2012_01_16

www.media.link.com.mt

Numru 13,023

€0.45

It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Muscat g[andu g[atx g[all-poter b’detriment g[all-futur tal-familji

internazzjonali ta’ b[alissa, ikun hemm Gvern iffukat kompletament fuq l-interess nazzjonali u l-livell talg[ajxien tal-familji Maltin u G[awdxin. F’dawn il-;ranet importanti, kompla l-Prim Ministru, hu importanti li tin]amm il-kalma u sserenità biex isiru dde/i]jonijiet tajbin g[ax finnofs hemm fabbriki, postijiet tax-xog[ol u l-futur ta’ pajji]na.

Tentattiv tal-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, biex jipprova jikseb ilfidu/ja fost kategoriji talelettorat, kien deskritt millPartit Nazzjonalista b[ala konferma tal-g[atx g[allpoter li Muscat g[andu b’detriment g[al-livell talg[ajxien tal-familji Maltin u G[awdxin.

Il-Mexxej Laburista, ilbiera[ wie;eb g[allmistoqsijiet tad-delegati tal-Partit Laburista filKonferenza :enerali talPartit. Dawn il-mistoqsijiet kienu approvati minn qabel mill-amministrazzjoni Laburista u nqraw middelegati.

Fit-twe;ibiet tieg[u, ilMexxej Laburista, Joseph Muscat, ma ppre]enta lebda proposta dwar ixxog[ol, it-turi]mu, lambjent jew is-sa[[a, i]da qal biss li t-tne[[ija talburokrazija g[andha twassal biex il-Partit Laburista jkun jista’ jwettaq il-proposti tieg[u. Iddiskors tal-Mexxej Laburista kien intenzjonat li jipprova jag[ti l-impressjoni li Gvern Laburista jkun wie[ed safe, u fih Muscat ta diversi “garanziji personali” dwar kif se ja[dem il-PL. B[all-Gvern ta’ Alfred Sant, Joseph Muscat ta “garanzija” lill-istudenti dwar l-istipendji, linnegozjanti dwar in-negozju u lill-[addiema dwar ixxog[ol. Dwar ledukazzjoni, Muscat qal li l-Partit Laburista fil-Gvern jer;a’ jifta[ id-diskussjoni dwar il-kurrikulu u jinkludi lill-g[alliema.

g[al pa;na 3

g[al pa;na 2

Il-Prim Ministru u s-Sinjura Gonzi jing[ataw mer[ba kbira mal-wasla tag[hom fl-Uffi//ju tal-PN f’{al Balzan g[all-attività tad-djalogu (Ritratt> Michael Ellul)

Gvern iffukat fuq l-interess nazzjonali u l-livell tal-g[ajxien tal-familji – il-PM Lawrence Gonzi ■ Id-differenza bejn il-populi]mu u l-popolarità hi l-kredibbiltà Il-Partit Nazzjonalista filGvern se jibqa’ ja[dem flinteress tal-pajji], minkejja l-isfidi ekonomi/i kbar li lpajji] se jiffa//ja fl-2012, blistess mod kif g[amel fla[[ar snin, meta ddefenda kull post tax-xog[ol. Jekk jittie[ed ]ball wie[ed issa, ikun ]ball goff li diffi/li li jitran;a, u jbati l-pajji] kollu.

Dan qalu l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, waqt laqg[a tad-djalogu lbiera[ fl-

Uffi//ju tal-Partit Nazzjonalista ta’ {al Balzan, fejn ing[ata mer[ba kbira mill-folla numeru]a pre]enti.

“Dak li ;ara f’dawn la[[ar erba’ snin juri kif dan mhux diskors fil-vojt. Mur ;ib kieku ]baljajna filkwistjoni tal-Libja, fidde/i]jonijiet dwar it-Tarzna li kienet qed tixrob €35 miljun fis-sena, u kieku smajna minn Muscat li [are; kontriha u ni]]el in-nies fittoroq jipprotestaw,” qal ilPrim Ministru, “jew li kieku

g[amilna tabirru[na li lprezz ta]-]ejt jista’ jog[la mad-dinja kollha u g[alina qisu ma’ ;ara xejn, kif riedna nag[mlu l-Kap talOppo]izzjoni!”

“Id-differenza bejn ilpopuli]mu u l-popolarità hi l-kredibbiltà,” kompla Lawrence Gonzi, “u l-Gvern g[a]el li ma jkunx populista u minflok g[a]el dak li hu fl-interess nazzjonali.”

G[alhekk, il-Prim Ministru sa[aq dwar l-importanza li fid-dawl ta/-/irkustanzi

Il-kri]i fiz-Zona-Ewro

Football Malti

Nicolas Sarkozy jinsisti li l-pajji] kollu jikkoopera fir-riformi me[tie;a wara li Standard & Poor’s naqqset il-credit rating ta’ pajji]u

Balzan Youths u Valletta kisbu reb[iet identi/i wara li t-tnejn dawru telfa f’reb[a kontra Sliema u Mqabba rispettivament

Ara pa;na 12

Ara pa;ni 16-17

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

2 Lokali

Jidda[[lu Malta 68 immigrant 68 immigrant irregolari, abbord ]ew; dinghies, kienu salvati mis-suldati talForzi Armati ta’ Malta (FAM) fin-nofsinhar ta’ Malta, fil-lejl bejn is-Sibt u lbiera[. Il-grupp kien mag[mul minn 58 ra;el, disa’ nisa u tarbija, li twieldet fit-tra;itt.

Minn fost dan in-numru, 25 kienu ttrasportati abbord patrol boat lejn il-kwartieri tal-Iskwadra Marittima talArmata f’Xatt it-Tiben kmieni lbiera[ filg[odu g[all-[abta tat-8 a.m.

U[ud minnhom kellhom b]onn l-g[ajnuna medika u allura twasslu g[all-kura flIsptar Mater Dei. It-tarbija u

d-disa’ nisa kienu fost dan il-grupp li ;ew salvati missuldati Maltin wara li ttellg[u mid-dinghy tag[hom, li kien qed jie[u lilma.

43 immigrant ie[or, li kienu lokalizzati xi 90 mil nawtiku fil-Lbi/ ta’ Malta, ittellg[u abbord bastiment u wara kienu ttrasferiti g[al fuq patrol boat. Dan l-a[[ar grupp twassal lejn Marsaxlokk aktar tard ilbiera[ wara nofsinhar.

Jidher li ]-]ewg dinghies [allew il-kosta Libjana filjiem li g[addew. Ta’ min jg[id li din hi l-ewwel wasla ta’ immigranti din issena.

Rumen akku]at b’attenat ta’ serq Stancu Alin-Catalin, ra;el Rumen ta’ 34 sena, residenti San :iljan, tressaq il-Qorti akku]at b’attentat ta’ serq minn [anut tad-divertiment f’San :iljan. Hu qed ikun mixli li nhar is-Sibt li g[adda, g[all-[abta tat-2.45am, kellu l-[sieb li jisraq diversi o;;etti minn [anut

tad-divertiment f’Paceville li l-valur tag[hom ma’ jaqbi]x il-€233.

Ir-Rumen wie;eb li mhux [ati g[all-akku]i mi;juba kontrieh. AlinCatalin ma’ ng[atax llibertà provi]orja. Ilprosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Scerri u millIspettur Bonello.

IT-TEMP

UV INDEX

2

IT-TEMP ftit jew wisq imsa[[ab, b’xi [albiet i]olati tax-xita, l-aktar g[al mal-lejl VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif mit-Tramuntana, li jdur mil-Lvant IL-BA{AR [afif IMBATT ;eneralment ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 15˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.4mm Xita mill-1 ta’ Settembru 385.6mm IX-XEMX titla’ fis-07.12 u tin]el fil-17.09

Fil-politika ma jistax ikun hemm sogru ta’ policies minn pa;na 1

Bla ma ta dettalji konkreti, il-Mexxej Laburista sostna li l-Partit Laburista fil-Gvern inaqqas il-kontijiet tad-dawl u l-ilma, isostni l-pensjonijiet u jkompli jibni l-iskejjel.

Joseph Muscat sostna li lPartit Laburista fil-Gvern mhux se jkun qed inaqqas iddejn tal-Gvern fl-ewwel [ames snin, i]da se jikkontrollah. Hu sostna li lPartit Laburista g[andu laqwa tim finanzjarju li qatt kellu kull Gvern f’Malta, u jekk ikun fil-Gvern ikollu wkoll l-aqwa Kabinett li kull Gvern Malti qatt kellu.

Madankollu, hu ma semmiex min se jkun dan it-tim.

Il-Mexxej Laburista fa[[ar lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[all-mod kif a;ixxa fil-kri]i tal-Libja, i]da kkritikah g[al dak li sejja[ “interessi parti;;jani” li issa qed ja;ixxi bih. Muscat sostna li f’dan il-perijodu hu ma a;ixxiex biex jag[ti d-daqqa tal-mewt lill-Gvern, g[ax ma a;ixxiex b[ala Mexxej Laburista i]da b[ala Kap talOppo]izzjoni. Hu qal li din il;img[a, il-pajji] jista’ jkollu kri]i kostituzzjonali u g[alhekk il-Prim Ministru g[andu ja;ixxi fl-interess nazzjonali.

B[al Alfred Sant, il-Mexxej Laburista Joseph Muscat qal li l-PL issa g[andu road map ta’ proposti. Dwar in-negozji ]-]g[ar u l-medji, il-Mexxej Laburista Joseph Muscat qal li dawn mhux skemi ta’ g[ajnuna jridu i]da li jit[allew ja[dmu. Joseph Muscat qal li l-pjan g[all[olqien ta’ aktar xog[ol hu li titnaqqs il-burokrazija u jkun hemm ir-rieda.

Fil-Konferenza :enerali, ilMexxej Laburista [abbar wie[ed mi]-]ewg distretti li hu se jikkontesta fl-elezzjoni ;enerali. Wie[ed minnhom se jkun it-tieni distrett – iddistrett fejn kien jikkontesta Mintoff. Skont Muscat, hu g[amel din id-de/i]joni g[aliex wara 31 sena, il-Partit Laburista jixraqlu li l-Mexxej jikkontesta d-distrett fejn twieled il-Partit. Muscat qal li d-distrett l-ie[or se jit[abbar aktar ’il quddiem, skont lesi;enzi tal-PL. Hu fa[[ar ukoll lil Mintoff g[ax qal li bena l-middle class, filwaqt li qal li bi Gvern Laburista jinqata’ lfaqar fost it-tfal.

Sadattant, fi stqarrija, il-PN qal li l-2012 hi sena diffi/li g[al pajji]na, sena ta’ de/i]jonijiet ibsin, li jridu jittie[du bil-g[aqal u bisserjetà. Dawn l-isfidi, ikkaw]ati minn klima ekonomika internazzjonali diffi/li, ma jistg[ux ji;u indirizzati b’politika populista g[atxana g[all-poter, kif irid Joseph Muscat. Minflok jg[id x’inhi l-politika Laburista dwar ix-xog[ol u kif be[siebu jilqa’ g[all-kri]i ekonomika internazzjonali, li din is-sena se tkompli tiqliel, Muscat medhi f’dikjarazzjonijiet populisti, slogans politi/i u diskorsi vojta u parti;jani. Il-Mexxej Laburista Joseph Muscat g[andu g[atx g[all-poter biex jekk jista’ jkun isir Prim Ministru llum qabel g[ada.

Il-PN kompla li f’mumenti sensittivi b[al dawn, il-poplu jistenna g[aqal u prudenza mhux dikjarazzjonijiet populisti li ]gur mhumiex flinteress nazzjonali u wisq inqas ipo;;u l-livell tal-

g[ajxien tal-poplu Malti b[ala l-ewwel u l-aqwa prijorità.

Din il-;img[a stess, Standard and Poor’s [ar;et stqarrija li permezz tag[ha naqqset ilcredit rating tal-ma;;oranza tal-pajji]i fiz-Zona-Ewro – konferma o[ra tas-sitwazzjoni diffi/li fl-ekonomija internazzjonali din is-sena.

Il-PN kompla li din hi wkoll konferma tal-isfidi li g[andna quddiemna din issena u l-[tie;a ta’ responsabbiltà u prudenza g[all-istabbiltà li hemm b]onn g[at-tkabbir ekonomiku u l-[olqien talimpjiegi. Dan kollu g[al Muscat ma jfisser xejn, u minflok, hu jibqa’ medhi f’log[ob parti;jan g[ax g[andu g[atx kbir g[all-poter.

Il-PN qal li fil-politika ma jistax ikun hemm sogru ta’ policies g[ax jekk min ikun fil-Gvern ji]balja, ikun ]balja bil-kbir u l-i]ball ikun s[i[.

Dan ikollu impatt di]astru] fuq il-familji u l-[addiema Maltin.

Kieku fl-2009, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern [a de/i]jonijiet populisti kif ried Joseph Muscat, konna nitilfu mill-inqas 5,000 impjieg. I]da bil-g[aqal, il-Gvern salva 5,000 impjieg. G[ax [a de/i]jonijiet bil-g[aqal, Gvern immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi salva limpjiegi u [oloq linvestiment.

Kieku Lawrence Gonzi g[a]el it-triq populista ta’ Joseph Muscat, l-impatt kien ikun di]astru] fuq il[addiema u n-negozji ]-]g[ar ta’ pajji]na, sostna l-PN. Issa hi l-[tie;a ta’ de/i]jonijiet li jittie[du bil-g[aqal, g[ax l2012 hi sena iebsa [afna.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 14˚C L-inqas 08˚C

IT-TLIETA L-og[la 12˚C L-inqas 08˚C

L-ERBG{A L-og[la 12˚C L-inqas 07˚C

IL-{AMIS L-og[la 13˚C L-inqas 06˚C

IL-:IMG{A L-og[la 13˚C L-inqas 07˚C

UV

UV

UV

UV

UV

2

2

2

2

2

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 16˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 07˚C ftit imsa[[ab, Ateni 17˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 12˚C imsa[[ab, Berlin 04˚C ftit imsa[[ab, Brussell 05˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 16˚C xemxi, Dublin 06˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 04˚C xemxi, Frankfurt 05˚C imsa[[ab, Milan 08˚C xemxi, Istanbul 02˚C bix-xita, Londra 04˚C xemxi, Malta 14˚ imsa[[ab, Madrid 06˚C xemxi, Moska -01˚C imsa[[ab, Pari;i 05˚C xemxi, Bar/ellona 07˚C imsa[[ab, Ruma 13˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 11˚C imsa[[ab, Tripli 16˚C ftit imsa[[ab, Tune] 15˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 04˚C ftit imsa[[ab, Zurich 03˚C xemxi, Munich -01˚C imsa[[ab, Stokkolma -01˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 0˚C bil-borra

I

l-Partit Nazzjonalista fakkar l-g[axar anniversarju mill-[atra ta’ Eddie Fenech Adami b[ala l-Kap tal-PN. Dakinhar, Eddie Fenech Adami qal dan ilkliem, li baqa’ jissemma fil-politika Maltija: “Irrid inkompli nservikom. Irrid inkompli nkun fostkom. Irrid li l-Partit tag[na jkun miftu[, lest jisma’ l-vu/ijiet ta’ kul[add, lil kull minn irid jirra;una u jg[id kif ja[sibha.”

Sadattant, il-PN fil-25 ta’ Jannar kien se jinawgura uffi/jalment l-ewwel ka]in tieg[u fl-Im;arr, li kien se jissemma “30 ta’ Novembru 1986”. F’konferenza tala[barijiet, is-Segretarju :enerali tal-PN, Louis Galea, qal li din kienet ;urnata li kienet se tibqa’ tissemma’ fl-istorja talpajji], g[ax dak li kien ;ara f’TalBarrani kien sa[ansitra ag[ar mill-[ruq tal-istamperija tat-Times fl-1979, u kien g[alhekk l-iktar in/ident gravi f’16-il sena ta’ Gvernijiet Laburisti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Lokali 3

Il-PN mhux marbut mas-si;;u tal-poter imma mal-fidu/ja tal-poplu minn pa;na 1

Lawrence Gonzi irrefera wkoll g[at-tnaqqis fil-credit ratings ta’ diversi pajji]i Ewropej, fosthom Malta, u pajji]i kbar b[al Franza u l-Awstrija. Il-Prim Ministru qal li dan hu dovut g[all-i]viluppi kollha li se[[ew, inklu] is-summit tal-UE fid-9 ta’ Di/embru li g[adda, li skont l-a;enzija Standard & Poor’s, dak li qablu fuqu l-mexxejja Ewropej mhux bi]]ejjed biex jilqa’ g[all-mew; tal-maltemp ekonomiku li ;ej.

Lawrence Gonzi fisser kif minna[a tal-PN mhemm l-ebda kilba g[all-poter – il-PN mhux marbut mas-si;;u tal-poter imma malfidu/ja tal-poplu fih. Dan b’kuntrarju g[all-po]izzjoni ta’ Joseph Muscat.

Il-Prim Ministru appella wkoll biex jieqfu /erti attakki personali, “anki ma’ min irid imexxi b’mod differenti, li jrid jitlaq’ g[al ri[u, li jrid jag[mel l-affarijiet kif jidhirlu hu. Qatt m’g[andna ninsew li a[na partit li nemmnu fil-valuri ta’ veru, meta ni;u fil-prova.”

Hu kompla li f’dan il-mument g[andna nirrispettaw id-dinjità talpersuna, anki meta l-persuna ma tkunx qed taqbel mag[na.

Ara wkoll pa;na 5

Il-Prim Ministru wissa li jekk nie[du ]ball wie[ed issa, ni]baljaw bil-goff u jkun iebes u diffi/li [afna li b[ala pajji] nirran;aw dan l-i]ball (Ritratt> Michael Ellul)

IN-NAZZJON It-Tnejn 16 ta’ Jannar, 2012

4 Lokali IT-63 LAQG{A :ENERALI ANNWALI TAL-GRTU

Appell mill-GRTU lill-politi/i g[al soluzzjoni ■ Il-kri]i internazzjonali g[andha tkun il-prijorità ta’ kul[add f’dan il-mument Il-Kamra Maltija g[allIntrapri]i ]-}g[ar u l-Medji (GRTU) appellat lill-Gvern, lill-Oppo]izzjoni u lidDeputat Nazzjonalista Franco Debono biex tinstab soluzzjoni g[all-instabbiltà politika li n[olqot.

Paul Abela, il-President talGRTU, sa[aq f’diskors matul it-63 Laqg[a :enerali Annwali tal-Kamra, li l-membri tag[ha jridu t-trankwillità u mhux l-inkwiet. Hu qal li l2012 trid tkun sena fejn issidien tan-negozji ]-]g[ar u s-self-employed ikunu verament fuq nett fuq l-a;enda tal-Gvern.

Hu qal li l-2012 ma tantx qed turi prospetti sbie[, i]da l-GRTU se tkompli ta[dem biex il-Gvern ja[dem aktar, kemm b’nefqa kapitali akbar,

kif ukoll bl-introduzzjoni ta’ skemi ;odda favur in-negozji ]-]g[ar, [alli l-ekonomija lokali tibqa’ tirranka. “Jekk na[dmu bil-g[aqal,” sostna Paul Abela, “l-2012 m’g[andhiex tkissirna.”

Il-President tal-GRTU sostna li x-xog[ol u l-investiment ji;u l-ewwel, filwaqt li ]ied li l-argumenti li n[olqu dwar ma;;oranza jew mhux ma;;oranza fil-Parlament huma argumenti li qed jag[mlu l-[sara lil Malta.

Issa ]mien ix-xog[ol, sa[aq Paul Abela, filwaqt li qal li appella lill-politi/i li pajjizna jrid li din il-kwistjoni tinqata’.

Sostna li l-kwistjoni l-kbira, verament, ma kellha tkun qatt dik li qajjem id-Deputat Franco Debono, imma l-ordni

tal-Kunsill tal-Ministri Ewropej li Malta trid tnaqqas aktar l-i]bilan/. “Solvu din ilproblema malajr, issa mhux i]-]mien li nilag[bu bil-politika,” sostna Paul Abela.

Hu fakkar lill-Gvern li fuq kollox in-nies tan-negozju u s-self-employed matul l-a[[ar sena u s-sentejn ta’ qabel batew, imma bil-kura;; baqg[u g[addejjin.

Il-GRTU fer[et lill-Gvern talli, fuq parir tag[ha, in[atar Ministru b’responsabbiltà diretta g[an-Negozji ]-}g[ar u s-Self-Employed.

Il-President tal-GRTU temm id-diskors tieg[u b’appell imqanqal: “In-nies tag[na jridu t-trankwillità; in-nies tag[na jridu ja[dmu; sibu soluzzjoni g[all-problemi politi/i u [alluna na[dmu;

kunu serji; kunu intelli;enti; in-nies tag[na ma jridux inkwiet.”

Intant, Vince Farrugia, idDirettur :enerali tal-GRTU, ta d-dettalji tal-attivitajiet u lkwistjonijiet ewlenin li [admet fuqhom il-Kamra fillivell lokali u fil-livelli settorali u nazzjonali f’Malta, kif ukoll ix-xog[ol li twettaq fuq kwistjonijiet relatati malUnjoni Ewropea u l-implimentazzjoni f’Malta tad-direttivi u r-regolamenti tal-Unjoni Ewropea.

Id-Direttur :enerali, firRapport tieg[u [abbar li matul is-sena li g[addiet, filGRTU da[lu 1,500 membru ;did, il-bi//a l-kbira minnhom mis-settur kummer/jali u o[rajn minn gruppi ;odda ta’ self-employed.

Erba’ Pulizija mhux [atja li sawtu sewwieq tat-taxi Is-Supretendent Antonello Grech ta’ 39 sena mir-Rabat, G[awdex, il-kuntistabbli Charles Debattista ta’ 54 sena minn {al Balzan, Alfred Camilleri ta’ 51 sena minn Birkirkara, u Joseph Tonna ta’ 54 sena wkoll minn Birkirkara, kienu lliberati li fil-lejl ta’ bejn id-29 u t-30 ta’ Marzu ta’ tliet snin ilu, f’Bu;ibba, sawtu sewwieq tat-taxi u kka;unawlu ;rie[i [fief.

Huma lanqas ma nstabu [atja li kisru lpa/i pubblika, li [ebbew g[as-sewwieq, Charlton Zammit, u li b[ala uffi/jali pubbli/i naqsu milli jissorveljaw biex dan ir-reat ma jsirx. Mix-xhieda talIspettur Therese Sciberras, Charlton Zammit kien qalilha li kien hemm ra;el li ttantalu t-tfajla tieg[u, Louisa Schembri, u lil o[tu Maximilliana Zammit, u waqt li kien [iere; mill-istab-

biliment Elements inqala’ argument bejniethom.

Mill-provi [are; li wie[ed mill-pulizija – li lkoll ma kinux xog[ol – ipprova jittantalu t-tfajla u nqala’ argument. Ittfajliet be]g[u u hu [arab minn fuq ilpost bil-karozza, imma kien fis-sakra u kellu jieqaf.

Zammit kien qal li kien spi//a mdawwar bi tliet ir;iel, li aktar qabel kienu fl-istabbiliment u li kienu tawh daqqa ta’ ponn. Zammit qal li hu kien anki aggredit fl-G[assa tal-Qawra. Hu qal ukoll li wie[ed mill-pulizija tah daqqa fuq rasu b’revolver.

Min-na[a tag[hom, il-pulizija li marru fuq il-post qalu li kienu raw lil Zammit fil-kumpanija ta’ ]ew; tfajliet u li kien fis-sakra. Huma kienu raw lil Zammit bi black eye u dan qalilhom li kien qala’

xebg[a ming[and xi pulizija. Ir-ra;el li kien qed jie[u [sieb is-sigurtà fuq ilpost, John Cachia, ta ver]joni differenti.

Dan qal li kien hemm l-erba’ akku]ati fil-post dakinhar u Zammit ta daqqa ta’ ponn fuq mera hu u [iere; mill-bar meta s-Supretendent Grech kien qed jarrestah, u ma kienx minnu li xi [add kien sawwat lil Zammit.

