www.media.link.com.mt
Numru 13,017
€0.45
It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Mistenni jammetti Ka] ta’ delitt li se[[ f’{al Tarxien tliet snin ilu jista’ jing[alaq illum hekk kif l-akku]at mistenni jammetti Ara pa;na 7
L-Italja
Rata allarmanti ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ hekk kif tkompli l-;lieda kontra l-kri]i ekonomika. Ara pa;na 10
Il-Libja
L-awtoritajiet ;odda fil-Libja se jirrivedu l-investimenti li saru madwar id-dinja minn Gaddafi Ara pa;na 11
Premier League
Reb[a fa/li g[al Floriana u Sliema jeg[lbu lil B’Kara b’g[axar plejers Ara pa;ni 16 u 17
Il-Pro;ett tad-da[la tal-Belt Fi tmiem ix-xahar jibda jitpo;;a s-saqaf tal-Parlament il-;did Il-Prim Ministru fil-gallarija tal-Uffi//ju tal-PN f’Marsaxlokk isellem lil folla ta’ partitarji li n;abru barra min[abba li s-sala kienet mimlija (Ritratti> Roberto Runza u Martin Agius)
Ara pa;na 32
Il-politika tfisser li sservi lil pajji]ek u mhux pajji]ek iservi lilek B[ala Partit qeg[din f’sitwazzjoni fejn irridu nsaqsu lilna nfusna jekk fi [dan ilPartit g[andux jimmilita min hu lest iwarrab l-ambizzjonijiet personali tieg[u g[allb]onnijiet ta’ pajji]na, jew min ipo;;i l-ambizzjonijiet personali tieg[u qabel l-interess nazzjonali. Jekk it-twe;iba g[al dan hi li qeg[din hawn biex inservu, allura, min
qieg[ed hawn biex iservi lilu nnifsu g[andu jwarrab. Il-politika tfisser li sservi lil pajji]ek u mhux pajji]ek iservi lilek. Irridu nkunu lesti li nservu biex no[olqu x-xog[ol f’pajji]na u biex is-so/jetà tag[na timxi ’l quddiem. Din id-dikjarazzjoni g[amilha lbiera[ il-Prim Ministru u Kap tal-PN, Lawrence Gonzi waqt djalogu
tal-Partit Nazzjonalista flUffi//ju tal-PN f’Marsaxlokk. G[ad-djalogu attendiet folla kbira li mliet mhux biss lUffi//ju tal-PN imma wkoll il-pjazza ta’ quddiemu. Ilpubbliku ta mer[ba kbira lillKap tal-Partit Nazzjonalista b’/ap/ip u g[ajjat. Il-Prim Ministru qal li pajji]na qieg[ed jg[ix mument partikulari u spe/jali
– il-Prim Ministru Lawrence Gonzi
imma kul[add g[andu jag[mel kura;; g[ax filmument id-diffi/li to[ro; ilqawwa u t-tajjeb tal-Partit Nazzjonalista u fil-mument tal-prova to[ro; is-sa[[a talPN. Hu qal li b[alissa qed ng[ixu mument ta’ prova b[ala partit u b[ala pajji]. Lawrence Gonzi qal li lebda prim ministru ma jista’ joqg[od g[at-theddid ta’ dak
li [addiehor jidhirlu li g[andu jsir. Hu qal li meta jkun hemm ideat tajbin il-Prim Ministru g[andu jisma’ u ji]en dawk l-ideat, i]da ma jistax ikun li min ikun qed imexxi jsib lil min jg[idlu, ‘jew tag[mel kif ng[idlek jien inkella nwaqqa’ l-Gvern’. Il-Prim Ministru qal li dak hu [a]in g[al kull Gvern.
g[al pa;na 5
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
2 Lokali
Franco Debono jg[id li [aqqu po]izzjoni og[la g[ax ‘dejjem kien top student’ ■ Jer;a’ jg[id li mhux lest jg[in lil Chris Said fir-riformi fil-;ustizzja Waqt il-programm Bla A;enda fuq l-istazzjon Laburista, id-Deputat Franco Debono tkellem kemm-il darba dwar is-su//essi filkarriera tieg[u, u qal li dawn huma turija ta’ kemm hu [aqqu po]izzjoni og[la fi [dan il-Gvern. Franco Debono qal li kull min hu fil-Gvern g[andu lambizzjoni li jsir Ministru, “a[seb u ara jekk ikollok dawk l-ideat li [ri;t bihom jien”. Franco Debono qal li ftit wara li n[atar Ministru, Chris Said kien bag[atlu SMS biex jitolbu jg[inu firriformi fil-;ustizzja. Franco Debono, i]da, qal li hu mhuwiex “little child” ta’ [add, u g[al daqshekk mhux se jg[inu. Mistoqsi minn Norman Hamilton jaqbilx mal-ittra li bag[at il-Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat lill-
Ispeaker biex ilaqqa’ lParlament b’ur;enza, Franco Debono qal li jaqbel mieg[u g[ax is-sitwazzjoni titlob diskussjoni ur;enti filParlament. G[al darb’o[ra, Franco Debono qal li jekk jissejja[ vot ta’ fidu/ja filGvern, hu mhux se jivvota favur. Franco Debono qal li madwar erba’ xhur ilu hu kien tefa’ r-ri]enja tieg[u millPartit Nazzjonalista, u li skont hu, din ;iet irrifjutata. I]da l-Partit Nazzjonalista ppre/i]a li Franco Debono kemm-il darba tefa’ r-ri]enja tieg[u i]da dejjem irtiraha. Il-Partit Nazzjonalista sfida lill-Franco Debono biex jippublika l-SMS’s u l-emails kollha li ntbag[tulu millPrim Ministru Lawrence Gonzi u s-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier.
Fost l-affarijiet li qal Franco Debono waqt il-programm, semma l-fatt li hu b[ala student, dejjem kien “top student”. Hu semma li kien qabe] it-tieni sena tasSixth Form, u li dawn huma xhieda ta’ kemm imdorri ji;ri u li kien tifel bie]el [afna. Hu qal li kemm filklassi tal-iskola kif ukoll fuq xog[lu, imdorri li jkun “high achiever” u g[alhekk ma setax jippretendi li xi [add jo[odlu d-dinjità g[all-ewwel darba. Hu qal li jekk ir-ritmu li j]ommu lura jibqa’ sejjer hekk, lanqas ta’ 70 sena mhu se jkun lesti biex jid[ol filKabinett. Hu qal li b[alissa, hu g[andu t-talenti u l-kwalitajiet biex jifforma parti millKabinett. Franco Debono staqsa g[alfejn hu ma kienx tajjeb biex jid[ol fil-Kabinett meta
kien il-[in kollu jag[ti lpariri lill-Prim Ministru ta’ kif g[andhom isiru l-affarijiet. Hu wera d-dispja/ir tieg[u wkoll g[all-fatt li “mhux biss ma d[altx filKabinett meta tlajt, talli lanqas biss g[amluni f’Kumitat suret in-nies”. Franco Debono semma, fost l-o[rajn, kif hu ma telax fil-Parlament b’bi-election, i]da tela’ minflok Ministru u Segretarju Parlamentari, b’riferenza g[al Louis Galea u Helen d’Amato. Hu qal li minkejja li fl-a[[ar elezzjoni, hu ;ab 2,000 vot u Helen d’Amato ;abet 1,200 vot u ma telg[etx, il-Prim Ministru xorta [atar lil Helen d’Amato b[ala Kummissarju g[atTfal. Hu wera wkoll kliem dispre;jattiv g[al kollegi fi [dan il-Partit Nazzjonalista, fejn qal li “fl-a[[ar erba’
snin m’g[amlu xejn, minkejja li m’g[andhomx it-talenti u l-attribwiti li g[andi jien.” Franco Debono wera wkoll id-dispja/ir tieg[u g[all-fatt li minkejja li dam g[axar snin kandidat tal-Partit Nazzjonalista, qatt ma tpo;;a fuq bord tal-Partit Nazzjonalista. Fid-diskors li kien g[amel fil-Parlament qabel il-vot ta’ fidu/ja fil-Ministru Austin Gatt, Franco Debono kien qal li s-sitwazzjoni fix-xandir nazzjonali tinsab fl-istess sitwazzjoni li x-xandir kien fih fl-1987. Mistoqsi g[alfejn kien qal hekk, Franco Debono qal li s-sitwazzjoni fix-xandir nazzjonali qed tikkaw]alu problemi kbar. Hu qal li hi tal-mist[ija li tmur tindirizza konferenza, u ma tidhirx fuq l-a[barijiet, i]da jidhru n-nies l-o[ra kollha li jkunu attendew.
IT-TEMP
UV INDEX
2
IT-TEMP ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin li jsir imsa[[ab bil-possibilità ta’ xi [alba xita VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ moderat li jsir ftit qawwi mill-Majjistral BA{AR moderat li jsir lokalment qawwi IMBATT baxx mill-Grigal li jsir ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 15˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 383.0mm IX-XEMX titla’ fis-07.13 u tin]el fis-17.04
Serq ta’ si;ar mir-Rabat {addiema mid-Direttorat tal-PARKS fil-Ministeru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali [awlu fil-jiem li g[addew mal-50 si;ra fi Triq Verdala fir-Rabat wara li per-
suni mhux mag[rufa qalg[u u serqu dawn is-si;ar. IlMinisteru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali kkundanna dan l-a;ir irresponsabbli. IlMinisteru qal li jinsab kontin-
wament g[addej b’kampanja biex jit[awlu aktar si;ar. F’aktar minn [ames snin kemm ilha mwaqqfa l-kampanja 34U ;ew im[awla ’l fuq minn 100,000 si;ra.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IT-TNEJN L-og[la 13˚C L-inqas 11˚C
IT-TLIETA L-og[la 13˚C L-inqas 7˚C
L-ERBG{A L-og[la 13˚C L-inqas 7˚C
IL-{AMIS L-og[la 13˚C L-inqas 7˚C
IL-:IMG{A L-og[la 14˚C L-inqas 7˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Al;eri 17˚C xemxi, Amsterdam 08˚C imsa[[ab, Ateni 10˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 11˚C xemxi, Berlin 06˚C imsa[[ab, Brussell 08˚C imsa[[ab, il-Kajr 17˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C imsa[[ab, Kopen[agen 06˚C xita, Frankfurt 06˚C imsa[[ab, Milan 14˚C xemxi, Istanbul 05˚C xita, Londra 09˚C imsa[[ab, Malta 14˚C ftit imsa[[ab, Madrid 09˚C xemxi, Moska –01˚C imsa[[ab, Pari;i 08˚C imsa[[ab, Bar/ellona 13˚C xemxi, Ruma 13˚C xemxi, Tel Aviv 16˚C ftit imsa[[ab, Tripli 13˚C imsa[[ab, Tune] 16˚C imsa[[ab, Vjenna 05˚C xita, Zurich 04˚C xita, Munich 03˚C xita, Stokkolma -02˚C imsa[[ab, San Pietruburgu -02˚C imsa[[ab
I
r-Rapport Annwali tal-Awditur g[as-sena 1985 kien juri b’mod /ar l-abbu]i u l-ineffi/jenzi grassi li kienu je]istu f’dipartimenti tal-Gvern b’[afna minn dawk responsabbli jonqsu milli jag[tu rendikont ta’ dak kollu li kien qed ji;ri fil-Ministeru jew idDipartiment li jaqa’ ta[thom. Fl-introduzzjoni tieg[u, l-Awditur :enerali A.C. Busuttil qal li minkejja l-verifiki li saru ma setax jiggarantixxi li kienu nstabu l-irregolaritajiet kollha li kienu saru. Kopja ta’ dan ir-rapport kienet tqieg[det fuq il-medja talKamra. A[bar o[ra kienet dwar i/-?entru talKonferenzi fil-Belt, li kien jaqa’ ta[t irresponsabbiltà tal-Ministru tat-Turi]mu Joe Grima. G[al sena o[ra dan i/-/entru kompla jag[mel it-telf tant li fl-1985 tilef Lm73,206. Il-Gvern g[amel tajjeb g[al parti minn dan it-telf billi ssussidja
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Lokali 3
Mixli bi traffikar ta’ droga Mark George Falzon ta’ 35 sena mill-{amrun in]amm ta[t arrest preventiv wara li kien mixli quddiem il-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera li nhar il{amis li g[adda u fil-;ranet ta’ qabel ittraffika d-droga eroina. Falzon kien mixli wkoll li kien fil-pussess tal-imsemmija droga, li nstabet f’/irkostanzi li juri li ma kinitx g[al u]u esklussiv tieg[u, li kkommetta dawn ir-reati f’distanza ta’ mitt metru mill-parametru ta’ skola jew post fejn jiltaqg[u ]-]g[a]ag[. Hu kien mixli wkoll li l{amis li g[adda g[all[abta tas-6.30 p.m. fi Triq Mikiel Anton Vassalli filG]ira, saq karozza bla li/enzja u meta ma kienx kopert b’polza tal-assigurazzjoni. Kien mixli wkoll li saq b’manjiera perikolu]a, u li sar re/idiv b’sentenzi mog[tija millQorti tal-Ma;istrati tmien u disa’ snin ilu. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Jason Francis Sultana. G[al Falzon deher l-Avukat Henry Antoncic.
Mixlija bi frodi ta’ eluf ta’ ewro Joanne Sciberras ta’ 33 sena minn {a]-}ebbu;, u li kienet ta[dem b[ala accounts clerk malkumpanija Health Services Group Limited ta’ Gaetano Bonnici, kienet mixlija quddiem il-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera li wettqet frodi ta’ bejn €17,000 u €20,000 g[ad-dannu talistess kumpanija. Sciberras, li g[all-ewwel ammettiet l-akku]i mi;jubin kontriha, kienet mixlija li flus f’/ekkijiet ta’ kumpaniji o[rajn li kienu pagabbli g[al kumpanija ta’ fejn kienet ta[dem, kienu jispi//aw fil-kont tag[ha. Hi [adet l-imsemmija somma fi spazju ta’ sitt xhur. Sciberras irtirat l-ammissjoni tag[ha wara li l-Qorti qalet lill-avukat tag[ha li din kienet qed tiffa//a piena ta’ pri;unerija min[abba li hi re/idiva. Kien hawn li Sciberras irtirat l-ammissjoni tag[ha u g[alissa n]ammet ta[t arrest preventiv. Il-Qorti qalet li sakemm l-akku]ata tag[ti prova /ara li g[andha residenza, hi kienet lesta tirrevedi t-talba tal-libertà provi]orja. G[aliha dehret l-Avukat Rachel Tua.
G[awdex. Qabel il-wasla tal-Ma;i, ]ew; persuna;;i li jirrappre]entaw lil :u]eppi u Marija bit- tarbija da[lu fil-pjazza u mxew lejn il-Ba]ilika fejn [adu posthom fuq iz-zuntier. It-tliet Slaten rekbin fuq ]wiemel da[lu fil-pjazza u mag[hom ing[aqdu l-pa;;i. Malli waslu quddiem il-Familja Mqaddsa huma ppre]entaw ir-rigali lil :esù tarbija. Din l-attività, l-ewwel wa[da li saret fil-g]ejjer Maltin, bdiet fil-Festa tal-Epifanija tas-sena 2009 u hi organizzata mill-G[aqda ‘Il-Milied fix-Xag[ra’ bil-kollaborazzjoni s[i[a tal-Ar/ipriet Monsinjur Carmelo Refalo, tax-Xag[ra Historical Re-enactment Organisation, tal-Guiding Light Youth Group, tal-;ojjellerija Vascas u ta’ Victor Muscat’s Horse Riding.
Estensjoni tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek fi 12-il lokalità o[ra Fil-jiem li ;ejjin, l-iskema tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek ser ti;i esti]a fi 12il lokalità. Il-pazjenti ta’ {al Luqa, {al Safi, {al Kirkop, lImqabba, i]-}urrieq, ilGudja, {al G[axaq, {al Tarxien, Santa Lu/ija, ilMarsa, u l-Furjana, li huma intitolati g[all-medi/ini b’xejn ming[and il-Gvern, ser ikunu jistg[u jibbenefikaw
minn din l-iskema. G[aldaqstant, il-pazjenti li joqog[du f’dawn il-lokalitajiet u li g[andom il-Kartuna s-Safra u dawk li huma intitolati g[all-medi/ini taddijabete u li s-soltu ji;bru lmedi/ini tag[hom millIspi]eriji ta/-?entri tasSa[[a tar-Ra[al :did, Floriana u ta’ {al Luqa huma mitluba jassiguraw li g[andhom id-dokumenti
kollha me[tie;a u validi biex jkunu jistg[u jibbenifikaw mill-Iskema. Id-dokumenti jinkludu lKartuna s-Safra, il-Kartuna u l-Formola r-Ro]a u lKartuna l-Bajda g[allmedi/ini kkontrollati skont kif japplika. Hu me[tie; ukoll il-permess g[allmedi/ini fuq l-approvazzjoni tad-Dipartiment tasSa[[a.
Id-data tal-ftu[ tarre;istrazzjoni g[andha tit[abbar aktar tard. IdDipartiment g[arraf li ma tista’ ti;i a//ettata l-ebda applikazzjoni jekk ma tkunx fuq il-Formola Uffi/jali li ser titqassam fl-ispi]eriji ta’ dan il-lokal fi ]mien qasir. Min g[andu b]onn ta’ aktar informazzjoni jista’ j/empel fuq 2248 1800 jew 2210 6350
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
4 Lokali
In-nefqa tat-turisti la[qet €1.2 biljun
– il-Ministru Mario de Marco
Qabel id-djaolgu l-Prim Ministru akkumpanjat mis-Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier ]ar diversi [wienet u ristoranti max-xatt ta’ Marsaxlokk fejn iltaqa’ mas-sidien u mal-[addiema. Fi tmiem il-laqg[a l-Prim Ministru kixef plakka kommemorattiva fl-okka]joni tal-25 sena mill-ftu[ tal-ka]in f’Marsaxlokk (Ritratti> Martin Agius u Robert Runza)
Matul is-sena li g[addiet Malta kellha rekord finnumru ta’ turisti b’1.4 miljun turist filwaqt li kellha wkoll rekord f’dik li hi nefqa mit-turisti bl-ammont jitla’ g[al €1.2 biljun. Mario de Marco, ilMinistru g[at-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent qal dan ilbiera[ waqt djalogu flUffi//ju tal-PN f’Marsaxlokk. Hu qal li r-ri]ultati tajbin fit-turi]mu ilhom ;ejjin sena wara l-o[ra u fi ]mien il-Ministru Michael Refalo pajji]na la[aq g[all-ewwel darba /-/ifra ta’ miljun turist f’sena filwaqt li fi ]mien il-Ministru Francis Zammit Dimech intla[qet i/-/ifra ta’ 1.2 miljun turist. Mario de Marco qal li mill-a[[ar [ames snin kien hemm ]ieda ta’ 300,000 turist li ]aru Malta f’sena wa[da. Hu qal li dawn irri]ultati huma frott il-[idma tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi li minkejja l-isfidi tal-prezz rekord ta]-]ejt u lkri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, kompla jinvesti fit-turi]mu u lprodott turistiku. Hu qal li s-su//ess hu wkoll frott tal-
[idma ta’ kull Ministru min[abba li lkoll jikkontribwixxu favur l-industrija tatturi]mu permezz tal-[idma fl-oqsma tag[hom. Mario de Marco qal li lGvern jemmen fl-industrija tat-turi]mu filwaqt li lindustrija g[andha fidu/ja fil-[idma u fil-kapa/ità talGvern. Hu fa[[ar kif is-settur privat qed ikompli jinvesti fit-turi]mu fosthom ilpro;ett tal-i]vilupp talkumpless {al Fer[ b’investiment ta’ €50 miljun, ittkabbir tal-Lukanda Seabank b’investiment ta’ €30 miljun u t-tkabbir tarRamla Bay Hotel. Hu fakkar li r-rotot talajru lejn Malta ]diedu minn 45 g[al 75 fil-[ames snin li g[addew filwaqt li l-linja tal-ajru Air Malta hi wkoll importanti u g[alhekk ilGvern qed ja[dem biex din issir vijabbli u sostenibbli. Pajji]na kompla jtejjeb ilprodott fosthom bir-restawr tas-swar u l-pro;etti fosthom dak fid-da[la tal-Belt. Mario de Marco qal li lGvern qed ja[dem u se jippubblika l-pjan ta’ azzjoni g[at-turi]mu g[al [ames snin li ;ejjin.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Lokali 5
Su//ess fl-impjiegi
– il-Vi/i Prim
Ministru Tonio Borg Minkejja s-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali diffi/li, Malta g[amlet su//ess fil-[olqien talimpjiegi tant li pajji]na g[andu r-raba’ l-a[jar rata ta’ qg[ad fost il-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea. Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN qal dan ilbiera[ waqt djalogu fl-Uffi//ju tal-PN f’Marsaxlokk. Hu qal li din is-sena Malta kellha wkoll rekord fin-numru ta’ turisti li ]aru lil pajji]na b’1.4 miljun turist filwaqt li anke nnefqa tat-turisti kienet wa[da rekord. Tonio Borg irrefera wkoll g[ar-rwol ta’ Malta b[ala /entru ta’ g[ajnuna umanitarja waqt il-konflitt fil-Libja u mhux biss g[enet fl-evakwazzjoni ta’ madwar 20,000 ru[ milLibja imma wkoll ;abet 51 persuna feruta milLibja biex jing[ataw kura f’Malta. Dan kollu kien rikonoxxut mill-mexxejja ewlenin tal-Kunsill Transitorju Libjan kif ukoll minn mexxejja o[ra b[al Hillary Clinton u William Hague li ;ew f’Malta jirringrazzjaw lillPrim Ministru, lill-Gvern u lill-poplu Malti. Hu qal li mhux kul[add f’Malta kien kuntent b’dak li kien qed jag[mel ilGvern Malti tant li l;urnal tal-GWU kien g[amel storja qarrieqa li kienet sparata missila milLibja lejn Malta. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li l-Gvern Malti g[amel ukoll su//ess fl-edukazzjoni u llum fl-Università hemm aktar minn 10,000 student u studenta li lma;;oranza huma nisa. Dawn l-istudenti mhux biss ma j[allsux imma jing[ataw l-istipendju [alli jkomplu jistudjaw. Tonio Borg fakkar kif il-Kap tal-Oppo]izzjoni u l-Partit Laburista kienu g[amlu kampanja kontra s-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea u kienu jbe]]g[u lill-poplu Malti. Eks Ministru So/jalista li llum g[andu kariga g[olja fil-Partit Laburista kien iffirma trattat sigriet malKorea ta’ Fuq. Il-Vi/i Prim Ministru rrefera wkoll g[as-sitwazzjoni politika pre]enti u qal li l-plejers tat-tim jintg[a]lu mill-kow/ u kull plejer irid jobdi listruzzjonijiet tal-kow/ u mhux tieg[u nnifsu.
Il-laqg[a ta’ djalogu li kienet indirizzata mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi, mill-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg u mill-Ministru Mario de Marco (Ritratt> Roberto Runza)
Is-sewwa jirba[ ]gur minn pa;na 1
Fakkar kif fil-kri]i talGvern ta’ Alfred Sant fl1998, il-Perit Dom Mintoff ma vvutax kontra l-Gvern Laburista f’vot ta’ fidu/ja imma ]amm mal-prin/ipji demokrati/i. G[alhekk wie[ed irid joqg[od attent meta ji;i biex iqabbel is-sitwazzjoni tal-lum ma’ ta’ dak i]-]mien. Il-Prim Ministru spjega kif qed ng[ixu ]minijiet ta’ tibdil kbir fejn rajna pajji]i kbar li konna nikkunsidrawhom laktar b’sa[[ithom u li spi//aw ikkrollaw u fabbriki li kellhom jag[lqu, gvernijiet Ewropej li qed jie[du mi]uri ta’ awsterità mill-aktar [orox. Lawrence Gonzi qal li dan kollu jaffettwa lil pajji]na u ma nistg[ux nippretendu li madwarna mhu qed ji;ri xejn. Is-sena 2012 se tkun sena ta’ diffikultajiet kbar g[al [afna pajji]i madwar id-dinja u dan jista’ jolqot ukoll lil Malta. Hu spjega li g[alhekk il;img[a li g[addiet wara anali]i li g[amel fil-;img[at ta’ qabel, hu [a de/i]jonijiet
importanti fosthom il-bidliet fil-Kabinett billi tliet Segretarji Parlamentari n[atru Ministri. Hu qal li tnejn minnhom kienu Segretarji Parlamentari flUffi//ju tieg[u u issa tne[[ew mill-Uffi//ju talPrim Ministru. Dan biex matul din is-sena hu jkun jista’ jiffoka fuq l-aktar affarijiet importanti, ji;ifieri l[olqien tax-xog[ol u aktar investiment biex pajji]na jibqa’ kompetittiv. Hu qal li l-Kabinett u lGrupp Parlamentari kollu qabel ma dawn il-bidliet, [lief g[al Deputat Nazzjonalista wie[ed, qal Lawrence Gonzi. “Illum g[andna sitwazzjoni inkwetanti ta’ xi [add li g[ax ma sarx ministru issa jrid i[assar,” sostna l-Prim Ministru. Il-Prim Ministru qal li s-sitwazzjoni internazzjonali diffi/li, fissret ukoll li matul din is-sena [afna pajji]i se jkollhom jag[mlu aktar sagrifi//ji, u dan jg[odd ukoll g[al Malta. Hu qal li s-settur
pubbliku qed jintalab inaqqas l-ispi]a tieg[u u g[alhekk ilGvern irid ikun minn talewwel li jag[ti l-e]empju. G[alhekk kien de/i] li mill-1 ta’ dan ix-xahar, l-onorarja tal-Ministri titwaqqaf u dan biex is-sitwazzjoni tal-pajji] tkompli tissa[[a[. Lawrence Gonzi qal li hi [asra li quddiem dawn l-isfidi l-kbar, il-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat jibqa’ jsabbat saqajh u mo[[u biss fil-log[ob politiku u jinteressah biss li jsir vot ta’ fidu/ja fil-Parlament. Lawrence Gonzi qal li min irid ikun serju mal-poplu Malti jrid jg[id minn issa u mhux wara, x’inhuma ssoluzzjonijiet g[all-pajji]. Hu rrefera g[as-sitwazzjoni ekonomika u qal li l-erba’ snin li g[addew kienu erba’ snin ta’ sfidi kbar g[al pajji]na, i]da pajji]na [oloq ix-xog[ol, attira l-investiment u g[al sena wara l-o[ra kellna rekord fit-turi]mu, qal ilPrim Ministru. Lawrence Gonzi fakkar li fis-seba’ snin li ilu jmexxi lil
pajji], pajji]na mexa ’l quddiem u llum hawn 21,000 ru[ aktar ja[dmu mas-settur privat, hawn iktar ]g[a]ag[ jistudjaw fl-Università, flMCAST u fl-ITS. F’dawn isseba’ snin infet[et skola ;dida kull sena, tlesta l-isptar il-;did u nfet[u aktar djar talanzjani sa[aq il-Prim Ministru. Hu qal li x-xewqa tieg[u u ta’ s[abu hi li sena u tliet xhur o[ra pajji]na jmur g[all-elezzjoni imma dan ma jiddependix biss minnu g[ax kieku jiddependi minnu se ja[dem biex dan isir. Il-Prim Ministru [abbar li tkellem mal-Ministru Austin Gatt u qallu li jekk mhux be[siebu jer;a’ jo[ro; b[ala kandidat g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss, allura aktar tard din is-sena g[andu jiddedika aktar xog[ol g[al Partit billi jing[aqad masSegretarju :enerali [alli jg[in lill-PN jer;a’ jirba[ lelezzjoni ;enerali li jmiss. Hu sostna li s-sewwa jirba[ ]gur g[ax il-poplu Malti jixraqlu Gvern serju u g[aqli.
