2012_01_29

€ 0.50

www.media.link.com.mt

IL-MI}URI TAL-BA:IT

Di;a t[allsu miljuni ta’ ewro f’benefi//ji ■ Minkejja li g[adna flewwel xahar tas-sena, eluf kbar ta’ [addiema, familji, pensjonanti u o[rajn, di;a bdew igawdu

minn mi]uri li t[abbru ftit tal-;img[at ilu fil-Ba;it.

Fost benefi//ji li di;a bdew jitgawdew hemm i]]ieda fi/-children’s allowance (100 ewro g[al kull tifel u tifla); it-tne[[ija tal-li/enzja tat-TV; tnaqqis fl-income tax ta’ ;enituri li t-tnejn ja[dmu; i]-]ieda filleave tal-maternità; ]ieda g[all-g[oli tal-[ajja lill[addiema u ri/evituri ta’ benefi//ji so/jali; ]ieda lill-pensjonanti; u ]ieda ta’ 200 ewro fuq l-ammont mhux taxxabbli ta’ dawk li g[andhom pensjoni tasservizzi.

Sadattant, fit-tielet ;img[a ta’ Frar, se jintbag[at il-benefi//ju ta’ 300 ewro lil anzjani ta’ ’l fuq minn 80 sena.

U dan kollu waqt li madwarna, tant pajji]i qed ida[[lu dejjem aktar mi]uri ta’ awsterità.

L-ISPORT

Il-Gvern jg[in bi €8 miljun lil g[aqdiet nazzjonali ■ Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-isport, ilbiera[ [abbar li l-Gvern ta €8 miljun f’g[ajnuna finan-

zjarja lil g[aqdiet nazzjonali tal-isport.

Dan intqal f’attività li saret fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera u li fiha ng[ataw g[otjiet lil g[add ta’ g[aqdiet.

Fl-istess attività, isSegretarju Parlamentari Puli ippre]enta l-Pjan ta’ {idma g[all-Isport Malti tul l-2012, li jinkludi l-ftu[ ta’ skola ;dida tal-isport.

Id-dettalji f’pa;na 10 u fil-gazzetta KolloxSport

Illum ma’ il-mument...

It-tieni [ar;a ta’

KolloxSport

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Se nkomplu bil-programm le;islattiv tal-Gvern Tonio Borg –

Issa li l-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Gvern li ressaq il-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat m’g[addietx g[ax ma kisbitx il-35 vot me[tie; kif kien jemmen Joseph Muscat, se nkomplu mexjin ’il quddiem bil-programm le;islattiv talGvern li g[andu l-mandat talpoplu g[al [ames snin.

Il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg qal dan ilbiera[ meta kien intervistat mill-;urnalist Reno Bu;eja waqt il-programm Dissett fuq TVM. Aktar kmieni, waqt l-istess programm, saret ukoll intervista lil Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat.

Tonio Borg qal li l-Private Members Bill dwar ilfinanzjamant tal-partiti li ressaq id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono se jkun

Kunsill :enerali li jiffoka fuq il-PN u b’messa;;i ta’ stabbiltà PA:NA 5

XANDIRA DIRETTA ■ Il-Kunsill :enerali ta’ dalg[odu se jixxandar dirett fuq NET Television mid-9.30 ’il quddiem u jintemm bid-diskors tal-Prim Ministru.

Tonio Borg

diskuss mill-Parlament.

Hu spjega li din il-li;i hi frott ta’ [idma kbira li saret fix-xhur li g[addew kemm minn Franco Debono stess kif ukoll mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru.

Dan jikkonferma kemm ilGvern pre]enti hu miftu[ g[al ideat ;odda.

Franco Debono ng[atawlu diversi responsabbiltajiet u g[andu sehem x’jag[ti. g[al pa;na 22

2095

L-ISTABBILTÀ

Fitch i]]omm lil Malta b’rata stabbli FITCH, l-a;enzija internazzjonali tal-credit rating nhar il-:img[a ikkonfermat il-livell ta’ fidu/ja f’Malta fil-livell ta’ A filwaqt li baxxiet irrata ta’ [ames pajji]i tazzona ewro: Spanja, lItalja, il-Bel;ju, ?ipru u s-Slovenja.

Barra minn hekk, Fitch [abbret li kienet qed t[ares b’mod negattiv lejn il-futur tal-Irlanda.

Din il-konferma ta’ Fitch issa[[a[ dak li qal il-Prim Ministru din il-;img[a li minkejja l-maltemp ekonomiku, Malta qed tikseb ri]ultati po]ittivi grazzi g[all-istrate;ija g[aqlija tal-gvern.

■

IX-XOG{OL

Dawk jirre;istraw jonqsu g[al-livell baxx [afna ta’ 4.1 fil-mija In-nies jirre;istraw g[ax-xog[ol issa naqsu g[al 4.1 fil-mija. Dan hu livell baxx [afna li jfisser li l-pajji] qieg[ed f’qag[da sa[ansitra a[jar minn dak li jitqies b[ala full employment.

L-a[[ar /ifri ta’ dawk jirre;istraw g[axxog[ol kienu pubblikati nhar l-Erbg[a li g[adda u juru li fl-a[[ar g[add dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol naqsu g[al 4.1 fil-mija.

Kwalunkwe re;istrar g[ax-xog[ol ta’ anqas minn 5 fil-mija hu meqjus b[ala

full employment g[ax b’rata hekk baxxa jkun hemm aktar postijiet tax-xog[ol vojti milli [addiema jirre;istraw.

Il-postijiet vojti jibqg[u ma jimtlewx prin/ipalment g[ax dawk jirre;istraw ma jkollhomx il-kwalifiki u l-[iliet me[tie;a mill-impjegaturi fil-postijiet tax-xog[ol vakanti li jkunu qed joffru.

Ir-rata baxxa ferm ta’ 4.1 fil-mija – kwa]i punt s[i[ ta[t il-livell ta’ 5 fil-mija – tirri]ulta wara tnaqqis sostnut fl-a[[ar

sentejn fir-rata li kienet di;a’ baxxa. Din ir-rata kienet 4.8 fil-mija fl-2009. Is-sena ta’ wara ni]let g[al 4.6% u s-sena li g[addiet kompliet nie]la g[al 4.3 fil-mija.

U[ud jistg[u jistaqsu kif kultant jing[ad li r-rata ta’ nies ifittxu x-xog[ol hi ta’ 6 fil-mija u daqqa jing[ad, kif qed jing[ad hawn, li hi 4 fil-mija. Dan hu g[ax hemm ]ew; kejl ta’ dawk ifittxu xxog[ol.

g[al pa;na 2

IL-PRO:ETTI

G[addejjin 25 pro;ett ma;;uri Il-Gvern jinsab g[addej b’numru kbir ta’ pro;etti li, kif qal ilPrim Ministru fil-Parlament nhar il-{amis li g[adda, jinsabu resqin lejn tmiemhom hekk kif il-[idma ta’ din lamministrazzjoni qed tqarreb lejn ir-raba’ sena.

Dawn il-pro;etti jinsabu fi stadji differenti, i]da u[ud minnhom waslu f’fa]i avvanzata ta’ tlestija. O[rajn jitlestew flewwel kwart tas-sena, o[rajn lejn nofs is-sena filwaqt li numru sostanzjali jitlestew mal-bidu tas-sena d-die[la.

F’dawk li huma kunsidrati b[ala pro;etti ma;;uri, il-Gvern g[andu [amsa u g[oxrin li se jkun jista’ jwettaq f’din ille;islatura. Hemm numru kbir ie[or ta’ pro;etti li g[alkemm importanti, mhumiex kunsidrati b[ala ‘ma;;uri’, b[al ;onna, toroq residenzjali u xog[lijiet o[ra ta’ infrastruttura.

Nies li g[andhom esperjenza kbira fi pro;etti tal-gvern qalu lil din il-gazzetta li qatt fl-istorja ta’ pajji]na ma kien hawn daqshekk pro;etti g[addejjin f’daqqa.

Id-dettalji f’pa;na 3

Il-PARK TAL-AVJAZZJONI f’{al Safi — wie[ed mill-[afna pro;etti ma;;uri li g[addejjin b[alissa. Dan qed isir b’investiment ta’ 17-il miljun ewro biex jaqdi l-[ti;iet tal-industrija talmanutenzjoni tal-ajruplani, industrija li xxettlet f’Malta mill-Gvern Nazzjonalista u li qed tikber u ]]id l-impjiegi fost il-Maltin ■

22

AÓBARIJIET

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

internazzjonali

Joseph Muscat waqt il-programm ‘Dissett’ u, fl-isfond, fuq l-iscreen jidher [iere; “b’wi//u mqarras” mill-Parlament

Muscat jibqa’ ma jridx jg[id il-pjani tieg[u minn pa;na 1

Dwar il-mozzjoni ta’ sfidu/ja li ressaq Joseph Muscat, il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg qal li fid-diskors tieg[u, il-Prim Ministru g[amilha /ara li jekk ilmozzjoni tg[addi, hu kien se jmur mill-ewwel g[and ilPresident ta’ Malta biex isejja[ elezzjoni ;enerali. Imma dDeputat Franco Debono ma riedx iwaqqa’ l-Gvern g[ax kieku kien jivvota favur ilmozzjoni tal-Oppo]izzjoni.

Tonio Borg fakkar li kemm fl-1954 kif ukoll fl-1998, ilgvern ta’ dak i]-]mien kien waqa’ g[ax tilef vot ta’ fidu/ja.

Il-Vi/i Prim Ministru qal li b[alissa l-pajji] m’g[andux b]onn elezzjoni min[abba ssitwazzjoni ekonomika u finanzjarja internazzjonali li din is-sena mistennija tkompli te[]ien u dan ikollu impatt fuq pajji]na.

G[alhekk, pajji]na g[andu b]onn li l-Gvern ikompli bilprogramm le;islattiv tieg[u u l-Prim Ministru, g[ada t-Tnejn se jattendi g[as-Summit talUnjoni Ewropea fi Brussell.

Dan hu summit informali imma importanti li fost lo[rajn se jiddiskuti ssitwazzjoni tax-xog[ol fil-

pajji]i tal-UE kif ukoll il-Patt Finanzjarju tal-pajji]i tal-UE minbarra r-Renju Unit.

Mistoqsi minn Reno Bugeja dwar id-dikjarazzjoni tal-Prim Ministru li se jie[u inizjattivi biex jara li l-Partit Nazzjonalista hu kollu warajh, il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg qal li l-ewwel inizjattiva hi li lPrim Ministru jmur quddiem il-Kunsill :enerali li hu log[la organu tal-PN biex dan juri l-fidu/ja fit-tmexxija talPartit. G[alhekk il-Kunsill :enerali se jitlaqqa’ dalg[odu.

■ Sadattant, waqt l-istess programm, il-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat qal li l-Gvern tilef ilma;;oranza u g[alhekk g[andha ssir elezzjoni ;enerali.

Hu qal li ressaq il-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Gvern biex jittestja s-sitwazzjoni u stqarr li ma kienx qed joqg[od fuq iddikjarazzjonijiet li kien qed jag[mel id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono.

Mistoqsi minn Reno Bugeja dwar l-istrate;ija tal-Partit Laburista u x’se jag[mel jekk ikun fil-gvern, Joseph Muscat qal li mhux se ji]vela listrate;ija qabel tissejja[ elezzjoni ;enerali.

Joseph Muscat ikkritika l-

Pjan li l-Partit Laburista [are; wara l-elezzjoni tal-1998 u qal li dan kien iffukat wisq fuq kif wie[ed g[andu jirba[ lelezzjoni ;enerali.

Mistoqsi x’inhi d-differenza bejn illum u l-1998 fil-Partit Laburista, Joseph Muscat qal li l-partit g[adda minn bidla u llum sar il-ba]i ta’ moviment u hu l-bidu ta’ era ;dida b[alma kien fl-1971 u fl-1998.

Il-Mexxej Laburista iddefenda lil Cyrus Engerer minkejja li dan g[andu akku]i kriminali fil-konfront tieg[u u qal li hu lest jiddefendi lil kull min kien vittimizzat.

Joseph Muscat irrepeta li se jkollu l-aqwa kabinett ta’ kull ]mien u qal li jista’ jkun hemm teknokrati/i fit-tmexxija ta’ entitajiet tal-Gvern.

Reno Bugeja staqsa wkoll lil Joseph Muscat g[aliex meta fil-Konferenza tal-Partit Laburista tkellem dwar [ajtu, [alla barra diversi episodji importanti fosthom meta Joseph Muscat kien jag[mel kampanja kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-UE. Joseph Muscat qal li dak ilperijodu ta’ [ajtu kul[add i;;udikah u ftit wara ikkontesta l-elezzjonijiet talParlament Ewropew u kien elett.

Dehra ta’ trakk mimli b’ir;iel suspettati b[ala mer/enarji “ta’ Gaddafi”, fi triqtu lejn il-[abs ta’ Misrata

IL-LIBJA

Allegazzjonijiet ;odda dwar tortura Kienu ]velati provi ;odda li ssostenituri tal-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi qed jispi//aw ittorturati waqt li jkunu mi]mumin ta[t arrest, bil-pri;unieri ta’ [abs f’Misrata jinfurmaw lill;urnalisti tal-BBC li (fost o[rajn) sfaw imsawtin bla [niena u mog[tija x-xokkijiet bl-elettriku.

Il-Kap tal-Kunsill militari ta’ Misrata qed ji/[ad dawn lallegazzjonijiet, i]da Navi Pillay, il-Kap tan-NU b’responsabbiltà g[ad-drittijiet umani, sej[et biex il-Gvern provi]orju tal-Libja jassumi lkontroll s[i[ tal-[absijiet kollha fil-pajji].

L-allegazzjonijiet dwar ittortura qed jippersistu xi mitt jum wara li l-Kurunell Gaddafi miet mewta vjolenti ta[t idejn ir-ribelli, li xhur qabel kienu qamu kontra r-re;im li kien ilu jamministra l-Libja mill-1969.

Aktar kmieni din il-;img[a

[ar;u rapporti dwar pri;unieri li dehru bil-feriti miftu[in f’rashom u f’partijiet o[rajn ta’ ;isimhom – bl-entità karitatevoli Médecins Sans Frontières tikkonferma li qed tissospendi l-[idma tag[ha f’/entru tad-detenzjoni partikulari f’Misrata min[abba “i]-]ieda allarmanti fil-ka]i tat-tortura”.

Is-sitwazzjoni qed tkompli tqanqal it-t[assib fost lUffi/jali tan-Nazzjonijiet Uniti, li wkoll qed jesi;u biex il-Kunsill Transitorju Libjan jie[u l-passi kollha me[tie;a biex i[ares kontra dan l-allegat abbu].

Fil-pre]ent, eluf ta’ pri;unieri, inklu]i s-sostenituri ta’ Gaddafi, qed jin]ammu f’numru ta’ /entri taddetenzjoni, u diversi gruppi internazzjonali g[all-[arsien tad-drittijiet umani jaqblu li “in/identi b[al ta’ Misrata” saru komuni fil-Libja.

IS-SUDAN TA’ ISFEL

“Gwerra dwar i]-]ejt” Is-Sudan ta’ Isfel – li issepara mis-Sudan f’Lulju – qal li g[andu jikkonkludi shutdown tal-produzzjoni ta]-]ejt wara li fallew it-tentattivi lejn soluzzjoni tat-tilwima mal-awtoritajiet I]lami/i f’Khartoum.

Intant, fallew it-ta[ditiet g[al ftehim bejn il-President tasSudan, Omar al-Bashir, u lPresident tas-Sudan ta’ Isfel, Salva Kiir, li ltaqg[u fl-Etjopja.

Dan, meta s-Sudan ta’ Isfel qed ju]a l-infrastruttura tasSudan biex jesporta ]-]ejt tieg[u u bil-;irien ikomplu jitlewmu dwar kemm g[andu jiswa l-operat.

Il-fondi ;;enerati mittrasport ta]-]ejt jiffurmaw parti kbira mill-ba;it tasSudan, li spi//a jitlef [afna miz-zoni li jipprodu/u r-ri]ors mindu s-Sudan ta’ Isfel kiseb l-indipendenza.

Il-Gvern ta’ Khartoum akku]a lis-Sudan ta’ Isfel li “qed i]omm lura l-[las dovut” u anki li beda ja[taf i]-]ejt b[ala “sostitut g[all-[las”.

Ir-rapporti qalu li s-Sudan di;à bieg[ kunsinna ta’ ]ejt mhux-irraffinat (li [ataf lisSudan ta’ Isfel) bi skont ta’ miljuni ta’ dollari, u anki qed joffri aktar minn dawn ilkunsinni.

Intant, is-Sudan ta’ Isfel qed jakku]a lis-Sudan dwar “serq ta’ ]ejt”, u jiem ilu kien di;à [abbar l-intenzjoni li jwaqqaf il-produzzjoni.

Filwaqt li l-mi]ura drastika telimina l-akbar sors ta’ introjtu g[as-Sudan ta’ Isfel, il-pajji] mhu juri l-ebda sinjali li jista’, ’il quddiem, jirtira mid-de/i]joni f’sitwazzjoni li bdew jirreferu g[aliha b[ala “il-gwerra dwar i]-]ejt”.

2

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Il-Labour jibg[at Kellha ti]]an]an il-gallarija u jitwa[[lu posters mal-billboards avukat anzjan Imkejjen infurmati sew mill qalba tal Partit Laburista qalu biex jiddefendi lil din il gazzetta li kien hemm il [sieb li l gallarija l ;dida mal fa//ata ta/ ?entru Nazzjonali Laburista fil kaw]a mitlufa {amrun ti]]an]an nhar il -

-

-

-

-

-

-

’ {amis li g[adda fl-okka]joni tal-mozzjoni ta’ sfidu/ja filgvern li l-votazzjoni dwarha ttie[det dakinhar stess filParlament g[all-[abta ta’ nofsinhar.

L-in[awi ta/-?entru Nazzjonali Laburista, dakinhar u dak il-[in li kien qed jittie[ed il-vot kienu mag[luqin g[at-traffiku u kien hemm stennija li t-triq ta’ quddiem i/-?entru timtela bin-nies hekk kif kellu jsir mag[ruf l-e]itu tal-votazzjoni.

L-idea kienet li Joseph Muscat — wa[du — jitfa//a fil-gallarija biex isellem lillfolla ta’ partitarji akkaniti li kienu mistennija jilqg[u tt[abbira ta’ elezzjoni ;enerali probabbli, b’entu]ja]mu kbir.

Fl-istess [in, a[na infurmati li l-Labour kien di;à kellu f’idejh posters lesti biex jitwa[[lu mad-diversi billboards — li u[ud minnhom g[adhom vojta — inferrxin madwar Malta. ‘

…u ja[bi lid-deputati telliefa tieg[u

Xejn ma kien debutt feli/i g[al Manwel Mallia fuq ittelevi]joni b[ala kandidat laburista.

Dan l-avukat anzjan intbag[at mil-Labour fil-programm Bondiplus li xxandar nhar il-{amis li g[adda biex jiddefendi l-po]izzjoni tal-partit il-‘;did’ tieg[u wara dak kollu li kien se[[ fil-Parlament fl-istess jum.

L-Avukat Mallia mill-ewwel deher li kellu struzzjonijiet /ari kif kellu jwie;eb il-mistoqsijiet mill-istrate;isti talLabour i]da wera li ma jag[milx distinzjoni bejn awla talqorti u programm televi]iv.

Ta’ politiku prin/ipjant li hu, Mallia ried biss je]alta lil Muscat [alli jo[ro; ta’ ‘eroj’ mal-partitarji laburisti i]da flok ma impressjona, spikka g[all-mod kif ma wie;eb g[all-ebda mistoqsija li saritlu.

Min bag[at lil Mallia, tah ukoll struzzjonijiet biex tul ilprogramm jattakka kemm jista’ lil Lou Bondì u bl-isku]a li ma kienx qed jit[alla jwie;eb il-mistoqsija li tkun saritlu, Mallia n[ela f’ripetizzjonijiet ta’ dak li kien qal qablu, flistess jum, Joseph Muscat. L-ebda idea ;dida, l-ebda spunt ori;inali minn dan il-kandidat ;did fjamant.

I]da l-aktar importanti li [are; minn din il-parte/ipazzjoni ta’ Mallia fi programm daqshekk importanti kien li l-Partit Laburista tant kien jaf u konvint mit-‘telfa’ li kien ;arrab dakinhar fil-Parlament li idde/ieda li ja[bi lid-deputati kollha tieg[u u, minflokhom ilkoll, jibg[at lil dan il-prin/ipjant.

Il-Labour ried, prin/ipalment, ja[bi lid-Deputy Leader An;lu Farrugia, li kien il-Membru Parlamentari li f’isem Joseph Muscat ressaq il-vot ta’ sfidu/ja fil-gvern.

Minkejja li An;lu Farrugia hu wkoll avukat difensur, ilLabour ma riedx jie[u riskju u ipprefera jibg[at lil dan ilprin/ipjant milli jfakkar lin-nies li dak li tant imlew ras in-nies bih ma kienx se[[.

Ammissjoni tat-telfa g[al Joseph Muscat… u tad-deputati kollha tieg[u i]da l-aktar An;lu Farrugia.

Min[abba dak li ;ara nhar il-{amis, tal-Labour kellhom jirrikorru g[al poster ie[or, li fil-fatt bdew jesponuh fl-a[[ar jiem.

Id-di]appunt g[at-telfa li Joseph Muscat ;arrab nhar il-

Il-gallarija l-;dida mal-fa//ata ta/-?entru Nazzjonali Laburista fil-{amrun li kellha ti]]an]an minn Joseph Muscat nhar il-{amis li g[adda kieku reba[ il-vot dwar il-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-gvern

{amis li g[adda fil-Parlament kien evidenti fuq wi// l-istess Kap tal-Oppo]izzjoni hekk kif kien [iere; mill-awla parlamentari u wkoll fuq wi// s[abu d-Deputati.

Laburisti li n;abru fi Pjazza San :or; quddiem il-Parla-

ment, instemg[u jg[idu li ma setg[ux jifhmu g[alfejn qag[du jaqilg[uhom la ma kellhom xejn f’idejhom.

Xi [add instema’ jg[id ukoll li n-nuqqas ta’ esperjenza qed jidher akbar hekk kif qed jg[addi aktar ]mien.

Livell baxx [afna ta’ qg[ad minn pa;na 1

Illum il-{add, 29 ta’ Jannar, 2012

Wie[ed hu dak mag[ruf b[ala l-Labour Force Survey (LFS) li hu st[arri; fuq kampjun kbir ta’ familji b’intervisti wi// imb wi// mal-[addiema dwar ix-xog[ol u s-salarji tag[hom. Anke dawk li jg[idu li di;a’ qed ja[dmu f’dan l-ist[arri; xorta jkunu mistoqsijin: “Inti qed tfittex impjieg ie[or flok dak li g[andek jew flimkien ma’ dak li g[andek?” u jekk iwie;bu “iva” jing[addu ma’ dawk li qed ifittxu xog[ol.

Barra minn dan, l-ist[arri; jinkludi lil dawk kollha li g[andhom bejn 15 u 65 sena u g[alhekk jinkludi kemm studenti kif ukoll pensjonanti li jg[idu li qed ifittxu xog[ol.

Dawn i]-]ew; fatturi g[andhom il-[abta li j]idu rrata ta’ dawk ifittxu x-xog[ol

fl-ist[arri; tal-LFS. Min-na[a l-o[ra, hemm ilkejl l-ie[or li hu dak ta’ dawk li jmorru jirre;istraw g[axxog[ol mal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) u li jiddikjaraw li m’g[andhomx xog[ol u allura jixtiequ li l-ETC ssibilhom xog[ol.

Dan hu kejl [afna aktar e]att u juri a[jar kemm huma dawk bla xog[ol fl-etajiet li fihom jistg[u ja[dmu.

Fuq i]-]ew; metodi ta’ kejl, Malta g[andha fost l-aktar rati baxxi ta’ nies ifittxu x-xog[ol fl-Unjoni Ewropea kollha.

Il-kejl ta’ dawk ifittxu xxog[ol hu meqjus minn [afna ekonomisti b[ala ewlieni g[ax juri mhux biss kif tkun sejra lekonomija imma wkoll kif din tkun qed taffettwa lill[addiema.

FOCUS 101 Il-lum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

— Anali]i tal-gazzetti tal-{add Imexxi> Mistednin>

Ryan Callus Edwin Vassallo u Richard Sladden

AÓBARIJIET LOKALI

3

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

TI… -PRO:ET IL R A W D INISTRU tali hi tipika IL-PRIM M n jo z iz ] o pp ra

;i]latu ap tal-O ;ika tal-K fir-raba’ sena tal-le tà lo la m rn all-maturi …im u lill-Gve waslu g[ b i a … tt S w e . ; r te u s ro o e l-p jitl Lab [afna mil [or biex ie ta a) e it d ft m d a u m [ [ o g tieg is li m a jonqosh -{ a il m r a im ment nh tag[hom (Fil-Parla

Il-Park tal-Avjazzjoni, b’investiment ta’ 17-il miljun ewro li wasal biex jitlesta

25

Il-lista hi impressjonanti. Qatt flistorja ta’ pajji]na ma kien hawn daqshekk pro;etti kbar tal-gvern g[addejjin fl-istess [in.

Fil-Parlament, nhar il-{amis li g[adda, il-Prim Ministru qal li hekk kif il-Gvern riesaq lejn irraba’ sena tieg[u, dawn il-pro;etti jkunu waslu biex jitlestew u jing[ataw lill-poplu g[all-u]u u ttgawdija tag[hom. il-mument st[arre; x’inhuma u[ud mill-pro;etti ewlenin li jinsabu fi stadju differenti — u[ud minnhom tassew avvanzati b[al, ng[idu a[na, il-pro;etti tat-toroq arterjali — u sab firxa sostanzjali kemm fil-kobor, fil-kwalità u wkoll fl-in[awi tag[hom.

Hemm pro;etti ta’ infrastruttura,

PRO:ETT MA::URI

pro;etti ta’ tisbi[, o[rajn industrijali u konnessi mat-trasport, fl-edukazzjoni, fis-sa[[a, fl-ambjent u o[rajn.

Dawn huma l-25 pro;ett ma;;uri ta’ din l-amministrazzjoni hekk kif g[adna kif bdejna sena ;dida: ■ Il-Parlament il-;did fid-d[ul talBelt Valletta ■ It-teatru l-;did fl-in[awi tal-eks Teatru Rjal ■ Id-d[ul g[all-Belt Valletta bilpjazza kbira fejn kien hemm itterminus tal-karozzi ■ Il-lift tal-Barrakka ■ Ir-restawr u r-riabilitazzjoni talForti Sant’Iermu ■ Il-pro;ett tal-Ba/ir Nru. 1 f’Bormla ■ It-terminal ta/-?irkewwa ■ L-Aquarium fil-Qawra

■ ■ ■ ■ ■ ■

Ir-restawr tas-swar f’diversi n[awi ta’ Malta u /-?ittadella f’G[awdex Il-pro;ett ta]-}ewwieqa Waterfront biswit il-port talIm;arr f’G[awdex L-estensjoni tal-Power Station L-interconnecting cable bejn Malta u Sqallija g[all-;enerazzjoni tal-ener;ija Skola o[ra ;dida — sekondarja tal-bniet — f’Tal-{andaq Il-bini ta’ campus ;did g[allMCAST (

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

ara wkoll pa;ni

8 u 9)

■ ■

Fakultà ;dida tat-Teknolo;ija tal-Informazzjoni fl-Università ?entru ;did tal-onkolo;ija — sptar ;did g[all-pazjenti talkan/er qrib l-Isptar Mater Dei

■ ■

Nursing home fejn kien hemm l-Isptar Zammit Clapp ?entru re;jonali tas-sa[[a f’San :iljan biex jaqdi lin-nies ta’ dawk l-in[awi Triq il-Kunsill tal-Ewropa li tag[ti g[all-ajruport Triq Garibaldi fil-Marsa Xatt l-G[assara tal-G[eneb filMarsa qrib il-Valletta Waterfront Triq il-Marfa fil-Mellie[a Triq l-Im;arr G[awdex li mixXewkija twassal sar-Rabat G[awdex I/-?entru BioMalta biex jg[in fl-oqsma tax-xjenza u r-ri/erka Il-Park tal-Avjazzjoni b’a//ess dirett g[ar-runway tal-ajruport internazzjonali.

4

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

AÓBARIJIET LOKALI

tag˙rif Festa San :wann Bosco f’G[awdex. Illum il-{add, solennità

ta’ San :wann Bosco. Fid-9 a.m.

Kon/elebrazzjoni Pontifikali mmexxija mill-Isqof Mario Grech bis-sehem tal-Kor Laudate Pueri. Fl10 a.m. il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono tinawgura uffi/jalment hydraulic lift flOratorju sponsorjat mill-Iskema Eko-G[awdex tal-Ministeru g[al G[awdex g[all-G[aqdiet Volontarji.

10.15 a.m. parata ta’ ]wiemel u ponijiet minn Pjazza San Fran;isk sa Pjazza Santu Wistin, fejn isir ittberik tal-pets u annimali minn Dun :or; Mercieca. 4.30 p.m. Quddiesa /elebra minn Mons. :u]eppi Attard, Ar/ipriet tal-Katidral. 5.30 p.m. {ru; tal-pur/issjoni bl-istatwa ta’ San :wann Bosco. 6.30 p.m. D[ul tal-pur/issjoni.

Festa tal-Gwardji ta’ :esù Sagramentat f’G[awdex. Illum il-

{add, jum il-festa, fis-6 a.m.

Quddiesa minn Dun John Mejlaq. 7 a.m. Quddiesa minn Mons. Joseph Bezzina. 10 a.m. Sieg[a Le;jun ta’ Marija. 11 a.m. Sieg[a Azzjoni Kattolika. 1 p.m. Sieg[a Grupp Neo-Katekumenali. 2 p.m. Sieg[a tmexxi Marija Farrugia. 3 p.m.

Sieg[a tmexxi Frances Portelli.

4.30 p.m. Ru]arju u Barka Ewkaristika. 5 p.m. Quddiesa kon/elebrata mill-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech, flimkien ma’ ]ew; Monsinjuri tal-Katidral.

RTK 4 Charity. Is-somma ta’ €35,935 in;abret fil-kampanja RTK 4 Charity – Familji fil-B]onn, li Radju RTK organizza fil-;img[at li g[addew. Wara li jitnaqqsu l-

ispejje], li jammontaw g[al €657,93, is-somma tkun tista’ titqassam bejn erba’ entitajiet talKnisja li se jibbenefikaw mill-istess fond. L-entitajiet huma Preventive Care Programme ‘Ejjew G[andi’, Familji fil-B]onn mid-Djo/esi ta’ G[awdex, it-Taqsima Refu;jati u dDar tal-Kleru.

:urnata ta’ talb. Nhar il{amis 2 ta’ Frar se ssir ;urnata ta’ talb g[all-vokazzjonijiet sa/erdotali u reli;ju]i quddiem :esù Ewkaristija fil-kappella tasSeminarju f’Tal-Virtù, ir-Rabat. Il;urnata tibda fid-9.30 a.m. bilQuddiesa u wara jkun hemm ladorazzjoni matul il-;urnata kollha.

Fis-6.30 p.m. ikun hemm ladorazzjoni u l-Quddiesa, li jkunu bis-sehem tas-seminaristi. Kul[add mistieden jattendi f’[in li jixtieq.

San Pawl il-Ba[ar. Il-Kunsill Lokali jav]a lill-pubbliku li minn g[ada t-Tnejn se jibda jopeera millUffi//ju Amministrattiv il-;did li jinsab fi Triq San Pawl (ma;enb lappartamenti ‘My Rest’), ftit metri ’l fuq mill-kappella tal-Karmnu (lejn ix-Xemxija). L-istess jg[odd g[a/-?entru ta’ Matul il-Jum talAnzjani li se jkun parti mill-istess binja ;dida.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn quddiem il-knisja parrokkjali tasSi;;iewi, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub i;;ib mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-temp ;eneralment imsa[[ab, b’xi [albiet tax-xita i]olati aktar tard filg[axija. Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ moderat mix-Xlokk ilLvant. Ba[ar [afif, li jsir moderat. Imbatt ftit li xejn. L-og[la temperatura 13˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 407.3mm. Ix-xemx titla’ fis-07.06 u tin]el fil-17.23.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 38 – 46 – 54 – 6 – 62

spiΩeriji li jift˙u llum VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; {AMRUN: Lister Pharmacy, 209 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Pinto Pharmacy, 43 Triq san Bastjan; BIRKIRKARA: Fleur-De-Lys Pharmacy, 32 Triq Fleur-de-Lys; TA’ XBIEX: Remedies Chemists, Marina Court, 49A Triq Abate Rigord; SAN :ILJAN: Melita Pharmacy, 127 Triq San :or;; TAS-SLIEMA: Rudolph Pharmacy, 133 Triq Rudolph; {AL LIJA: St. Michael Pharmacy, Misra[ it-Transfigurazzjoni; MOSTA: TatTarga Pharmacy, Plot No. 2, Triq ilKostituzzjoni; SAN PAWL ILBA{AR: St. Paul’s Bay Pharmacy, 504 Triq il-Kbira; PAOLA: Fleming Pharmacy, 65 Triq {a]-}abbar; BORMLA: Verdala Pharmacy, 57 Triq il-Gendus; FGURA: Cilia’s Pharmacy, 313 Triq {a]-}abbar; }EJTUN: Green Cross Pharmacy, 31 Misra[ Gregorio Bonnici; {AL KIRKOP: Kirkop Pharmacy, 9 Triq il-Parro//a; {A}}EBBU:: De Rohan Pharmacy, 24 Triq Sant’Antnin; RABAT: St. Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira; VICTORIA: Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapu//ini; MARSALFORN: Tony’s Pharmacy, Triq il-Qbajjar.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

L-artiklu dwar P. Prospero Grech fil-‘Catholic Herald’

F’ARTIKLU F’THE CATHOLIC HERALD FUQ IT-TIENI KARDINAL MALTI

Patri Prospero Grech deskritt b[ala “possibbilment l-aktar persuna intelli;enti” F’artiklu pubblikat fil-jiem li g[addew fil-gazzetta influwenti Catholic Herald, Patri Prospero Grech, lAgostinjan Malti li x-xahar id-die[el se jkun ma[tur Kardinal mill-Papa Benedittu XVI, kien deskritt b[ala “possibbilment l-aktar persuna intelli;enti” (possibly the most intelligent man alive).

L-artiklu nkiteb minn Fr Alexander Lucie-Smith, studju] u awtur ta’ bosta kotba, u kien pubblikat fil[ar;a tad-9 ta’ Jannar ta’ din is-sena. Meta kien i]g[ar Fr Alexander g[ex g[al xi ]mien f’Malta u kellu kuntatt di;à ma’ P. Prospero.

Hu qal li mil-lista ta’ Kardinali ;odda li [abbar ilPapa fil-jiem li g[addew, laqtuh ]ew; ismijiet, wie[ed ta’ Fr Karl Becker SJ, li g[al bosta snin kien jg[allem flUniversità Gregorjana ta’ Ruma, u l-ie[or ta’ P. Prospero

Grech, “it-tieni Kardinal li se jkollha Malta.”

Fl-artiklu fil-Catholic Herald, Fr Alexander jg[id li meta kien tifel ]g[ir kien jg[ix Malta u jiftakar b[ala [abib kbir tal-familja lil Nigel Dennis, awtur Ingli] li g[ex la[[ar snin tieg[u f’Malta.

“Il-memorja tal-[niena u ttjubija tieg[u g[adhom qawwija. Hu kien wie[ed minn ]ew; familji [bieb tag[na li kienu awturi ta’ kotba u g[alhekk kien igawdi /ertu rispett g[aliex dak i]-]mien lawturi kienu stmati [afna.”

Nigel Dennis kien l-awtur ta’ bosta rumanzi, fosthom wie[ed li kiseb su//ess kbir bl-isem Cards of Identity.

Fr Alexander jg[id li meta kien sejjer Ruma biex jistudja g[as-sa/erdozju, l-armla ta’ Nigel qaltlu: “Imissek tmur tara lil wie[ed mill-[bieb kbar tag[na. Dan kien l-ewwel Malti li konna ltqajna mieg[u.

Nigel kien jg[idli li dan hu

possibbilment l-iktar persuna intelli;enti ta’ ]mienna.”

“Kienet qed tirreferi g[al Patri Prospero Grech. U jien smajt minnha,” qal Fr Alexander.

“Ma domtx ma ndunajt li Nigel kien g[amel ;udizzju tajjeb. Wara ltqajt ma’ diversi nies o[ra li lkoll kellhom kliem ta’ tif[ir g[al Fr Prospero, kif kul[add kien isejja[lu.”

L-artiklu tal-Catholic Herald jintemm bi kritika prudenti lill-Knisja Kattolika li matul i]-]mien ma [assitx li kellha ta[tar Kardinal Malti f’perjodu ta’ kwa]i 200 sena mill-a[[ar wie[ed.

Fr Alexander Lucie-Smith jikteb hekk: “Meta wie[ed jikkonsidra dak kollu li Malta tat lillKnisja, wie[ed jistag[;eb li s’issa Malta kellha Kardinal wie[ed biss fl-istorja tag[ha.

Issa, bil-;ie[ li se jing[ata Fr Prospero, dan l-i]ball storiku se jibda jissewwa.”

L-ordinazzjoni episkopali ta’ P. Prospero Qabel jin[atar Kardinal, Patri Prospero Grech se jkun ordnat Ar/isqof Titulari ta’ San Leone fil-Basilicata (Italja) b’/elebrazzjoni li se ssir filKonkatidral ta’ San :wann, il-Belt Valletta, fit-8 ta’ Frar li ;ej.

Fost l-Isqfijiet li kellhom ittitlu ta’ San Leone nsibu lisSegretarju tal-Beatu Papa :wanni Pawlu II, Mons.

Stanislaw Dziwisz (mill-1998 sal-2005 meta kien nominat Ar/isqof ta’ Krakovja).

Patri Prospero Grech se jkun Malta mis-6 sal-10 ta’ Frar u l-Provin/ja Agostinjana [ejjiet programm ta’ /elebrazzjonijiet fl-okka]joni

tal-Ordinazzjoni Episkopali tieg[u. Il-programm se jkun hekk: 6 ta’ Frar: Il-wasla f’Malta ta’ Patri Prospero Grech OSA. 7 ta’ Frar: Fil-11.30 a.m. konferenza tal-a[barijiet filKurja tal-Ar/isqof, il-Furjana.

Fis-7.00 p.m. ssir velja ta’ talb bi preparazzjoni g[allOrdinazzjoni Episkopali ta’ Mons. Prospero Grech filKnisja ta’ Santu Wistin, ilBelt.

8 ta’ Frar: Fis-6.00 p.m. tibda l-Ordinazzjoni Episkopali ta’ Mons. Prospero Grech OSA fil-Konkatidral ta’ San :wann.

9 ta’ Frar: Fis-7.15 p.m.

P. Prospero Grech OSA

Mons. Prospero Grech imexxi l-Quddiesa ta’ lejlet il-festa tan-Nawfra;ju ta’ San Pawl, fil-Knisja ta’ San Pawl, il-Belt Valletta.

10 ta’ Frar: Mons. Prospero Grech i[alli Malta lejn Ruma.

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

5

Kunsill :enerali li j[ares lejn il-qag[da interna fil-PN u jag[ti messa;; /ar ta’ stabbiltà Il-Ministru Jason Azzopardi, is-Sindku tal-G[arg[ur, Mario Gauci, u l-kunsillier Nazzjonalista Mark Azzopardi fl-in[awi fejn art fil-G[arg[ur kienet devoluta lill-kunsill lokali

Proprjetajiet pubbli/i devoluti lil g[aqdiet Is-Search Light Battery li tinsab f’Top of the World, il-G[arg[ur, g[addiet b’devoluzzjoni lillKunsill tal-istess lokalità millGvern.

Il-batterija se tkun restawrata, u parti minnha se tkun qed tintu]a mill-Malta Astronomic Society g[all-osservazzjonijiet astronomi/i tag[ha.

B’hekk, din tkun qed isservi ta’ skop edukattiv. G[al din illokalità, din id-devoluzzjoni hi r-raba’ wa[da, u s-Sindku Mario Gauci qal li l-G[arg[ur dejjem investa bis-s[i[ f’kull devoluzzjoni li ng[ata.

Apparti minn din id-devoluzzjoni, Jason Azzopardi, ilMinistru g[all-Kompetizzjoni :usta, in-Negozji ]-}g[ar, u lKonsumatur, ilbiera[ g[adda wkoll ]ew; proprjetajiet b’kirja ta’ mitejn ewro fis-sena g[all15-il sena li ;ejjin, lill-Parro//a tal-Isla u lis-Senglea Historic Society.

Il-proprjetà li se tinkera lillparro//a hi ma[]en, waqt li dik

li se tinkera lis-So/jetà se tkun restawrata biex tintu]a b[ala lkwartieri tag[ha.

L-iffirmar g[all-g[oti talproprjetajiet sar quddiem ilmembri ta’ din is-So/jetà.

Il-President tas-Senglea Historical Society, li ilha mwaqqfa mill-2009, stqarr li permezz ta’ dan l-iffirmar talkiri tas-sit fejn kien hemm ilfortizza San Mikiel, l-identità storika tal-Isla se tkun promossa aktar. Hu spjega wkoll li l-post se jsir mu]ew [aj li fih se jkun hemm arkivji u anki inventarju fotografiku. Rigward l-iskedar tal-bini, hu semma li dan se jsir b’[idma mal-MEPA. Min-na[a tieg[u, l-Ar/ipriet Joe Grech qal li g[alissa lma[]en se jibqa’ jintu]a g[allarmar u l-manutenzjoni talarmar tal-festa, u mbag[ad ikunu jistg[u jippreparaw ukoll wirjiet permanenti biex irresidenti u anki t-turisti jkunu jistg[u jgawdu mill-aspett kulturali tal-festa u tal-Isla stess.

Falliment mill-Kunsill Lokali tal-Mosta Minkejja l-fta[ir mill-Partit Laburista meta rnexxielu jirba[ il-ma;;oranza fil-Kunsill Lokali tal-Mosta, il-kwistjoni dwar l-i]vilupp f’Wied ilG[asel hi e]empju /ar talfalliment ta’ dan il-kunsill, li hu mmexxi minn ma;;oranza u minn Sindku Laburista.

Waqt konferenza tala[barijiet fil-Mosta, il-kelliema tal-Alternattiva Demokratika irreferew g[ad-di]gwid u l;lied intern li hemm fil-Kunsill Lokali tal-Mosta u qalu li dan il-Kunsill qed ja[li l-[in fuq piki trivjali u mhux ja[dem fuq

issues importanti.

L-uffi/jali tal-AD fakkru kif is-Sindku Laburista, it-Tabib Paul Chetcuti Caruana, kien ordna li tit[assar parti minn rapport fil-maga]in uffi/jali talKunsill u kien qabbad xi [addiema biex jg[attu partijiet minn rapport permezz ta’ feltpen u jqattg[u u ja[arqu xi pa;ni mill-istess maga]in.

L-uffi/jali tal-AD qalu li lKunsill Lokali tal-Mosta falla fil-[idma tieg[u u g[alhekk huma se jippre]entaw kandidat tag[hom g[all-elezzjoni talMosta.

Il-Kunsill :enerali tal-PN, li se jkun qed jitlaqqa’ llum, se jiffoka fuq il-qag[da interna talpartit imma fl-istess [in b’[arstu ’il quddiem g[aliex ilPN irid ikompli j[ares lejn linteress nazzjonali ta’ pajji]na, biex il-programm elettorali li fuqu kien elett, ikompli jitwettaq.

Paul Borg Olivier, isSegretarju :enerali tal-PN, qal dan waqt il-programm Il-Fatti Kollha fuq Radio 101, ilbiera[.

Fil-programm [a sehem ukoll Jean Pierre Debono, l-Assistent Segretarju :enerali tal-PN. Paul Borg Olivier fisser li dan il-Kunsill :enerali tal-PN issejja[ b’mod straordinarju mill-E]ekuttiv tal-PN propju min[abba //irkustanzi politi/i interni fil-partit, u anki min[abba dak li g[addej b[alissa barra millpartit.

