2012_02_19

www.media.link.com.mt

€ 0.50

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

2098

Il-Mosta tal-mist[ija g[al Muscat Joseph Muscat [alla lillKunsill tal-Mosta g[al snin s[a[ jinfena b’di]gwid

bejn kunsillieri laburisti u f’konfront ma’ persuni o[rajn u issa qed jg[id li jrid isewwih.

Il-Mexxej Laburista, b’g[a]la tieg[u, idde/ieda li jabbanduna dan il-kunsill g[ad-detriment ta’ dik illokalità kbira u r-residenti tag[ha.

Id-dettalji f’pa;na 3 ARA WKOLL…

■ Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, flimkien

L-editorjal…......... P.1 Il-karikatura….....P.48

mal-kandidati nazzjonalisti li se jikkontestaw l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali f’Malta

IL-PN JIPPRE}ENTA T-TIM TIEG{U G{ALL-ELEZZJONIJIET LOKALI

Kandidati b’risq il-familji u n-negozju fil-komunità

Il-President George Abela, il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg, u l-Ambaxxatur ta’ Malta g[all-Vatikan Tonio Ganado, jifir[u lill-Kardinal Grech ftit wara l-[atra tieg[u

Jum ta’ fer[ g[all-Knisja Maltija

Mons Prospero Grech ma[tur Kardinal ■ Kienet okka]joni ta’ fer[ kbir g[all-Knisja Maltija meta f’/erimonja fil-Vatikan, ilbiera[ filg[odu, il-Papa Benedittu XVI [atar lil Mons Prospero Grech, Kardinal talKnisja Kattolika – it-tieni Malti wara kwa]i mitejn sena.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista fera[ lill-Ar/isqof Grech g[al din il-[atra tieg[u.

Il-PN qal li l-[atra tal-Ar/isqof Prospero Grech hi rikonoxximent tal-g[erf u l-abbiltajiet tieg[u. Il-PN sostna li b’sens kbir ta’ umiltà, il-Kardinal Grech g[a]el li jag[ti [ajtu g[all-Knisja u g[as-servizz tas-so/jetà b’mod ;enerali.

Il-PN awgura lill-Kardinal Prospero Grech aktar [idma fejjieda fil-po]izzjoni l-;dida tieg[u fil-Knisja Kattolika matul is-snin li ;ejjin.

Ara wkoll pa;ni 22 u 35

FIL-{AR:A TAL-LUM…

{amsin sena minn reb[a storika nazzjonalista PA:NA 9

Sa fl-a[[ar… temp sabi[ jilqa’ l-Karnival PA:NA 24

Il-Partit Nazzjonalista, ilbiera[ ippre]enta 198 kandidat g[all-Kunsilli Lokali f’35 lokalità madwar Malta u G[awdex li fihom se jsiru lelezzjonijieti fl-10 ta’ Marzu li ;ej.

Kandidati minn kull settur tas-so/jetà, ]g[a]ag[, anzjani, nisa, [addiema, professjonisti u o[rajn, kollha impenjati li jwettqu [idma b’risq il-familji u n-negozju fil-komunità.

Ilbiera[, Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, ippre]enta l-ewwel ilkandidati li se jikkontestaw f’lokalitajiet f’Malta, u aktar tard, dawk li se jikkontestaw fil-lokalitajiet G[awdxin, f’G[awdex stess (ara pa;na 4).

Kien imniedi wkoll il-manifest elettorali blisem Lokalitajiet g[all-Familji Tag[na, manifest mibni fuq 30 proposta bil-g[an li jtejbu

l-infrastruttura u l-[arsien tal-ambjent g[all-;id tal-familji Maltin u G[awdxin, kif ukoll g[al aktar g[ajnuna g[al SMEs g[all-[olqien taxxog[ol.

F’seminar, il-Prim Ministru sa[aq li f’erba’ snin ta’ [idma, bi Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista il-Kunsilli Lokali ing[ataw €160 miljun biex dawn l-entitajiet setg[u jkunu tal-a[jar servizz g[ar-residenti.

Fil-fatt, il-ba;it tal-kunsilli lokali g[al din is-sena ]died bi €33 miljun.

Fl-a[[ar sentejn, Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista g[adda aktar minn €1 5 il miljun lill - kunsilli biex jinvestuhom f ’ titjib fit - toroq residenzjali . g[al pa;na 2

IL-5 TA’ FRAR, 2009> Il-parir ta’ Edward Scicluna dwar il-pagi

Scicluna kien favur tnaqqis fil-pagi biex isalva l-impjiegi Edward Scicluna, li Joseph Muscat irid li jekk il-Labour jitla’ fil-gvern jag[mlu lMinistru tal-Finanzi, tliet snin ilu kien qal li l-a[jar mod biex il-qg[ad ma jog[liex kien li jitnaqqsu l-pagi.

Scicluna kien stqarr dan f’intervista pubblikata fil-5 ta’ Frar, 2009 fis-suppliment tan-negozju tal-gazzetta The Times, fi ]mien meta Malta bdiet t[oss l-ewwel effetti

Edward Scicluna u l-istipendji PA:NA 6

tar-ri/essjoni dinjija.

L-artiklu rilevanti kien jikkonsisti f’intervista li kienet saritlu minn Anthony Manduca dwar kif ir-ri/essjoni setg[et tolqot lil Malta.

Edward Scicluna kien qal li l-[addiem Malti kellu g[a]la

quddiemu: jew ja//etta tnaqqis fil-pagi inkella jkollu jbati ]ieda fil-qg[ad.

Skont hu, kien ikun a[jar li l-[addiema ja//ettaw tnaqqis fil-pagi g[aliex dan isalva limpjiegi u jqassam it-tbatija fuq il-[afna u mhux fuq il-ftit.

Il-fatti llum juru kemm Scicluna kien ]baljat f’dan ilparir tieg[u.

Id-dettalji f’pa;na 7

2 Im[abbar il-Manifest tal-PN dwar kunsilli lokali

Il-Manifest tal-Partit Nazzjonalista g[all-Kunsilli Lokali, bl-isem Lokalitajiet g[all-Familji Tag[na, hu manifest mibni fuq 30 proposta, kollha intenzjonati li jtejbu l-infrastruttura u l[arsien tal-ambjent g[all-;id tal-familji Maltin u G[awdxin, kif ukoll g[al aktar g[ajnuna g[all-SMEs, g[all-[olqien tax-xog[ol.

Fost o[rajn hemm proposti g[al titjib ta’ infrastruttura u [arsien tal-ambjent biex fillokalità jkun hemm aktar toroq, bankini, pjazez u ;onna pubbli/i, biex it-tfal u lfamilji jg[ixu f’ambjent isba[ u a[jar.

Il-manifest hu ma[sub biex tissokta l-[idma [alli kull persuna ting[ata limportanza li jixirqilha. Ilkunsilli lokali g[andhom ikunu miftu[in g[ad-djalogu kemm mat-tfal, il-familji, i]]g[a]ag[ u l-anzjani.

Il-PN [a [sieb ukoll biex ilkunsilli lokali ja[dmu [alli jkun hemm ]vilupp ta’ politika imprenditorjali lokali li to[loq ix-xog[ol. Se jkun hemm aktar impenn favur in-negozji ]-]g[ar fil-komunità b’amministrazzjoni trasparenti.

Dan il-manifest elettorali se jkun ukoll f’sit elettroniku apposta li l-PN se jkun qed iniedi g[all-elezzjonijiet talkunsilli lokali.

Is-sit se jkun qed jiffunzjona min-nhar it-Tlieta li ;ej, fl-indirizz: www.kunsilli2012.net.

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

AÓBARIJIET LOKALI

Ing[ataw aktar minn €160 miljun lill-kunsilli lokali f’erba’ snin minn pa;na 1

Il-Prim Ministru sa[aq li lGvern emmen fil-kunsilli lokali sa mill-bidu tag[hom u kien g[alhekk li baqa’ jinvesti fihom f’dawn l-a[[ar snin.

Hu sostna li sfortunatament kien hemm kunsilli lokali li mexxew b’detriment g[arresidenti. Ewlieni fost dawk ilkunsilli lokali kien hemm dak immexxi mill-PL fil-Mosta.

Il-Prim Ministru qal li kunsill b’ma;;oranza fil-Mosta warrab l-interessi tar-residenti Mostin.

G[al erba’ snin s[a[, Joseph Muscat [alla s-sitwazzjoni filMosta tmur mill-[azin g[allag[ar u min[abba dan batew ilfamilji Mostin.

Il-Prim Ministru sa[aq li minn dawk eletti g[andu jkun hemm [idma qawwija u li tirrifletti l-integrità u s-serjetà.

Il-Kap Nazzjonalista ikkritika wkoll il-manifest tal-Oppo]izzjoni g[aliex mhu qed joffri xejn ;did, qed isemmi punti li

Il-Prim Ministru jkellem lill-kandidati g[all-Kunsilli Lokali

di;à twettqu mill-Gvern ?entrali jew mill-kunsilli lokali stess.

Fost [wejje; o[rajn, hu semma l-proposta tal-WIFI f’postijiet pubbli/i u sa[aq li din, il-Gvern ilu li imbarka fuqha. Mhux talli hekk talli issa l-Gvern beda ja[dem biex fissettur tal-ICT ikun hemm ]vilupp ie[or importanti, dak

tal-Fibre to the Home.

Semma wkoll kif il-vi]joni li kien imbarka fuqha l-Gvern li tintla[aq l-e//ellenza f’numru ta’ aspetti importanti g[allekonomija Maltija tista’ tintla[aq biss jekk ikun hemm ukoll [idma ffukata millkunsilli lokali.

Il-Prim Ministru rringrazzja

lil dawk li servew fil-kunsilli lokali u ddeskriva li la darba ntg[a]let il-linja politika, wie[ed g[andu j[ares lejha b[ala opportunità biex jing[ata servizz. Veru li jkun hemm numru ta’ sagrifi//ji millindividwi, i]da din hi wkoll opportunità biex tit[alla marka po]ittiva fuq is-so/jetà.

Il-Partit Nazzjonalista kien li emmen fil-poplu Fis-seminar organizzat millPN g[all-kandidati g[allelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali li se jsiru fl-10 ta’ Marzu li ;ej tkellmu wkoll ilMinistru responsabbli millKunsilli Lokali, Carm Mifsud Bonnici, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Paul Borg Olivier, Noel Galea, il-

President tal-Kulle;; Kunsillieri tal-PN, kif ukoll Edwin Vassallo, id-Direttur tal-Kunsilli Lokali fi [dan listess Partit.

■ Il-Ministru Carm Mifsud Bonnici spjega kif il-

Il-lum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

— Anali]i tal-gazzetti tal-{add

kandidati li jkunu eletti f’isem il-PN iridu jil[qu miri dejjem ambizzju]i. Hu semma kif f’dawn l-a[[ar snin kien hemm riformi fil-Kunsilli Lokali li ]iedu r-responsabbiltà, u g[alhekk hemm b]onn [idma b’aktar attenzjoni. Hu qal li l-Gvern jemmen fidde/entralizzazzjoni tal-poter g[aliex jemmen dejjem aktar fil-poplu Malti.

Tmexxi> Ryan Callus Mistednin> David Vassallo Kris Busietta

spjega kif l-g[a]la talkandidati ma kinitx wa[da sempli/i imma kienet g[a]la

FOCUS 101

■ Paul Borg Olivier

mirquma. Hu semma kif ilmanifest elettorali kien ]viluppat minn dokument politiku ie[or, u dan juri sserjetà tal-PN fit-tfassil talpolitika tieg[u. Hu sa[aq li lpolitika tal-PN hi wa[da ta’ sustanza, filwaqt li dik tal-PL hi mibnija fuq is-superfi/jalità.

■ Noel Galea semma kif ilkandidati huma m[allta, ;ejjin minn kull lat tas-so/jetà. Hu sa[aq l-importanza li g[andha ting[ata l-familja kif ukoll li g[andu jkun hemm politika li t[ares l-aspett so/jali. Semma kif fil-[ajja politika jkun hemm diffikultajiet u mumenti ta’ qtig[-il qalb, i]da fl-a[[ar mill-a[[ar g[andu jkun hemm sens ta’ sodisfazzjon g[aliex tkun

offrejt servizz lil dawk li jkunu ele;;ewk.

■ Edwin Vassallo, minna[a tieg[u spjega l-manifest elettorali u sa[aq li dan ilmanifest jg[in biex ikun hemm twettiq ta’ politika lokali li tkun qrib i/-/ittadin.

Hu sa[aq kif il-manifest talPN juri l-valuri tal-Partit Nazzjonalista u [e;;e; biex kemm jekk f’ma;;oranza jew minoranza, g[andha ssir [idma biex dan il-programm ikun jista’ jitwettaq.

■ Tkellem ukoll JeanPierre Debono, l-Assistent Segretarju :enerali, li spjega lill-kandidati l-[idma tag[hom biex i[e;;u lillkul[add [alli jipparte/ipa f’dan l-e]er/izzju demokratiku.

AÓBARIJIET LOKALI

3

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

IL-MOSTA TIFTA — L-editorj { L-G{AJNEJN al f’pa;na 11

osta uscat ist[ija

M

{alla lill-Kunsill tal-Mosta jitfarrak Mistoqsijiet li ;urnalisti qed jag[mlu lill-Mexxej Laburista Joseph Muscat dwar l-operat talKunsill Lokali tal-Mosta mmexxi mill-PL fl-a[[ar [ames snin qed

ikunu sistematikament injorati u mhux imwie;ba. Ma jg[id xejn dwar kif abbanduna g[al kollox lin-nies tal-Mosta.

Min hu mid[la ta’ dan l-ag[ar

PAUL CHETCUTI CARUANA is-Sindku notorju tal-Mosta

Gwerra eterna F’din l-elezzjoni l-Labour idde/ieda li s-Sindku Paul Chetcuti Caruana u l-

Vi/i Sindku Josette Agius Decelis (lemin) ma jikkontestawx. G[al [ames snin s[a[ il-Vi/i Sindku kienet f’konflitt kontinwu mas-Sindku u ma kien hemm l-ebda sinjal ta’ kollaborazzjoni.

Whistleblower imqa//at John Camilleri (xellug) kien

ing[a]el Segretarju E]ekuttiv millma;;oranza laburista. Wara ftit xhur, meta beda jara quddiem g[ajnejh sfrattu s[i[, irrapporta kollox lid-Dipartiment. It-twe;iba tal-Labour kienet li g[addew vot ta’ sfidu/ja biex ma jibqax aktar f’dik il-kariga… u kellu jitlaq.

G[al wie[ed tnejn Wara kampanja moq]ie]a kontra l-kunsill pre/edenti dwar limpjieg ta’ handyman, il-kunsill ‘laburista’ tal-Mosta impjega persuna o[ra fl-istess kariga (ritratt lemin) u bi [las sa[ansitra og[la minn dak ta’ qablu. Kien kunsidrat qisu l-bodyguard tasSindku u qrib [afna tal-PL.

Kunsill Lokali f’Malta u G[awdex fl-a[[ar 18-il sena jaf g[aliex Muscat qed ikollu jie[u dan latte;;jament: g[aliex jist[i kemm b’dak li g[amel dan il-Kunsill Lokali mmexxi minn ma;;oranza laburista u wkoll g[aliex hu nnifsu minkejja li kien infurmat u av]at b’g[add kbir ta’ ka]ijiet irregolari li twettqu, baqa’ b’widnejh mag[luqa biex ma

Ne[[ieh minn editur Ivan Bartolo (lemin) tne[[a unilateralment minn editur tarrivista tal-kunsill g[aliex [alla jidher artiklu ta’ Agius Decelis dwar mistoqsijiet parlamentari ta’ ]ew;ha, Deputat Laburista. Kellu

jda[[lu lura wara mozzjoni li saret minn ma;;oranza ta’ kunsillieri.

Ma fela[x… u telaqhom Pawlu Agius (lemin) kien elett fil-Kunsill f’isem il-PL i]da f’nofs triq [alla lil-Labour u kompla b[ala kunsillier indipendenti. F’ittra lil l-orizzont, Agius qal li ma fela[x jaqla’ aktar ;o fih minn min suppost jag[tih l-appo;;. “Mhux veru li lkoll na[dmu g[all-;id tal-lokalità”.

Minoranza disprezzata Il-minoranza ta’ kunsillieri

Mg[ajra u mfixkla Shirley Farrugia (xellug), kunsilliera u tabiba fil-Mosta kemm-il darba kienet it-target ta’ kummenti di]onorevoli misSindku. Ma t[allietx tag[ti

nazzjonalisti mmexxija minn Joe Demartino (xellug) kienet disprezzata mis-Sindku u emar;inata g[al kollox. Lil Demartino, b’esperjenza twila ta’ sindku u kunsillier, kienu jumiljawh u jg[addu kummenti dispre;;jattivi fil-konfront tieg[u.

Fuq wi// l-idejn Il-Perit Charles Buhagiar (lemin), deputat laburista, kien l-ippreferit tal-kunsill lokali tal-Mosta g[axxog[lijiet. Id-dipartiment kellu

jwaqqaf sej[a g[al periti g[aliex biex ]gur jing[a]el Buhagiar, ilkunsill po;;a kundizzjonijiet li Buhagiar biss seta’ jissodisfa.

jismax, b’g[ajnejh mag[luqa biex ma jarax u b’fommu mag[luq biex ma jikkundannax dak li se[[.

Illum qed nippubblikaw ftit minn dak li se[[ f’dawn l-a[[ar 5 snin u x’g[amel Joseph Muscat, b[ala lMexxej Laburista dwarhom.

Imbag[ad idde/iedu jekk Muscat g[andux ra;un jist[i fil-konfront tal-Mosta u l-Mostin.

kontribut utli u su;;erimenti tag[ha kienu kontinwament imwarrba u ma t[allietx twettaq e]er/izzji ta’ kontroll u verifika.

Undue pressure Sej[a g[al inga;; ta’ skrivan mal-kunsill lokali tal-Mosta twaqqfet mid-dipartiment min[abba numru ta’ irregolaritajiet. Fost dawn

kien hemm li kienet saret undue pressure minn Toni Abela (lemin) fuq is-Segretarju E]ekuttiv Camilleri biex tkun impjegata persuna partikulari.

...u Muscat x’g[amel^

XEJN

4

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

tag˙rif Uffi//ju Missjunarju. Se tkun organizzata ikla-buffet b’risq il-

missjonijiet nhar il-{add 4 ta’ Marzu fil-kwarta ta’ waranofsinhar fillukanda Coastline, il-Bajja tas-Salina.

Wara l-ikel tittella’ lotterija b’numru ta’ rigali sbie[. Il-prezz hu €17 g[allkbar u €8.50 g[at-tfal ta[t l-10 snin.

G[all-booking /emplu 21236962 sa nhar il-{amis, 1 ta’ Marzu. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju Missjunarju l-Belt jew dakinhar talattività.

{al Tarxien. Il-Kunsill Lokali jav]a

li nhar it-Tlieta 28 ta’ Frar se ssir [ar;a g[all-anzjani. Dawk interessati jattendu jistg[u jixtru l-biljetti millKunsill Lokali ta’ {al Tarxien jew ming[and is-Sindku Pawlu Farrugia.

G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu l-uffi//ju tal-Kunsill 21666688 jew 99407404.

Ix-Xewkija. Se ssir ta[dita millBreast Care Support Group nhar il{amis 23 ta’ Frar fl-10 a.m. fis-sala tal-iskola primarja tax-Xewkija. Se jkun hemm ]ew; kelliema esperti fissu;;ett. D[ul bla [las. Ikun hemm [in g[all-mistoqsijiet. G[al aktar tag[rif /emplu 79067215.

Ninu Cremona. Fl-okka]joni tal-40

sena mill-mewt ta Ninu Cremona, filologu, grammatiku, poeta u folklorista mag[ruf, l-Akkademja talMalti qed torganizza ta[dita minn Joe Camilleri bl-isem Ninu Cremona, {ajtu u {idmietu. Din se ssir nhar il:img[a 24 ta’ Frar fis-6.30 p.m. filBibljoteka Nazzjonali, il-Belt Valletta.

Il-{amrun. F’dawn il-jiem fil-

Ka]in tal-G[aqda tal-Mu]ika San Gejtanu qed tittella’ wirja talKarnival, organizzata millKummissjoni }g[a]ag[ Tamlin.

Fdin il-wirja hemm aspetti differenti ta’ dan i]-]mien tas-sena. Hemm g[all-wiri posters, manuskritti, ilbies, mudelli ta’ karrijiet u videos ta’ attivitajiet antiki tal-Karnival, u [afna aktar. Ma jistg[ux jonqsu ritratti u dettalji tas-sehem talG[aqda tal-Mu]ika San Gejtanu filKarnival ta’ Malta. Il-wirja tibqa’ miftu[a sal-21 ta’ Frar. D[ul bla [las.

L-Imqabba. Illum il-{add, 19 ta’

Frar, se ssir il-laqg[a ;enerali annwali tas-So/jetà Santa Marija u Banda Re :or; V. Il-laqg[a tibda fl10.30 a.m. u ssir fis-sala l-;dida talKa]in Santa Marija. Il-membri kollha tal-istess So/jetà huma mistiedna jattendu.

{a]-}abbar. Nhar il-{add 26 ta’

Frar se jittella’ l-kun/ert annwali tas-So/jetà Filarmonika Maria Mater Gratiae fit-teatru Notre Dame. Ilkun/ert jibda fis-7.30 p.m. u d-d[ul hu bla [las. Biljetti permezz talhotline 99406827.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-

{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn [dejn il-knisja parrokkjali ta’ Sant’Elena, Birkirkara, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub i;;ib mieg[ek ilkarta tal-identità.

it-temp illum It-temp il-bi//a l-kbira xemxi mal-jum, li jsir ftit jew wisq imsa[[ab mal-lejl. Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ [afif u varjabbli, l-iktar millPunent, li jdur min-Nofsinhar. Ba[ar [afif. Imbatt baxx im[awwad, li jsir ftit li xejn. L-og[la temperatura 14˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 501.6mm. Ix-xemx titla’ fis-06.47 u tin]el fis-17.45.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 44 - 69 - 23 - 3 - 72

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA: Chemimart Pharmacy, Licensed at 3 Freedom Square Valletta (currently operating from 20#21 Republic Street); {AMRUN: The Cross, 859 Triq ilKbira San :u]epp; {AL QORMI: Evans Pharmacy, 40 Triq San Bastjan; BIRKIRKARA: St. Anne Pharmacy, 24 Misra[ Sant’Elena; G}IRA: O’Hea Pharmacy, 128 Triq Manoel De Vilhena; SAN :ILJAN: St. Julians Pharmacy, 24 Triq G. Borg Olivier; TAS-SLIEMA: Mrabat Pharmacy, 5 Triq l-Imrabat; {’ATTARD: St. Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja c#w Triq Santa Katerina; MOSTA: Santa Margherita Pharmacy, Vjal ilQalbiena Mostin, Santa Margherita Estate; QAWRA: Euro Chemist, Triq il-Kurazza; PAOLA: Sta. Monica Pharmacy Bereux’, Triq Santa Monica; BIRGU: Vittoriosa Pharmacy, 9 Triq il-Mina l-Kbira; MARSASKALA: San Tumas Pharmay, Triq il-Qaliet c#w Triq il-Lampuka; GUDJA: Medicaid Pharmacy, Vjal it-Torri; I}-}URRIEQ: Zurrieq Dispensary 68 Triq il-Kbira; IS-SI::IEWI: The By Pass Pharmacy, Triq Mons Mikiel Azzopardi; LIMTARFA: Mtarfa Pharmacy, St. David Road; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2 Misra[ l-Indipendenza; QALA: St. Joseph Pharmacy, 28 Pjazza San :u]epp.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi mal-kandidati nazzjonalisti G[awdxin

L-ELEZZJONIJIET TAL-KUNSILLI LOKALI

Pre]entati l-kandidati nazzjonalisti G[awdxin Ilbiera[, f’G[awdex saret it-tnedija tal-kandidati nazzjonalisti G[awdxin li se jikkontestaw lelezzjonijiet tal-kunsilli lokali nhar is-Sibt 10 ta’ Marzu, 2012.

F’G[awdex, il-Partit Nazzjonalista g[andu 46 kandidat li se jikkontestaw it-tmien lokalitajiet fejn se jsiru l-elezzjonijiet waqt li l-PL g[andu 30 kandidat.

Il-kandidati nazzjonalisti huma dawn: G{AJNSIELEM: Anthony Attard, Joseph Camilleri, Francis Cauchi, Franco Ciangura, Debbie Lora Dimech, Stephen Mercieca u Vincent Xuereb.

KER?EM: Mario Azzopardi, Maria Antonia Borg, Carmelo Grima, David Mizzi u Horace Anthony Vella.

IL-MUNXAR: Godwin Azzopardi, Ryan

Debrincat, Ludgardo Gatt, Saviour Spiteri u Joseph Sultana.

IN-NADUR: Eucharist Camilleri, Rita Marcel Mifsud, Miriam Portelli u Charles Frank Said.

IL-QALA: Paul Buttigieg, Lorne Cremona, Victor Grech, Valerie Meilak u Paul Said.

SAN LAWRENZ: Anthony Cassar, Anthony Formosa, Carmela Grima, Luigia Grima u Michelina Mercieca.

IX-XAG{RA: Carmel Attard, Edel-Mary Rose Attard, Joseph Attard, Kevin Cutajar, Maria Grima, Michael Sultana u Raymond Teuma.

I}-}EBBU:: Emanuel Bezzina, Mario Cassar, Michael Cefai, Anton Portelli, George Sacco, Maria Saliba, Nicky Saliba u Emanuel Scerri.

IL-PASTORALI TAR-RANDAN

L-e]ilju tag[na hu dak kollu li jbeg[edna minn Alla L-Ittra Pastorali g[al ]mien ir-Randan miktuba millAr/isqof Pawl Cremona u lIqof ta’ G[awdex, Mario Grech, tiffoka fuq l-e]ilju u leffetti tieg[u fir-relazzjoni tal-bniedem ma’ Alla.

Filwaqt li ttie[det perspettiva dwar i]-]ew; e]ilji tal-poplu Lhudi tul i]]minijiet, l-Isqfijiet tkellmu wkoll dwar l-e]ilju ta’ :esù u d-dieqa li [ass fuq is-salib.

L-Isqfijiet stqarrew li lbniedem ukoll jg[addi mille]ilju spiritwali tieg[u, u li dan ise[[ kull darba li lbniedem jitbieg[ed minn Alla. Dan jista’ jsir ming[ajr ma wie[ed jinteba[, b[al meta l-bniedem idur g[at-talb biss fil-[in tal-b]onn.

Huma wissew li jkun hemm xi w[ud li jag[]lu dan l-e]ilju minn Alla g[ax ja[sbu li se j[ossuhom aktar liberi, meta fil-verità din is-sitwazzjoni twassalhom g[al dwejjaq li j;eg[elhom jer;g[u lura fi [dan il-Knisja.

L-Isqfijiet tennew li lbniedem kien ma[luq biex igawdi lil Alla g[al dejjem wara mewtu u li kull bniedem g[andu jaspira g[al dan.

L-Isqfijiet temmew l-ittra pastorali billi [e;;ew lillinsara japprofittaw ru[hom u ju]aw dan ir - Randan biex jer;g[u lura minn dan l - e]ilju , fost o[rajn billi jitolbu aktar ta ’ spiss , jg[idu r - Ru]arju b ’ mod aktar frekwenti , jersqu lejn is - Sagramenti u

jaqraw il - Kotba Mqaddsa.

Huma [e;;ew ukoll biex minbarra s-sawm u lastinenza fil-jiem tar-Randan,

in-nisrani g[andu jra]]an lu]u ta’ [wejje; materjalisti/i u jersaq aktar lejn [wejje; ta’ natura spiritwali.

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

5

Il-Karnival tan-Nadur re;a’ ;ibed l-eluf

Pajji]na g[andu b]onn lill-PN …biex inkomplu nag[mlu su//ess g[all-familji Maltin u G[awdxin “Pajji]na g[andu b]onn lillPN fl-aqwa tieg[u, u g[alhekk qed nitlob il-fiducja tal-

kunsillieri biex flimkien inkomplu nag[mlu su//ess g[all-familji Maltin u G[awdxin. Inwieg[ed dejjem il-lealtà s[i[a tieg[i lejkom ilkunsillieri u lejn idde/i]jonijiet tag[kom.

“Dan skont dak li weg[edt fil-Kunsill :enerali li tlaqqa’ x-xahar l-ie[or, meta nidejt ilpro/ess g[all-kontestazzjoni tal-kariga tal-Kap tal-PN, b’vot sigriet, skont ir-regoli stabbiliti fl-Istatut.”

Dan qalu Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista f’laqg[a lbiera[ filg[axija malkunsillieri tal-Kunsill :enerali PN fil-Fondazzjoni Arka, f’G[ajnsielem, G[awdex.

Il-Prim Ministru sostna li G[awdex dejjem kien g[al qalb il-Gvern Nazzjonalista mmexxi minnu u kif il-PN dejjem ta importanza lill-g]ira G[awdxija, tant li [ares lejn futur sabi[ g[al G[awdex.

Hu qal li flimkien qed neg[lbu l-isfidi ekonomi/i li

qed ng[ixu fihom, b’vi]joni fit-tul li qed tag[ti su//ess b’sistema edukattiva, so/jali u ekonomika g[all-;id talpajji].

Dwar il-Kunsilli Lokali, Lawrence Gonzi qal li l-PN minn dejjem emmen filKunsilli, tant li minn sena g[al o[ra dejjem ra li j]id lallokazzjoni g[alihom.

G[all-elezzjonijiet li se jsiru nhar is-Sibt, 10 ta’ Marzu, ilPN qed jippre]enta 198 kandidat – fosthom 46 g[al G[awdex.

Il-PN qed jippre]enta rappre]entanza qawwija; 24% tal-kandidati huma nisa u 30% tal-kandidati huma ]g[a]ag[ fl-età ta[t il-35 sena.

F’G[awdex, l-elezzjonijiet se jsiru f’G[ajnsielem, f’Ker/em, fil-Munxar, finNadur, fil-Qala, f’San Lawrenz, fix-Xag[ra u fi]}ebbu;.

Fl-a[[ar test elettorali, lelezzjoni tal-Parlament Ewropew, il-PN tilef ilma;;oranza f’G[awdex. Dan jag[mel dawn l-elezzjonijiet aktar importanti g[all-PN f’G[awdex. Dan jitlobna li

na[dmu aktar flimkien, kemm b[ala kandidati, kunsillieri u anki b[ala deputati Nazzjonalisti f’G[awdex.

Hu importanti li flelezzjoni, il-votanti jivvutaw lill-kandidati kollha tal-PN, biex naraw li ma tintilef ilma;;oran]a fl-ebda lokalità possibbli.

Il-Prim Ministru appella biex il-Kumitati jkomplu jirrispondu g[at-talbiet li jag[mlilhom il-PN, u jkomplu ja[dmu id f’id mal-uffi/jali tal-partit fl-oqsma differenti tal-organizzazzjoni.

Hu sostna l-importanza li lGvern li jmexxi hu jag[ti g[ax-xog[ol f’G[awdex u g[ar-rekord ta’ pro;etti u inizjattivi fl-edukazzjoni, fissa[[a, fl-ambjent u fl-infrastruttura.

Lawrence Gonzi irringrazzja lil kull min ta sehmu f’kull lokalità matul issnin li g[addew, u lil min jista’ jit[ajjar jag[ti sehmu fis-snin li ;ejjin, filwaqt li appella biex aktar persuni jid[lu g[all-missjoni li toffri l-politika biex flimkien inkomplu nservu lil pajji]na.

Libell mi/-Chairman tal-Malta Enterprise lill-Maltatoday

Alan Camilleri, i/-Chairman tal-Malta Enterprise, g[amel libell kontra Saviour Balzan u Jurgen Balzan, editur u ;urnalist talMaltaToday dwar artiklu li deher f’dik ilgazzetta rigward allegat party li sar fl-a[[ar tassena fl-uffi//ju tal-Malta Enterprise.

L-avukati ta’ Camilleri qed isostnu li dawn lallegazzjonijiet kienu invenzjoni tal-gazzetta li di;à kienu mi/[uda permezz ta’ stqarrija.

Camilleri akku]a lill-gazzetta li immanipulat

dik l-istqarrija u kompliet g[addejja blallegazzjonijiet tag[ha.

F’kumment dwar din il-kaw]a ta’ libell, Alan Camilleri qal li din ma kinitx l-ewwel darba li l-MaltaToday g[amlet allegazzjonijiet infondati kontrieh, u ]ied li jaf x’inhuma lmottivi ta’ tali stqarrijiet.

Alan Camilleri qal li minn issa ’l quddiem, kull storja fabbrikata kontra tieg[u se tkun mi;;ielda b’azzjoni legali.

Il-Karnival Spontanju tanNadur qed jer;a’ jkun su//ess kbir u g[alih ikkonkorrew eluf ta’ Maltin, prin/ipalment ]g[a]ag[.

Joe Muscat, is-Segretarju tal-Asso/jazzjoni tatTuri]mu f’G[awdex (GTA) fisser li minkejja li tmiem din il-;img[a hu f’perijodu xitwi u l-attendenza tatturisti ma tkunx wa[da qawwija, l-influss tal-Maltin jag[mel tajjeb g[allindustrija turistika fil-g]ira.

Joe Muscat qal li matul dan il-perijodu, is-settur talakkomodazzjoni jkun impenjat sew.

Is-Segretarju tal-GTA ]ied li meta l-popolazzjoni G[awdxija tikber b’eluf ta’ nies, bla dubju jkun hemm i]jed xog[ol mis-soltu firristoranti u fil-[wienet.

Joe Muscat kompla li meta wie[ed iqabbel i/-/ifri pubblikati mill-Gozo Channel tal-jiem tal-karnival ma’ perijodi o[rajn matul issena, mal-ewwel jo[ro; li lkummer/ ikun l-iktar qawwi matul il-jiem karnivaleski.

Mistoqsi jekk il-GTA g[andhiex xi indikazzjonijiet dwar kif sejjer issettur tal-akkomodazzjoni matul dawn il-jiem talkarnival, Joe Muscat stqarr li anki fi/-/irkustanzi li kien se jkun hemm b’rabta malkwistjoni – li g[addiet b’wi// il-;id – bejn il-U{M u l-Gozo Channel, jidher li kien hemm talba kbira.

Membri fil-GTA qed jirrappurtaw /ifri po]ittivi.

Min[abba l-kwistjoni, t[assru xi bookings, li filpront kienu superati b’bookings ;odda. Il-GTA rat influss qawwi ta’ Maltin

lejn G[awdex u stenniet – kif fil-fatt ;ara – influss qawwi lbiera[ filg[axija.

Fattur ie[or li l-GTA m’g[andhiex kontroll fuqu, i]da li hu importanti [afna f’dawn il-;ranet, hu t-temp.

It-temp spi//a biex kien favorevoli [afna, tant li [ajjar [afna nies jitilg[u G[awdex biex ji//elebraw il-Karnival.

Miriam Portelli, isSindku tan-Nadur, fissret irrwol tal-Kunsill g[al matul il-jiem tal-karnival.

Is-Sindku tan-Nadur qalet li l-attivitajiet propji bdew il-:img[a fuq nota tajba g[aliex kien hemm parte/ipazzjoni tajba kemm mir-residenti kif ukoll millMaltin. Il-qofol intla[aq ilbiera[ filg[axija bilKarnival spontanju.

Il-Karnival xorta kien isir g[aliex g[alih jikkonkorru n-nies tar-ra[al billi lg[eruq tieg[u jinsabu proprju fin-Nadur; i]da kieku l-azzjoni fil-Gozo Channel baqg[et g[addejja, mhux biss kienet tonqos ilparte/ipazzjoni tan-nies, imma l-kummer/ kien ibati wkoll.

Intant, g[alkemm nhar il:img[a kien g[ad hemm lazzjoni go-slow ordnata mill-U{M, it-tliet bastimenti tal-kumpanija kienu qed ja[dmu bla waqfien u eluf ta’ Maltin kienu sejrin G[awdex. Il[addiema tal-Gozo Channel kienu av]aw lill-Ministeru ta’ G[awdex li mi/?irkewwa l-kjuwijiet ma waqfux. Fil-fatt, il-karozzi kien ilhom mill-:img[a filg[odu jin;emg[u f’serbut twil biex jaqsmu l-fliegu.

6

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

ATTWALITÀ POLITIKA

EDWARD SCICLUNA U L-ISTIPENDJI…

Issa qed jipprova ja[sel idejh Twe;iba ta’ Edward Scicluna Nirreferi g[all-artiklu li deher fil-[ar;a ta’ il-mument ta’ nhar il-{add, 5 ta´ Frar, 2012, bit-titlu Edward Scicluna jrid imeri s-sewwa mag[ruf.

Fil-[ar;a inkwistjoni xxandret storja li fiha saret referenza b’[afna kwotazzjonijiet g[al rapport tal-Federazzjoni talIndustriji (FOI). Storja li nbdiet b’dan il-mod: “Fl-2005, Edward Scicluna kiteb rapport g[all-FOI b[ala reazzjoni g[ad-Dokument ta’ Qabel il-Ba;it (2006 - 2010)…..”

Punt ta’ tluq [a]in.

Ir-rapport tal-FOI li ;ie kkwotat ma kienx qed jirrappre]enta l-po]izzjoni personali tieg[i.

Din id-dikjarazzjoni wa[edha twaqqa’ dak kollu li pprova jibni min kiteb l-istorja. Twaqqa’ kollox g[ax dan hu pedament ]baljat. Ng[id ]baljat biex nag[ti l-benefi//ju taddubju lill-awtur li forsi m’g[amilx ri/erka sewwa. Jekk jg[idli li g[amel ri/erka allura ng[idlu li qieg[ed jigdeb. Li bena kollox fuq gidba. Gidba intenzjonata biex tqarraq.

Dak ir-rapport mhux tieg[i. Sehmi fih kien li nikkompila l[sibijiet tal-FOI f’forma ta’ rapport g[ar-rigward risposta uffi/jali tag[hom g[ad-dokument tal-Gvern qabel il-Ba;it 2006. Fi ftit kliem: ir-rapport kwotat, inklu] riferenzi g[al loans, li l-istipendji ma je]istux f’ebda pajji] ie[or u kummenti o[ra, jirrrappre]enta l-fehmiet tal-FOI. Rigward ir-riklam tal-PN li deher kuljum g[al ;img[a s[i[a fil-;urnal In-Nazzjon u riferenza f’il-mument dwar x’g[idt jien f’intervista lill-;urnal Illum dwar il-baqar sagri nitolbok tirrispetta l-qarrejja u ;;ib il-paragrafu kollu minn fejn ittie[du dawk il-kliem barra mill-kuntest tag[hom. Dan hu l-paragrafu: “Fl-edukazzjoni g[andna sitwazzjoni fejn meta tqabbel ma’ pajji]i o[ra Ewropej b[ala investiment ninsabu minn ta’ quddiem. Madankollu, jekk wie[ed kellu jaqta’ barra listipendji, Malta g[andha spi]a reali fuq l-edukazzjoni li titfana fil-kategoriji t’isfel.

“Jekk qabel in-nies tat-Tarzna kienu jitqiesu b[ala baqar sagri g[ax il-Gvern kien jib]a’ minnhom, illum g[andna sitwazzjoni simili fl-Università bil-Gvern imbe]]a’ milli jmiss l-istipendji.

“Issa jekk il-pajji] irid i[ares lejn l-istipendji b[ala investiment allura biex nitqabblu mal-a[jar pajji]i Ewropej irridu n]idu ferm iktar l-ispi]a fuq l-edukazzjoni reali.”

Ma na[sibx li wie[ed g[andu g[alfejn jiskrupla li jien u]ajt il-kliem “imiss l-istipendji” meta [afna uffi/jali g[olja appuntati mill-Gvern Nazzjonalista fosthom ir-Rettur talUniversità, il-Professur Juanito Camilleri; l-eks-Gvernatur tal-Bank ?entrali, Michael Bonello; i/-Chairman tal-Bank of Valletta, Roderick Chalmers kollha kienu kwotati jg[idu ferm u ferm i]jed minn dak li g[idt jien dwar il-b]onn li ssir evalwazzjoni, u x’kienu qeg[din jissu;;erixxu.

Sa[ansitra fi Frar tas-sena l-o[ra kienet il-Ministru talEdukazzjoni Dolores Cristina li ammettiet li l-iskema talistipendji g[andha ti;i riveduta tul dik is-sena.

Kompliet tg[id li jista’ jkun li f’din ir-revi]joni wie[ed i[ares lejn mudelli differenti.

Li tmiss l-istipendji, li ttejjibhom u ssa[[a[hom, ma jfissirx li tqa//athom jew li tne[[ihom. Mela g[aliex kliemi hu daqshekk xokkanti?

U allura jekk i]-]ew; partiti t-tnejn qed jiggarantixxu g[al quddiem li l-istudenti ma ji[dux anqas minn dak li qeg[din jie[du llum, g[al liema ra;uni l-partit fil-Gvern qed jaqla’ dan l-inkwiet, dan il-gideb u din il-bi]a’ kollha fost listudenti?

Kemm se nkomplu nu]aw il-votanti ]g[a]ag[ minflok nirrispettawlhom l-intelli;enza tag[hom?

■ Kull meta tkellem dwar l-istipendji dejjem kien xettiku, dubju] u negattiv Edward Scicluna, issa li da[al fil-politika, irid jag[ti l-impressjoni li hu tkellem dwar listipendji b’mod kritiku u xettiku f’rapport talFOI li ISSA qed jg[id li ma kienx tieg[u i]da sempli/iment kienet il-fehma tal-FOI. Ma naqblu assolutament xejn ma’ dan.

Nitkellmu l-ewwel dwar il-famu] rapport talFOI li kien sar fl-2005 b[ala risposta g[adDokument ta’ Qabel il-Ba;it 2006.

Il-fatti juru mod ie[or. Dan ir-rapport, flintroduzzjoni tieg[u, jg[id /ar u tond hekk: The paper has been commissioned by the Federation of Industry (FOI) in order to enhance the prebudget discussion and consultation process, and to assist the FOI in forming its recommendations.

Minn dan jo[ro; li l-paper kienet ta’ Scicluna biex l-FOI ikollha g[ajnuna meta ti;i biex tfassal it-twe;iba tag[ha.

Ir-rapport innifsu fih diversi referenzi diretti fejn juru li dak kien propju li ja[seb l-awtur tieg[u. Kliem, pere]empju, b[al “I think there is a lot of sifting to be done…” u “the author

has not the least amount of doubt…”.

Fuq kollox, ir-rapport li deher fil-Business Today tat-12 ta’ Settembru 2005 isemmi /ar u tond li dak kien ir-rapport ‘ta’ Scicluna’.

Dan ir-rapport tal-Business Today jibda hekk: “Economist Edward Scicluna’s assessment of the pre-budget document presented by government…”

U jkompli: “Roped in by the Federation of Industry for its reaction to government prebudget report Scicluna delivered a cheeky assault on claims… Malta’s problems Scicluna argues… Scicluna bursts the bubble on government’s glorification…”.

Il-Business Today sa[ansitra tg[id li kellmet lil Scicluna dwar ir-rapport tieg[u u tag[laq lartiklu b’dan il-mod: “Scicluna also proposed three crucial cuts in public expenditure for a successful fiscal consolidation namely attacking the insustainability of early retirement schemes on health grounds, tertiary education student allowances and the high level of government manpower.

Flimkien ma’ dak l-artiklu, il-Business Today kellha item o[ra f’kaxxa separata bit-titlu Scicluna’s solutions to stop the folly… li fih kien hemm paragrafu bit-titlu University students, start paying your way li fih, fost lo[rajn jing[ad li wa[da mis-soluzzjoni ta’ Scicluna kienet “if tertiary education can pay, no reason why undergraduates shouldn’t get a soft loan”.

Illum, sitt snin wara dak ir-rapport, Edward

Scicluna jrid ja[sel idejh minnu i]da qatt, dak i]-]mien, Scicluna ma kiteb lill-Business Times li dak ir-rapport ma kienx tieg[u. Issa qed jg[id li dak ir-rapport ma kienx jirrappre]enta lpo]izzjoni personali tieg[u.

Sa hawnhekk dwar ir-rapport li g[amel Scicluna fl-2005. I]da hu ma waqafx hemm.

Tkellem drabi o[ra dwar l-istipendju, dejjem b’xetti/i]mu u b’nuqqas ta’ qbil mal-Gvern Nazzjonalista dwar kif adotta s-sistema talistipendju.

Tkellem, ng[idu a[na, f’intervista ma’ illum fis-7 ta’ Settembru 2009 u qal hekk: Jekk qabel in-nies tat-tarzna kienu jitqiesu b[ala baqar sagri g[ax il-Gvern kien jib]a’ minnhom, illum g[andna sitwazzjoni simili fl-Università bilGvern imbe]]a’ milli jmiss l-istipendji.

Kien tkellem f’intervista o[ra li saritlu millmaltatoday fid-9 ta’ Novembru 2008. Flintervista jing[ad hekk: “Scicluna argues that since the mid-80s governments have taken up the bad habit of resolving too many of their economic problems by spending more and borrowing more.

“And this habit has grown and grown over time… You provide expensive university

education for free with a small salary to the student to boot…”

U re;a’ tkellem f’intervista mal-maltatoday fl-24 ta’ Mejju 2009 meta issa kien di;à da[al fl-arena politika. F’dan ir-rapport jing[ad hekk: “What does Edward Scicluna recommend for a political hot potato like stipends?”

“It would be very presumptuous of me to say that we should ‘do away’ with stipends,” he replies cautiously: “But even a recent European Commission document suggests that they are a burden on the system. But these are things that the tax payer has to decide. Does the taxpayer wants to keep subsiding university students?

“If not, there are a number of ways the system can be revised. They could be converted to loans, or grants, or part-loans, part-grants… it’s not up to me to decide how to reform the system.”

Minn dan kollu jidher /ar kemm hu veru dak li din il-gazzetta stqarret fil-5 ta’ Frar li g[adda li issa, g[ax se jkun kandidat laburista, Edward Scicluna jrid imeri s-sewwa mag[ruf dwar ilpo]izzjoni xettika tieg[u rigward l-istipendji.

Jista’ jitfa’ ilma kemm irid g[aliex f’din ilkwistjoni ma jistax ja[sel idejh kif ;ieb u la[aq.

L-istqarrijiet diversi tieg[u dwar l-istipendji jibqg[u ji;ru warajh… u se jkun hemm [afna li jibqg[u jfakkruhomlu!

ATTWALITÀ POLITIKA

7

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

TLIET SNIN ILU FIR-RI?ESSJONI DINJIJA

Edward Scicluna ried tnaqqis fil-pagi biex ma jkunx hawn qg[ad … imma l-g[aqal tal-Gvern Nazzjonalista fisser li l-pagi ]diedu u hawn rekord ta’ xog[ol Dak li jaspira li jkun ilMinistru tal-Finanzi fi Gvern Laburista ta’ Joseph Muscat wara l-elezzjoni ;enerali li ;ejja, ried tnaqqis fil-pagi tal[addiema Maltin biex dawn ikunu jistg[u j]ommu limpjieg tag[hom u ma jkunux issensjati tort ir-ri/essjoni dinjija li bdiet tliet snin ilu.

Il-Gvern Nazzjonalista ma semax minn din il-proposta ta’ Edward Scicluna u la naqqas il-pagi tal-[addiema Maltin u lanqas ma ]died il-qg[ad, anzi llum hawn rekord ta’ [addiema ja[dmu full-time – ji;ifieri 150,000 — u pagi aqwa.

Fil-5 ta’ Frar 2009, Edward Scicluna – li kien di;a’ [abbar li kien se jag[tiha g[allpolitika mal-Labour flelezzjonijiet Ewropej – kien ta intervista lis-suppliment tannegozju tal-;urnal The Times dwar ir-ri/essjoni dinjija li kienet di;a’ qed ta[kem [afna pajji]i li Malta tag[mel negozju mag[hom, tesportalhom il-prodotti li jsiru fil-fabbriki Maltin u minn fejn ji;u t-turisti lejn Malta.

Kien hemm il-bi]a’ li, billi Malta g[andha ekonomija miftu[a [afna, kien se ji;rilha kif kien ;ralha fil-kollass kbir tax-xog[ol, l-esportazzjoni u t-turi]mu li kienet batiet firri/essjoni tat-tmeninijiet.

Edward Scicluna flintervista kien qal lil Anthony Manduca li ri/essjoni tg[addi minn erba’ fa]ijiet li l-a[[ar wa[da minnhom tkun tfisser ]ieda fil-qg[ad. Il-kandidat Laburista prospettiv kien spjega lit-Times li l-Gvern kien di;a’ tard [afna biex jittratta t-theddida tal-qg[ad g[ax Malta, skont Edward Scicluna, kienet di;a’ qieg[da ssofri l-effetti tal-ewwel tliet fa]ijiet tar-ri/essjoni.

Dak li issa hu Membru So/jalista tal-Parlament Ewropew u kandidat Laburista g[all-elezzjoni ;enerali kien fisser kif il-[addiem Malti kellu g[a]la quddiemu: jew

ja//etta tnaqqis fil-pagi inkella jkollu jbati ]ieda filqg[ad.

Jekk jitnaqqsux il-pagi inkella ji]diedx il-qg[ad kien jiddependi minn kemm kienu organizzati l-[addiema u l-

Il-politikant Laburista jippo]a g[all-intervista mat-Times hu u jipprepara l-proposta tieg[u biex jonqsu l-pagi [alli jkun evitat il-qg[ad... il-fatti juru li ;ara bil-maqlub fl-a[[ar tliet snin

■ }ieda ta’ 5,300 ja[dmu full-time mindu Edward Scicluna bassar qg[ad ■ Ried tnaqqis fil-pagi... il-paga medja ]diedet b’1,257 ewro fis-sena

X’bassar u x’ried Edward Scicluna ... u x’;ara fil-fatt Il-politikant Laburista Edward Scicluna fil-5 ta’ Frar 2009 bassar li kien ;ej il-qg[ad...

{addiema ja[dmu full-time Tilfu x-xog[ol u jirre;istraw

FRAR 2009 144,593 6,354

… u ried li l-pagi tal-[addiema jonqsu Il-paga medja fis-sena L-istess paga medja fix-xahar ebda wa[da minn dawn lg[a]liet ma kienet sabi[a.

I]da, skont Edward Scicluna,

kien ikun a[jar li l[addiema ja//ettaw tnaqqis fil-pagi g[ax tnaqqis fil-pagi jsalva l-impjiegi u jqassam it-tbatija fuq il-[afna u mhux fuq ftit.

Il-proposta ta’ tnaqqis filpagi li g[amel Edward Scicluna kienet skartata b’mod l-aktar qawwi millGvern Nazzjonalista f’dawn la[[ar tliet snin u l-pagi tal[addiema llum huma disg[a fil-mija og[la milli kienu meta Scicluna kien qed jg[id li messhom jonqsu.

U t-tbassir ta’ qg[ad ta’ Edward Scicluna mhux talli ma se[[x, talli llum i/-/ifri li jo[or;u f’Malta u fl-Ewropa

FRAR 2009 € 13,779 € 1,148

juru li l-[addiem Malti qed igawdi rekord ta’ xog[ol produttiv full-time ma[luq kollu fl-industrija privata.

Meta Edward Scicluna tliet snin ilu b[ala politikant Laburista kien qed jg[id li kien ;ej il-qg[ad, kien hawn 144,593 ru[ ja[dmu full-time.

Skont l-a[[ar /ifri li g[adhom kemm kienu pubblikati, f’Settembru li g[adda kien hawn 149,859 [addiem full-time, ji;ifieri 5,266 aktar f’sentejn u nofs.

Dawn l-impjiegi kollha ]diedu g[ax l-industrija privata Maltija gawdiet ixxog[ol bis-sa[[a tal-intervent tal-Gvern li b’hekk salva eluf ta’ impjiegi fir-ri/essjoni dinjija qawwija.

L-impjiegi full-time mal-

L-A{{AR ?IFRI }IEDA#TNAQQIS 149,859 5,894

+ 5,266 - 460

L-A{{AR ?IFRI }IEDA#TNAQQIS € 15,036 € 1,253

privat fl-istess ]mien li qed nitkellmu dwaru ]diedu b’4,968 full-timer waqt li lGvern ]ied biss 298.

In-na[a l-o[ra tal-munita tax-xog[ol hi t-tnaqqis filqg[ad. Meta Edward Scicluna kien qed ibassar ]ieda filqg[ad, kien hawn 6,354 [addiem li kienu qed jirre;istraw g[ax tilfu xxog[ol. Illum, din i/-/ifra naqset g[al 5,894 — ji;ifieri 460 anqas.

Meta l-politikant Laburista Edward Scicluna kien qed jg[id li l-pagi tal-[addiema messhom jonqsu, il-paga medja ta’ [addiem Malti kienet 13,779 ewro fis-sena.

Dan hu skont il-Labour Force Survey, st[arri; li jsir fost kampjun kbir ta’ [addiema li

+ € 1,257 + € 105

jintalbu juru /-chits tal-paga.

Il-paga medja skont l-a[[ar Labour Force Survey pubblikat telg[et g[al 15,036 ewro fis-sena (bejn Lulju u Settembru li g[addew) ji;ifieri ]ieda ta’ 1,257 ewro, jew 24 ewro i]jed fil-;img[a, fuq sentejn u nofs.

Edward Scicluna b[ala politikant Laburista mhux biss tipikament bassar tra;edji li ma se[[ewx – grazzi g[allg[aqal ta’ Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi – i]da wkoll ta s-soluzzjoni l-[a]ina – tnaqqis fil-pagi – li naturalment kienet titwettaq tassew kieku Edward Scicluna kien fl-a[[ar tliet dak li jista’ jkun ‘il quddiem, Ministru talFinanzi.

8

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

ATTWALITÀ POLITIKA

Tieg[u jag[tih Kliem u du[[an lil [addie[or ...kien wieg[ed ti;did fost il-kunsillieri tieg[u i]da baqa’ kollox l-istess F’Jum l-Indipendenza li g[adda, il-21 ta’ Settembru 2011, Joseph Muscat kien feta[ mhux uffi/jalment ilkampanja elettorali tieg[u tal-kunsilli lokali b’artiklu f’l-orizzont li fih ta limpressjoni li kien se jag[mel ]abra tajba meta kienu se jit[abbru lkandidati tieg[u g[al dawn l-elezzjonijiet.

