www.media.link.com.mt
Numru 13,089
€0.45
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Jimpurtana mis-sa[[a tieg[ek u ta’ uliedek Il-Gvern din is-sena qed i]id in-nefqa fis-servizzi tas-sa[[a biex int ikollok kura a[jar minn Charles Muscat
Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista qed ikompli j]id in-nefqa g[allkura tas-sa[[a u qed jonfoq madwar €1 miljun kuljum f’servizzi tas-sa[[a biex jag[tik l-aqwa u l-a[jar kura b’xejn g[ax a[na jimpurtana mis-sa[[a tieg[ek u ta’ uliedek g[ax sa[[tek hi g[al qalbna. Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal li g[alhekk dak li qed jallega l-Partit Laburista li l-Gvern qed inaqqas l-ispi]a fisservizzi tas-sa[[a hi gidba, tant li din is-sena n-nefqa fuq is-servizzi tas-sa[[a se tkun akbar minn dik tas-sena li g[addiet. F’intervista li xxandret ilbiera[ filg[odu fuq Radio 101, immexxija minn Antoine Borg, Lawrence Gonzi qal li fil-qasam tassa[[a l-Gvern qed jag[ti attenzjoni b’mod individwali g[ax kul[add g[andu b]onnijiet partikulari. Fakkar fil-programm
Nibqg[u nag[tu l-aqwa servizzi tas-sa[[a ming[ajr [las
Nazzjonali tal-Breast Screening, medi/ini b’xejn, servizzi mill-aqwa fl-Isptar Mater Dei fejn qed isiru 120 operazzjoni kuljum, il-kura g[ad-dimensja u issa qed jinbena sptar ;did g[all-kura tal-kan/er. Din is-sena n-nefqa fuq loperazzjonijiet ]diedet g[al €64 miljun minn €63 miljun is-sena li g[addiet. Din is-sena 76,000 persuna jie[du medi/ini b’xejn u llum jistg[u ji;bruhom millispi]erija fil-lokalità tag[hom permezz tal-iskema l-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek. In-nefqa fuq din l-iskema is-sena li g[addiet kienet ta’ €2.3 miljun u din is-sena se tkun ta’ €3 miljun. Dan igiddeb dak li qed tg[id lOppo]izzjoni Laburista g[ax is-servizzi u n-nefqa talGvern fis-sa[[a qed ji]diedu. Il-Prim Ministru fakkar kif fi ]mien il-gvern Laburista mmexxi minn Alfred Sant, kien ordna tnaqqis ta’ [amsa fil-mija fid-Dipartimenti kollha tal-Gvern, inklu] fissa[[a. Min-na[a l-o[ra lGvern Nazzjonalista ]ied isservizzi u n-nefqa fuq issa[[a imma kien prudenti u biex ma jipperikolax ilfinanzi tal-pajji] ma ]iedx daqs kemm xtaq. g[al pa;na 5
F’{add il-Palm, il-Knisja Kattolika lbiera[ tat bidu g[all-:img[a Mqaddsa li fiha jitfakkru l-passjoni u l-mewt ta’ Sidna :esù Kristu, biex nhar {add il-G[id il-Knisja ti//elebra l-akbar festa, il-qawmien mill-mewt ta’ Kristu. Ir-ritratt juri l-pur/issjoni f’{al Balzan li fakkret id-da[la ta’ :esù f’:erusalemm (Ritratt> Martin Agius) Ara wkoll pa;na 3
Il-Pulizija ma kellmitx lill-persuna milquta fid-delitt minn Ray Abdilla
Il-Pulizija g[adha ma tistax tkellem u eventwalment tinterroga lil Steve Zammit ta’ 32 sena mill-Fgura li g[adu qed jin]amm fitTaqsima tal-Kura Intensiva tal-Isptar Mater Dei fejn g[adu jinsab f’qag[da kritika wara li kien intlaqat minn tiri f’in/ident li se[[ Wied il-G[ajn aktar minn [mistax ilu. Steve Zammit qed jin]amm rieqed minn tim mediku li qed jie[u [siebu u dan peress li qed isofri minn u;ig[ insapportabbli. Saru diversi
Il-Vatikan
Football
Il-Papa jag[ti bidu g[all-attivitajiet tal-:img[a Mqaddsa bil-quddiesa ta’ {add il-Palm.
Reb[iet kbar g[al Hibernians u Mosta fil-Kampjonat Premier
Ara pa;na 10
testijiet min-na[a tat-tobba u qed isir minn kollox biex il-qag[da tieg[u titjieb i]da jidher li ftit se[[ew ]viluppi fis-sa[[a ta’ Zammit s’issa. Stephen Zammit intlaqat minn tliet tiri ta’ arma tan-nar ftit wara s-7 p.m. li allegatament kienu sparati minn Joseph Cutajar ta’ 45 sena minn Wied il-G[ajn, mag[ruf b[al ‘Il-Lion’. Fl-istess fl-in/ident inqatel Kevin Gatt mag[ruf b[ala ‘I]-}ib;i’.
Ara pa;ni 16 u 17
g[al pa;na 4
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
2 Lokali
{ames persuni arrestati dwar droga {ames persuni kienu arrestati mill-Pulizija wara sejbiet ta’ droga fi tmiem il;img[a. Is-sejbiet saru f’Paceville u f’Ta’ Qali fliljieli ta’ bejn il-:img[a u sSibt, u s-Sibt u l-{add, kif ukoll is-Sibt waranofsinhar. Fi]-]ew;t iljieli ;ew arrestati erba’ persuni f’Paceville, li kienu tliet studenti barranin li nstabu filpussess ta’ droga kannabis, kif ukoll ra;el ta’ 28 sena mill-Fgura li fuqu nstabu diversi bi//iet ta’ droga ra]a tal-kannabis li dehru li kienu biex jinbieg[u fl-in[awi ta’
Paceville. L-istudenti barranin kienu ra;el ta’ 35 sena millAlbanija, ]ag[]ug[ ta’ 26 sena mill-Messiku, u ]ag[]ug[ ta’ 24 sena milLatvja. Il-Pulizija arrestat ukoll ]ag[]ug[ ta’ 24 sena millFurjana wara li waqt partita futbol fil-grawnd f’Ta’ Qali nstab fil-pussess tad-droga kannabis. I]-]ag[]ug[ hu wkoll dipendenti mid-droga eroina. L-ist[arri; tal-Pulizija dwar dawn is-sejbiet g[adu g[addej.
Sentenza sospi]a fuq ka//a bla permess Nazzareno Grech ta’ 21 sena minn Marsaskala kien ikkundannat sena pri;unerija sospi]a g[al sentejn wara li tressaq quddiem il-Ma;istrat Claire Zammit Stafrace akku]at li kkommetta diversi reati tul dawn l-a[[ar tliet snin. Grech kien akku]at fost o[rajn li kien fil-pussess ta’ senter u skrata/ ming[ajr il-permess tal-Pulizija, li ;arr l-arma ming[ajr polza ta’ assigurazzjoni, li spara b’din l-arma f’postijiet abitati, li kien qed jikka//ja waqt sta;un mag[luq u f’ post fejn il-ka//a hi projbita. Hu kien akku]at ukoll li pprova jikka//ja l-g[asafar b’arma semi-awtomatika.
It-Temp
UV INDEX
7
IT-TEMP> Il-bi//a l-kbira sabi[ bi s[ab g[oli li jsir ftit jew wisq imsa[[ab kultant VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif g[al moderat mil-Lvant li jsir ftit qawwi mill-Grieg il-Lvant wara nofsinhar BA{AR> {afif li jsir moderat IMBATT> Baxx mill-Majjistral li jsir baxx mixXlokk TEMPERATURA: L-og[la 20˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 627.5 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.48 u tin]el fil-19.23
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IT-TNEJN L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
IT-TLIETA L-og[la 21˚C L-inqas 13˚C
L-ERBG{A L-og[la 20˚C L-inqas 14˚C
IL-{AMIS L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 20˚C L-inqas 12˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
7
7
8
8
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 18˚C xemxi, Al;eri 19˚C imsa[[ab, Amsterdam 10˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C xemxi, Lisbona 19˚C xemxi, Berlin 9˚C xemxi, Brussell 9˚C imsa[[ab, il-Kajr 31˚C xemxi, Dublin 11˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 7˚C xita, Frankfurt 10˚C xemxi, Milan 18˚C xemxi, Istanbul 15˚C imsa[[ab, Londra 10˚C xemxi, Madrid 20˚C xemxi, Moska 2˚C imsa[[ab, Pari;i 10˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 19˚xemxi, Ruma 18˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 27˚C ftit imsa[[ab, Tripli 26˚C xemxi, Tune] 24˚C xemxi, Vjenna 7˚C imsa[[ab, Zurich 11˚C ftit imsa[[ab, Munich 7˚C xemxi, Stockholm 1˚C borra, St. Petersburg 0˚C ftit imsa[[ab.
