www.media.link.com.mt
Numru 13,003
€0.45
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
FTEHIM DWAR IL-FESTI
Sanzjonijiet kontra min jikser id-direttivi ■ Ftehim bejn il-Knisja u l-G[aqda tal-Ka]ini tal-Banda g[al /elebrazzjoni aktar nisranija tal-festi reli;ju]i Il-Knisja u l-G[aqda talKa]ini tal-Banda [abbru ftehim dwar i//elebrazzjoni tal-festi wara pro/ess li tnieda permezz tad-dokument konsultattiv ‘Nirrestawraw il-Festi Flimkien’ fl-2009. Kull min imur kontra d-direttivi miftiehma, jista’ jiffa//ja sanzjonijiet. Permezz ta' dan ilftehim, li ;ie ffirmat millPro Vigarju :enerali Monsinjur Anton Gouder, mid-Delegat tal-Ar/isqof g[al {ajja u l-{idma filParro//i Dun Ray Toledo, u l-President tal-Kulle;; tal-Kappillani Dun Eric Overand f'isem il-Knisja; u mill-President tal-G[aqda tal-Ka]ini tal-Banda Lawrence Farrugia, u sSegretarju tal-istess G[aqda Joseph Azzopardi, ;ew stabbiliti numru ta'
punti, li se jid[lu fis-se[[ mill-G[id li ;ej. F'dan il-ftehim hemm stipulat ukoll l-im;iba waqt il-mar/i ta' filg[odu, fejn se jkun projbit ilbies mhux xieraq. Kartelluni bi kliem dispre;;jattiv ukoll se jkunu mwaqqfa, bilmar/ ma jistax idum aktar minn erba' sig[at. :ie wkoll de/i] li mar/i minn ka]ini opposti flistess ra[al ma jkunux jistg[u jg[addu minn quddiem xulxin, u jekk dan ise[[ g[andu jse[[ biss b'permess miktub, bilbanda ma jkollhiex permess tieqaf. Il-ftehim jistipula wkoll li l-awtoritajiet ekkle]jasti/i huma responsabbli g[al /elebrazzjonijiet paralitur;i/i b[al pur/issjonijiet, filwaqt li attivitajiet
g[al pa;na 7
Madwar 700 tifel u tifla mill-Iskola Primarja ta' Marsaskala, Kulle;; San Tumas More, flimkien mal-g[alliema tag[hom ilbiera[ [adu sehem f'attività fil-Ber;a ta' Kastilja li matulha ppre]entaw il-kartolini tal-Milied li g[amlu huma stess lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u lis-Sinjura Kate Gonzi, u li se jkunu l-kartolini uffi/jali tal-Milied tal-Uffi//ju tal-Prim Ministru li jintbag[tu kemm lil familji Maltin kif ukoll lil dinjitarji u mexxejja barranin. L-erba' kartolini uffi/jali n[admu mit-tfal tar-raba', il-[ames u s-sitt sena u n[admet ukoll kartolina elettronika. (Ritratt> Michael Ellul)
Malta ma’ ta’ qudddien fid-demokrazija L-Economist Intelligence Unit ipo;;i lil Malta flewwel kategorija ta’ pajji]i li jgawdu d-demokrazija Ara pa;na 4
Ftehim dwar l-Air Malta
L-UE te[les il-fondi Libjani
Ftehim dwar l-Air Malta mal-GWU u l-in;iniera li jwittu t-triq g[arrevi]jonijiet komprensivi floperat tal-linja tal-ajru
L-UE [elset il-fondi u assi kollha tal-Bank ?entrali Libjan u tal-Libyan Arab Foreign Bank li kienu ffri]ati
Ara pa;na 5
Ara pa;na 11
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 7
Bord biex jinvestiga ksur tar-regolamenti minn pa;na 1
esterni g[andhom ikunu maqsuma bejn bosta g[aqdiet. Dan id-dokument ikopri wkoll l-aspett intern tal-festa, hekk kif fil-parro//i jew knejjes o[ra fejn sal-2008, listatwa kienet tin[are; salbieb ta’ barra jew fuq izzuntier, dan jista’ jibqa’ jsir biss fil-kuntest ta’ funzjoni paralitur;ika kif imfisser filftehim. Fil-knejjes l-o[ra, wara li lKappillan jisma’ l-parir talKunsill Pastorali Parrokkjali u tal-Kleru, jew fil-ka] tarreli;ju]i, is-superjur responsabbli jista’ jda[[al din il-funzjoni skont mudell imsemmi fl-istess dokument. Dan jista' jsir biss wara li jin[are; il-permess talawtoritajiet tal-Knisja. Il-[in tal-[ru; u tad-d[ul tal-pur/issjoni g[andu jin]amm dak li kien sal-2008, bid-d[ul fil-knisja, inklu] ilfunzjoni ta' qabel id-d[ul, m’g[andux ikun wara l11pm. Fil-ka] ta' anniversarji spe/jali, kull korp ikun jista' jag[]el funzjoni o[ra biss biex ti;i /elebrata. Dan
g[andu ji;i mg[arraf ukoll lil Kan/ellerija tal-Kurja wara li tkun intemmet ilkonsultazzjoni. Id-dokument jispe/ifika wkoll kif anniversarji spe/jali huma dawk li ja[btu f'g[eluq l-ewwel sena u jkomplu jsiru kull 25 sena. Minbarra dan, programmi u mar/i tal-baned jistg[u jsiru biss skont kif kienu jsiru lura fl-1995, filwaqt li fil-ka] ta' parro//i fejn tkun /elebrata festa titulari, ming[ajr ebda festa sekondarja, kif ukoll fi r[ula b'ka]in tal-banda wie[ed, il-programm tal-festa jista' jing[ata bidu minn tlett ijiem qabel il-festa. Dan g[andu jsir wara konsultazzjoni mal-Kunsill Pastorali Parrokkjali u bilpermess tal-awtoritajiet talKnisja. B'rabta mal-armar li jsebba[ it-toroq fil-festa, iddokument jg[id li o;;etti li ntu]aw sal-festa tal-2010 u li ma jistg[ux jimxu mal-mar/i, g[andhom jitpo;;ew f'post fiss kif ikun determinat f'laqg[a ta' koordinament. Madanakollu, dan jista’ jinbidel hekk kif g[adhom
g[addejjin ta[ditiet malG[aqda Nazzjonali Armar tal-Festi fit-Toroq. Dan id-dokument jg[id ukoll li r-responsabbiltà g[al ksur ta' regolamenti taqa' fuq is-so/jetà li jkollha permess issegwi l-programm, jew talg[aqda li tkun stiednet so/jetà o[ra biex tie[u sehem. Minbarra dan, ksur ta’ dan irregolament jista’ jwassal g[al sospensjoni tal-banda tasso/jetà milli tipparte/ipa f’attivitajiet tal-parro//a. Mi]uri o[rajn jistg[u wkoll ji;u implimentati. Rigward il-mar/ ta' filg[odu, id-dokument innota kif il-karattru ta' dan il-mar/ inbidel tant li sar ta' t[assib g[all-Knisja min[abba lim;iba ta' dawk li jie[du sehem. Id-dokument jg[id li filwaqt li l-mar/i g[andhom ikunu riformati, jistg[u ji;u projbiti wkoll mar/i li lKnisja t[oss li jkunu saru inkontrollabbli. Id-dokument jg[id ukoll li l-mar/i u l-programmi m’g[andhomx isiru waqt il[inijiet ta’ funzjonijiet litur;i/i prin/ipali. Intla[aq ukoll ftehim li
permezz tieg[u jista' jitwaqqaf bord millawtoritajiet tal-Knisja biex tinvestiga persuni li jkunu kissru dawn ir-regolamenti. Dan il-bord mistenni li jkun mag[mul minn tliet membri nominati mill-Knisja fosthom i/-Chairperson, rappre]entant tal-Kunsill tas-Superjuri Ma;;uri Reli;ju]i, ]ew; rappre]entanti tal-G[aqda Ka]ini tal-Banda, rappre]entant tal-G[aqda Piroteknika u rappre]entant tal-G[aqda Nazzjonali g[allArmar tal-Festi fit-Toroq. Mal-a[[ar ]ew; g[aqdiet g[ad irid jintla[aq ftehim. Intla[aq ukoll ftehim dwar Laqg[at ta' Koordinament talFesti Esterni, fejn se jkunu jistg[u jattendu s-Sindku u sSegretarju Amministrattiv talKunsill Lokali, l-awtoritajiet tal-Pulizija, i/-Chairperson tal-Kummissjoni Parrokkjali Festa Esterna u l-President u Segretarju :enerali tal-ka]ini tal-banda, grupp tal-armar u tal-piroteknika. Dawn il-laqg[at g[andhom jissej[u mill-Kappillan, blg[an li jsir koordinament a[jar tal-festi.
Jibbenefikaw mill-iskema eko-G[awdex
Tnax-il organizzazzjoni G[awdxija mhux governattiva ng[ataw finanzjament mill-Gvern ta[t l-iskema eko-G[awdex filwaqt li 25 g[aqda o[ra li bbenefikaw mill-istess skema se jkunu qed jig[ataw il-pagament tag[hom fil;img[at li ;ejjin hekk kif ilestu l-pro;etti tag[hom. Il-pro;ett qed isiru b'investiment ta' €1.24 miljun. Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ppre]entat il-fondi lil rappre]entanti ta' dawn l-g[aqdiet, li inkludew il-Fondazzjoni Arka, lAsso/jazzjoni tal-Futbol f'G[awdex, l-G[aqda Mu]ikali San Girgor u sSo/jetà filatelika G[awdxija fost o[rajn. Hi qalet li b'kollox se jkunu qed jitwettqu 38 pro;ett minn 37 organizzazzjoni mhux governattiva, filwaqt li esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha lejn l-g[aqdiet li pparte/ipaw f'din l-iskema. Il-pro;etti mwettqa minn dawn l-g[aqdiet jinkludu bini ta' ;ibjuni tal-ilma, bdil fis-sistema tad-dawl g[al ener;ija aktar nadifa, u aktar fa/ilitajiet fil-bini storiku fost o[rajn.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
2 Lokali
Ma[tur Rappre]entant tal-UE g[ax-Xatt tal-Punent u l-Medda ta' Gaza John Gatt-Rutter, Malti li b[alissa hu a;ent Rappre]entant tal-Unjoni Ewropea g[ax-Xatt tal-Punent u l-Medda ta' Gaza, ing[ata l-[atra uffi/jalment b[ala Rappre]entant minn Catherine Ashton, ir-Rappre]entanta G[olja tal-UE g[all-Affarijiet Barranin u l-Politika tas-Sigurtà kif ukoll Vi/i President talKummissjoni Ewropea. John Gatt-Rutter hu spe/jalista dwar il-Lvant Nofsani u [adem dwar dan fl-Istituzzjonijiet tal-UE u fil-Ministeru tal-Affarijiet Barranin Malti.
Catherine Ashton [abbret ukoll ]ew; karigi o[ra fis-Servizz ta' Azzjoni Barranija Ewropew. Aivo Orav se jin[atar Kap tadDelegazzjoni tal-UE g[al Ma/edonja filwaqt li Samuel Zbogar se jin[atar Kap tal-Uffi//ju talUE f'Kosovo. Catherine Ashton qalet li kienet kuntenta li [atret kandidati hekk validi fi tliet postijiet importanti. Dawn i;ibu esperjenza fir-rwoli ;odda tag[hom. Hi qalet li l-opportunità li wie[ed jirrappre]enta lis-servizz diplomatiku tal-UE qed ikompli jattira l-aqwa diplomati/i.
Im[allef Malti elett f'Qorti tan-Nazzjonijiet Uniti L-Im[allef Malti Carmel Agius ;ie elett biex iservi b[ala wie[ed mill-25 Im[allef fil-Qorti Internazzjonali tarResidual Mechanism g[atTribunali Kriminali tanNazzjonijiet Uniti. Din l-elezzjoni saret waqt is87 Laqg[a Plenarja tas-66 sessjoni tan-Nazzjonijiet Uniti fl-Assemblea :enerali fi New York. L-Im[allef Agius ikklassifika fir-raba' post minn 28 kandidat, u g[aldaqstant ;ie elett g[al perijodu ta' erba’ snin, li jista’ jer;a' ji;;edded. Fid-19 ta' Ottubru l-Im[allef Agius ;ie elett b[ala Vi/i
President tal-Qorti Internazzjonali marbuta malKrimini tal-Gwerra fl-eks Jugoslavja. L-Im[allef Agius kien ukoll Im[allef fil-Qorti tal-Appell ta' din il-Qorti, kif ukoll tal-Qorti Internazzjonali li twaqqfet biex tinvestiga l;eno/idju fl-Irwanda. L-elezzjoni tal-Im[allef Agius waslet biss ftit xhur wara l-elezzjoni ta' Im[allef ie[or Malti fil-Qorti Internazzjonali g[al-Li;i talBa[ar, David Attard. Il-Missjoni Permanenti ta' Malta fin-Nazzjonijiet Uniti flimkien mal-Ministeru talAffarijiet, kif ukoll l-
IT-TEMP
UV INDEX
2
Ambaxxati Maltin kellhom rwol strumentali fil-kampanja elettorali ta' dawn i]-]ew; im[allfin f'korpi daqshekk distini tan-Nazzjonijiet Uniti. Dan isegwi wkoll progress ta' Maltin o[ra fin-Nazzjonijet Uniti, hekk kif l-Ambaxxatur Malti Saviour Borg ;ie elett unanimament g[al mandat ie[or fil-kariga ta' rapporteur tal-Kumitat tan-Nazzjonijiet Uniti g[all-E]er/izzju tadDrittijiet tal-Poplu Palestinjan. Fis-sena 2011, Malta [adet il-post ta' sedja tal-pajji]i Ewropej tal-Punent u Stati O[rajn fin-Nazzjonijiet Uniti.
Ri]ultat tas-Super 5
In-numri tas-Super 5 li telg[u lbiera[ huma: 20, 23, 30, 32, 21. {add ma qata’ l-[ames numri. 66 qatg[u erba’ numri u reb[u €654.62 kull wie[ed filwaqt li 1,377 qatg[u tliet numri u reb[u €36.61 kull wie[ed. Il-premju g[attlug[ li jmiss se jkun mhux inqas minn €180,000.
IT-TEMP ;eneralment ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral itTramuntana li jsir qawwi filg[axija BA{AR qawwi IMBATT ;eneralment baxx im[awwad TEMPERATURA l-og[la 14˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 15.5mm Xita mill-1 ta’ Settembru 313.0mm IX-XEMX titla’ fis-07.09 u tin]el fis-16.52
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Il-President Emeritu Eddie Fenench Adami waqt attività pubblika li tkellem fiha dan l-a[[ar u li fakkret il-qtil ta’ Raymond Caruana
Fenech Adami f'qag[da stabbli wara li dda[[al l-Isptar minn Charles MUSCAT Il-President Emeritu Eddie Fenech Adami lbiera[ wara nofsinhar idda[[al l-Isptar Mater Dei g[all-kura wara li [assu [a]in. L-eks Prim Ministru u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista li g[andu 77 sena, jinsab f'qag[da stabbli g[alkemm baqa' jin]amm lisptar g[all-osservazzjoni. Hu dda[[al l-Isptar ftit qabel is-2pm min[abba irregolarità fit-ta[bit talqalb. Jirri]ulta li Eddie Fenech Adami flimkien ma’ ibnu Beppe, il-President Emeritu Ugo Mifsud Bonnici, il-Ministru Austin Gatt, Victor Scerri, l-eks President tal-Kunsill :enerali tal-PN, u xi [bieb o[ra, kienu qed jieklu f'ristorant fil-G]ira. Hu ttie[ed immedjatament fi/-?entru tas-Sa[[a talG]ira b'karozza privata u wara ssej[et ambulanza li [aditu g[al aktar kura flIsptar Mater Dei. Aktar tard Eddie Fenech Adami kellem lil uliedu, fosthom lil-Assistent Parlamentari Beppe li kienu ma;enbu fl-Isptar. Il-
kundizzjoni ta’ sa[[tu tjiebet [afna malli ng[ata l-ewwel kura. Sal-biera[ filg[odu stess, Eddie Fenech Adami attenda l-funeral ta' omm id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech li mietet fla[[ar jiem. Stqarrija tal-Isptar Mater Dei qalet biss li l-President Emeritu kien rikoverat wara nofsinhar u li l-qag[da tieg[u hi wa[da stabbli, kif ukoll li se jin]amm l-Isptar g[all-osservazzjoni. IN-NAZZJON hu nfurmat li Eddie Fenech Adami se jkun operat biex titpo;;ielu pacemaker [alli jistabbilizza t-ta[bit tal-qalb. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista awgura lil Eddie Fenech Adami fejqan ta' malajr, biex ming[ajr dewmien jirritorna lura malfamilja tieg[u. Ftit snin ilu Eddie Fenech Adami saritlu operazzjoni tal-by-pass f'qalbu u din kienet su//ess tant li hu kompla g[addej bil-[idma politika tieg[u wara ftit ;img[at.
B[al-lum 25 sena
IL-{AMIS L-og[la 14˚C L-inqas 07˚C
IL-:IMG{A L-og[la 15˚C L-inqas 06˚C
IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 07˚C
IL-{ADD L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
IT-TNEJN L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 16˚C imsa[[ab, Amsterdam 07˚C imsa[[ab, Ateni 15˚C imsa[[ab, Li]bona 17˚C xemxi, Berlin 04˚C imsa[[ab, Brussell 06˚C xita, il-Kajr 20˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C imsa[[ab, Kopen[agen 03˚C imsa[[ab, Frankfurt 04˚C imsa[[ab, Milan 10˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 11˚C imsa[[ab, Londra 12˚C imsa[[ab, Malta 12˚C imsa[[ab, Madrid 11˚C ftit imsa[[ab, Moska -02˚C bil-borra, Pari;i 08˚C xita, Bar/ellona 13˚C imsa[[ab, Ruma 11˚C xemxi, Tel Aviv 20˚C imsa[[ab, Tripli 14˚C ftit imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna 04˚C imsa[[ab, Zurich 02˚C xita, Munich 02˚C imsa[[ab, Stokkolma 01˚C imsa[[ab, San Pietruburgu -01˚C imsa[[ab
I
l-Konferenza :enerali Straordinarja taddelegati tal-MLP u l-GWU, li saret f’Dar il-Mediterran g[all-Konferenzi approvat unanimament u b’akklamazzjoni mozzjoni b’rabta mal-possibbiltà ta’ ftehim mal-PN. Fil-kummenti tieg[u l-Prim Ministru Karmenu Mifsud Bonnici qal li din kienet la[jar sistema u l-aktar wa[da demokratika li min ikollu 50% tal-voti jkollu d-dritt u lobbligu li jiggverna. L-a[bar kienet rappurtata wkoll bi prominenza fil-gazzetta Laburista ‘Weekend Chronicle’ li b’titlu kbir qalet li din kienet ;urnata kru/jali g[ad-demokrazija f’Malta. F’kummenti editorjali, il-;urnal qal li b’dan il-mod ilChronicle ta ra;un lill-Kap tal-PN Eddie Fenech Adami. Fi ]viluppi o[ra kelliem g[all-PN qal li l-approvazzjoni ta’ din ilmozzjoni tista’ tkun il-bidu g[al soluzzjoni tal-problemi politi/i li kellu quddiemu l-pajji]. A[bar o[ra kienet dwar ilkommemorazzjoni tas-36 anniversarju mill-mewt tal-Eks Prim Ministru u Kap tal-PN Nerik Mizzi.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
4 Lokali
Malta ma' ta' quddiem nett fid-demokrazija … qabel l-Amerika, l-Ingilterra, l-Italja u Franza Malta qieg[da fl-ewwel kategorija ta' pajji]i li jgawdu demokrazija mill-aktar s[i[a u d-demokrazija li g[andha Malta hi aqwa minn ta' pajji]i li jippretendu li g[allmu d-demokrazija lill-bqija tad-dinja. Dan jo[ro; mir-rapport ta' kull sena li jippubblika l-Economist Intelligence Unit dwar il-qag[da tad-demokrazija fid-dinja. Il-ferg[a tar-rivista rinomata The Economist tg[id fir-rapport li din is-sena madwar id-dinja d-demokrazija tinsab f'ansjetà min[abba t-taqlib dinji, il-kri]i tad-djun u l-protesti kbar kontra l-awsterità f'[afna pajji]i. L-Indi/i tad-demokrazija tal-Economist Intelligence Unit hu bba]at fuq numru ta' kriterji li huma l-pro/ess elettorali u lplurali]mu, kif ja[dem il-gvern, ilparte/ipazzjoni tan-nies fil-politika, ilkultura politika u l-libertajiet /ivili. Il-pajji]i e]aminati huma 165. Fl-ewwel kategorija tad-demokrazija s[i[a hemm biss 25 pajji] u fuq quddiem m’hemmx sorpri]i – l-ewwel in-Norve;ja mbag[ad numru ta' pajji]i Nordi/i. A[na ninsabu l15, e]att wara l-:ermanja. Il-marki ta' Malta huma g[olja fil-kriterji kollha mkejlin [lief g[all-parte/ipazzjoni politika, aktarx min[abba n-nuqqas ta' membri parlamentari nisa. Fil-kriterju tal-libertajiet /ivili, Malta g[andha t-tieni l-og[la marka miksuba minn kwalunkwe pajji], wara seba’ pajji]i li g[andhom 10 punti fil-libertajiet /ivili, Malta g[andha 9.71 ma' sitt pajji]i o[ra. Fil-punte;; globali li jg[aqqad il-[ames kriterji flimkien, Malta qieg[da qabel pajji]i b[all-Ingilterra, l-Amerika, il-Bel;ju u Spanja. Malta qieg[da sostanzjalment qabel pajji]i tat-tieni kategorija li g[andhom dik li l-Economist Intelligence Unit isej[ilha 'demokrazija difettu]a' fosthom Franza, l-Italja, il-Gre/ja u ?ipru. Fil-libertajiet /ivili, Malta qieg[da blistess marka b[ad-Danimarka u l-Finlandja u qabel pajji]i b[all-I]vizzera, l-Amerika, l-Olanda, il-:ermanja u l-Ingilterra. Fil-marka globali, Malta ]ammet dik tassena l-o[ra u tassew ftit huma l-pajji]i li avvanzaw. Numru kbir ta' pajji]i marru lura mis-sena l-o[ra fosthom dawk li rrapport jg[id li d-demokrazija tag[hom qed tbati min[abba l-awsterità u l-protesti wara l-kri]i tad-djun – pajji]i b[al Spanja, l-Italja, il-Portugall u l-Gre/ja.
Ir-rapport tal-Economist Intelligence Unit li jpo;;i lil Malta fl-aqwa kategorija tad-demokrazija fost l-ewwel 25 pajji] u b'marka tajba [afna fil-libertajiet /ivili
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Lokali 5
Ftehim dwar l-Air Vandali]mu fuq i]-]ew; entraturi Malta mal-GWU tal-Park u l-in;iniera ■ Parti mill-mi]uri li qed jittie[du fil-kuntest tal-pro/ess ta’ ristrutturar tal-Air Malta biex il-kumpanija ter;a’ titqajjem fuq saqajha Il-Gvern [abbar li wara ta[ditiet estensivi bejn il-partijiet kollha kkon/ernati dwar ilfutur tal-kumpanija Air Malta, ilbiera[ kienu ffirmati tliet ftehim bejn l-istess Air Malta u l-GWU, bejn l-Air Malta u l-Asso/jazzjoni tal-In;iniera u ie[or bejn il-Gvern u l-GWU. Id-dettalji tal-ftehim se jit[abbru fl-ewwel ;img[a ta' Jannar. Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u Investiment, spjega li “l-Gvern jemmen li dan il-ftehim g[andu jservi biex jassigura li l-kumpanija ter;a’ titqajjem fuq saqajha u tkun tista’ tkompli tikkontribwixxi g[at-tkabbir ekonomiku ta’ pajji]na f’suq dinamiku u mill-aktar kompetittiv. Hu proprju f’dan l-ispirtu li l-o;;ettiv a[[ari ta’ dawn il-ftehim jiffa/ilità l-flessibilità me[tie;a li tassigura l-vijabbilità u ssostenibbiltà tal-kumpanija, fid-dawl tarrealtaijiet ta’ madwarna”. Hu qal li filwaqt li dan il-pro/ess [ares li
jiggarantixxi s-sostenibbiltà tal-kumpanija, il-Gvern kien impenjat, fid-dawl tad-djalogu so/jali, biex flimkien mal-imsie[ba so/jali kkon/ernati jassigura li dan il-pro/ess ikollu l-inqas impatt negattiv possibbli fuq il[addiema u l-familji tag[hom. Tonio Fenech qal li g[alhekk, biex jintla[qu dawn l-o;;ettivi, il-ftehim jikkontemplaw skemi ta’ rtirar kmieni kif ukoll skemi ta’ rtirar volontarju. Il-ftehim jipprovdu wkoll g[al aktar effi/jenza u flessibbilità fl-operat tal-kumpanija. Barra minn hekk, il-ftehim bejn il-Gvern u l-GWU joffri l-possibbiltà biex numru ta’ [addiema japplikaw g[al xog[ol alternattiv mas-settur pubbliku. Dawn il-pro/essi se jibdew flewwel ;img[a ta’ Jannar. Dawn il-ftehim huma parti mill-mi]uri li qed jittie[du fil-kuntest tal-pro/ess ta’ ristrutturar tal-Air Malta biex il-kumpanija ter;a’ titqajjem fuq saqajha.