I]da b[alma ;ara f’affarijiet o[rajn, dak baqa’ biss paroli u du[[an g[aliex din i]-]abra li kellha ssir ma saritx. Dan [are; /ar meta b[all-biera[ ;img[a g[alqu nnominazzjonijiet g[allkandidati.

Kien qal li kien hemm numru ta’ nies fil-Kunsilli e]istenti li ma j[ossux komdu mag[hom u bihom, i]da x’;ara fir-realtà?

Mill-34 lokalità li fihom se jsiru l-elezzjonijiet fl-10 ta’ Marzu, sal-lum il-Partit Laburista jmexxi sbatax-il lokalità.

Minn dawn is-17-il ma;;oranza laburista, il-PL ippre]enta l-istess 13-il Sindku li mexxewhom waqt

li fil-ka] ta’ {al Kirkop, isSindku se jkun qed jo[ro; f’lokalità o[ra. B’hekk ilLabour re;a’ ippre]enta lisSindki tal-Birgu, l-Isla, {al Qormi, {a]-}ebbu;, Bir]ebbu;a, {ad-Dingli, il{amrun, {al Luqa, ilMarsa, Marsaxlokk, Ra[al :did, Santa Lu/ija u xXag[ra.

Jifdal tlieta o[ra: talG]ira u ta]-}urrieq — fejn is-Sindki Bonett u Izzi Savona minn jeddhom g[a]lu li ma jikkontestawx — u l-Mosta fejn il-Labour g[amel l-akbar di]astru flewwel darba li kien fdat mill-poplu bit-tmexxija.

Fil-Mosta, Joseph Muscat, wara li g[amel erba’ snin /ass u b’idejh fuq ]aqqu kellu bilfors ma j[allix lis-Sindku jikkontesta i]da mhux qabel ma l-istess Sindku ra li lanqas il-Vi/i Sindku ma tikkontestax.

Fil-kunsilli, Joseph Muscat g[amel b[al meta qal li se jwettaq terremot fil-partit… biex kollox baqa’ kif kien.

Kliemu du[[an.

IL-GIDBA

Rapport ta’ l-orizzont dwar dak li qal Muscat f’Ra[al :did

IL-QAWWA TAL-FATTI

Silta minn In-Nazzjon tal-Erbg[a li g[adda dwar il-programm elettorali li l-PN qed iressaq g[al {al Luqa — rubrika li qed tidher kuljum

…ming[alih ried ‘ipa/i’ l-attakk fuqu li ma jridx jg[id x’g[andu f’mo[[u Joseph Muscat, fil-kilba tieg[u g[all-poter f’kull livell tal-politika Maltija, mhux qed jara art. B[alissa g[addej gas down fuq l-elezzjonijiet talkunsilli lokali li se jsiru fl-10 ta’ Marzu li ;ej.

G[addej kuljum bi prietki u konferenzi jattakka lill-Gvern u lill-Partit Nazzjonalista.

Forsi jkun hawn min jg[id li dak hu xog[lu… u jista’ jkun.

I]da dan ma jag[tih l-ebda dritt li j[arref u jaqla’ minn ]niedu.

Waqt li nhar il-{amis li g[adda Muscat kien qed jitkellem f’Ra[al :did dwar lelezzjonijiet tal-kunsilli lokali [are; b’wa[da ma titwemminx. U biex [add ma ja[seb li qed nivvintaw xi [a;a a[na se nikkwotaw minn l-orizzont tal-:img[a li g[adda.

Ir-rapport ta’ l-orizzont jg[id hekk: “Tlieta u g[oxrin jum biss ’il bog[od millelezzjonijiet tal-kunsilli lokali, il-Partit Nazzjonalista g[adu ma ressaqx il-proposti tieg[u g[all-elezzjonijiet lokali tal10 ta’ Marzu.

“Dan il-fatt kien kritikat mill-Mexxej Laburista Joseph Muscat li meta lbiera[ kien qieg[ed i]ur Ra[al :did fakkar kif il-Paratit Laburista ressaq il-proposti tieg[u.

“Filwaqt li l-poplu jaf fejn qieg[ed mal-PL g[ax ippre]enta l-kandidati u lproposti tieg[u g[all-kunsilli

lokali, il-PN g[adu ma [abbar xejn meta ninsabu 23 ;urnata ’l bog[od, sa[aq Muscat”.

Il-qarrejja ta’ din il-gazzetta jafu li dan m’hu minnu xejn.

Apparti li lbiera[ il-PN nieda uffi/jalment il-kandidati u lprogramm tieg[u (ara pa;na 1 u 2) matul din il-;img[a, filgazzetta In-Nazzjon bdew jidhru l-kandidati skont illokalitajiet u profil dwarhom — [a;a li tal-Labour ma

Il-PN ilu jiem jippubblika l-programmi elettorali tal-lokalitajiet jag[mluhiex g[aliex kulma jippubblikaw f’l-orizzont hu rritratt biss tal-kandidat.

I]da aktar importanti minn hekk, f’In-Nazzjon ukoll qed ikunu pubblikati siltiet estensivi tal-programm elettorali li l-PN qed iressaq g[al kull lokalità. Mhux b[allprogramm Laburista g[allkunsilli li jikkonsisti fi ftit paragrafi ;eneri/i.

Joseph Muscat irid ikun jaf — u a[na /erti li jaf — li fejn jid[lu l-kunsilli lokali, kull ma jag[mel il-Labour hu li jikkopja — u kultant jikkopja

[a]in — dak li l-PN g[amel b’tant [sieb u galbu, matul issnin.

Mhux biss il-PN wassal biex wara [afna snin ilLabour jipparte/ipa wkoll filkunsilli lokali, i]da sa[ansitra anke ikkopja l-metodu kif issir il-kampanja u l-pubbli/ità g[al dawn l-istess kunsilli.

Pere]empju qed jikkupjaw l-idea ta’ suppliment kuljum f’l-orizzont; qed jikkupjaw lidea ta’ laqg[at politi/i ta[t ittinda, u jikkupjaw l-idea li lkunsilli lokali jkollhom programm elettorali individwalment… kollha affarijiet li f’Malta introdu/ihom il-PN. I]da dak li qal Joseph Muscat f’Ra[al :did — li lPN g[adu ma [abbarx ilprogramm tieg[u g[allkunsilli — irid jinftiehem filkontest tal-fatt li hu g[adu ma jridx jg[id x’g[andu f’mo[[u li jwettaq jekk fi]-]mien li ;ej ikun fil-gvern. {aseb li b’hekk se ‘jpa/i’ nnuqqas kbir tieg[u li qed ikun kritikat mhux biss mill-PN i]da mill-bi//a l-kbira talopinjonisti indipendenti u ta’ u[ud fil-partit tieg[u stess.

Veru l-ka] li Joseph Muscat hu artifi/jali fil-kritika tieg[u.

Ja[seb li l-poplu mhux kapa/i janalizza dak li jg[id hu. }baljat. {afna nies tg[allmu x’inhi t-tattika tieg[u u jxommuh minn seba’ mili bog[od!

ANNIVERSARJU

L-ELEZZJONI :ENERALI TAL-1962

50 sena minn reb[a storika tal-PN

Il-Kabinett Nazzjonalista tal-1962 waqt ]jara ta’ kortesija lill-Ar/isqof Mikiel Gonzi. Mix-xellug g[al-lemin> A. Cachia Zammit, T. Caruana Demajo, A. Paris, G. Borg Olivier, l-Ar/isqof Gonzi, G. Felice, C. Caruana, J. Spiteri u P. Borg Olivier

Il-Gvern immexxi minn :or; Borg Olivier kien wassal g[all-Indipendenza ta’ Malta B[al-lum 50 sena ilu — id-19 ta’ Frar, 1962 — kienet intemmet il-votazzjoni fl-Elezzjoni :enerali li ntreb[et mill-Partit Nazzjonalista mmexxi minn :or; Borg Olivier.

Dik l-Elezzjoni kienet karatterizzata millakbar numru ta’ partiti u l-akbar numru ta’ kandidati li qatt [adu sehem f’elezzjoni ;enerali f’Malta.

Il-Partit Laburista mmexxi mill-Perit Mintoff, kien f’nofs kontroversja kbira mal-awtoritajiet tal-Knisja f’Malta li kienu imponew id-dnub ilmejjet fuq min jivvota lill-MLP. :or; Borg Olivier, kemm-il darba kien qal li dik l-azzjoni ma kinitx skont ix-xewqa tieg[u g[aliex hu ried li l-kontest elettorali jkun mi;;ieled fuq kwistjonijiet strettament politi/i, l-ewwel u fuq kollox il-kisba tal-Indipendenza.

Il-Partit Nazzjonalista kellu kompetizzjoni kbira mhux biss mill-MLP i]da, fuq kollox,

minn partiti o[ra ]g[ar li g[alkemm ma kinux jaqblu mal-im;iba tal-MLP fir-rigward talKnisja, kienu wkoll jattakkaw diversi aspetti tal-politika nazzjonalista, prin/ipalment dik dwar l-Indipendenza.

Minkejja din il-kompetizzjoni kollha, il-PN kiseb l-akbar numru ta’ voti tant li kien qata’ lill-MLP b’aktar minn 12,000 vot.

Imsa[[a[ b’din ir-reb[a, il-PN fil-gvern immexxi minn :or; Borg Olivier dlonk talab uffi/jalment l-Indipendenza g[al Malta li wara

9

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

ID-DEPUTATI NAZZJONALISTI Il-25 Deputat Nazzjonalista eletti fl-1962 kienu dawn: :or; Borg Olivier, Benny Camilleri, Antonio Paris, Espedito Catania, J.F. Cassar Galea, A. Cachia Zammit, Alfred Bonnici, Carmelo Caruana, Philip Saliba; G.M. Camilleri, George Hyzler, Paolo Borg Olivier, Joseph Spiteri, Emanuel Agius, Giovanni Felice, Gaetano Borg Olivier, Tomm. Caruana Demajo, John Muscat, Nikol Muscat, Sammy Abela, :or; Caruana, Nazzareno Pisano, Anton Tabone, Carmelo Refalo u George Galea. Dan tal-a[[ar miet matul il-le;islatura u postu [adu Mar/ell Mizzi. Ftit xhur wara l-elezzjoni, Coronato Attard g[adda mill-PDN g[all-PN.

negozjati twal u ibsin mal-Gvern Ingli], se[[et f’dik il-le;islatura fil-21 ta’ Settembru 1964.

Dak il-Gvern Nazzjonalista kien beda t-triq g[all-industrijalizzazzjoni ta’ Malta bit-twaqqif ta’ g[add kbir ta’ fabbriki u stabbilixxa fis-sod il-qasam turistiku, b’[afna lukandi li nbnew dak i]-]mien, fosthom u[ud ta’ fama internazzjonali li g[adhom mag[na sal-lum.

F’dik il-le;islatura, l-Ispeaker tal-Parlament kien Paolo Pace, eks kandidat tal-PN.

(FUQ)> Mumenti mid-dimostrazzjoni nazzjonalista fil-Furjana wara r-reb[a tal-PN fi Frar 1962 u (TA{T) il-Prim Ministru :or; Borg Olivier f’xandira lin-nazzjon wara li [a l-;urament tal-[atra b’ri]ultat tar-reb[a ta’ Frar 1962.

Fatti u /ifri dwar l-Elezzjoni tal-1962 PARTITI: F’din l-elezzjoni [adu sehem sitt partiti u xi

kandidati indipendenti. Dan kien l-akbar numru ta’ partiti li qatt [a sehem f’elezzjonijiet Maltin. Il-partiti kienu: Partit Nazzjonalista (PN); Malta Labour Party (MLP); Partit tal{addiema Nsara (P{N); Partit Demokratiku Nazzjonalista (PDN); Partit Kostituzzjonali Progressiv (PKP) u Partit Demokratiku Nisrani (PDNis.) *

*

*

KANDIDATI: In-numru ta’ kandidati kien wie[ed rekord

ukoll: 302. Il-partiti kellhom dan in-numru ta’ kandidati: PN (63); MLP (63); PDN (58); P{N (54); PKP (50); PDNis. (12); Indipendenti (2). Kien hemm 74 kandidat li [ar;u fuq ]ew; distretti u allura b’kollox kien hemm 374 kandidatura. * * * RI}ULTAT: Il-Partit Nazzjonalista reba[ l-Elezzjoni b’ma;;oranza relattiva. I/-/ifri rilevanti kienu dawn:

PARTIT Partit Nazzjonalista Malta Labour Party Partit {addiema Nsara Partit Demok. Nazzjonalista Partit Kostituz. Progressiv Partit Demokratiku Nisrani Indipendenti *

VOTI

63,262 (42.0%) 50,974 (33.8%) 14,285 (9.5%) 13,968 (9.3%) 7,290 (4.8%) 699 (0.5%) 128 (0.1%) *

*

MPs 25

16

4 4

1 — —

VOTAZZJONI: B’kollox kienu ivvutaw 151,533 persuna, li

kienu 90.7 fil-mija ta’ dawk eli;ibbli

10 G[ajnuna finanzjarja g[at-ta[ri; Il-Korporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) fakkret lil dawk li j[addmu — inklu] persuni li ja[dmu g[al rashom — u li applikaw g[all-fondi b[ala parti mitTraining Aid Framework, li huma jistg[u jie[du l-g[ajnuna finanzjarja dovuta lilhom g[all-ispejje] tat-ta[ri; tal-impjegati tag[hom hekk kif jispi//a l-programm ta’ ta[ri;.

Permezz tat-Training Aid Framework, l-ETC qed tag[ti g[ajnuna finanzjarja lil dawk il-kumpaniji li jinvestu fit-ta[ri; tal-[addiema tag[hom.

It-ta[ri; jista’ jkun kors fl-Università ta’ Malta jew f’università barranija. Itta[ri; jista’ jwassal ukoll g[al PhD. Persuni li ja[dmu g[al rashom ukoll huma eli;ibbli.

Kull kumpanija tista’ tir/ievi sa massimu ta’ 250,000 ewro kull sena. Issussidju jvarja skont it-tip ta’ ta[ri; u ddaqs tal-kumpanija.

It-Training Aid Framework hu parzjalment finanzjat mill-Fond So/jali Ewropew (FSE) tal-Unjoni Ewropea.

Dawk li j[addmu u qed jistennew ilpagament tal-g[ajnuna finanzjarja dovuta lilhom g[andhom jikkuntattjaw lill-ETC minnufih fuq 2220 1312 jew permezz ta’ email fuq taf.etc@gov.mt u jkunu gwidati dwar kif jistg[u jie[du lfondi tag[hom.

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

AÓBARIJIET LOKALI

Il-GWU trid twerwer lill-konsumatur Fil-programm Affari Tag[na li xxandar nhar il-:img[a fuq l-istazzjon tattelevi]joni Laburista, Tony Zarb, isSegretarju :enerali tal-GWU attakka bil-qawwi lil Vince Farrugia, idDirettur Generali tal-GRTU. Stqarrija tal-GRTU qalet li dan sar f’attentat /ar u bla sens li j/ekken ilkredibbiltà tal-GRTU. F’dan ilprogramm Tony Zarb insinwa li dDirettur :enerali tal-GRTU f’laqg[a tal-MCESD g[ajjar lill-[addiema ‘;rieden’.

Id-Direttur :enerali tal-GRTU /a[ad dan bl-aktar mod kategoriku.

Fl-istqarrija l-GRTU qalet li sSegretarju :enerali tal-GWU qieg[ed, bla ebda etika ta’ xejn, jikkwota bl-addo// minn dak li ntqal waqt diskussjoni fl-MCESD. Skont letika u skont ir-regolamenti tal-istess MCESD, diskussjonijiet u l-minuti tal-MCESD huma konfidenzjali u dan biex kull diskussjoni tkun libera.

Id-diskors li kien ikkwotat minn Tony Zarb hu diskors tad-Direttur Generali tal-GRTU li kien immirat kontra l-attitudni negattiva u ]baljata tal-GWU li tmaqdar biss u teqred il[in kollu dwar l-avvanz ekonomiku u so/jali li qieg[ed jag[mel pajji]na li, skont il-GRTU, qieg[ed isir bil-g[an /ar li jaqta’ n-nifs lin-nies fin-negozju u jwerwer lill-konsumaturi milli jixtru u lis-self employed milli jinvestu.

Vince Farrugia

Id-Direttur :enerali tal-GRTU sostna fl-MCESD, u ghadu jsostni, f’ isem il-GRTU, li qieg[da ssir [sara kbira lill-kummer/ f’Malta u limma;ini ta’ Malta barra minn Malta, meta l-GWU jag[mlu attakki bla sens u kontinwi fuq dak li qieg[ed jakkwista pajjizna fil-qasam taxxog[ol u tal-avvanz ekonomiku fi ]minijiet diffi/li g[a]-]ona tal-Ewro u g[al [afna pajji]i Ewropej.a.

L-istqarrija tg[id li d-Direttur :enerali tal-GRTU ikkritika wkoll lill-GWU g[all-kampanja li qed tag[mel biex tattira lis-self employed biex jid[lu fil-GWU dan wara li lGWU kienet ilha g[exieren ta’ snin tg[ajjar lis-self employed Maltin b[ala eva]uri tat-taxxi u [allelin u tistiga biex l-awtoritajiet jibag[tulhom l-inspectors u jsallbuhom.

Kien f’dan il-kuntest li d-Direttur :enerali tal-GRTU kien iebes filkonfront tal-GWU u a//enna li post fil-GRTU g[al min jevadi u jinnegozja b’mod ille/itu ma hemmx u li dawn it-tip ta’ ‘;rieden’ jekk trid te[odhom il-GWU affari tag[hom.

Fl-istqarrija ntqal li qatt u fl-ebda kuntest id-Direttur :enerali talGRTU, jew xi wie[ed mill-mexxejja tal-GRTU, ma jasal li b’xi mod ikun insolenti lejn il-[addiema.

L-istabbilimenti u l-intrapri]i li jmexxu l-imsie[ba tal-GRTU jiddependu, l-ewwel u qabel kollox mill-[ila u inizjattiva tas-sidien li jmexxuhom, imma jridu ta’ kuljum mill-abbiltà u l-entu]ja]mu tal[addiema.

Il-GRTU qalet li hi temmen li hu bl-isforz ta’ kul[add — sidien, [addiema u Gvern — li lil pajji]na nistg[u n;ibuh ’il quddiem.

G[alhekk li l-GRTU u d-Direttur :enerali Vince Farrugia /a[du linsinwazzjoni li qieg[ed jag[mel isSegretarju :enerali tal-GWU. Sadattant id-Direttur :enerali tal-GRTU feta[ pro/eduri fil-Qorti biex l-abbu] min-na[a tas-Segretarju :enerali tal-GWU jitra]]an u fil;ranet li ;ejjin se jie[u passi biex ilverità kollha tinstema’ fil-Qorti fi pro/eduri ta’ libell.

L-Ordni ta’ Malta tg[in lill-Malta Guide Dogs Foundation Bl-iskop li tg[in lill-Malta Guide Dogs Foundation, lOrdni ta’ Malta offriet issomma ta’ 200,000 ewro.

Din il-fondazzjoni t[arre; klieb apposta biex jg[inu lil dawk li ma jarawx.

Permezz tal-[idma talAsso/jazzjoni Maltija talOrdni ta’ Malta, id-donazzjoni se tkun qed toffri dawn il-flus fuq perjodu ta’ ]mien, kif miftiehem minn qabel.

Din l-g[otja t[abbret f’konferenza tal-a[barijiet li g[aliha kien hemm Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u l-Ministru g[all-Affarijiet Barranin, li ilu impenjat personalment f’dan l-att ta’ solidarjetà.

Waqt il-konferenza, Tonio Borg esprima l-fer[ tieg[u g[al din l-inizjattiva nobbli, filwaqt li rringrazzja lill-Malta Guide Dogs Foundation g[axxog[ol li qed twettaq ma’ min hu fil-b]onn.

Din id-donazzjoni tirrifletti l-g[an a[[ari tal-Ordni ta’ Malta, li matul id-900 sena ta’ storja tag[ha dejjem kienet impenjata li tg[in lil min hu fil-b]onn.

L-Ordni ta[dem f’iktar minn 120 pajji] madwar iddinja u l-programmi tag[ha jinkludu kemm assistenza medika kif ukoll dik so/jali.

L-Ordni ta[dem ukoll meta jse[[ xi di]astru ambjentali u f’ka]ijiet ta’ emer;enza.

Fost l-o[rajn toffri wkoll g[ajnuna siewja lin-nies bi b]onnijiet partikolari, lillanzjani, lit-tfal fil-b]onn, kif ukoll lir-refu;jati ming[ajr ma t[ares lejn ir-reli;jon jew irrazza ta’ dawk fil-b]onn.

Biex twettaq dan kollu, lOrdni tiddependi fuq l-impenn tal-13,500 membru tag[ha, mifruxin madwar id-dinja, kif ukoll il-[idma ta’ 80,000 voluntier im[arr;in apposta u 25,000 impjegat. Bosta millimpjegati ja[dmu fil-qasam tas-sa[[a.

Pre]enti fil-konferenza stampa kien hemm ukoll ilGran Kunsillier Jean Pierre Mazery, kif ukoll Philip Farrugia Randon, il-President tal-Asso/jazzjoni Maltija talOrdni ta’ Malta u Sara Grech g[all-Malta Guide Dogs Foundation.

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Fil-pa;ni l-o[ra:

12 Awguri Kardinal

13 Il-kura;; ta’ Lawrence Gonzi

15 Ir-riforma fil-kura primarja

19

Ittri lill-Editur:

Mozzjoni ‘give them back please’

EDITORJAL il•mument

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PTA 1450 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

Il-Mosta tifta[ l-g[ajnejn

Forsi jkun hawn min ja[seb li dwar il-Kunsill Lokali b’ma;;oranza Laburista fil-Mosta di;a ntqal i]]ejjed i]da lverità hi bil-maqlub… g[adu ma ntqalx bi]]ejjed.

Dan il-Kunsill kien elett f’Marzu 2007 — [ames snin ilu — ori;inarjament g[al tliet snin li twalu g[al [amsa meta se[[et irriforma tal-kunsilli lokali biex, fost l-o[rajn, minn issa ’l quddiem kull kunsill idum fil-kariga g[al erba’ snin.

Nitfg[u l-arlo;; tag[na [ames snin lura biex infakkru x’kienet is-sitwazzjoni meta dan il-kunsill kien elett fl-2007.

Dak i]-]mien, il-Partit Laburista kollu g[amel kampanja infami kontra l-kunsill dak i]-]mien immexxi minn ma;;oranza nazzjonalista.

Ivvintaw stejjer u rapporti dwar dak il-kunsill li, seta’ kellu xi difetti i]da li b’mod ;enerali kien ja[dem, jie[u inizjattivi g[attitjib tal-lokalità, u kien il-[in kollu g[as-servizz tal-poplu.

I]da l-kampanja bla waqfien ta’ martellament kontra l-kunsill tal-Mosta mill-PL [alliet l-effett tag[ha u, g[all-ewwel darba, fl-2007, din il-lokalità kbira bdiet titmexxa mill-PL. Dan kien ukoll l-akbar kunsill li qatt mexxa l-Labour wara l-u-turn li kien g[amel fl-1999 meta beda jie[u sehem uffi/jalment f’dawn lelezzjonijiet.

Mela l-Labour kellu kull interess li j]omm g[ajnejh fuqu biex jag[ti lill-Mostin dak li kien wieg[edhom qabel l-elezzjoni tal2007. Ried li l-kunsill tal-Mosta jkun ix-xempju ta’ kif ilLabour imexxi fil-lokalità u, f’Malta kollha, jekk ikun fil-gvern.

U bdew b’[afna premessi kbar. F’artiklu f’l-orizzont tatTnejn 12 ta’ Marzu 2007, dak li kien it-Te]orier tal-PL, Joe Sammut, kiteb hekk: “Il-poplu, kemm Mosti kemm Malti,

jistenna r-ri]ultati ming[and is-Sindku u l-ma;;oranza laburista fil-Mosta. Imma l-aktar li jistenna hi s-serjetà.”

Illum nistg[u ng[idu bla diffikultà li l-poplu Mosti — u filverità l-poplu Malti kollu — [a kollox barra s-serjetà.

Kieku din biss kienet il-verità kollha kieku wie[ed jista’ jg[id li din hi kwistjoni tal-Mostin li g[andhom jidde/iedu l-futur tag[hom u tal-lokalità tag[hom fl-elezzjoni li jmiss.

11

I]da hemm fattur ie[or, aktar importanti, li jdur madwar din il-qag[da di]astru]a li l-Mostin ;ew fiha wara [ames snin ta’ tmexxija laburista.

F’erbg[a minn dawn il-[ames snin, il-Partit Laburista kien qed jitmexxa minn Joseph Muscat. Ftit xhur wara li Joseph Muscat in[atar b[ala Mexxej, u e]attament fit-2 ta’ Ottubru 2008, hu kien laqqa’ lill-kunsillieri laburisti tal-Mosta biex ikellimhom dwar il-;lied ta’ bejniethom u kif dan kien qed jeffettwa [a]in ix-xog[ol tag[hom b’risq il-lokalità.

Ji;ifieri Muscat mhux biss kien jaf il-[in kollu x’inhu g[addej fil-Mosta i]da baqa’ jkun infurmat b’dan kemm internament kif ukoll permezz ta’ rapporti fil-gazzetti lokali, partikularment f’din il-gazzetta.

Jista’ jkun hemm min jistaqsi x’seta’ u x’kellu jag[mel Joseph Muscat f’dawn i/-/irkustanzi. Elementari. Jag[mel kif g[amel il-PN kull fejn kellu rapporti ta’ m;iba mhux korretta jew xi irregolarità u jew jissospendi hu lil dawk indikati jew inkella jitlobhom jissospendu lilhom infushom sakemm il-ka]i ji;u //arati.

I]da, b[alma dejjem jing[ad, Muscat jg[ix biss politikament biex jie[u l-poter. Kellu kull /ans u kien ikollu mitt ra;un kieku tul erba’ snin [a l-passi dovuti minn partit serju biex meta ra li lmard li kien hemm fil-Mosta ma setax jitfejjaq, ikun drastiku u jidde/iedi.

Minflok, [alla lill-poplu tal-Mosta ji;i umiljat minn kunsill immexxi mil-Labour li kif kien deskritt [afna drabi kien l-ag[ar wie[ed fi 18-il sena ta’ e]istenza ta’ kunsilli lokali.

X’inhi l-konklu]joni li g[andu ji;bed il-poplu Malti kollu wara dan il-fjask ta’ Muscat fil-Mosta?

Li l-Labour ipo;;i l-karrotta quddiem l-elettorat qabel lelezzjoni u mbag[ad jag[mel biss dak li jkun jaqbel lill-partit u mhux lil-lokalità jew lin-nazzjon kollha. {a]in li kellu ji;ri dan g[as-spejje] ta’ lokalità tant importanti i]da jekk isservi biex tifta[ g[ajnejn il-Maltin, g[allinqas dak li g[addiet minnu l-lokalità tal-Mosta ma jkunx se[[ g[alxejn!

12

OPINJONI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba… enguin, Reindeer u Fox kienu [bieb kbar.

Darba minnhom Penguin u Reindeer sabu [afna frott u dde/idew li dil-[a;a j]ommuha sigriet bejniethom.

Huma u mexjin, iltaqg[u ma’ Fox, li meta rahom tant fer[anin, staqsiehom g[aliex. Huma qalulu li ma setg[ux jg[idulu, g[ax kien sigriet.

Imma Fox qalilhom biex ikollhom fidu/ja fih. U allura qalulu dwar il-frott.

Meta waslu r-ra[al, Fox nesa l-weg[da li g[amlilhom, u beda jg[id lil kul[add. Meta Penguin u Reindeer waslu fil-post fejn kienu sabu l-frott, l-annimali l-o[ra kienu ;a kielu kollox. Flistess jum, Penguin u Reindeer sabu post ie[or mimli ikel u ;rat l-istess [a;a ma’ Fox. Imma issa dde/idew li jag[tuh tag[lima.

L-g[ada qalu lil Fox li sabu lake tant mimli bil[ut, li kont taqbadhom bla sforz ta’ xejn. Fox re;a’ qal lir-ra[al kollu. L-g[ada Fox deher mimli brix u ;rie[i. G[ax wara li qal lill-annimali kollha dwar illake mimli [ut, ilkoll, anke l-polar bears, marru hemm u ma sabu xejn. U billi [assew li Fox da[aq bihom, tawh xebg[a li baqa’ jiftakarha.

Fox tg[allem kemm hu importanti li l-o[rajn jistg[u jafdawk. Penguin u Reindeer [asbu trikk ie[or. Imma billi ndunaw li Fox kien [adha ttag[lima, [afrulu u re;g[u bdew jafdawh.

P

Int u jien Il-fidu/ja tittappan malajr.

Hawn min, min[abba li fil-

[ajja jkun inqaras [afna, ma jkun lest jafda lil [add, jekk dak li jkun ma jiggwadanjax il-fidu/ja fih, bi provi sodi.

Hawn min hu iktar ;eneru] u avventuru], billi jibda biex jafda lil kul[add, sakemm ma jkunx hemm min juri li mhux ta’ min jafdah. Triq li fiha rriskji tag[ha. Imma triq li na[seb li jie[du [afna. Kieku l-[ajja tieqaf.

Sfortunatament, meta xi [add jg[id xi [a;a lil xi [add, u jg[idlu biex ma jg[idha lil [add, [afna drabi dan tala[[ar jag[mel l-istess: jg[idha lil xi [add, bil-kundizzjoni li ma jg[idha lil [add. U ;ieli

ddur i/-/irku s[i[, billi ter;a’ tasal mnejn telqet. U ovvjament tinbet l-isfidu/ja li [afna drabi, imbag[ad, ti;i ;eneralizzata: “Ma tista’ tafda lil [add!”

Il-fidu/ja hi delikatissma, spe/jalment fl-im[abba. Mhux biss g[andha tkun evitata kull infedeltà s[i[a, li ovvjament tfarrak il-fidu/ja f’bi//iet; imma g[andu jkun evitat kull tip ta’ sinjal li jindika mqar nitfa infedeltà. Bi]]ejjed ixxitan kattiv, u ;ieli j;ib ilbo//a qrib il-likk, u jqanqal suspetti bla ebda ba]i ta’ verità. Imma a[na mg[andniex nilag[bu f’idejh billi nilag[bu man-nar.

I]-]mien u l-indiema

minn Dun Pawl Camilleri ................................................ pawlcam@gmail.com

sin/iera (bil-grazzja ta’ Alla), jafu jiggwadanjaw lura fidu/ja mitlufa. Imma bl-g[araq tad-demm. Bi prezzijiet g[oljin. B’[afna tbatija li g[andna nag[mlu minn kollox biex nevitaw.

Il-fidu/ja tiffa/ilita rrelazzjonijiet. L-isfidu/ja tfarrakhom.

Nerfg[u qlubna’ fuq Mulej, ag[milni persuna ta’ fidu/ja fdat minnek u mill-bnedmin.

T[allinix ng[addi lill-o[rajn mit-tbatija immensa ta’ suspetti infondati.

G[inni nsolvi l-problemi ta’ fidu/ja mitlufa tortament jew inno/entement.

G[in lil min qed ja[dem biex jer;a’ jkun emmnut u lil min qed jipprova jafda mill-;did lil min ittradixxa l-fidu/ja fih.

Awguri Kardinal

Il-Kardinal Prospero Grech

{atra li g[andha rilevanza qawwija g[all-Knisja Maltija u g[al pajji]na

It-18 ta’ Frar se tibqa’ data storika g[all-Knisja Maltija u mhux anqas g[al pajji] tag[na. Il-[atra ta’ Monsinjur Prospero Grech g[allkariga presti;ju]a ta’ Kardinal g[andha sinifikat singulari mhux biss g[all-individwu i]da wkoll g[allOrdni tieg[u, il-Knisja Maltija u linsara kollha Maltin. Dan hu mument partikolari g[aliex jimmarka punt storiku g[all-Knisja u g[al Malta.

Patri Prospero Grech intg[a]el mill-Papa Benedittu XVI biex ikun fost it-22 Kardinal li ntg[a]lu biex jie[du dan l-uffi//ju tant importanti fil-;erarkija ekkle]jastika tal-Knisja Kattolika. Mons. Grech hu Professur Emeritu ta’ g[add ta’ Universitajiet presti;ju]i. {adem qrib tal-Papa Bendittu g[al dawn l-a[[ar 20 sena fejn ipparte/ipa direttament f’bosta mumenti importanti tal-Knisja f’dawn is-snin.

Serva g[al bosta snin f’karigi fosthom ta’ konsultur tad-Duttrina tal-Fidi u Membru tal-Akkademija Teolo;ika Pontifikali.

Il-Kardinal Prospero Grech [adem g[al snin twal fil-Vatikan fejn ta sehmu b’impenn u umiltà kbira. {afna nies li [admu mieg[u tul issnin jiddeskrivu lill-Kardinal Grech b[ala ra;el intelli;enti, pre/i] I]da fuq kollox umli u /ajtier.

Twieled il-Birgu lejliet il-Milied tal1925 u da[al fl-Ordni Agostinjana f’nofs il-gwerra fl-1943. Studja u [a lformazzjoni teolo;ika tieg[u f’Ruma u kien ordnat sa/erdot fil-25 ta’ Marzu tal-1950.

Il-Kardinal Grech issa hu t-tieni Kardinal Malti wara l-Kardinal Malti Fabrizio Sceberras Testaferrata (1757-1843).

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

Biex nippre/i]w nistg[u ng[idu li dan tal-a[[ar iktar milli Malti twieled Malta. Infatti Scebberas Testaferrata kellu ;enituri Taljani u [alla Malta meta kellu ftit xhur.

Intant il-Kardinal Grech hu wkoll lewwel Kardinal Agostinjan f’111 ilsena. Dan jag[mel il-[atra ta’ Prospero Grech iktar sinifikanti mhux biss g[all-Provin/ja Agostinjana f’pajji]na imma g[all-Ordni Agostinjana in ;enerali. Ordni li ilha mwaqqfa sa mis-seklu 13.

Il-[atra ta’ Prospero Grech f’din ilkariga ta’ Kardinal g[andha bosta sinifikati. Qabel xejn hu rikonoxximent spe/jali tax-xog[ol siewi u importanti li dan il-patri wettaq f’dawn is-sittin sena ta’ sa/erdozju. Stima li l-Papa ried isarraf b’dan ir-rikonoxximent uniku.

Stima u fidu/ja ba]ata fuq kontribut akkademiku u parte/ipazzjoni attiva fi w[ud mill-iktar istituzzjonijiet importanti tal-Knisja.

I]da kif stqarru l-istess Isqfijiet

Maltin, il-[atra ta’ Mons. Prospero Grech g[andha rilevanza qawwija g[all-Knisja Maltija. Barra rrikonoxximent personali din il-[atra timmarka x-xog[ol tal-Knisja Kattolika f’pajji]na. Knisja li dejjem kienet parte/ipi tista’ tg[id f’kull qasam so/jali u spiritwali. Knisja li g[arfet, kif qal l-istess Kardinal Grech, ti;bor lill-Maltin flimkien u tkebbes ir-rispett lejn il-valuri insara fil-Maltin u l-G[awdxin.

I]da l-Knisja Maltija tmur oltre xxog[ol tag[ha f’pajji]na u g[amlet kontribut fil-missjoni evan;elika barra minn xtutna. Mijiet huma dawk in-nisa u r;iel li ddedikaw jew qeg[din jiddedikaw [ajjithom filmissjoni. Nies li ja[dmu f’artijiet imbieg[da [afna drabi f’kundizzjonijiet partikulari u anki diffi/li.

Dan il-kontribut kien di;a irrikonoxxih il-Papa :wanni Pawlu II meta fi]-]jara tieg[u tal-2001 tkellem dwar il-wirt li [alla San Pawl u li lMaltin baqg[u jg[o]]u b’devozzjoni.

Il-[atra ta’ Mons. Grech f’din ilkariga tag[ti dimensjoni iktar profonda tal-parte/ipazzjoni Maltija fil-[idma evan;elika tal-Knisja madwar id-dinja.

Dawn huma ;ranet tassew sbie[ g[all-Knisja Maltija u g[alina kollha li n[addnu t-twemmin kattoliku.

Lil hinn mill-kobor tal-okka]joni dan l-avveniment g[andu jqanqal fina sens ta’ kburija. Meta tqis li pajji]na hu nazzjon tant ]g[ir il-[atra ta’ wie[ed minna fl-og[la saffi talKnisja Kattolika mhux biss jimlina bil-fer[ imma g[andu jsa[[a[ lg[aqda ta’ bejnietna.

Awguri Kardinal, awguri tassew.

OPINJONI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

13

Il-kura;; ta’ Lawrence Gonzi Lawrence Gonzi iffa//ja sitwazzjoni li xejn m’hi fa/li. Kien imressaq kontra tieg[u vot ta’ sfidu/ja millOppo]izzjoni. Wie[ed millmembri parlamentari talistess partit tieg[u spi//a biex astjena. Il-vot ta’ sfidu/ja ma g[addiex. Min ressqu tilfu. Dr Joseph Muscat tilef il-vot ta’ sfidu/ja fil-Gvern.

Lawrence Gonzi, i]da, baqa’ ma ;abx ilma;;oranza tal-voti i]da xorta wa[da jista’ jibqa’ jmexxi l-Gvern.

Iffa//jat minn din ilpo]izzjoni, Lawrence Gonzi [ass li quddiem din ir-realtà kellu jie[u po]izzjoni politika. Wara lKunsill :enerali [abbar li se jifta[ pro/ess li permezz tieg[u fil-Partit Nazzjonalista min ried jikkontesta g[al kap talpartit, seta’ jie[u sehem fi pro/ess ta’ elezzjoni miftu[a g[al dak jew dawk li ja[sbu li jistg[u jag[mlu a[jar jew g[allinqas ikunu differenti minnu.

G[a]la diffi/li

Din hi g[a]la diffi/li g[al min g[amilha. Li jkollok Prim Ministru li jer;a’ jifta[ pro/ess ta’ elezzjoni mhix de/i]joni fa/li. Hi g[a]la diffi/li mhux g[aliex infeta[ il-pro/ess ta’ g[a]la ta’ kap i]da g[aliex Lawrence

Gonzi qed juri li idde/ieda li jerfa’ l-pi] tar-responsabbiltà tad-de/i]jonijiet politi/i li l-Gvern tieg[u [a u li kien kritikat fuqhom filParlament.

Il-Prim Ministru kien kritikat li f’pajji]na [add ma jirri]enja u [add ma jerfa’ rresponsabbiltà ta’ de/i]jonijiet li jidhru li ma jkunux marru tajjeb.

Quddiem din l-akku]a, Lawrence Gonzi, fil-kariga ta’ Prim Ministru li skont ilKostituzzjoni g[andu kull dritt li jibqa’ jmexxi lillpajji], xorta wa[da idde/ieda li jerfa’ rresponsabbiltà.

Qed jerfa’ r-responsabbiltà wa[du

Jien il-Prim Ministru u jien nerfa’ r-responsabbiltà.

Issa min ja[seb li jista’ jag[mel a[jar, jew ikun a[jar, seta’ jitfa’ n-nomina tieg[u u jikkontesta lelezzjoni g[all-g[a]la talKap. Dan mhux biss mument tal-verità g[al Lawrence Gonzi i]da wkoll g[al kull deputat u kunsillier filpartit. Kien il-waqt li min irid jersaq ’il quddiem.

Lawrence Gonzi idde/ieda li jerfa’ rresponsabbiltà wa[du i]da dan ifisser ukoll li jekk tkun eletta persuna o[ra b[ala

minn Edwin Vassallo edwinvassallo@gov.mt

Kap, il-Ministri u sSegretarji Parlamentari jkunu mistennija jirri]enjaw ukoll biex min ikun elett ikollu kull libertà jag[]el ilministri tieg[u.

Dan ifisser li d-de/i]joni li Lawrence Gonzi [a fiha nnifisha g[andha effett fuq kull deputat ie[or filParlament fuq in-na[a talGvern.

Min ja[seb li hu a[jar seta’ jikkontesta

Dawk li ja[sbu li jistg[u jkunu a[jar setg[u jikkontestaw.

Ir-responsabbiltà kienet titlob li min jemmen li seta’ kien eli;ibbli li jkun kap,

kellu jersaq ’il quddiem. La [add ma resaq ’il quddiem in[oss li issa hu l-waqt li kollha kemm a[na nuru llealtà tag[na lejn Lawrence Gonzi.

Nemmen li dan hu l-waqt li fih naraw jekk irridux immorru pass ’il quddiem jew jekk irridux immorru mitt pass lura.

Issa nistenna li mhux ilwaqt li noqog[du nikkritikaw i]da li na[dmu flimkien b’lealtà.

Min ma kienx lest li jid[ol g[ar-responsabbiltà meta ;iet l-okka]joni, id-dmir tieg[u issa hu li jkompli jg[in biex immorru ’l quddiem.

Lawrence Gonzi jag[]el l-umiltà

Fi/-/okon tal-persuna jidher il-kobor tal-persuna.

Il-kobor tal-persuna ma jidhirx fl-g[erf li taf t[ares lejh id-dinja i]da fl-umiltà li l-istess dinja llum tant tobg[od.

Fil-fehma tieg[i, Lawrence Gonzi g[a]el lumiltà meta idde/ieda li jifta[ mill-;did il-pro/ess ta’ g[a]la ta’ mexxej talpartit. Hu wera l-interess u l-kura;; tieg[u li jikkontesta. B’idi fuq ilkuxjenza n[oss li issa li [add ma ikkontesta lil Lawrence Gonzi g[andna nfittxu li na[dmu aktar u

a[jar. G[aliex li tikkritika fa/li i]da li terfa’ rresponsabbiltà hu [afna aktar diffi/li. Li tikkritika hu komdu i]da li terfa’ rresponsabbiltà ta’ mexxej hi sfida u sinjal ta’ kura;;.

Lawrence Gonzi determinat fis-sewwa

Lawrence Gonzi hu determinat fis-sewwa. Din d-determinazzjoni mhix sinjal ta’ dg[ufija i]da sinjal ta’ kura;; li jag[mel issewwa.

Fis-sa[[a u d-determinazzjoni tieg[u wie[ed jara iddeterminazzjoni lejn issewwa tal-Partit Nazzjonalista.

Dan hu e]er/izzju li fih u permezz tieg[u l-Prim Ministru se jersaq lejn ilpoplu aktar b’sa[[tu u juri li mhux veru li hu ggranfat mas-si;;u tal-poter… g[aliex lest li jitilfu.

Nawgura lil Lawrence Gonzi li jibqa’ sod fil-valuri tas-sewwa, jibqa’ jemmen li l-politika tfisser servizz u li [add ma g[andu lmonopolju tal-politika.

Nemmen li a[na wkoll g[andu jkollna l-[sieb li nersqu lejn is-sewwa u nsa[[u s-sewwa.

Dan hu l-mument talprova mhux g[al Lawrence Gonzi biss i]da g[al kull nazzjonalist.

Nemmen li r-rwoli ma jinfirdux “Nawguralek Alison. Nitlob g[alik biex f’kollox tfittex il;id veru tal-bniedem. Dan hu s-sabi[ tal-politika.”

“Din g[alik hi opportunità sabi[a fejn int tista’ tkun ta’ xhieda u b[alma qalilna lImg[allem, tkun il-mel[ talart u dawl tad-dinja, anke firra[al tag[na.”

Dawn huma u[ud millmessa;;i sbie[ ta’

inkora;;iment li r/evejt meta a//ettajt li nikkontesta lelezzjoni g[all-Kunsill Lokali tal-lokalità tieg[i tal-Mosta f’isem il-Partit Nazzjonalista.

Nistqarr li meta kont avvi/inata mill-PN biex nikkontesta din l-elezzjoni kienet sorpri]a kbira g[alija u fl-istess waqt sodisfazzjon g[all-fidu/ja li ntwerejt.

Irrid ng[id li matul dan ilperjodu ta’ riflessjoni sibt x’jag[milli kura;; u sibt ukoll x’jaqtag[li qalbi. I]da fl-a[[ar, grazzi g[all-[afna inkora;;iment u appo;; li r/evejt, idde/idejt li na//etta din is-sej[a. Ikolli nistqarr li qisni qed ng[ix f’[olma.

I]da g[alija dan i]-]mien ifisser ukoll esperjenza sabi[a u opportunità biex permezz tad-doni u l-grazzji li tani Alla nkun ta’ servizz u g[ajnuna, mhux biss g[allpartit i]da, fuq kollox, g[allokalità li fiha trabbejt u li tant ng[o]] f’qalbi, u g[al [uti r-residenti Mostin.

Il-politika hi servizz lejn [addie[or u b’ri]q [addie[or.

G[aldaqstant nitlob lil Alla biex jag[tini l-grazzja li nag[raf x’inhu s-sewwa mistenni minni u li nikber f’din l-istess im[abba, flumiltà u fis-sens ta’ qadi lejn il-proxxmu.

L-iskop veru tal-politika hu l-;id komuni u l-;id talbniedem. In-nisrani hu msejja[ minn :esù Kristu biex f’kull bniedem jilma[, jaqdi u jservi lilu stess blim[abba. Meta Alla jsej[ilna g[al xi missjoni fost [utna lbnedmin, HU jag[mlilna wkoll stedina biex nift[u qalbna [alli fiha nilqg[u sehem mill-im[abba li biha [abb IbnU meta [are; fit-

triqat iwettaq il-missjoni li fdalu f’idejh u fil-passjoni tieg[u.

Hekk, fis-servizz li nag[tu, inkunu nistg[u nixb[u lilU f’din l-im[abba tag[na lejn lo[rajn.

L-im[abba hi valur tant g[oli li g[alih Kristu xerred demmU g[alina. Daqshekk hu qawwi dan il-valur.

Fil-Vangelu nsibu lil Kristu jkun mistoqsi minn wie[ed g[aref fil-li;i liema hu lKmandament il-kbir.

U Kristu jwie;eb hekk: “{obb lill-Mulej, Alla tieg[ek, b’qalbek kollha , b’ru[ek kollha, u b’mo[[ok kollu. Dan hu l-Kmandament il-Kbir u l-ewwel wie[ed. U t-tieni wie[ed jixb[u: “{obb lil g[ajrek b[alek innifsek.”

(Mt 22, 37-39, Mk 12, 3031).

Dan jitlob minna sens ta’ maturità, responsabbiltà, impenn u sagrifi//ju biex bilfatti, f’dak kollu li nag[mlu tassew nonoraw din il-Kelma Qaddisa ta’ Kristu.

Jiena nitlob lill-Mulej Alla

u lill-Madonna, patruna tag[na l-Mostin u nitlob lilkom ukoll titolbu g[alija biex din l-esperjenza f’[ajti t[alli fija marka tajba u la[jar ;id possibbli.

Nitlob li, ji;ri x’ji;ri flelezzjoni li ;ejja, isse[[ dejjem ir-rieda ta’ Alla biex hekk nimxi dejjem fit-triq li g[a]illi, imdawla bl-g[erf umli tal-Ispirtu tieg[u u biddija ta’ Wi//u.

Fuq kollox nitlob li HU jnissel, isa[[a[ u jkattar fija m[abba sin/iera u ;enwina lejH u lejn il-proxxmu kollu biex fuq l-e]empju u l-passi tieg[u, f’dak kollu li nag[mel nixhed dejjem ilkobor u l-qawwa tal-Misteri tal-[ajja tieg[u, ta’ m[abbtu bla qies u ta’ Kelmtu Mqaddsa.

Dan g[ax nemmen li r-rwol tag[na ta’ nsara u ta’ a[wa fi Kristu u r-rwoli tag[na fil[ajja ta’ kuljum ma jinfirdux!

Alison Tonna hi Kandidata tal-PN g[all-Elezzjoni talKunsill Lokali tal-Mosta

minn Alison Tonna alisontonna@yahoo.co.uk

Dan hu ]mien ta’ esperjenza sabi[a g[alija

14

OPINJONI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Nevalwaw il-proposti g[all-kunsilli lokali Id-diskussjoni dwar kif ilkunsilli lokali jistg[u jitjiebu tinsab b[alissa fl-aqwa tag[ha. Matul din il-;img[a, il-Partit Laburista nieda lmanifest g[all-kunsilli mmexxija minnu.

Issemmew numru ta’ proposti tajbin, fosthom li g[andha ting[ata risposta fi ftit jiem b’dak li jkun se jsir, lil min ikun g[amel talba jew xi ilment mal-kunsill.

Proposta o[ra rilevanti hi li l-laqg[at tal-kunsill jixxandru fuq l-internet g[al min ikun jixtieq isegwi minn daru.

Kien hemm punti o[rajn, madankollu, li nixtieq nanalizza aktar fil-fond leffett tag[hom fuq il-[idma tal-kunsill.

F’dan il-manifest t[abbar li kunsilli lokali mmexxija millPartit Laburista g[andhom inaqqsu l-burokrazija g[allkomunità kummer/jali tallokal, billi jitwaqqaf forum ta’ konsultazzjoni.

Wie[ed forsi kien jistenna li f’dan il-manifest, minflok nibdew id-diskussjoni ta’ kif se titnaqqas il-burokrazija, jitni]]el b’mod konkret

x’g[andu jsir biex ilburokrazija effettivament titnaqqas.

Proposta o[ra tg[id li se jintg[a]lu persuni, li ma jkunux eletti b’mod demokratiku i]da mag[]ula mill-kunsillieri stess, biex ikunu rappre]entati f’g[a]liet ta’ kuntratti li jing[ataw millkunsill.

L-intenzjoni ta’ din ilproposta g[all-Partit Laburista hi li ssa[[ah it-trasparenza.

Ma rridux ninsew li huma lkunsillieri li jibqg[u responsabbli politikament quddiem l-elettorat g[allazzjonijiet tag[hom g[aliex huma li jing[ataw il-mandat tat-tmexxija. Din hi responsabbiltà li m’g[andhiex tintefa’ fuq persuni millpubbliku.

Hawn iqumu numru ta’ mistoqsijiet dwar din ilproposta. Kif se jintg[azlu rrappre]entanti? Se jkollhom vot fl-g[a]la jew parte/ipazzjoni biss?

Mhemmx dubju li semplicement interview ma jkunx bi]]ejjed.

Qed ng[id dan g[aliex kull

persuna li tintg[a]el g[andha tinforma lill-kunsill bl-assi tag[ha, biex wie[ed ji]gura li jkun evitat kull kunflitt ta’ interess mill-istess persuna li tkun intg[a]let u x-xog[ol mitlub g[at-tender li jkun se jing[ata.

Issemmew punti o[rajn filmanifest li di;à je]istu f’numru ta’ lokalitajiet Maltin.

Ewlenin fosthom hu t-tnaqqis tal-konsum tal-ener;ija millkunsill. Mhemmx dubju li dan hu prin/ipju nobbli, i]da tajjeb wie[ed jg[id li dan qieg[ed di;à jsir fil-pre]ent, fejn xi kunsilli applikaw biex jistallaw sistemi ta’ ener;ija sostenibbli.

Issemma li l-anzjani g[andu jkollhom ]jarat fi djarhom biex ikun ]gurat li l-g[ixien tag[hom hu tajjeb. Difficli tkun kontra din il-proposta, i]da alla[ares dan ma kienx ilka].

Kull kandidat elett bhala rappre]entant tal-poplu g[andu jibqa’ f’kuntatt kontinwu mal-elettorat li ele;;ih. Dan hu d-dmir tieg[u, ewlieni fost l-o[rajn.

Il-kunsilli lokali llum saru

storja ta’ su//ess ma[luqa minn Gvern Nazzjonalista.

Diffi/li [afna nimma;ina lokalità f’Malta li tg[addi ming[ajrhom illum.

Bi]]ejjed insemmi lesperjenza ta’ lokalitajiet li fallew fit-tmexxija tag[hom, b[alma kien dak tal-Mosta.

Il-kunsilli lokali g[enu lillgvern /entrali biex saret bidla fil-mentalità tal-importanza li n-nies jisseparaw l-iskart. }died is-servizz tal-customer care fejn persuna tista’ twassal it-talba tag[ha f’uffi//ju vi/in tad-dar tag[ha minflok tirrikorri f’uffi//ji /entrali. Issebba[ aktar l-ambjent u tjiebu ttoroq residenzjali.

Bla ebda dubju, rajna ]ieda qawwija fl-organizzazzjoni tal-attivitajiet kulturali, li tejbu l-kwalità tal-[ajja tag[na u ]ammew [aj l-aspetti sbie[ ta’ Malta fl-img[oddi.

Il-kunsilli lokali llum jibqg[u dejjem aktar rilevanti minn qatt qabel.

minn Ryan Callus

........................................... ryancallus@gmail.com

Ryan Callus hu kandidat tal-PN g[all-elezzjoni talkunsill lokali tas-Si;;iewi

Il-kunsilli lokali llum saru storja ta’ su//ess li bdiet u ssa[[et ta[t gvernijiet nazzjonalisti

Il-politika tal-ener;ija Is-sorsi diversifikati g[andna b]onnhom mhux biss g[as-sigurtà ekonomika i]da wkoll g[all-politika Il-kri]i fis-Sirja, kif min qed isegwiha sa issa fehem sew, qed taqsam il-membri talKunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti. Hemm dawk li jridu lill-President Assad iwarrab. Imbag[ad hemm i/-?ina u r-Russja.

Mhux dwar is-Sirja rrid nitkellem illum, i]da dwar irRussja, u s-sehem li din g[andha, imqar indirett, fittiswir tal-ambjent politiku immedjatament madwar lUnjoni Ewropea, kif ukoll fuq is-sigurtà ambjentali u talener;ija tal-UE. G[aliex huma x’inhuma rra;unijiet li qed i;;ib irRussja dwar kif id-dinja g[andha timxi f’konfront mal-awtoritajiet Sirjani, ma nistg[ux ninjoraw iddimensjoni tal-ener;ija.

Sa ftit ilu – sa ftit qabel ma faqqg[et il-kri]i – is-Sirja kienet qed timbotta alleanza ekonomika mal-Iran (alleanza li hi wkoll politika llum), lIraq, it-Turkija u r-Russja.

Bejniethom, dawn il-pajji]i jikkontrollaw xi kuriduri millaktar importanti fit-trasport tal-gass u ]-]ejt.