Xhieda o[ra qalu li kien l-allegat vittma li beda jaqla’ l-inkwiet. IlMa;istrat Consuelo Scerri Herrera qalet li mix-xhieda jirri]ulta li dak li qalu ttfajliet ma’ jaqbil u li [add ma kien ra lil xi pulizija j[ebb b’xi [a;a.

G[all-akku]ati dehru l-Avukati Manwel Mallia, Chris Cardona, Arthur Azzopardi u Mark Vassallo. IlProsekuzzjoni tmexxiet misSupretendent Mario Bonello.

1,520 ]wie; fil-Knisja fl-2011 In-numru ta’ ]wi;ijiet fil-Knisja li ;ew irre;istrati fl-Ar/idjo/esi ta’ Malta g[as-sena 2011 kien 1,520.

L-informazzjoni kollha n;abret mill-Uffi//ju }wi;ijiet tal-Kurja talAr/isqof. Din ma tinkludix i]-]wi;ijiet li saru fidDjo/esi ta’ G[awdex.

Mit-total ta]-]wi;ijiet irre;istrati fl-2011, 1,315-il ]wie; kienu bejn Maltin.

Kien hemm ukoll 66 ]wie; bejn Maltin u barranin.

Dawn kienu mqassmin hekk: 31 ]wie; bejn Kattoli/i Maltin u Kattoli/i barrani; 23 ]wie; bejn Kattoli/i Maltin u Insara mhux-Kattoli/i barranin; u 12-il ]wie; ta’ Maltin ma’ barranin li mhumiex Insara.

Kienu rre;istrati wkoll 16-il ]wie; bejn Maltin li qed jg[ixu f’pajji]i o[ra, u 123 ]wie; bejn koppji barranin.

Is-66 persuna minn pajji]i o[ra, li fl-2011 ing[aqdu fi]-]wie; filKnisja ma’ persuni Maltin, kienu 29 ra;el u 37 mara, minn 27 pajji] differenti.

Tnax kienu ;ejjin millItalja, disg[a mir-Russja, sebg[a mill-Ingilterra, u [amsa mill-Filippini. Laktar xhur popolari g[a]]wi;ijiet kienu :unju (301), Lulju (242) u Mejju (210). L-aktar etajiet komuni tal-koppji li ]]ew;u s-sena l-o[ra kienu bejn l-20 u d-29 sena.

Fl-2011 kien hemm 55 ]wie; li kienu kkonvalidati. }wie; ikkonvalidat hu ]wie; /ivili li ma]-]mien il-koppja titlob li jsir bilKnisja.

Fl-istess perijodu kien hemm 16-il armel jew armla li re;g[u ]]ew;u, kif ukoll 48 persuna li re;g[u ]]ew;u wara li l-ewwel ]wie; tag[hom kien iddikjarat null.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Lokali 5 Gvern li jinvesti bil-qawwa f’uliedna – Marthese Portelli

Il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN, Marthese Portelli, qalet li b[ala omm, hi mo[[ha mistrie[ minn Gvern li jinvesti bil-qawwa f’uliedna.

“F’dawn i/-/irkustanzi diffi/li, il-Gvern qed jinvesti €1.4 miljun kuljum fl-edukazzjoni, u rri]ultati qed jidhru, b’iktar minn 6,000 jattendu lMCAST, iktar minn 11,000 jattendu lUniversità ta’ Malta, u iktar minn 18,000 student li jie[du stipendju.”

Fil-laqg[a tad-djalogu f’{al Balzan, Marthese Portelli qalet li dawn i//ifri juru Gvern li qatt ma kien x[i[ fl-edukazzjoni g[all-;id ta’ wliedna.

Huma turija, kompliet Marthese Portelli, li ledukazzjoni ta’ wliedna hi pilastru importanti fil[idma ta’ dan il-Gvern –b’kuntrast mal-Partit Laburista, li meta kien filGvern, fost l-ewwel affarijiet li g[amel, qata’ listipendju lill-istudenti. Hi qalet li l-poplu Malti g[andu jistaqsi lilu nnifsu jekk dan il-Gvern jist[oqqlux il-fidu/ja g[all-[idma tieg[u biex jassigura ;ejjieni sabi[ g[all-;enerazzjonijiet Maltin futuri.

Il-folla pre]enti quddiem l-Uffi//ju tal-PN f’{al Balzan fejn saret il-laqg[a ta’ djalogu (Ritratt> Michael Ellul)

{idma g[al aktar xog[ol f’sena ta’ maltemp ekonomiku – Tonio Fenech

Il-Gvern jinsab iddeterminat biex filwaqt li jkompli jissoda l-finanzi talpajji], ikompli bil-[idma biex jin[oloq aktar xog[ol u jing[eleb il-maltemp ekonomiku li fl-2012 se jkun qalil.

Dan qalu l-Ministru talFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, Tonio Fenech, waqt il-laqg[a tad-djalogu talPN f’{al Balzan.

Tonio Fenech fakkar li kieku l-Gvern ma intervjeniex

fl-2009 biex isalva l-impjiegi fil-fabbriki, il-qg[ad kien ji]died b’5,000.

“Is-sitwazzjoni f’Malta fiddawl ta’ dan l-inkwiet internazzjonali kienet tkun [afna differenti ming[ajr ittmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li analizza s-sitwazzjoni u [a dde/i]jonijiet li salvaw limpjiegi.”

Il-Ministru Tonio Fenech qal li r-rapport talKummissjoni Ewropea juri

bi/-/ar kif Malta hi t-tieni liktar pajji] li indirizza bla[jar mod il-problema talqg[ad wara l-Lussemburgu, minkejja l-kri]i ekonomika.

“Fl-isfond ta’ dan kollu, irnexxielna nippre]entaw Ba;it li fih ]idna /-Children’s Allowance, naqqasna t-taxxa tad-d[ul lill-familji fejn i]]ew; ;enituri ja[dmu, lanzjani fl-età ’l fuq minn 80 sena u li jg[ixu d-dar ing[ataw €300. Dan kollu se[[ g[ax meta ;ie l-mument,

ittie[du de/i]jonijiet importanti li l-Oppo]izzjoni g[adha tg[ajjarna bihom.”

Tonio Fenech kompla li kieku dawn id-de/i]jonijiet ma tti[dux, Malta kienet tispi//a b[all-Gre/ja u b[al Spanja.

Dak kollu li nkiseb, wissa Tonio Fenech, jista’ jintilef f’mument wie[ed, u “l-ag[ar [a;a hi li l-kaptan jitlaq idejh minn fuq it-tmun f’nofs ta’ burraxka u s-sitwazzjoni ta’ b[alissa ]gur ma tg[inx.”

}mien kru/jali g[an-negozji ]-]g[ar – Edwin Vassallo Id-Deputat Nazzjonalista Edwin Vassallo qal li l-poplu Malti, partikularment is-selfemployed u s-sidien tannegozji ]-]g[ar, jifhmu listabbiltà b[ala /ertezza u ]]mien li ;ej se jkun wie[ed kur/jali g[al pajji]na.

Meta kien qed jitkellem waqt il-laqg[a tad-djalogu f’{al Balzan, Edwin Vassallo qal li n-negozji jafu li Gvern Nazzjonalista stabbli hu wie[ed li bih kul[add jaf fejn qieg[ed.

“Jekk jista’ jkun [add ma jrid elezzjoni llum, jekk jista’ jkun, kul[add irid l-istabbiltà ta’ Gvern Nazzjonalista g[ax bi Gvern Nazzjonalista kul[add jaf fejn qieg[ed,” qal Edwin Vassallo. Hu kompla li b’hekk biss jin[olqu l-impjiegi u ji;i linvestiment minn barra.

“Il-bi]a’ ta’ dawn in-nies hu x’se ji;ri l-g[ada li kieku Joseph Muscat isir Prim Ministru, g[ax g[addew mill-esperjenza ta’ wie[ed

b[alu mill-istess partit li g[amel il-weg[diet tieg[u, kienu emmnuti, imma lg[ada li kien fil-Gvern ne[[a l-VAT u da[[al it-taxxa tassisa, li kienet ag[ar.”

Illum hemm Joseph Muscat, li jwieg[ed li se jra[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma, i]da ma nafux x’se jda[[al minflokhom. “Ilbi]a’ hu l-ba[[ ta’ Joseph Muscat li jitkellem bil-kelma “stabbiltà” miktuba warajh, i]da ma jemminx biha

g[aliex l-istabbiltà reali hi li tg[id lin-nies x’se tag[mel,” kompla Edwin Vassallo.

Edwin Vassallo fakkar kif fil-kri]i bejn Alfred Sant u Dom Mintoff, il-PN qatt ma ressaq vot ta’ sfidu/ja biex i[alli l-opportunità lil Alfred Sant jirran;a l-affarijiet tieg[u u jmexxi, g[aliex ilpoplu lilu kien tella’ filGvern.

Hu ddeskriva b[ala “talbi]a’” ir-rimarki tasSegretarju Internazzjonali

tal-Partit Laburista, Alex Sceberras Trigona, li qal li lflus ;ew f’Malta biss fi ]mien Dom Mintoff. L-istess g[ar-rimarki tad-Deputat Mexxej Toni Abela, li qabbel is-sitwazzjoni f’Malta ma’ dik tat-Tune]ija u l-E;ittu.

Edwin Vassallo [e;;e; lill-poplu Malti jag[mel ilkontijiet tieg[u biex jara min hu verament responsabbli u min jimpurtah biss biex ju]ah sabiex jasal fejn irid jasal.

IN-NAZZJON It-Tnejn 16 ta’ Jannar, 2012

6 Lokali

Kors ta’ a;;ornament g[all-qarreja tal-provi tal-Malti

Matul i]-]jara, l-MIA ippre]entat is-somma ta’ €3,000 b’risq Puttinu Cares

Tfal mir-Rainbow Ward i]uru l-ajruport Matul il-vaganzi tal-Milied, numru ta’ tfal li jinsabu rikoverati f’Rainbow Ward, fl-Isptar Mater Dei, flimkien mal-;enituri tag[hom, ]aru lAjruport Internazzjonali ta’

Malta. I]-]jara kienet possibbli bil-g[ajnuna tal-Puttinu Cares Children’s Cancer Support Group u l-AirMalta.

Matul i]-]jara, it-tfal u l;enituri tag[hom apprezzaw

ix-xog[ol li jsir mill-pumpieri tal-ajruport. Wara, huma telg[u abbord ajruplan talAirMalta, fejn il-vi]itaturi ng[ataw tag[rif dwar l-ajruplan kif ukoll kellhom lopportunità jid[lu fil-cockpit.

Roderick Bajada, il-Kap

tar-Ri]orsi Umani u lAmministrazzjoni talkumpanija li tmexxi lAjruport Internazzjonali ta’ Malta (MIA), g[an-nom talimpjegati, ippre]enta donazzjoni ta’ €3,000 lillFondazzjoni Puttinu Cares.

Wara s-su//ess li kellha l-G[aqda tal-Qarrejja talProvi tal-Malti (G[QPM), bil-g[ajnuna tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, fl-organizzazzjoni talewwel kors ta’ a;;ornament g[al dawk il-qarrejja tal-provi li kisbu /-/ertifikat, l-G[QPM qieg[da torganizza t-tieni kors ta’ a;;ornament. Madwar 45 qarrej tal-provi attendew lewwel kors, li sar f’Ottubru 2011. Il-lettur kien Carmel Azzopardi.

Il-kummenti li ir/iviet lG[aqda wara l-ewwel kors kienu po]ittivi [afna billi dan il-kors g[en lill-qarrejja tal-provi biex ikomplu jissudaw fil-lingwa, ji//araw xi diffikultajiet ortografi/i li seta’ kellhom, u anki biex jipprattikaw ftit. Kull min jattendi g[al xi wie[ed minn dawn ilkorsijiet jing[ata /ertifikat tal-attendenza.

It-tieni kors se jibda nhar it-Tlieta, 17 ta’ Jannar 2012, u se jkun ukoll mifrux fuq tlett ijiem, darba fil-;img[a. Il-kors se jsir fl-iskola primarja ta’ {’Attard, bejn is-6pm u t8pm. Il-lettur se jkun ilProfs Manwel Mifsud.

G[al dan it-tieni kors di;à applikaw madwar 50 persuna.

B[all-ewwel kors, dan ittieni kors huwa wkoll ming[ajr [las g[all-membri tal-G[aqda. Dawk ilqarrejja tal-provi l-o[ra li jixtiequ jattendu jistg[u jag[mlu dan billi j[allsu €10. Min jixtieq jattendi lkors u jissie[eb fl-G[aqda j[allas rata mnaqqsa ta’ €15 (€10 s[ubija u €5 g[all-kors). Il-[las isir sa kwarta qabel dakinhar talewwel ;urnata tal-kors.

Kull min jixtieq jattendi g[andu jikkuntattja lil Jennifer Vella f’dan l-indirizz: jennifer.vella@um.edu.mt.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Lokali 7

98% tal-istudenti li ggradwaw mill-ITS di;à sabu xog[ol full-time 98% tal-istudenti li g[adhom kemm iggradwaw di;à g[andhom impjieg fulltime, u fil-ma;;oranza talka]i fil-qasam turistiku.

Dan t[abbar mill-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol, Dolores Cristina, il-:img[a fil-g[axija, meta flimkien mal-Assistent Parlamentari Stephen Spiteri ippresediet i/-/erimonja tal-gradwazzjoni tal-Istitut g[all-Istudji Turisti/i (ITS).

F’diskors li g[amlet g[allokka]joni, il-Ministru Cirstina qalet li l-Istitut kien qed ji//elebra s-su//ess li listudenti tieg[u kellhom flistudji tag[hom, li [ejjewhom biex jibdew karriera flindustrija turistika jew dik tal-ospitalità.

Dolores Cristina qalet li din l-istituzzjoni edukattiva tul dawn l-a[[ar 20 sena g[enet bis-s[i[ biex inkiseb dan is-su//ess fil-qasam turistiku. Madankollu, hi qalet li jekk nikkuntentaw b’dak li ksibna sa issa biss, nispi//aw naqg[u lura u nitilfu dak li ksibna b’tant [idma u g[aqal.

G[alhekk, il-Gvern kompla jinvesti fl-ITS tant li din is-sena qed joffri korsijiet ;odda, filwaqt li qed jilqa’ fih numru rekord ta’ studen-

ti kemm Maltin kif ukoll barranin.

G[alhekk, din is-sena, fliskejjel sekondarji beda pro;ett pilota fejn kienu introdotti erba’ su;;etti vokazzjonali, fosthom lospitalità, biex l-istudenti tas-sekondarja jkollhom lopportunità li jsiru mid[la ta’ oqsma li jistg[u joffrulhom karriera sabi[a jekk ma jridux jaqbdu su;;etti akkademi/i tradizzjonali.

Il-Ministsru talEdukazzjoni fakkret li f’din i/-/erimonja kien hemm nieqsa l-Kap ta’ din l-istituzzjoni – Claire Zammit Xuereb – li sfortunatament fil-bidu tas-sena, tra;edja kbira laqtet lilha u lill-familja tag[ha u li [alliet lilha armla u lil uliedha orfni.

Fost applaw] ma jaqta’ xejn, il-Ministru Cristina sellmet lil Claire Zammit Xuereb, u filwaqt li rringrazzjatha g[all-[idma tag[ha, qalet, “A[na nafu li hi mara kura;;u]a u ddeterminata. Mara li tifhem li l[ajja trid tkompli. U g[alhekk nistedinha biex tag[mel il-qalb. Qeg[din nistennewha lura bil-[erqa biex tkompli tmexxi dan lIstitut,” temmet il-Ministru Dolores Cristina.

Din is-sena, fl-iskejjel sekondarji beda pro;ett pilota fejn kienu introdotti erba’ su;;etti vokazzjonali, fosthom l-ospitalità, biex aktar studenti jkunu m[ajra jid[lu fis-settur tat-turi]mu (Ritratt> Brian Grech)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

8 Opinjoni

Ir-rieda tal-poplu ‘Ir-Rieda tal-Poplu’.

Espressjoni li tinstema’ ta’ spiss, l-aktar fil-kamp politiku u wisq u wisq aktar waqt xi kampanja elettorali, sew dik ta’ elezzjoni ;enerali u wkoll dik ta’ elezzjoni lokali.

Xi tkun u fejn tid[ol ilfamu]a rieda tal-poplu?

F’pajji] li fih isaltnu ddemokrazija u l-libertà, kull de/i]joni li ji;i mitlub jie[u l-poplu, kemm permezz ta’ elezzjoni, kif ukoll f’referendum, dik id-de/i]joni, hi x’inhi, g[andha u trid ti;i rispettata, indipendentement jekk int taqbilx mag[ha jew le. Jien g[idt id-demokrazija u l-libertà. Hawn min i[obb jg[id id-demokrazija s[i[a jew il-libertà s[i[a. Le, demokrazija wa[da hemm u libertà wa[da hemm. Jew je]istu jew ma je]istux.

Allura a[na hawn f’Malta tag[na g[all-grazzja t’Alla, illum nistg[u nifta[ru u ng[idu li iva, fostna jsaltnu verament id-demokrazija u llibertà.

Kien hemm ]mien meta kemm id-demokrazija kif ukoll il-libertà kienu mhedda serjament f’pajji]na. Dan kien meta l-li;i ma kinitx ti;i applikata l-istess g[al kul[add. Meta l-istat kien jiffavorixxi sezzjoni minn o[ra

tal-poplu tag[na. I]da dak issa g[adda u nittamaw ilkoll li qatt aktar ma ner;g[u ng[ixu ]minijiet b[al dawk.

Irridu niftakru

I]da biex dan ma jer;ax ji;ri, hemm b]onn li dak i]]mien ma ninsewh qatt. U hawn ma nistg[ux ma ng[idux grazzi kbira lil Eddie Fenech Adami li kien hu b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista u wara b[ala Prim Ministru, li b’g[aqal u b’responsabbiltà kbira rnexxielu jo[loq Moviment Nazzjonali, li permezz tieg[u rnexxielu, mhux bl-armi qerrieda i]da bl-armi tal-konvinzjoni u tar-rikon/iljazzjoni, jirba[ u jrodd lura lill-poplu tag[na dawn i]-]ew; valuri kbar u hekk indispensabbli g[al pajji]na.

Hi r-rieda tal-poplu llum iggarantita, jew forsi kultant tista’ tkun ukoll immina//jata minn xi element irresponsabbli jew rivoluzzjonarju, jew g[ax dak li jkun hekk jidhirlu, u li l-kostituzzjoni tag[na ma tag[tikx rimedju g[alih?

Matul din il-le;islatura kellna diversi /irkustanzi li kienu jidhru inkwetanti u wkoll perikolu]i fil-konfront tal[arsien u t-twettiq tar-rieda tal-poplu tag[na, kif espressa

bl-a[[ar elezzjoni ;enerali mill-ma;;oranza tal-Maltin u l-G[awdxin. Hu stat ta’ fatt li l-elettorat hu Sovran u permezz tal-vot tieg[u fl-elezzjoni ;enerali jag[mel l-g[a]la tieg[u dwar min g[andu jiggvernah tul il-le;islatura ta’ [ames snin li jkollu quddiemu.

Rieda de/i]a Din id-de/i]joni [add ma g[andu d-dritt li jibdilha jew jitterminaha [lief l-istess poplu li jkun iggarantiha.

Allura moralment, u jien

ng[id ukoll demokratikament, l-ebda individwu, hu min hu, ma g[andu d-dritt u s-setg[a li jwaqqaf jew li jinterrompi jew jibdel dik ir-rieda de/i]a b’mod liberu u sovran millpoplu tieg[u. Dan tant hu minnu li r-ri]ultat ta’ min reba[ f’elezzjoni jo[ro; wara l-ewwel g[add (count) talvoti kollha mitfug[a, ferm qabel ma jkun mag[ruf min huma d-deputati eletti.

Dan ifisser li l-iskop prin/ipali tal-poplu hu li jag[]el lill-partit li se jiggvernah. Wara dan imbag[ad, hu jkompli jag[]el dawk in-nies li g[andhom jiffurmaw ilgvern li hu jkun g[a]el.

Nag[ti e]empju, nassumu li se ssir elezzjoni u Partit A,

jinduna kemm mill-polls kif ukoll minn fatturi o[ra, li lprobabbiltà kbira hi li hu se jitlef l-elezzjoni bi ftit, b’si;;u wie[ed. Dan il-partit jilg[ab karta u jiftiehem ma’ persuna ta’ /erta popolarità u jitlobha to[ro; mal-partit oppost biex f’ka] li ji;ri dak li hu probabbli li ji;ri, u din il-persuna ti;i eletta, dan qabel il-;urament jew wara, jiddikjara li ma j[ossux komdu li ja[dem mal-gvern elett u jaqsam g[an-na[a lo[ra. X’ji;ri f’ka] b[al dan?

Kif tista’ tg[id li r-rieda talpoplu ;iet irrispettata u attwata f’ka] b[al dan?

Ri]enja

Jien nemmen li deputat li matul il-le;islatura ma j[ossux komdu li jkompli ja[dem mal-gvern li minnu hu jifforma parti, l-unika [aga li g[andu u jista’ jag[mel u li fiha jkun korrett, hu li jinforma lill-Kap tieg[u, u jekk jikkonkludi li m’hemm l-ebda tama ta’ arran;ament jew ftehim bejniethom, allura g[andu joffri r-ri]enja tieg[u, biex minfloku ji;i elett min imissu, u b’hekk il-programm elettorali jkompli g[addej.

Imbag[ad i[alli f’idejn ilpoplu [a ji;;udika hu jekk kellux ra;un jew le li jirri]enja. I]da g[allinqas, irrieda espressa tal-poplu ma tkun ;iet bl-ebda mod imfixkla, jew ag[ar minn hekk, imwaqqfa.

Hemm min jg[idlek, i]da d-deputat m’g[andux ikollu d-dritt tal-libertà tal-kuxjenza u li jag[mel dak li j[oss? Illibertà tal-kuxjenza [add mhu jinnegaha, i]da li tg[id jag[mel dak li jrid, ma naqbilx. Ma ninsewx li kull deputat jie[u l-;urament ta’ lealtà lejn il-poplu u lejn irRepubblika ta’ Malta. Allura fejn hi l-lealtà lejn il-poplu?

Jekk imbag[ad inkomplu nsostnu dan id-dritt, allura g[andu jkun hemm provediment fil-li;i, li f’ka] b[al dan, filwaqt li l-individwu kkon/ernat jing[ata d-dritt li jag[mel dak li j[oss, fl-istess [in, il-President tarRepubblika jkollu d-dritt li jitlob lill-Kummissjoni Elettorali li tele;;i ]ew; deputati o[ra, li ovvjament ikun imisshom jitilg[u. B’hekk ter;a’ ting[ata l-ma;;oranza li tkompli tesprimi u tirrispetta dik id-de/i]joni li kien [a l-poplu b’mod liberu, demokratiku u sovran.

Salvagwardja g[all-poplu

Kellna ]mien meta kemm id-demokrazija kif ukoll il-libertà kienu mhedda serjament f’pajji]na.

Dan kien meta l-li;i ma kinitx tkun applikata l-istess g[al kul[add

G[alhekk jien nemmen li g[andha ssir xi [a;a filKostituzzjoni tag[na li tissalvagwarda dan il-punt tar-rieda sovrana tal-poplu tag[na.

Ovvjament dan ikun japplika g[al kul[add u g[all kull ]mien. Dan hu l-mod kif ilpajji] ikun jista’ jg[addi l-

minn Euchar MIZZI mizzieuchar@yahoo.com

[ames snin tal-le;islatura li g[aliha ng[ata l-mandat talpoplu, ming[ajr skossi ]ejda u barra minn lokhom, li bla dubju huma ta’detriment kbir g[all-instabbiltà ekonomika, industrijali u l-governanza kontinwa tal-pajji].