L-iskop hu li fih jin[are; messa;; /ar ta’ stabbiltà fil-politika tal-PN fil-Gvern, imma wkoll li fih il-PN idur dawra madwaru, jikkonsolida t-tmexxija tieg[u, u jag[ti messa;; /ar u b’sa[[tu ta’ politika stabbli li l-PN dejjem ippre]enta.

B’hekk, il-pajji] jibqa’ jimxi ’l quddiem filqasam tax-xog[ol, fil-qasam ekonomiku, u filpolitika li jrid ikompli jwettaq il-PN. “Irridu nibqg[u ffukati fuq id-direzzjoni li kien g[addej biha l-partit,” qal Paul Borg Olivier.

Paul Borg Olivier sostna li fl-a[[ar xahar kien hemm [afna u diversi opportunitajiet g[all-Partit

Laburista biex jg[id x’qed joffri, kemm fil-Konferenza :enerali tieg[u kif ukoll fil-Parlament; i]da sa issa g[ad ma [ar;itx proposta wa[da ;dida biex turi li l-Partit Laburista hu ppreparat biex imexxi lill-pajji].

Paul Borg Olivier qal li l-Kap tal-Oppo]izzjoni ma ressaq lebda proposta konkreta ta’ policy g[al Malta li tista’ toffri alternattivi lill-pajji], dwar ixxog[ol, l-ekonomija, is-sa[[a jew oqsma o[rajn, imma dawk li g[amel fl-a[[ar ;img[at kienu biss diskorsi li j[arsu lura.

Jekk l-Oppo]izzjoni qed tg[id li f’pajji]na hawn l-instabbiltà, hi Paul Borg Olivier mhi qed toffri l-ebda soluzzjoni ta’ stabbiltà, li fil-fatt qed joffriha l-Prim Ministru, sostna Paul Borg Olivier.

Hu kompla li dan jixhduh ukoll a;enziji ekonomi/i internazzjonali li qed ikomplu jag[tu /ertifikat po]ittiv lil Malta, filwaqt li l-istatistika qed tkompli turi li pajji]na g[adu stabbli g[all[olqien tax-xog[ol.

L-instabbiltà u l-in/ertezza qed to[loqhom lOppo]izzjoni, ]ied Paul Borg Olivier, g[aliex din mhi tg[id xejn fil-konkret [lief tag[mel weg[diet fierg[a. Huwa staqsa x’qed toffri differenti l-Oppo]izzjoni mi/-/ertezza li qed joffri l-Gvern.

Fl-istess [in hu fisser li l-PN irid ukoll ikun preparat g[all-elezzjoni ;enerali, ti;i meta ti;i, hekk li, f’kull ka], il-le;i]latura qed tersaq lejn tmiemha.

6

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

ATTWALITÀ POLITIKA

Give them back please!

■ Il-Labour ikun jista’ jibda jitwemmen jekk irodd lura propjetajiet li kienu nsterqu lill-poplu fis-snin sebg[in u tmenin Fl-a[[ar ;img[at, fuq billboards u ka]ini tieg[u, ilPartit Laburista po;;a ritratt tal-Prim Ministru u b’referenza g[all-onorarja talParlament, b’ittri kbar kiteb

GIVE THEM BACK PLEASE.

Din il-kitba, b’mod spe/jali fuq il-ka]ini tal-Labour, kien hawn min interpretaha b[ala l-

Wi//hom bla ]ejt!

Dan hu l-ka]in talPartit Laburista f’Santa Venera — wie[ed mill-

ka]ini laburisti li kien rekwi]izzjonat minn Gvern Laburista ming[and il-privat.

Minkejja din issitwazzjoni, tal-Labour po;;ew poster bil-kliem GIVE THEM BACK PLEASE. Jekk iridu jitwemmnu jridu l-ewwel nett jaqbdu ka]in b[al dan u jg[adduh lura lil min kienu [atfuh ming[andu. I]da dak li jg[odd g[al-Labour huma biss is-slogans.

g[ajta tal-poplu biex Joseph Muscat, li tant jifta[ar li jrid jibda ERA :DIDA, kien, sa fl-a[[ar, se jag[ti lura lillpoplu g[add ta’ ka]ini u /entri laburisti li kien kiseb bl-aktar mod in;ust ming[and ilGvern So/jalista tas-sebg[inijiet u tat-tmeninijiet.

Lil Joseph Muscat innifsu, f’din il-le;islatura stess, kemm ilu jmexxi lil-Labour, sarulu diversi appelli biex jekk verament jemmen li hu jrid li l-partit tieg[u jaqta’ darba g[al dejjem mill-passat li jikkundannah kellu qabel xejn irodd lill-poplu dak li hu talpoplu.

Kellu l-akbar /ans meta waqt li l-pajji] u l-Parlament kienu qed jiddiskutu r-riforma radikali li saret fil-li;i talkera, Paul Borg Olivier, isSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista kien sejja[ biex il-Partit Laburista jrodd lura propjetà li [ataf f’idejh ilLabour meta kien fil-gvern.

Mhux talli ma tax widen g[al dak l-appell, talli Joseph Muscat, ftit ta]-]mien wara, ta direttiva lill-ajjutanti tieg[u biex jikkumbattu sa snienhom propjetà li l-Labour, b’[afna mani;;i u intri//i, kien [ataf fis-Si;;iewi. Post prominenti fil-pjazza ewlenija ta’ dik illokalità, li wara li kien se jag[lqilha /-/ens, il-kunsill lokali ried li din tg[addi biex titgawda mill-poplu tasSi;;iewi b[ala /entru g[allkunsill u day centre g[allanzjani tal-lokalità.

I]da f’dik i/-/irkustanza mhux talli l-Labour ma applikax dak li llum qed jg[id lil [addie[or — GIVE

THEM BACK PLEASE —

talli kieku l-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi ma kienx sod u determinat, kieku din ilpropjetà ma[tufa mil-Labour kienet tibqa’ titgawda minn parti ]g[ira mill-popolazzjoni tas-Si;;iewi b’detriment g[all-u]u tal-poplu kollu permezz tal-kunsill lokali minnu mag[]ul.

Il-ka] tas-Si;;iewi, i]da, hu l-e//ezzjoni tar-regola g[aliex

f’g[add ta’ ka]ijiet o[rajn, ilPartit Laburista g[adu jokkupa u ju]a lokalitajiet li jew in[atfu ming[and il-privat permezz ta’ rekwi]izzjoni jew ing[ata lilu minn gvern laburista, prattikament bi//ente]mi.

Meta Joseph Muscat qed jag[mel dan, hu qed jipperpetwa d-de/i]jonijiet li ttie[du qablu minn Mintoff, Karmenu Mifsud Bonnici u Alfred Sant li jirrifjutaw li jag[tu lura d-djar li kienu [atfu ming[and /ittadini privati biex ju]awhom b[ala ka]ini.

Tul it-tmexxija tal-Partit Laburista fis-snin sebg[in u tmenin, il-Labour kien ing[ata mhux inqas minn 22 post talgvern, barra djar li kienu rekwi]izzjonati ming[and il-privat.

Jekk Joseph Muscat tassew irid li tibda era ;dida g[allpartit tieg[u, g[andu jrodd lura, g[allinqas, sitt fondi li kienu rekwi]izzjonati u allokati lill-partit tieg[u b[ala ka]ini politi/i.

Dawn huma l-ka]ini tanNaxxar, ta’ Ra[al :did, ta’ Santa Venera, tal-Pietà, talKalkara u ta’ San :iljan.

Ma’ dawn g[andu jag[ti lura lill-poplu l-art fejn hemm il-ka]in laburista tar-Rabat (Malta) u tar-Rabat (G[awdex) li kienu ng[ataw lil-Labour, dak i]-]mien bissoldi, fi prime areas li kienu jappartjenu lill-poplu.

GIVE THEM BACK PLEASE. U mhux il-ka]ini

biss. Joseph Muscat imissu jdur dawra sew ma’ Malta u jara fejn il-Labour g[adu jgawdi propjetà li kienet insterqet lill-poplu biex jisserva biha l-Labour.

Jekk ma jag[milx dan ikun qed jikkonferma li hu jemmen biss fl-u]u ta’ slogans g[al g[anijiet ta’ propaganda politika u xejn aktar. Mill-kliem kbir u bombastiku je[tie;lu jg[addi g[all-fatti. Il-politika serja ma titkejjilx biss b’dak li jg[id i]da, [afna aktar, b’dak li fil-fatt jag[mel

ATTWALITÀ POLITIKA

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

7

Il-mexxej tat-trivial politics Fl-aktar diskors importanti tieg[u lid-delegati jitkellem dwaru flok dwar is-‘soluzzjonijiet’ Kien hemm qbil mhux wisq frekwenti fost lopinjonisti u osservaturi indipendenti dwar iddiskors li Joseph Muscat g[amel nhar il-{add li g[adda lid-delegati tal-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista.

Il-qbil kien fis-sens li minflok ma tkellem dwar il-famu]i ‘soluzzjonijiet’ li jg[id li g[andu g[al Malta f’din is-sieg[a diffi/li minn kull lat, il-Mexxej Laburista g[amel diskors dwaru nnifsu b[allikieku kollox idur madwaru.

Flok ma ispira lid-delegati u sa[[ilhom ilfehma g[aliex il-poplu g[andu jwarrab lil min qed imexxi b[alissa, iffoka fuqu nnifsu u fuq dak kollu li jdawwar lilu personalment.

Tkellem dwar in-nanna u n-nannu. Dwar ommu u missieru. Dwar il-mara u t-tfal.

Kollha rakkonti interessanti imma kienu jkunu f’waqthom kieku kien qed ji;i intervistat g[al xi programm inti] biex jag[ti sfond dwar ilkarriera tieg[u. B[al meta, ng[idu a[na, ikun intervistat minn Norman Hamilton, dak li QATT ma jkollu a;enda g[all-programm tieg[u fuq l-istazzjon laburista.

Dak li Joseph Muscat g[amel nhar il-{add fil-Konferenza :enerali Laburista, jag[mluh [afna politi/i Amerikani waqt kampanji elettorali — b[alma qed ji;ri b[alissa filPrimaries tal-Partit Repubblikan — u lAmerikani jsej[u dan l-istil b[ala trivial politics — politika tal-irqaqat, tal-affarijiet mhux importanti jew essenzjali. Fejn ilpolitiku jintilef ipin;i lilu nnifsu — jew anki lil

avversarji — kif jixtieq hu fuq aspetti insinifikanti u li ma j]idu xejn mal-argumenti importanti.

Fid-diskors li kellu jag[laq din il-Konferenza :enerali, li kummentaturi laburisti stess sej[u b[ala “l-aktar wa[da importanti fl-a[[ar erba’ snin minn mindu Joseph Muscat la[aq mexxej”, dan id-diskors [alla barra l-veru issues li qed jiffa//jaw lill-pajji]: il-kri]i bla pre/edent fiz-Zona Ewro u madwar id-dinja kollha; il-[olqien tax-xog[ol u l-impjiegi g[a]]g[a]ag[ u g[al dawk kollha li jistg[u jitilfu limpjieg tag[hom min[abba l-kri]i pre]enti; l-isfida biex il-pajji] ikollu qafas edukattiv li tassew iwie;eb g[all-b]onnijiet ta’ dinja li l-[in kollu tinbidel; ambjent li jixraq lill-poplu Malti u kif dan jista’ jibqa’ ji;i salvagwardat f’sostenibbiltà mal-[tie;a ta’ aktar ]vilupp; sa[[a li tibqa’ b’xejn g[al kul[add, b’servizzi dejjem jitjiebu u b’popolazzjoni li qed tg[ix dejjem aktar; pro;etti kapitali u infrastrutturali li jkomplu jibdlu wi// pajji]na… … u tant temi o[rajn li huma propju dak li lpoplu hu interessat li jisma’, l-aktar fissitwazzjoni attwali.

Id-diskors ta’ Joseph Muscat, bla dubju, iddi]appunta lil min ried jaf aktar dwar ilprospetti ta’ Malta f’ka] ta’ reb[a Laburista.

Kien diskors li jixraq lil Muscat li issa drajnieh jg[id [afna… u ma jg[id xejn.

Tassew kontra l-klikek^ Infakkru x’kitbu ]ew; Deputati Laburisti ftit tax-xhur ilu...

Fid-diskors tieg[u liddelegati tal-Konferenza :enerali tal-PL, Joseph Muscat g[al aktar minn darba semma’ li hu da[al fit-tmexxija tal-partit blg[an spe/ifiku li jeqred ilklikek.

Bil-paroli jista’ jing[ad [afna affarijiet i]da kollox isir mag[ruf fil-mument talprova. Meta, pere]empju, partit politiku jkollu nuqqas ta’ qbil fuq xi argument. U kif jirrea;ixxi partit meta jkollu min ja[seb mod u min ja[sibha mod ie[or dwar xi su;;ett partikulari li jkun ja[raq. {afna jiddependi mil-linja li tkun qed tittie[ed minn fuq nett.

Nie[du l-ka] tad-divorzju li kellna f’pajji]na ftit taxxhur ilu. Il-PL kien qal li ma kien se jag[ti l-ebda direttiva u kul[add kellu jit[alla flakbar libertà.

Nag[mlu l-mistoqsija diretta: Kien hemm klikek

fil-Partit Laburista kontra min emmen li l-PL ma kien se jxaqleb lejn l-ebda na[a^ X’g[amlu dawn il-

klikek — jekk kien hemm — waqt id-diskussjoni kru/jali dwar dan is-su;;ett^

Ma nitkellmux a[na i]da n[allu l-kelma lil ]ew; Membri Parlamentari attwali fil-Grupp tad-Deputati Laburisti.

MARIE LOUISE COLEIRO PRECA: “Issa li

l-po]izzjoni tieg[i, li ilha mag[rufa fil-Partit Laburista u mal-Mexxej innifsu, hi dikjarata f’din l-istqarrija, g[andha tieqaf l-ispekulazzjoni u l-kliem li ma jag[milx ;ie[ lil min jg[idu. }gur li mhu denju g[al [add li, fuq de/i]joni ;enwina li [adt, g[andi nkun mhedda, immalafamata u l-familja tieg[i ti;i intimidata” (Stqarrija fl-1 ta’ :unju, 2011).

ADRIAN VASSALLO: “?erti kummenti li qed isiru fl-a[barijiet ta’ One

Television huma biased biex jag[tu imbuttatura lillmoviment tal-IVA meta lPartit Laburista jg[id li ma kien se jie[u l-ebda po]izzjoni u li se j[alli lill-partitarji jitmexxew mill-kuxjenza tag[hom” (The Times, 21 ta’ Mejju 2011). }ew; kwotazzjonijiet millqalba tal-Labour li jwie;bu g[all-mistoqsija jekk fi ]mien Muscat je]istux klikek fil-PL.

Xi tkun din l-‘era’ ;dida^ ■ Fid-diskors tieg[u lid-delegati nhar il-{add li g[adda, Joseph Muscat semma kemm-il darba l-‘era ;dida’ li jrid jag[ti lil Malta. Dan jimplika li jekk jitla’ fil-gvern, iwaqqaf dak kollu li qed isir u jibda kollox mill-;did.

U l-poplu jistaqsi> U x’ji;ri mill-edukazzjoni, mis-sa[[a, mill-ambjent, mill-pro;etti kapitali, mill-iskemi ta’ g[ajnuna lill-industrija, mill-mi]uri tal-Ba;it… u tant o[rajn.

Jekk ma jg[idx x’se jag[mel b’dawn, il-poplu jkollu kull dritt jirra;una li allura jaqbillu jag[]el lill-‘ori;inal’ milli lillkopja!

8

ATTWALITA’

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Il-CAMPUS il-;did lkoll tal-MCAST u x x e n r ji a n d e li Biex u

ONI L-EDUKAZZJ

Investiment ta’ €120 miljun

Mhemmx dubju li l-MCAST hu storja ta’ su//ess kbir.

Dan il-Kulle;; — li re;a’ ng[ata l-[ajja mill-Gvern Nazzjonalista g[axar snin ilu wara li dak li kien di;à stabbilixxa gvern ie[or tal-PN fis-snin 60 kien inqered minn Gvern Laburista — fih disa’ Istituti f’oqsma differenti u /entru f’G[awdex.

Bis-sa[[a tal-MCAST ]diedet il-varjetà tal-korsijiet u lfa/ilitajiet u qed iservi madwar 12,000 student f’korsijiet full time u part-time.

Propju min[abba s-su//ess li nkiseb, il-Gvern Nazzjonalista [aseb biex f’Kordin jibni campus ;did tal-MCAST li jkun ji;bor flimkien l-istituti kollha talkulle;;: Istitut tal-Agrokummer/ Istitut tal-Arti u d-Disinn Istitut tal-Bini u Kostruzzjoni Istitut tan-Negozju u lKummer/ Istitut tas-Servizzi filKomunità Istitut tal-In;inerija Elettrika u Elettronika

Istitut tal-In;inerija Mekkanika Istitut tat-Teknolo;ia talInformatika u l-Komunikazzjoni Istitut Marittimu.

In-numru ta’ korsijiet, kemm full-time kif ukoll part-time illum jaqbe] l-erba’ mija li w[ud minnhom iwasslu anke g[al degree. Din is-sena mill-MCAST

iggradwaw ’il fuq minn 500 student.

Biex il-Gvern jg[in lill-istudenti tal-MCAST u jin/entivahom ikomplu bl-istudju tag[hom, qed jo[ro; miljuni ta’ ewro fis-sena.

Bi]]ejjed jing[ad li filwaqt li fissena 2004 kien hemm 3,620 student li jir/ievu stipendju, dawn telg[u g[al aktar minn 5,000 issena li g[addiet.

Ix-xog[ol fuq l-ewwel fa]i talcampus il-;did tal-MCAST, b’investiment ta’ g[axar miljun ewro u nofs, mistenni jitlesta atkar tard din is-sena (ritratt fuq nett).

Din hi parti biss mill-pro;ett s[i[ li g[alih il-Gvern iddedika ssomma ta’ 120 miljun ewro — investiment g[aqli u opportun fi]]g[a]ag[ Maltin.

I]da sa ma jitlesta l-pro;ett s[i[,

il-Gvern xorta wa[da qed ikompli jinvesti fl-MCAST. G[alhekk, fost l-o[rajn, se jinbena /entru tatta[ri; g[all-multimedia fl-Istitut tal-Arti u d-Disinn.

Se jissokta titjib u tkabbir flIstitut tal-In;inerija Mekkanika b’finanzjament tal-Unjoni Ewropea li jla[[aq kwa]i ]ew; miljun ewro.

Pro;ett ie[or tal-UE, b’investiment ta’ miljun ewro, se jsir biex ikunu stallati sistemi li ji;;eneraw ener;ija rinovabbli filcampus kollu.

U, fuq kollox, bl-g[ajnuna talUE se jsir studju [alli jevalwa rrabta bejn il-b]onnijiet industrijali u t-ta[ri; vokazzjonali.

Dan hu monument ie[or [aj g[al Gvern Nazzjonalista fil-qasam taledukazzjoni li jkompli j]id filkullana ta’ su//essi f’dan il-qasam.

B’hekk ikompli jkun /ar g[al kul[add li l-istituzzjonijiet edukattivi l-aktar importanti f’pajji]na se[[ew bl-g[aqal u lippjanar ta’ gvernijiet nazzjonalisti li dejjem [admu BIEX ULIEDNA

JIRNEXXU LKOLL.

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

9

10

Il-Gvern i]id l-g[ajnuna lil g[aqdiet nazzjonali sportivi George Gatt Mangion

‘Miss Malta’ tisfa orfni

Bil-mewt ta’ George Gatt Mangion, il-fundatur talkonkors Miss Malta nhar il{amis li g[adda, nistg[u ng[idu li l-konkors Miss Malta f’perijodu ta’ inqas minn sena safa ‘orfni’ meta fi Frar tas-sena li g[addiet kienet mietet ukoll il-mara ta’ George, Margaret, mag[rufa minn [afna b[ala Deggie.

George u Margaret kienu koppja inseparabbli li mhux biss g[exu flimkien fi]]wie; g[al snin twal, imma wkoll [admu flimkien filkumpanija GM Productions u t-tnejn li huma jibqg[u sinonimi mal-konkors Miss Malta.

George se jibqa’ mfakkar g[all-eleganza tieg[u, g[all-karattru /ajtier li kellu, g[all-impenn tieg[u favur konkorsi ta’ sbu[ija serji u dixxiplinati, ming[ajr tra//i ta’ ksu[at jew vulgarità. Dan g[amlu g[al 46 sena s[a[.

Jibqa’ mfakkar ukoll g[all-attivitajiet bi skop filantropiku li kien jorganizza biex bil-flus mi;bura nxtraw mijiet kbar ta’ wheelchairs li tqassmu kull sena lil persuni b’di]abbiltà.

L-a[[ar tislima lil George Gatt Mangion ing[atat fil-knisja parrokkjali ta’ Bir]ebbu;a nhar il-:img[a li g[adda.

■ Id-direzzjoni ta’ din ilgazzetta tag[ti l-kondoljanzi lill-familja kollha tieg[u, partikolarment lil bintu Joan.

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli jidher waqt il-pre]entazzjoni tal-g[ajnuna lil Norman Darmanin Demajo.

President tal-MFA

Malti arrestat fl-Ingilterra fuq theddida ta’ bomba

L-Iskola Nazzjonali tal-Isport se tifta[ f’Settembru minn Charles Muscat ....................................

Matul din is-sena, il-Gvern se jkompli j]id lg[ajnuna lil g[aqdiet sportivi nazzjonali, tant li bejn l-g[ajnuna annwali u g[ajnuniet o[ra, din issena se jkun g[adda lil dawn l-g[aqdiet is-somma rekord ta’ aktar minn €8 miljun. Dan ifisser ]ieda ta’ aktar minn €2.5 miljun fuq is-sena li g[addiet.

Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport, [abbar dan ilbiera[ waqt lattività annwali g[all-g[aqdiet sportivi nazzjonali, li saret fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera.

Numru kbir ta’ uffi/jali tal-g[aqdiet nazzjonali, kif ukoll sportivi, attendew g[al din l-attività, li matulha Clyde Puli qassam l-g[ajnuna tal-Gvern lil numru ta’ sportivi nazzjonali.

Clyde Puli ta [arsa lejn dak li twettaq millKunsill Malti g[all-Isport matul is-sena li g[addiet, kif ukoll lejn il-pjan ta’ [idma g[al matul din is-sena u qal li s-sena li g[addiet kienet sena tajba [afna g[all-isport u nkisbu [afna ri]ultati tajbin.

Il-Gvern qed i]id l-investiment fl-isport g[ax irid ixettel il-kultura sportiva f’pajji]na. L-isport jg[in fil-formazzjoni tal-karattru tat-tfal u ta]]g[a]ag[ u jg[in ukoll l-ekonomija tal-pajji].

Il-Kunsill Malti g[all-Isport illum g[andu 344 entità sportiva re;istrata, li lkoll jistg[u jibbenefikaw mill-g[ajnuna tal-Gvern.

Clyde Puli qal li l-[idma tal-Gvern fil-qasam tal-isport hi mfassla fuq sitt pilastri. Dawn huma: ■ it-tis[i[ tal-Kunsill Malti g[all-Isport; ■ aktar programmi sportivi indirizzati g[al kul[add;

Ra;el Malti ta’ 25 sena kien arrestat fl-Ingilterra fuq akku]i ta’ theddida ta’ bomba fuq ferrovija.

Skont rapporti f’numru ta’ siti elettroni/i fir-Renju Unit, ir-ra;el kien arrestat millPulizija tat-Trasport Ingli]a wara li xi persuni li kienu flistess vagun semg[uh jitkellem fuq xi bomba.

■ it-tis[i[ tal-atleti nazzjonali; Il-ferrovija, li kienet sejra ■ aktar investiment fil-fa/ilitajiet sportivi; minn Southampton lejn ■ it-tis[i[ tal-g[aqdiet sportivi permezz ta’ Londra , twaqqfet fl-istazzjon skemi u in/entivi ,u ta’ Havant, li ;ie evakwat.

■ it-tis[i[ fir-relazzjoni bejn l-isport u l-attività Il-Pulizija g[amlet tfittxija ekonomika ta’ pajji]na. fuq ir-ra;el u l-ferrovija, i]da Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli [abbar li ma nstab xejn. l-Iskola Nazzjonali tal-Isport se tifta[ f’Settembru Ir-ra;el kien arrestat u li ;ej u se tkun ibba]ata f’{al Kirkop, fejn digà akku]at li g[amel theddida ta’ hemm l-iskejjel u l-Kumpless Sportiv. bomba u li kiser l-ordni L-iskola se tipprovdi t-tag[lim akkademiku pubbliku. normali b’enfasi akbar fuq it-ta[ri; sportiv.

Hu qal li l-iskop tal-iskola hu li l-istudenti jkollhom dik li tissejja[ karriera doppja, ji;ifieri Miet Charles Grech Orr dik akkademika u dik sportiva, skont kif filg[odu t[abbret iltippromovi l-Unjoni Ewropea. L-iskop hu li dawk Ilbiera[ mewt ta ’ Charles Grech Orr, li l-istudenti ]g[a]ag[ li jippromettu f’xi sport okkupa l-kariga ta’ editur talji]viluppaw it-talenti tag[hom minn età bikrija gazzetta The Times g[al 25 biex jil[qu l-potenzjal s[i[ tag[hom biex sena, bejn l-1965 u l-1990. jirrappre]entaw lil pajji]na f’kompetizzjonijiet Hu kellu 84 sena. internazzjonali.

Grech Orr ing[aqad ma’ Clyde Puli qal li matul din is-sena se jkomplu Allied Newspaper fl-1947 u ji]diedu l-fa/ilitajiet sportivi f’Malta u [adem g[al diversi snin b[ala f’G[awdex, fosthom pixxini f’Bir]ebbu;a u kontributur mill-Qorti. f’G[awdex, aktar grounds tal-futbol bit-turf Hu baqa’ jsemmi b[ala lsintetiku, u korsa tal-karting. ag[ar esperjenza tieg[u filSe jinfet[u wkoll tliet /entri tal-attività fi]ika ;urnali]mu l-attakk fuq fuq barra, li se jsiru f’{’Attard, f’{al Qormi u fil- Strickland House fl-1979 meta Mellie[a. hu kien fl-uffi//ju tieg[u u sar l-attakk fuq l-istamperija.

Ara wkoll il-gazzeta KolloxSport Charles Grech Orr kien li qed titqassam mal-[ar;a tal-lum mi]]ewwe; u kellu tlett itfal.

L-Air Malta dwar strajk tat-trasport fil-Bel;ju g[ada L-Air Malta wissiet dwar l-effetti li strajk ;enerali fi Brussell jista’ jkollu fuq min itir lejn din il-belt.

Fi stqarrija, l-Air Malta qalet li ttitjiriet ta’ g[ada t-Tnejn mistennija jsiru kif skedat, i]da jistg[u jkunu affettwati.

Qalet ukoll li l-ajruport ta’ Brussell

[abbar li t-trasport minn u lejn l-ajruport se jkun minimu, bil ferroviji wieqfa bejn l-10pm tal-lum u l-10pm ta’ g[ada tTnejn. G[alhekk, kull min se ju]a dan lajruport g[andu ja[seb li jmur kmieni u j]omm ru[u a;;ornat dwar it-trasport pubbliku Bel;jan.

L-Air Malta qalet li l-passi;;ieri li se

jivvja;;aw fit-30 ta’ Jannar u jixtiequ jbiddlu l-;urnata, jistg[u jag[mlu dan bi [las ta’ €70 g[al biljett ;did. G[al bidliet o[ra japplikaw ir-rati normali.

G[al iktar informazzjoni wie[ed jista’ jikkuntattja lill-Call Centre tal-Air Malta fuq 21 662211 f’Malta u fuq 090 233427 fil-Bel;ju.

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Fil-pa;ni l-o[ra:

12 Flimkien kollox possibbli

13 Wara l-vot parlamentari

15 Gvern li jg[in lill-familji

17

Ittri lill-Editur:

Kieku kelli n[allas g[all-operazzjonijiet

EDITORJAL il•mument

11

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PO Box 37 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

Esperjenza vs Immaturità Joseph Muscat tilef l-aktar vot importanti li ttie[ed s’issa fla[[ar erba’ snin fil-Parlament mindu bdiet din il-{dax-il Le;islatura wara l-Indipendenza. Dak li ;ara nhar il-{amis li g[adda mhux biss g[andu sinifikat spe/jali fih innifsu i]da jg[id [afna dwar i]-]ew; personalitajiet li l-aktar kienu jintlaqtu b’din il-mozzjoni: Joseph Muscat li f’ismu tressqet din il-mozzjoni, u Lawrence Gonzi li l-effetti ta’ din ilmozzjoni kienu jolqtu l-aktar lilu personalment b[ala Prim Ministru u b[ala l-Kap tal-Partit Nazzjonalista.

Biex ma nintilfux fil-[amba ta’ dak kollu li ;ara mmorru dritt g[all-punt. Kif qal il-Prim Ministru nnifsu fid-diskors tieg[u fil-Parlament nhar il-{amis li g[adda, Joseph Muscat ni]el b[al seqer fuq /irkustanza li nqalg[et fil-Grupp Parlamentari Nazzjonalista u ttanta jie[u l-okka]joni biex b’daqqa ta’ min;el joqtol [esrem lill-Gvern u lill-Parlament.

Muscat ippretenda li ]-]mien kien wasal — time was ripe, jg[idu l-Ingli]i — biex iwettaq il-kolp finali u, fi ftit ;img[at o[ra, isir il-Prim Ministru. Min hu immatur tag[rfu minn g[emilu. L-aktar fl-g[a]la ta]-]mien. Jag[mel kalkoli []iena.

Jibda jiffantastika li kien qabad l-g[asfur f’idejh… biex imbag[ad isib li, wara kollox, l-g[asfur kien tarlu.

Min, g[all-kuntrarju, hu ta’ esperjenza, jaf jag[]el ilmument it-tajjeb. Ma jilg[abx il-karti qabel il-waqt propizju.

Ja[sibha u jer;a’ ja[sibha qabel ma jfattarha.

Issa g[andna pattern kif ja;ixxi Joseph Muscat. Milqut minn sitwazzjonijiet li fihom ikun irid jie[u de/i]jonijiet, jew jittituba u jib]a’ jew inkella jid[ol b’rasu u b’;ismu ming[ajr kalkoli tajbin. Ming[ajr ma jkun ra bi]]ejjed bil-quddiem, ji;ifieri ming[ajr ma jqis bi]]ejjed il-konsegwenzi. {a nsemmu tliet e]empji biss: Malta kienet fil-punt li tidde/iedi dwar l-ewro. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi [ejja pjan organizzat tajjeb mifrux fuq tliet snin biex i[ejji lil pajji]na g[al dak l-i]vilupp

importanti. X’g[amel Muscat? Beda jikteb kullimkien li Malta ma kellhiex tag[mel dak il-pass dak i]-]mien i]da t[alli g[al aktar tard. Il-fatti juru li alla[ares Malta ma da[litx fl-ewro meta da[let g[aliex kien ikollha tiffa//ja effetti devastanti.

Kellna l-problema — li f’/ertu ]mien kienet waslet sallivell ta’ kri]i — bl-immigranti irregolari. Gvern Nazzjonalista qatag[ha li jid[ol f’negozjati serji mal-UE biex tg[inna ntaffu mill-pi] li din [olqitilna. U Muscat? Dan qabad u issu;;erixxa lill-gvern biex dan ju]a l-poter tal-veto fi kwistjonijiet li jkollu mal-Unjoni Ewropea u b’hekk kien i;ellidna mal-kumplament tal-imsie[ba tal-istess UE. Faqqg[et il-kri]i fit-Tune]ija — kri]i serja li kienet qed tolqot fil-la[am il-[aj lill-poplu [abib tag[na Tune]in u li waqqfet [esrem industrija kbira u vitali f’dak il-pajji]: itturi]mu. Filwaqt li l-poplu Tune]in kien qed jitlef [ajtu fil;lieda g[al-libertà, Joseph Muscat stqarr bla mist[ija ta’ xejn illi kieku l-Labour kien fil-gvern kien iwettaq pjan ta’ marketing li qatt ma rajna b[alu biex Malta tie[u t-turisti litTune]ija.

X’g[andhom komuni dawn l-episodji u x’g[andhom x’jaqsmu mal-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-gvern li Muscat tilef?

Fil-ka]i kollha, il-kalkoli ta’ Muscat kienu ]baljati g[al kollox u l-qari tas-sitwazzjoni kien pessmu.

Missu kellna lil Joseph Muscat imexxi lil pajji]na filkwistjoni tal-Libja u jkollu l-ka] ta’ ]ew; ajruplani Mirage filmitjar tag[na! Kien jirran;ana fil-frisk!

B’xorti tajba, pajji]na mg[andux lil xi [add b[al Muscat imexxih. Minflok, g[andu lil LAWRENCE GONZI, mexxej ta’ statura u esperjenza, li jikkalkula tajjeb, jippjana bil-g[aqal u ma j[allix lilu nnifsu jkun jitkaxkar mi/-/irkustanzi.

Ftit ilu, f’dawn il-kolonni, semmejna li l-vapur ta’ Malta hu mmexxi minn kaptan serju u g[aqli.

Din il-;img[a kellna l-konferma.

12

OPINJONI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba… ien g[adu ]g[ir [afna meta Luca sema’ bilG]ira tal-Invenzjonijiet. Bilkemm kien jemmen x’;ie vvintat, imma baqa’ jiftakarhom. Kien jaqra [afna kotba u jfittex biex isib kif jista’ jasal f’dil-g]ira. Sab li kienet g]ira, post sigriet, fejn in-nies bravi [afna kienu jin;abru biex flimkien jivvintaw i]jed. Id-d[ul fiha kien ristrett. Trid tkun g[amilt xi invenzjoni kbira> imbag[ad tir/ievi invit u struzzjonijiet kif tasal filg]ira.

Baqa’ dejjem ifittex u jivvinta. Iltaqa’ ma ]g[a]ag[ o[ra, inventuri brillanti wkoll, u qalilhom b’din il-g]ira. U lkoll kienu jistennew l-ittra li tistedinhom imorru hemm. Kellhom kollha l-istess [olma.

I]-]mien baqa’ g[addej u d-di]appunt talli l-ittra ma ;ietx kien jissarraf f’iktar kollaborazzjoni bejn linventuri ]g[a]ag[. L-invenzjonijiet individwali kienu jitqieg[du flimkien, g[al kul[add. Id-dar ta’ Luca saret ma[]en kbir ta’ magni u spare parts. Linvenzjonijiet saru mag[rufin mad-dinja. Imma linvit ma wasalx.

Imma ma qatg[ux qalbhom. Baqg[u jivvintaw.

Baqg[u i]idu ]g[a]ag[ kapa/issmi o[ra, kollha jridu jmorru fil-g]ira. Darba, meta Luca kien di;à xi[, mar ]ag[]ug[ g[andu u Luca beda jg[idlu bilg]ira.

“Kif”, qallu ]-]ag[]ug[, “g[adek ma ndunajtx li d-dar tieg[ek hi l-G]ira tal-Invenzjonijiet^”

K

Int u jien Min jara kbir, fa/li jilludi ru[u. Min jg[olli lexpectations b’mod esa;erat u irrealistiku, aktarx li jiddi]appunta ru[u. Imma l-

alternattiva mhix li tara ]g[ir [afna, jew li l-expectations tni]]ilhom mal-art, lanqas.

L-umiltà mhix i/-/a[da tattalenti li tak Alla — dik gidba, li lanqas Hu ma jie[u gost biha.

L-umiltà tag[raf it-talenti — kultant anke kbar [afna — tifhem li dawn ing[ataw millMulej u t[addimhom g[all-;id tieg[ek u tal-o[rajn.

Daqskemm hawn min ji]balja bil-pre]unzjoni, daqstant ie[or hawn min ji]balja b’umiltà falza. Anki kieku kul[add jag[raf u j[addan il-potenzjalitajiet kollha tieg[u, kieku d-dinja

]gur li hi [afna a[jar milli hi.

Min jaf kemm jintilef ;id, g[ax lil diversi nies ikunu pperswadewhom li mhuma tajbin g[al xejn! Kien hawn [afna e]empji ta’ nies li fi tfulithom iddikjarawhom brodu u ]-]mien wera li kienu ;enji: ;ieli semmejniehom f’dawn il-kitbiet.

Na[seb li kul[add hu obbligat, quddiem Alla u quddiem is-so/jetà, jiskopri lkwalitajiet po]ittivi tieg[u u ji]viluppahom safejn jag[tuh mo[[u, sa[[tu u flusu.

Kultant insej[u umiltà dak li fil-fatt ikun g[a]], egoi]mu, bi]a’ mill-impenn, mist[ija komda, u l-bqija. B[ala bnedmin quddiem id-dinja, u b[ala nsara quddiem il-Knisja, g[andna responsabbiltajiet li je[tie; naqdu b’fedeltà u

minn Dun Pawl Camilleri

................................................

pauca43@gmail.com

impenn. Kull bniedem hu don mimli doni.

Mhux kul[add indaqs u mhux kul[add l-istess. Imma bl-impenn s[i[ ta’ kul[add, id-dinja u l-Knisja jistg[u jag[mlu progress f’[afna direzzjonijiet.

Nibdew jien… u int, [abib.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Mulej, ag[milni umli kura;;u], li nara kbir daqskemm tridni Int, la iktar, imma lanqas inqas.

Jekk ma nag[rafx it-talenti li tajtni inkun qed nonqos lilek li tajthomli u lill-Knisja u lis-so/jetà

li ridthom jibbenefikaw minnhom.

Wa[edna a[na qaddejja li ma niswew g[al xejn imma mieg[ek li ssa[[a[ni nista’ kollox.

E[lisni minn umiltà li hi sku]a g[allkumdità.

Flimkien kollox possibbli Qed nikteb dan l-artiklu ftit tal-[in biss wara li [ar;et la[bar ta’ kif mar il-vot filkonfront tal-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Gvern imressqa mill-Oppo]izzjoni.

Wara ]mien ta’ spekulazzjoni dwar kif se tintemm din l-istorja, idDeputat Nazzjonalista Franco Debono astjena mill-vot bilkonsegwenza li l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni kienet meg[luba.

G[all-grazzja t’Alla re;a’ reba[ is-sewwa! Reba[ issewwa g[ax reb[u l-interessi nazzjonali.

Wara ;img[at twal ta’ kummenti u stejjer fuq ilgazzetti, televi]joni u siti elettroni/i fl-a[[ar wasal ilmument.

Il-mument kien importanti kemm g[all-Partit Nazzjonalista kif ukoll g[allPartit Laburista. Illum il{amis 26 ta’ Jannar kien hawn arja kbira ta’ stennija.

Iva, arja ta’ stennija imma fl-ebda [in ma kien hawn [jiel ta’ xi kri]i. Il-Gvern mhuwiex fi kri]i. Il-pajji] mhuwiex fi kri]i.

I]da l-Partit Laburista mg[a;;el wisq biex ikollu lopportunità jiggverna u [ataf l-i/ken ra;; ta’ dawl biex jara kif jag[mel u jitfa’ dell ta’ sfidu/ja fuq il-Gvern.

L-Oppo]izzjoni emmnet li d-Deputat Nazzjonalista li qal li ma jaqbilx ma’ numru ta’ affarijiet fit-tmexxija talGvern, kien se jivvota kontra l-Gvern stess fil-mozzjoni filParlament. U ]elqu fin-nixef!

LAWRENCE GONZI> Statista ta’ veru

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni donnu kien wieg[ed lillpartitarji tieg[u xi reb[a f’din il-;urnata u dan deher finnumru ta’ attivisti tal-Partit Laburista li n;abru l-Belt Valletta waqt il-vot u millpreparamenti li kienu g[addejjin quddiem ilkwartieri tal-PL. Joseph Muscat ma qatax xewqtu. G[ax hu xtaq jirkeb minn fuq sitwazzjoni biex jasal g[all-g[an tieg[u. Forsi missu Joseph Muscat qag[ad aktar attent g[ad-diskors talg[eluq fil-Parlament nhar il{amis filg[odu mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Diskors brillanti li ta xhieda g[aliex dan il-politiku kbir g[andu l-appo;; assolut tal-kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista u g[aliex kien fdat imexxi lil pajji]na b’mod demokratiku mill-Maltin u lG[awdxin.

G[aliex Lawrence Gonzi fid-diskors tieg[u wera kemm hu statista ta’ veru fejn l-interessi tieg[u huma biss dawk tal-pajji]. Mhux fejn trabba, kemm kien bravu liskola u kemm se jkun bravu jekk ikollu l-awtorità f’idejh!

Lawrence Gonzi jaf xi jfisser li tmexxi pajji] – jaf xi sforzi jridu jsiru biex fi

]minijiet meta pajji]i o[rajn qed i[abbru mi]uri ta’ awsterità pajji]na ji;bed ammirazzjoni, rispett u fidu/ja.

Dan mhux b’kumbinazzjoni i]da ri]ultat tal- politika g[aqlija li mexa biha dan ilGvern. G[alhekk ressaq din il-mozzjoni ta’ sfidu/ja filGvern il-Partit Laburista?

Ma jistax ikun li g[alhekk g[aliex ir-ri]ultati jitkellmu wa[edhom.

Jew forsi ressqu din ilmozzjoni g[ax ma jifil[ux jistennew aktar g[al elezzjoni ;enerali. Jew jista’ jag[ti lka] li l-Partit Laburista ma jixtieqx li jasal i]-]mien fejn ix-xog[lijiet fuq il-[emel ta’ pro;etti jitlestew u b’sodisfazzjon kbir naraw irri]ultati.

I]da ;ara li ;ara u lmozzjoni ma g[addietx. U hu propju hawnhekk li nixtieq nibg[at l-appell tieg[i lillMaltin u l-G[awdxin.

Ja[asra, hemm [emel xog[ol xi jsir, il-pajji] se jiffa//ja diffikultajiet kbar u aktar minn qatt qabel irridu nkunu lesti, flimkien, biex nilqg[u g[al dawn l-isfidi.

Mela ejja ner[ulha milli nin[lew f’affarijiet li ja[lu l[in, l-ener;ija u l-flus tag[na u niffukaw fuq sfidi li huma ta’ importanza ferm akbar g[al pajji]na.

Ejja nassiguraw li l-[idma u l-politika tag[na tkompli tiffoka biex nassiguraw aktar xog[ol u xog[ol a[jar g[allfamilji tag[na.

Jekk il-Partit Laburista fi]-

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

]mien kien jifta[ar fi]-]mien li kien il-partit tal-[addiema, b’wi//na minn quddiem nistg[u nifta[ru li l-Partit Nazzjonalista HU l-Partit taxxog[ol! Il-politika tal-Partit Nazzjonalista fil-gvern kienet, g[adha u tibqa li ;;ib l-a[jar xog[lijiet g[all-[addiema tag[na u li t[arre; lill[addiema tag[na bl-a[jar mod g[al dawn ix-xog[lijiet.

B’hekk biss nistg[u nilqg[u g[all-maltemp li ;ej fuqna – billi nibqg[u kompetittivi, serji u konsistenti.

Flimkien kollox possibbli

kien slogan u]at mill-PN waqt l-Elezzjoni :enerali tal-film – kliem li verament nistg[u napplikawh g[ar-realtà tallum.

Flimkien ejja na[dmu biex nag[mlu su//ess minn dan il-pajji] g[alina u g[al uliedna!

OPINJONI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

13

Gvern iffukat biex jg[in lill-familji Kien ming[alija li ]mien ilpantomimi g[adda u mar i]da l-Oppo]izzjoni Laburista tibqa’ tissorprendini g[aliex aktar ma jg[addi ]mien aktar qed turi lil kul[add li lesta tag[mel minn kollox biex tikkaw]a elezzjoni ;enerali bikrija u biex to[ro; ti//elebra reb[a elettorali.

