www.media.link.com.mt
Numru 13,048
€0.45
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
}ieda ta’ 1.6% fl-impjiegi full-time f’sena g[al kwa]i 150,000
Moody’s tnaqqas il-credit rating ta’ numru ta’ pajji]i fosthom Malta
Fuq medda ta’ sena limpjiegi full-time ]diedu b’2,305 jew b’1.6 fil-mija g[al kwa]i 150,000. Dan jirri]ulta minn informazzjoni li [ar;et il-Korporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) dwar in-nies ja[dmu f’Settembru li g[adda. Dan jo[ro; minn /ifri ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO). L-akbar ]idiet flimpjiegi kienu fis-settur tassa[[a u xog[ol so/jali, b’]ieda ta’ 7.6 fil-mija. Limpjiegi fis-settur talproprjetà, tal-kiri u talkummer/ ]diedu bi 3.1 filmija. Kien hemm tnaqqis ta’ 1.2 fil-mija fl-impjiegi fissettur tal-kostruzzjoni li ni]el g[al 11,989 impjieg. L-impjiegi mas-settur privat u mas-settur pubbliku ]diedu b’1.6 fil-mija meta mqabbel mas-sena ta’ qabel. L-akbar ]idiet fis-settur privat, ji;ifieri 3.8 fil-mija, kienu fil-qasam tal-proprjetà, il-kiri u l-kummer/ filwaqt li l-akbar ]ieda fis-settur pubbliku, ji;ifieri 9.3 filmija, kienu fil-qasam tassa[[a u xog[ol so/jali. F’Settembru li g[adda, innumru ta’ [addiema nisa fuq ba]i full-time kien ta’ 50,903 li meta mqabbel ma sena qabel, kien hemm ]ieda ta’ 2,283 jew 4.7 fil-mija. Lakbar ]ieda ta’ impjiegi fost in-nisa kienet fil-qasam tassa[[a u xog[ol so/jali b’]ieda ta’ 819. Ix-xog[ol part-time f’Settembru li g[adda ]died b’4.2 fil-mija u la[aq 53,639. Ix-xog[ol part-time fis-settur tal-lukandi u ristoranti ]died b’10 fil-mija jew 884 persuna. In-numru ta’ nies ja[dmu part-time u li kellhom ukoll impjieg full-time ]diedu b’5.3 fil-mija. Dawk li kellhom xog[ol part-time b[ala x-xog[ol primarju tag[hom ]diedu bi 3.4 filmija g[al 30,355.
■ Il-Gvern itenni l-impenn li jra]]an in-nefqa finanzjarja u jsa[[a[ l-investiment li jo[loq ix-xog[ol
Il-kamra tan-nar ta’ San :u]epp ta’ {al Kirkop, li tinsab fil-limiti ta]-}urrieq ftit wara li se[[ (Ritratt> Michael Ellul)
SPLU}JONI FIL-KAMRA TAN-NAR TA’ SAN :U}EPP TA’ {AL KIRKOP
Evitata di]grazzja ■ L-attenzjoni u l-prekawzjoni kienu kru/jali biex kienu evitati konsegwenzi serji minn Simon VELLA GREGORY
L-attenzjoni u l-prekawzjoni wasslu biex ]ew;t ir;iel [elsuha [afif f’in/ident fil-kamra tan-Nar San :u]epp ta’ {al Kirkop. Il-ka] se[[ ilbiera[ g[all-[abta tal-11 a.m. meta Nardu Camilleri u Jesmond Mizzi kienu fil-workshop qed jag[mlu xi xog[ol fuq xi beraq meta g[al xi ra;uni se[[et l-isplu]joni. Dawn i]-]ew; persuni, it-tnejn li huma g[andhom il-‘li/enzja A’ li hi log[la forma ta’ /ertifikazzjoni li jista’ jkollhom id-dilettanti f’Malta. Fil-workshop dak il-[in kien g[addej ix-xog[ol b’mod normali bit-t[ejjija g[al-festa ta’ San :uzepp li f’{al Kirkop tkun i//elebrata f’Lulju. IN-NAZZJON tkellem ma’ Angelo
Schembri l-uffi/jal g[ar-relazzjonijiet pubbli/i tas-So/jetà Mu]ikali San :u]epp ta’ {al Kirkop li tag[ha hu dan il-kumpless tan-nar. Hu spjega kif lesperjenza ta’ dawn in-nies kif ukoll ilmod modern u l-mezzi tas-sigurtà filpost tan-nar wasslu biex kienet evitata di]grazzja. Fil-post ftit wara l-isplu]joni waslu lpulizija, kif ukoll tim mediku. Aktar tard waslu wkoll is-suldati tal-Explosives Ordinance Disposal li assiguraw li ma kienx hemm aktar periklu. In;abret ukoll folla ta’ dilettanti lkoll jitkellmu dwar x’seta’ wassal g[al dan lewwel in/ident ta’ dan it-tip din is-sena. In/ident li b’xorti tajba ma [alla l-ebda vittma.
Temperatura aktar kies[a
L-I]rael
It-temperatura fi Frar s’issa di;à hi 2.1 gradi anqas mill-medja. Ix-xita li ni]let kwa]i la[qet l-ammont medju tax-xahar s[i[.
Diplomati/i I]raeljani fil-mira ta’ attakki terroristi/i fl-Indja u fil-:or;ja.
Ara pa;na 3
Ara pa;na 15
L-a;enzija tal-credit ratings Moody’s, ilbiera[ naqqset il-credit rating ta’ numru ta’ pajji]i, fosthom Malta, u dan, primarjament, min[abba l-in/ertezza kkaw]ata mill-kri]i taddjun fiz-zona ewro. Moody’s qalet li qed tnaqqas il-credit rating ta’ Malta minn A2 g[al A3 bi previ]joni negattiva. Moody’s bidlet ukoll il-previ]joni tag[ha fir-rigward tal-Awstrija u Franza minn Aaa rating g[al negative. Ir-ra;uni primarja li tat Moody’s dwar Malta kienet il-kri]i fiz-zona ewro u l-previ]joni negattiva g[assettur makro-ekonomiku fir-re;jun, li qieg[ed kulma jmur jaffettwa b’mod negattiv il-kunfidenza tas-swieq. Ra;uni o[ra kienet is-sitwazzjoni tad-dejn bl-a;enzija tg[id li ssitwazzjoni f’diversi pajji]i o[ra li g[andhom credit rating fuq l-iskala A tkun a[jar. Ra;uni o[ra hi d-dipendenza talpajji] fuq l-ekonomija taz-zona ewro, li minnu nnifsu, jista’ jipperikola ttkabbir ekonomiku tal-pajji]. Dan anke fejn jid[ol it-turi]mu. L-a;enzija spjegat li lkundizzjonijiet ekonomi/i []iena flEwropa jistg[u jwasslu biex Malta ma til[aqx il-miri fit-tkabbir ekonomiku. Moody’s spjegat li l-previ]joni negattiva tirrifletti l-fatt li ssitwazzjoni fiz-zona ewro tista’ tkompli te[]ien. Minn na[a l-o[ra, qalet Moody’s, il-credit rating ta’ Malta jista’ jitjieb jekk ter;a’ tikber ilkunfidenza fost is-swieq Ewropej. L-a;enzija qalet ukoll li naqqset ilcredit rating tal-Freeport ta’ Malta minn A2 g[al A3 min[abba li hi kumpanija garantita mill-Gvern. Fi stqarrija, il-Gvern innota dde/i]joni ta’ Moody’s u r-ra;unijiet mog[tija minnha, dawk li dan hu kollu konsegwenza ta’ dak li qed ji;ri fizzona ewro, bil-mi]uri ta’ awsterità jolqtu t-tkabbir ekonomiku u t-turi]mu fost l-o[rajn. g[al pa;na 6
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
6 Lokali
Iwie;eb Edward Scicluna Il-kandidat Laburista Edward Scicluna wie;eb g[al artikli li kienu pubblikati f’IN-NAZZJON dwar esponenti Laburisti ewlenin li g[amlu dikjarazzjonijiet /ari dwar is-settur tal-edukazzjoni f’pajji]na – dawk marbuta mal-futur tal-istipendji lillistudenti. Rapporti li juru kif l-a[[ar gvern Laburista kien mar kontra dak li kien wieg[ed lill-istudenti. Bejn l-1996 u l1998, meta sab ru[u filGvern, il-politika tal-Partit Laburista kienet li jibg[at lillistudenti jiddejnu u jkisser issistema ta’ stipendji li tg[in lill-istudenti kollha jkomplu bl-istudji tag[hom. Dak i]-]mien, l-istudenti kienu pprotestaw fit-toroq kontra l-politika tal-gvern Laburista ta’ dak i]-]mien – politika li kienet i;;ib fixxejn l-istipendji u minflok, kienet tibg[at lill-istudenti jiddejnu. Edward Scicluna g[a]el li jwie;eb bi stqarrija g[al rapporti li dehru fil-;urnal b’rabta ma’ dak li kien rappurtat f’attivitajiet politi/i kif ukoll g[al diskors li sar fil-Parlament u g[al avvi] politiku li kien ippubblikat. L-stqarrija tieg[u hi din: “Nirreferi g[all-artikli li dehru fil-[ar;a ta’ INNAZZJON ta’ nhar it-Tnejn 6 ta’ Frar 2012 bit-titlu ‘Muscat jag[]el li jimxi malklikka li [adet over fil-Partit Laburista’, u fil-[ar;a ta’ INNAZZJON tat-Tlieta, 7 ta’
Frar, 2012, bit-titlu ‘LEdukazzjoni hi l-aqwa g[odda g[all-futur ta’ wliedna’, u ie[or bit-titlu ‘Muscat jag[]el [a]in b’detriment g[all-istudenti’. Fil-[ar;iet inkwistjoni ta’ dan il-;urnal ixxandru kummenti li fihom saru referenza g[al rapport talFederazzjoni tal-Industriji (FOI). Skont dawn l-artikli jiena kont ktibt rapport g[allFOI b[ala reazzjoni g[adDokument ta’ Qabel il-Bagit (2006 – 2010). Punt ta’ tluq [a]in. Ir-rapport tal-FOI li ;ie kkwotat ma kienx qed jirrappre]enta l-po]izzjoni personali tieg[i. Din id-dikjarazzjoni wa[edha twaqqa’ dak kollu li pprova jibni min ikkwota minn dan ir-rapport. Twaqqa’ kollox g[ax dan huwa pedament ]baljat. Ng[id ]baljat biex nag[ti lbenefi//ju tad-dubju lil min ikkwota minnu li forsi m’g[amilx ri/erka sewwa. Jekk jg[idli li g[amel ri/erka allura ng[idlu li qieg[ed jigdeb. Li bena kollox fuq gidba. Gidba intenzjonata biex tqarraq. Dak ir-rapport mhux tieg[i. Sehmi fih kien li nikkompila l-[sibijiet tal-FOI f’forma ta’ rapport g[ar-rigward risposta uffi/jali tag[hom g[addokument tal-Gvern qabel ilBa;it 2006. Fi ftit kliem: irrapport kwotat, inklu] riferenzi g[al loans, li listipendji ma je]istux f’ebda
pajji] ie[or u kummenti o[ra, jirrappre]enta l-fehmiet talFOI. Rigward ir-riklam tal-PN li deher kuljum g[al ;img[a s[i[a fil-;urnal INNAZZJON dwar x’g[edt jien f’intervista lill-;urnal Illum dwar il-baqar sagri, nitolbok tirrispetta l-qarrejja u ;;ib ilparagrafu kollu minn fejn ittie[du dawk il-kliem barra mill-kuntest tag[hom. Dan huwa l-paragrafu: “Fl-edukazzjoni g[andna sitwazzjoni fejn meta tqabbel ma’ pajji]i o[ra Ewropej b[ala investiment ninsabu minn ta’ quddiem. Madankollu, jekk wie[ed kellu jaqta’ barra l-istipendji, Malta g[andha spi]a reali fuq l-edukazzjoni li titfag[na filkategoriji t’isfel. Jekk qabel in-nies tat-Tarzna kienu jitqiesu b[ala baqar sagri g[ax il-Gvern kien jib]a’ minnhom, illum g[andna sitwazzjoni simili flUniversità bil-Gvern imbe]]a’ milli jmiss listipendji. Issa jekk il-pajji] irid i[ares lejn l-istipendji b[ala investiment allura biex nitqabblu mal-a[jar pajji]i Ewropej irridu n]idu ferm iktar l-ispi]a fuq ledukazzjoni reali.” Ma na[sibx li wie[ed g[andu g[alfejn jiskrupla li jien u]ajt il-kliem “imiss listipendji” meta [afna uffi/jali g[olja appuntati millGvern Nazzjonalista fosthom ir-Rettur tal-Università, ilProfessur Juanito Camilleri; l-
eks Gvernatur tal-Bank ?entrali, Michael Bonello; i/Chairman tal-Bank of Valletta, Roderick Chalmers; kollha ;ew kwotati jg[idu ferm u ferm i]jed minn dak li g[edt jien dwar il-b]onn li ssir evalwazzjoni, u x’kienu qeg[din jissu;;erixxu. Sa[ansitra fi Frar tas-sena lo[ra kienet il-Ministru talEdukazzjoni Dolores Cristina li ammettiet li l-iskema talistipendji g[andha ti;i riveduta tul dik is-sena. Kompliet tg[id li jista’ jkun li f’din ir-revi]joni wie[ed i[ares lejn mudelli differenti”. Li tmiss l-istipendji, li ttejjibhom u s-sa[[a[hom, ma jfissirx li tqa//athom jew li tne[[ihom. Mela g[aliex kliemi hu daqshekk xokkanti. U allura jekk i]-]ew; partiti t-tnejn qed jiggarantixxu g[all-quddiem li l-istudenti ma ji[dux anqas minn dak li qeg[din jie[du llum, g[al liema ra;uni l-partit fil-Gvern qed jaqla’ dan l-inkwiet, dan il-gideb u dan il-bi]a’ kollu fost l-istudenti. Kemm se nkomplu nu]aw il-votanti ]g[a]ag[, minflok nirrispettawlhom lintelli;enza tag[hom?” Din hi l-istqarija s[i[a ta’ Edward Scicluna. Il-fatti jibqg[u fatti. Dak li qalu esponenti Laburisti dwar ledukazzjoni hu /ar u iswed fuq l-abjad. Il-fatti wkoll ma jista’ jmerihom [add. Il-politika li wettaq l-a[[ar gvern Laburista wkoll ma tistax tit[assar.
Malta fost ]ew; pajji]i fl-UE li naqqsu l-i]bilan/ minn pa;na 1
Il-Gvern qal li din issitwazzjoni “ssa[[a[ ilpolitika tieg[u li jra]]an in-nefqa finanzjarja tieg[u, u li jsa[[a[ l-investiment f’dawk l-oqsma li jixprunaw it-tkabbir ekonomiku u [olqien talimpjiegi.” Il-Gvern innota wkoll li pajji]na rnexxielu jkompli jnaqqas l-i]bilan/, wara li fl-2010, fl-eqqel tal-kri]i internazzjonali, kien wie[ed minn ]ew; pajji]i biss fl-Unjoni Ewropea li baxxew l-i]bilan/. Il-Gvern fakkar kif dan wassal lill-Kummissjoni Ewropea biex f’Jannar li g[adda fa[[ret idde/i]jonijiet tal-Gvern u waqqfet l-azzjonijiet kontra pajji]na fil-qafas tal-pro/eduri ta’ defi/it e//essiv. Il-Kummissjoni Ewropea esprimiet il-fidu/ja li dde/i]jonijiet u l-politika tal-Gvern fil-qafas talBa;it 2011 g[andhom iwasslu biex is-sitwazzjoni finanzjarja titjieb b’tali mod li din is-sena d-defi/it jer;a’ jitni]]el ta[t illimitu ta’ 3% tal-Prodott Gross Domestiku, li hu llimitu a//ettabbli fil-qafas tal-Patt ta’ Tkabbir u Stabbilità. “Il-Fond Monetarju Internazzjonali sa[ansitra ddeskriva dan it-tnaqqis b[ala wie[ed mill-akbar fost il-pajji]i avvanzati”, qal il-Gvern. Fl-istqarrija l-Gvern qal li g[al din is-sena, ilGvern qed jimplimenta sensiela ta’ inizjattivi mmirati biex jattira lejn pajji]na aktar investiment u jkun hawn tkabbir ekonomiku f’setturi differenti. Dan qed isir bi skemi differenti favur issidien tan-negozji Maltin, biex dawn jespandu loperat tag[hom, f’aktar inizjattivi biex ji]died linvestiment barrani, f’investiment kapitali u infrastrutturali li ji;;enera aktar attivitità ekonomika u f’]ieda fil-ba;its allokati g[all-Awtorità ta’ Malta dwar it-Turi]mu biex ji]died ir-reklamar ta’ pajji]na quddiem dawn lisfidi. Il-Gvern hu impenjat li pajji]na, permezz taliskemi li qed jin[olqu u l[idma biex ji]died linvestiment, jin[oloq aktar xog[ol g[all-[addiema Maltin u G[awdxin.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
2 Lokali
Mintoff stabbli i]da se jin]amm l-isptar g[al iktar kura
L-eks Prim Ministru u Mexxej Laburista Duminku Mintoff se jin]amm flIsptar Mater Dei g[al xi jiem o[ra biex jing[ata lkura, g[alkemm il-qag[da tieg[u hi stabbli. Dan kien konfermat f’bulettin mediku ma[ru; mill-Isptar Mater Dei, fejn Mintoff ilu jin]amm minn nhar is-Sibt li g[adda. Hu
dda[[al l-isptar isofri minn infezzjoni serja f’sidru u kundizzjoni tal-qalb. Minkejja dan, ilkundizzjoni tieg[u qalbet g[all-a[jar wara li ng[ata firxa wiesg[a ta’ antibijoti/i u fi]joterapija. Dom Mintoff, li g[andu 95 sena, idda[[al l-isptar g[al diversi drabi matul is-sena li g[addiet.
}ag[]ug[ fil-periklu tal-mewt
fl-Isptar Mater Dei. Il-ka] se[[ g[all-[abta tat3 p.m. Fil-post issejja[ tim mediku mill-Isptar Mater Dei kif ukoll il-membri talProtezzjoni ?ivili biex jag[tu l-ewwel g[ajnuna. Il-Ma;istrat Clare Stafrace Zammit [atret diversi esperti biex jg[inuha fl-inkjesta.
}ag[]ug[ ta’ 26 sena minn {a]-}ebbu; jinsab filperiklu tal-mewt wara li we;;a’ serjament fi splu]joni f’garaxx ta’ dar fi Triq San Martin, f’{a]}ebbu;. Ra;el ie[or ta’ 55 sena minn {a]-}ebbu; we;;a’ wkoll fl-in/ident u qed jin]amm g[al aktar kura
Niket B’niket in[abbru l-mewt ta’ Carmelin Chircop, armla ta’ Emanuele mill-Imsida, li ;rat il-{add, fl-Isptar Mater Dei, ikkonfortata bis-Sagramenti Mqaddsa, fl-età ta’ 84 sena. {alliet jibku t-telfa tag[ha lil uliedha Doris u ]ew;ha Michael< Maria u ]ew;ha Tony< Alfred u martu Miriam< Grace u ]ew;ha Tonio< Gejtu u martu Marlene< Antida u ]ew;ha Jesmond< neputijiet, pro-neputijiet, [utha u [ut ir-ra;el u l-familji tag[hom, ku;ini, qraba u [bieb. Il-funeral se jsir illum it-Tlieta, 14 ta’ Frar, mill-Isptar Mater Dei, fit-8.15 a.m., g[all-Knisja Parrokkjali San :u]epp, l-Imsida, fejn issirilha quddiesa præsente cadavere fid-8.45 a.m., u wara, g[a/-/imiterju Santa Maria Addolorata, fejn issir id-difna fil-qabar tal-familja.