Il-folla numeru]a ta’ partitarji li n;abret quddiem l-Uffi//ju tal-PN f’Marsaxlokk biex tisma’ l-messa;; u tag[ti mer[ba lill-Prim Ministru (Ritratt> Roberto Runza)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
6 Lokali
Joseph Muscat itenni d-diskors ta’ Franco Debono ■ Fil-politika m’hemmx post g[al min ipo;;i l-interess personali qabel dak nazzjonali – il-PN Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat meta lbiera[ filg[odu indirizza folla ta’ partitarji Laburisti li n;abret quddiem il-kazin Laburista tar-Rabat, ripetutament tenna l-attakki ta’ Franco Debono fuq il-Prim Ministru Lawrence Gonzi. B[alma qal Franco Debono, Muscat qal li dan il-Gvern hu oligarkija, tal-klikka, ta’ ftit mag[]ulin li jag[mlu l-g[a]liet skont x’jaqbel lil ftit nies ta’ ;ewwa nett. Muscat re;a’ rrepeta li Lawrence Gonzi g[andu jmur quddiem il-Parlament u jitlob vot ta’ fidu/ja. Joseph Muscat qal li l-Labour lest iservi – qal li l-Labour se jkun ‘safe’ g[all-pajji] ‘safe’ g[a]-]g[ir u ‘safe’ g[all-kbir. Hu qal wkoll li lMoviment tieg[u hu wie[ed ‘flat’ fejn kul[add jista’ jsemma le[nu. Muscat sostna li [addie[or se ju]a l-arma tal-bi]a’ kontra l-partit tieg[u u qal li l-bi]a’ hi t-
tieni l-aktar arma iebsa filpolitika wara t-tama. Intant Muscat li ;ie nofsieg[a tard g[al din l-attività, ma qal xejn dwar x’inhuma lproposti tal-PL. Qal li l-PL mhux se j[ares sal-ponta ta’ mnie[ru imma ’l quddiem minn hekk, u sostna li jrid jiggarantixxi l-istabbiltà filpajji]. Fi stqarrija il-Partit Nazzjonalista qal li fil-politika m’hemmx post g[al min ipo;;i l-interess personali qabel dak nazzjonali, u hi [asra li Joseph Muscat ja[sibha mod ie[or. Il-PN qal li minflok ipo;;i l-interess nazzjonali qabel kull interess ie[or, il-mexxej Laburista Joseph Muscat qed jie[u vanta;; mill-kri]i ta’ individwu li g[ax ma sarx ministru issa qed jg[id li ja[dem ma’ kul[add minbarra mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi u li lest iwaqqa’ l-Gvern. Minflok
jikkundanna lil min jag[mel dan it-theddid, Joseph Muscat jinkura;;ih. Il-PN qal li l-2012 se tkun sena diffi/li [afna g[ad-dinja kollha, kif kienu l-2011, l2010 u l-2009, i]da b’g[aqal il-Prim Ministru Lawrence Gonzi [oloq ix-xog[ol, ;ab l-investiment u sa[[a[ ilkompetittività ta’ pajji]na. G[all-2012 je[tie; de/i]jonijiet g[aqlin, sensibbli u mhux populisti kif irid Joseph Muscat, li mo[[u biss biex isir Prim Ministru. Ikun a[jar jekk Joseph Muscat jg[id x’inhi l-politika tieg[u dwar ix-xoghol, l-edukazzjoni, is-sa[[a u t-turi]mu, qal il-PN. Fil-politika m’hemmx post g[al min ipo;;i l-interess personali qabel dak nazzjonali u l-politiku qieg[ed hemm biex iservi. {asra, li Joseph Muscat, b[al [addie[or, ja[sibha mod ie[or, temm jg[id il-PN.
Ksur tad-drittijiet tal-privatezza minn BirdLife Il-Kummissarju g[allProtezzjoni tad-Data [a de/i]joni dwar ilment li ressqet il-Federazzjoni Ka//aturi Nassaba Konservazzjonisti (FKNK) kontra BirdLife Malta li fih BirdLife Malta kienet imwissija dwar ksur ta’ privatezza fil-konfront ta’ individwi li kienu ffilmjati f’in/ident li se[[ fl-20 ta’ Settembru 2010 fir-riserva tal-ka//a tal-FKNK
fil-Mi]ieb. Fl-ilment tag[ha l-FKNK qalet li membri tal-BirdLife bdew jie[du ritratti u filmati tar-rappre]entanti tal-FKNK u dan mhux biss ming[ajr lawtorizzazzjoni tag[hom imma wkoll wara li kienu mwissija diversi drabi. Dawn il-filmati wara tpo;;ew fuq il-websajt ta’ BirdLife. Fid-de/i]joni l-Kummissarju tal-Protezzjoni tad-Data qalet
li BirdLife naqset meta po;;iet fuq il-websajt tag[ha l-filmati b’tali mod li setg[u jkunu identifikati rrappre]entanti tal-FKNK u g[alhekk ippro/essat data personali tal-istess rappre]entanti. Rigward l-istess in/ident, lFKNK ressqet ilment ukoll kontra l-organizzazzjonijiet mill-:ermanja u CABS u dde/i]joni mill-Kummissarju dwar dan g[adha mistennija.
L-attività organizzata mill-Kunsill Lokali fis-sala ta’ Villa Lija, kienet tinkludi wirja ta’ arran;amenti ta’ frott ta/-/itru, bi frott ta’ kull daqs (Ritratt> Martin Agius)
L-g[axar edizzjoni tal-Festival ta/-?itru f’{al Lija Il-frott ta/-/itru kien ittema tal-g[axar edizzjoni ta’ attività ta’ ;urnata li saret f’{al Lija lbiera[ g[all-g[axar sena konsekuttiva. L-attività organizzata mill-Kunsill Lokali fis-sala ta’ Villa Lija, kienet tinkludi wirja ta’ arran;amenti ta’ frott ta/-/itru, bi frott ta’ kull daqs. Fuq na[a o[ra tas-sala kien hemm prodotti tal-ikel u [lewwiet li fihom kienu jinkludu ingredjenti minn frott ta/-/itru. Attrazzjoni o[ra kienet risotto msajjar fil-post blu]u ta’ ingredjenti millarin; filwaqt li din is-sena
wkoll kien hemm numru ta’ arti;;jana ja[dmu snajja’ tradizzjonali fil-post fosthom arti;;jan minn {al Lija stess b’xog[ol fl-injam. G[all-wiri kien hemm ukoll numru ta’ bambini tax-xama’ ma[dmuma minn arti;jan ie[or minn {al Lija kif ukoll numru ta’ prodotti tal-ikel ma[duma b’mod tradizzjonali, li wie[ed seta’ jara, iduq jew jixtri millpost. L-attività ;iet animata f’[inijiet differenti matul il;urnata mill-Banda San Piju X u mill-kitarrista Kal/idon Vella flimkien ma’ John Saliba fuq il-mandolina.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Lokali 7
Ka] ta’ delitt li se[[ f’{al Tarxien tliet snin ilu jista’ jing[alaq illum minn Ray Abdilla
Hekk kif il-pajji] g[adu jitkellem fuq il-mewt ta’ Duncan Zammit u Nicholas Gera f’Tas-Sliema, hemm possibbiltà kbira li qtil ta’ omm ta’ 40 sena f’{al Tarxien, li kien se[[ sentejn u nofs ilu, jista’ jing[alaq hekk kif hu mistenni li ]ew;ha, Roger Agius ta’ 47 sena mill-Marsa, jammetti li kien hu li kkommetta r-reat b’daqqa ta’ sikkina. Roger Agius li kien joqg[od il-Fgura kellu jg[addi ;uri akku]at li nhar it-Tnejn, 13 ta’ Lulju tal2009, qatel lil martu Catherine fi Triq it-Tempji Neoliti/i, f’{al Tarxien. Il;uri kellu jibda llum quddiem l-Im[allef Lawrence Quintano. Madankollu peress li lAvukat Malcolm Mifsud, li qed jidher g[al Roger Agius informa lill-Qorti li l-klijent
tieg[u mistenni jammetti, ma kienu infurmati l-ebda ;urati biex ji;u in;unti g[al dan ilka]. G[aldaqstant hu mifhum li llum se jinstemg[u s-sottomissjonijiet mid-difi]a u lProsekuzzjoni biex wara jekk ikun il-ka], l-Im[allef jg[addi g[as-sentenza. Skont il-Prosekuzzjoni rra;el tal-vittma kien ilu aktar minn sag[tejn jistenna lillvittma fuq il-post tad-delitt fejn anke kien deher xi ftit nervu]. Ing[ad li kellu f’idu basket tad-drapp skur li fih allegatament kien qed i;orr larma li spi//at imwa[[la f’]aqq martu. Huwa allegat li wara argument verbali, ir-ra;el [are; is-sikkina mill-istess basket u taha daqqa f’]aqqha fejn larma nifdet anke l-fwied u laqtet arterja prin/ipali. Roger Agius kien telaq ilbasket fl-art [dejn ]ew;
basktijiet li kellha f’idha Catherine u baqa’ sejjer flG[assa tal-Pulizija ta’ Ra[al :did fejn ta ru[u b’idejh. Il-koppja kienu ilhom14-il sena mi]]ew;in u fl-erba’ snin qabel ma se[[ l-in/ident kienu qeg[din joqog[du fiddar matrimonjali fi Triq il{uttafa fil-Fgura, anke jekk fl-a[[ar ]mien ta’ [ajjitha lvittma marret ma’ uliedha tg[ix m’ommha. Catherine, kienet g[adha kif waslet {al Tarxien millBelt u kif ni]let minn fuq ilkarozza tal-linja fi Triq {al Tarxien bdiet miexja fiddirezzjoni ta’ Triq Santa Marija biex minn hemm iddur g[al Triq it-Tempji Neoliti/i u timxi tul ta’ madwar tliet blokki g[al Triq Sammat fejn hemm id-dar t’ommha. Fl-istess dar li Catherine u t-tliet uliedha – ta’ 13, 11 u g[axar snin,
kienu bdew joqog[du fla[[ar xhur. Roger Agius kien ;ie mixli mill-Ispetturi Daniel Zammit u Alexander Grech li bil[sieb li joqtol jew li jqieg[ed il-[ajja ta’ Catherine Aguis f’periklu /ar, ta daqqa bi strument li jaqta’ u bil-ponta. Kien mixli ukoll li kellu filpussess tieg[u arma ming[ajr ma kellu li/enzja jew permess ming[and il-Kummissarju tal-Pulizija u li sar re/idiv g[al sentenzi tal-Qorti, liema sentenzi ma jistg[ux jinbidlu. Fil-bidu tal-2009, il-koppja kienet bdiet pro/eduri legali g[as-separazzjoni. Mill-provi kien [are; li xahrejn biss qabel ma nqatlet, Roger Agius kien qal lil o[t il-mara tieg[u li kien se joqtolha b’sikkina. Ftit wara li ng[ad dan id-diskors, martu Catherine, kienet bdiet pro/eduri legali g[al separaz-
zjoni. Il-problemi bejn ilkoppji kienu bdew xahar biss wara li ]]ew;u u dan min[abba li r-ra;el kien kellu l-vizzju tax-xorb u tallog[ob. O[t il-vittma kienet qalet fil-Qorti, li o[tha [admet g[al 22 sena fil-fabbrika tal[wejje; VF u kellha po]izzjoni tajba u meta din il-kumpanija falliet [adet issomma ta’ €32,611. Miriam Milenkovic qalet li o[tha ma tantx damet tgawdi dawn il-flus g[ax ]ew;ha nefaqhom fix-xorb u l-log[ob tal-azzard. Qalet ukoll kemm o[tha kienet bie]la [afna u li wara jumejn li spi//at millVF sabet impjieg ;did u li aktar tard kienet bdiet ta[dem il-Belt mal-kumpanija Rapid Laundry fejn tant [adet interess li kienet se tixtri lkumpanija biex tibda tmexxiha hi.
Tliet xhur [abs g[al Maximillian Ciantar wara li nqabad isuq ■ Il-Qorti tordna s-sospensjoni tal-li/enzja g[al sena Maximillian Ciantar ta’ 22 sena mill-Marsa kien ikkundannat tliet xhur [abs millMa;istrat Jacqueline Padovani u kellu l-li/enzja tas-sewqan tieg[u sospi]a g[al sena wara li nstab [ati li injora sentenza tal-Qorti talAppell meta kien inqabad isuq fil-{amrun. Ciantar, li skont il-Qorti sfida lillawtoritajiet kien immultat ukoll is-somma ta’ €1,165. Fis-sentenza tag[ha l-Qorti qalet li g[andu jitnaqqas i]-
]mien mill-perjodu li Ciantar g[amel ta[t arrest preventiv fuq dan il-ka] filwaqt li /a[det talba talProsekuzzjoni li l-karozza ti;i kkonfiskata u dan min[abba l-fatt li l-karozza hi propjetà ta’ Emmanuel Ciantar, missier Maximillian, li qatt ma awtorizza lil ibnu biex jie[u l-karozza, anzi bilmaqlub. Jidher li kemm id-difi]a kif ukoll il-Prosekuzzjoni ma kinux kuntenti bl-e]itu tas-
sentenza peress li d-difi]a mill-ewwel ikkonfermat li se tappella mis-sentenza filwaqt li l-Prosekuzzjoni mistennija tie[u parir tal-Avukat :enerali biex tara jekk hijiex se tappella wkoll mis-sentenza mog[tija. Ciantar kien inqabad isuq mill-Pulizija fid-9 ta’ Novembru li g[adda, g[axart ijiem biss wara li [are; mill[abs fejn kien skonta 16-il xahar pri;unerija minn sentejn li kien we[el. Dan wara li
fit-28 ta’ April tal-2009, f’{’Attard kien tajjar tewmin bniet ta’ g[axar snin, fuq iddawl l-a[mar u baqa’ sejjer. I]-]ag[]ug[, li g[andu problema tad-droga kien qed isuq bi ftit aktar minn mitt kilometru fis-sieg[a, meta lbniet Sarah Marie u Rebecca Marie Falzon kienu qeg[din jaqsmu t-triq. Minbarra l-piena ta’ [abs hu kien skwalifikat milli jsuq karozza g[al sitt xhur, f’de/i]joni li ttie[det mill-
Qorti tal-Appell Kriminali, liema sospensjoni kienet tnaqqset b’mod drastiku wara li ori;inarjament issospensjoni kienet ta’ 10 snin mill-Qorti talMa;istrati. Madankollu dan il-perjodu kien tnaqqas min[abba l-fatt li Maximillian Ciantar qatt ma kellu li/enzja tas-sewqan. G[al Ciantar deher lAvukat Joe Brincat filwaqt li l-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Robert Vella.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
8 Opinjoni
L-isfidi veri G[adha kif g[addiet sena o[ra u sa ftit jiem ilu konna qeg[din ni//elebraw il-festi tal-Milied u l-bidu ta’ sena ;dida. Kul[add inqata’ ftit mir-rutina tas-soltu u wkoll ng[aqadna mal-familji u malg[e]ie] tag[na biex ni//elebraw dawn il-festi flimkien. :ustament, dawn il-festi jkunu //elebrati b’intensità kbira imma issa li g[adda kollox kul[add irid jer;a’ jxammar il-kmiem biex jirnexxilna n[admu u neg[lbu l-isfidi ;odda li di;à qeg[din naraw li ;ejjin. Sena ;dida mhijiex biss opportunità biex tieqaf u tirrefletti fuq is-su//essi u lisfidi tas-sena li g[addiet imma hi opportunità biex tippjana kif se tkun kapa/i teg[leb l-isfidi u ta[taf lopportunitajiet li ;;ib mag[ha sena ;dida. U minn verament g[andu rasu fuq g[onqu jaf li g[andna sena ta’ ba[ar imqalleb sew. Rajna taqlib s[i[ ise[[ filMediterran matul l-a[[ar sena. Rajna gvernijiet jisfaxxaw, rajna dittaturi jmutu u o[rajn jinbidlu, rajna diversi popli madwarna jitilfu kull
ma kellhom. Bla dubju, leffetti ekonomi/i u politi/i ta’ dan kollu qed in[ossuh u g[ad irridu n[ossuh. ?erta wkoll li midde/i]jonijiet li kellhom jittie[du f’pajji]na, [ar;u /ar sew il-valuri tant sodi talpoplu tag[na, partikolarment il-valur tant sabi[ tas-solidarjetà. Bla dubju, l-id ta’ spalla u solidarjetà tag[na kienet kru/jali u importanti g[al dawk il-popli li kienu qeg[din ibatu. Dan jag[milna lkoll kburin. {are; /ar ukoll li, filwaqt li [addie[or ;ie mkaxkar mill-eventi li se[[ew, a[na bqajna u g[adna g[addejjin. Meta n[arsu lejn x’;ara fi Spanja, fil-Gre/ja, fl-Italja u fil-Portugal u f’[afna pajji]i o[ra nifhmu kemm irnexxielna nirre]istu u kemm allura dan il-Gvern [adem bilg[aqal. U biex tkun kapa/i tag[mel dan kollu jrid ikollok diversi kapa/itajiet fosthom l-esperjenza li hi tant kru/jali, iddeterminazzjoni u r-responsabbiltà u [afna u [afna perseveranza – dawn kollha jiddeskrivu tajjeb lill-Prim
Ministru Lawren/e Gonzi g[ax kien proprju bis-sa[[a tieg[u illi llum g[adna g[addejjin. Nistqarr illi n[ossni ftit iddi]appunta li llum minflok qeg[din nitkellmu dwar kif il-Prim Ministru se jkompli jara kif jibqa’ j]id it-tkabbir ekonomiku ta’ pajji]na jew dwar kif il-Prim Ministru se jkompli jo[loq postijiet ;odda ta’ xog[ol lill-poplu tag[na, qeg[din niddiskutu minflok dwar jekk il-Prim Ministru [ax de/i]joni tajba jew le li biddel id-dekasteri ministerjali jew jekk [ax de/i]joni tajba li g[amel lil ?ikku Ministru u jekk g[amilx tajjeb li [alla barra lil Peppi minflok. Din hi prerogattiva ta’ Prim Ministru u d-de/i]jonijiet b[al dawn isiru biss minn Prim Ministru. U meta je[odhom ikun qed je[odhom g[ax ikun qed jemmen li f’dak il-mument partikulari lpajji] hekk g[andu b]onn. Ovvjament, min jintlaqat [a]in minn de/i]jonijiet b[al dawn jista’ jinfixel xi ftit imma l-kapa/ità u l-lealtà ta’ dik il-persuna hekk milquta
to[ro; aktar b’sa[[itha jekk jirnexxilha ta//ettaha. M’ilix ]mien twil [afna filpolitika imma f’dan i]-]mien irnexxieli nirrealizza li filpolitika trid tkun kapa/i dduq l-imrar ukoll. Min ilu aktar minni, jista’ jitkellem [afna a[jar. Missieri wkoll kien fil-politika. U jekk ma g[allimni xejn, g[allimni ]gur li fil-politika ma g[andek tistenna qatt xejn lura [lief sodisfazzjon personali illi stajt tikkontribwixxi biex tag[mel [ajja ta’ persuna a[jar milli kienet. Din hi [a;a li ]gur se nibqa’ nag[mel. Dan hu verament limpenn li politiku g[andu jkollu. U allura ejjew in[allu lillPrim Ministru jiffoka lener;ija tieg[u fuq affarijiet aktar importanti li huma flinteress nazzjonali f’dan i]]mien ta’ maltemp ekonomiku qawwi. Dak kollu li rnexxielu jag[mel f’dawn l-a[[ar snin qieg[ed i[alli l-frott u sa issa l-politika tieg[u rnexxielha tifla[ g[all-mew; kollu g[adda u g[adu g[addej minn fuqna. Il-fatt jibqa’ illi
s-sitwazzjoni mondjali hi wa[da delikata mmens u allura hu aktar b]onnju] li jkollna gvern responsabbli u g[aqli aktar minn qatt qabel. Ninsab fidu/ju]a li jekk ilpoplu Malti jkompli jag[ti fidu/ja s[i[a lil dan ilGvern, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi se jkun qed jirnexxilu jkompli jag[ti [afna aktar opportunijiet lil dan il-pajji] u lill-poplu Malti u G[awdxi.