F’Misra[ San :or;, nhar il{amis li g[adda, kien hemm /erta arja ta’ di]appunt fost folla ta’ partitarji Laburisti li n;abret biex issegwi l-e]itu ta’ dak li kien g[adu kemm ;ara fil-Parlament. Nifhimhom u nag[dirhom. G[aliex il-Kap tal-Oppo]izzjoni g[amel ;img[at s[a[ jimlilhom rashom u jwebbilhom li kien wasal il-mument tieg[u.

F’dan l-ewwel xahar tas-sena segwejna sig[at s[a[ ta’ diskorsi mill-Kap talOppo]izzjoni – f’konferenzi tal-a[barijiet, fil-Parlament u fil-Konferenza :enerali Laburista – f’attentat li jipprova jie[u vanta;; u jiddistabilizza l-Gvern flinteress tal-partit tieg[u.

Joseph Muscat irid elezzjoni akkost ta’ kollox biex minn ‘prattikament Prim Ministru’, jaqta’ xewqtu u jsir Prim Ministru ta’ veru. U forsi jkollu /-/ans jinawgura l-pro;etti kapitali li qed isiru f’kull rokna tal-pajji] minn dan il-Gvern.

Joseph Muscat u l-klikka ta’ madwaru, li jinkludu Ministri So/jalisti tas-sebg[inijiet u ttmeninijiet, huma l-uni/i li ma jistg[ux jifhmu li ma kellhomx

ba]i soda fuqiex jisfidu/jaw lill-Gvern.

F’nofs kri]i internazzjonali li belg[et pajji]i kbar b[allGre/ja, Spanja, l-Italja, ilPortugall, l-Irlanda u l-I]landa, Malta baqg[et to[loq limpjiegi u tkattar l-investiment.

Is-sena li g[addiet, g[allewwel darba fl-istorja, il[addiema li ja[dmu bi qlig[ missew il-150,000; fit-turi]mu nkiseb rekord fuq ie[or, sena wara o[ra; il-qg[ad hu fost lanqas fl-Unjoni Ewropea; lekonomija kibret bi 2.8 filmija; il-Kummissjoni Ewropea tat /ertifikat ie[or lil Malta g[all-mod kif qed jitmexxew il-finanzi tal-pajji]; u l-Gvern baqa’ jinvesti fil-familji Maltin u G[awdxin.

Tg[id g[alhekk Joseph Muscat irid li l-Gvern ikun sfidu/jat? Induna li jekk ilGvern jibqa’ jwettaq ilprogramm li fassal fil-bidu talle;i]latura u jlesti l-pro;etti kollha li jinsabu resqin lejn tmiemhom, kien se jsibha aktar diffi/li biex jirba[ elezzjoni ?

Minkejja dak li ;ara f’dan lewwel xahar tal-2012, dan ilGvern immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi jibqa’ ffukat biex ikompli jassigura kwalità ta’ [ajja a[jar lill-familji Maltin u G[awdxin.

Il-Gvern jemmen li l-familja hi l-qalba tas-so/jetà Maltija u g[alhekk jibqa’ impenjat li jsostni lill-familji Maltin u G[awdxin biex jibqg[u jag[tu l-a[jar lil uliedhom.

minn Chris Said chris.said@gov.mt

U x’m’g[amilniex biex insa[[u l-familji tag[na?

Mill-bidliet fi/-Children’s Allowance qed igawdu aktar minn 60,000 tifel u tifla hekk kif din bdiet ting[ata lill-familji kollha li g[andhom it-tfal. Fl2008 l-ulied kollha bdew jir/ievu Children’s Allowance indaqs. Dan ifisser li l-familji qed jir/ievu /-Children’s Allowance g[al uliedhom kollha ndaqs, irrispettivament minn kemm g[andhom tfal.

Barra minn hekk ir-rata minima ta/-Children’s Allownce ]diedet minn €250 g[al €350. }idna l-Benefi//ju g[at-Tfal li jg[ixu fi Djar tat-Tfal jew ma’ familji fostered. Fl-2008 lallowance g[al fostering ]diedet minn €27.95 g[al €39.60 g[al kull wild fil;img[a. Fl-2010 il-Gvern kompla jirrikonoxxi listituzzjonijiet tat-tfal u foster families li qed jindukraw lil dawn it-tfal li qed jitrabbew

barra n-nieqa tal-familja naturali tag[hom billi kompla j]id l-allowance minn €40 fil;img[a g[al €70 fil-;img[a.

Barra minn hekk l-età massima tat-tfal li jir/ievu din l-g[ajnuna ]diedet minn 16-il sena g[al 21.

Mill-1 ta’ Jannar 2012, ilGvern ]ied il-leave talmaternità minn 14-il ;img[a g[al 16-il ;img[a. Mis-sena ddie[la, il-leave tal-maternità se ji]died g[al 18-il ;img[a. IlGvern se j[allas lill-ommijiet li jie[du l-maternity leave kemm jekk ja[dmu mal-Gvern kif ukoll jekk ja[dmu fis-settur privat }ammejna l-weg[di dwar tnaqqis fit-taxxa tad-d[ul. :enituri li ja[dmu t-tnejn u li qed irabbu t-tfal, minn din issena se jiffrankaw bejn €150 u €840 fis-sena fi tnaqqis flincome tax bejniethom.

55,000 ;enitur li ja[dmu t-

tnejn jew li g[andhom ilkustodja jew i[allsu lmanteniment tat-tfal igawdu mit-tnaqqis fl-income tax.

8,600 omm li rritornaw fiddinja tax-xog[ol wara li kellhom l-ulied, gawdew minn tax holiday. :enituri li jibag[tu lit-tfal fi skejjel privati jistg[u jnaqqsu minn €1,200 sa €2,300 (skont l-età ta’ wliedhom) mid-d[ul taxxabbli tag[hom. :enituri li jibag[tu lit-tfal g[alledukazzjoni sportiva jew kulturali jistg[u jnaqqsu €100 mid-d[ul taxxabbli tag[hom.

Tg[id liema minn dawn ilbenefi//ji u g[ajnuniet se jkunu minn tal-ewwel li jitne[[ew jekk Joseph Muscat ikun elevat minn prattikament Prim Ministru g[al Prim Ministru f’Kastilja?

14

OPINJONI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Irrispettivament mill-vot Kienet ;img[a o[ra mimlija daqs bajda b’avvenimenti politi/i. Fl-isfond ta’ dan kollu, il-Fond Monetarju Internazzjonali ta /ertifikat ie[or ta’ kompetenza lillGvern Malti tal-impenn tieg[u u l-politika ekonomika li [addan biex skapulajna dak li g[addew minnu pajji]i o[rajn.

F’dan kollu, pajji]na g[andu Kap talOppo]izzjoni li matul ilKonferenza :enerali talPartit Laburista li se[[et b[al-lum ;img[a, g[a]el li jitkellem dwar i]-]g[o]ija tieg[u.

Joseph Muscat kellu opportunità tad-deheb biex jitkellem dwar dak li jwettaq meta u jekk ikun elett b[ala l-i]g[ar Prim Ministru flistorja ta’ Malta.

Iktar u iktar meta wie[ed jikkunsidra li dak kien mument fejn elezzjoni ;enerali setg[et kienet wara l-bieb. Li kieku xi [add kellu jer;a’ jisma’ dan id-diskors g[oxrin sena mil-lum, jista’ fa/ilment ja[seb li kien xi diskors tal-inawgurazzjoni ta’ mexxej ;did.

}gur [add ma jirnexxilu jaqta’ li dak kien diskors f’kuntest ta’ kri]i ekonomika finanzjarja Ewropea.

Dan il-pajji] jixraqlu verament Oppo]izzjoni a[jar. Ma jixraqlux Kap talOppo]izzjoni li joqg[od jitkellem dwar meta da[al ilqassis fid-dar tal-familja tieg[u u ra r-ritratt ta’ Mintoff mdendel mal-[ajt.

Ma jixraqlux Kap talOppo]izzjoni li joqg[od jitkellem dwar konver]azzjoni li kellu mannannu, fejn inteba[ bir-regoli tas-suq. Lanqas ma jixraqlu Kap tal-Oppo]izzjoni li joqg[od ifakkarna fl-iskola sekondarja tieg[u. Fuq kollox, kul[add hu kburi bliskola sekondarja tieg[u!

Fl-istess jum, il-;urnal The Sunday Times ippubblikat intervista malistess Kap tal-Oppo]izzjoni li matulha, g[al darba o[ra, ma jitkellimx dwar proposta wa[da li forsi g[ad ikun jista’ jimplimenta ftit xhur o[ra.

Kwa]i kwa]i nazzarda ng[id li l-eks mexxej talPartit Laburista Alfred Sant

minn Ryan Callus ryancallus@gmail.com

serva a[jar il-po]izzjoni tieg[u ta’ Kap talOppo]izzjoni, g[ax g[allinqas ma’ tal-a[[ar kont taf fejn qieg[ed g[ax kont tisma’ l-opinjoni tieg[u jew xi proposta. Jekk wie[ed jaqbilx hi kwistjoni g[al kollox differenti.

Il-Partit Nazzjonalista, min-na[a l-o[ra, tista’ tikkritikah fuq numru ta’ affarijiet i]da mieg[u taf fejn qieg[ed. G[allinqas malPartit Nazzjonalista g[andek

kejl ta’ ri]ultati li tista’ tag[mel referenza g[alihom biex tasal g[all-;udizzju tieg[ek. Malta hi llum pajji] b’wa[da mill-inqas rati ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea u b’turi]mu rekord fuq rekord minn sena g[al sena.

Joseph Muscat wera xxewqa li Malta tkun l-aqwa fl-Unjoni Ewropea probabbli g[aliex kienet g[adha ma waslitlux l-a[bar li f’dawn la[[ar jiem sirna l-pajji] blikbar re;istru marittimu flEwropa!

Skantajt ukoll kif fil-ftu[ tad-diskors tieg[u dwar ilmozzjoni ta’ sfidu/ja, il-Kap tal-Oppo]izzjoni m’g[amilx lanqas kumment wie[ed dwar ir-ra;uni g[aliex ilGvern pre]enti g[andu jkun sfidu/jat. Lanqas wa[da.

G[a]el, minflok, li jispekula dwar x’jistà jkun l-e]itu talvot – jekk il-vot ji;ix indaqs, jew jekk tg[addi l-mozzjoni jew jekk il-Gvern jing[ata lfidu/ja.

L-iktar [a;a importanti g[all-Oppo]izzjoni huma nnumru ta’ voti li kienu se jinkisbu. Li l-pajji] ikollu tmexxija stabbli f’dan i]-

]mien straordinarju g[al xi w[ud jidher li hu sekondarju.

Fid-dawl tal-i]viluppi politi/i li se[[ew matul din il-;img[a, intqal [afna filgazzetti lokali. Kull fejn taqra, t[ares u tisma’, kul[add jitkellem dwar issitwazzjoni politika. I]da minn dan kollu, laqtuni kelmtejn, dawk tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi – il-bieb jibqa’ miftu[.

G[al kull min hu ta’ rieda tajba u kull min g[andu ;enwinament l-interess ta’ pajji]na, g[andu rresponsabbiltà li jag[raf li soluzzjoni tista’ dejjem tinstab. Hu sa[ansitra meta kollox jidher impossibbli, li verament nag[rfu persuna minn o[ra.

Irrispettivament mill-vot li ttie[ed nhar il-{amis li g[adda, dan il-pajji] g[andu jkompli miexi ’l quddiem fid-direzzjoni pre]enti, dik li jkunu salvati x-xog[lijiet, li jkun assigurat li kul[add jing[ata edukazzjoni li tkabbar il-potenzjal u lprospetti tal-individwu u li ssa[[a tibqa’ fi/-/entru ta’ kull amministrazzjoni.

IL-POLITIKA BARRANIJA TA’ MALTA

Sehem pajji]na fl-Unjoni Ewropea minn Michael Caruana

Malta issa ilha kwa]i tmien snin parti mill-Unjoni Ewropea. B[ala membru ta’ din l-Unjoni, Malta kienet hemm dejjem u kullimkien.

Daqs u b[all-pajji]i l-o[rajn membri. Ma kinitx hemm sempli/i biex tonora l-obbligi tag[ha. Involviet ru[ha. Tat sehmha. Ippruvat tie[u minn din is-s[ubija dak kollu li setg[et.

Dan irnexxielha tag[mlu b’su//ess f’[afna oqsma.

Insemmi w[ud.

Malta, g[ar-raba’ sena konsekuttiva, ;iet fl-ewwel post f’dik li hi internal market scoreboard ji;ifieri fittraspo]izzjoni fil-li;i domestika ta’ direttivi maqbula mill-istati membri.

Fl-2005, sena wara ss[ubija tag[na fl-Unjoni Ewropea, kellna 1.2 fil-mija ta’ direttivi pendenti. Is-sena li g[addiet kellna biss 0.1 filmija ta’ direttivi pendenti.

Mhux ta’ b’xejn li f’Lulju li g[adda l-Kummissjoni Ewropea qalet, fir-rapport tag[ha, li Malta equaled its best ever result with merely two directives away from having a zero per cent deficit.

Once more Malta illustrates that a consistently good transposition performance is possible. ?ertifikat b[al dan juri kemm il-Gvern g[andu strutturi interni sodi li qed ila[[qu max-xog[ol mitlub

mis-s[ubija fl-Unjoni Ewrpeja u li din l-istruttura qed ta[dem [afna a[jar minn dik ta’ pajji]i ikbar minna u li ilhom fl-Unjoni Ewropea.

L-istess japplika g[al numru ta’ infringements kontra pajji]na.

Fl-2007 Malta kellha 69 infringement pendenti. Illum dawn ni]lu g[al 22.

B’infringements qed ninkludi avvi]i formali, reasoned opinion u riferenzi lill-Qorti tal-:ustizzja fejn is-sena li g[addiet kien hemm biss tliet ka]i. Fil-klassifika tal-pajji]i bl-inqas ammont ta’ infringements, Malta qieg[da fir-raba’ post.

Tajjeb issa nsemmi wkoll ilCohesion Fund fejn g[al sitt pro;etti li jinkludu toroq, trattament ta’ skart u ta’ drena;; u t-Terminal ta/?irkewwa, kienu allokati 183 miljun ewro b’finanzjament ta’ 85 fil-mija mill-UE. Malta Enterprise, imbag[ad, g[al skemi differenti g[allindustrija se tie[u 42 miljun ewro mill-Fondi Strutturali.

Hemm 244 miljun ewro o[ra x’jintefqu favur pro;etti ta’ kunsilli lokali, organizzazzjonijiet mhux governattivi u korporazzjonijiet pubbli/i.

Insemmi ]-]jarat ukoll li ssena li g[addiet g[amlu f’Malta l-Kummissarji talIntern, tal-Ener;ija, talAmbjent, tax-Xog[ol u l-

■ Il-Prim Ministru ta’ Malta u l-Lussenburgu flimkien mal-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg

Kummissarju tal-Politika Re;jonali.

Tul is-snin li Malta ilha membru tal-Unjoni Ewropea, hi baqg[et issostni lpo]izzjoni tag[ha dwar ittkabbir ta’ din l-Unjoni ji;ifieri li sakemm pajji] jil[aq il-miri tal-kriterji tass[ubija m’g[andux ikun hemm numerus clausus, xi capping, g[al numru ta’ pajji]i li jissie[bu fl-Unjoni Ewropea.

Il-Gvern Malti jsostni li g[andu jkun ta’ unur g[allUnjoni Ewropea li, filwaqt li g[andha waiting list ta’ pajji]i li jridu jing[aqdu mag[ha, m’hemmx lista o[ra ta’ pajji]i li jridu jitilquha!

Is-s[ubija tal-pajji]i talBalkani tal-Punent fl-Unjoni Ewropea jkun ta’ ser[an ilmo[[ g[all-Ewropa stess li, matul l-istorja, kemm-il darba

kellha tiltaqa’ ma’ kri]ijiet u wkoll gwerer min[abba dan ir-re;jun.

Anki dwar it-Turkija, ilGvern Malti jemmen li b[alma hemm prezz jekk dan il-pajji] jid[ol, hemm ukoll prezz li jrid jit[allas jekk dan il-pajji] jibqa’ barra.

It-Turkija qed tistabbilixxi ru[ha b[ala qawwa re;jonali, fet[et ambaxxata ukoll f’Malta u qed tie[u inizjattivi anki fuq ba]i mondjali.

U, kif qal Tonio Borg, ilVi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin fiddiskussjoni dwar il-Ba;it ta’ din is-sena, il-Gvern be[siebu jkompli jsa[[a[ irrelazzjonijiet tieg[u ma’ pajji] hekk importanti tant li di;à feta[ konsulat f’Istanbul.

Il-Gvern jemmen ukoll li lprogress tat-Turkija lejn lEwropa g[andu jintrabat ma’

progress ukoll fuq il-kwistjoni tad-divi]joni ta’ ?ipru — stat membru tal-Unjoni Ewropea.

Dan li ktibt hu parti ]g[ira mill-[idma mwettqa millMinisteru tal-Affarijiet Barranin tul is-sena li g[addiet. Kien hemm [idma o[ra mwettqa fil-qasam talpolitika barranija tag[na. Kien hemm [idma fl-i]viluppi li se[[ew fl-Afrika ta’ Fuq partikolarment fil-Libja. {idma dwar is-sitwazzjoni fil-Lvant Nofsani, fil-fora kollha dwar il-Mediterran u [idma fir-relazzjonijiet bilaterali ma’ g[add ta’ pajji]i fosthom mal-Italja, l-Istati Uniti tal-Amerika, ir-Russja, i/-?ina u mal-pajji]i tal-Golf.

Hu fatt li s-sena li g[addiet kompliet turi li pajji]na mhux biss kien rilevanti fl-UE i]da wkoll fir-re;jun tag[na.

Malta kompliet tag[ti sehemha b[ala stat membru u fit-tis[i[ tar-relazzjonijiet tag[na l-ewwel mal-;irien tag[na u, wara, ukoll ma’ dawk lil hinn minnha.

Jekk trid tisma’ aktar dwar il-politika barranija ta’ Malta u l-[idma tag[ha f’dan il-qasam nissu;;erilek tattendi g[al-laqg[a ma’ Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru talAffarijiet Barranin, fi/-?entru Animazzjoni u Komunikazzjoni (?AK), Triq Sommier, Birkirkara, nhar il:img[a, 3 ta’ Frar, fis-6 p.m.

OPINJONI

15

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Wara l-vot parlamentari G[adni kemm d[alt id-dar wara sessjoni tassew straordinarja fil-Parlament.

Bla dubju ta’ xejn, kemm ili fil-Parlament qatt ma rajt atmosfera tqila u tensa daqshekk anki jekk fil-verità kollox mexa bil-kalma.

Hi sitwazzjoni inkwetanti dik li qed ikollna niffa//jaw. Li jkollok xi [add mill-familja tieg[ek li jo[odha kontra missieru u ommu, kontra [utu u kontra l-bi//a l-kbira l-[bieb talfamilja, mhix [a;a fa/li li ta//ettaha.

Sintendi, dawk talOppo]izzjoni, li issa draw jirkbu fuq kull opportunità u fuq kull min jipprovdihielhom fuq platt re;g[u g[amluha din iddarba. Jekk irrid inkun onest ma skantajtx.

L-opportuni]mu jirrifletti fil-[arsa ta’ g[ajnejhom, fi kliemhom, fil-;esti u f’dak kollu li jag[mlu. Dak li kien digà imma;inah ‘kwa]i Prim Ministru’ g[amel tentattiv ie[or, forsi l-aktar wie[ed serju sa issa, biex jag[ti gambetta lill-gvern.

G[al darb’o[ra arralhom.

Issa rrid nag[milha /ara li b’din l-astensjoni u bilbi]ibilju ta’ dikjarazzjonijiet li saru, xorta wa[da ssitwazzjoni mhix wa[da fa/li jew feli/i. Hi xi [a;a li tassew issewwidlek qalbek li tisma’ wie[ed minn tanna[a tieg[ek jitkellem u jsawwat lill-Gvern.

Li jkollok persuna minn tieg[ek li ta;ixxi b’dan ilmod, hu diffi/li [afna.

Imma issa l-fatt jibqa’ li lmozzjoni tal-Oppo]izzjoni

m’g[addietx. Iddur kif iddur mag[ha.

Il-[sieb tag[na b[ala Gvern issa jrid ikun li nkomplu nwettqu dak li lpoplu ele;;iena biex inwettqu. Hemm firxa ta’ pro;etti li je[tie; li ntemmu a[na u ma nissugrawx li dak li tant [dimna g[alih ikun perikolat. B[ala partit irridu nkomplu na[dmu biex nikkonvin/u lill-elettorat Malti u G[awdxi li l-Partit Nazzjonalista kien u g[adu l-a[jar g[a]la partikolarment f’/irkustanzi ekonomi/i internazzjonali mill-aktar diffi/li.

Je[tie; ukoll li nag[fsu fuq id-diversi ministeri, dipartimenti u entitajiet pubbli/i li b[al donnhom [aduha drawwa li jag[mlu l[ajja tan-nies mill-aktar

diffi/li. Xi ka]i li tisma’ bihom meta tmur g[and innies waqt il-home visits i;ibulek g[ajnejk wara widnejk. {a;a li tassew timmerviljani jien u niltaqa’ mal-familji fil-kostitwenza tieg[i hi kemm tinkwetahom sitwazzjoni b[alma g[addejna minnha din il;img[a. G[alihom din mhix kwistjoni li tikkon/erna biss lill-gvern jew lill-partit imma anki lilhom.

U forsi dan g[andu jirrealizza kull min jidhirlu li g[andu je[odha kontra lpartit g[al ra;uni jew o[ra.

‘Stalett f’dahar’ il-Prim Ministru, il-Kabinett, ilGrupp Parlamentari u l-partit, hu ‘stalett’ f’dahar in-nies li kienu u g[adhom jemmnu u jappo;;jaw lill-PN.

minn Charlo Bonnici charlo.bonnici@gov.mt

Na[seb dan il-[sieb biss g[andu jwassal biex persuni b[al dawn jirrealizzaw li lazzjoni tag[hom twe;;a’ [afna u [afna nies.

Minkejja l-gambetti, nibqg[u sodi u determinati . Din il-;img[a offriet okka]joni spe/jali u importanti [afna ta’ riflessjoni u ta’ kuntrasti fixxenarju politiku f’pajji]na.

Kellna d-dibattitu li wassal g[al votazzjoni fuq mozzjoni ta’ sfidu/ja, mozzjoni proposta mill-Oppo]izzjoni, liema mozzjoni ma ;abitx ilma;;oranza. Ng[id g[alija, nemmen li kull deni trid tie[du b’;id u tassew dan kien mument importanti fejn il-Gvern, bid-diversi interventi li g[amel, wera l[emel xog[ol li qed isir u li hu ppjanat li jsir fil-;ejjieni qrib. Hu mertu ta’ gvern determinat li jrid jibqa’ jo[loq l-impjiegi, anke jekk madwarna qed jer;a’ jin;ema’ s[ab iswed ta’ maltemp ekonomiku ta’ t[assib kbir.

1

. G[ax tassew, pajji]na g[andu b]onn stabbiltà, stabbiltà fil-policies ekonomi/i, fil-policies finanzjarji, fil-policies Ewropej u stabbiltà firre;jun tag[na, kif qal il-Prim Ministru nhar il-{amis. Il[asra g[al pajji]na hi li lKap tal-Oppo]izzjoni ra opportunità biex iwaqqa’ lGvern g[ax l-g[atx g[allpoter rikbu g[al kollox.

G[ajb li l-maltemp li qed ja[kem lil dan il-pajji] minn kullimkien u l-qag[da imwieg[ra tal-ekonomiji ewlenin fl-Ewropa, ma jfissru xejn g[all-Kap talOppo]izzjoni. Fil-fatt, proprju din il-;img[a, waqt li f’Davos fl-I]vizzera qed jiltaqg[u, kif jag[mlu ta’ kull sena, l-ikbar im[u[ politi/i, ekonomi/i u finanzjarji tad-dinja, [ar;u 2

a[barijiet tat-twerwir. Qed ibassru li fis-sitt xhur li ;ejjin l-Ewropa u d-dinja se jg[addu minn ri/essjoni ag[ar minn tal-2009. Iktar minn hekk, il-Kap tal-Fond Monetarju Internazzjonali, Christine Lagarde, g[amlet dikjarazzjoni li hi preokuppanti: li fl-2012 hemm /ans ta’ depression mondjali kif kien ;ara fissnin 30, li hi [afna ag[ar minn ri/essjoni. . Din il-;img[a l-Gvern g[amilha /ara li g[alina linteress tal-pajji] ji;i lewwel u qabel kollox g[ax il-pajji] je[tie; stabbiltà b[alissa u mhux elezzjoni bikrija. “I piedi per correre son fatti per i conigli”, kien jg[id awtur Taljan. A[na ma na[arbux mir-responsabbiltajiet tag[na i]da nerfg[uhom. Kien ta’ stmerrija kif kellna Oppo]izzjoni li mhux talli ppre/ipitat mozzjoni ta’ sfidu/ja f’mument delikat g[al pajji]na biex taqbad lill-Gvern f’mument sensittiv [afna i]da li re;g[et irrikorriet g[al sarima ma’ [alq min ma jaqbilx mag[ha g[ax riedet li ma nitkellmux iktar minn 75 minuta. Li kien g[alihom, tkellimna g[al 75 minuta biss. {asbuna huma, m’g[andniex xi ng[idu!

3

. Rajna Oppo]izzjoni li nqabdet tu]a mozzjoni ta’ sfidu/ja biex tirkeb fuq dahar membru tal-Gvern li jemmen li l-iktar [a;a ta’ priorità fil-pajji] hi l-u]u ta’ /erta teknolo;ija fil-Qrati u fil-Parlament, u mhux lekonomija u x-xog[ol.

4

minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt

Kul[add g[andu l-fehma tieg[u. Ng[id g[alija u g[al [afna minn s[abi, meta nid[ol fil-familji tag[na, indubbjament l-iktar [a;a ta’ priorità g[alihom hi limpjieg, l-overtime u ledukazzjoni tat-tfal. G[al dawk li g[andhom xi loan, liktar [a;a importanti fla[[ar tax-xahar hi kif se j[allsu dak il-loan blovertime li jag[mlu. Kif [addiema li kienu jahdem f’fabbrika b’shift ta’ 4-day week sentejn u nofs ilu, illum qed ja[dmu mit-Tnejn sal-{add, bix-shift, biex ila[[qu mal-ordnijiet. }gur li l-punti sollevati jimmeritaw riflessjoni xierqa u retta huma importanti i]da fejn kwistjonijiet ta’ priorità b[alma hu x-xog[ol, lekonomija u l-investiment, forsi mhumiex daqstant ta’ priorità. . Iktar ma nid[ol g[and familji u niltaqa’ ma’ nies, iktar nemmen bis-s[i[ kemm hawn nies li sin/erament ma jridux elezzjoni b[alissa.

5

Spe/jalment tan-negozju u sself employed. G[andha ra;un il-GRTU tis[aq li lmembri tag[ha ma jridux elezzjoni g[aliex dik mhix il-priorità b[alissa. U g[alhekk nibqa’ skantat kif l-Oppo]izzjoni ma qratx u mhux qed taqra s-sinjali ta]]minijiet li ;ejjin minn tant familji, indipendentement mill-fehma politika tag[hom. Kien ikun xenarju differenti kieku kellna mozzjoni ta’ sfidu/ja pre]entata g[ax inkunu g[ollejna xi mi]ati taledukazzjoni kif g[amlu flIngilterra, jew g[ax g[ollejna l-VAT u l-income tax kif g[amlu l-Gre/ja, Spanja, il-Portugall u lItalja, jew g[ax ke//ejna leluf minn mal-Gvern kif g[amlu l-Irlanda u l-Gre/ja, jew g[ax naqqasna lpensjonijiet u /-children’s allowance kif g[amlu Spanja, il-Gre/ja u lPortugall. I]da minn dan kollu a[na m’g[amilna xejn. . Anzi, g[amilna Ba;it li jfisser li se ng[ollu b’€100 ir-rata minima ta/-children’s allowance, naqqasna lincome tax g[all-;enituri li qed irabbu t-tfal (hemm koppji li se jiffrankaw sa €840 f’sena), tajna €300 fissena lill-anzjani li jg[ixu wa[edhom jew mal-familja, tajna tax credit lin-negozji ]]g[ar biex jinvestu iktar.

Qed nibnu skola ;dida kull sena. Minn 43% tal-istudenti li fl-1998 kienu jkomplu jistudjaw wara l-età ta’ 17-il sena, illum g[andna 73% li jkomplu. G[andna fabbriki li fl-a[[ar sentejn biss, investew mal-€110 miljun 6

biex ikabbru u jimpjegaw iktar nies u jo[olqu iktar xog[ol. G[andna turi]mu rekord u servizz tas-sa[[a li hu fost l-aqwa fid-dinja, b’sistema bankarju fost laqwa g[axra fid-dinja. . Minkejja dan kollu, u fid-dawl ta’ dan kollu, kellna Kap tal-Oppo]izzjoni li qalilna minn fejn kien ;ej, i]da mhux fejn sejjer. Liddelegati tieg[u qalilhom biex jittamaw. I]da min jg[ix bittama jmut bil-piena, jg[id ilMalti. G[andu l-istess vi]joni ta’ meta kien kiteb fil-Kull{add qabel irreferendum g[as-s[ubija flUnjoni Ewropea li s-s[ubija kienet “is-salib talmillennju”. Kellhom b]onn is-slaleb kienu balzmu b[alma kienet is-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

Hekk g[idilhom lil kwa]i 600 kumpanija ]g[ira li fla[[ar sentejn [adu mal-€40 miljun f’g[otjiet ta’ fondi tal-Unjoni Ewropea. Altru mill-Lm1.5 miljun fi flus kontanti li l-Kap talOppo]izzjoni kien qal li se nie[du qabel is-s[ubija.

7

. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni din il-;img[a kkritika [afna dak li g[amel il-Gvern fla[[ar erba’ snin. Dik hi parti mid-djalettika naturali talpolitika. I]da daqstant ie[or hi naturali li l-Oppo]izzjoni, li ilha Oppo]izzjoni mhux ftit, to[ro; bi proposti. Imma g[al darb’o[ra ;ejna ffa//jati bi skiet perfett. :ejna ffa//jati minn gambetta o[ra tal-Oppo]izzjoni li riedet tirba[ hi u jitlef il-pajji].

Pajji]na jixraqlu [afna a[jar, kif qal il-Prim Ministru.

8

16

OPINJONI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

PL… jew g[adu MLP^ Mela ma tafx jekk tid[akx jew tibkix… jew ter;a’ tibda tib]a’ meta tisma’ lil Sceberras Trigona jg[id li f’Malta qed nitilfu t-turi]mu g[aliex meta tiltaqa’ malbarranin kul[add kien jg[idlek: “aahh, Dom Mintoff…”. Veru dan.

Jien g[amilt tliet snin lItalja u kul[add malli ssemmi li int minn Malta kien jid[ak u jg[id: “Dom Mintoff”. Imma dak li forsi mhux qed jara Sceberras Trigona hi li kull darba li din ti;ri tkun pjuttost finnegattiv. {add ma kien i]id kemm kien ra;el jew mexxej tajjeb. Pjuttost kemm ]eblah lil Malta g[aliex kull darba li kienet tissemma Malta asso/jata ma’ ismu, kienet b[allikieku wie[ed kien qed isemmi lil xi [add minn dawk il-mexxejja komunisti li kollha spi//aw [a]in.

Jien /ert li Mintoff forsi hekk ried. Dak i]-]mien, almenu g[alih, li tkun leader tajjeb kien li tkun bully u li

jkollok il-bulijiet madwarek.

I]-]mien tana ra;un anki filQorti bil-kundanni, anki jekk wara mewthom (Alla ja[frilhom) bi ksur taddrittijiet tal-bniedem.

Kien pjuttost ida[[ak linnies bih meta kien jg[ajjar lil Reagan cowboy; jew meta kien jipprova jwaqqaf bilveto lin-Nazzjonijiet Uniti, e//.

Insomma li l-Partit Laburista issa qed ifa[[ar i]]mien ta’ Mintoff i;ieg[lek tistaqsi jekk fil-fatt il-bidla tal-isem (sewwa, jg[idu: ‘What’s in a name?’) g[adux fil-fatt MLP. X’qed jipprova jurina b’dan Joseph Muscat hu misteru. Qieg[ed forsi jheddidna mill-;did? Dan biss il-bidu ta’ dak li g[adu ;ej jekk jitilg[u fil-gvern?

Ninkwieta meta n[ares lejn tifel li forsi jkun Prim Ministru. Anki Mintoff kien tifel. Meta g[adna kemm nie[du l-isba[ /ertifikati minn barra waqt li ta’ madwarna ma rawx [lief telf

minn Pierre Mallia

ta’ xog[ol u dimostrazzjonijiet, konna sfortunati li jekk hemm instabbiltà filpajji] hi sempli/ement g[allfatt li g[andna gvern ba]at bil-ma;;oranza ta’ si;;u wie[ed biss.

Na//etta li bir-ri]ultat tala[[ar elezzjoni forsi ma [aqqniex iktar i]da niftakru kemm-il darba partiti telg[u fil-gvern b’[afna iktar u xorta ma ;abux ma;;oranza

ta’ si;;ijiet.

Jista’ jing[ad li xi [add kellu ra;un jekk ried jirran;a l-Kostituzzjoni fuq dan i]da ma nafx kif seta’ kien favur mozzjonijiet li kien ressaq ilPL meta fi programm televi]iv ta’ fil-g[odu fuq ixxandir nazzjonali, il-Mexxej Laburista mhux biss [abbar li kien se jressaq hu lmozzjoni ta’ sfidu/ja — [aga li ]gur ma kelhiex lokha hemm — i]da li fl-a[[ar mill-a[[ar ]ebla[ u g[ajjar lil dik l-istess persuna li fuq il-vot tag[ha kien jiddependi l-vot ta’ sfidu/ja.

Jekk wie[ed i[ares lejn dik id-diskussjoni, f’mument minnhom staqsew lil Joseph Muscat kif kien se jiggarantixxi li mhux se ji;rilu hekk meta, u jekk, ikun fil-gvern hu.

Muscat qal li l-partit tieg[u qed joqg[od attent lil min jag[]el b[ala kandidati.

Minn dak li qal nistg[u naslu g[al ]ew; konklu]jonijiet ewlenin:

. Li g[alih il-Partit Nazzjonalista ma g[amilx listess u allura ma kellux jag[]el lil min g[azel. Mela allura qed jimplika li individwu mag[zul qatt ma kien tajjeb g[all-Parlament!

U jien /ert li dan l-individwu ma joqg[odx g[aliha din u jg[idlu: “}omm wa[da. Li jien ma qbiltx hi [a;a, li tg[id li jien inqas minnek [a;a o[ra… u by the way, ma naqbilx mal-mozzjoni li tag[ti biss sieg[a u nofs liddeputati tieg[ek biex jitkellmu… anki jekk il-[in ittih lili.” . It-tieni – li hekk se ji;u trattati l-kandidati laburisti wara li jkunu g[a]luhom – lanqas biss jistg[u jesprimu ru[hom. Yes-men biss iridu.

Insomma drajnih lill-PL. {a;a wa[da tajba wara dan kollu… jidher li [afna nazzjonalisti [adu tkexkixa.

Reb[a g[all-PL mhix garantita.

Tiddependi [afna minnazzjonalisti….

1

2

L-istabbiltà tal-istituzzjonijiet u r-regoli Stabbiltà hi aktar fa/li tg[idha milli twettaqha. Hawn nies prominenti fosthom Alan Greenspan, l-ex Chairman talFederal Reserve fl-Amerika, li qed isostnu li d-dinja g[addejja minn rivoluzzjoni kbira fil-[sieb ta’ kif isiru l-affarijiet bejn i//ittadini, il-gvernijiet, is-so/jetà /ivili, il-konsumaturi u min ibieg[.

F’dan it-tibdil kollu, Malta wkoll g[addejja minn tibdil qawwi li hu spe/ifiku g[alina, spe/jalment fejn jid[lu aspetti ta’ strutturi politi/i u ekonomi/i.

G[adna qeg[din nippruvaw nifhmu aktar xi tfisser li tkun parti minn din ilglobalizzazzjoni, spe/jalment minn meta sirna parti millUnjoni Ewropea.

Marbut ma’ dan, sa mill-kri]i tal-2008 indunajna li meta tkun pragmatiku biss ming[ajr ma jkollok prin/ipji /ari fuq xiex tkun ba]ata l-politika, dan

iwassal g[al [afna tbatijiet u g[al diversi snin.

F’dan it-tibdil kollu, l-isfida li g[andna a[na l-Maltin hi li nifhmu x’inhu l-post tag[na fiddinja tal-lum, filwaqt li naraw kif ir-ri]ultati finanzjarji jkunu mag[qudin b’mod s[i[ malpro/ess demokratiku.

Meta titkellem fuq demokrazija liberali f’pajji] b[al Malta, wie[ed ma jistax jiddiskuti l-le;ittimità fuq il-ba]i ta’ ri]ultati biss, ming[ajr ma jiddiskuti dik abba]i tal-pro/ess.

It-tibdil ri/enti li qed naraw f’pajji]i b[all-Gre/ja, l-Italja, Spanja u anke fi Brussell stess, qed jag[tuna x’nifhmu aktar li lbilan/ bejn dawn i]-]ew; aspetti tal-le;ittimità jridu jkunu definiti flimkien biex jil[qu lg[anijiet imminenti kif ukoll dawk li jintla[qu mat-tul ta]]mien. }mien ta’ kri]i globali b[al dan jag[mel aktar pressjoni fuq

il-gvernijiet nazzjonali biex ja[dmu [afna aktar fuq irri]ultati finanzjarji u ekonomi/i, spe/jalment fejn jid[ol l-aspett tax-xog[ol. L-istess qed ji;ri f’Malta u, fortunatament dan qed isir b’mod de/i]iv min-na[a tal-Gvern u dawk kollha involuti fis-so/jetà Maltija.

Madankollu jrid jasal ]mien fejn irridu nibdew na[sbu aktar kif l-istabbiltà politika f’pajji]na tkun ba]ata mhux fuq ir-rieda individwali ta’ Membru Parlamentari, imma abba]i ta’ struttura s[i[a li tag[ti kontinwità filwaqt li t[alli spazju g[ad-diskussjoni u dde/i]jonijiet fost in-nies fuq livell nazzjonali, re;jonali kif ukoll lokali.

F’sitwazzjoni fejn limportanza tal-istituzzjonijiet tradizzjonali f’pajji]na dejjem qed tonqos, filwaqt li /-/ittadini qed ikollhom aktar lealtà lejn stili o[ra tal-[ajja, nemmen li

g[andna b]onn ta’ tibdil qawwi kostituzzjonali biex no[olqu organi]mi ;odda li jippromwovu kwalità ta’ [ajja a[jar, fosthom fl-aspetti ambjentali, tat-trasport, ilparte/ipazzjoni demokratika, ledukazzjoni li timmira g[allaqwa standards mondjali, issa[[a li tkun sostenibbli u demokratizzata, fost o[rajn.

M’humiex g[anijiet ]g[ar.

Huma sfidi kbar g[al dan ilpajji]. Din il-kri]i globali ta’ b[alissa titlob minna g[aqal biex no[or;u minn dan ilmaltemp bl-inqas [sara possibbli.

Nemmen li g[andna noqog[du attenti li t-tibdil kostituzzjonali jsir bil-kalma u abba]i ta’ diskussjonijiet maturi u b’vi]joni li j[arsu lejn l-aspett tas-so/jetà kollha, dak politiku, ekonomiku u legali. Iridu j[arsu anke lejn it-tibdil li qed ise[[ barra pajji]na, fejn l-enfasi

minn Stefan Gauci Scicluna stefan.gauci.scicluna@gmail.co

akkademika u politika fuq innetworking kif ukoll fuq limpatt tal-individwu fuq isso/jetà in ;enerali qed dejjem ti]died.

Tibdil mg[a;;el u talkonvenjenza dejjem jo[loq ]bilan/i. Noqog[du attenti li dan ma jsirx.

ITTRI LILL-EDITUR

17

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Kieku kelli n[allas jien g[all-operazzjonijiet Sur Editur, Ta’ spiss f’dawn il-pa;ni inti tippubblika ittri minn qarrejja fejn jirringrazzjaw lill-ispe/jalisti, tobba u infermieri tal-isptar wara xi operazzjoni li huma jkunu g[addew b’su//ess. Din hi [a;a sabi[a [afna u mill-aktar naturali b[alma hija [a;a naturali li llum wie[ed ifa[[ar bl-og[la kliem is-servizzi li wie[ed igawdi flIsptar Mater Dei. Hekk g[andu jkun g[ax il-gratitudni hi valur prezzju].

I]da kwa]i qatt ma tiltaqa’ ma’ xi [add li ma’ dawn ir-ringrazzjamenti jsemmi wkoll il-flejjes enormi li wie[ed jiffranka meta jag[]el li jag[mel dawn l-operazzjonijiet fi sptar tal-gvern. Kultant lanqas biss tid[lilna f’mo[[na kemm operazzjoni serja tqumilna kieku nag[mluha privat u dan g[ar-ra;uni li l-gvern ma jibg[atlikx kont. {alli nsemmi le]empju tieg[i.

F’[ajti, jien kelli b]onn ta’ tliet operazzjonijiet serji tal-qalb: f’April 1996 g[amilt il-By-Pass; f’Lulju 2010 g[amilt dik tal-pace-maker u f’April tas-sena l-o[ra [tie;li nag[mel ukoll

Fl-Isptar Mater Dei isiru kuljum operazzjonijiet li jqumu l-eluf ta’ ewro u li l-Maltin u l-G[awdxin ma j[allsu xejn g[alihom

dik li tissejja[ TAVI (Trans Aortic Valve Implantation), operazzjoni li kienet saret l-ewwel darba f’Malta f’Lulju tas-sena 2010.

L-ewwel operazzjoni saritli fl-Isptar San Luqa u t-tnejn l-o[ra fl-Isptar Mater Dei. Fl-ebda wa[da minnhom ma kelli nsiefer barra minn Malta.

G[all-grazzja t’Alla kollha kienu su//ess u ta’ dan infa[[ar u ni]]i [ajr ’l Alla fuq kollox u lil dawk kollha – spe/jalisti, tobba, radjografi, infermiera u paramedi/i o[ra li, b’xi

Sena sfidanti ta[t par idejn sodi

Sur Editur, Is-sena 2011 kienet sena ba]ata u karatterizzata minn taqlib politiku u ekonomiku li mieg[u ;ab bidliet radikali kemm flEwropa kif ukoll fl-Afrika ta’ Fuq. L-Ewropa kienet ma[kuma minn kri]i ekonomika u finanzjarja filwaqt li f’dik li l-aktar [akmet lid-dinja G[arbija rajna l-waqg[a ta’ gvernijiet u re;imi dittatorjali.

Fortunatament, dawn il-kri]ijiet pajji]na, g[alkemm /kejken, irnexxielu jeg[libhom u jirba[hom. Dan grazzi g[attmexxija serja tal-Gvern Malti mmexxi b’mod g[aqli millPrim Ministru Lawrence Gonzi, li wera li tassew g[andu par idejn sodi.

Dawn il-kri]ijiet pajji]na mhux talli g[elibhom talli fejn seta’ ta l-g[ajnuna lil pajji]i o[rajn fosthom lill-Gre/ja u lilLibja.

Il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi mexxa lil dan ilpajji] fit-triq it-tajba b’tali mod li g[alkemm il-maltemp laqat lil pajji]i ;irien tag[na fl-Ewropa, b[all-Italja u l-Ingilterra, dan il-maltemp ma laqatx lil pajji]na bl-istess mod li laqat pajji]i kbar li rajnihom jog[tru tul is-sena li g[addiet.

Dan hu dovut g[all-g[aqal li ;abet mag[ha t-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi.

Nie[du, pere]empju, il-mi]uri ta’ awsterità li [adu u qed jie[du pajji]i ferm akbar minn g]iritna. F’dawn intlaqtu laktar il-[addiema, il-pensjonanti u sa[ansitra studenti: f’kelma wa[da familji s[a[.

Dawn il-mi]uri ta’ awsterità li [adu dawn il-mexxejja wasslu sa[ansitra g[al ;lied.

