2012_01_22

€ 0.50

www.media.link.com.mt

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

2094

11 TA’ JANNAR, 2012> Joseph Muscat jg[annaq lil Jason Micallef fil-Konferenza :enerali Laburista wara li [abbar li Micallef ma kienx se jikkontesta l-elezzjoni ;enerali li jmiss

Jekk Joseph Muscat jirba[ l-elezzjoni…

Lil Jason Micallef irid ipo;;ih imexxi x-xandir nazzjonali Jason Micallef, l-eks Segretarju :enerali tal-Partit Laburista u li llum hu /-Chairman ta’ One Productions, g[andu l-kelma tal-partit li jekk fi]]mien li ;ej ikunu fil-gvern hu jing[ata f’idejh it-tmexxija tax-xandir nazzjonali.

Imkejjen mill-qalba tal-Partit Laburista qalu lil din il-gazzetta li dan kien il-prezz li Joseph Muscat kellu j[allas biex Jason Micallef ja//etta t-

talba tieg[u li ma jikkontestax lElezzjoni :enerali kif kien di;à [abbar li se jag[mel.

Waqt sessjoni tal-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista nhar il:img[a 13 ta’ Jannar, Joseph Muscat kien ]vela li hu kien talab sagrifi//ju personali minn Jason Micallef billi ma jikkontestax l-elezzjoni u jkompli ja[dem fit-tmexxija tal-ONE biex jitwettqu riformi g[all-;id tal-partit.

L-imkejjen tag[na i]da qalulna li b[alma Muscat kellu jikkon/edi li Micallef imur fit-tmexxija tal-ONE meta riedu j[alli [esrem il-kariga ta’ Segretarju :enerali tal-partit, hekk din id-darba kellu ja//etta t-talba ta’ Micallef li appena l-Labour jirba[ lElezzjoni hu jie[u over it-tmexxija tax-xandir nazzjonali.

Jason Micallef g[andu rabta intima max-xandir nazzjonali fejn kien

impjegat bejn l-1987 u l-2003. Hu kien idda[[al ja[dem fix-xandir ta’ 18-il sena, inqas minn xahrejn qabel l-Elezzjoni :enerali tal-1987, b’sempli/i ittra ta’ rakkomandazzjoni minn uffi/jal talMinisteru tax-Xog[ol u tas-Servizzi So/jali (li kien immexxi miz-ziju ta’ Jason Micallef) lil diri;ent ta’ Xandir Malta. g[al pa;na 2

IX-XOG{OL

IS-SA{{A

Xog[ol anke g[al dawk li ilhom jirre;istraw Tnaqqis qawwi f’dawk li kienu ilhom ifittxu x-xog[ol g[al aktar minn sitt xhur ?entru re;jonali tas-sa[[a f’San :iljan PA:NA 3

L-EDUKAZZJONI

Skola o[ra ;dida f’Tal-{andaq PA:NI 8 u 9

St[arri; dettaljat fost il[addiema juri li l-ekonomija Maltija mhux biss g[andha qg[ad tassew baxx imma wkoll qed to[loq ix-xog[ol anke g[al dawk li jkunu ilhom jirre;istraw – settur ta’ [addiema li normalment hu diffi/li g[alihom li jsibu xog[ol.

Dan jo[ro; minn /ifri pubblikati f’dawn l-a[[ar ;ranet mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika dwar l-Ist[arri; fuq ilForza tax-Xog[ol (Labour Force Survey) li jsir b’intervisti dettaljati u wi// imb wi// ma’ kampjun kbir ta’ [addiema.

I/-/ifri li g[adhom kemm kienu pubblikati huma dwar it-tielet kwart tas-sena lo[ra kif jitqabblu malistess perjodu tas-sena ta’ qabel .

Stabbiltà fil-prezzijiet PA:NA 2

■ DAWK IFITTXU XXOG{OL JONQSU B’900:

Minn dan l-ist[arri; jirri]ulta li dawk li jg[idu li qed ifittxu xog[ol ;did naqsu b’928. I/-/ifra ta’ nies ifittxu x-xog[ol f’dan l-ist[arri; (li hu l-kejl li tu]a l-Unjoni Ewropea) tinkludi lil dawk kollha li jg[idu li qed ifittxu xog[ol ;did, anke jekk ikunu di;a’ qed ja[dmu.

I/-/ifra tinkludi wkoll lil dawk li di;a’ qed jie[du lpensjoni. Dan hu kejl differenti u usa’ mi/-/ifra ta’ nies li jmorru jirre;istraw.

Minkejja dan, ir-rata ta’ nies ifittxu xog[ol ;did anke

b’dan il-kejl wiesa’ issa ni]let g[al 4.9 fil-mija fost dawk li g[andhom aktar minn 25 sena – tnaqqis ta’ aktar minn punt per/entwali mis-6.1 fil-mija li kienet sena qabel.

■ TNAQQIS QAWWI TA’ 2,100 F’DAWK LI KIENU ILHOM JIRRE:ISTRAW: Aktar

impressjonanti mit-tnaqqis fin-nies ifittxu xog[ol ;did hi /-/ifra ta’ dawk minnhom li kienu ilhom jirre;istraw g[al aktar minn sitt xhur.

Dawn huma nies li normalment isibuha diffi/li jibdew ja[dmu mill-;did g[ax ikunu ilhom maqtug[in mixxog[ol u ma jkunux sempli/iment g[addejjin minn impjieg g[al ie[or imma jkunu ilhom qieg[da.

g[al pa;na 2

2

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Stabbiltà fil-prezzijiet G[awdex ■ Malta bl-anqas rata tal-inflazzjoni fiz-Zona-ewro kwa]i bla vu/i fil-Labour Mir-rapport tal-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista li se tintemm illum jirri]ulta li d-Deputati Laburisti G[awdxin g[andhom rekord ta’ attendenza tassew fqir g[al laqg[at talGrupp Parlamentari Laburista.

Skont dan ir-rapport, minn 40 laqg[a tal-Grupp Parlamentari Laburista li saru bejn l-1 ta’ Lulju 2010 u t-30 ta’ :unju 2011, id-Deputati G[awdxin Justyne Caruana u Anton Refalo attendew biss [ames darbiet.

Dan ifisser li jew fil-Grupp Parlamentari Laburista kwa]i qatt ma jkunu diskussi materji dwar G[awdex jew, jekk ikunu, dawk li jistg[u jitkellmu b’mod awtorevoli dwar dan id-distrett importanti bi problemi partikulari, ma jkunux pre]enti.

Dan jikkuntrasta bil-kbir mas-sitwazzjoni fil-Partit Nazzjonalista. Fil-Kabinett hemm ]ew; ministri, Giovanna Debono (li tmexxi l-Ministeru ta’ G[awdex) u Chris Said.

Ma’ dawn, fil-PN hemm ukoll Frederick Azzopardi li barra li hu l-Assistent Parlamentari fil-Ministeru ta’ G[awdex hu wkoll Deputy Whip u allura pre]enti tista’ tg[id g[as-seduti parlamentari kollha.

Il-Partit Laburista hu mag[ruf li lil G[awdex ju]ah biss meta ji;i b]onnu g[all-voti qrib l-elezzjonijiet u mbag[ad jabbandunah. Kien il-PL li l-a[[ar li kien fil-gvern (19961998) kien ne[[a l-Ministeru g[al G[awdex u rrelegah g[al Segretarju Parlamentari.

Sadattant, Deputati Laburisti o[rajn li g[andhom rekord ta’ attendenza baxxa g[al-laqg[at tal-Grupp Parlamentari tag[hom huma Adrian Vassallo li ma attenda g[all-ebda wa[da mill-40 laqg[a li saru, u Luciano Busuttil (7), Marlene Pullicino (7), Chris Agius (10), Evarist Bartolo (11) u Joseph Sammut (12).

G[ar-rigward tas-seduti parlamentari li saru bejn is-6 ta’ Lulju 2010 u t-28 ta’ :unju 2011 — 126 seduta b’kollox — il-[ames Deputati Laburisti bl-anqas attendenza huma Adrian Vassallo li attenda 13 biss, Joseph Sammut (42); Karmenu Vella (43); Luciano Busuttil (51) u Michael Farrugia (53).

Malta g[andha l-anqas rata tal-g[oli tal-[ajja fost is-17-il pajji] li j[addmu l-ewro u t-tieni lanqas rata fost is-27 pajji] tal-Unjoni Ewropea.

Dan jirri]ulta mill-a[[ar /ifri tal-Uffi//ju talIstatistika Ewropew, il-Eurostat, dwar linflazzjoni u li jirreferu g[al Di/embru li g[adda u b’hekk jag[lqu /-/ifri g[as-sena s[I[a 2011.

F’Malta, bejn Di/embru 2010 u Di/embru li g[adda, il-prezzijiet ]diedu b’1.3 fil-mija.

Fl-UE kollha, il-prezzijiet ]diedu bi 3.0 filmija waqt li fiz-Zona-ewro ]diedu bi 2.7 filmija. Il-Bank ?entrali Ewropew jimmira g[al rata ideali tal-g[oli tal-[ajja ta’ 2.0 filmija.

L-uniku pajji] tal-UE li kellu rata tal-g[oli tal-[ajja anqas minn Malta kien l-I]vezja li, billi m’g[andhiex l-ewro, jag[mel lil Malta l-

anqas pajji] tal-ewro li kellu inflazzjoni ssena l-o[ra.

L-aktar pajji] tal-ewro li bata g[oli tal[ajja fl-2011 kien is-Slovakkja b’4.6 fil-mija u warajh ?ipru b’4.2 fil-mija. Il-Polonja u lUngerija kienu l-aktar pajji]i li g[adhom bilmunita tag[hom li batew g[oli tal-[ajja b’rati li wkoll qab]u l-4 fil-mija.

Dawn i/-/ifri jfissru li r-rata tal-inflazzjoni f’Malta b[alissa hi anqas minn nofs ir-rata medja tal-pajji]i tal-ewro.

Il-fatt li l-inflazzjoni f’Malta hi anqas minn ta’ pajji]i o[rajn li g[andhom l-ewro jag[tina vanta;; fil-kompetittività. Dan billi d-ditti li jesportaw u l-lukandi ma jkollhomx g[alfejn jg[ollu l-prezzijiet biex jag[mlu tajjeb g[al ]idiet bla b]onn fl-ispejje] tag[hom jew filpagi.

Lil Jason Micallef iridu jmexxi ’l-PBS minn pa;na 1

Ming[ajr ma kellu l-ebda t[ejjija jew esperjenza filqasam tax-xandir, Jason Micallef ing[ata f’idejh programmi ta’ importanza sekondarja waqt li hu baqa’ jimmilita dejjem aktar filPartit Laburista u ikkontesta elezzjonijiet tal-kunsill lokali tal-Mosta, imbuttat mill-Partit Laburista bil-maskra ta’ ‘indipendenti’.

Wara t-telfa laburista tal2003, Jason Micallef kien elett mill-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista b[ala Segretarju :enerali, kariga li re;g[et ing[atatlu sa[ansitra wara t-telfa laburista tal-2008 minkejja li kienet intefg[et fuqu [afna

mill-[tija g[al dik it-telfa.

Kemm dam Segretarju :enerali u anke wara, f’artikli politi/i mill-aktar [orox, Jason Micallef irrefera kemmil darba g[ax-xandir nazzjonali u attakka numru kbir ta’ nies li b’xi mod g[andhom x’jaqsmu ma’ dan il-qasam.

Fost dawk li Jason Micallef attakka pubblikament hemm il-Prof. Joe Pirotta, i/Chairman tal-Bord Editorjali tal-PBS, Anton Attard, il-Kap E]ekuttiv, Natalino Fenech, il-kap tal-kamra tal-a[barijiet u l-pre]entatur Lou Bondì.

I]da, ming[ajr dubju, lakbar attakk li g[amel Jason Micallef, propju ftit tax-xhur ilu, kien dak li kiteb fil-[ar;a

ta’ l-orizzont ta’ nhar il:img[a 21 ta’ Ottubru, 2011, kontra Peppi Azzopardi, ilpre]entatur ta’ Xarabank.

Jason Micallef kiteb hekk: “…wasal i]-]mien li ma nibqg[ux induru aktar mallew]a, u se nkun jien li ng[idha bla problemi ta’ xejn.

Kemm-il darba wara lelezzjoni li ;ejja jkun hemm Gvern Laburista, dawk li jkunu fdati bit-tmexxija talPBS g[andhom jaraw li Joe Azzopardi jitwarrab minn fuq l-istazzjon nazzjonali.”

Fl-istess artiklu, Jason Micallef irrefera g[al Peppi Azzopardi — li jmexxi l-aktar programm segwit fil-mezzi kollha tal-media f’pajji]na — b[ala ‘ardit’ u ‘pasta]’.

Malta tkompli bi]-]ieda ta’ xog[ol minkejja l-maltemp ekonomiku minn pa;na 1

Min[abba dan, ikunu wkoll naqsulhom il-[iliet li jfittxu l-impjegaturi.

Fi/-/ifri l-;odda, dawn in-nies naqsu b’2,099 li hu tnaqqis qawwi [afna.

■ IT-TA{RI: U L-IN?ENTIVI FOST IR-RA:UNIJIET POSSIBBLI: Aktarx li parti mir-

ra;uni g[al dan it-tanqqis qawwi hi lisforzi li qed tag[mel il-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; fil-[iliet ;odda li qed t[arre; g[alihom lil dawk li jkunu ilhom jirre;istraw.

Ra;uni o[ra tista’ tkun l-g[ajnuniet li l-Gvern qed jag[ti lill-impjegaturi biex ida[[lu [addiema ;odda.

U, naturalment, hemm il-fatt li lqg[ad b’mod ;enerali hu baxx [afna

f’Malta u x-xog[ol qed ji]died, kif ikomplu juru dawn i/-/ifri.

■ }IEDA TA’ AKTAR MINN 2,300 FIL-{ADDIEMA FULLTIME: It-tnaqqis f’dawk ifittxu

xog[ol ;did hu l-fa//ata l-o[ra talmunita tal-[olqien tax-xog[ol.

I/-/ifri l-;odda juru li l-[addiema full-time minn Lulju sa Settembru 2010 sal-istess xhur tal-2011 ]diedu b’2,311.

Apparti din i]-]ieda fil-full-timers, kien hemm ]ieda ta’ 1,842 fil[addiema part-time.

Din i]-]ieda fl-impjiegi se[[et tista’ tg[id fl-oqsma kollha tal-ekonomija, partikolarment fil-qasam tas-servizzi u fis-servizzi finanzjarji. Din i]-]ieda ta’

nies ja[dmu tirrifletti ru[ha wkoll filpersenta;; ta’ nies li qed jag[tu sehemhom fid-dinja tax-xog[ol.

Fl-etajiet bejn 25 u 54 (li huma letajiet meta wie[ed aktarx la qed jistudja u lanqas irtirat) ja[dmu 90 filmija tal-ir;iel (]ieda ta’ 1.6 punti f’sena) u 50.5 fil-mija tan-nisa (]ieda ta’ 2.2 punti f’sena).

■ }IEDA TA’ 573 EWRO FIL-PAGA MEDJA FL-A{{AR SENA: I]-]ieda fix-xog[ol issa[[a[

ukoll id il-[addiema u l-unions finnegozjar ta’ pagi a[jar. Dan jirrifletti ru[u wkoll fi/-/ifri ta’ dan l-ist[arri; li jitlob prova dettaljata dwar il-paga li jaqilg[u l-[addiema fil-kampjun mist[arre;.

Jirri]ulta li l-paga medja tal-[addiem Malti bejn it-tielet kwart tal-2010 u listess perjodu sena wara ]diedet b’573, jew 11 ewro fil-;img[a, minn 14,463 ewro g[al 15,036 ewro fissena.

Kollox ma’ kollox, dawn ir-ri]ultati juru: it-tkomplija ta]-]ieda fix-xog[ol f’Malta minkejja l-maltemp ekonomiku dinji; tnaqqis qawwi f’dawk li l-aktar ibatu biex isibu xog[ol ;did; ]ieda fil-pagi li hi ferm aktar minn dik li ting[ata bil-li;i fil-Ba;it; meta ji]died ix-xog[ol ji]died ukoll il-potenzjal tal-[addiema u talunions li jitolbu u jiksbu pagi aqwa.

AÓBARIJIET LOKALI

3

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

SA {{ A

I/-/entru re;jonali tas-sa[[a li se jinbena f’San :iljan bl-g[oti ta’ g[add kbir ta’ servizzi fil-livell ta’ kura primarja

Regional hub tas-sa[[a f’San :iljan …pass ie[or importanti fis-servizzi offruti fil-livell ta’ kura primarja Il-Gvern investa fi studju bl-intenzjoni li jkompli jsa[[a[ is-servizzi offruti fuq livell ta’ kura primarja. Wara xhur ta’ [idma tfassal pjan biex jin[oloq dak li jissejja[ regional hub fil-lokalità ta’ San :iljan.

Minn dan il-post se jkunu offruti sservizzi kollha relatati ma’ kura primarja. F’dak li hu kun/ett ;did filqasam tas-sa[[a lokali, ir-residenti talin[awi ta’ San :wann, l-Imsida, San :iljan, Tas-Sliema, St. Andrew, isSwieqi, il-Madliena, Pembroke, lIbra;;, il-Kappara, Ta’ Xbiex, il-G]ira u Victoria Gardens se jkunu jistg[u jibbenefikaw mis-servizzi ta’ pro;ett li se jkompli jsa[[a[ is-servizzi tassa[[a.

Fir-regional hub se jkunu offruti g[add kbir ta’ servizzi dwar sa[[a mentali medi/ina ba]ata fuq nutrizzjoni u e]er/izzju

/entru ta’ komunikazzjoni miftu[

24 sieg[a kuljum /entru tas-sa[[a ;enerali tissue viability clinic leg ulcer clinic unit spe/jalizzat fuq l-anzjani u ddimensja renal patients support unit, u taqsima g[all-kura tat-tfal Is-servizzi offruti se jkunu [afna aktar varjati minn dawk li jkunu offruti llum f’/entru tas-sa[[a.

Fil-fatt, apparti s-servizzi msemmija, se jkunu offruti wkoll sessjonijiet ta’ terapija, kemm ta’ grupp kif ukoll fuq ba]i individwali, ta’ speech and language therapy. F’din it-taqsima wkoll se tintu]a l-a[[ar teknolo;ija disponibbli b[al pere]empju apparat awdjo vi]iv avvanzat u l-u]u ta’ mirja li jg[inu l-persuna tifhem a[jar il-mod kif qed tikkomunika.

Anke hawnekk se jkun hemm

servizzi di;itali tal-x-ray kif ukoll servizzi moderni ta’ ultrasound u bone density. L-istess investiment se jsir filqasam tal-Oftalmolo;ija (glaucoma, optometry).

Bil-kun/ett tal-hub hu ma[sub li jintla[qu kemm jista’ jkun nies bl-a[jar u]u tas-servizzi offruti u professjonisti disponibbli. F’dak li hu pass importanti, il-pjani ta’ dan il-hub jinkludi wkoll sala g[al operazzjonijiet ]g[ar (day and minor surgery). Dan jinkludu s-servizzi kollha li tirrikjedi sala tal-operazzjonijiet, b[al pere]empju kamra fejn ikun preparat ilpazjent u o[ra fejn il-pazjenti jirkupraw.

Servizzi o[rajn jinkludu unit dedikat g[at-tfal u adoloxxenti, u unit ie[or g[a]-]ag[]ag[ u servizzi g[all-iskejjel.

Il-[sieb hu dak li /-/entru nazzjonali tal-immunisation ikun trasferit anke g[al dan il-hub minn fejn ikun jista’ jopera a[jar u b’aktar fa/ilità.

Dan kollu f’ambjent modern li kien disinjat minn professjonisti ba]at fuq il-b]onnijiet tal-pazjent imma wkoll dawk tal-[addiema li se jwasslu s-servizzi differenti. Dawn il-[addiema se jkunu jistg[u ja[dmu f’ambjent komdu u li joffri l-a[[ar fa/ilitajiet disponibbli f’diversi servizzi.

Il-kun/ett tar-regional hub hu dak li jservi wkoll ta’ /entru fejn ilprofessjonist jiltaqa’ mal-pazjent mhux biss f’kuntest ta’ kura imma wkoll f’dak ta’ edukazzjoni.

Il-post se jkun mg[ammar ukoll b’lecture room li se tintu]a g[al promozzjoni tas-sa[[a permezz ta’ laqg[at mal-pubbliku imma wkoll g[al laqg[at edukattivi g[all-professjonisti tas-sa[[a.

I/-/entru se jinkludi wkoll post g[allambulanza, ma[]en, lifts u anke parke;;.

4

tag˙rif Ir-Rabat. Fl-okka]joni tal-50 sena

mill-Inkurnazzjoni tal-istatwa ta’ San :u]epp li se jkun /elebrat fl-2013, lAr/ikonfraternita ta’ San :u]epp tarRabat qed tniedi kompetizzjoni g[al logo kommemorattiv li se jintu]a waqt dawn i/-/elebrazzjonijiet. Lg[an hu li dan il-logo ikun stampat fuq letterheads u o;;etti o[ra simili biex jimmarka dan l-anniversarju u allura d-disinn m’g[andux ikun elaborat i]]ejjed biex id-dettalji tieg[u jo[or;u /ari fl-istampar. Iddisinn irid ikun wie[ed fi stil kontemporanju u jrid jinkludi l-kliem ‘Kuruna fuq rasek qeg[idnielek 19632013’ li hi t-tema ta’ dan lanniversarju. Kull sottomissjoni g[andha tinkludi ittra bid-dettalji talpersuna li ddisinja l-logo u deskrizzjoni ta’ dak li jissimbolizza g[all-artist. Kull min hu interessat g[andu jibg[at id-disinn fuq karta jew inkella f’format elettroniku permezz ta’ CD lil: Stephen Pace – Segretarju Ar/ikonfraternita ta’ San :u]epp, PO Box 9, Rabat sa mhux aktar tard mid19 ta’ Frar. Ir-rebbie[ jit[abbar fl-10 ta’ Marzu u se jing[ata rigal ta’ €200 kif ukoll tifkira tal-okka]joni.

Quddiesa g[all-;urnalisti G[awdxin. Nhar it-Tlieta 24 ta’

Jannar hi l-festa ta’ San Fran;isk de Sales, patrun tal-;urnalisti. G[al din lokka]joni l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech se jqaddes g[all-;urnalisti u kittieba G[awdxin fil-5 p.m. fil-knisja tas-Sorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’ :esù fi Triq Palma, Victoria. Ilkittieba, xandara, ;urnalisti G[awdxin huma m[e;;a j]ommu l-appuntament annwali mal-Isqof t’G[awdex li wara l-Quddiesa jieqaf g[al ftit jitkellem ma’ dawk pre]enti.

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Is-Seba’ Erbg[at ta’ San :u]epp.

Is-Seba Erbg[at g[al din is-sena se jibdew nhar l-Erbgha 25 ta’ Jannar.

Qed ikunu organizzati millAr/ikonfraternita ta’ San :u]epp filKnisja ta’ Santa Marija ta’ :ie]u, talPatrijiet Fran;iskani tar Rabat talImdina. Kull nhar ta’ Erbgha fil-5.30 p.m. jing[ad ir-Ru]arju, Kurunella u talba lil San :u]epp. Fis-6 p.m. tibda ?elebrazzjoni tal-Quddiesa blomelija, kant tal-Antifona u ?elebrazzjoni Ewkaristika.

Bormla. L-eks bandisti tal-Banda

San :or; ta’ Bormla huma mistiedna jattendu re-union u bibita fil-ka]in nhar il-{amis 9 ta’ Frar, fis-7 p.m. Din l-attività se ssir b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal-150 sena mit-twaqqif tal-Banda San :or; fis-sena 1862. Kull min se jattendi se jing[ata tifkira ta’ din lokka]joni storika. G[al aktar dettalji wie[ed g[andu jikkuntattja lissegretarju, tel. 79092443.

Birkirkara. Parents’ Day Home Concert imtella’ mill-Kummissjoni Banda, nhar il-:img[a 27 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fis-Sala tal-Ka]in talG[aqda Mu]ikali Sant’Elena.

Kul[add mistieden biex jara t-talenti tal-aljevi ta’ din il-Banda. Aktar tag[rif fuq www.sainthelenbc.org.

Il-knisja ta’ San Publju fuq bolla tal-Vatikan Il-fa//ata imponenti talknisja tal-Furjana dedikata lil San Publju tiffigura b’mod prominenti fuq bolla ma[ru;a mill-Vatikan b[ala parti minn sett li jfakkar iddiversi ]jarat li l-Papa Benedittu XVI g[amel f’diversi pajji]i matul issena 2010.

Il-pajji]i l-o[ra li jiffiguraw f’dan is-sett huma ?ipru, Spanja, il-Portugall u r-Renju Unit.

Fuq il-bolla ta’ Malta, li hi tal-valur ta’ 0.60 ewro, hemm ukoll il-figura ta’ San Pawl u, barra l-kliem Città del Vaticano, fiha wkoll iddata ta]-]jara tal-Papa f’Malta (17 – 18 Aprile, 2010).

Il-Papa Benedittu XVI kien [are; mill-knisja ta’

Il-bolla tal-Vatikan li turi lill-Papa, il-knisja ta’ San Publju, u lil San Pawl

San Publju biex ji//elebra lQuddiesa nhar il-{add 18 ta’ April, 2010 quddiem folla kbira ta’ Maltin mi;burin Fuq il-Fosos tal-Furjana.

Sadattant il-parro//a tal-Furjana llum se tkun qed

ti;i ti//elebra l-festa litur;ika ta’ San Publju.

Il-festa propja ta’ San Publju fil-Furjana tkun /elebrata [mistax-il jum fuq l-G[id. Din is-sena l-festa ssir fit-22 ta’ April.

Donazzjoni ta’ demm . Illum il -

{add se jsir ;bir ta ’ demm bil Mobile Blood Donation Unit minn quddiem il - knisja parrokkjali tal - Imsida , mit - 8 . 30 a . m . sas -1 p . m . Jekk t[ossok f ’ sa[[tek u tixtieq tag[ti d - demm , mitlub tie[u mieg[ek il - karta tal identità .

it-temp illum It-temp pjuttost imsa[[ab, b’[albiet tax-xita i]olati g[all-ewwel, li jsir ftit imsa[[ab. Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ qawwi mill-Punent Majjistru, isir lokalment qawwi [afna g[all-qawwa ta’ riefnu g[al ftit [in, u jsir moderat mal-lejl. Ba[ar qawwi g[al qawwi [afna, li jsir moderat g[al qawwi.

Imbatt baxx mill-Majjistral, li jsir moderat. L-og[la temperatura 14˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 401.3mm. Ix-xemx titla’ fis-07.10 u tin]el fil-17.16.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙

8 spiΩeriji

64 - 10 - 58 - 28 - 56

VALLETTA: Empire Pharmacy, 77 Triq it-Teatru l-Antik; {AMRUN: Thomas’ Pharmacy, 796 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz; BIRKIRKARA: Herba Pharmacy, 183 Triq il-Kbira; TA’ XBIEX: Pharmaland Dispensers, 5 Tagliaferro Mansions, Triq ilPrin/ipessa Margerita; SAN :WANN: San Gwann Pharmacy, 11 Triq Feli/ Borg; TAS-SLIEMA: Wales Pharmacy, 183 Triq Manwel Dimech; {AL BALZAN: Medica Pharmacy, Triq in-Naxxar; MOSTA: Rotunda Pharmacy, 7 Triq ilKungress Ewkaristiku; MELLIE{A: Karizia Drugstore, 87 Triq George Borg Olivier; SANTA LU?IJA: Maddalena Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri; ISLA: San Filippu Pharmacy, 155 Triq ilVitorja; {A}-}ABBAR: Polymer Pharmacy, Triq ix-Xg[ajra; MARSAXLOKK: Pompei Pharmacy, 28 Xatt is-Sajjieda; QRENDI: Qrendi Pharmacy, 6 Triq il-Kbira; SI::IEWI: St. Nicholas Pharmacy, 1 Triq il-Parro//a; RABAT: Ideal Pharmacy, 63 Triq ilKbira; VICTORIA: Batu Pharmacy, 38 Triq Palma; NADUR: Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Ktieb ta’ Edwin Vassallo dwar il-valuri nsara Edwin Vassallo, Deputat nazzjonalista u kontributur regolari f’din il-gazzetta, g[adu kemm ippubblika ktieb bit-titlu L-isfida tal-valuri nsara u l-Partit Nazzjonalista.

F’dan il-ktieb, Edwin Vassallo jitkellem dwar ir-rwol talpolitika f’konfront bejn il-valuri umani kif ispirati mill-valuri nsara u dik li hu jsej[ilha “iddittatura tar-relattivi]mu”.

Waqt it-tnedija tal-ktieb filKappella tal-Università, Edwin Vassallo qal li l-ktieb fih [sibijiet dwar is-sabi[ u l-[tie;a tal-valuri nsara mhux biss g[al min hu involut fil-PN i]da g[al kull min hu impenjat fil-politika f’pajji]na.

Il-ktieb jistaqsi u jag[ti twe;iba g[aliex ilpolitiku li jag[]el li jiddefendi l-valuri nsara

jista’ jkun imsikket u ridikolat minn so/jetà ta’ kultura kattolika.

Edwin Vassallo qal li filkitbiet tieg[u hu ipprova jfiehem x’inhi l-isfida g[allpolitiku nisrani li jrid jikkonvin/i li l-valuri nsara g[andhom jibqg[u l-qofol talfehmiet ba]i/i tal-PN u ta’ kull partit politiku ie[or li jippromwovi l-;id komuni.

Il-ktieb jinkludi wkoll da[la mill-Professur Oliver Friggieri u introduzzjoni analitika minn Mario Thomas Vassallo.

Il-ktieb jista’ jinkiseb ming[and l-awtur u l-fondi mi;bura mill-bejg[ tieg[u se jmorru b’risq lopri ta’ karità u ;ustizzja mmexxija mill:i]witi f’Malta u G[awdex.

Interess ?ini] fil-potenzjal ta’ SmartCity Delegazzjoni ?ini]a li kienet f’Malta fl-a[[ar jiem esprimiet interess fil-potenzjal ta’ SmartCity Malta g[al dak li g[andu x’jaqsam ma’ kumpaniji ?ini]i li jixtiequ jinvestu fl-Ewropa u fl-Afrika ta’ Fuq. Din id-delegazzjoni, immexxija minn Liu Lihua, ilVi/i Ministru ta/-?ina g[axXjenza, Komunikazzjoni u Teknolo;ija Informatika, intlaqg[et fi SmartCity minn Andrew Davies, il-Business Development Manager ta’ SmartCity.

Andrew Davies kellem liddelegazzjoni dwar linfrastruttura unika tal-ICT li g[andha SmartCity u semma wkoll il-benefi//ji u s-servizzi li toffri flimkien ma’ possibbiltajiet re/ipro/i ta’ opportunitajiet ta’ networking.

Waqt i]-]jara tad-delegazzjoni ?ini]a fi SmartCity Malta din il-;img[a

FOCUS 101 ILLUM FUQ RADIO 101 FID-9.30am Imexxi> Caroline Galea Mistednin> David Agius Frans Agius

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

?elebrazzjoni tas-sa[[a b’messa;; favur il-prevenzjoni ■ Mijiet jattendu Open Day fil-Ministeru tas-Sa[[a

G[at-tieni sena konsekuttiva, il-Ministeru tas-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura fil-Komunità lbiera[ feta[ il-bibien tieg[u g[all-pubbliku b’messa;; favur il-prevenzjoni.

Matul il-;urnata – minkejja t-temp xejn sabi[ – mijiet ta’ persuni marru fil-Ministeru fi Triq il-Merkanti, il-Belt, fejn setg[u jag[mlu testijiet g[al kundizzjonijiet varji, fosthom ECG, testijiet g[az-zokkor u lpressjoni fid-demm, testijiet tal-body mass index u testijiet tal-g[ajnejn.

Dan, minbarra sessjonijiet ta’ tag[rif dwar diversi oqsma o[rajn relatati mas-sa[[a talbniedem, b[all-kura tas-saqajn, il-promozzjoni tal-[alib talomm, fi]joterapija u informazzjoni favur prevenzjoni minn mard li jittie[ed sesswalment.

Kien hemm dimostrazzjoni

tal-[idma ta’ salvata;;, li ssir b’koordinazzjoni bejn ilmembri tad-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili u l-istaff mediku tad-Dipartiment talEmer;enza fl-Isptar Mater Dei f’ka]i fejn persuni jinqabdu f’bini ma[kum min-nirien.

G[al xi [in attenda wkoll ilPrim Ministru, Lawrence Gonzi, li kien akkumpanjat minn Joe Cassar, il-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, u minn Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u lKura fil-Komunità.

F’diskors qasir, il-Ministru Cassar fakkar li l-Ministeru tas-Sa[[a hu iffukat favur ilprevenzjoni u l-promozzjoni ta’ stil ta’ [ajja b’sa[[tu.

Qal li din l-Open Day, li kienet qed issir g[at-tieni sena konsekuttiva, hi /elebrazzjoni tas-sa[[a.

Id-deputat Franco Debono jippre]enta mozzjoni dwar il-finanzjament tal-partiti Id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono ippre]enta private member’s motion dwar il-finanzjament talpartiti. L-Ewwel Qari ta’ dan l-Abbozz ta’ Li;i kien pre]entat lill-Iskrivan talKamra lbiera[ filg[odu.

Minbarra l-finanzi tal-partiti politi/i, l-Abbozz jitkellem ukoll dwar il-formazzjoni talpartiti, l-istrutturi interni, ixxog[ol li jwettqu, u lparte/ipazzjoni tag[hom flelezzjonijiet.

Partijiet minn dan l-Abbozz ta’ Li;i jiffukaw fuq l-istatut ta’ partit, it-tfassil ta’ Re;istru li ji;bor fih il-partiti, u limportanza li fil-partiti jkun hemm Bord tad-Dixxiplina.

Il-private member’s motion imressqa minn Franco Debono titkellem dwar sanzjonijiet li tista’ timponi lKummissjoni Elettorali fuq ilpartiti, kemm-il darba jinkisru

l-provedimenti ta’ din il-Li;i.

L-Abbozz jis[aq fuq il-fatt li l-accounts tal-partiti g[andhom ikunu awditjati.

Jekk ikun hemm diskrepanza f’dak li jkun ippre]enta partit, allura jid[lu fis-se[[ penali li jla[[qu l-€10,000. U jekk xi [add minn partit jag[ti dikjarazzjoni qarrieqa dwar ilfinanzjament, dan jista’ je[el sa sitt xhur [abs.

Fl-Abbozz li ressaq Franco Debono jing[ad li l-partiti politi/i jistg[u ja//ettaw donazzjonijiet, i]da, fost lo[rajn, hemm imni]]el li donazzjonijiet anonimi li jaqb]u t-€300 ma jistg[ux jintlaqg[u. Hemm imni]]el ukoll li persuna partikulari, f’sena, ma tistax tag[ti aktar minn €50,000.

Dawn id-donazzjonijiet kollha g[andhom ikunu re;istrati u pre]entati f’rapport mill-partiti politi/i.

Joe Cassar sa[aq fuq ilkultura tal-prevenzjoni talmard b’check-ups regolari biex jekk tfe;; xi kundizzjoni, din tinqabad malajr.

Min-na[a tieg[u, isSegretarju Parlamentari Mario Galea fakkar kif ilpopolazzjoni qed tixjie[, i]da dan mhux fenomenu li g[andna nib]g[u minnu.

Hu [e;;e; lill-komunitajiet u lill-familji biex ikomplu jg[o]]u lill-anzjani.

Mario Galea qal li anki blaqwa sistema ta’ [arsien talanzjani, mhemmx a[jar milli lanzjan jibqa’ jg[ix filkomunità, imdawwar millfamilja.

5

6

ATTWALITÀ

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Joseph Muscat i[awwad Premju ta’ fl-istorja tal-partit tieg[u konsolazzjoni Biex isostni t-teorija tieg[u li l-Partit Laburista se jibda lElezzjoni :enerali li jmiss b[ala l-underdog, Joseph Muscat il-[in kollu jirrepeti li l-partit tieg[u tilef sitta milla[[ar elezzjonijiet u referendum.

Nhar il-{add li g[adda, i]da, waqt li kien qed jitkellem f’sessjoni talKonferenza :enerali ]ied bi//a o[ra u qal hekk: “… ilPartit Laburista ilu ma jkollu ma;;oranza mill-1976”.

Din hi tg[awwi;a kbira talfatti u tal-istorja.

Effettivament, il-Partit Laburista ilu ma jkollu ma;;oranza mill-Elezzjoni :enerali tal-1996, l-ewwel elezzjoni li Muscat kien involut fiha b[ala ;urnalist tal-media laburista. G[oxrin sena wara dak li semma hu l{add li g[adda!

G[all-benefi//ju ta’ Muscat, u biex niffriskawlu l-memorja, qed nippubblikaw hawn ta[t id-dettalji kollha tal-a[[ar

Partit Nazzjonalista ELEZZJONI 1976 1981 1987 1992 1996 1998 2003 2008

VOTI 99,551

% 48.43

127,932

50.9 50.9 51.8

124,864

47.8

114,132 119,721

137,037 146,172 143,468

DEPUTATI

51.8 51.8 49.3

tmien elezzjonijiet ;enerali li minnhom jo[ro; li fl-1996, ilpartit ta’ Muscat kien reba[ ilma;;oranza tal-voti u lma;;oranza tas-si;;ijiet filParlament. Ma;;oranza li mbag[ad kien tilef g[aliex lewwel wie[ed Joseph Muscat kien ta parir lil Alfred Sant biex imur g[all-Elezzjoni :enerali kontra l-parir ta’ nies [afna aktar esperti minnu filpartit fosthom l-Avukat George Abela u l-Avukat Michael Falzon.

Partit Laburista VOTI

%

31

105,854

51.54

31

109,990

49.1

34 34

114,936

48.9

34

114,910

46.5

132,497

50.7

31

124,220

47.0

30

134,092

47.5

30

141,888

48.8

34

35 34 34

35 35 35

DEPUTATI

35

X’differenza!

■ Il-Partit Nazzjonalista kien offra soluzzjonijiet pratti/i fl-1998 biex il-Labour ma jaqax mill-Gvern

Minn l-orizzont tat-18 ta’ :unju, 1998

“

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Eddie Fenech Adami tenna li lvotazzjoni fuq ir-Ri]oluzzjoni dwar il-pro;ett g[all-I]vilupp ta’ Xatt il-Kottonera mg[andhiex titqies b[ala li hi turija ta’ fidu/ja jew le fil-gvern.

Jekk il-mozzjoni ma tg[addix, kif di;à ma g[addietx, ma jfissirx li tkun intilfet il-fidu/ja tal-gvern.

Dr. Fenech Adami appella lillgvern biex il-vot ma jitte[idx u l-ka] ikun riferit lill-Kumitat Parlamentari tal-Kamra dwar il-Kontijiet Pubbli/i jew inkella jin[atar Kumitat Mag[]ul biex jg[arbel kif, waqt li ja//erta li l-pro;ett isir, ma jintrabatx li x-Xatt tal-Birgu jsir propjetà privata g[al 99 sena.

”

F’dawn il-jiem kemm-il darba ssemma l-ka] ta’ meta fis-sajf tal1998 il-Gvern Laburista ta’ Alfred Sant kien sab ru[u f’diffikultajiet mal-Perit Duminku Mintoff dwar ilPro;ett tax-Xatt tal-Kottonera.

Alfred Sant, ta’ ras iebsa li hu, kien idde/ieda li jdawwar din il-kwistjoni f’vot ta’ fidu/ja fil-gvern, fis-sens li jekk ir-ri]oluzzjoni tal-Gvern Laburista dwar dan il-pro;ett ma tkunx approvata, il-gvern tieg[u jmur g[all-Elezzjoni.

Il-Partit Nazzjonalista, dak i]-

]mien immexxi minn Eddie Fenech Adami u li fih kellu rwol ewlieni Lawrence Gonzi, kien offra aktar minn soluzzjoni wa[da biex il-Labour seta’ jibqa’ jiggverna skont il-mandat li kien tah il-poplu fl-1996.

Il-Partit Laburista, i]da, anke blimbuttatura qawwija li kien tah Joseph Muscat b’kitbiet u diskors tieg[u fil-Konferenza :enerali talPartit, kien webbes rasu, kompla g[addej bir-ri]oluzzjoni tieg[u u, wara, kellu jmur g[all-Elezzjoni :enerali tal-1998.

Ma tistax ma tinnotax il-kuntrast ma’ dak li qed jag[mel Muscat issa li, g[all-kilba tal-poter, qed jag[mel minn kollox biex jisfrutta /-/irkustanzi li nqalg[u favur tieg[u.

■ Jibag[tu lil dawk bil-geddum g[al xandiriet fuq it-TV Ir-rapporti li dehru f’din ilgazzetta b[al-lum ;img[a dwar dak li qed ji;ri filqalba tal-Partit Laburista [allew l-effett tag[hom.

Fost l-o[rajn, il-mument irrapporta li biex ikunu akkomodati /erti kandidati ;odda li Joseph Muscat qabad u da[[al fil-lista talkandidati tieg[u g[allelezzjoni ;enerali li jmiss, kien hemm numru ta’ Deputati — u kandidati — stabbiliti; li xejn ma [adu pja/ir b’dawn il-mani;;i li f’u[ud mill-ka]i jistg[u jiswewlhom is-si;;u parlamentari tag[hom. il-mument kien [abbar li Biex ikun akkomodat Edward Scicluna, u biex ikollu /-/ans sa[ansitra jitla’ minn ]ew; distretti, kienu se joffrulu a safe seat billi George Vella jirrinunzja g[all-kandidatura tieg[u fil[ames distrett.

G[all-istess ra;uni ta’ hawn fuq, u b’detriment g[al Chris Cardona, lil Edward Scicluna offrewlu kandidatura o[ra fit-Tmien Distrett — distrett li fih qed isiru manuvri o[ra mill-PL biex jippruvaw itellg[u wkoll lil Edward Zammit Lewis, [abib ie[or ta’ Joseph Muscat.

Fuq is-Seba’ Distrett, dak ta’ {a]-}ebbu;, il-Partit Laburista wera li lest jarmi l-kontribut ta’ Gavin Gulia u dan billi da[[lu fil-lista ta’ kandidati lil Godfrey Farrugia, il-partner ta’ Marlene Pullicino.

Il-Partit Laburista deher li n[asad li din il-gazzetta kellha dan it-tag[rif minn ;ewwa u ippubblikatu, u ipprova jirrea;ixxi kif jista’.

L-ewwel billi l-Mexxej Laburista nnifsu irrefera waqt diskors fil-Konferenza :enerali g[at-tim ta’ kandidati li g[andu l-Labour li iddeskriva b[ala wie[ed li se jag[ti lil Malta l-aqwa kabinett li qatt kellha.

U t-tieni billi jaqbad lil dawk in-nies li huma bilgeddum fost kandidati stabbiliti tieg[u u jibg[athom g[al xandiriet politi/i fuq it-televi]joni.

George Vella

Gavin Gulia

Chris Cardona

Matul din il-;img[a l-Partit Laburista, nhar it-Tnejn li g[adda bag[at lil Gavin Gulia fil-programm Inkontri li jmexxi Joe Grima fuq isSuper One; lil Chris Cardona fil-programm Bondiplus u lil George Vella fil-programm Realtà, ukoll fuq l-istazzjon televi]iv laburista.

Hemm diversi deputati u kandidati stabbiliti o[rajn li huma urtati [afna g[all-mod kif Joseph Muscat qed jaqbad u jda[[al fil-lista lil kull min lest jg[idlu ‘iva’.

Fost dawn issa ]diedu wkoll deputati u kandidati fit-Tieni Distrett fejn Joseph Muscat [abbar li se jikkontesta.

Ma’ dawn qed jissemmew deputati o[rajn li [adu g[alihom bi]-]ieda ta’ dawn il-kandidati ;odda. Dawn iddeputati jinkludu lil Josè Herrera, Luciano Busuttil, Joseph Sammut, Evarist Bartolo u anke Michael Falzon.

ATTWALITÀ

7

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Il-Labour ma jitg[allem xejn mill-esperjenza ta’ [addie[or F’MALTA

FL-ITALJA Hekk kif deher /ar li l-Italja kienet se tg[addi minn ]minijiet ibsin min[abba dak li qed ji;ri fl-Ewropa b’konnessjoni malkri]i finanzjarja, il-President Giorgio Napolitano ipperswada lill-partiti Taljani li din kienet sitwazzjoni e//ezzjonali li kienet te[tie; g[aqda nazzjonali.

Il-partit tal-gvern, il-PDL (ta’ Berlusconi) a//etta li j/edi postu fil-gvern biex jitwaqqaf gvern tekniku mmexxi minn espert, il-Prof Mario Monti.

Il-Partit Demokratiku, li f’/irkustanza b[al dik seta’ ippressa biex jid[ol fil-gvern flok Berlusconi, a//etta li, minflok, jivvota fil-Parlament b[all-PDL biex jag[tu vot ta’ fidu/ja lill-gvern immexxi minn Mario Monti.

F’laqg[a li saret nhar it-Tnejn li g[adda, Pier Luigi Bersani, il-kap tal-PD u Angelino Alfano, il-kap tal-PDL, iltaqg[u madwar mejda flimkien malPrim Ministru Monti biex isa[[u dak li nbena s’issa b’din il-kollaborazzjoni parlamentari.