Bastimenti re;istrati Malta mne[[ija mir-re;istru marittimu Kienu qeg[din iwasslu ]-]ejt fis-Sirja bi ksur tas-sanzjonijiet tan-NU Il-Gvern Malti [a azzjoni fil-konfront ta’ vapuri re;istrati Malta li kienu qeg[din jintu]aw mill-Iran biex iwasslu ]-]ejt lir-re;im Sirjan, bi ksur tas-sanzjonijiet imposti fuq ir-re;im Sirjan. Fi stqarrija, il-Ministeru tal-Affarijiet Barranin qal li f’[idma mal-Ministeru talInfrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, [a azzjoni immedjata l-;img[a li g[addiet fejn saru l-verifiki ne/essarji mas-sidien tal-vapuri,
fosthom il-vapur MV Tour. Il-Ministeru qal li ttie[det id-de/i]joni biex i/-/ertifikat tar-re;istrazzjoni tal-vapuri jkunu sospi]i immedjatament u jinqatg[u mir-re;istru merkantili Malti fi ]mien xahar. Il-Gvern qal li, kif dejjem g[amlet, Malta se tkompli bl-impenn tag[ha fl-implimentazzjoni tas-sanzjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti u talUnjoni Ewropea b’mod rigoru].
Ra;el ta’ 81 sena jintlaqat minn vettura
Jaqa’ tara; ta’ blokk appartamenti
Via Crucis
Ra;el ta’ 62 sena ta’ nazzjonalità Ingli]a kien i//ertifikat li qieg[ed isofri minn ;rie[i gravi i]da ma jinsabx fil-periklu tal-mewt wara li waqa’ ttara; ta’ blokk appartamenti fi Triq Sant’Aristarku, f’San Pawl il-Ba[ar, fejn hu residenti. L-in/ident se[[ g[all[abta tat-3 a.m. meta minnufih issej[u l-Pulizija u ambulanza li [adet lirra;el l-Isptar Mater Dei sabiex jing[ata l-kura me[tie;a. Il-Pulizija g[adha g[addejja bl-investigazzjonijiet tag[ha.
Ra;el ta’ 81 sena minn Ta’ Xbiex qed isofri minn ;rie[i gravi i]da mhux fil-periklu tal-mewt wara li lbiera[ filg[odu ntlaqat minn vettura Kia Sportage. L-in/ident se[[ fi Triq Testaferrata, Ta’ Xbiex. Ilkarozza kienet misjuqa minn
L-Ar/isqof Pawlu Cremona se jmexxi l-Via Crucis Nazzjonali nhar l-Erbg[a li ;ej fit-8 p.m., bit-tema ‘:esù u r-Refu;jat fit-Triq tasSalib’. Il-Via Crucis se tibda mi/?entru Miftu[ tal-Marsa fejn jg[ixu immigranti li huma mifrudin mill-familji tag[hom
ra;el ta’ 52 sena. Fil-post issej[et ambulanza li [adet lir-ra;el ta’ 81 sena lIsptar Mater Dei sabiex jing[ata l-kura me[tie;a. Il-Pulizija g[adha g[addejja bl-investigazzjonijiet tag[ha fuq dan lin/ident.
u tintemm fil-knisja parrokjali tal-Marsa fejn fuq iz-zuntier tal-knisja se titkanta g[anja minn grupp ta’ immigranti, qabel ting[ata l-barka sagramentali mill-Ar/isqof. B[ala ;est ta’ solidarjetà, lAr/isqof se jippre]enta 500 qag[qa tal-appostli lill-immigranti residenti i/-?entru.
B[al-lum 25 sena
F
’diskors waqt meeting g[an-nisa f’{’Attard, il-Kap Nazzjonalista Eddie Fenech Adami tkellem dwar ilqag[da tax-xog[ol u kif il-miri tal-Gvern Laburista marru ]mer/ biex sa[ansitra beda jimpjega eluf ta’ nies f’xog[ol mhux produttiv u [afna drabi ta[t dixxiplina militari. Il-Kap Nazzjonalista semma r-rimedji li g[andu ppjanati l-PN u tenna li [afna kienu stqarrew mieg[u li bidla fil-Gvern twassalhom biex jinvestu f’Malta. Fisser ukoll dwar il-fidu/ja li kienu lesti jesprimu diversi investituri f’pajji]na mal-bidla li kienet mixtieqa fil-pajji]. Eddie Fenech Adami kien qal li [afna qed jistennew il-bidla biex jinvestu f’pajji]na u li kif isse[[ se jkun hawn [afna li permezz tal-investiment tag[hom se jg[inu biex Malta ter;a’ tqum fuq saqajha mill;did.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Lokali 3
Il-Prim Ministru j]ur pur/issjonijiet u wirjiet f’{al Balzan, fil-G[arg[ur u f’{al G[axaq fejn iltaqa’ mal-organizzaturi, parte/ipanti u familji li segwew b’interess dawn it-tradizzjonijiet sbie[ tal-poplu tag[na (Ritratti> Martin Agius)
Bidu g[all-:img[a Mqaddsa F’diversi parro//i f’Malta u f’G[awdex ilbiera[ saru pur/issjonijiet ta’ {add il-Palm u f’xi parro//i o[ra jsiru pur/issjonijiet jew pageants tal:img[a l-Kbira. Matul il-:imgha Mqaddsa f’pajji]na g[adha tradizzjoni li jittellg[u diversi wirjiet li jsiru minn g[aqdiet volontarji, ka]ini tal-banda u anke individwi. F’{al Balzan ilbiera[ filg[odu saret il-pur/issjoni ta’ {add il-Palm li [ar;et millKa]in tal-Banda San Gabriel. Folla kbira attendiet g[all-[ru; tal-pur/issjoni, inklu] il-Prim Ministru Lawrence Gonzi li kien akkumpanjat misSegretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier. Fil-Ka]in tal-Banda San Gabriel ittellg[et wirja millisba[ tal-passjoni li kienet miftu[a g[all-pubbliku. Il-Prim Ministru ]ar il-wirja fejn Pierre Fenech, membru tal-kumitat spjega d-dettalji tal-wirja li ilha ssir g[al dawn l-a[[ar 12-il sena konsekuttiva. F’kumment lil IN-NAZZJON, Pierre Fenech qal li xxog[ol biex tittella’ l-wirja jibda minn Jannar u jinvolvi madwar 20 ru[ li ja[dmu b’mod volontarju. F’{al Balzan, il-Prim Ministru ]ar ukoll il-Ka]in talBanda Marija Annunzjata, ilKa]in tal-Partit Laburista, u ]ar wirja tal-:img[a l-Kbira filKappella l-Qadima talAnnunzjata mtella’ minn Alfred Grima. Wara ]ar ukoll il-club ta’ Balzan Youths F.C. fejn il-President George Borg ippre]entalu flokk ta’ Balzan
Youths bl-inizjali LG. Il-Prim Ministru segwa wkoll l-a[[ar parti tal-pur/issjoni fejn iltaqa’ ma’ diversi familji li kienu qed isegwu d-d[ul talpur/issjoni. Sadattant, fil-G[arghur u f’{al G[axaq hi tradizzjoni li nhar {add il-Palm issir ilpur/issjoni tal-:img[a l-Kbira minflok li ssir nhar il-:imgha l-Kbira. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi attenda g[al pageant u g[all-pur/issjoni fil-G[arg[ur. Hu ]ar ukoll wirja tal-:imgha Mqaddsa fil-Kazin tal-Banda San Bartilmew u wara ]ar lUffi//ju tal-PN. F’kumment lil IN-NAZZJON, il-Prim Ministru fa[[ar il-kontribut ta’ [afna nies, inklu] ]g[a]ag[ li b’mod volontarju qed jag[tu sehemhom biex jin]ammu dawn it-tradizzjonijiet sbie[. Hu qal li g[all-Gvern dawn huma importanti [afna u se jibqa’ jag[ti l-appo;; s[i[ tieg[u. Il-Prim Ministru qal li wie[ed jifra[ meta jara li f’pajji]na, g[alkemm qed ng[ixu fi ]minijiet fejn il-modern qed jie[u kollox, jibqa’ l-fatt li g[andna tradizzjonijiet sbie[ li hemm b]onn nibqg[u insostnuhom. Tard il-{add filg[axija lPrim Ministru Lawrence Gonzi ]ar ukoll il-pur/issjoni tal:img[a l-Kbira f’{al G[axaq. Hu ]ar wirja tal-vari fil-kappella ta’ San Filippu u waqt idd[ul tal-pur/issjoni ]ar il-Ka]in tal-Banda Santa Marija u wara l-Ka]in tal-Banda San :u]epp.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
4 Lokali
G[adu fil-periklu li jitlef [ajtu minn pa;na 1