Ag[tiha, O Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem, id-dawl ta’ dejjem jiddi lilha, tistrie[ fis-sliem. Amen. IT-TEMP
UV INDEX
3
IT-TEMP imsa[[ab bix-xita li tista’ tkun birrag[ad filg[odu li jsir ftit imsa[[ab b’[albiet tax-xita aktar i]olati VI}IBBILTÀ tajba lokalment moderata jew [a]ina fix-xita IR-RI{ moderat mill-Punent li jsir ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral wara nofsinhar IL-BA{AR [afif li jsir moderat g[al ftit qawwi IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 10˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.3 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 484.0 mm IX-XEMX titla’ fis-06.51 u tin]el fil-17.41
ID-DE?I}JONI TAL-PM LI JAG{MEL L-INTERNET DRITT ?IVILI
Reazzjoni po]ittiva ■ L-ACTA mhix se tirrestrin;i l-u]u tal-internet minn Matthew BONETT
Il-Grupp Malti Kontra lACTA, l-MAAG, li nhar isSibt organizza dimostrazzjoni kontra r-ratifikar tal-Ftehim Kummer/jali kontra lIffalsifikar, laqa’ b’sodisfazzjon id-de/i]joni tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi li jibda l-pro/ess biex ikun preparat abbozz ta’ li;i li jiggarantixxi li l-u]u talinternet ikun dritt /ivili. Fi stqarrija, il-grupp li n[oloq apposta biex isemma’ le[nu kontra dan il-ftehim, qal li l-pass li [a l-Prim Ministru hu pass po]ittiv [afna g[as-so/jetà Maltija, i]da fl-istess [in wie[ed irid jistenna kif dawn id-drittijiet se jid[lu fil-prattika. Il-grupp qal li dawn id-drittijiet ikunu effettivi biss jekk jiggarantixxu l-libertà ba]ika, b[al pere]empju d-dritt li wie[ed ma jinqatax minn mal-internet. Fl-istess [in, il-grupp qal li hu se jkompli bil-kampanja tieg[u biex jipprova jipperswadi lir-rappre]entanti kemm fil-Parlament Malti kif ukoll fil-Parlament Ewropew biex jivvutaw kontra dan ittrattat. Il-grupp qed jibqa’ jinsisti li g[ad hemm [afna klawsoli li mhumiex spjegati tajjeb u g[alhekk, mhux ;ust li ji;i ratifikat trattat li leffetti tieg[u ma jkunux mag[rufa. F’konferenza tal-a[barijiet li saret fi Brussell minn rappre]entanti talKummissjoni Ewropea, kienu spjegati d-dettalji tal-ACTA u l-impatti li jista’ jkollha fuq il-komunità Ewropea. Il-;urnalisti Maltin kellhom l-opportunità li jsegwu din ilkonferenza permezz ta’ link mill-Uffi//ju tal-Kummissjoni Ewropea fil-Belt Valletta. Il-Kummissjoni Ewropea spjegat il-fatt li bl-ACTA, illi;ijiet pre]enti mhumiex se
IT-TLIETA L-og[la 10˚C L-inqas 04˚C
L-ERBG{A L-og[la 12˚C L-inqas 06˚C
IL-{AMIS L-og[la 12˚C L-inqas 07˚C
IL-:IMG{A L-og[la 12˚C L-inqas 08˚C
IS-SIBT L-og[la 13˚C L-inqas 06˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
3
4
4
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 05˚C imsa[[ab, Amsterdam 04˚C xita, Ateni 15˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 08˚C xemxi, Berlin 00˚C imsa[[ab, Brussell 03˚C imsa[[ab, Stokkolma -03˚C ftit imsa[[ab, Dublin 07˚C xita, Kopen[agen -01˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt -02˚C imsa[[ab, Milan 01˚C im/ajpar, Istanbul 11˚C imsa[[ab, Londra 06˚C imsa[[ab, Malta 10˚C imsa[[ab, Madrid 07˚C xemxi, Moska -20˚C borra, San Pietruburgu -15˚C xemxi, Bar/ellona 08˚C xemxi, Ruma 06˚C xemxi, Tel Aviv 21˚C xemxi, Tripli 16˚C ftit imsa[[ab, Tune] 10˚C ftit imsa[[ab, Vjenna -04˚C imsa[[ab, Zurich -07˚C imsa[[ab, Munich -07˚C borra, il-Kajr 22˚C xemxi, Pari;i 04˚C imsa[[ab.
tibqa’ kompetittiva hu jekk din tkun ibba]ata fuq linnovazzjoni, il-kreattività, ilkwalità u l-esklussività tadditta. Dawn kollha huma protetti permezz tad-drittijiet tal-proprjetà intelletwali, u proprju l-ACTA se tkun qed tassigura li kull min qed jikser dawn id-drittijiet, ikun im[arrek kif suppost. Dan ifisser li l-ACTA se tkun qed tassigura l-impjiegi. L-ACTA mhux se tkun tipprevjeni milli jkun hemm file sharing fuq l-internet, dejjem jekk il-kontenut ta’ dak li jkun qed ji;i shared ikun legali, kif inhi b[alissa. Lanqas mhi se tkun qed tiddefinixxi x’inhu legali jew mhux illegali, i]da tipprovdi l-g[odda biex
L-ACTA mhux se twaqqaf file sharing fuq l-internet ta’ kontenut legali li di;à hi sinjura fihom, tant li se tkun qed t[e;;e; ukoll pajji]i li mhumiex membri tal-UE biex huma wkoll jirratifikaw l-ACTA, tant li di;à jidher li hemm reazzjoni po]ittiva minn numru ta’ pajji]i li wrew ix-xewqa tag[hom li huma wkoll jirratifikaw l-ACTA u jsa[[u d-drittijiet tal-individwi. Il-pajji]i kollha tal-UE di;à g[andhom direttiva, dDirettiva E-Commerce, li [ar;et fis-sena 2000, li minkejja li qed ti;i implimentata, mhix qed ti;i m[arsa kif wie[ed jixtieq, u b’hekk qed jinkisru d-drittijiet tal-innovazzjoni. Kien spjegat ukoll kif dak kollu li jinsab flACTA hu bba]at fuq ir-regoli tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummer/. L-unika mezz ta’ kif lekonomija Ewropea tista’
jinqata’ x-sharing talaffarijiet illegali. B’rabta ma’ numru ta’ allegazzjonijiet li qed isiru li l-ACTA hu trattat sigriet, ilKummissjoni Ewropea ppre/i]at li dan it-trattat hu disponibbli g[al kul[add u seta’ jitni]]el minn fuq linternet sa minn Novembru tas-sena 2010. Kemm il-darba l-Kummissjoni Ewropea kkonsultat mal-Parlament Ewropew waqt in-negozjati meta kien qed jinkiteb dan ittrattat, tant li bejn l-2007 u l2010, saru 13-il sessjoni ta’ konsultazzjoni bejn i]-]ew; istituzzjonijiet, bi tlieta minnhom ikunu f’sessjonijiet plenarji. Il-Kummissjoni Ewropea wie;bet ukoll g[al diversi mistoqsijiet li g[amlu l-Ewroparlamentari, fosthom anke l-Ewroparlamentari Nazzjonalista Simon Busuttil.
B[al-lum 25 sena
I
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
jintmessu, u dak li b[alissa hu legali, se jibqa’ legali, u dak li b[alissa hu illegali, se jibqa’ illegali, anke jekk l-ACTA ti;i ratifikata. F’dan id-dawl, l-ACTA mhix se tirrestrin;i lu]u tal-internet, tant li lprivatezza u l-protezzjoni talproprjetà intelletwali huma rikonoxxuti b[ala drittijiet fundamentali. Biex tid[ol fis-se[[, lACTA trid ti;i ratifikata mis27 pajji] tal-UE, u jekk lACTA tid[ol fis-se[[, lindividwu mhux se jkun affettwat, i]da se jkun qed ja//erta li min jikser ilproprjetà intelletwali, jittie[du l-passi ne/essarji kontrih. Permezz ta’ dan il-ftehim, lUE se tkun qed issa[[a[ listandards fl-oqsma kulturali
l-[ames Parlament ta’ wara lIndipendenza kien xolt fit-12 ta’ Frar meta l-Ministru tal-:ustizzja u Affarijiet Parlamentari a;;orna l-Kamra ‘sine die’. F’din il-le;islatura kien hemm tliet speakers – Daniel Micallef, Pawlu Xuereb u JM Baldacchino. Din kienet tibqa’ mag[rufa g[al-li;ijiet kontroversjali li kienu approvati u g[all-mod kif tmexxew is-seduti li xi drabi kienu mtappna mill-vjolenza. Sadattant il-Kurunell John Cachia, ilKmandant tat-Task Force li kellu jidher quddiem il-Parlament b’rabta mal-ka] ta’ ksur ta’ privile;;, baqa’ ma deherx wara li bag[at /ertifikat mediku li kien jg[id li kien qed ibati minn u;ig[ f’daru. Il-ka] kien se[[ fid-9 ta’ Di/embru tal-1986 meta l-Kurunell Cachia kien g[ajjar lillKap tal-Oppo]izzjoni Eddie Fenech Adami b[ala giddieb waqt li kien qed jitkellem fil-Parlament fid-dibattitu dwar il-Ba;it.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Lokali 3
Il-:ermanja tie[u iktar immigranti B[ala ;est ie[or ta’ impenn lejn il-po]izzjoni ta’ solidarjetà li l-Gvern Malti dejjem [a lejn ir-refu;jati li ji;u f’pajji]na, il-Gvern :ermani] ilbiera[ laqa’ sitt persuni o[ra, biex issa nnumru ta’ refu;jati li telqu lejn dan il-pajji] la[aq il-286. Is-sitt refu;jati jikkonsistu f’erba’ adulti u ]ew;t itrabi u ;ejjin mill-Eritrea u sSomalja. Wara li kellhom ja[arbu minn art twelidhom, il-familji g[exu g[al xi ]mien fil-Libja sakemm is-sena lo[ra f’dan il-pajji] faqqg[et ukoll il-kri]i. Biss, wara tant sfortuna, sabu lil Malta tilqag[hom. Minbarra li lpoplu Malti offrielhom kenn, b’inizjattiva tal-Gvern :ermani], dawn il-persuni bdew jing[ataw ta[ri; apposta biex fi ftit ;img[at jibdew [ajja ;dida fil:ermanja. Pre]enti g[at-tluq tag[hom fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta kien hemm il-Ministru tal-Intern u l-Affarijiet Parlamentari, Carm Mifsud Bonnici. F’kummenti li ta lil
IN-NAZZJON il-Ministru qal kif din l-opportunità setg[et isse[[ biss permezz ta’ bosta preparamenti minn qabel, kemm min-na[a tal:ermanja, kif ukoll min-na[a ta’ Malta u tar-refu;jati Maltin li kienu se jitilqu. Pajji]na, minkejja /-/okon ;eografiku tieg[u, jfittex li jag[mel mill-a[jar biex jg[in lil kull min ikollu ja[rab minn artu fi tfittxija ta’ [ajja a[jar. Hu g[alhekk li lMinistru tenna rringrazzjament tal-Gvern Malti lejn il-Gvern :ermani], li g[a]el li jg[in lil Malta f’din l-isfida li g[andha biex tkompli turi solidarjetà lil dawn in-nies li tant raw tbatija f’[ajjithom. Tliet xhur ilu l-Gvern :ermani] laqa’ 150 refu;jat ie[or minn Malta. Fil-fatt, il:ermanja hu t-tieni l-aktar pajji] li laqa’ refu;jati minn Malta wara l-Istati Uniti. S’issa 1,417-il refu;jat kellhom l-opportunità li jibdew [ajja ;dida wara li tul dawn l-a[[ar snin intlaqg[u f’pajji]na.
It-temperatura fi Frar 2.1 gradi anqas mill-medja ■ L-ammont ta’ xita li ni]let kwa]i til[aq l-ammont medju tax-xahar s[i[ L-Uffi//ju Metereolo;iku kkonferma li t-temperatura li kellna s’issa fix-xahar ta’ Frar hi 2.1 gradi inqas millmedja ta’ dan ix-xahar g[assnin li g[addew. B[alissa ttemperatura medja hi ta’ 11-il grad Celsius. Din tinkludi ttemperatura ta’ bil-lejl u ta’ bi nhar. Sat-13 ta’ Frar, l-ammont ta’ xita li ni]let qabe] is-56 millimetru. Dan jista’ jitqabbel mal-medja ta’ xita li tin]el fi Frar, 60.85 millimetri. It-temp s’issa juri li f’nofs ix-xahar, l-ammont ta’ xita li ni]let kwa]i til[aq l-ammont medju tax-xahar s[i[. IN-NAZZJON tkellem ma’ John Darmanin li spjega kif fix-xitwa, kurrent kiesa[ fuq ir-Russja jit[allat ma’ kurrent iktar s[un mill-Atlantiku. Ilmod kif dawn i]-]ew; kurrenti jiltaqg[u jaffettwaw lill-pajji]i fil-kontinent Ewropew. B[alissa, il-kurrent mir-Russja, mag[ruf ukoll b[ala l-anti/iklun Siberjan, qieg[ed ja[kem parti kbira mill-kontinent. Fil-ka] ta’ Malta, ir-ri[ kiesa[, kemm jekk ikun ;ej mill-Grigal jew inkella mill-Majjistral, qatt ma jista’ jo[loq temp daqshekk kiefer. Dan
min[abba li r-ri[ l-ewwel irid jg[addi minn fuq il-ba[ar Mediterran u sadattant jil[aq jis[on. Darmanin fisser ukoll li meta f’dawn l-a[[ar jiem kellna temperaturi ta’ 5 gradi Celsius, il-probabbiltà kienet li f’xi postijiet ta’ Malta dawn in[assew b[ala 3 gradi, skont il-qawwa tar-ri[. Filwaqt li spjega kif dan ilfenomenu g[andu rwol importanti fil-mod kif a[na n[ossu l-kes[a, Darmanin qal ukoll li dan l-effett tar-ri[ hu iktar relevanti meta ttemperatura tin]el ta[t i]-]ero. L-indikazzjonijiet huma li g[al din il-;img[a, l-iktar jum kiesa[ se jkun is-Sibt, minkejja li jidher li dakinhar se jkollna temp bnazzi. Dan g[andu jg[in biex ir-ri[ ma jkomplix inaqqas ittemperatura tal-;urnata. Nhar il-{amis hemm i/-/ans li f’Malta jkollna ri[ qawwi. Minkejja li l-Uffi//ju Metereolo;iku b[alissa m’g[andu l-ebda twissija x’jag[ti lill-pubbliku, wie[ed xorta g[andu jie[u lprekawzjonijiet me[tie;a, fosthom billi ji;i evitat [ru; f’temp ikrah u b’attenzjoni fis-sewqan, spe/jalment fixxita.
B’dawk tal-biera[ it-total ta’ immigranti li l-:ermanja [adet minn Malta la[aq il-286 (Ritratt> Jeremy Wonnacott, DOI)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
4 Lokali TAMMETTI FLOK TG{ADDI :URI L-INVOLVIMENT F’ATTIVITÀ KRIMINALI FL-2007
10 snin [abs u multa ta’ €23,000 fuq [asil ta’ flus u prostituzzjoni Mara ta’ 39 sena minn Ra[al :did kienet ikkundannata 10 snin [abs wara li ammettiet fl-a[[ar mumenti qabel ma kienet se tibda g[addejja ;uri li fl-2007, ipparte/ipat f’attività kriminali kumplessa li kienet tinvolvi [asil ta’ flus, pussess u traffikar ta’ droga u tlajjar g[al skop ta’ prostituzzjoni u li offendiet il-pudur u l-morali pubblika. Lorraine Vella ammettiet ukoll li saret re/idiva quddiem lIm[allef Lawrence Quintano u kienet mmultata s-somma ta’ €23,000. Imbikkma fl-awla talQorti Kriminali, l-Im[allef Quintano wissieha g[al darba darbtejn jekk kinitx lesta tikkonferma l-[tija tag[ha - u fi]-]ew; okka]jonijiet wie;bet iva. Id-Difi]a mmexxija millAvukati Manwel Mallia u Arthur Azzopardi sku]aw ru[hom mal-Qorti min[abba li qalu li dan il-ka] [aduh ming[and [addie[or tliet ;img[at ilu u kien g[alhekk li ma av]awx lill-Qorti lill-klijenta tag[hom kienet se tammetti. Din l-isku]a saret fiddawl li l-;urati waslu biex jaqdu dmirijiethom kmieni filg[odu i]da min[abba lammissjoni kellhom jer;g[u jintbg[atu lura d-dar min[abba li issa ma kienx hemm b]onnhom. Lorraine Vella ammettiet seba’ Kapi ta’ Akku]a bilQorti tg[id li minkejja li din lammissjoni saret qabel il-;uri, ma tistax tissejja[ ammissjoni
bikrija, g[ax din ma saritx mal-pre]entata jew fl-istadju tal-kumpilazzjoni. Kien fl-4 ta’ Awwissu tal2007, meta l-Pulizija kienu qeg[din jag[mlu r-ronda flin[awi ta’ Ta’Xbiex, l-Imsida u l-G]ira. G[all-[abta tal-5.30 a.m. kienu g[addejjin minn Triq l-Imradd, f’Ta’Xbiex u inter/ettaw karozza Toyota Tercel b’]ew; nisa fiha. Dak il-[in, il-Pulizija ;ihom suspett li f’din il-karozza setg[et
kien jidher li kien hemm xi foil [iere; ’il barra. Kien g[alhekk li l-Pulizija dde/idew li jag[mlu tiftix fuq il-persuna ta’ dawn i]-]ew; nisa u li dawn ing[ataw lordni biex jo[or;u mill-karozza. Hekk kif Lorraine Vella kienet se to[ro; mill-karozza u tibda ddur mal-karozza, [atfet bott tal-landa li kien jinsab fil-karozza fin-na[a ta’ fejn kienet riekba hi u remietu
foil, pakkett mimli boro] talplastik, tliet ku//arini u tliet pakketti tal-foil fejn f’wie[ed minnhom instab trab abjad li kien droga eroina. Lorraine Vella kienet ;iet arrestata u t-tiftix min-na[a tal-Pulizija kompla u millhandbag tag[ha kien elevat mi]ien elettroniku ]g[ir u bi//iet tal-foil li kien jidher li kien ma[ruq u li kien jindika li kien sar l-abbu] tad-droga minn fuqu. Fil-fatt minn
Jirri]ulta li l-akku]ata kienet qed i]]omm flus f’safe deposit box tal-HSBC fejn kellha Lm29,335, $100, €200, u £100. Irri]ulta wkoll li Vella ma kinitx ta[dem u ma kinitx tirre;istra, anke jekk kienet tie[u benefi//ju so/jali u [adet i/-Children’s Allowance minkejja li ma kinitx i]]omm it-tfal tag[ha mag[ha. Fuq isimiha Vella kellha re;istrati wkoll tliet karozzi. Minn aktar st[arri; irri]ulta li hi kienet titlajja g[al skop ta’ prostituzzjoni u mill-provi rri]ulta li hu minnu li g[amlet xi ]mien tipprostitwixxi ru[ha kienet g[addejja xi attività kontra l-Li;i. Kien g[alhekk li l-Pulizija waqfu u ni]lu millkarozza tag[hom biex jaraw x’kien g[addej. Fil-karozza kien hemm Lorraine Vella li kienet riekba fuq in-na[a tas-sewwieq u Claire Borg li kienet riekba fuq in-na[a tal-passi;;ier. Mal-floor board tal-karozza fuq in-na[a li kienet riekba fiha Claire Borg kien hemm basket tal-plastik, li minnu
barra mill-karozza. Dan il-bott tal-landa [abat ma’ [ajt li kien vi/in u waqa’ mal-art. Blimpatt infeta[ u l-Pulizija raw li f’dan il-bott li kienet qed i;;orr u titrasporta mag[ha Vella kien hemm diversi o;;etti u]ati fl-abbu] taddroga kemm g[at-te[id kif ukoll g[at-traffikar tad-droga. Instabu flixkun Baccardi Rum ]g[ir bl-g[onq maqlug[, sejf ]g[ir b’manku iswed, gas lighter, pakkett aluminium
anali]i li saret minn esperti tal-Qorti rri]ulta li minn fuq il-mi]ien elettroniku nstabu tra//i ta’ droga kokaina, minn fuq bi//a aluminium foil instabu tra//i tad-droga eroina u minn bott tal-plastik abjad ]g[ir nstabet ukoll sustanza sodium bi-carbonate li minnha tista’ ti;i mmanifatturata ddroga crack cocaine. Apparti minn hekk fil-luggage booth tal-karozza misjuqa minn Lorraine Vella instab camcorder-case li fih kien hemm stivati mazez ta’ flus kontanti ta’ diversi valuti f’diversi envelopes. Fuq iddashboard kien hemm ukoll
envelope ie[or li fih kien hemm flus f’valuta ta’ Liri Maltin, Dollari Amerikani u Ewro. B’kollox dakinhar ilPulizija kienet elevat Lm10,570.10, €7,790, u $1,000. Fil-basket tag[ha nstabu wkoll diversi o;;etti tad-deheb ekwivalenti g[al €1,909.74, tliet ATM cards u VISA card kollha ma[ru;in f’isem Lorraine Vella. Minbarra dan kollu filkarozza nstab ukoll pitazz li kien fih notamenti b’somom li kienu jikkorrispondu g[allammonti ta’ flus miktuba fuq l-envelopes li fihom instabu ssomom ta’ flus kontanti rispettivi. Waqt li Vella kienet qed ti;i investigata millPulizija fid-Depot hi ma kkoperatx bis-s[i[ mag[hom u qatt ma qalet min fejn kienu waslu dawn l-o;;etti. Aktar tard ukoll [are; li Vella kienet qed i]]omm flus f’safe deposit box tal-HSBC fejn kellha Lm29,335, $100, €200, u £100. Irri]ulta wkoll li Vella ma kinitx ta[dem u ma kinitx tirre;istra, anke jekk kienet tie[u benefi//ju so/jali u [adet i/-Children’s Allowance minkejja li ma kinitx i]]omm it-tfal tag[ha mag[ha. Fuq isimiha Vella kellha re;istrati wkoll tliet karozzi. Minn aktar st[arri; irri]ulta li hi kienet titlajja g[al skop ta’ prostituzzjoni u mill-provi rri]ulta li hu minnu li g[amlet xi ]mien tipprostitwixxi ru[ha. Hi kienet ukoll involuta fl-attività ta’ [asil ta’ flus u li saret re/idiva. Il-Prosekuzzjoni f’isem lAvukat :enerali tmexxiet mill-Avukat Aaron Bugeja.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