U dan f’pajji] fejn il-kunsens politiku hu aktar e//ezzjonali milli rari.

■

PIER LUIGI BERSANI (Partit Demokratiku)

ANGIOLINO ALFANO (Poplu tal-Libertà)

■ Fl-ITALJA l-avversarji politi/i ji;u flimkien biex ji;;ieldu l-kri]i ■ F’MALTA Joseph Muscat ji;;ieled biex vot ta’ sfidu/ja jitressaq b’ur;enza ■ Nhar it-Tnejn li g[adda, 16 ta’ Jannar, se[[ew ]ew; laqg[at ta’ natura politika — wa[da fl-Italja u o[ra f’Malta.

Fl-Italja, ]ew; avversarji politi/i millaktar [orox, il-Popolo della Libertà, ilpartit ta’ Berlusconi (ma;;oranza) iltaqa’ mal-Partit Demokratiku (minoranza) biex flimkien mal-Prim Ministru attwali Mario Monti, ikomplu jiddiskutu kif flimkien, fil-Parlament, ikomplu jikkumbattu l-

kri]i ekonomika u finanzjarja akuta flEwropa, jiffa//jaw il-futur bl-a[jar mod u fl-interess tal-pajji].

F’Malta, il-Partit Laburista ta’ Joseph Muscat kien qed jiltaqa’ f’Kumitat Parlamentari ma’ rappre]entanti talGvern biex jippressa [alli l-vot ta’ sfidu/ja fil-Gvern ikun diskuss u de/i] fliqsar ]mien possibbli — jekk jista’ jkun fi tliet sig[at kollox.

■ Il-Partit Laburista mmexxi minn Joseph Muscat mhu jara xejn [lief il-poter. Lanqas wara li Standard & Poor’s g[amlu downgrade ta’ grad lil Malta min[abba //irkustanzi uni/i li g[addejja minnhom lEwropa u, partikolarment iz-zona ewro.

Il-mod kif il-Labour qed jipprova jirkeb fuq i//irkustanzi biex iwaqqa’ lgvern f’dan il-mument kru/jali juri [a;a wa[da biss: kilba bla ra]an g[allkisba tal-poter.

Meta l-PN kien iffa//jat minn /irkustanza simili filperijodu 1997-1998, kien ta ]-]mien kollu biex ilLabour jirran;a kwistjonijiet li kellu ma’ Mintoff u qatt ma mar g[all-u]u ta’ vot ta’ sfidu/ja. {allieh g[al xhur twal jiggverna ming[ajr ma nqeda bi/-/irkustanzi.

Joseph Muscat, i]da g[andu tir wie[ed: li jil[aq Prim Ministru ta’ 37 sena.

Imbag[ad?

Konfermat rapport f’din il-gazzetta dwar id-distretti ta’ Edward Scicluna Jorganizza laqg[at g[all-helpers li se jg[inuh fid-distretti Ir-rapport esklusiv tag[na mill-qalba tal-Partit Laburista nhar il-{add li g[adda li Edward Scicluna, lewroparlamentari laburista, se jikkontesta fil-{ames u fit-Tmien Distrett, kien konfermat din il-;img[a permezz ta’ avvi] li deher f’l-orizzont.

F’dan l-avvi] jing[ad li Edward Scicluna, nhar il-{amis li g[adda 19 ta’ Jannar, kien se jlaqqa’ lill-helpers tieg[u tal-{ames Distrett f’sala fi]}urrieq.

Fl-istess avvi] jing[ad li — b[alma ]vela il-mument il-{add li g[adda — Edward Scicluna se jikkontesta lelezzjoni fil-{ames u t-Tmien Distrett.

Imkejjen infurmati qalulna li Scicluna kellu f’mo[[u li jniedi l-

kandidatura tieg[u b’mod differenti i]da r-rapport ta’ din il-gazzetta wassluh biex jidde/iedi mod ie[or.

Kien hemm diversi deputati u kandidati laburisti f’dawn id-distretti li huma [afna aktar stabbiliti minnu li saru jafu b’din il-kandidatura propju mir-rapport ta’ din il-gazzetta u sa[ansitra kien hemm min ipprotesta dwar dan ma’ rjus g[oljin fil-partit.

It-twe;iba li ng[ataw dawk li ipprotestaw kienet wa[da /ara: Joseph Muscat irid li Scicluna jkun elett minn ]ew; distretti biex jekk il-Labour jitla’ fil-gvern ma jkollu l-ebda kontestazzjoni g[all-kariga ta’ Ministru talFinanzi.

Tant qed issir assurda din il-bi//a

xog[ol dwar il-kariga tal-Finanzi, li kull meta Muscat ji;i biex jag[mel xi konferenza tal-a[barijiet propju dwar dan is-su;;ett qed isejja[ madwaru lil dak li kien Shadow Minister tassu;;ett (Charles Mangion), lil dak li hu Shadow Minister b[alissa (Karmenu Vella) u lil dak li jixtieq ikun Ministru tal-Finanzi fil-futur (Edward Scicluna).

Fi]-]ew; distretti — il-{amsa u tTmienja — g[add ta’ canvassers ta’ deputati u kandidati li mistennija jintlaqtu [a]in bl-impo]izzjoni ta’ Scicluna minn Muscat fid-distretti in kwistjoni, qed i[ossuhom demoralizzati u qed jilmentaw kif lil dan Scicluna l-partit qed jimbuttah

b’dan il-mod waqt li jwarrab nies li taw prova ta’ lealtà lejn il-partit g[al numru kbir ta’ snin.

Biex Scicluna jkun aktar komdu filkandidatura tieg[u, il-Partit Laburista [a [sieb jipperswadi lil George Vella biex jo[ro; g[al distrett wie[ed u jirrinunzja g[all-{ames Distrett, mnejn kien jitla’ fa/ilment, waqt li nqeda bid-de/i]joni ta’ Alfred Sant li ma jer;ax jikkontesta, biex lil Scicluna jag[tih ukoll post fit-Tmien Distrett.

Il-kelma li g[addejja b[alissa fost deputati, kandidati u canvassers tag[hom hi l-Labour l-ewwel ju]ak u jisfruttak u mbag[ad jarmik.

G[al aktar informazzjoni dwar dan wie[ed jista’ jistaqsi lil Gavin Gulia!

8 2006

EDUKAZZJONI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

KULLE:: SAN BENEDITTU ({AL KIRKOP)

EDUKAZZJONI

2012

KULLE:: SANT INJAZJU (TAL-{ANDAQ)

2010

KULLE:: TA’ G{AWDEX (VICTORIA)

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

9

Biex uliedna jirnexxu lkoll...

SKOLA :DIDA KULL SENA

2007

KULLE:: SANT INJAZJU (TAL-{ANDAQ)

2008

KULLE:: SANTA MARGERITA (VERDALA)

2009

KULLE:: SANTA KLARA (PEMBROKE)

Din is-sena jmiss l-Iskola Sekondarja tal-Bniet f’Tal-{andaq Il-politika tal-Partit Nazzjonalista fil-gvern g[ar-rigward taledukazzjoni dejjem kellha skop a[[ari wie[ed: BIEX ULIEDNA JIRNEXXU LKOLL. B’hekk, kull persuna f’pajji]na ting[atalha l-opportunità ti]viluppa l-potenzjal s[i[ tag[ha.

Matul is-snin, Gvernijiet Nazzjonalisti wettqu l-aktar bidliet importanti u kru/jali fis-sistema edukattiva ta’ pajji]na. B’hekk, wara li l-edukazzjoni kienet [adet daqqa kbira lura fi ]mien amministrazzjonijiet tal-Partit Laburista, kien me[tie; li tinqabad triq ;dida li filwaqt li tirkupra dak li tkisser u tfarrak g[al snin twal, twaqqaf din in-ni]la perikolu]a u, minn hemm, tibda t-triq ’il quddiem.

Filwaqt li f’dan il-qasam sar [afna kull meta kien qed jiggverna l-PN, qatt ma nistg[u ng[idu li sar bi]]ejjed u, g[aldaqstant, l-i]viluppi jridu jkomplu jse[[u b’[effa.

Ta[t it-tmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi fl-a[[ar snin, ittie[det de/i]joni kru/jali li minnha mhux biss qed igawdu t-tfal tag[hom tal-lum i]da anke dawk ta’ g[ada u pitg[ada: IL-BINI TA’ SKOLA :DIDA KULL SENA. Hekk, fl-a[[ar snin inbnew dawn l-iskejjel: 2006: Il-Junior Lyceum u l-Iskola tas-Subien f’{al Kirkop b[ala parti mill-Kulle;; San Benedittu.

2007: Il-Junior Lyceum u l-Iskola Sekondarja tas-Subien f’Tal-{andaq b[ala parti mill-Kulle;; San Injazju.

2008: Il-Junior Lyceum u l-Iskola Sekondarja tas-Subien f’Verdala b[ala parti mill-Kulle;; Santa Margerita.

2009: L-Iskola Primarja ta’ Pembroke b[ala parti millKulle;; Santa Klara.

2010: Il-Junior Lyceum u l-Iskola Sekondarja tas-Subien filKulle;; ta’ G[awdex.

2011: L-Iskola Sekondarja tas-Subien f’Ta]-}okrija fil-Mosta b[ala parti mill-Kulle;; Marija Re;ina.

G[al din is-sena, l-2012, se tkun lesta biex tibda tilqa’ fiha lewwel studenti, l-Iskola Sekondarja tal-Bniet f’Tal-{andaq li xxog[ol fuqha nbeda matul is-sena li g[addiet.

Ma’ dawn wie[ed irid i]id li matul din is-sena se jkun qed jinbeda l-bini ta’ skola sekondarja ;dida tal-bniet f’{al Kirkop waqt li se jsir investiment ie[or f’fa/ilitajiet sportivi biswit liskola sekondarja ta’ Santa Venera. G[al dawn i]-]ew; inizjattivi biss, il-Gvern alloka 9 miljun ewro fil-Ba;it ta’ din issena.

Investiment ie[or qawwi li g[addej b[alissa hu dak li g[andu x’jaqsam mal-campus il-;did fl-MCAST li fuqu se tintefaq is-somma straordinarja ta’ 120 miljun ewro… investiment ;ustifikat mis-su//ess li kiseb l-MCAST flg[axar snin li ilu li re;a’ kien stabbilit minn Gvern Nazzjonalista.

Il-bini ta’ skejjel ;odda hu fdat f’idejn il-Fondazzjoni g[allIskejjel ta’ G[ada li sa mit-twaqqif tag[ha sal-lum di;à investiet 90 mijlun ewro fil-bini ta’ skejjel ;odda u manutenzjoni ta’ o[rajn.

Il-poplu japprova, u jbierek, kull /ente]mu investit f’dawn liskejjel g[aliex dan jiggarantixxi futur li]-]g[a]ag[ tag[na u lil pajji]na.

2011

KULLE:: MARIA RE:INA (TA}-}OKRIJA)

10

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

A{BARIJIET LOKALI

Propjetà Vaclav Havel dejjem stinka pubblika favur il-verità u l-im[abba Vaclav Havel kien kontra l devoluta gideb u l mibeg[da i]da stinka favur il verità u l im[abba lil ]ew; Dan sostnieh il President Emeritu Ugo Mifsud Bonnici tifkira li saret f ;ie[ Vaclav entitajiet fHavel id drammaturgu il “

-

-

,

-

-

.”

-

’

Is-St.John’s Ambulance u lKumitat Amministrattiv ta’ Bubaqra fi]-}urrieq ibbenefikaw minn g[otjiet ta’ art pubblika li se tintu]a g[al skop volontarju minnhom.

F’Kordin, is-St.John’s Ambulance ing[atat medda art li se ti]vilappaha fi kwartier ;did u garaxxijiet g[all-ambulanzi, filwaqt li fi]-}urrieq, il-Kumitat Amministrattiv ta’ Bubaqra ng[ata bi//a art abbandunata li se tkun konvertita fi spazju rikreattiv g[all-komunità.

Jason Azzopardi, ilMinistru tal-Kompetizzjoni :usta, in-Negozji ]-}g[ar u l-Konsumatur, qal li g[all-Gvern, il-prin/ipju tad-devoluzzjoni talpropjetà hu kun/ett li permezz tieg[u l-g[aqdiet u istituzzjonijiet o[rajn isiru responsabbli ta’ art jew propjetà u jkunu jistg[u jwettqu l-pro;etti tag[hom.

St.John’s Ambulance se jinvestu madwar €100,000 u l-art lilhom ing[atat b’/ens g[al 50 sena. Din lart kienet propjetà tatTarzna.

F’Bubaqra, il-Kunsill Amministrattiv se jwettaq pro;ett b’valur importanti li permezz tieg[u bi//a art se tkun konvertita fi spazju ta’ rikreazzjoni.

Pierre Farrugia, i/Chairman tal-Kumitat Amministrattiv qal li ddevoluzzjoni tal-propjetà hi element li permezz tag[ha, il-Kumitat Amministrattiv se jkompli jwettaq ilpro;etti ppjanati.

’

– -

, -

pri;unier u l-president – li saret fis-Sala Pardo, fil-Ministeru g[all-Affarijiet Barranin, ilBelt, ilbiera[ filg[odu.

L-attività kienet organizzata mill-Ambaxxata tarRepubblika ?eka u millKonsulat :enerali tarRepubblika ?eka f’Malta.

Ugo Mifsud Bonnici qal li Vaclav Havel kien poeta u drammaturgu fi ]mien li /?ekoslovakkja kienet ta[t il[akma tal-Unjoni Sovjetika.

“Havel kien ra;el [ieles, bniedem tar-riflessjoni u talazzjoni,” sostna Ugo Mifsud Bonnici, u ]ied li l-kittieb ta’ aktar minn 20 dramm u xog[lijiet letterarji o[rajn, attira n-nies, li segwew il-filosofija tieg[u dwar il-[ajja.

Ugo Mifsud Bonnici ltaqa’ g[all-ewwel darba ma’ Vaclav Havel fir-Russja fl-1995, meta tfakkar il-50 anniversarju mittmiem tan-Nazi]mu. Vaclav Havel kien kritiku taloppressjoni Sovjetika u ammiratur tad-dinjità so/jali.

Mhux ta’ b’xejn li l-attivitajiet politi/i tieg[u wasslu biex hu qatta’ [afna jiem fil-[abs, sorveljat mill-gvern pupazz ?ekoslovakk u investigat millpulizija sigrieta.

Fakkar kif min[abba l-kitbiet tieg[u, Havel kien spi//a l-[abs bejn l-1979 u l-1984 – dan ilperijodu kien dokumentat flittri li hu kiteb lil martu, li mbag[ad kienu pubblikati b[ala Ittri lil Olga.

Ugo Mifsud Bonnici semma kif il-mexxej ?ekoslovakk Alexander Dubcek kiseb ilpopolarità fit-tentattiv tieg[u biex jirriforma r-re;im Komunista matul ir-Rebbieg[a ta’ Praga.

Il-President Emeritu Ugo Mifsud Bonnici waqt id-diskors tieg[u dwar Havel. Jidhru wkoll il-Ministru Tonio Borg, l-Ambaxxatur tar-Repubblika ?eka u l-Prof. Oliver Friggieri

Min-na[a l-o[ra, Vaclav Havel kien dejjem jikkritika lMarxi]mu b[ala dik l-ideolo;ija li t[ares lejn il-klassijiet so/jali u mhux lejn in-nies.

Hu temm li Vaclav Havel kien, fost o[rajn, mhux biss mexxej, i]da persuna li [addnet il-valuri kbar tal-umanità fil-fidi Kattolika.

Il-Professur Oliver Friggieri stqarr li Vaclav Havel kien fidil lejh innifsu u lejn pajji]u. Havel wera lid-dinja li l-letteratura kienet istituzzjoni li setg[et tibdel il-mod kif wie[ed ja[seb.

“Vaclav Havel kien ra;el li kiber biex sar bniedem kbir u kien l-a[jar persuna fl-a[jar ]mien fl-istorja ta/-?ekoslovakkja,” sostna Oliver Friggieri, filwaqt li ]ied li din il-personalità [addnet ixxewqat u t-tamiet ta/?ekoslovakki.

Fuq kollox, qal il-Professur Friggieri, Vaclav Havel kien ta’ ispirazzjoni g[al kulmin kien mid[la tal-letteratura, u g[addinja politika.

Peter Burjanek, l-Ambaxxatur tar-Repubblika ?eka f’Malta stqarr li Vaclav Havel kien eroj ta’ veru g[ax i/?ekoslovakki fehmu li dan kien

mexxej li [abb lill-umanità.

Havel qatt ma be]a’ jg[olli le[nu biex jipprote;i lin-nies.

G[all-Ambaxxatur Burjanek, Vaclav Havel kien Ewropew kbir u demokratiku konvint, li kkunsidra lilu nnifsu b[ala /ittadin tad-dinja kollha.

It-tifkira ntemmet b’riflessjonijiet minn Tonio Borg, il-Ministru g[allAffarijiet Barranin, li fisser lil Vaclav Havel b[ala “bniedem ;entili u umli” li bata g[al-libertà fis-sens wiesa’ tag[ha.

Il-Ministru Borg qal li Havel kien jirre]isti lir-re;im Sovjetiku permezz tal-pinna tant li d-drammi tieg[u ma t[allewx ikunu pre]entati fitteatru. Hu kien sfurzat ja[dem f’birrerija, esperjenza li wasslitu biex kiteb iddramm Audience.

Dan id-dramm, flimkien ma’ o[rajn, ]ied irreputazzjoni ta’ Havel b[ala dissident ewlieni. Din irreputazzjoni, fil-fatt, kienet imsa[[a bil-pubblikazzjoni tal-manifest Charter 77, li nkiteb parzjalment bi twe;iba g[all-membri ta’ band mu]ikali li spi//aw il-[abs.

Ikomplu bl-attakki fuq Peppi Azzopardi Din il-gazzetta kienet irrappurtat kif, [abta u sabta, mill-gazzetta lorizzont kienu sparixxew lartikli ta’ Joe Fava, ming[ajr l-ebda avvi] jew xi informazzjoni o[ra.

Dan l-artikolist, mag[ruf g[all-kritika tieg[u fero/i kontra persuni li jistg[u ma jkunux jaqblu mal-fehma politika tieg[u, wara nuqqas ta’ xhur re;a’ tfa//a f’l-orizzont tal-biera[.

Din id-darba, il-kitba ta’ Fava ma kinitx mifruxa fuq ]ew; pa;ni i]da sempli/iment fil-forma ta’ ittra qasira lill-editur biex jispjega x’kien ried jg[id meta f’wie[ed mill-artikli infami tieg[u qal li kien je[tie; li Peppi Azzopardi, il-pre]entatur ta’ Xarabank, ikun “eliminat” jew “likwidat”.

Issa Fava qed jg[id li b’dak il-kliem ried ifisser li mhux sew li dan ix-xandar “jibqa’ jiddomina l-istazzjon tal-istat”, u li post Peppi Azzopardi hu fuq NET Television.

Fava qal ukoll li “Peppi g[andu jkun imwaqqaf millPBS” u li “Peppi dejjem jittama li jsib l-imzazen li jibilg[u l-lixka tieg[u”.

Ta’ min ifakkar li Jason Micallef, l-eks Segretarju :enerali Laburista u li llum imexxi l-istazzjonijiet talPartit Laburista, ukoll kien attakka pubblikament lil Peppi Azzopardi. Hu kien kiteb f’l-orizzont li jekk flelezzjoni li jmiss jitla’ lLabour, dawk li jkunu fdati bit-tmexxija tal-PBS g[andhom jaraw li “Joe Azzopardi jitwarrab minn fuq l-istazzjon nazzjonali”.

T[abbar il-programm tal-Ordinazzjoni Episkopali f’Malta ta’ Patri Prospero Grech O.S.A. Il-Provin/ja Agostinjana ta’ Malta, b’kollaborazzjoni malAr/idjo/esi ta’ Malta, [ejjiet ilprogramm ta’ /elebrazzjonijiet fl-okka]joni tal-Ordinazzjoni Episkopali ta’ Patri Prospero Grech O.S.A. G[al dan il-g[an twaqqaf kumitat biex jorganizza l-aspetti kollha ta’ dan l-avveniment.

Patri Prospero Grech se jkun ordnat isqof fil-Konkatidral ta’ San :wann nhar l-Erbg[a 8 ta’ Frar fis-6pm. Hu ng[ata t-titlu personali ta’ Ar/isqof Titulari ta’ San Leone fil-Basilicata (lItalja).

Fost l-Isqfijiet li kellhom it-titlu ta’ San Leone kien hemm is-Segretarju tal-Beatu :wanni Pawlu II, Monsinjur Stanislaw Dziwisz, mis-7 ta’ Frar 1998 sat-3 ta’ :unju 2005, meta kien innominat Ar/isqof ta’

Krakovja.

L-istemma episkopali hi maqsuma b’mod dijagonali, f’]ew; partijiet ugwali. Fuq inna[a l-wa[da hemm is-salib ta’ Malta fuq sfond a[mar, fuq inna[a l-o[ra, fuq sfond ik[al skur tidher l-arma tal-Ordni ta’ Santu Wistin, ji;ifieri l-qalb im[e;;a u minfuda fuq il-ktieb tal-Iskrittura u bis-simboli episkopali tas-salib u l-baklu.

Il-motto mag[]ul minn Patri Grech hu me[ud mill-ewwel kelmiet tas-Salm 31: In te Domine speravi (Fik, Mulej, jien

nistkenn).

Bi t[ejjija g[all-ordinazzjoni, nhar it-Tlieta 7 ta’ Frar se ssir velja ta’ talb fil-knisja ta’ Santu Wistin, fil-Belt, li tibda fis-7pm.

Mons Prospero Grech i[alli Malta lejn Ruma fil-festa ta’ San Pawl, fl-10 ta’ Frar.

LAQG{A EKUMENIKA TA’ TALB. Fil-Pro-Katidral Anglikan ta’ San Pawl fil-Belt Valletta din il-;img[a sar Servizz Ekumeniku li tmexxa mill-Kan/illier Anglikan, Canon Simon Godfrey filwaqt li saret riflessjoni mill-Ar/isqof Pawlu Cremona. Dan is-servizz kien parti millattivitajiet fl-okka]joni tal-:img[a ta’ Talb g[all-G[aqda fost l-Insara bit-tema ‘A[na lkoll nitbiddlu permezz ta’ Sidna :esù Kristu’. (Ritratti Photocity, Valletta)

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

11

Malta, bi Gvern tal-PN, g[a]let li torbot mas-sod.

Fir-ritratt il-Prim Ministru Gonzi jidher, waqt laqg[a f’Kastilja, mal-Kan/illier :ermani]a Angela Merkel — l-aktar politiku influwenti fl-Ewropa

Fil-pa;ni l-o[ra:

13 Minn reporter g[al Prim Ministru

15 Xi jridu verament in-nies

16 Dak li jimpurtana

21

Ittri lill-Editur:

Qed jifta[ar li l-Labour safe!

EDITORJAL il•mument

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PTA 1450 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

Meta torbot mas-sod

Fis-sa[na tal-argumenti politi/i li qed isiru b[alissa min[abba l-qag[da li l-pajji] in;ieb fiha intortament, fa/li li d-diskors jaqa’ fuq punti trivjali bi ftit li xejn importanza, li ma jwasslu mkien u bla ebda konklu]joni.

Minflok, pajji]na, propju issa, g[andu b]onn nies li jag[mlu u jressqu argumenti sodi u validi, alternattivi kredibbli u [arsa awtorevoli lejn dak li qed ise[[ u dak li mistenni jew jista’ jkun il-;ejjieni tag[na b[ala poplu u b[ala pajji].

Lil hemm minn dak li tista’ tkun ix-xena politika f’pajji]na wara l-vot kru/jali li g[andu jittie[ed fil-Parlament nhar il{ams li ;ej dwar il-vot ta’ sfidu/ja fil-Gvern imressaq millOppo]izzjoni, Malta se tibqa’ hawn, bil-kwalitajiet sbie[ u tajbin tag[ha, bil-problemi li qed tiffa//ja u fil-qalba ta’ kontinent — anzi ta’ dinja — li l-esperti qed ibassru li se jkun g[adu g[addej minn kri]i g[al o[ra fis-snin li ;ejjin qabel ma jer;a’ jibda jistejqer.

Quddiem xenarju realistiku b[al dan x’g[andna x’imexxina?

Fil-politika hemm riga li jekk titkejjel mag[ha rari tfalli u din hi li wie[ed jara kif ikunu mxew partiti u politi/i individwali fil-passat tag[hom g[aliex dan jitfa’ dawl qawwi fuq xi tkun lazzjoni li jie[du meta u jekk jer;g[u jiffa//jaw sitwazzjonijiet simili.

Wie[ed ma jistax jimma;ina, pere]empju, partit li millOppo]izzjoni jkun ressaq ’il quddiem ‘soluzzjonijiet’ falluti, jekk mhux ukoll di]astru]i, li jekk isib ru[u fil-gvern se jibda jag[mel il-mirakli u l-g[e;ubijiet. Ir-regola hi li jekk millOppo]izzjoni partit kien fjakk, nieqes mill-ideat u superfi/jali daqstant ie[or jag[mel jekk jing[ata l-poter f’idejh.

Partit politiku li ripetutament [adem u stinka kontra dde/i]jonijiet il-kbar kollha li jkun se jie[u poplu u pajji], diffi/ilment li mbag[ad ikun kapa/i jwettaq po]ittivament dak li l-poplu jkun idde/ieda kontra l-fehma ta’ dak l-istess partit.

F’pajji]na g[andna xita ta’ e]empji fejn il-Partit Laburista kien diametrikament oppost g[al dak li f’elezzjonijiet [ielsa idde/ieda l-poplu. Jekk insemmu tlieta biss — tlieta fost l-

ewlenin — niftakru fil-ka] tad-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, l-adozzjoni tal-VAT u l-introduzzjoni tal-ewro. Veru tlieta biss… i]da t-tlieta gwappi.

It-tmexxija pre]enti laburista kienet involuta sa g[onqha filpo]izzjoni li [a l-Labour fuq dawn l-issues kru/jali. U f’kull ka], wara li jg[addu s-snin, l-aktar li jaslu jag[mlu hu li b’vu/i kemm kemm tinstema’, u meta jkunu sfurzati, jg[idu: “Sorry, konna ]baljati”!

Imma imma;inaw kieku fuq dawn it-tliet ;rajjiet biss, g[addiet tal-Oppo]izzjoni Laburista, fejn kien ikun pajji]na f’dawn i]-]minijiet.

Propju din il-;img[a, personalità mag[rufa Taljana, membru tal-Partit tas-So/jalisti Ewropej — li fih hemm imsie[eb ilPartit Laburista ta’ Joseph Muscat — g[amel stqarrija li ta’ min jixtarrha.

Massimo D’Alema, eks Prim Ministru Taljan u membru prominenti tal-Partit Demokratiku (PD) stqarr illi kieku filkri]i ekonomika u finanzjarja ta’ b[alissa pajji]u kien g[adu ju]a l-lira Taljana flok l-ewro, kieku din il-kri]i kienet tiknes min-nofs il-munita Taljana u l-pajji] kien jaqa’ bi//iet. U hawn qed nitkellmu dwar it-tielet l-akbar ekonomija fl-Unjoni Ewropea.

Imma;inaw x’kien ji;ri lilna kieku l-PN [a l-parir tal-Labour biex ma jisse[ibx fl-ewro u, aktar u aktar, ma jisse[ibx meta fil-fatt issie[eb.

G[ad g[andna eks Mexxej Laburista li g[adu jo[ro; il-kotba biex jipperswadi lill-Maltin li ma kienx jaqblilna li da[[alna lewro. Turija /ara li l-Labour, lanqas meta jara l-fatti quddiem g[ajnejh, ma jindem!

Dan, u aspetti simili, g[andna n]ommu quddiem g[ajnejna f’dawn il-jiem kru/jali li g[addej minnhom pajji]na. Fuq kollox, dan jg[inna niffukaw a[jar fuq l-g[a]liet li hemm quddiemna u x’g[andu x’jitlef pajji]na.

Meta torbot mas-sod ma jistax jiddispja/ik. Jekk torbot ma’ min qatt ma kien stabbli fil-politika tieg[u tfalli ]gur.

12

OPINJONI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba…

G

[al sekli s[a[, :or; il-:gant g[ex f’G[ar irRabja. Il-;ganti kienu pa/ifi/i, sakemm ir-Re Terry it-Terribbli akku]ahom li qed jeqirdulu l-frott tal-g[elieqi. U beda ka//a g[alihom. :or; biss baqa’ [aj u sar l-iktar kreatura terribbli ta’ dejjem. Kull min issogra jersaq lejn l-G[ar tieg[u, kien jispi//a [a]in.

Rejiet o[ra ppruvaw jag[mlu pa/i mieg[u, imma g[alxejn. Lanqas kien jisma’ bniedem ikellmu. Ma kienx ja[milhom il-bnedmin. Billi flG[ar ta’ :or; kien hemm te]or kbir, kienu ji;u avventurieri mid-dinja kollha.

Darba, Prin/ipessa ngidmet minn serp. Setg[et tfiq biss b’mistura mag[rufa biss mill-:ganti. IrRe bag[at l-aqwa nies tieg[u, u weg[edhom li min i;ib il-mistura ji]]ewwe; lill-Prin/ipessa. I]da [add ma seta’ jla[[aq mal-qilla ta’ :or;. Ebda ma;ija, jew sa[[a ma g[elbitu.

Darba resaq lejn :or;, ]ag[]ug[ b’arpa f’idejh.

Talab lis-s[a[ar biex jibdluh fi fjura sabi[a, b’vu/i ta’ an;lu. U beda jkanta, akkumpanjat mill-arpa.

Lil :or;, li kien imdorri jisma’ biss il-[sejjes ta’ armi kontrih, g[o;bitu l-fjura. Ir-rabja bdiet nie]la.

Qabad il-fjura b’idejh, u beda jisma’ l-istorja ta’ Prin/ipessa qed tmut, li setg[et issalva biss minn ;gant ta’ qalb tajba. :or; tqanqal.

Il-fjura bidlet le[enha f’dak ta]-]ag[]ug[, u qallu l-istorja tal-Prin/ipessa, u kemm ir-Re xtaq jag[mel pa/i mieg[u. :or; mar u fejjaqha, u g[amel pa/i mar-Re. U ]-]ag[]ug[ i]]ewwe; lillPrin/ipessa, u sar l-aqwa Re ta’ pajji]u.

Int u jien Lil din l-Art {elwa.

Ji;ifieri lil Malta tag[na.

G[adha [elwa Malta tag[na?

Minn barra jista’ jkun li g[adna ma rvinajnihiex g[al kollox! Imma qalb il-Maltin g[adha [elwa? Mal-barranin, forsi g[ax jaqblilna wkoll, ftit jew wisq g[adna d[ulin u minn tag[na.

Imma r-relazzjonijiet ta’ bejnietna, g[adhom [elwin, fil-familji u fil-postijiet taxxog[ol tag[na? Jew sirna ]orri, goffi u ibsin?

In-natural jg[in veru. Hawn min jitwieled taz-zokkor u hawn min jitwieled wi// laskri. Imma nistg[u naraw li na[dmu ftit i]jed fuq ilkarattru tag[na. Kultant anke

l-volum tad-diskors u ttonalità tal-vu/i tista’ tag[mel differenza. G[aliex dejjem nitkellem bl-herra? G[aliex inwie;eb dejjem b’suspett?

G[aliex ma nafx nie[u /ajta?

G[aliex minix kapa/i nid[aq anke bija nnifsi? Il-[lewwa tbiddel l-atmosfera ta’ familja f’wa[da pja/evoli u le;;era: tbiddelt id-dar minn infern tad-dinja g[al ;enna tal-art.

Meta :esù ried jispjega laqwa kwalitajiet ta’ Qalbu, lewwel ma semma’ kienet il[lewwa: “Jien g[andi minnu”. U ma waqafx hemm.

Qalilna: “Tg[allmu minni”.

Xi mkien fil-Van;elu hemm li n-nies kienu j]ommu g[ajnejhom imsammrin fuqu,

minn Dun Pawl Camilleri ................................................ pawlcam@gmail.com

meta jitkellem, “min[abba lkliem kollu [lewwa li kien jo[ro; minn fommu”.

Tg[id g[andna x’nitg[allmu minnu?

Mi]]ew;in, ;enituri u ulied, sa/erdoti, g[alliema, g[arajjes u l-bqija!

Tajjeb ner;g[u nibdew immorru l-iskola tieg[u.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Mulej, kemm nixtieq nitg[allem minnek!

Kemm nixtieq nista’ ng[id li b[alek jien g[andi qalbi [elwa!

Kemm nixtieq li jien iktar delikat fi kliemi u iktar d[uli fir-relazzjonijiet tieg[i! }vujtani mill-morr u l-iebes li hemm f’qalbi u mlieni bl-ispirtu tieg[ek ta’ tjubija.

G[allimni nxerred il-fer[ madwari u li l-pre]enza tieg[i tkun gost g[al kull min niltaqa’ mieg[u.

Il-kolla li tg[aqqad Ma na[sibx li hemm espressjoni iktar qawwija ta’ moviment bi spirtu so/jali minn partit politiku. Partit politiku jigbor fih nies minn kull xejra tal-[ajja bil-g[an ewlieni li flimkien jesprimu lideali politi/i tag[hom ta[t kappa wa[da.

Dawn l-ideali jitla[[mu bixxog[ol politiku bil-g[an li finalment ikunu implimentati dawk l-aspirazzjonjiet bittmexxija tal-pajjiz.

Partit politiku mhuwiex biss il-bini tieg[u, l-arma jew ilbandiera. Iktar minnhekk hu mag[mul min-nies li jiffurmawh. Nies li ji;u minn tant oqsma tal-[ajja b’esperjenzi m]ewqa li flimkien isawru u jibnu [sieb politiku li fuqu jimmiraw li jmexxu pajji]hom u lil nieshom ’il quddiem.

Iktar ma partit ikun ilu je]isti iktar allura jkunu formulati valuri u prin/ipji li jiddistingwuh minn partiti jew organizzazzjonjiet politi/i o[rajn. Iktar ma partit jie[u lg[eruq, dawn l-istess prin/ipji u ideali li jsawruh isiru lg[odda u l-kalamita biex ji;bed lejh iktar nies.

G[aldaqstant f’dan i/-/iklu jkompli jixxettlu [sibijiet u ideali li jirrispettaw it-tamiet u x-xewqat ta’ nies minn tant ;enerazzjonjiet, mill-kbir sa]]g[ir.

Biex partit politiku jirnexxxi u jiffunzjona g[andu b]onn ukoll strutturi u regoli. Dawn ir-regoli jag[tu mhux biss

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

L-istrutturi f’partit iridu ja[sbu biex il-[in kollu jkun g[addej dibattitu [aj u kontinwu

ordni lill-partit imma wkoll jag[tuh direzzjoni u dixxiplina.

Iktar minnhekk, iktar ma partit jikber iktar hemm b]onn ta’ strutturi /ari u regoli trasparenti. Dan mhux biss iwassal lill-partit biex ikun koerenti imma jtih ukoll issa[[a biex jikber u ji]viluppa.

I]da partit politiku li jrid ikun su//ess irid ukoll ikun dinamiku. Biex partit politiku jibqa’ rilevanti jrid ta’ bilfors kontinwament ja;;orna lilu nnifsu. Allura dan ifisser li biex partit ji;;enera u ji;;edded irid ta’ bilfors isir dibatittu kostanti. L-istess strutturi jridu ja[sbu biex dan

id-dibatittu jkun jista’ jse[[ b’su//ess. Jekk dan ma jsirx allura partit politiku jitlef irrilevanza tieg[u u l-[sibijiet tieg[u ikunu fossilizzati.

Bi pja/ir ng[id li fil-partit tag[na dan id-dibatittu kien u g[adu wie[ed kontinwu u mqajjem. Is-su//ess tal-Parit Nazzjonalista g[andu l-g[eruq f’dan id-dibatittu kontinwu.

Partit li g[al dawn l-a[[ar 130 sena kien dejjem fuq quddiem biex jag[ti vu/i lil pajji]u u jkun minn ta’ quddiem biex i;ib il-bidla.

Intant l-istorja tikkonferma kemm il-Partit Nazzjonalista kien u g[adu protagonist fliktar mumenti importanti ta’

pajji]na kemm f’dawk politi/i, ekonomi/i u so/jali.

Tabil[aqq f’dawn l-a[[ar ftit snin rajna kif tibdil so/jali kellu l-istess g[eruq fl-istess partit tag[na.

Sa ftit ;img[at ilu biss kienet il-pubblikazzjoni LG[eruq Tag[na li kkonfermat kemm dan il-partit g[adu mhux biss rilevanti imma wkoll konxju tar-realtajiet ta’ madwaru u kif jimmira li jkompli jittrasforma lil pajji]na g[all-;id ta’ kul[add u ming[ajr distinzjoni.

B’dispja/ir kbir ikolli ng[id li l-avvenimenti li se[[ew f’dawn l-a[[ar gimg[at qeg[din jimminaw dak kollu

li jag[milna Partit Nazzjonalista. Dik l-g[aqda u spirtu ta’ kolle;;jalità, li tant huma sinonimi tal-partit tag[na, dan l-a[[ar kienu mhedda. Hi [asra li f’mument tant delikat u kumpless g[al pajji]na l-Partit Nazzjonalista kellu jidda[[al f’dan ilmaltemp bla b]onn. Hi [asra li dan il-partit g[andu jg[addi minn dan il-martirju fuq affarijiet li minflok jg[aqqdu pjuttost qeg[din jifirdu.

Is-sa[[a ta’ partit politiku hi l-g[aqda. L-g[aqda hi l-kolla li ]]omm il-partit s[i[. Partit mag[qud hu partit b’sa[[tu.

Partit mag[qud hu partit iffukat. Partit mag[qud hu partit li fih il-membri kollha tieg[u jimxu fuq linja wa[da.

Jekk dan ma jse[[x allura lpartit ikun imminat.

OPINJONI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

13

Minn reporter g[al Prim Ministru G[addiet ;img[a o[ra u kul[add kompla jiddiskuti ssitwazzjoni politika ta’ pajji]na. Bir-ra;un, il-gazzetti komplew isegwu dak li qed ji;ri waqt li fil-blogs u fuq siti o[rajn b[al Facebook u Twitter kul[add qed jg[id tieg[u bil-libertà kollha u ming[ajr l-i/ken bi]a’ ta’ xi riperkussjonijiet politi/i.

Il-verdett de/i]iv dwar din is-saga kollha mistenni jkun mag[ruf nhar il-{amis li ;ej f’nofsinhar hekk kif il-Membri Parlamentari se jkunu qed jivvutaw fuq vot ta’ sfidu/ja mressaq mill-Partit Laburista.

L-ironija f’dan kollu hi li din il-mozzjoni mressqa millpartit fl-Oppo]izzjoni hi ferm differenti minn dawk li kienu mressqa f’dawn l-a[[ar ;img[at u xhur f’Parlamenti o[rajn fl-Ewropa.

F’dan il-ka] mhux qed nitkellmu dwar vot ta’ sfidu/ja g[aliex l-ekonomija ta’ pajji]na tinsab f’xifer li tikkrolla jew g[aliex in-nies qed jin]lu fit-toroq u jipprotestaw kontra t-telf ta’ impjiegi jew i]-]ieda ta’

taxxi – xejn minn dan.

Din id-darba r-ra;uni ta’ din il-mozzjoni hi unika minn dik ta’ kull pajji] ie[or fid-dinja – mozzjoni ba]ata fuq ossessjoni kbira li g[andu Joseph Muscat li llum qabel g[ada jsir l-ewwel bniedem f’Malta li minn reporter ikun sar Prim Ministru.

B’dan il-[sieb f’mo[[hom, Muscat u l-PL qed jag[mlu kull tip ta’ manuvra bit-tama li l-Gvern jitlef il-ma;;oranza Parlamentari, tissejja[ elezzjoni ;enerali u sussegwentament jirb[u lma;;oranza fl-elezzjoni li jmiss. Din ir-reb[a g[andha ttemm l-istennija ta’ tant snin min-na[a tal-Labour biex ikunu fil-Gvern.

Il-mira tag[hom hi biss li wara tant snin ta’ di]appunti politi/i, mexxej Laburista jitla’ t-tara; ta’ Kastilja u jpo;;i fuq is-si;;u tal-poter anke jekk m’g[andu ebda [sieb u idea ta’ kif jista’ jmexxi ’l quddiem lekonomija ta’ Malta.

G[al-Labour dan m’huwiex importanti [dejn il-kilba li

Il-[abib ta’ Muscat jil[aq President tal-PE Din il-;img[a Martin Schultz kien elett President talParlament Ewropew g[assentejn u nofs li ;ejjin. Schultz kien qrib sew tal-Mexxej Laburista partikularment fi]]mien li g[amel b[ala mexxej tas-So/jalisti Ewropej.

Lura fl-2008, jiem biss qabel l-elezzjoni g[all-mexxej il;did tal-PL, Schultz kien ;ie g[al g[arrieda f’Malta biex jiddikjara l-appo;; tieg[u lejn Muscat. Dik i]-]jara kienet [olqot tensjoni kbira fost lerba’ kontestanti l-o[ra ta’ dik l-elezzjoni tant li dawn kienu ng[aqdu fi front wie[ed kontra Schultz u anke kontra Muscat.

Dakinhar, id-Deputat Mexxej g[all-Affarijiet talPartit Michael Falzon, kien kiteb ittra iebsa bi protesta lillPresident tas-So/jalisti Ewropej Nyrup Rasmussen u talbu jikkundanna l-a;ir ta’ Schultz.

L-ittra ta’ Falzon kienet saret bl-appo;; ta’ George Abela, Evarist Bartolo u Marie-Louise Coleiro-Preca u kienet tg[id li l-kontestanti f’dik l-elezzjoni (Muscat esklu]) kienu mistag[;ba i]da fl-istess [in di]appuntati g[allfatt li Martin Schultz ;ie Malta biex jiddikjara ru[u favur Joseph Muscat fl-elezzjoni g[all-Mexxej Laburista.

Falzon, Abela, Bartolo u Coleiro-Preca kienu ddeskrivew dak l-a;ir b[ala insult gravi, totalment irregolari u kontra kull etika.

Dan g[aliex il-fatt li jkun

hemm xi uffi/jal tas-So/jalisti Ewropej li jiddikjara ru[u favur kandidat partikulari, ikun qed jag[mel hekk b’detriment g[all-kandidati l-o[rajn flistess partit.

Dan kien il-mod ta’ kif Muscat kien g[a]el li jmexxi lkampanja tieg[u bi [sara g[al s[abu l-kontestanti l-o[rajn.

Dakinhar Muscat talab g[all-g[ajnuna tal-Big Brother biex ji;i f’pajji]na [alli jinda[al u jg[id hu x’inhi la[jar g[a]la lid-delegati talPL. Muscat kien g[amel hekk sforz il-kilba kbira li kellu biex isir mexxej tal-PL u eventwalment Prim Ministru ta’ Malta.

Din il-kilba uriet mill-bidu li Muscat kien lest li jag[mel kollox biex jil[aq l-g[anijiet tieg[u, sa[ansitra lanqas i;ib rispett lil dawk li suppost huma ‘s[abu fil-partit’.

Allura d-domanda tieg[i hi wa[da: jekk Muscat kien lest li jag[mel hekk biex jil[aq mexxej tal-PL, x’lest jag[mel aktar minn hekk biex illum jil[aq Prim Ministru ta’ Malta?

La Muscat ma kellux rispett lejn s[abu l-kontestanti flelezzjoni g[all-Mexxej Laburista, ]gur mhux se jkollu rispett minni u minnek biex isir l-i]g[ar PM fl-istorja ta’ Malta.

L-ambizzjoni ta’ Muscat twasslu biex jag[mel kollox.

G[al Muscat l-importanti hu li jil[aq l-g[anijiet tieg[u u m’hemm l-ebda regoli li j]ommuh milli jag[mel dan.

minn David Casa MEP dcasa@europarl.eu.int

g[andhom li jirb[u l-ma;;oranza elettorali f’elezzjoni ;enerali.

Din l-ossessjoni politika qed twassal lil Muscat u skoss politi/i antiki ta’ ]mien is-snin 80, iwieg[du kollox lil kul[add anke jekk ma jafux kif se jag[mlu dan.

Din hi l-istrate;ija li qed jag[]el il-PL . . . li ag[ar milli marru fl-a[[ar elezzjonijiet

ma jistg[ux jer;g[u jmorru u allura l-a[[ar tama tag[hom hi li jwieg[du l-ilma ji]fen lil kul[add forsi sa fl-a[[ar jirb[u elezzjoni ;enerali.

ATTENTI [bieb. Din hi log[ba perikolu]a li taf twassal g[all-falliment talekonomija tag[na wara tant snin ta’ sagrifi//ji.

Wisq nib]a’ li t-tajjeb kollu li sar f’dawn l-a[[ar snin grazzi g[all-[idma ta’ ]ew; Prim Ministri, Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi, tista’ tisfaxxa fix-xejn min[abba l-opportuni]mu ta’ ;uvnott li jrid jilg[ab mal-kbar fil-politika.

Min imaqdar irid jixtri

Innutaw ftit x’qed jipprova jag[mel Muscat f’tentattiv ta’ disperazzjoni li jirba[ kemm jista’ voti ming[and kul[add spe/jalment ming[and individwi li ilhom snin jivvutaw g[all-PN fil-Gvern.