Il-problemi fil-Lvant Nofsani, g[alhekk, ma nistg[ux nifhmuhom jekk ma

jkollniex xi tag[rif dwar ilperspettiva Russa, g[ax ilmexxejja attwali tag[ha g[andhom interess kbir li lprezz ta]-]ejt jibqa’ g[oli, g[aliex dan ifisser aktar introjtu g[ar-Russja – produttur importanti – fi ]mien meta faxex kbar talbqija tal-ekonomija tag[ha huma sta;nati jew ma jrendux bi]]ejjed biex ir-Russja tista’ tkampa bl-obbligi kollha talgvern tag[ha.

G[alhekk qed nipproponi li, anki f’Malta, fejn ma niddependux daqs xi statimembri o[ra tal-UE fuq i]]ejt u l-gass tar-Russja, g[andna nag[tu kas ilkwistjonijiet u t-tag[rif li jinsab fi ktieb b[al dak li g[adu kemm [are;: Russia’s Energy Policies: National, Interregional and Global Levels (Edward Elgar), ta[t id-direzzjoni ta’ Pami Aalto, professur Finlandi].

G[aliex anki jekk a[na m’a[niex milqutin, fl-UE hemm s[ab importanti li bilfors je[tie; jag[tu kas tarRussja, u jistg[u anki jirsistu mag[na li ni;bdu /erta linja, proprju min[abba dan.

Il-kontributuri jqisu lpolitika Russa minn erba’

minn Ranier Fsadni ranierfsadni@europe.com

perspettivi essenzjali: tarri]orsi naturali u ssostenibbiltà tag[hom; laspett tal-investiment finanzjarju fl-industrija, li tinkludi g[alhekk is-s[ubija mas-settur privat; l-aspett amministrattiv, ji;ifieri l-istat u jekk min ji]viluppa lpolitika u jidderi;iha hux qed i]omm linja fl-interess pubbliku; u l-aspett ekolo;iku.

Jekk nibdew minn tala[[ar, fl-anali]i ta’ Tynkkynen u Aalto, iddimensjoni ekolo;ika hi

wa[da li sa issa mhix fattur li l-politika tal-ener;ija Russa tag[ti wisq kasu.

Naturalment, dan hu fattur rilevanti mhux biss g[aliex lUE tirsisti tant biex nikkumbattu l-bidla fil-klima, i]da anki g[aliex aktar ma jkun hemm tin;is fir-Russja, aktar se jkun hemm lok li nnuqqas fil-kwalità tal-[ajja gvern Russu jikkumpensa g[alih billi jipprova j]omm ilprezz ta]-]ejt g[oli (imqar billi jara li l-kri]ijiet politi/i internazzjonali ma jonqsux) sabiex ikollu aktar flus xi jqassam.

Xi w[ud mill-aktar partijiet interessanti tal-ktieb huma proprju d-diskussjonijiet dwar l-aspett amministrattiv, anki jekk dan hu wie[ed li diffi/li li jitkixxef dwaru.

L-anali]i ddettaljata filktieb, b[al ta’ Margarita Balmaceda, turi li kumpanija b[all-Gazprom m’g[andniex in[arsu lejha b[ala organu b’mo[[ wie[ed u b’rieda wa[da, biex ing[id hekk, i]da b[ala “konglomerazzjoni ta’ interessi” – kamp tal-battalja bejn diversi interessi fiha nnifisha.

G[all-istess ra;uni, ilkumpaniji tal-istat jikkompetu

ma’ xulxin biex ir-regoli talpajji] jinbidlu skont kif jaqbel lilhom. Mhux dejjem jinqdew mill-istat Russu, u wie[ed irid isegwi bir-reqqa g[aliex xi kumpaniji jirnexxu u o[rajn ifallu.

Dan il-punt hu importanti g[aliex wie[ed jara li lin/ertezza li hemm flindustrija ta]-]ejt tolqot mhux biss min irid jixtri, i]da wkoll lil min jipprodu/i. Il-politika ta’ stat produttur b[ar-Russja – bid-dipendenza li din g[andha fuq ir-rieda ta’ xi individwi potenti aktar minn fuq il-karigi li jokkupaw – tfisser li jinqala’ sikwit tilwim dwar il-prezzijiet (anki dawk domesti/i), kif ukoll dwar irregoli tal-log[ba, li mhumiex biss dawk uffi/jali i]da jinkludu wkoll xi w[ud informali, mhux-miktubin.

Ktieb b[al dan ifakkarna li t-tiftix g[al sorsi o[rajn ta’ ener;ija ma hux biss kwistjoni ta’ prezzijiet u kontijiet. Hu wkoll kwistjoni ta’ politika – kemm nazzjonali kif ukoll internazzjonali – biex kemm jista’ jkun l-UE u Malta jkunu indipendenti millkompromessi ma’ stati spjetati.

OPINJONI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

15

IR-RIFORMA FIL-KURA PRIMARJA

Inwettqu dak li pproponejna Il-[tie;a ta’ riforma fil-qasam tal-Kura Primarja ilha tin[ass.

I]da l-qbil immedjat dwar ilmetodi tal-istess riforma kif indikati fid-dokument konsultattiv kien wie[ed minimu. Jer;a’ anqas hu l-qbil dwar kemm il-proposti indikati fl-istess dokument kienu indirizzati fl-a[[ar snin.

Saritilna kritika, kultant akku]awna, li l-gvern falla f’din ir-riforma. G[aldaqstant, b[ala Ministru responsabbli mis-Sa[[a, mill-Anzjani u mill-Kura fil-Kommunità, dehrli li g[andi nispjega x’;ara, u x’qed ji;ri, sewwa.

F’Di/embru 2009 tnieda ddokument ta’ konsultazzjoni Insa[[u s-servizzi tal-Kura Primarja li r-rispons g[alih in;abar u kien evalwat sa ftit anqas minn sentejn ilu.

L-essenza ta’ dak iddokument kienet li l-pazjent jitqieg[ed fi/-/entru tas-servizzi tas-sa[[a u jing[ata s-setg[a li jikkontrolla l-istess servizzi li jg[oddu g[alih jew li je[tie; permezz ta’ element kardinali: l-informazzjoni, l-a//ess u ttqassim tal-informazzjoni. :imag[tejn ilu nedejna ssistema tal-IT ;dida, myhealth – li hi ba]ata propju fuq dan ilkun/ett li jag[ti s-setg[a lillpazjent li ja//essa l-informazzjoni u r-rekords medi/i tieg[u hu stess.

Din is-sistema tag[ti lg[a]la lill-pazjent li jo[loq

komunikazzjoni virtwali bejnu, l-informazzjoni dwaru u t-tabib jew tobba tal-g[a]la tieg[u, inklu] it-tabib talfamilja.

Tajna l-possibbiltà wkoll lill-istess tobba tal-familja li, bil-permess tal-pazjent, ikollhom a//ess dirett g[allinformazzjoni dwar il-pazjenti tag[hom. Dan ukoll kien parti essenzjali minn dak iddokument, kif l-istess jista’ jing[ad dwar il-[tie;a li ting[ata kontinwità lis-servizzi tas-sa[[a li jing[ata pazjent.

Il-preskrizzjoni permezz ta’ din is-sistema tal-IT se tkun ilpass li jmiss.

Dan falliment? Forsi l-gvern seta’ jibqa’ jis[aq fuq itterminolo;ija u]ata f’dak iddokument ori;inali meta konna qed na[dmu fuq ilmyhealth. Imma lilna timpurtana aktar l-essenza milli l-buzz words.

Element ie[or kardinali f’dak id-dokument kien li nittrasformaw i/-?entri tasSa[[a f’pajji]na b’infrastruttura u servizzi a[jar u mi]juda flimkien mali]vilupp ta’ /entri re;jonali.

F’dawn l-a[[ar xhur bdiet din ir-riforma wkoll.

I/-?entri tal-Mosta u rRabat se jkunu l-ewwel passi, kemm b[ala mmodernizzar u manutenzjoni, u wkoll blinvestiment qawwi fl-apparat me[tie;.

minn Joe Cassar joe.cassar@gov.mt

}gur tiftakru l-istallazzjoni tal-apparat tar-radjografija di;itali fil-Mosta li b’mod dirett u immedjat jag[ti lpossibbiltà li X-Rays fil-Mosta jistg[u jkunu analizzati millprofessjonisti fl-Isptar Mater Dei ming[ajr il-[tie;a li lpazjent ikollu joqg[od imur hu fi]ikament l-isptar.

Inbeda wkoll ix-xog[ol ta ippjanar dwar l-ewwel ?entru Re;jonali tas-Sa[[a.

Dan se jkun f’San :iljan u se jkun jinkludi aktar servizzi milli llum huma offruti f’?entri tas-Sa[[a, b[al pere]empju, operazzjonijiet ]g[ar u interventi o[rajn.

Dan falliment? Jista’ jkun li ma nfurmajniex bi]]ejjed li limplimentazzjoni ta’ dawn il-

mi]uri huma l-frott ta’ dak iddokument u r-rispons li r/evejna fuqu.

Dak id-dokument jirreferi wkoll g[all-importanza li lprofessjonisti kollha involuti fil-Kura Primarja je[tie; li jkomplu ji]viluppaw. Il-gvern mhux biss irrikonoxxa dan, imma ]viluppa struttura ta’ ta[ri; g[al dawk it-tobba interessati fil-qasam tal-GP li jwassal sal-akkreditazzjoni talistess ta[ri; mar-Royal College of GPs tar-Renju Unit.

Apparti dan g[addejjin diskussjonijiet biex tin[oloq linja ;dida ta’ spe/jalizzazzjoni g[all-GPs. Il-Gvern qed jag[ti l-appo;; kollu tieg[u g[all-i]vilupp ta’ programmi ta’ ta[ri; g[allinfermiera spe/ifikament filqasam tal-kura primarja u filkomunità.

L-istess g[amilna ma’ professjonisti o[rajn b[allfi]joterapisti, l-OTs u lpodjatristi. Dawn kollha llum joffru servizzi barra millIsptar, fi/-?entri tas-Sa[[a u fil-komunità. Fallejna?

Jista’ jkun li ma daqqejniex trombi bi]]ejjed i]da a[na qeg[din hawn biex nag[tu servizz tas-Sa[[a, mhux servizz tal-banda.

Element ie[or li kien jis[aq fuqu dak id-dokument kien li nsa[[u s-servizzi e]istenti filkomunità. Fl-a[[ar sentejn appuntajna paediatricians tal-

komunità, ]idna lprofessjonisti tal-Commcare (servizz inter-dixxiplinarju filkomunità), ]viluppajna servizz ta’ monitora;; g[all-adulti filkomunità li g[andhom xi di]abbiltà, waqqafna s-servizzi ta’ screening. Fejn fallejna?

Forsi mhux dejjem g[amilna evidenti r-rabta bejn linvestiment li qed isir u lg[eruq tieg[u m[awlin f’dak id-dokument. ?ert li x’u[ud minnkom fehmu li te]isti din ir-rabta, u nittama li lkumplament jibdew jifhmuha malajr.

Il-gvern miexi sewwa flimplimentazzjoni ta’ dawk ilmi]uri. Iva jien kburi li f’isimkom qed immexxi din limplimentazzjoni u nassigura l-impenn kontinwu u komplet tieg[i g[al din il-kaw]a ;usta.

Hu veru li xi mi]uri ta’ dak id-dokument ma kinux implimentati, imma kieku kellna l-[sieb li nwettquhom kollha u kif jidhrilna a[na biss, xi skop kien ikollu ddokument konsultattiv?

Rajna r-rispons ta’ dawk interessati u fhimna li xi proposti ma kienx waqthom, jew g[ax prematuri, jew g[ax jiswew wisq jew g[ax jiddependu fuq mi]uri o[ra li jridu jkunu implimentati qabilhom. Imma l-pro/ess baqa’, u jibqa’ g[addej, id f’id mad-dinami/i tal-mument, tarri]orsi u l-opportunitajiet.

Ix-xog[ol l-importanti... mhux il-paroli!

Ninsabu biss tliet ;img[at mill-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali li se jsiru fl-10 ta’ Marzu f’35 belt u ra[al madwar Malta u G[awdex.

B[al kull kandidat ie[or, qed nipprova ndur kemm jista’ jkun familji biex inkompli niltaqa’ man-nies u nara x’inhuma l-aktar b]onnijiet li jitkellmu dwarhom.

Mhux fa/li. Spe/jalment jekk b[ali tkun l-ewwel esperjenza tieg[ek b[ala kandidat. U aktar u aktar meta jkollok lokal kbir b[alma hu {al Qormi.

I]da fil-mument meta ta[sel taqta’ xi ftit qalbek, tiltaqa’ ma’ nies li jag[mlulek kura;;.

Hekk ;rali din il-;img[a – iltqajt ma’ ]ew; esperjenzi, inklu] wie[ed li assolutament ma tinteressahx il-politika.

Il-qasam edukattiv

Dan tal-a[[ar ;abni aktar konxju kemm in-nies jag[tu kas ta’ dak kollu li jkun g[addej, avolja l-pika politika tkun iddejjaqhom. Dan g[ax kellimni dwar din il-kwistjoni tal-Li;i dwar l-Edukazzjoni li qed tkun diskussa filParlament.

Bir-ra;un li jinkwieta, g[ax

fin-nofs hemm it-tfal tieg[u – u fejn jid[lu t-tfal, il-kuluri politi/i u l-log[ob tat-Tom & Jerry ]gur mhux posthom.

Iva, sfortunatament, latte;;jament tal-Partit Laburista b[alissa dwar din ilLi;i qed iqajjem t[assib. Kien hemm min sa[ansitra qabbel dan l-a;ir ma’ dak li se[[ qabel l-a[[ar Elezzjoni :enerali meta l-PL ippropona li jda[[al il-famu]a reception class – b’ri]ultat li kien se j]omm lil uliedna repeaters g[alxejn.

Aktar opportunitajiet

{a ng[id kollox. Dan irra;el stqarr mieg[i l-inkwiet tieg[u dwar l-opportunitajiet ta’ xog[ol wara li uliedu jispi//aw mill-istudji tag[hom. G[ax, fi kliemu stess, hu qalli /ar u tond li jinteressah “ix-xog[ol mhux il-paroli tal-politi/i”.

Kien hawnhekk li qabel [allejtu, g[amilli kura;;.

Qalli biex jekk nibqa’ f’din illinja nkompli na[dem fuq dak li jinteressa verament lin-nies – ix-xog[ol, il-livell talg[ajxien, l-edukazzjoni u ssa[[a – g[ax in-nies dwar dan iridu jitkellmu u mhux fuq il-

parti;jani]mu politiku. U tlaqt minn [dejh b’[afna punti f’mo[[i.

X’qed jag[mel il-Gvern^

Jien konvint li l-Gvern qed ja[dem bis-s[i[ biex jil[aq dawn l-aspirazzjonijiet ta’ dan l-individwu, u eluf o[ra b[alu.

G[alhekk qed tinbena skola ;dida kull sena, qed isir investiment qawwi biex ji]diedu l-medi/ini b’xejn, qed jissebb[u aktar spazji miftu[a f’diversi lokalitajiet, l-impjiegi ;odda qed ji]diedu kull sena filwaqt li investituri barranin qed jaraw lil Malta b[ala post ideali fejn ikomplu jinvestu.

Veru. Hemm diversi sfidi quddiemna. L-azzjoni ta’ Moody’s fil-konfront ta’ Malta ftit tal-jiem ilu fakkritna li madwarna g[ad hemm il-maltemp. I]da hawn jid[ol l-g[aqal tal-Gvern. Li jkompli jmexxi lil dan ilpajji] ’il quddiem, u jkomplu jin[olqu opportunitajiet ;odda g[al uliedna.

It-tfal u l-familji

U la qed insemmi t-tfal, [a nag[mel referenza g[all-

pro;ett :nien il-Madonna talAn;li li kien inawgurat f’Ba[ar i/-/ag[aq il-;img[a lo[ra.

Hu ta’ sodisfazzjon kbir tara dak l-ispazju sigur u nadif, li issa fih jistg[u jirrikreaw ru[hom it-tfal u l-familji tazzona – pro;ett li sar grazzi g[all-Gvern u l-[idma talMinistru George Pulli/ino.

I]da l-a[barijiet po]ittivi b’risq it-tfal u ]-]g[a]ag[ ma waqfux hawn. Il-Gvern fla[[ar jiem [abbar ukoll li ta 9 miljun ewro lill-Asso/jazzjoni Maltija tal-Futbol (MFA) biex din tkun tista’ tkompli l[idma tag[ha f’19-il klabb tal-futbol.

Prosit Tonio Fenech. Prosit Clyde Puli. Bl-impenn tag[kom se jgawdu mijiet ta’ tfal li j[obbu dan l-isport.

G[ax din hi l-politika. Li tkun ta’ servizz. Li ta[dem b’risq in-nies. Li tistinka biex il-[ajja ta’ kull individwu tmur g[all-a[jar. U biex [add ma jit[alla barra, bil-mira tibqa’ li verament uliedna jirnexxu lkoll.

Robert Cremona hu kandidat tal-PN g[all-Kunsill Lokali ta’ {al Qormi

minn Robert Cremona robert.cremona@media.link.com.mt

Il-politika hi li tkun ta’ servizz b’risq in-nies

16

PERSUNAÌÌI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

PRIM IM{ALLFIN E}EMPLARI (3)

Sir Arturo Mercieca Ma nafx kellniex Prim Ministru li g[adda minn tant affarijiet daqs Sir Arturo Mercieca, wie[ed mill-akbar ulied li bihom tifta[ar il-g]ira ta’ G[awdex. Jibqa’ jissemma’ g[all-g[erf u l-kultura tieg[u, b[ala kittieb ta’ pro]a u poe]ija, avukat u politiku — fuq kollox b[ala wie[ed millakbar Presidenti tal-Qrati.

Arturo twieled fil-Belt Vittorja fl-14 ta’ :unju 1878 mit-Tabib Bartolomeo u minn Giulia Garroni, it-tielet fost g[axar a[wa.

Tfajjel, kont tarah abbati filKnisja ta’ San Fran;isk talMinuri Konventwali. Trabba ta[t l-g[ajn g[aqlija ta’ ommu, mara ta’ dixxiplina. Ta’ sitt snin, mar sena l-iskola talGvern.

Minn hawn fl-1885 g[adda g[as-Seminarju ta’ G[awdex, fejn dam disa’ snin — dejjem l-ewwel fil-klassi u jie[u sehem f’rappre]entazzjonijiet teatrali. Fl-1894 ta l-matrikola u ;ie t-tieni fost l-istudenti kollha.

F’Ottubru 1894 beda l-kors tal-letteratura fl-Università u fl-1897 [a l-M.A. Student, spiss kien jassisti g[as-seduti tal-Kunsill tal-Gvern ta[t ilpresidenza tal-Gvernatur Sir Arthur Freemantle. Fl-istess ]mien kien anki jikteb fil;urnal Malta.

Fl-1901 Arturo [a l-lawrja ta’ avukat u beda jipprattika mal-penalista Dr Alfredo Caruana Gatto. Sena wara Dr. Mercieca, li kien reba[ ]ew; scholarships, mar jipperfezzjona ru[u f’Londra u Ruma.

F’din l-a[[ar belt studja ta[t ;uristi ta’ fama mondjali, b[al Scialoia, Vivante u Guelfi, u [a l-prattika mal-Avukat Nazzareno Ferrata li kien [u lKardinal Domenico Ferrata li fl-1913 ;ie Malta b[ala Legat tal-Papa g[all-Kungress Ewkaristiku.

Lura f’Malta fl-1903, Dr Mercieca sab lil missieru marid u difatti f’Di/embru talistess sena tilfu. Issa Arturo kellu fuq spallejh il-pi] talfamilja u kellu jmur joqg[od Malta ma’ ommu u [utu.

Sir Arturo Mercieca

Hemm, b[ala president ta’ La Giovine Malta, Dr Mercieca beda jo[ro; ir-rivista Malta Letteraria u baqa’ direttur tag[ha sal-1915 meta [a uffi//ju mal-Gvern.

Mill-1907 sa l-1910 kien Segretarju tal-Partit Nazzjonalista.

F’Marzu 1917 kien di;à membru tal-Kunsill tal-Gvern b[ala rappre]entant ta’ G[awdex. {adem bla ser[an biex jara lil Malta mog[tija kostituzzjoni denja tag[ha.

Fl-4 ta’ Frar 1908 Dr. Arturo ]]ewwe; lis-sinjorina Giuseppina Tabone, li minnha kellu sebat itfal.

Avukat imfittex

Arturo Mercieca kien avukat imfittex [afna. Id-difi]i li kien g[amel f’]ew; kaw]i baqg[u jissemmew: ka] ta’ diretturproprjetarju ta’ bank Ingli] kundannat fl-1909 g[al /erta m;iba tieg[u u fl-1914 ka] ta’ Kummissarju tal-Pulizija li kien tne[[a mill-uffi//ju.

Nafuh lill-mod g[aref kif Dr. Mercieca fl-1909 iddefenda lit-tabib P.P. Agius li ;ie mibdul il-mod li bih kienu je[islu mill-katavri talimg[allqin: Dr. Agius kien ;ie m[arrek talli kkritika f’Risorgimento il-metodu li kien intu]a fid-difna ta’ Antonio Azzopardi mill{amrun, mg[allaq g[ax kien

qatel lil [atnu, u sostna li dan aktarx li kien indifen [aj.

Fl-1915 l-Avukat tal-Kuruna Vincenzo Frendo Azzopardi sar President tal-Qrati flok Sir Giuseppe Carbone u, meta lAv. Mikelan; Refalo [a l-post ta’ Dr. Frendo Azzopardi, ilLogutenent Gvernatur Sir Thomas Byatt offra l-post ta’ Assistent-Avukat tal-Kuruna lil Arturo Mercieca.

Kien fis-sena 1915 li Dr. Mercieca la[aq Professur tadDritt Kummer/jali. Imbag[ad fl-1919 sar Avukat tal-Kuruna flok Mikelan; Refalo.

F’:unju 1920 waslu Malta lLetters Patent tal-Kostituzzjoni li Malta kien se jkollha. Dr. Mercieca ppre]enta lkummenti tieg[u fuqhom, u dawn kwa]I kollha dda[[lu fil-Kostituzzjoni.

Ta[t Lord Plumer, il-Gvern kompla jag[mel u]u sewwa mill-kapa/ità legali ta’ Dr. Mercieca u bosta kienu lli;ijiet imfassla minnu.

Fl-1921 Dr. Mercieca n[atar Im[allef u, f’Jannar 1924, wara l-mewt ta’ Sir Mikelan; Refalo, sar President tal-Qrati.

Malta allura ma kellha ebda ras tal-kalibru tieg[u fil-qasam tal-Li;i.

Bla g[add il-kummissjonijiet, anki reli;ju]i, li lPresident Mercieca ppresieda; bla g[add l-abbozzi ta’ li;ijiet

li g[addew minn idejh, ta’ importanza kbira d-difi]a ta’ akku]ati li g[amel.

Numeru]i, spe/jalment filqasam politiku, l-artikli fil;urnali li [ar;u mill-pinna tieg[u. Madankollu l-aktar li jibqa’ jissemma’ hu l-g[erf li Sir Arturo — g[ax fl-1926 irRe :or; V kien innominah Knight Bachelor — wera b[ala M[allef u President talQrati. Mill-pinna tieg[u [ar;et parti kbira mill-aktar g[arfa ;urisprudenza tag[na.

L-awtobijografija tieg[u Le Mie Vicende turi sewwa x’numru kbir ta’ kaw]i importanti ;ew g[as-sentenza quddiem Sir Arturo: kaw]i ta’ serq, ta’ qtil, ta’ infamazzjoni, sa[ansitra kaw]i ‘elettorali’ mqanqla minn kandidati ta’ partiti politi/i.

Mhux diffi/li li tara l-finezza ta’ mo[[u, il-profondità taxxjenza ;uridika tieg[u u, fuq kollox, l-ideal g[oli li kellu ta’ dik li hi ;ustizzja.

Sir Arturo dam President talQrati sal-5 ta’ :unju 1940, meta rtira bil-pensjoni.

Sfortunatament kellu jg[addi xi ]mien e]iljat fl-Afrika, fejn, min[abba l-Gwerra, intbag[at flimkien ma’ diversi Maltin o[ra!

Kitbiet

Fost tant pubblikazzjonijiet ta[t ismu, Sir Arturo g[andu bijografiji b[al Antonio Cini u Sir Adriano Dingli, studji ;uridi/i u politi/i b[al Stato e Chiesa u Albori di Regime Costituzionale, ;abriet ta’ poe]iji b[al Canti dell’Esilio.

U kotba jew, a[jar, ;abriet ta’ artikli fuq problemi attwali, b[al The Awakening u Views and Reviews. Pa;ni li juru sewwa mhux biss kemm lawtur kien tassew mg[allem kbir tal-ilsna Taljan u Ingli], imma anki kemm il-menti tieg[u kienet profonda u ]viluppata.

Lil Sir Arturo konna narawh kull sena f’Marsalforn, il-bajja G[awdxija li hu ma kien jibdel ma’ ebda rokna o[ra tad-dinja.

Kien ji;i jg[addi t-tliet xhur tas-sajf u kien minn tal-ewwel li jin]el Marsalforn fil-bidu ta’

minn Mons Anton Gauci

:unju, b[alma kien minn tala[[ar li jitlaq meta jkun wasal Ottubru.

Kont t[ares lejh u malajr tinduna li kien bniedem ta’ ideali s[a[ u ta’ karattru tal[adid li ma jitmejjilx ma’ kull nef[a ta’ ri[.

Ng[id g[alija, tlift [afna meta, fil-31 ta’ Lulju 1969, Sir Arturo [alla din id-dinja.

Konna ng[addu flimkien sag[tejn kull filg[axija filparapett tieg[u.

Mag[na kien ikun hemm lIm[allef Bertu Magri, l-Avukat :u]è Pace u, ta’ spiss, Sir Luigi Camilleri. Tg[allimt [afna minn Sir Arturo Mercieca u minn dawn il-[bieb.

Imma mhux biss fil-parapett ta’ Sir Arturo konna nkunu flimkien. Ta’ kull filg[odu konna niltaqg[u wkoll filknisja ta’ San Pawl, fejn ilkoll kienu jisimg[u l-Quddiesa tieg[i u jitqarbnu. I]-]minijiet jitbiddlu tassew! “Purtroppo!” jg[idu t-Taljani.

Nixtieq li l-qarrejja ta’ dawn l-erba’ kelmiet tieg[i jifhmu sewwa t-tifsira tal-kelma purtroppo! f’dan il-kontest!

Intelligenti pauca! Spe/jalment jifhmu sewwa l-kliem “ideali li hu kellu ta’ dik li hi ;ustizzja”, “e]iljat” u “jisimg[u lQuddiesa tieg[i u jitqarbnu”.

Lil dan l-iben kbir tieg[u, G[awdex fl-14 ta’ :unju 1994 iddedika skola: il-mag[rufa Skola Primarja tal-Vajrin;a.

Barra minn hekk, anki toroq g[andna msemmija g[alih: wa[da minnhom fil-Belt Vittorja u o[ra f’Tas-Sliema.

NEGOZJI }G{AR

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

17

In-negozji tag[na TAG{RIF U KUMMENTI DWAR IS-SETTUR TAN-NEGOZJI }G{AR U DAQS MEDJU IL-GVERN PRE}ENTI, L-EKONOMIJA U S-SETTUR TAN-NEGOZJU...

Irridu noqog[du attenti Il-kummer/ u n-negozju huma strumenti importanti [afna fl-ekonomija. Ming[ajr attività kummer/jali ma te]istix ekonomija b’sa[[itha. In-negozju jo[loq ix-xog[ol, ix-xog[ol ji;;enera l-impjiegi, u aktar ma ji]diedu l-impjiegi akbar ikun il-kummer/, li jsostni l-ekonomija.

Stabbiltà u investimenti ;odda fis-settur tan-negozju jiggarantixxu wkoll stabbiltà fl-ekonomija.

T[ares kull fejn t[ares b[alissa, sfortunatament qed ikollna nsegwu ekonomiji f’pajji]i o[rajn ta’ madwarna li qed jikkrollaw.

L-istabbiltà f’bosta pajji]i ntilfet g[aliex il-gvernijiet ta’ dawn il-pajji]i, fil-ma;;oranza tag[hom, pajji]i Ewropej, ma g[arfux imexxu b’g[aqal, u tilfu kull sens ta’ bilan/ fiskali. Dan wassal biex issa l-pi] finanzjarju qed ikollhom i;orruh il-popli ta’ dawn l-istess pajji]i, b’mi]uri [orox u goffi ta’ awsterità.

Dan qed i;ib kaos, irvellijiet u protesti kbar fost dawk kollha milquta, u se jkollhom jg[addu s-snin biex forsi jirkupraw mill-qag[da [a]ina li issa [afna minn dawn il-pajji]i jinsabu fiha.

Il-[olqien tax-xog[ol g[andu dejjem jibqa’ prijorità

Ma nistg[ux nitkellmu fuq l-ekonomija u s-settur tan-negozju f’pajji]na ming[ajr ma nsemmu x’qed ji;ri f’pajji]i o[rajn ta’ madwarna. Ma nistg[ux nilludu rwie[na

b[allikieku dak li qed ji;ri hemm barra mhux qed jaffettwa lil pajji]na wkoll.

A[na pajji] ming[ajr ri]orsi naturali u niddependu [afna fuq investimenti barranin, fuq l-importazzjoni u lesportazzjoni, u kemm kapa/i nsostnu u nirnexxu fis-settur tat-turi]mu.

Dan kollu ji;i affettwat minn kemm ilpajji]i ta’ madwarna jkunu stabbli ekonomikament, u kemm il-popli ta’ dawn l-istess pajji]i jkunu jistg[u jaffordjaw li jsiefru u jonfqu.

Jekk l-ekonomiji ta’ pajji]i ta’ madwarna, jikkrollaw, kif fil-fatt qed ji;ri, a[na se nintlaqtu u jekk il-Gvern Malti ma jag[rafx i]omm sod quddiem din il-kri]i ekonomika, u jie[u dde/i]jonijiet ;usti u f’waqthom, anke jekk forsi ma jkunux de/i]jonijiet popolari, jista’ ji;rilna b[alma qed ji;rilu [addie[or.

Iva, is-sitwazzjoni ekonomika kullimkien, b[alissa xejn ma hi sabi[a u dan ]gur mhux tort tat-tmexxija tal-Gvern Malti.

Anzi, grazzi g[al tmexxija g[aqlija, sa issa l-pajji] irnexxielu jikkumbatti lmew; u f’xi sitwazzjonjiet, sa[ansitra akkwistajna ri]ultati tajbin ukoll.

Huma mumenti li l-Gvern irid jibqa’ j]omm ru[u iffukat. Irid jibqa’ ja[dem, biex ix-xog[ol u l-[olqien tal-impjiegi jibqg[u dejjem prijorità. Kull problema

o[ra, g[alissa tista’ tistenna, g[aliex jekk jonqsu l-opportunitajiet tax-xog[ol, jintilfu l-impjiegi, jonqsu l-flus fil-but, jie[u daqqa ta’ [arta n-negozju u tmajna l-ekonomija.

F’dan ix-xenarju negattiv kollu, ilgvern pre]enti, xorta sa issa, irnexxielu jikkontrolla l-qg[ad, jiggarantixxi limpjiegi, u jo[loq opportunitajiet ;odda ta’ xog[ol.

Xorta sa issa, il-gvern irnexxielu ma jkunx kostrett li jimplimenta mi]uri ta’ awsterità billi jnaqqas il-pagi, ine[[i xi benefi//ji so/jali, jew i]id it-taxxi anzi, g[all-kuntrarju kompla jinvesti fledukazzjoni, kompla jtejjeb is-servizzi so/jali, u kompla joffri lis-settur tannegozju in/entivi biex jg[inhom ikomplu jinvestu jkabbru u jo[olqu l-impjiegi.

L-aqwa /ertifikat tal-garanzija li lgvern ;ab f’pajji]na ma jag[tihx il-gvern, i]da l-investituri lokali u barranin li komplew juru fidu/ja fl-ekonomija Maltija.

Is-sena li g[addiet f’Malta kienu re;istrati 3,458 kumpanija ;dida, filwaqt li kienu approvati 39 fabbrika jew espansjoni ta’ fabbrika ;dida b’investiment ta’ 166 miljun ewro.

Dawn se jwasslu g[all-[olqien ta’ 950 impjieg fit-tliet snin li ;ejjin. Dan qed iwassal biex l-ekonomija ta’ pajji]na kompliet tikber u to[loq ix-xog[ol.

Gvern li qed jibqa’ joffri [afna skemi u g[ajnuniet F’dawn l-a[[ar snin is-settur tan-negozju f’pajji]na kien offrut [emel ta’ g[ajnuniet, in/entivi u benefi//ji.

Fosthom insemmu: l-iskema micro invest, li qed tag[ti lura fi bwiet limprenditur sa massimu ta’ 60% fi kreditu ta’ taxxa; l-iskema micro credit – li permezz tal-BOV Jeremie Scheme, mijiet ta’ self employed qed ikunu jistg[u jissellfu b’kundizzjonijiet vanta;;u]i, biex ikabbru nnegozji tag[hom; l-iskemi tal ERDF, li qed joffru miljuni ta’ ewro minn fondi allokati g[al programmi tal Unjoni Ewropea; l-iskema micro guarantee li se tibda ti;i offruta fix-xhur li ;ejjin; twaqqaf il-one-stop-shop, mag[ruf a[jar b[ala l-business first, li qed jiffa/ilita u jnaqqas il-burokrazijia ]ejda; l-g[ajnuniet diretti lil intrapri]i li jag[]lu li jmorru g[al ener;ija alternattiva; skemi ta’ benefi//ji

spe/ifi/i li jg[inu lil negozji fis-settur tat-turi]mu; vanta;;i g[al kull min ju]a s-servizzi on-line, spe/jalment fejn jid[lu [lasijiet tal-VAT; skemi mill-ETC li bihom qed ikunu iffrankati mijiet ta’ ewro f’salarji ta’ impjegati ;odda; mijiet ta’ eluf ta’ ewro f’benefi//ji u skemi li tipprovdi l-Malta Enterprise biex tg[in lis-settur talindustrija u n-negozju; u issa, sa[ansitra kien appuntat Ministeru iffukat kollu kemm hu fuq is-self employed u n-negozji ]g[ar.

Dawn huma biss ftit millg[ajnuna diretta li l-Gvern ta u qed jag[ti lis-settur tannegozju f’pajji]na.

Huma g[ajnuniet li qed ikunu offruti bil-g[aqal, u filfatt f’[afna okka]jonijiet qed i[allu l-frott mixtieq.

Kien permezz ta’ dawn lg[ajnuniet li diversi sidien ta’ negozji, flok g[alqu l-bibien tag[hom, illum mhux talli

baqg[u joperaw i]da sa[ansitra kabbru u investew fl-istess negozju tag[hom.

Kien permezz ta’ dawn lg[ajnuniet li s-settur tal-privat kompla jirre;istra titjib, u baqg[u ji]diedu l-postijiet taxxog[ol.

Kien permezz ta’ dawn lg[ajnuniet li komplejna naraw ]ieda fil-li/enzji tan-negozju, ]ieda fir-re;istrazzjoni maddipartiment tal VAT, u ]ieda fl-attività kummer/jali.

Ejjew mela ma ni[dux laffarijiet forgranted. Dak li qed ji;ri f’pajji]na mhux qed ise[[ b’kumbinazzjoni. Qed jirnexxielna nakkwistaw irri]ultati u qed inkomplu mexjin ’il quddiem g[ax qed inkunu kapa/i nag[mlu ssagrifi//ji flimkien.

Il-gvern b’responsabbiltà u b’g[aqal kbir qed imexxina fit-triq tas-sewwa. Issa rridu nkunu a[na li nifhmu l-[tie;a li nikkoperaw u na[dmu id f’id, biex inkomplu nsostnu u nsalvaw l-ekonomija ta’ pajji]na.

minn Anton Vella

Le g[al politika ta’ Tom & Jerry L-ekonomija u l-kummer/ huma aspetti importanti [afna fit-tmexxija ta’ pajji]. Dawn QATT ma g[andhom ikunu kunsidrati b[ala aspetti li jag[mlu parti minn xi log[ba politika, u wisq i]jed jitqabblu ma’ xi films talcartoons ta’ Tom & Jerry, kif qalilna dan l-a[[ar lOnorevoli Evarist Bartolo, esponent prominenti talOppo]izzjoni.

L-ekonomija ma tistax tilg[ab biha daqs li kieku hi xi log[ba tat-tfal.

Hemm b]onn serjetà.

Hemm b]onn nibqg[u na;ixxu b’mod responsabbli. G[ad hemm b]onn ta’ tmexxija g[aqlija, li b’par idejn sodi fuq it-tmun, inkomplu nba[[ru lbastiment ming[ajr ma nirriskjaw li ninkaljaw.

18

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Il-Kappella ta’ Santa ?e/ilja Sur Editur, Dan l-a[[ar, permezz tal-iskema Eko-G[awdex, il-Ministeru g[al G[awdex iffinanzja pro;ett ikkoordinat mill-G[aqda Wirt G[awdex. Sar xog[ol ta’ restawr u tisbi[ fil-kappella ta’ Santa ?e/ilja, liema xog[ol sar tajjeb ferm u din ilkappella medjevali ng[atat dehra mill-isba[.

Ta’ min jg[id li din hi l-eqdem kappella f’din il-g]ira u kienet ilha abbandunata g[al [afna snin. {a;a, i]da, li turta [afna lill-G[ajnslemi]i anzjani hi li qed ikun rappurtat, sew fil-midja miktuba u anke f’dik imxandra fuq radju u televixin, li din il-kappella tinsab fix-Xewkija.

Dan mhu minnu xejn g[ax din il-kappella tinsab f’territorju fil-limiti ta’ G[ajnsielem u lG[ajnslemi]i huma ferm kburin b’dan ilpatrimonju.

Mela f’;ieh is-sewwa ejjew, darba g[al dejjem, ma nag[tux tag[rif ]baljat.

Su;;eriment li nixtieq nag[mel hu li jsiru tabelli li jindikaw fejn hi din il-kappella fir-roundabout ta’ qabel ma tid[ol g[aliha fi Triq Im;arr.

Hemm tabelli ta’ kull attività li ssir f’G[awdex u ta’ stabbilimenti i]da l-ebda tabella li tindika fejn hi din il-kappella.

JOSEPH C. CAMILLERI

G[ajnsielem, G[awdex

G[al g[onq it-triq Fejn sejra o ru[ g[al g[onq it-triq wa[dek tintilef u l-g[adu jfi;; g[alik u min il-wens jag[tik!

Flimkien u [a;a wa[da it-triq ma tkabarniex l-im[abba sseddaqna [lief risq u barka ma jkollniex.

T[allix li jsir il-[in u ma ssibx fejn tag[ti rasek li tinstaram ma tafx kif, ftit tista’ ta[seb xi jsir minnek jekk id-destin ikun kattiv.

PHILIP CASSAR I]-}urrieq

Dikjarazzjoni B’riferenza g[all-artiklu intitolat ‘I/-?imiterju talMatri/i u s-Sofi]mi’ pubblikat fil-[ar;a tal-31 ta’ Lulju 1994 ta’ din ilgazzetta, il-kontributur Anton F. Attard qieg[ed

jiddikjara li filwaqt li j]omm fermi l-opinjonijiet personali dwar il-fatti stori/i minnu msemmija f’dak l-artiklu, hu b’ebda mod u manjiera ma ried li j[amme; isem is-Sur Paul Mizzi u joffendilu lunur tieg[u.

G[aldaqstant qieg[ed jirtira d-dikjarazzjoni tieg[u fissens li Paul Mizzi: (a) Jaqla’ espressjonijiet jew sentenzi minn kuntest u

ju]ahom f’kuntest totalment differenti biex ming[alih iservuh ta’ prova; (b) meta jikkwota middokumenti ma jg[idx il-verità kollha; (c) Jg[awwe; il-fatti u g[alih il-verità storika tfisser biss dak li jaqbel lilu; (d) Jifhem [a]in u allura juri li hu defi/jenti fit-tag[lim tax-xjenzi u b’hekk jimla’ kitbietu bl-i]balji; (e) Meta ma jsibx argumenti sodi biex jipprova tte]i tieg[u, jipprova jasal billi jag[mel minn kollox biex ikisser u j]arma lil [addie[or; u jitlob sku]a g[al tali dikjarazzjoni.

Brian Schembri jer;a’ jimla t-Teatru Manoel Sur Editur, Jiena Beethovenjan prim.

Bla ma ddispja/ini, fit-3 ta’ Frar 2012, mort smajt il-kun/ert sinfoniku An Evening with Beethoven bis-sehem tal-Orkestra Nazzjonali ta[t id-direzzjoni tal-espert ta’ Beethoven — Brian Schembri — b’interpretazzjoni imma;inattiva, b’kontroll assolut fuq l-orkestra, u fidil ma’ li score minkejja li dderie;a bl-amment.

Fl-ewwel parti l-espert g[amel l-uniku kun/ert g[all-vjolin u orkestra li kiteb Beethoven bis-solista bravu Alexander Da Costa. Prosit tassew.

Bla ma nnaqqas xejn millkapa/ità ta’ Alexander Da Costa, possibbli, f’Malta m’hawnx vjolinisti li jdoqqu lkun/ert ta’ Beethoven?

Fit-tieni parti, Maestro Brian Schembri g[a]el is-sinfonija qawwija u konvin/enti numru sebg[a.

Dwar dan is-sinfonija, Beethoven kien kiteb lill-[abib tieg[u vjolinista u impresarju Johann Peter Dalomon: “…issinfonija In La hi l-akbar u laktar xog[ol e//ellenti mixxog[ol tieg[i…”. Kien kun/ert sinfoniku tal-og[la livell.

HERBERT CASSAR

Tas-Sliema

Il-fa//ata, minn erba’ pa;ni, tal-Innu ta’ Dun Karm Psaila ‘Lill-Patrijarka San :u]epp’

Dun Karm Psaila u l-Innu lill-Patrijarka San :u]epp Sur Editur, Matul dawn l-a[[ar ;img[at, tajna tislima kif kien jixraq lil Dun Karm Psaila, poeta mag[ruf u awtur, fost l-o[rajn, tal-Innu ta’ Art Twelidna (l-Innu Malti), biex fakkarna l-50 sena minn mewtu u biex qatt ma jintesa.

G[all-attenzjoni ta’ dawk kollha interessati u g[al dawk li qed ji;bru l-materjal kollu li kien pubblikat, nixtieq nag[ti xi tag[rif ]g[ir, imma importanti, dwar l-Innu li Dun Karm kiteb fl-1928, Innu lillPatrijarka San :u]epp, ji;ifieri aktar minn 80 sena ilu.

Dan l-Innu kien inkiteb g[all-festa ta’ San :u]epp, tar-Rabat tal-Imdina, li lAr/ikonfraternita ta’ dan ilQaddis, i//elebrat nhar id-19 ta’ Marzu 1928.

Din il-Fratellanza wisq antika, kienet [adet linizjattiva u g[amle ilmu]ika ta’ dan l-Innu, li kien indaqq g[all-ewwel darba fil-Knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù (Ta’ :iesu), irRabat, fl-1997, fl-okka]joni tas-VII Simposju Internazzjonali dwar San :u]epp, li kien sar f’Malta bl-inizjattiva talAr/ikonfraternita ta’ San :u]epp tar-Rabat talImdina.

Dan l-Innu kien indaqq g[all-ewwel darba, millBanda L’Isle Adam u tkanta mill-Kor St. Francis of Assisi, fil-knisja msemmija hawn fuq, ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Rabti, Mro. Joseph Galea, f’serata ta’ Lejla ta’ Kant u Qari

Letterarju f’:ie[ San :u]epp, nhar il-:img[a, 4 ta’ Frar 1997.

Il-mu]ika ta’ dan l-Innu lill-Patrijarka San :u]epp versi miktubin mill-Poeta Nazzjonali Dun Karm Psaila, kienet kompo]izzjoni tasSinjura Carmen Deguara, membru mill-komunità :u]eppina tar-Rabat.

It-tonalità ta’ din il-mu]ika n]ammet fuq l-istil tasSurmast Giuseppe Caruana, li [afna innijiet ta’ Dun Karm kienu mu]ikati minn dan il-kompo]itur mag[ruf.

Dan l-Innu nsibuh filktieb Dun Karm, Edizzjoni Kritika ta’ Oliver Friggieri, f’pa;na 357 u mhux kif hu indikat fil-Werrej tal-ktieb imsemmi f’pa;na 368.

Dan li ktibt, mhux qed jirreferi g[all-Innu lil San :u]epp li kien tkanta f’{a]-}ebbu;, nhar il{add, 25 ta’ Lulju 1943.

(Ara l-ktieb tal-festa ta’ San :u]epp (1997) ta’ {a]}ebbu;, kitba ta’ Geoffrey G. Attard, f’pa;na 93, imma l-istess kittieb jikkwota lInnu li qed nirreferi g[alih f’pa;na 95).

Ma g[andi l-ebda [sieb li dan li ktibt hu b’xi kritika lil xi [add i]da l-intenzjoni tieg[i hi biss li jin;abru aktar dokumenti dwar Dun Karm, il-poeta nazzjonali.

Na[seb li tkun [a;a xierqa, jekk xi organizzazzjoni }ebbu;ija, meta torganizza xi attività dwar Dun Karm Psaila, ddoqq dan l-Innu biex Dun Karm jibqa’ dejjem imfakkar.

DOM. MICALLEF

Ir-Rabat

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Dik ;ennata!

Sur Editur, Wara l-1987 Gvern Nazzjonalista wara l-ie[or sa[[a[ is-sistema tal-istipendji lill-istudenti.

Sal-elezzjoni tal-1996 di;à kien hemm eluf qed igawdu minn dan is-‘servizz so/jali’ tant li lPartit Laburista [ass il-b]onn li jikteb lil kull student individwalment biex iserr[ilhom rashom (u ras il-familji tag[hom) li Gvern Laburista ma kienx se jmiss l-istipendji.

Kelma ta’ laburist! Misshom u kif. Flok g[otja bidilhom f’dejn mal-banek!

G[addew 22 xahar u l-PN re;a’ fil-gvern.

Spi//a s-self u r;ajna bl-istipendji g[otja.

Is-sistema tal-istipendji f’le;islatura wara lo[ra kompliet tinfirex u tissa[[a[ tant li llum g[andna madwar 18,000 student fl-Università, ilJunior College, fl-MCAST u fl-ITS li bejniethom jie[du aktar minn 22.3 miljun ewro fi stipendji!

Filwaqt li gvernijiet nazzjonalisti kienu qed ji]viluppaw din is-sistema b’risq ulied il[addiema, il-Prof Edward Scicluna kien qed itektek kontra tag[ha. Mhux billi fil-maltatoday (29.1.2012) mar ji/[ad lilu nnifsu u dwar listipendji qal li “jien ma ssu;;erejt ebda self jew

Kunsilli lokali safe ta[t il-labour^

Sur Editur, Dr Toni Abela, Deputat Kap tal-PL nhar il-{amis filg[odu 2 ta’ Frar 2012 fuq TVM, waqt diskussjoni dwar il-kunsilli lokali tkellem dwar dik il-persuna mhux eletta li llum bil-li;i g[andha poter kbir.

Fhimt li qed jirreferi g[as-Segretarji Amministrattivi talKunsilli Lokali.

Nixtieq li l-PL issa jew meta xi darba jo[ro; ilprogramm elettorali jg[idilna x’bihsiebu jag[mel dwar kif ja[dmu lkunsilli lokali u dwar ilpoteri u d-dmirijiet tasSegretarji Amministrattivi li huma obbligati li jaraw li dak li jag[mlu l-kunsilli jkun skont il-li;i u skont irregolamenti tal-gvern… spe/jalment fejn jid[lu finanzi.

Donnu li g[al xi w[ud fil-PL is-sorveljanza u sserjetà fil-[idma tin[ass b[ala xkiel!

G. CARUANA I]-}urrieq

xi [a;a simili”.

Fil-fatt, fl-2005, f’rapport g[all-FOI, Scicluna kien kiteb li s-sistema tal-istipendji ma te]isti f’ebda pajji] ie[or u mhix sostenibbli. Kien qal li l-istudenti g[andhom jinvestu fihom infushom u flok stipendju ntuhom self (dejn) g[ax l-istudenti kienu qed jisparpaljaw l-istipendji f’xiri ta’ karozzi u mowbajls u f’divertiment.

Fl-2008 imbag[ad fil-[ar;a tal-gazzetta Illum tas-7 ta’ Settembru Scicluna kien qal li l-Gvern Nazzjonalista jib]a’ jmiss l-istipendji u semma lbaqar sagri u t-tarzna. Il-fatt hu li g[all-Gvern Nazzjonalista l-edukazzjoni terzjarja hi /-/avetta tal-i]vilupp tal-ekonomija u allura mhux il-ka] li jib]a’ jmiss l-istipendji i]da [oloqhom, jemmen fihom u jsostnihom bil-kbir.

Dan kollu juri li l-Labour ma jinbidel qatt.

Anzi, jekk fl-1996 kien wieg[ed li mhux se jmiss l-istipendji u fil-fatt imbag[ad spi//a [arbathom, a[seb u ara x’jag[mel issa meta lfutur Ministru tal-Finanzi g[al darba tnejn u aktar di;à iddikjara ru[u li je[tie;u revi]joni!

MARIO BORG Il-{amrun

19

Mozzjoni Give them back please!

Sur Editur , Nixtieq inressaq il - mozzjoni segwenti g[all approvazzjoni tal - poplu Malti : “ Peress li l - Kap tal - Oppo]izzjoni Joseph Muscat issa qed jg[id li l - Partit Laburista kien tilef l Elezzjoni tal - 1981 , l - istess Joseph Muscat g[andu jirrakkomanda lil s[abu tal - istess partit li dak i] ]mien kienu ‘ po;;ew ’ b[ala Prim Ministru , Ministri u Segretarji Parlamentari biex b ’ konsistenza mal - politika tal - give them back please , hekk kif adottata mill - Partit Laburista llum , l - istess Prim Ministru , Ministri u Segretarji Parlamentari msemmija jroddu lura s - salarji ministerjali tag[hom .”

Sur Editur , kont qed nit[ajjar biex mar - radd lura tas - salarji ministerjali ninkludi wkoll xi pensjonijiet li rri]ultaw i]da b]ajt li l - mozzjoni setg[et titlef xi ftit mill - effettività tag[ha .

Forsi dwar il - pensjonijiet tista ’ titressaq xi mozzjoni ad hoc!

CH. MUSCAT Il-Mosta

Dak is-sabi[ pajji]na Sur Editur, Nhar il-{amis 26 ta’ Jannar, 2012 kien jum ta’ tensjoni g[al pajji]na. Kien mument ta’ prova o[ra. Il-Parlament kellu jivvota fuq mozzjoni ta’ sfidu/ja filgvern pre]enti. Nemmen li qatt ma messna wasalna sa hawn.

F’kull familja jista’ jkun hemm mumenti fejn ma naqblux u nikkritikaw lil xulxin. }gur li l-familji kollha jg[addu minn dawn il-mumenti. Dan m’hu xejn [a]in. Tajjeb li nag[tu [in lil xulxin biex ng[idu l-opinjonijiet tag[na; nistg[u nitg[allmu minn xulxin. }gur li kull membru fil-familja jista’ jkollu opinjoni opposta.

Familja serja tasal biex ti]en kull opinjoni u tara x’ikun l-a[jar fiddiskussjoni u, imbag[ad, finalment, tidde/iedi g[all-;id tal-istess familja jew g[aqda. Gruppi u g[aqdiet serji dejjem g[andhom jaraw li dan isir.

Hi [asra meta problema familjari to[ro; barra mill-bieb. Fil-partit fil-gvern hemm [afna membri parlamentari kapa/i, bravi, ta’ [ila u onesti. Ma naqbilx ma’ /erti affarijiet li setg[u kienu evitati.

Partit li j[alli l-membri tieg[u liberi kif jitkellmu u sa[ansitra anki jikkritikaw lill-istess partit fejn i[ossu li hemm b]onn, hemm fih id-demokrazija.

Pajji]na g[amel progress kbir f’kull qasam u dan jikkonfermah kull min hu onest u jrid jg[id il-verità. Minix ng[id li l-Prim Ministru hu perfett, u dan jistqarru

u jikkonfermah hu stess, g[ax hu uman b[ali u b[alek. }gur u ]gur li g[andu [afna tajjeb. Hu persuna dedikata g[allmissjoni u r-responsabbiltà tieg[u.

Meta n[arsu madwarna naraw kemm pajji]i kbar li sa ftit ilu kienu tant b’sa[[ithom, illum waslu f’xifer ta’ falliment. }gur li dan sa issa ma jidhirx li japplika g[alina. Perfetti m’a[niex, biss hi gidba li ng[idu li pajji]na fallut u wasalna biex neg[rqu.

Ejjew inkomplu n[arsu ’l quddiem.

F’pajji]na g[addejjin pro;etti wie[ed akbar minn ie[or. Meta nisma’ kritika li xi pro;ett waqa’ xi ftit lura, ma niskanta xejn, g[ax dan ise[[ anki fil-privat. }gur li qatt ma tista’ tkun e]att.

Mhux l-ewwel darba li anki l-perit talfidu/ja tieg[ek meta titolbu stima ta’ bi//a xog[ol, meta ti;i biex tispi//a tinduna li tkun [adt ]mien i]jed, u li tkun se tonfoq i]jed milli kellek ma[sub. Irrisposta tafu xi tkun min-na[a tal-perit meta ti;bidlu l-attenzjoni — dik stima ta’ bejn wie[ed u ie[or — ]gur li min hu onest u g[andu /erta esperjenza, dan jista’ jikkonfermah.

Meta nissellef biex nixtri, jew biex nibni, biex nifta[ negozju, e// dak mhux dejn, imma investiment. Nistaqsi: ilgvern meta ssellef biex i[allas lill[addiema tat-Tarzna, biex kienu jistg[u jie[du l-paga d-dar, g[amel [a]in? }gur li le g[ax kien qieg[ed jag[ti l-g[ajxien lil [afna familji. Imma meta sena wara

sena t-Tarzna baqg[et tag[mel it-telf, na[seb li g[amel sew dak li g[amel.

Niftakru kemm miljuni ta’ liri n[afru, u dan riedet tag[mel g[alih il-kaxxa talpajji], ji;ifieri int u jien. Dan jg[odd g[all-Air Malta u tant u tant kumpaniji o[rajn li kul[add jaf min huma.