6 Lokali
Iwie;eb Edward Scicluna Il-kandidat Laburista Edward Scicluna wie;eb g[al artikli li kienu pubblikati f’IN-NAZZJON dwar esponenti Laburisti ewlenin li g[amlu dikjarazzjonijiet /ari dwar is-settur tal-edukazzjoni f’pajji]na – dawk marbuta mal-futur tal-istipendji lillistudenti. Rapporti li juru kif l-a[[ar gvern Laburista kien mar kontra dak li kien wieg[ed lill-istudenti. Bejn l-1996 u l1998, meta sab ru[u filGvern, il-politika tal-Partit Laburista kienet li jibg[at lillistudenti jiddejnu u jkisser issistema ta’ stipendji li tg[in lill-istudenti kollha jkomplu bl-istudji tag[hom. Dak i]-]mien, l-istudenti kienu pprotestaw fit-toroq kontra l-politika tal-gvern Laburista ta’ dak i]-]mien – politika li kienet i;;ib fixxejn l-istipendji u minflok, kienet tibg[at lill-istudenti jiddejnu. Edward Scicluna g[a]el li jwie;eb bi stqarrija g[al rapporti li dehru fil-;urnal b’rabta ma’ dak li kien rappurtat f’attivitajiet politi/i kif ukoll g[al diskors li sar fil-Parlament u g[al avvi] politiku li kien ippubblikat. L-stqarrija tieg[u hi din: “Nirreferi g[all-artikli li dehru fil-[ar;a ta’ INNAZZJON ta’ nhar it-Tnejn 6 ta’ Frar 2012 bit-titlu ‘Muscat jag[]el li jimxi malklikka li [adet over fil-Partit Laburista’, u fil-[ar;a ta’ INNAZZJON tat-Tlieta, 7 ta’
Frar, 2012, bit-titlu ‘LEdukazzjoni hi l-aqwa g[odda g[all-futur ta’ wliedna’, u ie[or bit-titlu ‘Muscat jag[]el [a]in b’detriment g[all-istudenti’. Fil-[ar;iet inkwistjoni ta’ dan il-;urnal ixxandru kummenti li fihom saru referenza g[al rapport talFederazzjoni tal-Industriji (FOI). Skont dawn l-artikli jiena kont ktibt rapport g[allFOI b[ala reazzjoni g[adDokument ta’ Qabel il-Bagit (2006 – 2010). Punt ta’ tluq [a]in. Ir-rapport tal-FOI li ;ie kkwotat ma kienx qed jirrappre]enta l-po]izzjoni personali tieg[i. Din id-dikjarazzjoni wa[edha twaqqa’ dak kollu li pprova jibni min ikkwota minn dan ir-rapport. Twaqqa’ kollox g[ax dan huwa pedament ]baljat. Ng[id ]baljat biex nag[ti lbenefi//ju tad-dubju lil min ikkwota minnu li forsi m’g[amilx ri/erka sewwa. Jekk jg[idli li g[amel ri/erka allura ng[idlu li qieg[ed jigdeb. Li bena kollox fuq gidba. Gidba intenzjonata biex tqarraq. Dak ir-rapport mhux tieg[i. Sehmi fih kien li nikkompila l-[sibijiet tal-FOI f’forma ta’ rapport g[ar-rigward risposta uffi/jali tag[hom g[addokument tal-Gvern qabel ilBa;it 2006. Fi ftit kliem: irrapport kwotat, inklu] riferenzi g[al loans, li listipendji ma je]istux f’ebda
pajji] ie[or u kummenti o[ra, jirrappre]enta l-fehmiet talFOI. Rigward ir-riklam tal-PN li deher kuljum g[al ;img[a s[i[a fil-;urnal INNAZZJON dwar x’g[edt jien f’intervista lill-;urnal Illum dwar il-baqar sagri, nitolbok tirrispetta l-qarrejja u ;;ib ilparagrafu kollu minn fejn ittie[du dawk il-kliem barra mill-kuntest tag[hom. Dan huwa l-paragrafu: “Fl-edukazzjoni g[andna sitwazzjoni fejn meta tqabbel ma’ pajji]i o[ra Ewropej b[ala investiment ninsabu minn ta’ quddiem. Madankollu, jekk wie[ed kellu jaqta’ barra l-istipendji, Malta g[andha spi]a reali fuq l-edukazzjoni li titfag[na filkategoriji t’isfel. Jekk qabel in-nies tat-Tarzna kienu jitqiesu b[ala baqar sagri g[ax il-Gvern kien jib]a’ minnhom, illum g[andna sitwazzjoni simili flUniversità bil-Gvern imbe]]a’ milli jmiss listipendji. Issa jekk il-pajji] irid i[ares lejn l-istipendji b[ala investiment allura biex nitqabblu mal-a[jar pajji]i Ewropej irridu n]idu ferm iktar l-ispi]a fuq ledukazzjoni reali.” Ma na[sibx li wie[ed g[andu g[alfejn jiskrupla li jien u]ajt il-kliem “imiss listipendji” meta [afna uffi/jali g[olja appuntati millGvern Nazzjonalista fosthom ir-Rettur tal-Università, ilProfessur Juanito Camilleri; l-
eks Gvernatur tal-Bank ?entrali, Michael Bonello; i/Chairman tal-Bank of Valletta, Roderick Chalmers; kollha ;ew kwotati jg[idu ferm u ferm i]jed minn dak li g[edt jien dwar il-b]onn li ssir evalwazzjoni, u x’kienu qeg[din jissu;;erixxu. Sa[ansitra fi Frar tas-sena lo[ra kienet il-Ministru talEdukazzjoni Dolores Cristina li ammettiet li l-iskema talistipendji g[andha ti;i riveduta tul dik is-sena. Kompliet tg[id li jista’ jkun li f’din ir-revi]joni wie[ed i[ares lejn mudelli differenti”. Li tmiss l-istipendji, li ttejjibhom u ssa[[a[hom, ma jfissirx li tqa//athom jew li tne[[ihom. Mela g[aliex kliemi hu daqshekk xokkanti. U allura jekk i]-]ew; partiti t-tnejn qed jiggarantixxu g[all-quddiem li l-istudenti ma ji[dux anqas minn dak li qeg[din jie[du llum, g[al liema ra;uni l-partit fil-Gvern qed jaqla’ dan l-inkwiet, dan il-gideb u dan il-bi]a’ kollu fost l-istudenti. Kemm se nkomplu nu]aw il-votanti ]g[a]ag[, minflok nirrispettawlhom lintelli;enza tag[hom?” Din hi l-istqarija s[i[a ta’ Edward Scicluna. Il-fatti jibqg[u fatti. Dak li qalu esponenti Laburisti dwar ledukazzjoni hu /ar u iswed fuq l-abjad. Il-fatti wkoll ma jista’ jmerihom [add. Il-politika li wettaq l-a[[ar gvern Laburista wkoll ma tistax tit[assar.
Il-GRTU titlob g[at-tne[[ija ta’ kull restrizzjoni g[all-ftu[ fil-{dud Il-GRTU talbet li jkun hemm il-liberalizzazzjoni tal-ftu[ tal-[wienet nhar ta’ {add u jkun sid il-[anut li jidde/iedi ming[ajr restrizzjonijiet. Id-Direttur :enerali talGRTU, Vince Farrugia, kiteb lill-Gvern jappella biex jitne[[ew irrestrizzjonijiet li je]istu fuq [wienet li jkollhom i[allsu €700 biex jing[ataw permess jift[u l-{add. Hu qal li dawn irrestrizzjonijiet qed jo[olqu diskriminazzjoni, kompetizzjoni in;usta ma’ min jista’ jifta[, kif ukoll iwaqqg[u l-prezz tannegozju. Vince Farrugia qal li f’G[awdex ma hemmx dawn ir-restrizzjonijiet filwaqt li f’Malta min jirriskja jifta[ biex jaqdi lklijenti u ma jkunx [allas €700, qed jispi//a jkun im;ieg[el jag[laq millPulizija, imressaq il-Qorti u kkundannat il-[abs jekk ma j[allasx il-multa. Sostna li ma jaqbilx mad-de/i]joni biex ilkwistjoni tkun diskussa quddiem il-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali (MCESD) i]da g[andu jkun sid il-[anut li jag[mel il-kalkoli tieg[u u jara xi jkun l-a[jar interess g[alih, g[all-familja u g[all-[addiema tieg[u.
Kampanja kontra l-istress
Id-Dipartiment talPromozzjoni tas-Sa[[a u lkatina ta’ [wienet OYSHO nedew kampanja ta’ informazzjoni inti]a g[annisa li tindirizza l-kwalità tal-[ajja, l-iktar b’rabta malistress. Charmaine Gauci, idDirettur tal-Promozzjoni tasSa[[a, fit-tnedija talkampanja qalet li din linizjattiva, li se tiffoka liktar billi xxerred il-messa;; permezz tal-mezzi taxxandir u l-istampa, se tkun qed to[loq iktar g[arfien dwar il-konsegwenzi talistress fuq in-nisa. Ilkampanja hi inti]a kemm g[al dawk li ja[dmu fid-dar kif ukoll g[al min ja[dem barra mid-dar. Studji jindikaw li hemm rabta diretta bejn il-livell ta’ stress u n-nuqqas ta’ e]er/izzju li jag[mel lindividwu.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
8 Parlament
{tie;a ta’ kors li jirrifletti l-presti;ju tal-professjoni legali
Il-kors tal-li;i g[andu jkun jirrifletti l-presti;ju tal-professjoni legali u g[alhekk g[andu jkun hemm preparazzjoni a[jar g[all-avukati u n-nutara ta’ g[ada. Kien dan wie[ed missu;;etti diskussi waqt ilkumitati g[arrikonsiderazzjoni u lkonsolidazzjoni tal-li;ijiet li kien presedut mid-deputat Franco Debono. F’din iddiskussjoni spikka l-fatt kif il-kors tal-li;i fl-Università ta’ Malta se jkun qed jinbidel bil-g[an li jipprepara a[jar lillindividwi li jag[]lu dan ilkors. I/-Chairman Franco Debono qal li g[andu jkun hemm entry requirement g[oljin g[all-kors tal-li;i u dan g[andu jsir biex ikun rifless il-presti;ju ta’ din ilprofessjoni. Hu spjega limportanza ta’ su;;ett fillivell intermedju tal-li;i biex studenti ikollhom [jiel ta’ x’inhu l-kors offrut millUniversità. Min-na[a tieg[u Francis Zammit Dimech qal li l-
Università ma g[andhiex tag[milha daqstant diffi/li biex student ikun jista’ jid[ol fil-kors tal-li;i. Id-deputat Laburista Josè Herrera tenna l-[tie;a ta’ kwalifiki adegwati biex ikun hemm aktar serjetà filprofessjoni tal-avukati. Ikkritika wkoll lill-Partit Laburista tas-snin 80 li kien pogga wkoll numerus Clausus fuq il-kors tal-ligi u numru ta’ korsijiet ohra. Il-Professur Kevin Aquilina qal li ilhom g[addejjin diskussjonijiet bejn l-Università u l-Kamra tal-Avukati biex ikun hemm tibdil fl-entry requirements. Hu spjega kif se jkun ilkors tal-li;i, billi l-ewwel erba’ snin se jkun kors ;enerali dwar il-li;i (LLB), imbag[ad ikun hemm lewwel spe/jalizzazzjoni (LLD), biex min irid imbag[ad ikun hemm aktar spe/jalizzazzjoni f’livell ta’ Masters (LLM). Hu sa[aq i]da li l-kors se jibqa’ xorta wa[da ta’ sitt snin biddifferenza li l-a[[ar snin tal-kors se jkunu iffukati aktar fuq il-prattika.
Diskuss il-mod kif g[andha ssir il-[atra tal-:udikanti Il-kumitat g[arRikonsiderazzjoni u lKonsolidazzjoni tal-li;ijiet qabel mal-idea li g[andu jkun hemm bord li jikkunsidra nnominazzjonijiet tal;udikanti. Fid-diskussjoni l-kumitat li hu mmexxi mid-deputat Franco Debono iddiskuta kif numru ta’ pajji]i ja[tru l-;udikanti tag[hom. Fid-diskussjoni Franco Debono qal li kul[add jaqbel li s-sistema pre]enti mhux tajba bi]]ejjed, g[alhekk id-diskussjoni g[andha tkun kif tista’ titjieb is-sistema, b’sistema ;dida li tindirizza lproblemi pre]enti. Franco Debono semma wkoll biex ikun hemm ]ieda fl-età talirtirar tal-Im[allfin g[aliex [afna minn dawn in-nies qed iwarrbu fl-aqwa ]mien tag[hom. Hu semma kif
biex ti;;udika l-kaw]i irid ikollok l-g[erf u dak jinkiseb ukoll millesperjenza. Qal ukoll li r-riforma f’dan is-sens g[andha issir fl-istess waqt tar-riforma tal-Kummissjoni g[allAmministrazzjoni tal:ustizzja. Id-Deputat Francis Zammit Dimech qal li lGvern pre]enti dejjem irrispetta u [adem biex isa[[a[ il-;udikatura u dan jikkuntrasta ma’ dak li ;ara fi ]minijiet So/jalisti. Hu spjega kif id-dokument li g[andu quddiemu lkumitat, hu wie[ed li jag[ti [arsa lejn pratti/i tajbin. Id-deputat Josè Herrera min-na[a tieg[u sa[aq li la[jar mudell hu dak Sko//i]. Hu g[alhekk g[andu jkun ikkunsidrat dan il-mudell.
Bejn l-2007 u l-2013 Malta se tgawdi minn E11-il miljun ta[t il-European Fisheries Fund
Aktar minn €3 miljun f’sussidju dirett mill-UE lis-sajjieda ■ Sal-2013 dan is-settur se jkun gawda minn investiment ta’ E14-il miljun F’dawn l-a[[ar [ames snin ing[ataw b’total ta’ €3,118,524 f’sussidju direttament mill-Unjoni Ewropea lis-sajjieda Maltin. L-aktar sena li fiha ing[ata sussidju kienet is-sena li g[addiet li fiha tqassmu b’total ta’ ftit inqas minn miljun ewro.
Dan t[abbar mill-Ministru g[ar-ri]orsi u l-Affarijiet George Pullicino fi twe;iba g[allmistoqsija Parlamentari taddeputat Laburista Noel Farrugia. Il-Ministru George Pullicino qal li dan is-sussidju ing[ata fuq 49 bastiment. Barra minn dawn is-sussidji dirretti, fil-pre]ent hemm
allokati [dax-il miljun ewro o[ra g[all-perjodu 2007-2013 ta[t il-European Fisheries Fund li permezz ta’ dawn ilfondi se jsiru wkoll pro;etti biex tissa[[a[ l-industrija tassajd. Dan ifisser li sal-2013 dan is-settur se jkun gawda minn investiment totali ta’ madwar 14-il miljun ewro.
Medja ta’ 887 bidwi kull sena gawdew minn sussidju dirett tal-UE Medja ta’ 887 bidwi kull sena matul dawn l-a[[ar [ames snin gawdew minn sussidju mill-Unjoni Ewropea. B’kollox it-total ta’ sussidji li ng[ataw kull sena jammontaw g[al 4,437 ka] ta’ sussidju. Dan kien ]velat filParlament waqt il-[in talmistoqsijiet parlamentari
mill-Ministru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali :org Pullicino fi twe;iba g[allmistoqsija mag[mula middeputat Laburista Noel Farrugia. Fi twe;iba tieg[u, ilMinistru George Pullicino qal li fl-2009 kienet l-aktar sena li fiha l-bdiewa l-aktar li ng[ataw sussidju fejn kien
hemm total ta’ 905 ka] ta’ sussidju. Matul is-sena li g[addiet kien 883 ka] ta’ bdiewa full time li r/evew sussidju millUnjoni Ewropea. Matul l2010 kien hemm 890 ka], matul l-2008 kien hemm 901 filwaqt li matul l-2007 kien hemm 858 ka] ta’ sussidju.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Parlament 9
Abbozz li se jkun qed jag[ti aktar [ajja lill-Parlament Id-Deputat Franco Debono qal li l-abbozz ta’ li;i li jemenda l-Att dwar l-Unjoni Ewropea se jkun qed jag[ti aktar [ajja lill-Parlament biex ikun hemm aktar diskussjoni miftu[a rigward trattati tal-UE inklu] de/i]jonijiet tal-Kunsill Ewropew. Franco Debono qal li labbozz qed jitkellem dwar liskrutinju parlamentari, ji;ifieri jag[ti l-opportunità li jiddibatti u jille;i]la. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa x’ma;;oranza jkunu jin[tie;u l-emendi fil-votazzjoni fil-Parlament. Hu qal li f’/erti aspetti se tkun qed tintlaqat ukoll il-Kostituzzjoni. G[alhekk hemm b]onn li jkun hemm riforma Kostituzzjonali. Franco Debono qal li l-pajji] m’g[andux iqis li hi dg[ufija li ja;;orna l-Kostituzzjoni kull meta dan il-b]onn jin[ass. Hu qal li lKostituzzjoni tistabbilixxi ssupremazija tag[ha b’artiklu li fih tistabbilixxi li kull li;i li tmur f’kuntrast mal-istess Kostituzzjoni g[andha titqis b[ala li;i nulla u bla effett. Franco Debono tkellem dwar il-[tie;a ta’ regolamentazzjoni rigward il-finanzjamenti tal-partiti politi/i. Semma wkoll il[atra tal-President tarRepubblika u qal li l-og[la kariga tal-pajji] issir b’ma;;oranza sempli/i. Hu qal li dan mhux il-
mod l-aktar adattat. Sejja[ biex ikun hawn dibattitu nazzjonali dwar dan il-punt. Franco Debono qal li n[ela [afna ]mien f’dibattiti u kontroversji inutli b[alma hi talonorarja, tal-u]u tal-heavy fuel oil u tal-Arriva meta l-istess ]mien seta’ intu]a biex ilParlament flimkien mal-media jinfurmaw u jg[allmu lillpoplu dwar drittijiet u riformi Kostituzzjonali. Franco Debono qal li ddiskussjoni u r-riforma Kostituzzjonali messha ilha li saret snin. Tkellem ukoll dwar l-importanza tal-media firriforma u l-edukazzjoni Kostituzzjonali. Id-Deputat Nazzjonalista qal li hu tajjeb li se jsir Parlament ;did i]da l-u]u tatteknolo;ija biex ittejjeb ilkomunikazzjoni tax-xog[ol tal-Parlament seta’ sar f’din il-le;islatura. Franco Debono qal li ma jaqbilx ma’ stabbiltà politika billi ji]diedu xi si;;ijiet lil xi na[a jew o[ra. Biex ikun stabbli, pajji] jin[tie; Parlament li ja[dem bi trasparenza, kontabbiltà u responsabbiltà. Sostna li flopinjoni tieg[u, jista’ jkun li pajji]na g[andu b]onn Parlament i]g[ar anke b’numru inqas ta’ parlamentari li jkunu full-time u sejja[ biex ikun hawn dibattitu pubbliku dwar dan.
Is-s[ubija ta’ Malta fl-UE ssarfet ukoll f’aktar impjiegi Bejn id-data tas-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea f’Mejju 2004 u Settembru li g[adda kien hemm ]ieda ta’ 12,725 fin-numru ta’ [addiema ja[dmu bi qlig[. Tkellem dwar dan id-deputat Francis Zammit Dimech waqt li kien qed ikompli l-intervent tieg[u fid-dibattitu dwar l-Abbozz ta’ li;i li jemenda l-Att dwar l-Unjoni Ewropea. Francis Zammit Dimech qal li fil-qasam tas-settur privat flistess perijodu kien hemm ]ieda ta’ 18,741. Dan ;ej millfatt li kien hemm tnaqqis finnumru ta’ [addiema fis-settur pubbliku. F’dawk li huma persuni li ja[dmu g[al rashom kien hemm ]ieda ta’ 1,424 u fin-numru ta’ nisa li ja[dmu kien hemm ]ieda ta’ 11,034. Fl-istess perijodu kien hemm
ukoll 130 fabbrika ;dida jew estensjoni li bejniethom [olqu 3,400 impjieg ;did. Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech tkellem ukoll dwar il-[idma talMEUSAC. Hu qal li din hi struttura g[al pro/ess ta’ konsultazzjoni mas-so/jetà /ivili. Ikunu diskussi abbozzi u rapporti tal-UE li jkunu ta’ interess dirett jew indirett g[al Malta. Fil-pro/ess ta’ diskussjoni jie[du sehem 92 g[aqda. Hemm disa’ kumitati settorjali Fl-a[[ar tliet snin saru mhux inqas minn 33 laqg[a tal-core group u kien hemm 76 sessjoni ta’ laqg[at mill-kumitati settorjali differenti. Kull [mistax ilMEUSAC ikollha a;;ornament tal-abbozzi proposti fl-UE. Francis Zammit Dimech semma d-diversi sessjonijiet ta’
informazzjoni li jsiru minn ]mien g[al ]mien dwar su;;etti li jkunu qed jkunu trattati fl-UE. Il-MEUSAC jipprovdi wkoll servizz ta’ informazzjoni g[al min ikun irid jing[ata aktar tag[rif. Francis Zammit Dimech qal li meta pajji]na ;ie ddikjarat li se jo[ro; mill-excess deficit procedure, ifisser li qed jing[ata /ertifikat ie[or li pajji]na mexa lejn direzzjoni /ara dwar il-kontroll tali]bilan/ tal-pajji]. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-mod kif tkellem Alfred Sant juri li fil-Partit Laburista g[ad hemm dubji serji dwar il-[sieb tal-Oppo]izzjoni rigward l-UE. Fl-interess tal-pajji] jin[tie; li jkun hemm dikjarazzjonijiet /ari dwar kif l-Oppo]izzjoni t[ares lejn l-UE.
