www.media.link.com.mt
Numru 13,002
€0.45
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
IL-VOT DWAR IT-TAXXA FINANZJARJA FIL-PARLAMENT EWROPEW
Jispikka l-i]olament tal-MEPs Laburisti L-inkonsistenza tal-Partit Laburista b’rabta mal-vot tal-Membri Parlamentari Laburisti fil-Parlament Ewropew favur ittassazzjoni fuq il-banek u sservizzi finanzjarji, kompliet to[ro; fil-bera[ li]olament tal-Partit Laburista Malti filParlament Ewropew hekk kif aktar vu/ijiet qed jesprimu ru[hom kontra dak li g[amlu rrappre]entanti Laburisti Maltin. Vot li jmur kontra lpo]izzjoni tal-istess mexxej Laburista Joseph Muscat li qal li din it-taxxa timmina l-ekonomija kif ukoll kontra dak li qal isSegretarju Internazzjonali Alex Sceberras Trigona li l{add li g[adda qal li ssettur finanzjarju jie[u daqqa ’l isfel jekk tkun introdotta din it-taxxa. Ma’ dawn ]diedet vu/i o[ra li kompliet i]]id li]olament u l-isfond ta’ inkonsistenza fil-vot talEwro Parlamentari John Attard Montalto, Louis Grech u Edward Scicluna. Michael Cohen, Sindku Laburista tal-Kalkara u Kap tad-Delegazzjoni Maltija fil-Kumitat tar-Re;juni, ukoll qed jinsisti li g[al pa;na 7
Ara wkoll l-editorjal f’pa;na 9
Il-Palazz tal-Verdala se joffri l-ambjent adatt u mill-aktar spettakolari g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ‘L-Istrina’. Il-preparamenti f’tined kbar li ntramaw apposta fil-;onna ta’ dan il-Palazz, jinsabu fl-aqwa tag[hom biex g[al sena o[ra l-poplu jkun mistieden u jing[aqad f’festa ta’ solidarjetà biex jin;abru fondi b’risq il-Malta Community Chest Fund. (Ritratt> Michael Ellul)
Id-dejn tal-Gvern Malti hu mal-Maltin stess ■ Differenza kbira mill-bqija tal-Ewropa [lief g[al-Lussemburgu Id-dejn tal-Gvern Malti mhux biss hu anqas minn ta’ pajji]i o[rajn Ewropej imma wkoll g[andu bixra unika ma’ pajji] wie[ed biss ie[or – hu kwa]i kollu mal-poplu tal-pajji] stess. Dan kien ikkonfermat f’/ifri li g[adhom kemm [ar;u mill-Eurostat dwar l-g[amla differenti li g[andhom il-pajji]i differenti tal-
Unjoni f’dak li hu dejn pubbliku. {afna pajji]i Ewropej g[addejjin minn problemi qawwijin b[alissa mhux biss g[ax huma midjunin bil-kbir imma wkoll g[ax huma midjunin ma’ banek u investituri barranin li xejn mhuma jafdawhom. Meta dawn ilgvernijiet qed ji;u biex jissellfu mis-swieq g[al pa;na 3
L-ewro irriversibbli Il-Kap tal-Bank ?entrali Ewropew Mario Draghi sa[aq li l-ewro hu permanenti u irriversibbli. I]da filwaqt li warrab g[all-ispekulazzjoni li z-zona ewro tista’ titfarrak, Draghi insista wkoll dwar il-[tie;a tal-awsterità u d-dixxiplina fiskali. Ara pa;na 13
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 3
Id-dejn ta’ Malta hu inqas mill-medja Ewropea minn pa;na 1
barranin mhux qed isibu min jislifhom. U g[alhekk huma f’xifer il-falliment. ?ifri ppubblikati millUffi//ju tal-Istatistika talUnjoni Ewropea jo[or;u din ir-realtà. Jo[or;u wkoll iddifferenza kbira li hemm bejn id-dejn li g[andhom Malta u lLussemburgu u dak tal-bqija tal-pajji]i Ewropej. Iddifferenza hi li d-dejn pubbliku ta’ Malta u talLussemburgu hu man-nies ta’ pajji]hom stess u mhux malbarranin. Il-pubblikazzjoni talEurostat dwar l-istruttura tad-
Parti mill-pubblikazzjoni tal-Eurostat dwar l-g[amla tad-dejn tal-pajji]i tal-UE - il-kolonni g[al kull pajji] juru kif Malta (MT) u l-Lussemburgu g[andhom ftit li xejn dejn mal-barranin (il-vjola isfel) waqt li Malta g[andha l-og[la rata ta’ stocks tal-Gvern mi]mumin direttament mill-pubbliku Malti (il-parti l-blu fuq) u l-bqija (is-safrani) hu d-dejn tal-Gvern mi]mum mill-banek Maltin li jinvestu flus id-depo]itanti tag[hom fi stocks tal-Gvern
dejn tal-gvernijiet Ewropej turi fil-bidu kif id-dejn tal-Gvern Malti hu inqas mill-medja Ewropea. I/-/ifri mbag[ad juru lejn min huma midjunin ilgvernijiet Ewropej, u hawn to[ro; din il-bixra partikolari. Il-vjola isfel fil-kolonna ta’ kull pajji] kif jidher fit-tabella,
hu d-dejn li l-pajji] g[andu mal-barranin. Dak ta’ Malta u l-Lussemburgu hu baxx [afna – fil-ka] ta’ Malta madwar erbg[a fil-mija biss. Il-kuluri l-o[rajn fit-tabella juru d-dejn mal-Maltin stess – is-safrani hu mal-banek Maltin li jinvestu l-flus taddepo]itanti tag[hom fi stocks
tal-Gvern, u l-blu (in-na[a ta’ fuq tal-kolonna) hu l-istocks tal-Gvern Malti mi]mumin direttament mill-Maltin. Il-parti l-blu tikkonferma li Malta g[andha l-og[la rata flEwropa ta’ stocks tal-Gvern direttament f’idejn l-investituri Maltin stess – u tikkonferma dak li jo[ro; fl-a[barijiet kull
darba li jkun hemm stocks talGvern u l-pubbliku Malti jikkonkorri g[alihom bi [;aru. Din l-istatistika li g[adha kemm ;iet ippubblikata tag[ti stampa ferm aktar mirquma dwar su;;ett li qieg[ed tant fla[barijiet – id-djun talgvernijiet li l-bixra tag[hom tag[mel differenza.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 7
Id-delegazzjoni Maltija fil-Kumitat tar-Re;juni vvutat ukoll kontra minn pa;na 1
de/i]jonijiet dwar it-taxxi g[andhom jibqg[u jittie[du mill-Gvern Malti. Michael Cohen qal li lpo]izzjoni ta’ Malta dwar ittaxxa komuni hi /ara u li kull sforz biex l-UE tadotta armonizzazzjoni tat-taxxi jmur kontra s-sovranità talpajji]i u jkisser il-prin/ipju tas-sussidjarjetà. Kuntrarju g[al dak li g[amlu l-Ewro Parlamentari Laburisti, id-delegazzjoni Maltija fil-Kumitat tarRe;juni vvutat kontra lopinjoni ppre]entata mirrapporteur fil-Kumitat. Iktar kmieni dan ix-xahar, John Attard Montalto, Louis Grech u Edward Scicluna vvutaw favur rapport u mozzjoni li tressqu minn Ewro Parlamentari So/jalista Griega dwar ‘taxxi innovattivi fuq livell dinji u Ewropew’. Il-mozzjoni tipproponi, fost taxxi ‘innovattivi’ o[rajn, taxxa fuq il-kummer/ kollu li jag[mlu l-banek kollha fl-UE u fuq isservizzi finanzjarji. Wie[ed mill-argumenti li qamu kien jekk l-UE g[andhiex tag[mel taxxa b[al din anke jekk pajji]i o[rajn fid-dinja ma jag[mluhiex. Jekk ji;ri hekk, il-banek Ewropej u l-industrija tasservizzi finanzjarji kollha tkun fi ]vanta;; kbir. Il-mozzjoni ma kienet tg[id xejn dwar dan u tressqet emenda li l-UE g[andha tag[mel din it-taxxa anke jekk imkien ie[or fid-dinja ma ssir. L-MEPs Laburisti kienu favur din l-emenda wkoll. L-MEPs f’isem il-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u David Casa vvutaw kemm kontra l-emenda msemmija kif ukoll kontra l-mozzjoni meta tpo;;iet g[all-vot finali.
Il-Kummissjoni dwar l-Etika :urnalistika timponi /ensura gravi fuq Lou Bondi ...Lou Bondi jsejja[ il-;udizzju b[ala redikolu minn qorti kangaroo Il-Kummissjoni dwar l-Etika :urnalistika tal-Istitut tal-:urnalisti Maltin (I:M) ikkonkludiet li Lou Bondi hu [ati ta’ im;iba mhux etika u assassinju tal-karattru fil-konfront taleditur tal-gazzetta Illum, Julia Farrugia. Farrugia hi wkoll id-deputat chairperson tal-Istitut tal-:urnalisti Maltin. Il-ka] imur lura g[al Awwissu li g[adda meta Julia Farrugia lmentat dwar artiklu miktub minn Lou Bondi fuq il-blog tieg[u bit-titlu ‘Julia, try a red bathing suit this time’ li fih saru rimarki li, skont hi, jikkostitwixxu m;iba mhux etika u assassinju talkarattru. Fl-artiklu msemmi, Julia Farrugia o;;ezzjonat g[al rimarki li saru f’rabta
mal-qtil politiku ta’ Raymond Caruana, lura fl-1986, fi ]mien ta’ tensjoni politika qawwija. Min-na[a tieg[u, fi stqarrija bi twe;iba, Lou Bondi qal li hu ma jirrikonoxxix dan il-;udizzju u sejja[lu b[ala “;udizzju redikolu minn qorti kangaroo”. Hu rrefera g[al twe;ibiet li kien ta dwar dan il-ka] fuq il-blog tieg[u stess fejn qal li biex jattendi g[as-smig[ ta’ dan il-ka], Julia Farrugia g[andha tirri]enja minn deputat Chairperson talI:M u tag[mel apolo;ija pubblika lilleks Chairman tal-Public Broadcasting Services Joe Mizzi u lill familja tieg[u. Dan fid-dawl tal-fatt li l-istess Julia Farrugia nstabet [atja ta’ ksur ta’ etika
u ng[atat /ensura gravi g[all-istorja li kienet g[amlet dwar Joe Mizzi. Lou Bondi qal ukoll li qabel ma tirri]enja, Julia Farrugia g[andha to[ro; stqarrija mill-I:M li tikkundanna artiklu ta’ Joe Fava ppubblikat fuq il;urnal tal-General Workers’ Union, lorizzont, fejn sejja[ g[al‘likwidazzjoni’ ta’ Peppi Azzopardi wara l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Lou Bondi qal ukoll li ftit tal-;img[at ilu, meta nfet[et mill-;did l-inkjesta dwar il-qtil ta’ Raymond Caruana, missier Julia Farrugia kien imsejja[ jixhed wara bibien mag[luqa. Lou Bondi kompla li l-istess Julia Farrugia akkumpanjat lil missierha g[al dan issmig[.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
2 Lokali
It-trasport pubbliku jieqaf waqt l-ikel ta’ nofsinhar fil-Milied u l-Ewwel tas-Sena Bi ftehim bejn Transport Malta, il-kumpanija Arriva li topera s-servizz tat-trasport pubbliku, u l-General Workers’ Union (GWU), ittrasport pubbliku se jieqaf waqt l-ikel ta’ nofsinhar filfesti tal-Milied u l-Ewwel tasSena, kif dejjem sar. Il-GWU qalet li ;abet
kon/essjoni g[all-[addiema tal-Arriva fil-Milied u flEwwel tas-Sena u b’hekk se jkunu jistg[u jqattg[u [in mal-familja waqt l-ikliet ta’ nofsinhar, bejn nofsinhar u t3.30pm, fil-festi msemmija. L-Arriva laqg[et it-talba tal-GWU li kienet approvata wkoll minn Transport Malta.
IT-TEMP
UV INDEX
2
IT-TEMP imsa[[ab b’[albiet tax-xita lokalment birrag[ad u li jistg[u jkunu bis-sil; kultant, li jsir ftit jew wisq imsa[[ab b’[albiet tax-xita i]olati IR-RI{ qawwi g[al qawwi [afna mill-Punent il-Lbi/, isir qawwi g[al qawwa ta’ riefnu lokalment, jil[aq qawwa ta’ riefnu kultant, u jdur mill-Majjistral BA{AR qawwi [afna IMBATT baxx mill-Majjistral li jsir baxx g[al moderat mil-Lbi/ TEMPERATURA l-og[la 13˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 11 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 297.4 mm IX-XEMX titla’ fis-07.08 u tin]el fil-16.51
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
L-ERBG{A L-og[la 13˚C L-inqas 07˚C
IL-{AMIS L-og[la 15˚C L-inqas 08˚C
IL-:IMG{A L-og[la 14˚C L-inqas 08˚C
IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 08˚C
IL-{ADD L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 12˚ imsa[[ab, Al;eri 15˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 08˚C ftit imsa[[ab, Ateni 16˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 14˚C xemxi, Berlin 02˚C imsa[[ab, Brussell 07˚C imsa[[ab, il-Kajr 18˚C xemxi, Dublin 06˚C xita, Kopen[agen 03˚C imsa[[ab, Frankfurt 00˚C borra, Milan 05˚C imsa[[ab, Istanbul 12˚C xita, Londra 08˚C xemxi, Madrid 07˚C xemxi, Moska -02˚C im/ajpar, Pari;i 09˚C imsa[[ab, Bar/ellona 12˚C imsa[[ab, Ruma 09˚C xemxi, Tel Aviv 23˚C xemxi, Tripli 14˚ ftit imsa[[ab, Tune] 14˚C imsa[[ab, Vjenna 02˚C xemxi, Zurich 00˚C borra, Munich -02˚C borra, Stockholm 01˚C imsa[[ab, St. Petersburg 03˚C imsa[[ab.
Id-Direttorat tas-Sa[[a Ambjentali jwissi dwar prodott Id-Direttorat g[asSa[[a Ambjentali fi [dan is-Sovrantendenza tasSa[[a Pubblika av]a li b[ala prekawzjoni, ilprodott Tin imnixxef Garland tad-ditta Incirciler, m’g[andux ji;i kkunsmat min[abba l-possibbiltà ta’ pre]enza ta’ aflatossina li te//edi l-limiti stabbiliti fil-li;i. Il-prodott fis-suq hu b’pi] ta’ 250 grammi u ttip ta’ ma[fen hu pakkett tal-plastik. L-ori;ini talprodott imsemmi hu mitTurkija. Il-kumpanija involuta ;iet im;ieg[la tirtira llott involut, xi [a;a li lkumpanija qed tag[mel, i]da peress li jidher li fadal xi kwantità minn dan il-lott g[and ilkonsumatur, b[alma jsir f’dawn il-ka]ijiet, idDirettorat hu obbligat li ji;bed l-attenzjoni talkonsumaturi skont l-Att dwar is-Sigurtà fl-Ikel u r-Regolamenti talParlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Numru 178 tal-2002. G[al aktar informazzjoni, ilpubbliku jista’ j/empel lis-Servizzi tal-Ispettorat tas-Sa[[a fuq numru tattelefown 21 337333 jew jibg[at e-mail fuq mhi@gov.mt. Il-pubbliku jista’ wkoll jirrikorri personalment fl-uffi//ju tal-istess Direttorat li jinsab 37-39, Rue D’Argens, fl-Imsida.
B[al-lum 25 sena
I
l-Konferenza :enerali Straordinarja taddelegati tal-MLP u l-GWU, li saret f’Dar il-Mediterran g[all-Konferenzi approvat unanimament u b’akklamazzjoni mozzjoni b’rabta mal-possibbiltà ta’ ftehim mal-PN. Fil-kummenti tieg[u l-Prim Ministru Karmenu Mifsud Bonnici qal li din kienet la[jar sistema u l-aktar wa[da demokratika li min ikollu 50% tal-voti jkollu d-dritt u lobbligu li jiggverna. L-a[bar kienet rappurtata wkoll bi prominenza fil-gazzetta Laburista ‘Weekend Chronicle’ li b’titlu kbir qalet li din kienet ;urnata kru/jali g[ad-demokrazija f’Malta. F’kummenti editorjali, il-;urnal qal li b’dan il-mod ilChronicle ta ra;un lill-Kap tal-PN Eddie Fenech Adami. Fi ]viluppi o[ra kelliem g[all-PN qal li l-approvazzjoni ta’ din ilmozzjoni tista’ tkun il-bidu g[al soluzzjoni tal-problemi politi/i li kellu quddiemu l-pajji]. A[bar o[ra kienet dwar ilkommemorazzjoni tas-36 anniversarju mill-mewt tal-eks Prim Ministru u Kap tal-PN Nerik Mizzi.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
4 Lokali
Malta bl-og[la rata ta’ inklu]joni fl-Ewropa minn Hermann MICALLEF
Malta g[andha l-og[la rata ta’ inklu]joni fl-Ewropa. Dan sostnieh il-Prim Ministru fi tmiem ]jara li g[amel fi/-?entru Dun Manwel Attard ta’ Ri]orsi Edukattivi g[al Adulti }g[a]ag[ fil-Wardija. Il-Prim Ministru sa[aq li kull persuna b’di]abbiltà g[andha l-abbiltajiet tag[ha u tenna li l-politika talGvern hi li persuna m’g[andhiex tara x’ma tistax tag[mel, i]da x’tista’ tag[mel fis-so/jetà. I/-?entru tal-Wardija, li jilqa’ fih studenti li l-età tag[hom tvarja bejn is-16 u t-22 sena, tfisser mill-Prim Ministru b[ala post li joffri diversi g[odda moderna g[at-tag[lim u g[al ta[ri; lil persuni bi b]onnijiet spe/jali. I/-/entru jinkludi laboratorju talkompjuters bil-fa/ilità tal-internet, multi-sensory studios u klassijiet spe/jalizzati. Lawrence Gonzi tkellem dwar ilprin/ipju tal-inklu]joni u stqarr li, sa fejn hu possibbli, ikun applikat dan il-prin/ipju fost persuni b’di]abbiltà bl-iskop li g[ada pitg[ada jsibu ru[hom fid-dinja tax-xog[ol. I]da f’dan il-ka], studenti bi b]onnijiet spe/jali fi/-?entru talWardija, li l-ma;;oranza kbira tag[hom g[andhom il-kundizzjoni tal-awti]mu, je[tie;u attenzjoni individwali biex jaslu sal-livelli me[tie;a.
Il-Prim Ministru rringrazzja lillg[alliema u lil-Learning Support Assistants tax-xog[ol li jag[mlu biex jedukaw nies b’di]abbiltà. Illum hawn 3,231 student li jing[ataw g[ajnuna minn 2,029 LSA fi skejjel tal-istat, tal-Knisja u tal-privat. Il-Prim Ministru, akkumpanjat fost o[rajn mill-Kap ta/-?entru Anthony Galea, ]ar numru ta’ workshops u klassijiet fejn l-istudenti kienu qed jag[mlu diversi crafts. Ma’ kull kamra hemm vi]wal biex l-istudenti jkunu jafu fejn de[lin u t-tag[lim li jsir ukoll hu bba]at fuq il-vi]wal. I/-?entru tal-Wardija, li jilqa’ fih 95 student, hu wie[ed minn erbg[a li jag[tu servizzi edukattivi lil persuni bi b]onnijiet spe/jali. L-iskop hu li l-195 tifel u tifla u adulti ]g[ar jitg[allmu jkunu indipendenti. It-tlieta l-o[ra huma s-San Miguel Primary Educational Resource Centre fi [dan il-Kulle;; Santa Klara g[al tfal bejn it-tliet snin u t-13-il sena; il-Guardian Angel Secondary Educational Resource Centre fi [dan il-Kulle;; San :or; Preca g[al tfal bejn il-11 u s-16-il sena, u Helen Keller Secondary Young Adult Educational Resource Centre fi [dan il-Kulle;; San Benedittu g[al tfal bejn il-11 u t-22 sena.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ltaqa’ mal-istudenti fi/-?entru tal-Wardija, li l-età tag[hom tvarja bejn is-16 u t-22 sena (Ritratt> Michael Ellul)
Appell g[al bilan/ fl-ispazju tal-Università
Id-Deputat Nazzjonalista Karl Gouder appella g[al aktar spazju g[all-[idma talKunsill tal-Istudenti Universitarji (KSU) u g[all[idma ta’ organizzazzjonijiet o[ra tal-istudenti. Fi stqarrija, Karl Gouder fisser li hi [asra li l-PL qed ja[dem kontra l-interessi talistudenti u mhux qed jippromwovi l-[idma g[aqlija li qed jag[mlu dawn l-istudenti flUniversità. Karl Gouder talab lillamministrazzjoni talUniversità u l-KSU biex isibu mezz u jaraw kif jista’ jintla[aq il-bilan/ bejn lispazju li jintu]a g[al skopijiet kummer/jali fuq il-kampus tal-Università, u l-ispazju g[al uffi//ji g[all-organizzazzjonijiet tal-istudenti li huma limitati. G[al bosta snin Dar lIstudent serviet b[ala /-/entru g[all-organizzazzjonijiet kollha tal-istudenti universitarji u hekk kif in-numru tal-istudenti ]died, ]diedu l-organizzazzjonijiet studenteski u entitajiet o[ra, li wassal g[all-[tie;a li l-ispazju li g[andu l-KSU ji]died.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 5
Il-preparamenti g[al ‘L-Istrina’ fl-aqwa tag[hom minn Luca CARUANA
It-t[ejjijiet g[al ‘L-Istrina’ ta’ din is-sena g[addejjin ;mielhom, hekk kif fil-Palazz Verdala, fir-Rabat, fejn se ssir l-edizzjoni ta’ din is-sena, di;à tlesta [afna xog[ol biex jin[oloq l-a[jar ambjent u laqwa atnosfera li t[e;;e; linnies ikompu jag[tu ddonazzjonijiet b[alma g[amlu fis-snin li g[addew b’risq ‘LIstrina’. F’kumment li tat lil INNAZZJON, Marica Mizzi, lUffi/jal responsabbli mirRelazzjonijiet Pubbli/i fluffi//ju tal-President ta’ Malta li jorganizza l-attività ta’ ‘LIstrina’, qalet li din is-sena ‘LIstrina’ se jkollha l-orkestra tag[ha. {e;;et ukoll lillpubbliku biex jattendi u jkun ;eneru] f’din l-attività kbira u nazzjonali ta’ solidarjetà. S’issa ttellg[u tliet stages fiz-zona fejn is-soltu jsir lAugust Moon Ball. Il-post g[at-telefonati din id-darba qieg[ed f’zona g[alih. Waqt din l-attività se jkun hemm ukoll reception area minn fejn ikunu jistg[u
jing[ataw id-donazzjonijiet u wkoll Christmas Village g[al min ikun irid jixtri ikel u xorb waqt li jgawdi l-atmosfera talfesti tal-Milied. Din is-sena se jkun hemm ukoll servizz ta’ park and ride, hekk kif kull min i]ur ‘LIstrina’ se jkun jista’ jipparkja fil-Kullegg Savio fl-Imdina, fl-Iskola ta’ Sant Agatha, ta[t is-Sur tal-Imdina, jew anke fis-Seminarju fir-Rabat. Minn hemmhekk il-pubbliku jkun jista’ jirkeb vannijiet li je[duh g[all-Palazz Verdala. Il-pubbliku se jkun jista’ jara wkoll g[all-ewwel darba s-soqfa li ;ew restawrati dan l-a[[ar f’dan il-Palazz. Se jkun organizzat ukoll Banquet ta’ ]mien il-Kavallieri filPalazz stess. L-Istrina 2011 se ssir lg[ada tal-Milied, u se tkun lattività ewlenija fost dawk li ;a saru s’issa, biex jin;abru ddonazzjonijiet b’risq il-Malta Community Cest Fund li tg[in tant familji u individwi l-aktar dawk li jkunu je[tie;u kura barra minn Malta.
