2012_01_30 by maltarightnow dotcom

www.media.link.com.mt

Numru 13,035

€0.45

It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Il-Prim Ministru jniedi pro/ess g[all-g[a]la ta’ Kap tal-PN ■ Pro/ess miftu[ u liberu b’vot sigriet tal-Kunsillieri tal-PN li g[alih jista’ jikkontesta kul[add ■ Il-Prim Ministru se jikkontesta u jsostni li d-dmir tieg[u hu li jerfa’ r-responsabbiltajiet, u mhux ja[rab minnhom ■ Lawrence Gonzi jwieg[ed lealtà assoluta lejn it-tmexxija f’ka] li ma jkunx hu li jintg[a]el b[ala l-Kap tal-PN Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, ilbiera[ [abbar li kien se jinbeda l-pro/ess biex issir l-g[a]la g[all-Kap tal-PN. Filwaqt li qal li hu kien se jitfa’ n-nomina tieg[u, g[amilha /ara li dan il-pro/ess kien se jkun wie[ed mill-aktar miftu[, fejn kul[add kien se jkollu l-opportunità li jressaq in-nomina tieg[u. Fl-istess [in, hu wieg[ed il-lealtà assoluta tieg[u fl-eventwalità li l-Kunsilliera, permezz ta’ vot sigriet, ja[tru persuna o[ra fit-tmexxija tal-PN. Il-Prim Ministru qal dan fi tmiem id-diskors tieg[u f’Kunsill :enerali Straordinarju, li tlaqqa’ fid-Dar ?entrali tal-PN ilbiera[ filg[odu, fejn kienet diskussa l-qag[da politika pre]enti filpajji]. Fid-diskors tieg[u, Lawrence Gonzi qal li dan hu mument diffi/li g[all-pajji] u g[all-partit. Il-Kap Nazzjonalista qal li lKunsill issejja[ wara laqg[at mal-istrutturi l-o[ra tal-Partit. Hu qal li l-PN mhux jitkellem biss fuq ir-regoli taddemokrazija, i]da jwettaqhom, inkella ma jag[milx sens li jitkellem fuqhom. Il-Prim Ministru qal li t-triq ’il quddiem tista’ tinstab sakemm kul[add iwarrab l-interess personali immedjat u jkun imfittex dak li hu sewwa. Lawrence Gonzi qal li Joseph Muscat jg[id li s-sitwazzjoni tista’ g[albikrija pa;na tissolva biss jekk ikun hemm elezzjoni . Il5-Prim Ministru tenna li ma jaqbilx li pajji]na jkollu elezzjoni qabel ]mienha. Dan mhux g[aliex il-PN jib]a’ u qed ja[rab minn elezzjoni. IlPN hu l-partit li dejjem mexa mal-verdett demokratiku elettorali, anki meta sofra l-gass tad-dmug[ u s-swat, anki meta ma t[alliex jitkellem, jew meta biex jid[ol fl-università student ried 20 punt, anki meta qatlu partitarji u tefg[u Nazzjonalisti lIl-Prim Ministru qal li minn dak li ;ara jidher /ar li l-Oppo]izzjoni ma jinteressaha xejn [abs. g[al pa;na 4 minn dak li hu fl-interess tal-pajji] i]da biss mill-poter, u dan hu kkonfermat min-nuqqas g[al pa;na 2

totali ta’ alternattivi politi/i u soluzzjonijiet ta’ Joseph Muscat (Ritratt> Michael Ellul)

L-Italja

Tennis

Luttu fil-pajji] wara li jmut l-eks President Oscar Luigi Scalfaro

Novak Djokovic jirba[ l-Open tal-Awstralja fl-itwal final tal-Grand Slam

Ara Pa;na 10

Ara Pa;na 19

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

2 Lokali

Fi/-/irkustanzi pre]enti, elezzjoni ;enerali mhux l-a[jar triq g[all-pajji] minn pa;na 1

Il-Prim Ministru qal li ma ddejjaqx jag[milha /ara filParlament li jekk jitlef il-vot kien jibqa’ sejjer g[and ilPresident u jxolji l-Parlament. Dak kien id-dover sagrosant ta’ Prim Ministru li jemmen fid-demokrazija. Lawrence Gonzi qal li min irid jara l-affarijiet ming[ajr passjoni, jara li /-/irkustanzi li g[addejjin minnhom b[alissa u dak li g[addejjin minnu pajji]i o[rajn, mhux ilmument li pajji]na jg[addi minn elezzjoni. G[alih, qal ilKap Nazzjonalista, ikun aktar fa/li li jwarrab u jitfa’ lillpajji] f’elezzjoni. I]da l-pajji] ma jistax jg[addi minn dan ilpass f’dan il-mument. Il-Prim Ministru qal li fi//irkustanzi ta’ madwarna, pajji]na g[addej tajjeb. Bilg[aqal u bil-kalma, pajji]na g[adu miexi ’l quddiem, qed jo[loq ix-xog[ol u jsa[[a[ ilqag[da ekonomika. Grazzi g[all-[idma ta’ [afna nies u d-de/i]jonijiet li [a l-Gvern, pajji]na mhux fis-sitwazzjoni ta’ pajji]i o[ra b[all-Gre/ja, Spanja u pajji]i o[rajn li kienu sfurzati jie[du mi]uri iebsa ta’ awsterità. Pajji]na ma wasalx g[al din is-sitwazzjoni b’kumbinazzjoni i]da g[aliex

[a de/i]jonijiet li anki [allew effett politiku biex il-poplu jista’ jibqa’ miexi b’rasu mg[ollija u mhux mg[obbi bil-pi]ijiet imposti. Fl-istess [in, il-Prim Ministru staqsa g[aliex il-Kap talOppo]izzjoni g[addej b’kampanja li ti]ra’ l-bi]a’ u l-in/ertezza. Il-Prim Ministru qal li hu minnu li l-Gvern ma ;abx il-

Laburista hu g[atxan g[assi;;u tal-poter. Il-Prim Ministru qal li hu fid-dmir tieg[u li jkompli jiggverna sakemm ikollu lfidu/ja. Qal ukoll li jin[tie; li l-affarijiet ikunu /ari. Bil-vot ta’ nhar il-{amis, ilKap tal-Oppo]izzjoni tilef ilvot, i]da bl-astensjoni. Hu fatt ukoll li jo[loq dubji dwar kemm il-pajji] jista’ jimxi

B[as-soltu, kif jag[mlu dejjem il-Labour, mhumiex kapa/i jammettu telfa, u Joseph Muscat qed jg[id li reba[. Dan ifakkar fil-Gvern ta’ Alfred Sant meta fir-referendum tal-UE qalu li kienu reb[u r-referendum u Malta ma kelliex tid[ol fl-UE. Illum hemm Joseph Muscat minflok Alfred Sant< i]da ma tbiddlux, g[adhom jg[idu li reb[u meta tilfu. Lawrence Gonzi fakkar f’dak li kien qal Evarist Bartolo meta kiteb li fil-PL jinbidlu kemm jinbidlu l-affarijiet, fil-fatt ma jinbidel xejn. Jidher /ar li l-Partit Laburista hu g[atxan g[as-si;;u tal-poter ma;;oranza tal-voti g[aliex Deputat astjena. Astjena, imma, mhux ivvota favur ilmozzjoni tal-Oppo]izzjoni. Il-Prim Ministru qal li jammetti li [a xi de/i]jonijiet li hemm min ma qabilx mag[hom. Din ma hix xi [a;a [a]ina. Hu l-mod kif wie[ed iwassal dan in-nuqqas ta’ qbil li hu ma jaqbilx mieg[u. Il-Prim Ministru qal li minn

IT-TEMP

UV INDEX

dak li ;ara jidher /ar li lOppo]izzjoni ma jinteressaha xejn minn dak li hu fl-interess tal-pajji]. Dan ma jidhirx mill-fatt li tressqet mozzjoni ta’ sfidu/ja, i]da mill-fatt tannuqqas totali ta’ alternattiva politika, ta’ x’inhuma ssoluzzjonijiet, u kif pajji]na se jiddefendi dak kollu li qed jag[tih [ajja ta’ kwalità. Dan juri /ar li l-mozzjoni kienet

IT-TEMP il-bi//a l-kbira msa[[ab, bix-xita f’xi n[awi kultant, u bil-possibbiltà ta’ xi [albiet tax-xita birrag[ad iktar tard VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ moderat g[al ftit qawwi mil-Lvant, kultant ikun ftit qawwi IL-BA{AR moderat IMBATT baxx mix-Xlokk li jsir mil-Lvant TEMPERATURA l-og[la 13˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 3.4mm Xita mill-1 ta’ Settembru 410.7mm IX-XEMX titla’ fis-07.05 u tin]el fil-17.24

biss biex tag[ti gambetta lillGvern bil-vot ta’ [addie[or. Jidher /ar ukoll li Joseph Muscat u s[abu ma kinux kapa/i jwaqqg[u l-Gvern, anki jekk ippruvaw. Il-verità hi li dak il-vot, Joseph Muscat tilfu. B[as-soltu, kif jag[mlu dejjem il-Labour, mhumiex kapa/i jammettu telfa, u Joseph Muscat qed jg[id li reba[. Dan ifakkar fil-Gvern ta’ Alfred Sant meta firreferendum tal-UE qalu li kienu reb[u r-referendum u Malta ma kellhiex tid[ol flUE. Illum hemm Joseph Muscat minflok Alfred Sant; i]da ma tbiddlux, g[adhom jg[idu li reb[u meta tilfu. Lawrence Gonzi fakkar f’dak li kien qal Evarist Bartolo meta kiteb li fil-PL jinbidlu kemm jinbidlu l-affarijiet, fil-fatt ma jinbidel xejn. Jidher /ar li l-Partit

ming[ajr tfixkil. Il-Prim Ministru qal li filwaqt li Joseph Muscat falla fil-vot, hu jrid jikkunsidra ssitwazzjoni bis-serjetà u ma jistax ma jikkunsidrax i//irkustanzi. Qal li kien se jie[u din il-kwistjoni fl-og[la struttura – li hi l-Kunsill :enerali – biex jara jekk hu g[andux il-fidu/ja talKunsilliera. Lawrence Gonzi qal li dan ifisser li wie[ed irid jistaqsi jekk hu b[ala Prim Ministru, jist[oqqlux il-fidu/ja li jkompli jmexxi g[a]-]mien li fadal. Il-Prim Ministru qal li g[alih din hi mistoqsija importanti [afna. Din hi mistoqsija li jridu jwe;buha lKunsillieri. Lawrence Gonzi qal li spjega fil-Parlament g[aliex il-Gvern jist[oqqlu li jing[ata

l-fidu/ja. Staqsa jekk lisfidu/ja kinitx qed tintalab g[al ra;unijiet ta’ ekonomija. G[alkemm hemm ri]ultati tajbin, ma jistax jiggarantixxi l-futur; i]da hu fatt li b[ala Prim Ministru jista’ jippre]enta r-ri]ultati. {addie[or jista’ jwieg[ed biss kliem. Ir-ri]ultati juru li blappo;; tal-poplu, il-Gvern jista’ jkompli miexi ’l quddiem. Il-Prim Ministru fisser ukoll kif pajji]na ng[ata /ertifikat bil-miktub mill-UE, li ddikjarat li Malta miexja fiddirezzjoni t-tajba u esprimiet fidu/ja qawwija li ttie[du lpassi biex l-ekonomija tkompli miexja f’dik iddirezzjoni. Minn dikjarazzjonijiet b[al dawn jiddependu l-ekonomija u lgaranzija tal-postijiet taxxog[ol. Joseph Muscat qatt ma tkellem dwar de/i]jonijiet li jridu jittie[du biex ikunu m[arsa l-impjiegi. Joseph Muscat g[a]el li jitkellem fuq affarijiet o[ra meta fl-g[eluq tal-Konferenza :enerali ma lissinx l-anqas kelma wa[da dwar soluzzjonijiet g[allpajji]. Il-Prim Ministru qal li malmozzjoni, il-Kap talOppo]izzjoni g[amel mozzjoni o[ra inde/enti li tag[mel sarima ma’ [alq ilGvern. Issa [are; b’dikjarazzjoni o[ra inde/enti meta qal li s-sitwazzjoni llum hi b[al dik tal-1981. Dan hu insult lid-demokrazija meta dik l-elezzjoni nsterqet minn [alq il-poplu. Il-Gvern pre]enti g[andu lmandat elettorali tal-poplu blelezzjoni [ielsa tal-2008.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

IT-TNEJN L-og[la 13˚C L-inqas 09˚C

IT-TLIETA L-og[la 12˚C L-inqas 09˚C

L-ERBG{A L-og[la 12˚C L-inqas 08˚C

IL-{AMIS L-og[la 13˚C L-inqas 09˚C

IL-:IMG{A L-og[la 13˚C L-inqas 09˚C

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 10˚C bix-xita, Amsterdam -01˚C imsa[[ab, Ateni 09˚C imsa[[ab, Li]bona 11˚C ftit imsa[[ab, Berlin -05˚C ftit imsa[[ab, Brussell 0˚C imsa[[ab, il-Kajr 16˚C ftit imsa[[ab, Dublin 07˚C bix-xita, Kopen[agen 0˚C imsa[[ab, Frankfurt 0˚C imsa[[ab, Milan 02˚C imsa[[ab, Istanbul 04˚C imsa[[ab, Londra 03˚C imsa[[ab, Malta 13˚ imsa[[ab, Madrid 08˚C xemxi, Moska -09˚C xemxi, Pari;i 03˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 09˚C imsa[[ab, Ruma 11˚C im/ajpar, Tel Aviv 17˚C ftit imsa[[ab, Tripli 15˚C xemxi, Tune] 16˚C imsa[[ab, Vjenna 0˚C imsa[[ab, Zurich 0˚C imsa[[ab, Munich -01˚C im/ajpar, Stokkolma -01˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu -11˚C xemxi

iversi Ministri tal-Gvern, fl-a[[ar ;ranet komplew juru kemm kienu g[adhom ma tg[allmux jiddistingwu bejn dak li hu tag[hom u dak li hu tal-poplu, billi g[amlu u]u minn fondi pubbli/i biex jibag[tu materjal fiddjar g[al skop parti;jan. L-ikbar abbu] se[[ mill-Ministru Philip Muscat, li g[amel ]mien twil iqassam televi]jonijiet tal-kulur lill-ba]u]li fuq rikmandazzjonijiet li sarulu minn Ministri, Deputati, kandidati u nies o[rajn li kienu mid[la tar-re;im So/jalista. Sadattant, l-istess Ministru nefaq eluf kbar ta’ liri biex kien stampat kalendarju bil-kulur. Fi ]viluppi o[ra, il-Vi/i Kap tal-PN, Guido de Marco, qal li l-approvazzjoni tal-emendi Kostituzzjonali fis-27 ta’ Jannar tal-1986 kienet tfisser li lpajji] fi ]mien qasir kien se jkollu Gvern Nazzjonalista. Hu qal dan f’meeting fil-{amrun.

g[al pa;na 3

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Lokali 3

Il-Prim Ministru fisser ukoll kif pajji]na ng[ata /ertifikat bil-miktub mill-UE li ddikjarat li Malta miexja fid-direzzjoni t-tajba u esprimiet fidu/ja qawwija li ttie[du l-passi biex l-ekonomija tkompli miexja f’dik id-direzzjoni. Minn dikjarazzjonijiet b[al dawn tiddependi l-ekonomija u l-garanzija tal-postijiet tax-xog[ol (Ritratt> Michael Ellul)

Bil-g[aqal u bil-kalma, pajji]na miexi ’l quddiem u qed jo[loq ix-xog[ol minn pa;na 2

Meta l-Kap tal-Oppo]izzjoni ji;i jxebba[ dik l-elezzjoni mal-1981, ikun qed jag[mel lakbar insult lill-poplu kollu. Il-Gvern tal-1981 kien gvern li mexxa kontra r-rieda talpoplu. Jekk il-Kap talOppo]izzjoni jibqa’ jsostni dak li qal, allura jkollu jg[id li l-Partit Laburista f’din lOppo]izzjoni hu ag[ar minn dak li kien fl-1981. Il-Prim Ministru qal li issa l-Kap tal-Oppo]izzjoni jrid jerfa’ r-responsabbiltà. F’dik il-le;i]latura kontra r-rieda tal-poplu, kien hemm Karmenu Vella, Joe Debono Grech, Alex Sceberras Trigona, Leo Brincat, George Vella, Alfred Sant u Marie Louise Coleiro. Jekk issa lKap tal-Oppo]izzjoni ddikjara li fl-1981 il-PL moralment u politikament kien sfidu/jat, g[andu jg[id lil dawn idDeputati jwarrbu mix-xena wkoll. Lawrence Gonzi qal li pajji]na g[andu b]onn li lPartit ikun wie[ed mag[qud, anki jekk hemm affarijiet li jista’ jkun hemm nuqqas ta’

qbil dwarhom. Hu qal li ja//etta bl-umiltà li jkun hemm il-kritika u ssu;;erimenti. Hu fatt li lpolitika li u]a l-PN wasslet g[ar-ri]ultati li qed igawdi minnhom il-pajji] illum. Il-Prim Ministru qal li hu jibqa’ miftu[ bera[ biex il-PN

mi/-/irkustanzi biex jo[loq id-dubju u l-instabbiltà. Linstabbiltà ti;i jekk ikun hawn protesti fit-toroq, jekk ikun hawn il-qg[ad, kieku listudenti jiddejnu minflok jie[du stipendju. L-instabbiltà mhix meta hawn medi/ini b’xejn, meta pajji]na hu fost

g[andu ji;ri biss jekk ma jkunx hemm triq o[ra. Il-Prim Ministru qal li llum se jattendi fi Brussell laqg[a importanti dwar issitwazzjoni ekonomika. Minkejja dan, hu g[andu ddover li ja;ixxi fi//irkustanzi u ma jistax jibqa’

Jekk il-Kap tal-Oppo]izzjoni jibqa’ jsostni dak li qal, allura jkollu jg[id li l-Partit Laburista f’din l-Oppo]izzjoni hu ag[ar minn dak li kien fl-1981. Il-Prim Ministru qal li issa l-Kap tal-Oppo]izzjoni jrid jerfa’ r-responsabbiltà. F’dik il-le;i]latura kontra r-rieda tal-poplu, kien hemm Karmenu Vella, Joe Debono Grech, Alex Sceberras Trigona, Leo Brincat, George Vella, Alfred Sant u Marie Louise Coleiro. Jekk issa l-Kap tal-Oppo]izzjoni ddikjara li fl-1981 il-PL moralment u politikament kien sfidu/jat, g[andu jg[id lil dawn id-Deputati jwarrbu mix-xena wkoll jibqa’ partit inklussiv, biex kulmin irid ja[dem b’mod ;enwin ja[dem, sakemm kul[add ji;bed [abel wie[ed, fl-istess direzzjoni. Lest jibqa’ jirrappre]enta l-ideat kollha. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qed jipprova jie[u opportunità

l-inqas li g[andhom nies ifittxu x-xog[ol. Il-Prim Ministru qal li hu /ar li g[al Muscat l-interess tal-pajji] hu sekondarju. G[adu s’issa jsejja[ g[al elezzjoni bikrija. Dan mhux fl-interess nazzjonali. Dan

g[addej qisu ma ;ara xejn. Hu qal li jerfa’ rresponsabbiltà kollha tadde/i]jonijiet tieg[u. Tenna li hu jrid li jkun i;;udikat mhux b’dak li jg[id, i]da b’dak li jag[mel. Fis-sej[a biex jerfa’ r-responsabbiltà,

qal il-Prim Ministru, irid lillPN kollu warajh. L-g[ajta “flimkien kollox possibbli” g[adha tg[odd u tapplika aktar illum. Hu biss blappo;; s[i[ tal-Partit li hu jista’ jkompli jmexxi. Dan, mhux biss bi/-/ap/ip. G[alhekk kien se jag[mel ilfidu/ja g[all-iskrutinju talKunsillieri. B’vot sigriet se jitlob il-konferma tal-fidu/ja, jew jekk hekk iridu lKunsillieri, jafdaw il-fidu/ja f’idejn [addie[or. Lawrence Gonzi qal li jerfa’ r-responsabbiltà kollha ta’ dak li wettaq. Issa, b’vot sigriet, hu se jpo;;i lmistoqsija jekk g[andhomx il-fidu/ja fih jew jekk hux se jkun hemm fidu/ja f’[addie[or – li hu jwieg[du minn issa l-lealtà s[i[a tieg[u lejh. Jekk ikun ikkonfermat, hu jkompli jag[mel [iltu biex iwettaq il-programm imfassal sa tmiem il-le;i]latura. Lest ikompli jwettaq il-bidla straordinarja g[al dan ilpajji]. Lest ikompli ja[dem bl-akbar [e;;a g[aliex jemmen verament li flimkien kollox possibbli.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

4 Lokali

Spazju g[al kul[add, i]da kap wie[ed

Tonio Borg qal li l-PN jaqbel li dawk li jkunu g[alqu t-tmintax-il sena fil-perijodu minn meta jing[alaq ir-re;istru elettorali sad-data tal-elezzjoni, ikunu jistg[u jivvutaw (Ritratt> Michael Ellul)

Fil-PN hemm spazju g[al kul[add, i]da kull partit irid ikun mag[qud fil-vi]joni tieg[u. {add u xejn mhu akbar mill-partit u millideali tieg[u, u g[alhekk dejjem kellna kap wie[ed. Il-Gvern g[andu diversi suldati, i]da ;eneral wie[ed, u g[alhekk Prim Ministru wie[ed biss. Dan qalu l-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN, Tonio Borg, meta lbiera[ filg[odu kien qed jindirizza l-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista. Huwa qal li kul[add irid jimxi mal-istatut tal-PN, u spjega kif il-Kap tal-Partit ji;i elett bi pro/ess demokratiku fi [dan ilPartit u mhux barra minnu. Tonio Borg, b[ala bniedem li [adem mill-qrib ma’ Lawrence Gonzi, spjega kif il-Prim Ministru, fl-a[[ar ]minijiet diffi/li g[alih u g[all-pajji], mexa bid-dinjità u lprudenza. Tonio Borg tkellem ukoll dwar il-vot li tilef Joseph Muscat nhar il-{amis fil-Parlament, u qal li fl-istorja tal-politika Maltija qatt ma kienet li mozzjoni ta’ sfidu/ja filGvern ma titressaqx mill-Kap talOppo]izzjoni, u qatt ma kienet li min ressaq il-mozzjoni ta’ sfidu/ja – li f’dan il-ka] tressqet minn An;lu

– Il-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN, Tonio Borg Farrugia – ma jitkellimx fiddiskussjoni. Hu qal li fl-istorja tieg[u, il-PN g[adda minn diversi kri]ijiet, i]da dejjem [are; rebbie[, g[aliex g[araf jinterpreta x-xewqat tal-poplu Malti. Fost l-o[rajn, Tonio Borg qal li l-PN jaqbel li dawk li jkunu g[alqu ttmintax-il sena fil-perijodu minn meta jing[alaq ir-re;istru elettorali sad-data tal-elezzjoni, ikunu jistg[u jivvutaw. Tonio Borg tkellem ukoll dwar illi;i tal-finanzjament tal-partiti politi/i, u fakkar kif kien il-Gvern, li fl-2008, wieg[ed li kien se jressaq mozzjoni dwar din it-tema filParlament. Hu qal li l-PN irid li;i li ma to[noqx il-partiti, i]da fl-istess [in hemm b]onn li ji;u kkontrollati l-finanzi tal-partiti, biex il-politika tal-partiti ma ti;ix influwenzata minn dawn l-affarijiet. Il-Vi/i Prim Ministru qal ukoll li l-PN dejjem kien il-partit tar-riformi, [afna minnhom ta’ kontenut so/jali qawwi; u l-PN hekk be[siebu jag[mel. Hu fakkar li l-PN fil-Gvern biddel il-li;i tal-proprjetà ta]-]wie;, li issa ma tistax tinbieg[ ming[ajr ilkunsens tal-mara. Hu fakkar li l-PN

fil-Gvern biddel il-li;i tal-wirt, fejn illum, dawk it-tfal li jitwieldu barra mi]-]wie;, m’g[adhomx jissej[u ille;ittimi, i]da g[andhom iddrittijiet b[at-tfal l-o[ra. Fost l-o[rajn, il-PN fil-Gvern [oloq l-uffi//ju tal-Ombudsman, sa[[a[ l-uffi//ju tal-Awditur :enerali, kif ukoll [oloq li;i li tillimita l-e]er/itu tal-Ministeri fil[idma tag[hom. Tonio Borg qal li mit-twaqqif talkostituzzjoni Maltija, fl-1964, din ilkostituzzjoni serviet tajjeb g[allpajji], i]da fl-istess waqt, wasal i]]mien, mhux li ssir kostituzzjoni ;dida, i]da biex din ti;;edded g[a]]minijiet tal-lum. Kien g[alhekk, qal Tonio Borg, li f’Lulju tal-2008, ilGvern waqqaf Kumitat talParlament li jsa[[a[ id-demokrazija. Minkejja li sar [afna xog[ol bi proposti tal-Gvern dwar su;;etti differenti, f’Mejju tal-2010, lOppo]izzjoni g[a]let li tirtira minn dan il-Kumitat. Fl-a[[ar nett, Tonio Borg qal li lPN hu miftu[ g[al ideat ;odda, kemm dawk li jin[olqu fl-istrutturi tal-PN, kif ukoll ideat li ji;u minn barra.

