania v Palermo Cesena v Inter Genoa v Bologna Juventus v Novara Parma v Lecce Lazio v Udinese Napoli v Roma Kif Jinsabu Juventus Milan Udinese Lazio Inter Napoli Roma Genoa Catania Palermo Chievo Cagliari Parma Atalanta Fiorentina Bologna Siena Cesena Novara Lecce
2-0 2-2 2-0 2-0 0-1 2-1 2-0 3-3 2-2 1-3
L R DT F K P
15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15
9 9 9 8 7 5 6 6 5 6 5 4 5 5 4 4 3 3 2 2
6 0 27 4 2 33 4 2 20 5 2 24 2 6 18 6 4 23 3 6 19 3 6 18 6 4 17 2 7 16 4 6 13 6 5 12 3 7 18 8 2 19 5 6 15 3 8 14 5 7 14 39 7 5 8 15 3 10 16
11 16
9
13 18 17 19 18
20
18 18 15
23
18 15
22
16 16
33 31 31 29 23 21 21 21 21 20 19 18 18 17 17 15 14 12
27 11 29 9
Il-Log[ob li jmiss 20-12-11 Cagliari v Milan Siena v Fiorentina
21-12-11
Atalanta v Cesena Bologna v Roma Inter v Lecce Lazio v Chievo Napoli v Genoa Novara v Palermo Parma v Catania Udinese v Juventus
L-Aqwa Skorers
11-il goal: G. Denis (Atalanta) 10 goals: A. Di Natale (Udinese), Z. Ibrahimovic (Milan) 9 goals: M. Klose (Lazio) 7 goals: E. Cavani (Napoli), S. Giovinco (Parma), S. Jovetic (Fiorentina)
Serie B
Bari v Vicenza Empoli v Grosseto Modena v Torino Reggina v Sassuolo Albinoleffe v Gubbio Crotone v Ascoli Juve Stabia v Cittadella Padova v Nocerina Varese v Verona Kif Jinsabu Torino Sassuolo Verona Padova Pescara Reggina Juve Stabia Grosseto Varese Sampdoria Vicenza Bari Cittadella Crotone Empoli Brescia Albinoleffe Livorno Modena Gubbio Nocerina Ascoli
2-2 2-2 2-1 1-1
0-0 1-2 3-1 2-2 0-0
L R DT F K P
20 20 19 20 19 20 20 20 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20
12 10 11 10 10
8 9 7 7 5 6 7 7 6 6 5 5 5 4 4 3 6
5 7 4 5 3 6 5 7 6
3 3 4 5 6 6 6 6 6 11 3 77 67 49 77 410 78 69 510 88 610 710 410
25 25 27 29 40 34 29 24 25 26 25 21 24 20 26 19 25 19 19 16 28 23
Lega Pro Grupp A
Carpi v Pro Vercelli Lumezzane v Reggiana Pavia v Foggia Sorrento v Pisa Spal v Foligno Ternana v Como
Grupp B
Bassano V. v Trapani Barletta v Piacenza Feralpisalò v V. Lanciano Latina v Spezia Pergocrema v Carrarese Portogruaro v Andria BAT Sudtirol v Cremonese Triestina v Prato Siracusa v Frosinone
13 14 19
22 31 24 25 26 20 17 26 23 29 22 31 26 34 21 32 30 36 28
41 37 37 35 33 30 28 28 27 26 25 25 25 24 22 22 21 20 20 18 16 15
2-1 1-0 0-2 1-1 3-2 2-1 0-7 2-1 2-2 1-2 2-2 1-1
2-0 0-2 1-0
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Sport 19 BASKETBALL – BOV K.O. S#F
Luxol iwaqqfu lil Athleta Il-finali tal-BOV K.O. se tintlag[ab bejn Floriana Francesco Fenech u Bupa Luxol, li eliminaw il-favoriti, Depiro Mtarfa u Athleta A to Z Electronics. Il-finali tatTazza Louis Borg tan-Nisa se tkun ikkontestata minn Luxol u {ibs Melita Gardens. L-a[[ar sprint twaqqaf lil Athleta
Ath. A to Z Electrnics .....61 Bupa Luxol........................65
(15-12, 13-21, 18-11, 15-21) Athleta – M. Naudi 19, D. Bugeja 7, A. Fakete 11, D. Schembri 8, M. Guisti, I. Baldakov, O. Said 7, A. Bonnici 4, S. Schembri 5. Luxol – C. J. Cordina, M. Merceica 9, J. Bilon 32, A. Micallef Trigona, L. Ross 11, A. Costa, T. Paris, J.P. Bonnici 7, S. Capello, N. Vasovic 6 Referees – G. Barbara, A. Carbonaro u L. Camilleri
It-tentattivi tal-Athleta li jirb[u l-unuri kollha spi//aw hekk kif kienu meg[luba minn Luxol fis-semi-finali tan K.O. Athleta, li kellhom lil S. Schembri g[all-ewwel darba dan l-ista;un fil-court, [assew in-nuqqas ta’ K. Baldacchino, li jinsab imsiefer. Luxol kienu bl-a[jar elementi tag[hom. G[alkemm i]-]ew; timijiet xejn ma kienu pre/i]i fix-xuttijiet tag[hom, forsi affettwati mill-kes[a, il-log[ba ]vol;iet f’wa[da interessanti, ming[ajr ma l-ebda tim kien kapa/i jifta[ vanta;; tajjeb. G[al Athleta stinka ferm il-
kaptan tag[hom, M. Naudi, waqt li A. Bonnici u O. Said ma kinux fil-vena tas-soltu. Luxol kienu ja//ertaw qabel mir-reb[a kieku ma fallewx /ansijiet facli. Xi players tal-Luxol iridu jitg[allmu jikkontrollaw aktar l-attakki. Wie[ed ftit seta’ jifhem g[aliex bdew jixxuttjaw mal-ewwel meta kienu fuq quddiem biex taw lil Athleta i/-/ans li jirkupraw. B[as-soltu, Athleta kellhom bidu tajjeb; bdew jie[du vanta;; u ddominaw ta[t il-boards, hekk li marru 9-2 minn fuq. Luxol bilfast-breaks wara ]balji minn Athleta irkupraw fla[[ar minuti biex spi//aw lewwel sessjoni 15-12 minn ta[t. Luxol komplew fejn [allew fl-ewwel minuti tat-tieni sessjoni biex marru 19-15 minn fuq. Wara time-out, Athleta irkupraw; biss, kienu Luxol li kienu fuq quddiem fl-intervall 33-28. Athleta [ar;u aktar iddeterminati wara l-mistrie[ biex iddominaw l-ewwel [ames minuti u marru 44-35 minn fuq. Luxol irkupraw biex naqqsu d-distakk g[al basket, 46-44 g[all-a[[ar g[axar minuti. Lejn [ames minuti mittmien, Luxol marru minn fuq, 52-48. Athleta ]iedu lpressjoni; biss, il-free-throws ]baljati g[enu lil Luxol jibqg[u b’vanta;; ]g[ir, u
TAZZA LOUIS BORG – NISA
Finali bejn Luxol u Hibs Se jkunu Luxol u Hibs Melita Garden li jikkontestaw il-finali tat-Tazza Louis Borg wara li g[elbu lil Athleta u lil Depiro McDonalds. Fl-ewwel konfront, Athleta bil-Pollaka A. Rakomanka f’forma tajba ssorprendew lil Luxol. Luxol fet[u tajjeb biex temmew l-ewwel sessjoni 1916 minn fuq. Il-log[ba kompliet ibbilan/jata, bil-Luxol punt fuq quddiem fil-mistrie[, 36-35. Wara l-intervall, Luxol komplew i]ommu l-punt vanta;;, sakemm fl-a[[ar minuti, Athleta g[amlu break ta’ 10-2 u reb[u 66-61. Fit-tieni leg Luxol [argu aktar iddeterminati u kienu 18-10 minn fuq wara l-ewwel sessjoni. Luxol ]ammew dan il-vanta;; sal-mistrie[, 28-19. Luxol iddominaw it-tielet sessjoni biex kabbru lvanta;; g[al 50-23 u kkontrollaw ming[ajr wisq diffikultà sat-tmiem, g[ar-reb[a, 55-41 u 116-107 fl-aggregate.
Wie[ed stenna aktar minn Depiro, biss {ibs [adu vanta;; mill-burdata [a]ina tad-Depiro biex a//ertaw post fil-finali wara l-ewwel log[ba. {ibs kienu 23-7 minn fuq fi tmiem l-ewwel sessjoni, u sal-mistrie[ kellhom vanta;; tajjeb ta’ 3514. Depiro tjiebu; biss fla[[ar g[axar minuti ;ew iddominati minn {ibs biex kisbu [amsa u g[oxrin punt ming[ajr risposta u reb[a, 72-26. B’vanta;; daqshekk kbir, Hibs ikkontrollaw lid-Depiro fit-tieni log[ba. Depiro ming[ajr pressjoni lag[bu a[jar u kienu 25-24 minn fuq sal-mistrie[. Depiro kienu a[jar wara l-mistrie[ biex bdew l-a[[ar g[axar minuti 39-29 fuq quddiem. Wara li l-vanta;; kiber g[al 59-42, Hibs g[amlu reazzjoni fla[[ar minuti biex naqqsu ]]vanta;;, 64-54 u jg[addu b’aggregate, 126-90.
erba’ free-throws fl-a[[ar minuta g[enuhom biex kisbu post fil-finali. L-ewwel finali Depiro
Mtarfa................................56 Floriana Francesco F........57
(14-13, 12-14, 14-14, 16-16) Depiro – R. Vella 10, J.P. Schembri, A. Aquilina 3, A. Micallef 12, E. Lupo 2, M. Mallia, I. Tanti 11, G. Hamlin 18 Floriana – J. Curmi, N. Merceica, C. Sammut 20, I. Merceica 2, C. Calleja, A. Baldacchino 9, B. Williams 18, A. Sultana 1 Referees – G. Barbara, E. Mangani u C. Terribile
Floriana irnexxielhom i]ommu l-punt vanta;; fla[[ar sekondi biex kisbu post fil-finali g[all-ewwel darba fl-istorja tag[hom. Kien mistenni aktar minn Depiro, li [assew in-nuqas ta’ A. Portelli. Bi]-]ew; Amerikani jiksbu l-istess punte;;, kien C. Sammut li dde/ieda l-log[ba favur Floriana. Bi]-]ew; timijiet xejn pre/i]i fil-log[ob tag[hom, il-log[ba ]volgiet f’wa[da bbilan/jata u r-ri]ultat in/ert sal-a[[ar sekonda. Depiro kisbu vanta;; ]g[ir, li ]ammewh sa tmien is-sessjoni, 14-13. Floriana kellhom bidu a[jar g[attieni g[axar minuti, biex marru minn fuq. Ir-risposta tad-Depiro rathom 21-16 minn fuq wara erba’ minuti. Meta we;;a’ l-captain R.