Kien hemm [tie;a ta’ aktar diskussjoni Id-Deputat Jesmond Mugliette qal li wara l-ewwel abbozz rigward din il-li;i dwar l-Unjoni Ewropea kien [ass li hemm b]onn li l-Parlament ikollu aktar opportunità biex jiddiskuti. Dan aktar u aktar fid-dawl li l-UE qieg[da dejjem ta;;orna r-regoli tag[ha partikularment biex tara li jkun hemm tis[i[ tas-sistemi finanzjarji u ekonomi/i [alli jkunu evitati sitwazzjonijiet ta’ diffikultà finanzjarja li qed ikun hawn f’diversi pajji]i. Jesmond Mugliette qal li jaqbel lil l-UE jkollha l-opportunità li ti;bed l-attenzjoni talpajji]i membri biex jirregolaw
ru[hom qabel jaslu f’sitwazzjonijiet ta’ diffikultà. Id-Deputat Nazzjonalista qal li filwaqt li bir-ra;un l-UE qed i]]id l-iskrutinju tag[ha anke fuq il-finanzi ta’ pajji], anke lParlament g[andu jsa[[a[ issistemi tieg[u biex ikollu aktar governanza. Jesmond Mugliette qal li wara s-sej[a tal-UE rigward ilbilan/ tal-ba;its tal-pajji]i membri, il-Parlament g[andu quddiemu emenda Kostituzzjonali. Id-Deputat Nazzjonalista qal li anke l-pro/eduri tal-UE jitolbu diversi drabi l-opinjoni talParlamenti Nazzjonali. Hemm
okka]jonijiet fejn il-Parlament Malti qed ikun nieqes minn dan il-kontribut. Jesmond Mugliette tkellem ukoll dwar il-kontroversja li g[addejja dwar l-ACTA. Hu qal li l-aktar [a;a li tinkwieta dwar dan hu n-nuqqas ta’ informazzjoni dwar kif saru nnegozjati g[al dan it-trattat. Sostna li kellu jkun hemm diskussjoni aktar miftu[a. Id-Deputat Nazzjonalista qal li jaqbel mal-proposti li g[amel il-Prim Ministru dwar drittijiet li jirrigwardaw l-internet. Hu esprima t-tama li din il-li;i proposta tkun titratta wkoll labbu]i li jista’ jkun hemm.
Emenda li tenfasizza l-importanza tal-Parlament
Xog[ol tajjeb mill-MEUSAC Id-deputat Laburista Luciano Busuttil qal li lMEUSAC qed tag[mel xog[ol tajjeb ta’ skrutinju peress li g[andha ri]orsi tajba. Hu ssu;;erixxa li din tkun tag[mel parti millParlament u mhux ta[t ministeru. Sostna li l-laqg[at tal-core group i]da spi//aw qishom lectures ta’ rappre]entanti talGvern dwar policies li jkun qed iwettaq il-Gvern.
Id-Deputat Laburista qal li fl-interess tal-pajji], fuq affarijiet ta’ importanza b[al dik tal-UE, il-Gvern g[andu jfittex i]jed il-kontribut talOppo]izzjoni mhux sempli/iment issir stqarrija fil-Parlament u jing[ata [in g[all-mistoqsijiet. Luciano Busuttil qal li labbozz u l-emendi g[alih se jkun qed jipprovdi [in lillParlament biex jiddiskuti trattati addizzjonali g[at-trattat.
Il-Ministru Tonio Fenech qal li din il-li;i li temenda lAtt dwar l-Unjoni Ewropea qed tkun okka]joni biex tenfasizza l-importanza ta’ diskussjoni fil-Parlament dwar punti li jkunu jin[tie;u ratifika. Tonio Fenech qal li labbozz li g[andu quddiemu lParlament hu proprju biex jag[ti dan id-dritt u jifta[ aktar l-opportunità g[allParlament biex jiddiskuti u jidde/iedi. Il-Ministru Fenech tkellem ukoll dwar il-pro/ess rigward l-ACTA. Hu qal li l-Parlament
mhux jinqabe]. Il-Gvern g[adu ma rratifikax it-trattat. Il-pro/ess jitlob li jkun hemm l-approvazzjoni tal-istati membri qabel it-trattat ikun meqjus b[ala wie[ed konklussiv. Il-Ministru Fenech qal li f’Lulju li g[adda l-MEUSAC qassam dokument bit-test ta’ dan it-trattat anke lill-partiti politi/i. L-Oppo]izzjoni kellha l-opportunità li tag[ti l-opinjoni tag[ha. Fid-dawl li ma kienx hemm feedback dwar dan it-trattat, il-Gvern kompla g[addej filpro/ess. Fid-dawl li lKummissjoni Ewropea spjegat
il-po]izzjoni li ma hemm lebda theddida rigward /erti t[assib li kien hemm fuq livell internazzjonali, il-Gvern a;ixxa billi ffirma t-trattat. Dan ma jfissirx li kkonkluda lftehim g[aliex dan irid ikun trattat u approvat millParlament. Il-Ministru Fenech qal li g[alhekk il-Gvern issu;;erixxa li ssir diskussjoni fil-Kumitat tal-Affarijiet Barranin u Ewropej [alli jkunu diskussi xi kwistjonijiet tekni/i u eventwalment jitressqu g[ad-diskussjoni filParlament.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
10 Opinjoni
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Is-sors ewlieni tal-karnival jinsab fir-ritwali mbieg[da. G[all-ewwel fl-Ewropa [a forma reli;ju]a, b’digriet tal-Papa Urbanu IV fis-seklu tlettax, i]da mbag[ad ittrasforma ru[u f’bosta manifestazzjonijiet differenti li invokaw mhux biss is-superstizzjoni pagana, i]da wkoll inbidel f’sovver]joni li [afna drabi wasslet g[all-vjolenza..
Il-[afna maskri tal-karnival Il-karnival hu wie[ed mill-aktar ritwali intriganti fil-kalendarju kulturali ta’ kull pajji], laktar jekk ikun Kattoliku, inklu]a Malta. Minbarra li hu festa ta’ lwien u abbandun, hu wkoll ritwal mimli simboli ;ejjin mill-antikità. Fost is-simboli l-aktar komuni anzi, sterjotipi/i, hemm il-maskra nnifisha (travestija tal-identità), ix-xitan, il-mewt u bhejjem ta’ kull xorta, minn ti;ie; u klieb sa [nie]er u barrin. Il-karnival Ewro-Karibbew nistg[u ng[idu li n[oloq mill-Kattoli/i]mu nnifsu, li kkopja ritwali pagani bl-awtorizzazzjoni tal-Papa Urbanu IV, skont il-Bolla tal-1264. B’dak id-digriet, mag[ruf b[ala Transitarus, il-Papa kien ippermetta lillpopolazzjoni tie[u sehem f’ritwali reli;ju]i b’kostumi allegori/i li jirrappre]entaw it-trijonf tat-tajjeb fuq il-[a]en. Il-[sieb ori;inali dde;enera u b’ironija, quddiem l-e//essi, il-Knisja bdiet tikkundanna lkarnival, kif ;ara wkoll f’Malta, fejn il-ballijiet tal-okka]joni kienu meqjusin b[ala tentazzjoni gravi ta’ dnub. F’g[add ta’ pajji]i dawn is-simboli ;ew “newtralizzati” min[abba li l-karnival [a xe[ta aktar uffi/jali jew aktar politika. Il-karnival Malti, ng[idu a[na, tilef [afna mil-kwalità simbolika tieg[u min[abba l-enfasi li ssir fuq kostumi kontemporanji u karrijiet me[udin (laktar) mid-dinja tal-[rejjef, g[alkemm irid jing[ad li jin[oloq kontro-bilan/ ta’ improvizzazzjoni fil-karnival tan-Nadur f’G[awdex. Hawnhekk, ir-ritwal tal-karnival mhux biss hu spontanju u bizarr, i]da hu anki sors ta’ kontroversja, kif in[olqot is-sena li g[addiet, meta grupp ta’ ]g[a]ag[ li libsu ta’ Kristu Rxoxt segwit mill-Appostli, spi//aw il-Qorti min[abba irreverenza reli;u]a. Il-li;i Maltija g[adha tipprote;i elementi b[arreli;jon u l-istituzzjonijiet pubbli/i. Hemm antropologi u so/jologi, kif ukoll esperti dwar larti performattiva, li jsostnu li restrizzjonijiet jew /ensuri b[al dawn jimblukkaw l-att sovversiv talkarnival li hu, essenzjalment, ir-raison d’etre talfesta fiha nnifisha. Skont l-espert Dagoberti Tejada, li studja intimament il-karnival fis-Sud Amerika, “ilkarnival g[andu l-kuxjenza tieg[u” g[ax lespressjoni pun;enti tieg[u isservi ta’ sfida g[allistatus quo.
filwaqt li prattika qadima dda[[al ukoll motivi reli;ju]i filjiem tal-karnival. Hemm karnivali, b[al dak ta’ Montecristi, li huma espressi b’/erta vjolenza: f’dan ilpajji], matul il-{dud kollha tax-xahar ta’ Frar, isiru battalji minn Mario fero/i bejn “il-barrin” AZZOPARDI u l-bnedmin, fejn lmarpardi@maltanet.net g[odda li tippredomina hi lfrosta. Dawk li jilbsu ta’ barrin jilqg[u l-isfida li jissawtu (jew li jippruvaw jevitaw li jissawtu) f’ritwal li jmur lura sal-ewwel snin tas-seklu g[oxrin. Il-freak shows
Politika u sesswalità Karnival b[al dak ta’ Viareggio fl-Italja sar mag[ruf g[all-provokazzjoni politika tieg[u, b’maskeruni kbar jirrappre]entaw figuri pubbli/i, mill-politika sat-televi]joni, li b’mod jew ie[or [olqu /erta notorjetà dwarhom infushom. Mill-banda l-o[ra hemm il-karnival ritwalistiku “misterju]” ta’ Venezja, fejn jiddominaw l-abjad u l-iswed, simboli tal-ambivalenza fil-[ajja, wkoll f’konfront mal-mewt. Fuq skala totalment differenti, aktar stimulanti f’sens erotiku, hemm ilkarnival ta’ Rio, li jie[u l-forma ta’ sesswalità e]uberanti u ming[ajr inibizzjoni, li b’xi mod qed tkun ripetuta fil-manifestazzjonijiet karnivaleski tal-love parades fl-Ewropa, l-Awstralja u n[awi o[ra, prerogattivi tal-omosesswali u l-lesbjani. Effettivament, fl-Amerika Latina g[ad hemm pre]enti [afna simboli]mu kulurit f’in[awi b[al Santiago, Kabral, San Pedro, Montecristi u bnadi o[ra, fejn is-superstizzjoni g[adha qawwija. Ilprominenza ting[ata lid-Dimonju, imlibbes b’varjetà kbira ta’ kostumi, u[ud minnhom mag[mulin mill-karti. F’in[awi o[ra, ix-xjaten iduru mat-triqat (u[ud
minnhom fuq karozzi mikxufin) ja[tfu lit-tfal u jikkastigawhom billi jsawtuhom bi b]ie]aq minfu[in. Fil-karnival tarRepubblika Dominikana hu prominenti l-karattru trasvestit li jdur u jitlob lill-[wienet tal-mer/a jag[tuh kontribuzzjonijiet tal-ikel, xorb u flus, biex imbag[ad iqassamhom lit-tfal ]vanta;;ati tattriq. F’dan il-pajji] huma popolari wkoll re/ti stori/i li jinvolvu lillKonkwistaturi tal-antik,
Aspett ie[or karnivalesk [a l-forma ta’ freak shows li kienu bdew isiru fl-Istati Uniti fis-snin g[oxrin#tletin tas-seklu li g[adda. Il-prattika g[adha ssir sal-lum, u hemm letteratura li tikkundanna din il-li/enzja morbu]a li ti]]uffjetta bl-immankati u lisfigurati. Wa[da mill-aktar poe]iji mag[rufin f’dan ir-rigward hi Carnival of Guilt ta’ Michael Anderson, li jesprimi l-[sibijiet tal-freaks quddiem pubbliku kurju] u insensittiv. F’Malta wkoll, bejn wie[ed u ie[or fl-istess ]mien, kien isir il-Karnival tal-Boloh, f’g[amla ta’ kuntest g[al min kien l-ikreh u min kien l-aktar deformat. Dan il-karnival pervers hu dokumentat f’xena s[i[a fid-dramm mu]ikali 1919 ta’ :u]è Chetcuti, li kien in[adem fit-Teatru Manoel fl1987. Hemm bosta episodji stori/i li jixhdu li lkarnival, attwalment, jista’ jkollu konsegwenzi ta’ ribelljoni gravi. Wie[ed minn dawn l-episodji kien sewwasew se[[ f’Romans, fi Franza tas-seklu XVI, fejn il-karnival ta’ dik is-sena tant kien vjolenti li stori/i b[al Emmanuel Le Roy Ladurie kien sejja[lu “il-prova ;enerali tar-Rivoluzzjoi Fran/i]a”. Fi Frar tal-1580, l-abitanti ta/-/ittadella ta’ Romans (illum Drome), “i//elebraw il-karnival fittriqat lebsin ta’ arti;jani, burgi]i, [addiema u nobbli”. U f’att ta’ teatru spontanju, bdew ji;;ieldu u joqtlu lil xulxin, kwa]i b’mod inkredibbli. Qatt ma kien hemm karnival daqshekk selva;; u daqshekk vjolenti, fejn kienet improvizzata rivoluzzjoni kontra n-nobbiltà li ma riditx t[allas taxxi, fejn l-arti;jani tqatlu mal-burgi]i wara li akku]awhom li [adu flus muni/ipali u bdiewa kontra s-sinjuri tal-belt. Jing[ad li dawk li nstigaw dik ir-ribelljoni “karnivaleska” u tra;ika, kienu intellettwali li bba]aw il-[sieb politiku tag[hom fuq testi tal-avangwardja ta’ dak i]-]mien. Wie[ed mill-istudji l-aktar awtorevoli dwar innatura, il-motivi u l-manifestazzjoni tal-karnival f’kuntest universali hu dak li kiteb Julio Caro Baroja fl-1979. Ix-xog[ol tal-istudju] Spanjol hu dedikat lill-kulti popolari antiki tal-karnival flEwropa tal-Punent u kif dawn kienu trasportati f’in[awi Kattoli/i. Baroja jara fil-karnival intervallum mundi, perjodu ta’ emozzjoni u passjoni li b’xi mod jillibera lill-bniedem u jag[tih spazju g[al tip ta’ sopravivenza permezz tar-ritwal kollettiv.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra IL-GRE?JA
Tkompli l-pressjoni fuq Ateni Ftit sig[at biss wara li l Parlament Grieg approva pakkett ;did ta ’ mi]uri ta ’ awsterità , il - Gvern Grieg xorta baqa ’ ta[t pressjoni biex jikkonvin/i z - zona ewro li kien se jimxi skont it - termini tal - pakkett ;did ta ’ g[ajnuna finanzjarja Tard il - {add filg[axija , il - Parlament approva qtug[ drastiku fil - pagi , pensjonijiet kif ukoll impjiegi biex il - Gre/ja tkun tista ’ ting[ata 1 30 biljun ewro f ’ g[ajnuna mill - Unjoni Ewropea u l Fond Monetarju Internazzjonali ( IMF) . Dan hekk kif fit - toroq ta ’ madwar kien hemm ;lied vjolenti bejn il - pulizija u gruppi ta ’ dimostranti . Ilbiera[ filg[odu f ’ diversi partijiet ta ’ Ateni , il - pulizija tat - tifi tan - nar kienet g[adha impenjata titfi [wienet , banek u /inemas li ng[ataw in - nar . Ix - xeni ta ’ vjolenza tal {add filg[axija tqiesu l ag[ar li qatt kien hemmm f ’ Ateni f ’ diversi snin u kien hemm ukoll xeni simili f ’ Thessaloniki , it tieni l - akbar belt fil - pajji] , kif ukoll fuq il - g]ejjer ta ’ Kreta u Korfu . Fl - inkwiet f ’ Ateni , 68 pulizija ndarbu u 1 30 persuna kienu arrestati Issa l - koalizzjoni tal Prim Ministru Lucas Papademos sa nhar l Erbg[a trid t[abbar kif se tikseb 325 miljun ewro mill - 3 . 3 biljun ewro li se jiffranka l - Gvern mill Ba;it ta ’ din is - sena . L - Unjoni Ewropea trid ukoll bil - miktub mill mexxejja tal - partiti politi/i Griegi li se jimplimentaw it - termini tal - ftehim wara l - elezzjoni ;enerali f ‘ April . I]da r - re/essjoni , issa fil [ames sena tag[ha , u sentejn ta ’ mi]uri ta ’ awsterità he]]ew is sistema politika fil - pajji] u hemm t[assib li l - elettorat
Pulizija tat-tifi tan-nar ilbiera[ filg[odu quddiem [anut li ng[ata n-nar waqt il-protesti tal-{add filg[axija f’Ateni wara l-approvazzjoni ta’ aktar mi]uri ta’ awsterità. Il-Pulizija qalet li 48 bini f’Ateni ng[ataw in-nar il-{add filg[axija u sar serq minn gruppi ta’ nies f’150 [anut. (ritratt Reuters)
jista ’ jag[]el partiti estremisti kemm tax - xellug kif ukoll tal - lemin . Vassilis Korkidis , il - kap tal - Konfederazzjoni tal Kummer/ Griega , qal li l vot tal - {add se jservi biss biex isalva l - pajji] g[al perjodu qasir ta ’ ]mien mill - falliment u li l ekonomija Griega kienet se tikkrolla u s - sistema politika fil - pajji] falliet . Il - vot tal - {add ittie[ed wara g[axar sig[at ta ’ dibattitu mqanqal u ribelljoni minn 43 Membru tal - Parlament tal koalizzjoni fil - Gvern . Fl - 20 ta ’ Marzu , il Gre/ja trid tifdi 1 4 . 5 biljun ewro f ’ dejn inkella tfalli u g[alhekk dak il - pakkett ta ’
g[ajnuna finanzjarja hu kru/jali . Il - ftehim jinkludi wkoll tnaqqis fil - valur ta ’ bonds f ’ idejn il - privat , l - aktar banek , b ’ madwar 70 fil mija tal - valur . Il - pajji]i taz - zona ewro huma m[assba li l - Gre/ja mhux se timplimenta fis s[i[ dawn il - mi]uri ta ’ awsterità b[alma ;ara fil passat u la jinbidel il Gvern , min jitla ’ jwarrab kollox . Infatti Antonis Samaras , il - mexxej tal - Partit tad Demokrazija :dida u favorit biex ikun il - Prim Ministru ;did , indika li Ateni g[andha mnejn tipprova tinnegozja mill ;did il - ftehim .
