2012_03_04

www.media.link.com.mt

€ 0.50

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Mill-frott tag[hom tag[rfuhom

2100

L-OXXENITÀ LABURISTA FIL-MOSTA

It-tieni handyman sewa €80,000!

?entru ?iviku f’G[ajnsielem…

Il Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ wara nofsinhar ;ab fis se[[ ‘[olma’ antika tal-komunità ta’ G[ajnsielem bil-ftu[ ta/-?entru ?iviku ;did b’[idma tal-Kunsill Lokali mmexxi mis-Sindku Frans Cauchi.

Dan i/-?entru, fil-qalba ta’ G[ajnsielem, hu mg[ammar bl-a[[ar teknolo;ija u se jservi b[ala one-stop-shop g[ar-residenti permezz ta’ servizz ta’ customer-care tal-kunsill lokali, librerija, g[assa tal-Pulizija, ber;a, internet café, sala tal-komunità u posta. Il-Kunsill Lokali ta’ G[ajnsielem hu wie[ed mill-aktar kunsilli effi/jenti u [awtiela.

ARA PA:NI 5 u 16

Is-Sindku Chetcuti Caruana jonora lil Marco Briffa, it-tieni handyman, waqt attività tal-Kunsill Lokali tal-Mosta

Muscat baqa’ /ass quddiem it-tba]wir … u ie[or fis-Si;;iewi Ftit wara nofsinhar tal-lum il-{add, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi se jinawgura /-?entru ?iviku l-;did tas-Si;;iewi.

Dan i/-/entru, fil-qalba tal-pjazza ewlenija tas-Si;;iewi, sa ftit ]mien ilu kien iservi b[ala ka]in laburista minkejja li hu bini pubbliku.

Bil-[idma tal-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi, dan il-bini issa se jibda jitgawda mir-residenti kollha Si;;iwin mhux biss g[aliex fih se jkun hemm il-Kunsill Lokali i]da wkoll g[aliex se jservi b[ala Day Centre g[all-anzjani, waqt li se jtejjeb is-servizzi mill-uffi//ju tas-sigurtà so/jali u l-ber;a tal-Gvern ARA PA:NI 7 u 17

FIL-{AR:A TAL-LUM…

Taqsima spe/jali>

IL-KUNSILLI LOKALI PA:NI 7-17

Ara li qed ting[ata l-[ar;a ta’ Marzu ta’ LIFE

& STYLE

Qabel l-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Mosta fl-2007, tal-Labour kienu g[amlu kampanja infami kontra l-handyman li kien jag[ti s-servizzi tieg[u lill-Kunsill g[aliex allegaw li ma kellux xog[ol bi]]ejjed, g[aliex kien jit[allas il-belli liri, u g[aliex kien partitarju nazzjonalista.

X’g[amlu tal-Labour wara li f’Marzu 2007 reb[u l-ma;;oranza filMosta?

Il-handyman li kien hemm ]ammewh i]da mieg[u da[[lu t-tieni handyman li, sal-lum, b’kollox di;à sewa lill-Kunsill madwar €80,000.

Dan it-tieni handyman hu partitarju laburista, canvasser tas-Sindku u b’kuntatti tajbin [afna fi/-?entru Nazzjonali Laburista.

Aktar minn hekk, is-Sindku [a mieg[u lil dan il-handyman f’delegazzjoni tal-Kunsill tal-Mosta g[al ]jara f’Ragusa li hi ;emellata mal-Mosta.

Quddiem dan kollu, Joseph Muscat ma g[amel propju xejn biex iwaqqaf dawn l-oxxenitajiet fil-Mosta.

ARA PA:NI 2 u 3

L-g[a]liet ta’ Muscat ni]]lu s-Super 1 fl-abbiss

Protesta qawwija ta’ editur dwar manipulazzjoni ta’ intervista Tiftakru x’kien wieg[ed Joseph Muscat malli n[atar Mexxej Laburista dwar ilmezzi tal-media li jmexxi l-partit tieg[u?

Kien wieg[ed li dawn se jkunu ;usti, ;enwini u filwaqt li jwasslu l-fehma talpartit kien intrabat li ma j[allihomx jaqb]u l-limiti tad-de/enza.

Fi ftit jiem, Joseph Muscat kien [atar Kummissjoni Etika g[all-Midja tal-Partit u, fi tliet xhur, din ippre]entat ir-rapport tag[ha lil Muscat li min-na[a tieg[u approvah u b’hekk da[al fis-se[[.

Fost l-o[rajn dan il-kodi/i jistipula li

“kull min ji;i intervisat g[andu dritt ikun jaf is-sura tal-programm, xi jkun tabil[aqq is-su;;ett u l-g[an tal-programm kif ukoll kif se jintu]a dak li jing[ad”.

Jg[id ukoll li “l-editjar tal-intervisti g[andu jsir b’mod ;ust (fair); bleditjar mg[andhomx jitg[aw;u lkummenti b’mod li to[ro; tifsira [a]ina jew barra mill-kuntest”.

Meta nieda dan il-Kodi/i, fl-1 ta’ Novembru 2008, Muscat kien g[amel numru ta’ stqarrijiet: il-poplu ddejjaq li l-affarijiet ikunu

pre]entati lilu jew kollha bojod jew kollha suwed; dak il-Kodi/i ta’ Etika kien rakkomandat mir-rapport tal-anali]i tattelfa laburista 2008; il-Kodi/i kien se jsir pubbliku biex kul[add ikun jaf ir-regoli li ta[dem bihom il-media laburista.

Nhar il-{amis li g[adda, Saviour Balzan, l-editur tal-maltatoday [are; stqarrija iebsa biex jispjega kif kien trattat mill-media laburista. g[al pa;na 6

6

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Il-KNPD tilqa’ l-emendi li t[abbru mill-Gvern Il-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà (KNPD) laqg[et l-emendi fil-li;i kif im[abbra mill-Gvern fl-a[[ar jiem, u li permezz tag[hom, dawk illi;ijiet li jikkon/ernaw il-materji dwar id-di]abbiltà se jkunu a;;ornati.

L-Att li Jemenda Li;ijiet Varji (Materji dwar id-Di]abbiltà) mistenni jitressaq g[at-Tielet Qari fil-Parlament biex il-li;ijiet e]istenti jkunu a;;ornati u jissa[[ew, filwaqt li Malta tkun f’po]izzjoni li tkun tista’ tirratifika Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti f’dan il-qasam.

Joe Camilleri, il-President tal-KNPD,

f’kumment lil il-mument qal li lKummissjoni tilqa’ dawn il-bidliet g[aliex b’hekk, /erti li;ijiet Maltin se ji;u ferm iktar favur il-persuni b’di]abbiltà milli qatt kienu qabel.

Hu qal li l-emendi dejjem ikunu rilevanti sal-[in li jid[lu fis-se[[ g[aliex i/-/irkustanzi jinbidlu u g[alhekk l-istess li;ijiet ma]-]mien ikunu jridu jibqg[u ji;u a;;ornati.

Madankollu, hu qal li bl-emendi kif stabbiliti, qed ikunu imbuttati ’l quddim il-kun/etti li hemm b]onn biex il-li;ijiet f’dan is-settur ikunu msa[[in.

Minbarra l-bidla fit-terminolo;ija,

Fejn ma jaslux bis-sewwa … jippruvaw bil-gideb Il-media tal-Partit Laburista po;;iet lil Graziella Galea, isSindku ta’ San Pawl il-Ba[ar, fil-mira tag[ha. Billi ma kellhiex ba]i fuq xiex tattakkaha, g[a]let li tirrikorri g[al gideb kbir u g[al kollox personali.

Il-media ta’ Joseph Muscat gidbet li Graziella Galea kellha l-obbligu tiddikjara interess f’kuntratt talkunsill… Graziella Galea ma kellha l-ebda obbligu b[al dan skont il-li;i.

Il-media ta’ Joseph Muscat gidbet li Graziella Galea ma ddikjaratx linteress… minkejja li ma kellha l-ebda obbligu, Graziella Galea fil-fatt iddikjarat interess xorta wa[da.

Il-media ta’ Joseph Muscat gidbet li Graziella Galea vvutat fuq dan ilkuntratt… Graziella Galea ma vvutatx fuq dan il-kuntratt minkejja li kellha kull dritt tivvota.

Il-media ta’ Joseph Muscat gidbet li dan il-kuntratt g[adda bil-vot ta’ Graziella Galea… dan il-kuntratt g[adda bil-vot tal-kunsillieri Laburisti.

Flok jammettu li fil-Mosta l-Labour g[amel di]astru tort

Graziella Galea

ta’ Joseph Muscat, jinfexxu jigdbu bil-goff fuq Graziella Galea. ***

Nhar il-:img[a li g[adda, Graziella Galea g[amlet libell lill-media laburista g[al rapport giddieb li xxandar dwarha.

Il-libell tressaq kontra Kurt Farrugia b[ala editur ta’ One News u kontra Charlon Gouder b[ala l-awtur tarrapport imxandar li fih kien allegat li Graziella Galea kisret il-kodi/i ta’ etika tal-kunsillieri lokali.

Dwar dan l-istess ka], li jinvolvi l-;bir tal-iskart middjar f’San Pawl il-Ba[ar, ilkunsillieri kollha tal-PN, fi stqarrija, /a[du kategorikament il-gideb tal-media laburista.

u]ata f’li;ijiet antiki biex il-kliem u]at fil-li;i jirrifletti r-realtajiet tal-lum, lemendi se jwasslu wkoll biex fost lo[rajn, il-kuratur li jie[u [sieb ilpersuna b’di]abbiltà u li hu rikonoxxut hekk mil-li;i, jing[ata iktar pi] ta’ responsabbiltà peress li dan se jibqa’ jkollu jibg[at rapport kull sena lillawtoritajiet, filwaqt li kull tliet snin irid jidher quddiem il-qorti g[all-assessjar.

L-iskop ta’ din i]-]ieda firresponsabbiltà hu li jitnaqqsu kemm jista’ jkun is-sitwazzjonijiet ta’ abbu] fil-konfront tal-persuni b’di]abbiltà.

Bidla o[ra importanti u li tag[ti iktar

sa[[a lil dawk vulnerabbli hi dik li permezz tag[ha kien invertit l-oneru tal-prova, kif ukoll il-KNPD jew organizzazzjonijiet o[ra, ikunu jistg[u jtellg[u huma stess ka]i quddiem ilQorti.

Minbarra emendi g[al-li;ijiet li jirregolaw il-qasam tal-persuni b’di]abbiltà, fl-istess jum Chris Said, il-Ministru tal-:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, [abbar ukoll xi emendi g[all-Kodi/i ?ivili li jindirizzaw reati omofobi/i, kif ukoll emendi g[al-Li;i dwar is-Sigurtà So/jali.

Fidu/ja fit-turi]mu b’investiment ta’ €31 miljun fil-Lukanda Seabank

Il-Lukanda Seabank Resort and Spa fil-Bajja tal-G[adira mistennija tifta[ il-bibien tag[ha f’Mejju li ;ej. IlLukanda se tikber minn 285 g[al 474 sodda, u nbidel totalment il-kun/ett.

Fil-fatt, kif spjega l-General Manager, Hubert Debono, illukanda Seabank Resort and Spa se timmira g[as-suq allinclusive.

Il-lukanda se jkollha wa[da mill-ikbar pools fis-suq flimkien ma’ fa/ilitajiet o[rajn g[allfamilja kollha, fosthom postijiet

g[al-log[ob tat-tfal u xejn inqas minn seba’ ristoranti.

B[alissa qed isiru l-a[[ar t[ejjijiet biex il-lukanda tkun lesta g[ax-xhur tas-sajf.

Qed isir ix-xog[ol fil-kmamar, i/-/entru tal-attivitajiet tal-animazzjoni u l-ispa. Kumpanija internazzjo-nali Spanjola se tkun qed tie[u [sieb l-attivitajiet tad-divertiment kuljum.

F’dawn l-a[[ar tlett ijiem, saru l-intervisti biex il-lukanda i]]id il-[addiema.

Ivan Borg Ferrando, id-Direttur tal-Ospitalità fis-Seabank,

qal li fid-dawl tal-espansjoni flattività, il-lukanda se tirdoppja n-numru tal-[addiema minn 120 g[al madwar 300 fil-livelli kollha.

Mistoqsi g[aliex il-lukanda qed tkabbar l-attività tag[ha flisfond tar-ri/essjoni u ddiffikultajiet ekonomi/i f’bosta swieq ta’ Malta, Hubert Debono jemmen li t-turi]mu xorta se jkollu sena po]ittiva u jemmen li l-lukanda se toffri prodott attraenti g[at-turist. Fil-fatt, jirri]ulta li di;à da[lu numru tajjeb ta’ bookings g[as-sajf li ;ej.

Il-GRTU tesprimi solidarjetà u appo;; ma’ Vince Farrugia Il-Kunsill E]ekuttiv tal-Kamra Maltija g[allIntrapri]i ] - }g[ar u l - Medji ( GRTU) ikkundanna bil-qawwi l-kampanja ta’ attakki bla sens li l-GWU qed tag[mel fuq il-GRTU, u b ’ mod partikulari l - attakki personali tas Segretarju :enerali tal-GWU, Tony Zarb, fuq id-Direttur :enerali tal-GRTU, Vince Farrugia.

Il-Kunsill E]ekuttiv ra s-sitwazzjoni dwar iddiskussjoni li qamet fil-Kunsill Malti g[allI]vilupp Ekonomiku u So/jali (MCESD) fuq ilqag[da tal-impjiegi f’Malta u l-mod kif iddiskussjoni interna fl-MCESD, li fiha pparte/ipa d-Direttur :enerali tal-GRTU, Vince Farrugia, kienet rappurtata fil-minuti talMCESD. Il-Kunsill E]ekuttiv Nazzjonali innota li l-

minuti tal-MCESD ma jirriflettux fedelment dak li ntqal, u kkundanna l-mod manipulattiv kif ilGWU g[aw;et dawn il-minuti bil-[sieb /ar li tag[mel [sara lill-GRTU u lid-Direttur :enerali personalment.

Il-Kunsill esprima bla ebda ri]ervi l-appo;; s[i[ u s-solidarjetà ma’ Vince Farrugia, u sostna li g[all-GRTU din hi kwistjoni vvintata u manipulata bl-iskop li tag[mel [sara lill-GRTU. Il-Kunsill tal-GRTU tenna r-rieda ta’ Vince Farrugia li ma j[allix lill-GWU u lill-alleati tag[ha jintimidawh dwar it-talbiet bla sens li qed tesi;i l-GWU u li jibqa’ kon/entrat, kif dejjem kien, fuq ix-xog[ol siewi tieg[u b’appo;; s[i[ lis-self-employed, lill-[addiema u lis-sidien tan-negozji Maltin.

Muscat jg[id [a;a u jag[mel o[ra fix-xandir minn pa;na 1

Saviour Balzan irrefera g[all-programm Dossier li kien pre]entat fil-jum ta’ qabel minn Charlon Gouder fuq l-istazzjon laburista Super One. L-editur tal-maltatoday akku]a lil Gouder li g[a]el li jeditja u jimmanipula (bastardize) intervista ta’ 20 minuta li saret mieg[u u dan biex Gouder jissodisfa l-bias politiku tieg[u.

Balzan qal li hu kien ing[ata l-impressjoni li lintervista kienet se tixxandar s[i[a ming[ajr ma jsir editjar.

“Minflok”, qal Balzan, “intg[a]lu siltiet partikulari u kienu editjati b’mod li nqalg[u ’l barra millkuntest li ntqalu”.

Fl-intervista, Saviour Balzan ikkritika s-sistema ta’

patruna;; politiku u nnepoti]mu li je]isti filpolitika Maltija u fil-partiti politi/i. Hu enfasizza li lebda partit m’hu joffri alternattivi g[all-customer services fil-ministeri li jitmexxew minn nies ma[turin politikament u li jintu]aw biex jitkejjel il-livell ta’ di]appunt fost il-pubbliku.

“Hi [asra”, qal Balzan, “li meta ssir referenza g[allOppo]izzjoni u g[al dak li kien ji;ri qabel l-1987, xi ;urnalisti tal-Oppo]izzjoni j[ossuhom skomdi.”

Dan l-attakk fuq kif qed jitmexxa b[alissa s-Super 1, u li ;ej minn persuna li /ertament ma tistax tissejja[ nazzjonalista, tifqa’ g[al kollox il-bu]]ieqa li kien nefa[ Joseph Muscat li bih fit-tmexxija x-xandir tal-partit

Charlon Gouder jimmanipula… u Muscat jibqa’ /ass

tieg[u kien se jsir di/enti.

Biex jag[ti l-impressjoni li kien se jwettaq dak l-ideal, Joseph Muscat kien [eba g[al ftit ]mien l-ag[ar elementi tal-media laburista biex, meta kul[add donnu kien nesa kollox, re;a’ da[[alhom fuq quddiem nett.

L-g[a]liet ewlenin ta’ Muscat fix-xandir laburista kienu dawn: Po;;a lil Jason Micallef — militanti laburista estrem — b[ala Kap tas-Super 1; Po;;a lil Evarist Bartolo — eks ;urnalist flag[ar ]minijiet ta’ Xandir Malta — biex imexxilu lkamra tal-a[barijiet.

Po;;a lil Charlon Gouder — l-aktar ;urnalist estrem li qatt kellha l-media laburista — biex jipprodu/ilu l-programmi politi/i.

Il-ka] li dwaru Saviour Balzan ;ustament [assu ttradut juri li minkejja lKodi/i ta’ Etika, u minkejja r-rapport tal-anali]i tat-telfa laburista 2008 — li fih kien hemm kliem iebes [afna g[al atte;;jamenti b[al dawk li

re;a’ wettaq Gouder din il;img[a — kull ma kien qal Muscat kien kollu du[[an.

Jixhed li bejn dak li Joseph Muscat JG{ID u bejn dak li fil-fatt JAG{MEL hemm ba[ar jaqsam.

Din il-gazzetta hi infurmata li g[allinqas hemm ka] ie[or ta’ ksur ta’ etika lampanti li twettaq mis-Super 1, dejjem b’konnessjoni malprogramm li jipprodu/i u jippre]enta Charlon Gouder.

U Joseph Muscat, b[alma wera tant /ar fil-mod kif [adem fil-ka] tal-Kunsill Lokali tal-Mosta, lanqas jerfa’ subg[a wie[ed biex jaqla’ lix-xandir tieg[u millabbiss li waqa’ fih propju wara l-g[a]liet li g[amel hu stess f’dan is-settur.

2

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Meta s-Sindku impjega lill-mara tat-tifel mal-Kunsill tal-Mosta Kien fil-bord tal-g[a]la i]da ma qalx li seta’ kien hemm konflitt ta’ interess Fost il-[afna irregolaritajiet li twettqu fil-Mosta fl-a[[ar [ames snin bi tmexxija laburista, kien hemm fatt li ftit li xejn issemma’.

Il-mara tat-tifel tasSindku kienet g[amlet interview biex timpjega ru[ha b[ala segretarja malkunsill quddiem bord talg[a]la li fih kien hemm ukoll is-Sindku Paul Chetcuti Caruana.

Kontra dak li ji;ri f’ka]ijiet b[al dawn, isSindku la [are; ’il barra meta l-bord ;ie biex jag[mel l-g[a]la tieg[u u lanqas informa lill-membri li hu kellu konflitt ta’ interess. B’hekk il-bord ma kienx jaf li dik il-persuna kienet ti;i l-mara tat-tifel tas-Sindku.

Ir-ri]ultat kien li l-mara tat-tifel ta’ Chetcuti Caruana dda[[let ta[dem fil-kunsill u sa[ansitra kienet dehret f’ritratt tal[ar;a ta’ Lulju 2008 filmagazin tal-kunsill.

Hi kienet intervistata f’din ir-rivista flimkien ma’ membri o[rajn tal-istaff talKunsill Lokali tal-Mosta.

F’affidavit ;uramentat f’Settembru 2008, is-Sur J. Camilleri, li dak i]-]mien kien is-Segretarju E]ekuttiv

fil-Kunsill tal-Mosta kien iddikjara li kellu nd[il kontinwu minn mart isSindku, spe/jalment filg[odu, biex tinfurmah li l-mara tat-tifel ma kinitx tkun se tid[ol g[ax-xog[ol min[abba diversi ra;unijiet u biex, allura, jni]]ilha leave jew sick leave.

Stqarr ukoll li mart isSindku kienet titolbu biex i[alli lill-mara tat-tifel tid[ol tard jew titlaq kmieni min[abba diversi ra;unijiet.

Fl-affidavit jing[ad ukoll li din l-iskrivana b’parentela mas-Sindku effettivament kienet bag[tet ir-ri]enja tag[ha g[aliex ma setg[etx tla[[aq mar-responsabbiltajiet tag[ha.

Mart is-Sindku kienet akku]at lis-Segretarju E]ekuttiv li ma kienx qed jimxi fuq il-ftehim li j[alli lil mart it-tifel tag[ha tid[ol tard u jag[laq g[ajnejh fejn tid[ol hi.

“Jien /[adt”, jg[id isSegretarju E]ekuttiv flaffidavit tieg[u, “li qatt kelli xi forma ta’ ftehim mag[ha u meta kkonfrontajt lill-mara tattifel tag[ha din qaltli li lftehim kien mas-Segretarju ta’ qabli u mhux mieg[i”.

FOCUS 101 Il-lum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

— Anali]i tal-gazzetti tal-{add Imexxi> Noel Muscat Mistednin> Francis Zammit Dimech Edwin Vassallo

AÓBARIJIET LOKALI

L-iskandlu tal-Labour dwar il-handyman fil-Kunsill tal-Mosta Hekk kif nhar is-Sibt li ;ej nofs il-popolazzjoni Maltija hi msej[a biex tivvota f’elezzjonijiet tal-kunsilli lokali f’35 lokalità f’Malta u G[awdex, xejn ma jispikka aktar mill-isfre;ju li l-Labour wettaq fl-a[[ar [ames snin flakbar lokalità li qatt mexxa:

IL-MOSTA.

Intqal u nkiteb [afna dwar dak li tal-Labour kienu qalu qabel l-a[[ar elezzjoni f’din il-lokalità f’Marzu 2007 u dwar dak li effettivament g[amlu fil-[ames snin li g[addew kemm ilhom fdati bit-tmexxija tal-Kunsill Lokali tal-Mosta.

Ming[ajr l-ebda dubju, i]da, mhemm xejn li ji]boq il-ka] tal-HANDYMAN g[al dik li hi ipokrisija politika u g[al kemm il-Labour kapa/i jqarraq bin-nies qabel kull elezzjoni.

L-isfond

Forsi hawn min ma jafx e]att, jew ma jiftakarx sewwa, fiex kien jikkonsisti dan ilka]. Il-fatti huma dawn: Fis-sena 2000, il-Kunsill Lokali tal-Mosta, immexxi minn ma;;oranza nazzjonalista, kien nieda sej[a pubblika g[all-post ta’ handyman mal-kunsill. Lir[as offerta li ntefg[et kienet dik ta’ Philip Azzopardi, [addiem bie]el li minn dak i]]mien sal-lum baqa’ jag[ti kontribut mill-aqwa lillkunsill u lir-residenti talMosta bil-[idma tieg[u.

G[al seba’ snin s[a[, ilpagamenti dovuti lil Azzopardi skont il-ftehim iffirmat bejn u u l-kunsill, kienu dejjem u regolarment approvati mill-kunsillieri kollha — nazzjonalisti u laburisti (inklu] Jason Micallef li, wara, kien sar isSegretarju :enerali tal-Partit Laburista).

F’daqqa wa[da, ftit ;img[at qabel l-elezzjoni g[all-Kunsill Lokali fil-Mosta fl-2007, il-

Il-qerq laburista fl-aqwa tieg[u. Il-gazzetta laburista Kull{add, fl-a[[ar {dud ta’ qabel l-Elezzjoni tal-2007 fil-Mosta, kienet mi]g[uda b’rapporti ta’ ingann dwar il-handyman fil-Mosta

PL feta[ kampanja di]onesta u qarrieqa permezz tal-media tieg[u u tal-mexxejja tieg[u kontra dan il-handyman u kontra l-Kunsill tal-Mosta.

Tal-Labour kienu malizzjo]ament allegaw, fost l-o[rajn, li l-Kunsill tal-Mosta kien qed i[allas somom kbar lil dan il-handman u li ma kienx hemm xog[ol bi]]ejjed g[alih biex ji;;ustifika dik innefqa.

Huma stqarrew pubblikament li hekk kif jie[du l-Mosta f’idejhom, iduru dawra sew ma’ dan ilkuntratt biex jie[du lazzjonijiet kollha me[tie;a.

Bis-sehem tal-big guns F’din il-kampanja ta’ tfig[ tat-tajn dwar il-handyman tal-

Mosta kienu [adu sehem attiv, fost l-o[rajn, Alfred Sant,

Michael Falzon, Jason Micallef, Chris Cardona, Joe Sammut, Joe Chetcuti u lgazzetti laburisti Kull{add, l-orizzont u it-tor/a.

Bi]]ejjed jing[ad li l-istorja ewlenija fil-gazzetta Kull{add fi]-]ew;t I[dud ta’ qabel il-votazzjoni fil-Mosta kienet appuntu dwar l-hekk imsejja[ ‘skandlu’ talhandyman tal-Kunsill talMosta.

B’ri]ultat dirett ta’ din ilmi]informazzjoni sistematika u l-kampanja moq]ie]a li saret, il-Labour kien irnexxielu jirba[ g[all-ewwel darba l-lokalità tal-Mosta.

L-aspettattivi kienu g[oljin.

Araw x’kitbu tnejn mill-aktar laburisti mag[rufin fil-Mosta — u li t-tnejn kienu u g[adhom imda[[lin bil-kbir g[al pa;na 3

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

3

Ka] li jifta[ g[ajnejn il-Maltin minnl pa;na 2

fil-PL — ftit jiem wara li lLabour ‘reba[’ il-Mosta.

JOE SAMMUT (eks Te]orier tal-PL u kandidat talLabour): “Hi opportunità taddeheb li nuru lill-pajji] min verament irid is-serjetà. IlMosta u l-pajji] kollu jistenna s-serjetà ming[andna u a[na g[andna d-dover li nag[tuhielhom. Il-poplu, kemm Mosti, kemm Malti, jistenna r-ri]ultati ming[and is-Sindku u l-ma;;oranza laburista fil-Mosta. Imma laktar li jistenna hi s-serjetà.

G[ax bla serjetà ma jkunx hemm ri]ultati (l-orizzont, it-Tnejn 12 ta’ Marzu, 2007).

JOE CHETCUTI (eks kandidat laburista): “Jien konvint li s-Sindku l-;did, Pawlu Chetcuti Caruana, g[andu l-kwalitajiet kollha ne/essarji flimkien ma’ s[abu kollha biex fi ]mien qasir ta’ tliet snin din il-fidu/ja jroddha lura billi jwettqu l-bidla (l-orizzont, it-Tlieta 13 ta’ Marzu, 2007) I]da b[alma kull resident tal-Mosta jaf — u llum anki kull Malti u Maltija jafu — il-ma;;oranza laburista filMosta g[amlet pre/i] ilmaqlub ta’ dak li kienu webblu lill-poplu kif se jkunu qed ja[dmu.

L-akbar e]empju

Hemm mitt e]empju x’nistg[u n;ibu g[at-tmexxija BLA SERJETA`, ABBU}IVA u ARROGANTI li se[[et filMosta fl-a[[ar [ames snin. ?ertament li dak li ;ara filMosta g[andu jibqa’ monument biex L-EBDA KUNSILL

IE{OR F’MALTA U G{AWDEX MA JAG{MEL B{ALU FIL-FUTUR. I]da l-akbar e]empju kif jimxi l-Labour jibqa’ dak talhandyman.

Il-Labour kien qal li lhandyman ma kellux xog[ol bi]]ejjed x’jag[mel u mbag[ad da[[al ie[or.

Il-Labour kien qal li lhandyman — anzi kienu bdew isej[ulu super handyman — kien qed jit[allas ammonti kbar ta’ flus biex imbag[ad, dan ittieni handyman ;ieli t[allas aktar mill-ewwel wie[ed.

Il-Labour kien qal li lewwel handyman idda[[al g[aliex kien nazzjonalist i]da t-tieni handyman hu [abib u canvasser tas-Sindku Chetcuti Caruana, b’kuntatti kbar fi/-?entru Nazzjonali Laburista.

Dwar il-kwalitajiet ta]]ew; handymen jistg[u jitkellmu r-residenti talMosta, kif jistg[u jitkellmu wkoll dwar min jaqdi l-aktar lill-komunità. Jistg[u wkoll isiru mistoqsijiet dwarhom lil min okkupa l-kariga ta’ Segretarju E]ekuttiv fl-a[[ar erba’ snin.

Dan kollu juri sa fejn jaslu tal-Labour biex ‘jisirqu’ l-vot tal-poplu u mbag[ad jag[mlu dak li jfettlilhom… dak li jkunu di;à dde/idew bejniethom minn wara dahar l-istess poplu.

Jg[idu li g[all-mag[mul mhemmx kunsill… i]da f’dan il-ka] hemm kunsill! Kunsill immexxi tassew bis-serjetà minn nies ;enwini li j;ibu lewwel u qabel kollox l-interessi tal-Mosta u tal-Mostin.

Il-ka] tal-handyman talMosta ma kienx wie[ed esklusivament lokali kif jixhed il-fatt li l-big guns — Alfred Sant, Michael Falzon, Jason Micallef u l-o[rajn kollha — kienu ‘splodew’ dan il-ka] fuq livell nazzjonali.

Il-futur tal-Mosta jinsab f’idejn il-Mostin. Mil-Labour jafu sew x’jistg[u jer;g[u jistennew.

L-iskandlu Laburista tal-handyman

Veru f’wi//hom bla ]ejt!

Ir-ritratt ta’ hawn fuq hu l-aqwa prova ta’ kemm lil tal-Labour QATT ma tista’ tafdahom.

Dawn huma ]-]ew; handymen li llum il;urnata jag[tu s-servizz tag[hom lillKunsill tal-Mosta. I]da qabel l-elezzjoni talKunsill tal-Mosta fl-2007, tal-Labour kienu qalu li l-wie[ed li kien hemm ma kellux xog[ol bi]]ejjed; li kien jit[allas i]]ejjed, u li kien idda[[al g[aliex hu nazzjonalist.

Meta reba[ il-ma;;oranza fil-Mosta, ilLabour impjega handyman ie[or; ikkumpensah daqs il-handyman ta’ qabel — u ;ieli aktar ukoll — u l-g[a]la kienet

wa[da g[al kollox parti;;jana.

Wara l-kampanja estrema tal-Labour fl2007, li fiha kienu [adu sehem il-kbarat kollha tal-partit — il-Leader, id-Deputy Leader, Deputati, MEPs, kandidati u uffi/jali — il-Labour kellu l-wi// jisplodi nnefqa fuq il-handyman bid-doppju!

Il-handyman impjegat mill-Kunsill ta’ qabel kien bie]el, effi/jenti u ma kienx hemm [tie;a ta’ ie[or i]da l-Labour jinteressah biss li jirba[ il-poter b’kull mezz.

Tassew li meta jirba[ il-Labout titlef INT.

4

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

MILL-QALBA TAL-PARTIT LABURISTA

tag˙rif Kotba tal-Papa Benedittu XVI.

Il-Patrijiet Kapu//ini jistiednu lpubbliku g[al laqg[a li se ssir nhar it-Tlieta 6 ta’ Marzu fi/?entru ta’ [dejn il-knisja tag[hom fil-Furjana. Il-laqg[a tibda fid9.15 a.m. u matulha Rev Dr Martin Micallef OFM Cap., Kap tad-Dipartiment tal-Iskrittura filFakultà tat-Teolo;ija fl-Università ta’ Malta, u Rev. Dr Hector Scerri, Kap tad-Dipartiment tatTeolo;ija Dommatika fl-istess Fakultà, se jitkellmu fuq i]-]ew; kotba dwar :esù ta’ Nazaret miktubin mill-Papa Benedittu XVI.

Birkirkara. Se jkun organizzat

bejg[ ta’ g[amara antika u qadima fi/-/entru parrokkjali Sant’Elena, d[ul minn Triq is-Santwarju, mill{amis 8 sal-{add 11 ta’ Marzu.

Il-{amis u l-:img[a mill-5 p.m. sat-8 p.m., Is-Sibt mid-9 a.m. sa nofsinhar u mill-4.30 sat-8 p.m.

Il-{add mid-9 a.m. sa nofsinhar.

Il-Marsa. Is-So/jetà Mu]ikali

Trinità Qaddisa AD1949 se torganizza l-E]er/izzi Spiritwali bejn g[ada t-Tnejn 5 u l-:img[a 9 ta’ Marzu fis-7 p.m. Dawn le]er/izzi, bi t[ejjija g[all-:img[a Mqaddsa, se jsiru fis-sede tasSo/jetà Mu]ikali Trinità Qaddisa fi Triq Balbi. Predikatur: ilKanonku G[awdxi Dun :or; Bezzina.

{al Qormi. :urnata Sqallija mal{bieb tal-G[aqda So/jo-Mu]ikali Anici nhar l-Erbg[a 30 ta’ Mejju. }jarat fis-suq ta’ Ragusa Ibla, ikla fl-Agrituri]mu 6 course meal blilma u l-inbid inklu]a fil-prezz

AÓBARIJIET LOKALI

fid-diga di Santa Rosalia, Ipercoop Ibleo u Modica. G[al aktar dettalji u booking /empel lil John M. Spiteri 79702874 jew email lil: info@anicibandclub.org.

MaltaPost. Wara diversi talbiet

mill-filatelisti, MaltaPost se terga’ to[ro; il-bolla ta’ 37/ mis-sett Occasions li [are; fis-17 ta’ Marzu 2010 b’format single setenant. It-tikketta ta’ mal-bolla hi personalizzata bil-logo talMaltaPost. It-tikketta ta’ malbolla hi personalizzata bil-logo tal-MaltaPost. Ordnijiet jistg[u jsiru online fuq www.maltaphilately.com jew permezz tal-post mill-Bureau Filateliku, MaltaPost, 305, Triq {al Qormi, Marsa, tel. 25961740 jew email: info@maltaphilately.com.

L-Imqabba. Kumitat ;did talG[aqda tan-Nar Madonna tal:ilju. Licensee: Kevin Saliba, Chairperson: Benny Briffa, Segretarju: Ellen Farrugia, Kaxxier: Alessio Briffa, Membri: Claudio Briffa, Amabile Barbara, Joseph Buttigieg u Alex Briffa.

Aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffi/jali tasSo/jetà Mu]ikali Madonna tal:ilju www.talgilju.com.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn quddiem i/-?entru Pastorali tal-Iklin, Pjazza Ninu Cremona, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-temp perijodi xemxin, li jsir ftit jew wisq imsa[[ab kultant.

Vi]ibbiltà tajba. Ir-ri[ moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral.

Ba[ar moderat. Imbatt baxx mill-Majjistral. L-og[la temperatura 16˚C. Xita f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Xita mill-1 ta’ Settembru 545.0mm. Ix-xemx titla’ fis-06.29 u tin]el fil-17.58.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 11 — 5 — 34 — 47 — 66

spiΩeriji li jift˙u llum

IL-FURJANA: Vilhena Pharmacy, 37 Triq Sant’Anna; IL-{AMRUN: Chemimart International Pharmacy, 650 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: St. George’s Pharmacy, 21 Triq il-Kbira; BIRKIRKARA: Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris; L-IMSIDA: Regal Pharmacy, 39B, Triq Antonio Bosio; SAN :WANN: Marc Pharmacy, 92 Triq il-Mensija; TAS-SLIEMA: Brown’s Pharmacy, 22A The Point Shopping Mall, Tigné; {AL LIJA: St. Joseph Pharmacy, 172 Triq il-Kbira; IN-NAXXAR: Pillbox Pharmacy, 2 Triq il-Bjad; SAN PAWL ILBA{AR: Parkes Pharmacy, 582 Triq San Pawl; PAOLA: Brown’s Pharmacy, 45 Paola Hill; IL-FGURA: Alpha Pharmacy “Maria Immaculata”, Triq Cospicua k#m Vjal il-Kottoner; MARSASKALA: St. Anne Pharmacy, Triq il-Qaliet; I}-}EJTUN: Gerada Pharmacy, 46 Triq Mater Boni Consigli; {AL LUQA: St. Andrew’s Pharmacy, 25 Triq Dun Pawl; {A}}EBBU:: Plaza Pharmacy, 86 Triq il-Kbira; L-IMTARFA: Make-Over Pharmacy, Blk A, Town Centre HOS; VICTORIA: Palm Pharmacy, 2 Triq Palma; KER?EM: Sokkors Pharmacy, St. Gregory Street.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Tensjoni bejn ta’ Muscat u Toni Abela Imkejjen infurmati tajjeb qalu lil din il-gazzetta li b[alissa hemm tensjoni u nuqqas ta’ fidu/ja bejn it-tim ta’ Joseph Muscat li hu responsabbli mill-kunsilli lokali u dDeputat Mexxej Laburista Toni Abela.

Statutorjament, l-andament tal-kunsilli lokali jaqa’ firresponsabbiltà ta’ Toni Abela i]da t-tim ta’ Muscat jidher li ftit qed jafdaw lid-Deputat Mexxej tag[hom stess li jkollu x’jaqsam mal-kampanja elettorali tal-kunsilli lokali.

Nies qrib Toni Abela nstemg[u jg[idu li hu mhux qed ikun konsultat fuq x’qed ji;ri f’din il-kampanja.

Toni Abela

Din is-sitwazzjoni [ar;et aktar fil-bera[ wara li l-hekk imsejja[ strategy group ta’ Muscat xejn ma kien kuntent b’xi prestazzjonijiet ta’ Toni

Abela meta kien il-kelliem talLabour f’dibattiti politi/i televi]ivi b’mod spe/jali g[all-mod kif ipprova jiddefendi l-balbuljata laburista fil-Mosta.

Wie[ed mill-grupp ta’ strate;ija ta’ Muscat, nhar itTnejn li g[adda nstema’ jg[id li mhux sew li ]balji ta’ [addie[or je[el bihom ilLeader.

I]da [addie[or fil-PL irrimarka li l-Mexxej Laburista nnifsu bl-ebda mod ma [a l-inkarigu biex isolvi ddi]astri li se[[ew f’g[add ta’ lokalitajiet laburisti mmexxijin mil-Labour fla[[ar erba’ snin.

Id-dell ta’ Charles Buhagiar fuq l-elezzjonijiet tas-Sibt Jekk hemm Deputat Laburista wie[ed li g[andu interess dirett kbir fuq kif se jkunu /erti kunsilli lokali wara lelezzjonijiet tas-Sibt li ;ej, /ertament li dan hu Charles Buhagiar, kemm g[al ra;unijiet purament politi/i kif ukoll g[al dak li jirrigwarda luffi//ju personali tieg[u ta’ perit.

Hemm diversi lokalitajiet fid-distretti li fihom jikkontesta Charles Buhagiar li se jkollhom l-elezzjoni nhar isSibt i]da lilu jolqtuh direttament dawk tal-Mosta, ta’ {a]-}ebbu; u ta’ {ad-Dingli, it-tlieta mmexxija b[alissa minn ma;;oranza laburista.

I]da lil Charles Buhagiar, barra li jinteressah min se jirba[ il-ma;;oranza f’dawn illokalitajiet, jinteressah ukoll min ikunu l-kunsillieri eletti.

Fil- Mosta F’din il-lokalità, minkejja li ma sarx pro;ett wie[ed sura, ilPerit Buhagiar baqa’ jirrenja b[ala l-perit tal-kunsill.

Wa[da mill-kunsillieri pre]enti u kandidata g[all-

elezzjoni hi Kirby Fenech li hi mag[rufa b[ala canvasser ta’ Buhagiar.

Hu kalkulat li f’sentejn biss ta’ dan il-kunsill, il-kumpanija ta’ Charles Buhagiar t[allset issomma ta’ madwar 70,000 ewro waqt li l-ammont jaqbe] il-100,000 ewro jekk tie[u lle;islatura kollha ta’ dan ilkunsill tal-Mosta.

F’{ad-Dingli L-interess tal-Perit Buhagiar fil-lokalità ta’ {ad-Dingli hu b’konsegwenza tal-fatt li sSindku pre]enti, li hu wkoll kandidat g[as-Sibt li ;ej, hu ex canvasser ta’ Buhagiar.

Ian Borg, is-Sindku ta’ {adDingli, issa se jkun ukoll

Charles Buhagiar

kompetitur ta’ Charles Buhagiar fl-elezzjoni ;enerali li jmiss fl-istess distrett li se jikkontesta wkoll is-Sindku tarRabat, Sandro Craus.

Fir-Rabat, fejn nhar is-Sibt mhemmx elezzjoni, il-[bieb ta’ Charles Buhagiar qed jimbuttaw lil Charles Azzopardi (eks Sindku) biex is-sena d-die[la jie[u post Craus. Azzopardi hu wkoll canvasser tal-Perit Buhagiar fir-Rabat.

Buhagiar hu wkoll il-perit tal-kunsill tar-Rabat u lkumpanija tieg[u ir/eviet eluf kbar ta’ ewro g[al xog[lijiet li saru tul din il-le;islatura.

F’{a]-}ebbu; Is-sitwazzjoni f’{a]-}ebbu; hi [afna ag[ar. Il-kumpanija ta’

Buhagiar t[allset kwa]i mitt elf ewro ie[or tul din il-le;islatura

li bdiet b’Sindku li hu canvasser tal-Perit Buhagiar u li kellu jirri]enja wara rapport li kien deher propju f’din ilgazzetta.

Post l-eks Sindku Brian Bonnici [adu Alfred Grixti li hu mag[ruf li hu qrib Joseph Muscat, id-Deputy Leader An;lu Farrugia, u d-Deputat Laburista Gavin Gulia li jinsab fi gwerra diretta g[all-futur tassi;;u tieg[u mal-Perit Buhagiar issa li l-Labour [are; lit-Tabib Godfrey Farrugia b[ala l-kandidat sorpri]a g[allelezzjoni ;enerali.

Fil-lokalità ta’ {a]-}ebbu;, il-canvassers ta’ Buhagiar qed ja[dmu biex flok Alfred Grixti jitla’ Thomas Agius b[ala Sindku. Dan Agius, ovvjament, hu mid[la sew tal-Perit Buhagiar.

Il-bu]illis hu li xog[ol tattoroq f’{a]-}ebbu;, fosthom Vjal il-{elsien, waqa’ lura biss[i[ u l-kunsillieri nazzjonalisti George Cortis u Philip Said kellhom kummenti mill-aktar iebsa fl-a[[ar laqg[a talKunsill }ebbu;i, g[all-fatt li lkumpanija tal-Perit Buhagiar ma kinitx qed tag[mel xog[ol professjonali bi]]ejjed tant li lkumpanija ta’ Buhagiar ma kinitx qed tissorvelja kif me[tie; il-lantijiet tax-xog[ol madwar {a]-}ebbu;.

AÓBARIJIET LOKALI Ra;el jinstab mejjet f'Bormla

5

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Il-Prim Ministru jinawgura /-?entru ?iviku ta’ G[ajnsielem

Il-Pulizija qed tinvestiga ka] fejn ra;el instab mejjet f’residenza fi Triq Santu Rokku, Bormla, ilbiera[ .

Jirri]ulta li r-ra;el kellu 52 sena u kien jg[ix flistess residenza. Fil-post issejja[ tabib, li //ertifika lil dan ir-ra;el mejjet. Lawtopsja mistennija tiddetermina l-kaw]a talmewt tar-ra;el.

Il-Magistrat tal-G[assa Neville Camilleri [atar diversi esperti biex jg[inuh fl-inkjesta.

Apolo;ija minn Julian Galea

Julian Galea, kunsillier f’Tas-Sliema u kandidat g[all-elezzjonijiet lokali tasSibt 10 ta’ Marzu, g[amel apolo;ija pubblika g[allkummenti li g[amel u li kienu rappurtati fil-media din il-;img[a.

Intqal li Galea b’xi mod u]a kliem iebes fil-konfront ta’ nies li jasso/jaw ru[hom mal-Partit Laburista.

Julian Galea mhux biss g[amel apolo;ija, i]da fi stqarrija qal li l-kliem tieg[u bl-ebda mod ma jirrifletti lpo]izzjoni tal-Partit Nazzjonalista.

Fl-istqarrija hu qal li lkummenti li g[adda kienu ]baljati u ma jirriflettux dak li jemmen fih.

Hu sku]a ru[u tal-kummenti ]baljati tieg[u.

minn Marion Zammit

Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, ilbiera[ wara nofsinhar, inawgura ?entru ?iviku fil-qalba ta’ G[ajnsielem, pro;ett li nbeda sentejn ilu u li sar b’investiment ta’ €300,000 mill-Kunsill Lokali ta’ G[ajnsielem wara li bi//a art fil-qalba tar-ra[al kienet devoluta lilu mill-Gvern.

Dan ifisser li l-uffi//ju amministrattiv u l-fa/ilitajiet tal-kunsill, kif ukoll l-g[assa tal-Pulizija, il-Ber;a tar-ra[al u l-librerija, in;abru lkoll f’binja wa[da biswit l-iskola primarja tar-ra[al u l-knisja. Hekk, ilKunsill Lokali ta’ G[ajnsielem issa g[andu l-uffi//ji tieg[u.

Waqt l-inawgurazzjoni, il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, qal li /-?entru ?iviku se jkompli jsa[[a[ l-impenn li

wera l-Kunsill Lokali sa mit-twaqqif tieg[u b’ri]q il-familji u l-komunità ta’ G[ajnsielem – qiesu b[ala katalist biex isarraf f’;id il-wirt storiku ta’ din illokalità G[awdxija. Il-Prim Ministru qal li l-Gvern jemmen li l-Kunsilli Lokali huma sie[eb importanti biex il-pajji] ikompli miexi ’l quddiem. Hu qal li fl-a[[ar erba’ snin, il-Gvern g[adda €160 miljun lillKunsilli Lokali b[ala g[ajnuna finanzjara diretta, u €22 miljun mill-2008 sal-lum biex sar xog[ol f’iktar minn 350 triq.

Is-sindku Francis Cauchi semma kif ilKunsill Lokali tal-lokalità, fl-a[[ar snin investa f’diversi pro;etti ta’ tisbi[ u anki florganizzazzjoni ta’ attivitajiet so/jali u kulturali, fosthom l-attività annwali

Betlehem f’G[ajnsielem. B[alissa qed tissebba[ Pjazza tad-Dehra, u qed isir irrestawr tal-G[ajn tal-{asselin. Ukoll, izzona Ta’ Passi, fejn issir l-attività Betlehem f’G[ajnsielem, qed tinbidel f’zona rikreattiva g[al matul is-sena kollha. Hu qal li b’sodisfazzjon g[alih jg[id li ma kellux g[alfejn jirrikorri g[and il-bank g[al self ta’ flus, u qal li l-kundizzjoni finanzjarja tal-Kunsill Lokali hi tajba.

G[ajnsielem illum g[andu popolazzjoni ta’ kwa]i 3,500 ru[ – fl-1994, meta beda ja[dem il-Kunsilli Lokali, il-popolazzjoni kienet 1,000 ru[. Hu stmat li sa sentejn o[ra, b’din ir-rata tat-tkabbir talpopolazzjoni, dan ir-ra[al ikun ir-raba’ likbar wie[ed f’G[awdex.

Medja ta’ [ames miljun telespettatur g[as-serje televi]iva ambjentata f’Malta ■ Opportunità tajba g[ad-dehra ;enerali ta’ pajji]na

Mafkar f’{a]-}ebbu; f’;ie[ il-vittmi tan-nar Ftit tal-jiem ilu, kien inawgurat f’{a]-}ebbu;, mafkar f’;ie[ il-vittmi tannar minn dan ir-ra[al.

Il-mafkar, imwaqqaf fi Triq Sciortino mill-Kunsill Lokali ta’ {a]-}ebbu;, blinizjattiva tal-Kunsillier George Cortis (PN), ifakkar lill-15-il vittma tal-[idma piroteknika mit-tliet ka]ini tal-banda f’{a]-}ebbu;, ji;ifieri mill-Ka]in San Filep, il-Ka]in San :u]epp u l-Ka]in 12th May. F’serata xitwija u quddiem folla numeru]a, ilKunsill tella’ programm qasir, i]da sinjifikanti, filpre]enza tal-familjari tal-

vittmi, Membri Parlamentari u membri mit-tliet so/jetajiet tal-banda.

Il-mafkar inkixef minn Carmelo Mifsud Bonnici, ilMinistru tal-Intern u lAffarijiet Parlamentari, u minn An;lu Farrugia, Deputat Mexxej tal-Partit Laburista.

F’din l-okka]joni, ilMinistru Mifsud Bonnici fa[[ar l-inizjattiva u semma x-xog[ol kollu li sar biex ilpiroteknika fil-pajji] timxi ’l quddiem.

■ Fir-ritratt jidhru wkoll is-Sindku ta’ {a]-}ebbu;, Alfred Grixti, u l-Kunsillier George Cortis.

Is-serje ta’ sitt films televi]ivi li n;ibdu Malta u huma ambjentati kollha kemm huma f’pajji]na, kompliet nhar lErbg[a li g[adda fuq Canale 5 wara li kienet bdiet ;img[a qabel.

Hu kkalkulat li ]-]ew; episodji sa issa kellhom udjenza ta’ madwar [ames miljun telespettatur kull darba.

Is-serje, bl-isem Sei Passi nel Giallo, in[admet f’Malta bejn l-2010 u l-2011, u fiha qed jie[du sehem ukoll g[add sabi[ ta’ atturi Maltin, fosthom Edward Mercieca, Paul Portelli, Ninette Micallef, Isabelle Warrington, Marylou Coppini, Manwel Cauchi, Francesco Catania, Julian Galea, Colin Azzopardi, Alan Paris u Marc Cabourdin.

Il-mo[[ Malti ta’ din issensiela hu Winston Azzopardi, li g[andu esperjenza vasta fil-qasam talproduzzjoni tal-films.

Din is-serje kellha lg[ajnuna diretta u sostanzjali tal-Awtorità Maltija tatTuri]mu (MTA), li tag[ti

prijorità lil pro;etti simili li fihom pajji]na jkun jiffigura bi prominenza, kif se[[ f’dawn is-sitt films.

L-MTA qalet li dawn ilfilms in;ibdu f’g[add kbir ta’ binjiet importanti f’pajji]na, waqt li ntu]aw xi djar presti;ju]i.

L-g[ajnuna li ng[atat biex din is-serje n[admet f’pajji]na tifforma parti millbenefi//ji ta’ in/entivi finanzjarji li toffri l-Malta Film Commission.