Kull min be]a’ nafu x’;ara. In;ibu quddiem g[ajnejna l-parabbola tat-talenti.

L-g[a]]ien u l-be]]ieg[ dejjem baqg[u fil-[abel ta’ wara u ma akkwista xejn.

Veru li trid toqg[od attent u mo[[ok hemm u tqabbel id-dejn u l-istokk, g[ax b’hekk tkun taf huma flusek. }gur li bilpro;etti u l-investimenti gawdew [afna nies. {afna drabi tisma’ kritika negattiva biss. Dan jag[mel [sara u mhux ;id.

Grazzi lid-deputati kollha ta]-]ew; na[at g[ax nemmen li j[obbu lis-sabi[ pajji]na. Ma nkunux boloh, inkomplu nag[mlu l-parti tag[na u ma nfixklux lil xulxin. It-tajjeb, jag[mlu min jag[mlu, jibqa’ tajjeb.

Il-familja biex tag[mel is-su//ess trid tibqa’ t[ares ’il quddiem u l-membri tag[ha kollha jkomplu ja[dmu flimkien g[al g[an wie[ed, akkost ta’ kollox, anki meta jinqala’ xi di]gwid. Fa/li li mhux dejjem naqblu f’kollox.

Irridu nirrispettaw lil xulxin u qatt ma nwe;;g[u lil xulxin b’xi kliem iebes.

Niftakru li qeg[din naqdu u nservu.

JOSEPH PAUL TONNA Birkirkara

20 Gvern immorali u r-raba’ reb[a… …jew KMB kontra Joseph Muscat Sur Editur, Joseph Muscat darba kien qal — dwar lintroduzzjoni tal-VAT — li kellu ‘xitan ]g[ir’ idur ;o mo[[u.

Nhar il-{amis 26 ta’ Jannar st[ajjilt lilu x‘xitan’ jikkwota l-Bibbja meta qabbel il-Gvern ta’ Gonzi tal-lum mal-Gvern Laburista ‘immorali’ ta’ wara l-elezzjoni tal-1981.

Tant il-laburisti qatt ma [assew li dak il-gvern ma kienx skorrett li fl-1987 riedu r-raba’ reb[a. G[ad g[andi fuljett b’KMB blerba’ swaba’ ta’ jdej[ mg[ollija ’l fuq.

Imbag[ad ji;i Joseph Muscat, dak li jifta[ar b’the end justifies the means u jg[idilna li lLabour kien tilef dik lelezzjoni.

X’ja[sibna Muscat?

Jaqaw ja[seb li kul[add imbe/illi?

JOHN BORG Birkirkara

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

{awwadni [a nifhem Sur Editur, Jien ma nistax nifhem /erti politikanti b’tidwir sfa//at u kul[add jg[id dak li jaqbillu.

Nibda minn An;lu Farrugia.

L-ewwelnett ma nafx g[aliex il-PL jibg[at lilu biex jidher.

Dan g[al darb’o[ra ma kienx jaf x’se jg[id u barra minn hekk [awwad kemm fela[ u qal biss dak li jaqbel lilu.

Sur An;lu, g[idulu lillpoplu fuq il-gass tad-dmug[.

Jien doqtu l-gass tad-dmug[ f’Tal-Barrani. Hemmhekk g[int mara anzjana tqum millart; u fil-Furjana, meta r-

re;im, bil-pulizija tieg[u, [alla lill-folla enormi titlaq kollha u, antidemokratikament, din l-iskwadra ;iet vi/in u tefg[etilna l-gass, ma konniex aktar minn tmien familji.

Alla[ares insemmi dak kollu li ;ara fit-tmeninijiet g[ax ma niqafx.

L-isfidu/jati — kif sej[ilhom tajjeb il-Prim Ministru — Karmenu Vella, :or; Vella, Leo Brincat, Alex Sceberras Trigona, Debono Grech, Joe Grima u [afna o[rajn (li nitlobhom

jisku]awni jekk insejthom) kollha jippruvaw jillixxaw din it-tra;edja li g[addiet Malta minnha. Imma kollu g[alxejn g[aliex dik il-bi]a’ li kellna kollu qieg[ed fl-istorja. Hawn nirrikmanda li]-]g[a]ag[ jaqraw il-gazzetti ta’ dak i]]mien.

L-a[[ar [a;a. Nirrikmanda li]-]g[a]ag[ biex ifittxu lvera verità u lill-kandidati kollha nazzjonalisti biex ikomplu jikxfu l-maskra tasso/jalisti l-antiki.

MAC Il-{amrun

Wara u minkejja l-vot tal-1981 Sur Editur, Joseph Muscat e]att wara d-disfatta talmozzjoni ta’ sfidu/ja li An;lu Farrugia u Joe Mizzi ressqulu quddiem il-Parlament, [are; jg[id li Gonzi xorta jmissu jsejja[ elezzjoni g[ax qal li ma kellux ma;;oranza.

Muscat qal li jekk Gonzi jkompli jmexxi jkun b[all-Gvern Laburista ta’ bejn l-1981 u l-1987 g[ax dak il-Gvern, g[alkemm kien legalment u kostituzzjonalment korrett, ma kienx moralment sew.

Issa kul[add jaf li g[al Muscat kollox idur mal-fissazzjoni tieg[u the end justifies the means i]da biex wasal iqabbel dak il-gvern mal-gvern ta’ Gonzi tal-lum tassew li Muscat m’g[andux limiti.

B’dan, Muscat qieg[ed ikompli fit-tradizzjoni tal-mexxejja laburisti ta’ qablu li jg[aw;u l-

istorja u l-verità biex jippruvaw i;ibu l-bo//a qrib il-likk.

Dak il-gvern infami so/jalista kien mar jie[u l-;urament wara u minkejja li l-poplu Malti b’ma;;oranza ta’ 4,142 vot kien wera li ried lil Eddie Fenech Adami imexxi lil Malta.

Mhux hekk biss. Dak il-gvern kien mexxa blaktar mod arroganti u a[rax u barra li rvina lil pajji]na ekonomikament, infrastrutturalment, finanzjarjament, so/jalment u moralment, kien wassal lil Malta f’xifer l-irdum fejn tid[ol iddemokrazija.

Nirringrazzja lil Joseph Muscat g[ax b’dak li qal re;a’ feta[ g[ajnejn [afna nies dwar x’jista’ jfisser gvern laburista futur u kemm b’dawn filgvern jistg[u jkunu safe jew le!

F. DARMANIN {’Attard

Kont hemm Perit Karmenu Vella^ Sur Editur, Nhar l-Erbg[a 25 ta’ Jannar 2012 il-Perit Karmenu Vella ipprova jag[ti limpressjoni li minkejja li hu kien Ministru fil-Gvern Laburista ta’ minoranza (1981 – 1987), u minkejja li hu kien ukoll ikkontesta l-elezzjoni tal1987, ma kienx wisq infurmat dwar innumru ta’ dawk in-nies li dak il-gvern kien da[[al ja[dmu mieg[u qabel dik lelezzjoni.

Ninforma lill-Perit Vella li kienu dda[[lu ja[dmu aktar minn 8,000 ru[ mal-gvern. Fosthom kien hemm 2,222 li f’inkjesta li kienet saret wara l-elezzjoni u li fiha kienet rappre]entata wkoll ilGWU, kienu nstabu li kienu dda[[lu ja[dmu irregolarment.

Pere]empju kien hemm min kien di;à ja[dem mal-privat, irri]enja u da[[luh ja[dem mal-gvern qabel ma kien ilu jirre;istra g[ax-xog[ol.

Dwar dawk l-2,222, Karmenu Mifsud

Bonnici, li kien il-Prim Ministru ta’ Karmenu Vella, din id-darba i]da b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni nhar it-Tnejn 12 ta’ Ottubru 1987, f’mass meeting f’Misra[ il-{elsien il-Belt kien rappurtat li qal:

“Jekk impjegajna nies mhux skont illi;i m’g[andux je[el il-[addiem i]da a[na.

“Jekk jirri]ulta li ma [arisniex il-li;i ma’ xi w[ud li tajniehom l-impjieg g[andha sservi ta’ tag[lima. Meta nkunu qed immexxu g[andna nag[mlu kollox skont il-li;i u s-sewwa.” (ara l-orizzont tat-13 ta’ Ottubru, 1987 pa;na

2).

Nistaqsi: dakinhar Karmenu Vella kien f’Misra[ il-{elsien fuq it-trakk ma’ KMB? Ukoll, g[all-informazzjoni tal-Perit Vella, KMB, Kap tal-PL kien re;a’ tkellem dwar dawk it-8,000 nhar il-{add 1 ta’ Ottubru 1989 fir-Rabat G[awdex.

Ismag[ha naqra Perit Vella. Ara x’kien qal il-leader tieg[ek dakinhar:

“… il-poplu jiftakar kemm ;ie kkritikat il-Gvern Laburista g[ax fissentejn u nofs ta’ qabel l-elezzjoni kien impjega tmint elef aktar milli kien hemm qabel. “L-unika sog[ba li g[andi hi li ma ;ewx im[addma wkoll l-erbat elef l-o[ra li kienu qed jirre;istraw.” (ara l-orizzont tat-Tnejn 2

ta’ Ottubru 1989, pa;na 2).

Ner;a’ nistaqsi lill-Perit Karmenu Vella jekk kienx tela’ G[awdex ma’ KMB dakinhar jew almenu, jekk ma kienx mar G[awdex, jekk kienx qara l-orizzont talg[ada.

Nispera li issa jekk il-Perit Vella jaqra l-ittra fqira tieg[i, ikun naqra aktar infurmat dwar dawk it-8,000 impjieg.

Konvint, i]da, li ma kellux b]onn jaqra din l-ittra!

J. MALLIA Il-{amrun

30 sena o[ra^ Sur Editur, Tal-Partit Laburista [adu 30 sena biex waslu jammettu u dan permezz tal-Mexxej tag[hom, li lGvern Laburista ta’ bejn l-1981 u l-1987 (5 snin u 5 xhur) kien immorali.

Nistennew u naraw issa kemm-il sena se jie[du biex jammettu li dik isserqa kienet premeditata g[aliex kienu ‘[admu’ ddistretti (triq, triq) biex [are; ir-ri]ultat li kienu xtaqu u riedu bis-sa[[a tag[hom kollha!

Nispera li ma ndumux xi 30 sena o[ra!

J. MUSCAT {al Safi

M’g[andhom x dritt jitkellmu dwar ma;;oranzi!

Sur Editur, Tisma’ lil-laburisti llum, bl-aktar mod ipokrita u fa//ol, jitmas[nu waqt li jlissnu l-kliem ‘ma;;oranza’ u ‘elezzjoni’.

Ma nistax ma niftakarx, g[ax g[adu jidwi f’widnejja d-daqq u l-kant dwar “il-ma;;oranza kollha fniek” li bl-aktar mod arroganti u provokattiv kien dam sejjer g[al [ames snin s[a[ wara l-Elezzjoni tal1981.

Qabel ma l-Partit Laburista jitlob ma[fra ta’ veru ta’ dak li g[amel biex [are; dak ir-ri]ultat pervers u jitlob ma[fra akbar g[al dak li g[amel wara li [are; dak irri]ultat ta’ dik l-elezzjoni, il-laburisti Maltin m’g[andhomx dritt jitkellmu dwar ma;;oranzi!

S. CASSAR {al Qormi

ITTRI LILL-EDITUR

Mistoqsija lil Marie Louise Coleiro-Preca Sur Editur, F’The Times ta’ nhar it-Tlieta 31 ta’ Jannar 2012, Marie Louise Coleiro Preca ikkummentat hekk dwar ilgvern immorali ta’ bejn l1981 u l-1987: “Konna nafu li konna fli]ball u allura [dimna iebes biex nevitaw li jkollna ripetizzjoni.”

Nistaqsi lil Coleiro Preca g[aliex kellkom ta[dmu iebes (u tie[du [ames snin) biex issalvaw lil Malta. Malta kollha taf li n-nazzjonalisti kienu bi [;arhom u b’sa[[a favur li ma jkunx hemm ripetizzjoni.

Jien ng[idlek li nnazzjonalisti [admu iebes aktar minnkom biex wasalna!

Kellkom ta[dmu iebes g[ax kwa]i l-Partit Laburista kollu kien kontra. Min irid jikkonferma dak li qed ng[id

kull ma g[andu jag[mel hu li jaqra l-orizzont ta’ dawk il[ames snin terribbli.

Niftakar ukoll li Dom Mintoff fl-inkwiet li kien inqala’ fl-1998 kien semma’ xi [a;a dwar dan. Jekk mhux sejjer ]ball Mintoff kien qal fil-Parlament li meta hu ried isalva d-demokrazija f’Malta kul[add kien kontrieh.

Jekk mhux sejjer ]ball ukoll kien biss Lino Spiteri li wera lil Mintoff u qallu li hu (Spiteri) dak i]-]mien kien favur li jsir dak li hemm b]onn b’risq id-demkorazija.

Il-fatt hu li l-PL [a 30 sena biex ammeta l-verità li dik lelezzjoni kienet insterqet.

Tg[id biex il-PL jitlob ma[fra ta’ dawk il-[ames snin u [ames xhur iridu jg[addu 30 sena o[ra?

JOE FARRUGIA Birkirkara

Statutorjament korretta i]da moralment u fattwalment skorretta Sur Editur, Dan l-a[[ar Joseph Muscat sar jg[addi ;udizzju fuq eventi stori/i li se[[ew flistorja ta’ Malta b[al meta qal li l-Gvern Laburista ta’ bejn l1981 u l-1987, g[alkemm kien legalment u kostituzzjonalment korrett, kien moralment u fattwalment skorrett.

T[ajjart u se nikkummenta u ng[addi ;udizzju fuq il-mod kif kienet tmexxiet l-elezzjoni li fiha Joseph Muscat kien elett Kap tal-Partit Laburista.

Dik l-elezzjoni kienet statutorjament korretta i]da fattwalment u moralment kienet skorretta.

Dwar dan jistg[u jixhdu l - istqarrijiet ta ’ Marie

21

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Louise Coleiro Preca , Evarist Bartolo , Michael Falzon u George Abela , li kienu kontendenti g[all istess kariga flimkien ma ’ Joseph Muscat .

Imbag[ad hemm ukoll littra li nkitbet minnhom kollettivament biex tipprotesta dwar l-ind[il barrani favur ilkandidatura ta’ Joseph Muscat.

Na[seb li la Joseph Muscat ji;;udika u jikkundanna fejn u lil min jidhirlu hu, a[na wkoll g[andna d-dritt nikkummentaw fuq dak li ;ara madwaru.

Wara kollox mhux hu kien qalilna: “tuni g[ax nifla[!”

MARIO AGIUS

Ra[al :did

Kif iqarrqu s-so/jalisti Sur Editur, Tiskanta kif jippruvaw dejjem iqarrqu sso/jalisti anki meta jafu li l-poplu mhux iblah.

Kellna l-mozzjoni ta’ sfidu/ja mressqa minn Joseph Muscat li ma g[addietx i]da xorta jg[id li reba[, b[alma kien g[amel Alfred Sant fir-Referendum g[ad-d[ul ta’ Malta flUnjoni Ewropea li tilef i]da xorta qal li reba[.

Dawn i]-]ew; episodji kienu de/i]i b’numri u fatti mhux opinjonijiet! Messhom jafu Muscat u Sant li l-fatti ma jmerihom [add.

Issa g[andna lil Edward Scicluna jg[idilna

li mhux veru li kiteb u stqarr diversi drabi fuq ‘il-lussu’ tal-istipendji. Irid imeri s-sewwa mag[ruf. Nesa jew ji/[ad x’kien kiteb hu.

Forsi jg[idilna wkoll li ma kienx issu;;erixxa li l-lira kellha ti;i ]valutata b’10%… Profs a[na ma ninsewx.

Issa g[andna lil Manwel Mallia. Ma jafx li kien Borg Olivier li fil-Ba;it tal-1971 kien da[[al li l-Università f’Malta tkun b’xejn g[al kul[add.

Trid ter;a’ tg[ix ta[t is-so/jalisti?

T.L.F.

Tal-Pietà

Bil-Labour fil-gvern [wej;ek ikunu mhedda … u bil-provi Sur Editur, Il-poplu Malti j[obb il-kwiet u l-mistrie[ tal-mo[[ u g[alhekk m’g[andu qatt jafda lill-Partit Laburista fil-gvern.

Kull min g[andu dar tieg[u jew xi bini ie[or li jkun wiret jista’ ji;i mhedded minn Gvern Laburista li jo[odulu u jag[tih lil min irid hu.

U se nag[ti prova ta’ kemm dan hu minnu.

Fis-snin ta’ Gvern Laburista tas-sebg[inijiet u t-tmeninijiet a[na li g[andna d-dar tag[na mhux l-ewwel darba li partitarji Laburisti heddewna li jo[dulna d-dar u jag[tuha lil min iridu huma.

G[all-ewwel dan ma emminnihx imma wara rajna li tassew twettaq dak li kienu jhedduna bih.

Il-familja tieg[i kellha dar mikrija lil ]ew; anzjani u meta dawn mietu, flokhom kienet se tmur toqg[od membru mill-familja tag[na li kienet se ti]]ewwe;.

Din g[amlet l-ispejje] u kienet di;a da[[let xi g[amara imma meta darba marret tifta[ il-bieb dan ma setax jinfeta[. X’kien ;ara?

Xi laburisti, sfa//atament, kienu biddlu s-serratura u [adu l-pussess tad-dar u da[[lu lil min riedu huma.

Familji o[rajn li kienu

jaqilg[u [ob]hom mix-xog[ol fir-raba’ tag[hom, biex jift[u triq ke//ewhom, [adulhom ilpost tax-xog[ol u sfaw bla xog[ol. U dan kollu g[aliex dawn it-talin kienu nazzjonalisti.

U min jaf b[al dawn in-nies kemm kien hawn li ;ralhom hekk.

Fil-Partit Laburista g[ad hemm nies militanti li jaslu jag[mlu kollox u ma te]istix ra;uni. Ma ninsew qatt fi ]mien il-Gvern Laburista ta’ Alfred Sant x’kien ;ara meta l-Partit Nazzjonalista, dejjem skont il-li;i, ried iwa[[al ilpannelli tat-televi]joni malantenna tal-G[arg[ur. U dan g[aliex ma ridux li tinstema’ l-verità.

Hawn nies li di;à huma mhedda li jitilfu l-impjieg tag[hom g[ax jaqdu dmirhom sewwa.

Hawn industrijalisti li huma mbe]]g[in g[aliex talLabour, b’g[emilhom u kliemhom, qed juru kemm ilPL hu arroganti. Meta bniedem jaqa’ fit-tag[jir jew jg[awwe; il-verità juri li hu dg[ajjef u tellief fl-argumenti u g[alhekk ma tistax tafdah.

Meta wie[ed jisma’ la[barijiet fuq One Television u tqabbilhom mal-verità ssib li huma nofs verità, gideb jew

foloz waqt li dak li hu po]ittiv ma tisimg[u qatt.

Il-kelliema tag[hom ifa[[ru lill-Gvern Laburista tassebg[injiet u t-tmeninijiet meta dan kien tal-mist[ija g[ax kien kontra l-pajji]i demokrati/i u [abib intimu ta’ dittaturi, spe/jalment ta’ Gaddafi u l-Korea komunista, u [abib kbir tal-ag[ar partit komunista, tal-Albanija.

Il-popli ta’ dawk il-pajji]i [allsu qares biex [elsu minnhom. Il-gvern tal-Partit Laburista Malti tant kien intimu ma’ dawn il-mexxejja li beda jag[mel b[alhom f’Malta.

G[alhekk wie[ed g[andu jkun g[aqli bi]]ejjed lil min itella’ fil-gvern u jserra[ rasu li uliedu u [wej;u huma protetti. U dan jag[mlu billi jg[arbel sew x’kien wettaq Gvern Laburista.

Jara wkoll x’g[amel u wettaq Gvern Nazzjonalista fejn il-poplu g[ex trankwill u mo[[u mistrie[ u fejn ilprogress ma jieqaf qatt.

G[andna tant benefi//ji, skejjel u sptar b’xejn waqt li pajji]i kbar m’g[andhomx; f’kelma wa[da Gvern Nazzjonalista hu verament gvern tal-poplu.

G.A.B.Z.

{al Qormi

22

AÓBARIJIET

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Monsinjur Prospero Grech ma[tur Kardinal Jing[atalu l-pussess tal-knisja ta’ Santa Marija Goretti f’Ruma

Fatti interessanti

■ Mit-22 kardinal il-;did, 18 g[adhom ta[t it-80 sena

minn Hermann Micallef

Fil-Vatikan, ilbiera[ filg[odu, il-Papa Benedittu XVI [atar 22 kardinal ;did, fosthom lEminenza Tieg[u Prospero Grech – it-tieni Kardinal Malti u t-tieni Kardinal Agostinjan fl-istorja talKnisja Kattolika.

I/-/erimonja talKon/istorju, li saret filBa]ilika ta’ San Pietru, kienet tikkonsisti fil-[atra talkardinali l-;odda, ilproklamazzjoni ta’ seba’ beati ;odda u mumenti ta’ talb.

Il-funzjoni bdiet bil-kant ta’ Tu es Petrus, segwit blomelija tal-Papa. Fil-[sibijiet tieg[u, il-Mexxej tal-Knisja Kattolika nise; it-tifsira talawtorità ekkle]jastika filKnisja u barra mill-Knisja, partikularment it-tema tasservizz.

Talba introdu/iet i//erimonja nnifisha fejn ilPapa qara l-lista tat-22 Kardinal-elett, fosthom dak

Waqt il-Kon/istorju fil-Vatikan, ilbiera[ filg[odu

ta’ Mons. Prospero Grech.

Imbag[ad, hu stieden lillkardinali l-;odda g[allprofessjoni tal-fidi u l;urament tal-lealtà lejn ilPapa.

Kull kardinal-elett tela’ quddiem il-Papa u ng[ata lberettin l-a[mar, li hu sinjal ta’ dinjità; u /-/urkett imlibbes mill-Papa, li hu sinjal ta’ rabta li l-Kardinal g[andu filKnisja u fil-Prin/ep talAppostli, ji;ifieri, il-Papa.

Matul din it-taqsima, ilPapa ta digriet li fih ikun hemm il-Knisja Titulari li tkun fdata lil kull Kardinal.

Kull kardinal jie[u pussess tal-knisja li tkun fdata lilu, filka] tal-Kardinal Prospero Grech, dik ta’ Santa Marija Goretti f’Ruma.

Fi tmiem din il-funzjoni, ilkardinali l-;odda taw il-pa/i lil xulxin f’;est ta’ m[abba.

Dan g[ax issa saru jag[mlu parti mill-Kulle;; tal-Kardi-

nali, li llum jg[odd 214.

It-tieni parti ta//elebrazzjoni kienet tikkonsisti fil-proklamazzjoni ta’ seba’ beati ;odda, li se jkunu kanonizzati f’data li se tit[abbar aktar tard.

Pre]enti fost il-kongregazzjoni kien hemm il-President George Abela, Tonio Borg, il-Vici Prim Ministru u Ministru g[all-Affarijiet Barranin, l-Ar/isqof Pawl Cremona u l-Isqof ta’

u allura jistg[u jie[du sehem fil-Konklavi. Lerbg[a l-o[ra, fosthom ilKardinal Malti – li g[andu 86 sena – ma jistg[ux jag[tu s-sehem tag[hom biex jele;;u Papa ;did.

■ Il-kardinali l-;odda huma mill-Istati Uniti, minn Hong Kong, mill-Italja, mill-Portugall, minn Spanja, mill-Bra]il, mill-Indja, millKanada, mir-Repubblika ?eka, mill-Olanda, mirRumanija, mill-Bel;ju u minn Malta.

■ Il-kardinali huma leqreb kollaboraturi tal-Papa fil-Vatikan u madwar iddinja.

G[awdex, Mario Grech.

Kien hemm ukoll Tonio Ganado, l-Ambaxxatur ta’ Malta g[all-Vatikan.

Pre]enti kien hemm ukoll grupp ta’ patrijiet Agostinjani Maltin immexxija millProvin/jal Emanuel Borg Bonello.

Grupp ta’ madwar mitt Malti, kif ukoll numru ie[or ta’ Maltin li qed jistudjaw Ruma, ukoll attendew din i//elebrazzjoni sabi[a.

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

internazzjonali

L-ISTATI UNITI> Ismijiet

popolari mid-dinja tal-mu]ika ng[aqdu mal-qraba u l-[bieb ta’ Whitney Houston waqt il-funeral tal-kantanta, li ;img[a ilu nstabet mejta f’lukanda ta’ Beverly Hills, f’Los Angeles. Houston, li kienet ukoll attri/i, kellha karriera spettakulari u tibqa’ mfakkra laktar g[all-kanzunetta tal-1992 blisem I Will Always Love You. G[all-funeral tag[ha, li sar f'Newark, fi New Jersey, attendew stilel /elebri b[al Kevin Costner, Elton John u Beyonce, b’Alicia Keys, Stevie Wonder, Aretha Franklin u Dionne Warwick (ilku;ina ta’ Houston) kollha jitilg[u jkantaw waqt is-servizz funebri talbiera[ fil-Knisja ta’ New Hope Baptist. G[alkemm il-familja ta’ Whitney Houston idde/idew li ma jsirx servizz pubbliku, id-dilettanti tal-mu]ika tag[ha xorta ffullaw ittoroq madwar il-knisja u //imiterju vi/in fejn aktar tard saret id-difna. Ir-ritratt juri mara qed i;;orr ritratt kbir ta’ Whitney Houston quddiem il-knisja ta’ Newark. (Reuters)

L-IRAN

T[assib dwar “Gwerra Bierda” o[ra Ir-Renju Unit qed jinkwieta li lambizzjonijiet nukleari tal-Iran jistg[u jitfg[u lir-re;jun kollu tal-Lvant Nofsani fi “Gwerra Bierda ;dida”, bis-Segretarju Britanniku g[all-Affarijiet Barranin, William Hague, jis[aq li f’ka] li dan il-pajji] ji]viluppa l-armi atomi/i, lIstati “;irien” ukoll ikunu jriduhom.

Sitwazzjoni b[al din tkun “di]astru]a” g[ad-dinja, partikularment g[aliex ma ta[sibx g[all-“mekkani]mi tassigurtà li kienu stabbiliti anki waqt l-eqqel tar-rivalità nukleari bejn l-Istati Uniti u l-Unjoni Sovjetika (komunista).

Il-Punent jissuspetta li l-Iran irid ji]viluppa l-armamenti nukleari, i]da r-re;im fundamentalista f’Tehran jinsisti li l-programm tieg[u hu sempli/iment inti] g[all;enerazzjoni tal-ener;ija.

Intant, William Hague wissa dwar “kri]i li qed tassumi dimensjonijiet ;odda”, waqt intervista mal-gazzetta The Daily Telegraph.

Hague jemmen li f’ka] li lpajji]i tal-Lvant Nofsani jippruvaw isegwu l-e]empju tal-Iran (f’ka] li dan il-pajji]

jikseb il-kapa/ità nukleari) g[andu jse[[ l-aktar perijodu serju ta’ proliferazzjoni nukleari mindu ivvintaw dan it-tip ta’ armi u meta ma jonqsux “leffetti kollha li jiddistabbilizzaw ir-re;jun”.

Id-diplomati/i huma spe/jalment ippreokkupati dwar il-possibbiltà ta’ proliferazzjoni nukleari ;dida, bil-kummenti ta’ Hague isiru fost tensjoni akuta fil-Lvant Nofsani, fejn lI]rael qed jakku]a lill-Iran b[ala “il-mo[[“ wara l-attakki ri/enti fuq l-ambaxxati tieg[u fl-Indja, it-Tajlandja u l-:or;ja.

Il-Gvern Iranjan ji/[ad lakku]i u anki qed jixli lill-Istati Uniti u lill-I]rael bl-assassinji ta’ diversi xjenzati nukleari Iranjani tul l-a[[ar snin.

Hu mifhum li l-Amerikani llum huma allarmati dwar rapporti fis-sens li “l-I]rael kapa/i jattakka lill-Iran” sa minn April li ;ej – b’William Hague isostni li r-Renju Unit qed i[e;;e; biex l-I]raeljani ma jirrikorrux g[all-azzjoni, “u meta l-Britanni/i jappo;;aw strate;iji li jippermettu g[al sanzjonijiet fuq l-Istat I]lamiku, i]da li (anki) j[allu l-bieb imbexxaq g[al djalogu”.

L-ISTATI UNITI

Evitat ‘attakk suwi/ida’ Immigrant illegali ta’ nisel Marokkin spi//a arrestat qrib il-

bini tal-Capitol, f’Washington, b[ala parti minn investigazzjoni kontra t-terrori]mu.

Jing[ad li Amine El Khalifi, ta’ disg[a u g[oxrin sena, [aseb li kien vi/in li jwettaq attakk suwi/ida fuq il-bini fejn jiltaqa’ l-Kungress Amerikan u meta skont l-awtoritajiet Amerikani kien ilu “il-;img[at” ta[t osservazzjoni stretta.

Intant, hu allegat li “il-membri tal-grupp Al-Qaida” li Khalifi kien ming[alih qed ja[dem mag[hom, kienu fil-fatt membri tal-FBI Amerikana, bl-awtoritajiet jg[idu li “il-poplu fl-ebda [in ma kien espost g[all-periklu”.

IS-SIRJA

Il-qawwiet ta’ Assad jisparaw fuq in-nies f’Damasku Il-qawwiet tas-sigurtà Sirjani fet[u n-nar waqt dimostrazzjonijiet, f’Damasku, kontra l-President Bashar alAssad, u fejn hu mifhum li mietet tal-anqas persuna wa[da.

Dan, wara li l-Vi/i Ministru ?ini] g[all-Affarijiet Barranin, Zhai Jun, kien iltaqa’ ma’ Assad u [e;;e; biex “in-na[at Sirjani kollha” itemmu lvjolenza li ilha g[addejja g[al dawn l-a[[ar [dax-il xahar.

Fl-istess [in, Zhai, li qed ju]a ]-]jara b[ala tentattiv lejn ri]oluzzjoni g[all-kri]i tasSirja, appo;;a l-pjan ta’ Assad g[al referendum fis-26 ta’ Frar, u li mbag[ad ikun segwit b’elezzjonijiet miftu[a g[allpartiti kollha. Mill-banda lo[ra, l-Oppo]izzjoni Sirjana u l-Punent jikkundannaw il-pjan

IL-KRI}I TAL-GRE?JA

{idma fuq ir-riformi g[all-awsterità Il-Kabinett tal-Gre/ja, ilbiera[ kompla ja[dem fuq il-pjan biex jimplimenta rriformi tal-awsterità skont il-kriterji tal-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF), u fost ottimi]mu li ttieni bailout g[all-pajji] ikun ikkonfermat waqt illaqg[a ta’ g[ada, fi Brussell, g[all-Ministri talFinanzi taz-Zona-Ewro (Eurogroup ).

Sadattant, iz-Zona-Ewro qed tikkunsidra xi modifikazzjonijiet g[allftehim mal-kredituri privati, li g[andu jg[in biex Ateni tnaqqas mid-djun kbar tag[ha.

Wara xhur konsekuttivi ta’ negozjati diffi/li, il-

Mexxejja tal-Gre/ja issa jittamaw li l-Ministri talEurogroup “jissi;illaw” ittieni bailout mill-2010 ’il hawn meta pajji]hom je[tie; akkost ta’ kollox jifdi almenu parti millbonds fuq id-dejn li jimmaturaw fl-20 ta’ Marzu.

Stqarrija, ilbiera[, millUffi//ju tal-Prim Ministru Grieg Lucas Papademos sostniet li l-Kabinett kellu jiddiskuti limplimentazzjoni talpakkett tal-awsterità (g[allbailout) li jis[aq g[al tnaqqis fil-pagi u s-salarji tal-[addiema minbarra lmi]uri l-o[ra li di;à affettwaw il-livell talg[ajxien g[al [afna Griegi.

Ir-riformi jesi;u wkoll

23

g[as-sensji u mistennija jkunu approvati millKabinett minkejja l-a[[ar irvellijiet mill-[addiema fittoroq ta’ Ateni. Ladarba ssir l-approvazzjoni, ir-riformi jridu ji;u inklu]i f’ba;it supplimentari li jitressaq quddiem il-Parlament Grieg, il-;img[a d-die[la.

Sadattant, [afna uffi/jali tal-UE jibqg[u xetti/i dwar “ir-rieda ;enwina” tal-Gre/ja li timplimenta r-riformi, u avolja l-Ministru Grieg inkarigat mill-Ordni Pubbliku, Christos Papoutsis, qal li “il-poplu Grieg g[amel kulma seta’ meta l-Gre/ja hi ddeterminata li taqsam millkliem g[all-fatti biex tirrispetta l-obbligi malkredituri”.

b[ala “e]er/izzju finta”.

L-isparaturi tal-biera[ f’Damasku se[[ew waqt ilfunerali ta’ tliet ]g[a]ag[ li nqatlu nhar il-:img[a waqt ilprotesti kontra Assad, li ]vol;ew f’wa[da mill-akbar manifestazzjonijiet (kontra rre;im) mindu ]bruffat irrivoluzzjoni.

Ix-xhieda li kienu fl-in[awi kkuntattjaw lill-a;enzija Reuters bit-telefon u qalu li lqawwiet ta’ Assad “sparaw fuq il-folol dritt wara li ndifnu ]]g[a]ag[”, bin-nies imwerwra ji;ru ’l hawn u ’l hinn waqt li jfittxu l-kenn qalb l-isqaqien.

Il-kelliema g[allOppo]izzjoni rreferew ukoll g[all-feruti, bil-President Assad jinsisti li l-Gvern tieg[u qed jikkumbatti “kumplott biex tinqasam is-Sirja”.

Intant – u minkejja l-appell kontra l-vjolenza – ilkummenti tal-Vi/i Ministru Zhai jitqiesu b[ala “messa;; ta’ appo;;” g[ar-re;im ta’ Assad, meta d-dinja qed tixli lir-re;im Sirjan g[all-offensiva qalila fuq il-poplu tieg[u.

Filwaqt li /-?ina (permezz ta’ Zhai) esprimiet it-t[assib dwar il-kri]i Sirjana, il-Vi/i Ministru ?ini] qal ukoll li “Beijing jappo;;a r-riforma li qed issir fis-Sirja minbarra lpassi importanti li ttie[du f’dan ir-rigward”.

I/-?ina u r-Russja jibqg[u fost l-aktar alleati importanti tas-Sirja u meta n-Nazzjonijiet Uniti, l-Istati Uniti, l-Ewropa u l-potenzi G[arab kollha jikkundannaw l-a;ir ta’ Assad u jinsistu li g[andu jwarrab mill-poter.

24

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

LOKALI

Xemx u bnazzi fl-ewwel jiem tal-Karnival Ritratti> Joseph Galea u Trevor Sollars

Wara jiem twal ta’ xita, ri[ u temperaturi baxxi, ilparte/ipanti u d-dilettanti talKarnival [adu nifs ’il ;ewwa meta l-ewwel jumejn talKarnival, flimkien malilwien sbie[ tal-kostumi u larti tal-karrijiet talkartapesta, spikkaw filg]ejjer Maltin ix-xemx u ttemp bnazzi b’nuqqas ta’ s[ab iswed u ri[.

Dan g[en mhux ftit biex numru kbir ta’ dilettanti tqassmu bejn il-Belt u lFurjana biex assistew g[allewwel attivitajiet taledizzjoni ta’ din is-sena talKarnival ta’ Malta.

Il-programm tal-biera[ beda fid-9.15 a.m. b’parata tul Triq ir-Repubblika bissehem tal-baned u gruppi tattfal. Wara l-parata n-nies in;abru Fuq il-Fosos talFurjana fejn segwew programm ta’ ]fin tat-tfal u defilè.

L-attivitajiet ikomplu llum fis-1.00 a.m. bi Grand Delifé madwar il-Fosos tal-Furjana.

Fl-istess [in fil-Belt Valletta tibda parata tul Triq ir-Repubblika bis-sehem ta’ maskri grotteski u baned. Ilparata tibqa’ [ier;a sal-Fosos tal-Furjana. Bejn is-2.30 p.m. u s-6.30 p.m. imbag[ad ikun hemm spettaklu fl-Arena talKarnival u Fuq il-Fosos, li tinkludi ]fin u wirja ta’ karrijiet artisti/i.

L-attivitajiet tal-Karnival ikomplu wkoll g[ada t-Tnejn bejn l-10.30 a.m. u s-1 p.m. u b’parata fi Triq ir-Repubblika fil-Belt fil-5 p.m. u jintemm it-Tlieta bil-Grand Finale fi Triq Sant’Anna, ilFurjana fis-6 p.m.

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

1

Koordinazzjoni: Doris Azzopardi — doris.azzopardi@media.link.com.mt

}fin Malti f’Hamburg Immexxija minn Eldridge Saliba Curmi u Odette Mercieca Curmi, l-ilwien viva/i tar-ra[[ala, dawk aktar sobri tal-g[onnella u l-ilwien reali tal-Beltin, offrew spettaklu mill-isba[ fil-Fiera tar-Reisen Hamburg Messe, fejn l-istand Maltija kienet pre]entata mill-kumpanija ta]-]fin Paul Curmi flimkien mal-MTA u l-Airmalta lil 78,000 spettatur.

Il-fiera ta’ Hamburg kienet tinkludi stands minn diversi pajji]i.

2

ÇINEMA

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Chronicle

The Muppets (KRS – U) Billi ju]a n-nuqqas twil tag[hom minn fuq l-iscreen, min [adem dan il-film ta’ makakk li hu japprofitta ru[u minn nostal;ija taleks fans li g[adhom i[ossu g[al dawn il-karattri kwa]i anarki/i, ma[bubin, bit-tama li jirb[u fans ;odda. G[alkemm banali kemm trid, lil dawn ]gur mhux se jdejjaqhom.

Fil-[rafa nsibu li Walter minn dejjem [assu differenti minn [uh Gary (Jason Segel), u meta tarawh fil-film tindunaw g[aliex kellu aktar minn ra;un i[oss hekk. Hu kien jog[xa jara epiodji talMuppets permezz ta’ videos li kien i;iblu [uh u li wkoll kien fan tag[hom.

Minn dejjem xtaq jiltaqa’ mag[hom, u din il-[olma jidher li kien se jaqtag[ha meta Gary jie[du mieg[u f’Los Angeles meta jmur mat-tfajla tieg[u Mary (Amy Adams).

I]da hemm isibu li t-teatru tal-Muppets kien abbandunat u lgrupp tal-Muppets sfaxxat.

Mhux hekk biss. Ikun hemm sinjurun (Chris Cooper) lest jixtri l-bini tat-teatru, [alli jwaqqg[u biex ifittex g[a]-]ejt ta[tu.

G[alhekk issa jibdew tellieqa mal-[in biex mhux biss jg[aqqdu mill-;did il-Muppets, imma jtellg[u wirja spettakulari [alli permezz tat-televi]joni ji;bru bi]]ejjed flus biex jil[qu jixtru huma t-teatru.

B[ala rakkont, b[alma tistg[u ta[sbu, m’hawn xejn spe/jali, anki banali – b[al meta t-tliet karattri ewlenin jivvja;;aw distanzi twal fi ]mien qasir ‘fuq il-mappa’, imma g[an-nostal;i/i u ]]g[ar kollox jg[addi.

Thriller fantastiku, fis-sens li fih do]a qawwija ta’ fantasija, kollox imwassal mill-filmati li matulu kollu l-protagonist jie[u ta’ dak kollu li jse[[ madwaru.

Dan hu ]-]ag[]ug[ Andrew (Dane DeHaan) li jkollu problemi ta’ bullying fl-iskola, u d-dar ikollu lil ommu marida u missieru vjolenti. Biex jaljena jixtri video camera biex fl-istess [in ikollu provi ta’ dak li jkun g[addej minnu.

Jum wie[ed ku;inuh Matt u student ie[or popolari, Steve (Michael B Jordan) jitolbuh jiffilmja [ofra misterju]a li minnha jinstemg[u [sejjes strambi. Malli jin]lu fiha jsibu kristalli blu li jarmu dija qawwija, u hekk kif jo[or;u mill-[ofra jindunaw li

(KRS – 14)

akkwistaw setg[at xejn normali, fosthom ta’ sa[[a, u l-[ila li j/aqilqu kwalunkwe [a;a bil-[sieb biss.

Huma jkomplu jesperimentaw, i]da jwieg[du lil xulxin li ma jg[idu xejn lil [add b’dawn is-setg[at u ma ju]awhomx g[all-[a]en.

Imma l-problemi domesti/i u s-sitwazzjoni tieg[u fl-iskola u d-dar iwasslu lil Andrew jikser din il-weg[da, b’konsegwenzi drammati/i, u fantsti/i fl-istess [in, grazzi g[al u]u tajjeb ta’ effetti spe/jali, grazzi g[allkompjuter.

The Skin I Live In (KRS – 18) L-ossessjoni u l-vendetta huma s-su;;etti ta’ dan it-thriller Spanjol mhux tas-soltu, anki g[ar-re;ista famu] Pedro Almodovar li flimg[oddi tana kapulavuri li però l-bi//a kbira kienu kummiedji, b’interpretazzjoni millaqwa ta’ Antonio Banderas.

Hawn narawh b[ala plastic surgeon mag[ruf, Ledgard, li qed jesperimenta biex jivvinta ;ilda artifi/jali kapa/i tirre]isti ferm aktar minn dik naturali, anki g[all-[ruq.

Insiru nafu li dan beda jag[mlu wara li martu mietet mill-[ruq li ;arrbet f’in/ident gravi tat-traffiku.

L-esperimenti kien qed jag[milhom filklinika privata fid-dar kbira ta’ sigurtà massima tieg[u, u dawn l-esperimenti kien qed jag[milhom fuq tfajla, Vera (Elena Anaya), li però kien qed i]omm maqfula u mg[assa bilcameras minn housemaid Marilia (Marisa Paredes) li qabel kienet in-nanny tieg[u).

Minn script mill-aqwa nsiru nafu l-verità kollha dwar it-tfajla u l-mewt ta’ martu, hekk kif fid-dar jasal ukoll l-iben xejn normali u vjolenti ta’ Marilia, jinsisti li dda[[lu, minkejja li hi kellha ordnijiet stretti minn Ledgard biex ma dda[[al lil [add.

Goon (KRS – 18) Script tajjeb u karattri [ajjin iwasslu biex din il-kummiedja ]]ommok aktar milli wie[ed jistenna.

Doug (interpretat minn Sean William Scott) g[andu karattru [elu minkejja li ja[dem b[ala bouncer. Il-;enturi tieg[u kieku kienu xtaqu li jiggradwa u jil[aq b[al [utu (wie[ed minnhom kien tabib).

Tistg[u ta[sbu g[alhekk id-di]appunt tag[hom meta hu jispi//a jing[aqad ma’ team tal-ice hockey b[ala goon, jew player li xog[lu jkun li jiddefendi lil s[abu minn attakki slava; tat-team avversarju, u jekk ikun me[tie; jeqred, fi]ikament laktar perikolu]i fosthom.

Fost dawn tal-a[[ar ikun hemm il-goon Ross (Live Schreiber), ta’ team li, naturalment, jispi//a jikkonfronta f’log[ba de/i]iva.

Il-film jesplora l-kontradizzjonijiet fil-karattru ta’ Doug, li minkejja li jidher ;entili, jekk mhux ukoll daqsxejn ba[nan, waqt il-log[ob ja;ixxi ta’ bniedem mill-aktar vjolenti u brutali, u dan kollu jitwassal b’mod mill-aktar realistiku.

Scott hu perfett fil-parti ta’ Doug (li hu karattru veru) hekk kif jibbilan/ja kontinwament il-persuna goffa tieg[u malin;enwinità. Ir-relazzjoni tieg[u, imbag[ad, mat-tfajla mqarq/a Eva (Alison Pill) hi divertenti u fl-istess [in tmisslek qalbek.

TAGÓRIF

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

3

L-arkivji mu]ikali tal-Mu]ew ta’ Wignacourt jie[du l-[ajja fil-Kolle;;jata ta’ San Pawl fir-Rabat minn Mark Fenech Vella u Noel Camilleri

L-orkestra ddoqq fil-Knisja Kolle;;jata ta’ San Pawl ir-Rabat

L-Orkestra Paulus organizzat it-tieni kun/ert ta’ mu]ika sagra l{amis 9 ta’ Frar fil-knisja ta’ San Pawl, il-Rabat, fejn ippre]entat selezzjoni xierqa biex tonora l-festa tan-Nawfra;ju ta’ San Pawl.

Dan kien it-tieni kun/ert ta’ din l-orkestra wara l-ewwel wie[ed li sar f’:unju fl-inawgurazzjoni tag[ha. L-orkestra esegwit selezzjoni ta’ kompo]izzjonijiet Maltin mill-kollezzjoni ta’ spartiti li jinsabu fil-Mu]ew ta’ Wignacourt.

Bosta minn din il-mu]ika ilha ma tinstema’ g[al aktar minn seklu. U[ud minn dawn l-ispartiti li ndaqqu kienu t-Te Deum ta’ Lorenzo Gatt kif ukoll l-antifona Sancte Paule tal-1891, itTantum Ergo ta’ Vincenzo Bugeja, is-Salve Regina ta’ Burlo u lPaolo Sacrati Litoris ta’ Carlo Diacono.

L-udjenza pre]enti aprezzat [afna dan ir-repertorju pre]entat.

Il-kun/ert ittella’ ta[t il-patro/inju ta’ Mons. John Azzopardi, kuratur tal-Mu]ew ta’ Wignacourt, u l-[sieb hu li dan jibqa’ appuntament annwali g[all-orkestra li kienet inwaqqfa bl-iskop li tippromwovi x-xog[lijiet ta’ kompo]ituri Maltin kif ukoll il-kult Pawlin Malti.

Ta[t id-direzzjoni ta’ Maestro Hermann Farrugia Frantz, dan il-kun/ert ra wkoll l-involviment tal-Kor Bel Canto u s-sapport tal-Kappilan tal-Kolle;;jata ta’ San Pawl, tal-APS Bank, Kasko Ltd u l-fondazzjoni Fr Martin Caruana, OP.

I/-Chairperson tal-Fondazzjoni HSBC Malta, Catherine Gonzi, Francis Sullivan, Louis F. Cassar, u s-Sindku tal-Im;arr, Paul Vella, fl-in[awi fejn se jitwaqqaf il-pro;ett g[all-Immani;;jar tal-Ambjent fl-Im;arr, imniedi mill-Istitut tas-Sistemi Ambjentali tad-Dinja fl-Università ta’ Malta. Dan hu kun/ett ;did ta’ post ta’ studju u g[ar-rikreazzjoni flin[awi tal-Kun/izzjoni, fl-Im;arr, bl-g[ajnuna tal-Fondazzjoni HSBC Malta u l-Kunsill Lokali tal-Im;arr. Dan il-pro;ett jinvolvi t-twaqqif ta’ ?entru g[all-Osservazzjoni u l-Anali]i (I-Land Observatory and Interpretation Centre) li hu l-ewwel /entru f’Malta li se jkun qed jintegra l-wirt naturali u kulturali flimkien. Il-pro;ett se jo[loq ukoll fa/ilitajiet u attivitajiet edukattivi bl-g[an li jkun hawn aktar kuxjenza ambjentali u aktar apprezzament tal-wirt naturali u kulturali Malti.

4

TELEVIÛJONI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 KMK • 09.05 Kont taf? • 09.10 Link • 09.15 F. News • 09.30 ECO • 10:30 Int u Darek • 12.00 Link • 12.05 Kont taf? • 12.15 F. News • 12.30 Musbie[ g[al Ri;lejja • 13.00 Mitqlu Deheb • 15.00 Sibtkuntatt • 18.05 Link • 18.10 Kont taf? • 18.15 F. News • 18.30 Sejja[tli • 20.00 Link • 20.05 Muftie[ • 20.10 Kont taf? • 20.15 F. News • 21.00 Kaw]a Bonarja • 22.00 Newspoint • 22.30 Storjografija • 23.15 F. News.

Calypso Music TV

GO Plus 107

07.00 Total Request • 09.00 80s Classics • 10.00 90s Classics • 11.00 2000s-2009s Classics • 11.30 Teleshopping • 13.30 2010 Onwards • 14.30 Drama Bronks • 15.00 Wasal il-{in g[all-Maltin • 15.30 Bell’Italia • 16.00 Romantica (Love Songs) • 17.00 Teleshopping • 18.00 Total Request • 20.00 Bingo 75 • 20.30 Kontra r-Ri[ (r).

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.00 WC Alpine Skiing: Women’s Super Combined Slalom (live) • 09.00 WC Alpine Skiing: Men’s Slalom 1st Leg (live) • 10.00 WC Nordic Combined Skiing: HS 140 (live) • 10.45 WC Alpine Skiing: Women’s Super Combined Slalom (live) • 12.00 WC Alpine Skiing: Men’s Slalom 2nd Leg (live) • 13.00 WC Nordic Combined Skiing: Gundersen (live) • 13.45 WC Ski Jumping: HS 213 Team (live) • 15.30 Welsh Open Snooker: Final (live) • 17.30 WTA Tennis • 19.00 Welsh Open Snooker • 20.00 Welsh Open Snooker: Final (live) • 23.00 WC Ski Jumping.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.10 Charlie and Lola • 07.20 The Large Family • 07.30 Bobinogs • 07.45 Poetry Pie • 07.50 Fimbles • 08.10 Little Robots • 08.20 Nina and the Neurons • 08.35 The Big Top • 09.05 The Weakest Link • 09.50 Doctor Who • 10.35 After You’ve Gone • 11.10 Casualty • 12.00 Chimp Family Fortunes • 12.30 The Big Top • 13.00 The Weakest Link • 13.45 Lark Rise to Candleford • 14.35 Doctors • 17.05 Doctor Who • 17.50 The Big Top • 18.20 After You’ve Gone • 18.50 Monarch of the Glen • 19.40 Chimp Family Fortunes • 20.10 Lark Rise to Candleford • 21.00 Survivors • 21.50 Waking the Dead • 22.40 The World’s Toughest Driving Tests • 23.35 Red Cap.

TCM

melita 310, GO Plus 701

09.05 Willy Wonka and the Chocolate Factory. Film ’71 (U) • 11.00 Paint Your Wagon. Film ’69 (PG) • 14.00 Casablanca. Film ’42 (U) • 16.00 The Big Trail. Film ’30 • 18.15 Viva Zapata! Film ’52 (PG) • 20.25 Tall Man Riding. Film ’55 (U) • 22.00 Garrow’s Law • 23.20 The Pelican Brief. Film ’93 (12).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

06.55 Mary Christmas. Film 2002 • 08.25 Strictly Business. Film ’91 (15) • 09.50 Memories of Me. Film ’88 (12) • 11.35 The Group. Film ’66 • 14.05 MGM’s Big Screen • 14.20 The Fantasticks. Film 2000 • 15.50 Carrie. Film 2002 • 18.00 Salvador. Film ’86 (15) • 20.00 Coming Home. Film ’78 (18) • 22.10 Eureka. Film ’83 (15).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 Motor City Motors: Veggie Cycle • 08.10 Mythbusters • 09.05 Destroyed in Seconds • 10.00 Extreme Engineering: Space Tower • 10.55 Oil, Sweat and Rigs • 11.50 Dirty Jobs: Reef Ball Maker • 12.45 Deadliest Catch: A New Hunt Begins • 13.40 Mythbusters • 14.35 American Chopper: Senior vs Junior: Return of the Black Widow • 15.30 Rides: Hollywood Speed • 16.25 Mighty Ships: Stena Britannica • 17.20 Border Security • 17.50 Border Security • 18.15 River Monsters: Demon Fish • 19.10 Extreme Fishing with Robson Green • 20.05 Man vs Fish with Matt Watson: Marlin • 21.00 Salvage Hunters • 21.55 Dual Survival • 22.50 I Shouldn’t Be Alive: Shipwrecked • 23.45 Banged up Abroad: Uganda.

Melita Movies

melita 801

10.00 Up! • 11.35 Scared Shrekless • 12.05 Snow Buddies • 13.30 Living With The Enemy • 14:57 Hollywood Buzz • 15.20 The Bounty Hunter • 17.10 Transporter 3 • 18.55 13 Going On 30 • 20.34 Hollywood Buzz • 21.00 Our Family Wedding • 22.40 Hide & Seek • 00.20 When A Man Loves A Woman.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Full House • 09.00 The West Wing • 09.50 ER • 10.40 Top Gear • 11.55 Brothers and Sisters • 12:37 Amazing Race • 13.20 Glee • 19.30 How I Met Your Mother • 20.00 Mike & Molly • 20.22 2 Broke Girls • 20.45 Suburgatory • 21.15 Brothers and Sisters • 22.00 Desperate Housewives • 22.45 Alcatraz • 23.30 Bored To Death • 23.55 The Mentalist • 00.45 Supernatural.

Biography Channel

melita 411

07.00 Beyonce • 08.00 Mariah Carey • 09.00 Gregory Peck • 10.00 Sidney Poitier • 11.00 Beyonce • 12.00 Mariah Carey • 13.00 America’s Court with Judge Ross • 15.00 Pawn Stars: The British Are Coming • 15.30 Pawn Stars: License To Pawn • 16.00 Pawn Stars: Gold Diggers • 16.30 Pawn Stars: Top Secret • 17.00 Pawn Stars: Trail Breaker • 17.30 Pawn Stars: The British Are Coming • 18.00 Pawn Stars: License To Pawn • 18.30 Pawn Stars: Gold Diggers • 19.00 Catherine Zeta-Jones • 20.00 Halle Berry • 21.00 Jodie Foster • 22.00 Storage Wars: Unclaimed Baggage • 22.30 Storage Wars: Enemy of the Enemy • 23.00 Pawn Stars: Pablo Pawncasso • 23.30 Pawn Stars: Peeping Pawn.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 08.00 08.30 09.30 10.30 12.00 13.00 14.00 14.05 14.20 15.00 15.05 15.35 16.30 17.00 18.00 18.10 18.40 18.55 19.45 20.30 21.30 21.32 23.15

NET News Anali]i tal-A[bar (r) Newsroom (r) Teleshopping U/u[ Teleshopping Simpati/i (r) NET News Teleshopping Wheelspin (r) NET News Teleshopping Animal Diaries (r) Anali]i tal-A[bar (r) Sport Extra NET News Flusek (r) G[alik fl-Ewropa Wheelspin NET News, NET Sports, NET Meteo Déjà vu NET News Replay NET News.