Iwitti t-triq g[ar-revi]jonijiet komprensivi fl-operat tal-linja tal-ajru Il-ftehim tal-Air Malta jinkludi l-iskemi ta' rtirar volontarju u rtirar kmieni u dan iwitti t-triq g[ar-ristrutturar tal-linja tal-ajru fl-oqsma rappre]entati mill-Asso/jazzjoni tal-In;iniera tal-Linja tal-Ajru (AAE) u lGWU. Fi stqarrija l-Air Malta qalet li l-ftehim intla[aq wara negozjati dettaljati [afna li kienu meqjusa essenzjali g[all-bidla fillinja tal-ajru. Il-ftehim jiffukaw fuq pratti/i tax-xog[ol ;odda, dmirijiet u responsabbiltajiet riveduti, inklu]i bidliet fir-roster, effi/jenzi u tnaqqis fil-livelli talimpjegati. Peter Davies, il-Kap E]ekuttiv tal-Air Malta, qal li permezz tal-ftehim kien hemm qbil biex ikunu implimentati revi]jonijiet komprensivi fl-operat tal-linja tal-ajru fl-
oqsma rispettivi tag[hom. Hu qal li l-Air Malta hi fundamentali g[all-ekonomija tal-g]ejjer Maltin u lunions urew xewqa li kul[add ja[dem flimkien biex jinkisbu t-tibdiliet me[tie;a fil-linja tal-ajru. Permezz tal-ftehim se tibda l-[idma biex ikun hemm futur po]ittiv g[al linja tal-ajru. L-iskemi ta' rtirar volontarju u rtirar kmieni li jkopri ]-]ew; unions se jkunu mnedija fil-jiem li ;ejjin u se jibqg[u miftu[a g[al erba' ;img[at minn meta jit[abbru. L-impjegati se jkunu nfurmati bid-dettalji permezz ta' sistema tal-intranet tal-Air Malta. L-AAE u l-GWU jirrappre]entaw madwar 900 impejgat f'diversi sezzjonijiet fil-linja tal-ajru.
tal-Majjistral Il-Kunsill Lokali talMellie[a kkundanna bla riservi att vandalu li twettaq fuq i]-]ew; entraturi tal-Park tal-Majjistral fil-lejl ta’ nhar it-Tlieta 20 ta' Di/embru. Filwaqt li appella lillpubbliku biex jirrapporta lil Kunsill Lokali informazzjoni li tista' twassal biex jinqabdu dawn il-persuni, il-Kunsill sejja[ ukoll lill-Pulizija biex tinvestiga dan il-ka]. Il-Kunsill Lokali talMellie[a, li huwa membru attiv fuq il-bord tal-park, fakkar ukoll li dan il-post
g[andu valur ambjentali kbir u kien qieg[ed hemm biex jitgawda mill-pubbliku. Fil-kundanna li g[amel ilKunsill Lokali tal-Mellie[a, ing[aqad ukoll il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali, li wkoll ikkundanna bil-qawwi l-att vandalu li sar fuq dan il-park. Il-Ministeru tenna li dawn latti vandali ma jaqtg[ux qalb il-Gvern fil-[idma kontinwa tieg[u li qed twassal biex ji]diedu l-parks f'pajji]na fi sforz biex jing[ataw aktar spazji miftu[a lill-familji.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
6 Lokali
Sajjieda jipprotestaw kontra l-kwoti imposti mill-UE ■ Il-Gvern lest li jkompli jiddjaloga u jiddiskuti minn Matthew BONETT Grupp ta' madwar 200 sajjied u sajjieda lbiera[ ing[aqdu fi protesta fit-toroq tal-Furjana u l-Belt Valletta kontra l-kwoti li l-Unjoni Ewropea qed timponi fuq is-settur tas-sajd. Is-sajjieda, li waslu fil-Park and Ride ta' Blata l-Bajda permezz talkow/is g[all-[abta tal-10.30am, kienu mmexxija mis-Segretarji ta]-]ew; koperattivi responsabbli mis-sajd – ilKoperattiva Nazzjonali tas-Sajd u lG[aqda Koperattiva tas-Sajd Ltd. Mill-Park and Ride is-sajjieda r[ewla lejn il-bini tal-Ministeru tarRi]orsi u l-Affarijiet Rurali f'Belt isSeb[ fejn hemmhekk bdew jitolbu biex il-Ministru George Pullicino jo[ro; ikellimhom. F'dak il-[in, ilMinistru Pullicino ma kienx fil-bini, i]da [are; ikellimhom is-Segretarju Privat tieg[u Paul Radmilli, li tkellem ma' Ray Bugeja, is-Segretarju talKoperattiva Nazzjonali tas-Sajd u Pawlu Piscopo, is-Segretarju talG[aqda Koperattiva tas-Sajd Ltd. Waqt il-protesta, fost [afna tg[ajjir, i]-]ew; Segretarji ppre]entaw f'isem is-sajjieda ittra indirizzata lill-Ministru Pullicino b'numru ta' proposti ta' kif is-settur tas-sajd jista' jmur g[all-a[jar. I]-]ew; koperattivi ;abru l-ittri kollha li l-Ministru Pullicino bag[at lill-istess sajjieda biex jag[ti t-twe;ibiet g[al mistoqsijiet kollha li staqsew l-istess koperattivi f'ittri separati li bag[tu lillmembri tag[hom aktar qabel. Minn hemmhekk, is-sajjieda r[ewla
lejn il-Belt Valletta fejn g[amlu lprotesti tag[hom quddiem il-Ber;a ta' Kastilja u l-Palazz tal-President. Fi stqarrija, il-Ministeru g[arRi]orsi u l-Affarijiet Rurali qal li lGvern kien, g[adu u jibqa' dispost jiddjaloga u jiddiskuti. Kien spjega li waqt laqg[a li saret il-;img[a li g[addiet bejn il-Ministru George Pullicino u uffi/jali tal-Ministeru u lkoperattivi tas-sajjieda, il-Ministru talab lill-koperattivi jfasslu u jibag[tu proposti konkreti fuq il-punti mqajma minnhom waqt il-laqg[a. Dawn il-proposti waslu biss ilbiera[ fl-ittra li s-Segretarji tal-koperattivi ppre]entaw lis-Segretarju Privat talMinistru waqt il-protesta. Il-Ministeru qal li dawn il-proposti se jkunu evalwati u se jservu b[ala ba]i g[al aktar diskussjoni mal-koperattivi tassajjieda. Ilbiera[ waranofsinhar kien hemm laqg[a o[ra skedata bejn uffi/jali talGvern u l-koperattivi tas-sajjieda, konferma ta' kemm il-Gvern lest jiddiskuti mal-koperattivi. Il-Ministeru fakkar li minn meta Malta da[let fl-Unjoni Ewropea fl2004, Malta se tkun tat lis-settur tassajd b'kollox mal-€15-il miljun, li jinkludu €11-il miljun minn fondi Ewropej u €4 miljun minn fondi nazzjonali. Dawn minbarra l-mijiet ta' eluf ta' ewro mog[tija minn fondi nazzjonali direttament lis-settur ta[t skemi ta' state aid jew skemi ta' qabel
ma' Malta da[let fl-Unjoni Ewropea. Il-Ministeru spjega li hu g[adu qieg[ed jistenna l-kummenti formali ming[and il-Kummissjoni Ewropea fuq il-Fisheries Management Plans fejn il-Ministeru jkollu /-/ans li jissottometti l-kummenti u t-tibdil me[tie;. Sadanittant, il-Gvern hu lest li jkompli jitkellem mal-koperattivi biex jie[u l-veduti tag[hom sakemm dawn il-punti jkunu validi.
Il-Gvern qal li hu dejjem kien konsisteni fuq is-sostenibbiltà tas-sajd, anke meta kien qed jag[mel largumenti wa[du. Il-Gvern dejjem sa[aq li s-sajd g[andu jitkompla meta hemm provi xjentifi/i li juru li dak issajd ma kienx qed jhedded dik l-ispe/i. Minn na[a l-o[ra, il-Gvern hu responsabbli u jag[raf li jrid jillimita s-sajd fuq spe/i li huma mhedda biex jissalvagwardja l-attività ekonomika tas-sajjieda fil-futur. Il-Gvern qal ukoll li kull de/i]joni li ttie[det fis-settur tas-sajd trid tkun filqafas tar-regoli tal-Politika Komuni tas-Sajd tal-UE u skont de/i]jonijiet li jittie[du f'fora li tag[hom Malta hi membru, b[al pere]empju l-ICCAT u l-GFCM. Il-Gvern qal li kull min iwebbel lissajjieda b'mod differenti jkun qed jid[aq bihom g[al skop ta' vanta;; politiku parti;;jan, waqt li jkun qed juri wkoll li hu kontra l-prin/ipju ta'
sajd sostenibbli li dejjem [adem g[alih il-Gvern.
Il-kirurgu Taljan ji/[ad
minn Ray Abdilla Il-kirurgu Taljan Marco Scarci li ssemma f’diversi mezzi tax-xandir lokali, qed ji/[ad bil-qawwa li hu telaq minn Malta min[abba li kellu xi responsabbiltà tal-mewt ta’ pazjent Malti. Scarci qal ukoll li qed jirriserva d-dritt li jie[u l-passi opportuni kontra l-mezzi tal-istampa li allegaw dan kollu filkonfront tieg[u, ji;ifieri li n[are; xi mandat ta' arrest. F’nota li ppre]enta fil-Qorti talMa;istrati permezz tal-Avukat tieg[u Joseph Giglio, Marco Scarci qal li millatti pro/esswali u mill-verifiki li g[amel jirri]ulta bl-aktar mod /ar li ebda mandat ta' arrest ma n[are; fil-konfront tieg[u. Scarci ppre]enta din in-nota wara li diversi mezzi tax-xandir irrappurtaw li hu kellu x’jaqsam ma’ allegat qtil involontarju li se[[ fl-2006 fl-Isptar San Luqa meta l-kirurgu kien qed jopera lillpazjent u bi ]ball qata’ arterja flok vina mis-saqajn l-istess pazjent. Il-kirurgu Taljan qal fin-nota tieg[u li hu sar jaf mill-mezzi tal-istampa lokali li ;ew istitwiti pro/eduri ;udizzjarji filkonfront tieg[u. Tenna li kuntrarjament g[al dak li ntqal u li ;ie rrapurtat, hu qatt ma telaq minn dawn il-g]ejjer min[abba xi ra;uni li mqar remotament g[andha x'taqsam ma dan il-ka]. Marco Scarci tenna li qatt ma kien jaf, jew tabil[aqq seta’ jobsor, li hemm xi pro/eduri pendenti kontra tieg[u, u hu telaq minn Malta fil-15 ta' Mejju 2007 meta kien spi//a l-perjodu tal-impjieg skont il-kuntratt ta' inga;; tieg[u malIsptar, u beda impjieg ;did fi sptar barrani. Il-kirurgu Taljan sostna li qed jiddikjara li se jkun pre]enti fl-udjenza li jmiss fil-Qorti Maltija biex l-inno/enza tieg[u ti;i kkonfermata.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
8 Opinjoni LIL HINN MINN XTUTNA> L-EWROPA
L-Ewropej ma jridux jafu bix-Xellugin Minn 12-il sena ilu s-sitwazzjoni nqalbet g[alkollox Sa 12-il sena ilu biss, fl1999 il-pajji]i kollha flUnjoni Ewropea, minbarra tnejn, kellhom gvernijiet
mag[mula minn partiti ta/?entru-Xellug. Din is-sena li dalwaqt tintemm wasslet biex is-sitwazzjoni nqalbet g[alkollox u [amsa biss mis27 pajji] tal-UE kellhom gvernijiet ?entru-Xellugin, filwaqt li mill-40 pajji]i kollha Ewropej fadal biss g[axra li g[andhom prim ministru ?entru-Xellugi jew Xellugi. Minn dawn imbag[ad, hemm pajji]i fejn l-elettorat ma tax ma;;oranza lil dawn il-partiti biex jiggvernaw, i]da sabu ru[hom fil-gvern wara ftehim ma’ partiti ta/-?entruLemin biex jiggvernaw flimkien f’‘koalizzjoni kbira’ jew ta’ g[aqda nazzjonali, min[abba /irkustanzi politi/i partikulari f’dak il-pajji]. Dan il-kollass tax-Xellug tant mifrux mal-kontinent kollu u mhux limitat g[al xi pajji]#i partikolari, huwa fenomenu li ma jistax jitfisser b’mod ie[or g[ajr li l-popli Ewropej mhumiex qed jafdaw i]jed lix-Xellugin biex imexxu lil pajji]hom, l-aktar fil-kri]ijiet finanzjarji ekonomi/i globali li qed ikollhom i[abbtu wi//hom mag[hom. Dan g[ax fil-fatt [tija kbira tal-kri]ijiet taqa’ proprju fuq ix-Xellugin li kienu responsabbli tal-gvernijiet fissnin ta’ qabel, u li ssoluzzjonijiet li ppruvaw, jew offrew, aktar komplew g[arrqu s-sitwazzjoni. G[alhekk kienu ]baljaw dawk li kienu [asbu li dawn il-kri]ijiet li huma ssimplifikawhom b[ala
minn Joe CALLEJA jocal@me.com http>⁄⁄enricomizzi.blogspot.com
istess: fil-fatt, b[al f’Malta, ftit kien hemm differenzi bejnithom tant li hawnhekk kienu ‘]]ew;u’! Illum il-bi//a l-kbira tal[addiema jikkunsidraw lilhom infushom b[ala parti millklassi medja, u huma suspettu]i minn kull ind[il fil[ajja tag[hom, sew jekk ;ej mill-istat, mit-trade unions, jew [addie[or. G[alhekk jaraw lill-partiti tradizzjonali So/jalisti#So/jaldemokrati/i Xellugin b[ala aktar xkiel g[all-ambizzjonijiet tag[hom milli ta’ g[ajnuna. Jirribellaw kontra politi/i hekk imsej[a ‘progressivi’ li jippritkaw soluzzjonijiet ta’ nd[il u kontroll statali u kollettivistiku lill-elettorat, imbag[ad i;ibu rwie[hom tassinjuri u, pere]empju, jibag[tu lil uliedhom fi skejjel privati tal-g[a]la tag[hom. Jumbraw mexxejja tax-Xellug li jinjoraw problemi ta’ immigrazzjoni, kriminalità fi kwartieri fqar u ta’ minoranzi etni/i li ma jridux jintegraw f’pajji]i li jilqg[uhom.
Jiggvernaw biss f’g[axra mill-40 pajji] fl-Ewropa “kri]ijiet tal-kapitali]mu” kif
kienu jippritkaw Marx u Lenin, kellhom iwasslu g[allirxoxt tax-Xellug. Minflok ;ara l-kontra u l-waqg[a taxXellug, minflok, tg[a;;let. Minbarra dik li semmejt qabel, li ji;ifieri l-popli fehmu li x-Xellugin kellhom tort ukoll fil-kri]ijiet, hemm tliet ra;unijiet o[ra ewlenin g[all-kollass Xellugi. L-ewwel, il-partiti ?entruXellugin u Xellugin ma rnexxilhomx i]ommu l-pass mal-aspirazzjonijiet talpartitarji tradizzjonali tag[hom. Meta dawn il-partiti twaqqfu kmieni fis-seklu lie[or kienu jirrappre]entaw klassi tal-[addiema kbira [erqana g[alleman/ipazzjoni. L-interess tat-trade unions u ta’ dawn ilpartiti ;eneralment kienu l-
Minflok ma jindirizza dawn il-problemi u jimmodernizza l-mod kif jaffrontahom, ixXellug g[a]el li jillimita ru[u billi jiddefendi dak li fadal mill-welfare state antikwat. Dawn saru teknokrati aktar mo[[hom f’li jibqg[u ggranfati jew ja[tfu l-poter milli jirb[u l-;lieda tal-ideat. It-tieni, meta x-Xellugin ippruvaw jersqu lejn ilkapitali]mu, is-suq [ieles, minflok ma ssie[bu mannegozji ]-]g[ar u medji, ]viluppaw relazzjonijiet millqrib mal-kapitalisti kbar, inklu] is-settur bankarju tant mistmerr illum. B’hekk meta faqqg[et ilkri]i finanzjarja, dawn ilmexxejja Xellugin kienu kompli/i wisq fil-fallimenti, u marbuta wisq malprotagonisti ewlenin, anki
L-g[axar pajji]i (kulur skur) li g[ad g[andhom partiti Xellugin fil-gvern (minn fuq g[al isfel fil-mappa)
b’finanzjament lill-partiti (insemmi biss lil Fannie May, Freddie Mac u lil Goldman Sachs, li kkummentajt dwarhom dan l-a[[ar), biex ikunu kapa/i joffru alternattiva kredibbli. Fl-a[[ar nett ra;uni o[ra g[ala l-elettorat ta l-;enb u tbieg[ed daqstant mixXellugin hija li kull meta dawn kienu fil-gvern, spe/jalizzaw – aktar milli normalment tistenna fi kwalunkwe gvern – finnepoti]mu u l-favuri parti;jani, u l-bi]a’ hu li aktar ma jdumu ’l bog[od millpoter ikbar tkun id-do]a ta’ dan kollu, meta u jekk jer;g[u jsibu ru[hom filgvern, meta allura jer;g[u jinfexxu fi nfiq irresponsabbli biex isostnu sistemi so/jali u ta’ pja/iri mhux sostenibbli, [alli ma jer;g[ux jitilfu lpoter. Ix-Xellug jinsab mitluf u mifxul jipprova jsib ideat ;odda u direzzjoni. Jafu li ideolo;ikament huma falluti. Ilhom snin jiltaqg[u, jorganizzaw konferenzi fuq konferenzi – l-aktar wa[da re/enti xi ;img[a ilu f’Westminster fl-Ingilterra bit-tema ‘How can the Left regain the mantle of economic competence’, g[ax jafu li anki f’dan il-qasam tilfu l-kredibbiltà!
L-I]landa – Sentejn ilu lelettorat ta ma;;oranza komda ta’ 51.5 fil-mija lil ]ew; partiti ?entru-Xellugin; in-Norve;ja (UE) – Il-Partit Laburista reba[ l-elezzjoni ta’ sentejn ilu b’35 fil-mija filwaqt li l-partiti ta/-?entru-Lemin kisbu 45.6 fil-mija bejnithom. I]da xXellug kiseb si;;ijiet i]jed min[abba s-sistema elettorali, u ggverna; id-Danimarka (UE) – Fl-elezzjoni bikrija ta’ din is-sena l-Partit Liberali kiseb l-aktar voti, 26.7 fil-mija biex flimkien mal-partiti l-o[ra ta/-?entru-Lemin dawn kellhom 48.9 fil-mija. Spi//aw iggvernaw isSo/jaldemokrati/i (24.9 filmija) ma’ tliet partiti o[ra Xellugin g[ax kellhom ma;;oranza ta’ si;;ijiet; lAwstrija (UE) – Fl-2008 lebda partit ma kellu ma;;oranza ta’ si;;ijiet biex jiggverna wa[du. IsSo/jaldemokrati/i kisbu 29.3 fil-mija kontra s-26 fil-mija talPopolari, i]da l-partiti ta/?entru-Lemin kellhom ma;;oranza assoluta ta’ voti: 54.2 fil-mija, u si;;ijiet, 106 minn 183. Minflok, i]da, isSo/jaldemokrati/i u l-Popolari dde/idew li jiffurmaw gvern tal-‘Koalizzjoni Kbira’ b’108 si;;ijiet; l-Ukrajna – I/?entru-Xellugi Partit tarRe;juni tal-President Yanukovich reba[ l-elezzjoni
tal-2007 b’34.4 fil-mija u qed jiggverna mal-Partit Komunista, bil-pajji] qed isir dejjem aktar awtoritarju, blOppo]izzjoni persegwitata u lkap tag[ha Julia Timoshenko fil-[abs; il-Belarus – Lelezzjonijiet li saru hawn fl2008 ‘ntreb[u’ mill-Partit Komunista, i]da tqiesu b[ala mhux [ielsa u demokrati/i mill-OSCE; il-Montenegro (8) – Fl-2009 ma;;oranza assoluta ta’ 67.5 fil-mija vvutaw g[allpartiti ta/-?entru-Xellug; ilKroazja – L-elezzjoni li saret dan ix-xahar intreb[et minn koalizzjoni ;dida ?entruXellugija ta’ erba’ partiti blisem ta’ ‘Kukuriku’; il-Gre/ja (UE) – L-istess b[al fil-ka] talItalja, hawn qed imexxi gvern teknokratiku, i]da filwaqt li flItalja l-elettorat kien ivvota g[al ma;;oranza ?entruLeminija (ta’ Berlusconi), dak tal-Gre/ja kien taha li/-?entruXellug (ta’ Papandreus). Elezzjoni bikrija mistennija fi Frar li ;ej; ?ipru (UE) – Minkejja li fl-elezzjoni li saret din is-sena [are; rebbie[ i/?entru-Lemini ‘Rally Demokratiku’ bi 34.3 fil-mija u 20 si;;u minn 56, il-partit Komunista AKEL re;a’ fforma gvern ta’ minoranza, g[ax l-elettorat ta lma;;oranza tal-voti (57.4 filmija) lill-partiti Xellugin u ?entru-Xellugin.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Malta t-tieni fl-Unjoni Ewropea fit-tkabbir tal-;id Turija ta’ kemm Malta rnexxielha teg[leb l-ag[ar effetti tal-kri]i finanzjarja u ekonomika dinjija g[adha kemm ing[atat fil-jiem li g[addew meta lUnjoni Ewropea ppubblikat /ifri dwar il-;id li [oloq kull pajji] tag[ha tul it-tliet snin li g[addew. Dawn i/-/ifri juru li l-;id li Malta pprodu/iet ras g[al ras bejn l-2008 u l-2010, kiber bit-tieni l-aqwa rankatura fl-UE. }died il-;id fi tliet snin imqallbin u mill-aktar diffi/li I/-/ifri tal-Uffi//ju tal-Istatistika Ewropew, ilEurostat, jikkon/entraw fuq il-;id li kull pajji] talUnjoni [oloq ras g[al ras fl-2008, fl-2009 u fl2010. Dawn kienu s-snin li fihom id-dinja u lEwropa raw l-ag[ar kri]i finanzjarja u ekonomika fl-a[[ar 80 sena – kri]i li g[adha g[addejja. I/-/ifri jne[[u kwalunkwe effett tal-inflazzjoni f’kull pajji] u g[alhekk huma /ifri reali dwar il-volum ta’ ;id li kull pajji] [oloq b[ala medja g[al kull persuna. Fl-2010, kull persuna Maltija [olqot ;id li kien erba’ punti per/entwali aktar milli kien tliet snin qabel. Ji;ifieri, ras g[al ras, pajji]na rnexxielu j]id il-;id li jo[loq anke fl-eqqel tal-kri]i li l-bqija taddinja kienet qed tiffa//ja f’dawn is-snin. Aktar minn hekk, din i]-]ieda ta’ erba’ punti per/entwali, hi t-tieni l-aqwa fl-Unjoni, wara l-Polonja li ]iedet il-;id li to[loq ras g[al ras b’seba’ punti per/entwali. Malta hi wie[ed minn g[axar pajji]i tal-Unjoni li fl-2010 [olqu i]jed ;id ras g[al ras milli kienu
g[amlu fl-2008. Il-bqija, 17-il pajji], marru lura jew baqg[u fejn kienu tul dawn it-tliet snin. Lag[ar li marru kienu l-Lussemburgu li naqqas tmien punti, is-Slovenja li naqqset sitta, u l-Irlanda, l-Estonja u l-Latvja li naqqsu [ames punti per/entwali. Fost l-g[axar pajji]i li ]iedu l-;id li [olqu ras g[al ras, wara l-Polonja u Malta hemm il-Bel;ju b’]ieda ta’ tliet punti, u mbag[ad, b’]ieda ta’ ]ew; punti, id-Danimarka, il-Portugall li sal-2010 kien g[adu ma ntlaqatx mill-kri]i tad-djun, l-Awstrija u l-:ermanja. Ir-rankatura ta’ Malta kompliet anke din is-sena Dawn i/-/ifri jaslu sas-sena l-o[ra. I]da rrankatura ta’ Malta kompliet anke din is-sena b’]ieda ta’ madwar ]ew; punti per/entwali o[ra fil-;id reali li jo[loq il-pajji] sat-tielet kwart ta’ din is-sena li g[alih i/-/ifri g[adhom kemm kienu pubblikati.