Zammit sofra feriti gravi bejn spalltu u sidru, l-ispina ta’ dahru li tista’ t[allih paralizzat. Huwa ntlaqat ukoll f’;enbejh, u kien instab ferut gravi f’karozza Hyundai Accent b’rasu mitluqa fuq Kevin Gatt ta’ 32 sena minn {al G[axaq b’dan tal-a[[ar fis-seat tassewwieq. Kien biss meta mar ikellmu l-Ispettur James Grech li qallu li dak li kien hemm ma;enbu mejjet kien sie[bu Kevin. Kif [are; ukoll filkumpilazzjoni fil-Qorti, lIspettur Grech mill-ewwel induna li Stephen Zammit ma kienx f’qag[da li jitkellem u dan kien ittie[ed mill-ewwel l-Isptar Mater Dei g[all-kura. Il-Pulizija li qed tinvestiga l-ka], fosthom ukoll il-Kap mit-Taqsima tal-Omi/idji Keith Arnaud, qed tistenna biex jekk ikun il-ka] u lqag[da ta’ sa[[tu titjieb, allura tkun tista’ tinterroga lil Zammit, li minkejja li lqag[da tieg[u hi wa[da stabbli, xorta g[adu filperiklu li jitlef [ajtu. Je]isti
wkoll il-periklu li f’ka] li jibqa’ [aj, ikollu jqatta’ [ajtu f’si;;u tar-roti. F’investigazzjonijiet b[al dawn i]-]mien hu importanti g[all-investigazzjonijiet tal-Pulizija, li g[adha tistenna bil-[erqa biex jekk ikun il-ka], tkellem lil Zammit biex ikollha aktar informazzjoni dwar dak li seta’ ;ara dakinhar. L-Ispettur James Grech, mid-Dipartiment talInvestigazzjonijiet Kriminali, qal fil-Qorti, li meta kien qed jinterroga lil Joseph Cutajar, l-akku]at ewlieni tad-delitt, dan qallu li kien sema’ lil Kevin Gatt, il-vittma tad-delitt, jg[ajjat: “Spara, spara,” lillpassi;;ier li kellu mieg[u fil-vettura, ji;ifieri biex Zammit jisparalu. Minn informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON, f’ka] li Zammit jirkupra u jit[alla f’sensih, hu jitressaq il-Qorti akku]at bl-attentat ta’ qtil ta’ Joseph Cutajar, li nifhmu li se jiddefendi l-ka] tieg[u fil-Qorti fuq self defence min[abba li kien aggredit fil-propjetà tieg[u.
Il-prezz internazzjonali ta]-]ejt fl-og[la livell Ji]died il-prezz tal-fuel unleaded u tad-diesel Il-prezz tal-fuel unleaded ]died b’sitt /ente]mi filwaqt li l-prezz tad-diesel ]died bi tliet /ente]mi. Il-Korporazzjoni Enemalta [abbret dan fid-dawl tal ]viluppi politi/i madwar iddinja. }viluppi fit-t[assib tal-pajji]i tal-Punent kontra l-programm nukleari tal-Iran u l-bi]a’ li l-provvista ta]]ejt tista’ ti;i interrotta, wasslet biex il-prezz ta]-]ejt g[ola b’mod konsiderevoli, tant li l-prezz ta’ barmil ]ejt Brent tela’ g[al $118 meta fl-istess ]mien is-sena li g[addiet kien ta’ $105. Fix-xahar ta’ Marzu lprezz ta]-]ejt ta’ barmil ]ejt Brent la[aq l-og[la livell
g[al dawn l-a[[ar erba’ snin, dak ta’ $128 kull barmil wara t[assib dwar is-sitwazzjoni politika fl-Arabja Sawdita. Dan wassal g[al ]ieda ta’ 5% fuq Frar li g[adda, u ]ieda ta’ 12% fil-prezz millbidu tas-sena 2012. Minkejja din i]-]ieda, statistika ma[ru;a millKummissjoni Ewropea f’Marzu wriet li filwaqt li lprezz tal-fuel fl-Ungerija ]died bi 15.3%, i]-]ieda f’Malta kienet ta’ 2.8%. Dan ikkonferma li l-prezzijiet talpetrol u d-diesel f’Malta huma klassifikati b[ala sseba’ u l-[ames rati l-aktar baxxi rispettivament.
L-istatistika wriet ukoll kif i]-]ieda ta’ 2.8% kienet lanqas wa[da fl-Unjoni Ewropea, hekk kif ir-rata f’pajji]i ;irien b[all-Italja kienet ta’ 8%, filwaqt li fi Franza ir-rata kienet ta’ 7.5%. F’?ipru, nazzjon g]ira b[al Malta, i]-]ieda kienet ta’ 13.3% filwaqt li l-medja Ewropea kienet ta’ 6.6%. Min-na[a l-o[ra, statistika tal-konsum tad-diesel flimkien mat-taxxi wriet kif Malta esperjenzat ]ieda ta’ 1.3%, meta mqabbla malmedja Ewropea ta’ 4.1%. Malta ikklassifikat fit-tieni post, wara d-Danimarka li esperjenzat ]ieda ta’ 0.3%.
It-tariffi tad-dawl u l-ilma mhux se jog[lew De/i]joni responsabbli li l-Gvern jassorbi ]-]idiet fil-prezzijiet ta]-]ejt biex ma ji]didux it-tariffi g[all-familji, is-sidien ta’ negozji ]g[ar, is-sidien tal-[wienet u l-industrija Il-kontijiet tad-dawl u lilma f’pajji]na mhux se jog[lew minkejja li l-prezz ta]-]ejt kompla ji]died fla[[ar ;img[at. Il-Ministeru tal-Finanzi, Ekonomija u Investiment, sa[aq dwar dan fi stqarrija li fiha fisser kif il-Gvern [a dde/i]joni responsabbli li jassorbi ]-]idiet internazzjonali fil-prezzijiet ta]-]ejt biex ma ji]didux it-tariffi g[all-familji, is-sidien ta’ negozji ]g[ar, issidien tal-[wienet u l-industrija. Il-Ministeru qal li l-finanzi ta’ pajji]na huma fis-sod g[aliex il-Gvern [a de/i]jonijiet bil-g[aqal. Id-de/i]joni tal-Gvern li jag[mel revi]joni parzjali talBa;it kienet me[uda biex tpo;;i lill-Gvern f’po]izzjoni li, min[abba l-i]viluppi tassitwazzjoni internazzjonali li qed toffri sfidi akbar, ja;ixxi kif me[tie; fil-konfront ta’ kull impatt li jista’ jse[[ mirriskji tas-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali. Id-de/i]joni me[uda millGvern li ma jog[lewx it-tariffi, kienet possibbli b’ri]ultat ta’ dik id-de/i]joni g[aqlija u responsabbli. Il-Ministeru qal li minkejja
li saret revizjoni parzjali talBa;it, l-allokazzjonijiet finanzjarji g[all-2012 fosthom g[all-edukazzjoni, il[olqien tax-xog[ol, is-sa[[a, il-qasam so/jali u l-anzjani ]diedu meta mqabbla ma’ dawk fl-2011. Dan kien possibbli g[aliex il-finanzi ta’ pajji]na huma fis-sod, kif rikonoxxut ukoll mill-Kummissjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali fir-rapporti tag[hom aktar kmieni din issena dwar il-qag[da finanzjarja ta’ pajji]na. Dwar it-tariffi, il-Ministeru re;a’ fakkar li l-mexxej Laburista Joseph Muscat mhux qed jg[id kif se jnaqqas it-tariffi tad-dawl u l-ilma, proprju g[aliex ma jafx kif jista’ jag[mel dan. Tul dawn l-a[[ar xhur biddel kemm-il darba l-ver]jonijiet tieg[u dwar dan issu;;ett. Filwaqt li jg[id li jrid ira[[as it-tariffi, g[all-estensjoni tal-power station ta’ Delimara l-Oppo]izzjoni riedet li jintg[a]el kuntrattur li kieku [a l-offerta kien ifisser li t-tariffi kien ikollhom jog[lew bi €30 miljun g[allfamilji u n-negozji Maltin. Kuntrarju g[al Joseph
Muscat, li issa sa[ansitra qed jg[id li l-pajji] g[andu jag[]el power station li ta[dem bil-fa[am, il-Gvern dejjem kien konsistenti. IlGvern dejjem qal li l-power station g[andha tit[addem bil-gass u hekk se jsir la darba din l-infrastruttura tkun disponibbli. L-estensjoni talpower station saret b’tali mod li din tista’ taqleb g[all-gas. Dwar id-dejn talKorporazzjoni Enemalta, ilMinisteru qal li dan jirrifletti l-investiment sostanzjali li sar u g[adu qed isir. B’ri]ultat tal-investiment li sar tne[[iet l-infrastruttura tat-tielet dinja li [alla warajh Gvern Laburista u li kienet ta[dem bil-fa[am bi [sara kbira g[assa[[a tar-residenti tal-Marsa, il-Furjana u Ra[al :did fost l-o[rajn. Illum qed isir aktar investiment, u dan f’power station li ta[dem skont l-aqwa livelli ambjentali Ewropej, f’interconnector li se jinbena biex Malta ting[aqad ma’ Sqallija u b’hekk nixtru l-elettriku minbarra minflok nipprodu/uh f’Malta u f’sistema ta’ distribuzzjoni moderna li til[aq il-[ti;iet ta’ tkabbir ekonomiku u impjiegi.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Lokali 5