TVM melita 101, GO Plus 101

07.00 08.00 08.30 09.00 11.30 12.30 12.35 14.00 14.05 15.00 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.40 21.55 23.15 23.30

L-G[odwa t-Tajba Libreriji u Arkivji Asteriks Il-Quddiesa tal-{add (mill-Vatikan) {add G[alik A[barijiet fil-Qosor (ikompli) {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Karnival (live) A[barijiet Modern Lifestyles Style Watch Fawlty Towers A[barijiet Min Imissu Kontrattakk A[barijiet Malta u lil Hinn Minnha.

ONE melita 103, GO Plus 103

06.45 07.20 08.00 08.35 11.00 12.00 12.15 12.45 13.30 13.40 15.30 15.45 16.00 16.25 17.00 17.30 17.35 18.30 19.30 20.10 20.25 23.15 23.45

Pink Panther (r) On D Road (r) Folji Aroma Kitchen Hazzzard Teleshopping Looks (r) Malta fuq Kanvas ONE News Showbiz :awhra Maltija (r) Teleshopping Ieqaf 20 minuta (r) Fresh & Funky (r) L-Argument ONE News (ikompli) L-Argument Diskors Dr Joseph Muscat ONE News Kur]ità Arani issa ONE News Diskors Dr Joseph Muscat (r).

Raiuno melita 150, GO Plus 201

06.30 09.30 09.35 10.00 10.30 10.55 12.00 12.20 13.30 14.00 16.30 16.35

Unomattina in famiglia Tg 1 L.I.S. Easy Driver (attwalità) Linea Verde orizzonti A Sua Immagine Santa Messa Angelus Linea verde TG 1 Domenica In Tg 1 Domenica in - Cosi è la vita Sanremo 20.00 Tg 1 20.35 Rai Tg Sport 20.40 Affari tuoi

FELE MARTINEZ f’xena mill-film Spanjol tal-2004 b’re;ija ta’ Gael Garcia Berenal LA MALA EDUCACION (Rete 4 00.15).

21.30 Provaci ancora Prof 4 (l-I parti) 23.30 Speciale Tg 1 00.35 Tg 1 notte 01.00 Applausi.

Raidue melita 151, GO Plus 202

07.00 09.25 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.40 17.05 17.10 18.00 19.35 20.30 21.00

Cartoons Victorious Ragazzi c’è Voyager A come avventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Quelli che aspettano...

Quelli che il calcio...

Tg 2 L.I.S. Rai Sport 90˚ minuto Lasko (TF) Tg 2 notizie NCIS - unità anticrimine (TF) 21.45 Charlie’s Angels (TF) 22.35 - La domenica sportiva 01.00 Tg 2 notizie 01.20 Protestantesimo.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.10 07.30 08.15 10.05 10.55 11.15 11.40 12.00 12.25 12.55 13.25 14.00 14.15 14.30 15.00 15.05 17.55 19.00 19.30 20.00 20.10 21.30 23.35 23.45 23.50

00.50 01.00

Geo & Geo Wind at My Back (TF) 10.000 Camere da letto Kingdom Tgr estovest Tgr mediterraneo Tgr Regioneuropa Tg 3 persone Telecamere Prima della prima - ‘ Damnation de Faust’ ta’ Berlioz Il capitale di Philippe Daverio Tg regione Tg 3 In 1#2 h Tg 3 L.I.S. Alle falde del Kilimangiaro Per un pugno di libri Tg 3 Tg regione Blob Che tempo che fa Presadiretta Tg 3 Tg regione Lilit - In un mondo migliore Tg 3 Telecamere.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Le frontiere dello spirito (attwalità) 10.00 Grande Fratello 10.15 Il segreto del mio

13.00 13.40 14.00 16.05 18.50 20.00 20.40 21.30 23.30 00.30 01.00 01.50

successo. Film ’87 Tg 5 Grande Fratello Inga Lindstrom - Estate sull’isola. Film 2005 Domenica cinque The Money Drop (kwi]]) Tg 5 Paperissima Sprint Centovetrine Terra!

Tg 5 notte Papersissima Sprint Letters from a Killer. Film ’98.

Rete 4 melita 14#153, GO Plus 206

07.30 08.40 09.10 10.00 11.00 11.30 12.00 13.20 14.00 15.05 17.00 18.55 19.35

21.30 00.15

Zorro (TF) Le isole del tesoro Magnifica Italia Santa Messa Pianeta mare Tg 4 Melaverde (attwalità) Sulla rotta dei gabbiani Donnavventura Prossima feermata: Paradiso. Film ’91 Walker Texas Ranger Tg4 Telegiornale Tespesta d’amore (soap) I miserabili. Film ’98 La mala educación. Film 2004.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.00 07.40 12.25 13.00 14.00 15.50 18.00 18.30 19.00 21.30 00.20 01.35

Super Partes Cartoons Studio aperto Guida al campionato La veera stria di Biancaneve. Film 2001 Free Willy - un amico da salvare. Film ’93 La vita secondo Jim (sitcom) Studio aperto Le riserve. Film 2000 Chiambretti Sunday Show Controcampo - Linea notte Poker1Mania.

La 7 melita 23#156, GO Plus 207

07.00 Omnibus 10.00 Ferragosto in Bikini. Film ’60 11.45 Ti ci porto io 13.30 Tg La 7 14.05 Mammamia che domenica 15.25 I magnifici sette 16.35 Basketball. Coppa Italia F. 19.00 Crossing Jordan 20.00 Tg La 7 20.30 In onda 21.30 L’incarico. Film ’97 24.00 Tg La 7

TV#RADJU

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

5

DÉJÀ VU

Beth taqbe] g[al Luke radju NET Television 20.30 Beth (Christine Haber) tag[mel minn kollox biex tg[in lil Luke (Francesco Catania) jirritorna l-iskola. Jirnexxilha tasal fejn trid?

Louise (Mary Spiteri) tinsisti li Josie (Eileen

Montesin) g[andha tmissilha idha u tg[idilha x’tara. X’tip ta’ déjà vu jkollha Josie dwarha?

Amber u Jake jsibu ru[hom f’sitwazzjoni

prekarja meta ommhom u missierhom jibdew ji;;ieldu b[al qabel.

In-nannu (Joe Izzo) inkwetat g[ax ma jkun sema’ xejn ming[ad it-tfal. Imma l-aktar [a;a inkwetanti hi d-déjà vu li kellha Josie dwar missierha. Xi [a;a se ji;rilu g[ax li tara Josie jse[[ tassew!

Kitba u direzzjoni ta’ Eileen Montesin.

Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.15 Mar/i u Bandolari - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Djalogu • 11.55 Avvi]i talMejtin • 12.15 Mid-Dinja tal-Mar/i - Nenu Aquilina • 12.45 Skor • 17.55 Avvi]i tal-Mejtun • 18.15 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante - Joe Fenech • 22.30 Djalogu (r) • 23.30 80s Corner - George Galea.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.05 Infittxu dak li Jg[aqqadna • 07.30 Frott Artna • 08.00 Quddiesa • 08.45 L-Istampa Kollha • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Relax • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 20#990 • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Minn Nashville • 22.05 Ward u }ahar • Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.03 Ru]arju • 23.30 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

WHEELSPIN (NET Television 18.55) - Waqt in-North American International Auto Show li ssir f’Detroit, il-kumpanija VW introdu/iet fis-suq numru ta’ karozzi ;odda – fosthom il-VW Passat, il-Jetta u l-karozza elettrika E-Bugster, li fil-fatt tidher fir-ritratt hawn fuq. Insiru nafu aktar dwarhom. Naraw ukoll dwar l-appo;; li Land Rover se tkun qed tag[ti g[all-Malta Marathon. Ma tonqosx l-intervista li jag[mel Pierre Vella, li se tlaqqag[na ma’ dilettant kbir tal-karozzi.

U?U{

L-Iscouts u ]ew; entitajiet o[ra NET Television 10.30

Bil-format li qed naraw dan il-programm dan l-a[[ar, Marthese Brincat tlaqqag[na ma’ tliet entitajiet differenti.

Dawn se jkunu l-Iscouts li nsiru nafu a[jar x’[idma twettaq f’Malta u kemm filfatt hi mifruxa fil-g]ejjer Maltin, dwar il-Konferenza Superjuri Ma;;uri Reli;ju]a (KSMR) li tag[ha Fr Louis Mallia MSSP huwa lPresident, u dwar ir-Ramblers Association li ja[dmu biex iseddqu l-g[arfien dwar limportanza li nie[du [sieb lambjent ta’ madwarna.

Ikun hemm ukoll siltiet mu]ikali minn Andrew Cauchi flimkien mal-grupp tieg[u.

IL SEGRETO DEL MIO SUCCESSO (Canale 5 10.15) :uvni mill-kampanja (Michael J. Fox, firritratt flimkien ma’ Helen Slater) jasal fi New York determinat li hemmhekk se jsib fortuna. Jaqbad xog[ol pjuttost insinifikanti, i]da blattitudni tieg[u ma jdumx ma jibda javvanza. Film komiku Amerikan tal1987 b’re;ija ta’ Herbert Ross li l-isem ori;inali tieg[u hu The Secret of My Success.

06.05 ONE Breakfast • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club • 08.50 Mill-:urnali • 10.30 Pajji] li jixraq lil Uliedna • 14.00 Il-{add fuq ONE • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.45 Memorji u Nostal;ija • 22.00 Stetoskopju • 00.00 Music Box. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.05 G[aqqad il-Kelma • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.15 L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek • 19.00 Fi {dan il-Mulej • 19.05 Ru]arju • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek!

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Calypso Radio

101.8 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 BBC World Service • 10.00 Mu]ika Klassika Maltija • 11.00 Classic FM • 13.00 {sejjes minn art l-irdieden • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

06.00 Calypso Breakfast • 10.00 Dak Kien }mien • 13.00 Golden Mix • 16.00 Mal-Melodija Maltija • 19.00 Let’s Go • 22.00 Night Shift.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus u Ru]arju • 12.30 Ru]arju ta’ l-Erwie[ • 13.00 Lil hinn minn darna (r) • 14.00 Il-{add Kumpanija • 15.00 Kurunella {niena Divina • 15.30 ikompli Il-{add Kumpanija • 17.00 Kuntatt • 17.30 A[barijiet Reli;ju]i • 17.50 G[asar • 18.00 Angelus u Ru]arju • 18.30 ikompli Kuntatt • 20.00 Tag[lim u Twemmin Nisrani (r) • 21.00 Magazine (r) • 23.00 Il-Muftie[ tal-G[erf • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Bastjani]i FM

95.0 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.50 {sieb tal-:urnata • 08.15 Quddiesa tal-{add • 09.15 All Time Favourites • 12.00 Minn Wara l-Istandard • 14.00All Time Favourites • 15.00 Realtajiet Siekta (r) • 17.00 All Time Favourites.

6

ANNIVERSARJU

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

?entinarju tad-Domus ta]-}ejtun Mitt sena ilu, e]attament fl-14 ta’ Frar 1912, bl-ewwel erbg[a u g[oxrin membru tal-Juventutis Domus Sacra Familia, flimkien ma’ membri o[ra tad-Domus Piju X tal-Isla u d-Direttur tag[hom Mons. Giuseppe Darmanin, infeta[ uffi/jalment id-Domus ta]-}ejtun.

Fl-1913 Mons. Isqof Mauro Caruana approva t-twaqqif ta’ dan id-Domus u fl-1918 ;iet lapprovazzjoni mill-Vatikan biex issir il-quddiesa filkappella tad-Domus.

L-idea li jinfeta[ post g[a]]g[a]ag[ kienet tal-promotur Angelo Baldachino, li miet nhar it-Tnejn, 10 ta’ Marzu, 1952, ta’ 82 sena. An;lu lBizzi, kif konna nsibuh, kien wie[ed mill-fundaturi, vi/i president, organizzatur u benefattur tal-istess post.

Flimkien ma’ erbat i[bieb o[ra beda jit[abat biex jifta[ dan id-Domus. L-ewwel laqg[a saret fil-11 ta’ Frar, 1912. L-iskop ta’ din id-dar kien it-tag[lim tad-duttrina ming[ajr telf ta’ ]mien u l[arba mill-aljenazzjonijiet, bla ;id g[all-kbar.

Dan il-[sieb beda jse[[ meta fl-1 ta’ Novembru, 1911, saret talba lill-Ar/ipriet ta]}ejtun, Dun Lawrenz Degabriele, biex jing[ata lpermess li tinfeta[ din id-dar

Il-fa//ata tad-Domus

g[a]-]g[a]ag[ u ntwera l[sieb li ji;i provdut direttur spiritwali.

B[ala l-ewwel direttut in[atar Dun Spir Grixti fl1912, li minkejja d-dixxiplina li kellu, kien jaf imur mat-tfal u l-adolexxenti. Huwa baqa’ direttur sakemm miet fit-8 ta’ Settembru, 1937. Huwa mfakkar fid-Domus b’bust talbron] fl-intrata tal-istess Domus, li n[adem f’Ruma mill-Professur Pisi u nkixef fit-23 ta’ Settembru, 1962,

mill-Ar/isqof M. Gonzi f’g[eluq il-festi tal-[amsin sena mit-twaqqif tad-Domus u fl-istess [in f’g[eluq il-25 sena mill-mewt ta’ Dun Spir stess.

Wara l-mewt ta’ Dun Spir Grixti la[aq Dun Mikiel Spiteri, fl-1937, li dam direttur sal-1942 wara li la[aq kappillan ta’ {al Kirkop, wara kapillan ta’ Bir]ebbu;a, Ar/ipriet ta]}ejtun u fl-a[[ar Monsinjur tal-Katidral.

L-Iscouts mi;bura fil-bit[a tad-Domus

Warajh la[aq Dun Manwel Camlleri mill-1942 sa meta miet fid-Domus stess fl-1954.

Kien qassis li kellu g[al qalbu ]-]g[a]ag[ u l-;abra tat-tfal fil-kappella.

Dun :u]epp Desira kien irraba’ direttur li la[aq fl-1954 u ]amm din il-kariga g[al 43 sena s[a[. Fi ]mienu dDomus ra l-ewwel taqlib strutturali. Fi ]mienu ;ie akkwistat il-post ta’ ma;enb id-Domus.

g[al pa;na 7

Is-sala tal-log[ob

ANNIVERSARJU

7

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Ikompli jg[ix u qatt ma jmut minn pa;na 6

Barra minn hekk, Dun :u]epp kien ukoll il-kappillan tal-Isqof Emm. Galea.

B’digriet mill-Ar/isqof Giuseppe Mercieca fl-1997 in[atar Dun Alwi; Zammit, qassis ener;etiku u li tela’ fidDomus minn /kunitu. Wara xi tibdil fl-istatut tad-Domus, Dun Alwi; in[atar Direttur Emeritu.

Huwa baqa’ f’din il-kariga sa meta miet fis-sena 2007.

Mill-2007 l-kariga ta’ direttur tad-Domus Sacra Familia ;iet f’idejn l-Ar/ipriet Dun Eric Overend, li hu stmat b[ala missier u [abib ta’ din is-so/jetà, u li jifhem ukoll li]-]g[a]ag[ u l-[ti;ijiet biex jitbieg[du minn kull tfixkil u periklu.

Matul dawn il-mitt sena dDomus qeda dmiru g[alliskop li twaqqaf g[alkemm fil-bidu ltaqa’ ma maltemp u xi w[ud li ma fehmux l-iskop tieg[u u riedu jag[lquh. I]da bl-inter/essjoni talKommendatur Fons Marija Galea, benefattur mill-aqwa ta’ din id-Domus, bil-kelma ttajba inter/eda ma’ Mons.

Isqof Pace li fl-a[[ar l-Isqof tawwal drieg[u u feta[ idejh u b[ala sinjal ta’ barka qallu dan il-kliem profetiku: “Jiena rrid li d-Domus ta]-}ejtun ikompli jg[ix u qatt ma jmut.”

Dan il-fatt insibuh fil-Le[en is-Sewwa tat-2 ta’ Jannar, 1937.

Id-Domus jinsab fi Triq San Girgor li fi]-]mien kien ilpalazz residenzjali ta’ Mons.

Isqof Ferdinandu Mattei, li nxtara fl-1920. L-inizjali FM g[adhom jidhru fuq il-lo;; tal-bieb ta’ barra u fuq il-bieb li jag[ti g[all-bit[a.

Fuq wara ta’ dan il-palazz kien hemm ;nien kbir li fuqu nbniet il-platea, wa[da millisba[ swali ta]-}ejtun. :o din il-platea fl-1941 kienu ntlaqg[u r-refu;jati tal-gwerra mill-Kottonera kif ukoll klassijiet tal-iskola, minbarra fi kmamar o[ra tal-post.

F’dawn l-a[[ar snin kompla x-xog[ol ta’ rikostruzzjoni fejn i]-]g[a]ag[ u l-familji tag[hom isibu ]vog ta’ rikreazzjoni. Hawn ji;u

organizzati diversi attivitajiet u jsiru g[add ta’ kompetizzjonijiet sportivi differenti.

Il-kappella tad-Domus hija dedikata lis-Sagra Familja. Ilpittura tat-titular hi xog[ol ilpittur }ejtuni Giuseppe Caruana u dan l-a[[ar ;iet restawrata minn Twanny Spagnol. F’din il-kappella nsibu vara tassew artistika tasSagra Familja mog[tija minn Giuseppe Cutajar, il-Kaljatu.

Mill-bidu tieg[u d-Domus kellu l-Ktieb tat-Talb tieg[u li tant kien imfittex li matul i]]mien ;ew stampati mhux anqas minn tliet edizzjonijiet b’1,000 tiratura kull darba b’dedika lil Mons. Isqof Mauro Caruana. Ri/entement tkabbru l-kappella u ssagristija.

Avveniment li bih idDomus jista’ jifta[ar huwa lintroduzzjoni tat-tqassim ta’ rigali fil-bera[ minn Father Christmas. L-ewwel darba li [are;, u g[adu jo[ro; kull sena, kien fl-1960. Fl-1964 Father Christmas wasal i]}ejtun permezz ta’ [elikopter tar-Royal Navy misjuq minn Lt. Cdr C. Perry li ttajjar minn {al Far. Id-Domus kien wie[ed millewwel teatri f’Malta li wera lfilms silenzju]i bil-mu]ika tal-isfond minn ;ol-platea fuq il-pjanu mill-Kan. Giov.

Dedomenico. Bil-Kardinal Spellman permezz talCatholic Relief Services bitt[abrik ta’ An;lu Carabott, idDomus ing[ata magna tattalkies 16mm li tbierket flimkien mal-istatwa tas-Sagra Familja nhar il-25 ta’ Awwissu 1951.

Ma]-]mien id-Domus kellu wkoll Orkestra u Schola Cantorum ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Carmelo Abela u wara ta[t is-Surmast Giuseppe Spiteri. Ma’ dawn ma kinitx tonqos il-Kumpanija tatTeatrin, il-Filodrammatika San :wann Bosco g[all-kbar, u San Domenico Savio g[a]]g[ar. Wie[ed mid-drammi li kien u g[adu jsir kull sena mill-kumpanija tat-teatrin talpost stess, huwa d-dramm ta’

Santa Katerina li nkiteb fl1926 minn Karm.

Baldacchino.

Kif is-Sale]jani g[andhom il-Boys Brigade, id-Domus ta]-}ejtun g[andu inkorporat mieg[u l-gruppi tal-moviment tal-Boy Scouts kif ukoll talGirl Guides. Dawn i]-]ew; gruppi jag[tu s-servizzi tag[hom lid-Domus u li]}ejtun u ja[dmu bla waqfien biex itellg[u lit-tfal b’karattru sod u /ittadini tajbin g[asso/jetà.

Id-Domus ta]-}ejtun hu meqjus b[ala parro//a ]g[ira li jilqa’ fih komunità mdaqqsa fejn wie[ed isib u jinqeda b’kull servizz reli;ju], so/jali u rikreattiv.

L-innu tad-Domus Sursum Corda kitbu Dun Mikiel Cassar u hu mmu]ikat misSurmast Carlo Diacono, li ttnejn kienu ammiraturi kbar tas-so/jetà.

Mal-medda ta’ dawn il-mitt sena [ar;u g[add ta’ vokazzjoniet li rnexxew f’sa/erdoti ]elanti, missjunarji, kappillani,

Il-kappella li tinsab fid-Domus

ar/iprieti u wkoll monsinjuri u fuq kollox isqfijiet filpersuna tal-Isqof Emm. Gerada. Sal-1962 matul il[ajja tad-Domus [ar;u xejn anqas minn 14-il sa/erdot.

Ma’ dawn in]idu membri li g[amlu ;ie[ u la[qu professuri tal-università ta’ Malta, tobba, l-og[la kariga ta’ brigadier, membri parlamentari, diplomati/i, ambaxxaturi tal-Vatikan u

tant karigi o[ra g[oljin li jag[mlu ;ie[ lilhom infushom, li]-}ejtun kif ukoll lil Malta. Ta’ min isemmi wkoll ix-xog[ol li kienu jag[tu l-katekisti biex iwasslu lit-tfal g[all-;ara katekista.

Mhux ta’ b’xejn li ]-}ejtun huwa mkabbar b’dan il-post.

Grazzi g[ad-diri;enti li jmexxuh, u minn qalbna nawguraw aktar snin ta’ [idma u su//essi.

8

MUÛIKA

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

9

minn Noel d’Anastas

Ludwig Galea fl-Olanda Nhar il-:img[a li g[adda Ludwig Galea kanta fl-Olanda fl-a[[ar episodju ta’ ‘As the world turns – The Goodbye Cry’, is-soap opera Amerikana li kisbet su//ess u li g[al xi snin kienet ukoll tixxandar fuq stazzjonijiet Taljani. G[al Ludwig din lesperjenza tkompli wara l-mawra li kellu flAwstralja ftit tax-xhur ilu.

L-a[[ar episodju ta’ din il-pre]entazzjoni sar fil-klabb Panama fl-Olanda u g[alih kien mistenni li jattendu madwar 1,500 ru[.

Elisabeth Hubbard, li tinterpreta il-parti ta’ Lucinda, kienet il-mistiedna spe/jali.

Ludwig kien it-tieni mistieden b’wirja li tla[[aq l-g[axar minuti. Ludwig ;ie mistieden wara li f’Settembru li g[adda kien fl-Olanda fejn kanta f’attività organizzata mill-fondazzjoni internazzjonali KIKA li ti;bor fondi g[at-tfal milquta mill-kan/er.

Hemmhekk ;ie nnutat mill-kap talprogrammi tal-istazzjon nazzjonali Olandi] u wara sar kuntatt mieg[u biex ikun inklu] filline up ta’ din is-serata.

L-G[anja tal-Poplu L-G[anja tal-Poplu hu festival ta’ kanzunetti ori;inali bil-Malti u ledizzjoni li jmiss tieg[u se ssir nhar is-Sibt 21 ta’ April fit-Teatru Sir Temi Zammit fl-Università. Kull parte/ipant irid ikun akkumpanjat minn mu]ika live. Il-kumitat qed joffri s-servizz ta’ pjanist g[al min je[tie;, u se jkun bla [las. B[ala rigali hemm opportunità li tliet kantanti jie[du sehem f’festivals barra minn Malta, safar u akkomodazzjoni inklu]i, u ]ew; safriet o[ra g[al destinazzjoni fl-Ewropa g[al min ji;i fl-ewwel post.

G[all-ewwel darba lorganizzaturi se jkollhom mistiedna barranija filfestival. Waqt il-festival jing[ata ;ie[ lill-persuna li tkun tat kontribuzzjoni kontinwa lill-kanzunetta Maltija.

Biex ikun hemm festival tal-Kanzunetta Maltija jrid ikun hemm kompo]ituri, awturi, gruppi u kantawturi li jag[mlu [ilithom biex jo[olqu kanzunetti li jesprimu l-[sibijiet, ix-xewqat u ssentimenti tag[na l-Maltin, bil-lingwa tag[na l-Malti.

G[alhekk min hu m[ajjar jie[u sehem f’dan il-festival jista’ jissottometti lkanzunetti tieg[u sa nhar itTnejn 27 ta’ Frar 2012. Il-[las huwa nominali u jing[ataw biljetti kumplimentari lil kull min jissottometti l-kanzunetti.

G[ar-regolamenti u lapplikazzjoni ara www.ghanjafest.com • Scream Daisy u The Areola Treat Live se jdoqqu fil-V-Gen Paceville nhar il:img[a 16 ta’ Marzu.

Whitney Houston il-le;;enda tal-mu]ika soul Nhar is-Sibt 11 ta’ Frar il-kantanta kbira Amerikana Whitney Houston instabet mejta fil-kamra tal-banju f’Beverly Hilton Hotel f’Beverly Hills, f’California. Jidher li, skont il-pulizija, fil-kamra tal-lukanda nstabu xi medi/ini preskritti. It-Tnejn li g[adda l-katavru tag[ha ntbag[at lill-familjari tag[ha minn Van Nuys Airport f’Los Angeles lejn New Jersey biex fi tmiem il-;img[a jsir il-funeral tag[ha.

L-a[bar [asdet lil miljuni ta’ segwa/i madwar iddinja li bkew il-vu/i u lartistrija kbira li kellha, issbu[ija u l-kari]ma. La[bar iddominaw il-;urnali u bosta stazzjonijiet xandru filmati mill-karriera birillanti tag[ha. Irreazzjoni kienet ukoll fuq la;enda tan-networks so/jali li s-sog[ba ntweriet fiddiski tag[ha li tpo;;ew.

L-a[[ar dehriet ta’ Whitney kienu proprju l{amis ta’ qabel, fid-9 ta’ Frar, meta hi ]aret lillkantanti Brandy u Monica waqt il-provi tag[hom g[ar-ri/eviment li kellu Clive Davis qabel ilGrammy Awards. Fl-istess jum hi g[amlet l-a[[ar performance pubbliku meta ng[aqdet ma’ Kelly Price fuq l-istage waqt irri/eviment u kantant ‘Jesus Loves Me’.

Jidher li r-ri]ultat talinvestigazzjonijiet ta’ x’wassal g[all-mewt ta’ Houston mistenni jo[ro; wara tmien ;img[at.

Reazzjoni madwar id-dinja

B[alma ;ara wara l-mewt ta’ ;ganti kbar fil-mu]ika b[al Elvis Presley, Freddie Mercury u Michael Jackson, il-bejg[ tad-diski tag[ha mistenni jiddomina l-klassifiki. Mal-a[bar, lalbum ‘Whitney - The Greatest Hits’ tela’ sat-tieni post tal-klassifika Amerikana tal-iTunes, filwaqt li ‘Whitney Houston - The Ultimate Collection’ tela’ wkoll fittieni post ta/-charts Ingli]i

tal-iTunes. I]da l-ammiraturi tag[ha kienu rrabjati filkummenti li po;;ew fuq Twitter min[abba li l-prezz fl-Ingilterra ]died minn £4.99 g[al £7.99. Houston kellha wkoll ]ew; albums o[ra flistess klassifika Amerikana, dak li ddebutat bih u ssoundtrack ta’ The Bodyguard.

Bosta kantanti u esponenti o[ra kbar fl-industrija talmu]ika pop taw tislima xierqa lil din il-kantanta ta’ 48 sena li f’karriera ta’ tletin sena kisbet kull su//ess li toffri din l-industrija. Lewwel tislima ng[atat waqt il-Grammy Awards il-{add li g[adda meta Jennifer Hudson kantat ‘I Will always Love You’, il-kanzunetta li g[amlet

su//ess kbir lil Whitney fl1992. LL Cool J iddeskriva lil Whitney bil-kliem “fallen sister”.

Clive Davis qal li j[ossu devastat bil-mewt ta’ Houston u fissirha li kienet importanti [afna g[alih g[al bosta snin. “Whitney kienet mimlija [ajja. Kellha mistennija g[al-lejla biex tkanta. Whitney kienet persuna sabi[a b’talent li ma tistax tikkomparah. Matul issnin tat wirjiet memorabbli.”

Tony Bennett, li kellu wkoll problemi ta’ drogi fissebg[inijiet, tkellem ukoll fuq il-mewt ta’ Houston. “Lewwel kien Michael Jackson, imbag[ad Amy Winehouse u issa, Whitney Houston”.

Bennett kanta ‘How Do You

Karriera kbira

Keep the Music Playing?” u qal hekk: “Meta smajtha lewwel darba, sejja[t lil Clive Davis u g[edtlu, ‘Sa fl-a[[ar int sibt l-akbar kantanta li qatt smajt f’[ajti’.”

Reazzjoni o[ra waslet minn Dolly Parton li l-kanzunetta tag[ha “I Will Always Love You” kienet irrekordjata minn Houston. Din ikkummentat li tibqa’ obbligata lejha g[as-su//ess kbir li g[amlet lill-kanzunetta tag[ha. Is-sog[ba kbira ntweriet ukoll minn Aretha Franklin u Mariah Carey, fost lista twila ta’ artisti mu]ikali.

Anke l-eks ra;el tag[ha, Bobby Brown, dak li madwar 12-il sena ilu kien involut f’ka] ta’ drogi, deher imbikkem sew.

Whitney Elizabeth Houston twieldet fid-9 ta’ Awwissu 1963, meqjusa fost l-aqwa vu/ijiet soul fl-industrija mu]ikali, attri/i, producer u mudella li fl-2009 ng[atat ;ie[ fil-Guiness World Records g[all-artistrija tag[ha ta’ kull ]mien.

L-unuri tag[ha jinkludu ]ew; Emmy Awards, sitt Grammys, 30 Billboard Music Awards u 22 music awards Amerikani flimkien ma’ total ta’ 415-il award o[ra fil-karriera tag[ha. Hi kkunsidrata fost il-kantanti li kellhom l-iktar bejg[ ta’ diski, li ammonta g[al 170 miljun kopja ta’ album, singles u videos madwar id-dinja.

CUSP idoqq fil-Kavallier ta’ San :akbu Il-jazz trio CUSP se jtella’ kun/ert fil-Music Room tal-Kavallier ta’ San :akbu fil-Belt nhar il-:img[a li ;ej 24 ta’ Frar fit-8 p.m. CUSP hu mag[mul minn Luke Briffa fuq id-drums, Alan Portelli fuq il-bass u Jes Psaila fuq il-kitarra.

Il-membri tieg[u se jdoqqu kompo]izzjonijiet ori;inali u jazz standards b’arran;amenti ;odda. Il-kun/ert se jmur lil hinn mill-[sejjes tradizzjonali u CUSP se jintegra l-g[a]liet u linfluwenzi ekletti/i tieg[u f’repertorju ;did u singolari.

Il-membri ta’ CUSP bdew idoqqu f’Settembru li g[adda fil-Bridge Bar, Coach and Horses u fil-Festival tal-Letteratura.

Madankollu, il-membri tal-grupp ilhom idoqqu fix-xena lokali tal-mu]ika.

Luke Briffa ilu seba’ snin idoqq id-drums u b[alissa qed jistudja g[al degree fid-drum performance u qed jag[mel studji ritmi/i malProfessur Massimo de Majo. L-interessi

mu]ikali tieg[u jinkludu l-jazz, il-mu]ika etnika u l-pop u hu kkollabora ma’ gruppi b[al Recoil, Sixth Simfoni, Carrie Haber, Freddie Mizzi Big Band u Renzo Spiteri. Alan Portelli ilu jdoqq il-bass mill-2003 u kkollabora ma’ gruppi ta’ ;eneri mu]ikali differenti, b’enfasi fuq il-jazz. Hu daqq ma’ Recoil, Carrie Haber, No Bling Show, Sixth Simfoni u Marc Galea u l-jazz quintet tieg[u fil-Malta Jazz Festival. Jes Psaila daqq f’diversi pro;etti differenti, kemm akusti/i kif ukoll electric f’sessjonijiet li varjaw mir-rock alternattiv sal-pop. G[andu interess partikolari fi pro;etti ta’ mu]ika ori;inali, inklu] it-teatru, bil-jazz u limprovi]azzjoni jibqg[u l-interessi favoriti tieg[u.

Il-biljetti, li jiswew €7, jistg[u jinxtraw mill-Kavallier ta’ San :akbu. Aktar tag[rif fuq CUSP jista’ jinkiseb mill-pa;na tag[hom fuq Facebook.

10

TEATRU

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Il-kummiedja tas-snin [amsin ‘Karmena Abdilla’ kaxkret g[al warajha lill-Maltin u ’l-barranin minn George Maggi ..................................

Nosi Ghirlando fil-parti ta’ Karmena Abdilla

Vitorin Galea fil-parti ta’ Karmena flimkien mal-cast mimli b’atturi famu]i

Fil-[wienet, fuq iz-znieter, fil-Ka]ini tal-Baned, fuq ilpostijiet tax-xog[ol, fisswieq, [dejn il-ba[ar, fil[amsinijiet ma kontx tisma’ [lief Karmena Abdilla tielg[a u Karmena Abdilla nie]la. Kul[add jirrakkonta jew jittanta ja[seb kif kienet se tkompli l-;rajja ta’ din ilmara sempli/i Maltija mxandra fuq l-uniku mezz tax-xandir bis-smig[, irRediffusion. Kul[add widnejh imsammra ma’ dik il-kaxxa kannellija jisma’ bil-[erqa Ir-Radju Muskettieri.

Din il-kitba umoristika ta’ Charles Clews, kienet [akmet l-im[u[ tal-Maltin kollha. :rajja [elwa mimlija komi/ità izda wkoll li ]]omm lis-semmieg[ minn xandira g[al o[ra.

Charles Clews kien jikteb l-iskript g[all-programm IrRadju Muskettieri u kien Nosi Ghirlando, attur li kien jie[u sehem li [ajjar lil Charles jiktiblu parti ta’ mara mqarba ;ellieda u storbju]a.

Hekk il-grupp tal-Muskettieri issa kellhom il-;rajja ta’ Karmena Abdilla, g[arusa lil Pa/ifiku, g[alliem pa/enzju] li o[tu Perpetwa ma kenitx tni]]ilha. Barra minn hekk, Karmena g[andha wkoll ittifel Ninu stradikat u jkisser kulma jara. Charles Clews innifsu jg[id li meta kienu bdew il-provi la kien kitibha kollha u lanqas kien jaf kif se jispi//aha.

Il-karattru popolari u mqanqal ta’ Karmena Abdilla tant kien su//ess li l;rajjiet madwar din ilpersuna damu jixxandru fuq ir-Rediffusion g[al sentejn s[a[ bejn l-1955 u l-1956.

Meta nkisbet din ilpopolarità kollha, il-kittieb u l-organizzaturi qatg[uha li j]ew;u lil Karmena fuq ilpalk. G[aldaqstant fit-8 ta’ Frar 1957, fuq il-palk tarRadio City House l-{amrun kienet pre]entata g[allewwel darba l-kummiedja fi tliet atti ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’.

{a;a interessanti kienet ilbiljett tad-d[ul. Il-biljett ma kienx normali b[al dak tadd[ul g[at-talkies jew g[al xi farsa jew kummiedja.

Min[abba li l-kummiedja kienet dwar tie;, il-biljetti kienu saru f’forma ta’ invit tat-tie;. Kienu tabil[aqq [olqu xi [a;a ori;inali g[alla[[ar u li tag[mel sens.

Mir-Radio City, ilkummiedja bdiet qajl qajl iddur teatru wara l-ie[or madwar il-g]ejjer Maltin u sa[ansitra saret rappre]entazzjoni flAwstralja g[al [utna lemigranti Maltin. Ilkummiedja tant saret drabi li da[let ukoll fil-Malta Book of Records and Firsts (2007) b[ala l-Malta’s Longest Running Play.

Matul dawn is-snin kollha, il-parti ta’ Karmena n[admet minn bosta atturi g[ax wara Nosi Ghirlando, [admet ilparti Vitorin Galea, :emma Portelli, Eileen Montesin u Joe Farrugia (id-Dulli). U issa f’g[eluq l-20 anniversarju mit-twaqqif talkumpanija Teatru Rjal imiss lil attur popolari Sadattant, Charles Clews kien kiteb ukoll it-tkomplija tal-kummiedja, qisu ma setax jieqaf. B’hekk tfa//at ukoll il-kummiedja ‘IlHoneymoon ta’ Karmena Abdilla’ kif ukoll ‘Karmena Abdilla G[axar Snin Wara’ li t-tnejn kienu pre]entati fitTeatru tal-Istitut Kattoliku, il-Furjana, fis-snin 1996, 1997 u 1998. Bejniethom saru 38 rappre]entazzjoni mill-kumpanija Teatru Rjal.

Dan mhu xejn [lief rekord assolut g[all-palk Malti.

Dwar dan ix-xog[ol teatrali ntqal kliem ta’ tif[ir mhux biss minn esperti talpalk Malti i]da sa[ansitra mqar meta din marret lAwstralja kienet ing[atat pubbli/ità u ntqal kliem ta’ tif[ir kemm g[all-istorja fiha nfisha kif ukoll g[allinterpretazzjoni naturali u [ajja tal-atturi.

Ara wkoll pa;na 11

TEATRU

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

11

Il-kumpanija Teatru Rjal tfakkar l-20 anniversarju bil-kummiedja klassika ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’ F’dawn il-jiem, il-kumpanija Teatru Rjal, immexxija midDirettur tag[ha Pawlu Testa, tinsab fl-aqwa tat-t[ejjijiet tag[ha biex g[al g[eluq l-20 sena mit-twaqqif tag[ha, tippre]enta ]ew; rappre]entazzjonijiet fi ]mien ;imag[tejn. Bil-kummiedja Maltija ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’ u l-kun/ert spettakulari JUST MUSICALS 5 . . . extravaganza din il-kumpanija teatrali trid ti//elebra maludjenza s-su//essi li kisbet matul dawn is-snin.

Sadattant na[seb li kul[add, spe/jalment id-dilettanti talpalk Malti, jistaqsu min se ja[dem il-parti ambizzju]a talimqarba Karmena Abdilla.

Ambizzju]a g[ax il-karattru jrid impenn qawwi biex ikun espress fuq il-palk. Mit-tag[rif li kisbet din il-gazzetta ilmument dan l-attur mhu se jkun [add [lief Hector Bruno.

Fl-aqwa tal-karriera artistika tieg[u, wara bosta rappre]entazzjonijiet b’su//ess kien xieraq li din ilparti jo[odha f’idejh Hector.

Karattru umoristiku u [elu li ]gur Hector kapa/i

Dettalji ☛ Il-kummiedja ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’ se ssir fitTeatru tal-Istitut Kattoliku lFurjana nhar is-Sibt 3 ta’ Marzu fis-7 p.m. kif ukoll il{add 4 ta’ Marzu fis-2.30 p.m. u s-6.30 p.m. Jie[du sehem flimkien ma’ Hector Bruno, Joe Farrugia (idDulli), Tony Busuttil, Augusto Cardinali, Ina Robinich, Laura Bruno, Brian Farrugia, Mario Camilleri, Franky Borg, Alan Falzon, Bernice Darmanin u atturi mag[ruf o[ra. ☛ Il-kun/ert spettakulari JUST MUSICALS 5 . . .

extravaganza wkoll se jsir fit-Teatru tal-Istitut Kattoliku, il-Furjana. Dan se jsir nhar is-Sibt 10 ta’ Marzu fis-7 p.m. u l-{add 11 ta’ Marzu fis-6.30 p.m. Dwar dan il-kun/ert se jing[ata aktar tag[rif fil-jiem li ;ejjin.

Il-booking g[a]-]ew; rappre]entazzjonijiet hu miftu[ kemm online www.kumpanijateatruirjal. com jew www.istitutkattoliku.com kif ukoll g[and Pawlu Testa Travel fuq in-numri telefoni/i 21223340#27223340 kif ukoll mill-Booking Office u l-Bar tal-Istitut Kattoliku.

jinterpretah bi pre/i]joni u naturalezza. }gur li dawk li jiffrekwentaw it-teatru jafu kemm Bruno, dawn l-a[[ar snin, interpreta b’g[aqal dawk il-karattri li kienu fdati lilu.

Nawgurawlu kull su//ess.

Il-kummiedja ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’ hi kummiedja klassika mibnija fuq karattri [elwin. Barra minn hekk, fiha jidhru tt[ejjijiet g[at-tieni tie; tag[ha. Din it-t[ejjija tnissel waqtiet tabil[aqq komi/i u li jda[[qu.

Fil-karattri l-o[ra hemm Pa/ifiku, it-Teacher, Ninu ttifel mill-ewwel ]wie;, Perpetwa o[t Pa/ifiku, Gori [u Karmena mo[[u fil-flieles li kellhom ifaqqsu f’jum ittie; famu] t’o[tu Karmena, Fredu l-Amerikan, i/Cheacher, kif kienet issejja[lu Karmena u bosta karattri [elwin o[ra.

■ Tabil[aqq ta[lita a la Maltija li ]gur g[andha g[al darb’o[ra tqanqal lil kull min jg[o]] ix-xog[ol tal-palk Malti jattendi g[al xi serata ta’ din ir-rappre]entazzjoni fit-Teatru tal-Istitut Kattoliku l-Furjana.

Il-cast ta’ ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’ li g[andu lil Hector Bruno fil-parti ta’ Karmena

Mir-Radio City g[all-Istitut Kattoliku b’karattri [elwin u komi/i

Wirja dwar Charles Clews

G[all-jiem tar-rappre]entazzjoni tal-kummiedja ‘It-Tie; ta’ Karmena Abdilla’, fis-Sala San Pawl, fl-Istitut Kattoliku lFurjana, il-kumpanija Teatru Rjal se tag[mel wirja dwar ilmibki veteran tal-palk Charles Clews. Fil-wirja jkunu esebiti bosta o;;etti u ritratti li juru min tabil[aqq kien Charles Clews. Il-[inijiet u d-dati se jkunu s-Sibt 3 ta’ Marzu bejn il5 u d-9 p.m. u l-{add 4 ta’ Marzu mill-10 a.m. sat-8 p.m.

Wirja interessanti li kul[add hu mistieden li jaraha g[ax ]gur g[andha tqanqal nostal;ija.

12 PROPRJETÀ

{al Luqa

APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility.

Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.

{al Qormi – San Bastjan

APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda u garaxxijiet. Prezz €83,000 u [wienet kbar 200sqm /entrali [afna u tajbin g[al kull negozju. ?emplu 99477271.

Il-{amrun

{ANUT kbir, lest u armat vi/in San Fran;isk, bl-istock ta’ bazaar jew ming[ajr.

Permess Class 4. ?emplu 99878941.

Il-Qrendi

APPARTAMENTI bi tlieta tas-sodda, kmamar u gallariji kbar bil-veduti, area kwieta. :ebel u saqaf. Prezz €97,800. ?emplu lis-sid 79316057.

KLASSIFIKATI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Ix-Xemxija

2 flats seafront. ?emplu 21580117 jew 79842652.

ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

G{ALL-BEJG{ JEW TPARTIT

I]-}ejtun, Bir id-Deheb u Marsaskala

Proprjetà

{a]-}abbar

APPARTAMENTI b’]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta semi-finished u garaxxijiet.

Prezz minn €82,500. ?emplu 99477271.

I]-}ejtun (:ebel San Martin)

FLATS#Maisonettes kbar bi tliet kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju f’area kwieta [afna, quddiem green area. Prezz €85,000 (Lm36,500), ?emplu lis-sid fuq 79592925 jew 21653989.

I]-}urrieq, Bubaqra

TERRACED house kbira, erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, washroom, ]ew; terraces, ]ew; kmamar talistudju, kompluta b’garaxx ta’ 10 karozzi u ;nien ta’ 30 pied bil-bir. Prezz €338,000. ?emplu 99422082.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il-

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

G{ALL-KIRI

{al Qormi

GARAXX semi-basement g[all-]ew; karozzi. ?emplu 99896146 jew 21466439.

Ir-Rabat

GARAXX g[al-kiri bi Class 4, tajjeb g[al kull tip ta’ negozju, 21 pied x 40 pied, appo;; mal-iskola. ?emplu 79211659.

Tas-Sliema

GARAXX ta’ karozza wa[da fi Triq :anni Bengin. ?emplu 99231918.

G{ALL-KIRI JEW BEJG{

Birkirkara

PENTHOUSE bi 2 tas-sodda, b’ensuite, bl-g[amara u billift. ?emplu 21804386 jew 99466946.

POST /entrali bl-arja tieg[u b’erba’ kmamar, basement kbir, bit[a u bejt, g[all-bejg[ jew tpartit. Tajjeb ukoll g[al attività kummer/jali. ?emplu 79056713 jew 79241545.

NIXTRI PROPRJETÀ

Maisonette

F’BIRKIRKARA. ?emplu 79844384.

VETTURI

BMW 320d

2006, saloon, automatic, artic green, full extras, white leather interior, 45,000 mil. €19,500 o.n.o. ?emplu 99449106.

Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

Toyota Vitz SR

TAT-2001, magna 1300cc u full extras. ?emplu 79436081.

Kia Mentor

PETROL 1996 kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 99025125.

AVVI}I

Ftu[ ta’ drena;; (bil-bowser)

BIL-power jet service.

Prezzijiet minn €25. ?emplu 99282014.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum, kmamar talbanju, katusi, membrane, ;ibs, ]ebg[a, kisi, tik[il, appo;;i, fuq l-antik, fuq il-fil u aperturi. ?emplu lil John

KLASSIFIKATI Abela fuq 99859946 jew 21497347.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

[ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

KAROZZI u trakkijiet g[alliskrap, magni, bibien u twieqi (aluminju u [adid), ram a[mar u isfar u stainless steel.

In[allas kontanti. ?emplu 79430366, 99469467 jew 27430366.

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Ni]barazza

Tiswijiet

Nixtri

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

G[amara

TAL-kamra tas-sodda, gwardarobba b’[ames bibien ta’ kulur safrani, gradenza, ]ew; komodini u mera kbira, kundizzjoni tajba. Prezz €700 – flimkien ma’ washing machine Edesa €150 u tumble dryer Parnell €150. ?emplu 99498584.

Heidelberg Platen

10” x 15” f’kundizzjoni perfetta u mutur Suzuki 100A. ?emplu 79603048.

Kompjuter

KOMPJUTER antik li g[andu valur, f’kundizzjoni tajba.

Prezz negozjabbli. ?emplu 21496068 jew 79496068.

Libsa tal-Pra/ett

TAS-subien, kulur cream, 3piece, kompluta bil-qmis u ]]arbun. Daqs ;dida, milbusa darba. Prezz €90. ?emplu 21242180.

Mejda tonda

TAL-A{MAR mastizz.

Dijametru ta’ metru, [xuna ta’ 3cm u b’erba’ saqajn.

Kundizzjoni perfetta. Prezz €250. ?emplu 21246324 jew 99808522.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien

mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, mag[mulin millinjam tal-pine bil-kuluri li jaqblu u kif tixtiquhom intom, g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

JIN{TIE:U

Bennej

FULL-TIME b’esperjenza u tas-seng[a. Stivala Operators Ltd, The Strand, il-G]ira, jew /emplu 79989883.

13 Beauty therapist

BIEX ta[dem part-time g[and Ingrid Health and Beauty Studio, Santa Lu/ija. Min japplika g[andu jkun kwalifikat fil-Face u Body Treatments u jkollu esperjenza f’salon.

Ibg[at CV fuq rominabarun@gmail.com jew /empel 99802037.

14

MISSJONI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

€193,000 g[a/-?entru Malti tas-Sa[[a fil-Ghana F’Di/embru tas-sena l-o[ra, ilFondazzjoni Ghana bag[tet issomma ta’ €193,000 biex tiffinanzja pro;etti fi [dan i/?entru Malti tas-Sa[[a filGhana.

Mario Cappello, Fundatur Malti ta/-?entru jistqarr li “lpro;etti jinkludu x-xiri ta’ tag[mir g[ad-dipartiment talHIV#AIDS, l-installazzjoni ta’ sistema solari biex jissa[[an lilma, u l-bini tal-ewwel fa]i ta’ bore-hole biex tassigura lprovvista ta’ ilma f’ka]ijiet ta’ nixfa kka;unata minn tibdil fil-klima.”

I/-?entru Malti tas-Sa[[a fil-Ghana jikkonsisti fi sptar ta’ 80 sodda fil-belt ta’ Kumasi. Dan l-isptar se jispe/jalizza fil-kura tal-mard tal-g[ajnejn, il-kan/er tassider, l-HIV#AIDS, il-malarja u l-malformazzjoni tal-wi//.

L-isptar se jkun ukoll /entru ta’ tag[lim g[al tobba li jixtiequ jispe/jalizzaw. S’issa di;à saru ]ew; korsijiet spe/jalizzati fuq il-kura talkan/er tas-sider, li g[alihom attendew aktar minn 160 tabib kull darba. Attivitajiet klini/i fuq mard li jittie[ed u lmalarja se jibdew f’Lulju ta’ din is-sena, b’enfasi partikolari fuq mard li jg[addi ming[and l-omm g[at-tarbija.

Fis-16 u s-17 ta’ Jannar ta’ din is-sena, saret laqg[a ta’ livell g[oli f’Kumasi bil-g[an li jitwaqqaf il-laboratorju talHIV#AIDS u l-Malarja. Waqt il-laqg[a ;iet de/i]a wkoll iddata ta’ meta se jibdew lattivitajiet klini/i fl-isptar

‘hopeXchange’ - kif inhu msejja[. G[al din il-laqg[a

attendew esperti internazzjonali li jinkludu dawk mill-Università ta’ Kumasi, nies li ja[dmu fi klini/i, spe/jalisti fl-IT, impjegati fil-laboratorji, u dDirettur tar-Ri]orsi Umani talMinisteru tas-Sa[[a tal-Ghana.

It-tag[mir g[ad-dipartiment tal-HIV#AIDS se jinxtara minn fondi mi;bura minn Malta u G[awdex, u permezz ta’ g[otja mill-Gvern Malti mill-inizjattiva Overseas Development Aid. Ilpro;ett tal-Malarja qed ji;i ffinanzjat mill-kumpanija ta]]ejt Exxonmobile b’g[otja ta’ nofs miljun dollaru Amerikan li kienet im[abbra s-sena li g[addiet.

Is-sistema solari biex jissa[[an l-ilma se tkun qed tnaqqas l-ispejje] ta’ konsum ta’ dawl b’mod li ma tni;;isx l-ambjent, filwaqt li l-borehole se tissupplixxi l-ilma g[all-isptar u g[al [ames ir[ula fil-vi/inanzi. Minbarra l-isptar innifsu, huwa stmat li madwar 7000 persuna se jgawdu minn din il-bore-hole.

Il-fondi g[al din is-sistema solari u g[all-ewwel fa]i talbore-hole ng[ataw millinizjattiva Fast-Start ClimateChange Fund fi [dan ilMinisteru tal-Affarijiet Barranin u l-Ministeru g[arRi]orsi u Affarijiet Rurali.

Il-Ghana Mission Foundation twaqqfet f’Malta fl-1998 bil-g[an li tg[in lillICPE (Institute for World Evangelisation) ji;bor fondi

g[all- pro;ett tieg[u fil-Ghana – pro;ett li kien mag[]ul millPapa :wanni Pawlu II biex jibqa’ jitfakkar il-:ublew 2000.

Illum l-isptar, li nbena bil;enero]ità tal-Maltin u lG[awdxin, ;ibed lejh linteress ta’ 22 organizzazzjoni#sptar minn pajji]i differenti li lesti li ja[dmu fih b’mod volontarju.

Barra minn hekk, il-Gvern talGhana wieg[ed li jie[u fuqu ammont sostanzjali tal-ispejje] tal-isptar li jinkludu (imma mhux biss) il-parti l-kbira tassalarji tal-impjegati millGhana.

L-ICPE huwa Istitut ta’ Evan;elizzazzjoni li twaqqaf hawn Malta fl-1985 minn

Mario Cappello u l-mara tieg[u Anna. L-Istitut jorganizza korsijiet ta’ madwar erba’ xhur jew [amsa bil-g[an li jifforma u j[arre; lill-Insara biex ikunu evan;elizzaturi effettivi. LIstitut illum infirex f’[afna pajji]i, fosthom Malta, Ruma, il-:ermanja, il-Polonja, New Zealand, il-Filippini, l-Indja, lIndonesja u l-Ghana, fejn in[asset il-[tie;a li jinbena lisptar.

Matul is-sena li g[addiet, ilGhana Mission Foundation ;abret is-somma ta’ €211,164 minn fondi tal-Gvern, LIstrina, u kampanja ta’ ;bir. Lispejje] biex jitmexxa luffi//ju u biex ti;i organizzata l-kampanja ta’ ;bir ammontaw

g[al €18,153.

Il-Fondazzjoni tilqa’ ddonazzjonijiet permezz ta’ /ekkijiet jew money orders indirizzati lill-Ghana Mission Foundation. L-uffi//ju hu miftu[ kuljum mit-Tnejn sal:img[a bejn id-9 a.m. u s-1 p.m. u jinsab fil-Kumpless talMedia Centre, Triq Nazzjonali, Blata l-Bajda, {MR1640. Wie[ed jista’ jiddepo]ita d-donazzjoni tieg[u f’wie[ed mill-kontijiet tal-bank tal-Ghana Mission Foundation kif ;ej: BOV11206046019 u HSBC033-143819-050.

Ir-rapporti finanzjarji talFondazzjoni g[as-sena 2011 se jkunu fl-uffi//ju talFondazzjoni f’Marzu li ;ej.

AVVENIMENTI

15

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

}jara memorabbli>

Il-Banda San Sebastjan f’Santa Venerina fi Sqallija minn Justin Formosa, PRO So/jetà Filarmonika Pinto Banda San Sebastjan A.D.1862

Id-devozzjoni u l-im[abba lejn San Sebastjan Martri dejjem t[e;;e; lill-partitarji numeru]i Bastjani]i biex ta’ kull sena jattendu wa[da mill-g[exieren ta’ festi li ji;u /elebrati f’;ie[ San Sebastjan fil-g]ira ;ara tag[na, Sqallija. {biberija spe/jali nibtet bejn diversi devoti Bastjani]i Maltin u Sqallin. Ta’ kull sena ji;u diversi devoti ta’ San Sebastjan jaqsmu minn Sqallija g[al Malta biex ji//elebraw il-festa titulari ta’ San Sebastjan fit-tielet {add ta’ Lulju.

Fost bosta Sqallin li kien hawn g[all-festa titulari tassena 2011 kien hawn delegazzjoni millKonfraternita ta’ San Sebastjan mir-ra[al ta’ Santa Venerina.