Azzjoni mil-log[ba bejn Luxol u Athleta (Ritratt> Michael Ellul)
Vella, Floriana [adu vanta;; biex marru jistrie[u punt minn fuq, 27-26. Bi]-]ew; timijiet iwie;bu lil xulxin, Floriana bdew l-a[[ar g[axar minuti punt minn fuq, 41-40. Floriana kemm-il darba
taw l-impressjoni li kienu fil-finali, imma l-i]balji g[enu lid-Depiro jirkupraw u free-throw minn A. Sultana rri]ultat de/i]iva, hekk kif Depiro fallew la[[ar ]ew; konklu]jonijiet fl-a[[ar sekondi.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
20 Sport FOOTBALL – TAZZA TAD-DINJA TAl-KLABBS
Barcelona fi klassi g[alihom Barcelona kkonefrmaw ilqawwa u l-klassi kollha tag[hom ilbiera[ f’Yokohama, il-:appun, meta ;abu fix-xejn lill-Bra]iljani Santos u b’reb[a ta’ 4-0 reb[u t-Tazza tad-Dinja ri]ervata g[all-klabbs. B’hekk Barcelona temmew sena o[ra brillanti bir-reb[ ta’ [ames unuri, fejn wara rreb[iet tal-Liga, i/Champions League, u ]-]ew; Super Cups – dik Spanjola u l-o[ra Ewropea – kien imiss it-titlu ta’ Champions taddinja g[al sena o[ra brillanti. B’hekk Barcelona tilfu biss it-Tazza tar-Re, f’Mejju li g[adda, meta kienu meg[luba minn Real Madrid wara l-[in barrani, biex fallew mill-mira li jer;g[u jirb[u s-sitt tazzi disponibbli, kif g[amlu sentejn ilu. Il-final tal-biera[ kienet ferm mistennija anki g[addwell bejn l-istilla Ar;entina ta’ Barcelona, Messi u l-istilla Bra]iljana ta’ Santos Neymar. Bla dubju li l-konfront dirett intreba[ minn Messi, li minbarra li skorja ]ew; goals wera l-klassi kollha tieg[u u bis-sa[[a ta’ din il-wirja issa hu s-super favorit li jer;a’ jirba[ ilBallon d’Or tal-FIFA f’Jannar li ;ej, biex b’hekk ikun reba[ dan l-unur g[attielet sena konsekuttiva. Neymar kellu biss mumenti tajbin u kellu xi /ansijiet ta’ skor spe/jalment fil-bidu tat-tieni taqsima, i]da dan
wera nuqqas ta’ esperjenza quddiem il-lasta u naqas milli jiskorja goal tal-konsolazzjoni g[al Santos. L-iskor tal-biera[ jitkellem wa[du u juri s-supremazija ta’ Barcelona li prattikament m’g[andhomx avversarji meta jkunu fil-;urnata tag[hom. Messi, Xavi, Iniesta u Fabregas g[amlu [erba mill-avversarji li qatt ma ng[ataw /ans jid[lu fillog[ba, u wara li Barcelona marru kmieni fil-vanta;;, tista’ tg[id li ma kienx hemm dubju fejn sejra tTazza tad-Dinja g[allklabbs. L-eks plejer ta’ Arsenal qed isir iktar pedina fundamentali fil-pjan tal-coach Pep Guardiola, li qed ju]ah b[ala punt /entrali, fejn qed jo[loq [afna spazju lil s[abu bilmovimenti tieg[u minbarra li qed jiskorja l-goals huwa wkoll – il-goal tal-biera[ kien it-tieni wie[ed fi spazju ta’ ;img[a wara dak ferm importanti kontra Real Madrid fil-Bernabeu. Ma’ dawn wie[ed irid i]id il-wirja impekkabbli li kellu Dani Alves fuq il-linja, fejn qed jikkonferma li hu l-aqwa fid-dinja f’dak ir-rwol, flimkien mas-solidità taddifi]a mag[mula minn plejers b[al Pique, Puyol, u Abidal. Barcelona ma [assewx innuqqas ta’ David Villa, li kiser siequ fis-semi-finali u se jdum barra g[all-kumplament tal-ista;un, u l-anqas in-
Messi jiskorja l-ewwel goal ta’ Barcelona lbiera[
nuqqas tal-eks plejer ta’ Udinese, Alexis Sanchez. Minbarra l-erba’ goals skorjati, Barcelona laqtu anki darbtejn il-lasta u fallew g[add ta’ /ansijiet o[ra ta’ skor, fejn setg[u fa/ilment kisbu l-ikbar reb[a fl-istorja ta’ din il-kompetizzjoni presti;ju]a.
Il-goals ta’ Barceona waslu tlieta fl-ewwel taqsima permezz ta’ Lionel Messi wara 17-il minuta, Xavi Hernandez wara 24 minuta u Cesc Fabregas e]att qabel intemmet l-ewwel taqsima. Fit-tieni taqsima, wara serje o[ra impressjonati ta’ /ansijiet ta’ skor, kien Messi li temm ix-
xalata ta’ Barca bir-raba’ u la[[ar goal. Intant, fil-log[ba g[at-tielet u r-raba’ post, Al-Sadd talQatar u Kashima Reysol tal:appun temmew fi draw ta’ ming[ajr goals, u finalment kienu Al-Sadd li kisbu t-tielet post meta reb[u 5-3 wara lg[oti tal-penalties.
FOOTBALL
Akku]i minn Auxerre kontra assistent referee
Auxerre iridu li l-Kampjonat Fran/i] jag[mel investigazzjoni dwar xi rimarki li Auxerre qed jg[idu li ntqalu minn assistent referee fil-konfront tal-plejer tag[hom Kamel Chafni waqt illog[ba Auxerre v Brest. Il-plejer Marokkin ta’ Auxerre, Chafni, qed jg[id li kien img[ajjar mill-assistent referee Johan Perraux. Chafni stqarr li Perraux qallu “Mur ’l hemm, G[arbi.” “Jekk dan hu minnu, jien se nitlof lil-League Fran/i] jinvestiga g[ax din hi [a;a gravi,” qal il-President ta’ Auxerre, Gerard Bourgoin. Jidher li anki xi plejers ta’ Brest semg[u lill-assistent referee jg[addi din ir-rimarka. Lin/ident se[[ meta Chafni kien iffawljat, u meta l-istess plejer resaq vi/in l-assistent referee dan g[addielu din ir-rimarka. Chafni mar jipprotesta marreferee, Tony Chapron, li lewwel urieh il-karta s-safra, u wara li dan baqa’ jipprotesta ke//ieh. Brest reb[u l-log[ba, 1-0.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Ittri 21
Mill-Barrakki tal-Belt u l-:onna ta’ San Anton Il-[idma li wettaq il-Gvern Nazzjonalista fil-:onna tal-Barrakka ta’ Fuq u dik ta’ Isfel hi ta’ min ifa[[arha. Mill-istat mi]eru li kienu fih g[al bosta snin, saru ;onna ta’ min jammirahom u jie[u gost i]urhom. Ta’ kuljum, numru kbir ta’ Maltin u turisti jiffullaw almenu fil-Barrakka ta’ Fuq, g[ax ma naf lil ebda turist li j]ur pajji]na li ma jid[olx jittawwal fil-;nien tal-Barrakka ta’ Fuq. Dak tal-Barrakka ta’ Isfel ]gur i]uruh numru ie[or ta’ turisti, i]da ma na[sibx li jkunu fl-istess volum daqs dawk li jmorru f’ta’ Fuq.
Lejla ta’ talb g[all-pa/i
Il-Moviment Internazzjonali ta’ Talb Beatu Papa :wanni XXIII se jag[mel is-soltu lejla ta’ Talb g[all-Pa/i u lEvan;elizzazzjoni :dida tadDinja nhar l-Erbg[a 21 ta’ Di/embru 2011 fil-basement chapel tal-knisja ta’ Sarria, ilFurjana mill-5.15 sa 6.15 ta’ filg[axija. Kul[add hu mistieden li jattendi, b’mod spe/jali d-devoti tal-Beatu Papa :wanni XXIII biex nitolbu g[all-pa/i u levan;elizzazzjoni ;dida fiddinja li f’dawn i]-]minijiet tant hawn b]onn min[abba lgwerer u t-terrori]mu filpajji]i tad-dinja. Nixtiequ nfakkru lil kul[add li dak il-[in inkunu mag[qudin fit-talb ma’ madwar 70 pajji] o[ra madwar iddinja, fosthom l-Ar;entina u bosta pajji]i o[ra li tant huma kuntenti jitolbu mag[na fl-istess [in g[all-Knisja ta’ Kristu. Min g[andu xi talba personali jista’ jag[mel l-intenzjoni biex jing[aqad mag[na. Min ma jistax jattendi in[e;;uh jitlob mag[na filg[axija mid-dar jew millknisja ta’ fejn joqg[od.
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u lEditur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.
Post ie[or f’Malta li ]gur i]uruh bosta u bosta turisti huma l-:onna ta’ San Anton. Dawn il-;onna jiftakru rrenju Ingli] u nbnew fis-snin 1880 mill-Gvernatur Alexander Borton. Fihom hemm si;ar qodma ferm u awtenti/i. Fuq nota po]ittiva ma nistax ma nag[tix prosit kbira lill-Environment Landscaping Consortium (ELC) g[allmod e//ezzjonali ta’ kif qed jin]ammu l-;onna, bil-pjanti, si;ar u arbuxelli. Tabil[aqq qed iwettqu xog[ol ta’ ammirazzjoni minna l-Maltin u t-turisti li j]uruhom.
I]da mill-banda l-o[ra ta’ min jixxu;;erixxi li xi darba, l-awtoritajiet jie[du [sieb dawk i/-/angaturi kollha miksura li hemm. Il-veru g[aruka]a. Trid tara kif timxi, inkella tmur g[al wi//ek. Issa, bil-ftu[ tal-Kitchen Garden, [afna nies jg[addu mill-istess ;onna, u jaraw l-istat ta’ telqa f’bosta passa;;i li hemm. Imbag[ad hemm wie[ed e//ezzjonali. Il-passa;; li nfeta[ fl-1970 biex tqieg[det fih pagoda mog[tija mi/?ini]i. Dan il-passa;; sar minn siment b’bi//iet tal-ir[am fih. Min[abba lelementi, s-siment /eda postu u kull
min jg[addi minn hemm, qisu miexi fuq il-b/ejje/ tal-ir[am. Jekk xi [add jie[u x-xifer ta]-]arbun ma’ wa[da minnhom, jispi//a jmur g[al wi//u u jsir a//jomu. Li nirran;aw is-swar hu tajjeb, li ntejbu d-dehra ta’ bosta kappelli flir[ula hu ta’ min ifa[[ru wkoll. I]da g[aliex l-ewwel ma nwettqux ixxog[ol l-aktar me[tie;? Ng[id g[alija, il-:onna ta’ San Anton g[andhom ikunu rran;ati ferm qabel xi kappella li lejha ma jirrikorri [add.