Il-preparamenti li g[addejjin b[alissa f’tined kbar minn fejn se tkun organizzata l-edizzjoni ta’ din is-sena fil-Palazz tal-Verdala, fir-Rabat (Ritratt> Michael Ellul)
L-attivitajiet li di;à saru b’su//ess kbir b’risq ‘LIstrina’ kienu l-Irkant talIstrina, l-Istrina Fun Run u Paqpaqli g[all-Istrina.
}ag[]ug[ ta[t l-età mixli b’pussess ta’ droga u vjolenza }ag[]ug[ ta’ 17-il sena minn San :iljan li ismu ma jistax jixxandar peress li g[andu ta[t l-età, kien mixli quddiem ilMa;istrat Antonio Mizzi li fis26 ta’ Novembru li g[adda kellu d-droga u li we;;a’ serjament ra;el meta u]a vjolenza fuqu. Il-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Ispettur Rosanne Debattista qalet li l-akku]at kien ilu jipprova jqarraq bil-Pulizija g[al ;img[a s[i[a u dan waqt li
Jekk se ssuq tixrobx
kienu qeg[din isiru linvestigazzjonijiet fil-konfront tieg[u. L-akku]at wie;eb mhux [ati li kellu fil-pussess tieg[u ddroga kokaina u mephedrone meta kien Pa/eville, li sawwat ra;el, li kellu tazza tax-xorb waqt li kien fit-triq, li kiser ilpa/i pubblika u li kiser ilkundizzjonijiet mog[tija lilu mill-Qorti fuq ka] ie[or. L-Ispettur Debattista qalet li
waqt li kienet qed tinvestiga lil dan i]-]ag[]ug[ fuq ka] ie[or dan qarraq bil-Pulizija. {are; ukoll li l-akku]at g[andu problema serja ta’ droga u li huwa qal lill-Pulizija li meta jkun ta[t l-effett tag[ha jsir vjolenti u paranojku. It-talba g[al libertà provi]orja mag[mlula mill-Avukat Franco Debono kienet milqug[a millQorti fuq garanzija personali ta’ €2,000.
It-Tabib Dr Alexander Cachia Zammit u s-Sinjura Doris jawguraw Milied Hieni u Sena :dida mimlija risq lill-qraba, [bieb u lill-poplu Malti u G[awdxi kollu. Awguri.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
6 Lokali
Jammetti li kkorrompa tifla minn Ray ABDILLA
Il-President ta’ Malta George Abela jir/ievi l-g[otja ta’ €100,000 g[al ‘L-Istrina’ mill-Kap E]ekuttiv tal-HSBC, Alan Richards, fil-pre]enza ta/-Chairperson tal-Fondazzjoni Kate Gonzi u Diretturi o[ra tal-HSBC
L-HSBC Malta Foundation tag[ti €100,000 lil ‘L-Istrina’
L-HSBC Malta Foundation g[al darb’o[ra tat l-appo;; tag[ha lil ‘L-Istrina’, organizzata mill-Malta Community Chest Fund, meta g[amlet g[otja ta’ €100,000. Id-donazzjoni kienet ippre]entata lillPresident ta’ Malta George Abela, waqt kun/ert ta’ mu]ika klassika fil-Palazz ta’ San Anton, f’{’Attard. Is-sopran Maltija Gillian Zammit akkumpanjata mill-pjanista Lucia Micallef kantat diversi kompo]izzjonijiet ta’ Francesco Paolo Tosti g[al udjenza ta’ mistednin distinti.
“Nirringrazzja lill-HSBC Malta Foundation li g[al darb’o[ra estendiet is-solidarjetà u lappo;; tag[ha. B[ala l-isponsor ewlieni ta’ ‘L-Istrina’, l-g[ajnuna li tag[ti l-Fondazzjoni hi ta’ kontribut kbir biex il-Malta Community Chest Fund tikseb l-g[an tag[ha li tg[in lil tfal u familji li jkunu g[addejjin minn esperjenzi diffi/li,” qal il-President ta’ Malta meta kien ippre]entat bl-g[otja millKap E]ekuttiv tal-HSBC Malta, Alan Richards, li qed itemm il-kariga tieg[u f’Malta.
Kumpanija lokali ppremjata bl-aqwa a;ent fl-Ewropa minn TUI Cruises Il-kumpanija lokali Orange Travel Group reb[et il-premju tal-aqwa a;ent tal-cruises flEwropa mill-kumpanija TUI Cruises. Waqt il-premjazzjoni li saret fil-kwartieri ta’ TUI f’Hamburg, il-:ermanja, Bjoern Schuemann, Kap tat-Taqsima tal-Bejg[ ta’ TUI Cruises, irringrazzja lil Orange Travel Group g[all-kontribut tag[ha fil-bejg[ ta’ cruises fuq
il-bastiment Mein Schiff 1. Orange Travel Group ibbukkjat iktar minn 3,500 passi;;ier Malti fuq cruise ta’ TUI matul din is-sena. G[al sena o[ra, il-Mein Schiff 1 se ju]a lil Malta b[ala home-port li se j[addem itinerarju ta’ cruises lejn il-Lvant u l-Punent talMediterran.
James Carabott ta’ 50 sena minn {al Qormi kien ikkundannat sentejn [abs sospi]i g[al tliet snin wara li ammetta quddiem ilMa;istrat Consuelo Scerri Herrera li kkorrompa tifla ta’ 13-il sena. Minkejja li ammetta, Carabott qal li kienet it-tifla li ttantatu lewwel. Hu ammetta li b’g[emil ]ieni kkorrompa lit-tifla u li pparte/ipa f’attivitajiet sesswali mag[ha li offenda l-pudur jew il-morali b’g[emil li sar f’post pubbliku. Carabott kien g[amel kjarifiki dwar dak li ;ie rappurtat fl-istqarrija tieg[u u spjega li
g[alkemm hu jikkonferma l-kontenut tieg[u, spjega li kienet it-tifla li ttantatu lewwel. “Din [ar;et minn wara l-purtiera meta hu kien tiela’ t-tara;, qabditlu idu u po;;ithielu fuq sidirha. Qal ukoll li kienet hi li ppruvat tbusu u hu mbuttaha ’l hemm. Qal li din listorja waqfet hemm. Hu /a[ad li g[amel xi ;esti lejn it-tifla. Xehdet ukoll omm it-tifla li qalet li hi mara separata u li ilha f’relazzjoni malimputat g[al dawn l-a[[ar 10 snin. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Louise Calleja.
Azzjoni ta’ infurzar mill-MEPA kontra binja illegali fil-Mosta Id-Dipartiment talInfurzar tal-Awtorità dwar l-Ambjent u lIppjanar (MEPA) waqqa’ s-saqaf ta’ binja ta’ ]ew; sulari tal-klabb tal-futbol tal-Mosta biswit ilgrawnd tal-futbol li nbena illegalment. Fi stqarrija, il-MEPA qalet li investigat diversi lmenti dwar dan il-bini u deher fi/-/ar li kien hemm preparamenti biex il-bini jissaqqaf. Wara li twaqqfu darbtejn minn spetturi tal-
MEPA, l-i]viluppatur injora d-direttivi u bena s-saqaf. Ilbiera[, ilMEPA bdiet twaqqa’ dan is-saqaf sakemm ixxog[lijiet twaqqfu minn mandat ta’ inibizzjoni mill-Qorti. Skont ir-riforma talMEPA, is-sanzjonar ta’ din l-istruttura mhux possibbli u issa, l-i]viluppatur g[andu jwaqqa’ listruttura kollha qabel ma tibda tikkunsidra l-applikazzjoni g[all-i]vilupp tas-sit.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
8 Opinjoni “It-tifkira hi b[al lejl ta’ bla mistrie[, hekk kif qed nikteb qisni b[allikieku qed inqum mill-irqad il-[in kollu biex na[taf dehra li nittama li ;;orr warajha l-[olma s[i[a u bla mittiefsa, i]da l-bi//iet jibqg[u bi//iet, il-;rajja s[i[a dejjem ta[rab” (A Sort of Life – Graham Greene)
Id-dar kienet il-kenn g[at-trobbija, il-ftu[ tal-antiporta seta’ ji;bed l-irwiefen Nittama li isem il-:rajja jibqa’ bil-Malti. Il-kelma Milied hi sabi[a, barra hekk, kull wie[ed minna twieled u da[al fid-dinja. Isem ta’ jum g[a]i] mistenni b’tama li ma jkunx b[al jiem o[ra, u jkun a[jar minn o[rajn. Listennija, il-[erqa, il-mi;ja, ilmilja. Wara, t-tama li xi [a;a ;dida tibqa’. Ta’ tifel niftakar il-;ulbiena li to[ro; mid-dalma u titqieg[ed madwar statwa ta’ tarbija fi presepju /kejken. Darba ;ie presepju ie[or. Zijti Fran;iska, o[t ommi l-kbira, li kienet toqg[od il-Kalkara bag[titilna wie[ed kbir li missieri u ommi qalulna li g[amlitu g[alina l-a[wa, bilkartapesta. Xi pasturi kien fih u kull sena kienu ji]diedu rrg[ajja jew l-an;li. Xi [mara mdaqqsa kienet tie[u post wa[da /kejkna li kienet titne[[a mi/-/entru. Kompetizzjonijiet Fir-ra[al kienu jsiru
kompetizzjonijiet g[all-isba[ presepju. Billi kellna wie[ed taz-zija, qatt ma g[amilna ie[or u l-;ara ta’ kull sena kienet issir g[all-;odda. Ilkappillan kien iqabbad tlieta jew erbg[a min-nies biex iduru l-presepju u jkejlu u jaraw qabel ma jag[tu l-[aqq. Niftakar wie[ed millmibg[uta li dejjem kien jg[id li l-aqwa [a;a fil-presepju kienet ‘il-blata’. Qatt ma fhimt sewwa x’kien irid jg[id i]da billi kien iffissat bil-blata flg[a]la, ma kienx jag[mel [aqq sewwa u g[alhekk ilkappillan missu bidlu. Kien hemm il-presepji fejn il-pasturi kienu ji//aqilqu, lilma kien i/ar/ar, id-dwal jitfu u jixeg[lu meta d-dawl ma kienx g[ali. Sorijiet i]}ejtun kienu jie[du [sieb wirja b[al din u a[na t-tfal konna nimtlew bil-[e;;a [a naraw din id-dehra mhix tassoltu. Dan l-a[[ar f’{al Tarxien fi Triq Birbixkilla, Joseph Abela da[al g[al bi//a xog[ol kbira u beda jsib nies flok pasturi. Il-familja Mercieca fi Triq il-Mer[ba fil-Fgura g[andha wirja sura o[ra. Kienu jsiru g[add kbir ta’ lotteriji marbuta mal-lottu talgvern. Il-premju: bambin jew
xirja ikel. Kollox bla permess, g[ax il-Milied kien festa ta’ kul[add. Missieri reba[ bambin sabi[ minn lotterija li sena minnhom kien g[amel Johnny tas-Santi. Titla’ llotterija nazzjonali: l-ewwel premju 35,000 lira Maltija. Il-pustiera Il-pustiera kien ji]didilhom ix-xog[ol. Kellhom iqassmu g[add kbir ta’ kartolini. Emails ma kienx hawn. Maltin imsiefra barra g[ax-xog[ol kienu jibag[tu, barra kartolina barranija aktarx bla bambin, ittra fejn kienu jserr[u ras ilqraba li kienu sejrin tajjeb fl-
art li laqg[ethom u xi ftit dollari Amerikani jew Awstraljani. Il-pustiera kienu kollha r;iel. Min kien jaslulu [afna kartolini u ittri kien ida[[alhom jie[du grokk u skont id-drawwa ta]-]minijet kienu j[allu ftit f’qieg[ ittazza. Ida[[lu wkoll ftit soldi, turija ta’ rispett f’jiem ta’ fer[ mixtieq u maqsum ma’ o[rajn. Ir-rata tal-kriminalità kienet baxxa. Id-droga ma kinitx fuq is-suq, karozzi ma tantx kien hawn u fit-toroq dojoq talir[ula. {add ma kien jag[fas. F’xi [anut il-Marsa jew ilBelt Valletta, nies xurbana b’ta[lita ta’ nbid u ani]etta, ;ieli [ar;u xi mus mill-but u t-tfal kienu jitwerwru hekk kif jisimg[u x’;ara ’l bog[od mir-ra[al fi n[awi li qatt ma kienu resqu lejhom. Il-Ma;istrat tal-G[assa jkollu jara kollox ukoll f’jum il-Milied. Il-Milied tal-2006 kien l-ag[ar wie[ed li g[ext. Kont ili Ma;istrat tmien snin u fi ftit jiem kont se nag[laq is-sittin u skont ilKostituzzjoni ta’ Malta, il[idma ta’ ma;istrat kienet tintemm [esrem mal-g[eluq tas-sittin. Ministru u ]ew; deputati tal-oppo]izzjoni g[arrfuni fil-bera[ li kienu ftiehmu fuq tibdil talkostituzzjoni u l-ma;istati b[all-im[allfin setg[u jibqg[u ja[dmu sa [amsa u sittin sena. Tressqet mill-imsemmi Ministru, mozzjoni filParlament g[alhekk fit-3 ta’ Ottubru 2006. I]-]mien beda g[addej bla ma ji;ri xejn. Il-Parlament g[alaq fit-12 ta’ Di/embru. Mort il-Parlament biex nara l-
mill-Ma;istrat Joe CASSAR
a;enda ta’ Jannar u ntba[t li ;ara xi [a;a. Sibt ru[i fillog[ob tad-dada b[al meta ta’ tifel kont nilg[ab bla [a]en is-sriep u s-slielel. Fl-14 ta’ Jannar 2007 sibt ru[i qieg[ed u g[al sena ma kelli l-ebda d[ul. Xi erbat ijiem qabel kont iltqajt mal-avukat George Abela u g[idtlu li kont se nispi//a. Staqsieni x’ji;ifieri se nispi//a. Fhemtu li jien kont sena ikbar minnu. Bi tbissima staqsejtu jekk riedx inwaqqfu flimkien partit ;did. Kien g[addej Stefan Zrinzo Azzopardi, sejja[tlu u tlabtu jid[ol mag[na. I/-/ajta ng[o;bot.
Fl-a[[ar jum qabel il-btajjel tal-Milied, is-surmast John Wright ;ab ftit rigali u tellag[homlna bix-xorti. Irnexxieli nie[u l-a[[ar wie[ed. Ksibt flixkun /kejken mimli sapun b’[adida mieg[u. Il-bi//a ta’ fuq tag[ha kienet forma ta’ /irku. Hekk stajt nag[mel il-b]ie]aq li jtiru. Ma rridx ninsa mara o[ra, :u]eppa, [abiba talfamilja, li ta’ kull sena kienet i;;ibilna kejk miksi b’saffi ta’ ;elu. Tg[id xi ri/etta ta’ Carmen Carbonaro? {elu kont niekol bl-g[ama. Kont in]omm landa li darba kienet inxtrat mimlija mustardini tas-sog[la u nqieg[ed fiha bi//iet ta’ kejk u ;elu. {ruq ta’ stonku, kastig g[ad-dnub tal-gula. Ftit wara ntba[t li fid-dinja kien hawn il-;u[. Nifhem ukoll li fer[ u xiri ma kinux iterrqu id f’id. Il-pur/issjoni tat-tfal li kienu jie[du [siebha lmembri tal-MUSEUM. Fanali, xemg[a mixg[ula, g[anjiet b[al Ninu Ninu talMilied, Ejjew Ejjew Ja An;li. Bdiet die[la sewwa is-si;ra migjuba mill-Ewropa ta’ Fuq u g[alhekk qabel it-trattat ta’ Schengen. Il-qu//ata ta’
Kont ili Ma;istrat tmien snin, u fi ftit jiem kont se nag[laq is-sittin u skont il-Kostituzzjoni ta’ Malta, il-[idma ta’ ma;istrat kienet tintemm [esrem mal-g[eluq tas-sittin Rigali It-tfal ftit kienu jing[ataw rigali. Xi ftit [elu, xi ftit bo//i, xi ballun. I]da f’daqqa, fuqi u fuq [uti waqg[et ixxorti t-tajba. Saverja, mara [abiba ta’ nannti li kellha lil ]ew;ha u wliedha fl-Amerka, li kienu jibag[tulha g[add ta’ dollari mdaqqas, bdiet
i;;ibilna rigali li ma konniex naraw fi [wienet. Hekk waslu ]ewg karozzi [omor u ]g[ar, li meta kont nag[tihom il-[abel kienu jibdew iduru ma’ xulxin qalb il-fer[ tag[na l-a[wa. Wara ;iet machinegun li tispara lilma. Rigal ]g[ir kien ;ie flewwel sena (1953) li g[amilt fl-iskola primarja ta’ {al Tarxien, dak i]-]mien mag[rufa b[ala Bowyer House.
kollox kienet il-quddiesa ta’ billejl li qabilha kienet issir ilprietka tat-tifel, miktuba minn xi membru tal-MUSEUM, li kien jag[milha wkoll ta’ su;;eritur mo[bi f’ka] li ttifel jieqaf f’daqqa. Tnejn min- neputijiet di;à g[amluha. Illum il-bniet, kif xieraq da[lu wkoll. Meta kont fl-Azzjoni Kattolika, wara lquddies kont immur ma’ s[abi /-/irku nilag[bu u nie[du kikkra kafe’. D[alt il-li/eo tal-{amrun. Meta kont ili hemm xi tliet snin, missieri kull 23 ta’ Di/embru, l-a[[ar jum tale]amijiet, kien jibg[atni nie[u rigal g[and ku;inuh, tabib li kien joqg[od Birkirkara biswit Salinos, u li kien jie[u [sieb is-sa[[a talfamilja. Iz-ziju, hekk kont
ng[idlu, kellu g[ajnejh [odor kbar, musta//i u kien ipejjep sigarett wie[ed wara l-ie[or. Kien jilqag[ni, isaqsini g[al tad-dar u x’kont qed nitg[allem. Qabel ma nitlaq kien iqeg[idli f’idejja tmintax irbieg[i, munita li ma kinitx tidher f’idejn it-tfal. Imsa[[a[ finanzjarjament, dritt g[allBiblijoteka, biex ikolli x’naqra matul il-btajjel talMilied. Kont in[obb rumanzi twal kemm jista’ jkun. U hekk sibt The Omnibus Sherlock Holmes ta’ Conan Doyle li kont qrajt xi novelli tieg[u fit-tielet klassi, mg[allem minn Cecil Jones. L-iskola kienet ter;a’ tifta[ fis-7 ta’ Jannar, l-g[ada talEpifanija. Tifkiriet
Kienu rqajja’ ta’ tifkiriet. }mien ie[or. Binti Marisa, lewwel wild tieg[i u ta’ marti, rat id-dawl tad-dinja fit-12 ta’ Di/embru 1975. Hekk fid-dar, il-[ajja titbiddel, titlaq il[emda. G[amel il-bard u ttarbija konna n]ommuha f’cot tan-nanniet Cassar f’kamartna, ma tmurx tie[u xi ri[. Fil-jiem tal-Milied [ri;nieha millkamra u [adnieha fis-salott biex naraw fuq it-televi]joni; film ta’ Stan Laurel u Oliver Hardy. Film iswed u abjad. Is-sitt g[eluq snin binti ma stajtx ingawdih mal-familja g[ax kien jum elezzjoni li fiha tlajt l-ewwel darba filParlament. G[all-ewwel snin tieg[i filParlament, id-diskussjoni talestimi kienet tibqa’ sejra sat22, 23 ta’ Di/embru. {afna minna kienu jiddejqu, li daqshekk qrib ilMilied kienu jsiru d-dibattiti laktar s[an fil-Parlament. Fla[[ar tbiddel il-kalendarju tax-xog[ol tal-Kamra, Parlament jag[laq qabel u lIspeaker jag[mel ri/evient g[ad-deputai u l-istaff kollu ta’ hemm gew. Ix-xog[ol xi [add irid jag[mlu mhux g[all-interessi tieg[u i]da g[all-qadi taddmir li jwarrad fjuri mhux biss fix-xahar tal-Milied. Il-Milied it-tajjeb lil kul[add. {ajr lil Agenda Book Shop g[ax-xog[lijiet ta’ Graham Greene
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Il-PL jaqbe] il-linji [omor Mhi sorpri]a g[al [add li l-Partit Laburista jibqa’ inkonsistenti fil-politika tieg[u. Anke meta forsi jkun hemm intenzjonijiet tajba, il-fatti jibqg[u juru li l-inkonsistenza tal-Partit Laburista tibqa’ twassal biex lill-Partit Laburista ma tistax tafdah. Dan jo[ro; dejjem /ar daqs il-kristall f’de/i]jonijiet importanti li jkunu qed jittie[du kemm fuq livell nazzjonali kif ukoll fuq livell Ewropew. Il-po]izzjonijiet opposti g[al xulxin li [a l-istess Partit Laburista dwar il-proposta li tressqet fuq livell Ewropew g[all-introduzzjoni ta’ taxxa fuq ilkummer/ kollu tal-banek u s-servizzi finanzjarji, jikxfu l-politika inkonsistenti tal-Partit Laburista. L-id il-leminija fil-PL ma tkunx taf x’qed tag[mel dik ix-xellugija Hu verament il-ka] li fil-Partit Laburista, l-id illeminija ma tkunx taf x’qed tag[mel dik ixxellugija. Dan fuq oqsma li huma importanti. Ilpo]izzjoni importanti dwar din il-proposta sa[aq fuqha l-Gvern u b’mod partikulari l-Prim Ministru Lawrence Gonzi li tkellem b’vu/i soda kontriha flistrutturi Ewropew u fl-a[[ar summit tal-UE. Barra minn hekk, il-konsistenza tal-Partit Nazzjonalista kienet /ara – kontra l-introduzzjoni ta’ din it-taxxa – anke fl-istituzzjonijiet o[ra Ewropej b[alma hu lParlament Ewropew. Il-Membri Parlamentari Ewropej Simon Busuttil u David Casa kienu konsistenti mal-po]izzjoni soda u /ara dwar din il-proposta. Mhux biss tkellmu kontra i]da vvutaw ukoll kontra, kif g[amlu lma;;oranza kbira tal-Grupp tal-Partit Popolari
Ewropew li l-Ewroparlamentari Nazzjonalisti jiffurmaw parti minnu. L-istorja dwar dan il-vot u dwar il-po]izzjoni li [a l-Partit Laburista kienu differenti. Il-mexxej Laburista Joseph Muscat tkellem b’pompo]ità kbira kontra l-introduzzjoni ta’ din it-taxxa li tolqot direttament [a]in lill-ekonomija ta’ pajji]na. Muscat jg[id mod u l-MEPs Laburista jag[mlu bil-kontra I]da t-tliet deputati Laburisti fil-Parlament Ewropew – John Attard Montaldo, Edward Scicluna u Louis Grech, kellhom [sibijiet differenti. Ivvutaw kontra l-po]izzjoni li [a l-mexxej tag[hom. Marru kontra l-linja tal-Partit Laburista. Dan l-a;ir tal-MEPs Laburisti Maltin iqajjem g[add ta’ mistoqsijiet u dubji dwar il-politika talPartit Laburista. Mhux biss to[ro; l-inkonsistenza u li m’hemm ebda direzzjoni jew konformità filpolitika, i]da tistaqsi wkoll jekk l-MEPs Laburisti fil-Grupp tas-So/jalisti Ewropej humiex kapa/i jqumu u jsemmg[u l-vu/i tag[hom. Hu /ar li lGrupp tas-So/jalisti Ewropej ivvota b’mod /ar favur din il-proposta. U l-MEPs Laburisti g[amlu b[alhom. Ivvutaw ma’ s[abhom is-So/jalisti Ewropej favur. Marru kontra l-kelma tal-mexxej tag[hom Joseph Muscat li fisser din il-proposta b[ala politika li “tag[mel [sara lill-ekonomija Maltija”. Mhux hekk biss, i]da l-mexxej Laburista jg[id ukoll li din tat-taxxa fuq il-kummer/ bankarju kollu u kummer/ ie[or simili, b[al fondi ta’ investiment,
hi “linja [amra li ma tista’ tinqabe] qatt”. Fi stqarrija wkoll li [are; immedjatament wara s-summit tal-UE fid-9 ta’ Di/embru, il-mexxej Laburista Joseph Muscat insista li din it-taxxa fuq it-tran]izzjonijiet finanzjarji “timmina l-ekonomija tal-pajji]”. I]da quddiem dawn l-istqarrijiet tal-mexxej Laburista, ir-rappre]entanti tieg[u fil-Parlament Ewropew [adu po]izzjonijiet differenti. Po]izzjoni li hi bil-maqlub tal-po]izzjoni li [a l-mexxej Laburista. Dan wassal biex il-Partit Laburista kellu ]ew; po]izzjonijet differenti opposti ta’ xulxin. F’Malta lPL iddikjara li hu kontra, u fil-Parlament Ewropew bil-vot /ar tat-tliet deputati tieg[u, ivvota favur. Fejn jid[lu de/i]jonijiet ta’ importanza, il-Partit Laburista kien, g[adu u minn dak li qed nesperjenzaw jidher li se jibqa’, ikun inkonsistenti fil-politika tieg[u Ewropea. Politika li tolqot direttament lill-poplu tag[na. G[alhekk il-vu/i tal-Prim Ministru fis-summit talUE kontra din it-taxxa kienet wa[da soda – kontra proposta ta’ din ix-xorta. L-MEPs Nazzjonalisti kienu wkoll konsistenti u sodi fil-po]izzjoni li [adu fil-Grupp tal-Partit Popolari Ewropew kif ukoll filvot tag[hom kontra fil-Parlament Ewropew. Kuntrast ie[or /ar bejn il-PN u l-PL Dan hu kuntrast ie[or /ar u li jo[ro; id-differenza netta u b’kuntrast qawwi bejn il-politika serja u konsistenti tal-Partit Nazzjonalista u dik tal-Partit Laburista. F’dan il-ka], minkejja l-kliem tal-mexxej Laburista, il-PL qabe] “il-linji [omor” li Joseph Muscat tant insista li m’g[andhom jinqab]u qatt.