Dawn saru jafu li fis-sena 2012 is-So/jetà Filarmonika Pinto kienet se tag[laq 150 sena mittwaqqif tag[ha. Billi fis-sena 2012 f’Santa Venerina kien se ji;i //elebrat il-150 sena talkult ta’ San Sebastjan, xtaqu li g[all-festa tag[hom tad-29 ta’ Jannar 2012 is-So/jetà

Filarmonika Pinto Banda San Sebastjan tag[mel servizz mu]ikali fil-festa ta’ San Sebastjan f’Santa Venerina.

Il-kumitat mill-ewwel a//etta din l-istedina u minnufih bdew il-preparamenti biex din il-;ita, is-seba’ wa[da tas-So/jetà Filarmonika Pinto barra minn xtutna tkun su//ess. Matul il-preparamenti g[al din il-;ita l-kumitat ir/ieva stedina o[ra. Din iddarba biex il-banda ddoqq flOttava tal-festa ta’ San Sebastjan fil-Belt ta’ Acireale nhar is-27 ta’ Jannar 2012.

Il-kumitat tas-So/jetà Filarmonika Pinto [ass li ma setax jitlef opportunità b[al din u g[alhekk a//etta din listedina wkoll.

Din il-;ita mill-ewwel dehret li kienet se tkun wa[da storika g[as-So/jetà Filarmonika Pinto g[ax minbarra li flimkien mal-banda ;ew mistiedna wkoll il-fratelli tasSodalità ta’ San Sebastjan, numru sabi[ ta’ partitarji wrew ix-xewqa li jakkumpanjaw ilbanda f’din i]-]jara.

Il-bandisti quddiem il-knisja f’Santa Venerina

Twaqqfet kummissjoni apposta mag[mula minn membri tal-kumitat tas-So/jetà Filarmonika Pinto u tasSodalità ta’ San Sebastjan biex t[ejji programm ta]-]jara f’Santa Venerina u f’Acireale.

Bejn is-27 u t-30 ta’ Jannar, 2012 grupp ta’ aktar minn 170 persuna, bejn bandisti u partitarji ]aru Acireale u Santa Venerina fi Sqallija. Attendew ukoll is-Sindku ta’ {al Qormi Jesmond Aquilina, il-Vi/i talParro//a San Bastjan Rev. Fr Mark Andrè Camilleri. Ilgrupp kien immexxi minn Charles Spiteri, Vi/i President tas-So/jetà Filarmonika Pinto u Mario Farrugia, ir-Rettur tasSodalità ta’ San Sebastjan.

G[as-servizzi mu]ikali lBanda San Sebastjan tasSo/jetà Filarmonika Pinto kienet immexxija mis-Surmast Direttur Mro. Dominic Darmanin.

Il-ba]i g[all-ma;;oranza talgrupp kienet Zafferana Etnea,

Il-Banda San Sebastjan tidher iddoqq waqt l-Ottava tal-festa ta’ San Sebastjan fil-pjazza quddiem ilknisja f’Acireale

post ta[t il-muntanja Etna, ftit kilometri bog[od minn Santa Venerina u Acireale. Fl-ewwel [inijiet ta]-]jara, wara t-tluq mill-ajruport ta’ Katanja lpartitarji f’temp xitwi imma xemxi ]aru l-Etna kollha rqajja’ ta’ sil;. Il-kes[a u x-xita ma tellfu xejn minn ]jarat o[ra f’Taormina, fi Giarre u Katanja.

Kemm f’Acireale kif ukoll f’Santa Venerina l-banda kienet formidabbli fost briju kif jag[mlu l-partitarji Bastjani]i fil-festa g[a]i]a tag[hom f’{al Qormi akkumpanjati b’mar/i briju]i fosthom ‘Tal-Qalba’ ta’ Mro Joseph Busuttil; ‘The Great Sebastian’ tal-Ma;;ur Anthony Aquilina u ‘Sempre Forte’ ta’ Mro Dominic

Darmanin kif ukoll innijiet dedikati lil San Sebastjan Martri li kienu jinkludu l-‘Innu Popolari lil San Sebastjan’ ta’ Mro Vincenzo Ciappara u ‘Insellmulek Sebastjanu’ ta’ Mro George Debono.

Anke l-kummer/ fillokalitajiet mar tajjeb malpartitarji ferrie[a. Kienet ]jara li fi kliem dawk stess li attendew kienet esperjenza memorabbli, sabi[a u ta’ pja/ir.

G[all-grazzja t’Alla u ta’ San Sebastjan kollox mexa [arir u dan mertu g[allkollaborazzjoni s[i[a li sibna mill-kumitati tal-festa ta’ Santa Venerina u Acireale li [admu id f’id mal-kumitati tag[na biex din il-mawra tkun su//ess.

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra:

26 Filumena Marturano

27 25 sena Erasmus

Oliver 28-29 Twist Home Start fit-Teatru Malta Manoel -

• Ara pa;na 26

26

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

C O L L A G E TEATRU

FILUMENA MARTURANO Fit-Teatru Manoel fit-2, 3 u 4 ta’ Marzu It-Teatru Manoel, flimkien mal-kumpanija Talenti, se jippre]entaw il-kummiedja so/jali ta’ Edoardo de Filippo Filumena Marturano, fit-2, 3, 4 ta’ Marzu, fit-Teatru Manoel, fit-8.00 p.m. (?ert: 14+).

Dan ix-xog[ol kien maqlub u adattat g[all-Malti minn Louis Azzopardi u g[andu direzzjoni ta’ Salvu Mallia.

Domenico Soriano, negozjant u sinjur Naplitan, kien tilef g[aqlu wara Filumena Marturano, prostituta li kien izur ta’ spiss f’San Petito. Huma g[exu flimkien g[al 25 sena s[a[.

Filumena dejjem xtaqet li ji]]ew;u, imma Domenico ma kienx tal-istess [sieb. Hu ried ikompli jg[ix il-[ajja ta’ divertiment, u tba[rid mannisa.

Darba fost o[rajn, Filumena tatha taqliba u kienet f’tarf ilmewt! Domenico biex idur biha, ;abilha lill-[abiba tieg[u Diana b[ala infermiera. Ixxewqa a[[arija ta’ Filumena kienet li Domenico jikkuntenta u ji]]ewwi;ha fuq is-sodda tal-mewt tag[ha.

Biex ma jkollu xejn fuq ilkuxjenza, Domenico jikkuntentaha. I]da kif ilqassis ]ewwi;hom u telaq mid-dar, Filumena ;iet f’tag[ha, qab]et mis-sodda, u qaltlu: “Dumink, issa a[na

mi]]ew;in.”

Domenico nteba[ bil-qerq ta’ Filumena u ried jivvendika ru[u minnha. Il-[sieb tieg[u kien li ji]]ewwe; lil Diana, tfajla sabi[a ta’ [amsa u g[oxrin sena. Filumena tg[id lil Domenico li hi g[andha tlett itfal, Umberto, Michele u Riccardo. Domenico, irrabjat bil-mod kif kien ;ie mqarraq minn Filumena, jitlob lillavukat Nocella biex jannulla ]-]wie; tag[hom.

Hawn l-affarijiet aktar isiru kumplikati u diffi/li. Jin[olqu sitwazzjonijiet serji u anki waqtiet umoristi/i. Filumena, g[alkemm skola ma kinitx taf, mo[[ha kienet taf t[addmu

sew. Tant li f’wie[ed millargumenti li kellha ma’ Domenico, tg[idlu li.

Fil-partijiet ewlenin insibu lil Rita Camilleri u Mario Micallef.

Jie[du sehem ukoll Ninette Micallef, Snits, Alan Fenech, Carlos Farrugia, Sean Buhagiar, Audrey Harrison, Michael Sciortino, Lorna Fiorini, Anna Bassily u Clive Piscopo.

Il-booking jinsab miftu[ mill-booking office tat-Teatru Manoel, tel: 21246389.

Email: bookings@teatrumanoel.com. mt. jew online: www.teatrumanoel.com.mt.

(Fuq)> Mario Micallef u Rita Camilleri fil-partijiet ewlenin.

(Xellug)> U[ud mill-atturi fil-kummiedja so/jali ‘ Filumena Marturano’

L-istorja klassika ta’ Oliver Twist fuq il-palk tat-Teatru Manoel

DAR IL-WA{X

It-tieni edizzjoni g[al ]mien il-Karnival Dar il-Wa[x… It-Tieni Edizzjoni, se tittella’ g[al ]mien il-Karnival.

Wara s-su//ess ta’ Dar ilWa[x… Halloween, issa wasal i]-]mien biex tittella’ Dar il-Wa[x… Carnival Weekend, b’kun/etti, karattri u xeni interattivi ;odda, b’labirinti mudlama u effetti spe/jali li ]gur se j[allu l-effetti me[tie;a fuq il-vi]itaturi.

Fost il-karattri u x-xeni ;odda nsibu: Kamra tarRitwali, Kamra tal-E]ami, Kamra tal-Kastigi, Labirinti, ?imiterju, }ombi, Si;ra Monstru, u [afna kun/etti

o[ra g[all-okka]joni.

Dar il-Wa[x qed tittella’ f’dawn il-jiem fl-iSplash and Fun Grounds u llum isiru l-a[[ar rappre]entazzjonijiet bejn il-5 p.m. u nofsillejl. G[al dawk li jinteressahom dan il-;eneru, jistg[u jid[lu fil-websajt ta’ Dar il-Wa[x www.darilwahx.com waqt li wie[ed jista’ jibbukja online fuq www.ticketline.com.mt, jew i/empel 99595906.

D[ul minn 17-il sena.

G[al darba o[ra d-direzzjoni ta’ din l-avventura hi f’idejn Patrick Vella, g[al Curtain Raiser.

Biex ikun /elebrat il-200 anniversarju mit-twelid talkittieb famu] Charles Dickens, it-Teatru Manoel, f’kollaborazzjoni ma’ TNT Theatre Britian, se jtella’ adattament ta’ Paul Stebbings u Phil Smith tan-novella klassika tal-awtur, OLIVER TWIST. B’direzzjoni ta’ Paul Stebbings u b’kompo]izzjoni ori;inali ta’ Thomas Johnson, Oliver Twist se tittella’ nhar il{amis u l-:img[a, 23 u 24 ta’ Frar fit-Teatru Manoel u ]zew; produzzjonijiet jibdew fit-8 p.m.

Oliver Twist hi meqjusa b[ala l-ewwel novella moderna. Hi wa[da mill-ftit novelli fejn il-karattri tag[ha da[lu fil-mit modern – Fagin, Bill, Nancy u Artful Dodger huma fost l-aktar karattri letterarji mag[rufa barra minn dawk ta’ Shakespeare.

L-ener;ija kbira li g[andhom dawn il-karattri, flimkien mal-istampa /ara ta’ [olma kerha li sse[[ ;o belt b[al Londra, jag[mlu minn din l-istorja mhux biss wa[da e//itanti u drammatika, i]da wkoll wa[da kontemporanja.

It-temi u l-aspetti so/jali li jippre]enta Dickens huma rilevanti llum daqskemm kienu fi]-]mien meta nkitbet din in-novella ’l fuq minn mija u sittin sena ilu.

L-udjenza wkoll se tkun mistiedna tirrispondi jekk Fagin g[andux [tija. Huwa kriminal jew vittma?

Jimpurtah mill-[allelin tfal

tieg[u jew mo[[u biss biex jisfruttahom?

Il-biljetti g[al OLIVER TWIST jistg[u ikunu bbukkjati mill-booking office tat-Teatru Manoel, tel. 21246389 jew blemail: bookings@teatrumanoel. com.mt Oliver Twist hi miftu[a g[al udjenza minn tnax-il sena ’l fuq biss.

C O L L A G E EDUKAZZJONI

27

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

ERASMUS> G[al 25 sena s[a[ jibdel [ajjiet in-nies u jift[ilhom mo[[hom L-Erasmus – l-iktar programm ta’ skambju ta’ studenti li g[amel su//ess fiddinja – din is-sena ji//elebra l-25 anniversarju tieg[u.

Kwa]i tliet miljun student ibbenefikaw minn perjodu ta’ studju jew ta’ impjieg barra lpajji] wara l-[olqien talprogramm Erasmus fl-1987.

Permezz tas-slogan, “Erasmus: g[al 25 sena s[a[ jibdel [ajjiet in-nies u jift[ilhom mo[[hom”, i//elebrazzjonijiet tal-;ublew tal-fidda ng[ataw bidu fit-30 ta’ Jannar li g[adda minn Androulla Vassiliou, ilKummissarju Ewropea g[allEdukazzjoni, il-Kultura, ilMultilingwi]mu u ]}g[a]ag[.

Il-mobbiltà tal-Erasmus tinsab fi/-/entru tal-istrate;ija tal-Kummissjoni fil-;lieda tag[ha kontra l-qg[ad fost i]]g[a]ag[ billi tikkon/entra aktar fuq l-i]vilupp tal-[iliet – punt li se jkun diskuss millkapijiet tal-istat u tal-gvern fil-Kunsill Ewropew Informali.

Impatt tremend

“L-impatt tal-Erasmus kien tremend, mhux biss g[allistudenti individwali, imma wkoll g[all-ekonomija talEwropa kollha kemm hi.

Permezz tal-appo;; tieg[u g[at-tag[lim ta’ kwalità g[olja u sistema ta’ edukazzjoni g[olja moderna, flimkien ma’ rabtiet eqreb bejn il-qasam akkademiku u dawk li j[addmu, hu qed jg[inna nindirizzaw in-nuqqas ta’ tlaqqig[ tal-[iliet.

“L-Erasmus jag[ti wkoll ilfidu/ja u l-kapa/ità li]]g[a]ag[ biex ikunu jistg[u ja[dmu f’pajji]i fejn jista’ jkun hemm impjiegi adattati, u ma jinqabdux min-nuqqas ta’ tlaqqig[ ;eografiku,” qal il-President Barroso.

Il-Kummissarju Vassiliou ]iedet: “L-Erasmus hu wie[ed mill-istejjer ta’ su//essi kbar tal-Unjoni Ewropea: hu l-iktar programm mag[ruf u popolari tag[na. L-iskambji talErasmus jippermettu lillistudenti jtejbu l-g[arfien tallingwi barranin u ji]viluppaw [iliet b[all-adattabbiltà li jtejbu l-prospettivi filkarriera.

“Joffri wkoll lopportunitajiet biex lg[alliema u persunal ie[or jaraw kif ta[dem ledukazzjoni g[olja f’pajji]i o[rajn u biex i;ibu l-a[jar ideat lura mag[hom. Id-

tal-Erasmus’, li se juri lvi]joni tag[hom dwar kif liskema tista’ ti]viluppa filfutur.

Sfond

Il-programm Erasmus tnieda fl-1987 permezz ta’ 3,244 student avventuru] li [adu sehem f’esperjenzi ta’ tag[lim f’wie[ed minn 11-il pajji] li inizjalment ipparte/ipaw fil-programm.

B[alissa, 33 pajji] qed jie[du sehem fl-iskema – 27 statmembru tal-UE, il-Kroazja, lI]landa, il-Liechtenstein, inNorve;ja, l-I]vizzera u tTurkija.

Fil-25 sena li g[addew, ilprogramm kellu ]ieda kostanti kemm fin-numru tal-istudenti kif ukoll fil-kwalità u ddiversità tal-attivitajiet proposti.

30 ta’ Jannar 2012> Androulla Vassiliou, il-Kummissarju Ewropew g[all-Edukazzjoni, ilKultura, il-Multilingwi]mu u ]}g[a]ag[, waqt konferenza tala[barijiet li tat bidu g[a//elebrazzjonijiet fl-okka]joni tal25 anniversarju mill-bidu talprogramm Erasmus

domanada g[all-postijiet taqbe] sewwa r-ri]orsi disponibbli f’[afna pajji]i – wa[da mir-ra;unijiet g[ala qed nippjanaw li nkabbru lopportunitajiet g[al studju u ta[ri; barra l-pajji] skont ilprogramm il-;did propost g[all-edukazzjoni, it-ta[ri; u ]-]g[a]ag[, Erasmus g[al Kul[add.” €3 biljun g[all-Erasmus

Fis-sena akkademika 20112012, iktar minn 250,000 student se jibbenefikaw millprogramm Erasmus. L-iktar destinazzjonijiet popolari malistudenti mistennija li jkunu Spanja, Franza, ir-Renju Unit, il-:ermanja u l-Italja, waqt li l-pajji]i l-iktar li mistennija jibag[tu studenti huma Spanja, Franza, il-:ermanja, l-Italja u l-Polonja. L-UE allokat madwar €3 biljun g[all-Erasmus g[all-perijodu 2007-13.

‘Erasmus g[al Kul[add’ se jg[aqqad flimkien l-iskemi kollha tal-UE u dawk internazzjonali li je]istu b[alissa fil-qasam taledukazzjoni, it-ta[ri;, i]]g[a]ag[ u l-isport, u jissostitwixxi seba’ programmi e]istenti bi programm wie[ed. Dan se j]id l-effi/jenza, jag[milha

iktar fa/li biex wie[ed japplika g[all-g[otjiet, kif ukoll inaqqas id-duplikazzjoni u l-frammentazzjoni.

Bil-programm il-;did, sa [ames miljun ru[ – kwa]i ddoppju tan-numru b[alissa – huma fil-mira li jkollhom lopportunità li jistudjaw, jit[arr;u jew jg[allmu barra lpajji]. Il-proposta talKummissjoni attwalment qed tkun diskussa mill-istatimembri u mill-Parlament Ewropew, li jidde/iedu l-ba;it futur.

Avvenimenti li jfakkru /-/elebrazzjoni

I/-/elebrazzjonijiet tal-25 anniversarju tal-programm Erasmus bdew fi Brussell b’konferenza li evalwat limpatt tal-programm u ddiskutiet il-futur tieg[u.

Id-Danimarka, li g[andha lPresidenza tal-UE fl-ewwel

nofs tal-2012, flimkien malKummissjoni Ewropea, se torganizza wkoll konferenza ta’ segwitu f’Kopen[agen, fid-9 ta’ Mejju. Il-;ublew se jkun imfakkar ukoll permezz ta’ avvenimenti organizzati flistati-membri.

‘Ambaxxaturi tal-Erasmus’ minn 33 pajji] li qed jipparte/ipaw fl-iskema se jkunu pre]enti f’[afna minn dawn l-avvenimenti. Lambaxxaturi, flimkien ma’ student u membru talpersunal, intg[a]lu biex jirrappre]entaw kull pajji], fuq il-ba]i tal-impatt li lErasmus [alla fuq il-[ajja professjonali u privata tag[hom; ir-rwol tag[hom hu li jinkora;;ixxu studenti o[rajn u persunal jie[du vanta;; mill-opportunitajiet li joffri biex jibdel il-[ajjiet u jifta[ l-im[u[.

Waqt il-konferenza ta’ Kopen[agen f’Mejju, huma se jippre]entaw ‘Il-Manifest

L-g[alliema u persunal ie[or, b[all-uffi/jali tarrelazzjonijiet internazzjonali universitarji, li [afna drabi jkunu l-ewwel punt ta’ kuntatt g[al studenti potenzjali talErasmus, jistg[u jgawdu wkoll mill-appo;; tal-UE biex jg[allmu u jit[arr;u barra l-pajji] – kwa]i 40,000 g[amlu hekk fl-2010-2011.

It-ta[ri; professjonali malkumpaniji f’pajji]i barranin ilu jir/ievi l-appo;; millErasmus mill-2007, u kulma jmur qed isir iktar popolari.

Sa issa di;à ng[ataw g[otjiet lil kwa]i 150,000 student g[al dan il-g[an. Fl-2009-10, 35,000 student (total ta’ wie[ed minn kull sitta) g[a]lu ta[ri; g[ax-xog[ol barra lpajji], li kien 17% aktar missena ta’ qabel.

G[al iktar tag[rif dwar ilprogramm Erasmus: http:##ec.europa.eu#education# erasmus.

28

C O L L A G E FEATURE

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

HOME-START MALTA Smajna b’diversi [idmiet volontarji, spe/jalment fla[[ar xhur peress li s-sena 2011 kienet is-Sena Ewropea dedikata g[all-volontarjat.

Meta niftakru fil-volontarjat ma nistg[ux nitkellmu biss fuq il-mijiet ta’ persuni li ta’ kuljum jag[mlu xog[ol prezzju] fil-[in liberu tag[hom g[al xi g[an nobbli.

Ta’ min ukoll jiftakar f’min qed jir/ievi s-servizz – kemm ;id isir ma’ persuni u kemm familji qed ji;u meg[juna madwarna ta’ kuljum grazzi g[all-volontarjat.

L-A;enzija Appo;; toffri diversi servizzi ta’ [arsien so/jali. Madankollu, minbarra l-mijiet ta’ professjonisti li t[addem, hemm ukoll numru sabi[ ta’ voluntiera li jikkumplimentaw il-[idma tal-istaff illi kieku ma kienx g[alihom, /erti servizzi ma jkunux jistg[u jitwasslu lill-pubbliku bil-mod e//ellenti u effettiv li qed joperaw bih illum.

Wie[ed minn dawn hu sservizz internazzjonali HomeStart. Home-Start Malta jiffoka fuq [idma fid-djar ta’ dawk il-familji bi tfal ta[t il[ames snin, u jid[ol fid-djar ta’ dawn in-nies fi]-]mien meta dawn ikunu jixtiequ xi

sapport biex jie[du [sieb ilfamilja u jla[[qu malb]onnijiet tat-tfal.

L-g[ajnuna li jag[tu dawn il-voluntiera tvarja [afna u tkun skont il-b]onnijiet talfamilji li huma jkunu qed i]uru. F’xi ka]i, din lg[ajnuna tista’ tkun: ■ minn kumpanija g[al ftit [in ta’ widen g[all-;enituri; ■ minn informazzjoni ba]ika dwar kif wie[ed jista’ jqassam il-[in matul il-;urnata b’mod li jkun jista’ jla[[aq a[jar mal-esi;enzi tal-familja, sa akkumpanjament g[al xi appuntamenti importanti, b[al appuntamenti medi/i; ■ minn kif ;enitur jista’ jikkomunika a[jar ma’ wliedu, sa kif ;enitur jista’ jqatta’ iktar [in ta’ kwalità g[olja mat-tfal, anki pere]empju permezz tallog[ob; ■ minn kif wie[ed jista’ jqassam il-ba;it tal-familja, sa kif il-;enituri jiddiskutu ddiversi responsabbiltajiet fittrobbija tat-tfal.

Ma ting[atax g[ajnuna materjali imma l-voluntiera jg[inu lill-familja b’mod informali, joffru l-[biberija tag[hom biex tinbena struttura, dixxiplina fittrobbija, u ambjent san u li

jag[mel lit-tfal kuntenti. Dawn joffru l-appo;; morali lill;enituri, li w[ud minnhom ikunu forsi qed i[ossu li ma jistg[ux ikampaw fir-rwol tag[hom.

L-g[an a[[ari hu dejjem wie[ed – li bil-g[ajnuna offruta minn dawn ilvoluntiera, il-;enituri j[ossuhom iktar komdi u kuntenti fir-rwol tag[hom u fir-relazzjoni tag[hom ma’ wliedhom. Dan, possibbilment, jipprevjeni diffikultajiet aktar kumplessi sforz l-istress li jkunu g[addejjin minnu l-;enituri.

Hemm xi sitwazzjonijiet komuni li jistg[u jinsabu fihom dawn il-;enituri, ng[idu a[na hemm ka]ijiet ta’ single parents, ;enituri bi problemi ta’ sa[[a, ;enituri bi tfal b’di]abbiltà, kif ukoll ;enituri b’aktar minn wild wie[ed f’daqqa (multiples). Dawn ilfamilji jing[ataw is-servizz tal-Home-Start dment li huma ja//ettaw is-servizz, g[aliex dan ma jkunx impost fuqhom.

Apparti dan, il-voluntiera jiddiskutu mal-familja diversi alternattivi g[ad-diffikultà li jkunu qed jiffa//jaw u jg[inuhom jaslu g[adde/i]joni tag[hom huma stess.

29

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

— 5 snin ta’ [idma volontarja mal-familji fid-djar tag[hom Sej[a g[all-voluntiera G[as-sitt sena konsekuttiva, il-HomeStart Malta se jkun qed iwassal it-ta[ri; g[al dawk il-persuni li jixtiequ jing[aqdu mas-servizz.

Dan it-ta[ri;, imqassam fuq 10 ;img[at, g[andu jibda f’Marzu.

G[alhekk, dawk il-persuni interessati li joffru ftit mill-[in tag[hom lil dawn ilfamilji g[andhom jikkuntattjaw lillkoordinatri/i tas-servizz, Jacqueline Vella, fuq in-numru 21678043 jew 99018398, jew permezz ta’ email fuq home.start@maltanet.net. Aktar dettalji jinsabu wkoll fis-sit elettroniku talA;enzija Appo;;: www.appogg.gov.mt.

Dawn il-korsijiet ta’ ta[ri; huma importanti biex jippreparaw lill-

voluntiera g[al dak li jkunu se jiltaqg[u mieg[u fil-[idma tag[hom mal-familji, [alli b’hekk jg[addu servizz professjonali u effettiv.

Catherine ti]vela kif fil-bidu kienet ta[seb li min[abba l-esperjenza li kellha fit-trobbija tat-tfal, ma kellhiex b]onn korsijiet biex tit[arre; aktar.

Madankollu, hi tammetti li l-kors kien siewi [afna u kull sessjoni g[enitha b’diversi modi biex tkun aktar kunfidenti fl-g[ajnuna li tista’ tag[ti lill-familji.

Elizabeth taqbel ma’ dan u ]]id li lkors jg[in fl-interazzjoni bejn ilvoluntiera, waqt li jaqsmu l-esperjenzi tag[hom fit-trobbija ta’ wliedhom.

Il-koordinatri/i tas-servizz, minbarra

Fondi biex jimxi s-Servizz

L-esperjenza ta’ Catherine u Elizabeth “D[alt voluntiera mal-HomeStart Malta g[ax [assejt li g[andi nag[ti, g[aliex f’[ajti jiena ir/evejt.”

Hekk fet[et il-konver]azzjoni tag[ha Catherine, voluntiera li ftit tax-xhur ilu ng[aqdet malgrupp tal-voluntiera li kull ;img[a jiddedikaw ftit mill-[in personali tag[hom biex jg[inu lil familji bi tfal ]g[ar, b[ala parti mis-servizz Home-Start Malta.

Elizabeth, kollega ta’ Catherine fi [dan dan il-grupp tal-voluntiera, introdu/iet issu;;ett u l-g[an g[aliex hi da[let g[al dan l-impenn billi qalet li lvoluntiera kollha g[andhom listess [sieb: kul[add irid jag[ti milli g[andu.

Dawn huma tnejn mill-25 voluntier li b[alissa qed jg[inu numru ta’ familji fid-djar tag[hom permezz tas-servizz Home-Start Malta. Li tkun ;enitur jew li tkun trabbejt binnuqqas tal-;enituri bijolo;i/i hi lunika rikjesta g[al dawk li jixtiequ jkunu parti mit-tim tal-

voluntiera tal-Home-Start.

B’hekk, dawn ikunu f’po]izzjoni a[jar biex bl-esperjenza individwali tag[hom jifhmu a[jar lill-familji li j]uru.

Catherine u Elizabeth jispjegaw il-[idma volontarja tag[hom b[ala wa[da li tag[ti sodisfazzjon kbir u t-tnejn jispjegaw kif i[ossu li x-xog[ol li jag[mlu ma jqisuhx biss [a;a li huma qed jag[mlu g[al [addie[or, imma kif din il-[idma tag[tihom ukoll sodisfazzjon kbir, spe/jalment meta jaraw li lfamilja tkun sejra g[all-a[jar grazzi g[all-intervent tag[hom.

Huma j[ossu s-sodisfazzjon meta l-;enitur u t-tfal ikunu qed jistennew bil-[erqa lappuntament mag[hom; huma j[ossu s-sodisfazzjon meta jaraw li bil-[idma tag[hom, il-;enituri jakkwistaw dik il-motivazzjoni li jkollhom b]onn biex jag[mlu xi [a;a g[al uliedhom, ikunu iktar pre]enti f’[ajjithom, joffrulhom iktar im[abba, u jtejbu l-kwalità tal-[ajja li joffru lit-tfal.

Jacqueline tie[u din l-opportunità biex tirringrazzja lil kull min jg[in b’xi mod jew ie[or biex is-servizz li jitwassal g[and il-familji jkun dejjem ta’ livell professjonali xieraq.

Dan is-servizz ma jkunx possibbli jekk mhux g[all-isponsors uffi/jali, li huma l-Vodafone Malta Foundation u l-HSBC Malta Foundation, u g[al diversi

kumpaniji u individwi li jg[inu fil;bir tal-fondi.

Dawn jassiguraw li dan is-servizz jista’ jibqa’ g[addej. Jacqueline tirringrazzja wkoll lil The Model Shop tal-Iklin u lil xi persuni o[rajn b’qalb tajba li permezz taddonazzjonijiet tag[hom seta’ jsir festin mill-isba[ tal-A[[ar tas-Sena 2011 g[all-familji u g[al aktar minn 50 tifel u tifla li jir/ievu s-servizz.

li t[arre; lil dawn il-voluntiera, toffrilhom ukoll is-sapport tag[ha matul il-[idma tag[hom (kemm fuq ba]i individwali kif ukoll permezz ta’ support groups li jsiru kull xahar). Hi tiggwidahom u timmotivahom ikomplu bil-[idma siewja tag[hom anki meta dawn ma jarawx ri]ultati immedjati filfamilja li jkunu qed jg[inu.

Hi ssir taf lill-voluntiera individwalment u dan jg[in biex tkun tista’ tqabbel il-voluntiera mal-familja u l-[ti;iet li jkollhom bl-a[jar mod possibbli. Min[abba l-varjetà ta’ familji li ji;u b]onn is-servizz, hu me[tie; ukoll li s-servizz ikollu varjetà ta’ karattri fil-grupp ta’ voluntiera li ji;u g[at-ta[ri;.

Il-koordinatri/i tal-Home-Start Malta flimkien mal-voluntiera jixtiequ jirringrazzjaw lillisponsors u lill-membri tax-xandir g[all-appo;; li juru mag[hom matul is-sena.

Dan l-artiklu hu provdut millFondazzjoni g[as-Servizzi tal{arsien Socjali, li tinkorpora lillA;enzija Appo;;, l-A;enzija Sedqa u l-A;enzija Sapport.

30

C O L L A G E KULTURA

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

META T-TALENTI MALTIN JING{AQDU FLIMKIEN…

Fil-Premier League g[all-organizzazzjoni

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

31

(FUQ u LEMIN)> Is-‘sala’ maestu]a ta[t it-tinda l-kbira tal-MFCC f’Ta’ Qali, waqt il-Eurovision Song Contest, u vojta, lesta biex tilqa’ l-udjenza ta’ tlett elef ru[. (TA{T)> Il-bord elettroniku li permezz tieg[u twassal ir-ri]ultat tal-festival u (TA{T LEMIN)> il-pre]entaturi ]g[a]ag[ tal-festival — il-favoriti tal-pubbliku Malti, friski u spontanji

■ Il-PBS ;ab flimkien l-aqwa talent tekniku lokali biex ipprodu/a spettaklu ta’ livell internazzjonali Il-Eurovision Song Festival ta’ din is-sena nistg[u ng[idu li kien wie[ed spe/jali.

Mhux g[aliex kien ja[bat xi anniversarju spe/jali jew kien hemm xi okka]joni unika i]da g[aliex permezz ta’ team effort e]emplari, immexxi mill-Public Broadcasting Services (PBS) intla[qu livelli li sa ftit ]mien ilu kienu biss [olm sabi[.

Jekk kien hemm fattur importanti li iggwida lil dawk li kienu involuti fit-t[ejjija ta’ dan il-festival dan kien li ma ridux jissodisfaw ru[hom [lief bl-aqwa. F’kull aspett.

Biex jasal g[al dan it-tir tieg[u l-PBS [adem bl-aqwa talent lokali f’dak li hu vi]iv, dak li hu sound, dak kollu li hu tekniku… f’kelma wa[da g[a]el l-a[jar biex ir-ri]ultat finali ma jfallix.

Fl-a[[ar snin kienet ittie[det id-de/i]joni li flok kumitat li jrid jin[atar kull sena u allura b’[afna bdil ta’ idejn u ideat, illum dan ilfestival hu organizzat minn entità wa[da: il-PBS. B’hekk hemm il-vanta;; tal-kontinwità u assigurazzjoni wkoll li minn

Apprezzament minn barranin Din l-edizzjoni tal-kanzunetta g[all-Ewropa kienet karatterizzata minn pre]enza ta’ barranin li ;ew apposta g[all-festival ta’ Malta. Qatt ma kien hawn daqstant barranin fostna g[al dan l-avveniment.

Bi]]ejjed jing[ad li pre]enti fl-MFCC kien hemm seba’ kapijiet ta’ delegazzjonijiet nazzjonali g[allEurovision: Franza, it-Turkija, l-Azerbaijan, l-Italja, ?ipru, l-Irlanda u l-Ungerija.

Dawn il-mistednin awtorevoli urew li apprezzaw ferm il-livell ;enerali ta’ dan il-festival u, skont kliemhom, baqg[u impressjonati kif g]ira daqstant ]g[ira g[andha fi [danha dan it-talent kollu.

X’aktarx li l-akbar apprezzament kien dak talAzerbaijan fejn il-festival kien tra]mess b’mod dirett. LAzerbaijan saru [bieb ‘;odda’ ta’ Malta u l-Maltin u dan hu aktar importanti g[aliex il-finali tal-Eurovision se jsiru f’pajji]hom f’Mejju li ;ej.

sena g[al o[ra l-pro/ess ikun jista’ jitkompla fuq it-tajjeb tas-sena ta’ qabel waqt li jitne[[a jew jitnaqqas dak li jkun wera li hu inqas tajjeb.

L-g[a]la li din is-sena lfestival isir fl-MFCC kienet wa[da e//ellenti li tat il-frott tag[ha filwaqt li seta’ jsir l-

aqwa u]u mill-ispazju immensament akbar millvenue tas-soltu.

Fl-istess [in, il-kobor ta’ dan il-post hu kemm opportunità kif ukoll sfida i]da bil-kollaborazzjoni bejn it-tim li bena madwaru, ilPBS, immexxi mi/-Chairman

Joe Mizzi u mi/-Chief Executive Anton Attard, kollox kien sfruttat b’mod li l-festival ta’ din is-sena kien l-aktar wie[ed avvanzat li qatt assistejna g[alih.

Id-direzzjoni tal-MFCC, li issa akkwistat [ila u esperjenza kwa]i bla rivali f’pajji]na, kienet ta’ appo;; kbir g[all-organizzaturi li issa tabil[aqq irnexxielhom itellg[u l-Festival ta’ Malta g[al livell g[oli internazzjonali u dan kien rikonoxxut minn g[add ta’ vi]itaturi barranin li din issena kienu tant numeru]I f’Malta.

Minn dak li rajna filEurovision Song Contest ta’ din is-sena pajji]na issa jista’ j[abbatha ma’ kwalunkwe pajji] ie[or filqasam tal-ispettaklu u dan jawgura tajjeb mhux biss g[al dan il-Festival i]da g[al aktar rappre]entazzjonijiet inklu] dawk ta’ stars mondjali.

Malta da[let fil-Premier League mal-kbar l-o[ra kollha… u l-Eurovision Song Contest kien turija /ara ta’ dan.

I]-]g[a]ag[ fuq quddiem bit-talent tag[hom ■ Jekk kien hemm xi [a;a li spikkat aktar minn kull aspett ie[or fl-edizzjoni ta’ din is-sena tal-festival tal-kanzunetta Maltija g[all-Eurovision din /ertament li kienet l-element ]ag[]ug[ li ipprovda ttalent tieg[u f’kull saf tal-festival.

Mhux biss il-ma;;oranza kbira [afna tal-kantanti kienet ]ag[]ug[a — inklu]

l-istess rebbie[ tal-festival — i]da kien hemm ukoll pre]entaturi ]g[a]ag[ u friski filwaqt li aktar ]g[a]ag[ kienu involuti fl-organizzazzjoni.

Dan it-talent ]ag[]ug[ — flimkien ma’ o[rajn li g[andhom aktar esperjenza — ipprovda qafas li fuqu nbena l-festival li ;ibed l-ammirazzjoni kemm tal-Maltin

kif ukoll tal-barranin.

Minn kummenti li saru [are; li l-idea li l-festival ikollu pre]entaturi ]g[a]ag[ li mhux ne/essarjament isegwu dak li kien isir qabel intg[o;bot [afna g[aliex flebda [in ma riedu jilag[buha talprotagonisti li dejjem, u f’kull ka], jibqg[u l-kantanti bravi Maltin.

32

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

C O L L A G E TAGÓRIF

Kont tat-tfaddil ;did g[at-tfal mill-Bank of Valletta Il-BOV Parents Package joffri firxa ta’ prodotti, servizzi u offerti ma[suba apposta g[all-;enituri bi tfal ]g[ar.

Meta wie[ed jippjana minn qabel g[al meta jikbru t-tfal, ikun f’po]izzjoni li jg[in littfal jekk dawn jidde/iedu li jkomplu bl-istudji tag[hom barra minn Malta, jixtru lewwel karozza jew anki jag[tu kapparra fuq dar ;dida.

Il-BOV Young Savers Account hu strument e//ellenti biex jg[allem littfal dwar il-valur tal-flus u

jinkura;;ihom i;emmg[u filkarus tal-Young Savers li jir/ievu meta l-kont ikollu bilan/ ta’ ¤100.

Il-kont g[at-tfaddil tat-tfal MSV Child Savings Plan jipprovdi somma flus g[allfutur kif ukoll assigurazzjoni medika waqt li l-Valletta Fund Management Monthly Investment Plan jippermettilek li ;;emma’ g[at-tfal billi tinvesti ammonti ]g[ar fuq ba]i regolari biex tnaqqas ir-riskji tas-suq.

Il-Bank of Valletta jipprovdi wkoll prodotti

spe/ifikament mag[mula g[ad-diversi fa]ijiet tal-[ajja.

Jekk g[andek b]onn self biex tixtri kompjuter, karozza jew dar, inkella biex tmur tistudja barra l-pajji] jew BOV Cashlink International g[allewwel skambju ta’ studenti, il-BOV Parents Package jipprovdi soluzzjoni komprensiva g[all-b]onnijiet finanzjarji tal-ulied. }ur l-eqreb ferg[a tal-BOV g[al parir finanzjarju b’xejn jew ]ur is-sit www.bov.com g[al aktar informazzjoni dwar dawn il-prodotti.

Klijenti ta’ GO jirb[u HD LED tv GO dan l-a[[ar [abbret irrebbie[a tal-kompetizzjoni g[al klijenti li attendew sessjoni ta’ demo f’wa[da mill-lokalitajiet differenti fejn dawn kienu qed isiru tul ilperjodu tal-Milied.

Ir-rebbie[a – Anthony Cassar u Godfrey Vassallo – akkwistaw HD LED tv sempli/ement billi [adu sehem f’demo wara li tela’ isimhom u wara li rnexxielhom jag[tu twe;iba korretta g[all-mistoqsija li saritilhom dwar GO. Isem Godfrey Vassallo tela’ minn fost il-biljetti bl-ismijiet ta’ klijenti li [adu sehem fiddemos li saru f’The Point, Tignè, filwaqt li isem Anthony Cassar tela’ minn fost biljetti bl-ismijiet ta’ dawk li pparte/ipaw f’demo f’[anut fil-Belt Valletta.I]-]ew; rebbie[a kisbu HD LED tv Toshiba ta’ 32 pulzier.

Karatteristi/i fantasti/i talHD LED tv jinkludu kontenut b’ri]oluzzjoni HD li joffri stampa ta’ kwalità u riproduzzjoni ta’ imma;ini realistika [afna – ideali g[ad-

(Mix-xellug) Robert P. Borg, ir-retail manager ta’ GO, jippre]enta HD LED tv Toshiba ta’ 32 pulzier lil Anthony Cassar, wie[ed mirrebbie[a tal-kompetizzjoni ta’ GO

dilettanti tal-isport, films u dokumentarji – sistema avvanzata ta’ backlighting b’livelli ;odda ta’ /arezza talistampa, kuluri vibranti ta’ fuq l-iskrin, kuntrast qawwi bejn dawl u dlam li jipprovdi prestazzjoni mtejba b’mod drammatiku u tnaqqis totali ta’ konsum tal-ener;ija.

Klijenti li jabbonaw g[al

Firxa s[i[a ta’ g[a]liet ta’ investiment g[all-HSBC Premier L-HSBC World Selection hi serje ta’ fondi mag[mula apposta, b’soluzzjonijiet mag[]ula bil-qies [alli joffru firxa straordinarja ta’ tipi differenti ta’ investiment madwar id-dinja.

Il-World Selection tag[mel e[fef idde/i]jonijiet kumplessi marbuta mal-;id finanzjarju. Dan isir permezz ta’ [ames portfolji tal-HSBC li huma amministrati b’mod professjonali. Ilkoll kemm huma joffru tkabbir kapitali permezz ta’ investiment b’livelli differenti ta’ riskju.

B’dawn il-portfolji, ilklijenti tal-Premier jistg[u jiksbu dak kollu li jistg[u mit-tim ta’ esperti tal-

ippjanar finanzjarju talHSBC, kif ukoll ikollhom a//ess g[al opportunitajiet ta’ investiment li ;eneralment jin]ammu g[al korporazzjonijiet kbar. :eneralment, linvestimenti jkunu l-aktar stabbli meta jkunu jinvolvu varjetà wiesg[a ta’ assi. Fiddawl ta’ dan, il-World Selection jiffoka fuq l-aqwa diversifikazzjoni.

Il-klijenti tal-HSBC Premier jistg[u jiksbu aktar tag[rif dwar il-Fond World Selection billi jikkuntattjaw lill-manager tar-relazzjoni tag[hom, i/emplu lillPremier fuq 21489100, jew billi jmorru f’wa[da millferg[at tal-HSBC madwar Malta u G[awdex.

GO tv interattiv g[andhom i//ans li jesperjenzaw kwalità ta’ stampa HD, aktar minn 100 stazzjon, widgets, log[ob u karatteristi/i o[ra b[al Restart (li jie[dok lura g[all-bidu ta’ programmi live) Catch Up (arkivju on-demand) Pause, Rewind u Record – kollha disponibbli sempli/ement b’g[afsa ta’ buttuna.

GAY EXILES’ SOLDIER AWARD

Unur g[all-attivisti tal-ugwaljanza

L-unur annwali Gay Exiles’ Soldier Award jirrikonoxxi l-membri tal-komunità li ji;;ieldu g[ad-drittijiet indaqs.

L-istess unur jippremja individwi e]emplari jew gruppi s[a[ g[addedikazzjoni tag[hom biex jinkora;;ixxu d-drittijiet talbniedem.

David Simchik, ilPresident tal-Gay Exiles, stqarr li l-g[an tas-Soldier Award hu biex “jag[ti kura;; lil individwi li juru sforz sinifikanti fl-g[ajnuna g[ad-drittijiet tal-minoranzi, biex javvanzaw u jkunu ta’ rwol po]ittiv g[al o[rajn.”

Simchik kompla jispjega li g[alkemm numru sostanzjali ta’ persuni jixirqilhom li jie[du dan lunur, persuna wa[da biss f’sena tista’ takkwista dan it-titlu, permezz ta’ sistema ta’ votazzjoni li tinkludi anki lill-pubbliku.

Is-sena li g[addiet isSoldier Award intreba[ minn Gabi Calleja, li kienet onorata waqt i/-/erimonja annwali Valletta Gay Pride g[all-;lieda konsistenti tag[ha favur l-ugwaljanza g[al kul[add.

In-nominazzjonijiet g[all2012 Soldier Award g[al din is-sena bdew jintlaqg[u.

Kul[add jista’ jibg[at innominazzjoni tieg[u sal-15 ta’ Marzu lil: christian.borg@gayexiles.in fo jew direttament minn fuq il-websajt www.gayexiles.info.

Importanti li finnominazzjonijiet impo;;ija wie[ed jinkludi l-isem s[i[ tan-nominat, kif ukoll kuntatti o[ra, inklu]i lemail, numru tat-telefon, indirizz, l-isem ta’ min qed ipo;;i n-nominazzjoni, kif ukoll il-kumpanija jew organizzazzjoni li tkun jew ikun qed jirrappre]enta.

Il-Vodafone Foundation ti//elebra r-Red Heart Day f’Jum San Valentinu Il-Vodafone Malta Foundation ng[aqdet ma’ fondazzjonijiet o[ra tal-Vodafone fid-dinja biex ti//elebra l-Vodafone Red Heart Day fl-14 ta’ Frar kif ukoll biex tqajjem kuxjenza u ti;bor il-flus g[all-Moyo Challenge.

Il-Vodafone Red Heart Day hi inizjattiva internazzjonali ;dida biex ti;bor fondi g[allMoyo Challenge.

Din hi wa[da mill-inizjattivi tal-Vodafone Foundation bilg[an li tag[mel kontribuzzjoni sinifikanti biex tinqered obstetric fistula fil-partijiet rurali tat-Tanzanija. Obstetric fistula hi kundizzjoni li ti;i wara l-[las u li t[alli lin-nisa inkontinenti.

Bis-sa[[a tal-Moyo Challenge, Vodafone qed tg[in

billi t[allas l-ispejje] talivvja;;ar lejn l-isptar biex dawn in-nisa jkunu jistg[u jie[du l-kura li tista’ tbiddlilhom [ajjithom.

Lebsin l-a[mar il-membri tat-tim ta’ Vodafone Malta

taw donazzjonijiet lil Kupidu li ]ar l-uffi/ini jqassam i//ikkulatini u l-b]ie]aq g[allokka]joni. L-impjegati xtraw ukoll brazzuletti tal-kampanja Moyo b[ala mod biex jag[tu d-donazzjonijiet tag[hom.

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

33

MEDIAFORUM Cyberspace

minn Mario Azzopardi

....................................

marpardi@maltanet.net

Il-kontroversja dwar l-ACTA

Filwaqt li baqg[et g[addejja bla heda l-mantra naw]janti dwar “l-instabbiltà fil-pajji]”, bir-ripetizzjoni fil-media tistordi anki lid-dubbien taxxitwa, kien hemm xi [a;a o[ra li bdiet tinteressa (sa fla[[ar) lill-pubbliku (jew sezzjoni tal-pubbliku) li ju]a sorsi ta’ informazzjoni u kuntatt di;itali.

Malta ffirmat, bil-kwiet ilkwiet, f’Tokjo, u flimkien ma’ 22 pajji] ie[or Ewropew, trattat internazzjonali jismu Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA). Malpajji]i kontinentali ffirmaw ukoll l-Istati Uniti, lAwstralja, il-Kanada, il:appun, il-Messiku u o[rajn.

Jidher li dan it-trattat hu ma[sub fuq il-linji ta’ dokument ie[or, Stop Online Piracy Act (SOPA), li qanqal kontroversja qalila fl-Istati Uniti u bosta senaturi talKungress urew xi ri]ervi dwaru. Kemm l-ACTA kif ukoll is-SOPA sabu re]istenza qawwija fuq is-siti talinternet, fosthom l-Avaaz.org, organizzazzjoni /ivika progressiva globali li tinteressaha l-governanza po]ittiva u li tag[ti le[en [ieles u attiv li/-/ittadini taddinja.

Avaaz, fil-fatt, tfisser ‘Le[en’, mill-Persjan, struttura li l-eks Prim Ministru Ingli] Gordon Brown kien qal li “avvanzat l-ideali]mu taddinja.”

Intant, l-ACTA jidher li g[andu skop po]ittiv, ji;ifieri dak li jipprote;i d-drittijiet intellettwali (f’oqsma kummer/jali u anki akkademi/i) u jikkumbatti lpiraterija. Bis-sa[[a talkoperazzjoni internazzjonali, l-ACTA n[aseb, primarjament, biex jissa[[a[ dan il-kumbattiment. I]da dawk kollha li qed jopponu lACTA, l-istess b[al fil-ka] tas-SOPA, huma determinati li jimblukkawh.

L-Avaaz.org, ng[idu a[na, qed ti;bor miljun u [ames mitt elf firma ming[and i//ittadini biex il-Parlament Ewropew ma jirratifikax dan it-trattat kontroversjali. Fost lo;;ezzjonijiet ewlenin hemm li korporazzjonijiet kbar, blinteressi partikulari tag[hom, jistg[u jobbligaw lil dawk li jipprovdu s-servizz talinternet (ISPs) biex jiskrutinaw u jikkontrollaw ittraffiku di;itali.

Dan ikun ifisser li lindividwi jkun inca[dilhom id-dritt tal-espressjoni libera, tant li jistg[u anki jsibu

Il-ktieb ta’ Carmel Borg u Mario Cardona dwar Don Lorenzo Milani

ru[hom f’inkwiet legali.

Issemmew possibbiltajiet negattivi o[ra, fosthom irrestrizzjoni g[all-a//ess ta’ medi/ini ;eneri/i.

Sakemm qed nikteb, ilkontroversja lokali ;iet limitata kwa]i g[al kollox g[al fuq networks b[allFacebook; i]da l-mezzi awdjovi]ivi, fis-sakra dwar ilmanija ‘francodebono’ g[adhom ma bdewx janalizzaw l-implikazzjonijiet tal-ACTA, li s-Supervi]ur Ewropew tal-Protezzjoni tadData, fost o[rajn, qed jg[id li jista’ jwassal biex l-attivitajiet ta/-/ittadini komuni “jistg[u jinqabdu minn dan l-Att.” Anki grupp qawwi ta’ akkademi/i Ewropej qed isostnu li l-provi]jonijiet talACTA mhumiex e]attament kompatibbli kollha mal-li;i Ewropea, u sakemm isir aktar st[arri;, g[andu jin]amm ilkunsens.

Sa issa [ar;u xi stqarrijiet min-na[a tal-Gvern u lOppo]izzjoni, u fi tmiem il;img[a li g[addiet saret dimostrazzjoni fil-Belt minn gruppi ta’ ]g[a]ag[. Imma /ertament, il-kwistjoni titlob dibattitu serju u spassjonat, naturalment anki filParlament.

Ta’ min jittama li l-ACTA jkun diskuss fl-interess ta//ittadini, o;;ettivament (kelma li hi relegata tant ’l isfel fir-re;istru politiku Malti) u ming[ajr is-soltu parrokkjali]mu li jmermer kull possibbiltà ta’ diskors politiku san fil-pajji]. Il‘vagezza’ li jing[ad li hemm fl-ACTA je[tie; titwassal g[all-attenzjoni pubblika.

Intant, skont il-Wikipedia, l-Avaaz.org hi fost ta’ quddiem nett li qed topponi kemm l-ACTA kif ukoll isSOPA b[ala mi]uri ;odda ta’ ‘theddid’ kontra d-dinja tal-

internet. Qed issostni li lACTA jista’ jkun qed tippermetti lil korporazzjonijiet kbar biex jikkontrollaw “x’nag[mlu fuq l-internet.”

Ix-xenarju donnu jfakkar f’dak Orwelljan, fejn issistema tal-kontroll tikkomprometti lill-[sieb u lazzjoni [ielsa u g[alhekk, m’hemmx dubju dwar il[tie;a ta’ skrutinju intensiv.

L-Avaaz.org kienet tnediet fl-2007 fi New York. Topera b’erbatax-il lingwa u g[andha mse[bin mag[ha ’l fuq minn 10 miljun membru f’193 pajji]. L-g[an tag[ha hu li “tag[laq il-qasma li hemm bejn id-dinja kif inhi u d-dinja kif irriduha li tkun.”

Dwar Don Lorenzo Milani

G[adha kif intemmet fuq Campus FM is-sensiela dwar Don Lorenzo Milani, li tixhed sehem dan il-qassis Taljan radikali fiz-zona talpedago;ija kritika, ilpa/ifi]mu u l-kateki]mu impenjat favur l-i]vanta;;ati u l-emar;inati.

Is-sensiela, prodotta u pre]entata mill-Professur Carmel Borg u sponsorjata mill-APS Bank, tinqeda bil[ajja, il-[idma pastorali rivoluzzjonarja (Milani kien ‘internat’ f’ra[al imbieg[ed biex ma jaqlax inkwiet) u lkitbiet tieg[u biex tistieden lis-semmieg[a janalizzaw dinjietna u fl-istess [in, “jimma;inaw pjaneta differenti minn dik li hi.”

Is-sensiela issa tista’ tkun segwita kollha billi jkun a//essat is-sit http:##campusfm.um.mt#pages# webcastpages#Autumn_11#mil ani.htmt.

Fl-2008, il-Professur Borg u Mario Cardona [ar;u volum importanti, Lorenzo Milani, lEdukazzjoni u l-:ustizzja So/jali (Media Centre) li introdu/a f’Malta lis-sa/erdot Taljan, li miet fl-1967, fl-età ta’ 44 sena.

Il-ktieb hu dedikat “lil dawk it-tfal li telqu mill-iskola ming[ajr ta[ri; ba]iku u lil dawk l-g[alliema li jemmnu li, permezz ta’ xog[olhom, jistg[u jag[mlu differenza fil[ajja ta’ dawk it-tfal.”

Milani, imwieled f’Firenze fl-1923, espona ideat li kienu meqjusin b[ala radikalment perikolu]i, u min[abba f’hekk, l-Isqof tieg[u kien bag[tu fir-ra[al remot ta’ Barbiana. Hemmhekk, Don Milani feta[ skola g[at-tfal li kienu ‘fallew’ jew li kienu abbandunati mis-sistema edukattiva.

Kummenti dwar websajts li Ωort

Dun Raymond Portelli

Diversi kummentaturi kitbu li l-Kardinalat lil Patri Prospero Grech OSA seta’ kien att ta’ rikonoxximent g[ax-xog[ol li g[amlet ilKnisja Maltija u dik G[awdxija f’kull rokna taddinja u dan mhux biss blevan;elizzazzjoni i]da wkoll b’xog[ol so/jali ta’ kull xorta.

Ftit ;ranet ilu kelli lprivile;; li niltaqa’ ma’ Dun Raymond Portelli minminn Salvu Felice Pace Nadur li ftit ]mien biss .................................... wara l-ordinazzjoni tieg[u sfelicep@go.net.mt b[ala sa/erdot fl-1994 mar il-Perù b[ala missjunarju.