Francis Sammut Birkirkara
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
22 Attwalità
Diskors mill-President ta’ Malta George Abela,
Kostituzzjoni li sservina b[ala tissokta ssa[[a[
Il-President ta’ Malta George Abela jie[u s-salut mill-Forzi Armati ta’ Malta
Il-Kostituzzjoni servietna tajjeb g[al kwa]i nofs seklu imma dan ma jfissirx li ma jkunx me[tie; li, minn ]mien g[al ]mien, isir fiha xi tibdil li jkompli jkabbar ir-relevanza tag[ha fil-[ajja tan-Nazzjon u jsa[[a[ aktar id-demokrazija. Id-demokrazija tikkomporta li jkun hemm espressjoni libera ta’ fehmiet differenti u djalogu kontinwu bejn dawk li j[addnu fehmiet li ma jaqblux ma’ xulxin. Id-dibattitu jirrinforza d-demokrazija u jg[inha tirrispondi g[al /irkostanzi ;odda li ji]viluppaw matul i]]mien g[ax fil-[ajja xejn mhu statiku. Id-demokrazija hija kisba tan-nazzjon u trid ti;i m[arsa f’kull [in. Dan qalu l-President ta’ Malta George Abela fiddiskors tieg[u f’Jum irRepubblika nhar it-Tlieta li g[adda. It-test s[i[ tad-diskors tal-President ta’ Malta George Abela hu: Il-poplu Malti llum qed ji//elebra Jum ir-Repubblika. G[alija, dan huwa t-tielet diskors f’din l-okka]joni u b[al ma sar fl-img[oddi jiena nfisser ir-riflessjonijiet tieg[i dwar is-sinifikat ta’ dan il-
jum. Nixtieq l-ewwel nett insellem lill-Presidenti Emeriti li servew qabli b[ala Kapijiet tal-Istat Malti u nonora lmemorja ta’ dawk fosthom li g[addew g[al [ajja o[ra. Kull wie[ed minnhom, bil-mod tieg[u, [alla impronta personali u ta sehmu fis-servizz lejn l-Istat u lejn in-Nazzjon. 47 sena indipendenti u 37 sena Repubblika
Issa ilna 47 sena Indipendenti u 37 sena Repubblika. Il-Kostituzzjoni tag[na tistabbilixxi l-parametri li fuqhom hu mwaqqaf l-Istat Malti u, kif nifhimha jien, hija g[andha fi/-/entru tag[ha lbniedem. Ng[id hekk, g[aliex kapitlu importanti tag[ha, Kapitlu 4, jirrikonoxxi u jiggarantixxi d-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tal-bniedem ming[ajr ebda distinzjoni ta’ razza, post ta’ ori;ini, fehmiet politi/i, kulur, twemmin jew sess. Dawn id-drittijiet huma naxxenti mill-fatt li huma naturali fejn is-su;;ett tag[hom huwa l-bniedem u din hi rra;uni li l-Kostituzzjoni ma tag[tix dawn id-drittijiet imma tirrikonoxxihom u tiggarantihom. Il-kultura, it-twemmin u t-tradizzjoni tag[na jpo;;u lbniedem fi/-/entru u dan huwa rifless fil-Kostituzzjoni. Il-Kostituzzjoni, g[alhekk, trid tkun dejjem g[as-servizz talbniedem u tal-poplu u trid tibqa’ dejjem t[ares iddemokrazija. Il-Kostituzzjoni servietna tajjeb g[al kwa]i nofs seklu imma dan ma jfissirx li ma jkunx me[tie; li, minn ]mien g[al ]mien, isir fiha xi tibdil li jkompli jkabbar ir-relevanza tag[ha fil-[ajja tan-Nazzjon u jsa[[a[ aktar id-demokrazija. Id-demokrazija tikkomporta li jkun hemm espressjoni libera ta’ fehmiet differenti u djalogu kontinwu bejn dawk li j[addnu fehmiet li ma jaqblux ma’ xulxin. Id-dibattitu jirrinforza d-demokrazija u jg[inha tirrispondi g[al /irkostanzi ;odda li ji]viluppaw matul i]]mien g[ax fil-[ajja xejn mhu statiku. Id-demokrazija hija kisba tan-nazzjon u trid ti;i m[arsa f’kull [in. Unità nazzjonali u kustodju tal-Kostituzzjoni Il-President jirrappre]enta lunità nazzjonali u huwa l-kustodju tal-kostituzzjoni. Filwaqt
Membri tal-Forzi Armati ta’ Malta waqt il-parata fi Triq ir-Repubblika fil-Belt Valletta
li jrid i]omm po]izzjoni lil hinn mill-politika parti;jana, jiena n[oss li g[andu d-dover li jressaq g[ad-dibattitu pubb-
liku materji li jistg[u jkunu flinteress ta’ kul[add. Huwa b’dan il-[sieb li qieg[ed nipproponi li fl-ewwel nofs tassena li ;ejja jkun hemm forum pubbliku biex jiddiskuti x’riformi kostituzzjonali huma me[tie;a u relevanti g[al ]minijietna. Jiena nixtieq li dan isir b’mod matur u bilparte/ipazzjoni tal-pubbliku biex id-diskussjoni tkun mifruxa fost il-faxex kollha tas-so/jetà. Il-Kostituzzjoni, b[ala l-li;i suprema tal-pajji], hija [a;a [ajja u, b[al kull [a;a organika, tevolvi skont l-ambjent li fih te]isti. L-ewwel tibdil filkostituzzjoni tal-1964 sar wara g[axar snin millIndipendenza, ji;ifieri fl-1974. Mhux possibbli hawnhekk li wie[ed jid[ol fid-dettall kif sar dan it-tibdil. Bi]]ejjed wie[ed jg[id li l-emendi kostituzzjonali li kienu je[tie;u ma;;oranza kwalifikata se[[u biss g[ax i]-]ew; partiti rappre]entati fil-parlament dak i]]mien kienu da[lu f’negozjati bejniethom li wasslu g[al ftehim li jsiru dawk l-emendi. Effettivament, il-mudell ta’ negozjati bejn i]-]ew; partiti bil-g[an li jaslu fi qbil dwar emendi kostituzzjonali, li mbag[ad ikunu ;ew approvati minn ma;;oranza kwalifikata tal-Kamra tad-Deputati, jista’ jag[ti lok g[all-ipote]i li dan welled prattika jew konvenzjoni kostituzzjonali mhux miktuba fis-sistema demokratika Maltija u li ;iet segwita wkoll fl-emendi kostituzzjonali li saru fl-1987. Jista’ jkun hemm min jargumenta li l-fatt li l-emendi kostituzzjonali tal-1974 ma sarux bl-approvazzjoni popolari espressa f’referendum, imma sempli/ement permezz ta’ ftehim bejn i]-]ew; partiti, seta’ kien i]-]errieg[a tas-sistema bi-partitiku li g[andna llum. Riformi Kostituzzjonali ;odda saru ne/essità Biex ni;u g[a]-]mien attwali, jidher li qed joktor ilkunsens, partikularment fost i]-]ew; kampijiet politi/i prin/ipali, li riformi kostituzzjonali ;odda saru ne/essità.
Dan hu tajjeb g[ax riformi b[al dawn ma jistg[ux isiru ming[ajr qbil bejn i]-]ew; na[at tal-Kamra tad-Deputati g[alkemm wie[ed ma jridx jinsa forzi politi/i o[rajn u sso/jetà /ivili li trid tag[ti sehemha wkoll f’dan id-dibattitu.
g[al pa;na 23
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Attwalità 23
fl-okka]joni ta’ Jum ir-Repubblika 2011
tkompli nazzjon li id-demokrazija minn pa;na 22
Jidher li ]-]ew; partiti politi/i rappre]entati filParlament meddew l-ewwel passi tag[hom lejn dan ilpro/ess ta’ riformi g[alkemm na[seb li jridu joqog[du attenti biex ma jitilqux fuq ]ew; linji paralleli li, kif nafu, ma jistg[ux iwasslu g[al destinazzjoni konver;enti. Filwaqt li nifra[ li l-partiti politi/i [adu jew se jie[du dawn l-inizjattivi, jidhirli li jekk irridu naslu g[al diskussjoni li twassal g[arriformi mixtieqa je[tie; li nikkunsidraw x’possibbiltajiet je]istu. Possibbiltà wa[da hija dik li jer;a’ jibda jiltaqa’ lKumitat Mag[]ul tal-Kamra tad-Deputati li permezz ta’ ri]oluzzjoni tal-Kamra twaqqaf bil-mandat li jag[mel rakkomandazzjonijiet lill-Parlament dwar materji li jirrigwardaw, fost o[rajn, it-tis[i[ tal-Parlament u ttis[i[ tal-Kostituzzjoni. F’din is-sede, i]-]ew; partiti jkollhom l-opportunità jiddiskutu, mhux biss bejniethom, u jekk hemm b]onn jinnegozjaw u possibbilment jaslu fi ftehim. Possibbiltà o[ra hi b[alma kien ;ara fi]-]mien li kienu qed ji;u negozjati l-emendi kostituzzjonali tal-1974 meta Sir Anthony Mamo kien wera li kien dispost ilaqqa’ delegazzjonijiet mi]-]ew; partiti biex jitkellmu dwar it-tibdil propost fil-Kostituzzjoni u ]]ew; partiti kienu a//ettaw. Nista’ nsemmi wkoll ilpossibbiltà li, kif kien se[[ qabel ma ;ew promulgati lkostituzzjonijiet tas-self-government tal-1921 u tal-1947, ti;i ffurmata assemblea kostitwenti mag[mula minn rappre]entanti tal-partiti politi/i kollha, is-so/jetà /ivili u kull min hu interessat u jista’ jikkontribwixxi, sabiex ti;i redatta kostituzzjoni ;dida li mbag[ad titpo;;a quddiem il-parlament Diskussjoni wiesg[a mal-partijiet kollha
Jiena ninsab dejjem dispost li nag[mel il-parti tieg[i, jekk ni;i mitlub, bl-g[an wa[dieni li wara li ssir diskussjoni wiesg[a ma’ kull min hu interessat, insa[[u ddemokrazija f’pajji]na g[all;id tal-poplu tag[na. Jum ir-Repubblika hu wkoll okka]joni li fiha wie[ed jirrifletti dwar pajji]na u r-rwol tieg[u filkomunità internazzjonali.