Fix-xog[ol involut f’din isserje ntu]aw [afna [addiema Maltin, u l-pajji] ikun ibbenefika min-nefqiet li jkunu saru b’konnessjoni mal-

allo;; tal-crew, l-u]u talin;enji tat-trasport, u nfiq ie[or relatat.

L-effett b’risq pajji]na jista’ jkompli jikber g[aliex il-films in[admu bl-Ingli] biex ikunu jistg[u jil[qu ssuq internazzjonali.

Il-films huma thrillers u talbi]a’ – ;eneru li kien popolari [afna fis-snin sebg[in u tmenin.

Informazzjoni li g[andu il-mument tg[id li l-udjenza Maltija nhar l-Erbg[a li g[adda kienet wa[da sostanzjali minkejja li fl-istess [in kienu qed jixxandru lpartiti tal-football internazzjonali.

Il-Kunsilli Lokali

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

7

Din it-taqsima tal-gazzetta tal-lum (pa;ni 7-17) tikkonsisti f’kitbiet b’konnessjoni mal-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali li se jsiru s-Sibt li ;ej.

Barra kitbiet minn sittax-il kandidat nazzjonalista, issibu l-Manifest Elettorali tal-PN g[al dawn lelezzjonijiet (pa;ni 8 u 9) u l-editorjal (pa;na 11) li jorbot il-[atra ta’ Lawren/e Gonzi b[ala Kap tal-PN u l-valuri li g[andhom jispiraw lill-kunsillieri eletti fil-[idma tag[hom fis-snin li ;ejjin.

G[aliex se nikkontesta Meta kont imsej[a nikkontesta l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali jien a//ettajt minnufih.

Dan g[ax [assejt li kien unur li l-partit esprima fidu/ja fija.

Tkun kunsillier ma jfissirx li tkun hemm biex issa[[an issi;;u, jew biex issib kull sku]a possibbli biex ma twettaqx id-dmir tieg[ek.

Kunsillier, jekk verament irid jag[ti servizz, irid ikun effi/jenti, disponibbli, attiv u fuq kollox pro-attiv. Kunsillier g[andu responsabbiltà u dover lejn il-lokal tieg[u.

Tkun kunsillier ifisser tag[ti servizz lil-lokalità tieg[ek.

Fil-ka] tieg[i fil-Mosta.

Servizz irid ikun imparzjali u dejjiemi. Imparzjali tfisser servizz g[all-Mosta u g[arresidenti kollha u mhux g[al parti mill-Mosta biss jew g[al /erti nies biss. Irid ikun servizz g[al kul[add u, fuq kollox, g[al ra[al twelidi, ilMosta. Dak hu l-uniku mod biex lokalità timxi ’l quddiem.

Is-servizz irid ikun dejjiemi, ji;ifieri mhux servizz li jibda jse[[ fl-a[[ar ]mien ta’ qabel l-elezzjoni. Dak mhux servizz imma sempli/iment opportuni]mu politiku biex jipprova jnessi n-nies il-pura verità u /ioe’ li ma jkunx ta’ servizz kontinwu.

Hi [a;a vera sabi[a li tkun tista’ tag[ti xi [a;a lura lil ra[al twelidek. Dan hu servizz purament altruwist u tkun [a;a [a]ina u tal-mist[ija meta s-servizz ma jibqax fuq ba]i altruwistika.

Il-politika lokali hi sabi[a g[ax hi politika li ;;ib lirresidenti tal-lokali vi/in xulxin, u permezz tal-politika lokali jkun jista’ jitrawwem fir-residenti tal-Mosta s-sens ta’ komunità, im[abba u dover /iviku.

Il-politika lokali hi mezz biex i;;ibek iktar qrib tan-nies u tal-problemi jew diffikultajiet tag[hom. Hu verament [a]in li tinqata’ minn man-nies u jien personalment ma nifhimx kif tista’ tg[in lil-lokal tieg[ek jekk tkun bog[od minn nies.

Importanti fil-kunsill, u fi kwalunkwe settur tal-[ajja, hi l-[idma bejn kull membru tattim. Kunsill qisu tim talfutbol; kull plejer importanti u utli biex tirba[ partita. Plejer wa[du ma jrebba[x lit-tim,

minn Ann Marie Mangion annmarie.mangion@gmail./om

imma l-plejers kollha b’[idma id f’id flimkien irebb[u t-tim.

G[alhekk biex il-lokal jimxi ’l quddiem, il-kunsillieri kollha, b[all-plejers tal-futbol, iridu ja[dmu flimkien u g[al skop wie[ed, u /ioe’ g[allokal u g[ar-residenti tallokal… u g[al xejn aktar.

Hu [a]in [afna meta ta[dem g[al rasek ming[ajr ma ta//etta l-ebda forma ta’ g[ajnuna, kemm minn kunsillieri o[rajn, u kemm minn residenti tal-lokal.

L-ebusija tar-ras hi l-ag[ar [a;a f’kull settur. Umiltà u valuri huma l-qofol ta’ kollox fil-[ajja. Tajjeb li tkun umli g[aliex meta wie[ed ikun umli, is-suppervja ma ssibx post.

Persuna bla valuri hi wkoll bla prin/ipji, u persuna bla prin/ipji mhix affidabbli. Irrwol ta’ kunsillieri jitlob li lvaluri ]]ommhom dejjem, u g[alhekk hemm b]onn li jintg[a]lu persuni li j[addnu dawn il-kwalitajiet, g[ax jekk dawn ikunu neqsin kif jista’ kunsillier ja[dem g[all-;id tal-komunità^ Hu mill-aktar xieraq li tag[ti milli tista’ lil-lokal li tkun trabbejt fih u b’hekk tg[in biex dan ikun post a[jar g[alina u g[all-;enerazzjonijiet tal-futur.

Dan is-sens /iviku u ddisponibbiltà li tag[ti u li tkun ta’ servizz g[al-lokal tieg[ek, fil-ka] tieg[i l Mosta u g[arresidenti kollha tal-Mosta, li immotivawni biex na//etta l-istedina li nikkontesta lelezzjonijiet tal-kunsilli lokali.

Ann Marie Mangion hi avukat spe/jalizzata fil-qasam tal-familja u kandidata tal-PN g[all-elezzjonijiet tal-Kunsill Lokali tal-Mosta

Rigal mill-aqwa lis-Si;;iewi Illum il-{add, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, se jkun qed jinawgura /-/entru /iviku tas-Si;;iewi.

Dan il-pro;ett seta’ jitwettaq wara li fl-2009 b’talba talKunsill tas-Si;;iewi, il-Gvern g[adda dan il-bini pubbliku f’idejn il-Kunsill Lokali biex jintu]a g[all-b]onnijiet talkomunità tas-Si;;iewi kollha kemm hi ming[ajr ebda distinzjoni.

Fl-a[jar interess tas-Si;;iewi

Biex wie[ed tassew japprezza t-twettiq ta’ dan ilpro;ett je[tie; li jkun konxju ta’ x’kien l-u]u ta’ din ilproprjetà fil-passat.

Sa kwa]i l-a[[ar tal-1981 minn dan il-bini kienu ji;u offruti diversi servizzi lillkomunità tas-Si;;iewi. G[al ]mien twil il-bini kien jintu]a wkoll b[ala Skola tal-Gvern kif sal-lum g[adhom jiftakruh [afna anzjani Si;;iwin.

Minkejja dan kollu, lejliet lelezzjoni tal-1981 din ilproprjetà kienet mikrija millGvern Laburista lill-Partit Laburista biex ju]aha b[ala ka]in politiku.

Din id-de/i]joni xejn ;usta wasslet biex g[al aktar minn 28 sena l-Partit Laburista gawda g[alih innifsu dan ilbini pubbliku. G[amel u]u minnu g[all-iskopijiet parti;;jani tieg[u b[ala ka]in politiku fis-Si;;iewi mill1981 sal-2010.

Aktar minn 28 sena li matulhom is-Si;;iewi kien im/a[[ad milli jgawdi minn bini pubbliku ta’ valur storiku fi Pjazza San Nikola.

Kien dan li wassal lill-Partit Laburista ja[dem b’sa[[tu kollha biex jopponi l-proposta li jien kelli l-opportunità li nressaq biex dan il-bini jg[addi f’idejn il-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi la darba ti;i fi tmiemha l-kera f’:unju 2010.

Wara li wettaqna b’su//ess dan il-pro;ett nista’ mill-;did nikkonferma kemm kienet in;usta l-kritika tal-Partit

Day Centre g[all-Anzjani – weg[da o[ra mwettqa Permezz tal-inawgurazzjoni tal-pro;ett ta/-/entru

minn Karol Aquilina Vi/i Sindku tas-Si;;iewi karol.aquilina@gmail.com

Laburista fil-konfront tal-gvern b’mod partikulari lejn ilMinistru Jason Azzopardi, kif ukoll lejja personali u lejn s[abi l-kunsillieri nazzjonalisti. ?entru /iviku li jsa[[a[ il-komunità tas-Si;;iewi Wara li ttie[det id-de/i]joni li dan il-bini jg[addi f’idejn ilKunsill Lokali tas-Si;;iewi, mill-ewwel bdejna l-pro/ess

biex infasslu pro;ett li permezz tieg[u ni]viluppaw /entru /iviku tas-Si;;iewi.

Dan g[amilnih b’investiment ta’ madwar nofs miljun ewro u billi ffukajna fuq dawn il[ames g[anijiet: ■ Jitwaqqaf l-ewwel Day Centre g[all-Anzjani fisSi;;iewi ■ Il-kunsill lokali jkollu aktar fa/ilitajiet li bihom jaqdi a[jar lir-residenti ■ Il-bini tal-Kunsill Lokali jkun a//essibbli ■ Jitjiebu s-servizzi offruti mill-Uffi//ju tas-Sigurtà So/jali u mill-Ber;a tal-Gvern ■ Il-bini tal-kunsill lokali ji;i restawrat u jer;a’ jing[ata d-dehra ori;inali tieg[u.

Kienu dawn il-[ames g[anijiet li dejjem ]ammejna f’mo[[na f’kull de/i]joni li [adna. U hu min[abba dawn il[ames punti li llum je]isti qbil ;enerali li d-de/i]joni li dan ilbini jg[addi f’idejn il-kunsill lokali kienet fl-a[jar interess tas-Si;;iewi u tas-Si;;iwin.

/iviku se tkun qed titwettaq weg[da o[ra tal-Partit Nazzjonalista fis-Si;;iewi: il-ftu[ ta’ Day Centre g[allAnzjani.

Din il-fa/ilità g[all-anzjani se tifta[ g[ada t-Tnejn 5 ta’ Marzu 2012.

Hu ta’ sodisfazzjon li qabel ma jifta[ dan id-Day Centre di;à applikaw biex jattendu fih numru konsiderevoli ta’ anzjani Si;;iwin.

Minn g[ada l-anzjani tasSi;;iewi se jkunu qed jibdew jag[mlu u]u minn dan id-Day Centre li se jg[inhom ikunu aktar attivi u b’sa[[ithom filkomunità tag[hom.

Issa li dan il-pro;ett se jkun inawgurat, in[oss li lkomunità tas-Si;;iewi g[andha g[aliex t[ares ’il quddiem b’fidu/ja.

Dan il-bini hu rigal millaqwa li s-Si;;iewi u sSi;;iwin ing[ataw millkunsill lokali tag[hom stess bl-g[ajnuna s[i[a tal-Gvern.

Se nkompli na[dem g[as-Si;;iewi

Issa, b[ala komunità, minn dan il-bini rridu nwelldu u nwettqu l-ideat li jwasslu g[al kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-familji tag[na fisSi;;iewi.

Hu g[alhekk li jien determinat li fis-snin li ;ejjin inkompli na[dem biex ilfamilji Si;;iwin jibqa’ jkollhom kunsill lokali li jag[raf jidde/iedi u ja[dem dejjem fl-interess tag[hom.

Dan in[oss li jista’ jse[[ biss jekk fl-elezzjoni tas-Sibt li ;ej l-elettorat fis-Si;;iewi jer;a’ mill-;did jafda ttmexxija f’idejn kunsillieri eletti f’isem il-l-Partit Nazzjonalista.

Carol Aquilina hu kandidat tal-PN g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi

>

8

KUNSILLI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

LOKALI

9

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

IL-MANIFEST TAL-PARTIT NAZZJONALISTA G{ALL-ELEZZJONIJIET TAL-KUNSILLI LOKALI — 10 TA’ MARZU, 2012

Lokalitajiet g[all-Familji Tag[na II. {idma so/jali ma[suba li tara li kull persuna ting[ata l-importanza li jixirqilha – Kunsill Lokali miftu[ g[addjalogu mat-tfal, il-familji, i]-]g[a]ag[ u l-anzjani

G[all-PN il-familji tag[na huma priorità fil-[idma tal-kunsilli lokali

D

B

DA{LA ’dan il-manifest politiku g[all-elezzjonjiet talKunsilli Lokali 2012, qed nuru li g[andna [sieb b’politika /ara u ffukata fuq il-prijoritajiet ewlenin tag[na, fosthom l-ewwel u qabel kollox il-familji tag[na.

A[na nafu fejn irridu naslu u determinati li naslu g[ax a[na jimpurtana mill-familji tag[na – il-familji Maltin u G[awdxin huma kollha g[al qalbna.

Il-Partit Nazzjonalista g[andu fidu/ja s[i[a fil-[idma talKunsilli Lokali u jaf li huma sisien ewlenin fit-tis[i[ tasso/jetà tag[na. G[alhekk, il-Partit Nazzjonalista qed iressaq dan il-manifest, bi 30 proposta, bl-g[an li joffru direzzjoni lill-kunsillieri eletti f’isem il-Partit Nazzjonalista fillokalitajiet biex, bil-[idma tag[hom, ikunu ta’ servizz g[allfamilji tag[na. Il-kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista se jsa[[u l-[idma li di;à hi offruta lill-familji, lit-tfal u lillanzjani fuq livell ta’ Gvern ?entrali, biex il-[idma tasal a[jar fil-livell tal-lokalitajiet tag[na.

Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern di;à qed jag[mel enfasi kbira fuq l-edukazzjoni, it-ta[ri;, i]-]g[a]ag[, ix-xog[ol, is-sidien tan-negozju, l-ambjent, l-anzjani u dawk l-aktar dg[ajfa fis-so/jetà tag[na. B’dan il-manifest qed nixprunaw lill-kunsillieri eletti f’isem il-Partit Nazzjonalista biex iseddqu din il-[idma fil-livell tal-lokalità.

Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista qed i]id il-fondi lill-kunsilli lokali biex jaqdu a[jar lill-familji tag[na fillokalitajiet. Fil-Ba;it 2012, l-allokazzjoni finanzjarja attwali ]diedet g[al 32 miljun ewro fil-ba;it tal-kunsilli lokali fuq perjodu ta’ erba’ snin. Parti sostanzjali minn dawn il-fondi ng[ataw direttament biex isiru g[add ta’ toroq residenzjali.

Il-Gvern nieda skemi biex il-kunsilli lokali jorganizzaw aktar attivitajiet u jie[du inizjattivi fl-oqsma so/jali, edukattivi u ambjentali. Bil-fondi allokati lill-kunsilli lokali, u bil-pro;etti li qed jag[mlu u l-inizjattivi li qed jie[du, qed jin[oloq aktar xog[ol g[all-[addiema.

Dan il-manifest elettorali g[all-kunsilli lokali juri bi/-/ar kif il-Partit Nazzjonalista jitfa’ [arstu lejn il-;ejjieni b’impenn fil-kunsilli lokali biex dawn ikomplu jtejbu sservizz li di;à qed joffru.

Il-Partit Nazzjonalista jrid i[ares lejn is-snin li ;ejjin b’ideat friski, innovattivi u b’determinazzjoni u ener;ija.

Dan il-manifest juri li l-Partit Nazzjonalista hu partit poltiku li, bl-esperjenza tieg[u, qed ikun kapa/i ji;;edded kontinwament u j;edded il-politika tieg[u. Hu partit li jimpurtah mill-politika ta’ inklu]joni biex kull persuna t[ossha tag[mel parti mill-komunità, li ti;bor fiha numru kbir ta’ persuni u familji biex kull persuna tgawdi mill-a[jar opportunitajiet possibbli.

Dan il-manifest elettorali g[all-elezzjonjiet tal-kunsilli lokali 2012 hu g[alhekk ta’ gwida g[al dawk kollha li filkunsilli lokali jixtiequ tassew iservu lill-familji, lit-tfal u lillanzjani. Dan hu biss il-punt tat-tluq, bl-awgurju li kull kunsillier lokali jie[u dan il-manifest, jifhmu u jag[mlu tieg[u biex ikun jista’ jwettqu, skont il-programm elettorali li tfassal g[al kull lokalità.

Il-Partit Nazzjonalista jawgura l-[idma t-tajba, fejjieda u effettiva b’risq il-familji tag[na f’lokalitajiet aktar siguri, f’ambjent fejn uliedna, i]-]g[a]ag[ tag[na, il-;enituri u lanzjani tag[na jil[qu l-milja tag[hom u j[ossuhom parti minn familja kbira, li fil-lokalità hi l-komunità.

LAWRENCE GONZI Kap tal-Partit Nazzjonalista Frar, 2012

Il-kandidati nazzjonalisti li se jikkontestaw l-elezzjonijiet tal-kunsill lokali f’G[awdex nhar is-Sibt 10 ta’ Marzu 2012, flimkien mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi

Proposti g[all-inizjattivi ta’ [idma mill-kunsilli lokali I. It-titjib ta’ infrastruttura u [arsien tal-ambjent biex fil-lokalità jkun hemm dejjem aktar toroq, bankini, pjazez u ;onna pubbli/i, biex it-tfal u l-familji jg[ixu f’ambjent isba[ u a[jar

I

llum il-kunsilli lokali di;à la[qu livell ta’ [idma tajba fuq inizjattivi fil-qasam talinfrastruttura. Dan l-i]vilupp intla[aq ma]-]mien u dak li qed isir illum, ftit li xejn kien hawn min kien ja[seb li jista’ jsir.

F’/erti kunsilli lokali, [afna mill-[ti;iet infrastrutturali kienu moqdija. I]da issa je[tie; na[sbu li nag[mlu ]vilupp ie[or biex ittmexxija fil-komunità fuq livell lokali, li ]viluppa l-Partit Nazzjonalista permezz tal-Kunsilli Lokali, tkun tista’ tibqa’ sse[[ u titjieb. G[alhekk hu me[tie; li tibda ting[ata aktar attenzjoni g[all-[ti;iet so/jali fil-komunità.

Dan ifisser li l-qasam talinfrastruttura jrid jibda jid[ol f’dimensjoni o[ra, fejn dak kollu li sar tajjeb s’issa, jibqa’ jsir, i]da b’differenza.

Dan ifisser li l-[idma infrastrutturali ma tistax tibqa’ ssir b[ala g[an fiha nnifisha i]da biex na//ertaw li fil-komunità qed ng[inu [alli permezz tal-[idma infrastrutturali qed no[olqu komunità aktar inklusiva.

F’kull pro;ett li l-Kunsill Lokali jippjana g[andu jara li jqieg[ed b[ala prijorità l-[ti;iet tal-anzjani, it-tfal, il-;enituri li jimxu b’uliedhom fit-toroq u lpersuni bi [ti;iet spe/jali.

F’G[awdex, il-kunsilli lokali jsa[[u l-kun/ett Eko-G[awdex, li jfisser G[awdex isba[ u a[jar, u li jwassal biex jin[olqu impjiegi ;odda f’G[awdex stess.

1. Lejn l-a[jar u]u u [arsien ta’ spazju miftu[ fil-lokalità.

2. Nag[tu attenzjoni lil kull parti tal-lokalità.

3. No[olqu spazji miftu[in ;odda.

4. Intejbu l-kwalità tala//essibbiltà permezz ta’ bankini li joffru aktar sigurtà g[al min jimxi fuqhom, spe/jalment il-persuni laktar vulnerabbli.

5. Nassiguraw li fit-toroq tag[na g[andna l-a[jar sinjali tat-traffiku g[all-[arsien tal-komunità – b’dawl adekwat.

6. Tkompli titjieb is-sistema ta’ ;bir ta’ skart u ndafa pubblika.

7. Ting[ata attenzjoni g[allkwalità tal-manutenzjoni me[tiega lill-‘playing fields’.

8. Programm ta’ manutenzjoni u bini ta’ bankini u toroq ;odda.

9. G[andhom isiru manutenzjoni u ppjanar g[all-bini ta’ fa/ilitajiet sportivi fil-lokalitajiet tag[na.

10. Kull bini storiku fil-lokalità g[andu jkun im[ares u mog[ti lkura li tixraqlu.

an il-manifest elettorali g[andu jg[in biex filkomunità tag[na tibda tinbena din ix-xibka ta’ [idma u servizzi so/jali b’diversi inizjattivi innovattivi.

B’hekk, il-kunsill lokali jsir aktar konxju ta’ /erti realtajiet so/jali u jsir jimpurtah dejjem aktar mid-diffikultajiet so/jali, li je[tie; li jing[ataw soluzzjoni immedjata u effettiva.

Din il-[idma g[andha tkun ]viluppata ma’ awtoritajiet o[ra fuq livell nazzjonali u g[aqdiet o[rajn volontarji filkomunità.

Il-kunsill lokali ma jistax jibda ja[seb fuq dawn il-linji jekk ma jiddiskutix u ja[dem fil-qrib mal-mexxejja taliskejjel, kulle;;i u dawk la;enziji li di;à qed jie[du [sieb lil dawk li sfaw vittma ta’ /erti dipendenzi fil-[ajja.

Dan ifisser li l-;lieda kontra d-droga u dipendenzi o[rajn je[tie; li tkun fuq l-a;enda tal-kunsilli lokali filkomunitajiet tag[na.

1. Lejn komunità sostenibbli, fejn il-kunsill lokali jwettaq pjan dwar kif iwassal lit-tfal, il-familji u lanzjani tag[na jg[ixu f’ambjent nadif.

2. Insegwu /-/aqliq tan-nies biex kull persuna t[ossha parti mill-komunità.

3. Nibqg[u konxji ta’ fejn qed jg[ixu persuni anzjani li jg[ixu wa[edhom, spe/jalment dawk li je[tie;u l-g[ajnuna.

4. Naraw li ji]diedu lattivitajiet kulturali filkomunità, fosthom b’attivitajiet li jinvolvu l-arti, li tista’ tie[u diversi forom,

kemm jekk mu]ika, pittura, skultura u forom o[rajn.

5. Ting[ata aktar importanza lejn l-istorja tal-lokalità u lkomunità u b’hekk il-kunsill lokali jippromwovi aktar ri/erka u pubblikazzjonijiet li jqanqlu aktar interess u g[arfien fl-istorja tal-komunità u l-lokalità, spe/jalment b’interess g[at-tfal.

6. Jin]amm kuntatt [aj malg[aqdiet tal-volontarjat filkomunità. Isir pjan ta’ [idma li jindika numru ta’ attivitajiet li l-kunsill lokali jorganizza flimkien mal-g[aqdiet talvolontarjat bil-[sieb li l-kunsill lokali jkun qed jippromwovi listess g[aqdiet li jistg[u jipprovdu l-a[jar post ta’ so/jalizzazzjoni fil-komunità favur it-tis[i[ tal-komunità.

7. Kunsill lokali li jrid iwettaq [idma favur komunità sostenibbli jrid jara li jkun jimpurtah mill-familja. G[al dan il-g[an g[andhom isiru laqg[at ta’ formazzjoni ta’ ‘parenting skills’, ma[suba biex jg[inu lill-;enituri jag[rfu jaqdu dmirhom dejjem aktar a[jar ma’ uliedhom u ma’ xulxin b[ala familja.

8. Il-kunsill lokali g[andu jara li jippromwovi dejjem aktar il-qari fil-komunità u jippromwovi t-tag[lim tul il[ajja.

9. Fil-komunità g[andu jkun hemm promozzjoni g[attag[lim u l-a[jar u]u talkompjuter.

10. Il-kunsill lokali g[andu jippromwovi aktar l-attività sportiva u jrid ikun jimpurtah li n-numru ta’ parte/ipanti flattività sportiva ji]died. Ilkunsill lokali g[andu jara li jkun il-promotur tal-g[aqdiet tal-volontarjat fis-settur sportiv u kulturali.

LAWRENCE GONZI, Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista flimkien mal-kandidati li se jikkontestaw l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali fil-lokalitajiet Maltin

III. L-i]vilupp ta’ politika imprenditorjali lokali li to[loq ix-xoghol> impenn favur in-negozji ]-]g[ar fil-komunità b’amministrazzjoni trasparenti

I

l-kunsill lokali hu sors ta’ [olqien ta’ ;id u xog[ol filkomunità. G[aldaqstant, kunsill lokali g[andu jassigura trasparenza flamministrazzjoni tal-kunsill lokali b’risq il-komunità fitt[addim tal-fondi pubbli/i.

It-tis[i[ tal-komunità u s-sens ta’ solidarjetà fil-komunità jinbnew ukoll b’rapport bejn ilkunsill lokali u s-settur kummer/jali. Dan il-manifest elettorali g[andu l-g[an li jkompli jixpruna lill-kunsillieri eletti f’Malta u G[awdex, biex permezz tal-inizjattivi li jie[du ji;;eneraw attività ekonomika u kummer/jali lokali li to[loq ix-xog[ol.

Il-kunsill lokali jrid jara li jis[aq fuq il-[tie;a tal-kisba talbilan/ bejn id-dmir lejn ixxog[ol u d-dmir lejn il-[ajja malfamilja. Il-kunsill lokali jrid jara li jibg[at messa;;i fil-komunità favur it-tis[i[ ta’ caring society, spe/jalment permezz talattivitajiet so/jali, kulturali u sportivi, kif ukoll bl-g[ajnuna tal-g[aqdiet tal-volontarjat.

Il-profitt m’g[andux ikun qabel l-interess tal-bniedem.

G[alhekk, kunsill lokali g[andu ja[dem biex jara li l-komunità

kummer/jali tkun ta’ servizz lejn min jinqeda ming[andha u lejn il-komunità b’mod s[i[.

Dan g[andu jsir ukoll billi ssettur kummer/jali ta’ kull lokalità jkun im[ajjar jipparte/ipa fil-komunità permezz ta’ Corporate Social Responsibility.

1. Il-kunsill lokali jrid jara li joffri direzzjoni lill-komunità kummer/jali biex tara li tkun responsabbli lejn il-[ti;iet talkomunità.

2. Il-[idma g[al ]vilupp ta’ ;emella;;i bejn kunsill lokali Malti jew G[awdxi ma’ komunità o[ra barra l-pajji] g[andha tg[in biex jin[olqu u jikbru r-relazzjonijiet kummer/jali u turisti/i bejniethom.

3. Qed ikun rakkomandat u]u aktar g[aqli u b’mod innovattiv fis-sistema tal-‘wardens’ u sCCTV cameras fil-komunità.

4. Fil-komunitajiet tag[na g[andna nikkoordinaw sistema ta’ parke;; li, filwaqt li to[loq dixxiplina fil-mod ta’ kif jipparkjaw il-vetturi fi/-/entri kummer/jali, naraw li nkunu qed no[olqu kumdità lil min ji;i fil-komunità biex jixtri mi//entru kummer/jali, b’rispett s[i[ lejn ir-residenti fil-lokalità.

5. Il-fondi pubbli/i u millUnjoni Ewropea li l-kunsill lokali jista’ japplika g[alihom minn ]mien g[al ]mien g[andhom jg[inu biex ilkunsill lokali jkollu lopportunità ja[dem [alli jara li fil-komunità qed jin[oloq ixxog[ol, filwaqt li jtejbu lkwalità tal-[ajja fil komunità.

6. Qed ikun propost li biex tissa[[a[ il-konsultazzjoni pubblika, il-kunsill lokali jorganizza kumitat li ji;bor fih persuni mis-settur kummer/jali u dak residenzjali.

7. Il-kunsill lokali jkompli joffri servizzi li jg[inu linnegozji ]-]g[ar fil-[idma tag[hom ta’ kuljum.

8. Kunsillieri eletti f’isem ilPartit Nazzjonalista jassiguraw amministrazzjoni trasparenti, kemm fl-infiq tal-fondi pubbli/i, kif ukoll fil-[arsien tal-komunità.

9. Kull kunsillier g[andu jkun iggwidat mill-valur tassewwa u tal-integrità b’rispett lejn il-kariga u lejn ilkomunità.

10. Il-;id ta’ kull resident g[andu jkun l-aqwa prijorità.

Kull kunsillier, fil-[idma tieg[u, g[andu j;ib is-sens ta’ komunità qabel kull interess personali ie[or.

Il-kunsilli lokali huma sisien ewlenin fit-tis[i[ tas-so/jetà tag[na

10

Impenn b’risq il-familji tag[na F’komunitajiet li dejjem qed jikbru, a[na li qeg[din fil-politika ta’ servizz irridu, kull ftit xhur, in[arsu lejn kif qed inwettqu lpolitika tag[na biex na;;ornawha u nag[mluha tilqa’ g[all-b]onnijiet talmument.

Il-kunsilli jwettqu politika lokali, veru, i]da llum [afna sar jiddependi midde/i]jonijiet li jittie[du fihom. Hu importanti, g[alhekk, li nirfinaw fejn hemm b]onn u noffru [sibijiet friski g[a]-]mien li ;ej.

Nemmen li hu b]onnju] li nkomplu nag[;nu politika mnebb[a minn dak li qed jaffettwa ’l-familji llum u na[sbu f’dawk li jistg[u jkunu l-qofol u ddiffikultajiet tal-familji li g[ad iridu jin[olqu.

Il-kunsilli twaqqfu minn Gvern Nazzjonalista tmintax-il sena ilu u f’dawn is-snin ing[atat prijorità lill-

infrastruttura ;enerali.

B[ali tafu li l-kunsilli g[amlu bidla g[all-a[jar.

Saru toroq ;odda kwa]i ma’ kullimkien, kemm millkunsilli u [afna o[rajn mill-gvern /entrali.

Hemm fejn sar tisbi[ ta’ ;onna, postijiet ]g[ar fejn jilqg[u fihom kbar, anzjani u tfal. Sistemi ta’ traffiku u dwal. Attivitajiet u restawr ta’ kull tip u kobor.

Attenzjoni spe/jali ng[atat lill-edukazzjoni ta’ kwalità permezz tal-iskejjel tal-gvern u tag[lim ie[or organizzat mill-kunsilli stess fil-komunità tag[kom.

Dawn u l-[afna inizjattivi tajbin li impossibbli tiftakarhom kollha, kienu importanti g[ax tejjibna bihom l-ambjent li kollha kemm a[na ng[ixu fih.

Il-Manifest Elettorali g[al-lokalitajiet fejn ghandna l-elezzjonijiet, ma[ru; mill-PN, juri l-pass li jmiss u jenfasizza l-aktar fuq il-familji, il-membri kollha li jiffurmaw parti minnhom.

Fih qed nag[tu gwida lillkunsillieri eletti f’isem ilPN, biex ladarba eletti

OPINJONI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

minn Noel Galea Sindku tal-Imqabba u President Kulle;; Kunsilliera PN

permezz tal-vot tag[kom, ikomplu jwettqu dak li nemmnu, politika li tpo;;i l-b]onnijiet ne/essarji u futuri tal-familji fi/-/entru ta’ kull de/i]joni li jie[du.

Dan irid isir fejn g[andna l-ma;;oranza talkunsillieri i]da jista’ jkun sostnut ukoll fejn il-PN ikollu minoranza.

Il-politika tag[na t[addan mit-tfal sal-anzjani, l-adult li ja[dem ma’ dawk li jie[du [sieb il-b]onnijiet tad-dar. In-nies bi b]onnijiet spe/jali salistudenti li, wara l-istudji tag[hom, ikollhom b]onn [in liberu biex jiltaqg[u ma’ s[abhom f’xi ;nien fillokalità stess.

Il-mara li wara li rabbiet jew g[adha qed trabbi, tixtieq ter;a’ tid[ol fiddinja tax-xog[ol ming[ajr ma //a[[ad l-attenzjoni me[tiega lill-familja.

Dan kollu hu fil-[sieb tag[na li qeg[din filpolitika biex nag[tu servizz umli lilkom.

Kemm il-kandidati, li qeg[din inpo;;u quddiemkom g[allelezzjoni tal-10 ta’ Marzu 2012, u anke a[na lkandidati g[all-elezzjoni ;enerali, fosthom jien, f’isem il-PN, inwieg[du impenn u li nkunu qrib tag[kom u tal-b]onnijiet ne/essarji tal-familji fillokalità.

Il-Mostin jixirqilhom ferm a[jar Dan l-a[[ar il-Kap tal-PL ammetta g[al diversi drabi li lKunsill Lokali tal-Mosta mmexxi minn ma;;oranza Laburista kien falliment totali u l-Mostin ma kienu kuntenti xejn bih.

Dan a[na ilna nafuh u ilna ng[iduh bit-tama li l-PL jie[u passi konkreti biex l-affarijiet jitran;aw.

Ma ninsewx li dan il-kunsill ilu 5 snin u mhux tlieta. Iddiri;enti tal-PL kienu jafu e]att x’qieg[ed ji;ri fil-Kunsill talMosta. G[al kull laqg[a kienet tkun pre]enti persuna inkarigata mill-PL biex issegwi mill-qrib dak li kien g[addej f’dan ilkunsill. Minkejja dan, l-affarijiet baqg[u sejrin mill-[a]in g[allag[ar.

Il-FIRDA f’dan il-kunsill kienet tispikka. Bl-atte;;jament tieg[u s-Sindku ;ab firda mhux biss bejn il-kunsillieri laburisti stess imma wkoll bejn dawk ta’ partit u ie[or. Ittheddid, it-tg[ajjir, il-gideb u d-diskriminazzjoni lejna g[exnihom g[al [ames snin s[a[.

Jien ma kont fdat bl-ebda kariga f’dan il-kunsill. Rajna lis-sindku jke//i lill-editur talfuljett, ja[raq u jqatta’ artiklu tal-Vi/i Sindku; is-Segretarju inbidel g[al [ames darbiet; g[al 5 xhur s[a[ ma ssir l-ebda laqg[a.

Kif jista’ kunsill ja[dem f’atmosfera ta’ g[aqda u serenità f’ambjent b[al dan?

L-ABBU}I fl-g[oti talkuntratti rajnihom mill-ewwel ;urnata ta’ dan il-kunsill u baqg[u sejrin sal-a[[ar ;urnata; direct orders kontra l-li;i fosthom direct order ta’ madwar 35,000 ewro; l-interviews g[al impjieg mal-kunsill farsa u mbag[bsa tant li s-Segretarju ma fela[x aktar. Kiteb lidDipartiment bit-tba]wir li kien qieg[ed isir. Talli g[amel hekk spi//a mke//i mill-kunsill.

Tender document to[ro; tailored-made g[al xi [add partikolarment u d-Dipartiment waqqaf kollox. Is-Sindku qal waqt il-laqg[a li marru fil-ka]in tag[hom u ftiehmu lil min se jag[tu tender partikulari.

L-ARROGANZA tattmexxija laburista kienet tidher kull fejn t[ares. Is-Sindku jirrifjuta li jag[mel il-laqg[a

minn Joe DeMartino

annwali mar-residenti kif titlob il-li;i. Kellna nkunu a[na li nitilqu ’l barra mil-laqg[a u niktbu lid-Direttur tal-Kunsilli biex jordnalu jag[milha; biddel sistemi tat-traffiku minn wara dahar il-kunsillieri u ming[ajr ebda konsultazzjoni mar-residenti tan-na[a ta’ Triq il-Pont u [dejn il-ground talfutbol; wa[[al sleeping policemen bl-addo// ming[ajr l-approvazzjoni ta’ TM u wara qala’ kollox.

Filwaqt li l-kunsill jidde/iedi kif g[andu jkun kompost ilkumitat li ja;;udika t-tenders, is-Sindku baqa’ ma jridx ja//etta din id-de/i]joni. Meta l-kunsillieri tal-PN flimkien ma’ dak indipendenti ressqu numru ta’ mozzjonijiet, isSindku, g[al xhur s[a[, g[amel minn kollox biex ma jitressqux fil-kunsill u ma tte[ditx de/i]joni dwarhom.

Kuntrattur reba[ appell quddiem il-Public Contracts Appeal Board min[abba li kuntratt ta’ eluf kbar ta’ ewro ng[ata lil [addie[or in;ustament u s-Sindku kaxkar saqajh g[al 8 xhur s[a[ qabel ma a//etta li jirran;a lin;ustizzja.

Il-HANDYMAN. {ames snin ilu, ftit qabel lelezzjonijiet tal-Kunsilli, il-PL ried jaqbad ma’ xi [a;a u g[amel xhur s[a[ jg[ajjat bilhandyman wara li l-Kunsill talMosta mmexxi minni kien ta kuntratt ta’ handyman wara sej[a pubblika. Dak skandlu!

Alla[ares ma kienx ilhandyman biex il-kunsill ikun vi/in tar-residenti u jag[mel tant xog[ol me[tie; madwar il-Mosta.

Sfortunatament, [afna Mostin

emmnu din il-propaganda qarrieqa u di]onesta tal-media laburista u tal-PL. X’g[amel il-PL wara li reb[u l-elezzjoni? :eddew il-kuntratt tal-istess handyman u taw kuntratt ie[or biex il-Kunsill ikollu handyman ie[or! Insew kemm xewxu kontra tieg[u u g[ajtulu super-handyman biex ming[alihom iwaqqg[u g[a//ajt lill-kunsill immexxi minn ma;;oranza nazzjonalista.

Xi ng[idu mbag[ad g[all[idma mwettqa minn dan ilkunsill? Il-kelma li tinsab fuq fomm kul[add hi DI}ASTRU. Minkejja li dawn il-[ames snin dan il-Kunsill kellu mal-miljun u nofs ewro spe/ifikament g[attoroq, kul[add jaf li t-toroq filMosta jinsabu fi stat di]astru].

G[ax mhux talli ma rnexxielux jibni toroq ;odda b[alma saru f’ir[ula o[ra imma g[al snin s[a[ irrifjuta li talinqas jag[mel il-patching me[tie; bl-iskop li jidher ikrah il-gvern. Alla[ares ma kinitx liskema l-o[ra tal-Public Private Partnership li bis-sa[[a tal-gvern qeg[din isiru numru ta’ toroq inna[a ta’ San Tumas.

Kemm eluf kbar ta’ flus intilfu minn skemi mnedija mill-gvern u l-kunsill immexxi mill-PL lanqas biss applika g[al dawn ilfondi, fondi g[al tisbi[ talHousing Estate, attivitajiet kulturali u tant u tant opportunitajiet o[ra.

Imbag[ad is-Sinkdu dejjem jg[id li ma g[andux flus!

It-toroq fi stat tal-biki, isSindku jammetti li l-Mosta qatt ma kienet ma[mu;a daqshekk; erba’ playing fields minn sitta mag[luqa; il-librerija dejjem sejra lura; latrini pubbli/i iktar mag[luqin milli miftu[in; luffi/ini tal-kunsill jag[lqu fit3.00 flok fil-5.00… mhux ta’ b’xejn li lanqas induna li d-dawl ta’ barra tal-knisja kien mitfi.

Insomma… di]astru s[i[.

Nag[laq billi nappella lillMostin kollha biex din id-darba ma j[allux lil min jid[ak bihom u fl-10 ta’ Marzu jo[or;u jivvutaw bi [;arhom lillkandidati kollha tal-PN biex ikollna kunsill impenjat verament favur il-Mosta.

Joe DeMartino hu kandidat tal-PN g[all-elezzjoni talKunsill Lokali tal-Mosta

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Fil-pa;ni l-o[ra:

12 Il-Manifest g[all-Kunsilli

15 Il-vu/i tal-Qriema kollha

16 Manifest li jqarribna lejn in-nies

17 Aktar pro;etti g[all-:iljani]i

EDITORJAL il•mument

11

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PO Box 37 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

L-interpretazzjoni ta’ vot qawwi B[al-lum ;img[a din il-gazzetta rrappurtat bi prominenza dak li kien se[[ fil-jum ta’ qabel meta f’sessjoni straordinarja tal-Kunsill :enerali, Lawrence Gonzi kien elett Kap tal-Partit Nazzjonalista f’elezzjoni sigieta fost kwa]i 900 kunsillier.

L-ewwel [a;a li tolqtok minn dik l-elezzjoni ma kienx biss ilvot qawwi ta’ 96.5% imma wkoll li dan kien 2.4% i]jed mill-vot meta Lawrence Gonzi kien in[atar g[all-ewwel darba Kap talPartit Nazzjonalista tmien snin ilu fit-tieni round meta hu kien ukoll l-uniku kontestant.

Fl-elezzjoni li kienet saret fi Frar u Marzu 2004 biex jin[atar kap ;did tal-PN wara Eddie Fenech Adami, kien sar l-ewwel round fit-28 ta’ Frar 2004 bejn tliet kontestanti. Dakinhar kien hemm re;istrati 873 kunsillier li minnhom kienu ivvutaw 864.

Fl-ewwel round bejn tliet kontestanti, Lawrence Gonzi kien ;ab 508 voti, ji;ifieri 59% tal-voti mitfug[a. Minkejja li dik kienet di;à ma;;oranza assoluta qawwija, kien me[tie; it-tieni vot min[abba li l-Istatut tal-PN jirrikjedi ma;;oranza kwalifikata ta’ ]ew; terzi biex kandidat ikun elett Kap tal-PN. Waqt li l-a[[ar kandidat kien eliminat g[at-tieni round, l-ie[or kien irtira u, b’hekk, fit-tieni round li sar fit-3 ta’ Marzu 2004, Lawrence Gonzi kien l-uniku kontestant. Kienu vvutaw 859 kunsillier li 808 minnhom — ji;ifieri 94% kienu approvaw il[atra ta’ Lawrence Gonzi b[ala Kap tal-PN. Fil-vot tal-;img[a l-o[ra, kien hemm 899 kunsillier re;istrat u vvutaw 882 minnhom. Minn dawn, 851 (96.5%) ivvutaw g[al Lawrence Gonzi u dan jirrappre]enta 2.4% fuq il-vot simili ta’ tmien snin ilu.

Anali]i ftit aktar dettaljata turi wkoll li dawk li vvutaw kontra li Lawrence Gonzi jkun il-Kap tal-PN, fuq dawn it-tmien snin naqsu bin-nofs. Waqt li fl-2004 kien hemm 40 li vvutaw LE (ji;ifieri 4.6%), dawn issa naqsu g[al 22 (ji;ifieri 2.4%).

Jekk wie[ed jara kemm kienu l-kunsillieri li jew ma vvutawx jew [assru l-vot jew ivvutaw ‘le’, jo[ro; ukoll tnaqqis sostanzjali.

Waqt li tmien snin ilu dawn kienu 65 (7.4%) dawn issa naqsu g[al 48 (5.3%).

Kollox ma’ kollox dawn in-numri juru li anke jekk kien diffi/li li j]id fuq tmien snin ilu — g[aliex di;à kien hemm ftit mnejn

jie[u aktar — Lawrence Gonzi rnexxielu j]id fuq meta kien sar Kap tal-PN g[all-ewwel darba u d-dissens g[alih naqas sostanzjalment min livell li di;à kien baxx [afna.

U, allura, x’ifisser dan il-vot qawwi [afna favur Lawrence Gonzi?

It-twe;iba ma nag[tuhiex a[na i]da jag[tiha l-istess Prim Ministru u Kap Nazzjonalista fid-diskors li g[amel l-g[ada ta’ dan ir-ri]ultat storiku nhar il-{add li g[adda lill-Kunsill :enerali.

Dan il-vot massi// g[andu jinftiehem li l-poplu japprova l[idma ta’ Lawrence Gonzi b’qalbu kollha, iridu jkompli f’din il[idma, anzi jridu sa[ansitra jkabbar sehmu biex b’hekk ikun a;evolat il-pajji] u l-poplu tag[na.

Lawrence Gonzi a//enna fit-tul u fid-dettal g[al x’tip ta’ [idma se jkun qed jid[ol g[aliha hu personalment u l-partit kollu.

G[aliex filwaqt li l-kri]ijiet internazzjonali tal-a[[ar tliet snin ;ieg[luh jiffoka fuq dik li tissejja[ ‘l-istampa l-kbira’, ji;ifieri dak li jkun qed jolqot lin-nazzjon kollu, jista’ jag[ti l-ka] li jkun hemm [afna we;g[at ta’ individwi li ma setg[ux jing[ataw lattenzjoni mixtieqa u dovuta.

Issa mela hu ]-]mien li l-attenzjoni tmur fuq ‘l-istampa ]]g[ira’, dik li tolqot lil kull wa[da u kull wie[ed minna fil-la[am il-[aj. Minn issa ’l quddiem, kul[add fil-partit, mill-Kap ’l isfel, irid jag[ti kas [afna aktar ta’ dak li jdejjaq lill-poplu, ta’ dak li b’aktar [e;;a u entu]ja]mu jista’ jsir [alli tassew [add ma jibqa’ lura.

U f’din il-vi]joni tal-PN, jid[lu pre/i] l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali ta’ nhar is-Sibt li ;ej fejn se jkun qed ji;i determinat il-futur tal-lokalitajiet tag[na g[al erba’ snin. Il-kunsilli li se jo[or;u minn dawn l-elezzjonijiet iridu joqog[du b’seba’ g[ajnejn g[all-[ti;iet tal-lokalitajiet tag[na u ta/-/ittadini Maltin u G[awdxin.

Biex il-kunsilli lokali tag[na jkunu jistg[u jwettqu dan id-dover ewlieni tag[hom je[tie; li jkunu mag[mula min-nies ta’ integrità li lesti jag[tu [inhom u [idmithom b’risq il-familji tag[na.

Il-Partit Nazzjonalista qed joffri kwa]i mitejn kandidat g[allelezzjonijiet tas-Sibt li ;ej. Aktar ma jitilg[u minnhom aktar hemm /ans li jiffukaw fuq il-[ti;iet tal-individwi madar Malta u G[awdex. Insostnuhom bil-vot tag[na.

12

OPINJONI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Il-manifest elettorali tag[na g[all-Kunsilli Nhar is-Sibt li ;ej, ir-residenti ta’ 35 lokalità f’Malta u G[awdex huma mg[ajta biex jix[tu l-vot tag[hom [alli jele;;u l-kunsillieri lokali filkomunitajiet rispettivi tag[[om.

Kwa]i 200,000 ru[ g[andhom il-possibbiltà li bilvot tag[hom jag[mlu differenza fil-lokalità fejn jg[ixu bl-espressjoni talpreferenza partikolari.

L-g[azla mhix wa[da biss ta’ partit imma wkoll g[a]la minn fost l-individwi li g[o;obhom jippre]entaw ru[hom biex jaqdu din ilfunzjoni fil-lokalità fejn jg[ixu.

Fil-;img[at li g[addew iddibatittu sa[an ;mielu hekk kif il-partiti irrankaw il-magni tag[hom f’kampanja elettorali li g[alkemm qasira kienet s’issa wa[da qawwija.

Nistqarr li kont di]appuntata bin-numru ta’ voti li ma n;abrux g[alkemm din tista’ tkun riflessjoni ta’ bosta affarijiet.

Intant jibqa’ l-fatt li jekk kollha kemm a[na nixtiequ nag[mlu differenza fejn ng[ixu, il-vot hu mezz dirett biex napprovaw xog[ol li sar waqt li jtina /-/ans nirfinaw jew inbiddlu fejn ma la[aqx laspettattivi tag[na.

Li wie[ed jabdika minn din ir-responsabbiltà hi wara kollox nuqqas ta’ sens /ivili g[all-belt jew ra[al li wie[ed jg[ix fih.

F’numru sostanzjali ta’ kunsilli li g[andhom lelezzjoni nhar is-Sibt li ;ej ix-

xog[ol li twettaq g[andu jkun xprun biex bosta kandidati jkunu rikonfermati.

Mhux daqshekk f’xi postijiet o[rajn fejn, sfortunatament, di]gwid intern u nuqqas ta’ immani;jar tajjeb tarresponsabbiltajiet wassal biex ix-xog[ol tal-kunsill kien medjokri u imminaw lima;ini tajba li bnew ilkunsilli lokali f’dawn l-a[[ar 19-il sena.

Il-manifest politiku talPartit Nazzjonalista Lokalitajiet g[all-Familji Tag[na ji;bor fih laspirazzjonjiet u miri li fuqhom hi ppjanata listrate;ija gwida g[all-kunsilli lokali. Politika ba]ata fuq prijorità ewlenija, cioe dik ta’

politika mmirata lejn ilfamilja. Partit Nazzjpnalista li jemmen bi s[i[ fil-kun/ett talkunsilli lokali u li b’dan ilmanifest joffri direzzjoni /ara fejn g[andhom ja[dmu lkunsillieri eletti f’ismu.

L-istess Prim Ministru, fidda[la ta’ dan il-manifest, re;a’ ikkonferma l-appo;; tieg[u biex jara li l-kunsilli lokali jibqg[u jag[mlu progress mhux biss b’riformi li jsa[[uhom imma b’injezzjoni dejjem tikber ta’ fondi li tift[ilhom bibien g[al iktar xog[ol fil-lokal tag[hom.

Maqsum fi 30 punt, ilmanifest jislet l-iktar prijoritajiet ewlenin g[all[idma tal-kunsilli lokali g[assnin li ;ejjin. Fost dawn

hemm l-ispazji miftu[in, la//essibbiltà g[al dawn lispazji u manutezzjoni kontinwa tag[hom.

Din l-istess manutenzzjoni g[andha tibqa’ kontinwa wkoll fl-infrastruttura tallokal. Dan ifisser iktar bini ta’ toroq, bankini u /entri pubbli/i.

I]da l-kunsilli lokali mhumiex biss toroq, indafa u bankini. Il-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista g[all-kunsilli lokali tmur oltre. Il-kunsilli lokali g[andhom ikunu fi//entru tal-[idma so/jali filkomunità. Dan ifisser xog[ol fil-kamp so/jali, edukattiv, sportiv u kulturali.

Dan ifisser ukoll xog[ol mill-qrib mal-g[aqdiet volontarji li jag[tu servizz imprezzabbli u li jsa[[u lispirtu ta’ kull komunità.

Ma’ dan ji]died xog[ol ie[or b[a]-]amma tal-ordni u t-tra]]in tal-vandali]mu li, g[alkemm g[adu je]isti, naqqas ;mielu f’dawn is-snin.

I]da kif jaf kul[add bejn ilkliem u l-fatti hemm ba[ar jikkumbatti. Dawn ilweg[diet ma jsirux bil-kliem biss. Dawn il-pro;etti, ideat u g[ajnuna jistg[u jitwettqu biss bil-flus.

Intant il-Partit Nazzjonalista fil-gvern ta xhieda /ara talimpenn tieg[u billi ippompja xejn anqas minn 160 miljun ewro fil-kunsilli lokali f’dawn l-a[[ar erba’ snin.