Ka] simili kien ;ara fl1998, meta l-Perit Dom Mintoff kien ivvota kontra lGvern iffurmat mill-istess Partit li mieg[u hu kien ikkontesta u b’hekk issej[et elezzjoni bikrija. Dan il-ka], g[alkemm jixbah [afna lillka] imsemmi, madankollu kien ftit differenti minn dan li qed ng[id jien. Id-differenza hi, li filwaqt li normalment ilkandidat jikkontesta ma’ partit fuq il-programm elettorali tieg[u u g[ax ikun jemmen fil-prin/ipji u l-valuri li fuqhom hu mibni, fil-ka] ta’ Mintoff, kien g[amilha /ara li biex jikkontesta mal-Partit ta’ Alfred Sant, hu (Mintoff) ried li jkollu l-libertà li jmexxi fuq il-programm tieg[u nnifsu u allura jimxi fuq il-linja tieg[u personali u mhux tal-Partit Laburista. Hekk allura Mintoff deher li ma kienx daqshekk marbut mal-policies tal-Partit Laburista, u dan kien iddikjarat minn qabel.

Nag[laq billi niddikjara li dan hu biss ra;unament u opinjoni tieg[i personali u qed nag[mlu b[ala punt ta’ diskussjoni serja, mag[mula min-nies esperti fil-materja.

L-iskop ewlieni tieg[i hu li lpajji] ikun aktar stabbli u aktar sod f’dik li hi amministrazzjoni tieg[u, ikun minn ikun fil-Gvern. Ovvjament dan ma jkunx japplika f’ka] ta’ xi gvern jew Prim Ministru li jibda jattwa mi]uri u jille;i]la b’mod irresponsabbli u li jurta mhux deputat wie[ed, i]da numru ta’ deputati, li naturalment imbag[ad jaslu biex kollettivament juru b’mod l-aktar apert u /ar iddi]gwid u n-nuqqas ta’ qbil mieg[u. F’ka] b[al dan allura mhux id-deputat ikun qed juri nuqqas ta’ rispett lejn ir-rieda tal-ma;;oranza i]da l-istess Kap tal-Partit jew Prim Ministru, u allura jkun ilmument li jitolbuh li jieqaf minn dak l-a;ir u jekk ma jismax jitwarrab.

Dan l-artiklu nkiteb nhar il:img[a, 6 ta’ Jannar, qabel mal-Prim Ministru [abbar irreshuffle fil-Kabinett

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Sena diffi/li g[all-Ewropa L-a[bar li l-a;enzija tal-Credit Rating, Standard and Poor’s, naqqset il-credit rating ta’ disa’ minn 17-il pajji] taz-Zona-Ewro, kompliet tikkonferma kemm l-2012 se tkun sena diffi/li g[all-ekonomija. Fost dawn il-pajji]i hemm Franza, li sal-lum flimkien mal-:ermanja kienet meqjusa b[ala l-iktar pajji] li irnexxielu jibqa’ sod ekonomikament fis-snin li g[addew. Filwaqt li ma kenitx sorpri]a li l-Italja, Spanja, ?ipru u lPortugall jie[du daqqa o[ra ’l isfel fir-reputazzjoni tag[hom, kien hemm pajji]i o[rajn, b[allAwstrija, Malta s-Slovakkja u s-Slovenja, li wkoll kellhom il-credit rating innaqqas, g[alkemm bi grad wie[ed u mhux bi tnejn.

Malta tintlaqat mir-realtajiet internazzjonali ta’ madwarha Il-ka] ta’ Malta hu e]empju /ar ta’ kif dak li ji;ri fl-ekonomija internazzjonali jolqotna direttament anki jekk sa /ertu punt is-sitwazzjoni f’Malta tikkuntrasta ma’ dik fil-Gre/ja, Spanja u l-Italja. Fost il-kritika li hemm lejn Malta, tissemma l-po]izzjoni finanzjarja tal-Enemalta, li g[adha qed titlef il-flus, spe/jalment min[abba ]-]ieda fil-prezz ta]-]ejt. Bi]]ejjed wie[ed jimma;ina x’ikunu l-konsegwenzi fuq il-finanzi pubbli/i, jekk xi Gvern f’Malta fil-futur – kif qed jipproponi Joseph Muscat – jissussidja akkost ta’ kollox, tkun xi tkun is-sitwazzjoni, ilkontijiet tad-dawl u l-ilma. Il-bqija, Standard and Poor’s qalu li Malta hi sa /ertu punt “vittma”

tas-sitwazzjoni fiz-Zona-Ewro, g[ax din l-a;enzija [asset li l-pass li [adet l-UE fl-a[[ar summit ma kienx bi]]ejjed biex ikun hemm i/-/ertezza u jag[ti /erta stabbiltà fl-ekonomija Ewropea.

Gvern li ma baqax /ass u di;à [a azzjoni Fl-isfond ta’ dan is-summit, il-Gvern Malti ma’ baqax /ass, u biddel l-istrate;ija finanzjarja tieg[u ladarba kien /ar li x-xenarju ekonomiku tal-2012 kien se jkun ag[ar minn dak li kul[add kien bassar. Kien g[alhekk li l-Gvern [abbar filjiem li g[addew li kien se jaqta’ €40 miljun mill-ispi]a tieg[u. Din il-mi]ura se tkun qed titwettaq ming[ajr ma jintmessu s-servizzi so/jali, l-edukazzjoni u s-sa[[a. Minflok, il-pi] se jintefa’ fuq l-operat tas-servizz pubbliku billi, fost mi]uri o[rajn, dan ikun iktar effi/jenti fixxog[ol li jipprovdi.

Opportuni]mu sfrenat minn Joseph Muscat Ir-reazzjoni tal-Oppo]izzjoni f’dan

kollu tikkonferma kemm Joseph Muscat qed jg[ix f’realtà utopika u jg[id dak li jaqbillu. Sa fla[[ar, Joseph Muscat ammetta li dan it-tnaqqis fil-credit rating ta’ Malta mhux ri]ultat tas-sitwazzjoni ekonomika ta’ pajji]na jew ta’ de/i]jonjiet ]baljati mill-Gvern, i]da ri]ultat ta’ fatturi esterni. Din id-dikjarazzjoni saret wara li g[al tliet snin s[a[, Joseph Muscat baqa’ jwebbes rasu li jinjora r-realtà internazzjonali.

Issa, g[ax forsi qed jirrealizza li l-kredibbiltà tieg[u fuq l-ekonomija u l-[olqien tax-xog[ol qed titnaqqar u allura jaqbillu jibdel ilpo]izzjoni, qed jammetti dak li l-Gvern u numru kbir ta’ ekonomisti ilhom jg[idu g[al snin s[a[.

I]da biex jing[o;ob ma’ kul[add, Joseph Muscat akku]a lill-Gvern li l-Ba;it ma kienx jindirizza din is-sitwazzjoni u kellu ja;;usta lmiri finanzjarji. Joseph Muscat jaf bi]]ejjed li lBa;it dejjem jitfassal wara s-sajf sa Ottubru.

Dakinhar [add ma kien qed ibassar x’kien se ji;ri xahrejn wara. Allura nistaqsu lil Joseph Muscat jekk hux biss u kif kien jaf li dan se jse[[, u g[aliex fl-interess nazzjonali ]amm kollox g[alih? Jew dak i]-]mien kien g[adu qed jinjora g[al kollox is-sitwazzjoni internazzjonali u qal hekk g[ax dakinhar hekk kien jaqbillu?

G[a]la kru/jali g[all-futur ta’ pajji]na L-elettorat g[andu jirrifletti u jistaqsi: quddiem sfidi ekonomi/i kbar b[al dawn, f’min se nafda l-futur ta’ pajji]i? L-g[a]la hi bejn Joseph Muscat, li sal-lum g[adu ma [ari;x bi proposta ekonomika wa[da, u Lawrence Gonzi li bittmexxija g[aqlija tieg[u, pajji]na baqa’ f’po]izzjoni li jo[loq ix-xog[ol, imantni sservizzi so/jali, isostni l-oqsma tal-edukazzjoni u s-sa[[a, i]omm il-finanzi pubbli/i ta[t kontroll, u fuq kollox, imexxi lil pajji]na f’ba[ar imqalleb ming[ajr qatt ma pperikola l-futur tal-g[ajxien tal-familji.

INTIETEF

Sitwazzjoni partikulari Kri]i. Ix-xena politika lokali nbidlet ferm f’dawn la[[ar g[axart ijiem. Jista’ jag[ti l-ka] li minn x[in qed nikteb dawn il-kelmtejn sa x[in taqrahom jer;a’ jkun hemm ]viluppi importanti.

Tassew ka] li fil-politika, ;img[a tista’ tkun twila [afna. Ikun ]ball jekk nippruvaw ng[attu x-xemx blg[arbiel u noqog[du ng[idu li kollox normali. Mhux kollox normali. Ninsabu f’sitwazzjoni ta’ kri]i. Kri]i domestika. X’ironija hux?

Irnexxielna sa issa nirb[u lkri]ijiet internazzjonali kollha, kri]ijiet kbar, u spi//ajna bi kri]i domestika. Kri]i interna. Dik hi l-ironija tal[ajja. I]da issa hawn qeg[din u rridu naraw kif nag[mlu sabiex no[or;u minn din ilkri]i wkoll. Kif [ri;na millo[rajn ta’ qabel wara kollox.

Ilu jberraq. Min xi ftit jew wisq isegwi x-xena politika lokali, seta’ jinnota li kien ilu jberraq. Il-protagonist tal-kri]i li ninsabu fiha, id-deputat Franco Debono, kien ilu jag[ti indikazzjonijiet. Kien hemm waqtiet meta

Tentattiv kontinwu.

minn Philip MIFSUD

info@philipmifsud.com

kien assenti mill-Parlament waqt voti importanti. Kien hemm waqtiet meta kien pre]enti u astjena. Kien hemm waqtiet meta sabbat saqajh. Kellux ra;un jew le, f’dan il-punt hu immaterjali.

Li jg[odd hu li kull min jifforma parti minn grupp, irid jifhem li mhux possibbli li dejjem isir dak li jkun jixtieq hu. Irid jifhem ukoll li kull grupp ikollu kap u li lpo]izzjoni ta’ kap tfisser xi [a;a!

Kull min isegwi xi ftit il-politika lokali jaf ukoll li b’mod kostanti u ripetut, it-tisbit tassaqajn li g[adni kif irreferejt g[alih ma waqax fuq widnejn torox. Kien hemm kull tentattiv kontinwu sabiex din is-sitwazzjoni li ninsabu fiha ma naslux g[aliha. I]da kollox g[andu l-limitu tieg[u. Filverità ng[id li g[alkemm seta’ kien hemm il-bi]a’ li wie[ed jasal g[al din is-sitwazzjoni, dejjem kien hemm it-tama li dan ma jse[[x. I]da se[[ g[alkemm g[adu mhux tard wisq u jien personali g[ad g[andi tama li s-sens tar-ra;uni jirba[. G[all-;id ta’ kul[add. G[all-;id ta’ min hu involut. I]da mhux biss, g[all-;id tal-pajji] kollu kemm hu. Spe/jalment fi//irkustanzi internazzjonali pre]enti.

L-Oppo]izzjoni. LOppo]izzjoni, b[al kull oppo]izzjoni, ikollha rwol importanti x’tilg[ab f’sitwazzjonijiet b[al dawn.

Prattikament, il-Partit Nazzjonalista kien fl-istess sitwazzjoni fis-sena 1998.

Min jifforma parti minn grupp irid jifhem li mhux possibbli li dejjem isir dak li jkun jixtieq hu

Illum g[andna lill-Partit Laburista f’din is-sitwazzjoni delikata. Tajjeb wie[ed jara kif ;ab ru[u l-Partit Nazzjonalista fis-sena 1998 u kif qed jipprova j;ib ru[u lPartit Laburista llum. Fis-sena 1998 il-Gvern waqa’. I]da waqa’ wara li kien il-Gvern stess li ressaq vot ta’ fidu/ja minkejja li kien jaf li kellu problemi ta’ fidu/ja. Fis-sena 1998, l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista baqg[et lura

milli tressaq vot ta’ sfidu/ja.

Bi prudenza, u sabiex tag[ti ]-]mien kollu lill-Gvern sabiex isib saqajh. LOppo]izzjoni Laburista ma g[amlitx l-istess. Joseph Muscat ressaq vot ta’ sfidu/ja! Insomma ma tistenniex mod ie[or minn persuna li jrid ikun l-i]g[ar Prim Ministru ta’ Malta. Aktar u aktar issa li qed jara opportunità li jil[aq i]g[ar milli verament kien jemmen hu stess!

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IS-SIRJA

IR-RUMANIJA

Il-Kap tan-NU jinsisti ma’ Assad biex iwaqqaf il-qtil

In/identi vjolenti waqt protesti kontra l-awsterità

Is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Ban Ki-moon

Is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Ban Ki-moon, insista biex il-Mexxej tas-Sirja, Bashar alAssad, “ma jkomplix bil-qtil tal-poplu”, xhur wara li r-re;im ta’ Damasku wettaq offensiva fuq is-Sirjani li jridu l-bidliet fit-tmexxija, u wara li tilfu [ajjithom ’il fuq minn 5,000 ru[ minn Marzu ’l hawn.

Min-na[a tieg[u, Assad offra amnestija “g[addelitti” li twettqu matul ir-rewwixta fis-Sirja u meta lMinistri g[all-Affarijiet Barranin tal-Lega G[arbija mistennija jiltaqg[u mill-;did nhar il-{add biex jiddiskutu l-futur tal-osservaturi G[arab f’dan ilpajji].

L-osservaturi jinsabu s-Sirja biex jaraw jekk irre;im ta’ Assad hux jirrispetta l-kriterji ta’ pjan g[allpa/i. I]da l-kumitat tal-Lega “dwar is-Sirja” insista li l-missjoni sal-lum falliet milli tra]]an it-tixrid taddemm.

Meta tkellem ilbiera[ waqt konferenza fil-Libanu, Ban Ki-moon [are; b’appell imqanqal lill-President Assad biex dan iwaqqaf il-vjolenza “fi ]mien meta lpolitika tar-ripressjoni spi//at fi sqaq”.

L-amnestija ta’ Assad g[andha ddum effettiva sala[[ar tax-xahar u tkopri fost o[rajn lis-suldati li [arbu mill-Armata Sirjana kif ukoll lis-Sirjani li skont irre;im qed jabbu]aw ir-regoli g[all-protesti pa/ifi/i.

Ir-rapporti qalu li l-osservaturi G[arab anki ddiskutew l-amnestija mal-pulizija f’Damasku, blavversarji ta’ Assad jemmnu li “l-offerta ma tiswa xejn” peress li l-parti l-kbira tal-arrestati qed jin]ammu (ming[ajr akku]a jew dokumentazzjoni legali) ;o fa/ilitajiet militari jew tal-Pulizija.

Intant, il-Lega G[arbija m’g[andhiex tibg[at aktar osservaturi lejn is-Sirja qabel il-laqg[a li jmiss g[allMinistri tal-Affarijiet Barranin, u meta wie[ed issa jrid jara l-effetti tal-a[[ar amnestija ta’ Assad – partikularment wara “l-offerti” simili li hu [are; bihom mill-bidu tal-protesti ’l hawn.

IL-LIBJA

Partiti I]lami/i moderati ma ja//ettawx abbozz ta’ li;i elettorali

Tnax-il partit I]lamiku moderati, ilbiera[ /a[du l-li;i elettorali proposta, li skont huma g[andha tinkorra;;ixxi l-Libjani biex jibba]aw il-vot fuq “il-lealtà g[at-tribù partikulari”, u fejn anki ting[ata influwenza “]ejda” lis-sinjuri.

L-abbozz tal-li;i ppubblikat mill-Kunsill Nazzjonali Transitorju g[andu jfassal irregoli tal-votazzjoni g[allAssemblea (nazzjonali) f’:unju li ;ej. Intant, din lassemblea g[andha l-inkarigu

li tintrodu/i Kostituzzjoni minbarra li tifforma gvern provi]orju ie[or g[al-Libjani.

Il-partiti I]lami/i tennew li s-sistema elettorali proposta ma twassalx g[al rappre]entazzjoni “;enwina” tas-setturi kollha tas-so/jetà, u meta jinkwetaw li l-abbozz tal-li;i inkwistjoni j;ieg[el lill-kandidati jikkuntestaw b[ala indipendenti g[aliex ilLibja m’g[andha l-ebda li;i li tirregola lill-partiti politi/i.

G[aldaqstant, il-kelliema talpartiti qalu li f’sitwazzjoni b[al

din, il-kandidati jridu jiddependu fuq is-sa[[a tattribujiet “u l-affiljazzjoni partikulari” biex jirb[u ssi;;ijiet, u meta hemm ilpossibbiltà li xi minoranzi b[allBerberi jispi//aw “injorati”. {add ma jaf x’livell ta’ appo;; jistg[u ji;;eneraw ilpartiti I]lami/i, u meta lkun/ett ta’ demokrazija miftu[a g[all-partiti hu xi [a;a kompletament ;dida filLibja wara r-re;im ta’ Muammar Gaddafi, li dam fis-se[[ g[al 42 sena.

Il-Pulizija sparat il-gass taddmug[ fuq id-dimostranti f’Bukarest, li fi tmiem il;img[a pprotestaw kontra lmi]uri tal-awsterità min-na[a tal-Gvern, u meta hu mifhum li we;;g[u diversi nies f’;urnata o[ra ta’ inkwiet.

Id-dimostrazzjonijiet, li ilhom g[addejjin g[al ;ranet konsekuttivi, bdew b[ala e]er/izzju ta’ solidarjetà ma’ uffi/jal tas-sa[[a popolari li rri]enja bi protesta kontra rriformi (qtug[) fis-sistema g[all-kura tas-sa[[a nazzjonali.

Intant, il-protesti llum jirriflettu l-g[adab popolari g[all-politika tal-Gvern, b’dimostrazzjonijiet simili jsiru anki fi bliet Rumeni o[rajn.

Ir-rapporti qalu li ddimostranti fil-kapitali waddbu

l-;ebel lejn il-pulizija, li rritaljaw bil-gass u fejn spi//a anki jwe;;a’ ;urnalist tattelevi]joni lokali.

Saru wkoll g[exieren ta’ arresti, bit-tensjoni ilha tbaqbaq mindu Raed Arafat (tabib ta’ nisel Palestinjan) irri]enja minn Vi/i Ministru tas-Sa[[a wara sensiela ta’ attakki pubbli/i kontra tieg[u ming[and il-President Rumen, Traian Basescu.

Arafat jopponi l-mi]uri talGvern biex jipprivatizza “f’parti” is-sistema g[all-kura tas-sa[[a fir-Rumanija u li b[ala settur hi nieqsa minn ba]i soda.

Intant, il-President Basescu issa [abbar li g[andu jxolji rriforma; i]da din id-de/i]joni ma tidhirx li kkalmat liddimostranti li jriduh jirri]enja.

FIL-QOSOR Tintemm il-missjoni falluta Il-fdalijiet tal-in;enju spazjali Russu Phobos-Grunt waqg[u fl-O/ean Pa/ifiku, lejn il-Punent mill-g]ira ta’ Wellington u ‘l hinn [afna mi/-?ile, ;img[at wara li falliet il-missjoni g[all-esplorazzjoni ta’ wie[ed mill-qmura ta’ Mars. Rapporti qabel trattaw l-istennija g[all-konklu]joni talmissjoni u meta l-massa tal-Phobos kien mistenni li jin[araq fl-atmosfera. L-a;enzija spazjali tar-Russja kienet kalkulat li l-bi//iet tal-in;enju ‘ma kellhomx jaqb]u t-tletin bi//a’ g[alkemm salbiera[ ma kienx /ar jekk dawn ni]lux kollha flistess lokalita. Il-Phobos, li ttella fl-ispazju f’Novembru, spi//a jitlef ir-rotta waqt il-missjoni u fallew it-tentattivi kollha tar-Russi biex isalvaw l-impenn.

Attakki ta’ terrur fl-Iraq Numru ta’ militanti suwi/ida splodew il-karozzi-bomba tag[hom fl-in[awi madwar bini tal-pulizija fil-belt ta’ Ramadi, fl-Iraq, u b’militanti o[rajn lebsin i/-/inturini bl-isplussivi jag[tu s-salt lejn dan il-bini f’attentat biex jeqirduh g[al kollox. Ing[ad li mietu tal-anqas sitta, waqt li rri]ultaw lg[exieren tal-midruba – bl-a[[ar rapporti jirreferu wkoll g[all“[tif tal-osta;;i”. Il-qawwiet tas-sigurtà Iraqin, tard ilbiera[ la[qu //irkundaw il-bini li jinsab fi/-/entru ta’ belt li darba kienet fortizza g[all-militanti msie[ba mal-grupp Al-Qaida.

Lejn strajks ;odda fin-Ni;erja Il-unions tax-xog[ol fin-Ni;erja, illum mistennija jkomplu bl-istrajks madwar il-pajji] wara li sa tard ilbiera[ kienu g[adhom ma la[qux kompromess mal-Gvern dwar g[andhomx jibqg[u jing[ataw is-sussidji fuq il-fuel. Lazzjonijiet, jekk isiru, g[andhom jipparalizzaw it-tieni lakbar ekonomija tal-Afrika, u l-Gvern, sa tard ilbiera[ kien g[addej bl-a[[ar konsultazzjonijiet biex isalva s-sitwazzjoni.

In-Ni;erjani ilhom il-jiem jipprotestaw dwar it-tne[[ija g[al g[arrieda ta’ dan is-sussidju, u llum il-prezz tal-petrol aktar milli irdoppja g[a/-/ittadin komuni, li mhux ila[[aq malispi]a f’pajji] fejn [afna residenti jkollhom jg[ixu fuq lekwivalenti ta’ anqas minn ]ew; dollari kuljum.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11 IL-KRI}I FIZ-ZONA-EWRO

Sarkozy jinsisti dwar ir-riformi wara /-/ertifikat [a]in mill-S&P Il-President ta’ Franza, Nicolas Sarkozy, qal li pajji]u kapa/i jeg[leb ilkri]i tad-dejn dment li lpoplu jkun lest biex “ji;bed [abel wie[ed” u jadotta rriformi ekonomi/i li jirriflettu numru ta’ de/i]jonijiet diffi/li.

Dan, wara li l-a;enzija Standard & Poor’s naqqset il-credit ratings tal-Istati tazZona-Ewro – fosthom Franza, li spi//at titlef ir-rating presti;ju] ta’ AAA, u bid-downgrade jaffettwa wkoll numru ta’ pajji]i b[all-Italja, Spanja u lPortugall.

Sarkozy qal li se j[abbar ir-riformi lejn l-a[[ar taxxahar u be[siebu jimplimentahom mill-aktar fis, ladarba (il-;img[a d-die[la) jikkonkludi t-ta[ditiet mal-kapijiet tal-unions u l-azjendi li j[addmu.

Meta g[amel diskors biex ifakkar il-mitt anniversarju mit-twelid ta’ Michel Debre, il-fundatur tal-Kostituzzjoni tal-{ames Repubblika (Fran/i]a), Sarkozy enfasizza li l-Fran/i]i ma jaffordjawx aktar telf ta]-]mien biex jie[du d-de/i]jonijiet – li jirrikjedu anki l-awsterità – u meta fuq kollox jin[tie;u

“l-ispirtu

kollettiv” biex jo[or;u mill-kri]i.

Meta jonqos tliet xhur biss g[all-elezzjonijiet Presidenzjali, Sarkozy qed jikkon/entra fuq l-i]vilupp minbarra li jkattar ir-riformi fis-sistemi tal-finanzjament ta[t l-iskemi tal-;id so/jali.

Impenji o[ra jinvolvu [idma lejn aktar “flessibbiltà fl-oqsma tax-xog[ol”, bi pjan ie[or partikulari jinvolvi l-hekk imsej[a “Taxxa tal-VAT So/jali”, li tiffinanzja l-;id so/jali.

Sadattant, il-pajji] qed ja[seb ukoll li jintrodu/i taxxa fuq it-transazzjonijiet finanzjarji.

Il-President Sarkozy g[andu jiltaqa’ nhar lErbg[a mal-kapijiet talunions u l-azjendi li j[addmu; i]da fl-a[[ar diskors tieg[u, hu ma indirizzax spe/ifikament idde/i]joni tal-S&P biex taqta’ r-rating ta’ pajji]u.

Id-downgrade tal-;img[a l-o[ra g[az-Zona-Ewro titqies b[ala l-ewwel disfatta serja din is-sena, b’[add ma jeskludi g[al aktar /ertifikati negattivi.