1,334 tip ta’ medi/ina b’xejn jsiru 90 operazzjoni kuljum. Dan kollu je[tie; investiment qawwi fir-ri]orsi umani u f’apparat modern. Fil-jiem li g[addew il-Professur Albert Fenech wera operazzjoni innovattiva tal-qalb li qed issir fl-Isptar Mater Dei u li tiswa €24,000 imma li qed issir b’xejn g[all-Maltin. Dawn ilpazjenti qabel kien ikollhom imorru barra minn Malta g[al din l-operazzjoni. Qed isiru wkoll operazzjonijiet flispalla, trapjanti tal-fwied u coclear implants g[al persuni b’nuqqas ta’ smig[. Lawrence Gonzi qal li l-Gvern qed ja[dem biex ikompli jtejjeb il-kura filkomunità billi jinvesti aktar fi/-?entri tas-Sa[[a u fil-Bere;. It-tobba talfamilja s-sena li g[addiet raw nofs miljun ru[ fi/-/entri tas-sa[[a ji;ifieri ]ieda ta’ 120,000 fuq l-2008. Il-Gvern qed ja[dem ukoll biex ittabib tal-familja jing[ata aktar g[odda [alli jkollu a//ess g[all-informazzjoni tal-pazjent tieg[u. Il-Prim Ministru qal li l-Gvern investa wkoll fi pro;etti biex f’pajji]na jkun hawn aktar spazji miftu[a, biex ikun hawn arja aktar nadifa u biex id-drena;; kollu jkun trattat qabel jintefa’ fil-ba[ar. Il-Gvern ta €3,000 lil 5,300 familja biex jinvestu f’sistema ta’ pannelli fotovoltajici fuq il-bjut u b’hekk jiffrankaw mill-[las tad-dawl u l-ilma u jnaqqsu l-pi] fuq il-power stations.
minn pa;na 1
Lawrence Gonzi qal li n-nefqa fuq il-Programm Nazzjonali tal-Breast Screening is-sena l-o[ra kienet ta’ €850,000 u din is-sena n-nefqa f’dan il-programm se titla’ g[al €2 miljun. S’issa kienu e]aminati 14,445 mara g[all-kan/er tas-sider u kienu salvati 117-il mara li nstabilhom kan/er filbidu tieg[u u b’hekk il-kura tkun aktar effettiva. L-Isptar Zammit Clapp kien irran;at b’investiment ta’ €1.2 miljun u llum jilqa’ 96 anzjan u anzjana. Il-Prim Ministru fakkar li l-;img[a li g[addiet il-Gvern bag[at lil kull anzjan u anzjana ta’ ’l fuq minn 80 sena li jg[ixu fi djarhom jew malfamilja tag[hom /ekk ta’ €300, imma fuq din l-g[ajnuna l-Partit Laburista ma jsemmi xejn. Il-pensjonijiet tar-romol, taddi]abbiltà u tal-irtirar is-sena li g[addiet ammontaw g[al €368 miljun u din is-sena se jitilg[u g[al €377 miljun. I/-children’s allowance minn €37 miljun se titla’ g[al €42 miljun u dan ukoll jikxef il-qerq tal-Partit Laburista. Lawrence Gonzi qal li f’din ille;islatura l-Gvern qed ja[dem biex jag[mel qab]a ta’ kwalità fil-kura talkan/er u g[alhekk qed jibni sptar ;did spe/jalizzat li se jkun fih tliet linear accelerators. Qed jing[ataw medi/ini b’xejn g[all-kura tal-kan/er, u mis-sena 2008 g[al din is-sena ]diedu 91 medi/ina tal-kan/er li qed jing[ataw b’xejn fosthom il-Herceptin li tiswa mijiet ta’ ewro kull wa[da. Il-Gvern ]ied il-[idma tieg[u g[al dawk l-anzjani li jbatu mid-dimensja u se jibda jag[ti l-pilloli b’xejn li jnaqqsu l-effett tad-dimensja. Sar ukoll pro;ett fir-Residenza San Vin/enz de Paul fejn inbnew swali apposta g[allpazjenti bid-dimensja. Il-Prim Ministru fakkar ukoll li fla[[ar sentejn il-Gvern permezz talMinistru Chris Said, innegozja malimportaturi tal-medi/ini u kien hemm ro[s sostanzjali f’numru kbir ta’ medi/ini fosthom ro[su bin-nofs il-pilloli biex jitnaqqas il-kolesterol u taddijabete. Ro[su l-medi/ini tal-mard tal-qalb, tal-pressjoni g[olja u medi/ini li jing[ataw lit-tfal min[abba infezzjonijiet. Hu qal li l-Gvern qed jag[ti 1,334 tip ta’ medi/ina b’xejn li jiswew kwa]i €70 miljun fis-sena. Il-Prim Ministru qal li dan kollu
Fil-jiem li g[addew il-Professur Albert Fenech (ritratt) wera operazzjoni innovattiva tal-qalb li qed issir fl-Isptar Mater Dei u li tiswa €24,000 u li qed issir b’xejn g[all-Maltin (Ritratt> Michael Ellul)
kien possibbli g[ax il-Gvern [a de/i]jonijiet bil-g[aqal fl-a[[ar erba’ snin u fejn kien hemm b]onn naqqas il-[ela u investa fis-sa[[a, fl-edukaz-
zjoni u fl-ambjent. Fakkar li fl-Isptar Mater Dei isiru 120 operazzjoni kuljum filwaqt li fla[[ar sena tal-Isptar San Luqa kienu
Din is-sena 76,000 persuna jie[du medi/ini b’xejn u llum jistg[u ji;bruhom mill-ispi]erija fil-lokalità tag[hom permezz tal-iskema l-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek. In-nefqa fuq din l-iskema is-sena li g[addiet kienet ta’ €2.3 miljun u din is-sena se tkun ta’ €3 miljun
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
6 Lokali
It-tieni edizzjoni tal-Malta Special L-ekonomija Maltija qed tibbenefika minn investiment li qed isir f’Malta minn kumpaniji Ewropej fil-qasam tal-avjazzjoni It-tieni edizzjoni tal-Malta Special se titnieda nhar is-7 ta’ Mejju. Dan l-avveniment sponsorjatt mill-Bank of Valletta, hu l-uniku wie[ed relatat malindustrija tal-avjazzjoni li jsir f’Malta ftit ;ranet qabel EBACE 2012. Illum Malta stabbilixxiet lilha nfisha f’dan il-qasam bissa[[a ta’ diversi kumpaniji Maltin. Aeromaritime u Medavia huma fost ilkumpaniji ewlenin. Flimkien ma’ o[rajn qed jag[mlu unur lil g]irtitna f’dan il-qasam. L-ewwel edizzjoni tal-Malta Special 2011’kienet ippubblikata fil-World Airnews, laktar rivista popolari dwar lavjazzjoni fil-kontinent Afrikan. Il-;urnalisti Maltin Riccardo Flask, Marica Vella, Chris Cauchi u Joanne Calleja [ejjew numru ta’ artikli g[al din l-edizzjoni spe/jali dwar ilqag[da tas-settur f’pajji]na. Peress li r-ri/essjoni li [akmet id-dinja affettwat [a]in lill-qasam tal-avjazzjoni b’mod globali, il-Malta Special se joffri tieqa mhux biss fuq lindustrija tal-avjazzjoni f’pajji]na i]da wkoll l-andament ta’ dan is-settur fl-Afrika ta’ Fuq. G[at-tnedija uffi/jali ta’ din is-sena tal-Malta Special, li se jsir fil-kwartieri tal-Bank of Valletta, f’Santa Venera, se
Il-kumpanija Malta Wings qieg[da tistenna l-wasla ta’ ajruplan ;did Tecnam P2006T li bih se tibda topera servizz ;did ta’ air taxi
jattendu aktar minn 90 delegat. Dawn se jkollhom i/-/ans jiddiskutu d-diffikultjiet li qed i[abbtu wi//hom mag[hom fil-pre]ent. L-ekonomija Maltija qed tibbenefika minn investiment li qed isir f’Malta minn
kumpaniji Ewropej fil-qasam tal-avjazzjoni. Dan grazzi g[al diversi fatturi fosthom il-livell g[oli ta’ edukazzjoni fost il[addiema Maltin, l-infrastruttura fil-qasam tat-trasport u anke min[abba r-rati vanta;;u]i ta’ taxxa.