Somma mhux ]g[ira li tixhed mhux biss l-impenn imma l-importanza dejjem tikber tal-gvernijiet lokali.

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

Dawn l-istess gvernijiet lokali llum saru jamministraw parti sostanzjali ta’ dak li sa ftit snin ilu kien xog[ol esklusiv tal-gvern /entrali.

Hu g[alhekk li, f’dan issens, il-vot ta’ nhar is-Sibt li ;ej hu vot importanti.

Nemmen li g[ad hawn sezzjoni mill-popolazzjoni tag[na li g[adha mhix qed tapprezza u tifhem bi]]ejjed kemm ]diedu r-responsabbiltajiet tal-kunsilli lokali fittmexxija tal-bliet u l-ir[ula tag[na.

Min[abba dawn irresponsabbiltajiet hu xieraq li l-vot tag[na jinxte[et b’responsabbiltà u b’intenzjoni /ara li nag[]lu kandidati responsabbli u impenjati fix-xog[ol li g[andhom quddiemhom fissnin li ;ejjin.

Caroline Galea hi kandidata tal-PN g[all-elezzjoni talKunsill Lokali ta’ Santa Lu/ija

Biex il-familji jg[ixu a[jar Il-[idma ta’ kunsill lokali mmexxi minn ma;;oranza talPartit Nazzjonalista filG[arg[ur dejjem kellha l-g[an li ttejjeb il-kwalità tal-[ajja talfamilji li jg[ixu fir-ra[al tag[na.

Matul l-a[[ar [ames snin wettaqna [idma rekord f’kull settur li jaqa’ ta[t ir-responsabbiltà tal-kunsill lokali.

98% tat-toroq lesti Ir-ra[al tag[na llum igawdi mill-aqwa stat ta’ toroq u sqaqien. Il-[idma kontinwa li

wettaqna wasslet biex illum g[andna 98% tat-toroq lesti bittarmak, kif ukoll toroq u sqaqien pavimentati.

Il-[idma fit-toroq ma sservix biss biex il-familji tag[na jkollhom ambjent isba[ u aktar komdu, imma wkoll biex ittoroq ikunu aktar a//essibbli.

Ir-rubrika ta’ Dun Pawl ■ Ir-rubrika ta’ Dun Pawl Camilleri din il-;img[a mhix

se tkun pubblikata min[abba nuqqas ta’ spazju. Tkompli tidher mill-;img[a d-die[la

{adt gost [afna meta dan la[[ar iltqajt ma’ ra;el li semmieli kemm [a pja/ir meta ksejna triq partikulari bittarmak, f’post mag[ruf ma’ [afna nies g[al mixijiet u rikreazzjoni. Dan g[ax issa seta’ jie[u ’l ommu, li tu]a si;;u tar-roti biex hi wkoll tgawdi dan il-post.

Din kienet u g[adha lpolitika li tiggwida lillkandidati u lill-kunsillieri talPN: li na[dmu mhux biss biex ikollna toroq aktar komdi u nodfa imma li jkunu wkoll aktar a//essibbli.

Attivitajiet g[all-familji Fl-a[[ar [ames snin il-

kunsill tag[na organizza numru rekord ta’ attivitajiet g[al kul[add.

Tie[u gost meta mijiet ta’ familji jattendu g[all-Milkfest (li se jer;a’ ji;i organizzat dan ix-xahar). Tie[u gost tara lillanzjani jattendu g[allattivitajiet kull xahar, u lit-tfal u l-adoloxxenti ji;u bi [;arhom g[all-attivitajiet organizzati f’Jum il-G[arg[ur.

Organizzajna wkoll il-Jum

Dinji tal-Ikel, il-{u;;ie;a ta’ San :wann, il-Mixja sal-G[ar fi ]mien il-Milied, il-Festival Mediterranju, u attivitajiet sportivi fost [afna o[rajn.

Gvern li ja[dem mal-Kunsilli Lokali b’risq il-familji tag[na Il-familji tal-G[arg[ur ma

esperjenzawx biss kunsill lokali li ja[dem favur ilfamilji, i]da wkoll gvern li ja[dem favur il-familji.

Matul l-a[[ar snin il-gvern wettaq diversi pro;etti, kemm direttament kif ukoll permezz ta’ skemi, flimkien malkunsill, biex il-familji tag[na jg[ixu a[jar.

Infeta[ grawnd ;did talfutbol, gawdejna mill-iskema tal-public private partnership, skema dwar libreriji, skema dwar ener;ija alternattiva u skema biex aktar postijiet ikunu a//essibli.

Sar refurbishment talplaying fields, sar wi-fi fi :nien il-Pa/i, pannelli fotovoltaj/i, sar restawr u ftu[ tat-Torri tas-Semaforu,sar restawr u ftu[ tax-Xelter,

infeta[ Child Care Centre, twessg[et it-triq li tag[ti g[all-kamra tan-nar, restawr tal-Kappella ta’ San :wann, saret id-devoluzzjoni tasSearchlight Battery u [afna inizjattivi o[ra. {dimna g[all-familji u se nkomplu na[dmu g[allfamilji, g[ax il-politika talPN tpo;;i fi/-/entru lillindividwu u lill-familja.

Il-[idma favur il-familji tkompli

B[alma Kunsill Lokali mmexxi minn ma;;oranza tal-PN fil-G[arg[ur dejjem kien garanzija ta’ [idma bla waqfien, hekk se jkun kunsill lokali ;did immexxi minn ma;;oranza tal-PN filG[arg[ur.

Vot favur il-kandidati talPN nhar is-Sibt li ;ej, ifisser mhux biss vot favur illokalità, imma vot favur ilfamilji.

minn Mark Azzopardi Vi/i Sindku G[ajnsielem

Mark Azzopardi hu kandidat tal-PN g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-G[arg[ur

Vot favur il-PN hu vot favur il-familji Maltin

markazzopardi81@gmail.com

OPINJONI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

13

“X’fettillek [ri;t g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali, Charlie^” Hekk staqsieni [abib antik tieg[i u attivist fil-Partit Laburista. “U fi xju[itek!” kompla jg[idli b’nofs da[ka.

Kellu ra;un. U kieku [adt ilparir tieg[u lanqas kont ni;ri nnofs maratona tas-sena l-o[ra peress li xi[, g[ax veru li g[andi t-tikmix f’wi//i, xag[ar abjad u li ma bjadx waqa’.

Imma fil-verità x’;ieg[elni no[ro; g[all-elezzjoni talkunsill lokali? X’;ieg[elni li, minflok nintefa’ bilqieg[da xxatt g[ax-xemx ma’ o[rajn tampari u ngerger dwar il-[mie; tal-klieb u l-imbarazz kull fejn tara b’g[ajnejk, immur nitfa’ nnomina f’isem il-PN? Dott. Joseph Muscat, kap talPL gieg[elni. Mhux ;ie d-dar i[abbatli l-bieb, tafux, li ma tmorrux ta[sbu… Imma g[ax rajtu fl-a[barijiet mas-sindku xxatt tal-G]ira jipprova jsib kliem ta’ tif[ir g[all-[idma kbira talkunsill lokali b’ma;;oranza Laburista!

Jien stennejt se narah jifta[ar b’saqajh midfuna sal-pxiexen

fit-tajn ta’ Triq Stuart quddiem il-ka]in tal-Labour, imdawwar bir-residenti kollha tat-triq li kellha titlesta f’Awwissu u li s’issa g[adha ma tlestietx. I]da ninsab ]gur li titlesta qabel Awwissu li ;ej.

Triq Stuart ma taqsamx kontinenti, tafux, g[ax forsi fiha mal-mitejn metru kollox. Mitejn metru tajn bir-residenti msakkra fi djarhom. Imma l-pro;ett kien kbir. Akbar mill-bini ;did talparlament li tlesta qabilha!

U la semmejna s-sindku, tafu li minn kemm ilu fil-[atra qatt ma rajtu? Le. Qed nigdeb. Rajtu darbtejn. Darba fuq iz-zuntier g[al kun/ert mill-banda tallokal, bilqieg[da fuq quddiem bejn il-Kappillan u l-President tas-so/jetà, u darb’o[ra fuq ilbejt tal-ka]in tal-istess so/jetà waqt ri/eviment fil-;img[a talfesta. G[ax li hu tieg[u, tieg[u, is-sindku tag[na.

I]da mill-bqija la qatt rajtu jdur mat-toroq tal-G]ira jisma’ l-ilmenti u x-xewqat tarresidenti b[alma kien jag[mel

Albert Rizzo. La qatt rajtu jissorvelja xog[lijiet u jkellem lill-[addiema b[alma kien jag[mel Albert Rizzo. E[[, xi ]mien kien dak, ja[asra. Imma mur ;ibu lura!

Kont nit[assarhom lillkunsillieri, anki lil dawk laburisti, jippruvaw jag[mlu xi [a;a u [add minnhom ma jaf fejn hu s-sindku. G[ax la tibda tinten il-[uta minn rasha…

Povri l-laburisti li fdawh. U povri dawk in-nazzjonalisti li ma vvutawx biex [allew jitla’ lag[ar kunsill lokali li qatt kellna l-G]ira.

G[alhekk idde/idejt li no[ro; g[all-elezzjoni. G[ax inutli noqg[od ingerger u ma nag[mel xejn. Billi noqg[od inwa[[al f’dak u fl-ie[or, nitkellem b’nostal;ija g[al kunsilli lokali b’ma;;oranza nazzjonalista li wettqu xog[lijiet fejjieda g[arresidenti kollha tal-lokal, ma kont se nsolvi xejn. {assejtni b[alma kont [assejtni wara li kien tela’ Mintoff fl-1971, u kul[add kien

beda jgerger dwar kif dan bilmod il-mod beda jirfes fuq iddrittijiet tag[na l-Maltin. U kont qtjatha li flok ingerger nibda nag[mel xi [a;a.

L-istess issa. U b[ali [assew tlieta o[ra. Michael Borg li dejjem idur mat-triqat tal-G]ira, jara l-abbandun ji]died kuljum.

Joseph Muscat (le, mhux dak!) li [ass li l-komunità tal-G]ira kien jixirqilha [afna a[jar. U Victor Rutter, bi snin ta’ esperjenza b[ala kunsillier.

Issa, jekk Alla jrid, g[andna /-/ans li jkollna kunsill lokali serju li verament ikollu l-;id tarresidenti KOLLHA. A[na lerbg[a g[amilna l-ewwel pass.

I]da mhux minna l-erbg[a biss jiddependi s-su//ess ta’ kunsill lokali. Jiddependi wkoll minnkom, il-votanti tal-G]ira.

Minnkom jiddependi jekk tridux kunsill lokali li jixirqilkom jew le.

Charles Micallef St. John hu kandidat tal-PN g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-G]ira.

minn Charles Micallef St. John

Lesti nag[tu kunsill serju lill-G]ira …i]da dan jiddependi mill-G]irjani nfushom

I/-/ittadin u l-kunsilli lokali Nhar is-Sibt li ;ej f’35 lokalità f’Malta u f’G[awdex se jkunu qeg[din isiru l-elezzjonijiet talkunsilli lokali. Hekk kif ilkampanja tinsab fl-aqwa tag[ha /ertament li dan i]-]mien hu wie[ed impenjattiv [afna kemm g[alina b[ala kandidati b’mod individwali u b[ala grupp kif ukoll b[ala partit innifsu.

Fuq kollox hu fundamentali li l-ewwel prin/ipju u l-punt tattluq ta’ dan l-impenn u ta’ din il[idma ;enwinament ikunu linteressi ta/-/ittadin.

Personalment nista’ ng[id li l-kandidatura tieg[i g[allelezzjoni tal-Kunsill Lokali talMosta, barra li fiha nnifisha tatni opportunità li ni;i f’kuntatt aktar dirett ma’ firxa akbar ta’ nies fillokalità tieg[i, g[enitni wkoll nirrifletti fuq l-importanza ta’ Kunsill mag[qud u b’sa[[tu li bl-isforz ;enwin ta’ kull kunsillier#a jkollu l-abbiltà li bilfatti jkun qrib ta/-/ittadin u jg[inu j[oss dak is-sens ta’ identità fil-komunità.

Minkejja d-difetti kollha tag[na ta’ bnedmin li a[na, hi din il-mira li rridu nil[qu filkunsilli lokali.

Minbarra s-Sindki, ilkunsillieri fil-kunsilli lokali kollha ja[dmu fi [dan ilkomunità tal-lokal tag[hom b’mod volontarju. I]da g[andna nkunu konxji u g[andna napprezzaw il-fatt li x-xog[ol volontarju b’intenzjoni retta kapa/i jag[ti [afna sodisfazzjon lil min iwettqu.

Li tipprova tg[in persuna, li tipprova ssolvi problema, li tipprova ;;ib riforma jew bidla g[all-a[jar, li tipprova to[ro; b’su;;erimenti u b’ideat ;odda, li tipprova ;;ib tbissima fuq fomm xi [add, li sservi, li taqdi, huma kollha sodisfazzjonijiet li tgawdi l-frott tag[hom biss jekk fik jg[ix l-ispirtu tal-umiltà.

G[andna nkunu konxji li //ittadin ifittex u jrid jilma[ b’mod konkret id-don u l-valur tal-umiltà fil-kunsillieri kollha li jservuh fil-kunsill lokali g[ax b’hekk i[oss li l-kunsill hu qrib u mag[qud mieg[u.

I/-/ittadin m’g[andux ikollu g[alfejn i[ares lejn il-kunsilliera b[ala dak il-grupp ta’ persuni li f’xi okka]joni jkollhom xi si;;u ri]ervat g[all-apparenza u daqshekk.

Jekk ji;ri hekk din tista’ tkun indikazzjoni li n-nies qed titlef ilfidu/ja u tinsab f’riskju li tid[ol f’apatija li fa/ilment tfixkel il-;id komuni.

Il-kunsillieri ma jistg[ux ikunu sodisfatti quddiem realtà b[al din. Ikunu sodisfatti biss meta anke jekk l-etika titlobhom ipo;;u fuq si;;u ri]ervat, huma jkunu tassew konxji li dak issi;;u jfisser responsabbiltà talpoter li g[addilhom i/-/ittadin stess u li tieg[u jridu jag[tuh kont. ?ertament li f’lokalitajiet kbar b[alma hi l-Mosta fejn g[andek numru sostanzjali ta’ residenti mferxin fin-numru ta’ zoni u filperiferiji tal-lokal, l-isforz biex jin]amm kuntatt ma/-/ittadin irid ikun kemmxejn akbar.

Il-kuntatt li g[andu b]onn u li jfittex i/-/ittadin fil-kunsillieri eletti mhuwiex il-ftit kuntatt waqt il-kampanja qabel lelezzjoni biss imma fuq kollox il-kuntatt kontinwu tul ille;islatura kollha, anke biex hu jkun konxju ta’ x’tip ta’ [idma g[addejja fil-lokal. U, fuq kollox, konxju tal-kunsill lokali nnifsu u tar-rwoli tieg[u.

Ikollna nammettu li ssib persuni li jkollhom b]onn ta’ aktar in/entiv minn o[rajn biex forsi jit[ajru jie[du xi ftit talinteress. Madankollu dan m’g[andu g[alfejn jaqta’ qalb [add g[ax kultant, b[alma jg[idu, ‘bil-kelma t-tajba to[ro; il-far mit-toqba’.

Dan il-pro/ess g[andu jitmexxa b’rieda tajba u fuq ilprin/ipju tar-rispett s[i[ lejn lintelli;enza ta/-/ittadin.

Hekk naraw kif l-interessi ta//ittadin u l-kwalitajiet ta’ kull kunsiller#a jimxu id f’id.

Perswa]a li l-interssi ta/-/ittadin fil-lokalità jistg[u jit[arsu ferm a[jar jekk il-kunsillieri fil-kunsilli lokali j[addnu u j[addmu kwalitajiet b[alma huma lumiltà, il-;enwinità, l-onestà, iddisponibbiltà, il-[e;;a, lentu]ja]mu, il-perswa]joni u ddeterminazzjoni — kwalitajiet li jsostnu u li huma l-pilastri talpo]izzjoni u l-[idma tag[hom u tal-kunsilli nfushom.

Alison Tonna hi kandidata tal-Partit Nazzjonalista g[allelezzjoni tal-Kunsill Lokali talMosta.

minn Alison Tonna alisontonna@yahoo.co.uk

Ix-xog[ol volontarju kapa/i jag[ti sodisfazzjon lil min iwettqu

14

OPINJONI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Identità Qormija li tg[aqqadna u sseddaqna L-introduzzjoni tal-kun/ett ta’ gvernijiet lokali minn Gvern Nazzjonalista fl-1993 kien ]vilupp importanti g[al pajji]na u g[ar-residenti tad-69 lokalità li gawdew minnu. {al Qormi wkoll gawda minn dan li]vilupp.

Il-Kunsill Lokali Qormi, minkejja li jirrappre]enta lokalità definita b’karattru uniku li jikkmanda /ertu sens ta’ appartenenza, xorta ikkontribwixxa bil-bosta lejn li]vilupp tal-identità Qormija.

Pubblikazzjoni ta’ kotba dwar {al Qormi, tisbi[ ta’ diversi pjazez, restawr ta’ siti stori/i u l-bini ta’ monumenti huma biss ftit mix-xog[lijiet li se[[ew matul dawn is-snin. Dan kollu g[en biex din l-identità titkattar u ti;;edded.

Pjazez sbie[ li jixirqu lil {al Qormi Ftit tal-jiem ilu, il-Kap talOppo]izzjoni ippre]enta lkandidati laburisti g[all-Kunsill Lokali ta’ {al Qormi fi Triq

Dun :wakkin Schembri fejn ri/entement sar xog[ol ta’ tisbi[ mill-kunsill b’fondi tal-MEPA. B[al dejjem jien u s[abi kunsillieri nazzjonalisti appo;;jajna kull inizjattiva li qisniha fl-interess ta’ {al Qormi. G[alhekk ma nistax nifhem kif il-mozzjonijiet li ressaqt jien g[al tisbi[ madwar il-knejjes ta’ San Bastjan u ta’ San :or; kienu injorati u mitfug[a fuq l-ixkaffa millma;;oranza laburista li hemm fil-kunsill.

Kif kunsill b’ma;;oranza nazzjonalista (1998-2001) kien wettaq pro;etti ta’ tisbi[ fi Pjazza San Fran;isk u madwar it-Tribuna ta’ Pinto, Sindku u kunsill nazzjonalista ;did se jkun qed iwettaq pro;ett ta’

tisbi[ fi Triq il-Kbira, li jibda minn Pjazza San Fran;isk biex jg[aqqadha mal-knisja ta’ San :or; u pro;ett ie[or fil-pjazza tal-Gran Mastru ([dejn itTribuna ta’ Pinto) u madwar ilKnisja ta’ San Bastjan.

Pjazez sbie[ u frekwentati jag[tu l-[ajja lill-komunità u a[na determinati li nsebb[uhom u nie[du [siebhom.

Devoluzzjoni u [arsien tal-wirt storiku L-idea wara l-monument ta’ Pinto fid-da[la ta’ {al Qormi,

pro;ettat u mwettaq minn kunsill nazzjonalista — i]da kritikat anke jekk inawgurat minn kunsill laburista sussegwenti — kellu aktar [sieb li ji//elebra lil {al Qormi b[ala wie[ed u mag[qud milli xi [sieb sempli/i ta’ tisbi[ f’xi zona jew o[ra. Il-Qriema kburin bit-titlu ta’ Città Pinto.

Dan il-kunsill kompla fuq ilkunsilli ta’ qablu u permezz ta’ fondi mog[tija mill-gvern flimkien ma’ o[rajn allokati mill-kunsill lokali irrestawra numru ta’ statwi u ni/e/ stori/i fosthom in-ni//a ta’ San :wann tas-Salib u l-istatwi ta’ San Pawl, tal-Madonna tar-Ru]arju, ta’ San :or; u ta’ San Bastjan.

Kunsill ;did g[andu jkompli jassigura i]jed fondi biex dan ilwirt nibqg[u n[arsuh. Fl-istess [in g[andha ssir [idma flimkien mal-gvern /entrali biex issir aktar devoluzzjoni ta’ propjetà pubblika lil g[aqdiet non governattivi ta’ {al Qormi li jkunu lesti jid[lu g[all-[arsien ta’ wirt storiku tal-lokal.

Sa issa, il-gvern di;a g[adda xi propjetajiet fosthom xelter u mit[na lil xi g[aqdiet tal-lokal.

Jien u s[abi di;a qed na[dmu biex ikun hemm aktar g[aqdiet li jgawdu minn devoluzzjoni

g[addew, konna kapa/i ng[inu lill-g[aqdiet kulturali tag[na u l-membri tag[hom, inklu] ]g[a]ag[ mimlija entu]ja]mu, biex jorganizzaw festivals kulturali ta’ livell nazzjonali fosthom il-Festival tal-Inbid u Lejl f’ Casal Fornaro.

Dawn l-attivitajiet esponew is-sabi[ ta’ {al Qormi quddiem eluf ta’ Maltin u turisti. minn Ralph Puli ralph.puli@onvol.net

simili. Dan hu ka] /ar fejn meta jgawdu l-g[aqdiet, igawdi wkoll {al Qormi g[aliex propjetà mitluqa tkun restawrata u ting[ata l-[ajja mill-;did g[at-tgawdija ta’ kul[add. ?elebrazzjoni tal-kultura u t-tradizzjoni Il-volontarjat hu s-sinsla ta’ komunità b’sa[[itha. Je[tie; li nkomplu nsa[[u r-rabta li di;a hemm bejn il-kunsill u lg[aqdiet tal-lokal biex

inwettqu aktar xog[ol g[al {al Qormi.

Kunsill b’ma;;oranza nazzjonalista (1998-2001) kien mhux biss rawwem koperazzjoni ba]ata fuq rispett re/iproku i]da ifformalizza din il-koperazzjoni permezz ta’ iffirmar ta’ kuntratt storiku u innovattiv mat-tliet baned tal-lokal.

Aktar tard kuntratti simili kienu iffirmati wkoll malg[aqdiet ta]-]g[azag[ tallokal. Dawn il-kuntratti ipprovdew finanzjament essenzjali biex l-g[aqdiet tallokal jiffjorixxu.

Permezz ta’ fondi ;ejjin mill-gvern, fis-snin li

Grawnd tal-futbol ;did F’{al Qormi l-istorja flimkien mal-festi, kienu minn dejjem sors qawwi ta’ identità.

Ni//elebrawhom bil-kbir u blaqwa mod. I]da l-isport hu sors modern ta’ identità li ma jistax ikun injorat, anke min[abba d-

diversi benefi//ji li g[andha din l-attività.

Dan l-a[[ar il-gvern inawgura l-grawnd il-;did talfutbol ta’ {al Qormi — grawnd sabi[, bil-[axix artifi/jali, biddwal, bil-klinika u b’kull essenzjalità li je[tie; kumpless tal-futbol modern.

Minn dan l-investiment se jgawdu wkoll mijiet ta’ tfal li jattendu fin-nursery tal-klabb ta’ Qormi FC. I/-/elebrazzjoni tal-inawgurazzjoni kienet mhux biss espressjoni ta’ sodisfazzjon minn dawk kollha li tant iddedikaw [in g[al dan il-klabb i]da wkoll xhieda tal-qawwa tal-isport b[ala sors ta’ identità u sors ta’ g[aqda ta’ komunità daqstant kbira.

Fl-a[[ar snin, filwaqt li nsistejna mal-gvern biex {al Qormi jkollu fa/ilitajiet sportivi mill-aqwa, appo;;jajna lparte/ipazzjoni tal-kunsill fi skemi tal-Gvern li tawna eluf ta’ ewro biex g[amilna diversi programmi sportivi g[allkomunità Qormija.

Fost dawn insemmi l-After

Schools Sports Programme li jsir fit-tliet skejjel tal-istat f’{al Qormi, il-maratona atletika ta’ {al Qormi u l-fitness classes g[all-adulti.

Aktar ri/erka u pubblikazzjonijiet Ir-ri/erka storika u l-

pubblikazzjoni tag[ha tqanqal interess fl-identità tal-komunità.

Kunsill b’ma;;oranza nazzjonalista (1998-2001) kien beda b’dawn ilpubblikazzjonijiet u sa[ansitra kien qassam ktieb dwar l-istorja ta’ {al Qormi f’kull dar bla [las. Ir-ri/erka kienet saret, ming[ajr [las i]da b’[afna im[abba lejn {al Qormi, minn Dr Joseph Grima. {afna Qriema g[adhom jg[o]]u dak il-ktieb sal-lum.

Je[tie; li dik ir-ri/erka titkompla u g[alhekk kunsill ;did g[andu ja[dem fuq dan filwaqt li jkompli jippromwovi l-pubblikazzjoni ta’ ri/erka storika dwar il-lokalità u lkomunità tag[ha.

Identità b[ala mezz ta’ g[aqda Il-promozzjoni ta’ identità Qormija, anke kif spjegajt, hi pedament sod g[all-bini ta’

komunità Qormija ba]ata fuq lg[aqda, l-inklu]joni u ssolidarjetà.

Fl-a[[ar snin jien u s[abi dejjem imxejna fuq il-prin/ipju li x-xog[ol isir l-a[jar meta linteress ta’ {al Qormi, wie[ed u mag[qud, isaltan fuq kull interess.

Dan kien u jibqa’ l-impenn tieg[i u ta’ s[abi.

Ralph Puli hu Minority Leader tal-Kunsillieri PN ta’ {al Qormi u kandidat g[all-elezzjoni tal-10 ta’ Mejju, 2012

Kunsilliera g[all-Mostin kollha I]-]mien jg[addi u ma jistenna lil [add. Hekk ukoll g[adda ]]mien tal-Kunsill tal-Mosta.

Re;g[et waslet elezzjoni o[ra, li b[alma jaf kul[add se ssir nhar is-Sibt li ;ej 10 ta’ Marzu 2012.

Sadattant, jiena se ner;a’ nikkontesta din l-elezzjoni talKunsill Lokali tal-Mosta g[ax nemmen bis-s[i[ li bil-fidu/ja tag[kom il-Mostin, nista’ ner;a’ nkun kunsilliera u b’hekk inkun nista’ ner;a’ nibda na[dem minn qalbi b[alma g[amilt meta kont kunsilliera bejn l-2004 u l2007.

Mill-2007 sal-2011 kont ukoll kunsilliera i]da ma stajtx nag[ti sehmi kif xtaqt u se nfisser g[aliex. Mill-2004 sal-2007 fil-Mosta kellna kunsill b’ma;;oranza nazzjonalista u g[aldaqstant, f’dak i]-]mien, is-Sindku kien fdali r-responsab-biltajiet g[a]-]g[a]ag[ u l-anzjani.

Madankollu, mill-2007 sal2011 il-kunsill sab ru[u mmexxi minn ma;;oranza laburista u lili ne[[ewli ddekasteru li kont fih. B’hekk ma stajtx inkompli b’attivitajiet g[a]-]g[a]ag[ u l-anzjani li huma l-mimmi ta’ g[ajnejja.

G[aldaqstant, din id-darba se ner;a’ nikkontesta bit-tama li jekk bil-fidu/ja tag[kom ner;a’ nin[atar kunsilliera, is-Sindku b’ma;;oranza nazzjonalista jkun jista’ jafdali l-kura ta]]g[a]ag[ u l-anzjani mill-;did.

B’hekk inkun nista’ nkompli norganizza attivitajiet kemm b’risq i]-]g[azag[ kif ukoll lanzjani.

Matul dawk it-tliet snin, kif jaf kul[add, kont organizzajt bosta attivitajiet u kont nitg[axxaq nara nies ta]-]ew; fehmiet politi/i jifir[u flimkien.

G[aldaqstant, [bieb, jiena nwieg[dkom li jekk bil-fidu/ja tag[kom ner;a’ nkun eletta, inkun kunsilliera tal-Mostin

kollha hu ta’ liema kulur hu, filwaqt li lesta nag[ti lg[ajnuna tieg[i lil min ikollu b]onnha g[ax hekk jixraq lil Mosta u lill-Mostin.

Nixtieq nag[mel ukoll ]ew; appelli. L-ewwel appell lillkandidati kollha biex issa li tefg[u n-nomina jkunu /erti li jekk ikunu eletti jkunu jistg[u jag[tu l-kontribut tag[hom bla tfixkil, sin/ier u bla piki.

In[e;;e; g[alhekk biex kull kandidat elett b[ala rappre]entant tal-poplu g[andu jibqa’ f’kuntatt kontinwu malelettorat g[ax ikun hu li jtellg[u. Dan hu dmiru.

Ma ninsewx li l-kunsilli lokali, ma[luqa minn Gvern Nazzjonalista, illum saru storja ta’ su//ess. Diffi/li nimma;ina lokalità li tg[addi ming[ajrhom. Bi]]ejjed insemmi l-esperjenza ta’ lokalitajiet li fallew b[alma kienet dik tal-Mosta.

L-appell l-ie[or irrid

nag[mlu g[all-elettorat kollu.

Araw lil min se tivvutaw g[aliex bil-vot tag[kom se tele;;u kunsill g[al erba’ snin u jekk, matul dawn l-erba’ snin, ikollna kunsill serju g[andu jag[mel lil Mosta ;enna tal-art.

B’hekk in;ibu dak li tlifna matul dawn l-a[[ar erba’ snin.

Fl-a[[ar nett, nawgura su//ess lill-kandidati kollha u minn qalbi nselli g[all-Mostin inklu]i dawk il-familji ;odda li ;ew joqog[du fir-ra[al sabi[ tag[na g[ax issa dawn inqisuhom Mostin b[alna.

Nixtieq nisku]a ru[i ma’ dawk il-familji li ma l[aqtx niltaqa’ mag[hom madankollu lil dawn xorta nwieg[dhom lg[ajnuna tieg[i jekk ji;u b]onnha.

Nirringrazzjakom bilquddiem.

Marthese Mifsud hi kandidata tal-PN g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Mosta

minn Marthese Mifsud

Inwieg[ed li na[dem b’risq i]-]g[a]ag[ u l-anzjani

OPINJONI

15

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Kunsill g[al-lokalità jew kunsill g[all-partit^ Il-vi]joni kienet wa[da — dik li jitwieldu kunsilli g[allokalitajiet, kunsilli g[arresidenti, kunsilli biex jitkattar il-;id f’kull belt u ra[al li g[andna f’Malta u G[awdex.

Illum, dik il-vi]joni saret realtà,u l-lokalitajiet, filma;;oranza assoluta tag[hom sfruttaw dik lambizzjoni biex illum g[andna lokalitajiet a[jar, aktar moderni u aktar attrezzati biex jilqg[u lisfidi li qed joffri dan ilmillennju.

Il-fatt li l-gvern /entrali idde/ieda li jitlaq ftit millpoteri tieg[u favur ilgvernijiet lokali, ma fissirx li dan b’xi mod [arab mirresponsabbiltà tieg[u lejn irresidenti u lejn il-lokalitajiet.

Biss biss, fl-a[[ar erba’ snin il-gvern investa ’l fuq minn 160 miljun ewro, biex a[na lkoll ng[ixu fi bliet u r[ula a[jar.

Din hi xhieda ta’ kemm il-gvern /entrali g[andu g[al qalbu r-residenti u l-lokalitajiet.

Grazzi wkoll g[all-Partit Nazzjonalista, il-kunsilli llum g[andhom l-opportunità li j;ibu flus mill-Unjoni Ewropea, u f’dawn l-a[[ar erba’ snin il-kunsilli lokali flimkien irnexxielhom jattiraw ’il fuq minn 8.5 miljuni ewro mill-UE. G[alkemm il-kunsilli twelldu mill-PN, xog[olhom hu li jservu lil-lokalitajiet u mhux lil xi partit. Dan kollu huwa indikat, spjegat u mnaqqax fil-manifest li l-PN fassal g[all-elezzjonijiet talkunsilli lokali tas-Sibt li ;ej.

Mal-ewwel daqqa t’g[ajn, wie[ed jinduna kemm il-PN g[andu g[al qalbu l-familji tag[na. Ix-xog[ol kollu li se jsir fil-le;islatura li jmiss hu mmirat biex il-familji tag[na jkollhom [ajja a[jar fillokalità tag[hom.

minn Matthew Paris matthew.paris@gmail.com

Dan kollu se jsir permezz tat-tliet prioritaijiet imfasslu li huma: (1) pro;etti ta’ infrastruttura fil-lokalità; (2) il-[idma so/jali fil-lokalità; (3) l-i]vilupp tal-kummer/ fil-lokalità.

Dan juri bi/-/ar kemm irrwol tal-kunsilli fis-so/jetà tag[na llum inbidel.

Il-kunsill m’g[adux fost lo[rajn, limitat biss biex jie[u [sieb il-manutenzjoni tallokalità u ji;bor l-iskart. IlKunsill g[andu obbligu li jibni u sa[ansitra jimplimenta vi]joni g[al-lokalità tieg[u.

Dan jista’ jsir biss jekk, fittmun jintg[a]lu l-a[jar nies, bla[jar pjan, u bl-a[jar manifest.

Bla taqliq ng[id, li dan jista’ ji;i offrut biss permezz talkandidati tal-PN. I]da ppermettuli nag[mel parentesi fuq il-lokalità tieg[i, u /ioè dik tal-Furjana.

Illum, aktar minn qatt qabel, in-nies tal-Furjana jist[oqqilhom is-ser[an talmo[[, illum aktar minn qatt qabel ir-residenti kollha Furjani]i jixirqilhom kunsill lokali li ji]gura l-interessi ta’ kull resident; illum aktar minn qatt qabel, il-lokalità talFurjana jist[oqqilha vi]joni — biex il-lokalità tag[na timra[ ’il quddiem u tkun tista’ ti]gura futur a[jar.

Bl-ebda mod ma rrid in[ares lejn il-passat — jien irrid, flimkien ma’ s[abi, na[dem g[al futur a[jar tal-lokalità.

Grazzi g[all-PN, il-Furjana kienet importanti u strate;ika fil-passat. Kienet strumentali meta kienet akkwistata lIndipendenza; hi lokalità li toffri l-post tax-xog[ol lil mijiet ta’ [addiema Maltin, kif ukoll hi essenzjali llum g[at-turisti li ji;u pajji]na permezz tal-cruise liners.

Dan kollu g[andu jimlina b’kura;; u b’determinazzjoni li l-Furjana tista’ ter;a’ ssir ;ojjell.

Din hi l-vi]joni tieg[i g[allFurjana — din hi l-istedina tieg[i lil kull Furjani] — ejja na[dmu lkoll f’direzzjoni wa[da biex ner;g[u npo;;u lill-Furjana fil-post fejn verament jixirqilha.

Matthew Paris hu kandidat tal-PN g[all-elezzjoni talKunsill Lokali tal-Furjana

Il-vu/i tal-Qriema kollha B[al-lum ;img[a kollox ikun g[adda – b[alissa nkunu di;a’ nafu l-ezitu talelezzjonijiet lokali. U g[al min ji;i elett, tibda l-[idma biex dak li tkellimna [afna dwaru nibdew inwettquh filprattika.

Fl-a[[ar jiem ]ort diversi familji Qriema. Tkellimt man-nies. Kont vi/in in-nies, u smajt il-kummenti u ssu;;erimenti tag[hom. Fadal l-a[[ar ftit jiem, u hekk se nkompli nag[mel — in]omm kuntatt dirett ma’ kul[add biex verament nimxi fuq isslogan li g[a]ilt g[al din lelezzjoni — li nkun ‘il-vu/i tieg[ek’ u nwassal laspirazzjonijiet u x-xewqat li dwarhom kellmuni bosta Qriema tul din il-kampanja.

Kunsill li jrid jisma’ u jwettaq

Kul[add jaf kemm {al Qormi fl-a[[ar 20 sena kiber fil-popolazzjoni tieg[u blespansjoni ta’ bini malperiferija kollha. Insibu zoni b[al dawk Tal-Blat, Ta’ Farzina u lejn {a]-}ebbu; li fihom jg[ixu mhux biss Qriema izda anke nies li ri/entement ;ew minn barra r-ra[al.

Barra minn hekk, anke fi//entru l-antik tal-Belt Pinto qed naraw ri;enerazzjoni ta’ djar antikissimi li issa qed ikunu konvertiti — inklu] minn familji li mhumiex Maltin.

Dan kollu qed joffri sfida, li forsi ftit kienet indirizzata.

Dawn in-nies ]gur li g[andhom b]onnijiet ferm

differenti minn dawk li joqog[du fi/-/entru. Hekk qaluli u[ud mill-familji li joqog[du f’dawn iz-zoni – “lilna [add ma jiftakar fina [lief fl-elezzjoni”.

G[alhekk irridu na[dmu biex noffru servizz millaqwa lill-anzjani li jg[ixu fittruf tar-ra[al tag[na, lit-tfal li kuljum ikollhom jin]lu fi//entru, u lin-nisa tad-dar li j[abbtu wi//hom ma’ diversi diffikultajiet, partikolarment jekk dawn ma jkunux isuqu.

Kif jista’ jsir dan? Lewwel u qabel kollox, ilKunsill g[andu ji;bor lilmenti kollha ta’ dawn innies u jara x’inhuma lproblemi. Ma nistg[ux nibqg[u bil-mentalità li nissakrru fil-bini amministrattiv.

It-tieni, u l-aktar [a;a importanti hi li nibqg[u man-nies – nisimg[u linnies, kontinwament.

Imbag[ad, bil-[idma tag[na, irridu nil[qu l-aspirazzjonijiet tag[hom.

Pro;etti mill-Gvern f’{al Qormi Il-Gvern ?entrali di;a’ qed jimxi fuq din il-linja. U dan sar permezz ta’ diversi pro;etti li twettqu fil-Belt Pinto fl-a[[ar snin.

Tiskanta, imma tant sar xog[ol li forsi ninsewh.

Insemmu fost l-o[rajn l-iskola l-;dida f’Tal-{andaq li hi attrezzata bl-aqwa

tekonolo;ija u bi klassijiet state-of-the-art. Skola o[ra g[all-bniet li qed tinbena flistess zona. Kif ukoll l-

Joseph Muscat u l-komiks Sfortunatament, mhux listess jista’ jing[ad g[allPartit Laburista. Dan g[aliex g[adu sal-lum jg[id li jrid jivvota kontra l-Li;i talEdukazzjoni – b’kuntrast ma’ Gvern Nazzjonalista li g[alih l-edukazzjoni ta’ uliedek ti;i l-ewwel u qabel kollox.

Iva, hi sfortuna li g[andna

minn Robert Cremona robert.cremona@media.link.com.mt

investiment li ma waqaf xejn fl-iskejjel primarji u l-librerija pubblika.

Saru wkoll bosta pro;etti ta’ restawr u tisbi[. Il-gvern lesta z-zuntier tal-knisja ta’ San :or;, sar iz-zuntier mad-dawra tal-knisja ta’ San Bastjan u permezz ta’ skema tal-gvern kienu restawrati diversi statwi fit-toroq tag[na u bini storiku.

Dan biex ma nsemmux ilpro;ett importanti fil-wied li kompla jtaffi l-problema talg[arg[ar, it-toroq ;odda f’{al Qormi li nbnew mill-gvern, u lattivitajiet kulturali fi]-]ew; parro//i li kollha sabu lappo;; ta’ skemi ma[ru;a mill-gvern.

Fost l-aktar pro;etti importanti, wie[ed ma jridx jinsa l-Kumpless il-;did ta’ Qormi FC, inawgurat ftit tal;img[at ilu mis-Segretarju Parlamentari Clyde Puli – e]empju /ar ta’ kif, grazzi g[all-[idma diretta tal-Gvern, igawdu t-tfal tag[na.

Oppo]izzjoni li mo[[ha biss fil-komiks. Partit Laburista li [siebu f’Casper u Tom & Jerry, i]da jinsa li n-nies iddejqu b’dan it-tip ta’ lingwa;;.

Il-PN hu differenti – u ddifferenza to[ro; /ara anke fil-proposti li ressaqna g[al {al Qormi f’din l-elezzjoni lokali.

Fost l-o[rajn, ninsabu kommessi li f’{al Qormi nag[tu bidu g[al programm ta’ bini ta’ bankini u toroq ;odda, isir pro;ett ta’ tisbi[ fi Triq il-Kbira u fil-Pjazza tal-Gran Mastru, u jsir dawl f’zoni li g[adhom mudlama.

Nemmnu li l-attivitajiet kulturali g[andhom jibqg[u jissa[[u, filwaqt li na[dmu biex permezz ta’ pubblikazzjonijiet dwar listorja ta’ {al Qormi, in]ommu [aj il-karattru ta’ din il-belt.

Fuq kollox, meta tkellimt mal-Qriema l-aktar [a;a li jsemmu hi l-problema so/jali li te]isti f’zoni partikolari.

G[aliex iva, hawn familji li je[tie;u g[ajnuna… u DIN g[andha tkun prijorità g[alina, mhux il-komiks ta’

Joseph Muscat. Il-familji ji;u l-ewwel! Kif anke jg[id b’mod /ar il-programm elettorali tal-PN g[al dawn lelezzjonijiet.

Grazzi lill-familji Qriema Fl-a[[arnett, nixtieq nag[laq dan l-a[[ar artiklu tieg[i qabel l-elezzjoni tasSibt b’messa;; wie[ed –

importanti li kul[add jivvota lill-kandidati KOLLHA talPartit Nazzjonalista.

B[ala tim, a[na nemmnu li l-proposti li qed inressqu huma proposti li jfissru futur isba[ g[all-Qriema kollha, g[at-tfal u ]-]g[a]ag[, g[allanzjani, g[all-[addiema, kif ukoll g[al dawk li g[andhom negozju f’{al Qormi.

Fuq nota personali – nixtieq niskuza ru[i ma’ dawk kollha li mhux se nkun il[aqt zort tul din ilkampanja.

Jien qed nikkontesta din lelezzjoni g[aliex nemmen, b’umiltà, li bil-kapa/itajiet tieg[i u bl-im[abba kbira li g[andi g[al din il-belt nistg[u, flimkien, noffru futur isba[ g[al {al Qormi.

Biex naraw ir-ra[al tag[na fuq l-istess livell ta’ bliet o[ra Ewropej. Biex naraw ilfamilji tag[na jg[ixu f’ambjent isba[ u b’postijiet ta’ rikreazzjoni siguri.

U biex naraw lit-tfal tag[na jirnexxu u jkunu kburin jg[idu bla mist[ija li huma Qriema.

Robert Cremona hu kandidat tal-PN g[allKunsill Lokali ta’ {al Qormi

16

OPINJONI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

G[ajnsielem – /ertifikat ta’ su//ess g[all-PN M’g[andix dubju li llum [add ma jiddubita t-titjib fil-kwalità ta’ [ajja li l-kunsilli lokali ;abu fil-lokalitajiet tag[na.

Il-kunsilli lokali ;abu bidliet kbar f’pajji]na spe/jalment fil-qasam ambjentali, so/jali, kulturali u fl-edukazzjoni.

Il-Kunsilli da[lu fil-[ajja tal-komunità u sa[ansitra qed ikunu promoturi ewlenin talbidliet f’pajji]na. Xhieda ta’ dan huma l-kisbiet kbar li twettqu fil-lokalità ta’ G[ajnsielem matul it-18-il sena mit-twaqqif tag[hom.

Kwalità ta’ [ajja a[jar

Hekk kif ninsabu ftit ;ranet bog[od mill-elezzjonijiet talkunsilli lokali f’35 lokalità fosthom G[ajnsielem, xieraq nie[du din l-opportunità biex in[arsu lura u naraw il-bidla li verament saret fir-ra[al tag[na mill-1994 sal-lum.

Sa mill-bidu nett linfrastruttura u pro;etti kapitali ng[ataw prijorità kbira.

Dan wassal g[all-bini ta’ diversi pjazez u monumenti fosthom Pjazza 10 ta’ Di/embru (li tinsab ta[t ilka]in tal-banda), Pjazza tadDehra, Pjazza l-Qadima u lmonument tal-vittimi talgwerra.

Saru diversi xog[lijiet ta’ tisbi[ f’numru ta’ toroq, playing-fields u belvederes.

Bdew isiru attivitajiet

kulturali u so/jali b[al Bethlehem f’G[ajnsielem, G[ajnsielemFest u l-Premju :ie[ G[ajnsielem.

Ittie[du wkoll diversi inizjattivi fil-qasam taledukazzjoni u sport filwaqt li l-g[aqdiet ewlenin tar-ra[al ibbenifikaw minn diversi skemi ta’ g[ajnuna.

Permezz ta’ fondi millgvern /entrali, it-toroq residenzjali ta’ G[ajnsielem illum huma kollha miksijin b’wi// ;did. Jekk sempli/iment tqabbel ir-ritratti ta’ G[ajnsielem qabel l-1993 ma’ dawk tal-lum, mal-ewwel tinduna li t-tibdiliet li saru huma kbar… u kbar tassew!

Jinfeta[ ic-/entru /iviku

Ilbiera[ filg[axija l-Prim Ministru Lawrance Gonzi inawgura pro;ett ie[or importanti g[all-komunità ta’ G[ajnsielem bil-ftu[ ta’ /entru /iviku ;did mibni filqalba tar-ra[al. Dan i/-/entru hu mg[ammar bl-a[[ar teknolo;ija u se jservi b[ala one-stop-shop g[ar-residenti permezz ta’ servizz ta’ customer care tal-kunsill lokali, librerija, g[assa talpulizija, ber;a, internet cafe, sala tal-komunità u posta.

Ftit tal-;img[at ilu, ilKunsill attwali beda wkoll ixxog[ol fuq l-G[ajn tal{asselin biex din tkun restawrata g[all-istat ori;inali.

joffri diversi proposti u inizjattivi li se jkomplu jibnu fuq it-tajjeb li di;a sar.

Punti Ewlenin fil-Pjan ta’ [idma 2012 –2015 Il-kunsill lokali se ja[dem fuq Pjan ta’ Azzjoni g[al

minn Kevin Cauchi pn.ghajnsielem@gmail.com

Partit li jemmen fil-Kunsilli Lokali Iva, f’G[ajnsielem sar progress kbir. Jekk xejn, ilprin/ipju tas-sussidjarjetà ssarraf f’ri]ultati konkreti.

I]da dan kollu ma sarx b`kumbinazzjoni tafux! Dan sar g[aliex il-pjan ta’ [idma ta’ kull amministrazzjoni dejjem kien ibba]at fuq ilvaluri u prin/ipji tal-PN. E]empju /ar hu l-manifest elettorali li l-PN nieda g[al din l-elezzjoni fejn ipo;;i lfamilji tag[na fi/-/entru tal[idma politika. Dan ilmanifest hu mibni fuq ixxog[ol u fuq dak kollu li jippermetti lill-familji tag[na jg[ixu [ajja ta’ kwalità tajba.

Il-PN fassal ukoll programm ambizzju] g[allokalità ta’ G[ajnsielem li

G[ajnsielem b[ala lokalità sostenibbli. Dan il-pjan hu mibni fuq vi]joni g[allg[axar snin li ;ejjin bl-g[an li jipprovdi mudell ta’ immani;;jar li jg[in il-kunsill imexxi l-lokalita’ lejn stil ta’ [ajja aktar sostenibbli.

L-art mag[rufa b[ala Ta’ Passi se tinbidel f’/entru ta’ rikreazzjoni g[all-familji filwaqt li jkompli jikkumplimenta l-attività ta’ Bethlehem f’G[ajnsielem.

Se titjieb l-a//essibbiltà u jinbnew fa/ilitajiet ;odda filbajja tax-Xatt l-A[mar Se jsiru diversi pro;etti filPjazza tad-Dehra fosthom ilbini tal-G[ajn tal-{asselin, ilftu[ ta’ xelter tal-gwerra, ilpavimentar u l-bini mill-;did tal-pedestall tal-monument ta’ An;lu Grech bil-;ebel talqawwi u se tinbena mill-;did l-arkata fil-wied il-kbir.

Il-Kunsill se jkompli ja[dem fuq il-pro;ett ta’ tisbi[ tal-pjazza ewlenija biex jintla[aq ftehim mal-knisja u din ting[ata l-;ie[ li [aqqha.

Ti]died il-promozzjoni ta’ attivitajiet kulturali, so/jali u sportivi kif ukoll ledukazzjoni fuq l-ambjent.

Jitwaqqaf sotto-kumitat li se ja[dem mill-qrib marresidenti Maltin u barranin li ;ew joqog[du fil-lokalità tag[na biex dawn i[ossuhom parti mill-komunità G[ajnslemi]a.

Infittxu li nippromwovu limpjiegi lokali, niffa/ilitaw li]vilupp tal-qasam tal-biedja sostenibbli u ni]viluppaw u nippromwovu s-snajja’ e]istenti u s-settur ta larti;;janat.

Ta[lita ta’ esperjenza u ideat ;odda Il-Partit Nazzjonalista qieg[ed jippre]enta seba’ kandidati g[al din l-elezzjoni

li bejniethom joffru kontinwità fil-[idma ta’ progress li g[addej minnu rra[al tag[na filwaqt li jifta[ il-bibien g[al ideat ;odda.

L-g[a]la ta’dawn ilkandidati toffri ta[lita ta’ esperjenza u ener;ija ;dida li flimkien jiggarantixxu la[jar interessi g[ar-ra[al tag[na.

Mela ejja nkomplu nibnu u na[dmu fuq din l-istorja ta’ su//ess! Ta[lix il-vot tieg[ek.

Nhar is-Sibt li ;ej ivvota lill-kandidati tal-Partit Nazzjonalista.

Kevin Cauchi hu lPresident tal-Kumitat Sezzjonali Nazzjonalista ta’ G[awdex.

Manifest li jkompli jqarribna lejn in-nies Nhar is-Sibt 18 ta’ Frar attendejt seminar g[allkandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista g[allelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali.

F’dan is-seminar tnieda lmanifest politiku g[allelezzjonijiet tal-kunsilli lokali.

It-tema ewlenija kienet: Lokalitajiet g[all-Familji Tag[na. Dan juri s-serjeta` u d-direzzjoni /ara li fiha rridu naslu biex il-familja tkun verament fi/-/entru.

Il-manifest elettorali jiffoka fuq diversi setturi: b[all[idma so/jali, l-infrastruttura, l-ambjent u titjib fil-qasam kummer/jali lokali.

Fil-Ba;it g[as-sena 2012, gvern immexxi mill-PN ]ied il-fondi g[al €32 miljun filba;it tal-Kunsilli Lokali fuq perjodu ta’ erba’ snin. B’dan il-mod se nkunu nistg[u nag[tu servizz a[jar lillfamilji.

Il-qasam so/jali, edukattiv u ambjentali Il-Gvern nieda bosta skemi biex il-kunsilli lokali

jorganizzaw aktar attivitajiet u jie[du inizjattivi fil-qasam so/jali, edukattiv u ambjentali.