Sadattant, il-Prim Ministru Fran/i], Francois Fillon, iddefenda l-politika

ekonomika tal-Gvern tieg[u waqt li wkoll sostna li Franza g[andha tmexxi ’l quddiem bi programmi ta’ riforma u g[al tnaqqis taddejn.

Skont Fillon, is-sitwazzjoni li spi//at fiha Franza hi dovuta “primarjament” g[all-fatt li spi//at esposta mhux [a]in g[all-kri]i fizZona-Ewro – u d-de/i]joni ta’ Standard and Poor’s g[andha titqies daqslikieku “alert li m’g[andux ji;i ddramatizzat i]]ejjed”.

Dan, meta Franza, g[alissa, baqg[et i]]omm l-og[la rating ta’ kreditu skont levalwazzjonijiet tal-a;enziji (l-o[ra) Fitch u Moody’s.

Il-Kan/illier tal-:ermanja, Angela Merkel, qalet intant, li l-Ewropa g[andha “triq twila” quddiemha biex tirba[ lura l-fidu/ja tal-investitur u wara li xejn anqas minn disg[a pajji]i taz-Zona-Ewro raw tnaqqis fil-credit-rating tag[hom.

Skont l-anali]i ta’ S&P, kienet biss il-:ermanja li ]ammet l-evalwazzjoni massima (ta’ AAA) bi pronostiku po]ittiv g[all-;ejjieni, u meta ?ipru u l-Portugall raw ir-ratings jonqsulhom g[allivell ta’ junk.

IR-RENJU UNIT

Self “perikolu]” g[all-pagamenti fuq id-djar u l-kiri Fl-a[[ar sena, kwa]i miljun resident fir-Renju Unit applikaw g[al self ta’ emer;enza biex ikunu jistg[u j[allsu l-ispejje] tal-kiri jew tal-ipoteka fuq ir-residenzi tag[hom.

L-istatistika ng[atat minn Shelter, l-entità tal-housing karitatevoli u fl-istess [in tindika “il-garigor tad-dejn” li qed jaqg[u fih dejjem aktar persuni ddisprati biex ma jitilfux “is-saqaf ta’ fuq rashom”.

L-investigaturi ma’ Shelter sabu wkoll li mas-seba’ miljun Britanniku qed jiddependu fuq xi forma ta’ kreditu biex i[allsu l-ispejje] talhousing, u Campbell Robb, b[ala l-kap e]ekuttiv ta’ din l-entità, jammetti li “i/-/ifri xokkanti qed juru l-livell taddisprament li waslu fih miljuni ta’ familji madwar irRenju Unit”.

Illum, dejjem aktar familji Britanni/i qed isibuha diffi/li biex ila[[qu mal-ispejje]

marbuta mad-dar – partikularment fejn jid[lu l-pagamenti tal-kiri jew il-[las talkontijiet fissi dovuti lillbanek.

U[ud huma tant iddisprati li qed jirrikorru g[al self fuq qasir ]mien bis-sistema mag[rufa b[ala payday; u dawn qed jid[lu fil-periklu – jekk ma joqog[dux attenti – li jistg[u jispi//aw i[allsu linteressi li jisplodu g[al 4,000 fil-mija.

Il-kundizzjonijiet huma g[al kollox insostenibbli u Campbell Robb jispjega li dawn is-sistemi ta’ self kapa/i jwasslu malajr g[al “sitwazzjonijiet impossibbli”.

Dan, meta l-esperti tal-finanzi wkoll jinkwetaw bil-kbir g[all-fatt li aktar nies qed ju]aw il-payday loans biex ila[[qu mal-ispejje] tal-housing. ?ittadin tar-Renju Unit jista’ japplika g[al dan ilmezz ta’ kreditu partikulari g[and stabbilimenti spe/ifi/i

jew billi jid[ol online – meta s-sistema li tanalizza l-istat tal-finanzi (credit check) tieg[u hija minima.

Intant, ir-rati tal-interessi g[oljin f’din is-sistema jfissru li n-nies jista’ jkollhom i[allsu lura bil-wisq aktar flus milli jkunu ssellfu, filka] li jonqsu milli jonoraw malajr l-impenji involuti.

B’hekk ukoll aktar nies qed jaqg[u fin-nasba ta’ sistema li tixbah l-u]ura, u jaslu jispi//aw f’/irku finanzjarju vizzju] li j;eg[elhom jiggranfaw mal-“ewwel tibna li jsibu fil-maltemp”.

L-ispejje] tad-djar (inklu] id-dawl) mistennija ji]diedu wkoll din is-sena fost indikazzjonijiet li n-nies se ikomplu jeg[rqu fid-dejn, u bl-ispinta fil-prezz talener;ija tfisser li f’kull tliet xhur, is-sid tad-dar fir-Renju Unit g[andu jistenna kontijiet tal-gass u tal-elettriku li jkunu ekwivalenti g[al aktar minn 500 lira Sterlina.

Xi dimostranti Fran/i]i jesprimu l-g[adab dwar it-tnaqqis fil-credit rating, quddiem l-uffi/ini ta’ Standard & Poor’s, f’Pari;i (Reuters)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra

Dg[ajsa bil-membri ta’ skwadra g[all-emer;enzi tavvi/ina l-vapur Costa Concordia, li inkalja lil hinn mill-Punent tal-Italja. Fir-ritatt ]g[ir (lemin) jidher il-kaptan tal-vapur, Francesco Schettino, fil-[in tal-arrest tieg[u (Reuters)

IT-TRA:EDJA TAL-COSTA CONCORDIA

Ifittxu g[all-passi;;ieri wara drama stil Titanic L-iskwadri tas-salvata;; Taljani, ilbiera[ kienu qed ji//elebraw il-“miraklu” ta’ koppja Koreana li nstabet [ajja aktar minn 24 sieg[a wara li l-vapur tal-passi;;ieri Costa Concordia inkalja ma’ sikka u nqaleb fuq ;enb wie[ed qrib il-g]ira ta’ Giglio, ftit ’il barra mill-kosta Toskana.

Madankollu, dawn liskwadri komplew ifittxu fost l-eluf ta’ kabini tal-cruiseliner lussu] – li g[andu tul ta’ 290 metru u li jinsab nofsu mg[arraq – meta fadal lg[exieren ta’ passi;;ieri nieqsa. L-a[[ar rapporti, ilbiera[, qalu li l-iskwadri “qed jippruvaw l-impossibbli” fl-isforzi biex jil[qu persuna partikulari (fuq il-vapur) u wara li g[amlu kuntatt mieg[u bil-vu/i.

Intant, il-helicopters flin[awi irnexxielhom itellg[u membru midrub tal-ekwipa;; minn sezzjoni tal-vapur waqt pro/ess ta’ airlift.

L-in/ident bil-Costa Concordia (tal-operatur Costa Crociere) se[[ matul il-lejl bejn il-:img[a u s-Sibt u hu mag[ruf li mietu tal-anqas [amsa – wara li kienu nstabu ]ew; katavri o[ra lbiera[ stess – minn fost l-4,229 persuna li kienu abbord; u b’madwar mija jisfaw midruba.

L-impenn tal-emer;enza hu simili g[al “tfittxija ;o belt ]g[ira”, bil-passi;;ieri li salvaw qed ixebb[u ddi]astru mal-film Titanic.

Dan, fost rakkonti dwar “ilkonfu]joni kontinwa” u “innies imwerwrin li qab]u g[al ;ol-ba[ar waqt li ;;ieldu bejniethom g[al-lifejackets”.

Numru kbir ta’ bug[addasa g[adhom involuti fit-tfittxija g[all-passi;;ieri, u l-iskwadri tal-emer;enza g[amlu kura;; kbir ladarba sabu lill-koppja Koreani – li qed ji//elebraw il-qamar il-g[asel – [ajjin filkabina tag[hom u wara li kienu “indikawhom” millog[la livelli tal-vapur.

Dawn il-Koreani nstabu qed ibatu biss bl-effetti tax-xokk; i]da ma kenux daqstant ixxurtjati ]ew; turisti Fran/i]i u membru Peruvjan tal-ekwipa;; li kienu kkonfermati mejtin.

Il-Kaptan tal-vapur, Francesco Schettino, spi//a arrestat u ’l quddiem irid iwie;eb l-akku]i ta’ qtil involontarju, negli;enza li wasslet g[at-tra;edja, u talli “abbanduna l-vapur” fl-eqqel tal-kri]i.

Il-cruise-liner partikulari, li ji]en kwa]i 115,000 tunnellata, kien ekwivalenti g[al “resort fuq il-ba[ar”, b’seba’ ristoranti u numru sostanzjali ta’ bars, /inemas, diskoteki u (anki) spa enormi.

Intant, il-vja;; sfortunat beda mill-port ta’ Civitavecchia, qrib Ruma, u l-iskeda kienet tinkludi waqfiet f’Bar/ellona u Majorca fi Spanja. Il-passi;;ieri abbord kienu fil-parti l-kbira Taljani, i]da kien hemm anki numru kbir ta’ Britanni/i, :ermani]i, Fran/i]i, Spanjoli u Amerikani

– u[ud minnhom anzjani bilwheelchair.

Fl-istess [in qed ti]died l-g[ajta g[al spjegazzjoni dwar kif ilCosta Concordia seta’ javvi/ina daqshekk l-art, u bil-passi;;ieri rrabjati jikkundannaw it-tul ta]]mien tal-evakwazzjoni “fost iddlam u l-paniku assolut li [akimhom” wara li inkalja lvapur.

Il-prosekuturi ma jeskludux li l-investigazzjonijiet jistg[u jmorru “jer;a’ ’l hinn millKaptan Schettino”, u meta [addie[or kapa/i ji;i mixli b’sehem “f’manuvra perikolu]a u irresponsabbli (li wasslet g[all-in/ident)”.

Lanqas ma hu esklu] li //ifra tal-mejtin tista’ titla’ sew min[abba “is-sig[at ta’ konfu]joni”, nhar is-Sibt, firrigward tal-ammont talpassi;;ieri nieqsa.

Il-ma;istrati qed jg[idu li Schettino abbanduna l-vapur qabel a//erta li l-passi;;ieri kollha kienu salvi, waqt li lKaptan jinsisti li s-sikka ma

kenitx immarkata fuq il-mapep ta’ dik iz-zona tal-ba[ar.

Il-President tal-Costa Crociere, Gianni Ororato, qal li fil-[in tal-emer;enza, ilKaptan “g[amel manuvra blintenzjoni li jipprote;i lpassi;;ieri u l-ekwipa;;, i]da l-affarijiet ;ew ikkumplikati meta l-vapur inqaleb f’daqqa fuq il-;enb”.

Il-kelliema g[all-gwardjani tal-kosta qed iwissu biex [add ma jg[a;;el blispekulazzjonijiet u wara [idma twila ta’ emer;enza – bis-sehem tal-helicopters, ilvapuri u l-lifeboats – li g[enet biex [afna mill-passi;;ieri evakwati jittie[du l-ajruport ta’ Ruma, minn fejn qabdu ttitjiriet lura lejn pajji]hom.

Almenu g[alissa, mhemm lebda indikazzjoni ta’ xi “di]astru ekolo;iku potenzjali”, g[alkemm [add ma jeskludi li l-fuel tal-vapur jista’ jinqaleb g[al ;ol-ib[ra ta’ Giglio, g]ira pittoreska ;o ri]erva naturali marittima.

It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

13 BOV PREMIER

Balzan fis-seba’ sema u Valletta jirkupraw Balzan Youths jinsabu fisseba’ sema meta g[elbu lillfavoriti, Sliema Wanderers, 2-1 b’goal drammatiku fil[in mi]jud wara li minuti qabel kienu g[adhom kemm fallew penalty.

B’din ir-reb[a, Balzan issa qab]u lil Qormi u jinsabu jokkupaw is-sitt post, li jfisser Championship Pool, ]ew; punti ta[t l-istess Sliema u B’Kara.

Fil-partita l-o[ra, Valletta dawru telfa f’reb[a, 2-1, kontra Mqabba biex ]ammew sitt punti vanta;; fuq Hibs.

Balzan Y. v Sliema W. Valletta v Mqabba

2-1 2-1

Rabat A. v Melita B’Bu;a SP. v Dingli S.

3-0 1-2

Kirkop Utd v Si;;iewi Senglea A. v Msida SJ Attard v San :wann G[arg[ur v Gudja Utd

3-2 0-5 2-2 4-2

Victoria H. v Sannat L. Xewkija T. v SK Victoria W.

1-2 1-1

}ejtun L. v G]ira Utd. }abbar CB. v Luqa J. Rovers Utd. v Marsa T.

2-1 2-0 0-0

Tal-Qroqq V v Tarxien Valletta SP v Dingli E.

2-0 3-1

Lija#Iklin v }ejtun Ba[rija v Paola P.

2-0 9-1

I Div.

GFA I Div.

IASC II Div.

MAFA Good Conduct Cup Finali Cospicua R. v Marsa WS. 3-1 SWAN I Div. II Div.

BASKETBALL Ir;iel II Div. Qormi v Mellie[a Nisa

L R D T F K Pt

Valletta 17 14 2 1 40 13 44 Hibs 17 11 5 1 40 14 38 Floriana 17 11 3 3 29 14 36 Sliema 17 6 8 3 27 21 26 Birkirkara 17 8 2 7 23 22 26 Balzan Y.* 17 7 3 7 24 26 24 Qormi 17 7 2 8 29 29 23 Mqabba 17 4 4 9 20 29 16 {amrun S.* 17 4 3 10 23 39 15 Mosta 17 3 4 9 16 30 14 Tarxien R. 17 4 1 12 21 38 13 Marsaxlokk 17 3 2 12 20 37 11 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest

BOV Premier

II Div.

Ara pa;ni 16 u 17 Kif Jinsabu

Ri]ultati lokali

Athleta SW v Depiro Hibs v Loyola

55-69 50-53

BUPA v Si;;iewi Depiro M. v Athleta AZ

77-76 58-70

Ir;iel I Div.

HANDBALL Bniet U#17

Players ta’ Balzan ji//elebraw il-goal drammatiku tar-reb[a kontra Sliema

Replay jitkellem ma’ Fitzel Fl-istess programm sar mag[ruf li Dusan Fitzel, kandidat ewlieni g[all[atra mill-;did ta’ kow/ nazzjonali, qal li l-laqg[a li kellha ssir malpresident tal-Federazzjoni ?eka, Miroslav Pelta, issa ;iet posposta g[al

g[ada u minn hemm hu jkun jaf a[jar il-po]izzjoni tieg[u. G[alkemm ilproposta informali li saritlu mill-MFA tinteressah [afna, Fitzel qal li s’issa

Phoenix P. v Aloysians ST 4-1 Starmax v La Salle CD 7-27

Subien U#17

De La Salle w#o Luxol HC Aloysians S. v Kavallieri 13-16

Player mill-Kampjonat Premier po]ittiv g[ad-doping Player li b[alissa qed jilg[ab filKampjonat Premier instab po]ittiv g[addoping u fil-jiem li ;ejjin mistenni jkun sospi].

Din l-a[bar [ar;et waqt ir-rubrika “Rajna u Smajna” fil-programm Replay, fuq Net TV, ilbiera[ meta kien ikkonfermat li l-informazzjoni kienet ivverifikata mal-klabb li mieg[u jilg[ab dan il-player.

Il-log[ba li g[aliha dan il-player instab po]ittiv intlag[bet fil-bidu ta’ Di/embru. Dan il-player is-Sibt kien flazzjoni f’wa[da mi]-]ew; partiti li ntlag[bu Ta’ Qali u sa[ansitra beda lpartita. Madankollu ma hux etiku li wie[ed isemmi ismu qabel dan ikun im[abbar uffi/jalment mill-MFA. Kemm il-klabb kif ukoll il-player innifsu huma infurmati b’dan il-ka] u jafu li d-de/i]joni tas-sospensjoni mistennija tkun ikkomunikata lilhom filjiem li ;ejjin, possibbilment din il;img[a.

41-68

qatt ma tkellem dwar termini personali mal-MFA fil-ka] li ja//etta.

Il-kuntratt tieg[u mal-Federazzjoni ?eka jista’ jintemm b’kundizzjoni li lpartijiet jag[tu avvi] lil xulxin xahrejn qabel. F’ka] li Fitzel jibqa’ Direttur Tekniku tal-Federazzjoni ?eka, allura l-MFA tifta[ negozjati ma’ ]ew; kow/is Taljani li sa ftit snin ilu kkow/jaw fis-Serie A. Wie[ed minn dawn il-kow/is huwa l-eks kow/ ta’ Torino, Giancarlo Camolese, li kkow/ja l-a[[ar fl-2009 meta Torino kienu relegati mis-Serie A. Camolese g[andu 50 sena u b[alissa qed jag[mel xog[ol ta’ kummentatur tekniku ma’ Sky Sport Italia.

Is-saga ta’ Barbara Wara li fil-jiem li g[addew sar mag[ruf li Etienne Barbara mhux kuntent bissitwazzjoni pre]enti tieg[u fl-Istati Uniti, il-;urnalisti Amerikani spjegaw kif Montreal Impact, li pre]entament g[andhom id-drittijiet f’idejhom g[al Barbara, huma interessati fl-akkwist talattakkant Malti, i]da min[abba r-regoli kumplessi tal-Major League Soccer qeg[din itawlu qabel jie[du d-de/i]joni finali. Fil-ka] li t-trasferiment ma’ Montreal ma jse[[x, allura d-destinazzjoni probabbli ta’ Barbara tkun Vancouver Whitecaps, destinazzjoni li tidher l-aktar mixtieqa minn Barbara. Biex dan ise[[, madankollu, Montreal u Vancouver iridu jaslu fi ftehim.

L-MFA u Mitchell Mallia Wie[ed mill-players ]g[a]ag[ li b[alissa qed jilag[bu fl-A-League Awstraljan huwa l-attakkant MaltiAwstraljan ta’ Sydney FC, Mitchell Mallia. Ta’ 19-il sena, Mallia iddebutta fl-A League sentejn ilu ma’ Central Coast Mariners, i]da kien biss dan l-

ista;un li hu sab aktar spazju biex jilg[ab f’dan il-kampjonat ma’ Sydney FC. Mallia, li g[andu passaport Malti, huwa deskritt b[ala attakkant velo/i [afna u prolifiku.

Huwa ddebutta ma’ Sydney FC f’Di/embru li g[adda fir-reb[a 2-1 kontra Newcastle Jets u lag[ab ukoll fil-log[ba ta’ wara, draw ta’ 2-2 kontra Adelaide United. Mitchell i]da sofra injury f’din il-partita u issa tilef l-a[[ar tliet log[biet ma’ Sydney FC. Hu mifhum li l-MFA, fuq talba talkow/ Ray }azu Farrugia, kitbet lilla;ent ta’ Mitchell permezz tad-Direttur Tekniku, Robert Gatt.

Gatt staqsa jekk Mitchell ikunx interessat li jifforma parti milliskwadra ta’ ta[t il-21 sena.

Intant, il-goalkeeper MaltiAwstraljan, Stefan Giglio, li b[alissa jinsab Malta biex jittrenja maliskwadra ta’ ta[t il-21 sena, mistenni jilg[ab mat-tim Awstraljan, APIA Leichhardt, fit-turnament ta’ Viareggio bejn is-6 u l-20 ta’ Frar . Giglio b[al Mallia g[andu 19-il sena u b[alu huwa minn Sydney.

RUGBY Ladies 7’s

Kavallieri v Overseas Alligators v Valletta

Ladies 10 Valletta v Falcons Cisk League

Stompers v Overseas Valletta v Kavallieri

Men’s 10

40-0 0-34 5-48 5-38 5-55

Alligators v Marauders Kavallieri v Stompers Gladiators v Overseas

17-29 24-34 17-29

Trojans v NF Fuego v Stars Banjos v Pawla W.

43-4 30-16 21-21

NETBALL

INGILTERRA

Arsenal meg[luba

Swansea City g[elbu lil Arsenal 3-2 u /a[[du lissostitut Thierry Henry minn ritorn ma;iku fil-Premier League waqt li Mark Hughes iddebutta b’telfa b[ala manager ta’ QPR. Robin van Persie po;;a lil Arsenal fil-vanta;; imma Scott Sinclair kiseb id-draw minn penalty u Nathan Dyer po;;ihom fil-vanta;;. Theo Walcott kiseb id-draw g[al Arsenal imma Danny Graham skorja l-goal tar-reb[a e]att meta re;a’ beda l-log[ob.

Leon Best skorja l-goal de/i]iv fis-37 minuta li po;;a lil Newcastle fis-sitt post waqt li QPR issa ilhom disa’ partiti bla reb[a.

Ri]ultati

Newcastle v QPR Swansea v Arsenal Wigan v Man City

1-0 3-2 (illum)

IN-NAZZJON It-Tlnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

14 Sport

Dwell li beda dawra mit-tmiem u baqa’ sejjer sal-linja finali bejn Fire, misjuq minn Marco Refalo (xellug) u Normand d’Oger ta’ Cliferty Calleja, li temm it-tieni (Ritratt> Joseph Galea)

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Fire jirba[ ti;rija missielta tal-klassi Premier minn Kenneth Vella Misjuq mi]-]ag[]ug[ G[awdxi Marco Refalo, lI]vedi] Fire reba[ it-ti;rija

ewlenija li saret wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa. Din kienet ri]ervata g[al ]wiemel tal-klassi Premier u kienet tag[mel parti mit-tieni laqg[a tas-sena fuq seba’ ti;rijiet, kollha tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m.

Tlettax kienu ]-]wiemel li [adu sehem fit-ti;rija Premier. Hawnhekk Normand d’Oger (Cliferty Calleja) kien l-aktar velo/i wara l-karozza tat-tluq, u fl-ewwel metri feta[ vanta;; ]g[ir fuq Lou Petiot (Michael Axisa) u Belafonte (Charlò Debono).

Dawra mit-tmiem resaq vi/in dawn it-tliet ]wiemel ilkwotat Fire (Marco Refalo), li fid-dritta finali sfida serjament lil Normand d’Oger u irnexxielu jaqb]u proprju fuq il-linja finali.

B’hekk, Fire kompla fejn [alla fl-ista;un li g[adda.

Magic de Assigny (Raymond Clifton) u Bello Fratello (Clint Vassallo) da[lu fittielet u r-raba’ po]izzjoni. Irrebbie[ kellu medja ta’ 1.15.3” fil-kilometru.

B[al dik tal-klassi Premier, l-ewwel ti;rija tal-klassi Gold ukoll kienet ikkaratterizzata minn tmiem in/ert bejn Count

Of Life (Charles Camilleri) u Nagano Phedo (Mario Fenech). Wara konsultazzjoni mal-photofinish, ir-reb[a ng[atat lil Nagano Phedo b’Nomade de Mai (Martin Grech), u Big Hit (Charlò Debono) kellhom ukoll pjazzament po]ittiv.

G[alkemm kien qed jibda bl-aktar numru diffi/li wara lkarozza tat-tluq waqt it-tieni ti;rija tal-klassi Gold, Jobie Lucky (Rodney Gatt) xorta irnexxielu fl-a[[ar metri jie[u l-kmand u jakkwista l-ewwel reb[a tieg[u. Dan minn Najac (Mark Mifsud), Lime Casted (David Ellul) u Baron GL (Clint Vassallo).

Fl-ewwel minn ]ew; ti;rijiet tal-klassi Silver, kien Magnum (Frans Gauci) li ]amm l-ewwel post g[al kwa]i tul id-distanza kollha.

Fl-a[[ar metri, dan il-Fran/i] ta’ 12-il sena irnexxielu jirre]isti l-assalti ta’ Nympheta de Bisoir (Jonathan Farrugia), Giant Game (Darren Mizzi) u Niko de Chamant (Victor Fenech) li spi//aw fit-tieni, it-tielet u rraba’ post rispettivament.

Sprint qawwi 500m millinja finali wassal lil Nicos de Peneme (Kevin Azzopardi) jirba[ it-tieni ti;rija Silver b’distakk ta’ seba’ tulijiet fuq

it-tieni pjazzat, Mint Condition (Jason Vassallo).

Dawn kienu segwiti minn Osiris des Kids (Sandro Cutajar) u Lotus du Goth (Andrew Spiteri).

