2012_01_07

www.media.link.com.mt

Numru 13,016

€0.45

Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Il-mira hi l-interess tal-pajji] – Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi minn David BONELLO

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ddikjara lbiera[ li l-interessi talpajji] ji;u l-ewwel fidde/i]jonijiet li [a u li se jibqa’ jie[u fi sforz kontinwu u determinat biex jibqa’ j[ares ix-xog[ol f’pajji]na u jibqg[u jinkisbu r-ri]ultati billi lpajji] jibqa’ b’sa[[tu ekonomikament u b’sa[[tu fit-tkattir tal-postijiet taxxog[ol.

Meta lbiera[ filg[axija kien intervistat minn Peppi Azzopardi fil-programm ‘Xarabank’ fuq TVM wara t-tibdil li t[abbar filKabinett u r-reazzjoni li kien hemm ta’ Franco Debono, il-Prim Ministru sa[aq li kul[add hu responsabbli f’xenarju internazzjonali delikat u li je[tie; g[aqal u mhux irresponsabbiltà kif qed juri l-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien qed iwie;eb dwar lavvenimenti li graw matul il-;urnata tal-biera[ b’mod partikulari g[ar-reazzjoni tal-Kap tal-Oppo]izzjoni g[al dak li [abbar il-Gvern dwar l-onorarja u t-tibdil fil-Kabinett. g[al pa;na 4

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal meta lbiera[ [abbar li waqqaf l-onorarja lill-Ministri u l-[atra ta’ tliet Ministri ;odda, li pajji]na jrid jara li jibqa’ pajji] li jo[loq ix-xog[ol u wie[ed g[andu g[aliex jag[mel kura;; g[al din is-sena (Ritratt> Michael Ellul)

Titwaqqaf l-onorarja tal-Ministri Mi]ura li tg[in [alli jekk ikun hemm b]onn il-Gvern ikun jista’ jer;a’ jintervjeni [alli jkunu salvati l-postijiet tax-xog[ol minn Charles MUSCAT

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi [abbar li b’se[[ mill-ewwel ta’ dan ix-xahar, l-onorarja li kienu [adu l-Ministri u s-Segretarji Parlamentari fil-bidu ta’ din il-le;islatura, se titwaqqaf.

Fi stqarrija li g[amel lill-;urnalisti fil-Ber;a ta’ Kastilja lbiera[ waranofsinhar, il-Prim Ministru qal li kien ta struzzjonijiet immedjati biex apparti dak li kien de/i] fil-Ba;it g[al din is-sena, tibda titnaqqas l-ispi]a amministrattiva tal-Gvern. Dan ma jg[oddx g[all-pensjonijiet, ledukazzjoni jew il-pagi, imma l-ispi]a amministrattiva.

Il-Prim Ministru qal li deherlu li kellu jag[ti

e]empju ta’ dan, u g[alhekk [a d-de/i]joni li b’effett mill-l ta’ Jannar, il-Ministri u sSegretarji Parlamentari ma jibqg[ux jir/ievu lonorarja kif kienu qed jag[mlu s’issa.

Lawrence Gonzi qal li dan hu sinjal li lGvern hu minn tal-ewwel li qed jie[u l-passi li hemm b]onn biex l-ekonomija ta’ pajji]na tkun b’sa[[itha, is-settur pubbliku jkun b’sa[[tu, [alli jekk jinqala’ l-ka], il-Gvern ikun jista’ jintervjeni.

Hu qal li b’din il-mi]ura ried iwassal messa;; lill-poplu Malti g[ax irid li s-sa[[a finanzjarja ta’ pajji]na tkun a[jar milli kienet

g[al pa;na 5

Tibdil fil-Kabinett Tliet Segretarji Parlamentari jin[atru Ministri

Tliet Segretarji Parlamentari li servew millbidu ta’ din il-le;islatura f’dik il-kariga n[atru Ministri wara tibdil li t[abbar fil-Kabinett millPrim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ waranofsinhar.

Mario de Marco n[atar Ministru tat-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent; Chris Said in[atar Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja; u Jason Azzopardi n[atar Ministru tal-Kompetizzjoni :usta u l-Konsumatur.

Fi stqarrija lill-;unalisti fil-Ber;a ta’ Kastilja, ilPrim Ministru [abbar g[al pa;na 5

g[al pa;na 4

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

2 Lokali

MID-DINJA TAL-MAR?I U INNIJIET Programm ta’ mar/i u innijiet minn madwar id-dinja.

G[ada l-{add, 8 ta’ Jannar 2012, fil-12.15pm.

F’dan il-programm ta’ din il-;img[a se nisimg[u mar/i u innijiet mir-Russja, mis-Si;;iewi, mill-Bra]il, mill-Ar;entina, mir-Renju Unit, mi/-?ina, u minn {a]-}ebbu; f’Malta.

Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Nenu Aquilina nenu.aquilina@gmail.com

Illum isir il-pagament ta/-Children’s Allowance ■ Din is-sena b’]ieda ta’ €100 fuq ir-rata minima ta’ €250

SPI}ERIJI LI JIFT{U G{ADA

VALLETTA: Empire Pharmacy, 77 Triq it-Teatru l-Antik; {AMRUN: Darwin Pharmacy, 152 Triq il-Kbira San :u]epp; SANTA VENERA: Fatima Pharmacy, Triq i]}onqor; BIRKIRKARA: St. Paul’s Pharmacy, Triq Brared; L-IMSIDA: Deby’s Pharmacy, 1 Misra[ il-Barrieri; PEMBROKE: San Giorgio Pharmacy, Triq Manwel Buhagiar; TAS-SLIEMA: Edward’s Pharmacy, 115 Triq Manwel Dimech; {AL BALZAN: Balzan Pharmacy, 70 Triq San Fran;isk; MOSTA: Grognet Pharmacy, 41 Triq ilKostituzzjoni; MELLIE{A: Village Pharmacy, 116 Main Street; {AL TARXIEN: Sonren Pharmacy, Triq i]-}ejtun; KALKARA: Kalkara Pharmacy, 8 Misra[ l-Ar/isqof Gonzi; {A}-}ABBAR: May Day Pharmacy, Triq il-Vittorja; GUDJA: Gudja Pharmacy, 25 Triq San ?iru; {AL SAFI:

Il-;enituri Maltin u G[awdxin li g[adhom qed irabbu lil uliedhom, illum, se jir/ievu /-Children’s Allowance bi]-]ieda m[abbra fil-Ba;it g[al din is-sena. Dan il-benefi//ju so/jali ji;i depo]itat direttament fil-kont bankarju tal-;enituri waqt li hemm o[rajn li jag[]lu li jir/evuh b[ala /ekk id-dar.

Din is-sena, aktar minn 18,000 familja se jgawdu minn ]ieda fi/-Children’s Allowance, hekk kif fil-Ba;it g[al din is-sena, il-Gvern [abbar li r-rata minima ta/Children’s Allowance se ti]died minn €250 g[al €350, biex b’hekk, dawn ilfamilji se jir/ievu €100 i]jed

g[al kull tifel u tifla. Il;enituri l-o[ra, li kellhom rata og[la, se jibqg[u jir/ievu dik ir-rata.

Din is-sena, l-Gvern se jkun qed jag[ti total ta’ €41.8 miljun lill-;enituri f’Children’s Allowance, li jfisser ]ieda ta’ €4.2 miljun fuq is-sena li g[addiet.

Fi stqarrija il-Ministeru talFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment qal li din i]]ieda fi/-Children’s Allowance tixhed l-impenn tal-Gvern li jg[in lillommijiet u l-missirijiet li g[adhom qed irabbu t-tfal.

Fost id-diversi inizjattivi o[ra li l-Gvern qed jie[u blistess skop, fl-a[[ar Ba;it t[abbret mi]ura o[ra

Talba ur;enti g[ad-demm

Safi Pharmacy, St. John Street c#w Bieb il-?arra Street; {A}-}EBBU:: Santa Marija Pharmacy, 40 Triq lG[asfura; RANAT: Central Pharmacy, Triq Manuel Vitale; VICTORIA: Abela’s Pharmacy, 42 Triq G.P.F. Agius De Soldanis; XAG{RA: Joyce’s Pharmacy, Vjal it-8 ta’ Settembru.

Il-Bank tad-Demm av]a li min[abba nuqqas ta’ demm, hemm ir-riskju li loperazzjonijiet fl-Isptar Mater Dei minn nhar it-Tnejn ikollhom jieqfu. Il-pubbliku jista’ jmur fi/-?entru ta’ Gwardamangia mit-Tnejn sal{add, mit-8am sas-6pm, jew fi/-?entru tal-G[oti tad-Demm fl-Isptar :enerali t’G[awdex mit-Tnejn sas-Sibt mit-8.30am sal-11.30am. Illum u g[ada lMobile Blood Donation Unit ser tkun il-Mellie[a [dejn ilparro//a mit-8.30am sas-1pm.

Importanti li wie[ed i;ib ilkarta tal-identità jew il-li/enzja tas-sewqan.

IT-TEMP

UV INDEX

2

importanti favur il-;enituri fil-forma ta’ komputazzjoni ;dida tal-Income Tax, imsej[a Komputazzjoni :enitur.

Permezz ta’ din ir-riforma, ;enituri li ja[dmu t-tnejn u li g[andhom it-tfal, jiffrankaw bejn €150 u €840 fi [las ta’ Income Tax fis-sena. Din ilmi]ura tg[odd ukoll g[all;enituri li g[andhom ilkustodja tat-tfal jew i[allsu lmanteniment g[at-tfal.Minn din il-mi]ura, se jgawdu 55,000 ;enitur.

Min irid jikkalkula ttnaqqis permezz talKomputazzjoni :enitur jista’ jag[mel dan fuq is-sit elettroniku www.budget2012.com.mt

IT-TEMP> Ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Qawwi mill-Majjistral li jsir ftit qawwi g[al qawwi BA{AR> Qawwi [afna li jsir qawwi IMBATT> Baxx g[al moderat mill-Punent li jsir baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: l-og[la 15˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.2 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 376.7 mm IX-XEMX> Titla’ fis-07.13 u tin]el fil-17.03

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

IS-SIBT L-og[la 14˚C L-inqas 12˚C

IL-{ADD L-og[la 14˚C L-inqas 11˚C

IT-TNEJN L-og[la 12˚C L-inqas 10˚C

IT-TLIETA L-og[la 13˚C L-inqas 7˚C

L-ERBG{A L-og[la 14˚C L-inqas 7˚C

UV

UV

UV

UV

UV

2

2

2

2

2

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 14˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 18˚C imsa[[ab, Amsterdam 8˚C imsa[[ab, Ateni 16˚C imsa[[ab, Lisbona 14˚C xemxi, Berlin 4˚C imsa[[ab, Brussell 6˚C xita, il-Kajr 17˚C xemxi, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 4˚C xemxi, Frankfurt 7˚C ftit imsa[[ab, Milan 11˚C xemxi, Istanbul 13˚C imsa[[ab, Londra 7˚C xemxi, Madrid 15˚C imsa[[ab, Moska 3˚C xita, Pari;i 8˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 16˚Cftit imsa[[ab, Ruma 11˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 17˚C xemxi, Tripli 11˚C imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna 7˚C imsa[[ab, Zurich 4˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, Stockholm -3˚C xemxi, St. Petersburg 2˚C imsa[[ab.

I

l-Vi/i Kap Nazzjonalista Guido de Marco, sa[aq dwar il-b]onn li jkun hemm volontà politika soda biex ise[[ dak li jrid il-poplu u qal li kull tibdil li jsir fil-Kostituzzjoni g[andu jkun wie[ed li jag[mel unur lil pajji]na. Hu qal dan meta fil-Parlament kompliet id-diskussjoni dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda lKostituzzjoni. Sadattant fil-Gazzetta talGvern t[abbru l-emendi g[al-Li;i dwar lInd[il Barrani li kienet da[let fis-se[[ fl1982.

Storja o[ra kienet dwar in/ident f’TasSliema li fih nirien qerdu g[alkollox [anut tal-[wejje; fi Triq il-Katidral. Ilka] se[[ g[all-[abta tad-9.30pm fil[anut ‘Jeans on’ meta nstema’ [oss qawwi, wara li bis-s[ana tan-nirien infaqa’ l-[;ie; tal-vetrina u bdew [er;in ilsna tan-nar fit-triq. In-nirien ikkaw]aw ukoll [sarat f’dar fuq il[anut i]da b’xorti tajba ma kien hemm [add fiha.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Lokali 3

Il-Papa Benedittu XVI i[abbar il-[atra ta’ Kardinal Malti Patri Prospero Grech se jkun it-tieni Kardinal Malti fl-istorja minn Neil CAMILLERI

Fi ftit iktar minn xahar Malta se jkollha t-tieni Kardinal fl-istorja tag[ha.

Dan hekk kif il-Papa Benedittu XVI, ilbiera[ wara t-talba tal-Angelus [abbar lista ta’ 22 Kardinal ;did li se jin[atru uffi/jalment f’Kon/istorju fit-18 ta’ Frar li ;ej fil-Vatikan. Fosthom hemm il-patri Agostinjan Malti Prospero Grech, mag[ruf b[ala espert dwar lIskrittura Mqaddsa.

Patri Grech, li g[andu 86 sena u hu mwieled il-Birgu, jg[ix f’Ruma.

Fi stqarrija l-Kurja Ar/iveskovili laqg[et b’fer[ din l-a[bar. Il-Kurja qalet li “l-Isqfijiet Maltin jikkunsidraw din il-[atra b[ala unur kbir mog[ti lil Patri Grech, kif ukoll rikonoxximent tal-kontribut li l-Knisja f’Malta tat u qed tag[ti lill-Knisja Universali.”

Reazzjoni o[ra waslet millPrim Ministru Lawrence Gonzi li f’isem il-Gvern u lpoplu, fera[ lill-Patri Prospero Grech g[al din il[atra. Il-Prim Ministru qal li din il-[atra hi rikonoxximent tal-impenn tieg[u fl-istudji u t-tag[lim tat-Teolo;ija u lIskrittura permezz ta’ bosta kitbiet u pubblikazzjonijiet.

Fil-messa;; tieg[u il-Prim Ministru qal li l-[atra ta’ Kardinal Malti hi ta’ unur g[al Malta, li sena u nofs ilu laqg[et lill-Papa Benedittu XVI. Il-Kardinali ;odda m[abbra lbiera[ huma minn diversi pajji]i madwar id-dinja, fosthom l-Italja, il-Portugall, Spanja, il-Bra]il, l-Istati Uniti, l-Indja, il-Kanada, irRepubblika ?eka, il:ermanja u /-?ina.

Dan ta’ Frar li ;ej se jkun ir-raba’ kon/istorju tal-Papa Benedittu XVI. Mill-120 Kardinali Eletturi, ji;ifieri dawk il-Kardinali ta’ ta[t it80 sena li jivvutaw g[al Papa ;did fil-konklavi sigrieti, iktar minn nofshom se jkunu

n[atru minn Benedittu.

B’kollox, issa, hemm 125 Kardinal li g[andhom inqas minn 80 sena. Prospero Grech, i]da g[andu iktar minn 80 sena u g[alhekk mhuwiex eli;ibbli li jivvota f’konklavi.

Patri Prospero Grech twieled fil-Birgu fl-24 ta’ Di/embru 1925. Hu studja lLi/eo u serva b[ala Gunner fil-Home Guard talUniversità fi ]mien il-gwerra.

Fl-1943 ing[aqad mal-Ordni Agostinjan u seba’ snin wara ;ie ordnat sa/erdot fis-San Giovanni Laterano f’Ruma.

Grech studja l-Filosofija fil-Monasteru ta’ San Mark fir-Rabat u t-Teolo;ija filKulle;; ta’ Santa Monika f’Ruma. Hu kiseb Dottorat fit-Teolo;ija mill-Università Gregorjana f’Ruma, Li/enzjat tal-Iskrittura Mqaddsa millIstitut Pontifi/ju Bibliku ta’ Ruma, u Diploma filPsikolo;ija Edukattiva minn Fribourg fl-I]vizzera.

Hu rri/erka l-lingwi semiti/i fl-Università ta’ Oxford u f’dik ta’ Cambridge.

Fl-1959 in[atar lecturer filKulle;; Agostinjan tatTeolo;ija fir-Rabat. Hu serva b[ala Segretarju fil-Vigarjat tal-Vatikan u Professur talIstitut Agostinjan ta’ Ruma.

Fl-1970, flimkien ma’ Patri Agostino Trapè, waqqaf lIstituto Patristico Augostinianum f’Ruma u kien President bejn l-1971 u l-1979. Huwa membru tasSocietas Studiorum Novi Testamenti u membru talKummissjoni Pontifi/ja Biblika.

G[al iktar minn 30 sena Grech kien lettur dwar lErmenewtika fl-Istitut Pontifikali Bibliku f’Ruma.

Hu kien ukoll Professur tatTeolo;ija Biblika flUniversità Laterana ta’ Ruma, kunsillier tas-Sagra Kongregazzjoni g[adDuttrina tal-Fidi u Segretarju

tal-Provin/ja Maltija talAgostinjani. Grech kien ukoll nominat b[ala Vi]itatur Appostoliku tas-seminarji flIndja.

Grech g[andu bosta kitbiet u pubblikazzjonijiet u ta diversi lectures fuq il-Bibbja u l-interpretazzjoni tag[ha, kif ukoll fuq l-istudji talewwel kittieba nsara. Hu organizza u [a sehem f’diversi kungressi lokali u internazzjonali fuq l-istess su;;etti. Grech g[allem flAccademia dei Lincei f’Ruma u fil-Consiglio Nazionale delle Ricerche u kkollabora mal-Enciclopedia Italiana Treccani.

Fit-13 ta’ Di/embru li g[adda Grech in[atar Kumpann tal-Ordni Nazzjonali tal-Mertu waqt lg[oti tal-unuri ta’ Jum irRepubblika.

It-tieni Kardinal Malti fl-istorja

Patri Prospero Grech se jkun it-tieni Kardinal Malti fl-istorja. L-ewwel Kardinal Malti kien Fabrizio Sceberras Testaferrata li kien in[atar Kardinal mill-Papa

Patri Prospero Grech li fit-13 ta’ Di/embru li g[adda n[atar Kumpann tal-Ordni Nazzjonali tal-Mertu waqt l-g[oti tal-unuri ta’ Jum ir-Repubblika

Piju VII fl-1818. Hu twieled fil-Belt Valletta fl-1757 u kien ordnat sa/erdot fl-1802.

Sceberras Testaferrata kien Ar/isqof ta’ Berytus (Beirut) kif ukoll Nunzju Appostoliku tal-I]vizzera.

L-ewwel Kardinal Malti kien [a sehem fil-konklavi

tal-1823, li fihom ;ie elett Papa Ljun XII, il-konklavi tal-1829, li fihom ;ie elett Papa Piju VIII, u dawk tal1830-31, li fihom ;ie elett Papa Girgor XVI. Hu miet fit-3 ta’ Awwissu 1843 meta kien Isqof ta’ Senigallia flItalja.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

4 Lokali

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni jsejja[ g[al vot ta’ fidu/ja fil-Parlament

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat, f’konferenza tal-a[barijiet fi/-?entru Nazzjonali Laburista msej[a ftit biss wara li l-Prim Ministru Lawrence Gonzi [abbar bidliet fil-Kabinett, qal li l-Prim Ministru g[andu jsejja[ lillParlament b’mod ur;enti, li skont hu g[andu jitlaqqa’ l;img[a d-die[la mhux ta’ wara, u hemmhekk isejja[ g[al vot ta’ fidu/ja ie[or.

Huwa rrepeta kemm-il darba li l-Prim Ministru hu fid-dmir li jaqta’ l-ispekulazzjoni u ja//erta li l-Gvern tieg[u jibqa’ g[addej l-a[[ar 14-il xahar.

Joseph Muscat qal li dde/i]jonijiet me[uda mill-Prim Ministru jidhru b[ala dawk ta’ konvenjenza mhux ta’ konvinzjoni. Hu qal li /-/aqliq fil-Kabinett sar g[ax il-Prim Ministru kien sfurzat u mhux g[ax jemmen fih tant li qal li xahar ilu l-istess Prim Ministru /a[ad li kien se jkun hemm xi /aqliq.

Filwaqt li ma kkwota lil [add b’ismu, imma b’referenza /ara, Joseph Muscat qal li ried jikkwota lil min ilbiera[ stess, b’reazzjoni, sejja[ it-tibdiliet b[ala dawk ta’ “ebda bidla strate;ika, ebda input ta’ talent ;did” filwaqt li qal li lOppo]izzjoni fl-ebda [in m’hi qed i;;ib nuqqas ta’ stabbiltà fil-pajji].

F’nofs il-konferenza tala[barijiet, Joseph Muscat waqaf milli jwie;eb g[al

mistoqsija tal-;urnalist ta’ One News u minflok, mit-telefon /ellulari stess qara t-titlu ta’ artiklu ppubblikat dak il-[in fuq is-sit elettroniku www.timesofmalta.com fejn ikkwota lid-Deputat Franco Debono li kien g[adu kemm sejja[ g[ar-ri]enja tal-Prim Ministru.

Iktar tard, fl-istess artiklu a;;ornat, Franco Debono kien ikkwotat jg[id li hu m’g[andu l-ebda fidu/ja fil-Gvern u wara li sostna l-qbil tieg[u ma’ Joseph Muscat fis-sej[a g[al vot ta’ fidu/ja fil-Gvern, id-

Laburista li kien ipproponihom.

Hu kkritika lill-Prim Ministru wkoll dwar it-tne[[ija ta]-]ieda tal-onorarja lill-membri talKabinett u qal li sa ftit ;img[at ilu Lawrence Gonzi kien g[adu jiddefendiha filwaqt li esprima ru[u konvint li jekk f’elezzjoni ;enerali o[ra l-poplu jer;a’ jag[ti mandat lill-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi jer;a’ j]id l-onorarja. Hu qal li l-Ministri u s-Segretarji Parlamentari g[andhom jer;g[u jag[tu lura ]-]ieda flonorarja.

Huwa sostna li b’dak li se[[,

F’nofs il-konferenza tal-a[barijiet Muscat qara minn fuq il-mowbajl it-titlu ta’ artiklu ppubblikat dak il-[in stess fuq is-sit elettroniku tat-Times of Malta jikkwota lid-Deputat Franco Debono li kien g[adu kemm sejja[ g[ar-ri]enja tal-Prim Ministru deputat qal li se jivvota kontra l-Gvern fil-Parlament. Aktar kmieni, fi tmiem it-t[abbira mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi tal-bidliet fil-Kabinett, Franco Debono fl-istess ;urnal elettroniku kien ikkwotat jg[id li hu kien di]appuntat bil-bidliet im[abbra.

Fil-konferenza tal-a[barijiet, Joseph Muscat qal li dde/i]jonijiet im[abbra millPrim Ministru waslu tliet snin tard wara li kien l-istess Partit

deher li l-Partit Laburista hu lpartit li qed imexxi u li l-Partit Nazzjonalista qieg[ed isegwi.

Fil-konferenza tal-a[barijiet Joseph Muscat qal ukoll li kien jistenna li fl-istess jum il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem dwar il-falliment talewwel mira dwar id-dejn g[assena li g[addiet, kif kienet im[abbra fil-Ba;it ftit ;img[at ilu, u qal li wie[ed issa jrid jara l-Kummissjoni Ewropea x’talbet lill-Gvern.

Il-pajji] irid jibqa’ b’sa[[tu minn pa;na 1

Dwar is-sej[a tal-Kap tal-Oppo]izzjoni g[all-vot ta’ fidu/ja fil-Parlament, il-Prim Ministru qal li dan mhux il-mument, u qal li hu mhux se jag[mel li]balji li kien g[amel Alfred Sant.

Il-Prim Ministru fisser li filwaqt li f’pajji]i o[rajn qed jitkellmu dwar issitwazzjoni ekonomika u lmi]uri ta’ awsterità kaw]a ta’ kri]ijiet finanzjarji, f’Malta qed nitkellmu fuq tibdil fil-Kabinett. Il-Prim Ministru sa[aq li l-mira tieg[u se tibqa’ li l-pajjiz jibqa’ b’sa[[tu ekonomikament u fittkattir tal-postijiet taxxog[ol. Fisser li l-mira hi l-interess tal-pajji] u mhix l-elezzjoni ;enerali f’dan ix-xenarju ekonomiku diffi/li. Il-Prim Ministru sa[aq li jemmen li dan mhux il-mument g[allelezzjoni ;enerali.

Il-Prim Ministru kompla li g[alkemm se jag[mel dak kollu possibbli flinteress tal-pajji], u li jfisser li l-elezzjoni ssir meta suppost ji;ifieri fl2013, hu dejjem baxxa rasu g[all-pro/ess demokratiku.

Mistoqsi dwar jekk hux se jsejja[ g[all-vot ta’ fidu/ja fil-Parlament, ilPrim Ministru qal li le g[ax sa[aq li dan i]id linstabbiltà fil-pajji] u mhux se jie[u l-parir tal-

Kap tal-Oppo]izzjoni.

Lawrence Gonzi staqsa wkoll minn meta persuna titlef il-fidu/ja fil-Gvern g[ax issir bidla filKabinett.

Lawrence Gonzi qal li mhux sew li g[ax Prim Ministru jag[mel bidla filKabinett, xi [add jhedded il-Gvern b’dan il-mod. IlPrim Ministru qal li hu dejjem sema’ ssu;;erimenti u a;ixxa flinteress tal-pajji]. I]da mhux se jie[u de/i]jonijiet fuq kif jifforma Kabinett skont kif jiddetta xi deputat, filwaqt li ]ied li mhux l-intenzjoni tieg[u li jie[u de/i]jonijet biex iddeputati jkunu kuntenti g[aliex id-deputati mhumiex tfal tal-iskola.

Filwaqt li spjega li [a su;;eriment ta’ Franco Debono, u li jaqbel mieg[u, dwar Ministeri separati tal:ustizzja u l-Intern, [ass li kellu jag[mel tibdil ie[or u fired l-edukazzjoni u lpolitika so/jali.

Dwar t-tne[[ija talonorarja tas-Segretarji Parlamentari u l-Ministri, il-Prim Ministru spjega li [ass li kellu jie[u din idde/i]joni f’dan il-mument partikolari min[abba ssitwazzjoni ekonomika u finanzjara li hawn b[alissa fl-Ewropa u b[ala sinjal li l-ewwel sagriffi//ju se jkunu qed jag[mluh ilMinistri u s-Segretarji Parlamentari.

Ra;el fil-periklu tal-mewt f’in/ident tat-traffiku Ra;el ta’ 52 sena millMellie[a jinsab fil-periklu talmewt wara in/ident li se[[ ilbiera[ filg[axija fixXemxija. Fl-in/ident kienu involuti [ames persuni li kienu qed jivvja;;aw f’direzzjoni opposta f’]ew; vetturi.

L-in/ident se[[ fi Triq ilMistra, limiti tal-Mellie[a, ftit qabel is-6.15pm bejn vann Ford Transit, li fih kienu qed jivvja;;aw erba’ persuni, inklu] ir-ra;el, u karozza Mini Cooper.

Fil-vann misjuqa minn ra;el ta’ 49 sena residenti {al G[arg[ur, kienu qed jivvja;;aw ukoll ]ew; nisa,

wa[da ta’ 23 u l-o[ra ta’ 39 sena, it-tnejn residenti lMellie[a. Il-karozza Mini Cooper kienet qed tinstaq minn ;uvni ta’ 19-il sena, residenti l-Mellie[a imma mwieled fl-Olanda.

Il-[ames persuni, li kellhom jin[ar;u mill-vetturi tag[hom permezz ta’ membri tadDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili, ilkoll kellhom jittie[du l-Isptar Mater Dei g[all-kura.

G[al xi [in it-triq fejn se[[ lin/ident in]ammet mag[luqa g[at-traffiku. Bil-ka] ;iet infurmata l-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera li [atret diversi esperti biex jassistuha fl-inkjesta.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Lokali 5

Revi]joni tal-allokazzjoni finanzjarja lis-settur pubbliku

Gvern li jag[ti l-e]empju

Il-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment fi stqarrija lbiera[ [abbar li biex ikun f’po]izzjoni a[jar li jilqa’ g[all-impatt talkri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali li kompliet tippersisti, kien hemm b]onn li jag[mel revi]joni parzjali talallokazzjoni finanzjarja tassettur pubbliku g[al matul din is-sena minn kif kienet approvata fil-Ba;it 2012.

Ir-revi]joni tinvolvi lillMinisteri kollha, lidDipartimenti kif ukoll lillentitajiet tal-Gvern u timmira g[al tnaqqis flallokazzjoni finanzjarja rikorrenti approvata g[assena 2012 li b[ala medja tammonta g[al 0.59% talProdott Gross Domestiku.

Ir-ri]ultat ta’ dan mistenni jwassal biex ikunu ffrankati fondi li jirri]ultaw minn tra]]in fir-Rekluta;; li jammonta g[al 0.1% talPGD, mis-sahra li jammonta g[al 0.04% talPGD, min-nefqa Operattiva u ta’ Manutenzjoni li tammonta g[al 0.07% talPGD, mill-Programmi u Inizjattivi li twassal g[al 0.21% tal-PGD u millEntitajiet tal-Gvern li g[andha twassal g[al 0.17% tal- PGD. Il-Ministeru tal-Finanzi lEkonomija u l-Investiment qal li kif [abbar il-Prim Ministru, il-Ministeri se jag[tu l-e]empju u se jkollhom tnaqqis mis-salarju tag[hom billi /edew lonorarja Parlamentari fissena 2012 u 2013.

Mhux se jkun hemm tibdil f’kull allokazzjoni kapitali finanzjarja approvata.

Il-Ministru tal-Finanzi lEkonomija u l-Investiment qal li fid-dawl tal-i]viluppi ekonomi/i internazzjonali, il-Gvern kontinwament [a de/i]jonijiet responsabbli li assiguraw stabbiltà ekonomika u finanzjarja u dan wassal biex jit[arsu linvestimenti u l-[olqien taxxog[ol.