Il-[idma so/jali hi essenzjali biex kull individwu jing[ata l-importanza li jist[oqqlu.

Il-kunsilli lokali jridu jkunu miftu[in g[ad-djalogu ma’ kul[add: mat-tfal, mal-familji, ma]-]g[a]ag[ u mal-anzjani.

L-infrastruttura u l-[arsien tal-ambjent Dan il-manifest elettorali hu

gwida g[al dawk kollha li jridu jsebb[u u j[arsu lambjent u l-infrastruttura.

B’hekk g[andu jkun hemm dejjem aktar toroq, bankini, pjazez u ;onna pubbli/i, biex it-tfal u l-familji jg[ixu f’ambjent isba[ u a[jar.

Dan kollu g[andna nwettquh g[all-;id tal-familji u r-residenti tal-lokalitajiet tag[na.

Il-komunità kummer/jali lokali Il-manifest elettorali g[andu l-iskop li jistimula lillkunsillieri biex jassiguraw ittrasparenza fl-amministrazzjoni tal-kunsill lokali b’risq il-komunità fit-t[addim talfondi pubbli/i.

Barra minn hekk, il-kunsill

lokali g[andu ja[dem biex ji]gura li l-komunità kummer/jali tkun ta’ servizz

lejn dawk kollha li jag[mlu u]u minnha b’mod spe/jali lejn ir-residenti.

L-interess tal-bniedem g[andu jkun il-mira tag[na.

G[aldaqstant, il-profitt m’g[andux ji;i qabel iddinjita` tal-bniedem.

Hu essenzjali li dak li jkun i]omm f’mo[[u li l-aspett ekonomiku ta’ kull lokalità hu sors ta’ [olqien ta’ ;id u xog[ol fil-komunità. B’dan ilmod inkunu qed na[dmu g[al komunità b’mod s[i[.

Permezz ta’ inizjattivi ;odda nkomplu ni;;eneraw lattività kummer/jali billi jin[oloq aktar xog[ol u fuq kollox xog[ol ta’ kwalità a[jar.

Il-manifest elettorali j[e;;e; lil dawk kollha involuti fil-qasam kummer/jali biex jipparte/ipaw fil-komunità permezz ta’ Corporate Social Responsibility.

Dan ikompli juri l-impenn tal-gvern biex isa[[a[ issettur kummer/jali f’kull lokalità.

“Inkunu qrib in-nies” Fl-g[eluq tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista nhar il-{add li g[adda li kien jinkludi l-

elezzjoni g[al [atra ta’ Kap tal-PN il-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi g[alaq billi esprima x-xewqa li “in]idu l-[e;;a li nkunu qrib in-nies”. Flimkien g[andna na[dmu biex inkunu qrib is-so/jetà, vi/in il-familji u l-individwi kollha.

Fid-diskors tieg[u, il-PM nieda diversi inizjattivi biex il-PN jkun aktar mal-poplu, tal-poplu, u g[all-poplu.

Inizjattivi ;odda biex il-PN jersaq iktar vi/in tan-nies.

Biex partit ikun iktar rilevanti rridu no[olqu struttura biex nersqu vi/in tan-nies anke permezz taddjalogu [aj u home visits. Dan g[aliex il-politika hi tan-nies u g[an-nies.

Il-politika hi meta tkun disponibbli li tag[mel il-;id ma’ kull individwu. B’hekk dan il-manifest elettorali g[allokalitajiet tag[na hu xhieda tal-politika tal-Gvern immexxi mill-PN, li dejjem hu vi/in ta//ittadin. It-tis[i[ tal-komunita` irid ikun il-punt tat-tluq biex flimkien intejbu l-kwalità tal[ajja ta’ kull individwu fillokalitajiet tag[na.

Jerome Caruana Cilia hu kandidat tal-PN g[all-Kunsill Lokali ta’ {al Qormi.

minn Jerome Caruana Cilia jcaruanacilia@gmail.com

Direzzjoni /ara> il-familja trid tkun fi/-/entru tal-politika tag[na

OPINJONI

17

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

{ajja ta’ kwalità fis-Si;;iewi Nhar is-Sibt li ;ej, i/-/ittadini ta’ nofs il-lokalitajiet ta’ Malta u G[awdex huma msej[a biex jag[]lu dawk il-kandidati li jixtiequ jservu b[ala r-rappre]entanti fil-lokalitajiet rispettivi.

Kul[add jag[mel ;udizzju tieg[u dwar il-[idma li saret f’dawn is-snin. M’hemmx dubju li l-Kunsill tas-Si;;iewi kien ta’ servizz denju lejn i//ittadini tieg[u.

Nixtieq insellem lis-Sindku uxxenti, il-Perit Robert Musumeci, li g[al dawn la[[ar g[axar snin mexxa dan il-kunsill. Matul dawn is-snin, il-kunsill tas-Si;;iewi kien fost dawk li ta wi// ;did lill-ikbar numru ta’ toroq mil-lokalitajiet l-o[ra.

Hekk jixraq wara kollox. Li t-toroq ta’ kull lokalità jkunu tajbin hu aspett mill-aktar ba]iku fil-hidma tal-kunsill.

Il-kunsill, i]da, m’g[amilx dan biss. Bdiet tkun organizzata l-wirja agrarja, biddedikazzjoni tal-kunsillier Joe Sammut, li tat lura lis-Si;;iewi dak li jixraqlu. Is-Si;;iewi hu dak li hu – ra[al agrikolu.

Dan l-aspett fa/li jintilef mal-mog[dija ta]-]mien, u huma l-kunsillieri fid-dmir li jippreservaw dak li kien talimg[oddi. Il-wirja agrarja, flimkien mal-Festa tal-{an]ir organizzata mill-Ministeru g[ar-Rizorsi u l-Affarijiet Rurali, assiguraw matul dawn l-a[[ar snin li s-Si;;iewi jibqa’ [aj f’dak li jag[mlu rurali.

Saru [afna inizjattivi o[ra, fosthom l-upgrading tal-ground tal-futbol, bis-sehem talKunsill Lokali Si;;iewi, ilMalta Football Association u sSegretarjat Parlamentari responsabbli mill-Isport.

Dan il-ftehim feta[ l-a//ess g[all-u]u mill-pubbliku, biex kul[add u mhux il-ftit, ikunu jistg[u jgawdu mill-fa/ilitajiet sportivi li g[andna f’pajji]na.

I/-?entru ?iviku

Illum stess qed ikun inawgurat i/-?entru ?iviku tas-Si;;iewi.

Dan il-post se jilqa’ fih, fost affarijiet o[rajn, /entru ta’ matul il-jum g[all-anzjani.

Sforz tal-avvanzi fil-medi/ina

u l-kwalità ta’ servizz tassa[[a li qed joffri pajji]na, ilfaxxa tal-popolazzjoni Maltija li tkopri l-anzjani qed dejjem tikber.

Quddiem din l-isfida, hemm b]onn li l-politika talkunsilli lokali kif ukoll dik /entrali, tpo;;i l-[arsien talanzjani b[ala pilastru ewlieni tal-[idma tag[ha.

I/-?entru ?iviku l-;did tasSi;;iewi hu e]empju ta’ politika li g[andha g[al qalbha l-anzjani fil-komunità.

B’hekk dan hu /entru li se joffri spazju lill-anzjani biex jg[addu l-jum tag[hom ma’ s[abhom, minflok ma jkollhom b]onn jirrikorru g[al /entri f’lokalitajiet o[rajn jew jibqg[u f’darhom.

Hawnhekk ta’ min wie[ed jirringrazzja lill-Vi/i Sindku Karol Aquilina li welled dan il-pro;ett, u mexxa biex jitlesta fil-[in u jibda jitgawda mill-anzjani Si;;iwin minn g[ada stess.

Dan i/-/entru se jinkludi fih ukoll l-uffi/ini l-;odda tal-kunsill lokali Si;;iewi u

se jkun miftu[ g[all-g[aqdiet biex jag[mlu u]u minnu.

Sens ta’ servizz Nemmen b’sin/erità li kull kandidat, irrispettivament mill-partit li jirrappre]enta, qieg[ed joffri s-servizz tieg[u, il-[in tieg[u, ilkapa/itajiet tieg[u, g[aliex verament jixtieq ikun ta’ servizz lil-lokalità tieg[u u rresidenti tag[ha.

Dan hu s-sabi[ tal-kunsilli lokali. Hu pro;ett li qed joffri l-esperjenza lil numru akbar ta’ /ittadini li jixtiequ jkunu parte/ipi fil-politika, li jkunu ta’ servizz g[al dawk ta’ madwarhom.

La darba kien il-Partit Nazzjonalista li welled ilkunsilli lokali, nirringrazzjah talli ta din l-opportunità, lil s[abi u lili, li nag[tu sehmna fil-pro/ess politiku bilpossibbiltà li nkunu ta’ servizz g[all-o[rajn.

Ryan Callus hu kandidat tal-PN g[all-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi

minn Ryan Callus ryancallus@gmail.com

Il-Kunsill tas-Si;;iewi kien ta’ servizz denju lejn ir-residenti

Aktar pro;etti b’risq il-:iljani]i Illum se jkun inawgurat pro;ett ta’ restawr li sar fuq il-Kappella tal-Immakulata Kun/izzjoni f’San :iljan mill-[addiema fil-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali (ritratt lemin).

Din hi okka]joni o[ra g[alina l-:iljani]i biex ning[aqdu flimkien u ngawdu l-patrimonju u l-wirt storiku li l-lokalità tag[na wkoll toffri.

Il-lokalità ta’ San :iljan hi mekka tat-turi]mu. {afna drabi, min[abba l-attività turistika u ekonomika ta’ San :iljan ninsew is-sabi[ ta’ dan il-post, ninsew l-istorja, ilwirt storiku, id-drawwiet tag[na, dak li lilna jag[milna differenti.

Din trid tkompli tkun il[idma ewlenija tal-kunsillieri eletti biex inkomplu nkattru ssens ta’ identità u g[aqda komunitarja f’San :iljan.

Din l-identità tag[na trid tissarraf fi pro;etti ta’ kwalità li jkollhom l-g[an li jag[tu aktar spazju pubbliku miftu[ g[an-nies u msebba[.

Fl-a[[ar snin rajna f’San :iljan bosta xog[ol ta’ tisbi[ li sar biex ikompli jtejjeb illivell tal-g[ixien tag[na rresidenti A[na niffurmaw parti minn lokalità li t[addan fiha wkoll komunità ta’ sajjjieda. Xatt issajjieda kien sofra [sarat kbar f’maltempata u kien g[alhekk

minn Clayton Tanti info@basementproductions.tv

li dan sar mill-;did. Dan ixxatt issebba[ b’monument ta’ sajjied b’rispett lejn il-[idma tas-sajjieda :iljani]i.

Fl-a[[ar xhur sar ukoll pro;ett ta’ tisbi[ fi Triq Wied G[omor; hawnhekk ing[ata dehra ;dida fejn minn art mitluqa saret trasformazzjoni b’bankina komda g[an-nies, railings puliti u dawl dekorattiv.

Fuq l-istess linja ta’ [sieb sar xog[ol ta’ tisbi[ fuq ittur;ien ta’ Triq Angelo Pullicino.

Bil-ftu[ tal-;nien ta’ Spinola kompla jin[oloq l-

ispazju g[ar-rikreazzjoni talfamilji, post fejn wie[ed jista’ jmur u jqatta’ ftit [in ta’ mistrie[ f’lokalità kontinwament attiva.

Il-Gvern [abbar ukoll pro;ett ie[or g[al San :iljan, pro;ett inti] li jag[ti dehra ;dida u spazju komdu filqalba ta’ Pjazza Spinola.

Ladarba jin[are; il-permess mill-MEPA ikun jista’ jinbeda x-xog[ol fuq dan il-pro;ett li se jkopri 2,400 metru kwadru ta’ art u se jsir b’investiment ta’ 1.3 miljun ewro.

Il-pro;ett se jwassal biex tikber iz-zona pedonali bil-

kbir biex toffri spazju ferm aktar komdu u sigur lirresidenti :iljani]i u lil dawk li j]uru din iz-zona turistika ta’ pajji]na.

F’dan l-ispazju se jkunu stallati ]ew; funtani ;odda, numru ta’ bankijiet, dawl ;did, u se jit[awlu madwar 15-il si;ra tal-larin;.

Biex ise[[ il-pro;ett se jsir xog[ol infrastrutturali qawwi [alli jit[affru culverts ta[t lart biex il-pjazza ma tibqax teg[req meta tag[mel ix-xita.

Il-[idma trid tkompli. Irridu nkomplu naraw aktar spazju ta’ rikreazzjoni; irridu

nkomplu niggarantixxu li ng[inu lir-residenti f’dak li jkollhom b]onn ta’ kuljum b’mod effi/jenti.

Irridu naraw li min ji;i b]onn l-g[ajnuna tag[na jsibna hemm lesti biex inkunu ta’ servizz.

Il-Partit Nazzjonalista, filmanifest elettorali tieg[u qed iwieg[ed li kif dejjem g[amel f’San :iljan ikun prin/ipalment g[as-servizz tal-familji kollha.

Jien, flimkien ma’ s[abi lest li nkun ta’ servizz g[alik u g[al-lokalità tag[na.

Clayton Tanti hu kandidat tal-PN g[all-Kunsill Lokali ta’ San :iljan

18

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

APPREZZAMENT

William Tonna Proprju l-{add li g[adda, 26 ta’ Frar, t[abbret il-mewt tasSur William Tonna minn {adDingli, fl-età ta’ 84 sena.

Fid-dinja li ng[ixu fiha hawn min jitkellem [afna.

Imbag[ad hawn min jitkellem inqas u j[alli l-e]empju u lazzjonijiet tieg[u jitkellmu g[alih. U Willie, kif kien mag[ruf fir-ra[al, kien wie[ed minn dawn tal-a[[ar: ra;el e]emplari u ta’ karattru kwiet… qatt kelma ]ejda.

Imma dan il-kwiet kien ja[bi karattru sod li urih tul [ajtu kollha, kemm fil-familja li rabba kif ukoll fil-[idma tieg[u fuq ix-xog[ol kif ukoll f’{ad-Dingli.

Hu Ni]balja u jag[dirni inwe;;g[u u ja[firli naqa’ u jerfani ma nistma[x u jistmani!

Bil-g[atx u jisqini bil-;u[ u jitmani jonqosni u jag[tini ma nafx u jrid jurini!

Norqod u jqajjimni nimrad u jfejjaqni ninsa u jfakkarni ma nafx x’irid minni!

U Hu lili jistenna dejjem hemm g[alija qalbu jrid jag[tini jarani kuntent fil-:enna.

PHILIP CASSAR I]-}urrieq

Irrid permezz ta’ din il-kitba qasira tieg[i nsemmi u nfakkar b’mod partikulari l[idma tieg[u fil-Kumitat Sezzjonali ta’ {ad-Dingli li fih ikkontribwixxa g[al diversi snin anke fil-kariga ta’ President. U dan fi ]minijiet ferm differenti mil-lum!

Ovvjament, lil Willie mhux se narawh iktar fil-knisja g[all-Quddiesa li ma kien ifalli qatt. Imma perswa] li di;à qed igawdi l-premju ta’ dejjem b[ala ri]ultat tal-[ajja tajba li g[ex.

Ag[tih, Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem.

DAVID VASSALLO {ad-Dingli

Il-[ajja marbuta mal-[in Sur Editur, Kemm [adt pja/ir naqra l-artiklu (meg[jun b’ritratti) fuq l-arlo;;i fit-toroq, pjazez u filfa//ata tal-Konkatidral fil-Belt Valletta. Kien artiklu insolitu li ji;bed l-attenzjoni g[ax hemm varjetà fl-g[amla ta’ dawn l-arlo;;i mag[mulin primarjament g[all-pubbliku.

Niskanta kif irnexxielhom jirrestawraw larlo;;i tal-Mori fil-bit[a ]-]g[ira tal-Palazz Presidenzjali, mhux biss g[ax g[andu erba’ arlo;;i sinkronizzati i]da wkoll il-figuri filqu//ata ji//aqalqu biex idoqqu l-kwarti u ssig[at fuq /ilindri tal-bron].

Qeg[din fil-g[oli biex it-tokki tag[hom jinfirxu u jaqdu i]jed nies, galadarba meta nbnew (fi ]mien il-Gran Mastru Pinto 1745) l-arlo;;i ma kinux tant komuni. Biex ixxog[ol ikun i]jed impressjonanti u ta’ abbiltà, wie[ed mill-arlo;;i jimmarka lfa]ijiet tal-qamar.

G[andi nifhem li r-restawraturi ma jdumux ma jduru l-arlo;;i fil-fa//ata talKonkatidral g[ax mit-tliet arlo;;i, dak fuq

il-lemin tilef [afna min-numri tieg[u. Meta t-turisti jaslu biex i]uru dat-tempju maestu], l-ewwel ma jitpaxxew jaraw hi l-fa//ata solida u armonju]a. Jekk ji;bdu ritratt ta’ tifkira, ji;i juri l-arlo;; bid-di;itali m/ajpra!

Veru [asra li l-arlo;; tax-xemx qrib ilbieb prin/ipali tal-Università l-Qadima hu traskurat. Xi kemm dam jikkalkola l-awtur tieg[u qabel da[[al il-virga tal-[adid u naqqax fil-;ebla l-kanali fejn jolqot id-dell tax-xemx biex jimmarka s-sieg[a partikulari?

Niftakar li fil-bit[a tal-istess istituzzjoni hemm arlo;;, mag[ruf [afna mill-eks studenti universitarji. Pereunt at Imputantur kienu jg[idu l-kliem fuqu, biex iwiddbu li ssig[at jg[addu u ma jistennew lil [add.

Dawn — ta’ ’l fuq minn mitejn sena — jiffurmaw parti mill-wirt Malti u jirriflettu sens ta’ interess lejn il-poplu u maturità minna[a tal-amministrazzjoni.

N. CASSAR

Tal-Pietà

APPREZZAMENT

Patri Donat OFM Cap Il-Mulej dan l-a[[ar g[o;bu jsejja[ g[al g[andu wie[ed mill-qaddejja tieg[u, Patri Donat Spiteri OFM Cap, wara li g[amel g[omor twil ja[dem g[aliH. Patri li kull fejn ilMulej g[o;bu jibag[tu, dejjem g[amel il-;id.

Kont tifel ]g[ir abbati filMarsa, u niftakru Kappillan g[al [afna ]mien f’dik ilparro//a. Kien imur spiss g[al visti g[and il-familji u kien jag[mlilhom [afna kura;;. Min jaf kemm g[amel karità ma’ nies bilmo[bi u l-Mulej biss jaf.

Niftakru ji;bor il-flus g[a/?entru Papa Piju X, li bena fi Triq Balbi fil-Marsa u feta[ [afna g[aqdiet. Irran;a lknisja tas-Santissma Trinità u g[amilha tempju sabi[ fost affarijiet o[rajn.

G[adda ]-]mien, kbirt, i]]ewwi;t u mort noqg[od

Patri Donat Spiteri

San :wann u, hemm, lil Patri Donat er;ajt iltqajt mieg[u b[ala Kappillan ta’ San :wann fejn niftakru, l-istess, [lief ;id ma g[amilx.

Hemm ukoll bena /-?entru San :u]epp u feta[ [afna g[aqdiet ;odda b[al Lourdes Club, Legion of Mary, lg[aqda ta]-]g[a]ag[ u l-kor tal-Parro//a Madonna ta’

Il-log[ob bin-nar

Lourdes, li g[adu jsebba[ ilfunzjonijiet li jsiru fil-knisja sal-lum.

F’San :wann ukoll kien jag[mel [afna visti sorpri]a.

Niftakar meta twilditilna tarbija, narawh ;ej b’kartolina u l-ward. Dan g[alina kien ;est sabi[ [afna. Tassew kien patri umli u ta’ e]empju kbir.

Dan barra li kien Professur tal-Università, jag[mel korsijiet fuq il-Bibbja li fuqha kien espert u prietki millisba[ li ftit g[adek tisma’ b[alhom. Il-kitba tieg[u hi monument ta’ tag[rif siewi fuq il-Bibbja u dawl il-[ajja.

Jalla l-Mulej jag[tih ilmistrie[ li jist[oqqlu u jien /ert li di;à sablu post tajjeb [dejh.

Grazzi ta’ kollox, Patri Donat.

Sur Editur, {afna nies b’sens ta’ responsabbiltà — qabdu jit[assbu malli semg[u bl-isplu]joni li ;rat f’{al Kirkop fit-13 ta’ Frar, fejn korra wie[ed li kien qed ja[dem in-nar tal-festi.

Il-ka] fakkarhom, fost l-o[rajn, fit-tra;edja tal-G[arb f’Settembru, 2010, fejn inqerdu sitta min-nies.

L-G[arb, asso/jat mal-;rajja qaddisa tal-Madonna ta’ Pinu, [a sinifikat ta’ mewt istantanja, sog[ba u dmug[.

Il-gvern immedjatament ordna inkjesta biex tkun evitata ripetizzjoni ta’ dawn l-in/identi spissi u frivoli. Ir-rapport tag[ha, mog[ti xahrejn wara, isemmi li f’xi kmamar tan-nar kien qed jintu]a materjal splussiv li hu projbit fi kmamar tal-piroteknika.

Spi//a bit-twissija li jekk ma jinbidlux ir-regolamenti, jista’ jkun hawn mill-anqas in/ident fatali fuq skala kbira fi ]mien sentejn.

San :wann

San Pawl il-Ba[ar

MICHAEL MICALLEF

O. SALIBA

ITTRI LILL-EDITUR

Debono Grech u l-korrotti Sur Editur, Nhar il-{add 19 ta’ Frar f’San Pawl il-Ba[ar waqt laqg[a tal-PL. Joe Debono Grech — ta’ Joe Debono Grech li hu — g[ajjar lillGvern Nazzjonalista korrott.

Issa dan Joe Debono Grech kien Ministru filgvern sfidu/jat laburista ta’ bejn l-1981 u l-1987.

Fil-fatt hu kien ;ie mla[[aq Ministru talInvestimenti Parastatali u tal-Poplu f’Mejju 1983 u mbag[ad, erba’ xhur wara, f’Settembru, kien tpo;;a b[ala Ministri talAgrikultura u tas-Sajd fejn dam sa Mejju 1987 meta lMaltin g[a]lu li je[ilsu minnhom.

Filwaqt li kien qed jitkellem f’San Pawl ilBa[ar, quddiem Debono Grech fl-ewwel filliera kien hemm bil-qieg[da Toni Abela, Deputy Leader talPL u l-Mexxej Laburista nnifsu Joseph Muscat.

Dawn it-tnejn kellhom xi jg[idu fuq il-gvern ta’ bejn l-1981 u l-1987 li fih kien hemm b[ala ministru talkabinett Joe Debono Grech.

Toni Abela u s[abu talAlternattiva Demokratika fil-gazzetta li kienu jo[or;u, fl-1989 kienu sej[u dak ilgvern b[ala wie[ed “imdewwed bil-korruzzjoni”,

Joe Debono Grech

“i]omm il-poter bil-qerq” u “jipprova jxejjen loppo]izzjoni bit-theddid u lvjolenza”.

Joseph Muscat, nhar il{amis 26 ta’ Jannar fi/-

?entru Nazzjonali Laburista fil-{amrun kien sejja[ lillGvern Laburista li fih Joe Debono Grech kien ministru (u jit[allas ta’ dik il-kariga) b[ala gvern politikament skorrett g[aliex il-poplu, flElezzjoni tal-1981, kien g[a]el mod ie[or. U Joe Debono Grech i/ap/ap lil Joseph Muscat u Joseph Musact u Toni Abela j/ap/pu lil Joe Debono Grech.

Qed tara issa fejn kienet il-korruzzjoni, :u]^

JOHN BORG

In-Naxxar

Xempju [aj tal-Labour Sur Editur, Joe Debono Grech intg[a]el mill-PL biex nhar il-{add 19 ta’ Frar filg[odu jitkellem f’attività tal-partit f’San Pawl il-Ba[ar.

B’dak li qal Joe Debono Grech wera li hu xempju denju u fidil tal-PL. Wera wkoll b-aktar mod /ar il-falsità tal-g[ajta ta’ Joseph Muscat li l-PL illum sar partit progressiv u moderat. G[alija Joe Debono Grech jippersonifika l-faqar filkwalità ta’ numru ta’ politikanti li matul i]-]mien immilitaw fil-PL u kemm dak il-partit hu nieqes minn nies ta’ sustanza politika.

Dan jo[ro; mill-fatt li bejn l-1983 u l-1987 Debono Grech kien imla[[aq ministru fil-klikka so/jalista politikament immorali u skorretta li g[al [ames snin u [ames xhur kienu sfidaw lillma;;oranza assoluta talMaltin billi po;;ew filgvern.

Imbag[ad wara li fl-1987 konna [lisna minn Debono Grech u s[abu, il-PL bejn l1988 u l-1992 kien la[[aq lil Debono Grech, Deputat Mexxej g[all-Affarijiet talPartit.

19

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Hawn re;g[u spikkaw ilkwalitajiet kbar ta’ Debono Grech fil-politika g[ax ta[t it-tmexxija tieg[u laffarijiet tal-partit fil-PL marru l-ba[ar u dak il-partit fl-1992 kien ;arrab wa[da mill-akbar telfiet tieg[u.

Kultant jg[addili [sieb li Joe Debono Grech hu wie[ed mill-akbar alleati tal-PN! {a;a o[ra. F’San Pawl ilBa[ar, Debono Grech qal li kull ma jixtieq hu li jara lil Joseph Muscat, Prim Ministru ta’ Malta.

Mela jg[idilna ftit Debono Grech g[aliex nhar it-8 ta’ :unju 2008, l-g[ada li Joseph Muscat kien elett kap tal-PL, hu kien irri]enja mill-partit biex imbag[ad, fit-22 tal-istess xahar re;a’ bdielu u mar lura fih.

Ma ji;ix issa jg[idilna Debono Grech li mar lura biex ma jpaxxix linnazzjonalisti g[ax allura messu [aseb f’hekk qabel ma rri]enja.

Nag[laq billi ng[id li lfatt li Joe Debono Grech g[adu jispikka sal-;urnata tal-lum jenfasizza li lkwalità tal-politika laburista baqg[et fqira [afna.

J. GALEA {ad-Dingli

L-ewwel il-pappa Sur Editur, Verament fra[t meta sirt naf, nhar it-Tlieta filg[axija, 14 ta’ Frar (Jum San Valentinu) li lItalja rrifjutat li tid[ol b[ala kandidata g[al-Log[ob Olimpiku tas-sena 2020.

Dan juri s-serjetà tal-Prim Ministru tran]itorju Mario Monti g[ax qed ikun realistiku u responsabbli.

L-Italja meqjusa b[ala ttielet pajji] industrijalment produttiv mis-sebg[a u g[oxrin li jiffurmaw l-Unjoni Ewropea, i]da marida b’defi/it

qawwi u b’instabbiltà governattiva.

Biex il-qag[da tag[ha tkompli taggrava, hi mxekkla b’g[a]], irvellijiet, ;lied malforzi tal-ordni u [sara lillpropjetà. Din hi triq dritta g[all-kollass li jkabbar l-g[aw; prattikament g[al kul[add.

Kienet l-Italja, ta[t Alcide de Gasperi, li mal-:ermanja talPunent u Franza ppromoviet lg[aqda Ewropea biex ilkontinent jinqata’ darba g[al dejjem mis-sa[ta tal-gwerer.

Kull min i[obb il-pa/i — u t-

Taljani jafu kemm minn uliedhom sofrew minn gwerer b[al dawk kontra l-Awstrija bejn l-1914 u l-1918 u l-potenzi tal-Punent bejn l-1940-45 — g[andu j[abrek u jappo;;ja lil dawk li b’g[emilhom iridu jsalvaw lill-Italja.

Fl-istess waqt ikunu qed jag[tu e]empju brillanti lil pajji]i Ewropej o[ra li g[adhom qed ikarkru saqajhom biex jo[or;u middag[bien li tgerbu g[al ;o fih.

PAUL AGIUS {al Qormi

Aldo Agroppi u Joseph Muscat> ]ew; ;urnalisti Sur Editur, Snin ilu fuq ir-RAI TV kien jidher spiss ;urnalist sportiv jismu Aldo Agroppi. Kien jitkellem b’serjetà kbira. Kien jaf xi jg[id u kull nhar ta’ {add kien jikkummenta u, aktar minn hekk, kien jg[id x’messhom g[amlu l-coaches tal-Italja kollha. Mela darba, mill-kummenti kellu jg[addi g[all-fatti u g[ad-de/i]jonijiet. Kienu [atruh coach u fdawlu f’idejh it-tim tas-Serie ‘A’, Fiorentina.

Fi ftit xhur g[amel di]astru tant li lanqas kienu [allewh jispi//a l-ista;un u [adulu t-tim minn ta[t idejh. Fl-istess ]mien ta’ Agroppi, hawn Malta, kellna ;urnalist ie[or g[addej bil-kummenti tieg[u.

Kien jismu Joseph Muscat u b[al Agroppi kien jikkritika u jg[id lil kul[add x’g[andu jag[mel.

Sa[ansitra kien kiteb f’;urnal barrani biex jg[id lill-poplu ta’ dak il-pajji] x’g[andhom jag[mlu flaktar affarijiet vitali g[alihom.

Tant kien ]gur minnu nnifsu li anke lill-Mexxej u Prim Ministru tieg[u kien qallu x’g[andu jag[mel.

Nistieden lil [uti l-Maltin biex ma nag[mlux b[alma kienu g[amlu tal-Fiorentina u nafdaw [wejji;na f’idejn dan il-;urnalist.

G[ax dak il-;urnalist (Agroppi) kull ma kien falla kien tim tal-futbol. A[na nkunu qed nissugraw pajji]na u l-futur ta’ uliedna jekk in[allu f’idejn Joseph Muscat!

MARIO CALLEJA

Tas-Sliema

Stupor mundi in politica!

Sur Editur, Toqg[od ta[seb ftit jirri]ulta li tassew li Joseph Muscat hu lg[a;eb tad-dinja fejn tid[ol ilpolitika.

Fl-1998 kien [e;;e; lil Afred Sant jisfida lil Mintoff g[ax kien qal li a[jar tg[ix jum wie[ed ta’ ljun milli mitt jum ta’ nag[;a u kien ;ara li Mintoff waqqa’ l-gvern ta’ Sant.

Imbag[ad meta sar mexxej (u kif sar mexxej!) beda jis[aq dwar il-moderati biex illum g[andu Partit Laburista ma[kum minn estremisti

X’ipokrisija Sur Editur, Evarist Bartolo — dak li kien dewweb l-istipendji talistudenti — tg[idx kemm i]]ufjetta g[aliex il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kiseb 96.5% tal-voti flelezzjoni g[al Kap tal-PN. Qal li /ifri b[al dawn jakkwistawhom biss dittaturi f’xi pajji] tat-tielet dinja.

Lil Varist infakkru li meta hu, fl-1997 kien ta parir lil Sant biex imur quddiem ilpartit biex id-delegati jag[]lu jew lil Sant jew ilpolitika ta’ Mintoff, Alfred Sant kien kiseb 99.3 fil-mija tal-voti!

A. DEBONO Il-Mosta

nostal;i/i ta’ ]mien Mintoff u KMB. Kien bil-kbir kontra lUnjoni Ewropea u issa qed jg[id li sar Ewropeista konvint.

Kien qal lil Lawrence Gonzi biex ira[[as il-VAT u mbag[ad mera lilu nnifsu u qal li ma kienx ta dak il-parir.

Fid-disg[inijiet kien xewwex kemm fela[ kontra lVAT u [e;;e; biex kul[add jing[aqad fi strajk (bla dubju) kontra dik it-taxxa u spi//a li llum lanqas biss isemmiha.

Fil-Konferenza :enerali

tal-PL, biex jing[o;ob malMintoffjani, stieden lil Jana, ittifla ta’ Mintoff biex tindirizza lid-delegati.

Erbat ijiem wara li tkellmet Jana, [are; jikkundanna l-gvern ta’ missierha b[ala politikament skorrett g[ax qal li messu telaq meta l-poplu kien di;à qallu biex jitlaq.

Tassew li g[al Joseph Muscat the end justifies the means.

Muscat ifakkarni [afna wkoll f’Macchiavelli.

M. AGIUS

Il-Marsa

20

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

‘It-tie; ta’ Karmena Abdilla’ Sur Editur, Nag[mel referenza g[all-artiklu dwar It-Tie; ta’ Karmena Abdilla, li deher fil-[ar;a tad-19 ta’ Frar.

Fi tftuliti kont nie[u pja/ir kbir meta ommi kienet taqbad lili u lil o[ti u te[odna flindimentikabbli Teatru Radio City. Konna mmorru naraw [afna rappre]entazzjonijiet kemm ta’ li Stage Commandoes kif ukoll ta’ kumpaniji teatrali o[rajn. Kienet l-hena tag[na mmorru r-Radio City waqt li missieri jibqa’ d-dar u meta mmorru lura kien ilestilna t-tè.

Fl-artiklu interessanti ta’ din il-gazzetta xtaqt li ssir korrezzjoni wa[da li n[oss li hi ta’ interess kbir. L-ewwel rappre]entazzjoni tat-Tie; ta’ Karmena Abdilla la kienet ta’ Nosi Girlando u lanqas kien Nosi Girlando li talab lil Charles Clews biex jiktiblu xi [a;a g[all-palk g[alih. Bir-rispett kollu lejh, l-

ewwel Karmena Abdilla kienet il-mibkija :u]a Caruana u kienet hi li talbet lil Charles Clews biex jiktbilha xog[ol g[at-teatru.

Lil :u]a [add u [add ma kien jersaq lejha fi produzzjonijiet klassi/i teatrali ta’ din ixxorta. Ma nixtieqx ni;i interpretat [a]in g[ax jien ma rrid noskura lil [add i]da jien bniedem li n[obb nag[ti kollox lil min [aqqu.

Nies tal-kwalità ta’ :emma, Vitorin , Montesin, Girlando, Bruno u o[rajn huma attri/i u atturi li isimhom biss hu bi]]ejjed.

Nispi//a billi nsemmi l-ewwel cast li [a sehem f’Karmena Abdilla tal-[amsinijiet.

Karmena Abdilla: :u]a Caruana; ir-ra;el tag[ha: Charles Clews; it-tifel ta’ Karmena: Johnny Catania u [u Karmena: Freddie Underwood.

MICHAEL ANGELO CHIRCOP Il-{amrun

Dramm li jqanqal kuxjenza Sur Editur, Ftit tal-;ranet ilu kelli lopportunità nara d-dramm Kuntrasti — dramm li ttema tieg[u kienet ilkundizzjoni tad-dimensja, kundizzjoni li qatt ma kelli cans niskopri qabel.

Id-dramm Kuntrasti, ttella’ mill-atturi tad-Drama Centre b’kollaborazzjoni malA;enzija }g[a]ag[.

Id-dramm, flimkien malkapa/ità tal-atturi, kien kapa/i jqanqal kuxjenza dwar id-dimensja fost dawk pre]enti. {a;a mill-aktar li laqtitni kien il-fatt li g[alkemm [afna mill-atturi kienu persuni li jipprattikaw irre/tar b[ala passatemp, kienu kapa/i jaqsmu lesperjenza b’mod mill-aktar [aj mal-udjenza, kemm b’mod vi]iv kif ukoll dak emozzjonali.

Kien hemm mumenti fejn [assejtni litteralment qed ng[ix f’realtà ta’ persuna li tbati mill-kundizzjoni taddimensja, realtà li fil-[ajja ta’ kuljum, diffi/li [afna li wie[ed jg[ixha kemm g[alih personali ji;ifieri l-persuna li tkun qed tbati millkundizzjoni kif ukoll g[al persuni ta’ madwar#ha.

Persuna li tbati minn din ilkundizzjoni jkollha memorja /ara [afna dwar dak li ;ara fil-passat i]da l-pre]ent g[aliha jkun vera m[awwad u mgerfex.

Waqt id-dramm naraw mara anzjana (interpretata b’mod e//ellenti mill-attri/i) li litteralment ma bdietx tag[raf lit-tfal tag[ha. F’din il-parti tad-dramm i]-]ew; subien tfal tal-anzjana ma ridux ja//ettaw issitwazzjoni ta’ ommhom mentri fuq in-na[a l-o[ra kien hemm il-bniet li riedu jie[du [siebha.

Propju dan kien wie[ed mill-aktar mumenti li laqatni g[aliex ;ieg[lni nirrealizza kemm fil-verità mhux fa/li li wie[ed ja//etta l-fatt li persuna tant g[a]i]a g[alih tista’ titlef il-memorja tant li, sa[ansitra tasal li ma tag[rafx lil uliedha.

Din il-parti [allietni nirrifletti [afna, g[aliex ming[jar ma ridt mo[[i ;era bija u ppruvajt inpo;;i lili fil-po]izzjoni ta’ persuni li jinsabu f’din is sitwazzjoni, po]izzjoni li ti;i tag[]el jekk il-;enituri li jkunu jbatu biddimensja, jispi//awx jg[ixu f’dar tal-anzjani jew le.

Xi [a;a interessanti f’dan

id-dramm kienet it-ta[lita bejn persuni anzjani u dawk aktar ]g[a]ag[.

Nist[ajlek tg[idli li din mhux l-ewwel darba li atturi adulti [adu sehem fi dramm ma’ atturi ]g[a]ag[, imma f’dan il-ka] laqatni dan il-fatt b’mod partikolarment g[aliex l-atturi [ar;u verament ilkuntrast bejn il-;enerazzjoni ]ag[]ug[a u dik anzjana, permezz ta’ din it-ta[lita ta’ etajiet tal-karattri, id-dramm Kuntrasti seta’ jo[ro; b’mod aktar realistiku s-sitwazzjoni ta’ dawk il-persuni li jsofru mid-dimensja.

Kuntrasti ikkonfermali [sieb li dejjem iberren f’mo[[i, il-[sieb ta’ kemm ittfal u ]-]g[a]ag[ huma kapa/i jkunu aktar tolleranti fir-rigward ta’ persuni li jsofru minn xi kundizzjonijiet partikulari, mentri li l-adult li f’[afna partijiet mid-dramm kien li [ares lejn l interessi tieg[u personali l-ewwel u qabel kollox, kienu l-karattri adulti li bdew jaraw ilproblemi li to[loq ilkundizzjoni tad-dimensja qabel l-umanità tal-persuna li kienet jew tkun qed tbati.

DARIO DEBONO Youth Worker

ITTRI LILL-EDITUR

Il-kalendarju tal-knisja tax-Xlendi 2012 Sur Editur, G[adu kemm ;ie f’idejja lkalendarju tal-Knisja taxXlendi G[awdex li hi dedikata lill-Madonna tal-Karmnu li lKan. Giovanni B. Cremona g[o;bu jibg[atli.

F’dan il-kalendarju jidhru diversi ritratti me[udin fi ]mien it-tkabbir tal-knisja, il-ftu[ talknisja u t-tberik tag[ha.

Erbg[in sena ilu, fl-1972, kienet tkabbret il-knisja taxXlendi g[ax kienet saret wisq /kejkna biex tilqa’ fiha lin-nies li dak i]-]mien kienu jattendu.

Din il-knisja nfet[et mill-;did nhar is-Sibt 1 ta’ Lulju 1972 meta kienet /elebrata l-ewwel Quddiesa fil-knisja mkabbra mill-Kappillan ta’ dak i]]mien, Dun :u]epp Curmi.

Fost ir-ritratti li wie[ed isib f’dan il-kalendarju wie[ed jista’ jara n-ni//a tal-Madonna tal-Karmnu fil-Knisja l-qadima

(1965-1971); il-pjanta talKnisja tax-Xlendi mkabbra mill-Perit Joseph Dimech u approvata fis-7 ta’ Lulju 1969; il-par/mina li tpo;;iet fl-ewwel ;ebla meta beda t-tkabbir talknisja u t-tqeg[id tal-ewwel ;ebla g[at-tkabbir tal-knisja fis-17 ta’ Awwissu 1969; iddehra tal-presbiterju, wa[da mit-twieqi ;odda waqt ittkabbir tal-knisja u dehra talbini tal-arkata l-;dida li tg[aqqad is-saqaf tal-parti lqadima mal-parti l-;dida talknisja fl-1971; u l-funzjoni talftu[ u t-tberik tal-knisja mkabbra nhar il-{add 3 ta’ Settembru 1972.

Fl-a[[ar nett infa[[ar ixxog[ol u l-inizjattiva li ttie[det biex jitfakkar dan l-anniversarju permezz ta’ dan ilkalendarju.

MALCOLM SCHEMBRI {a]-}abbar

L-adozzjoni tat-tfal Sur Editur, Nag[mel referenza g[ad-diversi artikli u interventi ri/enti filmezzi tax-xandir dwar ilkwistjoni tal-adozzjoni ta’ tfal, spe/jalment dawk li ;ejjn minn pajji] spe/ifiku.

L-A;enzija Appo;; fi [dan il-Fondazzjoni g[al Servizzi ta’ {arsien So/jali, dment li hi la;enzija nazzjonali inkarigata mill-provediment tas-servizz talAdozzjoni f’Malta, hi marbuta li timxi ma’ dak stipulat fl-Att talAdozzjoni.

G[alhekk l-A;enzija Appo;;: ■ tilqa’ l-applikazzjonijiet tal;enituri adottivi prospettivi dejjem jekk dawn ikunu eli;ibbli skont dan l-Att; ■ toffrilhom ta[ri;; ■ tag[mel l-assessments me[tie;a ■ tag[mel home-visits, u ■ to[ro; ir-rapporti ne/essarji.

Dan minbarra li toffri g[ajnuna u tkun ta’ gwida g[al dawn l-applikanti waqt li toffri appo;; lilhom u lit-tfal adottivi tag[hom ladarba l-adozzjoni sse[[.

Dan il-pro/ess hu validu

g[all-adozzjonijiet kollha, irrilevanti min-nazzjonalità tattfal.

Hawnhekk nixtieq ni;bed lattenzjoni li l-interessi tat-tfal involuti dejjem jitpo;;ew lewwel mill-A;enzija Appo;;.

G[alhekk hu inkwetanti u ta’ dispja/ir meta naraw li d-dritt tag[hom g[all-privatezza u [ajja ming[ajr pre;udizzju qed ji;u m/a[[da lil dawn it-tfal spe/jalment dawk li ;ejjin millpajji]i li qed jissemmew.

Ftit li xejn hawn min qieg[ed ;enwinament ja[seb fil-[sara li qed issir lil dawn i]-]g[ar u lu;ig[ li dan jikkaw]a lill;enituri adottivi tag[hom min[abba l-pre;udizzju li qed jiffa//jaw fl-a[[ar jiem.

Nappella biex ir-ri]orsi u lener;ija li g[andna jintu]aw blaktar mod g[aqli u b’mod po]ittiv biex dawn it-tfal, u o[rajn li g[ad iridu ji;u adottati minn ;enituri Maltin, jing[ataw i/-/ans, l-appo;; u l-im[abba li tist[oqqilhom.

SINA BUGEJA Kap E]ekuttiv Fondazzjoni g[al Servizzi ta’ {arsien So/jali

ITTRI LILL-EDITUR

Jikber l-interess f’pajji]na Sur Editur, Ippermettili nesprimi kemm [ri;t sodisfatt jien u naqra l-kummenti tal-qarrejja filpa;ni ta’ il-mument tad-19 ta’ Frar. Mhux biss huma serji i]da wkoll formidabbli u juru l-interess li qed ji]died fost il-Maltin mil-lat politiku.

Is-sugu ta’ [afna mill-ittri juri li fl-2000 ilProf. Edward Scicluna kien attakka bl-a[rax listipendji introdotti mill-Gvern Nazzjonalista b’in/entiva g[all-istudenti tal-Università.

Wara tnax-il sena (fejn il-pro;ett irnexxa, g[ax ]diedet bil-kbir l-edukazzjoni terzjarja) lawtur — g[aliex politikament hekk jaqbillu — bidel id-diska u qed jiddisasso/ja ru[u minn dawk l-attakki.

Il-[sara li pprova jag[mel ;ietu f’wi//u.

I]da l-a[jar g[add ta’ kummenti kien jirrigwarda l-Elezzjoni ta’ Di/embru, 1981, meta l-Partit Laburista g[amel pjan biex

jisraq l-elezzjoni. G[amlu bit-tbag[bis. Flok ifforma d-distretti elettorali fuq il-prin/ipju ta’ “vi/inanza ;eografika” (kif tordna l-Li;i Kostituzzjonali) qasqas id-distretti kif jaqbillu u //appas g[al g[omru bil-kundanna talgerrymandering.

Darba minnhom, Eddie Fenech Adami staqsihom fil-Parlament, jg[idulu jekk hawnx gvern wie[ed fid-dinja kollha li g[andu ma;;oranza ta’ si;;ijiet parlamentari I}DA minoranza ta’ voti elettorali. Baqg[u siekta.

In-numru 4142 (i.e. is-superjorità ta’ voti miksuba mill-Partit Nazzjonalista fuq il-Partit Laburista) da[al fl-istorja ta’ pajji]na u qed ikun i]jed mag[ruf fost il-popolazzjoni.

Flok Joseph Muscat [eba din l-istorja ta’ mist[ija, qed itellag[ha fil-wi//.

Il-[sara toktor.

J. FARRUGIA Tas-Sliema

Il-pro;ett tas-Salini limiti tan-Naxxar Sur Editur, Il-[olma jew ix-xewqa tieg[i waslet biex issir realtà. Nibda biex ng[id prosit lil din lamministrazzjoni li fl-a[[ar wasalna. Is-Salini hu wa[da mill-isba[ akkwati fil-g]ejjer Maltin. Ili mid[la ta’ din lakkwata minn meta kont tifel immur mal-membri talMUSEUM. Kienu jo[duna lQawra kull nhar {add bilprivate fl-ista;un tas-Sajf g[allg[awm.

Kienu ]minijiet sempli/i u sbie[ li meta niftakar fihom i;ibuli tbissima. Il-Qawra kienet g[adha kollha raba u kampanja. Niftakar li l-private kienet twassalna u t[allina fejn Ta’ Cassia, g[ax it-triq jew passa;; kien dejjaq. Konna nid[lu bil-mixi sal-bajja li kienet ti;i fa//ata tas-Salini. Ittriq kienet im[arbta, bla asfalt jew tarmak. Niftakar is-salini tal-mel[ fl-aqwa tag[hom meta kienu jintu]aw g[allproduzzjoni tal-mel[. In;ib quddiem g[ajnejja dawk ilmunzelli ta’ mel[ fi ]mien lista;un.

Illum il-Qawra u s-Salini nbidlu totalment. Il-Qawra tie[dok g[al Bu;ibba fejn saru postijiet turisti/i kbar. Is-Salini bdiet tkun ]viluppata fis-snin sittin ta[t gvern nazzjonalista biex taw bidu g[al spinta kbira lit-turi]mu. Kien f’dan i]]mien li kienet inbniet is-Salina

21

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Laqg[a ‘storika’ fil-Furjana Sur Editur, B[ala kunsillier tal-Furjana nixtieq ng[id grazzi lillPresident ta’ Malta u lisSinjura Margaret Abela g[a]]jara uffi/jali li huma g[amlu fil-lokalità tag[na nhar il-5 ta’ Frar, 2012.

Il-laqg[a storika ta’ nhar it3 ta’ Frar, 2012 li l-President kellu fis-sede tal-Kunsill Lokali Floriana, marrappre]entanti tal-g[aqdiet /ivi/i u sportivi tal-lokalità tibqa’ tissemma’ u kienet tassew memorabbli, l-aktar fid-diskorsi tal-g[eluq tasSindku Nigel Holland u talPresident Abela li fihom i]]ew; kelliema sostnew li jixtiequ jaraw l-g[aqda fiddiversità.

Din kienet it-tieni okka]joni ‘storika’ li se[[et f’din is-sede (numru 15, Pjazza Emanuel S. Tonna, Floriana), bl-ewwel wa[da tissemma fit-Tieni Volum talktieb li j;ib l-isem Rajt Malta Tinbidel, miktub minn Herbert Ganado li iddeskriva

hekk it-tie; tieg[u propju flistess sala: “It-tie; g[amilnieh fid-dar ta’ Alda. Kienet dar kbira fi Pjazza Fosse, bi pjazzetta quddiemha, b’sala enormi, b’lo;;a sabi[a u b’intrata wiesg[a u twila.

“Kellha wkoll daqsxejn ta’ ;nien. Kien joqg[od fiha flantik xi kavallier. Dari tti;ijiet kienu jsiru fid-djar.

Wie[ed kien jistieden skont il-kobor tad-dar. U [add ma kien jie[u g[alih.

“Kienet tintbag[at parte/ipazzjoni li tag[ti la[bar tat-tie; lill-[bieb kollha li wie[ed ma setax jistieden.

U, jekk id-dar tkun tassew /kejkna, wie[ed kien jitlob lil xi [add tal-familja jisilfu ddar tieg[u.

“It-tie; fid-dar g[andu lpoe]ija tieg[u. L-g[arus b[al jie[u l-g[arusa minn dar missiserha lejn daru. U din hi idea ta’ ]mien ]em]em…”

Dan kollu jid[ol fl-isfond tal-[sieb li l-Furjana hi ;ojjell mag[rufa b[ala benniena ta’ kultura u ta’ storja.

***

Tifkira f’waqtha Bay Hotel, illum modernizzata u saret il-Coastline Hotel.

Illum is-Salini sar ra[al ]g[ir fejn hemm [afna residenti regolari u o[rajn b[ala ville;;jatura.

Is-salini tal-mel[ kienu traskurati u abbandunati g[al [afna ]mien. Kien hemm ]mien fejn anki l-kanal madwar is-salini kien ma[mu; u mi]dud. Nafu x’kienu rri]ultati. Id-dehra tas-Salini nafu kemm kienet kerha u talmist[ija. Pallets tal-injam mitluqa bl-addo// u bla u]u, im[a]en kollox imsaddad u nofshom imwaqqa, u tant u tant [mie; ie[or.

Il-gvern pre]enti beda biex jirran;a xi snin ilu u anki [awwel mijiet ta’ si;ar filvi/inanza fejn hemm Kennedy Grove. Ner;a’ ng[id prosit ta’ dak il-Park mill-isba[.

Illum, jekk wie[ed jg[addi mill-akkwata tas-Salini jara li lpro;ett beda miexi sew.

L-im[a]en li kienu tal-

mist[ija twaqqg[u u qed jitne[[a kollox. Id-dehra ;a bdiet tag[ti r-ri]ultat. Konvint li se jsir pro;ett tal-og[la livell.

Fil-kitbiet tieg[i dejjem kont nikteb fuq it-telqa u l-[mie; ta’ din l-akkwata, u fuq il-b]onn tat-traffic lights jew roundabout [dejn il-bejjieg[a tal-frott u l-[axix li hemm filkantuniera, fit-triq li tie[dok g[at-telg[a ta’ Alla u Ommu.