Fl-unika ti;rija Bronze, King de Bourdenay (Charles Camilleri), mar quddiem dawra mit-tmiem, imma ma seta’ jag[mel xejn fl-a[[ar metri quddiem il-qawwa ta’ Mario d’Orbec (Andrew Pace) u kellu jikkuntenta bittieni post. Kellhom ukoll wirja tajba Owens Kin (Mario Baldacchino) u Hardy Frontline (Ludvic Ghigo) li da[lu warajhom.

Il-programm feta[ b’ti;rija Copper. Hawnhekk de/i]joni f’waqtha fid-dritta finali minn Toni Tanti – li po;;a lil Papa’s Dream tlieta fuq inna[a ta’ barra – wasslet biex dan i]-]iemel jittrijonfa bi ftit mill-kwotat Gamin Launcher (Jeffrey Xerri) u Ballad Ribb (Tony Demanuele). Nobel King (Eric Bezzina) da[al firraba’ post.

Waqt l-istess programm saret pre]entazzjoni lis-sidien ta]-]iemel tat-trott Leco Bell u lil dawk tal-pony Mr Nice Guy wara li s-sena li g[addiet dawn spi//aw l-aktar konsistenti f’ti;rijiet li saru g[addilettanti fil-korsa l-qadima.

Ir-ri]ultati kollha

. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Papa’s Dream (T. Tanti) {in – 2.48.8” (1.18.9”) 2. Gamin Launcher (J. Xerri) 3.

Ballad Ribb (T. Demanuele) 4. Nobel King (E. Bezzina) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Mario d’Orbec (A. Pace) {in – 2.48.1” (1.18.6”) 2. King de Bourdenay (A. Pace) 3.

Owens Kin (M. Baldacchino) 4. Hardy Frontline (L. Ghigo) III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Magnum (F. Gauci) {in – 2.46.1” (1.17.6”) 2. Nympheta de Bisoir (J. Farrugia) 3. Giant Game (D. Mizzi) 4. Niko de Chamant (V. I Ti;rija

Fenech)

. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Nagano Phedo (M. Fenech) {in – 2.44.6” (1.16.9”) 2. Count Of Life (C. Camilleri) 3. Nomade de Mai (M. Grech) 4. Big Hit (C. Debono) . Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Nicos de Peneme (K. Azzopardi) {in – 2.42.1” (1.15.7”) 2. Mint Condition (J. Vassallo) 3. Osiris des Kids (S. Cutajar) 4. Lotus du Goth (A. Spiteri) . Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Fire (M. Refalo) {in – 2.41.1” (1.15.3”) 2. Normand d’Oger (C. Calleja) 3.

Magic de Assigny (R. Clifton) 4. Bello Fratello (C. Vassallo) . Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Jobie Lucky (R. Gatt) {in – 2.42.3” (1.15.9”) 2. Najac (M. Mifsud) 3. Lime Casted (D. Ellul) 4. Baron GL (C. Vassallo) IV Ti;rija

V Ti;rija

VI Ti;rija

VII Ti;rija

Royal Dream jirba[ il-Belgique Fil-korsa ta’ Vincennes, f’Pari;i, il-Fran/i] Royal Dream (Jean Philippe Dubois) reba[ il-Prix de Belgique, li kienet ir-raba’ u la[[ar ti;rija bi preparazzjoni g[all-Prix d’Amerique, li ssir fla[[ar tax-xahar. Dan i]-]iemel temm rebbie[ quddiem id-debba Roxane Griff (Eric Raffin) u lfavorit u popolari Ready Cash (Franck Nivard).

Dan reba[ l-Amerique is-sena li g[addiet u kien ;ej minn tliet su//essi konsekuttivi f’ti;rijiet bi preparazzjoni g[al din it-ti;rija presti;ju]a. L-I]vedi] Maharajah (Orjan Kihlstrom) spi//a firraba’ po]izzjoni. Il-Prix de Belgique saret fuq distanza ta’ 2850m, kellha bidu bil-waqqaf, u fiha ]-]iemel rebbie[ kellu medja ta’ 1.13.3” fil-kilometru.

MARATONA

Keflezighi u Flanagan jirb[u t-trials Amerikani Meb Keflezighi u Shalane Flanagan reb[u t-trials Amerikani tat-triathlon tannisa u l-ir;iel rispettivament biex ikunu jistg[u jie[du sehem fl-Olimpjadi ta’ Londra.

Keflezighi, li hu mwieled lEritrea u reba[ il-fidda flOlimpjadi tal-2004, issupera lill-favorit nett, Ryan Hall, fla[[ar erba’ mili u rre;istra la[jar [in personali ta’ sag[tejn, 9 minuti u tmien

sekondi, waqt it-ti;rija li saret fi Houston, Texas.

“Li se nkun qed nie[u sehem fit-tielet tim Olimpiku tieg[i hi l-[olma li dejjem kelli,” qal l-atleta ta’ 36 sena.

Hall, li kien fuq quddiem g[al parti sostanzjali mitti;rija, temm it-tieni f’sag[tejn, 9 minuti u 30 sekonda, waqt li Abdi Abdirahman, li [a sehem fi tliet Olimpjadi fl-10,000m, kiseb l-a[[ar post fit-tim

Amerikan meta temm it-tielet f’2:09.47min.

Flanagan, li fl-a[[ar Olimpjadi kienet reb[et ilbron] fl-10,000m f’Beijing, ;riet l-a[jar [in fil-karriera tag[ha ta’ sag[tejn, 25 minuta u 38 sekonda, li hu wkoll rekord g[at-trials tan-nisa.

Ir-runner-up tal-maratona ta’ Boston, Desi Davila, temmet it-tieni f’2:25.55min, waqt li Kara Goucher da[let it-tielet f’2:26.06min.

It-tliet Amerikani li se jie[du sehem fil-maratona fl-Olimpjadi (mix-xellug), Ryan Hall, Meb Keflezighi, u Abdi Abdirahman wara li reb[u t-trials

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Sport 15 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Rabat jirb[u log[ba li tista’ tkun de/i]iva minn Christopher Cassar

RABAT A. ……………...... 3 MELITA ……………...…. 0

Rabat Ajax g[elbu lil Melita, 3-0 biex kisbu reb[a li tista’ tkun wa[da determinanti fit-tellieqa g[all-promozzjoni g[allkampjonat Premier. Bissa[[a ta’ din ir-reb[a, Rabat telg[u fl-ewwel post talklassifika bl-istess punti daqs Pietà, i]da l-Hotspurs lag[bu log[ba inqas.

Ir-reb[a Rabtija kienet wa[da meritata, g[aliex wara bidu tajjeb min-na[a ta’ Melita, kienu r-Rabtin li [adu l-kontroll tal-log[ba f’idejhom u b’]ew; goals lejn tmiem tal-ewwel taqsima prattikament g[alqu l-log[ba.

Il-wirja kbira tar-Rabtin tikkuntrasta sew mal-wirja fqira ta’ Melita, li lbiera[ kellhom wa[da mill-ag[ar wirjiet tag[hom. G[al Rabat u g[al Melita din kienet la[[ar log[ba tal-ewwel round, bi]-]ew; na[at mistennija li jkomplu jag[tu sfida g[all-promozzjoni anki jekk Rabat, ilbiera[ g[amlu pass importanti ’l quddiem.

Rabat kienu ming[ajr Vilson Caushi, li kien sospi], filwaqt li David Azzopardi u Clifford Gauci kienu mwe;;g[in. Anki Melita kellhom pedini improtanti nieqsa, fosthom George Gribbon u Manuel Sierra Camacho.

Il-bidu kien ta’ Melita, b’xutt ta’ Terpougoff salvat minn Mintoff. Rabat wie;bu b’xutt ta’ Adam Smeir, li kien salvat minn Sapiano, u minuta wara, Ryan Micallef falla l-mira minn qag[da tajba.

Fit-23 minuta azzjoni ta’ Melita bejn Terpougoff u Michael Martin, bil-ballun jasal g[and Luke Micallef, li kellu x-xutt tieg[u salvat minn Mintoff.

Fis-27 minuta Rabat tilfu /ans tad-deheb meta Rustemi da[al tajjeb, qabe] lillgoalkeeper, i]da b’lasta vojta quddiemu spara lballun g[oli.

Fit-32 minuta Rabat imorru fil-vanta;; b’azzjoni tajba ta’ Rustemi fuq illemin, li da[al tajjeb filkaxxa u qassam lejn RYAN MICALLEF, li minn ]ew; passi bog[od spara l-ballun fis-saqaf tax-xibka.

Melita ma kellhomx reazzjoni, anzi dehru mifxula b’dan il-goal u rRabtin bdew jikkontrollaw il-log[ba kif xtaqu.

Fl-44 minuta Rabat skorjaw it-tieni goal meta kien hemm inde/i]joni fid-

Kif Jinsabu Pietà H Rabat A Melita }ejtun C St. Andrews Dingli S Bir]ebbu;a Naxxar L Lija A Vittoriosa S St. Georges St. Patrick

L R D T F K Pt

10 11 11 10 10 11 11 10 10 10 10 10

8 8 6 6 5 4 4 2 2 2 2

1

1 1 16 1 2 16

2 3 20 1 3 16 1 4 10 2 5 10 1 6 14 5 3 11 3 5 13 3 5 12 2 6 10 2 7 8

4 25 6 25 14 20 8 19 11 16 14 14 17 13 14 11 17 9 15 9 17 8 18 5

difi]a bejn Michael Cachia u Matthew Borg, b’dan tala[[ar jitlef il-ballun, u ja[taf i/-/ans YAN CAUCHI, li avvanza u bil-kalma kollha g[eleb lil Sapiano.

Fit-tieni taqsima Melita kienu iktar iddeterminati, u wara minuta, Tobias Terpougoff kellu azzjoni verament tajba, i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn Sean Mintoff. Minkejja dan ilbidu tajjeb ta’ Melita, Rabat ikkontrollaw tajjeb u massieg[a log[ob appellaw g[al penalty meta Ryan Micallef deher jitwaqqa’ minn Karl Vella Petroni. Ftit wara, ilgoalkeeper ta’ Melita, Sapiano, kellu jo[ro; f’saqajn Arlindo Rustemi biex evita l-periklu.

Fis-66 minuta Rabat skorjaw it-tielet goal meta Adam Smeir g[eleb in-nasba tal-offside u bit-takkuna qassam lejn ARLINDO RUSTEMI, li x-xutt tieg[u – li probabbilment kien imur barra – [abat ma’ ras Matthew Borg u spi//a fixxibka.

Issa Melita bdew jilag[bu bid-disperazzjoni u xutt ta’ Terpougoff [abat mal-lasta, u mir-rebound ix-xutt ta’ Michael Martin kien salvat b’siequ minn Mintoff. Melita bdew i[allu [afna spazju fiddifi]a bil-konsegwenza li Rabat beda jkollhom [afna /ansijiet ta’ skor f’azzjonijiet ta’ kontrattakk, i]da Rustemi u Justin Felice fallew xi /ansijiet fa/li ta’ skor.

Fil-[in mi]jud Melita spi//aw il-log[ba b’g[axar plejers meta tke//a Luke Sammut g[al foul ikrah fuq Arlindo Rustemi.

Rabat A – S. Mintoff, N. Caruana, C. Schembri, J. Cornforth, J. Caruana, A. Smeir, A. Rustemi, D. Falzon, C. Muscat, Y. Cauchi (W. Borg), R. Micallef (J. Felice).

Melita – M. Sapiano, T. Terpougoff (L. Sammut), M. Cachia (D. Gravino), M. Martin, M. Borg, K. Micallef, J. Galea, M. Valencia, L. Micallef, K. Vella Petroni, J. Vukanic.

Referee – Glenn Tonna

Rabat ]ammew il-pass ma’ Pieta H. meta g[elbu lil Melita 3-0 b’wirja konvin/enti

Dingli jirb[u b’doppjetta ta’ Carlos Porcari

BIR}EBBU:A ………….. 1 DINGLI S. ………………. 2

Carlos Porcari skorja doppjetta g[al Dingli Swallows biex dawn g[elbu lil Bir]ebbu;a f’log[ba bbilan/jata u bi ftit azzjonijiet ta’ skor.

Finalment kienu Dingli li [ar;u rebbie[a, g[aliex kienu iktar iddeterminati fl-attakk u kienu iktar perikolu]i wkoll.

Minbarra Porcari, li kien de/i]iv meta skorja l-goals importanti g[al Dingli, re;a’ kien tajjeb Leontiev Konda u anki Kurt Formosa li [adem [afna f’nofs il-ground.

G[al Dingli dawn it-tliet punti g[enuhom jaqb]u lillistess Bir]ebbu;a f’nofs ilklassifika. G[al Bir]ebbu;a laffarijiet ma tantx sejrin tajjeb u wara bidu tajjeb tal-ista;un huma temmew l-ewwel round b’telfa o[ra, biex issa jridu joqog[du attenti mit-timijiet li hemm warajhom filklassifika.

Il-bidu tal-log[ba kien wie[ed kwiet fejn Bir]ebbu;a kellhom jag[mlu l-ewwel sostituzzjoni wara ftit minuti meta tilfu lil Milovic u floku da[al Lee Grima. Wara g[axar minuti, l-ewwel azzjoni ta’ Dingli b’xutt ta’ Kurt Pace ja[bat man-na[a ta’ barra tax-xibka.

Dingli komplew juru la[jar ideat f’log[ba pjuttost fqira. Kurt Formosa kellu xutt mill-bog[od /entrali salvat, u fit-28 minuta Mauro Brincat da[al tajjeb filkaxxa, i]da x-xutt tieg[u kien ftit g[oli. Fit-33 minuta azzjoni perikolu]a min-na[a ta’ Bir]ebbu;a, u x-xutt ta’ Matthew Sciortino kien imblukkat mid-difensur Francis Owusu.

L-a[[ar minuti kienu ddominju ta’ Dingli fejn lewwel kien Leontiev Konda li kellu kontroll diffi/li minn qag[da tajba wara free-kick ta’ Kurt Formosa, u fl-44 minuta Porcari kien sfortunat meta free-kick tieg[u [abat mal-lasta. Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kien PORCARI li feta[ l-iskor g[al Dingli wara azzjoni ta’ Kurt Formosa.

Fit-tieni taqsima, Bir]ebbu;a kienu iktar iddeterminati milli kienu flewwel taqsima u bdew jag[fsu biex jiksbu l-goal taddraw, li wasal fis-66 minuta.

Kien verament xutt mill-isba[ ta’ MEAD MIFSUD li kien iddevjat mill-goalkeeper, bilballun ja[bat mal-mimduda u jin]el fuq il-linja jew a[jar wara l-linja, g[aliex fuq senjalazzjoni tal-assistent

referee, Andrew J. Sammut, il-goal kien ikkonvalidat.

I]da l-fer[ ta’ Bir]ebbu;a dam biss tliet minuti g[aliex Dingli re;g[u marru filvanta;; meta Kurt Formosa qassam lejn PORCARI, li b’xutt angolat g[eleb lil Casha. Bir]ebbu;a kellhom /ans g[and Celeste, li spara barra.

Il-log[ba saret iktar interessanti u goffa wkoll, u kwarta mit-tmiem i]-]ew; na[at spi//aw bi plejer inqas meta Rodrick Briffa ta’ Dingli u Ronnie Celeste ta’ Bir]ebbu;a kellhom xi jg[idu u kienu mke//ijin.

Wara dawn it-tke//ijiet, Bir]ebbu;a baqg[u iktar jippruvaw, imma Dingli Swallows dejjem kienu iktar perikolu]i bil-kontrattakki.

Birzebbuga – I. Casha, K. Borg, M. Pullicino, F. Schneider, D. Baldacchino, G. Tanti, M. Mifsud, D. Milovic (L. Grima), B. Onuta (P. Camilleri), R. Celeste, M. Sciortino (B. Marev).

Dingli S – J. Farrugia, F. Owusu, K. Pace, A. Portelli, L. Konda, M. Brincat (C. Azzopardi), K. Formosa, E. Farrugia (P. Ciantar), C. Porcari, R. Vella (J. Sapiano), R. Briffa Referee – Marco Borg

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

16 Sport

Ciantar jag[ti reb[a drammatika lil Balzan minn Simon Farrugia BOV PREMIER

1

SLIEMA W. (0)

H. Bonello, J. Mifsud, M. Scerri, J.P. Mifsud Triganza, D. Mitev, S. Bezzina, C. Gatt Baldacchino, R. Fenech, R. Galabov, J. Ani, E. Lattes Sost: C. Frendo flok J.P. Mifsud Triganza 46 min, A. Muscat flok C. Gatt Baldacchino 46 min, T. Thomas flok S. Bezzina 91 min

2

Dylan Grima ta’ Balzan Youths jipprova janti/ipa lid-debuttant Emiliano Lattes ta’ Sliema (ritratt> Joseph Galea)

BALZAN Y. (0)

M. Camilleri, Y. Camilleri, J. Francica, B. Guga, R. Forace, D. Grima, N. Tasic, B. Bondin, M. Deyanov, P. Dos Santos Calcado, A. Eviparker Sost: S. Ciscaldi flok R. Forace 58 min, M. Ciantar flok M. Deyanov 70 min, F. Bernardes flok A. Eviparker 76 min Imwissija: Gatt Baldacchino, Mifsud, Fenech (S), Bondin, Francica, Camilleri, Guga (B) Tke//ew: Mitev (S), Francica (B) Skurjaw: R. Fenech 15 min(S), P. Dos Santos Calcado 27 min, M. Ciantar 92 min (B) Referee: Esther Azzopardi IN-NAZZJON Player talLog[ba: Pedro Dos Santos Calcado (Balzan Y.)

Balzan telg[u fis-sitt post talklassifika sabiex komplew isa[[u t-tamiet tag[hom li jiksbu post fi/-Championship Pool wara li dawru telfa f’reb[a meta g[elbu lil Sliema, fejn anki kellhom il-lussu li jfallu penalty.

Kien l-eks player talWanderers, Miguel Ciantar – li jinsab b’self ma’ Balzan – li skorja l-gowl tar-reb[a ]ew; minuti fuq il-[in.

G[al Sliema ddebutta Emiliano Lattes, i]da kellhom lil Beppe Muscat u Roderick Bajada sospi]i. Mill-banda lo[ra, Clifton Ciantar u Roderick Farrugia kienu neqsin g[at-tim immexxi minn Ivan Zammit.

Sliema bdew mal-ewwel fuq l-attakk meta appena minuta, huma resqu vi/in minn xutt ta’ Ani, li Camilleri salva, bilperiklu ji;i finalment ikklerjat f’corner. Il-Wanderers komplew i]ommu l-inizjattiva matul lewwel parti tal-log[ba, biex fil15-il minuta fet[u l-iskor b’xutt ta’ RYAN FENECH, li [asad lil Camilleri.

I]da Balzan irnexxielhom jiksbu l-gowl tad-draw 12-il minut wara, meta kien Deyanov li sab lil PEDRO DOS SANTOS CALCADO, li min-na[a tieg[u b’xutt fil-baxx g[eleb lil Bonello. Il-player Bra]iljan kompla jkun ta’ u;ig[ tar-ras kontinwa g[ad-difi]a tal-Blues meta fil-35 minuta ttanta xortih b’xutt fil-baxx, li Bonello salva.

Sitt minuti minn tmiem lewwel taqsima rrispondew Sliema, fejn kien il-Bulgaru Mitev li kkonkluda, b’Camilleri jsalva, u fl-40 minuta Mitev kien g[al darb’o[ra fi/-/entru tal-azzjoni ta’ Sliema, i]da xxutt finali tieg[u g[adda ftit barra.

Sitt minuti fit-tieni taqsima Sliema komplew jattakkaw u Mark Scerri, li ra x-xutt tieg[u jispi//a fuq il-lasta, biex ftit wara, Balzan kienu sfurzati jag[mlu sostituzzjoni u Ciscaldi da[al flok l-imwe;;a’ Forace.

Mas-sieg[a log[ob, minn cross ta’ Mitev kien hemm xutt ta’ Josef Mifsud, li Camilleri dawwar f’corner.

Balzan re;g[u resqu vi/in fit72 minuta fejn xutt ta’ Eviparker kien salvat minn Bonello f’]ew; tentattivi. }ew; minuti minn tmiem illog[ba, Balzan ;ew mog[tija penalty g[al foul ta’ Muscat fuq Bernardes, i]da mill-[dax-il metru Bonello salva fuq Calcado.

Mad-disg[in minuta, ir-referee Azzopardi ke//iet lil Mitev u Francica g[al Sliema u Balzan rispettivament. I]da kien g[ad fadal aktar peress li ]ew; minuti fuq il-[in wasal il-gowl drammatiku tar-reb[a ta’ Balzan meta f’kontrattakk velo/i kien MIGUEL CIANTAR, li wara li dar mal-goalkeeper avversarju, po;;a l-ballun fix-xibka b’xutt angolat.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’Jannar, 2012

Sport 17

2

BOV PREMIER

VALLETTA (0)

A. Hogg, S. Borg, J. Caruana, R. Briffa, J. Pace, E. Agius, I. Azzopardi, D. Rocha Dos Santos, O. Zongo, W. Barbosa, M. Mifsud Sost: A. Effiong flok O. Zongo 55 min, G. Agius flok E. Agius 55 min, D. Falzon flok J. Pace 77 min

MQABBA (1)

1

K. Calleja, M. Potezica, J. Briffa, B. Timotic, D. Azzopardi, T. Mazitelli, M. Bonnici, P. Grima, R. Sammut, J. Nwoba, C. Micallef Sost: B. Mamic flok J. Nwoba 60 min, M. Briffa flok B. Mamic 70 min, S. Magro flok D. Azzopardi 85 min Imwissija: Caruana (V), Grima (M) Skurjaw: J. Nwoba 8 min (M), M. Mifsud 56 min, S. Borg 87 min (V) Referee: Malcolm Spiteri IN-NAZZJON Player talLog[ba: Kris Calleja (Mqabba)

Jamie Pace li rritorna mill-bidu g[asl Valletta fl-azzjoni kontra Mqabba (ritratt> Joseph Galea)

Iebsa aktar milli mistenni g[all-Beltin minn Simon Farrugia

Valletta kontra Mqabba sabuha ferm diffi/li meta kellu jkun goal tliet minuti mit-tmiem li tahom il-punti massimi minn din il-log[ba. Ftit kienu dawk li bassru li l-Beltin kienu se jsibu xi ostaklu iebes minn Mqabba, l-aktar meta huma ma kellhom ebda problemi ta’ formazzjoni.

Mhux l-istess jista’ jing[ad g[al Mqabba, li kellhom wie[ed mill-a[jar elementi, Claudio Calleja, nieqes min[abba sospensjoni. I]da minkejja dan l-ispirtu tat-tim immexxi minn Clive Mizzi kien evidenti u g[andhom i[ossuhom sfortunati li [ar;u mill-Hibs Stadium b’idejhom vojta. B’danakollu xorta wa[da TENNIS

Nieminen fidu/ju]

Il-Finlandi] Jarkko Nieminen se jkun qed jasal tard f’Melbourne g[all-Open tal-Awstralja, li jibda llum.

Imma hu jinsab fidu/ju] u b’moral g[oli g[all-konfront kontra David Nalbandian.

Dan, wara li Nieminen, numru 77 fid-dinja, reba[ ittieni ATP Tour tieg[u meta g[eleb lill-Fran/i], Julian Benneteau, 6-2, 7-5 fil-final tas-Sydney International.

Il-final kellha ti;i posposta mis-Sibt min[abba x-xita, u ntlag[bet 24 sieg[a qabel kellu jibda l-Open tal-Awstralja.

Illum, Nieminen se jkun qed jilg[ab kontra l-Ar;entin Nalbandian, nru 64 fid-dinja.

“M’iniex qed ingerger. Ridt nirba[ din il-final akkost ta’ kollox. Issa naraw kif se mmur g[ada,” qal Nieminen, li kien qed jirba[ it-tieni titltu tieg[u wara 12-il finali li [a sehem fihom.

Valletta kienu dominanti, imma mhux daqstant effettivi.