Hawk Aerospace, kumpanija relattivament ;dida g[al Malta, u li timmanifattura ajruplani li jittajru b’mod remot, g[andha pjani ambizzju]i. Hawk Aerospace g[andha kuntatti mal-aqwa kumpaniji li joperaw f’dan il-qasam. Wie[ed mill-pro;etti li g[andhom g[addej b[alissa, hu kofinanzjat mill-Unjoni Ewropea. Fil-Malta Special 2012 se ti;i ppubblikata intervista mag[mula mill-;urnalista Marica Vella, lil Roger Archer u Adrian Archer, li huma diretturi tal-kumpanija Hawk Aerospace. L-istejjer ta’ Marica Vella f’din ir-rivista internazzjonali huma ferm imfittxija mill-qarrejja. Meta tkellem mal-korrispondent Chris Cauchi, il-Manager tal-Medavia, Mark Shaw, stqarr li g[alkemm ilkumpanija kienet affettwata [a]in mill-kri]i fil-Libja, ilMedavia g[andha pjan strate;iku biex tirpilja u tistejqer kemm jista’ jkun malajr. L-Aeromaritime, g[alkemm hija kumpanija stabbilita mhux dejjem ting[ata l-importanza li jixirqilha mill-;urnalisti mid[la ta’ dan is-settur. Riccardo Flask intervista ]ew;
diri;enti tal-kumpanija li huma Michael Hudson u Mario Mazzola. Il-kumpanija Aeromaritime tant kibret u mxiet ’il quddiem li g[andha reputazzjoni e//ellenti fil-qasam tal-avjazzjoni u g[aldaqstant hi fdata mill-aqwa manifatturi talmakni fosthom ir-Rolls Royce. L-a[[ar ;urnalista li ng[aqdet ma’ Airnews kienet Joanne Calleja. Hija ltaqghet ma’ Patrick Fenech, Direttur tal-Malta School of Flying u Malta Wings. F’intervista li [ejjiet huma ddiskutew la[[ar pjan innovattiv tas-Sur Fenech li j[addem taxi bl-ajru b’ajruplan ;did li mistenni jkun Malta f’dawn il;img[at. G[all-ewwel darba din issena matul it-tnedija tal-Malta Special 2012 se jing[ataw ;ie[ lil numru ta’ personalitajiet flindustrija tal-avjazzjoni lokali. :urija mmexxija minn Francesca Galea qed ta[dem biex jintag[]lu r-rebbie[a. Bank of Valletta jemmnu bis-s[i[ li l-qasam tal-avjazzjoni f’Malta hu settur li qed jikber u se jkun mutur importanti tal-ekonomija lokali fissnin li gejjin.
:ie[ lil personalitajiet fl-industrija tal-avjazzjoni lokali
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Lokali 7
Numru kbir ta’ ka]i ta’ vjolenza domestika fl-Ewropa In-numru ta’ ka]i ta’ vjolenza domestika hu kbir tant li wa[da minn kull [ames nisa fl-Ewropa huma vittmi ta’ vjolenza domestika. Brigette Triems, il-President tal-Lobby Group tan-Nisa fil-Parlament Ewropew, qalet dan waqt djalogu pubbliku millUffi//ju Informazzjoni Malti tal-Parlament Ewropew u mill-Konfederazzjoni talOrganizzazzjonijiet tan-Nisa. L-iskop taddjalogu kien biex titqajjem kuxjenza dwar il-vjolenza domestika li hi theddida li ilha tippersisti madwar l-Ewropa. Brigette Triems sa[qet dwar il-b]onn li jkun hawn kuxjenza akbar u aktar ri]orsi finanzjarji biex tkun mi;;ielda b’mod effettiv il-vjolenza. Fissret li lKonvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa li tip-
prevjeni u tikkumbatti l-vjolenza kontra nnisa, g[adha ma kinitx ratifikata millpajji]i kollha membri. }ew; vittmi ta’ vjolenza domestika tkellmu dwar l-esperjenza tag[hom u qalu li kien diffi/li g[alihom li jag[mlu lkura;; u jo[or;u lilhom infushom u lil uliedhom mis-sitwazzjoni u kemm sabu ostakli meta dde/idew li jfittxu lg[ajnuna. L-Assistent Kummissarju tal-Pulizija Michael Cassar elenka r-rwol ewlieni talVice Squad fil-;lieda kontra l-vjolenza domestika u biex tg[in lil vittmi. Joanna Xuereb, i/-Chairperson talKummissjoni dwar il-Vjolenza Domestika, qalet li jrid ikun ]gurat li lvittmi tal-vjolenza domestika jing[ataw l-
Tifkira tad-Duluri fi Tripli Il-Maltin fi Tripli g[adhom i[obbu l-fidi tag[hom u b[al kull sena n;abru fil-Knisja ta’ San Fran;isk fid-Dahra fi Tripli, g[all-quddiesa b’devozzjoni tad-Duluri. It-tifkira ta’ Marija Addolorata hi forza g[al dawk li jg[ixu f’dan ilkuntest differenti minn tag[na u li jbatu fis-skiet; g[al dawk kollha ’l bog[od mill-familji tag[hom biex jaqilg[u l-g[ajxien tag[hom.
Marzu aktar frisk u b’aktar xita It-temperatura medja f’Marzu kienet ta’ 13.1 grad, ftit aktar friska min-normal ta’ 13.4 grad. Fl-ewwel ;imag[tejn tax-xahar it-temperatura kienet anqas min-normal, imma fl-a[[ar 10 ijiem it-temperatura kienet aktar min-normal. L-og[la temperatura li tkejlet kienet ta’ 20.4 grad fit-28 ta’ Marzu, waqt li l-inqas ni]let g[al 6.9 gradi fit-13 ta’ Marzu. It-temperatura medja tal-ba[ar kienet normali, ta’ 15.1 grad. Total ta’ 58.4 millimetru ta’ xita ni]let f’{al Luqa, li kien og[la min-normal ta’ 41 millimetru. L-aktar ;urnata li fiha ni]let xita kien fl-4 ta’ Marzu b’total ta’ 20.4 millimetru. F’dan ix-xahar kien hemm disat ijiem fejn tkejlet in-nida. Bejn il-5 u l-10 ta’ Marzu kien hemm maltemp qawwi, waqt li fis-17 u 23 tax-xahar kien hemm anke /-/par li naqqas il-vi]ibbiltà fl-ajruport g[al anqas minn elf metru.
G[all-ewwel darba attendiet din i/-/elebrazzjoni Marisa Farrugia, il-Konslu Malti l;did g[al-Libja. L-insara f’dan il-pajji] g[andhom il-libertà jwettqu d-dmirijiet reli;ju]i tag[hom b’mod spe/jali f’dawn il;ranet g[e]ie] tal-:imgha Mqaddsa u tal-G[id il-Kbir. Il-Knisja ta’ Tripli kif ukoll f’dik ta’ Benga]i jsiru l-funzjonijiet kollha li jfakkru lMewt u l-Qawmien ta’ Sidna :esù.
appo;; mill-organizzazzjonijiet kollha, imma trid issir ukoll [idma fuq il-prevenzjoni. Roberta Lepre, id-Direttur tal-Victim Support Malta, qalet li hemm ]ieda allarmanti ta’ ka]i ta’ vjolenza domestika. Marceline Naudi, f’isem id-Dipartiment tal-Politika u x-Xog[ol So/jali flUniversità, qalet li l-perijodu ta’ erbat ijiem mog[ti mil-li;i biex dawk li allegatament iwettqu vjolenza domestika jidhru fil-Qorti, ma kienx qed ji;i rispettat mill-professjonisti legali. Sina Bugeja, l-Uffi/jal E]ekuttiv talFondazzjoni g[as-Servizzi So/jali, qalet li g[andu jing[ata ta[ri; spe/jalizzat lil kadetti dwar kif jitrattaw rapporti dwar vjolenza domestika b’assessjar perjodiku.