Il-PN dejjem kien rebbie[ g[ax [adem g[all-;id tal-poplu Fil-mument tal-prova, il-PN dejjem qam g[all-isfida, u dejjem [are; l-aqwa tieg[u. IlPN, g[ax [adem g[all-;id talpoplu, dejjem [are; rebbie[. Fl-istess [in, il-PN mhux partit perfett g[ax hu partit [aj. Minna[a l-o[ra, min jitkellem g[all-gallarija ma ji]balja qatt. Hekk sostniet il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN, Marthese Portelli, meta lbiera[ indirizzat il-Kunsill :enerali tal-PN. Hi kompliet tg[id li l-PN jirrappre]enta l-faxex kollha tas-so/jetà, kif ukoll bena u biddel il-pajji]. Fi [dan il-PN, qalet Marthese Portelli, kul[add g[andu d-dritt li jitkellem, li jikkritika u jargumenta biex itejjeb laffarijiet, spe/jalment meta wie[ed iressaq l-ilmenti talpoplu Malti u G[awdxi. Dwar il-vot ta’ sfidu/ja filGvern li ntilef minn Joseph Muscat nhar il-{amis, Marthese Portelli qalet li ;eneralment, vot b[al dan jintalab meta pajji] ikollu kri]i ekonomika, ikollu kri]i so/jali, jew ikollu l-politika internazzjonali tieg[u [a]ina. I]da minkejja li kienet l-

Oppo]izzjoni li ressqet ilmozzjoni ta’ sfidu/ja, xorta wa[da, Joseph Muscat ma semma xejn dwar dan, la filParlament u lanqas filKonferenza :enerali Laburista. Marthese Portelli tkellmet dwar il-[idma tal-Gvern filqasam tal-familja, fis-settur taledukazzjoni kif ukoll tan-nisa. Hi qalet li l-PN dejjem kien dak il-partit li jemmen fin-nisa, offra futur isba[ lit-tfal, u japprezza l-isforzi tal-familji. Marthese Portelli qalet li g[andha rasha mistrie[a g[allfutur ta’ binha, g[ax il-Gvern qed joffri €1.4 miljun kuljum fl-edukazzjoni – mhux talli qed jibni skola ;dida kull sena, i]da qed joffri ambjent sabi[ u pja/evoli fl-iskejjel Maltin u G[awdxin. Hi qalet li l-Gvern qed jinvesti f’kull livell taledukazzjoni, biex b’hekk kul[add g[andu quddiemu bibien miftu[a. Fost l-o[rajn, Portelli semmiet l-investiment fl-ITS, l-MCAST, flUniversità, kif ukoll filBioMalta Campus. Il-Gvern dejjem investa fil-boro] ta’ studju, kif ukoll fl-istipendji. Hi fakkret li fil-15 ta’

– Marthese Portelli, il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN

Ottubru 1996, il-Partit Laburista bag[at ittra lillistudenti ta’ dak i]-]mien jiggarantilhom li se j]omm listipendju; i]da meta tela’ filGvern, Evarist Bartolo pprova jbiddel l-istipendju f’self lillistudenti. Hi fakkret li jekk jitla’ l-Partit Laburista filGvern, Evarist Bartolo jista’ jer;a’ jkun il-Ministru talEdukazzjoni. Dwar is-settur tan-nisa, Marthese Portelli fakkret li f’dawn l-a[[ar snin, f’pajji]na, in-numru tan-nisa fid-dinja taxxog[ol, kemm full-time kif ukoll part-time, qieg[ed dejjem ji]died. Hi qalet li dawn irri]ultati ;ew grazzi g[allinvestiment tal-Gvern fi/Child-Care Centres, kif ukoll grazzi g[al diversi in/entivi biex in-nisa li jid[lu fid-dinja tax-xog[ol wara li jwelldu ma j[allsux taxxa, kif ukoll g[allintroduzzjoni ta’ faxxa ;dida g[all-familji f’dak li g[andu x’jaqsam mat-taxxa. Il-President tal-Kumitat Ezekuttiv tkellmet ukoll dwar il-qasam tas-sa[[a u fakkret li 96 mara ;ew salvati grazzi g[all-interventi li saru mi/?entru tal-Breast Screening, li

Marthese Portelli tkellmet dwar il-[idma tal-Gvern fil-qasam tal-familja, fis-settur tal-edukazzjoni, kif ukoll tan-nisa. Hi qalet li l-PN dejjem kien dak il-partit li jemmen fin-nisa, li offra futur isba[ lit-tfal, u li japprezza l-isforzi tal-familji (Ritratt> Michael Ellul)

feta[ il-Gvern fl-a[[ar snin. Hi fakkret li pajji]na irnexxielu jattira xog[ol ta’ kwalità g[olja f’pajji]na, fost l-o[rajn, mill-qasam talfarma/ewtika, il-call-centres,

kif ukoll mill-qasam finanzjarju. Il-Gvern Nazzjonalista g[araf jo[loq limpjiegi u jsalva l-fabbriki, kif ukoll g[en is-settur tat-turi]mu bi pro;etti infrastrutturali.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Lokali 5

Se nikkontesta g[ax dmiri hu li nerfa’ r-responsabbiltà - il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi

■ Il-Prim Ministru jtenni l-lealtà assoluta tieg[u lejn it-tmexxija f’ka] li l-Kunsilliera tal-PN jag[]lu persuna o[ra b[ala Kap Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, qal li b[ala Prim Ministru hu j[ossu marbut biss mal-fidu/ja tal-poplu espressa f’elezzjoni [ielsa skont ir-regoli taddemokrazija. Bl-istess mod, hu j[ossu marbut biss mal-kariga ta’ Kap tal-PN bil-vot [ieles tal-Kunsillieri tal-PN u hu g[alhekk li se jifta[ il-kariga tieg[u b[ala Kap tal-PN g[allkontestazzjoni skont l-istatut tal-Partit. Lawrence Gonzi qal dan f’konferenza tal-a[barijiet li saret fi tmiem il-Kunsill :enerali, ilbiera[, li fiha hu assuma r-responsabbiltà s[i[a tad-de/i]jonijiet kollha li ttie[du matul din il-le;i]latura. Hu tenna li ma jqisx li fi/-

/irkustanzi tas-sitwazzjoni ekonomika dinjija, ikun fl-interess tal-pajji] li tissejja[ elezzjoni qabel i]-]mien. Linteress tal-pajji] ma g[andux ikun fuq elezzjoni bikrija i]da fuq dak li jkompli jsa[[a[ l-ekonomija g[all-;id tal-poplu. Filwaqt li enfasizza l-opportuni]mu tal-Kap tal-Oppo]izzjoni li jrid jakkwista l-poter akkost ta’ kollox, ilPrim Ministru qal li fl-istess waqt hu ma jistax iqis li dak li se[[ nhar il{amis fil-Parlament b[al qisu ma ;ara xejn. Il-vot ta’ astensjoni kien immotivat u j[oss li bil-pass li hu qed jie[u qed iwie;eb g[al dak li ntqal, kompla Lawrence Gonzi. Filwaqt li qed jerfa’ kull

responsabbiltà, kompla l-Prim Ministru, hu se jifta[ il-kariga tieg[u g[all-kontestazzjoni. Kulmin jikkwalifka skont l-istatut tal-PN hu fil-libertà li jikkontesta l-kariga ta’ kap tal-partit. Lawrence Gonzi qal li hu se jkun wie[ed mill-kontestanti. Fil-ka] li l-Kunsill :enerali jag[]el persuna o[ra, hu lest joffri llealtà s[i[a tieg[u lejha ming[ajr ebda kundizzjoni, qal Lawrence Gonzi. Jekk ikun ikkonfermat b[ala l-Kap, hu se jkompli ja[dem biex sa tmiem il-le;i]latura jitwettaq il-programm elettorali approvat mill-ma;;oranza tal-poplu b’mod [ieles fl-a[[ar elezzjoni.

Il-PN [aqqu jkompli jiggverna u jag[mel il-;id

– Paula Mifsud Bonnici, il-President tal-Kunsill :enerali tal-PN

Il-PN [aqqu jkompli jiggverna, g[andu d-dover li jkompli jiggverna, filwaqt li [aqqu jkompli jibqa’ jag[mel il-;id lill-poplu Malti u G[awdxi kollu, ta[t ittmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. B’din il-fra]i g[alqet lintervent tag[ha l-President tal-Kunsill :enerali tal-PN, Paula Mifsud Bonnici, filbidu tal-Kunsill :enerali talPN, li tlaqqa’ lbiera[ filg[odu fid-Dar ?entrali talPN. Paula Mifsud Bonnici qalet li l-Kunsill :enerali tal-PN tlaqqa’ sabiex jiffoka fuq dak li hu ta’ prijorità g[al pajji]na, u jsib il-mod kif ilPrim Ministru u l-PN kollu kemm hu jkun qed ikompli ja[dem g[all-;id ta’ dan ilpajji]. Bla dubju, sostniet Mifsud Bonnici, li l-PN dejjem kien mibni fuq il-prin/ipji taddjalogu fi [dan l-istrutturi tieg[u, u g[alhekk se jkun qed jappo;;a l-politika ta’ kif il-Gvern se jkun qed ikompli jo[loq ix-xog[ol f’pajji]na, kif ukoll dwar kif il-PN se jkun qed ikompli jattira l-investiment f’pajji]na. Se jkompli jappo;;a wkoll il-benefi//ji so/jali, jinvesti fis-sa[[a u fledukazzjoni b’xejn g[at-tfal, ja;;orna ru[u ma]-]minijiet tal-lum, jag[ti soluzzjonijiet g[all-isfidi kbar li g[andu dan il-pajji], u dan billi

Il-Prim Ministru jippre]enta t-talba tieg[u lill-President tal-Kunsill :enerali, Paula Mifsud Bonnici, biex jibda l-pro/ess g[all-g[a]la tal-Kap (Ritratt> Michael Ellul)

jkollu istituzzjonijiet li jiffunzjonaw tajjeb, b’mod effi/jenti u bi trasparenza s[i[a. Paula Mifsud Bonnici, filwaqt li qalet li ssitwazzjoni politika b[alissa mhijiex wa[da fa/li, enfasizzat li hu l-mod kif tersaq lejha u kif taffrontaha li huma determinanti g[al pajji]na. F’dawn l-a[[ar jiem, qalet Paula Mifsud Bonnici, f’Malta, permezz tal-a;ir tal-mexxejja rispettivi, stajna nag[tu lkredenzjali tag[na lil min hu verament kapa/i jmexxi. Paula Mifsud Bonnici qalet li l-Kunsill :enerali talbiera[ kien qed jitlaqqa’ f’/irkustanzi partikulari g[all-Partit Nazzjonalista, kif

ukoll ftit jiem biss wara li Joseph Muscat tilef il-vot tieg[u fil-Parlament dwar ilmozzjoni ta’ sfidu/ja li saret kontra l-Gvern. Il-President tal-Kunsill :enerali tal-PN iddeskriviet il-mozzjoni ta’ Joseph Muscat b[ala xotta g[alla[[ar, li ma kellha l-ebda motivazzjoni, u li ma kellha l-ebda ra;uni fuqiex ikun sfidu/jat il-Gvern. Anzi, sostniet Paula Mifsud Bonnici, il-mozzjoni kienet /ertifikat favur il-[idma talGvern g[aliex din ilmozzjoni ma kenitx tittratta lanqas policy wa[da ta’ dan il-Gvern. Mozzjoni, sostniet Mifsud Bonnici, li jekk ma serviet g[al xejn, serviet biex to[ro; fid-dieher il-kilba

kbira li g[andu Joseph Muscat g[all-poter, bixxewqa tant kbira tieg[u li jipprova jsir Prim Ministru llum qabel g[ada. Fl-intervent tag[ha, Paula Mifsud Bonnici qalet li fla[[ar jiem [are; bi/-/ar li g[alkemm Joseph Muscat jippro;etta lilu nnifsu b[ala mexxej moderat, g[adu qed ji;i mmexxi minn nies li ;ejjin mill-pa;ni tal-istorja ta’ dawn l-a[[ar 30 sena, u li g[adhom jiddominaw lillPartit Laburista u jiddettaw kif u x’g[andu jag[mel Joseph Muscat. Hi qalet li f’dawn l-a[[ar jiem stajna naraw iddifferenzi enormi li je]istu bejn Lawrence Gonzi u Joseph Muscat – Joseph Muscat, li bilkemm g[adu beda fil-politika, telaq ji;ri b’mod sfrenat tant li tkaxkar bil-vot li tilef fil-Parlament. Min-na[a l-o[ra, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, bl-esperjenza e//ezzjonali tieg[u, li hi tant b]onju]a f’dawn il-mumenti hekk kru/jali g[al pajji]na, jibqa’ kalm, b’saqajh mal-art, iffukat u ddeterminat, lest ukoll li jbaxxi rasu g[arrieda tal-poplu Malti u G[awdxi kollu. Fl-a[[ar nett, Paula Mifsud Bonnici qalet li l-PN dejjem kellu l-kura;; jaffronta ssitwazzjonijiet diffi/li kollha li kellu quddiemu, u dejjem [are; rebbie[.

Lawrence Gonzi qal li jkun x’ikun l-e]itu tas-sej[a li qed issir g[attmexxija tal-PN, hu jistenna li jkun hemm rispett s[i[ lejn l-g[a]la [ielsa b’vot sigriet tal-Kunsillieri u jkunu rrispettati r-regoli tad-demokrazija. Il-pass li jmiss issa hu li jiltaqa’ lE]ekuttiv tal-PN nhar il-{amis li ;ej biex jidde/iedi dwar il-mod li se jitmexxa bih dan il-pro/ess, inklu]a l-[atra tal-Kummissjoni Elettorali. Meta kien qed iwie;eb ilmistoqsijiet tal-;urnalisti, il-Prim Ministru qal li minn issa ’l quddiem hu mhux se joqg[od jispekula dwar dak li jista’ ji;ri f’xenarji differenti, u biex kemm jista’ jkun dan ikun pro/ess liberu u miftu[.

Il-Prim Ministru jressaq formalment it-talba tieg[u Fl-ittra tieg[u lil Paula Mifsud Bonnici, il-President tal-Kunsill :enerali, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, qal li meta tmien snin ilu, il-Kunsill :enerali tal-PN fdah bit-tmexxija tal-partit, hu kellu g[an wie[ed: li jservi lil Malta u lill-Partit Nazzjonalista. Lawrence Gonzi semma l-isfidi li sab quddiemu pajji]na u l[idma li twettqet bl-appo;; li hu dejjem sab mill-partit biex jaqdi dmirijietu. Qal ukoll li fuq spallejh g[andu d-dmir jara li dawn l-isfidi jkomplu jintreb[u. Il-Prim Ministru qal li li]viluppi ta’ dan l-a[[ar ]mien ipo;;u fuqu responsabbiltà biex jag[mel minn kollox [alli Malta jkollha Gvern iffukat li jiffa//ja b’su//ess l-isfidi kbar quddiemu. Hu tenna li elezzjoni ;enerali f’dan il-mument mhix fl-interess tal-pajji], u g[alhekk hu g[andu jag[mel dak kollu possibbli biex ikun hawn soluzzjoni vera li twassal sa tmiem il-le;i]latura b’rispett s[i[ lejn l-g[a]la li g[amel il-poplu f’Marzu 2008. Lawrence Gonzi qal li lest ikompli jservi b[ala l-Kap tal-PN, i]da dan hu jag[mlu biss jekk ikun jaf li g[andu l-appo;; u lfidu/ja tal-Kunsillieri tal-PN. Dan jista’ jse[[ jekk jinfeta[ ilpro/ess g[all-kontestazzjoni talkariga tal-Kap tal-partit, fejn jittie[ed vot sigriet skont ir-regoli tal-istatut. G[alhekk, il-Kap Nazzjonalista ressaq it-talba formalment biex ilPN iniedi dan il-pro/ess millaktar fis possibbli.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

6 Lokali

€1.7 miljun lil 168 g[aqda mill-Fond g[all-Kaw]i :usti fl-2011 Matul is-sena li g[addiet, li kienet iddedikata lillvolontarjat, tqassmu €1.7 miljun lil 168 g[aqda permezz tal-Fond talLotterija Nazzjonali g[allKaw]i :usti. Per/entwal li jintlag[ab mil-Lottu u mil-Lotterija tas-Super 5 imur f’dan ilFond, u dawn il-flus,

imbag[ad jitqassmu lillg[aqdiet u lasso/jazzjonijiet. F’attività li saret fi/?entru tal-Mediterran g[allKonferenzi, il-Belt, u li matulha ng[ataw g[otjiet lil diversi benefi/jarji, Tonio Fenech, il-Ministru g[allFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, qal li l-iskop

tal-Fond hu biex jg[in lil organizzazzjonijiet u individwi fit-twettiq ta’ pro;etti fil-komunità. Kumitat li twaqqaf apposta jag[mel levalwazzjonijiet tal-proposti li jid[lu biex l-g[aqdiet jistg[u jibbenefikaw millFond. Dawn il-proposti jkunu varji, u l-Ministru

Fenech qal li dan juri kemm hawn kreattività u b]onnijiet differenti. Il-Fond tal-Lotterija Nazzjonali g[all-Kaw]i :usti jolqot diversi aspetti b[all-volontarjat, ledukazzjoni, il-kultura u lisport. Il-Ministru Fenech stqarr li l-qasam so/jali kien l-

aktar li bbenefika mill-Fond matul is-sena li g[addiet b’g[otja ta’ nofs miljun ewro. Dan kien segwit millqasam filantropiku, li gawda mis-somma ta’ €420,000, ilqasam kulturali, li ir/ieva €400,000, il-qasam sportiv li bbenefika minn €300,000 u l-qasam edukattiv li kiseb €77,000.

{ru; ta’ stocks tal-Gvern L-Awditur :enerali av]a li l-prezz g[al kull Stock li qed ji;i offrut g[assottoskrizzjoni lill-membri tal-pubbliku skont kif t[abbar fl-24 ta’ Jannar, ;ie stabbilit kif ;ej: 4.25% Stock tal-Gvern ta’ Malta 2017 (III) Fungibility Issue bi prezz ta’ € . , b’YTM ta’ 3.523 % , li j;ib rendiment ta’ rata annwali ekwivalenti g[al 3.554 filmija; 4.3 fil-mija Stock talGvern ta’ Malta 2022 (II) bi prezz ta’ € . b’YTM ta’ 4.299 fil-mija, li j;ib rendiment ta’ rata annwali ekwivalenti g[al 4.346, u 5.2 fil-mija Stock tal-Gvern ta’ Malta 2031 (I) Fungibility Issue, bi prezz ta’ € . b’YTM ta’ 5.058 fil-mija li j;ib rendiment ta’ rata annwali ekwivalenti g[al 5.122 fil-mija. L-applikazzjonijiet jift[u nhar l-Erbg[a, 1 ta’ Frar, 2012 fit-8.30am, u jag[lqu kif ;ej, jew aktar kmieni fiddiskrezzjoni tal- Accountant General: fil-5pm tal-:img[a 3 ta’ Frar, 2012 g[allapplikazzjonijiet minn xi applikant wie[ed u # jew applikanti flimkien li ma je//edux il-€100,000 kull persuna; u f’nofsinhar tatTlieta 7 ta’ Frar, 2012 g[allapplikazzjonijiet li jkunu mag[mulin f’offerti b’irkant. L-ammonti ta’ kull Stock li ji;u allokati lill-applikanti li l-applikazzjoni tag[hom kienet mag[mula f’offerti b’irkant, ji;u immedjatament mg[arrfa sag[tejn wara l - [in tal g[eluq tal - offerti b ’ irkant . Il-formoli talapplikazzjoni jinkisbu minn u ji;u ddepo]itati g[and ilMembri kollha tal-Bor]a ta’ Malta, u Provdituri o[ra awtorizzati ta’ Servizzi ta’ Investiment. Il-formoli talapplikazzjoni jistg[u jitni]]lu wkoll minn fuq ilwebsite tat-Te]or. 103 75

100 00

101 75

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Lokali 7 IS-SUMMIT IMPORTANTI TAL-UE ILLUM FI BRUSSELL

Il-[olqien tax-xog[ol u l-istabbiltà finanzjarja fl-a;enda Neil Camilleri minn Brussell

Il-mexxejja tal-Unjoni Ewropea, fosthom il-Prim Ministru Malti, Lawrence Gonzi, illum se jiltaqg[u g[al summit informali talUE fi Brussell, biddiskussjonjiet mistennija jiffukaw primarjament fuq il-[olqien tal-impjiegi. F’messa;; lill-media, ilPresident tal-Kunsill Ewropew, Hermann van Rompuy, qal li f’dan issummit hemm b]onn li jitkomplew l-isforzi biex ikun hemm stabbiltà finanzjarja, li minbarra li hi xi [a;a b]onju]a fiha nnifisha, twassal ukoll g[all-[olqien tax-xog[ol u

t-tkabbir ekonomiku. Dan, fid-dawl ta’ /ifri inkwetanti li [ar;u fl-a[[ar jiem u li wrew li l-qg[ad fi Spanja jinsab f’livell rekord b’iktar minn [ames miljun persuna bla xog[ol, waqt li fir-Renju Unit hemm iktar minn tliet miljun persuna qieg[da. Filwaqt li l-politika Ewropea f’dan il-qasam mistennija tkun diskussa f’iktar dettall f’summit ie[or f’Marzu li ;ej, dan issummit g[andu jservi biex tittie[ed azzjoni immedjata dwar il-qasam tal-qg[ad fost i]-]g[a]ag[, is-suq komuni Ewropew, u n-

negozji ]-]g[ar u l-medji. Fl-a;enda se jkun hemm ukoll l-approvazzjoni ta’ emendi g[all-Mekkani]mu Ewropew g[all-Istabbiltà u l-hekk imsejja[ fiscal compact. Dan il-ftehim intla[aq minn numru ta’ pajji]i-membri wara ssummit ta’ Di/embru li g[adda, meta l-Prim Ministru Ingli], David Cameron, u]a l-veto u rrifjuta bidliet fit-trattat talUnjoni Ewropea li kienu inti]i biex ji]guraw regolamentazzjoni a[jar tasswieq u l-istituzzjonijiet finanzjarji. Dan wassal biex is-26