Kontra kull mistenni, Mqabba kisbu vanta;; bikri fejn wara tmien minuti huma fet[u l-iskor. Kien David Azzopardi li bil-cross tieg[u sab lil NWOBA, li bir-ras ikkonkluda g[al ;ewwa. Valletta n[asdu minn dan ilgoal u kien biss fis-27 minuta li resqu vi/in g[all-ewwel darba b’xutt ta’ Mifsud fuq pass ta’ Azzopardi, li Calleja salva.

Valletta bdew issa jid[lu aktar fillog[ba u minuta wara, fuq cross ta’ Mifsud, kien Barbosa li kkonkluda birras, i]da Calleja salva. {ames minuti minn tmiem l-ewwel taqsima, Jamie Pace ttanta xortih b’xutt mid-distanza,

li g[adda ftit barra. U e]attament qabel g[alqet it-taqsima, Zongo sab lil Edmond Agius, bix-xutt tieg[u jg[addi barra mil-lasta difi]a millgoalkeeper Calleja.

Fil-51 minuta Deni Dos Santos qassam lejn Barbosa, bix-xutt ta’ dan tal-a[[ar ji;i ddevjat f’corner minn Timotic. Biex ftit wara, il-kow/ Belti, Jesmond Zerafa, wettaq sostituzzjoni doppja b’Gilbert Agius u Alfred Effiong jid[lu minflok Edmond Agius u Zongo rispettivament. Dawn ilbidliet jidher li [allew impatt malewwel peress li fis-56 minuta Valletta kisbu l-goal tad-draw. L-azzjoni bdiet b’xutt ta’ Effiong, li Calleja salva u ma zammx, biex mir-rebound

MICHAEL MIFSUD ma’ ]baljax.

Calleja dawwar f’corner xutt ta’ Briffa fit-68 minuta, bil-Beltin ikomplu jinsistu u jfittxu l-goal talvanta;;, biex fil-71 minuta fuq cross ta’ Gilbert Agius daqqa ta’ ras ta’ Effiong ;iet salvata minn Calleja. {dax-il minuta mit-tmiem Calleja kien protagonist g[al darb’o[ra meta salva fuq Mifsud wara cross ta’ Dos Santos.

Valletta kisbu l-goal tar-reb[a tliet minuti minn tmiem il-log[ba, meta kien STEVE BORG li skorja ;miel ta’ goal, u din id-darba Calleja ma’ seta’ jag[mel xejn. U l-Beltin kienu vi/in li jiskurjaw it-tielet goal minuti mittmiem li ma kienx g[al-lasta li /a[[det lil Michael Mifsud.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Sport 19 RALLY DAKAR

Peterhansel u Despres vi/in t-titlu Il-leader overall tar-rally Dakar, il-Fran/i] Stephane Peterhansel, reba[ it-tappa ta’ qabel l-a[[ar minn Nasca sa Pisco fil-Perù.

Peterhansel qasam il-linja finali fuq Mini fi tliet sig[at, 9 minuti u 47 sekonda, biex issa l-vanta;; tieg[u overall hu ta’ 14-il sieg[a, 28 minuta u 51 sekonda.

Giniel de Villiers talAfrika t’Isfel temm it-tieni fuq Toyota u issa jinsab fittielet post overall. Waqt li ttielet fit-tappa ta’ qabel la[[ar da[al ir-Russu Leonid Novitskiy fuq Mini, li jinsab ukoll ir-raba’ overall.

L-Ispanjol Nani Roma, li jinsab it-tieni overall fuq Mini, kellu problemi tul ilkorsa u seta’ biss jispi//a sseba’.

Fil-kategorija tal-muturi, il-Portugi] tal-Yamaha Helder Rodrigues kiseb lewwel reb[a fir-rally Dakar tal-2012 meta temm l-ewwel fi 3 sig[at, 21 minuta u 16-il sekonda.

Il-leader overall, Cyril Despres, da[al 47 sekonda biss warajh fuq KTM, wara li approfitta minn ]ball li g[amel sie[bu Marc Coma, li jinsab fit-tieni post overall u li wkoll kellu xi problemi bil-gearbox, tant li spi//a fitG{AWM

Phelps jibda t-triq lejn l-Olimpjadi

Michael Phelps beda lg[awma tieg[u lejn lOlimpjadi ta’ Londra b’wirja dominanti fl-Austin Swimming Grand Prix, flUniversità ta’ Texas.

Phelps [a vanta;; bikri filfinal tal-400m individual medley u qatt ma [ares lura, biex reba[ f’4 minuti, 16.95 sekondi, ferm bog[od mir-rekord ta’ 4 minuti u tliet sekondi li waqqaf fl-Olimpjadi ta’ Beijing fl-2008.

Fil-final tal-200m freestyle tan-nisa, l-g[awwiema promettenti ta’ 16-il sena Missy Franklin tilfet kontra Allison Schmitt fl-a[[ar 50 metru, b’Katie Hoff ittemm ittielet.

L-istilla Olimpiak Ryan lochte kien ferm bog[od millforma solita u da[al biss fil[ames post fil-final tal-200m freestyle u t-tielet fil-200m backstroke.

BOXING

Ali jag[laq 70 sena Il-le;;endarju Muhammed Ali i//elebra g[eluq is-70 sena tieg[u ma’ xi [bieb u qraba waqt festin li sar f’Louisville, Kentucky.

Ali, flimkien mal-mara, Lonnie, u o[tha, sellem linnies g[al ftit minuti mill-gallarija ta/-?entru Muhammad Ali qabel flimkien attendew g[al festin privat.

18-il

post.

Despres issa g[andu 11-il minuta u 3 sekondi vanta;; fuq Coma u jidher /ert li se jirba[ l-edizzjoni ta’ din issena meta fadal biss l-a[[ar tappa ta’ 29km.

Sadattant, persuna Kolombjana li kienet qed issegwi r-rally tilfet [ajjtiha wara li waqg[et minn fuq ilmutur.

Mauricio Saldarriaga Riera, li g[andu 41 sena, kien qed jipprova jla[[aq mal-vetturi li qed jipparte/ipaw fir-rally. {abib tieg[u li kien fuq ilpost qal li hu g[amel madwar kwarta fl-art bil-parte/ipanti jg[addu minn [dejh qabel waslet l-g[ajnuna medika.

Giniel De Villiers tal-Afrika ta’ Isfel u l-co-pilot, il-:ermani] Dirk Zitzewitz, fuq Toyota, li temmew it-tieni fit-tappa ta’ qabel l-a[[ar

IN-NAZZJON It-Tnejn 16 ta’ Jannar, 2012

20 Sport BASKETBALL – KAMPJONAT MSV LIFE

Luxol u Athleta jkomplu jirb[u Bupa Luxol ]ammew ilpass ma/-Champions, Athleta A to Z Electronics, meta fla[[ar sekonda g[elbu lil Si;;iewi waqt li Athleta ma kellhomx diffikultà kontra Depiro. Floriana Francesco Fenech kisbu l-ewwel reb[a kontra Loyola Tata Motors.

{tija tag[hom Bupa Luxol........................77 Si;;iewi..............................76

(15-21, 18-20, 14-18, 30-17) Luxol: CJ Cordina 1, M. Merceica 6, J. Belin 40, A. Micallef Trigona 1, L. Ross 20, A. Costa, T. Paris, A. Attard Montalto, J.P. Bonnici 9, S. Capello.

Si;;iewi: R. Agius, K. Borg 3, L. Camilleri 4, P. Shoults 17, L. Grima, A. Borg 23, C. Maeir 12, C. Kodomaris 3, J. Jetsen, M. Matjevic 14.

Referees: B. Vassallo, E. Mangani u S. Gouder.

B[alma g[amlu kontra Loyola, Luxol re;g[u kienu minn ta[t qabel kisbu t-tieni reb[a. Si;;iewi jridu jammettu li hija [tija tag[hom wara li kienu sittax-il punt vanta;; lejn nofs it-tielet sessjoni. Imma xi ]balji banali g[enu lil Luxol jirkupraw minn xuttijiet millbog[od ta’ J. Bilen.

Si;;iewi kellhom lil L. Camilleri lura wara li kien tilef l-ewwel log[ba.

Si;;iewi kisbu l-ewwel [ames punti, Luxol g[amlu reazzjoni u g[amlu l-iskor indaqs, 7-7; imma Si;;iewi irkupraw u bdew it-tieni sessjoni 21-15 minn fuq.

Si;;iewi komplew fejn [allew fl-ewwel minuti tattieni sessjoni u marru 33-24 minn fuq. Luxol re;g[u irkupraw u ]ammew iddistakk sal-mistrie[, 41-33.

Bir-reazzjoni tal-Luxol ma tasalx, Si;;iewi kabbru ddistakk g[al 57-41 wara sitt minuti. Kif ji;rilhom ta’ spiss, Si;;iewi tilfu lkon/entrazzjoni, bil-Luxol jie[du vanta;; u x-xuttijiet mill-bog[od ta’ Bilen rajthom

Peter Shoults ta’ Si;;iewi fl-azzjoni kontra Luxol (Ritratti> Michael Ellul)

inaqqsu l-i]vanta;; g[alla[[ar g[axar minuti, 59-47.

Luxol ]iedu l-isforzi tag[hom, bis-Si;;iewi jippruvaw jikkontrollaw ilvanta;;, biss l-i]balji banali g[enu lil Luxol ikomplu jersqu vi/in. Sitt sekondi mittmien, A. Borg b’]ew; freethrows po;;a lis-Si;;iewi 76-74 minn fuq. Luxol [adu time-out u bdew minn nofs ilcourt tas-Si;;iewi. Il-ballun wasal g[and Bilen, li g[alkemm issikkat kiseb ilbasket tar-reb[a sekonda mittmiem.

Debutt feli/i Floriana Francesco F....... 90 Loyola Tata Motors..........69

(21-17, 25-19, 23-19, 21-14) Floriana: C. Sammut 16, I. Mercieca 5, S. Sammut 19, C. Calleja 6, A. Baldacchino, E. Fjeld 44, A. Sultana.

Loyola: S. Pace 14, B. Zammit 5, D. Camilleri 6, S.

Borg 2, S. Vella, A. Axiaq 10, J. Ransley 2, R. Harris 30.

Referees: G. Barbara, E. Mangani u C. Terribile.

Waqt li Floriana kisbu l-

ewwel reb[a [allew lil Loyola ming[ajr reb[a. Ilbidla fl-Amerikan kienet mossa tajba g[ax Evan Fjeld kellu wirja tajba u kien strumentali fir-reb[a.

Minbarra li spi//a b[ala laqwa skorer, hu kien effettiv fid-difi]a kontra R. Harris.

Floriana kienu xi ftit a[jar fl-ewwel minuti biex fet[u vanta;; u ]ammewh sa tmien is-sessjoni, 21-17.

Floriana re;g[u kienu xi ftit a[jar kif bdiet it-tieni sessjoni, bl-a[wa Sammut i]idu fil-log[ob biex g[enu lil Floriana jkabbru xi ftit ilvanta;; u jmoru jistrie[u filvanta;;, 46-36.

Floriana komplew ikunu xi ftit a[jar minn Loyola, anki wara l-mistrie[ biex ikomplu

jkabbru l-vanta;; u jkunu 6952 minn fuq.

Loyola [ar;u aktar aggressivi g[all-a[[ar g[axar minuti. Floriana kienu kunfidenti u kkontrollaw ming[ajr wisq diffikultà lisforzi tal-Loyola. Sitt minuti mit-tmiem, Loyola tilfu lil S. Pace bil-[ames fouls u lisperanzi tag[hom.

Ikkonfermaw il-potenzjal Depiro.................................58 Athleta A to Z E................70

(10-17, 13-20, 11-18, 14-15) Depiro: R. Vella 8, JP. Schembri, A. Aquilina 2, A. Portelli 2, A. Micallef 10, E. Lupo 2, M. Mallia, I. Tanti 4, G. Hamlin 30.

Athleta: M. Naudi 20, D. Bugeja, I. Baldakov, M.Tornavic 16, M. Guisti, A. Fekete 4, O. Said 12, D. Schembri 13, A. Bonnici 3, K. Baldacchino, S. Schembri12.

Referees: G. Barbara, A. Carbonaro u C. Terribile.

Wara r-reb[a kontra Si;;iewi, kien mistenni a[jar minn Depiro, li ddi]appuntaw kontra l-qawwa tal-Athleta, li kellhom is-Serb M. Totnavic jag[mel id-debutt tieg[u.

Iddi]appuntaw il-kaptan R. Vella u A. Micallef, waqt li lplayers twal tag[hom xejn ma kienu effettivi ta[t il-boards.

Wara bidu bbilan/jat, Athleta bdew jie[du vanta;; mill-individwali]mu tadDepiro.

Wara li spi//aw 17-10 minn fuq, Athleta komplew ikunu a[jar, u b’difi]a aggressiva u log[ob kollettiv komplew jibnu vanta;; ta’ 37-23 sal-mistrie[.

Bid-Depiro jkomplu ji]baljaw, wara [ames minuti tal-interval bnew vanta;; tajjeb lejn it-tieni reb[a, 50-25. Meta Depiro stenb[u kien tard wisq.

KAMPJONAT TAN-NISA

Loyola u Depiro fuq quddiem Lucienne Bezzina ta’ Hibs fl-azzjoni ma’ Sammy Jo

Alyssa Ashley Loyola kisbu t-tieni reb[a sofferta meta g[elbu lil Hibs Melita Gardens, 53-50.

Kienu Loyola li kellhom bidu tajjeb, 14-10, bil-Hibs jirkupraw u jmorru fuq quddiem qabel il-mistrie[, 21-20. Loyola [ar;u aktar

aggressivi wara l-mistrie[ u marru fil-vanta;;, 35-30.

Hibs tjiebu u irnexxielhom jag[mlu l-iskor indaqs, 4949. Biss, E. Moore tat irreb[a lil Loyola.

Depiro wkoll kisbu reb[a tajba fuq Athleta, 69-55.

Wara li kisbu l-ewwel

g[axar punti, Depiro qatt ma [allew lil Athleta jersqu vi/in, 39-21 fil-mistrie[.

Athleta qatt ma taw limpressjoni li setg[u jirkupraw.

Luxol bdew l-impenji tag[hom b’reb[a fuq Starlites, 90-44.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Ittri 21

Jekk se tikteb messa;; – iktbu tajjeb Illum [afna huma tal fehma , u [afna o[rajn jaqblu wkoll , li a[na b[ala poplu qeg[din nag[tu g[arfien aktar serju lejn ilsien pajji]na . Qisu minn meta d[alna fl - Unjoni Ewropea iktar tqanqlet fina dik ix - xewqa li ng[ollu lsien pajji]na fil livell li jixraqlu mal - ilsna l - o[ra tal - istati membri f ’ din l - unjoni .

U na[seb li din ix - xewqa iktar tqanqlet minn wara dak l - iskandlu , jew a[jar dik il - pasta]ata ta ’ traduz zjoni g[all - Malti li kienet saret ftit ]mien ilu f ’ xi taqsima partikulari tat traduzzjoni fi Brussell .

Forsi ma kienx dan il fatt li qanqal l - Università , il - Kunsill Nazzjonali tal Ilsien Malti jew xi awtorità edukattiva o[ra li torganizza l - kors g[a/ ?ertifikat tal - Qarrejja tal Provi . Forsi kienet il [tie;a li jkollna tradutturi ta ’ stoffa li jkunu jafu sew l - ilsien Malti , l - ori;ini tieg[u u l - ortografija tajba g[ax dawn kellna b]onnhom fi Brussell , barra wkoll f ’ Malta .

U issa jidher li g[andna g[add ;mielu ta ’ qarrejja tal - provi , li ]gur , g[alkemm mog[tijin i/ /ertifikat u mni]]lin fil lista , mhux kollha jafu tassew kif jiktbu l - Malti .

Jew a[jar , biex inkun [anin , lilhom ukoll jaqb]ulhom /erti ]balji li kultant ikunu tant banali li bla ma trid tg[id ‘ mela dan ma jafx jikteb bil Malti ’ biex imbag[ad issib li g[andu / - /ertifikat tal qari tal - provi .

L - i]balji fil - kitba tal Malti narawhom kull [in , waqt l - a[barijiet fil - linji mexjin in - na[a ta ’ isfel tal - iskrin tat - TV .

Narawhom ukoll fil gazzetti – l - aktar li jdarrsuni il - kliem b ’ tipa daqsiex fit - titlu ta ’ xi

artiklu jew a[bar ; u narawhom ukoll fir - rikla mi . Miniex se nsemmi l internet – il - Malti miktub fil - blogs , websajts u kull fejn tiltaqa ’ mal - kliem bil Malti mal - g[afsa tal maws .

I]da l - iktar li jdejjaqni hu li jidher hawn /erti nies li ( xog[olhom jew mhux) jiktbu bil - Malti biex jaqrah [addie[or u dawn l imberkin nies ma jafux jiktbuh .

Semmejt il - gazzetti . L i]ball f ’ gazzetta jista ’ forsi wie[ed jifhem li ‘ jaqbe] ’ lil dak li jkun .

Forsi min[abba l - g[a;la , pressjoni ta ’ xog[ol , g[ejja , diffikultà , dubju jew varjazzjoni tista ’ to[ro; kelma b ’ xi ]ball .

I]da f ’ gazzetta wkoll naraw l - avvi]i ( dawk li nafuhom b[ala ‘ riklami ’ ) .

Ma nafx g[aliex spiss naraw riklami miktubin f ’ Malti [a]in u kliem mik tub [a]in – meta kul[add jista ’ jirrikorri g[and min jaf u jista ’ jag[ti parir b ’ x ejn biex kelma tinkiteb taj jeb .

U dawn l - i]balji ( fir - rik lami) x ’ aktarx ma jkunx possibbli li jkunu kkore;uti qabel jidhru fil gazzetti , g[ax ikunu xog[ol ta ’ artwork mg[oddi lill - edituri g[all istampa .

Naraw spiss kliem mik tub [a]in fir - riklami – kliem li l - bi//a l - kbira jid her ‘ ta ’ bilfors ’ [a]in g[ax ikun artwork ippreparat minn qabel g[all - istampa .

Jekk wie[ed ( jew wa[da) ma jafx id - differenza bejn kera u kerha , m ’ g[andux isaqsi biex ma jiktibx wa[da flok l - o[ra ? U jekk ma tafx id - differenza bejn ma u ma ’ ( bl - apostrofu) , m ’ g[andekx tistaqsi biex tiktibha tajba ? Il - kliem ta ’ l - suppost li kul[add jaf li ilna niktbuh tal -.

I]da n[allu barra t - tibdil

li sar bid - de/i]jonijiet tal Kunsill Nazzjonali tal Ilsien Malti dwar kliem miktub bil - Malti . {afna nies ma jafux kif u meta tid[ol l - g[ , tiktibx tliet jew tlett , tiktibx erba ’ jew erbg[a , u [afna kliem b[al dan miktub ]baljat minn min suppost g[andu

g[arfien tal - Malti .

Ner;a ’ nappella lil min hu responsabbli li jekk ikun se jg[addi messa;; miktub bil - Malti biex jaqrah xi [add ie[or , g[andu jara li jiktbu tajjeb mhux jiktbu kif jidhirlu hu – jekk ma jafx , jew g[andu dubju g[andu dej -

jem isaqsi , biex il - messa;; g[all - inqas jinkiteb tajjeb , sew jekk se jidher fuq it televi]joni kif ukoll jekk se jidher f ’ gazzetta , riv ista , ktejjeb u kull [a;a ta ’ stampa .

Paul Galea

Gwardaman;a

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

22 Attwalità

Wara l-inawgurazzjoni

Investiment g[at-ta[ri; fis-settur minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt ritratti mid-Dipartiment tal-Informazzjoni

Ftit tal-;img[at ilu, fl-Isptar Mater Dei, kien inawgurat uffi/jalment i/-?entru ta’ Simulazzjoni g[al ta[ri; fis-settur kliniku minn tobba li jkunu qed jistudjaw kif ukoll minn tobba li jkunu.

Dan hu investiment millaktar importanti g[ax permezz tieg[u t-tobba jkunu jistg[u jit[arr;u b’mod i]jed dirett fis-settur kliniku, i]da lil hinn minn fuq pazjenti ta’ veru.

Permezz ta’ dan l-investiment importanti, pajji]na qieg[ed jirnexxielu j]omm mal-pass mexxej tal-progress f’qasam kru/jali – dak tattag[lim fil-kamp talmedi/ina. Fl-istess [in dan linvestiment qieg[ed ikompli jag[mel mill-Isptar Mater Dei wie[ed fost l-aqwa fl-Ewropa - /ertifikat sabi[ li [afna awtoritajiet jag[tu lill-Isptar

Malti li hu tal-og[la livell u li jag[mel ;ie[ lil pajji]na.

F’kumment lil In-Nazzjon, Joe Cassar, il-Ministru g[asSa[[a, Anzjani u Kura filKomunità, qal li permezz ta’ investiment ta’ €140,000 inxtara apparat li jippermetti lillistudenti anestetisti biex i[ejju l-“pazjent” g[all-operazzjoni u jsegwuh matul lintervent. Matul dan ilpro/ess jistg[u ji;u ma[luqa diversi problemi li huma inti]i biex jaraw kif l-istudent se jirrea;ixxi g[al dak li jkun qieg[ed ise[[. g[al pa;na 20

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Attwalità 23

ta/-?entru ta’ Simulazzjoni fl-Isptar Mater Dei

importanti tat-tobba kliniku minn pa;na 21

Permezz ta’ sistema ta’ cameras u microphones, studenti o[ra flimkien ma’ konsulent, ikunu qed isegwu dak li jkun qieg[ed ji;ri f’kamra o[ra u flimkien jikkummentaw dwar il-pro/edura.

Il-Ministru Cassar qal li dan hu e]empju ie[or ta’ kif itteknolo;ija moderna qed tintu]a b’mod prattiku g[all;id ta’ min ikun qieg[ed jitg[allem, li finalment tissarraf fi professjonisti ppreparati bl-a[jar mod possibbli biex jiffa//jaw ir-realtà. Hu qal li l-u]u ta’ simulation isir ukoll fil-qasam tan-nursing u l-midwifery u f’oqsma o[ra.

Il-Ministru Joe Cassar qal li l-Gvern hu kommess li jkompli jag[ti appo;; lill-inizjattivi simili li minnu nnifsu hu investiment dirett fil-professjonisti differenti li ja[dmu fis-servizzi tal-qasam tassa[[a. Fil-fatt fix-xhur li ;ejjin se ji;u inawgurati inizjattivi o[ra simili.

Kummenti o[ra kienu talProfessur Zarb Adami, i/Chairman tad-Dipartiment tal-Anestesija, li spjega kif jit[addem l-apparat li jinvolvi manikkin attrezzat apposta. Hu qal li minkejja li t-teatru hu attrezzat g[al dawn is-simulazzjonijiet, listess teatru jista’ jintu]a wkoll g[all-operazzjonijiet reali f’ka] ta’ b]onn.

Studenti li kkummentaw ma’ In-Nazzjon dwar dan i/-?entru ta’ Simulazzjoni fissru li dan i/-?entru qed iservi ta’ g[odda ferm b]onnju]a fit-ta[ri; tag[hom filwaqt li jipprovdi sitwazzjoni pjuttost reali ta’ dak li jse[[ waqt operazzjoni. L-istudenti qalu wkoll li l-fatt li jistg[u jaraw recording tal-interventi fittizzji jippermettilhom ukoll li jiddiskutu ma’ s[abhom studenti u l-konsulenti dak kollu li se[[ u x’seta’ jsir a[jar jew b’mod differenti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

24 Konsumatur

L-ilmenti tal-konsumaturi u r-rimedju Konsumatur jaqbillu dejjem jag[mel l-ilment tieg[u bil-miktub Mhux l-ewwel jag[mel l-ilment darba li a[na l-kontieg[u bil-miktub fejn sumaturi nixtru jispjega x’inhi l-probprodotti jew servizzi, lema u x’inhi s-soluzbiex imbag[ad, wara zjoni li qed ifittex. nindunaw li kienu Je[tie; li konsumatur difettu]i jew mhux jag[milha /ara x’qed kif stipulat fil-kunjitlob b[ala rimedju tratt tal-bejg[. g[al prodott difettu].