F’dawn l-a[[ar xhur ;ietna lopportunità li nuru li f’affarijiet vitali a[na konna kapa/i na;ixxu b’mod fejn kien hemm ;eneralment affjatament bejn dawk li j[addnu opinjonijiet diversi. Qed nirreferi g[ar-rwol li Malta kellha b[ala /entru ta’ g[ajnuna umanitarja waqt l-avvenimenti li ;raw fl-Afrika ta’ Fuq. Na[seb li kien /ar li kien je]isti kunsens li kellna missjoni x’naqdu b[ala pajji] li g[andu relevanza fir-re;jun tag[na fil-kuntest ta’ servizz umanitarju essenzjali. G[alkemm spiss ti;i aktar enfasizzata l-firda bejn na[at differenti, din kienet okka]joni fejn deher sew li lftehim jista’ jintla[aq f’materji ta’ interess nazzjonali. Hu ta’ sodisfazzjon g[al kul[add li Malta ;ibdet lammirazzjoni u r-rispett talkomunità internazzjonali u tat xhieda li mhix art mag[luqa fiha nfisha jew i]olata millbqija tad-dinja imma nazzjon li lest jerfa’ r-responsabbiltajiet tieg[u skont i//irkostanzi tal-mument. Qbil dwar linji ;enerali L-istess jista’ jing[ad dwar il-ftehim li ntla[aq fid-9 ta’ dan ix-xahar fis-summit li sar fi Brussell fejn il-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea, [lief ir-Renju Unit, qablu kif g[andu jissa[[a[ l-Ewro u li
g[andhom isiru regoli dwar limiti fuq id-deficits u d-dejn nazzjonali. Biex jintla[aq dan il-g[an, se jkun me[tie; li rregoli ji;u inkorporati filKostituzzjoni tag[na u jidher li hemm di;à qbil bejn i]]ew; partiti l-kbar dwar illinji ;enerali li jawgura tajjeb biex isiru t-tibdiliet ne/essarji. Dan hu ta’ sodisfazzjon g[ax is-sitwazzjoni ekonomika globali pre]enti, partikularment dik f’numru ta’ pajji]i Ewropej, bilfors li qed ikollha u se jkollha riperkussjonijiet fuq pajji]na. Filwaqt li ddibattitu jibqa’ dejjem sintomu ta’ demokrazija dinamika, tajjeb li jkun hemm kemm jista’ jkun qbil dwar kif g[andna nfittxu l-a[jar toroq biex il-pajji] ikompli ji]viluppa u jkabbar l-ekonomija tieg[u. L-i]vilupp ekonomiku g[andu jkollu b[ala l-mira tieg[u l-;id tal-poplu, lg[ajnuna lil min je[tie;a laktar u l-;ustizzja so/jali. F’jum ta’ sinifikat nazzjonali b[al-lum, hu tajjeb li niftakru f’dawk il-Maltin li matul l-istorja [admu bis-s[i[ sabiex pajji]na mexa ’l qud-
diem b[ala Stat Indipendenti, repubblikan u demokratiku fejn irnexxielna nibnu sso/jetà li g[andna llum, kemm jekk [admu fil-qasam politiku, so/jali, kulturali jew reli;ju]. Kienu dawn l-individwi, wa[edhom jew flimkien ma’ o[rajn, li kellhom vi]joni fejn kellu jmur in-nazzjon Malti u l-;enerazzjonijiet ta’ warajhom bnew fuq is-sisien li [ejjew huma. Jum ir-Repubblika huwa jum meta jing[ataw onorifi/enzi uffi/jali lil persuni li jkunu jist[oqqu dan il;ie[ g[as-servizz li jkunu taw lin-Nazzjon u lis-so/jetà Maltija min f’xi qasam u min f’ie[or. Na[seb li huwa importanti li jing[ata dan irrikonoxximent uffi/jali lil min ta sehmu g[all-;id komuni. Filwaqt li nifir[ilhom minn qalbi u nirringrazzjahom, nuri wkoll l-apprezzament tieg[i lil [afna o[rajn li, g[alkemm mhumiex qed jir/ievu onorifi/enzi, jag[tu [inhom u [ilithom g[all-benefi//ju ta’ g[ajrhom. Grazzi u l-festi t-tajba lil kul[add.
Il-President ta’ Malta George Abela flimkien mas-Sinjura Abela
Mument ie[or waqt il-parata mill-membri tal-Forzi Armati ta’ Malta f’Misra[ San :or; fil-Belt Valletta
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
24 Milied 2011
It-43 edizzjoni tal-pageant tal-Milied f’San Lawrenz Ir-ra[al ta’ San Lawrenz, ra[al ]g[ir u pittoresk fil-punent ta’ G[awdex, g[al dawn l-a[[ar 43 sena, nhar lejlet ilMilied, jinbidel f’Bibbja, ikkulurita li tinfeta[ f’dan il-lejl qaddis biex tirrakkonta l-akbar ;rajja li qatt inkitbet fl-istorja tal-bniedem. 43 sena ilu din il-lokalità fis-sempli/ità tag[ha [asbet li tfakkar lill-bniedem x’mar jag[mel Alla g[alih. Bag[at lil Ibnu fid-dinja biex isalva lill-umanità. Kien bidu fqir [afna, i]da kien bidu mimli bid-determinazzjoni li dak li se jinbeda hi xi [a;a tajba. Sena wara sena dan il-pageant kompla jikber fid-dimensjoni tieg[u u tfal ]g[a]ag[ u kbar jistennew il-lejl tal-Milied biex ta’ kull sena jie[du sehem f’din il-manifestazzjoni. Minn Adam u Eva, sax-xwejja[ Xmuni, ji;u interpretati minn kwa]i l-popolazzjoni kollha ta’ dan ir-ra[al. [add ma hu attur professjonali imma l-im[abba g[al dan il-pageant iwarrab kull b]onn ta’ professjonali]mu u dan il-lejl ikun lejl li jda[[al fl-atmosfera vera tal-Milied lil dawk kollha li jag[]lu li dan il-lejl jg[adduh f’ San Lawrenz. Il-pageant jittella’ fil-pjazza ewlenija ta’ San Lawrenz, nhar is-Sibt 24 ta’ Di/embru fit-20.30.
B[alissa jinsabu fl-aqwa tag[hom it-t[ejjijiet g[all-edizzjoni ta’ din is-sena tal-pageant tal-Milied f’San Lawrenz
Il-Kun/ert tal-Milied fix-Xag[ra ‘Gaude et Lætare’ ... ‘Ifra[ u thenna’ hu l-isem talKun/ert tal-Milied organizzat mill-Kunsill Lokali taxXag[ra. Din hi t-tlettax-il edizzjoni tal-Kun/ert tal-Milied organizzat fil-Knisja Kolle;;jata, Ba]ilika u Santwarju ta’ Marija Bambina fix-Xag[ra. Il-poplu tax-Xag[ra g[andu ammirazzjoni spe/jali g[al ]mien il-Milied u dan jidher mill-fatt li bosta artisti u dilettanti jibnu l-presepju u jistiednu lill-pubbliku biex jag[mlulhom ]jara fi djarhom. Aktarx li l-aktar presepju popolari hu dak mibni millmembri tas-So/jetà talMUSEUM tas-subien. Dan il-grupp ta’ laj/i kien lewwel wie[ed f’G[awdex li [adem presepju mekkaniku, b’figuri tan-Natività, annimali, an;li u stilel jit[arrku filwaqt li jkun g[addej kummentarju fl-isfond li jirrakkonta l-;rajja tat-twelid ta’ :esù Bambin. Il-Kunsill Lokali taxXag[ra jinkora;;ixxi dawn ittradizzjonijiet u jg[in biex isiru attivitajiet ;odda li jinkludi diversi esebizzjonijiet ta’ ti]jin tal-Milied u wirjiet dwar ikel tipiku asso/jat ma’ dan i]-]mien tas-sena. Madankollu, il-Milied ma jkunx komplut ming[ajr ma jsir kun/ert ta’ g[anjiet tradizzjonali u infatti, is-Sindku u lkunsilliera inkarigaw lillIschola Cantorum Jubilate biex torganizza dan l-avveniment annwali. Schola Cantorum Jubilate hu kor iffurmat u mmexxi minn ]g[a]ag[ li fil-ma;;or parti tag[hom huma mixXag[ra. Dan l-istess kor kien [a sehem f’dan il-kun/ert fissena 2006. Interessanti hi ddata mag[]ula g[all-kun/ert ta’ din is-sena, li nzertat l-istess wa[da ta’ [ames snin ilu. Il-kun/ert se jsir fil-festa tat-Trabi Inno/enti Martri, ji;ifieri nhar l-Erbg[a 28 ta’ Di/embru. Il-kun/ert jibda fis7.00 p.m. u se jsir fil-Knisja
Il-Kor Schola Cantorum Jubilate
Ba]ilika ta’ Marija Bambina fix-Xag[ra. Dan il-kun/ert qed isir bil-kollaborazzjoni tal-Wisq Reverendu Ar/ipriet u Kapitlu tal-Kolle;;jata. Schola Cantorum Jubilate twaqqfet f’Awwissu 2000 u sa mill-fondazzjoni tag[ha mxiet ’il quddiem bi professjonalità u akkwistat popolarità kbira matul is-snin. G[alkemm hi mag[rufa l-aktar g[all-organizzazzjoni tal-avveniment annwali Carols by Candelight, dan il-kor hu attiv matul issena kollha. Kull nhar ta’ {add, hu janima l-Litur;ija fil-Ba]ilika ta’ Marija Bambina u matul i]]minijiet litur;i/i prin/ipali tal-Knisja b[alma hu l-V;ili Solenni tal-G[id, hu jkanta fis-Santwarju Nazzjonali talMadonna Ta’ Pinu. Il-kor ipparte/ipa wkoll fil-festival ta’ mu]ika Mediterranja li sar f’Korsika (2003) u organizza wkoll diversi tours. Il-kor kanta fil-Vatikan, f’diversi ba]iliki f’Ruma u Assisi (2007) u anke fl-Awstrija (2009). Fil-kun/ert Gaude et Lætare, il-Kor Schola Cantorum Jubilate se jkun
akkumpanjat mill-Cordia String Quartet u membri millJubilate Chamber Ensemble. Dawn se jitmexxew mid-direttri/i ]ag[]ug[a, Marouska Attard. Il-Cordia String Quartet hu l-ewwel kwartett ta’ dan il-;eneru f’G[awdex. L-isem tieg[u ;ej mil-Latin li jfisser ‘qlub’ u b’mod fonetiku mit-terminu Malti ‘korda’. Il-Cordia Quartet jipparte/ipa f’funzjonijiet privati u okka]jonijiet o[ra. Waqt dan il-kun/ert, ilmu]i/isti ta’ dan il-kwartett se jesegwixxu l-Christmas Concerto ta’ Corelli. Dan kien ikkummissjonat mill-Kardinal P. Ottobani u ppubblikat fl1714. Schola Cantorum Jubilate se tesegwixxi bi//iet mu]ikali a cappella b’erba’ vu/ijiet (SATB) u bi//iet o[rajn akkumpanjat mill-mu]i/isti. Il-programm se jinkludi g[anjiet tal-Milied minn kompo]ituri rinomati fosthom George Frederick Handel, Mykola Leontovych, Rev. Dun Emmanuel Galea, Kardinal Domenico Bartolucci, John Rutter u
David Wilcocks. L-arran;amenti mu]ikali tal-bi//iet li se jindaqqu huma ta’ Mons. Renzo Cilia u Paul Portelli li t-tnejn ja[dmu millqrib mal-kor. Il-kun/ert se jinkludi bi//iet mu]ikali kantati mis-solisti, is-sopran Marouska Attard u l-baxx Albert Buttigieg. Dawn i]]ew; solisti huma mag[rufa sew fix-xena mu]ikali lokali u ]gur li t-tnejn ikomplu jg[ollu l-livell ta’ kun/erti simili. Waqt dan il-kun/ert, se ssir ;abra b’risq il-Malta Community Chest Fund. IlMilied hu ]mien ta’ ;enero]ità u /ertament li kull kontribuzzjoni se tg[in lil dawk fil-b]onn. Id-d[ul g[al dan il-kun/ert hu b’xejn u kul[add hu mistieden li jattendi. Hu su;;erit li dawk li se jattendu jkunu fil-Ba]ilika madwar [mistax-il minuta qabel jibda dan il-kun/ert. Aktar informazzjoni dwar ilkun/ert tinsab fuq is-sit elettroniku ta’ Schola Cantorum Jubilate (www.scjchoir.com) u fuq is-sit elettroniku talKunsill Lokali tax-Xag[ra (www.xaghra.com).