Imbag[ad in[arsu lejn g]iritna u naraw stabbiltà, ]ieda filpagi, ]ieda fil-pensjonijiet, studenti jit[allsu biex ikomplu jistudjaw u jsegwu l-karrieri tag[hom, tnaqqis fit-taxxi g[all;enituri li g[adhom irabbu.

Kellna wkoll aktar investiment u pro;etti li qed jitgawdew mill-poplu Malti kollu… u dan grazzi g[at-tmexxija tal-Prim Ministru Malti u g[all-politika tal-Partit Nazzjonalista li, matul l-a[[ar snin, bidlet lil dan il-pajji] mis-sisien tieg[u, minn pajji] kolonja g[al pajji] modern u fost l-aqwa flEwropa.

ALEXANDRA (SANDRA) SMART Kandidat g[all-Kunsill Lokali ta’ Ra[al :did

Il-qtil ta’ Raymond Caruana Sur Editur, Nag[mel referenza g[al ittra bit-titlu Tislima xierqa u [aqq ma’ Raymond Caruana iffirmata minn korrispondent Joseph Borg (Kull{add, 11 ta’ Di/embru 2011).

F’paragrafu fl-isemmija ittra ntqal dan il-kliem: “Nistaqsi jekk hijiex l-inkompetenza ta’ 25 sena tal-Korp tal-Pulizija li g[adha ma wasslitx biex jinstab il-[ati ta’ din it-tra;edja.

Jew hemmx xi kompli/ità bejn il-Partit Nazzjonalista u din ittra;edja li tista’ titfa’ dell ikrah fuq l-istess partit jekk ikunu

mag[rufa l-fatti tal-istess in/ident u l-qattiel…”.

Inwie;eb billi n[e;;e; lil dan il-korrispondent jistaqsi lil Karmenu Mifsud Bonnici, li dakinhar kien Prim Ministru ta’ Malta, x’setg[et kienet irra;uni, li meta nhar il-:img[a, 5 ta’ Di/embru, 1986 Eddie Fenech Adami av]a lill-Prim Ministru Karmenu Mifsud Bonnici bil-qtil ta’ Raymond Caruana, dan beda jesklama: “X’bi//a ;ralna! X’bi//a ;ralna!”

EDWARD TORPIANO Il-Furjana

mod jew ie[or taw sehemhom biex jien g[adni [aj sal-lum.

Imma jien irrid immur oltre minn hekk. Jien konvint li dawn it-tliet operazzjonijiet qamu somom kbar li jien wa[di ]gur li ma kontx nifla[ in[allas u jien konxju l-[in kollu talg[ajnuna kbira li tani l-gvern.

Xi qarrejja jistg[u jg[idu li jien [allast ukoll eluf f’bolol u taxxi. U hekk hu g[ax g[al aktar minn 50 sena dejjem [allast il-bolla u t-taxxa dovuta minni. I]da ]gur li dawn l-operaz-

zjonijiet qamu ferm aktar minn dak li kkontribwejt jien.

U mur ara dawk li jikkontribwixxu ftit li xejn u li wkoll jir/ievu dan ittrattament mediku u bla [las kemm huma aktar obbligati lejn il-gvern!

Propju dan hu li nixtieq inwassal permezz ta’ din l-ittra.

G[aldaqstant nixtieq nistaqsi lillMinisteru tas-Sa[[a: Jista’ jag[tini /ifri ta’ kemm kienu jqumu dawn ittliet operazzjonijiet (ovvjament fissena li jien g[amilthom) in kwantu ta’ spejje] ta’ sptar, l-operazzjoni, isservizz tat-tobba u nfermiera, isso;;orn fl-isptar, it-testijiet (X-rays, testijiet tad-demm, angiograms)?

Jista’ jkun li l-amministrazzjoni talisptar iddum biex ta[dem dawn ilkontijiet. Ma jimpurtax. Miniex img[a;;el basta xi darba nsir naf kemm tabil[aqq ikkontribwixxa lgvern biex jien inserra[ mo[[i minn tliet operazzjonijiet li kieku ma kontx nifla[ in[allas minn buti.

Nistenna mill-Ministeru tas-Sa[[a.

NAZJU ABELA {a]-}ebbu;

Toni Abela, ir-Rebbieg[a G[arbija u x-xitwa laburista Sur Editur, Toni Abela, Deputat Mexxej g[all-Affarijiet tal-Partit Laburista ta l-kontribut g[aref tieg[u fl-a[[ar Konferenza :enerali tal-Partit Laburista.

Qal li s-sitwazzjoni ta’ Malta b[alissa tixba[ lil dik fir-Rebbieg[a tal-pajji]i G[arab.

Dr Abela illumina liddelegati laburisti wkoll dwar is-sitwazzjoni tal-Partit Laburista llum vis-à-vis ilpassat.

Issa l-passat tal-PL tant kien ikrah li Toni Abela, flimkien ma’ Wenzu Mintoff, fl-1989 kienu spi//aw fost il-fundaturi tal-Alternattiva Demokratika.

B[al Wenzu Mintoff, fl-1989

kien ukoll tke//a mill-PL. Toni Abela u s[abu talAlternattiva Demokratika kienu jo[or;u gazzetta jisimha appuntu L-Alternattiva.

Nikkwota silta mill-editorjal tal-[ar;a numru 7 ta’ L-Alternattiva tal-4 ta’ Novembru 1989: “Ma jistax ikun li nofs Malta, in-nofs laburista, irid li jer;a’ jkollna gvern b[alma kellna. Imdewwed bilkorruzzjoni, li j]omm il-poter bil-qerq, li jipprova jxejjen loppo]izzjoni bit-theddid u lvjolenza, li xahar wara l-ie[or isib ru[u jg[id li l-abjad iswed g[ax ma jifla[x jammetti li]balji ]g[ar, kbar u kbar

[afna li ;abuh fihom dik ilqaqo//a manigoldi li ;rew bih.”

Dott. Abela, fil-Konferenza :enerali li organizzajt int, iduru ma’ saqajk kien hemm u[ud mill-protagonisti ta’ dak il-gvern li skont intom talAlternattiva Demokratika ta’ dak i]-]mien kien korrott, qarrieq u vjolenti.

Qed nirreferi g[al diversi eks ministri u segretarji parlamentari.

Ji;ifieri fejn kontu bqajtu.

Dott. Toni Abela, l-G[arab kellhom ir-rebbieg[a tag[hom, i]da intom g[adkom fl-eqqel tax-xitwa.

JOHN BORG

In-Naxxar

18

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

ITTRI LILL-EDITUR

Il-pittur Emvin Cremona> 25 sena minn mewtu {amsa u g[oxrin sena ilu miet il-pittur Emvin Cremona.

Fid-29 ta’ Jannar, 1987 wara [ajja twila fil-qasam tal-arti.

Il-pittur Emvin Cremona, wie[ed mill-artisti mag[rufa tas-seklu 20, twieled il-Belt Valletta fl-1919.

Minn età ]g[ira wera lim[abba lejn l-arti tal-pittura u d-disinn. Beda l-istudji tieg[u fl-iskola tal-arti talGvern u wara kompla jistudja f’Ruma, Londra u Pari;i.

Lura f’Malta beda jg[allem il-pittura fl-Iskola tal-Arti fejn kien pijunier tal-arti moderna f’pajji]na. Matul il-karriera artistika tieg[u, Emvin Cremona ]ejjen diversi knejjes bl-arti unika tieg[u.

L-ewwel xog[ol tieg[u filqasam tal-pittura sagra kien is-saqaf tal-knisja parrokkjali tal-Imsida. Il-pittur Anton Inglott kien beda jpitter issaqaf tal-knisja tal-Imsida

i]da miet xi ]mien wara. Billi Inglott u Cremona kienu [bieb kbar, Emvin intalab ikompli x-xog[ol hu.

Tant g[amel su//ess li, wara, diversi parro//i talbuh ipitter il-knejjes tag[hom. Fissnin ta’ wara pitter is-saqaf tal-knisja ta’ San Publju talFurjana, il-koppla u s-saqaf tal-Knisja ta’ San Gejtanu tal{amrun u ]-]ew; koppletti flimkien ma’ diversi profeti u persuna;;i Bibli/i fil-knisja ta’ {al Balzan.

G[all-knisja parrokkjali ta’ {al G[axaq, pitter is-saqaf tal-korsija u l-parti ta’ fuq talbieb prin/ipali tal-knisja.

Emvin pitter ukoll diversi kwadri o[ra li jinsabu filknejjes ta’ {al Balzan, lImqabba, fil-Ba]ilika tal-Isla, fil-Kolle;;jata ta’ San Pawl tal-Belt Valletta, f’Burmarrad, fil-knisja ta’ San Fran;isk Birkirkara u fil-parro//a tal-

Il-kappelli tas-Sagrament Sur Editur, F-ir[ula u fl-ibliet tag[na nsibu diversi kappelli li fihom ikun hemm :esù Sagramentat espost matul il-;urnata kollha.

Dan bl-g[an li wie[ed ikun jista’ jid[ol fihom, biex g[al ftit tal-[in, jitg[axxaq bil-miraklu talpre]enza reali tal-Mulej flEwkaristija Mqaddsa, jitkellem daqxejn mieg[U u jo[ro; lura fid-dinja msa[[a[ bil-[lewwa talfara; u l-qawwa li jaf jag[ti Hu biss.

F’dinja li aktar ma jmur donnha aktar qed tissielet biex tipprova //ajpar minn mo[[na u tqa//at minn qalbna l-persuna ta’ :esù Kristu u timbuttana lejn toroq li jwasslu g[attelfien, /ertament li dawn il-kappelli jiswew mitqlu deheb.

Fihom infushom huma stedina ta’ Alla biex minkejja l-[ajja mg[a;;la u movimentata li qed ng[ixu, nirrikorru lejH,

nag[tuH l-ewwel post li jixraq lilu biss u n[allu lkelma tieg[U tkun it-tmun ta’ [ajjitna. :esù flEwkaristija, i[ares lejna bil-[lewwa, jift[ilna idejH b’im[abba biex jilqg[ana fi [danU u jg[idilna: “Ag[mlu l-qalb, jiena Hu, tib]g[u xejn” (Mk 6,50).

Min jaf kemm dawn ilkappelli jkunu ta’ fara;, ta’ kura;; u ta’ tama g[al tant nies kuljum. F’dinja mimlija taqlib u tensjoni lkappelli tas-Sagrament jg[inu biex jitwassal dan il-messa;; qawwi minn Salm 34.9: “Duqu u taraw kemm hu tajjeb il-Mulej”.

Prosit u grazzi lil kull min b’xi mod jew ie[or, b’tant [e;;a u dedikazzjoni, jag[ti ssehem tieg[u biex jin]ammu dawn ilkappelli. Jalla din linizjattiva sabi[a tkompli tinxtered u tissa[[a[.

ALISON TONNA Il-Mosta

Emvin Cremona

Madonna ta’ Lourdes f’Ra[al :did.

Tieg[u wkoll huma ]-]ew; kwadri f’;ieh il-Madonna ta[t it-Titlu tal-Avjazzjoni u talemigranti. Bla dubju l-kapulavur tieg[u hu l-kwadru tal-Lunzjata li jinsab fil-knisja tal-Patrijiet Dumnikani tal-Birgu.

Emvin Cremona g[amel isem ukoll b[ala disinjatur.

G[al diversi snin kien jiddisinja s-settijiet tal-bolol, l-aktar bit-

tema tal-Milied. Ta s-sehem tieg[u wkoll fl-1960 flokka]joni tad-dsatax-il /entinarju min-Nawfra;ju ta’ San Pawl. Baqa’ msemmi g[assett ta’ bolol b’tema Pawlina.

Kemm-il darba ddisinja wkoll fa//ati ta’ diversi kotba u tal-gazzetta Le[en is-Sewwa f’okka]jonijiet spe/jali.

Fuq disinn tieg[u saret listatwa ta’ San :u]epp {addiem g[all-Parro//a talistess qaddis f’Birkirkara. Fuq disinn tieg[u sar ukoll l-artalmejda g[all-Ba]ilika tanNadur G[awdex.

Fis-snin sebg[in kien iddisinja ]ew; settijiet ta’ pavaljuni fuq stil modern g[all-festa ta’ Santa Marija tal-Mosta li g[adhom jintramaw ta’ kull sena. Fi ]mien l-Ar/ipriet tal-Mosta Dun Bartilmew Bezzina kien intalab i[ejji diversi abbozzi g[al pittura bejn it-twieqi tat-

tambur tal-koppla tal-Knisja Rotunda tal-Mosta.

Sfortunatament l-abbozzi tieg[u ma kinux a//ettati mill-Kummissjoni tal-Arti Sagra tal-Kurja ta’ Malta.

Ix-xog[ol tieg[u jinsab ukoll barra minn Malta fosthom fil-kwartieri ;enerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New York u fil-World Health Organization f’:inevra.

G[all-arti tieg[u, Cremona reba[ unuri u [a sehem f’diversi wirjiet kemm fuq livell nazzjonali kif ukoll internazzjonali. B[ala apprezzament kien in[atar Kavallier tal-Ordni Pontifi/ju ta’ San Silvestru.

Ikun xieraq li matul din issena jitfakkar ukoll g[al dan il-kontribut kbir li ta fil-qasam tal-arti sagra u moderna f’pajji]na.

IVAN SCERRI Il-Mosta

Patri Anastasju Cuschieri O.C> 50 sena minn mewtu

Patri Anastasju Cuschieri twieled nhar il-27 ta’ Jannar 1876. Da[al novizz Karmelitan fil-25 ta’ April 1891 u ipprofessa sempli/i fit28 ta’ Awissu 1892.

Fl-istess sena la[aq professur tal-filosofija, kariga li ]amm sa l-1939.

L-Avukat Herbert Ganado kellu kliem ta’ tif[ir g[al Patri Cuschieri meta kien jg[allmu.

Dan jikkonfermah f’wie[ed mill-volumi tieg[u Rajt Malta Tinbidel.

Cuschieri g[amel ]mien e]aminatur tat-Taljan flUniversità u kien ukoll Provin/jal tal-Karmelitani darbtejn. Hu msejja[ ‘Il-poeta tal-Madonna’ u tal-kelma Maltija min[abba l-im[abba tikwi li [ar;et mill-pinna tieg[u lejn dawn it-tnejn.

Il-kitba, aktar minn snajja’ o[ra tal-;miel, hi seng[a ru[ana, g[ax titwieled fir-ru[, tg[ix fir-ru[ u ta[dem fuq irru[.

Kitbietu u l-poe]iji tieg[u jinsabu mxerrdin f’;urnali u rivisti ta’ dak i]-]mien. Wara li miet, xi nies awtorevoli filkitba Maltija dde/idew li ji;bru l-poe]iji tieg[u fi ktieb.

Azzopardi, Qtieg[ il-Qalb,

poe]iji fuq il-Madonna talKarmnu, Ilsien Pajji]i u lpoe]ija mill-isba[ Il-Kelma Maltija li se n;ib strofa minnha, kif ukoll poe]iji o[ra.

Din biss [abib ta’ qalbi, g[andi, din Alla tani, dil-kelma li bi ;mielha nitg[axxaq qed tarani.

Patri Anastasju Cuschieri

It-tiftix g[al poe]iji tieg[u ma kienx xi [a;a fa/li g[aliex Cuschieri ma [alliex file personali bil-poe]iji tieg[u, u kien jiffirma bin-nome de plume.

Kellhom g[alhekk iqattg[u xhur s[a[ fil-Bibljoteka Irjali iqallbu gazzetti u rivisti li kiteb fihom Cuschieri sakemm fl-a[[ar kien pubblikat il-ktieb fl-1967.

Fost il-poe]iji l-aktar popolari li kiteb insibu Quddiem

Xbiha tal-Madonna li g[andi f’kamarti; G[allMewt ta’ :u]è Muscat

Patri Anastasju Cuschieri kien ukoll pani;erista gwapp.

Fl-okka]]joni tas-sittax-il/entinarju mill-mewt ta’ San :or; fl-1903 , il-Prof Cuschieri nise; il-pani;ierku ta’ filg[odu fil-Knisja Parrokkjali ta’ San :or; f’{al Qormi.

Patri Anastasju Cuschieri g[alaq g[ajnejh g[al din iddinja nhar il-25 ta’ Lulju 1962.

Nissu;;erixxi lill-Provin/ja Karmelitana li b[alma g[amlet fl-1976, meta kienet fakkret il-mitt sena minn twelid Patri Cuschieri permezz ta’ Akkademja Mu]iko Letterarja, hekk ukoll din is-sena torganizza xi forma ta’ tifkira f’g[eluq il-50 sena mill-mewt ta’ dan ilpoeta kbir Karmelitan.

EMANUEL MICALLEF {al Qormi

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Id-dejn nazzjonali u l-kliem fierag[ Sur Editur, Joseph Muscat nhar il-{add 15 ta’ Jannar qal li ma jistax iwieg[ed li jekk ikun filgvern je[les mid-dejn nazzjonali f’le;islatura wa[da.

Sittax-il sena ilu Alfred Sant ukoll kien jikkritika ddejn nazzjonali jew il‘[ofra’, kif kien isej[ilha hu. :ara li fi 22 xahar ta’ Gvern Laburista (19961998) Alfred Sant, limg[allem ta’ Muscat, kien

spi//a biex dak id-dejn irduppjah u l-[ofra saret barriera!

Kemm il-kliem ta’ Joseph Muscat hu fierag[ jo[ro; mill-fatt li hu kien u g[adu kontra l-privatizzazjoni tattarzna. Tarzna li kienet qed tixrobilna 35 miljun ewro fis-sena.

Sewwa jg[idu li l-istorja tirrepeti ru[ha.

MARIO BORG Il-{amrun

Il-pan/iera ta’ Joseph Muscat u l-Kostituzzjoni!

Sur Editur, Nhar it-Tnejn l-Ewwel ta’ Novembru 2010, il-Kap talOppo]izzjoni kien qed jag[ti t-twe;iba tieg[u g[ad-diskors tal-Ba;it.

Esprima ru[u kontra li l-UE ssus fuq il-ba;it tal-pajji]i membri.

Qal li kull gvern ta’ pajji] g[andu jkun fil-libertà li jag[mel il-ba;it li jrid f’pajji]u.

Mistoqsi mill-PBS dwar dak li qal, Joseph Muscat iddikjara li l-gvernijiet Ewropej m’g[andhomx ikunu f’pan/iera li tillimita kemm jistg[u jonfqu. (U jien in]id, allura, kemm jistg[u jag[mlu dejn).

Minn dak i]-]mien g[addiet sena u nhar il:img[a 9 ta’ Di/embru 2011 Joseph Muscat kien qed jirrea;ixxi g[allistqarrija li g[amel il-Prim Ministru wara l-ftehim li kien intla[aq (bl-e//ezzjoni tar-Renju Unit) biex ilba;its tal-pajji]i Ewropej jibdew ikunu aktar bilan/jati.

Muscat qal li hu jifhem ilb]onn tad-d[ul fil-li;ijiet

tag[na ta’ mekkani]mi li jassiguraw id-dixxiplina favur ba;it bilan/jat u ttnaqqis tad-dejn basta dde/i]jonijiet dwar taxxi jibqg[u jittie[du mill-Gvern Malti u jit[alla spazju biex gvern ja;ixxi f’/irkustanzi e//ezzjonali b[al f’ri/essjoni.

Mela fi ]mien sena lpan/iera ta’ Muscat kienet bdiet tillaxka xi ftit!

Ma ninsewx li fl - 20 1 0 kien kontra s - sorveljanza u l - ind[il tal - UE fil - ba;it nazzjonali . Issa Muscat sar favur li sa[ansitra tkun emendata l - Kostituzzjoni tag[na biex il - ba;its tal pajji]i jkunu aktar bilan/jati .

Mela, fl-a[[ar, Joseph Muscat induna li la darba kull pajji] tal-UE jista’ jaffettwa lil kull pajji] ie[or bl-im;iba finanzjarja u ekonomika tieg[u, kif ukoll jista’ ji;i jiddependi fuq o[rajn g[all-g[ajnuna, allura jkun hemm sorveljanza u dixxiplina minn kul[add fuq kul[add!

F. DARMANIN {’Attard

Muscat illum u Muscat fl-2008 Sur Editur, Nhar il-:img[a 9 ta’ Di/embru 2011 Joseph Muscat, Kap talOppo]izzjoni kien qed iwie;eb g[all-istqarrija li Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru kien g[amel dwar il-ftehim mil[uq mill-pajji]i tal-UE ble//ezzjoni tar-Renju Unit biex il-ba;it nazzjonali jkun aktar bilan/jat.

Dakinhar Muscat qal li hu jaqbel mad-d[ul filli;ijiet tag[na ta’ mekkani]mu li jassigura dixxiplina, filwaqt li jit[alla spazju biex Gvern ja;ixxi f’/irkustanzi e//ezzjonali b[al f’ri/essjoni.

Imma kemm hu bravu Muscat biex jg[id [afna bla ma jkun qal xejn ;did!

Mhux dak li kien g[amel il-Gvern ta’ Lawrence Gonzi fl-2008 meta a;ixxa biex g[en salt fabbriki fosthom itTrelleborg u t-Toly Products, meta min[abba r-ri/essjoni kienu waqg[u fuq il-4 day week u [abbru sensji^ Tant kien su//ess dak lintervent li llum dawk ilkumpaniji sa[[ew ilpo]izzjoni tag[hom, g[andhom ix-xog[ol u ]iedu l-impjiegi.

Dakinhar, i]da, talLabour kienu kkritikaw lill-Prim Ministru Gonzi g[ax min[abba dak lintervent biex jg[in lillfabbriki milquta ma kienx ]amm mal-miri tal-ba;it!

Dik kienet l-ipokrisija laburista fl-aqwa tag[ha!

FRANS MAGRI {a]-}ebbu;

19

Il-Bunga Bunga u Sceberras Trigona

Sur Editur, Nhar il-{amis 12 ta’ Jannar in-Nobbli Alex Sceberras Trigona tkellem fil-Konferenza :enerali tal-PL. Qal [afna [merijiet dwar il-passat tal-PL u dwar Mintoff u l[ila li qal li kellu biex i;ib il-flus. Donnu li Mintoff qed ikun riabilitat mit-tradimenti issa!

Mela Sceberras Trigona fettillu jg[id ukoll li kull ma kien jonqos xi jse[[ kien il-Bunga Bunga.

Hawn Sceberras Trigona waqa’ tassew fil-baxx g[ax messu jist[i jsemmi l-Bunga Bunga b’konnessjoni ma’ gvern immexxi minn Prim Ministru serju u ra;el tal-familja e]emplari.

Lil Sceberras Trigona nfakkru biss meta kien qam furur dwar xi filming li kien sar f’xi post li tal-Labour jafu sew fejn kien.

Darba o[ra, imbag[ad, flok Bunga Bunga kellna Bumm Bumm. Qed nirreferi g[al meta fl-1998 fil-Parlament Alex Sceberras Trigona g[oddu ;ie fl-idejn ma’ wie[ed mill-onorevoli s[abu fil-Kamra tad-Deputati.

Sceberras Trigona a[jar jara kif spi//aw dawk id-dittaturi li mag[hom kien tant qrib fosthom Ceausescu, Kim-il Sung u Gaddafi

P. FALZON

{al Qormi

Jg[id li g[andu l-aqwa tim!

Sur Editur, Nhar il-{add 15 ta’ Jannar waqt li Joseph Muscat kien qed jindirizza l-Konferenza :enerali tal-PL qal li g[andu laqwa tim li qatt rat Malta.

Il-fatti juru bil-maqlub g[ax jekk Karmenu Vella qed ji;i mbuttat b[ala l-plejer stilla a[seb u ara kemm hi fqira lkwalità tal-kumplament tat-tim.

Qed ng[id hekk millesperjenza tal-passat meta Vella kien ministru f’]ew; gvernijiet laburisti.

Kien ministru ta[t Mintoff u KMB bejn l-1981 u l-1987 fejn flimkien ma’ s[abu tal-kabinett so/jalista kienu sfidaw lillma;;oranza tal-Maltin u g[addew lil pajji]na minn martirju s[i[.

Kien ]mien il-fri]a tal-pagi u tal-pensjonijiet, time-in-lieu flok [las tas-sahra, qg[ad kbir, korpi tax-xog[ol militarizzati, infrastruttura u edukazzjoni falluti, korruzzjoni istituz-

zjonalizzata u vjolenza u diskriminazzjoni politika rampanti.

Dak kien il-wirt li [allew Karmenu Vella u s[abu f’dak il-gvern.

Vella re;a’ kien ministru filgvern ta’ Alfred Sant u allura re;a’ kien kollettivament responsabbli ma’ s[abu lministri l-o[ra g[ad-di]astru ekonomiku li pprodu/ew inklu] it-tne[[ija tal-VAT, id-d[ul tasCET, l-iffri]ar tal-applikazzjoni ta’ Malta g[ad-d[ul fl-UE, i]]ieda fl-g[oli tal-[ajja, i]-]ieda fil-qg[ad u d-d[ul ta’ ruxxmata taxxi inklu] l-isplu]joni fittariffi tad-dawl u l-ilma.

Vella u l-kumplament tat-tim irnexxielhom jag[mlu dak kollu fi ]mien 22 xahar biss.

Ner;a’ ng[id, jekk dan hu lplejer stilla tat-tim ta’ Joseph Muscat tassew miskina Malta jekk ikollha Gvern Laburista.

M. MALLIA Il-{amrun

20

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

B]onn ta’ dawl

Sur Editur , Meta , b[al da] - ]mien sena bdiet tis[on il - qieg[a fuq id - divorzju hawn Malta , kont rajt avvi] li kien [are; ktieb intitolat Alla jobog[du d - divorzju .

Kienet g[alija fra]i qawwija . Qatt ma kont smajt biha .

F ’ qalbi kont g[edt : “ Imma possibbli li Alla qal dawk il - kelmiet ibsin ”?

Jien u nara d - dibattitu fuq id - divorzju jkompli ji[rax , ippruvajt nikseb dal - ktieb i]da qisu hawn Malta ebda librar ma kien sema ’ bih . Ippruvajt il Kurja ta ’ G[awdex , billi l awtur kien Mons . Anton

Gauci minn G[awdex .

G[alkemm insistejt , ma rnexxilix nag[mel kuntatt bit - telefon .

Mill - banda l - o[ra , issa sibt referenza g[al dak li qal il - Profeta Malakija fuq ir - rabta ta] - ]wie; . Fit - tieni kapitlu , vers sittax , Malakija j[abbar : “ For I hate divorce , says the Lord ” ( mill - Holy Bible ; Catholic Truth Society) .

Ma nafx g[ala rivelazzjoni b[al dik ma sabitx popolarità qawwija f ’ Malta . }armati mill kelma , ma naslux .

C . VOLENS

Il - Belt Valletta

Lanqas no[lom

Sur Editur, Ftit aktar minn sitt xhur wara li bdiet isse[[ irriforma tat-trasport pubbliku, u minkejja lproblemi mhux ]g[ar talbidu, lanqas no[lom ma rrid bis-sistema l-antika.

L-affarijiet issa qag[du sew u bdejna nduqu u ngawdu minn titjib kbir.

Dik li fil-bidu tal;urnata, lis-sewwieq tista’ tg[idlu ‘Bon;u’ u hu jwie;bek bl-edukazzjoni kollha, g[alija di;a hu pass kbir ’il quddiem.

M. CASSAR

San :iljan

L-esperjenza tal-Milied fil-Fgura

Sur Editur, M’ilhomx [afna li g[addew il-;ranet ta’ festi ta’ ]mien il-Milied, ;ranet li jg[aqqduna aktar bejnietna, u li fihom na[sbu fl-o[rajn, b’mod spe/jali f’dawk li huma anqas ixxurtjati minna.

F’dawk il-;ranet il-familji ltaqg[u u i//elebraw flimkien. Kien hemm ukoll min forsi kellu xi jg[id ma’ xi [add u [ataf lokka]joni u [afer u //elebra ma’ dak li jkun.

Il-fer[ xeg[el mhux biss fil-familji u bejn il[bieb imma wkoll f’kull post fejn stajna nkunu. Madankollu ma nistg[ux ma niftakrux f’dawk in-nies li g[alihom dan il-Milied ma kienx okka]joni ta’ fer[ imma pjuttost ta’ niket g[aliex inqalag[lhom xi saram jew tilfu lil xi [add g[a]i] g[alihom.

F’dawk il-;ranet kemm id-djar tag[na kif ukoll it-toroq tag[na [adu dehra differenti mill-kumplament tas-sena. U dan g[aliex ilfesta tal-Milied g[alina hi festa kbira. Irridu nfakkru li f’din il-festa ni//elebraw it-twelid ta’ :esù. U g[alhekk xi ng[idu g[all-armar filknejjes u /-/elebrazzjonijiet litur;i/i li jsiru!

Dan kollu ma jsirx mill-kappillan talparro//a wa[du imma bil-g[ajnuna ta’ diversi nies li jg[inuh.

F’dawk il-;ranet il-[ajja fil-parro//i tag[na tkun b[al dik fil-familji tag[na fejn diversi parru//ani, kemm dawk membri ta’ xi g[aqda kif ukoll o[rajn jing[aqdu lkoll flimkien u jag[mlu esperjenza ta’ komunjoni.

F’dawk il-;ranet kull parro//a jkollha lesperjenza tag[ha. U g[alhekk nixtieq naqsam lesperjenza tieg[i fil-parro//a fejn ng[ix u dak li

esperjenzat l-istess parro//a, ji;ifieri dik tal-Fgura.

G[all-parro//a tal-Fgura dawk kienu ;ranet ta’ fer[ u g[aqda bejn il-membri tal-parro//a.

Il-qofol intla[aq propju fil-Velja u l-Quddiesa ta’ nofs il-lejl bis-sehem ta’ diversi membri ta’ g[aqdiet: b[all-abbatini, korijiet, Kummissjoni Festa Esterna u tant laj/i o[rajn.

Kieku ma kinitx l-g[ajnuna ta’ diversi nies kemm din i/-/elebrazzjoni u tant o[rajn ma setg[ux kienu dak li kienu. G[alhekk, f’isem ilKappillan, nixtieq nirringrazzja lil kull min, b’xi mod jew ie[or, ta s-sehem tieg[u.

A[na l-Maltin mag[rufin propju g[all;enero]ità tag[na spe/jalment ma’ min hu filb]onn. G[alhekk ma nistax ma nirringrazzjax lil kull min lejliet il-Milied fil-g[axija u nhar l-Ewwel tas-Sena ta s-sehem tieg[u biex in;abret is-somma sabi[a ta’ 1,505 ewro g[ad-Dar tal-Providenza kif ukoll dik ta’ 1,640 ewro g[all-Missjonijiet li lPatrijiet Karmelitani g[andhom fil-Bolivia.

Issa li dawn il-granet g[addew u kul[add jinsab lura g[all-[ajja normali fl-ambjenti tag[na, dawn l-esperjenzi li g[exna f’dawk il;ranet, se nkomplu ng[ixuhom tul din is-sena li g[adna bdejna jew kienu sempli/iment esperjenzi tal-mument u daqshekk?

Jalla :esù, li ni]el f’qalbna, jibqa’ fiha biex inkunu nistg[u ng[ixu l-‘Milied’ dejjiemi ssena kollha.

LOUIS CUTAJAR

PRO Parro//a Madonna tal-Karmnu Il-Fgura

ITTRI LILL-EDITUR

L-Ar/isqof u Tar/isju Sur Editur, Nirreferi g[all-programm Xarbank tal-:img[a 30 ta’ Di/embru, 2011. Sin/erament ng[id li l-programm Xarabank in[obb narah.

Nistqarr li mhux kollha laqtuni i]da l-ma;;oranza kienu ta’ livell u nemmen li [are; il-;id.

Il-programm tat-30 ta’ Di/embru, 2011 kien varjat u sabi[ kif kien jixraq b[ala la[[ar programm tas-sena.

Nag[mel referenza g[allewwel parti tal-programm fejn kienu mistiedna lAr/isqof Mons. Pawlu Cremona u s-Sur Tar/isju.

L-Ar/isqof kien iltaqa’ ma’ Tar/isju ftit ta]-]mien ilu filFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin (il-[abs) fejn kien qieg[ed jiskonta sentenza. Meta Tar/isju beda jirrakkonta l[ajja u t-tbatija tieg[u, ikkonfermajt kemm te]isti tbatija fid-dinja. {afna drabi mhux tort ta’ dak li jkun imma tad-destin.

Familja ta’ [dax-il wild li tilfu l-;enituri tag[hom meta kellhom b]onnhom.

Tar/isju da[al fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin jiskonta sentenza, meta minn dak li smajna ma kienx [aqqu dak il-kastig. Mhux se nid[ol f’dan il-ka] biss i]da dejjem stqarrejt li konvint li jkun hemm sentenzi in;usti.

Imsieken il-vittmi.

Tar/isju stqarr li kien ilu erbg[in sena li [adha kontra Alla, tilef il-fidi, ma kienx jid[ol knisja u jiffrekwenta sSagramenti. Kien f’dan i]]mien li Tar/isju da[al filFa/ilità ta’ Kordin meta ;urnata minnhom da[al filkappella u mar quddiem ilKur/ifiss.

Stqarr kif messitu l-grazzja t’Alla meta qag[ad jirrifletti fuq it-tbatija ta’ Kristu u dan g[ax [abbna.

Grazzi lil Fr. Franco OFM li ja[dem fil-Fa/ilità ta’ Kordin fejn jie[u [sieb il-kura spiritwali tar-residenti.

Fr. Franco da[al filkappella, resaq lejn Tar/isju li rah bid-dmug[ f’g[ajnejh.

Beda jkellmu u feta[ qalbu mieg[u. Kien mument kbir ta’ fejqan spiritwali, messitu l-grazzja t’Alla, ikkopera mag[ha, stqarr [tijietu u beda [ajja ;dida. {ass li kellu toqol kbir u [eles minnu. }gur li qatt mhu tard; Alla dejjem hemm b’idejh miftu[in biex jilqana mill;did fi [danu. Alla hu dak ilmissier twajjeb, ir-rag[aj ittajjeb, li meta jsibna, jerfag[na fi [danu u j]ieg[el bina g[ax konna mitlufa u sabna mill-;did. }gur li qatt m’hu tard. Alla dejjem lest li ja[frilna. Dak li [ass Tar/isju wara qrara tajba, [assejnieh kull wie[ed u wa[da minna meta esperjenzajna l-istess sitwazzjoni. Fer[ kbir ikun hemm fis-sema meta midneb jikkonverti. {add m’g[andu jaqta’ qalbu g[ax Alla tag[na hu kbir fl-im[abba u g[ani fil-[niena.

Nie[u l-okka]joni biex ner;a’ nikkummenta dwar [utna l-[absin. Il-[absin, jew a[jar dawk li messew ma’ dan il-post, wara li jo[or;u mill-Fa/ilità Korrettiva, ilkondotta tag[hom g[andha ting[ata lura nadifa, aktar u aktar meta jkunu ;abu ru[hom tajjeb.

L-im[allfin u l-ma;istrati g[andhom responsabbiltà kbira meta ji;u biex jag[tu sentenza. Meta xi [add ibati sentenza in;usta, Alla biss jaf il-konsegwenzi u l-[sara li tkun saret lill-vittma.

Smajna b’ka]i b[al dawn, anzi ma niddejjaq xejn ng[id li jien kont vittma ta’ qerq u ;uramenti foloz, fejn kont kundannat ta’ xi [a;a li mhux veru g[amilt. {tija ta’ ;uramenti foloz minn nies bla qalb u bla kuxjenza!

Is-so/jetà g[andha tkun aktar [anina. Il-[absin huma [utna li g[andhom b]onn mog[drija, ma[fra u m[abba. }gur li hemm differenza bejn [absi u [absi. Altru ti]balja darba u tikkore;i ru[ek u altru tkun re/idiv.

Irrid ukoll niftakar fil-vittmi li jir/ievu l-azzjoni. Hawn trid issir ;ustizzja wkoll. Iva, nemmen li jekk veru nqast u g[amilt il-[sara, trid t[allas ta’ g[emilek.

Meta persuna to[ro; mibdula mill-Fa/ilità Korrettiva nsostni li lkondotta g[andha ter;a’ ting[atala nadifa biex ter;a’ tid[ol fis-so/jetà qiesu qatt ma kien xejn. Mhux sewwa li tibqa’ bit-timbru u [add ma j[addimha.

JOSEPH PAUL TONNA Birkirkara

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Il-vot ta’ sfidu/ja fil-gvern ta’ Alfred Sant Sur Editur, Min[abba l-ka] ri/enti li faqqa’ fil-Parlament Malti, [afna ftakru f’dak li kien ;ara fl-1998 meta l-gvern ta’ Alfred Sant kien tilef vot ta’ fidu/ja fl-istess Parlament. {assejt ta’ min jag[ti [arsa fuq fuq x’kien ;ara dakinhar. Qabel kollox ta’ min jiftakar ukoll li meta Dom Mintoff kien a//etta li jo[ro; mal-Partit Laburista g[all-elezzjoni ;enerali tal1996 hu kien insista li jo[ro; fuq il-programm tieg[u. L-inkwiet bejn Sant u Mintoff beda fl-1998 meta ttie[ed il-vot dwar il-Ba;it g[as-sena 1998.

Mintoff kien ikkritika bla[rax i]-]idiet kbar fit-tariffi tad-dawl u l-ilma u qal li kien se joltqu [a]in lil dawk l-aktar batuti. Fil-Parlament Mintoff kien astjena u lgvern salva bil-vot talIspeaker.

Sant qies dak li g[amel Mintoff b[ala sfida g[attmexxija tieg[u u talab biex fit-23 ta’ Novembru 1997 tiltaqa’ l-Konferenza :enerali.

Fost il-laburisti bdiet tikber il-kritika lejn Mintoff g[ax fil-Parlament Mintoff kien jew ma jattendix jew jastjeni. Meta saret ilKonferenza :enerali, Alfred Sant, b’99.3% tal-voti taddelegati kiseb fidu/ja s[i[a u appo;; i]da stqarr li jekk il-Gvern ma jkollux ma;;oranza parlamentari stabbli jkollha ssir elezzjoni.

Mintoff irrea;ixxa g[al dan billi qal li Sant kien tilef il-boxxla, ikkritika l-fatt li fil-Konferenza :enerali ma kinux diskussi l-problemi so/jali li hu kien qed jis[aq fuqhom, /a[ad li ried iwaqqa’ l-gvern u qal li kien se jivvota favur l-estimi i]da sostna li ma kienx se jibqa’ j]omm dik il-po]izzjoni “ji;ri x’ji;ri, i[amm;u kemm i[amm;u lill-Perit.”

Fit-18 ta’ Marzu 1998, waqt dibattitu fil-Parlament dwar ir-relazzjonijiet ta’ Malta ma’ l-UE, Eddie Fenech Adami, Kap talOppo]izzjoni kien ressaq mozzjoni ta’ sfidu/ja filgvern.

Il-Ministru laburista George Vella kien ressaq emenda biex dik il-mozzjoni tinbidel f’wa[da ta’ fidu/ja fil-Gvern.

Meta l-emenda tressqet g[all-vot, Dom Mintoff kien astjena, il-vot ;ie 34-34 i]da mbag[ad bil-vot tal-Ispeaker g[addiet.

Fenech Adami kien offra li ma jitte[idx il-vot ta’ sfidu/ja basta fi ]mien

;img[a jitwaqqaf kumitat im[allat tal-Kamra biex jistabbilixxi l-politika barranija ta’ Malta.

Il-Prim Ministru Sant kien irrifjuta u ]ied li jittie[ed ilvot. Mintoff kien ivvota mal-Gvern u l-vot ta’ sfidu/ja ma g[addiex 35-34. {amest ijiem wara, Eddie Fenech Adami fil-Parlament kien fakkar li l-Gvern kien tilef vot ta’ fidu/ja tieg[u stess u ressaq mozzjoni biex il-Kamra tiddiskuti ssitwazzjoni politika u mbag[ad tg[arraf lillPresident dwar dak li rri]ulta. L-Ispeaker ma laqg[etx il-mozzjoni.

F’Mejju g[al darbtejn Mintoff ma attendiex ilParlament u meta ttie[ed ilvot dwar l-Abbozz tal-li;i dwar self lokali u l-Abbozz tal-li;i biex ikun emendat lAtt dwar id-Dazju tas-Sisa, l-Ispeaker g[al darbtejn kellha titfa’ l-vot de/i]iv tag[ha.

Ji;ifieri Mintoff f’dawn i]-]ew; money bills astjena u ma vvutax kontra.

Meta mbag[ad fil-bidu ta’ :unju l-Gvern ressaq filParlament il-pro;ett talKottonera, Mintoff iddikjara li kien se jivvota kontra jekk il-pro;ett jibqa’ kif inhu.

L-Oppo]izzjoni ressqet proposta biex il-kwistjoni tkun mibg[uta lill-Kumitat Permanenti tal-Kamra biex dan jifli l-implikazzjonijiet legali u finanzjarji talpro;ett.

Dan is-su;;eriment ma kienx milqug[ mill-Gvern.

Meta ttie[ed il-vot fuq linsistenza tal-Gvern, ilmozzjoni ma g[addietx 3534 peress li Mintoff kien ivvota kontra.

Alfred Sant sejja[ laqg[a tal-Grupp Parlamentari u lg[ada g[amel Konferenza tal-a[barijiet fix-Xatt talBirgu. Fil-fatt dik ilkonferenza nbidlet f’meeting pubbliku b’mijiet ta’ partitarji laburisti jattendu g[aliha.

Sant, imdawwar bilmembri tal-Grupp Parlamentari u tal-E]ekuttiv tal-Partit attakka lil Mintoff bl-a[rax u talbu jirri]enja minnufih.

Sant ]vela li kien offra li jirri]enja biex jin[atar mexxej ie[or floku li jkun kapa/i j]omm ma;;oranza fil-Parlament. Id-deputati kollha laburisti i]da kienu leali lejh. Sadattant ir-radju, it-televi]joni u l-gazzetti laburisti kienu qed jag[mlu attakki u akku]i [orox kontra Mintoff.

Mintoff min-na[a tieg[u

baqa’ jsostni li ma kienx se jirri]enja jew ikun responsabbli ta’ elezzjoni qabel ]mienha u akku]a lil Sant li kien hu li ried iwaqqa’ l-Gvern u li kien qed ikisser il-Partit u li ta[tu l-Partit Laburista kien qed jitlef ‘ru[u’.

Sant irrisponda li Mintoff kellu jirri]enja millParlament u g[ajjar lil Mintoff traditur u li kien qed jinnegozja ma’ gvern barrani minn wara dahar il-gvern tieg[u.

Mintoff av]a lil Sant biex ma jorbotx vot ta’ fidu/ja mal-pro;ett tal-Kottonera — li kien re;a’ ;ie sottomess b’xi bidliet — i]da Sant webbes rasu u meta ttie[ed il-vot Mintoff ivvota kontra l-pro;ett. Dan ma g[addiex 35-34.

L-MLP g[amel Konferenza :enerali Straordinarja fid-9 ta’ Lulju li fiha kienet diskussa ssej[a ta’ Alfred Sant biex issir elezzjoni bikrija.

George Vella, Deputat Mexxej, qal li l-Gvern ma kellux g[a]la o[ra [lief li jsejja[ elezzjoni.

George Abela, Deputat Mexxej kien kontra dan u av]a li jekk isir hekk hu kien “se jieqaf hemm”.

Alfred Sant insista li kellha ssir elezzjoni. Meta vvutaw id-delegati, 665 minn 715 qablu mal-mexxej tag[hom li kellha ssir elezzjoni bikrija.

Fit-3 ta’ Awwissu Alfred Sant mar g[and Ugo Mifsud Bonnici, President ta’ Malta, u tah parir ixolji l-Parlament.

L-elezzjoni ;enerali saret nhar is-Sibt 15 ta’ Settembru 1998.

Minkejja li Sant kien bassar reb[a akbar minn dik tal-1996 ;ara li l-PL kien tilef b’distakk ta’ kwa]i 13,000 vot.