Il-mi]uri ta’ awsterità adottati l-{add Qtug[ ta’ 22 fil-mija filminimum wage. Sensja lil 150,000 [addiema mis-settur pubbliku sal-2015. Qtug[ ta’ 400 miljun ewro fl-investimenti millGvern, 300 miljun ewro qtug[ fl-infiq militari u qtug[ ta’ 300 miljun millpensjonijiet. Dawk li jibdew ja[dmu g[all-ewwel darba se jing[ataw paga li hi 30 filmija anqas mill-minimum
wage ta’ madwar 600 ewro. 15,000 [addiem tal-Gvern se jin]ammu ja[dmu i]da lpaga se titnaqqas sew u wara sena jing[ataw is-sensja. F’:unju, il-Gvern Grieg irid jelenka mi]uri ta’ awsterità ;odda g[all-valur ta’ g[axar biljun ewro li jkopru l-perjodu 2013-15. Ta’ min jg[id li l-qg[ad fil-Gre/ja skont l-a[[ar /ifri la[aq l-20.9 fil-mija u nofs i]-]g[a]ag[ Griegi huma bla xog[ol.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra bir-Ritratti
IL-:RE?JA> Bomba tal-petrol tisplodi qrib il-pulizija ta’ kontra l-irvellijiet waqt il-protesti kontra l-mi]uri ta’ awsterità ;odda fil-Gre/ja (ritratt> Reuters)
IL-FILIPPINI> G[addasa waqt avveniment g[al Jum San Valentinu f’akkwarju f’Manila (ritratt> Reuters)
FRANZA> Ilma ffri]at fil-port ta’ Trentemoult f’Reze, qrib Nantes (ritratt> Reuters)
L-ITALJA> Ra;el liebes g[all-Karnival ta’ Venezja fi Pjazza San Mark (ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON Ilt-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15 Il-LIBJA
Aktar ;lied fatali Tal-anqas [ames persuni nqatlu fi ;lied bejn gruppi rivali dwar kontroll ta’ territorju fix-Xlokk tal-Libja. Il-;lied beda l-{add filprovin/ja ta’ Al Kufra u kompla l-biera[. Jidher li ;ellieda lokali kienu mda[[la fi ;lied ma’ ;ellieda mill-grupp etniku tatTibu mmexxi minn Isa Abdel Majid, li n-nies lokali jakku]aw li qed ida[[al innies mi/-Chad biex jistabilixxu ru[hom hemmhekk.
Il-vettura diplomatika I]raeljana li lbiera[ kienet mira ta’ attakk f’New Delhi fl-Indja. (ritratt Reuters)
L-INDJA\IL-:OR:JA
Diplomati/i I]raeljani fil-mira ta’ attentati Diplomati/i I]raeljani flIndja u l-:or;ja fuq in-na[a lo[ra tad-dinja, ilbiera[ kienu fil-mira ta’ attakki terroristi/i li [allew erba’ persuni midruba. Ftit wara l-attentati, il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu qal li l-Iran u lalleat tieg[u l-Hezbollah kien wara dawn l-attakki. Fi New Delhi fl-Indja, bomba qerdet vettura bi pjan/i diplomati/i li l-media I]raeljana qalet kienet talmara tar-rappre]entant militari I]raeljan fl-Ambaxxata. Hi u x-xuffier tag[ha kif ukoll ]ew; persuni o[ra ndarbu flattakk. F’Tbilisi, il-kapitali tal:or;ja, il-bomba nstabet qabel ma setg[et tisplodi u kienet ]armata mill-pulizija. L-I]rael kien di;à po;;a lAmbaxxati tieg[u fuq l-og[la allert peress li fit-12 ta’ Frar hu l-anniversarju tal-qtil fl2008 ta’ Imad Moughniyeh, il-mo[[ militari wara l-
Hezbollah. Hu kien inqatel fi splu]joni ta’ karrozza f’Damasku, ilkapitali tas-Sirja, u lHezbollah kien ta t-tort lillI]rael. Hu mifhum ukoll li hemm gwerra sigrieta g[addejja bjen l-I]rael u l-Iran, b’dan tala[[ar jara l-programm nukleari tieg[u jkun il-mira ta’ diversi attakki ta’ sabuta;; fosthom il-qtil ta’ diversi xjenzjati li qed ja[dmu fuqu. Netanyahu, waqt li l-biera[ kien qed ikellem Membri Parlamentari tal-partit tieg[u, il-Partit Likhud, f’:erusalemm, qal li x-xahar li g[adda kienu se jsiru attakki simili fl-Azerbaijan u tTajlanda i]da kienu mxejna. L-isplu]joni ta’ New Delhi se[[et 500 metru mir-residenza uffi/jali tal-Prim Ministru Indjan Manmohan Singh. Skont xi xhieda, ]ew; persuni fuq mutur wa[[lu lbomba fuq il-parti ta’ wara tal-karozza meta waqfet fi
traffic light. F’Tbilisi, il-pulizija lokali sabu bomba f’ karrozza ta’ membru tal-Ambaxxata I]raeljana. Ix-xahar li g[adda, itTajlanda kienet [abbret li kienet arrestat ra;el Libani] b’rabtiet mal-Hezbollah u kienu sabu [a]na ta’ splussiv. L-I]rael kien wie;eb billi wissa li/-/ittadini biex ikunu kawti meta j]uru t-Tajlandja. Imbag[ad f’Jannar ukoll flAzerbaijan, ]ew; persuni kienu arrestati fuq is-suspett li kienu qed jippreparaw li jattakkaw l-Ambaxxatur I]raeljan u Rabbi lokali. F’diskors li kien g[amel fl24 ta’ Jannar, il-Logutenent :eneral Benny Gantz, il-kap militari I]raeljan, akku]a lHezbollah li qed imexxi gwerra bil-mo[bi kontra lI]rael i]da kien qed jevita lkonfront dirett. Fl-2006, l-I]rael u lHezbollah kienu ;;ieldu gwerra qasira i]da mdemmija.
In-nies ta’ Majid kienu stabbilew ru[hom f’kamp filbelt ta’ Jalu l-{add u salbiera[ kienu g[adhom jirre]istu. It-Tibu ;ejjin mitTramuntana ta/-Chad i]da hemm gruppi tag[hom anki fin-Nofsinhar tal-Libja, isSudan u n-Niger. Dan ir-re;jun fejn inqala’ l;lied hu wkoll /entru tal-kuntrabandu. Kufra hi eqreb lejn Khartoum, il-kapitali tasSudan, milli lejn Tripli
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Feature 17
REKORD TA’ 43,747 OPERAZZJONI
16 Feature
Politika g[aqlija li wasslet g[al sena storika u rekord minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt
Xhieda kontinwa tal-impenn tal-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista b’risq sa[[et il-Maltin u l-G[awdxin hu l-Isptar Mater Dei li joffri servizzi ta’ kura mill-aqwa lill-pazjenti. Minn meta feta[ il-bibien tieg[u sal-lum l-Isptar Mater Dei kompla jtejjeb is-servizzi tieg[u u jkabbar l-impenn tieg[u g[ax il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista jemmen li [dejn sa[[et il-poplu u lkura ma ji;i xejn. Il-Gvern joffri l-aqwa u l-a[jar kura. Ming[ajr ebda xe[[a. Professuri, kirurgi, tobba, spe/jalisti u infermiera mill-aqwa u li [afna minnhom huma mill-aktar dedikati biex lill-pazjent jag[tuh laqwa u l-a[jar. B’impenn u b’attenzjoni. Ma jfissirx li nuqqasijiet ma jkunx hemm, i]da limpenn hu li s-servizzi li jing[ataw ikunu tal-og[la livell u l-aqwa kwalità. Din il-[idma kontinwa li qed
titwettaq wasslet biex is-sena lo[ra, g[al darba o[ra, kienet re;istrata ]ieda fl-g[add ta’ operazzjonijiet li saru fl-Isptar Mater Dei fuq is-snin ta’ qabel. Filfatt matul is-sena l-o[ra fl-Isptar Mater Dei saru total ta’ 43,747 operazzjoni. Din i/-/ifra turi ]ieda ta’ 1,952 operazzjoni fuq is-sena ta’ qabel. Fih innifsu dan in-numru rekord ta’ operazzjonijiet fl-Isptar Mater Dei jfisser l-impenn tal-Gvern li jag[mel dak kollu li jista’ biex kulma jmur ikompli jkabbar isservizzi li joffri. Din i/-/ifra tikkonferma wkoll kemm matul dawn l-a[[ar snin saru passi kbar ’il quddiem fl-ippjanar taloperazzjonijiet.
Tajjeb li jing[ad li 6,948 operazzjoni mit-total ta’ operazzjonijiet li saru matul is-sena l-o[ra kienu operazzjonijiet ta’ emer;enza. Il-kumplament – ji;ifieri 36,799 operazzjoni – kienu operazzjonijiet ippjanati. Dan ifisser li matul is-sena l-o[ra kien hemm ]ieda ta’ 500 operazzjoni ta’ emer;enza u ]ieda ta’ 1,452 operazzjoni ppjanata. Bla dubju ta’ xejn li dan l-impenn se jkompli ji]died fil-;img[at u xxhur li ;ejjin g[ax il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista hu kommess li dawk li jkollhom b]onn xi operazzjoni fl-Isptar Mater Dei jdumu mill-inqas possibbli sakemm issirilhom loperazzjoni li jkollhom b]onn.
Mhux b’kumbinazzjoni Il-[idma kbira li l-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista qieg[ed jag[mel fil-qasam tassa[[a hi mifuxra fuq diversi livelli. Bi]]ejjed wie[ed jasal wasla sal-Isptar Mater Dei biex jibda jifhem ftit kemm hi kbira l-[idma li qed titwettaq mill-Gvern biex dawk kollha li jirrikorru fl-Isptar Mater Dei jing[ataw l-aqwa u l-a[jar kura li jkollhom b]onn. Sfortunatament fil-media [afna drabi aktar nisimg[u dwar nuqqasijiet li jistg[u jse[[u minn ]mien g[al ]mien fl-Isptar Mater Dei. I]da l-verità hi li ta’ kuljum fl-Isptar Mater Dei jse[[u g[add ;mielu ta’ mirakli grazzi g[ad-dedikazzjoni u l-impenn qawwi ta’ dawk kollha li b’xi mod jew ie[or huma impenjati fis-servizzi offruti. Mill-akbar persuna sal-inqas persuna. G[ax kul[add hu importanti. Fil-qasam tas-sa[[a, b[al f’oqsma o[rajn, is-servizzi jing[ataw minn katina ta’ persuni. {olqa wa[da wara l-o[ra ta’ persuni – professjonisti u m’humiex – li jag[mlu dak kollu li jistg[u biex jag[tu lill-pazjent l-aqwa u l-a[jar servizz. Il-Gvern hu impenjat li kif g[amel matul is-snin li g[addew, ikompli jag[mel matul is-snin li ;ejjin biex fl-Isptar Mater Dei jissoktaw ikunu offruti l-aqwa servizzi ta’ kura. {dejn sa[[et in-nies ma ti;i xejn. Ebda xe[[a. Impenn kontinwu mill-Gvern u dawk kollha involuti biex pajji]na jissokta j]omm l-isem tieg[u fil-g[oli g[al dik li tirrigwarda kwalità ta’ kura. L-investimenti fil-qasam tas-sa[[a huma kbar [afna u kontinwi. Illum il-poplu Malti g[andu sptar ;did fjamant li hu fost l-aqwa sptarijiet fl-Ewropa. G[alhekk huma ri]ultati mill-aqwa dawk li qed jinkisbu fil-qasam tas-sa[[a. Mhumiex ri]ultati miksuba b’kumbinazzjoni. Ri]ultati grazzi g[all-vi]joni tal-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista li jibqa’ b’mod qawwi jinvesti f’sa[[et il-poplu.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Ivvja;;ar 19
Esplora l-aqwa bliet fl-Afrika t’Isfel Johannesburg • Pilgrim’s Rest • Kruger National Park • Swa]iland • Zululand • Durban • Port Elizabeth • Knysna • Oudtshoorn • Cape Town Emirates Holidays qed toffri tour ta’ 14-il ;urnata fejn il-vi]itaturi jkunu jistg[u jesploraw il-;miel tal-Afrika t’Isfel. Il-vja;; jie[u lillvi]itatur fuq safari fil-Kruger National Park, mag[ruf maddinja kollha, fejn wie[ed ikun jista’ jara annimali slava; flabitat naturali tag[hom. Parti minn dan it-tour tinkludi ]jara lis-swieq tradizzjonali tas-snajja’ Afrikani li jinsabu fir-Renju ta’ Swa]ilandja kif ukoll ]jara lil Tsitsikamma National Park, mag[ruf g[as-si;ar antiki li fih. It-tour jil[aq ilqofol tieg[u fil-belt viva/i ta’ Cape Town, fejn hemm g[exieren ta’ opportunitajiet biex wie[ed igawdi minn varjeta’ ta’ xiri, divertiment u kultura. It-tour ikun imfassal kif imsemmi hawn ta[t: Johannesburg It-trasport lejn il-lukanda jkun provdut mal-wasla flAjruport Internazzjonali ta’ O R Tambo, u l-bqija tal;urnata tkun b[ala [in ta’
rilassament jew inkella billi wie[ed jesplora l-[wienet kbar barra mi/-/entru. Lg[ada filg[odu t-tour jitlaq lejn Dullstrum, Lyndenburg u jg[addi minn Long Tom Pass sakemm jasal f’Pilgrim’s Rest. Il-vi]itaturi jistg[u jesploraw l-istorja [ajja li tinsab f’dan il-villa;; antik tal-minjieri u fejn kien instab
g[all-ewwel darba d-deheb. I]-]jara tinkludi mawra salBlyde River Canyon, wie[ed mill-g[e;ubijiet naturali talAfrika. Matul ir-raba’ jum ilvi]itaturi jittie[du fuq vettura miftu[a apposta g[al safari fil-Kruger National Park, fejn g[add ta’ annimali fosthom iljuni, iljunfanti, bufli, rino/eronti u leopardi jimir[u liberament fl-abitat naturali tag[hom. Swaziland u Zululand Fil-[ames ;urnata, il-
vi]itaturi jittie[du dawra bilkarozza madwar ir-Renju ]g[ir ta’ Swaziland, li kien territorju li jaqa’ ta[t ilprotezzjoni tal-Ingli]i. Illum il-;urnata hu ggvernat mir-Re MsWati III. Matul il-lejl, wie[ed jista’ fa/ilment japprezza s-sbu[ija tal-iljieli Afrikani, imdawwar millwied ta’ Ezulwini. L-g[ada filg[odu t-tour jie[u lill-vi]itaturi tul il-kosta li tag[mel parti mar-renju ta’ Zulu. Barra minn hekk, jing[ata /-/ans biex dak li jkun jara li]-]effiena tat-tribù ta’ Zulu, filwaqt li jdur madwar id-djar tradizzjonali tag[hom u jitpaxxa bilpanorama bla tmiem. Wara nofsinhar, it-tour jasal fil-belt ta’ Sta Lu/ija, sit ta’ Wirt Storiku Dinji, kif ukoll post fejn jg[ixu l-ippoppotami, ilkukkudrilli u xejn inqas minn 367 spe/i ta’ g[asfur differenti.
Cape Town Durban Ma’ sbi[ is-seba’ jum,
hemm skedata cruise fuq illag ta’ Sta Lu/ija, u wara titjira qasira lejn il-belt ta’ Durban. Mal-wasla f’Port Elizabeth, it-tour ikompli lejn il-foresta indi;ena ta’ Tsitsikamma u wara jkompli g[al Knysna. Knysna Fid-disa’ jum, hemm cruise tassew sabi[ madwar il-
Knysna Lagoon u ]jara lil Featherbed Nature Reserve. Dan min[abba l-fatt li hu post ideali fejn wie[ed jista’ jara ‘l-Irjus’ mag[mula minn ;ebel imrammel li jag[mlu gwardja tal-entratura tal-ba[ar lejn il-lag il-kbir tal-marea ta’ Knysna.
L-g[ada filg[odu t-tour jg[addi lill-vi]itaturi minn post imsejja[ Outeniqua Pass, li tinsab fit-triq lejn Oudtshoorn. Din il-belt hi mag[rufa wkoll b[ala l-belt kapitali tar-rixx fid-dinja, min[abba l-fatt li hi /-/entru tal-industrija tan-ng[am flAfrika t’Isfel. Cape Town – Cape Peninsula u Cape Winelands Waqt Tour ta’ ;urnata lvi]itaturi jesperjenzaw issbu[ija tas-salva;; ta’ Cape Peninsula mal-kosta talAtlantiku. ]jarat fir-ra[al tassajd bl-isem ta’ Hout Bay huma skedati fit-triq lejn Cape Point Nature Reserve, qabel waqfa qasira fejn ilpingwini f’Boulders Beach. Fit-tlettax-il jum, it-tour ikompli bil-vja;; lejn Cape Winelands, post tassew sabi[ u trankwill. Barra minn hekk, dakinhar stess it-tour i]ur Paarl u Stellenbosch. Lg[odwa tal-a[[ar ;urnata tista’ titqatta’ b’mod liberu.
Wara nofsinhar ikun provdut
Emirates
trasport lejn l-Ajruport Internazzjonali ta’ Cape Town g[at-titjira tar-ritorn lejn Dubaj. Emirates Holidays
Emirates Holidays tista’ tipprovdi dan it-tour ta’ 14-il ;urnata#13-il lejl skont ilpreferenzi u x-xewqat talklijenti. Il-pakkett jinkludi post fil-minibus bid-dati skedati tat-tluq, coach jew minivan lussu], titjiriet interni u prenotazzjonijiet f’lukandi ta’ tliet jew erba’ stilel. Offerta spe/jali ta’ Emirates
Emirates b[alissa qed toffri skontijiet fuq it-tariffi lejn Cape Town, Durban u Johannesburg b’rati li l-prezz jibda minn €767. L-offerta hi valida g[al titjiriet sad-29 ta’ Frar 2012. Dawn ir-rati spe/jali jinkludu t-taxxa u jinsabu g[all-bejg[ g[and la;ent tal-ivvja;;ar lokali jew minn fuq is-sit www.emirates.com#mt. Termini u kundizzjonijiet japplikaw.
Emirates ittir kuljum bejn Malta u Dubaj. It-titjira EK 108 titlaq minn Malta fit-14.45 u tasal f’Dubaj fis-00.55 tal-g[ada. B[alissa l-Emirates taqdi 19-il destinazzjoni kemm g[all-passi;;ieri kif ukoll g[al ;arr ta’ merkanzija lejn ilkontinent tal-Afrika. Il-linja tal-ajru ttir 42 darba fil;img[a lejn tliet destinazzjonijiet fl-Afrika t’Isfel, li huma Johannesburg, Durban u Cape Town. Emirates topera tliet darbiet kuljum minn Dubaj lejn Johannesburg, darbtejn kuljum lejn Cape Town u kuljum lejn Durban. G[al aktar tag[rif wie[ed jista’ jikkuntattja lill-Uffi//ju tal-Bejg[ tal-Emirates fuq in-numru tat-telefon 25577255 jew lill-a;ent tal-ivvja;;ar jew billi ]]ur is-sit www.emirates.com#mt Kruger National Park
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
20 Kummer/
Il-Grupp Hili xtara l-kumpanija Philip Toledo Motherwell Bridge Ltd li hi l-parti talin;inerija ta’ Hili Group of Companies, itTlieta li g[adda [abbret li se tixtri Philip Toledo Ltd g[al somma mhux mag[rufa fi transazzjoni cash-for-stock. Is-sena li g[addiet Philip Toledo ;;enerat €6.5 miljun fi d[ul u fost il-klijenti tag[ha hemm entitajiet tal-Gvern, banek u numru kbir ta’ korporazzjonijiet. Din il-kumpanija privata hi partner g[al IBM, NCR, CISCO, Access Accounting Software u Retail Pro fost o[rajn. Il-kumpanija ilha 60 sena fl-ICT Business u hi mag[rufa b[ala wa[da mill-mexxejja fixxena tal-ICT tal-lokal. Il-kumpanija llum timpjega 100 spe/jalista fl-ICT u staff. Barra minn hekk il-kumpanija se tibda taqdi klijenti
wkoll mill-Afrika ta’ Fuq u mil-Lvant Nofsani. Dan l-akkwist hu pass ie[or ’il quddiem li se j[allat aktar l-interessi ta’ Hili Group of Companies. Dan se jsa[[a[ ukoll il-portfolio ta’ dan il-Grupp li di;à jinkludi lo;isti/i maritimmi, operazzjonijiet tal-port, li/enzja fli]vilupp tal-korporazzjoni McDonald’s, ]vilupp fil-proprjetà u in;inerija. Melo Hili, li hu /-Chairman il-;did ta’ Philip Toledo Ltd qal li dan il-ftehim kien perfett g[al Hili Group u jaqbel mal-g[an tal-kumpanija li ]]id aspett teknolo;iku b’sa[[tu fil-portfolio. Melo Hili qal li hu kunfidenti li Philip Toledo Ltd se tkompli tkabbar id-d[ul, filwaqt li tikkonsolida r-reputazzjoni tag[ha b[ala kumpanija tal-ICT.
iPad2 x’jintreba[ minn fost l-ewwel 500 voluntier SamKnows, il-kumpanija li tispe/jalizza fl-ittestjar talprestazzjoni tal-broadband, issie[bet mal-Kummissjoni Ewropea biex tforni lillkonsumaturi Maltin b’tag[mir ]g[ir, imsejja[ Whitebox, biex b’hekk tkun tista’ tkejjel il-prestazzjoni tal-broadband f’Malta. G[al dan il-g[an, SamKnows qieg[da tfittex 1,000 voluntier f’Malta biex jissie[bu f’din ir-ri/erka, li hi parti minn pro;ett mifrux flUnjoni Ewropea, kif ukoll ma’ tliet pajji]i o[ra, li huma lKroazja, l-I]landa u nNorve;ja. Lill-ewwel 500 voluntier li jirre;istraw biex jie[du sehem f’din ir-ri/erka pan-Ewropea jid[lu bi/-/ans li jirb[u iPad2. Dan qed isir b[ala turija ta’ apprezzament lill-voluntiera minn SamKnows. Ilvoluntiera jistg[u jinkitbu permezz ta’ formola apposta ta’ re;istrazzjoni onlajn li tinstab fuq http:##www.samknows.eu#mt#i pad. SamKnows ]viluppat ilWhitebox, wara li identifikat il-[tie;a g[al kejl pre/i] tasservizzi tal-internet madwar lUE. Dan it-tag[mir jista’ jintu]a minn kwalunkwe konsumatur billi sempli/iment iqabbad il-Whitebox mannetwerk tad-dar [alli b’hekk tkun tista’ tittestja lprestazzjoni tal-broadband pprovduta mill-Internet Service Provider (ISP) f’dik id-dar. Il-Whitebox hi ddisinjata biex tag[mel serje ta’ testijiet dwar ilprestazzjoni tan-netwerk ming[ajr ma tinterrompi lfluss tan-netwerk lillindividwu. Fid-dar, il-Whitebox titqabbad mar-router#gateway e]istenti, filwaqt li l-individwu jqabbad kwalunkwe konnessjoni fissa malWhitebox. Dan it-tag[mir jimmonitorja l-livelli tat-
Il-Whitebox tittestja l-prestazzjoni tal-broadband pprovduta mill-Internet Service Provider (ISP) u tista’ tin]amm mill-voluntiera anki wara li tkun spi//at ir-ri/erka
traffiku fin-netwerk fid-dar, biex ikun ]gurat li t-testijiet isiru biss meta l-utent ma jkunx qieg[ed ju]a l-internet. Il-Whitebox ma ti;bor l-ebda informazzjoni personali, kif ukoll ma tirre;istra xejn dwar dak li fil-fatt ikun qed isir onlajn. Il-voluntiera mag[]ula se tintbag[tilhom il-Whitebox b’xejn biex jitqabbad malkonnessjoni tal-internet fid-dar tag[hom. Meta l-linja talbroadband ma tkunx qed tintu]a, il-Whitebox se twettaq serje ta’ testijiet awtomatizzati biex tkejjel il-velo/ità u lprestazzjoni tal-konnessjoni. Dan kollu se jibni stampa panEwropea tal-forniment talbroadband [alli jippermetti lippjanar g[all-futur, u joffri trasparenza g[all-konsumaturi li j[allsu g[all-konnettività talbroadband tag[hom. G[al aktar tag[rif dwar SamKnows, l-apparat Whitebox, jew ilkompetizzjoni abbinata marreb[ tal-iPad2, persuna tista’ ]]ur is-sit www.samknows.com jew tibg[at imejl fuq team@samknows.com. Termini u kundizzjonijiet japplikaw.