Offerta limitata mill-APS
L-APS Bank nieda kont fiss ta’ depo]itu ;did g[al 60 xahar b’rata ta’ interessi ta’ 4% fis-sena. L-ammont depo]itat jista’ jkun minn €2,000 sa massimu ta’ €30,000 bl-interessi li jistg[u jit[allsu fixxahar jew fis-sena f’kont tat-tfaddil miftu[ mal-Bank stess. Din hi offerta limitata u tista’ ting[alaq skont iddiskrezzjoni tal-Bank. Aktar informazzjoni millferg[at kollha tal-Bank jew permezz tat-telefon 21226644 jew mis-sit elettroniku www.apsbank.com.mt
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
8 Opinjoni
Kunsilli lokali b’differenza Il-;img[a li g[addiet assistejna g[al tliet /erimonji li permezz tag[hom il-kunsillieri li ;ew eletti fl-10 ta’ Marzu li g[adda [adu l-;urament tal-[atra Dan kien mument kru/jali, importanti u sinifikanti g[alla[[ar g[all-kunsilliera eletti g[ax dawn solennement [alfu li se jaqdu fedelment u kuxjenzjo]ament id-dmirijiet b[ala kunsillieri u dan skont id-dispo]izzjonijiet tal-Att dwar il-Kunsilli Lokali u lKostituzzjoni ta’ Malta. Qabel ma jmiddu jdejhom g[ax-xog[ol huma jwieg[du li se jkunu qed jaqdu dmirhom b’lealtà kbira u li l;id komuni tal-lokalitajiet rispettivi tag[hom g[andu jkun determinat minn dak kollu li huwa sewwa u ;ust. Impenn b’determinazzjoni
Wie[ed irid jirrikonoxxi li l-ma;;oranza kbira tal-kunsillieri, irrispettivament millprin/ipji politi/i li j[addnu, jid[lu g[al dan l-impenn b’[e;;a u determinazzjoni liema b[alha u bl-uniku skop li b’[idmiethom itejbu lkwalità tal-[ajja ta’ kull resident fil-lokalitajiet rispettivi tag[hom. Hija [asra li kellek kunsilli lokali u kunsilliera fil-passat li tappnu ftit l-
imma;ni li l-poplu Malti u G[awdxi kellu dwar il-kunsilli lokali. Ra;uni li setg[et fil-fatt ;iet riflessa fuq nuqqas ta’ parte/ipazzjoni li kellna mill-elettorat fl-elezzjonijiet ta’ Marzu li g[adda. I]da wie[ed irid jirrikonoxxi wkoll li l-pajji] kollu jirnexxilu jimxi aktar ’il quddiem proprju b’din ilpolitika favur il-kunsilli lokali, favur id-de/entralizzazzjoni tal-poter u bitt[addim ta’ demokrazija vera. U permezz tar-riforma li saret re/entement, aktar poteri ;ew investiti fil-kunsilli lokali u llum dawn ja[dmu f’diversi direzzjonijiet – fl-aspett so/jali, kulturali, infrastrutturali u storiku. Il-futur jitlob ming[andna lkunsilliera li naraw li nil[qu aktar nies bi problemi u diffikultajiet so/jali sabiex dawn i[osshom verament parti misso/jetà. Din il-linja triq ti;i kkultivata [afna aktar. IlGvern qieg[ed jag[tina lg[odda biex nag[mlu dan. Huwa fl-obbligu tag[na li nu]awhom bl-aktar mod tajjeb u effika/i.
Wie[ed irid jirrikonoxxi li l-ma;;oranza kbira tal-kunsillieri, irrispettivament mill-prin/ipji politi/i li j[addnu, jid[lu g[al dan l-impenn b’determinazzjoni kbira Responsabbiltà
Din il-[atra ;;ib mag[ha rresponsabbiltà u l-obbligu wkoll li l-flus li ji;u allokati lill-kunsilli lokali mill-Gvern ji;u utilizzati bl-a[jar mod fil-parametri li tippermetti lli;i u skont ir-regolamenti finanzjarji. Il-Gvern, f’din ille;i]latura g[adda lill-kunsilli lokali €159 miljun biex dawn ikunu jistg[u jie[du inizjattivi u jwettqu pro;etti lokali g[all-;id tar-residenti. Kellhom l-opportunità wkoll li jiksbu €8.30 miljun o[ra f’fondi Ewropej li permezz tag[hom saru 65 pro;ett. U dan apparti ddiversi skemi ma[ru;a millGvern biex il-Kunsilli Lokali jie[du aktar inizjattivi favur ir-residenti. B’dawn ilpro;etti kollha mwettqa millKunsilli Lokali u b’dawk
imwettqa mill-Gvern Nazzjonalista qed jiggwadanjaw it-tfal, i]-]g[a]ag[, ilfamilji u l-anzjani li joqog[du fil-lokalitajiet Maltin u G[awdxin. Qeg[din jiggwadanjaw ukoll kategoriji differenti ta’ [addiema g[ax b’dawn il-pro;etti kollha qed jin[oloq ix-xog[ol g[all[addiema tag[na. Din il-kariga l-;dida li d[alna g[aliha l-kunsilliera, li g[al xi w[ud (b[ali) mhijiex esperjenza ;dida, ]gur li ;abet mag[ha ta[lita ta’ emozzjonijiet, fosthom impenn u sagrifi//ju i]da fuq kollox, sodisfazzjon kbir. Imma din il-kariga ;;ib mag[ha responsabbiltajiet u doveri kbar u allura nawgura lill-kunsillieri eletti biex jag[tu l-aqwa u l-a[jar tag[hom b’risq il-lokalitajiet
minn Paula Mifsud Bonnici mifbon@maltanet.net
rispettivi tag[hom. Jekk nibqg[u n[arsu ’l quddiem i]da b’mod skruplu], nistg[u nassiguraw su//essi akbar g[al-lokalitajiet tag[na. T[ares minn liema na[a t[ares, irridu nammettu li lkunsilli lokali kienu su//ess. Ejjew inkomplu nag[mlu su//ess akbar billi a[na l-kunsilliera li ;ejna eletti din issena u dawk li di;à qeg[din iservu nimxu b’mod iktar g[aqli u b’responsabbiltà kbira u dan sabiex nag[tu aktar valur lill-flus li qed namministraw f’isem ir-residenti. (Paula Mifsud Bonnici hi lPresident tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Sensittività g[ar-realtajiet tas-so/jetà Il-messa;; tal-Gvern fl-emendi fl-Att dwar isSigurtà So/jali li t[abbru u da[lu fis-se[[ fil-jiem li g[addew kien wie[ed /ar – inizjattivi li permezz tag[hom il-Gvern qed iwie;eb g[ar-realtajiet differenti tas-so/jetà. Bl-emendi m[abbra, il-Gvern qed juri sensittività g[ar-realtajiet differenti li qed tesperjenza s-so/jetà tag[na. Inizjattivi mill-Gvern li jag[tu konferma li l-pajji] se jkompli jassigura skemi ta’ sigurtà so/jali adegwati u sostenibbli. Politika so/jali li tipprovdi kenn effettiv g[all-persuni li jistg[u jkunu f’riskju ta’ faqar min[abba s-sitwazzjoni finanzjarja jew so/jali tag[hom. Aktar g[ajnuna lil min verament g[andu b]onn
Il-[sieb wara l-emendi m[abbra kien ukoll messa;; li l-Gvern se jkompli jsa[[a[ il-qafas talprotezzjoni so/jali lil min verament g[andu b]onn. Qieg[ed isa[[a[ il-politika so/jali lil min verament [aqqu. Bidla importanti li ;abu mag[hom l-emendi l;odda hi bla dubju l-lista twila li ]diedet ta’ medi/ini li qed jil[qu aktar nies u familji b’kundizzjonijiet ta’ sa[[a li jridu l-kura kontinwa u li jitfg[u pi] fuq il-familji. Il-lista ta’ kundizzjonijiet li huma intitolati g[al medi/ini b’xejn ]diedet minn 38 g[al 79. Min ibati minn dawn il-kundizzjonijiet se jikkwalifika wkoll g[al medi/ini b’xejn. Il-lista tinkludi aktar minn 41 kundizzjoni ;dida li qed jidda[[lu g[all-ewwel darba, inkella qed ji;u spe/ifikati f’aktar dettall. Fost dawn insibu realtajiet ;odda li qed i[abbtu wi//hom familji u anzjani tag[na b[alma huma l-kundizzjoni tad-dimensja,
mard kroniku fil-fwied u fil-kliewi, mard tas-sistemi di;estivi, mard tas-sistemi respiratorji, mard talqalb, kundizzjonijiet fl-g[ajnejn u fil-;ilda. Dawn huma bidliet li qeg[din iwie;bu g[ar-realtajiet li qed nesperjenzaw b[ala so/jetà. Dan, filwaqt li qed ji;i assigurat li l-g[ajnuna u l-medi/ini b’xejn jibqg[u jing[ataw lil min g[andu d[ul baxx. Bidliet importanti