Dak li ra ta’ kuljum fil-[idma tieg[u ressqu biex jitlob lill-mibki Isqof ta’ G[awdex, Mons Nikol Cauchi, biex isegwi l-kors ta’ medi/ina f’università fil-lokal. Dun Raymond, sa/erdot u tabib.

Meta ltqajna staqsejtu dwar kif jarawh il-parru//ani tieg[u f’din id-dualità ta’ [ajja. “Ebda problema”, qalli Dun Raymond.

“G[all-mard ji;u g[andi b[ala tabib, g[al kull [a;’o[ra ji;u g[andi b[ala sa/erdot.” Dun Raymond hu l-Kappillan talParro//a dedikata lil San Martin de Porres f’Iquitos. L-email tieg[u hu: rportelli@lycos.com.

Tul i]-]jara tieg[u f’G[awdex, il-Kunsill tan-Nadur irrikonoxxa x-xog[ol tieg[u, kemm dak spiritwali kif ukoll so/jali, billi tah l-unur :ie[ in-Nadur. Jekk trid tara l-profil ta’ dan il-missjunarju G[awdxi tista’ tidhol f’www.nadur.gov.mt #GENERAL%20DOCS#ProfilDunRaymondPortelli#pdf. Issib ritratt sabi[ ta’ Dun Raymond f’Quddiesa f’wie[ed millistazzjonijiet parrokkjali f’youtube.com#watch?v=e86ddBXAVAc. Parro//a bi pro;etti ambizzju]i

Websajt sempli/i i]da effettiva [afna. Il-pa;na tal-merb[a hi xhieda ta’ parro//a attiva [afna bi problemi akuti li jiffa//jaw missjunarji Maltin u G[awdxin imxerrda mad-dinja. Is-sit naturalment ixandar is-servizzi reli;ju]i offruti b’mod regolari u jag[ti akkontabbiltà tal-;enero]ità tal-benefatturi li kontinwament jg[inu lil Dun Raymond fix-xog[ol tieg[u ta’ tabib u qassis.

Il-pa;na prin/ipali ta’ www.sanmartindeporresiquitos.com hi bl-Ispanjol i]da aktar ’l isfel issib bl-Ingli] materjal dwar ilpro;etti siewja li tie[u [sieb il-parro//a. L-ewwel pro;ett hu dak tal-g[oti tal-ikel b’xejn lill-familji mressqa mis-social workers. Dan il-pro;ett ilu g[addej 12-il sena b’g[otja annwali mill-moviment :esù fil-Proxxmu.

Pro;ett ie[or hu sptar g[all-vittmi tal-AIDS u mard infettiv.

Hawn ja[dmu ]ew; tobba, 5 nurses u psikolo;ista. L-isptar jie[u [sieb 15-il pazjent. Imbag[ad insibu xelter g[al dawk li m’g[andhomx fejn jorqdu. Il-post bl-isem ta’ Betania jag[ti kenn lill-ewwel 15-il persuna li jitolbu g[all-kenn. L-a[[ar pro;ett hu /entru g[al min ju]a d-droga. Is-sit issemmi li f’dan i/-/entru hemm spazju g[al 15-il ra;el u 4 nisa. L-g[an hu li ting[ata riabilitazzjoni lil dawn il-persuni.

Xog[ol nobbli. Dun Raymond g[andu numru kbir ta’ voluntieri li jg[inuh u anki benefatturi. Min irid jag[ti donazzjoni jista’ jibg[atha lil Dun Raymond Portelli c#o 7a Triq Grunju, Nadur, G[awdex.

X’kiteb Joseph^

Nhar il-{add li g[adda Joseph Muscat kiteb f’It-Tor/a dwar lelezzjonijiet g[all-Kunsilli Lokali. Fta[ar li “l-moviment li qed immexxu ma jilg[abx bid-demokrazija”. Dan hu l-istess Muscat li sejja[ vot ta’ sfidu/ja fil-Gvern, tilfu, u xorta wa[da baqa’ jinsisti li l-Gvern g[andu jirri]enja. I]da din isba[. Kiteb li Gonzi qed “jipprova jnissel dubji fuq il-politika tal-Partit Laburista”. Liema politika? S’issa g[ad ma nafux x’inhi lpolitika ta’ Joseph. Dak Gonzi kemm hu bravu, kapa/i jo[loq dubji dwar il-ba[[!

34

C O L L A G E RELIÌJON

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Il-Papa Benedittu XVI dwar il-Kelma t’Alla “G[inu lin-nies jiskopru lvera kewkba li turi t-triq g[alina: :esù Kristu! Ejja

nag[mlu [ilitna kollha biex insiru nafuh dejjem iktar u a[jar, biex inkunu nistg[u nwasslu o[rajn lejh b’konvinzjoni.

“G[alhekk l-im[abba lejn l-Iskrittura hi daqshekk importanti, u b[ala ri]ultat, daqshekk importanti wkoll li nkunu nafu l-fidi tal-Knisja li tift[ilna t-tifsira tal-Iskrittura.

“Hu l-Ispirtu s-Santu li jmexxi l-Knisja waqt li l-fidi tag[ha dejjem tikber u jwassalha biex tid[ol dejjem iktar fil-fond tal-verità (ara :w 16:13)”. (Omelija filQuddiesa g[as-16-il Jum Dinji ta]-}g[a]ag[, f’Marienfeld, Kolonja, il:ermanja, 21 Awwissu 2005).

Familjarità mal-Bibbja

Il-Papa Benedittu XVI

“G[e]ie] ]g[a]ag[, in[e;;i;kom li tiksbu familjarità mal-Bibbja, li ]]ommuha dejjem qrib tag[kom, biex tkun g[alikom b[al boxxla li turikom it-triq fejn g[andkom taslu. Meta taqrawha, titg[allmu ssiru tafu iktar lil Kristu :esù.

Jg[id San :lormu: “Min ma jafx l-Iskrittura ma jafx lil Kristu”.

Wie[ed mill-modi biex issiru tafu u tiggustaw iktar il-Kelma ta’ Alla hi l-lectio divina, li hi verament mixja spiritwali f’tar;iet. Millectio, ji;ifieri li taqra u ter;a’ taqra pass millIskrittura Mqaddsa biex taqbad tajjeb l-elementi ewlenin tieg[u, wie[ed jg[addi g[all-meditatio, li hi b[al waqfa interjuri, li fiha rru[ iddur lejn Alla, tfittex li tifhem dak li l-Kelma tg[idilna llum fil-[ajja konkreta tag[na.

Ti;i mbag[ad l-oratio, li tg[inna nid[lu f’diskursata diretta ma’ Alla, u li twassalna g[allcontemplation, li tg[inna n]ommu ’l qalbna attenta g[all-pre]enza ta’ Kristu, li lKelma tieg[u hi b[al ‘fanal li jag[ti d-dawl f’post mudlam, sa ma jibda jbexbex il-jum u f’qalbkom titla’ l-kewkba ta’ filg[odu’ (2 Pt 1:19).

Il-qari, l-istudju u lmeditazzjoni tal-Kelma jridu mbag[ad jissarrfu f’[ajja koerenti ta’ g[aqda ma’ Kristu u t-tag[lim tieg[u.”

(Messa;; g[all-21 Jum Dinji ta]-}g[a]ag[, 9 April 2006).

L-aspett storiku

“Il-Kristjane]mu mhuwiex filosofiija imma ;rajja li Alla g[amel li sse[[ f’din iddinja, storja li hu ;abar flimkien b’mod reali u li jifforma flimkien mag[na b[ala Storja. G[alhekk, filqari tag[na tal-Bibbja, laspett storiku serju b’dak li jitlob g[andu jkun tassew pre]enti: je[tie; li nag[rfu l;rajja li qed isse[[, u propju f’din l-azzjoni ta’ Alla, naraw l-Istorja sse[[ min-na[a ta’ Alla”. (Diskors lill-Isqfijiet }vizzeri, 7 Novembru 2006).

Il-Kelma Eterna

“Il-Kelma ta’ Alla per e//ellenza hi :esù Kristu, Alla u Bniedem. L-Iben u Alla hu l-Kelma Eterna, li kien minn dejjem ma’ Alla, g[ax hu stess hu Alla: “Filbidu kienet il-Kelma, u lKelma kienet ma’ Alla, u lKelma kienet Alla’ (:w 1:1)…

Il-kliem u l-g[emejjel kollha, imni]]la fl-Iskrittura Mqaddsa mill-awturi ispirati u m[arsa b’fedeltà mitTradizzjoni tal-Knisja, jiltaqg[u flimkien fil-Persuna tal-Mulej :esù, il-Kelma ta’ Alla”. (Mill-Instrumentum labors g[at-12-il Sinodu talIsqfijiet dwar il-Kelma ta’ Alla fil-[ajja u l-missjoni talKnisja, 11 Mejju 2008).

Intimità mal-Kelma t’Alla

“Il-Kelma ta’ Alla biss tista’ tbiddel fil-fond il-qalb tal-bniedem; g[alhekk hu

me[tie; li dawk kollha li jemmnu u l-komunitajiet tag[hom jid[lu dejjem iktar f’intimità mal-Kelma tieg[u…

A[na lkoll nafu kemm hu me[tie; li l-Kelma ta’ Alla ssir i/-/entru tal-[ajja tag[na, biex nilqg[u lil Kristu b[ala l-feddej tag[na, b[ala sSaltna ta’ Alla fil-persuna tieg[u stess. Je[tie; li ni]guraw li d-dawl tieg[u jdawwal kull kuntest talumanità; mill-familja saliskola, sal-kultura, ix-xog[ol, il-[in liberu u kull settur ie[or tas-so/jetà u tal-[ajja tag[na.

Meta nie[du sehem fi//elebrazzjoni tal-Ewkaristija a[na nag[rfu dejjem l-g[aqda qawwija li hemm bejn itt[abbir tal-Kelma ta’ Alla u s-Sagrifi//ju tal-Ewkaristija: hu l-Misteru nnifsu li qieg[ed ji;i offrut g[allkontemplazzjoni tag[na.”

(Mill-Omelija fil-ftu[ tat-12il Sinodu tal-Isqfijiet fuq IlKelma ta’ Alla fil-[ajja u lmissjoni tal-Knisja, Ba]ilka ta’ San Pawl s-Swar, 5 ta’ Ottubru 2008).

F’idejn il-Knisja

“It-testi tal-Bibbja li huma ispirati minn Alla kienu afdati f’idejn il-komunità ta’ dawk li jemmnu, f’idejn ilKnisja ta’ Kristu, biex imantnu l-fidi u jdawlu l[ajja tal-karità”. (Lillmembri tal-Kummissjoni Pontifi/ja Biblika flAssemblea Plenarja, 23 ta’ April 2009).

L-g[ajn tal-ispiritwalità

“Img[allmin millesperjenza tag[kom limg[oddija, komplu b’[e;;a m;edda l-impenn tag[kom, konxji mis-servizz lejn ilKnisja li hu mitlub minnkom li tqarrbu l-Bibbja lejn il[ajja tal-Poplu ta’ Alla, biex huma jkunu jafu kif jilqg[u lisfidi dejjem ;odda li ]]minijiet tal-lum jag[mlu lillevan;elizzazzjoni l-;dida.

“It-tama tag[na lkoll hi li lIskrittura Mqaddsa ssir f’din id-dinja sekularizzata, mhux biss ir-ru[ tat-Teolo;ija i]da wkoll l-g[ajn tal-ispiritwalità u tat-t[e;;i; g[all-fidi ta’ dawk kollha li jemmnu fi Kristu.” (Lill-professuri u lill-istudenti tal-Istitut Pontifi/ju Bibliku, f’g[eluq il-100 sena mit-twaqqif tieg[u, 26 ta’ Ottubru 2009).

{SIEB

Il-fidi hi dik li temmen dak li ma tarax. Ir-rigal g[al fidi b[al din hu li tara dak li temmen. – Santu Wistin

Is-7 {add Matul is-Sena

Insistenza g[all-fejqan Isaija 43, 18-19, 21-22, 24b-25< Salm 40< 2 Kor 1, 18-22< Mark 2, 1-12

Il-{sieb

Fil-[ajja tag[na ta’ kuljum ng[addu minn mumenti li fihom tonqosna l-fidi. Tonqosna l-fidi b’mod li nkunu nafu fejn nistg[u nsibu ftit ser[an g[and :esù, i]da l-kompromessi jorbtuna mal-art. Kemm a[na kapa/i nkomplu ninsistu li naraw lil :esù b[alma g[amlu n-nies li kienu qed i;orru lmiflu;. :esù stess stag[;eb bil-fidi tag[hom. Tg[id se jistg[a;eb bil-fidi tag[na? Jew jarana mitluqa wisq bla sa[[a mal-kurrenti u mal-kompromessi? :esù jrid ifejjaq ir-ru[ u l-;isem tag[na. {afna drabi jonqos biss il-fidi tag[na li nwie;bu g[all-istedina tieg[u ta’ fejqan. Kemm hawn ;lied u inkwiet fil-familja li jista’ jitfejjaq kieku nersqu b’fidi kbira quddiem Kristu? Kemm hawn nies li huma mtaqqla mill-[ajja u qed ifittxu kollox ming[ajr Kristu?

QUM, DNUBIETEK MA{FURA… KUN IMFEJJAQ! Imma jrid jara l-isforz l-ewwel il-Mulej.

Il-Kelma

Fl-Ewwel Qari me[ud mill-Ktieb ta’ Isaija, insibu lProfeta j[abbar il-[elsien mill-jasar tal-Mesopotamja filwaqt li fit-tieni parti tas-silta l-Profeta juri li dan kellu jkun frott il-ma[fra tal-weg[diet li g[amel.

Is-Salm 40, li ntennu fis-Salm Responsorjali tal-lum, hu ttalba lill-Mulej biex ifejjaqna g[ax a[na midinbin. San Pawl f’Ittra tieg[u, it-Tieni wa[da lill-Korintin, jg[id li hemm b]onn biss li nilqg[u l-kelma i]da wkoll li nxandruha g[ax inkunu a//ettajnieha u emminna fiha.

Fil-Van;elu ta’ San Mark, :esù jurina min hu u x’kienet il-missjoni tieg[u permezz tal-fejqan tal-miflu; li ni]]luh mis-saqaf tal-post fejn kien qed jg[allem.

Il-{ajja

. Kemm tassew qed tisma’ u taqra l-kelma t’Alla u t[alliha tibdlek? . Kemm qed tfittex kontinwament il-fejqan li jag[ti :esù? . Il-fidi tieg[ek hi mibnija fuq dak li temmen fi kliem Kristu? . Qatt innutajt il-[wejje; KBAR li g[amel MIEG{EK il-Mulej?

1

2

3

4

Id-Djalogu

Fejjaqli ’l ru[i, Mulej, g[ax dnibt kontra tieg[ek.

Fr Charles Fenech, OP

C O L L A G E ATTWALITÀ

35

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Prospero> bniedem li j[obb [ajtu u s-sej[at li g[amlulu minn Emanuel Borg Bonello – Provin/jal tal-Ordni Agostinjan f’Malta

Fl-g[eluq tal-Ordinazzjoni tieg[u b[ala (Ar/) isqof, Mons. Prospero Grech OSA, jew ‘Patri Prospru’, jew ukoll ‘Stanley’, qal lill-;emg[a li ma kienx se jer;a’ jg[idilhom min hu g[ax o[rajn jidhru li jafu [wejje; fuqu aktar milli jaf hu nnifsu.

Kienet wa[da mill-botti li jaf jitfa’ hu, b’nofs /ajta u aktar serjetà. Persuni (l-aktar li ja[dmu fil-mezzi ta’ komunikazzjoni) isibuha diffi/li biex jifhmu li hu persuna li ma t[obbx floodlights fuqha nnifisha.

Minn kif nafu jien, ma jag[milx dan g[ax hu umli, imma aktar g[ax hu persuna konkreta: i[obb il-qalba tarrealtà u jitgerrex mill-qoxra ta’ barra.

F’dawn l-a[[ar ;img[at ilKardinal elett Prospero g[eja bit-talbiet g[al intervisti, g[al firem, po]i g[al ritratti u [wejje; b[al dawn. Kien hemm min beda jarah b[ala persuna ta’ mne[irha xi ftit imxammar.

Fl-istess waqt, ;urnalisti li resqu lejh ming[ajr il-‘libsa’ ta’ ;urnalisti professjonali sabu sa[ansitra [abib simpatiku [afna fih.

a

b

I[obb il-[ajja

Imma Prospero hu persuna li t[obb il-[ajja kollha, t[obb tiltaqa’, titkellem u ti//ajta man-nies, t[obb [afna l[biberija. Hu persuna li titkellem bis-sin/erità. Na[seb ma setax ikun aktar sin/ier meta qal li filg[axijiet kemm-il darba joqg[od ftit [in ipejjep il-pipa u jsib “l-aktar film stupidu possibbli”.

Jien iltqajt ma’ g[add ta’ nies li, qishom biex jippruvaw li huma tassew nies intelli;enti u intellettwali, jg[idu li, jew lanqas jaraw televixin jew, jekk jaraw, jag[]lu biss programmi “ta’ /ertu livell”.

Fl-istess [in Prospero, barra li hu persuna li j[obb jistudja u jg[allem it-teologija, l-aktar dik marbuta mal-Kelma ta’ Alla, [abb l-istudju ta’ ilsna diversi, l-istudju tal-arti, laktar dik plastika. {abb u ddedika l-a[jar [iliet li g[andu g[ax-xog[ol tieg[u b[ala g[alliem, b[ala membru ta’ kummissjonijiet g[oljin tasSanta Sede, b[ala persuna konsagrata, reli;ju] agostinjan, bniedem tal-komunità.

Hu persuna li mhux biss jitkellem u jippriedka fuq lispiritwalità, imma jg[ixha.

I[obb mhux biss jitkellem fuq Alla, l-aktar kif imwassal millBibbja, imma jitkellem direttament mieg[u.

jew ukoll individwalment.

Hi [asra li dan ir-rwol filKnisja hu mlibbes b’titli b[al “Prin/ep tal-Knisja”.

Id-dmirijiet ewlenin talkardinali huma: . li ja[tru lPapa (f’laqg[at imsej[a ‘Konklavi’); . li jg[inu lillPapa fit-tmexxija tal-Knisja, u li jkomplu jmexxu l-Knisja Kattolika fin-nuqqas tal-Papa (min[abba mard gravi [afna jew mewt), g[alkemm ma jkollhomx l-istess awtorità tieg[u.

Hu g[alhekk li hu l-Papa nnifsu li jag[]ilhom. U din irresponsabiltà hi daqshekk serja li, kultant, il-Papa ja[tar persuna b[ala Kardinal ‘in pectore’, ji;ifieri ma j[abbarx l-isem tal-persuna u j]ommu g[alih g[aliex, min[abba /irkustanzi partikulari (fosthom ir-re;im tal-pajji]), dan it-titlu jista’ jqieg[ed lillpersuna mag[mula wkoll f’xi g[amla ta’ periklu. Ikun hemm kardinali li jaqdu dmirhom ming[ajr [add ma jaf bihom.

Il-Kardinali jg[inu lill-Papa xi drabi billi jkunu kapijiet ta’ wa[da mill-Kongregazzjonijiet, jew kummissjonijiet tas-Santa Sede.

Il-Kardinali, b[all-Isqfijiet, jag[mlu, flimkien il-‘Kulle;;’ (g[add ta’ persuni li ja[dmu flimkien mal-awtorità ewlenija), f’dan il-ka], talKardinali.

Il-Kulle;; tal-Kardinali jiltaqa’ fil-Kon/istorju.

F’ka] li l-Papa jkollu bzonn li jitkellem mal-Kardinali b[ala kunsillieri tieg[u, hu jsejja[ Kon/istorji ‘straordinarji’ li fihom ikunu mitluba jie[du sehem ilkardinali kollha.

Fil-Kulle;; tal-Kardinali, wie[ed minnhom ikun id‘Dekan’. Dan il-kardinal m’g[andu ebda setg[a fuq ilkardinali, imma hu msejja[ biex jikkoordina l-[idma tag[hom meta jkunu me[tie;.

(Fuq)> Mons. Prospero Grech> ma[tur Kardinal ilbiera[ filg[odu mill-Papa Benedittu XVI. (Ta[t)> Mons. Grech f’laqg[a mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi l-;img[a li g[addiet meta kien Malta biex jin[atar Ar/isqof

Hu persuna li [afna o[rajn sabuh lest biex jismag[hom u jg[inhom billi jaqsam mag[hom dak li ja[seb u jemmen.

Responsabbiltà tal-Kardinal

Fil-konferenza stampa mog[tija fil-Kurja tal-Ar/isqof fis-7 ta’ Frar 2012, Patri Prospru, f’wa[da mill-battuti li jaf jitfa’ hu, qal li l-;urnal li ddeskrivieh b[ala “the reluctant Cardinal” laqat ilmusmar fuq rasu.

Dak li ma kienx daqshekk g[al qalbu f’din il-kariga li ng[ata kienet il-qoxra: ilbies u

formalitajiet o[ra. Il-Kardinal Grech mhux persuna li j[obb [afna formalitajiet la fl-ilbies u lanqas fil-pro/eduri. I[obb, iva, id-dedikazzjoni g[axxog[ol#missjoni li jing[atawlu.

Il-Kardinali g[andhom responsabiltà kbira fittmexxija tal-Knisja b[ala istituzzjoni. Ilhom sekli meqjusa b[ala ‘cardines’ (/appetti li fuqhom xi [a;a ddur) fit-tmexxija tal-Knisja, g[aliex l-ikbar responsabbiltà li jir/ievu mat-titlu ta’ ‘Kardinal’ hi li jg[inu l-Papa fit-tmexxija tal-Knisja u jkunu kunsillieri tieg[u, jew flimkien b[ala ‘Kulle;; tal-Kardinali’

36

C O L L A G E KURÛITAJIET

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ Stilel tal-porn ji;;ieldu biex isiru sindku }ew; stilel tal-porn qed ji;;ieldu biex wa[da minnhom tkun eletta sindku ta’ belt fl-Italja.

Huma se jie[du sehem f’kompetizzjoni fil-pubbliku ta’ pole dancing biex ilpubbliku tal-lokal jkun jista’ jag[mel l-g[a]la tieg[u.

Amandha Fox u Luana Borgia jridu jsiru s-sindku ta’ Taranto. Il-galoppini tag[hom li qed ja[dmu g[alihom idde/idew li l-a[jar [a;a tkun li jag[mlu dik ilkompetizzjoni biex jie[du

idea liema wa[da jippreferu n-nies tal-lokal, partikolarment l-ir;iel!

Imma dan mhux kollox g[ax issa kien de/i] li lkompetizzjoni mhux se tkun miftu[a g[al dawk it-tnejn biss imma min irid jie[u sehem jista’, biex b’hekk ma jkunux akku]ati bi preferenzi.

Fox, li tidher l-iktar wa[da akkanita g[al din il-kariga, qalet li hi tixtieq tie[u sehem fil-kompetizzjoni biex ilpoplu jara tassew min hi.

(Mix-xellug)> Amandha Fox u Luana Borgia… it-tnejn iridu jsiru sindku ta’ Taranto

Ingli] jg[ix b[al Tarzan

It-tyre il-;did ta’ bla punctures

Tyre ;did li jtemm il-punctures Kumpanija li tag[mel it-tyres qalet li l-invenzjoni ;dida tag[ha se ;;ib fit-tmiem ilpunctures peress li se to[ro; prodott li ma jkunx fih arja b[alma huma dawk ta’ b[alissa.

It-tyre hu mag[mul minn plastik ri/iklabbli ma[dum fi spokes biex i]ommuh kif suppost. Il-mod flessibbli kif inhuma l-ispokes jg[in biex

it-tyre ma ji//attjax jekk tid[ol fih xi [a;a.

It-tyre g[adu fl-istat ta’ ]vilupp imma l-kumpanija tittama li dalwaqt ikun g[allbejg[.

Kelliem g[all-kumpanija qal li barra milli t-tyre ma ji[ux puncture ma jkunx hemm b]onn ta’ manutenzjoni u hu prodott favur l-ambjent g[ax ju]a materjal ri/iklat.

Ingli] minn Manchester li kien ja[dem ta’ uffi/jal tas-sigurtà mar jg[ix fl-Afrika biex ikun b[al Tarzan ta’ veru.

DeWet Du Toit, ta’ 24 sena, issa bidel l-uniformi li kien jilbes f’supermarket ma’ bi//a drapp imge]wra madwar qaddu u jg[addi l-;ranet jixxabbat mas-si;ar u jiekol linsetti.

Ir-ra;el kien ossessjonat dwar Tarzan minn meta kien jg[ix fin-Namibja b[ala tifel ]g[ir fejn kien jara l-kotba u lkomiks ta’ Tarzan li missieru kien i;emma’.

Hu qal li hemm min jg[id li hu mi;nun imma hu jsostni li g[alhekk twieled, biex ikun b[al Tarzan.

“Jien nixbah lil Tarzan f’[afna affarijiet,” qal ir-ra;el.

“L-akbar [abib li g[andi hu ljunfant li jismu Shaka u aktar ng[addi ]mien ma]-]ebras u lkukkudrilli milli man-nies.”

Du Toit jg[id li hu ra;el li ma j[obbx imur il-parties, qatt ma jisker u jippreferi jiekol ittut u l-frott li jsib fil-;ungla.

Jaf ukoll liema insetti jista’ jiekol.

Ir-ra;el, li kien bodybuilder, qieg[ed jiffilmja dak li jg[addi minnu fil-foresta u jittama li xi

DeWet Du Toit> it-tieni Tarzan

darba kumpanija tal-films tag[tih l-opportunità li ja[dem il-parti tal-eroj tieg[u.

Ir-ra;el b[alissa joqg[od mal-;enituri tieg[u fl-Afrika ta’ Isfel fejn ilhom joqog[du g[al dawn l-a[[ar erba’ snin.

Imwissija g[ax tiekol biss chicken nuggets Tfajla minn Birmingham flIngilterra twissiet biex tbiddel id-dieta wara li rri]ulta li hi tiekol biss i/-chicken nuggets u ilha tag[mel hekk minn mindu kellha sentejn.

Stacey Irvine, ta’ 17-il sena (ritratt lemin), li qatt ma kielet [axix jew frott, qed tirkupra

d-dar wara li [assha [a]in u ttie[det malajr l-isptar. Ittobba po;;ewha fuq ilvitamini u nstab li qed tbati mill-anemija u vini fjammati fi lsienha.

Irvine issa rrealizzat li kienet tiekol [a]in u se tibda tiekol affarijiet o[ra. Hi qalet

li l-ewwel darba li kielet i/chicken nuggets kien meta kellha sentejn u tant g[o;buha li lilhom biss spi//at tiekol.

It-tfajla kompliet tg[id li qatt ma kellha xewqa g[al ikel ie[or g[ad li kultant kienet tiekol [ob] mixwi u l-crisps.

Ommha qalet li kemm-il

darba ppruvat t[alli lil bintha bil-;u[ u ;;eg[ilha tiekol xi [a;’o[ra imma kien kollu ta’ xejn.

“Kont naqsam qalbi naraha tiekol it-ti;ie; biss,” qalet lomm. “Imma l-[ass [a]in li taha se jserviha lezzjoni u jift[ilha g[ajnejha biex

{a;a li ddejqu ftit hu li filforesta xi drabi j[oss innuqqas tal-kumpanija u g[alhekk qed jittama li xi darba tasal Jane, b[all-mara ta’ Tarzan, biex jg[addu l-[in flimkien.

C O L L A G E PASSATEMP Mimdudin> 1. Karretta bla roti g[all-;bid tal-klieb fuq is-sil; (6) 3. G[akar li jibqa’ mal-qieg[ tal-btieti tal-inbid (6) 7. Ma jonqoshom xejn, anzi jinsabu komdi [afna (7) 8. Kumbinazzjoni… hekk tg[id Fran;iska! (5) 9. {uta msajra g[a/-/ena, madwar il-bidu tar-Randan? (5) 10. }gur li mhux professjonista f’xog[lu (9) 11. Immeditajt, irriflettejt (5) 13. Im[awwad, ikkonfondut (6) 15. Li hu kontra l-[aqq u s-sewwa (6) 17. Jekk hu trijonfali, hu trakk armat g[all-Karnival (5) 21. Jitg[annaq u jitbewwes i]]ejjed (8) 23. Maqbad (5) 24. Mhux f’sa[[tu (5) 25. Fuqha jitwa[[lu xi avvi]i g[all-pubbliku (7) 26. L-ewwel dehra ta’ kantant fil-pubbliku (6) 27. Wera bi/-/ar u bil-provi (6) Weqfin> 1. Fer[ ta’ ;enn f’mument u ta’ malajr (6) 2. Dazju (5) 3. {ut ta’ la[am ro]a u ta’ tog[ma bnina (5) 4. Ktieb tat-tisjir ikun mimli bihom (7) 5. L-Indjani u /-?ini]i j[addnu t-twemmin u r-reli;jon tieg[u (5) 6. Ne[[a l-ilma kollu ta’ ;ol-vaska (6) 7. Kunjom Spira, forsi! (5) 12. Mhux illum, imma fl-img[oddi (3) 14. :urdien kbir (3) 15. G[uda tas-si;ar maqtug[a u ma[duma (6) 16. Invitah g[at-tie; (7) 18. Werqa li tag[mel iz-zalza tajba (5) 19. Jin[allu billi jsiru ilma (5) 20. Xorta ta’ serrieq f’G[awdex? (6) 22. So/jetajiet sigrieta (5) 23. Nitkellmu bih biex niftiehmu (5)

37

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

23

27

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret nhar il-{add li g[adda Mimdudin 1. Vle;;a; 3. ?raret; 7. {adrani; 8. Ponot; 9. Ramla; 10. Avventura; 11. {asad; 13. Kustat; 15. Suldat; 17. Xorti; 21. {addie[or; 23. Xkuma; 24. Ankra; 25. Mazzola; 26. Murtal; 27. {arbex.

Weqfin> 1. Vapuri; 2. :idra; 3. ?riev; 4. Appuntu; 5. Fanal; 6.

Xtrajt; 7. {amsa; 12. Sid; 14. Sur; 15. Sa[[ar; 16. Abitant; 18.

Truxa; 19. Brazz; 20. {axwex; 22. {emel; 23. Xkora.

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tat-telefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tat-Tisliba ta’ [mistax ilu hu: Manuel Bellizzi, 6, Triq il-Providenza, {al Balzan.

Il-valuri tal-frott ■ Kull frotta differenti g[andha n-numru partikulari tag[ha. Allura, ara ssolvix din il-multiplikazzjoni.

Soluzzjonijiet

It-tiben tag[na fl-a[[ar xriek. Dan ifisser li wasalna fla[[ar: la baqag[lna flus, jew sa[[a jew ener;ija, e//.

It-tifkira tal-;ust bit-tif[ir u tal-[a]in bl-intiena. Dan ifisser li meta niftakru fil-mejtin niftakru dejjem fil-karattri tag[hom.

Il-valuri tal-frott

Qwiel Maltin

775 x 33 = 25575

■ Din l-istampa hi ffurmata minn 54 kwadrett. G[alkemm u[ud huma orjentati fuq il-;enb tag[hom, huma e]attament identi/i ma’ xulxin. Ara intix kapa/i ssib liema huma dawn lerba’ kwadretti ‘tewmin’? Biex tindikahom u]a l-ittri u n-numri li hawn fil-;nub.

Sewwi l-va]uni 1 – H; 2 – J; 3 – L; 4 – K; 5 – :; 6 – B; 7 – A; 8 – I; 9 - ?; 10 – 3; 11 – D; 12 – F

Il-kwadretti ‘tewmin’

Il-kwadretti ‘tewmin’

■ G[andek tnax-il va]un li l-parti xellugija tag[hom ma taqbilx ma’ dik leminija. Biex tag[milhom s[a[ x’inhuma lakkoppjamenti?

A – 1 u B – 7; E – 1 u D – 8; ? – 2 u E – 5; E – 3 u F – 9.

Sewwi l-va]uni

38

AVVIÛI PN

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flAVVI}I POLITI?I

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Laqg[a ta’ Diskussjoni malMembru Parlamentari Francis Zammit Dimech bit-tema 'IlQag[da Politika Attwali', il:img[a, 24 ta’ Frar fis-7 p.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Kul[add hu mistieden jattendi.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju tal-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{AL QORMI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti

mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat flistess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

AVVI}I SO?JALI

GEORGE PULLICINO. Il-

{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Ikla bi stil Fran/i], illum il-:img[a, 17 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Excelsior, ilFurjana. Prezz €28 g[all-kbar u

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar l-Erbg[a 29 ta’ Frar f’Villa Arrigo.

Prezz: €5.50 It-trasport jitlaq mill-postijiet tas-soltu fit-8.30 a.m.

Bookings ming[and il-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401.

Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.

Uffi//ju PN.

€14 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena.

IL - BELT VALLETTA . G[al assistenza tistg[u //emplu

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m.

Cassar se jorganizzaw Ikla u Country Night, g[ada s-Sibt 18 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Corinthia Palace, {’Attard. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[at-tfal ta’ bejn l-4 u t-12-il sena, u g[allbiljetti /emplu 79459227 jew 99468624.

99804642.

fl-Uffi//ju PN.

BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla, il-{add, 19 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan.

Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[attfal ta’ bejn is-6 u t-12-il sena, u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-

DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’

IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-

David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 21 ta’ Frar fid-9 a.m. fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21417507 jew 79423101.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar fit-8.30 a.m. fil-Buskett Road House. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.

CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 23 ta’ Frar, f’Villa Arrigo, in-Naxxar.

Trasport provdut minn quddiem lUffi//ji PN tar-4 Distrett. G[al aktar informazzjoni u g[all-biljetti /emplu 99843564 jew 99491069.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo

Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 24 ta’ Frar fit-8.30 p.m. f Villa Sant’Anna, Marsaskala. Prezz €6 u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-helpers tassoltu jew /emplu 99900434.

fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.

{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

Uffi//ju PN.

Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733.

{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL - MUNXAR ( G[awdex) . G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

{AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt.

{AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.

SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30

p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.

39

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

SPORT Titnieda uffi/jalment l-a;enzija nazzjonali kontra d-doping “Je[tie; nissalvagwardjaw l-integrità tal-isport anki billi n]ommuh [ieles minn kull abbu] ta’ sustanzi pprojbiti.”

Dan qalu l-Onor Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, waqt it-tnedija uffi/jali talA;enzija Nazzjonali ta’ Kontra d-Doping (NADO), li se tkun qed ti;;ieled l-u]u tas-sustanzi pprojbiti flisport.

Clyde Puli spjega kif fl2009, il-Kunsill Malti g[allIsport kien rikonoxxut uffi/jalment b[ala lorganizzazzjoni nazzjonali kontra d-doping mill-WADA (World Anti-Doping Agency). Huwa qal li sussegwentament bdiet [idma biex issir it-transpo]izzjoni tal-kodi/i ta’ regolamenti g[al kontra d-doping talWADA fil-li;i Maltija. Dan wassal biex fl-2011 ;ie ippre]entat avvi] legali filParlament li permezz tieg[u twaqqfet in-NADO u da[lu fis-se[[ ir-regolamenti kontra d-doping.

Sussegwentament, pajji]na irratifika l-Konvenzjoni talKunsill tal-Ewropa u lKonvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti Kontra d-Doping. Aktar tard matul is-sena twaqqfet la;enzjia NADO, li tinkludi lAnti-Doping Commission, lAnti-Doping Disciplinary Board, l-Anti-Doping

Appeals Board u tTherapeutic Use Exemptions Committee. Sa issa ;ie inga;;at koordinatur talA;enzija Nazzjonali ta’ Kontra d-Doping, u b[alissa qed ji;u inga;;ati d-doping control officers.

In-NADO waqqaf “Registered Testing Pool” li jinkludi atleti ta’ livelli nazzjonali u internazzjonali li jistg[u ji;u mitluba jissottomettu ru[hom g[al test tad-doping. Dan il-bord se jkollu s-setg[a li jag[mel ukoll testijiet ad hoc waqt kompetizzjonijiet sportivi fuq kwalunkwe atleta. Ilkampjuni mbag[ad jintbag[tu barra minn Malta, f’laboratorju akkreditat millWADA, biex ji;u e]aminati.

Inkarigu ie[or tan-NADO hu li jfassal programm ta’ edukazzjoni dwar id-doping u l-effetti negattivi li g[andhom dawn is-sustanzi fuq il-;isem tal-atleta, inklu]a kampanja ta’ informazzjoni fost l-atleti u l-g[aqdiet sportivi dwar ilpro/eduri li se jid[lu fis-se[[.

Puli tenna li l-Gvernijiet Ewropej jirrikonoxxu li din it-theddida g[all-isport qieg[da dejjem tikber, filwaqt li kkwota informazzjoni li ta l-President tal-IOC, Jacques Rogge, li turi li f’20 sena, innumru ta’ dawk li g[amlu u]u minn /erti stimulanti pprojbiti kiber minn 5% g[al 20%.

Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, waqt it-tnedija uffi/jali tal-A;enzija Nazzjonali ta’ kontra d-Doping (NADO)

Dan is-seminar kien indirizzat ukoll mi/-Chairman tal-KMS, Bernard Vassallo, mi/-Chairperson tal-AntiDoping Commission, Maria Mifsud Bonnici, min-National Anti-Doping Coordinator, Ignatius Zammit, u minn xi membri o[rajn tan-NADO.

FOOTBALL

Guardiola inde/i] dwar il-futur Il-kow/ ta’ Barcelona, Pep Guardiola, qal li g[adu mhux de/i] jekk hux se j;edded ilkuntratt tieg[u ma/champions Spanjoli, li jiskadi fi tmiem dan l-ista;un.

“Matul dawn l-a[[ar jiem [sibt [afna fuq il-futur tieg[i, i]da g[adni ma nafx x’se nag[mel. Ma nafx jekk i//iklu tieg[i ma’ Barcelona intemmx jew le. G[alissa se nimxi ;urnata b’;urnata. Filpassat kont nidde/iedi dwar affarijiet b[al dawn fi Frar, illum il-;urnata sirt nidde/iedi fl-a[[ar,” qal Guardiola.

Mistoqsi ma’ min jing[aqad jekk ma j;eddidx il-kuntratt mal-Katalani, Guardiola ma eskludiex li jag[mel sena ming[ajr ma ja[dem ma’ klabb.

Ibrahimovic lest jer;a’ ja[dem ma’ Guardiola

L-attakkant ta’ Milan, Zlatan Ibrahimovic, qal li hu

Il-kow/ ta’ Barcelona, Pep Guardiola

lest jer;a’ ja[dem ma’ Guardiola minkejja li dan attakka lill-istess Guardiola flawto-bijografija li ;iet ippubblikata ftit tax-xhur ilu.

Ibrahimovic, meta kien ma’ Barcelona kien beda tajjeb lavventura tieg[u mat-tim Katalan, i]da wara ftit xhur kien hemm tilwima bejn dawn

it-tnejn u minn dakinhar ’l hawn Ibrahimovic ;ie esklu] mit-tim.

Fis-sajf, Ibrahimovic telaq lil Barcelona u ng[aqad ma’ Milan, u fl-awto-bijografija tieg[u Ibrahimovic qal li g[adu sa llum ma jafx g[alfejn Guardiola ma kienx ikellmu.

Mistoqsi jekk jer;ax ja[dem ma’ Guardiola, Ibrahimovic qal, “Le ma ner;ax na[dem mieg[u, i]da jekk jispjegali x’;ara bejnietna na//etta. Wara kollox, qatt m’g[idt li hu kow/ kattiv u sa[ansitra ivvutajtlu b[ala l-aqwa kow/ fid-dinja. Jien g[andi kontrieh u mhux kontra l-mod kif imexxi,” spjega l-eks attakkant ta’ Inter u Juventus.

“Li kieku hu kow/ [a]in ma reba[x. Li wie[ed irid jistaqsi jekk huwiex lest jer;a’ ja[dem mieg[i,” temm jg[id Ibrahimovic.

MALTA V LIECHTENSTEIN

Mag[]ula l-iskwadra provi]orja

L-MFA [abbret l-iskwadra provi]orja tat-tim nazzjonali Malti g[all-partita ta’ [biberija li dan se jilg[ab fi tmiem ix-xahar kontra Liechtenstein fis-7pm f’Ta’ Qali.

G[al din il-partita, il-kow/ nazzjonali se jkun id-Direttur Tekniku, Robert Gatt.

L-iskwadra hi: Goalkeepers

Justin Haber – Kerkyra FC Henry Bonello – Sliema Wanderers FC Andrew Hogg – Valletta FC

Difensuri

Andrei Agius – U.S. Latina Calcio Steve Borg – Valletta FC Roderick Briffa – Valletta FC Jonathan Caruana – Valletta

Luke Dimech – AEK Larnaca Clayton Failla – Hibernians Edward Herrera – Hibernians Alex Muscat – Sliema W. Zack Muscat – Pietà Hotspurs

Midfielders

Edmond Agius – Valletta FC Shaun Bajada – Birkirkara FC Paul Fenech – Birkirkara FC Ryan Fenech – Sliema Wanderers FC Bjorn Kristensen – Hibernians Gareth Sciberras – Birkirkara

Attakkanti

Etienne Barbara – Vancouver Whitecaps FC Daniel Bogdanovic – Blackpool FC Andrew Cohen – Hibernians Michael Mifsud – Valletta FC Andrè Schembri – Panionios GSS

Ri]ultati lokali MFA BOV Premier

GFA

Tarxien R. V Birkirkara Floriana v Hibs

1-3 0-0

St. Geroge’s v B’bu;a SP Lija A. V St. Andrews

0-2 3-1

I Div

III Div

Swieqi Utd. V Santa Lucia Marsaskala v Mdina K Marsa v Fgura Utd Kalkara v Sirens M;arr Utd. v G[axaq Pembroke A. v Qrendi

0-0 2-3 0-2 2-2 2-1 4-0

Qala S. V Ker/em A. St. Laurence v }ebbu; R.

1-7 3-1

Seifert v Actavis Carlo Gavazzi v Palymobil

7-1 1-7

ISA

BASKETBALL Lig I Div (I)

TATA M. v Floriana

MAFA

Pietà L. v Vittoriosa L Cospicua D. v }ejtun RS.

HANDBALL

72-77 0-12 2-4

La Salle Trendi v Phoenix 34-16 Luxol G4S v Aloysians Z 11-17

40

SPORT

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

ILLUM FIL-5.00 FUQ NETTV

REPLAY ILLEJLA FID-9.35 P.M.

Hindle Deguara fi SportExtra Jersaq vi/in

Il-mistieden ewlieni fit-18 il-programm SportExtra ser ikun il-player professjonali Malti tal-isquash Brad Hindle Deguara li mieg[u ser ikunu diskussi l-aspetti kollha marbuta ma' [ajja professjonali fl-isport u l-miri li wie[ed ikun irid jil[aq.

Mistiedna o[ra ser ikunu Joe Micallef – Direttur talMaratona ta’ Malta bl-a[[ar dettalji dwar is-27 Edizzjoni li g[andha ssir fis-26 ta’ Frar, kif ukoll Adele Muscat – Direttur tal-Akkademja Olimpika fil-KOM u Tiziana Apap li fl-a[[ar snin [adet sehem f’wie[ed millprogrammi tal-Akkademja filGre/ja.

L-intervista esklussiva fit18 il-programm ser tkun ma’ Anthony Whiteman, eks atleta tal-1500 metru illi apparti r-reb[ ta’ midalja talbron] fil-Log[ob talCommonwealth fl-1998 kien il-bniedem responsabbli millpreparazzjoni ta’ Kelly Holmes u sa issa g[adu nnumru 5 b[ala atleta Britanniku fl-1500 metru.

Fil-programm filwaqt li ser

il-mument de/i]iv g[al diversi clubs

Brad Hindle Deguara

jixxandru bosta servizzi dwar dak li se[[ matul din il;img[a fosthom dwar isserata ta’ premjazzjoni talMalta Racing Club li se ssir nhar il-:img[a, esibizzjoni tal-arti tal-Kumitat Olimpiku Malti u pro;ett g[a]]g[a]ag[ minn Badminton Malta.

Fil-programm bosta servizzi o[ra fosthom is-serje

‘Minn {add sa {add’ dettalji dwar l-a[[ar t[ejjijiet dwar il-Log[ob Olimpiku kif ukoll [arsa lejn l-edizzjoni 1960 tal-Olimpjadi ta’ Ruma.

Il-programm g[andu

produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli b’direzzjoni ta’ Censu Arrigo, grafika ta’Simon Borda u munta;; tas-servizzi minn Julie Zammit.

ΩLive fuq Net Television, illejla bi pre]entazzjoni ta’ Christian Micallef u Sarah Agius, jirritorna l-programm Replay. Issa li verament qed inkomplu nersqu lejn ittmiem l-ewwel fa/li talKampjonat, kull log[ba g[al diversi timijiet li jinsabu f’nofs il-klassifika tista’ titqies b[ala finali, anke jekk fi tmiem il-;img[a lattenzjoni se tkun fuq ilpartita Hibernians kontra Floriana.

Biex jiddiskutu u janalizzaw dak kollu li se[[ fi tmiem il-;img[a, flimkien mal-mistiedna residenti Hugh Caruana u Konrad Sultana, ilkow/ il-;did u eks plejer ta’ {amrun Spartans, Stefan Sultana kif ukoll il-plejers

Ivan Woods ta’ Floriana u Jamie Pace li ri/entament ing[aqad ma’ Balzan Y. Ma tonqosx ukoll ir-rubrika Rajna u Smajna kif ukoll diversi kollegamenti malprotagonisti ta’ tmiem il;img[a.

Kul[add huwa m[e;;e; jipparte/ipa fl-ist[arri; ta’ Replay fuq 50617092, jew permezz tal-Facebook.

Replay ikompli fuq Radio 101, it-Tnejn mis-7.30p.m. sad-9.00p.m.

Replay g[andu produzzjoni e]ekuttiva ta’ George Micallef. Simon Borda, Roderick Vella, Kris Scicluna u Matthew Paris jg[inu wkoll fil-produzzjoni tal-programm li g[andu direzzjoni ta’ Clayton Tanti.

Sport lokali g[al-lum MFA Kordin- 2 pm. BOV Premier.

Qormi v Sliema W. , 4 pm.

BOV Premier. {amrun S. v Marsaxlokk

Victor Tedesco Std- 2 pm. I Div. Melita v Pieta ` H., 4.15 I Div. }ejtun C. v Dingli S. Centenary Std- 2 pm. II Div. Gudja Utd. v Senglea A., 4 pm. Mellie[a v Msida SJ.

Charles Abela Std- 2 pm. II

Div. Kirkop Utd. v }urrieq., 4 pm. II Div. St. Venera L. v }ebbu; R.

GFA Sannat Std- 1 pm. II Div.

Qala S. v Ker/em A., 3.15 pm. II Div. St. Lawrence S. v }ebbu; R.

IASC Tarxien Grd – 8.30 am. II

Div. Luqa J. v Marsa T., 9.45

am. Mqabba A. v B'Kara SJ., 11 am. Rovers Utd. V }ejtun L.

HOCKEY Ta' Qali – 9 am. Lig. White

Hart v Rabat., 11 am. Floriana YS. v Qormi

SPARAR Bidnija – 10 am. Keepers

Trophy Selection. Sparatura Skeet u Double Trap.

BASKETBALL Ta’ Qali – 1 pm. Lig I Div (I).

Si;;iewi v BUPA., 2.45 pm.

Lig I Div (I). Athleta A to Z v Depiro., 4.30 pm. BOV KO (N). Hibs v Depiro

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa - 1.30 pm. Issir it-

tmien laqg[a tal-ista;un fuq 11-il ti;rija, tlieta minnhom Premier, wa[da Galopp u ]ew; finali Assikura

SPORT

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

41

FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Bir]ebbu;a f’po]izzjoni iktar komda minn Christopher Cassar

ST. GEORGE’S …………. 0 BIR}EBBU:A …….……. 2

Bir]ebbu;a g[elbu lil St. George’s, 2-0, b’goal f’kull taqsima biex issa jinsabu f’po]izzjoni ferm iktar komda f’nofs il-klassifika.

Mhux l-istess jista’ jing[ad g[all-Bormli]i, li sofrew lg[axar telfa tag[hom u issa huma kandidati serji li jispi//aw relegati.

Il-log[ba kienet monotona fejn l-uni/i ]ew; mumenti e]altanti kienu ]-]ew; goals, ]ew; goals verament tajbin, spe/jalment it-tieni wie[ed ta’ Schneider, li skorja direttament minn free-kick.

Mill-bqija, il-log[ba m’offriet xejn, anki Bir]ebbu;a dejjem urew la[jar ideat tul id-90 minuta.

Il-Bormli]i kienu pateti/i lbiera[ u verament fjakki flattakk, fejn il-goalkeeper ta’ Bir]ebbu;a, Ivan Casha, ma kellu jag[mel l-ebda intervent diffi/li f’disg[in minuta log[ob.

Il-plejer Hetacliff Schembri spi//a jilg[ab b[ala attakkant, anki wara d-d[ul ta’ Ruiz, li ftit li xejn biddel l-andament ta’ log[ba deludenti g[asSaints.

Il-bidu tal-log[ba kien wie[ed bilan/jat, anki jekk Bir]ebbu;a kellhom iktar attakki. L-ewwel attentat kien min-na[a ta’ St. George’s, b’azzjoni personali ta’ De Azevedo li g[adda tajjeb fuq ix-xellug, bix-xutt tieg[u ja[bat manna[a ta’ barra tax-xibka.

Fit-23 minuta, Bir]ebbu;a marru fil-vanta;;. Kienet azzjoni verament tajba ta’ Kevin Borg, li da[al tajjeb fuq ix-xellug u qassam lura lejn MEAD MIFSUD, li b’semi-rovexxata xe[et ilballun fix-xibka.

St. George’s kellhom reazjoni fjakka b’daqqa ta’ ras /entrali ta’ De Azevedo, fa/ilment salvata minn Casha. L-istess Casha re;a’ kien impenjat b’xutt b’sa[[tu minn barra l-kaxxa ta’ Heathcliff Schembri.

Kif bdiet it-tieni taqsima, Bir]ebbu;a kellhom lewwel azzjoni b’xutt biddawra ta’ Ronnie Celeste, li

Kif jinsabu

Pietà H Rabat A Melita }ejtun C St. Andrews Naxxar L Bir]ebbu;a Lija A Dingli S Vittoriosa S St. Georges St. Patrick

L R D T F K Pt

13 13 13 13 14 13 14 14 13 13 14 13

9 9 8 7 6 4 5 4 4 2 2 2

2 2 2 3 3 5 2 4 3 5 3 2

2 19 2 17 3 24 3 20 5 16 4 19 7 19 6 18 6 11 6 13 9 10 8 10

6 6 15 8 18 18 21 19 17 17 26 24

29 29 26 24 21 17 17 16 15 11

9 8

i]da kellu mira kompletament ]baljata. Illog[ba kompliet bit-team mill-Kottonera ma jkunx kapa/i jkun perikolu], u g[all-kuntrarju kienu Bir]ebbu;a li resqu qrib li jag[lqu l-log[ba.

L - ewwel minn kross ta ’ Marev , Marmarà [are; f ’ saqajn Celeste , u fis - 77 minuta , il - goalkeeper Marmarà g[al ftit m ’ g[amilx paprata meta minn free - kick /entrali ta ’ Schneider il - ballun [arablu minn idu , i]da fortunatament g[alih il ballun spi//a f ’ korner .

Fl - a[[ar minuti , St .

George ’ s assedjaw lid difi]a ta ’ Bir]ebbu;a , li minkejja l - pressjoni qatt ma kienet f ’ periklu . }ew; minuti mit - tmiem , Bir]ebbu;a serr[u rashom mit - tliet punti meta SCHNEIDER skorja ;miel ta ’ goal direttament minn free - kick , li spi//a fir rokna ta ’ fuq tax - xibka .

Sfortunatament l - istess plejer tke//a e]att wara li skorja , jidher wara li g[adda xi rimarki lejn l uffi/jal tal - log[ba .

St. George’s – R. Marmarà, A. Abela, D. Zahra, L. Dos Santos, N. Curmi, E. Amaira (E. Sevasta), H. Schembri, K. Grech (A. Mercieca), D. Zarb, G. Inguanez, W. De Azevedo (J. Ruiz).

Bir]ebbu;a – I. Casha, K. Spiteri (M. Pullicino), K. Borg, F. Schneider, D. Baldacchino, L. Grima, G. Tanti (P. Camilleri), M. Gabriel, M. Mifsud, M. Sciortino (B. Marev), R. Celeste.

Referee – Malcolm Spiteri

Azzjoni mill-partita bejn St. George’s u Bir]ebbu;a. Dawn tal-a[[ar reb[u u issa jinsabu f’po]izzjoni ferm iktar komda f’nofs il-klassifika (Ritratt> Joseph Galea)

Reb[a prezzju]a g[al Lija LIJA A. ……………….….. 3 ST. ANDREW’S ……..….. 1 Lija Athletic kisbu punti ferm prezzju]i meta g[elbu lil St. Andrew’s f’log[ba ferm e//itanti u missielta. Lija kellhom bidu mill-aqwa u bnew vanta;; doppju flewwel nofs sieg[a, anki jekk St. Andrew’s laqtu l-lasta bejn il-goals ta’ Lija.

Wara li s-saints naqqsu liskor, il-log[ba saret milliktar interessanti b’g[add ta’ /ansijiet ta’ skor fuq kull na[a. Ir-ri]ultat finali jippremja lil Lija, li kellhom wa[da mill-a[jar wirjiet sa issa. Dawn il-punti issa jpo;;u lil Lija f’po]izzjoni ferm a[jar u b’hekk ikompli ji]died l-inkwiet g[al St. Patrick, Vittoriosa u St. George’s.

Lija kellhom bidu tajjeb, b’xutt ta’ Keith Darmanin jg[addi ftit barra. Fil-[ames minuta Lija marru fil-vanta;; meta ANTOINE SACCO [ataf in/ertezza fid-difi]a tasSaints u minn qag[da angolata g[eleb lil Daniel Balzan b’xutt fil-baxx.

Is-Saints kellhom reazzjoni tajba u kienu anki sfortunati meta free-kick ta’ Ribeiro, Brian Said da[al tajjeb, i]da x-xutt tieg[u stampa malmimduda. Lija bdew ikunu

perikolu]i fl-attakk, b’[afna moviment ta’ Ige, li kellu log[ba tajba. B[as-soltu, Antoine Sacco kien dejjem perikolu] fl-a[[ar metri.