L-g[atx g[all-poter tant rikeb lil Muscat li tilef u qed jg[id li reba[ Il-PN –

Quddiem wie[ed mill-ikbar testijiet kemm ilu mexxej Laburista, Joseph Muscat falla mi]erjament. Minflok juri li lLabour inbidel, Muscat, g[ax g[andu g[atx kbir g[all-poter, g[a]el l-ambizzjoni personali fuq l-interess nazzjonali u llivell tal-g[ajxien tal-familji Maltin. Tabil[aqq, li kif qal Evarist Bartolo, fil-Labour, “aktar ma l-affarijiet jinbidlu, aktar jibqg[u l-istess”. Dan qalu l-PN fi stqarrija bi twe;iba g[ad-diskors li g[amel ilbiera[ filg[odu lMexxej Laburista, Joseph Muscat, f’Marsaxlokk. Fid-diskors tieg[u talbiera[, Joseph Muscat iddeskriva dawn il-;ranet b[ala marka sewda u kerha flistorja demokratika ta’ Malta. Skont Muscat, “il-Partit Laburista jinsab fin-na[a ttajba tal-istorja”. Fid-diskors tieg[u, Joseph Muscat baqa’ jinsisti li

g[andha ssir elezzjoni ;enerali bikrija, i]da fl-istess waqt hu ammetta li b[alissa ninsabu g[addejin minn ;ranet importanti fil-livell Ewropew, li g[andhom b]onn attenzjoni s[i[a, “b’de/i]jonijiet li iktar ma jg[addi ]-]mien, iktar qed ikunu importanti u li jorbtu”. Il-Mexxej Laburista qal li rra;uni wara x-xoljiment talKunsill Lokali ta’ Tas-Sliema hi biex il-PN ikollu vanta;; fl-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali f’nofs Malta fl-10 ta’ Marzu li gej. Joseph Muscat qal li kull ;urnata li tg[addi ming[ajr ma tissejja[ elezzjoni ;enerali hi ;urnata mo[lija, i]da flistess waqt hu re;a’ qal li lPartit Laburista m’g[andux g[a;la. Hu qal li jekk hu jsir Prim Ministru, wa[da millewwel mi]uri li se jie[u tkun li jbiddel il-mod kif ta[dem ilPower Station ta’ Delimara u

li jkun hemm Ministeru g[allBiedja u s-Sajd. Il-Mexxej Laburista re;a’ rrepeta li r-ri]ultati tajbin ta’ Malta fil-qasam tax-xog[ol huma minkejja l-Gvern u mhux grazzi g[all-[idma talGvern. Hu pprova jassigura li jekk ikun fil-Gvern, il-Partit Laburista jkun safe g[annegozji u g[ax-xog[ol. Fit-twe;iba tieg[u, il-PN qal li l-g[atx g[all-poter lil Joseph Muscat tant rikbu li anki meta jitlef jibqa’ jg[id li reba[. Dan, meta l-mozzjoni tieg[u ta’ sfidu/ja giet meg[luba. Il-PN qal li r-reazzjoni ta’ Muscat kienet skorretta politikament, u indi/enti, g[ax qabel ittie[ed il-vot, hu ddikjara li mhux se jag[ti kas ir-ri]ultat tal-vot u ried elezzjoni ;enerali. Il-PN qal li din hi l-istess indi/enza politika li kien wera Alfred Sant fir-referendum dwar iss[ubija fl-UE.

L-UE tirtira l-pro/eduri kontra Malta fuq livelli ta’ storbju Il-Kummissjoni Ewropea irtirat formalment il-pro/eduri kontra Malta quddiem il-Qorti Ewropea tal-:ustizzja dwar in-nuqqas minna[a ta’ Malta biex tipprovdi studji ddettaljati rigward tni;;is i;;enerat mill-istorbju, mag[rufin b[ala noise maps. Fil-komunikat li bih irtirat il-pro/eduri, il-

Kummissjoni a//ettat li l-Gvern Malti ipprovda n-noise maps u jissodisfa l-kundizzjonijiet kif imfissrin fid-direttiva 2002#49#KE dwar listorbju. Bl-g[eluq ta’ dan il-ka], Malta m’g[andha lebda pro/eduri pendenti kontriha quddiem ilQorti Ewropea tal-:ustizzja.

pajji] l-ie[or tal-Unjoni Ewropea waslu g[al spe/i ta’ trattat li jg[id li fost lo[rajn il-pajji]i-membri g[andhom jaraw li li]bilan/ tag[hom ikun fillivell ta’ inqas minn 3% talProdott Domestiku Gross u li jkollhom ba;it ibbilan/jat. Il-ftehim jg[id ukoll li l-budgets nazzjonali g[andhom jintbag[tu lillKummissjoni Ewropea, li jkollha d-dritt tag[mel irrevi]jonijiet. Is-summit tal-UE se jsir minkejja strajk ta’ 24 sieg[a minn eluf ta’ [addiema tat-trasport u ta//ivil kontra l-mi]uri tal-

awsterità imposti millGvern Bel;jan. Il-[addiema qed jipprotestaw fost l-o[rajn kontra ]-]ieda fl-età talirtirat u t-tne[[ija ta’ /erti benefi//ji b[ala parti minn pakkett ta’ mi]uri talawsterità inti]i biex inaqqsu l-i]bilan/ tal-pajji] g[al ta[t it-3%, kif qed titlob lUE. Mir-rapporti jidher li se jintlaqtu [a]in [afna sservizzi tal-ferrovija – li se jieqfu g[al 24 sieg[a s[a[ – u anki l-ajruport ta’ Brussell, fejn numru ta’ titjiriet mistennija ji;u affetwati.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

8 Opinjoni

Il-fidu/ja tal-poplu Fl-a[[ar laqg[a tieg[i mag[kom, g[e]ie] qarrejja ta’ dan il-;urnal, qsamt [sibijieti dwar ir-rieda talpoplu. G[edna kemm din irrieda hi sovrana u allura kemm hi importanti li ti;i rispettata u m[arsa minn kul[add, b’mod partikulari mis-sinjuri deputati eletti mill-istess poplu, biex iwettqu f’isimu dik l-istess rieda kif espressa minnu f’elezzjoni [ielsa u demokratika. G[ax wie[ed irid jifhem li f’elezzjoni, il-poplu jag[mel l-g[a]la tieg[u kemm dwar min g[andu jmexxih fille;i]latura li tkun se tibda, kif ukoll dwar liema programm g[a]el li ji;i mwettaq, possibbilment sa tmiem ilmandat mog[ti millKostituzzjoni, ji;ifieri dak ta’ [ames snin. Illum se nesprimi l-[sibijiet u l-ideat tieg[i dwar punt ie[or kardinali g[all-istess sinjuri deputati eletti u dan hu: il-fidu/ja tal-poplu. Meta poplu jag[ti l-fidu/ja tieg[u lil partit politiku biex jiggverna g[an-nom tieg[u, ikun ifisser li issa li tela’ filgvern, hu mistenni li jmexxi ’l quddiem il-pajji], billi qabelxejn iwettaq ilprogramm li bih hu jkun tela’ u naturalment billi jille;i]la u jwettaq dik il-politika kurrenti li trid issir ta’ kuljum matul il-le;i]latura kollha kemm hi. Dan ifisser ukoll li l-gvern irid ikun wie[ed responsabbli u serju bi]]ejjed li kapa/i jaqra s-sinjali ta]-]minijiet u jie[u dawk il-passi me[tie;a g[all-istabbiltà ekonomika, finanzjarja u wkoll industrijali u ta’ sigurtà tal-pajji]. Fidu/ja

Gvern li jir/ievi l-fidu/ja tal-poplu jkun mistenni minnu li jirre/iproka din il-fidu/ja hu wkoll billi jemmen filkapa/ità u fl-intelli;enza talistess poplu. Mhux biss, i]da din il-fidu/ja g[andu jimmanifestaha billi ma jib]ax jie[u /erti mi]uri u jag[mel /erti passi li g[alkemm ikunu jidhru kbar u diffi/li, i]da fl-istess [in joffru indikazzjoni /ara u realistika ta’ su//ess li minnu se jgawdi l-istess poplu. Hekk ;ara meta :or; Borg Olivier ;ab l-Indipendenza g[al pajji]na. [afna kienu qalu li ma kienx jaf x’se jag[mel g[ax we[idna se mmutu bil-;u[. Fil-fatt ;ara lkuntrarju. Hekk ;ara meta Eddie Fenech Adami da[[al lil Malta fl-Unjoni Ewropea. Qalu li a[na makku u se ninbelg[u mill-baleni. Hekk ;ara meta Eddie Fenech

minn Euchar MIZZI mizzieuchar@yahoo.com

Meta Eddie Fenech Adami introdu/a f’pajji]na l-Kunsilli Lokali, il-Laburisti qalu li qed jisparpalja flus il-poplu u li l-poplu mhux kapa/i jiggverna l-lokalità tieg[u. Hekk ;ara meta Lawrence Gonzi sie[eb lil Malta fiz-zona ewro, fejn il-munita tag[na nbidlet mil-lira g[all-ewro

Adami introdu/a f’pajji]na lKunsilli Lokali, qalu li qed jisparpalja flus il-poplu u li lpoplu mhux kapa/i jiggverna l-lokalità tieg[u. Hekk ;ara meta Lawrence Gonzi sie[eb lil Malta fizzona ewro, fejn il-munita tag[na nbidlet mil-lira g[allewro. Qalulna li g[ad m’a[niex ippreparati u se nikkommettu di]astru g[al pajji]na. Mentri l-Gvern Nazzjonalista, li minn dejjem kien jemmen fl-abbiltà talpoplu Malti u G[awdxi, kien jg[id il-kontra, u ]-]mien tah ra;un. Kunsilli Lokali

Jekk kien hemm b]onn ta’ prova /ara tal-fidu/ja talpoplu fil-gvern u vi/i-versa, dik dehret fl-aqwa tag[ha meta Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Eddie Fenech Adami ]vesta ru[u minn parti sostanzjali mill-poter tieg[u u g[addieh lill-Kunsilli Lokali, li minnhom waqqaf wie[ed g[al kull belt u ra[al ta’ Malta u G[awdex. Dakinhar l-elementi kollha kienu kontra din il-mi]ura. Illum kul[add jistqarr u jirrikonoxxi kemm kienet mi]ura tajba u li fil-fatt biha sar titjib kbir f’kull rokna ta’ Malta u G[awdex kemm

Gvern responsabbli jie[u l-passi g[all-istabbiltà ekonomika, finanzjarja, industrijali u ta’ sigurtà tal-pajji]

ambjentalment kif ukoll kulturalment u wkoll so/jalment. Malta nbidlet g[all-a[jar kemm fid-dehra tag[ha kif ukoll f’dik li hi kuxjenza patrijottika g[al dik li hi storja, kultura u wkoll tradizzjonijiet u drawwiet tallokalitajiet rispettivi tag[na. Il-Gvern jirre/iproka wkoll il-fidu/ja tieg[u fil-poplu, meta ju]a politika li to[loq ix-xog[ol fil-pajji]. Din ilpolitika trid tkun mibnija u attwata fuq ]ew; binarji; wa[da li tippjana u tibni infrastruttura u to[loq ambjent industrijali san u stabbli, u t-tieni li tipprepara u t[arre; work force li tkun tappella g[as-suq tax-xog[ol li jkun fil-furja tal-mument. T[ejjija Il-Gvern ta’ Gonzi [a [sieb li dawn i]-]ew; mi]uri ji;u ppreparati tajjeb u fil-[in, biex meta tinqala’ lopportunità ssibna lesti g[aliha. Hekk ;ara u meta

[addie[or kellu fabbriki jag[lqu u nies kapijiet talfamilji u wkoll ]g[a]ag[ jing[ataw is-sensji bl-eluf, g[all-grazzja t’Alla pajji]na kien qed i]id il-postijiet taxxog[ol u l-qg[ad ni]el g[a//ifra mill-aktar a//ettabbli u mill-inqas fl-Ewropa. I]da l-fiducja tal-poplu ma tridx tabbu]a minnha u lanqas tinjoraha. Min jag[mel hekk i;ib fuqu l-g[adab u ddisprezz tal-poplu, li jitlob minnu spjegazzjoni ta’ g[emilu kif ukoll i]ommu

responsabbli g[al dak kollu li ji;i wara, b[ala konsegwenzi. U mal-poplu ma ti//ajtax. G[ax jg[addi ]-]mien u jerfag[hielek fil-komma. Min jitlef jew ixellef il-fidu/ja talpoplu jista’ jg[id: jien g[alija daqshekk, g[ax ladarba

jag[mlu ;udizzju. Is-sigurtà tal-pajji], is-sa[[a u l-;id komuni ji;u minn ta’ quddiem nett. O[rajn ji;u warajhom. Hekk jitolbu lprijoritajiet. Il-programm elettorali talGvern hu mistenni li jitwettaq matul medda ta’ [ames snin u mhux fl-ewwel sena jew tnejn nippretendu li jsir kollox. Dan dejjem meta l-[ajja hi normali u ma jinqalax xi saram jew di]astru li j[arbatlek il-programm kollu. G[ax kif g[edna, l-ewwel lemer;enza u wara jitkompla l-programm. Mhux g[ax lo[rajn mhumiex importanti u ta’ fejda g[all-poplu, i]da lewwel ji;i l-ewwel. Il-fidu/ja tal-poplu, wie[ed idum biex jakkwistaha u jrid ja[dem u jqatta’ bi snienu g[aliha. G[alhekk trid tib]a’ g[aliha kuljum u kull mument. Hu dnub mejjet li ma jin[afirx mal-poplu jekk xi [add, ta[t sku]a jew o[ra, jipprova j/a[[ad lill-poplu minn xi dritt tieg[u, jew jipprova je[odlu minnu. Meta l-poplu g[a]el gvern biex imexxih g[al [ames

Il-fidu/ja tal-poplu, wie[ed idum biex jakkwistaha u jrid ja[dem u jqatta’ bi snienu g[aliha titlifha, diffi/li [afna biex ter;a’ takkwistaha, biex ma ng[idx impossibbli g[al kollox. Titlef il-fidu/ja tal-poplu jekk twieg[ed [a;a u tag[mel o[ra. L-aktar meta tag[mel xi [a;a barra mill-programm u li tkun ukoll kontroversjali. Jistg[u jinqalg[u problemi jew xi di]astru li naturalment trid tirrimedja b’xi [a;a li ma tkunx fil-programm. I]da dan hu mistenni kif ukoll a//ettabbli. I]da li tkun xi [a;a jew problema li qlajtha int, dik [a;a o[ra u li ]gur li l-poplu ma ji[ux gost biha. G[aqal u ra;uni Fil-pajji], il-problemi ma jonqsux u x-xog[lijiet u

pro;etti u li;ijiet me[tie;a jinbtu bosta u f’kull ]mien. F’ka]i b[al dawn, l-g[aqal u r-ra;uni jg[idulek li trid tara l-istampa kollha u wara trid tag[mel lista ta’ prijoritajiet u timxi fuqha. Il-prijoritajiet ji;u llistjati min-nies ta’ /erta serjetà, esperjenza u li jafu

snin, hu [ames snin tattmexxija jistenna ming[andu u mhux sentejn, jew erba’ snin. Jekk g[al xi ra;uni xi [add, hu min hu, ma jistax jissaporti l-[ames snin talmandat, dmiru u l-unika option li g[andu dak li jkun hu li jitlaq, biex minfloku jid[ol min imiss sabiex ilprogramm jibqa’ g[addej u lpoplu ma jitlifx dik il-[idma li jkun fadal ti;i mwettqa. Il-poplu ma ja//etta ebda sku]a li biha hu jsib ru[u fi ]vanta;; politiku malprogramm li jkun g[a]el. Ag[ar minn hekk, il-poplu jitlob spjegazzjoni serja u /ara, jekk min[abba xi a;ir irresponsabbli ta’ xi [add, jitlob xi benefi//ju li jkun ;ie mwieg[ed lilu i]da ma jil[qux ji;u approvati skont il-li;i. Mela l-fidu/ja tal-poplu hi sovrana u l-politiku g[andu jg[o]]ha u jirrispettaha kif jixtieq u jrid il-poplu.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

PN li jemmen fir-regoli tad-demokrazija bil-fatti Il-Kunsill :enerali Straordinarju li laqqa’ lbiera[ il-Partit Nazzjonalista fid-Dar ?entrali tieg[u, ta e]empju /ar lill-poplu Malti ta’ kif jit[addmu rregoli tad-demokrazija, anki f’partit politiku. Ilpartiti politi/i, sfortunatament, [afna drabi jitpo;;ew f’keffa wa[da. I]da l-istorja politika ta’ pajji]na turi iswed fuq l-abjad kif il-PN dejjem po;;a r-regoli tad-demokrazija qabel kull interess ie[or. Ilbiera[, il-PN re;a’ ta prova o[ra tar-rispett s[i[ lejn ir-regoli tad-demokrazija. Il-prova, il-PN re;a’ taha fis-sieg[a tal-prova. Fil-mument li flok partit jista’ ji;i ma[kum minn xi interessi parti;jani, il-PN re;a’ ta konferma lill-poplu li kapa/i jie[u de/i]jonijiet importanti f’mumenti sensittivi anki g[al pajji]na, u jpo;;i l-interess ta’ pajji]na qabel kull interess ie[or. De/i]jonijiet iggwidati mir-regoli tad-demokrazija. Xejn aktar.

Konferma ta’ dak li dejjem emmen fih il-PN

Il-PN ilbiera[ wera li dak li jemmen fih g[andu s-sa[[a morali u l-kovinzjoni li jsarrfu wkoll filprattika. Il-kliem fierag[ b[alma hu dak tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, mhux bi]]ejjed. Il-kliem sabi[ favur ir-rispett lejn il-pro/ess demokratiku lanqas ma hu bi]]ejjed. Il-PN re;a’ wera bil-fatti li kapa/i jg[addi g[allazzjoni u jattwa dak li verament jemmen fih. Il-Prim Ministru u Kap tal-PN, Lawrence Gonzi, ilbiera[ ta konferma ta’ dak li dejjem emmen fih il-PN. Konferma li kapa/i, anki f’mumenti ta’ de/i]jonijiet diffi/li, jibqa’ jiggwidah ir-rispett s[i[ u ming[ajr ebda

kompromessi lejn id-demokrazija. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien /ar wara dak li g[adda minnu l-pajji] bil-vot li ttie[ed il{amis li g[adda fil-Parlament. Il-messa;; li wassal lill-Kunsill :enerali – l-og[la organu fi [dan il-partit u l-organu li kwa]i tmien snin ilu ele;;ih Kap tal-PN u [a t-tmexxija tal-pajji] ukoll b[ala Prim Ministru – kien mhux biss /ar, i]da onest. Messa;; li g[amlu g[ax hu konvint minn dak li jemmen fih hu u minn dak li dejjem emmen il-PN tul l-istorja glorju]a tieg[u, li dejjem irrispetta r-rieda u l-vu/i talelettorat tag[na. Quddiem il-vot tal-{amis fil-Parlament, ilKap tal-Oppo]izzjoni tilef. Ma irnexxilux iwaqqa’ l-Gvern. Bil-vot fil-Parlament, il-Prim Ministru g[andu d-dmir li jibqa’ jiggverna u jibqa’ miexi bil-mandat elettorali li ng[ata f ’ Marzu tal - 2008 biex ikun il - PN li jmexxi lil pajji]na g[al le;i]latura o[ra, li tintemm is sena d - die[la . Ir - ri]ultati tal - Gvern Nazzjonalista jitkellmu wa[edhom . I]da l - Prim Ministru Lawrence Gonzi sema ’ wkoll il - vu/i li astjeniet fil - Parlament . Vu/i, li kif iddikjara l - Prim Ministru stess, qed jag[tiha l - pi] li jist[oqqilha . }amm ukoll kelmtu mar - reazzjoni li ta wara l - vot tal {amis li g[adda – dik li se jassigura li jkollu l - PN kollu warajh biex ikompli l-[idma tieg[u b[ala Prim Ministru sal-a[[ar tal-le;i]latura. Lawrence Gonzi wera li hu kapa/i jerfa’ rresponsabbiltà kollha ta’ Prim Ministru – kemm

tar-ri]ultati mill-aqwa li qed igawdi pajji]na llum f’sitwazzjoni internazzjonali mill-aktar diffi/li, kif ukoll ta’ de/i]jonijiet li [a kemm hu b[ala Prim Ministru kif ukoll il-Kabinett kollu, li irrikonoxxa wkoll u li jirrispetta l-fatt li jista’ jkun hemm min ma jaqbilx ma’ xi de/i]jonijiet li jittie[du. Il-Prim Ministru u l-Partit Nazzjonalista ta prova o[ra li l-PN mhux marbut ma’ ebda si;;u tal-poter. Hu Prim Ministru u partit marbut biss mal-fidu/ja tal-poplu, u fl-istrutturi tal-partit malfidu/ja tal-Kunsill :enerali tal-PN. Bid-de/i]joni tieg[u li jassigura li l-PN ikompli jiggverna sal-a[[ar tal-le;i]latura, kif g[andu lmandat li jag[mel mill-elettorat li fdah bittmexxija, il-Prim Ministru talab ilbiera[ biex jibda l-pro/ess fi [dan il-PN biex iressaq it-tmexxija tieg[u g[all-verifika u l-iskrutinju tal-PN b’vot sigriet. Vot tal-Kunsill :enerali li jikkonferma lKap tal-Partit jew g[al Kap ;did tal-partit.

Maturità politika

Din hi l-maturità li j[addem fil-politika l-PN. Partit li quddiem sitwazzjoni li fiha jrid jag[mel g[a]liet de/i]ivi ma jib]ax mir-regoli taddemokrazija. Pro/ess li g[andu jsa[[a[ lill-PN. Pro/ess ukoll li jkompli jattwa t-tema li resaq biha l-PN quddiem l-elettorat fl-a[[ar elezzjoni ;enerali – it-tema “flimkien kollox possibbli”. Dan, il-PN qed je]er/itah u jassigurah bil-fatti u mhux bil-paroli – kemm f’livell ta’ pajji] kif ukoll f’livell ta’ partit.

Intietef

Falza stikka Mozzjoni ta’ sfidu/ja.