}viluppi o[ra fl - emendi m[abbra jinkludu l - iskema ta ’ xog[ol volontarju fil - komunità minn persuni li jirre;istraw g[ax - xog[ol . Fl emendi m[abbra , din l - iskema qed ti;i esti]a biex tinkludi lil kull min ikun qed jirre;istra g[ax - xog[ol irrispettivament minn kemm ilu jirre;istra . Kull min jipparte/ia f ’ din l - iskema f ’ xog[ol fil - komunità , jing[ata benefi//ju fuq ir - rata tal - G[ajnuna g[ad - Di]impjieg sa 75% tal - Paga Minima Nazzjonali . S ’ issa di;à hemm 222 persuna b ’ xog[ol fil - komunità , fos thom 60 mara . Minn G[awdex hemm ukoll 60 persuna . Il-Gvern ukoll qed jissalvagwardja d-drittijiet u lpensjonijiet ta’ impjegati li jag[]lu li ja[dmu sig[at anqas ta’ xog[ol jew jag[mlu u]u minn mi]uri favur il-familja. Mad-d[ul pensjonabbli ta’ dawn il-persuni, issa jistg[u ji;u kkunsidrati allowances fil-paga li l-impjegat jista’ jkollu biex jag[mlu tajjeb g[ad-d[ul anqas li jkun qieg[ed jir/ievi min[abba sig[at imnaqqsa. Dan jg[odd biss matul i]-]mien ta’ g[axar snin li jittie[du u li fuqhom tin[adem il-pensjoni. Fost bidliet o[ra importanti, kien hemm l-emenda biex ji;i assigurat li persuna li titlaq impjieg
min[abba rtirar kmieni jkollha l-pensjoni adegwata. Hemm ukoll l-emenda li tirrigwarda eks membri ta’ ordnijiet reli;ju]i biex jing[ataw i/-/ans li j[allsu l-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà so/jali b’lura biex jirregolarizzaw il-po]izzjoni tag[hom u jir/ievu wkoll pensjoni adegwata u xierqa. Dawn il-bidliet importanti biex il-familji, anzjani u individwi jg[ixu a[jar u titjieb il-kwalità tal-[ajja tag[hom, setg[u jitwettqu g[aliex il-Gvern mexa b’g[aqal politiku fis-snin diffi/li li d-dinja g[addiet u g[adha g[addejja minnhom. Gvern Nazzjonalista g[araf it-triq ’il quddiem minkejja s-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali li kienet diffi/li [afna. Pajji]i o[ra ma rnexxilhomx jindirizzaw l-isfidi li ;ew quddiem id-dinja kollha. Pajji]na, grazzi g[all-g[aqal fil-politika tal-Gvern, g[araf jie[u inizjattivi li sa[[ew u mhux dg[ajfu lill-pajji]na. Ma’ dawn l-inizjattivi, il-Gvern qieg[ed ukoll ikompli jinvesti fl-edukazzjoni, fit-tis[i[ tal-industrija, fis-settur importanti tas-servizzi tas-sa[[a, u fl-ambjent g[al kwalità ta’ [ajja a[jar. Politika bba]ata fuq il-prijoritajiet
L-emendi m[abbra fis-settur tas-sigurtà so/jali wkoll qed isiru g[aliex pajji]na qed jag[mel lg[a]liet u l-prijoritajiet. Ir-ri]ultati qed jinkisbu. Lekonomija qed ti;;enera x-xog[ol, il-livell talqg[ad in]amm f’livell kontrollabbli u l-edukazzjoni baqg[et ting[ata prijorità biex tilqa’ wkoll it-talbiet tal-industrija. Politika ta’ Gvern li qed tkompli tissarraf fi kwalità ta’ [ajja a[jar anke lil min g[andu l-aktar b]onn.
INTIETEF
L-importanza tal-[axix u l-frott biex innaqqsu r-riskju tal-mard {axix u frott, is-sa[[a jrodd. Mela x’inhi! l-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a tirrikmanda li nieklu mill-anqas [ames porzjonijiet ta’ frott u [axix kuljum. Minn ]mien g[al ]mien id-Dipartiment g[allPromozzjoni tas-Sa[[a u lPrevenzjoni mill-Mard iniedi kampanji dwar l-importanza tal-[axix u l-frott fid-dieta tag[na. Tajjeb. F’pajji] fejn il-problemi ta’ [xuna u obe]ità huma fost log[la fid-dinja ]gur li rridu n]idu d-do]a ta’ kampanji b[al dawn. Irridu nkattru lg[arfien li meta wie[ed i]id fil-konsum ta’ frott u [axix ikun qed inaqqas ir-riskju talmard. In[oss li qatt m’g[andna nieqfu i]da g[andna nkomplu ninsistu fuq ikel bnin, b’mod partikulari mat-tfal tag[na, li sfortunatament huma esposti ferm g[al
Irridu nkattru l-g[arfien li meta wie[ed i]id fil-konsum ta’ frott u [axix ikun qed inaqqas ir-riskju tal-mard [afna junk food li wie[ed isib b’mod liberu fis-suq. {axix u frott fl-iskejjel
Bi sforz biex ikollna aktar konsum ta’ [axix u frott sa minn età ]g[ira, il-Gvern nieda l-iskema ta’ tqassim ta’ frott u [axix fl-iskejjel. Din liskema issa da[let fit-tielet sena tag[ha. Ta’ kull ;img[a qed jibbenefikaw 31,000 tifel u tifla minn 135 skola primarja tal-Gvern, tal-Knisja u skejjel privati, fejn kull tifel u tifla qed jing[ataw kontenitur mimli frott jew [axix. G[al din is-sena skolastika qed ikunu investiti €350,000 biex
tfal ta’ bejn it-3 snin u l-10 snin ji;u m[ajra jieklu aktar frott u [axix b[ala parti middieta tag[hom. Din l-inizjattiva hi ko-finanzjata millUnjoni Ewropea b’rata ta’ 75% u 25% minn fondi Nazzjonali. {axix u frott lokali
Meta wie[ed iqis il-benefi//ji kollha li jista’ jikseb mill-konsum ta’ frott u [axix u meta wie[ed iqis l-g[a]la u l-kwalità tal-prodott lokali, allura bilfors irid jappella, mhux biss g[al aktar konsum ta’ [axix u frott, i]da wkoll li dawn ikunu prodotti lokali.
Ma na[sibx li hemm lok g[al [afna dubju, illum kul[add hu konvint li prodott lokali hu aktar ;enwin. Tajjeb li wie[ed isegwi wkoll il-produzzjoni ta’ prodotti lokali. B’hekk jitg[allem aktar dwar dak li jkun qed jikkonsma. G[al dan il-g[an, qed ikunu organizzati wkoll numru ta’ farm visits fejn it-tfal jaraw u jmissu b’idejhom kif jikber il-frott u l-[axix li huma jieklu. Dan mhux biss jg[inhom jikkunsmaw aktar il-frott u l-[axix i]da wkoll jo[loq aktar lapprezzament lejn il-[idma tal-bdiewa u r-ra[[ala li b’tant dedikazzjoni, ja[dmu biex ta’ kuljum joffru lillkonsumaturi prodott lokali frisk u ;enwin. Festa Frawli
Jekk hemm vetrini mill-
minn Philip Mifsud Philip.Mifsud@ pmaperiti.com
aqwa ta’ prodott agrikolu lokali frisk u ;enwin, Festa Frawli fl-Imgarr ]gur li hi wa[da minnhom. Din l-attività saret appuntament ta’ kull sena u tkun mistennija minn [afna. Din issena l-Festa Frawli fl-Imgarr se ssir fil-15 ta dan ix-xahar, b[all-biera[ [mistax o[ra. Irrid nie[u l-okka]joni biex nawgura su//ess bil-quddiem lill-organizzaturi ta’ din lattività li nafhom personalment u naf kemm ja[dmu. In[e;;i;kom ukoll biex nhar il-15 ta’ April i]]uru l-Im;arr ghal din il-festa kbira ta’ prodott agrikolu lokali.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
Fil-qosor
Lejn prezz rekord tal-petrol
IR-RENJU UNIT: Il-prezz tal-petrol fir-Renju Unit din il;img[a mistenni jil[aq rekord hekk kif in-nies qed ja[]nu lpetrol min[abba strajk imminenti ta’ dawk li jqasmu l-petrol lill-pompi. Xi pompi tal-petrol di;à ]iedu l-prezz hekk kif [afna familji fil-pajji] jmorru g[al btala bil-vettura privata tag[hom. Il-pompi tal-petrol qed ikollhom jixtru petrol aktar g[oli u j[allsu aktar g[at-trasport. Il-;img[a li g[addiet, wie[ed minn kull [ames pompi tal-petrol spi//aw bla provista. Dan beda wara li l-Gvern b[ala prekawzjoni min[abba l-possibbiltà ta’ strajk, [e;;ew in-nies ja[]nu l-petrol.