Il-[idma tieg[i fl-2011 Fil-[ar;a tal-lum u tal;img[a d-die[la se nispjega l[idma li g[amilt fl-a[[ar xhur b[ala r-rappre]entant tieg[ek fil-Parlament Ewropew sabiex INT b[ala kostitwent ikollok rendikont ta’ dak li jien qed nag[mel mill-istituzzjonijiet Ewropej. It-tieni sena ta’ din ille;i]latura kienet ikkaratterizzata b’[idma ma taqta’ qatt fuq diversi livelli. Wara l-elezzjoni tal-2009, ilkumitati li qed na[dem fihom f’din il-le;i]latura huma dawn: • Kumitat g[all-Impjiegi u lAffarijiet So/jali. • Kumitat g[all-Affarijiet Ekonomi/i u Monetarji (membru sostitut). • Kumitat spe/jali dwar lisfidi tal-politika u r-ri]orsi ba;itarji g[al Unjoni Ewropea sostenibbli wara l-2013 (membru sostitut). Illum se nispjega l-[idma tieg[i fil-Kumitat g[all-Affarijiet Ekonomi/i u Monetarji.
Kumitat g[all-Affarijiet Ekonomi/i u Monetarji Matul din l-a[[ar sena komplejt na[dem fil-Kumitat g[all-Affarijiet Ekonomi/i u Monetarji tal-PE. Lesperjenza tieg[i f’dan ilkumitat tmur lura g[all-2004 u f’dawn l-a[[ar snin kelli
responsabbiltajiet importanti, fosthom li nikteb rapporti dwar su;;etti ekonomi/i u li huma sensittivi fil-[idma politika tal-pajji]i Ewropej. Matul it-tieni sena ta’ din ille;i]latura [dimt fuq irrapport dwar ir-rata minima ta’ VAT. Dan ir-rapport kien approvat mill-PE u jiffoka fuq is-sistema tal-VAT fl-UE u l-estensjoni g[at-talba talpajji]i membri biex ir-rata minima tkun ta’ 15 fil-mija. Kien ta’ sodisfazzjon g[alija li dan ir-rapport kellu lappo;; tal-gruppi kollha talParlament. Dan ir-rapport g[en biex Malta tikseb aktar kredibbiltà
Se n[ejji rapport bl-iskop li jkun hemm uniformità fil-;bir tat-taxxi tas-sisa fl-UE fuq diversi prodotti
minn David CASA, MEP david.casa@europarl.europa.eu
fuq livell ta’ PE billi kont mog[ti inkarigi o[ra marbuta mas-sistema tal-VAT flEwropa. Lejn l-a[[ar tal2010, kont indikat b[ala lpersuna biex isservi b[ala rapporteur tal-PE g[arrapport importanti dwar ilfutur tal-VAT fl-UE. Fix-xhur ta’ qabel kont nissilt il[sibijiet tieg[i u sa[ansitra ktibt lill-Kummissjoni Ewropea biex t[ejji green paper dwar is-sistema Ewropea tal-VAT u dan fiddawl tal-fatt li jridu jkunu kkore;uti defi/jenzi f’din is-
sistema fuq livell Ewropew. Dan ir-rapport kien approvat mill-PE b’ma;;oranza kbira u fih ipproponejt metodi ;odda kif is-sistema tal-VAT g[andha ti;i mibdula. Matul din it-tieni sena ta’ [idma f’din it-tieni le;i]latura tieg[i b[ala MEP, kont nominat b[ala rapporteur fuq opinjoni dwar regoli li se jid[lu fis-se[[ u li huma marbutin ma’ ftehim ta’ investiment li l-istati membri tal-UE jag[mlu ma’ pajji]i terzjarji. Wara d-d[ul fis-se[[ tat-Trattat ta’ Li]bona, kull ftehim ta’ investiment bejn listati Membri tal-UE u pajji]i terzi issa jaqg[u ta[t ilkompetenza esklussiva talUE. Eventwalment, din lopinjoni kienet approvata b’ma;;oranza assoluta millKumitat Ekonomiku tal-PE. Aktar kmieni dan ix-xahar ;ejt fdat b’rapport ie[or importanti li g[adni fl-istadju bikri tal-[idma tieg[u. Flewwel ;img[a ta’ dan ixxahar ;ejt ma[tur b[ala rapporteur tal-PE dwar irriforma li qed ti;i proposta fil-mod kif tin;abar it-taxxa tas-sisa madwar l-Ewropa. Xog[li se jkun li nfassal
(l-ewwel parti)
rapport dettaljat fuq proposta mressqa mill-KE u g[aldaqstant se nkun qed in[ejji l-po]izzjoni tal-PE fuq inizjattiva li l-iskop tag[ha hu li jkun hemm uniformità fil;bir tat-taxxi tas-sisa fl-UE fuq diversi prodotti, fosthom l-alko[ol, it-tabakk u prodotti tal-ener;ija li jidhu fis-suq intern Ewropew. L-2012 se tkun sena importanti [afna fil-[idma tieg[i fuq dan irrapport. Rwol ie[or importanti kien dak ta’ rapporteur fuq opinjonijiet li fihom il-PE trid tag[ti l-po]izzjoni tag[ha fuq il-futur tal-investment framework Ewropew. Din lopinjoni wkoll ;iet approvata b’ma;;oranza kbira minn dan l-istess Kumitat Ekonomiku. Il-;img[a d-die[la se nispjega l-[idma tieg[i filkumitati l-o[ra partikularment fil-Kumitat g[all-Impjiegi u lAffarijiet So/jali. Dan hu kumitat relevanti [afna g[al pajji]na g[ax qabel l-a[[ar elezzjoni tal-MEPs, il-PN kien wieg[ed li wie[ed middeputati tieg[u eletti fil-PE kien se jsegwi dan il-kumitat g[all-ewwel darba – hekk ;ara u hekk qed ise[[.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
10 Ittri
Id-drittijiet vs id-dmirijiet l-ugwaljanza vs is-supremazija Id-dritt li wie[ed ji]]ewwe; hu tal-individwu nnifsu. {add ma jista’ j/a[[du minnu. Hu dritt fundamentali tal-bniedem li jag[]el dak li jixtieq jag[mel b’[ajtu. Naturalment i]da, id f’id ma’ dan id-dritt hemm numru ta’ dmirijiet, li dak li jkun irid jintrabat ukoll li jimxi mag[hom. Sa ftit ]mein ilu, meta l-valuri veri kienu g[adhom jit[addmu fostna, ir-ra;el kien obbligat li ja[dem g[allfamilja, jara li martu u wliedu ma jkun jonqoshom xejn, u kellu lill-Knisja tis[aq li kull familja jkollha t-tfal u tfal u tfal. Jekk le, ikun qed jonqos mid-dmirijiet ta’ ;enitur kif titlob l-istess Knisja u jbati /erti konsegwenzi u indul;enzi mog[tija minnha. I]-]minijiet inbidlu. F’partijiet g[all-a[jar u f’[afna g[all-ag[ar. Eva m’g[adhiex titqies is-sess debboli. Il-mara m’g[adhiex titqies b[ala l-istatwa fuq ilpedestall, meqjuma mi u lir;iel l-o[ra. Il-gvernijiet g[ollew l-istatus tal-mara g[all-ugwaljanza mar-ra;el. Fid-djar ;ibna letteralment l-oppost tal-proverbju Malti li “vapur b’]ew; kaptani ma jimxix.” Spi//ajna biex it-tnejn ‘jikkmandaw’ listess. La kap u lanqas kuda. Jew ]ew; kapijiet jew ]ew;
kudiet. Kif xi [add jipprova jisboq lill-parti l-o[ra... infaqqg[u s-separazzjoni. U addio d-dmirijiet lejn il-familja, lejn l-Istat u lejn l-ulied! Jekk koppja tibqa’ tg[ix b’mod san, nag[tu leave spe/jali tal-maternità lill-omm li ta[dem barra mid-dar g[ax ikollha tarbija. Din l-opportunità mhux talli ttie[det, talli ntalbet o[ra g[all-missirijiet. Hekk kif din it-talba ;iet a//ettata mill-Parlament Malti, il-mara li ta[dem barra minn darha qed titlob li jkollha leave spe/jali g[al meta ttarbija jew uliedha jkunu ma jifil[ux – g[ax mhux sew li tie[u s-sick leave tag[ha g[ax binha jew bintha ma jkunux jifil[u. Ara x’mentalità! Mhux tie[u l-leave, i]da ssick leave. X’mist[ija ta’ ideat! Mela omm mhix mi]]ew;a ting[ata l-g[ajnuna u sservizzi so/jali kollha millGvern. Omm mi]]ew;a li ta[dem barra mid-dar, ting[ata l-vaganzi tal-maternità u tal-paternità u /-childrens allowance mill-Gvern. }ieda o[ra fil-vaganzi talmaternità, li t[abbret fil-ba;it, se jag[mel tajjeb g[aliha lGvern. Bil-wi// tost kollu, innisa mi]]ew;a li ja[dmu barra mid-dar qed jippretendu vaganzi spe/jali g[al meta wliedhom ikunu morda. Dawn
ukoll irid jag[mel tajjeb g[alihom il-Gvern. I]da sku]i, il-Gvern min hu? Forsi mhux dak l-g[a]eb jew dik ix-xebba li jridu j[allsu mill-paga li jda[[lu biex jakkomodaw lil dawn lommijiet? Forsi mhux irra;el, li martu ma ta[dimx, li jrid jag[mel tajjeb g[allfamilja kollha tieg[u blg[araq ta’ ;binu. U meta nsemmi, jew min isemmi ‘mara ma ta[dmix’ ikun skorrett g[all-a[[ar. Irrid nara kemm fadal nisa ‘ma ja[dmux’ g[ajr b’;ie[ g[al familthom, li jafu li jag[mlu x’jag[mlu mhumiex meqjusa mill-Gvern; li jafu li g[alihom m’hemmx leave u sick leave; li meta jikbru fl-età mhuma rikonoxxuti u m’g[andhom ebda jedd g[al xi forma ta’ pensjoni, u mbag[ad ]wieghom, b’paga wa[da, iridu jag[mlu tajjeb g[allbenefi//ji kollha li mara mi]]ew;a, g[ax ta[dem barra d-dar, tippretendi li g[andu jkollha. Forsi din hi d-distribuzzjoni ugwali li g[andu jistenna lpoplu? Jekk hemm min jg[id iva, ]gur ikun qed jaqbel li lugwaljanza g[andha tbaxxi rasha u li s-supremazija se tibda tirrenja fuq kull dritt u dmir f’pajji]na.
Charles B. Spiteri Birkirkara
Mill-Barrakki tal-Belt u l-:onna ta’ San Anton Il-[idma li wettaq ilGvern Nazzjonalista fil:onna tal-Barrakka ta’ Fuq u dik ta’ Isfel hi ta’ min ifa[[arha. Mill-istat mi]eru li kienu fih g[al bosta snin, saru ;onna ta’ min jammirahom u jie[u gost i]urhom. Ta’ kuljum numru kbir ta’ Maltin u turisti jiffullaw almenu fil-Barrakka ta’ Fuq, g[ax ma naf lil ebda turist li j]ur pajji]na li ma jid[olx jittawwal fil-;nien tal-Barrakka ta’ Fuq. Dak tal-Barrakka ta’ Isfel ]gur i]uruh numru ie[or ta’ turisti, i]da ma na[sibx li jkunu fl-istess volum daqs dawk li jmorru f’ta’ Fuq. Post ie[or f’Malta li ]gur i]uruh bosta u bosta turisti hu l-:onna ta’ San Anton. Dawn il-;onna jiftakru rrenju Ingli] u nbnew fissnin 1880 mill-Gvernatur Alexander Borton. Fihom hemm si;ar qodma ferm u awtenti/i. Fuq nota po]ittiva ma nistax ma nag[tix prosit kbira lill-Environment Landscaping Consortium (ELC) g[all-mod e//ezzjonali ta’ kif qed jin]ammu l;onna, bil-pjanti, si;ar u arbuxelli. Tabil[aqq qed iwettqu xog[ol ta’ ammirazzjoni minna l-Maltin u t-turisti li j]uruhom.
I]da mill-banda l-o[ra ta’ min jissu;;erixxi li xi darba, l-awtoritajiet jie[du [sieb dawk i/-/angaturi kollha miksura li hemm. Il-veru g[aruka]a. Trid tara kif timxi, inkella tmur g[al wi//ek. Issa, bil-ftu[ tal-Kitchen Garden, [afna nies jg[addu mill-istess ;onna, u jaraw l-istat ta’ telqa f’bosta passa;;i li hemm. Imbag[ad hemm wie[ed e//ezzjonali. Il-passa;; li nfeta[ fl-1970 biex tqieg[det fih pagoda mog[tija mi/-?ini]i. Dan ilpassa;; sar minn siment b’bi//iet tal-ir[am fih. Min[abba l-elementi, issiment /eda postu u kull min jg[addi minn hemm, qisu miexi fuq il-b/ejje/ talir[am. Jekk xi [add jie[u xxifer ta]-]arbun ma’ wa[da minnhom, jispi//a jmur g[al wi//u u jsir a//jomu. Li nirran;aw is-swar hu tajjeb, li ntejbu d-dehra ta’ bosta kappelli fl-ir[ula hu ta’ min ifa[[ru wkoll. I]da g[aliex l-ewwel ma nwettqux ix-xog[ol l-aktar me[tie;? Ng[id g[alija, il:onna ta’ San Anton g[andhom ikunu rran;ati ferm qabel xi kappella li lejha ma jirrikorri [add.
Francis Sammut Birkirkara
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 11 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-MEWT TAL-MEXXEJ TAL-KOREA TA’ FUQ
Luttu fi Pyongyang bid-dinja tinkwieta g[all-futur It-tifel ta’ Kim Jong-il, indikat b[ala l-eredi g[attmexxija tal-Istat komunista wara l-mewt ta’ missieru u luffi/jali ewlenin tar-re;im qed jag[tu l-a[[ar tislima lill’Mexxej G[a]i]’ tal-Korea ta’ Fuq u meta l-pajji], b[alissa, qed josserva [dax-il jum ta’ luttu uffi/jali. Intant, il-funeral ta’ Kim – li kien [a l-poter wara l-mewt ta’ missieru Kim Il-sung (li waqqaf l-Istat tal-Korea ta’ Fuq) fl-1994 – se jsir fit-28 ta’ Di/embru. Il-Korea ta’ Fuq spi//at ‘paralizzata binniket’, u meta l-katavru ta’ Kim Jong-il jinsab espost g[all-poplu ;o kamra filPalazz ta’ Kumsusan, fi Pyongyang. Il-palazz inkwistjoni anki ilu l-a[[ar tmintax-il sena j]omm ilkatavru bbalzmat ta’ Kim Ilsung li qeg[duh ;o sarkofagu tal-[;ie;. L-istampa tal-Korea ta’ Fuq qalet li Kim Jong-il miet nhar is-Sibt minn attakk tal-qalb li qalu kien dovut g[all-istress u ‘l-[idma bla waqfien’ . Fil-passat, Kim, li miet fletà ta’ 69 sena, kien mistieden ji;i jistudja f’Malta millGvern ta’ Duminku Mintoff u missieru, Kim Il-sung, kien ing[ata :ie[ ir-Repubblika fl1985. Fl-istess perijodu l-Gvern Laburista Malti ffirma trattat sigriet ma’ Kim Il-sung; trattat li kien iffirmat millMinistru Lorry Sant f’isem Alex Sciberras Trigona. Intant, il-potenzi tar-re;jun illum huma anzju]i ferm dwar it-triq li tista’ taqbad il-Korea ta’ Fuq — spe/jalment min[abba l-imprevedibbiltà ta’ dan il-pajji] u l-fatt li tista’ anki tikber it-theddida nukleari minn Pyongyang. Min-na[a tag[ha, l-Istati Uniti qed t[e;;e; lill-Korea ta’ Fuq biex ta[dem lejn ilpa/i, b’Washington anki jwieg[ed li se jiddefendi lillalleati tieg[u fir-re;jun partikulari. Fil-Korea ta’ Fuq, il-bnadar qed jittajru mezz’asta filba]ijiet militari kollha kif ukoll fil-fabbriki, in-negozji u
l-bini pubbliku. It-toroq ta’ Pyongyang huma kwieti i]da n;emg[u folol kbar ta’ nies quddiem il-monumenti li jonoraw lil Kim u fejn ma jonqsux id-dimostrazzjonijiet ta’ sog[ba pubblika. Osservaturi tal-BBC li qed jirrappurtaw minn Pyongyang sadattant ma jafux kemm inniket tan-nies huwa ;enwin inkella jekk dawn jistg[ux huma parti minn e]er/izzju ta’ propaganda ‘b’do]a qawwija ta’ koreografija’. Kim Jong-il kien fil-pro/ess li ja[tar formalment lil Kim Jong-un, it-tielet fost uliedu, b[ala Mexxej su//essur i]da ma konkludiex it-transizzjoni ta’ poter. Jong-un kien introdott fil-pubbliku g[allewwel darba b[ala ssu//essur ‘indikat’ f’Settembru tal-2010 u l-analisti ja[sbu li l-mewt ta’ missieru tista’ ;;ib in-nuqqas ta’ stabbiltà fl-aktar stat i]olat tad-dinja. L-inkwiet kbir hu li Kim Jong-un, li g[andu anqas minn tletin sena u li ftit jafu dwaru, jista’ m’g[andux ilkapa/ità politika biex i]omm il-poter. G[aldaqstant [add ma jeskludi xi ;lieda g[allpoter potenzjali ma’ membri o[ra tal-familja tieg[u jew mal-elit militari fi Pyongyang. Fil-pre]ent, il-pajji]i tarre;jun qed jiddiskutu b’ur;enza l-implikazzjonijiet – reali u potenzjali — talmewt ta’ Kim Jong-il, bilKorea t’Isfel (li po;;iet ilmilitar tag[ha fuq stat ta’ alert) tibg[at il-kondoljanzi lill-;ar komunista. Fl-1994, il-Korea t’Isfel ma esprimietx il-kondoljanzi wara l-mewt ta’ Kim Il-sung u r-relazzjonijiet ma’ Pyongyang baqg[u affettwati g[al sentejn. Intant, il-Korea t’Isfel din id-darba m’g[andhiex tibg[at delegazzjoni lejn Pyongyang biex twassal uffi/jalment ilmessa;; ta’ luttu u bl-uffi/jali tal-Korea ta’ Fuq isostnu li mhumiex se jistiednu delegazzjonijiet minn barra. Fl-istess [in, il-President ta/-?ina Hu Jintao ]ar lill-
Il-katavru tad-dittatur tal-Korea ta’ Fuq Kim Jong-il jidher espost g[all-poplu fil-Palazz ta’ Kumsusan f’Pyongyang (ritratt> Reuters)
Iben Kim Jong-il u dak li mistenni jkun il-mexxej ;did tal-Korea ta’ Fuq, Kim Jong-un hekk kif ilbiera[ mar jag[ti qima lill-katavru ta’ missieru fil-Palazz ta’ Kumsusan (ritratt> Reuters)
ambaxxata tal-Korea ta’ Fuq f’Beijing biex iwassal ilkondoljanzi tieg[u u b’rapporti lbiera[ jirreferu g[al ta[ditiet bit-telefown li saru bejn il-Mexxejja ?ini]i u dawk tal-Istati Uniti u lKorea t’Isfel rigward l-
importanza tas-sigurtà filpeni]ola Koreana. Beijing hu l-alleat ewlieni ta’ Pyongyang u t-Tmexxija ?ini]a trid tevita taqbida g[all-poter fil-Korea ta’ Fuq li tkompli ttellef l-istabbiltà tar-re;jun jew anki twassal
g[al kollass s[i[ tal-pajji] u mew;a kbira ta’ refu;jati. Dan meta mifhum li Kim Jong-un, li l-istampa fi Pyongyang di;à qed issejja[lu s-’Su//essur Kbir’, ]ar li/-?ina almenu darba fixxhur ri/enti.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
12 A[barijiet ta’ Barra IL-LIBJA
Stennija g[al Armata ‘denja’ flok il-milizzjani Il-Ministru tad-Difi]a Libjan Osama Al-Juwali qal li jridu jg[addu l-;img[at sakemm tintemm il-pre]enza talmilizzjani li qa//tu lil Muammar Gaddafi mit-toroq tal-Libja. U skont Al-Juwali je[tie;u ‘xxhur’ biex il-pajji] jifforma armata denja li tie[u post il-milizzjani; bilkummenti jindikaw di]gwid ma’ membri o[rajn fit-Tmexxija provi]orja tal-Libja li jridu li lmilizzjani jitilqu minn Tripli.
Il-milizzjani li ;abu fix-xejn ir-re;im antik ta’ Gaddafi da[lu fi Tripli f’Awwissu u ilhom dawn ix-xhur jikkonsolidaw posthom fil-kapitali. Fl-istess [in, in-nuqqas ta’ Armata u Korp tal-Pulizija regolari qed jaffettwa [afna lillGvern provi]orju Libjan li qed isibha diffi/li biex jinsisti blawtorità tieg[u fuq [afna bnadi tal-pajji]. Sadattant, Al-Juwali qal, waqt
intervista lil Reuters, li ‘sa]]mien meta jintemm il-Gvern (attwali) l-armamenti kollha (filLibja) se jkunu ta[t kontroll u f’postijiet ta’ sigurtà; bilmilizzjani se jg[inu biex jin;abru.’ L-impenn importanti jista’ jkun ri]olt fi ]mien xahar u nofs g[alkemm il-Ministru ma riedx li jimponi d-deadlines. Fil-Libja tal-lum – xahrejn wara l-qtil ta’ Muammar
Gaddafi fl-in[awi ta’ Sirte – ilveru poter jinsab f’idejn ilmilizzjani li anki rnexxielhom jaqsmu l-pajji] u l-belt kapitali ta’ Tripli f’zoni kontrollati minn gruppi rivali. Dawn il-gruppi anki qed jinsistu g[al aktar poter ‘b[ala dritt’ u l-konfronti (bejniethom) g[all-kontroll tal-art tal-Libja jistg[u anki jsiru inkontrollabbli. Il-Kunsill Transitorju Libjan f’Novembru kkonferma lil Al-
Juwali b[ala Ministru tad-Difi]a – grazzi fil-parti kbira g[allinfluwenza tar-ribelli li kien jikkmanda hu stess fil-belt ta’ Zintan, fir-re;jun tal-muntanji lejn il-Punent. Ir-ribelli ta’ Zintan kellhom rwol kbir fil-waqg[a ta’ Tripli u llum jikkontrollaw l-ajruport internazzjonali minbarra li qed i]ommu lil Saif al-Islam; l-aktar iben prominenti ta’ Muammar Gaddafi nqabad f’Novembru.