Dan hu ri]ultat li hu ssostanzjat u kkonfermat mhux minn /ifri u statistika li ppubblika pajji]na. Dawn huma /ifri u statitiska li ppubblikat l-Unjoni Ewropea. ?ifri li juru ritratt /ar ta’ dak li rnexxielha tag[mel Malta tul snin mill-aktar diffi/li g[all-pajji]i kollha tad-dinja. Malta kisbet dawn ir-ri]ultati g[ax il-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[a]el prijoritajiet /ari fl-a;enda politika tieg[u. Politika li setg[et titwettaq g[aliex kien l-istess Gvern Nazzjonalista
li kien witta t-triq lejn riformi mhux ]g[ar li bnew pedamenti sodi tal-ekonomija tag[na. Il-prijorità li l-Gvern ta lil min di;à qed jinvesti f’pajji]na u lil min g[a]el li jibda l-attività ekonomika tieg[u f’pajji]na, [allew il-frott mixtieq. Mhux biss, i]da ma’ dan, il-Gvern po;;a n-negozji ]-]g[ar u medji fuq quddiem nett talpolitika tieg[u biex l-ekonomija tag[na tibqa’ to[loq ix-xog[ol u tkabbar l-attività ekonmika. I]-]minijiet ma kinux fa/li. Il-Gvern kien kura;;u] meta fil-bidu tal-kri]i ekonomika u finanzjarja tliet snin ilu, a;;usta l-politika tieg[u u kien /ar fil-miri li pajji]na ried ja[dem g[alihom. Politika bi prijoritajiet /ari Kien /ar ukoll fil-prijorità li ta lill-industrija tatturi]mu li din is-sena qed tirre;istra sena rekord ta’ turisti u rekord ta’ d[ul mit-turi]mu. Il-politika rnexxiet u qed tag[ti r-ri]ultati g[ax ilGvern kompla g[addej bil-programm tieg[u ta’ investiment fl-edukazzjoni, fis-servizzi tas-sa[[a, fl-ambjent u fi pro;etti kapitali li qed ibiddlu u jimmodernizzaw lil pajji]na. Mhux biss, is-settur finanzjarju baqa’ ja//ella u s-settur bankarju laqa’ g[all-iskossi kbar tal-kri]i finanzjarja. Id-defi/it ukoll kien kontrollat u baqa’ jonqos. Fl-istess waqt, il-Gvern g[araf l-importanza li jkun ta’ sostenn g[al dawk l-aktar vulnerabbli mir-
ri/essjoni ekonomika u finanzjarja internazzjonali b’inizjattivi u g[ajnuniet finanzjarji biex tin]amm f’livell tajjeb il-kwalità tal-g[ajxien tal-poplu.
Il-massa kontra l-folla
Il-kelmiet ‘massa’ u ‘folla’ huma ]ew; kelmiet Taljani li nu]awhom a[na l-Maltin ukoll. U spiss, b[at-Taljani, ma nag[mlux differnza bejn i]-]ew; termini. Fil-verità massa u folla huma ]ew; realtajiet differenti. Massa huwa grupp ta’ nies b’interess wie[ed. Folla huwa grupp ta’ nies b’g[add ta’ interessi differenti. Inkunu massa ta’ nies meta mmorru l-grawnd nissapportjaw ilkoll kemm a[na lill-istess tim. Inkunu folla meta wara llog[ba no[or;u barra lgrawnd u nfittxu l-karozza biex immorru lura lejn id-dar. Minkejja li f’dawn i]-]ew; ka]i l-grupp ta’ nies huwa listess wie[ed, imma waqt ilpartita l-membri kollha talgrupp kellhom l-g[an li jaraw il-log[ba, filwaqt li wara llog[ba kien hemm min kellu l-g[an li jfittex il-karozza tieg[u, kien hemm min mar ifittex tal-linja u kien hemm min pprova jsib lift lura ddar. Minn dawn hemm differnza o[ra, min ried imur f’ra[al u min ried imur f’ra[al ie[or. Meta nkunu
f’sitwazzjoni b[al din tala[[ar niffurmaw folla. Anke l-gruppi stess jiddistingwu ru[hom minn xulxin. Hemm gruppi li nid[ol fihom bla ma rrid u hemm o[rajn li nid[ol fihom g[ax hemm xi [a;a li ti;bidni lejhom u t[ajjarni ning[aqad ma’ dak il-grupp partikulari u mhux ma’ ie[or. Il-familja hija l-ewwel grupp li nsib ru[i fiha. Ma
minkejja li huwa tim millistess belt tal-Juve kienet g[a]la tieg[i. Dawn huma lgruppi li jiffurmaw il-massa, gruppi li jnisslu fik sens ta’appartenenza. Il-folla ma tag[tikx is-sens ta’ appartenenza li ttik il-massa. Daqs kemm hija [a;a sabi[a mument fil-massa li taqbel mieg[ek, daqstant ie[or huwa ikra[ meta ssib ru[ek f’massa kontrik. Darba
Ji;ri wkoll li kultant ng[ixu [ajjitna f’folla. Ng[ixu f’folla meta ma nkunux irridu rabta mal-massa kinitx g[a]la tieg[i li nifforma parti minn dan ilgrupp. Li nifforma parti millmassa tas-sess maskil hija frott tan-natura. Imma li nid[ol patri Dumnikan u mhux Fran;iskan jew ;i]wita jew Agostinjan kienet g[a]la tieg[i. Li nissimpatizza malJuventus u mhux mal-Milan jew mar-Roma jew mal-Inter, jew inkella mat-Torin
mort nara log[ba bejn il-Juve u n-Napli u l-uniku biljett li sibt kien fil-kurva A, qalb lUltras Naplitani. Mhux g[ax jiena xi ffissat, imma tistg[u timma;inaw kif [assejtni meta skurjaw ilJuve u kelli nibqa’ mwa[[al mas-si;;u ta’ ta[ti. Min kien se ja]]arda jqum dak il-waqt, qalb massa ta’ Naplitani li jekk taqtg[alhom rashom ma
kienitx to[ro; qatra demm^ U tistg[u timma;inaw ukoll x’sar minni meta n-Napli ;abu d-draw! Mhux fa/li tkun f’nofs massa li ma tkunx tappartjeni g[aliha. ;ibt e]empju b’din il-partita futbol, imma fil[ajja ta’ kuljum hemm bosta ka]i fejn bniedem isib ru[u ’l barra mill-massa li tkun iddur mieg[u. Ka]i fi skejjel bejn studenti ]g[a]ag[, fuq ilpostijiet tax-xog[ol u kull fejn hemm il-bniedem. Ji;ri wkoll li kultant ng[ixu [ajjitna f’folla. Ng[ixu f’folla meta ma nkunux irridu rabta malmassa. Ng[ix f’folla meta nirrispetta l-opinjoni tieg[ek imma daqshekk, ma ntikx g[ajnuna. Kul[add f’dinja g[alih, [add ma jinteressah minn [add! Kull ma jmur aktar qeg[din nersqu lejn dan l-istil ta’ [ajja, bon;u u bonswa u xejn aktar. Folla ta’ nies li taf lil xulxin minn barra imma ma tridx taf aktar. Ning[aqad mal-grupp sakemm jaqbilli, sakemm tispi//a l-log[ba u wara kul[add g[al triqtu.
Fr. Reno MUSCAT OP renosop@gmail.com
Illum spi//a ]-]mien talappartenenza, ma g[adux ]mien li dak li ng[o]] illum nibqa’ ng[o]]u g[ada wkoll. Qeg[din ng[ix fi ]mien li lmassa qeg[da tag[ti l-wisg[a g[all-folla. Illum anke il-valuri talewwel gruppi, dawk li ninsab fihom bla ma g[a]ilthom jien, qeg[din imajnaw u g[alhekk ma rridux nistag[;bu meta ng[idu li qeg[din ng[ixu f’folla ta’ nies li na[btu ma’ xulxin il[in kollu imma ma nafux lil xulxin, ma niffurmax massa bi]]ejjed. Ng[ixu f’massa superfi/jali.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
10 Opinjoni#Ittri
RITWALI (KUMMER?JALI) TAL-MILIED Tlitt ijiem o[ra l-Milied. Hemm ir-ritwali kummer/jali monotoni tas-soltu f’kull qasam tal-midja: mill-mezzi awdjovi]ivi, sar-rivisti kummer/jali li jing[ataw b’xejn mal;urnali tal-[add, fuljetti li jaslulek id-dar bl-idejn. Imbag[ad hemm l-internet, b’reklami jippromwovu r-riproduzzjoni ta’ o;;etti “tad-deheb” bil-firma (fittizzja) ta’ ditti famu]i. Irrutina tie[u fit-tul ukoll u kull sena qed ji]died il-perjodu kummer/jali ta’ qabel il-festa l-kbira.
Tant hu hekk li hemm stazzjonijiet lokali li ilhom li varaw programmi ta’ pubbli/ità natalizja sa minn Ottubru. U lprodotti rari jinbidlu. I]da din is-sena kien hemm xi [a;a differenti g[ax hemm a;enziji tal-ivvja;;ar li qeg[din jirreklamaw mawriet, normalment fl-Ewropa /entrali, g[as-swieq tal-Milied. Tal-inqas dawn il-vja;;i qeg[din jippromettu tibdil fil-kultura marbuta ma’ dan l-ista;un.
HECTOR BRUNO FUQ NET-TV Bejnek u Bejni hu wie[ed mill-programmi simpati/i li jidher tard billejl fuq NET-TV, ippre]entat minn Josef Bonello. G[edt drabi o[ra li Bonello jirnexxi min[abba l-mod rilassanti u ming[ajr pretensjoni li bih imexxi l-materjal li jkollu f’idejh. F’edizzjoni tal-programm tieg[u fuq NET, kellu b[ala mistieden lil Hector Bruno, attur komiku, pre]entatur, eks ;urnalist, eks a;ent editur ta’ dan il-;urnal u eks sindku, g[al seba’ snin, tal-Belt. Bruno ddikjara li fost l-antenati tieg[u kien hemm xi [add disklu li kien i[obb jag[mel it-tfal u mbag[ad jille;ittimizzahom. Imbag[ad g[adda g[al su;;etti aktar intimi u aktar sobriji. Ma j[obbx id-dlam g[ax “itaqqlu” u j[obb id-dawl, li jg[inu je[les minn burdati strambi. Jemmen fl-g[ajdut antik, li s-sajf hu l-kapott tal-fqir. Ammetta li ta’ spiss isib ru[u f’awra ta’ malinkonija. U jib]a’ li n-neputijiet tieg[u jistg[u jimirdu u jitlob li a[jar ti;ri xi [a;a lilu milli lilhom. G[adda tfulitu mal-Antonjoni tal-Belt, jilg[ab matul ixxatt, ta[t il-knisja ta’ Liesse. Kellu esperjenza trasformattiva meta ta’ 21 sena [ajtu kienet mhedda u kellu jitla’ Londra g[al radju-terapija f’mo[[u. U forsi minn hawn tnisslet lispiritwalità fil-karattru tieg[u. Waqt l-intervista Bruno stqarr li jemmen li l-bnedmin kollha se jinfdew u jmorru l-:enna: “Hemm im[abba eterna g[al kull ma[luq u nemmen li kul[add isalva.” I]da dan ma jfissirx, elabora Bruno, li g[andek ta[rab mir-responsabbiltà tieg[ek li tag[mel it-tajjeb u tevita l-[a]in. Fuq ton aktar le;;er, Hector Bruno rrakkonta /ajt tipika u ]vela li l-atturi komi/i favoriti tieg[u huma Paolo Villaggio (Fantozzi), Mr Bean (stupidu u intelli;ent fl-istess [in) u Peter Sellers. U g[all-benefi//ju tal-kurju]i pessmi, Hector Bruno kellu l-laqam ta’ L-G[a;ina, g[ax kellu saqajh irqaq [afna u bojod. MADWARNA (TVM) Wie[ed mill-programmi so/jo-kulturali b’differenza qed jixxandar minn TVM bi pre]entazzjoni tal-artist u direttur tal-palk Saviour (aka Salvu) Mallia. Madwarna g[andu friskezza u le;;erezza li tevita l-pedanti/ità rettorika ta’ bosta programmi li jid[lu biex jinfurmaw lill-pubbliku dwar il-wirt kulturali. Mallia qed jirnexxilu jiddevja minn dik ilformola monotona permezz ta’ element “e//entriku” b’[afna sarka]mu fin g[addej minn ta[t, stil li ju]ah ukoll meta jkun mistieden g[al programmi ta’ diskussjoni. Il-programm, teknikament ming[ajr pretensjoni, jaf issu//ess tieg[u fuq skript ka]wali (i]da fattwali) u fuq iddispo]izzjoni daqstant ie[or informali tal-pre]entatur. KOTBA LIBERALI FIL-LIBJA Is-CNN xandar servizz li wera ]g[a]ag[ studenti u adulti ja[arqu l-Ktieb l-A[dar ta’ Muammar Gaddafi u mbag[ad i]uru fiera ta’ kotba li ta[t ir-re;im tal-Kurunell qatt ma setg[u jaqraw. Fost dawk il-kotba, ippre]entati waqt fiera fi Tripli, kien hemm trattati reli;ju]i, studji dwar l-omosesswalità u kotba ta’ storja bil-mapep dettaljati tat-Tripolitanja. Skont dawk intervistati mis-CNN, Gaddafi kien jimblokka dawk il-kotba min[abba l-paranojja tieg[u. Fil-fiera kienu qeg[din jinbieg[u sa[anistra kotba b’karikaturi skjetti kontra l-eks dittatur. Fil-fehma tal-istudenti li taw il-kummenti tag[hom quddiem il-kamera, il-Libja post-Gaddafi issa je[tie; trawwem
[sieb kritiku u miftu[ g[al fehmiet ulterjuri, xi [a;a li qabel ma kinitx ittollerata.
MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net
Nib]g[u g[all-ambjent ukoll dak tal-istorbju Din hi l-bikja g[atxana ta’ bosta Maltin. Hi t-talba li jag[mlu lill-Gvern biex jara li l-ambjent jibqa’ salv u san b’risq il-poplu kollu. Li xtaqt nikteb mhux g[allambjent mill-[mie; u milliskart, li issa, grazzi g[all-postijiet li [oloq il-Gvern stess – dak li jkun jista’ jmur u jarmi fihom direttament. L-ambjent li qed nifhem bih jien hu l-istorbju fl-arja. Hawn numru ta’ [wienet u bars, li minkejja li jafu li l-li;i ma tippermettix loudspeakers fit-triq, qed idendluhom b’mod permanenti xorta wa[da, b’mu]ika li tinstema’ l-[in kollu. Dan labbu] sa kien rappurtat lillPulizija, li suppost g[andha tkun taf il-li;i aktar mi/-
/ittadin, u qieg[da hemm biex tiddefendi lilha u li/-/ittadin innifsu. Hawn numru enormi ta’ sidien ta’ lukandi, li spi//aw ini;;su l-ambjent bil-[sejjes li l-apparat tal-arja kundizzjonata tag[hom jarmu fl-arja. Dan ukoll g[andu jitwaqqaf, b’risq sa[[et i/-/ittadin. Possibbli, g[andna tant awtoritajiet, m’hawnx wa[da g[al dan? G[aliex i/-/ittadin irid jo[ro; flus minn butu biex jifta[ kaw]a, meta l-awtoritajiet jistg[u jkunu jafu u jisimg[u b’widnejhom stess dan l-istorbju ripetut? Hu minnu li awtorità b[al din te]isti, i]da jdejha huma marbutin biss g[al storbju li jdejjaq lill-[addiem fuq ixxog[ol. B[al dak li qallu l-
[addiem se jmur jirrapporta lil sidu, b’xi garanzija li jibqa’ jing[ata x-xog[ol! {a;a o[ra li saret iddejjaq hi l-fatt li numru kbir ta’ persuni qed iwa[[lu mutur mar-rota tag[hom u ji;ru bihom fittoroq f’kull [in. Ma fadalx [in ta’ mistrie[! Qisu l-bniedem twieled biss g[ax-xog[ol u listorbju. Numru minn dawn ir-roti tist[ajjilhom ajruplani tal-gwerra, u tinduna li jkunu resqin lejk min-nofs mil bog[od. Possibbli [add, ebda gvern jew awtorità ma tista’ tindaga b’dawn in-nuqqasijiet f’;ie[ lambjent? Jekk le, x’ambjent qed nesi;u li jkollna? Mary Tabone
Il-Mosta
L-Ambjent mill-Qrib
In-natura u l-bijodiversità F’Malta, g[andna siti li huma parti min-Natura 2000^
Ladarba Malta da[let membru fl-Unjoni Ewropea, ta[t id-direttiva EC Habitats and Birds kienet obbligata li tag[ti sehem fil[olqien tan-Natura 2000. L-ammont ta’ kemm jidda[[lu siti fin-Natura 2000 ;ie de/i] mill-ammont ta’ territorju li g[andna g[all-abitazzjoni naturali u tal-ispe/i. B[ala obbligazzjoni, Malta da[[let numru ta’ postijiet fil-Kummissjoni Ewropea biex jiffurmaw parti minn din l-g[aqda. L-ewwel wa[da saret fl-2004 wara li kienet in;abret informazzjoni u sar e]er/izzju mill-MEPA, bl-g[ajnuna ta’ esperti nazzjonali li ;ew ikkummissjonati mill-Kunsill Ewropew b[ala parti mill-Emeral Network biex ti;i meqjusa
l-istess informazzjoni. Iktar sottomissjonijiet, flimkien ma’ a;;ornamenti o[ra, saru wara tiftix u studju ta’ informazzjoni xjentifika, kif ukoll diskussjonijiet mad-Direttur :enerali tal-Ambjent. S’issa Malta da[[let 34 sit fuq l-art finNatura 2000. 27 minnhom huma Arja ta’ Konservazzjoni Spe/jali, skont id-Direttiva tal-Abitazzjonijiet, 13-il sit ta[t id-Direttiva tal-G[asafar b[ala Zoni ta’ Protezzjoni Spe/jali li sitta minnhom huma wkoll parti mill-Konservazzjoni Spe/jali. Post ie[or li jag[mel parti min-Natura 2000 jinsab filba[ar u erbg[a o[ra ;ew proposti biex isiru protetti b[ala parti min-Natura 2000. Nipprote;u parti mill-identità ta’ madwarna!
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 11 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-KOREA TA' FUQ
L-ITALJA
Lejn tmexxija kollettiva
Riesqa lejn re/essjoni
Sorsi qrib ir-re;im fil-Korea ta' Fuq kif ukoll fi/-?ina qalu li g[alkemm qed jidher Kim Jong-un, se jiret il-poter wara l-mewt ta' missieru Kim Jongil, il-poter fil-Korea ta' Fuq se ji//aqlaq g[all-ewwel darba g[al wie[ed kollettiv. Skont sors li tkellem marReuters, u li fil-passat l-informazzjoni li ta rri]ulta minnha, g[all-ewwel darba l-Korea ta' Fuq minn mindu n[oloq ilpajji] fl-1948 se jkun immexxi minn grupp ta' nies. Kemm Kim Jong-il kif ukoll missieru Kim Il-sung kellhom il-poter assolut f'idejhom f'dan il-pajji] i]olat li issa g[andu l-armi nukleari. Is-sors qal li s-sitwazzjoni fil-pajji] kienet tidher stabbli wara li l-militar ta l-appo;; lil Kim Jong-un u ntqal li ftit kien hemm /ans ta' /aqliq militari kontrih. Fit-tmexxija kollettiva se jkun hemm Jang Song-thaek, iz-ziju ta' Kim Jong-un. Intqal li Jang Songthaek, li g[andu 65 sena, hu lveru poter issa fil-Korea ta' Fuq flimkien ma' martu Kim Kyong-hui, o[t Kim Jong-il. Mag[hom hemm ukoll Ri Yong-ho, l-og[la ;eneral filmilitar tal-Korea ta' Fuq. Kim Jong-un intqal g[alkemm g[andu minn qed jappo;;jah, m'g[andux sa[[a bi]]ejjed biex ikollu ba]i soda
Jang Song-thaek, li g[andu 65 sena, li qed jing[ad li issa hu l-veru poter fil-Korea ta' Fuq
ta' poter. Sadattant qed jikbru s-suspetti li r-re;im fil-Korea ta' Fuq qed ja[bi l-[in u l-post fejn miet Kim Jong-il. Ilmewt t[abbret it-Tnejn u uffi/jalment intqal li hu miet nhar is-Sibt minn attakk talqalb waqt li kien fuq ferrovija waqt xog[ol uffi/jali. I]da Won Sei-hoon, il-kap tas-servizz sigriet tal-Korea t'Isfel, qal li filmati sigrieti tal-ferrovija li fuqha suppost kien qed jivvja;;a d-dittatur
Korena, fi tmien il-;img[a li g[addiet baqg[et wieqfa. Intqal li filwaqt li m'hemmx dubji li miet, dan aktarx sar biex tissa[[a[ il-qima talpoplu lejh u lejn ibnu. Sorsi fis-servizzi sigriet Koreani qalu wkoll li Kim Jong-un kellu kontroll aktar milli kien ma[sub s'issa u sSibt hu kien li ta l-ordni li lmilitar jwaqqfu l-e]er/izzji kollha li kienu qed jag[mlu u jid[lu lura lejn il-ba]ijiet tag[hom.
L-ekonomija Taljana re;g[et /kienet u tinsab riesqa g[al dak li [afna qed ibassru re/essjoni twila u iebsa l-aktar min[abba l-mi]uri ta' awsterità li kellhom ikunu introdotti min[abba d-dejn li g[andu lpajji]. Dan jirri]ulta minn /ifri uffi/jali li n[ar;u lbiera[ millISTAT, l-uffi//ju nazzjonali Taljan tal-istatistika. I/-/ifri kienu aktar negattivi milli mistenni u jindika li lekonomija Taljana kellha problemi serji anki qabel ma kienu introdotti l-mi]uri ta' awsterità biex jippruvaw jra]]nu l-ispi]a tas-self g[allpajji] li f'dawn l-a[[ar ;img[at la[qu livelli li [afna qed ja[sbu se jwasslu biex lItalja titlob l-g[ajnuna finanzjarja.
Aktar kmieni dan ix-xahar, Mario Monti l-Prim Ministru Taljan, ippre]enta pakkett ta' mi]uri ta' awsterità ta' 34 biljun ewro – it-tielet pakkett ta' mi]uri ta' awsterità missajf. Issa Monti se jkollu bi//a xog[ol aktar iebsa biex jipprova jag[ti [ajja ;dida lillekonomija Taljana li tul dawn l-a[[ar g[axar snin fuq medja ]diedet kull sena bi 0.4 filmija. Barra minn hekk, banek Taljani qed isibuha dejjem aktar diffi/li biex isibu fondi u g[alhekk qed isibuha diffi/li biex isellfu lill-kumpaniji. Ilbiera[, diversi banek Taljani [adu tal-anqas 49 biljun ewro f'self b'rati baxxi mill-Bank ?entrali Ewropew. Din kienet l-ewwel darba li lECB g[amel hekk.
Maltemp kiefer fin-Nofsinhar
In-Nofsinhar tal-Italja fosthom anki Sqallija matul il-;urnata tal-biera[ komplew ikunu ma[kuma minn maltemp kiefer, tant li l-protezzjoni /ivili [ar;u twissija ta' maltemp kbir akkumpanjat minn ri[ qawwi. Matul il-;urnata tal-biera[ ni]let [afna borra fuq Sqallija partikolarment bejn Messina u Palermo u l-ivvja;;ar bil-karozza kien diffi/li min[abba l-kundizzjoni tat-toroq. Sadattant fir-Renju Unit kien ibassar li g[all-Milied mhux se jkun hemm temp kiefer u lanqas borra g[ad-differenza tas-sena li g[addiet meta t-temperatura li kien hemm f'Di/embru kien rekord g[all-kes[a li g[amlet.
IL-LIBJA
L-UE te[les il-fondi Libjani L-Unjoni Ewropea lbiera[ idde/idiet li te[eles l-fondi u assi kollha tal-Bank ?entrali Libjan u tal-Libyan Arab Foreign Bank li kienu spi//aw iffri]ati. Stqarrija tal-UE qalet li ffri]ar parzjali tal-Libyan Investment Authority u lLibyan Africa Investment Portofolio li kien impost fis16 ta' Settembru qabel ma tne[[a mill-poter Muammar Gaddafi, se jibqa'. Id-de/i]joni li titne[[a lfri]a minn fuq il-fondi talbank ittie[det biex tappo;;ja l-irkuprar tal-ekonomija
Libjana u biex tg[in il-Gvern ;did Libjan. Id-de/i]joni se tid[ol fis-se[[ illum il-{amis. Sadattant il-Human Rights Watch qalet li hemm b]onn li l-awtoritajiet Libjani jag[tu a//ess immedjat lil Saif alIslam Gaddafi, iben l-eks dittatur Libjan li hu akku]at b'reati tal-gwerra, g[al avukat biex ikun assigurat li jing[ata pro/ess ;ust. Ix-xahar li g[adda, il-Qorti Kriminali Internazzjonali qalet li ma kinitx se titlob lestradizzjoni ta' Saif al-Islam minkejja li ma kellhiex assigurazzjoni dwar il-pro/ess li se
jsirlu fil-Libja. Fred Abrahams mill-grupp ba]at fi New York qal li kien iltaqa' ma' iben Gaddafi g[al 30 minuta nhar il-{add f'Zintan. Hu qal li Saif alIslam kien qed ikun trattat tajjeb u ma kellu ebda lmenti dwar kif qed jin]amm. Hu qal i]da li t-t[assib ewlieni tieg[u kien in-nuqqas ta' a//ess g[all-familja tieg[u u g[al avukat li jista' jg[inu fil-ka] tieg[u. Saif al-Islam kien arrestat fid-19 ta' Novembru ftit wara li nqabad u nqatel missieru.
IL-VATIKAN
Il-Papa jilmenta li qed jintilef is-sens tal-Milied Il-Papa Benedittu XVI ilmenta li l-Milied kien qed jitlef ilvalur reli;ju] tieg[u g[al dak kummer/jali hekk kif ilbiera[ kellu l-a[[ar udjenza ;enerali qabel il-btajjel tal-Milied. Hu lbiera[ g[amel appell biex in-nies ma ji;ux ]vijati mill-aspett kummer/jali talMilied u minflok jaraw ilvalur reli;ju] wara din il-festa. Il-Papa qal li meta wie[ed jiftakar l-g[eruq Insara talMilied, il-fer[ ta' dan i]-]mien ikun anqas superfi/jali.