Meta ninzertaw Il-li;i fil-fatt titlob sitwazzjoni ta’ dan li l-ilment isir bil-mikit-tip, l-ewwel [a;a tub, possibbilment bli ti;ina f’mo[[na hi ittra rre;istrata li li nilmentaw ma’ talg[andha tintbag[at minn Melanie . [anut. {afna drabi lill-kummer/jant fi CAMILLERI nkunu rrabbjati u ]mien xahrejn minn Information Officer g[aldaqstant nistg[u meta l-konsumatur Awtorità Maltija nag[mlu l-i]ball li jinduna bin-nuqqas g[all-Kompetizzjoni u nressqu l-ilment fil-prodott. L-ittra l-Affarijiet tal-Konsumatur tag[na b’mod miktuba mill-konaggressiv u sumatur g[andha tkun min[abba f’hekk jista’ jkun ukoll li indirizzata lin-negozjant u fiha ndumu aktar biex nakkwistaw irg[andhom jitni]]lu d-dettalji kollha rimedju li tant nixtiequ. tal-konsumatur b[al-isem, l-indirizz G[aldaqstant, ikun g[aqli li ninpermanenti, n-numri tat-telefon kif furmaw ru[na dwar kif g[andna ukoll deskrizzjoni tal-ilment u t-tip n;ibu ru[na f’sitwazzjonijiet fejn ta’ kumpens mistenni mill-konnistg[u ni;u b]onn nilmentaw ma’ sumatur.

Meta persuna tixtri prodott jew servizz g[andha tassigura li tkun kuntenta sid il-[anut min[abba difetti bil-kwalità... g[alhekk l-attenzjoni qabel ix-xiri hi importanti [afna mo[bija jew inkella nuqqasijiet filInressqu l-ilment lil-konsumatur l-opportunità li jsemnag[mlu x-xirjiet tag[na, id-dokuprodott li nkunu xtrajna. Fejn Jekk wara li nibg[atu l-ittra biex ma l-ka] tieg[u quddiem arbitru u li menti kollha relatati mat transazzjoni hemm b]onn li wie[ed jilmenta, nressqu l-ilment tag[na, nkunu jing[ata sentenza li jkollha sa[[a li tkun saret n]ommuhom f ’ ka] ta ’ tajjeb li nressqu l-ilment taghna blg[adna ma l[aqniex ftehim daqs li kieku [ar;et mill-Qorti diffikultà u f’ka] li jkollna b]onn a[jar mod possibbli biex ma amikevoli man-negozjant, imbag[ad ?ivili. nag[mlu ilment . no[olqux tensjoni ]ejda u anki biex ikun hemm b]onn li l-ilment tag[na La darba jinfeta[ l -ilment minL-arbitru fil-fatt, jisma’ ]-]ew; jekk jista’ jkun nakkwistaw iljitressaq quddiem l-Awtorità Maltija na[a tal -Awtorità Maltija g[allpartijiet , jevalwa s-sitwazzjoni kumpens li jist[oqqilna f’qasir g[all-Kompetizzjoni u l-Affarajiet Kompetizzjoni u l-Affarijiet talb’mod imparzjali u eventwalment ]mien. tal-Konsumatur li wie[ed mill-g[ani- Konsumatur, l-uffi/jali jinvestigaw jo[ro; id-de/i]joni. G[aldaqstant, itjiet tag[ha hu li tg[in lill-konil-ka] u jibda l-pro/ess ta’ medjazTribunal g[at-Talbiet talL-importanza tal-informazzjoni sumatur fl-ilmenti varji billi tag[mel zjoni bejn il-konsumatur u n-negozKonsumatur jidde/iedi jekk konF’/irkustanzi ta’ dan it-tip, tkun medjazzjoni bejn il-konsumatur u ljant. sumatur ikunx [aqqu jie[u kumpens [a;a tajba li n]ommu ru[na infurg[all-prodott difettu] jew servizz mati u li nkunu konxji dwar id-drittiIkun g[aqli li ninfurmaw ru[na dwar kif mhux sodisfa/enti. jiet tag[na meta nixtru xi prodott jew g[andna n;ibu ru[na f’sitwazzjonijiet fejn servizz g[aliex jekk dan jinzerta L-Att dwar l-Affarijiet mhux kif stabbilit fil-kuntratt talnistg[u ni;u b]onn nilmentaw ma’ sid tal-Konsumatur bejg[, ma nkunux nistg[u niksbu Skont l-Att dwar l-Affarijiet talil-[anut min[abba difetti mo[bija jew kumpens jekk l-anqas biss nafu x’inKonsumatur , meta konsumatur jixtri hu dak li g[andna dritt g[alih. inkella nuqqasijiet fil-prodott li nkunu prodott li jirri]ulta difettu], jew Il-mod kif inressqu l-ilment u lmhux skont il-ftehim, jew mhux tajxtrajna mod kif nitolbu kumpens hu wkoll jeb g[all-iskop li jkun inxtara fattur determinanti g[aliex jg[in biex g[alih , fi ]mien sitt xhur mid-data insolvu l-problema li g[andna b’mod bejjieg[ biex tintla[aq soluzzjoni Il-pro/ess ta’ medjazzjoni ivarja, tal kunsinna , dan il-prodott jitqis li kostruttiv u jekk jista’ jkun ming[ajr amikevoli. jiddependi fi/-/irkustanzi tal-ka] u l problema kienet hemm fil-mument ebda dewmien. G[alhekk, il-konTajjeb li niftakru wkoll li meta tajjeb li wie[ed ikun jaf li filli nxtara mill-konsumatur. sumatur hu m[e;;e; biex jag[mel lni;u biex nift[u l-ilment ma’ din lma;;oranza tal-ka]i, l-ilmenti G[alhekk f’dawn i/-cirkustanzi lilment tieg[u b’mod kalm u diploAwtorità, g[andna dejjem nie[du jkunu solvuti ming[ajr [afna problekonsumatur g[andu dritt g[al rimedmatiku ming[ajr [afna g[ajjat u mag[na d-dokumenti kollha li mi. Jekk mill-banda l-o[ra jinzerta ju skont il li;i . Jekk it-tiswija taltheddid. L-g[an tal-konsumatur f’din g[andhom x’jaqsmu mal-ka] b[al: ma jintla[aqx ftehim malprodott ma tkunx possibbli, il-konit-tip ta’ sitwazzjoni g[andu jkun ir/evuti fiskali, il-garanzija kumkummer/jant u l-konsumatur jibqa’ wie[ed li jil[aq ftehim amikevoli mer/jali, il-ktejjeb tal-istruzzjonijiet, sumatur g[andu d-dritt li jinbidillu lming[ajr rimedju g[al problema mal-bejjieg[ biex kemm jista’ jkun kopja ta’ l-ittra li nkunu bg[atna linprodott ma’ ie[or ;did. F’ka] li ltieg[u, dan tal-a[[ar jista’ jag[]el li jottjeni l-a[jar soluzzjoni g[all-prob- negozjant, id-dettalji tan-negozjant u anqas dan ma jkun vijabbli, l-konjressaq l-ilment tieg[u quddiem itlema tieg[u. kif ukoll id-dettalji personali tag[na. sumatur g[andu d-dritt li jie[u flusu Tribunal g[at-Talbiet talKonsumatur jaqbillu dejjem G[alhekk ikun g[aqli li meta lura.

Konsumatur. Dan it-Tribunal joffri

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

LA FAMIGLIA

Il-familja Saraceni minn ta[t NET Television 20>30

Il-Familja Saraceni tinsab minn ta[t sew. X’se ji;ri issa, wara l-qtil ta’ Angela (Karen Magro), omm l-a[wa? U x’reazzjoni se jkun hemm g[all-qtil ta‘ Vale Saraceni (Davide Tucci) u l-ma[buba tieg[u Aisha (Lydia Zastera)? Il-kobba tkompli tit[awwad anki bis-sitwazzjonijiet li jo[or;u minn dawn l-assassinji.

Sadanittant it-Tune]ini g[adhom ikabbru l-operat tag[hom u l-Mangusa qed ikomplu g[addejjin bl-operazzjonijiet illegali tag[hom, li aktar ma jg[addi ]-]mien aktar qed jiggravaw.

FIL-QOSOR • NEWSROOM (NET Television 21>35) - B[alissa fuq fomm kul[add insibu s-sitwazzjoni politika f’Malta. {afna mill-programm se jkun dwar dan is-su;;ett li l-i]viluppi dwaru qed isiru b’pass pjuttost mg[a;;el.

• IL MONDO DEI REPLICANTI (Raitre 21>05) - Film tal-fantaxjenza Amerikan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Jonathan Mostow u li g[andu fost l-atturi

ewlenin lil Radha Mitchell u lil Bruce Willis (it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t). L-isem ori;inali tal-film hu Surrogates.

• MILL-:UF SAL-ISKOLA (NET Television 13>20) - Mark Brincat, il-Kap tal-Obstretika u l-:inekolo;ija fl-Isptar Mater Dei jitkellem

dwar soluzzjonijiet g[al dawk li g[andhom problema tal-infertilità, fosthom l-IVF. Naraw ukoll dwar l-i]vilupp tat-tarbija - illum dik li g[andha 63 ;img[a u 64 ;img[a ta’ [ajja.

Il-mistiedna prin/ipali se tkun Sandra Gilford, omm li g[alkemm kellha wild di;à, idde/idiet li trabbi ]ew;t itfal permezz tal-fostering.

BEJNI U BEJNEK

Albert Marshall NET Television 23>30

Joséf Bonello llum se jlaqqag[na ma’ Albert Marshall, li ismu l-aktar li nasso/jawh hu mat-teatru, primarjament b[ala direttur.

Fost id-diversi karigi li okkupa, kien l-ewwel kap Malti talAkkademja Nazzjonali tal-Arti Drammatika, mag[rufa aktar b[ala l-iMTADA. Bejn l-1981 u l-1995 g[ex fl-Awstralja. Lura Malta [adem filqasam tax-xandir, filwaqt li bejn l-2004 u l-2009 g[ex fil-Lussemburgu fejn [adem b[ala traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

26 TV#Radju ANITA GARIBALDI

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05

Mart Giuseppe Garibaldi Raitre 21:05 Giuseppe Garibaldi hu meqjus b[ala eroj li ta sehem kbir biex l-Italja setg[et ting[aqad. Din ilminisensiela, bil-lum tintwera l-ewwel parti u g[ada naraw it-tieni parti, se tiffoka fuq il-mara

ta’ Giuseppe, Anita. Il-partijiet ewlenin huma interpretati minn Giuseppe Pasotti u Valeria Solarino, li jidhru fir-ritratt hawn ta[t.

Ir-re;ija hi ta’ Claudia Bonivento.

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta • 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Sehemna flEwropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits.

ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali.

RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 -

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali.

Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal- ;urnali 13:30 - University Matters 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - L-Isport matul i]}minijiet 20:00 - Mahler.

Mu]ika g[all-[ar;a u lil hinn 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - IlMuftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 - A[barijiet Reli;ju]i 22:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju.

TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams 21:45 Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r).

ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12.45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:45 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 Tomatate 17:05 - Teleshopping 17:20 - Hazzzard 17:30 - ONE News 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:20 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:10 - Illostra 20:20 Inkontri 22:00 - Malta fuq Kanvas (r) 22.45 - Zona Sport (r) 23:15 - ONE News 23:40 Minuta Wa[da 23:45 - Kalamita (r).

Bay Radio • 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 - Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r).

Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 - Mu]ika Klassika.

Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 econo-

mia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Soliti ignoti 21:10 - Anita Garibaldi (l-I parti) 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Qui Radio Londra 01:30 Sottovoce 02:00 - Visioni private - Seergio Staino.

Raidue • melita 151 • GO Plus 202 06:50 - Cartoons

09:30 Protestantesimo 10:00 Tg2punto.it 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - Desperate Housewives (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg 2 sport 18:15 Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Sempre più convinto... dalla Cantina al Sistina 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 L’Ispettore Coliandro 01:05 - Tg Parlamento 01:15 - Sorgente di vita 01:50 - Italia sul due.

Raitre • melita 152 • GO Plus 203 007:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Per ridere insieme con Stanlio e Ollio 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Il mondo dei replicanti. Film 2009 22:35 Bnlieue 13. Film 2003 24:00 Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:15 - Je suis Simone.

Film 2009.

Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 -

Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Grande Fratello 00:15 Mai Dire Grande Fratello 01:00 Tg 5 notte 01:30 - Striscia la notizia.

Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:30 - Nash Bridges 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Detective Monk (TF) 10:50 - Benessere - il ritratto della salute 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 15:10 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:15 - Sentieri 16:50 Il Commissario Cordier - Un avvocato scomodo 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - True Lies. Film’94 00:10 - The Corruptor. Film ’99.

Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons

08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:30 Camera Café (sitcom) 16:20 The Middle (TF) 16:45 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI scena del crimine 21:10 - CSI New York 23:00 - White Collar facino criminale (TF) 00:50 Modamania 01:25 - Studio aperto - la giornata 01:40 - The Shield (TF).

La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffeee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Il dominatore. Film ’62 16:15 Atlantide - storie di uomini e mondi 17:30 - L’Ispettore Barnaby (TF) 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - L’infedle 23:45 Innovation 00:20 - Tg La 7 00:30 - (Ah)iporoso 01:30 - ‘G’ Day.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

TV#Radju 27 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 - Wirt, Arti u Kultura 11:30 - Malta u Lil Hinn Minnha 13:05 Kontrattakk 14:30 - Waltzing Matilda 15:00 - Dokumentarju 15:30 - Wirt, Arti u Kultura 16:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 17:35 - Kontrattakk 18:55 - A[barijiet g[al dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 Waltzing Matilda 19:30 - Dokumentarju 20:00 - Stretch 20:25 A[barijiet bl-Ingli] 20:30 - Wirt, Arti u Kultura 21:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 22:35 - Storja wara l-Kwinti 23:20 - Waltzing Matilda.

Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:45 - Reporter 12:05 - Favourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - Favourite News 12:30 - Niskata 15:00 - EGOV4U 15:30 - Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-avis (jinkludi 18:15 Favourite News) 19:45 - Reporter 20:05 Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 Favourite News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 Kont taf? 23:15 - Favourite News.

Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75.

La 5 • melita 162 12:00 - Beautiful 12:35 Centovetrine 12:55 - Extreme Makeover Home Edition 13:45 Grande Fratello 14:00 - ER (TF) 14:45 - Veronica Mars (TF) 15:35 - Dawson’s Creek (TF) 16:25 Champs 12 (TN) 17:15 - Wildfire (TF) 18:10 - Prima o poi divorzio! (sitcom) 18:50 - Amici La 5 19:55 - Extreme Makeover Home Edition 20:40 - Grande Fratello 21:10 –La locandiera. Film 2010 23:00 - Uomini e donne. .

BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:10 - Tellytales 07:20 Bobinogs 07:30 - The Roly Mo Show 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Tweenies 08:10 - 3rd & Bird 08:20 - Nina and the Neurons 08:35 - The Big Top 09:05 - Keeping up Appearances 09:35 - The Weakest Link 10:20 The Green Green Grass 10:50 Doctors 11:20 - Ray Mears’ Northern Wilderness 12:10 Monarch of the Glen 13:00 - The

Big Top 13:30 - Keeping up Appearances 14:00 - The Weakest Link 14:45 - The Green Green Grass 15:15 - Doctors 15:45 Ray Mears’ Northern Wilderness 16:35 - Monarch of the Glen 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Holby City 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - One Foot in the Grave 21:00 - Waking the Dead 21:50 - Keeping up Appearances 22:20 - The Green Green Grass 22:50 - New Tricks 23:40 - One Foot in the Grave.

TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:40 - Rawhide. Film ’51 (A) 09:25 - Paint Your Wagon. Film ’69 (PG) 12:30 - The Woman in Green. Film ’45 (PG) 13:45 Bonanza 14:50 - The High Chaparral 16:00 - The Man Who Never Was. Film ’56 (U) 18:00 The Big Trail. Film ’30 20:10 Agatha Christie’s Murder in Three Acts. Film ’86 22:00 - Police Academy 7: Mission to Moscow.

Film ’94 (PG) 23:40 - Blazing Saddles. Film ’74 (15).

MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 06:30 - Haunted Honeymoon. Film ’86 (PG) 07:50 - Lawman. Film ’71 (15) 09:25 - Mosquito Squadron. Film ’69 (PG) 10:55 - Man of La Mancha. Film ’72 (PG) 13:00 Strictly Business. Film ’91 (15) 14:20 - Death Rides a Horse. Film ’67 (PG) 16:10 - Chitty Chitty Bang Bang. Film ’68 (U) 18:30 Hardware. Film ’90 (18) 20:00 In the Heat of the Night: Grow Old Along with Me. Film ’95 21:30 MGM’s Big Screen 21:45 - Red Shoe Diaries. Film ’92 (18) 23:35 - The January Man. Film ’88 (15).

Diva Universal • melita 313 06:55 - Quincy, M.E. 07:55 Pretend You Don’t See Her (PG) 09:35 - I’ll Tell You 09:50 - Rex: A Cop’s Friend 10:50 - Cento Vetrine 11:50 - Roots: The Next Generations 12:44 Great Women 12:55 - Quincy, M.E. 13:55 - JAG 15:52 The Visiting Hours 16:00 Rex: A Cop’s Friend 17:00 - He Sees You When You’re Sleeping (PG) 18:46 Consulta 16 19:00 Rex: A Cop’s Friend 20:00 Quincy, M.E. 21:00 - The

Casebook of Sherlock Holmes 22:05 - Rosemary and Thyme 23:05 - You Belong to Me.

Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: Storm Season 08:10 - Mythbusters: Operation Valkyrie 09:05 - Extreme Engineering: Transatlantic Tunnel

10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Urban Survivor 11:50 - Overhaulin’ 12:45 - Heartland Thunder: Big Fish, Small Pond 13:40 - American Chopper: Siemens’ Electric Bike 14:35 - Dirty Jobs 15:30 Deadliest Catch: Blow Up 16:25 Mythbusters: Mission Impossible Face Off 17:20 - Extreme Engineering: Transatlantic Tunnel 18:15 - Ultimate Survival: Canadian Rockies 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Dual Survival 21:00 Dirty Jobs 21:55 - License to Drill 22:50 - Curiosity: Is There a Parallel Universe? 23:45 - Mythbusters: Bug. Melita Movies • melita 801 09:15 - Flicka 2 10:50 - Inspector Gadget II 12:20 - The Karate Kid (1984) 14:25 - Knight and Day 16:15 - In Her Shoes 18:25 - The Insider 21:00 - Conviction 22:45 - Lethal Obsession 00:15 - Sisters.

Melita More • melita 802 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Boardwalk Empire 22:50 Supernatural 23:40 - Game of Thrones 00:45 - Bored To Death.

Biography Channel • melita 411 08:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: Dolphins, Wetsuits and a Waist: Terran Rosenberg 09:00 - Heavy: Ronnie and Debbie 10:00 - Real Housewives of Beverly Hills: I Would Never Say That 11:00 - Eye for an Eye 12:00 - Snapped: Women Who Kill: Michelle Michael 13:00 - Parking Wars 13:30 - Billy the Exterminator: Five Alarm Hive.

Storage Wars: 14:00 - Stairway to Hemet 14:30 - Land of the Loss.

Pawn Stars: 15:00 - Luck of the Draw 15:30 - Rough Riders.

16:00 - Snapped: Women Who Kill: Michelle Mich-ael 17:00 -

Making Over America with Trinny and Susannah: Dolphins, Wetsuits and a Waist: Terran Rosenberg 18:00 - Heavy: Ronnie and Debbie 19:00 - Pawn Stars: Chum Goes AWOL 19:30 - Storage Wars: High Noon in the High Desert 20:00 - Eye for an Eye 21:00 Real Housewives of Beverly Hills.

G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - Barney and Friends 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - Igloo-Gloo 16:20 - Jarmies 16:35 Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets

18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 - The Hoobs 20:25 - Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 - Igloo-Gloo 21:25 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 Tigga and Togga 22:00 - Rubbadubbers.

Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:10 - The Suite Life on Deck 09:35 - Jake and Blake 10:00 - Jonas 10:25 - Wizards of Waverly Place 10:45 - Phineas and Ferb 11:10 - So Random 11:30 - The Suite Life on Deck 12:20 Shake It Up 12:55 - Have a Laugh 13:00 - Good Luck Charlie 13:25 - Phineas and Ferb 13:50 Fish Hooks 14:10 - Shake It Up 14:35 - The Suite Life on Deck 15:25 - Good Luck Charlie 15:50 - Fish Hooks 16:15 - The Suite Life on Deck 16:35 - Have a Laugh 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:35 Wizards of Waverly Place 18:00 - Hannah Montana 18:25 - Phineas and Ferb 18:50 - Shake It Up 19:15 - Fish Hooks 19:35 - Good Luck Charlie 20:00 - Shake It Up 20:50 - Wizards of Waverly Place 21:35 - Sonny with a Chance 22:00 - Kim Possible.

07>00 09>00 09>30 11>00 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30

NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping Kontra l-{in (r) It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Bla Kumment Kwi]] Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La famiglia (episodju 13) NET News Newsroom Anali]i tal-A[bar (r) NET News Bejni u Bejnek

Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 14:30 - nternational Masters Snooker: Day 2 (live) 16:30 Australian Open, Tennis 18:30 - Game, Set and Mats 19:00 -

International Masters Snooker 20:00 - nternational Masters Snooker: Day 2 (live) 23:00 Australian Open, Tennis.

GO Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - ERC Heineken Cup: Rd 5: Ulster v Leicester 09:00 Barclays PL: Wk 23: WBA v Norwich City 11:00 - Serie A: Rd 18: Cesena v Novara 13:00 - Arsenal World 13:30 - ATP 250 Series: APIA International, Sydney: QF 18:30 - Barclays PL: Wk 23: Man. Utd v Bolton W 20:45 - Serie A: Rd 18: Napoli v Bologna (live) 23:00 - ERC Heineken Cup: Rd 5: Ulster v Leicester 01:00 Barclays PL: Wk 23: WBA v Norwich City.

GO Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA Joburg Open: Day 1 12:00 - Barclays PL: Wk 23: Man. Utd v Bolton W 14:00 Serie A: Rd 18: Catania v Roma 16:00 - Scottish PL: Rd 23: St Johnstone v Rangers 18:00 - Trans World Sport 19:00 - Arsenal World 19:25 Barclays PL: Wk 23: Review 20:20 - Scottish PL: Rd 23: Highlights 21:00 - Barclays PL: Wk 23: Wigan Ath v Man. C. (live) 23:00 - Roma Channel.

Melita Sports 1 • melita 701 La Liga: 18:15 - Sevilla v Español (r) 20:00 - Highlights.

21:00 - npower Champ.:

Nottingham Forest v Southampton (r) 22:50 - La Liga: Mallorca v Real Madrid (r) 00:35 - Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover (r).

Malta Stars • melita 614 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:55 - BOV PL: Tarxien v Hibernians (r) 12:25 - Malta Handball Assoc. Malta v Moldova (r) 13:50 - MFA Futsal League: 2nd Div.: sportinmalta.com Melita AFC v City Boys (r) 15:20 - Malta Basketball Assoc. Loyola v Athleta (r) 16:55 - 3 Pointer (r) 17:35 - Malta Handball Assoc.

Malta v Moldova (r) 19:00 Kick Off (live) 20:35 - BOV

PL: Tarxien v Hibernians (r) 23:00 - Kick Off (r) 00:35 Malta Rugby Football Union Ladies: Kavallieri v Falcons (r) 01:20 - MOC Olympic Special (r).

Football Stars 1 • melita 615 08:00 - Bundesliga: 1.FC

Kaiserslautern v Hannover (r).

La Liga: 10:00 - Sevilla v Español (r) 12:00 - Mallorca v Real Madrid (r). 14:00 - npower Champ.: Nottingham Forest v Southampton (r) 16:00 Bundesliga: Borussia Monchengladbach v FSV Mainz (r) 18:00 - Campeonato Brasileiro: Santos v Palmeiras (r) 20:00 - La Liga: Highlights 21:05 - npower Champ.: Nottingham Forest v Southampton (r) 22:55 Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover (r) 00:50 - La Liga: Sevilla v Español (r).

Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: 1.FC

Kaiserslautern v Hannover (r) 16:10 - La Liga: Sevilla v Español (r) 18:00 - Barca TV 21:00 - Bayern Munich TV 00:00 - Barca TV. All Stars • melita 617 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r) 14:20 - NBA: Phoenix @ San Antonio (r) 16:25 - European Poker Tour: Poker Stars Caribbean Adventure 2010: AMFAR Show 1 (r) 17:20 BPP 2011: 150 peaks SUI Highlights (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:20 - Tour Bass Fishing: 2010 FLW Outdoors (r) 20:15 Men's EHF Euro 2012: Prel. Rd: Hungary v Russia (live) 22:20 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

28 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Mimdudin>5. Kruha tremenda, bi]a’ kbir (5) 6. Mara mi]]ew;a li mitilha r-ra;el (5) 7. Pa;na ta’ pitazz (5) 10. G[addi l-qoton minn bejn ir-rombli tar-raddiena (5) 11. Appostlu (5) 12. G[ad baqa’ (5) 14. Tif[ir bla sugu (5) 16. {ammar wi//u (5) 17. Ji;i (5) 18. Imma;ina (5)

L-anomaliji

18

Anomalija tfisser irregolarità. {a;a li mhux soltu ssir jew tinstab. F’din ix-xena hawn disa’ anomaliji. E]: :iraffa qed tittawwal minn tieqa fuq nett in-na[a tax-xellug. Baqa’ tnejn u dawn biex issibhom int.

Weqfin>1. u 12. Fa//ol, falz (6,6) 2. Jag[tik il-[in (6) 3. L-aqwa wie[ed (6) 4. Be]a’ g[as-sold (6) 8. Iebes, mhux tari (5) 9. Kulur (5) 12. Ara 1 13. Li joqtol, mortali (6) 14. La[al[u bl-ilma nie]el mill-vit (6) 15. Fejn fil-Portugall il-

Madonna dehret lil tliet itfal (6)

— Olga… anniversarju feli/i!

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin>- 5. Nixwi; 6. Jav]a; 7. Sorra; 10. Nobis; 11. Uniku; 12. Sibel; 14. Fara;; 16. Smint; 17. u 18. Be]]uli]mu.

Weqfin> 1. Infern; 2. Rimors; 3. Djarju; 5. Farfru; 8. }biba; 9.

Sidra; 12. Sta[ba; 13. Lembut; 14. Finali; 15. :ibjun.

Soluzzjonijiet

Sudoku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

G{AT-TFAL

Ag[tihom rashom!

1 – F; 2 - ?; 3 – D; 4 – B; 5 – A; 6 – E.

17

6 + 7 + 11 ÷ 3 x 2 + 5 – 12 + 9.

Id-djamant

L-anomaliji

F’dan id-djamant ibda min-na[a ta’ fuq u a[dem skont il-minutiera tal-arlo;;: l-erba’ sinjali ba]i/i tal-matematika (+, -, x, ÷) ;ew imne[[ija. Xog[lok hu li ssibilhom posthom biex il-kalkulazzjoni, bir-ri]ultat fin-nofs tkun korretta. Il-multiplikazzjoni u d-divi]joni mhux bilfors jin[admu l-ewwel imma l-kalkulazzjoni trid issir pass pass.

1. L-umbrella tal-bank hi sospi]a in arja; 2. Il-mara fuq ix-xellug li qed isservi wara l-bank liebsa elmu f’rasha; 3. Fuq wie[ed mill-platti hawn qattus; 4. Il-mara li qed t[awwad il-borma qed tpejjep il-pipa; 5. Fixxag[ar ta’ ras il-mara li qed tixtri nibtet fjura; 6.

Il-mara l-o[ra ta’ [dejha fuq il-lemin g[andha komma i]g[ar mill-o[ra; 7. Fuqnett lejn il-lemin tidher lan;asa ma’ g[anqud banana; 8.

Jidhru g[all-bejg[ xemg[at mixg[ulin.

Id-djamant

Qwiel Maltin

Dawn is-sitt skerzi ta’ annimali bidlu rashom ma’ xulxin. Ara ssibx liema ras g[andek tiffittja ma’ ;isimhom?

}wie; ming[ajr namur, konsegwenzi u dulur. Dan ifisser li ]]wi;ijiet li jsiru bil-g[a;la jew bla m[abba jisfaxxaw fix-xejn.

Qabel ma ti]]ewwe; a[seb u ara x’se tag[mel. Dan ifisser li ]]wie; jitlob preparazzjoni kbira.

Sudoku

Ag[tihom rashom!

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility.

Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

{al Qormi – San Bastjan

APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda u garaxxijiet. Prezz €83,000 u [wienet kbar 200sqm /entrali [afna u tajbin g[al kull negozju. ?emplu 99477271.

I]-}ejtun, Bir id-Deheb u Marsaskala

APPARTAMENTI b’]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta semi-finished u garaxxijiet.

Prezz minn €82,500. ?emplu 99477271.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju,

k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

{a]-}ebbug

APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ 2.

Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), 3 kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra tal-banju. Washroom, bejt u l-arja. Prezz €145,000. ?emplu 79050498

G{ALL-KIRI {’Attard

MAISONETTE b’]ew; kmamar tas-sodda g[all-kiri fittul u [anut f’{’Attard g[allkiri, Class 4. ?emplu 99844279 jew 79915085.

Tas-Sliema

FORN f’post /entrali bil-permessi, ;ie rinnovat, jista’ jinkera wa[du jew bi stove. ?emplu 21341763 jew 21316219.

VETTURI BMW 320d

2006, automatic, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €21,500 ono. ?emplu 99471618.

Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

Renault Scenic

PETROL 1.6 16V 2002 b’mileage baxx, f’kundizzjoni perfetta, dejjem servisjata g[and Kinds, full extras u dejjem iggaraxxjata. Prezz mitlub €7500 negozjabbli. ?emplu 99527477.

Kia Mentor

PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt.

Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos

e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, xog[ol ta’ plumber, kisi bil-;ibs u gypsum boards. ?emplu 79091057.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl ilBa[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u filpost

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Tombla sheets

B’NUMRI kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press)– 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna –

min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula.

G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tattie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

G{ALL-BEJG{ Grandfather clock

MAGNA Enfield antika.

Interessat#a? ?empel 99806284.

Libsa tal-Pre/ett

TAS-subien, 3 piece, kulur cream, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Milbusa darba. Daqs ;dida. €90. ?emplu 21242180.

Mejda tonda

TAL-A{MAR mastizz.

Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.

Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mobile kiosk

BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil... sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag˙na ma’ nies li huma konnessi mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Isem u kunjom – Rosetta De Battista.

Kunjom xbubitek f’ka] ta’ mara mi]]ew;a –

Mhux mi]]ew;a.

Data tat-twelid – 30 ta’ Novembru 1969.

Lokalità fejn toqg[od – Is-Swieqi.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu – Kelli

ROSETTA DE BATTISTA

Gjorgji Cincievski fuq id-double bass.

G[andek xi delizzji^ – In[obb nimxi, naqra, nitg[allem, niekol u xi kultant nixrob xi tazza nbid tajjeb!

L-aktar [a;a li tatek l-fortuna li mmur inkompli l-istudji tieg[i sodisfazzjon Londra, fir-Royal College of Music meta kelli f’[ajtek sa issa – dsatax-il sena. Wara erba’ snin nikkon/entra fuq Na[seb l-g[a]la li, il-pjanu dde/idejt li nistudja biex insir terapista wara [afna snin tal-mu]ika u g[amilt l-MA f’Surrey University. ng[ix fl-Ingilterra, Minn dak i]-]mien ’l hawn, g[ext il-mu]ika. ;ejt lura Malta. Lil G[allimt kemm fi klassi, individwalment, u anki Malta n[obbha u ma’ tfal b’di]abbiltà. Kont direttur mu]ikali kuntenta li na[dem g[al diversi pro;etti, u daqqejt ma’ [afna f’dan ix-xog[ol mu]i/isti bravi, kemm Maltin kif ukoll barranin. f’pajji]i stess.

Sa issa sodisfatta li l-mu]ika hi parti kbira ta’ Xi [a;a li ddejqek – [ajti. Dan l-a[[ar intlabt na[dem mat-Teatru :urnata wara o[ra Manoel biex no[loq pro;ett edukattiv. Dan ming[ajr ftit xemx. jismu ‘Toi Toi’ u fit-tliet xhur minn meta bdejt, saru numru ta’ attivitajiet spe/ifikament Esperjenza li g[addejt g[at-tfal u ]-]g[a]ag[. minnha, po]ittiva

Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^ – Xejn aktar, allavolja li kieku kien hekk, ]gur li xorta wa[da kien ikollu x’jaqsam mal-arti. B[alissa l-[in liberu hu me[tie; g[ax-xog[ol fuq kun/ert li se jsir fl-24 ta’ Jannar il-Manoel stess. Matulu, fost o[rajn, se ndoqq xog[lijiet ta’ Schubert, Schumann u Rachmaninov. Se nkunu jien bil-pjanu u

jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna –

In[ossni ffortunata li g[allimt lil mijiet ta’ tfal hawn Malta. Meta tkun daqshekk vi/in ta’ tant nies, anki bi b]onnijiet spe/jali, titg[allem tifhem a[jar lil [addie[or.

l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ – Jekk tirsisti f’xog[lok, na[seb li l-opportunitajiet je]istu bil-kbir, tista’ tg[ix [ajja sodisfa/enti b[ala mu]i/ist. Li forsi hu ta’ ]vanta;; hu li xi kultant in[oss g[atx kbir g[al aktar arti ta’ /ertu livell.

Allavolja d-dinja tal-lum tbiddlet sew bl-internet, xorta wa[da xi kultant in[ossha din.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ – It-televi]joni. Jien in[obb insegwi l-Al Jazeera u l-a[barijiet fuq l-istazzjonijiet lokali, qisu xi vizzju ta’ filg[axija meta ner;a’ lura id-dar.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Mod sabi[ biex tgawdi l-[ajja • •

•

•

• •

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Jien waqt li qed ng[allem lit-tfal ]g[ar nett, mumenti li matulhom inkun ferm kuntenta

miexi [dejn xi [add spe/jali. il-[biberija – Lealtà u esperjenzi maqsumin ma’ dawk li jifhmuk. il-libertà – G[a]la li tmur lil hinn mill-fatti ta’ kuljum – hija stat ta’ kif tg[ix mieg[ek innifsek. i/-/ensura – Kontroll fuq [addie[or fuq dak li jara jew jisma’... B’kawtela u komunikazzjoni korretta, nemmen li kul[add g[andu jag[]el g[alih innifsu. ir-reli;jon – Spiritwalità mag[mula millbniedem imma tikkon/erna [afna [afna i]jed mill-bniedem. is-safar – Kultura ta’ nies, drawwiet u kuluri. il-mewt – Mistrie[ mill-[ajja materjali u bidu ;did.

NOTA - Fil-feature minn din is-sensiela li deher ;img[a ilu, li kien dwar Sergio Carbonaro, bi ]vista d-data tat-twelid tieg[u dehret b[ala 4 ta’ Frar 1958 meta kellha tkun 4 ta’ Frar 1968.

Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità li hi involuta fil-media, jew fid-dinja tal-arti u tal-ispettaklu^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

Kultura 31

Karnival Barokk fil-Palazz de Piro I]-]mien tal-karnival igib mieg[u ;ranet ta’ kuluri, /elebrazzjonijiet u esuberanza. Biex isir /elebrazzjoni ta’ dan l-avveniment, se jsir kun/ert fil-Palazzo de Piro, lImdina, palazz li sar /entru kulturali. Dan il-kun/ert “A Baroque Carnival” se jsir f’dan l-isfond storiku u se jkun kun/ert ikkulurit u esuberanti. Il-kun/ert se jkollu formazzjoni mhux tas-soltu permezz ta’ ]ewg flawti u vjolin/ell.

I/-?entru Kulturali Palazzo de Piro infeta[ ri/entement biex joffri l-opportunità u jsiru wirjiet u avvenimenti artisti/i u nazzjonali. F’dan il-post se jibdew isiru wkoll kun/erti fix-xhur li ;ejjin li se jaqblu tassew mal-ambjent eleganti u storiku ta’ dan ilpalazz. In fatti, “A Baroque Carnival” se jkun l-ewwel

kun/ert minn dawn is-sensiela ta’ kun/erti li se jsiru f’dan il-post li jinstab ma;enb il-Katidral talImdina.

“A Baroque Carnival” se jsir l-Erbg[a, 15 ta’ Frar fis7.30 ta’ filg[axija. Il-kun/ert se jag[ti prominenza lixxog[lijiet ta’ ]ew; kompo]ituri barokki millaqwa: J.S. Bach u Antonio Vivaldi. Vivaldi twieled u g[ex f’Venezja l-Italja, li hi mag[rufa sew g[a/-/elebrazzjonijiet kbar li jsiru fil-karnival fi stil barokk. Ix-xog[lijet mu]ikali ta’ Antonio Vivaldi jixhdu l-espressjoni ta’ esuberanza u sbu[ija, kulur u moviment. J.S. Bach li hu kompo]itur :ermani], hu espressjoni totali tal-moviment Barokk :ermani]. Bach hu meqjum g[all-profondità intelletwali, g[all-kmand tat-

Il-protagonisti fil-kun/ert ‘A Baroque Carnival’ li se jsir fil-Palazz de Piro fl-Imdina

teknika u g[as-sbu[ija artistika fix-xog[lijiet tieg[u.

“A Baroque Carnival” se jipproponi programm affaxxinanti li fih se nsibu J.S. Bach’s “Partita in G Major” u “Trio Sonata in E Minor”, “Trio Sonata in C Major” ta’ Antonio Vivaldi u “Concerto for two flutes” ta’ Bois Mortier, li hu kompo]itur

‘Tea for Two’ “Tea for Two” hu kun/ert li se jkun organizzat g[at-tieni darba wara s-su//ess li kien kiseb sentejn ilu. Dan ilkun/ert jie[u t-tema minn kanzunetta li kienet popolari mill-film “No No Nanette” li kien sar fil-1950, u li fih kienet [adet sehem l-attri/i u l-kantanta Doris Day. “Tea for Two” hu kun/ert li se jiffoka fuq il-kanzunetti me[udin minn films mu]ikali li baqg[u klassi/i sal-lum.

Dan il-kun/ert se jsir fisSagrestia Vault, Valletta Waterfront il-:img[a 20 ta’ Jannar fis-7.30 ta’ filg[axija.

F’dan il-kun/ert se jkun hemm kanzunetti minn films mu]ikali b[al “No, No Nannette”, “Carousel” “The West Side Story”, “Oklahoma”, “The Sound of Music”, kif ukoll “The Phantom of the Opera”, fost ohrajn. Il-kantanti se jkunu Marita Bezzina (soprano) u

Frans Mangion (tenor). Huma se jkunu akkumpanjati minn Ramona Zammit Formosa fuq il-pjanu.

Il-kun/ert qed ikun organizzat minn Barocco Cultural Events. Min jixtieq jattendi g[al dan il-kun/ert, jista’ j/empel biex jibbukja post fuq 7968 0952 jew jibg[at email lil bookings@baroccomalta.com.

Wara l-kun/ert ikun hemm ri/eviment.

Fran/i] barokk.

Il-mu]i/isti se jkunu lMaestro Silvio Zammit u Ramona Zammit Formosa bilflawti u Simon Abdilla Joslin bil-vjolin/ell. Dawn ilmu]i/isti huma mag[rufin sew fix-xena mu]ikali Maltija u li g[andhom esperjenza vasta ta’ kun/erti f’Malta kif ukoll barra minn xtutna.

Jitnieda l-Premju Francis Ebejer 2012 Il-Kunsill Malti g[allKultura u l-Arti qed iniedi edizzjoni o[ra tal-Premju Francis Ebejer Il-Premju j[e;;e; kittieba ;odda u stabbiliti jaqsmu xog[lijiethom ma’ udjenza wiesg[a, u joffri pjattaforma soda g[allaktar skripts promettenti bil-Malti. II-pakkett ta’g[arfien g[all-aqwa drammi ma jinkludix biss premji fi flus, i]da wkoll g[ajnuna biex id-drammi rebbie[a jittellg[u u ji;u ppubblikati.

Il-kittieba Il-premju hu miftu[ g[all-kittieba ta’ kull età, grad ta’ esperjenza u nazzjonalità. Id-drammi g[andhom ikunu bil-Malti.

Dan ma jeskludix l-u]u ta’ lingwi o[ra, sakemm lilsien ewlieni jkun il-Malti.

Id-Drammi Il-kittieba g[andhom jippre]entaw kitbiet fil-kategoriji li ;ejjin: Kategorija A: Kitba g[at-

Teatru Kategorija B: Kitba g[atTeatru g[at-tfal\]g[a]ag[ Kategorija ?: Kitba ta’ Radjudrammi Il-pro/ess tal-g[a]la L-g[a]la ssir minn ;urija ta’ akkademi/i, kittieba u artisti o[ra.

Linji gwida Il-Linji Gwida

Ramona Zammit Formosa (pjanista, Frans Mangion (tenur) u) Marita Bezzina (soprano) li se jie[du sehem fil-kun/ert ‘Tea for Two’

Il-kun/ert qed ikun organizzat minn Barocco Cultural Events b’kollaborazzjoni ma’ The Xara Palace Relais & Chateaux. Minn jixtieq jattendi g[al dan il-kun/ert g[andu jibbukkja post billi j/empel fuq 7968 0952 jew jibg[at email lil: bookings@baroccomalta.com jew events@xarapalace.com.mt.

talPremju Francis Ebejer u lformoli tal-applikazzjoni

Francis Ebejer

jinsabu online fuq www.maltaculture.com Data tal-g[eluq L-applikazzjonijiet jintlaqg[u mill-Kunsill Malti tal-Kultura u l-Arti sal-31 ta’ Mejju 2012.

Id-Drammi Rebbie[a tal-Premju Francis Ebejer 2011 Id-dramm Kjaroskur ta’ Simone Spiteri, rebbie[ talPremju Francis Ebejer 2011 – Kategorija A, se jittella’ l-Kavallier ta’ San :akbu, f’Marzu 23–25, 30–31 u f’April 1. Produzzjoni: Dù Theatre. Direzzjoni: Chris Gatt. Meg[juna millKunsill Malti tal-Kultura u l-Arti.

Il-Kunsill Malti talKultura u l-Arti qed jilqa’ proposti g[all-produzzjoni tar-radjudramm Kiesa[ u Biered ta’ Anthony Portelli, rebbie[ tal-Premju Francis Ebejer 2011 – Kategorija ?.

Is-sej[a g[all-produzzjoni tal-iskript tinsab online fuq www.maltaculture.com

It-Tnejn, 16 ta’ Jannar, 2012

32 Lokali

Il-cruise liner lussu] Costa Concordia, wara li inkalja nhar is-Sibt li g[adda ma’ sikka qrib il-kosta ta’ Giglio, fl-Italja. Ilbiera[, il-[addiema tal-protezzjoni ?ivili komplew bit-tfittxija fl-eluf ta’ kmamar ta’ dan il-cruise liner, wara li madwar 40 persuna fost aktar minn 4,000 li kienu abbord, baqg[u rrappurtati nieqsa.

L-a[[ar informazzjoni hi li l-vittmi huma [amsa, u l-midruba 70. (Ritratt> Reuters) Ara wkoll pa;na 12

Sa[[tek g[al qalbna {afna mix-xog[ol li jsir fi [dan il-Ministeru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura filKomunità, isir minn wara lkwinti, u ftit li xejn insib bi]]ejjed [in biex nikkummenta fuq ix-xog[ol li jkun qieg[ed isir filMinisteru. Jien, b[al [afna nies, g[amilt irri]oluzzjonijiet tieg[i fil-bidu tas-sena, u wa[da minnhom kienet propju dik li niddedika ftit [in fil-;img[a biex nibda naqsam mieg[ek li qed taqra, dak li jkun qieg[ed isir filMinisteru tas-Sa[[a.

Grazzi

Ma nistax ma nibdiex billi nirringrazzja lil dawk l-eluf ta’ [addiema li ta’ kull jum – anzi, biex inkun aktar pre/i], li ta’ kull [in – ikunu ppreparati biex joffru servizz lil min ji;i b]onnu. L-Isptar Mater Dei biss hu l-post taxxog[ol g[al 3,761 persuna.

Hemm ukoll aktar minn elf persuna li ja[dmu fir-

Residenza San Vin/enz De Paule, u mijiet o[rajn fl-Isptar Monte Carmeli, fl-Isptar tarRiabilitazzjoni Karen Grech, u fid-diversi djar tal-anzjani u /-/entri ta’ matul il-jum.

Dawn huma professjonisti u [addiema varji li huma lmo[[ wara s-servizzi varji li ji;u offruti. Grazzi g[al dawn in-nies, a[na nistg[u nserr[u rasna li hemm min jie[u [siebna. {afna drabi, sfortunatament, ilprofessjonisti u l-[addiema, kif ukoll is-settur tas-sa[[a nnifsu, jissemmew biss f’a[barijiet negattivi. Hu minnu li jkun hemm persuni li kultant ma jag[mlux ;ie[ lillprofessjoni tag[hom u joffru servizz imxellef. I]da hu minnu wkoll li l-ma;;oranza vasta jag[mlu l-a[jar, u jittrattaw lil kull pazjent bla[jar mod li jistg[u.

G[alhekk, f’dawn il-ftit linji jien ng[id, “Grazzi”. Grazzi lil kull min jag[mel l-a[jar tieg[u g[all-;id tal-pazjent.

minn Joe CASSAR il-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità

Flusek

Sa minn qabel d[alt filpolitika, b[ala Psikjatra u allura [addiem fil-qasam tassa[[a, jiena kont ninnota li hawn persuni li ma jirrealizzawx li s-servizzi tas-sa[[a jit[allsu mit-taxxi tal-poplu, u allura minn flusna lkoll. Hawn min b[al

donnu j[ossu komdu jabbu]a minn sistema, u jipprova jakkwista dak li jista’ g[arra;unijiet tieg[u # tag[ha.

X’ma jirrealizzawx dawn ilpersuni hu li fil-fatt, kull ma tkun qed tag[mel hu li tisraq flusek stess.

U xi ng[idu g[allvandali]mu? Per e]empju, ilmaintenance team tal-Isptar Mater Dei jista’ jikteb volumi ta’ kotba dwar /irkustanzi li j;ibulek g[ajnejk wara widnejk. Per e]empju, xi [add idde/ieda li jqaxxar l-ittri tal-kliem imwa[[la ma’ tabelli varji madwar l-isptar! G[aliex?

Xi [add ie[or barax madwar il-buttuni ta’ lift partikulari! G[aliex? Xi [add deherlu li bieb jinfeta[ a[jar jekk tixxuttjah wa[da sew, u timmarkah bi]]arbun. G[aliex? Nieqaf hawn. I]da dawn tran;aw u tran;aw minn flusek u minn flusi …u minn flus ilvandalu.

Mill-Parlament Ftit tal-;img[at ilu, fil-

Parlament ;ejt mistoqsi kemm saru ilmenti dwar is-servizzi fl-Isptar Mater Dei matul l2011. Irri]ulta li kienu tressqu ftit aktar minn 5,000 ilment.

Meta tara dan in-numru wa[du, tarah kbir. I]da matul l-istess perijodu ta’ ]mien ;ew offruti ammont inkredibbli ta’ servizzi. Miljuni. Pre/i]ament 9,600,000 servizz. Issa li g[andek l-istampa kollha tista’ tqabbel. Fil-fatt, g[alkemm idealment ma jkunx hemm ilment wie[ed, in-numru ta’ ilmenti mqabbel ma’ dak tas-servizzi offruti mhuwiex kbir wisq.

Naturalment, kull ilment ji;i investigat bir-reqqa, u minkejja li mhux kull ilment ikun i;;ustifikat, ikun hemm ilmenti li jg[inuna biex nibnu servizz a[jar. Grazzi g[all[idma tat-tim tal-customer care tal-istess sptar, 99% ta’ dawn l-ilmenti ;ew indirizzati b’su//ess.