Il-Vi/i President Iraqi ta[t suspett
L-IRAQ: L-awtoritajiet Iraqqin [ar;u mandat ta’ arrest g[all-Vi/i President tas-Sunni Tareq al-Hashemi li hu suspettat b’konnessjoni ma’ sensiela ta’ qtil u attakki bil-bombi. Idde/i]joni x’aktarx li ter;a’ tqajjem l-inkwiet bejn ilkomunitajiet rivali tax-X’iti u s-Sunni wara l-irtirar tal-a[[ar truppi Amerikani mill-pajji]. Intant, kelliem g[all-Ministeru talIntern Iraqi indirizza konferenza fejn qal li numru ta’ suspettati identifikati b[ala gwardjani personali ta’ Hashemi ‘rabtu’ lillVi/i President mal-qtil ta’ uffi/jali tal-Gvern u tas-sigurtà u ma’ attakki fuq uffi/jali o[ra.
Il-[ames jum ta’ konfronti fil-Kajr L-E:ITTU: Pulizija u suldati sparaw l-armi u l-gass taddmug[ biex ike//u folol ta’ dimostranti minn Pjazza Tahrir filKajr u meta lbiera[ kien il-[ames jum konsekuttiv ta’ konfronti [orox bejn il-qawwiet tas-sigurtà E;izzjani u attivisti li ma jridux li l-Armata tkompli fil-poter, xhur wara li spi//a r-re;im tal-eks President Hosni Mubarak. Intant, l-Istati Uniti, b’mod partikulari s-Segretarju tal-Istat Amerikan Hillary Clinton, insistiet b’kundanna bla riservi g[all-vjolenza attwali fil-kapitali E;izzjani u mhux l-anqas g[at-trattament degradanti tan-nisa wara li filmati wrew lin-nisa jissawtu mis-suldati. Clinton anki akku]at lill-militar u l-partiti politi/i l-kbar tal-E;ittu b’li qed jag[lqu barra lin-nisa mill-entitajiet fejn jittie[du dde/i]jonijiiet. Fl-istess [in, Clinton tinsab ixxukkjata b’sitwazzjoni fejn in-nisa li qed jie[du sehem fiddimostrazzjonijiet fil-Kajr qed jispi//aw su;;etti g[al abbu] terribbli. Ir-rimarki ta’ Clinton huma l-akbar kundanna (s’issa) min-na[a tal-Istati Uniti fil-konfront tal-mexxejja ;odda talE;ittu.
Aktar imwiet fost l-impenn g[all-pa/i IS-SIRJA: Attivisti favur id-drittijiet umani rappurtaw ‘g[exieren ta’ maqtula ;odda’ f’dan il-pajji] u meta l-Lega G[arbija, din il-;img[a, se tibg[at avangwardja ta’ uffi/jali fitterritorju Sirjan biex iwittu t-triq g[all-pre]enza tal-osservaturi barranin li se jg[inu g[at-tmiem tal-vjolenza li ilha g[addejja xxhur. L-a[[ar rapporti qalu li l-militar tar-re;im Sirjan feta[ innar bil-machine guns fuq suldati li kienu qed jippruvaw ja[arbu mill-ba]i tag[hom u fejn mifhum li nqatlu tal-inqas sittin. Flistess [in, l-attivisti qed isostnu li madwar erbg[in /ivil ie[or tilfu [ajjithom f’diversi postijiet tas-Sirja meta l-qawwiet talPresident Sirjan Bashar al-Assad komplew bl-offensiva fuq libliet mag[rufin g[ar-re]istenza kontra r-re;im.
IN-NAZZJON L-Erbgha, 21 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 13 IL-KRI}I TAD-DJUN
Jinsisti li l-ewro hu permanenti u irriversibbli Mario Draghi, il-kap talBank ?entrali Ewropew (ECB) sa[aq li l-ewro kien “irriversibbli” u kien se jeg[leb il-kri]i li jinsab fiha. Hu qal dan fl-ewwel dehra tieg[u quddiem il-kumitat ekonomiku tal-Parlament Ewropew fejn ukoll insista dwar il-b]onn tal-awsterità u d-dixxiplina fiskali. Draghi hawn warrab sej[iet biex l-ECB jintervjeni biex itaffi l-ispi]a tas-self tal-Italja u Spanja biex jg[in lekonomija ta’ dawn i]-]ew; pajji]i ewlenin fiz-zona ewro, tibda tirpilja kif ukoll jibdew jin[olqu l-impjiegi.
Draghi insista wkoll li lECB ma kellux il-mandat biex jie[u pass simili. Dwar il-kri]i pre]enti, Draghi qal li ma kellux dubji dwar is-sa[[a u l-permanenza tal-ewro u warrab spekulazzjoni li z-zona ewro kienet se titfarrak. Min-na[a l-o[ra qal li lawsterità ma setg[etx tkun evitata u kellu kliem ta’ sodisfazzjoni li l-mexxejja tal-UE, aktar kmieni dan ix-xahar wieg[du aktar dixxiplina fiskali, dak li qed jissejja[ ilfiscal compact. Hu qal li biex jer;a’ jkun il-fidu/ja tasswieq kien hemm b]onn
mi]uri li hemm fil-fiscal compact u wara se jkun hemm b]onn ta’ riformi strutturali biex ikun assigurat l-i]vilupp ekonomiku. L-ikbar t[assib fuq mo[[ Draghi hu li hemm poten]jal li jonqsu l-flus fl-2012 bilbanek i]ommu pass lura milli jsellfu lil xulxin kif ukoll linnies u kumpaniji u li jista’ jwassal biex ikun hemm re/essjoni akbar milli mistenni. Hu qal li s-sena kollha se tkun iebsa g[all-banek i]da qal li di;à kien hemm parti tas-soluzzjoni b’referenza g[all-fond ta’ salvata;; taz-
zona ewro, l-EFSF, li mill-1 ta’ Jannar se jkun jista’ jg[in il-banek li jkunu f’diffikultà. Hu qal ukoll li t-twissijiet mill-credit agencies li Franza u pajji]i o[ra taz-zona ewro aktarx jitnaqqsilhom il-marka ta’ fidu/ja g[all-investiment fix-xhur li ;ejjin, m’g[andhiex ting[ata wisq importanza. Hu qal li dawn l-a;enziji qabel il-kri]i finanzjarja tal2009 ma kinux qed ibassru tajjeb id-dg[ufija ta’ xi pajji]i taz-zona ewro u issa kienu qed jesa;eraw ir-riskju u jwasslu biex ti]died l-ispi]a tas-self.
Mario Draghi, il-kap tal-Bank ?entrali Ewropew
L-I}VEZJA
IR-RENJU UNIT
Impatt negattiv mill-kri]i fiz-zona ewro
Twissija li miljuni ta’ impjiegi jiddependu mill-UE
G[all - ewwel darba minn Lulju tal - 2009 , l - I]vezja kellha tnaqqas ir - rati ta ’ interess min[abba l - effett li qed ikollha fuq l ekonomija tal - pajji] il - kri]i tad - djun fiz - zona ewro . Dan minkejja li l - I]vezja mhix parti minn din iz zona . Ir - Riksbank , il - bank /entrali }vedi] , qal li l i]vilupp batut tal - ekonomi -
ja fiz - zona ewro kien qed ikollha effett negattiv fuq l - ekonomija }vedi]a u l esportaturi fil - pajji] kienu rre;istraw tnaqqis fl - ordni jiet u t - tbassir hu li matul is - sena l - esportazzjoni kienet se tonqos drastika ment . Iz - zona ewro hi suq ewlieni g[all - prodotti }vedi]i u nofs l - esportaz zjoni tmur hemmhekk .
IL-POLONJA
B]onn ta’ g[aqda akbar Il-Prim Ministru Polakk u dak Finlandi] esprimew ilb]onn li jkun hemm g[aqda akbar fi [dan l-Ewropa waqt laqg[a li kellhom f’Varsavja. Jyrki Katainen, il-Prim Ministru Finlandi], qal li din l-g[aqda trid tkun mibnija fuq regoli bba]ati li j]idu lkompetittività u jsa[[u s-suq
komuni Ewropew. Kummenti simili saru mill-Prim Ministru Polakk Donald Tusk li sejja[ ukoll g[all-protezzjoni tal-istituzzjonijiet Ewropej Il-Polonja kellha lPresidenza tal-UE g[al dawn l-a[[ar sitt xhur u dan jintemm f’Di/embru.
Aktar minn tliet miljun impjieg fir-Renju Unit ikunu f’periklu jekk il-pajji] ma jibqax fil-qalba tal-Unjoni Ewropea. Din it-twissija ng[atat minn grupp ta’ 20 negozjant ewlieni fil-pajji] f’ittra lill-;urnal The Daily Telegraph. Huma qalu li kien “imperattiv” li r-Renju Unit ikollu post fuq il-mejda tan-negozjati meta jkun hemm diskussjonijiet u de/i]jonijiet importanti dwar lEwropa. Fost dawk li ffirmaw l-ittra kien hemm Sir Richard Branson, is-sid tal-kumpanija internazzjonali Virgin, u Sir
Mike Rake, i/-Chairman talBritish Telecom, u li sostnew li l-;ejjieni tal-Ewropa kien vitali g[all-interessi ekonomi/i Ingli]i. Din l-ittra ftit anqas minn ;imag[tejn li l-Prim Ministru Ingli] David Cameron u]a lveto kontra trattat ;did g[allUE u mistennija ssir pressjoni fuq il-Prim Ministru Ingli] biex ma jbaxxix rasu g[al dawk ilKonservattivi li huma kontra s[ubija fl-UE . L-ittra t[e;;e; il-Gvern biex jer;a’ jsir mid[la sew tadde/i]jonijiet li jkunu qed jittie[du fl-Ewropa. L-ittra tg[id li hu fl-interess
tar-Renju Unit li l-ewro tirnexxi u g[alhekk il-pajji] irid jag[mel dak kollu possibbli biex jassigura li jittie[du l-passi ne/essarji biex din ting[eleb. Huma qalu li filwaqt li s-suq wie[ed Ewropew ma kienx komplut, kien ta’ importanza kbira g[ar-Renju Unit. Dan g[aliex mal-UE, ir-Renju Unit kellu nofs il-kummer/ i]da kien hemm b]onn li dan jitkabbar u jkun hemm sforz g[al riformi fis-servizzi, it-telekomunikazzjonijiet u l-ener;ija. L-ittra tg[id li jekk ir-Renju Unit titbieg[ed mill-UE, dan kien se jipperikola l-impjiegi ta’ miljuni ta’ Ingli]i.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
14 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA
Ri/erka ;dida turi li l-Li]ar ta’ Turin aktarx hu awtentiku Fl Italja [are; rapport ;did Medjuevu Huma konkludew li x -
li jsostni li l-Li]ar ta’ Turin aktarx hu awtentiku u :esù Kristu fil-fatt kien tge]wer fih. Xjenzjati Taljani wettqu sensiela ta’ testijiet avvanzati fuq b/ejje/ minnu u jsostnu li l-marki li hemm fuq il-li]ar, li jing[ad li t[allew millkatavru ta’ Kristu, ma setg[ux ikunu falsifikati bitteknolo;ija li kien hemm filperjodu tal-Medjuevu, b[alma jsostnu xi w[ud. Xi xetti/i ilhom isostnu li lli]ar kien in[adem fi ]mien il-Medjuevu u kien faz. Testijiet li kienu saru fl-1988 bir-radiocarbon dating f’laboratorji f’Oxford, Zurich u Arizona, kienu dehru li taw appo;; g[al dan. I]da dwar dawn it-testijiet kienet ukoll inqalg[et polemika min[abba li l-b/ejje/ ta’ drap li kienu ttie[du mil-li]ar kienu spi//aw kontaminati minn b/ejje/ li kienu intu]aw biex issir tiswija fih meta dan sofra [sara f’nar fil-
.
Il-Li]ar ta’ Turin hu lok ta’ misteru u kontroversja li [awdu l-im[u[ g[al sekli s[a[ u dwaru nkitbu diversi kotba u rapporti. Jing[ad li xxbieha li hemm fuqu saret mal-qawmien ta’ Kristu. Fuq il-li]ar, li fih kwa]i erba’ metri u nofs, hemm katavru ta’ bniedem i]da ddettall tieg[u jo[ro; meta wie[ed jara n-negattiva tieg[u. Skont ri/erka mill-A;enzija Nazzjonali g[at-Teknolo;ija, Ener;ija :dida u }vilupp Sostenibbli fl-Italja, l-esperti kkonkludew li [afna karatteristi/i fi]i/i u kimi/i tal-li]ar tant huma partikolari li hu kwa]i impossibbli li wie[ed jag[milhom f’laboratorju. Huma konkludew li biex wie[ed jag[mel ix-xbieha li hemm fuq il-li]ar e]att kif inhi, irid ju]a l-lasers ultraviolet – teknolo;ija li ovvjament ma kinitx te]isti fi ]mien il-Medjuevu.
-
xbieha tar-ra;el bid-daqna li hemm aktarx kienet ma[luqa minn xi forma ta’ ener;ija elettromanjetika b[al dawl qawwi [afna. Ix-xjenzjati Taljani i]da ]ammew pass lura milli jag[tu spjegazzjoni mhux xjentifika g[al dan ilfenomenu. Il-Professur Paolo Di Lazzaro, li mexxa r-ri/erka, qal li din ma kinitx konklu]joni i]da bi//a minn bi//a xog[ol kumpless u affaxxinanti. Ir-ri/erka saret f’laboratorji fi Frascati u t[addan ri/erka li kienet saret minn grupp ta’ 31 xjenzjat Amerikan bejn l1978 u l-1981. L-Amerikani wettqu 120 sieg[a ta’ X-rays u testijiet o[ra fuq il-li]ar u kienu kkonkludew li dak li hemm fuq il-li]ar ma sarx b’]ebg[a jew xi [a;a simili minn xi artist i]da fl-istess [in dak li hemm ma setax ikun spjegat mix-xjenza moderna u dak li hemm hu misteru.
IL-LIBANU> {addiem jirran;a si;ra tal-Milied li tpo;;iet f’Sidon fin-Nofsinhar tal-Libanu (ritratt> Reuters)
IL-FILIPPINI
Jil[qu l-elf vittma Hu stmat li kwa]i 1,000 persuna tilfu [ajjithom min[abba l-g[arg[ar u lvalangi li n[olqu meta ttifun Washi laqg[at inNofsinhar tal-Filippini fi tmiem il-;img[a li g[addiet. Il-ma;;oranza tal-vittmi huma mill-bliet ta’ Cagayan de Oro u Illigan. Issa hemm bi]a’ li jfe;; mard li jittie[ed peress li hemm [afna katavri f’g[adajjar tal-ilma jew mirdumin ta[t l-affarijiet li tkaxkru millilmijiet.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Madwarna 15 Nhar l-Erbg[a 14 ta’
Di/embru 2011 l-Kumitat tasSo/jetà Filarmonika Sliema mmexxi mill-President tieg[u Jesmond Vella, flimkien malKappillan tal-Parro//a talMadonna Tas-Sacro Cuor ta’ Tas-Sliema, Rev Patri Richard Stanley Grech OFM, g[amel ]jara ta’ kortesija g[al ]mien ilfesti tal-Milied lill-President Emeritu ?ensu Tabone kif ukoll tas-So/jetà Filarmonika Sliema li tag[ha kien ukoll President g[al 28 sena s[a[ mis-sena 1966 sas-sena 1994. Jesmond Vella ppre]enta tifkira sabi[a b’ritratt tal-Madonna Tas-Sacro Cuor , padruna tal-istess so/jetà, lil ?ensu Tabone u lisSinjura tieg[u Maria Tabone u f’isem il-Kumitat u l-membri tas-So/jetà fer[ilhom g[al g[eluq is-70 sena mi]-]wieg tag[hom.
Il-Bank of Valletta qieg[ed jappo;;ja l-esebizzjoni ta’ skultura tal-kristall tal-artist Kane Calì. Din hi kollezzjoni ta’ seba’ bi//iet xog[ol li jitpo;;ew flimkien f’din lesebizzjoni unika. Waqt laqg[a mal-artist, Stephanie Agius missezzjoni tal-Marketing tal-Bank of Valletta kkummentat dwar dan ixxog[ol hekk> “It-teknika spe/ifika tal-artist g[al din l-iskultura talkristall hi tassew grandju]a, wa[da li tirrikjedi [afna pa/enzja. Kane Calì g[amel u]u e//ellenti minn dan. Il- BOV hu tassew kuntent li jkun asso/jat ma’ din il-kollezzjoni.” Waqt li wera l-apprezzament tieg[u g[al dan l-appo;;, Kane Calì qal li “din l-esebizzjoni ;;ib flimkien rappre]entazzjoni tax-xog[ol tieg[i. Wie[ed jista’ jammira d-dettall u l-progress ma[sub fil-fond ta’ kif titpo;;a kull saffa ta’ dawn ilbi//iet.” L-esebizzjoni tibqa’ g[allwiri fil-Christine X Art Gallery fi Triq Tignè, Tas-Sliema, sal-lum il21 ta’ Di/embru, 2011.
Imwaqqfa l-a;enzija tal-assigurazzjoni Citadel Health Citadel Health Insurance Agency Limited, kumpanija sussidjarja proprjetà assoluta ta’ Citadel Insurance p.l.c. u a;enzija ta’ SwissLife Prèvoyance et Santè, tnediet f’Ottubru 2011. L-a;enzija se tbig[ pjanijiet talassigurazzjoni tas-sa[[a bilmarka CitadelHealth u, flistess waqt, se tqajjem g[arfien fost il-klijenti tag[ha dwar diversi inizjattivi li jinkora;;ixxu g[ajxien aktar b’sa[[tu. “Matul dawn l-a[[ar 15-il sena ta’ negozju flassigurazzjoni, Citadel Insurance p.l.c. kompliet torqom u ;;eddet il-prodotti tag[ha billi da[[let fis-suq poloz ;odda li joffru lillkonsumaturi prodotti wa[danin u li ji]guraw li Citadel Insurance tibqa’ fuq quddiem nett b[ala kumpanija tal-assigurazzjoni ta’ fidu/ja,” qal Joseph N. Tabone, Chairman ta’ Citadel Insurance p.l.c., fid-diskors tat-tnedija. }ied jg[id li “Citadel Insurance flimkien malkumpanija l-;dida Citadel Health Insurance Agency Ltd,
li se tmexxi l-kummer/ b’mod g[alkollox indipendenti mill-kumpanija parent, qeg[din joffru lis-suq domestiku, in-negozji kummer/jali u l-intrapri]i industrijali l-prodotti talassigurazzjoni tal-klassijiet kollha.” Michael Warrington, direttur ta’ Citadel Health Insurance Agency Ltd, spjega li s-suq tal-assigurazzjoni tassa[[a privat qieg[ed ji]died kull sena. Fl-2010, ilpremium gross miktub ammonta g[al €20.7 miljun meta mqabbel ma’ €19.8 miljun fl-2009. “A[na tassew fer[anin li de[lin f’dan is-suq flimkien ma’ SwissLife Prèvoyance et Santè,” qal Michael Warrington. “Din ilkumpanija ng[atat diversi unuri g[all-kwalità talprodotti tal-assigurazzjoni fuq il-[ajja u tas-sa[[a. G[andna pja/ir nilqg[u fostna, flokka]joni tat-tnedija, liddirettur ;enerali ta’ SwissLife Prèvoyance et Santè, Henri Laurent.” Qal ukoll li “B[ala CitadelHealth, a[na kburin li
asso/jajna ru[na ma’ SwissLife Prèvoyance et Santè (Franza) u li nistg[u noffru lis-suq lokali lopportunità li jag[]el minn varjetà ta’ pjani talassigurazzjoni tas-sa[[a ;odda li qeg[din nintrodu/u.” Camille Grech, il-mani;er tal-a;enzija l-;dida Citadel Health, spjegat li hemm erba’ pjani ta’ assigurazzjoni tassa[[a mnejn wie[ed jista’ jag[]el: Core, Comfort, Complete u Child. Il-Pjan Core joffri kopertura limitata g[al kura mhix prevista u mhix ur;enti kif ukoll g[al kirur;iji minuri u intermedji. Il-Pjan Comfort joffri benefi//ji b’kopertura aktar wiesg[a g[al kura fi sptarijiet privati u klini/i lokali. Il-Pjan Complete joffri g[a]la ta’ kura f’kull pajji] tad-dinja, filwaqt li l-Pjan Child, li hu g[alkollox ;did fis-suq lokali, joffri assigurazzjoni tas-sa[[a ma[suba g[at-tfal,” fissret Grech. “Fil-;img[at li ;ejjin se nniedu inizjattivi dwar issa[[a kif ukoll se n]ommu
lill-klijenti tag[na infurmati dwar ideat u pariri b’rabta mas-sa[[a u g[ajxien b’sa[[tu,” qalet Angela Tabone, direttur e]ekuttiv ta’ Citadel Insurance p.l.c. Il-prodotti ta’ Citadel Health jistg[u jinxtraw milluffi//ju tal-kumpanija u joffru varjetà ta’ benefi//ji vanta;;u]i bi premiums
kompetittivi fis-suq lokali. Citadel Health Insurance Agency Ltd hi iskritta ta[t lAtt tal-2006 dwar lIntermedjarji flAssigurazzjoni b[ala a;ent tal-assigurazzjoni ta’ SwissLife Prèvoyance et Santè u hi regolata millAwtorità g[as-Servizzi Finanzjarji ta’ Malta.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
16
Feature 17
Feature
Pajji]na hu xxurtjat li f’dawn il-festi tal-Milied ikunu organizzati [afna attivitajiet sbie[ li fihom infushom huma turija qawwija ta’ volontarjat u m[abba lejn din il-festa ta’ fer[
F’nofs il-;img[a tal-Milied minn Joe M. ATTARD emarjos@hotmail.com
Na[seb li lkoll taqblu mieg[i li lfesta sabi[a tal-Milied issa tinsab wara l-bieb. L-istennija tal-Milied hi forsi lisba[ parti ta’ din il-festa g[a]i]a. Illum g[alhekk g[a]ilt li nikteb dwar xi t[ejja u x’qed jit[ejja g[al din il-festa li tfakkarna fil-;rajja tat-twelid ta’ :esù Tarbija fl-G[ar ta’ Betlem minn hawn u ftit jiem o[ra biss. Il-Kunsill tal-Kultura f’G[awdex issena l-o[ra nieda skeda li biha offra somma ta’ flus lil dawk li jibnu presepju statiku jew mekkaniku ta’ /ertu daqs g[all-wiri tal-pubbliku. Ma te]istix kompetizzjoni — [a;a tajba. Limportanti li n[ejju lill-familja u n[e;;u lill-familja G[awdxija tibni l-presepju fid-dar. Din l-iskeda qed ti;i repetuta din issena, u nie[du gost ng[idu li da[lu ghaliha bosta presepji li jfisser dawn se jift[u l-bibien tag[hom bera[ g[allpubbliku! Naturalment minbarra [afna o[rajn li b[ali jibnuh imma jag[]lu li jgawduh mal-familja tag[hom. Prosit! Wara kollox x’inhu l-Milied ming[ajr ilpresepju! Qisek mort g[al festa ta’ mag[mudija u lit-tarbija ma lma[tha mkien. Kien g[al dan l-istess skop li twaqqfet l-G[aqda {bieb tal-Presepju G[awdexMalta l985 u li din is-sena qed tag[laq 26 sena. G[alkemm xi [add jista’ jg[id li din hija g[aqda sta;jonali, dan ilkumitat jiltaqa’ regularment matul issena u llum jista’ jifta[ar li fil-premises tieg[u fi Triq ir-Repubblika, ir-Rabat, G[awdex, ta[t il-Kurja tal-Isqof, g[andu Wirja Permanenti tal-Presepju. Kull nhar ta’ :img[a matul is-sena kollha, i/-/entru jkun miftu[ filg[axija u matul l-ewwel xhur tas-sena hawnhekk anke jing[ataw ta[didiet dwar il-bini talpresepju u dak kollu marbut mieg[u. :img[a qabel il-Milied se jifta[ il-bibien tieg[u g[all-pubbliku. Din is-sena s-seminar annwali talMilied li torganizza din l-G[aqda sar ftit ilu fil-parro//a ta’ Ta’ Ker/em. Lg[odwa bdiet b’quddiesa fil-knisja
parrokkjali fit-8.30 a.m. u wara dawk li attendew baqg[u fi/-?entru Parrokkjali tar-ra[al u semg[u ]ew; ta[ditiet interessanti dwar il-presepju fl-arti u lBibbja minn nies ]g[a]ag[ intelli;enti u ppreparati f’dan il-qasam u raw ukoll lill-presepista Charlie Xuereb minNadur jibni presepju fil-;ablo. In-nofs ta’ nhar g[alaq bil-pranzu u l-poe]ija tal-Milied. Fi tmiem il-;img[a ta’ qabel ilMilied, il-Ministru g[al G[awdex inawgurat il-Wirja tal-Presepju fis-swali tal-Ministeru fi Pjazza San Fran;isk u li sa tbierket mill-Isqof Mario Grech. Ta’ kull sena din il-wirja ti;bed folol ta’ nies minn kull rokna tal-g]ejjer Maltin. Tassew ikun fiha x’tara u [add m’g[andu jitlifha. Jiena nittama li [afna
Grupp ta’ dilettanti jiltaqg[u b’mod regulari u ;ew mistiedna rappre]entanti minn g[aqdiet fix-Xag[ra. L-isem ta’ din ix-xirka huwa G[aqda {bieb ilMilied fix-Xag[ra. Fost g[anijiet o[ra, l-g[aqda tappo;;ja u tmexxi ’l quddiem il-[idma ta’ diversi Xag[rin f’oqsma marbuta mal-Milied u ppubblikat fuljett informattiv biex iservi ta’ gwida g[al min i]ur ix-Xag[ra matul il-;ranet talMilied. Dawn jinkludu funzjonijiet litur;i/i, attivitajiet fil-knisja, presepji f’/entri u djar privati, twieqi m]ejna, triqat im]ejna, kun/ert tal-Milied, festivals, u attivitajiet so/jali. Dawk kollha li jixtiequ jperr/u l-attivitajiet u x-xog[ol tag[hom huma mitluba jkellmu lil Victor Agius 79594508 jew inkella jaqb]u qab]a sa/-
Ejjew in[ejju ru[na sew u naraw li fil-familja tag[na l-Milied ng[ixuh b’mod Kristjan u dinjitu]. Ma n[allux g[all-a[[ar! g[andhom ikunu dawk i/-/entri li jibnu xi presepju sabi[ u artistiku u jqeg[duh g[all-wiri. Fost dawn ]gur li hemm [afna oqsma tal-Museum (is-sena l-o[ra [adt gost in]ur dawk tan-Nadur, l-G[asri, ixXag[ra,) li jie[du [sieb ukoll jag[mlu lPur/issjoni bil-Bambin mat-toroq talbliet u l-ir[ula tag[na. Nittama li din issena wkoll ir-ra[al ta’ San Lawrenz jer;a’ jippre]enta l-pageant spettakulari tal-Milied fil-lejla g[a]i]a tal-Milied u li fih jie[du sehem il-parti l-kbira talLawrenzjani. Ma nkunx qed ni]balja jekk ng[id li fost l-ir[ula tag[na, ir-ra[al tax-Xag[ra huwa mag[ruf g[ad-diversi inizjattivi u attivitajiet li jorganizza fil-festi talMilied. Tajjeb li dak li di;à jsir, ikompli jissa[[a[ filwaqt li jin[olqu inizjattivi ;odda li jsa[[u l-atmosfera tal-Milied u jwasslu l-messa;; Nisrani tal-Milied. G[al dan il-g[an fir-ra[al talBambina twaqqfet g[aqda biex tissokta tippromwovi l-Milied fix-Xag[ra.