Il-Papa lmenta li fatturi kummer/jali marbuta ma' din il-festa kien ifisser li aktar ma jg[addi ]-]mien aktar kien qed jintilef is-sens reli;ju] talMilied. Hu qal li dan kien jg[odd mhux biss g[allMilied imma festi reli;ju]i o[ra. Lejlet il-Milied, il-Papa se jmexxi l-quddiesa ta' nofsillejl fil-Ba]ilika ta' San Pietru u filMilied jag[ti l-messa;; tradizzjonali tieg[u tal-“Urbi et Orbi”.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
12 A[barijiet ta’ Barra IL-MESSIKU
Sena o[ra tispi//a d-dinja Skont xi w[ud b[al-lum sena tkun spi//at id-dinja g[aliex jemmnu li dan kien imbassar mi/-/ivilizzazzjoni tal-Maja. U g[al dan liskop, l-awtoritajiet Messikani se jorganizzaw sena ta' /elebrazzjonijiet. L-a;enzija tat-turi]mu Messikana qed tittama li tattira 52 miljun persuna matul l-2012 biss lejn irre;juni ta/-Chiapas, Yucatan, Quintana Roo, Tabasco u Campeche – irre;juni fejn kienet ba]ata //ivilizzazzjoni Maja. Issoltu j]uru l-Messiku kollu madwar 22 miljun turist kull sena. Bliet ewlenin fir-re;jun tal-Maja mil-lum se jibdew countdown permezz ta' /elebrazzjonijiet u attivitajiet varji fosthom ilkxif ta' arlo;;i pubbli/i li se juru kemm g[ad fadal ]mien sal-21 ta' Di/embru tal2012. Qed isiru ukoll attivitajiet fejn nies imorru jpo;;u messa;;i u ritratti f'kontenituri li mbag[ad
jitpo;;ew ta[t l-art. Hemm [afna li jemmnu li l-Maja kienu bassru t-tmiem tad-dinja fil-21 ta' Di/embru tal-2012, skont dak li hemm imnaqqax fuq blata ta' 1,300 sena ilu. Imma [afna arkeolo;isti jsostnu li l-kitba qed tkun interpretata [a]in u dan hu biss tmiem ta' /iklu fil-kalendarju Maja. Imma hemm [afna li qed jie[du dan it-tbassir bisserjetà [afna peress li lMaja kien poplu li hu meqjus b[ala avvanzat u li mieg[u g[ad hemm marbuta [afna misteri. I//ivilizzazzjoni Maja, li la[qet il-qofol tag[ha bejn it-300 u l-900 AD, kellha wkoll talent g[allastronomija. It-teoriji dwar it-tmiem tad-dinja ;ejjin minn kitba fuq blata li nstabet fis-snin sittin f'Tortuguero fl-Istat ta' Tabasco. Fiha hemm deskritt li alla Maja kien se jirritorna fid-dinja fil-21 ta' Di/embru tal-2012 skont ilkalendarju Maja.
L-OLANDA
Se jg[ibu s-si;ar tal-in/ens Dak mag[ruf b[ala Frankincence li minnu jag[mlu l-in/ens li jintu]a l-aktar filknejjes g[andu mnejn jg[ib mid-dinja wara li xjentisti wissew li s-si;ar minn fejn dan ji;i jistg[u dalwaqt jg[ibu minn wi// id-dinja. Intqal li n-numru ta' si;ar tat-tip Bosweillia, li minnu jin;ieb l-in/ens, fil-15-il sena li ;ejjin jistg[u jonqsu binnofs u f'temp ta' 50 sena jispi//aw g[alkollox middinja. Ri/erkaturi mill-Etjopja u lOlanda qalu li ta[lita ta' nirien, art li tittie[ed g[at-trobbija tal-
annimali u attakki minn insetti kienu qed jeqirdu dawn issi;ar. It-Tabib Frans Bongers millUniversità ta' Wageningen flOlanda, li mexxa r-ri/erka, g[amel appell biex g[al talanqas il-[ames snin li ;ejjin, is-si;ar tal-boswellia jkunu protetti [alli l-ispe/i tie[u rru[. L-in/ens minn ]mien l-antik kien meqjus b[ala xi [a;a prezzju]a tant li fil-Bibbja hemm li wie[ed mit-Tliet Ma;i li ]aru lil :esù Kritu wara t-twelid kien [a l-in/ens b[ala rigal.
I?-?INA> Skultura mill-borra waqt it-Tieni Edizzjoni tal-Festival tal-Iskulturi tal-Borra f'Hulun Buir (Ritratt> Reuters)
IS-SIRJA
:urnata ta' dmija Truppi leali lejn ilPresident Bashar al-Assad qatlu 111 persuna hekk kif fil-pajji] kellha tibda missjoni biex tg[asses limplimentazzjoni ta' pjan ta' pa/i tal-Lega G[arbija. Franza qalet li dak li ;ara kien “massarku bla pre/edent.” Rami Abdulrahman, tasSyrian Observatory for Human Rights qal li 111 persuna /ivili u attivist nqatlu apparti li aktar minn 100 persuna o[ra, fosthom suldati li [arbu mill-armata, fil-provin/ja ta' Idlib. Intqal li din kienet l-aktar ;urnata mdemmija s'issa firrivoluzzjoni Sirjana. Kelliem g[all-Ministeru tal-Affarijiet Barranin Fran/i] qal li l-massakru li kien hemm f'Idlib kien bla pre/edent fis-Sirja u kien hemm b]onn ur;enti li lKunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti to[ro; ri]oluzzjoni iebsa dwar dak
li qed ji;ri fis-Sirja. Il-grupp ewlieni ta' oppo]izzjoni g[ar-re;im Sirjan, il-Kunsill Nazzjonali Sirjan, talab azzjoni internazjonali biex ikunu protetti n-nies /ivili. L-imwiet minn disa' xhur ta' rvellijiet popolari qed ikomplu ji]diedu kull ma jg[addi ]-]mien u u tikber il-possibbiltà ta' gwerra /ivili, b'Assad, li g[andu 46 sena, g[adu jipprova jra]]an il-protesti bit-truppi u tankijiet tal-gwerra minkejja sanzjonijiet Internazzjonali biex bl-iskop li jag[mlu pressjoni fuqu biex jaqbad it-triq tar-riformi. Idlib hi provin/ja tul ilfruntiera mat-Turkija, fejn qed ja[arbu [afna Sirjani u li spi//at ba]i g[ar-rivoluzzjoni kontra Assad. Hawn ukoll qed ji]diedu l-attakki b'armi minn nies li huma kontra ddittatura ta' Assad. Skont l-oppo]izzjoni Sirjana, ir-ribelli qerdu 17-il
vettura militari minn nhar il{add u qatlu 14-il membru tal-forzi tas-sigurtà nhar itTlieta f'nasba fil-provin/ja ta' Deraa, fejn il-protesti kontra Assad bdew f'Marzu. Il-Kunsill qal li bejn itTnjen u t-Tlieta, 250 persuna kienu nqatlu mill-forzi Sirjani u hemm b]onn intervent ur;enti biex dawn il-massakri jieqfu. In-Nazzjonijiet Uniti qalet li aktar minn 5,000 persuna nqatlu fis-Srija f'dawn iddisa' xhur ta' rvellijiet wara li kienu ispirati minn dak li ;ara fit-Tune]ija, l-E;ittu u lLibja. Sadattant l-Iran [abbar li [ames /ittadini Iranjani kienu n[atfu fil-belt Sirjana ta' Homs. Intqal li dawn kienu tekni/i diretti lejn impjant tal-ener;ija f'din il-belt fejn kien hemm [afna nkwiet kontra r-re;im ta' Assad. Intqal li dawn kienu fuq xarabank ma' [addiema barranin o[ra meta n[atfu.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
A[barijiet ta’ Barra 13 IL-MALTEMP FINANZJARJU
T[assib li l-ekonomija tinsab f'salib it-toroq Christine Lagarde, il-kap tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) wissiet li l-ekonomija dinjija b[alissa tinsab “f'salib it-toroq perikolu] [afna”. Dan hekk kif wissiet dwar l-impatt negattiv li jista' jkun hemm fuq il-pajji]i fqar fiddinja.
Hi qalet dan waqt laqg[a f'Lagos fin-Ni;erja fejn ]iedet li l-IMF kellu jag[mel revi]joni tal-i]vilupp globali ekonomiku mistenni f'Jannar u dan se jkun anqas milli kien imbassar f'Settembru meta kien kalkolat li kien se jkun ta' madwar erbg[a fil-mija. Hi qalet li fuq l-orizzont
hemm riskji li qed jheddu bilkbir l-irpiljar tal-ekonomija dinjija li kienet bdiet wara lkri]i finanzjarja tal-2008-9. Hi wissiet ukoll li l-kri]i tad-dejn fl-Ewropa kienet ta' periklu g[all-ekonomiji kollha dinjija u bassret li l-i]vilupp ekonomiku kien se jistag[na fl-ekonomiji avvanzati.
IR-RENJU UNIT L-ISTATI UNITI
Il-banek Taljani u Spanjoli ta[t il-lenti Il-Fitch, a;enzija ewlenija li tag[ti l-pariri dwar l-investimenti, naqset il-credit rating, il-marka ta' fidu/ja, ta' wie[ed mill-ikbar banek Taljani, il-UniCredit SpA u heddet li tag[mel l-istess g[al seba' banek o[ra Taljani u diversi banek Spanjoli u Fran/i]i. Dan min[abba s-sitwazzjoni ta' b[alissa fiz-zona ewro. Il-Fitch qalet li ttnaqqis lill-UniCredit sar min[abba l-kundizzjonijiet tas-suq kif ukoll il-bdil fundamentali li qed i[abbtu wi//hom [afna banek madwar id-dinja partikolarment fl-Ewropa. Fl-14 ta' Di/embru, ilFitch g[amlet downgrade ta' [ames banek ewlenin Ewropej fosthom il-Credit Agricole, bank ewlieni Fran/i].
Il-Fitch issa po;;iet seba' banek Taljani ta[t il-lenti bilpossibbiltà kbira li dawn jitnaqqsilhom il-credit rating. Dawn jinkludu l-Intesa Sanpaolo, l-ikbar bank ghassettur tal-[wienet, il-Banca Monte dei Paschi di Siena, it-tielet l-akbar bank filpajji], u l-UBI Banca. Fi Spanja, tmien banek jinsabu wkoll fuq dik li tissejja[ “watch negative”. Dawn jinkludu l-Banco Santander, Banco Bilbao Vizcaya Argentaria u CaixaBank SA. Fi Franza, il-Fitche revedit it-tbassir minn “negattiv” g[al “stabbli” g[al Societe Generale, Groupe BPCE, Dexia Credit Local u La Banque Postale. Il-Fitch [abbret ukoll li filBel;ju aktarx tnaqqas ir-rating tal-banek KBC u Dexia Bank Belgium.
Twissija dwar il-credit rating A;enzija ewlenija li tag[ti l-pariri dwar l-investimenti, il-Moody's, wissiet li hemm possibbiltà li tnaqqas il-credit rating, il-marka ta' fidu/ja g[all-investiment, tar-Renju Unit. Dan jekk il-kri]i tad-djun fiz-zona ewro tkompli tmur g[all-ag[ar. Il-Moody's, fir-rapport annwali tag[ha qalet li g[alkemm il-credit rating ta' AAA, l-og[la li hemm, ma kienx se jintmiss, imma dan kien jiddependi jekk lekonomija Ingli]a tmur lura aktar jew il-Gvern ikun furzat li jer;a' jsalva xi banek. George Osborne, ilMinistru tal-Finanzi Ingli], spiss insista dwar l-importanza li r-rating jibqa' kif inhu. Dan il-credit rating jiddetermina r-rata li biha r-Renju
Unit jista' jsellef il-flus fis-swieq finanzjarji internazzjonali. B[alissa, pajji] ie[or li g[andu l-og[la credit rating b[ar-Renju Unit, Franza, ukoll tinsab mhedda li dan se jitnaqqas u l-;img[a li g[addiet politi/i ewlenin Fran/i]i qalu li jekk dan isir lilhom allura g[andu ssir l-istess mar-Renju Unit. Il-Moody's qalet li l-affarijiet g[ar-Renju Unit kienu se jibqg[u kif inhuma jekk ilGvern ikompli mixi bil-programm ta' awsterità li kien [abbar. Dan sakemm lekonomija ma tmurx lura jew ifallu xi banek. Intqal ukoll li anki ]vilupp fiz-zona ewro, jekk imorru g[all-ag[ar, kienu se jeffettwaw ir-Renju Unit minkejja li l-pajji] mhux membru.
Il-Moody's wissiet li ebda pajji] tal-UE ma jista' jitqies protett mill-kri]i li hawn. Ir-rapport dwar ir-Renju Unit [are; hekk kif uffi/jali Fran/i]i qalu li fi/-/irkustanzi pre]enti kien ikun miraklu jekk il-credit rating Fran/i] ma jintmissx. Kien ]velat ukoll nhar itTlieta filg[axija li Angela Merkel, il-Kan/illier :ermani], kienet telqet g[al btala ta' ;imag[tejn u dan [alla ftit prospett li l-kri]i se tkun solvuta din is-sena. Fil-bidu tal-;img[a, ilmexxejja Ewropej [abbru li kienu se jipprovdu 150 biljun ewro o[ra lill-IMF. Christine Lagarde, il-kap tal-IMF, f'diskors li g[amlet fin-Ni;erja qalet li l-kri]i tazzona ewro kellha b]onn attenzjoni spe/jali.
IL-:APPUN
L-attività ekonomika sta;nat Il-Bank ?entrali :appuni] [abbar li l-irpiljar ekonomiku :appuni] kien sta;na min[abba t-tra]]in tal-i]vilupp tal-ekonomija dinjija. Il-Bank :appuni] wissa wkoll li lkri]i finanzjarja Ewropea kienet ta'
theddida serja g[all-ekonomija dinjija inklu]a dik :appuni]a u l esportazzjoni ta ' prodotti :appuni]i , g[at - tieni xahar kon sekuttiv , kienu naqsu min[abba nuqqas ta ' talba kemm mill -
Ewropa kif ukoll mill - istess Asja. Il-:appun g[andu t-tielet l-akbar ekonomija fid-dinja u jiddependi [afna fuq l-esportazzjoni biex ikun hemm l-i]vilupp ekonomiku filpajji]. Munita nazzjonali b'sa[[itha,
il-kri]i tad-dejn Ewropea u l-g[arg[ar li kien hemm fit-Tajlandja din is-sena naqsu l-gwadanji li saru fl-ekonomija minn mindu f'Marzu l-pajji] intlaqat minn terremot li [arbat l-industrija tal-pajji].
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
14 Milied 2011
PRESEPJI G{ALL-WIRI FIL-JIEM TAL-MILIED Dawn il-presepji huma g[all-wiri sal-{add 1 ta' Jannar, 2012. Il-[inijiet tal-wiri bejn it-Tnejn u s-Sibt huma bejn il-5.00 pm u t-8.00 pm {dud u Festi bejn l-10.00 am u nofsinhar u bejn il-5.00 pm u t-8.00 pm LOKALITÀ Presepji Mekkani/i
{al G[arg[ur Il-Mosta I]-}ejtun
Presepji Kbar Stati/i Il-Balluta
Birkirkara Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Tas-Sliema {al Tarxien {al Tarxien {a]-}abbar {a]-}ebbu;
Presepji }g[ar
{al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan {al Balzan Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta Il-Mosta {al Qormi {al Qormi
INDIRIZZ
ISEM L-APPLIKANT
Basement ta' :amri Court, Triq Stiefnu Zerafa u Triq in-Naxxar Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Istitut :esù Nazzarenu, Triq l-Isqof Emmanuel Galea
Daniel Bezzina Giovan Muscat Joseph Pavia
Ma[]en tal-Armar Triq it-Torri, Tas-Sliema 71, ?irkolu San :wakkin, Triq il-Kbira 134, Garage Redentur, Triq :ilormu Cassar So/. Fil. Nicolò Isouard, 204 Triq il-Kbira St Mary, Triq il-Kurat Felic Calleja 206, Triq Manuel Dimech, 2#3, G[aqda So/jali Madonna tad-Duttrina, Triq Birbixbilla ‘Ghimmanu-El’ Triq Karlu Maratta Mifsud Garage, Triq is-Sag[tar Xelter Ka]in Banda San Filep, Triq il-Kbira
Adrian Busuttil Franklyn Pace Carmelo Camenzuli Raymond Deguara Eric Frendo # Justin Aqulina Stephen Cilia Sezzjoni }g[a]ag[ Madonna tad-Duttrina Emanuel Axiaq Alan Mifsud St Philip's Pageant Group -
‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur ‘La Rosa Mansions’, Garage C, Vjal il-Bon Pastur 12, Triq San :wann Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Markiz Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel Ir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard, 204, Triq il-Kbira 158, Triq San Bartolomew Ka]in San Bastjan 27, Triq Santu Rokku
Mario DeGabriele Mario Camilleri Frans Busuttil Jason Friggieri Jeffrey Zarb Mario Vella Raymond Spearing Rosalino Saliba Alfred Mallia Joey Falzon Lawrence Gatt Noel Vidal Charles Schembri # Francis Muscat Daniel John Bugeja Michael Cutajar Zahra Manuel Vella Lorry Camilleri Lawrence Gatt Joe Parnis Raymond Cauchi Mark Grech Raymond Deguara Alfred Casha Gilbert Rickard
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Madwarna 15
L-HSBC jappo;;ja lill-SMEs L-HSBC joffri firxa wiesg[a ta’ soluzzjonijiet g[all-intrapri]i ]g[ar u medji (SMEs), mill pakkett Business Direct li joffri servizzi bankarji kummer/jali kull [in tal-;urnata, g[al Relationship Managers spe/jalizzati fuq in-negozju li jipprovdu pariri a;;ornati lillintraprendituri g[an-negozju tag[hom. B[ala parti mill-appo;; lillintrapri]i ]g[ar u medji permezz ta’ assistenza finanzjarja u pariri professjonali, ilCommercial Banking talHSBC ipparte/ipa fl‘Intrapri]a Malta – L-appuntament tieg[ek man-negozju’, avveniment organizzat millMinisteru tal-Finanzi flMFCC, Ta’ Qali, biex jirrikonoxxi u ji//elebra linvolviment tan-negozji ]g[ar fil-[olqien tal-;id, il-produttività u l-impjiegi f’Malta. B[ala l-mexxej fin-negozju internazzjonali, l-HSBC jassisti wkoll lill-SMEs flesportazzjoni u l-importazzjoni ta’ prodotti u servizzi, u jiffa/ilita r-rabtiet g[all-kummer/ ma’ negozji minn madwar id-dinja. L-a[[ar kisba
Appo;; konkret lill-SMEs bi prodotti mill-HSBC
f’dan ir-rgward kienet ittnedija ta’ servizzi g[al [las dirett permezz tar-Renminbi ?ini], li jag[ti lill-intraprendituri Maltin li jag[mlu negozju ma/-?ina l-opportunità li jnaqqsu r-riskji u l-ispejje] involuti fil-kambju u jinnegozjaw termini a[jar g[annegozju. “Intrapri]i ]g[ar u medji huma sewwieqa importanti flekonomija Maltija. Is-sehem
L-edizzjoni Absolut Mode tirrifletti d-dinja tal-moda
F’Di/embru 2011 l-Absolut qed tag[mel pass ie[or ’il quddiem fid-dinja tal-moda u se to[ro; edizzjoni limitata o[ra tal-flixkun tag[ha – l-edizzjoni Absolut Mode. Irritratti ta’ din il-kampanja rivoluzzjonarja, bil-mudella ta’ fama internazzjonali Shannan Click, ittie[du mill-fotografu Sharif Hamza, li hu mag[ruf ferm g[axxog[ol fotografiku mill-aqwa tieg[u g[al diversi kollezzjonijiet ta’ magazines internazzjonali tal-moda. L-edizzjonijiet limitati talAbsolut li [ar;u fis-snin li g[addew, b[allAbsolut Disco, l-Absolut Rock, u l-Absolut Glimmer tas-sena l-o[ra, kollha g[amlu su//ess kbir madwar id-dinja. L-edizzjoni Absolut Mode bla dubju qed t[ares lura lejn il-wirt ta’ din il-marka fiddinja tal-moda. Fil-bidu tad-disg[inijiet, lAbsolut [admet ma’ w[ud mill-aqwa dis- Edizzjoni limitata injaturi tal-moda b[al Tom Ford u Versace. Absolut Sa minn dak i]-]mien, il-moda kienet dej- tal-flixkun Mode jem wa[da mill-espressjonijiet kreattivi li esplorat b’su//ess l-Absolut, f’kollaborazzjoni ma’ individwi o[ra b[al Stella McCartney u Gaultier. Sharif Hamza qal li, “Hemm rabta mill-aqwa bejn l-Absolut u w[ud mill-aqwa fotografi tal-img[oddi b[al Helmut Newton u Herb Ritts. Hu ta’ unur g[alija li nkun inklu] f’dan il-grupp ta’ fotografi le;;endarji.” Il-flixkun tal-edizzjoni Absolut Mode g[andu 12-il wi// u hu mge]wer b’]igarella [oxna, blu skur, tas-satin, bil-kitba me[juta. Waqt is-sessjoni tal-fotografija Sharif Hamza kien ispirat bl-g[amla tal-flixkun u bena kopja kbira tal-flixkun bl-u/u[ tal-mirja, li inkluda fihom lill-mudella Shannan Click b’libsa blu skur. Mathias Westphal, id-Direttur Globali tal-marka tal-kumpanija The Absolut, qal li, “Kienet ta’ ispirazzjoni g[alina li na[dmu ma’ Sharif Hamza. Hu mill-ewwel [are; bl-idea g[ar-ritratti u lilna g[o;bitna [afna. Il-fotografija tieg[u ti;bor il-kun/ett li xtaqna u tinkorpora kemm imma;ni mexxejja u kif ukoll wieqfa.” Il-flixkun tal-edizzjoni Absolut Mode tnieda f’madwar 80 suq madwar id-dinja kollha u se jkun disponibbli g[al perjodu ta’ ]mien limitat. Il-fliexken tal-edizzjonijiet limitati tas-snin img[oddija sabu ru[hom fil-kollezzjonijiet ta’ diversi nies u qed ikunu mfittxija f’diversi rkanti. L-Absolut Vodka hu importat, irreklamat u mqassam minn Farsons Beverage Imports Limited, membru tal-Grupp Farsons. Il-flixkun tal-edizzjoni Absolut Mode ssibu minn diversi [wienet u minn Farsonsdirect, l-Imrie[el.
tag[hom lokalment huwa kritiku biex jg[in fil-maltemp ekonomiku li b[alissa qed jhedded l-ekonomija globali,” qal Michel Cordina, Kap talCommercial Banking talHSBC. “Irridu nkunu strumentali fl-assistenza li nag[tu lil dawn in-negozji biex ikomplu jinvestu, ikabbru loperat tag[hom u jimpjegaw iktar nies f’impjiegi ta’ kwalità.”
L-Emirates SkyCargo taqleb g[all-u]u tal-e-AWB minn Dubaj
L-Emirates SkyCargo, kumpanija fuq quddiem nett fl-isforz tal-industrija g[all-hekk imsej[a efreight, g[amlet pass ie[or ’il quddiem meta [abbret li l-electronic air waybills (eAWBs) issa qeg[din ikunu u]ati g[all-vja;;i ta’ merkanzija kollha li qed jori;inaw minn Dubaj. L-inizjativa tal-e-AWB tal-IATA qed tfittex li tne[[i l-[tie;a g[al air waybills (AWB) li jintu]aw b[ala kuntratti g[all-fini ta’ trasport ta’ merkanzija bl-ajru. Bleliminazjoni tal-u]u talkarti g[al AWB, il-pro/ess g[all-;arr ta’ merkanzija bl-ajru se jkun simplifikat u g[alhekk in-negozji jiksbu benefi//ji matul il-katina tal-provvisti. E-freight hi inizjattiva kollettiva tal-industrija talmerkanzija, meg[juna mill-IATA bl-g[an li telimina l-AWB kollha talkarta, kif ukoll id-dokumenti u /ertifikati l-o[ra kollha sal-a[[ar tal-2014. L-Emirates SkyCargo, id-divi]joni tal-merkanzija tal-linja tal-ajru Emirates, hi fi triqitha biex til[aq dan l-g[an. 51 mid-destinazzjonijiet li sservi di;à huma konformi mal-efreight, inklu]a Malta.
Tfal minn madwar id-dinja jkunu ferm e//itati f’dan i]-]mien tas-sena meta jmorru [dejn il-kaxxa tal-ittri favorita fil-villa;; jew fil-belt tag[hom u jie[du sehem fit-tradizzjoni tant sabi[a li jibag[tu l-ittri tag[hom lil Father Christmas, biex fihom jg[idulu kemm kienu bravi f’dik is-sena u x’jixtiequ g[all-Milied. “Hu ferm sabi[ meta naraw lit-tfal tag[na jimpustaw l-ittra tag[hom lil Santa Klaws. Il-kaxxi postali l-[omor saru simbolu importanti tan-nazzjon Malti. Huma parti mill-[ajja tag[na u peress li jintu]aw kuljum g[andhom ikunu m[arsa g[all-generazzjonijiet li ;ejjin,” qal Joseph Gafà, is-CEO ta’ MaltaPost p.l.c.