Minkejja l-isforzi li qed jittie[du fuq livell Ewropew, minn pajji]i membri tal-UE b’mod individwali, l-inkwiet ekonomiku mhux qed ibatti u g[alhekk kif stqarr il-Prim Ministru lbiera[ stess, biex pajji]na jkun f’po]izzjoni a[jar li jilqa’ g[al dan ilmaltemp ekonomiku internazzjonali kien hemm b]onn li ssir ir-revi]joni parzjali tal-allokazzjoni finanzjarja tas-settur pubbliku.

fit-tliet snin li g[addew [alli jekk min[abba s-sitwazzjoni diffi/li internazzjonali, ilGvern Malti jkollu b]onn jer;a’ jintervjeni b[alma g[amel sentejn ilu biex ikunu salvati l-postijiet taxxog[ol f’pajji]na, il-pajji] ikun b’sa[[tu bi]]ejjed biex jer;a’ jag[mel l-istess anke din is-sena.

Hu qal li mill-anali]i li g[amel ta’ fejn wasal pajji]na sal-lum u x’g[andu quddiemu fis-sena u nofs li fadal ta’ din il-le;islatura, din is-sena pajji]na se jkollu jiffa//ja aktar sfidi. Dan fiddawl tal-klima ekonomika diffi/li li g[addejjin minnha [afna pajji]i, inklu] pajji]i fl-Ewropa li kollha qed ibassru li s-sena 2012 se tkun mimlija sfidi Il-Prim Ministru qal li kull pajji], kbir jew ]g[ir, g[alhekk irid i[ejji ru[u sewwa biex jevita li ddiffikultajiet li se jinqalg[u matul din is-sena, ikollhom impatt fuq il-[idma ekonomika. Hu qal li pajji]na jrid jara li jibqa’ pajji] li jo[loq ix-xog[ol u wie[ed g[andu g[aliex jag[mel kura;; g[al din issena. Fakkar li fis-snin 2009 u 2010, g[addejna minn ri/essjoni u Malta [ar;et b’sa[[itha.

Lawrence Gonzi qal li anke llum hu jibqa’ ottimist u kura;;u] g[all-futur g[ax l-istatistika turi li lekonomija tag[na g[adha miexja ’l quddiem u qed tkompli tikber, l-investiment barrani g[adu die[el filpajji] u l-livell tal-qg[ad hu fost l-anqas mill-pajji]i talUnjoni Ewropea kollha. Hu fakkar ukoll li s-sena li g[addiet pajji]na kellu rekord ta’ turisti u dan juri li x-xog[ol li sar mill-Gvern fl-ewwel fa]i ta’ din ille;islatura ta ri]ultati tajbin u dan ifisser kura;; g[all;ejjieni.

Il-Prim Ministru spjega li dan ma jfissirx li wie[ed g[andu ja[rab mir-realtà u jin[eba wara s-su//essi biex jiftakar li pajji]na g[andu sfidi kbar anke matul din issena li g[adha kif bdiet. Hu fakkar li f’[afna pajji]i vi/in tag[na u li a[na ninnegozjaw mag[hom, hemm inkwiet ekonomiku u finanzjarju u g[alhekk pajji]na g[ax irid ikun g[aqli u serju, qieg[ed minn issa jie[u lprekawzjonijiet kollha me[tie;a biex dak li pajji]na kiseb s’issa ma jitilfux, [alli s-su//ess li kiseb ikompli jissa[[a[ u biex pajji]na jkompli miexi ’l quddiem.

minn pa;na 1

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi mat-tliet Ministri ;odda li qabel kienu Segretarji Parlamentari> Mario de Marco, Ministru tat-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent< Chris Said, Ministru tal-:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja< Jason Azzopardi, Ministru tal-Kompetizzjoni :usta, is-Self Employed u l-Konsumatur (Ritratt> Micheal Ellul)

Direzzjoni strate;ika u politika biex jing[elbu l-isfidi minn pa;na 1

it-tibdil fil-Kabinett wara li aktar kmieni kellu laqg[a mal-membri tal-Kabinett talMinistri. Hu qal li minbarra l[atra tat-tliet Ministri ;odda, ilMinisteru tal-Edukazzjoni, ixXog[ol u l-Familja issa se jmur lura g[all-format li kellu filbidu ta’ din il-le;islatura, ji;ifieri l-Edukazzjoni, i]}g[a]ag[ u l-Isport kif ukoll ilqasam tat-Ta[ri; tal-Impjiegi.

Hu qal li l-Ministeru talEdukazzjoni jrid jibqa’ ffukat fuq it-ta[ri; edukattiv permezz tas-sistema akkademika kif ukoll dak marbut max-xog[ol.

Il-Prim Ministru spjega li lqasam tal-Familja issa se jmur fid-dikasteru tal-Ministru Chris Said li se jkollu wkoll il:ustizzja u d-Djalogu So/jali.

Hu qal li l-Ministru Carm Mifsud Bonnici se jibqa’ responsabbli mill-Intern u se jie[u f’idejh il-Kunsilli Lokali u se jsir il-Ministru responsabbli mill-Affarijiet Parlamentari ji;ifieri dak li jissejja[ Leader of The House.

Il-Prim Ministru qal li lMinisteri l-o[rajn se jibqg[u blistess responsabbiltajiet [lief li l-Ministru Jason Azzopardi issa se jkollu ta[t idejh ilKompetizzjoni :usta u lAwtorità tal-Konsumatur li kienu fis-Segretarjat Parlamentari fl-Uffi//ju talPrim Ministru li kien immexxi minn Chris Said.

Hu spje;a li t-tibdil filKabinett ifisser li tliet dikasteri issa nqasmu u fl-Uffi//ju tieg[u b[ala Prim Ministru issa ma baqax Segretarji Parlamentari u g[alhekk g[as-sena u nofs li baqa’ f’din il-le;islatura, l-aktar fix-xenarju ekonomiku internazzjonali li qed ji]viluppa, il-kon/entrazzjoni tal-Uffi//ju

tieg[u issa se tkun fuq iddirezzjoni strate;ika u politika g[al dak li g[andu x’jaqsam mal-mi]uri li pajji]na g[andu b]onn jie[u fix-xhur li ;ejjin.

Dan biex pajji]na jkompli jirba[ il-mew; li g[andu quddiemu matul din is-sena li se tkun sena ta’ sfidi.

Fi tmiem l-istqarrija tal-Prim Ministru, it-tliet Ministri l;odda [adu l-;urament tal-[atra u l-;urament ta’ lealtà quddiem il-President ta’ Malta George Abela, fil-Palazz, il-Belt.

G[all-;urament attendew ukoll il-Prim Ministru, il-Prim Im[allef Silvio Camilleri, lAvukat :enerali Peter Grech kif ukoll qraba tal-Ministri l-;odda.

Fl-ewwel kummenti lil INNAZZJON, il-Ministru Jason Azzopardi qal li j[oss sens kbir ta’ umiltà u ta’ unur li kien fdat f’dik ir-responsabbiltà millPrim Ministru Lawrence Gonzi.

Hu qal li jinsab determinat li jkompli ja[dem u jag[mel il;id fis-setturi li issa ;ew fdati f’idejh ji;ifieri, il-konsumatur, is-self employed, in-negozji ]g[ar, l-artijiet u lkompetizzjoni ;usta. Hu qal li dawn huma s-sisien talekonomija Maltija li b[al dik ta’ pajji]i o[rajn ukoll g[andha quddiemha sfidi kbar imma bissa[[a tal-[idma tal-Gvern fla[[ar tliet snin, l-ekonomija ta’ pajji]na hi aktar b’sa[[itha minn ta’ xi pajji]i o[rajn.

Il-Ministru Mario de Marco qal li j[ossu onorat li l-Prim Ministru wera fidu/ja fih u qal li se jkompli jag[ti l-impenn kollu tieg[u g[at-tliet oqsma fdati lilu li kollha huma importanti u kollha g[andhom rabta ma’ xulxin. Hu qal li minkejja t-titjib fit-turi]mu fla[[ar tliet snin, kull sena jkollha l-isfidi tag[ha u din is-

sena mhix se tkun sena fa/li min[abba l-effetti tal-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali li qed jolqtu sswieq prin/ipali ta’ pajji]na fosthom l-Ingilterra, l-Italja, Spanja, Franza u l-:ermanja.

Hu qal li se ja[dem biex tkompli ti]died l-a//essibbiltà u biex ikompli jitjieb il-prodott.

Se ja[dem ukoll biex ikomplu jissa[[u l-ambjent u l-kultura.

Il-Ministru Chris Said qal li hu se jkompli ja[dem fil-qasam tal-konsultazzjoni pubblika u tar-relazzjonijiet industrijali li wkoll kienu fis-Segretarjat Parlamentari tieg[u matul ittliet snin li g[addew. Rigward il-qasam tal-;ustizzja, hu qal li se jkompli jwettaq ilkonsultazzjoni wiesg[a [alli jkomplu jsiru r-riformi me[tie;a f’dan is-settur.

Chris Said qal li se ja[dem ukoll fil-qasam tal-familja li issa se tkun tifforma parti middikasteru tieg[u. Hu qal li lest ja[dem mad-Deputati Parlamentari kollha g[all-a[jar ;id tal-pajji].

Sadattant, fi stqarrija lAsso/jazzjoni tal-Lukandi u rRistoranti laqg[et b’sodisfazzjon il-[atra ta’ Mario de Marco b[ala lMinistru tat-Turi]mu u dan min[abba li hu g[andu rekord tajjeb fis-snin li serva b[ala Segretrju Parlamentari flUffi//ju tal-Prim Ministru.

Tony Zahra, il-President talMHRA, qal li hu tajjeb li lindustrija tat-turi]mu li tkopri 25% tal-Prodott Gross Domestiku tal-pajji], ikollha Ministru fil-livell tal-Kabinett.

Hu qal li dan g[andu jwassal biex din is-sena wkoll tkun wa[da rekord f’dawk li huma wasliet ta’ turisti u dan billi ji]diedu r-rotot lejn pajji]na.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

6 Lokali

}ew; kontestanti ta’ Big Brother se ji]]ew;u f’Malta

Il-koppja Jay McKray u Louise Cliffe

Tnejn mill-kontestanti talserje ri/enti Big Brother firRenju Unit, Louise Cliffe u Jay McKray idde/idew li ji]]ew;u proprju f’Malta fissajf li ;ej. Il-koppja tinsab g[al btala qasira ta’ mistrie[ f’pajji]na .

Waqt konferenza tal-a[barijiet fil-Lukanda Fortina f’TasSliema, Louise u Jay fissru

kif huma da[lu g[al din lesperjenza b[ala nies mist[ija, ming[ajr ma kienu jafu lil xulxin u [ar;u middar b[ala koppja rebbie[a.

Jay McKray kien ir-runner-up ta’ dan ir-reality show u Louise Cliffe da[let fil-finali u kienet klassifikata fir-raba’ post. Mindu [ar;u mid-dar [ames ;img[at ilu, Jay u

Louise bejniethom kellhom 150,000 tweet fuq il-qafas so/jali, Twitter.

B’ri]ultat ta’ dan issu//ess, Jay McKray reba[ €15,000 kif ukoll ir/ieva offerti biex jibda karriera filkant u fuq it-televi]joni. Minna[a l-o[ra, Louise Cliffe se tkompli timmudella u tibda negozju tal-kpiepel.

L-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur jispjega l-fatti dwar il-kuntratti ta’ GO u Melita

L-Uffi//ju tal-Affarijiet talKonsumatur fi stqarrija qal li kellu diversi laqg[at ma’ rappre]entanti tal-kumpaniji GO u Melita u anki mal-Awtorità ta’ Malta dwar ilKomunikazzjoni (MCA), fuq it-tibdil fit-termini tal-kuntratti rispettivi g[as-servizz talinternet. L-Uffi//ju qal li g[adu qed jiffinalizza lpo]izzjoni dwar jekk il-konsumatur kellux jinforma lil Melita u mhux vi/i versa jekk ja//ettax l-offerta.

L-Uffi//ju spjega li GO u Melita kienu nnotifikaw kemm lilha kif ukoll lill-MCA bilkorrispondenza li kienu jibag[tu lill-konsumaturi u kumpanija minnhom emendat l-ittra skont kif ;ie ssu;;erit mill-MCA. Melita kienet f’kuntatt kontinwu mal-MCA qabel ma ntbag[tet l-a[[ar komunikazzjoni lill-konsumaturi fi tmien ver]jonijiet differenti skont ilkuntratt tal-konsumatur. It-tibdil propost mill-Melita jirri]ulta mill-fatt li Melita tejbet is-sistema ba]ika tal-internet minn 5Mbps g[al 7Mbps li ser jing[ata b’xejn.

Fil-bidu l-konsumatur kien infurmat li se jitjieb is-servizz tal-internet minn 5Mbps g[al 15 Mbps i]da bi [las addizjonali ta’ €2.65 fix-xahar. Il-konsumatur ;ie av]at ukoll li jekk ma ji[ux azzjoni sal-20 ta’ Jannar, ikollu jid[ol f’kuntratt ;did ta’ sentejn jekk ikollu internet biss. Il-konsumatur anke ng[ata l-g[a]la li jinforma lil Melita permezz tan-nota annessa mal-ittra jew anke permezz ta’ formola fil-websajt tag[ha. B’ri]ultat minn din il-laqg[a, il-ver]joni bilMalti tpo;;iet fuq il-websajt mill-ewwel u l-konsumatur ;ie anke infurmat bi]-]ieda b’xejn.

Min-na[a tal-GO, il-konsumatur kien ing[ata l-g[a]la li jekk ma jwe;ibx ikun qieg[ed jaqbel mal-kundizzjonijiet u t-tarriffi ;odda waqt li ng[ata 30 ;urnata /ans biex jekk ma jaqbilx, jittermina lkuntratt.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Lokali 7

{atra importanti g[all-Professur Malti fl-IMO Il-Professur Malti Stefan Micallef in[atar Direttur tadDivi]joni tal-Ambjent Marittimu fl-Organizzazzjoni Internazzjonali Marittima (IMO) li hi l-a;enzija responsabbli mis-sigurtà tattba[[ir u l-prevenzjoni tattni;;is tal-ba[ar, u li taqa’ ta[t in-Nazzjonijiet Uniti.

Lee Adamson li hu l-Kap tal-Informazzjoni Pubblika fl-IMO, qal li r-rwol ewlieni tal-Professur Micallef hu li jiffa/ilita l-pro/ess biex jin[olqu in/entivi finanzjarji mill-membri tal-IMO biex titnaqqas l-emissjoni talcarbon fost l-o[rajn. Hu se jkun anke l-persuna li jg[in biex jintla[aq ftehim fuq ilproposti li jsiru mill-pajji]i membri.

Stefan Micallef ;ab dottorat fil-marine toxicology mill-Università ta’ Wales fir-Renju Unit.

Qabel din il-[atra hu kien iservi b[ala d-deputat direttur tad-Divi]joni talAmbjent Marittimu. Irresponsabbiltajiet tieg[u kienu jinkludu l-protezzjoni tal-ambjent marittimu mittni;;is u anke li jindirizza lproblemi li jo[loq i]-]ejt u

Il-Professur Stefan Micallef li n[atar Direttur tad-Divi]joni tal-Ambjent Marittimu fl-IMO

affarijiet o[ra li j[amm;u lba[ar.

Stefan Micallef beda lkarriera tieg[u manNazzjonijiet Uniti fl-1990 b[ala Programme Officer firREMPEC (Regional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediterranean Sea) li hi bba]ata f’Malta. Dan i/?entru kien in[oloq biex jassisti il-pajjizi, li qablu mal-Konvenzjoni ta’ Barcelona, fl-obbligi

tag[hom lejn il-Protokoll talEmer;enza u anke biex jiffa/ilita l-kooperazzjoni re;jonali tal-pajji]i talMediterran.

Il-Professur Micallef kien responsabbli biex ji]viluppa u jimplimenta l-programm li jikkon/erna l-emer;enzi kimi/i. Fis-sena 2000 hu [adem f’Nairobi fid-divi]joni tal-Programm Ambjentali tan-Nazzjonijiet Uniti ( UNEP) dwar l implimentazzjoni tal policy ambjentali .

Hawnhekk hu kien il - kap tal - ferg[a tal - immani;jar tad - di]astri . F ’ dan i] ]mien hu mexxa diversi missjonijiet fuq in/identi fosthom tat - tanker Tasman Spirit li se[[ fil - port ta ’ Karachi .

Din il - [atra kienet parti minn diversi tibdiliet flistruttura tal-IMO li g[amel is-segretarju ;enerali l-;did Koji Sekimizu. L-g[an ta’ Sekimizu hu li l-a;enzija ssir aktar effi/jenti biex b’hekk tindirizza a[jar /erti aspetti b[al mi]uri kontra l-piraterija fost l-o[rajn. Dawn il-[atriet issemmew bi prominenza wkoll fil-Lloyd’s list.

Imniedi l-kalendarju kulturali g[al G[awdex Il-kalendarju kulturali g[al G[awdex g[as-sena 2012 ;ie mniedi minn Giovanna Debono, il-Ministru g[al G[awdex, waqt konferenza tal-a[barijiet li saret fil-;onna Villa Rundle, f’Victoria.

Gozo 365 – Your Rendezvous with Culture, qed ji;i ppre]entat fi ktejjeb li jista’ jin;arr fa/ilment u li fih jinkorpora informazzjoni u tag[rif dwar attivitajiet kulturali li ser jittellg[u f’G[awdex matul is-sena kollha. Dawn jinkludu wirjiet artisti/i u attivitajiet mu]ikali, teatrali u letterarji flimkien ma’ avvenimenti tradizzjonali b[alma huma l-karnival, ilfesti tal-lokalitajiet u festi nazzjonali. Barra minn hekk ;iet inklu]a wkoll informazzjoni dwar lokalitajiet u siti stori/i popolari u o[rajn inqas mag[rufa.

Il-Ministru Giovanna Debono spjegat kif l-g[an ewlieni ta’ din il-

pubblikazzjoni hu dak li jservi b[ala g[odda valida li permezz tag[ha ji;u reklamati attivitajiet u avvenimenti li jservu ta’ attrazzjonijiet mi]juda g[al min i]ur il-g]ira ta’ G[awdex matul is-sena li ;ejja. Hi ]iedet tg[id kif matul dawn l-a[[ar snin ilqasam kulturali f’G[awdex kompla ji;i msa[[a[ permezz ta’ diversi attivitajiet mtella’ minn g[add ta’ entitajiet bilparte/ipazzjoni ta’ talent lokali, u li issa ;ew stabbiliti b[ala avvenimenti annwali popolari kemm malG[awdxin kif ukoll malMaltin u barranin.

Il-Ministru g[al G[awdex fa[[ret l-inizjattiva li biha jopera l-Uffi//ju tal-Kultura fi [dan il-Ministeru g[al G[awdex li minbarra li jikkoordina [idma biex jorganizza bosta attivitajiet matul is-sena, jag[ti wkoll sostenn lil bosta entitajiet u g[aqdiet o[ra li jtellg[u attivitajiet kulturali madwar

G[awdex kollu. Il-Ministru Giovanna Debono fissret kif Gozo 365 – Your Rendezvous with Culture qed ikun ukoll ta’ kontribut biex il-Ministeru g[al G[awdex ikompli jtejjeb il-kwalità tal-kontenut kulturali u b’hekk ti;i wkoll imtejba l-esperjenza talvi]itaturi f’G[awdex.

Hu ma[sub li minbarra lpubblikazzjoni annwali, ti;i stampata ver]joni o[ra kull tliet xhur li tkopri l-attivitajiet tax-xhur rispettivi sabiex titqassam fid-djar kollha f’G[awdex, kif ukoll f’postijiet o[ra f’Malta. LUffi//ju tal-Kultura fi [dan ilMinisteru g[al G[awdex ikkordina [idma biex flimkien mal-attivitajiet li ser ji;u organizzati mill-istess uffi//ju t-tag[rif fil-publikazzjoni ikun jinkludi wkoll informazzjoni dwar attivitajiet organizzati minn entitajiet differenti fosthom Kunsilli Lokali, Parro//i u G[aqdiet Mhux Governattivi G[awdxin.

Sudani] [ati ta’ atti oxxeni f’[anut Sudani] ta’ 29 sena kien kundannat erba’ xhur [abs mill-Ma;istrat Jacqueline Padovani wara li nstab [ati li wettaq atti oxxeni f’[anut tan-nisa f’Tas-Sliema. Isse Daraj Majdi nstab [ati li wettaq dan ir-reat fil-11 ta’ Ottubru li g[adda, g[all[abta tal-4.30 p.m. fil-[anut Carbotti, fi Triq Tignè.

Mix-xhieda tal-Ispettur Sarah Magri, jirri]ulta li flG[assa ta’ Tas-Sliema da[al rapport li persuna ta’ karna;;jon skur kienet qieg[da tesponi l-partijiet privati tag[ha fil-pre]enza ta’ mara. Il-Pulizija marru fil-post u kellmu lill-vittma Pamela McKay, li qalet kienet qed tpejjep sigarett barra mill-[anut tag[ha, meta da[al ra;el u g[aldaqstant da[let warajh.

Dan beda jistaqsi diversi domandi fuq u[ud millhandbags li kien hemm g[all-bejg[ fil-[anut. Ftit wara [are; u hi, bdiet tqieg[ed il-handbags lura f’posthom. F’mument minnhom ir-ra;el re;a’da[al warajha, u espona l-partijiet privati tieg[u u g[amel atti inde/enti.

McKay bdiet tg[ajjat g[al-ajjut u sid il-[anut ta’ fa//ata, Charles Palmier,

/anfar lil dan ir-ra;el li [are; ’il barra mill-[anut.

Fit-tieni okka]joni, din iddarba, fil-25 ta’ Ottubru 2011, l-G[assa ta’ TasSliema ;iet infurmata li dan is-Sudani] kien qieg[ed ji;i mi]mum minn sidien tal[wienet.

Dan g[aliex l-istess ra;el kien re;a’ pprova jittanta lil McKay i]da din [ar;et ti;ri mill-[anut tag[ha. Fil-fatt is-sidien tal-[wienet filvi/inanzi rnexxilhom ira]]nu lil dan ir-ra;el u /emplu lill-Pulizija. Meta kien arrestat hu qal li kien da[al fil-[anut biex jixtri libsa tal-ir;iel u li ma kien g[amel xejn [a]in.

Pamela McKay qalet filQorti li kif da[let fil-[anut biex tippostja l-handbags is-Sudani] da[al warajha, espona ru[u, u beda jag[mel atti inde/enti.

Wara xi ;imag[tejn re;a’ da[al fil-[anut tag[ha, McKay [ar;et ti;ri ’l barra u marret fil-[anut ta’ Charles Palmier li minna[a tieg[u, segwa lillimputat sa Triq Bisazza.

Il-Qorti kkundannat lisSudani] erba’ xhur pri;unerija li minnha jrid jitnaqqas i]-]mien li huwa qatta’ ta[t arrest preventiv.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

8 Opinjoni

Kull min kellu x-xorti j]ur Betlem u l-Ba]ilika tan-Natività jaf li din hi knisja ta’ kwa]i 1,500 sena li ilha qatig[ tokrob g[al saqaf ;did u xog[ol ie[or ta’ manutenzjoni. I]da min[abba tilwim ta’ natura politika jew reli;ju]a, il-[a;a baqg[et ittul u ttul. Issa, però, jidher li l-affarijiet qed jinbidlu g[at-tajjeb. T[abbar, infatti, li l-gvern Palestinjan fix-Xatt tal-Punent ta bidu g[al pro;ett li l-ewwel fa]i tieg[u se tkun li jinbidel is-saqaf tal-ba]ilika, li qed jistrie[ fuq travi tal-injam antiki u misjurin. Mis-saqaf jg[addi wkoll l-ilma tax-xita, bil-konsegwenzi kollha li dan ifisser g[ax-xog[lijiet ta’ pittura u mu]ajk imprezzabbli li hemm fil-knisja. Din il-[a;a ilha sejra. Fl-1997, il-UNESCO g[amlet rapport dwarha. Hu veru li l-qofol ta’ kollox f’dak il-kumpless hu l-G[ar Qaddis li l-Insara j]ommu b[ala l-post fejn twieled il-Mulej :esù, i]da l-knisja li hemm fuq dak l-g[ar g[andha l-importanza kbira tag[ha wkoll. G[alhekk wie[ed ma jistax ma jifra[x li fuq ix-xefqa hemm:

Tama ;dida g[all-Ba]ilika tan-Natività L-g[o]]a tal-Insara lejn dak il-G[ar Fqajjar, fejn l-Insara jemmnu li twieled :esù Bambin, kif ukoll lejn is-sit tal-madwar, kienet sa millbidu tal-Kristjane]mu. I]da listorja tag[hom m’g[andhiex biss ward, g[andha wkoll ixxewk.

Rakkont li laqatni dwar kif ]viluppat il-;rajja tas-sit, hu dak tal-mibki i]da qatt minsi Patri :wann Abela OFM, [abib kbir tal-Art Imqaddsa.

Patri :wann Abela twieled fl-1954. Hu da[al fl-Ordni tal-Patrijiet Fran;iskani Minuri fl-1971 u kien ordnat sa/erdot fl-1979. L-im[abba tieg[u g[all-Art Imqaddsa probabbilment taf il-bidu profond tag[ha fis-sena 1974, meta hu wasal :erusalemm biex jistudja t-teolo;ija filKunvent ta’ San Salvatur.

jiena qed nibniha bis-sa[[a tar-rakkont ta’ Patri :wann.

Qed nag[mel dan mhux biss g[aliex dan ir-rakkont hu ]gur wie[ed ta’ min joqg[od fuqu, i]da wkoll b’tislima lil Patri :wann prattikament sena wara li hu mar jiltaqa’ malMulej Irxoxt ftit iktar minn sena ilu, fid-19 ta’ Di/embru 2010.

Bosk u mbag[ad knisja minn Charles BUTTIGIEG kb@erremme.com.mt

Il-kitba ta’ Patri :wann dwar Betlem tinsab fil-pubblikazzjoni tieg[u bit-titlu “LArt Imqaddsa malFran;iskani – Gwida h[asSantwarji”. Din il-kitba tieg[i dwar l-G[ar Qaddis

L-awtur tal-artiklu fid-d[ul baxx u dejjaq tal-Ba]ilika tan-Natività. Il-;ebel tal-fa//ata juri li l-bieb ori;inali kien ferm og[la u usa’

Wara t-tieni rewwixta talLhud, fi ]mien il-pre]enza tar-Rumani, l-Imperatur Adrijanu ried jeqred kull sinjal ta’ kult Lhudi u Nisrani fit-territorju kollu talPalestina. G[alhekk, fuq lg[ar fqajjar, [awwel bosk sagru b’tempju lil Adonis.

Dan, minnu nnifsu, kompla juri li fis-sena 135 Wara Kristu (WK), f’Betlem kien di;à hemm xi kult, li probabbilment kien wie[ed nisrani, marbut mal-G[ar Qaddis.

Fis-sena 326 WK lImperatur Kostantinu bena knisja fuq dan l-imkien qaddis. Xi sittin sena wara, f’g[ar biswit l-G[ar Qaddis mar jg[ammar San :ilormu, wie[ed mill-akbar g[orrief tal-Knisja. Fi]-]mien li g[amel hemmhekk, San :ilormu qaleb il-Bibbja kollha g[al-Latin. Din hi ttraduzzjoni tal-Vulgata li g[al snin twal kienet it-traduzzjoni uffi/jali tal-Knisja Latina.

Kien minn hemm ukoll li San :ilormu ddefenda l-Knisja kontra l-ere]iji, sa ma miet fis-sena 420 WK. Fis-sena 540 WK, lImperatur :ustinjanu, li kien di;à ilu 13-il sena fis-setg[a f’Ruma, idde/ieda li jbiddel lewwel ba]ilika ta’ Kostantinu bil-[sieb li jkabbarha u jsebba[ha. Biss ;ara li biex jg[olli l-livell tal-ba]ilika l;dida, radam sa[ansitra lmu]aj/i li kien hemm.

Dehra ta’ parti minn Betlem tal-lum, kif tidher mill-kumpless li l-Fran;iskani g[andhom biswit il-Grotta u l-Ba]ilika tan-Natività

Il-ba]ilika li bena Kostantinu hi, f’linja ;enerali, il-ba]ilika li g[ad hemm sa llum. Meta l-Persjani invadew il-Palestina, fis-sena 614 WK, il-ba]ilika kienet f’riskju kbir. I]da ;iet me[lusa aktarx min[abba li fiha kien hemm mu]ajk talMa;i lebsin b[ala Persjani. IlMisilmin ukoll [elsu dan ilpost mill-[sara, g[aliex huma jirrispettaw il-post fejn twieled Issa (:esù).

Fi ]mien il-Kru/jati Betlem kellha importanza partikulari.

Fl-1169, fil-ba]ilika sar xog[ol estensiv ta’ restawr.

I]da mal-waqg[a tal-imperu Latin ta’ :erusalemm, fl1291, Betlem sabet ru[ha w]ata mis-slaten Misilmin b[ala g[ajn ta’ qlig[ ta’ flus g[aliex kien hemm [las ta’ [ara; biex tkun tista’ tintu]a.

Meta l-bazilika g[addiet f’idejn il-Fran;iskani, fl1347, din kienet fi stat mi]erabbli. G[alhekk, fl1480, [afna mis-saqaf tag[ha nbidel b’xog[ol tal-injam li sar fl-Italja. I]da bejn ilFran;iskani u l-Griegi Ortodossi kien hemm disgwid dwar il-pussess ta’ dan ilpost, problema li kienet ilha

sejra mis-Seklu XVI. Fis-sena 1852, is-Sultan Abdul Mejid impona l-hekk imsejja[ status quo – ordni biex kollox jibqa’ kif kien f’dak l-istadju.

Stat prekarju

Il-fa//ata tal-Ba]ilika tanNatività mhix xi wa[da talg[a;eb. Meta tasal quddiemha, tist[ajlek qed tara xi [ajt ta’ fortizza kbira.

G[ajnejn dak li jkun aktarx li jiffokaw l-i]jed fuq id-d[ul tag[ha; il-;ebel jurik li filbidu kien hemm bieb kbir li mbag[ad inbidel fi d[ul dejjaq u baxx ifformat minn ;nub u blat kbir u tqil. Kien sar hekk, skont ma jing[ad, biex minnu ma jkunux jistg[u jg[addu nies fuq i]-]wiemel, u biex f’ka] ta’ b]onn id-d[ul ikun jista’ ji;i protett iktar malajr u a[jar.