[afna ra;unijiet. L-ewwel nett min[abba l-[effa relattiva biex titg[allmu u t-tieni nett min[abba l-fatt li hu newtrali, ji;ifieri mhu ta’ [add u hu ta’ kul[add, mhu ta’ ebda nazzjon u m’g[andu ebda pretensjonijiet, vested interests u poter b[al m’g[andhom il-lingwi ta’ pajji]i o[ra. Morru fil-kungessi esperantisti u taraw lil kul[add jiftiehem bl-Esperanto bla tfixkil ta’ xejn. A[na meta niltaqg[u ma’ barranin esperantisti ma nistaqsux ta’ liema reli;jon huma jew x’livell ta’ edukazzjoni g[andhom. Lesperantisti jqisu ’l xulxin indaqs, bla ebda mibeg[da, bla ebda [ars ikrah. A[na hawn Malta j]uruna diversi esperantsti li jkunu ;ew b[ala turisti. Niltaqg[u mag[hom qisna nkunu ilna nafuhom is-snin, inkunu b’hekk f’kuntatt ma’ kulturi o[ra li jarrikkixxu l-mo[[ u jqawwu r-re/ipro/ità fil-ftehim. Dan l-a[[ar kellna ]ew; esperantisti: wie[ed mill-Iran u l-ie[or millIrlanda, b’:img[a distanza
bejniethom. Tg[allimna [afna minn g[andhom u g[andna g[ax na[sbu li huma wkoll tg[allmu minn g[andna fuq il-kultura tag[na. L-Esperanto jifta[lek dinja ;dida u permezz tieg[u tmiss ma’ umane]imu dejjem frisk. Kienet ta’ dieqa kbira g[alina meta sena ilu kellna nitilqu l-post li kellna l-Belt u nag[tu [afna kotba milli kellna lil-librerija tal-Gvern g[ax ma stajniex in]ommu aktar il-post. L-esperantisti fiddinja kollha huma diaspora u a[na hawnhekk, aktar. I]da dik hi l-[ajja. Ix-xju[ ikollhom i[allu u jekk ma jersqux ]g[a]ag[ jaqa’ vakwu tmissu b’idejk. Min jinteressa ru[u jew irid jitg[allem l-Esperanto, jista’ jew jifta[ l-internet fuq ‘Esperanto’ jew ‘Zamenhof’ u jista’ jsib [afna tag[rif u korsijiet tieg[u. I]da l-aktar post mag[ruf issibuh lernu.net. Jew inkella tistg[u tiktbu fl-imejl: maltesper@hotmail.com. A[na lesti biex ng[inu b’[afna materjal.
minn Paula MIFSUD BONNICI President Kunsill :enerali mifbon@maltanet.net
50 Qabel, meta konna nsemmu 50 sena konna ng[idu ‘g[omor ta’ bniedem’; illum nistg[u ng[idu nofs g[omor ta’ bniedem’, g[ax illum il[ajja twalet sewwa u ma ndumux ma nibdew in[arsu lejn in-norma ta’ [ajjet il-bniedem b[ala ta’ mitt sena. ’L hemm mixjin insomma. Iva [ej 50 sena ilu twieldet is-So/jetà tal-Esperanto f’Malta li wara xi tibdil flisem spi//at biex issemmiet: ‘Malta Esperanto-Societo’ (dik i/-‘c’ lissinha b[az-‘z’ fil-kelma ‘zija’). I]da fejn jid[ol l-Esperanto din lg[aqda ma kinitx l-ewwel wa[da f’Malta; l-ewwel wa[da bdiet ta[dem fl-1903 u mietet g[all-[abta tal-1912, g[alkemm kien g[ad baqa’ xi esperantisti Maltin ’l hemm u ’l hawn. Kien beda l-poeta Dun Karm bl-unika poe]ija tieg[u Penso Prinrempa ({sieb garRebbieg[a) fl-1901. I]da Dun Karm ma da[alx f’dal-moviment ;did li kien beda f’Malta fl-1903, immexxi mit-Tabib Gustav Busuttil u l-Ispi]jar Arkan;lu Agius, u
xi sena wara ng[aqad mag[hom l-Ispi]jar u Prokuratur Legali Agostino Levanzin li kien ukoll awtur u ;urnalista. Issa hawn ta’ min ifakkar li dak i]-]mien tant kien hemm g[aqdiet ta’ esperantisti Maltin li sa ng[aqdu f’Federazzjoni wa[da. Ta’ min isemmi wkoll, b[ala kur]ità, li dak i]-]mien fl-Isla kien hemm g[aqda ta’ nisa esperantisti. L-g[aqda moderna, jekk irridu nsej[ulha hekk, twaqqfet fis-26 ta’ Di/embru 1961, pre/i]ament 50 sena ilu. Konna sebg[a fit-twaqqif tag[ha; tlieta [allew wara ftit, u bqajna erbgha: jien, John Vella Bondin, Anthony Mercieca u l-mibki Reno Caruana li miet ftit snin wara. G[alkemm fil-kumitati ta’ matul is-snin inbidlu lu/u[, a[na t-tlieta, ji;ifieri jien, Vella Bondin u Mercieca bqajna dejjem hemm sal-lum. G[ax il-problema ta’ g[aqda b[al tag[na hi li min ikun g[all-inqas fil-kumitat irid ikun jaf l-Esperanto
minn Karmenu Mallia
min[abba r-relazzjonijiet ma’ g[aqdiet esperantisti barranin u l-aktar mas-So/jetà Universali tal-Esperanto bissede tag[ha fl-Olanda. Bdilna kemm-il post fejn niltaqg[u, tajna [afna korsijiet kemm bil-korrispondenza kif ukoll bl-attendenza. {afna jg[idu: ‘I]da llum m’hemmx l-Ingli] b[ala lingwa internazzjonali?’ Kieku a//ettaw mill-ewwel lEsperanto b[ala lingwa internazzjonali, kienu jissodisfaw bi]]ejjed il-b]onn fir-relazzjonijiet internazzjonali u kien jaqbad aktar min[abba
?entru Nazzjonali g[at-Trasfu]joni tad-Demm St. Luke’s Square, G’Mangia Tel> 25951244, 21234767, 21238756
F’in/ident tat-traffiku ;ieli jintu]aw aktar minn tletin pinta demm fuq persuna wa[da. G[andna b]onnok. :ib il-karta ta’ l-identità u ejja ag[ti pinta. Ftu[ mit-8.00a.m. sas-7.00p.m. kuljum
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
L-interess nazzjonali qabel kollox Nhar il-:img[a li g[adda l-Prim Ministru [abbar tibdil fil-Kabinett, hekk kif issa ninsabu de[lin fla[[ar sena u nofs ta’ din il-le;islatura. Kif qal il-Prim Ministru din il-mossa kienet imnebb[a minn diversi ra;unijiet fosthom is-sitwazzjoni internazzjonali li timmerita attenzjoni mill-qrib u enfasi partikolari. Fit-tibdil im[abbar, it-turi]mu u l-Kunsilli Lokali ma baqg[ux iktar ta[t l-Uffi//ju tal-Prim Ministru u se jkunu f’Ministeri o[ra. Dan se jippermetti lill-Prim Ministru jiddedika l-ener;iji tieg[u biex jindirizza limpatt tal-kri]i taz-Zona Ewro fuq Malta, ladarba rriforma tal-MEPA twettqet u t-turi]mu jinsab f’idejn sodi. Skop ie[or ukoll ta/-/aqliq li sar kien dak li l:ustizzja u l-Intern ikunu f’Ministeri differenti. Dan fid-dawl ukoll tas-su;;eriment li g[adda d-Deputat Nazzjonalista Franco Debono. L-ewwel prijorità hi l-g[ajxien tal-familji u mhux l-ambizzjonijiet personali
Il-Prim Ministru li fl-a[[ar mill-a[[ar irid iwie]en il-pariri li jing[atawlu, u j[ares lejn kollox fl-isfond tal-interess nazzjonali, g[amel id-de/i]joni tieg[u. Ir-responsabbiltà titlob li min ikun fil-po]izzjoni ta’ Prim Ministru i[ares l-ewwel u qabel kollox lejn dak li hu ta’ ;id g[all-pajji]. Kunsiderazzjonijiet o[ra g[alkemm jistg[u ikunu ta’ prijorità, ji;u dejjem wara. Alla[ares ni;u fi stat fejn min imexxi pajji]na jie[u d-de/i]jonijiet biex jipprova jog[;ob lil dak jew lill-ie[or. A;ir b[al dan ikun mill-iktar irrespon-
sabbli u jwassal biss biex il-pajji] jid[ol fi sqaq. Fidde/i]joni tieg[u dwar it-tibdil fil-Kabinett il-Prim Ministru kien konxju tal-fatt li ma kienx se jikkuntenta lil kul[add. {a;a naturali li membri stess talGrupp Parlamentari jaspiraw li javvanzaw fil-karriera politika tag[hom, i]da dan m’g[andux ikun liskop ewlieni li g[alih isir it-tibdil. Il-Prim Ministru g[alhekk wie]en dan kollu, i]da fl-a[[ar mill-a[[ar ma be]ax li jie[u d-de/i]joni li [ass li kienet fl-a[jar interess nazzjonali. Fuq kollox il-Prim Ministru g[andu fuq spallejh ir-responsabbiltà tal-futur talg[ajxien ta’ eluf ta’ familji Maltin, u dan hu dak li g[andu j;ib quddiem g[ajnejh spe/jalment fi//irkostanzi pre]enti, u mhux l-ambizzjonijiet personali li jista’ jkollhom xi individwi. Muscat jag[ti parir biex ikun ripetut l-i]ball tal-1998
Sadattant l-g[atx g[all-poter tal-Oppo]izzjoni wassal biex appena kellu /ans, Joseph Muscat talab lill-Gvern biex isejja[ vot ta’ fidu/ja. Dan hu l-istess kap tal-Oppo]izzjoni li fil-messa;; ta’ ]mien ilfesti sejja[ g[al stabbiltà politika biex il-pajji] ikun sod quddiem is-sitwazzjoni internazzjonali. Din ilkilba g[all-poter kompliet to[ro; fil-bera[ meta sSibt wara nofsinhar, kiteb lill-Ispeaker biex ilaqqa’ l-Parlament b’ur;enza. Filwaqt li Joseph Muscat qed i[ares li jaqta’ xewtu u jkun Prim Ministru akkost li tissejja[ elezzjoni f’mument li fih il-pajji]
ma jistax jog[tor imqar g[al ftit, il-Prim Ministru ma be]ax jie[u d-de/i]jonijiet fl-interess tal-pajji], akkost li kien hemm min ma la[aqx l-ambizzjoni personali tieg[u. Fil-kummenti tieg[u l-Prim Ministru g[amilha /ara li fis-sitwazzjoni pre]enti, ma jridx li jirrepeti l-i]ball li kien g[amel Alfred Sant fl-1998, meta kien qabad u mar g[all-elezzjoni min jeddu g[ax qata’ qalbu li jmexxi l-pajji]. Fil-politika biex isservi u mhux biex til[aq
Kif sostna l-Prim Ministru l-kwistjoni kollha nibtet mhux b’ri]ultat ta’ xi falliment tal-Gvern f’xi qasam partikolari b[alma ;ara fl-Italja u l-Gre/ja fejn il-Gvern kellu jwarrab g[ax ma kienx kapa/i jmexxi l-finanzi tal-pajji], i]da g[ax xi [add ma ng[atax Ministeru. G[alhekk hi problema politika li l-punt tat-tluq tag[ha jrid ikun fl-istrutturi talPartit Nazzjonalista. Min jid[ol fil-politika, jag[mel dan l-ewwel u qabel kollox biex ikun ta’ servizz g[all-poplu. L-ambizzjoni personali hi importanti i]da m’g[andhiex tkun l-ixprun ewlieni, fl-ebda mument. Min i[alli l-ambizzjoni tieg[u tirkbu, mhux biss ma jkunx ta’ servizz i]da jispi//a hu stess skjav tag[ha. Minn na[a l-o[ra min ipo;;i quddiemu l-interess nazzjonali l-ewwel, ikun lest li jag[mel kollox u ma joqg[odx i[ares x’se jirba[ jew jitlef fuq livell personali, jekk ikun jaf li din tkun it-triq biex nimxu ’l quddiem.
INTIETEF
A[na u nirrankaw g[as-sena 2012 Bdejna r-rutina. Issa li lfesti tal-Milied ilhom ftit ;ranet mhux [a]in li g[addew, ftit ftit kul[add re;a’ da[al fir-rutina normali tal-[ajja, inklu]i t-tfal u l-istudenti li re;g[u bdew bl-istudji tag[hom. Kul[add beda jirranka. Min g[al [a;a u min g[al o[ra. Min g[ax dalwaqt g[andu l-e]amijiet, min g[ax irid iwettaq xi ri]oluzzjoni partikulari li g[amel u min g[ax g[andu xi mira partikulari o[ra. Kul[add i[ares lejn l-2012 minn lenti differenti, minkejja dak kollu li smajna fuq din is-sena, inklu] li ddinja se tispi//a fil-21 ta’ Di/embru. G[idtilhom “Jekk dan hu minnu, g[iduli [alli ma noqg[odx nit[abat!” I]da donnu li [add ma [adha bisserjetà din, g[ax kul[add jit[abat qieg[ed. Kul[add irranka! Wara kollox na[seb li [add ma g[andu jie[u xi [a;a b[al din bis-serjetà. Filpassat kellna tbassir simili u ma ;ara xejn, kif mhu se ji;ri xejn fil-21 ta’ Di/embru ta’ din is-sena! Elezzjoni fi ]mien xahrejn. Hawn ukoll min qabad
jirranka bil-kbir g[all-elezzjoni. Fi ]mien xahrejn g[andna elezzjoni u hawn min qed ja[dem g[aliha. Sewwa jag[mel, g[ax min jorqod ma jaqbadx [ut! Fl-10
g[andha ra;un, ukoll jekk kienet qed tirreferi g[all-elezzjoni ;enerali fil-kummenti li g[amlet ftit ;ranet ilu.
minn Philip MIFSUD info@philipmifsud.com
ta’ Marzu se jkollna elezzjoni — l-elezzjoni tal-Kunsilli Lokali. Elezzjoni f’nofs ilpajji]. Elezzjoni g[all-ewwel darba b’sistema ;dida. Minflok elezzjoni tal-Kunsilli kull sena, issa se jibdew isiru kull sentejn. Bil-mod il-mod issa nibdew naraw l-attività politika tirranka wkoll u tipprepara g[al dawn l-elezzjonijiet. Tajjeb, u hekk g[andu jkun, i]da ejjew na[dmu sabiex ikollna elezzjoni matura, li t[alli lillpajji] g[addej u ’l ekonomija ta[dem. F’dawn i/-/irkustanzi ekonomi/i diffi/li ma nifil[ux li l-elezzjoni tal-kunsilli lokali tintervjeni mal-attività ekonomika tal-pajji]. Ilkomunità kummer/jali lokali
Elezzjoni :enerali^ Din riesqa wkoll, u hawn ukoll nibdew nirrankaw… Dan fost spekulazzjoni kontinwa li lelezzjoni ;enerali tinsab filqrib sew. Dan minkejja li lPrim Ministru, x-xahar li g[adda eskluda elezzjoni ;enerali g[al Marzu li ;ej. Xorta wa[da n-nies jibqg[u jispekulaw. Wara kollox, jekk irridu nkunu onesti, in-nies g[andhom u qed ikollhom fuq xiex jispekulaw. Minkejja dan, jien g[andi fidu/ja li b[alma l-Prim Ministru sab is-soluzzjoni g[al problemi ferm kbar fil-passat ri/enti, jirnexxilu wkoll isib is-soluzzjoni g[all-problemi pre]enti u futuri li jista’ jkun hemm. Bil-kooperazzjoni ta’ dawk kollha involuti, is-soluzzjonijiet ikunu e[fef jew sa[ansitra lanqas biss ikun hemm b]onnhom. In/identi u tra;edji. Fuq nota differenti n[ares lura lejn il-;ranet li g[addew b’g[afsa ta’ qalb, b’ammont ta’ diqa. Kellna wisq fatalitajiet fi ftit ;ranet. Fatalitajiet li [allew warajhom familji li qed isibuha diffi/li ferm biex jirrankaw. Kellna l-in/ident tat-
G[afsa ta’ qalb u diqa. Il-qtil doppju f’Tas-Sliema
traffiku fatali fil-lejl talMilied. Kellna t-tra;edja li se[[et f’Tas-Sliema fl-ewwel sig[at ta’ din is-sena. Erbat ijiem ilu kellna l-in/ident tra;iku fis-Si;;iewi. Lil dan tal-a[[ar, Nicholas Camilleri, kont nafu personalment. Kont inqisu [abib tieg[i wkoll u la[[ar li kellimtu kien ix-xahar li g[adda. Hi verament [asra li dawn il-;ranet tas-sena,
hekk suppost sbie[, jinbidlu f’memorja ta’ diqa. Irrid minn qalbi noffri l-kondoljanzi sin/iera lill-familjari kollha ta’ dawn il-vittmi f’dawn ilmumenti diffi/li li lkoll g[addejjin minnhom. :enwinament nemmen li la[jar [a;a li kull wie[ed u wa[da minna jista’ jag[mel hi li jg[id talba g[all-b]onnijiet tag[hom. U xejn aktar!
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
10 A[barijiet ta’ Barra
NEW ZEALAND> Il-vapur tal-merkanzija Rena jidher hekk kif inqasam fi tnejn wara li tkisser mill-mew; wara li nkalja fuq sikka tliet xhur ilu. Il-vapur inkalja 22 kilometru minn Tauranga f’North Island. Il-vapur, irre;istrat il-Liberja, ji]en 47,230 tunnellata u issa hemm t[assib li l-kosta, li hi popolari mat-turisti, se tispi//a mni;;sa (Ritratt> Reuters)
IL-MALTEMP FINANZJARJU
It-tmiem tal-ewro hi [rafa L-g[ajdut li z-zona ewro kienet se tikkrolla “hi fantasija totali” skont uffi/jal g[oli tal-Bank ?entrali Ewropew, lECB. Luc Coene, membru talKunsill Governattiv tal-ECB, qal li anke kieku l-Gre/ja kellha titlaq miz-zona ewro, lEwropa kienet se ting[aqad biex tipprote;i din is-sistema. Hu qal li jekk il-Griegi jidde/iedu li jitilqu miz-zona ewro, xi [a;a li qal li g[alih ma kinitx tag[mel sens, l-
Ewropa /ertament kienet se tkun spalla ma’ spalla biex tipprote;i l-ewro. Hu qal dan f’intervista mal;urnal Bel;jan “La Libre Belgique”. Coene, li hu wkoll ilGvernatur tal-Bank ?entrali Bel;jan, qal li l-Ewropa kienet bdiet tie[u l-kontroll tal-i]bilan/i li hemm filBa;its ta’ diversi pajji]i i]da kien hemm b]onn i]-]mien biex wie[ed jara kemm se jkunu effettivi l-mi]uri ta’
awsterità li kienu introdotti. Hu ]ied li l-investituri kienu se jkunu kuntenti meta jaraw azzjoni biex il-Ba;its jin;abu ta[t kontroll u jibdew jiffinanzjaw il-pajji]i mill;did. Il-bankier Bel;jan warrab g[alkollox l-idea li l-ECB g[andha tintervjeni billi tixtri direttament bonds talGvernijiet g[aliex insista li din ma kinitx is-soluzzjoni g[all-kri]i u kien jirrikjedi li l-ECB jie[u sogru politiku
– uffi/jal g[oli tal-ECB
kbir. Il-kummenti tieg[u saru wara li l-ekonomista kap talFond Monetarju Internazjonali qal li bank esposti g[ad-dejn Grieg jistg[u ji;u sfurzati li jnaqqsu aktar l-amont dovut g[aliex il-finanzi Griegi huma ag[ar milli mistennija. Olivier Blanchard, f’kummenti l-istazzjon CNBC, li //ifri dwar id-dejn Grieg xejn ma kienu tajbin u kien se jkun hemm b]onn aktar qtug[ tad-
dejn li g[andu l-pajji]. Hu qal li dawn iridu jkunu ta’ daqs li j[allu lill-Gre/ja tie[u ftit nifs. Hu ma tax /ifri spe/ifi/i imma qal li biex il-Gre/ja ter;a’ tqum fuq saqajha kien se jkun hemm b]onn ]mien twil. Hu qal li aktar ma jintbag[tu /ifri aktar l-indikazzjonijiet huma []iena. Hu qal li kien /ar li l-affarijiet kienu se jie[du fit-tul u g[alhekk l-Ewropej se jkollhom jg[inu bil-finanzjament.
IR-RENJU UNIT
L-ITALJA
500 Lira Sterlina aktar g[all-kontijiet tal-elettriku u l-gass
3 minn kull g[axar ]g[a]ag[ bla xog[ol
Din ix-xitwa, miljuni ta’ nies — fosthom familji u pensjonanti — qed jiffa//jaw kontijiet ta’ aktar minn 500 lira Sterlina g[all-konsum tal-elettriku u l-gass u li g[andhom i[allu lil [afna b’darhom mal-[ajt. Il-qab]a sostanzjali fil-kontijiet hi inevitabbli minkejja li t-temp xitwi ma kienx kiefer daqs tal-ista;uni pre/edenti u bi]-]idiet fit-tariffi li ilhom effettivi mill[arifa (u li jinkorporaw ]ieda ta’ xi tmintax fil-mija fil-kontijiet tal-gass u ]ieda ta’ kwa]i [dax fil-mija g[allelettriku) iridu j[allu impatt akbar fuq il-finanzi tal[addiema. Id-domanda g[as-central heating fir-Renju Unit naqset fuq tas-snin ta’ qabel min[abba li l-kes[a, f’dawn ix-xhur, ma kinitx daqstant insapportabbli.
I]da waqt li l-pajji] qed ja[li anqas gass, il-fatt li ttariffi sparaw daqshekk ‘il fuq ifisser li l-familji u lpensjonanti ftit se jing[ataw nifs mill-aspett finanzjarju. Dan meta l-istess familji u pensjonanti — flimkien malmembri tal-aktar faxex tasso/jetà b’introjtu baxx – huma ddisprati biex i;ebbdu l-finanzi biex ila[[qu mal[ajja minn ;img[a g[allo[ra. Skont l-anali]i ta’ MoneySupermarket.com issidien tad-djar fir-Renju Unit ju]aw madwar erbg[in filmija tal-konsum tal-ener;ija annwali matul ix-xhur taxxitwa. G[aldaqstant, hu kalkulat li ladarba wie[ed jibba]a fuq ilmedja tat-tariffi l-konsumatur Britanniku, ix-xahar iddie[el, g[andu jistenna kont ta’ xi 514-il lira Sterlina u li
jkopri t-tliet xhur tax-xitwa. L-akbar sitt kumpaniji talener;ija fir-Renju Unit – British Gas, Scottish & Southern Energy, Eon, nPower, EDF u Scottish Power – ]ammew il-prezzijiet g[olja minkejja t-tnaqqis fil-bejg[ bl-ingrossa tal-gass u l-elettriku. U b’ri]ultat ta’ dan, ilkumpaniji xorta jistg[u jserr[u mo[[hom minn qlig[ sostanzjali anki jekk ma bieg[ux l-ammonti talener;ija li ‘xtaqu’. Analisti sadattant qalu li f’dan il-bidu tas-sena ‘qalil’, il-kontijiet tal-gass u l-elettriku g[andhom iservu b[ala ‘xokk addizzjonali’ g[allkonsumatur Britanniku li qed jipprova jg[um kontra l-kurrenti ta’ kri]i ekonomika u finanzjarja fost ‘gelgul ta’ mi]uri g[all-awsterità’ li qed jimplimenta l-Gvern.
Il-kri]i ekonomika qed tkompli t[alli effett fuq limpjiegi fl-Italja. Skont /ifri li g[adhom kemm [ar;u fi tmiem il;img[a minn April tal-2008 sa Novembru tas-sena li g[addiet, il-qg[ad ]died bi 670,000 persuna. Dan skont /ifri tal-Istat, i/-/entru nazzjonali tal-istatistika. Ir-rata tal-qg[ad f’Novembru kienet ta’ 8.6 filmija u din kienet l-og[la /ifra minn Mejju tal-2010. Skont dawn i/-/ifri,g[al Novembru dawk tal-età bejn 15 u 24 sena u li jinsabu bla xog[ol kienu 30.1 fil-mija, ]ieda mix-xahar ta’ qabel. Din hi wkoll l-og[la rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ minn Jannar tal-2004 meta beda jin]amm rendikont tal-qg[ad g[al kull xahar. Sadattant skont l-ewwel
/ifri dwar l-iskontijiet li bdew fl-Italja wara l-Milied, ilbejg[ kien wie[ed batut u kien re;istrat tnaqqas filbejg[, meta mqabbel massena li g[addiet, ta’ 25 filmija fl-ibliet l-aktar importanti Taljani. I/-/ifri n[ar;u millCodacons, asso/jazzjoni ewlenija li t[ares id-drittijiet tal-konsumatur. Carlo Rienzi, il-President tal-asso/jazzjoni tal-konsumaturi, qal li ma kien hemm ebda ;irja min-nies g[alliskontijiet u dawk li marru filma;;oranza xtraw biss ilminimu ne/essarju. Hu qal li kienu biss id-ditti rinomati li re;istraw bejg[ a//ettabbli. Barra minn hekk, skont irri/erka tal-Codacons, huma biss 40 fil-mija tal-familji Taljani li jistg[u jmorru jixtru mill-iskontijiet ming[ajr t[assib.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11 L-I}RAEL
Se jirritalja Il-Gvern I]raeljan qal li lpubblikazzjoni fuq l-Internet ta’ eluf kbar ta’ dettalji talcredit cards ta’ /ittadini I]raeljani minn hacker li jg[id li hu mill-G[arabja Sawdija kien fuq l-istess livell ta’ terrori]mu u wieg[ed li kien se jirritlaja. Is-serq ta’ informazzjoni, li safejn hu mag[ruf kien immirat lejn websajts kummer/jali, hu meqjus l-ag[ar li qatt kien hemm fl-I]rael. Danny Ayalon, id-Deputat Ministru g[all-Affarijiet Barranin, qal li attakki simili, mag[rufa b[ala cyber attacks,
kienu ksur tas-sovranità talpajji] fuq l-istess livell ta’ terrori]mu u t-twe;iba li trid ting[ata g[andu jkun l-istess daqslikieku kien sar attakk terroristiku. Hu qal li l-I]rael g[adu ma eksludiex il-possibbiltà li dan l-attakk ma sarx minn persuna fl-G[arbja Sawdija imma minn grupp aktar organizzat u sofistikat. Ming[ajr ma elabora aktar, Ayalon qal li l-I]rael kellu lkapa/itajiet li jirritlaja kontra dawk li qed jippruvaw jag[mlulu [sara u [add ma kien protett minn attakk ta’ tpatija. Il-VATIKAN> IL-Papa Benedittu XVI waqt il-mag[mudija tradizzjonali ta’ trabi fil-Kappella Sistina. B’kollox tg[ammdu 16-il tarbija ta’ impjegati tal-Vatikan f’/erimonja li tfakkar il-mag[mudija ta’ :esù Kristu u ;;ib fi tmiem il-festi tal-Milied (Ritratt> Reuters)
IL-LIBJA
Se tirrevedi l-investimenti madwar id-dinja Abdul Jalil, i/-Chairman tal-Kunsill Transitorju Nazzjonali, [abbar li l-Libja kienet se tirrevedi l-investimenti li kienu saru mir-re;im ta’ Muammar Gaddafi madwar id-dinja. Jalil qal li f’xi pajji]i linvestiment kien se ji]died u f’xi pajji]i o[ra dan kien se jitwaqqaf g[alkollox. Hu qal li kien hemm xi investimenti li kienu jist[oqqilhom li ji;u ]viluppati u jista’ jkun hemm xi investimenti li jkun a[jar g[all-poplu Libjan li jitwaqqfu g[alkollox. Hu qal dan waqt ]jara fi tmiem il-;img[a fi Tripli mill-President tas-Sudan Omar Hassan al-Bashir. Ir-re;im ta’ Muammmar Gaddafi kien investa l-;id mi]-]ejt madwar id-dinja, laktar fl-Ewropa. Dawn filma;;oranza huma mmexxija mill-Libyan Investment Authority (LIA). Din g[adha kemm g[amlet revi]joni talinvestimenti Libjani f’dawn la[[ar xhur u g[amel rakko-
mandazzjonijiet lill-Gvern Libjan dwar x’g[andu jsir. Il-LIA hu stmat li g[andha fond g[all-valur ta’ 65 miljun dollaru u kienet ing[atat indikazzjoni li dawn se jintu]aw biex jiffinanzjaw lisforzi ta’ rikostruzzjoni imma s’issa ma t[abbar xejn dwar x’se jsir dwar investimenti importanti madwar id-dinja. Fost l-assi li g[andha l-LIA hemm sehem fil-bank ewlieni Taljan l-Unicredit, l-istampatur ewlieni Ingli] Pearson u l-klabb tal-futbol Taljan Juventus. {afna mill-assi barranin Libjani huma fi flus, bonds u ishma. L-eks Gvernatur talBank ?entrali Libjan f’Awwissu kien qal li r-riservi fi flus barranin Libjani kienu ta’ madwar 168 biljun dollaru Amerikan. Jalil qal ukoll li r-ra;uni u l-;ustizzja kienet titlob li linvestiment dirett fis-settur tal-agrikoltura jsir aktar f’zoni qrib il-Libja mill-fl-Asja b[alma kien qed isir.