Din il-fissazzjoni qed twasslu biex jitlef kull tip ta’ identità sa[ansitra qed jipprova jbiddel id-dehra tal-partit tieg[u biex tidher tixba[ lil GonziPN.

Fl-istess waqt, dan il;uvnott qieg[ed kontinwament jikkritika lillPN g[al kull [a;a li g[amel f’dawn l-a[[ar erba’ snin filGvern. Veru ka], li kif jg[id il-Malti, ‘min imaqdar irid jixtri’. Hekk ;ralu Joseph Muscat, ;uvnott twajjeb u [abrieki li i]da mhux kapa/i jmexxi bl-istil tieg[u u jrid idur fuq l-ideat tal-avversarju politiku biex jispira ru[u.

Il-PN immexxi minn Lawrence Gonzi m’g[andux b]onn jag[mel hekk g[aliex dejjem g[araf ikun ori;inali u differenti mill-partit l-ie[or. IlPN qatt ma kien falz b[all-PL ta’ Muscat.

La l-PL tal-lum qed jag[]el li jimxi fuq l-istess stil u dehra ta’ GonziPN, allura na[seb li jkun aktar g[aqli li mmexxu bl-ori;inal u n[allu lil min hu artifi/jali jsabbat saqajh fuq ilbankijiet tal-Oppo]izzjoni sakemm xi darba jitg[allem kif ikun ;enwin u awtentiku fil-politika. Pajji]na g[andu b]onn partit ta’ vera u mhux partit ikkupjat fuq is-su//essi ta’ [addie[or.

14

OPINJONI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Lezzjoni ta’ San :wann tas-Salib Fl-14 ta’ Di/embru g[amilna t-tifkira ta’ San :wann tasSalib, li kien sa/erdot reli;ju] tal-Karmelitani Skalzi. G[en [afna lil Santa Tere]a ta’ Avila fl-opra tag[ha ta’ riforma ta’ lOrdni. G[adda minn [afna slaleb u sofferenzi.

Ng[id g[alija, barra li dejjem ammirajtu g[allqdusija tieg[u, dejjem ammirajtu wkoll g[all-g[erf tieg[u. Difatti hu Duttur talKnisja u [allielna xog[lijiet tassew ta’ tag[lim spiritwali kbir.

Ma nafx f’pajji]na, tne[[i sintendi r-reli;ju]i tal-Ordni tieg[u, kemm hawn fostna devoti ta’ dan il-qaddis flistess ordni tieg[u. Dan irreli;ju] kien jg[ix fis-Seklu Dsatax f’Bormla, fejn kien hemm anki [uh b[ala Kurat — l-imsemmi Dun Ru]ar Mercieca li miet fis-sena 1877.

Kien it-Tere]jan Patri Teodosju Mercieca, li jinsab midfun fil-Knisja tatTere]jani f’Bormla. Patri Teodosju u l-Kurat Ru]ar kienu z-zijiet tal-bu]nanna tieg[i Marija Tere]a li ]]ew;et f’G[awdex lil Mikiel Vella fl-1846.

Marija Tere]a kellha lil [uha Vigarju :enerali talAr/isqof Pietru Pace u mbag[ad kienet omm Mons.

Lwi;i Vella li bena l-Knisja ta’ Savina tar-Rabat ta’ G[awdex.

Fil-festa tieg[u

Imma issa [alluna mirrabtiet familjari li jwasslu sa membru tal-Ordni tatTere]jani u noqog[du biss fuq it-tag[lim ta’ San :wann tas-Salib fejn jolqot lilna.

Fil-;urnata tal-festa ta’ San :wann tas-Salib, l-14 ta’ Di/embru, naqraw filBrevjar li dan il-qaddis ried li “in[affru fil-fond ta’ Kristu, li hu qisu minjiera b’[afna sqaqijiet mimlijin bit-te]ori, li, t[affer kemm t[affer fihom, qatt ma ssib tmiem jew tarf tag[hom”.

G[aliex ikkwotajt dan ilkliem ta’ San :wann tasSalib? G[ax, b’mod partikulari b[alissa, [afna, anki xi qassisin, mhux [lief jissu;;erixxu li l-Knisja g[andha tinbidel. Jien ukoll in[oss dan, anki jekk mhux fl-istess sens tal-bidla li xi w[ud jissu;;erixxu! U sa[ansitra ktibt fuqu!

Il-bidla li jien in[oss li g[andu jkun hemm trid tkun wa[da ta’ fedeltà assoluta lejn dak li g[allem Kristu.

Mhux kuntrarju g[al dak li Kristu [allielna u assolutament mhux mibnija fuq tag[lim falz ta’ moderni]mu kundannat mill-

qieg[ed i]omm [arstu fuq Kristu jew li jrid ikun jaf xi [a;a barranija u ;dida mhux permezz ta’ Kristu “dan ikun qisu jag[mel insult lil Alla”!

Iva ninbidlu Hekk, mela, g[andha tinbidel il-Knisja! Fejn mhix fidila lejn it-tag[lim ta’ Kristu, tibda tkun. Daqshekk!

minn Mons. Anton Gauci

istess Knisja. G[al dak li jg[idilna Kristu, San :wann tas-Salib qal li “hu l-aqwa g[erf fuq kull g[erf ie[or li jista’ jinkiseb f’din il-[ajja”.

Qabel ukoll

U din ma hijiex l-ewwel lezzjoni ta’ San :wann tasSalib li qrajna fix-xahar ta’ Di/embru. Aktar minn ;img[a qabel, il-Knisja kienet g[amlet ukoll u]u mill-g[erf ta’ dan il-qaddis kbir.

Dan kien nhar it-Tnejn, 5 ta’ Di/embru, meta kkwotatilna silta twila ;mielha minn dak li hemm miktub fit-trattat tieg[u Ittelg[a tal-muntanja talKarmel. Kliem li jg[odd [afna g[al pajji]na, fejn bosta huma dawk li ma humiex ifittxu t-tag[lim f’dak li qal Kristu. Anzi [afna qeg[din jikkwotaw u jibnu fuq tag[lim li hu kuntrarju g[al dak ta’ Kristu.

X’qalilna dan id-Duttur talKnisja fil-5 ta’ Di/embru? Lewwel fakkarna f’dak li kien ji;ri fit-Testment il-Qadim, meta l-profeti u l-qassisin kienu jitolbu lil Alla “dehriet u rivelazzjonijiet”. Dakinhar, jg[id dan il-qaddis, kien me[tie; li Alla “ji;i mistoqsi fuq xi [wejje; u li hu jkellem lill-poplu tieg[u b’diskorsi jew b’dehriet u rivelazzjonijiet, jew bi xbihat u tixbi[at, jew b’[afna xorta ta’ tifsir ie[or”.

Imma mbag[ad San :wann jg[id /ar li “il-fidi nbniet fis-sod fuq Kristu”.

G[ax Kristu “hu l-kelma wa[danija” ta’ Alla, b’tali mod li l-istess Alla “issa ma g[andux xi jg[idilna i]jed”!

Fl-a[[ar mill-a[[ar, meta San :wann kiteb dan ilkliem, hu ma kienx qed jag[mel [a;a o[ra [life jirrepeti t-tag[lim ta’ San Pawl meta dan l-Appostlu ried li l-bnedmin “jibdew idawru g[ajnejhom lejn Kristu biss”.

Anzi San :wann tas-Salib jag[milha /ar li, jekk b’xi mod wie[ed juri li ma hux

Dan kellna b]onn in]ommu quddiem g[ajnejna a[na f’Malta li mhux [lief nipprietkaw il-[tie;a li lKnisja “g[andha tinbidel”.

Iva, tinbidel, g[ax [afna minna u mill-poplu tag[na qeg[din nuru bi/-/ar li m’a[niex fidili g[at-tag[lim ta’ Kristu. U ma hemmx g[alfejn noqg[od nid[ol fiddettalji [alli nuri n-nuqqas ta’ fedeltà tag[na g[attag[lim ta’ Kristu! Jekk m’a[niex ng[ixu filkwiekeb, il-qarrejja kollha jifhmuni!

San :wann tas-Salib ifakkarna li hu Alla stess li qalilna: “Dan hu Ibni lg[a]i]… isimg[u lilu.”

Hekku t-tibdil tal-Knisja li g[andna nippriedkaw a[na ssa/erdoti u l-isqfijiet! Anzi dan l-istess Duttur tal-Knisja jg[idilna li Alla l-Missier ifakkarna li, flimkien malIspirtu s-Santu, hu ni]el fuq Kristu meta qal: “Dan hu Ibni l-g[a]i], li fih sibt lg[axqa tieg[i.” U dakinhar ukoll qal: “Isimg[u lilu.”

Mela [alli nipprietkaw tibdil fil-Knisja. Sikwit nisimg[u l-kliem “il-Knisja g[andha tinbidel”. Anzi ;urnali lokali bl-Ingli] mhux [lief jg[idulna; The Church must change.

Wasalna biex sa[ansitra kellna isem ta’ artiklu jg[id Church risks being a ‘historical museum’ unless it renews itself. Qed nikkwota minn ;urnali tala[[ar ;ranet ta’ Novembru.

Iva, jien ukoll favur bidla.

Basta tkun bidla mibnija g[al kollox fuq it-tag[lim ta’ Kristu! Dan, ner;a’ ng[id, g[andna nipprietkaw a[na s-sa/erdoti u l-isqfijiet.

U ming[ajr ma noqog[du n[arsu lejn u/uh ta’ bnedmin. G[ax saret wisq [sara meta kien hemm il[ars lejn u/u[ umani.

X’sejrin jg[idu u ma jg[idux. In[arsu biss lejn wi// Alla u nistaqsu dan x’se jg[id. Inkella ni]garraw b[al ma ]garrajna.

Dik hi l-lezzjoni li ried iwa[[lilna f’mo[[na San :wann tas-Salib. Tbiddel kemm trid, basta t-tibdil kollu jkun skont dak li g[allem Kristu. Anzi, fejn m’intix timxi skont ma jrid Kristu, hemm b]onn li tinbidel.

OPINJONI

15

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Xi jridu verament in-nies^ F’dawn l-ewwel jiem tassena l-;dida rajna minn kollox – minn delitti makabri, g[al tra;edji fuq il-ba[ar, g[al sitwazzjoni politika f’pajji]na li kull ma jmur dejjem tinbidel minn ;urnata g[all-o[ra.

Il-portals lokali tala[barijiet kellhom hits sorprendenti g[all-ewwel ftit ;img[at tal-2012. G[ax fuq hekk iridu jitkellmu nnies – fuq dak li jo[loq interess. U allura, naraw xalata ta’ kummenti u opinjonijiet varji fuq blogs u social networks.

L-interess nazzjonali

Il-fra]i ‘fl-interess nazzjonali’ hi forsi l-aktar fra]i li smajna titlissen fla[[ar jiem. U]awha kemm il-Prim Ministru kif ukoll il-Kap tal-Oppo]izzjoni.

Fi kliem Lawrence Gonzi, l-interess ta’ pajji]na jibqa’ dak li jkollna stabbiltà, u skont Joseph Muscat linteress tal-pajji] hu li je[les minn GonziPN. Il-Prim Ministru jsemmi x-xog[ol u l-kwalità tal[ajja b[ala l-prijoritajiet tieg[u, u Joseph Muscat f’ferne]ija biex issir mozzjoni ta’ sfidu/ja filGvern. Imma int x’inhu dak li verament trid?

Fl-istess ;img[a li Joseph

Muscat [abbar li se jikkontesta t-Tieni Distrett fl-elezzjoni ;enerali li jmiss, l-UE [abbret li Malta [adet azzjoni effettiva biex til[aq il-miri tal-i]bilan/.

Issa nistaqsi: liema jolqtok l-aktar lilek? L-a[bar talewwel jew it-tieni?

In[alli lilek tidde/iedi liema hu “fl-interess nazzjonali”.

Il-kilba g[all-poter

Barra minn hekk, il-Partit Laburista qed jag[mel minn kollox biex ji;bed issimpatija ta’ dawk li jissej[u floating voters.

Spi//a sa[ansitra jlibbes lilLeader l-ingravati blu, b’diskorsi li jsiru quddiem sfond ka[lani.

Sfortunatament, il-wi// jinbidel i]da l-qalba talLabour hemm tibqa’. Innies iridu politika sin/iera u /ara – mhux proposti nofs le[ja u ingravati ta’ lewn blu. Dak i]-]mien g[adda!

Apparti l-fatt li n-nies mhux se jimpressjonaw ru[hom sempli/iment g[ax Muscat qed ju]a l-fra]i safe kull minuta.

Il-kilba li g[andu l-PL biex ikun fil-poter u biex jiggvernak [are; aktar filbera[ mid-diskorsi li saru fl-ewwel ;ranet tal-Konferenza :enerali Annwali Laburista.

Antagoni]mu sfrenat kontra l-Prim Ministru, u dikjarazzjonijiet qawwija fejn id-delegati stqarrew li g[alihom waslet l-elezzjoni.

Tal-PL ilhom li [ar;u fittoroq billboards ta’ propaganda politika!

Dan biex ma nsemmux iddiskors li qed isiru fil-media (inklu] fuq ix-xandir nazzjonali) minn esponenti laburisti.

Infakkar li Evarist Bartolo, Joe Debono Grech, Charles Mangion, Charles Buhagiar, George Vella, Joe Mizzi, Karmenu Vella u Leo Brincat g[adhom hemm… flimkien ma’ Alex Sceberras Trigona, An;lu Farrugia u Toni Abela… fittim ta’ Joseph Muscat. U [afna minnhom er;ajna smajnihom jitkellmu anke fl-a[[ar jiem b’dak il-mod tradizzjonali tag[hom, fejn ma tawna xejn ;did.

Forsi bi ftit ironija ng[id li hu l-PN li f’dan ilmument qed joffri xi [a;a ;dida (g[alkemm dan il-fatt kien totalment fgat mill;rajjiet ri/enti). Politika differenti li l-ba]i tag[ha tinsab fid-dokument li tnissel fl-a[[ar Kunsill :enerali.

L G[eruq Tag[na

Il-b]onnijiet lokali

Dan hu dak li verament [aqqek int – partit li

ji;;edded ma]-]minijiet biex ikompli joffri ideat ;odda, friski u innovattivi.

Hu dan li qed jimmotivani biex fl-elezzjonijiet li se jsiru g[all-Kunsilli Lokali din is-sena, nikkontesta f’isem il-PN – id-dar naturali tieg[i fejn trawwimt minn mindu kont tfajjel ta’ 6 snin, u fejn tajt [ajja lill-ideat politi/i tieg[i matul l-a[[ar snin.

Kien fil-Ka]in Nazzjonalista ta’ {al Qormi fejn minn età ]g[ira xettilt lg[eruq tieg[i, li issa qed ikomplu ji;;eddu.

U hu propju f’{al Qormi fejn nixtieq inkompli na[dem g[all-;id tarresidenti tal-lokal. G[aliex il-b]onnijiet lokali huma importanti daqs kull b]onn ie[or – g[aliex dan hu li jinteressa lilek!

Elezzjonijiet

L-elezzjoni ;enerali, ti;i meta ti;i, ]gur li mhux se twerwer lill-Partit Nazzjonalista. Anzi, il-PN g[andu jmur quddiem lelettorat b’wi//u minn quddiem, bi track record uniku ta’ pro;etti u riformi li qajla rajna b[alu f’le;islaturi o[rajn.

Issa f’idejk. Int taf x’inhu dak li verament trid. Taf x’inhu dak li ksibt fl-a[[ar snin. F’idejk ukoll biex

minn Robert Cremona robert.cremona@media.link.com.mt

tibqa’ tiggarantixxi li int u l-familja tieg[ek ikollok stil ta’ [ajja li ma titnaqqarx minn de/i]jonijiet []iena u irresponsabbli.

Meta ti;i l-elezzjoni int se jkollok ir-responsabbiltà li tikteb il-futur ta’ dan ilpajji]. I]da sakemm lelezzjoni tasal, l-ewwel impenn tieg[ek se jkun li tittimbra futur po]ittiv g[allokalità tieg[ek – xi [a;a li tista’ tag[milha biss b’vot /ar g[all-kandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista flelezzjonijiet tal-kunsilli lokali.

■ Robert Cremona hu kandidat tal-PN g[allKunsill Lokali ta’ {al Qormi

L-importanza tal-lealtà u l-prin/ipji Kultant, meta nkunu qed nitkellmu bejnietna b’mod informali nisimg[u [afna jg[idu: mhux se nivvota, jew inkella, nivvota kontra…, g[al diversi ra;unijiet.

Jew g[ax ma nqedjtx, jew g[ax fl-opinjoni tieg[i saret in;ustizzja mieg[i jew g[al diversi ra;unijiet o[ra. Dan hu meta ni;u g[all-ambjent politiku.

Meta ni;u g[al oqsma o[rajn, b[al ng[idu a[na reli;ju]i jew sportivi, ;eneralment, minkejja kollox, il-lealtà u l-prin/ipji jibqg[u listess.

Kollha jistg[u jkunu ra;unijiet validi i]da millbanda l-o[ra l-kejl politiku g[andu jkun valutat mill-kejl personali? Fejn huma lprin/ipji?

Nemmen li, minkejja kollox, il-prin/ipji politi/i g[andhom ikunu fuq quddiem qabel kull b]onn personali.

Hemm min mhux se jaqbel mieg[i i]da dan hu dak li nemmen jien. {a nag[ti e]empju /ar millkamp sportiv. Dawk kollha li j]ommu ma’ tim xorta wa[da

jibqg[u j]ommu mieg[u minkejja li dan jista’ jin]el f’divi]joni inferjuri. {a nag[mel tixbiha wkoll mill-Van;elu. :uda lIskarjota ttradixxa lil Kristu u San Pietru /a[du. It-tnejn g[amlu [a]in. Id-differenza hi li wie[ed iddispra u mar tg[allaq filwaqt li l-ie[or nidem bis-serjetà, wera llealtà tieg[u u sar il-pilastru ewlieni fil-Knisja Kattolika.

G[alhekk ma jimpurtax li wie[ed ji]balja jew li ji;uh id-dubji i]da wara li jixtarr sew l-affarijiet, il-prin/ipju u l-lealtà huma dawk li ji]bqu kollox.

Jista’ jkun li fil-passat jien ukoll kienu ji;uni dawn iddubji, b[alma ji;ri lil kull wie[ed minna meta ni;u g[all-fidi reli;ju]a tag[na, i]da, dak li jkun imsawwar fik, jibqa’ fil-qalb.

Wie[ed jista’ jargumenta, allura, il-fehma politika ma tistax tinbidel? Tista’, i]da skont fuq liema bazi. Tinbidel tul il-medda ta]-]mien jew mil-lum g[al g[ada? Tinbidel g[ax ma nqdejtx? Jew tinbidel g[ax hu konvenjenti?

minn David Borda dborda@onvol.net

Hu importanti li tag[mel dak it-tiftix bejnek u bejn ru[ek biex tanalizza sew ilkonvinzjonijiet tieg[ek. Min hu matur jag[mel anali]i serja tas-sitwazzjonijiet jew jag[mel ri/erka biex [add ma jbellag[lu r-ross bil-labra u ;eneralment dak li jkun jirri]ulta li jkun fidil g[al prin/ipji.

Illum it-twemmin politiku jew religju] mhuwiex wiehed li jitni]]el minn ;enerazzjoni g[all-o[ra. Il-;enerazzjoni ]ag[]ug[a tistaqsi u tfittex u

g[alhekk il-lealtajiet u lprin/ipji jitnaqqru. Hu g[alhekk li hemm b]onn li dawn ir-realtajiet ;odda jkunu indirizzati u ting[ata lok g[ad-diskussjoni u li jitwettaq ir-ri]ultat.

Barra minn hekk g[andu jkun imfassal u mfakkar x’inhuma l-prin/ipji, u x’inhu mistenni, mill-membri ta’ moviment, partit, grupp, kumitat. Sejja[lu li trid, limportanti li l-iskop hu komuni fis-sens li l-membri j[addnu l-istess prin/ipji u mhux qeg[din hemm biex jiggwadanjaw. G[alhekk hu tajjeb li wie[ed jistaqsi: x’inhuma l-prin/ipji tieg[i?

Il-prin/ipji tieg[i huma mibnijin fuq numru ta’ fatturi u ssa[[ew tul il-medda ta]]mien. Nemmen kemm fiddemokrazija f’so/jetà liberali, kif ukoll fil-Knisja Kattolika.

G[alhekk meta n]omm dawn it-tnejn f’mo[[i nara li dawn jistg[u jitwa[[du. G[aliex?

Ir-reli;jon tal-ma;;oranza tal-poplu Malti, dik Kattolika, hi ba]ata fuq it-tolleranza u la//ettazzjoni. Meta ta//etta li hawn min hu differenti

minnek u li tittollera, ming[ajr oppressjoni jew impo]izzjoni, jista’ jkollok opinjonijiet differenti u dawn jit[addmu flimkien f’demokrazija.

Meta ni]]ilt il-kliem so/jetà liberali g[amilt hekk b’mod konxju g[ax nemmen li minkejja li jkun hemm [afna affarijiet li ma taqbilx mag[hom trid ta//etta l-fatt li hemm minoranzi li g[andhom iddrittijiet tag[hom ukoll. Dawk li huma emar;inati fis-so/jetà, dawk bi b]onnijiet spe/jali, dawk li huma inqas ixxurtjati mill-ma;;oranza g[al diversi ra;unijiet. So/jetà demokratika li ng[ixu fiha g[andha tkun sensittiva g[al dawn.

Biex nag[laq nappella li meta g[andek tie[u de/i]joni importanti fil-[ajja, b[al pere]empju meta tmur tivvota jew ting[aqad ma’ moviment, kun af il-lealtajiet u l-prin/ipji tieg[ek x’inhuma l-ewwel u li dawn g[andhom ji;u qabel ilmottivi personali.

■ David Borda hu kandidat tal-PN g[all-Kunsill Lokali ta’ {’Attard

16

OPINJONI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Dak li jimpurtana…

Dan l-a[[ar sar st[arri; dwar x’inhuma l-fatturi li qeg[din ikunu kunsidrati mill-elettorat Malti. Hu minnu li fl-a[[ar mill-a[[ar dejjem jibqa’ st[arri; dak li qed nitkellmu dwaru, madankollu, xi ftit indikazzjoni tar-realtà jag[ti ]gur.

L-aktar kwistjoni fuq mo[[ in-nies hi x-xog[ol. Ma stajniex nistennew a[jar, hux hekk. Nistg[u niddibattu g[al [afna sig[at u g[al ]mien twil i]da fl-a[[ar mill-a[[ar hu xxog[ol li permezz tieg[u taqla’ l-[ob]a ta’ kuljum, g[alik u g[all-familja.

Il-Gvern pre]enti tista’ tikkritikah i]da fuq il-politika tax-xog[ol igawdi r-ri]ultati.

Li pajji]na hu minn ta’ quddiem bl-inqas rata ta’ qg[ad fost l-imsie[ba tal-Unjoni Ewropea hu prova tajba ta’ dan.

Dan l-a[[ar iltqajt ma’ persuna li qaltli li ssitwazzjoni sodisfa/enti taxxog[ol f’pajji]na mhix grazzi g[all-gvern tal-;urnata. I]da jekk dan hu l-ka], g[aliex nippuntaw subg[ajna lejn ilgvern jekk u meta r-rata talqg[ad f’pajji]na tkun g[olja?

G[aliex dakinhar ja[ti l-gvern u llum, li g[andna dan ir-

ri]ultat, mhux grazzi g[all[idma tal-gvern?

Nemmen li r-ri]ultat miksub dwar ir-rata ta’ qg[ad hu frott il-[idma tal-gvern bil-politika li tattira l-investiment lejn pajji]na, flimkien mal-b]ulija u l-g[aqal tal-poplu Malti.

Ma setax jonqos li listabbiltà tal-pajji] kienet fattur ie[or ewlieni, spe/jalment fiddawl tal-i]viluppi politi/i li qed ise[[u f’pajji]na f’dawn il-jiem. It-triq g[all-istabbiltà taf il-frott tag[ha fil-medjazzjoni permezz ta’ diskussjonijiet li jsiru madwar mejda bilg[an li jintla[aq ftehim.

Jista’ ma jkunx ftehim li permezz tieg[u kul[add jo[ro; rebbie[, i]da lanqas ma jkun ftehim fejn xi [add jo[ro; tellief.

Hi sitwazzjoni li titlob soluzzjoni fejn kul[add jo[ro; sodisfatt b’xi mod jew ie[or, anke jekk ma jkunx sodisfazzjon assolut. L-g[a]la l-o[ra hi li wie[ed jimxi g[al rasu li hi, madankollu, it-triq tal-instabbiltà li ]gur mhi flinteress ta’ [add.

F’dan l-ist[arri;, il-parte/ipanti lissnu l-edukazzjoni u s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni

Ewropea b[ala l-kisbiet ewlenin tal-gvern pre]enti.

G[al darb’o[ra, mhux sorpri]a li l-edukazzjoni tkun asso/jata ma’ gvernijiet nazzjonalisti. Minix qed inkun parti;jan i]da sempli/iment ng[id il-fatti. Permezz tattne[[ija tan-numerus clausus tant snin ilu — li rajna l-frott tag[ha mal-milja ta]-]mien — saret università miftu[a g[al kul[add, mhux g[al ftit.

L-edukazzjoni terzjarja ma baqg[etx tal-ftit, tas-sinjur jew tal-klassi l-g[olja i]da nfet[u l-bibien g[al kul[add.

Jekk minn banda dan ilu [afna g[a]-]g[azag[ tal-lum biex jiftakruh, l-investiment rekord fil-campus il-;did talMCAST li g[addej b[alissa hu prova o[ra tal-impenn lejn dan is-settur. L-MCAST qed joffri soluzzjoni differenti g[allUniversità u qieg[ed jag[ti //ans lil kul[add biex ikompli jistudja f’livell terzjarju.

Il-ftu[ ta’ skola ;dida fissena hu g[al darb’o[ra prova li mal-edukazzjoni, politika nazzjonalista ma ti//ajtax g[aliex hi l-futur ta’ dan ilpajji].

Skantajt kif l-Unjoni

Ewropea ssemmiet flist[arri; wara kwa]i tmien snin s[ubija. Jista’ jkun ilka] li l-i]vilupp ta’ pajji]na mis-s[ubija ’l hawn ra qab]a kbira ta’ kwalità fil-[ajja li ng[ixu. Lista twila ma tispi//a qatt.

Ksibna [afna minn din iss[ubija li kwa]i kwa]i niskanta kif kien hawn partit ewlieni f’dan il-pajji] li falla bil-kbir fi kwistjoni tant /entrali g[al pajji], fost li]g[ar fl-Unjoni Ewropea u sa[ansitra fid-dinja kollha.

Ma setax jonqos li titqajjem il-kwistjoni tar-rebbieg[a G[arbija. Il-kliem li sibt la[jar li jiddeskrivina f’dawk i]-]minijiet ta’ ansjetà kbira huma l-istess kliem tal-Prim Ministru Lawren/e Gonzi – [ri;na ta’ nies!

Dan qaluh il-mexxejja ewlenin tad-dinja li rrikonoxxew l-isforz li g[amilna u li meta ji;i lb]onn, g[arfu li f’Malta jistg[u jsibu spalla li jserr[u fuqha.

■ Ryan Callus hu kandidat tal-PN fl-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi

minn Ryan Callus

........................................... ryancallus@gmail.com

Fuq il-politika tieg[u tax-xog[ol dan il-Gvern g[andu r-ri]ultati favur tieg[u

L-identità u l-politika Minn hawn u erbat ijiem o[ra, fil-Parlament il-Partit Nazzjonalista se jiffa//ja e]ami iebes tal-karattru tieg[u. Partit

mhux persuna i]da f’xi affarijiet jixxieb[u. Wa[da minn dawn laffarijiet hi kif g[andek i;;ib ru[ek f’salib it-toroq.

Il-persuna, meta ssib ru[ha ta[t pressjoni, dejjem g[andha ]]omm sens ta’ perspettiva. Bla ma titlef is-sens tal-importanza u l-ur;enza tal-mument, g[andha t[ares ukoll fit-tul. G[andha ssaqsi lilha nnifisha: L-istorja tieg[i x’tg[id li jien? Kif g[andi n;ib ru[i f’dis-sitwazzjoni diffi/li biex nibqa’ fidil lejja nnifsi?

L-istess jg[odd g[al istituzzjoni b[all-Partit Nazzjonalista. Nhar il-{amis g[andu appuntament mal-istorja – l-istorja tieg[u stess. Dan lepisodju se jibqa’ mfakkar, veru.

I]da, ji;ri x’ji;ri, se jkun ukoll biss dettall fi storja ta’ partit li di;a’ g[andu aktar minn 130 sena u g[andu g[exieren twal ta’ snin ta’ [ajja quddiemu.

Din l-istorja x’tirrakkonta? Li l-karattru tal-PN [are; l-a[jar meta, kienet x’kienet il-kri]i, baqa’ ankrat fil-moderazzjoni.

Ankrat tfisser li baqa’ sod. Ilkarattru kien tal-blat. I]da kien iebes fid-difi]a tal-valuri talmoderazzjoni: il-[akma tal-li;i; id-drittijiet fundamentali, ilfidu/ja fil-ftu[ lejn id-dinja.

Karattru kontra l-i]olament, kemm tieg[u kif ukoll ta’ pajjizu.

Dak li se ji;ri nhar il-{amis importanti – i]da, ji;ri x’ji;ri, jekk il-PN se jkun fidil lejh innifsu, se jkollu jkompli jipproponi politika li tindirizza l[ti;iet ta’ Malta fis-snin li ;ejjin.

Id-dinja se tkompli ddur. U g[alhekk irrid nag[ti daqqa t’g[ajn lejn wie[ed mis-su;;etti li minn dejjem kien g[al qalb ilPN – anzi kien fil-qofol tattwaqqif tieg[u – u li l-a[[ar

minn Ranier Fsadni ranierfsadni@europe.com

dokument jag[ti importanza kbira wkoll: lidentità so/jali u kulturali.

G[alija, l-a[jar ktieb dwar lidentità Maltija hu dak tal-Prof.

Joseph M. Brincat – Il-Malti: Elf Sena ta’ Storja (PIN), li dan la[[ar kien suplimentat millProf. Brin/at b’ver]joni aktar ri/enti u fit-tul tal-argument: Maltese and Other Languages: A Linguistic history of Malta (Midsea).

Ebda lingwa, lanqas ilsien art twelidek, ma tispjega kull aspett tal-identità personali, so/jali jew kulturali. I]da l-lingwa tant hi marbuta mal-mezzi ta’ komunikazzjoni, u kif nifhmu lilna nfusna, u kif nittrattaw ma’ [addie[or u nidde/iedu, li listorja tal-lingwi li t[addmu f’pajji] tg[idilna [afna dwar lidentità. {afna aktar minn bosta [rejjef u xbihat ]baljati li jista’ jkollna f’mo[[na dwar l-identità tag[na stess.

L G[eruq Tag[na

Il-Prof. Brincat i[ares lejn illingwi m[addma f’Malta minn ]mien il-pre-istorja. I]da rrakkont prin/ipali hu dwar levoluzzjoni tal-Malti kontemporanju u l-g[eruq tieg[u fi djalett G[arbi, li gradatament ]viluppa, permezz ta’ pro/ess ta’ djalogu matTaljan.

Ir-rakkont juri d-dinami]mu tal-kultura Maltija, fi djalogu kreattiv li jsir bejn l-G[arbi, itTaljan u l-Ingli] f’Malta, u kif itteknolo;ija tal-komunikazzjoni kienet imda[[la fil-pro/ess.

Dawn il-lingwi ma kinux biss g[ejjun tal-Malti; kienu parti minn xibka dinamika ta’ komunikazzjoni li sawru lkundizzjonijiet kulturali ta’ Malta.

Hu rakkont ta’ kultura nazzjonali li twieldet miftu[a lejn id-dinja, konxja ta’ dinja akbar minnha minkejja li kienet kultura ta’ g]ira.

Il-Prof. Brincat jinsisti fuq ilpunt li, g[al min kien jis[aq fuq l-Italja b[ala “omm kulturali”, kien qed jag[mel hekk b[ala patrijott Malti, li kellu neb[ dwar dal-karattru miftu[ ta’ Malta.

L-a//enn fuq it-Taljan kien hemm g[ax it-Taljan kien ilsien ta’ presti;ju kulturali kbir anki barra l-Italja, dak i]-]mien. Li ta//enna t-Taljan kien li ta//enna politika kulturali li kienet miftu[a g[all-orizzonti tad-dinja, politika li lesta tag[raf il-plurali]mu li j;ibu mag[hom dawn l-orizzonti.

Sfida kbira tal-lum hi kif din il-politika tas-seklu 19 tista’ tkun a;;ornata g[as-seklu 21.

ITTRI LILL-EDITUR

5

PA:NI ITTRI TAL-QARREJJA

Ix-shareholders Sur Editur, }mien ilu, meta Eddie Fenech Adami kien Prim Ministru ta’ pajji]na kien [are; bil-fra]i Azjenda Malta. Fenech Adami ried ifisser li l-pajji] kellu jitmexxa fuq linji serji u sostenibbli.

Kemm kienet g[aqlija dik il-vi]joni jo[ro; aktar fi//irkustanzi ekonomi/i u finanzjarji mondjali tal-lum. Issa, jekk Malta hi ‘azjenda’, il-Maltin huma x-shareholders jew lazzjonisti u allura jridu ja;ixxu b’responsabbiltà kollettiva.

Dan ifisser li jrid jonqos l-interess dejjaq personali (egoi]mu) u nibdew inkunu aktar konxji pere]empju fuq kif u fiex jintefqu t-taxxi mi;bura.

Interessanti wkoll li l-poplu jkun jaf x’jin[tie; biex jin[oloq ix-xog[ol u allura l-;id biex inkunu nistg[u mmantnu servizzi u stil ta’ [ajja sostenibbli. In[oss li l-poplu Malti g[andu jikber u jimmatura fir-responsabbiltà tieg[u b[ala azzjonist f’Azjenda Malta.

G[al dan il-g[an nissu;;erixxi li fuq il-mezzi tax-xandir, spe/jalment dak nazzjonali, jibdew isiru programmi dwar ekonomija, finanzi, governanza tajba u ;rajjiet internazzjonali u dan b’mod li l-poplu jifhem i]da li ma jiddejjaqx b’xi programm twil i]]ejjed u tedju].

In[oss li dan g[andna b]onnu aktar u aktar fi/-/irkustanzi mondjali tal-lum li wasslu biex pajji]i kbar jitni]]lu g[arkupptejhom.

MARIO AGIUS Ra[al :did

Anke a[na rridu ministru tag[na!

Sur Editur, Id-Deputat Laburista Silvio Parnis issa qed jg[id li Joseph Muscat qallu li se ja[tar Ministru g[as-South jekk ikun fil-gvern.

A[na n-nies ta/-?entru u tat-Tramuntana wkoll irridu ministru kull wie[ed g[alina.

Jekk ma jsirx hekk no[duha b[ala diskriminazzjoni ‘razzjali’ kontrina mill-PL. Issa, apparti /-/ajt, jien niftakar li Gvern Laburista kien ne[[a l-Ministeru g[al G[awdex u po;;a lil G[awdex ta[t l-Uffi//ju talPrim Ministru. Ji;ifieri dak i]]mien, meta Joseph Muscat kien ibierek il-[merijiet kollha li jag[mel Sant, il-PL kien injora l-i]vanta;; reali li g[andu G[awdex min[abba linsularità doppja tieg[u u issa fil-ka] tas-South g[all-finijiet purament ta’ vanta;; politiku qed jivvinta ministeru g[asSouth.

Mela [asbu dawn li l‘makku’ ta’ Malta hu b[allItalja. Dawk g[andhom Ministero per il Mezzogiorno.

Na[seb ikun a[jar g[all-PL li jibqa’ j]omm il-politika li ma jg[idx xi programm g[andu qabel l-elezzjoni, g[ax b’dak li qed jiskappalhom qed nindunaw minn issa x’g[andhom lest g[all-borma!

JOHN BORG Birkirkara

17

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Nofs miljun ewro f’pantomini Sur Editur, Hu kalkulat li l-eluf ta’ Maltin li fil-;ranet talMilied marru jaraw ilwirjiet tal-pantomini li saru, nefqu man-nofs miljun ewro biex attendew.

Mhux [a]in g[al poplu li, skont il-kelliema laburisti, qed imut bil-;u[ min[abba l-g[oli tal-[ajja u l-kontijiet tad-dawl u l-ilma!

GEORGE PORTELLI Tas-Sliema

Na;ixxu b’mo[[na u mhux b’qalbna Sur Editur, Bdejna sena ;dida. G[amilna proponimenti, [arisna ’l quddiem. B’rieda soda u qawwija rajna l-passat u tg[allimna — suppost — milli]balji. Rajna fejn wasalna u mxejna ’l quddiem fil-pa/i, fis-solidarjetà, fil-komprensjoni, fiddjalogu u l-progress.

Irridu nibqg[u sodi. Irridu nimxu ’l quddiem.

Irridu nkunu vi;ilanti biex il-ksib tal-progress ma jiqafx u jispi//a fix-xejn.

Jien g[andi bi]a’ wie[ed: li nippruvaw ng[a;;lu aktar milli nifil[u. Inkunu suppervi, nibdew na[sbu b’qalbna aktar milli b’mo[[na.

Dan ikun ]ball g[aliex kollox irid i]-]mien tieg[u.

B’g[aqal, pa/enzja u [sieb profond nistg[u nimxu fit-triq it-tajba, nistg[u nag[mlu realtà futur isba[, aqwa u a[jar g[alina u g[al dawk li ji;u warajna.

It-twettiq tal-progress jista’ jse[[ biss jekk qabel na;ixxu na[sbu mitt darba.

G[andna par idejn sodi bit-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi b[ala mexxej prudenti, solidali, komprensiv u g[aqli. {asra kbira tkun jekk minn ;ewwa jkunu qed isiru l-bsaten firroti. Min ja[seb li hu g[aref aktar milli fil-fatt hu, forsi bla ma jaf, aktar ikun qed itellef milli jg[in biex inkomplu mexjin fil-progress.

Meta wie[ed i]omm f’mo[[u l-maltemp li g[addej madwarna aktar u aktar jifhem il-[tie;a li naffrontaw i/-/irkustanzi id f’id. Irridu nag[rfu d-dg[ufija tag[na, nammettu l-i]balji u nfittxu s-soluzzjonijiet li bihom inkattru l-;id, il-pa/i u s-solidarjetà ta’ bejnietna.

Jien nawgura lill-poplu tag[na sena ta’ b]ulija, progress u komprensjoni f’kull qasam tal-[ajja biex flimkien nuru li xejn mhu se jaqtag[lna qalbna.

B’hekk, il-;ejjieni jkun garantit fis-sod kemm g[alina, g[al uliedna u ulied uliedna.

VICTOR M. ABELA

Tas-Sliema

F’Malta kontra… fl-Ewropa favur!

Sur Editur, Joseph Muscat [are; b’sa[[a kbira kontra l-introduzzjoni ta’ taxxa ;dida fl-Ewropa fuq il-kummer/ tal-banek u sservizzi finanzjarji.

Semma l-linja l-[amra li ma tista’ tinqabe] g[all-ebda ra;uni u l-imminar talekonomija ta’ Malta.

Sa[ansitra wieg[ed l-appo;; tieg[u lill-Prim Ministru biex jirre]isti dan kollu. Hekk tkellem Muscat f’Malta.

Mill-banda l-o[ra filParlament Ewropew it-tliet membri tal-Parlament Ewropew Laburisti Maltin ivvutaw kollha g[al darba darbtejn favur mozzjoni so/jalista biex tid[ol li;i li kienet tintaxxa propju lkummer/ tal-banek u s-

servizzi finanzjarji anke jekk din tid[ol fl-UE biss.

Biex tkompli t[awwad ilborma laburista Maltija kellna lis-sindku laburista Michael Cohen li fil-Kunsill tarRe;jun tal-UE ivvota kontra d-d[ul ta’ din it-taxxa.

Kellna wkoll lisSegretarju Internazzjonali tal-PL Alex Sceberras Trigona li qal li blintroduzzjoni ta’ taxxa b[al din is-settur finanzjarju f’Malta jie[u daqqa ’l isfel!

Mela kellna lill-PL f’Malta jiddikjara ru[u b’sa[[a kontra din il-mi]ura filwaqt li rrappre]entanti tieg[u filParlament Ewropew ivvutaw favur.

Din mhux l-ewwel darba fejn il-PL f’Malta jg[id li hu

kontra xi [a;a u mbag[ad flEwropa, spe/jalment meta jkun hemm xi proposta so/jalista, jivvota favur.

Dan kollu jid[ol e]att ukoll fil-politika dikjarata ta’ Joseph Muscat li the end justifies the means.

Bil-[aqq, i]-]ew; MEP’s nazzjonalisti t-tnejn ivvutaw kontra din il-proposta mressqa minn MEP so/jalista Griega.

Nistenna li dawk il-Maltin kollha li ja[dmu f’dan issettur g[andhom isemmg[u le[inhom dwar dan kollu g[ax fin-nofs barra l-‘imminar talekonomija Maltija’ hemm limpjiegi tag[hom li f’[afna ka]i jissarrfu f’salarji tajbin [afna.

CH. FARRUGIA Il-Mosta

18

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Il-bidla fija Meta n[ares lura u n;ib quddiem g[ajnejja il-[ajja bla [sieb ta’ ]minijiet o[ra in[oss il-bidla fija minn qag[da g[all-o[ra.

Ir-rieda setg[ana, il-qalb [erqana tbaqbaq bl-im[abba li l-qawwa tag[ha i;;ib il-kari]mi mag[ha, g[alik issa g[atxana.

Kollox jg[addi u l-[ajja, b[al dak li g[adda, tag[tik il-;enb u t[allik tixxennaq biex taqta’ x-xewqa tal-kuntentizza kif dejjem xtaqt u fhimt u dejjem g[aliha [dimt.

U qatt ma tieqaf tkejjel il-kliem u l-g[emejjel li issa g[andhom tifsira tal-[elu u l-morr li [ajtek i;;orr.

PHILIP CASSAR I]-}urrieq

Il-kalendarju ta’ ‘Mar/i u Bandalori’

B[ala tifkira tar-Re;ina Victoria

Sur Editur, Da]-]minijiet tas-sena lkoll kemm a[na nir/ievu [afna kalendarji li [afna minnhom aktarx isibu ru[hom f’xi rokna.

Imma ]gur li mhux hemm se jsib ru[u kalendarju li r/evejt ming[and is-Sur Joe Chetcuti, pre]entatur tal-programm ferm popolari Mar/i u Bandalori li jixxandar kull nhar ta’ {add fuq Radio 101.

Mhux biss hu kalendarju sabi[ imma jtik l-isem tal-qaddis ta’ kull gurnata tas-sena. Dal-programm issa da[al fl-g[axar sena tieg[u u dejjem i]id fil-popolarità spe/jalment fost il-[afna semmieg[a dilettanti tal-festi Maltin.

B[alissa mhux ]mien il-festi, imma tisma’ dal-programm ma tistax ma tid[olx fl-ispirtu ferrie[i u briju] li j;ibu mag[hom dawn il-festi li huma parti integrali mill-kultura tag[na.

Il-mar/i nnifishom u wkoll il-kummentarju tal-pre]entatur ida[[luk fl-ispirtu tal-festa u t[ossok li tkun qieg[ed hemm, f’nofs il-mar/ ti]fen u tog[la!

Il-mod kif Joe jippre]enta dal-programm juri bi/-/ar kemm hu j[obb il-festi tant li jittra]metti din l-im[abba lis-semmieg[a tieg[u.

Jien naf li dal-programm jitlob [afna xog[ol u ri/erka u li Joe jag[mel kollox sforz l-im[abba tieg[u kemm g[all-festi kif ukoll g[all-partit.

Sur Editur, Issa li bdiet is-sena li se tfakkar il-125 sena minn meta rRabat ta’ G[awdex ing[ata l-istat ta’ belt, na[seb li jkun f’loku li mill-;did intenni x-xewqa tieg[i u ta’ bosta /ittadini o[ra ta’ beltna li n[e;;e; kemm lill-Kunsill Lokali kif ukoll lill-Ministeru g[al G[awdex sabiex matul din is-sena jfakkar dan i/-/entenarju bl-aktar mod xieraq.

Qed nissu;;erixxi li jsir mafkar ad unur ir-Re;ina Victoria u li jitqieg[ed f’post prominenti fil-belt G[awdxija, idealment xi mkien fi Pjazza Indipendenza, il-pjazza prin/ipali ta’ beltna u ta’ g]iritna.

Jekk il-Belt Valletta li hi msemmija g[all-Gran Mastru La Valette, g[andha mafkar ad unur din ir-re;ina u imperatri/i li [akmet fuq l-imperu Ingli] mill-1837 sal-1901, kemm aktar ir-Rabat ta’ G[awdex li ng[ata l-;ie[ ta’ belt minn din irre;ina g[andu jkollu aktar u aktar issa matul dan l-anniverarju sinifikanti, mafkar li jfakkar lil din il-mara li tat isimha lill-era Vittorjana u li hi mag[rufa fl-istorja tal-monarkija Ewropea sempli/iment b[ala l-‘Matrijarka tal-Ewropa’.