Meta tid[ol ;ewwa lba]ilika u tinduna f’liema qag[da prekarja jinsab il;ewwieni tag[ha, t[oss dieqa kbira. I]da din id-dieqa ssir ferm itqal meta tinduna li lka;un ta’ dik il-qag[da jinsab fid-disgwid li hemm bejn lInsara ta’ denominazzjonijiet differenti li g[andhom pre]enza fil-ba]ilika.

Intervent tal-Awtorità Palestinjana Kien l-istat dejjem i]jed prekarju tas-saqaf tal-Ba]ilika tan-Natività u l-intervent tal-Awtorità Palestinjana li wassal biex it-tliet na[at pre]enti fil-ba]ilika Kattoli/i, Griegi Ortodossi u Armeni - jaqblu li jitfassal pro;ett g[at-tiswijiet li hemm b]onn.

Il-President Palestinjan Mahmoud Abbas [are; digriet g[ar-restawr tas-saqaf u biex isiru t-t[ejjijiet me[tie;a g[ar-restawr tal-knisja. Kollox se jsir f’isem ilKnejjes li g[andhom pre]enza fil-kumpless u f’koordinazzjoni mag[hom.

Ng[iduha kif inhi, l-Awtorità Palestinjana, li hi l-gvern appo;;jat mill-Punent li g[andu kontroll limitat fix-Xatt tal-Punent fil-kwadru tal-kontroll totali li g[andu I]rael, g[andha kull interess li tara li l-ba]ilika tie[u r-ru[, g[aliex din ti;bed lejha ma]-]ew; miljun turist kull sena.

L-Awtorità Palestinjana qed tittama li g[all-ba]ilika tikseb rikonoxximent mill-UNESCO b[ala sit ta’ wirt dinji. Applikazzjoni li kienet saret di;à f’dan is-sens ma kenitx a//ettata. I]da dan kien g[ax il-UNESCO dak i]-]mien ma

kenitx tqis lill-Awtorità Palestinjana b[ala gvern.

Il-folja nqalbet dan l-a[[ar meta l-a;enzija kulturali tal-:nus Mag[quda ivvotat favur li l-Awtorità Palestinjana ting[ata s[ubija s[i[a. Mhux il-pajji]i kollha qablu ma’ dan. Fil-fatt, il-vot kien 107 favur (inklu]a Malta), 14 kontra u 52 astjensjoni.

L-impenn Palestinjan g[ar-rinovazzjoni tal-Ba]ilika tan-Natività g[andu warajh id-determinazzjoni tal-Palestinjani li juru li l-postijiet ta’ wirt dinji huma jg[o]]uhom tassew u jridu jag[mlu kull ma jistg[u biex i[arsuhom. Huma qed jittamaw li dan jg[in biex meta jer;g[u jag[mlu applikazzjoni lill-UNESCO dwar il-Ba]ilika tan-Natività din id-darba din tkun a//ettata.

Esperti internazzjonali, fosthom mill-Kanada u l-Italja, taw u se jkomplu jag[tu l-kontribut tag[hom fit-tfassil u t-twettiq tax-xog[ol, li mistenni jibda fl2012 u hu stmat li se jiswa bejn 10 u 15-il miljun dollar. Il-fondi se ji;u millgvern Palestinjan u donaturi internazzjonali.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Gvern li jkompli juri g[aqal fid-de/i]jonijiet Is-sitwazzjoni politika li ]viluppat matul il-;urnata tal-biera[ wara li l-Prim Ministru [abbar ]ew; de/i]jonijiet importanti o[ra biex il-pajji] ikompli miexi b’a;enda politika li tag[ti r-ri]ultati f’sitwazzjoni internazzjonali diffi/li u ta’ maltemp ekonomiku u finanzjarju, tkompli tikkonferma limpenn u l-ener;ija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi li jkompli jilqa’l-isfidi ta’ pajji]na matul din is-sena l-;dida.

Il-;img[at li g[addew kienu ]minijiet fejn se[[ew [afna ]viluppi. Mhux biss id-dibattiti importanti li po;;ew ta[t il-lenti l-Ba;it li kien approvat g[all2012, i]da wkoll dwar setturi o[ra importanti li kienu qed ji;u dibattibbli fil-Parlament fid-dawl ta’ mozzjonijiet li tressqu u li dwarhom saru maratoni twal ta’ dibattiti. Dibattiti li telg[u fuq nett tal-midja f’pajji]na. Dibattiti li wasslu wkoll g[al diversi ]viluppi li ddominaw it-titli tal-;urnali u l-a[barijiet. }viluppi politi/i differenti minn dawk li pajji]i o[ra huma nkwetati fuqhom

}viluppi politi/i differenti [afna minn dak li qed ji;ri fil-pajji]i Ewropej u mal-kumplament tad-dinja fejn l-attenzjoni qieg[da mix[uta fuq kull /aqliqa tas-sitwazzjoni ekonomika u finanzjarja, b’[afna pajji]i jirrikorru g[al xita ta’ mi]uri ta’ awsterità g[aliex m’hemm ebda alternattiva o[ra.

Is-sitwazzjoni f’pajji]na hi differenti. Il-midja kienet attenta g[al dikjarazzjonijet li kienu qed isiru ;ewwa u barra l-Parlament fuq materji ’l bog[od minn dak li pajji]i o[ra msie[ba ma’ Malta fl-UE u

fiz-zona ewro huma inkwetati fuqu. Dan g[aliex idde/i]jonijiet g[aqlin li ttie[du tul dawn l-a[[ar erba’ snin ta’ din il-le;islatura wasslu lil pajji]na g[al sitwazzjoni li ma kienet titlob ebda mi]ura ta’ awsterità.

G[all-kuntrarju ta’ pajji]i o[ra, il-Prim Ministru kompla jag[ti prijorità lix-xog[ol u li pajji]na jkompli jattira investiment barrani u lokali li jo[loq lopportunitajiet tax-xog[ol. Dan wettqu b’su//ess.

Malta g[andha fost lanqas rata ta’ qg[ad, rekord flimpjiegi li n[olqu, baqg[et tattira l-investiment, lekonomija kibret, naqas l-i]bilan/ fil-finanzi pubbli/i g[al ta[t it-3%, u kellna l-2011 sena ta’ su//essi g[all-industrija tat-turi]mu.

I]da minkejja dawn ir-ri]ultati po]ittivi, il-Prim Ministru lbiera[ kompla jie[u aktar de/i]jonijiet li jilqg[u g[all-isfidi li pajji]na jista’ j[abbat wi//u mag[hom tul din is-sena.

Il-Prim Ministru [abbar id-de/i]joni importanti li jwaqqaf l-onorarja tal-membri tal-Kabinett b’se[[ mill-l ta’ Jannar ta’ din is-sena. Dwar din idde/i]joni l-Prim Ministru wkoll kien /ar fil-messa;; li wassal. Il-Gvern stess ta e]empju biex g[al din issena li g[andna quddiemna, il-pajji] ikompli jipprepara g[all-isfidi li se ;;ib mag[ha.

Lawrence Gonzi wassal messa;; /ar li se jkompli jie[u de/i]jonijiet kura;;u]i. Id-de/i]joni tal-Prim Ministru kienet li tkompli tnaqqas l-ispi]a talamministrazzjoni tal-Gvern. Id-de/i]joni li l-membri tal-Kabinett tal-Gvern jie[du l-onorarja talParlament b[alma jie[u kull deputat ie[or fil-

Parlament, kienet ittie[det fil-bidu nett ta’ din ille;islatura f’xenarju li ma kien hemm ebda kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali. Kien aktar tard f’dik is-sena tal-2008, li kkollassa s-settur dinji finanzjarju li ;ab mieg[u ri/essjoni ekonomika internazzjonali li g[adha tiddomina sal-lum.

Gvern li qed jag[ti l-e]empju Il-Gvern, b’din id-de/i]joni, ried li jag[ti le]empju. Sena li fiha l-Gvern, minkejja li l-Ba;it g[al din is-sena di;à fassal l-inizjattivi li jkomplu jibnu fuq dak li ksibna s-sena li g[addiet, wera li hu determinat li jkompli jie[u d-de/i]jonijiet.

U wara r-reshuffle li kienet saret bil-[atra ta’ John Dalli b[ala Kummissarju Ewropew aktar kmieni fille;islatura, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ [abbar ]vilupp ie[or li hu wkoll konformi ma’ dak li kien qal fuq proposta li kienet saret – li se jikkunsidra l-:ustizzja u l-Intern ma jibqg[ux f’Ministeru wie[ed.

Il-Prim Ministru [a din id-de/i]joni u [atar tliet Ministri ;odda. Minbarra li fired il-;ustizzja u lintern, [atar i]-]ew; Segretarji Parlamentari fl-

uffi//ju tieg[u b[ala Ministri biex b[ala Prim Ministru jag[ti l-ener;ija kollha tieg[u biex jilqa’ g[all-isfidi tal-maltemp internazzjonali u f’pajji]na jibqa’ jin[oloq ix-xog[ol, ikompli g[addej b’ritmu linvestiment u jibqa’ jonqos l-i]bilan/ finanzjarju li jkompli jsa[[a[na ekonomikament.

Dawn huma de/i]jonijiet ta’ kura;;. De/i]jonijiet iggwidati mill-g[aqal u s-serjetà politika.

SKIZZI (47)

Ri]oluzzjonijiet g[al din is-sena

Waslet biex tintemm lewwel ;img[a ta’ din is-sena.

Issa li tista’ tg[id l-ista;un tal-festi spi//a, nibdew nirritornaw g[ar-rutina tas-soltu u [ajja normali.

Kont qieg[da na[seb.

Kemm minna g[amlu xi ri]oluzzjoni jew o[ra mattokki ta’ nofsillejl il-{add li g[adda? Tg[id kul[add ]amm mal-weg[da li g[amel, jew di;à xellifna xi ftit mill-ftehim li g[amilna mag[na nfusna?

Forsi iktar milli ri]oluzzjonijiet, dan i]-]mien tassena jag[tina /ans nirriflettu fuq dak li g[adda u nippreparaw g[al dak li ;ej.

Iktar milli n]ommu ma’ xi weg[da jew o[ra, jkun tajjeb li nag[mlu punt, li nirrispettaw lilna nfusna, i]da aktar u aktar nirrispettaw lil dawk ta’ madwarna. Dan tal-a[[ar nag[mluh b’dak li ng[idu u b’dak kollu li nag[mlu, spe/jalment ma’ xulxin, kemm fid-dar u fil-post taxxog[ol.

Mela nippruvaw nag[mlu daqsxejn sforz, biex [ajjitna u dik ta’ dawk ta’ madwarna tkun iktar kalma, trankwilla u

jid[ol l-ikel, bosta minna jitilfu l-erre. Ejja nieklu bilg[aqal u nevitaw l-e//ess.

Nieklu iktar prodotti friski u nag[mlu iktar u]u minn [axix u frott fid-dieta tag[na.

U ma ninsewx daqsxejn e]er/izzju qatt ma qatel lil [add!

Nirrispettaw l-ambjent ta’ madwarna

minn Caroline GALEA info@carolinegalea.com

serena.

Xewqat 2012

F’dan i]-]mien partikulari g[andi [abta nag[mel lista qasira ta’ dak li nixtieq nara matul il-kors ta’ din is-sena.

Din is-sena ma jonqosx li nag[mel lista qasira ta’ dawn ix-xewqat: Nieklu inqas u nag[mlu le]er/izzju.

Iktar milli xewqa, na[seb li din g[andha tkun il-mira ta’ kul[add. Ta’ spiss niskanta li b[ala poplu li tant g[andna g[al qalbna s-sa[[a, fejn

Dan i]-]mien tas-sena jag[tina /ans nirriflettu fuq dak li g[adda u nippreparaw g[al dak li ;ej

Kemm kampanji edukattivi u xog[ol mill-gvern /entrali u mill-kunsilli lokali. U kif ma nitg[allmu qatt! Skart domestiku o[or;u fil-[in u l-post indikat - skart goff [udu filpostijiet apposta. Rimi barra, spe/jalment fil-kampanja mhux a//ettabbli. T[allix legoi]mu jirkbek. Jekk ma g[allmukx, [u [sieb li tg[allem lilek innifsek tapprezza l-;miel ta’ din ilg]ira u tifhem il-[sara kbira li tkun qed tag[mel meta tarmi skart bl-addo//. Ilpajji] qieg[ed jinvesti miljuni biex jittejjeb l-ambjent.

Ma narmux barra!

Napprezzaw il-wirt ta’ madwarna

Pajji]na mog[ni b’[afna rikezzi stori/i xhieda tal-istorja twila ta’ pajji]na. F’dawn la[[ar snin sar investiment kbir biex ikun restawrat [afna

Daqsxejn e]er/izzju g[all-persuna qatt ma qatel lil [add.

Nistg[u nirrikorru f’;inna]ju jew nimxu xi mixja fil-kampanja

minn dan il-;id kulturali li hawn imxerred ma’ pajji]na kollu.

Saru [afna sforzi biex la//essibbiltà g[al dawn is-siti tkun iktar possibbli g[al kul[add. In[oss li b[ala poplu g[andna b]onn nag[mlu sforz biex in]uru dawn il-postijiet mhux biss g[alina, i]da, spe/jalment g[at-tfal tag[na.

Barra li ]jajjar b[al dawn huma edukattivi, jag[tuna spunt biex napprezzaw dan il;id u jag[tina sens ta’ patrijotti]mu u m[abba lejn pajji]na.

Dibattitu politiku

Ma hemmx dubju li l-politika tibqa’ su;;ett g[al qalb il-Maltin u l-G[awdxin, u kollha kemm a[na rridu ng[idu l-bi//a tag[na. Hekk kif toqrob l-elezzjoni ;enerali, jog[la xi ftit it-ton fiddibattitu politiku.

Nippruvaw nie[du l-affarijiet b’inqas ton personali u niffukaw iktar fuq temi ming[ajr ma nkunu wisq personali. Ma ninsewx li lpolitika mhix pika parti;jana i]da mezz kif pajji]na jimxi ’l quddiem.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

10 Opinjoni#Ittri

Arriva, Mater Dei u l-heaters Xi ]mien ilu ktibt biex ilkarozzi li jwasslu lillpassi;;ieri fl-Isptar Mater Dei, fil-fatt iwassulhom sa Mater Dei u mhux i[alluhom ma;enb l-Università, g[ax inkella jkollhom jimxuha, xita, ri[ u xemx. Kien intqal li l-awtoritajiet se jikkunsidraw l-ilment tieg[i, i]da sakemm qed nikteb, is-sitwazzjoni baqg[et l-istess.

Possibbli daqshekk diffi/li biex tittie[ed de/i]joni b[al

din?

Illum se nikteb dwar problema o[ra fuq ix-xarabanks ta’ Arriva: Issa li x-xitwa bdiet die[la ;mielha, dawn ilkarozzi qed ikollhom ilheaters mixg[ulin.

Tg[idx kemm smajt passi;;ieri jgergru li b’hekk, issa, aktar qed jikber il-periklu ta’ ]ieda fil-mard minn irji[at, hekk kif il-passi;;ieri jo[or;u mix-xarabank filkes[a u r-ri[.

L-Ambjent mill-qrib

Personalment innutajt li fuq xarabank minnhom it-temperatura kienet qed timmarka 25 grad Celsius! meta barra kienet madwar 16-il grad!

Is-soluzzjoni hi li dawn ilheaters ma jinxteg[lu xejn (wara kollox hawn Malta m’a[niex is-Siberja!) a[jar jew g[allinqas it-temperatura titnaqqas minn 25 g[al madwar 20 grad.

Joe Calleja

{al Qormi

Xi jsir mill-postijiet wara li dawn isiru parti minn Natura 2000^ Meta art issir parti minn Natura 2000 din tkun g[adha filbidu ta’ pro/ess li permezz tieg[u l-art mag[]ula tkun konservata. Kull stat li hu membru hu obbligat li jo[loq mi]uri ta’ konservazzjoni g[al dawn il-postijiet u wara hu meqjus li l-a[jar g[andu jkun hemm pjani fuq kif se ji;u fis-se[[ dawn il-mi]uri.

L-g[an ewlieni ta’ dawn il-pjani hu li jipprote;u u jikkonservaw dawn il-postijiet u l-ispe/i li min[abba fihom dawn il-postijiet kienu protetti. Minkejja dan, dawn il-pjani jippruvaw jo[olqu wkoll bilan/ bejn il-konservazzjoni naturali u l-u]u uman ta’ spazji protetti permezz ta’ attivitajiet li jg[allmu x’hemm b]onn isir biex ikun protett l-ambjent li ji;u organizzati f’postijiet li jag[mlu parti minn Natura 2000.

Wa[da mill-affarijiet prin/ipali li jag[mlu dawn il-pjani su//ess, hi l-parte/ipazzjoni tal-partijiet interessati waqt li jkunu qed jit[ejjew dawn il-pjani.

Nipprote;u parti mill-identità ta’ madwarna!

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku:

alex.attard@media.link.com.mt.

L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-MALTEMP FINANZJARJU

Lagarde tinsisti li l-ewro mhux se jg[ib Christine Lagarde, il-kap tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) waqt laqg[a fl-Afrika t’Isfel insistiet li l-ewro ma kienx se jg[ib din is-sena.

Lagarde tenniet li /-/ifri tattbassir dwar l-i]vilupp ekonomiku dinji kienu se jer;g[u jkunu riveduti biex juru aktar tnaqqis. Meta f’Di/embru kienet fin-Ni;er, hi di;à kienet qalet li li]vilupp ekonomiku dinji

aktarx se ji;i riveduti biex juri aktar tnaqqis min[abba l-kri]i tad-djun.

Hi i]da qalet li meta tissolva l-kri]i tad-djun li qed tolqot diversi pajji]i Ewropej, dan kien se jg[in l-ekonomija globali.

Hi b[alissa tinsab fuq vja;; fil-kontinent Afrikan u qalet li dan kien wera li l-effetti talkri]i tad-djun Ewropej kienu qed jin[assu lil hinn sew millEwropa.

L-ikbar ekonomiji g[andhom 7.6 triljun dollaru f’dejn g[al din is-sena

Il-gvernijiet tal-ekonomiji ewlenin fid-dinja g[andhom aktar minn 7.6 triljun dollaru Amerikan f’dejn li jrid jit[allas din is-sena u [afna minnhom qed i[abbtu wi//hom b’]ieda fl-ispi]a tas-self.

Il-pajji] li se jkollu j[allas lakbar ammont ta’ dejn din issena hu l-:appun b’total ta’ tliet triljun dollaru. L-Istati Uniti hi fit-tieni post bi 2.8 triljun. Il-bqija tas-somma hi maqsuma bejn il-bqija talmembri tal-G7, is-seba’ pajji]i l-aktar industrijalizzati u lBra]il, l-Indja, i/-?ina u rRussja.

Is-somma titla’ g[al aktar minn tmien triljun meta wie[ed jinkludi l-interessi.

Esperti qalu li /-/ifra hi daqshekk g[olja g[ax [afna gvernijiet g[andhom ]bilan/ fil-finanzi pubbli/i u g[alhekk

id-dejn ikompli ji]died. Intqal li filwaqt li dawk il-pajji]i blakbar ammont ta’ dejn ma tantx kellhom problemi biex isibu finanzjament fl-2011, esperti qed ibassru li din issena l-affarijiet jistg[u jinbidlu.

L-Italja din is-sena skont irri/erka trid tiffinanzja mill-;did 428 biljun dollaru f’dejn u 70 biljun dollaru o[ra f’interessi.

L-Italja hi t-tielet pajji] li laktar g[andu dejn.

Wara l-Italja, Franza g[andha l-og[la ammont ta’ dejn li jrid jit[allas din is-sena bi 367 biljun dollaru u wara l:ermanja bi 285 biljun dollaru, il-Kanada bi 221 biljun dollaru filwaqt li l-Bra]il g[andu 169 biljun dollaru, ir-Renju Unit 165 biljun dollaru u l-Indja 57 biljun dollaru. Ir-Russja g[andha l-anqas bi 13-il biljun dollaru.

IL-BULGARIJA> Ir;iel jaqb]u fil-ba[ar biex isibu kur/ifiss tal-injam f'Jum l-Epifanija f'Sofia.

Skont id-drawwa Ortodossa, l-ewwel persuna li jsib il-kur/ifiss ikollu sena mimlija risq. (ritratt Reuters)

L-UNGERIJA

Tisbita o[ra g[all-ekonomija Id-dubji dwar l-istat ekonomiku u finanzjarju talUngerija lbiera[ komplew jikbru hekk kif kien imiss lil Fitch, a;enzija ewlenija li tag[ti l-pariri dwar l-investimenti, biex tag[ti parir, credit rating, li l-investimenti flUngerija hu ta’ livell junk, ji;ifieri mhux ta’ min wie[ed jinvesti f’dan il-pajji].

Dan hekk kif komplew jikbru d-dubji tal-investituri dwar ir-rieda tal-Gvern li jbiddel politika kontroversjali biex jevita kri]i finanzjarja.

I]-]ew; a;enziji ewlenin lo[ra, il-Moody’s u s-Standard and Poor’s, di;à ni]]lu l-credit rating tal-Ungerija g[al livell dak ta’ junk ukoll.

Fi stqarrija, il-Fitch qalet li dan jirrifletti l-ambjent finanzjarju fil-pajji] li qed ikompli

sejjer [a]in, parti min[abba politika ekonomika mhux tassoltu li qed ixxekkel il-fidu/ja tal-investituri u tikkomplika ftehim mal-Fond Monetarju internazzjonali u l-Unjoni Ewropea g[al ftehim biex ilpajji] jing[ata l-g[ajnuna finanzjarja.

Il-pass mill-Fitch sar hekk kif il-Gvern tal-Prim Ministru Viktor Orban kien qed jipprova jnaqqas it-tensjoni fis-swieq finanzjarji billi indika li kien lest ja[dem malajr lejn ftehim mal-IMF. Uffi/jali tal-IMF u l-UE g[amluha /ara li l-Gvern irid ibiddel il-po]izzjoni tieg[u dwar li;i li qed ixxekkel lindipendenza tal-Bank ?entrali Ungeri].

Il-munita nazzjali Ungeri]a, il-Forint, kompliet titlef fil-

valur drammatikament fil-konfront tal-ewro hekk kif kompliet il-kritika tal-a;ir tal-Gvern.

L-ispi]a tas-self tal-pajji] ukoll splodiet u nhar il-{amis il-Gvern ma rnexxilux ibig[ lammont ta’ bonds li kien qed jippjana.

L-Ungerija g[andha b]onn ftehim finanzjarju ;did peress li l-pajji] g[andu madwar [ames biljun ewro ta’ dejn barrani li jrid jit[allas din is-sena hekk kif tibda t[allas self li kienet g[amlet qabel mal-IMF u l-UE biex tevita l-falliment fl-2008. Dan apparti dejn ie[or li g[andu l-pajji].

Il-kri]i fl-Ungerija qed teffettwa [a]in [afna lill-Awstrija li g[andha [afna investimenti u self fil-pajji]. Infatti lbiera[ lispi]a ta’ bejg[ ta’ bonds talGvern Awstrijak ]died.

IL-VATIKAN

Il-Papa j[abbar Kardinali ;odda Il-Papa Benedittu XVI ilbiera[ [abbar li kien se ja[tar 22 Kardinal ;did u li xi darba se jag[]lu s-su//essur tieg[u.

Minn dawk li t[abbru, 18 huma ele;ibbli li jid[lu fil-konklavi sigrieti u jele;;u l-Papa li jmiss u minn dawn 12 huma Ewropej. G[alhekk in-numru ta’

Kardinali li jistg[u jivvutaw g[all-Papa ;did, minn 125, 67 huma Ewropej.

Fost l-aktar prominenti hemm lAr/isqof Timothy Dolan ta’ New York, l-Ar/isqof John Tong Hon ta’ Hong Kong u l-Ar/isqof Ranier Maria Woelki ta’ Berlin.

L-o[rajn huma mill-Italja, ilPortugall, Spanja, il-Bra]il, l-Indja, ilKanada, ir-Repubblika ?eka, l-Olanda, ir-Rumanija, il-Bel;ju u Malta.

B’dawn il-[atriet, il-Papa Benedittu jkun [atar aktar minn nofs il-Kardinali eletturi. L-eletturi l-o[ra kienu n[atru

mill-prede/essur tieg[u l-Papa :wanni Pawlu II. Issa apparti 67 mill-Ewropa, hemm 22 mill-Amerika Latina, 15 mill-Istati Uniti u l-Kanada, 11 mill-Afrika, disg[a mill-Asja u wie[ed millO/eania.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra L-OLANDA

Mijiet evakwati min[abba bi]a’ ta’ g[arg[ar

Il-forzi tas-si;urtà Olandi]i lbiera[ evakwaw madwar 800 persuna peress li di;a li tinsab ’il ;ewwa [afna tinsab f'periklu li //edi wara x-xita qalila li ni]let.

Ilbiera[, matul il-;urnata, b'kollox kienu evakwati erba' r[ula fl-in[awi ta' Groningen fit-Tramuntana tal-Olanda. :urnata qabel mill-istess zona kienu evakwati 100 persuna o[ra.

L-awtoritajiet qalu li lewwel prijorità kienet li r-residenti taz-zona ji;u evakwati u kien hemm nies lesti biex jevakwaw eluf ta' baqar li t[allew fl-irziezet fir-re;jun.

Membri tal-militar

meg[juna minn xi residenti po;;ew xkejjer tar-ramel tul 400 metru tad-diga biex jippruvaw jikkontrollaw il-[ru; tal-ilma u t-toroq li jag[tu lejn l-in[awi kienu mblukkati.

Uffi/jali lokali qalu li ddiga kienet iddg[ajfet [afna u jekk din tikkrolla, l-effetti jkunu enormi.

Il-Gvern Olandi] wissa wkoll li se jkun hemm livell g[oli ta' ilma tul il-kosta min[abba l-maltemp li hemm.

Aktar minn nofs il-popolazzjoni fl-Olanda tg[ix f'zoni ta[t il-livell tal-ba[ar u minn dawn iz-zoni jo[or;u ]ew; terzi ta' dak li jipprodu/i lpajji].

IL-BRA}IL

Rio de Janeiro fuq allert

IT-TAJLANDJA> Parti minn triq li ;arrbet [sara mill-g[arg[ar kaw]a ta' xita qalila fin-Nofsinhar tal-provin/ja ta' Pattani (ritratt> Reuters)

IR-RENJU UNIT

F'ka] ta' di]astru kbir, l-ekonomija dinjija tikkrolla wara ;img[a L-ekonomija dinjija, f'ka] ta' di]astru kbir, kemm naturali jew ta' tip ie[or, tista' tkampa g[al ;img[a biss.

Dan peress li l-gvernijiet u l-intrapri]i mhumiex preparati bi]]ejjed biex jiffa//jaw avvenimenti mhux mistennija.

Dan jirri]ulta skont studju minn Chatham House, wie[ed mill-istituti l-aktar mag[rufa fil-qasam tal-politika barranija, li [are; ilbiera[.

Avvenimenti b[all-ka] tass[aba tal-irmied mill-vulkan fl-I]landa fl-2010, li waqqaf it-titjiriet madwar l-Ewropa, it-terremot u t-tsunami s-sena li g[addiet fil-:appun u lg[arg[ar kbar fl-2011 fitTajlandja, urew li s-setturi ewlenin u n-negozji jistg[u jkunu effettwati [a]in [afna jekk ikun hemm t[arbit filproduzzjoni jew fit-trasport

g[al aktar minn ;img[a.

Ir-rapport qal li ;img[a jidher li hi l-itwal ]mien ta' tolleranza tal-ekonomija dinjija g[al sitwazzjoni ta' emer;enza.

L-istat fra;li ta' b[alissa talekonomija dinjija po;;ieha f'po]izzjoni partikolarment vunerabbli g[al skossi kbar.

Ir-rapport qal li sa 30 fil-mija tal-dak li jipprodu/u l-pajji]i ]viluppati jista' jkun mhedded minn kri]ijiet kbar spe/jalment g[al dawk il-pajji]i fejn hemm dipendenza kbira fuq il-qasam tal-manifattura u tturi]mu.

Hu stmat li l-ka] tas-SARS, l-epidemija li kien hemm fl2003 fl-Asja, kien sewa 60 biljun dollaru jew madwar tnejn fil-mija ta' dak li tipprodu/i l-Asja.

Wara t-tsunami u l-kri]i

nukleari fil-:appun fl-2001, il-produzzjoni industrijali naqset b'1.1 fil-mija x-xahar ta' wara, u dan skont il-Bank Dinji.

Ir-rapport qal li meta ttrasport jew /entri ewlenin tal-produzzjoni jit[arbtu g[al aktar minn ftit ;ranet, l-ispi]a tista' ti]died drammatikament u mbag[ad jista' jkun hemm theddida g[all-provvista talikel u l-ilma wkoll, kif ukoll g[as-sistemi ta' komunikazzjoni u l-ener;ija.

Bernice Lee, l-awtur ewlieni tar-rapport, qalet li spiss flippjanar li jsir hemm il-[sieb, s'issa, li kollox jirritorna g[al li kien. I]da Lee qalet ukoll li d-dinja nbidlet, l-ekonomija saret aktar kumplessa u hemm riskji so/jali akbar filwaqt li din il-mentalità hemm b]onn tinbidel.

Il-[addiema tal-protezzjoni /ivili f'Rio de Janeiro tpo;;ew fuq allert massimu wara xita qalila li wasslet biex 35,000 persuna ja[arbu minn darhom min[abba lg[arg[ar ;ie kkaw]at.

Is-sena li g[addiet maltemp simili kien ikkaw]a valangi kbar li wasslu g[all-mewt ta' 900 persuna.

Fi Tres Vendas, fid-disrttret ta' Campos de Goytacazes,

in-nies kellhom ja[arbu wara li nqasmet diga u t-toroq talbliet u l-ir[ula fil-qrib imtlew ilma. Aktar minn 1,000 persuna minn din iz-zona kellhom ji;u evakwati.