Wara li xutt bomba ta’ Ige g[adda j[akkek malmimduda, Lija irduppjaw man-nofs sieg[a log[ob.

Antoine Sacco lag[ab ilballun lura lejn ERJON BEU, li b’xutt sabi[ bid-dawra xe[et il-ballun fix-xibka.

Tliet minuti wara, St. Andrew’s da[lu mill-;did fillog[ba meta free-kick ta’ Nicky Vella Petroni kien parzjalment salvat minn Ini, u mir-rebound kien GUSTAVO RIBEIRO li skorja b’daqqa ta’ ras pre/i]a.

Fl-ewwel minuti tat-tieni taqsima ]-]ew; na[at kellhom fejn jiskorjaw, fejn lewwel kienu Lija li resqu ferm vi/in b’daqqa ta’ ras ta’ Antoine Sacco, li g[addiet ftit barra, u ftit wara, risposta tassaints bi free-kick ta’ Alinho, u Ini dawwar f’korner b’diffikultà.

Fl-54 minuta is-Saints vi/in id-draw b’azzjoni ta’ Vella Petroni, li ]marka lil Ribeiro, li wa[du ra lil Ini jwettaq save mill-aqwa. Erba’ minuti wara, azzjoni ta’ kontrattakk ta’ Lija, b’Ige bir-ras ji]marka lil Beu, li x-xutt

tieg[u kien imxellef f’korner.

Mill-istess korner ix-xutt ravvi/inat ta’ Andrè Scicluna kien salvat minn fuq il-linja minn Ben Diacono.

Lija re;g[u kienu perikolu]i mas-sieg[a log[ob, b’xutt bid-dawra ta’ Beu jg[addi ftit barra u ftit wara, b’azzjoni o[ra velo/i u xutt ta’ Evano Briffa ja[bat manna[a ta’ barra tax-xibka. Fit72 minuta, Ini re;a’ salva daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ Ribeiro.

Wara din l-azzjoni, i]-]ew; na[at komplew jissieltu g[al kull ballun u jippruvaw minn kollox biex jiskorjaw. I]da kien biss fil-[in mi]jud li ssostitut GILBERT CAMILLERI g[alaq illog[ba bit-tielet goal ta’ Lija meta skorja b’daqqa ras wara free-kick ta’ Briffa.

Lija A – E. Ini, C. Giordemaina, R. Conceicao, D. Scerri, E. Beu, E. Briffa, K. Darmanin, J.P. Scerri (J. Caruana), A. Scicluna, A. Ige, A. Sacco (G. Camilleri).

St. Andrew’s – D. Balzan, N. Chetcuti, B. Saib, J. Bugeja, B. Diacono (M. Calleja), N. Vella Petroni, A. Nakua, M. Grima, M. Elllul, G. Ribeiro, V. Alinho (F. Alkanua) Referee – Marco Borg

42

SPORT

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

BOXING

TRASFERIMENTI

Chisora jattakka lil Klitschko Van Persie missu Il-boxer Ingli] Derek Chisora attakka lillavversarju tieg[u Vitali Klitschko waqt il-konferenza tal-a[barijiet, li saret qabel ma dawn it-tnejn i;;ieldu kontra xuxlin. Chisora, hekk kif kien wi// imb wi// ma’ Klitschko, deher jag[ti daqqa ta’ [arta lill-boxer mill-Ukrajna. Klitschko, min-na[a tieg[u ma irritaljax.

Il-Bord tal-WBC immulta lil Chisora s-somma ta’ 50,000 dollaru ta’ dan il;est, li ]gur seta’ jwassal g[al tensjoni kbira. {u Klitschko, Wladimir, matul is-sajf li g[adda ;;ieled kontra boxer ie[or Ingli], David Haye, u dawn it-tnejn ukoll [olqu kontroversja kbira.

Chisora, li g[andu 28 sena, mhux l-ewwel darba li ipprovoka lill-avversarji tieg[u waqt il-konferenzi

jitlaq lill-Arsenal L-attakkant ta’ Milan, Zlatan Ibrahimovic, qal li l-attakkant ta’ Arsenal, Robin Van Persie, missu jitlaq lillGunners jekk be[siebu jirba[ l-unuri. Matul il-;img[a, Milan umiljaw lill-Arsenal bi skor ta’ 4-0 fl-ewwel leg talfa]i tal-a[[ar 16 ta/Champions League, u jidher li g[al darba o[ra Arsenal se jkunu eliminati minn kompetizzjoni o[ra.

“Nemmen li jekk player talkalibru ta’ Van Persie jitlaq lill-Arsenal, il-partitarji L-Ingli] Derek Chisora (lemin) jipprovoka lil Vitali Klitschko waqt ilkonferenza tal-a[barijiet

tal-a[barijiet li jsiru tradizzjonalment qabel kull ;lieda. Darba Chisora, sa[ansitra bies lil wie[ed mill-avversarji tieg[u b’mod

ironiku u provokattiv.

Il-kow/ ta’ Chisora, Don Charles, ikkundanna l-;est ta’ Chisora u qal li dan hu ;est ina//ettabbli.

– Ibrahimovic

jifhmu li kellu jag[mel hekk wara [afna snin bla reb[. Dan di;à se[[ meta telaq Fabregas. Players kbar iridu jirb[u u jekk ma jirb[ux m’g[andhomx g[a]la [lief li jfittxu triq o[ra. Fil-football, ir-reb[ kollox, u jekk ma tirba[x tista’ tieqaf tilg[ab,” qal Ibrahimovic.

“Ma nafx x’qed ja[seb Van Persie, imma li kieku jien kont floku, tlaqt. Niftakru lOlanda u naf x’talent g[andu,” temm jg[id Ibrahimovic.

?IKLI}MU

?iklist ta’ 100 sena jwaqqaf rekord Il-Fran/i] Robert Marchand, li g[andu 100 sena, waqqaf rekord hekk kif qadef g[al sieg[a f’indoor track.

Marchand, li g[alaq 100 sena tliet xhur ilu, g[amel 24.251km, u bla dubju dan irrekord kien l-aqwa mod biex dan i//elebra g[eluq sninu.

“Stajt g[a;;ilt aktar, i]da ma ridtx. Jien ma kellix tellieqa kontra l-[in; jien kull ma ridt nag[mel kien xi [a;a spe/jali biex ni//elebra g[eluq snini,” qal Marchand fl-ewwel kummenti tieg[u.

Marchand ing[ata l-permess biex jipprova jwaqqaf dan irrekord ming[and it-tabib tieg[u.

Il-Union Internazzjonali ta/?ikli]mu (UCI), fi stqarrija qalet li se ta//etta dan irrekord u b’hekk issa se jsiru ttestijiet tad-doping biex ikun ikkonfermat dan ir-rekord.

Marchand, meta kellu 90 sena, [a sehem f’ti;rija li ssir bejn il-bliet ta’ Bordeaux u Pari;i. Dakinhar, hu g[amel 600km f’[in ta’ 36 sieg[a.

Matul l-a[[ar snin, Marchand qag[ad attent g[al sa[[tu u kuljum kien jag[mel massimu ta’ mitt kilometru

Il-Fran/i] Robert Marchand wara li waqqaf rekord tliet xhur wara li g[alaq 100 sena

kuljum.

Mistoqsi dwar x’kienet lakbar sfida tieg[u hekk kif waqqaf dan ir-rekord, Marchand qal li l-aktar [a;a li kienet diffi/li kienet sakemm dera jsuq fi track u mhux fittriq. Dan kien ilu ma jsuq fi track sa mill-1937.

SPORT

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

43

“Fabrice Axe, wie[ed mill-aqwa ]wiemel li kelli” minn Kenneth Vella Fl-a[[ar snin kienu bosta dawk is-sidien Maltin li [adu /-/ans jixtru ]wiemel ta’ klassi u j[alluhom ji;ru barra minn pajji]na. Wie[ed minn dawn huwa Mario Xuereb li tkellimt mieg[u matul il;img[a wara li dan l-a[[ar, ]iemel propjeta` tieg[u, itTaljan Fabrice Axe, kellu reb[a importanti fl-I]vezja.

Mistoqsi dwar kif beda din l-avventura u jixtri ]wiemel g[al barra l-pajji], Xuereb fakkarni li kien fl-1987 li xtara l-ewwel ]iemel u [allih ji;ri barra. Dan kien il-Fran/i] Siberon. Fis-snin ta’ wara, Mario kellu bosta ]wiemel o[ra ji;ru barra minn Malta u mhux biss fi Franza, fosthom id-debba Gasoline li ;riet u kellha su//essi importanti flItalja.

“Meta jkollok ]wiemel ji;ru barra mill-pajji] ikun aktar fa/li g[alik ukoll li tibni kuntatti tajbin ma’ persuni stabbiliti fl-isport,” qal Mario Xuereb.

Fil-fatt meta Gasoline kienet ti;ri l-Italja, Xuereb stabilixxa kuntatt tajjeb malaqwa sewwieq hemmhekk Enrico Bellei. Fi Franza sar [abib kbir ukoll tas-sewwieq Bel;jan Joseph Verbeeck u fuq kollox tal-aqwa sewwieq fil-pajji] u madwar ilkontinent Jean Michel Bazire.

Il-[biberija ma’ Bazire dehret evidenti wkoll fis-Sajf li g[adda meta dan sab il-[in i]ur Malta g[al ftit sig[at u jattendi g[at-tie; ta’ iben Mario, Mark Xuereb.

Dwar it-Taljan Fabrice Axe, Mario fakkarni li hu xtara lil dan i]-]iemel meta kien g[adu biss mohor ta’ disa’ xhur u flItalja kien g[ad g[andu ti;ri lil Gasoline. Illum, dan i]]iemel g[andu g[axar snin u ji;i iben l-istaljun Fran/i] Ganymede u d-debba Taljana Zebra Del Pri. Fil-karriera tieg[u ;era u kellu su//ess mhux biss flItalja i]da anki fi Franza u ri/entement fl-I]vezja. :era 84 darba sal-lum, reba[ 19-il ti;rija, ;ie t-tieni 12-il darba u t-tielet [ames darbiet. Dan ifisser li sal-lum dan i]-]iemel reba[ aktar minn ¤580,000 f’reb[ fi premijiet.

“Fil-bidu tal-karriera tieg[u fl-Italja dan i]-]iemel ;era flaqwa koros b[al dawk ta’ San Siro f’Milan u dik ta’ Torino.

Hawnhekk kellu ri]ultati tajbin f’idejn sewwieqa popolari b[al Verbeeck, Pippo Gubellini u Andrea Guzzinati,” ikkummenta Xuereb.

Inkora;;ut minn dawn issu//essi u mill-kummenti po]ittivi ta’ dawn issewwieqa, Xuereb idde/ieda li jittrasferixxi lil dan i]-]iemel fi Franza fejn hemmhekk ukoll kellu ri]ultati tajbin f’ti;rijiet fuq distanza twila.

“I]da issa li Fabrice Axe kiber

- Mario Xuereb (Sid)

Fabrice Axe (Orjan Kilhstrom) jidher jirbah it-ti;rija nternazzjonali fil-korsa ta’ Mantorp fl-Izvezja.

ftit fl-eta` [sibna li a[jar ji;ri l-a[[ar snin tal-karriera tieg[u fl-I]vezja fejn isiru [afna ti;rijiet fuq distanza qasira ta’ mil.”

De/i]joni li [alliet il-frott mixtieq minnufih g[ax wara ftit jiem fl-I]vezja dan i]]iemel irnexxilu jirba[ ti;rija tat-tip Gold Division. Din saret fil-korsa ta’ Mantorp fuq distanza ta’ mil u kellha bidu bil-karozza tat-tluq. Fabrice Axe rre;istra medja ta’ 1.12.6” fil-kilometru u f’idejn Orjan Kihlstrom temm lewwel quddiem Livi Barcellona (Tomas Johansson), il-:ermani] Copper Beach (Conrad Lugauer) u Poison Composite ta[t il-gwida ta’ Goran B Andersson.

Din ir-reb[a ing[atat prominenza mhux biss flI]vezja i]da anki f’gazzetti ewlenin fl-Italja. Il-[in re;istrat minn Fabrice Axe flI]vezja huwa wkoll rekord tieg[u fil-karriera. Fl-I]vezja, Fabrice Axe huwa im[arre; minn Stefan Hultman. Prosit Mario ta’ dan is-su//ess.

Il-Malta Horseracing Awards

Nhar il-:img[a li ;ej, se tittella’ l-ewwel edizzjoni talMalta Horseracing Awards. Din se ssir fillukanda Dolmen fil-Qawra u

se tkun qieg[ed ti;i organizzata mill-Kunsill Malti g[all-iSport flimkien malMalta Racing Club. Is-serata se tibda fit-8.30pm u se tkun pre]entata minn Luciene Selvaggi. Fost l-awards li se ji;u ppre]entati matul isserata nsibu dawk lil Noel Baldacchino b[ala s-sewwieq tal-istagun; Rodney Gatt b[ala s-sewwieq apprendist; Ramon Grima b[ala l-a[jar jockey

LOKALI

Jispikkaw il-finali Assikura

Is-sewwieq }vedi] Orjan Kihlstrom, determinanti fl-a[[ar su//ess ta’ Fabrice Axe.

tas-sena u s-sidien ta’ Major Chaleonnais u Ollie Fliptrik b[ala l-aktar ]wiemel konsistenti.

Ma’ dawn se jing[ataw numru ta’ awards ohra bhal dak g[a]-]iemel rivelazzjoni tal-ista;un u dak g[all-isba[ tmiem ta’ finali g[all-ista;un 2011. Dawn se jkunu de/i]i b’votazzjoni min-na[a tal;urnalisti li jirrapportaw lisport matul is-sena. Matul isserata se jitfakkru wkoll issewwieqa Charles Clifton u George Schembri li mietu dan l-a[[ar u li fil-passat taw kontribut kbir biex jikber dan l-isport f’pajji]na. Se jing[ata wkoll award g[al lifetime achievement u award g[al su//essi internazzjonali.

Pre]enti g[as-serata se jkun hawn Malta wkoll it-trainer u sewwieq professjonali flI]vezja Charles Dergiorgio. Lewwel edizzjoni tal-Malta Horseracing Awards se tittella’ wkoll bl-g[ajnuna tallukanda Dolmen, Assikura Insurance Brokers Limited, Marindex Trophies, Emotions, Print It u Valletta Fund Management.

L-aktar ]ew; ti;rijiet importanti li se jsiru llum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa se jkunu finali mill-kompetizzjoni Assikura g[al ]wiemel mhux Fran/i]i jew }vedizi fuq distanza qasira ta’ 2140m. Dawn se jag[mlu parti mit-tmien laqg[a tal-ista;un fuq 11-il ti;rija.

L-ewwel finali, dik Open B, se tkun ir-raba’ ti;rija u tibda fis2.35pm. Hawn se nsibu lil Klokkeblomst, Ackaturbo, Splanky, Morgan Kane, Prince Regent, Joker Pitstop, Lady Holmely, Giant Game, Hawkear u Garden Pax. Hawnhekk nistennew dwell interessanti bejn Morgan Kane (Shawn Portelli) u Lady Holmely (Jeffrey Said).

G[axar ]wiemel o[ra se jipparte/ipaw fit-tieni finali Assikura, dik Open A. Wara l-karozza tat-tluq se nsibu lil Big Hit, Knockout Molar, Indian Attack, Zilver Boko, Socrates, Darco As, Count Of Life, Side Spin, Newman u Reado November.

F’din it-ti;rija wkoll se ting[ata attenzjoni spe/jali li]-]ew; ]wiemel li reb[u s-semi finali ta’ din il-kompetizzjoni, jigifieri Indian Attack li llum mistenni jkun misjuq minn Noel Baldacchino u Knockout Molar (Rodney Gatt). Din it-ti;rija tibda g[al [abta tal-4.15pm.

Il-programm se jinkludi wkoll tliet ti;rijiet tal-klassi Premier li fihom jibdew kwotati Naja In Blue (Mario Falzon), Label Chouan (David Ellul) u Nabab du Chatelet (Redent Magro) u wa[da tal-galopp fuq 2250m u li fiha Just The Best (Ramon Grima) jipprova jie[u l-ewwel reb[a tas-sena. L-ewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-1.30pm.

Tbassir.

I Ti;rija. Klassi Copper. Win – Qualou d’Axel. Place – Glowing Star, Circus Flip.

II Ti;rija. Klassi Bronze. Win – Koko Loco. Place – Purple Street, Money Boy. III Ti;rija. Klassi Premier. Win – Naja In Blue. Place – Candy Fantasy, Nomade de Mai. IV Ti;rija. Finali Kampjonat Assikura. Klassi Open B. Win – Morgan Kane. Place – Lady Holmely, Ackaturbo.

V Ti;rija. Klassi Galopp. Win – Just The Best. Place – Ollie Fliptrik, Pride Of India.

VI Ti;rija. Klassi Bronze. Win – Noe de Loudat. Place – Ocean Gede, Kokos Caos.

VII Ti;rija. Klassi Premier. Win – Label Chouan. Place – Noble d’Ete, Anguz RC. VIII Ti;rija. Klassi Finali Kampjonat Assikura. Klassi Open A. Win – Indian Attack. Place – Knockout Molar, Reado November.

IX Ti;rija. Klassi Gold. Win – Oscar de la Vallee. Place – Nagano Phedo, Magnifique Sablais.

X Ti;rija. Klassi Premier. Win – Nabab du Chatelet. Place – Mystere d’Urfist, Nuage de Bourgogne.

XI –il Ti;rija. Klassi Bronze. Win – Noli de Marray. Place – Newmarket Boy, Mirage d’Ete.

44

SPORT

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

BUNDESLIGA

Grosskreutz i]omm lil Dortmund fil-qu//ata Goal akrobatiku ta’ Kevin GROSSKREUTZ fis-66 minuta ta reb[a minima li/champions, Borussia Dortmund, fuq Hertha Berlin.

B’din ir-reb[a, Borussia Dortmund iddefendew lewwel post u issa qeg[din tliet punti fuq Borussia Moenchengladbach, li reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Kaiserslautern.

B’din ir-reb[a li kisbu Dortmund issa jfisser li dawn ilhom ma jitilfu 16-il partita, filwaqt li g[al Hertha din kienet il-[ames telfa konsekuttiva. Intant, Bayer Leverkusen kisbu reb[a kbira ta’ 4-1 f’darhom kontra Augsburg. Wara 25 minuta kien KIESSLING li feta[ liskor, filwaqt li KOO ;ab iddraw [ames minuti wara li bdiet it-tieni taqsima.

12-il minuta wara, CASTRO re;a’ po;;a lil Leverkusen fil-vanta;; u KIESSLING g[amilhom tlieta. SCHÜRRLE skurja fil71 minuta g[al skor finali ta’ 4-1.

Werder Bremen reb[u dderby tan-nord bi skor ta’ 3-1 barra minn darhom kontra Hambrug. MARIN feta[ liskor wara disa’ minuti, u b’Hamburg ma jwettqux reazzjoni kien TRYBULL li g[amilhom tnejn g[al Bremen.

Kwarta mit-tmiem, PETRIC naqqas id-distakk, i]da ARNAUTOVIC issi;illa lpartita b’goal erba’ minuti mittmiem. Tim ie[or li kiseb reb[a barra minn daru kien Monchengladbach.

Dawn g[elbu lil Kaiserslautern, 2-1. Kienu filfatt Monchengladbach li marru fil-vanta;; permezz ta’ HERRMANN, li sab ix-xibka fl-10 minuta. {ames mintui wara, skurja ARANGO, filwaqt li l-uniku goal ta’ Kaiserslautern kien skurjat minn JESSEN fit-63 minuta. Nurnberg reb[u 2-1 fla[[ar minuti kontra Cologne.

ESSWEIN feta[ l-iskor fit28 minuta u NOVAKOVIC wie;eb g[al Cologne fis-66 minuta. Hekk kif kollox deher

Kif Jinsabu L

R

B. Dortmund 22 15 B. Mo’bach 22 14 B. Munich 22 14 Schalke 04 21 13 Werder B 22 10 Leverkusen 22 9 Hanover 96 21 7 Wolfsburg 21 8 Stuttgart 21 7 Hoffenheim 22 6 Hamburg 22 6 Nuremberg 22 7 Mainz 22 5 Cologne 22 7 Hertha Berlin 22 4 Kaiserslautern22 3 Augsburg 22 3 Freiburg 22 4

D

T

4 3 4 4 3 5 2 6 6 6 7 6 10 4 3 10 5 9 8 8 8 8 4 11 9 8 3 12 8 10 9 10 9 10 6 12

F

47 36 49 46 37 32 23 27 31 24 27 21 30 30 25 16 20 27

K

14 13 14

28 36 29 25 38 28 26 37 32 36 43 37 28 37 47

Pt

49 46 45 41 36 34 31 27 26 26 26 25 24 24 20 18 18 18

li se jintemm bi draw, PEKHART skurja l-goal de/i]iv ta’ Nurnberg.

Ri]ultati

B Leverkusen v Augsburg 4-1 Hamburg v W Bremen 1-3 Hertha BSC v Borussia D 0-1 K’slautern v Mgladbach 1-2 Nurnberg v Cologne 2-1 Freiburg v Bayern Munich 0-0 Olanda

Feyenoord R v RKC De Graafschap v VVV Den Haag v E Rotterdam

1-1 1-4 1-1

Spanja

Getafe v Espanyol 1-1 Real Madrid v RSantander 4-0

Andrè Mijatovic ta’ Hertha Berlin (xellug) u Christoph Janker jissieltu g[all-ballun ma’ Robert Lewandowski ta’ Borussia Dortmund

FOOTBALL TALJAN

Juventus lura fil-qu//ata Juventus g[elbu lil Catania bi skor ta’ 3-1 biex telg[u filqu//ata tal-klassifika, ]ew; punti fuq Milan. Juventus, issa lag[bu log[ob daqs Milan i]da dawn tal-a[[ar illum jilag[bu kontra Cesena u b’hekk Juventus ikollhom log[ba inqas minn Milan u din jirkuprawwha meta jilag[bu kontra Bologna fis-7 ta’ Marzu.

Kien propjru l-eks player ta’ Juventus, Almiron li wara tliet minuti impenja lil Buffon b’xutt mill-isba[ minn barra lkaxxa.

Minuta wara, BARRIENTOS dar tajjeb u minn barra l-kaxxa g[eleb lil Buffon. Juventus, ma[suda b’dan il-gowl, bdew jippressaw u fil-21 minuta PIRLO, minn free kick dirett ;ab id-draw.

Quagliarella seta’ dawwar irri]ultat favur il-Bianconeri i]da laqat il-lasta b’xutt minn barra

l-kaxxa. Ftit minuti wara wie;bu Catania li wkoll laqtu llasta. Din id-darba kien Bergessio li ra x-xutt tieg[u minn po]izzjoni angulata ja[bat mal-mimduda biex b’hekk it-timijiet marru jistrie[u fi draw ta’ 1-1.

20 minuta mill-bidu tat-tieni taqsima Catania spi//aw b’g[axra meta l-eks Juventin Motta, li kien di;a’ ammonit g[amel fawl ikrah fuq De Ceglie.

Juventus marru fil-vanta;; fis-74 minuta meta minn free kick mill-;enb Pirlo tefa’ cross perfett u CHIELLINI approfitta minn [ar;a [a]ina ta’ Kosicky u g[amilhom 2-1.

QUAGLARELLA issi;illa rreb[a ta’ Juventus b’gowl fil81 minnuta.

Ri]ultat

Juventus v Catania

3-1

Andrea Pirlo ta’ Juventus jiskurja l-ewwel gowl tieg[u ma’ Juventus

SPORT

45

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

IL-{AMES ROUND TAL-FA CUP FL-INGILTERRA

Sorpri]a minn Leicester...Chelsea mi]muma…di]appunt g[al Arsenal Id-dilettanti tal-football Ingli], ilbiera[ dawru lattenzjoni fuq round ie[or ta’ log[ob mill-FA Cup, l-itwal u l-aktar kompetizzjoni presti;ju]a fuq l-istil ta’ knockout, fejn Leicester City ta’ The Championship [olqu s-sorpri]a tal-;urnata meta g[elbu lil Norwich City f’Carrow Road, u b’Chelsea g[al ftit ma jin[asdux f’darhom minn Birmingham City.

Sadattant, kompla l-[mar-il lejl g[al Arsenal u Arsene Wenger, li wara l-umiljazzjoni netta g[and Milan fi/Champions League spi//aw eliminati g[and Sunderland, li b’hekk pattewha lill-Gunners li proprju ;img[a qabel kienu reb[ulhom fil-league.

Norwich City qed ikollhom l-ewwel sta;un stupend filPremier League wara li kisbu lpromozzjoni s-sena l-o[ra; i]da lbiera[ ma kellhomx twe;iba g[all-Foxes, li g[arfu jadottaw sistema ta’ log[ob prudenti, i]da fl-istess [in flessibbli, li ppermettiet biex l-attakkanti tag[hom jippenetraw id-difi]a tal-Canaries li lbiera[ naqset milli timpressjona.

Fil-fatt, Norwich bdew illog[ba g[at-telg[a, b’Leicester jiksbu l-vanta;; wara biss [ames minuti meta Sean St Ledger sab ix-xibka mill-vi/in fuq korner ta’ Ben Marshall, u bil-Foxes jikkontrollaw dan irri]ultat sal-mistrie[.

It-tieni taqsima rat lil Norwich jix[tu kollox fuq lattakk u ;ew ippremjati bilgoal tad-draw li wasal minn Wes Hoolahan, li kien pront jitfa’ ;ewwa wara li lgoalkeeper ta’ Leicester, Kasper Schmeichel, kien salvalu penalty.

Il-Canaries komplew jinsistu, i]da mill-;did inqabdu fuq sieq wa[da meta Jermaine Beckford g[adda ballun perfett lil David Nugent, li ]gi//a lid-difi]a ta’ Norwich u mill-;did g[eleb lil Jed Steer g[all-goal de/i]iv.

Fl-ewwel log[ba talprogramm, Daniel Sturridge skorja tard fit-tieni taqsima biex isalva draw g[al Chelsea kontra Birmingham City, ukoll ta’ The Championship, u wara li l-Brummies issorprendew flewwel taqsima, li g[alquha filvanta;; grazzi g[all-goal ta’ Danny Murphy fl-20 minuta.

Il-wirja ta’ Chelsea ma g[amlet xejn biex ittaffi lpressjoni g[all-manager André Villas-Boas, u bil-ground ta’ Stamford Bridge jidwi blg[ajat kontinwu tas-supporters, biex José Mourinho jer;a’ jie[u t-tmun tat-team.

Chelsea, li sejrin [a]in filleague (fejn reb[u biss tnejn mill-a[[ar g[axar log[biet) kienu qed jissugraw umiljazzjoni o[ra f’darhom wara l-goal ta’ Murphy, li wasal fuq korner ta’ Nathan Redmond u b’Mata anki jfalli penalty li ng[ata ]ew; minuti

Sunderland v Arsenal 2-0> L-azzjoni tat-tieni goal g[all-Black Cats fejn Sebastien Larsson (xellug) jolqot sieq il-lasta, bil-ballun imbag[ad ja[bat mal-attakkant tal-Gunners, Alex Oxlade-Chamberlain (mhux fir-ritratt) u jispi//a ;ewwa (Reuters)

wara, g[al foul ta’ Wade Elliott fuq Ramires.

Ix-xutt ta’ Mata mill-[dax-il metru kien salvat b’abbiltà minn Colin Doyle, li re;a’ kien prominenti fuq il-free-kick ta’ David Luis, ftit qabel ilmistrie[.

Il-pressjoni ta’ Chelsea kompliet fit-tieni taqsima u sakemm Sturridge g[ola tajjeb g[all-cross ta’ Branislav Ivanovic biex isib ix-xibka birras – i]da minn dak il-[in iddifi]a ta’ Birmingham, immexxija minn Redmond u Curtis Davies, ]ammet tajjeb u ma tat l-ebda spazju lillattakkanti tal-Blues.

Sadattant Everton g[elbu lil Blackpool (ukoll ta’ The Championship) biex la[qu lkwarti-finali tal-kompetizzjoni g[at-tieni darba f’disa’ snin.

Id-differenza fil-kwalità dehret evidenti u spe/jalment ladarba t-Toffees kisbu lvanta;; fl-ewwel minuta minn Royston Drenthe, u bl-attakkant Ar;entin Denis Stracqualursi jirdoppja [ames minuti wara biex prattikament g[alaq llog[ba. L-istess player imbag[ad [ela /ansijiet o[ra biex i]id l-iskors u bitTangerines imorru qrib minn Lomana LuaLua, li laqat sieq illasta, u b’Kevin Phillips anki jitlef penalty ftit qabel is-suffara finali.

Bolton Wanderers irnexxielhom jeg[lbu ostaklu diffi/li meta eliminaw lil Millwall f’The New Den – blewwel goal f’din ir-reb[a ta’ 20 jasal fir-raba’ minuta minn Ryo Miyaichi (misluf ming[and Arsenal), u b’David N’gog jirdoppja fit-tieni taqsima wara sieg[a log[ob.

Liam Feeney mar vi/in talkonsolazzjoni g[at-team minn

The Championship meta l-cross tieg[u xxellef mad-difensur tatTrotters, Gretar Steinsson, u kwa]i g[eleb lill-goalkeeper tat-Trotters, Steve Mildenhall, qabel spi//a barra.

Intant, qed jidher kwa]i /ert li Arsenal se jispi//aw ming[ajr unur g[as-seba’ sena konsekuttiva wara t-telfa li sofrew ma’ Sunderland f’The Stadium of Light, u meta ]diedu d-domandi dwar il-futur tal-manager Arsene Wenger, li donnu xejn ma jista’ ji;ih tajjeb.

Sunderland kienu l-a[jar team tul il-log[ba, fejn urew lispirtu u l-grinta li tant huma neqsin fit-team tal-Gunners, u b’Kieran Richardson jikseb ilvanta;; fl-erbg[in minuta b’xutt li [abat ma’ difensur wara azzjoni ta’ free-kick, li segwiet ]ball minn Johan Djourou.

Arsenal ippruvaw iwettqu reazzjoni, i]da l-battalja ta’ nofs il-ground kienet mitlufa g[alihom, b’Sunderland jikkontrollaw il-log[ob ming[ajr wisq affann u bil-ftit tentattivi tal-Gunners fuq illasta ta’ Simon Mignolet jisfumaw fix-xejn.

Il-Black Cats imbag[ad re;g[u sabu x-xibka meta, wara [arba ta’ Stephane Sessegnon, Sebastian Larsson ixxuttja mallasta, bil-ballun ja[bat ma’ Alex Oxlaide-Chamberlain, li kien qed isegwi l-azzjoni g[al autogoal klassiku li dde/ieda dan ilkonfront.

Il-log[ob l-ie[or tal-{ames Round tal-FA Cup isir illum, bi Stoke City imorru g[and Crawley Town; Stevenage jilqg[u lil Tottenham Hotspur, u b’Liverpool jospitaw lil Brighton and Hove Albion f’Anfield.

Ri]ultati u Klassifiki FA Cup

Chelsea v Birmingham Everton v Blackpool Millwall v Bolton W Norwich C. v Leicester Sunderland v Arsenal

1-1 2-0 0-2 1-2 2-0

Illum Crawley v Stoke C. (13:00) Stevenage v Tottenham H. (15:00) Liverpool v Brighton (17:30)

The Championship

Barnsley v Portsmouth Crystal Pal v Watford Ipswich v Cardiff Leeds v Donaster Notts Forest v Coventry Peterboro v Bristol City Southampton v Derby Co

Kif jinsabu

2-0 4-0 3-0 3-2 2-0 3-0 4-0

League One

Chesterfield v Sheff Wed Exeter C. v Bury Hartlepool v Notts C Leyton O. v Scunthorpe Milton Keynes v Oldham Rochdale v Bournemouth Sheff Utd. v Preston NE Tranmere R. v Charlton Walsall v Wycombe W. Yeovil v Colchester U.

League Two

Accrington v Plymouth Wimbledon v Morecambe Barnet v Shrewsbury T. Bristol R. v Oxford U. Burton v Rotherham Dagenham v Cheltenham Hereford v Swindon T Macclesfield v Aldershot Port Vale v Gillingham Southend U. v Crewe Torquay U. v Bradford C

1-0 3-2 3-0 1-3 5-0 1-0 2-1 1-1 2-0 3-2

0-4 1-1 1-2 0-0 1-1 0-5 1-2 0-1 2-1 1-0 1-2

Premier Sko//i] L R D T F K Pt

Southampton 32 17 8 7 58 32 West Ham Utd 30 17 6 7 47 31 Reading 31 16 6 9 39 27 Cardiff 32 14 11 7 50 39 Blackpool 31 14 10 7 52 38 Birmingham 30 14 9 7 47 27 Hull City 30 15 5 10 31 25 M’boro 30 13 11 6 35 31 Brighton 31 14 7 10 36 33 Leeds Utd 32 14 6 12 52 48 Burnley 32 14 5 13 44 37 Crystal Palace 31 11 10 10 33 30 Leicester City 31 11 9 11 42 37 Barnsley 31 12 6 13 44 48 Derby County 31 12 6 13 33 41 Ipswich 31 12 4 15 50 57 Watford 32 10 10 12 36 47 P’boro Utd 31 10 7 14 50 51 Millwall 31 7 10 14 30 41 Bristol City 32 8 7 17 27 49 Nottingham 31 8 4 19 26 49 Portsmouth 31 9 8 14 33 34 Coventry City 32 6 7 19 28 46 Doncaster R 30 6 6 18 26 51

59 57 54 53 52 51 50 50 49 48 47 43 42 42 42 40 40 37 31 31 28 25 25 24

Dundee U v St. Mirren 0-0 Dunfermline v Inverness 1-1 Motherwell v Hearts 3-0 Rangers v Kilmarnock 0-1 Illum Aberdeen v St. Johnstone Hibernian v Celtic

I Div.

Hamilton v Falkirk 0-1 Livingston v Raith Rovers 4-0 Partick v G. Morton 0-0 Queen of the S v Dundee 1-1 Ross Co v Ayr Utd 1-1

II Div.

Airdrie v Stenhousemuir 0-3 Arbroath v Cowdenbeath 1-1 Dumbarton v Albion Rov. 1-0 East Fife v Forfar Athletic 4-0 Stirling Albion v Brechin 2-3

III Div.

Berwick v Annan Ath 1-3 E. Stirling v Queen’s Park 1-2 Elgin v Alloa Athletic 3-0 Montrose v Peterhead 1-3 Stranraer v Clyde 1-0

46

SPORT

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

DIXXIPLINA

Porto ji/[du l-allegazzjonijiet

Nathan Lee Xuereb (xellug) flimkien mal-kow/ tieg[u, Jimmy Bugeja

SPARAR

Lee Xuereb l-ewwel f’kompetizzjoni fl-Italja It-tiratur ]ag[]ug[ Malti tad-Double Trap, Nathan Lee Xuereb, spi//a fl-ewwel post fost i]-]g[a]ag[ u fil-[ames post fost il-kbar waqt ilKampjonati Taljani tal-

isparar f’Valle Aniene. Dan, wara li laqat serje ta’ 47, 43 u 44 g[al total ta’ 134 minn 150. Ma’ Xuereb kien hemm wkoll il-kow/ talFederazzjoni Maltija, Jimmy

Bugeja. Dan tal-a[[ar, f’kummenti li ta qal li din ilprestazzjoni ta’ Lee Xuereb hi wa[da inkora;;anti g[allfutur ta’ dan it-tiratur li g[adu ]g[ir.

Porto qed ji/[du lallegazzjonijiet li waqt ilpartita ta’ matul il-;img[a kontra Man City kien hemm xi partitarji li g[addew kummenti razzisti fil-konfront ta’ players b[al ma huma Yaya Touré u Balotelli.

Il-UEFA g[adha qed tistenna r-rapport iddettaljat

ming[and id-delegat talpartita, Joti Chatzialexiou, biex tie[u passi dixxiplinarji.

Skont Man City, il-partitarji ta’ Porto kantaw korijiet kontra Balotelli u Touré, i]da skont Porto dawn kienu biss korijiet fil-konfront talattakkant ta’ Porto stess, Hulk.

FOOTBALL INGLI}

Na//ettaw lil Tevez jekk jitlob sku]a – Yaya Touré Il-midfielder ta’ Man City, Yaya Touré, qal li Tevez ikun a//ettat lura mat-tim jekk jitlob sku]a tal-kummenti li g[adda dwar il-manager Mancini. L-attakkant Ar;entin, li ;ie sospi] mit-tim tliet xhur ilu, mar lura lAr;entina u matul is-suq tattrasferimenti ta’ Jannar ilklabb ma irnexxilux ibig[ lil Tevez.

Dan wassal biex Mancini talab lill-istess Tevez jirritorna fl-Ingilterra biex jg[in lit-tim g[al matul dawn l-a[[ar tliet xhur kru/jali tal-ista;un.

Tevez, minkejja li a//etta din it-talba, jum qabel ma [alla lAr;entina biex imur lura lIngilterra qal li Mancini stmah ta’ kelb meta dawn it-tnejn kellhom tilwima waqt partita ta/-Champions League.

“Tevez hu player kbir u kul[add ja[sibha b[ali.

Madankollu, biex ikun a//ettat lura fit-tim jaf x’g[andu jag[mel u nittama li jitlob sku]a kemm lil Mancini kif ukoll lil s[abu. Lesti li ninsew il-passat, dejjem jekk jag[mel hekk,” qal Touré.

Redknapp mhux se jitlaq lil Tottenham... g[alissa

Il-manager ta’ Tottenham, Harry Redknapp, qal li mhux be[siebu jitlaq lill-Ispuers g[alissa. Dan l-a[[ar kien hemm spekulazzjoni kontinwa dwar il-futur ta’ Redknapp wara li Fabio Capello irri]enja minn kow/ nazzjonali.

L-FA Ingli]a qalet li se tfittex ta[tar kow/ nazzjonali malajr kemm jista’ jkun, i]da

Il-manager ta’ Tottenham, Harry Redknapp

xorta se tag[]el l-aktar persuna xierqa g[al din ilkariga. Il-kow/ li se jkun ma[tur se jmexxi lit-tim nazzjonali waqt il-Euro 2012.

“B[alissa rrid nikkon/entra biss fuq Tottenham. S’issa kellna sta;un tajjeb u ma rridx lill-players tieg[i joqog[du jistaqsu lilhom infushom jekk jiniex se nitlaq jew le. Li hu ]gur hu li sa tmiem l-ista;un jien se nikkon/entra biss fuq il-klabb,” qal Redknapp.

Redknapp qal li sa issa l-FA g[adha ma kkuntattjatux minkejja l-ispekulazzjonijiet li kien hemm matul dawn la[[ar ;img[at. Fl-a[[ar kummenti tieg[u, Redknapp qal li ]gur mhux se ja//etta li jkun il-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli] g[al waqt ilEuro 2012 biss. “Mhux ideali li wie[ed imexxi lit-tim g[al xahar wie[ed biss u jirritorna mal-klabb wara li jintemm kollox, spe/jalment jekk laffarijiet fl-Ukrajna u lPolonja jmorru [a]in,” temm jg[id Redknapp.

SPORT

47

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

Hibs mi]muma wara erba’ reb[iet konsekuttivi minn Simon Farrugia Floriana waqqfu l-pass ta’ Hibernians li sfaw mi]muma fi draw ta’ ming[ajr goals biex l-aktar li gawdew minn dan irri]ultat kienu Valletta, li issa fet[u vanta;; ta’ sitt punti filqu//ata tal-klassifika. Kienet log[ba monotona, bi ftit azzjonijiet fuq il-lasti rispettivi.

Hibernians laqg[u lura lil Failla, filwaqt lil kellhom lil Bjorn Kristensen sospi]. Millbanda l-o[ra, Floriana kellhom in-nuqqas tal-goalkeeper Manuel Bartolo, li tke//a fla[[ar log[ba u postu [adu lgoalkeeper Olandi] Patrick Jansen, li b’hekk g[amel iddebutt tieg[u fil-football lokali.

Hibernians kienu qeg[din ifittxu l-[ames reb[a konsekuttiva u riedu l-punti massimi, l-aktar wara r-reb[a li kisbu Valletta l-:img[a kontra Balzan. Floriana kienu ;ejjin minn serje negattiva, u wara li tilfu kontra Mosta, huma sfaw mi]muma fi draw minn Balzan fl-a[[ar log[ba tag[hom.

L-ewwel taqsima kienet nieqsa mill-azzjonijiet offensivi, u kien biss tmien minuti mill-mistrie[ li waslet lewwel azzjoni. Kienu Hibernians permezz ta’ Cohen, li wara li ir/ieva pass fit-tul dar

0

BOV PREMIER

FLORIANA

P. Jansen, E. Akoto, O. Bugeja, J. Mintoff, P. Doffo, M. Micallef, C. Caruana, I. Woods, D. Pisani, J. Borg, A. Da Silva Sost – C. Cassar flok J. Mintoff 60 min, R. Darmanin flok C. Caruana 76 min, A. Grabowski flok A. Da Silva 80 min

0 ma’ Pisani, i]da kkonkluda f’idejn Jansen. Fit-42 minuta, Jansen bi clearance fit-tul sab lil Woods, li avvanza u qabe] fuq il-;rija lil Pearson, bix-xutt angolat fil-baxx tieg[u ji;i salvat mal-art minn Muscat.

L-a[[ar azzjoni tal-ewwel [amsa u erbg[in minuta waslet minn Floriana meta kien Joseph Borg li b’pass fittul sab lil Da Silva, fejn dan tal-a[[ar b’lob qabbe] minn fuq Muscat, i]da l-ballun spi//a fuq is-saqaf tax-xibka.

Mal-bidu tat-tieni taqsima Hibernians resqu vi/in, i]da Dos Santos ma’ kkontrollax

tajjeb pass ta’ Herrera. Biex mas-sieg[a log[ob kien hemm xutt ta’ Christian Caruana li Muscat salva ming[ajr wisq tbatija. Il-Pawlisti bdew issa j]idu fil-pressjoni, u fl-64 minuta minn cross ta’ Cohen kien Dos Santos li kkonkluda fuq ix-xibka minn barra.

Tnax-il minuta mit-tmiem kien hemm xutt mid-distanza ta’ Mano Micallef, li Muscat salva mal-art. Biex fil-[in mog[ti ]ejjed, Floriana g[al ftit ma skurjawx meta minn pass ta’ Woods kien Grabowski li wa[du quddiem Muscat ikkonkluda ftit barra.

Clayton Failla jsegwi ]ew; avversarji ta’ Floriana fil-partita li ntemmet bla goals (Ritratt> Brian Grech)

Kif Jinsabu

L R D T F K Pt

Valletta 21 17 3 1 51 16 54 Hibs 21 14 6 1 49 15 48 Floriana 21 12 5 4 33 18 41 Birkirkara 21 10 2 9 31 28 32 Sliema 20 6 11 3 29 23 29 Balzan Y.* 21 8 4 9 27 33 28 Qormi 20 8 2 10 33 33 26 Mosta 21 6 5 10 23 33 23 Mqabba 21 5 5 11 24 37 20 Tarxien R.** 21 5 3 13 26 43 18 {amrun S.* 20 4 4 12 24 47 16 Marsaxlokk** 20 3 2 15 22 45 11 *Balzan 2-0 vs {amrun wara protest ** Tarxien 2-0 v M’Xlokk wara protest

HIBS

M. Muscat, E. Herrera, A. Xuereb, J. Pearson, S. Pisani, R. Soares, A. Cohen, C. Failla, J. Lima, J. Vandelannoite, L.E. Dos Santos Sost – M. Dias flok J. Vandelannoite 71 min, J. Bezzina flok E. Herrera 71 min

Imwissija – Mintoff, Borg (F), Herrera, Failla, Pisani, Dos Santos, Lima (H)

Referee – Esther Azzopardi il-mument Player talLog[ba – Mano Micallef

(Floriana)

Bajada strumentali f’reb[a fa/li g[all-Istripes BOV PREMIER

1

TARXIEN (0)

N. Vella, C. Mamo, E. Pereira, S. Giglio, A. Carabott, R. Costa, J. Mayasi, K. Pulo, M. Tanti, R. Mintoff, L. Galea

Sost – O. Anonam flok A. Carabott 46 min, D.M. Bueno flok K. Pulo 46 min

3

BIRKIRKARA (2)

R. Gauci, R. Scicluna, J. Zerafa, N. Vukanac, S. Bajada, G. Sciberras, R. Pereira, A. Buhagiar, S. Shodiya Haruna, J. Santos-Silva, J.P. Mifsud Triganza Sost – M. Avila-Perez flok S. Shodiya Haruna 73 min, R. Camenzuli flok J.P. Mifsud Triganza 79 min, M. Camilleri flok J. Santos Silva 83 min

Imwissija – Pereira, Sciberras (B), Giglio (T) Skurjaw – Santos Silva 3 min, Bajada 40 min, 48 min (B), Bueno 81 min (T) Referee – Chris Lautier il-mument Player tal-Log[ba – S. Bajada (B’Kara) B’Kara rritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lil Tarxien b’/erta fa/ilità biex prattikament a//ertaw minn post fi/Championship Pool. Kienet log[ba ddominata mill-Istripes, li kellhom lil Shaun Bajada fl-aqwa forma tieg[u, li minbarra li skorja tnejn mit-tliet goals, kien involut ukoll f’diversi azzjonijiet offensivi tag[hom.

Huma kienu ;ejjin minn telfa umiljanti kontra Valletta l-;img[a li g[addiet, bl-avversarji Tarxien jirb[u l-punti wara protest wara li huma kienu spi//aw fi draw il-konfront tag[hom kontra M’Xlokk. G[al B’Kara ftit kien hemm problemi ta’ formazzjoni, fejn Paul Zammit g[a]el li j[alli lil Paul Fenech fuq il-bank,

Karl Pulo ta’ Tarxien (xellug) jipprova jwaqqaf lil Andrea Cassar ta’ B’Kara (Ritratt> Brian Grech)

filwaqt li Tarxien kellhom lil Grioli sospi] wara li tke//a fl-a[[ar log[ba tag[hom. Fl-ewwel round, irRainbows kienu [ar;u rebbie[a bliskor ta’ 3-2.

B’Kara bdew bil-kbir hekk kif wara biss tliet minuti fet[u l-iskor. Kien Shaun Bajada li b’pass pre/i] qata’ ddifi]a avversarja u sab lil SANTOS SILVA, li b’xutt fil-baxx g[eleb lil Vella. Tarxien irrispondew b’azzjoni personali ta’ Costa, li ntemmet b’xutt fil-baxx, li impenja lill-goalkeeper Gauci.

Mal-[mistax-il minuta log[ob, Costa qassam fid-direzzjoni ta’ Mayasi, li b’xutt angolat fil-baxx falla l-mira g[al ftit. Biex fl-24 minuta xog[ol tajjeb ta’

Santos Silva, li wara li da[al fil-kaxxa qassam g[an-nofs fid-direzzjoni ta’ Mifsud Triganza, li i]da minn quddiem il-lasta laqat [a]in.

L-Istripes kellhom /ans tad-deheb li jirduppjaw meta fit-28 minuta ng[ataw penalty g[al foul ta’ Lee Galea fuq Mifsud Triganza. I]da mill-[dax-il metru inkariga ru[u Shodiya, bix-xutt tieg[u ji;i salvat minn Vella. {ames minuti minn tmiem l-ewwel taqsima, B’Kara irduppjaw meta kien SHAUN BAJADA li bidel il-ballun ma’ Shodiya u mill-vi/in po;;a l-ballun wara l-goalkeeper Vella.

Patrick Curmi wettaq ]ew; tibdiliet g[at-tieni taqsima, b’Anonam u Bueno jie[du post Carabott u Pulo

rispettivament. Minkejja dan, B’Kara ]iedu goal ie[or wara biss tliet minuti fit-tieni taqsima meta kien Mifsud Triganza li qassam lejn SHAUN BAJADA, b’dan tal-a[[ar ma’ jfallix milli jiskorja minn tarf il-kaxxa ]]g[ira.

It-tieni taqsima kienet nieqsa millazzjonijiet offensivi, bil-log[ob ji]vol;i l-aktar f’nofs il-ground, biex fil-65 minuta kienu Tarxien li ttantaw xortihom b’xutt minn Costa, li Gauci dawwar f’corner. Disa’ minuti minn tmiem il-log[ba, Tarxien skurjaw ilgoal tal-konsolazzjoni meta minn cross minn fuq ix-xellug ta’ Costa da[al tajjeb DANIEL MARIANO BUENO, li bir-ras g[eleb lil Gauci.

48

LOKALI

il-Óadd, 19 ta’ Frar, 2012

BIT-TOM & JERRY POLITICS FIL-MOSTA WKOLL.

Kif qed tit[addem il-politika . Tul din il-;img[a bdiet tikkarga l-kampanja elettorali g[all-elezzjonijiet talKunsilli Lokali. Kull partit issa ddikjara di;à lil min se jkollu b[ala kandidati fiddiversi lokalitajiet. Hemm firxa wiesg[a sew ta’ karattri u abbiltajiet. Kull partit da[al fil-pro/ess li jidentifika u jipprova jag[]el persuni li kapa/i jifhmu sew kif g[andhom ja[dmu. Hemm qab]iet fix-xewqat g[al dawk li huma ;odda u g[arfien aktar pre/i] g[al dawk li lkoll rajna ja[dmu.

Hu ovvju li mhux fa/li g[allebda bniedem li jirnexxilu ji//omba li kandidat se jkollu l-kapa/itajiet u l-kwalitajiet ne/essarji biex imexxi u jipparte/ipa tajjeb.

1

. G[alkemm dan l-istadju tal-pro/ess (kif di;à qeg[din naraw) se jkun wie[ed li hu kon/entrat b’temi u [idma politika semi-nazzjonali u lokalizzati, aktar ’il quddiem, ix-xenarju g[andu jinbidel.

Ma jibqax iktar forma ta’ “kamp tal-battalja” u jsir lok ta’ kooperazzjoni u u]u a[jar tar-ri]orsi u t-talenti umani.

Jekk tinbidel il-klima, illokalità timxi ’l quddiem, u 2

jekk le, allura l-kumplikazzjonijiet jitkattru. F’dawn la[[ar tmintax-il sena rajna diversi bidliet fil-[idma u filprijoritajiet li qed jitqieg[du mill-kunsilli varji. Dan, g[ax f’dawn is-snin, il-politika talGvern ?entrali kienet dejjem favur i]-]idiet fil-poteri u flallokazzjoni finanzjarja.

G[alhekk saru diversi passi li llum huma passat li fuqu qed jinbnew [wejje; o[ra. . Fir-realtà nafu li dan seta’ jsir min[abba t-tip ta’ persuni li jkunu mag[]ula mill-elettorat tag[na, li hu differenti minn dak talElezzjonijiet :enerali.

Wie[ed li j[ares iktar direttament lejn min kien kapa/i u min jista’ jkun hekk. Wara dan hemm diversi rabtiet tal-familja, talbaned, tal-parro//i, taz-zoni varji, kif ukoll ta’ g[aqdiet sportivi, so/jali u kulturali.

L-ingredjenti ta’ Kunsill tajjeb jiddependu [afna minn dan l-g[arbiel elettorali.

G[ax l-esperjenza passata wriet li l-kunsilliera, huma ta’ liema partit huma, ja[dmu u jimxu ’l quddiem meta jkun hemm bnedmin li g[andhom ir-rieda t-tajba u 3

m’g[andhomx mo[[hom infaxxat bil-politika parti;;ana. . Dawn il-kunsilli, minbarra dak ta’ Tas-Sliema, qed igawdu mill-emendi l;odda li saru tul din ille;i]latura, li permezz tag[hom it-terminu ta]]mien ta’ kunsill tela’ ’l fuq g[al erba’ snin. Na[seb li dan kien pass tajjeb f’]ew; direzzjonijiet. L-ewwel, g[ax il-kunsilliera kellhom quddiemhom perijodu itwal li fih setg[u ja[dmu u jippjanaw ’il quddiem; u ttieni, g[ax naqas drastikament il-kunflitt politiku f’kull sena fuq livell nazzjonali. Fis-snin li g[addew kellna wisq politika g[addejja l-[in kollu. Kull sena elezzjonijiet. Kull darba preparazzjoni, spejje] u anali]ijiet varji. Ebda partit ma seta’ jibqa’ sejjer hekk u kien hemm b]onn ta’ dan ilperijodu ta’ riflessjoni.

4

. F’dawn is-snin, il-Partit Nazzjonalista assigura li jmexxi ’l quddiem diversi tibdiliet li permezz tag[hom irfinajna u ssudajna lkunsilli. Permezz ta’ dawn il5

media•link COMMUNICATIONS

passi, kull darba wrejna li dawn huma g[al qalbna.

In[arsu lejhom biex jirnexxu u mhux ifallu, anki jekk ilkunsill ma jkunx immexxi minna. G[alija hu ]ball politiku u amministrattiv li lkunsilli jin[akmu u jitilfu ddirezzjoni vera tag[hom.

G[ax hemm, sfortunatament, min jispi//a ju]ahom g[al ra;unijiet purament politi/i u jkunu mekkani]mi ta’ propaganda jew persunali jew tal-partit. Hemm ilkunsill jitlef mill-mel[ u mis- minn sustanza li hu mwelled bilCarmelo Mifsud Bonnici li;i g[alihom. . F’dawn il-;img[at rajna, sfortunatament, lill-Kap talOppo]izzjoni jer;a’ jmur lura g[all-istess forma ta’ kampanja elettorali li kellna snin ilu. Dawk li huma tieg[u mod, dawk li mhumiex qishom ma je]istux. Hu definittivament ]ball li na[a jew o[ra tinjora l-[idma t-tajba li ssir millkunsilliera, hu x’inhu lkredu politiku tag[hom. Dan g[ax meta tiltaqa’ malkunsilli varji, kif qieg[ed ikolli l-opportunità li nag[mel jien, tara li lma;;oranza jippruvaw u dak

carmelomifsudbonnici@gov.mt

6

li jwettqu g[andu effett fuq kul[add. Nittama li f’dan ma na[arbux mill-b]onn li nassiguraw li l-kunsilli kollha jsegwu sew kif jamministraw il-flus li ji;u lilhom allokati u li lkunsilliera rispettivi jkunu preparati aktar f’kif il-li;i tippretendi li jag[mlu.

G[alhekk, dawn lelezzjonijiet g[andhom ikunu determinanti biex nassiguraw [idma aqwa g[all-;id tal-poplu tag[na.