Il-Mosta

Victoria, G[awdex

GIOV. DE MARTINO

DUN GEOFFREY G. ATTARD

Mal-bidu ta’ sena ;dida Sur Editur, Ninsabu fl-ewwel ;img[at tassena l-;dida. Ng[id g[alija mill-ewwel ninduna b’dan ilfatt g[alkemm minn mindu rtirajt mix-xog[ol ta’ kultant nitlef il-kalendarju. I]da jien twelidt fl-ewwel tas-sena u allura kif qatt nista’ ninsa dan il-jum!

Anke jekk qatt ninsa, g[add ta’ [bieb i/empluli u o[rajn jiktbuli waqt li o[rajn jibag[tuli xi SMS u marti tag[mel [ilitha biex tixtrili xi rigal /kejken u allura, wara lfesti tal-Milied, ikun fadalli festa o[ra – dik ta’ g[eluq snini. Bla dubju /ert li b[ali

[afna jag[mlu xi proponimenti fil-bidu tas-sena ;dida. U hekk g[andu jkun.

Importanti li n]ommuhom u mhux in[alluhom biss fuq ilkarta. {afna kienu dawk li bdew is-sena u ma spi//awhiex. U allura wie[ed millproponimenti jrid ikun li ng[ixu [ajja tajba, dejjem bilbagalji lesti, biex meta lImg[allem isej[ilna, isibna lesti. Imma dment li g[adna hawn irridu nag[tu sehemna; ma nistg[ux noqog[du b’idejna fuq ]aqqna nistennew il-bajtra taqa’ f’[alqna. {afna jkunu qeg[din

jippjanaw li matul din is-sena se jil[qu l-qofol ta’ xi attività; ng[idu a[na jtemmu xi kors ta’ studju u jibdew karriera; o[rajn ja[sbu biex jie[du l-istat ta]]wie;; imisshom jie[du xi promozzjoni fuq ix-xog[ol; jibdew kors l-Università jew fis-Seminarju; jil[qu sa/erdoti.

L-importanti li wie[ed ikun g[al qalbu g[ax fil-[ajja ma hemmx isba[ mis-ser[an talmo[[ u l-kuntentizza. Bla dubju jrid ikun hemm thejjija xierqa u bil-g[aqal g[al kwalunkwe triq li wie[ed ikun se jaqbad. Ikun ]ball kbir li wie[ed jieqaf nofs triq [tija ta’ nuqqas ta’ preparazzjoni.

Mighty things from small beginnings grow! jg[id l-awtur Dryden. U allura sewwa li filbidu ta’ sena ;dida na[sbu u nirriflettu sew qabel ng[addu g[al xi de/i]joni importanti fil[ajja tag[na. Palazz kbir u sabi[ jibda mit-tqeg[id talewwel ;ebla. Irridu nkunu konsistenti u nafu dejjem x’a[na nag[mlu u fejn ma nafux, nirrikorru g[al parir a.

In[arsu lejn mudelli li jistg[u jg[allmuna u nitfg[u anke [arsitna fuq l-img[oddi g[ax bosta drabi l-passat hu l-mera tal-futur. Irridu nie[du laffarijiet bis-serjetà ma ng[a;;lux, ma nfexfxux u ma nitfixklux. Irridu naraw li n[addnu /erti valuri u ma naqilbuhomx ta’ ta[t fuq.

Putting the cart before the horse! — din il-fra]i tismag[ha ta’ spiss i]da [afna drabi sse[[ u mbag[ad we have to face the music!

Ejjew [bieb, mela, matul dissena li g[adha kif bdiet ng[arblu sewwa minn xiex g[addejna s-sena li g[addiet u nitg[allmu mill-i]balji tag[na stess u nie[du azzjoni. {afna drabi [add mhu se ja[sillek wi//ek biex tkun isba[ minnu.

Nemmen li a[na maturi bi]]ejjed biex nitg[allmu milli]balji u nfittxu l-g[ajnuna Where there is a will there is a way, jg[idu l-Ingli]i u l-qwiel ta’ missirijietna ta’ min jixtarrhom u jag[ti kashom g[ax fil-[ajja, xhemm isba[ milli tistaqsi lill-im;arrab!

L-esperjenza g[allmitni li fil[ajja mhemm xejn isba[ milli tg[ix il-;urnata b’dak kollu li jibg[at l-Img[allem li Hu biss jaf x’inhu l-;id tag[na!

Minn qalbi nawgura sena mimlija risq u barka u jalla nibqg[u niltaqg[u flimkien permezz tal-kitba tieg[i li minn ]mien g[al ]mien inperre/ filgazzettii u r-rivisti.

JOE M. ATTARD Rabat, G[awdex

ITTRI LILL-EDITUR

Qabadni l-biki!

Sur Editur, Dan l-a[[ar t[assarli s-sett tat-televi]joni u mort dort xi erba’ [wienet biex nara x’se nixtri.

F’kull [anut li d[alt impressjonani l-fatt ta’ kemm in-nies li b[ali kienu interessati li jixtru sett tattelevi]joni kienu e]i;enti u kienu jafu xi jridu.

U min beda jsemmi televi]joni smart, min blue ray u min Wifi. Bdejt nisma’ l-kliem LCD, LED, Pixels, surround, sensors, video, photo music u recording USB, Easylink, e//.

Qabadni l-biki meta ftakart fl-umiljazzjonijiet li jien u [afna mill-poplu Malti b[ali kellna ng[addu minnhom biex xtrajna lewwel sett tat-televi]joni tal-kulur ming[and Xandir Malta qabel l-1987.

Kien hemm min sa[ansitra raqad fuq ilbankina biex ikun minn talewwel fil-kju biex jinkiteb [alli jixtri TV tal-kulur.

Kien hemm min kellu jara lil min se jkellem biex jinqeda. Dak i]-]mien ma kellniex id-diffikultajiet ta’ x’tip ta’ televi]joni se tixtri.

Kien hemm biss ]ew; daqsijiet tal-istess marka u kont t[ossok privile;;jat u xxurtjat li jmissek wie[ed tant li kien hemm min xa[[am biex irnexxielu!

U[ud mill-ministri talgvern laburista ta’ dak i]]mien illum bil-wi// tost kollu jippre]entaw ru[hom u jippretendu li jer;g[u jin[atru ministri.

Jekk ise[[ dan ikolli nammetti li dan il-poplu jkun [aqqu t-titlu ta’ makku — intellettwalment.

PAWLU CARUANA Birkirkara

19

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Ara kif tkellmu lil Sceberras Trigona!

Sur Editur, In-Nobbli Alex Sceberras Trigona nhar il-{add 18 ta’ Di/embru 2011 kien fuq Radju Malta qed ikun intervistat minn Chris Scicluna. Malli lpre]entatur semma’ lil Gaddafi, is-Segretarju Internazzjonali tal-PL flok wie;eb g[al dak li staqsieh Scicluna attakka bl-aktar mod arroganti lill-pre]entatur.

Qallu li “qed ti;i vi/in dak li g[edtlu [mie;” b’referenza g[all-sms li Sceberras Trigona kien bag[at lil Lou Bondì.

Is-Segretarju Internazzjonali tal-PL ripetutament allega lil Scicluna hu “pupu tal-PN”!

Sceberras Trigona wissieh ukoll li “hu jinsab fl-istazzjon tal-istat”.

Tajba din, mela jekk xi [add jag[mel mistoqsija li ma tog[;obx lil Sceberras Trigona dan ji;i mg[ajjar li kien qed jipprodu/i [mie; jew kwa]i [mie;, li hu pupu u jekk ikun il-ka] ji;i mfakkar li qieg[ed fl-istazzjon tal-istat!

Issa s-Sur Sceberras Trigona l-a[[ar wie[ed li jista’ jifta[ [alqu f’/irkustanzi b[al dawn.

Dan kien Ministru fil-Gvern Laburista ta’ minoranza (1981-1987) fejn ix-xandir, skont ilpolitika dikjarata tal-Gvern, kien jintu]a biex

tittella’ ;enerazzjoni so/jalista.

Ta[t Sceberras Trigona u s[abu kellna xandir tal-istat li kien instab ripetutament [ati millQrati ta’ ]bilan/. U l-;urnalisti tal-lum iridu joqog[du attenti kif jitkellmu ma’ dawn it-tip ta’ nies!

Sceberras Trigona u s[abu kienu wkoll g[addew li;i infami dwar l-hekk imsejja[ ‘ind[il barrani’ biex jostakolaw lil kul[add milli jkollu kuntatti internazzjonali effettivi filwaqt li l-PL u l-Gvern Laburista kienu jindiehsu ma’ u jag[ti l-onorefi/enzi lil u[ud fost l-akbar dittaturi tad-dinja fosthom Gaddafi, Kim il-Sung, Ceuasescu, Zivkov, Hoxha, e//.

U l-povru ;urnalist irid joqg[od attent kif ikellem lin-Nobbli Sceberras Trigona!

I]da l-isba[ kumment li g[amel is-Sur Alex waqt dik l-intervista fuq Radju Malta kien li g[andna “tnaqqis fil-livell tal-politika f’Malta f’dawn l-a[[ar snin”. Din tajba wkoll ;ejja minn min kien sa[anistra ;ie fl-idejn filParlament ma’ membru ie[or tal-istess partit tieg[u!

J. MICALLEF

Il-Mosta

It-tifdil tal-poplu Sur Editur, Kull tant ]mien jissemma ssu;;ett tat-tifdil ta’ flus minna[a tal-poplu Malti.

Kien Karmenu Mifsud Bonnici, Prim Ministru li lura f’Ottubru tal-1985 waqt li kien qed jindirizza l-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista kien [e;;e; biex il-Maltin ifaddlu [alli meta ji;u filb]onn ikollhom fuq xiex iduru. Ji;ifieri KMB dakinhar kien riedna nfaddlu meta di;à konna ilna snin bil-fri]a fuq ilpagi u l-pensjonijiet kif ukoll kellna nuqqas kbir ta’ xog[ol!

M’g[andniex xi ng[idu, dakinhar, ta’ l-orizzont kienu favur l-g[aqal kbir ta’ min kien qed i[e;;e; lill-Maltin ifaddlu.

Aktar ri/enti u e]attament nhar il-:img[a 8 ta’ Ottubru

2010, waqt programm fuq One TV sar diskors fuq it-tifdil talflus.

L-Avukat Luciano Busuttil kien qal li kif kienet issitwazzjoni f’Malta kien diffi/li li wie[ed ifaddal. Dan naturalment kien tort tal-Gvern Nazzjonalista.

Issa, fil-;ranet tal-festi talMilied kellna appell minn George Abela, il-President ta’ Malta, biex il-poplu jfaddal g[al meta ji;i fil-b]onn.

Dwar dan, l-editur ta’ l-orizzont nhar l-Erbg[a 4 ta’ Jannar 2012 kien pront qalilna li l-poplu ma tantx jista’ jfaddal b’dak li qed jag[mel ilGvern Nazzjonalista.

Biex wie[ed jinduna kemm matul is-snin il-laburisti jitkellmu fil-vojt se nsemmi dak li qal il-Membru

Parlamentari Laburista Karmenu Vella f’Novembru li g[adda meta kien qed jitkellem b[ala /-Chairman tal-Orange Travel Group.

Karmenu Vella, wara li fera[ bis-su//ess tal-industrija talcruise liners f’Malta qal li matul dawn l-a[[ar snin i//ifri ta’ Maltin u G[awdxin li jmorru vaganza abbord cruise liners qed tkompli ti]died minn sena g[al o[ra u li dan sar parti mill-istil ta’ [ajja tal-Maltin.

Sa fejn naf jien Karmenu Vella mhux xi wie[ed minn dik l-“armata ta’ nies im[allsa mill-Gvern” li kien semma Alfred Sant fl-2006 u li xog[olhom, skont hu, kien li joqog[du jfa[[ru lill-Gvern Nazzjonalista!

J. MALLIA Il-{amrun

Il-MEPA tkun safe ta[t Gvern tal-Labour^ Sur Editur, Ma nafx g[aliex Joseph Muscat [ass ilb]onn li jserra[ ras in-nies li Gvern Laburista mmexxi minnu jkun safe g[allpajji], g[a]-]g[ir u g[all-kbir.

Nistaqsi: ta[t gvern immexxi minnu lMEPA tkun safe?

Apparti li skont Silvio Parnis di;à

bdew il-kuntatti tal-Partit Laburista ma’ nies esperti, [bieb tal-PL fil-MEPA, niftakru li Joseph Muscat innifsu hu ‘[abib’ antik tal-MEPA. Tiftakru meta Muscat kien g[adu daqxejn ta’ ;urnalist lejlet l-elezzjoni tal1998 u l-MEPA kienet [ar;itlu lpermessi g[at-twaqqig[ u tal-bini fi

]mien rekord u kisret ir-regolamenti u lli;i tag[ha stess meta ma [allietx ]mien bi]]ejjed fejn setg[u isiru o;;ezzjonijiet mill-pubbliku?

Ner;a’ nistaqsi: il-MEPA tkun safe ta[t gvern immexxi minn Joseph Muscat?

CH. MUSCAT

Il-Mosta

Ir-ri]ervi u l-orizzont Sur Editur, Nhar il-{amis 29 ta’ Di/embru 2011 ilgazzetta indipendenti l-orizzont tatna editorjal ie[or fis-sensiela twila ssnin ta’ editorjali li ta’ kuljum i[abbru sitwazzjoni [a]ina wa[da wara l-o[ra g[all-g]ejjer Maltin!

Dak l-editorjal kien dwar ir-“ri]ervi mdewbin” ta’ Malta.

Ma nafx g[aliex l-orizzont kien qed jinkwieta. Is-soluzzjoni f’dan il-ka] fa/li [afna.

Kull ma rridu nag[mlu hu b[alma kien g[amel Gvern Laburista fil-passat.

Dakinhar il-Prim Ministru Dom Mintoff kien irrivaluta r-ri]ervi tad-deheb li kien xtara lgvern ta’ Borg Olivier g[all-Bank ?entrali u b’daqqa ta’ pinna kien ;ab ir-ri]ervi ta’ Malta jiswew [afna i]jed.

Din tkun soluzzjoni effika/i [afna spe/jalment illum meta d-deheb jinsab fl-aqwa livell tieg[u. }gur insibu min itina laqwa prezz!

Possibbli li l-orizzont, mhux jinduna li donnu spi//a li l-missjoni tieg[u fil-[ajja hi li b’monotonija regolari ta’ kuljum jo[ro; id-doomsday bulletin ta’ Malta?

Lil ta’ l-orizzont nistednuhom ikunu ftit aktar responsabbli u patrijotti lejn pajji]na g[ax fi/-/irkustanzi tallum kull min g[andu rasu flokha jaf li l-Maltin b[alissa min jag[mlilhom kura;; g[andhom b]onn g[aliex kul[add jaf ukoll li Malta b[alissa stabbiltà tin[tie; u mhux tnawwir kontinwu minn ta[t.

Dan dejjem jekk g[allGWU mhux il-ka] li l-PL ji;i l-ewwel u qabel kollox!

M. FARRUGIA

{al Qormi

20

Id-dramm storiku ‘:or;i Hu Ismu’ mill-G[aqda Teatrali ‘Qawmien’ Sur Editur, Nhar is-Sibt 19 ta’ Novembru 2011 fl-Oratorju Sagra Familja f’{al Qormi, ittella’ dan iddramm storiku dwar il-;rajja ta’ San :or; Martri.

Attendejt g[allpre]entazzjoni tas-Sibt waqt li saret il-{add ukoll. Billi ma kienx ]mien il-festa g[edt f’qalbi tal-G[aqda ‘Qawmien’ qed jaraw kbir’.

Nistqarr li [sibtni se nkun wa[di ma’ xi erbg[a li ma jkollhomx x’jag[mlu, imma tqarraqt bl-ikrah. Is-sala kienet mimlija b[al bajda u [uti lQriema :or;jani tawni risposta bl-attendenza tag[hom. Fejn jid[ol San :or; ma tilg[abilhomx. Jien in]id [a;a o[ra, minn din l-G[aqda ‘Qawmien’ in-nies dejjem tistenna xi [a;a kbira kif g[amlet f’dawn l-a[[ar snin, allura ti;i bi [;arha.

Meta staqsejt g[al xi membri tal-kumitat li soltu ma jonqsux sirt naf li [ti;ilhom jieqfu min[abba xi impenji o[ra, min ta’ xog[ol, studju jew inkella ta’ sa[[a. Ma tistax ma tammirax lillpresident Michael Grech li b’[e;;a u kura;; bilg[ajnuna ta’ diversi ]g[a]ag[ o[ra [abrieka, minkejja dan ix-xkiel issokta j]omm din lg[aqda fuq saqajha.

Fi tmiem is-serata hu radd [ajr lilhom kollha, kemm dawk li telqu, kif ukoll lil dawk li [adulhom posthom blakbar impenn. B’mod spe/jali hu fa[[ar lil Silvio Fleri Soler, li kontra qalbu kellu jieqaf, g[ad li se[[lu j[arre; u jrawwem lil Daniel Cassar li n[atar direttur minfloku. }ied irodd [ajr lill-Ar/ipriet, il-Kan Anton Cassar u lillkunsill lokali, g[all-g[ajnuna u l-kooperazzjoni li dejjem sabu ming[andu.

Fuq kitba ta’ David Camilleri u Daniel Cassar, ]ew; prodotti tal-g[aqda, wara ri/erka storika, tawna dan iddramm b’differenza. Laqtuni [afna l-kwotazzjonijiet millBibbja li kienu f’waqthom u f’[inhom. Storja mag[rufa minn bosta i]da rnexxielhom i]ommuna fuq ix-xwiek

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

b’nis;a interessanti sal-a[[ar.

In-nies taw xhieda bi//ap/ip wara kull xena. Iddiversi xeni li n[admu millimsie[ba tal-G[aqda stess ng[idu a[na, tal-palazz, tattempju, tal-[abs u l-lok fejn kienu jin;abru jitolbu l-insara bil-mo[bi kienu tajbin [afna.

In[admu b’seng[a u b’g[aqal u bdew jinbidlu skond il[tie;a bla telf ta’ [in.

Assistejna g[al bosta xenetti [fief, flashback ta’ ;rajjiet li kienu se[[ew qabel, b[allmag[mudija ta’ San :or; u lbqija.

Fiha g[amlet id-debutt tag[ha fuq il-palk, tarbija ta’ ftit xhur, Raquela Azzopardi.

G[o;bitni x-xena ta’ San :or; fil-Glorja, replika [ajja li fakkritni fil-pittura tal-arzella fil-knisja ar/imatri/i tag[na, xog[ol :u]eppi Calí.

Id-dwal, is-sound u l-mu]ika kienu fdati f’idejn Carl Bonnici, Andrea Galea u Leli Portelli rispettivament. {idma ta’ xhur bla heda minn kul[add li tat frott bnin. {adu sehem ‘il fuq minn mitt parte/ipant. Ma’ dawk li jidhru wie[ed irid i]id lill[ajjati tal-vestwarju sabi[ u jolqot l-g[ajn, dawk ta’ wara lkwinti u l-bqija li lkoll g[andhom sehem f’dan issu//ess.

Insemmi biss xi atturi prin/ipali, :or; Xuereb (:or;i), Philip Aquilina (Pasikrate-qaddej ta’ :or;i), Jesmond Tabone (Deoklezzjanu), Jeff Scicluna (Galerju), Alfred Vella (Teodoru-qassis tal-insara), Redeemer Zammit (biex insemmi wie[ed mis-senaturi) u l-bqija.

Minn qalbi nifra[ lillG[aqda ‘Qawmien’ g[ax fet[et l-ista;un teatrali bilkbir. Nawguralha aktar su//essi ’l quddiem.

Tabil[aqq t[addan fiha grupp ta’ ]g[a]ag[ li jippromettu u dedikati flimkien ma’ o[rajn im[arr;in tajjeb li jaqdu dmirhom bl-akbar impenn.

Nies li jag[mlu ;ie[ lill-Belt Pinto.

:OR: BIANCHI

{al Qormi

Stedina vitali Sur Editur, Tajjeb meta fi ]mien in/ert b[alma hi l-kri]i ekonomika u morali li qieg[da tag[fas fuq l-Ewropa, nisimg[u le[en il-Papa jag[tina parir.

Tlett ijiem qabel il-Milied g[amel diskors lill-Kardinali u l-Kurja Rumana fejn, fi/-/irkustanzi mwieg[ra tal-lum, staqsa: “Allura x’irridu nag[mlu?”

Wie;eb hu stess: “Hemm diskussjonijiet infiniti dwar x’nistg[u nag[mlu. L-essenza tal-kri]i talKnisja fl-Ewropa hi kri]i ta’ fidi. Jekk il-fidi ma ti[ux [ajja ;dida u ssir konvinzjoni u qawwa reali, ir-riformi l-o[ra kollha jibqg[u ming[ajr effett”.

Tg[id inqumu mill-passività li [akmitna u niddefendu ]-]wie; dejjiemi u l-familja nisranija, millmard li qed ja[kimha?

B’mitejn divorzju fi tliet xhur (minn mindu l-Parlament ivvota favur tieg[u), il-pro-divorzisti j[ossu li nnumru hu sodisfa/enti. 120 ka] ie[or qed jistenna jidher quddiem il-Qorti.

G[al min xammar g[ad-divorzju, il-prospetti huma sodisfa/enti, g[alkemm kul[add jaf li d-divorzju jherri pajji].

S.C.O.

{ajr lill-G[aqda Filantropika Talent Mosti Sur Editur, F’isem il-familja tieg[i nirringrazzja lill-President Joe Bartolo u lill-kumitat tal-G[aqda Filantropika Talent Mosti, tal-;est mill-isba[ li g[o;obhom jag[mlu billi jsemmu wa[da mill-kmamar tarRazzett tal-Marki] Mallia Tabone, b’tifkira ta’ Mons.

Bartilmew Bezzina (1927-2009) eks-Ar/ipriet talParro//a tal-Mosta.

F’din il-kamra, li kienet inawgurata nhar is-Sibt 10 ta’ Di/embru, fl-okka]joni tal-ftu[ tal-wirja talpresepji, hemm wirja permanenti ta’ numru kbir ta’ g[odod tal-img[oddi, mog[tija minn diversi [bieb ta’ din l-g[aqda.

Ir-Razzett tal-Marki], li jinsab fi Triq Wied ilG[asel il-Mosta, hu s-sede tal-g[aqda u /entru nazzjonali tal-kultura. Matul is-sena, bilkooperazzjoni tal-Kap u l-Kunsill tal-Iskola Lily of the Valley (illum parti mill-Kulle;; Marija Regina) l-G[aqda Filantropika Talent Mosti torganizza numru kbir ta’ wirjiet u attivitajiet kemm artisti/i, kulturali u letterarji.

Minn post fejn kienu jitrabbew l-annimali, bil[idma tal-membri, ir-Razzett sar /entru u mu]ew [aj ta’ dak kollu li jag[mel parti mill-kultura tag[na lMaltin.

In[e;;e; lil kull min g[andu g[al qalbu lpatrimonju Malti biex i]ur dan ir-razzett li hu monument tal-antenati tag[na.

IVAN SCERRI

Il-{amrun

Il-Most a

Jum Nazzjonali wie[ed Sur Editur, {adt pja/ir naqra l-intervista ta’ Doris Azzopardi mal-Prof Oliver Friggieri li dehret f’din il-gazzetta nhar il-{add 1 ta’ Jannar, 2012.

F’wie[ed mill-paragrafi jsemmi t-tielet partit.

Nikkwota: “Hemm dejjem ittielet partit, i]-]g[a]ag[. I]]ew; partiti l-kbar i;ibu 45% kull wie[ed, imbag[ad hemm i]-]g[a]ag[…”

Dan l-a//enn tal-Professur Friggieri fuq i]-]g[a]ag[ fakkarni f’diskursata mqanqla li kellna dan l-a[[ar waqt ri/eviment tal-Milied dwar il‘Jum Nazzjonali’.

Kul[add kien tal-fehma li wasal i]-]mien li jkun hemm kunsens dwar id-data tal-Jum Nazzjonali, biss mhux kul[add kien tal-istess opinjoni.

L-anzjani l-aktar li qablu kien fuq id-data tat-8 ta’

Settembru, g[aliex din ilha snin twal tkun /elebrata, filwaqt li o[rajn aktar kienu tal-fehma li tkun il-21 ta’ Settembru, Jum l-Indipendenza, li ;iet ming[ajr tixrid tad-demm.

B[al sajjetta fil-bnazzi, ]ag[]ug[a li qieg[dha fittielet sena tal-kors tal-li;i, qab]et u qalet li hemm b]onn inne[[u l-g[anqbut kollu talimg[oddi u n[arsu lejn il;urnata tal-lum, fejn il-Maltin kollha, ta’ kull kulur, ta’ kull twemmin, mill-kbir sa]-]g[ir, qed jesprimu s-solidarjetà tag[hom mal-istess Maltin.

B’vu/i soda semmiet li lJum Nazzjonali g[andu jkun JUM L-ISTRINA. Sostniet li trid tkun pre]enti f’attività b[al din biex tara verament l-g[aqda fost il-poplu Malti kollu… tibda mill-President, il-Prim Ministru, il-Kap tal-Oppo-

]izzjoni, l-Ar/isqof, ilKummissarju, il-;udikatura.

Is-solidarjetà kont t[ossha u tmissha b’idejk. Kul[add kellu tif[ir lejn il-poplu Malti. Anki l-media li pparte/ipat bis-s[i[ f’dan ilqasam kellha kull tif[ir g[assehem li ng[ata mill-poplu Malti kollu.

G[alkemm kul[add beda jitbissem, l-opinjoni sin/iera ta’ din i]-]ag[]ug[a, imxebb[a ma’ dak “it-tielet partit ta]-]g[a]ag[” li g[alih g[amel a//enn il-Prof. Oliver Friggieri, hi opinjoni ;dida u ta’ min wie[ed jikkunsidraha.

Hu x’inhu l-fatt, jidher li verament wasal i]-]mien li matul din is-sena n[arsu lejn dak li qal il-Prof Oliver Friggieri li l-partiti jaslu fi qbil biex ikollna jum nazzjonali wie[ed.

MATTHIAS Il-Birgu

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Mhemmx alternattiva Sur Editur, Qrajt, smajt u jien stess ikkummentajt f’dawn l-a[[ar ;img[at dwar is-sitwazzjoni politika pre]enti f’pajji]na.

Kwa]i lanqas ridt nemmen lil widnejja u lil g[ajnejja meta ltqajt ma’ diversi nies li qaluli li b’dak li qed ji;ri huma qed jirrealizzaw x’ifisser Gvern Nazzjonalista g[al pajji]na. {afna minn dawn in-nies li ikkummentaw mieg[i kienu tal-fehma li g[alkemm huma wkoll raw u innotaw g[add ta’ ]balji li twettqu ta[t din l-amministrazzjoni, il-;id li wettqet ji]boq [afna aktar dawn in-nuqqasijiet.

Mintoff u l-vot ta’ sfidu/ja Sur Editur, Ippermettili ng[id, g[allinformazzjoni tal-qarrejja tieg[ek, li lura fl-1998 Dom Mintoff kien ivvota kontra vot ta’ sfidu/ja mressaq minn Eddie Fenech Adami u Sant kien baqa’ Prim Ministru.

Drabi o[rajn Mintoff kien jastjeni jew ma jmurx ilParlament u l-Gvern ta’ Sant kien isalva bil-vot tal-Ispeaker.

Kien biss meta Sant webbes rasu u minkejja t-twissija ta’ Mintoff kien rabat vot ta’ fidu/ja mal-pro;ett tal-Kottonera li Mintoff kien ivvota kontra u spi//a biex waqqa’ l-gvern ta’ Sant!

S. AGIUS Il-Mosta

Give them back please!

Tista’ tg[id li kollha kienu tal-fehma li lebda Gvern Malti qatt ma ltaqa’ mas-saram li kellu jiffa//ja Lawrence Gonzi, jum wara jum, xahar wara xahar u sena wara sena. U dan sa mill-ewwel ;urnata ta’ din l-amministrazzjoni.

Tassew li issa wasal ]mien il-kontijiet u meta dawn isiru sew u b’kuxjenza wie[ed jasal g[all-konklu]joni li Gvern ta’ Gonzi, bid-difetti tieg[u kollha, hu [afna aqwa minn kwalunkwe soluzzjoni o[ra li l-politika pre]enti tista’ toffri.

:ANNI CASSAR

Ra[al :did

Il-flat ta’ Joseph Muscat Sur Editur, Nhar il-{add 8 ta’ Jananr 2012 fir-Rabat, Joseph Muscat, Kap tal-Oppo]izzjoni u Mexxej tal-Partit Laburista qal [afna invenzjonijiet fuq il-Gvern Nazzjonalista. Qal ukoll invenzjoni fuq il-Partit Laburista.

Qal li l-Moviment tieg[u hu wie[ed flat fejn kul[add jista’ jsemma’ le[nu. Tg[idli xejn kemm hu hekk!

Naraw ftit. Mela Muscat, ftit wara li la[aq Mexxej, kien unilateralment ne[[a l-kariga ta’ Segretarju :enerali talPL u dan bla ma ta /ans lill-Konferenza :enerali tal-partit tiddiskuti din il-mi]ura estrema. U dan minkejja li kien baqa’ biss ftit ;img[at biex l-istess Konferenza :enerali titlaqqa’.

Jason Micallef, li dak i]-]mien kien Segretarju :enerali, qal li kien sorpri] b’dak li ;ara u li t-tne[[ija tal-kariga li kien jokkupa kienet we;;g[et lilu u lil ta’ madwaru.

Issa dan kollu sar mas-Segretarju :enerali tal-PL… a[seb u ara kemm hu possibbli li, kif qal Muscat, fil-PL kul[add jista’ jsemma’ le[nu!

MARIO BORG Il-{amrun

A[jar jew ag[ar^ Sur Editur, Hawn min qed i[e;;e; biex listat jibda jag[ti somma ta’ g[ajnuna lill-partiti politi/i Maltin.

Din l-u]anza tkun tixba[ dik li hemm fl-Italja. Min g[andu [jiel tas-sitwazzjoni politika fl-Italja jaf li dilpro/edura ta’ g[ajnuna minn fondi pubbli/i lill-partiti, tat lok g[al proliferazzjoni ta’ partiti u ;abet il-pajji] fi stat li qatt ma jista’ jkollu gvern ta’ ma;;oranza assoluta fil-

Parlament.

G[aldaqstant, biex partit jiggverna jkollu jid[ol f’koalizzjoni ma’ partit ie[or (jekk mhux ma’ g[add ta’ partiti o[rajn) biex attwalment jaqbad jiggverna.

Ma’ lanqas nuqqas ta’ qbil fil-koalizzjoni, il-gvern isib li se jirrokka u jkollu jew jibdel ir-rotta jew jabbanduna l-pjani tieg[u.

L-Italja [adet il-fama farseska li minn tmiem ilgwerra fl-1945 kellha medja

21

ta’ gvern kwa]i kull sena.

Vapur b’]ew; kaptani travers imur, a[seb u ara b’[amsa!

Bl-ippumpjar ta’ g[ajnuna finanzjarja lill-partiti, jibdew jo[or;u partiti ta’ [abba gozz, g[ax m’g[andhomx x’jitilfu.

Il-veru tellief ikun il-poplu, g[ax irid i[allas g[al fjask burokratiku.

Allura din tkun sistema a[jar jew ag[ar mis-sitwazzjoni tal-lum?

Q.R.

Ra[al :did

Sur Editur, Ma’ ka]in rekwi]izzjonat tal-Partit Laburista kien hemm kartellun imdendel b’kitba fuqu li kienet taqra hekk: GIVE

THEM BACK PLEASE.

Forsi fl-a[[ar wasalna li l-Labour se jrodd lura lis-sidien dak li b’abbu] kien [ataf snin ilu?

TONY GALEA

Il-G]ira

Qed jifta[ar li hu safe Sur Editur, Min[abba li l-PL g[andu reputazzjoni pessma fejn jid[lu gvernijiet laburisti passati, Joseph Muscat issa qed jg[id li gvern immexxi minnu jkun safe.

Safe g[all-pajji], safe g[a]-]g[ir u safe g[all-kbir.

St[ajjiltu qed jag[mel riklam tal-kontra/ettivi!

Apparti /-/ajt, taf x’nesa jg[id Joseph Muscat? Nesa jg[idilna dak li stqarr kemm-il darba Jason Micallef, kif ukoll o[rajn, li Gvern Laburista jkun gvern tal-laburisti. Altru milli gvern safe!

Nistaqsi, allura, Gvern Laburista… ikun safe meta baqa’ j]omm il-ka]ini tieg[u fi djar rekwi]izzjonati anke meta dawn qeg[din fi djar propjetà privata? ikun safe meta Joseph Muscat ried li jkun hemm bank bejn l-MLP u l-GWU? ikun safe meta Joseph Muscat ried li gvern laburista jie[u azzjoni biex “jikkore;i l-qag[da dominanti tal-HSB”? ikun safe meta Joseph Muscat kien b’ru[u u ;ismu favur is-CET u kontra lVAT? ikun safe meta Joseph Muscat kien kontra u [adem biex ma jinbeniex l-impjant ta’ ri/ikla;; ta’ Sant Antnin u allura nitilfu dawk ilmiljuni ta’ ewro li l-UE [ar;et biex jinbena dak limpjant? ikun safe meta Joseph Muscat bil-provi g[ad

g[andu mentalità so/jalista antika b[al meta kien u g[adu kontra lprivatizzazzjoni tat-Tarzna u allura favur li jissussidja b’miljuni kbar azjenda li kienet ilha s-snin tag[mel telf kbir? ikun safe meta Joseph Muscat stqarr li jrid jer;a’ jda[[al il-bulk buying fuq prodotti u servizzi? ikun safe meta Joseph Muscat ripetutament stqarr li jekk ikun fil-gvern kien se jmexxi fuq il-passi talgvernijiet laburisti tassebg[inijiet u tat-tmeninijiet u, biex jikkonferma dan, fuq quddiem tal-PL g[andu persuna;;i li kienu protagonisti fi]-]minijiet tad-dlam b[al Karmenu Vella, Leo Brincat, Joe Debono Grech, Alfred Sant, M.L. Coleiro Preca e//. ikun safe meta Joseph Muscat mar [are; mil-limbu politiku lil Alex Sceberras Trigona u g[amlu Segretarju Internazzjonali tal-partit? ikun safe meta wara li tke//a mill-PN Joseph Muscat imur ja[taf lil Cyrus Engerer u jda[[lu fil-PL u sa[ansitra f’Di/embru li g[adda jtellg[u mieg[u Brussell g[al laqg[a tasSo/jalisti Ewropej?

Sa nieqaf hawn g[ax ma rridx nie[u aktar spazju.

Kieku Gvern Laburista futur tassew kien ikun safe, Joseph Muscat ma kien i[oss l-ebda b]onn li jag[fas fuq dan il-punt!

S. MUSCAT

Il-Marsa

22 Konferma g[all-Musulmani fl-E;ittu

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012 ■ Il-koalizzjoni tal-Fratellanza Musulmana reb[et 38 fil-mija tas-si;;ijiet g[all-Parlament li huma allokati lill-partiti, u meta l-I]lami/i ta’ diversi

denominazzjonijiet se jikkontrollaw aktar minn ]ew; terzi tal-Assemblea.Skont ir-ri]ultati finali li

INTERNAZZJONALI

[abbar il-Kumitat Elettorali E;izzjan, il-Partit Konservattiv I]lamiku ta’ Nour spi//a t-tieni b’29 fil-mija tas-si;;ijiet (min-numru allokat lill-partiti) – bil-partit sekulari Wafd u l-koalizzjoni tal-Blokk E;izzjan jispi//aw it-tielet u r-raba’ rispettivament.

L-AWSTRALJA

Telf ta’ appo;; g[al-Laburisti

Il-Gvern ta’ minoranza, ta[t it-tmexxija tal-Prim Ministru Laburista Julia Gillard, tilef l-appo;; ta’ deputat indipendenti u b’Gillard issa qed tikkontrolla [amsa u sebg[in si;;u filParlament ta’ mija u [amsin deputat.

Andrew Wilkie, iddeputat mit-Tasmanja, irtira l-appo;; g[al Gillard wara li din ma ]ammitx weg[da bilmiktub li da[let g[aliha dwar kontrolli ;odda fuq is-slot-machines (tag[mir g[al-log[ob tal-azzard).

Wilkie tenna li “ma kellux triq o[ra [lief li jiddisasso/ja ru[u minn mal-Gvern”; bil-Laburisti issa jibqg[alhom “vanta;;” ta’ si;;u peress li l-Ispeaker tal-Kamra (li m’g[andux id-dritt g[allvot) huwa deputat talOppo]izzjoni.

Wara l-elezzjoni missielta tal-2010, Julia Gillard kellha b]onn lappo;; minn deputat tal{odor u tliet indipendenti biex tkun tista’ tifforma Gvern.

Wie[ed millindipendenti kien Andrew Wilkie, li kien insista bilkundizzjoni li Gillard tintrodu/i l-li;ijiet spe/ifi/i dwar is-slotmachines u li llum jinsisti li din ma onoratx ilftehim.

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

23

IL-GRE?JA

Stennija g[al-laqg[a tal-ECOFIN Il-Gre/ja u l-kredituri tag[ha qed ikomplu binnegozjati dwar it-tpartit taddejn wara li waslu eqreb g[al ftehim kru/jali, u meta l-Gvern f’Ateni hu anzju] g[al de/i]jonijiet konkreti qabel il-laqg[a g[allMinistri tal-Finanzi (ECOFIN) taz-Zona-Ewro, li ssir g[ada.

Dan kollu qed jinvolvi ;lieda mal-[in meta g[ad jonqsu l-pro/eduri twal (inklu]i d-dokumentazzjoni u s-si;illi tal-approvazzjoni) qabel il-Gre/ja tista’ ta//erta minn fondi ;odda ta’ emer;enza biex tevita lfalliment.

Intant, Charles Dallara, li jmexxi l-Istitut Internazzjonali tal-Finanzi (IIF) u li jirrappre]enta linvestituri fil-bonds fuq isself tal-Gre/ja, telaq minn Ateni lejn Pari;i bir-rapporti jg[idu li t-ta[ditiet dwar iddjun se jkomplu “minfuq ittelefon”, u meta x’aktarx li wie[ed irid jistenna l-jiem g[al ftehim.

Imkejjen li segwew millqrib l-a[[ar jumejn tatta[ditiet bejn Dallara u lUffi/jali Griegi jammettu li

“l-affarijiet huma kkumplikati” u minkejja xi indikazzjonijiet po]ittivi “g[ad fadal [afna xi jsir” min-na[at involuti.

L-Unjoni Ewropea u lFond Monetarju Internazzjonali (IMF) – kredituri uffi/jali tal-Gre/ja – jinsistu li ftehim g[andu ja//erta li d-djun tal-pajji] partikulari jonqsu drastikament, u l-Ministri tal-ECOFIN, g[ada g[andhom je]aminaw ilproposti u jikkonfermaw jekk hemmx lok g[al ftehim jew le.

Nuqqas ta’ ftehim ifisser li kul[add “jirritorna” madwar il-mejda tannegozjati, bl-investituri privati fil-bonds (fuq is-self) tal-Gre/ja x’aktarx li jridu jaqblu dwar tnaqqis ta’ bejn [amsa u sittin u sebg[in filmija mill-valur tal-holdings tag[hom.

Il-Gre/ja ma tistax tg[addi ming[ajr il-fondi ;odda g[all-emer;enza peress li xahrejn o[ra te[tie; tifdi l-bonds fuq parti middejn li akkumulalha u li hi ekwivalenti g[al 14.5 biljun ewro.

IL-KRI}I MAL-IRAN

Iridu jnaqqsu mit-tensjoni^ Il-Korp tal-Gwardjani Rivoluzzjonarji tal-Iran qed jikkunsidra l-movimenti talvapuri tal-gwerra Amerikani fil-Golf Persjan b[ala parti mill-“attività normali tag[hom”, bl-Iran jidher qed jirtira ftit jew wisq mittwissijiet lill-Istati Uniti biex din ma tibg[atx qawwiet navali fiz-zona indikata.

Il-Vi/i Kmandant talGwardjani Rivoluzzjonarji, Hossein Salami, qal li “dawn il-vapuri tal-gwerra u l-qawwiet militari (Amerikani) ilhom is-snin fil-Golf Persjan u r-re;jun tal-Lvant Nofsani, u dde/i]joni ta’ Washington biex jintbag[at vapur talgwerra ;did (fiz-zona) m’g[andhiex titqies b[ala issue u je[tie; tkun interpretata b[ala parti minn

din il-pre]enza permanenti”.

Il-kummenti jistg[u jitqiesu b[ala sforz lejn ittra]]in tat-tensjoni fil-Golf u wara li l-Iran ilu jhedded biex jimblokka z-Zona ta’ Hormuz; rotta ta’ ba[ar ferm importanti g[at-trasport ta]]ejt mir-re;jun g[ad-dinja ta’ barra.

Il-kri]i mal-Iran irrankat wara li l-Istat fundamentalista wissa li lest jie[u passi drasti/i f’ka] li jispi//a su;;ett g[al sanzjonijiet ;odda millPunent u li jkomplu jolqtu [a]in l-esportazzjoni ta]-]ejt mhux-irraffinat li jipprodu/i.

L-Iran illum qed isegwi programm g[all-irraffinar tal-uranju li jista’ jwassal g[all-armi nukleari, u din issitwazzjoni qed t[asseb lillIstati Uniti u lill-alleati.

Xi dg[ajjes jidhru de[lin fil-port minn quddiem il-Costa Concordia, lejn il-Punent, mill-G]ira ta’ Giglio (Reuters)

IT-TRA:EDJA TAL-COSTA CONCORDIA

Is-sidien tal-vapur qed jiffa//jaw rikorsi g[al kumpens qawwi Il-kumpanija Costa Cruises qed tiffa//ja sensiela ta’ rikorsi g[al kumpens “straordinarju” wara li l-vapur tal-passi;;ieri Costa Concordia inkalja mal-blat lil hinn mill-g]ira ta’ Giglio, f’in/ident li g[alissa rri]ulta fi tnax-il persuna mejta – u wara s-sejba, ilbiera[, tal-katavru ta’ mara f’sezzjoni partikulari tal-liner.

L-asso/jazzjoni Taljana g[all-konsumatur, ilCodacons, u ]ew; kumpaniji tal-li;i Amerikani, ikkonfermaw li se jressqu rrikorsi kontra l-Costa Cruises – b[ala s-sidien tal-vapur – “f’isem il-passi;;ieri” li g[addew minn kalvarju s[i[ u meta qed jitolbu kumpens ta’ mill-anqas $160,000 g[al kull persuna.

Il-Codacons u l-kumpaniji Amerikani, sadattant, iffurmaw asso/jazzjoni u f’dawn il-jiem g[andhom iressqu “kollettivament” irrikorsi f’Miami. It-talbiet g[all-kumpens jinvolvu lispejje] tal-kura medika kontinwa g[all-midruba, ittelf tal-flus u t-trawma psikolo;ika li batew ilpassi;;ieri waqt li ppruvaw

isalvaw fl-eqqel tad-drama.

Il-President tal-Codacons, Marco Ramadori, sadattant /a[ad l-offerta g[all-kumpens mill-Costa Cruises b[ala insuffi/jenti u meta skont hu “il-kumpanija offriet biex sempli/iment tirrimbor]a lispejje] tal-biljetti daqslikieku l-persuni involuti tilfu titjira jew il-bagalji”.

Intant, hemm indikazzjonijiet tajbin li l-qrati Amerikani se ja//ettaw li jmexxu dan il-ka] g[allkumpens u meta lbiera[ kompliet it-tfittxija g[allg[oxrin persuna li ilhom nieqsa mindu l-Concordia inkalja u nqaleb fuq il-;enb, aktar minn ;img[a ilu.

L-a[[ar rapporti, ilbiera[ qalu li l-bug[addasa elevaw il-katavru tal-mara minn parti mg[arrqa tal-vapur u bittfittxija g[all-o[rajn m’g[andhiex tieqaf sakemm liskwadri tal-emer;enza jduru “kull rokna” tal-cruise-liner – bil-bug[addasa anki ju]aw lisplussivi biex jippermettu g[al tfittxija effettiva.

Ftit tal-jiem ilu, ilbug[addasa kienu qed ju]aw l-isplussivi biex jift[u “a//essi ;odda” f’xi

sezzjonijiet tal-vapur, u fejn kwa]i mal-ewwel instabu [ames passi;;ieri mg[arrqin u lebsin il-life-jackets.

Intant, mifhum li l-Costa Concordia qed ti//aqlaq birrata ta’ ftit millimetri fissieg[a, fost inkwiet sostanzjali li l-vapur kapa/i jinqala’ minn mal-blat u jirri]ulta di]astru ekolo;iku min[abba l-kwantitajiet ta]]ejt fit-tankijiet li jistg[u jinfirxu tul il-medda talMediterran.

Il-kelliema g[all-Costa Cruises illum qed jakku]aw lil Francesco Schettino, ilKaptan tal-Concordia, dwar “]balji serji”, g[aliex skont huma dan da[al wisq fil-qrib tax-xatt waqt “manuvra li ma kenitx awtorizzata”, u f’[in meta kien hemm ’il fuq minn erbat elef persuna fuq ilvapur.