Il-{amis, tmien persuni mietu wara g[arg[ar fl-istat ta' Minas Gerais, li jinsab ma;enb Rio de Janeiro.

F'Minas Gerais kien iddikjarat stat ta' emer;enza f'87 belt.

IR-REPUBBLIKA ?EKA

Ir-ra;el ta' Tymoshenko jitlob kenn politiku

Oleksander Tymoshenko, ir-ra;el tal-mexxej talOppo]izzjoni fl-Ukrajna, talab g[al kenn politiku firRepubblika ?eka hekk kif lawtoritajiet f'pajji]u qed i]idu l-pressjoni fuq il-familja tag[ha.

F'Ottubru tas-sena li g[addiet, l-eks Prim Ministru Yulia Tymoshenko kienet kundannata g[al seba' xhur [abs min[abba abbu] ta' poter f'dak li l-Unjoni Ewropea u lIstati Uniti ddeskrivew b[ala pro/ess motivat politikament.

L-a;ir tal-awtoritajiet talUkrajna fil-konfront ta' Tymoshenko u dawk kollha qrib tag[ha waddab lura rrelazzjonijiet bejn il-Punent u l-President tal-Ukrajna Viktor Yanukovich.

It-talba ta' kenn politiku kienet konfermata minn Karel Schwarzenberg, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin tar-

Repubblika ?eka.

Fi Kiev, il-partit ta' Tymoshenko [are; stqarrija fejn intqal li l-familja kollha tal-eks Prim Ministru kienet ta[t pressjoni mill-awtoritajiet u r-ra;el tag[ha talab kenn politiku biex il-persekuturi tag[ha jkollhom anqas ma' xiex jaqbdu.

Kelliem g[all-familja ta' Tymoshenko qal li t-tifla talkoppja, Yevgenia, ta' 31 sena, ma kellha ebda intenzjoni timxi fl-istess passi ta' missierha.

Ir-Repubblika ?eka g[andha politika li tappo;;ja nies f'pajji]i fejn id-drittijiet tal-bniedem ma tantx huma m[arsa. Dan hu wirt politiku li kien beda l-eks President Vaclav Havel. Is-sena li g[addiet, ir-Repubblika ?eka kienet tat kenn lil Bohdan Danylyshynin, alleat ewlieni ta' Tymoshenko.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

A[barijiet ta’ Barra 13 L-I}RAEL

Aktarx jinsab ta[t attakk... minn fuq l-Internet

Uffi/jali I]raeljani lbiera[ qalu li kienu m[assba li lpajji] kien ta[t attakk minn fuq l-Internet, dak mag[ruf b[ala cyber attack, wara mew;a ta’ serq ta’ informazzjoni dwar il-credit cards ta’ I]raeljani f’dawn l-a[[ar ;ranet minn persuna li qed isostni li qed jopera millArabja Sawdija.

Uffi/jali ta’ kumpaniji talcredit cards qalu li madwar 14,000 numru ta’ credit cards tpo;;ew g[all-wiri minn kul[add fuq l-Internet minn nhar it-Tlieta u kien hemm 11,000 o[ra li tpo;;ew nhar il-{amis. I]da ntqal li kien hemm xi w[ud mid-dettalji li kienu skaduti u li dawk ilcredit cards li tag[hom inkixfu d-dettalji, kienu se jinbidlu.

Il-hacker indentifika ru[u b[ala OxOmar u jsostni li hu parti minn grupp ta’ hackers mill-Arabja Sawdija. Il-{amis dan sostna li kien kixef id-dettalji ta’ aktar minn 400,000 I]raeljan u li l-kobor ta’ dak li g[amel kien qed jin]amm

mistur.

Uffi/jali I]raeljani qalu li nkixfu wkoll emails u passwords ta’ I]raeljani. Uffi/jal tal-Ministeru tal-:ustizzja I]raeljan qal li dak li qed ji;ri g[andu jitqies b[ala cyber attack – meta l-hacking ikun qed isir g[al skop politiku.

Intqal ukoll li s’issa kien diffi/li jinstab minn fejn ;ej lattakk u min kien responsabbli.

Dan il-ka] hu l-ag[ar sa fejn hu mag[ruf li qatt kien hemm fl-I]rael u filwaqt li l[sara finanzjarja kienet minima, il-ka] qanqal t[assib dwar l-u]u tal-informazzjoni misruqa mill-g[edewwa ta’ I]rael.

Dasniel Hershkowitz, ilMinistru I]raeljan g[axXjen]a, qal li dan il-ka] kien inkwetanti [afna u kien kampjun tal-periklu kbir li hemm permezz tal-Internet. Hu qal li l-I]rael kien kapa/i [afna filqasam u kien qed ifassal a;enzija biex jie[u [sieb ka]i simili.

L-IRAQ> Suldati Iraqini waqt wirja fiz-Zona l-{adra f'Bagdad hekk kif ilbiera[ tfakkar il-91 anniversarju tal-[olqien tal-Armata tal-Iraq. (ritratt Reuters)

L-IRAN

Aktar manuvri militari Jitolbu g[ax-xita fir-rotot ta]-]ejt IL-MAROKK

G[all-ewwel darba mill-2007, il-biera[ fil-Marokk saret sej[a g[al talb nazzjonali biex fuq ilpajji] tin]el ix-xita.

It-talb sar fil-moskej u zoni ta’ talb madwar il-pajji] skont struzzjonijiet mir-Re Mohammed.

L-agrikoltura fil-Marokk, wie[ed mill-ikbar importaturi ta’ /ereali fid-dinja, jiddependi [afna fuq ix-xita peress li s-settur g[adu lura [afna. Hu stmat li filpajji] hemm 5.3 miljun ettaru ta’ art li fuqhom ja[dmu 1.4 Marokkin.

L-ista;un meta l-bdiewa ji]irg[u beda tard u l-ewwel xita sinifikanti bdiet fl-24 ta’ Ottubru.

Ix-xita minn Settembru sa nofs Ottubru kien 74 fil-mija anqas mil-livelli normali u 89 fil-mija anqas meta mqabbel mal-istess

perjodu fis-sena ta’ qabel.

Is-settur agrikolu jimpjega 40 fil-mija tal-11-il miljun [addiem fil-Marokk. Jekk ikun hemm [sad [a]in, dan ikun ifisser ]ieda fl-importazzjoni u dan idg[ajjef aktar l-ekonomija tal-pajji] u ji]diedu l-bdiewa li jitilqu millqasam u jmorru jfittxu xog[ol fil-bliet fejn hemm problema kemm ta’ xog[ol kif ukoll ta’ kundizzjoni ta’ g[ajxien min[abba l-ammont dejjem ji]died ta’ nies li qed jitilqu millkampanja.

Ahmed Ouayach, li jmexxi lKonfederazzjoni Marokkina talAgrikoltura, qal li l-;img[a li ;ejja kienet se tkun kru/jali f’dik li hi xita imma l-ag[ar ikun jekk ma jkunx hemm ukoll xita f’Marzu.

L-Iran ilbiera[ [abbar li kien qed jippjana manuvri militari ;odda fil-Fliegu ta’ Hormuz – minn fejn jg[addi 40 fil-mija ta]-]ejt dinji u li lIran ftit ;ranet ilu hedded li jag[laq.

It-theddid Iranjan di;à wassal g[al ]ieda fil-prezz ta]]ejt u qanqal t[assib tasswieq.

L-Ammirall Ali Fadavi, ilkmandant navali tal-Gwardji rivoluzzjonarji, qal li dawn ilmanuvri militari kienu se jkunu differenti minn dawk li di;à saru ming[ajr ma elabora aktar. Hu qal li l-manuvri kienu se jsiru fix-xahar Iranjan ta’ Bahman, li bejn wie[ed u ie[or jikkorrispondi max-xahar ta’ Frar.

Il-Gwardji Rivoluzzjonarji huma t-taqsima militari laktar b’sa[[itha fl-Iran u g[andhom qawwa tal-ajru u tal-ba[ar g[alihom apparti Armata. Dawn jie[du l-ordnijiet tag[hom direttament mittmexxija reli;ju]a Iranjana g[ad-differenza tal-militar normali Iranjan. Il-Gwardja Rivoluzzjonarja hi wkoll inkarigata mill-programm missilistiku Iranjan.

Nhar it-Tlieta il-Qawwa talBa[ar Iranjana temmet g[axart ijiem ta’ manuvri militari fil-Fliegu u li matulhom kienu sparati xi missili. Dawn il-manuvri kien intqal li kienu saru biex juru kemm hi kapa/i l-magna militari Iranjana.

L-Istati Uniti ri/entament

]iedet is-sanzjonijiet kontra lIran fejn fost l-o[rajn kienu projbiti tran]izzjonijiet malBank ?entrali Iranjan. Dan jista’ jkisser il-bejg[ ta]-]ejt Iranjan fi ]mien meta lekonomija Iranjana sejra [a]in [afna.

L-Istati Uniti insistiet li ma kinitx se t[alli li l-Fliegu ji;i mblukkat. Ir-Renju Unit ng[aqad mal-Istati Uniti u indikat li kienet lesta tu]a lforza militari biex il-Fliegu ta’ Hormu] jin]amm miftu[.

Philipp Hammond, ilMinistru tad-Difi]a Ingli], wissa lill-Iran biex ma jag[milx kalkolu [a]in dwar id-determinazzjoni tal-Punent li jevita t[arbit tar-rotot ewlenin tat-tba[[ir.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 taâ&#x20AC;&#x2122; Jannar, 2012

14 A[barijiet taâ&#x20AC;&#x2122; Barra

I?-?INA> Mument mill-ftu[ tat-28 Edizzjoni tal-Festival tas-Sil; u Borra ta' Harbin. B[ala parti mill-ftu[ sar ]wie; ta' 18-il koppja min-Ni;erja, ir-Russja u /-?ina (Ritratt> Reuters)

IL-LIBJA

Protesta mis-suldati Libjani F'Benga]i kien hemm protesta minn mijiet ta' sudlati tal-Armata Libjana biex jitolbu l-[las tal-pagi tag[hom u biex jilmentaw li l-gruppi ta' r;iel armati kienu [adu l-kontroll tal-ba]ijiet fejn kienu stazzjonati u li dawn tal-a[[ar ma kinux interessati li jissie[bu fâ&#x20AC;&#x2122;Armata nazzjonali ;dida.

Is-suldati, parti mill-Armata li kienet twarrbet mill-;enb mir-re;im ta' Muammar Gaddafi g[aliex dejjem im[asseb li jistg[u jqumu kontrih, qal li l-Gvern ;did imissu jikkon/entra fuq il-bini ta' Armata ;dida aktar milli jag[ti flus b[ala kumpens lil eks ribelli li issa ffurmaw gruppi b'sa[[ithom re;jonali minn mindu tne[[a Gaddafi.

Fi ]mien id-dittatura ta' Muammar Gaddafi, hu ma kienx jafda lill-militar u effettivament kien xolja l-istruttura fis-snin disg[in u dawn t[allew bi ftit nies u armi. Hu kien po;;a l-veru poter f'idejn taqsimiet spe/jali militari ta[t il-kmand tat-tfal tieg[u jew nies li kien jafda [afna.

Numru kbir ta' uffi/jali militari u suldati kienu ssie[bu mar-ribelli fil-bidu tar-rivo-

luzzjoni filwaqt li o[rajn bdew ma jirrappurtawx g[axxog[ol.

Il-protesta saret g[aliex dawn is-suldati qed isostnu li ilhom ma jit[allsu tliet xhur filwaqt li l-Kunsill Transitorju Nazzjonali (NTC) lest i[allas lil eks ribelli.

Kmieni din il-;img[a n[atar kmandant ;did tal-forzi armati Libjani fl-ewwel pass signifikanti biex ikun hemm militar ;did.

Fl-istess [in, Mustafa Abdul Jalil, i/-Chairman talNTC, wissa li dan il-;lied li qed ikun hemm bejn il-gruppi differenti ta' nies armati jista' jwaddab lill-Libja fi gwerra /ivili. Dan wara li din il;img[a fi Tripoli nqalg[et battalja qalila li fiha erba' persuni nqatlu.

L-eks ribelli jridu aktar flus talli ne[[ew lil Gaddafi millpoter wara kunflitt ta' disa' xhur u jridu li l-Gvern jieqaf i[allas dawk l-uffi/jali g[olja li servew fi ]mien Gaddafi.

Suldati li [adu sehem filprotesta qalu li l-banek qalulhom li kienu se jing[ataw paga ta' xahrejn i]da ma ng[atawx dettalji dwar meta dan se jsir.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Attwalità 15

It-tfal> dejjem mira tar-reklamar minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

Sa mis-snin 80, fis-so/jetajiet konsumisti/i tal-Punent, rajna offensiva ta’ reklamar televi]iv indirizzat lejn ittelespettaturi ]g[ar. Issa l[sieb ta’ dawk li jiffurmaw id-de/i]jonijiet huma mmirati lejn it-tfal fid-djar, fejn huma kemm l-atturi kif ukoll il-miri primarji g[ar-reklami tat-televi]joni. Hi din il-pressjoni mir-reklamar fuq dawk li laktar jinfluwenzaw ru[hom, li qed to[loq dibattitu s[un kemm fi Franza u fl-Ewropa.

It-televi]joni hu medium qawwi li ja[fen kemm lilladulti kif ukoll lit-tfal. Hu laktar attività ta’ ser[an favorit mat-tfal, peress li jqattg[u [afna mill-[in liberu tag[hom quddiemu: medja ta’ sag[tejn u tmintax-il minuta g[al tfal Fran/i]i ta’ 14-il sena. Wie[ed irid jiftakar li tifel f’kull erbg[a fl-età ta’ bejn tmienja u 14-il sena g[andhom it-televi]joni privat tag[hom.

Meta ma jkollhomx skola, it-tfal jafu jkunu esposti g[al madwar 190 reklam televi]iv.

B[ala total, ir-reklamar (sija mmirat g[alihom jew le) jippre]enta g[axra fil-mija talimma;ini li jassorbu.

Ir-reklami

Il-mani;ers tar-reklami qed isiru aktar interessati fit-tfal.

Studji ri/enti juru li t-tfal jinfluwenzaw kwa]i 50 fil-mija tax-xiri tal-familji, li nazzjonalment ifisser 90 biljun ewro fis-sena. Kif jag[mlu lmani;ers tar-reklami biex jil[qu din il-mira? Jista’ jkun li g[ax jintensifikaw innumru ta’ drabi li jintwera reklam meta l-istudenti ma jkollhomx skola, billi j]idu lvolum jew billi jisponsorjaw programmi g[at-tfal u jxandru l-pubbli/ità tag[hom qabel jew wara programmi simili. :eneralment, il-ma;;oranza tar-reklami llum jing[ataw sura ta’ programmi g[at-tfal.

Huma imma;inattivi, qosra, ritmi/i u [afna drabi jkunu ppre]entati f’forma ta’ cartoons animati. Dawn huma stejjer qosra avventuru]i,

;eneralment ma[subin biex ikunu komi/i u kultant jixxandru f’bosta episodji biex ji;bdu aktar attenzjoni.

L-eroj, li t-tfal malajr jidentifikaw mag[hom, jin;ibdu lejhom b’mod mill-aktar affezzjonali. B’hekk jispi//aw i[obbu r-reklami — li joffrulhom kemm l-assigurazzjoni, kif ukoll i;eg[luhom i[ossuhom

jkun aktar effettiv fil-;enituri.

Fl-Ewropa, l-I]vezja kienet il-pijuniera biex tie[u azzjoni protettiva f’dan il-qasam. Sa mill-1991, ipprojbiet ir-reklamar televi]iv g[al prodotti ma[suba g[al tfal ta’ ta[t it12-il sena u argumentat li din il-projbizzjoni kellha tkun esti]a g[all-pajji]i kollha talUnjoni Ewropea.

Possibbiltà o[ra esplorata

Jirri]ulta li t-tfal jinfluwenzaw kwa]i 50 fil-mija tax-xiri tal-familji, li fi Franza biss, dan ifisser 90 biljun ewro fis-sena apprezzati — u b[ala ri]ultat ta’ dan isegwuhom bl-istess mod li jsegwu programm ta’ spettaklu. Li naturalment hu l-iskop.

Ji]]effnu t-tfal

Min-na[a l-o[ra, ilmani;ers tar-reklami jda[[lu ’l-akbar numru ta’ tfal firreklami tag[hom. Permezz ta’ hekk il-bejg[ tal-prodotti

fl-Ewropa kienet li biex jipprote;u lit-tfal mill-pressjoni tas-suq, jin[olqu kanali tattfal ming[ajr reklamar, b[alma ;ara fil-:ermanja u sa minn Frar 2002 fil-Gran Brittanja. In-Norve;ja, idDanimarka u l-Bel;ju addottaw l-istess triq.

Fi Franza, Monique Dagnaud, so/jologa g[allmidja, kienet issottomettiet

It-tfal jissammru quddiem it-televi]joni u min i[addem ir-reklamar tajjeb, jaf li ji;bidhom lejh fix-xiri tal-prodott

rapport b’bosta mi]uri, li numru minnhom kienu attwati. Ta[t it-titlu Children, courted players in the market economy, ir-rapport ippre]enta diversi proposti g[all-kanali televi]ivi, lawtoritajiet u l-Edukazzjoni Nazzjonali, kif ukoll il[olqien ta’ maga]in tala[barijiet g[all-konsumatur, indirizzat g[al persuni /kejknin; kanal g[at-tfal bla xejn reklami; projbizzjoni ta’ reklamar g[al sag[tejn qabel u wara programmi g[at-tfal u t-tne[[ija tar-reklami ta’ prodotti marbutin ma’ dawn il-programmi.

Fl-a[[ar nett, Monique Dagnaud talbet g[at-twaqqif ta’ sistemi fl-iskejjel primarji, disinjati biex jedukaw u jfiehmu lill-g[alliema b’din il-problema.

Dan kien l-ewwel pass lejn il-formazzjoni ta’ so/jetà responsabbli g[at-tfal, li g[alihom, issa, it-televi]joni jippre]enta wa[da mis-sorsi ta’ edukazzjoni, ser[an u influwenza.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Kalendarju 17

16 Kalendarju

TITWILA LEJN DAK LI :ARA TUL L-2011

Lulju>

Lulju> Konferenza stampa fuq is-servizz tat-trasport pubbliku. Wara snin bis-servizz tal-karozzi tal-linja l-antiki, f’Malta bdiet ta[dem il-kumpanija Arriva

Lulju> Il-kantawtur Taljan Lucio Dalla wasal Malta g[al kun/ert

* F’Malta, illum g[andna l-li;i tad-divorzju.

Il-vot fil-Parlament li approva din il-li;i kien la[bar prin/ipali li ddominat ix-xahar ta’ Lulju.

Vot li ttie[ed fil-25 tax-xahar, qabel ma lParlament a;;orna g[all-btajjel tas-Sajf, u li g[adda b’ma;;oranza ta’ aktar minn ]ew; terzi – wara referendum li kien sar fit-28 ta’ Mejju. * Bidla fis-servizz tat-trasport pubbliku. Wara snin bis-servizz tal-karozzi tal-linja l-antiki, f’Malta bdiet ta[dem il-kumpanija Arriva. * Fit-8 tax-xahar mietet Mary Fenech Adami, mart il-President Emeritu Eddie Fenech Adami.

Hi kienet ilha kwa]i ;img[a f’koma fl-Isptar Mater Dei wara li sofriet attakk tal-qalb waqt ittie; ta’ iben il-Prim Ministru Lawrence Gonzi. * Komplew ukoll id -diskussjonijiet b ’rabta mar-ristrutturar tal-Air Malta. Wara theddida ta’ azzjoni industrijali mill-Unjoni tal-Piloti, listrajk t[assar wara diskussjonijiet bejn il-Prim Ministru u r-rappre]entanti tal-istess union. * Il-Vi/i Sindku ta’ Tas-Sliema Cyrus Engerer irri]enja mill-Partit Nazzjonalista u ssie[eb malPartit Laburista. Kien konfermat li hu kien jaf ferm qabel ma rri]enja b’akku]i li tressqu kontrih mill-pulizija b’rabta mat-tixrid, fuq linternet, ta’ ritratti ta’ eks sie[bu f’atti sesswali ma’ [addie[or. * L-aktar ka] li jibqa’ jissemma f’Lulju kien dak tas-sejba ta’ ]ew; katavri ftit metri ’l bog[od minn xulxin – Karen Caruana kienet instabet mejta fl-appartament tag[ha fil-Mellie[a, waqt li s-sie[eb tag[ha, John Agius, kien qatel ru[u b’idejh ftit wara li qatilha. Fl-investigazzjoni nstabet ittra li kiteb hu lil familtu. * Ashih Tekleab Haile jibqa’ mfakkar g[allqlubija li wera meta ssagrifika [ajtu biex salva turist Fran/i] li kien qed jg[um f’Paradise Bay. * Ka] stramb f’{al Safi, fejn ra;el ta’ 66 sena we;;a’ wara li ]ew; persuni sparawlu f’nofs ta’ lejl fil-karozza tieg[u. L-g[ada, fil-G]ira, ;lieda bil-karozzi [alliet ra;el fil-periklu li jitlef [ajtu. * Fl-ewwel jum tax-xahar, il-kumpanija Maypole [abbret li investiet kwa]i 7 miljun ewro f’fabbrika ;dida f’Tal-{andaq. T[abbar ukoll li

se jkun qed isir investiment tal-istess valur – bejn 5 u 7 miljun ewro, fil-Villa;; Dani], filMellie[a. * Il-Gvern [abbar li se jbiddel pjazza mitluqa f’Ba[ar i/-?ag[aq fi spazju ie[or miftu[ g[allfamilji – investiment ta’ nofs miljun ewro.

B’rabta mal-isport, il-Gvern [abbar villa;; sportiv fil-Marsa – li minnu se jgawdu 44 entità sportiva. * T[abbar investiment importanti fil-qasam talICT – b’Microsoft se tinvesti 25 miljun ewro li minnhom se jgawdu l-istudenti u l-g[alliema Maltin. Investiment ie[or mill-MITA li investiet 7 miljun ewro f’Data Centre li se jaqdi lb]onnijiet tal-g[axar snin li ;ejjin. * Inawgurata l-Ambaxxata l-;dida Amerikana f’Ta’ Qali – investiment ta’ 125 miljun dollaru, waqt li g[amel ]jara f’Malta l-Kummissarju Ewropew g[all-Ener;ija, Gunther Oettinger. * Inawgurata l-istamperija ;dida ta’ Progress Press b’investiment ta’ 30 miljun ewro. * Minbarra li kien inawgurat /entru ;did ta ’ matul il-jum g[all-anzjani fl-Imsida, kien inawgurat ukoll ir-raba’Child Care Centre f’Ra[al :did. Fl-istess xahar, t[abbar ro[s fi 18il medi/ina o[ra. * Apparti milli li tnieda pro/ess ta’ konsultazzjoni dwar il-bejjieg[a tal-Monti, tnediet ukoll il-politika kulturali nazzjonali – settur li mieg[u hemm marbut mal-erbat elef intrapri]a. * Kompliet ix-xejra ta’ tnaqqis fil-qg[ad, b’/ifri tal-NSO juru li x-xahar ta’ qabel, dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol naqsu b’700 g[al 6,300.

T[abbar ukoll li f’sena, dawk ja[dmu bi qlig[ ]diedu bi 3,000. * 40 player g[amlu 53 sieg[a volleyball bla waqfien hekk kif in;abret is-somma ta’ kwa]i 300,000 ewro b’risq id-Dar tal-Providenza. * Filwaqt li kompla jin;ibed il-film World War Zee f’Malta, sar kun/ert minn Joseph Calleja li ;ibed l-attenzjoni ta’ min i[obb il-mu]ika lirika.

Mieg[u kellu lil Hayley Westenra kif ukoll Lucio Dalla. * Kun/ert ie[or li ;ibed l-attenzjoni tad-

dilettanti kien ta’ Carlos Santana – il-le;;enda tal-kitarra. It-tielet kun/ert kbir f’pajji]na f’xahar wie[ed kien tal-kantant Taljan, Zucchero. * Mit-Tlieta 26 ta’ Lulju, da[lu fis-se[[ irregoli l-;odda tal-Malti. * Tra;edja li se[[et f ’Oslo – 76 persuna mejta – il-ma;;oranza tag[hom ]g[a]ag[ , wara li Anders Behring Breivik feta[ in-nar fuq grupp ta’ nies fil-g]ira ta’ Utoya, ftit minuti biss wara splu]joni ta’ karozza bomba barra l-uffi//ju talPrim Ministru fi/-/entru tal-kapitali Norve;i]a. * Il-mexxejja tal-Pajji]i taz-zona ewro qablu fuq it-tieni bail out g[all-Gre/ja. * Is-Sibt 9 ta’ Lulju kienet l-a[[ar ;urnata li fiha kienet ippubblikata l-gazzetta News of the World, li g[alqet wara li kien ]velat skandlu ta’ hacking ta’ mobiles ta’ nies prominenti fir-Renju Unit. * Kompliet il-gwerra fil-Libja, b’Muammar Gaddafi jhedded lill-Ewropa waqt li ]diedet ilpressjoni biex i/edi l-poter. Delegazzjoni Maltija, immexxija mill-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg ]aret Benga]i g[al-laqg[at ma’ uffi/jali g[olja tal-Kunsill Nazzjonali tar-ribelli.

Fl-istess xahar, ir-ribelli reb[u l-belt ta’ Brega. * Intemmu 30 sena ta’ missjonijiet spazjali tanNASA bix-shuttle.

Sport * Intlag[ab il-log[ob ta’ kwalifikazzjoni kemm g[a/-Champions League kif ukoll g[all-Europa League. I/-champions Valletta g[addew millewwel round kontra /-champions ta’ San Marino b’aggregate ta’ 5-1, i]da fallew fit-tieni round kontra /-champions tal-Litwanja, Ekranas. * Spikkat il- Coppa America li saret flAr;entina. L-edizzjoni ta’ din is-sena ntreb[et mill-Urugway li fil-final, g[elbu lill-Paragwaj bliskor ta’ 3-0. * Saret it-98 edizzjoni tat-Tour de France li ntreb[et mill-Awstraljan Cadel Evans. * Intemmet il-125 edizzjoni tat-tornew internazzjonali tat-tennis f’Wimbledon – bilkategorija tal-ir;iel tintreba[ mis-Serb Novak Djokovic u dik tan-nisa minn Petra Kvitova mirRepubblika ?eka.

Awwissu> Beda l-bini tal-kampus ;did g[all-MCAST, b’investiment ta’ 120 miljun ewro

Awwissu> Immigranti irregolari qajmu rewwixta fi/-/entru ta’ detenzjoni f’{al Safi

Awwissu>

Lulju> It-tenur Malti ta’ fama mondjali, Joseph Calleja, waqt il-provi g[all-kun/ert li kellu jag[ti

* L-a[bar li spikkat l-aktar f’pajji]na kienet dik li ]ew; qassisin intbag[tu 11-il sena [abs bejniethom wara li nstabu [atja ta’ abbu] mit-tfal f’Dar San :u]epp. * Kompliet tispikka l-g[ajnuna umanitarja li pajji]na ta lill-poplu Libjan. L-a[bar li spikkat kienet il-waqg[a ta’ Tripli – kisba li mmarkat ilwaqg[a tar-re;im ta’ Gaddafi. * Franza u l -:ermanja pproponew li tin[oloq il-kariga ta’ President taz-zona ewro... proposta li ;abet reazzjonijiet im[allta. * L-ekonomija Maltija wriet titjib, skont /ifri mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika li wrew ]ieda ta’ 50 fil-mija fit-turisti tal-cruise liners, waqt li l-i]bilan/ tal-pajji] naqas b’26 fil-mija flewwel seba’ xhur tas-sena.

* F’sena n[olqu mal -2,600 impjieg ;did full time... filwaqt li kien kkonfermat li l-qg[ad naqas b’disg[a fil-mija. ja[dmu mal-privat.

Edukazzjoni u s-sa[[a * Il-Gvern [abbar li persuni fil-waiting list talIsptar Mater Dei se jag[mlu l-operazzjoni talkatarretti b’xejn fi sptar privat. * Beda l-bini tal-kampus ;did g[all -MCAST. Il-Prim Ministru j]ur l-ewwel xog[lijiet f’dan ilpro;ett, b’investiment ta’ 120 miljun ewro. * Ippre]entat id-dokument ta’ qabel il-ba;it. Ittis[i[ tal-finanzi u l-ekonomija baqg[u l-miri ewlenin: it-ta[ri; u l-edukazzjoni baqg[u prijorità. * Bl-g[ajnuna tal-Gvern u tal-Unjoni Ewropea, il-Maltin investew 34 miljun ewro fil-[olqien tal-

ener;ija. * Ra;el minn Tal-Pietà tilef [ajtu f’in/ident tat-traffiku u ]ag[]ug[ Fran/i] miet wara li waqa’ [ajt fuqu f’residenza. * Immigranti irregolari qajmu rewwixta fi//entru ta’ detenzjoni f’{al Safi. * T[abbar il -bidu tax-xog[ol fuq l -akkwarju pubbliku fil-Qawra. Investiment ta’ 15-il miljun ewro. * Hosni Mubarak , kien mixli b ’korruzzjoni u li ordna l-qtil tad-dimostranti fil-protesti ta’ Frar. * L-inawgurazzjoni tal-kumpless ;did g[allExiles f’Tas-Sliema. * It-twelid tal-ewwel ]ebra f’pajji]na.

Agostino, twieled fi ;nien privat f’{al Farru;.

Ommu u missieru ilhom Malta sentejn.

Awwissu> T[abbar il-bidu tax-xog[ol fuq l-akkwarju pubbliku fil-Qawra. Investiment ta’ 15-il miljun ewro

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

18 Sa[[a

L-artrite — kundizzjoni li tolqot lill-kbar u li]-]g[ar minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

L-artrite hi kaw]ata b’ri]ultat tal-età u l-ksur talg[adam. I]da l-marda hi ferm aktar minn hekk. Hemm madwar 200 forma ta’ artrite li jolqtu li/-/kejknin u lix-xju[ l-istess — u s-sintomi jafu jolqtu lil [afna partijiet tal;isem.