Veru hemm b]onn li jsir xi [a;a u nittama li dan li qed ng[id jidda[[al fil-pro;ett.

Jekk hemm b]onn titwessa’ ftit it-triq, hekk jew hekk, hemm fejn jie[u bi//a mir-raba.

Konvint li l-gvern ikun lest li jikkumpensa xieraq lis-sidien u ma jbati [add.

Prosit mill-;did tax-xog[ol li qed isir. }gur li l-akkwata se tkun mera o[ra u /ertifikat kbir ie[or tax-xog[ol tal-gvern li wettaq, u li baqa’ jwettaq madwar il-g]ejjer sbie[ tag[na.

JOSEPH PAUL TONNA Birkirkara

Sur Editur, Qed nikteb biex infakkar lillvotanti Furjani]i fl-ittra pubblika (datata 20 ta’ Novembru 2009) li l-Vi/i Sindku Laburista Furjani] Brian Zammit kien bag[at lisSegretarju E]ekuttiv (Kenneth Brincat) tal-Kunsill Lokali Floriana.

F’din l-imsemmija ittra, hu kixef ir-ra;unijiet g[aliex kien qed jissottometti r-ri]enja tieg[u biex jitlaq — darba g[al dejjem — mill-Kunsill Lokali tal-Furjana:

“Barra dan, u xejn anqas, ma nistax inkompli fil-kariga ta’ kunsillier, g[aliex qatt mhu se na//etta li f’kunsill lokali ni;i mag[dud u obbligat li kwa]i nkun estensjoni ta’ xi kumitat lokali politiku billi nkun immexxi minn kumitat politiku tal-lokal…”

Hawnhekk, f’dan ilparagrafu partikulari wie[ed jista’ jsib ra;uni valida u serja g[aliex g[andu jivvota lillkandidati kollha li l-Partit Nazzjonalista qed joffri g[all-

elezzjoni tal-Kunsill Lokali Floriana (10 ta’ Marzu 2012) bil-voti jintirtu minn wie[ed g[al g[and l-ie[or.

Min mhux se jivvota jkollu lkunsill lokali li jixraqlu u kunsill lokali, li g[andu reputazzjoni tajba, li organizza tliet attivitajiet fuq skala nazzjonali (Attività Lejlet lEwwel tas-Sena, il-Festival Nazzjonali tal-Log[ob tan-Nar tal-Art Mekkanizzat u :enna ta’ :onna… u [afna aktar) jispi//a jinbidel f’ka]in laburista ie[or.

Jekk ise[[ dan, meta rresidenti jibdew imorru biex jinqdew (qabel ma jindagaw jekk it-talba tag[hom tkunx ;ustifikata jew le), jista’ jkun li kunsillieri laburisti jibdew jimmarkaw il-kunjom tag[hom bl-a[mar jew bil-blu.

Hekk kien ji;ri, fost l-o[rajn, fil-Furjana mit-12 ta’ Di/embru, 1981 sad-9 ta’ Mejju, 1987, meta dan il-pajji] kien jitmexxa mil-Labour.

EDWARD TORPIANO

Kunsillier (PN) Il-Furjana

22

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

internazzjonali IL-GRE?JA

?ertifikat [a]in ie[or ta’ Moody’s L-a;enzija Moody’s re;g[et naqqset il-credit rating talGre/ja, fejn semmiet “ilpotenzjal li dan il-pajji] ma j]ommx mal-kundizzjonijiet fiskali imposti fuqu” u minkejja li l-kredituri qablu li j/edu g[al [afna mid-dejn dovut lilhom minn Ateni.

Intant, ir-rating tal-Gre/ja skont il-Moody’s issa jinsab fil-livell ta’ C (minn Ca) – ji;ifieri fl-a[[ar skaluna nett – u b’kelliema g[all-a;enzija jsostnu li “id-de/i]joni tibba]a fuq l-a[[ar proposti dwar it-tpartit tad-dejn g[allGre/ja u li jindikaw telf ta’ aktar minn sebg[in fil-mija g[all-investituri (fid-dejn)”.

Il-kelliema qalu wkoll li liskambju tad-dejn ippjanat – fejn l-investituri privati jridu jwarrbu g[al [afna millmitejn u sitta biljun ewro filbonds li g[andhom f’idejhom – jikkostitwixxi dak mag[ruf b[ala default, fejn pajji] ma jimxix ma’ kriterji fissi stabbiliti g[al sitwazzjonijiet b[al dawn.

Filwaqt li l-Gvern Grieg tal-Prim Ministru Lucas Papademos qed jag[mel lalmu biex jimplimenta l-

awsterità fil-pajji] – minbarra l-fatt li l-Moody’s tirrikonoxxi li l-ftehim g[attpartit tad-dejn hu ne/essarju g[al Gre/ja stabbli – l-a;enzija twissi xorta dwar “il-periklu g[oli li l-Istat ma j]ommx mal-impenji fiskali”, anki ladarba jikkonkludu t-tpartit taddejn.

Fl-istess [in, Moody’s temmen li l-Gre/ja anki trid tikkonfronta l-isfidi biex tkompli g[addejja g[allmedju ta]-]mien, u meta x’aktarx ma jkollhiex a//ess g[as-swieq privati ladarba jispi//awlha l-mija u tletin biljun ewro indikati fil-fondi tal-emer;enza li mistennija tie[u (it-tieni bailout mill2010).

Sadattant, it-Tmexxija talGre/ja qed tiffa//ja ddiffikultajiet kbar “u sinjifikanti” biex timplimenta r-riformi fiskali u ekonomi/i li fuq kollox jibba]aw fuq l-awsterità.

Minbarra dan, ftit tal-jiem ilu, l-a;enzija Standard & Poor’s kienet ikklassifikat id-dejn tal-Gre/ja b[ala tip ta’ “default selettiv”.

L-ISTATI UNITI> Mietu tal-anqas tletin ru[ waqt sensiela ta’ trombi tal-arja u maltempati li he]]ew l-in[awi

ta’ Indiana, Kentucky u Ohio, u bil-Pulizija tikkonferma li tlettax minnhom tilfu [ajjithom b’effett tat-trombi, li straxxnaw tliet counties tal-Indiana. Mietu tnax-il persuna o[ra f’Kentucky, b’tal-anqas ]ew; vittmi o[ra jkunu rrappurtati f’Ohio. Aktar qabel, it-trombi kienu laqtu l-in[awi ta’ Alabama, fejn ikka;unaw [sarat enormi.

Ir-ritratt, mi;bud f’Kentucky, juri xi membri tas-servizzi tal-emer;enza fi kwartier g[all-iskwadri ta’ kontra n-nirien, li litteralment tfarrak ta[t il-qilla tal-elementi. (Reuters) L-AFGANISTAN

Ma ja//ettawx ;ustizzja ‘stil Amerikan’ Il-Kap ta’ grupp Afgan, mag[mul minn reli;ju]i I]lami/i u Parlamentari, qal li l-Afgani mhuma se ja//ettaw qatt “il-;ustizzja stil Amerikan” g[all-[ames suldati tal-Istati Uniti li jiem ilu kienu involuti fil-[ruq talkotba tal-Koran.

Minkejja l-apolo;ija talPresident tal-Istati Uniti, Barack Obama, il-ferment dwar “i]-]eblig[ tal-I]lam” g[adu jbaqbaq f’dan il-pajji], bil-Kap inkwistjoni, Ahmad Hanafi, iwissi dwar “il-furja tal-Afgani” f’ka] li l-persuni

responsabbli g[all-[ruq talkotba ma jg[addux minn pro/ess pubbliku fil-qorti.

Skont Hanafi, minbarra li g[andha ssir il-;ustizzja malkapijiet militari u l-persuni li wettqu l-att, “il-piena dovuta trid tkun relatata g[al-li;ijiet tal-Afganistan peress li ddelitt twettaq f’din l-art partikulari”.

Il-[ruq tal-kotba tal-Koran se[[ fil-ba]i militari ta’ Bagram, u wara rri]ultat sensiela ta’ protesti u vjolenza li matulhom inqatlu wkoll issuldati tan-NATO waqt

in/identi separati. Issitwazzjoni tikkumplika lisforzi tal-Istati Uniti biex tiffissa patt ta’ sigurtà g[at-tul ta]-]mien mal-Afganistan u qabel jirtiraw is-suldati barranin kollha mit-territorju Afgan lejn l-a[[ar tal-2014.

Sadattant, investigazzjoni kon;unta li tmexxiet millmilitar Amerikan u minn xi membri tal-Gvern talPresident Afgan, Hamid Karzai, ikkonkludiet li “[ames suldati Amerikani” kienu involuti fil-[ruq tal-ktieb qaddis tal-Misilmin.

IL-LIBJA

Il-Fratellanza I]lamika twaqqaf partit

Il-Prim Ministru Grieg, Lucas Papademos (Reuters)

Il-Fratellanza Musulmana talLibja issie[bet ma’ xi I]lami/i o[ra biex tistabbilixxi partit politiku ;did li mistenni jkun protagonista fl-ewwel elezzjonijiet tal-Libja mindu tqa//at ir-re;im tal-eks dittatur Muammar Gaddafi.

Partiti sew I]lami/i u sekulari, f’:unju se jikkuntestaw l-elezzjonijiet g[all-Assemblea Nazzjonali, li mbag[ad tipprodu/i Kostituzzjoni ;dida g[alLibja.

L-analisti politi/i jg[idu li l-

Fratellanza Musulmana x’aktarx tkun l-aktar qawwa politika organizzata f’dan ilpajji], fejn l-I]lami/i – l-istess b[al dissidenti o[rajn – kienu oppressati tul it-tnejn u erbg[in sena tar-re;im l-antik.

Ir-rewwixti tar-Rebbieg[a l:dida li kkaratterizzaw is-sena li g[addiet, ;abu wkoll lelezzjonijiet g[al numru ta' pajji]i G[arab, li kkonfermaw l-I]lami/i b[ala l-akbar gruppi politi/i fil-Gvernijiet tatTune]ija, l-E;ittu u l-Marokk.

Mistenni li l-I]lami/i fil-

Libja wkoll imorru tajjeb [afna fl-elezzjonijiet, b’Lamine Belhadj, il-kap talkumitat inkarigat mit-twaqqif ta’ dan il-partit partikulari, ifisser li l-entità qed tressaq “nies ta’ diversi denominazzjonijiet u g[al partit nazzjonali u /ivili li g[andu punt ta’ riferiment I]lamiku”.

F’dan il-partit se jimmilitaw ukoll [afna indipendenti li m’g[andhom l-ebda affiljazzjoni ma’ xi organizzazzjonijiet I]lami/i.

INTERNAZZJONALI

23

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

IS-SIRJA L-IRAN

L-ebda mistrie[ g[al Homs Qed iberraq g[al Ahmadinejad^ L Iran iddikjara fost id-disprament tar-residenti konkorrenza ta votanti -

Il-qawwiet Sirjani re;g[u bbumbardjaw il-bnadi ta’ Homs waqt li ostakolaw lewwel kunsinna tal-g[ajnuna g[ar-residenti /ivili li bag[at il-Kumitat Internazzjonali tasSalib l-A[mar.

L-assalt il-;did fuq Homs se[[ l-g[ada li s-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Ban Ki-moon, ikkonferma li kien ir/ieva rapporti “makabri” fis-sens li t-truppi tal-President Sirjan Bashar al-Assad qed joqtlu u jittorturaw lin-nies ta’ Homs, u fejn (anki) qed jin]ammu dejjem aktar pri;uniera.

I/-/ivili f’Homs, it-tielet lakbar belt tas-Sirja, ilhom il;img[at ming[ajr ilma, ikel u affarijiet essenzjali o[rajn, blattivisti favur id-drittijiet umani jg[idu li l-Armata talPresident Assad “intilfet flg[atx g[all-vendikazzjoni”, fejn damet is-sig[at tispara blartillerija u l-machine-guns fuq Jobar, wie[ed middistretti tal-belt.

Is-sitwazzjoni hi tant li tTurkija wasslet biex tg[id li lqawwiet ta’ Assad qed jikkommettu d-delitti talgwerra u meta r-ripressjoni vjolenti tal-poplu Sirjan qed tg[arraq il-prospetti g[all-pa/i bba]ata fuq in-negozjati.

Ma la[qux da[lu /-/ifri tal-

mejtin u l-midruba min[abba li diffi/li biex wie[ed jikkomunika ma’ Homs, u meta ]died ukoll l-inkwiet dwar i/-/ivili f’Baba Amro, id-distrett tal-belt li spi//a qisu “wied ta’ qerda” wara li dam il-;img[at su;;ett g[allbumbardamenti bla heda millqawwiet tar-re;im.

Sal-biera[, it-trakkijiet talg[ajnuna tas-Salib l-A[mar li kienu fi triqthom lejn Baba Amro kienu g[adhom “mi]muma” mill-qawwiet ta’ Assad, bl-attivisti kontra lGvern Sirjan jinkwetaw li lmilitar tar-re;im kellu l-[sieb li j[alli l-[addiema talg[ajnuna ’l bog[od middistrett fejn jing[ad qed jisfaw immassakrati r-ribelli kollha li qed jinqabdu.

Il-kelliema g[all-Kumitat tas-Salib l-A[mar qalu li (salbiera[) kienu g[addejjin innegozjati mal-awtoritajiet tasSirja biex l-g[ajnuna tkun tista’ tg[addi lin-nies iddisprati ta’ Baba Amro, “u meta kien importanti li ma jintilifx aktar [in”.

Kien hemm ukoll ir-rapporti konfli;;enti fis-sens li lawtoritajiet Sirjani, fil-fatt, “taw permess” lill-konvoj biex ikompli fi triqtu.

Hawnhekk intqal li l-qawwiet tal-Gvern barra Baba Amro

kienu waqqfu t-trakkijiet b’ka;un tal-hekk imsej[a “kundizzjonijiet ta’ periklu min[abba l-mini u splussivi o[rajn”.

Fi bnadi o[ra tas-Sirja, lattivisti kontra Assad irrappurtaw arresti tal-massa u l-qtil ta’ sitt suldati, waqt li sservizzi tal-a[barijiet Sirjani rreferew g[al “azzjoni suwi/ida” b’karozza ppakkjata bl-isplussivi fil-belt ta’ Deraa, lejn in-Nofsinhar tal-pajji]. Intant, l-attivisti ta’ kontra r-re;im /a[du li lattakk inkwistjoni kien ta’ tip suwi/ida.

Ir-rimarki ta’ Ban Ki-moon dwar is-Sirja quddiem lAssemblea :enerali tan-NU kienu iebsa g[all-a[[ar; fost [wejje; o[rajn, hu wa[[al spe/ifikament fir-re;im ta’ Damasku g[ad-destin ta//ivili li nqabdu fil-qalba talkunflitt. Hu a//enna g[all-fatt li mhemm l-ebda /ans li lferuti jkunu evakwati – inkella li l-mejtin jing[ataw difna di/enti fi/-/irkustanzi ddisprati.

Madankollu, l-Ambaxxatur Sirjan g[an-NU, Bashaar Ja’afari, qal li l-kummenti ta’ Ban “jimmalafamaw il-Gvern ta’ Damasku g[aliex jibba]aw biss fuq ir-rapporti, lopinjonijiet jew l-g[ajdut”.

IL-KA} ‘COSTA CONCORDIA’

G[adhom jistennew il-verità

Fil-belt ta’ Grosseto beda ssmig[ preliminari qabel ilpro/ess tal-qorti li jittratta l ka] tal - Costa Concordia , u meta l - qraba tal - vittmi g[adhom jistennew g[all “ verità tal - fatti ” rigward l - in/ident fuq il - ba[ar tat -1 3 ta’ Jannar, li sewa l[ajja ta’ [amsa u g[oxrin ru[.

Dakinhar, il-vapur talpassi;;ieri tal-kumpanija Costa Cruises inkalja ma’ blata u nqaleb fuq ;enb wie[ed, ftit ’il barra millG]ira ta’ Giglio – bil-panel tal-esperti f’dan is-smig[

issa jkunu ppre]entati b’informazzjoni spe/ifika.

Illum, u[ud mill-qraba g[adhom qed jistennew g[all-identifikazzjoni talg[e]ie] li ;ew irkuprati mill-ba[ar, proprju xahar u nofs wara li se[[et ittra;edja, u bil-Kaptan Francesco Schettino, li kien responsabbli mis-sigurtà talpassi;;ieri fuq il-Concordia, ji/[ad li wassal g[addi]astru jew li abbanduna lvapur qabel il-persuni kollha abbord la[qu ;ew evakwati.

Fl-istess [in, Schettino (li ma attendiex g[as-smig[)

qed jiffa//ja akku]i ta’ qtil involontarju, li hu qed ji/[ad ukoll, u meta b[alissa jinsab ta[t arrest fid-dar tieg[u filbelt ta’ Meta di Sorrento, qrib Napli. Ciro Ambrosio, lewwel uffi/jal fuq il-Costa Concordia, ukoll jinsab ta[t investigazzjoni.

Qraba tal-Kaptan qalu li Schettino, li qed isegwi li]viluppi, i[ossu “imbe]]a’ u mdejjaq”, bl-investigaturi issa jg[addu l-provi u xxhieda li ;abru lill-panel ta’ ]ew; esperti navali u ]ew; akkademi/i.

L-esperti jridu jag[mlu “rikostruzzjoni” tal-in/ident tat-13 ta’ Jannar minbarra li jidde/iedu dwar l-elementi “tal-[tija u r-responsabbiltà” fi pro/ess li x’aktarx idum g[addej ix-xhur.

Il-Costa Concordia kien qed i;orr ’il fuq minn erbat elef passi;;ier u membri talekwipa;; meta laqat il-blata matul il-lejl “fatali” u sig[at biss wara li kien beda cruise fil-Mediterran.

Intant, il-Costa Cruises – li tifforma parti minn Carnival Corp, l-akbar operatur talcruises fid-dinja – qed takku]a lil Schettino dwar lin/ident minbarra li toffri “ilkooperazzjoni kollha tag[ha” lill-awtoritajiet Taljani.

’

inizjali ta’ erbg[a u sittin filmija fl-elezzjoni g[allParlament li qed titwarrab b[ala “finta” mir-riformisti lokali.

Intant, it-Tmexxija reli;ju]a I]lamika hi [erqana biex issa[[a[ ille;ittimità wara x-xhur ta’ vjolenza fil-konfront taddimostranti meta l-President Iranjan, Mahmoud Ahmadinejad, kien re;a’ ;ie elett fil-vot tal-2009.

L-avversarji tal-President insistew li dakinar kien sar it-tbag[bis, u minkejja li a//etta r-ri]ultat tal-2009, lAyatollah Ali Khamenei – il-Mexxej Suprem tal-Iran – issa qed je[odha bl-a[rax kontra Ahmadinejad.

Fil-fatt, xi ri]ultati millvot tal-:img[a jissu;;erixxu li s-sostenituri ta’ Ahmadinejad “qed jaqtg[u lura” fit-taqtig[a g[all-mitejn u disg[in si;;u parlamentari, u meta o[t ilPresident, Parvin, tilfet filbelt ta’ Garmsar.

Il-President tal-Iran jivvota f’Tehran (Reuters)

Intant, il-kandidati leali g[al Khamenei jidhru li sejrin tajjeb fi bnadi o[ra, bil-Ministeru tal-Intern Iranjan jo[ro; stqarrija li “il-parte/ipazzjoni qawwija mill-Iranjani (bil-vot) iddi]appuntat lill-g[edewwa tal-pajji]”.

Qed jing[ad li sa issa, mal-mija u [amsa u tletin si;;u (fl-Assemblea) intreb[u “direttament”, u trid issir it-tieni elezzjoni g[al g[axra o[ra – birri]ultati finali tal-vot ma jkunux mistennija g[allbiera[.

24

LOKALI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Il-pubblikazzjoni Survivors ting[ata Insellmu lil Peter Caruana importanza fir-rivista fotografika Ikkontribwixxa g[al din Black and White Photography il-gazzetta g[al snin twal Nhar il-:img[a li g[adda, b[al [afna u [afna Maltin o[ra, in[sadna bl-a[bar talmewt ta’ Peter Caruana, persuna sinonima mas-si;ar u l-pjanti, is-su;;ett li spe/jalizza fih, kiteb g[add ta’ kotba dwaru, mijiet ta’ artikli fil-gazzetti, l-aktar f’il-mument, u min jaf kemm-il ta[dita u xandira fuq stazzjonijiet tar-radju u t-televi]joni differenti.

B[ala kontributur ta’ din il-gazzetta lil Peter nafuh mill-qrib u nibqg[u niftakruh b[ala ;entlom.

Bniedem li [abb in-natura u [abb l-Ilsien Malti, u g[al dawn is-su;;etti, flimkien mal-im[abba li kellu lejn martu u wliedu, iddedika likbar parti ta’ [ajtu u lener;ija kollha tieg[u.

Peter twieled f’{al Tarxien fis-26 ta’ Ottubru tal-1937. Studja l-biedja Maltija g[al 50 sena s[a[.

Biex kiseb dan l-g[arfien li g[amlu tant imfittex g[allpariri minn dawk kollha li j[obbu s-su;;ett, kellu j]ur diversi pajji]i minn fejn kattar l-g[arfien tieg[u blistudju li g[amel dwar ilkultivazzjoni tas-si;ar, partikolarment si;ar talfrott.

Dwar si;ar u pjanti u ttrobbija tal-fniek, su;;ett ie[or g[al qalbu, Peter ippubblika 14-il ktieb.

Beda jxandar fuq irRediffusion fis-sena 1952 u [a [sieb g[add ta’ programmi dwar il-biedja fuq it-televi]joni.

G[al 25 sena kien l-editur ewlieni tal-;urnal Biedja u Sajd ma[ru; midDipartiment tal-Biedja u Sajd. {afna jiftakruh jag[mel ta[ditiet, konferenzi u korsijiet f’g[add ta’ swali f’Malta u G[awdex. {add ma jista’ jikkalkula kemm g[amel ]jarat

Peter A. Caruana

f’;onna privati biex jag[ti lpariri siewja tieg[u, [afna drabi bl-uniku interess ikun l-im[abba tieg[u lejn issu;;ett.

Im[abba o[ra kbira g[al Peter kien l-Ilsien Malti.

Fl-1962 waqqaf l-G[aqda Kittieba }g[a]ag[ u kien editur letterarju tal-gazzetta Le[en is-Sewwa (19611978). Kien ukoll membru fl-Akkademja tal-Malti.

Fl-1989 reba[ il-Premju Letterarju ta’ Malta birrumanz {ajt li Jifred.

Peter Caruana kien in[atar Membru Onorarju tal-G[aqda Poeti Maltin, li kien membru tag[ha kwa]i sa mit-twaqqif tag[ha.

F’kumment li tana Alfred Massa, eks President talG[aqda Poeti Maltin, qalilna li bil-mewt ta’ Peter Caruana tilef [abib antik u {al Tarxien tilef wie[ed mill-ulied denji tieg[u li dejjem [abbew ra[al twelidhom u g[amlulu ;ie[, spe/jalment bil-pinna tag[hom.

Peter Caruana kien mi]]ewwe; lil Mary Grace Xuereb u g[andhom tlett itfal.

■ Id-direzzjoni ta’ il-mument tag[tihom ilkondoljanzi f’isem il-qarrejja kollha.

Il-pubblikazzjoni dwar ilpopolazzjoni anzjana tal-Birgu Survivors tal-fotografu Malti Joe Smith ing[atat prominenza fir-rivista fotografika internazzjonali Black and White Photography.

Meta l-editri/i tar-rivista Elizabeth Roberts rat il-ktieb hi immedjatament ikkuntattjat lill-awtur dwar il-possibbiltà li ssirlu intervista fuq Skype biex xi siltiet mill-ktieb jidhru f’din ir-rivista importanti.

Eventwalment Joe kien intervistat minn Max Houghton. Max tmexxi l-kors tal-Masters fil-foto;urnali]mu fl-Università ta’ Westminster u g[al dawn l-a[[ar sitt snin kienet editri/i tar-rivista 8.

Hi tikteb ukoll artikli dwar il-fotografija g[al diversi pubblikazzjonijiet internazzjonali kif ukoll websajts.

Dawn jinkludu Foam, ilBBC, il-pa;ni kulturali Telephoto tal-gazzetta Daily Telegraph kif ukoll ir-rivista Black and White Photography.

Max Houghton iddeskriviet

Il-pubblikazzjoni ‘Survivors’ ta’ Joe Smith, li ng[atat prominenza fir-rivista fotografika internazzjonali ‘Black and White Photography’

il-pro;ett b[ala “wie[ed nobbli li jwaqqaf il-[in g[al sekonda u flimkien ma’ ;enerazzjoni ta’ memorji, jippreservah f’ritratti black and white ta’ kalibru ferm g[oli.”

Wara s-su//ess tal-ewwel edizzjoni, l-awtur g[adu kemm [are; it-tieni edizzjoni u l-ktieb jinsab g[all-bejg[ ming[and il-[wienet talAgenda kif ukoll ming[and lawtur.

Pre]entement l-awtur qed

ja[dem fuq it-tieni volum ta’ Survivors wara li saritlu talba mill-Kunsill Lokali tal-Birgu peress li hemm aktar residenti anzjani li g[andhom stejjer u esperjenzi li jixtiequ jaqsmu u jirrakkuntaw.

G[at-tieni volum Joe qed ja[dem mal-videographer Jean Pierre Gatt li qed jiddokumenta wkoll l-intervisti li partijiet minnhom eventwalment se jkunu inklu]i fuq CD li se tkun tag[mel parti integrali mit-tieni volum.

ROCS Travel tintrodu/i Ayia Napa ma’ JJOY u G7 Events Ayia Napa hi destinazzjoni popolari mag[rufa g[allbajjiet sbie[ tag[ha.

Fis-snin re/enti, din iddestinazzjoni saret mag[rufa b[ala l-kapitali tad-divertiment – post ma[bub mill-Maltin.

Fil-fatt, is-sena l-o[ra aktar minn 3,000 ru[ ]aru Ayia Napa ma` ROCS Travel. Din is-sena, ROCS Travel ing[aqdet ma’ JJoy u G7 Events biex din iddestinazzjoni tkun wa[da li ma tintesa qatt!

Colin Aquilina, Head Finance & Business Development ta’ ROCS Group, stqarr li g[at-tielet sena konsekuttiva, ROCS Travel huma kburin li

qeg[din i[ejju Ayia Napa b[ala destinazzjoni g[allMaltin u l-G[awdxin kollha. “ Ninsabu onorati li g[al din is-sena qeg[din ning[aqdu flimkien ma’ G7, kumpanija ewlenija f’Malta fil-qasam tad-divertiment u JJOY, wie[ed mill-i]jed DJ’s mag[rufin f’Malta.”

Din l-offerta tibda minn € 309 biss u tinkludi titjiriet mal-Emirates Airlines, assistenza mill-ajruport, akkomodazzjoni g[al tlett iljieli u taxxi.

Barra minn hekk, dawk kollha li jibbukkjaw g[al din l-offerta sal-31 ta’ Mejju, jibbenifikaw minn d[ul b’xejn f’wie[ed mill-

aqwa clubs f’Ayia Napa, Castle Club, VIP access g[al Gianpula g[as-sajf s[i[ tal-2012 kif ukoll VIP access g[all-avvenimenti kollha ta’ JJoy g[all-2012.

Barra minn hekk, ROCS Travel se tintrodu/i kompetizzjoni fuq Facebook fejn tista’ tid[ol bi/-/ans li tirba[ vaganza g[al ?ipru flimkien ma’ JJoy u G7. G[ad-dettalji ara facebook@rocsgrp.com. }ur il-ferg[at ta’ ROCS, il-Furjana jew il-Mellie[a.

Tista’ wkoll i//empel 20151515 jew tid[ol fis-sit elettroniku www.rocsholidays.com, kif ukoll tista’ tibg[at email fuq travel@rocsgrp.com.

SmartCity Malta tisponsorja l-kategorija tal-e-journalism tal-Malta Journalism Awards

B[ala ;est ta’ appo;; kontinwu lissettur, SmartCity Malta g[al darb’o[ra qed tisponsorja l-kategorija tal-ejournalism fl-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Malta Journalism Awards.

Il-Malta Journalism Awards hu organizzat kull sena mill-Istitut tal:urnalisti Maltin.

Il-pre]entazzjoni saret mis-CEO ta’

SmartCity Malta Fareed Abdulrahman lill-President tal-Istitut tal-:urnalisti Maltin, Malcolm J. Naudi (ritratt xellug).

Il-finalisti tal-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ dawn l-unuri se jit[abbru fis-26 ta’ Marzu filwaqt li r-rebbie[a se jit[abbru waqt /erimonja li se ssir fil-5 ta’ Mejju 2012.

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

’

:

F pa;ni o[ra

26-27 Kotba ;odda

30-31 Kwiekeb li jdawlu

35 Pro;ett

-

fil Munxar

Kun/ert ie[or mu]ikali fl-Istitut Kattoliku ■ Ara pa;na 28

26

C O L L A G E KOTBA

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Ktieb li jimxi mal-[sibijiet filosofi/i li g[addejjin fid-dinja mg[a;;la tal-lum Guido Lanfranco – ‘}wie;, Twelid u Mewt’ fis-sensiela ‘Drawwiet u Tradizzjonijiet’, Wise Owl Pubblications, €11.50 minn George Maggi

Fil-[ajja mg[a;la u mqallba tal-lum jintqal [afna dwar [ajjet il-bniedem. Mit-twelid tieg[u sa mewtu. {afna drabi w[ud isostnu li jista’ jkun hemm b[al misteru dwar dan i/-/iklu ta’ [ajjitna fuq din lart li qajl qajl inin sakemm jintemm bil-mewt.

Issir bosta kitba dwar dan, kif ukoll programmi radjufoni/i u televi]ivi, mhux biss Malta i]da wkoll barra, b[alma hu l-istazzjon Ingli] BBC u dawk Taljani Rai Radio Uno u Due. Huma l-[sibijiet filosofi/i li g[addejjin illum minn [in g[al ie[or fuq il-media kollha.

G[aldaqstant jidher li bla[[ar ktieb li qed joffri lillqarrejja tieg[u, Guido Lanfranco, l-awtur, poeta u g[alliem, laqat il-musmar fuq rasu u jinsab ferm a;;ornat mal-[sibijiet li g[addejjin f’dan i]-]mien minn mo[[ ilbnedmin.

Is-sitt ktieb Dan hu s-sitt ktieb mill-

isba[ li qed jag[tina Guido Lanfranco bl-isem ta’ }wie;, Twelid u Mewt fis-sensiela Drawwiet u Tradizzjonijiet.

B[al kotba o[rajn f’din issensiela, il-ktieb jolqot lg[ajn f’dik li hi pre]entazzjoni kemm ta’ stampar b’tipa li tinqara tajjeb, karta fina, ritratti stori/i, antiki, li jqanqlu

nostal;ija li qatt ma dehru b[alhom, tpin;ija u mudelli dettaljati u bil-kulur tal-istess awtur, kif ukoll santi.

Il-ktieb, li fih 112-il pa;na, hu pubblikazzjoni o[ra talWise Owl Publications u hu dedikat lill-anzjani akbar mill-kittieb li tawh bosta esperjenzi biex ma jintilfux.

Iva l-ktieb hu mi]g[ud b’xhieda [ajja ta’ dawk li g[exu dawn id-drawwiet ]mien ilu.

Biex sawwar dan il-ktieb }wie;, Twelid u Mewt, lawtur g[amel bosta ri/erka fil-fond dwar diversi drawwiet li [allewlna missirijietna u ommijietna.

G[aldaqstant, dan hu ktieb tal-qari daqskemm hu ktieb ta’ ri/erka li jmexxi lill-qarrej minn qabel it-twelid salmewt.

Mimli tpin;ija b’ilwien [ajjin, dan il-ktieb hu b[al djarju b’;abra ta’ esperjenzi u rakkonti tal-anzjani kemm Maltin kif ukoll G[awdxin, bi ;rajjiet li g[exu huma stess.

Kliem [iere; minn fomm ilpoplu.

Kif isostni tajjeb Guido filktieb tieg[u naqraw dwar ritwali, azzjonijiet u attivitajiet li kienu jsiru flimg[oddi bid-drawwiet, manifestazzjonijiet jew wirjiet ta’ dak li j[ossu kemm dawk imda[[lin direttament fil-;rajja jew azzjoni kif ukoll in-nies tal-madwar.

G[aldaqstant, fis-17-il taqsima tieg[u l-ktieb jifli tajjeb kif il-bniedem jg[addi normalment minn taqsima tal[ajja g[al o[ra. Fit-taqsima tal-pubertà, il-kittieb jittratta l-pro/ess minn tifel jew tifla g[al ;uvni jew xebba.

Fit-tieni taqsima jag[ti [arsa aktar fil-fond billi jikteb dwar il-qu//ija, it-tbassir ta]]wie; u l-maternità, il-passju u l-qbi] tal-[abel, ix-xorti u x-xebba u San Nikola.

It-tielet taqsima hi dwar i]]wie; minn g[a]eb u xebba g[al mi]]ew;in.

Ir-raba’ taqsima ]mien innamur, il-[uttab, filwaqt li l[ames taqsima hi dwar irrabta u jum it-tie;, it-tie; minn fomm il-poplu u wara ttie;.

It-twelid hi s-sitt taqsima meta l-mi]]ew;in isiru missier u omm filwaqt li ttqala u s-superstizzjonijet hi s-seba’ taqsima li tispjega lmard, il-mewt u x-xewqa kif ukoll tifel jew tifla u t-tbassir.

It-tmien taqsima tittratta dwar il-[las u l-kittieb jiffoka dwar il-qaddisin waqt il-[las, il-majjistra jew qabla, minn fejn ji;u? Il-‘warda’ tal-[las u l-lawdi.

L-omm u t-tarbija huma trattati fid-disa’ taqsima bilpre]entazzjoni tat-trabi, lilbies tal-weg[da u l-:hiez tat-tarbija. Passa;;i spiritwali dwar il-mag[mudija bilparrinu, pur/issjoni lejn il-

Il-qoxra mlewna tal-ktieb dwar tradizzjonijiet Maltin }wie;, Twelid u Mewt

knisja, il-lavanda u l-libsa talmag[mudija flimkien malEwwel Tqarbina u l-Gri]ma tal-Isqof jinsabu fl-10 taqsima filwaqt li l-11-il taqsma tittratta l-mewt minn din iddinja g[all-eternità.

It-tnax-il taqsima tittratta lVjatku bil-mixja ewkaristika u t-13-il taqsima fil-mewt, drawwiet, funerali, il-vistu, likkundannati g[all-mewt u lmewt tat-trabi.

L-14 u l-a[[ar taqsima tag[ti tag[rif dwar l-erwie[ li jibqg[u mag[na u jissemmew il-borma tal-erwie[ u l-erwie[ ikkundannati. {ajjet il-bniedem mi;bura fi ktieb

Wie[ed mid-disinji kuluriti fil-ktieb ta’ Guido Lanfranco> Il-festa tal-Imnarja ]mien ilu fil-Buskett ta[t il-[arsa tal-kastell Verdala

Tabil[aqq [ajjet il-bniedem mi;bura f’dan il-ktieb. Kif isostni tajjeb il-kittieb filqoxra ta’ wara, it-twelid, ilpubertà, i]-]wie; u l-mewt huma passa;; li dejjem jing[ataw importanza spe/jali fil-[ajja kemm millfamiljari kif ukoll mill-qraba u l-[bieb. Dan g[aliex ilbniedem i[oss il-[tie;a li jaqsam il-fer[ jew in-niket ma’ [addie[or matul dawn ilpassa;;i.

B[all-kotba l-o[ra ta’

Lanfranco, il-ktieb fih bosta tpin;iet b’kuluri sbie[ b[allpur/issjoni tal-mag[mudija, il-;ilwa, ;bajjar u kura biex jg[inu xebba til[aq ilpubertà, funeral ta’ tarbija, ilvjatku u l-festa popolari filBuskett tal-Imnarja.

Daqstant ie[or interessanti huma ritratti li qajla dehru, b[as-si;;u tal-[las, l-alkova bis-sodda, il-fisqija, il-festa ta’ San Girgor, karrijiet talmejtin u l-camera ardente filKonkatidral ta’ San :wann.

Dawn huma ftit mit-tpin;ijiet u r-ritratti uni/i li laqtuni.

Min tabil[aqq jg[o]] iddrawwiet u t-tradizzjonijiet li g[exu fihom u madwarhom missirjietna u ommijietna fi ]minijiet imbieg[da u mhux daqstant imbieg[da, m’g[andux jitlef li jakkwista kopja ta’ dan il-ktieb, li hu tabil[aqq ;awhra o[ra fissensiela ta’ kotba tal-awtur mag[ruf Guido Lanfranco, miktuba bin-naturalezza spe/jali tieg[u u li j;ieg[lek taqrah minn qoxra sa qoxra.

Jiswa wkoll kemm g[allistudenti, g[alliema u ri/erkaturi li fih g[andhom isibu minjiera ta’ tag[rif siewi.

C O L L A G E KOTBA

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Kodi/i Ark-Anum It-tieni volum mill-awtur Joseph Sultana Dan it-tieni volum ikompli jirfina fuq dak li l-awtur bena b’tant [sieb u [ila fl-ewwel wie[ed.

B[all-volum ta’ qablu Misteru Ark-Anum hu ktieb b’differenza meta mqabbel ma’ kotba lokali. Differenti fuq diversi livelli – differenti kemm f’dik li hi tip ta’ storja, kemm f’dak li hu lingwa;;, kemm f’dak li hu temp tannarrazzjoni, kif ukoll filkronolo;ija tal-[sieb.

Sa mill-ewwel pa;ni jidher fi/-/ar li l-awtur g[andu f’mo[[u li jindirizza udjenza adulta u li lil din l-udjenza jrid jg[addilha messa;;i maturi x’jixtarru. L-awtur irid jeskludi lit-tfal mill-qari talktieb imma jag[mel /ert li kull adult li jaqrah i[ossu parti minnu.

Bl-ammont kbir ta’ karattri m[allta, fejn issib minn tabib sa ;urnalist, minn ma;istrati sa spetturi, minn persuna gay sa o[rajn milqutin mid-droga jew l-alko[ol, minn Insara sa

Musulmani... l-awtur jag[mel fi]-]gur illi kull faxxa tasso/jetà se tiffamiljarizza ru[ha ma’ xi karattru jew ma’ xi aspetti kif ji]vol;ew.

G[alkemm l-awtur jag[tina l-karattri biex nag[mluhom tag[na, is-sekwenza talistorja j]ommha dejjem b[ala proprjetà esklusiva tieg[u. Lawtur dejjem qieg[ed pass ’il quddiem, bil-qarrejja jsegwuh imsa[[rin.

L-awtur ji;bdek biex taqra bid-diversi tog[miet ]g[ar li kapa/i joffrilek minn palat im]ewwaq sewwa imma jibqa’ lura milli ji]vela wie[ed x’g[andu jistenna fli]vilupp tal-istorja.

Il-qarrejja jibqg[u mwa[[lin mal-pa;ni tal-ktieb fejn jistg[u jippruvaw jaslu g[all-verdett we[idhom, biex imbag[ad b’seng[a kbira lawtur ja[sadhom b’soluzzjoni ferm differenti minn dak ma[sub.

Tajjeb jing[ad ukoll li lawtur ida[[alna fi]-]arbun ta’

Ebook bil-Malti ;did g[at-tfal

Norman C. Borg g[adu kemm ippubblika l-ewwel eBook tieg[u, li jista’ jinxtara minn fuq l-internet g[all-prezz ta’ €1.99 minn www.lulu.com.

Il-ktieb jismu }arbun Imsa[[ar u hu mmirat lejn tfal ta’ bejn id-9 snin u t-13-il sena.

L-eBook hu pubblikat f’format PDF, u g[alhekk jista’ jitni]]el u jinqara fuq [afna apparati elettroni/i moderni b[al eReaders (Kindle), tablets (iPad) u smartphones (iPhone). Naturalment jista’ jintu]a wkoll fuq PC jew Mac. Dan hu l-ewwel minn sensiela ta’ kotba mill-awtur bil-g[an li jqarreb lit-tfal lejn aktar qari bil-Malti.

G[an ie[or hu li jg[in ida[[al il-kitba Maltija f’dan il-qasam relattivament ;did tal-midja elettronika – midja li aktar ma jg[addi ]-]mien aktar qed issir parti integrali fil-[ajja tal;enerazzjoni ]ag[]ug[a.

L-awtur jittama wkoll li dan jinkora;;ixxi aktar kittieba Maltin biex jikkontribwixxu xog[lijiet elettroni/i bil-Malti, ma’ dawk ilftit awturi li di;à rnexxielhom jag[mlu dan.

G[al tag[rif ie[or, ]ur www.normancborg.net#kotbafilbut#.

kull karattru li jippre]entalna biex mag[hom nag[mlu lvja;; mill-vi/in fit-tlug[ u lin]ul tag[hom.

Ma’ kull karattru u kull sitwazzjoni l-emozzjonijiet li jqanqal fik il-ktieb huma kbar. T[oss qalbek issir ;ul;liena quddiem ilmumenti teneri, t[ossok ti//ekken quddiem il-kliem mirqum tat-tfal, t[oss demmek ibaqbaq quddiem lin;ustizzji, qalbek ting[asar quddiem l-u;ig[ tal-karattri, t[ossok urtat quddiem ilkburija ta’ /erti karattri, t[ossok tistmerr il-lingwa;; xokkanti, t[ossok trid tissielet int ukoll kontra l-[a]en.

Fuq kollox l-i]volti u lintri//i j[allu lil dak li jkun jixxennaq biex isir jaf iktar, biex jasal g[all-verità, biex jara li s-sewwa jirba[.

Hu ktieb fejn l-awtur idewwaqna minn dak li toffri d-dinja u jer[ilna nesploraw id-diversi dinjiet li [oloq apposta g[all-qarrejja tieg[u.

27

28

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

C O L L A G E TEATRU

Is-Surmast Joe Brown, li g[amel l-arran;amenti g[all-kanzunetti kollha ta’ ‘Just Musicals 5’

JUST MUSICALS 5… EXTRAVAGANZA

Kun/ert bl-a[jar siltiet mill-musicals li ttellg[u fl-Istitut Kattoliku Biex tfakkar l-20 anniversarju tag[ha, il-kumpanija Teatru Rjal se tippre]enta kun/ert mu]ikali live li ji;bor fih u[ud fost l-aqwa siltiet mill-musicals kollha li din il-kumpanija tellg[et fit-teatru tal-Istitut Kattoliku matul is-snin li ilha protagonista fuq il-palk tal-Istitut Kattoliku.

Il-kun/ert, bl-isem Just Musicals 5… Extravaganza, se jsir is-Sibt li ;ej, 10 ta’ Marzu, fis-7 p.m., u l-g[ada l-{add, 11 ta’ Marzu, fit-6.30 p.m.

Is-sehem tal-atturi popolari Hector Bruno, li fi spettakli mu]ikali b[al dawn dejjem kellu r-rwol ta’ pre]entatur, din id-darba se jkun dak ta’ kantant g[ax bis-silta Ziggie Lulù se jkun qed jirrappre]enta s-su//ess li kisbet il-Pantomima talMilied li din il-kumpanija tellg[et g[al 11-il sena konsekuttivi fuq l-istess palk.

Il-pre]entaturi din id-darba se jkunu ]ew; karattri li minbarra li huma popolari mal-udjenza kemm tal-palk kif ukoll tat-televi]joni – Ronald Briffa u Toni Busuttil – huma wkoll atturi li matul is-snin, b[alma g[amel Hector Bruno, taw kontribut kbir lill-kumpanija Teatru Rjal.

Fil-kun/ert se nassistu g[al siltiet mir-rock opera Pawlu 2000, :esù ta’ Nazareth, Scrooge, Phantom of the Opera, Les Miserables, Sister Act, Notre Dame Des Paris, Evita, Gregorian, Mamma Mia, Sound of Music, Jesus Christ Superstar, Miss Saigon, Beauty and the Beast, Lion King, Moulin Rouge u Fiddler on the Roof.

Il-kantanti li se jinterpretaw dawn is-siltiet, li kollha g[andhom arran;ament ta’ Mro Joe Brown, huma: Lawrence Gray, Bayzo, Neville Refalo, Mark Tonna, Debbie Scerri, Laura Bruno, Ina Robinich, Dominic Cini, Louisana, Ivan Debatista, Tiziana, Il-Pusè u Hector Bruno. Abigail Brown qed tie[u [sieb il-kor tat-tfal.

Produzzjoni u direzzjoni ta’ Pawlu Testa.

Booking miftu[ online fuq www.kumpanijateatrurjal.com jew www.istitutkattoliku.com, jew tel. 21223340 # 27223340.

U[ud mill-atturi li [adu sehem fil-produzzjoni teatrali tas-sena li g[addiet ‘SMS Ming[and :esù’

3 :img[at Qabel Pageant Mu]ikali bi quiz fl-24 u 25 ta’ Marzu f’{al Farru; Wara s-su//ess li kisbet issena li g[addiet bil-pageant mu]ikali SMS Ming[and :esù, il-kumpanija Face to Face din is-sena se ttella’ pageant mu]ikali bi quiz blisem ta’ 3 :img[at Qabel.

Fuq xejra kemmxejn differenti, din is-sena l-istess pageant se jinkludi fih Rhythmic Gymnasts minn Degymnastic Club, flimkien ma’ street dancers, hip-hop u ballet.

Face to Face Drama kienet stabbilita fis-sena 2003, meta l-ewwel produzzjoni tag[ha kienet Grease, me[uda u adattata mill-istess film mu]ikali.

Matul i]-]mien ittellg[u diversi produzzjonijiet mu]ikali o[ra.

Din is-sena minbarra ]]effiena varji li se jinkludi lpageant mu]ikali 3 :img[at Qabel, se tintrodu/ina ma’ w[ud mill-aqwa kantanti u atturi stabbiliti.

Ta’ min isemmi fost o[rajn lil Sandra Davis, Charles Falzon, Priscilla Psaila, Louis Andrew Cassar, Ivan Vella, Kevin de Leonardo, Kurt Gatt u Jeffrey Scicluna fost [afna kantanti u atturi o[rajn.

Il-kitba hi ta’ Noel Zarb minn Face to Face Drama, filwaqt li l-lirika hi kollha ta’ Mario Farrugia.

3 :img[at Qabel se tkun qed tittella’ fuq jumejn, isSibt 24 u l-{add 25 ta’ Marzu (inklu] il-{add wara nofsinhar).

Din is-sena l-pageant se jittella’ f’post differenti missnin ta’ qabel, fl-Arena Montekristo, li tinsab f’{al Farru;.

G[al aktar informazzjoni jew biex tibbukkja l-biljetti /empel 21480055, 79467258 jew 99032110.

Il-biljetti qed jinbieg[u g[all-prezz ta’ €10.

Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb ukoll minn fuq ilpa;ni ta’ facebook: Arte Vera Drama jew Louie Noir.

L-a[[ar dehra g[al Filumena Marturano Illum il-{add, fit-Teatru Manoel, fit-8 p.m. se ssir l-a[[ar rappre]entazzjoni tal-kummiedja so/jali ta’ Edoardo de Filippo Filumena Marturano (?ert: 14+).

Dan ix-xog[ol kien maqlub u adattat g[all-Malti minn Louis Azzopardi u g[andu direzzjoni ta’ Salvu Mallia.

L-istorja ddur ma’ Domenico Soriano, negozjant u sinjur Naplitan, li kien tilef g[aqlu wara Filumena Marturano, prostituta li kien izur ta’ spiss f’San Petito. Huma g[exu flimkien g[al 25 sena s[a[. Filumena dejjem xtaqet li ji]]ew;u, imma Domenico ma kienx tal-istess [sieb. Hu ried ikompli jg[ix il[ajja ta’ divertiment, u tba[rid man-nisa.

Imma x’ji;ri meta darba fost o[rajn Filumena tatha taqliba u kienet f’tarf il-mewt?

Fil-partijiet ewlenin insibu lil Rita Camilleri u Mario Micallef.

Jie[du sehem ukoll Ninette Micallef, Snits, Alan Fenech, Carlos Farrugia, Sean Buhagiar, Audrey Harrison, Michael Sciortino, Lorna Fiorini, Anna Bassily u Clive Piscopo.

■ Fir-ritratt tax-xellug xena mill-kummiedja, li ttellg[et di;à l-:img[a u lbiera[ is-Sibt.

C O L L A G E ANNIVERSARJU

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

29

IL-BI?ENTINARJU TA’ RUMANZIER ?ELEBRI FI?-?ENTRU TAD-DRAMA TA’ MALTA

Dickens jitfakkar minn atturi tfal u adolexxenti minn Patricia Gatt

“Hu importanti li /-?entru tad-Drama, b[ala istituzzjoni g[all-edukazzjoni kreattiva, qed issellem lil dan irrumanzier ;gantesk mhux biss g[at-talenti letterarji kbar tieg[u, imma anki b[ala lle[en tal-kuxjenza so/jali f’epoka ta’ kontradizzjonijiet u pre;udizzji.”

Il-bi/entinarju ta’ Charles Dickens (1812-1870) kien varat uffi/jalment fis-7 ta’ Frar mill-Prin/ep Charles talIngilterra fejn flimkien ma’ martu, id-Dukessa ta’ Cornwall, attenda g[al sessjoni ta’ qari mill-kotba tar-rumanzier famu] li tat lattri/i Gillian Anderson.

Dakinhar ukoll, il-British Council organizza readathon simultanja f’24 pajji] madwar id-dinja, li bdiet fl-Awstralja u spi//at f’Londra.

Kien ftu[ li jixraq lillimpatt globali li [alla warajh Dickens, forsi l-aktar persuna;; letterarju famu], wara Shakespeare, li influwenza daqstant iddominju pubbliku.

L-istejjer tieg[u huma inkomparabbli mhux biss flistil u t-teknika, i]da anki b[ala dokumentarji so/jali li fil-fatt, kienu qed jag[mlu dak li l-istampa ta’ ]mienu ma kinitx qed tag[mel, ji;ifieri taqbe] g[ad-drittijiet tali]vanta;;ati u dawk filperiferija.

Dickens kien interessat [afna fid-destin tat-tfal u ladolexxenti, forsi g[aliex hu wkoll kien bata b[ala tifel, kien abbandunat l-ewwel minn ommu u mbag[ad minn missieru, [adem f’fabbrika b’kundizzjonijiet mi]eri u bata l-faqar.

Dawk il-memorji ttrasformahom b’ener;ija kbira f’rumanzi immortali b[al Oliver Twist, David Copperfield, A Christmas Carol, A Tale of Two Cities jew Pickwick Papers, fost tant stejjer o[rajn.