Sadattant, Schettino, li qed jin]amm ta[t arrest firresidenza tieg[u u li qed jiffa//ja akku]i ta’ qtil involontarju, qal lillma;istrati li kien informa “immedjatament” lis-sidien tal-Concordia dwar l-in/ident u /a[ad li “baqa’ jitnikker” sakemm [are; l-allarm.

24

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

LOKALI

FIAT bl-ewwel Open Week tal-2012 FIAT b[alissa g[addejja blewwel Open Week tal-2012 fix-showroom tag[ha fi Psaila Street bejn is-16 u l-21 ta’ Jannar. Din l-Open Week hi opportunità g[al dawk kollha li jixtiequ jiskopru lkwalitajiet ta’ FIAT u g[aliex qed tkun imfittxija minn tant nies.

Biex ti//elebra l-ewwel Fiat Open Week tal-2012, ilpubbliku qed jing[ata lopportunità li jgawdi skontijiet u offerti spe/jali fuq il-Fiat 500, il-Fiat Punto u lFiat Panda, fost l-o[rajn.

Minbarra dawn l-offerti, wie[ed jista’ jie[u vanta;; ukoll mill-iskema ta’ scrappage re/enti li re;a’ nieda l-Gvern, skema li tapplika fuq il-mudelli kollha li jinxtraw matul din l-Open Week.

E]empju ta’ dawn ilprezzijiet mill-aqwa hu dak li bih qed tinbieg[ il-Fiat 500 Pop fejn il-prezz tag[ha jibda minn €12,900 biss. G[al dawk kollha li jag[tu kas iddehra tag[hom, il-Fiat 500 hi karozza li wie[ed ma jistax ma jinnutax.

FIAT 500 POP

Dan hu mudell li rnexxielu j]omm bilan/ tajjeb bejn iddehra tal-FIA 500 ori;inali u l-ispe/ifikazzjonijiet u l[ti;iet tas-sewwieq tal-lum, ji;ifieri karozza li g[alkemm ]g[ira, g[andha stil, toffri kumdità u hi spazju]a. {arsa teknika turina li lFiat 500, bil-magna TwinAir tag[ha, kapa/i ttella’ 85bhp b’5,500 rpm. Min[abba li lmagna hija wa[da ]g[ira, toffri konsum baxx ta’ 4.0

litri g[al kull 100 kilometru.

Dan il-livell baxx ta’ konsum mhuwiex biss grazzi g[all-magna i]da wkoll grazzi g[at-teknolo;ija start#stop li ti;i standard fuq il-FIAT 500 TwinAir. Matul dan l-Open Week g[and FIAT, ix-showroom fi Psaila Street, Birkirkara, qed tkun miftu[a kuljum bejn it8.30 a.m. u s-7.00 p.m. u sSibt 21 ta’ Jannar bejn it-8.30 a.m. u s-2.30 p.m.

Il-Bank of Valletta ng[ata /-?ertifikat tal-Ugwaljanza Il-Kummissjoni Nazzjonali g[all-Promozzjoni talUgwaljanza (NCPE) irrikonoxxiet formalment lillBank of Valletta meta ng[ata l-Equality Mark Certification.

Din i/-/ertifikazzjoni ng[atat lill-Bank of Valletta waqt il-konferenza Unlocking the Female Potential li saret bl-appo;; tal-Fond So/jali Ewropew.

Dan i/-/ertifikat jing[ata lil dawk il-kumpaniji li j[addnu l-ugwaljanza bejn issessi b[ala valur fundamentali u li fl-operat tag[hom jie[du de/izjonijiet ba]ati fuq l-g[arfien u lpromozzjoni tal-potenzjal tal-impjegati, irrispettivament mis-sess u rresponsabbiltajiet personali.

L-Equality Mark ifisser li dak il-post tax-xog[ol qed

Il-Ministru Chris Said jippre]enta /-/ertifikat lil Michael Galea

joffri protezzjoni kontra lfastidju sesswali u juri impenn g[at-twettiq ta’ mi]uri favur il-familja.

Chris Said, Ministru tal-

:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, ippre]enta /-/ertifikat lil Michael Galea, Chief Officer Operations tal-BOV.

Klijenti ta’ Melita jaraw 250,000 titlu fuq Melita OnDemand! f’erba’ xhur F’erba’ xhur biss mit-tnedija tas-servizz Video OnDemand, Melita rre;istrat numri inkora;;anti [afna flu]u tas-servizz mill-klijenti tag[ha.

Klijenti li g[andhom a//ess g[all-OnDemand! raw xi tip ta’ kontenut permezz ta’ dan is-servizz aktar minn 250,000 darba li jsarrfu f’g[exieren ta’ eluf ta’ sig[at. Is-servizz, li hu

fa/ilment a//essibbli flInteractive TV Menu, qieg[ed isir wie[ed mill-aktar servizzi mfittxija fis-servizz tattelevi]joni tal-Melita.

Il-mu]ika pop tal-istilla Shakira sabet ru[a fl-ewwel post tal-klassifika mu]ikali g[all-2011 bil-playlist tag[ha tkun l-aktar video tal-mu]ika li raw il-klijenti. Il-post g[allaqwa video mu]ikali mar

g[all-video Happiness ta’ Alexis Jordan.

L-aktar serje televi]iva komika li rawha nies kienet Weeds.

L-OnDemand! Club huma a//essibbli bla [las ]ejjed b[ala parti mill-Entertainment Pack ta’ Melita.

G[al aktar informazzjoni ]uru www.melita.com jew /emplu 27270270.

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra:

26-27

Attivitajiet teatrali

Fáfnir Wirja ta’ arti fil-Belt Valletta • Pa;na 29

30-31

Direzzjoni bil-kelb gwida

‘Cartone’, figura ta’ mara, karbonella fuq karta – wa[da mix-xog[lijiet fil-wirja ta’ Franco Navarro fil-Belt

26

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

C O L L A G E KULTURA ‘FAVOURITES SPECTACULAR’

Kun/ert f’jum il-festa ta’ Don Bosco mill-Gozo Youth Wind Band minn Joe M. Attard ...................................

Gjorgi Cicievski

Rosetta de Battista

Gjorgi Cicievski u Rosetta de Battista f’kun/ert fit-Teatru Manoel Nhar it-Tlieta 24 ta’ Jannar, fit-8 p.m., it-Teatru Manoel se jippre]enta serata ta’ musica da camera, li fiha jie[du sehem il-kuntrabaxxista Gjorgji Cincievski u l-pjanista Rosetta De Battista, kif ukoll il-vjolinista mistiedna, Marcelline Agius.

Il-programm jibda b’Invocation, xog[ol g[allkuntrabaxx solo, miktub millkompo]itur ?ek Miroslav Gajdos, u jkompli b’arran;ament ta’ Stuart Stankey tas-Sonata in La Minore g[all-arpeggione u lpjanu, ta’ Schubert.

Sankey g[amel arran;ament simili g[ax-xog[ol li jmiss fuq il-programm. Dan hu lintroduzzjoni u varjazzjonijiet

fuq il-korda tas-solo talvjolin, miktub minn Paganini fuq Dal tuo stellato soglio mill-opra Mosè in Egitto ta’ Rossini.

Wara l-intervall, il-kun/ert ikompli bl-Intermezzo Op. 9, N.1 tal-kompo]itur Russu, Reinhold Glière, u mbag[ad b’]ew; arran;amenti g[allkuntrabaxx u l-pjanu mag[mula minn Gjorgji Cincievski. Dawn huma Drei Fantasiestücke Op.73 ta’ Schumann, u Elegie, Op.3, N.1 ta’ Rakhmaninov.

Il-kun/ert jag[laq bil-Gran Duo Concertante g[allkunrtrabaxx, il-vjolin u lpjanu, ta’ Bottesini.

Biljetti jinkisbu b’email lil: bookings@teatrumanoel.com.

mt jew billi //empel 21246389. Ara wkoll: www.teatrumanoel.com.mt • Skema ta’ flus lura. G[al dawk li jibbukkjaw on-line g[al /erti serati fit-Teatru Manoel, it-teatru joffri skont ta’ 50% tal-prezz tal-biljetti.

Kull xahar titla’ lotterija u rrebbie[a jir/ievu /ekk bliskont, ;entilment mibg[ut bil-posta grazzi g[al Easisave.

Din hi skema innovattiva online kif wie[ed jiffranka lflus, ]viluppata mill-FIMBank p.l.c. (DPL 43#2011).

Barra minn hekk, dawk kollha minn 25 sena ’l isfel jakkwistaw ro[s ta’ 50% ukoll jekk jibbukkjaw personalment u juru l-karta tal-identità tag[hom.

Il-Gozo Youth Wind Band fi [dan il-Gozo Youth Wind Band & Orchestra tinsab g[addejja bl-a[[ar preparamenti tag[ha biex g[al darb’o[ra tippre]enta lkun/ert tag[ha fi tmiem ilfesta ta’ San :wann Bosco bl-isem ta’ Favourites Spectacular.

B[alma g[amlet fis-snin limg[oddija l-Gozo Youth Wind Band tag[mel l-almu tag[ha biex ta’ kull darba tintrodu/i arran;amenti ;odda fix-xena mu]ikali lokali bil-[sieb li tippre]enta lill-pubbliku serata pja/evoli li tin]el tajjeb mal-kbar u ma]-]g[ar.

Kull min se jattendi ]gur se jitpaxxa jisma’ xog[lijiet b[al Symphony of the Seas, siltiet mill-musicals Annie u mill-Fiddler on the Roof, issinfonija min-Norma ta’ Bellini, Pirates of the Carribean – On Strangeer Tides, The Ten Commandments, Pop from Beethoven, flimkien ma’ siltiet o[ra.

B[al fil-ka] tal-Youth Orchestra, The Gozo Youth Wind Band tikkonsisti f’madwar 50 ]ag[]ug[ G[awdxi li wara li jkunu studjaw il-mu]ika f’Malta u

G[awdex, jiltaqg[u b’mod regolari ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Joseph Grech biex jippreparaw g[al diversi kun/erti matul is-sena. Filfatt din hi d-disa’ sena konsekuttiva mit-twaqqif ta’ dawn i]-]ew; ensembles.

Ta’ min ifakkar li l-Gozo Youth Orchestra se ter;a’ tippre]enta g[all-[ames sena wara l-o[ra l-ispettaklu mu]ikali Opera vs Pop Under the Stars nhar itTnejn 30 ta’ Lulju fil-bit[a tal-Ministeru g[al G[awdex, Victoria. Wie[ed jista’ jibbukkja minn issa g[al dan l-ispettaklu li ji;i fil-qalba tal-ista;un tal-festi f’G[awdex.

Favourites Spectacular se jsir nhar il-{add li ;ej, 29 ta’ Jannar, fis-7.30 p.m. fuq il-palk tas-sala teatrali talOratorju Don Bosco Victoria, wara d-d[ul talpur/issjoni bl-istatwa devota tal-patrun ta]-]g[a]ag[ San :wann Bosco.

Il-Gozo Youth Wind Band tkun ta[t id-direzzjoni tassurmast u fundatur tag[ha Mro Joseph Grech. D[ul b’xejn u dawk li se jattendu mitluba jkunu f’posthom kwarta qabel il-bidu talprogramm.

Kun/ert b’risq ir-restawr tal-pittura ta’ Calì fil-knisja parrokkjali ta’ {al Lija Is-St Paul Choral Society, mag[mul minn 60 korist, ;ie mistieden biex jag[ti kun/ert korali fil-knisja parrokkjali ta’ {al Lija nhar il-:img[a 27 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. Filkun/ert se tie[u sehem ukoll b[ala solista l-mezzosopran mag[rufa Claire Massa.

Ta[t id-direzzjoni tasSurmast Direttur Dr Hugo Agius Muscat, is-St Paul Choral Society hu mag[ruf sewwa u apprezzat milludjenza Maltija min[abba lkun/erti li jag[ti f’diversi parro//i minn ]mien g[al ]mien.

F’Settembru li g[adda l-Kor kien mistieden ikanta filKatidral ta’ Westminster flokka]joni ta’ Jum Malta f’Londra, fejn kanta wkoll filKatridral ta’ St Paul.

Il-kun/ert se jittella’ bilg[an li jin;abru fondi g[arrestawr tal-pittura fis-saqaf talknisja, pittura li tinsab fuq il;ebla mill-artist mag[ruf Giuseppe Calì. Din se tiswa madwar €90,000.

Il-knisja parrokkjali ta’ {al

Is-St Paul Choral Society

Lija ilha g[addejja bir-restawr estensiv fuq in-na[a ta’ barra mill-2001 bi spi]a ta’ €200,000. Fil-Milied li g[adda l-pittura tan-Natività, fil-koppla tal-knisja, ukoll xog[ol ta’ Calì u b’nefqa ta’ €100,000, inkixfet g[assodisfazzjon u l-apprezzament tal-poplu.

Min jixtieq jisma’ ftit mu]ika sabi[a u fl-istess [in ikun qed jg[in g[ar-restawr tal-pittura, g[andu jilqa’ listedina tal-Kappillan Dun David Gauci u jakkwista biljett li jiswa €10 billi j/empel 99826822 jew 99243791.

Tista’ wkoll tibg[at email lil lijap@maltanet.net.

C O L L A G E TEATRU

27

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Il-kumpanija Teatru Rjal tfakkar l-g[oxrin anniversarju b’]ew; produzzjonijiet teatrali It-Tie; ta’ Karmena Abdilla u Just Musicals fit-teatru tal-Istitut Kattoliku Waqt li propju llum ilkumpanija Teatru Rjal ittemm il-maratona ta’ rappre]entazzjonijiet talpantomima annwali tag[ha fl-Istitut Kattoliku bl-a[[ar ]ew; wirjiet (2 p.m. u 7 p.m.) b[alissa tinsab ukoll g[addejja bil-preparazzjoni g[al ]ew; produzzjonijiet fi spazju ta 15-il ;urnata li jfakkru l-20 sena ta’ din ilkumpanija.

Huma ]ew; produzzjonijiet ma[suba apposta biex ifakkru dan l-anniversarju.

L-ewwel produzzjoni tkun ir-ritorn ta’ Karmena Abdilla wara nuqqas ta’ 15-il sena minn meta din l-istess kumpanija kienet tellg[et b’su//ess kbir il-klassika talmibki Charles Clews

IT-TIE: TA’ KARMENA ABDILLA.

Din se ssir is-Sibt 3 ta’ Marzu fis 7 p.m. u l-{add 4 ta’ Marzu fis-2.30 p.m. u s6.30 p.m. G[all-ewwel darba fl-istorja twila ta’ Karmena Abdilla, il-parti ewlenija ta’ Karmena Abdilla se tkun interpretata mill-attur bravu Hector Bruno.

Jie[du sehem ukoll Joe Farrugia d-Dulli, Toni Busuttil, Augusto Cardinali, Ina Robinich, Laura Bruno, Brian Farrugia, Mario Camilleri, Franky Borg, Alan Falzon u o[rajn.

Il-produzzjoni l-o[ra tkun

JUST MUSICALS 5... extravaganza – kun/ert

Il-logo li tfakkar l-20 anniversarju tal-kumpanija Teatru Rjal

ie[or spettakolari live fissensiela Just Musicals li jinkludi siltiet mix-xog[lijiet mu]ikali kollha li din ilkumpanija tat tul l-20 sena ta’ e]istenza tag[ha.

Dan il-kun/ert se jsir is-

Sibt 10 ta’ Marzu fis-7 p.m. u l-{add 11 ta’ Marzu fis6.30 p.m. Serata li g[andha tkun memorabbli bilpre]enza ta’ Lawrence Gray, Bayzo, Neville Refalo, Mark Tonna, Debbie Scerri, Laura Bruno, Ina Robinich, Dominic Cini, Louisana, Ivan Debatista, Il-Pusè u Hector Bruno.

Jippre]entaw Ronald Briffa u Toni Busuttil.

Il-band live ikollha direzzjoni ta’ Maestro Joe Brown. Produzzjoni u direzjoni artistika ta’ Pawlu Testa. Aktar dettalji fuq dawn i]-]ew; produzzjonijiet jing[ataw aktar ’il quddiem Il-booking g[al dawn ittliet produzzjonijiet jinsab miftu[ kemm online fuq www.kumpanijateatrurjal.co m jew www.istitutkattoliku.com.

Wie[ed jista’ wkoll i/empel g[and Pawlu Testa Travel fuq 21223340 jew jaqta’ l-biljetti mill-bar jew booking office tal-Istitut Kattoliku mid-9 a.m. sas1.00 p.m. u mill-4.30 sas7.30 p.m. kuljum.

Hector Bruno fil-parti ta’ Karmena Abdilla

Dwar menopawsi, minorenni u muturi high speed Dramm ta’ Alfred Buttigieg minn nhar il-:img[a li ;ej fit-teatru tal-Kavallier ta’ San :akbu Henry u Kate Alamango huma koppja Maltija g[addejjin minn menopawsa. Henry jg[ix [ajja monotona, mix-xog[ol g[ad-dar u mid-dar g[axxog[ol. Wara g[oxrin sena ja[dem f’bank jag[mel xog[ol ta’ kaxxier jibda juri sinjali ta’ dipressjoni.

Martu Kate, g[alliema u guidance teacher fi skola sekondarja tas-subien issib [afna sodisfazzjon fix-xog[ol u tgawdi popolarità malistudenti. Madankollu ssib ru[ha tipprova tirre]isti relazzjoni ma’ Donald, student ta’ 15-il sena, li spiss imur ifittixha fl-istaff room biex ikellimha dwar il-problemi tieg[u.

Meta binhom James i;ib ittfajla tieg[u Fay id-dar, [ajjet Henry tinbidel mil-lejl g[annhar. Hu jissa[[ar warajha u lossessjoni sesswali li ji]viluppa g[aliha tibda taqtg[u mir-realtà.

Meta, {add minnhom, Fay tkun mistiedna g[all-ikel g[and il-familja Alamango, Kate tir/ievi telefonata fuq ilmowbajl ming[and Donald biex tmur tiltaqa’ mieg[u biex ikellimha.

James, li ma tantx ikun qieg[ed jie[u gost b’din il-

L-atturi li jie[du sehem fid-dramm. Mix-xellug> Jacob Piccinino, Tina Rizzo, Pierre Stafrace, Angele Galea u Imran Sheikh

[biberija, flimkien ma’ Fay imur warajha biex jara x’inhu ji;ri. Imma Fay ti;i lura u hekk kif issib lil Henry wa[du d-dar tipprova tissedu/ih. Jew hekk, ta’ lanqas, ja[seb Henry li ;ara. Meta, qrib il-Milied, Kate tkun qieg[da tag[ti lezzjoni privata lil Donald, jitfa//a Henry kmieni mixxog[ol u jag[tiha l-a[bar li

rri]enja mill-impieg tieg[u.

Minn hawn ’il quddiem, Henry jg[addi minn kull cliché marbuta malmenopawsa fl-ir;iel – jibda je]er/izza biex ine[[i ]-]aqq, ipejjep il-[axixa, ipin;i tattoo u jixtri mutur bl-a//essorji kollha. Kate, fid-dwejjaq tag[ha, issib il-fara; f’Donald…..

Dan id-dramm se jittella’ fit-teatru intimu tal-Kavallier ta’ San :akbu nhar il:img[a, is-Sibt u l-{add 27, 28 u 29 ta’ Jannar, u fit-3, 4 u 5 ta’ Frar ta[t id-direzzjoni ta’ Malcolm Galea.

Id-dramm g[andu kitba ta’ Alfred Buttigieg. Jie[du sehem Pierre Stafrace, Angele Galea, Jacob Piccinino, Tina

Rizzo u Imran Sheikh.

Il-wirjiet kollha jibdew fit8.00 pm u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Kavallier ta’ San :akbu jew online fuq boxoffice@sjcav.org jew fuq tel 21223200.

Biljetti €15. L-ewwel wirja u studenti j[allsu €10. Jistg[u jattendu g[al dan id-dramm dawk li g[alqu t-18-il sena.

28

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

C O L L A G E STORJA

Il-Bibljoteka Nazzjonali tal-Belt Valletta minn Emanuel Micallef

Il-kitba hi bint il-[sieb, u l[sieb hu bin ir-ru[. Bejn il[sieb u r-ru[ hemm rabta wiesg[a daqs ir-rabta taddemm. Il-kotba t-tajbin huma te]or g[all-bniedem g[aliex minnhom dan jitg[allem [afna affarijiet ;odda. Illum il-;urnata ]diedu bosta lawturi u l-pubblikaturi li jippubblikawlhom ixxog[lijiet tag[hom.

Il-libreriji tferrxu sew flir[ula u l-ibliet Maltin. Lakbar librerija ta’ Malta hi dik mag[rufa b[ala l-Bibljoteka, li tinsab f’numru 36, Triq itTe]orerija, il-Belt Valletta.

Imma qabel, [alli naraw lewwel [jiel tal-Bibljoteka Nazzjonali f’Malta.

Sa mill-1555 il-kotba talKavallieri li kienu jmutu kienu jin;abru mill-Ordni biex tin[oloq librerija kollettiva a//essibbli g[allKavallieri.

Fl-1649 kienet di;à te]isti librerija fil-kamra talKappillani, li kienet tinsab fuq l-Oratorju tal-Kavallieri ta’ San :wann, bl-inizjattiva tal-Prijur tal-Knisja, Fra Luca Buenos. IlKardinal Joaquim Portocarrero kien membru tal-Ordni residenti f’Ruma.

Hu kellu kollezzjoni ta’ 5,570 ktieb flimkien ma’ diversi strumenti matemati/i o[ra.

Din il-kollezzjoni nxtrat ming[and it-te]orier tal-Ordni tal-Kavallieri ta’ San :wann, Fra Louis Guerin DE Tencin g[as-somma ta’ 7,000 skud.

Kollezzjoni ta’ 9,700 ktieb Meta fl-1766, De Tencin miet, dan [alla kollezzjoni ta’ 9,700 ktieb flimkien mal2,000 ktieb li kellha l-Ordni ta’ San :wann. Dawn in;abru f’post mag[ruf b[ala lFarfantone, fi Triq irRepubblika. Ma’ din il-

librerija ng[aqdu wkoll dik tal-Ordni ta’ San Anton Abbati u tas-Sacra Infermeria.

L-Ewwel Bibljotekarju kien l-Istorjografu l-Kan :an Piet Agius De Soldanis. Dan twieled ir-Rabat, G[awdex, fl-1712. Kien ukoll filologu u

jiltaqg[u ma’ Dun Karm filBibljoteka, insibu lil Ru]ar Briffa, :or; Zammit, :u]è Aquilina, :u]è Chetcuti, u o[rajn.

Fost l-o[rajn, il-poeta Qormi :or; Zammit jikteb hekk fuq Dun Karm filBibljoteka: “Dejjem milwi fuq xi ktieb jew re;istru fl-uffi//ju ta’ fuq ix-xellug ta’ min jid[ol fissala l-kbira. Dun Karm kien sar qisu bi//a mill-Bibljoteka, anzi ng[id li g[alina Dun Karm kien il-Bibljoteka. U kien jidher /ar li g[alih dak ix-xog[ol ma kienx mezz ta’ g[ajxien, imma art ta’ missjoni fejn min kellu xxorti li jmur g[andu g[al xi dawl jew tag[rif kien jara lil Dun Karm fl-a[jar tieg[u b[ala Bniedem t’Alla, b[ala Surmast, b[ala letterat.”

(Fuq)> Dehra tal-Bibljoteka Nazzjonali fil-Belt Valletta.

(Lemin)> Dun Karm Psaila. Hekk kiteb fuqu l-poeta :or; Zammit> “Dejjem milwi fuq xi ktieb jew re;istru fl-uffi//ju ta’ fuq ix-xellug… Dun Karm kien sar qisu bi//a millBibljoteka, anzi ng[id li g[alina Dun Karm kien il-Bibljoteka”

arkeologu. {allielna te]or ta’ pubblikazzjonijiet u manuskritti, fosthom il-Gozo Illustrato, li kien ;ie tradott g[all-Malti mill-G[awdxi Mons Giuseppe Farrugia.

Kiteb ukoll dwar id-drawwiet tal-Maltin ta’ ]mienu.

De Soldanis miet fl-1770 u jinsab midfun fil-Kolle;;ata ta’ San Pawl Nawfragu, ilBelt Valletta.

Il-bini l-;did g[al-librerija tal-Ordni kien de/i] waqt ilKapitlu tal-Ordni mlaqqa’ mill-Gran Mastru De Rohan sena biss wara li hu la[aq f’din il-kariga. Il-Gran Mastru de Rohan kien bniedem kolt, interessat fl-g[erf u t-tag[lim, kif jixhdu azzjonijiet o[rajn me[uda minnu, b[all-ftu[ mill-;did tal-Università.

L-Ordni tal-Kavallieri qabbad lil Stefano Ittar – perit ta’ fama internazzjonali – biex jiddisinja dan il-bini. I]da lOrdni tal-Kavallieri ta’ San :wann ma kellux ix-xorti jara l-Bibljoteka tiffunzjona.

Fi ]mien il-[akma Fran/i]a nsterqu bosta kotba talKavallieri. Meta bdiet il[akma Ingli]a f’Malta, fl1800, g[al xi ]mien dan il-

bini serva b[ala kafetterija. Kien e]attament fl-4 ta’ :unju, 1812 li kienet inawgurata b[ala Bibljoteka Nazzjonali mill-Kummissarju ?ivili Ingli], Sir Hilderbrand Oakes, li kien insista ferm biex isse[[ din l-okka]joni.

Fl-ewwel de/enni tal-u]u tag[ha fis-seklu 19, ilkundizzjonijiet tal-operat tallibrerija kienu ristretti u impratti/i ferm g[allpubbliku.

Fl-1831 twaqqaf Kumitat Permanenti tal-Librerija Pubblika u wa[da mill-ewwel mi]uri li da[[al kienet lintroduzzjoni ta’ mi]ata annwali ta’ 10 xelini, li kienet tippermetti t-tislif tal-kotba.

G[al ]mien qasir, bejn l1838 u l-1842, il-Bibljoteka Nazzjonali ;iet tag[mel parti mill-Università; imma ppersistiet, fis-sens li //eremonji tal-gradwazzjoni tal-istudenti tal-Università g[al [afna snin mill-bqija tasseklu 19 baqg[u jsiru f’dan ilbini tal-Bibljoteka Nazzjonali.

Dun Karm Psaila Fl-1 ta’ :unju tal-1921, il-

poeta nazzjonali Dun Karm Psaila ta l-a[[ar lezzjoni sSeminarju tal-Imdina, illum il-Mu]ew tal-Katidral, u la[aq Assistent Direttur talBibljoteka Nazzjonali. Din innomina tieg[u ma tidhirx filGazzetta tal-Gvern, imma tidher fil-Malta Blue Book 1921,L 46.

Issa, Dun Karm kien mo[[u mistrie[ minn kollox u seta’ jiddedika ru[u g[all-istudju u g[all-kitba ming[ajr inkwiet.

Mhux ta’ b’xejn li fil-perjodu li dam il-Bibljoteka [ar;u la[jar xog[lijiet letterarji tieg[u. G[al-librerija, Dun Karm kellu ;ibda kbira wkoll

G.K Chesterton

qabel ma da[al hemmhekk.

Sa minn snin qabel hu kien i[obb jag[ti l-kotba g[allfejda ta’ g[ajru, u ismu jidher fir-Rapporti tal-Librerija tassnin 1920-1921, 1921-2 u 1922-3, ta[t ir-ras ‘Donations of Books’.

F’Awwissu tal-1922 infet[u bil-[e;;a ta’ Dun Karm lewwel Libreriji /irkulanti f’xi w[ud mill-iskejjel tal-ibliet u l-ir[ula ta’ Malta. Mhux biss, imma bl-g[oti ta’ xi kotba minnu, Dun Karm Bondi u ttabib F. Galea setg[et tinfeta[ librerija /irkulanti f’ra[al twelidu, {a]-}ebbu;, f’Marzu tal-1923. Meta l-post ta’ Bibljotekarju kien vojt g[al xi xhur, Dun Karm g[amilha ta’ librar.

Dun Karm kien idur illibreriji /irkulanti kollha bejn wie[ed u ie[or darbtejn fissena, u g[alhekk inteba[ li kellhom nuqqas ta’ wisg[a g[ar-re;istri u li [afna kotba kellhom ji;u illegati. Kien hemm biss lista ttajpjata talkotba u g[alhekk hu ordna li jsiru g[axar re;istri g[allklassifikazzjoni tal-kotba.

Kienu bosta dawk il-poeti li kienu j]uru lill-poeta nazzjonali Dun Karm filBibljoteka biex ikellmuh fuq il-poe]iji tag[hom.

Kien Dun Karm li ;ibed u mexxa warajh fit-triq talpoe]ija kotra ta’ ]g[a]ag[, li msa[[rin mill-;miel talg[anja tieg[u t[ajru jg[annu huma wkoll it-tif[ir ta’ qalbhom ]ag[]ug[a. Fost dawn il-poeti li kienu jmorru

Fost vi]itaturi o[ra li kellu Dun Karm fil-Bibljoteka kien ;ie lfamu] poeta Ingli] G.K Chesterton, li kiteb il-famu]a poe]ija The Donkey.

Dun Karm Psaila spi//a mill-Bibljoteka nhar is-17 ta’ Ottubru, 1936. Fl-1925 kienet g[addiet li;i mill-Parlament, li esi;iet li minn hemm ’il quddiem kull min jippubblika f’Malta kellu jag[ti kopja bla [las lill-Bibljoteka Nazzjonali. Fl-1936, l-isem tal-Bibljoteka nbidel uffi/jalment g[al ‘Librerija Irjali ta’ Malta’, u fl-1976 re;a’ nbidel g[al ‘Librerija Nazzjonali ta’ Malta’.

Fl-1937, l-arkivji tal-Ordni li jikkonsistu f’madwar 7,000 volum, imxew mir-Re;istru Pubbliku g[all-Bibljoteka. Fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija, fortunatament din ;arrbet biss xi the]]i]iet. F’din ilBibljoteka nsibu diversi dokumenti o[ra ta’ importanza b[ala wirt ta’ patrimonu kulturali u so/jali tal-g]ejjer tag[na.

Il-Biblijoketa llum hi mfittxa minn bosta studju]i u studenti g[ar-ri/erki tag[hom.

Referenzi>

Philip Schembri: Il-Bini talBibljoteka Nazzjonali mill-Gran Mastru De Rohan fl-annwal talBanda De Rohan 2010.

Emanuel Micallef: Bijografija: Il-Kan :an Piet Agius De Soldanis – Rivista Sag[tar. :u]è Cardona: Dun Karm: {ajtu u {idmietu, Pubblikazzjoni KKM 1972.

C O L L A G E ARTI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

L-artist Franco Navarro ma’ wie[ed mix-xog[lijiet tieg[u

29

Figuri ta’ nisa u fáfnir, ]ejt fuq it-tila

Fáfnir Wirja b’xog[lijiet ta’ Franco Navarra fil-Ber;a tal-Italja, il-Belt Valletta F’dawn il-jiem, fil-Ber;a tal-Italja, il-Belt Valletta, qed tittella’ wirja ta’ arti b’xog[lijiet tal-g[alliem tal-arti Franco Navarro. Il-wirja, li ng[atat l-isem Fáfnir, kienet inawgurata mill-Ministru Mario de Marco nhar il-:img[a 13 ta’ Jannar u se tibqa’ miftu[a g[all-pubbliku sa nhar il-{amis 2 ta’ Frar.

Fil-mitologija Nordika, dik tal-pajji]i tal-Iskandinavja, Fáfnir kien mostru li normalment ikun rappre]entat fl-arti b[ala dragun jew serp.

G[al din il-wirja ta’ xog[lijiet artisti/i, wie[ed isib pitturi bi]-]ejt, disinji bil-karbonella u pastelli, punta d’argento, inci]jonijiet u inka. L-artist ta’ din il-wirja dde/ieda li juri din il-kreatura b[ala serp.

Din il-le;;enda poetika tittratta l-istorja tal-qattiel taddragun (dragon slayer), Sigurd, iben ir-re Sigmund, u t-te]or mis[ut tan-Niflungs.

Din l-istorja nsibuha fi ]mien il-bidu tal-medjuevu.

Fil-le;;enda Fáfnir ikun iben in-nanu Hreidmar u [u Regin u Otr. Otr jinqatel bi ]ball minn Loki, [u Thor u Ódin (l-alla tal-allat Nordici).

B[ala kumpens g[all-qtil ta’ ibnu, Hreidmar jitlob lil Loki ammont ta’ deheb. Dan tal-a[[ar jisraq id-deheb ta’ Andvari. In-nanu Andvari jkollu l-poter li jo[loq itte]ori. G[aldaqstant meta

Andvari jinduna li Loki jisraqlu t-te]or biex iroddu lil Hreidmar, dan jis[et it-te]or, li mieg[u j;ib mewt u tbatija.

Flimkien ma’ dan it-te]or ikun hemm i/-/urkett ta’ Andvari, mag[ruf b[ala Andvaranaut. Fáfnir ikun korrott mill-poter u mit-te]or, joqtol lil missieru Hreidmar u ja[rab fil-foresta fejn, min[abba s-sa[ta ta’ Andvari, jinbidel f’mostru u joqtol lil kull persuna li tersaq lejn ilmo[ba tieg[u. {u Fáfnir, Regin, b’rabja, reg[ba u odju, jinganna lil Sigurd u j;ieg[lu joqtol lillmostru. Sigurd isir sinjur u famu], u l-mostru jsib lumanità tieg[u fil-mument tal-mewt. Dan iwissi lil Sigurd li t-te]or hu mis[ut.

Imma Sigurd jinjora kliemu, filwaqt li Regin ikun di;à qieg[ed jippjana l-mewt ta’ Sigurd biex i]omm it-te]or g[alih. Imma minflok, Regin jinqatel mill-eroj ta’ din issaga.

Il-le;;enda tkompli tg[id

kif anki Sigurd innifsu jitlef [ajtu u l-ma[buba tieg[u, Brynhild.

F’din il-wirja l-artist ipprova juri kif anki a[na, isso/jetà kontemporanja, su;;etti g[ar-reg[ba.

Ghalkemm antika, din listorja tag[mel parti minn bosta le;;endi varji skont irre;juni u l-pajji]i Nordi/i.

L-artist isostni li l-morali wara din l-istorja fiha lezzjoni universali g[al kull wie[ed u wa[da minna.

Franco Navarro, ]ag[]ug[ ta’ 33 sena mill-Furjana, beda l-istudji tal-arti f’Palazzo de la Salle fil-bidu tas-snin disg[in u wara kompla jistudja fl-iskola tal-arti, ilBelt Valletta.

Fl-2004 Navarro ggradwa fl-Istorja tal-Arti fl-Università ta’ Malta u fl-2010 ;ab ilMasters fejn spe/jalizza fiddekorazzjonijiet tal-armaturi tal-Kavallieri ta’ San :wann.

Illum iservi b[ala g[alliem tal-arti fl-iskola tal-arti, il-Belt Valletta.

Dettall, mara u fáfnir, ]ejt fuq it-tila

Fáfnir jittrasforma, ]ejt fuq it-tila

30

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Sa ftit snin ilu, f’pajji]na, jekk persuna nieqsa mid-dawl riedet timxi we[idha fittriq kien ikollha b]onn ilbastun l-abjad.

Dan hu indikatur li dik il-persuna g[andha problema bil-vista, filwaqt li permezz tieg[u wie[ed jista’ jipprevedi /erti ostakli li ma jistax jara b’g[ajnejh. I]da minkejja li l-bastun labjad g[andu l-utilità tieg[u, a[jar minnu llum f’pajji]na hawn il-klieb gwida, klieb im[arr;a apposta minn nies partikolari. Diversi persuni neqsin middawl illum qed ju]aw dan is-servizz.

Leone Sciberras u Aval illum saru [a;a wa[da. Ilhom flimkien g[al dawn l-a[[ar tliet snin u l-kelb g[andu [ames snin.

Leone, permezz talkelb iswed tieg[u, kiseb [afna aktar indipendenza f’[ajtu.

Leone, li hu l-’Guide Dog supervisor’, jirrikmanda l-u]u ta’ dan it-tip ta’ klieb g[ax f’[ajtu dan ;ab bidla kbira, esperjenza sabi[a li xtaqt inwasslilkom minn fommu stess.

B’hekk mort insib lil Leone u lil Aval il-FITA, fejn ja[dem. Din hi listorja tag[hom.

C O L L A G E FEATURE

“

”

Leone twieled fl-1983, ji;ifieri llum g[andu 28 sena. Ta’ tlettax-il sena tilef id-dawl t’g[ajnejh i]da jg[id li dan ilfatt g[alih ma kienx ta’ deterrent biex jag[mel dak li jixtieq f’[ajtu. Hu fil-fatt studja, [adem u g[adu ja[dem, ippre]enta programmi fuq ir-radju u jag[ti sehmu f’g[aqdiet volontarji.

“Id-di]abbiltà effettwatni flewwel sena, meta ma kontx naf x’servizzi u g[ajnuniet hawn g[al persuni neqsin middawl. Illum hawn aktar g[arfien. Kieku ma tliftx ilvista kieku /erti affarijiet li qed nag[mel illum ma kontx inkun qed nag[milhom.

“Xog[li hu li namministra korsijiet ta’ IT g[al persuni b’di]abbiltà u g[adni g[addej bl-istudju biex nag[mel Diploma Nazzjonali biex inkompli n]id il-kwalifiki.

“Id-di]abbiltà g[enitni mhux tellfitni. Qatt ma [assejt li hi xkiel. Aktar inqis lattitudni ta’ /erti nies lejn iddi]abbiltà b[ala xkiel. Aktar dan il-fattur idejjaqni.

“Il-kelma ‘miskin’ e]empju, iddejjaqni [afna. Re/entement kont [iere; bil-kelb ming[and il-veterinarju u smajt persuna li qalet, ‘ara miskin, g[ama’.

Leone Sciberras flimkien mal-kelb gwida Aval

Bil-kelb gwida kiseb aktar indipendenza minn Doris Azzopardi doris.azzopardi@media.link.com.mt ........................................................................................

We;;g[etni fra]i simili, aktar u aktar wara li din l-istess persuna kellha b]onn lg[ajnuna tieg[i biex titla’ lbankina.”

Leone hu attiv ;mielu, g[andu atte;;jament po]ittiv [afna u ma jaqtax qalbu fa/ilment. Jipprova dejjem ikun indipendenti kemm jista’ jkun. Limitazzjonijiet g[andu i]da fejn jista’ jissupera dawn l-ostakli ma jibqax lura u kien proprju g[alhekk li da[[al lil Aval, il-kelb gwida tieg[u li feta[lu orizzonti ;odda...

Klieb im[arr;a

Fl-2006 twaqqfet il-Malta Guide Dog Foundation bilg[an li jin;iebu Malta klieb im[arr;a biex persuni li jixtiequ jag[mlu u]u minn klieb gwida jkunu jistg[u japplikaw.

Meta persuna g[amja tapplika jsir assessjar. Ji;u //ekkjati l-mobbiltà talpersuna, il-karatteristi/i talpersuna u l-programm tal;urnata tal-applikant. Ting[ata attenzjoni lill-[tie;a u x’tip ta’ ta[ri; il-persuna tkun tin[tie;.

“Il-kelb ikun abbinat malpersuna li se jkun qed jiggwida. Il-klieb jiswew sa 14-il elf ewro u t[allas kollox

il-fondazzjoni. Il-fondazzjoni tixtri l-klieb u tag[tihom linnies li jkunu jikkwalifikaw u jag[mlu matching mal-kelb disponibbli.

“Il-kelb ikun im[arre; b[ala gwida. Hu ma jmexxix lillpersuna g[amja i]da jiggwidaha, juri jew a[jar jindika /erti ostakli. Hu ma jmexxikx, mhux se jimbuttak biex timxi. Persuna nieqsa mid-dawl kapa/i timxi we[idha, kulma trid hu li xi [add li jista’ jg[inha tevita lostakli, b[all-bankini, zebra crossings u tur;ien, u dan giude dog kapa/i jag[mlu.

“Il-mod kif il-kelb jirrelata mal-handler (il-persuna nieqsa mid-dawl) ivarja minn skola g[al o[ra g[ax kull skola g[andha sistema differenti.

Jeffettwa wkoll min se jkun ilhandler.

“Lill-kelb gwida mhux se tg[idlu ‘[udni l-knisja’ jew ‘[udni g[and tal-[anut’. Ilhandler irid ikun jaf fejn qieg[ed. Il-[idma tal-kelb tinqasam bin-nofs mal-kelb.

A[na prattikament tim. Trid tie[u l-ipotesi li kelb jista’ ji]balja u f’dan il-ka] ilkontroll jaqa’ kollu f’idejn ilhandler. Biex in;ib e]empju b’mod sempli/i trid tqisek

b[al meta tkun qed issuq karozza. Jekk trid iddur fuq illemin trid iddawwar listeering fuq il-lemin. Lillkelb trid tkun int li tag[tih ilkmand; lemin, xellug, zebra crossing, e//.”

Leone kompla jg[idli li jekk ikun irid jintrodu/i rotta ;dida, l-ewwel irid ikun orjentat hu.

Jekk hemm arblu jew zebra crossing irid ikun jaf bihom hu. Dan biex lill-kelb jag[tih il-kmand u hu jsib l-ostakli kif ukoll biex jekk il-kelb idur ftit lejn ix-xellug hu jkun konxju li g[amel dan biex jevita arblu jew biex isib i]-zebra crossing.

Imorru g[ax-xog[ol flimkien

Tajjeb li wie[ed jara kif inhi ;urnata tax-xog[ol tipika ta’ Leone biex jifhem a[jar lutilità ta’ Aval, il-kelb gwida tieg[u.

“Qabel ma no[ro; g[axxog[ol nara xi jkollu b]onn ilkelb u nlesti jien. No[ro; middar dritt g[all-istej; ta’ tallinja. Sakemm nasal nag[ti /erti direzzjonijiet b[al straight, zebra crossing u find bus stop. Bl-Ingli], g[ax hekk ji;u mg[allma fl-iskejjel apposta barra minn Malta.

“Ovvjament meta tag[milha

spiss ti;i rutina minkejja li trid tibqa’ tfakkru u turih li fla[[ar mill-a[[ar, inti qed tmexxi g[ax jista’ jag[ti l-ka] li jkollok b]onn tibqa’ nie]el ’l isfel mill-istej; jew trid tibdel ir-rotta normali.

“Nirkeb tal-linja u issa blArriva g[andi vanta;; g[ax, meta tkun qed ta[dem, hemm l-audio system li tg[idlek liema stage imiss u g[alhekk issa ma jkollix g[alfejn nitlob lix-xufier biex iwaqqafli f’/ertu stej; jew nistaqsi lil xi passi;;ier fuq tal-linja. Naf li f’‘Bombi 2’ irrid nieqaf u allura ftit qabel in/empel ilqanpiena. Mix-xog[ol it-triq nafha, sew jien u sew il-kelb.

Tajjeb li din is-sistema tkun ta[dem dejjem g[ax hi ta’ vanta;; kbir g[alija u anki g[at-turisti wara kollox.

“Il-kelb g[amilli differenza kbira f’[ajti. Trid tie[u [siebu i]da worth it. Jien darba u]ajt il-white stick u g[amilt l-istess rotta li nag[mel bil-kelb. Biss, kienet aktar diffi/li. Jekk kelb qed jevitalek l-ostaklu u int iddur mieg[u, bl-istikka lostakli trid tfittixhom inti u fa/li tintilef. L-istess jista’ ji;ri jekk ikun xi ostaklu ;did li ma tkunx konxju tieg[u.

g[al pa;na 31

C O L L A G E FEATURE

31

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Leone u Aval saru inseparabbli minn pa;na 30

“Bniedem jibqa’ lura milli

jag[mel xi [a;a g[ax ma jkollux appo;; morali. In[oss li l-kelb tani proprju dan lappo;;, [afna mhux ftit.

M’ilux sifirt g[at-tieni darba wa[di. Litteralment, fis-sens tal-kelma wa[di. Kulma g[amilt hu li u]ajt is-servizz ta’ assistenza tal-ajruport. Kif [ri;t mill-ajruport, g[allukanda u lura kont wa[di mal-kelb.

“Mort Brussell g[al konferenza dwar il-klieb gwida. Jien m’iniex tip li se noqg[od xi mkien wa[di ma nag[mel xejn g[al aktar minn g[axar minuti. In[obb nimra[ u bis-sa[[a tal-kelb, minkejja li konna f’post ;did, tlabt g[al /erti indikazzjonijiet u wasalna l-lukanda.

“Biss meta spi//at ilkonferenza jien kont l-a[[ar wie[ed li tlaqt mil-lukanda g[ax il-flight tieg[i kienet tard u sadattant [ri;t niekol wara li [adt ftit tips ta’ orjentazzjoni.

L-unika problema li sibt ma kinitx id-di]abbiltà tieg[i i]da di]abbiltà o[ra, il-lingwa. Il:ermani] g[alija ]ero totali u bil-Fran/i], b’kelma minn hawn u minn hemm’ wasalna.”

Leone jis[aq li jekk ikollu punti ta’ riferiment, bil-kelb jista’ jasal. Differenti milli bilbastun abjad g[ax jekk in/identalment taqbe] xi punt ta’ riferiment allura jfisser li se tintilef. B’ebda mod Leone ma jrid jg[id li l-bastun abjad mhux utli i]da l-esperjenza wrietu li kelb gwida hu ferm a[jar.