?entru tal-Vokazzjonijiet fir-ra[al. Fi/-/irklu ta]-]g[a]ag[ ftit {dud ilu kien organizzat seminar matul innofstanhar ta’ filg[odu li matulu ;ie mistieden l-artist G[awdxi Paul Stellini li ta dimostrazzjoni dwar il-bini talpresepju. F’dan ir-ra[al ukoll twieled ilKor Schola Cantorum Jubilate li ta’ kull sena jag[ti kun/erti tal-Milied tant mistennija mill-pubbliku. Dak f’Santu Wistin, ir-Rabat, ji;bed [afna nies kull sena. Fil-parro//a tal-Fontana l-Kor Chorus Urbanus ukoll jippre]enta kun/ert sabi[ tal-Milied il-{add 18 ta’ Di/embru barra tnejn o[ra. Wie[ed filKonkatidral ta’ San :wann fil-Belt Valletta u l-ie[or fi Pjazza Indipendenza, ir-Rabat, G[awdex. Jalla iktar ir[ula jo[olmu li jimxu fuq il-passi tal-[bieb tag[na x-Xag[rin. G[aliex kif tafu g[e]ie] qarrejja, illum il-Milied sar ;iri, divertiment, discos, xiri ta’ rigali, ikliet u [afna xejxi ie[or li ]gur qatt ma [olmot bihom it-Tarbija divina. Irridu noqog[du attenti li dak li
[allewlna misserijietna ma n[alluhx jog[sfor u jtir mar-ri[. Fost dawn hemm in-novena tal-Milied li ssir f’kull knisja, kif ukoll il-quddiesa ta’ nofsillejl. Naturalment drawwa o[ra sabi[a hi, kif di;à g[edna iktar ’il fuq, il-bini ta’ daqsxejn ta’ grotta jew presepju fit-tokk tad-dar u xi ftit tat-talb quddiemu bilfamilja mi;bura b’mod spe/jali matul iddisat ijiem tan-novena. Imbag[ad [alli nedhew nibag[tu lkartolini, dejjem bix-xbieha tal-Bambin, lill-[bieb tag[na, b’mod spe/jali dawk tal-bog[od, nag[mlu kull xorta ta’ [lewwiet fid-dar flimkien ma’ [afna ti]jin u kant tal-carols. Imma noqog[du attenti biex ma naqilbux l-iskala talvaluri! Frankie Mizzi, fil-bidu tal-Fontana, g[andu presepju armat is-sena kollha li trid iddur mieg[u dawra mejt biex tapprezza s-seng[a u l-arti li g[andu jserrpu fil-vini tieg[u dan id-dilettant kbir tal-presepju, li dejjem jara kif jirfina u j]id fuq ix-xog[ol tieg[u. Ma niftakarx il-presepji kollha li mort in]ur is-sena lo[ra imma naf li kien hemm bosta mxerrda ma’ G[awdex kollu. F’G[ajnsielem re;a’ t[ejja lChristmas Village li ;ibed [afna nies. Prosit. Il-Kunsill tal-Kultura ta’ kull sena jippubblika lista ta’ presepji li jkollna f’G[awdex g[all-wiri u li jkunu ssussidjati minnu. X’hemm isba[, g[iduli, milli wie[ed jaqbad il-familja matul Di/embru, hekk kif tparpar il-festa tal-Kun/izzjoni u jmur i]ur dawn il-presepji li bla dubju jirrakkuntaw b’mod tassew [aj il-;rajja tas-Salvazzjoni tag[na. Matul l-ewwel jiem ta’ Di/embru, it-tfal tal-iskejjel G[awdxin jiltaqg[u wkoll mal-President tar-Repubblika u jippre]entawlu lg[otjiet tag[hom b’risq il-Community Chest Fund. Dalwaqt jitgerbu dawn il-ftit jiem sbie[ tal-festi tal-Milied. Ejjew in[ejju ru[na sew u naraw li fil-familja tag[na l-Milied ng[ixuh b’mod Kristjan u dinjitu]. Ma n[allux g[all-a[[ar!
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
18 Milied 2011
Tliet xewqat g[all-Milied minn Patri Mario ATTARD OFM Cap frmarioa@gmail.com
Kul[add ikollu xi xewqa partikulari g[al nhar il-Milied. Nimma;ina li l-aktar xewqa li [afna g[andhom hi li jqattg[u lMilied mal-familja tag[hom. Fil-fatt, Milied hu Milied meta mg[oddi ma’ dawk li n[obbu u li j[obbuna! Anki l-Papa Benedittu XVI g[andu tliet xewqat g[al dan ilMilied. Il-Papa [a l-opportunità li jfissirhom nhar il-:img[a 9 ta’ Di/embru ftit qabel ma
xeg[el is-si;ra elettronika li toddomina l-panorama ta’ Gubbio. {a naraw ftit biex [are; dan il-Papa g[aref u qaddis! L-ewwel xewqa tal-Isqof ta’ Ruma g[al dan il-Milied tikkon/erna l-[arsa tag[na lejn il-[wejje; li ma jidhrux. Lejn irrealtà tas-sema. “L-ewwel xewqa tieg[i hi, g[alhekk, li l[arsa tag[na, dik ta’ mo[[na u qalbna, mhux biss tiffissa fuq l-
orizzont ta’ din id-dinja, fuq il[wejje; materjali, imma li b’xi mod, b[al din is-si;ra li tipponta ’l fuq, je[tie; li tkun diretta lejn Alla. Alla qatt ma jinsina imma jitlobna wkoll li ma ninsewhx.” Fi/-/elebrazzjonijiet talMilied li se nag[mlu x’se nfittxu l-i]jed ix-xorb, l-ikel, ilkartolini, id-divertiment? Se ninteb[u li l-g[eruq ta’ din ilfesta huma Insara, g[alhekk divini iktar milli umani?
G[aliex Dak li Hu minn dejjem, bl-Iva tieg[u g[o;bu jsir bniedem g[alina biex jifdina? Mhux biex i;ib fostna dak li hemm fis-sema? Biex jifta[na bera[ g[all-im[abba talMissier? U jekk Alla, li [abbna daqshekk billi tana lill-Ibnu biex jag[tina [ajja ;dida, sejrin inkunu proprju a[na li ng[idulu le g[all-istedina ta’ m[abba li qieg[ed jag[mlilna? Mhux a[jar li f’dan il-Milied nag[mlu qrara tajba u nir/evuh flEwkaristija? It-tieni xewqa ta’ Benedittu XVI g[al dan il-Milied tit[addet fuq id-dawl. “It-tieni xewqa tieg[i hi li niftakru li a[na wkoll g[andna b]onn id-dawl biex idawwal il-mog[dijiet ta’ [ajjitna u li jag[tina tama, spe/jalment f’dan i]-]mien li fih tant in[ossu l-pi] tad-diffikultajiet, talproblemi, tat-tbatija. “Donnu jidher li sfajna mg[ottija bil-velu tad-dlam. Imma liema dawl tassew jista’ jdawwal lil qalbna u jag[tina tama b’sa[[itha u /erta? Hija tTarbija li nikkontemplaw nhar il-Milied, f’maxtura fqira u umli, g[aliex Huwa l-Mulej li jressaqna lejn xulxin u jitlobna li nir/evuh mill-;did f’[ajjitna, li nafdawh, li n[ossu l-pre]enza tieg[u, li hu qieg[ed jakkumpanjana, jg[inna, isa[[a[na.” Hu Alla l-Missier li jwa[[adna ma’ Ibnu :esù. U, il-festa tal-Milied tfakkarna li :esù, b’ubbidjenza s[i[a lejn Missieru, sar bniedem g[alina bi skop /ar: dak li nersqu lejh permezz ta’ dak kollu li l-[ajja tag[na l-bnedmin tippre]entalna. G[aliex sar bniedem u jaf xi tfisser tkun bniedem, :esù seta’ jg[idilna: “Ejjew g[andi, intom ilkoll li tinsabu m[abbtin u mtaqqlin, u jiena nserra[kom. {udu fuqkom il-madmad tieg[i u tg[allmu minni, g[aliex jiena ta’ qalb [elwa u umli, u intom issibu mistrie[ g[al ru[kom. G[ax ilmadmad tieg[i [elu u t-toqol tieg[i [afif” (Mt 11, 28-30). L-a[[ar xewqa li l-Papa pre]enti esprima f’dan il-Milied tapprofondixxi t-tema tad-dawl. “Din is-si;ra kbira hija ffurmata b’[afna dwal. L-a[[ar xewqa tieg[i hi li kull wie[ed u wa[da minna jikkontribwixxi xi [a;a minn dak id-dawl fl-oqsma kollha tal-[ajja li ng[ixu fihom: il-familji tag[na, il-postijiet fejn na[dmu, fejn ng[ixu, il-bliet u lir[ula.” Kif? Billi, skont Papa Benedittu XVI, “kull wie[ed minna jkun dawl g[al dawk li jg[ixu madwarna, li nwarrbu legoi]mu li, spiss, jag[laq qalbna u jwassalna biex na[sbu biss fina nfusna, li nag[tu i]jed attenzjoni lill-o[rajn, li n[obbuhom i]jed... Kull ;est sempli/i ta’ tjieba huwa b[al wie[ed mid-dwal ta’ din is-si;ra kbira: flimkien ma’ dwal o[ra iddawwal id-dlamijiet tal-lejl, anki tal-iktar lejl mudlam.” It-tliet xewqat g[all-Milied tal-Papa Benedittu XVI jg[inuna nperr/u [ajjitna g[adDawl ta’ Kristu!
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
20 Re/ensjoni
Caravaggio u l-Ordni ta’ Malta Luigi G. de Anna, Michelangelo Merisi detto il Caravaggio e l’Ordine di Malta minn Oliver FRIGGIERI
Fil-bibljografija vasta u wiesg[a dwar il-;enju talpittura Michelangelo Merisi da Caravaggio, hemm aspetti diversi li ;ew ittrattati minn numru kbir ta’ studju]i, u dejjem b’kompetenzi li jvarjaw mill-istorjografija salkritika estetika. Dan il-ktieb ;did tal-Professur Luigi G. de Anna (Michelangelo Merisi detto il Caravaggio e l’Ordine di Malta, Universita’ di Turku, 2011) hu xog[ol fundamentali li jikkonsolida kulma nkiteb qabel b’anali]i storika u kritika ;dida, waqt li jix[et dawl ;did fuq irrelazzjoni importanti tal-pittur mal-Ordni ta’ San :wann f’Malta. Dan il-ktieb jer;a’ juri kemm Malta fi ]mien ilKavallieri ta’ San :wann kienet tabil[aqq /entru ta’ poter politiku, intern daqskemm re;jonali u internazzjonali, kif ukoll punt ta’ riferiment g[all-arti floqsma varji tag[ha, b[alma huma l-arkitettura, il-pittura u l-iskultura. Il-fatt li artist kbir kellu din ir-rabta intima, anki jekk kontroversjali mal-Ordni ta’ San :wann, huwa indikazzjoni o[ra, kif juri tajjeb [afna Luigi G. de Anna, ta’ kemm Malta qatt ma kienet i]olata mi/-/entri Ewropej tal-poter u lanqas kienet imbieg[da minn artisti ta’ fama. B[alma diversi potenzi, qabel u wara l-Ordni ta’ San :wann, messu ma’ Malta u [allew il-marka dejjiema u po]itiva tag[hom fuq il-wi// u fir-ru[ ta’ Malta ma[kuma, hekk ukoll diversi artisti ta’ kull xorta seddqu rrelazzjoni tag[hom mal-g]ira bis-sa[[a tal-opri tag[hom li baqg[u sa ]mienna fil-pajji]. Luigi G. de Anna jpin;i bis-sa[[a kollha, b’dokumentazzjoni g[anja u wiesg[a minn kull na[a talbibljografija dwar Caravaggio, kemm lillambjent so/jali u kulturali talepoka kemm fl-Ewropa u kemm f’Malta, kif ukoll lillkarattru vjolenti, bi]arr,
provokanti ta’ ;enju talpittura. De Anna ma jibqax lura milli jpin;i r-relazzjoni tal-pittur ma’ artisti o[rajn, lim[abbiet u l-isfidi, u kollox ma’ kollox il-bniedem kreattiv u dejjem paradossali: ;enju meravilju] fil-pittura u kriminali perikolu] fil-[ajja. Caravaggio huwa studjat b[ala persuna vjolenti, u f’dan il-kuntest hi ppre]entata l-wasla tieg[u f’Malta. Caravaggio kavallier, linkjesta, il-[arba tieg[u, limportanza tal-a[wa Tomassoni, u fuq kollox ilka] ta’ Ranuccio u d-dwell: dawn huma temi ]viluppati fit-tul. Karattri b[all-[abib tieg[u Onorio Longhi, Gian Francesco Tomassoni u Ignazio u Giovan Federico Giugoli huma studjati millqrib. Hi mog[tija importanza wkoll il-persekuzzjoni li g[adda minnha l-pittur, kif ukoll l-attività tal-clan li kien jinkludi lill-a[wa Ottavio, Giovan Francesco u Mario, u sa /ertu ]mien anki Alessandro. Importanti wkoll huma l[bieb potenti li kellhom la[wa Tomassoni f’Ruma u f’Parma. Il-ktieb hu
ikkulurit u kumpless ta’ individwu ribell, forsi ming[ajr kaw]a, u ta’ pittur li bi]-]ebg[a biss kellu l-[ila jid[ol tant ’il ;ewwa fid-dinja tal-kjaroskur, tad-dawl imsie[eb mad-dlam, u appuntu jpin;i l-kuntrast de/i] daqskemm ir-relazzjoni re/iproka bejn i]-]ew; estremi. Id-dawl u d-dlam ta’ Caravaggio, kif inhu mag[ruf universalment Michelangelo Merisi, huma mhux biss dimensjonijiet tal-ambjent fi]iku u vi]iv tal-kapolavuri tieg[u, kif jasserixxi Luigi G. de Anna diversi drabi bilprovi me[tie;a, imma huma wkoll xejriet psikolo;i/i, interjuri, aspetti ta’ ra;el li jinnaviga fi spazju misterju]: bejn il-mument spe/jali talispirazzjoni mfissra fuq ilkanvas tieg[u, u l-mumenti lo[rajn meta hu ra;el medju li, madankollu, jissopprimi lillartist e//ezzjonali li hemm marsus ;ewwa fih. Fil-fehma tieg[i wie[ed mill-merti kbar tal-ktieb ta’ Luigi G. de Anna huwa appuntu l-[ru; ta’dan ilkuntrast bejn il-bniedem u lartist fi [dan l-istess persuna. De Anna jindika l-[in kollu
Caravaggio huwa studjat b[ala persuna vjolenti, u f’dan il-kuntest hi ppre]entata l-wasla tieg[u f’Malta interessanti kollu kemm hu, imma aktarx li l-pa;ni 163172 dwar il-persekuzzjoni li g[adda minnha Caravaggio huma l-i]jed e/itanti fil-[ajja mqallba ta’ ;enju li, kif jindika sikwit Luigi G. de Anna, hu bniedem nieqes mill-kwiet. Il-bi]a’ mill-a[wa ta’ Ranuccio li twasslu biex isib il-kenn fl-Ordni ta’ Malta u d-d[ul tieg[u lura fl-Italja huma aktarx il-qofol tal-ktieb kollu. De Anna jirnexxilu jislet kwadru kompless u mlewwen ta’ dan il-bniedem, u l-qarrej malajr jag[raf li g[andu quddiemu ritratt tassew
lil din ir-rabta bejn l-uman u l-estetiku billi fost l-o[rajn jillustra fid-dettal il-bosta drabi fejn Caravaggio jpin;i atti u xeni vjolenti, l-aktar fejn tid[ol ir-ras umana. Huma kwadri li suppost huma sagri fl-ispunt tag[hom, kif juri l-awtur, imma huma sikwit mhux biss kwadri mhux-sagri imma huma sa[ansitra vjolenti. Hi [a;a mistennija li lProfessur Luigi G. de Anna jelabora fit-tul dwar irrelazzjoni tal-pittur mal-Ordni ta’ San :wann, u sewwasew dwar il-pre]enza ta’ Caravaggio f’Malta b[ala l-
Michelangelo Merisi mag[ruf b[ala Caravaggio
awtur ta]-]ew; kwadri mag[rufa. Il-kwadru kapolavur tieg[u mi]mum filKonkatidral ta’ San :wann, Valletta, huwa naturalment mog[ti importanza kbira. De Anna jittrattah kemm b[ala opra importanti anki fil-livell dinji, u mhux biss kontinentali, kif ukoll b[ala dokument psikolo;iku personali tal-pittur innifsu. Caravaggio hu b[allikieku ttrattat, bis-sa[[a tal-kuluri, tal-forom, tal-persuni (figurattivi u simboli/i), talkundizzjonijiet fi]i/i, b[ala pazjent li jista’ jkun mifhum fl-isfond tal-materjal li joffri meta fil-pittura u inevitabilment permezz talpittura hu jispi//a biex jirrivela l-karattru l-aktar veru tieg[u. Dan ix-xog[ol tal-Professur de Anna, mibni fuq ri/erka ta’ diversi snin u msa[[a[ il[in kollu b’bibljografija tassew rikka, jirnexxi fuq kollox b[ala xog[ol ta’ storja ta’ perijodu partikolari skont
persona;; mist[arre; kemm b[ala individwu u kemm b[ala artist. Il-Caravaggio li jo[ro; mill-qari ta’ dan ilktieb huwa kumpless u paradossali, xi [add li jsebba[ il-knejjes bl-opri tieg[u u xi [add li jindika personalità fra;li moralment, b[allikieku ;gant b’saqajn tat-tafal. Il-ktieb ta’ Luigi G. de Anna hu kontribut importanti fil-qasam tal-g[arfien tarrelazzjoni bejn Caravaggio lpittur u l-ambjent politikukulturali fir-re;jun u f’Malta ta’ ]mienu. Xog[ol b[al dan, annotat f’kull pass li jag[mel, hu kontribut importanti li jkompli juri kemm i]-]mien tal-Ordni ta’ San :wann f’Malta hu dokument tar-rabta bejn il-politika u l-arti, bejn il-poter e]ekuttiv u l-fra;ilità artistika. De Anna jirnexxilu j[addem [a]na bibljografika s[i[a biex jag[ti prova ta’ punti li jmorru wisq lilhinn minn sempli/i pa;na storika jew anali]i estetika.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Il-presepju [aj li jsir ta’ kull sena f’{al Lija
CHIT CHAT
I/-/elebrazzjoni tal-Milied minn g[ajnejn it-tfal NET Television 15>45
Te]isti l-impressjoni li t-tfal i[obbu l-festa tal-Milied min[abba r-rigali. I]da tg[id din impressjoni ]baljata? Mhux qed ng[idu li jiddejqu bir-rigali, g[ax min ma ji[ux gost bihom? I]da kif naraw mid-diskussjoni waqt il-programm tal-lum immexxi b[as-soltu minn Janice Darmanin, jo[ro; bi/-/ar li
t-tfal jafu sew is-sinifikat tal-Milied u g[aliex ta’ kull sena nag[mlu t-tifkira tieg[u. Waqt il-programm se jkun hemm pre]enti fl-istudio Fr Karm Debattista MSSP, filwaqt li naraw ukoll servizz akkumpanjat minn filmati dwar il-presepju [aj li jsir f’{al Lija, attrazzjoni g[al bosta nies.
FIL-QOSOR • SIMPATI?I (NET Television 20>30) - Irri]ultat tal-kompetizzjoni g[all-a[jar presepju
jit[abbar u j;ib mieg[u inkwiet kbir fost ilfamiljari u [bieb. G[aliex? Xi jkun ;ara e]att? Issib li min jaqbel u min ma jaqbilx! La l-familja Filletti u lanqas il-familja Cassar, qatt ma g[addew Milied hekk! Wara tant snin jixtiequ li jkollhom presepju, u issa dan f’daqqa wa[da g[osfor! X’sar minnu? • BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) - Joséf Bonello llum se jkollu b[ala l-mistieden tieg[u lill-;urnalist sportiv Charles Camenzuli (ritratt ta[t). Tfulitu g[exha lBirgu, i]da meta kiber ]gur
li ma baqax mag[luq fi g]iritna g[all-fatt li siefer [afna.