Minbarra li kien rumanzier e//ezzjonali, Dickens kien ukoll kummentatur, riformatur, pubblikatur ta’ xog[lu stess u anki, attur divertenti. Attwalment, Dickens ried li jsir attur u fi tfulitu kien jammira [afna lil Dottor Grimaldi, il-klawn /elebri tas-seklu dsatax li mbag[ad Dickens editjalu lbijografija.

Malta> fi/-?entru tad-Drama Kif g[amel f’okka]jonijiet

Xena mill-provi ta’ sessjonijiet dwar Dickens fi/-?entru tad-Drama ta’ Malta

I]da l-karriera ta’ attur g[al Dickens innifsu kienet impossibbli, min[abba li //irkostanzi wassluh biex ifittex sors aktar prattiku ta’ kif jaqla’ x’jiekol.

Dwar Dickens l-attur Fil-fatt, l-attur mag[ruf

Ingli] Simon Callow g[adu kemm [are; volum bijografiku li jittratta esklusivament lambizzjonijiet teatrali ta’ Dickens. Callow, li jg[id li ilu g[al dawn l-a[[ar [mistax-il sena jistudja l-kitbiet, id=dettalji bijografi/i u l;estikulazzjoni u l-manjieri ta’ Dickens, juri kif l-attur ;ewwa Dickens baqa’ ma miet qatt.

Dickens kien konxju talb]onn li jo[loq persuna teatrali, kemm permezz ta’ lbies jg[ajjat li kien ji;bed kummenti dispre;;jattivi minn dawk li jissettjaw il-gosti, kif ukoll bis-sa[[a tal-u]u ta’ psewdonomi b[al ‘Inimitabbli’.

Ix-xog[ol ta’ Callow qed jitqies b[ala interessanti g[ax juri kif il-fa//ata ;enjali ta’ Dickens kienet tostor sors profond ta’ rabja li pubblikament inbidlet f’[e;;a g[all-bidla u l-protesta politika filwaqt li fil-privat issarrfet f’attakk fero/i kontra kull min irrifjuta jippubblika l-insulti u l-gideb li Dickens kiteb kontra martu meta ]-]wie; tieg[u sfaxxa.

Fuq kollox Callow jag[mel argument kredibbli dwar kif bil-qari pubbliku ta’ xog[lijietu, Dickens irnexxielu j[oll il-problema ta’ kif ikun awtur u attur flistess [in. Kwa]i dak kollu li kiteb hu essenzjalment teatrali, isostni Callow, u lqarrejja huma konxji l-[in kollu ta’ Dickens l-awtur li qieg[ed jirre/ta.

Fi ]mien Dickens stess, din il-kwalità ing[arfet minnufih f’kitbietu u atturi-produtturi ming[ajr skruplu kienu jaqbdu r-rumanzi u jadattawhom g[all-palk qabel ma jkunu n[ar;u b’mod s[i[ b[ala faxxikli.

Hekk kif beda jag[ti sessjonijiet ta’ qari pubbliku, il-fama tieg[u sparat ’il fuq, tant li kien offrut si;;u filHouse of Commons. Dickens irrifjuta g[ax kien tal-fehma soda li r-rumanzi tieg[u setg[u jag[mlu aktar ;id middiskors politiku. U hekk kien, g[ax l-istejjer tieg[u nbidlu fi strumenti effettivi ta’ riforma li influwenzaw bis-s[i[ lisso/jetà vittorjana, f’kull livell.

Onestà mieg[u nnifsu Ir-rumanzier dejjem kien

onest mieg[u nnifsu dwar x’kien jemmen. Meta r-Re;ina Vittorja, lejn tmiem il-karriera tieg[u (meta sa[[tu kienet bdiet tikkompromettih) u waqt

udjenza privata, ilmentat li qatt ma kellha l-opportunità li tisimg[u jaqra mix-xog[lijiet tieg[u, Dickens wie;eb ming[ajr tlaqliq li ma setax joffrilha ‘qari privat’, mhux min[abba l-istat ta’ sa[[tu, imma g[ax g[alih, kien essenzjali li jkollu udjenza m[allta.

Fil-bijografija li kiteb dwar Dickens, Wolf Mankowitz kien fakkar f’dak li kien qal dwar ir-rumanzier famu] Thomas Carlyle: Ta[t issimpatija ;ojju]a tieg[u dwar kull [a;a madwaru, jekk wie[ed i[ares fil-fond, kien jara elementi silenzju]i, oskuri u tra;i/i, mo[bijin ta[t burdati li kienu jidhru ‘xemxin’, i]da fil-fond ta’ Dickens kien hemm is-sinjali tal-mewt infisha.

B[al m’hu ji;ri din is-sena f’tant partijiet tad-dinja, Malta qed tfakkar, b’mod modest, talinqas minn dak li t[abbar s’issa, il-bi/entarju ta’ Dickens.

Il-British Council qed juru film kull xahar, kollha ba]ati fuq ix-xog[lijiet tar-rumanzier, filwaqt li l-Mu]ew Marittimu [oloq ‘serata vittorjana’ b’unuru.

In[adem ukoll id-dramm Oliver Twist fil-Manoel minn kumpanija barranija u x’aktarx li avvenimenti o[rajn jit[abbru aktar ma tid[ol ’il ;ewwa ssena.

o[ra, meta fakkar persuna;;i kbar o[ra (Shakespeare, Eliot, Lorca, Dario Fo, Darwin u Mandelsh’tam) i/-?entru tadDrama ta’ Malta, ta[t lawspi/i tad-Direttorat g[allEdukazzjoni matul il-{ajja filMinisteru tal-Edukazzjoni, qed ifakkar l-anniversarju ta’ Charles Dickens permezz ta’ interpretazzjonijiet minn xog[lu.

Intg[a]lu gruppi ta’ studenti-atturi ta’ età ]g[ira (minn 10 snin sa 15-il sena) biex jo[olqu u jinterpretaw xenetti mir-rumanzi kbar tarrumanzier, b’enfasi fuq issehem ta’ protagonisti tfal.

Qeg[din imexxu dawn ilpro;etti multipli t-tuturi (u re;isti) Dorothy Singh, Stephanie Bugeja, Lizzie Eldrige, Marvic Doughty, Lino Farrugia u Dominic Said.

Xi e]empji minn dak li qed jit[ejja u li se jintwera quddiem pubbliku ffurmat minn ;enituri, tuturi, g[alliema, studenti tad-drama u mistednin o[ra huma dawn: ■ Siltiet drammatizzati millbijografija ta’ Dickens innifsu, ta[t id-direzzjoni ta’ Singh; ■ B/ejje/ ta’ ]fin ispirati mirrumanzi u ‘aplo;ija’ dwar g[aliex i/-?entru qed ji//elebra lil Dickens (direzzjoni ta’ Bugeja); ■ Xenarji minn Dickens li llum g[andhom relevanza kontemporanja, diretti minn Eldrige; ■ Xena minn Oliver Twist, bi tliet studenti jinterpretaw lil Oliver, Mr Bumble u Mr Limbkins.

Hu importanti li istituzzjoni b[a/-?entru tad-Drama, benniena ta’ edukazzjoni kreattiva, qed issellem lil Charles Dickens b’mod konkret u b’hekk tag[ti ssehem tag[ha biex anki l;enerazzjoni li tiela’ tapprezza mhux biss il-merti ta’ dan il;gant letterarju, imma l-valur indisputabbli tieg[u b[ala lkuxjenza socjali ta’ epoka mimlija kontradizzjonijiet u pre;udizzji.

30

C O L L A G E FEATURE

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Intom kwiekeb li tixeg[lu sema sewdieni minn Doris Azzopardi ................................................ doris.azzopardit@media.link.com.m

B’din il-fra]i temm il-kumment tieg[u Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità. Dan il-kumment jixhed impenn s[i[ u solidarjetà i]da fuq kollox rispett lejn id-dinjità tal-anzjani u persuni b’di]abbiltà. Persuni li aktar minn [addie[or iridu jissieltu biex jiksbu jew i]ommu /erta indipendenza fil-[ajja ta’ kuljum u juru li huma tassew g[andhom [afna x’joffru lill-komunità.

Sa minn meta tarbija tmidd l-ewwel passi tag[ha, l-g[an a[[ari ta’ kull individwu hu li jakkwista l-indipendenza totali jew inkella l-akbar ammont ta’ indipendenza possibbli.

Li tg[ix indipendenti hu twemmin u azzjoni ta’ nies b’di]abbiltà jew persuni anzjani li min[abba l-età jew il-kundizzjoni tas-sa[[a tag[hom ikunu tilfu xi ftit mill-indipendenza tag[hom li b’determinazzjoni personali ja[dmu [alli jkunu awtonomi filwaqt li jiksbu opportunitajiet indaqs b[al [addie[or u li jkollhom irrispett li jixirqilhom.

Li tg[ix indipendenti ma jfissirx li dak li jkun irid jag[mel kollox wa[du u li m’g[andu b]onn lil [add jew li jrid jg[ix f’i]olament, g[alih wa[du. Tg[ix indipendenti jfisser li min g[andu xi tip ta’ di]abbiltà jippretendi l-istess g[a]liet u kontroll fil-[ajja ta’ kuljum g[al dawk l-affarijiet li n-nies ta’ madwaru, kemm familjari, qraba, ;irien u [bieb, jo[duhom bi drawwa jew a[jar for granted.

Dawn iridu jikbru jew

ikomplu jg[ixu fl-ambjent talfamilja tag[hom, jiffrekwentaw l-istess skejjel li jiffrekwentaw s[abhom, ju]aw l-istess trasport pubbliku ta’ madwarhom u ja[dmu fl-istess postijiet tax-xog[ol li huma fil-linja tal-edukazzjoni u linteress tag[hom. Min g[andu di]abbiltà hu l-aqwa espert u l-iktar persuna li taf sewwa x’inhuma l-[ti;iet tag[ha.

G[aldaqstant g[andha b]onn li tfisser ru[ha dwar x’inhuma l-a[jar soluzzjonijiet g[aliha; tin[tie; li jkollha kontroll ta’ [ajjitha u li ta[seb u titkellem g[aliha nfisha b[al kull persuna o[ra.

Persuna anzjana mill-banda l-o[ra jrid ikollha mo[[ha mistrie[ li jekk g[al xi ra;uni jew o[ra ti;i fi stat fejn ma tistax tkompli tg[ix fl-ambjent li dejjem g[exet fih, issib kenn xieraq fejn tista’ tg[ix.

Biex dan il-g[an jista’ jintla[aq, dawk li huma dipendenti minn o[rajn jin[tie; li jissapportjaw lil xulxin u jitg[allmu ming[and xulxin, li jorganizzaw lilhom infushom u ja[dmu g[al bidliet politi/i u so/jali li

jwasslu g[all-[arsien legali tad-drittijiet umani u /ivili tag[hom.

Dawn huma nies verament ordinarji li flimkien g[andhom ja[dmu biex jiksbu l-[ti;iet li g[andhom o[rajn. Fuq kollox, li jkunu inklu]i, rikonoxxuti u ma[buba mis-so/jetà.

Sakemm dawn jibqg[u jikkunsidraw id-di]abbiltajiet jew l-anzjanità tag[hom b[ala tra;edji, [addie[or jibqa’ jit[assarhom. Sakemm dawn jibqg[u j[ossuhom jist[u g[al dak li huma, [ajjithom tibqa’ tkun kunsidrata ming[ajr skop. Sakemm jibqg[u siekta, jibqg[u ji;u dettati minn [addie[or x’g[andhom jag[mlu.

Barra l-attitudni ta’ dawk ta’ madwarha, biex persuna b’di]abbiltà jew anzjana li tilfet l-awtonomija totali tag[ha min[abba xi kundizzjoni ta’ sa[[a u l-età tkun tista’ takkwista lindipendenza jew titjib flg[ajxien tag[ha hemm ukoll tag[mir u makkinarju li jiffa/ilita movimenti u azzjonijiet ne/essarji g[all[ajja ta’ kuljum.

Il-Karnival, /elebrat ukoll f’San Vin/enz de Paul

{ajja kemm jista’ jkun indipendenti hi x-xewqa ta’ kul[add i]da hi wkoll dritt ta’ kul[add. L-indipendenza provduta sew milla//essibbiltà strutturali tal-bini pubbliku u privat kif ukoll minn tag[mir varju fis-suq toffri [ajja aktar dinjitu]a.

Sew jekk persuna g[andha xi tip jew ie[or ta’ di]abbiltà u sew jekk bl-età jew xi mard, il-persuna tkun tilfet lindipendenza totali tag[ha.

Jekk wie[ed i]omm ru[u a;;ornat ma’ dak li joffri attwalment is-suq jinteba[ li xi [a;a tista’ tag[mel biex ittejjeb il-kwalità tal-[ajja.

I]da barra minn hekk, hemm il-politika so/jali tal-Gvern li g[andha g[al qalbha dan largument. Bi]]ejjed wie[ed jara l-fa/ilitajiet provduti g[all-anzjani tag[ha u l-li;ijiet imfassla biex persuna b’di]abbiltà jkollha drittijiet indaqs.

Servizzi biex l-anzjani tag[na jibqg[u attivi fil-komunità Il-Gvern g[andu diversi servizzi biex jg[inu lill-anzjani tag[na jibqg[u attivi fil-komunitajiet fejn jg[ixu. Ilpolitika governattiva dejjem kienet konsistenti tul l-a[[ar snin, ji;ifieri li kemm jista’ jkun l-anzjani tag[na ma jinqatg[ux mir-realtajiet fejn ikunu trabbew, g[exu u kabbru l-familji tag[hom, biex b’hekk anki jekk jikbru fl-età u jkunu b’sa[[ithom, huma jkomplu jag[tu kontribut ikbar u a[jar lill-pajji].

Jista’ jkun li f’mo[[ il-poplu sservizzi g[all-anzjani huma limitati biss g[al dawk li ma jistg[ux jibqg[u jg[ixu fil-komunità u g[alhekk ikollhom ju]aw id-djar tal-anzjani li g[andna mxerrdin madwar Malta jew ir-Residenza ta’ San Vin/enz de Paul, li f’dawn l-a[[ar snin inbidlet mil-lejl g[an-nhar. Tant hu hekk li llum ilkelma ‘Imgieret’, kif kien mag[ruf dari dan il-post, kwa]i mietet.

I]da je]istu wkoll servizzi o[rajn immirati g[all-anzjani biex jg[inuhom jibqg[u attivi u jg[ixu komdi fl-ir[ula u l-bliet tag[na. Dawn huma servizzi li jag[fsu fuq lindipendenza tal-individwu; element kru/jali f’dik l-età.

■ Wie[ed mill-iktar servizzi popolari li ju]aw l-anzjani huwa ttelecare li jg[in lil [afna f’ka] ta’

Is-servizz essenzjali tal-Meals on Wheels li joffri ikla s[una u bnina mwassla d-dar lill-anzjani li je[ti;uha

emer;enza. It-telecare ja[dem billi jkollok telefon spe/jali li jkun imqabbad mal-linja normali tattelefon. B’g[afsa ta’ buttuna, ilklijent jista’ jsejja[ g[all-g[ajnuna.

■ Servizz ie[or favur l-indipendenza tal-anzjan hu l-Meals on Wheels li joffri ikel bnin u s[un kuljum. L-ikel jissajjar fir-Residenza ta’ San Vin/enz de Paul u jitwassal fid-djar permezz tal-Maltese Cross Corps.

■ Is-servizz ta’ g[ajnuna fid-djar, mag[ruf b[ala Homehelp, hu servizz ie[or imfittex mill-anzjani tag[na.

Dan jinvolvi [asil tal-art, tfarfir talg[amara u servizzi o[ra ta’ qadi.

■ Je]isti wkoll is-servizz talhandyman billi dawk involuti jwettqu xog[lijiet ta’ manutenzjoni fid-djar privati. Dan ix-xog[ol jinkludi tiswija ta’ plumbing, elettriku u ;arr ta’ o;;etti, fost [wejje; o[ra. Hemm

ukoll is-servizz tal-inkontinenza li, kif jafu bosta, tista’ tkun il-ka;un li ttellef ir-rutina ta’ anzjan jew anzjana.

Il-Commcare jg[in g[all-kura personalizzata fil-kumdità ta’ darek.

■ Biex l-anzjani jkollhom lopportunità li jiltaqg[u, jisso/jalizzaw u ji;;ieldu s-solitudni madwar Malta u G[awdex g[andek is-servizz ta/-/entri ta’ matul il-jum.

Min imur hemm ikollu l-[in jissie[eb f’attivitajiet li permezz tag[hom lanzjani jibqg[u attivi. L-attivitajiet ivarjaw minn dawk edukattivi, so/jali, kreattivi u sa anki fi]i/i.

F’Malta llum g[andna tmintax-il /entru li huma mimlija attività.

■ Servizz ie[or li beda dan l-a[[ar u li jidher li mar tajjeb hu dak tannight shelters li sa issa g[andna tnejn, fi]-}ejtun u fil-Mellie[a. Dawn ilpostijiet joffru g[ajnuna lill-anzjani g[al matul il-lejl ming[ajr ma jkollhom b]onn jid[lu f’xi residenza u hekk jibqg[u attivi fil-komunità fejn jg[ixu.

■ Tajjeb tissemma wkoll ilKartanzjan li llum toffri diversi benefi//ji lill-anzjani tag[na billi fost l-o[rajn tag[tihom l-opportunità g[al vja;;ar b’xejn bejn Malta u G[awdex u ro[s fis-servizz tat-trasport pubbliku.

C O L L A G E FEATURE

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

31

Politika favur is-solidarjetà — Mario Galea – Is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u Kura fil-Komunità

L-indipendenza jew a[jar l-interdipendenza hi dik li tag[milna komunità minn Dr Andrew Azzopardi – Senior Lecturer fid-Dipartiment tal-Youth and Community Studies fl-Università ta’ Malta

Inutli n[arsu ’l bog[od, irrealtà hi li a[na nistg[u ng[ixu [ajja ta’ kwalità (kollha kemm a[na) meta nkunu ta’ spalla g[al xulxin. Il-persuni b’di]abbiltà u l-familji tag[hom dak li g[andhom b]onn, for/ina biex f’mumenti meta ma jkunux jistg[u jmexxu on their own steam isibu min jag[tihom l-appo;;.

Illum il-;urnata qed nifhmu l-importanza tal-indipendenza f’dan is-settur anke g[ax in[olqu ]ew; strutturi importanti. L-ewwel hu //entru ta’ [ajja indipendenti f’{al Far li g[andu l-iskop li jg[in fir-riabilitazzjoni u filkonsultazzjoni dwar apparat, u l-Isptar Karen Grech li wa[da mill-funzjonijiet tieg[u hi li jag[ti l-g[ajnuna me[tie;a biex il-persuni jing[ataw ittrattament ne/essarju wara in/identi jew inkella mard li jaffettwa l-mod kif ja//essaw il-komunità.

Naturalment, jista’ jkollok ir-riabilitazzjoni kollha taddinja u xorta ma tkunx tista’ ta//essa s-so/jetà u s-servizzi.

Hu impenn li jrid jie[u nnegozjant, dak li jag[ti xi servizz u l-professjonisti kollha [alli jkun assigurat li persuna t[ossha parti misso/jetà hi u g[addejja fil-[ajja.

Matul dawn l-a[[ar snin il-[ajja tal-persuni b’di]abbiltà f’termini ta’ servizzi tjiebet – dan ma jista’ ji/[du [add.

Rajna fost affarijiet o[ra li]vilupp tal-A;enzija SAPPORT. Twaqqfu diversi community homes b’inizjattivi ta’ NGOs u o[rajn mill-Istat.

Tnedew alternattivi g[axSheltered Workshops, illum il;urnata msej[in Adult Training Centers. :iet inklu]a l-li;i Opportunitajiet Indaqs (Persuni b’Di]abbiltà 2000) fil-pakkett ta’ li;ijiet f’Malta.

‘Imma’, iva, hemm l‘imma’. Imma l-individwi u lb]onnijiet tag[hom verament

ing[ataw l-attenzjoni u lener;ija li kien jist[oqqilhom?

Hu fatt li r-ri]orsi finanzjarji f’dan is-settur komplew jikbru.

Li nistaqsi bejni u bejn ru[i hu g[ala dan l-investiment kollu xorta mhux qed iwassalna g[at-trasformazzjoni li din il-minorità qieg[da tistenna?

L-idea tieg[i ta’ kuntentizza hi wa[da straigh tforward [afna:

Li nag[mel g[a]liet marbutin mieg[i nnifsi; ma’ min ng[ix, ma’ min norqod, ma’ min inkun intimu.

Li ma nibqax ni;i trattat ta’ tifel jew tifla.

Li na[dem u naqla’ l-flus f’impjieg tal-g[a]la tieg[i.

Li niffrekwenta l-[bieb u lkonoxxenzi tieg[i skont l-aptit u l-[tie;a li n[oss jien.

Li ma ning[atax exposure fil-media b[allikieku jien persuna g[atxana biex ‘nikxef g[ajni’ man-nies imma minflok nitkellem fuq il-media fuq temi li jintrigawni u jinteressawni biss (b[al [addie[or).

Ma nistg[ux inkomplu ninterpretaw il-persuni b’di]abbiltà b[ala nies li mhuma kapa/i jag[tu xejn lil [addie[or u lilhom infushom.

Jien konvint li persuni b’di]abbiltà g[andhom jg[ixu [ajja s[i[a fil-komunitajiet tag[na u mhux segregati; li g[andhom di]abbiltà fi]ika, sensorjali, emozzjonali, intellettwali g[andhom ji;u rispettati skont l-età tag[hom u mhux skont xi kejl artifi/jali u oppressiv b[al IQ Testing li j[ares lejn persuna minn lenti patronizzanti u klinika; li g[andhom ikollhom iddrittijiet u r-responsabbiltajiet marbuta mal-età u mhux ma’ xi inch tape li jo[lom bih xi [add; li g[andhom ikollhom i/-/ans li jsibu impjieg li jirrifletti t-talenti tag[hom, opportunità ta’ aktar studju,

/ans li j[obbu u ji;u ma[buba.

Il-komunitajiet tag[na g[andhom jikkreaw l-ispazju biex il-persuni b’di]abbiltà jag[mlu l-g[a]liet li jridu, kif iridu u ma’ min iridu. Irrapporti sesswali, is-sewqan, limpjiegi, l-g[a]liet ma’ min jg[ixu, jafu jo[olqu fin-nies ta’ madwarhom /ertu bi]a’ u trepidazzjoni. Dan hu ina//ettabbli.

It-tifsira ta’ ‘/ittadini’, kif nifhimha jien, hi li l-persuni jkunu attivament involuti filkomunità u fl-g[a]liet personali. Dan ma ji/[adx ilfatt li kul[add (a[na inklu]i), kif spjegajt aktar, hu dipendenti f’livell jew ie[or fuq xulxin.

Jien konvint li rridu nimxu lejn so/jetà li tivvaluta linterdipendenza u mhux no[olmu li xi [add minna hu indipendenti. F’xi parti mill[ajja, kollha ni;u b]onn daqsxejn ta’ tefg[a.

Mela din hi pri]ma ta’ responsabbiltajiet.

G[andek il-KNPD u lMCCF li jipprovdu lg[ajnuniet spe/jali u lapparat me[tie;; g[andek lIsptar Karen Grech u /-/entru ta’ [ajja indipendenti li jipprovdi t-ta[ri;, it-terapija u r-riabilitazzjoni; g[andek il-professjonisti li jaqsmu lg[arfien tag[hom f’dik li hi professjonalità; g[andek ilpersuna b’di]abbiltà li qieg[da hemm biex tmexxi lpro/ess u l-pjan kollu madwar il-b]onnijiet li g[andha.

Fl-a[[ar u mhux l-anqas hemm ir-responsabbiltà li g[andha l-komunità kollha kemm hi li qieg[da hemm biex fi/-/irku ta’ kull individwu nassiguraw li a[na stess, a[na /-/ittadini komuni, ma nkunux qed intellg[u [itan u nimbarraw lil dawn ilpersuni.

Ir-responsabbiltà hi tag[na lkoll.

Il-politika tg[allmek bosta [wejje;. Tag[lima ewlenija hi li lpolitika mhux biss hi argumentazzjoni mal-Oppo]izzjoni kif storikament dejjem rajnieha. Imma l-politika hi fuq kollox opportunità mog[tija mill-elettorat biex tissarraf f’;id g[al g[ajrek. Biex l-individwu jitla’ iktar skaluni ’l fuq fit-triq lejn il-progress u [ajja a[jar.

Fuq il-karta dan jidher diskors sabi[, imma rrid nemmen li kull politiku ja[dem biex bil-mod tieg[u jisfida l-apatija, iddi]appunti u jara li l-[ajja ta’ min fdah bil-poter titjieb u tisseddaq.

Il-politika tg[allmek li kull min jg[ix f’pajji]ek mhux sempli/ement numru frivolu, mhux sempli/ement karta talidentità, imma l-ewwel u qabel kollox bniedem u allura g[andu l-emozzjonijiet u l-b]onnijiet tieg[u. Il-politika kwa]i kwa]i hi sfida, g[al min jid[ol g[aliha, biex isservi. Hi fuq kollox sej[a. Hi iktar minn karriera.

Is-segretarjat tieg[i joffrili kuljum din l-opportunità u din lisfida biex ng[in lil min hu vulnerabbli. Biex intejjeb il-livell tal-[ajja ta’ min kiber fl-età.

Kif dejjem in[obb ng[id, li tixjie[ hi barka. Ix-xju[ija [afna jarawha b[ala sa[ta jew kastig u dan hu kun/ett g[alkollox ]baljat. Fuq kollox, ma rridux ninsew li lpopolazzjoni tag[na se tixjie[ u f’qasir il-g[omor se jkollna splu]joni ta’ nies li kibru fl-età u ni]baljaw jekk b[ala pajji] ma nkunux lesti g[al din it-trasformazzjoni kbira.

L-esperjenza wriet li kull meta [bejna l-problemi ta[t ittapit dawn splodew lura f’wi//na u kibru [afna iktar.

A[na nemmnu li l-anzjan g[andu jibqa’ attiv u g[andu missjoni x’jaqdi. Min jikber fl-età donnu li s-so/jetà twarrbu.

Tarah irrilevanti. Bosta drabi li tie[u l-pensjoni f’mo[[na jfisser li issa l-ktieb ing[alaq u tpo;;a g[al dejjem fuq lixkaffa jakkumula t-trab.

Imma fil-verità min jissie[eb fi/-/irku tal-pensjonanti g[andu [afna x’joffri u b[ala pajji] a[na ng[inuhom biex dan jibqg[u jag[mluh. Kemm min irid ikompli fil-[idma taxxog[ol tieg[u u kemm min irid ja[dem f’oqsma b[allvolontarjat.

Illum f’pajji]na g[andek bosta anzjani li baqg[u ja[dmu u mhumiex jitilfu /ente]mu mill-pensjoni tag[hom. Matul l2010 g[arafna kemm b[ala poplu a[na xxurtjati fil-qasam talvolontarjat. G[andna diversi g[aqdiet f’oqsma varji tal-[ajja ma jiqfux ja[dmu g[al dak li jemmnu fih u l-mutur ta’ dawn l-g[aqdiet huma nies ta’ kull età li fehmu lezzjoni wa[da: li ttejjeb il-[ajja ta’ g[ajrek hu rigal mill-aqwa.

Fl-a[[ar Ba;it, minkejja l-maltemp, l-anzjani tag[na ma nsejnihomx u l-gvern kompla jg[in biex din il-faxxa millpopolazzjoni tag[mel qab]a ikbar fil-livell tal-[ajja.

Diversi anzjani kellmuni g[ax apprezzaw dak li b[ala pajji] qed nippruvaw inwettqu: il-prattika tas-solidarjetà. Fost ilmi]uri ta’ din is-sena qed nag[tu g[otja ;dida ta’ €300 fissena lil kull anzjan u anzjana li g[alqu t-80 sena. Flok fera[ kien hemm min ra kif g[amel biex inissel id-dubji dwar min se jgawdi minn dan il-benefi//ju. B’din l-g[otja u ]-]ieda s[i[a g[all-g[oli tal-[ajja, kull anzjan fuq 80 sena se jkollu aktar minn €10 fil-;img[a ]ieda.

Se nkomplu b’iktar pro;etti. Zammit Clapp qed nag[mluh nursing home b’madwar 120 sodda. Se nift[u iktar day centres u iktar night shelters. Se nibnu dar ;dida g[all-anzjani f’Birkirkara. Dawn huma w[ud mill-[afna mi]uri li qed jie[u dan il-Gvern.

Tajjeb niftakru li pajji]i ikbar minna, b’ri]orsi kbar, kellhom jissikkaw i/-/inturin u l-anzjani kienu fost l-ewwel li batew [tija ta’ din id-de/i]joni. Jekk in[arsu x’inhu ji;ri fl-Unjoni Ewropea naraw li l-pensjonijiet g[all-anzjani tnaqqsu u tnaqqru flAwstrija, il-Bulgarija, ?ipru, il-:ermanja, il-Gre/ja, l-Irlanda, lItalja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Portugall, ir-Repubblika ?eka, lOlanda, is-Slovakkja, Spanja u r-Rumanija.

Dan kollu g[andu jkun inkwadrat fil-fatt li Malta g[andha profil qawwi fil-qasam tas-sa[[a b’xejn bi sptar ewlieni storja ta’ su//ess, b’diversi djar g[all-anzjani fejn qed jing[ata servizz tajjeb [afna u fuq kollox b’Residenza ta’ San Vin/enz de Paul iktar moderna u iktar adatta g[all-[ti;iet ta’ min jg[ix fiha. U din is-sena se nkomplu nsebb[u u na;;ornaw ilkumpless.

Irrid nibg[at messa;; ta’ kura;; lill-anzjani tag[na, lillpersuni b’di]abbiltà, lil dawk li qed i[ossuhom dg[ajfa. Intom m’intomx pi]. Intom g[alina opportunità. Intom g[all-pajji] investiment. Intom g[andkom x’toffru u flimkien dan l-aspett nistg[u niskopruh. Intom kwiekeb li tixeg[lu sema sewdieni.

32

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

C O L L A G E TAG{RIF

GO ting[aqad ma’ JUGS & Friends fuq il-pro;ett tag[hom f’Dar Sagra Familja

(Mix-xellug)> Daniel Grech, Business Marketing Manager ta’ Vodafone Malta, ma’ Adam Bartolo, President tal-Asso/jazzjoni Maltija tad-Dentisti

Ftehim ta’ s[ubija bejn Vodafone u l-Asso/jazzjoni Maltija tad-Dentisti L-Asso/jazzjoni Maltija tadDentisti ssie[bet ma’ Vodafone Malta biex toffri lill-membri tag[ha benefi//ji spe/jali u addattati g[all[ti;iet partikolari tag[hom.

Is-soluzzjonijiet talkomunikazzjoni offruti jinkludu g[a]la estensiva ta’ prodotti kif ukoll servizzi tal-mowbajl u l-internet, ma[suba apposta biex jil[qu l-[ti;iet spe/ifi/i tal-membri tal-asso/jazzjoni.

L-Asso/jazzjoni Maltija tad-Dentisti g[andha l-g[an li tippromwovi l-professjoni tad-Dentistrija, li ]]omm standards g[oljin u li t[ares id-drittijiet u l-privile;;i talmembri tal-professjoni.

Ta[dem ukoll biex tippromwovi r-relazzjonijiet mal-professjonijiet relatati u tikkontribwixxi g[all-avvanz

tal-interessi tas-so/jetà.

Il-President Dr Adam Bartolo wera s-sodisfazzjon tieg[u g[al dan il-ftehim, u qal li s-s[ubija ma’ Vodafone se tg[in lillmembri biex jibqg[u f’kuntatt mal-pazjenti u lkollegi tag[hom.

Din il-kollaborazzjoni se tfisser ukoll li l-membri talAsso/jazzjoni se jkollhom a//ess g[al aktar tag[rif re/enti dwar software fuq lismartphones tag[hom relatat mal-professjoni kif ukoll g[all-a[[ar letteratura fuq il-kura tal-pazjenti.

In-network ta’ s[ubija state;ika ta’ Vodafone Malta g[andu l-g[an li jappo;;ja negozji u asso/jazzjonijiet ta’ professjonisti li ja[dmu fost il-komunità Maltija.

Mix-xellug> Nataline Mifsud, senior manager ta’ GO g[al ta[ri;, ]vilupp u strate;ija tal-HR, Kenneth Spiteri, senior manager – GO Business, Sr Bernadette, il-Madre Superjuri ta’ Dar Sagra Familja, Michelle Bonnici, l-uffi/jal ewlieni g[ar-Ri]orsi Umani ta’ GO u Josef Gafà ta’ JUGS Malta Ltd f’wa[da mill-kmamar rinovati fid-dar tat-tfal

Uffi/jali e]ekuttivi ta’ GO g[al darb’o[ra ssie[bu ma’ JUGS Malta, u dde/idew ixammru l-kmiem biex jg[inu fix-xog[ol ta’ rinnovar fil-kmamar tal-tfal f’Dar Sagra Familja f’{a]-}abbar.

Din kienet it-tieni darba li GO ing[aqdet ma’ JUGS & Friends biex mag[hom tie[u sehem attiv fil-pro;etti filantropi/i annwali tag[hom.

Il-pro;ett kien jinvolvi ammont kbir ta’ xog[ol i]da minkejja l-isforz fi]iku li dejjem ikun hemm involut bil-g[an li jintla[qu l-miri tal-pro;ett, it-tim ta’ JUGS [a [sieb li jo[loq xejra qawwija ta’ divertiment filwaqt li jqanqal spirtu ta’ tim – elementi li g[enu mhux ftit biex l-avveniment ikun su//ess.

B’kollx [adu sehem filpro;ett madwar g[oxrin

kumpanija – inklu]a GO. Impjegati ta’ dawn ilkumpaniji a//ettaw li tul jumejn s[a[ ji;u fid-dar tattfal u jie[du f’idejhom ixxog[ol kollu me[tie; biex ilkmamar ikunu mi]bug[in u mg[ammra – komplut flirfinar kollu.

Il-voluntiera ng[aqdu flimkien u qablu fuq strate;ija li serviet biex timmassimizza b’mod effettiv l-isforzi personali tag[hom fi sfida li wasslet g[arrinnovazzjoni totali talkwartieri fejn jg[ixu u jorqdu t-tfal.

F’Dar Sagra Familja jg[ixu total ta’ [dax-il tifel u tifla.

Id-dar timmira li toffri kenn u stabbiltà lit-tfal u tiddependi b’mod qawwi [afna fuq voluntieri u donazzjonijiet biex i]]omm il-bibien tag[ha miftu[a u biex tipprovdi l-

a[jar g[at-tfal. Din m’hijiex l-ewwel darba li GO tat lappo;; s[i[ tag[ha lil Dar Sagra Familja.

L-inizjattiva ta’ JUGS saret qrib [afna ta’ [ar;a organizzata mill-membri tat-tim talcustomer experience ta’ GO g[at-tfal residenti fid-dar.

It-tfal [adu gost immensament u ddeskrivew il-;urnata b[ala ‘spe/jali [afna u ferm divertenti’ u li huma kienu se jibqg[u jiftakruha g[al [afna ]mien.

L-g[aqda JUGS & Friends hi dwar l-g[oti lura lill-komunità ta’ ftit minn dak li g[andha u dwar li tag[mel differenza notevoli b’mod kollettiv.

JUGS Malta, il-kumpanija ewlenija ta’ Malta g[al teambuilding kreattiv u l-organizzazzjoni ta’ avveni-menti, toffri firxa wiesg[a ta’ servizzi.

Banking on Women>

{dax-il sena ta’ appo;; g[al nisa fid-dinja tax-xog[ol Matul dawn l-a[[ar snin kien hemm ]ieda sinifikanti finnumru ta’ nisa li jokkupaw po]izzjonijiet mani;erjali fi [dan l-HSBC Bank Malta.

Studji juru li pajji]i fejn hemm aktar nisa f’po]izzjonijiet mani;erjali, ;eneralment ikunu aktar ta’ su//ess. Il-President talBanking on Women (BoW) Pauline Azzopardi qalet dan waqt il-Laqg[a :enerali Annwali tal-BoW li saret dan l-a[[ar fil-Hilton.

BoW hi g[aqda volontarja ta’ nisa fl-HSBC Bank Malta plc, bil-g[an li t[e;;e; linnisa jiksbu l-g[anijiet professjonali tag[hom filbank kif ukoll diversi

g[anijiet o[ra tal-[ajja personali.

Pauline Azzopardi tkellmet dwar l-isfidi li n-nisa jiffa//jaw fil-[ajja tax-xog[ol illum kif ukoll dawk ta’ barra mixxog[ol, b’enfasi fuq il-;id li n-

nisa jwettqu fi rwol mani;erjali.

Wara l-laqg[a saret ikla g[all-membri li matulha kien pre]entat rigal lil Grace Attard, li darbtejn serviet b[ala President tal-Kunsill Nazzjonali tan-Nisa (NCW) Malta (ritratt).

RI}ULTAT SOD G{ALL-HSBC. L-HSBC Bank Malta p.l.c. irre;istra ri]ultat sod g[as-sena li ntemmet fil-31 ta’ Di/embru 2011, minkejja l-kundizzjonijiet ekonomi/i diffi/li u ta’ sfida fl-Ewropa. Il-qlig[ re;istrat qabel it-taxxa kien ta’ €88.3 miljun, ji;ifieri ]ieda ta’ 6.3%, jew €5.2 miljuni, meta mqabbel mal-2010. Meta kien qed i[abbar dawn ir-ri]ultati, Mark Watkinson, id-Direttur u l-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Bank Malta p.l.c., qal li g[al darb’o[ra l-Bank irre;istra ri]ultati tajbin. “Il-qag[da tal-bank, kemm rigward il-kapital u kif ukoll dwar il-likwidità, tibqa’ wa[da b’sa[[itha. Flistess waqt, g[andna kontroll tajjeb kemm fuq ir-riskji u kif ukoll fuq l-ispejje].”

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

33

MEDIAFORUM Cyberspace minn Mario Azzopardi – marpardi@maltanet.net

Charles Dickens> 200 sena minn twelidu Il-BBC qed tippre]enta diversi servizzi li jfakkru fil-mitejn sena mit-twelid tar-rumanzier /elebri, Charles Dickens.

F’wie[ed mill-a[jar programmi li xxandar kien mistieden ilkittieb g[all-iskrin u produttur, Paul Abbott, aktarx mag[ruf laktar g[as-sensiela twila Coronation Street.

Abbott iddeskriva lil Dickens b[ala kummentatur so/jali e]emplari fi]-]mien meta lgazzetti ma kienx jinteressahom li janalizzaw x’kien qed ji;ri mill-i]vanta;;ati u l-fqar ta’ Londra. Hu kien wie[ed millaktar kummentaturi potenti tal;enerazzjoni tieg[u u kien qed joffri skrutinju so/jali li kisiblu popolarità kbira; g[alkemm f’in[awi o[ra, il-po]izzjoni ta’ Dickens setg[et kienet perikolu]a min[abba l-mod espli/itu kif kien jikkummenta, ng[idu a[na dwar l-orfanatrofji u l-fabbriki Vittorjani, bilmo[qrija u l-kundizzjonijiet atro/i li kienu karatteristi/i normali tag[hom.

Abbott sostna li l-istejjer ta’ Dickens kienu kwa]i qed ‘i;ieg[lu’ lill-pubbliku jaqra rrumanzi tieg[u. Is-seng[a tarrakkuntar li [addem Dickens kienet fantastika: “Kellu l-[ila jo[loq karikatura wara l-o[ra u jdewweb [afna mill-mina//i li kienu qed isiru kontra dawk mirfusin.”

Aktar minn hekk, qal Abbott lill-BBC, Charles Dickens kellu l-[ila li jassigura l-kompli/ità tal-qarrejja. “Dickens kien jie[dok f’dinja kerha b’sens ta’ kompassjoni u [niena,” qal Abbott.

Mitejn sena minn twelidu, Dickens g[adu rilevanti min[abba l-mod kif kien jittratta /erti aspetti tas-so/jetà li [afna nies jag[]lu li jinjoraw apposta, li ma jridux i[arsu lejhom, jew g[ax ma jimpurtahomx, jew g[ax jimbarazzawhom. Il-faqar g[adu mag[na u l-messa;; talawtur famu] Ingli] g[ad g[andu t-timbru tal-awtenti/ità, anki g[al ]mienna.

Minn lenti kulturali Maria Muscat (La Barokka)

qed tippre]enta programm ori;inali g[al TVM. Is-sensiela tag[ha, Lenti Interkulturali, qed tlaqqa’ lill-ispettaturi ma’ persuna;;i barranin li jg[ixu f’Malta, x’diversità ta’ kultura dawn qeg[din jirrappre]entaw u, fuq kollox, kif qed jintegraw fil-kuntest Malti. Il-programm g[andu l-firma tal-Media InterACT tal-Unjoni Ewropea.

Segwejt edizzjoni fejn Muscat iltaqg[et ma’ tliet nisa – ]ew; Russi u o[ra millUkrajna. Anastasia Lesnikova minn Moska qabblet il-valuri

Kummenti dwar websajts li Ωort kunsilli2012.net

Mitejn sena minn twelidu, Charles Dickens g[adu rilevanti

tradizzjonali ta’ pajji]ha u dawk Maltin, u kkon/entrat laktar fuq il-valur tal-familja.

Jimpressjonaha l-mod kif ilMaltin jg[ixu [ajja li mhijiex ‘aggressiva’ u li g[adhom kapa/i jitbissmu, jid[qu u jgawdu l-[ajja.

Dan l-aspett beda jonqos sew fir-Russja, min[abba li llum, dak il-pajji] enormi sar aktar stressanti. Fil-fehma ta’ Lesnikova, l-ener;ija tax-xemx tinfluwenza lill-Maltin u tnissel fihom burdati po]ittivi.

Xi [a;a li tolqot [afna lil din il-Moskovita g[andha x’taqsam mal-mod kif il-Maltin jitkellmu l-Ingli]: “Intom ma tag[tux kas wisq dwar ilpronunzja u dwar l-irqaqat tallingwa, u dan lilna jne[[ilna linibizzjoni biex nitkellmu u nikkomunikaw aktar mag[kom.”

Fil-programm kienet inervistata wkoll Russa o[ra, Svetlana Partitskaja, li ilha Malta 14-il sena. Irnexxielha tniedi l-kumpanija kummer/jali tag[ha u ta[dem b[ala gwida turistika. Hi tkellmet dwar il[abiba tag[ha Gala Dugina mill-Ukrajna, li g[alqet g[axar snin f’Malta. Dugina ;iet Malta b[ala turista u mill-ewwel qatg[etha li trid tg[ix hawn, “g[ax il-g]ira toffri sigurtà, u mhux diffi/li li tintegra malMaltin”.

Dugina tapprezza l-wirt storiku-kulturali vast li g[andha Malta meta tqis i//okon fi]iku tag[ha. Hi qalet lil Maria Muscat li tixtieq li jkollha l-opportunità li tifta[ negozju ta’ konsulenza filmoda tal-ilbies.

Il-programm Lenti Interkulturali jolqtok g[all-mod informali u rilassat talpre]entazzjoni.

G[awdex Illum Wie[ed mill-a[jar programmi, interessanti u

estetikament impressjonanti li hemm fuq l-istazzjon nazzjonali hu G[awdex Illum. G[andu kummentarji intelli;enti, diversità kostanti fil-kontenut u fotografija e//ellenti.

Dan l-a[[ar kienet pre]entata sezzjoni twila dwar wirja mhux tas-soltu li g[adha g[addejja filBanca Giuratale. The Art of Survival g[andha l-iskop li turi kif modi artisti/i jag[tu xhieda kif il-bniedem esprima ru[u, sa minn ]minijiet tribali, biddiversi aspetti tal-kultura, ibda mill-ma;ija u spi//a fiddinamika tal-belt moderna.

Il-wirja hi mqassma f’sitt taqsimiet: (i) il-belt u ssopravivenza; (ii) il-maskra primittiva b[ala metafora tal[ajja; (iii) l-estetika u t-tfittxija g[all-;miel, l-aktar dak femminili u artistiku; (iv) il-fidi u r-reli;jon u l-manifestazzjoni tag[hom; (v) il-manipulazzjoni tal-;isem; u (vi) il-kultura minn sors wie[ed intensiv (Papua New Guinea).

L-espo]izzjoni fil-Banca, illustrata b’xog[ol studjat talkamera, tinkludi artifatti minn in[awi b[all-Afrika ?entrali, itTibet, l-E;ittu, is-Sud Amerika, i/-?ina u n[awi Kristjani, fosthom Malta, naturalment.

Fil-programm kienet enfasizzata l-importanza talintervent kulturali fl-iskejjel.

Saret insistenza li “trid tid[ol letika kif it-tfal Maltin u G[awdxin jitg[allmu jevalwaw il-kultura”. Il-kumment li g[alaq il-programm osserva li “l-identità tirrifletti ru[[a f’kuntest kulturali, b’rabta bejn l-img[oddi u llum u ma’ kulturi diversi.”

Kien hawn stennija kbira g[al dawn l-elezzjonijiet g[all-kunsilli lokali.

Esperjenza ;dida g[al pajji]na. Mhux /ajta torganizza l-elezzjonijiet f’[amsa u tletin lokalità!

Ix-xog[ol li jsir minn wara l-kwinti g[andu jkun rikonoxxut. Ming[ajru, laffarijiet ma jimxux.

Qeg[din naraw organizzazzjoni matura li b[ala pajji] ]g[ir g[andna g[ax inkunu kburin biha. minn Salvu Felice Pace Il-Partit Nazzjonalista sfelicep@go.net.mt g[andu jie[u l-mertu ta’ [afna minn dan. G[ax rawwem kultura ta’ demokrazija, sew jekk se jkunu lelezzjonijiet g[all-kunsilli lokali, sew g[all-elezzjonijiet ;enerali, u ta’ kultant g[al xi referendum. Ix-xog[ol jittie[ed bl-akbar serjetà. U hekk g[andu jkun.

Hi din l-istess serjetà li hi evidenti [afna fil-websajt www.kunsilli2012.net li nieda l-PN g[al dawn lelezzjonijiet. Tista’ tid[ol fiha wkoll jekk i]]ur www.pn.org.mt.

It-taqsimiet tas-sit huma: mer[ba, da[la, il-manifest elettorali, avvi]i elcom, kuntatt, u il-kandidati tieg[ek.

B[ala mer[ba ssib ]ew; ritratti separati bil-kandidati kollha f’Malta u f’G[awdex fimkien ma’ Lawrence Gonzi, il-Kap tal-PN. Fl-istess pa;na jing[ad li 53% tal-kandidati huma ;odda. Xhieda tat-ti;did li g[addej fil-partit. 23% huma nisa u 30% huma ta[t l-età ta’ 35 sena. Xhieda ta’ partit b’firxa ta’ appell wiesa’ [afna fis-so/jetà Maltija.

Nawgura su//ess lill-kandidati kollha.

Il-kandidati tieg[ek Fit-taqsima ‘Da[la’ ssib gwida g[al dawk li fil-Kunsilli Lokali jixtiequ tassew iservu lill-familji, lit-tfal u lillanzjani. Il-PN jista’ b’wi//u minn quddiem jitkellem dwar dawn il-kategoriji, g[ax b[ala gvern dejjem [adem b’risq ilfamilja permezz ta’ mi]uri so/jali, b’risq it-tfal bledukazzjoni li jipprovdilhom, u lill-anzjani g[all-mod kif jittrattahom finanzjarjament u fil-kura li jing[ataw.

Imbag[ad is-sit jg[addi g[all-Manifest Elettorali li g[andu jkun ta’ ispirazzjoni g[all-kandidati kollha b’mod ;enerali, i]da aktar u aktar g[al dawk li se jkollhom ilprivile;; li jkunu eletti.

L-Elcom g[andha diversi avvi]i, fosthom li l-uffi//ju tag[ha jista’ jkun kuntattjat bejn is-1.00 p.m. u s-6.00 p.m.

Kuntatti bit-telefon fuq 25965366 jew 25965314.

Tista’ tintbag[at email lill-kandidati billi ]]ur: www.pn.org.mt#elcom, u din ting[adda lilhom.

It-taqsima ‘Il-Kandidati Tieg[ek’ hi l-aktar wa[da importanti. Meta tag[fas fuq dan it-titlu tfe;; pa;na billokalitajiet kollha fejn se jsiru l-elezzjonijiet.

G[all-konvenjenza, il-lokalitajiet huma mqassmin b’dan il-mod: Lokalitajiet minn A – F, G – I, K – M, N – R, S(1), S(2) u X – Z. Ir-ritratti tal-kandidati kollha jinsabu fillokalità tag[hom, bil-fa/ilità li tkabbar kull ritratt.

G[al kull informazzjoni tista’ tintbag[at email lil: communications@pn.org.mt, jew tista’ //empel 21243641. }omm ru[ek a;;ornat billi ]]ur il-websajt: www.kunsilli2012.net#.

Nivvutaw bi [;arna g[all-PN L-appell tieg[i hu li l-ewwel nett to[or;u tivvutaw. Ittieni li tg[addu l-vot lill-kandidati kollha tal-PN fil-lokalità tag[kom, min-numru 1 sal-5, is-6, is-7, skont in-numru ta’ kandidati fuq il-polza tal-elezzjoni. A[sbu kmieni biex tiffrankaw [afna xog[ol lill-kanvasers tal-kandidati u talpartit. Joseph Muscat qed imur fejn se jkun hemm elezzjoni u jirkeb fuq il-pro;etti li wettqu l-kunsilli laburisti bis-sa[[a tal-Gvern /entrali u l-fondi tal-Unjoni Ewropea.

T[alluhx jinganna. Il-vot tag[kom jiswa [afna.

34

L-edukazzjoni tal-ulied hu dritt u dmir tal-;enituri Il-fehmiet tal-Papa Benedittu XVI, u t-tal-Isqfijiet Maltin ‘FlAppostolat tat-Talb’ g[al Jannar, 2012 wa[da mit-tliet intenzjonijiet g[al Jannar, kienet din: “Biex kul[add jifhem li l-edukazzjoni talulied, hu dritt u dmir tal;enituri, li ma jistax jag[mlu [addie[or u lanqas jing[ata lil [addie[or.”

X’jg[idilna l-Kon/ilju Vatikan it-Tieni fuq dan issu;;ett?