Kun/ert tal-Milied fl-G[arb L-G[aqda Mu]ikali Vi]itazzjoni g[al darb’o[ra se ttella’ kun/ert mu]ikali g[all-festi talMilied u l-Ewwel tasSena. Dan il-kun/ert se jittella’ t-Tlieta 27 u l:img[a 30, fil-Knisja Parrokkjali u Ba]ilika tal-Vi]itazzjoni G[arb fis-7.30 u San Lawrenz Kempinski Hotel San Lawrenz fit-8.00 rispettivament. Il-banda ilha mwaqqfa sa mil-2003 u [ar;et iddoqq g[all-ewwel darba seba’ snin ilu propju fil-festi tal-Milied. Dan il-kun/ert se jinkludi fih sinfonija mu]ika din is-sena ta[t id-direzzjoni ta ’Mro George Apap Il-programm din issena se jinkludi fih g[a]liet vasta u fost ilpartijiet insibu Imagine, and Instant Concert. Feliz Navidad Il-/elebrazzjoni mu]ikali ma tiqafx hawn izda wara n-noti sbie[ flokka]joni tat-30 ta’ Di/embru il-kumitat E]ekuttiv se jin]amm gathering li g[alih wie[ed jista’ jixtri il-biljetti billi i/empel fuq 79,472,667. Matul dan il-bibita se ting[ata tifkira lill-udjenza tal-okka]joni. Dan il-kun/ert qed jinzamm bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali G[arb I]-]ewg pre]entazzjonijiet huma d[ul b’xejn.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Il-;emel hu mag[ruf b[ala annimal li jifla[ g[al temp diffi/li b[alma hu dak tad-de]ert. I]da x’inhu ji;ri u g[aliex [afna minnhom qed imutu^ Ma g[adhomx daqshekk b’sa[[ithom jew il-kundizzjonijiet tat-temp qed jil[qu estremi ag[ar minn qatt qabel^
NEWSROOM
A[barijiet li ftit li xejn nisimg[u NET Television 21>35
Fost is-servizzi fil-programm tal-lum se jkun hemm wie[ed im[ejji minn Tonio Galea dwar a[barijiet li se[[ew madwar iddinja fis-sena li waslet biex tintemm, li i]da g[al xi ra;uni jew o[ra ftit li xejn smajna dwarhom. Fost o[rajn se jkun hemm dwar l-i;mla, dwar in-navy kbira li qed tibni l-Indja u dwar il-qag[da fil-Messiku fejn
jid[lu t-traffikanti tad-droga. Se naraw ukoll dwar l-a;enziji tal-credit ratings, pro;etti ffinanzjati mill-UE filg]ejjer Maltin u dwar nies li, min[abba nnatura tax-xog[ol tag[hom, Jum il-Milied g[alihom ifisser xorta wa[da jum ta’ [idma. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Simon Vella Gregory.
MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Stephanie
Spiteri tkompli dda[[alna fl-atmosfera tal-Milied u fil-fatt parti sostanzjali millprogramm tal-lum se jkun diskussjoni dwar l-ikel tal-Milied bissehem ta’ Liz Said, Gloria Mizzi, Pippa Mattei, Matty Cremona u Edward Calleja. Se jipprovdi wkoll il-mu]ika George Curmi ‘ilPusè’ (fir-ritratt fuq ixxellug), li in/identalment xi ftit jew wisq jifhem ukoll fis-su;;ett diskuss min[abba li g[al xi ]mien kellu ristorant.
FIL-QOSOR • LA FAMIGLIA (NET Television 20>30) Ikomplu l-intri//i tal-familja Saraceni, filwaqt li l-Mangusa jibdew jitkess[u bl-akkwisti ri/enti tag[hom. Sadanittant [add ma jaf x’sar minn Cesare (Martin Farrugia). Min qed jipprova jit[abbeb ma’ Tony (PJ Xerxen) fil-[abs? George il-But (Bertrand Borg) jibda j[ossu issikkat. Angela (Karen Magro) tifta[ qalbha ma’ binha ]-]g[ir, Vale (Davide Tucci). Filwaqt li l-Ispetturi Hannibal (Jason Zerafa) u Athena (Daniela Darmanin) ikomplu jinvestigaw, tibda storja bejniethom. X’qed tag[mel Aisha (Lydia Zastera) g[and Malik (Sinclair Mifsud)? • LA RIVALE (La 5 121>10) -
Film thriller li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Douglas Jackson u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Heather Tom, Tracy Nelson u Linden Ashby. Alice ma jkunx jista’ jkollha tfal. G[aldaqstant issib surrogate mother. Il-gwaj i]da jinqala’ meta Alice dda[[alha f’rasha li fil-fatt nibtet relazzjoni ta’ m[abba bejn is-surrogate mother u r-ra;el tag[ha.
• BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) - Joséf Bonello llum se jlaqqag[na mal-attri/i Marylou Coppini (fir-ritratt fuq). Illum isimha l-aktar li nasso/jawh mal-MADC, u b[al dawn i]-]menijiet mal-pantomima li ssir bl-Ingli] ta’ kull sena. I]da forsi mhux kul[add jaf li meta kien g[ad g[andha biss 13-il
sena kienet intg[a]let g[al parti ewlenija ta’ film Ingli] li n;ibed f’Malta u li kien [are; g[all-pubbliku bl-isem ta’ Treasure in Malta.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2010
26 TV#Radju ARMA LETALE
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club
Film b’rittmu mg[a;;el Rete 4 21>10
Film ta’ azzjoni Amerikan li n[adem fl-1987 b’re;ija ta’ Richard Donner u li j]omm lil min jarah fuq ix-xwiek g[allfatt li kollox ise[[ malajr. L-atturi ewlenin huma Mel Gibson (fir-ritratt), Danny Glover, Gary Busey u Mitchell Ryan. }ew; pulizija, b’natural differenti minn ta’ xulxin g[all-a[[ar, ikunu qed jinvestigaw ka] ta’ qtil ta’ tfajla. Eventwalment jiskopru li fin-nofs ikun hemm traffikar qawwi tad-droga...