Minn dan kollu jidher li f’dik il-kri]i Mintoff ma kienx daqshekk [erqan li jwaqqa’ lill-gvern ta’ Alfred Sant g[ax minkejja ddiver;enzi li kellu ma’ Sant kemm-il darba vvota malgvern jew astjena filmumenti kru/jali.

Forsi kieku Sant kien aktar ‘diplomatiku’ ma’ Mintoff kien jevita dik ilkri]i.

Jo[ro; ukoll kemm lOppo]izzjoni Nazzjonalista mmexxija minn Eddie Fenech Adami mxiet b’responsabbiltà u flinteress nazzjonali.

F. MALLIA {al G[axaq

21

Il-brimb g[adu hemm Sur Editur, Waqt li mo[[ il-Maltin kollha kien iffukat fuq dak li kellu jse[[ il-{amis li g[adda fil-Parlament, kont qed nhewden dwar l-in;ustizzja li kellha sse[[ biex mandat tal-poplu g[al [ames snin jitqassar b’aktar minn sena.

U, ma nafx kif, ftakart bil-famu] ‘kejk’ li Mintoff kien isemmi meta kien fil-gvern. Kien jg[idilna biex nistennew il-kejk isir.

Kull min jaf imqar xi [a;a ]g[ira dwar it-tisjir jaf li minkejja li titfag[lu l-ingredjenti kollha tajbin, jekk to[or;u mill-forn qabel i]-]mien u ma tag[tihx il-[in dovut, dan ikun g[adu pjuttost nej.

Irrid infakkar lil kul[add fis-snin 70 u 80. Kollox juri li tal-Labour ma nbidlux u l-brimb l-antik g[adu mwa[[al mag[hom. Attenti!

RITA XUEREB Kalkara

Give them back please!

Sur Editur, Mal-ka]ini tal-PL twa[[lu kartelluni kbar bi stampa manipulata li turi lil Lawrence Gonzi b’qabda flus f’idu ta[t il-kitba give them back please.

Dan b’referenza g[allonorarja parlamentari.

Ara tassew li l-PL verament politikament fqir. F’hekk tikkonsisti l-kritika tieg[u^ F’tg[ajjir baxx li jnissel lg[ira^ Ara dawn tal-Labour ma jafux jist[u. Il-membri parlamentari laburisti [aduha ]-]ieda tag[hom meta Gonzi kien irran;alhom li kandidat li ja[dem mal-gvern ma jkollux g[alfejn jirri]enja mix-xog[ol meta jkun elett. Imbag[ad dawn jift[u [alqhom u jg[idulna Give them back!

Give them back tg[odd g[alihom.

Give them back tg[odd g[al Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici u g[allKabinett kollu so/jalista li bejn l-1981 u l-1987 [adu lpoter kontra r-rieda tal-poplu.

Give them back please toqg[od ukoll g[al dawk ilfringe benefits ta’ kull tip li gawdew dawk ix-sharks [bieb tal-[bieb tal-PL, inklu] il-

[amsin lirijat li f’nofs wage freeze il-[addiema kienu m;ieg[lin i[allsu biex jakkwistaw televixin tal-kulur li dak i]-]mien kien jiswa Lm400 (932 ewro).

Ng[idilhom Give them back please ukoll b’referenza g[al dawk id-djar propjetà privata kif ukoll propjetà pubblika li l-Gvern Laburista kien [ataf biex g[amilhom ka]ini talpartit tag[hom!

Imbag[ad hemm salt affarijiet o[rajn li hu inutli li g[alihom tg[id give them back please.

Ibda minn dawk il-ka]i bla qies ta’ diskriminazzjoni politika ta’ kull tip, transfers, promotions, permessi tannegozju, li/enzji, permessi talbini fi green areas, permessi mi]muma b’vendikazzjoni e// u spi//a fit-torturi li kien hemm min sofra fid-Depot talPulizija, il-frame-ups u l-qtil politiku ta’ Raymond Caruana.

G[al dan kollu tapplika u toqg[od tajjeb [afna l-fra]i Give them back please sinjuri tal-Labour.

CH. MUSCAT Il-Mosta

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

23

IL-KRI}I FIZ-ZONA-EWRO

Azzjonijiet kontra l-awsterità b’kumpanija tal-ajru se tag[laq It-trasport pubbliku fi Brussell, il-kapitali tal-Bel;ju, g[andu jkun affettwat g[al diversi sig[at min[abba strajk tal[addiema tal-karozzi tal-linja u talferroviji li g[andu jse[[ bejn illum u g[ada.

L-azzjonijiet se jinvolvu l-[addiema mis-setturi pubbli/i u l-privat, u fi//irkustanzi mistenni li s-summit talMexxejja tal-Unjoni Ewropea – li g[aliha se jattendi l-Prim Ministru Lawrence Gonzi – ukoll i;;arrab “limpatt” ta’ dawn l-i]viluppi.

L-istrajk jibba]a fuq de/i]joni spontanja tal-unions li qed jilmentaw dwar il-mi]uri tal-awsterità min-na[a

tal-Gvern Bel;jan, li g[amilha aktar diffi/li g[all-[addiema biex jirtiraw qabel i]-]mien. Il-Gvern anki naqqas mill-benefi//ji tal-qg[ad bl-iskop li lBel;ju, din is-sena, jer;a’ j]omm mallimiti tal-i]bilan/ (ta’ tlieta fil-mija) imposti mill-Unjoni Ewropea.

Lanqas mhu esklu] li t-titjiriet lejn Brussell f’dawn il-jiem ikunu wkoll affettwati minn dawn l-azzjonijiet.

Fl-Italja, is-servizzi tat-trasport pubbliku twaqqfu bi protesta kontra lmi]uri tal-awsterità, li wkoll kienu introdotti g[all-poplu, u meta l-pajji] irid isegwi politika diffi/li biex ma jikkrollax fl-eqqel tal-kri]i tad-djun fiz-

IT-TRA:EDJA TAL-COSTA CONCORDIA

Il-vittmi telg[u g[al sbatax Il-mejtin “ikkonfermati” fost in-nies ta’ fuq il-vapur Costa Concordia li inkalja mal-blat u nqaleb barra l-G]ira ta’ Giglio, fl-Italja, issa telg[u g[al sbatax wara li l-bug[addasa sabu u tellg[u katavru ie[or ta’ mara.

L-awtoritajiet anki idenfitikaw il-katavru ta’ mara o[ra (:ermani]a) li nstab il;img[a l-o[ra, u t-tfittxija g[al aktar vittmi qed tkompli f’sezzjonijiet ta’ dan il-vapur li ilu nofsu mg[arraq mit-13 ta’ Jannar – u minkejja l-ba[ar imqalleb u l-irwiefen li

g[andhom ikomplu sa (almenu) nhar it-Tlieta.

Illum fadal [mistax-il ru[ nieqsa mill-“vja;; tal-mewt” u [add mhu jistenna li jinstabu l[ajjin fosthom.

Intant, l-iskwadri talemer;enza li qed i[ejju biex jippumpjaw eluf ta’ tunnellati ta’ fuel u ]ejt mill-fdalijiet talCosta Concordia, issospendew dan ix-xog[ol min[abba lmaltemp.

Jekk jil[aq jinfirex, il-fuel kapa/i jikka;una di]astru ambjentali fl-in[awi ta’ Giglio, li hi popolari [afna mat-turisti.

IS-SIRJA

Il-missjoni tal-Lega sospi]a Il-Lega G[arbija ssospendiet il-missjoni tal-monitora;; fis-Sirja “wara li s-sitwazzjoni fil-pajji] saret kritika”, u meta l-qawwiet tas-sigurtà tal-Istat qed jikkumbattu mar-ribelli li qed jikkontrollaw tliet subborgi fil-limiti ta’ Damasku.

Il-Lega, jiem ilu, sej[et g[ar-ri]enja tal-President Sirjan, Bashar al-Assad, li l-pajji] tieg[u ilu g[axar xhur fil-morsa ta’ rewwixta kontra d-dittatorjat f’Damasku. L-istess entità, il;img[a d-die[la se tressaq su;;eriment g[al pjan ta’ pa/i G[arbi lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti.

Is-Segretarju :enerali tal-Lega, Nabil Elaraby, stqarr li “fiddawl tas-sitwazzjoni u l-vjolenza kontinwa fis-Sirja kien de/i] li l-missjoni tieqaf mal-ewwel sakemm issir il-pre]entazzjoni talkwistjoni lill-Kunsill tal-Lega”.

Il-missjoni kellha tosserva l-implimentazzjoni ta’ pjan g[allpa/i f’dak il-pajji], u anki (qabel) kienet ;iet esti]a b’xahar.

Sadattant, id-delegati tal-Lega qalu li g[adhom ma waslux g[al data biex jiltaqa’ l-Kunsill dwar is-Sirja.

Zona-Ewro. Il-politika inkwistjoni qed tnaqqar il-kwalità tal-g[ajxien g[atTaljani, bl-a[[ar azzjonijiet jolqtu laktar lis-servizzi tal-karozzi tal-linja f’Ruma.

Minn Spanja [ar;et l-a[bar li l-linja Spanair, ir-raba’ l-akbar entità tal-ajru Spanjola, falliet b’ka;un tal-kri]i ekonomika fil-pajji], u wara li kienet ilha s-snin f’diffikultà, anki min[abba lkompetizzjoni mil-linji tal-ajru lowcost.

L-a[bar ing[atat ftit wara li sfaxxaw it-ta[ditiet mal-Qatar Airways, li kienet qed tipprova ssalva din il-linja tal-ajru Spanjola.

Il-Kap tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF), Christine Lagarde, qalet li l-qtug[ “li mhux xieraq” fl-infiq tal-Gvernijiet kapa/i jtellef il-prospetti g[all-i]vilupp, waqt li wissiet li lprogrammi tal-awsterità jridu jkunu “xierqa g[all-ekonomiji partikulari” u mhux jittie[du b[ala politika ;enerali.

L-IMF hu fost l-entitajiet li qed jesi;u l-[tie;a li l-pajji]i jnaqqsu mid-djun, i]da hemm ukoll l-inkwiet li din ilpolitika kapa/i taffettwa l-i]vilupp – birreazzjonijiet g[all-kri]i fiz-Zona-Ewro jqanqlu dibattitu intensiv matul ilForum Ekonomiku Dinji li qed isir firresort }vizzeru ta’ Davos.

24

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

LOKALI

L-Isqof Mario Grech iqaddes g[all-;urnalisti G[awdxin Nhar it-Tlieta li g[adda, 24 ta’ Jannar, fl-okka]joni talfesta ta’ San Fran;isk de Sales, Isqof ta’ :inevra u Duttur tal-Knisja, Patrun tal:urnalisti u Kittieba, l-Isqof t’G[awdex Monsinjur Mario Grech qaddes g[all-;urnalisti, kittieba u xandara G[awdxin fil-knisja tas-Sorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’ :esù fi Triq Palma, Victoria.

G[add sabi[ ta’ G[awdxin involuti fil-mezzi ta’ komunikazzjoni, immexxija minn Charlie Spiteri u Joe M. Attard, President u Segretarju tal-G[aqda :urnalisti

G[awdxin, attendew g[al din il-Quddiesa animata fuq ilpjanu minn Mro Carmel P. Grech.

F’din l-okka]joni l-Isqof kien akkumpanjat minn Dun :or; Mercieca, PRO talG[aqda tal-:urnalisti.

Wara l-Quddiesa dawk pre]enti ltaqg[u mal-Isqof g[al drinks u qasmu bejniethom diversi ideat dwar il-;urnali]mu u x-xandir minn G[awdex li mhux dejjem hu apprezzat bi]]ejjed fix-xena lokali, kif jo[ro; millmessa;; li l-Isqof ta f’din lokka]joni.

Persuni G[awdxin involuti fil-qasam tal-‘media’, f’ritratt ta’ tifkira mal-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech

‘THE CROSS AND THE CRESCENT’

Ta[dita minn Dr Paul G. Pisani

Nhar il-:img[a, 3 ta’ Frar 2012, fis-6.30 p.m., fil-knisja medjevali ta’ Santa ?e/ilja, fi Triq l-Im;arr ([dejn il{eliport), G[ajnsielem, G[awdex, Dr Paul G. Pisani se jippre]enta ta[dita dwar ilkonfront bejn i/-/iviltajiet filMediterran, fis-seklu sittax: The Cross and the Crescent, bl-Ingli].

Din it-ta[dita hi organizzata minn Wirt G[awdex u g[aliha hu mistieden il-pubbliku in;enerali.

Mit-tra;edja tat-Twin Towers ’l hawn, [afna bdew jitkellmu fuq il-kuntrast bejn i/-/iviltajiet, prattikament dik ‘Kristjana’ tal-punent u dik tal-o[rajn, prin/ipalment talMisilmin.

Samuel P. Huntington – xjentist politiku Amerikan – kiteb fuq dak li hu sejja[ ‘clash of civilizations’ fi ktieb /elebri li ppubblika bl-istess isem – Clash of Civilizations (pubblikat fl-1993 u fl-1996).

It-ta[dita ta’ Pisani se tikkon/entra fuq dan ilkuntrast bejn i/-/iviltajiet fisseklu sittax – seklu ta’ taqlib kbir.

Fit-ta[dita se jkun enfasizzat il-kuntest li fih se[[ew dawn il-kuntrasti bejn i/-/iviltajiet fil-Mediterran. Se jkunu analizzati l-;rajjiet ewlenin li fihom kienet involuta l-;lieda bejn is-Salib u n-Nofs Qamar – ;rajjiet li fihom Malta tat sehemha b’mod prominenti.

Dawn il-kuntrasti sabu lmilja tag[hom fil-battalja li baqg[et mag[rufa ta’ Lepanto, fl-1571.

Dan se jsir permezz ta’ anali]i ta’ manuskritt li g[adu ma kienx pubblikat u li jinsab konservat fil-Biblijoteka Nazzjonali ta’ Malta.

Waqt it-ta[dita se jintwerew g[add ta’ dijaposittivi.

Collage il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

-

-

:

Fil pa;ni l o[ra

28 Teatru

35

Restawr f’G[awdex

37

Tisliba tax-Xahar bi tliet premjijiet

It-Teatru Manoel se jtella’ l-uniku Kun/ert g[all-Vjolin ta’ Beethoven Il-kun/ert g[all-vjolin miktub minn Beethoven (Violin Concerto in D Major) hu kompo]izzjoni spe/jali g[al [afna ra;unijiet, l-ewwel u qabel kollox g[aliex dan hu l-uniku kun/ert li Beethoven kiteb g[allvjolin.

Miktub f’temp ta’ ftit ;img[at bejn Novembru u Di/embru tal1806, ix-xog[ol indaqq g[all-ewwel darba fit-23 ta’ Di/embru ta’ dik l-istess sena. Illum, din il-kompo]izzjoni hi meqjusa b[ala wie[ed mill-i]jed kun/erti g[all-vjolin popolari li qatt inkiteb.

Nhar il-:img[a 3 ta’ Frar, it-Teatru Manoel f’kollaborazzjoni malOrkestra Filarmonika ta’ Malta ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Brian Schembri, se jippre]enta l-kun/ert g[all-vjolin ta’ Beethoven kif ukoll is-sinfonija Numru 7 mill-isba[ bis-sehem tal-vjolinist internazzjonali Alexandre da Costa, artist b’talent kbir (ritratt xellug).

Il-kun/ert nhar il-:img[a 3 ta’ Frar jibda fit-8 p.m. Ilbiljetti ta’ €10, €20 u €30 jistg[u ji;u bbukkjati mit-Teatru Manoel fuq 21246389 jew bl-email fuq bookings@teatrumanoel.com.mt.

Beethoven

26

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

C O L L A G E KOTBA

U[ud mill-aktar sigrieti m[arsa ta’ Malta mxandra f’pubblikazzjoni tal-Università L-Università ta’ Malta nediet pubblikazzjoni bl-isem Research Matters. Din se tibda to[ro; darbtejn fis-sena u qed tinkludi tag[rif dwar la[[ar ]viluppi fir-ri/erka li tkun qed issir fl-Alma Mater ta’ Malta.

Din il-pubblikazzjoni hi parti minn inizjattiva ppjanata mill-Università biex, bi kliem sempli/i, tispjega l-kontribut li qed tag[ti r-ri/erka flUniversità lil Malta, bil-[sieb li ]]id il-kuxjenza talpubbliku dwar l-aspett tarri/erka tal-Università.

Din l-ewwel [ar;a ta’ Research Matters tinkludi tag[rif dwar 13-il pro;ett ta’ ri/erka li g[addejjin b[alissa fl-Università. U[ud minn dawn il-pro;etti huma ta’ interess partikolari g[allindustrija g[ax ]viluppaw teknolo;iji li jistg[u jkunu applikati b’inqas spejje] minn teknolo;iji alternattivi. O[rajn jista’ jkollhom sehem biex tissalva l-[ajja tan-nies f’Malta u barra.

Il-pro;etti jinkludu innovazzjonijiet, permezz ta’ mekkani]mi ;eneti/i, li jirregolaw u jikkontrollaw ilhaemoglobin; materjali ;odda ta’ stents li ja;ixxu bilmaqlub tas-soltu u li jg[inu biex isalvaw il-[ajja; in;inerija ta’ molekuli intelli;enti ma[suba g[addijanjo]i medika; ir-ri;enerar ta’ neurons mejta f’ka] ta’ korriment fil-mo[[; g[odda kirur;ika ;dida g[at-tis[i[ tal-kirur;ija li ssir minn toqba rqiqa u permezz ta’ skrin (keyhole) – l-i]vilupp ta’ prototip b’g[odda li taqta’, i]]omm u taqbad f’daqqa.

Minbarra dan it-tag[rif dwar ]viluppi medi/i, din ilpubblikazzjoni tag[ti wkoll tag[rif dwar pro;etti o[ra li jg[inu lil dak li jkun biex jifhem aktar l-attività talo/eani u dik si]mika madwar Malta; radars bi frekwenza g[olja biex jag[rfu fejn ikun inxtered i]-]ejt u fejn ikun hemm theddid ie[or g[all-

L-ewwel edizzjoni tal-pubblikazzjoni ‘Research Matters’ li tiffoka fuq tag[rif dwar l-a[[ar ]viluppi fir-ri/erka li qed issir fl-Università ta’ Malta

ba[ar; u tinkludi wkoll tag[rif ie[or dwar studju li sar fuq kampjuni differenti ta’ sajd bit-tkarkir [alli wie[ed jifhem u janalizza a[jar ix-xejriet talg[alf u l-kwantitajiet ta’ [ut madwar Malta.

L-Università hi involuta wkoll fl-i]vilupp ta’ sistemi g[ad-desalinazzjoni tal-ilma

isiru fl-Università tag[na.

“Nixtiequ nibdlu l-idea ;enerali li l-Università ta’ Malta qieg[da hemm l-aktar biex tipprovdi t-tag[lim. Din il-pubblikazzjoni tbexxaq tieqa fuq ftit mill-aktar attivitajiet ta’ ri/erka e/itanti li g[addejjin fuq il-kampus tag[na, u turi kif din ir-ri/erka

tag[raf il-livell tal-attenzjoni u kawtela tas-sewwieqa waqt li jkunu qed isuqu, biex tevitalhom li ja[btu jew iwe;;g[u nies o[ra li jkunu fit-triq.

Pro;ett ie[or ta’ ri/erka li jista’ jtejjeb il-kwalità tal[ajja hu dak tal-i]vilupp ta’ teorija matematika li tista’

Nixtiequ nibdlu l-idea ;enerali li l-Università ta’ Malta qieg[da hemm l-aktar biex tipprovdi t-tag[lim – Ir-Rettur Juanito Camilleri ba[ar permezz tax-xemx f’kundizzjonijiet Mediterranji; u ta’ sistemi ta’ kontroll g[attis[i[ tas-sigurtà tal-mitjar waqt it-tlug[ u l-in]ul talajruplani, permezz ta’ disinji ta’ sistemi elettroni/i, ma[suba biex ikunu evitati in/identi serji tal-ajru.

Ir-Rettur tal-Università, ilProfessur Juanito Camilleri, qal li din il-pubblikazzjoni tag[ti [arsa fil-qosor lejn ftit mill-pro;etti ta’ ri/erka li qed

hi ta’ benefi//ju g[allkomunità f’Malta u lil hinn minnha.”

Research Matters turi li laktar studji kumplessi li jsiru fl-Università ta’ Malta, qed iwasslu g[al applikazzjonijiet u soluzzjonijiet tassew pratti/i. Ng[idu a[na, il[olqien ta’ kamera 3D multivi]iva, b’velo/ità g[olja, u innovattiva g[all-a[[ar, joffri teknolo;ija li tista’ tkun applikata, fost l-o[rajn, biex

twassal g[al mowbajls ;odda u r[as, jew g[all-ittestjar tassigurtà tan-numru tal-card talkreditu meta jintbag[at blinternet, jew sa[ansitra biex issir operazzjoni ming[ajr il[tie;a ta’ kirur;ija.

Studju ie[or ta’ ri/erka juri kif l-ICT tg[in biex lingwa vulnerabbli, b[all-Malti, tin]amm [ajja u relevanti b’g[odod di;itali li saru millUniversità. Bihom, il-valur tal-lingwa Maltija jkompli

jkun apprezzat u l-lingwa tibqa’ tintu]a g[ax dawk li ju]awha jkollhom g[odod lingwisti/i moderni g[alla[[ar biex ikunu jistg[u jag[mlu dan.

Je[tie; li, b’mod ur;enti, Malta tag[ti i]jed importanza lir-ri/erka u t[e;;e; lillgradwati tag[ha biex jibqg[u Malta, u jikkontribwixxu g[all-ekonomija u l-komunità tag[ha. Minbarra li t[ejji lillgradwati, l-g[an talUniversità hu li tag[mel ri/erka g[all-;id tas-so/jetà Maltija.

Biex tilqa’ g[al din l-isfida, ftit xhur ilu, l-Università [olqot Fond g[ar-Ri/erka, lInnovazzjoni u l-I]vilupp, b’kapital inizjali ta’ €500,000 investiti mill-Gvern.

Peress li m’g[andhiex assi jew riservi tag[ha, lUniversità tiddependi g[al kollox fuq il-kontribuzzjonijiet li jtiha l-Gvern biex tkun tista’ tiffinanzja l-[idma tag[ha.

F’dawn l-a[[ar snin, lUniversità rnexxielha tibda tnaqqas din id-dipendenza billi qed ti;;enera madwar 15 fil-mija tad-d[ul tag[ha, primarjament mill-[lasijiet li jsiru mill-istudenti barranin.

Dan il-Fond g[ar-Ri/erka g[andu jg[in lill-Università tattira donazzjonijiet millprivat biex jintu]aw, primarjament, g[al skopijiet ta’ ri/erka. L-individwi u lkumpaniji qed jintalbu jag[tu d-donazzjoni tag[hom g[al dan il-Fond.

Dan jista’ jsir jew billi jallokaw id-donazzjonijiet tag[hom g[al pro;etti spe/ifi/i, jew inkella billi j[allu lill-Bord ta’ Fidu/jarji j[addem hu dawn il-flus li jikkontribwixxu.

Dawn id-donazzjonijiet huma dedu/ibbli mit-taxxa.

G[al tag[rif ie[or dwar ilFond g[ar-Ri/erka, lInnovazzjoni u l-I]vilupp, persuna tista’ tikkuntattja lil Wilfred Kenely fl-indirizz wilfred.kenely@um.edu.mt.

C O L L A G E KOTBA

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

27

:abra ta’ te]ori minsija dwar l-istorja u l-ilsien Malti George Maggi jintervista lil Martin Morana, l-awtur tal-ktieb ‘Bejn Kliem u Storja’ , li kien pubblikat lejn l-a[[ar ta’ Di/embru 2011 Kull min i]id u jwessa’ ttag[lim u t-tag[rif li jkun wasal li jikseb matul i]]mien, ikun qed jag[mel il;id lilu nnifsu u sa[ansitra lil ta’ madwaru g[ax jista’ jg[addih lil [addie[or.

Dan hu, nazzarda ng[id, li ried jag[mel Martin Morana bil-ktieb ;did tieg[u Bejn Kliem u Storja, ktieb mi]g[ud bit-tag[rif li jiswa mitqlu deheb. Morana xtaq li dak li kiseb g[alih b’bosta ri/erka jg[addih lil [addie[or.

Tabil[aqq ktieb li jag[mel mhux biss ;ie[ lilu li kitbu i]da lill-istorja ta’ pajjizna kif ukoll lill-ilsien Malti g[ax juri kemm a[na g[onja fitterminolo;ija minkejja //okon tag[na. Ktieb li mela vojt kbir.

Il-ktieb Bejn Kliem u Storja li fih mas-sitt mitt su;;ett imfisser, hu ma[sub biex ikun ta’ glossarju panoramiku dwar l-istorja Maltija bil-;rajjiet u d-drawwiet li g[addiet minnhom matul is-sekli.

G[aldaqstant jittratta drawwiet qodma mill-[ajja ta’ kuljum, twemmin, le;;endi u g[ajdut folkloristiku, kliem militari, marittimu, agrikolu, ekkle]jastiku u arti;janali, xi kliem antik u minsi, idjomi, qwiel u kitbiet barranin.

Jag[ti [arsa wkoll lejn ittoponomija tal-ibliet, l-ir[ula u n[awi o[ra Maltin, ;rajjiet mhux daqstant mag[rufa millistorja g[anja ta’ Malta, flimkien ma’ kur]itajiet o[ra li juru l-;miel tal-istorja Maltija u li bi]-]mien jistg[u qed jintesew.

Bejn Kliem u Storja hu ktieb mi]g[ud bi ;miel ta’ stampi mlewna li jikkorrispondu mal-kelma mfissra, tipa li tinqara tajjeb b’karta fina (glossy) u li spiss jag[ti wkoll il-kelma Maltija bl-G[arbi, Ingli], Fran/i], Taljan, Latin u Grieg.

Fuq kollox, minbarra ktieb ta’ riferenza prezzju]a, dan hu ktieb tal-qari daqskemm hu

interessanti, g[ax meta tibda taqrah ma tkunx tista’ tne[[ih minn idejk. G[andu tag[lim u tag[rif profond li meta taqrah, ma tobsorx minn fejn u kif tnisslu l-kliem li j]ejnu u jag[mlu g[ani l-ilsien Malti tag[na.

Dan il-ktieb Bejn Kliem u Storja g[andu jservi ta’ mitqlu deheb, minjiera ta’ riferenza g[all-g[alliema fuq kull qasam tat-tag[lim, inklu] dak Sekondarju u Universitarju, g[all-istess studenti f’dawn liskejjel, g[ar-ri/erkaturi, kittieba kif ukoll g[allqarrejja tal-istorja jew l-ilsien Malti.

Minn fomm l-awtur Sadattant, biex inkun naf

aktar dwar kif in[oloq dan ilktieb, l-iskop tieg[u, dwar lawtur u x’fih tabil[aqq ilktieb, iltqajt mal-awtur stess Martin Morana f’kafeterija popolari u storika l-Birgu, pajji] wild l-awtur, u g[amiltlu xi mistoqsijiet.

B’hekk kull min jikseb Bejn Kliem u Storja, ming[and illibrara ewlenin, ikollu tag[rif siewi qabel ma jibda jaqrah jew jirreferi g[alih.

Bdejt biex staqsejt lil Martin, min[abba li hu minn dejjem kien mid[la tal-istorja g[anja ta’ Malta kemm f’kitbietu kif ukoll f’xog[lu, jekk kienx forsi dan li [ajru jid[ol g[all-kitba mirquma ta’ dan il-ktieb.

Martin we;ibni li apparti li j[obb l-istorja ta’ Malta u dik ta’ madwarna, dejjem kien affaxxinat bl-istorja tal-ilsna u kif dawn influwenzaw lil xulxin. Jiddispja/ih jg[id, sadattant, li fir-rigward talilsien Malti, [afna mhumiex konxji mill-fatt li l-ilsien Malti g[andu wkoll [afna kliem partikulari li g[adu jista’ jintu]a.

Fakkart imbag[ad lil Martin li bl-eluf ta’ su;;etti li ;abar f’dan il-ktieb g[amlu jiswa mitqlu deheb, kemm bir-

ri/erka kif ukoll fil-kitba kollha tieg[u u tlabtu jikkummentali dwar dan. Hu qalli li xtaq isib dak il-kliem li hu rilevanti fl-istorja so/jali ta’ pajji]na. Sab ukoll termini li jag[tu deskrizzjoni lillkarattru tal-ambjent Malti.

Barra minn hekk [aseb u ra li jekk kellu jikteb dwar listorja ta’ Malta dan is-su;;ett kellu jaqbdu mit-tlett itruf tieg[u: dak li jirrigwarda l[akkiema, dak li jirrigwarda lpopolin u dak li jirrigwarda lambjent.

Martin qal li l-ktieb hu mfassal b[ala riferenza en/iklopedika dwar kull qasam tal-kultura Maltija, laktar tal-passat. Iddeskrizzjonijiet mog[tija

huma rilevanti kemm g[allistudenti kif ukoll g[allg[alliema. Il-ktieb, g[aldaqstant, sostna Martin, hu miktub biex jinftiehem minn kul[add.

Relazzjoni bejn il-kelma u l-istorja

Staqsejt lil Martin kif g[a]el l-isem u kemm kien ilu jhewden dwar dan il-ktieb li fuq kollox jittratta l-istorja u l-kliem li jiddeskrivu fatturi stori/i. Martin spjegali li hemm relazzjoni bejn ilkelma u l-istorja g[ax ilkelma twieldet u ]viluppat mill-[ajja ta’ kuljum.

“Kull su;;ett, g[alhekk, qed jiddeskrivi kelma u kull kelma qed tiddeskrivi su;;ett.

Fil-fatt lill-qarrej xtaqt nippre]entalu ktieb li jiddeskrivi r-relazzjoni bejn it-tnejn, g[alhekk bejn kliem u storja,” spjegali Martin.

Mistoqsija li [assejt li kelli nag[mel lill-awtur kienet lil min ried jil[aq bil-ktieb. Hu qalli li l-ktieb hu mmirat lejn l-istudenti, l-g[alliema, ilqarrejja, spe/jalisti fl-ilsien Malti, esperti f’bosta oqsma b[all-medi/ina, oqsma agrarji kif ukoll il-qasam ekkle]jali.

Staqsejt ukoll x’kien dak li [oloqlu l-akbar xog[ol biex g[amel dan il-ktieb u kemm [adlu ]mien. Martin qalli li ja[seb li l-aktar li kien iebes, i]da fl-istess [in interessanti, kienet l-etimolo;ija tal-kelma, fejn ittanta jsib l-ori;ini ta’ /ertu kliem jew fra]ijiet.

Stqarr li ma setax jg[id li la[aq l-iskop tieg[u mija filmija, biss ja[seb li mexa qatig[ u b’hekk il-qarrej jista’ jiskopri /erti misteri dwar kliem li ilu jg[id u li fl-istess [in ma jafx g[aliex kien qed ju]a.

B’kur]ità staqsejt lil Morana kif kienet ilkonkorrenza biex jinkiseb dan il-ktieb ;did tieg[u Bejn Kliem u Storja. We;ibni li kellu kummenti interessanti minn diversi nies li kienu ;ejjin minn kull qasam tasso/jetà. {afna apprezzaw lelement ta’ tag[lim li fih ilktieb, o[rajn rawh b[ala passi;;ata nostal;ika filpassat re/enti, waqt li o[rajn raw li l-ktieb jista’ jservi biex iqajjem interess fl-ilsien u listorja ta’ Malta.

Fl-a[[ar nett, staqsejt lil Martin jekk kellux xi [sieb g[al xi ktieb ie[or fil-;ejjieni qrib. Hu we;ibni li iva kien di;à qed ja[dem fuq ktieb ie[or li se jkun b[ala followup ta’ dak li g[adu kemm kiteb. Il-ktieb li jmiss se jiddeskrivi aktar kliem ta’ natura storika u folkloristika.

Se j;ib l-isem Ara X’Int Tg[id.

28

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

‘ARRIVA GAWDENZ, JABA DABA DU’

Kummiedja mu]ikali fl-Istitut Kattoliku

Il-kast ta’ atturi fil-kummiedja ‘Arriva Gawdenz…’

Is-Sur Gawdenz, ;ratlu bi//a tinkiteb. Waqt li kien qieg[ed jinvestiga lg[ejbien tas-segretarja tieg[u Mary, wara [ar;a salBuskett li kienet organizzata mill-Kappillan, jinteba[ li kienu [afna li g[ebu f’din ilmawra.

Ida[[alha f’rasu li kienet il-Blue Lady (l-ispirtu ta’ mara li jing[ad li jidher filpalazz ta’ Verdala) li b’xi mod [atfet lin-nies tar-ra[al.

Jiltaqa’ ma’ s[abu :or; u Kal/ armati bil-cameras biex ji;bdu r-ritratti b[ala prova. Il-kappillan xejn ma tin]illu din l-istorja.

I]da l-inkwiet kompla jikber meta fis-satra tal-lejl, waqt li kienu g[assa, jitfa//a dawl qawwi fuqhom li ja[sadhom. Dan id-dawl b[al jg[attihom u jsibu ru[hom fil-passat f’Belt il{a;ar, lebsin ilbies jixbah lil tal-karattri tal-Flintstones.

Din il-belt tkun ma[kuma mis-sindku tag[ha, imsejja[ Noe, li ju]a l-ma;ija tieg[u biex jitfa’ fuq min jidhirlu is-se[er tieg[u biex jag[mel dak li jrid hu. Min ma kienx jobdi kien jispi//a jqatta’ lblat iebes fil-barriera b[ala kastig.

Gawdenz u s[abu jsibu lil dawk mitlufa, imma ma tkunx [a;a [afifa biex

je[lishom minn ta[t idejn Noe. X’seta’ jag[mel Gawdenz biex je[les lil kul[add?

S[abu kienu se jg[inuh? U l-Kappillan li fil-bidu kien xettiku fuq l-ispirti issa sar jemmen?

Din il-kummiedja hi m]ewqa bil-mu]ika ta’ Michael Jackson imma b’lirika bil-Malti.

Jie[du sehem Fabian Scerri De Carlo, Romina Darmanin, Guido Fenech, Renzo Bonello, Stephanie Attard Vella, Frederick Camilleri, Daniel Borg Carbott, Adriana De Carlo, Augusto Cardinali, Ian Fenech, Paul Bonello, Nadette de Carlo, Norma Cristina, Angel Mizzi.

Din il-kummiedja se tittella’ fl-Istitut Kattoliku, il-Furjana, nhar il-:img[a 24 ta’ Frar fis-7 p.m., is-Sibt 25 fis-6 p.m. u l-{add 26 ikun hemm ]ew; rappre]entazzjonijiet, wa[da fis-2 p.m. u l-o[ra fis-6 p.m.

Wie[ed jista’ jibbukkja mill-booking office talIstitut Kattoliku 21238429, bar tal-Istitut Kattoliku 21242551 jew minn www.istitutkattoliku.com.

Ticket Hotline 99473620 – 99461489. Produzzjoni Moving On.

C O L L A G E TEATRU

Imnedija s-Sena Ewropea tal-Anzjanità Attiva L-A;enzija }g[a]ag[, b’asso/jazzjoni ma/-?entru tad-Drama f’Malta, nidiet issena Ewropea g[all-Anzjanità Attiva u s-Solidarjetà Inter;enerazzjonali.

It-tnedija [adet il-forma ta’ Teatru-Forum pre]entat minn grupp ta’ atturi ta’ etajiet differenti mill-Malta Drama Centre. Il-pre]entazzjoni, bi skript ta’ Mario Azzopardi u direzzjoni ta’ Dorothy Singh, saret quddiem teatru ppakkjat fil-bini ta/-?entru tad-Drama fi Blata l-Bajda.

Miriam Theuma, Kap E]ekuttiv tal-A;enzija }g[a]ag[, fissret li l-a;enzija trid tag[ti spazju li]-]g[a]ag[ jo[or;u l-potenzjal kreattiv tag[hom u li g[alhekk xtaqu ja[dmu ma/-?entru tadDrama.

Min-na[a tieg[u, Mario Azzopardi, koordinatur ta/?entru, fiehem lill-udjenza limportanza ta’ teatru komunitarju li jesplora issues

Xena mill-pre]entazzjoni li saret fi/-?entru tad-Drama

attwali b[all-fenomenu talanzjanità fi ]mienna.

Bit-titlu Kuntrasti, il-pro;ett li ji//elebra s-Sena Ewropea tal-Anzjanità Attiva u Solidarjetà Inter;enerazzjonali espona diversi xenarji b[ar-rwol tal-;enituri ma’ wliedhom adolexxenti, is-

sehem tan-nanniet, issitwazzjoni fid-djar talanzjani, id-dimenzja u problemi relatati.

Fi tmiem il-pre]entazzjoni, saru bosta interventi millpubbliku, li ‘intervistaw’ lillkarattri dwar il-mottivi tag[hom fis-sitwazzjonijiet.

Dwar Menopawsi, Minorenni u Muturi High Speed

L-atturi Tina Rizzo u Jacob Piccinino

Dan l-a[[ar dramm divertenti ta’ Alfred Buttigieg, bl-isem ta’ hawn fuq, jittratta familja Maltija fl-2012 li mad-daqqa t’g[ajn tidher ordinarja.

Ir-rappre]entazzjonijiet bdew nhar il-:img[a li g[adda u lbiera[, u jkomplu llum il-{add u nhar it-3, 4, u 5 ta’ Frar fit-teatru intimu talKavallier ta’ San :akbu.

Id-dramm g[andu direzzjoni ta’ Malcolm Galea u jie[du sehem fost o[rajn Pierre Stafrace u Angele Galea.

Il-wirjiet kollha jibdew fit8.00 pm u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Kavallier ta’ San :akbu jew online fuq boxoffice@sjcav.org jew fuq tel. 21223200. Biljetti €15.

Studenti j[allsu €10. ?ertifikat ta/-/ensura: 18.

C O L L A G E TAG{RIF

Roberta Farrugia meta ;abret ir-rigal – karozza Citroen C3 – minn The Point Shopping Mall, ;entilment mog[tija minn Muscat Motors

Rebbie[a ta’ karozza Citroen C3

Roberta Farrugia hi r-rebbie[a fortunata tal-promozzjoni xitwija ta` The Point.

Dan l-a[[ar Roberta ]aret The Point Shopping Mall biex ti;bor ir-rigal tag[ha, karozza Citroen C3, ;entilment mog[tija minn Muscats Motors.

Sarah Mercieca reb[et it-tieni premju ta’ cruise fil-Mediterran mog[ti minn Hamilton Travel. Issa fit-tieni sena tag[hom, dawn il-promozzjonijiet urew bi/-/ar kemm huma popolari mal-klijenti li bl-eluf jie[du sehem billi jixtru mill-kumpless.

Roberta dehret kuntenta [afna bl-akkwist tas-Citroen C3, grazzi ghal Muscats Motors. “Ma stajtx nemmen, g[ax jien qatt ma rba[t xejn u kont propju qed in;emma’ biex nixtri Citroen ;dida!”

The Point Shopping Mall se jibqa` jippremja lill-klijenti matul l-2012 bi promozzjonijiet sta;jonali u kompetizzjonijiet kontinwi. }ommu ru[kom a;;ornati bl-attivitajiet billi ]]uru www.thepointmalta.com.

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

29

30

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

C O L L A G E FEATURE

60 sena mill-ordinazzjoni ta’ Dun Naz minn Doris Azzopardi – doris.azzopardi@media.link.com.mt

“M’intix mg[a;la hux^” Beda biex staqsieni hekk kif in]ajt il-kowt li kont imgeddsa fih u ntasabt bilqieg[da [dejh fejn is-sodda fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, fejn jinsab rikoverat. Tlajt G[awdex apposta, f’;urnata ta’ ri[ u kes[a bil-ba[ar jibla’ l-art, biex niltaqa’ ma’ Dun Ignatius Micallef, li g[adu kif i//elebra s-60 sena mill-ordinazzjoni tieg[u b[ala patri mal-MSSP. It-tjubija, is-serenità u l-attitudni po]ittiva lejn il-[ajja huma impressjonanti. Nistqarr li f’[ajti ltqajt ma’ nies li tag[hom ]ammejt rikordju g[a]i] li bqajt ng[o]] fit-tul. I]da /ertament li dak li ttra]mettieli Dun Ignatius se nag[mel te]or minnu g[ax ]gur mhux kul[add ikollu l-opportunità li jiltaqa’ ma’ persuni ta’ din ix-xorta. Intant, Dun Ignatius, li g[andu 85 sena, bil-kalma kollha [adni lura fi ]mien tfulitu. I]da qabel, b’edukazzjoni liema b[alha, staqsieni jekk kontx mg[a;la.

Dan biex jekk ma kontx, ikun jista’ jirrakkontali /erti dettalji. Ovvjament intasabt komda u smajt b’attenzjoni dak li kellu x’jirrakkonta, tant li l-[in ma rajtux g[addej...

Dun Naz, kif inhu mag[ruf a[jar mi]-}ebbu;in G[awdxin li mag[hom ilu jg[ix g[al dawn l-a[[ar 19-il sena, twieled {al Tarxien fl20 ta’ Marzu tal-1926. Tewmi u l-akbar fost sitt a[wa. Kellu tfulija sabi[a sa ma kellu seba’ snin, meta tilef lil missieru. Ommu dak i]-]mien kienet tqila bis-seba’ wild.

L-istorja tibda minn qabel ma omm u missier Dun Naz i]]ew;u. Ommu, li trabbiet Lixandra, dejjem xtaqet issir soru, i]da min[abba li kienet tifla unika l-;enituri tag[ha xtaquha tibqa’ ddur bihom.

Missieru, mill-banda l-o[ra, kellu x-xewqa li jsir Trappist. :ara li t-tnejn iltaqg[u f’kappella f’{al Tarxien, li dwarha se taqraw aktar ’il quddiem, u persuna li t-tnejn kienu jafuha ressqithom lejn xulxin u ]]ew;u.

“Sa qabel ma kelli sitt snin kont ng[id li ridt insir missjunarju. Probabbli g[aliex ommi kienet dejjem tkaxkarna lejn il-knisja u kienet xi ;urnata missjunarja u smajt xi prietka minn xi missjunarju mistieden u Alla l-imbierek, li kollox minnu ;ej, tefag[li din il-kelma f’mo[[i. Niftakar id-dar meta ;ieli kien ikollna xi bi//a [ob] niexfa, missieri kien jg[idli, ‘Ibni kulha din g[ax fil-missjoni ssib ag[ar minn hekk’.” :ara li meta /-/kejken Alfred (g[ax hekk kien jismu qabel sar sa/erdot) ;ie biex jibda l-iskola primarja, hu mar skola tal-gvern fejn ma g[amilx aktar minn jumejn.

Dun Naz jirrakkonta li ;ara dan: “L-ewwel ;urnata s-surmast kien tani xi istruzzjonijiet fosthom li meta no[or;u g[arrikreazzjoni u nisimg[u ssuffara, nisktu u nieqfu fejn inkunu fis-silenzju. Meta lg[ada nstemg[et is-suffara xi tfal insew u s-surmast ikkastiga lil kul[add u ]amm il-klassi kollha after school.

Jien [assejt li dik kienet in;ustizzja u mort id-dar nibki li ma rridx immur f’dik liskola.

tfal fl-istituti. Lill-bniet sabitilhom malajr i]da g[assubien kien aktar diffi/li.”

Marret g[alhekk bis-subien fid-Dar ta’ San :u]epp f’Santa Venera. Hemm i]]ew; [utu i]g[ar minnu sabu post mill-ewwel. G[al Alfred ma kienx hemm post g[ax kien hemm lista twila ta’ stennija. Ommu ma qatg[etx qalbha u marret bih g[and isSale]jani, St Patrick, TasSliema. Hemm kien hemm diffikultà o[ra g[ax dawn kienu ja//ettaw biss tfal li jkunu di;à g[alqu d-disa’ snin u Alfred kien baqag[lu sitt xhur biex jag[laqhom.

“Ommi re;g[et marret bija San :u]epp. :ara li d-direttur tad-dar kien /ertu Monsinjur Pantalleresco li kien ukoll g[al pa;na 31 Il-familja ta’ Dun Naz, tewmi ma’ o[tu, il-kbar fost seba’ a[wa.