Fil-konferenza li saret fi Brussell l-argument kien listandardizzazzjoni tal-klieb, jew a[jar il-mod kif ji;u mg[allma l-klieb gwida. Il[sieb hu li b’mod partikolari fl-Ewropa l-klieb ikunu kollha mg[allma bl-istess mod u jkollhom ukoll l-istess identifikazzjoni.

Aspett ie[or hu dak legali rigward il-klieb gwida. Tajjeb li l-li;i tkun ugwali madwar lEwropa.

“L-Italja, pere]empju, jekk persuna f’restorant jew stabbiliment tirrifjuta d-d[ul ta’ persuna bil-kelb gwida hu jkun su;;ett g[al penali.

Hawn Malta l-li;i tag[na tg[id li persuna b’di]abbiltà g[andha dritt tu]a kull g[odda possibbli li tiffa/ilita l-[ajja tag[ha. Ma hemm xejn spe/ifiku dwar il-klieb. Dan minkejja li l-klieb gwida huma a//ettati kullimkien g[ax jitqiesu b[ala g[odda.”

Dubji

Hawn Leone spjegali kif filbidu hu kellu d-dubji tieg[u dwar l-u]u tal-klieb gwida g[ax kien ja[seb li l-kelb se jkun skjav tieg[u. I]da wara skopra realtà differenti.

“Dan il-kelb jorqod u jqum mieg[i. Ji;i mieg[i g[al tmien sig[at fuq ix-xog[ol filwaqt li sidien o[ra tal-klieb i[alluhom id-dar ;eneralment we[idhom.

Kull filg[odu nikkurah sewwa g[ax hu jirrappre]entani u g[alhekk mil-lat i;eniku jrid ikun l-a[jar possibbli.

“Nixtieq li wie[ed jifhem li g[alija l-kelb ifisser [afna.

Imma;ina lil xi [add li jqum filg[odu u ma jsibx in-nu//ali tal-vista jew mort biex tixg[el id-dawl tal-kamra filg[axija u ma kellekx kurrent.

Mentalment, fi]ikament se t[oss li tista’ timxi i]da ma tkunx taf fejn int sejjer.

“L-istess jien, jekk ti;i biex te[odli l-kelb jew ikun kiber jew miet sakemm insib kelb ie[or inkun f’po]izzjoni mwieg[ra. Hu daqshekk hu essenzjali g[alija.”

Kelb gwida jista’ jibqa’ joffri dan is-servizz utli g[al madwar tmien snin. Hemm min ja[dem aktar i]da ta’ tmien snin il-kelb jibda jnaqqas f’dawk li huma sensi u g[alhekk jirtira mill-

Leone, g[addej bil-[idma fil-post tax-xog[ol tieg[u

kompitu tieg[u. Ovvjament ilkelb bosta drabi jibqa’ fid-dar tal-persuna nieqsa mid-dawl b[ala pet g[ax bejniethom ikun hemm rabta kbira. Leone fil-fatt jistqarr li jibdel iva lkelb meta Aval jirtira i]da /ertament mhux se jinfired minnu g[al kollox.

“Ma nistax ng[id e]attament meta Aval se jirtira minn kelb gwida, meta tasal tasal, kaxxa mag[luqa, b[a]]wie;. ’Il quddiem wie[ed jara. L-ewwel klieb li se jirtiraw min[abba ]-]mien g[ax ovvjament jistg[u jinqalg[u problemi o[ra se jkunu Aval u kelb ie[or, g[ax huma l-ewwel li waslu Malta.”

Tlabt lil Leone appell biex i[e;;e; lil persuni o[rajn neqsin mid-dawl biex jit[ajru jda[[lu kelb gwida, ovvjament jekk dan ikun jappella g[alihom. Hu sa[aq li qabel ma wie[ed jag[mel dan il-pass isir assessjar minn nies professjonali biex jaraw li kelb gwida jkunx tassew ta’ siwi u

benefi//ju.

“Hemm min jib]a’ li ma jkollux [in biex ila[[aq malb]onnijiet tal-kelb jew inkella g[ax joqg[od fi flat. Biss wie[ed irid i]omm f’mo[[u li kelb gwida jag[tih lindipendenza. Jien ni;i g[axxog[ol, tmien sig[at kuljum bih, sifirt wa[di bih u akkwistajt [afna mobbiltà.

“Wie[ed ma g[andux jaqta’ qalbu u nassigura li ma jing[atax kelb gwida lil persuna li g[alih dan ma jkunx ta’ ;id. Personalment Aval tani [afna indipendenza.

Ming[ajru lanqas il-kapri// ta’ darba fix-xahar li mmur niekol ikel ?ini] ma nista’ nag[mel.”

Intant wie[ed tajjeb ikun jaf li hemm /erta m;iba min-na[a tal-persuni in;enerali lejn dan it-tip ta’ klieb.

L-ag[ar [a;a li wie[ed jista’ jag[mel meta jara kelb gwida hu li jieqaf ikellem jew jifra[ jew isejja[ lill-kelb. I]da ag[ar minn hekk hu li jurih xi [a;a tal-ikel. Dawn huma klieb li jieklu [afna i]da huma m[arr;a biex jieklu fil-[in tag[hom u jieklu ikel spe/ifiku. Biss l-ikel iwaqqag[hom!

Direzzjoni

“Wie[ed irid jikkonsidra li hemm [ajjitna konnessa ma’ din l-im;iba. Jekk huma jiddistrattaw lill-kelb b’mod li ma jibqax ta[t il-kontroll talpersuna nieqsa mid-dawl, a[na nitilfu kull direzzjoni.

Imma;ina jekk tkun qrib bankina u trid taqsam.

“Nappella g[alhekk biex meta wie[ed jara persuna g[amja flimkien mal-kelb, jekk irid jieqaf ikellem lillpersuna, jieqaf ikellem lilha

Leone ma’ s[abu fil-post tax-xog[ol u, naturalment, b’Aval mieg[u

i]da mhux lill-kelb.

Personalment jekk persuna tistaqsini biex tmiss jew tifra[ bil-kelb mhux se ng[idilha le i]da l-kelb irid jibqa’ dejjem ta[t il-kontroll tieg[i.”

A//ettati

Leone jis[aq li l-klieb gwida huma a//ettati kullimkien g[ax huma m[arr;in u j;ibu ru[hom tajjeb [afna. Biss ma g[andhomx ikunu mfixkla.

Dwar dan l-argument hu kompla jg[id li klieb gwida g[andhom mod kif ikunu identifikati. Jekk persuna nieqsa middawl tid[ol bil-kelb f’xi stabbiliment u l-proprjetarju jkun irid ja//erta ru[u li hu tassew kelb gwida, g[andu jistaqsi lill-persuna g[all-karta tal-identità tal-kelb.

“Nifhimha li l-klieb ma jkunux a//ettati f’/erti stabbilimenti i]da ma nifhimhiex jekk wie[ed jirrifjuta kelb gwida. Hu bi dritt li nda[[lu l-klieb gwida mag[na kullimkien i]da n[oss li din il-[a;a mhix kwistjoni ta’ dritt i]da ta’ rispett re/iproku. Jien fid-dover li lill-kelb in]ommu nadif, pre]entabbli u dixxiplinat f’postijiet pubbli/i hekk kif la//ess g[al dawn il-postijiet m’g[andux ikun projbit.”

Leone u Aval huma koppja fissa llum. Fejn tara lil wie[ed tara lill-ie[or. Aval ta [afna indipendenza lil Leone filwaqt li Leone jie[u [sieb Aval blakbar kura g[ax, wara kollox, hu mhux biss g[odda siewja g[alih i]da wkoll [abib. {abib sin/ier u leali li jaf jifra[ u jilg[ab meta jkun il-waqt u jaf ukoll ikun il-vista alternattiva g[al dik li Leone tilef 15-il sena ilu.

Id-di]abbiltà g[enitni mhux tellfitni.

Qatt ma [assejt li hi xkiel.

Aktar inqis l-attitudni ta’ /erti nies lejn id-di]abbiltà b[ala xkiel

32

C O L L A G E TAGÓRIF

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

GO testendi l-offerti tal-Milied fuq Home Pack u GO tv interattiv

Id-Dubai Shopping Festival kull sena joffri esperjenza ta’ xiri unika

Emirates Holidays toffri pakketti attraenti g[ad-Dubai Shopping Festival Emirates Holidays qed toffri pakketti attraenti g[allMaltin li jixtiequ j]uru Dubaj matul is-16-il edizzjoni tad-Dubai Shopping Festival (DSF) li jibqa’ sejjer sal-5 ta’ Frar 2012.

Emirates Holidays g[andha ftehim ma’ lukandi [dejn il-ba[ar u fi/-/entru biex toffri btala ta’ 5 ijiem#4 iljieli matul id-DSF. Ilpakketti jinkludu t-titjira Malta#Dubaj#Malta, akkomodazzjoni g[al 4 ljieli, buffet breakfast, assistenza mal-wasla flAjruport Internazzjonali ta’ Dubaj, trasport bejn lajruport u l-lukanda u lura f’karozza privata, taxxi talkamra u service charges.

Il-prezzijiet ta’ dawn ilpakketti jibdew minn €550 kull persuna f’lukanda fi//entru ta’ erba’ stilel u minn €795 kull persuna

f’lukanda [dejn il-ba[ar ta’ [ames stilel, dejjem f’kamra g[al ]ew; persuni. U[ud mil-lukandi qed joffru wkoll diversi promozzjonijiet fosthom trattament ta’ spa, lejl addizzjonali b’xejn, u skont fuq l-ikel. Ir-rati ma jinkludux it-taxxa talajruport li tammonta g[al €35.61 u l-visa g[al Dubaj li tiswa €60.

It-turisti Maltin igawdu minn xiri bla taxxa, u skonti sa 50 fil-mija fuq firxa kbira sew ta’ o;;etti waqt ilFestival tax-Xiri.

Il-pakketti, li jinkludu g[azla ta’ lukandi, jistg[u jinxtraw minn a;enti lokali tal-ivvja;;ar u millEmirates Sales Office flAjruport Internazzjonali ta’ Malta, tel 25577255.

Emirates topera titjira kuljum minn Malta g[al Dubaj b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru.

GO qed testendi l-offerti tag[ha fuq Home Pack u GO tv interattiv ma’ Home Pack, u b’hekk klijenti jkollhom aktar opportunità biex igawdu l-og[la livell ta’ valur u ta’ kwalità e//ezzjonali mifruxa fuq l-erba’ servizzi ta’ GO. Id-de/i]joni li jkunu esti]i dawn i]-]ew; offerti fantasti/i ttie[det min[abba rrispons po]ittiv li ]-]ew; offerti ilhom igawdu minn meta kienu mnedija fis-suq f’Di/embru li g[adda. I]]ew; offerti issa jibqg[u sejrin sal-31 ta’ Jannar 2012.

Klijenti li jag[]lu li jabbonaw g[al Home Pack jiksbu l-a[jar valur u divertiment tad-dar mifruxa fuq erba’ servizzi premium ta’ GO. Il-vanta;;i jinkludu minuti tal-mowbajl b’xejn kull xahar, is-servizz tat-telefon fuq linja fissa – Talk Anytime li jinkludi sej[iet bla [las lejn numri tat-telefon o[ra lokali, stallazzjoni b’xejn tas-servizz tat-telefon, 60 minuta ta’

sej[iet b’xejn lejn numri o[ra tat-telefon lokali kull xahar, sa 4Mbps, 25GB u]u u modem standard, servizz tattv b’installazzjoni b’xejn u sa ]ew; set-top boxes b’xejn – u [afna i]jed!

Ta[t l-offerta spe/jali ta’ Home Pack, klijenti li jag[]lu li jabbonaw g[all-offerta talHome Pack €33 ikollhom isservizz tag[hom appgrejdjat g[al Gold tv g[all-ewwel 3

xhur – assolutament bla [las – filwaqt li jekk jag[]lu lpakkett ta’ Gold tv, i[allsu biss €33 fix-xahar g[allewwel tliet xhur ta[t l-offerta.

U dan mhux kollox... permezz ta’ Home Pack, g[al €5 aktar fix-xahar biss, klijenti jistg[u jkollhom ilGO tv interattiv.

Abbonati ;odda ta’ GO tv interattiv b’Home Pack, b[ala benefi//ju addizzjonali jakkwistaw mowbajl Nokia C1-01 assolutament b’xejn.

Inkella jistg[u jag[]lu li jie[du voucher ta’ €79 skont lejn ix-xiri ta’ mowbajl talg[a]la tag[hom minn [anut ta’ GO jew [wienet o[ra awtorizzati.

L-offerta ta’ GO tv interattiv ma’ Home Pack tinkludi wkoll l-installazzjoni b’xejn fuq is-servizzi kollha, modem tal-internet u kaxxa HD ukoll bla [las. Home Pack Silver u Home Pack Gold huma disponibbli g[al €39 u €47 fix-xahar rispettivament.

Tnedija ta’ ktieb u wirja mill-G[aqda Talent Mosti Matul dan ix-xahar ta’ Jannar, l-G[aqda Filantropika Talent Mosti qed torganizza numru ta’ attivitajiet. Fost dawn se jitnieda l-ktieb Il{ajja li hu dramm so/jo-spiritwali b’kitba ori;inali ta’ Edwin Vassallo.

It-tnedija ta’ dan il-ktieb se ssir nhar il:img[a, 27 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel, il-Mosta.

Il-lejla tinkludi partijiet drammatizzati mid-

dramm Il-{ajja flimkien ma’ diskussjoni li fiha se jie[du sehem il-President Emeritus Eddie Fenech Adami; Daniel Micallef, kittieb, politiku u diplomatiku, kif ukoll Margaret Agius, attri/i u xandara.

L-G[aqda Talent Mosti f’dawn il-jiem qed tippre]enta l-wirja Behind Doors. Din hi wirja ta’ pittura fuq l-injam u statwetti tat-terrakotta ma[duma minn Daniel Scerri. Il-wirja se tibqa’ miftu[a g[all-pubbliku sas-Sibt 28 ta’ Jannar.

Yuri Didenko

Lezzjonijiet lill-pjanisti Maltin minn Yuri Didenko

KLIJENTI TA’ VODAFONE JIRB{U PRODOTTI TAL-APPLE. Tmien klijenti ta‘ Vodafone ;ew mog[tija iPhone 4S 16GB jew iPad2 3G 16GB li reb[u f‘lotterija li ppremjat lillklijenti tag[ha g[al xiri li g[amlu qabel il-Milied. Dawk kollha li xtraw xi prodott mill-[wienet ta’ Vodafone u mill-imsie[ba tag[ha, jew inkella [adu abbonament g[al xi servizz fil-;img[a ta’ qabel il-Milied, setg[u jie[du sehem f’din il-lotterija. Il-parte/ipanti ttellg[u bix-xorti, irrispondew mistoqsija u dawk li kellhom ir-risposta korretta reb[u. Maria Vella Galea, Brand Manager ta’ Vodafone Malta, qalet li “l-g[an tag[na hu li nippremjaw lill-klijenti li huma lqofol tal-operat tag[na kif ukoll li nag[mlu l-media di;itali a//essibbli kemm jista’ jkun g[al kul[add, b’inizjattivi sempli/i imma effettivi u b’offerti kompetittivi.”

Prof. Yuri Didenko millKonservatorju ta’ Tchaikovsky, Moska, se jkun Malta bejn l-24 ta’ Jannar u s-7 ta’ Frar. Hu se jag[ti master classes lillpjanisti Maltin. Fil-25 u 26 ta’ Jannar il-lezzjonijiet se jin]ammu fi/-?entru Kulturali Russu, fi Triq ilMerkanti, il-Belt Valletta.

Fil-31 ta’ Jannar fl-istess post se jkun hemm recital mog[ti mill-parte/ipanti u mill-istess Prof. Didenko.

Il-master classes ikomplu

fl-istudju privat ta’ Alexei Galea f’Marsaxlokk.

Dawn l-avvenimenti huma miftu[in g[allpubbliku ming[ajr [las.

Fl-4 ta’ Frar Prof.

Didenko se jag[ti recital fisSala Temi Zammit, fi/?entru tal-Konferenzi f’Dar il-Mediterran. Dan jibda fis7.30.

G[al aktar informazzjoni ikkuntattjaw lil Alexei Galea (tel. 21653744), jew email: alexeigaleaca vallazzi@gmail.com.

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

33

MEDIAFORUM Cyberspace

minn Mario Azzopardi

marpardi@maltanet.net

..............................................................

o[ra tal-Golf, jistg[u jintbag[tu lura fl-Iraq biex jipprote;u l-interessi strate;i/i u ekonomi/i tal-Istati Uniti.

Matul l-inva]joni u lokkupazzjoni Amerikani, ilvjolenza settarja pprovokat eluf kbar ta’ mwiet, b’mod partikulari bejn l-2006-2008, u kienet il-ka;un li spustaw ru[hom minn djarhom u bliethom 4.7 miljuni Iraqin.

Inqatlu wkoll 4,500 suldat Amerikan u l-inva]joni swiet aktar minn 3.3 triljun dollaru.

Vaclav Havel (1936-2011)

Jumejn qabel il-Milied, fuq l-iskrins tag[na rajna xbihat mill-funeral statali taddrammaturgu dissident u eks President tar-Repubblika ?eka, Vaclav Havel, segwit minn servizz reli;ju] filKatidral ta’ San Vitu, fi Praga.

Havel kien miet ftit ;ranet qabel, sewwasew fit-18 ta’ Di/embru. Skont ir-Reuters, hu miet f’kamra mimlija sorijiet u fil-pre]enza tat-tieni mara tieg[u, l-attri/i Dagmar, g[oxrin sena i]g[ar minnu. :img[a qabel miet, l-awtur /elebri, issa f’si;;u tar-roti, dg[ajjef u xipli, iltaqa’ mal[abib antik tieg[u, id-Dalai Lama. Fi kliem ie[or, l-a[[ar jiem fil-[ajja tal-eks President ?ek, li kien arrestat u ntefa’ l[abs mir-re;im Sovjetiku g[as-sehem tieg[u fil-[olqien tal-grupp ta’ protesta, Karta 77, kienu jiem ‘spiritwali’, kompatibbli mas-sens morali li hu dejjem ta lil [ajtu b[ala gwida lejn it-triq tal-libertà u d-dinjità.

L-oma;;i ppunte;;aw ilmedia internazzjonali b’regolarità u kien hemm kunsens dwar l-istatura talkittieb u l-politiku. L-eks Segretarja tal-Istat Amerikan, Madeleine Albright – hi nfisha mwielda fi/-?ekoslovakkja – sellmet lil Havel b[ala wie[ed mill-figuri l-kbar tas-seklu g[oxrin, filwaqt li lKan/elliera Angela Merkel, f’ittra ta’ kondoljanzi, irreferiet g[al Havel b[ala ‘Ewropeista kbir’.

Merkel, li ta’ min ifakkar g[addiet [afna minn [ajjitha ta[t is-sistema komunista f’Berlin-Est, ]iedet li Havel jibqa’ mfakkar g[all-“;lieda tieg[u g[al-libertà u ddemokrazija, elementi indimentikabbli daqs lumanità tieg[u.”

Mill-Ingilterra waslu lkummenti tal-PM David Cameron, li fisser “is-sog[ba profonda” tieg[u g[all-a[bar ta’ mewt l-eks President ?ek, u ]ied li “l-Ewropa g[andha dejn kbir” mieg[u. U skont ilMinisteru tal-Affarijiet Barranin }vedi], Carl Bildt: “Vaclav Havel u]a le[nu g[allibertà, b’mod li lesta t-triq g[al Ewropa s[i[a u libera.”

F’Malta, il-Konsulat tarRepubblika ?eka fakkar lil Havel b[ala statista kbir li f’g[ajnejn l-Ewropa kollha kemm hi, kien sinonimu marRepubblika ?eka nfisha. IlKonsulat fakkar li Havel ]ar Malta fl-2002, flimkien ma’ martu, u li kien [abib kbir talPresident Guido de Marco.

Forsi l-a[jar li ddeskriva lil

Fil-media u sa[[et Benedittu XVI

Vaclav Havel waqt i]-]jara tieg[u f’Malta fl-2002

Havel kien awtur famu] ie[or ?ek. Milan Kundera rrefera g[alih b[ala [assieb, awtur u politiku li l-aktar xog[ol importanti tieg[u kien l-istess [ajtu.

Il-prezz tal-Gwerra fl-Iraq

Fuq nota kompletament differenti, ftit qabel il-Milied ukoll rajna xi filmati tattankijiet armati Amerikani j[allu l-Iraq, biex issa f’dak ilpajji] imtertaq bil-gwerra baqa’ biss pre]enza ‘nominali’ ta’ 4,000 suldat barrani li se jg[inu fil-pro/ess g[addemokratizzazzjoni tal-pajji].

I]da g[a/-/ini/i, dan jista’ jkun biss e]er/izzju esti] ta’ retorika. Appuntu, kienet irretorika propagandistika talmexxejja Blair u Bush li wasslet g[all-inva]joni talIraq; i]da l-pre]unti “armi g[ad-distruzzjoni tal-massa” (il-mottiv g[all-bidu tal-[erba Iraqina u gwerra li damet g[addejja mad-disa’ snin) ma nstabu qatt. Dik il-gidba baqg[et tkun issantifikata minn min kellu l-interess li jqaddisha.

Il-mezzi medjati/i issa ilhom ]mien jav]aw bil-firdiet kbar settarji u ;eografi/i li hemm fl-Iraq bejn ix-Xi’iti u s-Sunni. L-a[[ar a[barijiet, jiem biss wara l-irtirata tattruppi Amerikani, jg[idu li f’Bagdad, l-Armata Iraqina tax-Xi’iti stallat ru[ha quddiem id-djar tal-politi/i ewlenin, f’lokalitajiet b’popolazzjoni qawwija ta’ Sunni.

Skont diversi a;enziji tala[barijiet, il-popolazzjoni Iraqina qed tg[ix fil-bi]a’ ta’ aktar konfrontazzjoni li twassal g[at-tixrid tad-demm.

Waslet ukoll l-a[bar li issa, wara ‘t-tluq’ tal-Amerikani, hemm l-apprensjoni li jekk tfaqqa’ gwerra settarja, eluf ta’ truppi Amerikani stazzjonati fil-Kuwajt, il-Bahrain u stati

Fil-;img[a tal-Milied, ilheadlines internazzjonali, partikolarment dawk fil-media Ingli]a u Amerikana, kienu qeg[din jirrappurtaw preokkupazzjoni kostanti dwar is-sa[[a fi]ika tal-Papa Benedittu XVI. In-New York Times irrappurtat li s-sa[[a tal-Papa – issa li qed joqrob g[all-85 sena tieg[u – qed turi deklin serju, filwaqt li d-Detroit Free Press innutat kif il-Papa kulma jmur qed jidher imdg[ajjef. IlBelfast Telegraph qalet li qed jikber il-bi]a’ dwar il-fra;ilità ta’ Benedittu, filwaqt li lHuffington Post qed tara filPapa persuna dejjem aktar g[ajjiena u aktar dg[ajfa.

Fil-fatt, l-ewwel konsiderazzjonijiet dwar iddeklin fis-sa[[a tal-Papa Benedittu kienu rappurtati firrivista Time.

L-Associated Press ;ibdet ukoll l-attenzjoni li [afna drabi, il-Papa qed ju]a spe/i ta’ pjattaforma bir-roti biex inaqqas mit-tbatija tal-mixi, anki matul il-korsija twila filBa]ilika ta’ San Pietru. Sorsi o[rajn qalu li l-Papa ilu ju]a dak il-mekkani]mu sa minn Ottubru li g[adda.

“I]da dan,” ikkummenta l;urnalist Phil Lawler, direttur tal-Catholic Culture.org, “ma jfissirx li ma jistax ikollok Papa tajjeb jekk irkupptejh m’g[adhomx jag[tuh kif kienu.” G[alhekk, kompla jirrapporta Lawler, mhuwiex il-ka] li jin[oloq paniku.

Fil-verità, il-Papa Benedittu kellu puplesija [afifa xi snin ilu. {uh kien irrappurtat li qal li jekk il-Papa jisfa inkapa/itat, kien lest jirri]enja minnufih. I]da skont ilCatholic Culture, g[adu ma [are; l-ebda rapport mediku li juri g[aliex g[andu jkun hemm t[assib sproporzjonat.

Donnu li hemm sorsi filmedia li qed jesa;eraw apposta biex jidderie;u l-fehma pubblika fuq id-dehra fi]ika tal-Papa.

Benedittu XVI jag[laq 85 sena f’April li ;ej.

Kummenti dwar websajts li Ωort

Il-Fondazzjoni Bradshaw

Ix-xog[ol talFondazzjoni Bradshaw hu siewi [afna, kemm g[all-futur tal-patrimonju li r/eviet l-umanità permezz tal-arti fil-;ebla, kif ukoll g[allpreservazzjoni tal-istess patrimonju.

Fil-websajt www.bradshaw foundation.com issib tag[rif dwar ilFondazzjoni u spjega Salvu Felice Pace tax-xog[ol li tag[mel fl- minn .................................... oqsma tal-arkeolo;ija, lsfelicep@go.net.mt antropolo;ija u r-ri/erka fil-;enetika. Dan ix-xog[ol jikkonsisti fl-iskoprar ta’ monumenti u l-arti tal-qedem, id-dokumentazzjoni dettaljata ta’ dawn is-sejbiet, il-preservazzjoni tag[hom, u lpromozzjoni ta’ studji li jwasslu g[all-g[arfien tal-meravilji artisti/i li [allewlna komunitajiet preistori/i.

Naturalment, [afna minn dan ix-xog[ol hu ta’ ri/erka xjentifika li jwassal g[all-pubblikazzjoni ta’ ri]ultati li jitfg[u dejjem aktar dawl fuq l-arti primittiva fil-;ebla u j]idu mat-tag[rif li jkun di;à nkiseb. Il-Fondazzjoni g[andha relazzjonijiet mill-qrib mal-UNESCO, manNational Geographic Society u r-Royal Geographic Society u ma’ organizzazzjonijiet ta’ fama f’dawn l-oqsma spe/jalizzati.

Is-sit jelenka l-arti fil-;ebla f’diversi partijiet tal-Afrika, tal-Amerika u tal-Amerika ta’ Isfel, tal-G]ejjer Britanni/i, ta/-?ina, Franza u l-Indja, l-Iskandinavja, l-E;ittu, lAwstralja u Georgia, kif ukoll f’Malta. Tista’ tid[ol fittaqsima dwar Malta u G[awdex direttament mis-sit talBradshaw Foundation, jew billi tid[ol f’www.bradshawfoundation.com#malta#.

It-tempji ta’ Malta u G[awdex

Pro;ettati b[ala l-eqdem binjiet fl-Ewropa, dan is-sit filpa;na tal-mer[ba jag[ti tag[rif dwar it-Tempju tal-Imnajdra bi stampa li g[alina hi familjari, tag[rif dwar il-bdiewa fi]]minijiet Neoliti/i u l-Bennejja tat-Tempji.

Is-sit i[ares lejn is-snin minn ftit qabel l-4000 sena Qabel Kristu sa madwar is-snin 2500 QK. Fuq il-lemin tal-pa;na ssib din il-lista: }ebbu; (c4100-3800), M;arr (c3800-3600), :gantija (c3600-3000), Saflieni (c3300-3000), {a;ar Qim – Mnajdra u Tarxien (c3000-2500), ix-Xag[ra Stone Circle u r-Radded tal-Karettuni f’Malta. Kull taqsima fiha ritratti sbie[ u tal-a[jar kwalità u storja qasira b’tag[rif siewi. Fissit issib ukoll mappa interattiva tal-g]ejjer Maltin.

Dan hu sit ta’ interess partikulari g[al kull min jie[u interess fl-istorja tal-qedem ta’ pajji]na, ta’ interess ukoll g[at-turisti, u fuq kollox g[odda ta’ tag[lim g[all-g[alliema u l-istudenti f’oqsma varji.

Il-pre]entaturi tal-istudju dwar it-Tempji f’Malta u G[awdex jaslu g[al din il-konklu]joni: “L-ewwel abitanti f’Malta ma [allewx kitbiet warajhom, i]da [allew strutturi fil-;ebel, elaborati, sofistikati u ta’ bla ebda pre/edent filforma tat-tempji.” Fis-sit issib studji dwar il-migrazzjoni talbniedem minn ]mien il-qedem u diversi dokumentarji l;miel tag[hom.

Konvenjenza u konvinzjoni

Joseph Muscat [a [ames snin biex jirrikonoxxi l-verdett /ar tal-poplu fir-referendum dwar is-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea. U dan g[amlu meta la[aq mexxej tal-Partit Laburista, g[ax hekk kienet titlob il-konvenjenza politika.

Kienu ng[ataw parir li jekk xi darba jridu jirb[u l-poter, iridu jifhmu li l-Maltin u l-G[awdxin riedu lil Malta fl-UE. Muscat g[andu jkun l-a[[ar politiku f’Malta li jpa/pa/ dwar konvenjenza u konvinzjoni. Imma kif jg[id il-Malti: lispi]jar milli jkollu jtik.

34

C O L L A G E RELIÌJON

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

}wie; fil-Mulej u qdusija fi]-]wie;

It-3 {add Matul is-Sena

minn Patri William Axiaq, Kappu//in .............................................................

Fl-ewwel ittra ta’ San Pawl lillKorintin naqraw: “Il-mara hi marbuta kemm idum [aj ]ew;ha. Jekk ]ew;ha jmut, hi me[lusa u tista’ ti]]ewwe; lil min trid, biss fil-Mulej” (7,39).

L-espressjoni Pawlina ‘filMulej’ b’relazzjoni g[a]-]wie; nisrani, ner;g[u niltaqg[u mag[ha fl-ittra lill-Kolossin tal-istess appostlu. Hemmhekk San Pawl jikteb: “Intom, nisa mi]]ew;a, obdu lil ]wie;kom, kif g[andu jkun fil-Mulej” (3,18).

Il-kelmiet ‘fil-Mulej’ jitfg[u dawl spe/jali fuq l-ispiritwalità ta]-]wie;, g[aliex ji;bru fihom [afna elementi u tag[rif indispensabbli g[al mi]]ew;in insara biex, imbag[ad, fuqhom jibnu l-qdusija partikulari tag[hom.

Ese;etikament u fil-prattika l-espressjoni ‘fil-Mulej’ talewwel test tfisser li mara nisranija, jekk tormol, tista’ ter;a’ ti]]ewwe;, basta r-ra;el li tie[u jkun nisrani hu wkoll; imma realistikament u spiritwalment bil-kelmiet ‘filMulej’ tat-tieni pass di;à nibdew nifhmu affarijiet ;odda u i]jed profondi, li jkomplu jag[nu l-ispiritwalità ta]-]wie; nisrani.

Id-dispo]izzjoni differenti

Bil-kelmiet ‘fil-Mulej’ San Pawl ma fehemx jolqot u jibdel it-tifsila ta’ barra ta]-]wie; kif kien ma[sub u mfassal kulturalment u so/jalment f’dawk i]-]minijiet li fihom kiteb. Le, b’dawk i]-]ew; kelmiet l-appostlu kellu f’mo[[u kif l-im[abba ta]]wie; bejn mi]]ew;in insara g[andha tkun im[arr;a bejniethom.

Meta l-mi]]ew;in huma nsara, allura, ji;ri li l-istess ]wie; tag[hom jisfa ‘[olqien ;did’ ukoll. Kulma hu naturali fi]-]wie;, waqt li jibqa’ l-istess anki g[al mi]]ew;in insara, madankollu ji;i mg[ammed hu wkoll, g[aliex il-kunsens jitwettaq ‘fil-Mulej’, ji;ifieri, fid-dawl tal-misteri tal-fidwa, li minnhom Kristu g[adda u bissa[[a tag[hom kiseb il-Knisja b[ala g[arustu.

Min[abba din ir-ra;uni San Pawl jitkellem mill-im[abba li issa, b’mod g[al kollox spe/jali, trid tiddeffes firrelazzjonijiet ta’ tnejn minn nies li saru ta’ xulxin, u kif!

Hu min[abba din l-im[abba li r-relazzjonijiet umani kollha ta]-]wie; ji;u mibdula minn ;ewwa. San Pawl ried juri li lordni naturali li jmexxi kull ]wie;, huma x’inhuma lkundizzjonijiet stori/i u ambjentali li fihom isibu ru[hom il-mi]]ew;in insara, g[andhom ji;u mqaddsa biddispo]izzjoni tal-qalb talmi]]ew;in insara stess.

Jekk l-im[abba ta’ bejn ilmi]]ew;in wie[ed jg[ixha ‘filMulej’ ji;ri li din ti;i mibdula minn ;ewwa bis-sa[[a ta’ dik

l-im[abba nisranija li tag[mel ir-ra;el kapa/i jittratta lil martu b[ala ‘o[tu fil-Mulej’ (1 Kor 9,5).

B’dan il-mod l-awtorità esa;erata li r-ra;el kien igawdi f’dawk i]-]minijiet li fihom g[ex San Pawl ;iet mifdija mill-im[abba nisranija li t[ares lejn l-im[abba fi]-]wie; mod ie[or.

L-istess [a;a ng[idu llum meta fi]-]wie; il-mara u rra;el huma ndaqs f’kollox u jgawdu i]jed sens demokratiku bejniethom fil-familja.

Il-bellieg[a tal-im[abba fi]-]wie;

B’hekk San Pawl wera li lim[abba naturali li tmexxi rrelazzjonijiet fi]-]wie; – frott ta’ evoluzzjoni umana u storika – tikseb xejra ;dida g[al kollox ‘fil-Mulej’.

Mhumiex il-li;ijiet li jmexxu ]-]wie; minn barra li jridu jitbiddlu, imma l-atte;;jament tal-qalb ta’ dawk, li jid[lu g[al din il-g[amla ta’ [ajja, li jrid jie[u xejra ;dida minn ;ewwa.

Din ir-realtà umana ta]]wie;, waqt li tibqa’ l-istess anki fi]-]wie; nisrani, ti;i ma[tufa fl-ordni u flekonomija tal-fidwa ta’ Kristu.

I]-]wie; hu espressjoni partikulari tal-im[abba nisranija, u fi]-]wie; din lim[abba tikseb bixra ;dida u

g[amla li [add ma jista’ je[dilha postha. F’dan is-sens biss nistg[u ng[idu li ]-]wie; hu kari]ma: g[otja spe/jali ta’ Alla.

L-im[abba ta’ fidwa li biha Kristu [abb il-Knisja tieg[u trid tkun il-qies u l-kejl talim[abba intima li torbot tnejn insara fis-sagrament ta]-]wie;.

Sehem il-mi]]ew;in fil-misteru msemmi

Patri Edward Schillebeecks, O.P. fil-ktieb Marriage: Human Reality and Saving Mystery hu u jitkellem mis-silta ta’ San Pawl lill-Efesin, jg[id: “{afna affarijiet jistg[u ji;u mg[allma minn din ir-relazzjoni li tg[addi bejn Kristu u l-Knisja tieg[u, [wejje; li jolqtu rrelazzjoni tar-ra;el mal-mara fi]-]wie;.”

Band’o[ra l-istess awtur Dumnikan jg[id: “Id-dmir morali u reli;ju] li mieg[u ji;u wi// imb wi// il-koppji mi]]ew;a nsara hu li jid[lu filfond f’din ir-relazzjoni fejjieda ta’ m[abba li tg[addi bejn Kristu u l-Knisja tieg[u.”

Ir-rabta intima ta’ bejn ilmi]]ew;in suppost li ;;eg[elhom jaraw x’jivvintaw biex itejbu lil xulxin, [alli jg[addu kontinwament minn glorja g[al glorja fl-im[abba, waqt li j[addmu l-grazzja tassagrament ta]-]wie;, li ssib ilqofol tag[ha fil-misteru ta’ m[abbet Kristu lejn il-Knisja tieg[u u tal-Knisja lejn g[arustha.

I]-]ew; tixbihat li ju]a lappostlu, ji;ifieri l-mewt ta’ Kristu u l-mag[mudija, li biha n-nisrani jid[ol f’sehem millmisteri tal-fidwa tal-Mulej :esù, iridu jag[tu lewnhom lill-im[abba ta’ bejn ilmi]]ew;in nsara. L-im[abba ta’ Kristu tant hi qawwija li bilfors issuqhom [alli jag[tu twe;iba xierqa.

Il-Quddiesa tat-tie;, li fiha jkun ;ie mag[mul il-kunsens ta]-]wie; u li fiha Kristu kull darba jwettaq il-patt il-;did b’demmu (Mt 26, 28), trid tkun il-ktieb il-kbir tal-mi]]ew;in insara.

I]jed ma l-mi]]ew;in jid[lu fl-ispiritwalità tal-quddiesa i]jed jirnexxilhom jisiltu minnha dawk il-kwalitajiet indispensabbli fl-im[abba ta’ fidwa li biha Kristu [abbna u b’hekk inisslu g[eruq im[ab-

Xandru l-messa;; malajr! :ona 3>1-5,10< Salm 24< 1 Kor 7>29-31< Mark 1>14-20

Il-{sieb

Hemm b]onn ur;enti ta’ konver]joni, bidla. Hemm b]onn ur;enti li l-messa;; ta’ Kristu llum jasal a[jar u b’mod effi/jenti. Hemm b]onn li l-bnedmin anki llum ja[dmu kif kien jag[mel :esù, mhux biss g[all-konver]joni talbnedmin i]da biex inkunu missjunarji ta’ tama ;dida fisso/jetà. :esù jag[]el lil kull min jifta[ qalbu g[as-sej[a li jag[mel. Hu ferm importanti li nwie;bu g[al din is-sej[a ming[ajr qtig[ ta’ qalb. :esù g[andu fidu/ja fina. Hu j[ares f’g[ajnejna u jridna nkunu mieg[u.

Il-Kelma

Fl-Ewwel Qari tal-lum, mill-Ktieb ta’ :ona, g[andna lil Alla jag[]el lil :ona biex juri li s-sej[iet tieg[u hu jag[milhom lil kul[add, inklu] lill-pagani. Fis-Salm Responsorjali, minn Salm 24, g[andna talba lill-Mulej biex jurina triqatu, filwaqt li fit-Tieni Qari mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl lill-Korintin, San Pawl uriena li l-investiment tag[na jkun fl-affarijiet tas-sema g[ax i]-]mien qasir. FilVan;elu ta’ San Mark g[andna l-predikazzjoni tal-A[bar itTajba u s-sej[iet ta’ Kristu lill-Appostli.

Il-{ajja

. :esù jg[idlek illum: i]-]mien hu mitmum u s-Saltna t’Alla waslet. Indmu u emmnu fil-Bxara t-Tajba. Temmen inti f’dan? . Kemm qed tifhem li anki lilek :esù sejja[lek b’ismek mhux biss biex inti tikkonverti i]da wkoll biex t[abbar lA[bar it-Tajba fl-ambjent tieg[ek? . :esù qed isejja[ kull [in biex nimxu warajh… g[adni inde/i] biex nilqg[u f’kollox? . San Pawl itenni li ]-]mien qsar. Torbotx qalbek ma’ affarijiet tad-dinja.

1

2

3

4

Id-Djalogu

{SIEB

Kunu leali fl-affarijiet ]g[ar. G[ax hu fihom li hemm il-qawwa tieg[ek.

– Beata Tere]a ta’ Kalkutta

Mulej, g[inni int biex nitlaq kollox u fil-libertà nimxi warajk.

Fr Charles Fenech, OP

C O L L A G E ANNIVERSARJU

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

35

B[al-lum 60 sena mietet Madre Margerita De Brincat G[exet u mietet b’fama ta’ qdusija u llum g[addej il-pro/ess tal-beatifikazzjoni tag[ha f’Ruma minn Sr Marica Agius FCJ ...........................................

It-22 ta’ Jannar 2012 hu s-60 anniversarju mill-mewt talQaddejja ta’ Alla Madre Margerita De Brincat (18621952), fundatri/i tag[na, issorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’ :esù, li b[alissa g[addej il-pro/ess tal-Beatifikazzjoni tag[ha quddiem ilKongregazzjoni tal-Qaddisin f’Ruma.

Virginia De Brincat twieldet fit-28 ta’Novembru 1862 f’Ker/em, G[awdex.

Dak i]-]mien kienet kibret u saret popolari d-devozzjoni lejn il-Qalb ta’ :esù wara li fl-1856 il-Papa Piju IX kien waqqaf din il-festa fil-Knisja kollha. Kienu je]istu kitbiet li g[amlu din id-devozzjoni aktar popolari. Fosthom insemmu dik ta’ Dun Gaspare Olmi: ‘La Sposa del Sacro Cuore’, li ;ie f’idejn it-tfajla Karmena Xerri li [ajret tfajliet o[rajn [alli flimkien idommu kuruna ta’ tnax-il kewkba, b[ala persuni adoratri/i u riparatri/i. Id-Direttur tag[hom kien is-sa/erdot ]ag[]ug[ Dun :u]epp Diacono.

Fit-8 ta’ Di/embru 1877 Vir;inia kienet a//ettata f’din l-Asso/jazzjoni, imsemmija Tat-tnax-il stilla tal-Qalb ta’ :esù. Dun :u]epp g[araf imexxi lil dawn it-tfajliet u jibni t-tag[lim tieg[u fuq lumiltà, is-safa u l-karità.

Hu ma damx ma nteba[ li xi w[ud mill-imse[bin kienu qed juru l-[ajra biex jing[ataw aktar lil Alla.

Fl-1880 Dun :u]epp g[aqqadhom flimkien f’[ajja komuni skont ir-Regola tatTielet Ordni ta’ San Fran;isk t’Assisi.

Virginia xtaqet tkun wa[da minnhom, imma ma ;ietx a//ettata g[ax ma kinitx g[adha g[alqet il-35 sena. Fil5 ta’ Frar tal-1881 hi kienet a//ettata fil-Kongregazzjoni tas-Sorijiet Terzjarji Fran;iskani li kienet g[adha fil-bidu tag[ha u ng[atalilha lisem ta’ Sr Margerita.

Karattru sod u vi]joni tal-futur

Kienet tfajla ta’ karattru sod, kura;;ju]a u b’vi]joni tal-futur. Kienet taf sewwa tTaljan, l-Ingli] u l-Fran/i].

Hi kellha personalità spiritwali qawwija u li tolqot, mimlija fidi, umiltà, mog[tija g[at-talb, g[all-penitenza u g[all-qadi.

Barra minn hekk, fl-1887, b’kura;; u determinazzjoni hi [adet f’idejha t-tmexxija tal-

Kongregazzjoni fl-aktar mument diffi/li tag[ha, meta kienet se tispi//a fix-xejn, u g[arfet tirba[ diffikultajiet kbar.

Il-bidu tal-Kongregazzjoni nafuh lill-[idma li wettqu flimkien Dun :u]epp Diacono li bdieha u l-qaddejja ta’ Alla Madre Margerita De Brincat li bnietha, [arsitha, wasslitha g[all-maturità u tat lill-Kongregazzjoni identità kari]matika. G[alhekk hi meqjusa minna s-sorijiet talKongregazzjoni, b[ala Fundatri/i.

L-im[abba tag[ha lejn Kristu, l-G[arus tag[ha Kur/ifiss, kien l-element laktar qawwi li taha [ajja u g[aqqad fil-fond i]-]ew; karatteristi/i prin/ipali tal[ajja reli;ju]a tag[ha: ilkontemplazzjoni u lappostolat.

Fuq kollox, hi tat lillKongregazzjoni stil ta’ [ajja spiritwali u appostolika (Fuq)> Madre Margerita De Brincat, fundatri/i tas-Sorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’ :esù.

(Xellug)> Il-fa//ata tal-Casa Madre, fejn hemm midfuna Madre Margerita, f’G[awdex

qawwija u dinamika. Dan g[en biex il-Kongregazzjoni tag[na setg[et timxi ’l quddiem b’pass img[a;;el biex til[aq il-maturità kari]matika u l-identità tag[ha. Madre Margerita kienet twettaq din il-[idma ta’ formazzjoni bla waqfien fost [utha s-sorijiet. Hekk kibret u xterdet mal-kontinenti kollha.

Ng[o]]u b’im[abba madwar 200 ittra li hi kitbet lid-diretturi spiritwali tag[ha, lis-sorijiet li kienu ja[dmu f’pajji]i barranin u o[rajn f’pajji]na stess li mag[hom hi kienet tixtieq li ]]omm kuntatt [aj.

Mill-korrispondenza tag[ha kif ukoll minn dak li jiftakru s-sorijiet li kellhom ix-xorti li jg[ixu ma’ Madre Margerita mill-qrib u li [adu mid-dawl li [are; kemm mill-e]empju tag[ha, kif ukoll minn kliemha, hemm fra]i li ti;bor

il-kobor u l-awtenti/ità tal[ajja tag[ha spiritwali: “In[obbu l-Im[abba!” Din mhi [add [lief il-persuna talMulej :esù.

Kienet tinsisti u tqanqal lissorijiet biex iwie;bu b’fedeltà u ;enero]ità, g[all-grazzja talvokazzjoni, billi jag[mlu mill[ajja tag[hom twe;iba ta’ m[abba g[all-im[abba talG[arus tag[hom Imsallab .

Xempju tal-umiltà

Madre Margerita qatt ma kellha f’mo[[ha li tg[allem, i]da kienet t[oss aktar ilb]onn li titg[allem; qatt ma qieset ru[ha perfetta, i]da li dejjem g[adha fil-bidu; qatt ma [asbet li la[qet il-qu//ata tal-qdusija, i]da g[exet il[ajja ta’ kuljum fl-umiltà.