X’inhi infjammazzjoni?

Il-kelma artrite tfisser infjammazzjoni tal-;ogi (bilGrieg arthron tfisser ;og).

Il-kelma rewmati]mu ting[ad b’mod aktar ;enerali, u hi u]ata biex tiddeskrivi u;ig[ u we;g[at fl-g[adam, fil-muskoli u fil-;ogi.

Ir-riferenza li ssir g[allmard rewmatika tirreferi g[attipi kollha ta’ artrite u rewmati]mu. Hemm tliet gruppi ta’ mard rewmatiku.

Artrite infjammatorja

Hawn, il-membrana sinovjali li ddawwar lill-;og issir infjammata. Din taf tikkaw]a [sara lill-cartilage u lillgadam ta’ ta[tu, g[alkemm jekk lill-infjammazzjoni tilqg[alha mill-bidu, taf te[lisha [afif.

L-aktar tip komuni ta’ artrite infjammattiva hi lartrite rewmatojda. Tipi o[ra jinkludu l-ankylosing spondylitis, il-gotta, l-artrite reattiva, l-artrite asso/jata mal-psoriasi u s-systemic lupus erythematosus (SLE).

L-osteorartrite

Din isse[[ meta l-cartilages fil-;ogi jimirdu jew i;arrbu [sara. Taf tirri]ulta minn xi in/ident li jse[[ jew g[ejja mhux tas-soltu fuq il;ogi, jew ka;un ta’ mard.

I]da [afna ka]i ji]viluppaw mal-età u ming[ajr ra;uni valida.

Rewmati]mu ‘soft tissue’

Kultant in-nies i[ossu lu;ig[ anki jekk il-;ogi jkunu ja[dmu b’mod normali, u ;eneralment dan ji;ri g[ax il-[sara tkun qed issir lil-ligamenti u t-tendons tal-mad-

dak li hu mag[ruf b[ala kapsula. Il-kisi minn ;ewwa ta’ din it-tissue, il-membrana sinovjali, tipprodu/i fluwidu mag[qud (fluwidu sinovjali) li jservi b[ala ]ejt biex jg[in lill-;og ji//aqlaq bla diffikultà.

• Ligamenti elasti/i u b’sa[[ithom i]ommu lillg[adam u lill-kapsula, fermi fil-post.

• Il-muskoli jespandu u jidjiequ biex jippermettu lill;og ji//aqlaq.

• Biex jg[aqqdu lillmuskoli mal-g[adam u jie[du l-g[ejja tal-movimenti tal-muskoli hemm tendons

L-artrite tolqot lil [afna partijiet tal-;isem u m’g[andhiex rispett g[all-età war. Ir-ri]ultat jaf ikun u;ig[ f’na[a wa[da tal;isem, b[al f’tennis elbow jew frozen shoulder, jew b’mod aktar ;enerali, lfibromyalgia.

Kif ja[dem ;og f’sa[[tu • Il-;og hu l-post fejn g[adma ddur kontra o[ra.

• Saff lixx ta’ cartilage jiksi l-u/u[ fejn jiltaqg[u lg[adam u jwaqqafhom milli jinsa[qu kontra xulxin.

• Saff o[xon ta’ tissue jdawwar l-in[awi u jifforma

b’sa[[ithom, li jinsabu f’tubi lubrikati (tendon sheaths).

X’inhi infjammazzjoni^

Normalment, l-infjammazzjoni hi parti mis-sistema naturali tal-;isem li ti;;ieled kontra l-attakk (is-sistema awto immuna).

Per e]empju, jekk qatg[a tinfetta ru[ha, il-;isem jag[raf it-theddida mill-bakterja u j]id il-qawwa tad-

U;ig[ fl-g[onq li hu ka;unat mill-artrite

demm fin-na[a milquta. I//elloli difensivi tad-demm jipprodu/u kimi/i msej[in antibodies, li jippruvaw jeqirdu lill-bakterja. Fl-istess waqt, jaf jitla’ d-deni g[ax id-demm itella’ t-temperatura madwar il-post milqut u g[alhekk i/-/elloli difensivi kapa/i ja[dmu aktar malajr.

Ir-ri]ultat hu li qatg[a infettata ssir [amra, tintefa[ u [afna drabi tu;a’, g[ax i]-]ew; na[at tal-qatg[a jisfaw irritati mill-kimi/i prodotti. Fl-artrite infjammattiva dan jidher li jse[[ ming[ajr ebda ra;uni u lkimi/i prodotti jag[mlu [sara lill-;ogi.

It-tpa[pi[ u t-tikmix ta’ wara t-tqala Minn st[arri; li sar flIngilterra, 97 fil-mija talommijiet ;odda, qed i;arrbu dwejjaq kbar b’ri]ultat tattpa[pi[ u t-tikmix fl-istonku tag[hom wara li jkunu welldu t-trabi tag[hom.

Il-ma;;oranza kbira talommijiet ma re;g[ux kisbu lqies jew l-g[amla li kellhom qabel it-tqala, u dan minkejja li jkunu g[addew 22 xahar minn mindu welldu. List[arri; sar mill-maga]in Mother & Baby, li tkellem ma’ 2,000 omm mifruxin mar-Renju Unit, u b’età medja ta’ 28 sena.

Instab li n-nisa mhux biss m’humiex sodisfatti b’;isimhom, i]da huma rrabjati immens g[all-figuri ta’ nies tal-midja u /elebritajiet li donnhom jinxfu b’mod ma;iku u jer;g[u jibdew jilbsu [wejje; ta’ qies tmienja, qabel mat-trabi tag[hom ikunu [ar;u mill-[rieqi ta’ lewwel qies.

Fl-ist[arri;, 93 fil-mija ta’

l-ommijiet intervistati [assew li l-parata ta’ ismijiet mag[rufa, minn Gwyneth Paltrow sa Davina McCall, juru l-mod mirakolu] kif ;isimhom re;a’ [a s-sura ta’ qabel ma kienu tqal, “qed jitfa’ pressjoni mmensa u xejn mixtieqa fuq l-ommijiet ordinarji.”

It-trasformazzjonijiet

Mistoqsija dwar it-trasformazzjonijiet ta’ ;isimhom, lommijiet qalu li dawk bilfors irrikorrew g[all-kirur;ija kosmetika, g[alkemm i/-/elebritajiet jistqarru bi fta[ir, li jkunu rrikorrew g[al tekni/i rari, li jnaqqsu l-pi], u li rari jistg[u jinkisbu mill-ommijiet il-;odda. Fost dawn jissemma t-ta[ri; stil tal-armata, ta[t lattenzjoni ta’ morin, korsijiet intensivi fil-yoga u dieti supervi]jonati ta’ [xejjex mg[ollija u kejkijiet taxxg[ir.

Irri]ulta wkoll mill-ist[arri; li 86 fil-mija tal-ommijiet

;odda, ja[sbu li kienu aktar attraenti qabel it-tqala tag[hom, u aktar minn tliet kwarti qalu li kienu “ixxukkjati” bil-bidla li saret f’;isimhom. Aktar minn tmienja minn g[axra kienu mdejqin bil-forma ;dida tag[hom, u daqstant ie[or mill-pi] li jkollhom.

Il-lista tal-partijiet imtertqin tal-;isem hi estensiva: 83 filmija gergru minn ]aqq impa[p[a, 62 fil-mija minn tikmix, nofs ilmentaw minn sider imdendel u 43 fil-mija gergru mill-kwalità fqira talmuskoli tag[hom. Ilmenti o[ra inkludew i/-/ellulite, saqajn u idejn impa[p[in u warrani mdendel. }ew; terzi mill-ommijiet qalu li kienu j[ossuhom “inqas fidu/ju]i fihom infushom” mindu welldu tarbija, waqt li sitta minn kull g[axra [asbu li l-[ajja sesswali tag[hom kienet tkun a[jar kieku kellhom il-figura u l-qies tag[hom a[jar.

Disperazzjoni

Radhika Holmstorm, kittieba u omm ta’ ]ew;t itfal qalet: “Wara li wellidt, [assejtni imbarazzanti, minfu[a. Kien kollox sew li ndur b’]aqqi goffa waqt li kont tqila, i]da wara, issib ru[ek iddisprata, li tibqa’ tilbes dawk il-qliezet ;ganteski.”

Elena Dalrymple, leditri/i tal-magazin Mother & Baby, li g[andha tifla ta’ 16-il xahar qalet: “L-ommijiet g[andhom g[ax ikunu fer[anin b’uliedhom trabi ;odda. G[andhom jieklu sew biex ikunu b’sa[[ithom meta jreddg[u, u mhux jiddispraw min[abba l-g[amla ta’ ;isimhom u joqog[du jmutu bil-;u[. I]da lpressjoni li ssir fuq l-ommijiet ;odda, mill-ommijiet /elebri li jidhru super slim u huma yummy mummy hi immensa, u j[ossu li huma wkoll g[andu jkollhom ;isem ta’ stilla tal-films u

jer;g[u jid[lu fil-jeans li kellhom qabel it-tqala.”

L-istilel u n-nies /elebri huma demoralizzanti u xejn realisti/i, skond Gillian Fletcher, il-President tanNational Childbirth Trust u fi]joterapista m[arr;a.

Tg[id li l-ommijiet g[andhom jag[tu kas tal-pi] tag[hom qabel it-tqala u ma jistennewx li jer;g[u jirqaqu mil-lum g[allg[ada. Hi tirrakkomanda mixja [afifa f’xi ;nien, imqar bil-pushchair, b[ala mod [afif u r[is ta’ kif isir e]er/izzju u jintilef il-pi] gradwalment.

Il-[sieb ikrah tal-ommijiet g[all-figura li jkollhom mhux rifless fl-ir;iel tag[hom, li mill-ist[arri; deher li 94 fil-mija tag[hom jemmnu li marthom g[adha tidher sexy b[al qabel.

Kien biss numru ]g[ir li kien tal-fehma li l-mara tag[hom g[andha tkun b[al qabel.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Storja 19

Kien pass kura;;u] li falla. E]attament tmienja u sebg[in sena ilu, f’Lulju 1944, il-Konti Claus von Stauffenberg ittanta je[les lill-:ermanja mit-tirannija ta’ Adolf Hitler. Il-pjan falla, i]da [alla konsegwenzi stori/i.

Ir-re]istenza kontra Hitler minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

L-attentat tal-qtil li lKurunell, il-Konti Claus Schenk von Stauffenberg, wettaq fl-20 ta’ Lulju, 1944, immarka t-tmiem ta’ bosta snin ta’ sforz mill-uffi/jali amministrattivi g[oljin u membri tal-militar, biex ibiddlu r-rotta tal-gwerra mi//entru tal-poter. Biex jag[mlu dan, kellhom itemmu ttmexxija ta’ Hitler.

Bosta nies ippruvaw iwettqu dan il-kolp kontra Hitler sa mill-1938 u dan biex jilliberaw lill-:ermanja misSo/jali]mu Nazzjonali.

Fittxew alternattivi biex jevitaw konfrontazzjoni vjolenti fit-taqbida g[as-supremazija fi/-/entru tal-Ewropa.

O[rajn [adu azzjoni kontra ttrasgressjoni tal-li;i misSo/jalisti Nazzjonali. U fl-istess waqt kien hemm dawk li g[amlu t[ejjijiet minn kmieni g[al ordni kostituzzjonali ;dida jew strutturi fir-relazzjonijiet barranin, permezz ta’ diskussjonijiet ma’ nies talistess xejra tag[hom.

L-aktar grupp importanti kien dak iffurmat mill-[bieb ta’ Moltke u Yorck. Dan i//irku kellu fih lil Adam von Trott zu Solz, l-aktar spe/jalist, mog[ni fil-politika barranija, involut fir-re]istenza :ermani]a.

;urament ta’ suldati ]g[a]ag[ u f’/elebrazzjonijiet fejn ilmexxejja politi/i jag[tu qima lit-tradizzjoni tar-re]istenza.

Ftit ]mien ilu, ’il fuq minn seba’ miljun u nofs telespettatur :ermani], segwew film televi]iv dwar Stauffenberg, minkejja l-fatt li fl-istess waqt kienet qed tintlag[ab log[ba futbol mill-aktar akkaniti.

Kwa]i madwar 80 sena millattentat tal-qtil, [afna :ermani]i g[adhom i[ossuha [tie;a kbira li jonoraw lattentat ta’ re]istenza ta’ Stauffenberg. Issa, g[al g[axriet ta’ snin, i/-/erimonja annwali li ssir fil-bit[a fuq ;ewwa tal-Bendlerblock baqg[et issir biex tfakkar lattakk ta’ Stauffenberg, li wasal tant qrib il-qtil ta’ Hitler. In-nies insew kif, g[al snin s[a[, il-:ermani]i sabuha diffi/li immens li jonoraw dan l-att ta’ re]istenza.

Fl-ewwel xandira bir-radju

G[all-bidu l-fehma pubblika kienet iffurmata mill-propaganda Nazista. Hitler, kmieni f’dik l-g[axija stess,

ra;; u riskju kienu me[tie;a g[al Stauffenberg li kien bniedem b’familja, u aktar kmieni twarrab fl-Afrika ta’ Fuq. Wara l-[elsien misSo/jali]mu Nazzjonali, il:ermani]i bidlu l-perspettivi tag[hom. Stauffenberg ma baqax meqjus aktar b[ala traditur, i]da b[ala bniedem li seta’ jkun assassin. Fil-fatt, partitarji ta’ Hitler ippruvaw ji;;ustifikaw il-passività tag[hom billi akku]aw lil Stauffenberg — mhux g[allattakk i]da g[all-mod dilettantesk li bih mexxieh. Dawk l-akku]i huma infundati.

F’nofs il-[amsinijiet lazzjonijiet ta’ Stauffenberg kienu aktar minn milqug[a minn [afna, li biex ifittxu status fid-dinja g[all-:ermanja, bdew jinterpretaw l-attentat tar-re]istenza b[ala mod indikattiv ta’ twemmin f’:ermanja differenti. L-idea tal-uniku bniedem, li [ajtu kienet destinata biex isalva ’l:ermanja mit-tifrik, spiss kienet ikkwotata.

Ir-re]istenza

G[axar snin wara l-waqg[a

A//ess dirett

Fl-20 ta’ Lulju, tal-1944, Stauffenberg, li b[ala Chief of Staff g[all-armata ta’ riserva kellu a//ess dirett g[addittatur, da[[al bomba filkwartier ta’ Hitler fil-Prussja tal-Lvant. Il-bomba splodiet waqt diskussjoni fuq ilqag[da militari.

Stauffenber, li ssejja[ f’Berlin b’mod ur;enti, biex imexxi l-kolp ta’ stat ippjanat, kellu jitlaq qabel ma l-bomba splodiet. Madankollu, Hitler salva u l-kolp ta’ stat ;ie sfaxxat. Fl-istess lejla tal-20 ta’ Lulju, Stauffenberg u tlieta o[ra nqatlu f’Berlin minn skwadra li sparatilhom filbit[a tal-Benderblock, ilkwartier suprem tal-armata :ermani]a.

Fil-;img[at sussegwenti, Hitler arresta madwar 7,000 ru[ li bosta minnhom ing[ataw sentenzi ta’ mewt.

Total ta’ ’l fuq minn 10,000 ru[ involuti fir-re]istenza, waqg[u vittmi tas-So/jalisti Nazzjonali.

Fi]-]minijiet tal-lum linteress fir-re]istenza kontra d-dittatorjat ta’ Hitler mhux biss g[adu g[addej, i]da jidher li qed jitkattar. Xhieda ta’ dan tintwera kull sena mal-

Claus von Stauffenberg flimkien ma’ martu Nina

fl-ewwel xandira tieg[u birradju wara l-isplu]joni, [abbar li “uffi/jali bla skruplu u ambizzju]i g[all-a[[ar,” ippruvaw joqtluh. Fil-jiem ta’ wara, il-ma;;oranza tal:ermani]i esprimew fil-bera[ id-di]gust tag[hom. Dawk li g[arfu li bir-reb[a militari biss il-:ermanja setg[et tikseb il-libertà mis-So/jalisti Nazzjonali, kellhom jibqg[u jag[tu ;ieh lil Stauffenberg bil-mo[bi.

Dak i]-]mien, [afna persuni qiesu l-attentat ta’ Stauffenberg b[ala wie[ed biex isalva ;ildu fl-a[[ar waqtiet. Ma kienx jinteressahom ikunu jafu u aktar u aktar ifittxu li jsiru jafu x’ku-

tal-forzi :ermani]i, kull wie[ed mi]-]ew; stati li ssu//edew ir-Reich :ermani], fittxew li jistabbilixxu b[ala parti mit-tradizzjoni tag[hom, dik ba]ata fuq ir-re]istenza. Fil-GDR, ittmexxija [adet xejra kemxejn sempli/i: ir-re]istenza :ermani]a tmexxiet prin/ipalment millKomunisti. Fil-Punent, l-istorja kienet mod ie[or: dawk li opponew lir-re;im kellhom ibaxxu rashom g[all-kuxjenza, primarjament ba]ata fuq livelli ta’ dinjità umana. Millbanda l-o[ra, xi stori/i sostnew li l-attivitajiet ta’ re]istenza ta’ Stauffenberg

Il-Kurunell Claus von Stauffenberg, li barra milli kien aristokratiku, kien ukoll Kattoliku

i//entraw fuq il-kun/etti ta’ stat awtoritarju. Huma sa[qu li sal-a[[ar ;img[at qabel lattentat ta’ assassinar, wie[ed mill-iskopijiet prin/ipali ta’ Stauffenberg kien g[adu li ji]gura d-dominanza :ermani]a fi/-/entru talEwropa.

Il-pro/ess ta’ interpretazzjoni oskura l-per/ezzjoni ta’ Stauffenberg b[ala bniedem uman u li s-sinifikat tat-twettiq tieg[u kien wie[ed g[allgwadann personali.

Hu kien reba[ po]izzjoni interna, li qabel kien jaqsamha mas-So/jalisti Nazzjonali u li bl-ebda mod ma g[amlitu opponent g[alihom. {add ma kien interessat fl-istadji tal-i]vilupp tieg[u. {bieb tieg[u u dawk li kienu jafuh, dejjem enfasizzaw iddeterminazzjoni u s-serjetà ta’ Stauffenberg, l-entu]ja]mu u l-konsistenza li kien i[addan.

Kien aktar tard, lejn tmiem l-1943, li sar il-mutur tarre]istenza f’Berlin. U ladarba [a dak il-pass, xejn ma kien ibe]]g[u. Bla ebda titubar g[amel kuntatti biex ikabbar il-ba]i tar-re]istenza. Hu affaxxinanti tara kif in-nies in;ibdu lejn dan ir-ra;el. Ilfalliment tal-pjan ma kienx ri]ultat tad-dg[ufija ta’ Stauffenberg, i]da ta’ s[abu, li fl-g[axija tal-20 ta’ Lulju ftakru fil-;urament ta’ lealtà

lejn Hitler u ttradew lil Stauffenberg.

Triq g[all-[elsien

Ir-re]istenza riedet li te[les lill-poplu :ermani] minn Hitler — u hemm kien ikun hemm taqtig[a g[all-mod kif il-:ermanja kienet tifforma ru[ha mill-;did. I]da dan kieku l-pjan irnexxa. A[na ma nafux x’kienet tkun issoluzzjoni. Storikament ma jkunx sew li n[arsu biss lejn Stauffenberg b[ala simbolu ta’ prin/ipji li ma j[arsux ’il quddiem, g[ax hu mexa skont il-perspettivi limitati ta’ ]minijietu. Ikun [a]in bl-istess mod jekk xi [add jg[ollih daqslikieku kien dak li jimxi bit-tor/a f’idu f’ordni kostituzzjonali ta’ pajji] liberu u demokratiku. Din l-ordni ;dida kienet ri]ultat tat-telfa.

I]da b[ala bniedem, Stauffenberg g[adu persuna;; li jaffaxxina. Ma da[alx fl-azzjoni meta kien tard wisq, i]da g[ax kien wie[ed mill-ftit nies li dak i]]mien [adu r-responsabbiltà u kienu lesti jattakkaw u jag[tu d-‘daqqa de/i]iva’.

Dan kien ferm aktar perikolu] milli tibqa’ leali lejn il-bandiera bl-iswastika, kif g[amlu [afna o[ra li u]aw il-;urament ta’ lealtà tag[hom biex jg[attu xturhom li kienu kodardi.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

20 Festi minn Joe CHETCUTI – joechetcuti@onvol.net

IR-RABAT

Joqorbu s-Seba’ Erbg[at f’;ie[ San :u]epp T[ejjija spiritwali g[allfesti f’;ie[ il-glorju] patrijarka San :u]epp tad-19 ta’ Marzu li ji;u /elebrati fisSantwarju Nazzjonali ddedikat lill-istess qaddis, filknisja ta’ Santa Marija ta’ :esù fir-Rabat, organizzati ta’ kull sena mill-wisq antika ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp tar-Rabat.

L-ewwel Erbg[a, din issena se jkun nhar l-Erbg[a 25 ta’ Jannar. Fil-5.30 p.m. jing[ad ir-ru]arju, fis-6 p.m. tibda quddiesa bl-omelija li titmexxa mill-Pirjol Patri Leslie Gatt OSA bis-sehem tal-komunità :u]eppina tarRabat. Wara jsir il-kant talantifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika.

Interessanti li llum, permezz ta’ din il-pa;na, nag[tikom ftit dettalji dwar is-Seba’ Erbg[at li jfakkru l-;rajjiet ta’ fer[ u niket li g[adda minnhom San :u]epp flimkien mal-Madonna matul [ajtu.

Fil-qosor, dawn kienu meta San :u]epp [a lil Marija b[ala martu; it-twelid ta’ :esù f’Betlem; i//irkon/i]joni ta’ :esù; ilpre]entazzjoni ta’ :esù fittempju; il-[arba tal-Familja Mqaddsa mill-E;ittu lejn Nazzaret; ir-ritorn tal-Familja Mqaddsa mill-E;ittu lejn Nazzaret; ir-ritorn tal-Familja Mqaddsa mill-E;ittu lejn Nazzaret u meta :esù, ta’ tnax-il sena ntilef u nstab minn Marija u :u]eppi fittempju.

Fil-ktieb mag[ruf tal:i]wita Taljan Patri Antonio Giuseppe Patrigiani S.J. li kien kiteb dwar San :u]epp fl-1709, insibu miktub li ]ew; patrijiet Fran;iskani kienu qeg[din jivvja;;aw fuq ilba[ar fil-kosta ta’ Flanders, meta f’daqqa wa[da qamet maltempata kbira u g[arrqet il-bastiment bi tliet mitt ru[ li kien hemm fuqu.

Lil dawn i]-]ew; patrijiet ;iethom f’mo[[hom li jaqbdu ma’ fallakka tal-injam tal-istess bastiment, i]da tant kien qawwi l-ba[ar li kemm-il darba raw il-mew; ma’ wi//hom.

Kienu qatg[u qalbhom g[alkollox li jsalvaw, tant li kienu se jabbandunaw kollox.

I]da f’dik is-sitwazzjoni tant perikolu]a li kienu fiha, kontinwament kienu jitolbu g[allg[ajnuna bil-[erqa lil San :u]epp. F’daqqa wa[da, waqt li kienu qed jit[abtu malmew;, jilm[u [dejhom ]ag[]ug[ sabi[ immens, li dan, bil-[lewwa tieg[u kollha, sellmilhom u mat-tislima tag[hom nissel fihom fer[ u

kura;;. Dan beda jmexxi lfallakka tal-injam li kienu qeg[din imqabbdin mag[ha u wassalhom qawwijin u s[a[ fuq ix-xatt. I]-]ew; patrijiet, fer[ana se jtiru, inxte[tu g[arkupptejhom jirringrazzjaw lil Alla u li]-]ag[]ug[ u talbuh jg[idilhom min kien.

“Jien hu San :u]epp,” we;ibhom, imbag[ad qalilhom bis-Seba’ Duluri u sSeba’ Fer[at li ;arrab fiddinja u liema gost jag[tih u kemm ji;i meqjum minn kull min jiftakar fihom.

F’daqqa wa[da ma rawhx i]jed u [alla fer[ kbir immens fihom. Wara din il-;rajja li kellhom, dawn i]-]ew; patrijiet bdew ixerrdu d-devozzjoni lejn is-Seba’ Duluri u sSeba’ Fer[at ta’ San :u]epp.

Fil-fatt, matul is-snin, ilKnisja approvat dawn isSeba’ Duluri u s-Seba’ Fer[at ta’ dan il-qaddis, kif ukoll tat diversi indul;enzi.

Hekk insibu lill-Papa Piju V11, b’digriet tad-9 ta’ Di/embru tal-1819; il-Papa Gregorju XVl b’digriet ie[or ma[ru; fit-22 ta’ Jananr tal1836 u l-Beatu Piju IX b’]ew; digrieti ma[ru;a misSagra tal-Konsagrazzjoni tarRiti, wie[ed fl-1 ta’ Frar u lie[or fit-22 ta’ Marzu tal1847, ixerrdu din id-devozzjoni Programm s[i[ tas-Seba’ Erbg[at

Is-Seba’ Erbg[at g[al din is-sena se jibdew nhar lErbg[a 25 ta’ Jannar.

Dakinhar ikun l-ewwel Erbg[a u qed ji;u organizzati mill-Ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp fis-Santwarju Nazzjonali ta’ San :u]epp Inkurunat fil-knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù tal-Patrijiet Fran;iskani tar-Rabat. Kull nhar ta’ Erbg[a fil-5.30 p.m. jing[ad ir-ru]arju, kurunella u talba lil San :u]epp. Fis-6 p.m. tibda /elebrazzjoni talquddiesa bl-omelija, kant talantifona u /elebrazzjoni Ewkaristika.

Is-Seba’ Erbg[at huma mqassmin kif ;ej

L-Ewwel Erbg[a, nhar lErbg[a 25 ta’ Jannar, il motto jkun ‘San :u]epp, il-bniedem mag[]ul minn Alla’ u jmexxi l-Pirjol Patri Leslie Gatt OSA. L-Erbg[a 1 ta’ Frar – itTieni Erbg[a, il-motto jkun ‘San :u]epp, il-bniedem perfett kollu spirtu ta’ Alla’ u jmexxi l-Kappillan Dun Ewkarist Zammit.

L-Erbg[a 8 ta’ Frar – itTielet Erbg[a, il-motto jkun ‘Il-Qaddis ta’ qalb safja’ u jmexxi Patri Marcellino

Micallef OFM. L-Erbg[a 15 ta’ Frar – irRaba’ Erbg[a, il-motto jkun ‘San :u]epp u d-dinjità g[olja tieg[u’ u jmexxi Dun Pawl Camilleri.

L-Erbg[a 29 ta’ Frar – Il[ames Erbg[a, il-motto jkun ‘San :u]epp, Kap tal-Familja Mqaddsa u tal-Knisja’ u jmexxi Patri Christopher Caruana OP. L-Erbg[a 7 ta’ Marzu – IsSitt Erbg[a, il-motto jkun ‘San :u]epp u s-setg[a tieg[u quddiem Alla’ u jmexxi l-Kappillan Dun Joe Buhagiar.

L-Erbg[a 14 ta’ Marzu – Is-Seba’ Erbg[a, il-motto jkun ‘San :u]epp, mudell g[al kull Nisrani’ u jmexxi lKappillan Dun Antoine Borg.

Dakinhar issir il-vestizzjoni tal-fratelli u konsorelli ;odda fi [dan l-ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp, bis-sehem talKomunità :u]eppina tarRabat.

Joe Chetcuti, il-koordinatur ta’ din il-pa;na, g[adu kemm in[atar Uffi/jal g[arRelazzjonijiet Pubbli/i tal-

ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp tar-Rabat.

Kompetizzjoni g[al logo kommemorattiv

Fl-okka]joni tal-50 sena mill-inkurunazzjoni tal-istatwa ta’ San :u]epp, li tkun i//elebrata fl-2013, l-ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp tarRabat, qed tniedi kompetizzjoni g[al logo kommemorattiv li se jintu]a waqt dawn i//elebrazzjonijiet.

L-iskop hu li dan il-logo jkun stampat fuq letterheads u o;;etti o[ra simili, biex jimmarka l-anniversarju tant g[a]i], u allura l-istess disinn m’g[andux ikun elaborat i]]ejjed, biex id-dettalji tieg[u jo[or;u /ari fl-istampar.

G[aldaqstant l-ar/ikonfraternità qed tistieden lill kull min hu interessat biex i[ejji disinn g[al dan il-logo.

Naturalment, id-disinn irid ikun wie[ed fi stil kontemporanju u jinkludi l-kliem ‘Kuruna fuq rasek qeg[idnielek 1963-2013’ li hi t-tema ta’ dan l-anniversarju.

Kull sottomissjoni g[andha tinkludi ittra bid-dettalji talpersuna li ddisinja l-logo u deskrizzjoni ta’ dak li jissimbolizza g[all-artist.

Kull min hu interessat g[andu jibg[at id-disinn tieg[u fuq karta jew f’format elettroniku permezz ta’ CD, lis-Segretarju tal-ar/ikonfraternità sa mhux iktar tard mid-19 ta’ Frar. L-ittri jintbag[tu lil Stepehen Pace – Segretarju ‘Ar/ikonfraternità San :u]epp’ Kaxxa Postali 9, ir-Rabat, Malta.

Il-logo jing[a]el minn bord ta’ artisti professjonali u indipendenti. Ir-rebbie[ jit[abbar fl-10 ta’ Marzu waqt i/-/elebrazzjoni tal-[ru; minni//a tal-istatwa ta’ San :u]epp u jing[ata rigal ta’ 200 ewro, kif ukoll tifkira talokka]joni.

Il-logo rebbie[ isir proprjetà tal-ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp, bid-dritt li jintu]a esklussivament minnha fl-okka]jonijiet li se jfakkru l-50 anniversarju millinkurunazzjoni tal-istatwa ta’ San :u]epp.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

:nien 21

Mill-Buddi]mu g[all-bonsai minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

Id-definizzjoni prin/ipali ta’ bonsai, b[ala arti u b[ala ortikultura, hi wiesg[a [afna.