L-ITALJA
Lejn liberazzjoni ta’ diversi setturi biex tissa[[a[ l-ekonomija L-Italja qed tippjana liberizzazzjoni ta’ diversi setturi li jvarja minn dik talener;ija g[as-servizzi professjonali biex ting[ata spinta lill-ekonomija batuta tal-pajji]. Dan t[abbar ilbiera[ minn Corrado Passera, il-Ministru Taljan tal-Industrija. Il-liberizzazzjoni li tinkludi mi]uri biex tissa[[a[ ilkompetitizzjoni u jittaffew xi regoli fi [dan din it-tielet l-akbar ekonomija fiz-zona ewro, se jinkludu sensiela ;dida ta’ riformi biex jg[inu l-ekonomija. Dan wara li x-xahar li g[adda lGvern tal-Prim Ministru Mario Monti [abbar pjan ta’ mi]uri tal-awsterità talvalur ta’ 33 biljun ewro. Il-mi]uri tal-Gvern biex tissa[[a[ l-ekonomija se jinkludu wkoll rifoma talmod kif isiru l-kuntratti taxxog[ol g[alkemm hawn lunions mistennija jag[tu battalja diffi/li. Dawn di;à kritikaw bl-a[rax il-mi]uri ta’ awsterità li introdu/a l-
Gvern. F’intervista mal-Corriere della Sera, Passera qal li lliberizzazzjoni kienet se ssir f’kull settur biex l-ekonomija tibda tirpilja. Hu qal li l-mi]uri kienu se jkunu introdotti gradwalment kull xahar u akkumpanjati minn riformi biex jinfet[u s-swieq u jitne[[ew vanta;;i skoretti. L-Italja tinsab f’/entru ta’ kri]i ta’ dejn mis-sajf meta l-ispi]a tas-self g[all-Italja bdiet ti]died drammatikament u tasal g[al-livelli li waslu lill-Gre/ja, ilPortugall u l-Irlanda jitolbu g[all-g[ajnuna finanzjarja. Hekk kif din is-sena mistenni li ter;a’ tid[ol f’re/essjoni, li se jag[milha aktar diffi/li biex jitra]]an id-dejn pubbliku, Mario Monti qed ifassal sensiela ta’ mi]uri bl-iskop li lekonomija Taljana ssir aktar kompetittiva. Monti, li sar Prim Ministru f’Novembru wara li rri]enja Silvio Berlusconi,
qed jipprova jikseb lura lfidu/ja tas-swieq fl-Italja kif ukoll li jkun hemm twe;iba Ewropea koordinata g[all-kri]i li hemm fizzona ewro. G[ada l-Erbg[a hu sejjer Berlin g[al ta[ditiet malKan/illier :ermani] Angela Merkel u se jer;a’ jiltaqa’ ma’ Merkel u lPresdient Fran/i] Nicolas Sarkozy fl-20 ta’ Jannar, f’Ruma. Passera qal li l-Italja qed tag[fas g[al poter akbar g[all-Bank ?entrali Ewropew biex il-banek ikollhom il-flus u biex ikun hemm l-istabbiltà. Il-:ermanja hi kontra rwol akbar tal-ECB fil-kri]i u qed tinsisti li hi azzjoni politika li hi me[tie;a biex issolvi s-sitwazzjoni. Monti wkoll qed i]]id il;lieda kontra l-evazjoni tattaxxa fejn hu stmat li lpajji] qed jitlef 120 biljun ewro kull sena – kwa]i erba’ darbiet il-valur talmi]uri ta’ awsterità.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT
Twissija dwar il-possibbiltà ta’ attakki terroristi/i fil-Kenja Is-servizzi sigrieti Ingli]i jemmnu li militanti Islami/i qed ilestu pjani g[al sensiela ta’ attakki terroristi/i filKenja fosthom kontra istituzzjonijiet ewlenin fil-pajji] kif ukoll postijiet frekwentati minn turisti. L-awtoritajiet fil-Kenja kienu ]iedu s-sigurtà filpajji] wara li ntbag[tu truppi lejn is-Somalja, pajji] ;ar, f’Ottubru. Dan biex it-truppi tal-Kenja jattakkaw il-militanti Islami/i fis-Somalja li lGvern tal-Kenja jg[id huma responsabbli g[al sensiela ta’ [tif u attakki tul il-fruntiera tal-Kenja fejn spiss fil-mira spi//aw turisti. Skont stqarrija tal-Foreign Office Ingli], intqal li lGvern Ingli] jemmen li terroristi jistg[u jkunu fl-a[[ar fa]i tal-ippjanar ta’ attakki. Attakki li ntqal jistg[u jkunu bl-addo//. Londra di;à kienet [ar;et twissija biex jekk mhux verament f’ka] ta’ b]onn sa 60 kilometru mill-fruntiera masSomalja jew fiz-zoni kostali sa 150 kilometru mill-fruntiera. Ir-Renju Unit g[andu rabtiet mill-qrib mal-Kenja, li mexxiet b[ala kolonja salindipendenza fl-1963. IlPulizija Ingli]a bag[tet taqsi-
ma ta’ kontra t-terrori]mu lejn il-Kenja f’Di/embru biex jg[inu fl-investigazzjonijiet f’suspetti li fost dawk li qed jippjanaw l-attakki fil-Kenja kien hemm /ittadin Ingli]. Skont Anthony Kibuchi, ilkap tal-Pulizija f’Nairobi, ilkapitali, kien hemm theddid ;did ta’ attakki fil-kapitali mill-al-Qaeda li g[andha rabtiet mill-qrib maxShabaab, il-militanti Islami/i fis-Somalja. Uffi/jali o[ra tal-Pulizija fil-Kenja qalu li l-forzi tassigurtà ilhom fuq livell ta’ allert kbir minn mindu t-truppi tal-pajji] bdew offensiva fis-Somalja kontra x-Shabaab min[abba l-potenzjal ta’ attakki ta’ tpatija. Forzi tas-sigurtà fil-pajji] qalu li matul il-btajjel talMilied kienu mxew attakki, fost dawn kien hemm il-qtil ta’ tlett ir;iel armati sa snienhom li kienu qed jippruvaw jid[lu bil-ba[ar fil-Kenja mis-Somalja. Minn mindu bdiet l-offensiva tal-Kenja fis-Somalja, talanqas 30 persuna, fosthom [afna pulizija nqatlu f’attakki fil-Kenja, l-aktar f’zoni tul ilfruntiera mas-Somalja. Kien hemm persuna li nqatlet b’attakk b’bomba f’Nairobi.
FRANZA
Sarkozy jirkupra Il-President Fran/i] Nicolas Sarkozy irnexxielu jnaqqas id-distakk bejnu u l-avversarju ewlieni tieg[u fl-elezzjoni Presidenzjali, Francois Hollande, skont st[arri; talopinjoni pubblika li [ar;et ilbiera[. Min-na[a l-o[ra i]da Hollande xorta baqa’ minn fuq. Sarkozy ]died fil-popolarità minkejja li [abbar pjani g[al ]ieda fil-VAT hekk kif Franza tit[abat ma’ kri]i
ekonomika u Hollande ta bidu g[al kampanja aktar aggressiva. Skont l-ist[arri;, fl-ewwel fa]i tal-elezzjoni fit-22 ta’ April, Hollande kien imbassar li se jirba[ 28 fil-mija tal-vot filwaqt li Sarkozy 26 fil-mija skont st[arri; li deher f’Le Journal du Dimanche. Meta n[atar f’Ottubru b[ala l-kandidat tal-Partit So/jalista, Hollande kellu distakk ta’ g[axar punti fuq Sarkozy.
L-INDJA> Karozzi miksija bil-borra fil-belt Indjana ta’ Shimla. Fi tmiem il-;img[a l-Ewropa /entrali wkoll intlaqtet minn ammont ta’ borra bl-Awstrija tirrapporta kaos fl-ivvja;;ar mill-art wara li f’xi bnadi ni]lu kwa]i ]ew; metri borra. Kienet rapportata sitwazzjoni simili fil-Bulgarija wkoll (Ritratt> Reuters)
IN-NI:ERJA
Pajji] fuq l-allert min[abba l-attakki kontra l-Insara
Hemm allert s[i[ finNi;erja hekk kif mhumiex qed jieqfu l-attakki minn militanti Islami/i kontra l-komunità Nisranija fil-pajji]. Matul il-;urnata tal-biera[ mijiet ta’ Insara komplew ja[arbu minn zoni fitTramuntana tan-Ni;erja wara mew;a ta’ attakki kontra Insara. Il-grupp militanti Islamiku, il-Boko Haram, qal li hu kien wara l-attakki. Il-grupp wissa lin-Ni;erjani li ;ejjin minNofsinhar, li fil-ma;;oranza huma Insara, biex jitilqu minnu fih mit-Tramuntana, fejn il-ma;;oranza tal-popolazzjoni huma Musulmani. Il-President tan-Ni;erja Goodluck Jonathan iddikjara stat ta’ emer;enza fl-istati Ni;erjani ta’ Yobo, Niger u Borno kif ukoll Palteau wara sensiela ta’ attakki kontra lInsara. Aktar minn 500 persuna nqatlu tul l-a[[ar sena f’attakki minn dan il-grupp. Il-President Ni;erjan, li hu
Nisrani, insista li li l-forzi tassigurtà kienu se jinforzaw illi;i ming[ajr distin]joni ta’ reli;joni u [e;;e; biex filpajji] ikun hemm il-pa/i u larmonija. Imma issa gruppi Insara qed jg[idu li l-Gvern mhux qed jag[mel bi]]ejjed biex jipprote;ihom. Tant li Ayo Oritsejafor, il-President talAsso/jazzjoni Nisranija Ni;erjana, qal li l-membri kienu se jibdew jipprote;u lilhom infushom kontra l-attakki. Hu qal li l-mod kif qed isiru l-attakki jindikaw tindif etniku u reli;ju]. F’Jum il-Milied, il-Boko Haram attakk knisja fil-kapitali Abuja li [alla g[add ta’ vittmi. Il-Boko Haram, li jfisser “ledukazzjoni tal-Punent hu projbit” qed ji;;ieled biex jo[loq Stat Islamiku finNi;erja. Fin-Ni;erja b[alissa hemm instabbiltà kbira hekk kif ilGvern qed i[abbat wi//u
wkoll ma’ protesti wara li ne[[a s-sussidju fuq il-petrol u din il-;img[a se jsir strajk nazzjonali. Osservaturi qal li dan se jwaddab pi] kbir fuq il-forzi tas-sigurtà li di;à jidhru li tilfu l-kontroll fit-Tramuntana tal-pajji].
:ellied tal-Boko Haram fin-Ni;erja
It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
13
Reb[iet g[al Floriana u Sliema Il-programm ta’ tmiem il;img[a ntemm ilbiera[ bla[[ar ]ew; log[biet fil-Hibs Stadium Kordin. F’dawn il-log[biet kien hemm ir-reb[a fa/li ta’ Floriana ta’ 4-0 fuq Marsaxlokk li issa huma ankrati f’qieg[ il-klassifika. Fil-log[ba l-o[ra fost l-iktar mistennija Sliema Wanderers g[elbu lil B’Kara b’gowl fit92 minuta, meta l-Wanderers lag[bu g[al [inijiet twal bi plejer inqas. Ara pa;ni 16 u 17
Kif Jinsabu L R D T F K Pt
Valletta 16 13 2 1 38 12 41 Hibs 16 10 5 1 38 13 35 Floriana 16 10 3 3 27 13 33 Sliema 16 6 8 2 26 19 26 Birkirkara 16 7 2 7 22 22 23 Qormi 16 7 2 7 28 27 23 Balzan Y.* 16 6 3 7 22 25 21 Mqabba 16 4 4 8 19 27 16 {amrun S.* 16 4 2 10 21 33 14 Mosta 16 3 4 9 14 28 13 Tarxien R. 16 4 1 11 20 36 13 Marsaxlokk 16 4 2 11 20 36 11 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest
Ri]ultati Lokali Football Premier
Mistennija ]viluppi importanti fl-investigazzjoni tal-pulizija
Sorsi qrib i]-]ew; klabbs ta’ Valletta u Hibernians ikkonfermaw li Victor Sciriha u Hibernians illum mistennija ji[qu ftehim dwar it-talba ta’ sekwestru li l-istess President ta’ Valletta kien g[amel quddiem il-qrati Maltin kontra Hibernians
Naxxar L v Melita Rabat A v B’Buga
0-0
Marsa v M’Skala St Lucia v Qrendi Swieqi v Mdina K Kalkara v Pembroke Sirens v G[axaq Xg[ajra v Fgura M;arr U v Mtarfa
1-0 4-1 0-1 0-1 1-2 2-1 4-1
Xewkija T v Victoria H Nadur Y v G[ajnsielem
3-1 5-0
Cospicua R v Cospicua D Marsa WS v Vittoriosa L
5-1 5-3
Mosta G v Msida RS B’Bugia T v {amrun L }urrieq W v Senglea Y
1-0 2-1 0-0
Naxxar v Msida Tarxien v Melita Balzan v Dingli Attard v Qormi G[axaq v Gudja M;arra v Kalkara Cottonera v Iklin Mqabba v Xg[ajra
5-0 1-2 1-0 1-3 0-3 7-0
Sliema v Floriana St.Andrews v S. :wann B’Kara v Pietà Marsa v Gudja
0-0 2-0 1-4 0-4
Div III
MILL-PROGRAMM REPLAY
Sciriha u Hibernians qrib ftehim
4-0 1-0
Div I
Azzjoni tal-ewwel goal ta’ Floriana
Ilbiera[ fil-programm Replay intqal li l-pulizija l-;img[a d-die[la x’aktarx tressaq il-qorti xi persuni marbuta mal-allegat ka] ta’ tix[im fil-log[ba Norve;jaMalta. Hu mifhum li l-investigazzjonijiet tal-pulizija din il-;img[a intensifikaw [afna tant li plejer li lag[ab fl-imsemmija partita kien mi]mum mill-pulizija g[al 48 sieg[a. Saru wkoll tfitxxijiet intensivi lill-istess plejer. Il-plejer l-ie[or kien mi]mum mill-pulizija g[al 27 sieg[a. Linvestigazzjonijiet huma mmexxija millIspettur Ian Abdilla fl-iskwadra tar-Reati Ekonomi/i ta[t id-direzzjoni tal-Assistent Kummissarju Michael Cassar. Hu mifhum li sa tliet plejers o[ra jistg[u kienu involuti fl-allegat ka]. Jidher li lebda wie[ed minn dawn il-plejers m’g[adu jifforma parti mill-iskwadra nazzjonali. Sadanittant l-MFA kompliet bl-investigazzjoni seperata tag[ha dwar il-ka].
Floriana v M’Xlokk Sliema W v B’Kara
FC u Asso/jazzjoni Sportiva Hibernians Ltd li tag[ha Sciriha huwa wie[ed middiretturi. Nhar it-Tnejn li g[adda, waqt il-programm radjofoniku, Replay Ikompli, Sciriha kien qal li d-deadline g[al ftehim kien l-10 ta’ Jannar, ji;ifieri g[ada t-Tlieta. Twe;iba minn Fitzel f’nofs ix-xahar
Mill-programm Replay kien ]velat ukoll li sa tmiem il-;img[a d-die[la, ilkow/ ?ek, Dusan Fitzel se jag[ti twe;iba definittiva lil MFA jekk hux se ja//etta linkarigu ta’ kow/ nazzjonali. Fitzel mistenni jkollu laqg[a importanti malPresident tal-Federazzjoni ?eka, Miroslav Pelta, f’nofs din il-;img[a. Hu mifhum li l-og[la uffi/jali tal-MFA jinsabu fidu/ju]i li Fitzel se ja//etta l-kariga biex jer;a’ jsir kow/ nazzjonali. F’ka] li Fitzel jibqa’ Direttur Tekniku talFederazzjoni ?eka, allura l-MFA tifta[ negozjati ma’ ]ew; kow/is Taljani li sa ftit snin ilu kkow/jaw fis-Serie A.
Trattativi fis-suq tat-trasferimenti
Jannar dejjem i;ib mieg[u numru ta’ trattativi fis-suq tat-trasferimenti
lokali. Il-leaders Valletta mistennija jag[mlu akkwist ie[or fil-jiem li ;ejjin meta g[andu jasal midfielder Ar;entin. Alfred Effiong x’aktarx i[alli lil Valletta fil-jiem li ;ejjin. Fost dawk interessati hemm Mosta, Tarxien u Balzan Youths. Hibernians wara lakkwist ta’ Vandelanoitte jistg[u jag[mlu akkwist ie[or din id-darba flattakk. Je/isti interess f’Jorge Silva dos Santos ta’ Sliema Wanderers. Wara linga;; tal-Olandi], Regi Nooitmeer, Birkirkara mistennija jag[mlu ]ew; akkwisti o[ra fosthom gowlkeeper barrani. Intant, Qormi mistennija jitterminaw il-kuntratt ta’ Daniel Nwoke. Fil-kamp Furjani], Ryan Darmanin u Duncan Pisani mistennija jing[aqdu ma’ klabbs o[ra. Pietà Hotspurs huma interessati f’Darmanin. Balzan Youths g[adhom fi trattativi biex jakkwistaw lill-attakkant Albani] ta’ 24 sena, Xevahir Sukaj. Finalment, Marsaxlokk mistennija jag[mlu numru ta’ akkwisti matul din il-;img[a. Wie[ed mill-ewwel akkwisti se jkun lattakkant Serb, Nemanja Soskovic. Mieg[u se jing[aqdu wkoll xi akkwisti lokali.
GFA – Div I
MAFA Good Conduct Cup SF ISA – Div I
YFA U-17
U-15
Basketball Ir;iel - Div I
1-1
1-1
4-2
Athleta v Floriana Si;;iewi v Depiro
73-47 71-83
Athleta v Floriana
62-48
Loyola v Athleta Depiro v Starlites
67-66 50-28
Div II
Nisa – Div I
Hockey – Div I
Young S v W Hart Hotsticks v Qormi
1-1
2-5
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
14 Sport BASKETBALL
Depiro jibdew b’reb[a Fl-a[[ar log[ba mill-ewwel ;urnata tal-kampjonat, Depiro Mtarfa bdew b’reb[a fuq Si;;iewi. Bupa Luxol kellhom jit[abtu biex jeg[lbu lil Loyola Tata Motors waqt li /Champions Athleta A to Z Electronics ma kellhomx diffikultà kontra Floriana Francesco Fenech. Free-throws jissi;;ilaw ir-reb[a
Loyola Tata Motors . . . .78 Bupa Luxol . . . . . . . . . . .82 (14-17, 18-18, 22-26, 24-21) Loyola - S. Pace 15, B.
Zammit 5, D. Camilleri 3, S. Borg, L. Azzopardi, S. Vella, A. Axiaq 3, G. Cuschieri, J. Anastasi 7, J. Ransley, R. Harris 45. Luxol - CJ Cordina 6, M. Merceica 10, J.Bilen 36, A. Micallef Trigona, L. Ross 24, A. Costa, N Vasovic 2, T. Paris, M. Attard Montaldo, E. Caruana Montaldo, J.P. Bonnici 4, S. Capello. Referees - G.Barbara, A. Carbonaro, C. Terrible. Ma setax ikun hemm bidu a[jar g[all-kampjonat fejn Luxol u Loyola kienu involuti f’log[ba kumbattuta u interessanti sal-a[[ar suffara minbarra li R. Harris ta wirja ta’ dunks. Wara bidu kwiet, i]-]ew; tims ]iedu fil-log[ob tag[hom bil-Luxol jispi//aw l-ewwel sessjoni 17-14 minn fuq. L-isperanza tal-Loyola [adu skoss meta wara tliet minuti tat-tieni sessjoni tilfu lit-twil A. Axiaq bil-[ames fawl. Loyola komplew jissieltu u kien xutt mill-bog[od ta’ J. Bilen li ta vanta;; lil Luxol 35-32 fil-mistrie[. Il-Luxol [argu aktar aggressivi wara l-intervall u bilLoyola jkollhom jbidlu lillplaymaker S. Pace min[abba fawls, huma kisbu l-ewwel disa’ punti biex kabru lvanta;; g[al-44-32. Bil-mod, Loyola tjiebu fillog[ob u b’R.Harris jiddomina ta[t il-boards bdew jnaqqsu l-i]vanta;; u jibdew la[[ar g[axar minuti 61-54 minn ta[t. Loyola kellhom l-a[jar bidu g[all-a[[ar sessjoni u wara erba’ minuti kienu punt minn ta[t 65-64. Il-log[ba ]vol;iet bilan/jata u g[alkemm Luxol tilfu lil M. Merceica b’[ames fawls, ]ammew sod u freethrows ta’ L. Ross a//ertathom minn reb[a. Ming[ajr Storja
Athleta A to Z Ele. . . . . .73 Floriana F. Fenech . . . . .47 (18-11, 26-11, 13-17, 16-8) Athleta - M. Naudi 14, D.
Bugeja 3, M. Giusti, A. Fekete 4, O. Said 21, D. Schembri 11, A. Bonnici 17, S. Schembri, I. Baldakov 3. Floriana - J. Curmi, C.
Sammut 7, I. Merceica 2, S. Sammut 11, C. Calleja 2, A. Baldacchino 3, B. Williams 20, A. Sultana 2. Referees - E. Mangani, A. Carbonaro u C. Terrible. Athleta bdew il-kampjonat b’wirja tajba g[alkemm g[andhom ma pre]entawx lisstran;ier il-;did. B’B. Williams mi]mum tajjeb minn A. Bonnici meg[jun minn plajer ie[or, Floriana bdew isibuha diffi/li biex jikkonkludu l-attakki tag[hom hekk kif xejn ma kienu pre/i]i fix-xutts tag[hom minbarra z-zona. Wara li Athleta kisbu lewwel seba’ punti, Floriana wie;bu b’[amsa. Athleta rkupraw biex sat-tmien issessjoni kienu seba’ punti fuq quddiem 18-11. Athleta [asdu lil Floriana kif bdiet it-tieni sessjoni u b’difi]a aggressiva u xutts minn bog[od ta’ O. Said ilvanta;; kiber g[al 32-15 wara [ames minuta. Bir-reazzjoni tal-Floriana ma tasalx, Athleta komplew jitbieg[du biex kienu 44-22 minn fuq sal-mistrie[. Bil-kow/ tal-Athleta J. Galea, jag[ti /ans lis-sostituti, naqsu xi ftit mir-ritmu bilFloriana jirnexxilhom jid[lu aktar fil-log[ba u jnaqsu xi ftit d-distakk 57-39 g[alla[[ar g[axar minuti. Wara li Athleta kontrollaw ming[ajr wisq tbatija l-isforzi tal-Floriana, fl-a[[ar minuti re;g[u [adu l-kmand tallog[ba. Tmiem qares
Si;;iewi............................71 Depiro Mtarfa.................83 (16-31, 14-15, 19-16, 22-21) Si;;iewi - R. Agius, P.