Fir-ritratt jidher missieru li miet ftit ta]-]mien wara

“Dak i]-]mien l-iskola ma kinitx obbligatorja i]da ommi kienet tis[aq fuq l-importanza tal-edukazzjoni. G[alhekk marret bija fi skola tat-Taljani li kienet [dejn l-iskola talGvern – Umberto Primo.

A//ettawni u bdejt nistudja hemm. Tinsiex, it-Taljan kien lingwa uffi/jali Malta u kien in voga.”

Meta tilef lil missieru u ommu kienet tqila bis-seba’ tarbija tag[ha, f’Malta ma kienx hawn servizzi so/jali.

Missieru kien ja[dem malgvern u kien jaqlag[ha tajjeb.

Kien gwida fit-tempji ta’ {al Tarxien. Dan barra li kien ja[dem id-dar b[ala mastrudaxxa, tant li Dun Naz iddeskrivieh b[ala mastrudaxxa prim.

“Iltqajt ma’ nies li g[ad g[andhom b/ejje/ millg[amara li g[amel hu,” qalli b’emozzjoni Dun Naz li, ovvjament, dan il-fatt g[alih ifisser [afna.

“Konna noqog[du f’dar b’]ew; sulari u ommi meta romlot sabet mezzanin u morna noqog[du fih biex niffrankaw ftit kera. Hemm, dejjem f’{al Tarxien, sibna ru[na noqog[du quddiem familja li ndunat bil-qag[da

finanzjarja tag[na u kienet tibag[tilna [ob] mag[mul id-dar kuljum. :ara li f’Ra[al :did kienet toqg[od il-mara li bissa[[a tag[ha ommi ltaqg[et ma’ missieri. Ftit passi ’l bog[od minnha kien hemm koppja li kellha kappella ddar bi statwa talA//jomu li lejha kien hemm devozzjoni kbira. Illum dan l-A//jomu jinsab fil-kunvent ta’ Sant’Agata firRabat, Malta.

“Din il-mara offriet kamra /kejkna lil ommi biex toqg[od fiha i]da biex tag[mel dan tatha parir li tpo;;i lit-

C O L L A G E FEATURE

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

31

❞ Jien in[obb ng[id lil dawk kollha li ni;i f’kuntatt mag[hom biex ta’ spiss jag[mlu att ta’ fidi ma’ Alla.

Jien ng[idlu> ‘Mulej, nemmen li taf bija u li t[obbni [afna’.

– Dun Ignatius Micallef MSSP

❞

Dun Ignatius ji//elebra Quddiesa fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, fejn hu rikoverat, fl-okka]joni tas-sittin sena mill-ordinazzjoni tieg[u

Jien kuntent kull fejn inkun minn pa;na 30

mag[]ul mill-Isqof b[ala ssuperjur tas-So/jetà Missjunarja ta’ San Pawl li kienet g[adha fil-bidu tag[ha.

“Talbitu j]ommni g[al dawk is-sitt xhur biss imbag[ad immur St Patrick, i]da qaltlu wkoll li jien dejjem kont ng[id li rrid insir missjunarju. Ma kinitx kelma. {atafha fil-kelma aktar u aktar meta skopra li kont nattendi l-iskola Taljana.

Mons. Pantalleresco kien akkanit g[at-Taljani tant li kien internat.

“Intant dak i]-]mien kien hemm ferg[a mill-istitut li tlestiet ftit wara li d[alt jien.

Fiha kienu jin]ammu l-hekk imsej[a ‘aspiranti’. Dawn kienu tfal li kienu jkunu m[ejjija g[al [ajja vokazzjonali, u jien d[alt mag[hom. Dak i]-]mien konna nistudjaw hemm stess.

Wara l-aspiranti konna bdejna nattendu l-Kulle;; San Alwi;i.”

Dun Naz jg[id li dak i]]mien l-aspiranti kienu jin]ammu maqtug[in millfamilja. Kienu jistg[u jmorru d-dar g[al nofstanhar wie[ed biss tliet darbiet fis-sena, f’Santa Marija, fil-Milied u flG[id. Mill-banda l-o[ra, talfamilja setg[u j]uruhom darba fix-xahar.

Beda n-novizzjat fl-1943 u f’Novembru tal-1944 g[amel l-ewwel professjoni reli;ju]a.

Kien ordnat sa/erdot millAr/isqof Gonzi fit-22 ta’ Di/embru tal-1951. Sittin sena sa/erdozju impossibbli li wie[ed jirrakkontahom. Biss Dun Naz g[amel perjodi pjuttost twal jag[mel l-istess xog[ol.

G[amel tmien snin jie[u [sieb l-aspiranti, [idma li beda qabel ma qaddes, u bejn l-1959 u l-1970 kien Assistent Direttur tad-Dar ta’ San :u]epp, li jfisser li kien Superjur tal-Komunità fid-dar.

Fl-istess ]mien kien ukoll wie[ed mill-erba’ assistenti tas-Superjur :enerali filwaqt li kien jokkupa l-kariga ta’ Segretarju :enerali fisSo/jetà MSSP. “Min kien jie[u [sieb laspiranti, Dun Wistin Azzopardi, kien imsejja[ Sant’Agata g[ax is-superjur kien marid [afna u kellu jie[u over. Jien kont g[adni mmur l-Università u fit-tielet sena tat-teolo;ija bdejt il-[idma tieg[i mal-aspiranti.”

Sadanittant wie[ed jistaqsi x’;ara mill-familja ta’ Dun Naz. Ommu kienet telg[et lAwstralja flimkien ma’ w[ud minn [utu. Wie[ed minn [utu s-subien kien sar fra malistess So/jetà. B’hekk meta ssuperjur il-;did tal-MSSP, Fr Tomlin, staqsieh x’jixtieq jag[mel, billi l-ewwel talba tieg[u li jer;a’ jmur malaspiranti ma setg[etx tintlaqa’ g[ax hu kellu pro;etti o[ra g[alihom, Dun Naz g[a]el li jmur l-Awstralja biex filwaqt li jservi fil-missjoni li sSo/jetà g[andha hemm, ikun jista’ jara l-familja tieg[u.

L-ewwel darba li kien tela’ kien g[al tliet xhur i]da baqa’ hemm sena u t-tieni darba tela’ g[al erba’ snin.

“Kont spi//ajt mill-kariga li kelli filwaqt li sal-1970 servejt b[ala segretarju ;enerali. Kienet l-1970 u tlajt l-Awstralja sakemm ;ejt imsejja[ lura Malta biex ner;a’ nokkupa r-rwol li kelli

qabel ma tlaqt. Domt f’din ilkariga g[oxrin sena s[a[. I]da dan ma kienx kollox. G[amilt 16-il sena nie[u [sieb ilbenefatturi tas-So/jetà, kemm f’Malta kif ukoll f’G[awdex.”

Dun Naz irrakkontali aneddotu [elu ta’ kif irnexxielu jikseb il-li/enzja tal-karozza, tant me[tie;a biex ikun jista’ j]ur lillbenefatturi, g[ax sakemm kisibha kien qed ikollu jag[mel dan bil-mixi jew b’tal-linja. “{adt il-lezzjonijiet tassewqan u wasalt biex nitla’ g[all-e]ami, fattur li kien qed ibe]]ag[ni xi ftit. Niftakar li dakinhar tal-e]ami mort Ta’ Xbiex biex nag[mel l-e]ami u billi wasalna ftit tard kien fadal biss jien u ]ag[]ug[ li kien jattendi l-istess skola tassewqan, filwaqt li kien hemm ]ew; pulizija qed jag[mlu ttestijiet. Beda l-ie[or u jien qg[adt nistenna. Kont be]g[an [afna u staqsejt lil wie[ed li kien g[adu kif spi//a mill-e]ami fuqiex qed jag[fsu.

“Intant, [are; tifel minn garaxx u f’idejh kellu santa ta’ Dun :or; Preca. Staqsejtu jekk is-santa kinitx g[alija u filwaqt li g[amel ;est b’rasu tahieli u telaq. Insomma, wasal il-[in g[all-e]ami u kif bdejt g[amilt ]ball goff.

G[afast il-gass flok il-break i]da lejn nofs l-e]ami nbidel il-pulizija li kien qed jag[milli l-e]ami u fi ftit kliem, [adt illi/enzja. Grazzja li g[adni nattribwiha lil Dun :or;.”

Lura g[all-[idma sa/erdotali ta’ Dun Naz. Flistess ]mien li serva b[ala segretarju kien mitlub imur f’Dar Stella Maris, li s-So/jetà

Missjunarja ta’ San Pawl g[andha fi]-}ebbu;, G[awdex, fejn baqa’ sal-lum.

B’kollox ilu madwar 19-il sena G[awdex. Hu g[andu kliem ta’ tif[ir g[a]-}ebbu;in li dejjem kienu ta’ appo;; g[alih, b’mod partikolari meta d-dar in[arqet u ;arrbet [sarat kbar. Bosta nisa u r;iel }ebbu;in [admu bla heda biex id-dar re;g[et lura g[annormal.

60 sena sa/erdozju huma [afna u fihom Dun Naz kellu diversi esperjenzi, sbie[ u koroh. Biss meta staqsejtu liema kien l-aktar perjodu feli/i f’[ajtu, hu we;ibni b’mod li ma kontx qed nistennieh.

“Din mistoqsija li [add ma staqsihieli. Il-karattru tieg[i hu wie[ed li jadatta g[al kull sitwazzjoni li nsib ru[i fiha.

Jien g[alhekk nista’ ng[id li jien kuntent dejjem. Jien in[obb ng[id lil dawk kollha li ni;i f’kuntatt mag[hom biex ta’ spiss jag[mlu att ta’ fidi ma’ Alla. Jien ng[idlu, ‘Mulej, nemmen li taf bija u li t[obbni [afna. Mhux bi]]ejjed li xi [add ikun jaf bik jekk imbag[ad jobog[dok jew ma jirrispettakx.’

G[alhekk nemmen li Alla j[obbni u kulma ji;rili jippermettih hu u g[aldaqstant jien dejjem kuntent.”

Dan kollu Dun Naz jg[idu wara li kellu xi waqg[at li min[abba fihom spi//a lisptar. Jg[id li veru li lwaqg[at minn banda kienu tort tieg[u i]da ppermettiehom Alla g[ax riedu jg[addi minn din lessperjenza wkoll.

Ovvjament il-fatt li Dun Naz [adem fit-tul mal-

aspiranti wasslu biex ikollu sentiment qawwi lejn vokazzjonijiet ;odda. Hu filfatt jis[aq fuq l-importanza li jekk l-ulied juru xewqa lejn [ajja kkonsagrata, il-;enituri m’g[andhomx jinterferixxu mal-pjan ta’ Alla.

L-a[[ar aneddotu li rrakkontali Dun Naz hu kif fit-twelid ing[ata l-isem ‘Alfred’. Fil-bidu talintervista hu kien qalli li ommu xtaqet issir soru i]da min[abba l-;enituri tag[ha ma setg[etx. Hi kienet fil-fatt talbet parir ming[and Dun Alfred Gatt li qalilha li g[andha ti]]ewwe; u li lewwel ]ew;t itfal issemmihom g[alih u g[aliha stess. Fil-fatt l-ewwel twieldu tewmin, tifel u tifla, li semmiethom Alfred u Francesca. {allejt lil Dun Naz ikompli ma’ xi persuni li kienu ;ew i]uruh l-isptar. Er;ajt tgeddist fil-kowt u [ri;t fil-kes[a biex nibda triqti lura Malta, i]da f’mo[[i bqajt nirrepeti ttwemmin ta’ Dun Naz, li hu kuntent kull fejn ikun g[ax jemmen li kollox ;ej minn Alla. ?erta li l-[ajja ta’ kul[add tkun ferm isba[ kieku lkoll nemmnu li Alla tassew jaf bina u j[obbna u kieku a[na, ovvjament, nirre/iprokaw din l-im[abba infinita tieg[u.

Nixtieq nirringrazzja lillMSSP li ppermettewli nag[mel din l-intervista u lil Carmel Saliba li kkoordina kollox biex inkun nista’ nintervista lil Dun Ignatius.

32

C O L L A G E TAG{RIF

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

International Networking Week f’Malta l-©img˙a d-die˙la G[all-ewwel darba, il-Malta BNI se tkun qed tipparte/ipa fl-International Networking Week li se ssir matul il-;img[a ta’ bejn is-6 u l-10 ta’ Frar 2012.

G[al dan il-g[an, il-Malta BNI qed tistieden lil vi]itaturi biex jattendu dan l-avveniment nhar is-7 ta’ Frar f’The Palace Hotel, f’Tas-Sliema.

B[ala l-ikbar organizzazzjoni ta’ networking g[annegozju fid-dinja, il-BNI toffri lill-membri tag[ha lopportunità li jaqsmu l-ideat tag[hom, il-kuntatti tag[hom u, l-aktar importanti, ir-referenzi tannegozju.

L-g[an tal-International Networking Week hu li madwar id-dinja jsiru g[add ta’ avvenimenti ta’ networking li ji//elebraw irrwol importanti li nnetworking g[andu fli]vilupp u s-su//ess tannegozju.

F’Malta, il-laqg[at tan-

negozju jsiru kull ;img[a fi tliet kapitli, ji;ifieri f’TasSliema nhar ta’ Tlieta, f’{’Attard nhar ta’ Erbg[a, u fi SmartCity Malta nhar ta’ {amis. Dawn huma listess b[al laqg[at o[ra li jsiru fi [dan is-6,200 kapitlu tal-BNI madwar id-dinja.

Fis-7 ta’ Frar se ssir laqg[a bejn is-7.15 a.m. u 9.00 a.m. Il-vi]itaturi jing[ataw tag[rif dwar listruttura tal-Malta BNI, il[biberija u s-su//ess li lmembri tal-BNI qed igawdu madwar id-dinja, u issa wkoll f’Malta.

Kull min hu involut f’attività kummer/jali hu mistieden biex jattendi.

Aktar tag[rif dwar il-Malta BNI u l-International Networking Week f’Malta jista’ jinkiseb b’email lil jankarl.farrugia@regus.com jew permezz tat-telefon 25466601, jew billi persuna ]]ur is-sit www.internationalnet workingweek.com.

FAVOURITES SPECTACULAR. Illum il-{add, fis-7.30 p.m., fi tmiem il-festa ta’ San :wann Bosco f’Victoria, G[awdex, ilGozo Youth Wind Band fi [dan il-Gozo Youth Wind Band & Orchestra se tippre]enta l-kun/ert Favourites Spectacular. Dan ilkun/ert se jsir fis-sala teatrali tal-Oratorju Don Bosco wara dd[ul tal-pur/issjoni bl-istatwa devota tal-patrun ta]-]g[a]ag[ San :wann Bosco. Il-Gozo Youth Wind Band tkun ta[t id-direzzjoni tas-surmast u fundatur tag[ha Mro Joseph Grech.

Membri tat-tim tal-Customer Experience ta’ GO mat-tfal waqt il-[ar;a f’Bu;ibba

Membri tat-tim tal-Customer Experience ta’ GO jag[tu daqqa t’id lil tfal u anzjani Membri tat-tim tal-Customer Experience ta’ GO dan la[[ar idde/idew li jiddedikaw ftit mill-[in liberu tag[hom – u bosta [idma – lejn il-qadi ta’ xog[ol umanitarju.

It-tim irnexxielu jil[aq lg[an tieg[u li jferra[ u j;ib tbissima fuq l-u/u[ ta’ diversi membri bi b]onnijiet partikolari, ji;ifieri r-residenti /kejknin ta’ Dar Sagra Familja g[al tfal fil-kura, u r-residenti li jg[ixu fl-istituzzjoni g[allanzjani San Vin/enz de Paul.

Skont il-[idma tat-tim immirata lejn ]ieda ta’ kulur u e/itament fir-rutina normali, ittim beda ja[dem biex jorganizza ]-]ew; pro;etti.

L-ewwel attività kienet tinvolvi [ar;a ‘b’differenza’ g[ar-residenti tfal li jg[ixu f’Dar Sagra Familja f’{a]}abbar.

It-tim tal-Customer Experience ta’ GO beda billi

staqsa lill-kollegi biex jag[mlu kontribuzzjoni ]g[ira lejn donazzjoni g[al Dar Sagra Familja. Imbag[ad saru l-arran;amenti kollha u blappo;; ta’ Fun Trains Malta, kumpanija dinamika u ]ag[]ug[a fis-settur tattrasport, tfal minn Dar Sagra Familja ttie[du g[al rikba divertenti g[all-a[[ar fuq ferrovija madwar Bu;ibba.

U kien hemm aktar e//itament lest g[at-tfal u dan meta McDonald’s Malta ing[aqad mat-tim ta’ GO biex it-tfal ikunu jistg[u jgawdu ikel u xorb fl-istabbiliment ta’ McDonald’s f’Bu;ibba.

Biex jitkattar l-ispirtu ta’ pja/ir u divertiment fi ]mien il-Milied, membru tat-tim ta’ GO liebes ta’ Santa Klaws qassam ir-rigali li nxtraw blg[ajnuna ta’ impjegati li ja[dmu fil-kumpless ta’ GO fil-Furjana.

Bl-istess entu]ja]mu u ener;ija, il-jum ta’ wara t-tim qabad triqtu lejn ir-residenza tal-anzjani San Vin/enz de Paul, determinati li hawn ukoll ikollhom su//ess.

Il-voluntiera [olqu kwizz, qassmu lir-residenti anzjani f’timijiet u [ejjewhom g[al attività ta’ grupp interattiv.

Wara l-kwizz, l-anzjani kienu ippremjati g[as-sehem tag[hom u ng[ataw ]ew; hampers mimlija ikel delizzju] biex jinqasam bejniethom.

U l-a[jar kien g[adu ;ej... ir-residenti kienu infurmati li GO kienet sponsorjat numru ta’ sej[iet internazzjonali esklusivament g[all-u]u tag[hom, bil-g[an li f’dawn i]-]minijiet huma jkollhom lopportunità li jikkomunikaw – ming[ajr [las – mal-qraba tag[hom li jg[ixu barra minn Malta.

L-HTC Sensation XL il-;did issa fil-[wienet tal-Vodafone Dawk kollha li j[obbu lmu]ika u li jag[tu importanza kbira lill-kwalità ta’ kif tinstema’ l-mu]ika se tog[;obhom ]gur l-esperjenza tal-awdjo superjuri li g[andu l-HTC Sensation XL il-;did, li jinsab g[all-bejg[ mill[wienet kollha tal-Vodafone.

Bil-beats audio u b’headset beats mag[mul apposta g[alih, l-esperjenza talmu]ika fuq l-HTC Sensation XL hi e]att dik ma[suba millartist innifsu. Dan il-headset g[andu in;inerija spe/jali li to[loq sound straordinarju u esperjenza awdjo superjuri u li hi l-a[jar wa[da fis-suq s’issa.

It-touchscreen display ta’ 4.7 pulzieri flimkien mal-SRS surround sound jag[tik l-a[jar esperjenza multimedia kif

ukoll esperjenza superjuri filvideos tal-mu]ika.

L-HTC Sensation XL jista’ jinxtara ming[and Vodafone g[all-prezz ta’ €599, jew bilprezz ta’ €449 fuq il-pjan Smartphone 35. Fuq liSmartphone Plan 55 il-prezz hu ta’ €349 u €249 fuq liSmarphone Plan 75. L-HTC Sensation XL jing[ata b’xejn mal-pjan Smartphone 95.

L-a[[ar HTC smartphone ja[dem bl-Android OS v.23 Gingerbread, g[andu a//ess g[al mijiet ta’ eluf ta’ apps mill-Android Market, u g[andu l-internet, Wi-Fi u Bluetooth, u kamera ta’ 8 megapixels dual led flash u lenti wide-angle.

G[andu wkoll il-GPS blappo;; tal-A-GPS.

JIRTIRA WARA SERVIZZ TA’ 24 SENA. Wara servizz ta’ erbg[a u g[oxrin sena fis-Seashells Resort tal-Lukanda Suncrest, l-a[[ar [dax minnhom fil-kariga ta’ manager g[all-manutenzjoni, Charles Azzopardi rtira bl-età. Hu kien wie[ed mill-ewwel impjegati fil-Lukanda Suncrest wara li din fet[et il-bibien tag[ha g[all-ewwel darba f’:unju 1987.

Filwaqt li rringrazzja lil Charles Azzopardi g[as-servizz e//ellenti tieg[u u g[al-lealtà li wera lejn il-kumpanija, icChairman ta’ AX Holdings An;lu Xuereb qal li Charles hu [addiem e]emplari li l-lealtà tieg[u lejn il-kumpanija wasslitu ’l bog[od fil-karriera tieg[u.

■ Fir-ritratt, An;lu Xuereb jidher jippre]enta rigal ta’ tifkira lil Charles Azzopardi.

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

33

MEDIAFORUM Cyberspace minn Mario Azzopardi

marpardi@maltanet.net

Il-ka] Franco Debono Il-ka] ta’ Franco Debono [oloq pandemonju s[i[ fil-pajji], bil-

media tispekula u tissensazzjonalizza kemm tifla[.

U naturalment, blOppo]izzjoni tara kif se tikkapitalizza mis-sitwazzjoni kollha.

Il-ka] g[andu l-pi] straordinarju tieg[u g[ax qed jikkomprometti l-istabbiltà nazzjonali f’mument ta’ kri]i globali li se ;;ib bosta sfidi g[all-2012. I]da kien hemm indi;estjoni s[i[a ta’ programmar fil-mezzi taxxandir. L-o;;ezzjoni hi mhux li l-media awdjovi]iva (u stampata) ikkaverjat estensivamet il-ka] Debono vs Gonzi; dak kien dmir tag[ha.

Imma l-programmi kienu ta’ spiss ta’ natura medjokri, li spi//aw fis-soliti lotot parti;jani notorji, bis-sehem ta’ politi/i jaqb]u fuq xulxin, jinterrompu u jixxenjaw, blispettaturi ma jifhmu xejn.

Hi sfortuna li anki f’mument delikat g[al Malta – bix-xenarju Ewropew # internaz-zjonali hu dak li hu – il-media mhijiex kapa/i tipprovdi diskussjoni sana, o;;ettiva u proporzjonata.

Anzi, [afna drabi ;ara (b[alma ji;ri ta’ spiss), li l-pre]entaturi ‘kesksu’ lill-kelliema apposta, biex jitilg[u r-ratings.

Seta’ kien osservat li issa /erti n[awi tal-media tant assumew poter u arroganza, li qed jippretendu li l-kelliema # mistednin jirrepetu warajhom la;enda tag[hom. Dan ;ara, ng[idu a[na, f’Bondiplus jew f’Inkontri. Hu minnu li /erti pre]entaturi bdew juru li jkunu kuntenti bil-pappagalli]mu: “g[id dak li rridek tg[id…” saret formola li qed tifrex lg[eruq. U min dan l-aspett, ilmedia saret ir-raba’ poter li jikkondizzjona lill-poplu.

Kien nieqes [afna d-diskors ta’ rikon/iljazzjoni f’dawn ilprogrammi, g[alkemm hu ;ust li jing[ad li persuna;;i politi/i b[al Edwin Vassallo u (b’mod aktar sottili) il-MPE Simon Busuttil, g[amlu interventi f’dan ir-rigward, il-wie[ed f’Xarabank u l-ie[or f’Dissett, ]ew; programmi fuq il-kanal nazzjonali. I]da l-pajji] g[adu ma tg[allimx kif jag[mel anali]i spassjonata, ming[ajr ilb]onn tal-aggressività fit-ton, is-sarka]mu g[all-gallerija u lparti;jani]mu ossessiv.

Imbag[ad, il-ka] ta’ Franco Debono re;a’ wera g[al darba o[ra f’liema livelli baxxi qed jaqg[u l-kummenti li jinvadu nnetworks so/jali, instigati minn blogging li qed jikkundanna lil Malta g[al tip ;did ta’ ‘;urnali]mu’ patetiku. {afna drabi mhumiex ikunu attakkati l-argumenti, imma l-persuni.

Franco Debono> protagonist assolut fil-mezzi tax-xandir f’dan l-ewwel xahar tas-sena l-;dida

Dan it-tip ta’ ;urnali]mu fqir mill-ideat i]da rikk fl-insulti, qed ikun trasportat anki filmedia stampata, kif wera dan la[[ar artiklu bil-Malti fil-media para-Laburista li, fost fra]ijiet despikabbli, sejja[ g[al‘likwidazzjoni’ ta’ Joe (Peppi) Azzopardi.

Hu providenzjali li g[ad baqa’ politi/i li qed jinteb[u fejn jista’ jwassal dan isselva;i]mu medjatiku.

U ammirajt lil xi [add b[al Wenzu Mintoff li fi programm televi]iv ikkundanna ming[ajr ri]erva ta’ xejn l-artiklu kontra Azzopardi. . Bl-astensjoni ta’ Franco Debono, il-mozzjoni tal-Oppozizzjoni li tisfidu/ja lill-Gvern sfat meg[luba.

Debono mexa mal-arti politika tal-kompromess u deher /ar li ma riedx iwaqqa’ l-Gvern. IlPM qal li lest li jasal g[al kull ftehim biex id-diversi fehmiet fi [dan in-na[a parlamentari Nazzjonalista jkunu rispettati f’sens ta’ djalogu attiv.

Ta’ min jittama li lkumplessità kollha tassitwazzjoni ta’ dissidenza tin[all de/i]ament g[all-;id tal-pajji]. Id-dibattitu intern bejn il-Gvern u l-backbench g[andu jing[ata prijorità, b’rispett re/iproku. }gur li ma kienx ikun fl-interess nazzjonali li f’dan il-mument kritiku, bil-ba[ar i[abbat minn kullimkien u bil-pronostiku tas-sena 2012 juri diffikultajiet internazzjonali kbar, Malta tmur g[al elezzjoni bikrija.

PS

2012 – Sena tal-anzjanità attiva L-Asso/jazzjoni Ewropea talEdukazzjoni g[all-Adulti (EAEA) iddikjarat li din is-sena hi dedikata lill-Anzjanità Attiva u s-Solidarjetà Inter;enerazzjonali.

L-2012 ta[bat ukoll l-g[axar sena minn mindu [are; il-Pjan ta’ Azzjoni fuq l-Anzjanità min-Nazzjonijiet Uniti.

Sa issa kwa]i ma smajna xejn fuq il-mezzi tal-media dwar dan l-aspett, forsi g[aliex l-a[bar hi mirduma ta[t a[barijiet aktar

drammati/i: it-theddida ta’ avventura militari o[ra fil-Golf Persjan, il-kri]i akuta taz-ZonaEwro, l-ansjetà dwar il-qag[da monetarja globali, l-e]itu konfu] tal-hekk imsej[a ‘Rebbieg[a G[arbija’, l-impass imdemmi fis-Sirja, lelezzjonijiet presidenzjali flIstati Uniti, u sa[ansitra (fuq nota aktar frivola) il-Log[ob Olimpiku fil-kapitali Ingli]a. U naturalment, lokalment hemm problemi o[rajn li jolqtuna mill-qrib u jrendu lil Malta vulnerabbli.

L-EAEA qed tirrispondi g[al sfidi demografi/i li qed jolqtu lill-pajji]i-membri tal-Unjoni Ewropea, u matul l-2012 qed tipprova t[e;;e; g[al (i) promozzjoni attiva tal-anzjani filqasam tax-xog[ol; (ii) l-iffukar fuq il-volontarjat attiv talanzjani; u (iii) il-promozzjoni ta’ anzjanità bi stil ta’ [ajja b’sa[[itha u indipendenti.

Skont l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a, imbag[ad, lanzjanità attiva tfisser “ilpro/ess li matulu jkunu ottimizzati l-opportunitajiet tassa[[a, parte/ipazzjoni u sigurtà biex b’hekk tkun a//ertata lkwalità tal-[ajja hekk kif innies jibdew jixjie[u.”

Skont dawn it-termini, lanzjani g[andu jkollhom iddritt li jirrealizzaw il-potenzjal tag[hom anki meta jil[qu stadju avvanzat f’[ajjithom, u dan billi jit[allew jibqg[u attivi fis-so/jetà u billi jkunu realizzati l-[ti;iet tag[hom, spe/jalment meta dawn ikunu je[tie;u l-assistenza.

L-implikazzjoni hi li jkunu ottimizzati l-opportunitajiet g[as-sa[[a fi]ika, so/jali u mentali fi [dan so/jetà li ma tiddiskriminax u li tag[raf iddinjità tal-indipendenza talanzjani ming[ajr ma teskludihom jew twarrabhom g[al g[abex patetiku.

G[al din is-sena, g[alhekk, l-EAEA qed t[e;;e; lill-pajji]i biex jag[tu pubbli/ità medjatika lil dawn l-o;;ettivi, inklu]a promozzjoni fuq ilmedia ;odda so/jali.

Dwar il-media lokali xtaqt nirreferi g[al dawk it-teleserials li ta’ spiss ida[[lu lill-anzjani fl-episodji. Imma dawn irreferenzi qed isiru jew b’mod sterjotipiku (e]. b’rabta malbixra folkloristika jew bukolika tax-xju[ija), jew b’modi o[ra banalizzati (e]. l-introduzzjoni tal-kunjata deffusa).

Na[seb li llum hemm realtajiet [afna aktar pun;enti li jistg[u jidda[[lu, fosthom, ng[idu a[na, il-kri]i psikolo;ika qawwija li tin[oloq fl-anzjani li jsibu ru[hom abbandunati, jew li jkunu ‘e]iljati’ f’/entri fejn jibdew id-deklin finali tag[hom.

Kummenti dwar websajts li Ωort Eco Gozo

G[adni niftakar meta lPrim Ministru Lawrence Gonzi f’laqg[a li kienet saret fil-Lukanda San Lawrenz qabel l-elezzjoni tal-2008 isemmi l-[olma tieg[u li jixtieq jara ’l G[awdex trasformat fi g]ira ekolo;ika fuq medda ta’ snin. Kien hemm min [aseb li Gonzi ried jo[loq diversiv. Il-fatti wrew u qed juru li l-[olma di;à bdiet issir realtà.

Is-sena l-o[ra l-Ministru minn Salvu Felice Pace g[al G[awdex Giovanna sfelicep@go.net.mt Debono kienet il-mistiedna tieg[i biex tag[ti lecture lill-istudenti tal-Iskola Politika Fortunato Mizzi dwar il-kun/ett eko-G[awdex u ng[id is-sewwa bqajt skantat kif dan il-kun/ett kien qieg[ed jitla[[am. Issa l-Ministeru a;;orna l-websajt dwar dan ilpro;ett vast li g[andha b[ala indirizz: www.eco-gozo.com#.

Is-sit bil-Malti u bl-Ingli] g[andu pre]entazzjoni attraenti [afna u jinkludi numru sabi[ ta’ ritratti li juru s-sbu[ija u ddiversità tal-g]ira. Eko-G[awdex hi ‘vi]joni ambizzju]a i]da realistika li sas-sena 2020 G[awdex jinbidel fi g]ira ekolo;ika’. Il-vi]joni timmira g[al perspettiva u strate;ija wa[da u tinkludi l-ambjent, l-ekonomija, l-i]vilupp tasso/jet`a u l-preservazzjoni tal-identità kulturali ta’ G[awdex.

Il-pa;na tal-mer[ba tinkludi numru ta’ filmati dwar aspetti differenti tal-Eko-G[awdex. Impressjonanti hu lfilmat dwar il-pro;ett tat-tindif tal-widien li ;ab trasformazzjoni kbira f’G[awdex.

Aspetti ekolo;i/i L-aspetti ekolo;i/i huma daqstant diversi daqs kemm hi l[ajja tal-G[awdxin. L-ambjent ma jitjiebx wa[du, irid ilkoperazzjoni tar-residenti u tal-vi]itaturi. L-edukazzjoni, spe/jalment tal-;enerazzjonijiet ]g[ar, hi kru/jali; g[alhekk kien xieraq u sewwa li t-tfal jing[ataw importanza partikulari. Is-sit tiddedika taqsima imma;inattiva g[at-tfal u l-attivitajiet li saru s’issa u li jissemmew fis-sit, di;à [allew impatt po]ittiv.

It-taqsima G[awdex tiffoka fuq l-impenn rikjest millvi]joni eko-G[awdex. It-taqsima Pro;etti u l-o[ra bl-isem Vi]joni jiffukaw fuq l-attivitajiet li qed isiru biex l-ambjent, is-so/jetà G[awdxija, l-ekonomija tal-g]ira u l-kultura u lidentità partikulari tag[ha jissa[[u b’mod sostenibbli, biex il-;enerazzjonijiet futuri jsibu G[awdex a[jar milli kif nafuh a[na. Jing[ataw [afna e]empji kif dawn il-pro;etti qed iressqu ’l G[awdex lejn it-twettiq tal-vi]joni.

It-taqsima Ri]orsi hi wa[da x’aktarx teknika. Sostnuna hi taqsima li titlob il-koperazzjoni ta’ kul[add jekk tassew irridu G[awdex a[jar. It-taqsima S[abna tag[ti lista twila ta’ azjendi u korporazzjonijiet pubbli/i, kif ukoll g[aqdiet voluntarji li qed jag[tu l-appo;; tag[hom u li xi w[ud

minnhom di;à gawdew minn fondi biex iwettqu pro;etti li se jwasslu g[all-g[an finali li naraw lil G[awdex g]ira ekolo;ika sas-sena 2020. Kuntatti mis-sit b’email lil info.eco-gozo@gov.mt.

Tirriskja darek^ Waqt li l-Ministru Jason Azzopardi qed ja[dem biex aktar nies isiru sidien ta’ djarhom bil-fidi ta/-/ens, il-Partit Laburista g[adu j]omm propjetajiet tal-privat

rekwi]izzjonati minn gvernijiet So/jalisti b[ala ka]ini laburisti. A[na g[andna ni//alin;jaw lil Joseph Muscat li jrodd lura dawn id-djar lis-sidien tag[[om qabel l-elezzjoni li jmiss. Jekk dan ma jse[[x, allura a[na nifhmu li talLabour g[adhom jemmnu fir-rekwi]izzjoni tad-djar privati, mhux g[all-;id komuni.

Jekk tivvota Labour tkun qed tirriskja darek.

34

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

:esù g[andna b]onnok Mahatma Gandhi> ■ Kristu , Ru[ Kbira , fil Milied , il - ;urnata mbierka tat - twelid tieg[ek , a[na li m ’ a[niex Insara ,

nin]lu g[arkupptejna quddiemek ; a[na n[obbuk ; a[na nqimuk , a[na li m ’ a[niex Insara , g[ax Int mag[qud mal - Asja bir - rabta tad - demm ( g[andek f ’ demmek l - istess demm tag[na l - Asjati/i) .

Tliet passjonijiet qeg[din ibejtu fil - qalb bierda tal Ewropa . Dawn huma : il - gwerra ; il - poter ; il - flus .

M ’ g[adx hemm post g[alik fl - Ewropa . Ejja u oqg[od mag[na fl - Asja !

X ’ [in narawk , il - qlub tag[na mifnija bit - tbatija , jitfarr;u .

O Mg[allem tal - im[abba , – in]el fi qlubna ; – g[allimna n[ossu t tbatija tal - o[rajn ; – biex naqdu lil - lebbru]i

u lill - paria ( in - nies emar;inati fl - Indja) bi m[abba universali .

Giovanni Papini> ■ Mulej , g[andna b]onnok . G[andna b]onn l g[ajnuna tieg[ek u ta ’ [add aktar .

– Int biss tista ’ tifhem kemm hi kbira l - [tie;a tieg[ek fid - dinja , f ’ din is -

sieg[a li g[addejjin minnha .

– Kul[add g[andu b]onnok , anki dawk li ma jittendux .

– A[na rridu lilek biss , il persuna tieg[ek .

Int ;ej l - ewwel darba biex issalvana .

– Twelidt biex issalvana .

– Tkellimt biex issalvana .

– Issallabt biex issalvana .

U a[na , f ’ dawn il - jiem []iena u koroh , f ’ dawn is snin mimlija g[ajb u dwejjaq , g[andna b]onn li nkunu salvati . Lilek a[na nistennewk .

Papa Pawlu VI ■ Fis-6 ta’ Jannar 1964, il-

Kompla jg[idilhom kif hu f’[ajtu kellu falliment wara lie[or, sakemm tg[allem jara dawn il-fallimenti b[ala g[alliema g[al [ajtu. {afna mill-g[anijiet ta’ I]rael twieldu fi ]mien ta’ falliment. Fid-disperazzjoni [ar;et l-g[ajta: “B[alma g[a]]iela tixxennaq g[annixxig[at tal-ilma, hekk tixxennaq ru[i g[alik, Alla tieg[i. Ru[i g[atxana g[al Alla, g[al Alla l-[aj” (Salmi 42: 1-2).

Sherlock Holmes Fi vja;; re/enti f’Londra, kif [ri;na mill-istazzjon talmetro ta’ Baker Street, ltqajna ma’ statwa ta’ Sherlock Holmes.

Holmes, ma[luq millkittieb Sir Arthur Conan Doyle, kien ;enju investigattiv, li minn affarijiet ]g[ar, kien jirnexxielu jsolvi l-ka].

Sorpri] b’din il-[a;a, ilkollega tieg[u Dr Watson kien jistaqsih g[al spjegaz-

zjoni u Holmes kien iwie;eb: “Elementari”, u kien ikompli sakemm il-ka] ikun solvut.

Li kieku l-[ajja kienet hekk! {afna drabi niltaqg[u ma’ avvenimenti u /irkostanzi li jissorprenduk aktar minn ka] ta’ Sherlock Holmes. Nippruvaw niskopru x’toffri l-[ajja, imma dejjem nintilfu fi [sibijiet.

Fi ]minijiet b[al dawn, hu ta’ konsolazzjoni li hemm

“G[andna tliet kelmiet sempli/i x’ng[idu: – L-ewwel kelma lil Kristu, – It-tieni kelma lill-Knisja, – It-tielet kelma lid-dinja”.

Kelma lil Kristu – fidi, tama u m[abba ■ “Lil Kristu, f’din il-festa tal-Epifanija… a[na – Nag[mlu l-istqarrija umli, i]da s[i[a u ferrie[a tag[na, – Stqarrija ta’ fidi, tama u m[abba, – L-istess stqarrija li kien g[amillu Pietru – “Int Kristu l-Iben t’Alla [aj” (Mt. 16,16).

“Mulej, g[and min immorru? Int g[andek ilkliem tal-[ajja ta’ dejjem” (:w. 6,68).

L-imxajtan u l-kelma setg[ana Dewteronomju 18,15-20< Salm 94< 1 Korintin 7,32-35< Mark 1, 21-28

Kultant m’a[niex lesti biex naraw is-sbu[ija talg[erf u l-qawwa t’Alla sakemm ma nkunux qed neg[rqu.

Storja rikorrenti fil-Bibbja hi dik li muntanji ta’ fidi jitwieldu minn widien ta’ fallimenti. Qabel ma nsibu ttriq li qed infittxu, probabbli li jkollna niltaqg[u malfallimenti tal-[olm tag[na u minflok, g[andna nafdaw flim[abba, l-g[erf u l-wens ta’ Alla.

Alla, li m’g[andux b]onn li jevalwa s-sitwazzjoni. Hu jaf kollox sew. Fl-Atti talAppostli 15:18 nsibu “G[araf dan kollu sa mill-qedem.”

Anki jekk g[andna llimitazzjonijiet tag[na, [ajjitna tinsab f’idejn dak li jaf it-twe;ibiet g[al dawk ilmistoqsijiet li a[na se jkollna f’[ajjitna. Hekk kif nafdawh, Hu se jiggwidana fit-triq li jixtieqna naqbdu – u t-triq tieg[u mhi qatt ]baljata.

ÓSIEB

Il-fidi u t-talb huma l-vitamini tar-ru[. Il-bniedem ma jistax jg[ix b’sa[[tu ming[ajrhom – Mahalia Jackson

Ir-4 {add Matul is-Sena

Papa Pawlu VI kien mar Betlem fil-festa tal-Epifanija, u ppre]enta lil :esù Bambin tliet rigali simboli/i — in/ens, deheb u mirra. Il-Papa g[amel messa;; li se n;ibu siltiet minnu

Nixtieqkom tfallu Il-kelliem fil-gradwazzjoni tal-Liceo kien il-president ta’ korporazzjoni kbira. Kien mag[]ul g[al din l-okka]joni min[abba s-su//essi tieg[u.

Madankollu, fid-diskors tieg[u awgura xewqa partikulari lill-gradwati.

Hu qal lill-istudenti libsin it-toga, bilqieg[da quddiemu: “Ix-xewqa tieg[i g[alikom, intom li issa de[lin fid-dinja hi din: nixtieqkom tfallu.

Nixtieqkom tfallu f’xi [a;a li hi importanti g[alikom.”

C O L L A G E RELIÌJON

Il-{sieb Fil-;rajja tag[na ta’ kuljum [afna drabi n[ossuna mitlufin anki fl-istess fidi tag[na. Inkunu nemmnu… i]da m’a[niex nemmnu bi]]ejjed. {afna drabi nibdew nissuspettaw fl-istess fidi tag[na. Qed nitlob g[all-pa/i u tfaqqa’ l-gwerra; qed nitlob g[all-fejqan u nibqa’ marid… i]da fejn qed imur it-talb tieg[i? It-talb tag[na jkun talb [erqan lejn dak :esù li g[andu s-setg[a u l-qawwa fl-istess kelma tieg[u.

Kemm hawn fostna li jippruvaw jaraw li jitolbu l-[in kollu u mbag[ad ikunu ferm ’il bog[od mill-Iskrittura Mqaddsa?

Hemm b]onn ur;enti li nkunu nafu [afna dwar l-Iskrittura Mqaddsa b’mod spe/jali l-kliem ta’ Kristu, g[ax dan l-istess kliem g[andu jkun g[alina l-qawwa, tama, fara;, kura;; kontra l-imxajtnin ta’ ;o fina u ta’ madwarna.

Kul[add kien jibqa’ mistag[;eb meta jitkellem :esù. Illum g[adna nkunu mistag[;ba bil-kliem ta’ Kristu li qed jitwassal lilna mill-Knisja? G[adna nemmnu meta nisimg[u l-kliem ta’ Kristu jew a[na biss ossessjonati f’talb li [afna drabi jo[ro; fil-bera[ l-egoi]mu sfrenat tal-umanità tag[na? Il-kliem ta’ Kristu jg[inna na//ettaw kull sitwazzjoni fil-[ajja tag[na… g[aliex m’a[niex na//ettawh u ng[ixuh?

Il-Kelma L-Ewwel Qari tal-lum hu me[ud mill-Ktieb tadDewteronomju fejn hemm il-weg[da li se jqum Profeta li se jwassal il-Kelma ta’ Alla lill-popli kollha. Is-Salm 94 li ntennu fis-Salm Responsorjali hu stedina biex ma nwebbsux qalbna i]da nisimg[u l-le[en tal-Mulej.

It-Tieni Qari tal-lum hu me[ud mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl lill-Korintin fejn l-Appostlu jg[idilna li jkun xi jkun listat tag[na fil-[ajja g[andna n[allu l-ewwel post g[al Alla.

Il-Van;elu ta’ San Mark jurina kif in-nies ta’ Kafarnahum baqg[u mistag[;ba bil-qawwa u s-setg[a fil-kliem ta’ :esù.

Il-{ajja 1. Ir-reazzjoni tag[na g[ax-xitan qed tkun il-Kelma t’Alla?

2. Kemm nemmnu fil-qawwa tal-Kelma t’Alla?

3. Kemm g[amilna de/i]jonijiet ]baljati g[ax ma afdajniex lil Alla u afdajna f’esseri inferjuri?

4. Qed nitolbuh ine[[i minna l-Ispirti mni;;sa ta’ tant vizzji u [a]en li jakkumulaw fina tul [ajjitna?

Id-Djalogu Mulej, il-Kelma tieg[ek tag[tini l-[ajja!

Fr Charles Fenech, OP

C O L L A G E GÓAWDEX

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

35

Pro;etti importanti mill-Kunsill tar-Rabat Il-Kunsill Lokali tar-Rabat qed ja[dem f’numru ta’ pro;etti importanti, fosthom il-manutenzjoni fil-qasam taddjar f’Ta/-?awla u t-titjib fla//essibbiltà tal-Kunsill Lokali bil-ftu[ ta’ uffi//ju talcustomer care fis-sular ta’ isfel tas-sede tal-Kunsill.