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00
Radju Malta • 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Sehemna flEwropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 -
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Night Style - Joe Gabriel Vella
Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal- ;urnali 13:30 - University Matters 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19.30 - L-Isport matul i]-}minijiet 20:00 Mahler. Mu]ika g[all-[ar;a u lil hinn 21:00 - BBC World Service. Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - IlMuftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 - A[barijiet Reli;ju]i 22:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 - Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 - Mu]ika Klassika.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - 10 minuti 09:20 - Kwi]]un (r) 10:00 Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 Faxxikli 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Dreams 21:45 - Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - LA[barijiet 23:30 - G[awdex Illum (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:10 - Illostra 20:30 - Bay Music Awards 2011 23:15 ONE News 23:40 - Minuta Wa[da! 23:45 - Fresh & Funky (r) 00:15 - Kalamita (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 - Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - News 19:30 {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r). Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1
18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - Speciale Superquark 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Qui Radio Londra 01:40 - Sottovoce.. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons
09:30 Protestantesimo 10:00 Tg2punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:10 - Ghost Whisperer (TF) 16:50 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:50 Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Senza traccia (TF) 23:35 - Tg 2 notizie 23:40 - The Messengers 2 - l’inizio della fine. Film 2009 01:10 - Tg Parlamento 01:20 Sorgente di vita 01:55 - Italia sul due. Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 10:15 Sabrina, vita da strega (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Vengo anch’io ovvero Enzo Jannacci - speciale che tempo che fa 23:35 - Correva l’anno 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 - Fuori orario 01:15 - Tramas (dok.). Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 10:00 - Tg 5 ore 10 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine (soap) 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Pomeriggio cinque 18:50
- The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Grande Fratello 00:15 Mai Dire Grande Fratello 01:00 Tg 5 notte 01:30 - Striscia la notizia 02:00 - Acapulco Heat (TF). Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:30 - Starsky & Hutch (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:40 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia (attwalità) 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Hamburg distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri (soap) 17:00 - Il Commissario Cordier - Giochi pericolosi. Film 2001 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Arma letale. Film’87 23:30 - Shadow program. Film ’97 01:30 - Tg 4. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons
08:30 - Una mamma per amica (TF) 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - No Ordinary Family (TF) 16:25 - La vita secondo Jim (sitcom) 16:50 Giovani campionesse (TF) 17:45 - Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - Dr House (TF) 20:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - CSI: NY 23:00 - White Collar (TF) 00:50 Modamania 01:25 - Poker1mania. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:35 - L’aria che tira (attwalità) 11:30 - SOS Tata (reality) 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Una vita in pericolo. Film 2001 16:15 - Atlantide - storie di uomini e mondi 17:30 - The District (TF) 19:20 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - L’infedele 23:45 - Innovation 00:20 - Tg La 7 00:30 (Ah)piroso 01:25 - Prossima fermata 01:40 - ‘G’ Day.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 27 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 - Wirt, Arti u Kultura 11:30 - Malta u Lil Hinn Minnha 13:05 - Kontrattakk 14:30 Waltzing Matilda 15:00 - 21st Century 15:30 - Wirt, Arti u Kultura 16:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 17:35 - Kontrattakk 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 - Waltzing Matilda 19:30 - 21st Century 20:00 - Stretch 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Wirt, Arti u Kultura 21:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 22:35 - Kontrattakk 23:55 - Waltzing Matilda. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - EGOV4U 15:30 - Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-avis (jinkludi 18:15 Favourite News) 19:45 - Reporter 20:05 Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 Favourite News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 Kont taf? 23:15 - Favourite News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[allMaltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Roman-tica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75. La 5 • melita 162 13:55 - Extreme Makeover Home Edition 13:45 - Grande Fratello 14:00 - ER (TF) 14:45 Dawson’s Creek (TF) 15:35 - Eli Stone (TF) 16:25 - Champs 12 (TN) 17:15 - La tata (sitcom) 18:05 - Non smettere di sognare (TF) 19:55 - Extreme Makeover Home Edition 20:40 - Grande Fratello 21:15 – La rivale. Film 2008 23:05 - Uomini e donne. BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - Little Robots 07:10 - The Large Family 07:20 - Boogie Beebies 07:35 - Poetry Pie 07:45 - Tweenies 08:05 - Charlie and Lola 08:20 - Balamory 08:40 My Family 09:40 - The Weakest Link 10:25 - The Inspector Lynley Mysteries 11:20 - Doctors 11:50 As Time Goes By 12:20 - Coast 13:25 - My Family 14:25 - The Inspector Lynley Mysteries 15:15 - The Weakest Link 16:05 -
Doctors 16:35 - As Time Goes By 17:05 - Coast 18:10 - The Inspector Lynley Mysteries 19:00 - The Weakest Link 19:45 Doctors 20:15 - EastEnders 20:45 - Holby City 21:40 - Freefall 23:10 - Last of the Summer Wine. TCM • melita 310 • GO Plus 701 08:30 - The Oklahoman. Film ’57 10:00 - Dead Man’s Folly. Film ’86 11:50 - Force of Arms. Film ’51 (A) 13:45 - Bonanza 14:50 The High Chaparral 16:00 Alexander’s Ragtime Band. Film ’38 18:00 - Murder Most Foul. Film ’64 (U) 19:45 - Cousins. Film ’89 (15) 22:00 - Private Benjamin. Film ’80 (15).. MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 08:00 - The Dirty Dozen: The Fatal Mission. Film ’88 (PG) 09:35 - Ghoulies II. Film ’88 (12) 11:05 - In the Heat of the Night: A Matter of Justice. Film ’94 12:40 Irma la Douce. Film ’63 (15) 15:00 - Electra Glide in Blue. Film ’73 (PG) 16:50 - The Spree. Film ’98 18:25 - Delirious. Film ’91 (PG) 20:00 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (PG) 22:10 - MGM’s Big Screen 22:25 - Audrey Rose. Film ’77 (15). Diva Universal • melita 313 06:55 - Quincy, M.E. 07:50 Agatha Christie’s Marple 09:34 Consulta 16 09:50 - The
Casebook of Sherlock Holmes 10:50 - Cento Vetrine 11:50 JAG 12:47 - Great Women 12:55 - Quincy, M.E. 13:55 - JAG 15:55 - The Casebook of Sherlock Holmes 17:00 - Agatha Christie’s Marple 18:50 - Great Women 19:00 - JAG 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Great Women 21:05 - He Sees You When You’re Sleeping (PG) 22:53 - Laundry 23:00 Agatha Christie’s Marple. Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: The Last Lap 08:10 - Mythbusters: Dive to Survive 09:05 - Extreme Engineering: NASA 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Ireland 11:50 - Street Customs: Monster Bentley 12:45 Overhaulin’: Lance Armstrong Sheryl Crow 13:40 - American Chopper: Dodge Ram Bike 14:35 - Dirty Jobs: Mattress Recycler 15:30 - Deadliest Catch: New Beginnings 16:25 - Mythbusters: Spy Car Escape 17:20 - Extreme Engineering: NASA 18:15 Ultimate Survival: South Dakota 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 -
Dual Survival 21:00 - Deadliest Catch: Lobstermen: Mohawks and Madness, Goodness and Gladness 21:55 - Coal 22:50 - Death of Bin Laden 23:45 - Mythbusters: Hidden Nasties. Melita Movies • melita 801 10:00 - Diary of a Wimpy Kid (PG) 11:35 - A Christmas Carol (U) 13:15 - Calendar Girls (PG) 15:02 - Hollywood Buzz 15:25 Our Family Wedding (12) 17:05 Hollywood Buzz 17:30 - Santa Buddies. Film 2009 (U) 19:00 You Don't Mess With The Zohan (16) 21:00 - Salt (12) 22:40 Conviction (AO) 00:25 - The Bannen Way (AO) Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 Desperate Housewives 17:30 Chase 18:15 - Days of our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 - Gossip Girl 21:15 - The Mentalist 22:00 - Chuck 22:50 Supernatural 23:40 - Game Of Thrones 00:45 - Bored To Death 01:10 - Hung 01:35 - Entourage. Biography Channel • melita 411 07:00 - Eye for an Eye 08:00 Hoarders: Bob And Richard 09:00 - Kirstie Alley’s Big Life: The Tipping Point 09:30 - The Hasselhoffs: Hoff the Record 10:00 - Real Housewives Of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 11:00 Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 12:00 - Little Miss Perfect: Kaylee vs Shelby 13:00 Billy the Exterminator: Predator In the Pond 13:30 - Storage Wars:
Midnight in the Gardena Good and Evil 14:00 - Eye for an Eye 15:00 - Kirstie Alley’s Big Life: The Tipping Point 15:30 - The Hasselhoffs: Hoff the Record 16:00 - Real Housewives Of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 17:00 Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 18:00 - Hoarders: Bob And Richard 19:00 - Eye for an Eye 20:00 - Billy the Exterminator: Predator In the Pond 20:30 - Storage Wars: Midnight in the Gardena Good and Evil 21:00 - Living with Murder: Double Blow 22:00 - Snapped: Women Who Kill: Esther Wadley 23:00 Women Behind Bars: Jocelyn Cantu and Gwen Hendricks#Emi Masih.
G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Tigga and Togga 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig
18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:07 - Dougie in Disguise 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 The Hoobs 20:25 - Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 20:52 Dougie in Disguise 21:00 - Rubbadubbers 21:10 Tigga and Togga 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 08:55 - Phineas and Ferb 10:00 - Wizards of Waverly Place 10:45 - Fish Hooks 11:30 - The Suite Life on Deck 12:20 - Wizards of Waverly Place 13:00 - Dadnapped 14:35 - So Random 15:00 - The Fairly Odd Parents 15:25 - Good Luck Charlie 15:50 - Fish Hooks 16:15 - Shake It Up 16:45 - The Suite Life on Deck 18:00 - Good Luck Charlie 18:25 - Hannah Montana 19:15 - The Suite Life on Deck 20:00 - Shake It Up 20:50 Sonny with a Chance 21:15 - Wizards of Waverly Place 22:00 - Kim Possible.
07>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 15>00 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00 23>30
NET News Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U NET News Teleshopping Bla Kumment XD Kwi]] Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La famiglia (episodju 10) NET News Newsroom NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - WC Biathlon 10:30 WC Alpine Skiing: Men’s Slalom, 1st Leg (live) 11:30 WC Ski Jumping 12:45 - WC Biathlon 13:30 - WC Alpine Skiing: Men’s Slalom, 2nd Leg (live) 14:15 - WC CrossCountry Skiing 15:15 - US Open Tennis 17:00 - Mats Point 17:30 - Eurogoals 18:30 - WC Ski Jumping 19:30 Players Tour Champ. Snooker 20:45 - WATTS 20:55 - Clash Time 21:00 - This Week on
World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:25 Clash Time 22:30 - Olympia International Horse Show (live) 23:30 - Eurogoals.
GO Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Serie A: Rd 15: Roma v Juventus 09:00 - Barclays PL: Wk 18: Chelsea v Man. C. 11:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4: Ospreys v Saracens 13:00 Trans World Sport 14:00 Serie A: Rd 16: Chievo v Cagliari 16:00 - The FA Cup: Rd 2 Replay: Yeovil Town v Fleetwood 18:00 - Fifa Futbol Mundial 18:30 - Barclays PL: Wk 19: Man. C. v Arsenal 20:30 - Arsenal 360 21:00 Serie A: Rd 16: Juventus v Novara 23:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4: Ospreys v Saracens 01:00 - Barclays PL: Wk 18: Chelsea v Man. C. GO Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Serie A: Rd 16: Chievo v Cagliari 11:00 - Barclays PL: Wk 19: Man. C. v Arsenal 13:00 - Serie A: Rd 16: Juventus v Novara 15:00 ERC Heineken Cup: Rd 4: Leinster v Bath 17:00 Scottish PL: Rd 19: Aberdeen v Hibernian 19:00 - Breaking Weapons 19:25 - Barclays PL: Wk 19: Review 20:20 Scottish PL: Rd 19 – Highlights 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - Bundesliga: Highlights 20:00 - La Liga: Highlights 21:00 - Bundesliga: Bayern Munich v 1.FC Koln (r) 22:50 - La Liga: Athletic Bilbao v Real Zaragoza (r) 00:35 Campeonato Brasileiro: Vasco v Palmeiras (r)..
Malta Stars • melita 614 08:00 - Melita GFA 1st Div. League: Nadur Y. v Xewkija (r) 09:40 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 12:10 - Malta Basketball Association (r) 13:40 - Malta Handball Assoc.: MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r) 15:05 - Rugby Med Bank Cup: Kavallieri v Overseas (r) 16:50 - 3 Pointer (r) 17:25 - Malta Basketball Association (r) 19:00 - Kick Off (live) 20:35 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 23:00 Kick Off (r) 00:35 - Rugby Med Bank Cup: Kavallieri v Overseas (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: Bayern Munich v 1.FC Koln (r). La Liga: 09:50 - Athletic Bilbao v Real Zaragoza (r) 11:35 Sevilla v Real Madrid (r). 13:25 - npower Champ.: Portsmouth v Southampton (r) 15:15 - Bundesliga: SC.