Nigel Camilleri
Colin Fitz
Marilyn Mifsud
John Suda
ISWED FUQ L-ABJAD
Kif jiddevertu l-Maltin^ NET Television 21>30
Il-Maltin kif i[obbu jiddevertu? Kif iqattg[u l-[in liberu tag[hom? Il-programm tal-lejla se tiddiskuti x’jag[mlu l-Maltin biex jie[du pja/ir mal-familja u mal-[bieb tag[hom. Fl-istudio see jkun hemm lattur John Suda, Colin Fitz li barra li ja[dem b[ala ;urnalist • MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Filprogramm tal-lum se naraw dwar il-pantomima talIstitut Kattoliku u dwar i//elebrazzjonijiet ta’ lejlet lEwwel tas-Sena li se jsiru fil-Furjana.
hu wkoll attur u DJ, Marilyn Mifsud li hi l-kantanta talgrupp mu]ikali Cruz u Nigel Camilleri, li hu wie[ed middiretturi ta’ NNG Promotions li spiss i;ibu kantanti barranin biex jag[tu kun/erti hawn Malta.. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Stephen Calleja.
• IL MERCANTE DI STOFFE (Raiuno 21>30) - Film drammatiku, koproduzzjoni Taljana u Marokkina, li n[adem fl2009 b’re;ija ta’ Antonio Belocco bl-atturi Sebastiano Somma u Emanuela Garuccio fil-partijiet ewlenin. Negozjant Taljan imur il-Marokk biex min hemm jixtri [arir fin bil-[sieb li wara jbig[u f’pajji]u. Waqt li jkun hemm isir jaf tfajla G[arbija u jitlef g[aqlu g[al warajha...
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
22 TV#Radju LOVE ACTUALLY - L’AMORE DAVVERO
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club
Fil-jiem ta’ qabel il-Milied Rete 4 21>10
Film Ingli] tal2003 b’re;ija ta’ Richard Curtis li jikkonsisti f’numru ta’ stejjer ]g[ar mill-[ajja ta’ kuljum li lkoll ise[[u f’Londra f’Di/embru ftit jiem biss qabel il-Milied. Fost id-diversi atturi nsibu lil Heike Makatasch u Alan Rickman (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil Hugh Grant, Colin Firth, Emma Thompson, Liam Neeson, Keira Knightley, Laura Linney u Rowan Atkinson.
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
80s Corner Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00
Radju Malta • 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 MillMedia Internazzjonali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - All Time Favourites 13:30 - Qari tar-Rumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bullettin talA[barijiet 18:15 - Ma’ Nathalie 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 Nis;a 21:00 - Mu]ika Romantika 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Xi Qrajt, Xi Smajt 22:08 - Ru]arju 22:30 - Soul, Rhthym & Blues 23:30 Ripetizzjoni. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 Kummentarju 12:30 - A[na 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - Verset il-Lejl 20:45 - Eurovision Radio 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Forum 24:00 - Mezza Notte 02:00 Ta[t Sema Kwiekeb. RTK • 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam 80s Corner Fuzzbox - Christian Azzopardi Night Style - Joe Vella
15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - G[and in-Nutar 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 - Realtajiet ta’ llum (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Ru[ il-Kelma 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Il-Polz ta/-?ittadin, Servizz b’im[abba, Sa[[a, Straightforward, Ambjent. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Il[na mi/-?par 10:00 -
Ri/erka u Edukazzjoni Ambjentali 10:30 - Bioneers 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Kif [addmu l-Malti 20:00 - Outside Lectures 21:00 - BBC World Service.
Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 -
Tag[lim u Twemmin Nisrani 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 Shalom 14:30 - Qari tar-Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 - IlKura;; Nofs il-Fejqan 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Lifesong 20:30 - Qari tarRumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 - Kristu Fostna (r) 23:00 - Il-{ajja Vera (r) 23:30 Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 Ben Glover 22:00 - Toby’s Wall of Sound 24:00 - Paul van Dyk. Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi Angelus fit-08:00 u f’12:00) 18:00 - Italia.com 20:00 - L.S. Live.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - 10 minuti 09:20 - Kwi]]un (r) 10:00 Purée (r) 11:00 - YEP 11:30 Madwarna 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Bijografiji - Felix Busuttil 21:45 - Lenti 22:30 - Mixage 23:15 L-A[barijiet 23:30 - Style Watch (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 Stylish Living 17:30 - ONE News Update 17:40 - Pandora 18:15 - Looks 18:55 - Londri 19:15 - Minuta Wa[da! 19:30 ONE News 20:15 - Starmakers 22:00 - Liquorish Casting 23:15 ONE News 23:40 - Minuta Wa[da! 23:45 - Kalamita (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live) 20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Valletta Side (r). Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 09.35 Linea verde 11:00 - Tg 1 11:05 Occhio alla spesa (attwalità) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 -
La vita in diretta 16:50 - Tg Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Qui Radio Londra 20:35 - Soliti Ignoti 21:10 - Porta a porta 21:30 - Il mercante di stoffe. Film 2009 00:35 - Tg 1 notte 01:10 Qui Radio Londra 01:15 Sottovoce.
. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 10:00 - Tg 2 punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 - L’Africa nel cuore (TF) 17:45 - Tg 2 Flash 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Rai 150 anni - La storia siamo noi 22:50 - Speciale 90˚ minuto 00:50 - Tg 2 notizie 01:10 - Tg Parlamento 01:20 - ER - Medici in prima linea.
Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (attwalità) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:15 - Sabrina, vita da strega (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:30 Boris (sitcom) 24:00 - Tg 3 linea notte estate 01:05 - Crash Contatto, impatto, convivenza. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08.50 Mattino cinque (attwalità) 10:00 - Tg 5 - ore 10 11:05 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e
donne (reality) 16:15 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - I cerchi nell’acqua 23:30 - Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:30 - Starsky & Hutch (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:40 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri 17:00 Agatha Christie: Mis Marple nei Caraibi. Film ’83 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Love Actually. Film 2003 23:55 - Ogni cosa è illuminata. Film 2005 02:00 - Tg 4. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 06:50 - Cartoons
08:30 - Una mamma per amica (TF) 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - No Ordinary Family (TF) 16:25 - La vita secondo Jim (sitcom) 16:50 - Giovani campionesse (TF) 17:45 - Cartoons 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - Dr House (TF) 20:20 - CSI: scena del crimine 21:10 - Colorado 00:15 Controcampo - linea notte 01:30 - Poker 1mania. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:35 - L’aria che tira 11:30 SOS Tata (reality) 12:25 I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 – Robin e Marian. Film ’76 16:15 - Atlantide 17:30 - The District (TF) 19.20 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 – Otto e mezzo 21:10 - L’Ispettore Barnaby (TF) 23:10 - Gli intoccabili 00:10 - Tg La 7 00:20 - (Ah)piroso 01:15 - Prossima fermata 01:40 - ‘G’ Day.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 23 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 – Libreriji u Arkivji 11:30 - Luxdesign 12:40 Dokumentarju 13:00 - 3 Pointer 13:30 - Qalbinnnies 14:15 -10 miniuti 14:30 - Lenti 15:10 Dokumentarju 15:30 - Libreriji u Arkivji 16:00 - Luxdesign 17:10 - Dokumentarju 17:30 - 3 Pointer 18:00 - Qalbinnies 18:45 - 10 minuti 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 Sewwieqa Maltin fi Sqallija 19:30 - 21st Century 20:00 - Starboard 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Libreriji u Arkivji 21:00 Luxdesign 22:10 - Lenti 22:50 Storja wara l-Istampa 23:00 Qalbinnies 23:45 - 10 minuti. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - Newspoint 15:30 - Teleshopping 16:30 - {in g[al Kollox 17:30 Makura 18:15 – Favourite News 18:30 - (ikompli) Makura 19:45 Reporter 20:05 - Muftie[ 20:10 Kont taf? 20:15 - Favourite News 21:00 - Mitqlu Deheb 23:00 Link 23:05 - Kont taf? 23:15 Favourite News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[allMaltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Kontra r-Ri[. La 5 • melita 162 12:00 - Beautiful 12:340 Centovetrine 12:55 - Extreme Makeover Home Edition 13:45 Grande Fratello 14:00 - ER (TF) 14:45 - Dawson’s Creek (TF) 15:35 - Eli Stone (TF) 16:25 Champs 12 (TN) 17:15 - La tata (sitcom) 18:00 - Non smettere di sognare (TF) 19:55 - Extreme Makeover Home Edition 20:40 Grande Fratello 21:00 - Grande Fratello Live 00:10 - Uomini e donne 01:05 - Dawson’s Creek (TF). BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:00 - Little Robots 07:10 - The Large Family 07:25 - Penelope K, by the way 07:35 - Poetry Pie 07:45 - Tweenies 08:05 - Charlie and Lola 08:20 - Balamory 08:40 - My Family 09:40 - The Weakest Link 10:25 - The Planets 11:15 Doctors 11:45 - EastEnders 12:15
- Holby City 13:10 - My Family 14:40 - The Planets 15:30 - The Weakest Link 16:15 - Doctors 16:45 - EastEnders 17:15 - Holby City 18:10 - The Planets 19:00 The Weakest Link 19:45 Doctors 20:15 - EastEnders 20:45 - Casualty 21:40 - Gracie! 23:00 Gavin and Stacey 23:30 - Last of the Summer Wine. TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:30 - Bonanza 08:30 - The High Chaparral 09:30 - Willy Wonka and the Chocolate Factory. Film ’71 (U) 11:25 - Message in a Bottle. Film ’99 (12) 13:45 Bonanza 14:50 - The High Chaparral 16:00 - My Fair Lady. Film ’64 (U) 19:20 - Murder at the Gallop. Film ’63 (U) 20:50 Pursuit to Algiers. Film ’45 (U) 22:00 - Executive Decision. Film ’96 (15). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 08:10 - Crime and Punishment. Film ’98 (12) 09:40 - Flight From Ashiya. Film ’64 11:25 - Heartbeat. Film ’93 (PG) 13:00 - Memories of Me. Film ’88 (12) 14:45 - Love Bites. Film ’93 (15) 16:25 - MGM’s Big Screen 16:40 - The Brink’s Job. Film ’78 (PG) 18:20 - Kidnapped. Film ’71 (U) 20:00 Number One Fan. Film ’95 21:30 - The Ranch. Film 2004 23:00 The Mean Season. Film ’85 (15). Diva Universal • melita 313 06:55 - Quincy, M.E. 07:55 Agatha Christie’s Marple 09:40 Great Women 09:50 - The
Casebook of Sherlock Holmes 10:50 - Cento Vetrine 11:50 JAG 12:47 - Great Women 12:55 - Quincy, M.E. 13:53 - Great Women 14:00 - Wind at My Back 15:55 - The Casebook of Sherlock Holmes 17:00 - Agatha Christie’s Marple 18:50 - La Prova 18:55 The Casebook of Sherlock Holmes 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 Rosemary and Thyme 22:00 Sherlock Holmes 23:05 - Agatha Christie’s Marple. Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: Caught in the Storm 08:10 - Mythbusters: Bottle Bash 09:05 - Extreme Engineering: Kuwait Tower 10:00 - How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Yukon 11:50 Street Customs: Challenger Convertible 12:45 - Twist the Throttle: BMW 13:40 - American Chopper: Woodstock 40th for
Bethel woods and Ringling Bros Bike 14:35 - Dirty Jobs: Toilet Crusher 15:30 - Deadliest Catch: Crossing the Line 16:25 -
Mythbusters: Mythssion Control 17:20 - Extreme Engineering: Kuwait Tower 18:15 - Ultimate Survival: Romania 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - One Man Army: Time Bomb 21:00 - Ross Kemp in the Middle East 21:55 - Sons of Guns: Will’s Floating Fortress 22:50 - Border Security USA 23:45 - Mythbusters: Soda Cup Killer. Melita Movies • melita 801 10:00 - Up! Film 2009 (U) 11:40 Ramona and Beezus. Film 2010 (U) 13:25 - Search for the Santa Paws. Film 2010 (U) 14:57 Hollywood Buzz 15:20 - When In Rome. Film 2010 (PG) 16:50 Hollywood Buzz 17:15 Phenomenon. Film ’96 (PG) 19:20 - Private. Film 2011 (16) 21:00 - 41 Year Old Virgin: That
Knocked Up Sarah Marshall and Felt Super Bad About It. Film 2010 (AO) 22:25 - The Lovely Bones. Film 2009 (12) 00:40 Zombieland. Film 2009 (AO).
Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 - Days of our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - The Mentalist 17:30 - Supernatural 18:15 - Days of our Lives 19:10 Glee 20:00 - Films & Stars 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 Entourage 21:30 - Hung 21:55 Boardwalk Empire 23:00 - Chuck 23:50 - Amazing Race 00:35 Gossip Girl 01:20 - True Blood. Biography Channel • melita 411 08:00 - Hoarders: Gail and Warren 09:00 - Kirstie Alley’s Big Life: Oh Rats! It’s My Birthday 09:30 The Hasselhoffs: Crisis Management 10:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Plenty of Baggage 11:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 12:00 - Little Miss Perfect: Madison vs Angelina 13:00 Billy the Exterminator: Invasion of the Giant Rats 13:30 - Storage Wars: School House Lock 14:00 Eye for an Eye 15:00 - Kirstie Alley’s Big Life: Oh Rats! It’s My Birthday 15:30 - The Hasselhoffs: Crisis Management 16:00 - Real Housewives Of Beverly Hills: Plenty of Baggage 17:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 18:00 - Hoarders: Gail and Warren 19:00 - Eye for an Eye 20:00 Billy the Exterminator: Invasion of the Giant Rats 20:30 - Storage Wars: School House Lock 21:00 A Gypsy Life for Me 22:00 Monster In Laws: The Last Italian Supper 22:30 - Monster In Laws.
G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Tigga and Togga 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig
18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:07 - Dougie in Disguise 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 The Hoobs 20:25 - Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 20:52 Dougie in Disguise 21:00 - Rubbadubbers 21:10 Tigga and Togga 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:10 - Wizards of Waverly Place 09:35 - Wizards of Waverly Place 10:00 - Shake It Up 10:25 Shake It Up 10:45 - Fish Hooks 11:30 - The Suite Life on Deck 12:20 - Wizards of Waverly Place 13:00 - Go Figure 14:35 - So Random 15:00 - The Fairly Odd Parents 15:25 - Good Luck Charlie 15:50 - Fish Hooks 16:15 - Shake It Up 16:45 ANT Farm 18:00 - Good Luck Charlie 18:25 Hannah Montana 19:15 - The Suite Life on Deck 20:00 - Shake It Up 20:50 - Sonny with a Chance 21:15 - Wizards of Waverly Place 22:00 - Kim Possible.
06>30 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19.10 19.15 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping House Magazine Teleshopping Bla Kumment XD Chit Chat Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in Tlug[ tas-Super 5 (ikompli) Kontra l-{in NET News Simpati/i NET News Iswed fuq l-Abjad NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - WATTS 08:45 - GTA Road to Dubai, Motor Racing 09:00 - FIA World Touring Champ. 10:00 - WATTS 11:00 - Eurogoals 12:00 - World Champ., Crashed Ice Series 13:00 - Together to London 13:15 - World Champ. Athletics 14:30 - Figure Skating 16:00 World Champ., Crashed Ice Series 17:00 - UEFA
Champions League Classics 19:00 - WATTS 19:45 - Photo Finish 20:00 - Wednesday Selection 20:10 - Wednesday Selection Guest 20:25 Argentine Open, Polo 21:25 Equestrian: WC: Jumping Events 22:25 - Riders Club 22:30 LPGA Golf 22:40 - Golf Club 22:45 - Extreme Sailing Series 23:15 - Yacht Club 23:20 Wednesday Selection 23:30 Circus. Go Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Serie A: Rd 16: Catania v Palermo 09:00 - Barclays PL: Wk 19: Wigan Ath v Chelsea 11:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4: Toulouse v Harlequins 13:00 - Serie A: Rd 16: Genoa v Bologna. Barclays PL: 15:00 Wk 19: Aston Villa v Liverpool 17:00 - Wk 18: Review. 18:00 Serie A: Rd 16: Napoli v Roma 20:00 - Scottish PL: Rd 19: Highlights 20:45 - Barclays PL: Wk 19: Man. C. v Stoke City (live) 22:45 - Serie A: Rd 1: Napoli v Genoa (dekayed) 01:00 - Barclays PL: Wk 19: Fulham v Man. Utd. Go Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Serie A: Rd 16: Napoli v Roma 11:00 - Barclays PL: Wk 19: Aston Villa v Liverpool 13:00 - Arsenal World 13:30 ERC Heineken Cup: Rd 4:
Leicester v Clermont Auvergne 15:30 - FIFA Futbol Mundial 16:00 - Serie A: Rd 1: Cagliari v Milan 18:00 - Serie A: Rd 1: Udinese v Juventus (live) 20:00 - PL World: Wk 19 20:45 Serie A: Rd 1: Bologna v Roma (live) 22:45 - Roma Channel. Go Sports 3 • GO Plus 853 20:45 - Serie A: Rd 1: Inter v Lecce (live) 22:45 - Inter Channel. Go Sports 4 • GO Plus 854 20:45 - Barclays PL: Wk 19: Aston Villa v Arsenal (live) 22:45 - Juve Channel.
Go Sports 5 • GO Plus 855 21:00 - Barclays PL: Wk 19: Wigan Ath v Liverpool (live) 23:00 - LFC TV. Go Sports 6 • GO Plus 856 21:00 - Barclays PL: Wk 19: Fulham v Man. Utd (live) 23:00 - MUTV. Go Sports 7 • GO Plus 857 20:45 - Barclays PL: Wk 19: Newcastle Utd v WBA (live) 22:45 - Chelsea TV. Go Sports 8 • GO Plus 858 21:00 - Barclays PL: Wk 19: Everton v Swansea City (live) 23:00 - Milan Channel. Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - npower Champ.:
Portsmouth v Southampton (r) 20:45 - Bundesliga: FC Schalke v Werder Bremen (r). La Liga: 22:35 -Valencia v Malaga (r) 00:20 - Athletic Bilbao v Real Zaragoza (r). Malta Stars • melita 614 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:40 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 12:10 MOC Olympic Special (r) 12:45 - Malta Handball Assoc.: MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r) 14:10 - Malta Rugby Football Union (r) 15:50 - MFA Futsal League 2nd Div. sportinmalta.com v Luqa St Andrews (r) 17:20 - Melita GFA 1st Div. League: Nadur Y. v Xewkija (r) 19:00 - 3 Pointer 19:35 - Malta Basketball Assoc. 21:05 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 23:30 - Malta Rugby Football Union (r) 01:10 - Malta Basketball
Association
Football Stars 1 • melita 615 08:00 - npower Champ.:
Portsmouth v Southampton (r) 09:50 - La Liga: Athletic Bilbao v Real Zaragoza (r) 11:40 Bundesliga: Borussia Mon’bach v 1.FSV Mainz (r) 13:40 - La Liga: Sevilla v Real Madrid (r) 15:35 - npower Champ.: Portsmouth v Southampton (r) 17:25 - Campeonato Brasileiro: Vasco v Palmeiras (r) 19:25 Bundesliga: Bayern Munich v 1.FC Koln (r) 21:20 - npower Champ.: Portsmouth v Southampton (r) 23:10 Bundesliga: Borussia Mon’bach v 1.FSV Mainz (r) 01:05 - La Liga: Athletic Bilbao v Real Zaragoza (r).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
24 Passatemp
L-o;;etti mo[bija
Ri/etta
Ricotta Honey Pudding Xi [a;a o[ra tajba g[al ]mien il-festi hi din ir-ri/etta. G[andek b]onn>
}ew; kikkri rkotta Kwart ta’ kikkra g[asel Erba’ bajdiet separati Ku//arina vanilla Niskata mel[ Trab tal-kannella 500g frott tal-bott
Santa Klaws konfu] g[ax xi [add [eba erba’ b/ejje/ li jintu]aw fil-[idma tal-;ugarelli u li jinsabu hawn fuq. Indika fejn jinsabu l-o;;etti mo[bija.
Metodu>
{allat flimkien l-irkotta, l-g[asel, l-isfra tal-bajd u l-vanilla ;o ta;en u sa[[an fuq nar baxx sakemm is-s[ana tinfirex sew fl-ingredjenti. {abbat l-abjad tal-bajd fi skutella separata sakemm ikollok rag[wa mhux [a]in. Ix[et it-ta[lita tal-bajd im[abbat mat-ta[lita tal-irkotta u sa[[an fl-istess ta;en g[al ftit minuti. Ferra’ l-pudina ;o skutelli ]g[ar separati u roxx fil-wi// it-trab tal-kannella. Kessa[ minn sieg[a sa sag[tejn. }ejjen il-wi/ bil-frott tal-bott li tiggosta int.
X’qed ifittex Santa Klaws^
Santa Klaws jinsab [osbien i[ares lejn xi [a;a. Biex tkun taf lejn xiex qed i[ares imla bil-lapes jew bil-linka kull spazju fejn tidher tikka sewda.
Soluzzjonijiet
L-o;;etti mo[bija L-g[efieret 1 = D; 2 = A; 3 = ?; 4 = B.
G[efiered ta’ Santa Klaws
Il-kelma g[afrid tfisser wie[ed imqareb, makakk u jittanta, imma dawn l-erba’ g[efiered (1, 2, 3 u 4) kienu wkoll esperti fix-xog[ol tal-;ugarelli. Dawn g[adhom kif spi//aw u ppakkjaw erba’ ;ugarelli fil-kaxxi A, B, ? u D. Liema hi l-kaxxa li kull wie[ed kien g[adu kemm lesta u se jorbot i]]igarella tag[ha?
F’Kamakura, il-:appun, hemm statwa ;ganteska tal-bron] ta’ Budda, g[olja 13-il metru u ti]en 130 tunnellata. Wara l-1495, it-tempju fejn kienet l-istatwa ma baqax je]isti min[abba terremot qawwi imma l-Budda ma //aqlaqx /entimetru minn fejn kien.
Tuffie[a: A5; Kikkra: E5; Medalja; :5; Kalzetta: ?1.
Stramba… i]da vera
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Passatemp 25 KUR}ITÀ
Tisliba
Sudoku
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Mimdudin>5. I]jed qadim (5) 6. Era, taqsima tal-istorja (5) 7. Xorb popolari mag[mul mix-xg[ir mg[olli (5) 1 0 . Kan/ell (5) 11. I]-]g[ar tal-annimali (5) 1 2 . Re/ipjenti li ssibhom fil-k/ejjen (5) 1 4. Skomunika (5) 1 6. Benedizzjoni (5) 1 7. Tela’ fuq dahar i]-]iemel (5) 18 . }ifna fil-barumbara? (5)
Weqfin>1. Raxxax, tajjar l-ilma (6) 2. Hekk g[amel u laqat (6) 3. Allegra (6) 4. Waqqa’ (6) 8. Issikka, ;ebbed kemm seta’ (5) 9. Fet[a interna fl-apert imdawra b’erba’ [itan i]da bla saqaf (5) 12. Qamu kmieni aktar missoltu (6) 13. :ibda tal-qalb (6) 14. Qaflu bix-xorb alko[oliku? (6) 15. Ivvenerat (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin>5. Soppa; 6. Ajjut; 7. Ke//a; 10. Dalam; 11. ?ifra; 12. {otob; 14. Paris; 16. Qrara; 17. Blu]a; 18. Salpa. Weqfin>1. Issodd; 2. Sakemm; 3. Qan/e/; 4. Storda; 8. Flett; 9. Sfera; 12. {abiba; 13. Berbaq; 14. Peress; 15. Sebba[.
G{AT-TFAL
Liema ritratt
:ibhom sittin
U]a darba wa[da biss l-erba’ numri murija hawn fuq biex fla[[ar ikollok 60 b[ala ri]ultat.
Liema minn dawn il-[ames ritratti kien ]viluppat min-negattiva?
Soluzzjonijiet 4000 – (400 x 4) ÷ 40 :ibhom sittin
20 g[adma
Rigal g[al Fido
Jibbilan/ja b’7 kubi ]g[ar. It-tielet mi]ien
In-Nru. 5
Liema ritratt^
Rigal g[al Fido
Ibbilan/ja t-tielet mi]ien
Kemm-il kubu ]g[ir g[andek b]onn biex tikseb il-bilan/ fit-tielet mi]ien?