Hemm [afna le;;endi marbutin mal-bonsai. Dawn mhux biss i[awdu lill-entu]jasti u jag[tu isem [a]in lillmog[dija ta]-]mien i]da j[awdu mo[[ dawk li jkunu jridu jibdew ikabbru dawn issi;ar.

Il-bonsai mhix pjanta nana b’mod ;enetiku u lanqas tin]amm /kejkna b’xi krudeltà. Fil-fatt, bonsai mog[tija l-ammont adegwat ta’ ilma, arja, dawl u nutrimenti, tg[ix aktar minn si;ra kbira tal-istess spe/i. It-tekniki u]ati fil-bonsai mhuma krudili xejn u huma l-istess b[al f’kull [a;a o[ra talortikultura.

It-twemmin komuni hu li lbonsai jog[lew biss sa ftit /entimetri. Dan mhu minnu xejn, g[ax g[alkemm il-bonsai huma /kejknin b’paragun ma’ [uthom li jitkabbru filftu[, [afna minnhom ikunu g[oljin aktar minn 25 /entimetru u ;ieli jog[lew sa metru.

minn [ames /entimetri (]ew; pulzieri) sa metru (3.33 piedi). Huma jibqg[u /kejknin permezz qtug[ ta’ frieg[i u g[eruq, billi perjodikament jit[awlu f’kontenitur ie[or u meta tidher xi [a;;a ;dida fihom, titwarrbilhom. Permezz tal-irbit talfrieg[i maz-zokk, il-bonsai jikbru fl-g[amla mixtieqa.

Entità separata

Il-bonsai bil-kontenitur tag[ha u l-[amrija, fi]ikament indipendenti mill-art, ladarba l-g[eruq tag[ha mhumiex mi]rug[in fiha, hi entità separata, kompluta fiha nnifisha, g[alkemm xorta parti minnatura. Din hi t-tifsira talespressjoni “is-sema u l-art f’kontenitur wie[ed.”

Si;ra bonsai m’g[andha

effett vi]wali, i]da simbolikament, i/-/entru hu l-post fejn is-sema u l-art jiltaqg[u u xejn m’g[andu jokkupa dan il-post. Prin/ipju estetiku ie[or hu l-forma trijangulari me[tie;a g[all-bilan/ vi]wali u g[all-espressjoni tar-relazzjoni mill-prin/ipju universali, l-artist u s-si;ra nnifisha.

It-tradizzjoni ssostni li hemm b]onn ta’ tliet virtujiet importanti biex tin[oloq bonsai: shin-zen-bi li jfissru verità, tjubija u sbu[ija.

Mog[tija l-kura me[tie;a, il-bonsai tista’ tg[ix g[al mijiet ta’ snin bi spe/i minnha, li jkunu apprezzati ferm, jg[addu minn ;enerazzjoni g[al o[ra, ikunu meqjuma g[all-età tag[hom u apprezzati b[ala tifkira ta’ dawk li jkunu [adu [siebhom

Si;ra tal-bonsai, kbira fi]]mien u /kejkna fid-daqs

qatt ma juru l-intervent talidejn umani (g[ajr il-bonsai ?ini], li f’[afna ka]i juri xbihat ta’ draguni u simboli o[ra kulturali).

Meditazzjoni u espressjoni

G[all-:appuni]i hemm rabta g[all-[afna ideali li sso/jetà tag[hom hi ba]ata fuqhom. G[all-Buddi]mu Zen - mnejn ori;inat din ilmog[dija ta]-]mien - il-bniedem, in-natura, l-elementi u lbidla, huma kollha mag[qudin f’dan il-metodu uniku ta’ meditazzjoni u espressjoni. Issa, g[ad-dinja tag[na, il-bonsai jitqies b’mog[dija ta]-]mien li jippermetti g[arfien akbar, kemm b’rabta man-natura kif ukoll mal-mod li nsebb[u l;onna tag[na.

Il-bonsai jista’ jkun ]viluppat mi]-]errieg[a jew millbi//iet, minn si;ar ]g[ar jew minn si;ar normali. Il-bonsai i]da, ikunu mi]rug[in f’kontenituri. {afna mill-bonsai jvarjaw fl-g[oli tag[hom

Ti]jin

Imkabbra f’kontenituri spe/jali, g[all-bidu l-bonsai jin]amm barra, fil-ftu[ (ble//ezzjoni ta’ xi pjanti li trabbew ;ewwa mill-bidu nett) g[alkemm f’okka]jonijiet spe/jali dawn dejjem i]ejnu ttokonoma, l-alkova fil-kmamar tradizzjonali :appuni]i,

Si;ar tal-bonsai fi ;nien pubbliku

qatt tkun fin-nofs ta’ kontenitur, g[ax mhux biss lassimetrija hi vitali g[all-

tul is-sekli.

Effett artistiku

G[alkemm dawn il-bonsai

Tag[rif ;enerali fuq in-nemus Min ikollu xi qatg[a bil[amrija mad-dar, u l-aktar jekk dak li jkun ikollu xi vaska bl-ilma, hu fa/li li jkol-

lu n-nemus. G[alhekk tajjeb jing[ad xi [a;a dwar dan linsett.

Huma n-nemus nisa biss li

joqorsu u jixorbu d-demm. Innemus ir;iel ma joqorsux u ma jigdmux g[ax huma ve;etarjani u jieklu min-nectar tal-fjuri.

L-i]g[ar mammalu fid-dinja hu l-farfett il-lejl Kitti tatTajlandja, li fil-qies hu daqs ]un]ana. Wie[ed minn dawn il-friefet il-lejl jista’ jaqbad sa 1,000 nemusa f’sieg[a.

Kont taf li l-isprej tannemus ma jke//ihomx? Lisprej jimblokka s-sensors tannemus b’mod li ma jkunux jafu fejn int.

L-aktar kulur li ji;bed linnemus lejh hu l-blu.

huma sbie[ immens - ikkurati metikolo]ament tul is-snin u mg[abbra b’g[erf enormi, letà tag[hom mhix essenzjali.

Hu aktar importanti li s-si;ra tipprodu/i l-effett atristiku mixtieq, li tkun fil-proporzjon proprju g[all-kontenitur li jkollha, u li tkun b’sa[[itha.

Il-bonsai huma si;ar ordinarji, lanqas mhuma ibridi nani. Varjetajiet b’weraq ]g[ar huma l-aktar ideali, i]da essenzjalment tista’ tintu]a kull pjanta, irrispettivament mill-qies li jkollha meta tikber fis-selva;;. Fil:appun, varjetajiet ta’ arznu (pine), azalea, camellia, bamboo u plum huma l-aktar u]ati. L-artist qatt ma jirdoppja n-natura, i]da aktarx jesprimi filosofija estetika personali billi jimmanipulaha.

Il-bonsai jafu jissu;;erixxu bosta xorti, i]da fil-ka]i kollha g[andhom jidhru naturali u

Fil-bonsai hemm b]onn tliet virtujiet> shin-zen-bi li jfissru verità, tjubija u sbu[ija disinjati g[all-wiri ta’ o;;etti artisti/i, jew fuq xi gastra illustrata.

Fuq kollox, il-bonsai huma si;ar pjuttost personalizzati u m’hemmx regoli fissi li wie[ed g[andu jimxi fuqhom, spe/jalment jekk jo[odhom b[ala mog[dija ta]-]mien.

Lanqas m’g[andu jkun passatemp li jiswa bosta flus, i]da je[tie; attenzjoni, ammont ta’ [in, pa/enzja, [ila u perseveranza.

Jekk l-affarijiet ma jimxux skont il-pjan tieg[ek, taqtax qalbek. Ftakar li l-img[allmin tal-bonsai :appuni], darba kienu fil-bidu tag[hom ukoll, u b[al kul[add, ]gur li li]balji g[addew minnhom ukoll.

IN-NAZZJON

Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

22 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt SAS-SITTA

Il-150 programm NET Television 14>05

Spiteri Lucas Entertainment issa ilhom iwasslulna dan il-programm, u fil-fatt dan tallum se jkun il-150 wie[ed.

Issa li huma mag[rufa t-tmien kantanti li kkwalifikaw g[at-tieni fa]i tal-kompetizzjoni Passport 2 Indifest, dawn se jibdew ikunu regolament waqt dan il-programm u nsiru nafuhom a[jar. It-tmienja huma Derrick Schembri, Roberta Mallia, Simone Gauci, Marie Claire Attard Bason, Marlom Chircop, Bianca Vella, Amanda Friggieru u Cherise Attard, Intant, fil-game show divertenti Koppja vs Koppja se naraw lill-atturi popolari ta’ Simpati/i Kurt Castillo u Rachel Micallef fuq na[a, u lillkantanta ]ag[]ug[a Christabelle Borg u lboyfriend tag[ha Jordan Camilleri, li normalment aktar narawh b[ala plejer talwaterpolo kemm man-Neptunes u mat-tim nazzjonali.

Ma jonqosx l-ispettaklu li hu sinonimu mieg[u dan il-programm. Dan ikun offrut millband ta’ Mark Spiteri Lucas, mill-kantanti residenti Ivan Spiteri Lucas, Debbie Scerri, Neville Refalo u , g[al din il-;img[a, Christian Arding, mill-magician Brian Rolè, mi]-]effiena tal-Keith Dance Studios , kif ukoll l-isketches ta’ Toni Busuttil.

Jordan Camilleri, plejer tal-waterpolo, li llum se narawh minn lenti differenti

FIL-QOSOR • CRAZEBOOK (NET Television 18>10) -

Matthew Calleja u Nathan Darmanin b’edizzjoni o[ra ta’ dan ilprogramm.

Naraw lillkontributri/i ta’ dan ilprogramm Alison li llum se tmur tqalleb filgwardarobba ta’ personalità pjuttost mag[rufa hawn Malta, Soraya Queen (li tidher fir-ritratt hawn fuq). Rick jag[ti [arsa lejn xi films li mistennija jo[or;u matul din is-sena. Dr Xnakk jitkellem dwar [;ie;a li ssir touch screen. Ikun hemm ukoll il-candid camera li j[ejju l-Maltese Maniacs.

Biex is-serata tkun wa[da varjata, ikun hemm ukoll xi kant mill-mistiedna, li jinkludu lil Joseph Calleja, Glen Vella, Janvil, Tiziana Calleja u Gaia Cauchi.

• LA PROMESSA (Rete 4 21>15) Film drammatiku mill-aqwa li n[adem flIstati Uniti fl-2001 b’re;ija ta’ Sean Penn L-istorja hi dwar Jerry Black, pulizjott li qorob sew lejn il-pensjoni, i]da qabel hu

determinat li jiskopri min qatel tifla qalb ilmuntanji wara li kienet ma[tufa b[ala osta;;.

Fost l-atturi nsibu lil Jack Nicholson, Robin Wright Penn (fir-ritratt hawn ta[t) u Patricia Clarkson. L-isem ori;inali tal-film hu The Pledge.

• MOC SPORTS AWARDS 2011 (NET Television 20>30) - Avveniment annwali fejn ikunu ppremjati l-atleti li g[amlu su//ess mix-xena lokali tul l-2011. B’kollox naraw

ji;u ppremjati xejn anqas minn 98 atleta.

Sabiex jag[tu presti;ju g[al dan l-aveniment in;iebu mill-Italja tliet Champions Olimpi/i – Juri Cechi (;innastika), Antonio Rossi (canoeing) u Pietro Mennea (atletika, firritratt fuq ix-xellug).

■

NOTA: ?ineKritika li s-soltu tidher regolarment f’din il-gazzetta kull nhar ta’ Sibt, dehret fil-gazzetta tal-biera[ minflok. Barra minn hekk, ukoll ilbiera[, deher servizz spe/jali tal-kritiku Joe Calleja bil-films favoriti tieg[u g[all-2011.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’Jannar, 2012

TV#Radju 23 LASSÙ QUALCUNO MI AMA

06>00

Bon;u 101 Weekend

07>00

A[barijiet

07>15

Bon;u 101 Weekend

09>05

Wara l-Breakfast

10>30

Il-Fatti Kollha

11>55

Avvi]i tal-Mewt

12>00

A[barijiet

12>15

Italomix

15>05

Skor

17>55

Avvi]i tal-Mewt

18>00

A[barijiet

18>15

Skor Extra Time

19>00

Club 90s

21>00

Fuzzbox Saturday Special

23>00

Il-Fatti Kollha (r)

24>00

Country Music Club (r)

Radju Malta • 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill-:urnali Lo kali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - Tne[[ilhom ilKappel 11:00 - Ma’ Natalie 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:10 - Naqra, Nitfa, Tikka 13:00 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 – Nice ’N Easy 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 - L-A[barijiet 2230 Saturday Night Special.

ONE Radio • 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 - ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – A[na 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 – Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – Banana Republic 19:45 - ONE News 20:45 – Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 – Dirett }g[a]ag[ 24:00 – Mezza Notte.

RTK • 103 FM 06:30 Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 – Ifta[ Qalbek 10:05 - Fil-Fond tal-A[bar (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Se[er il-Malti (jinkludi 13:00 RTK Qosor) 13:30 - L-G[a]la Tieg[ek u Tieg[i 14:00 - BBC News 14:05 - Straightforward 15:00 - RTK Qosor 15:05 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek (jinkludi 16:00 BBC News, 17:00 RTK Bulettin, 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Notte Italiana 20:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 – Realtajiet tal-Lum (r) 24:00 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Family Finance, Ekolo;ija, Nutar.

Campus FM • 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – I’m Alright! 11:00 - Ri/erka fl-

Paul Newman f’vena tajba Raitre 16>55

Paul Newman (fir-ritratt fuq ix-xellug jidher ma’ Pier Angeli f’xena minn dan il-film) b[ala attur tista’ tg[id qatt ma ddi]appunta lil [add, u f’dan il-film tal-1956 b’re;ija ta’ Robert Wise, aktar u aktar.

Il-film hu wie[ed bijografiku dwar il-boxer Rocky Graziano u b[ala atturi, barra t-tnejn li di;à semmejna, insibu lil Robert Loggia u Steve McQueen, li dan il-film serva b[ala d-debutt /inematografiku tag[hom, u lil Everett Sloane, Eileen Heckart, Sal Mineo u Joseph Buloff.

edukazzjoni ambjentali 11:30 Kif [addmu l-Malti 12:00 - BBC News Update 12:05 - Sa[[a 13:00 - Putumayo Radio Show 14:00 - BBC World Service 21:00 – Fantasija Mu]ikali 22:30 - BBC World Service.

Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddies 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - Lejn l-Art Imweg[da 11:00 -

Nixtarru kitbet San :or; Preca 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal{niena Divina 15:30 - LejH Biss In[ares 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 - Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Irrid Ng[annilek 22:00 Ilma {aj, :esù 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta.

Bay Radio • 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Dorian Cassar (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 - Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox.

TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 08:00 - Wirt, Arti u Kultura 08:30 Madwarna 09:00 - Kids TV 10:15 - }ona Compilation 11:15 - Meander (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Paqpaq (r) 12:50 - Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:10 Luxdesign 17:20 - Modern Lifestyles 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kelma g[all-{ajja 18:20 - Gadgets 18:50 - G[awdex Illum (r) 19:25 - Dot EU 20:00 L-A[barijiet 20:40 - Dissett 21:45 - Dark Man. Film ’90 23:15 - L-A[barijiet 23:30 Sibtek (r).

Bastjani]i FM • 95.0 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 -

ONE • melita 103 • GO Plus 103 06:55 - Healthy Living (r) 08:00 - EGOV 4U TV 08:30 - ONE News 08:45 - Teleshopping 10:10 - Better Living (r) 11:00 Clint on ONE 12:45 Teleshopping 13:30 - ONE News 13:35 - The Kilo Challenge 15:30 - ONE News Review 2011 (r) 16:40 - Country Jamboree 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 18:50 - Ieqaf 20 minuta 19:15 Lottu 19:30 - ONE News 20:10 - }ona Sport 20:30 - Bla A;enda 23:15 - ONE News 23:45 - Ilsien in-Nisa (r).

Calypso Radio • 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 - Calypso Weekend 14:00 - Mu]ika u Sport 18:05 - Saturday Night Live 20:30 - Dak Kien }mien 01:00 Non-Stop Music.

Smash • melita 105 • GO Plus 105 09:30 - Teleshopping 13:00 - FilK/ina ma’ Farah (r) 14:00 Er;a’ Lura 15:30 - Programm g[at-Tfal 16:00 - Stylish Wedding 17:30 - CNI (r) 18:15 Bingo 75 18:40 - U]u tal-Ilsien Malti 19:00 - A[barijiet 19:30 Il-Parlament 20:30 - Madagascar 21:30 - Bejnietna 22:00 - A[barijiet 22:30 - Forum.

Smash Radio • 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music.

Raiuno • melita 150 06:30 - Unomattina in famiglia (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 Tg 1) 10:10 - Aspettando Ballando con le stelle 10:40 Aprirai 10:55 - Unomattina storie vere 12:00 - Il menu della prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 -

Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 - Enchallah 20:00 - All Time Favourites.

Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A Sua Immagine 17:45 - Passaggio a Nord Ovest 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Rai Tg sport 21:10 Ballando con le stelle 8 00:30 Di che talento sei? 01:15 - Tg 1 notte 01:30 - Cinematografo.

Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons

09:00 Summer in Transylvania (TF) 09:25 - School Rock (attwalità) 10:15 - Sulla via di Damasco 11:05 - Aprirai 11:15 Mezzogiorno in famiglia 13:00 Tg 2 giorno 13:25 - Dribbling 14:00 - Robin Hood. Film ’73 15:30 - Le follie dell’imperatore.

Film 2000 16:45 - Cartoons 17:10 - Sereno variabile 18:00 Tg 2 flash 18:05 - Crazy Parade 18:35 - Sea Patrol (TF) 19:30 Squadro Speciale Cobra 11 Sezione 2 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Castle (TF) 22:40 - Sabato sprint 23:25 - Tg 2 notizie 23:35 - Tg 2 dossier 00:20 - Tg 2 storie - i racconti della settimana 01:00 - Tg 2 Mizar 01:25 - Tg 2 Sì, viaggiare 01:45 - Tg 2 Eat Parade.

Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:15 - La gang della spierd rossa. Film ’76 09:10 Paesereale 10:10 - Doc Martin 11:00 - Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr Prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il settimanale 12:55 Tgr ambiente Italia 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tg 3 pixel 14:50 - Rai Educational 16:50 - Tg 3 L.I.S. 16:55 - Lassù qualcuno mi ama. Film ’56 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Che tempo che fa 21:30 - Incontriamoci a Las Vegas. Film ’99 23:45 - Tg 3 24:00 - Tg regione 00:05 - Un giorno in pretura 01:05 - Tg 3 01:15 - Tg 3 agenda del mondo 01:30 - Tg 3 sabato notte 02:00 La mina. Film ’58.

Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina

08:50 Tibet ed Himalaya 09:35 Finalmente arriva Kalle (TF)

10:45 - I 12 cani di natale. Film 2005 13:00 - Tg 5 13:40 Contratto d’amore. Film 2003 15:30 - Verissimo - Tutti i colori della cronaca 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Italia’s Got Talent 00:30 - Tg 5 notte 01:00 - Striscia la notizia 01:50 - Sex & Law (TF).

Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:00 - Tgcom24 07:30 Magnum PI (TF) 09:45 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Forum 15:05 Poirot 17:00 - Psych (TF) 18:00 - I miti del cinema - Mina 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore 21:15 - La promessa. Film 2001 23:50 - Legame di sangue. Film ’94 01:35 - Tg 4 02:00 - Ieri e oggi in tv.

Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Fantaghiro (TF) 07:30 Cartoons 10:50 - Scooby-Doo! Il mistero ha inizio. Film 2009 12:20 - Cartoons 12:25 - Studio aperto 13:40 - Cartoons 14:35 Vivere u n sogno - Goal! 2. Film 2007 16:45 - Soccer Girl - Un sogno in gioco. Film 2006 18:30 - Studio aperto 19:00 - Mr Bean (TF) 19:25 - Una promessa è una promessa. Film ’96 21:10 Asterix alle olimpiadi. Film 2008 23:40 - Studio Sport XXL 00:40 - Poker1Mania 01:55 - Miracolo a tutto campo. Film 2003.

La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 10:00 - Bookstore 11:05 - La 7 doc 11:35 - L’aria che tira 12:25 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Il cane e il poliziotto. Film ’95 16:00 - Campionato di Basket Serie A 18:15 - I magnifici sette (TF) 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:30 - In & Out. Film ’97 23:20 - In nome del Papa Re. Film ’77 01:25 - Tg La 7 01:35 - M.O.D.A.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

24 TV#Radju Education 22 • melita 22 # 104 09:00 - Euronews 10:15 G[a]liet 11:00 - Asteriks 11:30 - Libreriji u Arkivji 12:00 -Wirt Arti u Kultura 12:30 - 3 Pointer 13:00 - Starboard 13:30 - Strech (r) 14:00 - Nurseries 22 14:30 Prin/pijiet 15:00 - Mal-Karba tas-Sirena 15:30 - Asteriks 16:00 - Libreriji u Arkivji 16:30 - Wirt Arti u Kultura 17:00 - 3 Pointer 17:30 - Starboard 18:00 -Ti;rijiet Biss 18:30 - Nurseries 22 18:55 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 Restawr 19:30 - Il-Li;i u Jien 20:00 - Libreriji u Arkivji 20:30 - Asteriks 21:00 - YEP 21:30 Planet Earth 22:30 - Ti;rijiet Biss 23:00 - Libreriji u Arkivji 23:30 - Faxxikli.

Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - 7F 08:30 - Musbie[ g[al Ri;lejja 09:05 - Kont taf? 09:10 - Link 09:15 - F News 09:30 Storjografija 10:00 - Favourite Cinema 10:30 - Belle Donne 12:00 - Link 12:05 - Kont taf?

12:15 - F News 12:30 Teleshopping 13:00 - Sibtkuntatt 16:00 - Vespri 18:00 - Link 18:05 - Kont taf? 18:15 - F News 18:30 –Int u Darek 20:00 - Link 20:10 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Entertain Me 23:00 - Link 23:05 - Kont taf?

23:15 - F. News.

Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request (r) 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music.

La 5 • melita 162 14:00 - Dharma & Greg 14:25 Giudice Amy (TF) 16:00 Coleen’s Real Women 16:55 Cambio casa, Cambio vita 19:00 - Extreme Makeover Home Edition 20:30 - Youtubers 4 Airc - una giornata da ricercatori 21:00 - Grande Fratello 21:10 – Missing (TF) 22:40 - Riassunto Grande Fratello 23:05 - Grande Fratello Live 23:35 - Charm School.

BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:10 - Jackanory Junior 07:25 Penelope K, by the way 07:35 -

The Large Family 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Tweenies 08:10 - Charlie and Lola 08:20 - Nina and the Neurons 08:35 - The Big Top 09:05 - After You’ve Gone 09:35 - New Tricks 10:30 Doctor Who 11:20 - EastEnders 11:50 - EastEnders 12:20 EastEnders 12:50 - EastEnders 13:20 - The Big Top 13:50 New Tricks 14:40 - Mutual Friends 15:30 - Doctor Who 16:15 - The Weakest Link 17:00 - After You’ve Gone 17:30 Holby City 19:15 - Doctor Who 20:00 - As Time Goes By 20:30 - Dinnerladies 21:00 - Live at the Apollo 21:45 - Little Britain 22:15 - One Foot in the Grave 23:15 - Doctor Who. TCM • melita 310 • GO Plus 701 08:10 - Siege at Red River. Film’ 54 (U) 10:00 - Bonanza 11:05 The High Chaparral 12:10 - The Wizard of Oz. Film’39 (U) 14:05 - Willy Wonka and the Chocolate Factory. Film ’71 (U) 16:00 The Legend of Bagger Vance.

Film 2000 (PG) 18:25 - The Boy From Oklahoma. Film ’54 20:10 - Hairspray. Film ’88 (PG) 22:00 - The Long Kiss Goodnight. Film ’96 (18).

MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:40 - Brenda Starr. Film ’89 (PG) 09:10 - K-9000. Film ’91 10:40 - Strictly Business. Film ’91 (15) 12:00 - High Noon.

Film 2000 13:30 - Nicholas Nickleby. Film 2002 (PG) 15:40 - Khartoum. Film ’66 (PG) 17:45 - MGM’s Big Screen 18:00 The Dark Half. Film ’93 (15) 20:00 - Child’s Play. Film ’88 (15) 21:25 - Longtime Companion. Film ’90 (15) 23:05 - Red Shoe Diaries. Film ’92 (18).

Diva Universal • melita 313 06:55 - Roots 08:45 - Web of Lies 10:25 - La Prova 10:30 Rosemary and Thyme 13:30 Burning Bridges 15:14 Audiotour 15:20 - The Sign of Four (PG) 17:15 - SMS 17:20 Agatha Christie’s Poirot 19:10 ER 21:00 - JAG 22:50 - Jane Doe: Vanishing Act. Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: World Class Stadium: South Africa 09:05 - Mighty Ships: Akamalik 10:00 - Man Made Marvels Asia: Petronas Towers 10:55 - Massive Speed:

Powerboats 11:25 - Massive Speed: Armoured Speed 11:50 Huge Moves: Titanic Towns 12:45 - License to Drill 13:40 Swamp Brothers: Partners in Slime 14:10 - Swamp Brothers: Sex and the Single Gator 14:35 Mega Builders: Venice Code Red 15:30 - Wreckreation Nation: Figure Eight Races 16:25 - How It’s Made 16:55 - How Stuff’s Made: Pencils#Giant Bolts#Pickles#Inflatables 17:20 Man Made Marvels Asia: Petronas Towers 18:15 Extreme Engineering: Constructing Serbia’s Longest Bridge 19:10 - Huge Moves 20:05 - How It’s Made: Turbochargers # Enchiladas # Watches 20:35 - How It’s Made 21:00 - Man, Woman, Wild 21:55 - Ultimate Survival: Land of the Maori 22:50 - Aircrash Confidential: Extreme Weather 23:45 - Rising: Rebuilding Ground Zero: Reclaiming the Skyline.

Melita Movies • melita 801 10:00 - Ramona and Beezus 11:45 - The Karate Kid: Part II 13:40 - Percy Jackson & The Lightning Thief 15:37 Hollywood Buzz 16:00 - Living with the Enemy 17:30 - Anger Management 19:15 - Lakeview Terrace 21:00 - Edge of Darkness 22:55 - The Incredible Journey of Mary Bryant.

Melita More • melita 802 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - Mike & Molly 11:30 - Glee 12:15 - Desperate Housewives 19:15 - Hollywood Buzz 19:45 - Amazing Race 20:30 - Chuck 21:15 Boardwalk Empire 22:30 - 30 Rock 23:00 - Supernatural 23:45 - Fringe 00:30 - Mike & Molly 00:55 - True Blood.

Biography Channel • melita 411 07:00 - Eye for an Eye 09:00 Pawn Stars: Old Man’s Booty 09:30 - Pawn Stars: Fired Up 10:00 - Pawn Stars: Sharks and Cobras 10:30 - Pawn Stars: Hot Air Buffoon 11:00 - Storage Wars: Santa Ana Street Fight 11:30 - Storage Wars: Tanks for the Memories 12:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 13:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 19:00 - Danny Devito 20:00 - Jack Black 21:00 - Sacha Baron Cohen 22:00 - Freddie Mercury: A Kind of Magic 23:00 - Queen: Days of Our Lives.

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:35 - Phineas and Ferb 10:00 - So Random 10:25 - Shake It Up 10:50 - Shake It Up 11:15 ANT Farm 11:40 - Recess 12:00 - Fish Hooks 12:25 - Shake It Up 12:50 - Shake It Up 13:15 Fish Hooks 13:35 - So Random 13:55 - The Suite Life of Zack and Cody 14:45 - My Babysitter’s a Vampire 15:10 - Wizards of Waverly Place 15:30 - ANT Farm 16:00 - Shake It Up 16:20 - Good Luck Charlie 16:45 Wizards of Waverly Place 17:10 - Phineas and Ferb 17:30 - The Return of Jafar (U) 18:40 Wizards of Waverly Place 19:05 - Wizards of Waverly Place 19:25 - My Babysitter’s a Vampire 19:50 - Wizards of Waverly Place 20:40 - Hannah Montana 21:05 - ANT Farm 21:30 - Shake It Up. Jim Jam • melita 458 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - Bob the Builder 10:55 - Kipper 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie

the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - Igloo-Gloo 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 Tigga and Togga 17:00 - Bob the Builder 17:55 Tigga and Togga 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - The Magic Key 19:25 Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 - The Hoobs 20:25 - Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 Igloo-Gloo 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers.

07>00 09>00 09>30 11>30 12>00 12>30 13>30 14>00 14>05 15>00 15>05 18>00 18>10 19>10 19>15 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00

NET News EGOV4U Teleshopping Trott u Galopp (r) Anali]i tal-A[bar (r) Teleshopping PQ NET News Sas-Sitta NET News (ikompli) Sas-Sitta NET News Crazebook Tlug[ tal-Lottu G[alik fl-Ewropa NET News MOC Awards 2011 NET News (ikompli MOC Awards) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 08:30 - Dakar Rally

09:15 - WC Nordic Combined Skiing: Men HS 106 (live) 10:30 - WC, Alpine Skiing: Men’s Giant Slalom 1st Leg (live) 11:30 - WC, Alpne Skiing: Women’s Downhill (live) 13:00 - WC, Alpine Skiing: Tour de Ski: Men’s 20km Classic Mass Start (live) 13:30 WC, Alpine Skiing: Men’s Giant Slalom 2nd Leg (live) 14:30 WC Biathlon: Oberhof: Men’s Sprint (live) 15:45 - WC, Alpine Skiing: Tour de Ski: Women’s 10km Classic Mass Start (live) 16:15 - PTC Germany Snooker: Day 2 (live) 22:00 - Qatar Open, ATP Tennis 23:00 - Raid Dakar Rally 23:45 - Brisbanne International, WTA Tennis.