Freiburg v Borussia Dortmund (r) 17:10 - La Liga: Athletic Bilbao v Real Zaragoza (r) 19:00 - Bundesliga: Highlights 20:00 - La Liga: Highlights 21:05 - npower Champ.: Portsmouth v Southampton (r) 22:55 - Bundesliga: Bayern Munich v 1.FC Koln (r) 00:50 - La Liga: Sevilla v Real Madrid (r). Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: Bayern Munich v 1.FC Koln (r) 16:10 - La Liga: Sevilla v Real Madrid (r) 18:00 - Barca TV 21:00 - Bayern Munich TV 00:00 - Barca TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - Red Bull Cliff Diving: Boston Highlights (r) 14:20 NBA: Final Game 1: Dallas @ Miami (r) 16:30 - European Champ.: Men's Riding (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - WWE: TLC: Tables,Ladders & Chairs (r) 22:05 - NBA: Final Game 1: Dallas @ Miami (r) 00:10 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
28 Passatemp
X’jonqos^
Fl-istampi 2, 3 u 4 kull darba jonqos erba’ partikularitajiet li jkunu dejjem fl-istampa Nru. 1. X’inhuma dawn il-partikularitajiet?
Liema dada^
Sa[[an il-forn fuq temperatura 350F#175C Qaxxar u ne[[i ]-]errieg[a tat-tuffie[, qattag[ha f’dadi ]g[ar u po;;ihom fl-ilma flimkien mal-qoxra tal-lumija f’ta;en non stick. Sajjar fuq nar moderat sakemm it-tuffie[ jirtab imma jkun g[adu sod. {awwad kultant biex ittuffie[ ma je[lux ma’ xulxin. Ne[[i minn fuq in-nar u ]id i]-]bib, iz-zokkor jew issakkarina, u s-cinnamon. Ne[[i l-qoxra tal-lumija. Qieg[ed g[a;ina tal-filo pastry fi trej tal-forn midluk
Sitta bi tlieta
Liema tliet linji dritti mi;budin bejn referenzi opposti numerati, jiddividu dan ir-rettangolu f’sitt partijiet, kull wa[da jkollha fiha tliet figurini differenti? Soluzzjonijiet
X’jonqos^
Kilo u kwart tuffie[ a[dar [elu }ew; mg[aref ]bib (daqs 50g) }ew; ku//arini mar;erina ‘non fat’ mdewba Mg[arfa ilma Il-qoxra ta’ lumija
Metodu>
bil-mar;erina. Ippinzella lg[a;ina bi ftit mar;erina mdewba. Er;a’ qieg[ed g[a;ina o[ra midluka bilmar;erina fuq l-ewwel g[a;ina u er;a’ rrepeti lpro/ess g[aal darbtejn o[ra. Ifrex it-ta[lita tat-tuffie[ fuq l-g[a;ina tal-wi// u [alli nieqes ]ew; pulzieri mill;nub. Itwi l-;nub u t-truf fuq xulxin. Bil-mod il-mod dawwar it-ta[lita biex ti;i tixba[ lil ‘Swiss Roll’. Er;a’ ippinzella t-truf u l-parti ta’ fuq tal-istrudel bil-mar;erina li baqa’. Dawwar il-parti ta’ fuq djagonalment b’sikkina taqta’ 3 jew 4 darbiet. A[mi g[al madwar 40 minuta jew sakemm tara li [adu lewn dehbi kannella. Servihom s[an jew kes[in bil-krema tar-rikotta fil-wi//.
Fit-tieni jonqos: il-[alq miftu[; l-ingravata fl-inkwatru, il-but u l-istilla fuq ilkaxxa. Fit-tielet jonqos: l-iskollatura; dekorazzjoni fis-si;ra; sieq fejn hi po;;uta s-si;ra u //off fuq kaxxa. Fir-raba’ jonqos: denb ilkometa; dekorazzjoni fuq wie[ed mill-pakki; ir-rota talcarrello u xemg[a.
G[andek b]onn> Erba’ folji ‘filo pastry’
Mg[arfa zokkor jew zakkarina ekwivalenti Kwart ta’ ku//arina cinnamon
Liema dada^ In-Nru. 4 Sitta bi tlieta
Biex wie[ed ivarja ddi]erta jew g[al waqt it-tè tal-erbg[a f’jum il-Milied, se nag[tikom din ir-ri/ett tajba [afna mag[mulha mittuffie[. L-Appel Strudel tikkonsisti minn tuffie[ [elu u ]bib imge]wrin fi crispy filo pastry (g[a;ina tal-[elu crispy). Isservi sitt persuni. {in ta’ preparazzjoni: 20 minuta, g[at-tisjir 40 minuta.
Liema minn dawn l-erba’ dadi hi l-istess wa[da miftu[a bera[ hawn fuq?
6 – 36, 8 – 29, 21 - 49
Apple Strudel
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
Passatemp 29
Tisliba 1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin>5. Ikkargat g[all-;lied (5) 6. Bosta (5) 7. Skiet (5) 10. Forza (5) 11. Tag[rifa (5) 12. B[alkieku (5) 14. Naqsu xi [a;a (5) 16. Tqasqas bih (5) 17. Tilef lil martu g[ax mietet (5) 18. Ba[b[u (5)
Weqfin>1. Faqqa’ l-injam fin-nar (6) 2. Dan jittrenja biex i]omm fikiku b’sa[[tu (6) 3. Fuqha sserra[ rasek fissodda (6) 4. Kapott b’g[ata g[ar-ras forma ta’ lembut (6) 8. u 13. Melankonija (5, 3-4) 9. Storbju kbir (5) 12. Qaflu ;ewwa (6) 13. Ara 8 14. T[ammar wi//ek g[ax i[ossok avvilit (6) 15. Ibati bil-fwawar (6)
Karattri mill-kotba ta’ Dickens
Hu xieraq li n;ibu lista ta’ karattri mill-kotba ta’ Charles Dickens li kien i[obb [afna l-Milied, tant li sa[ansitra kiteb il-ktieb ‘A Christmas Carol’. Dawn il-karattri tridu tfittxuhom f’din il-ge;wi;ija ta’ ittri. Jistg[u jkunu miktubin mix-xellug g[al-lemin jew vi/e-versa, minn fuq g[al isfel jew vi/i versa u djagonalment minn fuq g[al isfel u vi/i versa.
Il-pappagall
Is-Sur Pin: Inti assigurajtni li dan il-pappagall jg[ix mitt sena u mietli wara xahar… Tal-[anut: Dan ifisser li meta xtrajtu di;à kellu 99 sena u 11-il xahar!
Soluzzjoni tal-:img[a
Mimdudin>- 5. Waqaf; 6. Ombra; 7. Slopp; 10. Renti; 11. A[jar; 12. Qasir; 14. Siket; 16. Malja; 17. Ni/e/; 18. Errur. Weqfin>- 1. Dwawar; 2. Tfalli; 3. u 14. Kompla sejjer; 4. {ajjar; 8. Onest; 9. Fjakk; 12. Qarbnu; 13. Rka//a; 15. Timbru. G{AT-TFAL
Soluzzjonijiet Trijangoli 18-il trijangolu
Il-bi//a bl-ittra F Ir-rigal
Sudoku
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Karattri mill-kotba ta’ Dickens
Ir-rigal tal-Milied
Trijangoli
Kemm-il trijangolu hawn f’din il-figura?
Sudoku
Valerie qalg[et ir-rigal tal-Milied, jig-saw puzzle, li ng[atatilha qabel apposta ming[and in-nanna. G[amlet dan biex tipprova tg[aqqadha g[ax kien fiha [afna b/ejje/. Liema minn dawn il[dax-il bi//a mmarkati bl-ittri trid tid[ol fil-post fil-parti ta’ fuq?
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil... sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag˙na ma’ nies li huma konnessi mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu
Isem u kunjom – Alfred Massa. Data tat-twelid – 1 ta’ Di/embru 1938. Lokalità fejn toqg[od – {al Tarxien. X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu – Jiena
ALFRED MASSA
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna
– Fl-1992 kont attendejt kors tal-lingwa Taljana f’Peru;ja, l-Italja. Hemm iltqajt ma’ studenti ta’ etajiet differenti u ;ejjin minn diversi pajji]i. Il-fatt li tit[allat ma’ nies b’kulturi diversi hi xi [a;a meravilju]a. Titg[allem [afna minnhom u tidra tirrispetta lil kul[add, immaterjali millkulur tal-;ilda u tat-twemmin. Esperjenza o[ra li g[allmitni [afna kienet meta g[amilt operazzjoni serja. Din ressqitni [afna aktar lejn Alla u fhimt il-bluha tal-bniedem supperv, ateu u materjalista.
kittieb. Ili nikteb minn tfuliti. Forsi n;bidt lejn din il-ferg[a tal-arti min[abba li kont g[alliem u minn dejjem il-ktieb kien l-akbar [abib tieg[i. L-aktar ferg[a letterarja g[al qalbi hija l-poe]ija. Attwalment jien il-President tal-G[aqda Poeti Maltin. Kelli wkoll sehem kbir fit-twaqqif ta’ din l-G[aqda. Ippubblikajt ]ew; kotba ta’ poe]ija Fjur tal-:ebel (1994) u Diwi fil-Maqdes Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma (2000). Nittama li t-tielet ;abra tara d-dawl l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ – Peress li Malta hi ma ddumx. Ir-rumanz in[obbu wkoll: tant hu pajji] /kejken, dan g[andu l-vanta;;i u lhekk li ppubblikajt g[axar rumanzi. Dan barra i]vanta;;i tieg[u. Fost l-i]vanta;;i n[oss li ktieb ta’ novelli u ie[or dwar l-Indipendenza ta’ hawn kul[add jaf lil xulxin u kultant l-g[ajdut Malta (koawtur). Lestejt ukoll Oratorjo bl-isem ji;ri b[al berqa. Dan kultant iwassal biex xi nies {al Tarxien, Iben Marija li qed ji;i mmu]ikat jil[qu salib [addie[or. U[ud sa jaslu biex jittimminn Mro Hermann Farrugia Franz. braw persuni bla ma jivverifikaw jekk dak li ja[sbu jkunx korrett jew le. Min-na[a l-o[ra lG[andek xi delizzji^ – Apparti l-kitba n[obb aktar vanta;; nsibu fis-solidarjetà meta ti;i [afna l-football. Dan barra l-qari. In[obb ukoll b]onnha . Malta hija g]ira sabi[a, i]da wisq il-festi. nib]a’ li ma nag[tux ka] ta’ dan. Il-[mie; ta’ barra jtebbg[alna ;ie[na. Im]ejnin bi klima L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa mill-aqwa, b’ba[ar sabi[, b’natura attraenti… – Il-familja. Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir g[andna dawn il-grazzji kollha. Imma xorta taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, g[ad hawn min ma japprezzax bi]]ejjed dan Xi [a;a li ddejqek – Il-piki. G[ax dawn ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ – Kollha kollu. Forsi g[ax neqsin mid-dixxiplina. Forsi i;ibu l-firda u ji]irg[u l-mibeg[da. kemm huma, mhemmx xi preferenza partikulari. wkoll effett tas-snin li g[addejna b[ala kolonja Jien l-g[axqa tieg[i nara lil kul[add hieni: Il-[asra hi li a[barijiet kulturali ftit li xejn tal-barrani. kul[add solidari ma’ xulxin. insib jew nisma’ fil-media lokali u lili dawn jinteressawni [afna.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Kollox. Fejn hemm l-im[abba •
•
•
•
•
IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Jien, b[ala President u kwa]i kofundatur tal-G[aqda Poeti Maltin f’laqg[a li kelli mal-President ta’ Malta George Abela fil-Palazz il-Belt f’Novembru 2009. Dakinhar [assejtni kburi li l-G[aqda kienet rikonoxxuta mill-og[la awtorità ta’ pajji]na.