Fil-Kostituzzjoni Pastorali Dwar il-Knisja fid-Dinja tallum, f’numru 50 hemm hekk: Il-frott ta]-}wie;: “I]-]wie; u l-im[abba tal-mi]]ew;in, minnatura tag[hom, huma ordinati g[al prokreazzjoni (li jnisslu lulied) u t-trobbija tal-ulied. Lulied huma tassew l-g[e]e] rigal ta]-]wie;, u jikkontribwixxi [afna g[all-;id tal-istess ;enituri. Alla nnifsu li qal: “Mhux sewwa li l-bniedem jibqa’ wa[du” (:enesi 2,18) u li sa mill-bidu… g[amilhom ra;el u mara” (Mattew 19, 4) ried jag[ti lill-bniedem /ertu sehem spe/jali fil-[idma tieg[u tal-[olqien, u bierek lir-ra;el u lill-mara, u qalilhom: “Nisslu u oktru” (:enesi 1, 28).

“Il-mi]]ew;in jafu li fiddmir tat-tra]missjoni tal-[ajja umana u tat-trobbija, li g[andu jitqies b[ala l-missjoni proprja tag[hom, huma l-kooperaturi tal-im[abba ta’ Alla li [alaqhom, u b[ala interpreti tag[ha. G[alhekk, huma g[andhom jaqdu d-dmir tag[hom b’responsabbiltà ta’ bnedmin u ta’ nsara. B’qima [elwa lejn Alla u flimkien, b’riflessjoni u b’qima, huma g[andhom jiffurmaw g[alihom infushom, ;udizzju rett, billi j]ommu quddiem g[ajnejhom, kemm il-;id tag[hom infushom u kemm il-;id ta’ wliedhom, sew ta’ dawk li ;a

C O L L A G E RELIÌJON

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

twieldu, sew ta’ dawk li huma mistennija li jitwieldu, billi ji]nu l-kundizzjonijiet materjali u spiritwali ta]-]mien li fih qeg[din jg[ixu u tal-istat tal[ajja tag[hom u fl-a[[arnett, billi jqisu l-;id tal-familja, tasso/jetà temporali u tal-Knisja.

Fl-a[[ar, huma l-mi]]ew;in li g[andhom jiffurmaw dan il;udizzju quddiem Alla.”

F’numru 52 hemm: “Kul[add g[andu j[abrek g[all-promozzjoni ta]-}wie; u tal-Familja”: “Il-familja hi skola ta’ umanità g[anja. Imma biex hi tista’ tikseb il-frott tal-missjoni tag[ha, je[tie; li l-mi]]ew;in ikunu miftu[a ma’ xulxin, jie[du d-de/i]jonijiet flimkien, u li jkun hemm ukoll kooperazzjoni kontinwa ta’ ;enituri fit-trobbija tal-ulied.

“Il-pre]enza attiva tal-missier, tiswa [afna g[all-formazzjoni tag[hom, i]da je[tie; li l-omm, li hi me[tie;a minn uliedha, laktar dawk i]-]g[ar, tit[alla tie[u [sieb id-dar, ming[ajr pre;udizzju g[all-promozzjoni so/jali tag[ha.

“L-ulied g[andhom jitrabbew b’manjieri li, meta jikbru, ikunu jistg[u, b’sens ta’ responsabbiltà s[i[a, jimxu wara s-sej[a tag[hom, ukoll dik sagra u jag[]lu l-istat ta’ [ajja, jekk ji]]ew;u, ikunu jistg[u jwaqqfu familja tag[hom, fil-kundizzjonijiet morali, so/jali u ekonomi/i tajbin g[alihom.”

Fl-E]ortazzjoni Appostolika: Familiaris Consortio tal-Papa :wanni Pawlu t-Tieni, lG[aqda tal-Familja f’numru 23, insibu: ‘Il-mara u sso/jetà’: “Ming[ajr ma ninda[lu biex nitkellmu fuq laspetti kollha tal-problema kbira u kumplikata tarrelazzjonijiet tal-mara u sso/jetà, imma nfittxu biss li nsemmu xi punti importanti,

ma nistg[ux ma ng[idux li, filqasam li hu l-aktar spe/ifiku tal-familja, tradizzjoni so/jali u kulturali, tista’ tg[id imxerrda ma’ kullimkien, titlob li l-mara jkollha biss [idma ta’ mi]]ew;a u ta’ omm, u ma tift[ilhiex, kif jixraq il-bieb g[all-[idmiet kollha pubbli/i, li ;eneralment, huma fdati biss lir-ra;el.

Il-fatt li r-ra;el u l-mara g[andhom l-istess dinjità u listess dmirijiet b[ala persuni, hi ra;uni bi]]ejjed biex il-mara, jinfet[ilha bera[ il-bieb g[all[idmiet pubbli/i.

Min-na[a l-o[ra, il-promozzjoni vera tal-mara titlob li jing[araf is-siwi tal-[idma tag[ha b[ala omm u fil-familja, b[alma jing[araf is-siwi tal[idmiet pubbli/i u tal-professjonijiet l-o[ra kollha, iridu jkunu f’armonija s[i[a bejniethom biex, il-progress so/jali u kulturali, ikun tassew u g[al kollox, xieraq lill-bniedem.

“Jekk g[andna ng[idu li nnisa g[andhom l-istess dritt b[all-ir;iel li jkollhom xi uffi//ju pubbliku, is-so/jetà, min-na[a tag[ha, trid tkun mibnija b’mod li, in-nisa mi]]ew;a u l-ommijiet, ma jkunux, fil-fatt, im;ieg[la jo[or;u mid-dar biex ja[dmu u li l-familji tag[hom ikunu jistg[u jg[ixu u jimxu ’il quddiem kif jixraq, ukoll meta huma jag[tu l-[idma kollha tag[hom lill-familji ;ewwa ddar.

“Barra dan, irridu nirb[u dik il-mentalità li tqis li l-mara jkollha aktar ;ieh bix-xog[ol barra mid-dar milli bil-[idma f’darha. I]da dan jitlob li lir;iel jistmaw, u verament i[obbu l-mara bir-rispett kollu g[ad-dinjità tag[ha ta’ mara li hi, u li s-so/jetà to[loq u ;;ib ’il quddiem, dawk il-kundizzjonijiet li jg[inu x-xog[ol fid-dar.

“Il-Knisja hi u tirrispetta ssej[at differenti tar-ra;el u talmara, g[andha, kemm jista’ jkun, i;;ib ’il quddiem, flistess [ajja tag[ha, id-dinjità u d-drittijiet indaqs tag[hom, g[all-;id ta’ kul[add, talfamilja, tas-so/jetà u tal-Knisja.

“Hi [a;a /ara li dan kollu jfisser g[all-mara mhux li hi g[andha ti//a[[ad min-natura tag[ha ta’ mara, jew li tag[milha ta’ ra;el, imma jfisser li g[andha turi li hi mara kollha kemm hi, bil-mod kif i;;ib ru[ha, sew fil-familja u sew barra l-familja, ming[ajr ma twarrab xejn min dak li f’dan il-qasam, jitolbu ddrawwiet u l-kulturi differenti kollha li hemm.”

{SIEB

G[al min g[andu l-fidi ma hemm b]onn ta’ ebda spjegazzjoni. G[al min m’g[andux fidi l-ebda spjegazzjoni mhi possibbli. – S. Tumas D’Aquino

L-2 {add tar-Randan

Kuntent biss fil-glorja! :enesi 22> 1-2,9a 15-18< Salm 115< Rumani 8 3lb-34< Mark 9>2-10 Il-{sieb

Kemm hu sabi[ li tg[ix il-fidi tieg[ek fil-kumdità u fil-fsied meta [add ma jittikak jew jostakolak u [add ma jag[tik trouble. Sabi[ li tg[ix il-[ajja nisranija fil-kwiet ming[ajr fastidju.

Filwaqt li fit-Trasfigurazzjoni naraw lil :esù fil-glorja u sa[ansitra Pietru nesa lilu nnifsu, :esù, wara li wera u tahom il-garanzija li tassew se jag[tihom il-glorja, indikalhom li xog[olhom hu ’l isfel mill-muntanja, fid-dinja, fil-[ajja ta’ kuljum.

Hu fa/li li tkun ma’ Kristu fil-glorja. Hu aktar iebes li tkun ma’ Kristu fit-tbatija jum wara jum.

Il-Kelma L-Ewwel Qari tal-lum hu me[ud mill-Ktieb tal-:enesi fejn il-fidi ta’ Abraham til[aq il-qu//ata tag[ha meta ji;i mitlub joffri lil Alla l-eg[]e] [a;a li kellu — ibnu l-wa[dieni.

Fis-Salm 115, fis-Salm Responsorjali insibu talba lillMulej biex, b[al Abraham, nimxu fir-rieda ta’ Alla. FitTieni Qari, fl-Ittra ta’ San Pawl lir-Rumani, insibu li l-patt tieg[u mag[na Alla wettqu bis-s[i[ bis-sa[[a ta’ Ibnu stess, fejn Alla l-Missier wera li g[andu m[abba bla tarf.

Fil-Van;elu :esù jidher fil-glorja b[ala l-Iben t’Alla.

Il-{ajja 1. Fil-[ajja tag[na ta’ kuljum, kemm tassew nifhmu lkobor tal-glorja t’Alla li tidher kontinwament fina?

2. Kemm inti konvint li tg[id l-istess kliem li San Pawl tenna lir-Rumani: Jekk Alla mag[na min jista’ jkun kontra tag[na?

3. T[oss il-pre]enza [ajja ta’ Alla fik? Kemm tassew dan ir-Randan jista’ jg[inek biex t[oss aktar il-pre]enza t’Alla mieg[ek?

4. Abraham, fl-offerta ta’ Ibnu, wera li g[andu fidi kbira f’Alla. Kemm tassew nistg[u ng[idu li a[na g[andna fidi kbira fil-{allieq tag[na?

Id-Djalogu Mulej, Alla tag[na, ag[mel li dak kollu li nwettaq nag[mlu bir-rieda tieg[ek.

Fr. Charles Fenech, OP

C O L L A G E G{AWDEX

35

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Pro;ett favur turi]mu sostenibbli fil-Munxar b’fondi tal-Unjoni Ewropea Matul is-sena li g[addiet, ilMEUSAC g[en [ames Kunsilli Lokali G[awdxin, fosthom dak tal-Munxar, biex bejniethom akkwistaw €2.3 miljun mill-Pjan ta’ }vilupp Rurali tal-UE ta[t il-Fond Agrikolu Ewropew.

Il-Kunsill Lokali talMunxar wa[du akkwista ftit aktar minn €400,000 biex

Wirja dwar l-Olimpjadi Fil-;img[at li g[addew f’G[awdex ittellg[et wirja tal-arti u l-iskultura marbuta mal-Log[ob Olimpiku li se jsir fi ftit xhur o[ra f’Londra.

Din il-wirja ttellg[et fuq inizjattiva tal-Kumitat Olimpiku Malti bilkollaborazzjoni ta/-?entru G[awdxi tal-Arti u lArti;janat Wistin Camilleri, b[ala inizjattiva marbuta mal-edizzjoni talOlimpjadi 2012.

Din l-inizjattiva tfittex li tinkora;;ixxi lill-Kumitati Olimpi/i Nazzjonali biex jippromwovu s-siner;ija bejn l-arti u l-isport kemm f’livelli nazzjonali kif ukoll f’dawk internazzjonali.

Fuq livell nazzjonali, f’din il-kompetizzjoni qed jipparte/ipaw tliet skulturi u 35 xog[ol grafiku, li jinkludu wkoll xi tpin;ijiet.

It-tema mag[]ula g[al din l-edizzjoni hi L-isport u l-valuri Olimpi/i ta’ e//ellenza, [biberija u rispett.

jimplimenta pro;ett li permezz tieg[u se jissa[[a[ il-prodott turistiku li toffri llokalità.

Id-dettalji kollha tal-pro;ett ing[ataw waqt ]jara li lMinistru tal-:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u lFamilja, Chris Said, g[amel fil-Munxar fejn flimkien masSindku Joseph Sultana ]ar l-

in[awi fejn se jsir il-pro;ett.

Fil-Munxar, fost l-o[rajn se jkunu restawrati xi [itan tassejjie[ u mog[dijiet filkampanja, se ssir heritage trail li se tg[aqqad i/-/entru tal-lokalità mal-periferija minn Ta’ Sanap, il-Kantra u lBajja tax-Xlendi, u se jkun ]viluppat tour virtwali li g[andu jintu]a biex ikompli

jirreklama l-in[awi matturisti.

Barra minn hekk, wara li tlesta studju u di;à kienu approvati l-permessi talMEPA, se jsir xog[ol ta’ restawr fuq il-mit[na sotterranja ta’ emer;enza li tinsab fix-Xlendi, biex imbag[ad din tinfeta[ g[allpubbliku.

minn Nathaniel Attard nathaniel.attard@media.link.com.mt

Pakkett g[all-g[alliema fl-Iskejjel Primarji B[ala parti mill-pro;ett Eko-G[awdex kien pubblikat The Beauty of Life – pakkett ta’ pjani tal-lezzjonijiet biex jitkattar l-g[arfien dwar is-sbu[ija tal[ajja f’dak kollu li nisbu madwarna.

Din il-pubblikazzjoni, pro;ett ta’ Dar :u]eppa Debono, inti]a g[all-istudenti G[awdxin kollha mill-ewwel sas-sitt sena tal-primarja, kienet imnedija millMinistru g[al G[awdex Giovanna Debono, li fa[[ret l-inizjattiva ta’ din idDar li g[arfet tutilizza l-fondi tal-iskema

ta’ Eko-G[awdex biex il-[ajja tkun apprezzata anki mit-tfal tal-iskola ta’ bejn l-ewwel u s-sitt sena tal-primarja.

Il-lezzjonijiet huma fuq i/-/iklu tal[ajja ta’ organi]mi varji. Huma wkoll fuq l-importanza ta’ kull spe/i u ma[suba biex jg[allmu lit-tfal kif ikunu iktar [bieb mal-ambjent ta’ madwarhom u japprezzaw il-bidu tal-i]vilupp, il-;miel u d-diversità ta’ kull spe/i.

Il-Ministru [e;;et lill-g[alliema f’G[awdex biex jag[mlu u]u tajjeb minn

din l-g[odda l-;dida – lezzjonijiet ta’ 45 minuta biex jitkattar l-g[arfien dwar issbu[ija tal-[ajja f’dak kollu li nsibu madwarna.

Dawn qed jitqassmu kemm fl-iskejjel tal-Gvern kif ukoll f’o[rajn immexxija minn istituzzjonijiet tal-Knisja.

Aktar kmieni f’din il-le;i]latura, ilMinisteru g[al G[awdex [ejja pakkett tar-ri]orsi g[all-g[alliema li kien jipprovdi materjal ne/essarju waqt ittag[lim ta’ diversi lezzjonijiet.

Premju Familja Qalb tad-Deheb Il-familja Xuereb mix-Xewkija hi r-rebbie[a tal-Premju Familja Qalb tad-Deheb 2012, unur li jing[ata mill-Moviment ta’ Kana f’G[awdex, u li kien pre]entat f’/erimonja preseduta millPresident ta’ Malta George Abela.

Il-familja Xuereb iddistingwiet ru[ha g[all-mod kif a;ixxiet wara sitwazzjoni diffi/li li ;iet fuqha s-sena li g[addiet meta liben kien involut f’in/ident meta kien qieg[ed idur bir-rota.

G[all-attività attendew ukoll il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, il-Ministru tal-:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja Chris Said, u l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech.

F’messa;; tal-okka]joni, il-President ta’ Malta fa[[ar lillMoviment ta’ Kana li g[all-41 darba organizza dan il-premju li, qal, hu turija ta’ rikonoxximent g[all-kontribut li tag[ti l-familja lis-so/jetà kollha kemm hi.

George Abela qal li minkejja ]-]mien u t-tibdil fis-so/jetà, ilfamilja tibqa’ /-/ellula essenzjali biex tinbena so/jetà b’sa[[itha li tg[o]] il-valuri l-aktar sbie[ ta/-/iviltà.

Membri tal-familja Xuereb dakinhar tal-pre]entazzjoni tal-unur

Pro;ett fl-Oratorju Don Bosco b’fondi ta’ Eko-G[awdex Ix-xiri u l-istallazzjoni ta’ lift u l-bdil tal-bozoz g[al dawk li jikkunsmaw inqas ener;ija flOratorju Don Bosco fir-Rabat, G[awdex, kienu ]ew; pro;etti mwettqa mill-Oratorju Don Bosco bil-g[ajnuna finanzjarja ta’ kwa]i €50,000 millMinisteru g[al G[awdex.

Dan permezz tal-iskema ta’ Eko-G[awdex g[all-NGOs G[awdxin.

Waqt l-inawgurazzjoni ta’ dawn il-pro;etti propju fl-istess jum li l-Oratorju kien qed ji//elebra l-festa ta’ San :wann Bosco – il-qaddis patrun tat-tfal u ta]-]g[a]ag[ – il-Ministru

g[al G[awdex Giovanna Debono fa[[ret l-inizjattiva ta’ Fr Effie Masini u l-kollaboraturi l-o[ra tal-Oratorju Don Bosco li [adu din l-inizjattiva.

Hi sostniet li dawn il-pro;etti jindirizzaw kemm l-aspett ambjentali kif ukoll dak so/jali tal-vi]joni Eko-G[awdex.

It-turi]mu rurali j]id l-opportunitajiet tax-xog[ol L-10 ANNIVERSARJU TAL-LUKANDA KEMPINSKI. Il-Lukanda San Lawrenz Kempinski po;;iet lil G[awdex fuq il-mappa turistika dinjija ta’ din il-kumpanija, li t[addem 71 lukanda madwar id-dinja. Dan qalitu l-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono waqt attività li matulha kien /elebrat l-10 anniversarju minn meta din il-lukanda bdiet titmexxa minn din il-katina rinomata fil-qasam turistiku dinji. Din il-lukanda t[addem 110 [addiema, li matul ix-xhur tas-sajf jitilg[u g[al madwar 160. Pre]enti kien hemm ukoll Frederick Azzopardi, Assistent Parlamentari fi [dan il-Ministeru g[al G[awdex, u Noel Attard, il-Manager tal-lukanda.

It-turi]mu rurali f’G[awdex i;ib mieg[u tis[i[ u [olqien ta’ opportunitajiet tax-xog[ol g[a]-]g[a]ag[ u l-[addiema G[awdxin.

Dan stqarritu l-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono waqt il-ftu[ ta’ konferenza b[ala parti minn pro;ett li se jkun jiswa madwar €2 miljun, u li hu

kofinanzjat minn Fond Ewropew.

L-g[an tal-pro;ett li j;ib lisem ta’ Innovative Concept of Eco-Accomodation Approach in Rural Regions, hu li jipproponi rikmandazzjonijiet g[attis[i[ ta’ politika re;jonali dwar l-i]vilupp tat-turi]mu rurali.

Din il-Konferenza kienet wa[da mill-attivitajiet organizzati mir-re;juni li qed jipparte/ipaw.

Kienet indirizzata minn diversi rappre]entanti talpajji]i parte/ipanti li huma re;juni rurali fi Franza, lIrlanda, l-Ungerija, lEstonja, il-Finlandja, u lItalja.

36

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

C O L L A G E KURÛITAJIET

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ ?emplet lill-Pulizija g[ax ;abulha l-ikel [a]in Pulizija fl-Istati Uniti kienu xxukkjati meta mara /emplet 911 biex tirrapporta li kienu ;abulha l-ikel [a]in meta ordnatu minn takeaway ?ini].

Issa l-Pulizija qed ixandru s-sej[a tag[ha biex juru x’tip ta’ telefonati m’g[andhomx isiru fuq dak in-numru ta’ emer;enza.

Matul it-telefonata ta’ ]ew; minuti l-mara tinstema’ titlob biex jintbag[tu pulizija f’ristorant f’Savannah f’Georgia.

Il-mara tg[id li dan hu ristorant ?ini]. Meta ;abulha l-ikel [allset lil min ;abhulha u da[let ;ewwa biex tiekol. Meta sabet li ma kienx l-ikel li [allset g[alih u /emplet lir-ristorant dan ma ried la jibag[tilha ikel ie[or u lanqas jag[tiha l-flus lura.

Il-Pulizija fl-a[[ar intbag[tu ... mhux firristorant imma g[andha biex iwissuha biex ma toqg[odx ta[li [inhom.

Serqulu l-[ob] bil-la[am }ew; ir;iel kienu arrestati mill-Pulizija f’Pennsylvania wara li ppuntaw pistola lejn tifel ta’ 13-il sena u serqulu [ob]a bil-la[am.

Gazzetta lokali rrappurtat li l-ir;iel heddew lit-tifel bl-arma tan-nar u qalulu biex ibattal bwietu.

Ra;el minnhom, ;uvni ta’ 21 sena, qallu biex ma ji//aqlaqx imma dak li kellu jag[mel kien biss li jbattal il-bwiet.

“Jekk ti/caqlaq nisparalek,” heddu.

L-ir;iel [adulu l-[ob] imma ma tawx kas ilmowbajl.

Meta [arbu bil-karozza t-tifel kien pront /empel lill-Pulizija li ma damux wisq biex sabu l-karozza bl-ir;iel g[adhom fiha.

Il-Pulizija qalet li wara tfittxija fuq il-[allelin sabu pistola u [ob]a bil-la[am.

Charley Craig> ]g[ira imma b’sa[[itha

L-i]jed tifla b’sa[[itha fir-Renju Unit Tifla ta’ 11-il sena li kapa/i terfa’ fuq rasha toqol tag[ha stess kienet dikjarata b[ala l-aktar tifla tal-iskola b’sa[[itha firRenju Unit.

Charley Craig minn Glasgow hi twila biss 4 piedi u 7 pulzieri u ti]en ftit aktar minn 31 kilogram imma terfa’ aktar toqol minn kull tifel jew tifla fejn tit[arre;.

It-tifla tit[arre; 12-il sieg[a fil-;img[a u x-xewqa tag[ha hi li tirba[ il-midalja

tad-deheb waqt il-Log[ob talCommonwealth g[a]-}g[a]ag[. Hi tammetti li ta[dem [afna biex tag[mel dak li qed tag[mel imma t[ossha kuntenta b’dak li rnexxielha tikseb s’issa.

Charley qalet ukoll li l-kow/ tag[ha, [uha stess li jag[mel ukoll ilweightlifting, g[andu fidu/ja kbira fiha u l-kbar fejn tit[arre; jag[tuha appo;; kbir biex tirnexxi.

B[al kull tifla o[ra tal-età tag[ha, Charley l-aktar li t[obb taqra l-magazins tal-moda u tag[mel il-make-up. Ommha Amanda ta’ 37 sena te[odha l-gym u tara li bintha ssegwi dieta mibnija fuq lg[a;in, il-frott u l-[axix.

Hu qal li peress li t-tifla mag[mula ]g[ira dan hu ta’ vanta;; g[aliha g[aliex ma jkollhiex tant x’tg[olli minn ;isimha stess meta tg[olli l-pi]ijiet.

Tat-temp jistg[u jintbag[tu l-[abs Il-meteorolo;isti fl-Afrika ta’ Isfel ta[t le;i]lazzjoni ;dida jistg[u jispi//aw il-[abs jekk ma jbassrux tajjeb kif se jkun it-temp.

B’din it-theddida fuq rashom hu mistenni li dawn joqog[du aktar attenti xi jbassru g[ax dak li jg[idu jista’ jwassal g[al paniku u tbati l-ekonomija.

Fil-fatt issa, qabel ma jbassru xi maltempata kbira, iridu jiksbu permess bilmiktub mis-Servizz tat-

Temp ta’ pajji]hom.

Dawk li jbassru [a]in jistg[u je[lu se minn erba’ u [ames snin [abs b’multa ta’

£400,000 u min jirrepeti li]ball jista’ jintbag[at sa 10 snin [abs u je[el multa sa £800,000.

Tmorrux tirre;istraw bil-pi;ama Uffi//ju tas-Sigurtà So/jali f’Dublin fl-Irlanda mhux qed ja//etta persuni li jmorru hemmhekk lebsin bil-pi;ama.

Uffi/jali tal-post qalu li l-pi;ama mhix ilbies addattat u [add m’hu se jit[alla jid[ol fil-post jekk ma jkunx liebes kif suppost.

Hu ma[sub li din id-direttiva [ar;et wara li kien jidher li xi w[ud kienu jmorru fl-uffi//ju lebsin bil-[wejje; tas-sodda.

U din mhix l-ewwel darba li nqalg[u kwistjonijiet wara li kien hemm min [are;

barra minn daru liebes hekk. Sentejn ilu kien hemm skola f’Belfast li kitbet lill-;enituri tattfal biex ma jibag[tux lil uliedhom lebsin hekk.

Is-sena l-o[ra kap ta’ skola f’Middlesborough talab biex il-;enituri ma jwasslux lit-tfal tag[hom jekk ma jkunux libbsuhom sew.

Kien hemm anki l-ka] fejn supermarket ta’ Tesco f’Cardiff av]a lill-klijenti biex meta jmorru jixtru ma jmorrux [afjin jew bilpi;ama.

Serqet bank biex tag[mel dentatura Mara bla snien akku]ata li serqet bank fl-Istati Uniti qalet li g[amlet hekk biex ikollha l-flus u tag[mel dentatura.

Il-Pulizija qalet li l-mara ta’ 49 sena dehret fuq CCTV tisraq il-bank fil-belt ta’ Waynesburg f’Pennsylvania.

Fil-video dehret bla snien u hu rappurtat li lill-Pulizija qaltilhom li kien dan il-fatt li ;eg[ilha tie[u dak il-pass.

Tom Ankrom, il-pulizija li [adilha l-istqarrija, qal li stqarret mieg[u li ma kellhiex flus sakemm jasal i/-/ekk li kien imiss tassigurtà so/jali.

Waqt l-allegat serqa lmara g[addiet karta lillkaxxier li fiha qaltlu kemm xtaqet flus, li kellha revolver u biex ma jsejja[x lillPulizija. Imma nzerta li filbank kien hemm kaxxiera li g[arfet lill-[alliela g[ax kienet taraha l-knisja u dan wassal g[all-arrest tag[ha.

C O L L A G E PASSATEMP Mimdudin 1. Moderat u kollox bil-qies (6) 3. Tie[u f’idejk u tie[u n-nar fl-istess [in? (6) 7. Isewwi ]-]raben (7) 8. Itfa’ l-mis[un jag[li fuq xi [add (5) 9. M’g[adhomx i]jed ;odda (5) 10. Mag[mulin g[alihom, imqabbla sew, xierqa u tal-qatg[a (9) 11. Ra[al f’G[awdex fejn insibu lil Randu? (5) 13. Stag[;eb (6) 15. G[oti ta’ a[barijiet (6) 17. Tela’ fuq dahar ]iemel (5) 21. Wie[ed li j[obb jammira (9) 23. Dawn i]idu l-familji (5) 24. Minnu jisparaw il-balal (5) 25. Mas;ar kbir u sabi[ fir-Rabat, Malta (7) 26. Jiksu t-toroq bih! (6) 27. Il-kunjom li qatt ma jkun fil-[in? (6) Weqfin 1. Mixquq, forsi fi tnejn (6) 2. Bnedmin (5) 3. Meta nsibuhom, ta[thom nistkennu (5) 4. Ma tajtx kas tal-kju u [adt qablek! (7) 5. Il-bini fejn l-ambulanzi dejjem ikunu g[al-lest (5) 6. Rigal ta’ flus li jing[ata mill-kbar li]-]g[ar nhar l-Ewwel tasSena (6) 7. G[afas il-grillu u [ar;et il-balla (5) 12. Insetti (3) 14. Mhux fra dan il-qaddej tal-patrijiet (3) 15. Inqasam u nfaqa’ bil-pi] u bis-sa[[a (6) 16. Sewwa billi qieg[ed kollox f’postu? (7) 18. La i]jed u lanqas inqas – pre/i] (5) 19. Kul[add ifittxu fis-sajf (5) 20. Melles i]]ejjed (6) 22. Jitni]]el fil-qabar bil-[bula (5) 23. Dak li g[amilt qabel ma rqadt (5)

37

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

23

27

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Slitta; 3. Tartru; 7. Paxxuti; 8. ?ikka; 9. ?erna; 10. Dilettant; 11. {sibt; 13. Mifxul; 15. In;ust; 17. Karru; 21. Jitfissed; 23. Manku; 24. Marid; 25. Tabella; 26. Debutt; 27.

Fisser.

Weqfin> 1. Sfi//a; 2. Taxxa; 3. Trill; 4. Ri/etti; 5. Budda; 6.

Battal; 7. Paris; 12. Ilu; 14. Far; 15. Injama; 16. Stiednu; 18.

Randa; 19. Idubu; 20. Munxar; 22. Setet; 23. Malti.

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tat-telefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tat-Tisliba tal{add 12 ta’ Frar hu: M. Quattromani, 25, Joslin House, Triq Calì, Mosta

Fil-familja spi//ajna lkoll ve;etarjani…

—

Soluzzjoni Il-persuni huma: A: (g[andha l-barmil ta’ L) B: (g[andu l-mera ta’ F) C: (g[andu l-ga]a]a ta’ N u l-basket ta’ A) D: (g[andu l-pinzell ta’ L) E: (g[andu l-flixkun tal[alib ta’ N) F: (g[andha l-qalziet ta’ P) G: (g[andu l-kappell ta’ B li fih jitlob il-karità) H: (g[andha l-ingwanta ta’ O) I: (g[andu ]-]arbuna ta’ L) L: (g[andu ]-]arbuna ta’ I u l-kelb gwida ta’ B) M: (g[andu l-avvi] li hu g[ama ta’ B) N: (g[andha skaluna missellum ta’ L) O: (g[andu l-flixkun talinbid ta’ E) P: (g[andu d-dublett ta’ F) L-o;;etti mitlufa

Fil-konfu]joni li tirrenja f’din ix-xena ffullata bin-nies, u[ud mill-persuni, indikati bl-ittri, min[abba distrazzjoni, tilfu o;;ett jew tnejn.

L-o;;etti mitlufin jinsabu momentanjament fil-pussess ta’ min sabhom. Ara tindikax min sab o;;ett jew tnejn li ma jappartjenux lilhom?

4ZbeZa a"J[Å$$_j :aXdb [jf '*.+* (++ (&) '&%

lll#ec#dg\#bi ZaXdb

<p69:@ B>C<p6?G >9"9D@JB:CI I6A"KDI <p6AA":A:OO?DC> I6A"@JCH>AA> AD@6A>S >HH6 I>HI6½ I>/7DG >A"KDI I>:<p:@ B>AA"J;;>44?J I6A"@JBB>HH?DC> :AA:IDG6A> LVgV a^ he^$$V i"ifVhh^b iVa"kdi^ b^aa"<PVhZh! ^Y"9d`jbZci^ iVa"Kdi ^hhV _^hi\Pj _^c0VWgj W^hh b^aa"@jbb^hh_dc^ :aZiidgVa^!

:kVch 7j^aY^c\! B^hgVP HVci½>Zgbj! ^a"7Zai KVaaZiiV! _Zl b^aa"J[Å$$_j iVa"@Vgi^ iVa">YZci^i|! E_VooV HVc ;gVc0^h`! ^g"GVWVi! <PVlYZm# B^i"IcZ_c! * iV½ BVgoj hVa":gW\PV! , iV½ BVgoj3 b^Y". V#b# hVh"& e#b# j b^i"( e#b# hVi"- e#b# >a"pVb^h! - iV½ BVgoj a"VPPVg 0jgcViV W^Zm i^0Wdg ^a"kdi i^Z\PZ` b^i"- V#b# hV Cd[h ^a"AZ_a# >Y"9d`jbZci^ iVa"Kdi _^c0VWgj [jf WVR^ eZghdcVa^ j a"^cY^k^Ylj _g^Y _jg^ a"@VgiV iVa">YZci^i| i^Z\Pj#

IG>9 A> >A"KDI I>:<p:@ B>CC <p6L9:M ?>C/>:7A:@ B6AI6 ?:L B>CC B6AI6 <p6A"<p6L9:MS C>HI<pJ C<p>CJ@ 4ZbeZa a"j[Å$$_j :A8DB [jf '*.+*(++ '&% (&) W^Zm iV\Pi^cV Y"YZiiVa_^ i^Z\PZ` hVa":gW\PV! , iV½ BVgoj! [½&'3%%eb IA>;I ?:L F6II6?I >A"KDI 7> r76AAS ?>HI6½ ?>Cp6G>/A:@ KDI HE:4?6A> ?Z`` ia^[i! fViiV_i _Zl W½m^ bdY _Zl ^ZPdg ^YY^higj00Z_i ^Y"9d`jbZci iVa"Kdi! ^c`ZaaV Y"9d`jbZci iVa"Kdi ]j b^c\PV_g g^igVii! \PVcYZ` iVeea^`V ^bbZY_ViVbZci \PVa 9d`jbZci iVa"Kdi HeZ$_Va^# 9^c a"Veea^`Voo_dc^ \PVcY]V hh^g Æ"J[Å$$_j iVa"@jbb^hh_dc^ :aZiidgVa^! :kVch 7j^aY^c\! B^hgVP HVci½>Zgbj! ^a"7Zai KVaaZiiV! _Zl Æ"J[Å$$_j iVa"@Vgi^ iVa">YZci^i|! E_VooV HVc ;gVc0^h`! ^g"GVWVi! <PVlYZm# p^c^_^Zi3 >i"IcZ_c! * iV½ BVgoj j i"Ia^ZiV! + iV½ BVgoj3 b^Y". V#b# hVh"& e#b# j b^i"( e#b# hVi"- e#b#

A":gW\PV! , iV½ BVgoj '%&' a"VPPVg 0jgcViV W^Zm _^cPVg^0aZ` kdi heZ$_Va^ 3 b^Y". V#b# hVh"& e#b# j b^i"( e#b# hVh"+ e#b# >bedgiVci^ a^ a"^cY^k^Ylj _^ZPj b^Z\Pj a"@VgiV iVa">YZci^i|#

<p6C9:@ 7rDCC IG6HEDGI 96@>C=6G I6A"KDI6OO?DC>S <p6C9:@ G6/JC> K6A>96 7>:M >A"KDI ?>IL6HH6AA:@ >9"96GS C>HI<pJ C<p>CJ@ 7>I"IG6HEDGI J 7>:M ?>IL6HH6AA:@ >A"KDI >9"96G 9Vl` a"Vco_Vc^ a^ _ZPi^Z0j i"igVhedgi YV`^c]Vg iVa"kdiVoo_dc^ _Zl ^c`ZaaV _ZPi^Z0j a^ Y"Yd`jbZci iVa"kdi _^ilVhha^a]db [Z_c _dfd\PYj! \PVcY]db ^$Zbeaj a"J[Å$$_j :A8DB b^ccjÅ] W^Zm _V\Pij Y"YZiiVa_^ iV\P]db#

<p6A 6@I6G 9:II6A?> rJG >H"H>I LLL#EC#DG<#BI :A8DB <PVaa"Vhh^hiZcoV $ZbeZa a"J[Å$$_j :A8DB [jf '*.+* (++ (&) '&% b^i"IcZ_c hVa"/^b\PV WZ_c ^h"& e#b# j h", e#b#

>a"Kdi ]j Yg^ii i^Z\PZ`! i^i^a[jm# >a"Kdi i^Z\PZ` _\PdYY

AVVI}I PN

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

39

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN AVVI}I POLITI?I

{AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

NOEL GALEA. Il-{bieb ta’

Noel Galea se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 6 ta’ Marzu fil-lukanda Sea Breaze, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew biljetti kellmu lill-helpers jew /emplu 99458101, 21641281 jew 27602437.

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, filpjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

I}-}URRIEQ. Il-Kumitat

L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

Joe Cassar se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 7 ta’ Marzu fid-9 a.m. fil-Monte Kristo Estates, {al-Farru;.

Prezz €4.50 u g[all-biljetti jew aktar informazzjoni /emplu 79459227 jew 99468624.

{AL QORMI. Il-Kumitat

{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning fl-okka]joni ta’ Jum il-Mara, l-Erbg[a, 7 ta’ Marzu fillukanda Bu;ibba, Bu;ibba.

Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99236505.

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem ilknisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u lErbg[a bejn is-6.30 p.m. u s7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.

Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment g[at-Tesserati tallokalità biex ikunu ppre]entati l-Kandidati tal-PN g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali, itTlieta, 6 ta’ Marzu fis-7 p.m. fis-Sala Aida, i]-}urrieq.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’

CHARLÒ BONNICI. Il-

IS-SWIEQI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Breakfast g[al Jum il-Mara, lErbg[a, 7 ta’ Marzu fil-lukanda Soreda, il-Qawra. L-attività tibda b’quddiesa fid-9 a.m. filParro//a ta’ Pembroke. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 21370698, 21371232 jew 21374552.

JASON AZZOPARDI. Il-

AVVI}I SO?JALI

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, il-{amis, 8 ta’ Marzu fil-Montekristo, {al Farru;. Prezz €5 u biljetti jinkisbu ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.

MARIO DE MARCO. Il-

EDWIN VASSALLO. Il-

{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 6 ta’ Marzu fillukanda Alexandra, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.

{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 8 ta’ Marzu fid-9 a.m. fil-Lukanda Imperial, Tas-Sliema. Prezz €5 u g[al aktar informazjoni /emplu 21433869.

L-APAN se torganizza Weekend Break fil-Lukanda Canifor, il-Qawra, mill-:img[a 16 ta’ Marzu sat-Tnejn 19 ta’ Marzu.

Prezz: €85 kull persuna.

G[all-booking /empel 21420513, 79040544, 21521684 jew 99463677.

TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Ri/eviment fl-okka]joni talg[eluq l-20 sena b[ala Deputat, il-{amis, 8 ta’ Marzu fit-8 p.m. f’Villa Mdina, inNaxxar. Prezz €13 u g[all-biljetti /emplu 79807644.

RA{AL :DID. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Ikla bejn il-{bieb, il-:img[a, 9 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Ikun servut ikel tradizzjonali Malti.

Prezz €12 u biljetti jinkisbu mill-membri tal-Kumitat.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 15 ta’ Marzu. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 99269314.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Breakfast, il-:img[a, 16 ta’ Marzu fil-lukanda Plaza, Tas-Sliema. Prezz €8 u g[allbiljetti /emplu 21634462, 99487102, 79369800 jew ming[and il-helpers tas-soltu.

SIMON BUSUTTIL. Il-

{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Italian Night, il:img[a, 16 ta’ Marzu fillukanda Corinthia San :or;, San :iljan. Prezz €22 u g[allbiljetti u l-informazzjoni /emplu 21226554.

ROBERT ARRIGO. Il-

{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a Kulturali fir-Rabat u Burmarrad, il{amis, 19 ta’ April. Prezz €7 u g[all-biljetti /emplu 23285000 jew mill-uffi//ji.

AVVI}I O{RA

IL-QRENDI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li lUffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u l-immodernizzar li sar fla[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.

L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali

PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did.

Il-bar qed ikun miftu[ is-Sibt u l-{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jag[mlu kuntatt mal-President fuq 99456411 jew mas-Segretarju fuq 99404292. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

{’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-

Uffi//ju PN.

IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8

p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7.30 p.m. u t-8.30 p.m. fl-Uffi//ju u ‘Dar il-{addiem’. G[al aktar informazzjoni tistg[u tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225810.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.

40

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

SPORT

Balzan Youths fi/-Championship Pool

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt l-inawgurazzjoni tal-Klabb tar-Regatta tal-Isla (Ritratt> Joseph Galea)

Ir-Regatta hi vetrina ta’ pajji]na il Prim Ministru – -

Il-Prim Ministru jinawgura l-Klabb tar-Regatta tal-Isla “Ir-Regatta hi vetrina g[al pajji]na. It-tradizzjonijiet u lattivitajiet kulturali ta’

pajji]na huma parti minn dak li joffri pajji]na lit-turist u nemmen li r-Regatta, flimkien mal-lokalitajiet marbuta malkompetizzjoni, g[andhom rwol importanti.”

Dan sostnieh il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt l-inawgurazzjoni talKlabb tar-Regatta tal-Isla, ilbiera[ filg[axija.

Hu qal li l-okka]joni talbiera[ g[andha sinjifikat spe/jali g[ax qed jing[ata rikonoxximent lis-sagrifi//ji, lill-b]ulija u ddeterminazzjoni tal-qaddiefa flimkien ma’ dawk il-persuni li jiffurmaw jew i[ossuhom parti mill-Kumitat ta’ dan ilKlabb.

L-okka]joni tal-biera[ kienet ukoll /elebrazzjoni tattalent u l-[ila tal-img[allem li b’dedikazzjoni jibni ddg[ajjes tal-midalji, frejgatini, kajjikki u o[rajn. Tfakkru wkoll it-tradizzjonijiet tag[na b[ala poplu, l-istorja, ilkultura u l-identità tag[na li ;ew ]viluppati tul is-snin, u dan anki b’rabta mal-Port ilKbir.

Il-Prim Ministru sa[aq li lGvern i[ares lejn l-isport tradizzjonali tar-Regatta b’serjetà u b’rispett. Kien g[alhekk li l-Kunsill Malti

g[all-isport [a f’idejh lorganizzazzjoni tar-Regatta f’Marzu 2010 biex dan lisport jing[ata aktar importanza u jkollu l-appo;; mill-Gvern g[all-investiment me[tie;.

It-Tlett Ibliet g[andhom potenzjal partikulari g[allindustrija tat-turi]mu f’pajji]na, sostna l-Prim Ministru. Boiler Wharf inbidel fi Cruise Liner Terminal li ng[aqad malValletta Waterfront. Blinvestiment li qed jag[mel ilGvern, akkumpanjat minn investimenti o[rajn mis-settur privat, il-Kottonera qed tisbie[ u tkun iktar ta’ attrazzjoni, l-ewwel nett g[all-Maltin, kif ukoll g[atturisti li j]uruha.

Il-Prim Ministru ]ied li b[alma l-Gvern jg[in diversi g[aqdiet sportivi biex, fost lo[rajn, jag[mlu fa/ilitajiet sportivi fosthom pitches talfootball, il-Gvern g[en ukoll lill-klabb tar-Regatta biex ikompli jog[la l-livell ta’ dan id-delizzju tant antik, i]da li tant g[adu ji;bed lejh Maltin, spe/jalment lil dawk li joqog[du fl-ibliet u l-ir[ula ta’ madwar il-Port il-Kbir.

Hu ]ied li l-Gvern ta g[ajnuna biex isiru tiswijiet tal-propjetà li ng[atat millGvern lill-Grupp Gardjola. IlGvern ta propjetà lill-Parro//a

tal-Isla biex tintu]a b[ala post fejn ikun jista’ jin]amm u jkun esebit l-armar tal-festa.

Saret devoluzzjoni ta’ bi//a art biex sar il-ground flin[awi mag[rufa b[ala IlPonta. Saret ukoll devoluzzjoni o[ra ta’ propjetà lis-Senglea Historical Society.

Lill-Kunsill Lokali tal-Isla, il-Gvern g[addielu l-:nien tal-Gardjola u tah fondi biex isiru pannelli fotovoltaji/i flistess ;nien. Minbarra li g[adda l-propjetà biex tintu]a b[ala s-Sede tal-Kunsill fi Triq San :u]epp, il-Gvern ta lill-Kunsill Lokali €10,000 biex il-post ikun a//essibbli g[al kul[add. Il-Gvern ta fondi biex isir il-Festival Marittimu – aspett marbut intimament ma’ din il-belt.

Intant, il-programm ikkonsista f’siltiet mu]ikali mill-Banda tal-Forzi Armati ta’ Malta u mill-kantanta popolari Chiara. Saru wkoll diskorsi minn Charmaine Gerada, il-President tal-Klabb tar-Regatta tal-Isla, u minn Joe Abela mis-Senglea Historical Society. Ilprogramm inkluda wkoll numru ta’ pre]entazzjonijiet u g[oti ta’ donazzjonijiet.

Pre]enti g[all-okka]joni kien hemm ukoll, fost o[rajn, Monsinjur Pietro Vitorelli, Ar/i Abbati ta’ Monte Cassino.

Balzan Youths kisbu s-sitt post disponibbli fi/Championship Pool meta fillog[ba de/i]iva tal-biera[ g[elbu lil Tarxien 1-0, grazzi g[all-goal ta’ Dos Santos Calcado wara kwarta log[ob direttament minn free-kick.

Fl-istess [in ta’ din illog[ba, fil-Hibs Stadium kienet qed tintlag[ab il-log[ba l-o[ra de/i]iva bejn Qormi u Marsaxlokk, fejn Qormi riedu bilfors reb[a biex jibqg[u jittamaw u jistennew li Balzan ifallu kontra r-Rainbows.

Qormi g[elbu lil Marsaxlokk, 2-1, i]da dan irri]ultat ma sewa g[alxejn g[ax bir-reb[a ta’ Balzan, Qormi kellhom jikkuntentaw b’post fir-relegation pool.

Fil-log[biet l-o[ra talbiera[, Sliema g[elbu lil

Kif Jinsabu Valletta Hibs Floriana Sliema W B’Kara Balzan Y Qormi Mosta Mqabba {amrun S Tarxien R M’Xlokk

L R D T F K Pti

21 17 3 22 15 6 21 12 5 22 8 11 21 10 2 22 9 4 22 9 2 22 6 5 22 5 5 21 5 4 22 5 3 22 3 2

1 1

4 3 9 9

11 11 12 12 14 17

51 16 55 16 33 18 34 24 31 28 28 34 36 37 23 35 25 43 30 49 26 44 25 53

54 51 41 35 32 31 29 23 20 19 18 11

Mosta, 2-0, filwaqt li Hibernians kellhom xalata ta’ goals fejn reb[u 6-1 kontra Mqabba.

L-ewwel fa]i tal-Kampjonat Premier tintemm illum billog[biet {amrun V B’Kara, u bil-partitissima bejn Valletta u Floriana.

Ara pa;ni 44 u 45

Sponsors ;odda g[at-Tazza l-Kbira

Dragonara Casino Lounge u Bistro g[all-ewwel darba se jkunu l-isponsors uffi/jali tat-Tazza l-Kbira. Dan t[abbar ilbiera[ f’konferenza tal-a[barijiet organizzata mill-Malta Racing Club. Il-final tat-Tazza l-Kbira ssir il-{add, l-1 ta’ April, u l-ewwel heats jibdew nhar il-{add li ;ej.

Ri]ultati Lokali Futbol Premier

Sliema W v Mosta Balzan Y v Tarxien R Qormi v M’Xlokk Hibs v Mqabba

2-0 1-0 2-1 6-1

Attard v St Venera Mellie[a v San :wann }ebbu; v Kirkop G]ira v Luqa SA Senglea v Si;;iewi

1-2 3-2 3-0 5-0 3-3

Munxar v G[arb

3-1

St Lawrence v Qala Project v Actavis De La Rue v Playmobil

Div II

GFA Div I Div II ISA

Rugby

Kavallieri v Stompers

10-44

Depiro v Floriana

82-85

Qormi v Athleta Floriana v SN Suns

64-61 50-59

Starlites v Loyola

24-84

3-1

Luxol v La Salle Kavallieri v La Salle

24-28 16-12

1-9 5-0

Aloysians v La Salle Phoenix v Luxol

13-16 14-17

Basketball R;iel Div I Div II KO

Nisa

Handball R;iel

Nisa

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

41

WATERPOLO – KAMPJONAT TAX-XITWA

Il-klabbs il-kbar jibdew b’reb[a San :iljan G.....................11 Valletta D.............................5 (2-0), (3-1), (3-0), (3-4)

Wara li Sirens fet[u l-ista;un b’reb[a, ilbiera[ , kontra l ASA 1 5 - 5 , San :iljan Giuseppe ’ s fet[u l - ista;un b ’ reb[a ta ’ 11- 5 kontra Valletta Dhalia . It - tim ta ’ San :iljan kienu superjuri g[at - tim Belti ; wara li [adu vanta;; kmieni , huma amministraw il partita . Min - na[a tag[hom , wara li rritornaw fil Kampjonat tas - Sajf , Valletta irritornaw fil Kampjonat tax - Xitwa . L ambizzjoni ta ’ Valletta hi li fil - Kampjonat tas - Sajf imorru a[jar , u da[lu g[al dan il - Kampjonat biex jippreparaw g[all Kampjonat tas - Sajf . I] ]ew; timijiet kellhom plejers ;odda , fejn g[al Valletta ddebutta fost l o[rajn il - veteran Anthony Galea , filwaqt li Matthew Pisani u Ryan Mock iddebuttaw g[al San :iljan .

San Giljan : D .

Camilleri , J . C . Cutajar , A .

Galea , Ka . Galea ( 2) , Ke .

Galea (1), K. Dowling, A. Bugeja (3), A. Bianchi (2), R. Mock, C. Gialanzè (2), P. Fava, B. Plumpton, M. Pisani (1) Valletta: A. Sammut, K. Hyzler, Ant. Galea, M. Asciak

(1), Al. Galea (1), K. Falzon (2), J.C. Farrugia, R. Calleja, A. Arrigo (1), Z. Cordina Referees: Ivan Sciriha,

Stefan Licari

Jibdew b’reb[a Sliema M............................12 3CX Exiles...........................5 (2-1), (4-2), (3-1), (3-1) Sliema McDonalds fet[u ddifi]a tat-titlu meta g[elbu lil Exiles, 12-5. I/-champions tal-Kampjonat tax-Xitwa

kienu konvin/enti u ma taw l-ebda /ans lil Exiles biex jid[lu fil-partita. G[al Sliema kien hemm Jerome Gabaretta, Clint Debono u John Brownrigg neqsin, filwaqt li g[al Exiles iddebuttaw Simon Vassallo, Diego Borg, l-eks James Spiteri Staines u Peter Borg, filwaqt li John Paris u Martin Calleja kienu neqsin.

Sliema: R. Coleiro, N. Bugelli, N. Lubrano (1), P. Privitera, M. Meli (3), J. Soler (4), A. Mifsud, M. Mifsud, M. Rizzo (2), M. Fenech, E. Meli, N. Portelli Exiles: A. Borg Cole, J. Rizzo Naudi, K. Rizzo Naudi, D. Pace Lupi, T. Sullivan (1), P. Paris, J. Spiteri Staines (2), K. Griscti, D. Borg (1), P. Borg, S. Vassallo (1), M. Paris, K. Lanzon Referees: Peter Balzan, Massimo Angilleri

Azzjoni mil-log[ba bejn San :iljan G v Valletta D (Ritratt> Joseph Galea)

Fa/li g[al Neptunes Neptunes E.........................20 Marsascala M......................3 (7-2), (3-0), (4-1), (6-0)

Neptunes Emirates kisbu reb[a fa/li meta g[elbu lil Marsascala meat.com.mt 203. I/-champions talKampjonat tas-Sajf iddominaw il-partita sa millbidu u ma taw l-ebda /ans lil Marsascala jid[lu fil-partita.

G[al Neptunes kien hemm nieqes Matthew Pisani, li sie[eb lil San :iljan, filwaqt li ddebutta Clint Mercieca.