Go Sports 1 • GO Plus 851 09:30 - Barclays PL: Wk 21: Everton v Bolton W 11:30 PGA Africa Open: Day 3 (live) 15:45 - Aviva Premiership: Rd 13: Worcester Warriors v Gloucester Rugby (live) 16:00 - Aviva Premiership: Rd 13: North-

ampton Saints v Harlequins 18:00 - Serie A: Rd 17: Siena v Lazio (live) 20:00 - Barclays PL: Wk 21: Review 21:15 RaboDirect Pro12: Rd 13: Munster v Treviso (live) 23:15 - ATP 250: Brisbane International: SF. Go Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - PGA Africa Open: Day 2 11:00 - Barclays PL: Wk 21: Review 12:00 - The FA Cup: Rd 3: Preview 12:30 - ATP 250: Chennai Open: SF (live) 18:00 Aviva Premiership: Rd 13: Lei-

cester Tigers v London Wasps (live) 20:00 - Samsung Diamond League: Oslo, Norway: Highlights 21:00 - Roma Channel.

Go Sports 3 • GO Plus 853 13:30 - The FA Cup: Rd 3: Birmingham C. v Wolves (live) 15:30 - Football's Greatest 16:00 - The FA Cup: Rd 3: Swindon v Wigan Ath (live) 18:00 - Inter Ch. 20:45 - Serie A: Rd 17: Inter v Parma (live) 22:45 - Inter Ch. Go Sports 4 • GO Plus 854 16:00 - The FA Cup: Rd 3: Macclesfield v Bolton W (live) 18:00 - Juve Channel.

Go Sports 5 • GO Plus 855 16:00 - The FA Cup: Rd 3:

Fleetwood Town v Blackpool (live) 18:00 - LFC TV. Go Sports 6 • GO Plus 856 16:00 - The FA Cup: Rd 3:

Bristol Rovers v Aston Villa (live) 18:00 - MUTV. Melita Sports 1 • melita 701 15:40 - Bundesliga: Hertha Berlin v FC Schalke (r) 17:35 npower Champ.: Leicester City v Portsmouth (r). La Liga: 19:25 Preview (r) 20:00 - Real Madrid v Granada (live) 22:00 - Malaga v Atletico Madrid (live). 00:05 Bundesliga: Werder Bremen v VfL Wolfsburg (r).

Malta Stars • melita 614 08:00 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 09:25 Malta Rugby Football Union: Alligators v Kavallieri (r) 11:00 BOV PL: Tarxien v Qormi (r) 13:30 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v Athleta (r) 14:55 - 3 Pointer (r). BOV PL: 15:30 Match Day (live) 16:00 - Hibernians v Valletta (live) 18:00 Match Day (live). 18:40 - Malta Rugby Football Union: Alligators v Kavallieri (r) 20:25 - BOV PL: Hibernians v Valletta (r) 22:50 Malta Basketball Assoc.: Luxol v Athleta (r) 00:15 - 3 Pointer (r) 00:50 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r).

Football Stars 1 • melita 615 08:00 - La Liga: Valencia v Malaga (r) 09:50 - Bundesliga: Hertha Berlin v FC Schalke (r) 11:45 - npower Champ.: Leicester City v Portsmouth (r) 13:35 La Liga: Real Madrid v Barcelona (r) 15:30 - Bundesliga: Werder Bremen v VfL Wolfsburg (r). La Liga: 17:30 - Valencia v Malaga (r) 19:25 - Preview (r) 20:00 - Real Madrid v Granada (live) 22:00 - Malaga v Atletico Madrid (live). 00:05 npower Champ.: Leicester City v Portsmouth (r) Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:00 Bayern Munich TV 17:00 Barca TV 20:00 - Bayern Munich TV 23:00 - Barca TV. All Stars • melita 617 12:40 - WWE: NXT (r) 13:30 Swedish ATG Horse Racing: V75 Race Meetings 17:35 Tour Bass Fishing: 2010 FLW Outdoors (r) 18:25 - European Poker Tour: Season 6: London High Rollers Show 1 (r) 19:15 WWE: Superstars 20:05 - NBA: Charlotte @ Miami (r) 22:10 BPP 2011: 150 peaks SUI Highlights (r) 22:40 - WWE: Superstars (r) 23:30 - Tour Bass Fishing: 2010 FLW Outdoors (r).

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Passatemp 25 Mimdudin>1. Xeg[el, ta n-nar, qabbad (6) 4. Mitfug[ ’l barra minn fejn kien joqg[od (8) 9. ?ans, sogru (6) 10. Fittxet, rat sewwa x’kien hemm (8) 12. Il-qieg[a tal-og[la saqaf (4) 13. u 14. Msiemer ]g[ar li jitilg[u maqlubin fuq il;isem (9) 14. Ara 13 17. Nlesti x-xbiek biex naqbad l-g[asafar (6) 18. u 20. Lwien (6) 20. Ara 18 21. Xropp tal-[arrub u zokkor mg[olli (6) 27. E]ami bil-fomm, mhux bilkitba (4) 28. Aktar (5) 29. Annimal rettili li jitkaxkar mal-art (4) 32. ?ag[qa, xebba mibruma sabi[ (8) 33. Mhux okkupat (6) 34. Mibg[uta barra, waqqa’ mill-grad (8) 35. Mimlijin bihom innifishom (6) Weqfin>1. An;lu tas-sema ta’ grad inqas minn serafin (7) 2. Swar g[oljin f’fortizza (8) 3. Hekk issejja[ lil xi [add biex ji;i [dejk (4) 5. {elu, simpatiku (6) 6. ?int g[oli jilqa’ l-mew; (4) 7. Uni/ità, okka]joni li ma ssibx b[ala (6) 8. :bid fit-tul, [ars mill-g[oli (6) 11. u 26. Sewwieq ta’ karozza (6) 15. Skor/a, legatura (5) 16. G[ali, niket (5) 19. Salvatur, Kristu mg[obbi bis-salib (8) 22. In-nies komuni, dawk ta’ bla skola (7) 23. Bi ftit kliem (6) 24. Dabbar rasu (6) 25. G[alih wa[du (6) 26. Ara 11 30. Dritt, patrunanza (4) 31. Fost, ;o, bejn (4) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin>- 1. Ga]iba; 4.

Espresso; 9. Rsista; 10.

Vjolenza; 12. U]at; 13. Avvi]; 14. Ikel; 17. u 18. A//identi; 20. Ort; 21. Konkos; 27. Trab; 28. Pruwa; 29. Spag; 32.

Vi]ibbli; 33. Kullar; 34. Torna vit; 35. Navali.

Weqfin>- 1. Ger]uma; 2. }bilan/i; 3. Bott; 5. Sejrin; 6. u 26. Relikwa; 7. Sindku; 8.

Oraklu; 11. Ave; 15. {dura; 16.

Itlob; 19. Xkupilja; 22. Sigarri; 23. Stivat; 24. {an]ir; 25. Brilli; 30. Obda; 31. Pupa.

1

2

3

4

9

5

6

7

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores

Tisliba bin-Numri

In-numru 11042, li mhux inklu] fil-lista ta’ numri b’erba’ figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn it-tliet listi.

Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej.

Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra.

Ir-rebbie[#a jkun mitlub iwie;eb mistoqsija [afifa fuq it-telefon, g[alhekk mas-soluzzjoni tat-Tisliba tinsewx tni]]lu n-numru tat-telefon tag[kom.

Il-premju ta’ [mistax ilu ntreba[ minn Mary Zahra, 19, Triq il-Parata, Santa Venera SVR1310.

Soluzzjoni ta’ tisliba bin-numri

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

26 Klassifikati PROPRJETÀ

Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility.

Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

Il-Qrendi

APPARTAMENTI bi tlieta

kmamar tas-sodda, u gallariji kbar bil-veduti, area kwieta. :ebel u saqaf. Prezz €97,800. ?emplu lis-sid 79316057.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

Kundizzjoni perfetta. ?emplu 79436081.

21433352, 79081719 jew 99499619.

APPARTAMENT l-ewwel sular fi blokka ta’ tnejn, tliet kmamar tas-sodda, furnished.

Prezz €330. ?emplu 21689879 jew 79060532.

Range Rover

Tiswijiet fil-pront u fil-post

{’Attard

Renault Scenic

G{ALL-KIRI

Marsaskala

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

VETTURI

PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.

BMW 320d

Kia Mentor

MAISONETTE b’]ew; kmamar tas-sodda g[all-kiri fit-tul u [anut f’{’Attard g[all-kiri, Class 4. ?emplu 99844279 jew 79915085.

2006, automatic, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €21,500 ono. ?emplu 99471618.

PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.

1400cc petrol, manual, full extras u b’mileage baxx.

G[al kull xog[ol

Citroen C3 Desire

AVVI}I TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

Nixtri

KAROZZI u trakkijiet g[alliskrap, magni, bibien u twieqi (aluminju u [adid), ram a[mar u isfar u stainless steel.

In[allas kontanti. ?emplu 79430366, 99469467 jew 27430366.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

Grandfather clock

MAGNA enfield antika.

Interessat#a? ?empel 99806284.

Libsa tal-Pre/ett

TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180.

Mejda tonda

TAL-A{MAR mastizz.

Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.

Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mobile kiosk

BIL-PERMESSI kollha u f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Sport 29 FOOTBALL INGLI} - FA CUP IT-TIELET RAWND

Ir-rivali Man City u Man Utd kontra xulxin Ir-rivali Man City u Man Utd se jiltaqg[u g[al darba o[ra, din id-darba fit-tielet rawnd tal-FA Cup. Dawn i]]ew; timijiet jinsabu fl-ewwel u fit-tieni post rispettivament fejn tid[ol klassifika talPremier.

It-tim ta’ Roberto Mancini feta[ vanta;; ta’ tliet punti fuq Utd meta g[eleb lil Liverpool u Man Utd ma ]ammewx il-

Il-Programm FA Cup

Birmingham v Wolverhampton Dag & Red v Millwall Barnsley v Swansea Brighton v Wrexham Coventry v Southampton Crawley Town v Bristol City Derby v Crystal Palace Doncaster v Notts County Doncaster OFF Sutton Utd Everton v Tamworth Fleetwood Town v Blackpool Fulham v Charlton Gillingham v Stoke Hull v Ipswich Macclesfield v Bolton Middlesbrough v Shrewsbury MK Dons v QPR Newcastle v Blackburn Norwich v Burnley Nott’m Forest v Leicester Reading v Stevenage Sheffield Utd v Salisbury Swindon v Wigan Tottenham v Cheltenham Watford v Bradford West Brom v Cardiff Bristol Rovers v Aston Villa

pass g[ax tilfu barra minn darhom kontra Newcastle.

Aktar kmieni dan l-ista;un Man City umiljaw lir-Red Devils meta g[elbuhom 6-1 f’Old Trafford stess. Sena ilu Man City eliminaw lil Man Utd mis-semifinali ta’ din ittazza meta kienu reb[u 1-0 f’Wembley u minn hemm baqg[u sejrin biex reb[u ttazza fil-finali kontra Stoke.

Man Utd, minbarra li se jkunu ;ejjin minn telfa kontra Newcastle, tilfu wkoll ftit jiem qabel kontra Blackburn. City, qabel ma reb[u kontra Liverpool ukoll kienu tilfu kontra Sunderland f’partita li fih kienu mistennija jie[du lpunti massimi.

Bla dubju, Man Utd iridu jwettqu reazzjoni kemm g[al dak li ;ralhom fl-a[[ar ]ew; [ar;iet tag[hom kif ukoll g[attelfa 6-1 li kienu ;arrbu f’darhom kontra City. Reb[a g[al United tkun rigal g[allmanager ta’ Man Utd, Alex Ferguson, li minn meta g[alaq 70 sena g[adu ma reba[x partita.

G[al din il-partita Man City se jkunu ming[ajr l-a[wa Yaya u Kolo Toure min[abba li dawn se jkunu qed i[ejju mat-tim nazzjonali tal-Ivory Coast g[at-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani.

Man City talbu permess biex dawn i]-]ew; players ikunu disponibbli g[all-kow/

Yaya Toure ta’ Man City (lemin) jiskurja kontra Man Utd fis-semifinali tal-FA Cup ta’ sena ilu.

L-istess Toure g[ada mhux se jkun disponibbli min[abba li se jkun qed i[ejji mat-tim nazzjonali tal-Ivory Coast g[at-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani

Mancini i]da l-FA tal-Ivory Coast ma /edietx.

L-a[wa Toure llum se jkunu Pari;i g[al-laqg[a li se ssir g[all-iskwadra li se tie[u sehem fil-kompetizzjoni li tibda fil-21 ta’ Jannar.

Player ie[or li se jkun nieqes g[al City hu Gareth Barry li hu sospi] filwaqt li Owen Hargreaves mhux qieg[ed f’kundizzjoni tajba biex jilg[ab kontra /-champions.

Intant, mill-programm tattielet rawnd tal-FA Cup

hemm partita o[ra li tlaqqa’ kontra xulxin ]ew; timijiet tal-Premier. D in se tkun bejn Newcastle u Blackburn.

Il-Magpies se jkunu ;ejjin minn reb[a brillanti kontra Man Utd bi skor ta’ 3-0 filwaqt li Blackburn, wara li g[elbu lil Man Utd 3-2, tilfu 2-1 kontra Stoke.

G[al Newcastle x’aktarx se jkun nieqes il-midfielder Cheick Tiote li wkoll se j[alli l-iskwadra min[abba li dan irid i[ejji g[at-Tazza tan-

Nazzjonijiet Afrikani.

Arsenal, nhar it-Tnejn, jilag[bu kontra t-tim ta’ The Championship, Leeds Utd f’dik li se tkun ripetizzjoni tal-finali tal-1972. Min-na[a lo[ra, Chelsea jilqg[u lil Portsmouth fi Stamford Bridge.

Arsenal u Chelsea se jkunu ;ejjin minn telfa u reb[a rispettivament. Il-Gunners tilfu kontra Fulham filwaqt li l-Blues reb[u fl-a[[ar minuti kontra Wolves.

G[ada

Man City v Man Utd Chelsea v Portsmouth Sheffield Wed v West Ham Peterborough v Sunderland

It-Tnejn

Arsenal v Leeds

League One

Carlisle v Leyton Orient Chesterfield v Exeter Hartlepool v Rochdale Oldham OFF Colchester Tranmere v Brentford Walsall v Bournemouth

League Two

Aldershot v Oxford Utd Crewe v Plymouth Morecambe v Northampton Southend v Port Vale

Skozja Tazza Sko//i]a

Dundee v Kilmarnock Airdrie Utd v Dundee Utd Cowdenbeath v Hibernian Falkirk v East Fife Forfar v Aberdeen Hearts v Auchinleck Talbot Inverness CT v Dunfermline Livingston v Ayr Motherwell v Queen’s Park Partick Thistle v Queen of South Raith Rovers v Morton Ross County v Stenhousemuir St Johnstone v Brechin St Mirren v Hamilton G[ada Arbroath v Rangers Peterhead v Celtic

III Div

Annan Athletic v Clyde Elgin v East Stirling Montrose v Stranraer

FOOTBALL TALJAN

Tkompli l-isfida bejn Milan u Juventus Bejn illum u g[ada jirritorna l-football Taljan bi programm ta’ 10 partiti.

Juventus, leaders tal-kampjonat li g[adhom bla telfa, jaffrontaw barra minn darhom lil Lecce.

Lecce attwalment jinsabu fil-qieg[ tal-klassifika u jridu ji;bru l-punti jekk be[siebhom i]ommu posthom flog[la divi]joni.

Minkejja li fuq il-karta Juventus m’g[andhomx isibuha diffi/li biex jo[or;u rebbie[a, wie[ed ma jistax jinsa l-wirja li dawn kellhom kontra Milan. Lecce kienu skurjaw tlieta kontra /-champions Milan i]da ma g[arfux jiddefendu dan il-vanta;; u qalg[u erba’ gowls f’partita li spi//at 4-3 favur ir-Rossoneri.

Fl-a[[ar partita qabel ilwaqfa tal-Milied, Juventus kienu reb[u 2-0 kontra Novara filwaqt li Lecce kienu [adu punt barra minn darhom kontra Parma fi draw ta’ 3-3.

Matul il-;img[a Juventus [abbru li akkwistaw lillattakkant ta’ Roma, Marco Boriello u dan jista’ jilg[ab

parti fil-partita kontra t-tim ta’ Serse Cosmi.

Milan, li g[andhom punti daqs Juventus jaffrontaw lil Atalanta f’Bergamo. Milan, li [ejjew g[all-partita kontra Atalanta f’Dubaj, reb[u 2-0 kontra Siena fl-a[[ar partita ta’ sena ilu filwaqt li Atalanta spi//aw fi draw ta’ 2-2 kontra Fiorentina f’Firenze.

Atalanta matul dan lista;un bdew b’sitt punti mnaqqsa u kellhom bidu ta’ sta;un mill-aqwa u sa[anistra jinsabu fil-11-il post tal-klassifika.

Intant, illum Inter jilqg[u lil Parma f’San Siro f’partita fejn it-tim ta’ Ranieri se jipprova jkompli jirkupra lpunti. G[al darba o[ra, Inter se jkollhom lil Sneider nieqes li g[adu ma rkuprax minn injury li ilu jsofri minnha g[al dawn l-a[[ar ;img[at.

Udinese, li qeg[din fit-tielet post, jaffrontaw lil Cesena f’partita fejn dawn mhux mistennija jfallu milli ji;bru lpunti massimi.

Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Udinese ;ew draw 2-2 kontra

Lazio filwaqt li Cesena tilfu la[[ar partita tas-sena kontra Inter bi skor ta’ 1-0.

Udinese jridu jkomplu ji;bru l-punti mhux biss biex i]ommu l-pass mat-tnejn ta’ fuq i]da min[abba l-fatt li fi tmiem ix-xahar dawn jitilfu tliet pedini importanti mittim, g[ax g[andhom tliet players li se j[allu lit-tim biex jipparte/ipaw fit-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani.

Partita li se tispikka se tkun dik bejn Palermo u Napoli fejn se jkun mistenni r-ritorn tal-attakkant ta’ Napoli, Cavani, fil-grawnd Sqalli ta’ Palermo.

Wie[ed jistenna reazzjoni min-na[a ta’ Palermo li se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 2-0 fid-derby kontra Catania.

Min-na[a l-o[ra, Napoli wkoll se jkunu qed jittamaw li jirritornaw g[ar-reb[ wara t-telfa ta’ 3-1 f’Napli stess.

Intant, Catania, li matul il;img[a [allew pajji]na fost kontroversja s[i[a jilag[bu barra minn darhom kontra Bologna. It-tim Sqalli ma setax i[ejji sew g[al din il-

partita min[abba li skont iddiri;enti ta’ Catania, dawn ma kellhomx /ans jitt[arr;u min[abba t-temp ikrah li [akem lil Malta matul dawn la[[ar jiem.

Il-programm Serie A Illum

Siena v Lazio Inter v Parma

G[ada

Udinese v Cesena Atalanta v Milan Bologna v Catania Cagliari v Genoa Lecce v Juventus Novara v Fiorentina Palermo v Napoli Roma v Chievo

Serie B

Torino v Albinoleffe Brescia v Crotone Gubbio v Bari Sampdoria v Varese Vicenza v Reggina Grosseto v Livorno Ascoli v Padova Cittadella v Empoli Nocerina v Pescara Sassuolo v Juve Stabia Verona v Modena

Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

27

Ikomplu l-kampjonati tal-ASM G[ada jer;a’ jkompli lista;un ASM Pasta Poiatti 2011-12 fejn se jkun ogranizzata s-seba’ avveniment talista;un bil-programm jibda fil-11am. Dan ser ikun jikkonsisti f’ti;rijiet bilkarozzi Autocross u ]ew; klassijiet tal-Muturi Motocross.

Intant, [arsa [afifa lejn ilklassifka tal-Kampjonati ASM Pasta Poiatti wara ftit inqas minn nofs il-Kampjonat fl-Autocross Klassi A wie[ed isib lil Patrick Cassar fuq Opel Corsa li b’vanta;; sostanzjali jinsab fil-qu//ata ta’ din il-klassi b’41 punt.

Cassar huwa segwit min Christian Galea fuq Fiat Ritmo li qed jokkupa t-tieni post b’29 punt. Cassar u Galea huma segwiti minn

Manuel Muscat fuq Opel Corsa.

Fil-klassifika Autocross Klassi B wie[ed isib lil Matthew Borg fuq Vauxhall Nova li qed jokkupa l-ewwel po]izzjoni f’din il-klassifika bi 18-il punt u segwit tajjeb punt inqas minn Mario Scicluna fuq Opel Corsa.

Borg u Scicluna huma segwiti min Keith Borg fuq Vuaxhall Nova b’13-il punt.

Fil-Muturi Motocross Klassi A wie[ed isib lil Carmelo Borg fuq Suzuki RMZ li qed jokkupa ilqu//ata f’din il-klassifika b’70 punt u segwit tajjeb mill-Eks Campjon Clayton Camilleri fuq KTM SXF b’65 punt. Borg u Camilleri huma segwiti mi/-champion pre]enti Stefan Dimech fuq

Honda CRF b’60 punt.

Fil-klassifika Motocross Klassi B wie[ed isib lil Charles Borg fuq Honda CRF li jokkupa l-ewwel po]izzjoni b’67 punt. Dan huwa segwit tajjeb min Turu Micallef fuq Honda CRF b’63 punt u minn Brandon Muscat Cassar fuq Yamaha YZ flimkien ma’ Brandon Slowe fuq Honda CRF li qed jokkupaw l-istess po]izzjoni b’53 punt.

Intant l-Asso/jazzjoni se torganizza sezzjoni ta’ ta[ri; g[as-sezzjoni tal-Muturi Motocross bi skop li tkompli tipprepara iktar sewwieqa biex l-ASM tkun tista’ tie[u sehem bihom barra l-pajji].

Grazzi g[al Affiljazzjoni li ASM g[andha mal-UEM (European Motorcycle Union)

Sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum

MFA Ta’ Qali – 2 pm. BOV

Premier. Qormi v {amrun S., 4 pm. Hibernians v Valletta Victor Tedesco Std- 2 pm. I Div. St. Patrick v St. Andrews., 4.15 pm. I Div. Vittoriosa S. v Dingli S. Centenary Std- 2 pm. II Div. Luqa SA. v Senglea A., 4 pm.

II Div. Msida SJ. v Attard.

Charles Abela Std- 2 pm. II Div. Gudja Utd. v Kirkop Utd., 4 pm. II Div. San :wann v }ebbu; R.

SWAN Lija Grd – 1.45 pm. I Div.

Dingli AMG. v Ta’ Giorni W., 3.15 pm. I Div. Marsa SM. v Senglea G. Tarxien Grd – 1.45 pm. II Div. Fleur de Lys v Ba[rija., 3.15 pm. II Div. G[arg[ur AB. v Marsaxlokk AFT.

GFA Sannat Grd- 1 pm. II Div.

Oratory Y. v Qala S., 3.5 pm.

II Div,. St. Laurence v Ker/em A.

HOCKEY Kordin – 9 am. Lig. Sliema

Div. Swieqi Utd. v Mdina K.

BASKETBALL Ta’ Qali – 1.45 pm. Lig

Xewkija T. v Victoria H., 3.13 pm. I Div. Nadur Y. G[ajnsielem

SPARAR Bidnija- 12 pm. Vassons

Div. Msida RS. v Mosta G., 9.45 am. I Div. B’Bugia T. v {amrun L., 11 am. }urrieq W. V Senglea Y.

HS. v Qormi., 11 am. Lig. White Hart. v Floriana YS.

Nisa. Qormi v Hibernians., 3.30 pm. Lig I Div (I). TATA Motors v Bupa Trophy. Sparatura Trap.

G[ada

MFA Kordin – 2 pm. BOV

Premier. Marsaxlokk v Floriana., 4 pm. Sliema W. V B’Kara Victor Tedesco Std - 2 pm. I Div. Melita v Naxxar L., 4.15 pm. I Div. Rabat A. v Bi]ebbugia SP. Cententary Std - 1 pm. III Div. Xg[ajra T. v Fgura Utd., 3 pm. Kalakra v Pembroke A., 5pm. M;arr Utd. V Mtarfa Charles Abela Std – 2 pm.

III Div. G[axaq v Sirens., 4 pm.

III Div. Marsa v Marsaskala Luxol Std – 2 pm. III Div. Santa L. v Qrendi., 4.15 pm. III

GFA Gozo Std- 1 pm. I Div.

IASC Tarxien Grd – 8.30 am. I

MAFA St. Margerita Std – 9.15 am.

Tazza Semfinali. Cospicua D. v Cospicua R., 11 am. Tazza Semifinali. Marsa WS. V Vittoriosa L.

SPARAR B’Bugia- 10 am. Vassons

Trophy. Sparatura Trap.

BASKETBALL Ta’ Qali – 9.30 am. Lig II

Div (I). Athleta v Floriana EB., 11.15 am. Lig Nisa. Depiro v Starlites., 1 pm. Lig Nisa.

Alyssa A. v Athleta., 2.45 pm.

Lig I Div (I). Athleta AZ. v Floriana F., 4.30 pm. I Div. (I).

Si;;iewi v Depiro M.

Matthew Grech fuq Escort segwit minn Mario Scicluna fuq Opel Corsa

u l-FIM (International Motorcycle Federation) flimkien mal-Federazzjoni Taljana tal-Muturi se ji;u Malta tliet instructors biex jag[tu ta[ri; lis-sewwieqa kollha tal-ASM. Din ser tkun iktar fa/li

g[ar-riders li jie[du dan itta[ri; hawn Malta flok barra.

L-ASM ser tkun qed tiffinanzja l-ispi]a li fosthom hemm is-Segretarju :enerali tal-Federazzjoni Ewropea talMuturi (UEM), Alessandro Sambuco.

EUROPEAN U-17 SNOOKER OPEN

Peplow u Cini jg[addu g[all-fa]i finali Chris Peplow u Brian Cini rnexxielhom jg[addu g[all-fa]i finali hekk kif i]]ew; ]g[a]ag[ Maltin reb[u t-tieni log[ba tag[hom fil-fa]i tal-gruppi.

Peplow g[eleb lill-plejer }vedi], Belan Sherif bliskor ta’ 3-2. Wara li Peplow mar 2-0 minn fuq, Sherif reba[ it-tielet frame biex fir-raba’ frame huwa g[amel brejk ta’ 60 u g[amel l-iskor indaqs g[all 2-2. Fl-a[[ar frame Peplow deher aktar kon/entrat biex g[alaq il-log[ba 3-2 favur tieg[u.

Brian Cini min-na[a tieg[u kien f`burdata e//ezzjonali meta g[eleb lil Benjamin McCabe talI]vezja wkoll 3-0 fejn fl-

a[[ar frame huwa g[amel brejk ta’ 60.

I]-]ew; plejers Maltin lo[ra li kienu fl-azzjoni tilfu ]]ew; log[biet tag[hom fejn Leon Caruana tilef kontra lBel;jan Michael Hullsboch 13 filwaqt li Matthew Zammit tilef 0-3 kontra l-I]vedi] Simon Lindblom.

Iz-]ew; plejers minn Hong Kong, Leong Man Hoi u Wan Sin Man bdew tajjeb b’]ew; reb[iet ta’ 3-0 kontra l-Ingli] Dan Parkinson u l-Bel;jan Kobe Vanoppen rispettivament.

F’dan it-tournament qeg[din jie[du sehem 24 plejer minn 10 pajji]i u 12 minn dawn il-plejers jg[addu mill-fa]i tal-gruppi g[al fa]i finali.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

28 Sport SPORT MALTA AWARDS - L-G{A}LIET SPORTIVI NAZZJONALI

Irridu li wara s-serata finali tinbet kultura sportiva fost it-tfal Pippo Psaila –

L-g[an tal-Kunsill Malti g[all-Isport u l-G[aqda :urnalisti Sportivi hu li wara s-serata finali ta' Sport Malta Awards li se ssir fil-21 ta' Jannar, tinbet kultura sportiva fost it-tfal.

Hekk sostna Pippo Psaila, i/Chairman tal-Kumitat Organizzattiv tal-avveniment li ta d-dettalji mhux biss dwar isserata finali i]da anke dwar avveniment ie[or li se jsir fit18 ta' Jannar fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera.

Waqt l-istess konferenza tala[barijiet t[abbru wkoll ilfinalisti ta' kull kategorija.

Minn issa sa meta ssir is-serata finali se ssir promozzjoni ta' dan l-avveniment permezz ta' numru ta' billboards madwar il-pajji] kif ukoll reklami qosra fuq stazzjonijiet televi]ivi.

Madwar 8,000 student ;ejjin minn madwar 60 skola talGvern se jiltaqg[u ma' dawn lisportivi biex b'hekk, minn età ]g[ira, it-tfal Maltin ikunu vi/in l-atleti tal-pajji].

Nhar l-Erbg[a 18 ta' Jannar se jsir avveniment filKumpless Sportiv talKottonera. Waqt dan l-avveniment se jkun hemm spettaklu inklu] kant minn kor mag[mul minn 600 student, partita ta' esibizzjoni tal-basketball li fiha se jie[du sehem players barranin li jilag[bu Malta, ]fin tal-breakdancing u wkoll show bit-roti tal-BMX. Dan kollu se jdum madwar sieg[a u kwart.

Attivitajiet ;odda Barra minn dan, din is-sena

se jsiru ]ew; attivitajiet ;odda.

Se ssir esibizzjoni ta' fotografija b'tema sportiva u dawn ir-rittratti se jing[ataw lill-iskejjel.

Se jsir ukoll kwi]] nazzjonali g[all-istudenti tal-iskejjel sekondarji fejn dawn iridu jwie;bu xi mistoqsijiet wara li jkunu g[amlu ri/erka tajba.

Dan il-kwi]] mhux ma[sub biex jo[loq sens ta' kompetizzjoni i]da hu g[odda ta'

edukazzjoni g[al dawn l-istudenti.

Is-serata finali li se ssir flMFCC f'Ta' Qali. Tibda fit8.30 p.m. u tintemm ftit minuti qabel il-11 p.m. Matul l-avveniment se jkun hemm sieg[a u [ames minuti ta' spettaklu.

Jag[tu dan l-ispettaklu se jkun hemm il-Big Band Brothers, Southville Dancers, il-Pusè u kontin;ent misSlovenja li se jag[ti spettaklu akrobatiku.