Sudoku
Fido jinsab rieqed wara l-ikla ta’ nofsinhar. Qed jo[lom fuq numru mhux [a]in ta’ g[adam li se jaqla’ fil-Milied. Fuq kemmil g[adma qed jo[lom Fido?
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
26 Klassifikati PROPRJETÀ
I]-}urrieq, Bubaqra
IL-QAWRA, San Pawl ilBa[ar u Bu;ibba, appartamenti ;odda (kollha bil-permessi). Il-prezzijiet jibdew minn €75,000. G[al aktar dettalji /emplu 77868677.
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
Bu;ibba
L-Imqabba
Appartamenti
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
TERRACED house, fully furnished, bil-garaxx. Prezz €280,000. ?emplu 99130380 jew 99772809.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
APPARTAMENT quddiem il-ba[ar vi/in is-Sirens bi tliet kmamar tas-sodda, b’veduti garantiti. Prezz €225,000. ?emplu 77868677.
{a]-}ebbu;
VETTURI
APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ tnejn. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), tliet kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra tal-banju. Washroom, bejt u l-arja. Prezz €145,000. ?emplu 79050498
San Pawl il-Ba[ar
Renault Scenic
PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
BMW 320d
2006, automatic, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €21,500 ono. ?emplu 99471618.
Citroen C3 Desire
1400cc petrol, manual, full extras u b’mileage baxx. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 79436081.
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Kia Mentor
PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
G{AT-TWELLIJA L-Imsida
{ANUT ]g[ir tajjeb g[al kull tip ta’ negozju, bla rigal. ?emplu 99898254.
G{ALL-KIRI Gwardaman;a
STORE 70’ x 50’ x 15-il filata. Livell mat-triq, biddawl, ilma, toilet. €16 kuljum. ?emplu 79573167.
AVVI}I Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
L-Uffi//ju tar-Rappre]entanza
TAL-KUMMISSJONI EWROPEA f’Malta, Dar lEwropa, 254 Triq San Pawl, ilBelt Valletta, se jkun mag[luq g[all-vaganzi tal-Milied bejn il-:img[a 23 ta’ Di/embru 2011 u t-Tnejn 2 ta’ Jannar 2012. Ir-Rappre]entanza ter;a’ tifta[ fil-[inijiet normali taxxog[ol minn nhar it-Tlieta 3 ta’ Jannar 2012.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile kiosk
BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
Nappy changer
B’4 kxaxen kbar, kulur kawba /ar €30, TV table b’2 kxaxen u post g[ad-DVD player u g[all-videos#DVDs, €20. ?emplu 21242180.
Pasturi
TA’ tafal Malti, sett ta’ 20 pastur, €10 u presepji kull daqs fuq l-antik. ?emplu 21495253.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com
Tiswijiet
JIN{TIE:U
G{ALL-BEJG{
MA’ anzjan g[al tliet sig[at, tliet darbiet fil-;img[a b’€5 fis-sieg[a. Preferibbilment min-na[a t’isfel ta’ Malta. Ibg[at sms fuq 79346486.
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Libsa tal-Pre/ett
TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180.
Mejda tonda
TAL-A{MAR mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Carer
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
27 Kors g[al referees tal-futbol Id-Dipartiment talAsso/jazzjoni tar-Referees Maltin se jorganizza kors g[al referees li jaqg[u ta[t ir-raba' kategorija u dan se jsir bejn l-10 ta' Jannar u l-15 ta' Frar. Kull sessjoni se ddum bejn sieg[a u sieg[a u kwart u se jibdew fis-6 p.m. Is-sessjonijiet se jsiru fil-Kwartieri tal-MFA fil-Millennium Stand u se jkunu mmexxija mill-instructors talAsso/jazzjoni tar-Referees Maltin. Kull min se jattendi jrid jikkuntattja lil Tommy Restall fuq 23386000 jew jibg[at email fuq tom.restall@mfa.com.mt. Kull min hu interessat li jibda karriera ta' referee hu m[e;;e; japplika g[al dan il-kors. Dalli President tal-MTA Cyprian Dalli hu l-President il;did tal-Asso/jazzjoni Maltija tatTriathlon (MTA). Dan ;ie de/i] wara li Manuel Azzopardi, li kien President, idde/ieda li ma jer;ax jikkontesta. Il-kariga ta' Segretarju :enerali
tinsab vakanti min[abba li Faabienne Azzopardi wkoll [alla din il-kariga.
Uffi/jali ta' Ker/em Ajax u Luxol waqt i/-/erimonja tal-;emella;;
:emella;; bejn Ker/em A. u Luxol SC Wara li g[al dawn l-a[[ar snin Ker/em Ajax FC u Luxol Sports Club ikkollaboraw mill-vi/in f’diversi setturi, il-[biberija bejn i]-]ew; klabbs ;iet issi;illata nhar is-Sibt 10 ta’ Di/embru bl-iffirmar ta’ ftehim ta’ ;emella;;. I/-/erimonja tal-iffirmar ta’ dan ilftehim saret fil-kumpless sportiv Raymond Mercieca f’Ta’ Ker/em u g[aliha attendew il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, is-
Segretarju Parlamentari g[allKonsumatur, Kompetizzjoni :usta, Kunsilli Lokali u Konsultazzjoni Pubblika Chris Said, is-Sindku ta’ Ta’ Ker/em Joe Grima, il-President tal-Gozo Football Association Alvin Grech, membri ta]-]ew; kumitati ta]-]ew; klabbs sportivi u mistiedna o[ra. Marbuta mal-iffirmar tal-;emella;;, bejn is-Sibt u l-{add ;ew organizzati numru ta’ tournaments bejn it-tfal li
TABLE FOOTBALL
Napoli jirb[u lil Juventus Dan l-a[[ar saret partita tattable football bejn partitarji ta' Juventus u partitarji ta' Napoli li jipprattikaw dan l-isport. Lewwel log[ba ta' [biberija ta' din ix-xorta fit-table football kienet organizzata minn Joseph M. Debono ta[t ilkappa ta' Attard Subbuteo Club. Dan l-attività kienet sponsorjata minn Sports Experience. Il-log[ba spi//at b’reb[a ta' 3-0 g[at-tim ta' Napli b’dawn ir-ri]ultati: Napoli v Juventus Mark Gauci v Darren Carabott (3-1) Joseph Mifsud v Daniel Spadaro (3-0) Joe Zammit Pavia v Joseph Debono (1-0) Waqt li Mark Gauci u Joseph Mifsud ma sabux diffikultà li jirb[u l-konfronti rispettivi tag[hom, il-log[ba bejn il-veterani Joe Zammit Pavia u Joseph Debono kienet wa[da bilan/jata li spi//at b’gowl skurjat sitt sekondi minn tmiem il-partita b’xutt b'sa[[tu. Wara l-log[ob, Frans Debono, g[an-nom ta' Sports Experience, ippre]enta t-tazza lill-captain ta' Napoli Joe Zammit Pavia u mementos lill-plejers kollha li [adu
It-tim ta' Napoli rebbie[ kontra Juventus
sehem. David Agius ukoll attenda din is-serata li ntemmet b'pasta night fil-klabb. Joseph Debono wera sodisfazzjon wara din lattività li se tkun il-bidu ta' aktar log[ob ta' [biberija u possibilment fil-futur qarib anke tournaments li jinvolvu plejers tat-table football li jipparte/ipaw ta[t timijiet Taljani, Ingli]i u Maltin.
jattendu n-nurseries ta]-]ew; klabbs. Il-;emella;; bejn Ker/em Ajax FC u Luxol Sports Club se jkompli jssa[[a[ ir-relazzjoni bejn i]-]ew; klabbs u lamministrazzjonijiet rispettivi huma impenjati biex eventwalment jo[ro; ilfrott mixtieq. B[ala parti minn dan il-;emella;; qed ji;i ppjanat li fix-xhur li ;ejjin coaches mi]-]ew; klabbs jattendu g[al ta[ri; barra minn Malta.
KMS Girls on the Move Konxju mill-fatt li n-nisa ma jistg[ux ikunu rappre]entati b’mod xieraq f’g[add ta’ dixxiplini sportivi u li numru sinifikanti ta’ tfajliet isegwu stil ta’ [ajja li ma jinkludi l-ebda e]er/izzju, il-Kunsill Malti g[allIsport (KMS) g[al darb’o[ra se jorganizza l-programm KMS Girls on the Move, li hu bla [las u miftu[ g[all-bniet ta’ bejn id-9 u s-16-il sena b’sessjonijiet immexxija minn coaches ikkwalifikati. Dan se jsir kull nhar ta’ :img[a filg[axija. Il-programm g[andu l-g[an li j]id l-opportunitajiet g[all-bniet biex jipparte/ipaw f’attività fi]ika jew sportiva f’ambjent sikur u ta’ sostenn biex b’hekk dawn jibdew jg[ixu stil ta’ [ajja san. Din is-sena l-KMS ]ied innumru ta’ postijiet fejn se jsir dan il-programm g[al erbg[a, u dawn huma l-Kumpless Sportiv tal-Kottonera tal-KMS, il-
Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop tal-KMS, in-Nursery ta’ Paola Hibs u l-Kumpless Sportiv tal-Marsa tal-KMS. Hemm g[a]la ta’ sessjonijiet ta’ ta[ri; f’disa’ dixxiplini sportivi differenti li huma latletika, il-basketball il-futbol, ilhip hop, il-handball, in-netball, ir-rugby, l-awto-difi]a u lvolleyball. Barra minn hekk, in-nisa adulti (;enituri, tuturi jew qraba) li jakkumpanjaw it-tfajliet parte/ipanti qeg[din ji;u m[e;;a sabiex jie[du sehem f’sessjonijiet ta’ ta[ri; g[alladulti li, g[all-ewwel darba, qeg[din ji;u organizzati flimkien mas-sessjonijiet talGirls on the Move. Aktar informazzjoni millKMS fuq 22036205#21660658 jew bl-email fuq programmes@sportmalta.org.mt inkella mis-sit elettroniku talKMS www.sportmalta.org.mt
Il-YFA tifta[ pa;na fuq Facebook Il-Youth FA [abbret li g[adha kemm fet[et pa;na fuq Facebook biex lasso/jazzjoni tkun aktar qrib tal-players li jipparte/ipaw filkampjonati kollha tag[ha. Din il-pa;na se tkun utli
biex il-players, il-midja, il-membri tal-kumitati talklabbs u l-coahes ikunu kontinwament infurmati b'dak kollu li jkun qed ise[[ fi [dan lasso/jazzjoni. Wie[ed jista' jsib din il-
pa;na billi jfittex ' The Youth Football Association' fuq Facebook. www.facebook.com#pag es#The-YouthFootballAssociation#28564 0234810974
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
28 Sport
67 /ertifikat lill-istudenti li temmew kors fl-isport u l-attività fi]ika F’dawn l-a[[ar snin ilGvern kompla jinvesti rri]orsi tieg[u fl-isport, biex aktar milli delizzju l-isport isir karriera. B’hekk l-isport isir aktar professjonali u ta’ kwalità g[olja. Hekk sostna Clyde Puli, Segretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport meta qassam i/-/ertifikati lill-istudenti li temmew b’su//ess korsijiet fil-livell ta’ certificate flisport mill-Institute for Physical Education and Sport (IPES). Waqt id-diskors tieg[u Clyde Puli sostna li l-[idma ta’ dan l-Istitut fi [dan lUniversità ta’ Malta li j[arre; lin-nies f’diversi oqsma talisport timxi id f’id mal-[idma tal-Gvern li jag[mel l-isport aktar professjonali filwaqt li jxettel kultura sportiva fisso/jetà Maltija. Clyde Puli tenna li g[al dan il-g[an dan l-istitut jie[u madwar €20,000 fis-sena millKunsill Malti g[all-Isport biex ikunu jistg[u jittellg[u dawn il-korsijiet, apparti dawk li jit-
tellg[u mill-istess istitut fillivell ta’ degree. Is-Segretarju Parlamentari qal li din is-sena titqabbel tajjeb ma’ snin o[ra meta f’dawn l-a[[ar sentejn ]diedu l-korsijiet u n-numru ta’ studenti. Fil-fatt minn 32 student fl2009 din is-sena hemm 49 student, li 18 minnhom g[amlu aktar minn kors wie[ed. Anke n-numru ta’ korsijiet kiber biex minn tliet korsijiet li kienu jsiru fl-2009, illum qed isiru tmien korsijiet. Clyde Puli qal ukoll li din is-sena kien hemm 15-il student ie[or li g[amlu kors flisport u divertiment fuq livell ta’ diploma u [abbar li missena d-die[la dan l-Istitut blg[ajnuna tal-Kunsill Malti g[all-Isport se jkun qed joffri kors part-time filg[axija fillivell ta’ degree fl-isport u stil ta’ [ajja attiva. Hu sa[aq li dan mhux biss numri po]ittivi i]da hu awgurju tajjeb g[ax ifisser li hawn interess akbar fl-attività fi]ika u fl-isport u qed jikber lg[arfien dwar il-b]onn ta’
Clyde Puli jippre]enta /ertifikat lil wie[ed mill-istudenti li temmew kors fl-isport u fl-attività fi]ika
aktar professjonalità f’diversi dixxiplini u coaching. Hu sostna li l-istudenti qed jag[rfu wkoll l-importanza tal-isport b[ala ni//a ekonomika u g[alhekk numru ta’ studenti qed jiffukaw listudji tag[hom fuq l-isport u d-divertiment. Din ukoll hija parti mill-istrate;ija tal-Gvern li jsa[[a[ l-industrija turistika fl-isport.
FUTBOL
Sponsor ;did g[al Lija A. Lija Athletic FC la[qu ftehim ma’ sponsor ;did, RSM Malta. RSM Malta hija kumpanija Maltija indipendenti, li tifforma parti minn RSM International, is-sitt lakbar organizzazzjoni fiddinja dwar konsultazzjoni finanzjarja u accounting. B[ala wa[da mill-aqwa organizzazzjonijiet lokali talawdituri, RSM Malta hi rikonoxxuta ferm, kemm lokalment u anke barra minn Malta, u din il-kumpanija toffri servizzi ta’ konsultazzjoni finanzjarja dwar taxxa u rapporti finanzjarji lil intrapri]i lokali u barranin. Waqt /erimonja qasira li saret fil-ka]in tal-futbol ta’ {al Lija sabiex ti;i kkommemorata l-okka]joni, George Gregory, imsie[eb mal-RSM, qal li l-kumpanija tieg[u dejjem timmira g[al ri]ultati e//elenti, mhux bilkliem biss i]da bil-fatti. “Hu l-g[an ewlieni rikorrenti tal-kumpanija. Huwa g[alhekk li asso/jajna lkumpanija tag[na mal-klabb ta’ {al Lija, klabb dinamiku b[all-kumpanija tag[na, fejn issib kooperazzjoni u team spirit u l-valur tal-individwu,” kompla jg[id Gregory. Gregory ]ied jg[id ukoll li l-awdituri tal-kumpanija huma kburin g[ax kontinwament i[ossuhom fid-dmir li j[addnu valuri ta’ integrità, fidu/ja, sapport, kompetenzi u tag[lim kontinwu.
RUGBY
Stompers i;ibu fix-xejn lil Kavallieri Stompers komplew juru kemm attwalment, huma t-tim tal-mument fil-log[ba tarrugby lokali meta b'wirja impressjonanti f'xita kontinwa, g[elbu lil Kavallieri 44-3. Kavallieri bdew tajjeb u u]aw il-vanta;; tar-ri[ favurihom biex gawdew [inijiet twal bil-pussess tal-ballun. Madankollu, minkejja li kellhom [in twil bil-ballun, ma sabux ix-xibka u kellhom ukoll /ans jift[u l-iskor permezz ta' Edwards i]da dan falla penalty. Aktar ma beda jg[addi l-[in Stompers bdew de[lin aktar fil-partita minkejja li r-ri[ kien kontrihom. Kavallieri ma fel[ux g[allpressjoni ta' Stompers u kkommettew penalty li Attard ma ]baljax. Wara dan il-gowl, Kavallieri [olqu reazzjoni u kienu vi/in li jiskurjaw permezz ta' Kawara. Id-difi]a ta' Stompers ]ammet sod sakemm Edwards naqqas iddistakk g[al Kavallieri.
Dan kien biss mumemnt rari g[ax minn hawn 'il quddiem Stompers gawdew [inijiet twal bil-pussess biex lavversarji tag[hom ma kellhomx twe;iba g[al dan. Kavallieri wettqu ]ball fiddifi]a u Stompers approfittaw minn dan billi skurjaw permezz ta' Attard li kien ir/ieva pass perfett ming[and Ed. Attard. Stompers marru jistrie[u 20-3 minn fuq u fit-tieni taqsima u]aw il-vanta;; tarri[ favurihom u komplew ]iedu mal-iskor. Il-gowls bdew ;ejjin wie[ed wara lie[or u Kavallieri ma setg[ux jaqbdu tarf talavversarji li bdew juru log[ob tajjeb. M. Attard kompla j]id mal-iskor b'xutt pre/i]. L-affarijiet komplew imorru g[all-ag[ar meta g[al Kavallieri tke//a Borda. Dan kompla ta kura;; lil Stompers biex jattakkaw lillavversarji u l-iskor finali kien dak ta' 44-3.
In-netball fil-Kulle;; San Benedittu Il-President ta' Lija A. Charles Scerri (xellug) u George Gregory waqt il-pre]entazzjoni tal-isponsorship
Gregory wera x-xewqa li dan l-ista;un i;ib mieg[u ssu//ess mixtieq lill-klabb talEwwel Divi]joni Lija Athletic FC u rringrazzja lil dawk pre]enti g[allpre]entazzjoni u g[allmer[ba li tawh u bil-mod akkoljenti li laqg[uh bih. Min-na[a tieg[u, ilPresident Charles J. Scerri, li
tkellem g[an-nom tal-klabb Lija Athletic, irringrazzja mill-qalb lill-RSM Malta talisponsor tag[hom u awgura li dan il-ftehim kordjali jkun biss il-bidu ta’ snin ta’ kooperazzjoni bejn i]-]ew; entitajiet. Wara d-diskorsi u lpre]entazzjoni kien hemm bibita fil-ka]in stess.
L-ista;un 2011#12 tan-netball Malti feta[ dan l-a[[ar. Minn din is-sena l-log[ob qed isir fil-kumpless sportiv il;did ta' San Benedittu. Hawnhekk qed jintlag[ab ilkampjonat lokali maqsum fuq ]ew; divi]jonijiet, kif ukoll is-sessjonijiet ta' ta[ri; g[attim nazzjonali. Kumpless modern, mg[ammar bl-aqwa fa/ilitajiet li wie[ed jista' jimmagina u li ]gur se jinkora;;ixxi parte/ipazzjoni akbar flisport.
L-ewwel ;urnata laqqg[et li/-Champions Fuego kontra NRG, bl-ewwel sessjoni tispi//a 5-3 b'NRG filvanta;;. Mit-tieni sessjoni ’l quddiem Fuego dawru llog[ba favurihom bil-punte;; finali jkun Fuego 23 - NRG A 18. Ri]ultati
Fuego v NRG A Ta' Xbiex ASC v Banjos Pawla W. v All Ages T. Trojans v NF Too Kaizers v All Ages S
23-18 31-23 37-18 35-7 28-30
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Sport 29 OLIMPJADI
Offerti ;odda g[all-istadium Olimpiku
Caption- L-attakkant ta' Man City Carlos Tevez
TRASFERIMENTI
PSG mhumiex se jtellfu lil Milan Id-Diri;ent Sportiv ta' PSG, Leonardo, qal li PSG jippre]entaw offerta g[allattakkant ta' Man City, Carlos Tevez, dejjem jekk dan ma jil[aqx ftehim ma' Milan. IdDiri;ent Sportiv ta' Milan, Adriano Galliani, ilu ;img[at jg[id li Milan jinsabu interessati fl-attakkant Ar;entin u dan l-a[[ar ]vela li g[ada se jitkellem mad-diri;enti ta' Man City. Min-na[a tieg[u, Tevez ilu li ta kelma lil Milan li lest jing[aqad mag[hom b'self sa tmiem l-ista;un li ;ej u Milan g[andhom g[a]la li jakkwistaw lil dan il-plejer g[as-somma ta' madwar 22 miljun ewro. Matul l-a[[ar ;img[at kien hemm spekulazzjonijiet ukoll li PSG offrew madwar 25 miljun ewro lil City biex dan jiffirma ma' PSG f'Jannar stess. Barra minn hekk, is-sid ta' PSG hu [abib tas-sid ta' Man City u g[alhekk, kien hemm spekulazzjoni li PSG se jirb[u t-tellieqa kontra Milan i]da Leonardo /a[ad dan kollu u qal li l-klabb mhux se jtellef lir-Rossoneri. “Mhux se ntellef lil Milan. Lanqas biss ikkuntattjajna lillplejer. Qeg[din nosservaw issitwazzjoni u naraw kif se ti]vol;i,” spjega Leonardo, li hu eks plejer ta' Milan. L-unika probelma li jridu jsolvu Milan g[ada ma' City hi min[abba li s-Citizens iridu li jbig[u lil Tevez minn issa minflok jisilfuh. Galliani ]vela li jekk Milan ma jirnexxilhomx jakkwistaw lill-eks plejer ta' Man Utd, dawn jippruvaw jakkwistaw lil Maxi Lopez ta' Catania.
Dan tal-a[[ar hu kwa]i /ert li se jitlaq lil Catania u fi tmiem il-;img[a, wara li skurja l-gowl kontra r-rivali Palermo, dan ma //elebrax u deher ferm emozzjonat. Fl-istess waqt li qal li PSG mhumiex se jtellfu lil Milan, Leonardo kkonferma li lklabb Fran/i] jinsab interessat fil-midfielder Ingli] David Beckham. “Tkellimt ma' Beckham u issa f'idejh biex jidde/iedi dwar il-futur tieg[u. Minkejja li mhux jilg[ab aktar ma' LA Galaxy dan g[adu qed jit[arre;, qieg[ed f'kundizzjoniji fi]ika tajba u jista' jibda jilg[ab minn issa,” qal Leonardo. Leonardo fa[[ar lil Beckham u qal li minkejja li kiber dan jibqa' plejer ta' klassi kbira li reba[ kull fejn mar. Beckham xahar ilu g[en lil LA Galaxy jirb[u t-tazza talMLS. Beckham ilu [ames snin jilg[ab fl-Istati Uniti u hu mistenni jirritorna fl-Ewropa. Fost il-klabbs li kienu wrew interss fl-eks plejer ta' Man Utd u Real Madrid kien hemm Tottenham u anke Aston Villa. Beckham, g[al xi ]mien, waqt li l-kampjonat Amerikan kien wieqaf, t[arre; ma' Tottenham u kienu diversi lplejers ta' Tottenham li fa[[ruh. Kien ukoll t[arre; ma' Arsenal kif ukoll lag[ab ma' Milan. Beckham qed jimmira li jkun f'kundizzjoni tajba g[allOlimpjadi tas-sajf. Il-kow/ tat-tim tar-Renju Unit, Stuart Pearce, kemm-il darba sostna li jixtieq li Beckham ikun parti minn dan it-tim.
Il-kapijiet tal-istadium Olimpiku ]velaw li dawn qed jilqg[u offerti ;odda ming[and diversi klabbs, anke li mhumiex tal-football, biex wara li jsiru lOlimpjadi jg[addi f'idejn dak il-klabb li jippre]enta la[jar offerta. Rigward dan il-grawnd kien hemm battalja s[i[a bejn il-klabb ta' Tottenham u dak ta' West Ham i]da baqa' ma ntla[aqx ftehim dwar min se jkun il-klabb li se jing[ata dawn il-grawnd. West Ham kienu ng[ataw ilgrawnd i]da sfaxxa kollox min[abba li Tottenham baqg[u jinsistu u [adu l-ka] anke quddiem il-Qorti. Andrew Altman, Kap E]ekuttiv tal-kumpanija li hi inkarigata minn dan ilgrawnd (OPLC), qal li lgrawnd mhux bilfors jing[ata lill-klabb talPremier Ingli] i]da jista' jkun li jing[ata lill-klabb minn The Championship.