Fit-13 ta’ Jannar lOppo]izzjoni g[amlet ilkalkoli tag[ha. Ikkalkulat li tista' tirba[ vot fil-Parlament. U mhux vot ordinarju tafux. Fit-13 ta’ dan ix-xahar Joseph Muscat u dawk ta’ madwaru kkalkulaw li se jkollhom ilma;;oranza fil-Parlament u li biha setg[u jirb[u vot ta’ sfidu/ja fil-Gvern. Kieku ma g[amlux dan il-kalkolu ma kinux iressqu l-vot ta’ sfidu/ja. Tant kienu /erti li se jirb[u dan il-vot ta’ sfidu/ja li riedu jressquh malajr. Malajr kemm jista’ jkun. Kwa]i bla diskussjoni ta’ xejn. Jew bl-inqas ammont ta’ diskussjoni possibbli. Hekk riedet lOppo]izzjoni. Ressqet mozzjoni ta’ sfidu/ja bla ma tat ra;uni wa[da, mozzjoni ta’ [ames kelmiet kollox, u ppretendiet li tg[addi b[al gaffa mill-Parlament. Arroganza politika fl-aqwa tag[ha min-na[a talOppo]izzjoni. Mur ara x’jag[mlu kieku jkunu fuq inna[a tal-gvern. ?ertezza. Din i/-/ertezza, ji;ifieri li l-vot ta’ sfidu/ja kienu se jirb[uh, kompliet

minn Philip MIFSUD info@philipmifsud.com

tikber u tifrex l-g[eruq filkamp Laburista, tant li George Vella, Deputat anzjan u eks Vi/i Prim Ministru Laburista, nhar il-{amis 19 ta’ Jannar irrefera g[al Joseph Muscat b[ala “prattikament Prim Ministru”. Fejn tista’ tasal i]jed^ Kull min isegwi lmedia, il-blogs u s-siti talinternet seta’ jinduna kemm din i/-/ertezza Laburista kibret. La[qet il-qofol tag[ha fil-[in li Joseph Muscat kien qed jag[mel id-diskors konklu]iv qabel il-vot fuq il-

mozzjoni mressqa minnu u minn s[abu. G[atx kbir. Din l-attitudni tikxef l-g[atx u l-kilba li g[andha l-Oppo]izzjoni. LOppo]izzjoni g[andha g[a;la kbira. Trid tikseb il-poter kemm jista’ jkun malajr. Sa /ertu punt, ma nag[tihiex tort. Ilhom jistennew. I]da listennija mhix ra;uni tajba bi]]ejjed. L-Oppo]izzjoni mhux tistrie[ fuq i]-]mien trid, i]da g[andha turi li hi gvern alternattiv. Sa issa dan g[adha ma g[amlitux. Minkejja l-g[a;la li g[andha, donnha li lanqas biss g[andha l-interess li tipprova turi li hi gvern alternattiv. G[a;la u g[a;la biss g[andha. G[a;la li qed i;;eg[ilha tie[u [afna ]balji. }balji li ma g[andhiex te[odhom. U tul din ille;i]latura rajnieha drabi o[ra tressaq mozzjonijiet (g[ax t[oss li tista’ tirba[ lapprovazzjoni ta’ xi deputat min-na[a tal-gvern) u titlifhom. Ikkalkulaw [a]in. Imma kkalkulaw [a]in. {adu falza stikka. Il-mozzjoni ma g[addietx. Ma ;abitx ilma;;oranza li kellha b]onn. Ikkalkulaw [a]in. G[al

L-a[bar li kienet ta' disfatta g[all-Partit Laburista

darb’o[ra. Il-kilba li lOppo]izzjoni g[andha biex tie[u l-poter qed timpedilha milli tkun o;;ettiva, milli tag[mel il-kalkoli sew. Ilkilba li g[andha g[all-poter qed tpo;;ilha g[amad quddiem g[ajnejha u ma t[allihiex tirra;una u tag[mel il-kalkoli sew. {asra li lOppo]izzjoni hi medhija fuq dawn l-affarijiet biss meta hemm bil-wisq aktar affarijiet

x’tista’ tag[mel. Ag[ar minn hekk, l-g[amad talOppo]izzjoni ta’ Joseph Muscat baqa’ hemm sa[ansitra sa wara l-vot. Minkejja li l-mozzjoni ta’ sfidu/ja mressqa millOppo]izzjoni ma g[addietx, dan il-pajji] kellu jiffa//ja sitwazzjoni fejn il-kap talOppo]izzjoni xorta wa[da [are; bl-g[ajta ta’ elezzjoni bikrija. Dik arroganza!

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-KRI}I TAD-DJUN L-ITALJA

Miet l-eks President Oscar Luigi Scalfaro Illum se jsir il-funeral taleks President Taljan Oscar Luigi Scalfaro f’forma privata fis-2pm, fil-Knisja ta’ Santa Maria fi Trastevere, f’Ruma. Ilbiera[ t[abbret il-mewt ta’ Scalfaro fl-età ta’ 93 sena. Hu kien il-President tal-Italja bejn l-1992 u l1999. Hu kien twieled fid-9 ta’ Settembru tal-1918 f’Novara. Hu ]ar Malta kemm f’forma uffi/jali kif ukoll f’forma privata. Apparti li kien President, Scalfaro kien ukoll Ministru tal-Intern kif ukoll l-Ispeaker tat-Tieni Kamra tal-Parlament. Hu kien in[atar President fl-1992 hekk kif l-Italja kienet f’nofs Tangentopoli, liskandlu dwar ilfinanzjament tal-partiti politi/i li kellu b[ala rri]ultat a[[ari tieg[u ittmiem tal-partiti tradizzjonali fil-pajji]. Hu la[aq ukoll ftit wara listra;i ta’ Capaci, fejn kien inqatel mill-Mafja lMagistrat Giovanni Falcone. B[ala President, Scalfaro

Oscar Luigi Scalfaro

[a post Francesco Cossiga. Giorgio Napolitano, ilPresident attwali tal-Italja, qal li meta Scalfaro kien President, dan [abbat wi//u ma’ xi w[ud mill-aktar mumenti diffi/li tal-istorja Taljana u fa[[ar l-integrità morali tieg[u. Tul il-karriera politika tieg[u, Scalfaro kien membru tal-Partit Demokristjan Taljan (DC) li spi//a xolja min[abba liskandlu ta’ Tangentopoli. Fl-1943 hu beda ja[dem ta’ Ma;istrat u mbag[ad fl1946 kienet elett g[allewwel darba u okkupa diversi karigi f’diversi Gvernijiet Taljani.

Jinsistu li l-ebda ekonomija mhi protetta mill-konsegwenzi Hekk kif kien hemm tama li l-Gre/ja dalwaqt til[aq ftehim dwar tnaqqis drastiku tad-dejn li hi g[andha mas-settur privat, fuq quddiem nett ilbanek, minn Davos flI]vizzera, il-kapijiet talfinanzji dinjija wissew li ebda ekonomija ma kienet protetta mill-kri]i tad-djun li qed tolqot lill-Ewropa. L-uffi/jali minn diversi pajji]i madwar id-dinja waqt il-World Economic Forum f’Davos [e;;ew lill-mexxejja taz-Zona-Ewro biex isa[[u lammont ta’ flus allokati li jistg[u jing[ataw b[ala g[ajnuna lil xi pajji]i biex ikunu protetti l-Italja u Spanja. Huma wkoll [e;;ew lill-Gre/ja u lil dawk li mag[hom dan il-pajji] g[andu d-dejn, biex isibu ftehim kredibbli g[at-tnaqqis tad-dejn tal-pajji]. Donald Tsang, ir-

responsabbli g[at-tmexxija ta’ Hong Kong, f’Davos qal li hu qatt ma kien imbe]]a’ dwar id-dinja daqs kemm hu llum, u wissa li [add ma kien protett. Kliem simili sar minn diversi uffi/jali g[olja o[ra fid-dinja finanzjarja. Josef Ackermann, il-kap tad-Deutsche Bank, qal li nnies mhumiex qed iqisu lkonsegwenzi politi/i u ekonomi/i kollha u kemm dawn se jkunu kbar jekk ilGre/ja tfalli. Hu qal li l-konsegwenzi ta’ falliment se jkunu ferm akbar minn dak li qed ja[sbu [afna nies. F’Marzu, il-Gre/ja trid t[allas dejn g[all-valur ta’ 14.5 biljun ewro, u biex tag[mel dan g[andha b]onn it-tieni pakkett ta’ g[ajnuna finanzjarja. Imma biex ilGre/ja tista’ tag[mel dan trid til[aq ftehim mas-settur privat

dwar id-dejn li g[andha mieg[u. Anki t-Turkija, avversarju antik tal-Gre/ja, hi m[assba dwar is-sitwazzjoni Griega. Minn Davos, Ali Babacan, idDeputat Prim Ministru Tork, wissa dwar il-perikli li pajji] Ewropew jit[alla jfalli. Dan, minkejja li t-Turkija mhix parti mill-UE jew miz-ZonaEwro. Hu qal li la darba jinfeta[ il-bieb g[all-falliment ta’ pajji], hemm possibbiltà kbira li pajji]i o[ra jg[addu wkoll minn dak il-bieb. Hu ]ied li kien wasal i]-]mien li l-pajji]i jibdew juru solidarjetà serja biex ma jfallux. Sadattant, inqalg[et polemika ;dida dwar ilGre/ja wara li l-Gvern ta’ Ateni warrab g[al kollox proposta :ermani]a biex lUE jkollha l-poter fuq il-Ba;it nazzjonali Grieg.

L-IRAN

Iwissi li l-prezz ta]-]ejt jista’ jil[aq il-150 dollaru kull barmil Ahmad Qalebani, idDeputat Ministru g[a]-}ejt Iranjan, wissa li l-prezz ta]]ejt jista’ jil[aq il-150 dollaru kull barmil b[ala konsegwenza tas-sanzjonijiet li l-Unjoni Ewropea imponiet fuq i]-]ejt Iranjan min[abba l-programm nukleari ta’ dan il-pajji]. Nhar il-:img[a, il-prezz ta]-]ejt mag[ruf b[ala Brent Crude la[aq il-111.50 dollaru kull barmil min[abba t-t[assib li l-Parlament Iranjan se jivvota biex iwaqqaf minnufih lesportazzjoni ta]-]ejt lejn lUnjoni Ewropea. Issanzjonijiet tal-UE jid[lu fisse[[ fl-1 ta’ Lulju peress li pajji]i b[all-Italja, Spanja u l-Gre/ja jiddependu [afna fuq i]-]ejt Iranjan. Dawn huma t-tliet pajji]i bi problemi finanzjarji u ekonomi/i serji fl-Ewropa u

bejniethom jimpurtaw 80 filmija ta]-]ejt Iranjan. It-tensjoni li kull ma tmur qed ti]died bejn il-Punent u l-Iran min[abba l-programm nukleari ta’ Tehran – fost ittheddid li l-Iran jista’ jag[laq il-Fliegu ta’ Hormuz – wasslet biex il-prezz ta]]ejt ji]died b’madwar tmien dollari kull barmil minn Di/embru. Imma l-analisti qalu li aktarx dan is-sajf id-dinja se jkollha aktar ]ejt, grazzi g[all-produzzjoni ]ejda millG[arabja Sawdija, l-Iraq u lLibja, li se jpattu bil-kbir g[a]-]ejt tal-Iran; g[alhekk, dan se jkun rifless filprezzijiet. Sadattant, fl-Iran waslu lispetturi mill-a;enzija nukleari tan-Nazzjonijiet Uniti – l-IAEA – biex jirrevedu l-programm nukleari ta’ dan il-pajji].

Dan, hekk kif Ehud Barak, il-Ministru tad-Difi]a I]raeljan, wissa li l-Iran qed joqrob lejn il-punt fejn se jkun tard wisq biex limpjanti nukleari jinqerdu b’attakk mill-ajru. Kliem Barak re;a’ ;edded it-t[assib li l-I]rael g[andu mnejn qed ilesti biex minn [in g[al ie[or jie[u azzjoni militari wa[du kontra l-Iran. Waqt li kien f’Davos flI]vizzera, Barak qal li lI]rael kien iddeterminat li jevita li l-Iran jispi//a blarmi nukleari. Hu qal li g[all-I]rael din kienet kwistjoni ta’ ur;enza g[aliex l-Iran bil-programm nukleari tieg[u kien riesaq lejn dak li hu sejja[, “zona ta’ immunità”, ji;ifieri fejn prattikament ebda attakk militari mhu se jkun kapa/i li jwaqqaf il-[idma biex lIran ikollu l-armi nukleari.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11 IS-SIRJA

Offensiva kontra r-ribelli f’Damasku L-Armata Sirjana bdiet offensiva biex tie[u l-kontroll ta’ subborg fil-Lvant talkapitali, Damasku, minn forzi ribelli armati. L-attivisti tal-oppo]izzjoni g[ar-re;im tal-President Bashar al-Assad qalu li floffensiva qed jie[du sehem anki tankijiet tal-gwerra, u

matul il-;urnata miz-zona nstemg[u [afna splu]jonijiet u sparar. Il-;lied qed jitqies b[ala lag[ar fil-kapitali tul dawn la[[ar g[axar xhur ta’ irvellijiet kontra t-tmexxija ta’ Assad, u xi rapporti semmew xi katavri fit-toroq. Din l-offensiva se[[et hekk

Suldati ribelli fis-subborg ta’ Saqba, f’Damasku, waqt il-;lied kontra l-forzi ta’ Assad. (Ritratt> Reuters)

kif il-Lega G[arbija ssospendiet il-missjoni millosservaturi li kienet ilha sejra xahar. Is-Sibt, is-Segretarju :enerali tal-Lega, Nabil elArabi, qal li min[abba l-u]u kontinwu tal-vjolenza u ssitwazzjoni li qed tkompli tmur g[all-ag[ar fis-Sirja, kien de/i] biex b’se[[ immedjat tkun sospi]a lmissjoni. Il-Lega trid il-Kunsill tasSigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti biex t[addan pjan ta’ pa/i li permezz tieg[u Assad iwarrab biex fil-pajji] isiru lelezzjonijiet. Is-Sirja wie;bet li din kienet parti minn pjan biex isir intervent militari filpajji]. L-attivisti qalu li madwar 2,000 suldat appo;;ati minn madwar 50 tank tal-gwerra, mis-Sibt bdew jattakkaw issubborgi u l-ir[ula fil-Lvant ta’ Damasku, fosthom Kfar Batna, Saqba, Jisreen, Arbeen u Rankous. Fost l-attivisti kontra rre;im ta’ Assad hemm rabja kbira lejn ir-Russja, li qed tkompli tinsisti li ma hix se tappo;;a l-pjan g[aliex dan ma jeksludix l-intervent militari. Sa Di/embru, in-NU kienet tikkalkula li aktar minn 5,000 persuna nqatlu minn mindu f’Marzu tal-2011 bdew ilprotesti kontra Assad.

L-ISTATI UNITI

Jasal il-President tal-Jemen Kelliem g[ad-Dipartiment tal-Istat Amerikan ikkonferma li l-President tal-Jemen, Ali Abdullah Saleh, wasal fl-Istati Uniti g[all-kura medika. Dan, ;img[a wara li hu telaq millJemen lejn l-Oman, skont pjan biex hu jwarrab wara sena ta’ protesti vjolenti kotnra t-tmexxija tieg[u. Il-kelliem qal li hu mistenni li Saleh jibqa’ fl-Istati Uniti skont kemm ikun hemm b]onn g[all-kura medika tieg[u. Saleh trasferixxa xi poteri lid-deputat tieg[u u qed igawdi minn immunità mill-

prosekuzzjoni skont ftehim li sar biex tintemm l-instabbiltà fil-Jemen. Il-ftehim stabbilixxa wkoll Gvern temporanju li jinkludi lillOppo]izzjoni u riforma fil-militari, fejn ittaqsimiet importanti huma mmexxija millqraba ta’ Saleh. Saleh kien il-mira ta’ attentat fuq [ajtu f’:unju tas-sena li g[addiet meta kien ibbumbardjat il-Palazz Presidenzjali. Hawn hu kien indarab serjament u kellu jmur g[al xi ]mien l-G[arabja Sawdija g[all-kura. Hu rritorna fil-Jemen f’Settembru.

L-ITALJA: Mument mill-[idma li hemm g[addejja fuq il-

Costa Concordia, ’il barra mill-g]ira Taljana ta’ Giglio. Ilbiera[, il-[idma g[at-tiftix ta’ aktar vittmi kienet sospi]a min[abba l-maltemp, li /aqlaq il-vapur minn fuq il-blata fejn kien inkalja. :urnata qabel, g[all-istess ra;uni twaqqaf il-[ru; tal-fuel minn ;ol-vapur. (Ritratt: Reuters)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT

Mhux f’po]izzjoni li jirba[ lura l-Falklands f’ka] ta’ inva]joni o[ra Wie[ed mill-personalitajiet militari ewlenin Ingli]i, il-:eneral Sir Michael Jackson, wissa li jekk l-Ar;entina ter;a’ tinvadi l-G]ejjer Falklands, il-militar Ingli] din id-darba ma hux f’po]izzjoni li jirba[hom lura. F’intervista ma’ The Sunday Telegraph, l-eks kap tal-Armta Ingli]a qal li bil-qtug[ li kien hemm fl-ispi]a militari Ingli]a min[abba ssitwazzjoni finanzjarja tal-pajji], sar impossibbli li dawn il-g]ejjer jintreb[u lura blistess mod kif sar fl-1982, wara inva]joni militari mill-Ar;entina. Jackson kien ukoll il-kap kmandant militari Ingli] sa [ames snin ilu u kien mexxa l-Armata Ingli]a fl-Iraq. Matul il-gwerra tal-Falklands, hu kien il-kap tas-servizzi sigrieti militari Ingli]i. Hu qal li issa, ir-Renju Unit ma kienx f’po]izzjoni li jie[u l-ajruplani militari bilba[ar lejn il-Falklands peress li tne[[ew lajruplani tat-tip Harrier. Dan, apparti li r-Renju Unit ma g[adx g[andu aircraft carriers. Dan, hekk kif fl-Ar;entina re;a’ beda jkun hemm kliem ostili rigward dawn il-G]ejjer, li jinsabu ’l barra mill-kosta tal-pajji], imma huma territorju Ingli]. Dan, hekk kif qed joqrob it-30 anniversarju tminn meta se[[et dik il-gwerra. Dan l-a[[ar, Cristina Fernandez de Kirchner re;g[et bdiet titkellem li dawn il-g]ejjer – li flAr;entina jissej[u Malvinas – huma talAr;entina, u qalet “se ne[duhom lura”.

Il-:eneral Sir Michael Jackson

Il-:eneral Jackson qal li hu jemmen li dawn il-g]ejjer g[adhom fil-mira ta’ attakk sorpri]a mill-Ar;entina. Min-na[a l-o[ra hu qal li ddifi]i Ingli]i fuq il-g]ejjer kienu [afna drabi ferm aktar b’sa[[ithom milli kienu fl-1982, partikularment fuq il-mitjar li hemm fuq Mount Pleasant. Din is-sena se jservi b[ala bdot talhelicopters il-Prin/ep William.

IL-LIBANU

Aktarx instabet ix-xabla ta’ Lord Nelson

Xi esploraturi jemmnu li sabu te]or ta[t il-ba[ar ta’ affarijiet prezzju]i li darba kienu ta’ Lord Nelson, fosthom ix-xabla li hu dejjem kien i;orr fuqu. Dawn il-[wejje; jinsabu fittifrik ta’ xini li g[ereq 90 sena wara l-mewta tieg[u, ’il barra mill-kosta tal-Libanu. Nelson hu wie[ed millaktar eroj popolari tal-istorja Ingli]a u l-istatwa tieg[u fi Trafalgar Square, f’Londra, turih bix-xabla tieg[u f’idejh. Issa, esploratur Ingli], Mark Ellyatt, jemmen li sab din larma fil-fdalijiet ta’ bastiment tal-gwerra Ingli], 150 metru f’qieg[ il-Ba[ar Mediterran. Ellyatt jemmen li x-xabla hi

fost l-affarijiet li kienu abbord l-HMS Victoria meta dan g[ereq, fl-1893, wara li [abat ma’ bastiment Ingli] ie[or talgwerra, ’il barra mill-kosta tal-Libanu. L-HMS Victoria kien ta[t il-kmand tal-Vi/i Ammirall George Tyron, li kien ammiratur kbir ta’ Lord Nelson, li kien miet 88 sena qabel; kien hemm g[ajdut li abbord mieg[u kellu kollezzjoni tal-affarijiet personali tal-eroj Ingli]. Flin/ident ’l hemm mill-kosta Libani]a kienu mietu 358 ba[ri, fosthom Tyron. Ellyat kien infurmat dwar ix-xiri tal-affarijiet ta’ Nelson minn Tryon minn storiku minn Malta, fejn il-flotta

Ingli]a tal-Mediterran kienet ibba]ata. X’sar mill-affarijiet personali ta’ Nelson hu misteru. Il-ka] qanqal l-interess talMinisteru tad-Difi]a Ingli], li g[andu d-dritt legali g[allfdalijiet tal-vapur. L-uffi/jali issa talbu lil Ellyat biex i[alli kollox fejn hu. Kien irrappurtat li Ellyat [eba dik li jemmen li hi xxabla fil-fdalijiet biex ikun evitat li tinsteraq. Xabla o[ra li kienet ta’ Nelson kienet inbieg[et fl-2002 g[all-prezz ta’ 336,650 Lira Sterlina. Ellyat qal li l-kabina ta’ Tryon fl-HMS Victoria kienet qisha ni//a b’kull xorta ta’ affarijiet fiha.