Psaila qal li l-g[an se jkun li g[al din is-serata jattendu nies ta' età u gosti differenti.

Charles Camenzuli, f'isem lG[aqda :urnalisti Sportivi, [abbar il-finalisti ta' kull kategorija.

Votazzjoni Mil-lum stess wie[ed jista' jibda jivvota permezz tal-SMS jew inkella billi j]ur is-sit www.sportmaltaawards.org.mt.

Mistieden spe/jali Kenneth Vella, f'isem ilKMS, ]vela li l-mistieden spe/jali tas-serata se jkun leks player tal-football Antonio Cabrini. Cabrini, eks difensur ta' Juventus,

lag[ab fi tliet edizzjonijiet tat-Tazza tad-Dinja u reba[ l-edizzjoni tal-1982.

Hu lag[ab ma' diversi timijiet fosthom Atalanta, Juventus u Cremonese. Ma' Juventus reba[ diversi unuri fosthom sitt kampjonati.

Attwalment, Cabrini jifforma parti mill-istaff tattim nazzjonali Taljan li hu mmexxi minn Cesare Prandelli.

Il-finalisti>

Sportiv tas-Sena

Jeremy Saywell (Judo) – 50616730 Steve Camilleri (Waterpolo) 50616725 William Chetcuti (Sparar) 50616726 Brad Hindle Deguara (Squash) - 50616728

Pippo Psaila, i/-Chairman tal-Kumitat Organizzattiv tal-avveniment ta' Sport Malta Awards jag[ti d-dettalji dwar is-serata finali

Kevin Arthur Moore (Atletika) - 50616729

Sportiva tas-Sena

Sue Abela (Bowling) 50616721 Danica Bonello Spiteri (Triathlon) - 50616722 Diane Borg (Atletika) 50616723 Diane Desira (Squash) 50616727 Rebecca Camilleri (Atletika) 50616724

Uffi/jal tas-Sena

Jimmy Bugeja (Sparar) Damian Neil (Rugby) Julian Pace Bonello (Bowling) Jesmond Caruana (Weightlifting) Dione Buhagiar (Sparar bilQaws)

Team Event Award

Timijiet Nazzjonali Squash nisa u r;iel Tim tal-4x100m tan-nisa flatletika Tim nazzjonali tar-Rugby It-tim tal-Artie fl-Ibburdjar tarRolex Middle Sea Race

Youth Award

Nicole Gatt (Weightlifting u Atletika) Rodmar Pulis (Weightlifting) Nicola Muscat (G[awm) Colette Sultana (Squash) Nathan Lee Xuereb (Sparar)

BASKETBALL

Loyola u Luxol jift[u l-Kampjonat

Se jkunu Tata Motors Loyola u Bupa Luxol li llum wara nofsinhar se jag[tu bidu lill-kampjonat waqt li Si;;iewi u Depiro Mtarfa se jkunu impenjati g[ada.

Luxol, wara li eliminaw lil Athleta mill-BOV Knock-Out, g[andhom moral g[oli u jibdew favoriti li jiksbu l-ewwel reb[a tal-kampjonat kontra Loyola, g[alkemm dawn tal-a[[ar jistg[u jissorprendu jekk ikunu f'vena tajba.

L-Amerikan ta' Luxol J. Bilen jidher li hu l-a[jar shooter minn barra z-zona fost il-barranin f'pajji]na b[alissa g[alkemm wie[ed irid jara l-barrani li se jkollhom l-Athleta wara t-tluq ta' M. Kawaid. Il-barrani ta' Loyola hu tajjeb ta[t il-boards fejn mistennija ;lieda g[as-supremazija li jaf ikollha effett fuq ir-ri]ultat.

Si;;iewi jisperaw li jibdew tajjeb il-kampjonat wara ddi]appunt li kellhom fl-a[[ar log[biet fejn ma tantx qed jikkonvin/i s-Serb M. Mijatovic li mhux qed ikun konsistenti fillog[ob tieg[u. Si;;iewi mistennija jirkupraw lil N. Sultana

imma jridu joqog[du attenti g[all-fouls u l-protesti inutli.

Depiro mistennija jirkupraw lilleks A. Portelli biex il-kow/ R. Muscat ikollu aktar sa[[a fuq ilbank.

Athleta A to Z Electronics g[andhom jinsew id-di]appunt tan-knock-out u jibdew favoriti kontra Floriana li ssa[[ew blakkwisti ta' A. Baldacchino u C. Calleja, eks Athleta.

Athleta aktarx ikollhom lil C. Baldacchino lura wara li tilef la[[ar log[ba. {afna jiddependi wkoll mill-Amerikan ta' Floriana Williams u kemm dan se jag[ti sfida ta[t il-boards.

Hibs Melita Garden mhux suppost ifallu kontra Qormi Phoenix fl-ewwel log[ba millkampjonat, kif l-istess g[andhom jibdew tajjeb Depiro McDonalds kontra Starlites Sport Experience. Il-log[ba bejn Alyssa Ashley Loyola u Athleta g[andha tkun aktar bilan/jata Mill-Kampjonat tat-Tieni Divi]joni, Bella Net SN Suns mistennija jirritornaw g[ar-reb[ kontra Athleta.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

30 Sport BOV KAMPJONAT PREMIER

Mosta jiksbu tliet punti prezzju]i minn Cristian Muscat

2

MOSTA (1)

J. Debono, A. Borg, K. Farrugia, F. Tisbi, Y.D. Ossok, F. Raimy, G. Martin, K. Magro, O. Obiefule, I. Zammit, J. Bajada Sostituzzjonijiet - A. Cini flok F. Raimy 65 min., M. B. Mvondo flok J. Bajada 70 min.

1

TARXIEN R. (1)

D. Cassar, S. Sadowski, C. Mamo, E.A. Pereira, A. Carabott, R. Costa, J.N. Mayasi, C. Sammut, O. Anonam, R. Mintoff, C.G. Suguino Sostituzzjonijiet - L. Galea flok S. Giglio 68 min., K. Pulo flok A. Carabott 78 min.

Imke//ija - G. Martin 79 min. (M), R. Costa 80 min. (T) Imwissija - K. Magro 35 min., G. Martin 64 min., 79 min. (M) , J. Nzinga Mayasi 38 min., O. Anonam 50 min. (T) Skurjaw - I. Zammit 7 min., A. Borg 59 min. (M), R. Costa 9 min.

(T) Referee - Andrè Arciola In-Nazzjon Plejer tal-log[ba - I. Zammit (M)

Mosta kisbu tliet punti prezzju]i fit-tentattiv tag[hom li jevitaw irrelegazzjoni g[all-Kampjonat BOV l-Ewwel Divi]joni meta g[elbu lil Tarxien Rainbows bl-iskor ta’ 2-1 biex b’hekk komplew ikabbru l-problemi g[ar-Rainbows. G[al Mosta ddebuttaw i]-]ew; plejers eks Marsaxlokk, Florent Raimy u Obinna Obiefule, waqt li g[al Tarxien iddebbutta Nzinga Mayasi li kellu log[ba kbira fejn [oloq diversi okka]jonijiet perikolu]i filkaxxa avversarja.

Fis-seba’ minuta Mosta fet[u l-iskor meta minn kross ta’ Bajada, Obiefule ra x-xutt tieg[u parzjalment salvat i]da mir-rebound IAN ZAMMIT

tefa’ l-ballun fix-xibka. }ew; minuti wara Tarxien Rainbows kellhom freekick tajjeb mog[ti minn Costa imdawwar f’korner.

Mill-korner rizultanti mog[ti minn Suguino, Anonam laqat il-lasta wara li Debono falla milli j]omm ilballun li spi//a f’saqajn RICARDO COSTA li rnexxielu jsib ix-xibka biex ;ab l-iskor indaqs.

Mosta fet[u fuq l-offensiva fit-tieni taqsima meta fis-46 minuta Ian Zammit ra x-xutt tajjeb tieg[u minn tarf ilkaxxa imdawwar f’korner mill-goalkeeper Cassar.

Fis-57 minuta minn freekick mil-lemin ta’ Suguino, Mayasi kkonettja

Azzjoni konfu]a mil-log[ba tal-biera[ (Ritratt Brian Grech)

tajjeb permezz ta’ daqqa ta’ ras i]da l-konklu]joni tieg[u g[addiet /entimetri barra millasti difi]i minn Debono. }ew; minuti biss wara re;a’ kien Ian Zammit li [oloq azzjoni o[ra perikolu]a g[al Mosta meta ra x-xutt tieg[u minn barra l-kaxxa kwa]i ja[sad lil Cassar, bilballun finalment jispi//a barra. Ftit sekondi wara

Mosta marru fil-vanta;;.

Minn distanza ta’ madwar 40 metru freekick dirett ta’ ADRIAN BORG [asad g[al kollox lill-goalkeeper tarRainbows David Cassar. I]]ew; timijiet spi//aw jilag[bu b’10 min-nies meta fid-79 u fit-80 minuta tke//ew Martin u Costa g[al Mosta u Tarxien rispettivament.

Mqabba jiksbu punt prezzju] fl-a[[ar sekondi

2

MQABBA (0)

K. Calleja, M. Bonnici, C. Calleja, B. Timotic, M. Potezika, D. Azzopardi, B. Mamic, P. Grima, R. Sammut, T. Mazzitelli, J. Briffa Sostituzzjonijiet - J. Nwoba flok B. Mamic 67 min., S. Magro flok D. Azzoppardi 85 min., C. Micallef flok C. Calleja 90 min.

2

BALZAN Y. (0)

M. Camilleri, Y. Camilleri, J. Francica, B. Guga, C. Ciantar, R. Forace, D. Grima, N. Tasic, P. Dos Santos Calcado, M. Deyanov, A. Eviparker Sostituzzjonijiet - B. Bondin flok C. Ciantar 46 min., B. L. Fagner flok A. Eviparker 83 min., M. Ciantar flok M. Deyanov 86 min.

Imwissija - M. Potezika 30 min., C. Calleja 59 min., K. Calleja 77 min. (M), B. Bondin 69 min., M. Camilleri 73 min. (B) Skurjaw - P. Dos Santos Calcado 71 min., 81 min. (B), M. Bonnici 77 min., B. Timotic 90 min. (M) Referee - A. Azzopardi In-Nazzjon Plejer tal-log[ba - P. Dos Santos Calcado (Balzan Y)

Mqabba rnexxielhom jiksbu punt prezzju] fl-a[[ar sekondi tal-log[ba meta rnexxielhom i]ommu lil Balzan Youths fi draw ta’ 22. Id-90 minuta kienu kkaratterizzati minn bilan/ assolut bejn i]-]ew; timijiet.

Tajjeb ng[idu wkoll li f’din il-log[ba ddebbuttaw 3 plejers differenti – Julian Briffa u John Nwoba g[al Mqabba u Martin Deanov g[al Balzan Youths.

Fl-34 minuta wara azzjoni tajba ta’ Calcado, dan g[adda lejn il-plejer li kien qed jiddebutta g[al Balzan Anthony Eviparker b’dan tal-a[[ar jitfa’ kross fil-baxx

lejn l-istess Calcado i]da xxutt tieg[u [abat ma’ difensur tal-Imqabba, bilballun spi//a f’korner.

Mqabba komplew fuq loffensiva fit-tieni taqsima u fil-55 minuta Martin Deanov mix-xellug g[adda lejn Dylan Grima i]da dan wa[du quddiem ilgoalkeeper avversarju b[al donnu tfixkel bil-ballun u ma rnexxilux jitfa’ ;ewwa.

Tliet minuti biss wara Mazzitelli da[al tajjeb filkaxxa u twaqqa’ minn Guga i]da r-referee [alla l-log[ob g[addej.

Fil-71 minuta Balzan Youths fet[u l-iskor meta

Pedro Dos Santos Calcado ta' Balzan segwit minn Pierre Grima ta' Mqabba

Bjorn Bondin permezz ta’ pass tajjeb ]marka g[al kollox lil PEDRO DOS SANTOS CALCADO li b’xutt fir-rokna g[eleb g[al kollox lil Calleja. Fis-77 minuta Balzan ;abu l-iskor indaqs meta xutt minn barra lkaxxa ta’ MAURO BONNICI spi//a fix-xibka wara li [asad ghl kollox lil Camilleri. Erba’ minuti biss wara, Balzan marru fil-vanta;; meta PEDRO DOS SANTOS CALCADO r/ieva tajjeb ming[and Anthony Eviparker u dan b’xutt angulat mit-tarf

tal-kaxxa g[eleb lil Calleja g[at-tieni darba f’din illog[ba.

Meta konna qed nistennew it-tisfira finali tar-referee Azzopardi li kellu kontroll tajjeb tal-log[ba, Mqabba rnexxielhom i;ibu l-iskor indaqs meta ballun fit-tul ta’ Pierre Grima min-nofs ilgrawnd ;ie kkonettjat tajjeb minn BRANISLAV TIMOTIC li qabbe] il-ballun minn fuq il-goalkeeper Camilleri g[al ;ox-xibka biex tefa’ lill-partiraji Mqabbin f’dellirju ta’ fer[.

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

Valletta 15 13 1 1 37 11 40 Hibs 15 10 4 1 37 12 34 Floriana 15 9 3 3 23 13 30 Sliema 15 5 8 2 25 19 23 Birkirkara 15 7 2 6 22 21 23 Balzan Y.* 16 6 3 7 22 25 21 Qormi 15 6 2 7 25 27 20 Mqabba 16 4 4 8 19 27 16 {amrun S.* 15 4 2 9 21 34 14 Mosta 16 3 4 9 14 28 13 Tarxien R. 16 4 1 11 20 36 13 Marsaxlokk 15 4 2 10 20 32 11 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest

FOOTBALL

Fa/li g[al Liverpool Liverpool kisbu reb[a fa/li ta' 5-1 fuq Oldham Athletic biex g[addew g[ar-raba' rawnd talFA Cup. I]da fil-bidu Liverpool [adu [asda meta Simpson skorja b'xutt sabi[ fit-28 minuta. Liverpool kisbu d-draw ]ew; minuti wara permezz ta' Bellamy u marru filvanta;; qabel intemmet l-ewwel taqsima meta Gerrard skorja minn penalty.

Fit-tieni taqsima Liverpool skorjaw tliet darbiet o[ra permezz ta' Shelvey, Carroll, u Downing fil-[in mi]jud.

Ri]ultati

Lokali – Div III St.Venera v Siggiewi Ingilterra – FA Cup Liverpool v Oldham League One Wycombe v Huddersfield League Two Burton v Accrington Italja – Serie B Torino v Albinoleffe Ascoli v Padova Brescia v Crotone Cittadella v Empoli Gubbio v Bari Nocerina v Pescara Sampdoria v Varese Sassuolo v Juve Stabia Vicenza v Reggina Verona v Modena Grosseto v Livorno

1-1

5-1 0-6 0-2 0-0 0-2 3-0 2-1 2-2 2-4 0-1 2-1 0-0 2-1 1-1

IN-NAZZJON Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

Sport 31 TENNIS

FOOTBALL

Hantuchova fil-finali It-tim nazzjonali wara li rtirat Clijsters Malti lura fl-azzjoni It-tennista mill-Islovekkja, Daniela Hantuchova g[addiet g[all-finali tal-Brisbane International min[abba li lavversarja tag[ha, Kim Clijsters kellha tirtira min[abba injury f’qaddha.

Clijsters kienet wettqet rimonta u ;abet id-draw wara li kienet 4-1 minn ta[t. Hi stra[et min[abba l-u;ig[ i]da meta kompliet tilg[ab tilfet u wara irtirat meta l-iskor kien dak ta’ 6-7, 3-1.

Din l-a[bar hi [a]ina g[al Clijsters min[abba li fi ftit jiem o[ra hi mistennija tie[u sehem fl-Australian Open u ma tkunx sorpri]a jekk titlef dan il-Grand Slam jekk tibqa’ mi;ug[a.

Din mhix l-ewwel darba li Hantuchova g[addiet g[allfa]i li jmiss min[abba li t-tennista ta’ kontriha kellha tirtira min[abba injury.

Meta din lag[bet kontra Serena Williams fil-kwarti tal-finali, Williams reb[et ilpartita i]da rtirat mit-tournament min[abba injury flg[aksa. “{assejt u;ig[ kontinwu f’qaddi u idde/idejt li nieqaf u issa nittama li nil[aq nirkupra g[all-Australian Open. Suppost f’;img[a g[andi nkun tajba,” qalet Clijsters wara li rtirat.

Intant, mill-kategorija talir;iel, Andy Murray kellu wirja ferm tajba u g[adda g[as-semi finali b’reb[a ta’ 62, 6-2 lil Marcos Baghdatis.

It-tennista Brittanniku ta’ 24 sena qed jag[mel minn kollox din is-sena biex jirba[ l-ewwel Grand Slam tieg[u u l-wirjiet tieg[u ma tantx kienu konvin/enti u fil-fatt, la[[ar [ar;a tieg[u kienet lunika wa[da li wie[ed jista’ jiddeskrivi b[ala tajba.

Murray issa jiltaqa’ kontra Bernanrd Tomic li reba[ lil Denis Isomin 6-3, 7-6. Issemi finali ta’ llum g[al Tomic se tkun l-ewwel semi finali f’livell ta’ ATP g[attennista Tomic li g[ad g[andu 19-il sena.

Ir-Repubblika ?eka fil-finali

Petra Kvitova g[elbet littennista numru wie[ed fiddinja Caroline Wozniacki biex g[enet lir-Repubblika ?eka tikkwalifika g[all-finali tat-Tazza Hopman.

Kvitova, li issa g[andha //ans titla’ fl-ewwel post tarrankings mondjali, g[elbet lil Wozniacki bi skor ta’ 7-6, 36, 6-4. Kvitova, flimkien ma Tomas Berdych g[addew g[all-finali. Dan tal-a[[ar g[eleb lil Frederik Nielsen 61, 6-3.

Kvitova, matul is-sena li g[addiet reb[et it-titlu ta’ Wimbledon u l-Kampjonati

Kim Clijsters fl-azzjoni kontra Daniela Hantuchova

tal-WTA f’Istanbul u [afna jsostu li din [aqqha tkun flewwel post minflok Wozniacki.

Wozniacki, minkejja li tinsab fil-qu//ata tar-rankings mondjali, qatt ma rnexxielha tirba[ Grand Slam fil-karriera tag[ha.

“B[alissa qed nilg[ab tajjeb [afna u nittama li din is-sena nirba[ xi unuri,” qalet Kvitova. Min-na[a l-o[ra, Wozniacki wara t-telfa sostniet, “Ilni sentejn fl-ewwel post tar-rankings u na[seb li dan hu su//ess kbir. Il-log[ba setg[et marret kull na[a. Qed i[ossni nitjieb aktar ma nie[u sehem f’tournament u lesta biex nag[ti l-aqwa tieg[i waqt l-Australian Open.”

Zheng fil-finali I/-?ini]a Zheng Jie wettqet rimonta mill-aqwa meta

g[elbet lil Svetlana Kuzntesova 2-6, 6-3, 6-3 biex g[addiet g[all-finali talAuckland Classic. Fil-finali din se taffronta lil Flavia Pennetta.

B[al ma dejjem g[amlet f’dan it-tournament, Kuzntesova bdiet tajjeb [afna u fil-fatt bniet vanta;; ta’ 5-1 i]da ma g[arfitx tiddefendi dan il-vanta;;.

“Pennetta hi player tajba [afna u se tkun partita diffi/li,” qalet Zheng meta tkellmet dwar l-avversarja li jmiss.

Federer jirtira

Roger Federer irtira millOpen tal-Qatar wara li [ass u;ig[ f’daru u ma riedx ikompli jiggrava s-sitwazzjoni 10 ijiem qabel ma jibda lAustralian Open. Federer kien beda tajjeb f’dan it-tournament i]da beda j[oss l-u;ig[ fil-kwarti tal-finali kontra Andreas Seppi.

It-tennista }vizzeru reba[ bi skor ta’ 6-3, 5-7, 6-4 u kellu jaffronta lil Jo-Wilfried Tsonga fis-semi finali.

Wara l-partiti mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni tal-Euro 2012, it-tim Malti hu mistenni jilg[ab l-ewwel log[ba ta’ [biberija tieg[u fid-29 ta’ Frar i]da mhux esklu] li qabel din id-data jintlag[bu xi partiti o[ra.

Dawn il-partita ta’ [biberija se jintlag[bu biex it-tim Malti j[ejji g[al-log[ob tar-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja tal-2014.

Sakemm jin[atar kow/ nazzjonali, l-iskwadra li se tibda t-ta[ri; fis-16 ta’ Jannar intg[a]let mid-Direttur Tekniku tal-MFA, Robert Gatt.

Dawn it-18-il player se jkollhom testijiet fi]i/i li se jsiru minn Luca Pagani. Ilplayers se jkollhom ta[ri; kull nhar ta’ Tnejn u Tlieta.

Il-lista tinkludi biss players li jilag[bu hawn Malta.

Goalkeepers

Andrew Hogg - Valletta FC Henry Bonello - Sliema Wanderers FC

Difensuri

Steve Borg - Valletta FC Roderick Briffa - Valletta FC Jonathan Caruana - Valletta FC Edward Herrera - Hibernians FC Clayton Failla - Hibernians FC Alex Muscat - Sliema Wds FC Zack Muscat – Pietà Hotspurs FC

Midfielders

Gareth Sciberras - Birkirkara FC Rowen Muscat - Birkirkara FC Shaun Bajada - Birkirkara FC Edmond Agius - Valletta FC Dyson Falzon - Valletta FC Ryan Fenech - Valletta FC Bjorn Kristensen - Hibernians FC

Attakkanti

Michael Mifsud - Valletta FC Andrew Cohen – Hibernians

TRASFERIMENTI LOKALI

Ryan Fenech ma’ Sliema Wanderers minn Stewart SAID

Il-midfielder internazzjonali ta’ Valletta Ryan Fenech ing[aqad ma’ Sliema Wanderers b’self sal-a[[ar talista;un.

Fenech hu prodott ta’ {amrun Spartans. Hu g[amel id-debutt tieg[u mal-Ispartans fl-ista;un 2002-2003. Matul lewwel ista;un tieg[u Fenech lag[ab 6 partiti u skorja gowl.

Din hi t-tieni darba li Fenech ser jilbes il-flokk ta’ Sliema Wanderers wara li flista;un 2009-2010 ing[aqad mag[hom b’self g[al sta;un wie[ed ming[and {amrun

Spartans. Wara li fl-ista;un 2010-2011 re;a’ ng[aqad ma’ {amrun, f’Jannar tal-2011 Fenech ing[aqad ma’ Valletta fejn iffirma kuntratt ta’ [ames snin fi trasferiment li nvolva lil Dyson Falzon li ng[aqad ma’ {amrun sal-a[[ar talista;un.

Ma’ Valletta Fenech reba[ kampjonat, Super Cup, kif ukoll l-Euro Cup. Ryan Fenech g[amel id-debutt ma’ Valletta fid-29 ta’ Jannar tal2011 fir-reb[a ta’ 4-1 kontra listess Sliema fejn skorja ]ew; gowls.

KAMPJONAT BOV PREMIER

Informazzjoni dwar il-partiti tal-lum

Il-Kummissarju tal-Pulizija jav]a li g[all-log[biet tal-futbol tal-BOV Premier League Qormi v {amrun Spartans u Hibernians v Valletta li se jintlag[bu llum se jsiru dawn larran;amenti: Il-partitarji ta’ Hamrun Spartans u Valletta g[andhom jid[lu f’Ta’ Qali mit-Triq tarRabat, direzzjoni Mu]ew talAvjazzjoni u jipparkjaw il-vetturi tag[hom fil-parke;; ta’ wara l-enclosure .

Il-qtug[ tal-biljetti tad-d[ul tal-partitarji tal-Hamrun Spartans se jsir mit-ticketing office booths tal-West Stand A. Id-d[ul u l-[ru; se jsir mill-istess post.

Il-qtug[ tal-biljetti tad-d[ul tal-partitarji tal-Valletta se jsir mit-ticketing office booths talWest Stand C. Id-d[ul u l[ru; se jsir mill-istess post.

Il-partitarji ta’ Qormi u Hibernians g[andhom jid[lu f’Ta’ Qali min-na[a talPitkali, {’Attard u jipparkjaw il-vetturi tag[hom fit-toroq ta’ madwar l-MFA training grounds u l-Millenium Stand Il-qtug[ tal-biljetti tad-d[ul tal-partitarji ta’ Qormi se jsir mit-ticketing office booths min-na[a tal-Millenium Stand C. Id-d[ul u l-[ru; se jsir mill-istess post.

Il-qtug[ tal-biljetti tad-d[ul tal-partitarji ta’ Hibernians se jsir mit-ticketing office booths min-na[a tal-West Stand A. Id-d[ul u l-[ru; se jsir millistess post.

Se jsiru tfittxijjiet fid-d[ul g[all-Istadium g[andu ji;i mg[arraf li mhux ser ji;i permess li jidda[[lu megaphones, horns, smoke canisters talkulur jew xi forma ohra ta’ nar, jkunu kif ikunu.

Is-Sibt, 7 ta’ Jannar, 2012

32 Lokali

Il-g]ejjer Maltin ilbiera[ intlaqtu minn irji[at qawwija [afna tant li l-Uffi//ju Metereolo;iku [are; twissija li dawn setg[u jinbidlu f'riefnu qawwi. Ir-ri[ ikkaw]a diversi [sarat fosthom meta tqa//tet si;ra u waqg[et fuq karozza pparkjata fi Triq il-Wied f'Birkirkara. Anke xi servizzi bil-ba[ar ;ew effettwati. Il-qawwa tal-maltemp kien evidenti mal-kosta tal-g]ejjer Maltin. Il-qawwa tal-ba[ar kienet impressjonanti kif juri r-ritratt mi;bud minn Michael Ellul.

Il-Pulizija tinvestiga dwar l-a[[ar sig[at ta’ Gera Illum il-funeral ta’ Duncan Zammit minn Matthew BONETT

Il-Pulizija lbiera[ kompliet g[addejja bl-investigazzjoni tag[ha biex tikseb aktar informazzjoni dwar l-a[[ar passi ta’ Nicholas Gera u x’wassal biex wettaq att ta’ aggressjoni fil-penthouse ta’ Duncan Zammit u Claire Zammit Xuereb u li ntemmet bi ;lieda fl-istess residenza li fiha nqatlu Duncan Zammit u Nicholas Gera.

Skont l-a[[ar informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON, il-Pulizija qed tipprova tasal g[al konklu]joni tal-postijiet li ffrekwenta Gera wara li spi//a mix-xog[ol fil-lejl ta’ lejlet l-Ewwel tas-Sena u l-Ewwe tasSena. Hu mifhum li dan kien g[all[abta tat-3am, u aktar tard deher fil[anut tax-xorb Muddy Waters f’San :iljan kif ukoll fi Sneakers Pub

f’Tas-Sliema wkoll.

Il-Pulizija lbiera[ kompliet blinterrogazzjonijiet ma’ aktar sidien ta’ [wienet tax-xorb li kienu miftu[in f’dawk il-[inijiet bikrin ta’ filg[odu.

IN-NAZZJON hu infurmat li g[all[abta tal-5.15am, Nicholas Gera da[al f’[anut ie[or tax-xorb f’Tas-Sliema, fejn hemmhekk talab g[al drink lil sid l-istabbiliment li dak il-[in kien qed

jag[laq u jnaddaf.

Hekk kif l-investigazzjonijiet talPulizija jkomplu llum dwar dan iddelitt doppju li xxukkja lil pajji]na flewwel sig[at tal-ewwel jum tas-sena, wara li nhar l-Erbg[a sar il-funeral ta’ Nicholas Gera, illum is-Sibt fl-10am se ting[ata l-a[[ar tislima lil Duncan Zammit fil-knisja tan-Nazzarenu, f’Tas-Sliema.

L-investigazzjoni g[andha tit[alla f’idejn il-Pulizija – Il-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo Il-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo appella lbiera[ li x-xog[ol delikat tal-investigazzjoni dwar id-delitt doppju li se[[ fi tra;edja f’residenza f’TasSliema, jit[alla f’idejn il-Pulizija li hi biss g[andha l-g[odda biex tasal g[arri]ultati.

Il-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo qal dan meta mitlub jikkummenta minn IN-NAZZJON b’rabta mad-diversi spekulazzjonijiet li qed jing[adu dwar il-qtil ta’ Duncan Zammit u Nicholas Gera.

Il-Pulizija, filwaqt li tanalizza x’ikun intqal fil-midja b’rabta malinvestigazzjoni li tkun qed tag[mel, ma toqg[odx biss f’dak li jg[idu l-;urnali, i]da tag[mel l-investigazzjoni tag[ha b’mod separat u f’wisq aktar dettall.

B’dan il-mod biss il-Pulizija tkun tista’ tasal g[ar-ri]ultat finali talinvestigazzjoni.

John Rizzo qal li l-Pulizija tippreferi li kieku l-inkjesta li tkun qed issir tkun wa[da riservata, g[ax dak li jing[ad mill-qraba tal-vittmi mal-midja jista’

jkun ta’ detriment g[allinvestigazzjoni. Minkejja dan, ilKummissarju qal li l-Pulizija m’g[andhiex is-setg[a li ma t[allix lillqraba jitkellmu.

Hu appella lill-;urnali biex ma ji[dux ir-rwol ta’ investigaturi, i]da dak i[alluh biss f’idejn il-Pulizija, g[ax huma biss g[andhom l-g[odda biex jaslu g[ar-ri]ultat.

Mistoqsi g[aliex ma ssej[itx conference crime mill-Korp tal-Pulizija biex tispjega l-fatti lill-midja, John

media•link COMMUNICATIONS

Rizzo qal li s’issa ma kienx opportun li d-dettalji jing[adu lill-midja biex din ixxandarhom mal-poplu Malti u G[awdxi.

Filwaqt li ma eskludiex li tista’ tissejja[ crime conference fil-[in opportun, hu qal li b[alissa linvestigazzjoni g[adha g[addejja u g[alhekk, lanqas il-Pulizija g[ad m’g[andha d-dettalji kollha.

Hu appella lil kul[add biex ma jispekulax x’;ara nhar il-{add ming[ajr ma jkollu f’idejh l-informazzjoni.