Id-dettalji dwar dawn ilpro;etti u o[rajn li twettqu jew li qed jitwettqu ng[ataw waqt laqg[a li Chris Said – li meta saret din il-laqg[a kien g[adu Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali – kellu mas-Sindku Samuel Azzopardi u malbqija tal-kunsillieri.

Wara l-laqg[a, Chris Said ]ar u[ud mix-xog[lijiet u lpro;etti mwettqa mill-Kunsill.

Fir-Rabat se jsiru tliet toroq bl-iskema tal-Public-Private Partnership g[at-toroq

residenzjali, li permezz tag[ha fil-G]ejjer Maltin di;à tlestew 277 triq, li 33 minnhom jinsabu f’lokalitajiet G[awdxin.

Is-Sindku tar-Rabat, Samuel Azzopardi, spjega li fis-

sentejn li g[addew tkompla lpro;ett ta’ Pjazza San :or; billi sar il-pavimentar u lpro;ett tad-dawl. Issa [ar;et lofferta g[all-funtana tal-bron].

Il-pro;ett kollu ;ie jiswa qrib in-nofs miljun ewro.

Fir-Rabat kienu restawrati wkoll erba’ ni/e/ stori/i, li saru b’investiment ta’ madwar €16,000 bil-g[ajnuna talIskema tar-Restawr ta’ Postijiet Stori/i }g[ar. Inni/e/ restawrati huma dawk tal-Madonna ta’ Loretu fi Pjazza San :or;, San Alwi;i Gonzaga fi Triq il-Karità, San :or; tal-{a;ar, u Kristu Re. Fil-Qasam tad-Djar f’Ta/?awla, qed isir pro;ett bilkollaborazzjoni tal-Awtorità tad-Djar, li jikkonsisti fi programm ta’ manutenzjoni tal-partijiet komuni fil-binjiet residenzjali.

Qed isir ukoll tisbi[ talin[awi madwar il-binjiet bilbini ta’ bankini ;odda.

In[ar;u wkoll ]ew; offerti fuq dan il-pro;ett u x-xog[ol ta’ madwar il-binjiet issa wasal fl-a[[ar fa]i tieg[u.

Pro;ett fil-Mu]ew ‘Dar Karmni Grima’

37 NGO u g[aqda jgawdu minn skema Eko-G[awdex Tnax-il NGO G[awdxija ng[ataw finanzjament millGvern ta[t l-iskema EkoG[awdex, filwaqt li 25 g[aqda o[ra li gawdew mill-istess skema se jkunu qed jing[ataw il-pagament tag[hom fil-;img[at li ;ejjin.

Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ppre]entat il-fondi lirrappre]entanti ta’ dawn lg[aqdiet, li jinkludu lillFondazzjoni Arka, lAsso/jazzjoni tal-Futbol f’G[awdex (GFA), lG[aqda Mu]ikali San Girgor, is-So/jetà Filarmonika Leone, ilFondazzjoni Belt Victoria u s-So/jetà Filatelika G[awdxija, fost o[rajn.

Hi qalet li b’kollox se

jkunu qed jitwettqu 38 pro;ett minn 37 organizzazzjoni mhuxgovernattiva, filwaqt li esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha li l-g[aqdiet qed jipparte/ipaw f’din l-iskema.

Il-pro;etti mwettqa minn dawn l-g[aqdiet jinkludu bini ta’ ;ibjuni tal-ilma, bdil fis-sistema tad-dawl g[al ener;ija aktar nadifa, u aktar fa/ilitajiet fil-bini storiku, fost o[rajn.

Dawn it-38 pro;ett qed isiru b’investiment ta’ aktar minn €1 miljun.

It-38 pro;ett mill-NGOs G[awdxin ta[t din l-iskema ta’ Eko-G[awdex qed isiru b’investiment ta’ €1.24 miljun. Kull NGO setg[et tgawdi minn massimu ta’ €50,000.

Permezz ta’ skema mnedija mill-Ministeru g[al G[awdex, qed ikun finanzjat pro;ett koordinat minn kumitat fi [dan is-Santwarju Nazzjonali Ta’ Pinu g[ax-xiri ta’ xi vetrini biex jintu]aw filMu]ew Dar Karmni Grima.

Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ]aret dan ilmu]ew, post li kien id-dar li fiha g[exet Karmni Grima, fejn b[alissa qed isiru xi xog[lijiet fil-konservazzjoni u r-restawr bil-g[ajnuna ta’ fondi mill-UE. Hi qalet li permezz ta’ dan il-pro;ett, is-Santwarju ta’ Pinu se jing[aqad malMinisteru g[al G[awdex u ma’ entitajiet o[rajn f’[idma

kollettiva li t[ares u tippromovi l-wirt storiku u kulturali G[awdxi.

Dan qed isir biex isSantwarju jkun jista’ jitgawda mill-;enerazzjonijiet tal-lum u dawk tal-;ejjieni, filwaqt li jservi biex jissa[[a[ il-valur turistiku tal-g]ira.

Il-pro;ett tar-restawr u lkonservazzjoni tal-Mu]ew Dar Karmni Grima qed isir b’investiment ta’ €400,000, b’85% tal-fondi jkunu finanzjati minn fondi Ewropej.

Dan il-mu]ew jinsab fil-bidu ta’ Triq l-G[arb, u ori;inarjament kien id-dar ta’ Karmni Grima, xbejba mill-G[arb, li fis-seklu dsatax kellha xi dehriet mill-Madonna.

Kalendarju Kulturali 2012

Waqt konferenza tala[barijiet fil-:onna tal-Villa Rundle, il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ppre]entat il-Kalendarju Kulturali g[al G[awdex g[as-sena 2012.

Gozo 365 – Your Rendezvous with Culture qed ikun pre]entat fi ktejjeb li jista’ jin;arr fa/ilment u li jinkludi informazzjoni u tag[rif dwar l-attivitajiet kulturali li se jsiru f’G[awdex tul din is-sena. Fosthom hemm wirjiet artisti/i, attivitajiet

mu]ikali, teatrali u letterarji, kif ukoll l-avvenimenti tradizzjonali li jsiru kull sena b[alma huma l-Karnival, ilfesti fil-lokalitajiet u l-festi nazzjonali.

F’dan il-Kalendarju kienet inklu]a wkoll informazzjoni dwar xi siti stori/i u bosta lokalitajiet ta’ interess.

Il-Ministru Debono spjegat kif matul dawn l-a[[ar snin, il-qasam kulturali f’G[awdex kompla jissa[[a[ permezz ta’ diversi attivitajiet organizzati minn entitajiet varji.

Konferenza f’g[eluq is-Sena Ewropea tal-Volontarjat Erbatax-il NGO li ja[dmu f’oqsma differenti f’G[awdex [adu sehem f’konferenza li ttellg[et mill-Asso/jazzjoni tal-NGOs f’G[awdex, flokka]joni tal-g[eluq tas-Sena Ewropea tal-Volontarjat.

It-tema ewlenija talkonferenza kienet Let’s Volunteer.

F’messa;; waqt din il-

konferenza, il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha li f’Malta u G[awdex ilqasam volontarju hu b’sa[[tu u mifrux f’diversi setturi.

Hu g[alhekk li l-Ministeru g[al G[awdex isostni l-[idma tal-g[aqdiet filantropi/i permezz tas-servizzi koordinati mill-NGO Centre fix-Xewkija.

F’din il-konferenza [adu sehem ukoll il-President talAsso/jazzjoni tal-NGOs f’G[awdex, Ray Xerri, u Sebastian Micallef g[an-nom tal-Kummissarju tal-G[aqdiet tal-Volontarjat. Saret ukoll pre]entazzjoni minn Mauro Pace Parascandolo millKunsill Malti tal-Volontarjat.

Fis-sala tal-wirjiet tal-

Ministeru g[al G[awdex f’Victoria, ittellg[et ukoll wirja li fiha kienu esebiti xog[lijiet minn xi NGOs G[awdxin. Ing[atat ukoll informazzjoni dwar il-volontarjat fl-Ewropa.

L-Asso/jazzjoni G[awdxija tal-NGOs g[andha xejn inqas minn 320 g[aqda re;istrati mag[ha.

minn Nathaniel Attard nathaniel.attard@media.link.com.mt

L-40 anniversarju mill-mewt ta’ Ninu Cremona Fil-Banca Giuratale ttellg[et esebizzjoni li tfakkar l-40 Anniversarju mill-mewt ta’ Ninu Cremona, kittieb u studju] G[awdxi li ta kontribut kbir lill-ilsien Malti.

Il-wirja kienet tinkludi ;abra ta’ manuskritti, kotba u o;;etti o[rajn marbutin mal-[ajja u l[idma ta’ Ninu Cremona.

Cremona twieled ir-Rabat, G[awdex, fis-27 ta’ Mejju 1880, u miet fl-4 ta’ Jannar 1972.

Hu rri/erka u kiteb diversi kotba marbutin mat-tfassil tal-ortografija Maltija, g[alkemm ismu hu probabbilment l-iktar asso/jat mad-dramm tieg[u Il-Fidwa talBdiewa.

Cremona kiteb u ppubblika wkoll numru ta’ novelli, u hu l-awtur ta’ diversi kontribuzzjonijiet fil-qasam lingwistiku, xog[ol marbut ma’ bijografiji u anki studji dwar tradizzjonijiet Maltin, spe/jalment ilfolklor.

Waqt l-inawgurazzjoni tal-wirja, il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ddeskriviet lil Ninu Cremona mhux biss b[ala studju] u [addiem, imma wkoll b[ala patrijott li [abb il-lingwa Maltija, li tag[ti identità lill-poplu Malti.

Il-wirja kienet organizzata mill-Ministeru g[al G[awdex, flimkien mal-Uffi//ju tal-Kultura u l-Informazzjoni, u aktar tard din se tittella’ wkoll fil-Bibljoteka Nazzjonali, fil-Belt Valletta.

36

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

C O L L A G E KURÛITAJIET

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ {adu 12-il sieg[a biex salvaw ;ugarell Ir-ra[[ala f’Moelfre f’Anglesey fl-Ingilterra damu aktar minn 12-il sieg[a biex isalvaw qattusa li kien se jkollha l-frie[ biex imbag[ad sabu li kien ;ugarell li qed jag[mel [sejjes tal-annimal.

Il-qattusa [arbet waqt li kienet tittie[ed minn post g[all-ie[or fir-ra[al.

Tlett ijiem wara l-[arba tal-qattusa kien g[addej xi [add minn qrib skip u sema’ l-[sejjes ta’ qattus [er;in minnu. Meta pprova jifta[ liskip sab li kien imkisser minn fejn tinfeta[ u ma setax jifta[ha.

Issej[u l-pulizija tat-tifi tan-nar u l-RSPCA imma

lanqas dawn ma setg[u jift[u l-iskip. G[alhekk liskip ittie[det fuq trakk g[and kumpanija li tispe/jalizza fl-in;inerija li hi 12-il mil ’il bog[od.

Wara li qattg[u l-iskip b’serrieq tal-azzar sabu minn fejn kien ;ej il-[oss.

Kien ;ugarell f’forma ta’ qattus li jag[mel [oss meta tag[fsu.

Kelvin Owen, is-sid talkumpanija, qal li meta gerfxu fl-iskart malajr sabu minn fejn kien ;ej il-[oss u solvew il-misteru.

“Kul[add beda jid[aq meta rajna l-qattus tallog[ob,” irrakkonta. “Kienet xena li ma ninsieha qatt.”

Fl-ewwel ritratt il-[alliel mara tidher fuq ix-xellug waqt li fit-tieni ritratt tidher waqt is-serqa

Anzjana thedded bl-AIDS biex tisraq bank Mara anzjana serqet bank f’Colorado fl-Istati Uniti meta heddet lill-kaxxier li jekk ma jag[tihiex dak li riedet kienet se tinfettah bilmarda tal-AIDS. Kelliem g[all-pulizija qal li qed ifittxu mara bejn is-60 u l-75 sena b’dehra mg[addma, liebsa beritta b[al dawk li jilbsu lkundutturi ta’ fuq il-ferroviji u li kienet liebsa qmis gri]a.

Il-mara kienet tisg[ol il[in kollu f’maktur blu u dan aktar be]]a’ lill-kaxxier g[ax be]a’ li l-mara kellha xi marda fuqha u xtaq je[les minnha malajr.

Il-pulizija u l-FBI biex jidentifikaw lill-mara [ar;u stampi ta’ waqt is-serqa li ttie[du mill-kameras fil-bank kif ukoll minn fejn kien hemm ipparkjati l-karozzi quddiem il-bini. Il-mara hi

deskritta b[ala wa[da twila xi [ames piedi u nofs u rqiqa.

Waqt is-serqa ma ntweriet l-ebda arma u [add ma we;;a’.

Ta’ min ikun jaf li l-marda tal-AIDS ma tistax tkun infettat biha jekk ma jkunx hemm bdil ta’ fluwidu minn persuna g[al o[ra. G[alhekk il-kaxxier qatt ma seta’ kien fil-periklu ta’ xi infezzjoni.

L-artisti tal-mima lesti biex jidderie;u t-traffiku f’Caracas

Artisti tal-mima jikkontrollaw it-traffiku L-awtoritajiet f’Caracas, ilbelt kapitali ta’ Vene]wela, kellhom jibdew ju]aw issilenzju biex jikkontrollaw it-traffiku.

Huma qabbdu 120 artist tal-mima u libbsuhom ilbies tal-buffi li meta jaraw xi ksur fil-li;i tas-sewqan juru b’subg[ajhom li s-sewwieq ikun kiser il-li;i.

L-inizjattiva [adha ssindku Carlos Ocariz bittama li s-sewwieqa jibdew jag[tu aktar kas tarregolamenti tas-sewqan.

Dawn l-artisti sabu x’jag[mlu mhux [a]in f’belt li fiha l-muturi ssibhom

g[addejjin sparati fuq ilbankini, il-karozzi tal-linja jni]]lu lill-passi;;ieri f’nofs triq perikolu]a u ssewwieqa ma jag[tux kas is-sinjali tat-traffiku jew ilvelo/ità fis-sewqan.

Neidy Suarez, ta’ 18-il sena, u wa[da mill-artisti, qalet li bosta nies qed jikkollaboraw imma xi drabi l-vizzju ssibu li da[al [afna ’l ;ewwa u diffi/li jintreba[.

“Xi w[ud minnhom [aduha kontra tag[na u kien hemm min g[ajjarna,” qalet Suarez. “Imma kien hemm ukoll min g[addielna kumplimenti.”

Il-fekruna Jonathan> dari u llum

Jonathan hu l-ixje[ fekruna fid-dinja

Jonathan hu l-ixje[ fekruna fid-dinja meta hu kalkulat li g[andu mill-inqas 178 sena.

L-ewwel darba li jidher hu f’ritratt li ttie[ed waqt ilGwerra tal-Boeri. B[alissa jg[ix fuq il-g]ira St Helena fejn ittie[ed ir-ritratt.

Ir-ritratt ittie[ed qrib issena 1900 u juri lill-fekruna

ma’ pri;unier u hu wie[ed minn g[add ta’ ritratti li ttie[du minn L.A. Innes li kellu studjo fuq il-g]ira.

Meta dan l-a[[ar ir-ritratti nbieg[u ;abu mal-£4,000 tag[hom.

Jonathan di;à kellu 70 sena meta ttie[ed ir-ritratt u matul [ajtu kien hemm tmien

renjanti fuq it-tron Ingli] minn George IV sar-Re;ina Eli]abetta II. Jing[ad li Jonathan, minkejja l-età li g[andu, g[adu fuq tieg[u u anki jindiehes ma’ fkieren nisa ferm i]g[ar minnu. U dan minkejja li ma jarax minn g[ajn wa[da.

C O L L A G E PASSATEMP

37

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Tisliba tax-xahar bi tliet premjijiet L-ewwel premju: Hamper bi prodotti ta’ Foster Clark; it-tieni premju: Kaxxa nbid ‘Vignè d’Or’; it-tielet premju: Voucher ta’ €15 ming[and E. Calleja & Sons Ltd. Indirizzaw is-soluzzjoni tat-tisliba sa tliet ;img[at o[ra f’dan l-indirizz: Tisliba tax-Xahar, il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA 1450.

MIMDUDIN> 8. Li jag[mel tajjeb g[al xi [add bi granita mdewba?

(7) 9. Mg[allem fix-xjenza talatri spazjali (9) 13. Da[al fin-ng[as (5) 14. Serratizzi li j]ommu xxorok qalb il-pitravi! (5) 15. Ba[nanata, stupidità (7) 16. Kompetizzjoni dwar poe]iji jew bit-ta[wid talkonkos bla ma titlef lerre? (7) 17. Fran;iska? Iva, imma wkoll kumbinazzjoni (5) 18. Sugu, ta[lita ta’ [wawar u [axix (5) 20. Biha taqbad ;urdien jew ko// vopi (5) 22. Laqa’ g[andu b[ala mistieden (6) 23. Trab [elu abjad jew ismar (6) 25. Re;a’ [a r-ru[ wara marda tant li sfratta lparilji! (7) 27. Dan jiddependi [afna mill-mi;ja tat-turisti (7) 30. Mara u ra;el mi]]ew;in (6) 31. Qlubija, nuqqas ta’ bi]a’ (6) 32. Pre/i] (5) 35. Ferg[a bid-dawl f’linfa (5) 36. Ma nibqax isfel (5) 37. Osservazzjoni (7) 39. Inbix jew fastidju (7) 41. Midd idejk biex taqla x’tiekol (5) 42. L-ikel qras u rejja[ (5) 43. Bi skuna /ert li b’xi mod ikkonfonda l-[sieb ta’ xi [add (9) 44. Arblu armat b’furketta g[at-televi]joni (7) WEQFIN> 1. G[odda b’]ew; ponot li t[affer u taqta’ l-;ebel (6) 2. It-2 ta’ Frar ta’ kull sena (8) 3. Strument imdendel m’g[onq it-tabib biex bih jissemma t-ta[bit fil;isem (11) 4. Mag[fusin, ippressati (9) 5. Tbaxxi l-prezz (7) 6. {sieb, skop jew fehma (10) 7. Ag[ti l-ewwel pass (4) 10. Bastimenti /atti u wesg[in li j;orru ttag[bijiet abbord (6) 11. Applawdejt (7) 12. Bla telf ta’ ]mien (6) 19. {elu artab mag[mul minn g[asel jin;ieb mitTurkija (7) 21. Sieq ta’ sodda, ta’ mejda jew lasta twila (7)

1

2

3

4

8

5

6

7

9

10

11

13

12

14

15

16

17

1

20

2

18

22

19

23

24

25

26

27

28

29

1

30

3

32

33

34

35

36

39

40

43

24. Proposta, parir, propo]izzjoni (11) 26. Titqiba fil-;isem b’labra ta’ siringa (10) 28. Isiru [afna minnhom g[and in-nutara (9) 29. Fwie[a jew xitla li twarrad fis-sajf u fiha llava! (7) 30. Issibu fil-;enb ta’ kaxxa tas-sulfarini (6) 32. Kont konvint li hu veru dak li g[idtli (8) 33. Tnaqqas mill-velo/ità g[ax tajna l-ikel? (6) 34. {a banju (7) 38. Drawwa, g[emil tas-soltu (6) 40. Issibhom fil-k/ejjen tallukandi (4)

37

1

4

38

42

44

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret fl-1 ta’ Jannar, 2012 Mimdudin> 8. Maltemp; 9. Inno/enti; 13. Dekan; 14. Ovali; 15. Rimarka; 16. Frakass; 17. Allat; 18. Makku; 20. Ajkla; 22. Blokka; 23.

Stalla; 25. Kapitlu; 27. Kulurit; 30. Gwappi; 31. Titlef; 32.

Gomom; 35. }nied; 36. Flitt; 37. ?kejken; 39. Baramni; 41.

Alice; 42. Xewka; 43. Kannestru; 44. Qtiltek.

Weqfin> 1. Maskra; 2. Stanjata; 3. Impossibbli; 4. En/iklika; 5. Korrett; 6. Termometru; 7. Qtar; 10. Qdifna; 11. Parasol; 12. Natura; 19. Kelliem; 21. Klamari; 24. Suffi/jenti; 26. Impediment; 28.

Ximitarra; 29. Plattin; 30. Ga]iba; 32. Gremxula; 33. Mansab; 34. Iffissa; 38. Kewwes; 40. Rjal.

Ir-rebbie˙a tat-Tisliba tal-1 ta’ Jannar 2012 1. Hamper bi prodotti ta’ Foster Clark: Marija Gambin, ‘Marie-Louis’, Triq it-Torri, Ker/em.

2. Kaxxa nbid Vignè d’Or: Saviour Fenech, ‘Notre Dame de Lourdes’, Sqaq il-MUSEUM, Dingli.

3. Voucher ta’ €15 ming[and E. Calleja & Sons: R. Vella, 26#2, ‘St Judith’, Em. Schembri Street, Birkirkara..

E. CALLEJA & SONS LTD. 31, BISHOP LABINI STREET, B’KARA BKR 05, MALTA TEL. 21447448#9 FAX> 21496507 E-MAIL> ecsadmin@ecs.com.mt

38

AVVI}I PN

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flAVVI}I POLITI?I

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju tal-

Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{AL QORMI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

AVVI}I SO?JALI

PETER MICALLEF. Il-{bieb

ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 31 ta’ Jannar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

NOEL GALEA. Il-{bieb ta’

Noel Galea se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 31 ta’ Jannar fil-lukanda Sea Breeze, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99458101, 21641281 jew 27602437. It-trasport jitlaq fid-9 a.m. mill-postijiet tas-soltu.

JASON AZZOPARDI. Il-{bieb

ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 2 ta’ Frar fil-lukanda Waterfront, Tas-Sliema. Biljetti minghand ilhelpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud

Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 2 ta’ Frar filFanal Restaurant, Marsaskala.

Prezz €5 u biljetti jinkisbu ming[and il-helpers jew /emplu 99900434.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb

ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 2 ta’ Frar fil-lukanda Canifor, Bu;ibba.

Prezz €5 bit-trasport inklu], u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

IL-QRENDI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Ikla, il-:img[a, 3 ta’ Frar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €15 u g[allbiljetti /emplu 99309841 jew ibag[tu email lil agiuskarl@gmail.com.

CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 7 ta’ Frar. fisSt George’s Park, San :iljan. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.

PAULA MIFSUD BONNICI. Il-

{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 8 ta’ Frar f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945. Trasport provdut.

GEORGE PULLICINO. Il-

{bieb ta’ George Pullicino se jorgnaizzaw Coffee Morning, il{amis, 9 ta’ Frar fir-Razzett tal{biberija. Prezz €5.50 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.

RA{AL :DID. Il-Kumitat

L-APAN se torganizza Coffee Morning nhar it-Tlieta 7 ta’ Frar f’Villa Arrigo, in-Naxxar fid-9 a.m.

Sezzjonali PN se jorganizza Ikla Maltija, il-{amis, 9 ta’ Frar fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tallokalità. Prezz €12 u g[all-booking /emplu 99980488 jew79224165.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar l-Erbg[a 29 ta’ Frar f’Villa Arrigo.

Prezz: €5.50 It-trasport jitlaq mill-postijiet tas-soltu fit-8.30 a.m.

Bookings ming[and il-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401.

Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.

Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning g[ar-residenti tad-disa’ u l-g[axar distrett, itTlieta, 14 ta’ Frar f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Biljetti b’xejn ming[and il-helpers jew milluffi/ini billi //emplu 23285000.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’

Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 14 ta’ Frar. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 99269314.

TONIO BORG. Il-{bieb ta’

Tonio Borg se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 16 ta’ Frar filBuskett Roadhouse, il-Buskett.

Trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u l-biljetti jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe

PN RE:JUN G{AWDEX Il-Kumitat Organizzattiv tal-PN f'G[awdex se jorganizza Ikla tal-{bieb nhar il-{add 5 ta' Frar fil-Lukanda Calypso, Marsalforn, fin-12.30 p.m.

Mistiedna spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi u s-Sinjura tieg[u.

Prezz: €23.

Biljetti ming[and il-helpers.

Cassar se jorganizzaw Ikla u Country Night, is-Sibt 18 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Corinthia Palace, {’Attard. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[at-tfal ta’ bejn l-4 u t-12-il sena, u g[allbiljetti /emplu 79459227 jew 99468624.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb

ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Ikla b’ikel Indjan, is-Sibt, 18 ta’ Frar fit-Taj Mahal Restaurant, ilG]ira. Prezz €16 u g[all-biljetti /emplu 23285000 jew milluffi//ji.

Uffi//ju PN.

IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.

{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-

Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733.

{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895466.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

{AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt.

{AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30

p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

39

SPORT Is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli, il-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, u l-President ta’ Qormi FC, Redino Apap, jikxfu l-plakka tal-kumpless sportiv

Il-President ta’ Qormi FC, Redino Apap, jippre]enta plakka tal-klabb lis-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli (Ritratti> Joseph Galea)

FOOTBALL LOKALI

Inawgurat il-kumpless sportiv ta’ Qormi FC Ilbiera[, il-klabb ta’ Qormi FC inawgura l-kumpless sportiv tieg[u, li ]gur se jag[mel ;id lil dan il-klabb talPremier. Il-kumpless sportiv ;ie inawgurat mis-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli, mill-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, u mill-President ta’ Qormi FC, Redino Apap.

Qabel l-inawgurazzjoni saret /erimonja qasira li fiha tkellem il-President Redino Apap li spjega dak kollu li wie[ed jista’ jsib f’dan il-kumpless.

Hawn wie[ed isib club house g[annursery, l-uffi/ini tal-Kumitat, l-uffi/ini tas-supporters club, l-uffi//ju tal-kow/, klinika, stand ]g[ira g[all-partitarji, ixshowers u /-changing room.

Dan kollu ;ie jiswa lill-klabb nofs miljun ewro, u l-klabb ta’ Qormi ir/ieva l-g[ajnuna ming[and is-Segretarjat Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport,

mill-MFA, mill-KMS, mill-Fond g[allKaw]i :usti u minn diversi sponsors o[rajn.

Il-kumpless il-;did ta’ Qormi jinkldui wkoll ground tal-football bil-wi// tal[axix artifi/jali, kif ukoll UEFA minipitch.

Fuq in-na[a ta’ barra tispikka lentratura mill-isba[ ta’ dan il-kumpless.

Is-Segretarju Clyde Puli qal, “Il-Gvern, matul din is-sena se jkompli jinvesti flisport permezz ta’ diversi pro;etti li di;à t[abbru.”

Min-na[a tieg[u, il-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo spjega li, “Klabb b[al Qormi FC g[andu jinvesti mhux biss fil-fa/ilitajiet, i]da anki fissettur ta]-]g[a]ag[ u t-tfal li jattendu nnursery.”

Kien g[alhekk li dan il-klabb fil-futur qrib [abbar li se jinvesti f’akkademja g[at-tfal.

Numru ta’ tfal li jattendu n-nursery ta’ Qormi de[lin mill-entratura l-;dida tal-kumpless sportiv

SPORT

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

41

KAMPJONAT BOV L-EWWEL DIVI}JONI

St. Andrew’s jix[tu lil Vittoriosa f’iktar inkwiet minn Christopher Cassar

ST. ANDREW’S ………….2 VITTORIOSA S. …………1

B’]ew; goals mill-isba[, St. Andrew’s g[elbu lil Vittoriosa Stars biex xe[tu lill-:irbin f’iktar inkwiet. Minkejja li ta[t il-gwida ta’ Oliver Spiteri u minkejja xi debutti importanti l-affarijiet ftit inbidlu g[al Vittoriosa, anki jekk il-wirja tag[hom ma kinitx wa[da negattiva.

Is-Saints ma serqu xejn g[ax kienu l-a[jar, spe/jalment fit-tieni taqsima meta Alinho Goncalves kellu log[ba kbira, i]da kien sfortunat meta g[al darbtejn laqat il-mimduda. Il-log[ba kienet wa[da mill-isba[ fittieni taqsima wara li l-ewwel wa[da kienet g[al kollox deludenti.

L-ewwel taqsima kienet verament kwieta, bi ftit azzjonijiet ta’ skor b’[afna log[ob konfu] f’nofs ilground. St. Andrew’s kellhom iktar pussess tal-ballun, u lewwel azzjonijiet perikolu]i ;ew min-na[a tag[hom, u lewwel xutt kien ta’ Alinho Goncalves, bil-ballun jg[addi ftit g[oli.

Fil-21 minuta, azzjoni o[ra minn St. Andrew’s, b’xutt ta’ Ryan Previ jmur barra. Iktar ma beda g[addej il-[in iktar Vittoriosa bdew jid[lu fillog[ba. Fil-25 minuta, xutt tad-debuttant Gary Muir mar ftit barra.

Tliet minuti wara, l-iktar azzjoni perikolu]a ta’ Vittoriosa meta l-goalkeeper ta’ St. Andrew’s, Daniel Balzan, salva r-ri]ultat f’]ew; attentati, l-ewwel fuq daqqa ta’ ras ta’ Pereira u wara salva x-xutt mir-rebound tal-istess Pereira.

It-tieni taqsima kienet ferm iktar interessanti g[aliex wara minuta, Marcelo Pereira g[adda tajjeb fuq il-lemin u impenja lil Balzan, li dawwar f’korner. Minuta wara, St. Andrew’s vi/in li jift[u l-iskor meta Alinho Goncalves laqat il-mimduda direttament minn free-kick.

Il-goal tas-Saints kien vi/in u wasal minuta wara meta Ribeiro qassam lejn NICKY VELLA PETRONI, li b’xutt bomba g[eleb lil Vella, bilballun ja[bat mal-mimduda qabel imbaram g[al ;ewwa.

Vittoriosa dehru mifxula u St. Andrew’s kienu sfortunati meta xutt mill-isba[ ta’ Alinho Goncalves stampa malmimduda. Mas-sieg[a log[ob, /ans g[al Vittoriosa meta ssostitut Adam Spiteri millvi/in impenja lill-goalkeeper Balzan, li salva r-ri]ultat b’save mill-aqwa.

Fil-71 minuta, Vittoriosa kisbu l-goal tad-draw meta free-kick ta’ Marcelo Pereira kien parzjalment salvat minn Balzan u RAMON DOS

SANTOS mill-vi/in ma kellux diffikultà jkompli l-ballun g[al ;ewwa.

Issa kienu Vittoriosa li bdew jilag[bu a[jar u bdew i]ommu lid-difi]a ta’ St. Andrew’s ta[t pressjoni; i]da fid-79 minuta kienu St. Andrew’s li re;g[u marru fil-vanta;; meta Nicky Vella Petroni ni]]el tajjeb lejn RYAN PREVI, li b’xutt bomba minn tarf il-kaxxa spara l-ballun fir-rokna ta’ fuq tax-xibka.

Vittoriosa kellhom reazzjoni fl-a[[ar minuti biex jippruvaw isalvaw il-log[ba, i]da resqu biss vi/in b’daqqa ta’ ras ta’ Adam Spiteri, li marret ftit barra.

St. Andrew’s – D. Balzan, N. Chetcuti, A. Camilleri Kamsky, B. Said, K. Galea, A. Nakuaa, R. Previ (M. Calleja), M. Ellul, N. Vella Petroni, V. Alinho Goncalves (F. Alkanua), G. Ribeiro.

Vittoriosa S – J.M. Vella, L. Vella Critien, J. Camilleri, B. Bonnic (S. Tellus), M. Barbara, G. Muir, L. Ramon Dos Santos, M. Pereira, L. Scerri (K.M. Robinson), D. Pace (A. Spiteri), J. Dalli.

Referee – Malcolm Spiteri

St. Patrick jiskbu t-tieni reb[a LIJA A. ………………….. 0 ST. PATRICK …………. ..1

St. Patrick fet[u bera[ ilbattalja g[ar-relegation meta f’konfront dirett g[elbu lil Lija Athletic f’log[ba li ftit li xejn offriet log[ob spettakulari.

I]-}abbarin kienu iktar konkreti fil-log[ob tag[hom u [atfu wa[da mill-ftit okka]jonijiet ta’ skor li kien hemm fid-90 minuta ta’ log[ob. G[al St. Patrick iddebutta Spas Spasov, li ta lkontribut tieg[u fl-attakk.

G[al Lija wirja mill-iktar deludenti fejn rarament inkwetaw lid-difi]a }abbarija, li kienet ferm organizzata u effettiva.

L-ewwel taqsima kienet kwieta bi ftit azzjonijiet lejn il-lasta. I]-}abbarin i]da lag[bu wa[da mill-a[jar log[biet tag[hom s’issa.

Huma marru fil-vanta;; fis27 minuta meta Gockaj iddefenda tajjeb ballun filkaxxa ta’ Lija u qassam lejn ALEX ELLUL, li minkejja li kien issikkat minn Jean Paul Scerri mattar siequ u g[eleb lil Ini b’xutt fil-baxx.

Lija kellhom reazzjoni u fil35 minuta Antoine Sacco kien ]markat fil-kaxxa, i]da ddifensur Andreas Galea imblokka l-periklu u anki we;;a’ f’din l-azzjoni. Erba’ minuti wara, /ans ie[or g[a]}abbarin, b’xutt bid-dawra ta’ Blendi Gockaj imur ftit g[oli.

Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

Pietà H 10 Rabat A 11 Melita 11 }ejtun C 10 St. Andrews 11 Dingli S 11 Bir]ebbu;a 11 Naxxar L 10 Lija A 11 Vittoriosa S 11 St. Georges 10 St. Patrick 11

8 8 6 6 6 4 4 2 2 2 2 2

1 1 16 1 2 16

2 3 1 3 1 4 2 5 1 6 5 3 3 6 3 6 2 6 2 7

20 16 12 10 14

11 13 13 10

9

4 25 6 25 14 20 8 19 12 19 14 14 17 13 14 11 18 9 17 9 17 8 18 8

taqsima Lija resqu qrib meta minn azzjoni ta’ korner, mog[ti minn Keith Darmanin, kien Antoine Sacco li bir-ras anti/ipa l-[ar;a talgoalkeeper, i]da l-ballun mar ftit g[oli.

Fit-tieni taqsima Lija [ar;u iktar iddeterminati; i]da St. Patrick bdew jikkontrollaw tajjeb l-attakki konfu]i tag[hom. Mas-sieg[a log[ob, [ar;a [a]ina ta’ Jonathan Grech, i]da d-difensur Evair Grech anti/ipa lil Ige biex evita l-periklu.

Lija bdew i]idu l-pressjoni u fis-77 minuta, il-goalkeeper }abbari salva r-ri]ultat meta imblokka xutt minn ta[tu ta’ Timothy Fleri Soler. St. Patrick kellhom jag[mlu ]ew; tibdiliet f’salt meta tilfu lil Gockaj u Alex Ellul, ittnejn imwe;;g[in.

Azzjoni mill-partita bejn St. Andrews u Vittoriosa (Ritratt> Joseph Galea)

Lija kellhom daqqa ta’ ras ta’ Darmanin tmur barra hekk kif l-a[[ar sforzi tag[hom ma tawx frott, anzi kienu St. Patrick li fallew /ans taddeheb f’azzjoni ta’ kontrattakk. I]da Simon Zerafa tfixkel fil-;id u tilef banalment il-ballun wa[du quddiem Ini. Lija A – E. Ini, T. Fleri Soler, C. Giordimaina, R.

Conceicao, D. Scerri, D. Mintoff (B. Fenech), K. Darmanin, J.P. Scerri, M. Fleri Soler, A. Ige, A. Sacco.

St. Patrick – J. Grech, E. Grech, M. Vella, C. Camilleri (M. Xerri), A. Ellul (Jos. Farrugia), B. Gockaj (R. Vella), S. Spasov, M. Onourah, S. Zerafa, J. Farrugia, A. Galea.

Referee – Adrian Azzopardi

42

SPORT

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

TRASFERIMENTI

Filippo Inzaghi lest biex jitlaq lil Milan

Filippo inzaghi, attakkant ta’ Milan

L-attakkant ta’ Milan hu lest biex jitlaq lir-Rossoneri. Matul il;img[a, il-player Taljan ma lag[abx parti mill-partita valida mill-Coppa Italia kontra Lazio minkejja li dam jag[mel ilwarming-up g[al madwar 40 minuta.

F’dik il-partita, l-attakkant ta’ Lazio, Cisse, skurja l-ewwel goal u ilmenta dwar in-nuqqas ta’ football regolari li qed ikollu ma’ Lazio. Skont ir-rapporti fil;urnali Taljani, Lazio huma lesti

li j/edu lil Cisse lil QPR g[assomma ta’ erba’ miljun ewro u sa[ansitra post Cisse jie[du Inzaghi tal-Milan.

Milan, matul il-;img[a, akkwistaw lill-attakkant ta’ Catania, Maxi Lopez, u b’hekk jidher li Inzaghi se jkollu inqas /ans li jkun parti mill-pjani talkow/ Max Allegri. Mhux ta’ min jeskludi wkoll li sa tmiem is-suq tat-trasferimenti, Milan jakkwistaw ukoll lill-attakkant ta’ Man City, Carlos Tevez.

TAZZA TAN-NAZZJONIJIET AFRIKANI

Reb[iet g[al Ghana u l-Guinea Il-Ghana u l-Guinea kisbu reb[iet importanti fil-partiti rispettivi tag[hom. Il-Ghana g[elbet lil Mali, 2-0, u ]-]ew; goals waslu t-tnejn fit-tieni taqsima.

Kien l-eks player ta’ Sunderland, GYAN, li feta[ liskor fit-63 minuta, filwaqt li AYEW issi;illa l-log[ba b’goal kwarta mit-tmiem.

G[al Ghana din kienet ittieni reb[a fil-grupp wara li dawn reb[u kontra l-Botswana fl-ewwel partita.

Intant, il-Guinea umiljat lillBotswana bi skor ta’ 6-1.

Wara kwarta log[ob, DIALLO feta[ l-iskor g[al Guinea, filwaqt li Selolwane ;ab iddraw minn penalty, 10 minuti wara. DIALLO re;a’ po;;a lil Guinea fil-vanta;; u CAMARA, erba’ minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima, g[amilhom 3-1.

TRAORE skurja r-raba’ goal tal-Guinea fil-45 minuta, u fl-istess [in tke//a Motsepe ta’ Botswana. Sitt minuti mittmiem, BAH u SOMAH skurjaw il-[ames u s-sitt goal rispettivament tal-Guinea.

F’din il-kompetizzjoni kien ilu ma jkun hemm distakk ta’ [ames goals bejn ]ew; timijiet proprju 42 sena. B’din irreb[a, il-Guinea issa re;g[et da[let bi/-/ans li tikkwalifika mill-grupp wara li kienet tilfet kontra l-Mali.

Ri]ultati

Botswana v Guinea Ghana v Mali

1-6 2-0

Ri]ultati lokali BOV Premier B’Kara v Floriana Sliema v Valletta

0-1 0-0

St. Andrews v Vittoriosa S Lija A. v St. Patrick

2-1 0-1

Si;;iewi v G[arg[ur Mellie[a v }ebbu; R Gudja Utd. v }urrieq G]ira Utd. v Attard

3-2 3-3 1-0 3-0

Oratory Y. v G[arb R Ker/em A. v Qala S.

1-2 5-2

I Div

II Div

GFA II Div

BASKETBALL Louis Borg Cup.(N)

Hibs v Luxol

59-45

TATA M. v Athleta AZ

.56-70

Lig I Div (I)

MAFA

Pietà L. v Marsa WS Cospicua D. v B’Kara P.

1-11 2-0

Playmobil v Methode Actavis v Trelleborg

0-3 2-1

Overseas v Kavallieri

22-25

Kavallieri v Galdiators B’Kara v Maurauders

24-33 22-52

Kavallieri v Luxol Aloysians P. v Phoenix Aloysians v Luxol L. Kavallieri v Phoenix

12-16 5-10 21-13 13-16

ISA

RUGBY Cisk League Men’s 10

HANDBALL

44

SPORT

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

BUNDESLIGA

It-tlieta ta’ fuq ma jfallux

Edson Braafheid ta’ Hoffenheim (xellug) jog[la g[all-ballun ma’ Robert Lewandowski ta’ Borussia Dortmund

It-tliet timijiet li qeg[din flewwel tliet postijiet ma fallewx milli ji;bru l-punti millkonfronti rispettivi tag[hom.

Bayern Munich g[elbu lil Wolfsburg, 2-0, filwaqt li /champions, Dortmund reb[u, 31 kontra Hoffenheim, u Schalke wettqu rimonta u reb[a, 4-1 kontra Cologne.

Kien l-aqwa skorer talkampjonat, Mario GOMEZ, li feta[ l-iskor g[al Bayern fis-60 minuta, u dan g[alih kien is-17il goal dan l-ista;un.

L-Olandi] Arjen ROBBEN issi;illa r-reb[a fil-[in mi]jud biex b’hekk Bayern g[andhom 40 punt f’19-il partita.

I/-champions, Borussia Dortmund, reb[u, 3-1 kontra Hoffenheim. Il-midfielder offensiv, KAGAWA, tefa’ lil Dortmund fil-vanta;; wara karta log[ob, filwaqt li GROSSKREUTZ g[amilhom tnejn wara nofs sieg[a.

Minn hawn ’il quddiem, Dortmund ikkontrollaw il-partita b’mod fa/li, u 10 minuti wara li bdiet it-tieni taqsima, KAGAWA re;a’ skurja goal ie[or.

Fabian JOHNSON skurja lgoal tal-konsolazzjoni ta’ Hoffenheim fit-63 minuta.

Schalke, wara li marru 1-0 minn ta[t kontra Cologne, skurjaw erba’ goals barra minn darhom. POLOLSKI po;;a lil Cologne fil-vant;;, i]da MARICA, fit-tieni taqsima, skurja ]ew; goals biex dawwar ir-ri]ultat. Brekco ta’ Cologne tke//a u HUNTELAAR g[amilhom 3-1 mill-11-il metru.

HOGER issi;illa r-reb[a ta’ Schalke fit-83 minuta.

Intant, Augsburg u Kaiserslautern ;ew draw, 2-2.

Dawn tal-a[[ar setg[u reb[u, i]da fis-66 minuta Augsburg salvaw punt. Kienu Augsburg li fet[u l-iskor permezz ta’ JONG, li fil-[ames minuta sab ix-xibka.

DICK ;ab id-draw fis-26 minuta, u re;a’ kien l-istess DICK li po;;a lil Kaiserslautern fil-vanta;; b’goal fit-48 minuta.

Augsburg salvaw draw permezz ta’ goal skurjat minn HAIN. Bayer Leverkusen kellhom iwettqu rimonta kontra Werder Bremen biex salvaw draw ta’ 11 kontra Werder Bremen u b’hekk baqg[u fis-sitt post, punt ta[t l-istess Werder.

REINARTZ, fis-60 minuta, wie;eb g[all-goal ta’ PIZARRO, li kien ;ie skurjat fit30 minuta.

Hamburg wettqu reazzjoni wara t-telfa ta’ 5-1 li sofrew ;img[a ilu, u din id-darba g[elbu lil Hertha Berlin, 2-1, biex telg[u fil-11-il post.

Intant, Borussia Moenchengladbach jistg[u jitilg[u punt ’il bog[od millqu//ata jekk illum jirb[u kontra Stuttgart.