•
hemm l-hena, l-g[aqda u dak kollu li kull bniedem jixtieq. San Pawl dan ifissru tajjeb [afna. il-[biberija – Il-[bieb veri huma ftit. G[alkemm l-Ingli]i jsostnu li l-ebda bniedem mhu g]ira: b’danakollu, wie[ed irid joqg[od attent xi [bieb jag[]el. Imbag[ad il-[bieb g[andhom ukoll il-klassi tag[hom. {abib veru hu te]or, mhux hekk!.... il-libertà – Alla[ares inkunu mxekklin milli nesprimu ru[na bil-fomm u bil-kitba. Il-libertà g[a]i]a [afna g[alija. L-esperjenza tal-passat g[allmithulna dan. i/-/ensura – Sakemm tkun flokha ]]omm ir-riedni biex ma nkunux ta’ [sara g[al xulxin. Jien biss kontra /-/ensura politika g[ax fl-img[oddi g[addejt minnha. ir-reli;jon – Importanti [afna g[alija. Lili tag[tini sens ta’ direzzjoni u tama waqt il-mumenti ibsin ta’ [ajti. Idejjaqni biss il-fanati]mu reli;ju]. is-safar – Dan ikabbar il-kultura, jg[allem [afna u jirrilassa lil dak li jkun. G[alija dejjem kien ]vog interessanti. il-mewt – Il-[sieb tag[ha jiggwidak biex tg[ix tajjeb. Tama ta’ premju g[al [ajja tajba. Tog[;boni g[ax tpog;i lil kul[add f’keffa wa[da.
Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità li hi involuta fil-media, jew fid-dinja tal-arti u tal-ispettaklu^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 19 ta’Di/embru, 2011
Klassifikati 31 PROPRJETA’ Appartamenti
QAWRA, San Pawl il-Ba[ar u Bu;ibba, appartamenti ;odda (kollha bil-permessi) prezzijiet jibdew minn €75,000, g[al aktar dettalji /emplu 77868677.
Bu;ibba
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
{a]-}ebbug
APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ 2. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), 3 kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra talbanju. Washroom, bejt u larja. Prezz €145,000. ?emplu 79050498
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
L-Imqabba
TERRACED house, fully furnished, bil-garaxx. Prezz €280,000. ?emplu 99130380 jew 99772809.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
San Pawl il-Ba[ar
APPARTAMENT quddiem il-ba[ar vi/in is-Sirens bi 3 kmamar tas-sodda, b’veduti garantiti. Prezz €225,000. ?emplu 77868677.
G{AT-TWELLIJA L-Imsida
{ANUT ]g[ir tajjeb g[al kull tip ta’ negozju, bla rigal. ?emplu 99898254.
G{AL KIRI Gwardaman;a
STORE 70’ x 50’ x 15’ filata. Livell mat-triq bid-dawl, ilma, toilet. €16 kuljum. ?emplu 79573167.
Birkirkara
MA{}EN kbir f’Ganu Street. Bid-dawl u l-ilma u bil-madum. ?emplu 99209800.
VETTURI BMW 320d
2006, automatic, full extras, white leather interior, 45,000 miles. €21,500 ono. ?emplu 99471618.
Citroen C3 Desire
1400cc petrol, manual, full extras u b’mileage baxx. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 79436081.
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Renault Scenic
PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
Kia Mentor
PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel.
Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Libsa tal-Pra/ett
TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]-]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180.
LP’s
TA’ operetti Taljani u mu]ika folkloristika ta’ pajji]i differenti. 50/ ilwa[da. ?emplu 21440145.
Mejda tonda
TAL-A{MAR mastizz. Dijamentru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-
kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile Kiosk
BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
Nappy Changer
B’4 kxaxen kbar, kulur kawba /ar €30, TV table b’2 kxaxen u post g[ad-DVD player u g[all-videos#dvd’s, €20. ?emplu 21242180.
Pasturi
TAT-tafal Maltin, sett ta’ 20 pastur, €10 u presepji kull daqs fuq l-antik. ?emplu 21495253.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
It-Tnejn, 19 ta’ Di/embru, 2011
32 Lokali
Santi, ilma mbierek u kuruni Niftakar sew id-drawwiet komuni fid-dressingroom meta kont attiv b[ala kow/. Kemm ma’ Valletta FC , kif ukoll ma’ Floriana FC jew Sliema Wanderers FC qabel ma no[or;u g[all-partita kienet ting[ad talba, isir xi bews lil xi santa waqt li nitolbu lil xi qaddis jew lillMadonna biex jg[inuna! Ma nafx jekk kinitx iddevozzjoni lejn San Publiju, meta snin ilu kont kow/ ta’ Floriana FC u g[amilna xi 39 jew 40 partita bla telfa u rba[na diversi unuri. Naf li kelli nispjega lil Monsinjur Ar/isqof :u]eppi Mercieca g[aliex konna [adna ritratt quddiem il-vara tal-patrun filknisja qabel partita kru/jali li eventwalment konna rba[nieha u xi [add ;ibidlu lattenzjoni g[ax konna d[alna fil-knisja bis-shorts! Nemmen li dan kien ukoll att ta’ fidi u ma kinitx lewwel darba li xi [add konness mal-futbol kien ikollu xi weg[da li j]ur irRedentur wara l-partita. Anki meta kont kow/ tannazzjonali dan ir-ritwal ma kienx jonqos waqt li l-plejers
jing[aqdu qabel ma jo[or;u g[al log[ob. Min isegwi l-log[ba, jaf kemm plejers malli jid[lu flg[alqa tal-log[ob, ibusu l[axix u [afna minnhom iroddu s-salib. Hemm ukoll dawk, l-aktar sud Amerikani, li meta jiskurjaw b’dirg[ajhom mg[ollija u j[arsu lejn is-sema u [afna drabi juru l-kliem ‘I belong to Jesus’ fuq il-flokk ta’ ta[t! Sakemm Josef Blatter u lFIFA pprojbiet dan l-a;ir. Sport u twemmin Sport u twemmin. Su;;ett
interessanti bi stejjer partikulari. Kemm hawn clubs u grounds fid-dinja msemmijin g[al qaddisin, laktar dawk patruni tal-belt jew ra[al. Malajr tiftakar fittimijiet ta’ Bormla (St. George’s) {al Luqa (St Andrew), St Patrick ({a]}abbar), St Joseph (Imsida), St.Mirren, San Lorenzo u flAr;entina, Santa Fè ta’ Bogota, Santos u San Paolo fil-Bra]il, St.Johstone g[allbelt Sko//i]a ta’ San :wann, New Orleans Saints li jikkompetu fin-National
minn Tony FORMOSA Eks kow/ nazzjonali
Football League u mijiet o[rajn: il-grounds ta’ Napli San Paolo, Newcastle (St. James), i]da li f’dawn il;ranet sar Sport Direct!, u Southampton (St. Mary’s) e]empji cari. Hemm [afna plejers li kienu juru d-devozzjoni tag[hom b[all-Pollakk Artur Malecki bil-flokk bl-istampa tal-Papa Pollakk u l-kliem One of Pope’s boys, u o[rajn bil-kliem God bless the Pope jew b[al Nicola Legrottaglie (Gesù la verità) u Kaka bilkliem I belong to Jesus.
media•link COMMUNICATIONS
Tajjeb li nsemmu li filBra]il, sa 40 sena ilu lpopolazzjoni kienet 90 filmija Kattolika, i]da fl-a[[ar snin nibdet il-moda ta’ Evangelicos u hemm mal-35 miljun plejer prattikanti u akkaniti, tant li lprofessjonisti jag[tu donazzjoni regolarment, g[alkemm ftit jafu fejn imorru jew g[al xiex! Imqarbin
Ma jfissirx li dawn l-plejers huma kollha qaddisin jew li kul[add b[alhom. B[al kull settur ie[or tas-so/jetà hemm min hu [afna reli;ju] jew ma tantx, jew xejn! L-istampa u l-midja malajr ixxandar ka]i ta’ molestja sesswali minn [afna, fosthom dak tal-Bra]iljan Amancino Mancini, 32, eks Roma, Milan u Inter, issa ma’ Atletico#Miniero, jew Titus Bramble, 30, ta’ Sunderland li qed jiffa//ja [afna akku]i sesswali u droga. Dawn jistg[u je[lu snin il-[abs! Ma’ dawn hemm [afna u [afna o[rajn li ‘jikkummidjaw’ anki wara xi telfa u jinsew li huma idoli
ta’ eluf ta’ tfal u li ma jistg[ux jag[mlu skandli. Ma na[fer qatt l-episodji koroh ta’ Maradona ddrogat, u mieg[i jaqbel perfettament Valentino Rossi, anki jekk issa Diego hu nadif u meta kien kow/ tal-Ar;entina fla[[ar Mundjal deher dejjem bil-kuruna tar-Ru]arju, u kien jg[id tmien Ave Marijiet qabel ma tibda l-partita. Episodji ta’ kuruni, ilma mbierek u santi kellna u g[ad g[andna [afna. Insemmu lil Carletto Ancelotti b’xi kuruna waqt li Giovanni Trapattoni dejjem kellu ftit ilma mbierek spe/jalment matul il-Mundjal 2002! U issa anki Antonio Conte ta’ Juventus qed jikkuppjah. Dawn huma stejjer mag[rufin. Forsi mhux tant mag[ruf il-fatt li Marco Tardelli kellu ‘santa’ fuqu meta skurja dak il-famu] gowl fil-finali tal-Mundjal ‘82. Kul[add jiftakar fil-Missier Etern f’xi b]onn, i]da tajjeb li ma ninsewx li l-futbol hu mifni b’nies korrotti, partitarji vjolenti u lag[ba li jaslu g[al kollox.