Schults 14, N. Sultana 2, A. Borg 3, J.P. Azzopardi 4, C. Maeir 18, C. Kodomaris, M. Majtevic 30. Depiro - R. Vella 22, J.P. Schembri , A. Aquilina 5, A. Portelli 2, A. Micallef 21, E. Lupo 6, M. Mallia, I. Tanti 8, G. Hamlin 19. Referees - G. Barbara, C. Terribile u S. Gouder. Si;;iewi [assew in-nuqas tal- playmaker L. Camilleri u E. Xuereb u g[alkemm M. Majtevic kien f’burdata a[jar mill-a[[ar log[ba kontra Athleta, s[abu dehru neqsin mil-[e;;a fl-ewwel sessjoni . Spe/jalment fid-difi]a u kienu dominati mid-Depiro fejn flewwel minuti spikka l-eks A. Micallef. Kienu Depiro li kisbu l-ewwel g[axar punti tal-log[ba. Si;;iewi taw limpressjoni li tjiebu, imma din kienet biss illu]joni, g[ax Depiro re;g[u [adu kontroll biex spi//aw l-ewwel g[axar minuti b’vanta;; tajjeb 31-16. Il-log[ob tas-Si;;iewi kompla jkun wisq individwali u
Azzjoni mil-log[ba bejn Athleta u Floriana – Ritratt Martin Agius
g[alkemm tjiebu fid-difi]a, Depiro rnexxilhom j]ommu lvanta;; tag[hom sal-mistrie[ 46-30. Depiro komplew jkunu la[jar anki wara l-intervall biss fl-a[[ar g[axar minuti tassessjoni, Si;;iewi tjiebu biex naqsu li]-]vanta;; g[al 62-49 u bi ftit aktar attenzjoni spe/jalment fil-fast breaks kienu jkunu aktar vi/in. Il-log[ba komplew bisSi;;iewi jipprovaw jirkupraw u Depiro jikkontrollaw ilvanta;; tag[hom. Meta
Si;;iewi resqu seba’ punti ’l bog[od u kellhom pussess, irreferee Barbara saffar fawl kontra C. Maeir, meta l-plejer tad-Depiro deher li kien filkaxxa tonda ta[t il-bord. Mhux l-ewwel darba li dan irreferee jinterpreta din ir-regola ;dida b’mod personali. Ftit qabel is-soltu A. Borg iddobba technical fawl talli radd issalib wara li kien tal-opinjoni li l-pussess kien tag[hom meta l-ballun spi//a barra. Wara il-fawl ta’ C. Maeir , ilprotesti tas-Si;;iewi waslu
g[at-tke//ija ta’ N. Sultana u A. Borg mog[ti technical fawl ie[or talli /ap/ap. Ilkow/ tas-Si;;iewi ]am il-plejers li jo[or;u ’l barra kif ried xi [add. Il-protesti tieg[u missu jsemmihom fil-kunsill. G[alkemm Si;;iewi kienu vi/in tilfu l-boxxla biex Depiro kisbu l-ewwel reb[a . Ta’ min isemmi kien referee jirrefja tliet log[biet wara xulxin u jibqa’ lu/idu u din kienet ir-raba’ log[ba li rrefja fil-;urnata. Hemm xi [a;a li tistona.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Sport 15 FUTBOL – L-EWWEL DIVI}JONI
Melita u Naxxar jag[tu kollox fl-ewwel taqsima Minn Christopher Cassar
MELITA …………………. 1 NAXXAR L. …………….. 1
Melita u Naxxar kisbu punt kull wie[ed minn dan il-konfront b’]ew; u/u[, konfront li kien spettakolari fl-ewwel taqsima u pjuttost deludenti fit-tieni parti, bi]]ew; na[at b[al donnhom li taw kollox fl-ewwel [amsa u erbg[in minuta. Fit-tieni taqsima ]-]ew; na[at naqqsu sew ir-ritmu tag[hom anki jekk inNaxxarin kien jist[oqqilhom xi [a;a a[jar g[aliex kienu l-iktar li baqg[u jemmnu li jistg[u jiksbu rreb[a fit-tieni taqsima. G[al kuntrarju Melita tilfu l-[e;;a kollha li bdew biha, biex fallew milli jikbu t-tliet punti li kienu jpo;;uhom momentarjament fl-ewwel post tal-klassifika. L-ewwel taqsima kienet wa[da spettakolari, fejn Melita ddominaw l-ewwel nofs tat-taqsima, binNaxxarin jirritornaw bissa[[a biex kisbu draw meritat jen it-tmiem. Wara ftit minuti ta’ kalma fil-grawnd kienu Melita li kellhom lewwel azzjoni meta freekick ta’ Terpougoff kien imdawwar f’korner b’diffikultà mill-goalkeeper. Fit-13-il minuta xutt ta’ Gribbon, il-goalkeeper Naxxari Azzopardi ma ]ammx il-ballun u mirrebound Sierra Camacho xe[et inkredibbilment barra. {ames minuti wara azzjoni ta’ Terpougoff li da[al tajjeb fil-kaxxa u qassam lejn Michael Martin li x-xutt tieg[u g[eleb lil Azzopardi i]da Andrea Farrugia salva gowl /ert minn fuq il-linja. Fil-21 minuta risposta Naxxarija bi freekick ta’ Falzon salvat minn Sapiano. Fis-26 minuta Melita jmorru fil-vanta;;. Minn kross ta’ Terpougoff, Lyden Micallef deher imiss il-ballun b’idu u r-referee Kevin Azzopardi ferm vi/in lazzjoni mill-ewwel ordna lpenalty li minnu SIERRA CAMACHO ma ]baljax. Man-nofs sieg[a log[ob xutt bomba ta’ Luke Micallef g[adda j[akkek mal-mimduda u fuq in-na[a l-o[ra kien Siqueira li ra xxutt tieg[u jg[addi ftit bog[od minn sieq il-lasta. Minn hawn beda assedju Naxxari b’Melita jkollhom jiddefendu l-vanta;;. Xutt ta’ Fiori wara azzjoni konfu]a [abat man-na[a ta’ barra tax-xibka, u Daniel Sibalin falla /ans tad-deheb meta xxuttja dritt fil-goalkeeper. Fil-[in mi]jud Naxxar
Il-gowl tal-vanta;; ta’ Melita skorjat minn Sierra Camacho minn penalty – Ritratt> Trevor Sollars
kisbu d-draw meta Siqueira g[eleb in-nasba tal-offside u qassam lejn EDILSON FIORI li bir-ras mill-vi/in xe[et wara Sappiano. It-tieni taqsima kienet ferm iktar kwieta binNaxxarin igawdu supremazija territorjali u jkunu avventuru]i fl-attakk. Wara ftit minuti freekick ta’ Siqueira kien salvat b’diffikultà minn Sappiano. Lazzjonijiet kienu iktar rari f’din it-taqsima u fis-67 minuta Fiori qassam lejn Falzon li kien imwaqqaf minn [ar;a kura;;u]a ta’ Sappiano. L-a[[ar minuti baqg[u tan-Naxxarin i]da kull ma kelhom x’juru g[as-superjorità tag[hom kien xutt bid-dawra ta’ Andrè Da Silva lejn it-tmiem li mar ftit barra. Melita – M. Sappiano, T. Terpougoff (N. Baldacchino), M. Sierra Camacho, G. Gribbon, M.Martin, M. Borg, K. Micallef, K. Vella Petroni, L. Sammut, M. Valencia (S. Galea), L. Micallef. Naxxar L – J. Azzopardi, A. Farrugia, L. Micallef, K. Drago, R. Schembri, H. Lima Siqueira (A. Da Silva), E. Fiori (M. Maccari), V. Bellia, M. Del Negro, D. Falzon, D. Sibalin Referee – Kevin Azzopardi
L-ebda gowl f’log[ba fqira RABAT A. .........................0 BIR}EBBU:A ................ 0
B[al Melita fl-ewwel log[ba anki Rabat fallew /ans tad-deheb li jitilg[u fl-ewwel post tal-klassifika, meta kontra Bir]ebbu;a setg[u biss jiksbu draw ta’ ming[ajr gowls f’log[ba li g[al [inijiet twal kienet verament monotona. G[a]-]ew; na[at dan kien l-ewwel draw tag[hom flista;un, draw li jiddi]appunta lit-tnejn, g[aliex Rabat fallew i/-/ans li jaqb]u we[idhom fl-ewwel post, filwaqt li Bir]ebbu;a kien jixirqilhom xi [a;a a[jar minn din illog[ba g[all-isforzi tag[hom tul id-disg[in minuta. Wara ]ew; minuti kien hemm first timer ta’ Mead Mifsud imur ftit barra. Fid-9 minuta azzjoni o[ra ta’ Bir]ebbu;a fejn Celeste ni]]el il-ballun lejn Mifsud li xe[et ftit g[oli. Rabat wie;bu b’xutt angolat ta’ Justin Felice li mar ftit barra. Mal-kwarta log[ob protesti minn na[a ta’ Bir]ebbu;a meta xutt ta’ Kevin Borg wara azzjoni ta’ Celeste g[eleb lil Mintoff i]da mil-
linja Christian Muscat salva minn fuq il-linja, bil-plejers ta’ Bir]ebbu;a jinsistu li Muscat tajjar il-ballun b’idu. Il-log[ba baqg[et bilan/jata u xutt mill-bog[od ta’ David Azzopardi kien salvat minn Ivan Casha. Fis-37 minuta Bir]ebbu;a kienu sfortunati meta minn azzjoni konfu]a kien hemm kross ta’ Celeste u Christian Muscat f’attentat li jikklerja g[al ftit m’g[amilx autogoal bil-ballun ja[bat ma’ sieq il-lasta. Fit-tieni taqsima l-log[ob kompla bilan/jat fejn Bir]ebbu;a resqu qrib b’xutt ta’ Kevin Borg li mar ftit barra, filwaqt li Rabat resqu qrib b’xuttijiet tajbin ta’ David Azzopardi, li wie[ed mar barra, u l-ie[or kien salvat b’mod brillanti mill-goalkeeper Ivan Casha. Mas-sieg[a log[ob azzjoni o[ra tajba ta’ Bir]ebbu;a bi kross mil-lemin u daqqa ta’ ras ta’ Celeste li tg[addi ftit barra. Il-log[ba kompliet tkun di]appuntanti sat-tmiem birRabtin ikunu iktar avventuru]i fl-a[[ar minuti i]da ftit li xejn kienu perikolu]i. Lejn it-tmiem da[al jilg[ab
Kif Jinsabu Pietà H Rabat A Melita }ejtun C St. Andrews Bir]ebbuga Dingli S Naxxar L Lija A Vittoriosa S St. Georges St. Patrick
L R D T F K Pti
9 7 7 6 9 5 10 5 10 4 10 3 10 2 9 2 10 2 9 2 10 1 10 10
1 1 14 1 2 13
2 2 3 4 5 2 5 5 3 3 4 3 5 2 5 2 7 1 1 1
20
12 10 13
8
11 13 12
9 8
4 22 6 22 11 20 7 16 11 16 15 13 13 11 14 11 15 9 15 9 13 8 18 5
g[al Bir]ebbu;a l-plejer Onuta li kien ferm attiv i]da xorta wa[da ftit li xejn inkwieta lid-difensuri Rabtin, biex il-log[ba ntemmet fi draw ta’ ming[ajr gowls. Rabat A – S. Mintoff, N. Caruana, C. Schembri, J. Felice (R. Micallef), A. Smeir, A. Rustemi, D. Falzon, C. Muscat, W. Caushi, Y. Cauchi (J. Cornforth), D. Azzopardi Bir]ebbuga – I. Casha, K. Spiteri, M. Pullicino, F. Schneider, D. Baldacchino, D. Milovic, G. Tanti, M. Mifsud (L. Grima), K. Borg (M. Sciortino), R. Celeste, B. Marev (B. Onuta) Referee – Sandro Spiteri
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
16 Sport
Floriana dominanti f’reb[a komda fuq M’Xlokk minn Simon Farrugia
0
BOV PREMIER
MARSAXLOKK
C. Cassar, M. Valeriani, C. Brincat, P. Borg, J. Xerri, T. Templeman, S. Eboh, J. P. Farrugia, G. Caruana, D. Grech, S. Borg Sostituzzjonijiet – S. Cutajar flok C. Brincat 40 min., C. Debattista flok D. Grech 55 min., M. Caruana flok S. Eboh 82 min.
4
FLORIANA (2)
M. Bartolo, O.Bugeja, M. Micallef, D. Pisani, E. Akoto, C. Cassar, A. Grabowski, T. Paris, O. Sodje, I. Woods, J. Mintoff Sostituzzjonijiet - J. Borg flok O. Sodje 61 min., C. Borg flok T. Paris 67 min., M. Licari flok A. Grabowski 70 min.
Imwissija – P. Borg (M) , Sodje (F) Skurjaw – Grabowski 2 min., Micallef 40 min., Mintoff 64 min., Woods 87 min. pen. (F) Referee – Malcolm Spiteri
Floriana sa[[ew it-tielet post tal-klassifika dan wara li huma b’/ertu fa/ilita g[elbu lit-tim tal-qieg[ M’Xlokk. Kienet log[ba li Floriana ddominaw fejn kellhom diversi /ansijiet ta’ skor bl-aktar li jispikka g[alihom ikun issoltu Andrè Grabowski li minbarra li feta[ it-triq g[al din ir-reb[a kien strumentali f’diversi azzjonijiet. Floriana kellhom in-nuqqas ta’ Doffo u Christian Caruana filwaqt li Ryan Darmanin t[alla fuq il-bank. Malcolm Licari g[amel id-debutt g[alihom wara li ng[aqad mag[hom ming[and l-istess
M’Xlokk meta da[al b[ala sostitut. M’Xlokk kienu neqsin mis-sa[[a fl-attakk fejn prattikament qatt ma resqu lejn il-lasta avversarja bil-goalkeeper ta’ Floriana Bartolo jkun spettatur matul id-disg[in minuta. Floriana ma setax kellhom bidu a[jar g[al din il-log[ba hekk kif fl-ewwel attakk tag[hom huwa fet[u l-iskor. Kien Sodje li qassam ballun fit-tul fid-direzzjoni ta’ ANDRÈ GRABOWSKI li b’xutt nofs g[oli sab ir-rokna tax-xibka. Inkora;;iti minn dan il-gowl Floriana komplew jinsistu fejn fit-12 –il minuta
Konklu]joni lejn il-lasta tal-attakkant ta’ Floriana Ivan Woods – Ritratt Trevor Sollars
kien Cassar li sab lil Sodje i]da x-xutt angolat ta’ dan tala[[ar stampa mal-wieqfa. Fit-23 minuta Grabowski approfitta minn back pass
qasir ta’ Brincat i]da l-konklu]joni tieg[u ;iet imblukkata minn Cassar. Biex fit-28 minuta Woods qassam lejn Grabowski bix-xutt tieg[u ji;i
mwaqqaf g[al darb’o[ra minn Cassar. Ftit wara Floriana laqtu l-lasta g[at-tieni darba dan wara li xutt ta’ Micallef stampa mal-mimduda. Bi Floriana jirduppjaw [ames minuti qabel g[alqet it-taqsima permezz ta’ MANO MICALLEF li kkonverta millvi/in cross ta’ Grabowski li kien tkompla lejn il-captain ta’ Floriana minn Sodje. Fit-tielet minuta tat-tieni taqsima Sodje qabe] lill-goalkeeper avversarju u lil Xerri bl-istess difensur Xlukkajr jikklerja minn fuq il-linja lkonklu]joni tal-attakkant ta’ Floriana. Bit-tim immexxi minn Michael Woods jissi;illa r-reb[a fl-64 minuta fejn kien JOHN MINTOFF li wara li dar mal-goalkeeper Cassar po;;a l-ballun f’lasta vojta. Tliet minuti wara Borg feta[ fuq Woods bix-xutt tieg[u minn qag[da tajba kkonkluda ftit barra. Fil-85 minuta Cassar qassam lejn Mintoff i]da dan ikkonkluda fuq il-;enb tallasta. Biex tliet minuti mittmiem Floriana ng[ataw penalty wara li Jean Paul Farrugia mess il-ballun b’idu fil-kaxxa biex mill-[dax –il metru IVAN WOODS ma ]baljax. Fil-[in mog[ti ]ejjed ilgoalkeeper ta’ M’Xlokk Cassar evita li huma j;arrbu l[ames gowl dan wara li huwa mblokka fuq Mintoff.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Sport 17
Is-sostitut Ani jag[ti reb[a drammatika lill-Wanderers minn Simon Farrugia
0
BOV PREMIER
B’KARA
R. Gauci, A. Buhagiar, T. Vella, J. Zerafa, S. Bajada, P. Fenech, G. Sciberras, A. Tabone, R. Muscat, R. Pereira, M. Avila-Perez Sostituzzjonijiet – R. Scicluna flok J. Zerafa 26 min., L. Grech flok T. Vella 60 min., T. Cilia flok A. Tabone 84 min.
SLIEMA W. (0)
1
H. Bonello, J. Mifsud, M. Scerri, J.P. Mifsud Triganza, D. Mitev, S. Bezzina, R. Fenech, R. Galabov, R. Bajada, C. Frendo, B. Muscat Sostituzzjonijiet - C. Gatt Baldacchino flok C. Frendo 46 min., J. Ani flok J.P. Mifsud Triganza 55 min, R. Grech flok R. Fenech 78 min.
Imwissija – Zerafa, Vella, Tabone (B), Muscat, Bajada (S) Tke//a – Muscat (S) Skurjaw - Ani 92 min. (S) Referee – Alan Mario Sant In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba – Alan Tabone (B’Kara)
Log[ba tedjanti bejn ]ew; timijiet li wie[ed stenna [afna aktar minnhom kienet dik li laqqg[et lil B’Kara ma’ Sliema. Log[ba li kienet nieqsa [afna minn log[ob kostruttiv fejn ebda tim ma rnexxielu jie[u l-kontroll tallog[ba. Finalment kienu Sliema li minkejja li b’ra;el anqas kisbu r-reb[a b’gowl drammatiku fil-[in mog[ti ]ejjed. Forsi l-aktar li naqsu kienu B’Kara li m’approfittawx minn ra;el aktar g[al taqsima s[i[a wara li mal[amsa u erbg[in minuta tke//a Beppe Muscat. G[all-Istripes iddebutta lgoalkeeper eks M’Xlokk Reuben Gauci li [a post Mora li m’g[adux fuq il-kotba tag[hom. Mill-banda l-o[ra Ryan Fenech kien qed jilg[ab l-ewwel log[ba tieg[u malWanderers wara li matul il;img[a ng[aqad mag[hom ming[and Valletta. Jackson Lima kif ukoll Jorge Santos Silva ma kinux inklu]i fejn qed jissemma li dawn ser jissie[bu ma’ klabbs ;odda, aktarx Hibernians u B’Kara rispettivament. L-ewwel taqsima kienet nieqsa mill-azzjonijiet billog[ob ji]vol;i l-aktar fis-set-
tur ta’ nofs il-grawnd. Fil-fatt l-ewwel azzjoni waslet fil-35 minuta meta kien xutt ta’ Avila- Perez li Bonello salva mal-art. Fit-42 minuta Bonello bieg[ed il-periklu meta [are; minn postu fuq free kick ta’ Bajada. Sliema [adu daqqa ta’ [arta fil-minuta dan wara li Beppe Muscat ir/ieva t-tieni karta safra biex b’hekk safa mke//i. Mill-istess free kick Tabone sab ixxibka i]da l-gowl ;ie m[assar g[al foul fil-kaxxa. G[at-tieni taqsima l-kow/ ta’ Sliema Doncic da[[al lil Gatt Baldacchino flok Frendo konxju mill-fatt li kien qed jilg[ab b’ra;el anqas. Fil-55 minuta Scicluna kkonkluda bir-ras g[oli fuq il-lasta free kick ta’ Tabone. Fit-68 minuta B’Kara resqu vi/in meta minn pass ta’ Tabone kien Bajada li kkonkluda ftit barra minn po]izzjoni angolata. Minuta minn tmiem il-log[ba Sliema ttantaw minn free kick ta’ Bajada li Gauci salva. Biex fil-[in mog[ti ]ejjed Sliema skurjaw il-gowl tarreb[a hekk kif fuq kross ta’ Mitev kien JERRY ANI li mill-vi/in bir-ras ikkonkluda g[al ;ewwa.
Azzjonijiet mil-log[ba tal-biera[
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
18 Sport FUTBOL TALJAN
Milan u Juventus jibdew is-sena b’reb[a Milan u Juventus, i]-]ew; timijet f’ras il-klassifika bdew is-sena b’reb[a biex b’hekk id-dwell ta’ bejniethom kompla kif spi//a fis-sena 2011. Milan g[elbu lil Atalanta barra minn darhom filwaqt li Juventus [ar;u rebbie[a barra minn darhom kontra Lecce. Intant, Udinese ]ammew ilpass ma’ dawn it-tnejn b’reb[a kbira fuq Cesena.
UDINE – Udinese komplew isegwu lil Milan u Juventus fil-qu//ata tal-klassifika b’reb[a fa/li ta’ 4-1 fuq Cesena. Il-Bianconeri kellhom b]onn biss minuta biex skurjaw u kien is-solitu DI NATALE li feta[ l-iskor. Fid-39 minuta EDER ta’ Cesena ;ab id-draw i]da dan kien mument rari g[ax Udinese pront re;g[u marru fil-vanta;; grazzi g[al ASAMOAH. Fil-gowl ta’ Asamoah kellu tort kbir ilgoalkeeper ta’ Cesena Antonioli. L-affarijiet komplew sejrin g[all-ag[ar g[al Cesena meta tke//a Lauro u minn din ittke//ija Udinese approfittaw u skurjaw tnejn. Kwarta mittmiem BASTA g[amilhom tlieta u DI NATALE kiseb doppjetta personali fit-82 minuta biex issi;illa reb[a ta’ 4-1. RUMA – Roma komplew
fejn [allew sena ilu u kisbu reb[a o[ra, din id-darba kontra Chievo fl-Olimpico. L-eroj tal-partita kien bla dubju lcaptain tag[hom Francesco TOTTI li skurja darbtejn minn penalty. Totti, hekk kif skurja lewwel gowl kixef flokk b’messa;; fejn talab sku]a mal-partitarji min[abba li dan kien ilu ma jsib ix-xibka g[al matul dawn l-a[[ar seba’ xhur fejn l-a[[ar gowl li skurja kien proprju f’Mejju.
BERGAMO – F’Bergamo /-champions Milan komplew jirb[u biex issa jistennew idderby tant mistenni ta’ nhar il-{add kontra r-rivali Inter.
Milan fet[u l-iskor minn penalty li ng[ata meta sar fawl fuq Pato. Mill-11-il metru s-solitu IBRAHIMOVIC ma ]baljax biex po;;a lil Milan fil-vanta;;. B’dan il-gowl Ibrahimovic la[aq lil Di Natale u lil Denis fil-qu//ata tal-klassifika talaqwa skorers tal-kampjonat. Sitt minuti mit-tmiem ilmidfielder Kevin Price BOATENG g[amilhom tnejn g[al Milan u fl-istess [in issi;illa l-partita.
BOLOGNA – Bologna [adu nifs f’dik li hi ;lieda kontra r-relegazzjoni b’reb[a kontra Catania. Wara li lewwel taqsima spi//at fi draw ta’ ming[ajr gowls, CHERUBIN feta[ l-iskor fil-51 minuta. Biagianti ta’ Catania tke//a meta kien muri t-tieni karta safra u minn hawn ’il quddiem il-partita marret f’idejn Bologna li sabu gowl ie[or. Kien il-captain u s-solitu DI VAIO li skurja l-gowl proprju fl-a[[ar minuta. Catania, matul il-waqfa tal-Milied kienu qed i[ejju g[allkumplament tal-kampjonat f’Malta u dawn spi//aw biex telqu qabel il-waqt minn pajji]na min[abba li dawn ilmentaw mis-servizz tallukanda li kienu allo;;jat fiha kif ukoll min[abba t-temp ikrah li ma ppermettielhomx jit[arr;u. CAGLIARI – Caglari avvanzaw diversi postijiet filklassifika b’reb[a ta’ 3-0 fuq Genoa. It-tim minn Sardinja feta[ l-iskor minn penalty fit13-il minuta li ;ie mog[ti minn LARRIVEY. Fit-tieni taqsima dawn ]iedu l-iskor permezz ta’ GUERRERO. G[axar minuti wara Moretti ta’ Genoa tke//a min[abba fawl perikolu]. 20 minuti mittmiem GRANQVIST tefa’ fix-xibka tieg[u stess g[al skor finali ta’ 3-0. LECCE – Juventus baqg[u
bla telfa meta barra minn darhom, minkejja li ma kell-
Zlatan Ibrahimovic jiskorja minn penalty l-gowl ta’ vanta;; g[al Milan
homx wirja spettakolari, g[elbu lil Lecce 1-0. L-unika a[bar [a]ina g[al Juventus kienet l-injury li sofra waqt ilpartita l-attakkant QUAGLARELLA. L-uniku gowl tal-partita skurja l-eks plejer ta’ Cagliari, Alessandro MATRI fis-27 minuta log[ob. B’dan il-gowl Matri issa skurja t-total ta’ seba’ gowls.
NOVARA – Fiorentina kisbu reb[a ferm po]ittiva barra minn darhom kontra ttim neo-promoss ta’ Novara. Fl-20 minuta l-playmaker JOVETIC feta[ l-iskor minn penalty filwaqt li tliet minuti qabel spi//at l-ewwel taqsima MONTOLIVO g[amilhom 2-0. E]att kif bdiet it-tieni taqsima JOVETIC re;a’ skurja u liskor sad-90 minuta, baqa’ dak ta’ 3-0 favur il-Viola. PALERMO - Napoli kisbu reb[a konvin/enti f’Palermo biex la[qu lil Roma fil-klassifika. PANDEV feta[ l-iskor fl-ewwel taqsima b’CAVANI u HAMSIK jiskorjaw fit-tieni taqsima. Fl-a[[ar minuta MICCOLI skorja goal ta’ konsolazzjoni g[al Palermo.