Drambuie jniedi varjazzjoni ;dida tal-aqwa kwalità Dan l-a[[ar, id-Drambuie Liqueur introdu/a varjazzjoni ;dida tal-aqwa kwalità, idDrambuie 15, li hi xarba aktar fina u xotta. Din il-varjazzjoni hi possibbli bis-sa[[a talg[a]la, mag[mula bil-g[aqal, ta’ xg[ir Speyside li ilu maqtug[ u mi]mum g[al 15-il sena s[a[, im[allat ma’ rwejja[ u tog[miet li jkomplu jag[tu l-aroma lil din ir-ri/etta sigrieta tad-Drambuie. Ix-xarba finali hi ma[suba biex tappella g[al dawk kollha li j[obbu l-whisky mag[mul mix-xg[ir u hi ideali biex Varjazzjoni ;dida ta' Drambuie tixrobha ftit ftit wa[edha jew Liqueur mas-sil;. Id-Drambuie 15 g[andu ri[a aromatika ta’ spice ta/-/itru, [axix ifu[ u butterscotch. G[andu konsistenza fina [afna u tog[ma [afifa ta’ /itru tal-lumi, xg[ir, frott irqiq (berries) u g[asel tal-pjanta tal-Erika. Dawn kollha huma m[allta mat-tog[miet pja/evoli tax-shortbread u l-[wawar friski li jkomplu jag[tuh dik it-tog[ma partikolari tal-famu] Drambuie. Derek McInally, il-Manager tal-Istokks tad-Drambuie Whisky, qal li, “biex nil[qu dawn l-istandards g[oljin g[adDrambuie 15, ittie[ed u ;ie evalwat kampjun minn kull bettija. Il-btieti tag[na huma mag[mula apposta biex i]ommu l-karatteristi/i tax-xg[ir Speyside li jintu]a f’dan il-prodott.” Id-Drambuie 15 iqum aktar mid-Drambuie ori;inali, u g[andu jappella g[all-klijenti tad-Drambuie, kif ukoll g[al dawk li j[obbu jesperimentaw bil-whisky tax-xg[ir. Cherie Koster, is-Senior Brand Manager tad-Drambuie, qalet li, “[afna minn dawk li j[obbu jixorbu d-Drambuie huma xerrejja regolari tal-whisky Sko//i], partikolarment dawk li j[obbu lmalt whisky. Dan il-prodott ta’ kwalità g[olja [afna, li jkompli jibni fuq il-karatteristi/i tad-Drambuie Liqueur, hu ma[sub li jappella g[al dawn in-nies kollha, kif ukoll g[al dawk li qatt ma xtraw il-prodotti tag[na.” Koster kompliet li, “g[andna ’l fuq minn 100 sena esperjenza fi]-]amma tax-xg[ir g[all-produzzjoni tad-Drambuie. G[a]ilna b’idejna stess l-aqwa u l-aktar xg[ir Speyside rari, ta’ 15-il sena, biex nipprodu/u prodott tal-aqwa kwalità, b’tog[ma e//ezzjonali.”
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
16
Milied 2011 17
Milied 2011
}jara billejl lill-presepji esibiti fix-Xag[ra
L-G[aqda 'Il-Milied fix-Xag[ra' se torganizza attività li fiha wie[ed ikun jista' jara tmintax-il presepju kbir fosthom stati/i, mekkanizzati u presepju [aj. Dan it-tour iggwidat se jie[u linnies b'minibus madwar ir-ra[al tax-Xag[ra. It-tour se jsir il:img[a 30 ta' Di/embru fil-5 p.m. Se jkun hemm ukoll servizz ta' gwida. It-tour se jinkludi waqfa qasira g[all-kafè tradizzjonali mag[ruf tat-ta//i u l-biskuttini tarra[al. Fost il-postijiet li wie[ed se j]ur se jkun hemm ]jara fil-Ba]ilika tax-Xag[ra kif armata g[all-Milied bl-attrazzjonijiet ikunu l-bambin
Kontribut konkret minn Express Trailers b'risq L-Istrina
antik fil-kartapesta ma[dum f'Lecce, il-pittura tas-saqaf li tinkludi l-Lunzjata u n-Natività bladorazzjoni tar-rg[ajja xog[ol Virginio Monti minn Ruma, u [ames presepji artisti/i kbar. It-trasport bil-minibus se jitlaq minn [dejn it-Tempji tal-:gantija fil-5 p.m. Min[abba li din lattività hi g[al numru limitat, wie[ed g[andu jibbukkja kmieni. Id-d[ul g[all-wirjiet kollha hu b’xejn i]da qed tintalab donazzjoni ta' €3.50 g[all-ispejje] tat-trasport u s-snacks. Kull min hu interessat g[andu j/empel 79594508 jew jibg[at email fuq miliedxaghra@gmail.com
Wie[ed mill-presepji esibiti fix-Xag[ra, G[awdex, f'dawn il-jiem ta' festi tal-Milied
Mill-Artiku sa L-Istrina Kien filg[odu nhar it-2 ta’ Mejju 2007 meta s-sistema tal-GPS ikkonfermat li tim ta’ pre]entaturi mill-programm tal-BBC Top Gear: Jeremy Clarkson, Richard Hammond u James May, kienu saru l-ewwel nies li la[qu n-North Pole abbord vettura. Il-pro;ett, koordinat minn Toyota flimkien ma’ Top Gear bl-g[ajnuna ta’ Arctic Trucks, kumpanija ta’ vetturi modifikati fl-I]landa, kien jikkonsisti fi vja;; abbord Toyota Hilux, sfida li saret mag[rufa b[ala l-
Hilux Arctic Challenge. L-aktar avventura re/enti g[atToyota Hilux saret dan l-a[[ar meta lvettura waslet Malta abbord trailer spe/jali ta’ Express Trailers. Minbarra t-Toyota Hilux, Express Trailers [adu [sieb it-trasport u l-lo;istika biex in;iebu Toyota Supra u Lotus Evora S. It-tliet vetturi ;ew mir-Renju Unit u l-g[ajnuna lo;istika ng[atat b’xejn minn Express Trailers b[ala g[ajnuna g[all-kampanja Paqpaqli g[all-Istrina b’risq il-Community Chest Fund.
“Express Trailers kienet attiva [afna fil-qasam tal-importazzjoni tal-karozzi matul dawn l-a[[ar snin filwaqt li tassisti lill-klijenti fl-importazzjoni tad-ditti tag[hom f’Malta. Lesperjenza teknika u l-backup lo;istiku li l-kumpanija tag[na tgawdi llum g[amluha fa/li g[allorganizzaturi tal-attività Paqpaqli g[all-Istrina biex jag[]lu lilna sabiex ng[inuhom f’dan il-pro;ett,” qal Antoine Vella, id-Direttur ta’ Express Group.
Studenti u g[alliema minn Computer Domain f'tournament ta' football b'risq L-Istrina Fil-jiem li g[addew g[add ;mielu ta' g[alliema u studenti li jattendu l-iskola Computer Domain tal-Mosta ng[aqdu flimkien f'tournament ta' football b'risq L-Istrina. Huma u]aw din l-attività b[ala mezz ta' ;bir ta' fondi g[al LIstrina li se ssir l-g[ada tal-Milied. Il-log[ob kollu ta' dan it-tournament sar fil-Pietà Football Grounds u l-
attendenza kienet wa[da numeru]a kemm min-na[a tal-g[alliema kif ukoll min-na[a tal-istudenti. B'kollox kienu ffurmati sittax-il tim li kkompetew bejniethom. Waqt li l-g[alliema u l-istudenti [adu gost jilag[bu flimkien b'risq g[an nobbli, l-istess okka]joni serviet g[alihom b[ala wa[da so/jali u ta'
integrazzjoni biex isiru jafu aktar lil xulxin lil hinn mill-bankijiet tal-iskola. Din l-attività kienet wa[da minn sensiela organizzati minn Computer Domain bl-iskop pre/i] li jin;abru fondi b'risq L-Istrina. Attivitajiet o[ra li kienu organizzati kienu Badger Karting, Black & White Day, Hacking by Night u Rubik Cube Day.
}ew; timijiet li [adu sehem fit-tournament organizzat minn Computer Domain b'risq L-Istrina 2011
Matul il-;img[at li g[addew il-komunità tax-Xag[ra f'G[awdex [admet b'impenn qawwi biex g[al darba o[ra f'dan ir-ra[al [elu jittella' l-presepju tradizzjonali [aj li ilu jittella' fix-Xag[ra g[al dawn l-a[[ar snin. Fost il-protagonisti kien hemm g[add ;mielu ta' ]g[a]ag[ li [admu flimkien g[al sig[at s[a[
Il-[dax-il edizzjoni tal-presepju [aj fix-Xag[ra Il-Grupp The Guiding Light fi [dan il-Knisja ta’ :esù Nazzarenu fix-Xag[ra bi pja/ir i[abbar il-[dax-il edizzjoni tal-presepju [aj bit-tema “U Rajna lKewkba Tieg[u Tielg[a” (Mt 2,2). Tul dawn l-a[[ar g[axar snin, il-grupp li j[addan fih adolexxenti u ]g[a]ag[ f’mixja ta’ formazzjoni spiritwali ppre]enta dan ilpresepju bil-g[an li jwassal messa;; attwali lill-familji Maltin u G[awdxin u dawk kollha li j]uru l-presepju [aj. Din lattività saret popolari [afna mhux biss g[all-mod ta’ kif ti;i organizzata, i]da fuq kollox min[abba l-fatt li din lesperjenza li jg[addu minnha ]-]g[a]ag[ tag[na tissarraf fl-esperjenza ta’ kul[add. B’differenza g[al [afna attivitajiet li jsiru fi ]mien il-Milied, il-presepju [aj taxXag[ra jag[ti importanza kbira lit-tifsira tar-rakkont tattwelid ta’ Sidna :esù Kristu, aktar milli lill-;rajja nnifisha u t-tradizzjonijiet marbuta mag[ha. Il-;rajja tal-Milied saret wisq rikordju ta’ x’;ara elfejn sena ilu. Ag[ar minn hekk, il-Milied illum sar ]mien ta’ kummer/ kbir u f’[afna okka]jonijiet dan il-fatt [a post kollox. Forsi wie[ed ma jirrealizzax li l-Milied ise[[ kuljum madwarna; fuq il-post tax-xog[ol tag[na; il-mod ta’ kif nimxu mal-o[rajn; l-g[ajnuna tag[na lill-o[rajn. Dawn kollha jirriflettu l;rajja tal-Milied. Hu g[alhekk l-iskop tal-grupp li bir-rappre]entazzjoni ta’ din il-;rajja
jwassal il-fer[ tal-Milied illum. F’din il-[dax-il edizzjoni konsekuttiva wie[ed mistenni jinnota sezzjonijiet ;odda li jirrappre]entaw temi u ;rajjiet attwali. Il-presepju hu msawwar ukoll bi rkejjen tradizzjonali marbuta mal-[ajja tipika Lhudija ta’ elfejn sena ilu. It-tema ta’ din is-sena hi marbuta mal-mi;ja tal-Ma;i. Ittfittxija ta’ dawn it-tliet persuna;;i tirrifletti t-tfittxija talverità li g[andha tkun il-missjoni ta’ kull Nisrani. Lewkaristija tibqa' wkoll tema /entrali u g[alhekk marbuta mag[ha hija l-g[ajn li tnixxi l-ilma tal-[ajja ta’ dejjem kif ukoll l-g[asir ta]-]ejt. Il-presepju [aj, li jinsab e]att fa//ata tal-Knisja ta’ :esù Nazzarenu, fix-Xag[ra (G[awdex), se jkun miftu[ g[all-pubbliku f’dawn il-;ranet: Fl-24 ta’ Di/embru 2011, mis-6.30 p.m. sat-8.00 p.m. Fil-25 ta’ Di/embru 2011, mit-3.00 p.m. sad-9.00 p.m. Fis-26 ta’ Di/embru 2011, mis-6.00 p.m. sad-9.00 p.m. Fit-29 ta’ Di/embru 2011, mis-6.00 p.m. sad-9.00 p.m. Fit-30 ta’ Di/embru 2011, mis-6.00 p.m. sad-9.00 p.m. Fl-1 ta’ Jannar 2012, mit-3.00 p.m. sad-9.00 p.m. Id-d[ul huwa b’xejn. G[al iktar informazzjoni tista’ ]]ur is-sit elettroniku tal-grupp www.kgnxaghra.org#theguidinglight
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
18 Pubblikazzjonijiet
Il-qoxra tal-ktieb 'Milly, Molly u l-Missirijiet' (Milly, Molly and Different Dads)
Il-qoxra tal-ktieb 'Milly, Molly u ]}wiemel ‘Mel[ u B]ar’, (Milly, Molly and Salt and Pepper)
Il-qoxra tal-ktieb 'Milly u Molly Jg[inu l-Annimali' (Milly and Molly Help the Animals)
Il-qoxra tal-ktieb 'Milly, Molly u Ella Bella Boo' (Milly, Molly and Ella Bella Boo)
Erba' kotba ;odda fis-sensiela 'Milly, Molly' {ar;u erba’ kotba o[ra mis-serje rebbie[a ta’ kotba g[at-tfal: MILLY, MOLLY. B’kollox s’issa [ar;u 20 ktieb ta’ Milly, Molly bil-Malti. Il-kotba l-;odda ;ew ukoll maqlubin g[all-Malti minn Frans A. Attard: Milly, Molly u l-Missirijiet (Milly, Molly and Different Dads) Milly, Molly u ]-}wiemel ‘Mel[ u B]ar’ (Milly, Molly and Salt and Pepper) Milly u Molly Jg[inu lAnnimali (Milly and Molly Help the Animals) Milly, Molly u Ella Bella Boo (Milly, Molly and Ella Bella Boo) Il-kotba Milly, Molly inqalbu f’aktar minn 40
lingwa. Kull ktieb, bi stampi /ari u viva/i, fih storja ta]]ew; protagonisti: Milly (tifla samra) u Molly (tifla bjonda) flimkien ma’ [bieb ta’ razez differenti. Il-kotba Milly, Molly inkitbu biex ixerrdu lg[arfien tad-diversità u lvaluri sodi fit-tiswir talkarattru tag[na. Il-motto talkotba ji;bor fih l-iskop talistejjer kollha: “Nidhru differenti i]da a[na lkoll listess”. Il-kotba, ippubblikati f’Malta minn Uptrend Publishing, huma kemm bilMalti kif ukoll bl-Ingli] flistess ktieb. Kull fa//ata talktieb fiha ]-]ew; lingwi. Ilkotba ta’ Milly, Molly g[andhom jinqraw l-ewwel
b’lingwa, imbag[ad billingwa l-o[ra, u mhux fa//ata fa//ata bi]-]ew; lingwi wara xulxin. G[alhekk dawn huma ]ew; kotba f’wie[ed. Dawn il-kotba huma mmirati g[at-tfal (subien u bniet) sa tmien snin. Waqt li t-tfal i]-]g[ar jaraw l-istampi sbie[ u jisimg[u l-istorja ta’ Milly, Molly, it-tfal akbar jibdew jaqraw u aktar tard jiddiskutu dak li g[andhom su;;erit fil-gwida tal-ktieb. Kull ktieb fih “Gwida G[all-G[alliema u l-:enituri” kemm bl-Ingli] kif ukoll bilMalti. Din il-gwida hi ideali biex it-tfal ikunu gwidati sew minn min jie[u [siebhom u jg[inhom i[addmu lima;inazzjoni u wkoll il-
memorja tag[hom. Il-fatt kru/jali jibqa’ li dejjem g[andna na//ettaw iddiversità kemm fil-ideat kif ukoll fil-fi]jonomija. L-erba’ kotba ;odda Milly, Molly u l-Missirijiet (Milly, Molly and Different Dads) – Milly u Molly
jiskopru li hemm differenza bejn missier u ie[or. Storja b’tema attwali li tg[in lit-tfal jikbru b’responsabbiltà u rispett. Tag[lima: Na//ettaw li lfamilji mhux kollha xorta. Milly, Molly u ]-}wiemel ‘Mel[ u B]ar’ (Milly, Molly and Salt and Pepper) – }iemel fdat hu [abib tassew. :anni l-bidwi jafda li]-
]wiemel tieg[u u j[alli lil Milly u lil Molly jmorru dawra bihom. Tag[lima: Fidu/ja s[i[a. Milly u Molly Jg[inu lAnnimali (Milly and Molly Help the Animals) – Li]viluppaturi tal-art i/edu quddiem Milly u Molly meta dawn jaqb]u g[allannimali. Tag[lima: Id-drittijiet talannimali. Milly, Molly u Ella Bella Boo (Milly, Molly and Ella Bella Boo) – Ella Bella Boo hi tarbija fuq tag[ha, praspar wa[edha u fl-istess [in fiha mitt gost. Esperjenza ta’ kuljum ta’ kif it-tfal ]g[ar jesprimu ruhom. Tag[lima: Tesprimi ru[ek.
Pubblikazzjoni Sale]jana dwar l-ewwel millennju tal-istorja marittima Maltija L-istorja marittima ta’ Malta, minn ]mien il-Preistorja sa ]mien l-Ordni tal-Kavallieri ta’ San :wann, hi ssu;;ett tal-a[[ar pubblikazzjoni tasSale]jani ta’Don Bosco flimkien ma’Heritage Malta bil-g[an li tissa[[a[ il-kullana ta’ kotba b’valur kulturali ppubblikati minn din lorganizzazzjoni reli;ju]a b’g[an filantropiku. The Maritime History of Malta, the first millennia, ji;bor fih numru ta’ artikli minn esperti tas-su;;ett – Reuben Grima, Anthony Bonanno, Charles Dalli, Emmanuel Magro Conti, Liam Gauci, u Joseph Muscat – f’iktar minn 200 pa;na kollha kulur b’mijiet ta’ ritratti tal-fotografu Daniel Cilia, kif ukoll illustrazzjonijiet u mapep antiki. Il-ktieb, b’qoxra iebsa, ikopri wkoll il-perjodi stori/i ta’]mien il-Feni/i u rRumani, il-Medju Evu u anke ddg[ajsa Maltija fi ]minijiet iktar ri/enti. L-edituri ta’din ilpubblikazzjoni, Dun Charles Cini sdb u Jonathan Borg, irnexxielhom iwasslu lid-dilettant ta’ dan is-su;;ett imma wkoll tal-istorja ta’ Malta b’mod ;enerali, pubblikazzjoni o[ra mill-iktar interessanti b’lingwa;; ferm mexxej. Il-pubblikazzjoni ;iet stampata f’NOVA Arti Grafiche f’Firenze, l-
Impressjoni artistika ta’ bastiment li jmur lura [afna snin u li jag[mel parti mill-istorja marittima Maltija
Italja, fuq disinn tal-fotografu Daniel Cilia. Dun Charles Cini, il-koeditur ta’din il-pubblikazzjoni, spjega lil INNAZZJON li l-volum kbir ta’ informazzjoni interessanti li [ar;et minn ri/erka dwar dan is-su;;ett m’g[amilhiex possibbli li din kollha
tin;abar fi ktieb wie[ed u g[alhekk ilpubblikaturi di;à qed ja[sbu g[at-tieni volum li jkun ikopri l-perjodu minn ]mien l-Ingli]i sal-lum. Hu spjega li din il-pubblikazzjoni qed tin[are; mhux biss biex tkompli ]]id mal-kollezzjoni Melitensia li di;à hi wa[da sostanzjali dwar su;;etti
lokali, imma wkoll biex jin;abru fondi b’risq is-Sale]jani ta’ Don Bosco f’Malta u l-[idma tag[hom b’mod spe/ifiku fid-dar St Patrick’s f’TasSliema. Dan l-a[[ar l-istess Sale]jani ta’ Don Bosco estendew id-dar u fa/ilità o[ra li huma g[andhom f’{al Balzan bil-g[an li jakkomodaw iktar ]g[a]ag[ subien b’diffikultajiet, tant li issa dawn telg[u g[al 41. Dun Charles Cini madankollu, spjega li s-Sale]jani g[andhom talbiet ming[and numru sostanzjali ta’ ]g[a]ag[ u tfal o[ra li jixtiequ ju]aw il-fa/ilitajiet u sservizzi tag[hom madankollu g[alissa s-Sale]jani mhumiex f’po]izzjoni li jakkomodaw iktar ]g[a]ag[. Hu spjega li s-Sale]jani matul issena jorganizzaw numru ta’ attivitajiet ta’ natura kulturali, fosthom numru ta’ wirjiet, bil-g[an li filwaqt li jag[tu kontribut lill-kultura, l-istess kif kien jag[mel il-fundatur San :wann Bosco, ji;bru fondi biex jg[inu lil dawn i]-]g[a]ag[. Il-ktieb qieg[ed jinbieg[ g[all-prezz ta’ €55 minn numru ta’ [wienet talkotba lokali, inkella ming[and Dun Charles Cini stess permezz tal-email charlescini@gmail.com inkella permezz tat-telefon 21337572 jew 79492555.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Milied 2011 19
Dan il-Milied ag[]el leader biex isuqek lura d-dar bla periklu – The Sense Group “Min se jkun il-leader, illejla?” Dan hu l-messa;; li The Sense Group (TSG) qed iwassal matul dawn il-;ranet ta’ festi. L-g[an hu li jfakkar lill-adulti biex ma jsuqux jekk ikunu se jixorbu. Minflok, huma jistg[u jiftiehmu bejniethom [alli, pere]empju, darba kull wie[ed, persuna minnhom ma tixrobx, u allura tkun hi s-sewwieq nominat li jsuq lil s[abu u lil qrabatu lura d-dar qawwijin u s[a[. Imwaqqaf fl-1997, it-TSG dejjem [adem g[al g[an spe/ifiku: dak li jippromwovi messa;; ta’ responsabbiltà u moderazzjoni fil-konsum tax-xorb alko[oliku fost l-adulti Maltin, tul is-sena kollha. Il-messa;; tas-sewwieq nominat imur lil hinn mill-[sieb negattiv ta’ “tixrobx u ssuqx”. “Min se jkun il-leader, illejla?” joffri pass po]ittiv g[ax i[e;;e; lill-persuni fil-grupp biex jiftiehmu bejniethom. Jinkura;;ixxi wkoll lin-nies biex ja[sbu bil-quddiem jekk bi [siebhom jixorbu. B’hekk, bissistema ta’ darba kull persuna, kul[add ikun jista’ jie[u pja/ir tul il-bqija tal-;ranet tal-festi, g[ax kull membru talgrupp ikun jaf meta se jkun hu jew hi li trid twassal lillo[rajn. Apett ie[or hu li, minn sena g[all-o[ra, l-effettività talkampanji tat-TSG qed tkun iktar ikkonfermata mill-fatt li dejjem qed ji]diedu s-sewwieqa li qed jippreferu jikru minibus jew taxi minflok isuqu lura d-dar. Illum hawn aktar g[arfien tal-konsegwenzi devastanti li jistg[u jse[[u meta persuna ssuq ta[t l-effett tal-alko[ol. Barra minn hekk, hu ferm e[fef li persuni jikru minibus jew taxi milli joqog[du jsuqu f’dawn il-;ranet. Dan g[aliex, apparti li jkunu qed jib]g[u g[al sa[[ithom u g[al sa[[et s[abhom, fl-istess waqt jevitaw mill-inqas tliet affarijiet: liskari;; li ssib fejn tipparkja, li toqg[od lura milli tie[u drink matul dan il-perjodu, u li jkollok issuq lura d-dar fittraffiku. G[al dawn l-a[[ar 14-il sena, e]attament kull Di/embru, it-TSG nediet g[add ta’ kampanji innovattivi u messa;;i. Dawn kienu mmirati b’mod spe/jali lejn dawk li j[obbu ji//elebraw il-festi barra minn djarhom, biex b’hekk jg[inuhom jie[du pja/ir u jkollhom Milied u l-Ewwel tasSena b’memorji sbie[. Matul is-snin, it-TSG mexxiet g[add ta’ kampanji kontra li wie[ed jixrob u jsuq, ix-xorb ikkunsmat minn nies ta[t l-età, u x-xorb bla ra]an. Dawn l-attivitajiet kienu kollha mwettqa bl-appo;; tal-industrija tax-xorb f’Malta.
FIL-QOSOR Breakfast tal-Milied
Se jkun organizzat breakfast tal-Milied nhar is-Sibt 24 ta’ Dicembru wara l-quddies ta’ nofsillejl fil-ka]in tas-So/jetà Filarmonika Sliema. Prezz €8. Bookings mill-bar tal-ka]in jew ming[and Simon Mallia 99494585.
G[anjiet tal-Milied
Il-Banda Santa Katarina V.M. nhar il-{add li ;ej fl-10.00 a.m se tag[mel servizz ta’ daqq ta’ g[anjiet tal-Milied mattoroq prin/ipali ta]-}urrieq ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Mario Testa. Il-Banda tkun akkumpanjata minn Father Christmas. L-g[ada s-So/jetà se torganizza festin tal-Milied g[at-tfal fis-Sala Espedito Deguara. Dan jibda fis-2 p.m. Kun/ert tal-Milied
Il-Fundazzjoni Arti Fontana se ttella’ l-kun/ert strumentali Tu Scendi Dalle Stelle. Dan se jsir mill-istudenti talFundazzjoni flimkien ma’ mu]i/isti o[ra mistiedna millFundazzjoni. Il-kordinazzjoni artistika hi f’idejn Mro. Stephen Attard. Din l-attività se tittella’ nhar l-Erbg[a, 28 ta’ Di/embru, 2011 fin-12.30 p.m., b’ripetizzjoni fis-7.15 p.m. I]-]ew; kun/erti se jsiru fis-Sala tal-Esibizzjonijiet, Ministeru g[al Ghawdex, Pjazza San Fran;isk , Victoria.