It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Hibs japprofittaw mi]-]elqa ta’ Valletta Hibernians approfittaw mi]]elqa li Valletta kellhom kontra Sliema, is-Sibt, biex b’wirja kbira ;abu fix-xejn lil {amrun Spartans meta skorjaw [ames goals ming[ajr risposta. Bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a, Hibernians re;g[u qab]u fittieni post wara li kienu Floriana li okkupaw momentarjament din ilpo]izzjoni bejn is-Sibt u l{add. Issa Hibernians jinsabu biss erba’ punti wara l-leaders, Valletta, hekk kif l-ewwel fa]i tal-kampjonat riesqa lejn it-tmiem bil-qsim tal-punti g[at-tieni fa]i. Fil-log[ba l-o[ra tal-biera[, draw ta’ 1-1 bejn Tarxien u

Kif Jinsabu Valletta Hibernians Floriana Balzan Y Sliema W B’Kara Qormi Mosta Mqabba {amrun S Tarxien R M’Xlokk

L R D T F K Pti

18 14 18 12 18 12 18 8 18 6 18 8 18 7 18 4 18 4 18 4 18 4 18 3

3 5 3 3 9 2 2 5 5 3 2 2

1 1

3 7 3 8 9 9 9

11 12 13

40 45 30 25 27 23 29 17 21 23 22 20

13 14 14

26 21 23 30 30 30 44 39 38

45 41 39 27 27 26 23 17 17 15 14 11

Mqabba, ri]ultat li j[alli li]]ew; na[at involuti sew fil;lieda kontra r-relegation flimkien ma’ {amrun Spartajns, Mosta u Marsaxlokk. Ara Pa;ni 16 u 17

FOOTBALL

FA CUP

Rimonta mill-aqwa minn Arsenal

Fitzel mistenni jg[id iva lill-MFA

Arsenal wettqu rimonta mill-aqwa kontra Aston Villa meta skorjaw tliet darbiet fi spazju ta’ seba’ minuti, biex dawru telfa f’reb[a kontra Aston Villa u g[addew g[all[ames round tal-FA Cup. Sa tmiem l-ewwel taqsima, Arsenal kienu kkontestati mill-partitarji tag[hom stess fl-Emirates Stadium meta Aston Villa da[lu jistrie[u ]ew; goals minn fuq, skorjati minn Richard Dunne u Darren Bent. I]da mal-ftu[ tat-tieni taqsima, Dunne waqqa’ lil Aaron Ramsey biex Arsenal ing[ataw penalty, li minnu Van Persie naqqas l-iskor. Tliet minuti wara, ilgoalkeeper ta’ Villa, Shay Given, kien meg[lub g[attieni darba minn Theo Walcott biex l-iskor sar 2-2. Ir-rimonta tal-Gunners kienet kompluta fil-61 minuta meta Bent waqqa’ lil Laurent Koscielny biex Van Persie g[al darb’o[ra skorja mill11-il metru dak li kellu jkun il-goal tar-reb[a. F’log[ba o[ra mill-FA Cup, ilbiera[, draw ta’ 1-1 bejn Sunderland u Middlesbrough, u b’hekk ikollha tintlag[ab replay. Kienu Middlesbrough li marru fil-vanta;; permezz ta’ Robson, i]da Sunderland kisbu l-goal tad-draw permezz tal-eks player ta’ Manchester United,

Skont ir-rubrika “rajna u smajna” waqt il-programm Replay, fuq NET TV, intqal li sa tmiem din il-;img[a, ilkow/ ?ek, Dusan Fitzel se jag[ti t-twe;iba definittiva tieg[u lill-MFA jekk hux se ja//etta l-inkarigu ta’ kow/ nazzjonali. F’dawn l-a[[ar jiem, Fitzel sa fl-a[[ar iltaqa’ mal-president talFederazzjoni ?eka, Miroslav Pelta, u ng[ata lapprovazzjoni biex jekk hu jrid jista’ j[alli l-kariga tieg[u ta’ Direttur Tekniku tal-Federazzjoni ?eka fla[[ar ta’ Marzu. Xi sorsi ta’ min jorbot fuqhom qalu lil Replay li Fitzel x’aktarx li, sa tmiem din il-;img[a, se jg[id iva lill-MFA biex imbag[ad, skont il-ftehim malFederazzjoni ?eka, ikompli g[al xahrejn o[ra bil-[idma tieg[u fi Praga. F’dak il-ka], hu jin[atar kow/ nazzjonali Malti g[at-tieni darba bejn April u Mejju ta’ din is-sena. Dwar il-log[ba Norve;ja v Malta, sorsi affidabbli qalu lil Replay li l-prosekutur talMFA, Dr Adrian Camilleri, u l-Integrity Officer, Franz Tabone, mistennija jressqu rrapport tal-investigazzjoni tag[hom lill-Bord ta’ kontra l-korruzzjoni fi ]mien tliet ;img[at o[ra. L-istess sorsi qalu li dan id-dewmien huwa dovut g[an-natura kkomplikata tal-ka], kif ukoll g[aliex jidher li waqt l-

Players ta’ Arsenal jifir[u wara r-reb[a

Campbell, li kien qed jirritorna wara injury twila. Wara dawn il-log[biet ittellg[u l-poloz tal-[ames round tal-FA Cup, li huma dawn:

Il-{ames Round

Chelsea v Birmingham Crawley v Stoke Everton v Blackpool jew Sheffield Wed Liverpool v Brighton Millwall jew Southampton v Bolton Norwich v Leicester Stevenage v Tottenham Sunderland jew Middlesbrough v Arsenal Dawn il-log[biet jintlag[bu fit-18 ta’ Frar

investigazzjonijiet, kemm talPulizija kif ukoll tal-MFA [ar;u xi dettalji o[ra importanti li mhumiex biss marbutin mal-ka] Norve;jaMalta. Waqt li l-;urisdizzjoni talMFA tista’ tissospendi lillplayers jew lill-uffi/jali fuq ba]i ta’ probabbiltà ta’ [tija, fil-ka] tal-Pulizija je[tie; li jinstabu provi /ari, ming[ajr ebda dubji, biex xi [add jitressaq il-qorti. Din iddifferenza fil-;urisdizzjoni tag[milha anqas diffi/li g[all-MFA biex tasal g[allewwel verdetti tag[ha. Kif mistenni, dan il-ka] [oloq aspettattiva kbira mhux biss fost il-pubbliku sportiv u lmedia, i]da anki fost l-og[la esponenti tal-Kunsill Malti g[all-Isport. Replay qal li g[andu informazzjoni li lPulizija Maltija bag[tet xi ritratti ta’ xi players Maltin lill-Pulizija :ermani]a sabiex issir l-identifikazzjoni tag[hom minn Marjo Cvertak, il-Kroat li f’Mejju li g[adda allega li hu stess wettaq l-imsemmi tix[im. Hu mifhum li din lidentifikazzjoni issa saret. L-investigazzjonijiet talPulizija qed jitmexxew b’reqqa kbira mill-Ispettur Ian Joseph Abdilla mitTaqsima tar-Reati Ekonomi/i ta[t id-direzzjoni talAssistent Kummissarju Michael Cassar.

Ri]ultati Lokali FOOTBALL Premier

Mqabba v Tarxien R Hibs v {amrun S

5-0

Naxxar L v St Georges Pietà H v }ejtun C

5-0 0-0

St Lucia v Fgura U Kalkara v Mtarfa Xg[ajra T v G[axaq Pembroke v M’Skala Swieqi v Sirens

0-1 1-2 0-1 7-1 0-1

Div I

Div III

1-1

GFA Div I

SK Victoria W v G[ajnsielem 3-1 Sannat L v Xewkija T 0-2

IASC Div II

}ejtun L v B’Kara SJ Mqabba A v G]ira U }abbar CB v M;arr F

BASKETBALL R;iel Div I

3-2 2-0 1-0

Si;;iewi v Floriana Luxol v Depiro

79-70 72-69

Luxol-Hibs (Agg 91-108)

46-49

Si;;iewi v Mellie[a SN Suns v Starlites

73-45 71-41

Nisa – Tazza Louis Borg, Finali

R;iel Div II

VOLLEYBALL Nisa Final 1

Paola Hibs v Toyota

3-0

Paola Hibs v Toyota

3-0

Aloysians v Attard

3-2

Nisa Final 2 R;iel Final

HANDBALL Nisa U-17

St Aloysians v Kavallieri Phoenix v St Benedict

1-15 2-16

Luxol v Aloysians Kavallieri v De La Salle

12-23 13-12

Stars v All Ages Banjos v All Ages Too Fuego v Kaizers

34-49 37-26 37-17

R;iel U-17 Netball

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

14 Sport TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Tliet su//essi g[al Shaun Portelli Il-programm tat-ti;rijiet ta]-]wiemel fil-Marsa, ilbiera[ kien jikkonsisti fi tmien ti;rijiet, kollha tat-trott, fuq l-istess distanza ta’ 2140m. L-aktar ti;rija mistennija kienet dik Premier. It-ti;rijiet l-o[rajn kienu tnejn Deheb, tnejn Fidda, tnejn Bon], u wa[da Ram. Shaun Portelli kien l-a[jar sewwieq tal-programm bi tliet reb[iet. Il-Klassi Premier spi//at f’taqtig[a bejn True Q u Bonus Kall. Madankollu, kien i]-]iemel True Q, misjuq minn Shaun Portelli, li irnexxielu jirba[ bi ftit. Din it-ti;rija kienet wa[da interessanti matul id-distanza kollha. Fit-tielet post da[al Arnie Sensation. She’s Dreamlike, misjuqa minn Julian Farrugia, spi//at l-ewwel fl-ewwel ti;rija Deheb wara li marret quddiem, dawra mit-tmien. Ftit warajha, fit-tieni post, spi//a Nicos Du Peneme, segwit fit-tielet post minn Ouragan D’Any. Fit-tieni ti;rija Deheb, David Ellul saq lil Label Chouan lejn reb[a pjuttost fa/li ta’ ]ew; tulijiet. Fit-tieni post temm Reado November, filwaqt li t-tielet post inkiseb minn Oscar De La Vallee. Il-favorit Sweep The Floor tal-G[awdxi Julian Farrugia ma kellux diffikultà jirba[ bi tliet tulijiet l-ewwel ti;rija Fidda wara li mar kmieni fuq quddiem. Nympheta De Bisoir temmet it-tieni fit-tieni ti;rija ta’ din il-klassi. Must

Tmiem is-seba’ ti;rija mirbu[a minn Tru Q, misjuq minn S. Portelli (Ritratt> Michael Ellul)

Du Buisson, misjuq minn Cliferty Calleja, kellu jit[abat fl-a[[ar metri biex jirba[, minkejja li ]amm quddiem tista’ tg[id il-[in kollu. Fittieni post da[al Olympio Des Loyaux. Fl-ewwel ti;rija Bron], Morgan Kane, ikkontrollat minn Shaun Portelli, ma kellu l-ebda diffikultà jirba[ b’sitt tulijiet fuq it-tieni

kklasifikata, Lady Hollmely. Fit-tieni ti;rija Bron], Hawkear kien jidher li se jirba[, i]da safa maqabu] propju fuq il - linja finali minn Olypus Du Bouffey ta ’ Ivan Bilocca . It - ti;rija Ram intreb[et minn Newmarket Boy ta ’ Shaun Portelli wara attakk mibdi 300m mit tmiem.

Ir-ri]ultati kollha I ti;rija – Ram, 2140m 1. Newmarket Boy (S. Portelli) – {in 1’19.4’’ 2. Kung Fjalar (M. Desira) 3. Qualou D’Axel (C.

Mifsud) 4. Gamin Launcher (J. Xerri)

II ti;rija – Fidda, 2140m 1. Sweep The Floor (J. Farrugia) – {in 1’18.1’’

2.Nympheta De Bisoir (J. Farrugia) 3. Giant Game (D. Mizzi) 4. Nicole L.H. (C. Vassallo)

III ti;rija – Fidda, 2140m

1. Must Du Buisson (C. Calleja) – {in 1’18.1’’ 2. Notice Kadesh (D. Ellul) 3. Knockout Molar (C. Camilleri) 4. Olympio Des Loyaux (C. Carabott)

IV ti;rija – Deheb, 2140m 1. She’s Dreamlike (J. Farrugia) – {in 1’17.1’’ 2. Nicos De Peneme (K.

Azzopardi) 3. Ouragan D’Any (F. Gauci) 4. L’Ideal De Fersan (C. Caruana)

V ti;rija – Bron], 2140m 1. Morgan Kane (S. Portelli) – {in 1’17.7’’ 2. Lady Holmely (N.

Baldacchino) 3. Lorenz De Noyelles (R. Gatt) 4. Koko Loco (J. Gafà)

VI ti;rija – Deheb, 2140m 1. Label Chouan (D. Ellul) – {in 1’16.3’’ 2. Reado November (S.

Portelli) 3. Oscar De La Vallee (N. Baldacchino) 4. Touch The Diamond (R. Gatt)

VII ti;rija – Premier, 2140m

1. True Q (S. Portelli) – {in 1’16.2’’ 2. Bonus Kall (C. Caruana) 3. Nuage De Bourgogne (C. Camiller) 4. Orion D’Ostal (D. Mizzi)

VIII ti;rija – Bron], 2140m

1. Olympus Du Bouffey (I. Bilocca) – {in 1’18.4’’ 2. Hawkear (R. Gatt) 3. Mirall Composite (F. Tanti) 4. Luriga Liz (C. Debono)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Sport 15 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Hat-trick ta’ Darren Falzon f’wirja kbira Naxxarija Christopher Cassar minn

NAXXAR L. …………….. 5 ST. GEORGE’S ……..….. 0

Naxxar Lions kienu fi klassi g[alihom ilbiera[ meta b’wirja mill-aqwa ;abu fixxejn lil St. George’s, u b’wirja mill-aqwa skorjaw [ames goals biex kisbu tliet punti prezzju]i, li bihom telg[u f’po]izzjoni iktar komda fil-klassifika. Il-log[ba kienet ming[ajr storja, bil-Lions ikollhom lil Lima Siqueira, u lil Darren Falzon f’vena mill-aqwa, b’dan tal-a[[ar jiskorja hattrick. I]da anki players b[al Maccari, Del Negro u Bellia kellhom prestazzjoni millaqwa. G[all-Bormli]i, il-wirja u rri]ultat kienu mill-iktar negattivi u ma kinux mistennija, spe/jalment wara li dawn avvanzaw fil-U*BET FA Trophy. I]da issa lBormli]i jinsabu involuti serjament fil-;lieda kontra rrelegation, flimkien mal;irien u rivali, Vittoriosa, St. Patrick u Lija Athletic. L-ewwel minuti kienu kollha ta’ Naxxar, li lag[bu kostantement fiz-zona difi]a minn St. George’s, u ma kinitx sorpri]a li wara tmien minuti marru fil-vanta;;. Azzjoni mibdija minn Lima Siqueira, li qassam lejn MATTIA DEL NEGRO, li ]amm tajjeb u spara fir-rokna ta’ fuq tax-xibka g[al goal mill-isba[. Naxxar baqg[u jattakkaw u Andrè da Silva falla /ans inkredibbli ta’ skor meta kompletament ]markat xe[et barra. Fit-23 minuta, azzjoni o[ra tajba Naxxarija u xutt ta’ Darren Falzon kien salvat b’diffikultà minn Thomas Galea. Fit-28 minuta, l-ewwel azzjoni Bormli]a b’xutt ta’ Gary Inguanez salvat tajjeb minn Julian Azzopardi. Tliet minuti wara, free-kick pre/i] ta’ Darren Falzon g[adda j[akkek mal-wieqfa. Fid-39 minuta, Naxxar skorjaw it-tieni goal meta Andrè Da Silva da[al tajjeb fil-kaxxa, qabe] lil Sevasta u qassam lura lejn DARREN FALZON, li spara fir-rokna

Kif Jinsabu Pietà H Rabat A Melita }ejtun C St. Andrews Naxxar L Dingli S Bir]ebbu;a Lija A Vittoriosa S St. Georges St. Patrick

L R D T F K Pti

11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11

8 8 6 6 6 3 4 4 2 2 2 2

2 1

1 16 2 16

2 3 2 3 1 4 5 3 2 5 1 6 3 6 3 6 2 7 2 7

4 6 20 14 16 8 12 12 16 14 10 14 14 17 13 18 13 17 10 22 9 18

26 25 20 20 19 14 14 13 9 9 8 8

ta’ fuq tax-xibka. Fl-a[[ar minuti re;g[u kienu Naxxar li resqu qrib bi free-kick ta’ Lima Siqueira, li kien salvat b’diffikultà minn Thomas Galea. Kif bdiet it-tieni taqsima, Naxxar skorjaw it-tielet goal meta Lima Siqueira qassam lejn DARREN FALZON, li g[eleb in-nasba tal-offside, avvanza, u g[eleb lil Galea b’xutt fil-baxx. Il-Bormli]i kienu g[al kollox iddominati, u fil-61 minuta wasal ukoll irraba’ goal tal-Lions. Lazzjoni kienet mibdija minn Daren Falzon, li qassam lejn LIMA SIQUEIRA, li qabe] lil Galea, u minn qag[da angolata sab ir-rokna taxxibka. Fil-65 minuta, /ans ta’ goal tal-konsolazzjoni g[al St. George’s, i]da l-goalkeeper Naxxari salva tajjeb ix-xutt ta’ De Azevedo. Naxxar baqg[u jiddominaw u Mattia del Negro laqat il-lasta fl-74 minuta. Sitt minuti mit-tmiem, DARREN FALZON g[aqqad il-hat-trick meta re;a’ ir/ieva ming[and Lima Siqueira u g[eleb lil Galea b’xutt filbaxx. Id-disfatta ta’ St. George’s kienet kompluta meta tliet minuti mit-tmiem kellhom lil Alan Abela imke//i. Naxxar L – J. Azzopardi, A.

Farrugia, L. Micallef, A. Attard, R. Schembri, H. Lima Siqueira, M. Del Negro, V. Bellia, M. Maccari (A. Del Negro), D. Falzon (K. Farrugia), A. Da Silva (J. Debono). St. George’s – T. Galea, C. Grech (G. Bonello), E. Sevasta, A. Abela, N. Curmi, L. Rocha Dos Santos, E. Amaira, D. Zarb, H. Schembri, G. Inguanez (R. Boutahir), W. De Azevedo (A. Bonello). Referee – Andrè Arciola

Lima Siqueira ta’ Naxxar, li kellu log[ba kbira fl-azzjoni, ilbiera[ kontra St George’s (Ritratt> Joseph Galea)

Pietà jtemmu l-ewwel round fl-ewwel post }EJTUN C ………………. 0 PIETÀ H. ……………...… 0 Pietà Hotspur kisbu punt f’konfront dirett kontra }ejtun biex temmew l-ewwel round we[idhom fl-ewwel post talklassifika. }gur li qabel beda l-kampjonat, ftit kienu jbassru li Pietà se jkunu f’din ilpo]izzjoni sa nofs ilkampjonat. I]da minn dak li wrew flewwel round, din ilpo]izzjoni hi altru milli mmeritata g[aliex Pietà kellhom g[add ta’ wirjiet tajbin, minbarra li waslu wkoll sal-kwarti-finali talU*BET FA Trophy. Ir-ri]ultat tal-biera[ hu wie[ed ;ust g[aliex jekk Pietà kienu l-a[jar fl-ewwel taqsima, }ejtun tjiebu ferm fit-tieni wa[da, meta setg[u anki jiksbu r-reb[a lejn ittmiem. I]da Pietà kien jimmeritahom il-punt miksub, u li bih ]ammew bog[od lil }ejtun, li jibqg[u avversarji ferm perikolu]i fil-;lieda g[all-promozzjoni. Frankament, kien mistenni xi [a;a a[jar minn dan ilkonfront; i]da l-pubbliku numeru] ]gur li [are; xi ftit iddi]appuntat. Minkejja n-nuqqas ta’ pedini importanti b[al Quilin Refalo, Larsson Mallia, u Dominic Mifsud, kienu Pietà li [ar;u aggressivi u Pereira Dos Santos kien imblukkat minn [ar;a tajba ta’ Ranier Farrugia. Ftit wara, kien Giaccagli li kellu daqqa ta’ ras tmur ftit g[olja. }ejtun ukoll kellhom lil Gers Delia, li beda fuq il-bank tassostituti.

}ejtun resqu qrib fit-12-il minuta, b’daqqa ta’ ras ta’ Kenneth Abela tmur ftit barra wara free-kick ta’ Edward Azzopardi. Pietà ]ammew l-inizjattiva b’Zach Muscat jilg[ab f’po]izzjoni ta’ attakkant minflok difensur /entrali kif kien qed jilg[ab s’issa f’dan lista;un. Fil-25 minuta, serje ta’ ]balji fid-difi]a ta’ }ejtun, u Ranier Farrugia jo[ro; f’saqajn Pereira Dos Santos. Erba’ minuti wara, xutt sabi[ ta’ Terence Agius g[adda j[akkek mal-wieqfa. }ejtun baqg[u ming[ajr risposta fl-attakk u Pietà kellhom /ans ie[or b’xutt filbaxx ta’ Pereira Dos Santos jg[addi barra. Fit-tieni taqsima, }ejtun bdew a[jar u beda jkollhom iktar mil-log[ob. Fl-ewwel minuti, g[al darba darbtejn, Nikolay Filipov kien ]markat quddiem Montfort; i]da fi]]ew; okka]jonijiet, id-daqqiet tar-ras tieg[u ma kinux pre/i]i. Fit-62 minuta, free-

kick bomba ta’ Pereira Dos Santos jg[addi ftit g[oli. L-azzjonijiet komplew ikunu rari f’din it-taqsima, u kwarta mit-tmiem, Elzaredi qassam tajjeb lejn Kenneth Abela, li minn qag[da angolata spara barra. G[axar minuti mit-tmiem, Pereira Dos Santos mill-vi/in impenja lil Ranier Farrugia, li salva lil s[abu b’save stupend. }ejtun ]iedu l-isforzi tag[hom fl-a[[ar [inijiet u kellhom daqqa ta’ ras ta’ Elzaredi tg[addi ftit g[oli, filwaqt li Cleaven Cassar salva lil s[abu meta evita goal /ert meta tajjar prattikament minn fuq il-linja b’Montfort meg[lub. }ejtun C – R. Farrugia, A.

Farrugia, C. Magro, M. Borg, E. Azzopardi, S. Sciberras, N. Filipov, S. Magro, W. Elzaredi, K. Abela, K. Ganchev. Pietà H – M. Montfort, C. Spiteri, E. Giaccaglia, T. Agius, Z. Muscat, V. Pereira Dos Santos, C. Cassar, J. Zarate, J. Pisani (C. Cutajar), C. Grech, A. Farrugia (C. Attard). Referee – Fyodor Zammit

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

16 Sport

Draw bejn Tarxien R. u Mqabba f’log[ba medjokri minn Cristian Muscat BOV PREMIER

TARXIEN R. (1)

D. Cassar, S. Sadowski, C. Mamo, M. Caruana, E. A. Pereira, A. Carabott, J. N. Mayasi, O. Anonam, R. Mintoff, L. Galea, J. Grioli Sostituzzjonijiet – M. Tanti flok A. Carabott 65 min, W. }erafa flok J. Grioli 89 min

MQABBA (1)

K. Calleja, C. Micallef, M. Bonnici, C. Calleja, B. Timotic, J. P. Muscat, M. Potezika, D. Azzopardi, P. Grima, J. Nwoba, J. Briffa Sostituzzjonijiet – R. Sammut flok C. Calleja 50 min, T. Dos Santos Mazzittelli flok C. Micallef 62 min, M. Briffa flok J. P. Muscat 85 min Imwissija – J. Nwoba 35 min, P. Grima. 60 min, B. Timotic 68 min (M), S. Sadowski 85 min (T) Skurjaw – J. N. Mayasi 13 min (T), J. P. Muscat 45 min (M) Referee – Marco Borg IN-NAZZJON Player tal-loghba – J. P. Muscat (M)

{ar;a tajba tal-goalkeeper ta’ Tarxien David Cassar (Ritratt> Joseph Galea)

F’log[ba li ma la[qitx laspettattiva u li ntlag[bet filHibernians Stadium f’Kordin, Tarxien R. u Mqabba temmew il-konfront ta’ bejniethom fi draw ta’ 1-1, u li ma jissodisfa lill-ebda tim. Permezz ta’ dan id-draw, Mqabba issa g[andhom 17-il punt waqt li Tarxien Rainbows g[andhom 14-il punt. Kienu Tarxien li [ar;u fuq l-offensiva u minn free-kick mog[ti minn Carlo Mamo, ikkonnettja tajjeb Justin Grioli permezz ta’ daqqa ta’ ras. I]da t-tentattiv tieg[u ;ie salvat ming[ajr diffikultà mill-goalkeeper Calleja. Fit12-il minuta re;g[u kienu Tarxien li [olqu okka]joni perikolu]a o[ra meta xutt mill-bog[od ta’ Carlo Mamo ;ie salvat minn Calleja. Minuta biss wara, Tarxien Rainbows finalment fet[u l-

iskor meta Orosco Anonam g[adda tajjeb lejn JIMMY NZUNYA MAYASI, li b’xutt b’sa[[tu g[eleb lil Calleja. Fil-45 minuta, xutt millbog[od ta’ Jean Paul Muscat ;ie salvat minn Cassar. Ftit sekondi biss wara, corner mog[ti minn JEAN PAUL MUSCAT g[all-Imqabba qarraq g[al kollox bid-difi]a ta’ Tarxien, inklu] ilgoalkeeper Casasr, u l-ballun spi//a fix-xibka. Mqabba komplew fuq loffensiva fil-ftu[ tat-tieni taqsima u fid-49 minuta, minn cross perikolu] ta’ John Paul Muscat, Mauro Bonnici ikkonnettja tajjeb permezz ta’ daqqa ta’ ras, i]da ra ttentattiv tieg[u ja[bat mallasta u jispi//a barra. Erba’ minuti biss wara, David Cassar salva tajjeb fuq xutt mid-distanza ta’ Claudio Calleja.