Ri]ultati u klassifiki Serie A
Inter v Parma Siena v Lazio Udinese v Cesena Roma v Chievo Atalanta v Milan Bologna v Catania Cagliari v Genoa Lecce v Juventus Novara v Fiorentina Palermo v Napoli Kif Jinsabu Milan Juventus Udinese Lazio Inter Napoli Roma Catania Palermo Fiorentina Cagliari Genoa Atalanta Chievo Parma Siena Bologna Novara Cesena Lecce
5-0 4-0 4-1 2-0 0-2 2-0 3-0 0-1 0-3 1-3
L R D T F K P
17 11 17 10 17 10 17 8 17 9 17 7 17 8 17 5 17 6 17 5 17 5 17 6 17 6 17 5 17 5 17 4 17 5 17 2 17 3 17 2
4 2 7 0 5 2 6 3 2 6 6 4 3 6 7 5 3 8 6 6 6 6 3 8 8 3 5 7 4 8 6 7 3 9 6 9 3 11 3 12
37 28 24 24 27 32 23 20 19 18 15 19 23 13 21 18 16 17 9 17
16 11 10 17 19 19 19
25 23 15 17 27 21 20 31 16 24 32 24 34
37 37 35 30 29 27 27 22 21 21 21 21 20 20 19 18 18 12 12 9
Log[ob li jmiss 14-01-12 Catania v Roma
15-01-12
Cesena v Novara Fiorentina v Lecce Juventus v Cagliari Lazio v Atalanta Chievo v Palermo Genoa v Udinese Parma v Siena
16-01-12
Napoli v Bologna
L-Aqwa Skorers
Matri jiskorja l-goal tar-reb[a Juventina
12-il gowl: G. Denis (Atalanta), A. Di Natalte (Udinese), Z. Ibrahimovic (Milan), 10 gowls: E. Cavani (Napoli) 9 gowls: S. Jovetic (Fiorentina), M. Klose (Lazio), 7 gowls: E. Calaio (Siena), S. Giovinco (Parma), A. Matri (Juventus), D. Osvaldo (Roma), 6 gowls: C. Marchisio (Juventus), D. Milito (Inter), A. Nocerino (Milan), R. Palacio (Genoa), M. Rigoni (Novara),
Serie B
Torino v Albinoleffe Ascoli v Padova Brescia v Crotone Cittadella v Empoli Gubbio v Bari Nocerina v Pescara Sampdoria v Varese Sassuolo v Juve Stabia Vicenza v Reggina Verona v Modena Grosseto v Livorno Kif Jinsabu L R D T F Torino Verona Sassuolo Pescara Padova Reggina Varese Grosseto Juve Stabia Cittadella Sampdoria Vicenza Bari Brescia Crotone Empoli Albinoleffe Livorno Modena Gubbio Nocerina Ascoli
21 12 6 3 21 12 5 4 21 11 7 3 21 12 3 6 21 11 5 5 21 8 7 6 21 8 7 6 21 7 8 6 21 9 5 7 21 8 4 9 21 5 11 5 21 6 8 7 21 7 7 7 21 6 7 8 21 6 7 8 21 6 4 11 21 5 7 9 21 5 6 10 21 4 8 9 21 4 7 10 21 3 7 11 21 6 4 11
25 29 27 45 31 34 26 25 30 26 26 25 23 22 20 27 25 20 20 18 30 23
Lega Pro-A
Benevento v Foggia Foligno v Avellino Pisa v Spal Pro Vercelli v Como Reggiana v Pavia Sorrento v Monza Taranto v Lumezzane Tritium v Carpi Viareggio v Ternana
Lega Pro-B
Andria BAT v Spezia Carrarese v Cremonese Feralpisalò v Triestina Pergocrema v Portogruaro Piacenza v Sudtirol Prato v Trapani Siracusa v Latina Lanciano v Bassano
0-0 0-2 3-0 2-1 2-2 2-4 0-1 2-1 0-0 2-1 1-1
K P
13
20 15 33 22 24 20 27 27 30 19 26 25 26 25 33 34 22 34 32 40 30
42 41 40 39 38 31 31 29 28 28 26 26 26 25 24 22 22 21 20 19 16 15
0-1 1-0 1-2 2-0 2-1 2-0 1-0 0-1 0-3 1-2 2-1 2-0 1-4 0-0 1-2 0-0 1-0
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Sport 19 FUTBOL INGLI}
Man Utd jeliminaw lil Man City b’g[axar plejers Wayne Rooney skorja doppjetta biex g[en lil Manchester United jeliminaw lill-holders Manchester City f’log[ba drammatika mit-tielet round tal-FA Cup fl-Etihad Stadium ta’ Manchester. City kellhom bi//a xog[ol iebsa wara li kellhom lil Vincent Kompany mke//i wara ftit minuti. Dan kien l-ewwel konfront bejn dawn i]-]ew; rivali wara r-reb[a rekord ta’ Manchester City 6-1, f’Old Trafford. Sa tmiem l-ewwel taqsima Manchester United kienu di;à prattikament kwalifikati wara li bnew vanta;; soatanzjali ta’ tliet gowls, fejn deher li setg[u ppatuha lil City tat-telfa umiljanti li kienu sofrew fil-kampjonat. I]da fit-tieni taqsima minkejja li kienu bi plejer inqas kienu Mancehsetr City li skorjaw darbtejn biex illog[ba baqg[et miftu[a sala[[ar. Rooney feta[ l-iskor wara g[axar minuti b’daqqa ta’ ras stupenda wara kross ta’ Ryan Giggs. }ew; minuti wara lin/ident tat-tke//ija fejn Kompany tke//a wara da[la fuq Nani, f’de/i]joni ferm kontroversjali mir-referee Chris Foy. Man-nofsieg[a log[ob Manchester United irduppjaw
b’xutt bid-dawra mill-isba[ ta’ Danny Welbeck. Qabel l-intervall wasal ukoll it-tielet gowl meta Wayne Rooney mill[dax-il metru ra x-xutt tieg[u salvat minn Costel Pantilimon i]da mir-rebound kien Rooney li kompla g[al ;ewwa bir-ras. Fil-bidu tat-tieni taqsima Kolarov skorja direttament minn freekick u fis-67 minuta Aguero skorja t-tieni gowl ta’ City. Mas-sieg[a log[ob irritorna g[al Manchester United il-veteran Paul Scholes wara li dan kien [abbar li rtira millattività fi tmiem l-ista;un li g[adda. Minkejja l-isforzi ta’ Man City biex isalvaw il-log[ba Manchester United iddefendew biex g[addew g[ar-raba’ round tal-FA Cup. F’log[biet o[ra tal-biera[ mit-tielet round, Chelsea g[elbu lil Portsmouth 4-0 bilgowls kollha skorjati fit-tieni taqsima. Kien Mata li feta[ liskor g[all-Blues kmieni fittieni taqsima, u dawn kellhom jistennew sal-a[[ar minuti biex a//ertaw mir-reb[a meta skorjaw tliet darbiet o[ra fla[[ar [ames minuti permezz ta’ doppjetta ta’ Ramires u ie[or ta’ Frank Lampard. Anki Sunderland g[addew g[al round ie[or meta barra
Il-plejers ta’ Man Utd jifir[u wara wie[ed mill-gowls tag[hom
minn darhom g[elbu lit-team mil-kampjonat Championship, Peterborough. Il-gowls ta’ Sunderland kienu skorjati minn Seb Larsson direttament minn freekick u minn James McClean. West Ham United li qed jaspiraw li jirritornaw fil-premier kienu eliminati minn Sheffield Wednesday team
Liverpool kontra r-Red Devils fir-raba’ round Liverpool se jiltaqg[u kontra Manchester United fir-raba’ round tal-FA Cup wara li lbiera[ ittellg[u l-poloz. Ilbiera[ Manchester United eliminaw lill-holders Manchester City filwaqt li Liverpool kisbu passa;; fa/li g[arraba’ round meta l-;img[a eliminaw lil Oldham Athletic f’Anfield. B’konnessjoni mal-log[ba kontra Oldham, ilpulizija lbiera[ arrestat ra;el ta’ 20 sena fejn se jkun akku]at b’abbu] razzjali kontra l-plejer ta’ Oldham Tom Adeyemi. Din se tkun ming[ajr dubju l-log[ba prin/ipali minn dan ir-round fejn ir-rivalita bejn i]-]ew; na[at se tkompli tikber l-iktar wara l-in/ident bejn Suarez u Evra, u l-polemika kollha li nqalg[et wara u li g[adha fl-attwalità. F’log[biet o[ra Tottenha kellhom polza fa/li kontra watford filwaqt li Arsenal, jekk illum jeliminaw lil Leeds United jiltaqg[u ma’ Aston Villa.
Il-Polza (Log[biet li jintlag[bu fit-28 u 29 ta’ Jannar)
Sunderland v Middlesbrough Brighton jew Wrexham v Newcastle Dagenham jew Millwall v Southampton MK Dons jew QPR v Chelsea Hull v Crawley West Brom v Norwich Blackpool v Sheffield Wed Arsenal jew Leeds v A. Villa Stevenage v Notts Co Watford v Tottenham Liverpool v Man Utd Derby v Stoke Everton v Fulham Macclesfield jew Bolton v Swansea Sheffield U v Wolves jew Birmingham Nott. Forest jew Leicester v Swindon T
minn League One, grazzi g[al gowl lejn it-tmiem minn Chris O’Grady. West Ham fallew penalty li kien mog[ti minn Sam Baldock. L-a[[ar log[ba mit-tielet round tintlag[ab illejla flEmirates ta’ Londra fejn Arsenal jilqg[u lil Leeds United.
Ri]ultati
Man City v Man Utd Chelsea v Portsmouth Sheffield W v West Ham Peterborough v Sunderland
Skozja – FA Cup
Arbroath v Rangers Peterhead v Celtic
2-3 4-0 1-0 0-2 0-4 0-3
QPR ike//u lil Warnock Neil Warnock kien imne[[i minn manager ta’ QPR ilbiera[. Neil Warnock kien in[atar manager ta’ QPR f’Marzu tassena 2010 u mexxa lil Rangers g[all-promozzjoni fil-kampjonat Premier, g[all-ewwel darba wara nuqqas ta’ 15-il sena. Fi stqarrija ma[ru;a millklabb, is-sid tal-klabb ilmalasjan Tony Fernandes kien rapporta li qal li lforma [a]ina tat-team fla[[ar ;img[at u lpo]izzjoni dejjem imwieg[ra fin-na[a t’isfel
tal-klassifika, u issa kien ilmument opportun li jkun hemm tibdila fit-tmexxija. Fl-istaqrrija ntqal li Warnock fl-a[[ar 22 xahar mal-klabb minn Londra dejjem mexa b’onestà u li hu se jkun dejjem milqug[ f’Loftus Road. QPR bdew tajjeb l-ista;un u f’Novembru kienu f’nofs il-klassifika, i]da fl-a[[ar tmien log[biet QPR kisbu biss ]ew; punti minn total ta’ 24 punt. B’kollox QPR reb[u erba’ log[biet mill-20 li lag[bu b’reb[a wa[da f’Loftus Road fuq Chelsea
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
20 Sport TENNIS
Murray jirba[ it-22 titlu tieg[u L-Isko//i] Andy Murray reba[ it-22 titlu ATP fil-karriera tieg[u meta fil-final ta’ Brisbane g[eleb lill-Ujkrajn Alexandr Dolgopolov f’]ew; sets 6-1, 6-3. G[al Murray li issa qed jitmexxa mill-kow/ Ivan lendl, dan is-su//ess jista’ jkun injezzjoni ta’ fidu/ja ;img[a qabel il-ftu[ tal-Open tal-Awstralja li se jkun l-ewwel Grand Slam Tournament tas-sena. Andy Murray g[adu qed ifittex l-ewwel su//ess f’tournament Grand Slam, u bil[atra tal-eks stilla Ivan Lendl b[ala l-kow/ tieg[u, qed jittama li din is-sena tasal irreb[a f’tournament Grand Slam. Murray kien g[eleb lil Dolgopolov is-sena l-o[ra f’erba’ sets missielta, i]da din is-sena l-final bejniethom kienet bla storja, fejn Murray [a biss sieg[a u sitt minuti
biex [eles mill-avversarju u reba[ dan it-titlu. Murray qal li jinsab kuntent bis-su//ess miksub i]da fl-istess [in jinsab dispja/ut li Dolgopolov ma setax jag[ti laqwa tieg[u g[aliex jinsab imwe;;a’ u onora l-final b’diffikultà kbira. Dwar l-ewwel ;img[a mal-istaff tekniku ;did tieg[u, Andy Murray qal li j[ossu ferm kuntent kif qed ja[dmu flimkien u jittama li dan i;ib iktar su//essi g[alih. Ivan Lendl rebbie[ ta’ tmien titli Grand Slam f’karriera brillanti kien pre]enti u fera[ mar-reb[a tal-Isko//i]. Issa Mandy Murray jix[et lattenzjoni tieg[u kollha fuq lOpen tal-Awstralja li jifta[ fis-16 ta’ Jannar, fejn wara ]ew; telfiet fl-a[[ar ]ew; finali, jittama li jikseb lewwel su//ess f’tournament Grand Slam.
Andy Murray bit-trofew wara r-reb[a kontra Dolgopolov
TENNIS
Zheng tirba[ f’Aukland I/-?ini]a Zheng Jie reb[et il-final talAukland Classic fi New Zealand meta g[elbet lit-Taljana Flavia Pennetta fil-final, wara li t-Taljana rtirat fit-tielet set. B’hekk din il-final ta’ dan it-tournament bdiet tard min[abba x-xita u spi//at qabel peress li t-Taljana kellha tirtira min[abba li we;;g[et. Pennetta li tinsab fl-20 post fir-rankings
mondjali talbet l-ewwel time out fl-ewwel set meta kienet minn fuq 5-2, u wara li kienet ikkurata mill-fi]joterapista hi kompliet hu reb[et is-set 6-2. I]da l-problemi g[al Pennetta komplew u kellha ssejja[ diversi time outs simili biex tkun ikkurata mill-fi]joterapista, hekk kif i/?ini]a bdiet tilg[ab a[jar u tapprofitta millwaqfiet kontinwi li tellfu l-kon/entrazzjoni kollha lil Pennetta. Zheng li g[andha 29 sena reb[et it-tieni set 6-3, u fit-tielet set kienet 2-0 minn fuq meta Pennetta kellha tirtira. G[al Zheng dan kien ir-raba’ su//ess f’tournaments WTA missena 2006 ‘l hawn. I/-?ini]a waslet ukoll semi finalista f’Wimbledon u anki fl-Open talAwstralja fejn issa dan is-su//ess mistenni li jtiha kunfidenza ikbar g[all-istess Open Awstraljan. Zheng kienet laqwa tennista ?ini]a fir-rankings, anki qabel Li Na li reb[et titlu Grand Slam meta reb[et l-Open ta’ Franza. I]da l-karriera tag[ha [adet spinta ’l isfel issena l-o[ra fejn ni]let sat-48 post fir-rankings. Flavia Pennetta ting[ata l-kura fil-final tal-biera[
Ir-rebbie[ Stephen Vella
SPARAR
Stephen Vella jirba[ il-Vassons Trophy Stephen Vella reba[ ilVassons Trophy f’kompetizzjoni trap li saret ilbiera[ fil-Bidnija, kompetizzjoni organizzata mill-Malta Shooting Sport Federation. Din il-kompetizzjoni kienet ferm missielta fejn lewwel tliet postijiet kellhom ji;u determinati wara shoot off bejn ir-rebbie[ Stephen Vella, George Cassar u Jason J. Aquilina. Wara l-ewwel [ames rounds ta’ 25 plattina kull round, kien Stephen Vella li kien fil-vanta;; meta laqat total ta’ 102, segwit minn George Cassar u Silvio Attard li laqtu 101, u Jason J. Aquilina li laqat total ta’ 100. Warajhom kien hemm Framns Pace li laqat 98 u Eugene Borg li laqat 91.
Dawn is-sitta g[addew g[all-barrage finali fuq 25 plattina fejn l-a[jar li marru kienu Jason J. Aquilina u Frans Pace li laqtu 18. George Cassar kiseb 17 filbarrage, segwit minn Stephen Vella u Silvio Attard li laqtu 16. Eugene Borg fil-barrage laqat 15-il plattina. B’hekk Stephen Vella, George Cassar u Jason J. Aquilina spi//aw b’total ta’ 118-il plattina u b’hekk kellha ssir shoot off biex ikun stabbiliet irrebbie[. Wara din ix-shoot off kien Stephen Vella li [are; rebbie[, George Cassar spi//a fit-tieni post u Jason J. Aquilina kellu jikkuntenta bit-tielet post.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Ittri 21
Pro;ett xieraq g[all-Blata l-Bajda
Beda xog[ol fil-:nien talBlata l-Bajda, il-Marsa. Jidher li t[ejja pro;ett xieraq g[al dawn l-in[awi fidda[la ;ewwiena tal-Port ilKbir. Kien ilu mixtieq li post /entrali b[al dan ikun mi]mum b’mod xieraq u attraenti. Fih si;ar kbar il-;miel tag[hom li b’sog[ba ng[idu ftit huma dawk li jag[tu kashom. Jekk fil-pajji] hawn [e;;a g[all-im[abba tal-annimali, xieraq ukoll li jkun hawn ukoll im[abba lejn il-[ajja tas-si;ar li j]ejnu l-g]ira tag[na. Konna ilna n[e;;u biex dawn is-si;ar sbie[ ikunu jiffurmaw ;nien denn g[al triq ewlenija b[alma hi t-triq illum mag[rufa g[al San
Kemm hi sabi[a l-gratitudni
:or; Preca. {a;a wa[da nixtieq nitlob lill-Kunsill tal-Marsa; li fittruf ta’ Triq Miggiani jitqieg[du dust bins pubbli/i biex ikun evitat it-tfig[ taliskart f’dawn i]-]ew; kantunieri ta’ din it-triq, li tant jg[addu nies minnha; passi;;ieri biex jirkbu mill{amrun. Ma nistax nifhem g[aliex qatt ma saret bankina biex dawk il-passi;;ieri li ju]aw it-triq ewlenija ta’ Triq San :or; Preca biex jg[addu lejn il-{amrun, ikollhom jg[addu fl-ilmijiet tax-xita li jin]lu min-na[a tal-kappella lejn ilMarsa. Nittama li l-Awtoritajiet jikkunsidraw dan l-ilment.
Lorenzo Zahra
Il-Marsa
{ofor f’toroq ma;;uri Il-Gvern [aqqu prosit g[at-toroq arterjali u g[ad-900 triq residenzjali li saru u qed isiru. Qatt f’Malta ma kellna daqshekk xog[ol fit-toroq tag[na. I]da wisq nib]a’ li [afna toroq li jg[addu minnhom tal-linja huma traskurati bil-konsegwenza li [afna mill-poplu tag[na jibqg[u jgergru. Din il-;img[a kelli b]onn immur sa Tas-Sliema. It-triq mixxatt ta’ Tas-Sliema#il-G]ira sal-istage tal-Imsida (quddiem listage ‘Kulle;;’) fit-triqitna lejn il-Belt hi mimlija [ofor, b’mod partikulari qrib u [dejn l-istage tal-Imsida li qed insemmi. Bi ftit xog[ol dawn l-iskossi, li jid[lu f’qalbek, nistg[u neliminawhom. Ma nistax nifhem kif dak li jolqot l-aktar lill-poplu, jibqa’ daqshekk lura, meta bi ftit eluf jista’ ji;i rran;at. Nispera li dan ix-xog[ol isir minnufih.
G. L. Camilleri Il-Furjana
Kultant il-bniedem mhux kapa/i jkun grat ma’ min jag[millu l-;id, b’mod spe/jali ma’ Alla l-Imbierek li tana l[ajja. San :or; Preca g[allimna talba /kejkna ta’ valur kbir; Grazzi Sinjur Alla u a[firli Sinjur Alla. :rajja sabi[a li ;rat fil-Palestina turina kif lannimal jg[allimna kif a[na g[andna nkunu rikonoxxenti ma’ min jag[mlilna l-;id. Tifel ]g[ir mar g[and ommu u staqsieha: “Mà; meta :esù kien ]g[ir kellu kelb?”
Din l-imsejkna omm t[awdet g[al din il-mistoqsija u ma kinitx taf twie;eb, i]da ftit jiem wara it-tifel re;a’ staqsa lil ommu u din id-darba qaltlu; “:esù kien b[al tfal o[ra, allura nemmen li kellu kelb ukoll.” Dan it-tifel kien imur il-lezzjonijiet tal-kateki]mu u tawh santa ta’ :esù msallab. Dan mar biha d-dar u mar dritt g[and ommu u qalilha: “Mà, :esù ma kellux kelb g[ax kieku kellu kelb dan ]gur kien ikun ta[t is-salib
tieg[u g[ax il-kelb qatt ma jitlaq lil sidu.” Iva l-annimali jg[allmuna [afna li nkunu kapa/i ng[idu grazzi lil Alla ta’ kollox, spe/jalment tas-sena l-;dida li tana. Grazzi lil min jag[mlilna l-;id b’mod spe/jali lil tad-dar g[ax kultant ng[idu grazzi lil kul[add i]da nkunu ]orri ma’ tad-dar u lanqas grazzi ma ng[idulhom tas-servizz mimli m[abba li jag[tuna.
Carmel Caruana San :wann
Apprezzament lill-Kunsill Lokali tal-Imdina Nitolbok tg[inni nesprimi fil-pubbliku l-apprezzament u r-ringrazzjament tieg[i lisSindku u ’l-Kunsill Lokali tal-Imdina, u lir-residenti kollha ta’ din il-belt g[allg[otja lili, tal-Onorifi/enza ‘:ie[ l-Imdina’ ‘g[al [idma fejjieda permezz ta’ xog[ol letterarju li jag[mel ;ie[ il-
Belt tag[na’. Grazzi mill-qalb g[all-unur. Ma nistax ma ng[idilhomx prosit tassew u nifir[ilhom g[all-okka]joni splendida u dinjitu]a li saret fil-knisja storika tal-Madonna talKarmnu fil-jiem tal-Milied, fejn il-Banda tal-Forzi Armati ta’ Malta, kif ukoll is-Soprano
Rosabella Bianchi kkombinaw f’kun/ert impressjonanti ta’ mu]ika sagra, ferm apprezzat u mfa[[ar, kollox mil[uq f’livell g[oli, hekk kif kienet is-serata. Xeni ta’ din ix-xorta tassew jag[mlu ;ie[ g[all-pajji].
J. Zammit Tabona
San :iljan
Kanzunetti Taljani fuq Radio 101 G[al dawn l-a[[ar [mistax segwejt il-programm talkanzunetti Taljani fuq Radio 101, matul in-nofstanhar ta’ filg[odu, [a;a li ma kienet qatt. Sin/erament naqbel li fuq dan l-istazzjon nisimg[u xi kanzunetti bil-lingwa Taljana, g[ax f’salt wie[ed, id-dinja qisha n[asdet u waqfet biss fuq kanzunetti Ingli]i u
Amerikani. Li hu ]gur hu li l-lingwa Taljana hi ferm aktar adattata g[all-vu/i tal-kant. Hi ferm aktar melodju]a minn dik Ingli]a u Amerikana. I]da b[as-soltu, biex nikkupjaw f’kollox, naslu ma nag[rfux laqwa u l-a[jar. Ninsabu f’suq internazzjonali u nie[du dak li jag[tuna.
Pubblikament nag[ti prosit lil Michael Treeby g[allg[a]la ta’ kanzunetti li ppre]enta u n[e;;e; littmexxija tal-istazzjon Radio 101 biex, tag[tina aktar kanzunetti bis-sens, li fihom [lewwa fil-kliem u filmelodija.
Marianne Azzopardi Il-{amrun
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
22 Mu]ika
Grupp ta’ mu]i/isti jdoqqu noti differenti fuq it-tankijiet mu]ikali tag[hom
Ftit hemm [sejjes ta’ baned mimlijin fer[ b[all-banda tal-azzar tal-Karibew, li jipprodu/u ritmi infettivi, stil Kalipsojan, minn strumenti li jafu l-bidu tag[hom lit-tankijiet ta]-]ejt ]ejda li kellha l-Qawwa Navali.
Mu]ika Kalipsojana bit-tankijiet minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt
Fiha l-aktar [sejjes mu]ikali distinti fid-dinja tallum, u matul in-nofs seklu li g[adda nfirxet ma’ kull rokna tal-pajji]. Ir-ritmika mu]ikali s[una tal-banda tal-azzar, tinstema’ kull fejn hemm influwenza tal-Karibew, partikularment fl-Amerika ta’ Fuq u fl-Ewropa. U anki aktar fil-bog[od, f’kull post fejn il-calypso cricketers talWest Indies ikunu b’xi mawra. Il-baned tal-azzar huma lqofol ta’ kull karnival bi stil Karibew, b[all-estravaganza annwali Londini]a f’Notting Hill, li ti;bed lejha vi]itaturi minn bosta bnadi tad-dinja. Kul[add jiggosta l-mu]ika, u g[alkemm il-‘borma’ talazzar g[andha g[arfien wiesa’ fil-kontinenti, dawk li jattendu g[all-karnival b’mod ka]wali, aktarx li ma jafu xejn dwar l-ori;ini tag[ha, jew li hi l-unika strument mu]ikali akustiku (mhux elet-
troniku) ]viluppat fl-a[[ar seklu. Il-‘borma’ tal-azzar taf ilbidu tag[ha lil Trinidad u Tobago, fejn id-drums awtenti/i Afrikani kienu projbiti fl1884 mill-kolonjalisti Brittani/i, u fejn g[al nofs seklu, il-mu]ika karnivaleska kienet provduta minn tubi talbamboo msej[in tamboo bamboo. Imtektkin fl-art, jew ma’ o;;etti tal-metall, it-tamboo bamboo kienu jo[olqu ritmu Kalipsojan biex jakkumpanja lill-parata tal-karnival.
lastiku, setg[et tipprovdi [oss. Il-fama tal-‘borma’ talazzar kibret wara t-Tieni Gwerra Dinjija, meta lekwipa;;i navali Brittani/i u
Amerikani, li kienu stazzjonati fi Trinidad u Tobago marru lura pajji]hom, u [allew warajhom eluf ta’ tankijiet ta]-]ejt tal-55 gallun fuq ix-xtut.