Inizjattiva o[ra b’risq il-karità – din id-darba b’risq it-tfal residenti f’Piccola Casa di San Giuseppe fil-Belt Valetta mmexxija mis-sorijiet tal-Ursulini
Impjegati ta’ Vodafone u studenti tal-MCAST b’video mu]ikali g[all-karità Il-Vodafone Foundation ing[aqdet mal-MCAST biex jipprodu/u video mu]ikali bit-tema tal-Milied biex jin;abru fondi g[al tfal residenti f’Piccola Casa di San Giuseppe fil-Belt Valetta mmexxija missorijiet tal-Ursulini. Rosalie Theuma, Rachel Zahra u David Bruno, impjegati ta’ Vodafone kantaw id-diska klassika ta’ John Lennon Happy Christmas (War is Over), flimkien mal-istudenti tal-MCAST u kollegi minn Vodafone. Il-video mu]ikali se jintwera fil-[wienet ta’ Vodafone bil-g[an li jin;abru aktar minn €1,000 g[ad-dar. Se jintwera wkoll online fuq il-pa;na Facebook ta’ Vodafone u channels tas-social media o[ra. Ilvideo jinkludi numru tal-SMS biex il-pubbliku jag[ti donazzjoni tieg[u. B[alissa s-sorijiet jie[du [sieb 11-il tifel u tifla b’età li tvarja bejn 6 u s-17-il sena li ji;u minn sitwazzjonijiet so/jali diffi/li. B[alissa, biex joffru littfal ambjent a[jar qed isir xoghol ta’ rinovazzjoni fuq id-dar. Minbarra li hi dar sabi[a, Piccola Casa di San Giuseppe g[andha b]onn tiswijiet fis-soqfa u l-[itan. “Id-djar l-o[ra li g[andna fi Gwardaman;a, {al Tarxien u Tas-Sliema g[andhom ambjent komdu fejn it-tfal i[ossuhom milqug[a u bla periklu,” qalu s-sorijiet tal-Ursulini minn Piccola Casa. “Irran;ajna l-k/ina, il-kmamar tas-sodda u lliving areas fejn it-tfal i[ossuhom id-dar u jkollhom sens ta’ komunità u anke privatezza. Issa jmiss id-
dar tal-Belt Valletta. A[na kuntenti b’din linizjattiva u g[amilna kura;; kbir bil-[erqa li wrew il-membri tal-Vodafone u l-istudenti tal-MCAST. Tawna do]a ta’ ener;ija u kuntentizza!” Rosalie, Rachel u Daniel huma entu]jasti b’din linizjattiva u huma [erqana biex jibdew de[lin iddonazzjonijet. “Il-Milied hu ]mien li tag[ti u taqsam. {dimna tajjeb mal-kollegi u l-istudenti talMCAST f’din il-produzzjoni. Issa wasal i]-]mien li jag[ti sehmu l-pubbliku – pubbliku Malti li hu tant ;eneru] u jag[raf il-b]onnijiet tal-o[rajn filkomunità.” Il-video mu]ikali kien mag[mul minn studenti tat-tieni sena li qed jag[mlu diploma fil-Creative Media Production fl-Istitut tal-Arti u d-Disinn talMCAST. Parti kbira mill-video mu]ikali n;ibdet flHD TV studio tal-MCAST fil-Mosta li huwa stateof-the-art. Tim ta’ g[oxrin student mill-MCAST immexxija mil-lecturer tal-media Keith Abela, ing[aqdu malVodafone biex jipprodu/u dan il-video mu]ikali. Stephen Vella, id-Direttur tal-Istitut qal li l-Istitut jappo;;a din it-tip ta’ [idma li tag[ti l-opportunità lill-istudenti li ja[dmu flimkien mas-settur privat. “Din l-inizjattiva tal-Milied hi wa[da spe/jali g[alina g[ax tg[in tfal li huma fil-b]onn biex jg[ixu [ajja a[jar,” qal Stephen Vella. Donazzjonijiet ta’ €4.66 lejn l-inizjattiva jistg[u jsiru permezz tan-numru tal-SMS 5061 8092.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
20 Kumpass
L-1934 g[all-Maltin Pa;na koordinata minn Charles B. SPITERI
Il-[ajja f’Malta matul l1943 kienet dik ta’ fortizza li
ma g[adhiex assedjata i]da fl-istess [in fi gwerra, gwerra li kienet /erta li se tirba[ u g[alhekk qed t[ejji ru[ha biex ter;a’ tibda g[al ]mien il-pa/i. In-nies kellha aktar x’tiekol, i]da ftit setg[et timporta min[abba nuqqas ta’ vapuri li kellhom x’jag[mlu band’o[ra u g[ax il-pajji]i alleati fil-gwerra ftit kellhom x’jesportaw. In-nuqqas ta’ [afna affarijiet baqa’ mag[na u kellhom jibqg[u l-kontroll u s-sikkaturi f’dawk li huma provi]jonijiet; mill-bqija ssikkaturi naqsu [afna. IlGvern beda ja[dem biex jer;a’ jibni lil Malta mill;did mhux biss f’dawk li huma provi]jonijiet; millbqija s-sikkaturi naqsu [afna. Il-Gvern beda ja[dem biex jer;a’ jibni lil Malta mill;did mhux biss f’dawk li huma djar, i]da wkoll floqsma tas-sa[[a u l-edukazzjoni. Min-na[a tieg[u l[addiem beda jing[aqad biex jitlob id-drittijiet tieg[u, spe/jalment id-dritt ta’ g[ajxien xieraq. Ikel u lbies
Fi Frar ]died ir-razzjon, tant li sa l-a[[ar tas-sena rrazzjon kien id-doppju tassena ta’ qabel. Dan beda jitqassam kull [mistax flok b[al qabel, fis-6 u t-22 ta’ kull xahar. Xi ftit affarijiet, b[all-g[a;in, il-[alib tat-trab u l-[ut tal-landi, ma baqg[ux i]jed razzjonati. Il-Gvern beda jipprova jimporta ikel frisk biex i]id ilvitamini fil-poplu, i]da kulma ;ab kien lumi u nbid a[mar minn Sqallija. Il-Victory Kitchens tant mibg[uda i]da tant ta’ fejda, ma baqg[ux i]jed me[tie;a u g[alqu.
In[oloq il-Bread Distribution Officer li beda jo[ro; l-ordnijiet. Bl-ordni numru 1 tat-13 ta’ Lulju l[ob] seta’ jsir minn ta[lita ta’ 33 fil-mija dqiq ta’ barra u dqiq ie[or li ma jkollux anqas minn 82 fil-mija ta’ estratt ta’ qam[. F’Awwissu tne[[iet l-ordni li ma tistax i;;ib bajd minn G[awdex bla permess. F’Settembru l-[wienet tal-kafè setg[u jer;g[u jibdew iservu kafè, kokotina u galletti. F’Ottubru l-[wienet tal-ikel ing[ataw permess li bejn nofsinhar u t-8.00 ta’ filg[axija jistg[u jservu [ob], mar;erina, ;obon, salamun u aringi tallanda, dqiq, gallettini b[al talArmy, kafè, te, kokotina, [alib (barra tal-bott), trab tal-bajd,
Rekwi]izzjonar Il-Gvern mhux biss importa
hu i]da rrekwi]izzjona g[al erba’ darbiet matul is-sena kull xorta ta’ drappjiet, o;;etti ta’ lbies, ilbies ta’ ta[t, maljeriji, suf g[axxog[ol tal-malja, papo//i, qrieq, ]raben u ;ild g[axxog[ol u t-tiswija mi;jubin f’dawn il-g]ejjer, u b’ordni ma[ru;a f’Mejju ffissa lprezz tag[hom u anki l-prezz tal-[jata ta’ libsa ta’ ra;el. LF.C.C.O. (Food and Commerce Control Officer) beda jqassam kupuni lillfamilji, biex bihom setg[u jixtru l-ilbies me[tie;. Mill-ewwel beda jsir ittbag[bis: min ibig[ dawn ilkupuni, min jiffalsifikahom; impjegati tal-F.C.C.O. jisirqu
L-idea wara KUMPASS hi li waqt li sieq wa[da tieg[u tibqa’ fuq il-karta, l-o[ra tinfeta[ minn post g[all-ie[or f’pajji]na stess, biex twasslilna tag[rif li jew nafu ftit dwaru jew ma nafu xejn. {ajr imur lill-kittieba differenti, li w[ud minnhom ma g[adhomx fostna. Darb’o[ra, KUMPASS se jittratta> Bejg[ bil-g[oli u abbu]i tul il-gwerra.
g[a;in, vegetable soup u pea soup tal-landa. In-nies ftit kien fadlilha x’tilbes, jew biex tnaddaf u ssajjar. Pere]empju, ma kontx issib tixtri xkupa. Meta ]]ewwi;t, f’April 1944, ilProfessur Victor Caruana tani rigal u jien bi tpattija bg[attlu xkupa d-dar. Meta rani l-g[ada qalli li martu tant [adet gost bl-ixkupa, li kieku mort jien biha, kienet tbusni. F’Jannar, il-Gvern waqqaf bord g[at-tqassim ta’ o;;etti ta’ lbies, tad-drapp u tal-;ild, biex ji]gura li kul[add jie[u sehmu.
l-biljetti u jbig[uhom lil tal[wienet biex dawn jer;g[u jag[tuhomlu u l-[wejje; ibig[uhom bil-black market. Il-Gvern malajr [are; regolamenti bl-iskop li jwaqqaf dawn l-abbu]i. B[ala Spettur tal-Food Control tg[idx kemm tawni x’nag[mel dawn il-kupuni foloz! Kienet [a;a diffi/li [afna g[all-Gvern li jikseb l-ilbies u d-drappijiet minn pajji]i o[ra, g[ax dawn, min-na[a tag[hom kellhom in-nuqqas. Aktar tard, il-ba[rin u l-fizzjali tan-Navy Taljana u l-
Indikazzjoni li bini jkun qed jintu]a b[ala Victory Kitchen biex minnu jitqassam l-ikel bir-razzjon
Rikostruzzjoni organizzata minn Heritage Malta fl-2009, biex tfakkret Operation Pedestal. Matul il-jum, il-pubbliku seta’ jduq l-ikel li b[alu kien tqassam fit-13 ta’ Awwissu 1942 mill-Victory Kitchen
ekwipa;; tal-vapuri li jid[lu, kienu jippruvaw jixtru dawn l-affarijiet li a[na nkunu impurtajna b’tant tbatija. Imma n-neguzjant, g[allqlig[, jag[mel kollox; g[andu alla wie[ed, il-flus, u g[alhekk flok lill-Maltin kien jipprova jbig[ bil-mo[bi lillbarrani bi prezz og[la. {afna organizzazzjonijiet, fosthom il-komunitajiet Maltin talAmerika, l-E;ittu u lAwstralja u r-Red Cross bag[tu mhux biss flus lillMalta Relief Fund u lill-Help the Homeless Fund, i]da wkoll [wejje;. Sal-bidu ta’ Novembru di;à kienu tqassmu b’xejn aktar minn 100,000 bi//a [wejje;, u o[rajn kienu jew ordnati jew waslu u lesti biex jitqassmu. Anki xi w[ud minn dawn il[wejje;, b[al raincoats, sibniehom g[all-bejg[ fil[wienet, aktarx misruqin mixXatt. Kontrolli F’daqshekk g[aks u ;u[ fid-
dinja kien je[tie; mhux biss li l-biedja tikber, i]da wkoll li ti;i kkontrollata mill-Gvern biex kul[add imissu sehmu millprodotti tag[ha. Il-li;ijiet li [ar;u taw il-poteri tal-kontroll kollu lid-Direttur tal-Biedja, li seta’ jiffissa l-prezz tal-prodotti, jirrekwi]izzjona u jqassam. Il-Gvernatur Lord Gort, fiddiskors tieg[u, meta feta[ irraba’ sessjoni tal-Kunsill, fit-2 ta’ Novembru 1943, g[amel enfasi kbira fuq il-[tie;a tal[xejjex biex il-poplu jkollu ikel frisk u fuq it-tkabbir tal-produzzjoni. Hu [abbar li kienu qed jit[affru 40 toqba (boreholes) li kellhom jag[tu ilma g[al 3,000 tomna raba’ o[ra. Mezz ie[or ta’ tkabbir kien idd[ul tal-moviment tal-kooperattivi. Fil-15 ta’ Lulju, id-Direttur ordna li dawk kollha li ja[dmu [amest itmiem raba’ jew fuqhom, kellhom ji]irg[u millanqas mit-tlieta, wie[ed ta’ dan
ir-raba’ b’qam[, xg[ir jew ma[lut matul l-ista;un. Ordna wkoll li kull art ta’ nofs tomna jew i]jed li tkun im[awla kollha bid-dwieli, bejn dawn issi;ar tkun ikkultivata b’ful, kabo//i jew prodott ie[or approvat minnu. Il-qam[, ixxg[ir, il-ma[lut, il-patata u lbasal ;ew kollha rekwi]izzjonati ming[and ilbdiewa, u [add ma seta’ jit[an ming[ajr permess. Il-[xejjex u l-frott ma setg[ux jinbieg[u direttament lill-konsumatur i]da fil-pitkalija, fejn id-Direttur tal-Biedja kien jo[odhom kollha u jag[tihom lil tal-[wienet tal[axix li kellhom jag[tu lil kull familja unit ta’ razzjon li ji;i stabbilit skont i]-]mien u ddistrett. Matul l-assedju nqatlu [afna bhejjem, kemm g[ax ftit kien hemm x’jitimg[uhom u kemm biex jieklu n-nies. Bi//a nqatlu mill-Gvern u o[rajn baxx baxx mill-privat g[all-black market. Kien je[tie; g[alhekk li lg[add tal-bhejjem ji]died. Id-Direttur tal-Biedja [a kontroll assolut tag[hom ukoll. Kull min kellu bhima ried jirrappurtaha u ma setax ibig[ha jew i/aqlaqha minn post g[allie[or ming[ajr il-permess tieg[u. Kull qtil barra millbi//erija tal-Gvern baqa’ kkastigat bil-[abs. Ukoll ittwelid tal-frie[ u majjali nisa, li kienu tajbin g[an-nisel [lief bil-permess. Bl-assedju b’kollox, ilGvern irnexxielu jkabbar u jorganizza l-M.M.U. bi]]ejjed biex mill-1 ta’ Awwissu l-[alib kollu (barra dak tan-nag[a;) li ja[ilbu l-bdiewa fil-g]ira ta’ Malta beda jittie[ed kollu flistess dipartiment [alli ji;i ppasturizzat. Kien g[ad fadal biss G[awdex, fejn il-[alib kien g[adu jinbieg[ minn drieg[ il-mog[]a. G[awdex miskin, dejjem l-a[[ar! Kitba ta’ Anton Buttigieg f’’Mill-Album ta’ {ajti’, (ittielet ktieb)
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
L-Art Imqaddsa - g[a]i]a g[all-Insara u (inset) Patri Pierbattista Pizzabella OFM, kustodju
ANALI}I TAL-A{BAR
L-e]odu tal-Insara mill-Art Imqaddsa NET Television 21>00
It-tema tal-programm tal-lum se tkun le]odu tal-Insara mill-Art Imqaddsa. Naraw intervista esklussiva li g[amel dan ilprogramm mal-kustodju tal-Art Imqaddsa, Patri Pierbattista Pizzabella OFM. Il-programm janalizza x’qed iwassal biex qed tkompli tonqos b’ritmu mg[a;;el il-popolazzjoni tal-Insara mix-Xatt tal-Punent u mill-
medda ta’ Ga]a – ]ew; territorji Palestinjani. Tixxandar ukoll intervista ma’ Patri Twanny Chircop OFM li hu responsabbli mill-Kummissarjat tal-Art Imqaddsa hekk kif g[adu kemm ]ar diversi siti reli;u]i u missjunarji Maltin f’dan il-post. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Roderick Agius.
FIL-QOSOR • IL-MARA TAL-LUM (NET Television 13>20) Permezz tal-programm tal-lum Gloria Mizzi be[siebha
tqajjem ftit nostal;ija billi tiskopri kif kien ji;i //elebrat ilMilied fl-img[oddi. Jie[du sehem Terry L. Bencini, Lina Brockdorff, Ethel Buttigieg u Carmelina Grech. • MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Stephanie Spiteri llum se tlaqqag[na ma’ numru ta’ anzjani residenti f’Casa Arkati tal-Mosta. Barra minn hekk se jkun hemm mu]ika pproduta minn Val Valente, il-Greenfields u d-duo Benny u Tonia. EVIDENZA
Il-qtil ta‘ Karin Grech NET Television 21>30
Il-programm tal-lum se jinvestiga l-ka] g[adu mhux solvut tal-qtil tat-tfajla Karin Grech fl-1977 qrib il-festa talMilied. Kien qtil li sar permezz ta’ ittra bomba u li xxokkja lillpoplu Malti kollu. Il-panel fl-istudio se jkun mag[mul minn Anthony Abela Medici, Paul Chetcuti Caruana, Joe Mallia u Charles Demicoli. Missier Karin, Edwin Grech, ma a//ettax l-istedina talprogramm biex jie[u sehem fih.
• BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) - Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[allum se jkun l-attur u produttur ta’
programmi televi]i Hermann Bonaci (firritratt fuq il-lemin), li mhux l-ewwel darba li g[amilha wkoll ta’ kantant. Fost o[rajn hu popolari fil-parti ta’ Joe Cassar fis-sensiela Simpati/i li tintwera kull nhar ta’ Erbg[a fuq dan l-istazzjon. Filpassat interpreta wkoll numru ta’ karattri, fosthom g[al qalbu sew dak ta’ Dun Benit.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
22 TV#Radju MA CHE COLPA ABBIAMO NOI
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Numru ta’ pazjenti f’paniku Rete 4 23>55
Film komiku Taljan ma[dum tajjeb [afna fl2002 b’re;ija ta’ Carlo Verdone, li jidher ukoll b[ala attur fil-parti ewlenija ta’ Gege. Dan Gege jaqbdu paniku hekk kif isir jaf li l-
psikanalista tieg[u miet. L-istess jag[mlu sitt pazjenti o[ra tieg[u. Flimkien jippruvaw isibu xi sostitut tieg[u, biss il-[a;a xejn ma jirri]ulta li tkun fa/li.
Country Music Club Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet X’G[andna g[all-Weekend The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00
Radju Malta • 93.7 FM 06:00 - Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 - Nwar 19:00 - Nitfa Kultura 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Nie[du {sieb Darna 21:00 - BBC News 21:05 - Maltin Biss 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:00 - Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - InNovella 13:45 - ONE News 14:00 - Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina lAnzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms.. RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Jg[idu Tag[hom i]-}g[a-
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Country Music Club Fuzzbox - Lito Night Style - Joe Vella
]ag[ (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument Matul il-:img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 - Kaska- ta Kulturali 21:00 - Servizz b’Im[abba 22:00 - Il-Qaddis talJum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Jaqblu, Ma Jaqblux, Stilista, Fil-:nien, Upbringing, Cyber Crime. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Faxxikli 10:00 BBC News Update 10:05 - I’m Alright! 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Il[na mi/-/par 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Lorenzo Milani: Bejn ilbiera[ u llum 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 11:00 - Il-Qdusija fi }minijietna (r) 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l-Erwie[ 13:00 Strument f’idejk 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 Marija fil-Litur;ija u l-Ordnijiet Reli;ju]i 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - {ajjitna (r) 17:15 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:40 - G[asar 18:00 Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - Fit-Toroq talKelma 20:00 - Lejn il-Qawmien 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Klassi/i u Sagri 23:00 Ulied is-Sultan (r) 23:30 Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:10 - Madwarna 09:20 - Kwi]]un (r) 10:00 Purée (r) 11:00 - Asteriks 11:30 - Il-Li;i u Jien 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - }ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 De/eduti 21:45 - Bondi + 22:30 - Venere 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - Gadgets (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Teleshopping 17:00 - Sal-:ister 17:30 - ONE News Update 17:40 - Aroma Kitchen 19:05 - Londri 19:20 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 - Inbox 20:20 Illostra 20:30 - Emilja 21:45 Ilsien in-Nisa 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da! 23:45 Kalamita (r).
Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell.
Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Forum 21:30 - CNI 22:00 - News 22:30 Motordrome (r).
Bastjani]i FM • 95 FM 06:30 - Ru]arju 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi 08:00 u 12:00 Angelus) 13:00 - Tempo on the Mix 17:00 - {annieqa :i]imin 17:30 - All Time Favourites 18:00 - Realtajiet Siekta 20:00 All time Favourites 20:30 Country Fever.
Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio all spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 -
Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - Che Dio ci aiuti 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Qui Radio Londra 01:40 - Sottovoce. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 10:00 Tg2punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 - L’Africa nel cuore 17:45 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:30 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Criminal Minds (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - Cut 00:25 - Rai 150 anni 01:15 - Tg Parlamento 01:30 - Italia sul due. Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo (attwalità) 17:40 - Geo & Geo (attwalità) 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg Regione 20:00 - Blob 20:15 - Sabrina, vita da strega (sitcom) 20:35 Un posto al sole (soap) 21:05 Le cronache di Narnia. Il leone, la strega e l’armadio. Film 2005 23:30 - Sostiene Bollani 24:00 Tg 3 linea notte 01:05 Magazzini Einstein 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 10:00 - Tg 5 ore 10 11:05 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 Uomini e donne 16:15 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia
21:10 - Io canto... Christmas 23:30 - Un giorno... per caso. Film ’96 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:30 - Starsky & Hutch (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:40 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia (attwalità) 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri 16:50 - Madame X. Film ’66 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Trappola di cristallo. Film ’88 23:55 - Ma che colpa abbiamo noi. Film 2002. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 06:50 - Cartoons
08:45 - La grande avventura di Wilbur: La tela di Carlotta 2. Film cartoon 2002 10:30 - Il duca. Film ’99 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - No Ordinary Family (TF) 16:25 - La vita secondo Jim (sitcom) 16:50 - Giovani campionesse (TF) 17:45 - Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 Studio sport 19:25 - Mr Bean (TF) 20:05 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Sherlock - uno studio in rosa. Film 2010 23:05 Nikita (TF) 00:55 - Poker1mania 01:45 - Studio aperto. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:40 - Coffee Break 10:35 L’aria che tira 11:25 - SOS tata 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14:05 - Dr Creator - Specialista in miracoli. Film ’85 16:15 - Atlantide (dok) 17:30 - The District (TF) 19:20 ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 Piazzapulita 24:00 - Tg La 7 00:10 - (Ah)ipiroso 01:05 Prossima fermata 01:20 - ‘G’ Day 02:00 - Otto e mezzo.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
TV#Radju 23 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 – Prin/pijiet 11:30 Bijografiji 12:30 - EGOV4U 13:00 - Stretch 13:30 - G[a]liet 14:15 - 10 minuti 14:30 - G[awdex illum 15:00 - 21st Century 15:30 - Prin/pijiet 16:00 - Bijografiji 17:00 - EGOV4U 17:30 Strech 18:00 - G[a]liet 18:45 10 minuti 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 – G[awdex illum 19:30 - 21st Century 20:00 - Strech 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Prin/pijiet 21:00 - G[a]liet 21:45 - 10 Minuti 22:00 - Il-Li;i u Jien 22:30 - Wirt Arti u Kultura 23:00 - Bijografiji. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Niskata 15:00 - Favourite Cinema 15:30 - Teleshopping 16:30 Nintrefa ‘l Fuq 17:30 - Jien u Int 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) Makura 19:45 - Reporter 20:05 Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 F. News 21:00 - Sfera 22:30 Storjografija 23:00 - Link 23:05 Kont taf? 23:15 - F. News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[allMaltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 • melita 162 13:45 - Grande Fratello 14:00 ER - Medici in prima linea (TF) 14:45 - Dawson’s Creek (TF) 15:35 - I maghi di Waverly 16:25 - Champs 12 (TN) 17:15 - La tata (sitcom) 18:05 - Non smettere di sognare (TF) 18:55 - Extreme Makeover Home Edition 20:40 Grande Fratello 21:10 – Dirty Sexy Money (TF) 22:45 Moonlight (TF) 23:30 - Grande Fratello Live. BBC Entertainment • melita 300 07:00 - Little Robots 07:10 - The Large Family 07:25 - Penelope K, by the way 07:35 - Poetry Pie 07:45 - Tweenies 08:05 - Charlie and Lola 08:20 - Balamory 08:40 - My Family 09:40 - The Weakest Link 10:25 - Inside the Royal Wedding 11:15 - Doctors 11:45 EastEnders 12:15 - Casualty 13:10 - My Family 14:40 - Inside the Royal Wedding 15:30 - The Weakest Link 16:15 - Doctors
16:45 - EastEnders 17:15 - Casualty 18:10 - Inside the Royal Wedding 19:00 - The Weakest Link 19:45 - Doctors 20:15 EastEnders 20:45 - Elephant Diaries Update Special 21:40 Coast 22:40 - Married Single Other 23:30 - Last of the Summer Wine. TCM • melita 310 • GO Plus 701 06:45 - Murder at the Gallop. Film ’63 (U) 08:20 - Bonanza 09:20 The High Chaparral 10:25 - My Fair Lady. Film ’64 (U) 13:45 Bonanza 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Calamity Jane. Film ’53 (U) 17:55 - Thirteen at Dinner. Film ’85 (U) 19:45 - Foul Play. Film ’78 (PG) 22:00 Rumor Has It. Film 2005 (12) 23:55 - The Long Kiss Goodnight. Film ’96 (18). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:50 - Escape Clause. Film ’96 (15) 09:30 - MGM’s Big Screen 09:45 - Salt and Pepper. Film ’68 (PG) 11:25 - Yellowbeard. Film ’83 (PG) 13:00 - Breakheart Pass. Film ’76 (PG) 14:35 - Tennessee Nights. Film ’69 (15) 16:20 - The Pride and the Passion. Film ’57 (PG) 18:30 - Number One Fan. Film ’95 20:00 - The End. Film ’78 (15) 21:40 - The Couch Trip. Film ’87 (15) 23:15 - Gothic. Film ’86 (18). Diva Universal • melita 313 06:55 - Quincy, M.E. 07:55 Agatha Christie’s Marple 09:39 Great Women 09:50 - The
Casebook of Sherlock Holmes 10:50 - Cento Vetrine 11:50 Roots 12:47 - Great Women 12:55 - Quincy, M.E. 14:00 Agatha Christie’s Poirot 15:50 La Prova 15:55 - The Casebook of Sherlock Holmes 17:00 Agatha Christie’s Marple 18:50 SMS 18:55 - The Casebook of Sherlock Holmes 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Out of Control 22:43 Consulta 16 23:00 - Agatha Christie’s Marple. Discovery Channel • melita 400 07:15 - Deadliest Catch: Cheating Death 08:10 - Mythbusters: Boomerang Bullet 09:05 Extreme Engineering: Peru Dam and Tunnel 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Mexico 11:50 - Street Customs: Jesse James Chevy Truck 12:45 - Rides: Core 13:40 - American Chopper: Aaron Bike 14:35 - Dirty Jobs: Locomotive Builder 15:30 - Deadliest Catch: Bering Sea Salvation 16:25 Mythbusters: Soda Cup Killer 17:20 - Extreme Engineering:
Peru Dam and Tunnel 18:15 Ultimate Survival: Louisiana 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 Destroyed in Seconds 21:00 Swords: Life on the Line: Charlie Foxtrot 21:55 - Swamp Loggers: Road Warriors 22:50 - A Haunting 23:45 - Mythbusters: Antacid Jail Break. Melita Movies • melita 801 10:00 - The Princess and the Frog. Film 2009 (U) 11:40 - Up! Film 2009 (U) 13:15 - The Karate Kid: Part II. Film ’86 (PG) 15:07 Hollywood Buzz 15:30 - Private. Film 2011 (16) 16:57 - Hollywood Buzz 17:20 - The Next Karate Kid. Film ’94 (PG) 19:05 Crazy Heart. Film 2009 (16) 21:00 - Prince of Persia: Sands of Time. Film 2010 (PG) 22:55 Diamond Dogs. Film 2007 (16) 00:30 - Marine 2. Film 2009 (AO). Melita More • melita 802 08:00 - Films & Stars 08:30 - Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - Mike & Molly 11:30 Gossip Girl 12:15 - Chuck 13:00 - Days of our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 17:00 - Chuck 17:45 S#*! My Dad Says 18:15 - Days of our Lives 19:10 - Brothers and Sisters 20:00 - Mike & Molly 20:30 - Desperate Housewives 21:15 - Supernatural 22:00 - True Blood 23:05 - Boardwalk Empire 00:10 - Entourage 00:40 - Mildred Pierce 01:45 - Bored To Death. Biography Channel • melita 411 07:00 - Eye for an Eye 08:00 Hoarders: Jill and Tra 09:00 Kirstie Alley’s Big Life: Swimmin’ in the Rain 09:30 - The Hasselhoffs: A Daytime Drama 10:00 - Real Housewives of Beverly Hills: It’s My Party and I’ll Spend if I Want To 11:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 12:00 Little Miss Perfect: Maggie vs Taylor vs Madison 13:00 - Billy the Exterminator: Snakes in the Pool 13:30 - Storage Wars: Gambler’s Last Resort 14:00 - Eye for an Eye 15:00 - Kirstie Alley’s Big Life: Swimmin’ in the Rain 15:30 - The Hasselhoffs: A Daytime Drama 16:00 - Real Housewives of Beverly Hills: It’s My Party and I’ll Spend if I Want To 17:00 Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 18:00 - Hoarders: Jill and Tra 19:00 - Eye for an Eye 20:00 Billy the Exterminator: Snakes in the Pool 20:30 - Storage Wars: Gambler’s Last Resort 21:00 - My Ghost Story 23:00 - Paranormal Cops: Stirring Up the Dead 23:30 - Psychic Investigators: Family Ties.