SPARAR

Clive Farrugia jirba[ il-Wenzu Vella Skeet Trophy Clive Farrugia reba[ kompetizzjoni skeet g[at-Tazza Wenzu Vella, kompetizzjoni organizzata mill-Malta Shooting Sport Federation, u li saret fir-ranges tal-asso/jazzjoni filBidnija. Il-kompetizzjoni kienet tikkonsisti fi sparatura fuq 125 plattina, bl-aqwa sitta wara din il-fa]i jie[du sehem f’barrage finali fuq 25 plattina o[ra. Clive Farrugia kien fil-vanta;; wara l-ewwel fa]i meta laqat 104 plattini minn 125, u kien segwit minn Joseph Muscat, li laqat wa[da inqas, 103. Warajhom kien hemm Darren Vella, li laqat 98, Jason Sciberras laqat 97, Paul Sant laqat 95, u Noel Scicluna laqat 92. Fil-barrage finali, Clive Farrugia re;a’ kien l-iktar wie[ed pre/i] meta laqat 23 minn 25, biex spi//a b’total ta’ 127. Fittieni post spi//a Joseph Muscat, li fil-barrage laqat 22 g[al total ta’ 125. It-tielet post inkiseb minn Darren Vella, li tella’ total ta’ 118 wara li laqat 20 fil-barrage. Jason Sciberras spi//a fir-raba’ po]izzjoni b’total ta’ 117 wara li laqat 19 fil-barrage, segwit minn Paul Sant, li spi//a b’total ta’ 112, u Noel Scicluna kiseb is-sitt post b’total ta’ 108. Intant, tim ta’ tiraturi minn Wales kienu Malta g[al training camp. Fosthom kien hemm it-tiratur tat-Trap, Scott Morgan, u t-tiratur tal-iskeet, Rhys Price. Huma kienu ta[t ilgwida tal-coach Richard Stepney. F’kummenti li g[amel, Richard Stpney qal illi kieku Malta g[andha iktar fa/ilitajiet, kieku Wales ju]aw lil Malta g[at-ta[ri; fix-xhur tax-xitwa.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Sport 17

Hibs inaqqsu d-distakk minn ma’ Valletta BOV PREMIER

HIBS (2)

M. Muscat, E. Herrera, R. Soares, A. Xuereb, J. Vandelannoite, J. Pearson, C. Failla, B. Kristensen, J. L. Sequeira, P. Anizoba, E. L. Dos Santos Sostituzzjonijiet – S. Pisani flok A. Xuereb 30 min, M. Dias flok J. L. Sequeira 74 min, J. Bezzina flok P. Anizoba 83 min

{AMRUN S.

O. Borg, S. Bonnici, M. Gauci, R. Hartwig, M. Grima, D. Camilleri, D. Shields, L. J. Agius, A. M. Ribeiro, K. Sammut, G. Spiteri Sostituzzjonijiet – G. Azzopardi flok S. Bonnici 50 min

Imwissija – S. Bonnici 23

min, G. Azzopardi 52 min, L. J. Agius 70 min (HM), E. L. Dos Santos 40 min (HB) Skurjaw – E. L. Dos Santos 18 min, J. L. Sequeira 45 min, C. Failla pen. 70 min, 84 min, M. Dias 87 min (HB) Referee – Truston Farrugia Cann

IN-NAZZJON Player talloghba – L. Dos Santos (HB)

Peter Anizoba jipprova jiskorja bir-ras g[al Hibernians (Ritratt> Joseph Galea)

Hibernians naqqsu ddistakk minn mal-leaders, Valletta, g[al 4 punti hekk kif wara wirja konvin/enti huma g[elbu lil {amrun Spartans bl-iskor kbir ta’ 5-0. Hibernians [ar;u fuq loffensiva u wara biss 2 minuti, minn corner ta’ Clayton Failla da[al tajjeb Anizoba, li tefa’ g[oli. Erba’ minuti biss wara, Hibernians tilfu /ans tad-deheb li jift[u liskor meta wara [arba, Anizoba qassam lill-Bra]iljan Edison Luis Dos Santos, dan kompla lejn Failla, i]da dan g[amel l-impossibbli meta xxutt tieg[u g[adda inkredibbilment barra. Lewwel azzjoni perikolu]a minn {amrun Spartans waslet fis-17-il minuta meta Kevin Sammut indirizza cross lejn Gaetan Spiteri minn freekick, u x-xutt fuq id-dawra tal-captain {amruni] g[adda ftit g[oli. Minuta biss wara, Hibernians finalment fet[u l-

iskor meta minn corner ta’ Jackson Lima, Anizoba tefa’ lejn in-nofs, fejn EDISON LUIS DOS SANTOS mattar saqajh biex g[eleb lillgoalkeeper {amruni], Omar Borg. Fil-25 minuta, minn freekick ta’ Massimo Grima ikkonettja tajjeb Dene Shields, i]da ra t-tentattiv minn daqqa ta’ ras tieg[u ji;i milqug[ minn Mario Muscat. Hibernians kienu vi/in li jirduppjaw il-vanta;; tag[hom fit-33 minuta, i]da Failla ra t-tentattiv tieg[u ji;i salvat mill-goalkeeper Borg. Lejn tmiem l-ewwel taqsima, Anizoba tefa’ l-ballun fixxibka wara li ir/ieva minn cross mix-xellug, I]da l-goal ;ie m[assar mill-assistent referee, Joe Camilleri, min[abba offside. Fit-43 minuta, xutt ta’ Failla g[adda j[akkek ma’ sieq il-lasti avversarji. Hekk kif konna qed nistennew lir-referee

Farrugia Cann jibg[at li]]ew; timijiet jistrie[u, wara azzjoni elaborata mibdija minn Kristensen, Failla qassam lejn JACKSON LIMA SEQUEIRA, li fajjar xutt b’sa[[tu mid-distanza, li ma ta l-ebda /ans lillgoalkeeper Omar Borg. Fil-ftu[ tat-tieni taqsima, Hibernains komplew fuq loffensiva u Peter Anizoba tefa’ fix-xibka wara li ir/ieva tajjeb minn free-kick ta’ Jackson Lima; i]da g[al darb’o[ra, ir-referee [assar dan il-goal min[abba offside. Fil-51 minuta, minn cross ta’ Jackson Lima, Edison Luis Dos Santos ikkonnettja tajjeb, i]da ra t-tentattiv tieg[u minn daqqa ta’ ras tajba jg[addi ftit barra. Sitt minuti wara, Failla g[adda l-ballun minn fuq iddifi]a {amruni]a, il-ballun spi//a g[and Jackson Lima, bix-xutt ta’ dan jigi mdawwar f’corner mill-goalkeeper ta’ {amrun, Omar Borg. Fit-62

minuta, Gaetan Spiteri ir/ieva tajjeb minn pass ta’ Anderson Mendes Ribeiro, i]da ma irnexxilux jikkontrolla tajjeb meta kien wa[du quddiem ilgoalkeeper ta’ Hibernains, Mario Muscat, bil-ballun jibqa’ sejjer barra. Fis-70 minuta, Hibernians ;ustament ing[ataw penalty meta Lee James Agius waqqa’ lil Edison Luis Dos Santos fil-kaxxa – mill-11-il metru inkariga ru[u l-player internazzjoanli CLAYTON FAILLA, li ma ]baljax biex tefa’ lill-Pawlisti 3-0 minn fuq. Tliet minuti biss wara, xutt minn barra l-kaxxa ta’ Edison Luis Dos Santos – li f’din il-log[ba b[as-soltu kellu log[ba kbira – stampa mal-mimduda. Fl-74 minuta, Edison Luis Dos Santos ircieva tajjeb minn cross ta’ Peter Anizoba, i]da ra x-xutt tieg[u jg[addi bi sbrixx minn mal-lasta biex fianlment spi//a barra.

Fit-80 minuta, Peter Anizoba ir/ieva tajjeb minn cross ta’ Edison Luis Dos Santos. i]da dan wa[du filkaxxa avversarja ma irnexxilux jolqot il-ballun. }ew; minuti wara nistg[u ng[idu li rajna l-ewwel azzjoni perikolu]a ta’ {amrun Spartans fil-loghba meta minn pass ta’ Kevin Sammut, Dene Shields ircieva tajjeb, dar maddifi]a avversarja, i]da xxutt tieg[u g[adda g[oli. Fl84 minuta, xutt middistanza ta’ CLAYTON FAILLA qabad lillgoalkkeeper Omar Borg barra mil-lasti u l-ballun spi//a fix-xibka biex b’hekk kompla kabbar il-mar;ni taliskor g[all-Pawlisti. Tliet minuti wara, Hibs g[amluhom 5 meta wara konfu]joni fil-kaxxa, MARCELO DIAS gie wi// imb wi// mal-goalkeeper avversarju u tefa’ fix-xibka.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Sport 19 TENNIS

Djokovic jirba[ l-Open tal-Awstralja wara final memorabbli ta’ sitt sig[at kontra Nadal Novak Djokovic ikkonferma li hu n-numru wie[ed fid-dinja meta f’final memorabbli g[eleb lil Rafael Nadal biex reba[ l-Open talAwstralja g[at-tieni sena konsekuttiva. Djokovic g[eleb lin-numru tnejn tad-dinja, 5-7, 6-4, 6-2, 6-7, 7-5, f’maratona li [adet [ames sig[at u 53 minuta, biex kiseb il-[ames titlu Grand Slam fil-karriera tieg[u. Din kienet l-itwal final fl-istorja tattournaments Grand Slam. U l-importanza fir-reb[a ta’ Djokovic hi ikbar g[aliex Djokovic lag[ab is-semifinali kontra Murray, ;urnata wara s-semi-finali ta’ Nadal kontra Federer, u s-semifinali ta’ Djokovic kontra Murray kienet maratona o[ra ta’ qrib [ames sig[at. Novak Djokovic jista’ jwaqqaf record jekk jirba[ lOpen ta’ Pari;i g[aliex ikollu l-erba’ trofej tattournaments Grand Slam filpussess tieg[u. Il-log[ba mal-ewwel uriet li kienet se tkun ikkumbattuta u twila, b’g[add ta’ skambji twal. Lewwel sett [a sieg[a u

g[oxrin minuta, u Nadal reb[u, 7-5 wara li kiseb isservice ta’ Djokovic fit-12-il game. Fit-tieni sett, li wkoll [a ’l fuq minn sieg[a u 28 minuta, Djokovic reba[ is-service tal-avversarju fl-ewwel game u ]amm dan il-vanta;; sattmiem, biex reba[ is-sett, 64. It-tielet sett kien l-iktar wie[ed bla storja, fejn Djokovic reba[, 6-2, u deher li seta’ jag[laq il-log[ba firraba’ sett. I]da Nadal kellu [sibijiet o[ra u reba[ ir-raba’ sett wara tie-break ferm missielet, biex kollox kellu ji;i de/i] fl-a[[ar sett. B[as-settijiet ta’ qablu, dan kien mill-iktar ibbilan/jat, sakemm Djokovic kiseb ilbreak de/i]iv fil-11-il game, biex imbag[ad g[alaq is-sett, 7-5, biex reba[ il-[ames titlu Grand Slam fil-karriera tieg[u. Djokovic inxte[et mal-art fi tmiem il-log[ba hekk kif ovazzjoni mill-pubbliku sellmet li]-]ew; tennisti, li kien jist[oqqilhom kull tif[ir wara finali epika u li ]gur tibqa’ msemmija g[al bosta snin.

Novak Djokovic bit-trofew wara r-reb[a memorabbli tal-biera[

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Ready Cash jirba[ l-Amerique g[at-tieni sena infila

minn minn Pari;i Misjuq mis-solitu Franck Nivard, il-popolari Fran/i] Ready Cash reba[ g[at-tieni sena infila, it-ti;rija famu]a Prix d’Amerique, li ;iet organizzata lbiera[ wara nofsinhar fil-korsa ta’ Vincennes, Pari;i, Franza. Din kienet il-91 edizzjoni ta’ din itti;rija presti;ju]a u b’kollox kienu tmintax i]-]wiemel li [adu sehem fl-Amerique, li kellha wkoll bidu bil-waqqaf u li saret quddiem attendenza kbira ta’ aktar minn 50,000 persuna, fosthom mijiet ta’ Maltin. Illum, il-Prix d’Amerique hija kkunsidrata qisha t-Tazza tad-Dinja g[a]]wiemel tat-trott, u fiha Ready Ready Cash (Franck Nivard) jidher jirba[ il-91 edizzjoni tal-Amerique fil-korsa ta’ Vincennes, Cash kien qieg[ed jibda blf’Parigi, Franza (Ritratt> Mike Orland) aktar numru diffi/li, it-tmintax. Mal-bidu uffi/jali tat-ti;rija istadju, il-kwotati Ready Cash Griff, The Best Madrik (Jean Fi tmiem it-ti;rija saret ukoll kien hemm bidu b’sa[[tu u l-I]vedi] Maharajah (Orjan Etienne Dubois) u Maharajah. il-pre]entazzjoni. Mitlub g[ad-debba Taljana, Lisa Kilhlstrom) kienu qeg[din Timoko kellu jikkuntenta biljikkummenta dwar dan isAmerica (Dominik isegwu fir-raba’ u l-[ames [ames po]izzjoni. su//ess, Nivard qal li Ready Locqueneux), li fet[et vanta;; po]izzjoni u ji;ru fuq in-na[a It-tieni reb[a konsekuttiva Cash kien formidabbli u hu ]g[ir minn Timoko (Richard ta’ barra. ta’ Ready Cash fl-Amerique qatt ma stenna li kien se jirba[ Westerink) u Roxane Griff Meta ]-]wiemel daru g[adwaslet f’medja ta’ 1.12” filb’medja fenomenali. Ready (Eric Raffin). I]da wara dritta finali, Timoko beda kilometru. B’dan il-[in, Ready Cash g[andu seba’ snin u ji;i 500m, Lisa America kellha jnaqqas mill-velo/ità u nqabe] Cash irnexxielu jil[aq iriben l-istaljun Indy de Vive. //edi postha lil Timoko mill-favorit, Ready Cash, li rekord tat-ti;rija mwaqqaf Dan i]-]iemel hu m[arre; (Richard Westerink). F’dak ltemm rebbie[ minn Roxane minn Offshore Dream fl-2007. minn Thierry Duvaldestin. Kenneth Vella

FOOTBALL

Real b’vanta;; ta’ seba’ punti Real Madrid fet[u vanta;; ta’ seba’ punti filqu//ata tal-Liga, grazzi g[al reb[a ta’ 3-1 fuq it-tim tal-qieg[, Real Zaragoza, filwaqt li Barcelona setg[u biss jiksbu draw ta’ ming[ajr goals kontra Villarreal. Bis-17-il reb[a minn 20 log[ba, Real Madrid issa g[andhom 52 punt kontra l45 ta’ Barcelona. Il-bidu ma kienx daqshekk favorevoli g[al Real Madrid, li sofrew l-ewwel goal tal-log[ba wara 11-il minuta meta Angel Lafite skorja minn free-kick. I]da Real irkupraw, lewwel meta Kaká kiseb ilgoal tad-draw fit-32 minuta. Kif bdiet it-tieni taqsima, ilPortugi] Cristiano Ronaldo skorja l-24 goal tieg[u f’dan l-ista;un. Fis-56 minuta, Real g[alqu llog[ba meta Mesut Ozil skorja b’xutt b’sa[[tu biex temm it-tamiet ta’ Zaragoza milli jo[olqu xi sorpri]a.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

20 Sport Basketball – Kampjonat MSV Life

Si;;iewi jwaqqfu lil Floriana Si;;iewi kisbu t-tieni reb[a tag[hom biex la[qu lil Floriana Francesco Fenech fil-klassifika, waqt li Bupa Luxol jinsabu wa[idhom fittieni post wara li g[elbu lidDepiro Mtarfa. Il-leaders, Athleta A-Z Electronics, kellhom jit[abtu kontra Loyola Tata Motors. Kwa]i s-soltu storja Si;;iewi..............................79 Floriana Francesco Fenech...70

(22-11, 27-22, 18-14, 12-23) Si;;iewi: R. Agius, L. Camilleri 10, K. Borg 5, E. Xuereb 2, A. Borg 14, L. Grima, Maeir 11, C. Koldomaris 8, M. Majtevic 29. Floriana: C. Sammut 16, I. Merceica 13, S. Sammut 11, C. Calleja 3, A. Baldacchino 2, E. Fjeld 25, A. Sultana, M. Ciantar. Referees: G. Barbara, E. Mangani u A. Carbonaro.

Si;;iewi [ar;u ddeterminati u bis-Serb M. Majtevic f’forma tajba kisbu vanta;; bikri ta’ 91. G[alkemm Floriana tjiebu, Si;;iewi kienu xi ftit a[jar, biex spi//aw is-sessjoni 22-11 minn fuq. Bl-Amerikan E. Fjeld ikkontrollat mid-difi]a tasSi;;iewi, dawn baqg[u l-a[jar tim fl-ewwel minuti tat-tieni sessjoni biex il-vanta;; kiber g[al 34-16. Floriana g[addew minn dan il-mument diffi/li biex qasmu l-log[ob salmistrie[, 49-33. Il-log[ob kompla jkun ibbilan/jat wara l-intervall, bisSi;;iewi jibdew l-a[[ar g[axar minuti b’vanta;; tajjeb, 67-47. Si;;iewi, li kienu mimlijin bil-fouls, tilfu l-kon/entrazzjoni u minflok bdew jikkontrollaw il-vanta;; tag[hom, bdew jg[a;;lu u jag[mlu fouls inutli, biex A. Borg u C. Maeir spi//aw barra b’foul internazzjonali. Floriana [adu vanta;; u bdew jersqu vi/in, [afna vi/in, 72-70. Biss, Si;;iewi minn free-throws irnexxielhom jirkupraw biex kisbu t-tieni reb[a. Kien tard wisq Bupa Luxol.......................72 Depiro Mtarfa..................69

(17-19, 13-13, 28-8, 14-29) Luxol: CJ Cordina, M. Merceica 15, J. Bilen 33, A.

Micallef Trigona 4, A. Costa, N. Vasovic 7, T. Paris, M. Attard Montalto, JP Bonnici 13, S.Capello. Depiro: R. Vella 2, JP Schembri, A. Aquilina 17, A. Portelli 4, A. Micallef 11, E. Lupo, M. Mallia, I. Tanti 10, G. Hamlin 25. Referees: B. Vassallo, A. Carbonaro u E. Mangani.

Depiro kisbu t-tielet telfa konsekuttiva biex Luxol jinsabu wa[idhom fit-tieni post. Kien l-Amerikan J. Bilen b’[ames xuttijiet millbog[od kif bdiet it-tielet sessjoni li feta[ it-triq lejn ittielet reb[a, waqt li M. Mercieca kien pre/i] fil-freethrows fil-mumenti de/i]ivi. L-a[[ar g[axar minuti bdew bil-Luxol f’vanta;; tajjeb, 58-40. Il-caoch R. Muscat tefa’ lil G. Hamlin fuq J. Bilen u din il-mossa ;abet ir-ri]ultat mixtieq. Biss, Depiro xejn ma kienu pre/i]i fix-xuttijiet tag[hom, biex Luxol, [ames minuti mittmien, kienu 67-55 minn fuq. Depiro ]baljaw meta bdew jixxuttjaw mill-bog[od kwa]i erba’ minuti mit-tmien, u kien biss fl-a[[ar minuta li kisbu ]ew; xuttijiet mill-bog[od ta’ A. Aquilina; imma kien tard. Kellhom jit[abtu Loyola Tata Motors.........56 Athleta A-Z Electronics....70

Azzjoni mill-final tal-biera[ tat-Tazza Louis Borg

Bi ftit aktar attenzjoni, Loyola setg[u jibqg[u vi/in sal-a[[ar tisfira. It-twil A. Axiaq tilef [afna baskets fa/li, u l-players kienu g[ejjew mentalment fl-a[[ar minuti kontra l-pressjoni talAthleta. Il-log[ba kienet ibbilan/jata fl-ewwel sessjoni, bil-Athleta b’punt minn fuq, 15-14. Athleta ppressaw; biss, Loyola bdew jqassmu l-ballun

tajjeb u anki kienu minn fuq, 24-22, [ames minuti millintervall. Hawn, Athleta [adu vanta;; mi]-]balji ta’ A. Axiaq, biex marru jistrie[u 3528 minn fuq. Loyola [asdu lil Athleta filbidu tat-tielet sessjoni biex irkupraw u bdew l-a[[ar g[axar minuti b’basket minn fuq, 44-42. Loyola komplew tajjeb u anki kienu 47-45 minn fuq, tmien minuti mit-tmiem. Hawn we;;a’ S. Vella u l-coach bidlu ma’ S. Borg, waqt li anki serra[ lill-aqwa skorer tag[hom, D. Camilleri. Loyola tfixklu kontra l-full court press tal-Athleta, li serqu kemm-il darba l-pussess u minn fast breaks a//ertaw minn reb[a.

(14-15, 14-20, 14-9, 18-26) Loyola: S. Pace 2, D. Camilleri 28, S. Borg 1, L. Azzopardi, S. Vella, A. Axiaq 4, JP Azzopardi, J. Ransley, R. Harris 21. Athleta: M. Naudi 14, I. Buldakov, D. Bugeja 4, M. Todorovic 13, M. Guisti, O. Said 6, D. Schembri 16, A. Bonnici 4, K. Baldacchino 4, S. Schembri 9. Referees: G. Barbara, E. Mangani u I. Terribile.

TAZZA LOUIS BORG NISA

Is-seba’ reb[a g[al Hibs

Hibs reb[u ]-]ew; legs biex reb[u t-Tazza Louis Borg g[as-seba’ darba u r-raba’ wa[da konsekuttiva fl-istorja tag[hom. Fl-ewwel leg, wara bidu bbilan/jat, bil-Hibs 13-10 filvanta;; wara l-ewwel sessjoni, L. Gipson u L. Bezzina g[enuhom jiddominaw l-ewwel minuti tat-tieni sessjoni u jmorru jistrie[u 34-19 minn fuq. Luxol kienu aktar iddeterminati wara l-intervall. Biss, Hibs ikkontrollaw tajjeb biex bdew l-a[[ar g[axar minuti 45-34 minn fuq. Hibs [ar;u tajjeb g[all-a[[ar sessjoni, u l-vanta;; tag[hom kiber g[al 55-37 u bdew it-tieni leg b’erbatax-il punt vanta;;, 59-45. Fit-tieni leg, wie[ed stenna xi [a;a a[jar minn Luxol. Biss, kienu l-Hibs li kkontrollaw tajjeb il-log[ob biex sal-mistrie[ kienu 28-17 vanta;;. 39-24 minn ta[t, Luxol [ar;u aktar aggressivi fl-a[[ar g[axar minuti u bdew jirkupraw, u waslu basket minn ta[t, imma kien tard wisq g[ax {ibs kellhom ilvanta;; tal-ewwel leg. Hibs reb[u anki t-tieni log[ba, 49-46.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Ittri 21

Minn fommhom stess Issa nafu minn fommhom stess li jridu jmexxu b[alma mexxew fis-sebg[inijiet u ttmeninijiet. Fil-fatt re;g[u skoprew lil Mintoff. U x’kellna dak i]-]mien^ Qg[ad; vendikazzjonijiet; nuqqas ta’ investiment; mibeg[da; bombi; delitti politi/i; korruzzjoni istituzzjonalizzata; edukazzjoni fl-inqas livell tag[ha; università bil-parrinu; spjuna;; filpostijiet tax-xog[ol; transfers politici; swat ta’ nies inno/enti; preferenzi ma’ tal-qalba; frame-ups; gwerra kontra lKnisja; xandir mandra; nuqqas ta’ prodotti fis-suq; attakki

kontra l-unions [ielsa; l-ikbar union [a;a wa[da mal-Gvern So/jalista; attakki terroristi/i fuq il-Qorti, il-Kurja, id-dar talKap tal-Oppozizzjoni, il-HQ tal-MUT u tal-PN, u djar privati; ingustizzji ta’ kull xorta. X’kien baqa’ li m’g[amlux^ Xog[olna hu li ng[idu, liktar li]-]g[a]ag[, x’kienu g[all-poplu Malti dawk is-snin, g[ax jekk ni]blajaw li ntellg[uhom fil-poter, ikun [aqqna. Qalulna huma stess kif se jmexxu. G.L. Camilleri Il-Furjana

Id-dejn u l-futur

Il-Laburisti j[obbu jikkritikaw id-dejn tal-Gvern,-. Id-dejn hu l-futur. Koppja tixtri dar, dan mhux investiment /ar g[all-futur^ Il-Gvern jissellef biex jibni skola. Mhux investiment dan^ Ra;el tan-negozju jrid ikabbar u jissellef. Jista' xi [add jikkritika lin-negozjant li jrid jinvesti, ikabbar u j[addem aktar nies^ Hemm b]onn ng[allmu lin-nies u mhux nippermettu t-tpe/liq ta' min g[andu kilba g[all-poter. A.M.C., Tas-Sliema

Ix-xenata tas-sena

Nixtieq ng[id xi [a;a fuq din il - kwistjoni li qanqal Franco Debono wara tliet snin fil Parlament ma ’ s[abu . Kien g[al qalbu jew le, jekk le g[ax stenna li jsir dan il bdil li g[amel il - Gvern biex g[amel din il - farsa . G[alija ippretenda wisq . O[rajn qablu qatt ma qalu xejn, dan hu fatt kemm kienu serji fil - po]izzjoni tag[hom . Lil min ikun se jla[[aq, il - Prim Ministru jkun ilu

jistudjahom [afna fil - fond u mhux ja[tar bl - addo// lil dawk ribellu]i [alli meta jridu jaqbdu jag[mlu li jridu . Lil Franco ng[idlu li kul[add g[andu l kapa/ità tieg[u, g[ax kieku l - Gvern ma g[a]ilhomx . Is - Segretarji li la[[aqhom Ministri, g[ax kien wasal i] - ]mien li jil[qu u mhux g[ax qalulu . {add ma g[andu jippretendi li g[ax tkun ilek fil - Parlament g[andek tie[u ministeru . Nistaqsi

lil Franco : Kieku qieg[ed fuq in-na[a tal-Oppo]izzjoni g[al dawn l-a[[ar 20 sena kont toqg[od jew tag[mel xi xenata b[alma g[amilt u tirri]enja^ G[all-kuntrarju, [add ma //aqlaq u g[adhom hemm sa minn ]mien Mintoff. Franco, ;rejt wisq, qtajt qalbek u tlift. Il-proverbju Malti li jg[id li l-qattusa g[a;;elija frie[ g[omja tag[mel .