Melo Hili
Vodafone Malta tie[u sehem f’Expo Internazzjonali dwar il-Gaming Vodafone Malta ]ammet lappuntament ta’ kull sena malgaming expo internazzjonali – l-ICE Totally Gaming – li ssir f’Londra. Minbarra li din ilfiera internazzjonali sservi biex jintwerew l-a[[ar innovazzjonijiet, teknolo;ija u prodotti fis-settur, l-expo tag[ti lill-vi]itaturi u lillesibituri /-/ans li jiddiskutu ]viluppi ;odda fl-industrija u l-isfidi tas-suq globali. Flexpo jie[du sehem 20,000 professjonisti minn madwar id-dinja li ja[dmu fis-setturi kollha tal-gaming. “L-industrija tal-gaming f’Malta qed tkompli tikber u tissa[[a[, appo;;jata millinizjattivi me[uda mill-gvern u mir-rispons tal-komunità tan-negozju li qed tipprovdi sservizzi kollha me[tie;a millklijenti tal-iGaming inklu] ilmaintenance u l-operat tasservers, routers u hardware ie[or tag[hom,” qal Albert Zerafa, Gateway Business Manager. “B[ala operatur ewlieni fissettur tat-telefonija mobbli Vodafone Malta tag[mel mezz li kull sena tie[u sehem f’din l-expo biex ta;;orna ru[ha
Ritratt mix-xellug> Fyodor Zammit, Bandwidth Sales Executive< Albert Zerafa, Gateway Business Manager< Ian Buhagiar, Bandwidth Sales Engineer fuq l-istand ta’ Vodafone Malta fl-ICE Totally Gaming ta’ din is-sena
ma’ dak li qed ji;ri fis-settur u biex tibqa’ fuq quddiem nett tal-i]viluppi, g[all-benefi//ju tal-klijenti tag[na taliGaming. Din hija wkoll opportunità e//ellenti biex tippromwovi lil Malta u ti;bed negozju ;did.” Vodafone Malta hija loperatur ewlieni lokali g[allinternet bandwidth velo/i, servizzi ta’ hosting u colocation u linji internazzjonali privati g[all-kiri. Vodafone toffri konnessjoni b’sa[[itha g[all-Ewropa fejn diversi carriers internazzjonali
jg[addu t-traffiku lejn kull post fid-dinja. Vodafone Malta topera wkoll carrier tal-aqwa kwalità bi/-/ertifikat PCI-DSS,fa/ilità ta’ co-location li tag[ti servizz lin-negozji li/enzjati g[alliGaming u li n-numru tag[hom qieg[ed dejjem jikber. Il-kumpanija tattelekomunikazzjoni tiggarantixxi wkoll appo;; tekniku 24#7, konnessjoni multiple carrier u livell ta’ servizz e//ellenti li l-marka tal-Vodafone hi mag[rufa g[alih.
L-Impjegat tas-Sena tal-BOV 2011#2012 L-impjegata tal-Bank of Valletta Joyce Tabone ntg[a]let millBOV b[ala l-Impjegata g[as-Sena Finanzjara tal-Bank 2010#2011. Din is-sena, in-nominazzjoni ta’ Joyce ntg[a]let minn fost 58 nominazzjoni minn panel ta’ ;urija li g[arfu l-professjonali]mu u ddedikazzjoni tag[ha lejn servizz e//ellenti u kontribut mill-aqwa. Innominazzjonijiet ;ew milqug[a mill-Mani;ers tal-Ferg[at u lKapijiet ta’ Sezzjonijiet differenti u r-rebbie[ intg[a]el minn panel ta’ ;urija li kien mag[mul minn 50 impjegat li rrapre]entaw gradi u sezzjonijiet differenti. “Il-premju ‘Impjegat tas-Sena’ twaqqaf biex jag[ti rikonoxximent xieraq lil dak l-impjegat li juri l-akbar impenn u dedikazzjoni lejn ilBank matul is-sena kollha,” qal il-Kap E]ekuttiv tal-BOV Tonio Depasquale filwaqt li ppre]enta l-premju lil Joyce Tabone. “Fil-Bank of Valletta, a[na fil-verità napprezzaw lill-impjegati tag[na u a[na kontinwament infittxu toroq ;odda ta’ kif nag[rfuhom u nippremjawhom g[all-[idma e//ellenti tag[hom. Joyce ti;bor fiha l-valuri kollha li n[addnu a[na, l-impenn, integrità, inizjattiva u responsabbiltà filwaqt li tilqa’ g[all-[ti;iet tal-klijenti interni u esterni tag[na b’servizz ta’ kwalità u mhux egoistiku.”
Joyce Tabone
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
22 TV#Radju RAY
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Is-So/jetà ta’ G[ada The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria
Il-[ajja straodinarja tal-kantant Ray Charles
Rete 4 23:15 Film dwar il-[ajja straordinarja ta’ Ray Charles, il-pjanist u kantant nieqes mid-dawl li kiseb fama internazzjonali. Il-film in[adem fl2004, is-sena li fiha miet Ray Charles, biss ixxog[ol fuqu kien beda qabel u fil-fatt hu mag[ruf li Ray Charles innifsu ng[ata kopja tal-
iscript bil-braille biex ikun jista’ jikkummenta. Il-parti ta’ Ray ;iet fdata f’idejn Jamie Foxx, li barra li hu attur hu wkoll mu]i/ist. U l-parti tant [adimha tajjeb li meritatament reba[ l-Oscar g[all-interpretazzjoni tieg[u. Il-film g[andu re;ija ta’ Taylor Hackford.
(b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta • 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 MillMedia Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK • 103 FM) 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Il-Klassi/i tas-Sittinijiet Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 – Kaskata Kulturali 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 – Bi]]ejjed g[al Kul[add (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM • 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-Malti fit-traduzzjoni 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - It’s Debatable 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Kulturi 20:00 – Platea 20:30 - Ilbies l-Imperatur 21:00 BBC World Service. Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 Kristu Fostna 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Strument f’Idejk 14:00 - {olqa mal-Maltin ta’ Barra 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Ulied is-Sultan 16:00 - Dritt u {ajja 17:00 {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 – I]-}wie;… sitwazzjoni u realtà llum 20:00 – Swi// (r) 21:00 Iva Nemmen 22:00 - Il-Mulej Hu r-Rag[aj Tieg[i 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 CR2 records. Bastjani]i FM • 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Wirt, Arti u Kultura (r) 11:30 - G[awdex Illum 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib it-Toroq 21:45 - Bondi + 22:30 - Paqpaq 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - Venere (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 07:00 - Bon;u Bundy 10:00 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:45 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 Teleshopping 17:20 - Hazzzard Daily Update 17:30 - ONE News Update 17:40 - Kur]ità (r) 18:00 Fullmarks 19:00 - Londri 19:20 Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 - Illostra 20:30 Dossier 21:00 - Storja tal-Partit Laburista (dok.) 22:45 - Ieqaf 20 minuta (r) 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta wa[da (r) 23:45 Diskussjoni ta[t it-tinda. Smash • melita 105 • GO Plus 105 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 - Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Il-Parlament talPoplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 - Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno • melita 150 • GO Plus 201 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 11:00 Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia
14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 - Tg 1 18:50 L’eredita 20:00 - Tg 1 20:30 - 62˚ Festival di Sanremo 00:40 - Tg 1 notte 01:15 - Sottovoce 01:45 Scrittori per un anno - Andrea Molesini.
16:55 - Pomeriggio cinque 18:45 The Money Drop (kwi]]) 20:00 Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Zodiac. Film 2007 00:10 Tg 5 notte 00:40 - Striscia la notizia 01:10 - Mediashopping 01:25 - Uomini e donne.
Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 09:35 - Zorro (TF) 10:00 - Tg 2 punti.it 11:00 I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Italia sul due 16:10 - Ghost Whisperer (TF) 16:55 - Hawaii Five-O (TF) 17:45 - Flash L.I.S. 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Numb3rs (TF) 19:35 - L’isola dei famosi (reality) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Criminal Minds (TF) 22:40 - The Good Wife (TF) 23:25 - Tg 2 punto di vista 23:40 - Almost True (dok.) 00:30 - Past Life (TF) 01:10 - Tg Parlamento 01:20 L’isola dei famosi.
Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:20 - Ieri e oggi in tv 07:25 Nash Bridges (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:40 - RIS Roma 2 10:50 Benessere - il ritratto della salute 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Forum 15:10 - Flikken - coppia in giallo (TF) 16:15 - Sentieri 16:30 - I cannoni di San Sebastian. Film ’68 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Le comiche. Film ’90 23:15 - Ray. Film 2004.
Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Per ridere insieme con Stanlio e Ollio 20:35 Un posto al sole (soap) 21:05 Ballaró 23:15 - Sfide 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Per un pugno di idee (dok.) 01:35 - Prima della prima - ‘La Damnation de Faust’ ta’ Berelioz. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Amici
Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Everwood (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:30 - Camera Café (sitcom) 16:20 - The Middle (TF) 16:40 La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 - Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - Tutto in famiglia (sitcom) 19:50 Cartoons 20:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Wild Oltrenatura 00:30 - Romanzo criminale 2 01:30 - The Shield (TF). La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 – Assassinio sul palcoscenico. Film ’83 16:15 - Atlantide - Storie di uomini e mondi 17:30 L’Ispettore Barnaby (TF) 19.20 ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 – Otto e mezzo 21:10 - Assassinio sull’Eiger. Film ’75 23:20 L’uomo dalla cravatta di cuoio. Film ’68 01:15 - Tg La 7 01:25 - (Ah)iporoso.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
TV#Radju 23 Education 22 • melita 22 # 104 07:00 - TVAM 09:00 - Euro News 11:00 – Madwarna 11:30 Dissett 12:30 - Gadgets 13:00 – Ti;rijiet Biss 13:30 - G[a]liet 14:15 – Dokumentarju 14:30 Dot.EU 15:00 - 21st Century 15:30 - Madwarna (r) 16:00 Dissett 17:00 - Gadgets 17:30 Ti;rijiet Biss 18:00 - G[a]liet 18:45 - Dokumentarju 18:55 A[barijiet g[al Dawk Neqsin misSmig[ 19:00 - Dot.EU 19:30 Valued 20:00 - Ti;rijiet Biss 20:30 - Madwarna 21:00 G[a]liet 21:45 - Dokumentarju 22:00 - Gadgets 22:30 - 21st Century 23:00 - Dissett. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - Stenba[ 10:00 - Telebejg[ 11:45 - Reporter 12:05 Link 12.10 - Kont taf? 12:15 - F. News 12:30 - Niskata 15:00 Storjografija 15:30 - Teleshopping 16:30 - ECO 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 - Reporter 20:05 - Muftie[ 20:10 - Kont Taf? 20:15 - F. News 21:00 - Vespri (live) 23:00 - Link 23:05 - Kont taf? 23:15 - F. News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 - 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[allMaltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 Romantica 17:00 - Teleshopping 18:00 - Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 • melita 162 12:25 - Centovetrine 12:50 -
Extreme Makeover Home Edition 13:40 - Grande Fratello 14:00 ER (TF) 14:45 - Veronica Mars (TF) 15:35 - Dawson’s Creek (TF) 16:25 - Champs 12 (TN) 17:10 - Déjà Vu (TF) 18:00 Friends (sitcom) 18:50 - Amici La 5 19:55 - Grande Fratel-lo 20:25 Extreme Makeover Home Edition 21:10 - Grande Fratello Night 22:30 - Mai Dire Grande Fratello 23:10 - Grande Fratello Live. BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:10 - Charlie and Lola 07:20 The Large Family 07:30 Bobinogs 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Tweenies 08:10 - Little Robots 08:20 - Nina and the Neurons 08:35 - Last of the Summer Wine 09:05 - As Time Goes By 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 Doctors 11:20 - Holby City 12:10 - Born and Bred 13:00 - Keeping
up Appearances 13:30 - Last of the Summer Wine 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Holby City 16:35 - Born and Bred 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Holby City 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - The Old Guys 21:00 - Red Cap 21:50 - As Time Goes By 22:20 - Keeping up Appearances 22:50 - Lark Rise to Candleford 23:40 - The Old Guys. TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:55 - Maverick 08:55 Rawhide 10:00 - The Thorn Birds 11:05 - The Thorn Birds 12:10 Police Academy 7: Mission to Moscow. Film ’94 (PG) 13:45 Maverick 14:50 - Rawhide 16:00 - The Thorn Birds 18:10 - The Last Challenge. Film ’67 20:05 Force of Arms. Film ’51 (A) 22:00 - Band of Brothers. MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 07:45 - The Aviator. Film ’85 (PG) 09:25 - Article 99. Film ’92 (15) 11:10 - In the Heat of the Night: A Matter of Justice. Film ’94 12:45 - Hornet’s Nest. Film ’70 (A) 14:35 - The Resurrected. Film ’92 (15) 16:20 - Killing Mr Griffin. Film ’97 (15) 17:55 Taras Bulba. Film ’62 (U) 20:00 The Brink’s Job. Film ’78 (PG) 21:40 - Hardware. Film ’90 (18) 23:15 - MGM’s Big Screen 23:30 - Flesh & Blood. Film ’85 (18). Diva Universal • melita 313 06:55 - Quincy, M.E. 07:55 Agatha Christie’s Poirot 09:45 Rex: A Cop’s Friend 10:45 Cento Vetrine 11:15 - Cento Vetrine 11:45 - Wolff’s Turf 12:40 - Quincy, M.E. 13:40 - ER 14:35 - ER 15:30 - Né Piu Né Meno 15:40 - Anna Karenina 17:55 - Anna Karenina 19:55 - La Prova 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Wolff’s Turf 23:00 Zelda. Discovery Channel • m elita 400 • GO Plus 501 07:15 - Deadliest Catch: No Second Chances 08:10 Mythbusters 09:05 - Extreme Engineering: Oil Rigs 10:00 How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Global Survivor Guide 11:50 - Overhaulin’ 12:45 - Wheeler Dealers: Corvette C4 13:40 - American Chopper: Senior vs Junior: PJD Bike 14:35 - Dirty Jobs: Scrapple Maker 15:30 Deadliest Catch: Sea of Misery 16:25 - Mythbusters 17:20 -
Extreme Engineering: Oil Rigs 18:15 - Ultimate Survival: New Zealand South Island 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Breaking Point: Bus 21:00 - Freddie Flintoff Versus the World: Ian Walker: Palm Springs 21:55 - I Could Do That 22:25 - I Could Do That 22:50 - Extreme Engineering: London’s Olympic Aquatic Stadium 23:45 - Mythbusters. Melita Movies • melita 801 10:00 - Marmaduke 11:30 -
Secrets of The Furious Five 11:55 - Inspector Gadget II 13:25 Crazy Heart 15:17 - Hollywood Buzz 15:40 - Dan In Real Life 17:15 - Hollywood Buzz 17:40 Taken From Me: The Tiffany Rubin Story 19:10 - A Lot Like Love 21:00 - Love and Other Drugs 22:50 - Eat Pray Love 01:10 - The Transporter 2. Melita More • melita 802 08:00 - Films & Stars 08:30 - Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 30 Rock 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - S#*! My Dad Says 17:07 - 30 Rock 17:30 - Gossip Girl 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Films & Stars 19:30 Mike & Molly 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Alcatraz 21:15 - Fringe 22:00 - Hung 22:30 - True Blood 23:35 - Chuck 00:25 - Boardwalk Empire. Biography Channel • melita 411 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Hoarders: Linda and Todd 09:00 - The Locator: A Mother’s Secret 10:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Plenty of Baggage 11:00 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Snapped: Women Who Kill: Cindy Sommer 13:00 Parking Wars 13:30 - Billy the Exterminator: Backyard Gator 14:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 15:00 Pregnant in Heels: Baby Bump Bridezilla 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Cindy Sommer 17:00 - The Locator: A Mother’s Secret 18:00 - Hoarders: Linda and Todd 19:00 - Pawn Stars: License To Pawn 19:30 - Storage Wars: Pay the Lady 20:00 America’s Court with Judge Ross 21:00 - Real Housewives of Beverly Hills: It’s My Party and I’ll Spend if I Want To 22:00 The Chawners’ Last Chance 23:00 - Curse of the Mermaid.
G[at-tfal fuq il-Cable Jim Jam • melita 458 • GO Plus 406 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 Jarmies 14:25 - Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 Tigga and Togga 16:05 - Igloo-Gloo 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>00 23>30
18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - The Magic Key 20:00 - The Hoobs 20:25 Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 - Igloo-Gloo 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 09:10 - The Suite Life on Deck 09:35 - Jake and Blake 10:00 - Sonny with a Chance 10:25 Wizards of Waverly Place 10:45 - Phineas and Ferb 11:10 - So Random 11:35 - Geek Charming 13:20 - My Babysitter’s a Vampire 13:45 - Fish Hooks 14:10 - Shake It Up 14:40 - Wizards of Waverly Place 15:05 - Timon & Pumbaa 15:30 - Starstruck 16:55 - Phineas and Ferb 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Have a Laugh 17:35 - Wizards of Waverly Place 18:00 - Hannah Montana Forever 18:25 - Phineas and Ferb 18:50 - Shake It Up 19:15 - Fish Hooks 19:35 - Recess 20:00 - Shake It Up 20:50 - Wizards of Waverly Place 21:35 Sonny with a Chance 22:00 - Kim Possible.
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Vitalità Teleshopping Bla Kumment X’Fatt-art Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET News Quadro NET News Skoperti Trott u Galopp NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 • GO Plus 801 -08:30 - Eurogoals
09:30 Welsh Open Snooker 11:30 WTA Tennis 13:30 - Open GDF WTA Tennis: Day 2 (live) 15:15 - Welsh Open Snooker: Day 2 (live) 17:45 - WATTS 18:00 - WC Ski Jumping: HS 140: Qual. Rd (live) 19:00 Welsh Open Snooker 20:00 Welsh Open Snooker: Day 2 (live) 23:00 - WTA Tennis. GO Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Serie A: Rd 23: Cagliari v Palermo 09:00 - Barclays PL: Wk 26: Blackburn R v QPR 11:00 - Aviva Premiership: Rd 14: Sale Sharks v Worcester Warriors 13:00 - FIFA Futbol Mundial 13:30 - The FA Cup: Rd 4 replay: Middlesbrough v Sunderland 15:30 - Serie A: Rd 23: Inter v Novara 17:30 Arsenal 360. Barclays PL: 18:00 - Wk 26: Man. Utd v Liverpool 20:00 - Wk 27: Review. 21:00 - Serie A: Rd 23: Bologna v Juventus 23:00 Arsenal 360 23:30 - Aviva Premiership: Rd 14: Sale Sharks v Worcester Warriors 01:30 Serie A: Rd 23: Cagliari v Palermo. GO Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Omega Dubai Desert Classic: Day 2 13:00 Barclays PL: Wk 26: Man. Utd v Liverpool 15:00 - Serie A: Rd 23: Bologna v Juventus 17:00 Trans World Sport 18:00 - The Six Nations: Wales v Scotland 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:25 - The FA Cup: Rd 5: Preview 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 • melita 701 19:00 - Bundesliga: Highlights (r) 20:00 - Focus Champions: Match Day 7a: Preview (live) 20:45 - UEFA Champions League: MD7: Rd of 16 1st Leg:
Bayer Leverkusen v Barcelona (live) 22:50 - Focus Champions: Match Day 7a: Highlights & Analysis (live) 00:00 - Bundesliga: Borussia Monchengladbach v FC Schalke (r).
Melita Sports 2 • melita 702 20:45 - UEFA Champions League: MD7: Rd of 16 1st Leg: Lyon v APOEL (live). Melita Sports 10 • melita 710 20:45 - UEFA Champions League: MD7: Rd of 16 1st Leg:
Bayer Leverkusen v Barcelona (live). Malta Stars 1 • melita 614 08:00 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 09:25 Malta Rugby Football Union: Alligators v Stompers (r) 11:00 - Melita GFA 1st Division League (r) 12:55 - Malta Basketball Assoc.: MSV Life league: Floriana v Luxol (r) 14:25 - 3 Pointer (r) 15:00 Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 16:25 Kick Off (r) 18:05 - Melita GFA 1st Division League (r) 20:00 - Focus Champions: Match Day 7a: Preview (live) 20:40 - Malta Rugby Football Union 22:10 - MOC Olympic Special (r) 22:50 - Focus Champions: Match Day 7a: Highlights & Analysis (live) 00:05 - BOV PL: Hibernians v Mosta (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - La Liga: Valencia v Sporting (r) 09:50 - npower Championship: Blackpool v Portsmouth (r) 11:40 Bundesliga: Borussia
Monchengladbach v FC Schalke (r) 13:35 - La Liga: Real Madrid v Levante (r) 15:25 Bundesliga: FC Augsburg v 1.FC Nurnberg (r) 17:20 - La Liga: Valencia v Sporting (r) 19:10 - Bundesliga: Highlights (r) 20:15 - La Liga: Highlights (r) 21:20 - npower Championship: Blackpool v Portsmouth (r) 23:10 - La Liga: Real Madrid v Levante (r) 01:00 - Bundesliga: Borussia Monchengladbach v FC Schalke (r). Football Stars 2 • melita 616 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 - La Liga: Valencia v Sporting (r) 16:05 - npower Championship: Blackpool v Portsmouth (r) 18:00 - Bayern Munich TV 21:00 - Barca TV 00:00 Bayern Munich TV.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
24 Passatemp Il-bjonda u l-ventrilokwista
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Sudoku
17
18
Mimdudin>5. Kunjom ma[bub mitTaljani? (5) 6. Xifer jaqta’ (5) 7. Ittama (5) 10. Fired, qata’ minn drawwa (5) 11. Il-[uta ta’ wie[ed ardit? (5) 12. Dun Nerik Cordina …… (eks-kappillan tal-{amrun) (5) 14. Magni li ja[dmu b’pistin u valvoli biex itellg[u l-ilma (5) 16. Majna b’xi mod g[al din li ssir mis-si;ar (5)
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Lejl wie[ed, ventrilokwista kien ;o bar qed jag[ti esibizzjoni. Il-pupu li kellu fuq irkupptejh beda r-rakkonti fuq il-[merijiet tan-nisa bjondi. F’daqqa wa[da bjondija fir-raba’ filliera qamet bilwieqfa, [arset lejn ilpupu u bdiet tg[ajjat li kienet semg[et bi]]ejjed /ajt dwarhom u li kienet iddejqet. Kompliet tg[id li min[abba dan i/-/ajt, il-bjondi ma kinux rispettati fuq ix-xog[ol u filkomunità u li jkollhom joqog[du lura fis-so/jetà. Il-vetrilokwist deher imbarazzat u beda jipprova jisku]a ru[u u l-bjonda nfaqg[et… “Int tinda[alx, mhux lilek qed inkellem lil dak il-pul/inell li g[andek fuq [o;rok!”
17. u 18. Tatna fastidju (10) 18. Ara 17. Weqfin>1. Bl-addo// (6) 2. Bo//a tat-tajjar fuq beritta (6) 3. G[afset il-grillu (6) 4. Leblieba (6) 8. u 13. :ibda lejn (11) 9. Il-fjur tal-[a;a (5) 12. G[aqda politika (6) 13. Ara 8 14. Dlik tax-xag[ar (6) 15. Kien mitluf imma fl-a[[ar …… (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Ismen; 6. Qam[i; 7. Serra; 10. {list; 11. Bidla; 12. Do/li; 14. Sriep; 16. {;ie;; 17. Domus; 18. Tosku. Weqfin>1. Minfu[; 2. In/ert; 3. Mqareb; 4. Mi]ura; 8. Bi//a; 9. u 15. Iddispja/ut; 12. Dwardu; 13. In;ust; 14. Sqejtu.
– X’kien hemm ;did illum il-laboratorju, Pawl?
Soluzzjonijiet
G{AT-TFAL
?u:
Rikba fuq id-denfil
Nofs qamar, ximitarra, lampa, lan;asa, kappell. Disinn stramb
G[oxrin differenza
Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i imma dik ta’ ta[t tvarja minn dik ta’ fuq f’g[oxrin differenza. Ara ssibhomx kollha.
20 differenza
Disinn stramb
Dan id-disinn i;ieg[lek ta[seb li g[andek xi inkwatru astratt, imma fir-realtà d-disinjatur g[amel din billi da[[al f’xulxin [ames o;;etti komuni. X’inhuma dawn l-o;;etti?
Sudoku
Rikba fuq dahar id-denfil
Mr Bean kellu aptit jaqbe] il-ba[ar u jie[u rikba… din id-darba fuq dahar id-denfil. Liema ]ew; b/ejje/ (A, B, ?, D jew F) ma jiffurmawx parti minn din ix-xena?
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ {al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
{al Qormi – San Bastjan
L-Imqabba
HOUSE of character (unconverted) bi tliet kmamar tas-sodda. Prezz €100, 000. ?emplu 99473439.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda u garaxxijiet. Prezz €83,000 u [wienet kbar 200sqm /entrali [afna u tajbin g[al kull negozju. ?emplu 99477271.
Proprjetà
I]-}ejtun, Bir id-Deheb u Marsaskala
F’BIRKIRKARA. ?emplu 79844384.
APPARTAMENTI b’]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta semi-finished u garaxxijiet. Prezz minn €82,500. ?emplu 99477271.
I]-}urrieq, Bubaqra
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz € 338,000. ?emplu 99422082.
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
NIXTRI PROPRJETÀ Maisonette
VETTURI BMW 320d
2006, saloon, automatic, artic green, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €19,500 o.n.o. ?emplu 99449106.
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz € 5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
F’JUM SAN VALENTINU AG{TI RIGAL...
Toyota Vitz SR
TAT - 200 1, magna 1 300cc u full extras . ?emplu 7943608 1.
Kia Mentor
PETROL 1 996 kundizzjoni tajba . Prezz negozjabbli . ?emplu 99025 1 25 .
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA ’ kostruzzjoni ta ’ bini , alterazzjonijiet ta ’ bini ta ’ front gardens , ftu[ ta ’ [itan bi travi tal - [adid , ftu[ ta ’ bibien u twieqi , [nejjiet , bdil ta ’ soqfa tal - konkos u xorok , u nikkavraw travi tal - [adid bl - injam , qlug[ ta ’ madum tal - art u tal [ajt . Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra , fuq il - fil , bis - sejjie[ , bil - qoxra , xog[ol ta ’ invjar , tik[il u tibjid u rran;ar , u nraqqg[u soqfa tal - konkos e// . Xog[ol ta ’ ilma . Xog[ol b ’ esperjenza kbira u attenzjoni ta ’ xog[ol . B ’ garanzija ta ’ xog[ol fil pront . ?emplu 99602436 .
Nixtri
GARAXX in - na[a tal iskola tal - Gvern , San Pawl il - Ba[ar . ?emplu 99887233 .
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Heidelberg Platen
10” x 15” f’kundizzjoni perfetta u mutur Suzuki 100A. ?emplu 79603048.
Kompjuter
KOMPJUTER antik li g[andu valur, f’kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 21496068 jew 79496068.
Libsa tal-Pra/ett
TAS-subien, kulur cream, 3-piece, kompluta bil-qmis u ]-]arbun. Daqs ;dida, milbusa darba. Prezz € 90. ?emplu 21242180.
Mejda tonda
TAL-A{MAR mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz € 250 . ?emplu 2 1 246324 jew 99808522.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Mobile kiosk
BIL-PERMESSI kollha f’kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79705588.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
26 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN AVVI}I POLITI?I TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Laqg[a ta’ Diskussjoni malMembru Parlamentari Francis Zammit Dimech bit-tema ‘IlQag[da Politika Attwali’, il:img[a, 24 ta’ Frar fis-7 p.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Kul[add hu mistieden jattendi.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 14 ta’ Frar. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 99269314.
TONIO BORG. Il-{bieb ta’
Tonio Borg se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 16 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse, ilBuskett. Trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u l-biljetti jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.
GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Ikla bi stil Fran/i], il:img[a, 17 ta’ Frar fit-8 p.m. fillukanda Excelsior, il-Furjana. Prezz €28 g[all-kbar u €14 g[attfal ta’ ta[t it-12-il sena. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Ikla u Country Night, is-Sibt 18 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Corinthia Palace, {’Attard. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[at-tfal ta’ bejn l-4 u t-12-il sena, u g[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, il:img[a, 2 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945. Trasport provdut.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 2 ta’ Marzu fit8.30 p.m. fir-Razzett tal-{biberija, Marsaskala. Prezz €6 u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-helpers tassoltu jew /emplu 99900434.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla, il-{add, 19 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ bejn is-6 u t-12il sena, u g[al aktar informazjoni /emplu 21433869.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 6 ta’ Marzu fil-lukanda Alexandra, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
Galea se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 6 ta’ Marzu fillukanda Sea Breeze, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew biljetti kellmu lill-helpers jew /emplu 99458101, 21641281 jew 27602437.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 21 ta’ Frar fid-9 a.m. fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21417507 jew 79423101. ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar fit-8.30 a.m. fil-Buskett Road House. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar, f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Trasport provdut minn quddiem lUffi//ji PN tar-4 Distrett. G[al aktar informazzjoni u g[all-biljetti /emplu 99843564 jew 99491069.
NOEL GALEA. Il-{bieb ta’ Noel
Cassar se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 7 ta’ Marzu fid-9 a.m. fil-Monte Kristo Estates, {al Farru;. Prezz €4.50 u g[allbiljetti jew aktar informazzjoni /emplu 79459227 jew 99468624.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, il-{amis, 8 ta’ Marzu fil-Monte Kristo, {al Farru;. Prezz €5 u biljetti jinkisbu ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
RA{AL :DID. Il-Kumitat
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 15 ta’ Marzu. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 99269314.
Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 24 ta’ Frar fit8.30 p.m. f’Villa Sant’Anna, Marsaskala. Prezz €6 u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-helpers tassoltu jew /emplu 99900434.
David Agius se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 25 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. G[all-biljetti /emplu 21417507 jew 79423101.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 28 ta’ Frar fil-Lukanda Cavalieri, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar l-Erbg[a 29 ta’ Frar f’Villa Arrigo. Prezz: €5.50 It-trasport jitlaq mill-postijiet tas-soltu fit-8.30 a.m. Bookings ming[and il-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.
Sezzjonali PN se jorganizza Ikla bejn il-{bieb, il-:img[a, 9 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Ikun servut ikel tradizzjonali Malti. Prezz €12 u biljetti jinkisbu mill-membri tal-Kumitat.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’
Simon Busuttil se jorganizzaw Italian Night, il-:img[a, 16 ta’ Marzu fil-lukanda Corinthia San :or;, San :iljan. Prezz €22 u g[all-biljetti u l-informazzjoni tistg[u //emplu 21226554.
AVVI}I O{RA IL-QRENDI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u l-immodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. LUffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.
L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali
PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.
{’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30 p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
28 Sport
Anali]i u kummenti
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Denni Dos Santos jiskorja l-ewwel goal ta’ Valletta kontra Birkirkara (ritratt> Joseph Galea)
Innutajna... LI ma nafx x’inhu liskop li jittellg[u l-bnadar tat-timijiet meta jkun hemm il-log[ob. E]empju /ar huwa dak li se[[ nhar is-Sibt filHibs Stadium f’Kordin meta minkejja li kien hemm erba’ timijiet fl-azzjoni: Balzan, Floriana, Hibs u Mosta, ittellg[et biss il-bandiera ta’ Floriana u l-o[rajn ma dehru qatt. Verament affarijiet tadda[k. ■
■ LI fil-line up ta’ Birkirkara g[al-log[ba kontra Valletta kien hemm ]ew; players indikati binnumru 21. Dawn kienu Shola Shodiya Haruna malewwel [dax u Michael Camilleri b[ala wie[ed millplayers ta’ riserva. Qabel bdiet il-log[ba ;ejna infurmati li Shodiya kellu jkun bin-numru 11. Iva
Valletta dominanti, Hibs jippressaw u Floriana jiddistakkaw minn Simon FARRUGIA
Valletta komplew g[addejjin bir-reb[ meta g[elbu lil Birkirkara u ]ammew l-erba’ punti vanta;; fil-qu//ata talklassifika fuq Hibernians. Kienet wirja impressjonanti minn Valletta li ma taw ebda /ans lil Birkirkara jid[lu fillog[ba. Il-Beltin skurjaw ]ew; goals fl-ewwel 15-il minuta li kienu determinanti. Din ir-reb[a fissret il-15-il log[ba g[al Valletta ming[ajr telfa. Wara r-reb[a tajba li kisbu l-;img[a li g[addiet kontra Balzan 4-0 wie[ed stenna xi [a;a aktar minn Birkirkara. I]da l-qawwa tal-Beltin kienet evidenti u wisq g[all-avversarji tag[hom biex Valletta komplew mexjin fid-direzzjoni t-tajba. Hibernians komplew isegwu wara li g[elbu lit-tim filforma ta’ Mosta. Din ma kinitx log[ba fa/li g[at-tim minn Ra[al :did minkejja li matul id-90 minuta kien xi ftit a[jar mill-avversarji. Ta’ min jinnota li Mosta kellhom moral g[oli wara li fl-a[[ar log[ba kienu g[elbu lil Floriana 2-1. }gur li n-nuqqas ta’ Adrian Borg, Dyson Falzon, Ian Zammit, Kurt Magro u Florent Raimy in[ass mhux ftit spe/jalment ix-xog[ol li jag[mlu f’nofs il-ground it-tnejn tal-a[[ar. G[al Hibernians din kienet ir-raba’ reb[a konsekutttiva li min-na[a tag[hom [assew [afna n-nuqqas ta’ Clayton Failla li kien sospi]. Sostitut eroj
possibbli li wasalna fi stat li anki line up trid to[ro; [a]ina? ■ LI fit-12-il minuta tallog[ba bejn Birkirkara u Valletta kien hemm Deni Dos Santos li [are; ibiddel i]]arbun. Dan dam g[al madwar ]ew; minuti jistenna biex jid[ol lura b’tisfir kontinwu mill-partitarji sabiex jit[alla jid[ol. Forsi li ma jafux huwa li dan il-player li [are; minn jeddu jrid jistenna li l-ballun imur barra biex jer;a’ jid[ol u mhux issinjal tar-referee b[al f’/irkostanzi o[ra. Qabel insaffru a[jar nifhmu sewwa r-regolamenti. ■ LI fil-Hibs Stadium f’Kordin l-ispazju g[all;urnalisti sar ristrett [afna. Fil-fatt nhar is-Sibt li g[adda
peress li kien hemm log[ba minnhom li ntweriet diretta fuq it-televi]joni, tnejn mittliet kmamar li hemm kienu me[uda mill-kumpanija kon/ernata. Mela jifdal kamra wa[da biss li parti minnha hi me[uda mill-makkinarju taliscoreboard u ]ew; bankijiet fuq barra, wie[ed fuq kull na[a li bilkemm jesg[u lil kul[add. Na[seb wasal i]]mien li jkollna fa/ilitajiet a[jar f’dan l-istadium b[al toilets fil-Press Area, bar minn fejn wie[ed jista’ jixtri, mhux trid tmur qalb ilpartitarji, u l-aktar importanti, post a[jar minn dak li g[andna b[alissa biex inkunu nistg[u na[dmu fih. Minkejja dan kollu, napprezza l-isforz tal-ground manager Salvu Cachia u listaff tieg[u li dejjem kienu ta’ g[ajnuna g[alina.
Miguel Ciantar (nru 10) ta’ Balzan jiskorja l-goal tad-draw kontra Floriana (ritratt> Trevor Sollars)
Miguel Ciantar kien l-eroj g[al Balzan wara li skorja ]ew; goals fl-a[[ar 12-il minuta tal-log[ba, l-istess numru ta’ minuti li huwa kien ilu fil-ground. B’hekk Balzan kisbu punt importanti meta kollox deher mitluf g[at-tim immexxi minn Ivan Zammit. Sakemm da[al Ciantar, Floriana kienu fil-vanta;; ta’ ]ew; goals imma goal appena [ames sekondi mid-d[ul tieg[u u ie[or fl-a[[ar minuta tal-[in mog[ti ]ejjed salvaw ir-ri]ultat g[all-Youths. I]-]ew; timijiet kienu qeg[din ifittxu t-tliet punti peress li kienu ;ejjin minn telfa fl-a[[ar [ar;a tag[hom. B’hekk Floriana m’g[elbux lil Balzan g[all-ewwel darba dan l-ista;un wara li kienu huma li reb[u fl-ewwel round 3-1 u eliminaw lill-istess Balzan b’goal uniku fl-a[[ar round tal-U*Bet FA Trophy. {add minn Marsaxlokk u Tarxien ma [are; sodisfatt mill-konfront ta’ bejn i]-]ew; timijiet ta’ qieg[ ilklassifika. Dan kien it-tielet draw konsekuttiv g[al Tarxien i]da r-Rainbows reb[u log[ba wa[da biss mill-a[[ar g[axar log[biet tag[hom. Ir-ritorn ta’ Daniel Mariano Bueno wara nuqqas twil, fejn dan da[al g[all-a[[ar g[oxrin minuta tal-log[ba, ftit kien effettiv. Marsaxlokk finalment [adu punt wara seba’ telfiet konsekuttivi biex urew li mhux se j/edu malajr posthom fl-og[la divi]joni. Ta’ inkora;;iment kienet il-wirja ta’ Gary Caruana u Stoskovic. Debutt bi draw
Sliema u {amrun spi//aw il-konfront tag[hom fi draw ta’ 1-1 fejn Sliema ]ammew ir-raba’ post fil-klassifika i]da minkejja dan g[adhom mhux /erti minn post fi/Championship Pool. Mill-banda l-o[ra {amrun baqg[u filpost ta’ qabel tal-a[[ar. Dan kien ir-raba’ draw talIspartans dan l-ista;un biex kisbu punt wara ]ew; telfiet konsekuttivi. Bdiet ukoll l-era ta’ Stefan Sultana li [a punt minn konfront diffi/li kontra tim ie[or fil-b]onn tal-punti g[al objettiv differenti. Qormi [adu ftit tan-nifs hekk kif kisbu reb[a kbira kontra Mqabba biex ikomplu jaspiraw li jistg[u jiksbu post fi/-Championship Pool. Kienet log[ba delikata g[allQriemi i]da [ar;u bl-unuri minnha biex b’hekk kisbu tliet punti importanti [afna g[alihom. Spikka fost kul[add Jorginho li kellu log[ba kbira fejn prattikament [arbat lid-difi]a avversarja. G[al Imqabba din kienet log[ba li jridu jinsew malajr kemm jista’ jkun fejn kienu dell tal-log[biet tant tajbin li assistejna g[alihom mit-tim immexxi minn Clive Mizzi dan l-ista;un.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Sport 29 KUMMENTI WARA HIBERNIANS 2-1 MOSTA
{assejna n-nuqqas ta’ Failla - A. Cohen (Hibernians)
Andrew Cohen li [adem bla heda fin-nuqqas ta’ Failla kontra Mosta (ritratt> Trevor Sollars)
“Konna kon/entrati li niksbu r-ri]ultat u t-tliet punti.” Dan kien l-ewwel kliem li qal il-midfielder Offensiv ta’ Hibernians Andrew Cohen ma’ dan il;urnal wara r-reb[a kemxejn sofferta ta’ 2-1 kontra Mosta. “Ma’ kinitx log[ba fa/li peress li kul[add jaf li Mosta g[addejjin minn forma tajba b[alissa. Imma rnexxielna nuru karattru fejn wara li
huma ;abu d-draw t-tim ma tilifx il-kon/entrazzjoni u er;ajna skurjajna.” Mistoqsi dwar in-nuqqas ta’attakki minn Hibernians f’din il-partita u dwar innuqqas ta’ Failla li kien sospsi], Cohen qal hekk. “{loqna bi]]ejjed /ansijiet biex irba[na l-log[ba. Dak huwa l-aktar importanti. Imma dwar Clayton dan [assejnieh [afna
b’mod partikolari jiena u Tarabai peress li bix-xog[ol kontinwu li jag[mel lilna jserra[na mhux ftit. “Minbarra dan, huma g[alqu tajjeb fid-difi]a fejn kienu konxji mill-qawwa talattakk tag[na biex ikkontrollaw kemm jista’ jkun l-attakki li bdejna no[olqu u nemmen li rnexxielhom,” temm jg[id il-player ta’ Hibernians.
It-tim tal-;img[a K. Calleja (Mqabba)
Minkejja li sofra erba’ goals, Calleja kien ukoll tajjeb f’diversi okka]jonijiet matul il-log[ba kontra Qormi. Kienet telfa kbira xejn mistennija u li kieku ma kienx g[al diversi interventi li g[amel Calleja, it-telfa kienet tkun akbar.
A. Muscat (Sliema W.)
Minn mindu rritorna milla[[ar injury li kellu, Muscat beda juri log[ob tajjeb li konna nafuh meta stabbilixxa ru[u b[ala wie[ed mill-aqwa difensuri tal-football Malti. Nhar il-:img[a kontra {amrun rajna l-a[jar minn dan il-player e]emplari u anke skorja l-goal tad-draw.
J. Caruana (Valletta)
Kolonna fid-difi]a ta’ Valletta fejn xejjen g[alkollox l-attakk Karkari]. Il-periklu Mifsud Triganza, Shodiya u Santos Silva qatt ma kien effettiv grazzi g[allwirja dominanti minn dan ilplayer fil-qalba tad-difi]a Beltija.
R. Hartvig ({amrun S.)
Id-difensur Dani] talIspartans eks Birkirkara kellu log[ba tajba fid-difi]a ta’ {amrun. L-esperjenza ta’ dan il-player ta’ 33 sena kapa/i tkun determinanti f’log[biet kru/jali li {amrun g[ad iridu jaffrontaw fir-Relegation Pool.
J. Bondin (Qormi)
Difensur qalbieni ta’ Qormi li huwa utli mhux ftit g[attim immexxi minn Stephen Azzopardi. Wirjiet b[al ta’ din il-;img[a huma importanti g[al Qormi l-aktar f’dawn i]-]ew; log[biet li jmiss fejn se ji;i determinat fejn se jilag[bu l-Qriema, jekk hux fi/-Championship jew Relegation Pool.
N. Bogdanovic (Sliema W.)
L-eks internazzjonali Serb ta’ ta[t id-19-il sena li sie[eb lil Mosta meta wasal f’Malta, jidher li bil-mod il-mod qed jintegra sew fil-pjani tal-kow/ Slimi] Danilo Doncic. Kontra {amrun kien fost l-a[jar players tal-Wanderers.
P. Doffo (Floriana)
G[al darb’o[ra l-a[jar player ta’ Floriana. F’din illog[ba diffi/li li kellhom kontra Balzan, Doffo kien issurmast f’nofs il-ground g[al Floriana. Spikka fuq kul[add fejn kompla jikkonferma li huwa fost l-aqwa elementi filfootball lokali.
R. Costa ( Tarxien R.)
L-uniku punt po]ittiv li [are; mit-tim ta’ Tarxien kien il-wirja li kellu Ricardo Costa. Tarxien irmew vanta;; ta’ ]ew; goals u fallew li jie[du l-punti massimi. Costa kien involut prattikament filma;;oranza tal-azzjonijiet u kien huwa li [oloq i]-]ew; goals tar-Rainbows.
Jorginho (Qormi)
Minn dejjem irrimarkajt li dan huwa wie[ed mill-a[jar players barranin li ;abu Qormi dan l-ista;un. G[andu vi]joni tajba tal-log[ba i]da minbarra dan, it-triq tal-goal isibha b’/ertu fa/ilità kif g[amel nhar il-:img[a kontra Mqabba
Il-goalkeeper ta’ Mqabba, Calleja, jimblokka fuq Jorginho ta’ Qormi (ritratt> Brian Grech)
A. Cohen (Hibernians)
F’wirja mhux tajba daqs tassoltu kien dan il-player li g[amel id-differenza fit-tim Pawlist. G[an-nuqqas importanti ta’ Failla l-attakkant ta’ Hibernians g[amel dak lisforz qawwi sabiex kien strumentali g[al reb[a o[ra. Skorja ;miel ta’ goal bir-ras.
O. Zongo (Valletta)
Kellu log[ba tajba [afna fir-reb[a konvin/enti li kisbu Valletta kontra r-rivali Birkirkara. Minbarra li skorja wie[ed mill-goals [adem [afna matul il-log[ba fejn kompla jikkonferma l-potenzjal tieg[u.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
Sport 31
Titnieda l-ewwel edizzjoni tal-Malta Horse Racing Awards “B[ala l-Awtorità Maltija g[all-isport, il-Kunsill Malti g[all-iSport (KMS) jappo;;ja kull inizjattiva li tittie[ed biex tonora l-isportivi Maltin. IlKMS hu wkoll konxju millpopolarità tal-isport tatti;rijiet ta]-]wiemel f’Malta u hu g[alhekk li qed jag[ti lappo;; kollu florganizzazzjoni ta’ din lewwel edizzjoni tal-Malta Horse Racing Awards.” Dan qalu /-Chairman talKMS Bernard Vassallo waqt konferenza tal-a[barijiet li matulha tnediet l-ewwel edizzjoni tal-Malta Horse Racing Awards. Dawn lawards se jsiru nhar il:img[a 24 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-lukanda Dolmen filQawra. Pre]enti wkoll g[allkonferenza tal-a[barijiet kien hemm i/-Chairman tal-Malta Racing Club, l-Avukat Matthew Brincat li sostna li hi tradizzjoni li kull sena f’dan i]-]mien il-klabb jonora lil dawk l-isportivi fi [danu. Normalment dan kien ise[[ waqt /erimonja qasira li ssir waqt it-ti;rijiet stess. “I]da din is-sena, bl-g[ajnuna talKMS, din i/-/erimonja se tog[la fil-livell b’serata apposta,” tenna l-avukat Brincat. Waqt l-istess konferenza
ntqal li matul is-serata se jkunu ppremjati Noel Baldacchino b[ala s-sewwieq tal-istagun; Rodney Gatt b[ala s-sewwieq apprendist; Ramon Grima b[ala l-a[jar jockey tas-sena u s-sidien ta’ Major Chaleonnais u Ollie Fliptrik b[ala l-aktar ]wiemel konsistenti. Barra dawn se jing[ataw numru ta’ awards ;odda b[al dak li]-]iemel rivelazzjoni tal-ista;un u l-isba[ tmiem ta’ finali g[all-istagun 2011. Dawn se jkunu de/i]i b’votazzjoni mill-;urnalisti li jirrapportaw l-isport matul issena. Il-ko-ordinazzjoni qed issir minn Kenneth Vella, direttur fi [dan il-KMS li [adem mhux ftit biex tista tittella’ din is-serata. Bernard Vassallo [abbar ukoll li matul is-serata se jitfakkru wkoll is-sewwieqa Charles Clifton u George Schembri li mietu dan l-a[[ar. Se jing[ata wkoll award g[al lifetime achievement u award g[al su//essi internazzjonali. Pre]enti g[asserata se jkun hawn Malta wkoll it-trainer u sewwieq professjonali fl-I]vezja Charles Dergiorgio. Dawn l-awards se jixxandru wkoll fuq E22 is-Sibt 25 ta’ Frar 2012, b’ripetizzjoni itTlieta 28 ta’ Frar fis-6.15 p.m.
Telfa g[al Malta U#19
It-tim nazzjonali Malti U#19 immexxi minn Branko Nisevic kien meg[lub mit-tim U#17 tal-Bulgarija 1-0 f’partita ta’ [biberija li ntlag[bet fis-Centenary Stadium lbiera[. Il-goal li wassal g[ar-reb[a Bulgara wasal fit-73 minuta minn auto-goal sfrortunat tas-sostitut Karl Conti. }ew; minuti wara Brandon Muscat falla penalty g[al Malta. Il-log[ba kienet kontrollata mir-referee Chris Lautier.
L-isport Malti jitlef ]ew; personalitajiet Joe Zammit, personalità o[ra mag[rufa u rispettata fillog[ba tal-billiards u ssnooker, miet ilbiera[ fl-età ta’ 66 sena. Hu kien ukoll ja[dem mill-qrib mal-World Professional Billiards & Snooker Association, u permezz tal-kumpanija Snooker Promotions kien strumentali biex f’Malta saru bosta turnament tas-snooker inklu] ranking events mondjali. Il-funeral tieg[u se jsir illum fil-knisja tal-G]ira fis-2 p.m. Intant l-MFA fi stqarrija wriet is-sog[ba tag[ha g[allmewta o[ra, dik ta’ Julio Camilleri, persuna li serva filklabb ta’ }ejtun Corinthians u li ta kontribut kbir lill-futbol Malti, spe/jalment lis-settur ta]-]g[a]ag[. Julio Camilleri kien ra;el
Joe Zammit
ta’ e]empju kbir u dejjem leali lejn il-prin/ipji tallog[ba tal-futbol. Hu se jing[ata l-a[[ar tislima g[ada 15 ta’ Frar fit-3.15 p.m., filknisja ta’ Santa Katerina, fi]}ejtun. Minn dawn il-kolonni nag[tu l-kondoljanzi lillfamilja Zammit u Camilleri f’mument daqstant diffi/li.
SERIE A
Sorpri]a minn Siena
Siena wettqu sorpri]a meta g[elbu lill-favoriti Roma 1-0 u nqalg[u miz-zona l-[amra tasSerie A waqt li Napoli g[elbu lil Chievo 2-0 f’]ew; partiti mis-Serie A. Il-goal importanti ta’ Siena wasal minn penalty skorjat minn Calaio mal-ftu[ tat-tieni taqsima biex issa g[andhom 23 punt. Napoli, approfittaw u resqu vi/in Roma, punt ta[thom b’34 punt meta g[elbu lil Chievo b’]ew; goals fl-ewwel taqsima minn Britos u penalty diskutibbli ta’ Cavani.
Ri]ultati Serie A
Napoli v Chievo Siena v Roma
2-0 1-0
Gillingham v Southend Illum
1-2
League Two I/-Chairman tal-KMS Bernard Vassallo u /-Chairman tal-MRC l-avukat Matthew Brincat waqt li j[abbru d-dettalji tas-serata tal-awards g[ad-dilettanti ta]-]wiemel
Europa League Rd 32 I Leg
R. Kazan v Olympiakos Braga v Besiktas
Bogdanovic irid jitlaq lil Blackpool “Jien pa/enzju] i]da nixtieq nilg[ab b[al kull player ie[or. Qatt ma kien jimpurtanti millflus. Fortunatament ittrasferiment ta’ self g[adu miftu[ fl-Ingilterra sal-bidu ta’ Marzu u qed nistenna li ning[aqad ma’ xi klabb. Hemm erba’ jew [ames klabbs li di;à da[lu g[alija i]da l-problema li qed insib hi li Blackpool ja//ettaw li mmur b’self. Dawn il-klabbs jistg[u jiggarantuli l-log[ob sal-a[[ar tal-ista;un. Ma’ Rochdale kelli esperjenza tajba [afna u l-bibien infet[u.” Dan qalu Daniel Bogdanovic waqt il-programm Replay Ikompli fuq Radio 101. Hu qal li l-akbar problema li g[andu hi li mhux qed ikun fl-iskwadra u mhux
qed jilg[ab minkejja li dan lista;un fis-seba’ partiti li lag[ab ma’ Blackpool skorja ]ew; goals u kien ivvutat darbtejn player tal-log[ba. Ma’ Blackpool Bogdanovic qal li hemm 12-il attakkant u bis-sistema li jilg[ab il-kow/ hemm seba’ player /entrali u kollha ismijiet kbar u g[alhekk dejjem g[andhom vanta;; kbir. Hu sostna li lkow/ qallu li g[andu fidu/ja fih i]da jrid jistenna l-mument tieg[u. “It-tim qed jirba[ u la qed jirba[ ma tantx se jbiddel u min jaf meta se jasal i/-/ans tieg[i. Ma nistax nibqa’ ma nilg[abx f’dan il-perjodu talkarriera tieg[i. Jekk ma nilg[abx ikun diffi/li g[alija fis-sajf. Hemm ]ew; klabbs minn The Championship u
Tevez lura g[at-training ma’ Man City
Carlos Tevez mistenni li jirritorna l-Ingilterra illum u jista’ jilg[ab ma’ Manchester City fil”;imag[tejn jew tliet ;img[at li ;ejjin”. Dan qalu r-rappre]entant tal-player. Tevez li g[andu 28 sena ilu ma jilg[ab ma’ City sa minn meta rrifjuta li jid[ol sostitut fittelfa kontra Bayern Munich fi/-Champions League f’Settembru. L-a[[ar dehra tieg[u kienet fir-reb[a filLeague Cup kontra Birmingham City fil-21 ta’ Settembru. Din dehret li kellha tkun l-a[[ar log[ba wara li l-manager Roberto Mancini qal li Tevez kien “spi//a” mal-klabb. Sa minn Novembru hu telaq l-Ar;entina ming[ajr permess i]da rappre]entant tieg[u qal li kellu jirritorna llum. “Se jirritorna nhar it-Tlieta u nispera li jibda jittrenja din il-;img[a. Kemm ilu l-Ar;entina kien qed ja[dem [afna fuq il-kundizzjoni fi]ika anke jekk forsi fadallu bejn [mistax u tliet ;img[at o[ra biex ikun tajjeb g[al-log[ob. Matul l-a[[ar g[axart ijiem kien hemm [afna diskussjonijiet bis-sens biex titran;a r-relazzjoni bejn it-tnejn u issa Mancini jidher li re;a’ feta[lu l-bieb. Jista’ jkun fundamentali g[al City fl-a[[ar disa’ jew g[axar partiti talista;un,” qal il-kelliem tieg[u.
tlieta f’League One li jriduni. Din is-sena m’inix interessat li no[ro; barra millIngilterra.” Mistoqsi jekk jistax ji;i Malta sta;un ie[or Bogdanovic qal li ma jeskludi xejn. Hu qal li g[addielu minn mo[[u li jin]el jag[mel sta;un Malta u jixtieq li jag[mel dan meta g[adu filqu//ata. Hu qal li tkellem ukoll ma’ klabbs f’Malta. “{a;a wa[da hi ]gur li jekk nin]el Malta se mmur fejn ikun hemm Jeffrey Farrugia. Kien hu li ;abni millBulgarija u g[andi relazzjoni e//ellenti mieg[u b[alissa u jekk nin]el Malta llum allura mmur ma’ Mosta fejn hemm Jeffrey,” qal Bogdanovic li temm jg[id li jixtieq jibqa’ jilg[ab barra.
Van Basten se jmexxi lil Heerenveen L-eks kow/ nazzjonali tal-Olanda Marco
Van Basten se jkun il-kow/ il-;did ta’ Heerenveen mill-ewwel ta’ Lulju fuq kuntratt ta’ sentejn. Il-klabb qal li Van Basten li g[andu 47 sena se jie[u post Ron Jans lil-kuntratt li g[andu jintemm fi tmiem l-ista;un. Van Basten, eks attakkant ta’ Ajax u Milan beda l-karriera ta’ kow/ fl-akkademja ta’ Ajax u kien in[atar kow/ nazzjonali fl-2004. Hu mexxa lit-tim fit-Tazza tad-Dinja tal2006 u fil-Euro 2008 bl-Olanda ji;u eliminati mal-a[[ar 16 fit-Tazza tad-Dinja u fil-kwarti tal-finali tal-Euro wara telfa kontra r-Russja. Postu bala kow/ nazzjonali [adu Bert van Marwijk u mbag[ad in[atar kow/ ta’ Ajax fl2008 fejn irri]enja ;img[a qabel tmiem lewwel sta;un tieg[u fit-tmexxija tal-klabb ta’ Amsterdam. Heerenveen b[alissa jinsabu t-tielet filkampjonat Olandi], [ames punti wara l-leaders PSV u AZ Alkmaar.
It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2012
32 Lokali
It-Torri ta’ Wignacourt f’San Pawl il-Ba[ar li g[andu storja ta’ aktar minn 400 sena u li se jkun restawrat mill-Gvern permezz tal-MTA
Fondi mill-UE g[ar-restawr tat-Torri ta’ Wignacourt f’San Pawl il-Ba[ar minn Charles MUSCAT
Il-Gvern permezz talAwtorità Maltija tat-Turizmu (MTA), kiseb fondi millUnjoni Ewropea permezz talFond g[all-I]vilupp Re;jonali Ewropew (ERDF) biex isir irrestawr tat-Torri storiku ta’ Wignacourt f’San Pawl ilBa[ar. It-torri se jkun restawrat minn barra wara li fis-snin li g[addew sar xog[ol estensiv ta’ restawr fuq ;ewwa. Dan t[abbar waqt konferenza tal-a[barijiet flistess torri li beda jinbena aktar minn 400 sena ilu millKavallieri biex jit[ares il-port ta’ San Pawl il-Ba[ar. Pre]enti fost l-o[rajn kien hemm Mario de Marco, il-Ministru g[at-
Turi]mu, l-Ambjent u lKultura, is-Sindku ta’ San Pawl il-Ba[ar, Graziella Galea, il-Kap E]ekuttiv talMTA, Josef Formosa Gauci u uffi/jali ta’ Din l-Art {elwa li tmexxi t-Torri. Simone Mizzi, il-President E]ekuttiv ta’ Din l-Art Helwa qalet li dan kien l-ewwel sit storiku li kien fdat f’idejn lg[aqda li llum tmexxi 17-il sit storiku. Hi qalet li din lg[aqda volontarja g[amlet xog[ol ta’ restawr fuq 37 sit storiku. Simone Mizzi qalet li dan hu l-eqdem torri li j[ares ix-xtajta u li g[adu f’kundizzjoni tajba. Hi qalet li rrestawr tal-parti ta’ barra tattorri se jkun it-tielet intervent
ta’ restawr li sar fuq dan is-sit storiku. Il-gwardjan tat-Torri ta’ Wignacourt, Dr Stanley Farrugia Randon li ilu 12-il sena f’din il-kariga spjega l[sara li ;arrab it-Torri min[abba l-elementi fosthom ix-xemx li l-aktar li tag[mel [sara. Hu qal li bil-pro;ett ta’ restawr se jsir xog[ol kemm fil-[itan ta’ barra, il-bejt u anke l-bibien u t-twieqi. Hu qal li tTorri hu attrazzjoni turistika tant li kull sena j]uru[ madwar 2,000 ru[ i]da bi sforz akbar, in-numru ta’ nies li j]uruh jista’ jkun ferm aktar. Josef Formosa Gauci qal li t-Torri ta’ Wignacourt hu attrazzjoni turistika u l-MTA
media•link COMMUNICATIONS
irnexxielha tikseb madwar €100,000 mill-Unjoni Ewropea g[ar-restawr tieg[u. Hu fakkar fil-[idma tal-Gvern u tal-MTA biex pajji]na jkompli jattira aktar turisti wara li s-sena li g[addiet Malta kellha rekord b’aktar minn 1.4 miljun turist. Mario de Marco, il-Ministru tat-Turi]mu, l-Ambjent u lKultura qal li dan il-pro;ett jolqot l-aspetti tat-turi]mu, talambjent u tal-kultura. Hu fakkar li 30 fil-mija tal-lukandi ta’ pajji]na jinsabu fiz-zona ta’ San Pawl il-Ba[ar, il-Qawra u l-Mellie[a. Il-Ministru Mario de Marco qal li madwar 60 fil-mija tatturisti li ji;u f’pajji]na j]uru l-
in[awi ta’ San Pawl il-Ba[ar u Bu;ibba minbarra l-eluf ta’ Maltin li fis-Sajf joqg[odu fizzona. Ghalhekk il-Gvern g[amel u qed jag[mel diversi pro;etti fosthom il-Promenade ta’ San Pawl il-Ba[ar, b’investiment ta’ €1.5 miljun, g[addej bil-pro;ett talakkwarju fl-in[awi ta’ Fra Ben li se jsir b’investiment ta’ €13-il miljun u issa se jsir irrestawr tat-Torri ta’ Wignacourt li hu parti millwirt storiku ta’ pajji]na. Hu qal li l-Gvern hu impenjat li jkompli j[ares il-wirt storiku u kulturali ta’ pajji]na u dan kemm biex jitgawda millMaltin stess kif ukoll mill-eluf ta’ turisti li j]uru lil pajji]na.