“Nilqg[u offerti ming[and klabbs tal-football i]da mhux se niddependu biss fuq dawn il-klabbs. Hemm [afna klabbs o[ra ta' sport ie[or li kapa/i joffru somma tajba. Qed na//ertaw ru[na li dan il-grawnd jibqa' jintu]a fuq ba]i regolari,” qal Altman. It-track ta' madwar ilgrawnd mhix se titne[[a biex b'hekk tintu]a waqt ilKampjonati Mondjali talAtletika li se jsiru [ames snin wara l-Olimpjadi tassajf li ;ej. Barra minn hekk, dan ilgrawnd, kull sena. g[al 21 ;urnata, se jintu]a g[al attivitajiet tal-atletika biex b'hekk Londra tibqa' belt importanti fejn tid[ol l-atletika. Altman ]vela li ]ew; klabbs Ingli]i tar-rugby, klabb Amerikan tar-rugby u klabb Amerikan tal-cricket, kollha wrew interess li jitfg[u offerta g[al dan ilgrawnd.
Madankollu, minkejja li Altman qal li l-kumpanija mhix qed tiddependi fuq klabb tal-football, wie[ed ma jistax jinnega li klabb tal-football i]omm [aj dan il-grawnd f'pajji] fejn ilfootball hu segwit minn bosta. Tottenham issa jidhru li se jimmodernizzaw il-grawnd ta' White Hart Lane u dan ifisser li l-uniku klabb talfootball li wera interess uffi/jali f'dan il-grawnd hu l-klabb ta' League One, Leyton Orient. Hemm pjanat ukoll li f'dan il-grawnd isiru kun/erti u attivitajiet simili. Il-kumpanija OPLC qed tfittex klabb li lest jikri dan il-grawnd g[ad-99 sena li ;ejjin. Id-data tal-applikazzjoni tag[laq fit-23 ta' Marzu u d-de/i]joni se tit[abbar f'Mejju. Altman qed jittama li l-grawnd, wara l-Olimpjadi ta' sena o[ra, jer;a' jifta[ fis-sajf tal-2014.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
30 Sport
Tewmin ma’ Valletta FC wara 57 sena minn Stewart SAID
Wara assenza ta’ 57 sena ttim ta' Valletta re;a’ g[andu tewmin jilag[bu flimkien. Dawn huma l-a[wa Samir u Siraj Arab ta' nisel Belti. Samir kien iddebutta filPremier l-ista;un li g[adda meta da[al sostitut kontra {amrun Spartans waqt li Siraj iddebutta din is-sena kontra Mqabba. I]-]ew; a[wa i]da lag[bu g[all-ewwel darba flimkien bil-flokk Belti fil-partita tal{add li g[adda mit-tielet round tal-U*BET FA Trophy fir-reb[a 2-0 kontra St Patrick. G[alkemm din hi t-tieni partita uffi/jali tag[hom ma' Valletta FC, din kienet ukoll lewwel partita tag[hom millbidu. Samir u Siraj twieldu fil25 ta’ Marzu, 1994. Huma ng[aqdu mat-tim tal-Belt fl2009 ming[and Pembroke Athleta. Ma' Valletta huma reb[u ]ew; kampjonati ta’ ta[t is17-il sena kif ukoll in-KnockOut u t-Tazza ta/-?entinarju
f’g[eluq il-mitt sena mill-APS Bank tal-U#17. B[alissa ]]ew; a[wa qeg[din jilag[bu fil-kampjonat tal-Youths f’Sezzjoni A. F’kumment li ta lil dan il;urnal Samir Arab stqarr, “In[ossni fer[an li l-coach wera fidu/ja fija u bdejt millbidu u nixtieq nirringrazzja lill-coaches u lill-plejers li g[amluli l-[ajja fa/li filground permezz tal-g[ajnuna tag[hom fil-pitch.” {uh kompla billi rringrazzja lill-coach tal-fidu/ja li wera fih kif ukoll lill-plejers u lis-supporters li g[enuh matul il-partita kollha. “Huwa unur li lg[abna mattim ta' Valletta u nkompli ng[id grazzi lin-nursery li ;abuna hawn. Issa nixtiequ li l-unuri li rba[na man-nursery jirnexxilna nirb[uhom mat-tim tal-kbar,” qal Siraj li skorja lewwel gowl kontra St Patrick. L-a[[ar tewmin li Valletta kellhom fit-tim tag[hom kien fil-11 ta’ April 1954 u dawn kienu Gejtu u John Piccinino.
Siraj (xellug) u Samir Arab, it-tewmin ma' Valletta
Villa operat b'su//ess L-attakkant David Villa kien operat b'su//ess wara li kiser siequ fir-reb[a 4-0 li Barcelona kisbu fuq Al Sadd tal-Qatar fis-semifinali tat-Tazza tadDinja tal-klabbs il-;img[a l-o[ra. Din il-kompetizzjoni reb[uha l-{add li g[adda b'reb[a 4-0 fuq Santos. Villa, li hu l-aqwa skorer ta' kull ]mien g[al Spanja b'50 gowl f'81 log[ba, waqa' [a]in flewwel taqsima tas-semifinali u mill-ewwel ittie[ed l-isptar f'Yokohama. L-ispe/jalisti tal-g[adam Ramon Cugat u Rocard Pruna qalu li l-operazzjoni marret tajjeb u li l-plejer i//ajta u da[ak mal-familja tieg[u wara li ;ie f'tieg[u f'temp ta' nofs sieg[a. In-nuqqas ta' Villa se jillimita l-g[a]la fl-attakk g[al Pep Guardiola hekk kif Barcelona se jfittxu aktar unuri fl-Ewropa. Il-professur Cugat qal li normalment hemm b]onn bejn erba' u [ames xhur biex wie[ed jirkupra minn operazzjoni b[al din u dan jag[milha possibbli g[al Villa li jkun inklu] fliskwadra Spanjola g[all-finali tal-Euro 2012. Hu qal li issa jridu jg[addu [amest ijiem qabel ma l-plejer ikun jista' jqum fuq il-krozzi u jag[mel pi] ta' mhux aktar minn 25 kilo fuq siequ u mbag[ad wara [ames ;img[at jitne[[ielu vit li twa[[allu f'siequ.
David Villa jitbissem wara l-operazzjoni
Sadanittant Barcelona waslu lura Camp Nou mill-:appun wara s-su//ess fuq Santos biex i[ejju g[all-a[[ar partita tag[hom din is-sena qabel il-waqfa tal-festi. Din il-log[ba se tkun il-{amis kontra Hospitalet.
Il-Qatar ike//i lil Lazaroni Il-Qatar ke//a lill-kow/ Sebastiao Lazaroni wara anqas minn [ames xhur fittmexxija minkejja li lBra]iljan kwa]i wassal lit-tim mill-Golf G[arbi sar-raba' round ta' kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. Fi stqarrija qasira l-FA talQatar qalet li l-kow/ kien tne[[a wara “serje ta' wirjiet fjakki” u semmiet b[ala la[[ar /ans, l-eliminazzjoni tat-tim mill-fa]i tal-gruppi tal-Log[ob G[arbi li g[addej b[alissa f'pajji]hom stess. Il-Qatar g[adu bla telfa u fit-tieni post ta' Grupp F mittielet round ta' kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja miz-zona Asjatika, qabel la[[ar partita li jmisshom fi Frar barra minn darhom g[and il-leaders Iran, li jinsabu ]ew; punti ta[thom. Draw fl-Iran g[andu jkun bi]]ejjed biex il-Qatar
jikkwalifika g[ar-raba' round ta' g[axar timijiet, g[alkemm anke b'telfa jistg[u javvanzaw g[ax g[andhom differenza ta' gowls ferm a[jar minn tal-Bahrain li jinsabu ttielet, tliet punti warajhom u li se jilqg[u lill-Indone]ja. Lazaroni n[atar kow/ f'Awwissu ta' din is-sena minflok is-Serb Milovan Rajevic li kien tke//a min[abba dik imsej[a “drawwa allarmanti” li fiha lQatar kien reba[ kontra t-tim “fqir” tal-Vjetnam 4-2 fuq ]ew; legs mit-tieni round. L-FA tal-Qatar qalet li ssu//essur ta' Lazaroni se jkun wie[ed li g[andu g[arfien tal-football tal-Qatar u se jit[abbar dalwaqt. Il-Qatar, li se jorganizza tTazza tad-Dinja tal-2022, qatt ma kkwalifika g[all-finali u jinsab irrankjat fil-95 post fillista tal-FIFA.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
Sport 31 U*BET FA TROPHY -IT-TLUG{ TAL-POLOZ TAR-RABA’ RAWND
Tispikka Sliema W. kontra Valletta Il-partita bejn Sliema u Valletta hi l-aktar wa[da li tispikka mir-raba’ rawnd tal-U*Bet FA Trophy wara li llum ittellg[u l-poloz. Biex waslu sa dan l-istadju Sliema eliminaw tim millPremier, Mqabba waqt li Valletta kellhom reb[a komda fuq St. Patrick talEwwel Divi]joni. Imma minbarra dan ilkonfront hemm ]ew; partiti o[ra li se jlaqqg[u ]ew; timijiet tal-Premier kontra xulxin. Birkirkara, li attwalment qeg[din fil-[ames post talklassifika u eliminaw lil Vittoriosa Stars jiltaqg[u kontra {amrun Spartans li jinsabu fid-disa’ post filPremier u eliminaw lil Dingli Swallows waqt li l-
holders Floriana li kellhom reb[a fa/li [afna kontra Luqa St. Andrew’s jilag[bu kontra Balzan Youths li eliminaw lil }ejtun Corinthians. Mill-klabbs l-o[ra talPremier, Hibernians li rebhu 5-3 kontra Pembroke telg[u biex jilag[bu kontra Rabat Ajax tal-Ewwel Divi]joni li eliminaw lil Kirkop Utd, Qormi li eliminaw lil G]ira United kontra Mellie[a tatTieni Divi]joni li g[addew bil-penalties kontra Si;;iewi u Mosta li reb[u lil Msida SJ telg[u kontra l-uniku tim G[awdxi li fadal filkompetizzjoni, Xewkija Tigers li elimina lil Senglea A. f’G[awdex.. Konfront interessanti se jkun bejn ]ew; klabbs mill-
Ewwel Divi]joni, St. Georges u Lija Athletic. Dan ifisser li l-Ewwel Divi]joni ]gur li se jkollha tim filkwarti tal-finali waqt li t-tim l-ie[or mill-Ewwel Divi]joni, Pietà Hotspurs li elimina lil Tarxien Rainbows, tela’ biex jilg[ab kontra Marsaxlokk. Ir-rebbie[ ta’ dawn ilkonfronti jikkwalifika g[allkwarti finali. Il-poloz>
Marsaxlokk v Pietà H. Mosta v Xewkija T. Mellie[a v Qormi Sliema W. v Valletta St. George’s v Lija A. Birkirkara v {amrun S. Rabat A. v Hibernians Balzan Y. v Floriana Il-partiti se jintlag[bu fil21 u fit-22 ta’ Jannar.
Azzjoni mil-log[ba tat-tielet round bejn Tarxien R u Pieta H
STQARRIJA
Akku]i infondati u kollha gideb Suarez sospi] Stephen Abela, eks President ta’ Sliema Wanderers [are; stqarrija li fiha /a[ad dak kollu li ntqal fil-konfront tieg[u waqt programm televi]iv li xxandar il-{add li g[adda fuq l-istazzjon tal-istat. Fl-istqarrija, Abela qal, “Il-fatti huma li fi tliet snin tieg[i b[ala President ta’
Sliema, bl-g[ajnuna talmembri tal-Kumitat u blg[ajnuna tal-isponsors Sliema applikaw u ;ew a//ettati biex jie[du sehem f’kull kompetizzjoni Ewropea li taqa’ ta[t ilkappa tal-UEFA. “Dan kollu jfisser li lklabb la[aq ir-rikjesti finanzjarji kollha mitluba
mill-UEFA. Barra minn hekk, il-pagi ta’ meta kont President jien t[allsu kollha, g[al darba o[ra, grazzi g[allmembri u l-isponsors talklabb. “B’hekk, l-akku]i li n;abu kontrija u kontra l-klabb huma infondati u kollha gideb,” ittemm l-istqarrija ta’ Abela.
tmien log[biet
L-attakkant ta’ Liverpool Luis Suarez ing[ata sospensjoni ta’ tmien log[biet kif ukoll immultat 40 elf lira sterlina wara li nstab [ati ta’ abbu] razzjali fil-konfront talplejer ta’ Manchester United Patrice Evra.
Il-ka] se[[ f’Anfield fillog[ba bejn Liverpool u Manchester United fil-15 ta’ Ottubru li g[adda. Is-sentenza tibda tg[odd wara li jinstema l-appell fejn l-attakkant ta’ Liverpool mistenni li jappella mis-sentenza.
FOOTBALL TALJAN FUTBOL INGLI}
Tispikka Tottenham kontra Chelsea
Fil-log[biet tal-biera[ draw ta’ 2-2 bejn Wolves u Norwich b’Surman u Jackson jiskorjaw g[al Norwich u Ebans-Blake u Zubar iwie;bu g[al Wolves. Bolton g[ebu lil Blackburn f’Eawood Park 2-1 b’goals ta’ Davies u ReoCoker fl-ewwel nofs sieg[a. Yakubu da[[al lil Blackburn fil-log[ba fis-67 minuta Bejn illum u g[ada jirritorna l-futbol Ingli] bi programm ie[or, programm li fih tispikka l-partita ta’ g[ada bejn Tottenham u Chelsea f’White Hart Lane. It-tim ta’ Redknapp g[andu 34 punt fiwlaqt li dak ta’ Villas Boas g[andu 32 punt i]da Tottenham g[andhom log[ba inqas. Dan ifisser li reb[a g[al Tottenham tkun tfisser pass importanti biex dawn mhux biss ikomplu jsa[[u t-tielet post i]da jitfg[u pressjoni fuq Man Utd li qeg[din [ames punti fuqhom. Tottenham jittamaw li jirkupraw lil Gareth Bale li g[andu injury fl-g[aksa kif ukoll lill-attakkant Jermain Defoe li g[andu problema filhamstring. Plejer ie[or importanti li se jkun nieqes g[al Tottenham min[abba injury hu Aaron Lennon li we;;a’ fir-reb[a li l-Ispurs
kellhom kontra Sunderland. Min-na[a tag[hom, Chelsea jridu jirritornaw g[ar-reb[ wara li naqsu milli jiddefendu vanta;; ta’ 1-0 kontra Wigan hekk kif dawn tal-a[[ar kibsu d-draw ftit minuti qabel ittmiem. I/-champions, illum, imorru jilag[bu fi Craven Cottage kontra Fulham filwaqt li lleaders Man City jilag[bu kontra Stoke. Liverpool, wara r-reb[a barra minn darhom kontra Aston Villa, jittamaw li jkomplu bil-pass kontra Wigan. Man Utd se jkunu ;ejjin minn reb[a 2-0 fuq QPR filwaqt li Man City reb[u kontra Arsenal fl-Etihad Stadium. Dawn tal-aa[[ar, bit-telfa kontra City issa jinsabu 12-il punt ’il bog[od mill-qu//ata tal-klassifika u skont ilmanager tag[hom, Wenger, issa hi kwa]i impossibbli li jissieltu g[all-kampjonat. Kemm Arsenal kif ukoll Aston Vilal se jkunu qed ifittxu li jirritornaw g[ar-reb[ wara li tilfu kontra Liverpool f’darhom stess. F’riskju li ji;u posposti
Intant Arsenal u Chelsea jistg[u jitilfu l-partiti tag[hom kontra Wolves u Fulham rispettivament, partiti
li g[andhom jintlag[bu lg[ada tal-Milied. Dan min[abba l-fatt li hemm pjanat strajk min-na[a tassewwieqa tal-ferroviji talUnderground. Arsenal se jilag[bu kontra Wolevs fl-Emirates Stadium filwaqt li l-Blues se jilag[bu f’Stamford Bridge kontra Fulham. Minbarra dawn i]]ew; partiti se ji;u affettwati l-partiti minn The Championship bejn Watford u Cardiff u Millwall kontra Portsmouth. Minn League One jistg[u ji;u posposti l-partiti bejn MK Dons Brentford u Bournemouth filwaqt li minn League Two se ji;u affettwati l-partiti bejn Wimbledon u Oxford United u Dagenham Redbridge u Barnet.
Il-biera[
Wolves v Norwich Blackburn v Bolton
Illum
Aston Villa v Arsenal Man City v Stoke Newcastle v West Brom Everton v Swansea Fulham v Man Utd QPR v Sunderland Wigan v Liverpool
G[ada
Tottenham v Chelsea
2-2 1-2
Milan jirb[u f’Sardinja Milan irritornaw momentarjament fl-ewwel post tal-klassifika grazzi g[al reb[a fa/li fuq Cagliari b’goal f’kull taqsima. Milan marru fil-vanta;; b’azzjoni li kienet mibdij a minn Robinho li qabe] lillgoalkeeper u xe[et g[an-nofs fejn id-difensur ta’ Cagliari Pisano xe[et fix-xibka tieg[u stess f’attentat li janti/ipa lil Nocerino. Milan ikkontrollaw ming[ajr ma mpressjonaw flewwel taqsima, i]da kienu ferm superjuri fit-tieni taqsima fejn g[alqu l-log[ba mas-sieg[a log[ob b’goal tassolitu Zlatan Ibrahimovic
wara azzjoni personali. Milan issa jistennew il-konfront prin/ipali tal-lejla bejn Udinese u Juventus. Fil-log[ba l-o[ra mis-Serie A l-biera[, draw di]appuntanti ta’ ming[ajr goals bejn Siena u Fiorentina.
Ri]ultati Italja - Serie A
Siena v Fiorentina Cagliari v Milan
Spanja – Tazza tar-Re
0-0 0-2
Espanyol v Celta 4-2 R. Madrid v Ponferradina 5-1 Gijon v Mallorca 0-2
Tazza :ermani]a
Bochum v Bayern 1-2 Nurenberg v Greuther 0-1 Hoffenheim v Augsberg 2-1
EURO 2012
Webb mag[]ul g[all-fa]i finali
Ir-referee Ingli], Howard Webb ;ie inklu] fil-lista finali ta’ referees li se jikkontrollaw partiti waqt il-fa]i finali talEuro 2012 li se jsir fl-Ukrajna u l-Polonja. Webb ikkontrolla l-finali tat-Tazza tad-Dinja bejn Spanja u l-Olanda u kien wera rekord ta’ 14-il karta safra. It-12- il referee mag[]ula biex jikkontrollaw log[biet tal-Euro 2012 se jkunu meg[juna minn assistenti li se jkunu wara l-lasti. Din issistema di;à tintu]a waqt kompetizzjonijiet Ewropej.
It-12- il referee huma: Cuneyt Cakr (Turkija), Jonas Eriksson (}vezja), Viktor Kassai (Ungerija), Bjorn Kuipers (Olanda), Stephane Lannoy (Franza), Pedro Proenca (Portugall), Nicola Rizzoli (Italja), Damir Skomina (Slovenja), Wolfgang Stark (:ermanja), Craig Thomson (Skozja), Carlos Velasco Carballo (Spainja) u Howard Webb (Ingilterra) Il-Euro 2012 jibda fit-8 ta’ :unju u jintemm fl-1 ta’ Lulju.
L-Erbg[a, 21 ta’ Di/embru, 2011
32 Lokali
}ew; pulizija ndarbu [afif u mara we;;g[et gravi wara li lbiera[ filg[odu, g[all-[abta ta’ nofsinhar, kienu involuti f’in/ident fil-G]ira, meta ;uvni ta’ 19-il sena minn Birkirkara saq karozza bl-addo// wara li ma obdiex l-ordnijiet tal-pulizija. L-in/ident se[[ fi Triq William Reid, meta waqt ronda l-Pulizija talbu lill-;uvni biex iwaqqaf il-vettura li kien qed isuq tat-tip BMW. I]-]ew; pulizija saqu warajh i]da [arab b’velo/ità e//essiva fi triq li i]da kienet imblukkata bi krejn. :ara li x[in prova jsuq lura tajjar il-mara ta’ 71 sena mill-G]ira u we;;ag[ha b’mod gravi kif ukoll g[amel [sarat konsiderevoli fi trakk u f’karozza tal-Pulizija. Ir-ra;el ;ie arrestat mi]-]ew; membri tal-Pulizija li ;arrbu ;rie[i [fief waqt li kienu qed jarrestawh. Aktar investigazzjonijiet mill-Pulizija g[adhom g[addejjin. (Ritratt> Michael Ellul)
Aktar minn 47% tal-Maltin ju]aw il-Facebook ■ Fl-10 post minn 53 pajji] Ewropew li b[ala persenta;; tal-popolazzjoni ju]aw dan in-network so/jali Sa ftit tas-snin ilu kienet [a;a komuni li tara lill;irien jissindikaw minn wara l-[asira. Imma llum grazzi g[ad-dinja virtwali, il-metodu qed jinbidel anke jekk forsi ma nbidlitx ilmentalità. Fl-2004 Mark Zuckerberg beda l-Facebook flimkien ma’ s[abu tal-kulle;;, waqt li kien qed jattendi lUniversità ta’ Harvard. Is-s[ubija f’dan is-sit g[all-bidu kienet limitata g[all-istudenti ta’ Harvard biss, i]da dan is-servizz kompla jestendi u jikber, u ma]-]mien beda jinkorpora
lil kwalunkwe student universitarju, aktar tard studenti tal-iskejjel sekondarji, u finalment, kull persuna minn 13-il sena ’l fuq. Attwalment, il-websajt g[andha iktar minn 800 miljun utent attiv minn madwar id-dinja. Il-kumpanija Socialbakers tag[ti diversi ri]ultati u anali]i dwar tal-u]u talFacebook madwar id-dinja. F’Malta hawn 192,200 persuna li ju]aw dan is-sit jew a[jar ftit iktar minn 47% tal-popolazzjoni. Dan ifisser li ninsabu fl-10 post minn 53 pajji] Ewropew li b[ala
persenta;; tal-popolazzjoni ju]aw dan is-social network. Madwar 80% ta’ dawk li ju]aw l-internet f’Malta, jutilizzaw il-Facebook ukoll. Socialbakers juru kif Malta tinsab fil-122 post minn 213il pajji] fin-numru ta’ persuni li g[andhom Facebook. L-ikbar grupp li ju]a lFacebook f’Malta hu dak bejn il-25 u l-34 sena, bi 52,000 utent, segwit minn dawk bejn it-18 u l-24 sena. L-ir;iel li ju]aw il-Facebook huma ftit aktar min-nisa – b’51% tal-popolazzjoni. Barra minn hekk, ilFacebook f’Malta kellu fost
media•link COMMUNICATIONS
l-og[la rata ta’ penetrazzjoni minn madwar id-dinja. List[arrig ta’ Socialbakers juri kif f’Malta l-penetrazzjoni tal-Facebook hi 1.15% iktar mill-Malasja. F’Malta, dan is-sit hu t-tieni wie[ed l-iktar li jid[lu fih, wara l-Google. Hemm diversi ra;unijiet g[aliex wie[ed ju]a lFacebook. L-utenti jistg[u jikkomunikaw ma’ s[abhom, jo[olqu u jing[aqdu fi gruppi ta’ interess partikolari jew ta’ sostenn, li xi ftit minnhom jin[olqu minn organizzazzjonijiet g[al skopijiet ta’ reklamar. Kwistjoni serja li tinqala’
meta niddiskutu networks so/jali hi l-privatezza. {afna huma tal-fehma li siti b[al Facebook qed inaqqru l-privatezza tal-individwu u [afna minnhom jiksru r-regolamenti meta ji;u uploaded ritratti u informazzjoni pjuttost personali. Biex jikkumbatti l-;lieda dwar il-privatezza, ilFacebook i[alli lil kull min g[andu profil li jag[]el min jista’ jara l-profil tieg[u u liema parti jista’ jara. Il-Facebook hu miftu[ g[al kul[add, b’xejn g[all-utenti u l-introjtu hu ;;enerat mirreklamar.