Periklu u projbizzjoni
Eventwalment, it-tamboo bamboo kienu meqjusin b[ala ta’ periklu potenzjali, u sfaw projbiti wkoll. Kontra xewqithom, il-mu]i/isti bdew ju]aw laned []iena, bramel u anki drums tal-brejkijiet talkarozzi, b[ala strumenti mu]ikali — kull [a;a li meta ting[ata daqqiet b’martell tal-
Kuluri u mu]ika ferrie[a Kalipsojana fit-toroq ta’ Londra
In-nativi sabu sors ta’ materjal prezzju]. Dawk li jag[mlu d-drums bdew jesperimentaw u fi ]mien qasir bdew jipprodu/u l-isteel-pan g[al pa;na 23
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Mu]ika 23
Il-mu]i/isti Kalipsojani rtirati g[adhom igawdu rispett enormi minn pa;na 22
drum, dejjem bi pre/i]joni aktar qawwija u rfinuti g[allmu]ika karnivaleska. B’tismir u daqqiet varji blimrietel fuq il-wi// tat-tankijiet ta]-]ejt, sabu li setg[u jo[olqu noti differenti g[addaqq, u fi ftit snin itTrinidadjani [olqu varjetà ta’ strumenti orkestrali li kapa/i jakkumpanjaw tenur, g[ax ikaxkru l-melodija; sa o[rajn li jag[tu noti qawwijin u jitmewtu dak il-[in stess. Il-pro/ess fid-drums tallum hu l-istess wie[ed ta’ 50 sena ilu, fejn jintu]a tank ta]-]ejt industrijali. L-ewwel fa]i tissejja[ sinking. Il-wi// tat-tank jing[ata daqqiet kontinwi g[al erba’ sig[at sakemm ji]]aqqaq. L-aktar tank im]aqqaq ikollu pitch ta’ sopran, u l-inqas wie[ed, pitch ta’ baxx. Imbag[ad, it-tank jissa[[an fuq in-nar g[at-tempra, fejn l-azzar jirtab u jkun aktar fa/li jin[adem. Biex banda tkun kompluta, je[tie; ikun hemm 11-il tip differenti ta’ ‘borom’. U[ud, b[a/-cello, jissemmew g[all-istrumenti orkestrali konvenzjonali; o[rajn, b[at-tenor bass, g[al sezzjonijiet tal-kor. Mudelli differenti
Kull ‘borma’ g[andha mudell differenti ta’ noti, skont kemm tkun qalg[et daqqiet fil-fond. Biex isir dan, l-ewwel [idma ssir flim[a]en tax-xog[ol. Wara jintbag[tu [alli ji;u kkromati u jing[ataw il-leqqezza a[[arija. G[alkemm [afna mill-pijunieri tal-‘borom’ issa huma rtirati, g[ad jinstabu numru li jgawdu rispett enormi u li jintalbu l-pariri g[all-[iliet tag[hom, mhux biss biex jg[allmu lill-mu]i/isti, i]da biex jintunawlhom id-drums, qabel ]mien il-karnival. Lintunar hu dejjem me[tie;, g[ax wara l-karnival, l-istrumenti jinxte[tu f’post u qajla jindaqqu sal-karnival ta’ wara. B’hekk jitilfu t-tonalità tag[hom. Il-mu]i/isti li jie[du sehem jinkludu studenti, ]g[a]ag[ bla xog[ol, e]ekuttivi talbank, g[alliema, plumbers u electricians, nisa tad-dar u o[rajn b’karriera. Fil-fatt, dawk kollha li j[obbu jimlew l-arja bi [sejjes ta’ fer[. Ilmu]i/isti tal-banda tal-azzar tg[idx kemm huma mkabbrin b’din il-kultura tradizzjonali tag[hom, u l-provi tal-karnival jafu jie[du lejl s[i[ basta g[al dak il-jum kbir kollox imurilhom b’mod perfett. Ftit mid-drummers jafu jaqraw il-mu]ika. I]da t-
Trinidadjani tant jag[mlu sforz li jitg[allmu bl-amment dak li juruhom, li meta tismag[hom, tiskanta bilpre/i]joni. Hemm ukoll rivalità enormi bejn il-baned, i]da mbag[ad jing[aqdu flimkien g[all-im[abba lejn
il-mu]ika. Barra mill-Karibew u lAmerika ta’ Fuq, wie[ed mill-akbar karnivali jsir kull sena fid-distrett ta’ Notting Hill, f’Londra. Hemm ikun hemm kull kwalità ta’ [oss, b’estravaganza mu]ikali, ]fin
u parati li dejjem kibru tul is-snin, u llum sar ;rajja annwali fil-kalendarju turistiku ta’ Londra. F’dan il-karnival jie[du sehem madwar 500 drummer. U jekk wie[ed joqg[od attent sew, jisma’ ver]joni-
jiet klassi/i ta’ xog[lijiet ta’ Mozart u Beethoven millbanda tal-azzar. Madankollu hu l-[oss Kalipsojan li jiddomina u g[al dak l-aktar li jikkonkorru l-entu]jasti talkarnival. Imorru biex jie[du gost.
}g[a]ag[ Kalipsojani jdoqqu t-tankijiet f’pajji]hom stess
Il-pro/ess mu]ikali fuq it-tankijiet g[adu l-istess b[alma kien 50 sena ilu u dawk li kapa/i jintunawhom huma mfittxija ferm
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
24 Konsumatur
L-importanza tal-ir/evuta fiskali u dokumenti o[ra minn Melanie CAMILLERI Information Officer Awtorità Maltija tal-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur
Kull darba li mmorru nixtru u n[allsu g[all-prodott jew servizz li nkunu xtrajna, tal[anut hu fi dmir li jag[tina r/evuta fiskali. Jekk dan ma jse[[x, a[na b[ala konsumaturi responsabbli, g[andna nitolbuha lil sid il-[anut u na//ertaw ru[na li din lir/evuta jkun fiha l-informazzjoni kollha ne/essarja b[addata u l-[in, l-ammont im[allas mill-konsumatur, lindirizz permanenti tannegozju kif ukoll in-numri tattelefon ta’ fejn sid in-negozju jista’ ji;i kkuntattjat. Li ning[ataw ir/evuta fiskali hu dritt tag[na l-konsumaturi, u jekk tal-[anut jonqos milli jag[mel dan, a[na g[andna l-
obbligu li nitolbuha. Dan g[ax l-ir/evuta hi l-prova taxxiri li nkunu g[amilna u g[aldaqstant din g[andha rwol importanti [afna spe/jalment meta konsumatur ikollu ka] ta’ lment g[ax il-prodott mixtri jinzerta difettu] jew mhux kif stipulat fil-kuntratt tal-bejg[. Jekk b[ala konsumaturi tinqalg[alna diffikultà bil-prodott jew bisservizz li nkunu xtrajna, g[andna dritt nitolbu lil sid il[anut jag[tina rimedju jew kumpens, i]da jekk ma jkollniex l-ir/evuta b[ala prova tax-xiri jew xi dokumenti o[ra b[a/-chit li ting[ata meta t[allas bil-credit card; listatement tal-bank; jew kopja
Kull ir/evuta g[andna n]ommuha f’post ]gur f’ka] li jkollna nilmentaw fuq xi [a;a mal-bejjieg[
ta/-/ekk jekk inkunu [allasna b’dan il-mod, ikun diffi/li biex niksbu kumpens. Jekk o;;ett li xtrajna jinzerta g[andu difetti mo[bija, g[andna dritt g[al xi tip ta’ kumpens, i]da ming[ajr prova tax-xiri, tal-[anut mhux dejjem ikun jista’ jipprova li lo;;ett inxtara ming[andu. Illum, [wienet hawn [afna u w[ud ibig[u wkoll prodotti tal-istess ditta. G[aldaqstant jekk konsumatur jippre]enta ru[u quddiem sid il-[anut ming[ajr din il-prova, dan tala[[ar jista’ jidde/iedi li l-konsumatur mhux se jing[ata kumpens g[ax m’g[andux ilprova li l-o;;ett inxtara ming[andu. Barra minn hekk, fuq ilprova tax-xiri g[andu jkun hemm ukoll id-data ta’ meta nxtara l-prodott u g[aldaqstant sid il-[anut ikun jista’ jikkonferma li g[adhom m’g[addewx is-sentejn garanzija li hu intitolat g[alihom il-konsumatur skont illi;i. Jekk konsumatur inzerta prodott difettu] ftit xhur wara li jkun xtara l-prodott, dan jista’ jirritorna g[and tal[anut biex jitlob kumpens, i]da ming[ajr ma wie[ed jipprova meta nxtara l-prodott, tin[oloq il-problema biex jipprova li s-sentejn garanzija g[adhom m’g[addewx. B[ala konsumaturi responsabbli, je[tie; ukoll li noqog[du attenti g[al difetti li jidhru, minn qabel ma nidde/iedu li nixtru l-o;;ett sabiex inkunu ]guri li dan
Hu d-dmir tal-konsumatur li jie[u l-ir/evuta ming[and il-bejjieg[, u dan g[al kulma jista’ jinqala’
m’g[andux difetti mo[bija. F’ka] ta’ difetti li stajna fa/ilment indunajna bihom qabel ma [allasna l-o;;ett, jistg[u ma jkunux koperti billi;i tal-konsumatur u g[aldaqstant nistg[u nitilfu ddritt tag[na li nitolbu rimedju. Dan g[ax b[ala konsumaturi a[na intitolati g[al rimedju biss jekk ma nkunux nafu li l-o;;ett hu difettu] u jekk iddifett jo[ro; wara li nkunu xtrajna l-prodott. L-ir/evuta fiskali u d-dokumenti l-o[ra msemmijin iktar ’il fuq, huma ne/essarji wkoll f’ka] li rridu nirritornaw o;;ett g[and tal-[anut, avolja dan ma jkun fih xejn [a]in. Il-ma;;or parti tal-[wienet jippermettu dan it-tip ta’ bdil, g[ax ikollhom return policy, i]da [afna [wienet jitolbu wkoll li dan il-bdil isir f’perjodu ta’ ]mien spe/ifiku u li ti;i ppre]entata l-ir/evuta b[ala prova ta’ xiri u ta’ meta nxtara l-o;;ett. Meta ma jkollokx dokumenti o[ra x’turi, lir/evuta g[andha l-importanza tag[ha wkoll meta n-negozjant joffri mal-o;;ett mixtri, dik li tissejja[ ‘garanzija kummer/jali’. {afna drabi, fost il-kundizzjonijiet tal-garanzija kummer/jali nsibu li biex konsumatur ikun jista’ jsewwi, jibdel jew jie[u xi tip ta’ kumpens, g[andu jipprovdi lir/evuta fiskali flimkien maddokumenti tal-garanzija. Dawn id-dokumenti huma
ta’ importanza kbira u b[ala konsumaturi hu fl-interess tag[na li na//ertaw ru[na li ning[ataw din l-ir/evuta kull darba li mmorru nixtru, u nerfg[u kull dokument ie[or f’post ]gur f’ka] li nistg[u ni;u b]onnhom. G[al dawk il-konsumaturi li j[obbu jixtru prodotti u servizzi permezz tal-bejg[ mill-bog[od, b[al pere]empju minn fuq siti tal-internet, dawn jaqblilhom dejjem i]ommu d-dokumenti kollha li jing[ataw wara li ssir ittran]azzjoni tax-xiri. Dan g[ax jekk prodott idum biex jasal jew inkella ninzertaw prodott difettu], ikollna prova ta’ xiri sabiex inkunu nistg[u nag[mlu l-ilment mal-kummer/jant barrani f’ka] li nkunu xtrajna minn fuq xi websajt barranija. F’ka] li nixtru minn fuq websajts lokali, id-dokumenti g[andhom jin]ammu wkoll sabiex nuruhom lil sid in-negozju jekk il-prodott ordnat mhux kif kien stipulat jew inkella hu difettu]. Jista’ jag[ti l-ka] ukoll li meta nixtru permezz talbejg[ mill-bog[od, jintbag[tilna o;;ett li ma nkunux ordnajna. G[aldaqstant, tajjeb li d-dokumenti kollha relatati max-xirja jin]ammu, sabiex inkunu nistg[u nift[u lment ma’ tal-[anut u nitolbuh ilprodott li ori;inarjament inkunu ordnajna.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
FIL-QOSOR • LA FAMIGLIA (NET Television 20>30) -
Minn xiex jg[addi Cesare (Martin Farrugia) fi Sqallija? X’ji;ri waqt laqg[a bejn Morgan (Ethel Baldacchino) u Depasquale (Cedric Baldacchino)? Is-Sur;ent Spiteri (Carlos Farrugia) jkollu diskursata interessanti mal-kollega tieg[u s-Sur;ent Zarb (Jovan Pisani). Ix-Xakal (Frederick Testa) ikompli jkabbar l-operazzjoni tieg[u f’Malta. Don Giacomo Sciobatta (Etienne St John) jitkellem ma’ neputih Gabriele (Brandon Theuma). X’ji;ri fil-kantina tad-dar tal-familja Sarceni? X’jg[addi bejn Morgan u o[tha Nina (Elaine Saliba)?
NEWSROOM
Aktar dwar il-ka] ta’ Karin Grech NET Television 21>35
Fost is-su;;etti fil-programm tal-lum se jkun hemm intervista esklussiva minn Dione Borg li minnha g[andna nsiru nafu aktar dwar l-ist[arri; fil-ka] ta’ Karin Grech. Naraw ukoll dwar is-sitwazzjoni tat-turi]mu f’pajji]na, dwar id-dokument tal-Partit Nazzjonalista L-G[eruq Tag[na, u dwar kif qed ti]viluppa s-sitwazzjoni fil-Korea ta’ Fuq u min se jkun is-su//essur ta’ Kim Jung Il. • PROGRAMMATO PER UCCIDERE (Rete 4 21>10) Steven Seagal (fir-ritratt fuq) hu l-attur ewleini f’dan il-film polizjesk li [are; fl-1990 b’re;ija ta’ Dwight H. Little. Hatcher ikun telaq millkorp tal-Pulizija, i]da
sa/erdot jikkonvin/ih jer;a’ jid[ol fis-servizz biex ikun f’po]izzjoni li jista’ ja[dem kontra ttraffikant tad-droga :amajkan Screwface. L-isem ori;inali tal-film hu Marked for Death.
• LA FIGLIA DEL CAPITANO (Raiuno 21>10) - Adattament minn ktieb tar-Russu Pushkin, bl-ewwel parti tintwera llum u t-tieni parti g[ada. Il-protago-
nist hu aristokratiku li missieru jara li jmur b[ala suldat. Fost l-atturi nsibu lil Edwige Fenech, Vanessa Hessler u Primo Reggiani.
• MILL-:UF SAL-ISKOLA (NET Television 13>20) Elaine Saliba (fir-ritratt hawn fuq tidher meta kienet ]g[ira).
In/identalment Elaine llum se tkun protagonista sew fuq dan l-istazzjon. Dan min[abba li wara dan il-programm tippre]enta hi stess Kwi]] u aktar tard filg[axija narawha waqt La Famiglia. Intant, ukoll illum waqt Mill-:uf sal-Iskola se jkun hemm ilpsikjatra Peter Muscat dwar l-abbu] fuq it-tfal u Anton B. Dougall b’ri/etta ta’ pudina tat-tuffie[.
BEJNI U BEJNEK
Carmel Busuttil NET Television 23>30
Joséf Bonello llum se jlaqqag[na ma’ Carmel Busuttil (fir-ritratt fuq ix-xellug), li g[amel isem b[ala footballer kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna. Twieled fl-1964, Carmel beda l-karriera tieg[u ma’ Rabat Ajax. Wara huwa lag[ab mal-Verbania fl-Italja u g[al sitt snin ma’ KRC Genk fil-Bel;ju. Lura Malta ng[aqad ma’ Sliema Wanderers, filwaqt li dejjem kien parti mit-tim nazzjonali Malti. Aktar tard, wara li rtira minn footballer, [adem b[ala kow/.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
26 TV#Radju AIR FORCE ONE
Il-President Amerikan osta;; 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Raitre 21:05 Film ta’ azzjoni Amerikan li n[adem fl-1997 b’re;ija ta’ Wolfgang Peterson li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Harrison Ford f’vena mill-aqwa, Glenn Close (fir-ritratt hawn ta[t) u Gary Oldman.
Grupp ta’ terroristi ja[tfu b[ala osta;; lillPresident Amerikan u jitolbu li jin[eles dittatur tal-Ewropa tal-Lvant. X’jag[mlu, joqog[du g[ar-rikatt tar-terroristi?
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta • 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Sehemna flEwropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal- ;urnali 13:30 - University Matters 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - L-Isport matul i]}minijiet 20:00 - Mahler. Mu]ika g[all-[ar;a u lil hinn 21:00 - BBC World Service. Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - IlMuftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 - A[barijiet Reli;ju]i 22:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 - Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 - Mu]ika Klassika.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams 21:45 Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12.45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:45 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 Tomatate 17:05 - Teleshopping 17:20 - Hazzzard 17:30 - ONE News 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:20 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:10 - Illostra 20:20 Inkontri 22:00 - Liquorish Casting 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da 23:45 Kalamita (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r). Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale
15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 - Luna: il grande spirito. Film 2007 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - La figlia del capitano (l-I parti) 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Qui Radio Londra 01:40 - Sottovoce. Raidue • melita 151 • GO Plus 202 06:50 - Cartoons
09:30 Sorgente di vita 10:00 Tg2punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - Desperate Housewives (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg 2 sport 18:15 Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Tutto quello che non vi ho detto... 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - L’Ispettore Coliandro 01:10 - Tg Parlamento 01:20 - Protestantesimo 01:55 Italia sul due. Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Per ridere insieme con Stanlio e Ollio 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Air Force One. Film ’97 23:15 - Correva l’anno 24:00 - Tg 3 01:20 - Voci di rugiada 01:50 - Sette canne, un vestito 02:00 - Impermanence - Viaggio nel mondo del Dalai Lama. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 -
Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Grande Fratello 00:15 Mai Dire Grande Fratello 01:00 Tg 5 notte 01:30 - Striscia la notizia. Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:30 - Nash Bridges 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Detective Monk (TF) 10:50 - Ricette di famiglia (attwalità) 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 15:10 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri 16:50 Il Commissario Cordier - La notte del sacrificio 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Programmato per uccidere. Film’90 23:20 - Nel centro del miriono. Film ’93. Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons
08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Big Bang Theory (sitcom) 15:35 - Agent Cody Banks 2: Destination London. Film 2004 17:30 - Cartoons 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI scena del crimine 21:10 - CSI New York 23:00 White Collar - facino criminale (TF) 00:50 - Modamania 01:25 Studio aperto - la giornata 01:40 - Highlander (TF). La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffeee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Inganni di sangue. Film 2004 16:15 - Atlantide - storie di uomini e mondi 17:30 - L’Ispettore Barnaby (TF) 19:30 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - L’infedle 23:45 Innovation 00:20 - Tg La 7 00:30 - (Ah)iporoso 01:30 - ‘G’ Day.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
TV#Radju 27 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 - Wirt, Arti u Kultura 11:30 - Malta u Lil Hinn Minnha 13:05 - Kontrattakk 14:30 Waltzing Matilda 15:00 Dokumentarju 15:30 - Wirt, Arti u Kultura 16:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 17:35 - Kontrattakk 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 Waltzing Matilda 19:30 Dokumentarju 20:00 - Stretch 20:25 - A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Wirt, Arti u Kultura 21:00 Malta u Lil Hinn Minnha 22:35 Storja wara l-Kwinti 23:20 Waltzing Matilda. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - EGOV4U 15:30 - Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-avis (jinkludi 18:15 Favourite News) 19:45 - Reporter 20:05 Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 Favourite News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 Kont taf? 23:15 - Favourite News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[allMaltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Roman-tica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75. La 5 • melita 162 13:45 - Grande Fratello 14:00 ER (TF) 14:45 - Veronica Mars (TF) 15:35 - Dawson’s Creek (TF) 16:25 - Champs 12 (TN) 17:15 - Wildfire (TF) 18:10 - La tata (sitcom) 19:55 - Extreme Makeover Home Edition 20:40 Grande Fratello 21:10 –Mind the men! Film 2010 23:00 - Uomini e donne. . BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:10 - Jackanory Junior 07:25 Penelope K, by the way 07:35 The Large Family 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Tweenies 08:10 - 3rd & Bird 08:20 - Nina and the Neurons 08:35 - The Big Top 09:05 - After You’ve Gone 09:35 - The Weakest Link 10:20 - The Green Green Grass 10:50 Doctors 11:20 - Ray Mears’ Northern Wilderness 12:10 Monarch of the Glen 13:00 - The Big Top 13:30 - After You’ve Gone 14:00 - The Weakest Link 14:45 - The Green Green Grass
15:15 - Doctors 15:45 - Ray Mears’ Northern Wilderness 16:35 - Monarch of the Glen 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Holby City 20:00 - The Big Top 20:30 - One Foot in the Grave 21:00 - Waking the Dead 21:50 After You’ve Gone 22:20 - The Green Green Grass 22:50 - New Tricks 23:40 - One Foot in the Grave. TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:55 - How the West Was Won. Film ’62 (U) 10:50 - Return of the Frontiersman. Film ’50 12:15 Canyon River. Film ’56 13:45 Bonanza 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Cattle Town. Film ’52 17:25 - My Fair Lady. Film ’64 (U) 20:45 - Sherlock Holmes and the Voice of Terror. Film ’42 (U) 22:00 - Rumor Has It. Film 2005 (12) 23:55 - Frantic. Film ’88 (15). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:45 - Salt and Pepper. Film ’68 (PG) 09:25 - Kings of the Sun. Film ’63 11:10 - Love Bites. Film ’93 (15) 12:45 - Gun Moll. Film ’75 (A) 14:25 - Chitty Chitty Bang Bang. Film ’68 (U) 16:45 Curse of the Pink Panther. Film ’93 (PG) 18:35 - Go Fish. Film ’94 (18) 20:00 - Fatal Memories. Film ’92 21:30 - MGM’s Big Screen 21:45 - The Couch Trip. Film ’87 (15) 23:20 - Keaton’s Cop. Film ’90 (15). Diva Universal • melita 313 06:55 - Quincy, M.E. 07:55 Agatha Christie’s Marple 09:33 Consulta 16 09:50 - Alice 10:50 Cento Vetrine 11:50 - Roots: The Next Generations 13:40 L’Agnellino con le Trecce 13:55 Quincy, M.E. 14:55 - JAG 15:55 - Rex: A Cop’s Friend 16:52 Great Women 17:00 - Agatha Christie’s Marple 18:44 - Il Maestro 19:00 - Rex: A Cop’s Friend 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - The Casebook of Sherlock Holmes 22:00 - Rosemary and Thyme 23:00 - Agatha Christie’s Marple. Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: Unsafe and Unsound 08:10 Mythbusters: Mini Myth Madness 09:05 - Extreme Engineering: Drought-Proofing Australia 10:00 - How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: The Inside Story 11:50 - Overhaulin’: Soldiers’ Ride 12:45 - Heartland Thunder: Blown Opportunity 13:40 - American Chopper: Jon
and Kate Plus 8 Bike 14:35 Dirty Jobs: Worm Grunter 15:30 Deadliest Catch: No Mercy 16:25 - Mythbusters: Upside Down Underwater Car 17:20 - Extreme Engineering: Drought-Proofing Australia 18:15 - Ultimate Survival: Pacific Island 19:10 How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Dual Survival 21:00 - Dirty Jobs 21:55 - License to Drill 22:50 - Curiosity: Why is Sex Fun? 23:45 - Mythbusters: Cold Feet. Melita Movies • melita 801 10:00 - Garfield 11:20 - The Karate Kid III 13:10 - Big Fish 15:15 - Seven Pounds 17:15 - Our Family Wedding 19:00 Chronicles of Narnia: The Voyage of The Dawn Treader 21:00 Wall Street: Money Never Sleeps 23:10 - 41 Year Old Virgin: That
Knocked Up Sarah Marshall and Felt Super Bad About It 00:35 Fatal Secrets.
Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Boardwalk Empire 22:50 Supernatural 23:40 - Game of Thrones 00:45 - Bored To Death 01:10 - Hung 01:40 - Entourage. Biography Channel • melita 411 07:00 - Eye for an Eye 08:00 Re-Vamped 09:00 -
Thintervention with Jackie Warner: Sweat Is Sexy 10:00 Real Housewives of Beverly Hills: Lost Footage 11:00 - Eye for an Eye 12:00 - Snapped: Women Who Kill: Lynn Turner 13:00 Parking Wars 13:30 - Billy the Exterminator: Fox Fight!. Storage Wars: 14:00 - Auction Sesame 14:30 - Tanks for the Memories. Pawn Stars: 15:00 - Case Closed 15:30 - Strike, Spare, Boom. 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Lynn Turner 17:00 - ReVamped 18:00 - Thintervention with Jackie Warner: Sweat Is Sexy 19:00 - Pawn Stars: A Shot and a Shave 19:30 - Storage Wars: Enemy of the Enemy 20:00 - Eye for an Eye. Real Housewives of Beverly Hills: 21:00 - Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 22:00 - Paradise Cost 23:00 - Black Ball’d.
G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - Igloo-Gloo 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 -
Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 - The Hoobs 20:25 Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 Igloo-Gloo 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 08:55 - Phineas and Ferb 10:00 - Shake It Up 10:45 - Good Luck Charlie 11:30 - The Suite Life on Deck 12:20 - Wizards of Waverly Place 12:45 - Fish Hooks 13:00 - Princess Protection Programme (U) 14:30 - Have a Laugh 14:35 - The Suite Life on Deck 15:00 - The Fairly Odd Parents 15:25 - Good Luck Charlie 15:50 - Shake It Up 16:35 - Have a Laugh 16:40 - The Suite Life on Deck 18:00 Good Luck Charlie 18:25 - Hannah Montana 19:15 - The Suite Life on Deck 20:00 - Sonny with a Chance 20:25 - Shake It Up 21:15 - Wizards of Waverly Place 22:00 - Kim Possible.
07>00 09>00 09>30 11>00 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping Kontra l-{in (r) It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Bla Kumment Kwi]] Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La famiglia (episodju 12) NET News Newsroom PQ (r) NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 08:30 - Dakar Rally 09:15 WC, Alpine Skiing 10:15 WC, Alpine Skiing 11:00 WC Biathlon 12:30 - Player Tour Championship, Snooker 14:00 - World Championship, Darts: Day 3 (live) 17:30 WC, Alpine Skiing 18:15 WC Biathlon 19:45 - Player Tour Championship, Snooker 20:45 - WATTS 21:00 - This
Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 - Total KO 23:00 - Raid Dakar Rally 23:45 - World Championship, Darts.