Ri]ultati

Augsburg v Kaiserslautern 2-2 Bayern Munich v Wolfsburg 2-0 B. Dortmund v Hoffenheim 3-1 Hertha B v Hamburger 1-2 W. Bremen v B. Leverkusen 1-1 Cologne v Schalke 1-4

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

B. Munich 19 B. Dortmund 19 Schalke 04 19 B. Moen’bach 18 W. Bremen 19 Leverkusen 19 Hanover 96 19 Hoffenheim 19 Wolfsburg 19 Stuttgart 18 Hamburg SV 19 Nuremberg 19 Cologne 19 Hertha Berlin 19 Mainz 18 Kaiserslautern 19 Augsburg 19 Freiburg 18

13 1 12 4 13 1 11 3

9 8 6 6 7 6 5 6 6 4 4 3 3 4

4 6 9 5 2 4 7 3 3 8 6 9 7 4

5 46 3 43 5 45 4 28 6 31 5 26 4 21 8 20 10 24 8 24 7 24 10 19 10 28 7 25 8 24 7 15 9 17 10 22

13 14

24

12

32 25 24 22 36 23 33 29 40 30 32 23 31 39

40 40 40 36 31 30 27 23 23 22 22 21 21 20 18 18 16 16

TRASFERIMENTI LOKALI

Bajada u Mifsud Triganza se j[allu lil Sliema Skont xi sorsi qrib Sliema Wanderers, il-midfielder Roderick Bajada u l-attakkant Jean Pierre Mifsud Triganza se j[allu lillklabb. Filwaqt li Bajada hu mistenni jing[aqad ma/-champions Valletta, Jean Pierre Mifsud Triganza hu mifhum li se jing[aqad ma’ Birkirkara.

Dan tal-a[[ar kien vi/in li jing[aqad ma’ Valletta bi tpartit ma’ Effiong; i]da t-trasferiment baqa’ ma se[[x.

FOOTBALL TALJAN

Juventus jift[u erba’ punti vanta;; Juventus reb[u l-konfront dirett kontra Udinese u minbarra li baqg[u bla telfa dan l-ista;un iddefendew lewwel post fil-klassifika, u jekk illum Milan jirb[u kontra Cagliari dawn xorta jibqg[u punt ta[thom.

Juventus fet[u l-iskor permezz ta’ MATRI, li kien pront jiskurja minn rebound.

Udinese ;abu d-draw permezz ta’ FLORO FLORES, li g[eleb lil Buffon b’xutt pre/i].

Madankollu, re;a’ kien MATRI li skurja l-goal tat-2-1 meta dar ma’ difensur u g[eleb lill-goalkeeper avversarju biex ta t-tliet punti lil leaders.

Intant, Catania u Parma spi//aw fi draw, 1-1. It-tim Sqalli mar fil-vanta;; permezz

ta’ BERGESSIO fit-33 minuta.G[axar minuti wara, MODESTO ;ab id-draw g[al Parma, fit-tieni taqsima ma sarux goals, u l-partita ntemmet fi draw.

Serie A

Ri]ultati

Catania v Parma Juventus v Udinese

Serie B

Albinoleffe v Bari Empoli v Brescia Grosseto v Reggina Gubbio v Sampdoria Nocerina v Livorno Padova v Cittadella Sassuolo v Verona Varese v Torino Vicenza v Ascoli

1-1

2-1 0-2 0-2 0-0 0-0 2-2 1-0 2-0 0-0 1-1

SPORT

45

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

IR-RABA’ ROUND TAL-FA CUP

Dirk Kuyt de/i]iv kontra Man Utd Liverpool g[elbu lir-rivali Manchester United b’goal ta’ Dirk Kuyt, skurjat fit-88 minuta, li po;;a lir-Reds fir-round li jmiss tal-FA Cup u wara taqtig[a missielta f’Anfield Road, li sa dak il-[in kienet qed tidher iddestinata g[al replay.

Ir-ri]ultat ta’ 2-1 favur Liverpool jikkonferma erbat ijiem memorabbli g[allMerseysiders, u l-manager tag[hom, Kenny Dalglish, li issa kisbu “double” fuq i]-]ew; teams ta’ Manchester fit-tazzi domesti/i u wara li nhar lErbg[a irnexxielhom jibbukkjaw post fil-finali talCarling Cup wara li eliminaw lil City fit-tieni leg ta’ semi-finali li seta’ mar kwalunkwe na[a.

Sadattant, il-log[ba tal-biera[ ma’ United kienet pjuttost nieqsa minn azzjonijiet diretti fuq i]-]ew; lasti. I]da r-Red Devils bla dubju kienu l-a[jar team fl-ewwel taqsima, u flewwel g[oxrin minuta, Ryan Giggs impenja serjament lil Pepe Reina fil-lasta ta’ Liverpool, u b’Antonio Valencia anki jolqot sieq il-lasta b’xutt filbaxx.

Madankollu, kellhom ikunu Liverpool li ]blukkaw ir-ri]ultat, b’Danny Agger japprofitta millinde/i]joni ta’ David De Gea biex jiskorja bir-ras fuq korner ta’ Steven Gerrard – u wara li lgoalkeeper ta’ United tilef ilbattalja “fi]ika” ma’ Andy Carroll u Martin Skrtel waqt ta[wida fil-kaxxa.

Ta’ min isemmi li filwaqt li Liverpool re;g[u ma kellhomx lil Luis Suarez fl-attakk, United kienu nieqsa minn bosta players regolari, u bil-manager Sir Alex Ferguson anki jkun kostrett li jwettaq il-bidliet “addizzjonali” fil-formazzjoni tieg[u. Dan, wara l-konferma, fl-a[[ar minuta, li l-attakkant Wayne Rooney ukoll ma kienx f’sikktu g[all-konfront wara li kien we;;a’ fil-league kontra Arsenal.

Minkejja dan, ir-Red Devils iddominaw il-pussess tal-ballun g[al [afna mill-ewwel taqsima, u b’Paul Scholes juri forma ma;istrali komplew jag[fsu ddifi]a ta’ Liverpool anki wara l[asda inizjali ta’ Agger.

Liverpool kienu kostretti jiddefendu madwar il-kaxxa, b’United ju]aw tajjeb il-wings sakemm ;abu l-goal tad-draw sitt minuti qabel il-mistrie[, meta Rafael qassam lejn tarf ilkaxxa, fejn sab lill-Korean Jisung Park, li b’first-timer brillanti ma ta l-ebda /ans lil Reina li jsalva.

Fit-tieni taqsima, United komplew jikkonvin/u u setg[u reb[u penalty g[al handsball dubju] ta’ Agger fil-kaxxa – i]da fil-verità, ftit kienu //ansijiet /ari, bid-difi]i rari j/edu pulzier u fost sensiela ta’ sostituzzjonijiet obbligatorji aktar ma beda jg[addi l-[in.

Intant, David de Gea mill;did kien deludenti u tul illog[ba ma setax isib tarf talblalen fil-g[oli – u bis-

Ri]ultati

FA Cup – Ir-raba’ round

QPR v Chelsea Liverpool v Man Utd Blackpool v Sheffield Wed Bolton v Swansea Derby v Stoke Hull v Crawley Town Leicester v Swindon Millwall v Southampton Sheffield Utd v Birmingham Stevenage v Notts County West Brom v Norwich Brighton v Newcastle

The Championship

Newcastle eliminati minn Brighton

Brighton and Hove Albion, li jinsabu fl-g[axar post ta’ The Championship, ipprovdew ixxokk tar-raba’ round meta eliminaw lil Newcastle United tal-Premiership bl-iskor ta’ 1-0; bix-xutt ta’ Will Buckley ja[bat mad-difensur tal-Geordies, Mike Williamson, u jqarraq bilgoalkeeper Tim Krul.

Newcastle b’hekk pattew g[al diversi /ansijiet falluti fl-ewwel taqsima u bis-Seagulls, li g[andhom rekord tajjeb f’din ittazza, jispi//aw ji//elebraw bilkbir wara li kitbu pa;na ;dida impressjonanti fl-istorja tal-club.

Din il-log[ba, li ntlag[bet tard, ikkonkludiet il-programm, u ’l quddiem iridu jsiru replays talkonfronti Blackpool v Sheffield Wednesday u Millwall v Southampton, li t-tnejn spi//aw fi draw.

Sadattant, it-team ta’ League Two, Crawley Town, ukoll se

jkollu ismu fil-polza g[all-[ames round tal-FA Cup (u g[at-tieni sena konsekuttiva) b’reb[a barra minn daru fuq Hull City ta’ The Championship.

L-eroj kien l-attakkant Matt Tubbs, li t-tmintax-il goal tieg[u tal-ista;un kellu jtemm lavventura ta’ Hull f’din ilkompetizzjoni – g[alkemm ilgoalkeeper ta’ Town, Scott Shearer, stinka qatig[ biex i]omm il-vanta;; intatt sal-a[[ar suffara.

Bolton Wanderers irnexxielhom idawru telfa f’reb[a kontra Swansea City, b’Darren Pratley u Chris Eagles iwie;bu g[all-vanta;; temporanju tas-Swans skurjat minn Luke Moore, waqt li Stoke g[elbu lil Derby County ta’ The

Championship, 2-0, b’Cameron Jerome u Robert Huth jiskurjaw goal f’kull taqsima.

Penalty kontroversjali skurjat fit-tieni taqsima minn Juan Mata – g[all-foul ta’ Clint Hill fuq Daniel Sturridge – kien de/i]iv g[al Chelsea, li jkomplu javvanzaw wara l-konfront diffi/li ma’ Queens Park Rangers, b’Norwich City jeg[lbu lil West Bromwich Albion f’The Hawthorns, bilgoal de/i]iv jasal tard fil-log[ba minn Simeon Jackson.

L-ewwel goal tal-Canaries skurjah Grant HOLT, li sfrutta lcross ta’ Elliott Bennett, u b’Marc Antoine-FORTUNE jikseb id-draw parzjali g[al Albion, li ma kellu jiswa g[al xejn.

1-1 0-4 1-0 1-2 1-0

0-3 1-0

Brentford v Wycombe Exeter v Charlton Hartlepool v Carlisle Leyton Orient v Colchester Rochdale v Bury Tranmere v Huddersfield Yeovil v Preston

5-2 0-1 4-0 0-1 3-0

Hereford v Shrewsbury Accrington v Gillingham AFC Wimbledon v Aldershot Barnet v Crewe Bristol Rovers v Bradford Dag & Red v Rotherham Macclesfield v Cheltenham Port Vale v Plymouth Torquay v Northampton

0-2 4-3 1-2 2-0 2-1 3-2 1-3 1-0 1-0

Aberdeen v Dunfermline Inverness CT v St Mirren Motherwell v St Johnstone Rangers v Hibernian

1-0 0-0 3-2 4-0

Queen of South v Morton Ross County v Livingston

2-1 3-0

Airdrie Utd v Stirling Stenhousemuir v East Fife

4-1 1-0

Alloa v Montrose Annan Ath v East Stirling Peterhead v Queen’s Park Stranraer v Elgin

2-0 2-2 2-1 5-2

League Two

sostituzzjoni ta’ Javier Hernandez g[al Scholes isservi biex tag[ti spinta ;dida lillMerseysiders.

Fil-fatt, l-isforzi tar-Reds kienu ppremjati ]ew; minuti mit-tmiem meta clearance ta’ Reina sab lil Andy Carroll, li bir-ras g[adda lejn Kuyt, li skorja b’xutt /entrali wara li sab ru[u ]markat quddiem De Gea. Ir-ri]ultat ifisser li United ilhom ma jirb[u f’Anfield Road mill-2007u tul il-log[ba ssupporters ta’ Liverpool ma waqfux mit-trattament ostili ta’ Patrice Evra, il-captain tar-Red Devils li f’Ottubru kien involut fl-in/ident ja[raq ma’ Luis Suarez waqt il-log[ba talLeague u li rri]ulta f’sospensjoni ta’ tmien log[biet g[allattakkant Urugwen wara li dan abbu]a lill-internazzjonali Fran/i] bi kliem razzist.

1-1

2-1 0-2 0-1 2-0

Peterborough v Portsmouth Reading v Bristol City

League One

Liverpool v Man Utd 2-1> Martin Kelly ta’ Liverpool (xellug) u l-captain tar-Red Devils, Patrice Evra, waqt taqtig[a g[all-ballun fit-tieni taqsima (Reuters)

0-1 2-1

Premier League Sko//i]

I Div

II Div

III Div

1-1

2-1

46

SPORT

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

L-OPEN TAL-AWSTRALJA

?IKLI}MU

Azarenka tirba[ l-ewwel Grand Slam tas-sena

It-Tour ta’ Malta se jibda f’San :u]epp

Victoria Azarenka ti//elebra r-reb[a kontra Maria Sharapova

Victoria Azarenka g[elbet lil Maria Sharapova biex reb[et l-ewwel Grand Slam tas-sena u fl-istess [in saret l-ewwel tennista mill-Belarus li qatt reb[et Grand Slam. Azarenka reb[et bi skor ta’ 6-3, 6-0 littennista mir-Russja biex reb[et dan il-Grand Slam fletà bikrija ta’ 22 sena.

B’din ir-reb[a, Azarenka titla’ fil-qu//ata tarrankings mondjali meta dawn ji;u a;;ornati g[ada stess. Hi se tie[u post Caroline Wozniacki, li attwalment tinsab fl-ewwel post. Din hi l-ewwel darba sa mill-2009 li finali ta’ Grand Slam se tilg[ab parti daqstant importanti fir-rankings mondjali.

L-intensità li biha lag[bet Azarenka kienet wa[da li Sharapova ma setg[etx tla[[aq mag[ha. “Nixtieq nirringrazzja lil dawk kollha li tawni appo;; s[i[ matul l-avventura tieg[i fl-Awstralja. Din hi [olma li saret realtà,” qalet Azarenka hekk kif g[elbet lil Sharapova.

Sena ilu, Azarenka waslet sas-semi-finali tal-Open ta’ Wimbledon, u dik kienet l-ewwel darba li Azarenka waslet mal-a[[ar tmienja ta’ kwalunkwe Grand Slam.

Rigward il-partita nnifsiha, Azarenka ma bdietx tajjeb kontra l-avversarja tag[ha, i]da aktar ma g[adda l-[in, hi aktar da[let fil-partita u sa[anistra irkuprat.

“Azarenka kien [aqqha tirba[ dan l-unur. {admet [afna g[alih u [aqqha prosit. B[al kull sport, ;ieli ji;uk ;ranet tajba u ;ieli ji;uk ;ranet negattivi. Illum, Victoria kienet a[jar minni f’[afna setturi,” qalet Sharapova wara t-telfa kontra Azarenka.

Il-Federazzjoni Maltija ta/?ikli]mu tat id-dettalji dwar ledizzjoni ta’ din is-sena tat-Tour ta’ Malta, li se jibda proprju fil-festa ta’ San :u]epp, fid-19 ta’ Marzu. Dawn id-dettalji ng[ataw minn John Zammit, il-President tal-Federazzjoni.

It-Tour ta’ Malta u l-Kampjonati Nazzjonali ta’ din is-sena se jkollhom b[ala sponsor ewlieni lil 202 Jewellery. L-ewwel prova se ssir firrotta tas-Salini fuq distanza ta’ 25km, bit-tieni ;urnata tkun f’San Martin fuq distanza ta’ 80 kilometru.

G[al darb’o[ra, it-Tour ta’ Malta jitkompla f’G[awdex fir-rotta tanNadur, fuq distanza ta’ 60 kilometru, bl-a[[ar ;urnata tkun fl-1 ta’ April f’{a]-}ebbu; fuq distanza qasira ta’ 12-il kilometru.

John Zammit, filwaqt li g[amel a//enn dwar ir-rwol tal-isponsor fledizzjoni ta’ din is-sena – fejn se jin;ieb Malta il-Christina Watches Onfone Team, wie[ed mit-timijiet ewlenin fid-Danimarka b’popolarità kbira fl-Iskandinavja. Il-protagonisti g[andhom ikunu /-/iklisti ta’ livell mondjali Michael Rasmussen u Angelo Forlan.

Il-Federazzjoni Maltija ta/?ikli]mu ppre]entat ukoll uffi/jalment il-programm tat-ti;rijiet g[al din is-sena, bl-ewwel wa[da tkun it-ti;rija kontra l-[in fir-Rotta ta’ {alQormi, fil-5 ta’ Frar, bl-a[[ar kompetizzjoni tkun fit-22 ta’ Lulju, bil-Hill-Climb tal-Mi]ieb.

48

LOKALI

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

MA JAF BL-EBDA TRIQ O{RA... AVOLJA HEMM!

Ma hemmx dubju 1. Ma hemmx dubju li din kienet ;img[a diffi/li g[allGvern. Id-dibattitu parlamentari li segwa b’ritmu qawwi fl-erbat ijiem tag[ha wera bi/-/ar li l-mozzjoni talOppo]izzjoni kienet qed tittie[ed bl-aktar serjetà. IlMembri Parlamentari eletti fi [dan il-Partit Nazzjonalista [adu sehem attiv u ressqu g[all-attenzjoni tal-poplu punti mill-iktar validi. {are; bi/-/ar il-kuntrast bejn Oppo]izzjoni li ma kinitx qed tie[u sehem u n-na[a talGvern li ressqet g[allkonsiderazzjoni l-[idma li saret u li g[adha g[addejja.

Dan hu li l-poplu ra u fehem li qieg[ed ise[[.

2. Ma hemmx dubju

wkoll li diversi persuni o[ra analizzaw iktar fil-fond dak li kien qed ise[[ u li kien g[addej. L-ewwel, il-mod li bih l-Oppo]izzjoni resqet lejn din is-sitwazzjoni politika.

Stajt nara fl-ewwel laqg[a tieg[i tal-Kumitat Permanenti dwar ix-Xog[ol tal-Kamra li l-Partit Laburista, minkejja dak kollu li ppruvajt ng[idilhom, kellhom pjan imfassal f’rashom. Il-pjan kien mozzjoni ta’ sfidu/ja u, fl-istess [in, mozzjoni talgiljottina. Il-verità hi li dawn ma kienx hemm b]onn

tag[hom g[ax fuq l-a;enda parlamentari kien hemm li;i li g[andha konsiderazzjonijiet finanzjarji li jekk ma tg[addix g[andha l-konsegwenzi politi/i tag[ha.

3. Ma hemmx dubju li ma

ridux jisimg[u mir-ra;uni.

Riedu jie[du r-riedni f’idejhom, jimponu fuqna a;enda u [in limitat g[addiskussjoni. Hekk ippruvaw jag[mlu, u fuq it-tnejn ma irnexxilhomx. Illum nafu li meta l-maskra nkixfet kellhom ine[[u l-mozzjoni tal-giljottina. Kellhom jirtirawha g[ax il-pajji] kien fehem li qeg[din, l-ewwel, jag[lqu [alq il-membri talGvern, it-tieni, li jne[[u ddritt tal-Gvern li jiddefendi ru[u, u, it-tielet, li jag[mlu sarima ma’ [alq il-Membri Parlamentari talOppo]izzjoni. Il-Gvern ma [assx li g[andu joqg[od g[al dan. Stabbilixxa g[allmembri eletti fi [danu ]mien ra;onevoli; i]da lOppo]izzjoni baqg[et i]]omm lura lill-membri tag[ha milli jitkellmu, li ma jmorrux jg[idu dak li m’g[andhomx.

4. Ma hemmx dubju

wkoll li l-poplu fehem li tant

il-Partit Laburista ma kellux xi jg[id fuq [idmet il-Gvern li g[a]el li l-mozzjoni ta’ sfidu/ja j[alliha xotta xotta.

Kif seta’ l-Gvern jiddefendi ru[u jekk l-Oppo]izzjoni ma qalet xejn, salv fl-a[[ar nett meta kienet /erta li tag[laq hi d-dibattitu? X’metodi demokrati/i huma dawn?

G[ala kien hemm daqshekk bi]a’ u nuqqas ta’ kura;;, lewwel, li tiddjaloga, u t-tieni, li t[alli lill-membri l-o[ra talOppo]izzjoni jitkellmu?

Deher /ar li kellhom f’rashom li rnexxielhom ja[dmu kollox bizzilla g[ax g[andhom ‘strate;ija’ invin/ibbli.

5. Ma hemmx dubju li dawk li qeg[din wara lkwinti tal-Kap talOppo]izzjoni ippruvaw imewtu l-effett talmozzjonijiet billi j[allu lilu biss jitkellem. Di;à kien /ar li [allew ;img[a tg[addi bejn l-effett ta’ /erti diskorsi u ;ibdu l-Konferenza :enerali fuq ;imag[tejn.

Di;à g[amlu [ilithom biex jifirdu l-;did nett mill-;did u mill-qadim nett, i]da [add ma seta’ jifhem g[ala ddiskors tal-Kap talOppo]izzjoni kien kollu fuq [ajtu. G[al mument er;ajna morna lura g[ad-diskors

media•link COMMUNICATIONS

inizjali tieg[u meta n[atar u stajna naraw li f’erba’ snin ma nbidel xejn, la millkontenut u anqas millmetodu. Kollox baqa’ statiku.

6. Ma hemmx dubju

lanqas li fid-dinja tal-politika hemm dawk li jifhmu x’inhu g[addej u dawk li le. Mexxej politiku, jekk irid juri li hu kapa/i jid[ol g[all-pi] tarresponsabbiltà, irid juri li hu kapa/i u li ma da[[alx lilu nnifsu f’dinja o[ra. Kull politiku g[andu l-istorja ta’ [ajtu x’jirrakkonta u hemm mument meta dan g[andu jing[ad, i]da li tg[idhom issa, b’repetizzjonijiet, jistg[u juru li dak li jkun ikun qed ja[rab millproblemi u jg[ix fid-dinja tal-fatati. Partit flOppo]izzjoni mistenni li g[andu l-[in g[al dan, imma jekk mhux qed jutilizzah, jo[or;u dawn it-tipi ta’ sotto-strate;iji.

7. Fl-a[[ar nett, mhemmx dubju lanqas li l-kuntrast

bejn i]-]ew; mexxejja deher /ar nhar il-{amis, meta tkellem il-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Il-Kap talPartit Nazzjonalista wera ru[u miftu[ g[ad-djalogu, mag[luq g[all-impo]izzjoni,

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelomifsudbonnici@gov.mt

determinat li jersaq lejn ilvot, kura;;u] li jaffronta u mhux ja[rab mill-argumenti.

Irnexxielu j]omm lillOppo]izzjoni milli twettaq dak li ppruvat tag[mel bilmozzjonijiet tal-giljottina.

Irnexxielu j[alli u jiggarantixxi [in lil kull min ried jitkellem. Irnexxielu juri li hu bniedem ta’ esperjenza, kapa/i jaffronta ssitwazzjonijiet diffi/li u jibqa’ kalm u umli f’[idmietu. M’hemmx dubju

li l-poplu jag[raf u japprezza dawn ilkwalitajiet f’mumenti daqshekk ibsin.

40

SPORT

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

ILLUM FIL-5 P.M. FUQ NET TV

Intervista esklussiva ma’ Antonio Cabrini fi Sport Fil-15-il programm missensiela Sport Extra ser tixxandar intervista esklussiva illi Charles Camenzuli g[amel

mal-eks player ta’ Juventus u tat-tim Nazzjonali Taljan Antonio Cabrini.

Fil-programm filwaqt li ser

jixxandru bosta servizzi dwar dak li se[[ matul din il;img[a, mistiedna fl-istudio John Zammit , President tal-

Malta Cycling Federation bla[[ar dettalji dwar it-Tour ta’ Malta, kif ukoll g[ad-dilettanti tas-sajd sportiv mistieden John Aquilina uffi/jal ta’ Kingfisher Sports Fishing Association.

Wara s-su//ess li judokas Maltin kellhom fil-Log[ob talCommonwealth f’Cardiff huwa ttamat wkoll li dawn ikunu fl-istudio e]att malwasla tag[hom f’pajji]na.

Fil-programm bosta servizzi

o[ra fosthom mis-serje ‘Minn {add sa {add’ dettalji dwar la[[ar t[ejjijiet dwar ilLog[ob Olimpiku kif wkoll [arsa lejn l-edizzjoni 1948 talOlimpjadi ta’ Londra.

Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli b’direzzjoni ta’ Censu Arrigo, grafika ta’ Simon Borda u munta;; tas-servizzi minn Maria Elena Tanti Gregoraci.

Sport lokali g[al-lum

Kordin – 2 pm. BOV Premier. Mqabba v Tarxien R., 4 pm. BOV Premier.

Hibernians v {amrun S. Victor Tedesco Std- 2 pm.

I Div. Naxxar L. v St. George’s., 4.15 pm. I Div. }ejtun C. v Pieta` H. Centenary Std- 1 pm. III Div. Xg[ajra T. v G[axaq., 3 pm. III Div. Pembroke A. v Marsaskala., 5 pm. III Div. Swieqi Utd. v Sirens Luxol Std- 2 pm. III Div. Santa Lucia v Fgura Utd., 4.15 pm. III Div. Kalkara v Mtarfa GFA Gozo Std – 1 pm. Div. SK

Victoria W. v G[ajnsielem., 3 pm. I Div.Sannat L. v Xekwija T.

IASC Tarxien Grd – 8.30 am. II

Div. }ejtun L. v B’Kara SJ., 9.45 am. II Div. Mqabba A v

G]ira Utd., 11am. II Div. }abbar CB. V M;arr F.

HOCKEY Ta’ Qali – 9 am. Lig.

Qormi v Floriana

SPARAR Bidnija – 10 am. Wenzu

Vella Trophy. Sparatura Skeep u Double Trap.

BASKETBALL Ta’ Qali – 9.30 am. Lig II

Div. (I). Si;;iewi v Mellie[a., 11.15 am. Lig II Div. (I). SN Suns. v Starlites., 1 pm. Lig (I Div (I). Si;;iewi v Floriana., 2.45 pm. Lig I Div (I). BUPA v Depiro M., 4.30 pm. Louis Borg Cup. (N). Luxol v Hibs

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30 pm. Ir-raba’

laqg[a tal-ista;un li g[andha tmien ti;rijiet bl-aktar wa[da importanti tibda fit.3.55pm.

SPORT

43

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

Ready Cash fost il-favoriti llum f’Vincennes minn Kenneth Vella ....................................

Fil-korsa ta’ Vincennes f’Pari;i fi Franza llum issir ledizzjoni ta’ din is-sena tatti;rija famu]a Prix d’Amerique, ikkunsidrata laktar ti;rija importanti filkalendarju tat-trott mondjali.

Din it-ti;rija, se ssir fuq distanza ta’ 2700m, ikollha bidu bil-waqqaf, u b’kollox 18-il ]iemel se jibdew itti;rija serkin ma’ serkin. Din se tkun il-91 edizzjoni talAmerique.

Il-Prix d’Amerique tattira kull sena lejn Pari;i eluf ta’ dilettanti minn madwar iddinja, fosthom mijiet ta’ Maltin. Fuq kollox, kull sena, il-Prix d’Amerique tfakkar irreb[a tas-suldati tal-pajji]i alleati fit-Tieni Gwerra dinjija.

Din is-sena [afna qed jistennew ti;rija bilan/jata g[alkemm wie[ed jistenna li r-rebbie[ tas-sena li g[addiet, il-Fran/i] Ready Cash, jibda ftit aktar kwotat mill-o[rajn, anki min[abba l-fatt li fl-a[[ar xhur dan i]-]iemel reba[ tlieta mill-erba’ ti;rijiet li saru bi preparazzjoni g[all-istess Amerique.

Is-Sibt 19 ta’ Novembru 2011, Ready Cash, f’idejn Franck Nivard, reba[ il-Prix de Bretagne fuq distanza twila ta’ 2700m u quddiem iddwieb Roxane Griff (Eric Raffin) u t-Taljana Lisa America (Dominik Locqueneux).

Ready Cash kellu medja ta’ 1.13.3” fil-kilometru. Ftit tal;img[at wara, is-Sibt 10 ta’ Di/embru 2011 saret il-Prix du Bourbonnais fuq distanza twila ta’ 2850m. G[al darba o[ra re;a’ kellna l-konferma ta’ Ready Cash (Franck Nivard) li ttrijonfa quddiem Severino misjuq minn Christian Bigeon, Roxane Griff (Eric Raffin) u Private Love ta[t il-gwida ta’ Arnauld

Barrer. Din id-darba, Ready Cash kellu medja ta’ 1.12.5” fil-kilometru li kien ukoll rekord tat-ti;rija.

Fil-bidu tas-sena, l-{add 1 ta’ Jannar 2012 Ready Cash g[amilhom tlieta minn tlieta u f’idejn is-solitu Nivard, reba[ il-Prix de Bourgogne fuq distanza qasira ta’ 2100m u f’medja ta’ 1.10.6” filkilometru. Anki dan kien rekord ;did tat-ti;rija. Main Wise As (Pierre Levesque), Private Love (Eric Raffin) u Save The Quick (Franck Leblanc) temmew warajh f’dik l-ordni.

L-a[[ar ti;rija bi preparazzjoni g[all-Amerique kienet il-Prix de Belgique li saret il-{add 15 ta’ Jannar 2012 fuq distanza wkoll twila ta’ 2850m. Din id-darba Ready Cash iddi]appunta xi ftit u r-reb[a marret g[and Royal Dream li kien misjuq minn Jean Philippe Dubois u f’[in medja ta’ 1.12.8” filkilometru. Royal Dream qasam il-linja finali l-ewwel minn Roxane Griff (Eric Raffin), l-istess Ready Cash (Franck Nivard) u l-I]vedi] Maharajah (Orjan Kihlstrom) li kien qed jag[mel ir-ritorn tieg[u fil-korsa Pari;ina.

B’hekk illum [afna dilettanti qed jistennew jew ilkonferma ta’ Ready Cash jew inkella l-ewwel su//ess ta’ Maharajah li qed ikun kunsidrat g[al darba o[ra lisfidant dirett ta]-]wiemel Fran/i]i g[ar-reb[ talAmerique. Personalment xorta nemmen li Ready Cash g[andu jirkupra middi]appunt tal-a[[ar ti;rija tieg[u u jirba[ l-Amerique g[at-tieni sena nfila.

Intant statistikament, ilma[bub Fran/i] Ourasi jibqa l-uniku ]iemel li fil-karriera tieg[u reba[ l-Amerique erba’

Ir-rebbie[a tal-Amerique fl-a[[ar snin 1998 – Dryade des Bois (Joseph Verbeeck) 1999 – Moni Maker (Jean Michel Bazire) 2000 – General du Pommeau (Jules Lepennetier) 2001 – Varenne (Gian Paolo Minnucci) 2002 – Varenne (Gian Paolo Minnucci) 2003 – Abano As (Joseph Verbeeck) 2004 – Kesaco Phedo (Jean Michel Bazire) 2005 – Jag de Bellouet (Christophe Gallier) 2006 – Gigant Neo (Dominik Locqueneux) 2007 – Offshore Dream (Pierre Levesque) 2008 – Offshore Dream (Pierre Levesque) 2009 – Meaulnes du Corta (Franck Nivard) 2010 - Oyonnax (Sebastien Ernault) 2011 – Ready Cash (Franck Nivard)

Ready Cash (Franck Nivard) jidher jirba[ l-edizzjoni tas-sena li g[addiet tal-Prix d’Amerique.

Kur]itajiet u statistika dwar l-Amerique – Ir-rekord tat-ti;rija hu ta’ 1.12” filkilometru mwaqqaf minn Offshore Dream waqt l-edizzjoni tal-2007.

– L-ebda trainer ma kellu ]iemel li fl-istess sena reba[ il-Prix du Cornulier u lPrix d’Amerique.

– Is-sewwieqa }vedi]a Helen Johansson g[adha sal-lum l-uniku sewwieqa mara li reb[et l-Amerique bis-su//ess ta’ Ina Scot fl-1995.

– Biss huma sal-lum it-trainers li ]wiemel im[arr;a minnhom irnexxilhom jispi//aw flewwel ]ew; postijiet. Dawn huma Charley Mills b’Fortunato II u Gelinotte fl-1955; Henri Levesque b’Roquepine u Oscar RL fl1967 u Pierre Desire Allaire b’Grandpre u Fakir du Vivier fl-1978.

– Huma r-reb[iet tal-le;;endarju Ourasi fl-Amerique. Dawn waslu fl-1986, 1987, 1988 u 1990.

– Huma ]-]wiemel li rnexxilhom jirb[u lAmerique meta kellhom g[axar snin. Dawn huma Templier (1929), Ovidius Naso (1946), Bellino II (1977), Eleazar (1980) u Ourasi (1990). {amsa kienu wkoll is-su//essi ta’ Alexandre Finn, Henri Levesque u Jean Rene Rekord

Trainer

Johansson

3

4

5

Gourgeon b[ala trainers fl-Amerique u [amsa s-su//essi ta’ Henri Levesque li waslu kollha bi ]wiemel tieg[u. Dawn kienu Masina fl1961, Roquepine fl-1966, 1967 u 1968 u Upsalin fl-1969.

– Kienu r-reb[iet ta’ Jean Rene Gougeon b[ala sewwieq fl-Amerique. Dawn waslu permezz ta’ Roquepine fl-1966 u l-1968; Bellino II fl-1975, 1976 u l-1977 u Ourasi fl1986, 1987 u 1988. Alexandre Finn kellu sitt reb[iet u l-Bel;jan Joseph Verbeeck jinsab b’erba’ reb[iet.

– i]-]wiemel li reb[u l-Prix d’Amerique ta’ [ames snin. Dawn kienu Jamin (1958), Masina (1961), Newstar (1962), Ozo (1963), Roquepine (1966), Upsalin (1969), Delmonica Hanover (1974), Verdict Gede (1992) u Offshore Dream (2007).

– Kienu r-reb[iet ta’ dwieb fl-Amerique.

Fost dawn hemm Delmonica Hanover fl1974, Quella Gede fl-1989, Queen L fl-1993, Ina Scot fl-1995, Dryade des Bois fl-1988 u Moni Maker fl-1999.

– Ir-reb[ tal-Amerique fl-1991 millFran/i] Tenor de Baune kienet tfisser it-30 reb[a nfila.

8

14

23

30

LOKALI

Tispikka t-ti;rija Premier L-aktar ti;rija importanti li se ssir illum fil-korsa tal-Marsa se tkun wa[da tal-og[la klassi Premier. Din se tag[mel parti mir-raba’ laqg[a tas-sena fuq tmien ti;rijiet tat-trott kollha fuq distanza qasira ta’ 2140m.

It-ti;rija Premier tkun is-seba’ wa[da u tibda fl-4pm.

16-il ]iemel se ji;ru f’din itti;rija li huma Troy Boshoeve, Noble d’Ete, Orion d’Ostal, Solid Lady Spin, Bonus Kall, Normand d’Oger, Magic de Assigny, Eastwood OM, Mystere d’Urfist, Nevaio des Bordes, Lou Petiot, Belafonte, True Q, Arnie Sensation, Fire, Bello

Fratello. Misjuq minn Marco Refalo, Fire jibda favorit li jie[u t-tieni reb[a tal-ista;un u t-tielet wa[da nfila. Lewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-1.30pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper.

Win – Kung Fjalar. Place – Jibilo du Terme, Gamin Launcher.

II Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Mario d’Orbec. Place – Sweep The Floor, Joker Pitstop.

III Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Maitre de Bannes.

Place – Knockout Molar,

Lotus du Goth.

IV Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Enjoy Kronos. Place – Lutan Villetot, Zerbin.

V Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Koko Loco. Place – King de Bourdenay, Robin Lou. VI Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Nacarat Campbell.

Place – Beckham Bob, Touch The Diamond.

VII Ti;rija. Klassi Premier.

Win – Fire. Place – Noble d’Ete, Lou Petiot.

VIII Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Klokkeblomst. Place – Mirall Composite, Papa’s Dream.

SPORT

il-Óadd, 29 ta’ Jannar, 2012

47

Sliema jer;g[u jwaqqfu lil Valletta minn Simon FARRUGIA

0

BOV PREMIER

VALLETTA

A. Hogg, J. Caruana, S. Borg, I. Azzopardi, R. Briffa, E. Agius, O. Zongo, N. Jimenez, D. Dos Santos, A. Effiong, M.Mifsud Sost – W. Barbosa flok A. Effiong 64 min, G. Agius flok N. Jimenez 66 min, M. Robic flok D. Dos Santos 81 min

Kif Jinsabu

0

L R D T F K Pti

SLIEMA

H. Bonello, A. Muscat, J. Mifsud, R. Grech, C. Gatt Baldacchino, R. Galabov, J. Ani, R. Bajada, E. Lattes, C. Frendo, B. Muscat Sost – J.P.Mifsud Triganza flok J. Ani 86 min

Imwissija – Frendo, Gatt Baldacchino (S) Referee – C. Pisani il-mument Player tal-log[ba - H. Bonello (Sliema W.) Sliema waqqfu lil Valletta milli jiksbu punti l-massimi minn din il-log[ba li ftit kien fiha storja, il-leaders talkampjonat minkejja li kienu ddominanti f’nofs il-ground xorta wa[da ma’ sabux it-triq tal-goal kuntrarju g[all;img[a li g[addiet meta Valletta [ar;u rebbie[a bliskor kbir ta’ 5-2.

G[al Valletta din kienet ittlettax-il log[ba ming[ajr telfa, i]da ]gur li filkampjonat qeg[din isibuha diffi/li kontra Sliema peress li anki fl-ewwel round il-log[ba kienet spi//at fi draw, i]da ta’ 1-1. Sliema kienu ;ejjin minn telfa kontra Balzan bl-iskor ta’ 2-1, filwaqt li bl-istess

0

BOV PREMIER

BIRKIRKARA

R. Gauci, G. Sciberras, R. Nooitmeer, R. Muscat, R. Scicluna, P. Fenech, J. Santos Silva, S. Bajada, A. Buhagiar, M. Avila-Perez, R. Pereira Sost – T. Vella flok R. Muscat 77 min, L. Grech flok R. Scicluna 80 min

1

ri]ultat Valletta g[elbu lillImqabba.

Il-kow/ ta’ Sliema, Danilo Doncic, kellu problemi ta’ formazzjoni fejn kien determinanti n-nuqqas ta’ Mitev, Bezzina u Scerri, filwaqt li laqg[u lura lil Muscat u lil Bajada, b’dan tal-a[[ar ikollu log[ba tajba [afna. Valletta ma’ kellhomx players neqsin minkejja li kellhom tliet players li matul din il;img[a ;ew ittrasferiti g[al ma’ timijiet o[ra, Falzon, Pace u Ramon Dos Santos.

Iddebuttaw g[alihom lAr;entin Jimenez u s-Sloven Robic.

L-azzjonijiet fl-ewwel

Valletta 18 Floriana 18 Hibernians 17 Balzan Y 18 Sliema W 18 B’Kara 18 Qormi 18 Mosta 18 Mqabba 17 {amrun S 17 Tarxien R 17 M’Xlokk 18

14 12 11

8 6 8 7 4 4 4 4 3

3 3 5 3 9 2 2 5 4 3

1 40 3 30 1 40 7 25 3 27 8 23 9 29 9 17 9 20 10 23 1 12 2 1 2 13 20

13 14 14

26 21 23 30 30 29 39 38 38

45 39 38 27 27 26 23 17 16 15 13 11

taqsima waslu kollha minn Valletta, imma minkejja dan, huma xorta ma’ sabux ixxibka. Fil-fatt, wara 4 minuti, fuq cross ta’ Briffa kien Mifsud li kkonkluda ftit g[oli. Biex fil-11-il minuta, f’kontrattakk Belti kien Mifsud li spara fuq il-;enb tal-lasta.

G[al [inijiet twal illog[ob ]vol;a f’nofs ilground, bil-Beltin i]ommu linizjattiva. Man-nofs sieg[a log[ob kien hemm cross ta’ Zongo, bil-goalkeeper talWanderers, Bonello, i]omm ix-xutt ta’ Dos Santos.

Appena minuta u Valletta mill-;did vi/in, meta minn corner ta’ Dos Santos kien Jimenez li kkonkluda lejn illasta, b’Mifsud minn ta[t illasta jixxuttja ftit barra. Bla[[ar azzjoni tat-taqsima tasal seba’ minuti mit-tmiem

tag[ha, meta Dos Santos feta[ fuq Effiong, b’dan tala[[ar jikkonludi barra.

It-tieni taqsima kompliet fuq l-istess ritmu tal-ewwel wa[da, u kien biss fit-68 minuta li waslet l-ewwel azzjoni – rimota minn Sliema, u minn pass ta’ Frendo kien Alex Muscat li kkonkluda g[oli. Imma lakbar /ans tad-deheb li jift[u l-iskor wasal fis-70 minuta, meta f’de/i]joni kontroversjali Galabov ;ie a;;udikat li waqqa’ lil

Barbosa fil-kaxxa, i]da mill[dax-il metru Bonello salva fuq l-eks Slimi], Mifsud.

Sliema ttantaw xortihom b’xutt minn barra l-kaxxa ta’ Ani [ames minuti minn tmiem il-log[ba, bil-ballun jg[addi j[akkek malmimduda. It-tisfira finali fer[et l-aktar lil Sliema, li [adu punt importanti fittentattiv li jid[lu fi/Championship Pool u wisq aktar lil Hibernians u lil Floriana, i]-]ew; timijiet li qeg[din isegwu lil Valletta.

Is-seba’ reb[a mill-a[[ar tmien log[biet g[al Floriana Floriana komplew g[addejjin bir-reb[ minkejja li ma kinetx fa/li wara li huma g[elbu lil B’Kara b’goal uniku skurjat minn Ivan Woods mas-sieg[a

log[ob. Kienet log[ba li fiha ftit kienu l-azzjonijiet denji, kemm minn na[a kif ukoll minn o[ra, bi Floriana prattikament jiskurjaw fl-

FLORIANA (0)

M. Bartolo, P. Doffo, M. Micallef, O. Bugeja, D. Pisani, T. Paris, C. Cassar, C. Caruana, A. Grabowski, I. Woods, C. Borg Sost – J. Borg flok C. Borg 46 min, J. Mintoff flok A. Grabowski 80 min, R. Darmanin flok C. Cassar 88 min

Imwissija – Muscat,

Scicluna, Bajada (B) , Bugeja (F) Skurja – Woods 60 min (F) Referee – E. Azzopardi il-mument Player tallog[ba – I. Woods (Floriana)

Daniel Mitev ta’ Sliema (lemin) janti/ipa lil Michael Mifsud ta’ Valletta.

Dan tal-a[[ar falla penalty kwarta mit-tmiem (Ritratt> Alex DeGabriele)

Manolito Micallef ta’ Floriana fl-azzjoni kontra Birkirkara (Ritratt> Alex DeGabriele)

unika azzjoni offensiva tag[hom.

Floriana kienu jinsabu fittielet post tal-klassifika, filwaqt li B’Kara fil-[ames post. Dawn tal-a[[ar, minkejja li reb[u l-a[[ar log[ba fil-kampjonat kontra M’Xlokk, kienu ;ejjin minn delu]joni wara l-eliminazzjoni tag[hom mill-U*Bet FA Trophy bl-ispejje] ta’ {amrun Spartans. G[al Floriana din kienet is-sebg[a reb[a minn la[[ar tmien log[biet.

Floriana kellhom in-nuqqas ta’ Akoto u Sodje, filwaqt li Joseph Zerafa kien nieqes g[all-Istripes peress li kien qed jiskonta log[ba sospensjoni. G[al dawn tala[[ar iddebutta l-Olandi] Regillio Nooitmeer, li kellu log[ba kwieta. Fl-ewwel round, B’Kara kienu [ar;u rebbie[a bl-iskor konvin/enti ta’ 3-0.

L-ewwel taqsima kienet nieqsa [afna mill-ideat u millazzjonijiet kostruttivi; fil-11 il-minuta kien hemm xutt ta’ Fenech minn madwar tletin

metru bog[od, li Bartolo salva. L-uniku attakk denju ie[or fl-ewwel [amsa u erbg[in minuta wasal minn B’Kara tmien minuti millmistrie[, meta xutt angolat ta’ Santos Silva kien imblukkat minn Bartolo.

L-andament tat-tieni taqsima kien b[al dak talewwel wa[da, i]da massieg[a log[ob, Floriana fet[u l-iskor. Kien Caruana li g[adda mal-linja minn fuq Angus Buhagiar, bil-cross filbaxx tal-midfielder ta’ Floriana jsib lil WOODS, li mill-vi/in po;;a l-ballun fixxibka.

Biex bil-log[ob ikompli ji]vol;i f’nofs ground fit-83 minuta, B’Kara resqu vi/in meta minn cross ta’ Bajada kien Avila-Perez li naqas li jolqot minn ta[t il-lasta. Sattmiem ebda tim ma’ kien perikolu], bi Floriana j]ommu sod sat-tmiem biex kisbu tliet punti o[ra importanti fittentattiv li jisfidaw lit-tnejn ta’ qabilhom, Hibernians u Valletta.