G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 08:55 - Kipper 09:05 - Connie the Cow 09:15 The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Tigga and Togga 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>40 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>00 21>30 21>32 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Il-Mara tal-Lum Teleshopping Bla Kumment XD Cartoons Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET News Pack Leader Anali]i tal-A[bar NET News Evidenza NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - Photo Finish 08:45 World Champ. Athletics 10:00 - Together to London 10:15 WATTS 11:00 - Circus 12:00 - World Champ., Crashed Ice Series 13:00 - US Open Tennis 14:00 - Together to London 14:15 - World Champ. Athletics 15:45 - Photo Finish 16:00 - World Champ., Crashed Ice Series 17:00 - UEFA
Champions League Classics 19:00 - WATTS 20:00 - Fight Club 23:00 - European Poker Tour. Go Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Barclays PL: Wk 19: Blackburn R v WBA 09:00 ERC Heineken Cup: Rd 4:
Leicester v Clermont Auvergne 11:00 - Serie A: Rd 16: Milan v Siena 13:00 - Barclays PL: Wk 19: Newcastle Utd v Swansea City 15:00 - Serie A: Rd 16: Cesena v Inter 17:00 Barclays PL: Wk 19: Tottenham H v Sunderland 19:00 - Dextro Energy Triathlon: Guatape # Auckland: Highlights 20:00 - Trans World Sport 21:00 - Barclays PL: Wk 19: Tottenham H v Chelsea (live) 23:00 - Serie A: Rd 16: Lazio v Udinese 01:00 - Barclays PL: Wk 19: Fulham v Bolton W. Go Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing. Barclays PL: Wk 19: 09:00 -
18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:07 - Dougie in Disguise 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 The Hoobs 20:25 - Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 20:52 Dougie in Disguise 21:00 - Rubbadubbers 21:10 Tigga and Togga 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers.
Tottenham H v Sunderland 11:00 - Review. 12:00 - ERC Heineken Cup: Rd 4: Gloucester v Connacht 14:00 Serie A: Rd 16: Catania v Palermo 16:00 - Barclays PL: Wk 19: Fulham v Bolton W 18:00 - ATP World Tour Finals, London: SF: T Berdych v JW Tsonga 20:00 - PL World: Wk 19 20:30 - Arsenal World 21:00 - Roma Channel.
Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:10 - Good Luck Charlie 09:35 - Good Luck Charlie 10:00 - Wizards of Waverly Place 10:45 Fish Hooks 11:30 - The Suite Life on Deck 12:20 - Pixie Hollow Games 13:00 - Good Luck Charlie (U) 14:35 - So Random 15:00 - The Fairly Odd Parents 15:25 - Good Luck Charlie 15:50 - Fish Hooks 16:15 - Shake It Up 18:00 - Good Luck Charlie 18:25 - Hannah Montana 19:15 - The Suite Life on Deck 20:00 - Shake It Up 20:50 Sonny with a Chance 21:15 - Wizards of Waverly Place 22:00 - Kim Possible.
Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - Bundesliga: 1.FC
Kaiserslautern v Hannover (r) 20:50 - La Liga: Sevilla v Real Madrid (r) 22:35 - The Poker Stars: Net Big Game - #25 (r) 23:20 - Bundesliga: Borussia Mon’bach v 1.FSV Mainz (r). Malta Stars • melita 614 08:00 - Melita GFA 1st Div. League: Nadur Y. v Xewkija (r) 09:45 - Malta Handball Assoc.:
MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r) 11:10 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 13:40 Malta Rugby Football Union (r) 15:25 - 3 Pointer (r) 16:10 BOV PL: Floriana v Valletta (r) 18:45 - Melita GFA 1st Div. League: Nadur Y. v Xewkija (r) 20:25 - MOC Olympic Special 21:00 - MFA Futsal League 2nd Div. sportinmalta.com v Luqa St Andrews (r) 22:25 Malta Basketball Association (r) 23:55 - Malta Handball Assoc.: MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: SC.
Freiburg v Borussia Dortmund (r) 09:55 - npower Champ.: Portsmouth v Southampton (r) 11:45 - La Liga: Osasuna v Villarreal (r) 13:35 Bundesliga: FC Schalke v Werder Bremen (r) 15:30 npower Champ.: Portsmouth v Southampton (r) 17:20 - La Liga: Valencia v Malaga (r) 19:10 - Bundesliga: SC. Freiburg v Borussia Dortmund (r) 21:05 - La Liga: Osasuna v Villarreal (r) 22:55 Bundesliga: FC Schalke v Werder Bremen (r). Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: SC. Freiburg v Borussia Dortmund (r) 16:10 La Liga: Osasuna v Villarreal (r) 18:00 - Bayern Munich TV 21:00 - Barca TV 00:00 Bayern Munich TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:55 - NBA: Final Game 4: Miami @ Dallas (r) 16:15 -
Ping Pong World Championship (r) 17:10 BPP2011: 150peaksSUI Highlights (r) 17:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 18:50 - Pentathlon 2011: Russia: Women's Combined Event (r) 19:15 WWE: NXT 20:05 - Ping Pong World Championship (r) 21:00 - European Poker Tour: Season 6: Barcelona Show 2 21:50 BPP2011: 150peaksSUI Highlights (r) 22:20 - WWE: NXT (r) 23:10 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
24 Passatemp
Is-si;ra tal-Milied
Liema minn dawn l-erba’ plugs g[andu jda[[al fil-kurrent elettriku biex jixg[el is-si;ra tal-Milied?
Mi/-/umnija sal-kalzetta tar-rigali
Ipprova g[in lil Santa Klaws isib il-passa;; it-tajjeb li minn [dejn i/-/umnija jasal fejn hemm imdendla l-kalzetta tal-Milied biex jimlieha bil-;ugarelli.
L-inkwadratura reali
Wa[da biss minn dawn is-sitt imma;ni numerati hi inkwadratura reali li l-fotografu lest biex jie[u. Fl-o[rajn hawn xi [a;a li ma tikkorrispondix e]att. Liema hi l-inkwadratura e]atta?
Christmas crackers
Hawn erba’ pari ta’ nofsijiet ta’ Christmas crackers. Trid tag[milhom s[a[. X’inhuma l-akkoppjamenti?
Is-silwett tal-fjuri
Hi [a;a sabi[a li f’dawn i]-]minijiet xi [add jixtri jew jaqla’ va]un bil-fjuri biex i]ejjen bih. Liema fost dawn is-seba’ va]uni bil-fjuri g[andu b[ala silwett dak li jidher fuq ix-xellug in-na[a ta’ fuq?
Metodu: G[id lil tal-la[am jifta[lek i]-]aqq tal-majjal hu. {ejji l-frak tal-[ob] fil-magna tal-ippro/essar u [awwad. }id il-;ew], il-qxur tal-mandolin u r-rosemary, il-passolina, il-per]ut, il-karrotti, il-kurrat, it-tewm, il-frak tal-[ob], il-;obon ma[kuk u l-abjad tal-bajd. Itfa’ ftit cider fit-ta[lita u [alliha toqg[od g[al 15-il minuta. Fl-a[[ar nett ]id il-bajd mg[olli. Wara li t-ta[lita toqg[od, imla ]-]aqq tal-majjal biha u orbotha sew bl-ispag tal-ikel. Idlek i]-]aqq tal-majjal bis-cider. Po;;iha fil-forn u [alliha tin[ema g[al madwar sieg[a u 15-il minuta.
Liema dada^
Wa[da biss minn dawn l-erba’ dadi hi identika g[al dik iddada miftu[a bera[. Liema hi?
Soluzzjonijiet
Mi/-/umnija salkalzetta tar-rigali
G[andek b]onn: 2kgs ]aqq sabi[a tal-majjal 800g frak tal-[ob] abjad Berquq niexef }ew; mg[aref passolina Bott cider 3 mg[aref ;ew] Mg[arfa qxur tal-mandolin 250g per]ut frisk Mg[arfa rosemary 75g karrotti mqattg[in fit-tul 75g kurrat 3 sinniet tewm 4 bajdiet mg[ollija
2 abjad tal-bajd 75g ;obon parmi;;an ma[kuk
L-inkwadratura reali In-Nru. 5 Silwett tal-fjuri Il-va]un bl-ittra ‘D’ Is-si;ra tal-Milied Il-plug ‘b’ Christmas crackers 1-7, 2-5, 3-8, 4-6 Liema dada^
G[all-ikla tal-Milied din i]-]aqq tal-majjal hi tajba [afna mqattg[a bil-patata l-forn u l-basal. Ippruvawha!
In-Nru. 3
}aqq tal-majjal bil-frak tal-[ob] u frott niexef
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Passatemp 25
Tisliba 1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Sudoku
17
Mimdudin>5. Lanqas g[andek g[alfejn ta[seb (5) 6. Intervall (5) 7. ?urniena (5) 10. Dritt lo;iku (5) 11. Veru, minnu (5) 12. :ebliet tawwalin li dari kienu jag[lqu s-soqfa bihom (5) 14. Issopona x’;ej (5) 16. Btala (5) 17. Kaxxa tawwalija fejn jitqieg[ed mejjet (5) 18. Telg[et fl-ajru (5)
18
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Tlieta xorta
Tlieta mill-kwadri ta’ din listampa huma identi/i, imma jistg[u jkunu fuq il-;enb tag[hom jew maqlubin. Liema huma?
Weqfin>1. Ma [alliex jidher /ar (6) 2. Ikel kemm wie[ed jitrejjaq (6) 3 Tfig[ ta’ bombi (6) 4. Tpa/pi/ (6) 8. In]el g[alih u [udu millart (5) 9. :abas (5) 12. Plejtu (6) 13. Fidu/ja (6) 14. Mag[kusin (6) 15. Talba g[al flus b’theddida (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Eqdem; 6. Epoka; 7. Birra; 10. Xarba; 11. {rief; 12. Borom; 14. Sa[ta; 16. Barka; 17. Rikeb; 18. Rumba. Weqfin> 1. Bexxex; 2. Immira; 3. Ferra[; 4. :arraf; 8. Stira; 9. Bit[a; 12. Bakkru; 13. M[abba; 14. Sakkru; 15. Adurat.
Ejjew nixorbu!
Din il-mara da[let ;o [anut tax-xorb. Xtrat tliet fliexken xorta biex il-familja ti//elebra f’dawn il-jiem. Liema kienu?
G{AT-TFAL
Labirint
Soluzzjonijiet
Liema mill-erba’ pisti g[andu jaqbad dan l-atleta simpatiku biex jasal sal-post in-na[a t’isfel fuq ix-xellug indikat bil-vle;;a?
Sudoku Labirint
Il-lo;ika tan-numri
d1, b8 u e9.
Tlieta xorta
Lejlet il-Milied Bernard [are; barra fid-dlam u beda jg[odd xi stilel. Hawn qed naraw roqg[a ta’ stilel li Bernard irnexxielu jara u jg[odd. Kemm-il stilla ra?
Irran;a wie[ed minn kull numru u kull sinjal tal-aritmetika hekk kif jidhru fir-ringiela ta’ fuq biex tasal g[ar-ri]ultati li hawn fuq il-lemin u isfel nett. Kull kalkulazzjoni g[andha tin[adem pass pass, ji;ifieri l-multiplikazzjoni ma tin[adimx mill-ewwel imma meta jmissha numru wara numru.
Il-lo;ika tan-numri
Bernard u l-istilel
IN-NAZZJON
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
26 Klassifikati PROPRJETÀ
Appartamenti
QAWRA, San Pawl il-Ba[ar u Bu;ibba, appartamenti ;odda (kollha bil permessi) prezzijiet jibdew minn €75,000. G[al aktar dettalji /emplu 77868677.
Bu;ibba
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open-plan living u dining, k/ina fitted, boxroom, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u blu]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
{a]-}ebbug
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar tal-istudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
San Pawl il-Ba[ar
APPARTAMENT quddiem ilba[ar vi/in is-Sirens bi 3 kmamar tas-sodda, b’veduti garantiti. Prezz €225,000. ?emplu 77868677.
G{AT-TWELLIJA L-Imsida
{ANUT ]g[ir tajjeb g[al kull tip ta’ negozju, bla rigal. ?emplu 99898254.
APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ 2. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open-plan), 3 kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra talbanju. Washroom, bejt u l-arja. Prezz €145,000. ?emplu 79050498
STORE 70’ x 50’ x 15’ filata. Livell mat-triq bid-dawl, ilma, toilet. €16 kuljum. ?emplu 79573167.
L-Imqabba
Santa Venera
TERRACED house, fully furnished, bil-garaxx. Prezz €280,000. ?emplu 99130380 jew 99772809.
VETTURI BMW 320d
2006, automatic, full extras, white leather interior, 45,000 miles. €21,500 ono. ?emplu 99471618.
Citroen C3 Desire
1400cc petrol, manual, full extras u b’mileage baxx. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 79436081.
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Renault Scenic
PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7,500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
Kia Mentor
G{AL KIRI
PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
Gwardaman;a
AVVI}I
POST tajjeb g[al uffi//ju jew [anut bi Class 4 permit. ?emplu 79460291 jew 21442967.
Football Tournament
IL-Kummissjoni }g[a]ag[ fi [dan is-So/jetà Piroteknika 15 ta’ Awwissu l-Mosta se torganizza Football Tournament nhar is-26 ta’ Di/embru 2011. G[al aktar informazzjoni /emplu fuq 99298082.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa 5 sulari bi truck 6 wheeler g[allbejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Grand Father Clock
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile Kiosk
BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
Nappy Changer
B’4 kxaxen kbar, kulur kawba /ar €30, TV table b’2 kxaxen u post g[ad-DVD player u g[all-videos#dvd’s, €20. ?emplu 21242180.
Pasturi
TA’ tafal Malti, sett ta’ 20 pastur, €10 u presepji kull daqs fuq l-antik. ?emplu 21495253.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti, u kalendarji 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and BONNICI’S PRINTING PRESS (Pawlu Bonnici) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie; etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress .com
MAGNA Enfield antika. Interessat#a? ?empel 99806284.
JIN{TIE:U
Libsa tal-Pra/ett
MA anzjan g[al 3 sieg[at, 3 darbiet fil-;img[a b’ €5 fissieg[a. Preferibilment missouth. Ibg[at sms fuq 79346486.
TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180.
Mejda tonda
TAL-A{MAR mastizz. Dijamentru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Carer
Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
28 DARTS
Marsa SM jil[qu lil Floriana Ajax
Il-grupp Malti li kiseb su//ess kbir fil-kampjonati tat-Tang Soo Do fl-Irlanda
TANG SOO DO
Ri]ultati po]ittivi g[all-Maltin fl-Irlanda Maltin li marru jie[du sehem f’kampjonati tat-Tang Soo Do fl-Irlanda kisbu ri]ultati ferm po]ittivi u anke spi//aw biex reb[u xi medalji. Dawn kienu qed jie[du sehem fit-tielet edizzjoni ta’ dawn il-kampjonati li fihom kienu qed jipparte/ipaw atleti mill-Ingilterra, Wales u mill-Irlanda stess. Il-grupp Malti, ta[t it-tmexxija tal-Master Ian Wallace, kien mag[mul minn Svetlana Wallace, Charlene Vella, Kurt Vella, Donna Bugelli, Dave Lang, Maria Borg, Jean Paul Vella, Norbert Cutajar u Gilbert Pizzuto. Dan il-grupp, b’kollox reba[ 22 medalja, 12 CASLA
Sliema City jidhru favoriti netti li jirb[u l-kampjonat talCASLA din is-sena hekk if jinsabu fl-ewwel post b’sitt punti minn erba’ partiti. Dan wara reb[a 3-0 li kisbu fuq Blackpool fl-a[[ar [ar;a tag[hom biex jidher li rkupraw tajjeb mid-disfatta tat-telfa li kienu ;arrbu kontra Qawra Town u li wara sitt partita g[adha l-uniku reb[a li kiseb it-tim tal-Qawra. B’din it-telfa Blackpool baqg[u fl-a[[ar post b’]ew; punti biss waqt li Botafogo jidher li huma l-akbar sfidanti g[al Sliema meta jinsabu punt biss ta[thom wara li t-tnejn lag[bu erba’ partiti. Kif Jinsabu L R D T F K Pt 4 3 0 1 13 4 2 1 1 18 6 1 2 3 19 6 1 2 3 18 2 1 0 1 7
sa[[ew posthom f’ras ilklassifika b’reb[a 6-2 home fuq La Rive Sagra Familja BC, filwaqt li bl-istess ri]ultat Xuereb Installations kisbu lewwel reb[a sta;jonali meta g[elbu lil Domus Piu IX u nqalg[u minn qieg[ ilklassifika. Duke of Connaught BC ]ammew ittieni post b’reb[a away ta’ 53 g[and Peppis Bar, filwaqt li Juventutis Domus telg[u fittielet post b’reb[a bl-istess punte;; kontra Mqabba Lilly BC away. Manchester Conquest Bar g[amlu reb[a sab[a f’darhom 7-1 fuq Cospicua Dynamos, filwaqt li Johnny’s Bar reb[u home 5-3 lil Bormla Bo//i Club. 8-a-side I Div.
Ri]ultati
Marsa SM v Mosta Sh. P.O.’s Bar v Beland BC Floriana Ajax JS v Pawla W.
7-1 4-4 3-5
Peppi’s B. v Duke of C. Manchester CB v Cospicua D. Johnny’s B. v Bormla BC St Joseph BC v Sagra Familja Xuereb Ins. V Domus Piu IX Mqabba BC v Juventutis D.
3-5 7-1 5-3 6-2 6-2 3-5
II Div.
Carlin 4-a-side Grupp A
Floriana A. v PO’s Bar 14-2 KSI Zabbar B v Floriana ADG 1-15 Pawla W B v Beland BC 9-7
Grupp C
Domus Piu v Johnny’s B Juventutis D vs Bormla BC Cospicua D vs Manchester C. S. Familja BC v St. Joseph BC
12-4 10-6 8-8 2-14
Ford jestendu s-s[ubija ma/-Champions League
Sliema City fl-ewwel post
Sliema C. Botafogo Qawra T. Old Boys Blackpool
minnhom deheb, [amsa fidda u [amsa bron]. Dan, bla dubju, hu ta’ unur kbir kemm g[allAsso/jazzjoni kif ukoll g[all-Maltin li [adu sehem f’dawn il-kampjonati. Dan ifisser li kull Malti li [a sehem irritorna pajji]u b’medalja. Minbarra dawn is-su//essi, Kurt Vella u Charlene Vella reb[u t-titlu ta’ champions fil-kategorija tal-ir;iel u tan-nisa rispettivament. Kull min hu interessat li jifforma parti minn dan it-tim jista’ jikkuntattja lil Master Ian Wallace fuq 21585994 jew 79091903 jew inkella jibg[at email fuq tangsoomoo@yahoo.co.uk.
Dan l-a[[ar kompla llog[ob mill-kampjonati nazzjonali Carling tad-Darts fejn fl-Ewwel Divi]joni, kien hemm ]volta importanti qabel il-waqfa g[all-vaganzi talMillied. Dan meta Marsa St. Michael’s la[qu lil Floriana Ajax JS Dimech f’ras ilklassifika, filwaqt li fl-Ewwel Divi]joni wkoll kien hemm lewwel punt mirbu[ min PO’s Bar. Fit-Tieni Divi]joni Xuereb Instalations irre;istraw l-ewwel reb[a tag[hom tal-ista;un. Marsa St. Michael’s Bar kisbu reb[a kbir home 7-1 fuq Mosta Shangai u telg[u flimkien ma’ Floriana Ajax JS Dimech fl-ewwel post talklassifika b’19-il punt kull wie[ed. Min-na[a tag[hom Floriana Ajax JS Dimech, sofrew l-ewwel telfa talista;un, meta home kienu meg[luba 3-5 minn Pawla Wolves SC, li issa telg[u jokkupaw it-tielet post b’14-il punt daqs Zabbar Southcliff li din il-;img[a ma kinux flazzjoni g[aliex il-partita tag[hom, kontra Caccu SC ;iet posposta. Fil-partita lo[ra PO’s Bar f’darhom kisbu l-ewwel punt g[al dan lista;un, meta ;ew draw 4-4 kontra Beland BC. Fit-Tieni Divi]joni St. Joseph BC ta’ {al G[axaq
10 13
6 5 23 4 21 4 8 2
Ford [abbret li se testendi s-s[ubija tag[ha sa :unju tal-2015 mal-aktar kompetizzjoni presti;ju]a tal-futbol fl-Ewropa – ilUEFA Champions League. “Il-ftehim ;did ta’ tliet snin juri kemm a[na n[ossuna kburin b’din iss[ubija,” qal Stephen Odell, i/-Chairman u s-CEO ta’ Ford fl-Ewropa. “G[al kumpanija b[al tag[na lUEFA Champions League hi pjattaforma ideali biex ning[aqdu mal-miljuni ta’ nies b’valur komuni. Hi kompetizzjoni mill-aqwa u g[al din ir-ra;uni l-Ford tixtieq tkun parti minnha.” David Taylor, is-CEO talavvenimenti tal-UEFA qal, “A[na kuntenti li l-Ford g[a]lu li jestendu dan ilftehim mal-UEFA u malUEFA Champions League g[al tliet snin o[ra. Ford
ilhom partners importanti minn mindu bdiet ilkompetizzjoni lura fl-1992. Din l-estensjoni fis-s[ubija tkompli tkabbar irrelazzjoni tag[na mag[hom.” Il-UEFA Champions League hi wa[da mill-aktar kompetizzjonijiet popolari fid-dinja. Aktar minn biljun telespettatur raw l-ista;un li g[adda, s’issa b’udjenza ta’ aktar minn 4 biljuni u b’aktar minn nofshom minn barra mill-Ewropa.