GO Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - ATP 250 Series: Chennai Open: SF 12:00 - The FA Cup: Rd 3: Macclesfield v Bolton W 14:00 - Serie A: Rd 17: Atalanta v Milan 16:00 Aviva Premiership: Rd 13:
Northampton Saints v Harlequins 18:00 - Arsenal 360 18:30 - Serie A: Rd 17: Inter v Parma. The FA Cup: Rd 3: 20:45 - Arsenal v Leeds Utd (live) 22:45 - Macclesfield v Bolton W. 01:00 - Serie A: Rd 17: Atalanta v Milan. GO Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA Africa Open: Day 2 12:00 - Aviva Premiership: Rd 13: Worcester Warriors v Gloucester Rugby 14:00 Serie A: Rd 17: Lecce v Juventus 16:00 - The FA Cup: Rd 3: Bristol Rovers v Aston Villa 18:00 - Trans World Sport 19:00 - The FA Cup: Rd 3: Man. C. v Man. Utd 21:00 Roma Channel. Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - La Liga: Highlights 20:00 - npower Champ.:
Leicester City v Portsmouth (r) 21:45 - La Liga: Real Madrid v Granada (r) 23:30 Bundesliga: VfB Stuttgart v Bayern Munich (r). Malta Stars • melita 614 08:00 - Melita GFA 1st Div.:
Nadur Youngsters v Xewkija (r) 09:50 - BOV PL: Hibernians v Valletta (r) 12:20 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 13:45 - Malta Rugby Football Union: Alligators v Kavallieri (r) 15:25 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v Athleta (r)
16:55 - 3 Pointer (r) 17:35 Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 19:00 - Kick Off (live) 20:35 - BOV PL: Hibernians v Valletta (r) 23:00 - Kick Off (r) 00:35 Malta Rugby Football Union: Alligators v Kavallieri (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: VfB
Stuttgart v Bayern Munich (r). La Liga: 09:50 - Real Madrid v Granada (r) 11:35 - Malaga v Atletico Madrid (r). 13:25 npower Champ.: Leicester City v Portsmouth (r) 15:15 Bundesliga: Hertha Berlin v FC Schalke (r) 17:05 - Carling Cup: Man. Utd v Crystal Palace (r) 19:30 - La Liga: Highlights 20:35 - npower Champ.: Leicester City v Portsmouth (r) 22:25 - Bundesliga: VfB Stuttgart v Bayern Munich (r) 00:20 - La Liga: Real Madrid v Granada (r). Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: VfB Stuttgart v Bayern Munich (r) 16:10 - La Liga: Real Madrid v Granada (r) 18:00 - Barca TV 21:00 Bayern Munich TV 00:00 Barca TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - TEVA Mountain Games 11: Part 2 (r) 14:20 NBA: San Antonio @ Oklahoma City (r) 16:25 European Poker Tour: Season 6: London High Rollers Show 1 (r) 17:20 - Red Bull Romaniacs: Highlights Hardest Enduro Stage (r) 17:55 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 NBA Live 19:25 - WWE: TLC: Tables,Ladders & Chairs (r) 22:30 - NBA: San Antonio @ Oklahoma City (r) 00:35 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
28 Passatemp KUR}ITÀ
Tisliba
Rossini
Sudoku Mimdudin>5. Kull xorta ta’ drapp li jintu]a g[all-firxa (5) 6. Tinxtara bil-qattg[a g[all-fniek (5) 7. :emg[at ta’ nies mi;burin flimkien filbera[ (5) 10. Mawra minn pajji] g[al ie[or (5) 11. Rabbiet il-;wiena[ (5) 12. Immur fuq (5) 14. {mie;a mer[ija? (5) 16. Tajt lil kul[add indaqs (5) 17. Mhux kontra dan ilpja/ir (5) 18. Fil-Furjana tg[addi minn ta[thom (5)
Weqfin>1. Apprendist jew student (6) 2. u 4. Dari kienu jo[or;uh mis-sidrija biex jaraw il-[in (6,6) 3. Ma[fur minn [tija (6) 4. Ara 2 8. Tari li jdub f’[alqek (5) 9. :abra ta’ nies (5) 12. Xummiema! (6) 13. Illo;iku (6) 14. Strument tad-daqq b[al pjanu fuq ]ew; lasti (6) 15. Il-post innifsu f’lukanda (6)
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
— G[andi l-impressjoni li kull ;urnata li tg[addi dejjem qed nitbieg[du minn xulxin, Klara…
Soluzzjoni tat-Tisliba Mimdudin>- 5. u 6. Ampulluzza; 7. Djieg; 10. Rikba; 11. Tajra; 12. Dwana; 14. Grupp; 16. Skont; 17. Ta[an; 18. Latin. Weqfin> 1. Bakkar; 2. Plajja; 3. Albert; 4. Patena; 8. Akbar; 9. Ajrun; 12. Delitt; 13. Akkont; 14. Gondla; 15. Pedini. G{AT-TFAL
Rossini twieled fid-29 ta’ Frar, 1792 u miet fl-1868, sena o[ra bi]estili. Fis-snin bi]estili kkompona l-mu]ika ta’ ‘Il-Barbiere di Siviglia’ (1816) u kkompona wkoll ilparti kbira minn ‘Guglielmo Tell’ (1828).
Soluzzjonijiet
L-o;;etti mo[bija Erbg[a mis-sitt o;;etti li jidhru hawn fuq jinsabu mo[bijin xi mkien f’din ix-xena. Ara ssibhomx.
Sudoku I/-/ikkulatini
Il-finalisti da[lu hekk: 3 – 8 – 9 – 4.
It-tellieqa tal-muturi
Larry choc qed ji;ri wara n-namrata tieg[u biex jag[tiha ftit /ikkulatini, imma tilifhom mat-triq. Tilef g[axar /ikkulatini. Ara ssibhomlux int.
Fil-parti ta’ fuq jidher il-bidu ta’ tellieqa bil-muturi u f’dik ta’ ta[t jidher it-tmiem. X’inhu n-numru li suppost g[andhom lerba’ finalisti?
L-o;;etti mo[bija>
Tellieqa tal-muturi
Is-sitt o;;ett: 2c; L-ewwel o;;ett: 2e; It-tielet o;;ett:5e; Ir-raba’ o;;ett: 6c.
Tilef i/-/ikkulatini
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
:nien 29 minn Charles B. SPITERI chares.spiteri@media.link.com.mt
Fwie[a diversa fid-dar permezz tal-[wawar Il-[wawar huma l-aktar mag[rufa g[all-ikel, u]u dekorattiv u anki medi/inali. L-u]u differenti tag[hom jag[milhom mixtieqa minn [afna nies biex ikabbruhom fil-;onna tag[hom, fi qsari u fid-dar. Ladarba tibda tkabbar il-[wawar, aktarx tkun ispirat tesplora t-tog[miet u l-u]u differenti tag[hom. U ladarba tkun lest biex tkabbar, tin[tie; it-tag[rif g[al meta g[andek ti]ra’ u meta ta[sad b’su//ess. Tista’ tkabbar il-[wawar g[all-bera[ tal-;nien, fi qsari ’l fuq mill-[amrija u f’kontenituri. {afna [wawar li jitkabbru fl-art, qajla jin[tie;u attenzjoni. “M’hemm xejn aktar fa/li milli tkabbar il-
bit[a, tista’ tressaqhom fiha. Anki kontenituri kbar jistg[u ji//aqilqu minn post g[allie[or, jekk ikunu fuq ir-roti. Fost il-[wawar l-aktar u]ati nsibu l-[abaq; it-tursin; ilklin, is-sag[tar; il-;in;er; issalvja u l-oregano. G[alihom tista’ tu]a kull kwalità ta’ kontenitur, b[al terrakotta, injam jew kull o;;ett li mag[mul biex iservi b[ala qasrija u minnu jarmi lilma ]ejjed. Il-[wawar jistg[u jitkabbru mi]-]errieg[a, bil-bi//a jew billi tibdel ma’ [bieb. Meta l-pjanti jikbru, tista’ ta[sad minnhom g[at-tisjir, skont il-[tie;a. Biex tg[inhom jift[u a[jar u jservuk aktar, ag[mihom —
{afna [wawar friski jag[tu tog[ma itjeb lill-ikel, waqt li o[rajn itejbu s-sa[[a [wawar. Jistg[u jitkabbru wkoll fid-dell u ftit li xejn ikollhom insetti u mard,” tg[id Gretchen Lindgren, sid il-:onna ta’ Gretchen f’St. Cloud, Minn. I]da l-[wawar imkabbra fil-kontenituri jkunu je[tie;u l-fertilizzant u tkun trid issaqqihom skont il[ti;iet tag[hom. Il-kontenituri huma tajbin jekk il-bit[a tieg[ek fiha ddell jew jekk trid timla lispazju bl-aroma u s-sbu[ija tal-[wawar. Dawn il-kontenituri bil-[wawar huma ideali, g[ax meta ssib ix-xemx fil-
ji;ifieri aqtg[alhom it-tarf tag[hom, biex la jo[or;u lfjura u lanqas jid[lu f’xulxin. Hawn min, fi ]mien il-[sad, jaqta’ l-weraq tal-[wawar, inixxifhom jew jiffri]ahom. Kull pjanta g[andha l-metodu tag[ha g[all-priservazzjoni. Jekk trid tnixxef il-[wawar, fi ]mien il-[sad, ag[mel hekk qabel ma jift[u. L-aktar mod komuni biex tnixxifhom hu li torbothom f’qatg[at ]g[ar u ddendilhom f’post xott, mudlam i]da ventilat. I]da metodu aktar effettiv u e[fef hu li taqla’ werqa werqa u
tnixxifhom fuq screen (spe/i ta’ fildiferru rqiq), apposta. L-aktar mod favorit g[al bosta, biex jippriservaw il[wawar, hu li jiffri]awhom. Lindgren tg[id li hi tu]a blender jew food processor. L-ewwel tag[ti tidwira sew lill-weraq tal-[wawar; imbag[ad i]]id ammont ]g[ir ta’ ilma. Wara titfa’ t-ta[lita fil-kontenitur tas-sil; u tqieg[du fil-fri]a. Meta jiffri]aw, tista’ to[ro; minnhom kemm trid u ssibhom fa/li biex tu]ahom fiddip, tag[ti tog[miet differenti lill-butir u g[al dixxijiet talgourmet. Il-[wawar jin[asdu wkoll u jintu]aw g[al skopijiet medi/inali b[al ]jut, tejiet u supplimenti.
{wawar differenti f’qasrija wa[da. Ideali g[al ;od-djar
Re/ipjent aktar kbir fejn jistg[u jin]erg[u aktar [wawar. Ideali g[all-;nien
Il-;bir ta]-]errieg[a Kull sena [afna mill-pjanti fil-;onna tag[na jag[mlu kwantitajiet kbar ta’ ]errieg[a. Bl-inqas attenzjoni, i]-]errieg[a tista’ tin;abar u toffri metodu [afif ta’ propagazzjoni u mod ideali kif jitkabbar numru kbir ta’ pjanti. In-natura ti]gura li l-pjanti ji]irg[u lilhom infushom b’mod naturali, bl-iskop li lispe/i tag[hom jipperpetwaw. I]da ri]ultati ta’ min joqg[od fuqhom juru li jkun ferm a[jar jekk i]-]errieg[a ti;borha u ti]rag[ha int stess. Vanta;; ie[or hu li jkollok kontroll s[i[ ta’ fejn se jikbrulek il-pjanti l-;odda u kif se jikbru.
Il-pjanti annwali huma w[ud mill-aqwa, u l-aktar popolari biex jitkabbru minn ]errieg[a li tikber fi pjanti ta’ ;ewwa. Ukoll dawk perenni, xi arbuxelli u si;ar kapa/i jkollhom l-istess su//ess. I]da hemm xi varjetajiet fejn i]]errieg[a ma jkollhiex l-istess [ti;iet b[all-pjanta omm. Biex ti;bor i]-]errieg[a g[andek qabel xejn issib ;urnata xotta. Aqta’ r-ras kollha bi]-]errieg[a hekk kif tkun tidher li waslet biex tifta[. Qieg[ed ir-ras bi]-]errieg[a f’bor]a tal-karti u po;;iha fiss[ana. Ir-ras tibda ssir fiss[ana, u twaqqa’ ]-]errieg[a minnha.
?aqlaq i]-]errieg[a filbor]a biex din tissepara u naqqi l-b/ejje/ li jkun hemm u li mhumiex ]errieg[a. A[]en i]-]errieg[a mnaddfa f’envelop ]g[ir u niexef, ag[lqu u ikteb il;urnata fuqu. }ommha f’post xott u frisk sa ma tasal g[a]]erg[a. I]ra’ kemxejn mi]]errieg[a fi qsari tal-kompost u iksiha b’madwar 12 mm ta’ kompost mg[arbul. Ag[mel label f’kull qasrija. Saqqi wara li ti]ra’ u qieg[ed il-qasrija fil-bera[. Ilpjanti jinbtu wara ftit ;img[at. Ifridhom mill-qasrija u xettilhom f’postijiet fejn jikbru u ji]viluppaw aktar.
?entru Nazzjonali g[at-Trasfu]joni tad-Demm St. Luke’s Square, G’Mangia Tel> 25951244, 21234767, 21238756
F’in/ident tat-traffiku ;ieli jintu]aw aktar minn tletin pinta demm fuq persuna wa[da. G[andna b]onnok. :ib il-karta ta’ l-identità u ejja ag[ti pinta. Ftu[ mit-8.00a.m. sas-7.00p.m. kuljum
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil... sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag˙na ma’ nies li huma konnessi mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu
Isem u kunjom – Sergio Carbonaro. Data tat-twelid – 4 ta’ Frar 1958. Lokalità fejn toqg[od – Birkirkara. X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu – G[alkemm ix-xog[ol prin/ipali tieg[i mhux fil-media, imma kelli opportunità li nag[mlu fulltime g[al erba’
SERGIO CARBONARO
fl-istess [in hu medi/ina g[al sa[[tek biex t[ossok a[jar u ming[ajr stress.
L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa – Meta sirt missier u nara t-tifla dejjem fer[ana u b[ali t[obb tisma’ l-mu]ika u tkanta mag[ha. Xi [a;a li ddejqek – Meta wie[ed ma jkunx sin/ier jew onest. X’jiswa li jkollok rispett kbir ming[and il-[bieb imma mhux dejjem tista’ tafdahom?
snin s[a[ ma’ Bay Radio u kienet esperjenza sabi[a li laqqg[etni ma’ [afna nies. Kelli Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew programm ta’ tliet sig[at kuljum filg[odu. Dak negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna i]-]mien kien il-bidu ta’ diversi stazzjonijiet tar– Fil-[ajja jkollok [afna minn dan it-tip radju indipendenti u g[alhekk kien iktar xog[ol ta’ esperjenzi, imma l-iktar wa[da po]ittiva hi li ;ej sfida. Jien bdejt b[ala pre]entatur tar-radju 20 minn familja li tatni trobbija b’valuri tajbin u dan sena ilu ma’ Radio 101 u kien ]mien li ma ninsieh kollu grazzi g[al ommi u missieri li dejjem qatt g[ax il-programmi ta’ matul il-lejl kienu ]ammew il-familja mag[quda. Meta tara l-[ajja popolari daqs ta’ filg[odu min[abba li dak kif qed ng[ixu llum, kif inbidlet, wie[ed g[andu i]-]mien kien hawn tliet stazzjonijiet biss tar-radju vera japprezza meta jkollu trobbija tajba. x’tisma’, g[a]la ferm i]g[ara minn tal-lum. Illum Negattivi kelli ]ew; in/identi: wie[ed fuq ilil-;urnata er;ajt lura fejn bdejt, ma’ Radio 101 u ba[ar, ma tantx nista’ nispjegah fi ftit kliem imma n[oss li hawn atmosfera ta’ g[aqda u [e;;a biex ]gur ma ner;ax insuq jetski, u l-ie[or li kien vera jitwasslu programmi tajbin u g[al kul[add. {a;a ikrah bil-karozza u li kieku ma nfet[itx airbag o[ra li ma nistax ma nsemmix hi opportunità na[seb qieg[ed f’xi wooden bag. Ma tistax ma unika li kelli meta kont nippre]enta L-G[odwa titg[allimx minn in/identi b[al dawn. Titg[allem t-Tajba fuq TVM. Kienet esperjenza sabi[a fuq li trid toqg[od attent iktar meta jkollok in;enji it-televi]joni u kelli nag[mel id-dieta [alli nidher kkontrollati minnek stess u anki ssir tapprezza tajjeb u rnexxieli n]ommha sal-lum li noqg[od l-[ajja u tara li ma tarmihiex f’sekonda. attent x’niekol. Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma g[all-ie[or bil-karozza ming[ajr ma jaqbdu G[andek xi delizzji^ – L-aktar li n[obb hu li nisma’ l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ – Pajji] ]g[ir g[andu ajruplan wie[ed jew xi mezz ie[or ta’ trasport. l-mu]ika, g[ax ma tg[addix ;urnata li ma nismax vanta;; li tasal fejn trid malajr u fl-istess ;urnata xi diska partikulari. Fl-opinjoni tieg[i l-mu]ika u m’hawn imkien ’il bog[od f’Malta. {asra li hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf ]]ommok ]ag[]ug[ jew ]ag[]ug[a. Barra minn min[abba t-traffiku kontinwu tal-lum ;ieli wie[ed Liema l a[barijiet : il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju hekk g[adni sal-lum indoqq fil-klabbs tal-anqas i[oss distanza qasira b[ala itwal. Irrid ng[id ukoll, jew l internet , u g[aliex^ – L-internet, g[aliex darba f’;img[a. Nipprova n]ommha, g[ax mhux b[al pajji]i o[ra, li ;ieli familji jdumu xhur tkun fejn tkun, tista’ ta;;orna ru[ek dak il-[in g[alkemm daqqejt f’mijiet ta’ klabbs, illum s[a[ jekk mhux sena biex jiltaqg[u min[abba disstess, spe/jalment jekk ikollok a//ess g[allin[oss li issa rrid inqatta’ iktar [in g[alija u g[alltanzi. Mill-banda l-o[ra, ]vanta;; huwa li /-/okon internet mill mobile jew illum fuq ipad b’iktar familja. I]da n[obb [afna wkoll il-qari, spe/jaltag[na tiddejjaq fih wara ]mien fit-tul u jkollok kumdità . Imma l a[barijiet ta’ filg[axija fuq ment bijografiji ta’ mexxejja kbar u dan l-a[[ar issiefer g[al ftit ]mien biex veru tkun mort it televi]joni rari nitlifhom, u dak il-[in ara min qrajt il-[ajja ta’ Nelson Mandela. Is-safar hu ’il bog[od u tara pajji] totalment differenti. ikellimni g[ax ]gur lanqas inwie;bu jew sa[ansil-aktar delizzju g[al qalbi g[ax titg[allem u F’pajji]i o[ra jistg[u jmorru minn pajji] tra ma nkunx naf li qieg[ed ma;enbi. Il-filmati tat-televi]joni jog[;buni [afna g[ax jafu jkunu iktar sensazzjonali u tid[ol iktar fl-istorja tal-a[bar. ?ertu stazzjonijiet barranin i;ibu filmati minn xi CCTV li j[alluk bla kliem.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Titlob sagrifi//ju minnha nfisha biex
•
• •
•
•
IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Jien mat-tifla Tarah waqt btala f’Ruma meta konna morna zoo, g[ax it-tifla t[obb [afna l-annimali u allura tista’ timma;ina kemm kienet fer[ana
•
tg[ix fi m[abba ;enwina. Imma ladarba tkun qed tg[ix fl-im[abba ma tatix kas is-sagrifi//ju li tkun qed tag[mel. il-[biberija – G[alkemm jiena g[andi [afna [bieb, u vera hija xi [a;a sabi[a li jkollok il[bieb, nemmen li r-rispett u r-relazzjoni ta’ fidu/ja fil-persuna jwasslu biex [biberija ma tispi//a qatt. il-libertà – Ng[id g[alija l-isba[ [a;a li jista’ jkollu l-bniedem f’[ajtu. i/-/ensura – Tista’ twassal messa;; /ar jekk wie[ed i[alli l-libertà tal-kelma, imma f’/erti /irkustanzi /ensura hija importanti biex ma jsirux /erti abbu]i. ir-reli;jon – Parti mill-[ajja tal-bniedem biex jirrifletti kif il-persuna jkun qed jg[ix u jkollok sens ta’ direzzjoni. It-tag[lim tar-reli;jon iwaqqfek milli ti]balja u tie[u de/i]jonijiet []iena. is-safar – Taqta’ totalment minn kollox! Jien in[obb insiefer [afna u kull meta mort safra dejjem ni;i lura b’ener;ija biex na[dem iktar, biex inkun nista’ mmur safra o[ra u nara pajji] ie[or. il-mewt – Jispi//a kollox f’daqqa! L-unika [a;a fil-[ajja li jrid jg[addi minnha kul[add.
Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità li hi involuta fil-media, jew fid-dinja tal-arti u tal-ispettaklu^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
Klassifikati 31 PROPRJETÀ
Bu;ibba
APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira,
erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
VETTURI
BMW 320d
2006, automatic, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €21,500 ono. ?emplu 99471618.
Citroen C3 Desire
1400cc petrol, manual, full extras u b’mileage baxx. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 79436081.
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Renault Scenic
PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.
Kia Mentor
PETROL 1996 f’kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Tombla sheets
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
ingpress.com
G[andna b]onn
NIES responsabbli li jie[du [sieb it-tindif tal-kmamar f’Soreda Hotel. L-applikanti huma mitluba ji;u l-lukanda biex jimlew applikazzjoni jew jibag[tu C.V. lil Soreda Hotel, Triq Andrew Cunningham, il-Qawra. G[al iktar informazzjoni /emplu 23853731 bejn it-8 a.m. u d-9 a.m. jew bejn l-4 p.m. u l-5 p.m.
G{ALL-BEJG{
Nixtri
Mejda tonda
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’
B’NUMRI kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprint-
Grandfather clock
MAGNA enfield antika. Interessat#a? ?empel 99806284.
Libsa tal-Pre/ett
TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180. TAL-A{MAR mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile kiosk
BIL-PERMESSI kollha u f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
It-Tnejn, 9 ta’ Jannar, 2012
32 Lokali
Is-saqaf tal-binja li se tkun qed tospita l-Kamra tar-Rappre]entanti se jing[alaq sal-a[[ar ta’ dan ix-xahar (Ritratt> Martin Agius)
200 [addiem ja[dmu fis-sit ta’ kostruzzjoni fid-da[la tal-Belt ■ Fl-a[[ar tax-xahar il-bini tal-Parlament il-;did jibda jinkesa bil-;ebel tal-qawwi minn Charles MUSCAT
B[alissa fis-sit fejn qed isir il-pro;ett fid-da[la tal-Belt li jinkludi Bieb il-Belt, il-bini tal-Parlament il-;did kif ukoll l-i]vilupp tas-sit tat-Teatru Rjal, hemm ja[dmu 12-il kuntrattur li bejniethom g[andhom madwar 200 [addiem fis-sit ta’ kostruzzjoni. Dan ilpro;ett li qed isir b’investiment ta’ €80 miljun miexi skont il-pjani u mistenni jitlesta s-sena d-die[la. Chris Paris, il-Kap E]ekuttiv tal-Korporazzjoni g[arRi;enerazzjoni tal-Port ilKbir qal dan f’kummenti lil IN-NAZZJON dwar dan ilpro;ett. Hu spjega li l-istruttura tal-
[adid tal-bini tal-Parlament il;did telg[et fi ]mien xahrejn u s-saqaf tal-Kamra tarRappre]entanti se jing[alaq sal-a[[ar ta’ dan ix-xahar. Ilfa]i li jmiss se tkun li fa//ati ta]-]ew; binjiet tal-Parlament il-;did li jinkludi wkoll ilblokk ta’ uffi//ji jinkesa bil;ebel tal-qawwi li qed jin;ieb minn barriera f’G[awdex. Dan ix-xog[ol mistenni jibda lejn l-a[[ar ta’ dan ix-xahar. B[alissa di;à qed jinqata’ l;ebel fi blokki li se jintbag[tu g[and kumpanija spe/jalizzata biex to[ro; il-;eometrija tal-;ebel li se jag[mel lil dan il-bini fost l-isba[ fil-Belt. Kull ;ebla li qed tinqata’ biex
tintu]a fil-fa//ata talParlament qed tkun immarkata u numerata. Beda wkoll ixxog[ol ta’ elettriku u dak mekkaniku b’rabta malParlament il-;did. Rigward il-bini tad-da[la l;dida tal-Belt, Chris Paris qal li beda x-xog[ol fuq il-pedamenti g[all-blokki li se jiffurmaw id-da[la l-;dida u dan kien jinkludi xog[ol ta’ in;inerija u issa beda wkoll xog[ol fuq in-na[a talKavallier ta’ San :wann fejn se jkun hemm tara; li jwassal minn Triq ir-Repubblika g[al Triq Papa Piju. Dan kien jinkludi xog[ol tat-tis[i[ tasswar. Fil-;img[at li ;ejjin se
media•link COMMUNICATIONS
jibdew jinqatg[u l-blokki tal;ebel li se jintu]aw fid-da[la tal-Belt u fil-;img[at li ;ejjin se jibdew jitqieg[du fil-post. Matul ix-xahar id-die[el se jintrama l-pont ta’ Bieb ilBelt u minnu se jitne[[ew ilpartijiet li kienu mi]juda biex fl-a[[ar wie[ed jasal g[al pont kif iddisinjat minn Tumas Dingli li g[andu f’kundizzjoni tajba [afna g[alkemm g[andu b]onn xog[ol ta’ restawr. Chris Paris qal li x-xog[ol tas-sit tat-Teatru Rjal s-sena li g[addiet ikkon/entra fuq ittwaqqig[ ta’ fejn kien hemm l-G[assa tal-Pulizija u l-bini tal-Bank of Valletta biex
in[olqot pjazza mal-livell talKnisja ta’ Santa Katerina u tal-Ber;a’ tal-Italja. G[alhekk ix-xog[ol ta’ skavar issa tlesta u se jibda l-bini tal-fa/ilitajiet me[tie;a g[at-teatru lmiftu[. Il-Kap E]ekuttiv talKorporazzjoni g[ar-Ri;enerazzjoni tal-Port il-Kbir qal li [afna mix-xog[ol strutturali tal-[adid hu fi stadju avvanzat [afna u fi ]mien ;imag[tejn jibdew jaslu l-ewwel strutturi u b[alissa qed jit[ejjew ilpedamenti tag[hom fil-post. Chris Paris qal li dan ilpro;ett je[tie; [afna xog[ol ta’ koordinazzjoni imma xxog[ol miexi b’ritmu tajjeb.