G. Busuttil In-Naxxar

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

22 :nien

L-inbid u l-kultura Maltija minn Charles B. SPITERI b'koordinazzjoni mal-Ministeru tal-Affarijiet Rurali

L-inbid ilu parti millkultura Maltija mit-300 Qabel Kristu, meta l-ewwel nies li kabbru d-dielja f’[amrija Maltija kienu l-Feni/i. Warajhom ;ew il-Griegi u rRumani sa ma waslu lKavallieri ta’ San :wann, li rran;aw u sa[[ew id-dwieli e]istenti b’varjetajiet differenti li ;abu mag[hom minn pajji]hom. Dawn taw nifs ;did lil dan il-qasam agrikolu. Il-Kavallieri [allew warajhom kultura u tradizzjoni ta’ produzzjoni ta’ nbid li baqg[et [ajja sallum. Il-[amrija u l-klima Il-[amrija u l-klima Maltija huma ideali g[at-tkabbir talg[eneb. L-interazzjoni talkwalità tal-[amrija malambjent ta’ madwarha,

mag[rufa b[ala terroire hi importanti g[all-kultivazzjoni tad-dwieli u l-produzzjoni ta’ nbejjed tal-aqwa kwalità. Malta ma tbatix minn temperatura baxxa u mis-sil;, u d-danni li dawn jo[olqu, filwaqt li s-s[ana u l-qawwa tax-xemx Maltija jg[inu biex f’pajji]na l-g[eneb isir qabel dak ta’ pajji]i tat-Tramuntana. In-nuqqas ta’ xita f’Malta tag[ti lill-bidwi kontroll s[i[

fuq l-ammont pre/i] ta’ ilma li jie[du d-dwieli. It-teknika ta’ tkabbir Id-dwieli fuq sistema bilwajer wieqaf [adu post iddwieli tradizzjonali. Din is-

sistema hi aktar adattata g[ad-daqs ]g[ir tal-g[elieqi tad-dwieli tag[na u tippermetti wkoll kontroll akbar tal-mard, biex b’hekk jirri]ulta prodott aqwa u ta’ kwalità. It-tag[sir tal-inbid Malti F’Malta, l-g[eneb

tradizzjonalment jin;abar bejn l-a[[ar ta’ Lulju u la[[ar ta’ Settembru. It-tindif taz-zkuk u t-tag[sir imbag[ad isir fl-istess ]mien. Ittemperatura pre/i]a me[tie;a g[all-fermentazzjoni kif ukoll l-estrazzjoni tal-pigmenti (kulur) it-tog[ma u t-tannini mill-qxur, huma lkoll ikkontrollati ta[t issupervi]joni ta’ enolo;ista. L-inbid abjad jista’ jiffermenta fi btieti talistainless steel biex b’hekk i]omm il-karattru tieg[u, jew fi btieti tal-ballut biex jo[or;u tog[miet aktar kumplessi. Linbid a[mar hu ffermentat fi btieti tal-istainless steel imbag[ad jitqieg[ed fi btieti

tal-ballut. L-inbid imbag[ad jin]amm sa madwar sena (labjad) jew sa tliet snin (la[mar) qabel ma jasal g[alla[[ar pro/ess tal-ibbottiljar. Kif jin]amm l-inbid L-inbejjed huma sensittivi g[ad-dawl, g[all-arja u wkoll g[at-temperatura. G[alhekk

g[andhom jin]ammu f’postijiet bog[od mx-xemx jew dawl florexxenti u bog[od ukoll minn postijiet fejn jista’ jkun hemm xi vibrazzjonijiet. It-temperatura g[andha tkun bejn l-10°C u l-15°C. Illivell ta’ umdità g[andu jkun bejn is-60 u s-70 fil-mija, b’hekk ikun evitat li ttappijiet tas-sufra jinxfu. Fliexken mhux miftu[in g[andhom jin]ammu mimdudin, g[ax meta l-inbid jin]amm f’kuntatt mas-sufra, is-sufra tibqa’ umdu]a, tag[laq sew u ma jid[olx ossi;nu li jista’ jbiddel ittog[ma tal-inbid. L-inbejjed [omor g[andhom [ajja ta’ bejn g[axar xhur u sena minn meta ji;u prodotti, filwaqt li linbejjed bojod idumu bejn tmien u g[axar xhur. L-inbid kollu li jinfeta[ g[andu jin]amm imkessa[ sabiex

jitgawda a[jar. Meta flixkun inbid miftu[ jitpo;;a fil-kes[a, i]omm ilkwalità tieg[u g[al madwar tletin jum. Min-na[a l-o[ra, flixkun inbid miftu[ li jit[alla f’temperatura ambjentali, i]omm il-kwalità tieg[u bejn seba’ u erbatax-il jum. Kwalitajiet ta’ g[eneb Madwar 120 kwalità ta’ g[eneb tkabbret b’su//ess f’Malta tul is-snin. Ilkwalitajiet li tkabbru f’Malta s’issa jinkludu l-Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Petit Verdot, Merlot, Syrah,

Grenache, Carignan, Chenin Blanc, Chardonnay, Sauvigon Blanc, Pinot Grigio u Moscato. :ellew]a Il-varjetajiet indi;eni ewlenin ta’ g[eneb tal-inbid uni/i fil-g]ejjer Maltin huma l-:ellew]a s-Sewda, mag[rufa g[all-inbid bnin a[mar u rosè u l-Girgentina Bajda, li tipprodu/i nbejjed bojod. F’xi ka]i, g[enba nobbli t[alltet b’su//ess ma’ dawn il-varjetajiet indi;eni biex

ipprodu/iet inbid ;did u e//itanti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Sa[[a 23

Ag[raf is-sawm biex tne[[i l-veleni mill-;isem minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

M’hemm xejn aqwa minn programm ta’ ditossifikazzjoni g[all-fejqan tal-;isem milli sawm fuq ilmeraq (juices), min[abba lqawwa tal-antiossidant li fih il-meraq frisk. Min[abba n-natura g[olja ta’ veleni mit-ta[lit kimiku li nsibu fid-dieta ta’ ]mienna, lorgani ta’ ditossifikazzjoni je[tie;u li jkollhom kull ri]orsa nutrittiva possibbli biex tg[in lill-;isem iwarrab is-sustanzi tossi/i u tfejqu. Is-sawm fuq il-meraq hu effi/jenti fil-fejqan, g[ax il;isem jitnaddaf u s-sistema immunitarja tkun meg[juna min-nutrimenti. Mill-kankru g[all-mard tal-qalb, is-sawm je[tie; li jkun l-ewwel difi]a kontra l-mard. Jekk tikser g[adma, stenna li tmur ti;ri lejn l-isptar; madankollu, meta l-problema tkun mard, jekk tinjora dditossifikazzjoni u l-[ti;iet nutrittivi tas-sistema immunitarja, qisek m’intix tag[ti kas li tmur l-isptar meta tikser g[adma! Pro/ess ta' fejqan Fil-medi/ina moderna, id-

ditossifikazzjoni g[andha tkun parti integrali millpro/ess ta’ fejqan. I]da

minflok, is-sawm ing[ata reputazzjoni mill-ag[ar. Semmi ma’ [biebek li be[siebek tibda sawma u rreazzjoni tag[hom taraha ssir wa[da tal-bi]a’. Stenna

Fil-medi/ina moderna, id-ditossifikazzjoni g[andha tkun parti integrali mill-pro/ess tal-fejqan stqarrijiet mimlija emozzjoni, b[alliekieku se tmut, se ssir anoressiku jew se tag[mel [sara lill-organi ta’ ;ismek. Ikun rari ferm li ssib lil xi [add jaqbel mal-pass li tkun se tie[u. Minn tobba sa nies li jipprokuraw id-dieta, ilfehma hi li s-sawm hu [a]in g[all-;isem. Ikun aktar a//ettat jekk tixrob lalko[ol u tpejjep issigaretti. Madankollu s-sawm hu qadim daqs il-bniedem u ntu]a g[al eluf ta’ snin biex ifejjaq u jqajjem lillbniedem mil-lat spiritwali. Li jkollok ri/etta g[all-

Il-meraq tal-frott hu me[tie; immens g[al ;isimna biex nitnaddfu sew minn ;ewwa

pilloli j[alli aktar profitt milli meta tg[id lil xi [add li je[tie;lu jiekol aktar frott u jixrob aktar meraq milli jikkonsma l-junk food g[al ftit jiem. Barra minn hekk, [afna nies jippreferu jfiqu bl-aktar mod g[a]]ien. Jippreferu jie[du pillola milli jibdlu d-dieta tag[hom, g[alkemm ilpilloli u l-medikazzjonijiet ma jistg[ux ifejquhom.

Jistg[u biss jibdlulhom issintomi li jkollhom. Is-sawm hu l-aktar g[odda effettiva. Tindif minn ;ewwa ?ellola nadifa bil-[ti;iet

nutrittivi kollha li tin[tie;, hi /ellola b’sa[[itha. G[allfejqan mill-mard u g[allaqwa sa[[a, it-triljuni ta’ /elloli li g[andek, je[tie;u jkunu detossifikati u saturati n-nutrimenti. Xa[am ]ejjed,

kisi tal-intestini bil-[mie;, kimiki industrijali, kolesterol, veleni ambjentali, fdalijiet ta’ medi/ini u l-[mie; mill-junk food akkumulat tul is-snin, je[tie;u li jitne[[ew mi//elloli ta’ ;ismek. Taf t[oss xi w;ig[ ’l hawn u ’l hemm, kif ukoll u;ig[ ta’ ras, u tara affarijiet ji//aqalqu. I]da tallarmax ru[ek, g[ax dak hu parti millpro/ess tal-indafa.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

24 Konsumatur

Xiri ta’ prodotti minn fuq l-internet Bl-avvent tat-teknolo;ija, huma [afna dawk li jippreferu jwettqu x-xirjiet tag[hom permezz tal-internet u b’hekk jiffrankaw li joqog[du jinqalg[u minn ;o darhom biex i]uru l-[wienet fl-ibliet u fl-ir[ula Maltin. Ix-xiri minn fuq l-internet hu forma ta’ kumdità g[ax joffri lillkonsumaturi numru ta’ siti varji li minnhom jistg[u jg[arblu u jag[]lu ming[ajr [afna ta[bil ilmo[[ u kumplikazzjonijiet. I]da ta’ min isemmi li kull min i[obb jixtri minn fuq linternet g[andu dejjem i]omm f’mo[[u d-dmirijiet kif ukoll iddrittijiet tieg[u b[ala konsumatur g[ax din l-attività tista’ tkun wa[da li ;;orr mag[ha ammont ta’ riskji li wie[ed irid joqg[od attent g[alihom. Informazzjoni mandatorja

Tajjeb li wie[ed ji//ekkja li s-sit li se jixtri minnu hu

serju u ta’ min jorbot fuqu u li fih l-informazzjoni kollha ne/essarja dwar il-bejjieg[ jew il-kumpanija kon/ernata. Informazzjoni mandatorja li g[andha tkun pre]enti f’kull sit, tinkludi l-isem u l-identità tal-bejjieg[, l-indirizz permanenti tieg[u u mhux wie[ed P.O. Box, in-numri tat-telefon kif ukoll l-indirizz tal-email. Aktar ma jkun hemm informazzjoni dwar ilbejjieg[ jew il-kumpanija, aktar jista’ jserra[ rasu lkonsumatur li s-sit hu wie[ed serju, g[ax f’ka] ta’ lment jew diffikultà, dan jista’ jikkuntattja lill-kummer/jant b’ittra rre;istrata jew inkella b’email jew telefonata. Idealment, konsumatur g[andu dejjem jibg[at ittra lill-bejjieg[ f’ka] ta’ ilment, fejn jispjega x’inhi lproblema u x’qed jistenna b[ala kumpens. I]da, g[al

min ma jixtieqx ikun daqshekk formali jista’ jibg[at email fuq l-indirizz li jkun hemm imni]]el fuq issit. Ta’ min jg[id ukoll li jekk konsumatur jinteressa ru[u f’xi prodott li qed ji;i ppre]entat fuq l-internet, dan g[andu jkun offrut spjegazzjoni talispe/ifikazzjonijiet talprodott kif ukoll talkaratteristi/i kollha tieg[u. Pere]empju, jekk konsumatur jidde/iedi li jixtri biljett biex imur jara log[ba futbol minn fuq l-internet, dan g[andu jara li fis-sit se jkun hemm spe/ifikat il-karatteristi/i talprodott f’dan il-ka] il-biljett. F’dan it-tip ta’ sitwazzjoni, konsumatur g[andu jkun infurmat fejn se jkun bilqieg[da waqt il-partita u ta[t liema tip ta’ kategorija jaqa’ l-biljett li qed i[allas g[alih.

fuq is-sit g[andu jkun wie[ed totali. L-informazzjoni mog[tija fuq is-sit g[andha tkun /ara u mhux ambigwa sabiex ilkonsumatur ma jkollux problemi biex jifhem dak li qed jintqal u ma jkollux dubji dwar dawk li huma ddrittijiet tieg[u. minn Melanie CAMILLERI Uffi/jal Informattiv Awtorità Maltija g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur

Mill-banda l-o[ra, jekk konsumatur jidde/iedi li jixtri /ellulari minn fuq xi sit, is-sit g[andu joffru informazzjoni bi]]ejjed dwar il-funzjonijiet varji ta/-/ellulari, informazzjoni dwar jekk i/-/ellulari jistax jintu]a Malta u x’inhuma lkundizzjonijiet tal-garanzija kummer/jali li tkun qed ting[ata mal-prodott, dejjem jekk il-bejjieg[ ikun qed joffri din it-tip ta’ garanzija. G[aldaqstant, konsumatur g[andu joqg[od b’seba’ g[ajnejn g[al dan it-tip ta’ informazzjoni sabiex ikun jista’ jag[mel de/i]jonijiet g[aqlin ta’ xiri u ma jid[olx fi problemi bla b]onn. Il-prezz tal-prodott Is-sit li wie[ed jag[]el li

Is-sit li wie[ed jag[]el li jixtri minnu g[andu joffri wkoll informazzjoni dwar il-prezz u spejje] o[rajn

jixtri minnu g[andu joffri wkoll informazzjoni dwar ilprezz u spejjez o[rajn. G[aldaqstant il-konsumatur g[andu ji]gura ru[u li lprezz li se j[allas hu wie[ed komplut, ji;ifieri li jinkludi taxxi u spejje] addizzjonali b[alma huma spejje] tattransazzjoni jew talkunsinna. Jekk is-sit li nkunu qed nixtru minnu ma jkunx qed joffri dan it-tip ta’ informazzjoni li hi wkoll obbligatorja min-na[a talkummer/jant, dan ikun qed jikser il-li;i tal-konsumatur li tispe/ifika li l-prezz imni]]el

Jekk jer;a’ jibdielna F’ka] li konsumatur jixtri prodott minn fuq l-internet u jer;a’ jibdielu, dan g[andu [mistax-il ;urnata biex jirritorna l-prodott li jkun xtara. Dan il-perjodu fejn wie[ed jista’ jer;a’ jibdielu

jissejja[ Cooling Off Period u jista’ jvarja skont il-pajji] li wie[ed qed jixtri minnu. Jekk konsumatur jixtri minn sit Malti, l-Cooling Off Period hu ta’ [mistax-il ;urnata i]da jekk wie[ed jixtri minn xi sit Ewropew, dan il-perjodu jista’ jkun inqas minn [mistax-il ;urnata i]da ma jistax ikun inqas minn sebat ijiem. Fuq is-sit, g[andu jkun hemm informazzjoni dwar dan il-perjodu ta’ kan/ellament sabiex jekk konsumatur jer;a’ jibdielu u jidde/iedi li jirritorna lprodott, ikollu linformazzjoni ne/essarja dwar dak li jrid jag[mel minna[a tieg[u kif ukoll dwar spejje] li g[andu j[allas biex jirritorna l-o;;ett. :eneralement, l-ispejje] sabiex ji;i rritornat il-prodott g[andhom ji;u m[allsa millkonsumatur innifsu jekk dan ikun idde/ieda li jikkan/ella x-xirja tieg[u. I]da, f’ka] li l-bejjieg[ jonqos milli joffri l-informazzjoni mandatorja dwar l-identità u l-indirizz permanenti tieg[u, il-perjodu tal-Cooling Off Period ji;i esti] g[al tliet xhur u b’hekk il-konsumatur ma jkollux b]onn jibg[at lura l-prodotti mixtrijin wara biss [mistax-il ;urnata. G[aldaqstant ilkonsumatur hu mwissi biex ji//ekkja u jifli sewwa linformazzjoni offruta fuq linternet ladarba jidde/iedi li jixtri u jag[mel akkwisti minn fuq xi sit.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Brandon Theuma u Etienne St John fil-partijiet ta’ Gabriele u Don Sciobetta

LA FAMIGLIA

Aktar intri//i fil-familja Saraceni NET Television 20>30

Mill-episodju tal-lum, li hu l-erbatax-il wie[ed, jibda t-tieni sta;un ta’ La Famiglia. Ikomplu l-intri//i tal-familja Saraceni. Wara li l-familja Mangusa issa ;iet eleiminata, xi triq g[andhom is-Saraceni? X’inhuma l-pjani li g[andhom? X’qed ji;rilu l-Ispettur Hannibal Ciappara

(Jason Zerafa), issa li donnu da[al fi sqaq? Bl-azzjoni tieg[u, is-Sur;ent Spiteri (Carlos Farrugia) se jispi//a l-[abs? Wara li Cesare (Martin Farrugia) [eles lil Morgan (Ethel Baldacchino) minn stupru, tg[id dawn se jer;g[u lura flimkien? Direzzjoni ta’ Fredereck Testa.

FIL-QOSOR • NEWSROOM (NET Television 21>35) -

Simon Vella Gregory bi programm ie[or mtella’ mill-kamra tal-a[barijiet ta’ media.link. Is-servizzi g[al-lum se jkunu dwar il-Kunsill :enerali PN li ltaqa’ lbiera[, l-a[[ar ]viluppi fis-sitwazzjoni politika lokali, il-qag[da ekonomika ta’ Malta, u x’qed isir fl-Iran wara li ;ew imposti sanzjonijiet internazzjonali fuq dan il-pajji]. • MILL-:UF SAL-ISKOLA (NET Television 13>20) - Il-personalità g[al din il-;img[a se jkun il-kantant ]ag[]ug[ Daniel Testa, li ftit tas-snin ilu kien irrappre]enta lil Malta filJunior Eurovision. Il-psikjatra Peter Muscat jitkellem dwar id-dipressjoni ta’ wara t-tqala. Naraw servizz dwar l-i]vilupp tat-tarbija fil-65 u s-66 ;img[a tag[ha. Il-kok Joe Mizzi jag[ti ri/etta bil-koxox tat-ti;ie;. • BEJNI U BEJNEK (NET Television 23>30) Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun Andrew Alamango (fir-ritratt fuq ix-xellug). Hu mu]i/ist u

ri/erkatur li jispe/jalizza fuq [oss purament Malti ma[luq bi strumenti li re;g[u ng[ataw il-[ajja fl-a[[ar snin wara li kienu fil-periklu li jg[ibu darba g[al dejjem. • MALTA LLEJLA (NET Television 17>00) - Fost il-mistiedna li se jkollha

Stephanie Spiteri llum se jkun hemm Kevin Mallia, il-proprjetarju tal-park kbir tal-g[asafar li feta[ ri/entement qrib Kennedy Grove. Se jkun hemm ukoll Fr Deo Debono dwar il-[atra tal-Kardinal Malti Prospero Grech, it-tabiba Joanna Delia, Geoffrey Bezzina mill-MFSA u dwar il-programm ;did ta’ NET Television Newsbuzz.

NEWSBUZZ

L-a[barijiet g[a]-]g[a]ag[ u l-adolexxenti NET Television 15>45

Programm ;did ippre]entat minn sitt ]ag[]ag[ ]g[ar, li huma Megan Darmanin, Thea Farrugia, Kain Gatt, Amy Monaghan, Neil Portelli (ilkoll fir-ritratt hawn fuq) u Glenn Aloisio, li meta ttie[ed ir-ritratt ma kienx pre]enti. Dan il-programm, li g[andu kitba ta’ Charmaine Attard u direzzjoni ta’ Graziella Ellul ta’ reel8productions, se jitratta a[barijiet li jinteressaw li]-]g[a]ag[ u l-adolexxenti, im[awwar b’a[barijiet marbuta mal-mu]ika u /-/inema. Ma jonqosx ukoll li jkun hemm xi kompetizzjonijiet. L-ewwel programm se jag[ti [arsa lejn l-a[barijiet li ddominaw ix-xena taddivertiment tul is-sena li ntemmet xahar ilu.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Jannar, 2012

28 Passatemp

Tisliba 1

Mimdudin>5. Din tilqag[lek mix-xita u mix-xemx (5) 6. Waddab ’l hawn (5) 7. Biha tintefa x-xemg[a laktar fil-g[oli (5) 10. Tog[ma tal-ikel (5) 11. Saru dan il-lewn bir-rabja (5) 12. Sajjart fi]-]ejt f’ta;en (5) 14. Kull sena jing[ata l-premju tieg[u (5) 16. Tni]]el it-tag[bija minn fuq trakk (5) 17. u 18. Vanta;;, g[ajnuna (10) 18. Ara 17.