Kienet mimlija m[abba lejn :esù, l-G[arus [elu msallab tag[ha, g[arfet tibni [ajjitha u dik tal-Kongregazzjoni, fuq il-

Van;elu. Dan il-pro;ett evan;eliku ta’ [ajja kien imdawwal u msa[[a[ minn ispirazzjoni spe/jali: li tpo;;i fi/-/entru ta’ [ajjitha m[abba m[e;;a lejn il-Qalb Imqaddsa ta’ :esù fl-Ewkaristija f’qag[da ta’ adorazzjoni, ta’ tif[ir, ta’ ringrazzjament, ta’ immolazzjoni u ta’ riparazzjoni.

Hi li kienet bint denja ta’ San Fran;isk t’Assisi, ;arret f’ru[ha nar qawwi ta’ m[abba u kienet titlob lil Alla li “tmut bl-im[abba.”

“In[obbu l-Im[abba”

L-im[abba li g[aliha Madre Margerita kienet tirreferi ma kinitx xi [a;a astratta, superfi/jali jew sentimentali: kien Alla stess, it-Trinità Qaddisa, il-bidu u t-tmiem ta’ kull ma[luq. Dak li Missierna San Fran;isk ta’ Assisi kien isejja[ “L-aqwa :id, kull :id, il-:id kollu” u li lilu kien jg[id: “Inti biss it-tajjeb! Inti karità, im[abba!”

Madre Margerita kienet tirrepeti: “Il-frott tal-Im[abba hu li spiss kien jidhirli li qed nin[araq... Ejjew ninxte[tu f’dak l-O/ean ta’ m[abba infinita, ta’ m[abba eterna!...

In[obbuh sal-;enn! U meta sejrin in[obbuh hemm fuq? U meta se nkunu m[abba wa[da

Mieg[u?... Meta sejrin insiru nar, dawl Mieg[u? Kollna kemm a[na Mieg[u? O, kemm t[ossha g[ajjiena, sfinita, imdewba l-imsejkna qalb tal-bint /kejkna tieg[u!”.

Dawn huma biss ftit mill[afna fra]ijiet li nsibu ta’ spiss fl-ittri tag[ha.

L-g[ajn li minnha kienet to[ro; din l-im[abba kienet: fidi profonda, sempli/i, ming[ajr dellijiet u ming[ajr problemi, fidi [ajja u mg[ixa; tama assoluta u ming[ajr ma toqg[od ta[sibha, ukoll f’mumenti l-aktar diffi/li tal[ajja. Fuq dan il-pedament, ta’ fidi u ta’ tama, bniet umiltà mill-aqwa u konvinta.

Madre Margerita mietet b’fama ta’ qdusija fit-22 ta’ Jannar 1952, fil-Casa Madre, fir-Rabat, G[awdex, fl-età ta’ 89 sena, mibkija mis-sorijiet tag[ha u minn dawk kollha li kellhom ix-xorti li jkunu jafuha. Ix-xhieda jg[idulna li kif mietet numru kbir ta’ nies ;ew jitolbu [dejha b’qima u devozzjoni.

Kienet midfuna fil-kripta tas-sorijiet fil-Casa Madre.

Il-fama tal-qdusija tag[ha baqg[et tikber u bosta nies irrikorrew u g[adhom jitolbuha fil-[ti;iet tag[hom.

Il-[afna ittri li r/evejna u g[adna nir/ievu minn dawk li qalg[u grazzji kbar blinter/essjoni tag[ha, huma xhieda ta’ dan.

Lejn il-beatifikazzjoni

Fl-4 ta’ Lulju 1988 ilKongregazzjoni g[exet ;rajja kbira, meta ;ie miftu[ uffi/jalment il-pro/ess talbeatifikazzjoni tag[ha minn Mons Nikol Cauchi, Isqof ta’ G[awdex, fis-santwarju talMadonna Ta’ Pinu. Wara li n;abru bosta dokumenti u nstemg[u [afna xhieda, fit-22 ta’ Jannar tas-sena 2000 ilpro/ess djo/esan kien mag[luq mill-istess Isqof ta’ G[awdex, wara l-inkjesta djo/esana li fiha 85 persuna taw ix-xhieda tag[hom.

Fis-17 ta’ Frar tal-istess sena kien miftu[ il-pro/ess tal-Beatifikazzjoni quddiem il-Kongregazzjoni talQaddisin, f’Ruma. Fl-4 ta’ Marzu tas-sena 2004 kienet pre]entata uffi/jalment lillKongregazzjoni tal-Qaddisin f’Ruma, il-Positio fuq il-[ajja u l-virtù ta’ din il-mara.

Issa nistennew, filwaqt li nitolbu, bit-tama li l-Knisja tag[raf il-[ajja u l-virtujiet eroj/i ta’ Madre Margerita u tg[olliha g[all-unuri tal-artali.

36

C O L L A G E KURÛITAJIET

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ Insew hamster u tarbija warajhom f’lukanda

Il-mudell tal-kamp tal-kon/entrament, mibni bil-lego

Kamp tal-kon/entrament tal-Lego g[al mu]ew fil-Polonja

Mudell mag[mul kollu mill-blokki talLego li juri kamp tal-kon/entrament tanNazi nbieg[ lil mu]ew fil-Polonja g[al £55,000.

Zbigniew Libera kien lesta l-mudell fl1996 wara li kien ing[ata l-bi//iet millkumpanija stess. Il-kumpanija Lego qalet

li huma ma kinux jafu g[aliex riedhom u fil-fatt tellg[etu l-qorti.

Il-mudell hu komplut g[al kollox u fih ukoll is-swali fejn il-Lhud kienu joqtluhom bil-gass u torrijiet tal-g[assa.

Il-kuraturi ta’ mu]ew f’Varsavja xtraw il-mudell f’kaxxa mag[mula

apposta ming[and kollettur privat minNorve;ja.

Meta Libera kien g[amel il-mudell kien hemm min akku]ah li kien qed inaqqas ilkruha tal-olokawst imma ma]-]mien a//ettaw il-fatt li permezz tieg[u ntwera l-[a]en ta’ dak li kienu jag[mlu n-Na]i

Iwa[[lu f’James Bond g[all-isem [a]in g[all-ener;ija nukleari Il-president tar-Royal Society of Chemistry fl-Ingilterra qed iwa[[al f’James Bond g[allisem [a]in li g[andha l-qawwa nukleari. Hu qal li fil-ktieb Dr No fejn dan ix-xjenzat jibni reattur nukleari privat, ing[ata bidu g[al dan il-fatt.

Il-professur David Phillips

Il-:urnata bla Qalziet Fit-8 ta’ Jannar in]ammet il-:urnata Bla Qalziet madwar id-dinja li jing[ad li fiha [adu sehem 59 belt f’27 pajji] li rikbu lferrovija bla qalziet.

Jing[ad li kien hemm madwar 16,000 ru[ li fakkru din il-;urnata.

Fost l-ibliet kien hemm Londra li hemmhekk tawha l-isem ta’ Ir-Rikba bit-Tube bla Qalziet.

L-attività hi organizzata mill-grupp ImprovEverywhere li ju]a l-Facebook biex iwassal il-messa;; tieg[u.

qal li l-viljakk fl-istorja, kif murija wkoll fil-film bl-istess isem, juri lix-xjenzat jippjana qirda totali mill-mo[ba li kellu fil-Karibbew li fl-a[[ar imut fir-reattur stess wara li James Bond, parti ma[duma minn Sean Connery, jg[arraqlu l-[sieb li kellu.

Fi]-]mien li [are; il-film id-dinja kienet mhedda millgwerra bierda u l-;irja g[allarmi nukleari. Kien mi]g[ud bi spjuni sbie[, assassini misterju]i u laboratorji mibnija ta[t l-art.

Ir-Royal Society issostni li permezz ta’ hekk miljuni ta’

nies raw [a]en kbir f’din itteknolo;ija li minn [in g[allie[or setg[et tisplodi u ;;ib di]astru kbir fuq l-umanità.

Il-Partit tal-{odor sa[aq li g[ad li James Bond qatt ma e]ista, il-verità hi li l-qawwa nukleari hi perikolu]a u ma[mu;a.

Il-kumpanija Travelodge li tmexxi g[add ta’ lukandi fl-Ingilterra dan l-a[[ar [abbret lista ta’ o;;etti u [wejje; o[ra li t[allew warajhom minn dawk li marru g[al xi jiem fillukandi tag[hom. Fost dawn kien hemm hamster bl-isem ta’ Frederick u tarbija ta’ sena u nofs.

Affarijiet o[ra li jissemmew huma kostum ta’ daqs ta’ veru ta’ Mr Blobby, kaxxa b’100 maskra bil-wi// tadDukessa ta’ Cambridge u l-irmied tal-mara minn ]ew;ha wara l-funeral.

Ra;el minnhom [alla warajh kaxxa b’arlo;;i li jiswew £50,000 u mara mi]]ew;a friska kwa]i tilfet i/-/urkett tat-tie; meta ]ew;ha [allieh warajh.

Ka] ie[or stramb se[[ fil-lukanda fil-belt ta’ Nuneaton meta l-kamra nstabet lesta biex fiha jsir ri/eviment tal-Milied u kollox t[alla warajhom.

Fost l-o[rajn kien hemm si;ra tal-Milied im]ejna u lesta bil-dawl, /erva, ilbies ta’ Father Christmas u ikla kompluta bid-dundjan.

It-tarbija ta’ sena u nofs t[alliet fil-lukanda f’Winchester meta l;enituri tag[ha, fil-fixla biex jitilqu mill-post, [asbu li xi [add minnhom kien di;à da[[alha filkarozza tag[hom. Huma telqu biex imorru tie; u meta waslu fil-post irrealizzaw li kienu [allew lit-tarbija warajhom.

Mu]ew g[al invenzjonijiet falluti fl-Awstrija L-Awstrijak Fritz Gall feta[ mu]ew li fih hemm g[all-wiri pro;etti u invenzjonijiet falluti ta’ intraprendituri li [lew flushom fix-xejn. Il-mu]ew, imsemmi Il-Mu]ew tal{merijiet, jinsab fil-belt ta’ Herrnbaumgarten.

Fil-mu]ew jinstabu o;;etti ta’ bla siwi, b[al bi//a kartuna mwa[[la ma’ lasta biex tag[milha quddiem g[ajnejk jekk meta tkun miexi fit-triq ma tkunx trid min jag[rfek, Imbag[ad hemm il-lapsijiet li jidhru normali sakemm issib

li dawn ma fihomx biex tikteb, jew lembuba ratba biex ma tkunx tista’ tag[ti daqqa biha lil xi [add u twe;;g[u serjament. Invenzjoni stupida o[ra hi xkupilja tas-snien lixxa g[al min m’g[andux snien.

Gall qal li g[all-bidu ma kienx ikun hemm aktar minn 30 ru[ li kienu j]uru l-post imma issa tant kibru lvi]itaturi li se jkollu jkabbar il-post g[ax qieg[ed ukoll i]id l-affarijiet g[all-wiri.

“Tiskanta kemm jivvintaw [merijiet,” qal b’da[ka.

Invenzjoni stupida> biex ma jag[rfukx fit-triq

C O L L A G E PASSATEMP Mimdudin> 1. Par, ra;el u mara (6) 3. G[alaq tajjeb il-bieb ta’ barra (6) 7. Timxi bil-mod din, imma tasal ukoll fejn trid tmur (7) 8. Bejn Frar u April (5) 9. Tag[mel passejn (5) 10. Tifred o;;ett minn ie[or (9) 11. Axxess li jitfa//a x’[in jitfarrak mutur? (5) 13. Assalt jew [bit fuq xi [add (6) 15. Tissindikaw (6) 17. Ikun fih l-ostji konsagrati (5) 21. DUR BI BAJR (Anagramma) – iIsir [afna minnu waqt ti;rija tad-dg[ajjes tal-qlug[ (9) 23. Sensiela ta’ ;rajjiet li jmissu ma’ xulxin (5) 24. Min ibig[u jixtrih bil-pezza (5) 25. {an]ira (7) 26. Ir-ra;el jilbishom dejjem qabel i]-]arbun (6) 27. Ma tibqax imne]]a’ (6) Weqfin 1. Mantar bil-kmiem li kien jintlibes dari (6) 2. Jg[atti (5) 3. O;;ett hekk ma tantx issibu fis-suq (5) 4. Rimarka (7) 5. U t-tul minn wara, jista’ j;ibilna l-vistu! (5) 6. Intarsjar artistiku b’bi//iet ]g[ar ta’ r[am f’disinji mlewna u m]ewqa li jidhru qishom pittura (6) 7. {alqu (5) 12. u 14. {a]in jekk fil-festa ma jitlax fl-ajru u jie[u fl-art (6) 14. Ara 12.

15. Tqieg[du minn tulu fuq sodda (6) 16. Tqanqil tal-kuxjenza li ji;i mill-[sieb li hemm xi dnub fejn m’hemmx (7) 18. {uta din, il-mara tad-dott (5) 19. Allegrija ta’ waqt il-mar/ tal-festa, fost [afna sfafar, ]fin, e// (5) 20. Hawn min ida[[lu f’mo[[u, imma ma jisimg[ux ipespes! (6) 22. Jag[mel passi;;ata (5) 23. Kmamar kbar [afna, b[alma jkun hemm fl-isptarijiet (5) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret nhar il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Serena; 3. Appell; 7. Ankrott; 8. Raqda; 9. Xikel; 10.

Kur/ifiss; 11. Sakra; 13. Tistad; 15. Fjakka; 17. Pawsa; 21. Celentano; 23. Fanal; 24. Ombra; 25. Musrana; 26. Pastur; 27. Skansa.

Weqfin> 1. Sfaxxa; 2. Nikel; 3. Attur; 4. Perlini; 5. Forka; 6.

Ta[sad; 7. Ajkla; 12. Kok; 14. Sew; 15. Fa//ol; 16. Kuntatt; 18.

Son]a; 19. Morsa; 20. Olanda; 22. Armar; 23. Frank.

37

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

23

27 IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tattelefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Irrebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tat-Tisliba ta’ [mistax ilu hu: F. Grixti, ‘Mont Cenis’, Serafin M. Zarb Street, }urrieq.

Soluzzjonijiet

Sudoku Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Labirint Id[ol minn mal-vle;;a fil-kaxxa ta’ fuq u wara dawra mhux [a]in g[andek tid[ol minn mal-vle;;a fil-kaxxa t’isfel.

Bil-lapes jew bil-linka ibda mit-tikka [dejn in-Nru 1 u mur fuq in-numri l-o[ra kollha wara xulxin san-Nru. 50 u tkun taf min hawn rieqed.

Sudoku

Min hawn rieqed^

Matilde, mara mg[obbija bl-età, kienet qed tixrob naqra naqra tazza nbid waqt li kienet komda fuq pultruna fit-terazzin flimkien mar-ra;el tag[ha. Kissret is-skiet u b’le[en imqanqal qalet : “Tant in[obbok li ma nafx kif irrid ng[ix ming[ajrek…”

Ir-ra;el kommoss g[all-a[[ar, b’]ew; demg[at i;elbnu ma’ [addejh, staqsieha: “Min minnkom qed jitkellem, int jew l-effetti tal-inbid?”

U hi rrispondiet: “Jien qed nitkellem… qed inkellem lillinbid.”

Labirint

Is-sigriet ta’ ]wie; hieni

38

AVVIÛI PN

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flAVVI}I POLITI?I

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, filPjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju tal-

Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

PETER MICALLEF. Il-{bieb

ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 31 ta’ Jannar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

NOEL GALEA. Il-{bieb ta’

Noel Galea se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 31 ta’ Jannar fil-lukanda Sea Breeze, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99458101, 21641281 jew 27602437. It-trasport jitlaq fid-9 a.m. mill-postijiet tas-soltu.

JASON AZZOPARDI. Il-{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 2 ta’ Frar fil-lukanda Waterfront, Tas-Sliema. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo

Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 2 ta’ Frar fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5 u biljetti jinkisbu ming[and il-helpers jew /emplu 99900434.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb

I}-}URRIEQ. Membri tal-

ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 2 ta’ Frar fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. Prezz €6 bit-trasport inklu], u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

AVVI}I SO?JALI

IL-QRENDI. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ikla, il-:img[a, 3 ta’ Frar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €15 u g[all-biljetti /emplu 99309841 jew ibag[tu email lil agiuskarl@gmail.com.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb

CLYDE PULI. Il-{bieb ta’

Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Ikla b’ikel ?ini], il-:img[a, 27 ta’ Jannar u l-:img[a, 3 ta’ Frar fil-Jade Gardens Restaurant, San :iljan. Prezz €16 u g[all-biljetti /emplu 23285000 jew milluffi//ji.

MARIO DE MARCO. Il-{bieb

ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 24 ta’ Jannar fil-Fairplay Bingo, Bu;ibba. It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m. mill-postijiet tassoltu. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

ta’ Charlò Bonnici qed jorganizzaw Ikla fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, il-:img[a, 27 ta’ Jannar fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[a]-]g[ar bit-trasport provdut, u biljetti ming[and ilhelpers tas-soltu jew /emplu 79796667.

Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 7 ta’ Frar 2012. fis-St George’s Park, San :iljan. Tluq tat-trasport fid9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.

PAULA MIFSUD BONNICI.

Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 8 ta’ Frar f’Villa Arrigo, Naxxar. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945.

Trasport provdut.

RA{AL :DID. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Ikla Maltija, il-{amis, 9 ta’ Frar fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tallokalità. Prezz €12 u g[allbooking /emplu 99980488 jew79224165.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb

ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 14 ta’ Frar f’Villa Arrigo, in-Naxxar.

Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu

23285000 jew mill-uffi//ji.

TONIO BORG. Il-{bieb ta’

Tonio Borg se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 16 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse, ilBuskett. Trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u l-biljetti jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Ikla b’ikel Indjan, is-Sibt, 18 ta’ Frar fit-Taj Mahal Restaurant, ilG]ira. Prezz €16 u g[all-biljetti /emplu 23285000 jew milluffi//ji.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb

ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Ikla, il-{add, 19 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ bejn is-6 u t-12il sena, u g[al aktar informazjoni /emplu 21433869.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb

ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar fit-8.30 a.m. fil-Buskett Road House. Prezz €5 u g[allbiljetti /emplu 79010504 jew 21228585.

CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar, 2012 f’Villa Arrigo, inNaxxar. Trasport provdut minn quddiem l-Uffi//ji PN tar-4 Distrett. G[al aktar informazzjoni u biljetti /emplu 99843564 jew 99491069.

JASON AZZOPARDI. Il-{bieb

ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, il-{amis, 8 ta’ Marzu. Dettalji jit[abbru aktar tard.

AVVI}I O{RA

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’

Philip Mifsud qed jorganizzaw G[oti ta’ Demm, is-Sibt, 28 ta’ Jannar. G[al aktar informazzjoni /emplu 21462304 jew 99269314.

IL-QRENDI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u l-immodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet.

G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.

L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali

PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

PN RE:JUN G{AWDEX Il-Kumitat Organizzattiv tal-PN f'G[awdex se jorganizza Ikla tal-{bieb nhar il-{add 5 ta' Frar filLukanda Calypso, Marsalforn, fin-12.30 p.m.

Mistiedna spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi u s-Sinjura tieg[u.

Prezz: €23.

Biljetti ming[and il-helpers.

Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jag[mlu kuntatt mal-President fuq 99456411 jew mas-Segretarju fuq 99404292. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik laktar vanta;;u]a.

SAN :WANN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN qed jitmexxa ta[t management ;did. Ji;i servut ikel g[all-individwi kif ukoll gruppi. G[al aktar infomazzjoni tistg[u //emplu 79707826.

Uffi//ju PN.

IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.

{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-

Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733.

{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.

MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895466.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

{AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt.

{AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30

p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.

39

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

SPORT

MALTA SPORTAWARDS – L-G{A}LIET SPORTIVI NAZZOJNALI

William Chetcuti g[at-tmien darba William Chetcuti u Diane Borg reb[u l-akbar ]ew; unuri waqt is-serata finali tal-Malta SportsAward – l-G[a]liet Sportivi Nazzjonali, li saret ilbiera[ fl-MFCC f’Ta’ Qali, organizzata mill-Kunsill Malti g[all-Isport u l-G[aqda :urnalisti Sport.

Barra dan, Danica Bonello Spiteri reb[et ukoll l-unur overall tal-Malta SportsAward mog[ti mill-KMS. Ilpre]entazzjoni ta’ dan l-unur saret mill-mistieden spe/jali tas-serata, l-eks difensur internazzjonali Taljan u ta’ Juventus, Antonio Cabrini, flimkien mas-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli.

Chetcuti kompla ]ied massu//essi li kiseb tul il-karriera tieg[u meta reba[ it-Trofew b’tifkira ta’ Benny Pace talIsportiv tas-Sena g[at-tmien darba.Huwa reba[ l-Isportiv tas-Sena g[all-ewwel darba fl2002 u baqa’ jirba[ dan l-unur kull sena sussegwenti sal2007. Huwa re;a’ reb[u darbtejn o[ra, fl-2008 u l2009.

Din kienet sena memorabbli g[at-tiratur tad-Double Trap meta irnexxielu jirba[ ukoll fost l-o[rajn il-midalja taddeheb waqt kompetizzjoni mit-Tazza tad-Dinja li saret f’Beijing, u awtomatikament, g[all-ewwel darba, ilFederazzjoni Maltija talIsparar kisbet id-dritt u kkwalifikat direttament g[allOlimpjadi, fejn se jkun l-istess Chetcuti li jkun qed jirrappre]enta lil Malta flOlimpjadi ta’ Londra aktar tard din is-sena.

Chetcuti kiseb total ta’ 250 punt, vanta;; ta’ 85 punt fuq ir-runner-up, l-internazzjonali Malti tal-Waterpolo Steve Camilleri. Fit-tielet post spi//a l-Malti li jg[ix lIngilterra u player tal-isquash, Brad Hindle Deguara, li reba[ ]ew; midalji tad-deheb filLog[ob tal-Pajji] ]-}g[ar f’Liechtestein, li saru s-sena li g[addiet.

L-unur g[all-Isportiva tasSena mar g[and l-isprinter Diane Borg, li kellha wirjiet e//ezzjonali din is-sena, fosthom f’Liechtenstein fejn reb[et tnejn deheb u wa[da fidda. Hija spi//at bi 62 punt fuq it-tieni kklassifikata, Danica Bonello Spiteri, waqt li r-re;ina tal-bowling lokali, Sue Abela, temmet it-tielet, punt biss fuq Diane Desira talisquash.

L-unur g[at-Tim tas-Sena

mar g[and it-tim nazzjonali tar-Rugby b’181 punt wara li kompla jkabbar isem Malta f’din il-log[ba matul l-a[[ar sena b’ri]ultati mill-aktar sodisfa/enti kontra avversarji b’ranking mondjali u Ewropej ferm a[jar minn tag[na.

13-il punt biss wara, fit-tieni post, spi//a t-tim nazzjonali tal-ir;iel tal-isquash, li reba[ id-deheb f’Liechtenstein ming[ajr telfa, waqt li t-tim nazzjonali tan-nisa tal-isquash ukoll, li wkoll reba[ id-deheb fil-Log[ob tal-Paji]i ]-}g[ar, temm it-tielet.

Julian Pace Bonello, ilPresident tal-Malta Tenpin Bowling u direttur fi [dan ilKOM, ing[a]el b[ala lUffi/jal tas-Sena b’total ta’ 231. Hu kellu vanta;; sostanzjali fuq it-tieni kklassifikat, il-kow/ nazzjonali tar-rugby, Damian Neil, li kiseb 165, waqt li lkow/ tal-Isparar, Jimmy Bugeja, temm it-tielet b’161.

Su//ess ie[or g[all-isparar wasal fil-kategorija ta]}ag[]ug[ tas-Sena ta[t is-17il sena fejn it-Trofew John Debattista ntreba[ mit-tiratur Nathan Lee Xuereb, b’total ta’ 188 punt. Ironikament, Xuereb hu wkoll im[arre; minn Jimmy Bugeja. Fit-tieni post b’seba’ punti biss anqas spi//at Nicole Gatt, ]ag[]ug[a b’ri]ultati e//ellenti kemm fl-atletika kif ukoll fil-weightlifting; hi waqqfet bosta rekords nazzjonali.

Matul is-serata tqassmu b’kollox 20 unur, li [afna minnhom kienu b[ala rikonoxximent. Wie[ed minn dawn ing[ata lill-eks kollega ;urnalista Manuel Gauci. Dan kien rikonoxximent g[allkarriera twila fil-;urnali]mu sportiv, waqt li Mark Zammit Cutajar, Steven Fenech u Mandy Ghio kienu l-atleti b’di]abbiltà li ;ew ippremjati din is-sena.

L-attività internazzjonali tas-sena organizzata f’pajji]na matul l-2011 u li kienet mag[]ula b[ala l-aqwa attività kienet il-Kampjonati Ewropej tal-Judo tal-Kadetti, organizzati mill-Federazzjoni Maltija tal-Judo.

Is-serata tal-premjazzjoni li xxandret dirett fuq ittelevi]joni tal-istat mhux biss kienet divertenti imma offriet ukoll spettaklu ta’ ]fin, daqq, kant u talent ta’ basketball internazzjonali lill-mijiet li attendew u l-eluf li segwewha fuq it-televi]joni.

Etienne Bonello, (xellug)) f’isem martu, Danica Bonello Spiteri jir/ievi t-trofew tar-rebbie[ tal-unur tal-overall tal-Malta Sports Awards ming[and il-mistieden spe/jali Antonio Cabrini. Etienne li hu /iklist ;abar it-trofew f’seim martu li kienet tinsab l-Ingilterra (Ritratt> Brian Grech)

Ir-rebbie[a kienu dawn Sportiv tas-Sena

1. William Chetcuti (Sparar)

2. Steve Camilleri (Waterpolo) 3. Brad Hindle Deguara (Squash) 4. Kevin Moore (Atletika) 5. Jeremy Seywell (Judo)

Sportiva tas-Sena

1. Diane Borg (Atletika) 2. Danica Bonello Spiteri (Triathlon) 3. Sue Abela (Tenpin Bowling)

250 165 144 129 107 215 153 148

4. Diane Desira (Squash) 5. Rebecca Camilleri (Atletika)

Tim tas-Sena

1. Tim Nazzjonali tar-Rugby 2. Squash Nazzjonal (R;iel) 3. Squash Nazzjonal (Nisa) 4. Artie Crew (Ibburdjar MSR) 5. Atletika 4x100m (Nisa)

L-Uffi/jal tas-Sena

1. Julian Pace Bonello (Bowling)

147 132 181 168 159 151 139

231

2. Damian Neil (Rugby) 3. Jimmy Bugeja (Sparar) 4. Jesmond Caruana (Weightlifting) 5. Dione Buhagiar (Archery)

Atleta }ag[]ug[ tas-Sena U-17

1. Nathan Lee Xuereb (Sparar) 2. Nicole Gatt (Atletika-Weightlifting) 3. Colette Sultana (Squash) 4. Nicole Muscat (G[awm) 5. Rodmar Pulis (Weightlifting)

165 161 133 105

188 181 153 141 116

It-tiratur William Chetcuti (lemin) pre]entat bit-trofew tar-rebbie[ tal-iSportiv tas-Sena (Ritratt> Brian Grech)

40

SPORT

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

ILLEJLA FIL-5.00 FUQ NET TV

Ir-rebbie[a ta’ Sport Malta Awards – G[a]liet Sportivi Nazzjonali fi Sport Extra Fl-14-il programm missensiela Sport Extra enfa]i dwar l-edizzjoni 2012 ta’ Sport Malta Awards – G[a]liet Sportivi Nazzjonali.

Mistiedna ta’ Charles Camenzuli fi programm spe/jali li ser isir illum, lg[ada tal-finali, ir-rebbie[a tal-kategoriji kollha ta’dawn lG[a]liet jew a[jar l-isportiv, sportiva, uffi/jal, ]ag[]ug[ tas-sena, rappre]entant tat-tim tas-sena u tal-asso/jazzjoni li ng[a]let b[ala l-aktar wa[da li spikkat fl-organizzazzjoni ta’avveniment internazzjonali.

Fil-programm apparti siltiet mis-serata finali, bosta servizzi marbuta maledizzjoni ta’ din is-sena

fosthom dwar l-attivita` g[attfal tal-iskejjel li saret qabel ilfinali kif ukoll servizz dwar ilpolitika tal-Gvern g[all-isport kif imfassla mis-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-isport Clyde Puli.

Fil-programm bosta servizzi o[ra fosthom dwar il-Log[ob Olimpiku tax-Xitwa g[a]}g[a]ag[ li qed isiru f’dawn il-;ranet f’Innsbruck kif ukoll [arsa lejn l-edizzjoni 1948 talOlimpjadi ta’ Londra.

Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli b’direzzjoni ta’ Censu Arrigo, grafika ta’ Simon Borda u munta;; tas-servizzi minn Maria Grech u Bernard Vella.

ILLUM FID-9.35 P.M FUQ NET TV

Il-qag[da finanzjarja tal-klabbs Il-programm Replay fuq Net television illejla se jkollu b[ala

mistieden lit-Te]orier tal-MFA Antoine Portelli li mieg[u se jkun qed jiddiskuti l-qag[da finanzjarja tal-klabbs lokali. Huwa se jkun qed jag[ti l-vi]joni tieg[u g[al stutturi finanzjarji a[jar u se jkun qed iwie;eb ukoll mistoqsijiet tal-co-producer Matthew Paris u r-residenti fl-istudio Konrad Sultana u Hugh Caruana.

Dan ovvjament minbarra anali]i dettaljata tal-partiti mir-raba' round tal-U*Bet FA Trophy fejn se jkunu mag[rufa t-tmien timijiet fil-kwarti tal-finali.

Replay hu pre]entat minn Christian Micallef u Sarah Agius blg[ajnuna ta' Kris Scicluna, Simon Borda, Roderick Vella u Jacob Micallef.

Sport g[al-lum MFA Kordin – U*BET FA Trophy IV

Rd. 2 p.m.Rabat A. v Hibernians., 4 pm. Birkirkara v {amrun S. Cententary Std – U*Bet FA Trophy IV Rd. 2 p.m.. Mosta v Xewkija T., 4 pm. St. George's v Lija A.

GFA Gozo Std- 1 pm. I Div.

G[ajnsielem v Xag[ra Utd., 3.15 pm. I Div. Nadur Y. v Victoria H.

IASC Tarxien Grd – 8.30 am. I Div.

Msida RS. v Burmarrad AFC., 9.45 am. I Div. Cospicua ST. v Mosta G., 11 am. I Div. B'Bugia T. V Floriana A.

MAFA St. Margerita Std – 9.15 am.

Vittoriosa L. v Valletta S., 11am.

Cospicua R. v }ejtun RS.

SPARAR Bidnija- 10 am. Greener Cup.

Sparatura Trap.

BASKETBALL Ta’ Qali – 9.30 am. Lig II Div

(I). Athleta v SN Suns., 11.15 am.

Lig (N). Luxol v Athlea., 1 pm.

Lig (N). Depiro v Hibernians., 2.45 pm. Lig I Div (I). Athleta AZ. v BUPA., 4.30 pm. Lig I Div (I). Si;;iewi v TATA M.

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30pm. It-tielet laqg[a tal-ista;un li ssir fuq tmien ti;rijiet.

SPORT

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

41

Cabrini g[al ftit sig[at f’Malta L-eks player internazzjonali Taljan u ta’ Juventus fost o[rajn, Antonio Cabrini qatta’ ftit sig[at f’pajji]na fuq stedina mis-Segretarjat g[a]}g[a]ag[ u l-Isport u l-KMS min[abba li lbiera[ filg[axija ippre]enta wie[ed mill-unuri waqt is-serata presti;ju]a talIsport Malta Awards – G[a]liet Sportivi Nazzjonali.

Cabrini wasal f’pajji]na g[all-[abta tas-sag[tejn nieqes kwart f’titjira diretta tal-Air Malta minn Malpensa. Malwasla tieg[u, Cabrini ng[ata mer[ba mis-Segretarju Parlamentari Clyde Puli u sab diversi partitarji tal-futbol Taljan u ta’ Juventus jistennewh. Hu kien disponibbli sabiex jie[u rritratti u jiffirma lil dawk pre]enti.

Wara nofsinhar, wara li stra[ fil-lukanda li kien allo;;at fiha f’{’Attard, kellu l-opportunità jdur il-belt antika tal-Mdina, fejn ukoll

sab diversi partitarji Maltin jistennew il-wasla tieg[u.

Imlaqqam f’pajji]u b[ala “il bel Antonio”, llum g[andu 54 sena u lag[ab 73 darba mattim nazzjonali Taljan.

Hu lag[ab ma’ Cremonese, Atalanta, Juventus u Bologna, i]da l-a[jar ]minijiet tieg[u kienu mal-Juve, fejn reba[ liscudetto sitt darbiet, il-Coppa Italia darbtejn, darba s-Super Cup, it-tazza ta/-Champions u t-tazza tad-dinja tal-klabbs.

Hu lag[ab total ta’ 352 partita fl-og[la divi]joni Taljana fejn skorja 35 goal minkejja li kien difensur.

X’aktarx l-akbar su//ess tieg[u fil-karriera kien fl-1982 meta reba[ it-tazza tad-dinja fl-edizzjoni ta’ Spanja. Illum, Cabrini ]ar il-klabb ta’ Juventus u se j[alli Malta g[all-[abta tat-3pm.

Attwalment, Cabrini jifforma parti mill-istaff tekniku tal-kow/ nazzjonali Taljan, Cesare Prandelli.

FOOTBALL

Lil Guardiola ma nkellmux – Keita

Il-midfielder ta’ Barcelona, Seydoue Keita, qal li ma jitkellimx mal-kow/ tieg[u stess, Pep Guardiola. Il-player mill-Mali, li attwalment qed jilg[ab waqt it-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani, spjega li fl-2009 waqaf ikellem lillkow/ min[abba dak li se[[ qabel il-finali ta/-Champions League.

“Guardiola kien offrieli li nilg[ab mal-ewwel [dax tattim li beda l-finali ta’ dik issena, i]da offrieli biex nilg[ab f’po]izzjoni li qatt ma kont lg[abt fiha. Jien irrifjutajt u Guardiola qalli li jifhimni, i]da fl-istess [in ]ied li [add ma jirrifjuta /-/ans li jilg[ab finali ta’ kompetizzjoni daqstant importanti,” spjega Keita.

“Jien m’iniex bniedem li nitkellem [afna, wisq anqas mal-kow/ tieg[i. Guardiola qatt ma jfa[[arni u jekk ma nilg[abx tajjeb ma jispjegalix fejn inkun ]baljajt,” temm jg[id Keita.

Player ie[or li ri/entament tkellem dwar Guardiola hu leks player ta’ Barcelona, Zlatan Ibrahimovic, li ]vela li hu wkoll kellu relazzjoni negattiva ma’ Guardiola.

PEPE – Il-kow/ ta’ Real Madrid mhux se jie[u passi dixxiplinarji kontra d-difensur Pepe. Dan tal-a[[ar, fil-partita matul il-;img[a kontra r-rivali Barcelona, deher jirfes id lattakkant Lionel Messi, i]da ma we[el l-ebda sospensjoni.

“Pepe di;à tkellem dwar lin/ident u g[alija l-kwistjoni spi//at hawn,” qal Mourinho.

LIPPI – L-eks kow/ nazzjonali tal-Italja, Marcello Lippi, ]vela li l-a[[ar tim li se jmexxi fil-karriera tieg[u se jkun tim nazzjonali, i]da mhux dak Taljan. Lippi ilu mill-2010 ma jmexxi tim.

Dakinhar hu mexxa lit-tim nazzjonali Taljan fit-Tazza tad-Dinja tal-Afrika ta’ Isfel.

Ri]ultati Lokali MFA U*BET FA Trophy

Balzan Y. v Floriana Sliema W. v Valletta Marsaxlokk v Pietà H Mellie[a v Qormi

0-1 2-5 1-5 0-5

Ker/em v G[arb R Qala S. V Munxar F.

8-1 0-4

Actavis v Project T Methode v Toly P.

2-4 4-2

GFA II Div

ISA

HANDBALL

Phoenix vs La Salle Trendi Aloysians Zmerc vs Luxol Phoenix SC vs La Salle B La Salle A vs Kavallieri

16-36 15-14 17-17 19-25

RUGBY Ladies Malta International Airport 10s Cup Alligators 10 v Falcons 29 10-29 Partita ta’ [biberija Kavallieri v Valletta 52-0 Med Bank Senior Men Cup

Stompers v Overseas Alligators v Kavallieri

31-17 10-10

Stompers v Gladiators Kavallieri v Overseas

20-20 19-57

Mens 10S

BASKETBALL Lig (N) Alyssa A. v Qormi S. Lig I Div (I)

Floriana F. v Depiro M.

101-14

65-37

L-eks player ta’ Juventus, Antonio Cabrini, (xellug) akkumpanjat mis-Segretarju Parlamentari Clyde Puli mal-wasla tieg[u fl-ajruport ta’ Malta (Ritratt> Joseph Galea)

42

SPORT

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

BUNDESLIGA

Schalke jil[qu lil Bayern fil-qu//ata Schalke 04 g[elbu lil Stuttgart bi skor ta’ 3-1 biex la[qu lil Bayern Munich filqu//ata tal-klassifika talBundesliga. Dan g[aliex dawn tal-a[[ar fallew jum qabel b’telfa ta’ 3-1 kontra Borussia Mon’bach.

MATIP feta[ l-iskor wara biss tliet minuti, u massieg[a log[ob, il-Grieg PAPADOPOULOS g[amilhom tnejn. Irreazzjoni ta’ Stuttgart baqg[et ma waslitx u

Ri]ultati

Freiburg v Augsburg Hoffenheim v Hannover Nurnberg v Hertha BSC Schalke v Stuttgart Wolfsburg v Cologne Kaiserslautern v Werder

1-0 0-0 2-0 3-1 1-0 0-0

Olanda

De Graaf v Heerenveen 0-2 ERotterdam v NAC Breda 3-0

Spanja

Espanyol v Granada 3-0 Racing Santander v Getafe 1-2 Real Sociedad v A Madrid 0-4

Schalke skurjaw it-tielet goal permezz ta’ DRAXLER, 10 minuti mittmiem.

Tliet mintui mit-tmiem, OKAZAKI skurjaw l-goal tal-bandiera g[al Stuttgart.

Bayern Munich g[andhom vanta;; fuq Schalke min[abba li qed igawdu vanta;; ta’ goals.

L-unika a[bar [a]ina g[al Schalke lbiera[ kienet linjury tal-captain, Benedikt Hoewedes.

Hoffenheim u Hannover spi//aw fi draw ta’ ming[ajr goals. Nurnberg reb[u f’darhom, 2-0, kontra Hertha. ESSWEIN feta[ liskor fl-43 minuta, filwaqt li MAROH issi;illa l-partita fil-85 minuta. B’din irreb[a, Hoffenheim telg[u fit-12-il post b’21 punt.

Wolfsburg reb[u 1-0 kontra Cologne u l-uniku goal tal-partita wasal permezz ta’ POLTER, li skurja b’daqqa ta’ ras tajba.

F’konfront dirett li jirrigward z-zona tar-

Marco Hoeger (xellug) u Atsuto Uchida (lemin) isegwu lil Cacau ta’ Stuttgart

relegazzjoni, Freiburg skurjaw ]ew; minuti qabel it-tmiem biex g[elbu lil

Augsburg. Il-goal kien skurjat minn GINTER. Fl-a[[ar partita tal-jum,

Werder Bremen ;ew draw, 0-0, barra minn darhom kontra Kaiserslautern.

FOOTBALL TALJAN

Juventus champions tax-xitwa Juventus temmew l-ewwel rawnd tal-kampjonat b[ala champions tax-xitwa hekk kif g[elbu lil Atalanta 2-0.

Juventus iddominaw mill-bidu sal-a[[ar u fil-fatt tilfu [afna okka]jonijiet. Il-midfielder Vidal laqat anke l-lasta filwaqt li Buffon rari kien impenjat.

Juventus fet[u l-iskor fil-54 minuta permezz ta’ LICHTSTEINER li r/ieva tajjeb ming[and Pirlo.

Giaccherini issi;illa r-reb[a fil-81 minuta. Juventus temmew dan ir-rawnd bla telfa.

Ta min jinnota li dan hu rekord impressjonanti g[al Juventus. Kien fl-1962 meta Juventus ma sofrewx telfa g[al 17-il partita.

Intant, Roma umiljaw lil Cesena bi skor ta’ 5-1 ;ewwa l-Olimpico. L-eroj tal-;urnata kien Francesco TOTTI li skurja doppjetta u waqqaf rekord ;did fil-football Taljan.

Dan g[aliex b’dawn i]-]ew; gowls, Totti skurja 211 gowl

ma’ tim wie[ed. Ir-rekord kien f’idejn Nordahl ta’ Milan li kien skurja 201 gowl.

BORINI g[amiltom tlieta g[al Roma u mat-tielet gowl EDER skurja g[al Cesena.

Dan kien mument rari u Roma ]iedu l-iskor permezz ta’ JUAN u PJANIC. Totti, fil-bidu tal-ista;un kellu diversi argumenti mallkow/ Luis Enrique i]da jidher li l-attakkant Taljan ikkonvin/a lill-kow/ bilprestazzjonijiet .

Ri]ultati Serie A

Roma v Cesena Atalanta v Juventus

5-1 0-2

Bari v Modena Crotone v Varese Grosseto v Albinoleffe Verona v Juve Stabia Ascoli v Gubbio Cittadella v Torino Empoli v Pescara Sassuolo v Vicenza

0-1 1-2 1-0 2-0 2-1

Serie B

Illum

1-1 0-2 4-2

Bescia v Nocerina

TAZZA TAN-NAZZJONIJIET AFRIKANI

Il-Libja tibda b’telfa Il-Libja bdiet l-avventura tag[ha fit-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani b’telfa, 1-0, kontra l-Guinea. L-uniku goal tal-partita wasal proprju fl-a[[ar minuta tal-log[ba, li dehret li kienet se tintemm fi

draw ta’ ming[ajr goals.

Kien BALBOA li g[eleb innasba tal-offside u bil-goal tieg[u ta r-reb[a lil Guinea.

Ri]ultat

Guinea v Libja

1-0

SPORT

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

43

Royal Dream jimpressjona f’Vincennes Minn Kenneth Vella

Kif ktibt matul il-jiem li g[addew, nhar il-{add li ghadda, fil-korsa ta’ Vincennes f’Pari;i, il-Fran/i] Royal Dream (Jean Philippe Dubois) reba[ il-Prix de Belgique li kienet ir-raba’ u la[[ar ti;rija bi preparazzjoni g[all-Prix d’Amerique li ssir fl-a[[ar tax-xahar.

G[al Royal Dream din kienet ukoll it-tielet reb[a konsekuttiva. Dan i]-]iemel ta’ seba’ snin temm rebbie[ quddiem id-debba Roxane Griff (Eric Raffin) u l-favorit u popolari Ready Cash (Franck Nivard). Ready Cash reba[ lAmerique s-sena li g[addiet u wkoll kien ;ej minn tliet su//essi konsekuttivi f’ti;rijiet bi preparazzjoni g[al din itti;rija presti;ju]a. Ta’ min wie[ed jinnota li Ready Cash kien qed jibda t-ti;rija b’distakk ta’ 25 metru u fla[[ar metri deher xi ftit g[ajjien u ferm bog[od millforma li kellu fl-a[[ar ;img[at. Ready Cash i]da xorta rnexxilu jirre;istra medja tajba ta’ 1.12.8” filkilometru L-I]vedi] Maharajah (Orjan Kihlstrom) li kien qed jirritorna g[at-ti;rijiet internazzjonali fil-kapitali Fran/i]a spi//a fir-raba’ post.

Il-Prix de Belgique saret fuq

distanza twila ta’ 2850m, kellha bidu bil-waqqaf u fiha ]-]iemel rebbie[ kellu medja ta’ 1.13.3” fil-kilometru.

B’hekk Royal Dream, li kien ;ej minn su//ess ie[or ewlieni ftit tal-jiem qabel fil-Prix de Lille, wera li g[andu jkun kunsidrat fost l-isfidani ewlenin ta’ Ready Cash g[arreb[ tal-Amerique li ssir b[allum ;img[a.

Protesta fl-Italja

Fl-a[[ar jiem fl-Italja kompla g[addej l-istrajk ta’ dawk involuti fl-isport tatti;rijiet ta]-]wiemel li qed jipprotestaw g[all-mod kif qed jitnaqqsu l-premjijiet tatti;rijiet, in-numru ta’ laqghat ta’ ti;rijiet matul is-sena u fuq kollox g[an-nuqqas ta’ garanziji finanzjarji min-na[a tal-gvern g[all-futur tal-isport.

Nhar it-Tlieta saret protesta kbira fit-toroq tal-belt kapitali Taljana Ruma u li ntemmet quddiem il-Palazz Montecitorio fejn hemm ittmexxija tal-pajji]. Il-{amis rappre]entanti ta’ dawk kollha kon/ernati kellhom ukoll laqg[a mal-kummissjoni parlamentari dwar il-biedja fejn matulha ressqu l-ilmenti u l-proposti tag[hom. L-istrajk ordnat mid-diversi asso/jazzjonijiet ilu g[addej sa

Royal Dream (Jean Philippe Dubois) li [alla impressjoni tajba fil-Prix de Belgique fil-korsa ta’ Vincennes fi Franza.

mill-bidu ta’ dan ix-xahar.

Huwa ferm diffi/li li l-gvern Taljan jilqa' l-proposti kollha ta’ dawn l-g[aqdiet min[abba l-kri]i finanzjarja li g[addejja minnha l-Italja f’dawn ixxhur.

GALOPP

Onorat Dominique Boeuf Dan l-a[[ar diversi koros Fran/i]i fakkru u sellmu lilljockey Dominique Boeuf li ftit tax-xhur ilu [abbar li se jirtira b[ala jockey. Fil-karriera tieg[u, dan il-jockey Fran/i] temm l-a[jar jockey tas-sena erba’ darbiet u [abbar li se jirtira waqt li kien qed ikun intervistat fuq l-istazzjon televi]iv Fran/i] Equidia.

Boeuf qal li [a din id-de/i]joni

min[abba li kellu ftit ]wiemel fil-forma u fuq kollox g[ax trainers stabbiliti bdew jippreferu jag[tu ]-]wiemel tag[hom lil jockeys o[ra.

B’hekk hu rtira fl-eta` ta’ 43 sena fl-istess ]mien li jockeys o[ra tal-istess ;enerazzjoni qed ikollhom su//essi importanti madwar id-dinja. Fost dawn nistg[u nsemmu lil Frankie Dettori li g[andu 42 sena u

Kieren Fallon li dan l-a[[ar g[alaq 46 sena.

Il-karriera ta’ Dominique Boeuf ukoll kellha t-tlug[ u lin]ul tag[ha. Fl-1995 kien tressaq il-qorti akku]at b’pussess tad-droga u kien we[el ukoll xi jiem il-[abs. La[jar perjodu fil-karriera tieg[u kien meta kien jirkeb i]]wiemel tal-familja Wildenstein. Hu reba[ b’kollox 31 ti;rija ta’ grupp wie[ed.

Asmussen jaqbe] is-6,000 reb[a

Steve Asmussen, fost l-aqwa trainers fl-Istati Uniti.

Dan l-a[[ar it-trainer Amerikan Sreve Asmussen qabe] is-6000 reb[a filkarriera tieg[u. Asmussen la[aq dan it-tragward wara li reba[ ti;rija bi]-]iemel Basalt li saret f’Remington Park.

F’dik li hi statistika tal-aqwa trainers ta’ kull ]mien fl-Istati Uniti insibu fl-ewwel post lil Baird b’9445 reb[a; Jack Van Berg b’6409 reb[iet; King Leatherbury b’6331 reb[a u Jerry Hollendorfer b’6056 reb[a.

Steve Asmussen jibqa' wkoll imfakkar g[as-su//essi talle;;endarju Curlin li kien laktar ]iemel li reba[ flus fitti;rijiet fl-Istati Uniti. Fil-fatt dan i]-]iemel fil-karriera tieg[u rebah 10.510,800 dollaru Amerikan.

LOKALI

Premier u o[ra tal-galopp L-aktar ]ew; ti;rijiet importanti li se jsiru llum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa se jkunu wa[da tat-trott tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m u o[ra tal-galopp fuq distanza qasira ta’ 1250m. Dawn se jag[mlu parti mit-tieni laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet.

It-ti;rija Premier se tkun is-seba’ wa[da u tibda fl-3.55pm.

Hawn se nsibu lil Energy Launcher, Nagano Phedo, Troubadour S, Count Of Life, Kojak d’Isques, Arifant, Nous Dix De L’Evre, Naja In Blue, Magnific As, Indian Attack, Mighty, Nabor Star, Ouest du Vivier, Le Coup de Foudre, Anguz RC u Obi Wan Kenobi. Misjuq minn Mario Fenech, il-Fran/i] Nagano Phedo jibda favorit li jie[u t-tieni reb[a konsekuttiva tieg[u minn Anguz RC (Tony Demanuele) u Nous Dix De L’Erve (Michael Ghigo).

Min-na[a l-o[ra t-ti;rija tal-galopp se tkun ir-raba’ wa[da u tibda fit-2.40pm. Din se tkun ikkaretterizzata mid-debutt f’Malta ta’ tliet ]wiemel ;odda. Intant mill-ga;;a tat-tluq se jitilqu Fyelehk, il-;odda Capital Hill, }vedi] ta’ [ames snin u Darielli Amerikan ta’ [ames snin; Marivan, Buttermilk, Sandy’s Dream u d-debba debuttanta Irlandi]a Sellybegood. Hawnhekk il-favorit /ar ghar-reb[ se jibda l-Irlandi] Fyelehk li f’idejn Michael Sultana mhux biss jipprova jirre;istra l-ewwel reb[a tas-sena i]da fuq kollox r-raba’ wa[da konsekuttiva.

Il-kumplament tat-ti;rijiet tat-trott se jkunu riservati g[al ]wiemel tal-klassi Gold, Silver, Bronze u Copper bl-ewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-1.30pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper. Win – Ballad Ribb. Place – Hulegardens Filur, Dandy.

II Ti;rija. Klassi Silver. Win – Magnum. Place – Stonecreek, Power Cape.

III Ti;rija. Klassi Bronze. Win – Mr King. Place – Noble Candeen, Marchallach.

IV Ti;rija. Klassi Galopp. Win – Fyelehk. Place – Buttermilk, Sandy’s Dream.

V Ti;rija. Klassi Gold. Win – Jobie Lucky. Place – Vasterbo Hitchiker, Nomade de Mai. VI Ti;rija. Klassi Silver. Win – Sir De Landerije. Place – Syllabub, Odelvio.

VII Ti;rija. Klassi Premier. Win – Nagano Phedo. Place – Nous Dix De L’Erve, Anguz RC. VIII Ti;rija. Klassi Gold. Win – New Sun. Place – Race Ball, Novak.

44

SPORT

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

Pietà jkabbru l-problemi g[al Marsaxlokk

5

U*BET FA TROPHY – IR-RABA’ RAWND

1

MARSAXLOKK (1)

C. Cassar, M. Valeriani, T. Templeman, K. Polidano, S. Cutajar, L. Agius, C. Debattista, J. P. Farrugia, G. Caruana, D. Grech, N. Stoskovic Sost – G. Buttigieg flok S. Cutajar 60 min, P. Borg flok C. Debattista 60 min, D. Attard flok D. Grech 80 min

PIETÀ H. (1)

M. Montfort, C. Grech, C. Spiteri, Q. Refalo, T. Agius, Z. Muscat, V. P. Dos Santos, C. Cassar, J. Bilbao Zarate, J. Pisani, A. Farrugia Sost – L. Mallia flok J. Pisani 74 min, M. Agius flok Q. Refalo 84 min, C. Cutajar flok A. Farrugia 88 min

Tke//ew: P. Borg 77 min. (M) Imwissija – A. Farrugia 25 min, Z. Muscat 41 min, V. P. Dos Santos

70 min (P), K. Polidano 30 min, D. Grech 50 min, P. Borg 67 min, 77 min (M) Skurjaw – A. Farrugia 19 min, V. P. Dos Santos 56 min, 80 min, Z. Muscat 70 min, M. Agius 90 min (P), J. P. Farrugia 37 min (M) Referee – Clayton Pisani il-mument player tal-log[ba – V. P. Dos Santos (P)

Fl-ewwel log[ba tar-raba’ rawnd tal-U*BET FA Trophy, Pietà Hotspurs komplew juru lpotenzjal tag[hom meta irnexxielhom jikkwalifikaw g[all-kwarti-finali wara li g[elbu lil Marsaxlokk bl-iskor ta’ 5-1.

Pietà H. [ar;u fuq l-offensiva u fid-19-il minuta fet[u l-iskor meta minn cross ta’ Jurgen Pisani, Dos Santos ikkonnettja tajjeb, i]da laqat il-wieqfa – ilballun spi//a f’saqajn ADRIAN FARRUGIA, li tefa’ fix-xibka ming[ajr diffikultà. Fit-23 minuta, il-Hotspurs resqu vicin li jirduppjaw l-iskor meta minn cross tal-awtur tal-ewwel goal g[all-Pietà H. Adrian Farrugia, Jurgen Pisani ikkonnettja tajjeb, i]da ra t-tentattiv tieg[u minn daqqa ta’ ras jg[addi barra. Fis37 minuta, Marsaxlokk irnexxielhom i;ibu l-iskor indaqs meta JEAN PAUL FARRUGIA kkonnettja tajjeb minn free-kick ta’ Valerian u permezz ta’ daqqa ta’ ras g[eleb lill-goalkeeper avversarju, Montfort.

Fid-39 minuta, Dos Santos ircieva tajjeb ming[and Refalo, u wara li kellu girja tajba, baqa’ die[el ;ol-kaxxa, ;ie wi// imb wi// mal-goalkeeper Cassar, i]da dan laqa’ tajjeb biex evita kull periklu g[ax-Xlukkajri. Fl44 minuta, Marsaxlokk resqu vi/in li jmorru fil-vanta;; meta xutt minn barra l-kaxxa ta’ Farrugia ;ie mdawwar f’korner bi bravura mill-goalkeeper

Montfort.

L-ewwel azzjoni perikolu]a tat-tieni taqsima ;iet ikkreata minn Marsaxlokk meta minn free-kick tal-captain Templeman, Farrugia kkonnettja tajjeb, i]da ra ddaqqa ta’ ras tieg[u tg[addi barra. Fis-56 minuta, Pietà Hotspurs irnexxielhom imorru fil-vanta;; meta wara li ir/ieva minn free-kick ta’ Cleaven Cassar, Quilin Refalo ni]]el lejn VINICUS PEREIRA DOS SANTOS, li minn po]izzjoni angolata xe[et il-ballun firrokna tax-xibka. Fis-70 minuta, il-Hotspurs g[amluhom tlieta meta minn free-kick ta’ Dos Santos, salva Cassar, i]da ma ]ammx, da[al tajjeb ZACH MUSCAT, li mill-vi/in tefa’ fix-xibka biex g[amel l-iskor 31, favur il-Hotspurs.

Minuta biss wara, Marsaxlokk spi//aw jilag[bu b’10 min-nies meta tke//a g[alihom Patrick Borg wara li ir/ieva ]ew; karti sofor wara li kien ilu fil-grawnd madwar kwarta biss.

Fit-80 minuta, Marsaxlokk komplew ikabbru l-iskor meta Terence Agius g[adda tajjeb lejn VINICUS PEREIRA DOS SANTOS, li irnexxielu jeg[leb lid-difi]a Xlukkajra qabel g[eleb lilll-goalkeeper Cassar permezz ta’ xutt angulat filbaxx. Pietà Hotspurs g[amluhom [amsa meta minn cross ta’ Pereira Dos Santos, ikkonnettja tajjeb MATTHEW AGIUS.

Azzjoni mill-partita bejn Pietà u Marsaxlokk. (Ritratt> Brian Grech)

Qormi b’sa[[ithom wisq g[al Mellie[a minn Simon Farrugia Kif mistenni, Qormi ma

sabux diffikultà biex jeg[lbu littim li jimmilita fil-Kampjonat BOV it-Tieni Divi]joni Mellie[a bl-iskor kbir ta’ 5-0, biex ikkwalifikaw g[all-kwartifinali tal-U*BET FA Trophy.

G[al Qormi spikka bis-s[i[ lattakkant Bra]iljan Jorge Pereira Da Silva, li irnexxielu jiskorja tripletta f’din il-log[ba.

Tajjeb ng[idu li Qormi kienu ming[ajr l-istriker Abubakar Bello-Osagie, li jinsab bi prova mat-tim ewlieni Pollakk, Wisla Krakow, u g[alihom iddebutta wkoll il-player Caio Garcia Suguino li ng[aqad mag[hom ming[and Tarxien Rainbows, li irnexxielu wkoll isib ix-xibka fit-tieni taqsima.

Qormi [ar;u fuq l-offensiva u wara biss ]ew; minuti huma reb[u penalty meta Matthew Vella waqqa’ lil Luke Sciberras fil-kaxxa. Mill-11-il metru inkariga ru[u JOSEPH FARRUGIA, li b’xutt fir-rokna tax-xibka g[eleb lill-goalkeeper Mellie[i, Abela. Fit-12-il minuta, Qormi irduppjaw liskor meta minn kross ta’ Luke Sciberras, [are; [a]in il-

goalkeeper James Abela, ilballun ;ie g[and JORGE PEREIRA DA SILVA, li wara li kkontrolla tajjeb xe[et f’xibka vojta g[al 2-0.

Erba’ minuti biss wara, Qormi g[amluhom 3 meta JORGE PEREIRA DA SILVA re;a’ sab ix-xibka meta wara li ir/ieva minn cross tajjeb ta’ Matthew Bartolo, g[eleb lillgoalkeeper Abela permezz ta’ daqqa ta’ ras tajba.

Mas-sieg[a log[ob Qormi skorjaw ir-raba’ gowl tag[hom meta minn free-kick tal-captain Farrugia, il-player Bra]iljan CAIO GARCIA SUGUINO b’xutt mal-ewwel g[eleb lillgoalkeeper Mellie[i.

Fid-69 minuta, Qormi g[amluhom [amsa meta wara li r/ieva pass tajjeb ming[and Luke Sciberras, JORGE PEREIRA DA SILVA irnexxielu jsib ix-xibka biex b’hekk skorja tripletta.

L-ewwel azzjoni denja ta’ nota li stajna ninnotaw g[al Mellie[a waslet fis-77 minuta, hekk kif Mellie[a resqu vi/in li jnaqqsu l-iskor meta Taylor ra x-xutt tieg[u ji;i milqug[ f’]ew; tentattivi millgoalkeeper G[awdxi, Sultana. }ew; minuti biss wara, lattakkant Mellie[i, Calleja, ra x-xutt tieg[u jg[addi ftit barra mil-lasti difi]i minn Sultana.

0

U*BET FA TROPHY

MELLIE{A (0)

J. Abela, M. Vella, W. Buttigieg, D. Cauchi, B. Bartolo, K. Gauci, W. Borg, K. Fenech, G. Magri, R. Perkins, T. Loquete Sost – P. Taylor flok T. Loquete 37 min, M. Calleja flok R. Perkins 63 min, K. Simiana flok G. Magri 73 min

5

QORMI (3)

Sultana, R. Sammut, M. Bartolo, Jos. Chetcuti, J. Farrugia, L. Sciberras, F. Mirarchi, J. Pereira Da Silva, J. Bondin, C. G. Suguino, T. Caruana Sost – C. Farrugia flok F. Mirarchi 65 min, R. Buhagiar flok Jos. Farrugia 71 min, C. Sammut flok C. G. Suguino 74 min

.

Imwissija – K. Fenech 25 min,

W. Borg 32 min, M. Vella 63 min (M) Skurjaw – J. Farrugia pen. 2 min, J. Pereira Da Silva 12 min, 16 min, 69 min, C. G. Suguino 61 min (Q) Referee – Paul Caruana il-mument Player tal-Log[ba – J. Pereira Da Silva (Q)

Triston Caruna ta’ Qormi fl-azzjoni kontra Mellie[a. Caruana g[adu kemm ing[aqad ma’ Qormi f’Jannar ming[and Hibs (Ritratt> Brian Grech)

SPORT

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

45

Wirja kbira minn Valletta fit-tieni taqsima minn Simon Farrugia

5

U*BET FA TROPHY

VALLETTA (0)

A. Hogg, S. Borg, I. Azzopardi, R. Bajada, G. Agius, D. Rocha Dos Santos, W. Barbosa, M. Mifsud, J. Caruana, A. Effiong, D. Falzon Sost – O. Zongo flok D. Falzon 31 min, E. Agius flok W. Barbosa 31 min

2

SLIEMA W. (2)

H. Bonello, R. Grech, M. Scerri, D. Mitev, S. Bezzina, C. Gatt Baldacchino, R. Fenech, R. Galabov, R. Bajada, E. Lattes, B. Muscat Sost – A. Muscat flok B. Muscat 63 min, J.P. Mifsud Triganza flok R. Grech 72 min

Imwissija – Grech (S) Tke///a – Bezzina (S) Skurjaw – Mitev 3 min, 16 min (S), E. Agius 50 min, Zongo 61 min, 78 min, Mifsud pen. 67 min, Effiong 88 min (V) Referee – Kevin Azzopardi B’wirja kbira fit-tieni taqsima Valletta dawru telfa u eliminazzjoni f’reb[a konvin/enti meta g[elbu lil Sliema bl-iskor kbir ta’ 5-2.

Meta Sliema kienu [adu vanta;; doppju kmieni fillog[ba b’]ew; goals skurjati minn Mitev, ftit deher li Valletta kellhom xi risposta fl-ewwel taqsima. I]da wirja kbira fit-tieni perijodu ;abet fix-xejn lill-Wanderers biex issa Valletta, finalisti telliefa s-sena li g[addiet, jinsabu mal-a[[ar tmienja.

Valletta kienu g[addew b’reb[a ta’ 2-0 kontra St Patrick fir-round pre/edenti, filwaqt li Sliema kienu g[elbu lil Mqabba, 4-2. Fil-konfront

ta’ bejniethom fil-kampjonat, il-log[ba kienet spi//at fi draw ta’ 1-1.

Sliema kisbu vanta;; bikri hekk kif wara tliet minuti huma sabu x-xibka. Kien freekick minn tarf il-kaxxa ta’ MITEV li [asad g[al kollox lil Hogg, bil-ballun ja[bat mal-wieqfa u jispi//a fixxibka. Valletta n[asdu g[al kollox minn dan il-goal hekk kmieni biex kienu Sliema li bdew jiddettaw il-log[ob. Fit8 minuta, cross-shot ta’ Mitev spi//a fuq is-saqaf tax-xibka.

Biex fis-16-il minuta, Sliema irduppjaw. G[al darb’o[ra kien il-Bulgaru MITEV bi free-kick stupend ie[or li sab ir-rokna tax-xibka. Ftit wara,

Mark Scerri ta’ Sliema (mal-art) jittekilja lil Dyson Falzon ta’ Valletta (Ritratt> Brian Grech)

lob ta’ Lattes g[adda ftit barra mil-lasta ta’ Hogg.

Kien biss fis-27 minuta li waslet l-ewwel azzjoni ta’ Valletta b’xutt fil-baxx ta’ Mifsud, li Bonello salva. Biex erba’ minuti minn tmiem ittaqsima, free-kick /entrali ta’ Zongo kien salvat bl-ebda diffikultà minn Bonello. I]da l-goalkeeper Slimi] wettaq save tajjeb mal-[in fuq freekick ta’ Mifsud.

Fl-ewwel azzjoni tat-tieni taqsima Valletta naqqsu ddistakk. Kien xutt minn barra lkaxxa ta’ EDMOND AGIUS wara li xutt ta’ Zongo kien imblukkat. Goal li ta s-sa[[a lil Valletta li issa bdew jikkontrollaw il-log[ba, bil-Wanderers

joperaw bil-kontrattakk.

Sliema rrispondew b’xutt mid-distanza ta’ Lattes, li Hogg dawwar fuq il-lasta f’corner biex fil-61 minuta Valletta kisbu l-goal tad-draw.

Kien cross ta’ Dos Santos biddifi]a ta’ Sliema tonqos li tikklerja, meta mill-vi/in ZONGO ma kellux diffikultà li jpo;;i l-ballun fix-xibka.

Inkora;;iti minn dan ilgoal, Valletta komplew jinsistu biex jippruvaw jiksbu sa[ansitra l-goal tar-reb[a u lkwalifikazzjoni. Hekk ;ara fis-67 minuta meta wara foul ta’ Bezzina fuq Mifsud filkaxxa, ir-referee ordna penalty u ke//a lid-difensur tal-Blues.

Mill-[dax-il metru, MIFSUD

spara fis-saqaf tax-xibka.

Issa ]gur li ma kienx hemm dubju fejn kien sejjer irri]ultat, u wara li fis-77 minuta Mifsud kien sfortunat meta xutt minn barra l-kaxxa [abat ma]-]ew; saqajn tallasta, minuta wara, huma skurjaw ir-raba’ goal. Kien xutt stupend ta’ ZONGO li minn po]izzjoni angolata [asad g[al kollox lil Bonello.

Il-festa tal-goals Beltija kompliet hekk kif fit-88 minuta huma g[amlu l-iskor akbar meta minn cross ta’ Mifsud da[al EFFIONG, li bir-ras g[eleb lil Bonello. Dan li deher diffi/li fl-ewwel taqsima sar possibbli fit-tieni [amsa u erbg[in minuta.

Goal ta’ Grabowski jpo;;i lil Floriana fil-kwarti-finali

0

U*BET FA TROPHY

BALZAN Y. (0)

F. Tabone, B. Guga, J. Francica, Y. Camilleri, R. Forace, M. Deanov, D. Grima, B. Bondin, F. Bernardes, P. Dos Santos Calcado, A. Eviparker Sost – D. Fenech flok B. Bondin 39 min, N. Tasic flok F. Bernardes 75 min, L. Micallef flok R. Forace 82 min

1

FLORIANA (0)

M. Bartolo, E. Akoto, O. Bugeja, D. Pisani, M. Micallef, P. Doffo, C. Cassar, C. Caruana, A. Grabowski, I. Woods, C. Borg Sost – M. Licari flok C. Borg 46 min, J. Borg flok M. Licari 84 min, J. Mintoff flok C. Cassar 87 min

Imwissija – Calcado, Eviparker, Guga (B), Caruana, Borg (F) Skurjaw – Grabowski 55 min (F) Referee – Fyodor Zammit Il-holders, Floriana, kisbu post mal-a[[ar tmienja tal-U* Bet FA Trophy wara li flewwel log[ba li ntlag[bet flIstadium Nazzjonali g[elbu lil Balzan b’goal uniku skurjat minn Grabowski. Kienet reb[a mist[oqqa g[at-tim immexxi minn Michael Woods g[aliex dan kien laktar tim li ppressa tul iddisg[in minuta.

Huma kienu g[elbu lil Luqa fir-round pre/edenti bl-iskor kbir ta’ 6-1, filwaqt li Balzan g[elbu lil }ejtun bl-iskor ta’ 2-1. Dan kien konfront bejn

]ew; timijiet fil-vena – Floriana b[alissa jinsabu ttielet u Balzan fis-sitt post talkampjonat Premier. Fillog[ba ta’ bejniethom filkampjonat, Floriana kienu reb[u bl-iskor ta’ 3-1.

Fl-10 minuta, fuq cross ta’ Christian Cassar kien hemm daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ Grabowski li g[addiet ftit barra. Biex ]ew; minuti wara, Floriana kellhom /ans taddeheb li jift[u l-iskor meta wara li Eviparker waqqa’ lil Woods fil-kaxxa, kien l-istess attakkant ta’ Floriana li mill-

Ivan Woods (fin-nofs) issikkat minn ]ew; avversarji ta’ Balzan (Ritratt> Brian Grech)

[dax-il metru naqas li jiskorja meta laqat il-lasta.

L-ewwel attakk ta’ Balzan wasal mal-kwarta log[ob b’xutt angolat ta’ Bernardes, li g[adda barra g[al ftit. Fis-17il minuta, fuq in-na[a l-o[ra xutt fil-baxx ta’ Clyde Borg, li Tabone salva ming[ajr wisq tbatija. Floriana komplew jiddettaw il-log[ba u fil-21 minuta, fuq cross ta’ Cassar wara ;irja tajba, kien Grabowski li kellu ]ew; xuttijiet imblukkati. Sabiex la[[ar azzjoni tat-taqsima waslet man-nofs sieg[a

log[ob b’xutt mid-distanza ta’ Pedro Dos Santos Calcado, li g[adda j[akkek malmimduda.

Fis-sitt minuta tat-tieni taqsima, Floriana fallew /ans tajjeb minn Woods, li minn ta[t il-lasta spara g[oli fuq pass ta’ Grabowski. U fil-55 minuta, Floriana fet[u l-iskor.

Kien free-kick minn barra lkaxxa ta’ Doffo, bix-xutt filbaxx tieg[u jkun ikklerjat qasir minn Forace, bil-ballun g[and GRABOWSKI, li wara li kellu l-ewwel xutt imblikkat mir-rebound ikkonkluda g[al

;ewwa.

Ir-reazzjoni ta’ Balzan damet ma waslet peress li kienu Floriana li g[al ftit ma irduppjawx meta fit-58 minuta xutt ta’ Grabowski ;ie mxellef f’corner minn Grima.

Bit-tim ta’ Balzan jibda j]id fil-pressjoni, u fit-63 minuta, fuq free-kick ta’ Calcado kien hemm ta[wida fil-kaxxa b’Eviparker jikkonkludi ferm g[oli meta seta’ g[amel [afna a[jar. {dax-il minuta mittmiem, Grima ttanta xortih b’xutt mill-bog[od, li g[adda j[akkek mal-lasta l-wieqfa.

46

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

SPORT

TENNIS – OPEN TAL-AWSTRALJA

Djokovic u Murray fir-rawnd li jmiss In-numru wie[ed fid-dinja, Novak Djokovic, u l-Britanniku Andy Murray g[addew g[arraba’ rawnd tal-Open Awstraljan b’reb[iet fuq Nicolas Mahut u Michael Llodra rispettivament.

Djokovic [a madwar sieg[a biex g[eleb lil Mahut, li g[al [in twil beda jsofri minn u;ig[ fl-irkoppa.

Il-Fran/i] Jo Wilfried Tsonga g[eleb lill-Portgui] Frederico Gil, 6-2, 6-2, 6-2.

Fran/i] ie[or, Richard Gasquet, ing[aqad ma’ Tsonga fir-raba’ rawnd b’reb[a ta’ 6-3, 6-3, 6-1 fuq Janko Tipsarevic.

Kazakh Mikhail elimina lil Gael Monfils minkejja li dan tal-a[[ar kien wettaq rimonta u ;ab id-draw momentarju.

Il-:appuni] Kei Nishikori g[eleb lil Julien Benneteau u Michael Llodra ;ie eliminat kontra Murray.

Murray di;à elimina tennista Fran/i] ie[or fir-rawnd pre/edenti, u b’din l-a[[ar reb[a issa g[andu rekord ta’ 25 reb[a minn 26 partita kontra avversarji minn Franza.

“It-tielet log[ba tieg[i kienet a[jar mit-tnejn ta’ qabel. Kelli prestazzjoni li nista’ ng[id li jien kuntent biha,” qal Murray wara li reba[ bi skor ta’ 6-4, 6-2, 6-0.

Ta’ min jg[id li l-:appuni] Nishikori hu l-ewwel :appuni] li qatt g[adda g[ar-rawnd tala[[ar 16 f’din l-edizzjoni. Fla[[ar partita tas-singles, lAwstraljan Lleyton Hewitt, f’partita e//itanti reba[, 4-6, 63, 7-6, 6-3 kontra l-Kanadi] Milos Raonic. Hewitt, issa jilg[ab kontra Djokovic.

Intant, fil-kategorija tan-nisa, Serena Williams, f’inqas minn sieg[a eliminat lil Greta Arn bi skor ta’ 6-1, 6-1.

I/-champion ta’ Wimbledon, Petra Kvitova, ma damitx ma g[addiet g[ar-raba’ rawnd min[abba li l-avversarja tag[ha, ir-Russa Maria Kirilenko, irtirat min[abba injury.

Sharapova kellha b]onn sieg[a u nofs biex eliminat lill:ermani]a Angelique Kerber, u meta wie[ed i[ares lejn il-mod fa/li li bih g[addew g[ar-rawnd li jmiss Kvitova u Williams, Sharapova ]gur kellha l-aktar partita diffi/li.

SPORT

47

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Chelsea mi]muma f’Carrow Road b’Wolves u Wigan jitilfu Chelsea fallew milli jag[lqu d-distakk mal-leaders talPremiership meta spi//aw mi]muma fi draw ta’ 0-0 minn Norwich City, u bit-taqtig[a finna[a t’isfel tal-klassifika ti[rax wara li Wolves u Wigan re;g[u sofrew disfatti li j[alluhom f’qag[da ferm prekarja fi ]mien kru/jali fl-ista;un.

Kompliet sadattant il-forma di]appuntanti ta’ Fernando Torres, li ilu ma jsib ix-xibka g[al [mistax-il sieg[a, u meta f’Carrow Road re;a’ tilef /ansijiet fa/li quddiem il-lasta tal-Canaries qabel spi//a sostitwit fit-tieni taqsima.

Norwich g[arfu jiddefendu bil-g[aqal u l-attakkanti ta’ Chelsea, fosthom Juan Mata, ma setg[ux jinfdu l-linja soda quddiem il-goalkeeper John Ruddy – u bil-Canaries anki jkollhom l-okka]jonijiet tajbin, bi Grant Holt ifalli mill-vi/in qabel il-mistrie[.

Intant, fit-tieni taqsima, Ruddy wera forma stupenda biex isalva darbtejn fuq Mata, u darb’o[ra minn Ramirez, bilBlues issa jafu li l-isfida tag[hom g[at-titlu tinsab imdendla bi spaga.

Fil-log[biet l-o[ra, QPR kisbu reb[a prezzju]a ferm fuq Wigan, li baqg[u ankrati f’qieg[ il-Premiership u bl-akkwist il;did ta’ Aston Villa, Robbie Keane, jikkastiga lil Wolves, leks team tieg[u, b’]ew; goals fit-tieni taqsima li g[enu lillVillains biex jaqilbu telfa f’reb[a.

Illum, Manchester City u Manchester United huma impenjati kontra r-rivali ta’ Londra, b’Tottenham imorru jilag[bu fl-Etihad Stadium, u bir-Red Devils jikkonfrontaw lil Arsenal li g[andhom [afna x’jiskuntaw wara l-massakru ta’ 8-2 li sofrew g[and United filbidu tal-ista;un.

GOODISON PARK:

Blackburn Rovers kisbu punt mist[oqq g[and Everton, i]da rri]ultat ta’ 1-1 xorta j[allihom jinkwetaw fiz-zona l-[amra, u minkejja l-ispirtu kumbattiv li bdew juru fl-a[[ar [ar;iet.

Everton marru minn fuq flewwel taqsima b’goal ta’ Tim CAHILL, b’Rovers jolqtu l-lasta darbtejn minn Scott Dann u David Dunn, u bid-draw jasal minn ta[wida quddiem il-lasta ta’ Tim Howard fejn l-a[[ar daqqa kienet ta’ David GOODWILLIE.

CRAVEN COTTAGE:

Clint Dempsey skorja hat-trick fir-reb[a inkredibbli ta’ Fulham fuq Newcastle United, li pprodu/iet xejn anqas minn seba’ goals. Kienu l-Geordies li marru minn fuq minn Danny GUTHRIE, i]da r-reazzjoni talCottagers kienet enfatika, b’Danny MURPHY (minn penalty), Dempsey (b’]ew; goals f’seba’ minuti) u Bobby ZAMORA (ukoll minn penalty) jift[u vanta;; ta’ tliet goals bejn il-bidu u nofs it-tieni taqsima.

Fulham v Newcastle 5-2> Danny Murphy (fin-nofs bin-numru 13) jiskorja l-penalty li ;ab id-draw temporanju g[all-Cottagers (Reuters)

Imbag[ad kien imiss lil Hatem BEN ARFA li jnaqqas iddistakk b’goal individwali, i]da l-a[[ar kelma kienet ta’ Dempsey li skorja t-tielet goal personali u l-[ames wie[ed tatteam tieg[u wara [arba velo/i.

LOFTUS ROAD: QPR [adu n-nifs b’reb[a ta’ 3-1 fuq Wigan u grazzi g[all-goals ta’ Heidar HELGUSON, Akos BUZSAKY u Tommy SMITH. Din hi anki l-ewwel reb[a g[allHoops mindu la[[qu lil Mark Hughes b[ala manager, bil-goal ta’ Wigan jasal minn free-kick ta’ Hugo RODALLEGA ftit minuti qabel il-goal de/i]iv ta’ Smith.

BRITANNIA STADIUM:

Free-kick perfett ta’ Graham DORRANS, fil-[in mi]jud tattieni taqsima, a//erta t-tliet punti (u l-ewwel reb[a fil-league millbidu tas-sena) g[al West Bromwich Albion wara konfront missielet fil-ground diffi/li ta’ Stoke. Il-Baggies marru fil-vanta;; fl-ewwel taqsima meta James MORRISON g[eleb lillgoalkeeper ta’ Stoke, Thomas Sorensen, u b’Jonathan Walters imbag[ad jitlef penalty g[allPotters, li madankollu ;abu ddraw minn daqqa ta’ ras tassostitut Cameron JEROME. Illog[ba dehret riesqa g[al draw qabel waslet il-ma;ija ta’ Dorrans, li g[adda l-ballun mill[ajt difensiv u g[al ;or-rokna tax-xibka.

STADIUM OF LIGHT:

Sunderland g[elbu lil Swansea City, 2-0, biex komplew juru ttitjib ta[t it-tmexxija ta’ Martin O’Neill, u fejn temmew issekwenza po]ittiva ta’ Swans li kienu ilhom erba’ log[biet ming[ajr telfa. Il-Black Cats skurjaw goal f’kull taqsima, blewwel wie[ed jasal minn

Stephane SESSEGNON wara kwarta log[ob, u bi Craig GARDNER jag[laq il-log[ba b’volley mit-tul, [ames minuti mit-tmiem.

MOLINEUX: Aston Villa reb[u barra minn darhom g[allispejje] ta’ Wolves, bil-veteran Robbie KEANE jiskorja darbtejn biex jg[arraq l-istess team li mieg[u kien beda lkarriera professjonali, [mistax-il sena ilu. L-ewwel goal ta’ Villa wasal minn Darren BENT, li kkonverta penalty wara li ;ie ffawljat fil-kaxxa, b’Michael KIGHTLY u David EDWARDS jag[tu illu]joni falza lil Wolves meta sabu xxibka fi spazju ta’ g[axar minuti. Villa kisbu l-parità bilvolley ta’ Keane fil-bidu tat-tieni taqsima u qabel Karl Henry tke//a g[al Wolves wara li ta bis-sieq lil Marc Albrighton. Ilgoal de/i]iv ta’ Keane wasal fis86 minuta u meta ma ta l-ebda /ans lil Wayne Hennessey b’missila minn tarf il-kaxxa lkbira.

REEBOK STADIUM:

Bolton kisbu reb[a konvin/enti fuq Liverpool, bir-ri]ultat ta’ 3-1 jo[ro;hom miz-zona tarrelegation, anki jekk l-inkwiet jidher li g[andu jkompli g[allkumplament tal-ista;un.

Liverpool re;g[u taw wirja deludenti, bit-Trotters jie[du vanta;; mill-in/ertezza fiddifi]a tar-Reds biex jibnu vanta;; doppju minn Mark WILSON u Nigel REOCOKER, u sakemm Craig BELLAMY ta ftit tama lil Liverpool b’goal qabel ilmistrie[. Intant, Bolton re;g[u [ar;u jfittxu goal kmieni u kisbuh meta David Wheater g[adda l-ballun lil Greitar STEINSSON, li ma ]baljax b’xutt qawwi mill-vi/in.

Ri]ultati u klassifiki

Premier League

Norwich v Chelsea Everton v Blackburn Fulham v Newcastle QPR v Wigan Stoke v West Brom Sunderland v Swansea Wolves v Aston Villa Bolton v Liverpool

0-0

1-1 5-2 3-1 1-2 2-0 2-3 3-1

Illum

Man City v Tottenham (14:30) Arsenal v Man Utd (17:00) Kif Jinsabu L R D T F K Pt

Man City 21 16 Man Utd 21 15 Tottenham Hr 21 14 Chelsea 22 12 Arsenal 21 11 Newcastle U 22 10 Liverpool 22 9 Stoke 22 8 Norwich 22 7 Sunderland 22 7 Aston Villa 22 6 Fulham 22 6 Swansea 22 6 Everton 22 7 West Brom 22 7 QPR 22 5 Bolton 22 6 Blackburn 22 4 Wolves 22 4 Wigan 22 3

3 2 3 3 4 3 5 5 3 7 6 6 8 5 6 8 8 7 6 9 9 7 8 8 8 8 5 10 4 11 5 12 1 15 6 12 6 12 6 13

57 16 52 20 39 21 40 25 38 31 32 30 25 21 23 33 32 36 29 24 26 29 28 31 23 27 22 26 22 31 22 37 28 47 33 45 25 40 19 45

League One

51 48 46 41 36 36 35 30 29 27 27 26 26 26 25 20 19 18 18 15

Bournemouth v Tranmere Bury v Yeovil Carlisle v Walsall Charlton v Sheffield U Colchester v Chesterfield Notts County v MK Dons Oldham v Exeter Preston v Leyton O Scunthorpe v Stevenage Sheffield W v Hartlepool Wycombe v Rochdale Huddersfield v Brentford

2-1 3-2

Aldershot v Accrington S Bradford v Burton Cheltenham v Bristol R Crewe v Dag & Red Gillingham v Wimbledon Morecambe v Torquay Northampton v Barnet Oxford Utd v Hereford Plymouth v Crawley Rotherham v Port Vale Shrewsbury v Southend Swindon v Macclesfield

0-0

League Two

1-1 1-0 1-2 1-1 0-0 0-2 1-1 2-2 3-0 3-2

1-1

0-2 4-1 3-4 1-2 1-2 2-2

1-1 0-1 2-1 1-0

The Championship

Barnsley v Millwall 1-3 Birmingham v Watford 3-0 Blackpool v Crystal Pal 2-1 Bristol City v Doncaster 2-1 Burnley v Derby 0-0 Cardiff v Portsmouth 3-2 Coventry v M’boro 3-1 Leeds v Ipswich 3-1 Peterboro v Brighton 1-2 Reading v Hull 0-1 West Ham v Notts F 2-1 Kif Jinsabu L R D T F K Pt West Ham 27 16 5 6 Southampton 26 15 5 6 Cardiff 27 13 10 4 Middlesbrough 27 12 9 6 Hull 27 14 3 10 Birmingham 26 12 7 7 Blackpool 27 11 9 7 Reading 27 12 6 9 Leeds 27 12 6 9 Brighton 27 12 5 10 Derby County 27 12 5 10 Burnley 27 12 4 11 Crystal Palace 27 10 7 10 Barnsley 27 10 6 11 Leicester City 26 9 8 9 Peterborough 27 9 6 12 Portsmouth 26 8 7 11 Watford 27 7 9 11 Bristol 27 8 6 13 Millwall 27 7 8 12 Ipswich 27 8 4 15 Nottingham 27 7 3 17 Doncaster 27 6 5 16 Coventry 27 5 7 15

43 50 44 31 28 42 43 34 43 30 31 39 26 38 34 45 29 28 25 27 38 22 23 23

24 28 29 28 25 26 34 27 38 29 33 33 27 42 30 44 29 39 37 35 54 44 45 36

Premier League Sko//i]

53 50 49 45 45 43 42 42 42 41 41 40 37 36 35 33 31 30 30 29 28 24 23 22

St Mirren v Celtic Dundee Utd v Motherwell Hibernian v St Johnstone Inverness CT v Hearts Kilmarnock v Dunfermline Rangers v Aberdeen

0-2 1-1 2-3 1-0 0-3 1-1

Ayr v Hamilton Livingston v Queen of South Partick Thistle v Dundee Raith Rovers v Falkirk

2-2 2-2 0-0 2-2

Airdrie Utd v Dumbarton Arbroath v Albion Forfar v Cowdenbeath Stirling v East Fife

2-3 6-1 1-0 0-1

Annan Ath v Queen’s Park Clyde v Peterhead East Stirling v Montrose Elgin v Berwick Stranraer v Alloa

2-3 0-1 3-1 4-0 0-4

I Div

II Div

III Div

48

LOKALI

il-Óadd, 22 ta’ Jannar, 2012

L-UNIKA KELMA LI JARA QUDDIEM G{AJNEJH

{mistax-il jum interessanti

. Kemm hu minnu dak li jg[idu, li l-jum fil-politika hu itwal minn dak normali.

In[ares lura lejn l-a[[ar sebat ijiem u ’l quddiem lejn dawk li ;ejjin. Fuq dak li se[[ nistg[u nitkellmu ferm a[jar milli fuq dak li g[adu ;ej, g[alkemm nibqg[u nipprospettaw u n[arsu ’l quddiem. Kienet ;img[a mimlija attività. Bdejt bi]]ew; laqg[at fil-Kumitat Permanenti dwar ix-Xog[ol tal-Kamra, li fihom stajt immiss b’idejja kemm, fi [dan il-Parit Laburista, ittemperatura politika telg[et ’il fuq. Il-pressjonijiet, idde/i]jonijiet u ddirezzjonijiet li [ar;u indikawli b’mod mill-iktar /ar li f’dak il-partit g[addejjin kurrenti qawwija.

1

. Il-po]izzjoni min-na[a tag[na kienet /ara mill-bidu.

Mozzjoni ta’ sfidu/ja m’a[niex se na[arbu minnha. Naffrontawha, nie[du sehem fiha u fla[[ar, nivvutaw. F’ebda mument ma indikajna lkontra. Jekk, i]da, lOppo]izzjoni kienet mg[a;;la biex ta[sad l2

affarijiet malajr, a[na konna determinati nag[mlu l-passi tag[na b’iktar direzzjoni u kalma. Direzzjoni g[ax mozzjoni b[al din, li kont g[idt /ar li kienet titqieg[ed fuq l-a;enda parlamentari, trid li ssegwi mhux issistema tal-giljottina, imma dik demokratika. Mhux dik li tnaqqas l-u]u tar-ra;uni, i]da li tippermettih.

. Hawn xi [add li jista’ jag[ti tort lill-Gvern li jesi;i s-serjetà u li je]er/ita d-dritt le;ittimu u sagrosant tieg[u li jiddefendi ru[u? Hemm pajji]i li mhumiex demokrati/i, u hemm ukoll bnedmin li huma antidemokrati/i, li jippretendu li jg[odd biss dak li jg[idu huma u jiddettaw lil [addie[or x’g[andu jag[mel. Dawn is-soltu ssibhom iressqu proposti li bihom ine[[u jew jillimitaw id-dritt tal-libertà talespressjoni ta’ min ma jaqbilx mag[hom.

Fortunatament, il-pajji] jaf bi/-/ert li l-Partit Nazzjonalista, kienu x’kienu /-/irkustanzi, ma marx lura mill-prin/ipji demokrati/i 3

tieg[u. Hu miftu[ g[allkonvinzjoni, i]da mag[luq g[all-impo]izzjoni.

. Dan deher iktar tul dawn il-jiem meta ddiskussjoni fuq issitwazzjoni politika saret blintensità u bl-attenzjoni fi [dan il-partit. Il-Grupp Parlamentari ltaqa’ darbtejn, iltaqa’ l-E]ekuttiv, u issa fla[[ar tal-;img[a li ;ejja se jkollna l-Kunsill :enerali.

Kull min ried [a sehem u kull min irid jista’ jsemma’ le[nu. Il-partit ma ppruvax ji;ri, anzi wisq u wisq inqas ma da[al f’mekkani]mi ta’ kundanni jew diskors vojt jew ]baljat. Id-demokrazija li nemmnu fiha titlob diskussjoni kalma li ssir, kif g[idna u kif g[andha ssir – bil-kalma u bl-ir;ulija.

4

. Il-poter narawh b[ala responsabbiltà, pi], salib li wie[ed irid i;orr u mhux mod ie[or g[ax inkella nin[akmu. Huwa strument u g[odda mhux g[allvanaglorja, i]da sabiex bih titwettaq is-sewwa. Biex dan ise[[ hemm b]onn lattenzjoni, il-formazzjoni u l5

media•link COMMUNICATIONS

esperjenza. Biex tmexxi pajji] trid mhux biss talenti tajbin jew kampanji propagandisti/i tajba, i]da trid titbaskat ta[t iddirezzjoni tal-fu[[ari. Proprju g[ax il-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[andu talenti tajbin li qeg[din nimxu ’l quddiem b’ri]ultati mill-iktar po]ittivi g[al pajji]na, huma x’inhuma lisfidi li kkonfrontajna u jonqosna nikkonfrontaw. . Fl-A;;ornament tasseduta tal-Erbg[a, elenkajt id-diversi abbozzi ta’ li;ijiet li jinsabu pendenti filParlament, sija fit-tieni stadju, kif ukoll quddiem ilKumitat g[allKonsiderazzjoni ta’ Abbozzi ta’ Li;ijiet. Fl-istess waqt, tul il-;img[a kellna kwantità kbira ta’ ri]ultati po]ittivi u, fl-istess [in, inizjattivi ;odda.

Ma’ kull ;urnata, kull 6

Ministeru [a [sieb jindika b’mod mill-iktar /ar li dan hu Gvern [aj, mimli ener;ija u attenzjoni biex il-pajji] u lpoplu jkomplu jikbru u jissudaw ru[hom, minkejja ddiffikultajiet u lkumplikazzjonijiet

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelomifsudbonnici@gov.mt

finanzjarji. Mhemmx dubju li l-jiem parlamentari li ;ejjin se jkunu interessanti, i]da flistess [in irridu nkomplu nag[mlu [ilitna g[all-;id komuni. Insegwu b’konvinzjoni l-e]empju talomm it-tajba quddiem Salamun. . Nag[laq billi nirringrazzja lil kull min da[al fil-blog tieg[i fuq carmmifsudbonnici.blogspot. com u qara dak li hemm g[ar-riflessjoni politika.

7