Il-UEFA Champions League kien strumentali meta kienet ]velata il-Ford Focus il-;dida lill-udjenza globali permezz tat-television, bords fl-istadiums u permezz talonline media. L-attivitajiet madwar il-kompetizzjoni, b[all-attrazzjoni FocusCam fil-Festival tal-UEFA Champions League, tat lopportunità lil kull min attenda li jittie[ed ritratt permezz ta’ 180 Degree Matrix style animation b’40 kamera. Kull min [a sehem seta’ jaqsam il-video tieg[u online bil-WiFi Hotspot tal-Focus u jtellg[uhom fuq Facebook u YouTube. Raw dawn il-films 77,630 ru[ u wrew kemm ilFord u l-UEFA ja[dmu f’daqqa quddiem udjenzi kbar biex juru t-teknolo;ija tal-Ford il-;dida. L-u]u ta’ siti tas-social
media b[al Facebook u Twitter biex Ford jikkomunikaw b’mod dirett mal-konsumaturi se tkompli tikber permezz tas-s[ubija. U g[al dawk il-klijenti li jikkomunikaw mal-Ford fuq dawn il-pjattaformi tas-social media jkollhom aktar /ans li jikkomunikaw malKumpanija u mal-is[ubija mal-EUFA Champions League. Biex ji//elebraw il-finali tal-UEFA Champions League tal-2012 li se ssir f’Munich, il-Ford fil-:ermanja se jkollha rwol importanti flavveniment. Se jinkludi ttnedija tal-mudelli spe/jali “Champions” kif ukoll ilprovvista ta’ 200 vettura li se juru il-finali tal-UEFA Champions League tal-2012 u li se jappo;;aw il-lo;istika tat-trasport, kollox promoss permezz tas-social media.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Sport 29
Liverpool di]appuntati bis-sentenza ta’ Luis Suarez L-attakkant Urugwajan ta’ Liverpool, Luis Suarez ;ie sospi] tmien partiti u mmultat 40,000 sterlina mill-FA talli abbu]a b’mod razzista lid-difensur Fran/i] ta’ Manchester United Patrice Evra waqt log[ba fil-Premier League f’Ottubru f’Anfield. Madankollu wara l-a[bar tas-sena Liverpool [ar;u stqarrija pubblika. “Liverpool FC huma sorpri]i u di]appuntati bidde/i]joni tal-Kummissjoni talFA li sabet lil Luis Suarez [ati tal-akku]i kontrih. Issa qed nistennew bil[erqa l-pubblikazzjoni tal;udizzju tal-Kummissjoni. Se nistudjaw ir-ra;unijiet fiddettall meta jkunu g[andna imma nirriservaw id-dritt li nappellaw jew li nie[du azzjoninjiet o[ra li n[ossu li huma ideali g[al din issitwazzjoni. “Insibu l-ka] straordinarju li Luis jista’ jinstab [ati fuq il-kelma ta’ Pastrice Evra wa[du meta [add aktar ma kien fil-pitch, inklu] s[ab
Evra stess ta’ Manchester United u l-uffi/jali kollha tallog[ba u li [add minnhom ma sema’ dak li ntqal bejn i]]ew; players f’kaxxa ffullata qabel kien se jing[ata corner. “Il-klabb jie[u bl-akbar serjeta l-;lieda kontra kull forma ta’ diskriminazzjoni u g[andu rekord twil mimli su//essi dwar [idma kontra rrazzi]mu u inklu]joni so/jali u se nibqg[u na[dmu g[al dan il-g[an. LFC iqis kwalunkwe tip u forma ta’ razzi]mu b[ala ina//ettabbli bla kompromessi u nemmnu, wara li e]aminajna l-fatti kollha li Luis Suarez m’g[amel l-ebda ;est razzista “Importanti wie[ed isemmi li Patrice Evra nnifsu flistqarrija ffirmata minnu
dwar il-ka] qal hekk “Ma na[sibx li Luis Suarez hu razzist’. “Luis innifsu ;ej minn razza m[allta u nannuh kien iswed. Kien involut personalment sa mit-Tazza tad-Dinja tal-2010 fi pro;ett ta’ karità li ju]a l-isport biex jinkora;;ixxi solidarjetà fost persuni differenti. Lag[ab ma’ suwed u t[allat malfamilji tag[hom meta kien lUrugwaj. “G[alina jidher li l-FA kienet determinata li tikkastiga lil Luis Suarez sa[ansitra qabel interrogatu fil-bidu ta’ Novembru. Ilklabb g[adu jemmen li Luis hu inno/enti u se jibqa’ jtih lappo;; kollu,” qalet listqarrija ta’ LFC.
Referee ?ini] [a flus biex jorganizza log[ba ta’ Man Utd Eks referee ammetta li kien [a somma flus fi frodi biex jorganizza partiti ta’ [biberija fi/-?ina, inklu] wa[da ta’ [biberija li kienet tinvolvi lil Manchester United fl-2007. Huang Junjie stqarr fil-Qorti ta’ Lioaning fil-provin/ja ta’ Huang Junjie fejn qed ji;i akku]at, li kien ir/ieva flus li jammontaw g[al madwar $252,100 bejn l-2005 u l2009. Dawn il-flus ing[ataw minn
sitt klabbs domesti/i u kienu jinvolvu ]ew; partiti internazzjonali, partita ta’ [biberija bejn Manchester United u Shenzhen FC, li lklabb Ingli] reba[ 6-0, u partita o[ra bejn Sydney FC u Shanghai Shenhua fl-2009. Huang kien ukoll mitlub minn referee ie[or, Zhou Weixin, li wkoll qed ji;i akku]at b’korruzzjoni, biex jirran;a r-ri]ultat f’]ew; partiti internazzjonali. Ma ng[atawx
dettalji dwar x’g[amlu e]att Huang u Zhou biex irran;aw dawn ir-ri]ultati. Huang u Zhou mhumiex uni/i fi/-?ina fejn il-futbol jinsab imfarrak bi vjolenza talpartitarji, tix[im u skandli ta’ korruzzjoni. Nhar it-Tnejn madwar 60 player, referees, coaches u uffi/jali bdew g[addejjin ;uri fi/-?ina min[abba linvoliment tag[hom fi skandli ta’ korruzzjoni.
Luis Suarez u Patrice Evra fil-mument tal-in/ident bejniethom
Kontroversja dwar Eto’o Il-Gvern tal-Kamerun qed isegwi mill-qrib is-sitwazzjoni li qed ti]viluppa fil-pajji] wara li lFA tal-Kamerun issospendiet lillcaptain nazzjonali Samuel Eto’o g[al 15-il partita. Din is-sospensjoni li ng[atat il:img[a wara li l-Federazzjoni sostniet li Eto’o kien ikkonvin/a lil s[abu tan-nazzjonal biex ma jmorrux l-Al;erija x-xahar lie[or g[al partita ta’ [biberija u issa wasslet g[al kritika qawwija fil-pajji] Afrikan li hu ffissat fuq il-futbol. Il-Ministru tal-Isport Adoum Garoua [are; stqarrija li fiha talab g[all-kalma u qal li l-Gvern kien qed i[ares lejn il-possibbiltà li jlaqqa’ lil diversi partijiet flimkien g[al diskussjoni. Il-vice-captain tal-Kamerun Enoy Eyong ukoll kien sospi] ]ew; partiti talli [a sehem flistrajk li wassal biex il-partita flAl;erija tit[assar. L-eks internazzjonali talKamerun, Roger Milla kien fost dawk li kkritika lill-FA tal-pajji] g[all-passi li [adet. “Hi [asda kbira u di]astru li player importanti b[al Eto’o li g[andu 30 sena ji;i sospi] dik li
effettivament tfisser tliet snin barra mit-tim nazzjonali,” qal Milla li lag[ab fi tliet edizzjonijiet tat-Tazza tad-Dinja. “G[alfejn g[andhom jag[tu kastig daqshekk kbir lil player wie[ed, meta effettivament kienet l-iskwadra nazzjonali kollha li [adet id-de/i]joni^ Dan mhux ;ust.” Il-President tal-Unjoni talPlayers tal-Kamerun, David Mayebi ddeskriva s-sanzjoni b[ala “[arxa ]]ejjed” u indika li l-organizzazzjoni tieg[u qed tikkunsidra li tie[u passi biex titne[[a s-sopensjoni. “Player b[al Eto’o ta [afna lil dan il-pajji] u lit-tim nazzjonali. Jekk il-Federazzjoni mhux se tmur lura mid-de/i]joni li [adet, na[sbu li l-Gvern g[andu jie[u azzjoni iebsa kontriha. Ma nistg[ux nibqg[u n[arsu u naraw il-Federazzjoni teqred lit-tim nazzjonali.” Mayebi qal li l-Kamerun ma kellu ebda /ans li jikkwalifika g[all-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-2014 li se jibdew f’:unju ming[ajr Eto’o, player li reba[ erba’ darbiet l-unur tal-aqwa player tas-sena fl-Afrika.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
30 Sport FORMULA 1
{ames ?ileni McLaren se jlestu l-karozza sa Frar McLaren [abbru li l karozza l ;dida se til[aq tkun sospi]i 10 partiti lesta sa Frar u dan ifisser li t -
-
I/-?ile issospenda [ames players tat - tim nazzjonali g[al 1 0 partiti talli rritornaw lura tard u fis - sakra minn [in liberu li kienu ng[ataw qabel partita ta ’ kwalifikazzjoni g[at - Tazza tad - Dinja x - xahar l - ie[or . Il - midfielder Arturo Vidal , Carlos Carmona , Jorge Valdivia u Jean Beausejour u d - difensur Gonzalo Jara , tne[[ew mill - iskwadra mill - kow/ Claudio Borghi qabel il - partita ta ’ kwalifikazzjoni fl - Urugwaj fis - 7 ta ’ Novembru li / - ?ile tilef 4 - 0 . Huma ;ew ukoll immultati . “ Is - sanzjoni se ti;i applikata g[all - g[axar partiti li jmiss tat - tim nazzjonali tal - kbar u se tkun tg[odd g[all partiti kompetittivi jew u ta ’ [biberija ,” qalet l - FA ?ilena . I/ - ?ile jinsab fil - [ames post fil - grupp tal - Amerika t ’ Isfel b ’ sitt punti minn erba ’ partiti , punt ta[t l Urugwaj , l - Ar;entina u l - Venezwela u minn dan il grupp issa jmissu kontra l - Bolivja u l - Venezwela f ’ :unju .
-
McLaren ma jridux jag[mlu l-i]ball ta’ dan l-ista;un li ma jippruvawx il-karozza fit-track
tim se jil[aq jipprova lkarozza fl-ewwel sessjoni ta’ testijiet li jsiru fi/-/irkwit ta’ Jerez fi Spanja. Il-mexxejja tat-tim ]velaw li l-karozza se tkun lesta fl-1 ta’ Frar u bejn is-7 u d-9 ta’ Frar isiru lewwel testijiet fuqha fi Spanja. McLaren kienu ppre]entaw il-karozza li u]aw din is-sena f’Berlin fil-:ermanja i]da g[adhom ma [abbrux il-belt fejn se jippre]entaw ilkarozza ta’ din is-sena. Din is-sena l-McLaren kellhom problemi fil-bidu tal-ista;un min[abba li ma kinux ippruvaw bi]]ejjed ilkarozza waqt is-sessjonijiet ta’ provi ta’ qabel l-ista;un u fil-fatt, Button u sie[bu Hamilton bdew jiksbu rri]ultati mixtieqa lejn tmiem l-ista;un. Il-kap tal-McLaren, Whitmarsh, qal li t-tim tg[allem mill-i]balji ta’ dan l-ista;un u b’hekk be[siebhom jag[tu importanza kbira lill-fa]i ta’ testing li jsir f’Jerez u wara f’Bar/ellona. Intant, fil-jiem li g[addew, kemm Ferrari kif ukoll Sauber ikkonfermaw li lkarozzi ;odda tag[hom se jil[qu jkunu lesti qabel ma jibdew is-sessjonijiet ta’ provi f’Jerez u dan qed juri kemm din is-sena t-timijiet qed jag[tu importanza kbira lil dak li jse[[ fit-track aktar milli fil-fabbriki.
TENNIS
Williams tista’ titlef l-Open Awstraljan Venus Williams mistennija
titlef l-Open Awstraljan wara li [abbret li rtirat mill-ASB Classic li jsir fi New Zealand f’Jannar min[abba problemi ta’ sa[[a. It-tennista ta’ 31 sena, g[alhekk, mistennija li titlef l-Open Awstraljan li jibda fis-16 ta’ Jannar. Id-Direttur tat-Tournament li se jsir f’Auckland, Richard Palmer qal li jinsab ferm di]appuntant li player talkalibru ta’ Williams se titlef dan it-tournament. “Nifhem li l-injuries huma parti mill-isport i]da jiddi]appuntani [afna g[allpartitarji li se jitilfu /-/ans li jaraw wa[da mill-aqwa tennisti,” qal Palmer. Williams, f’Awwissu rtirat mit-tieni rawnd tal-US Open min[abba l-istess problema li se ttellifha t-tournament fi New Zealand u x’aktarx dak fl-Awstralja.
IN-NAZZJON Il-{amis, 22 ta’ Di/embru, 2011
Sport 31
Rueben Gauci jissie[eb ma’ B'Kara
FOOTBALL INGLI}
It-tnejn ta' fuq ma jfallux Il-leaders Man City u leqreb rivali tag[hom, Man Utd ma naqsux milli ji;bru lpunti massimi mill-konfronti tag[hom hekk kif dawn g[elbu lil Stoke u Fulham rispettivament. Arsenal reb[u kontra Aston Villa filwaqt li Liverpool ;ew mi]muma draw. VILLA PARK – Arsenal reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Aston Villa biex irritornaw g[ar-reb[ wara ttelfa kotnra Man City. VAN PERSIE feta[ l-iskor minn penalty i]da ALBRIGHTON ;ab id-draw g[al Villa. Tliet minuti mit-tmiem, BENAYOUN g[amilhom 2-1 favur il-Gunners. ETIHAD STADIUM – Illeaders Man City komplew jirb[u din id-darba meta g[elbu lil Stoke 3-0. L-eroj tas-serata kien AGUERO li skurja tnejn filwaqt li JOHNSON kien l-awtur talgowl l-ie[or.
ST JAMES' PARK –
Newcastle qalg[u tlieta f'darhom biex tilfu 3-2 kontra West Brom. Il-Magpies kellhom jirkupraw ]vanta;; darbtejn i]da SCHARNER skurja t-tielet gowl de/i]iv
FUTBOL INGLI}
Terry se jidher il-Qorti
Robin van Persie jifta[ l-iskor fir-reb[a 2-1 li Arsenal kisbu fuq Aston Villa
g[al West Brom.
GOODISON PARK –
Gowl mas-seig[a log[ob ta' OSMAN ta reb[a minima lil Everton fuq Swansea.
CRAVEN COTTAGE –
Man Utd kisbu reb[a kbira fuq Fulham barra minn darhom biex komplew isewgu lil Man City. WELBECK, NANI u GIGGS skurjaw tlieta fl-ewwel taqsima mentri ROONEY u BERBATOV g[amluhom 5-0 fit-tieni taqsima.
LOFTUS ROAD –
Sunderland reb[u fl-a[[ar minuti 3-2 barra minn darhom
kontra QPR. Kien il-gowl ta' BROWN fid-89 minuta li dde/ieda l-konfront. DW STADIUM- Liverpool tilfu /-/ans li jeg[lbu lil Wigan barra minn darhom. Dan g[aliex fil-51 minuta, ADAM ta' Liverpool falla penalty u l-iskor baqa` dak ta' 0-0. Intant, il-partita bejn Chelsea u Fulham se tintlag[ab minkejja li kien hemm /ans li din tkun posposta min[abba li hemm pjanat strajk minn na[a tassewwieqa tal-ferroviji talUnderground.
Id-difensur u captain ta' Chelsea, John Terry se jidher quddiem Ma;istrat tal-Qorti fl-1 ta' Frar wara li l-prosekuzzjoni qalet li g[andha bi]]ejjed provi biex dan jittressaq il-Qorti. Terry kien g[adda kummenti razzisti filkonfront tad-difensur ta' QPR, Anton Ferdinand f'partita li kienet inlag[bet fit-23 ta' Ottubru. Terry kien ;ie interrogat mill-pulizija f'Novembru u din g[addiet id-dokumenti kollha lill-prosekuzzjoni. Ilplejer ta' 30 sena dejjem /a[ad dawn l-akku]i.
Ri]ultati
Aston Villa v Arsenal Man City v Stoke Newcastle v West Brom Everton v Swansea Fulham v Man Utd QPR v Sunderland Wigan v Liverpool
Illum
1-2 3-0 2-3 1-0 0-5 2-3 0-0
Tottenham v Chelsea
FOOTBALL TALJAN
Juventus jibqg[u bla telfa Juventus temmew is-sena bla telfa hekk kif spi//aw fi draw ta' 0-0 kontra Udinese. Roma reb[u barra minn darhom kontra Bologna filwaqt li Napoli u Inter kisebu reb[iet kbar fuq Genoa u Lecce. UDINE – Juventus irnexxielhom itemmu s-sena bla telfa f'dan l-ista;un meta barra minn darhom kontra Udinese, dawn spi//aw fi draw ta' ming[ajr gowls. It-tim ta' Conte fl-ewwel taqsima gawda g[all-[inijiet twal il-pussess tal-ballun. L-aktar li mar vi/in kien ilmidfielder Marchisio li ra x-xutt tieg[u jg[addi ftit barra. Fit-tieni taqsima l-log[ob kienet aktar bilan/jat i]da l-goalkeepers ma kellhomx periklu kbir x'jinnewttralizzaw. B'dan ir-ri]ultat, issa Juventus qeg[din fl-ewwel post flimkien
ma' Milan. Dawn tal-a[[ar la[qu lil Juventus bir-reb[a 2-0 li kisbu nhar it-Tlieta fuq Cagliari. BERGAMO – Atalanta kisbu reb[a konvin/enti f'darhom kontra Cesena meta wettqu rimonta u skurjaw erbg[a wara li qalg[u gowl kmieni. CANDREVA feta[ l-iskor fit-12-il minuta i]da [ames minuti wara DENIS ;ab id-draw. MARILUNGO g[amilhom tlieta g[al Atalanta meta skurja ]ew; gowls wara xulxin. PELUSO issi;illa r-reb[a. BOLOGNA – Roma kisbu reb[a importanti ta' 2-0 barra minn darhom kontra Bologna. TADDEI feta[ l-iskor g[at-tim mill-belt kapitali u [ames minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima, OSVALDO g[amilhom tnejn. MILAN – Inter g[elbu lil Lecce u komplew jirkupraw il-
MFA
Arrigo mhux [ati
Waqt l-a[[ar Kunsill :enerali talMFA g[al din is-sena li sar nhar itTlieta, il-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo ]vela li lallegazzjonijiet ta' tix[im li kien g[amel l-eks Sindku ta' Tas-Sliema, Nikki Dimech fil-konfront tal-eks President ta' Sliema Wanderers, Robert Arrigo, huma infondati u bla ba]i. Fil-Kunsill sar mag[ruf ukoll li lMFA kienet ikkuntattjat ukoll b'mod formali lill-eks kow/ nazzjonali Dusan Fitzel biex jirritorna jmexxi lit-tim Malti.
punti. Wara li qalg[u gowl wara 20 minuta ta' MURIEL, Inter wettqu reazzjoni u laqtu erba' darbiet il-lasta. PAZZINI ;ab iddraw u fit-tieni taqsima MILITO po;;a lill-Inter fil-vanta;;. CAMBIASSO u ALVAREZ issi;illaw ir-reb[a g[at-tim ta' Ranieri. RUMA – Laio ;ew mi]muma draw minn Chievo u b'hekk issa qeg[din sitt punti fuq Inter. Dan kien pass falz ie[or minn na[a tattim ta' Reja wara li dawn ;ew draw kontra Udinese fl-Olimpico. NAPLI – Napoli irritornaw g[ar-reb[ wara li tilfu kontra Roma meta g[elbu lil Genoa 6-1. F'din ir-reb[a kbira skurja darbtejn CAVANI filwaqt li l-gowls l-o[ra waslu permezz ta' HAMSIK, PANDEV, GARGANO u ZUNIGA.
Dos Santos Plejer tax-Xahar
Edison Luis Dos Santos reba[ l-unur tal-BOV Plejer tax-xahar ta' Novembru. Lattakkant ta' Hibernians reba[ dan l-unur g[at-tieni darba wara wirjiet kbar li kellu kontra Floriana u Qormi fejn kontra dawn tal-a[[ar skorja hat-trick. Huwa skorja wkoll darbtejn kontra Sliema. Il-pre]entazzjoni saret minn Tania Gravina (ritratt) f'isem il-BOV. Dos Santos g[a]el lil Puttinu Cares g[ad-donazzjoni tieg[u minn dan l-unur.
NOVARA – Novara u Palermo temmew fi draw ta' 2-2. Palermo lag[bu g[al taqsima s[i[a b'10. Awto-gowl ta' LUDI po;;a lill-iSqallin fil-vanta;; u BERTOLO g[amilhom tnejn. Novara ;abu d-draw permezz ta' gowls minn MAZZARINI u RIGONI. PARMA – Parma u Catania skurjaw sitt gowls bejniethom fi draw ta' 3-3. Wara li bnew vanta;; ta' ]ew; gowls, Parma, tilfu dan il-vanta;; fl-a[[ar kwarta tal-partita. Ri]ultati Udinese v Juventus Atalanta v Cesena Bologna v Roma Inter v Lecce Lazio v Chievo Napoli v Genoa Novara v Palermo Parma v Catania
0-0 4-1 0-2 4-1 0-0 6-1 2-2 3-3
Il-goalkeeper ta' Marsaxlokk FC Rueben Gauci, kif kien mistenni, fl-a[[ar sig[at la[aq ftehim uffi/jali ma' B'Kara FC fejn mistenni jkompli jilg[ab dan l-ista;un. Huwa se jkun qed jie[u post il-goalkeeper Jorge Mora li lklabb Karkari] g[a]el li ma j]ommx mieg[u g[allkumplament tal-ista;un. Gauci mistenni jin]el g[allewwel darba jit[arre; ma' B'Kara ta[t it-tmexxija ta' Paul Zammit nhar l-Erbg[a 28 ta' Di/embru fejn se jkun qed jiddebutta f'partita ta' [biberija kontra l-Im;arr li se tintlag[ab fil-ground tal-Im;arr stess fis6.30 p.m. Matul Jannar B'Kara mistennija li jsa[[u sostanzjalment l-iskwadra tag[hom, partikolarment bi plejers ;odda barranin bilg[an li jirkupraw mid-disfatta li kellhom fil-bidu tal-ista;un, bil-barranin li ;abu waqt li g[amluha /ara li m'huma se jne[[u l-ebda plejer Malti li hemm fl-iskwadra dment li dawn ma jitolbux huma stess li jridu jitilqu l-klabb. DIXXIPLINA - Erba' plejers li kienu impenjati filpartiti tal-U*BET FA Trophy u li t-tim tag[hom ;ie eliminat fi tmiem il-;img[a kienu sospi]i fi tmiem il-;img[a. Dawn huma Keith Vella ta' San :wann, Stephen Lovegrove ta' Msida SJ u Mauro Brincat ta' Dingli li ;ew sospi]i log[ba waqt li Robert Cassar ta' G[arg[ur ;ie sospi] ]ew; partiti. Il-President ta' Lija A. Charles Scerri ;ie sospi] log[ba minn fuq il-bank. RANKING TAL-FIFA
Spanja jtemmu s-sena fil-qu//ata I/-Champions Ewropej u Mondjali Spanja ]ammew lewwel post fir-ranking uffi/jali tal-FIFA g[ax-xahar ta' Di/embru fejn baqg[u segwiti mill-Olanda, il:ermanja u l-Urugwaj li kollha qed jissieltu g[at-tieni post. B'hekk g[ar-raba' darba konsekuttiva Spanja ;ew inkurunati t-Tim tas-Sena. L-akbar tim li reba[ punti firranking din is-sena kien dak ta' Wales bi 330 punt u temmew is-sena fit-48 post wara reb[iet fuq Montenegro, l-I]vizzera u l-Bulgarija filpartiti ta' kwalifikazzjoni millEuro 2012. Il-Bosnja Herzegovina fl-20 post, il-Panaman fid-49 post, l-Estonja fis-57 u l-American Samoa fil-186 g[alqu s-sena fl-og[la po]izzjoni fl-istorja tar-ranking tag[hom. It-tim nazzjonali Malti g[alaq is-sena fil-155 post. Mill-[ames sal-10 post hemm l-Ingilterra, il-Bra]il, ilPortugall, il-Kroazja, l-Italja u l-Ar;entina.