Sudoku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

Weqfin>1. {olqa b’g[oqda f’/ima biex i]]omm il-moqdief (6) 2. u 8. Ri]ervat (2, 4, 5) 3. u 9. Jg[id dak li j[oss bi [biberija (6, 5) 4. Abbu] sesswali (6) 8. Ara 2 9. Ara 3 12. Din ti;i minnek (6) 13. Tie[du f’salt (6) 14. Il-post fejn tnissel jew trabba (6) 15. Pompu], tal-[ala, ta]-]ina (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. Evita; 6. Esti]; 7. Istla; 10. Skjav; 11. Sawma; 12. {atar; 14. Matur; 16. Kbira; 17. u 18. Ne/essarju. Weqfin> 1. Pespus; 2. Massiv; 3. Me[lus; 4. U]anza; 8. {jata; 9. Dwett; 12. {anini; 13. Ribass; 14. Marisa; 15. Rettur.

Is-sekwenza

Addizzjonijiet

Da[[al fil-kaxxi vojta n-numri li jidhru hawn fuq biex tag[mel dawn l-addizzjonijiet korretti. It-total ta’ kull ringiela jinsab fuq barra n-na[a tal-lemin u dawk ta’ kull kolonna isfel nett.

Dawn ix-xeni kienu fotografati f’erba mumenti su//essivi hekk kif id-disinjatur kien iffotografa l-a[[ar wa[da. F’liema ordni e]atta kienu fotografati?

Soluzzjonijiet

RI?ETTA

Sudoku

Weqfin: 7 + 16 + 12 = 35; 15 + 8 + 3 = 26; 9 + 1 + 18 = 28 Addizzjonijiet Mimdudin: 7 + 15 + 9 = 31; 16 + 8 + 1 = 25; 12 + 3 + 18 = 33;

Sa[[an ta;en kbir non-stick. Sprejja ftit ]ejt u aqli tal-[axix kollu g[al 5 minuti sakemm jie[u kulur. }id l-istokk, kwa]i g[attih u [allih itektek g[al 5 minuti jew sakemm il-[axix isir artab u l-likwidu evapora. Po;;i borma bl-ilma fuq in-nar sa ma tifta[ tag[li, ix[et ilpatata u [alliha g[al 10 minuti, imbag[ad saffiha. Ix[et il-patata mqattg[a f’bi//iet ]g[ar fit-ta;en mal-b]ar u l-basal. Sa[[an il-grill medium. Roxx b]ar u mel[. Ix[et il-bajd matta[lita u qallibhom fuq nar bati g[al 5 minuti. Malli tara li l-bajd issettja ittrasferihom fil-grill u ggrilljahom g[al 3 minuti. Serviha s[una jew kies[a.

Din il-multiplikazzjoni hi ]baljata, i]da jkun suffi/jenti li tibdel numru wie[ed biss u ti;i tajba. B’liema mod?

Multiplikazzjoni ]baljata 246 x 3 = 738

Metodu>

Multiplikazzjoni ]baljata

Is-sekwenza

G[al erba’ persuni trid: Kull porzjon fih 230 kalorija G[andek b]onn: Basla sliced, b]aru a[mar [elu u ie[or a[dar bla ]errieg[a u sliced; 125ml stokk tal-[axix 400g patata mqaxxra u sliced; Sitt bajdiet im[abbtin; Ftit mel[ u b]ar mit[un frisk.

Ix-xena kienet fotografata f’din l-ordni: A, ?, B, D. Dik kompluta hi D; f’B jonqos il-parti ta’ fuq talg[oqda; f’? jonqos l-iglu fuq il-lemin; f’A jonqos illazz ta]-]arbuna x-xellugija.

Spanish Omelette

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ Bu;ibba

APPARTAMENT fit-tielet sular lest minn kollox, kbir [afna u spazju]. Open plan living u dining, k/ina fitted, box room, ]ew; kmamar talbanju, tliet kmamar tas-sodda doppji, terrazzin quddiem u ie[or wara. Parti mill-bejt u bl-u]u tal-lift. Prezz €129,000. ?emplu 79808405 jew 79957951.

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

{al Qormi – San Bastjan

APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda u garaxxijiet. Prezz €83,000 u [wienet kbar 200sqm /entrali [afna u tajbin g[al kull negozju. ?emplu 99477271.

Il-Marsa

REMISSA bi tliet stalel, post ideali vi/in il-korsa. G[all-bejg[ jew tpartit ma' proprjetà. ?emplu 79259744.

I]-}ejtun, Bir id-Deheb u Marsaskala

APPARTAMENTI b']ew; kmamar tas-sodda jew tlieta semi-finished u garaxxijiet. Prezz minn €82,500. ?emplu 99477271.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

L-Imqabba

HOUSE of character (unconverted) bi tliet kmamar tas-sodda. Prezz €100,000. ?emplu 99473439.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

NIXTRI PROPRJETÀ Maisonette

F’BIRKIRKARA. ?emplu 79844384.

VETTURI BMW 320d

2006, saloon, automatic, artic green, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €19,500 o.n.o. ?emplu 99449106.

Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft

dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

Kia Mentor

PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, xog[ol ta’ plumber, kisi bil-;ibs u gypsum boards. ?emplu 79091057.

Nixtri

GARAXX in-na[a taliskola tal-Gvern, San Pawl ilBa[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz

ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u filpost

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Tombla sheets

B’NUMRI kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com

G{ALL-BEJG{ Bibien

SETT ta’ seba' bibien ;odda ta’ ;ewwa, bojod birrig tad-deheb, g[adhom filkaxxi, prodott Taljan, qies

standard. Prezz ra;onevoli. ?emplu 79221700.

Heidelberg Platen

10” x 15” f’kundizzjoni perfetta u mutur Suzuki 100A. ?emplu 79603048.

Libsa tal-Pra/ett

TAS-subien, kulur cream, 3 piece, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Daqs ;dida, milbusa darba. Prezz €90. ?emplu 21242180.

Kamra tas-sodda

TAL-pine kompluta, gwardarobba bi tliet bibien g[al storage, bunk beds talmetall bis-saqqijiet, coffee table kbira moderna sewda u erba' si;;ijiet g[al k/ina, bi prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 99455921.

Mejda tonda

TAL-A{MAR mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mobile kiosk

BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Jannar, 2012

Finanzi 31 Pa;na minn Charles B. SPITERI charles.spiteri@media.link.com.mt

{addem il-k/ina tieg[ek bl-aqwa mod Bosta ma jirrealizzawx kemm hu sinjifikanti s-sehem li l-k/ina tag[ti lil [ajjitna. Anki jekk tkun qed tag[mel biss kolazzjon u ikla d-dar, tqatta’ l-isba[ sag[tejn kuljum fiha. Dak il-[in hu medja ta’ 14-il sieg[a fil;img[a jew madwar 728 sieg[a fis-sena! Peress li fil-k/ina tg[addi dak il-[in kollu, hi idea tajba li tie[u kontroll tag[ha flaqwa interess tieg[ek. Mhux biss tkun tista’ tnaqqas mill[in prezzju] u ener;ija, i]da tkun kapa/i tiffranka l-flus, li hi l-aqwa [a;a. {ejji inventarju u organizza Qabel ma jista’ jkollok lewwel su//ess fil-k/ina, trid tara x’g[andek u torganizza

kollox biex ikollok dak li te[tie; qrib tieg[ek. {afna nies ju]aw biss madwar 20 fil-mija talpotenzjal li toffrilhom ilk/ina. G[ax issibhom ju]awlek il-microwave biex isajru l-g[a;in bil-;obon. G[alkemm mhemm xejn [a]in f’dan, l-istess tip ta’ ikel qajla j[allilek imma;inazzjoni biex to[ro;

b’ideat o[ra u g[alhekk, [afna jaslu jmorru jieklu barra biex isibu xi [a;a differenti. B’hekk jinqaras ilbut! L-ewwel m’g[andek tag[mel hu li ddur dawra larmarji kollha tal-k/ina. }barazza kollox, xkafef, racks e//. F’xi [in tkun trid tag[mel l-istess bil-fridge u lfri]a. Hemm b]onn tag[mel hekk! Dan hu spazju imprezzabbli g[all-[a]na tieg[ek, li jekk jintu]a kif g[andu jintu]a, inaqqaslek mijiet ta’ liri mill-kontijiet tax-xiri tieg[ek. Il-k/ejjen kienu disinjati b[ala mini-supermarkets /kejknin. Fihom g[andek issib kulma te[tie; biex t[ejji likliet tal-familja, sija kolazzjon, ikla ta’ nofsinhar u ;ieli wkoll ta’ filg[axija. Ladarba ]barazzata, tista’ ta[]en numru ta’ ikliet, bla ma jkollok g[alfejn to[ro; g[as-suq, mini-market jew ristorant, darba iva u darba le. Meta ti]vojta kollox u lprodotti me[tie;a jkunu organizzati, tkun te[tie; inventarju ta’ x’g[andek. Dan ifisser li tni]]el fuq karta lo;;etti li g[andek, u fuq o[ra

tikteb dawk li te[tie;. Idealment g[andu jkollok ma[]un il-prodotti g[al bejn ;imag[tejn u erba’ ;img[at. G[aliex^ G[ax dan inaqqaslek in-numru ta’ [ar;iet g[as-suq jew [wienet (kultant il-petrol, il-[in u l-flus). B’hekk tnaqqas l-ispejje] u wkoll ix-

xiri ta’ bla [tie;a. Tkun ta’ g[ajnuna kbira jekk tkun taf x’ikel i[obbu lmembri tal-familja tieg[ek u tbassar minn qabel x’se ssajjar. B’dan il-pjan tkun tista’ tixtri u ta[]en minn qabel, dawk il-prodotti li ti;i b]onn. Meta tiltaqa’ma’

affarijiet li huma or[os missoltu, ixtri aktar. U]a dawk li te[tie; u l-o[rajn a[]inhom. Meta tibda tu]a l-prodotti li jkollok, malajr tidra tinduna liema huma l-o;;etti li qed jonqsulek spiss u tkun tista’ ter;a’ tissuplixxihom meta to[ro; tixtri.

In-nuqqas ta’ ftehim fuq flus Problema mill-aktar komuni fost il-koppji hi nnuqqas ta’ ftehim fuq il-flus. Kif tista’ tkun iffa/ilitata din il-problema^

1. Miftu[a u onesti

Ibda billi tkun miftu[ u onest fuq il-qag[da finanzjarja tieg[ek. X’qed taqla’ u x’inhuma d-djun u r-rekords ta’ kreditu li g[andek^

2. Skopijiet

X’inhu li kull wie[ed minkom tridu til[qu. Jekk tifhmu l-iskopijiet ta’ xulxin, tkunu kapa/i tipprijoratizzaw u tistabbilixxu l-log[ba tal-iskopijiet tag[kom.

3. Drawwiet u nfiq

{udu ]-]mien biex tifhmu d-drawwiet ta’ xulxin fuq l-infiq. Int x[i[ fil-flus jew tonfoq bl-addo//^

Kif kienu j[addmu flushom il-familji tag[kom^ Int xerrej#ja ta’ bla [sieb^

4. {ejji ba;it

Tfassil ta’ ba;it sew u spiss ifisser li wie[ed missalarji jmur biex t[allas l-ispejje] kurrenti, waqt li lie[or imur g[at-tifdil, investimenti u xirjiet sinjifikanti (b[al downpayment).

5. Fond ta’ emer;enza

O[loq fond ta’ emer;enza. Idealment dawn il-flus g[andhom ikunu bi]]ejjed biex iservu g[all-ispejje] ta’ bejn tlieta u sitt xhur, u jg[inuk tmexxi a[jar jekk ikollok [sara fil-karozza, mard jew tisfa bla xog[ol.

6. Stabbilixxi r-rwoli

Min se jie[u [sieb l-infiq ta’ kuljum u min se j[allas g[alih^

Fejn jid[lu l-flus, il-koppja g[andha tipprova tifhem lil xulxin

7. Attent g[ad-djun

{allas id-djun. Malajr kemm jista’ jkun, qabel jew wara t-tie;, e[les mid-djun.

8. I;bor ir-ri]orzi flimkien

Ag[ti titwila lejn l-assiguarazzjoni u l-benefit plans li g[andek u ]gura ru[ek li se tikseb l-aqwa valur g[all-inqas flus.

9. Sus wara flusek

M’g[andekx biss tistabbilixxi l-ba;it i]da trid timxi mieg[u! Segwi l-infiq u ni]]el nota meta ti]boq dak li jkollok merfug[.

10. Kun komdu

}gura ru[ek li l-pjani li tag[mel huma realisti/i u ippermetti li jkollok i/-/nas li tgawdi l[ajja.

It-Tnejn, 30 ta‘ Jannar, 2012

32 Lokali

Mument importanti ta’ g[a]la /ara favur il-pajji]

– Paul Borg Olivier, is-Segretarju :enerali tal-PN

■ G[a]la /ara bejn Prim Ministru li g[andu l-pi] tad-de/i]jonijiet li jrid jie[u kuljum u Kap tal-Oppo]izzjoni li g[andu biss il-pi] tal-kelma fil-mikrofonu u m’g[andu l-ebda proposta Is-Segretarju :enerali talPN, Paul Borg Olivier, iddeskriva l-mument li g[addejin minnu b[alissa lPN u l-pajji] b[ala wie[ed ta’ g[a]la favur il-pajji] f’diversi setturi li huma determinanti biex ikattru listabbiltà fil-pajji]. Meta kien qed jitkellem filKunsill :enerali tal-biera[ fid-Dar ?entrali tal-PN, Paul Borg Olivier irrifera g[allmozzjoni ta’ sfidu/ja mressqa mill-Oppo]izzjoni u sostna li l-fatti huma li Joseph Muscat tilef vot nhar il-{amis li g[adda. Dak li g[adda minnu l-pajji] huma /irkustanzi straordinarji. Filwaqt li akku]a lil Muscat li g[andu l-g[atx g[all-poter, Borg Olivier qal li l-PN g[amel g[a]la favur id-demokrazija quddiem mozzjoni ta’ sfidu/ja li filverità kienet sentenza wa[da u ried jaqta’ d-diskussjoni parlamentari bil-giljottina. Muscat ried jag[mel sarima ma’ [alq id-Deputati quddiem mozzjoni li hu stess kien ressaq. Paul Borg Olivier qal li d-de/i]jonijiet iridu jittie[du f’dan ilmument bejn min ifittex linteress nazzjonali u min ifittex l-interess personali tieg[u g[ax g[andu l-g[atx g[all-poter. Is-Segretarju :enerali talPN kompla li Muscat tilef ilvot fil-Parlament, i]da [are; jg[id li reba[. Dan hu a;ir arroganti u ta’ di]rispett lejn id-demokrazija. Il-PL qed jg[id li g[andu ra;un meta fil-fatt m’g[andux, u qed jg[id li hu kredibbli meta mhux. Irridu nag[mlu g[azla /ara biex inkomplu nibnu fuq dak li bnejna, sostna sSegretarju :enerali tal-PN. Paul Borg Olivier kompla li l-PN jibqa’ mmexxi u jmexxi b’politika mibnija fuq il-valur tas-sewwa – li hi politika mibnija fuq ilbniedem u fuq il-prin/ipju tat-tolleranza u d-djalogu. L-g[a]la /ara li g[andu lPN, sostna Borg Olivier, hi li jkompli ji]viluppa l-politika tieg[u bil-manifest politiku L-G[eruq. Hu qal li l-politika tal-PN hi mag[rufa u miftu[a g[all-iskrutinju tas-so/jetà. Kul[add jaf l-identità tal-PN u dak li dan il-partit jirrappre]enta. Mal-PN kul[add jaf fejn qieg[ed – kul[add jaf il-vi]joni talPartit, anki jekk ma taqbilx

mieg[u, sostna Paul Borg Olivier. Dan hu mument ie[or ta’ g[a]la g[all-politika fledukazzjoni, fis-sa[[a, fitturi]mu u fl-ekonomja, li qed irendu g[all-pajji]. Din hi l[idma li qed iwettaq il-PN fil-Gvern. Dan hu kuntrarju g[all-politika tal-PL, li ma joffri ebda soluzzjoni, sostna Borg Olivier, li ]ied li lpolitika tal-PN hi mibnija fuq l-istabbiltà fix-xog[ol. Paul Borg Oliver kompla li fl-a[[ar ;ranet, l-A;enzija Fitch [abbret li ]ammet ilcredit rating ta’ Malta, i]da li naqqset dak ta’ ?ipru, ilBel;ju, ta’ Spanja u talIrlanda. Dan hu e]empju /ar tal-prudenza, l-g[aqal u sserjetà tal-Prim Ministru u tal-Gvern. Malta kapa/i ]]omm l-istabbiltà ekonomika tag[ha minkejja dak li tg[id l-Oppo]izzjoni. G[all-investiment, linvestitur ifittex pajji]i stabbli biex jag[mel lg[a]liet tieg[u. Malta baqg[et konsistenti filkredibbiltà u l-konsistenza tag[ha, sostna Paul Borg Olivier. Qeg[din f’mument ta’ g[a]la /ara ta’ tmexxija bejn Prim Ministru li g[andu l-pi] tad-de/i]jonijiet li jrid jie[u kuljum u Kap talOppo]izzjoni li g[andu biss il-pi] tal-kelma fil-mikrofonu u m’g[andu l-ebda proposta. Is-sitwazzjoni hi li l-pajji] g[andu qg[ad mill-aktar baxx, studenti li jkomplu jistudjaw, l-investiment fledukazzjoni jkompli jsir iktar b’sa[[tu u ma naqasx anki fi]-]minijiet diffi/li. Dan, filwaqt li l-Gvern kompla jifta[ skejjel ;odda kull sena. Din hi g[a]la /ara g[all;enituri u l-g[alliema millPN biex jiggarantixxu l-aqwa edukazzjoni. Paul Borg Olivier kompla li Joseph Muscat qed jg[id li issa hawn “era ;dida” – li hi buzz-word o[ra b[al dik ta’ Alfred Sant meta kien jg[id li wasal “bidu ;did”. I]da x’inhi din “l-era l-;dida”? Fejn se jie[du lill-pajji] Joseph Muscat, irrimarka Paul Borg Olivier? Il-PL irid “era ;dida” f’de]ert politiku li hu xott mill-ideat. Fid-diskorsi Laburisti kollha u anki fla[[ar erba’ snin, il-Kap talOppo]izzjoni ma [are; lebda proposta fuq l-

Is-Segretarju :enerali Nazzjonalista qal li l-poplu Malti jrid ikun jaf il-politika tal-PL g[all-futur, u sostna li Muscat ma jg[id xejn dwar “l-era l-;dida” i]da minflok jag[]el li jitkellem fuq it-trobbija tieg[u, fuq l-iskola u dwar minn fejn hu ;ej (Ritratt> Michael Ellul)

ekonomija u x-xog[ol [lief il-living-wage – proposta li fil-fatt kellu jwarrabha g[ax is-so/jetà /ivili kkritikatha bil-qawwi. Xi proposti g[andu l-PL fuq l-ambjent, g[an-negozji ]-]g[ar, g[all-familji, g[a]]g[a]ag[, il-pensjonanti, lambjent u g[an-nisa fid-dinja tax-xog[ol, staqsa Paul Borg Olivier? Dan jista’ jarah kul[add, kompla Paul Borg Olivier, li kkwota lillkorrispondent Platerian, fi lorizzont, li qal li ma jaqbilx li l-PL jibqa’ j]omm lill-poplu fid-dlam mill-proposti Laburisti. Platerian qal li lproposti Laburisti m’g[andhomx jin[admu minn wara l-kwinti, i]da g[andhom ikunu mpo;;ija g[addiskussjoni. Paul Borg Olivier kompla li Joseph Muscat jibqa’ nieqes mill-politika ta’ sustanza – [a;a li ;;ib in/ertezza fuq ilPL u fuqu stess. Joseph Muscat i[ares lura mhux ’il

quddiem, sostna Borg Olivier. Is-Segretarju :enerali Nazzjonalista qal li l-poplu Malti jrid ikun jaf il-politika tal-PL g[all-futur, u sostna li Muscat ma jg[id xejn dwar “l-era l-;dida”, i]da minflok hu jag[]el li jitkellem fuq ittrobbija tieg[u, fuq l-iskola u dwar minn fejn hu ;ej. Dan hu mument ta’ g[a]la /ara, sostna Paul Borg Olivier, li qal li l-a[[ar erba’ snin kienu snin diffi/li g[all-Partit u g[all-pajji]. Hu qal li l-kariga ta’ Segretarju :eneral hi wa[da ta’ pi] kbir u kompla li l-fra]i “in[obb lil pajji]i – nemmen f’pajji]i” tispirah ikompli ja[dem. Din hi fra]i li qalha l-Prim Ministru Lawrence Gonzi meta tmien snin ilu n[atar b[ala l-Kap tal-PN, spjega Borg Olivier, li ]ied li fl-a[[ar erba’ snin rajna millvi/in lil Lawrence Gonzi b’persistenza jerfa’ l-pi] ta’ kull de/i]joni ekonomika u finanzjarja li hu [a.

Lawrence Gonzi qatt ma tilef l-attenzjoni tieg[u minn fuq ix-xog[ol, mill-bniedem u mid-dinjità tas-sa[[a talfamilji Maltin u G[awdxin, sostna Paul Borg Olivier, li semma l-kri]i tal-Libja u qal li kienu l-attenzjoni u lg[aqal tal-Prim Ministru li wasslu g[all-protezzjoni lillpoplu Libjan. Din kienet po]izzjoni li kienet rikonoxxuta mill-popli u mill-pajji]i dinjija kollha. Paul Borg Olivier kompla li l-Prim Ministru jemmen fil-kapa/itajiet ta’ kul[add, inklu]i t-tfal u l-istudenti. IlPrim Ministru ma jiqafx ja[dem b’mod prudenti, g[aqli u serju g[all-pajji]. Lawrence Gonzi ittrasforma lill-pajji] minn wie[ed mibni fuq it-tarzna tal-vapuri g[al dik tat-tiswija tal-ajruplani. Dawn l-isfidi ;ew kollha flimkien, sostna Paul Borg Olivier, li kompla li fl-2008 Lawrence Gonzi kien onest u qal li ;ej il-maltemp ekonomiku fuq il-pajji]. Lawrence Gonzi ma [oloqx il-maltemp hu, i]da kien hu li mexxa lil Malta ’l bog[od minn dan il-maltemp. F’Lawrence Gonzi hemm fidu/ja, rispett u sens kbir ta’ umanità, sostna Paul Borg Olivier. “Lawrence Gonzi j[obb lil Malta g[ax jemmen fil-pajji] u fil-futur tal-;enerazzjonijiet pre]enti u futuri. Lawrence Gonzi g[allimni n[obb iktar lil Malta u tani aspirazzjoni ta’ fidu/ja fil-poplu. Lawrence Gonzi jemmen filPN, u fuq kollox fil-poplu Malti. Dawn l-esperjenzi jimlewma bil-kurra;; u biddeterminazzjoni biex naraw dan il-partit mag[qud, g[aliex dan hu partit li verament jemmen li jista’ joffri iktar lil dan il-pajji],” sostna Paul Borg Olivier. Is-Segretarju :enerali talPN kompla li rridu n[arsu ’l barra minn dan il-partit – li dejjem reba[ g[ax kien kapa/i j[ares ’il barra u mhux ’il ;ewwa. L-elezzjoni hi biss mezz kif il-PN ikompli j;ib il-bidla filpajji]. Il-PN g[andu jkompli jag[mel l-a[jar li jista’ fiddover lejn il-pajji]. Dan hu partit immexxi fuq ilprin/ipji tas-sewwa, u meta temmen fil-prin/ipji ma tkun tellief qatt, sostna sSegretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier.