www.media.link.com.mt
Numru 13,052
€0.45
Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
GOZO CHANNEL
Sospi]i d-direttivi wara li ntla[aq ftehim Il-Gvern, il-Union {addiema Mag[qudin (U{M) u l-management talkumpanija Gozo Channel ilbiera[ filg[axija waslu g[al qbil dwar irrevi]joni tal-ftehim kollettiv g[all[addiema, li kien skada fl-2008, u b’mod immedjat il-union issospendiet id-direttivi li kienet ordnat lill-membri tag[ha. Iktar kmieni din il-;img[a l-U{M irre;istrat tilwima industrijali malkumpanija Gozo Channel u ordnat azzjonijiet industrijali ta’ go slow min[abba nuqqas ta’ qbil dwar il-ftehim kollettiv tal-[addiema. F’xi [inijiet kien hemm bi]a’ li b’konsegwenza tal-azzjonijiet industrijali l-vapuri jispi//aw f’kundizzjoni li ma ja[dmux, tant li dan qanqal reazzjonijiet immedjati ta’ kundanna mill-komunità kummer/jali f’G[awdex permezz tal-Kamra g[anNegozju g[al G[awdex (GBC), millAsso/jazzjoni tat-Turi]mu f’G[awdex (GTA) u lbiera[ stess, mill-Kamra talKummer/, l-Intrapri]a u l-Industrija. IN-NAZZJON ikkonferma li min[abba l-bi]a’ ta’ kan/ellazzjoni ta’ vja;;i bil-vapur, xi fakultajiet flUniversità ta’ Malta, fosthom dik talMedi/ina, /aqalqu l-lezzjonijiet ta’ waranofsinhar tal-biera[, biex b’hekk listudenti G[awdxin setg[u jirritornaw id-dar kmieni ming[ajr diffikultajiet. Matul il-;urnata tal-biera[ il-partijiet kollha kon/ernati ltaqg[u g[al numru ta’ sig[at fil-Ministeru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment, kemm b’laqg[a f’nofsinhar li ntemmet ftit wara s-2pm, kif ukoll b’laqg[a o[ra li saret bejn l-4pm u s-6pm. g[al pa;na 5
Temp mill-isba[ ilbiera[ laqa’ l-ftu[ spettakolari ta’ [amest ijiem tar-Renju tal-Karnival g[al din is-sena wara li fl-a[[ar ;img[at f’pajji]na kellna temp mill-aktar xitwi. L-attivitajiet ikomplu llum u g[ada biex jil[qu l-qofol tag[hom it-Tlieta filg[axija. Fl-a[[ar snin ukoll saret tradizzjoni li jsir Karnival f’diversi postijiet o[ra fosthom dak tal-lum wara nofsinhar f’San Pawl il-Ba[ar. Ara wkoll pa;na 5 (Ritratt> Trevor Sollars)
Skema ;dida g[at-tiswija u r-restawr ta’ bini antik Il-Gvern [abbar il-ftu[ ta’ skema li permezz tag[ha se jag[ti g[ajnuna finanzjarja biex sidien ta’ proprjetà antika u li tintu]a g[al skopijiet residenzjali jag[mlu xog[lijiet ta’ tiswija, manutenzjoni jew restawr. L-iskema Investi f’Darek, li tkopri l-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2012 sat-30 ta’ :unju 2014, tag[ti lura sa massimu ta’ 20 fil-mija jew €5,000 wara li jkunu saru xog[lijiet fuq proprjetajiet skedati fil-livell ta’ Grad 1 jew Grad 2 inkella li jinsabu f’xi wa[da missittin Zona ta’ Konservazzjoni Urbana madwar Malta u G[awdex. L-iskema hi wa[da minn sensiela
ta’ skemi m[abbra fil-Ba;it g[al din is-sena, u hi ri]ultat tal-Politika Nazzjonali g[all-Ambjent li lGvern ippubblika iktar kmieni din il-;img[a. B’kollox il-Gvern se jkun qed jinvesti €5 miljun hekk kif lewwel 1,000 applikazzjoni eli;ibbli li tid[ol ting[ata sa massimu ta’ €5,000. L-iskema se tkun im[addma mill-Awtorità Maltija g[all-Ambjent u l-Ippjanar (MEPA) u d-Dipartiment tal-VAT. Investi f’Darek tkopri spejje] ta’ materjal, kiri ta’ tag[mir jew makkinarju, spejje] professjonali u anke dawk relatati mal-permess talMEPA u [lasijiet o[ra, g[al
Libja
{idma f’San Pawl il-Ba[ar
Il-poplu Libjan ifakkar l-ewwel sena mill-bidu tar-rivoluzzjoni li wasslet g[at-tmiem tar-re;im ta’ Gaddafi
Il-Kunsill ta’ San Pawl il-Ba[ar b’[idma fuq 40 triq residenzjali fil-lokalità b’investiment ta’ €1.3 miljun
Ara pa;na 13
Ara pa;na 32
xog[lijiet fil-fa//ata ta’ bini fosthom fuq gallariji tradizzjonali jew tal-;ebel, ]ebg[a u kisi, xog[lijiet fuq bibien jew aperturi, u dawk fuq l-istruttura tal-bini minn ;ewwa b[al fuq xorok u travi, arkati jew kilep, soqfa jew bjar. Kemm Mario de Marco, ilMinistru g[at-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent kif ukoll Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment, fittnedija tad-dettalji ta’ din l-iskema qalu li din hija inti]a biex issa[[a[ ir-ri;enerazzjoni ta/-/entri urbani filwaqt li to[loq attività ekonomika fil-lokalitajiet. g[al pa;na 3
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
2 Lokali
Monsinjur Prospero Grech illum jin[atar Kardinal Il-Papa Benedittu XVI illum se ja[tar numru ta’ Kardinali ;odda fosthom lill-Monsinjur Prospero Grech (l-Ar/isqof Titulari ta’ San Leone). G[al din i//erimonja se jattendu lAr/isqof ta’ Malta Pawlu Cremona u l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech. Se jkun hemm ukoll log[la awtoritajiet ta’ Malta, fosthom il-President George Abela, il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg u lAmbaxxatur Malti g[allVatikan Tonio Ganado. Prospero Grech se jkun
wie[ed minn 21 Kardinal ;did li se ja[tar il-Papa. Il-Kon/istorju se jibda fl10.30 a.m. waqt li //elebrazzjoni Ewkaristika ta’ g[ada se tibda fid-9.30 a.m. u se tkun kon/elebrata mill-Kardinali l-;odda. Il-Kon/istorju se jixxandar live fuq listazzjon nazzjonali (TVM) u r-radju tal-Knisja (RTK). L-istazzjon nazzjonali se jxandar ukoll il-Quddiesa tal-{add immexxija millPapa Benedittu XVI u mmexxija mill-Kardinali l;odda.
SPI}ERIJI LI JIFT{U G{ADA
VALLETTA: Chemimart Pharmacy, Licensed at 3 Freedom Square Valletta (currently operating from 20#21 Republic Street); {AMRUN: The Cross, 859 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Evans Pharmacy, 40 Triq San Bastjan; BIRKIRKARA: St. Anne Pharmacy, 24 Misra[ Sant’Elena; G}IRA: O’Hea Pharmacy, 128 Triq Manoel De Vilhena; SAN :ILJAN: St. Julians Pharmacy, 24 Triq G. Borg Olivier; TAS-SLIEMA: Mrabat Pharmacy, 5 Triq lImrabat; {’ATTARD: St. Catherine Pharmacy, Triq idDielja c#w Triq Santa Katerina; MOSTA: Santa Margherita Pharmacy, Vjal il-Qalbiena Mostin, Santa Margherita Estate; QAWRA: Euro Chemist, Triq il-Kurazza; PAOLA: Sta. Monica Pharmacy Bereux’, Triq Santa Monica; BIRGU: Vittoriosa Pharmacy, 9 Triq il-Mina l-Kbira; MARSASKALA: San Tumas Pharmay, Triq il-Qaliet c#w Triq il-Lampuka; GUDJA: Medicaid Pharmacy, Vjal itTorri; I}-}URRIEQ: Zurrieq Dispensary 68 Triq il-Kbira; IS-SI::IEWI: The By Pass Pharmacy, Triq Mons Mikiel Azzopardi; L-IMTARFA: Mtarfa Pharmacy, St. David Road; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2 Misra[ lIndipendenza; QALA: St. Joseph Pharmacy, 28 Pjazza San :u]epp. IT-TEMP
UV INDEX
4
IT-TEMP> Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin li jsir ftit jew wisq imsa[[ab f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif mill-Punent li jdur mil-Lbi/ BA{AR> {afif IMBATT> Baxx l-aktar mill-Grigal TEMPERATURA: L-og[la 14˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.4 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 501.6 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.47 u tin]el fil-17.45
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Immultat €3,000 wara in/ident f’barriera Rennie Scicluna ta’ 59 sena minn {al G[axaq u residenti s-Si;;iewi kien immultat € 3,000 wara li nstab [ati li bi traskura;ni kkontribwixxa g[all-mewt ta’ Loreto Cutajar millGudja li kien miet f’barriera meta kien qed ja[dem b’forklifter li ma kienx f’kundizzjoni tajba. Il-ka] kien wie[ed sforunat peress li Cutajar kien tilef il-kontroll talforklifter u waqt li kien se jaqa’ minn g[oli bih, hu qabi]lu bl-intenzjoni li dan ma jwe;;ax, i]da spi//a biex il-frieket tal-forklifter ni]lu g[al fuqu, wa[da da[litlu f’sidru u l-o[ra filparti t’isfel ta’ ;ismu. Il-ka] kien se[[ fit-22 ta’
Jannar tas-sena 2002 f’barriera li tinsab fi Triq Valletta fi]-}urrieq. Ilbarriera kienet ta’ Scicluna li qatt ma kien jersaq ’l hemm u kien jafda x-xog[ol kollu f’idejn Loretu Cutajar. Kien hemm ukoll [biberija kbira bejn i]]ew;t ir;iel fejn Rennie Scicluna kien jafda lil Loreto Cutajar fuq il-lant tax-xog[ol b’g[ajnejh mag[luqa u fil-fatt sid ilbarriera ma kienx jersaq ’l hemm. Il-ka] kompla min[abba insistenza min-na[a tadDipartiment talPromozzjoni u s-Sa[[a u sSigurtà fuq il-Post taxXog[ol. Il-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Tonio
Micallef Trigona semg[et kif il-vittma kien qieg[ed jopera forklifter fi trejqa tal-barriera, livell ’il fuq minn rampa li tag[ti g[al fejn kien qieg[ed jitqatta’ lblat, meta l-forklifter waqa’ madwar [ames piedi b’Loreto Cutajar jispi//a ta[tu. Il-vittma kien miet xi [in wara l-isptar San Luqa kaw]a tal-;rie[i li ;arrab. Irri]ulta li l-forklifter kellu bosta nuqqasijiet konsistenti filmanutenzjoni, fosthom fissistema tal-brejks, u sistema tal-isteering apparti li kellu wa[da mir-roti tieg[u kompletament lixxa. G[al Rennie Scicluna dehru lAvukat Manwel Mallia u Arthur Azzopardi.
19-il kandidat g[all-elezzjoni tal-Kunsill f’Tas-Sliema
Fl-elezzjoni tal-Kunsill Lokali ta’ Tas-Sliema li se ssir fl-10 ta’ Marzu. Se jkun hemm hemm19-il kandidat, li minnhom iridu jkunu eletti 11-il kunsillier. F’din il-lokalità g[allPartit Nazzjonalista se jkun hemm 11-il kandidat Dawn huma: Kristian Busietta, Antoinette Castaldi Paris, Anthony Chircop, Julian Galea, Vivienne Mary Galea Pace, Nicholai Grech, John Pillow, Pierre Paul Portelli, Paul Radmilli, Philip Andrew Ransley u Silvio Zammit.
G[all-Partit Laburista lkandidati huma: Marianne Aquilina, Mary Camilleri, Lowell Fenech, Nicholai Gauci u Jesmond Marshall. Hemm ukoll kandidat f’isem l-Alternattiva Demokratika li se jkun Michael Briguglio, kif ukoll ]ew; kandidati indipendenti li huma Christopher Cassar u Melody Morgan-Busher B’Tas-Sliema, fejn ilkunsill ;ie xolt ifisser li b[ala total fuq il-35 lokalità li fihom se jsiru lelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali, hemm 198 kandidat
f’isem il-PN, 201 kandidat f’isem il-Partit Laburista, g[axar kandidati f’isem lAlternattiva Demokratika u g[axra indipendenti jew f’isem xi g[aqda. B’kollox se jkun hemm 419-il kandidat. Sadattant, ilbiera[ g[alaq it-tqassim tad-dokumenti talvot mill-Kummissjoni Elettorali g[al dawn lelezzjonijiet. Min m’g[andux id-dokument talvot, issa jrid imur ji;bru mill-G[assa tal-Pulizija tallokal tieg[u f’dati li g[ad iridu jit[abbru.
B[al-lum 25 sena IS-SIBT L-og[la 14˚C L-inqas 05˚C
IL-{ADD L-og[la 13˚C L-inqas 05˚C
IT-TNEJN L-og[la 13˚C L-inqas 10˚C
IT-TLIETA L-og[la 12˚C L-inqas 10˚C
L-ERBG{A L-og[la 12˚C L-inqas 09˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
4
4
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 11˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 17˚C xemxi, Amsterdam 8˚C imsa[[ab, Ateni 8˚C xemxi, Lisbona 11˚C xemxi, Berlin 6˚C imsa[[ab, Brussell 6˚C xita, il-Kajr 16˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C imsa[[ab, Kopen[agen 6˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 6˚C imsa[[ab, Milan 9˚C xemxi, Istanbul 0˚C imsa[[ab, Londra 11˚C imsa[[ab, Madrid 10˚C xemxi, Moska -9˚C borra, Pari;i 8˚C xita Bar/ellona 12˚C imsa[[ab, Ruma 13˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 15˚C xita, Tripli 13˚C imsa[[ab, Tune] 14˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 5˚C imsa[[ab, Zurich 3˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, Stockholm 1˚C xemxi, St. Petersburg -6˚C xemxi.
S
kont i/-/ensiment li kien sar f’Novembru tal-1985, il-popolazzjoni Maltija inklu]i residenti barranin kienet telg[et g[al 345,418. Dawn kienu 169,832 ra;el u 175,586 mara. Ir-ri]ultati wrew ukoll li l-popolazzjoni f’G[awdex kompliet tonqos g[al 25,682. B’hekk fi 18-il sena l-popolazzjoni Maltija kienet ]diedet b’31,202. Sadattant mill-istess /ensiment kien jirri]ulta li kien hemm 4,162 persuna inqas minn numru ta’ dawk li skont /ifri talGvern kienu qed ja[dmu bi qlig[. Filwaqt li /-/ifri tal-Gvern kienu juru li f’Novembru tal-1985 kien hemm 113,077 persuna ja[dmu bi qlig[, mi/-/ensiment irri]ulta li dawn kienu 105,293 li turi differenza ta’ 7,784 li kienet tinkludi 3,622 student u apprentist li ma jkunux kunsidrati b[ala [addiema bi qlig[. Fir-rapport dwar i//ensiment kien intqal li r-ra;uni setg[et kienet li dawk intervistati ma ridux jag[tu informazzjoni jekk kinux qed ja[dmu bi qlig[.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Lokali 3
Pass ta’ ;gant favur il-[arsien tal-ambjent tradizzjonali urban Fondazzjoni Wirt Artna
(FWA) laqg[et l-a[bar li lGvern introdu/a skema ta’
g[ajnuna fiskali ma[suba biex tinkora;ixxi rri;enerazzjoni urbana talibliet u l-ir[ula f’Malta u f’G[awdex. Il-fondazzjoni qalet li g[ajnuna ta’ din ix-xorta kienet ilha ti;i su;;erita mill-FWA stess li dejjem emmnet li ming[ajr sostenn finanzjarju [afna sidien ta’ proprjetà antika kienu qed ikunu sfurzati li jew jabbandunawha inkella jbig[uha g[all-i]vilupp. Il-fondazzjoni qalet li permezz ta’ din l-iskema se jkun hemm titjib sostanzjali f’dan is-settur filwaqt li t[oss li hekk se titnaqqas il-pressjoni ]ejda sabiex bini storiku jitwaqqa’ u jag[mel wisa’ g[al ]vilupp modern. Hija qalet li dan kollu g[andu jitqies b[ala pass ta’ ;gant favur il-[arsien u l-apprezzament a[jar talambjent tradizzjonali urban Malti li sostniet, “millGwerra ’l hawn kien ta[t attakk kontinwu ta’ xorta jew o[ra li wassal biex [afna minnu jintilef u jinbidel b’bini modern abborrenti li bl-ebda dubju ma jirrappre]enta lkaratteristi/i arkitettoni/i Maltin li evolvew wara tant sekli”.
Id-dettalji tal-iskema t[abbru f’konferenza tal-a[barijiet li saret f’Casa Rocca Piccola fil-Belt, li hi fost l-isba[ palazzi privati li hemm fil-kapitali (Ritratt> Michael Ellul)
G[otja sa massimu ta’ €5,000 minn pa;na 1
Il-Gvern mistenni jniedi iktar in/entivi finanzjarji kif im[abbra fil-Ba;it g[al din is-sena bil-g[an li jippromwovi s-sostenibbiltà tar-ri;enerazzjoni urbana, ittitjib tad-dehra tal-pajji] u jin/entiva l-attività ekonomika lokali. Ilbiera[ stess il-Gvern ippubblika avvi] fil-Gazzetta tal-Gvern b’dettalji dwar dak li tkopri l-iskema. Lapplikazzjonijiet, li jin;abru mill-MEPA anke permezz tas-sit elettroniku tag[ha, jintlaqg[u mill-MEPA sal-
a[[ar ta’ :unju 2012, g[al xog[lijiet li jistg[u jsiru sa :unju tal-2014. Lapplikazzjonijiet m’g[andhomx x’jaqsmu ma’ applikazzjonijiet g[al ]vilupp li jista’ jkun li je[tie;u w[ud mix-xog[lijiet ippjanati. Mario de Marco enfasizza li l-iskema hi miftu[a g[al djar residenzjali u ddeskriva l-qalba tal-bliet u l-ir[ula Maltin b[ala element importanti g[all-ambjent lokali, g[all-attrazzjoni turistika u b[ala rappre]entazzjoni tal-wirt storiku tag[na. Hu qal li
b’din l-iskema il-Gvern qieg[ed jg[in lis-sidien li fuqhom il-pajji] impona /erta responsabbiltà biex i]ommu binjiet skedati. Hu qal li din l-iskema tikkumplimenta mi]uri o[ra li fuqhom qed ja[dem ilGvern, ukoll flimplimentazzjoni tal-Politika Nazzjonali g[all-Ambjent, b[all-White Paper dwar il[sejjes li mistennija to[ro; dalwaqt. Min-na[a tieg[u l-Ministru Tonio Fenech qal li l-iskema se to[loq iktar xog[ol marbut mat-tisbi[ u t-titjib tad-djar
fosthom restawraturi, dawk li jg[addu l-ilma, id-dawl, xog[ol ta’ madum u xog[lijiet o[ra. Huwa qal li din hija parti minn strate;ija iktar wiesg[a tal-Gvern anke fid-dawl tal-kri]i ekonomika internazzjonali, dwar li]vilupp ekonomiku u dak sostenibbli. Huwa spjega wkoll li b’ri]ultat tal-Ba;it g[al din is-sena hemm numru ta’ skemi o[rajn li jridu jin[ar;u fil-qrib u li se jwasslu g[al g[oti ta’ kreditu ta’ taxxa u tnaqqis ta’ taxxa tad-d[ul fuq bejg[ jew kiri ta’ proprjetà.
Id-dettalji tal-iskema ‘Investi f’Darek’ ■ Jista’ japplika kull min hu sid ta’ proprjetà li tinsab f’Zona ta’ Konservazzjoni Urbana inkella hi skedata fi Grad 1 jew Grad 2. Kull persuna tista’ tgawdi darba. Lg[ajnuna ting[ata lill-ewwel elf applikazzjoni eli;ibbli. • L-ispejje] eli;ibbli huma dawk marbuta ma’ materjal, xog[ol, kiri ta’ tag[mir jew makkinarju, spejje] professjonali u spejje] tal-permess tal-MEPA u [lasijiet governattivi o[ra.
■ L-iskema tapplika g[al xog[ol ta’ restawr, tindif u manutenzjoni ta’ fa//ati, tiswija jew tibdil ta’ bibien u aperturi, tiswija jew tibdil ta’ gallariji tradizzjonali tal-injam jew tal-;ebel, ]ebg[a u kisi, konsolidazzjoni u restawr tal-istruttura tal-bini minn ;ewwa inklu] tibdil ta’ xorok u travi tal-injam jew tal-[adid, arkati u kilep, rikostruzzjoni jew manutenzjoni ta’ soqfa u bjar. ■ L-iskema tapplika g[al infiq li jsir darba biss mill-applikant fuq
spejje] eli;ibbli, filwaqt li x-xog[ol irid ikun sar, u tlesta, bejn l-1 ta’ Jannar 2012 u t-30 ta’ :unju 2014. Sa din id-data jridu ji;u sottomessi lir/evuti fiskali kollha. ■ Hu me[tie; li l-applikant ikellem lill-perit tieg[u li jg[inu flapplikazzjoni g[all-g[ajnuna finanzjarja. Bord imwaqqaf apposta se jevalwa l-applikazzjonijiet imressqa, jiggwida wkoll lill-applikant f’ka] ta’ [tie;a ta’ applikazzjoni g[al ]vilupp mal-MEPA. Fi tmiem ix-xog[ol il-
MEPA to[ro; /ertifikat lidDipartiment tal-VAT li x-xog[lijiet effettivament saru filwaqt li l-perit irid jag[mel dikjarazzjoni dwar ixxog[lijiet u l-ir/evuti fiskali li jintbag[tu lid-Dipartiment tal-VAT. ■ L-applikazzjonijiet jag[lqu fit30 ta’ :unju 2012. ■ Il-formula tal-applikazzjoni u iktar informazzjoni jinkisbu mis-sit www.mepa.org.mt, min-numru tattelefon 22901530 inkella permezz talemail investifdarek@mepa.org.mt.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
4 Lokali
Il-Kunsill Laburista tal-Mosta jibqa’ ma jirran;ax id-dwal tar-rotunda …Is-Sindku Laburista ‘ma ndunax’ li d-dwal kienu ilhom mitfija g[al tliet xhur Il-Kunsill Laburista talMosta, immexxi mis-Sindku Paul Chetcuti Caruana, qed jinjora anke l-obbligi tieg[u, tant li l-fa//ata u l-koppla tal-Knisja tal-Mosta, ilhom ma ninxteg[lu iktar minn tliet xhur. Fl-1995, il-Kunsill Lokali tal-Mosta, li dak i]-]mien kellu ma;;oranza Nazzjonalista, kien la[aq ftehim mal-Gvern biex jinstalla sistema ta’ dwal im[addma b’arlo;; ma’ barra tar-rotunda. Il-ftehim kien jistipula li l-kont taddawl jit[allas mill-Gvern ?entrali i]da l-Kunsill ing[ata l-inkarigu li jag[mel hu l-manutenzjoni fuq issistema tad-dwal. I]da madwar tliet xhur ilu, ftit ;img[at qabel il-Milied, it-timer tas-sistema tad-dawl in[araq kaw]a tal-maltemp, bil-konsegwenza li l-koppla tal-knisja ma setg[etx tinxteg[el iktar. Wara xhur ta’ nuqqas ta’ azzjoni min-na[a tal-Kunsill Laburista, dan is-su;;ett tqajjem waqt laqg[a talKunsill li saret il-{amis filg[axija mill-Kunsillier Nazzjonalista Joe Demartino. I]da s-Sindku Laburista Paul Chetcuti Caruana nsista li ma kienx induna li d-dawl tal-ikbar koppla f’Malta kien ilu mitfi g[al tliet xhur s[a[.
IN-NAZZJON ilbiera[ ikkuntattja lill-parro//a talMosta li kkonfermat li ddawl ilu mitfi g[al tliet xhur u li kienet qieg[da ti;ri wara l-kunsill biex dan ji;i rran;at. I]da sal-biera[, ilknisja kienet g[adha mitfija. Din mhix l-ewwel darba li l-kunsill b’ma;;oranza Laburista injora l-obbligi tieg[u. Sentejn ilu ;ara listess [a;a u l-Kunsill Laburista ma riedx jirran;a l-arlo;; tad-dawl.
Laburista kien qed i[awwad, minkejja t-tbatija u l-iskari;; li sofrew il-Mostin. Sadattant l-a;ir tal-Mexxej Laburista Joseph Muscat qed ikompli jikkonferma lfalliment tal-Kunsill Lokali tal-Mosta. Waqt konferenza tala[barijiet fil-Mosta, Joseph Muscat ilbiera[ [abbar dik li sejja[ proposta ta’ pro;ett ta’ titjib fil-Qasam tad-Djar talMosta. Il-proposta hi li jekk ilPartit Laburista jkun fil-gvern,
Kunsill filwaqt li l-Kunsillieri Laburisti ma [admux tajjeb bejniethom. Mistoqsi g[ala ma intervjeniex qabel biex iwaqqaf id-di]astru li ;ab filMosta l-Kunsill Lokali Laburista, Joseph Muscat – li ilu jmexxi lil Partit Laburista g[al aktar minn tliet snin – qal li hu [a d-de/i]jonijiet li kellu jie[u biex min kellu jerfa’ rresponsabbiltà jerfag[ha. Sadattat, fejn is-soltu issej[a g[all-coverage tal-Partit
Waqt ]jara li g[amel ilbiera[ fil-Mosta il-Mexxej Laburista Joseph Muscat ma ]ar l-ebda pro;ett tal-Kunsill b’kuntrast ma’ lokalitajiet o[ra li di;à ]ar. Dan ikompli jikkonferma l-fatt li l-Kunsill Lokali tal-Mosta b’ma;;oranza Laburista ma wettaq l-ebda pro;ett ta’ ;id g[ar-residenti matul il-[ames snin li g[addew Il-Kunsill Laburista talMosta ilu g[al snin s[a[ g[addej b’ta[wid u ;lied intern bejn is-Sindku u lkunsillieri Laburisti. Ta’ dan qed ibatu r-residenti tal-Mosta. I]da minkejja dan, kien biss ftit jiem ilu li l-Mexxej Laburista Joseph Muscat, g[all-konvenjenza politika, ammetta l-falliment ta’ dan ilKunsill. Minkejja dan, Muscat m’g[amel xejn meta dan ilKunsill b’ma;;oranza
jing[aqad mal-Kunsill Lokali u mal-privat biex isir dan ilpro;ett pilota li se jiswa €700,000. Mistoqsi minn INNAZZJON jekk hux kuntent bil-[idma tal-Kunsill Lokali Laburista fil-Mosta, Joseph Muscat wie;eb li mhux kuntent u qal li l-Kunsill talMosta ma [adimx tajjeb bi]]ejjed. Hu qal li kien hemm minoranza Nazzjonalista li skont hu fixklet il-[idma tal-
Laburista tkun tg[id li Joseph Muscat se j]ur pro;ett talKunsill u jag[ti konferenza tal-a[barijiet, din id-darba finnota g[al coverage ma ssemma l-ebda pro;ett talKunsill Lokali tal-Mosta. Fil-fatt Joseph Muscat ma ]ar l-ebda pro;ett tal-Kunsill Lokali tal-Mosta g[ax filverità dan ma wettaq l-ebda pro;ett ta’ ;id g[ar-residenti matul il-[ames snin li g[addew.
Muscat jipprova jixtri l-voti tal-Mostin – il-PN Tliet ;img[at qabel lelezzjoni tal-Kunsilli Lokali Joseph Muscat mar ilMosta biex jipprova jixtri lvoti tal-Mostin. Fi stqarrija il-PN qal li wara li Joseph Muscat [alla lill-Kunsill Lokali Laburista jabbanduna l-Mosta bi tbatija g[ar-residenti, issa bi flus in-nies irid jipprova jixtri l-voti, billi jwieg[ed il-pro;etti fuq il-karta u jg[id x’g[andu jsir bi Gvern Laburista. L-g[atx g[all-poter ta’ Joseph Muscat hu kbir. Il-PN qal li l-pru]unzjoni ta’ Joseph Muscat m’g[andhiex limiti. Bi pru]unzjoni qal kif se jimxi hu mal-Kunsill Lokali talMosta meta jkun Prim Ministru. Il-Mostin g[andhom il-fatti ta’ kif jimxi Joseph Muscat meta jkollu l-poter f’idejh. Joseph Muscat [alla sfrattu fil-Mosta u g[al snin s[a[ ]amm [alqu mag[luq g[ax hekk kien jaqbillu. Issa g[aliex ;ejja l-elezzjoni qed jitkellem kif jaqbel lilu u mhux kif jaqbel lill-Mostin, sostna il-PN. Il-PN qal li minkejja li lGvern g[adda flus lillKunsill Lokali biex jag[mel it-toroq prattikament ma sar xejn u Joseph Muscat [alla lill-Kunsill Laburista jkun aktar medhi biex iqabbad lill-eks Ministru u d-deputat Laburista Charles Buhagiar jag[mel ir-rapporti milli biex isiru l-pro;etti.
Il-Kunsill tal-Mosta ma applikax g[al skemi tal-Gvern biex jirran;a l-Housing Estate Il - Kunsill Lokali tal Mosta ma applikax biex jing[ata fondi mill Awtorità tad - Djar biex jirran;a l - Housing Estate tal - Mosta u biex jirran;a l partijiet komuni tal appartamenti tal - Gvern . Fi stqarrija b ’ riferenza g[al dak li qal il - Mexxej Laburista waqt ]jara li g[amel ilbiera[ filg[odu fil - Mosta fejn wieg[ed pro;ett b ’ risq il - Housing Estate fil - lokalità , il - Gvern qal li permezz tal - Awtorità tad - Djar , kien stieden lill Kunsill Lokali tal - Mosta biex japplika g[all - fondi
biex itejjeb fost l - o[rajn l ambjent tal - Housing Estate Ta ’ Mlit fil - Mosta . Madankollu l - Kunsill tal Mosta qatt ma applika g[all - iskemi . Il - Gvern [are; skema b ’ valur ta ’ € 8 miljun , li qed ji;u allokati lill - Kunsilli Lokali . F ’ Settembru 20 1 0 , l Awtorità tad - Djar g[amlet laqg[a g[as - Sindki kollha biex tispjega l - benefi//ji g[ar - residenti . Is - Sindku tal - Mosta la attenda g[al din il - laqg[a u lanqas bag[at rappre]entant tieg[u . Min[abba li l -
Mostin ma kinux rappre]entati f ’ din il laqg[a , il - Kap E]ekuttiv tal - Awtorità tad - Djar talab li ssir laqg[a mas - Sindku fl - uffi//ju tas - Sindku stess fil - Mosta . Il - Gvern qal li s - Sindku [alla lill - Kap E]ekuttiv sieg[a u nofs jistenna dakinhar li kellha ssir il - laqgha bejniethom . Il - Kunsill Lokali tal Mosta xorta wa[da ma applikax biex jag[mel u]u mill - fondi li l - Gvern qed jalloka lill - Kunsilli Lokali biex jirran;aw il - Housing Estates g[ar - residenti , temm jg[id il - Gvern .
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Lokali 5
}ieda fil-vja;;i min[abba domanda qawwija fi tmiem il-;img[a minn pa;na 1
G[al-laqg[at attendew il-Ministru Tonio Fenech min-na[a tal-Gvern, Vince Mifsud, l-Acting Chairman tal-kumpanija Gozo Channel flimkien ma’ uffi//jali o[ra kif ukoll Jesmond Bonello, il-President tal-U{M, Josef Vella, is-Segretarju :enerali tal-U{M u Martin Caruana, mitTaqsima Port u Trasport tal-U{M. Finalment il-partijiet waslu g[al qbil li ji;i rivedut il-pakkett finanzjarju lill-impjegati u li dan ikun ifisser fost lo[rajn, ]idiet fil-[las tag[hom fuq medda ta’ snin. Il-U{M, fi tmiem il-laqg[at, iltaqg[et malkumitat ta’ [addiema talkumpanija Gozo Channel biex tispjegalhom ilkontenut ta’ dak li ntla[aq qbil dwaru, bla[[ar fa]i tkun dik li lkumitat jitkellem malbqija tal-[addiema. Fi tmiem iddiskussjonijiet malkumpanija u mal-Gvern, il-President tal-U{M esprima sodisfazzjon g[all-konklu]joni tallaqg[at u ma’ INNAZZJON enfasizza kemm-il darba lapprezzament tal-union g[all-intervent talMinistru Tonio Fenech li, sostna, “kien strumentali biex il-partijiet waslu g[al qbil”. Iktar kmieni, fi tmiem l-ewwel laqg[a tal-biera[, is-Segretarju :enerali talU{M kien qal lil INNAZZJON li ]-]ew;
partijiet kienu qed jaqblu fil-prin/ipju. Sal-{amis filg[axija l-union kienet qed tg[id li l-proposti li kienet ressqet ilkumpanija Gozo Channel ma kinux “vijabbli u a//ettabli” u kienet se tressaq proposti min-na[a tag[ha. Sadattant però, minkejja li l-azzjonijiet industrijali da[lu uffi/jalment fis-se[[ mill{amis, ilbiera[ filg[odu – sig[at qabel ma kien hemm [jiel ta’ ftehim bejn il-partijiet – ilkumpanija Gozo Channel kienet qed t[addem minn kmieni servizz ta’ shuttle bejn i/-?irkewwa u G[awdex min[abba ddomanda qawwija li kellha minn vetturi u passi;;ieri li riedu jaqsmu minn Malta g[al G[awdex g[all-jiem talKarnival. Is-servizz tal-vapur baqa’ jit[addem b’mod regolari minn meta bdew l-azzjonijiet industrijali, il-{amis, minkejja li f’xi [inijiet il-kundizzjonijiet tat-temp matul dak il-jum kienu []iena b’ri[ li la[[aq forza ta’ riefnu. Iktar tard ilbiera[ filg[axija fi stqarrija lkumpanija Gozo Channel [abbret li min[abba lpopolarità tal-Karnival f’G[awdex u ]-]ieda fiddomanda g[as-servizz, ilkumpanija kienet se ]]id vja;; fis-2.30 a.m. millIm;arr f’G[awdex u fit3.00 a.m. mi/-?irkewwa fl-iljieli ta’ bejn illum u g[ada, u g[ada l-{add u t-Tnejn.
Filwaqt li lbiera[ filg[axija feta[ il-Karnival, fil-Marsa se[[ in/ident li fih karru partikulari [a n-nar b’ri]ultat li ;arrab [sarat konsiderevoli, g[alkemm [add ma we;;a’ (Ritratt> Trevor Sollars)
Temp mill-isba[ jilqa’ l-ftu[ tal-Karnival Temp mill-isba[ ilbiera[ laqa’ l-ftu[ spettakulari ta’ [amest ijiem tar-Renju talKarnival g[al din is-sena wara li fl-a[[ar ;img[at f’pajji]na kellna temp millaktar xitwi, b’xita kontinwa u b’temperaturi kes[in aktar minn normal g[al dan i]]mien tas-sena. L-attivitajiet tal-Karnival organizzati mill-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti bdew fis-6 p.m. bil-Kompetizzjoni ta]-}fin u Defilè fl-arena fuq il-Fosos tal-Furjana filwaqt li ftit wara saret parata bilmaskeruni u banda minn [dejn il-Qorti fil-Belt salarena fuq il-Fosos talFurjana. Gruppi ta’ ]effiena b’kostumi mill-isba[, b’kuluri spettakolari taw wirjiet mill-aqwa lillpubbliku numeru] fl-istand fuq il-Fosos. Ftit wara saret parata bilmaskeruni u banda minn [dejn il-Qorti fil-Belt salarena fuq il-Fosos talFurjana. Maskeruni millisba[ u banda b’kostumi ikkuluriti allegraw lill-
pubbliku li mela Triq irRepubblika. {afna Maltin u turisti dehru jie[du ritratti u filmati ta’ dan l-ispettaklu u laqg[u b’/ap/ip dan il-brijju. Il-Belt kienet mi]g[uda bin-nies fosthom [afna libsin kostumi, maskri u kuluri. {afna tfal ukoll kienu libsin kostumi tal-Karnival u kienu qed igawdu l-bidu ta’ dan lavveniment li jkun mistenni minn [afna. Il-Karnival hu wkoll importanti g[al ekonomija f’G[awdex tant li f’dawn iljiem, eluf ta’ Maltin jaqsmu lejn G[awdex biex jg[addu ftit jiem ta’ mistrie[ u anke w[ud minnhom jattendu g[al attivitajiet tal-Karnival f’G[awdex. Fost l-aktar popolari mal-Maltin hemm ilKarnival spontanju li jsir fittoroq tan-Nadur. Sadattant, il-Karnival ikompli dalg[odu bilKarnival tat-Tfal li jibda fid9.15 a.m bil-Parata tul Triq ir-Repubblika fil-Belt bilparte/ipazzjoni ta’ gruppi ta’ tfal u l-banda. Wara jkun hemm Programm ta’ }fin
mit-Tfal u Defilè fl-arena fuq il-Fosos. Fil-11.30 a.m. ikun hemm Parata minn Putirjal g[allTriq ir-Repubblika, Triq San :wann u Triq il-Merkanti, bil-parte/ipazzjoni tal-Gruppi Allegrija, Maskeruni I]olati u Baned. Wara nofsinhar bejn it-3.30 p.m u s-6 p.m. ikun hemm Programm ta’ }fin talKumpanija u Defilè fi Pjazza San :or;. Fl-4 p.m ikun hemm Defilè fit-toroq talBelt bil-parte/ipazzjoni talkarru tar-Re tal-Karnival, karrijiet trijonfali u karrijiet tal-kumpaniji. Fis-6.30 p.m. Jibda lKarnival ta’ bil-Lejl li jinkludi baned, parati fittoroq u street party. F’diversi bliet u r[ula f’Malta u f’G[awdex f’dawn il-jiem ukoll ikunu organizzati diversi attivitajiet tal-Karnival. Fost dawn hemm il-Weekend talKarnival li se jkun organizzat illum wara nofsinhar millKunsill Lokali f’San Pawl ilBa[ar.
L-ACTA diskussa fil-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej Il-Kumitat Parlamentari g[allAffarijiet Barranin u Affarijiet Ewropej iddiskuta fit-tul il-kwistjoni pre]enti marbuta mal-Ftehim Kummer/jali Kontra l-Ikkupjar (ACTA). G[al din il-laqg[a kienu mistednin il-Ministru g[all-Ekonomija u lInvestiment Tonio Fenech u esperti tal-Gvern li kkjarifikaw diversi punti ta’ dan il-ftehim. Fl-intervent tieg[u lill-Kumitat ilMinistru Tonio Fenech spjega kif lACTA hija ftehim kummer/jali li
minbarra pajji]i tal-UE jolqot ukoll bosta pajji]i madwar id-dinja fosthom l-Istati Uniti u l-Awstralja. Hu qal ukoll li minkejja li b[alissa g[addejja [afna kontroversja dwar l-effetti ta’ dan it-trattat fuq l-informatika u l-u]u tal-internet, dan il-ftehim jinkludi wkoll medi/ina u materjal ie[or, kif ukoll jiffoka fuq il-protezzjoni talpropjetà intellettwali. Dan kollu jpo;;i d-diskussjoni dwar l-ACTA fi prominenza min[abba li lGvern Malti fl-a[[ar snin investa flindustrija tal-informatika, filwaqt li
mill-Parlament g[addew li;ijiet dwar il-protezzjoni tal-propjetà intellettwali. Tonio Fenech sa[aq kif dan ilftehim g[andu intenzjonijiet tajbin min[abba li huwa inti] li ji;;ieled ilpiraterija fost o[rajn ta’ prodotti medi/inali foloz u [wejjeg o[rajn li jistg[u jag[mlu [sara lill-bniedem, kif ukoll jipprote;i l-postijiet tax-xog[ol. Hu tkellem ukoll dwar il-fatturi li jag[mlu dan it-trattat differenti minn ftehim ie[or, fatturi li fost o[rajn jinkludi l-fatt li dan il-ftehim fih klawsoli marbutin ma’ pro/edura
kriminali. Fil-fatt, hu min[abba f’hekk li dan il-ftehim irid ji;i approvat millParlamenti Nazzjonali ta’ kull pajji] tal-UE minbarra l-approvazzjoni talParlament Ewropew. Wara l-intervent tal-Ministru Tonio Fenech kien hemm diskussjoni fi [dan il-Kumitat bis-sehem ta’ diversi esperti u uffi//jali, fosthom l-Avukat :enerali Peter Grech u ilKummissarju g[all-Protezzjoni talInformazzjoni Joe Ebejer, kif ukoll rapre]entanti tal-Korp tal-Pulizija u dDwana.
IN-NAZZJON
Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
6 Lokali
€15-il miljun f’boro] ta’ studju mill-Gvern fl-a[[ar erba’ snin
Fl-a[[ar erba’ snin ilGvern investa €15-il miljun biex ta madwar 1,500 bor]a ta’ studju lil studenti Maltin li xtaqu jkomplu jistudjaw f’diversi oqsma. Dan qalitu l-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol Dolores Cristina meta nidiet mill-;did l-iskema ta’ Boro] ta’ Studju fl-Arti, f’/erimonja li saret fl-Iskola tal-Arti fil-Belt Valletta. Il-Ministru fissret kif issa l-Gvern qed jer;a’ jag[ti opportunità u jg[in ]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin li g[andhom talent u potenzjal biex jispe/jalizzaw f’xi forma ta’ arti, fl-oqsma tatteatru, il-mu]ika, i]-]fin, iddisinn, kitba kreattiva, films u l-arti vi]iva. Kien tliet snin ilu li twaqqfet l-iskema ta’ Boro] ta’ Studju fl-Arti, biex
studenti li jixtiequ jispe/jalizzaw f’dan is-settur, ikollhom l-istess opportunitajiet b[al studenti li jridu jkomplu jistudjaw f’oqsma o[ra. Meta deher li l-livell talapplikanti kien wie[ed g[oli [afna, u n-numru tag[hom qed ji]died, il-Gvern idde/ieda li minn din is-sena j]id l-investiment f’din liskema b’20 fil-mija o[ra, biex issa se jkun hemm fond ta’ €240,000 fis-sena. Din hi prova o[ra ta’ kemm ilGvern jemmen fledukazzjoni g[olja ta]]g[a]ag[ tag[na. Il-Ministru Cristina sostniet li l-aktar investiment importanti li jista’ jag[mel pajji] huwa fl-edukazzjoni. Il-Gvern g[araf din il-prijorità u e]empju /ar ta’ dan hu l-
investiment qawwi anke filqasam tal-boro] ta’ studju. Dolores Cristina sostniet li filwaqt li l-istipendji qeg[din hemm g[al kul[add, u hekk se jibqg[u, il-boro] ta’ studju huma fondi li jintreb[u wara selezzjoni kompetittiva fejn mhux kull min japplika se jie[u. Fl-a[[ar nett il-Ministru Cristina awgurat lillapplikanti, anke lil dawk li sfortunatament ma ji;ux mag[]ula, [afna su//ess filkarriera tag[hom u xtaqitilhom li jsibu ssodisfazzjon a[[ari tag[hom, filwaqt li ju]aw ittalenti u l-istudji li jag[mlu g[all-;id tal-komunità u rringrazzjat lil dawk kollha li jag[tu sehemhom biex jamministraw dawn l-iskemi b’su//ess.
Il-kura paljattiva prijorità tal-Gvern
Il-Kura Paljattiva hi fuq quddiem nett tal-a;enda talGvern. Dan qalu l-Ministru tas-Sa[[a l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità Joe Cassar meta indirizza l-konferenza annwali tal-Malta Hospice Movement. Joe Cassar qal li xhieda tal-impenn tal-Gvern f’dan il-qasam hi t-titjib fisservizzi paljattivi fl-Isptar Boffa kif ukoll l-investiment li qed isir fil-isptar spe/jalizzat tal-onkolo;ija. Il-Ministru Cassar qal li dawn is-servizzi se jkomplu j]idu fl-importanza hekk kif
sfortunatament, qed ji]diedu l-ka]i ta’ mard kroniku u terminali. L-g[an a[[ari talkura paljattiva, kompla Joe Cassar, hu li ttejjeb ilkwalità tal-[ajja, mhux biss tal-pazjenti, i]da wkoll talqraba tag[hom. Hu qal li l-voluntieri talMalta Hospice Movement jafu sew id-diffikultajiet li wie[ed isib meta jiltaqa’ ma’ persuni li g[addejjin minn mument delikat fil[ajja personali tag[hom u fa[[ar il-[idma talmoviment li jsib bilan/ bejn g[arfien u wens.
Delegazzjoni tal-FAM i]]ur il-Qatar
Fuq stedina uffi/jali li saret mill-Qatar, delegazzjoni mill-Forzi Armati ta’ Malta (FAM), immexxija mill-Brigadier Martin Xuereb, il-Kmandant tal-FAM, dan l-a[[ar g[amlet ]jara uffi/jali ta’ tlett ijiem f’dan il-pajji]. Matulha, saru numru ta’ ]jarat formali mal-Ma;;ur :eneral Hamad bin Ali AlAttiyah, i/-Chief of Staff tal-Forzi Armati tal-Qatar. Matul dawn il-laqg[at, kienu diskussi rrelazzjonijiet militari e//ellenti li je]istu bejn i]]ew; forzi armati kif ukoll il-possibbiltà ta’ tis[i[ ta’ kooperazzjoni f’diversi
oqsma li huma ta’ benefi//ju g[a]-]ew; pajji]i. It-ta[ditiet jirriflettu l-fatt li ]-]ew; pajji]i jistg[u joffru kontribuzzjonijiet mill-aqwa lejn il-pa/i u listabbiltà fi [dan ir-re;juni tal-Mediterran, tal-Lvant Nofsani u tal-Afrika ta’ Fuq. Il-partijiet ukoll iddiskutew kemm is-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea u l-Inizjattiva 5+5 dwar idDifi]a fil-Punent talMediterran, kif ukoll ir-rwol attiv tal-Qatar fil-Lega talIstati G[arab u l-Kunsill ta’ Kooperazzjoni fil-Golf jistg[u jikkontribwixxu g[al ftehim s[i[ dwar is-sigurtà.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Lokali 7
Jinqabad jisraq permezz ta’ YouTube Floyd Attard ta’ 27 sena mill-Isla n]amm ta[t arrest preventiv mill-Ma;istrat Miriam Hayman wara li tressaq il-Qorti b’akku]i ta’ serq ta’ ]ew; laptops, playstation 3, u camera di;itali. Hu kien arrestat wara li ]ew; stabbilimenti li sfaw misruqin tefg[u filmati tas-sigurtà tag[hom fuq il-You Tube biex g[amilha aktar fa/li g[allPulizija li tippro/edi. Dawn kienu listabbiliment Born to Shop f’San :iljan u [anut ie[or f’{al Qormi g[addannu ta’ Giovanna Casabene. Minn San :iljan fil-21 ta’ Jannar li g[adda insteraq laptop talmarka Dell li jiswa madwar €1,600 u minn {al Qormi li fis-7 ta’
Jannar li g[adda nsterqu laptop Acer li jiswa’ madwar €1,500 u camera di;itali li tiswa’ madwar € 220. Attard, li wie;eb li ma kienx [ati tal-akku]i kollha mi;jubin kontrih kien mixli wkoll li fid-9 ta’ Di/embru li g[adda seraq Play Station 3 minn Ta’ Xbiex g[ad-dannu ta’ Roderick Debattista li tiswa’ €400 u li f’kull post minn fejn seraq ikka;una [sara. Hu kien mixli wkoll li sar re/idiv b’diversi sentenzi mog[tija minn diversi Qrati Maltin. G[al Attard dehru l-Avukati Josè Herrera u Veronique Dalli filwaqt li l-Ispettur Saviour Baldacchino mexxa l-Prosekuzzjoni.
Hedded li se jisplodi l-Kunsill Lokali tal-{amrun Anthony Galea, li huwa ssid u d-Direttur talistabbiliment Knight Music Shop li jinsab fil-{amrun, tressaq il-Qorti b’/itazzjoni quddiem il-Ma;istrat Joseph Apap Bologna wara li hedded li kien se jisplodi l-bini talKunsill Lokali tal-{amrn. Din it-theddida g[amilha lilliskrivana tal-Kunsill. L-iskrivana, Tiziana Bajada qalet fil-Qorti li Galea /empel lill-Kunsill Lokali biex jipprotesta kontra direttiva ;dida li kienet [ar;et fuq ilparke;; fl-in[awi ta’ fejn g[andu l-istabbiliment. Bajada li qalet li hi ma kinitx taf lil Galea qaltlu li kienet qed tinforma lilu u lil [addie[or fuq ordni li kienet
qed tesegwixxi. Hi qaltlu li jekk g[andu xi problemi seta’ jattendi l-laqg[a tal-Kunsill li kien imiss u jqajjem lo;;ezzjonijiet tieg[u dakinhar. Ix-xhud qalet li minkejja li qaltlu x’g[andu jag[mel u li hi ma setg[et tag[mel xejn aktar, Galea qabad jidg[i fuq it-telefon u qalilha li kien se jmur g[al-laqg[a u jag[mel xenata. Hu dak il-[in qalilha wkoll li kien se jisplodi lill-Kunsill Lokali tal-{amrun. Kien hawn li Tiziana Bajada, qalet li dde/idiet li tag[mel rapport fl-G[assa tal-Pulizija tal{amrun. Il-ka] ikompli. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Kevin Farrugia.
IL-:LIEDA LI FIHA KIENU INVOLUTI }EW: TFAJLIET OMOSSESSWALI FIL-{AMRUN
Il-ka] differit peress li wie[ed mill-akku]ati ma deherx il-Qorti Il - Qorti preseduta mill Ma;istrat Joseph Apap Bologna ordnat biex ;uvni ta[t l - età jidher il - Qorti fis - 27 ta ’ Frar li ;ej biex iwie;eb g[all - akku]i li fil {amrun [ebb u hedded ]ew; tfajliet ta ’ 1 7 - il sena u li huma ta ’ tendenzi omosesswali . {ames persuni qed ji;u akku]ati li pparte/ipaw fi ;lieda fil - {amrun f ’ Jannar li g[adda . Mary Aquilina ta ’ 35 sena, ]ew; ;uvintur u ] - ]ew; tfajliet ta ’ tendenzi omossesswali, li lkoll ma jistg[ux jissemmew min[abba li g[adhom ta[t l - età . Il - Qorti ordnat li wie[ed
mi] - ]g[a]ag[ biex ikun pre]enti g[as - seduta li jmiss inkella ji;i esegwit mandat ta ’ arrest fil konfront tieg[u . {uh u l persuna mressqa qalu li ] ]ag[]ug[ ma marx il - Qorti min[abba li ma kienx notifikat b ’ /itazzjoni . Fil - Qorti g[aldaqstant dehru ] - ]ew; tfajliet, wie[ed mill - a[wa subien u mara, li hi ;ara tas - subien li allegatament meta semg[et il - ;lieda [ar;et tag[ti palata lis - subien . Minkejja n - nuqqas ta ’ wie[ed mill - akku]ati l Qorti semg[et ix - xhieda tat - Tabiba Marica Caruana, mi/ - ?entru tas -
Sa[[a tal - Floriana u qalet li wie[ed mis - subien li ma kinitx qed tarah fl - awla, jew kif spjegat aktar tard ma setg[etx tag[rfu, mar g[andha biex ji;i invistat fejn dan qal li kellu i;ig[ f ’ dahru, fl - irkoppa x xellugia u u;ieg[ f ’ subajh . Il - Prosekutur, is Supretendent Charles Magri assikura lill - Qorti li dak li ma deherx g[all kaw]a se jidher inkella kien se jarrestah . G[at - tfajliet deher l Avukat Cedric Mifsud filwaqt li l - Avukat Michael Sciriha deher g[al kumplament .
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
8 Opinjoni Xi snin ilu, reporter Malti staqsieni kif jien nista’ nag[mel xog[ol tajjeb fil-qasam tal-protezzjoni internazzjonali tar-refu;jati meta jien, barra li jien Kattoliku, kont ukoll l-Uffi/jal g[ar-Relazzjonijiet Pubbli/i tal-Kurja tal-Ar/isqof. Staqsieni din id-domanda g[ax kien jaf li l-protezzjoni internazzjonali ta’ refu;jat ting[ata lil persuni li jkollhom bi]a’ reali ta’ persekuzzjoni min[abba razza, nazzjonalità, s[ubija f’xi grupp so/jali partikulari li aktarx li jkun f’minoranza, reli;jon jew politika. G[aliex ir-reporter kon/ernat [ass li g[andu jag[milli domanda xejn tfu[ b[al din, jaf hu. Min-na[a tieg[i, jien ma sibt ebda diffikultà nwie;bu. G[edtlu li wa[da mill-garanziji l-kbar g[aliex jien nag[mel [ilti kollha biex dmiri naqdih tajjeb kienet proprju fit-twemmin u l-konvinzjonijiet Insara tieg[i. Il-kitba tieg[i tal-lum hi spirata minn din l-esperjenza.
Nu//alijiet u lentijiet li ji]gwidaw }mien twil ilu nibtet drawwa stramba fost ilbnedmin fejn lit-trabi bdew ilibbsuhom nu//alijiet li ma jidhrux: invi]ibbli g[all-g[ajn umana. {add ma jaf meta, kif u g[aliex bdiet din iddrawwa. Wie[ed mill-effetti ta’ dawn in-nu//alijiet hu li bihom il-bnedmin jaraw lilwien differenti minn kif ikunu fil-fatt. Ng[idu a[na la[mar jibda jidher a[dar, liswed jidher abjad u l-isfar jidher b[allikieku kien blu. Effett ie[or hu li l-forom jidhru differenti milli fil-fatt ikunu. Ng[idu a[na l-g[oli jidher baxx, it-twil jidher qasir, l-o[xon jidher irqiq u dak li jkun qrib jidher filbog[od. I]da l-ag[ar effett ta’ dawn in-nu//alijiet hu li s-sabi[ jidher ikrah u bil-maqlub. Kif ukoll li bnedmin ta’ qalb [elwa u umli jidhru b[allikieku kienu nies []iena, waqt li l-kattivi u dawk li ma jiddejqux jag[mlu [sara lil g[ajrhom jidhru b[allikieku kienu ta’ qalb [elwa u ;entili. Fil-kwalità u l-forma tallentijiet li bdew jitwa[[lu ma’ dawn in-nu//alijiet bdew ji]diedu xi varjazzjonijiet skont l-g[eruq razzjali, jew ta’ kulur, jew so/jali jew reli;ju]i jew politi/i ta’ dak li jkun. G[aldaqstant saret [a;a komuni li t-tfal bojod jaraw lit-tfal suwed koroh, li dawk li jkunu jg[umu fil-;id materjali u jaraw lill-fqir filbaxx u g[odda f’idejhom, u li dak li jkun g[andu jib]a’ u j]omm ’il bog[od minn min ikun ja[sibha jew jemmen differenti minnu. Saret [a;a ta’ bilfors Fil-komunitajiet fejn da[al dan it-tip ta’ nu//ali ma]-
]mien sar li jrid ikollok wie[ed ta’ bilfors, inkella tissogra li ta’ madwarek iwarrbuk u jdendlulek ma’ g[onqok tabella biex kul[add ikun jaf li inti m’intix b[allbqija. G[all-ewwel, kien hemm min [adha bi kbira b’din il-[a;a, i]da ma]-]mien indrat. :ara wkoll li iktar ma bdew jikbru fl-età, in-nies iktar bdew iqisu n-nu//ali b[ala parti minnhom u minn [ajjithom. Mhux biss, i]da [afna nies bdew i[ossuhom jist[u li mqar jistaqsu lilhom infushom jekk kienx jag[mel sens li huma j;orru dan in-
nu//ali minn twelidhom sa mewthom, peress li n-nu//ali sar parti mill-kultura talkomunità u s-so/jetà tag[hom. Anzi bosta lanqas baqg[u jindunaw li kellhom dan in-nu//ali quddiem g[ajnejhom. Biex tag[qad, [add ma kien jag[ti kas tal-varjazzjonijiet li kienu jid[lu minn ]mien g[all-ie[or fil-kwalità, ilforma, il-qawwa u l-kulur tallentijiet li kienu jintu]aw g[al dawn in-nu//alijiet filkomunità. Ir-ri]ultat kien li beda jinbet u jikber id-di]gwid bejn dawk li kellhom ng[idu a[na lewn tal-;ilda differenti, jew kellhom g[eruq etniku mhux b[al tal-ma;;uranza, jew kellhom twemmin reli;ju] jew politiku mhux b[al tal-
ewwel iridu jkunu /erti li g[andu l-istess kredu reli;ju] u politiku tag[hom... ming[ajr varjazzjonijiet. Il-;rajjiet ta’ di]gwid li ma]-]mien bdew jinbidlu f’tilwim, stmerrija, diskriminazzjoni, emar;inazzjoni, manipulazzjoni, mibeg[da, vendikazzjonijiet, persekuzzjoni, [ruxijiet u kunflitti, ma tg[oddhomx. Alla biss jaf kemm bnedmin mhux biss ;ew mg[aff;in ta[t is-saqajn min[abba g[eruqhom jew twemminhom, u kemm nies tilfu [ajjithom jew sa[[ithom f’kunflitti bla sens mibdija u kkargati min-nies li n-nu//ali li libbsuhom meta kienu g[adhom ]g[ar mhux talli baqa’ mwa[[al ma’ wi//hom
G[ax mhumiex biss il-balal, is-skieken u l-bombi li jistg[u jifnu l-bniedem. E]empju huma l-vittmi ta’ strate;iji talqerda tal-karattru (character assassinations). Dawn jafu jkunu l-vittmi ta’ xbieki ta’ [a]en aktarx minsu;in u m[addmin minn xi klikka esperta fil-qerq, lingann u l-manipulazzjoni talmidja. Jafu jkunu l-vittmi ta’ nassaba astuti ta’ min ma jkunx irid jin/ensahom u li, probabbilment, ikollhom lg[ajnuna ta’ nies mag[]ulin b’reqqa. Jafu jkunu l-vittmi ta’ mani;;i ta’ nies bla kuxjenza li ;ieli jin[bew – flimg[oddi iktar mil-lum – wara kittieba li ma jkunux juru isimhom. Alla wa[du jaf kemm nies jisfaw imkissrin b’tg[affi;
Il-;rajjiet ta’ di]gwid ma]-]mien bdew jinbidlu f’tilwim, stmerrija, diskriminazzjoni, emar;inazzjoni, manipulazzjoni, mibeg[da, vendikazzjonijiet, persekuzzjoni, [ruxijiet u kunflitti, li ma tg[oddhomx
o[rajn fl-istess ambjent fejn kienu jew marru jg[ixu. Il-bojod bdew jaraw lissuwed b[ala ma[mu;in u g[a]]enin, waqt li s-suwed bdew jaraw lill-bojod b[ala sfruttaturi u spiss qattiela. In-nies bi/-/ans li jedukaw irwie[hom bdew jaraw lillo[rajn b[ala inferjuri u ma jiswew g[al xejn, waqt li dawk bla edukazzjoni formali bdew jaraw lill-o[rajn b[ala b’imne[irhom imxammar u [allelin. In-nies bdew ukoll i;ibu rwie[hom ma’ xulxin skont jekk reli;jo]ament jew politikament kinux ja[sbuha u jipprattikaw b[alhom. Biex jift[u qalbhom jew biebhom g[al dak li jkun, bdew l-
talli iktar ma kibru fl-età iktar ]iedu huma stess lentijiet o[rajn ta’ firda u g[elt. Prepotenza u arroganza Il-pjaga tinkludi wkoll nies
prepotenti u arroganti li tant jibdew i[ossuhom superjuri fuq l-o[rajn li wkoll ma’ dawk li jkunu jemmnu u jipprattikaw b[alhom, jibdew jimxu skont jekk dak li jkun ikunx lest li jin]el g[arkupptejh quddiemhom ming[ajr ma jifta[ fommu, bid-dritt biss li jg[id ‘iva’ g[all-kmand tag[hom! L-u;ig[ li jsofru l-vittmi ta’ nies b[al dawn mhux bilfors ikun u;ig[ fi]iku. Jista’ jkun u;ig[ ;ewwieni. U;ig[ li jferi forsi permanentement.
simili sempli/ement g[ax ikun hemm min, bit-tip ta’ nu//ali u lentijiet li jkollu f’g[ajnejh, jarahom jew iqishom ’il barra mi/-/irku tieg[u! Is-segwa/i veri ta’ Kristu
{sarat b[al dawn huma dejjem ta’ min jistmerrhom. I]da l-kruha tag[hom tkun akbar jekk u meta dawk li jwettquhom ikunu nies li jippre]entaw irwie[hom b[ala segwa/i u xiehda ta’ Dak li meta ;ie fid-dinja ikkumbatta n-nuccalijiet u l-lentijiet talpre;udizzji u fittex li j;arraf il-[itan tal-firda biex minflokhom jibni l-pontijiet tal-im[abba, il-verità u l;ustizzja.
minn Charles BUTTIGIEG kb@erremme.com.mt
Wa[da mir-riflessjonijiet li jmissna nag[mlu fir-Randan li g[andna quddiemna, infatti, hi kemm a[na nistg[u ng[idu li a[na tassew segwa/i ta’ Kristu jekk f’[ajjitna hemm xi ka]i jew sitwazzjonijiet fejn nittrattaw ma’ g[ajrna mhux b[alna nfusna u bl-istess dinjità tag[na, imma skont il-kulur tal-;ilda tieg[u, skont jekk hux tal-istess reli;jon jew g[a]la politika tag[na, skont l-orjentament sesswali tieg[u, jew skont xi [a;a o[ra fid-diversità li hemm fost il-bnedmin: l-istess b[alma hemm diversità filward, li kull wa[da minnhom ikollha l-ilwien u lkaratteristi/i sbie[ tag[ha, u li meta ti;borhom flimkien joffrulek bukkett tassew sabi[. Lir-reporter li g[amilli lmistoqsija li semmejt flintroduzzjoni we;ibtu proprju f’din il-linja. G[edtlu li b[ala Nisrani li jrid jimxi skont it-tag[lim ta’ Kristu, g[alija l-bnedmin huma kollha wlied Missier wie[ed. Dan hu Missier li x-xemx itellag[ha biex tiddi fuq kul[add, ming[ajr ebda distinzjoni. In-nu//alijiet u l-lentijiet tal-pre;udizzji – kull forma ta’ pre;udizzji - li j/ajpru jew idallmu l-mod kif a[na n[arsu lejn l-o[rajn, da[[luhom il-bnedmin, mhux il-Missier. Huwa ma jridhomx. G[alhekk, min irid isegwi tassew lil Ibnu, li [abb lil kul[add u ma eskluda lil [add, irid jirre]istihom u jikkumbattihom. Irid i[obb lil g[ajru, hu min hu u ;ej minn fejn ;ej, b[alu nnifsu. B’[e;;a u determinazzjoni evan;elika.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Pjan [olistiku g[all-ambjent ta’ pajji]na Il-Politika Nazzjonali tal-Ambjent, li kienet pre]entata fil-jiem li g[addew, tirrappre]enta pass importanti ’l quddiem fil-[arsien tal-ambjent ta’ pajji]na fid-definizzjoni wiesg[a tieg[u. Illum lambjent m’g[adux biss il-problema tal-Mag[tab u l-pro;etti ta’ afforestazzjoni u l-[arsien tal-flora u l-fawna – illum da[lu kun/etti iktar wiesg[a li jvarjaw mill-wirt kulturali sal-livell ta’ tni;;is flarja u anki livelli a//ettabbli ta’ storbju. Is-sitt oqsma ewlenin tal-politika nazzjonali tal-ambjent huma l-green economy, il-[arsien tas-sa[[a ambjentali; l-u]u tar-ri]orsi b’mod effi/jenti u sostenibbli; it-titjib tal-ambjent lokali; l-ambjent f’G[awdex, u s-sostenibbiltà ambjentali. Dan kollu jrid jittie[ed fil-kuntest tal-fatt li Malta g[andha /irkostanzi partikolari fosthom densità g[olja tal-popolazzjoni u daqs ;eografiku limitat, bi ftit li xejn ri]orsi naturali. B’hekk g[all-ewwel darba pajji]na g[andu politika [olistika fuq ilqasam ambjentali, b’tali mod li mhux kull Ministeru jew entità o[ra jie[du inizjattivi g[al rashom, i]da jwettqu l-[idma tag[hom fi [dan qafas ;enerali, biex b’hekk ikun hemm siner;ija u mhux wie[ed imur kontra l-ie[or. Din il-politika nazzjonali tfasslet wara li fix-xhur li g[addew sar abbozz li tpo;;a g[allkonsultazzjoni pubblika. B’mod ;enerali, ilkummenti li saru anki minn G[aqdiet Ambjentali
kienu po]ittivi u l-uniku xetti/i]mu li kien hemm kien dwar l-implimentazzjoni ta’ din il-politika li g[andha miri ambizzju]i sa[ansitra aktar minn talUE, u li jridu jintla[qu sal-2020. Hu stmat li biex il-mi]uri kollha elenkati f’din il-politika jitwettqu hemm b]onn madwar €2.1 biljun. Minn dawn 88% di;à ;ew allokati. Sensiela ta’ pro;etti ambjentali li di;à twettqu Fl-istess [in però, il-Gvern ma qag[adx idu fuq ]aqqu jistenna t-tfassil ta’ din il-politika biex wettaq pro;etti kbar fil-qasam ambjentali. Fost lo[rajn bis-sa[[a tal-investiment tal-UE, Malta llum hi fost l-uni/i pajji]i fil-Mediterran li jittrattaw id-drena;; kollu qabel jintrema fil-ba[ar.
Dan ifisser ba[ar iktar nadif, ambjent iktar b’sa[[tu kif ukoll tis[i[ tal-kompetittività tassettur turistiku. Pro;ett ewlieni ie[or kien dak tal-g[eluq talmi]bliet tal-Mag[tab u l-Qortin f’G[awdex li minn ;er[a nazzjonali qed jinbidlu bil-mod f’park g[allfamilja. Fl-istess [in idda[[let is-separazzjoni taliskart kemm bieb bieb kif ukoll mill-bring-in sites, u mis-Civic Amenity Sites. Jikkumplimenta dan kollu kien hemm l-investiment fl-impjant ta’ ri/iklagg f’Wied il-G[ajn. Fl-a[[ar xhur ukoll ilGvern nieda riforma ewlenija, dik tat-trasport
pubbliku li permezz tag[ha indirizza direttament il-problema tat-tni;;is ikkaw]at mit-traffiku, billi ne[[a l-karozzi tal-linja l-antiki u introdu/a karozzi ;odda li huma fost l-inqas li jni;;su fl-UE. Inizjattivi o[ra li [a l-Gvern kienu in/entivi kemm lid-djar kif ukoll lill-industrija favur ener;ija nadifa u inqas dipendenza fuq fossil fuels u forom o[ra ta’ ener;ija li jni;;su. Fil-qasam tal-wirt storiku, ukoll g[addejja [idma kbira fi pro;etti kbar tar-restawr u riabilitazzjoni fosthom is-swar b’investiment ta’ €36 miljun. Flistess [in g[addej ukoll xog[ol kbir f’siti stori/i ewlenin fil-Belt u madwar il-pajji] kollu. Hemm ukoll l-istrate;ija Eko-G[awdex, li permezz tag[ha l-Gvern irrikonoxxa u qed jie[u mi]uri konkreti biex il-valur ekolo;iku ta’ din il-g]ira jit[ares, filwaqt li jkun im[e;;e; ]vilupp sostenibbli. Di;à qed jitwettqu aktar minn mitt mi]ura G[alkemm il-miri ta’ din il-politika jridu
jintla[qu sa tmien snin o[ra, aktar minn mitt mi]ura di;à twettqu jew bdiet il-[idma fuqhom. Ilfatt li din il-politika tfasslet b’kunsens wiesa’ kemm mal-partiti politi/i kif ukoll mal-g[aqdiet ambjentali u mhux b’xi forma ta’ impo]izzjoni jawgura tajjeb li kul[add jag[ti sehmu biex fla[[ar mill-a[[ar il-politika nazzjonali tal-ambjent tkun su//ess.
Skizzi (53)
Revi]joni]mu storiku Li l-Partit Laburista g[andu passat ftit ikkulurit i]]ejjed hu fatt mag[ruf. G[al bosta snin l-istess Partit Laburista g[amel minn kollox biex iben;el stejjer u ;rajjiet li g[amlulu ftit ;ie[ b[ala partit politiku spe/jalment fi ]mien meta kien fil-gvern. I]da ]-]mien jg[addi u b[al dejjem l-avvenimenti mqanqlin tal-passat jispi//aw ikkonsenjati fl-annali talistorja. I]da hu importanti li dawn l-istejjer ma jintesewx u wisq anqas jitg[aw;u l-fatti li jkunu sawruhom. Mhux hekk g[amel il-Kap tal-Oppo]izzjoni ftit ta]-]mien ilu meta xebbah il-vot ta’ sfidu/ja inkonklussiv li ressaq fil-Parlament, mas-sitwazzjoni politika li kellu pajji]na fl1981. Dawn il-kummenti lissnu rabja fost il-bosta li g[adhom jiftakru sewwa l;rajjiet li se[[ew f’dak i]]mien imdallam tal-istorja politika Maltija. F’tentattiv fjakk biex jag[mel spe/i ta’ apolo;ija r[isa g[all-a;ir tal-gvern Mintoffjan tal-1981, fettillu
minn Caroline GALEA info@carolinegalea.com
jxebbah il-kri]i kostituzzjonali li karkret g[al [ames snin u [ames xhur ma’ di]gwid intern ta’ grupp Parlamentari li g[oddu g[adda minn fuqu ftit ;img[at. Din it-tixbiha hi, u tibqa’ tg[awwi;a grassa talistorja ta’ pajji]na. X’qal Lino Spiteri
{assejt li minflok insemmi esponenti parti;jani biex nag[mel il-ka] tieg[i,
Lino Spiteri jg[id li r-ri]ultat elettorali tal-1981 kien ‘pervers’ u li l-aqwa triq ’il quddiem kienet li ji;i kkore;ut ir-ri]ultat li ta ma;;oranza lill-PN
nikkwota ftit eks Ministru Laburista u opinjonista, Lino Spiteri, li f’artiklu fuq The Times of Malta qal li l-kliem ta’ Muscat huma essenzjalment ]baljati g[al numru ta’ ra;unijiet. Waqt li jikkonferma li dan il-gvern hu le;ittimu u korrett, jg[id li rri]ultat elettorali tal-1981 kien ‘pervers’, ‘nieqes minn ma;;oranza’ u li l-aqwa triq ’il quddiem kienet li ji;i kkore;ut ir-ri]ultat li kien ta ma;;oranza lill-Partit Nazzjonalista. Kellhom jg[addu [ames snin u [ames xhur biex dan liskari;; ;ie kkore;ut kontra r-rieda ta’ bosta esponenti Laburisti ta’ dak i]-]mien. I]da ma rridx ne[el nitkellem fuq il-passat. Jibqa’ l-fatt li l-Partit Laburista qieg[ed jag[mel minn kollox biex ji]gwida l-attenzjoni mist[oqqa g[all-isfidi pre]enti, akkost li jispi//a jaqla’ [ama li ftit jag[millu ;id fil-kuntest politiku pre]enti. ?ertifikat ie[or Fuq il-vena tat-tag[wi; talfatti, il-;img[a l-o[ra [ar;et
statistika li kkonfermat g[al darb’o[ra l-opportuni]mu politiku tal-Partit Laburista.
Xena tipika ta’ dak li kien ise[[ fi ]mien il-PL fis-snin l-img[oddija
Waqt li tal-Labour jinsistu kemm dan il-Gvern hu insensittiv g[all-qag[da ekonomika ta’ pajji]na, la;enzija Ewropea Eurostat ftit li xejn qablet mieg[u. ?ifri ma[ru;a l-;img[a li g[addiet ikkonfermaw ittrack record ta’ dan il-Gvern. [are; /ar kemm il-politika ekonomika u fiskali ta’ pajji]na miexja fid-direzzjoni ;usta meta ;ew ippubblikati /ifri tad-dejn tal-pajji]i Ewropej tul it-tielet kwart tassena l-o[ra. Waqt li pajji]na rnexxielu jnaqqas id-dejn b’1.6 % fuq il-kwart pre/edent, pajji]i o[ra splodielhom id-dejn. Il-
Gre/ja ]iedet id-dejn b’4.4%, l-Ungerija b’4.8% u lPortugall bi 3.6%. Malta u lItalja biss kienu fost l-iktar pajji]i li g[amlu sforz biex ira]]nu l-infiq li jiddistingwina fost landament ekonomiku ta’ g[oxrin pajji] fiz-zona ewro. Dawn, Sur Partit Laburista, huma fatti /ari. Dawn mhumiex rettorika politika nieqsa minn sustanza i]da /ifri li bil-fatti jikkonfermaw ix-xog[ol ta’ dan il-Gvern. Politika ta’ Gvern li kif dejjem jg[id il-Prim Ministru, g[andha ti;i ;;udikata mhux b’dak li jing[ad i]da b’dak li jitwettaq!
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
10 Ittri
Meta jdoqq il-vjatku M’hemmx a[jar waqt ilpunt tal-mewt li tkun assistit minn sa/erdot biex meta tkun se tidher quddiem l-Img[allem Divin tkun filpa/i mieg[u. Drawwa antika li sfortunatament [allejnieha tnin, li turi devozzjoni lejn :esù Ewkaristija waqt ilpunt tal-mewt hija l-vjatku. :eneralment, il-Vjatku li kien jing[ata lin-nies komuni kien jikkonsisti hekk: fuq quddiem jin;arr listendard a[mar ]g[ir talvjatku, wie[ed idoqq qanpiena tal-idejn, ir;iel u tfal i;orru fanali tal-vjatku, u matul il-gwerra billejl, meta kien jirrenja l-blackout kienu jg[attu l-[;ie; talfanali b’karti tat-tajr blu biex id-dawl ma tantx jidher. Jin;arru wkoll it-tu]ellin, l-asper;es, ir-ritwal u listola l-vjola flimkien ma’ girlanda ]g[ira li j]ommha abbati liebes ]imarra [amra. Fratell i]omm umbrella u ta[tha l-qassis liebes velumeral i]omm pissidi f’idejh. Il-;ilwa timxi fla[[ar, tqassat ir-ru]arju, ilMiserere u t-Te Deum. Vjatku b’pompa kbira kien dak tal-Gran Mastru Pinto li jag[tina d-dettalji tieg[u l-istoriku Michael Galea fl-artiklu tieg[u ‘FilMewt tal-Gran Mastru Pinto’ li deher fil-Pronostku Malti 1974. “Nhar id-9 ta’ Di/embru tal-1772, fil-
11. 30
ta’ filg[odu, ilqanpiena l-kbira tal-knisja ta’ San :wann instemg[et iddoqq sitt tokki kull darba: kien il-vjatku g[all-Prin/ep Gran Mastru Pinto. “Minnufih bdiet [ier;a lpur/issjoni mill-bieb ewlieni tal-knisja. Imexxi dik il-pur/issjoni kien hemm kjeriku konventwali liebes dalmatika, hu u j]omm is-salib tal-Ordni bi tmien ponot u bandalora. Imbag[ad segwew ilkavallieri j]ommu tor/a f’idejhom, il-mazzier, ilkleru tar-Reli;jon ta’ :erusalemm, il-konventwali lebsin mozzetta u spellizza. “Kienu qeg[din i]ommu l-baldakkin erba’ konventwali lebsin kappa u konventwal ie[or liebes mozzetta j]omm lumbrella. Imexxi l-vjatku kien il-Monsinjur Prijur liebes il-kappa. Wara ssagrament mexa s-Sagru Kunsill. Il-vjatku g[adda minn quddiem il-Ber;a ta’ Alvernja (illum il-Qrati Superjuri), issokta g[al quddiem it-Te]or tal-Ordni (illum il -Casinò Maltese) u baqa’ die[el fil-Palazz Ma;istrali. Mons. Prijur amministra l-vjatku lillGranmastru.” B’pompa jew le, fl-a[[ar mill-a[[ar, it-tajjeb u l-;id li tag[mel tie[u mieg[ek iddinja l-o[ra!
Emanuel Micallef {al Qormi
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-KRI}I TAL-GRE?JA IL-:ERMANJA
Jit[assru mijiet ta’ titjiriet b’ka;un ta’ azzjoni industrijali Matul il-;urnata tal-biera[ t[assru kwa]i tliet mitt titjira fl-ajruport ta’ Frankfurt wara li grupp ]g[ir ta’ [addiema mag[rufa b[ala loaders re;g[u bdew strajk dwar il-pagi f’azzjoni li tista’ tkompli anki l-;img[a d-die[la. It-trade union GdF sej[et din l-azzjoni g[al madwar mitejn [addiema wara li ma rran;atx ftehim dwar issalarji ma’ Fraport; li jmexxi t-tielet l-akbar ajruport tal-Ewropa u li qed jirre]isti ‘g[ad-domandi g[oljin i]-]ejjed tal[addiema’. Filwaqt li l-union ma ppjanatx azzjonijiet industrijali g[al tmiem il-;img[a, listrajk kapa/i jissokta minn nhar it-Tnejn jekk l-amministraturi ta’ Fraport ma jilqg[ux id-domandi. Intant, il-union te[tie; tag[ti twissija (notice) valida g[al 24 sieg[a qabel kwalunkwe
azzjonijiet ;odda. Il-kelliema ta’ Fraport qalu li huma lesti jkomplu binnegozjati meta ma semg[u xejn ming[and il-union rigward il-possibbiltà ta’ aktar ta[ditiet. Il-union fl-istess [in insistiet g[al ]idiet fis-salarji tal-loaders g[ax ‘xog[olhom sar aktar ikkumplikat min[abba r-raba’ mitjar (flajruport ta’ Frankfurt)’ li ilu jiffunzjona minn Ottubru. Madankollu, il-kelliema g[al Fraport fissru t-talbiet g[al ]idiet ta’ sebg[in filmija fil-pagi b[ala ‘irresponsabbli’ u jridu li l-union ta//etta xi forma ta’ kompromess. Sadattant, l-istrajk talbiera[ waqqaf aktar minn 280 fost l-1,300 titjira li kellhom isiru lbiera[ mill-kumpless ta’ Frankfurt wara li nhar il-{amis ukoll kienu t[assru 172 titjira mill-istess ajruport.
Aktar vi/in il-bailout
Il-Gre/ja tidher li qed tavvi/ina t-tieni bailout mill-2010 ’il hawn minkejja li l-pajji]i taz-zona ewro g[adhom jinkwetaw dwar kemm dan ilpajji] se jirnexxilu jaqta’ mid-djun fost il-programmi ta’ awsterità intensiva. Sadattant, il-Gvern Grieg nhar il-{amis fassal mi]uri addizzjonali g[all-awsterità bit-tama li jing[ata t-tieni pakkett ta’ fondi g[allemer;enza ekwivalenti g[al 130 biljun ewro u li j]ommuh milli jfalli. Kollox g[andu jkun de/i] waqt il-laqg[a ta’ nhar it-Tnejn, fi Brussell, g[all-Ministri talFinanzi taz-zona ewro ewro mag[rufa b[ala lEurogroup. Dan meta l-Kan/illier tal-:ermanja Angela Merkel, il-Prim Ministru Taljan Mario Monti u l-Prim Ministru tal-Gre/ja Lucas Papademos ilkoll huma ottimisti li t-ta[ditiet se jipprodu/u ftehim wara l-a[[ar xhur problemati/i. Madankollu, in-negozjati mal-kredituri flUnjoni Ewropea u mal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) g[adhom diffikultu]i; bis-sitwazzjoni ]]id it-tensjoni bejn il-Gre/ja u l-pajji]i Ewropej tat-Tramuntana li huma msie[ba fiz-zona ewro. Il-;urnal :ermani] Der Spiegel ikkwota lil Maria Fekter, il-Ministru tal-Finanzi talAwstrija, fis-sens li ‘l-pajji]i li jgawdu l-og[la credit rating (ta’ AAA) baqg[u xetti/i dwar kemm il-Gre/ja se til[aq it-tragwardi.’ Il-pajji]i inkwistjoni jinkludu l-:ermanja, ilFillandja u l-Olanda u meta z-zona ewro xorta ma teskludix g[all-possibbiltà ta’ ‘Gre/ja falluta’. L-in/ertezza hi dovuta g[all-anali]i talKummissjoni Ewropea, il-Bank ?entrali Ewropew u l-IMF li jbassru li d-djun talGre/ja, fl-2020, g[andhom ila[[qu mal-129 filmija tal-Prodott Gross Domestiku (GDP) u ’l
Il-Ministru Awstrijaka Maria Fekter
fuq sew il-mira ta’ 120 fil-mija li kienet stabbilita f’Ottubru. Qabel, l-uffi/jali qalu li kienet tkun a//ettabbli ‘mira ta’ 125 fil-mija’ (almenu g[all-parti kbira tal-pajji]i taz-zona ewro) i]da anki dan ittragward je[tie; jer;a’ aktar mi]uri u riformi g[all-awsterità. Intant – u meta f’April hemm prospett ta’ bidla fl-amministrazzjoni (il-Gvern) tal-Gre/ja – iz-zona ewro qed t[ares ukoll lejn livelli akbar ta’ supervi]joni fejn jid[lu r-riformi li qed jid[ol g[alihom il-pajji] partikulari bliskop li jnaqqas mid-dejn. Fl-istess [in – u anki jekk il-Gre/ja ta//erta mit-tieni bailout tag[ha – qed tikber il-fehma fi [dan iz-zona ewro li lanqas dawn il-fondi ta’ emer;enza m’huma se jkunu bi]]ejjed biex isolvulha l-problemi.
IS-SIRJA
Id-dinja qed iddur kontra Assad fost il-vjolenza persistenti Uffi/jal ewlieni ta/-?ina lbiera[ kien mistenni jasal f’Damasku biex juri lappo;; g[all-President Sirjan Bashar al-Assad wara li l-Assemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti insistiet li Assad jirtira l-offensiva fuq l-ibliet mag[rufa g[ar-re]istenza kontra r-re;im tieg[u u jwarrab mill-poter. Il-Vi/i-Ministru ?ini] g[all-Affarijiet Barranin Zhai Jun sadattant di;à g[amilha /ara li pajji]u ma japprovax ‘l-ind[il barrani fis-Sirja li jibba]a fuq il-forza’ inkella sitwazzjonijiet fejn lentitajiet internazzjonali ‘ju]aw il-forza biex iwasslu g[al bidla fir-re;im Sirjan. Dan meta /-?ina temmen ukoll li ttheddida tas-sanzjonijiet ma ssolvix ilkri]i, bl-osservaturi ma jafux jekk Zhai
Jun jistax anki jipperswadi lil Assad biex iwaqqaf l-azzjonijiet militari kontra /-/entri tar-re]istenza. G[alissa Assad ma jidhirx dispost li jtemm l-offensiva fuq /erti zoni Sirjani u l-eks militar tar-re;im li jridu jaqilbu l-pa;na fis-Sirja. Intant, il-fortizzi talOppo]izzjoni – b’mod partikulari l-belt ta’ Homs – ma jistg[ux jie[du nifs wara li ilhom l-a[[ar ;imag[tejn ta[t bumbardament intensiv. L-in[awi ta’ Baba Amro – zona ta’ Homs iddominata mis-Sunni – qed ikunu attakkati kontinwament mit-truppi u t-tankijiet tal-gwerra tar-re;im Sirjan, b’xita ta’ missili u balal talartillerija jin]lu direttament g[al fuq ilbini.
Il-vot tal-Assemblea tan-NU fi New York, li se[[ tard fil-lejl tal-{amis, wera mill-;did li Assad ftit fadallu alleati – b’137 stat jivvutaw favur irri]oluzzjoni li tappo;;ja l-pjan tal-Lega G[arbija li ssejja[ g[ar-ri]enja talPresident Sirjan. Sadattant, tnax-il stat ivvutaw kontra u sbatax o[ra dde/idew li jastjenu. Ir-Russja u /-?ina, it-tnejn opponew g[al ri]oluzzjoni wara li fl-4 ta’ Frar u]aw il-veto g[al ri]oluzzjoni simili filKunsill tas-Sigurtà tan-NU (fejn dawn i]-]ew; pajji]i huma membri permanenti). Il-vot tal-Assemblea tan-NU – kuntrarju g[ar-ri]oluzzjonijiet tal-Kunsill – m’g[andux sa[[a legali i]da hu anki
simboliku peress li jirrendi lil Assad aktar i]olat. Fl-istess [in il-vot irrifletta l-kundanna internazzjonali g[all-offensiva tar-re;im Sirjan fuq il-poplu tieg[u u li sal-lum irri]ultat fil-mewt ta’ eluf ta’ /ivili. B’hekk ukoll, il-pajji]i-membri tanNU riedu jwasslu messa;; /ar ta’ solidarjetà lill-poplu u l-Oppo]izzjoni fisSirja; b’tal-a[[ar illum qed jing[ata lle;ittimità globali. Osservaturi jemmnu li r-re;im ta’ Bashar al-Assad – li fl-2000 la[aq President wara l-mewt ta’ missieru Hafez – qed javvi/ina t-tmiem g[alkemm ma jafux kemm dan se jdum jisfida lill-poplu tieg[u u lill-komunità internazzjonali.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA
20 sena ilu sploda l-ka] ta’ ‘Mani Pulite’ G[addew 20 sena minn mindu bdiet linvestigazzjoni mag[rufa b[ala Mani Pulite, il-ka] dwar il-korruzzjoni fixxena politika Taljana li kien kisser il-partiti politi/i tradizzjonali Taljani. Kollox kien beda blarrest ta’ Mario Chiesa, politiku Taljan li kien membru tal-Partit So/jalista Taljan. Fuq quddiem nett flinvestigazzjonijiet kien hemm Antonio Di Pietro, li dak i]-]mien kien Magistrat u llum imexxi partit politiku fil-Parlament Taljan. F’kummenti dwar lanniversarju, Di Pietro qal li l-affarijiet fl-Italja irritornaw b[al ma kienu 20 sena ilu. Biex ifakkar dan lanniversarju l-biera[ f’Milan Di Pietro flimkien ma’ Stefania Craxi, bint l-
eks mexxej So/jalista Taljan u eks Prim Ministru, organizza dimostrazzjoni ta’ protesta g[al dak li kien ;ara. Missier Stefania kien spi//a wkoll investigat u kien e]ilja ru[u fit-Tune]ija fejn eventwalment miet ftit snin wara. Min-na[a l-o[ra kien hemm diversi politi/i o[ra fl-Italja li ma qablux ma’ dak li sostna Di Pietro u qalu li filwaqt li g[ad hemm problemi ta’ korruzzjoni fix-xena politika Taljana, dan mhu xejn [dejn kif kienet issitwazzjoni qabel Mani Pulite jew Tangentopoli. Apparti li partiti tradizzjonali Taljani kkrollaw, kien hemm ukoll diversi politi/i u industrijalisti Taljani li g[amlu suwi/idju wara li spi//aw investigati.
L-ITALJA
Pjani biex il-Vatikan ikun intaxxat Il-Knisja Kattolika flItalja se tibda t[abbat wi//ha ma’ kont ta’ miljuni ta’ ewro jekk ji;u implimentati pjani talGvern Taljan biex ma tkunx e]entata. Il-Prim Ministru Mario Monti [abbar li l-Vatikan irid jibda j[allas it-taxxi fuq proprjetà mhux reli;ju]a – xi [a;a li s’issa kienet e]entata li tag[mel. Skont kalkoli li saru, issomma kull sena mistennija tkun ta’ madwar 720 miljun ewro. Il-Knisja Kattolika Taljana g[andha 11,000 propjetà li hi stmata li tiswa disa’ biljun ewro. Fost dawn hemm /entri kummer/jali u [afna propjetà residenzjali. F’Di/embru, il-Gvern kien re;a’ da[[al taxxa li tit[allas minndawk kollha li huma sidien ta’ art jew propjetà fl-Italja u li l-
Knisja ma t[allasx. Fost il-mi]uri ta’ awsterità li kellu jintrodu/i l-Gvern Taljan, kien hemm sej[a biex anki l-Knisja Kattolika ;;orr il-pi] ukoll. Mill-2005, gruppi u organizzazzjonijiet immexxija mill-Knisja ma kinux klassifikati b[ala entitajiet uffi/jali kummer/jali u g[alhekk ma j[allsux taxxa fuq ilpropjetà. Skont rapporti fil-media Taljana, l-awtoritajiet tattaxxa se jibdew jikkalkulaw kemm propjetà li tinttu]a g[al attivitajiet reli;ju]i u kemm le u jsir kalkolu biex tit[allas it-taxxa fuq il-lant kummer/jali. Dan e]empju jg[odd g[al postijiet reli;ju]i li joffru wkoll servizzi turisti/i. Aktar kmieni din il;img[a, /ifri ;odda wrew li l-Italja fi tmiem l-2011 kienet da[let f’ri/essjoni.
Christian Wulff hekk kif ilbiera[ [abbar li kien qed jirri]enja minn President tal-:ermanja (ritratt Reuters)
Il-:ERMANJA
Jirri]enja l-President Wulff Il-Presdient tal-:ermanja Christian Wulff ilbiera[ irri]enja mill-kariga min[abba skandlu dwar favuri politi/i. F’diskors qasir ta’ [ames minuti fil-Palazz Presidenzjali ta’ Bellvue fi Frankfurt, Wulff qal li kien tilef ilfidu/ja tal-poplu :ermani] u g[alhekk kien impossibbli li jkompli jservi b[ala President, rwol li suppost hu l-boxxla morali tal-pajji]. Min[abba l-ka] ta’ Wulff il-Kan/illier :ermani] Angela Merkel ipposponiet vja;; importanti li kienet se tag[mel ilbiera[ f’Ruma biex tiltaqa’ mal-Prim Ministru Mario Monti, Is-sitwazzjoni g[al Wulff inbidlet drammatikament nhar il-{amis meta lProsekuzzjoni talbet lillParlament biex tne[[i limmunità li jgawdi Wulff peress li hu President, lewwel pass lejn il-ftu[ ta’ investigazzjoni formali. Din kienet l-ewwel darba li Prosekuzzjoni :ermani]a riedet tifta[ investigazzjoni kontra l-President tal-pajji] u
dan wassal g[al sej[a biex Wulff, li g[andu 52 sena, jirri]enja. Dan hu t-tieni President :ermani] li kellu jirri]enja f’temp ta’ sentejn. Ilprede/essur tieg[u , Horst Koehler, irri]enja [esrem fl2010 wara li kien kritikat min[abba kummenti li g[amel dwar il-missjoni militari :ermani]a flAfganistan. S’issa, Wulff li qabel kien il-Prim Ministru tal-Istat :ermani] ta’ Niedersachsen qabel ma n[atar President, kien qal li kien se jibqa’ President biex inaddaf ismu. Xi [a;a li baqa’ jg[id sal{amis filg[axija. Fi ]mien meta Merkel qed tipprova ssolvi l-kri]i li qed tolqot iz-zona ewro, l-a[[ar [a;a li kellha b]onn kienet ri]enja tal-President tal-pajji] u t-tfittxija g[al kandidat ;did. Wulff wara li g[adda perjodu ta’ ]mien kien g[amel apolo;ija talli svija lParlament tal-Istat li kien imexxi dwar self li [a bl-ir[is ta’ €500,000 ming[and
negozjant [abib tieg[u. Hu ammetta li g[amel ]ball kbir meta hedded bi “gwerra” lilleditur tal-Bild, il-;urnal li laktar jinbieg[ fil-:ermanja, jekk jippubblika l-istorja dwar negozju finanzjarju li kien g[amel. Hu wara kien kritikat talli a//etta u [alla negozjanti sinjuri jirran;awlu l-btajjel g[alih u l-familja. Fost dawk li qed jissemmew li jie[du post Wulff hemm Joachim Gauck, attivist tad-drittijiet talbniedem mill-:ermanja talLvant li hu wkoll mag[ruf b[ala anti-Komunist. Hu kien ikkontesta kontra Wulff fl2010 u kien hemm b]onn ittielet fa]i tal-votazzjoni min[abba fih. Kandidati possibbli o[rajn huma Thomas de Maiziere, ilMinistru tad-Difi]a; Ursulavon den Leyen, ilMinistru tax-Xog[ol u forsi Wolfgang Schaeuble, ilMinistru tal-Finanzi, g[alkemm osservaturi jsostnu li din ma tkunx mossa g[aqlija min[abba l-kri]i taddjun.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 IL-LIBJA
Tfakkar l-ewwel anniversarju mill-bidu tar-rivoluzzjoni Fil-Libja lbiera[ kien imfakkar l-ewwel anniversarju minn meta beda l-irvell popolari li wassal biex intemmet iddittatura ta’ 42 sena ta’ Muammar Gaddafi. Madwar il-Libja lbiera[ saru /elebrazzjonijiet g[al din l-okka]joni filwaqt li f’Benga]i, fejn bdiet ir-rivoluzzjoni, i/-/elebrazzjonijet kienu ilhom g[addejjin millbidu tal-;img[a. Imma /-/elebrazzjonijiet qed isiru fost t[assib kontinwu g[all-instabbiltà li hemm fil-pajji]. Mijiet ta’ nies armati ta’ gruppi varji li ;;ieldu matul ir-rivoluzzjoni, mag[rufa b[ala thuwwar, g[adhom qed iduru mas-saqajn u [add ma jista’ g[alihom. Mustafa Abdul Jalil, ilmexxej temporanju tal-Libja, nhar il-{amis wieg[ed twe;iba iebsa g[al kull min jhedded is-sigurtà nazzjonali matul i/-/elebrazzjonijiet ta’ dawn il-;ranet. Dan hekk kif membri taleks re;im ta’ Gaddafi li jinsabu barra l-Libja, kienu rappurtati li qalu li kienu qed jibdew muviment politiku bl-
iskop li j;ibu bidla radikali fil-Libja. Is-17 ta’ Frar tal-2011 kienet il-;urnata meta filLibja, wara dak li ;ara fitTune]ija, l-E;ittu u l-Bahrain, iddikjara “il-:urnata tarRabja.” Fi ftit [in, l-irvell kontra t-tmexxija ta’ Gaddafi nfirxet madwar il-Libja u eventwalment wasslet g[allintervent militari min-NATO. Il-;rajja Libjana ntemmet fl20 ta’ Ottubru wara li Gaddafi nqatel f’art twelidu ta’ Sirte. Uffi/jalment m’hemmx /elebrazzjonijiet mill-awtoritajiet ;odda Libjani b[ala turija ta’ rispett lejn l-eluf li mietu fil-;lied biex tintemm id-dittatura fil-Libja, imma fuq ba]i lokali kienu organizzati diversi attivitajiet. Nhar il-{amis filg[axija, f’Benga]i kien hemm /elebrazzjonijiet kbar spontanji hekk kif mijiet in;abru filpjazza ewlenija tal-belt. Ilbiera[ imbag[ad, personalitajiet ewlenin fil-gvern provi]orju attendew /erimonja spe/jali ta’ tifkira. Fil-kapitali Tripli u bliet o[ra ewlenin g[al dawn il;ranet hemm sigurtà kbira u
hemm diversi check points biex ikun evitat li xi [add jipprova j[arbat i/-/elebrazzjonijiet. F’diskors lin-nazzjon imxandar minn fuq ittelevi]joni Libjana, nhar il{amis filg[axija, Abdul Jalil insista li l-Gvern kien feta[ idu lil-Libjani kollha kemm jekk appo;;jaw ir-rivoluzzjoni kif ukoll le. Imma hu insista li din it-tolleranza ma kinitx tfisser li t-tmexxija ;dida ma kinitx kapa/i tie[u [sieb l-istabbiltà tal-pajji]. Fl-eks kwartieri ;enerali ta’ Muammar Gaddafi fi Tripli, illum bini mfarrak u [afna minnu mwaqqa’, bnadar talLibja ;dida tpo;;ew fuq il-ftit bini li g[ad fadal. Fil-ftit bini li g[adu s[i[, illum marru jg[ixu nies li m’g[andhomx dar. Barrmainhekk, kwa]i t-toroq kollha fi Tripli jinsabu m]ejna bil-bnadar ;odda tal-Libja. Il-[ajja g[al [afna nies filLibja tjiebet minn mindu spi//at ir-rivoluzzjoni ta’ tmien xhur i]da s-sigurta hi problema kbira hekk kif f’:unju g[andha ssir elezzjoni ;enerali.
Tfajjel bil-bandiera tal-Libja ;dida waqt /elebrazzjoni f'Benga]i f’g[eluq l-ewwel anniversarju mill-bidu tal-rivoluzzjoni Libjana (ritratt Reuters)
IT-TUNE}IJA
Inkwiet fil-kapitali Il-Pulizija Tune]ina lbiera[ sparat il-gass tad-dmug[ biex tferrex mijiet ta’ fundamentalisti Islami/i li bdew jiddimostraw biex il-pajji] isir stat Islamiku hekk kif [ar;u minn moskeja wara t-talb ta’ waranofsinhar. B[alissa t-Tune]ija hi mmexxija minn gvern moderat Islamiku tal-partit Ennahda.
Madwar 300 Islamiku [ar;u jipprotestaw fit-toroq ta/-/entru ta’ Tune] isej[u g[al stat Islamiku u kontra ssekulari]mu. Il-popolarità tal-Ennahda allarma t-Tune]ini sekulari li huma m[assbin li l-libertà li dejjem kienu jgawdi minnha fil-[ajja personali se tibda ssir aktar imra]]na. ItTune]ija, il-benniena tar-
Rebbieg[a G[arbija, kien wie[ed mill-pajji]i l-aktar sekulari u liberali fid-dinja G[arbija. L-Ennahda qed jag[mel [iltu biex iserra[ mo[[ innies li mhux se jintrodu/i li;ijiet kontroversjali Islami/i u fl-istess [in qed jipprova jikkontrolla l-fundamentalisti Islami/i li jridu rwol akbar tar-reli;jon fil-[ajja pubblika.
Ra;el jippo]a g[al ritratt ma’ statwa li kien hemm f’Bab al-Azizija, il-kwartieri ;enerali ta’ Muammar Gaddafi fi Tripli, u li issa tinsab g[all-wiri f’Misrata (ritratt Reuters)
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra
SPANJA> Carmen Gil hekk kif kienet inkurunata ‘Ir-Re;ina tal-Karnival’ f’Santa Cruz de Tenerife fuq il-g]ira Spanjola ta’ Tenerife fil-bidu tal-perjodu tal-Karnival (ritratt Reuters)
L-I}VIZZERA> Mu]i/isti waqt il-ftu[ tal-Karnival ta’ Lucerne. Dan il-karnival imur lura 600 sena u hu karatterizzat g[all-maskri grotteski mnaqqxa mill-injam. (ritratt Reuters)
L-ISTATI UNITI
Inter/ettat ajruplan [dejn il-[elikopter ta’ Obama Ajruplani tat - tip F -1 6 inter/ettaw ajruplan ]g[ir /ivili li da[al fl ispazju tal - ajru projbit madwar il - [elikopter tal President Amerikana Barack Obama waqt li
kien qed jittajjar fuq Los Angeles . Meta l - ajruplan kien sfurzat jin]el f ’ ajruport , abbord instabu madwar g[axar kilogrammi tad droga marijuana .
Kelliem g[as - Servizz Sigriet Amerikan qal li l - bdot kien interrogat u kien determinat li ma kien hemm ebda intenzjoni li jhedded il President tal - Istati Uniti .
Obama kien qed jivvja;;a abbord il Marine One , il [elikopter Presidenzjali , mill - White House lejn Los Angeles fuq impenji uffi/jali .
RENJU UNIT
L-ISTATI UNITI
Erba’ miljun dollaru g[all-memorji ta’ Amanda Knox Amanda Knox, it-tfajla Amerikana li kienet in[elset mill-akku]a li kienet qatlet tfajla Ingli]a Meredith Kercher f’Perugia fl-Italja fl2007, ing[atat erba’ miljun dollaru g[ad-drittijiet ta’ ktieb dwar il-memorji tag[ha li g[ad irid ji;i pubblikat. Is-somma ng[atat millkumpanija tal-kotba Harper Collins. Hi issa se tikteb ilgrajja kollha dwar il-ka] mil-lenti tag[ha. Ftit ;ranet ilu kienet fe;;et l-a[bar li hi kienet qed tinnegozja biex tikteb ktieb u s-somma li kienet kwotata g[all-ewwel kienet ta’ 600,000 dollaru
L - ajruplani militari g[amlu kuntatt mal - bdot ta/ - Cessna 1 82 u l - bdot fil - pront ikkopera u obda l - istruzzjonijiet u ni]el fl - ajruport ta ’ Long Beach ming[ajr intoppi .
Amerikan i]da jidher li mbag[ad saru kuntatti ma’ kumpaniji o[ra u s-somma ]diedet drastikament. Ftit xhur ilu Knox, li g[andha 24 sena, kienet qabbdet lil Robert Barnett, a;ent letterarju biex jiksbilha kuntratt tajjeb. Dan hu listess persuna li kien innegozja l-kobta bilmemorji ta’ Barack Obama, Bill Clinton u George W. Bush. Ftit ;ranet ilu, ilProsekuzzjoni ta’ Perugia ppre]entat appell kontra ssentenza ta’ Ottubru li biha Amanda Knox kienet in[elset mill-akku]a ta’ qtil.
Charlie Chaplin kien Fran/i]^ Skont dokumenti tasservizzi sigrieti Ingli]i u li issa nfeta[ l-a//ess g[alihom, kien investigat jekk l-attur le;;endarju Charlie Chaplin fil-verità kienx Fran/i] bl-isem Israel Thornstein. Is-servizzi sigrieti Ingli]i ma setg[u isibu ebda tra//a tat-twelid tal-attur fir-Renju Unit minkejja li Chaplin dejjem kien isostni li twieled f’Londra fl-1889. Il-misterju dwar fejn twieled kien fe;; wara li lawtoritajiet Amerikani talbu lill-MI5 biex jinvestigaw ilpassat tal-attur wara li telaq mill-Istati Uniti fl-1952 biddell fuqu ta’ suspett li kien Komunista. Imma l-MI5 ma setg[u
jsibu ebda /ertifikat tat-twelid u d-dokument li l-aktar kien imur lura fi]-]mien marbut mieg[u kien passaport li kien in[ari;lu fl-1920. L-Ingli]i investigaw ilpossibbiltà li kien twieled fi Franza filwaqt li l-Amerikani sostnew li ismu proprju kien Israel Thornstein u aktarx kien Lhudi Russu. I]da minkejja investigazzjoni bir-reqqa, ilMI5 ma setg[u jsibu xejn u lpassat ta’ Chaplin g[adu misterju sal-lum. Imma l-MI5 warrbu l-allegazzjonijiet Amerikani li Chaplin kien Komunista perikolu] u kkonkludew li forsi seta’ kellu simpatiji Komunisti. Hu kien persuna progressiva u sa[qu li ma sabu xejn li
jindika li kien theddida g[assigurtà. Chaplin kien isostni li kien twieled fis-16 ta’ April tal1889 f’East Street f’Walworth fin-Nofsinhar ta’ Londra. Imma l-MI5 kienet sostniet li jew Chaplin ma kienx twieled fir-Renju Unit inkella kien twieled ta[t isem ie[or. Ftit dawl fuq il-misterju twaddab is-sena l-o[ra meta lfamilja ta’ Chaplin sabet ittra f’kexxun li kien mag[luq fejn jing[ad li aktarx kien twieled f’kamp ta]-]ingari fi Smethwick qrib Birmingham. Hu mag[ruf li omm Chaplin Hannah Hill kellha g[eruq filkomunità ta]-]ingari Ingli]i. Chaplin kien miet f’Jum ilMilied tal-1977 fl-età ta’ 88 sena fl-I]vizzera.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Madwarna 15
L-aqwa opportunitajiet f’Malta – www.deal.com.mt deal.com.mt ilha topera minn Marzu 2011. Din ilwebsite toffri a//ess g[al kull tip ta’ xiri g[al gruppi ta’ nies f’daqqa. Timmira lejn varjetà s[i[a ta’ persuni u servizzi differenti, tant li toffri diversi kategoriji ta’ opportunitajiet differenti u ideali g[al interessi varji u diversi. Kul[add jista’ jid[ol u jkollu a//ess minn din ilwebsite ming[ajr ebda [las. I]da sabiex wie[ed ikun jista’ jakkwista xi opportunitajiet minn deal.com.mt je[tie; li jinfeta[ account ;did li jitlob xi dettalji personali ta’ dak li jkun irid jissie[eb. Wie[ed jista’ jag[]el li jid[ol fuq deal.com.mt minn fuq facebook. Dan fil-fatt jag[milha aktar fa/li g[al dak li jkun, g[ax awtomatikament facebook jaqra d-dettalji tal-individwu u jittrasferihom fuq id-database ta’ deal.com.mt. Din il-website tag[milha aktar fa/li bilmenus li tu]a, g[ax kull wie[ed ikollu deskrizzjoni ]g[ira tieg[u ta[tu. Anke meta wie[ed jasal g[all-punt ta’ xiri, hawn ukoll hu fa/li [afna permezz talbuttuna BUY. deal.com.mt hija website lokali li tipprovdi kull tip ta’ deals g[al kull tip ta’ persuni – kemm dawk avventuru]i, b[allg[addasa, dawk li j[obbu jittrattaw lilhom infushom b’xi massa;;i, dawk li
j[obbu jieklu barra u anke dawk li j[obbu jsebb[u d-dehra tag[hom fixxag[ar u d-dwiefer, fost [afna benefi//ji o[ra. Din il-website toffri deals bi skontijiet massivi minn fuq il-prezz normali tag[hom. Dan hu possibbli permezz ta’ Social Mass Buying li tag[ti a//ess lil kull min ju]aha g[al opportunità ta’ xiri g[al gruppi sostanzjali bl-aqwa prezzijiet possibbli. Appena d-deal ikun me[ud, ix-xerrej jir/ievi bar-coded voucher flemail personali tieg[u. Dan g[andu ji;i pprintjat u me[ud g[and il-[anut jew isservizz provdut fil-lista indikata li jkun g[a]el.
Unur presti;ju] g[ad-direttri/i tal-Emirates Airline Festival of Literature It-t[ejjiet g[all-Emirates Airline Festival of Literature 2012 jinsabu fl-eqqel tag[hom. Dan il-festival se jsir bejn is-6 u l-10 ta’ Marzu li ;ej. Ix-xahar li g[adda, id-direttri/i tal-festival, Isobel Abulhoul, kienet onorata mir-Re;ina Eli]abetta II meta r/eviet l-unur talOrdni tal-Imperu Brittaniku (OBE) b[ala rikonoxximent tas-snin ta’ servizz li tat g[all-edukazzjoni u l-letteratura Ingli]a fl-Emirati G[arab Mag[quda. Isobel kienet ukoll ippre]entata bil-Premju Personalità Kulturali minn Sheikh Sultan Bin Mohammad Al Qasimi, Isobel Abulhoul Membru Suprem tal-Kunsill u {akkiem ta’ Sharjah, matul il-Fiera tal-Kotba f’Sharjah is-sena lo[ra. Il-Festival tal-Letteratura tal-Emirates hu l-ikbar /elebrazzjoni filLvant Nofsani tal-kelma miktuba u mitkellma, li ti;bed lin-nies ta’ kull età u sfond flimkien ma’ awturi minn madwar id-dinja biex jippromwovu l-edukazzjoni, id-dibattitu, u fuq kollox, l-im[abba g[allqari u l-kitba. L-Emirates topera titjira kuljum minn Malta g[al Dubaj, b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru. Il-linja tal-ajru qed toffri promozzjoni spe/jali g[al Dubaj fejn ma’ kull biljett tal-ajru mixtri jinkiseb ie[or b’xejn, g[al dawk il-passi;;ieri li jivvja;;aw fil-Ewwel Klassi, filKlassi tan-Negozju jew dik tal-Ekonomija. I]-]ew; passi;;ieri jridu jsiefru flimkien fuq l-istess titjira. Ittaxxa tal-ajruport fuq il-biljett b’xejn mhix inklu]a. Il-biljetti jridu jinxtraw bejn il-15 u l-29 ta’ Frar u d-data tat-tluq trid tkun bejn lewwel u l-31 ta’ Marzu 2012. Il-vja;;aturi jistg[u wkoll jibbenefikaw mill-pakketti tal-akkomodazzjoni f’Dubaj tal-Emirates Holidays. }uru www.emirates.com#mt.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
16
?inekritika
?inekritika 17
minn Joe CALLEJA – jocal@me.com
THE MUPPETS
THE SKIN I LIVE IN (La Piel Que Habito)
Strettament g[an-nostal;i/i u ]-]g[ar
Kapulavur Spanjol ie[or ta’ Almodovar Direzzjoni> Pedro Almodovar< {in> 120 minuta< ?ert.> 18< KRS
Direzzjoni> James Bobbin< {in> 109 minuti< ?ert.> U< KRS
Matt (Alex Russell), Steve (Michael B. Jordan) u Andrew (Dane DeHaan) jisimg[u [sejjes kurju]i f’g[ar fi Chronicle
CHRONICLE
Tas-superman, i]da aktar inventiv Direzzjoni> Josh Trank< {in> 83 minuta< ?ert.> 14< KRS
G[all-ewwel ta[sbu xi film li jittratta l-vjolenza domestika, imbag[ad ifakkrek f’films b[al Blair Witch Project, u aktar tard ta[seb li se tassisti g[as-soltu film tas-superman, jew supereroj li jkollu setg[tat sopranaturali, i]da b’sorpri]a, pja/evoli, ikompli b’mod mill-aktar ori;inali u inventiv li, kurjo]ament i[allik tistenna b’/erta anti/ipazzjoni ssequel li jidher inevitabbli. Kollox jibda bi]-]ag[]ug[ Andrew (Dane DeHaan) li minbarra li fl-iskola kien daqsxejn ta’ g[alih wa[du, meqjus kwa]i nerd, id-dar qed ikollu jaffronta lil missieru, li kien ferm vjolenti, u lmarda terminali li kienet qed teqred lil ommu. Bejn biex ikollu provi ta’ dak li kien missieru, kif ukoll wisq probabbli biex ja[rab jew jinsa xi ftit r-realtà kiefra, jixtri video-camera u jibda jirrekordja kollox, ;ewwa u barra d-dar. Sa[ansitra g[all-party fejn jistiednu ku;inuh Matt (Alex Russell), li x’aktarx kien l-uniku [abib sin/ier tieg[u, ifettillu jie[u l-kamera. Hemmhekk jissejja[ minn ku;inuh u minn Steve (Michael B. Jordan) li kien qed jikkontesta g[all-president talkunsill studentesk, biex jiffilmja [ofra kurju]a f’nofs il-;nien kbir fejn kien qed isir il-party. Malli però, kontra kull lo;ika, jid[lu fiha, jisimg[u [sejjes kurju]i, u jsibu ma’ wi//hom kristalli blu b’dak li jidher intern organiku, li ]-]g[a]ag[
javvi/inawhom b’mod perikolu]. Wara li jag[mlu dan isibu li kisbu setg[at avvanzati b[at-telekine]i, ji;ifieri l-[ila li j/aqilqu o;;etti bil-[sieb ta’ mo[[hom biss. B[alma ji;ri f’saga b[al dawn ta’ superbnedmin, Andrew, Matt u Steve jqattg[u ammont ta’ [in jesperimentaw b’dawn il-[iliet, li jinkludu wkoll ilkapa/ità li jtiru qalb is-s[ab f’g[oli u distanza li jixtiequ. Ta’ adolexxenti li huma, jippruvaw listess [iliet f’/ajt anki goff, i]da jkun hemm ukoll sinjali inkwetanti, b[al meta Matt u Andrew jibdew jinfar;u kull meta huma jesa;eraw bil-[ila ;dida tag[hom. G[alhekk, Matt, li kien l-aktar wie[ed matur fosthom, i;ieg[el lillo[rajn jaqblu mieg[u filli j]ommu dawn il-[iliet sigrieti tag[hom u ma ju]awhomx g[al skopijiet []iena. Imma Andrew ma jkunx konvint minn dan, u jibda n-ni]la f’infern s[i[, meta missieru jattakkah u hu jirritalja, filwaqt li dawn ma jkollhomx flus biex jixtru l-medi/ina tant g[olja li te[tie; ommu. Dan iwassal g[al final e//itanti u spettakolari fl-ajru madwar ilmonument famu] Space Needle f’Seattle, bil-qofol ta’ effetti spe/jali e//ellenti li jwasslu b’konvinzjoni lideat inventivi mir-re;ista Trank u fuq kollox ta’ Max Landis (iben John) li kiteb l-ideat fl-iscript tal-film, imwassal mill-ottika tal-iffimjar tal-protagonist.
B[al diversi atturi li qab]u l-50 sena, anki l-pupi Muppets ilhom dawn la[[ar snin isibuha diffi/li jidhru filfilms. I]da [alli ng[iduha kif inhi: kif jistg[u sempli/i pupi tal-foam u feltru armati biss b’umori]mu verbali u qlub tad-deheb jikkompetu g[al dawk tattfal f’din l-era kompjuterizzata anki filfilms? Infatti g[addew mat-tnax-il sena mill-a[[ar film tag[hom, i]da dan ma qatax qalb ]ew; fans kbar tal-Muppets milli jittantaw iqajmu l-interess mill;did fihom, g[alkemm aktar in[oss li dan jirnexxi b[ala operazzjoni nostal;ika, li tista’ ti;bed lejha appuntu lin-nostal;i/i, u tinteressa lill-udjenza infantili g[all-kur]ità, aktar milli [a;a o[ra. L-ewwel fan kbir huwa Jason Segel (li niftakruh f’Forgetting Sarah Marshall) li hawn g[andu parti ewlenija fir-rakkont li hu kiteb flimkien mal-fan l-ie[or kbir Nick Stollery (li kien kiteb dak g[al Get Him to the Greek). Segel jidher b[ala Gary, l-g[arus ta’ Mary (Amy Adams), i]da li kutant din
ta[seb li aktar jag[ti kas [uh Walter li j[ossu b’xi mod differenti minn dawk ta’ madwaru, u dan bir-ra;un… g[ax kien Muppet! Fil-fatt, meta l-koppja tkun sejra Los Angeles biex ti//elebra l-anniversarju tag[ha, Gary jie[u lil Walter mieg[u biex jaqtag[lu xewqtu li fl-a[[ar jiltaqa’ mal-Muppets li tant kien jog[xa jara permezz ta’ videos. Imma malli jaslu jsibu li t-teatru talMuppets kien abbandunat u ]dingat, u d-diversi membri tal-Muppets kienu lkoll sparpaljati. Barra minn hekk, industrijalist sinjurun Tex (Chris Cooper) kien qed jippjana li jixtrih u j[ottu biex i[affer g[a]-]ejt ta[tu. G[alhekk Gary, Mary u Walter jibdew jirsistu biex jg[aqqdu mill-;did lillMuppets [alli jag[mlu wirja li minnha jittamaw li ji;bru flus bi]]ejjed biex jixtru t-teatru. Minn dan li ktibt tafu x’tistg[u tistennew f’dan il-film. In]id biss li ma’ din it-ta[lita ta’ atturi veri ma’ pupi, hemm ukoll xi sekwenzi ta’ ]fin tal-massa li jfakkruk fil-musicals kbar tal-img[oddi.
Doug (Seann William Scott) aktar jipprattika l-boxing milli l-ice hockey f’Goon
GOON
Mhux karattru vjolenti, i]da dak xog[lu
Filwaqt li jkompli jitbieg[ed millfilms ‘[fief’ jew kummiedji li g[amluh famu], hawn iwasslilna xorta wa[da kapulavur ie[or li jfakkarna f’film ie[or tieg[u, Tie Me Up! Tie Me Down! Dan li [are; din il-;img[a jista’ jitqies b[ala l-ver]joni serja tieg[u. F’xi mumenti jfakkrek ukoll f’Silence of the Lambs ta’ Anthony Hopkins u la ng[idilkom dwar xiex jittratta tifhmu g[ala qed ng[id dan. Fil-fatt, irrid noqg[od attent li ma nikxifx [afna mir-rakkont g[ax inkella ntellfilkom l-interess. Dan hu mnebba[ minn ]ew; kotba, Tarantula ta’ Thierry Jonque u Eyes Without a Face ta’ Georges Franju. Ilaqqag[na ma’ Dr Ledgard (Antonio Banderas li kien [adem, appuntu, Tie Me Up! Tie Me Down!) plastic surgeon Spanjol li qed jiristi biex jivvinta ;ilda umana artifi/jali b’metodi radikali mhux approvati mill-komunità xjentifika. Ledgard, li kien bniedem nieqes millemozzjoni u li jifta[ar li wettaq tlieta mid-disa’ trapjanti tal-wi// fid-dinja, ikollu l-laboratorju privat tieg[u fid-dar kbira ta’ sigurtà massima msej[a El Cigarral, li fiha jkun qed i]omm
mag[luqa ’l-pazjenta sabi[a, i]da b’tendenzi g[as-suwi/idju, Vera (Elena Anaya), li tidher li hi residenti involontarja i]da li fl-istess [in qed tissedu/i lil Ledgard. Fid-dar hemm ukoll Marilia (Mariusa Paredes), mara severa li minn dejjem [adet [sieb Ledgard sa minn twelidu. Hi tg[assislu fuq Vera permezz tal-close circuit tv, u tg[asses ukoll is-sigrieti tieg[u. Imma darba wa[da jasal fid-dar kriminal ma[rub liebes kostum ta’ tigra (ikun ]mien il-karnival) li jinsisti li dda[[lu d-dar. Kontra l-ordnijiet ta’ Ledgard biex ma dda[[al lil [add, tifta[lu, meta juriha li kien binha minn relazzjoni ille/ita. Minn hawn ir-rakkont jippre/ipita u f’daqqa wa[da nsiru nafu l-[afna sigrieti li kien qed ja[bi Ledgard. La Piel Que Habito huwa thriller drammatiku qawwi, aktar bi]arr u stramb milli tal-bi]a’, u j]ommok sala[[ar minuta mis-sag[tejn li jtul, minkejja s-sottotitli, b’interpretazzjonijiet imqaxxra u ambjentazzjoni konvin/enti ferm.
Direzzjoni> Michael Dowse< {in> 92 minuta< ?ert.> 18< KRS
Gary Segel f’ta[lita tajba ta’ atturi veri ma’ pupi f’The Muppets
M’ilux wisq kellna sport tipikament Amerikan, il-baseball, fil-film Moneyball. Din il-;img[a jmiss l-ice hockey, u b[alma kien il-ka] f’dak ilfilm, m’hemmx g[alfejn wie[ed ikun dilettant jew jifhem fih biex isegwi listorja. Infatti diffi/li tifhem kif waqt li dan li huwa sport, f’daqqa wa[da l-plejers jibdew ji;;ieldu kemm jifil[u, anki serjament bid-demm itir, u [add ma jwaqqafhom, la r-referee u lanqas lassistenti jew il-coach ta]-]ew; timijiet. Imma dan jista’ ma jkunx parti minn kif fil-fatt tintlag[ab din il-log[ba, u jista’ jag[ti l-ka] ukoll li dan ji;ri biss fl-Amerika, jew filfilms. I]da r-rakkont jing[ad li huwa mnebba[ minn ;rajja vera, u jlaqqag[na ma’ Doug “The Thug” Glatt (interpretat minn Seann William Scott) b’karattru [elu, g[alkemm daqsxejn stupidu, li ma jag[tikx lidea ta’ xi bniedem vjolenti, i]da li, kontra x-xewqa tal-;enituri, fil-fatt kien ja[dem b[ala bouncer. Waqt wa[da mill-‘bravuri’ tieg[u f’dan ix-xog[ol jinnutah coach talHalifax Highlanders li jinga;;ah
b[ala enforcer, jew appuntu ‘goon’, li xog[lu fit-tim ikun li jipprote;i lillplayers l-o[ra u ‘jelimina’ loppo]izzjoni. Minkejja li jkollu xi jg[id spiss mal-aqwa player tat-team, Laflamme (Marc-Andre Grondin), u minkejja li bilkemm kien jaf jiskejzja, il-[ila ta’ Doug fil-;lied twassal biex it-team, li kien ma kienx meqjus fost l-aqwa, jibda jirba[ log[ba wara o[ra, u jasal sa log[ba de/i]iva u jasal ukoll ilkonfront ta’ Doug mal-goon le;;endarju tat-team rivali, Ross (Live Schreiber). Sadanittant, hu jiltaqa’ ma’ Eva (Alison Pill) u jin;ibed lejha, g[alkemm din ikollha lil [addie[or. Scott iqaxxar il-parti f’film li fih irre;ista Dowse jirnexxilu j]omm bilan/ u ta[lita tajba ta’ sport vjolenti, kummiedja farseska u ;rajja sentimentali romantika, fejn issitwazzjonijiet umoristi/i, pere]empju, jin[assu tassew naturali. Goon huwa film divertenti, ma[dum tajjeb, u ta’ min wie[ed jibqa’ jara l-credits finali g[ax matulhom jintwerew siltiet tal-veru Doug.
Ledgard (Antonio Banderas) jesperimenta b’;ilda sintetika fuq Vera (Elena Anaya) fil-film Spanjol The Skin I Live In
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
18 Anali]i
Il-mara li kellha kollox u rmiet kollox il-ba[ar
WHITNEY HOUSTON
minn Eric MONTFORT ejmontfort@gmail.com
Il-mewt ta’ Whitney Houston hi ka] ie[or ta’ artista li spi//at vittma tal-istess su//ess tag[ha. Mietet relattivament ]g[ira u ming[ajr ebda dubju il-pressjoni ta’ ]wie; li ma kienx sejjer tajjeb u inqas probabbli, il-pressjoni tassu//ess kbir li kisbet f’temp qasir wassalha g[at-triq qerrieda tad-droga u l-alko[ol. Insostni hekk, g[ax kontra dak li ;aralhom artisti b[al Michael Jackson u Elvis Presley li mietu fl-istess /irkustanzi ta’ Whitney Houston (dejjem jekk ir-ri]ultati finali jikkonfermaw li kien hemm ta[lita ta’ pilloli preskritti u alko[ol) Whitney Houston ma tantx tidher li kellha l-pressjoni ta’ mani;ment u finanzi li kellhom Jackson u Presley. Michael Jackson kellu problemi finanzjarji u Elvis kellu lmani;ment li kien jirrestrin;ih. Kollha kemm huma kellhom problemi personali, imma fil-ka] ta’ Houston, da[let ukoll il-problema tal-alko[ol. Infatti, fl-a[[ar jumejn ta’ [ajjitha hi xorbot [afna. B[as-soltu, il-medja tat [afna prominenza u kif wie[ed jista’ jistenna kien hemm ukoll element ta’ sensazzjonali]mu minn xi w[ud mill-gazzetti, g[alkemm dan sar b’/erta kawtela, imma xorta jibqa’ sensazzjonali]mu. Mhuwiex l-g[an ta’ dan l-artiklu, li qed niktbu b’/ertu xokk u diqa mhux biss g[ax Whitney kienet mog[nija b’wa[da mill-a[jar vu/ijiet imma min[abba li ntrikbet millproblemi li kellha u spi//at g[arrqet lilha nfisha. G[alkemm, qatt ma kont daqshekk ottimist li din l-artista qatt kienet sejra tkun dak li kienet qabel, xorta wa[da kien xokk meta smajt b’mewtha, wisq iktar meta hi kienet stqarret li ne[[iet il-vizzju tad-droga xi ftit tassnin ilu… imma l-gazzetti u r-rivisti xi drabi wrewna stampi o[ra. {assejt ukoll dieqa min[abba l-fatt li t-tifla tag[ha, Bobbi Kristi g[addiet minn trawma kbira meta semg[et bil-mewt ta’ ommha. Ittifla qed taspira li tkun ukoll kantanta u attri/i kif kienet ommha. U wie[ed verament jittama li ma tg[addix minn esperjenzi koroh min[abba din il-;rajja kerha. Kemm smajna b’edukazzjoni u gwidi biex nevitaw abbu] bid-droga u l-alko[ol. Tg[id ma wasalx i]-]mien, fid-dawl ta’ tant imwiet ta’ artisti kbar min[abba din is-sa[ta li l-managers ta’dawn l-artisti jing[aqdu bejniethom u jie[du xi inizjattiva biex innaqqsu kemm jista’ jkun minn dan il-fenomenu negattiv, u li jaf i[alli effetti iktar koroh g[ax tant hawn ]g[a]ag[ li jidolizzaw lil dawn l-istess artisti^ {assejt ftit iktar it-telfa ta’ Whitney Houston g[ax kont wie[ed minn tal-ewwel nett li kont naf dwarha hawn Malta, grazzi g[all-kuntatt li kelli mal-kumpanija tad-diski Arista li kienet tatni l-ewwel album tag[ha qabel ma kien [are;. G[ad g[andi memorji ndoqq dak l-album f’wie[ed mill-programmi pop li kelli filg[odu fuq Radju Malta lura fis-sajf tal-1985, fejn [assejt li din l-artista kienet se timxi ’l quddiem, anke g[alkemm [assejt li dan lalbum kien nieqes minn dik il-passjoni tasSoul li wara kollox Whitney kienet trawmet fih. I]da hekk kien it-tir tal-artista u l-album tard f’dik is-sena bieg[ bil-miljuni. Whitney kienet ;ejja minn familja mu]ikali u xorbot [afna mill-kant ta’ ommha Cissy u ta’ Aretha Franklin, [abiba tal-familja u parrina tag[ha. Trawmet fil-mu]ika Gospel u Blues i]da g[alkemm g[amlet ]mien tkanta fil-knejjes, hi kienet kapa/i taddatta l-Gospel g[all-mu]ika Pop.
Whitney Houston> Irnexxiet ukoll b[ala attri/i spe/jalment ma’ Kevin Costner fil-film The Bodyguard, forsi g[ax kienet di;à popolari b[ala kantanta
Meta bdiet il-karriera tag[ha, lura fis-snin 80, il-mu]ika kienet g[addejja minn bidliet pjuttost imprevidibbli, Erba’ snin qabel, fl1977 splodiet il-mu]ika Punk u wara ;ew [afna kurrenti u sottokurrenti mu]ikali, b’tali mod li [add ma kien jaf x’kien se ji;ri fixxena mu]ikali, bil-bidliet li kienu qed isiru. Mas-snin 80, bdiet tonqos ukoll ilkreattività u fil-ka] tal-mu]ika AfroAmerikana, is-Soul tas-snin 60 u l-Funk tassnin 70 taw lok g[ar-Rap tas-snin 80. Post Whitney Houston kien se jkun jew filballads kif g[amlu artisti b[all-mibkija Syreeta Wright jew il-veterana Roberta Flack jew inkella fid-dance music, kif g[amlet Patrice Rushen b’Forget Me Not jew Geraldine Hunt b’Murphy’s Law (mal-grupp Cheri). Kien hemm art fertili bil-mu]ika elettronika u bosta talenti elettroni/i kienu wrew rispett lejn is-Soul. {ar;u wkoll bosta artisti femminili li b[al Whitney kienu jippromettu fosthom Alicia Bridges, Evelyn Thomas, Regina Belle, Randy Crawford u Patti Austin. Whitney, kemm min[abba l-mod kif kienet tu]a l-vu/i tag[ha kif ukoll, il-promozzjoni brillanti ta’ Clive Davis, il-kap tal-artista, irnexxielha tikseb [afna iktar su//ess minn dawn l-artisti, g[alkemm u[ud minnhom, notevolment Randy Crawford kienu wkoll mog[nija b’abbiltajiet kbar vokali. Whitney Houston ironikament iddebuttat f’qasam mu]ikali esperimentali, meta fl-età ta’ 17-il sena [admet ma’ grupp jismu Material, li fih kien hemm Nona Hendryx. Dan il-grupp kien ibba]at fi New York, mhux wisq bog[od minn New Jersey, mnejn kienet ;ejja Whitney Houston, Material kellhom mu]ika Funk esperimentali u friska g[all-a[[ar. I]da fissilta Memories fejn tkanta Whitney Houston, l-istil hu kwiet u sottili. Houston kienet ukoll akkumpanjat lil Chaka Khan fis-song I’m Every Woman, xi sentejn u nofs qabel.
Dakinhar kien g[ad kellha 15-il sena. Konvint li Whitney Houston kienet sejra tag[mel bidla fix-xena Soul u Funk kieku t[alliet tesperimenta u konvint ukoll li kieku ma n[akmitx mill-abbu]i li ;arrbet kienet kapa/i ddur mill-;did g[al dan l-istil. L-album debuttanti tag[ha kellu jibda sensiela ta’ su//essi kbar li b’kollox ra tbig[, tul [ajjitha iktar minn 170 miljun diski u downloads legali, l-iktar artista femminili li qatt bieg[et tul dawn l-a[[ar mitt sena. F’pajji]ha biss bieg[et mal-55 miljun album. Kien l-istil Pop im[allat mas-Soul li g[en biex jinkiseb dan is-su//ess fenomenali. Irnexxiet ukoll b[ala attri/i spe/jalment ma’ Kevin Costner fil-film The Bodyguard, forsi g[ax kienet di;à popolari b[ala kantanta. Il-film kien ikkritikat [afna imma xorta wa[da kien su//ess kbir u Houston, permezz ta’ dan il-film tibqa’ mfakkra g[all-mod kwa]i straordinarju tal-interpretazzjoni tas-song I Will Always Love You, li ori;inarjament kienet song Country ta’ Dolly Parton. Kienet bi//a xog[ol iebsa g[al Whitney Houston li tirrendi ver]joni unika ta’ song di;à popolari [afna minn artista femminili o[ra li kienet stabbilita [afna. Imma kien hawnhekk fejn Whitney Houston kienet kapa/i turi x’taf tag[mel b’le[inha. Dawn kienu fost i]-]minijiet l-iktar sbie[ ta’ [ajjitha. Kienet g[adha kif i]]ew;et lil Bobby Brown, kantant popolari imma notorju li malajr la[aq [are; mill-inno/enza tal-boy band popolari New Edition u kellu jkun ukoll kaw]a important fit-tkissir tal-karriera ta’ dik li kienet ukoll deskritta b[ala l-ewwel diva mu]ikali. Whitney Houston kellha bosta opportunitajiet o[ra ta’ ritorn u hi [adithom u [afna drabi rnexxiet kif ;ara bl-a[[ar album tag[ha li [are; fl-2009 u xorta rnexxielu jbig[ iktar minn miljun kopja f’dawn i]-]minijiet xejn fa/li g[all-bejg[ tad-diski. Sfortunatament ma kinitx daqshekk soda biex tirran;a l-problemi personali tag[ha.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Anali]i 19
Kellha kollox u ma kellha xejn
WHITNEY HOUSTON
minn Norbert ELLUL-VINCENTI nibit2@gmail.com
Il-mewt qabel i]-]mien ta[sdek, b[alma ta[sdek il-mewt tal-istilel kbar, barra minn ]mienha. Hekk [asditna l-mewt ta’ Michael Jackson. Issa – il-mewt ta’ Whitney Houston ta’48 sena, f’lukanda fejn kienet qed t[ejji ru[ha g[al /elebrazzjoni artistika kbira, g[all-Grammy Awards. Ma stennejnihiex, u stennejnieha, kemm g[ax saret komuni l-mewt bikrija ta’ dawk li jag[mlu su//ess f’g[ajnejn il-midja, kif ukoll, g[ax Houston kienet ilha ]mien twil ti;;ieled mal-e//essi tal-[ajja personali tag[ha. Kienet vu/i, skont Elisa Bray, “that transcended time and trends.” Sakemm qed nikteb, ilPulizija g[adha ma tkellmitx dwar il-mewt tag[ha, imma nafu biss li mietet fil-banju, forsi mg[arrqa, bi drogi medi/inali [dejha. Xejn drogi illegali. Houston kienet mid[la sewwa taddroga, xorb, sigaretti u l[ajja tas-su//ess li taf tonf[ok sa tinfaqa’. {asra. Jing[ad li Houston kellha infuwenza fuq ;enerazzjonijiet ta’ kantanti nisa, minn Mariah Carey sa Beyoncé sa Lady Gaga – m’hemmx fejn tmur aktar. Imma bl-e//essi tal-[ajja tag[ha g[arrqet il-vu/i u ;isimha u sa[[itha. Twieldet fid-9 ta’ Awwissu 1963 u mietet ftit jiem ilu – ta’ 48 sena. I]]ew;et lil Bobby Brown fl-1992 u kellha tifla wa[da. Dejjem /a[det li kellha problema tad-droga sakemm fl-2009 g[amlet stqarrija pubblika fuq il-programm ta’ Oprah. {a;a taliskantament kif, anke hawn Malta, nies li jsibuha bi tqila biex jistqarru dnubiethom jew jammettu ]ball, privatament, imorru fuq irradju u bla mist[ija, jikxfu g[awwarhom quddiem iddinja. Dan isir barra u jsir Malta. G[al Houston, Elton John qal: “She was the most beautiful woman I think I ever saw... Thank you for giving us your talent, and one of the most beautiful voices I’ve ever heard.”
Whitney Houston> {ajja kbira ta’ su//essi li jafu jonf[uk sal-punt li jifqg[uk!
Peccato. B[ala wie[ed li nemmen f’Alla u fil-valur g[oli li g[andu kull wie[ed u wa[da minna, ma nistax ma nag[lix g[al din il-[ajja
us at 100 years old would not have experienced. She died young, but enjoyed life to the fullest.” Bravu [ej. Qisu jrid jg[id
U g[alhekk, l-imwiet ta’ Amy Winehouse, Michael Jackson, u Whitney Houston, g[alkemm mhux sorpi]a g[alkollox wara l-[ajja turbolenti tag[hom, jibqg[u dejjem [asra, telfa, li tbikkina u tg[allimna mitlufa. B’[ajjitha g[arrqet le[enha, sa[[itha, u fl-a[[ar jidher li rmiet [ajjitha. Mhux hekk [aseb Young Moni ‘London’ fuq ilYouTube: “She had it all, did it all and saw it all. Whitney lived a life most of
li Houston g[exet bi]]ejjed g[ax ippakkjat fi 48 sena dak li a[na ma nag[mlux fi tmenin jew i]jed. G[exet b’intensità u mietet. G[exet bi]]ejjed. Biex nit[addtu hekk irid ikollna sens veru baxx tad-
dinjità umana, b[allikieku din tiddependi minn kemm nag[mlu ‘su//ess’. U x’inhu s-su//ess, wara kollox^ Houston g[exet [ajja vera m[awda, mqanqla u mkissra. Na[seb Alla [alaqna g[al xi [a;a a[jar minn hekk. Id-dinjità umana titlob li nag[rfu nikkontrollaw anke din il-[ajja ta’ hawn ta[t qabel ma naslu g[all[ajja eterna li a[na nemmnu li ddestinati g[aliha. U g[alhekk, l-imwiet ta’ Amy Winehouse, Michael Jackson, u Whitney Houston, g[alkemm mhux sorpi]a g[alkollox wara l[ajja turbolenti tag[hom, jibqg[u dejjem [asra, telfa, li tbikkina u tg[allimna.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
20 Festi minn Joe CHETCUTI – joechetcuti@onvol.net
Il-pubblikazzjoni – ‘Ilwien il-Festi Maltin – Vol. 1’ Ix-xiri tar-rigali g[al ]mien il-festi tal-Milied tista’ tg[id li sar fih bi//a w;ig[ ta’ ras kbira, aktar u aktar g[al dik il-mara li trid ta[seb x’se tixtri lil ]ew;ha li ma jog[;bu xejn, jew lit-tfal, li issa bdew jikbru u m’g[andhomx l-età tal;ugarelli. Id-Deer Publications qed toffri soluzzjoni lil dawn in-nies, aktar u aktar jekk dawn huma dilettanti tal-festi Maltin, jew ta’ xi aspett jew ie[or tag[hom, ng[idu a[na l-baned u l-mar/i, jew inkella n-nar jew l-armar. Il-pubblikazzjoni Ilwien ilFesti Maltin Vol. 1 fil-fatt tag[mel rigal sabi[ u adattat sabiex jing[ata f’dawn il;ranet mhux biss lil min hu dilettant ta’ dawn il-festi, i]da wkoll lil min jg[o]] ilpatrimonju Malti; g[andu ;ibda lejn, jew interess filkultura Maltija, u wkoll g[al minn i[obb i;emma’ dik li tissejja[ melitensia. Dan il-ktieb jappella mhux biss lil dawk li j[obbu lkotba, i]da wkoll lil dawk li qatt ma xtraw, qalg[u jew kellhom ktieb, g[ax dan hu ktieb fotografiku, ji;ifieri lkontenut primarju tieg[u mhux test miktub, i]da damma ta’ ritratti l-;miel tag[hom li jitkellmu we[idhom ming[jar il-b]onn ta’ [afna deskrizzjonijiet twal dettaljati. Madankollu wie[ed irid jg[id li dan ilktieb hu bilingwu u jinkludi tag[rif fil-qosor kemm bilMalti kif ukoll bl-Ingli]. Il-ktieb i;ib il-firma editorjali ta’ Andrew Borg, filwaqt li l-fotografija kollha hi ta’ Mark Micallef. Mifruxa fuq 272 pa;na
hemm ’il fuq minn 650 ritratt li juru aspetti differenti talfesti Maltin, u ji//elebraw b’mod l-aktar festiv l-ilwien sbie[ li huma m]ejna bihom: l-ilwien tal-armar rikk u imprezzabbli li bihom huma m]ejna l-knejjes tag[na, lilwien daqstant sbie[ u m]ewqa tal-armar li naraw fit-toroq u l-pjazez tag[na fi ]mien il-festi, l-ilwien ilellxu tal-arti piroteknika li bihom jiddawlu s-smewwiet sajfin fl-iljieli festivi Maltin. Sintendi, ma’ dawn jing[aqdu l-ilwien o[ra li jikkumplimentaw il-mar/i briju]i tal-baned glorju]i tag[na u ta’ dawk li jinkurunaw il-festa Maltija tul il-pur/issjoni bil-vara titulari, tant mistennija fi tmiem il-;img[a jew aktar ta’ festi kontinwi. Il-ktieb imsemmi joffri okka]joni unika lid-dilettant biex fil-kwiet ta’ daru jer;a’ jgawdi l-;miel ta’ festi Maltin fil-kumdità u f’mument rilassat fis-salott tieg[u jew fil-kamra tassodda qabel jorqod. {afna drabi, id-dilettant, li tant ikun impenjat bir-rwol pre/i] li g[andu fil-festa tar-ra[al jew il-belt tieg[u, qajla jkollu //ans li jgawdi l-aspetti l-o[ra tal-festa li hu ma jkunx involut direttament fihom. Dan il-ktieb qed jag[ti dan i/-/ans lil kull dilettant biex ikollu f’idejh dokument vi]iv li permezz tieg[u japprezza l-;miel tal-festa Maltija, liema ;miel jirri]ulta millkontribut ta’ [afna u [afna nies ta’ qalb tajba, li joffru [inhom u t-talenti tag[hom g[al din il-[idma volontarja b’risq il-patrun jew patruna tag[hom.
Ritratt tal-fa//ata tal-knisja tal-Isla m]ejna u mdawla g[all-okka]joni tal-festa. Ritratt mi;bud minn Mark Micallef, li ;ibed bosta ritratti g[all-ewwel volum
L-ewwel volum missensiela Ilwien il-Festi Maltin kien imniedi fis-7 ta’ Novembru li g[adda, filpre]enza ta’ Monsinjur Pawl Cremona, Ar/isqof ta’ Malta, li kellu kliem ta’ tif[ir g[al din l-inizjattiva, li kif qal hu stess hi xhieda ta’ kif il-Maltin jag[tu ;ie[ u glorja lil Alla permezz talImqaddsa Marija u lqaddisin kollha tieg[u. Fi ]mien ftit aktar minn xahar, din il-pubblikazzjoni da[let fid-djar ta’ [afna Maltin, u daqstant ie[or g[ad trid tid[ol b[ala rigal f’dawn i]-]minijiet. Il-pubblikaturi g[andhom il-[sieb li jo[or;u tnax-il volum, wie[ed kull sena, x’aktarx dejjem g[all-[abta tad-d[ul tax-xahar ta’
IR-RABAT - MALTA
Kompetizzjoni g[al-logo tal-50 anniversarju mill-inkurunazzjoni tal-istatwa ta’ San :u]epp Fl-okka]joni tal-50 anniversarju millinkurunazzjoni tal-istatwa ta’ San :u]epp li se ji;i //elebrat fl-2013, l-Ar/ikonfraternita ta’ San :u]epp tar-Rabat qed tniedi kompetizzjoni g[al-logo biex jintu]a g[al dawn i//elebrazzjonijiet u qieg[da tistieden lill-artisti biex, min jixtieq, jibg[at disinn g[al dan illogo. Il-logo g[andu jirrifletti t-tema talInkurunazzjoni fejn fih g[andu ji;i mda[[al ilkliem tat-tema li ;iet mag[]ula g[al dawn i//elebrazzjonijiet: ‘Kuruna fuq rasek qeg[idnielek 1963-2013. Dan il-logo se ji;i stampat f’qisien ]g[ar, b’mod spe/jali fuq letterheads u g[aldaqstant
il-logo ma g[andux ikun elaborat [afna sabiex ikun jista’ jin[are; id-dettall fl-istampar. Il-logos, li jistg[u ji;u sottomessi mill-artisti, g[andhom jirriflettu disinn kontemporanju. L-Ar/ikonfraternita ta’ San :u]epp se tag[ti rigal ta’ €200 kif ukoll memento tal-okka]joni lir-rebbie[#a ta’ din il-kompetizzjoni. L-artisti li jixtiequ jie[du sehem jibag[tu l-logo kemm b’mod di;itali fuq CD jew impin;i fuq karta sa mhux i]jed tard minn g[ada l-{add 19 ta’ Frar, lis-Segretarju tal-Ar/ikonfraternita: Stephen Pace, Ar/ikonfraternita San :u]epp, Kaxxa Postali 9, ir-Rabat – Malta. Il-logo jing[a]el minn bord ta’ artisti professjonali indipendenti u ji;i m[abbar fil-bidu tas-sena d-die[la.
Novembru. Kull volum jinkludi numru ta’ festi mag[]ula mhux b’xi kriterju partikulari jew b’xi ordni spe/ifika, anzi pjuttost il[sieb hu li kull volum ikun jinkludi tipi differenti ta’ festi, jew festi li ja//ennaw fuq aspetti differenti tal-festa Maltija. Is-sensiela se tinkludi kemm il-festi titulari kollha kif ukoll il-festi lo[ra li jsiru f’diversi parro//i, inklu] dawk devozzjonali u tradizzjonali. Fl-ewwel volum insibu lfesti tal-Martirju ta’ San Pawl fir-Rabat Malta, San :u]epp f’{al Kirkop, San Pietru f’Bir]ebbu;a, Santa Marija fl-Imqabba, ilMadonna ta’ Lourdes f’Ra[al :did, il-Bambina flIsla u l-Immakulata Kun/izzjoni fir-Rabat, G[awdex. L-ewwel volum jinkludi wkoll introduzzjoni bil-Malti u bl-Ingli] mill-pubblikaturi, messa;; minn Monsinjur Pawl Cremona, kif ukoll studju analitiku ta’ Charles Coliero. Hu jag[ti [jiel ta’ kif ]viluppaw il-festi matul is-snin, kif ukoll jiddiskuti ttwa[[id tag[hom f’dik li hi l-identità Maltija.
Nag[laq din il-kitba billi se nikkwota lill-istess Coleiro meta jistqarr hekk: ‘Il-ktieb li qed ji;i ppre]entat illum lilkom, bl-ilwien ta’ ritratti fl-og[la mertu artistiku, ji;bor bosta millkwadri ppre]entati bil-kelma. Mit-te]ori tal-arti sagra li j]ejnu l-artal ma;;ur, ilventartali, il-gradenzini, ilkanopew ta’ fuq ittabernaklu, jid[lu fost lilbies tal-festa, id-damask rikk u tant opri o[ra filkappelluni, ir-rakkmu u lfided, il-linef sal-istess statwi protoganisti tal-festi, u li kollox ma’ kollox jag[mlu din il-pubblikazzjoni, mu]ew s[i[ ta’ arti sagra, panorama s[i[a ta’ ;miel li qajla ssibha fi knejjes o[ra barra minn xtutna. Ilwien il-Festi Maltin, jista’ jinxtara mill-[wienet ewlenin. Aktar tag[rif jista’ jinkiseb ming[and l-editur, Andrew Borg, permezz talemail deerandrew@gmail.com jew ming[and il-fotografu Mark Micallef permezz tal-email markmicallef1985@g.mail.c om, inkella fuq facebook filpa;na li ;;ib isem il-ktieb stess.
Mar/i u Bandalori fuq Radio 101
Il-programm ‘Mar/i u Bandalori’ fuq Radio 101 qed jixxandar kull nhar ta’ {add bejn it-8.15 a.m. u d-9.30 a.m. Dan il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni tieg[i, Joe Chetcuti. Is-semmieg[a huma m[e;;a jing[aqdu fil-grupp ta’ facebook. Kemm jiktbu ‘Mar/i u Bandalori fuq Radio 101’ u ti;u mi]juda awtomatikament.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Attwalità 21
Ittellg[et is-serata Premju ’Familja Qalb tad-Deheb’
Il-kontribut tal-familja fis-so/jetà hu insostitwibbli u mill-aktar importanti – l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech
L-ewwel ambjent ta’ formazzjoni ba]ika
Imma mbag[ad hemm servizz ie[or imprezzabli li toffri l-familja: ilformazzjoni tal-persuni fi [danha. Il-familja hi l-
L-Isqof Mario Grech> Kif fostna hawn diversi gruppi bil-g[an li jag[mlu pressjoni pubblika – b[alma huma dawk favur l-ambjent jew dawk kontra /-/ensura – g[aliex ma g[andniex nikkunsidraw li jkollna grupp ta’ familji li ja[dem favur il-familja^
ambjent fejn ir-relazzjonijiet umani jitwieldu u jikbru fillibertà u, min[abba f’hekk, hija l-post fejn il-‘jien’ jifforma ru[u u kontinwament ji;;edded firrelazzjoni mal-‘o[rajn’, ilpost fejn il-bniedem jag[raf lilu nnifsu u d-dinjità umana tieg[u. Kif osserva ftit ;img[at ilu l-Prof. Carlo Bresciani fiddiskors li g[amel waqt ilKonferenza Djo/esana dwar il-Familja, il-bniedem “huwa ;;enerat minn familja mhux biss fis-sens fi]iku, imma wkoll fis-sens psikolo;iku, kulturali, emozzjonali, komportamentali u spiritwali. Il-familja toffri lill-bniedem l-ewwel kuntatt mad-dinja, hija dik li tag[ti l-ewwel kriterji biex ilbniedem jinterpreta lesperjenza sabi[a tal-[ajja u
qawwi ta’ gratitudni “ B’sens nsellem lil dawk il-familji li g[a]lu li jibqg[u jie[du [sieb lill-membri fi [danhom li huma morda, di]abbli jew anzjani
tar-relazzjonijiet diversi li minnhom hi minsu;a, fosthom ir-relazzjoni bejn i]]ew; tipi ta’ sesswalità (irra;el u l-mara) li minnhom hi mag[mula n-natura umana”. Paternità u maternità (ir)responsabbli^ Dan il-kontribut tal-familja huwa insostitwibbli, tant li
ebda istituzzjoni o[ra ma tista’ toffri l-istess kwalità ta’ ambjent ta’ umanità li toffri l-familja f’dan ir-rigward. G[alhekk bir-ra;un g[andna nit[assbu meta llum kwa]i terz tat-trabi qeg[din jitwieldu barra mi]-]wie;! Dan ifisser li fi ]mien g[oxrin sena o[ra, se jkollna terz tal-;enerazzjoni ]ag[]ug[a m/a[[da millesperjenza ta’ familja s[i[a! Kollox juri li min verament irid ikollu vi]joni fit-tul g[al pajji]na, irid ja[dem bisserjetà biex il-familja tag[na ma tiddg[ajjifx u biex nibqg[u ng[o]]u s-sens talfamilja. Asso/jazzjoni favur il-familja F’dan il-kuntest
nissu;;erixxi li almenu nibdew nirriflettu dwar jekk huwiex il-waqt li f’pajji]na titwaqqaf asso/jazzjoni tal-
familja bil-g[an li t[ares iddrittijiet tal-familja fiddiversi oqsma tal-[ajja, b[alma huma fl-edukazzjoni, fis-sa[[a, fl-ekonomija, fiddinja tax-xog[ol, fiddivertiment, fil-politika, e//. Il-familja hija “su;;ett” biddrittijiet u r-responsabiltajiet proprji tag[ha. Kif illum nitkellmu middrittijiet tal-ir;iel, tan-nisa u tal-ulied, irridu nitkellmu wkoll mid-dritt tal-familja b[ala “so/jetà”. Jekk sal-lum il-familja Maltija dejjem [alliet lil [addie[or jitkellem dwarha, wasal i]-zmien li lfamilja jkollha vu/i fiddibattitu so/jali u politiku. Il-familji huma l“protagonisti” fil-politika tal-familja. Ma jistg[ux ifarfru rresponsabbiltà li jkunu l-vu/i tad-drittijiet inaljenabbli tal-
familja. B[alma je]istu lg[aqdiet li ;ustament jiddefendu d-drittijiet tal[addiema, tal-konsumatur, tal-annimali, g[aliex ma g[andux ikollna g[aqda li tirrappre]enta lill-familji biex tg[asses [alli l-li;ijiet u r-regolamenti tal-pajji] ikunu jirrispettaw iddrittijiet naturali ta’ din isso/jeta naturali – il-familja? Kif fostna hawn diversi gruppi bil-g[an li jag[mlu pressjoni pubblika – b[alma huma dawk favur l-ambjent jew dawk kontra /-/ensura – g[aliex ma g[andniex nikkunsidraw li jkollna grupp ta’ familji li ja[dem favur il-familja? Din l-g[aqda tal-familji ma g[andhiex tkun konfessjonali, g[ax ir-realtà tal-familja hi wa[da naturali. Il-[arsien talfamilja hu valur lajk (mhux reli;ju]) u hija l-qag[da prekarja pre]enti tal-familja li qieg[da tiddetta din il[idma koordinata favur iddrittijiet tal-familja. Dan ma jfissirx li l-Insara ma g[andhomx x’joffru f’dan il-kamp. Infatti l-qofol tal-valuri Nsara dwar i]]wie; u l-familja jaqblu mal-valuri umani. G[alhekk g[al dawk kollha li jemmnu fil-familja mibnija fuq i]-]wie; bejn ra;el u mara, it-twaqqif ta’ din ix-xorta ta’ asso/jazzjoni joffri opportunità biex listituzzjoni tal-familja tibqa’ rispettata b[ala kisba g[addinjità tal-bniedem u g[allformazzjoni tal;enerazzjonijiet futuri.
illum nitkellmu “ Kif mid-drittijiet tal-ir;iel, tan-nisa u tal-ulied, irridu nitkellmu wkoll mid-dritt tal-familja b[ala “so/jetà”
“
“Nissu;;erixxi li almenu nibdew nirriflettu dwar jekk huwiex il-waqt li f’pajji]na titwaqqaf asso/jazzjoni talfamilja bil-g[an li t[ares iddrittijiet tal-familja fiddiversi oqsma tal-[ajja, b[alma huma fl-edukazzjoni, fis-sa[[a, fl-ekonomija, fiddinja tax-xog[ol, fiddivertiment, fil-politika, e//. Il-familja hija “su;;ett” biddrittijiet u rresponsabbiltajiet proprji tag[ha.” Dan qalu l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech meta fil-jiem li g[addew attenda g[as-serata Premju Familja Qalb tad-Deheb li saret f’G[awdex u kien fost ilkelliema ewlenin. Dan ilpremju, organizzat millMoviment ta’ Kana f’G[awdex, intreba[ millfamilja Xuereb mixXewkija. L-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech beda biex qal li l-familja g[andha sehem importanti [afna fis-so/jetà. B’sens qawwi ta’ gratitudni insellem lil dawk il-familji li g[a]lu li jibqg[u jie[du [sieb lill-membri fi [danhom li huma morda, di]abbli jew anzjani. Mhux fa/li li wie[ed jikkwantifika kemm tiswa din il-kura filfamilja; però huwa ]gur li meta l-familja ma tibqax toffri dawn is-servizzi, il-pi] fuq l-istat ikun enormi!
“
IN-NAZZJON
Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
22 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt SAS-SITTA
Il-Karnival u kollegament minn Ruma NET Television 14>05
B[alissa g[addej il-Karnival u ma jistax jonqos li dan ikun su;;ett ittrattat sew filprogramm tal-lum ippre]entant minn Ray Attard u Janice Darmanin (fir-ritratt). Fost il-mistiedna fil-fatt se jkun hemm Lorry Coleiro li g[andu 62 sena u li dejjem jiftakar lilu nnifsu involut fil-Karnival. Minbarra li jie[u sehem tista’ tg[id kull sena, g[al dawn l-a[[ar snin kien qed i[ejji wkoll biex jifta[ Mu]ew tal-Karnival, [a;a li issa waslet fl-a[[ar fa]i tag[ha u li fil-fatt mistenni jibda jkun miftu[ g[all-pubbliku minn April li ;ej. {a;a o[ra importanti li se tkun qed issir illum hi l-[atra ta’ numru ta’ kardinali ;odda, fosthom ta’ Mons. Prospero Grech. Waqt il-programm se jsiru kollegamenti diretti ma’ Ruma biex insiru nafu aktar dwar dan lavveniment. Barra minn hekk fl-istudio g[andu jkun hemm Fr Deo Debono OSA, li jaf sew lil Mons. Prospero u li g[andu
wkoll jag[mel ir-rubrika tal-ispjega talVan;elu. Fir-rokna ‘Koppja vs Koppja’ se naraw lill-karattri tal-Avukat Gawdenz Bilocca (Fabian Scerri de Carlo) u o[tu Peppina (Norma Cristina) kontra Johnny Bolt (Frederick Camilleri) u :or; (Guido Fenech). Ikun hemm ukoll il-band immexxija minn Mark Spiteri Lucas u l-kantanti residenti tal-programm. Dawn minbarra s-soltu rkejjen popolari mat-telespettaturi.
FIL-QOSOR • KON?ISTORJU PUBBLIKU TAL-{ATRA TA’ KARDINALI :ODDA (NET Television 10>30) Xandira diretta mill-Vatikan ta/-/erimonja ppreseduta mill-Papa Benedittu XVI li matulha se jin[atru 22 kardinal ;did, fosthom il-Malti mill-Birgu Mons. Prospero Grech. • CRAZEBOOK (NET Television 18>10) - Matthew Calleja u Nathan Darmanin b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm. Matulu se naraw informazzjoni g[al dawk li kienu qed jistennew il-Windows 8 jo[ro; fis-suq. Fuq nota kemxejn differenti, qatt imma;inajtu tyres tal-kulur? Naraw li dawn qed isiru fi/-?ina u ]gur li se j]idu fil-popolarità fi]]mien li ;ej. Ikun hemm ukoll ir-rubriki regolari, fosthom dik dwar il-films li qed jintwerew fis-swali ta/-/inema lokali. • 62˚ FESTIVAL DI SANREMO (Raiuno 20>35) - Is-serata finali ta’ dan l-aktar
festival importanti tal-kant li jsir fl-Italja. Ippre]entat minn Gianni Morandi, meg[jun minn Rocco Papaleo u Ivana Mrazova, illum naraw l-g[axar kanzunetti li waslu sa din il-fa]i. Minnhom ;urija m[allta tag[]el l-ewwel tlieta u mbag[ad ir-rebbie[a mit-tlieta ssir mag[rufa permezz tat-televoting. Fost il-mistednin g[al-lum se jkun hemm il-grupp The Cranberries. • SOUTH KENSINGTON (Canale 5 10>30) -
Film komiku Taljan tal2001 b’re;ija ta’ Carlo Vanzina u bl-atturi Elle Macpheerson, Rupert Everett u Enrico Brignano fil-partijiet ewlenin. Lord Brett ikun nobbli Ingli] li i]da xxorti ma da[kitlux u spi//a biex kellu jibda jikri d-dar lussu]a tieg[u lil Taljani li jkunu f’Londra. Fost dawk li jag[mlu dan ikun hemm in-Naplitan Antonio u s-sbej[a Camilla, li tkun qed to[ro; mieg[u.
• IL PETROLIERE (Rete 4 23>20) - Daniel Day-Lewis, Paul Dano u Ciarán Hinds huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Paul Thomas Anderson u li l-isem ori;inali tieg[u hu There Will be Blood. L-istorja hi ambjentata fil-bidu tas-seklu 20 u naraw kif jistag[na proprjetarju ta’ minjiera ta]-]ejt f‘Texas. Madankollu ma jdumx ma jirrealizza li l-flus mhumiex kollox.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
TV#Radju 23 IL CODICE DA VINCI
Min hu l-veru [ati^ 06>00
Bon;u 101 Weekend
07>00
A[barijiet
07>15
Bon;u 101 Weekend
09>05
Wara l-Breakfast
10>30
Il-Fatti Kollha
11>55
Avvi]i tal-Mewt
12>00
A[barijiet
12>15
Italomix
15>05
Skor
17>55
Avvi]i tal-Mewt
18>00
A[barijiet
18>15
Skor Extra Time
19>00
Club 90s
21>00
Fuzzbox Saturday Special
23>00
Il-Fatti Kollha (r)
24>00
Country Music Club (r)
Radju Malta • 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill-:urnali Lo kali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - Tne[[ilhom ilKappel 11:00 - Ma’ Natalie 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:10 - Naqra, Nitfa, Tikka 13:00 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 – Nice ’N Easy 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 - L-A[barijiet 2230 Saturday Night Special. ONE Radio • 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 - ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – A[na 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 – Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – Banana Republic 19:45 - ONE News 20:45 – Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 – Dirett }g[a]ag[ 24:00 – Mezza Notte. RTK • 103 FM 06:30 Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 – Ifta[ Qalbek 10:05 - Fil-Fond tal-A[bar (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Se[er il-Malti (jinkludi 13:00 RTK Qosor) 13:30 - L-G[a]la Tieg[ek u Tieg[i 14:00 - BBC News 14:05 - Straightforward 15:00 - RTK Qosor 15:05 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek (jinkludi 16:00 BBC News, 17:00 RTK Bulettin, 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Notte Italiana 20:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 – Realtajiet tal-Lum (r) 24:00 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Family Finance, Ekolo;ija, Nutar.
Canale 5 21>10 u Melita Movies 00>50
Film thriller tal-2005 b’re;ija ta’ Ron Howard li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Audrey Tautou u Tom Hanks, li fir-ritratt hawn ta[t jidhru f’xena mill-film, fil-karattru ta’ Sophie Neveu u Dr Robert Langdon. Studju] ikun qed ji;i suspettat in;ustament fil-ka] tal-qtil tad-Direttur tal-Mu]ew ta’ Louvre. Anki biex titne[[a kull tebg[a li tista’
tintefa’ fuqu, bl-g[ajnuna tan-neputija talvittma, jipprova jiskopri min hu l-veru [ati. Ta’ interess hu li partijiet ]g[ar minnu n;ibdu f’Malta, anki jekk kien hemm xi xeni li spi//aw t[allew barra. Fost l-atturi kien hemm Anna Cachia, filwaqt li Maltin o[ra involuti kienu Colin Azzopardi b[ala casting assistant u Yvonne Zarb Cousin b[ala costume supervisor.
Campus FM • 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – I’m Alright! 11:00 - BBC News Update 11:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 12:00 - BBC News Update 12:05 - Sa[[a 13:00 Putumayo Radio Show 14:00 BBC World Service 21:00 – Le[en l-Ewropa 22:30 - BBC World Service. Radju Marija • 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddies 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - Lejn l-Art Imweg[da 11:00 -
Nixtarru kitbet San :or; Preca 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal{niena Divina 15:30 - LejH Biss In[ares 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 - Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Irrid Ng[annilek 22:00 Ilma {aj, :esù 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta. Bay Radio • 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Dorian Cassar (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 - Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox. Bastjani]i FM • 95.0 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 -
Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 - Enchallah 20:00 - All Time Favourites.
Calypso Radio • 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 - Calypso Weekend 14:00 - Mu]ika u Sport 18:05 - Saturday Night Live 20:30 - Dak Kien }mien 01:00 Non-Stop Music. Smash Radio • 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music.
TVM • melita 101 • GO Plus 101 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 08:00 Wirt, Arti u Kultura 08:30 - }ona Compilation 09:30 - Qalbinnies (r) 10:20 - Il-Kon/istorju g[all-[atra ta’ Kardinali :odda 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Paqpaq (r) 12:50 - Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:10 - Luxdesign 17:20 - Modern Lifestyles 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kelma g[all-{ajja 18:20 Gadgets 18:50 - G[awdex Illum 19:25- Dot EU 20:00 - L-A[barijiet 20:40 - Dissett 21:45 - Grammy Awards 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - (ikompli) Grammy Awards 00:30 - Sibtek (r). ONE • melita 103 • GO Plus 103 06:50 - Healthy Living (r) 08:00 EGOV 4U TV 08:30 - ONE News 08:45 - Teleshopping 10:20 - Better Living (r) 11:00 - Clint on ONE 12:45 - Teleshopping 13:15 - Kur]ità (r) 13:30 - ONE News 13:35 The Kilo Challenge 15:30 - Teleshopping 15:45 - Eurovision Box 16:40 - Country Jamboree 17:30 ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 18:50 - Ieqaf 20 minuta 19:15 - Lottu 19:30 ONE News 20:10 - }ona Sport 20:30 - Bla A;enda 23:15 - ONE News 23:45 - Ilsien in-Nisa (r). Smash • melita 105 • GO Plus 105 09:30 - Teleshopping 13:00 - FilK/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 - Programm g[at-Tfal 16:00 - Stylish Wedding 17:00 Music 17:30 - CNI (r) 18:00 Music 18:15 - Bingo 75 18:40 U]u tal-Ilsien Malti 19:00 - A[barijiet 19:30 - M’Intix Wa[dek (r) 20:30 - Madagascar 21:30 Bejnietna 22:00 - A[barijiet 22:30 - Forum. Raiuno • melita 150 06:30 - Unomattina in famiglia (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 09:45 - Settegiorni 10:25 -
Concistorio Ordinario pubblico per la creazione di nuovi Cardinali
11:45 - La prova del cuoco 13:30 Tg 1 14:00 - Mix Italia 14:40 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A Sua Immagine 17:45 Passaggio a Nord Ovest 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Rai Tg sport 20:35 - 62˚ Festival di Sanremo 00:40 - Tg 1 notte 00:55 - Cinematografo 01:55 - Nella società degli uomini. Film ’97.
Riassunto Grande Fratello 14:10 Amici 15:30 - Verissimo - Tutti i colori della cronaca 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Il codice Da Vinci. Film 2005 24:00 - Mai Dire Grande Fratello 00:45 Tg 5 notte 01:15 - Striscia la notizia 01:45 - L’avvocato Guerrieri: Ad occhi chiusi. Film 2007.
Raidue • melita 151 • GO Plus 202 07:00 - Cartoons 09:00 - School Rock 09:55 - Sulla via di Damasco 10:30 - Aprirai 10:40 - Quello che 11:20 - Mezzogiorno in famiglia 13:00 - Tg 2 giorno 13:25 - Dribbling 14:00 - London live 15:30 La libreria del mistero - Il weekend del mistero. Film 2005 17:05 Sereno variabile 18:00 - Tg 2 flash 18:05 - Sea Patrol (TF) 18:50 L’isola dei famosi 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Castle (TF) 22:40 Sabato sprint 23:25 - Tg 2 notizie 23:35 - Tg 2 dossier 00:20 - Tg 2 storie - i racconti della settimana 01:00 - Tg 2 Mizar 01:25 - Tg 2 Sì, viaggiare 01:45 - Tg 2 Eat Parade.
Rete 4 • melita 153 • GO Plus 206 07:15 - Magnum PI (TF) 08:20 Vivere Meglio 09:45 - RIS Roma 2 - delitti imperfetti 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 Un detective in corsia (TF) 13:00 La signora in giallo (TF) 13:50 Forum 15:05 - Perry Mason (TF) 17:00 - Detective Monk (TF) 18:00 - Pianeta mare 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore 21:15 Un boss sotto stress. Film 2002 23:20 - Il petroliere. Film 2007 01:30 - Tg 4.
Raitre • melita 152 • GO Plus 203 07:20 - Lady L. Film ’66 09:15 Paesereale 10:15 - Kingdom (TF) 11:00 - Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr Prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il settimanale 12:55 - Tgr ambiente Italia 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tg 3 pixel 14:55 - TV Talk 16:40 - Tg 3 L.I.S. 16:45 - Un caso per due (TF) 17:45 - Magazine Champion’s League 18:10 - 90˚ minuto - Serie B 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Che tempo che fa 21:30 Appaloosa. Film 2008 23:35 - Tg 3 23:40 - Tg regione 23:55 - Un giorno in pretura 00:55 - Tg 3 01:05 - Tg 3 agenda del mondo 01:20 - Tg 3 sabato notte 01:50 Città nuova - La forma della città. Canale 5 • melita 154 • GO Plus 205 08:00 - Tg 5 mattina 08:50 Loggione 09:45 - Superpartes 10:30 - South Kensington. Film 2001 13:00 - Tg 5 13:40 -
Italia 1 • melita 155 • GO Plus 204 07:05 - Cartoons 10:50 - ScoobyDoo e gli invasori alieni Film cartoon 2000 12:15 - Cartoons 12:25 - Studio aperto 13:00 - Studio sport 13:40 - Cartoons 14:35 Samurai Girl 16:30 - Ozzie - il mio lamico combinaguai. Film 2001 18:00 - La vita secondo Jim (TF) 18:30 - Studio aperto 19:00 Cartoons 19:30 - Ant Bully - una vita da formica. Film cartoon 2006 21:10 - Coraline e la porta magica. Film cartoon 2009 23:00 - Hong Kong - Colpo su colpo. Film ’98 00:50 - Studio Sport XXL 01:50 Poker1mania. La 7 • melita 156 • GO Plus 207 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 10:00 - Bookstore 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Sledge. Filmb ’68 15:50 - Relic Hunter (TF) 17:40 - Basketball. Coppa Italia. SF 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:30 - L regina dei castelli di carta. Film 2009 24:00 - Tg La 7 00:10 - M.O.D.A 00:55 - Star Trek V: L’ultima frontiera. Film ’89.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
24 TV#Radju Education 22 • melita 22 # 104 09:00 - Euronews 09:30 Karnival tat-Tfal 11:30 Libreriji u Arkivji 12:00 -Wirt Arti u Kultura 12:30 - 3 Pointer 13:00 - Starboard 13:30 - Strech (r) 14:00 - Nurseries 22 14:30 Prin/pijiet 15:00 - Mal-Karba tas-Sirena 15:30 - Asteriks 16:00 - Libreriji u Arkivji 16:30 - Wirt Arti u Kultura 17:00 - 3 Pointer 17:30 - Starboard 18:00 - Ti;rijiet Biss 18:30 - Nurseries 22 18:55 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 19:00 Restawr 19:30 - Il-Li;i u Jien 20:00 - Libreriji u Arkivji 20:30 - Asteriks 21:00 - Bejn Storja u Le;;enda 21:30 - Frozen Planet 22:30 - Ti;rijiet Biss 23:00 Libreriji u Arkivji 23:30 Faxxikli. Favourite Channel • melita 31#108 • GO Plus 106 08:00 - 7F 08:30 - Musbie[ g[al Ri;lejja 09:05 - Kont taf? 09:10 - Link 09:15 - F News 09:30 Storjografija 10:00 - Favourite Cinema 10:30 - Belle Donne 12:00 - Link 12:05 - Kont taf? 12:15 - F News 12:30 Teleshopping 13:00 - Sibtkuntatt 16:00 - Vespri 18:00 - Link 18:05 - Kont taf? 18:15 - F News 18:30 –Int u Darek 20:00 - Link 20:10 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Entertain Me 23:00 - Link 23:05 - Kont taf? 23:15 - F. News. Calypso Music TV • GO Plus 107 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request (r) 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 • melita 162 07:15 - Tempesta d’amore (soap) 07:35 - Centovetrine (soap) 10:05 - E poi c’è Filippo (TF) 12:10 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Dharma & Greg 14:25 - Giudice Amy (TF) 16:00 - Coleen’s Real Women 16:50 Grandi Domani (TF) 18:20 Amici 19:50 - Riassunto Grande Fratello20:25 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 – Grande Fratello Live 24:00 Charm School 00:55 - Questa è la mia terra. BBC Entertainment • melita 300 • GO Plus 301 07:10 - Charlie and Lola 07:20 The Large Family 07:30 -
Bobinogs 07:45 - Poetry Pie 07:50 - Fimbles 08:10 - Little Robots 08:20 - Nina and the Neurons 08:35 - Last of the Summer Wine 09:05 - After You’ve Gone 09:35 - The Weakest Link 10:20 - Doctor Who 11:05 - Doctor Who Confidential 11:20 - EastEnders 13:20 - The Weakest Link 14:05 - Last of the Summer Wine 14:40 - Born and Bred 15:30 Doctor Who 16:15 - After You’ve Gone 16:45 - The Weakest Link 17:30 - Holby City 19:10 - Doctor Who 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 The Old Guys 21:00 - Alan Carr: Tooth Fairy Live 21:50 - Little Britain 22:15 - Katy Brand’s Big Ass Show 22:45 - Supernova (15) 23:15 - Doctor Who. TCM • melita 310 • GO Plus 701 07:40 - Maverick 08:45 Rawhide 09:50 - The Thorn Birds 10:55 - The Thorn Birds 11:55 - Dave. Film ’93 (12) 14:05 - Willy Wonka and the Chocolate Factory. Film ’71 (U) 16:00 - Where Eagles Dare. Film ’69 (PG) 19:00 - Paint Your Wagon. Film ’69 (PG) 22:00 Pat Garrett and Billy the Kid. Film ’73 (18). MGM Movies • melita 312 • GO Plus 702 08:10 - Flight From Ashiya. Film ’64 09:55 - Romantic Comedy. Film ’83 (PG) 11:35 - Tennessee Nights. Film ’89 (15) 13:20 Road Rage. Film ’99 14:45 Delirious. Film ’91 (PG) 16:20 The Spree. Film ’98 17:55 MGM’s Big Screen 18:10 Ulee’s Gold. Film ’97 (15) 20:00 - Salvador. Film ’86 (15) 22:00 The Ranch. Film 2004 23:30 Body and Soul. Film ’98 (15). Diva Universal • melita 313 07:50 - Wolff’s Turf 08:45 L’Agnellino con le Trecce 09:00 - Bare Essence 10:50 - Great Women 11:00 - Agatha Christie’s Marple 12:42 - Il Maestro 12:55 - Backstage 13:00 - Napoleon and Josephine: A Love Story 14:45 - Dolores 15:00 - The Casebook of Sherlock Holmes 16:05 Rosemary and Thyme 17:05 Agatha Christie’s Poirot 19:10 ER 21:00 - JAG 23:00 - Murder 101: If Wishes Were Horses. Discovery Channel • melita 400 • GO Plus 501 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: Spanning the Harlem: New York City 09:05 - Mighty Ships: Cristobal Colon 10:00 Man Made Marvels Asia: Changi
Airport. Massive Machines: 10:55 - Bombers 11:25 - Submarines. 11:50 - Huge Moves 12:45 - XMachines: Firestorm, Iceking, Gnasher 13:40 - Swamp Brothers 14:35 - Mega Builders: Big Bosphorus Dig: Turkey 15:30 Wreckreation Nation: Soapbox Racing 16:25 - How It’s Made 16:55 - How Stuff’s Made: Semiconductors # Banjos # Stainless Steel Pans # Oil Paints 17:20 - Man Made Marvels Asia: Changi Airport 18:15 - License to Drill 19:10 - Battle Machine Bros: Ripsaw Revolution 20:05 How It’s Made 21:00 - Ross Kemp in the Middle East 21:55 Ultimate Survival: Louisiana 22:50 - Swords: Life on the Line: Charlie Foxtrot 23:45 - Is It Possible?: Ironman, Batman and Flexi-Woman. Melita Movies • melita 801 10:00 - Snow Buddies 11:30 -
Monsters VS Aliens Mutant Pumpkins From Outer Space 12:00 - Ramona and Beezus 13:45 - When In Rome 15:17 Hollywood Buzz 15:40 - The Marc Pease Experience 17:05 Gullivers Travels 18:30 - The Beach 20:29 Hollywood Buzz 21:00 - Transporter 3 22:45 When A Man Loves A Woman 00:50 - The Da Vinci Code. Melita More • melita 802 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 30 Rock 11:30 Desperate Housewives 12:15 Glee 19:15 - Hollywood Buzz 19:45 - Amazing Race 20:30 Chuck 21:15 - Boardwalk Empire 22:30 - 30 Rock 23:00 Supernatural 23:45 - Fringe 00:30 - Mike & Molly 00:55 True Blood. Biography Channel • melita 411 07:00 - Tina Turner: Live in Holland 09:00 - Clark Gable 10:00 - Robert Mitchum 11:00 Tina Turner: Live in Holland 13:00 - America’s Court with Judge Ross. Storage Wars: 15:00 - Buyers on the Storm 15:30 Pay the Lady 16:00 - Hang ’em High Desert 16:30 - Unclaimed Baggage 17:00 - Enemy of the Enemy 17:30 - Buyers on the Storm 18:00 - Pay the Lady 18:30 - Hang ’em High Desert. 19:00 - Hoarders: June and Doug 20:00 - The Chawners’ Last Chance 21:00 - Hardcore Pawn 21:30 - American Hoggers: Calf Killer 22:00 - Born to Kill?: Richard Ramirez: The Nightstalker 23:00 - Monster of the Andes.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel • melita 450 • GO Plus 400 08:30 - High School Musical 2 (U) 10:10 - Fish Hooks 10:25 - Shake It Up 10:50 - Good Luck Charlie 11:15 - ANT Farm 11:40 - Recess 12:00 Timon & Pumbaa 12:25 - Wizards of Waverly Place 12:50 - So Random 13:15 - Fish Hooks 13:30 Hannah Montana Forever 13:55 - Shake It Up 14:20 - Good Luck Charlie 14:45 - My Babysitter’s a Vampire 15:10 - Fish Hooks 15:30 - ANT Farm 16:00 - Wizards of Waverly Place 16:20 - Phineas and Ferb 16:45 - Recess 17:10 - So Random 17:30 - Camp Rock 2: The Final Jam (U) 19:25 - My Babysitter’s a Vampire 19:50 - Good Luck Charlie 20:15 - Shake It Up 20:40 - Fish Hooks 21:05 The Suite Life of Zack and Cody 21:30 - Hannah Montana Forever 21:55 - Sonny with a Chance. Jim Jam • melita 458 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - Tigga and Togga 10:30 -
Tigga and Togga 11:00 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - Igloo-Gloo 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - IglooGloo 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Tigga and Togga 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - The Magic Key 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 The Magic Key 20:00 - The Hoobs 20:25 - Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 Igloo-Gloo 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers.
07>00 08>30 10>30 12>30 13>30 14>00 14>05 15>00 15>05 18>00 18>10 19>10 19>15 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>00
NET News Teleshopping Kon/istorju Pubbliku tal-{atra ta’ Kardinali :odda (live) Teleshopping PQ NET News Sas-Sitta NET News (ikompli) Sas-Sitta NET News Crazebook Tlug[ tal-Lottu G[alik fl-Ewropa NET News Insiru Nafu Lil... (r) NET News Quadro (r) EGOV4U (r) NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport • melita 600 08:30 - WC Ski Jumping 09:00 - WC Alpine Skiing: Men’s Giant Slalom 1st Leg (live) 10:00 - WC Alpine Skiing: Women’s Downhill (live) 11:30 - WC Nordic Combined Skiing: HS 140 (live) 12:00 WC Alpine Skiing: Men’s Giant Slalom 2nd Leg (live) 12:45 - WC Cross-Country Skiing: Men 15km Classic (live) 13:45 - WC Nordic Combined Skiing: Gundersen (live) 14:45 - WC CrossCountry Skiing: Women 10km (live) 15:30 - WC Ski Jumping 16:00 - WC Ski Jumping: HS 213 (live) 17:45 - WTA Tennis: Doha: SF (live) 20:00 Welsh Open Snooker: SF (live) 23:00 - WC Ski Jumping. Go Sports 1 • GO Plus 851 07:00 - Scottish PL: Rd 26: Highlights 07:30 - PGA Avantha Masters: Day 3 (live) 11:30 - Barclays PL: Wk 27: Everton v Chelsea 13:30 Football's Greatest 14:00 ATP 500: ABN MRO WTT Rotterdam: SF 1 (live) 16:30 Serie A: Rd 24: Inter v Bologna 18:30 - Trans World Sport 19:30 - ATP 500: ABN MRO WTT Rotterdam: SF 2 (live) 22:00 - PGA Avantha Masters: Day 3 02:00 - RaboDirect Pro12: Rd 15: Leinster v Scarlets. Go Sports 2 • GO Plus 852 07:00 - Barclays PL: Wk 27:
Tottenham H v Newcastle Utd 09:00 - Serie A: Rd 23: Napoli v Chievo 11:00 - Barclays PL: Wk 27: Sunderland v Arsenal 13:00 - FIFA Futbol Mundial 13:30 - The FA Cup: Rd 5: Chelsea v Birmingham (live) 15:30 - Football's Greatest. The FA Cup: Rd 5: 16:00 - Everton v Blackpool # Shef. Wed. (live) 18:15 - Sunderland # Middlesbrough v Arsenal (live). 20:15 - Arsenal 360 21:00 Roma Channel. Go Sports 3 • GO Plus 853 15:30 - Aviva Premiership: Rd 15: Bath Rugby v Gloucester Rugby (live) 17:25 - Trans World Sport 18:30 - Aviva Premiership: Rd 15: Harlequins v Worcester Warriors (live) 20:30 - Inter Channel. Go Sports 4 • GO Plus 854 16:00 - The FA Cup: Rd 5:
Millwall # Southampton v Bolton W (live) 17:55 - Juve Channel 20:45 - Serie A: Rd
24: Juventus v Catania (live) 22:45 - Juve Channel. Go Sports 5 • GO Plus 855 16:00 - The FA Cup: Rd 5: Norwich City v Leicester (live) 18:00 - LFC TV. Go Sports 6 • GO Plus 856 16:15 - RaboDirect Pro12: Rd 15: Treviso v Munster (live) 18:15 - MUTV. Melita Sports 1 • melita 701 15:30 - Bundesliga: Hertha
Berlin v Borussia Dortmund (live). La Liga: 17:25 Preview (r) 18:00 - Getafe v Español (live) 20:00 - Real Madrid v Racing (live) 22:00 Sevilla v Osasuna (live). 00:05 - Bundesliga: Hoffenheim v 1.FSV Mainz (r). Melita Sports 2 • melita 702 18:30 - Bundesliga: SC
Freiburg v Bayern Munich (live).. Melita Sports 10 • melita 710 18:30 - Bundesliga: SC
Freiburg v Bayern Munich (live). Malta Stars • melita 614 08:00 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Luxol (r) 09:20 Malta Rugby Football Union: Alligators v Stompers (r) 10:55 - BOV PL: Hibernians v Mosta (r) 13:00 - Malta Basketball Assoc. (r) 14:25 - GFA Review (r). BOV PL: 15:30 Match Day (live) 16:00 Floriana v Hibernians (live) 18:00 - Match Day (live). 18:40 - Malta Rugby Football Union (r) 20:25 - BOV PL: Floriana v Hibernians (r) 22:50 - Malta Basketball Association (r) 00:15 - 3 Pointer (r) 00:50 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Luxol (r). Football Stars 1 • melita 615 08:00 - La Liga: Valencia v Sporting (r) 09:50 Bundesliga: Hoffenheim v 1.FSV Mainz (r) 11:45 - npower Champ.: Reading v Burnley (r) 13:35 - La Liga: Real Madrid v Levante (r) 15:30 Bundesliga: Hertha Berlin v Borussia Dortmund (live). La Liga: 17:25 - Preview (r) 18:00 - Getafe v Español (live) 20:00 - Real Madrid v Racing (live) 22:00 - Sevilla v Osasuna (live). 00:05 - npower Champ.: Reading v Burnley (r).
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Tisliba 25 Mimdudin>1. Liebes ingravata sewda, bil-luttu (6) 4. G[amlet sinjal b’lapes fuq in-numri li telg[u tattombla (8) 9. Ir[ama tfakkar xi ;rajja jew g[atu ta’ qabar (6) 10. Ta bidu g[al xi [a;a b’xewqat ta’ su//ess (8) 12. Il-vittma ta’ Kajjin (4) 13. Kumplament (5) 14. Prosperità, xorti tajba (4) 17. Storbju, frattarija (6) 18. u 20. Xahar (6) 20. Ara 18. 21. Ta’ gosti g[alih (6) 27. It-temp f’nofs ajruplan? (4) 28. Bil-pil u [dax-il Ruman isir mag[lub u delikat! (5) 29. Sar pallidu (4) 32. Dik is-sieg[a (3, 2-3) 33. Qoxra (6) 34. Ingidem f’bi//a negozju (3, 5) 35. Ta[t is-sider u fuq i]-]okra (6) Weqfin>1. B’mod mill-aktar baxx u vili (7) 2. Imkabbra biha nnifisha (8) 3. Imxarrab jew niedi f’tarf lirdum Dumink! (4) 5. :ibda jew fissazzjoni f’injama mqattg[a? (6) 6. Ulied mill-istess omm (4) 7. Kattiv, qalbu iebsa (6) 8. I;;arraf, tni]]el fl-art (6) 11. u 26. Telag[lu l-istonku (6) 15. Skansajt, illiberajt (5) 16. Tnejn ikantaw flimkien (5) 19. Fa[[ari, imkabbar b’affarun madwar il-bidu ta’ Napli? (8) 22. U wara ]ew; [wienet tax-
23. 24. 25. 26. 30. 31.
xorb… wie[ed mhux /ivilizzat (7) Impjega, ta x-xog[ol (6) Plural ta’ karkur (6) Gwerra ……: rewwixta u ;lied intern f’pajji] (6) Ara 11 wieqfa Nib]g[u g[alih g[ax kull qatra tg[odd (4) Jippenetra la bil-ponta qalb il-frak u t-tajn! (4)
1
2
3
4
9
5
6
8
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Soluzzjoni tat-tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin>1. Plamtu; 4. Martirju; 9. Rutina; 10. Diffi/li; 12. Ar/i; 13. u 28. Feta[ qalbu; 14. Unit; 17. Teptpu; 18. u 20. Kariga; 21. Ferita; 27. Ried; 29. Anna; 32. Bil-galbu; 33. Stra;i; 34. Arkimede; 35. Statwa. Weqfin> 1. Purgant; 2. Anti/ipa; 3. Tina; 5. Abitat; 6. Tifi; 7. Ra/an/; 8. Umiltà; 11. u 26. Mer[ba; 16. Spaga; 19. Minn ta[t; 23. Qrobna; 24. Dellek; 25. Qabbad; 30. Sawm; 31. Ftit.
7
Tisliba bin-Numri
In-numru 523, li mhux inklu] fil-lista ta’ numri b’erba’ figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn il-[ames listi.
Irba[ sett tal-platti m’g[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. Ir-rebbie[#a jkun mitlub iwie;eb mistoqsija [afifa fuq it-telefon, g[alhekk mas-soluzzjoni tat-Tisliba tinsewx tni]]lu n-numru tat-telefon tag[kom. Il-premju ta’ [mistax ilu ntreba[ minn Antoinette Agius, 7, ‘Lorette’, Triq Rokku Buhagiar, IlQrendi, QRD 1013. SOLUZZJONI TA’ TISLIBA BIN-NUMRI
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ
I]-}urrieq, Bubaqra
Range Rover
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz € 338,000. ?emplu 99422082.
PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.
{al Qormi – San Bastjan
Marsaxlokk
AVVI}I
{al Luqa
APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda u garaxxijiet. Prezz €83,000 u [wienet kbar 200sqm /entrali [afna u tajbin g[al kull negozju. ?emplu 99477271.
Il-Qrendi
APPARTAMENTI bi tlieta tas-sodda, kmamar u gallariji kbar bil-veduti, area kwieta. :ebel u saqaf. Prezz €97,800. ?emplu lis-sid 79316057.
I]-}ejtun, Bir id-Deheb u Marsaskala
APPARTAMENTI b’]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta semi-finished u garaxxijiet. Prezz minn €82,500. ?emplu 99477271.
L-Imqabba
HOUSE of character (unconverted) bi tliet kmamar tas-sodda. Prezz €100,000. ?emplu 99473439.
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
NIXTRI PROPRJETÀ Maisonette
F’BIRKIRKARA. ?emplu 79844384.
VETTURI BMW 320d
2006, saloon, automatic, artic green, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €19,500 o.n.o. ?emplu 99449106.
Toyota Vitz SR
TAT-2001, magna 1300cc u full extras. ?emplu 79436081
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz € 5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174..
Kia Mentor
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Nixtri
GARAXX in-na[a taliskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Heidelberg Platen
10” x 15” f’kundizzjoni perfetta u mutur Suzuki 100A. ?emplu 79603048.
Kompjuter
KOMPJUTER antik li g[andu valur, f’kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 21496068 jew 79496068.
Libsa tal-Pra/ett
TAS-subien, kulur cream, 3piece, kompluta bil-qmis u ]-]arbun. Daqs ;dida, milbusa darba. Prezz €90. ?emplu 21242180.
Mejda tonda
TAL-A{MAR mastizz. Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn. Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
G{ALL-KIRI Ir-Rabat
GARAXX g[al-kiri bi Class 4, tajjeb g[al kull tip ta’ negozju, 21 pied x 40 pied, appo;; mal-iskola. ?emplu 79211659.
Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
27 BASKETBALL-KAMPJONAT MSV LIFE
Mumenti kru/jali g[al post fil-play-offs Il-kampjonat MSV Life jitkompla bi tliet log[biet o[ra fejn kull reb[a tfisser pass lejn il-play-offs u lleaders Athleta A to Z jinsabu pass bog[od. G[ada Athleta jilag[bu kontra Depiro Mtarfa. Qabilha tintlag[ab il-log[ba bejn Si;;iewi u Bupa Luxol. Intant illum ikunu flazzjoni Floriana Francesco Fenech u Loyola Tata Motors. G[ada wkoll hemm il-finali tan-Knock-Out BOV tan-nisa. Loyola g[andhom moral g[oli wara li kisbu l-ewwel reb[a filkampjonat kontra Luxol. Illum se jfittxu reb[a o[ra kontra Floriana li min-na[a tag[hom iridu reb[a biex
ikomplu jersqu lejn il-play-offs. Floriana wara li ]ammew il-pass mal-leaders /edew fl-a[[ar parti tallog[ba. Il-kow/ P. Ferrante jittama li E. Fjeld isib aktar spazju ta[t il-boards ta’ Loyola, biss irid ikun meg[jun minn s[abu. Loyola jisperaw li jirrepetu l-a[[ar wirjiet fejn [afna jiddependi minn R. Harris li g[andu problemi fi]i/i. Si;;iewi u Luxol iridu reb[a biex jil[qu post fil-play-offs. Si;;iewi jinsabu punt ta[t Luxol u g[adhom jo[olmu bi]-]ew; telfiet fl-a[[ar sekondi meta kellhom ir-reb[a f’idejhom. Wa[da kienet kontra
Luxol. Il-kow/ P. Farrugia qed i[oss nuqqas ta’ sostituti min[abba players mwe;;g[in. Luxol iridu jag[mlu reazzjoni g[at-telfa xejn mistennija kontra Loyola fejn J. Belin ma kienx fil-forma fixxuttijiet minn barra. Athleta jibdew favoriti kontra Depiro li bidlu l-kow/ R. Muscat ma’ M. Tabone. Tabone beda l-avventura b’reb[a fuq Si;;iewi. Depiro jridu juru titjib fil-log[ob biex jissorprendu u mhux jistennew l-a[[ar minuti. Athleta g[adhom mhux meg[luba filkampjonat u d-dixxiplina hi fattur importanti fejn xorta reb[u
g[alkemm kellhom l-a[wa Schembri neqsin. Il-finali tan-nisa se tintlag[ab bejn Hibs Melita Gardens u Depiro McDonalds. Hibs reb[u l-a[[ar unur fil-kamp tan-nisa, it-Tazza Louis Borg, pero fil-kampjonat ma tantx sejrin tajjeb g[alkemm tilfu t-tliet log[biet kontra l-aqwa timijiet bi ftit. Depiro ;ejjin minn reb[a tajba kontra Loyola fejn kellhom tnejn mill-aqwa players neqsin, S. Brincat u L. Johnson. {add ma jidher favorit nett u linqas dettal jew de/i]joni tista’ twassal g[ar-reb[ tal-unur li fl-a[[ar snin kien dominat minn Hibs.
Sport lokali g[al tmiem il-;img[a llum
MFA Ta’ Qali– 2pm. BOV
Premier. Tarxien R. v Birkirkara, 4 pm. BOV Premier. Floriana v Hibs Victor Tedesco Std- 2 pm. I Div. St. George’s v Bir]ebbu;a SP., 4.15 pm. I Div. Lija A. v St. Andrews Centenary Std- 1 pm. III Div. Swieqi Utd. v Santa Lucia., 3 pm. III Div. Marsaskala v Mdina K., 5 pm. Mtarfa v Xg[ajra T. Charles Abela Std- 2 pm. III Div. Marsa v Fgura Utd., 4 pm. III Div. Kalkara v Sirens Luxol Std- 2 pm. III Div. M;arr Utd. v G[axaq., 4.15 pm. Pembroke A. v Qrendi
SPARAR Bidnija – 12 pm. Keepers
Trophy Selection. Sparatura Skeet u Double Trap.
BASKETBALL Ta’ Qali – 3.30 pm. Lig I
Div (I). TATA M. v Floriana.
ISA MAFA St. Margerita Std – 1.30
pm. Pieta` L. v Vittoriosa L., 3.15 pm. Cospicua D. v }ejtun RS. Tarxien – 2.30 pm. Lig. Seifert v Actavis., 3.30 pm. Carlo Gavazzi v Playmobil
G[ada
MFA Kordin- 2 pm. BOV
Premier. Qormi v Sliema W. , 4 pm. BOV Premier. {amrun S. v Marsaxlokk Victor Tedesco Std- 2 pm. I Div. Melita v Pieta ` H., 4.15 I Div. }ejtun C. v Dingli S. Centenary Std- 2 pm. II Div. Gudja Utd. v Senglea A., 4 pm. Mellie[a v Msida SJ. Charles Abela Std- 2 pm. II Div. Kirkop Utd. v }urrieq., 4 pm. II Div. St. Venera L. v }ebbu; R.
GFA Sannat Std- 1 pm. II Div.
Qala S. v Ker/em A., 3.15 pm. II Div. St. Lawrence S. v }ebbu; R.
IASC Tarxien Grd – 8.30 am. II
Div. Luqa J. v Marsa T., 9.45 am. Mqabba A. v B’Kara SJ., 11 am. Rovers Utd. V }ejtun L.
HOCKEY Ta’ Qali – 9 am. Lig. White
Hart v Rabat., 11 am. Floriana YS. v Qormi
SPARAR Bidnija – 10 am. Keepers
Trophy Selection. Sparatura Skeet u Double Trap.
BASKETBALL Ta’ Qali – 1 pm. Lig I Div
(I).
Si;;iewi v BUPA., 2.45 pm. Lig I Div (I). Athleta A to Z v Depiro., 4.30 pm. BOV KO (N). Hibs v Depiro
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa - 1.30 pm. Issir it-
tmien laqg[a tal-ista;un fuq ti;rija u ]ew; finali
11-il
Joe Mifsud li reba[ il-klassi tal-veterani
TABLE FOOTBALL
Mifsud jirba[ fil-Bel;ju
Dan l-a[[ar, players Maltin tat-Table Football [adu sehem fl-akbar circuit event fil-Bel;ju mag[ruf b[ala l-Major of Mons. F’dan it-turnament kien hemm tim Malti u bosta players o[ra Maltin li [adu sehem ma’ klabbs barranin. It-tim ta’ Valletta SC wasal sas-semi-finali fejn tilef kontra l-Bel;jani ta’ SC Charleroi. Atlas TFC tal-Gre/ja reb[u l-kategorija tat-timijiet immexxija mill-capain Mark Gauci. Fil-kategorija Open, Derek Cotni u Massimo Cremona waslu sal-kwarti tal-finali fejn tilfu kontra l-Portugi] Sergio Laurerio u l-Grieg Nicos Beis rispettivament. Fil-kategorija U#19 Angelo Borg kien meg[luba fil-finali waqt li fil-klassi tal-veterani, Joe Mifsud iddominaw fuq 48 player u fil-finali g[eleb lit-Taljan Marco Lamberti 3-1 biex reba[ it-12-il turnament internazzjonali konsekuttiv.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
28 Sport FORMULA 1
Petrov flok Trulli mal-Caterham It-tim tal-Formula 1 Caterham ne[[a lit-Taljan Jarno Trulli u [atar floku lis-sewwieq Russu Vitaly Petrov. Din l-a[bar li ng[atat fi stqarrija mit-tim proprjetà tal-Malasja, tfisser li dan l-ista;un li se jibda fl-Awstralja x-xahar id-die[el, se jkun l-ewwel sta;un ming[ajr sewwieq Taljan g[all-ewwel darba sa mill-1970. L-a[bar tfisser ukoll ritorn ta' malajr tal-aqwa sewwieq Russu fil-Formula 1 li kien tne[[a mirRenault, illum Lotus, fi tmiem lista;un li g[adda. “Ninsabu kuntenti li qed nilqg[u lil Vitaly fit-tim u ninsabu e//itati bir-rwol tieg[u g[aliex se jkun qed jg[inna nag[mlu l-pass li jmiss fl-
2012 u g[as-snin li ;ejjin. Meta ltqajna l-ewwel darba mill-ewwel g[amilnieha /ara li Vitaly jifhem u g[andu l-istess vi]joni tag[na dwar kif nixtiequ li t-tim jikber,” qal il-prin/ipal tat-tim Tony Fernandes. “Nie[u wkoll l-opportunità li nirringrazzja lil Jarno Trulli g[assehem fundamentali li kellu filformazzjoni u l-progress li g[amel it-tim sa minn meta ng[aqad mag[na f'Di/embru tal-2009. Il[aqna ftehim mieg[u biex intemmu l-kuntratt imma dejjem se jkun parti mill-familja.” Caterham, li qabel kienu mag[rufa b[ala Team Lotus, g[ad iridu jiksbu punt f’]ew; sta;uni imma g[andhom tamiet kbar g[al
din is-sena. Is-sewwieq l-ie[or tattim hu l-Finlandi] Heikki Kovalainen. Il-bidla fis-sewwieqa waslet wara l-pre-season test f’Jerez u xahar biss qabel l-ewwel GP fit-18 ta' Marzu fl-Awstralja. Petrov li saq sentejn marRenault, kiseb biss post wie[ed fuq il-podju u kien meqjus b[ala wie[ed mis-‘sewwieq li j[allsu’ u li kien qed jing[ata post ma’ tim min[abba l-appo;; qawwi finanzjarju li g[andu minn pajji]u. Caterham [abbru wkoll li Mark Smith [a t-tmexxija taddipartiment tekniku tag[hom fl-F1 minflok Mike Gascoyne li sar Chief Technical Officer tal-grupp kollu ta' Caterham, inklu] il-GP2.
TAZZA TAD-DINJA 2014
Bebeto fil-kumitat tal-Bra]il
L-eks attakkant internazzjonali Bra]iljan Bebeto li g[en lit-tim ta’ pajji]u jirba[ itTazza tad-Dinja tal-1994 in[atar fil-kumitat lokali ta’ organizzazzjoni g[at-Tazza tadDinja tal-2014. Il-[atra tieg[u tfisser li l-Bra]il issa g[andhom ]ew; ismijiet kbar f’dan imsejja[ ‘Kumitat Organizzattiv Lokali’ fejn flimkien ma’ Bebeto hemm ukoll l-eks player ta’ Barcelona, Inter u Real Madrid fost l-o[rajn, Ronaldo, li kien mexxa lill-Bra]il g[ar-reb[ tat-titlu mondjali fl-2002. Waqt li Bebeto kien qed ji//elebra l-[atra l-;dida tieg[u, Ricardo Texeira, kap talKonfederazzjoni Bra]iljana (CBF) u talKumitat Organizzattiv tat-Tazza tad-Dinja, kompla jiffa//ja akku]i ta’ korruzzjoni. Texeira li ilu jmexxi lill-CBF g[al 22 sena qed ji/[ad l-akku]i.
?IKLI}MU
It-taqtig[a ti[rax fil-Mi]ieb
It-tim U#20 tal-Gozo Rugby League immexxi minn Matt Emmerson li din il-;img[a lag[ab kontra Calderdale College
RUGBY
Dove Men+Care jisponsorjaw il-MRL Il-Malta Rugby League kienet pre]entata bi sponsorship ;did bl-isem ta’ Dove Men+Care wara ftehim li ntla[aq mal-kumpanija George Borg Ltd. A;enti lokali tal-prodott. Ilpre]entazzjoni saret fil-klabb ta’ Balzan FC fil-pre]enza wkoll tal-vice captain tat-tim nazzjonali Clifford Debattista. Dan l-isponsorship minbarra li se jkun qed jg[in finanjarjament ir-rugby f’Malta se jkun ifisser ukoll reklam ta’ Dove Men+Care fl-attivitajiet kollha tar-rugby f’pajji]na. Waqt il-pre]entazzjoni talisponsorship, il-Brand
Manager Antonella Mizzi qalet li Dove Men+Care jikkombina tajjeb itteknolo;ija u l-kura u jag[milha sie[eb naturali g[ar-rugby f’Malta. Barra hekk, dan kollu jikkonferma l-impenn tal-kumpanija li tg[in ir-rugby f’pajji]na. IdDove Men+Care se jkun qed ji;i stampat ukoll fuq il-kit tat-tim nazzjoali. Debattista li hu minn G[awdex u kien ivvutat ukoll Player tas-Sena tal-2011 talMRL qal li t-tim kiseb [afna su//essi fil-pitch u dan lisponsorship hu rikonoxximent e//ellenti g[ax-xog[ol kollu li jsir ukoll wara l-kwinti.
Il-kit bl-isem tal-isponsor il;did intu]a g[all-ewwel darba lbiera[ stess f’log[ba li ntlag[bet fil-ground tal-Melita FC bejn it-tim U#20 immexxi minn Matt Emmerson u t-tim U#19 ta’ Calderdale College li qed jag[mel ]jara f’pajji]na. It-tim Ingli] ta’ Calderdale College matul il-;img[a reba[ ukoll id-Dove Men+Care Trophy meta lag[bu kontra l-Gozo Rugby League f’G[awdex fejn [ar;u rebbie[a bl-iskor kbir ta’ 58-6. Fit-tim Ingli] hemm erba’ players li kienu akkwistati mill-klabb professjonali ta’ Halifax u huma mmexxija mill-kow/ Lee Greenwood.
It-taqtig[a fil-kampjonat nazzjonali kompliet ti[rax meta fil-Mi]ieb kienu diversi /iklisti li kienu bi/-/ans li jirb[u. Minkejja temp kiesa[ u [afna tajn, i/-/iklisti [ar;u b’velo/ità kbira. Mark Bonnici kien laktar velo/i fl-ewwel fa]i quddiem Gerard Said filwaqt li aktar tard inqab]u minn Jason Vella li ra lil Maurice Formosa u Etienne Bonello jersqu qrib. Fl-a[[ar dawra Vella, Bonello attakka lil Formosa u anke mar fl-ewwel post fejn
reba[ b’[in ta’ 1.11.58’ quddiem Formosa. Fil-kategorija tan-nisa, Marie Claire Aquilina re;a’ kellha wirja po]ittiva u reb[et it-tellieqa segwita minn Donatelle Callus u Caroline Zammit. Oswin Farrugia reba[ il-kategorija tal-Isports filwaqt li fit-tieni post da[al Steve Giordano Imbroll. Kevin Muscat reba[ ilkategorija tal-Masters. It-tielet rawnd tal-kampjonat nazzjonali isir fis-26 ta’ Frar f’Delimara.
Maurice Formosa, Etienne Bonello u Jason Vella waqt it-tellieqa fil-Mi]ieb
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Sport 29 FA CUP – IL-{AMES ROUND
Spurs jie[du /-/irku fi Stevenage g[all-FA Cup Tottenham Hotspurs se jittamaw li jirkbu fuq ilmew;a ta’ ewforija ta’ Harry Redknapp hekk kif se jippruvaw i]ommu mal-istatus il-;did tag[hom b[ala favoriti g[ar-reb[ tal-FA Cup meta jmorru g[and Stevenage. Bil-leaders tal-Premier League u holders Manchester City eliminati, fit-tielet round minn Manchester United, li mbag[ad kienu eliminati minn Liverpool fir-round ta’ wara, it-tim ta’ Redknapp hu fost lakbar favoriti li jirba[ g[allewwel darba l-FA Cup sa mill-1991. Spurs se jkollhom jag[mlu vja;; qasir lejn il-klabb minn League One li l-premju tieg[u Il-programm
FA Cup
Chelsea v Birmingham C. (13.30) Everton v Blackpool (15:00) Millwall v Bolton W. (15:00) Norwich C. v Leicester C. (15:00) Sunderland v Arsenal (18:15) G[ada Crawley v Stoke C. (13:00) Stevenage v Tottenham H. (15:00) Liverpool v Brighton (17:30)
The Championship
Chesterfield v Shef Wed. Exeter C. v Bury Hartlepool U. v Notts C. Leyton O. v Scunthorpe U. Milton Keynes v Oldham A Rochdale v Bournemouth Shef Utd. v Preston NE Tranmere R. v Charlton A Walsall v Wycombe W. Yeovil v Colchester U. G[ada Brentford v Carlisle U.
League Two
Accrington v Plymouth A. Wimbledon v Morecambe Barnet v Shrewsbury T. Bristol R. v Oxford U. Burton v Rotherham U. Dagenham v Cheltenham Hereford U. v Swindon T. Macclesfield T. v Aldershot T. Port Vale v Gillingham Southend U. v Crewe Torquay U. v Bradford C.
Premier Sko//i]
Dundee United v St. Mirren Dunfermline v Inverness C.T. Motherwell v Hearts Rangers v Kilmarnock G[ada Aberdeen v St. Johnstone Hibernian v Celtic
I Div.
Hamilton v Falkirk Livingston v Raith Rovers Partick Thistle v Greenock Morton Queen of the S v FC Dundee Ross County v Ayr Utd
II Div.
Airdrie v Stenhousemuir Arbroath v Cowdenbeath Dumbarton v Albion Rovers East Fife v Forfar Athletic Stirling Albion v Brechin City
III Div.
Berwick v Annan Athletic East Stirling v Queen’s Park Elgin City v Alloa Athletic Montrose v Peterhead Stranraer v Clyde
talli wasal sal-[ames round tal-kompetizzjoni g[all-ewwel darba, hu li se jiltaqa’ mat-tim li qed jipprovdi divertiment fil-mument. Fi Stevenage, di;à hemm /irku residenti u g[ada se jkun hemm ie[or metaforiku meta jaslu l-partitarji ta’ Spurs, li qeg[din kontinwament ikantaw kant favur Redknapp biex jibqa’ jmexxi lill-klabb minflok imur imexxi t-tim nazzjonali. Redknapp, li l-;img[a lo[ra kien me[lus minn kull akku]a fil-qorti li evada ttaxxa, qieg[ed konsistentement jissemma mat-tim nazzjonali u r-reb[a 5-0 tal-;img[a l-o[ra fuq Newcastle United fil-Premier League ftit ikkalmat issitwazzjoni. It-tielet fil-kampjonat wara ]-]ew; klabbs ta’ Manchester, Spurs jista’ jkollhom ittentazzjoni li jserr[u xi ftit mill-players regolari tag[hom qabel id-derby tat-Tramuntana ta’ Londra kontra Arsenal il;img[a ta’ wara imma dan mhux se jtellef mille//itament ta’ Stevenage. “B[alissa hawn sensazzjoni fenomenali madwar il-klabb,” qal il-Kap E]ekuttiv ta’ Stevenage Bob Makin. Mijiet ta’ persuni g[amlu kjuwijiet twal mad-dawra talground biex jixtru l-biljetti g[al din il-partita kontra Tottenham, filwaqt li jo[olmu li jaraw lit-tim tag[hom jelimina tim kbir. {afna
minnhom anke [adu ritratti mal-FA Cup li ttie[det filpost, 30 mil bog[od minn Londra. G[al Spurs dan hu post familjari g[ax it-tim tar-riservi tag[hom kien jilg[ab fi Stevenage u g[andu [afna partitarji jg[ixu hemm. Imma mhux se jkun hemm lok g[assentimenti hekk kif sebg[a mit-tmien partiti g[andhom fihom timijiet tal-Premier kontra oppo]izzjoni minn divi]joni inferjuri. L-unika sfida diretta bejn timijiet mill-Premier hi dik li fiha Arsenal se jmorru g[and Sunderland illum, log[ba li waslet e]att ;img[a wara li ttim ta’ Arsene Wenger irkupra minn goal minn ta[t biex reba[ 2-1 fil-kampjonat kontra l-istess avversarji fi Stadium of Light. Il-;img[a lo[ra l-eroj kien l-eks internazzjonali Fran/i] Thierry Henry, f’dik li kienet l-a[[ar log[ba tieg[u filkampjonat mal-Gunners qabel jirritorna l-Istati Uniti. Tim ie[or minn Londra, Chelsea, jilqa’ lil Birmingham City minn The Championship illum, filwaqt li hu konxju li telfa tkompli ssa[[an ilqieg[a fuq il-manager Andre Villas Boas li di;à beda j[oss is-si;;u tieg[u jaqbad. Wara li l-;img[a l-o[ra ttim tilef l-ewwel erba’ po]izzjonijiet b’telfa 2-0 g[and Everton, Chelsea jridu jsibu malajr it-triq tar-reb[ u j]ommu lilhom infushom bi/-
Robin Van Persie (xellug) ta’ Arsenal fl-azzjoni ma’ Craig Gardner ta’ Sunderland is-Sibt li g[adda fil-Premier, azzjoni li tista’ tirrepeti ru[ha llum meta ]-]ew; na[at jer;g[u jiltaqg[u fl-FA Cup fl-unika sfida diretta bejn klabbs tal-Premier
/ans li jirb[u unur ie[or domestiku issa ladarba jidher li m’g[andhomx /ans g[allkampjonat. Everton, li issa jidher li jinsabu b’moral g[oli wara rreb[a fuq Manchester City u Chelsea fl-a[[ar ;img[at, ukoll se jkunu fl-azzjoni llum meta jilqg[u lil Blackpool li kienu relegati mill-og[la divi]joni l-ista;un li g[adda. Ir-rivali ta’ Everton minn Mersyside, Liverpool, qed jittamaw li huma wkoll jer;g[u jibdew jolqtu t-titlu tal-;urnali g[al ra;unijiet sbie[ wara l-maltempata talattakkant Luis Suarez li naqas milli jie[u b’idejn Patrice Evra ta’ Manchester United il-;img[a l-o[ra
It-tim ta’ Kenny Dalglish se jilqa’ lil Brighton & Hove Albion minn The Championship g[ada. Crawley Town qed jer;g[u jxejru l-bandiera tat-timijiet minn League Two hekk kif komplew jibnu fuq is-sena lo[ra meta fl-istess stadju kienu marru g[and Manchester United. Din iddarba jmisshom log[ba kontra t-tim li s-sena l-o[ra kien finalist fl-FA Cup, Stoke City. Fil-partiti l-o[ra g[al tmiem din il-;img[a, Bolton Wanderers tal-Premier u Norwich City se jfittxu li jevitaw xi ]elqa kontra timijiet minn The Championship, Millwall u Leicester City rispettivament.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
30 Sport
Valletta jirb[u i]da ma jimpressjonawx minn Cristian MUSCAT Valletta la[qu l-istennija
meta g[elbu lil Balzan Youths bl-iskor ta’ 2-0, b’liema skor ukoll kienet intemmet il-log[ba tal-ewwel rawnd bejn dawn i]-]ew; timijiet. M’hemmx dubju li g[all-kwalità tal-plejers li g[andhom u meta tikkunsidra li lag[bu kontra tim inferjuri, Valletta naqsu milli jimpressjonaw. Kienu Balzan Youths li kellhom l-ewwel okka]joni denja ta’ nota meta wara biss 10 minuti huma pprotestaw g[al penalty wara li Glenn Bonello twaqqa’ fil-kaxxa. I]da Valletta ma damux biex fet[u l-iskor meta fl-14–il minuta, wara li Michael Mifsud qabe] difensur ta’ Balzan Y., ixxuttja minn ;olkaxxa biex il-plejer milLatvja ALEKSANDRS CEKULAJEVS li ;ibed linteress tal-;ganti Taljani AC Milan, kompla f’lasta vojta. Fit-58 minuta xutt ta’ Michael Mifsud g[al Valletta g[adda barra. Fis-63 minuta
3
BOV PREMIER
MOSTA (1)
J. Debono, A. Borg, K. Farrugia, F. Tisbi, Y. Ossok, T. Vella, S. Grech, F. Raimy, K. Magro, I. Zammit, O. Obiefule Sostituzzjonijiet - P. Mirceta flok S. Grech 56 min., J. Bajada flok T. Vella 74 min., G. Martin flok I. Zammit 84 min.
0
MQABBA
K. Calleja, B. Mamic, C. Micallef, P. Grima, M. Bonnici, B. Timotic, D. Azzopardi, D. Fenech, C. Calleja, M. Potezika, J. Muoba Sostituzzjonijiet - M. Briffa flok M. Bonnici 75 min., O. Farrugia flok C. Calleja 86 min.
Imke//ija - D. Fenech 16 min. (MQ), F. Raimy 45 min. (MO) Imwissija - K. Magro 1 min., F. Tisbi 53 min., I. Zammit 61 min. (MO), M. Bonnici 36 min., C. Micallef 73 min, K. Calleja 83 min. (MQ) Skurjaw - O. Obiefule 16 min., 69 min., I. Zammit 77 min. (MO) Referee - Truston Farrugia Cann
In-Nazzjon Plejer tal-loghba - O. Obiefule (MO)
2
BOV PREMIER
VALLETTA (1)
0
BALZAN Y
A. Hogg, J. Caruana, S. M. Camilleri, R. Forace, J. Borg, S. Panandetiguiri, A. Francica, Y. Camilleri, B. Cekulajevs, I. Azzopardi, R. Guga, G. Bonello, P. Dos Briffa, E. Agius, O. Zongo, Santos Calcado, M. Ciantar, D. Rocha Dos Santos, J. Pace, B. Bondin, M. M.Mifsud Deyanov Sostituzzjonijiet - W. Sostituzzjonijiet - A. Barbosa flok A. Cekulajevs 74 Eviparker flok J. Bondin 27 min., G. Agius flok M. Mifsud min., L. Micallef flok M. 85 min., A. Effiong flok D. Ciantar 61 min., M. Borg Rocha Dos Santos 90 min. flok M. Deyanov 80 min. Imke//i - B. Guga 63 min. (B) Imwissija - B. Guga 40 min. 63 min., J. Francica 59 min., L. Micallef 73 min. (B), I. Azzopardi 84 min. (V) Skurjaw - A. Cekulajevs 14 min., R. Briffa 76 min. (V) Referee - A. Azzopardi In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba - M. Mifsud (V)
Balzan Youths spi//aw jilag[bu b’10 plejers meta tke//ielhom il-plejer Guga wara li r/ieva t-tieni karta safra fil-log[ba min[abba fawl fuq Edmond Agius f’nofs il-grawnd. Tliet minuti biss wara, il-plejer li rrappre]enta lill-Burkina Faso fit-Tazza Afrikana li
ntreb[et minn }ambja g[adda tajjeb lejn Zongo i]da dan b’xutt mal-ewwel tefa’ ferm g[oli. Fid-69 minuta xutt ta’ Calacado g[al Balzan g[adda j[akkek mal-lasti avversarji. Fis-76 minuta Valletta rduppjaw l-iskor permezz ta’ RODERICK BRIFFA b’xutt
Kif Jinsabu
L-attakant ta’ Valletta Cekulajevs jipprova konklu]joni bir-ras
minn barra l-kaxxa li spi//a fir-rokna tax-xibka. Fis-86 minuta xutt ta’ Calcado g[al Balzan ;ie mdawwar f’korner millgoalkeeper u captain Belti Andrew Hogg. Ri]ultat Div II
G]ira U v San Gwann
3 -1
L R D T F K Pt
Valletta 21 17 3 1 51 16 54 Hibs 20 14 5 1 49 15 47 Floriana 20 12 4 4 33 18 40 Birkirkara 20 9 2 9 28 27 29 Sliema 20 6 11 3 29 23 29 Balzan Y.* 21 8 4 9 27 33 28 Qormi 20 8 2 10 33 33 26 Mosta 21 6 5 10 20 33 23 Mqabba 21 5 5 11 27 37 20 Tarxien R.** 20 5 3 12 25 40 18 {amrun S.* 20 4 4 12 24 47 16 Marsaxlokk** 20 3 2 15 22 45 11 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest ** Tarxien 2-0 v M’Xlokk wara protest
Mosta jeg[lbu lil Mqabba b’wirja kbira minn Cristian MUSCAT
Mosta rnexxielhom jeg[lbu lil Mqabba bl-iskor ta’ 3-0 b’]ew; gowls ta’ Obiefule u Zammit u b’wirja kbira min-na[a tal-plejers kollha. Protagonista f’din illog[ba kien bla dubju Obiefule li skorja doppjetta u tajjeb ng[idu wkoll li fla[[ar [ames log[biet konsekuttivi skorja xejn inqas minn 8 gowls. Mal-ewwel minuti tallog[ba Mosta dehru a[jar minn Mqabba u wara biss 10 minuti freekick ta’ Ian Zammit g[adda barra. Wara kwarta log[ob Mqabba kellhom azzjoni perikolu]a meta David Fenech ra x-xutt tieg[u ji;i milqug[ b’mod spettakolati mill-goalkeeper Mosti Debono. Minuta biss wara, f’kontrattakk g[al Mosta, Obiefule twaqqa’ fil-kaxxa minn David Fenech u kaw]a t’hekk l-istess Fenech tke//a. Mill-11–il metru OBINNA OBIEFULE ma ]baljax biex tefa’ lil Mosta fil-vanta;;.
Ian Zammit jiskorja t-tielet goal ta’ Mosta - (Ritratti Trevor Sollars)
Fit-23 minuta xutt ta’ Calleja g[al Mqabba ;ie milqug[ tajjeb minn Debono. Erba’ minuti wara Kurt Magro g[adda ballun twil lil Ian Zammit bix-xutt ta’ dan ji;i mdawwar
f’korner mill-goalkeeper ta’ Mqabba Calleja. Fit-38 minuta minn kross ta’ Pierre Grima g[al Mqabba, John Nwoba kkonnettja tajjeb permezz ta’ xutt mill-ewwel i]da t-
tentattiv tieg[u spi//a g[oli. Fil-45 minuta Mosta reb[u t-tieni penalty tal-log[ba meta Micallef waqqa’ lil Oboefuel fil-kaxxa i]da mill11–il metru Obiefule kien sfortunat u laqat il-wieqfa. Fil-61 minuta Ian Zammit g[adda tajjeb lejn Obiefule i]da x-xutt ta’ dan g[adda g[oli. Fid-69 minuta Mosta rduppjaw l-iskor b’lob spettakolari ta’ OBINNA OBIEFULE biex b’hekk listriker Ni;erjan la[aq lillistriker ta’ Hibernians Edison Luis Dos Santos fil-qu//ata tal-klassifika tal-aqwa skorers bi 18–il gowl. Fis-77 minuta Mosta skorjaw it-3 gowl tal-log[ba meta wara sforz personali IAN ZAMMIT tefa’ fixxibka wara li l-ewwel tentattiv tieg[u kien laqat illasta. Fid-89 minuta xutt fil-baxx ta’ Obiefule gie milqug[ mill-goalkeeper avversarju Calleja biex ftit wara rreferee Farrugia Cann saffar it-tisfira finali.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
Sport 31 APPELL
Tarxien jing[ataw reb[a wara protest Il-Bord tal-Appell tal-MFA laqa’ t-talba li g[amlu Tarxien Rainbows biex jing[ataw reb[a 2-0 kontra Marsaxlokk, f’partita li kienet intemmet 2-2 fi tmiem il;img[a l-o[ra wara li sostnew li l-player mis-Serbja ta’ 27 sena, Ivan Kurtusic ma kienx eli;ibbli biex jilg[ab ma’ Marsaxlokk. Dan g[aliex Kurtusic, kif sostnew Tarxien fil-protest tag[hom kien di;à lag[ab ma’ ]ew; klabbs o[ra dan lista;un qabel sie[eb lil Marsaxlokk, xi [a;a li tmur kontra r-regolamenti. Fil-fatt dan il-player kien lag[ab ma’ Vittoriosa Stars fl-Ewwel Divi]joni f’Di/embru Din ma kenitx l-ewwel log[ba ta’ Kurtusic ma’ Marsaxlokk peress li dan kien ;ie utilizzat ukoll fil-partita ta’ qabel kontra Valletta imma /-Champions ma [assewx il-[tie;a li jipprotestaw g[ax kienu reb[u llog[ba. Kurtusic issa se jkun qed ji;i akku]at quddiem l-MFA
Portsmouth jitnaqqsulhom 10 punti
Portsmouth FC re;g[u jinsabu f’amministrazzjoni g[attieni darba f’sentejn wara li Qorti G[olja f’Londra semg[et li ma jistg[ux i[allsu l-kontijiet tal-gass u l-elettriku u g[andhom dejn ta’ madwar 4 miljun sterlina. Il-klabb li ilu mwaqqaf 114il sena u li jinsab ba]at finnofsinhar tal-Ingilterra, b[alissa jinsab fit-18-il post minn 24 tim f’The Championship u se jitnaqqsulu 10 punti millFootball League talli da[lu f’amministrazzjoni. Dan i[allihom fil-21 post, e]att fuq izzona relegation. Portsmouth li reb[u l-FA Cup fl-2008, l-ewwel unur ma;;uri tag[hom fi 58 sena, kienu relegati mill-Premier League fl-2010 u tnaqqsulhom disa’ punti talli marru f’amministrazzjoni g[all-ewwel darba f’Marzu tal-2010. L-applikazzjoni li g[amlu Portsmouth biex imorru f’amministrazzjoni kienet approvata mill-Im[allef Norris li qal li kien se ja[tar amministratur g[all-klabb. Fil-Qorti ntqal li Portsmouth kellhom jag[tu madwar 2 miljun sterlina lil negozjanti kredituri u ]ew; miljuni o[ra f’taxxa. Il-Qorti semg[et kif kumpanniji kienu qed jheddu li jaqtg[u l-gass u l-elettriku lill-klabb fi Fratton Park. Portsmouth hu t-tieni klabb kbir fir-Renju Unit li da[al f’amministrazzjoni din il;img[a wara /-Champions Sko//i]i Rangers.
Ivan Kurtusic fl-azzjoni kontra Tarxien Rainbows
bi ksur tar-regolamenti u mistenni ji;i wkoll sospi]. Dan minbarra li ma jistax jibqa’ jilg[ab ma’ Marsaxlokk g[al dan l-ista;un. Mhux mag[ruf jekk diment li jmur ikompli jilg[ab barra din is-sospensjoni tieg[u
tibqax tg[odd. Li hu ]gur issa hu li Tarxien bit-tliet punti li [adu telg[u bi 18-il punt, ]ew; punti fuq {amrun Spartans fit-tielet post milla[[ar waqt li Marsaxlokk baqg[u bi 11-il punt fl-a[[ar post.
Hiddink coach ta’ Anzhi Idd-diri;enti tal-klabb sinjur Russu Anzhi komplew juru l-ambizzjonijiet tag[hom meta [atru b[ala coach lill-Olandi] Guus Hiddink. L-Olandi] li g[andu 65 sena fil-passat mexxa klabbs ta’ fama b[al Chelsea u Real Madrid minbarra li kien ukoll il-coach nazzjonali tar-Russja. Hu se jie[u post Yuri Krasnozhan li tke//a iktar kmieni din il;img[a wara inqas minn xahar fil-kariga. Anzhi huma kkontrollati mill-biljunarju Suleiman Kerimov li di;à kiseb isservizzi ta’ plejers importanti b[al Roberto Carlos u Samuel Eto’o. Hiddink qal li jinsab kuntent b’din il-kariga u qal li a//etta mill-ewwel g[ax i[ossu qalb il-[bieb. Hu qal li jaf bl-ambizzjonijiet talklabb u se jag[mel minn kollox biex jag[ti s-sehem tieg[u biex dawn l-ambizzjonijiet isiru realtà. Guus Hiddink kien imsemmi wkoll li seta’ jimla l-post battal li [alla Fabio Capello fit-tmexxija tatteam nazzjonali Ingli], i]da qal li [ass li kien iktar importanti li jg[in lil Anzhi fil-pjan tag[hom li ji]vilup-
paw il-log[ba fir-re;jun tadDagestan. Rapporti fil-midja Russa qalu li t-tke//ija ta’ Krasnozhan waslet min[abba n-nuqqas tieg[u li jikkomunika ma’ plejers b[al Samuel Eto’o. B[ala coach Hiddink reba[ sitt darbiet il-kampjonat Olandi] ma’ PSV Eindhoven, u mag[hom ukoll reba[ it-treble fl-1988 fejn minbarra lkampjonat Olandi] reba[ itTazza Olandi]a u t-Tazza ta/-Champions. Hu mexxa wkoll lit-team nazzjonali Olandi] fl-Euro 96 fejn kienu eliminati filkwarti finali filwaqt li fitTazza tad-Dinja ta’ sentejn wara wassal lill-Olanda sassemi finali. Hiddink mexxa wkoll lill-Korea t’Isfel sassemi finali fit-Tazza tadDinja tas-sena 2002 u wassal lill-Awstralja sal-fa]i finali tat-tazza tad-Dinja ta’ erba’ snin wara. Guus Hiddink mexxa lirRussja sal-fa]i finali talEuro 2008 fejn ir-Russja eliminat lill-Ingilterra biex ikkwalifikat. Hu kellu wkoll fa]i qasira ta’ erba’ xhur ma’ Chelsea, bl-a[[ar kariga tieg[u tkun mat-team nazzjonali Tork.
FOOTBALL TALJAN
Inter umiljati minn Bologna Il-kri]i ta’ Inter issa messet il-qieg[ hekk kif it-team immexxi minn Ranieri kien umiljat f’San Siro minn Bologna 3-0. G[al Inter din kienet it-tielet telfa konsekuttiva ming[ajr ma jiskorjaw goal, fejn tilfu 4-0 kontra Roma fl-Olimpico u l-{add li g[adda tilfu f’San Siro wkoll kontra Novara. Issa l-pressjoni fuq il-coach Ranieri tkompli tikber hekk kif Inter jinsabu lejliet il-log[ba tal-UEFA Champions League kontra Olympique Marseilles, fejn din tista’ tkun l-a[[ar tama’ tag[hom ta’ sodisfazzjon fi sta;un di]astru]. L-eroj ta’ Bologna kien Di Vaio li skorja doppjetta fi spazju ta’ minuta lejn tmiem l-ewwel taqsima. Inter ippruvaw jirkupraw fit-tieni taqsima i]da [ames minuti mittmiem wasal ukoll it-tielet goal ta’ Bologna skorjat minn Acquafresca wara azzjoni personali. Inter issa nqab]u minn Napoli fil-klassifika li fillog[ba l-o[ra kisbu reb[a mpressjonanti g[and Fiorentina 3-0. Cavani skorja doppjetta fl-ewwel taqsima g[al Napoli u Lavezzi skorja t-tielet u l-a[[ar goal ftit qabel it-tisfira finali Intant AC Milan, filqu//ata tas-Serie A b’47 punt minn 23 partita, g[ada se
jkunu qed i]uru lil Cesena, tim mhedded mir-relegation f’partita li tibda fit-3 p.m. fejn i/-Champions renjanti g[andhom moral ferm g[oli wara lwirja e//ellenti li taw kontra Arsenal fl-ewwel leg milla[ar 16 ta/-Champions League. Madankollu se jkunu ming[ajr l-I]vedi] Zlatan Ibrahimovic li hu sospi]. Juventus, punt warajhom fit-tieni post imma b’log[ba anqas, illum se jkunu qed jilqg[u lil Catania fl-unika log[ba tal-;urnata wara li matul il-;img[a ;ew draw 0-0 g[and Parma. Juventus [ar;u stqarrija li fiha talbu trattament ;ust mir-referees warali ;ew im/a[[da minn dawk li qed isej[u ]ew; penalties /ari kontra Parma. Il-kow/ ta’ Catania Montella, se jkun ming[ajr Campagnolo, Capuano, Suazo u Potenza imma madankollu jista’ jadotta l-istess tattika ta’ 4-3-3 li biha ;ab fix-xejn lil Genoa b’Gomez, Bergessio u Barrientos fl-attakk biex jinkwetaw lid-difi]a ta’ Juventus. Lazio, fit-tielet post, g[ada jilag[bu g[and Palermo filpartita ta’ filg[axija fejn ittim mill-Kapitali g[andu lista twila ta’ injuries u ;ej minn telfa sorprendenti fl-Olimpico kontra Atletico Madrid flEuropa League.
Mudingay ta’ Bologna janti/ipa lil Pazzini ta’ Inter
AS Roma fis-sitt post jistg[u jkunu ming[ajr Juan u Miralem Pjanic min[abba injuries meta jila[gbu kontra Parma.
Ri]ultati Serie A
Fiorentina v Napoli 0-3 Inter v Bologna 0-3 Illum Juventus v Catania (20:45) G[ada Lecce v Siena (12:30) Cesena v Milan (15:00) Genoa v Chievo Novara v Atalanta Roma v Parma Udinese v Cagliari (20:45) Palermo v Lazio (20:45)
Serie B
Albinoleffe v Pescara Ascoli v Grosseto Brescia v Modena Livorno v Bari Nocerina v Cittadella Padova v Empoli Sassuolo v Varese Verona v Gubbio Vicenza v Crotone Juve Stabia v Reggina It-Tnejn Torino v Sampdoria
Ri]ultati o[ra Bundesliga
Hoffenheim v Mainz
1-1
Reading v Burnley
1-0
Ingilterra – Championship
Is-Sibt, 18 ta’ Frar, 2012
32 Lokali
Minbarra x-xog[ol fuq 40 triq li qed isiru mill-Kunsill Lokali, il-Gvern investa wkoll €1.5 miljun fi promenade ;did f’San Pawl il-Ba[ar (Ritratt> Michael Ellul)
Il-Kunsill ta’ San Pawl il-Ba[ar jinvesti €1.3 miljun fit-toroq minn Charles MUSCAT
Il-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar g[addej b’[idma intensiva ta’ g[oti ta’ tarmak permezz tal-iskema bejn il-Gvern u l-privat imsej[a Public Private Partnership. B’kollox il-Kunsill se jinvesti €1.3 miljun fuq 40 triq fil-lokalità li minbarra San Pawl il-Ba[ar tinkludi Bu;ibba, il-Qawra, ixXemxija u Burmarrad. Minn dawn di;à tlestew 14-il triq. Is-Sindku ta’ San Pawl ilBa[ar, Graziella Galea [abbret dan waqt ]jara li g[amel f’San Pawl il-Ba[ar, Carm Mifsud Bonni/i, il-
Ministru tal-Intern u lAffarijiet Parlamentari li hu responsabbli mill-Kunsilli Lokali. Il-Ministru Carm Mifsud Bonnici ]ar i/-/entru amministrattiv il-;did tal-Kunsill li jinkludi /-?entru ta’ Matul ilJum g[all-Anzjani u ltaqa’ mal-anzjani li jattendu f’dan i/-/entru. B’kollox madwar 100 anzjan u anzjana jattendu fi/-/entru fejn ikunu organizzati g[alihom diversi attivitajiet b[al korsijiet ta’ tag[lim, fosthom tag[lim tal-kompjuter, crafts, ]fin u log[ob tat-tombla. Anzjani li tkellmu ma’ IN-
NAZZJON fa[[ru l-[idma tal-Kunsill u tal-Gvern ?entrali f’San Pawl il-Ba[ar. Huma apprezzaw l-appo;; li qed jing[ataw u qalu li permezz ta/-?entru ta’ Matul ilJum huma jistg[u jiltaqg[u ma’ anzjani o[rajn, jitg[allmu u j]ommu ru[hom attivi, minflok jispi//aw id-dar wa[edhom. Il-Ministru Carm Mifsud Bonni/i fa[[ar lill-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar li rnexxielu jinvesti fl-uffi//ju amministrattiv il-;did li g[andu l-aqwa fa/ilitajiet g[all-[addiema u g[ar-residenti li jie[du s-servizz u anke
media•link COMMUNICATIONS
joffri ?entru ta’ Matul il-Jum spazju] u arju] g[all-anzjani. Carm Mifsud Bonnici li kien akkumpanjat mis-Sindku Grazziella Galea ]ar ukoll diversi toroq li qed isiru bittarmak f’San Pawl il-Ba[ar u anke fix-Xemxija b[ala parti mill-programm tal-Kunsill Lokali g[as-sentejn li ;ejjin. Fost dawn hu ]ar Triq G[ajn Rasul u Trejqet Patri :wann F. Grima, f’San Pawl il-Ba[ar u toroq o[ra fix-Xemxija. Il-Ministru Carm Mifsud Bonnici qal li l-Kunsill Lokali ta’ San Pawl hu fost l-iktar Kunsilli [abrieka li hawn f’Malta u minkejja l-kobor
tal-lokalità, il-Kunsill qed jag[mel u]u tajjeb mill-flus li jing[ata mill-Gvern u anke jikseb fondi mill-Unjoni Ewropea u r-residenti qed igawdu mill-[idma talKunsill. Sadattat, il-Ministru ]ar ukoll il-pro;ett tal-promenade li sar mill-Gvern b’koperazzjoni mal-Kunsill Lokali b’investiment ta’ €1.5 miljun. IsSindku ta’ San Pawl il-Ba[ar [abbret li l-Kunsill imbarka fuq pro;ett ie[or fil-lokalità li hu dak ta’ ;nien pubbliku flin[awi tal-Iskola. Dan se jinkludi fa/ilitajiet ta’ rikreazzjoni g[at-tfal.