G[al Marsascala ddebuttaw Keith Schembri, Liam Grixti u Matthew Fenech, kollha ming[and San :iljan, filwaqt li kien hemm neqsin John Licari u Edward Arrigo.

Neptunes: R. Sciortino, N. Lanzon (2), E. Aquilina (3),

M. Stellini (4), Z. Mizzi (2), G. Pace (1), J. Camilleri (4), L. Ellul, S. Xerri de Caro (1), S. Gravina, T. Agius (1), K. Debattista, C. Mercieca (2) Marsascala: K. Schembri, M. Pace, I. Borg, L. Grixti, K. Navarro, S. Micallef, R. Scerri (3), S. Cassar, M. Fenech, C. Caruana Referees: Mario Dalli, Alex deRaffaele

42

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

REPLAY ILLEJLA FID-9.35PM

SPORT EXTRA LLUM FIL-5PM

Min se jkun fi/-Championship Pool Edizzjoni spe/jali dwar It-timijiet ta’ Qormi, Balzan, Valletta u Floriana se jkunu dawk ewlenin li dwarhom ]gur se jkun hemm diskussjoni twila fi tmiem il;img[a. Waqt li l-ewwel ]ew; timijiet se jippruvaw jassiguraw post fi/Championship Pool, hemm stennija kbira g[all-partita tallum bejn Valletta u Floriana.

Fl-istudio biex jiddiskutu landament ta’ din il-partita, ilPresident ta’ Floriana, Johann Said, u l-Vi/i President ta’ Valletta, Paul Spiteri.

Flimkien mal-opinjonisti Hugh Caruana u Matthew Paris, se jipparte/ipaw ukoll fid-diskussjoni l-President ta’ Balzan Y, George Borg, u lPresident ta’ Qormi FC, Redino Apap.

Fil-programm tal-lejla, bi pre]entazzjoni ta’ Christian Micallef u Sarah Agius, filmat dwar il-partita millKampjonat tan-Nisa bejn B’Kara u Mosta.

Ma tonqosx ukoll ir-rubrika “Rajna u Smajna”, kif ukoll diversi filmati interessanti u

differenti mix-xena internazzjonali.

Kul[add huwa m[e;;e; jipparte/ipa fl-ist[arri; ta’ Replay fuq 50617092, jew permezz tal-Facebook. Replay g[andu produzzjoni e]ekuttiva ta’ George Micallef. Simon Borda f’idejh g[andu l-grafika talprogramm, waqt li Roderick Vella, Kris Scicluna u Matthew Paris jg[inu wkoll fil-produzzjoni tal-programm, li g[andu direzzjoni ta’ Clayton Tanti.

is-27 Maratona ta’ Malta Il-parti l-kbira tal-20 programm Sport Extra se tkun iddedikata g[as-27 Edizzjoni tal-Maratona ta’ Malta, b’dokumentarju ta’ madwar 20 minuta dwar dak li se[[ minn lejliet ilmaratona sas-su//essi miksuba minn Mohammed Hajji u l-Maltin Jonathan Balzan u Carmen Hili, li se jkunu wkoll mistiedna filprogramm, flimkien ma’ Mario Hammett, uffi/jal talKumitat Organizzativ talMaratona.

Matul il-programm se jing[ataw ukoll id-dettalji dwar il-Kampjonati tad-Dinja tat-Table Tennis li se jsiru f’Dortmund, fl-24 ta’ Marzu, kif wkoll dwar l-ITTF Malta Open Junior Circuit, li g[andu jsir fix-xhur li ;ejjin.

Mistieden fil-programm Joe

Borg Cardona, il-President tal-Malta Table Tennis Association.

F’dan il-programm jixxandru wkoll bosta servizzi dwar dak li se[[ matul din il-;img[a, fosthom dwar ;urnata o[ra millKampjonat ta/-?iklizmu, ilMalta Open tal-Judo, u sport ie[or ta’ tmiem il-;img[a.

Naraw ukoll bosta servizzi o[ra, fosthom is-serje “Minn {add sa {add”, dettalji dwar l-a[[ar t[ejjijiet dwar ilLog[ob Olimpiku, kif wkoll [arsa lejn l-edizzjoni 1964 tal-Olimpijadi ta’ Tokyo.

Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli, b’direzzjoni ta’ ?ensu Arrigo, grafika ta’ Simon Borda, u munta;; tas-servizzi minn Mariaelena Tanti Gregoraci.

Sport lokali g[al-lum MFA Ta’ Qali – 2 pm. Birkirkara

v {amrun S., 4 pm. Valletta v Floriana Victor Tedesco Std – 2 pm.

I Div. Bir]ebbu;a SP. v Lija A., 4.15 pm. I Div. Pietà H. v St. George’s Centenary Std – 1 pm. III Div. Xg[ajra T. v Swieqi Utd., 3 pm. III Div. Mdina K. v Mtarfa., 5 pm. III Div. G[axaq v Marsa Luxol Std – 2 pm. III Div. Santa Lucia v M;arr Utd., 4.15 pm. Qrendi v Marsaskala

GFA Gozo Std – 1 pm. I Div.

WATERPOLO Tal-Qroqq – 6 pm.

Neptunes v Marsaskala., 6.45 pm. Sirens v ASA

HOCKEY Ta’ Qali – 9am. Floriana

YS. v White Hart., 11 am.

Qormi v Sliema HS.

SPARAR B’Bugia – 9am. Ear

Trophy. Sparatura Trap Bidnija – 10 am. Pellican Trophy. Sparatura Skeet u Double Trap

BASKETBALL Ta’ Qali – 1 pm. Depiro v

Victoria H. v Xewkija T., 3.15 pm. I Div. SK. Victoria W. v Sannat L.

Luxol., 2.45 pm. Bupa v Athleta., 4.30 pm. Si;;iewi v Loyola

am. Lig. }ejtun RS. v Pietà L., 11am. Lig. Cospicua D. v Marsa WS.

laqg[a tal-ista;un, li tinkludi sitt heats tat-Tazza l-Kbira.

MAFA St. Margerita Std – 9.15

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Il-Marsa – 1.30 pm. L-10

SPORT

43

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Richard Hills se jirtira dan ix-xahar Minn Kenneth Vella

Il-jockey veteran Richard Hills [abbar li se jirtira matul dan ix-xahar. Dan wara karriera twila aktar minn 33 sena. Hills, ta’ 49 sena, se jsuq g[all-a[[ar darba fil-31 ta’ Marzu meta ti;i organizzata dDubai World Cup fil-korsa ta’ Meydan f’Dubai fl-Emirati G[arab Mag[quda. Sa mill1997, Hills kien l-g[a]la ewlenija tax-Sheikh Hamdan Al Maktoum ta’ Dubai u meta jirtira b[ala jockey xorta se jibqa’ ja[dem g[all-familja Al Maktoum.

“Ma nistax ma nibqax leali lejn Al Maktoum li minnu dejjem ing[atajt kull appo;;,” tenna Hills. Hu ]ied jg[id li se ju]a l-esperjenza kollha tieg[u biex jg[in lix-Sheikh Hamdan ikollu aktar su//essi. Filkarriera tieg[u Richard Hills reba[ aktar minn 1840 ti;rija fir-Renju Unit, bl-ewwel reb[a tasal fl-1979 permezz ta’ Border Dawn fil-korsa ta’ Doncaster.

Fl-1995 rebah il-1000 Guineas permezz ta’ Harayir u re;a’ ttrijonfa f’din l-istess ti;rija fis-sena 2000 b’Lahan u fl-2009 b’Ghanaati. Hills reba[ ukoll it-2000 Guineas b’Haafhd u l-Oaks fis-sena 2005 permezz ta’ Eswarah li kien im[arre; minn Michael Jarvis.

Fil-karriera tieg[u, Richard Hills reba[ ukoll I/-Champion Stakes fl-2001; id-Dubai Sheema Classic fl-2002 u lJuddmonte International flistess sena. Dan premezz ta]]iemel Nayef. Ta’ min wie[ed jirrimarka li [u Richard, Michael Hills huwa wkoll jockey. Missieru, Barry kien wie[ed mill-aqwa trainers flIngilterra filwaqt li [utu John u Charles huma trainers stabbiliti. Iben Richard, Patrick Hills huwa wkoll jockey.

Paul Hanaghan flok Hills

Intant t[abbar uffi/jalment li Paul Hanaghan se jie[u post Richard Hills bhala l-jockey ewlieni tax-Sheikh Hamdan Al Maktoum. Fil-karriera tieg[u, Hanaghan spi//a champion jockey fl-Ingilterra darbtejn. Hanaghan se jibda jsuq i]-]wiemel proprjeta` ta’ Al Maktoum, mill-ewwel ta’

April li ;ej. Mitlub jikkummenta dwar il-futur tieg[u Hanaghan qal li j[ossu onorat li se jkun il-jockey ta’ dan is-sid rinomat minn Dubaj. Hu sellem ukoll lil Hills u qal li qed i[ares ilquddiem b’fidu/ja u b’kuntentizza li se jkollu //ans ukoll ja[dem id f’id ma’ Hills.

De Sousa jing[aqad ma’ Godolphin

Jockey ie[or fl-a[barijiet hu l-Bra]iljan Silvestre De Sousa se jing[aqad ukoll mal-istalel Godolphin tax-Sheikh Mohammed Bin Rashid Al Maktoum. De Sousa se jkun stazzjonat fi/-/entru ta’ Newmarket u se jing[aqad mal-jockey popolari tal-istess stalel, Frankie Dettori. De Sousa g[andu 31 sena u ssena li g[addiet reba[ 161 ti;rija. Matul dan l-ista;un, listalel Godolphin se jkollhom aktar minn 400 ]iemel jie[u sehem f’ti;rijiet madwar iddinja.

Synchronised bl-akbar pi] fin-National

Synchronised, i]-]iemel rebbieh tal-Grand National ta’ Wales is-sena li g[addiet ing[ata l-akbar pi] g[alledizzjoni ta’ din is-sena talGrand National li ssir fil-korsa ta’ Aintree f’Liverpool lIngilterra fl-erbatax ta’ April li ;ej. Dan i]-]iemel ta’ disa’ snin u im[arre; minn Jonjo O’Neill se j;orr pi] ta’ 11-il stone u g[axar libri.

Id-direttur mani;erjali talkorsa ta’ Aintree, Julian Thick ikkonferma li g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ din it-ti;rija strapazzanti bl-ostakli hemm miktuba 69 ]iemel. B’kollox erbg[in ]iemel iridu jipparte/ipaw f’din it-ti;rija. }wiemel o[ra li se j;orru pi] kbir ikunu Ballabriggs, Weird Al, Midnight Chase, Quel Espirit u Burton Point. Thick ]ied jg[id ukoll li minn din issena l-organizzaturi se jintrodu/u regolamenti ;odda biex ti;i im[arsa aktar issa[[a mhux biss tal-jockeys i]da anki ta]-]wiemel, spe/jalment wara li s-sena li g[addiet kienu mietu ]ew; ]wiemel li ;rew fin-National.

Il-jockey Ingli] Richard Hills li rtira dan l-a[[ar

Synchronized li se j;orr l-akbar pi] fil-Grand National tax-xahar id-die[el

LOKALI

Tibda t-Tazza l-Kbira

Illum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa jing[ata l-bidu g[all-kompetizzjoni tat-Tazza l-Kbira miftu[a g[al ]wiemel tal-og[la klassi Premier.

B’kollox se jsiru sitt heats fuq distanza twila ta’ 2640m u se jag[mlu parti mill-g[axar laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet kollha g[al ]wiemel tat-trott.

Dan l-ista;un, ilkompetizzjoni tat-Tazza lKbira se tkun organizzata mill-Malta Racing Club blg[ajnuna tal-kumpanija Dragonara Casino.

Mis-sitt heats tat-Tazza lKbira 24 ]iemel iridu jikkwalifikaw g[as-semi finali. Fl-ewwel heat se jkun il-Fran/i] Nuage de Bourgogne (Charles Camilleri) li jipprova jirre;istra t-tielet reb[a konsekuttiva. Dan minn Nec Carmolo (Noel Baldacchino) u Label Chouan (David Ellul).

Fit-tieni heat, attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Fran/i] ie[or, Nono de Crouay, li f’idejn Mario Farrugia jipprova jakkwista t-tieni reb[a tieg[u f’Malta quddiem Nabab du Chatelet (Redent Magro) u Lover Boy Index (Noel Baldacchino).

I]-]iemel rivelazzjoni talista;un li g[adda, l-I]vedi] Livi Cantona (Charles Camilleri) se ji;ri fit-tielet heat. G[al dan i]-]iemel din se tkun l-ewwel [ar;a matul din is-sena u ]gur li se jibda favorit li jkompli fejn [alla l-

ista;un li g[adda. Hawnhekk se nsibu wkoll debuttant Fran/i] ta’ 11-il sena, Naxos de France u Kakisis (Johan Axisa), ir-rebbie[ tal-istess kompetizzjoni l-ista;un li g[adda. }ew; ]wiemel o[ra ;odda Fran/i]i se jibdew firraba’ heat. Dawn ikunu Onyx Speed ta’ g[axar snin u Natan des Jacquots ta’ 11-il sena.

Din g[andha tkun wa[da mill-aktar heats bilan/jati fejn fiha nistennew taqtieg[a interessanti bejn Nagano Phedo (Mario Fenech), Arnie Sensation (Carmelo Farrugia) u Anguz RC (Tony Demanuele).

Il-[ames heat ukoll se tkun miftu[a g[al kull ri]ultat.

Hawnhekk insibu numru ta’ ]wiemel li se jippruvaw isibu l-forma tal-passat, fosthom Mig Of The Wood (Noel Baldacchino), Lipouz Lesmelchen (Tony Demanuele) u Milord Barbes (Fren/u Cassar). F’din itti;rija wkoll se nsibu debuttant Fran/i] ta’ 11-l sena li jkun Nobleness Dubrio. Ittmien u l-a[[ar ti;rija talprogramm se tkun is-sitt heat u l-a[[ar heat millkompetizzjoni tat-Tazza lKbira. Din se tkun ikkaratterizzata mid-debutt f’Malta ta’ erba’ ]wiemel ;odda. Dawn ikunu il-Fran/i]i Niky De Memartin, Nasko Pride u Nophenio de Lune, kollha ta’ 11-il sena u lI]vedi] Veikko Hornline ta’ 12-il sena. True Q (Shawn

Portelli) g[andu jibda ferm kwotat li jirre;istra t-tielet reb[a konsekuttiva minn Master Lupin (Rodney Gatt) u Jobie Lucky (Carl Caruana).

L-ewwel ti;rija tal-jum, li tkun wa[da normali tal-klassi Copper tibda fis-1.30pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper.

Win – Trick The Lind. Place – Orasi Index, Reslovs Stranden.

II Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Notre Joyeux. Place – Hawkear, Noli de Marray.

III Ti;rija. Heat Dragonara Tazza l-Kbira. Klassi Premier.

Win – Nuage de Bourgogne.

Place – Label Chouan, Nec Carmolo.

IV Ti;rija. Heat Dragonara Tazza l-Kbira. Klassi Premier.

Win – Nono de Crouay. Place – Nabab du Chatelet, Mystere d’ Urfist.

V Ti;rija. Heat Dragonara Tazza l-Kbira. Klassi Premier.

Win – Livi Cantona. Place – Kakisis, Candy Fantasy.

VI Ti;rija. Heat Dragonara Tazza l-Kbira. Klassi Premier.

Win – Nagano Phedo. Place Anguz RC, Arnie Sensation.

VII Ti;rija. Heat Dragonara Tazza l-Kbira. Klassi Premier.

Win – Lipouz Lesmelchen.

Place – Mig Of The Wood, Milord Barbes.

VIII Ti;rija. Heat Dragonara Tazza l-Kbira.

Klassi Premier. Win – True Q. Place – Master Lupin, Jobie Lucky.

44

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

Qormi jirb[u i]da ma jevitawx ir-Relegation Pool minn Cristian Muscat

BOV PREMIER

M’XLOKK (1)

1

C. Cassar, M. Valeriani, C. Brincat, T. Templeman, J. Brincat, N. Stoskovic, S. Eboh, J. P. Farrugia, G. Caruana, P. Oladatun, A. Pedrozo Sostituzzjonijiet – L. Agius flok G. Caruana 70 min, S. Borg flok C. Brincat 84 min

2

QORMI (2)

M. Farrugia, M. Bartolo, J. Farrugia, L. Sciberras, K. Scicluna, F. Mirarchi, J. Pereira Da Silva, J. Bondin, T. Caruana, S. Wellman, V. Kouadio Sostituzzjonijiet – G. Chircop flok S. Wellman 82 min

Imke//i – T. Templeman 22 min (M) Imwissija – T. Templeman 5 min, 22 min, S. Eboh 30 min, C. Brincat 79 min (M), J. Farrugia 31 min, T. Caruana 49 min (Q) Skurjaw – A. Pedrozo 32 min (M), J. Pereira Da Silva 38 min, T. Caruana 45 min (Q) Referee – Malcolm Spiteri IN-NAZZJON Plejer tal-Log[ba – J. Farrugia (Q) G[at-tieni sena konsekuttiva, Qormi se jilag[bu firRelegation Pool meta g[alkemm g[elbu lil Marsaxlokk bl-iskor ta’ 2-1, huma ma irnexxilhomx jag[mluha g[a/Championship Pool min[abba l-fatt li Balzan Youths g[elbu lil Tarxien Rainbows bl-iskor minimu ta’ 1-0.

Kif mistenni, Qormi [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 6 minuti, free-kick dirett ta’ Joseph Farrugia ntlaqa’ tajjeb minn Cassar. }ew; minuti wara, kross-shot ta’ Triston Caruana, dejjem g[al Qormi,

stampa mal-lasta ta’ fuq.

Marasxlokk spi//aw jilag[bu b’10 plejers wara li fit-22 minuta tke//a g[alihom ilcaptain, Trevor Templeman, wara li kien ir/ieva 2 karti sofor. Mill-free-kick li rri]ulta wara l-foul li rri]ulta fit-tke//ija ta’ Templeman, il-captain ta’ Qormi, Joseph Farrugia, ra t-tentattiv tieg[u jg[addi g[oli fuq il-lasti difi]i minn Christian Cassar.

Kontra x-xejra tal-loghob, fit-32 minuta, Marsaxlokk fet[u l-iskor meta Oladatun g[adda lejn ALEX PEDROZO, fejn dan ra xxutt tieg[u fil-baxx minn

Il-captain ta’ Qormi, Joseph Farrugia, jidher fl-azzjoni, ilbiera[ kontra Marsaxlokk (Ritratt> Joseph Galea)

;ewwa l-kaxxa jeg[leb lillgoalkeeper Farrugia biex tefa’ lill-ftit partitarji Xlukkajri pre]enti filHibernains Stadium f’delirju ta’ fer[. I]da Marsaxlokk ma tantx damu jgawdu dan ilvanta;; meta fit-38 minuta, il-captain ta’ Qormi, Joseph Farrugia, g[adda tajjeb lejn JORGE PEREIRA DA SILVA, b’dan tal-a[[ar jirnexxielu jitfa’ fix-xibka permezz ta’ xutt tajjeb. Fit-42 minuta, Qormi fallew /ans tajjeb li jmorru fil-vanta;; meta minn kross tajjeb ta’

Pereira Da Silva, Wellman falla milli jikkonnettja. I]da l-Qriema ma fallewx fil-45 minuta meta irnexxielhom imorru fil-vanta;; hekk kif xutt ta’ TRISTON CARUANA minn ;ewwa lkaxxa spi//a fix-xibka biex il-Qriema da[lu jistrie[u b’goal vanta;;.

Fl-64 minuta, Farrugia g[adda tajjeb lejn Wellman, i]da dan falla t-tragward mill-vi/in. }ew; minuti biss wara, Marsaxlokk fallew /ans tajjeb ta’ skor meta wara sforz personali, Oladatun

baqa’ die[el fil-kaxxa, i]da ra t-tentattiv tieg[u kklerjat f’korner mid-difensur ta’ Qormi, Kouadio. Fis-77 minuta, minn free-kick ta’ Stoskovic, ikkonnettja tajjeb J. P. Farrugia permezz ta’ daqqa ta’ ras, i]da t-tentattiv tieg[u g[adda ftit barra. Fil85 minuta, Joseph Farrugia g[adda tajjeb lejn Pereira Da Silva, bix-xutt ta’ dan minn ;ewwa l-kaxxa ji;i milqug[ tajjeb mill-goalkeeper avversarju, Cassar, li kellu log[ba kbira g[al Marsaxlokk.

Reb[a kbira g[al Hibernians B’wirja elettrifikanti, Hibernians g[elbu lil Mqabba bl-iskor kbir ta’ 6-1, fejn sa tmiem l-ewwel taqsima kienu digà 5-1 minn fuq. Hibernians kellhom lil Jackson Lima sospi], i]da laqg[u lura lillplejer li ddebutta mat-tim nazzjonali fir-reb[a kontra Liechtenstein, Bjorn Kristensen, wara li serva log[ba sospensjoni. Min-na[a l-o[ra, il-kow/ ta’ Mqabba, Clive Mizzi, kellu diversi problemi fil-formazzjoni hekk kif kellu lill-goalkeeper Kris Calleja, David Fenech, Mauro Bonnici u Mark Anthony Psaila ilkoll sospi]i.

Kif mistenni, Hibernians [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 6 minuti, Dos Santos g[adda tajjeb lejn Cohen, bixxutt ta’ dan ikun imdawwar f’korner minn Azzopardi. Fis16-il minuta, il-Pawlisti marru fil-vanta;; meta MARCELO DIAS illobbja l-ballun fuq ilgoalkeeper avversarju, Azzopardi. I]da 4 minuti biss wara, Mqabba ;abu l-iskor indaqs meta minn korner, BOJAN MAMIC ikkonnettja tajjeb u permezz ta’ daqqa ta’ ras g[eleb lill-goalkeeper Muscat. Fit-28 minuta, Hibernians re;g[u marru filvanta;; meta minn korner tal-

6

BOV PREMIER

HIBERNIANS (5)

M. Muscat, J. Pearson, A. Xuereb, R. Soares, J. Vandelanniote, B. Kristensen, A.Cohen, E. Herrera, M. Dias, C. Failla, E. L. Dos Santos Sostituzzjonijiet – P. Anizoba flok J. Pearson 46 min, S. Pisani flok E. Herrera 69 min, R. Camilleri flok M. Dias 78 min

MQABBA (1)

1

F. Azzopardi, C. Micallef, P. Grima, R. Sammut, B. Timotic, M. Potezika, D. Azzopardi, C. Calleja, B. Mamic, T. Mazzitelli, M. Briffa Sostituzzjonijiet – R. Puca flok P. Grima 52 min, J. P. Muscat flok M. Briffa 67 min, J. Nwoba flok T. Mazzitelli 78 min

Imwissija – M. Dias 25 min (H), B. Timotic 35 min (M) Skurjaw – M. Dias 16 min, P. Grima OG 28 min, E. Herrera

37 min, 48 min, E. L. Dos Santos 44 min, M. Dias 45 min (H), B. Mamic 20 min (M) Referee – Alan Mario Sant IN-NAZZJON Plejer tal-log[ba – M. Dias (H)

plejer internazzjoanli Clayton Failla, il-plejer ta’ Mqabba, Pierre Grima, tefa’ fix-xibka tieg[u stess permezz ta’ daqqa ta’ ras biex b’hekk irri]ulta auto-goal. }ew; minuti biss wara, freekick dirett ta’ Mazzitelli g[al Mqabba kien milqug[ tajjeb mill-goalkeeper Muscat. Fis36 minuta, xutt fil-baxx ta’ Edison Luis Dos Santos minn ;ewwa l-kaxxa g[adda j[akkek mal-lasti. Minuta biss wara, Hibs g[amluhom 3 meta minn kross ta’ Dos Santos

minn ;ewwa l-kaxxa, il-plejer internazzjoanli EDWARD HERRERA kkonnettja tajjeb u permezz ta’ daqqa ta’ ras tefa’ fix-xibka. Fl-44 minuta, Hibernians skorjaw ir-4 goal tag[hom minn penalty ta’ EDISON LUIS DOS SANTOS, biex l-istriker Bra]iljan re;a’ jinsab fuq quddiem nett fil-lista tal-aqwa skorers b’19-il goal. Meta konna qed nistennew lirreferee Sant isaffar tmiem lewwel taqsima, Hibernians komplew ikabbru l-mar;ni tal-

Il-goal wa[dani ta’ Mqabba fit-telfa kbira kontra Hibernians (Ritratt> Joseph Galea)

iskor meta Dos Santos g[adda tajjeb lejn MARCELO DIAS, bix-xutt dijagonali ta’ dan jispi//a fix-xibka.

Il-ftu[ tat-tieni taqsima ra lil Hibernians g[al darb’o[ra fuq l-offensiva, u fit-48 minuta irnexxielhom isibu x-xibka g[as-6 darba fil-log[ba meta minn free-kick ta’ Cohen, ilballun spi//a g[and Dos Santos, dan ikkrossja lejn

EDWARD HERRERA, li tefa’ fix-xibka biex skorja t-2 goal personali fil-log[ba waqt li kompla jkabbar l-iskor favur il-Pawlisti. Fil-61 minuta, Hibs setg[u g[amluhom 7 meta l-eks plejer ta’ Qormi, Vandelannoite, ikkrossja tajjeb lejn Cohen, bid-daqqa ta’ ras ta’ dan tg[addi g[oli fuq il-lasti difi]i minn Azzopardi.

SPORT

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

45

Balzan jiksbu l-a[[ar post fi/-Championship Pool minn Simon Farrugia

BOV PREMIER

BALZAN Y. (1)

1

M. Camilleri, J. Francica, R. Forace, Y. Camilleri, D. Grima, C. Ciantar, J. Pace, N. Tasic, P. Calcado, M. Deyanov, A. Eviparker Sostituzzjonijiet – G. Bonello flok A. Eviparker 73 min, L. Micallef flok M. Deyanov 84 min, R. Farrugia flok C. Ciantar 90 min

0

TARXIEN R.

N. Vella, S. Sadowski, C. Mamo, E. Pereira, A. Carabott, R. Costa, J. Mayasi, M. Tanti, L. De Castro, O. Anonam, R. Mintoff Sostituzzjonijiet – D.M. Bueno flok J. Mayasi 56 min

Imwissija – Ciantar (B), Costa, Anonam, Pereira (T) Tke//a – Pereira (T) Skurjaw – Calcado 18 min (B) Referee – T. Farrugia Cann Balzan kitbu pa;na storika flistorja tal-klabb tag[hom wara li g[elbu lil Tarxien b’goal uniku, li kien bi]]ejjed sabiex kisbu tliet punti u post ficChampionship Pool. Kienet log[ba missielta, fejn Balzan [adu vanta;; kmieni sabiex ]ammew sod sal-a[[ar biex kisbu dak li [admu g[alih.

Fid-disa’ minuta kien hemm cross ta’ Mark Tanti g[al Tarxien lejn Ricardo Costa, bil-konklu]joni bir-ras tieg[u tg[addi ]brixx mal-lasta.

Balzan fet[u l-iskor fit-18-il minuta minn free-kick dirett tas-solitu PEDRO DOS SANTOS CALCADO, fejn le]ekuzzjoni tieg[u sabet ir-

rokna tax-xibka.

Tarxien irrispondew fl-24 minuta b’xutt fil-baxx ta’ De Castro, li Camilleri salva malart. Man-nofs sieg[a log[ob, xutt angolat ta’ Costa g[adda barra. Biex sitt minuti mittmiem, kien hemm corner ta’ Calcado, finta ta’ Ciantar sabet lil Pace, i]da x-xutt minn barra l-kaxxa ta’ dan tala[[ar g[adda j[okk malwieqfa.

Bl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima g[al ftit ma tipprodu/ix it-tieni goal ta’ Balzan meta Eviparker ;ie wa[du, bit-tentattiv tieg[u ji;i mblukkat minn Vella.

It-tieni taqsima baqg[et fuq

Il-goal de/i]iv tal-log[ba, skorjat minn Pedro Dos Santos Calcado (Ritratt> Martin Agius)

l-istess ritmu, fejn fit-58 minuta kien hemm free-kick ta’ Calcado, li ;ie mblukkat mill-barriera ta’ Tarxien, bilballun jasal g[and Ciantar, i]da x-xutt tieg[u ma’ [oloq ebda problemi lil Vella.

Minuta wara, kien hemm [arba ta’ Eviparker, blattakkant ta’ Balzan ifalli g[al darb’o[ra milli jiskorja meta Vella seraqlu l-ballun.

Fit-63 minuta waslet irrisposta tar-Rainbows,

b’Costa jqassam lejn Bueno, bix-xutt ta’ dan tal-a[[ar ji;i mdawwar f’corner minn Camilleri. Aktar ma beda jg[addi l-[in aktar bdiet ti]died it-tensjoni, biex fi spazju ta’ tliet minuti kien hemm ]ew; /ansijiet g[al Balzan.

Fis-70 minuta, fuq cross ta’ Deanov kien Eviparker li birras kompla lejn Tasic, li i]da minn quddiem il-lasta g[amel l-impossibbli u spara g[oli. U

fit-73 minuta, xutt angolat ta’ Eviparker minn tarf il-kaxxa g[adda j[akkek mal-wieqfa.

G[axar minuti minn tmiem il-log[ba, Everton Antonio Pereira ir/ieva ]ew; karti sofor fl-istess azzjoni biex tke//a. I]da minkejja dan, kien hemm /ans g[al Tarxien fit-82 minuta, b’xutt minn tarf il-kaxxa ta’ De Castro, bilgoalkeeper ta’ Balzan, Camilleri, isalva b’mod stupend.

Il-Wanderers itemmu l-ewwel fa]i b’reb[a mist[oqqa

2

BOV PREMIER

SLIEMA W. (0)

H. Bonello, A. Muscat, N. Bogdanovic, J. Mifsud, R. Grech, A. Eyenga, D. Mitev, S. Bezzina, C. Gatt Baldacchino, T. Cilia, E. Lattes Sostituzzjonijiet – R. Dalli flok T. Cilia 25 min, A. Caligari flok R. Dalli 72 min, Z. Micallef flok S. Bezzina 89 min

0

MOSTA

J. Debono, A. Borg, K. Farrugia, L. Martinelli, A. Cini, J. Bajada, K. Magro, P. Mirceta, I. Zammit, Z. Kibona, O. Obiefule

Sostituzzjonijiet – G. Martin flok O. Obiefule 45 min, S. Grech flok P. Mirceta 74 min

Imwissija – Bogdanovic, Gatt Baldacchino (S), Magro, Zammit (M) Skurjaw – Lattes 53 min, Eyenga 63 min (S) Tke//a – Zammit (M) Referee – Glenn Tonna Sliema Wanderers kisbu ttielet reb[a konsekuttiva wara li huma g[elbu lil Mosta b’]ew; goals fit-tieni taqsima biex spi//aw lewwel fa]i tal-kampjonat firraba’ post. Mill-banda l-o[ra, Mosta, li se jilag[bu firRelegtion Pool, jibdew fittieni post.

I]-]ew; na[at kellhom numru ta’ players neqsin, fejn g[al Sliema kien hemm Scerri, Decesare u Ani mwe;;g[in, filwaqt li Beppe Muscat, Fenech u Galabov kienu sospi]i. Mosta kellhom

lill-kow/ D’Amato sospi] b’Ossok, Raimy u Tisbi sospi]i, ukoll b’Agius u Falzon barra g[adhom qeg[din jirkupraw minn injury.

Wara sebg[a minuti kien hemm xutt ta’ Mitev, li g[adda ftit barra. Biex fit-22 minuta, fuq in-na[a l-o[ra, Ian Zammit kellu free-kick, li spi//a barra. Il-log[ob baqa’ ji]vol;i l-aktar f’nofs il-ground, biex fit-38 minuta wara inde/i]joni fid-difi]a ta’ Sliema kien Obiefule li approfitta, i]da l-lob tieg[u

?ans fallut minn Sliema quddiem il-lasta ta’ Debono (Ritratt> Martin Agius)

falla l-mira g[al ftit.

Mal-bidu tat-tieni taqsima kien hemm free-kick ta’ Mitev, li Debono salva. Tliet minuti wara, rega’ kien Mitev li bi free-kick pre/i] sab lil Gatt Baldacchino, biddaqqa ta’ ras tieg[u tg[addi ftit barra. Fit-53 minuta, Sliema fet[u l-iskor meta minn cross ta’ Muscat kien EMILIANO LATTES li millvi/in spara fix-xibka.

Mosta naqsu li jwettqu reazzjoni, bi Sliema jkomplu

jiddominaw. Fil-fatt, massieg[a log[ob f’kontrattakk tal-Wanderers kien Lattes li ;ab lil Mitev wa[du, bix-xutt dijagonali tieg[u jispi//a fuq il-;enb tal-lasta. Dan kien ilpreludju g[at-tieni goal talBlues, li wasal fit-63 minuta, fejn kien Mitev li inkariga minn corner, b’ANICET EYENGA bir-ras janti/ipa lil kul[add u jeg[leb lil Debono.

Bir-ri]ultat issa miksub, Sliema naqsu l-pressjoni

biex disa’ minuti mittmiem, kien hemm corner ta’ Mitev, fejn da[al fuq il;irja Bezzina, bix-xutt malewwel tieg[u ji;i salvat b’mod stupend minn Debono. U biex ikompli ji;ihom kollox [a]in, fl-84 minuta, wara foul fuq Bogdanovic, il-player Mosti Ian Zammit ir/ieva t-tieni karta safra u tke//a, biex g[all-a[[ar minuti Mosta spi//aw jilag[bu b’g[axar players.

SPORT

47

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Man City jirb[u u jistennew ir-ri]ultat ta’ United Il-leaders tal-Premier League, Manchester City, ]ammew mal-pronostiku u g[elbu lil Bolton Wanderers biex fet[u vanta;; ta’ [ames punti f’ras il-klassifika, u meta llum i/-Champions u rivali, Manchester United, huma impenjati f’konfront diffi/li ma’ Tottenham f’White Hart Lane.

Ir-reb[a ta’ 2-0 g[asCitizens – b’goals skurjati f’kull taqsima minn Gael Clichy u Mario Balotelli – kompliet is-sekwenza po]ittiva ta’ ri]ultati filleague g[at-team ta’ Roberto Mancini; i]da r-Red Devils dejjem juru konsistenza straordinarja f’din il-fa]i talkampjonat, u meta huwa fatt li r-rekord po]ittiv tag[hom fil-ground ta’ Spurs imur lura s-snin.

B’reb[a llum, il-United ikomplu jittamaw f’]elqa minn City u meta kwalunkwe konfront jitqies daqs li kieku finali. I]da Tottenham huma ddeterminati li jag[tu wirja a[jar minn tal-{add li g[adda meta sfaw umiljati f’darhom (2-5) minn Arsenal, u jafu li tliet punti llum jiswew mitqilhom deheb g[al post fi/-Champions League.

Filwaqt li ma kkonvin/ewx daqstant, City qatt ma kienu f’periklu li jfallu mit-tliet punti, bl-ewwel goal ta’ Clichy ja[bat ma’ Gretar Steinsson qabel jid[ol, u bilgoal ta’ Balotelli – li ir/ieva ming[and Adam Johnson – jag[laq kull diskors.

Din kienet id-dsatax-il reb[a konsekuttiva home g[al City fil-Premier League, biex la[qu r-rekord li waqqfu rrivali l-{omor ta’ Manchester f’Ottubru li g[adda.

Arsenal qatt ma kienu fittellieqa g[at-titlu, i]da lbiera[ komplew jittamaw li jispi//aw mal-ewwel erba’ teams tal-Premiership b’reb[a sorpri]a g[and Liverpool, u fejn l-eroj re;a’ kien Robin Van Persie, li kiseb il-31 goal tieg[u tal-ista;un b’doppjetta personali.

Intant, l-inkwiet ma waqafx g[al Chelsea, li re;g[u tilfu, din id-darba g[and West Bromwich Albion, u bissitwazzjoni ta’ Wigan, Bolton u Blackburn tkompli ssir aktar iddisprata lejn in-na[a ta’ isfel tal-Premiership.

Fil-log[ob talbiera[: EWOOD PARK: Daqqa ta’ ras minn David DUNN, [ames minuti mit-tmiem, a//ertat punt prezzju] g[al Blackburn kontra Aston Villa, li kienu kisbu vanta;; bikri minn Charles N’ZOGBIA flewwel taqsima. Blackburn g[afsu ferm lill-avversarji fittieni taqsima, i]da g[alkemm impenjaw serjament lil Shay Given fil-lasta ta’ Villa, setg[u jikkuntentaw biss bilgoal ta’ Dunn, li sfrutta l-

Liverpool v Arsenal 1-2> L-eroj ta’ Arsenal, Robin van Persie, ji//elebra r-reb[a flimkien ma’ s[abu Thomas Vermaelen u Theo Walcott (Reuters)

cross perfett ta’ Bradley Orr g[al ri]ultat finali ta’ 1-1.

ANFIELD ROAD: }ew; goals ta’ Robin van PERSIE, bit-tieni jasal fil-[in mi]jud tat-tieni taqsima, dawru telfa f’reb[a g[al Arsenal, li filbidu tal-log[ba kienu marru minn ta[t meta d-difensur Laurent Koscielny tefa’ fixxibka tieg[u stess. Qabel lautogoal, Liverpool anki tilfu penalty li ng[ata g[al foul fil - kaxxa ta ’ Wojciech Szczesny fuq Luis Suarez , bil - goalkeeper tal - Gunners imbag[ad ji/[ad lil Dirk Kuyt , li inkariga ru[u mill [dax - il metru u anki wettaq it - tieni save stupend fuq l istess azzjoni . Il - bidu kien kollu ta ’ Liverpool , li anki laqtu l - lasta darbtejn minn Kuyt u Suarez , i]da Arsenal bdew de[lin fil log[ba u ;abu d - draw b ’ daqqa ta ’ ras ta ’ Van Persie wara nuqqas ta ’ attenzjoni mid - difi]a tar Reds . Liverpool iddominaw [afna mit - tieni taqsima , i]da ma setg[ux isarrfu l attakki f ’ goals u bir - ri]ultat li l - attakkant Olandi] re;a ’ sab ix - xibka g[al Arsenal ftit wara li r - referee kien ikkonferma tmien minuti ta ’ [in mi]jud .

LOFTUS ROAD:

Queens Park Rangers u Everton spi//aw fi draw ta ’ 1-1, bl - attakkant Bobby ZAMORA jwie;eb g[all vanta;; inizjali tat - Toffees , skurjat minn Royston DRENTHE . Il - goals waslu t - tnejn fl - ewwel taqsima , u fit - tieni 45 minuta , Rangers waslu vi/in tar - reb[a ; i]da l - lasta /a[[dithom darbtejn wara x - xuttijiet ta’ Adel Taarabt u Akos Buzsacky.

BRITANNIA STADIUM:

Goal fis-sebg[in minuta minn Matthew ETHERINGTON kien bi]]ejjed g[al Stoke City biex jeg[lbu lil Norwich u ja//ertaw it-tmien post filklassifika. Din il-log[ba ftit ipprodu/iet opportunitajiet ta’ skor, bi Stoke juru l-a[jar ideat u bil-Canaries jiddefendu g[al [inijiet twal, sakemm Etherington irrea;ixxa l-ewwel g[all-flick ta’ Cameron Jerome biex jeg[leb lil John Ruddy minn angolu diffi/li.

THE HAWTHORNS:

Goal uniku skurjat tard fillog[ba minn Gareth McAULEY kien bi]]ejjed biex jag[ti t-tielet reb[a konsekuttiva lil West Bromwich Albion (fil-league) g[all-ispejje] ta’ Chelsea, li reb[u tlieta biss mill-a[[ar tnax-il log[ba, u bil-pressjoni ti]died g[all-manager André Villas-Boas, li mistenni jitlef postu minn [in g[al ie[or.

McAuley dawwar g[al ;ewwa x-xutt ta’ Liam Ridgewell, li ma deherx partikularment perikolu], u b’Daniel Sturridge imbag[ad jitlef ]ew; /ansijiet tajbin g[all-Blues.

DW STADIUM: Wigan kellhom ibaxxu rashom kontra Swansea, li kellhom lill-I]landi] Gylfi SIGURDSSON fl-aqwa forma u li skorja darbtejn firreb[a ta’ 2-0 g[al Swans. Lewwel goal wasal fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima meta l-I]landi] sab ir-rokna tax-xibka mill-bog[od, imbag[ad fl-54 minuta listess Sigurdsson g[alaq il-log[ba bi free-kick perfett minn g[oxrin metru bog[od.

Ri]ultati u klassifiki Premier League

Liverpool v Arsenal Blackburn v Aston Villa Man City v Bolton QPR vEverton Stoke v Norwich West Brom v Chelsea Wigan v Swansea

1-2 1-1 2-0 1-1 1-0 1-0 0-2

Illum

Newcastle v Sunderland Fulham v Wolves Tottenham v Man Utd Kif Jinsabu L R D T F KPti Man City Man Utd Tottenham Arsenal Chelsea Newcastle Liverpool Stoke Norwich WBA Everton Sunderland Fulham Swansea Aston Villa Wolves QPR Blackburn Bolton Wigan

27 21 3 26 19 4 26 16 5 27 15 4 27 13 7 26 12 7 26 10 9 27 10 6 27 9 8 27 10 5 26 9 7 26 9 6 26 8 9 27 8 9 27 6 12 26 5 7 27 5 7 27 5 7 27 6 2 27 4 8

3 3 5 8 7 7 7

11 10 12 10 11

9

10

9

14 15 15 19 15

69 63 51 55 47 38 30 27 38 34 27 34 32 30 30 30 28 38 29 23

League One

19 66 26 61 30 53 38 49 32 46 38 43 25 39 38 36 44 35 35 35 28 34 30 33 36 33 34 33 35 30 51 22 46 22 60 22 56 20 52 20

Bournemouth v Charlton Bury v Huddersfield Chesterfield v Tranmere Colchester v Preston Exeter v Stevenage Hartlepool v MK Dons Leyton Orient v Walsall Notts Co v Carlisle Rochdale v Sheff Wed Scunthorpe v Wycombe Sheff Utd v Oldham Yeovil v Brentford

0-1 3-3 1-0 3-0

Oxford Utd v Swindon Accrington v Port Vale Aldershot v Morecambe Barnet v Rotherham Bristol R v Macclesfield Burton v Southend Cheltenham v Northampton Crawley v Torquay Crewe v Shrewsbury Dag & Red v Bradford Hereford v Wimbledon Plymouth v Gillingham

2-0 2-2 1-0

League Two

1-1 1-1 1-1 2-0 0-0 4-1 2-3 2-1

1-1 0-0 0-2 2-2 0-1 1-1 1-0 2-1 0-1

The Championship

Barnsley v Notts For Birmingham v Derby Crystal P v Peterboro Doncaster v Brighton Ipswich v Bristol City Leicester v Coventry Millwall v Reading Portsmouth v M'boro Watford v Burnley Leeds v Southampton

1-1

2-2 1-0

1-1

3-0 2-0 1-2 1-3 3-2 0-1

Illum

Cardiff V West Ham Kif Jinsabu L R D T F KPti

Southampton 34 19 8 West Ham 32 18 7 Reading 33 18 6 Blackpool 34 15 11 Middlesbrough3315 11 Birmingham 33 15 10 Cardiff C 32 14 11 Brighton 34 15 9 Hull 32 15 7 Leeds 34 14 7 Leicester 33 13 9 Burnley 34 14 5 Cr. Palace 33 12 11 Barnsley 34 12 7 Derby 33 12 7 Ipswich 33 13 4 Watford 34 11 10 Peterborough 33 10 8 Millwall 34 8 10 N. Forest 33 9 5 Bristol C 34 8 7 Coventry 34 7 7 Portsmouth 33 9 9 Doncaster 32 6 8

7 7 9 8 7 8 7 10

11 13 11 15 10 15 15 16 13 15 16 19 19

20

15 18

62 51 43 57 41 53 50 40 31 52 45 47 34 46 47 53 39 51 35 29 28 29 34 28

32 65 32 61 28 60 44 56 35 56 32 55 39 53 34 54 26 52 49 49 37 48 43 47 30 47 53 43 54 43 60 43 52 43 53 38 47 34 51 32 55 31 48 28 37 26 53 26

Premier Sko//i]

Aberdeen v Celtic 1-1 Dunfermline v Motherwell 0-2 Hibernian v St Mirren 0-0 Kilmarnock v St Johnstone 0-0 Rangers v Hearts 1-2

I Div

Ayr v Falkirk Livingston v Dundee Partick v Hamilton Raith Rovers v Morton Ross Co v Queen of Sth

1-0 2-3 2-0 5-0 2-1

Airdrie U v Cowdenbeath Arbroath v East Fife Brechin v Dumbarton Forfar v Stenhousemuir Stirling v Albion

1-1 2-2 2-2 1-2 3-0

Annan Athletic v Alloa Clyde v Montrose East Stirling v Peterhead Elgin v Queens Park Stranraer v Berwick

1-2 1-2 6-3 1-1 1-3

II Div

III Div

48

LOKALI

il-Óadd, 4 ta’ Marzu, 2012

ARA FIEX MO{{HOM!

Ir-ri[ qieg[ed idur^ . Il-;img[a li qed tispi//a ng[alqet fid-dawl tal-laqg[a tal-mexxejja tal-pajji]i talUnjoni Ewropea fi Brussell.

Jidher li l-po]izzjoni bi//a bi//a qed tinbidel g[alla[jar. Anzi, hemm indikazzjonijiet /ari li jista’ jkun li dalwaqt nibdew perijodu ta’ stabbiltà ekonomika fl-Unjoni, li g[andu jmexxi lis-so/jetà mill-;did fit-triq it-tajba. Fissnin li g[addew ittie[du diversi de/i]jonijiet, u[ud f’lokhom, i]da o[rajn preludji g[al dak li qed isir illum. In-nuqqasijiet talpassat, spe/jalment fil-linja tal-politika ekonomika, [allasna bil-qares g[alihom ilkoll.

1

. Kull stat forsi qieg[ed jifhem li jrid i[ares sew lekonomija tieg[u. Irid iwaqqaf iktar strutturi li jirregolaw u jibnu l-[itan li m’g[andhomx jinqab]u. Ilpersuni fil-kummer/ jifhmu li aktar ma jkun hemm serjetà u attenzjoni, iktar jista’ jkollhom mo[[hom mistrie[. Mhux kull min hu qieg[ed f’dan is-settur g[andu l-istess abbiltajiet.

Hemm min hu kapa/i 2

jo[lom, jibni u j[ares sew ’il quddiem, u hemm min le.

Biss, [idmet l-istat demokratiku trid tibqa’ ffukata biex tipprote;i lil dawk li ja[dmu b’intenzjonijiet tajba g[addifferenza ta’ dawk li jridu japprofittaw ru[hom illegalment mill-o[rajn.

F’dawn is-snin jidher /ar li din il-lezzjoni kontra /erti teoriji ekonomi/i da[let sew fis-sistema. . Dan il-Kunsill Ewropew, fir-realtà qieg[ed jer;a’ jafferma l-importanza taddjalogu u d-diskussjoni interna. Biex wasalna f’din ilpo]izzjoni llum, dik marbuta mal-programmi li wrew limportanza tal-EFSF#ESM (European Financial Stability Facility u l-European Stability Mechanism) inbniet fi [dan l-Unjoni l-kultura talu]u tal-metodi demokrati/i.

Mhux bil-politika tar-rikatt.

Dik hi sorpassata sew, spe/jalment fi [dan l-istess Unjoni. Fl-esperjenza tag[na fi [danha hu /ar u evidenti li l-u]u tar-ra;uni hi l-g[odda li twassal g[as-sewwa. Twassal lejn de/i]jonijiet li ji;u bba]ati fuq il-verità u mhux 3

fuq il-per/ezzjonijiet – fejn wie[ed jista’ jid[ol fid-dettall ne/essarju biex isolvi lproblemi. . Ir-riflessjonijiet li qed isiru llum fl-Unjoni biex issir anali]i tal-makro-ekonomija fl-istati, marbuta malistrate;ija li g[andha tkompli tifta[ il-bibien talkompetittività u talkonsolidazzjoni fiskali li ma toqtolx l-i]vilupp u t-tkabbir so/jali u ekonomiku, huma essenzjali. Hu mument uniku li g[andna napprezzaw.

Pajji]na g[andu sehem dirett f’dan il-pro/ess, kif ukoll li jie[u benefi//ju minnu. Idde/i]jonijiet Ewropej f’dawn l-a[[ar snin ma kienu fa/li xejn, i]da kienu jkunu aktar ibsin g[alina kieku ma konniex membri. Ilparte/ipazzjoni diretta talPrim Ministru u tal-Ministru tal-Finanzi assigurat li limpatt tad-de/i]jonijiet, li ]gur li dejjem kienu se jolqtuna, tkun ferm u ferm inqas. Il-kalma u l-g[arfien li kull dettall hu importanti wasslu biex nutilizzaw g[all;id tal-pajji] dan il-vanta;;.

Pajji]na qieg[ed illum jinfluwenza l-politika 4

media•link COMMUNICATIONS

ekonomika Ewropea direttament. . G[alhekk, l-iffirmar tatTrattat ta’ Stabbiltà (Fiscal Compact) kien pass dovut, i]da wie[ed li wasalna g[alih b’diskussjoni u mhux b’impo]izzjoni. Dan il-patt nag[rfu li hu ba]i importanti u, f’[afna sens, determinanti g[all-futur tat-tkabbir Ewropew. Li pajji]i o[rajn ikunu b’sa[[ithom u qed jaraw tkabbir ekonomiku g[andu rilevanza g[alina. minn Jekk l-Unjoni timxi iktar fid- Carmelo Mifsud Bonnici d[ul tag[ha, ti;bed lilna carmelomifsudbonnici@gov.mt awtomatikament mag[ha f’diversi programmi, inizjattivi u [idmiet. I//ittadin Ewropew li Tonio Fenech. I]da jidher li pre]entement qieg[ed almenu bdejna t-triq it-twila f’sitwazzjoni ekonomika u lura; triq lejn it-t[addim u tso/jali diffi/li, appena jdur ir- tfassil ta’ politika favur ilri[, g[andna nibbenefikaw poplu tag[na u dak Ewropew. a[na wkoll minnu.

M’g[andix dubju li kull min qieg[ed ja[dem f’din id. Dan hu dak li qieg[ed direzzjoni apprezza dak li ikun prospettat g[al tul din g[addejna minnu. G[o;obni is-sena. Mhux se tkun fa/li u l-kumment tal-President g[ad irridu naraw rikonfermat Herman Van diffikultajiet u Rompuy: “Continuing this work for Europe in such kumplikazzjonijiet. G[ad decisive times is a irridu naraw iktar laqg[at, privilege, and a great b’iktar parte/ipazzjoni, responsibility.” partikularment tal-Ministru 5

6