Taxxi biex jevitaw li jispi//aw b[all-Gre/ja I?-?INA: Waqt li kien fuq ]jara fi/-?ina, il-Prim Ministru Taljan Mario Monti tenna li l-mi]uri ta’ awsterità li qed ikunu introdotti qed isiru biex il-pajji] jevita li jispi//a fl-istess sitwazzjoni tal-Gre/ja. Hu insista li l-familji Griegi huma f’sitwazzzjoni ferm ag[ar minn dawk Taljani. Monti stess ammetta li l-mi]uri huma iebsa imma me[tie;a fis-sitwazzjoni pre]enti. Kandidat g[all-Fratellanza Musulmana
L-E:ITTU: G[ad-differenza ta’ dak li kienet qed issostni s’issa, il-Fratellanza Musulmana [abbret li Khairat alShaterd, Deputat Kap tal-moviment kien se jikkontesta lelezzjoni Presidenzjali. S’issa l-grupp kien qed jg[id li ma kienx se jikkontesta. Il-grupp qal li biddel fehmtu wara li ra min kien se jikkontesta u wara li fil-Parlament, il-grupp, ta[t l-isem tal-Partit tal-:ustizzja u l-Libertà, ma setax iwettaq ittalbiet tar-rivoluzzjoni li kien hemm fl-E;ittu.
Iba[[ar lejn il-Malasja
Il-vapur lussu] tal-passi;;ieri, Azamara Quest, b’600 passi;;ier abbord, qed iba[[ar lejn il-port ta’ Borneo filMalasja ta[t skorta militari Amerikana u Filippina wara li qatta’ ;urnata fil-mira ta’ pirati wara li l-magni waqfu ja[dmu wara nar fihom barra l-kosta tal-Filippini. Il-vapur seta’ jba[[ar wara li tran;at il-[sara f’magna minnhom i]da ma kienx hemm provista ta’ ilma jew air conditioning abbord. La darba l-vapur jitrakka fil-port ta’ Sandakan, il-vja;; se jit[assar u l-passi;;ier se jintbag[tu lura pajji]hom. Il-vapur kien fuq vja;; ta’ 17-il ;urnata li beda ;img[a ilu minn Hong Kong. Kwa]i 200 mejta
Il-LIBJA: :img[a ;lied fin-Nofsinhar tal-Libja bejn tribujiet avversarji [alla 150 persuna mejta skont uffi/jali talGvern Libjan li issa rnexxielhom jinnegozjaw waqfien mill;lied. Il-;lied se[[ f’Sabha bejn il-grupp etniku tat-Tibu, li ori;inarjament huma mi/-Chad, u ;ellieda minn Sabha. Apparti l-mejta, kien hemm ukoll 395 persuna li ndarbu, xi w[ud b’mod gravi. Taxxa fuq l-ivvja;;ar
IR-RENJU UNIT: It-taxxa fuq l-ivvja;;ar bl-arju mirRenju Unit, mag[rufa b[ala ADT, ilbiera[ ]diedet bi 8 filmija biex issa g[al titjiriet short-haul hi ta’ 13-il Lira Sterlina u dawk ta’ aktar minn 6,000 kilometru dan issa hu ta’ 92 lira Sterlina. Dan fil-ka] tal-ir[as prezz g[al biljett talajru.
MJANAMAR> Partitarji tal-Lega Nazzjonali g[ad-Demokrazija (NLD) ji//elebraw b’ritratt tal-mexxej tag[hom Aung San Suu Kyi, rebbie[a tal-Premju Nobel g[all-pa/i, hekk kif kienet eletta fil-Parlament f’elezzjoni storika u l-ewwel wa[da li l-NLD t[alliet tikkontesta mill-1990. Kyi qattg[et [afna minn dawn l-a[[ar 20 sena ta[t arrest fid-dar tag[ha min[abba l-isforzi favur id-demokrazija. (ritratt Reuters)
IL-VATIKAN
Il-Papa jinsisti favur l-g[aqda Il-Papa tkellem dwar ilb]onn ta’ g[aqda hekk kif ilbiera[ ta bidu g[a/-/elebrazzjonijiet tal-:img[a lMqaddsa f’{add il-Palm quddiem ba[ar ta’ nies fi Pjazza San Pietru minkejja temp xitwi. Hekk kif irritorna minn ]jara ta’ sitt ijiem fil-Messiku u Kuba, il-Papa s-Sibt kien infurmat li t-tmexxija Komunista f’Kuba kienet a//ettat it-talba tieg[u li din is-sena tiddikjara l-:img[a lKbira b[ala festa pubblika. F’omelija mfassla madwar l-istorja tad-d[ul ta’ :esù Kristu f’:erusalemm, ;img[a qabel ma kien imsallab, ilPapa qal li l-qofol ta/-/elebrazzjonijiet tal-G[id kien iddestin komuni tal-umanità. Hu ddedika parti kbira talomelija li]-]g[a]ag[ fejn [e;;hom biex jag[tu mer[ba lil Kristu f’[ajjithom bl-istess mod li n-nies ta’ :erusalemm kienu g[amlu lil Kristu. “Jalla {add il-Palm ikun ;urnata ta’ de/i]joni
g[alikom, id-de/i]joni li tg[idu iva lill-Missierna u li ssegwuh it-triq kollha” qal ilPapa. Il-Papa, li fis-16 ta’ April jag[laq 85 sena u li lbiera[ deher mistrie[ minkejja li g[adu ;ej minn vja;; ta’ sitt ijiem fil-Messiku u Kuba, b[alma ji;ri kull sena se jkollu ;img[a impenjattiva.
Jalla {add il-Palm ikun ;urnata ta’ de/i]joni g[alikom Il-festa ta’ {add il-Palm tag[ti bidu g[all-:img[a Mqaddsa li twassal g[allG[id, l-aktar festa importanti tal-Knisja Kattolika. Il-{amis, il-Papa se ji//elebra ]ew; quddisiet filVatikan u matul wa[da minnhom se ja[sel u jbus saqajn 12-il ra;el, f’;est li jfakkar l-umiltà ta’ Kristu
lejn l-Appostli fil-lejl qabel ma nqatel. Fil-:img[a l-Kbira, il;urnata li tfakkar il-kru/ifissjoni ta’ Kristu, il-Papa se jmexxi servizzi fil-Vatikan qabel ma jmexxi l-pur/issjoni tradizzjonali tal-Via Crucis madwar il-Kolossew f’Ruma. Il-:img[a Mqddsa til[aq ilqofol tag[ha f’{add il-G[id meta jkun /elebrat l-irxoxt ta’ kristu u l-Papa jag[ti l-barka Urbi et Orbi u messa;;i b’diversi lingwi. Il-pass li Kuba ddikjarat il:img[a l-Kbira festa pubblika hi sinifikanti partikularment peress li f’[afna pajji]i Ewropej kif ukoll fl-Amerika Latina din m’hix festa. Wa[da mill-miri tal-vja;; talPapa f’Kuba kienet li jag[ti spinta lill-Knisja Kattolika hemmhekk li kienet imwarrba fi 30 sena ta’ atei]mu uffi/jali u li ntemm biss fl-1992. Il-Gvern Kuban qal li issa se jkun de/i] jekk il-:img[a l-Kbira tkunx festa permanenti jew le.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11 IS-SIRJA
Assad imwissi g[al darb’o[ra Pajji]i tal-Punent u G[arab komplew i]idu l-pressjoni fuq il-Presdient Sirjan Bashar al-Assad fost dubji kbar kemm se j[addan pjan biex jintemm it-tixrid taddemm fis-Sirja. I]da dawn ]ammew pass lura milli jarmaw uffi/jalment ir-ribelli kif ukoll jag[tu g[arfien s[i[ lill-kunsill tal-oppo]izzjoni Fil-ftu[ tal-konferenza f’Istanbul tal-”{bieb tasSirja”, il-Prim Ministru Tork Tayyip Erdogan qal lill-rappre]entanti ta’ sebg[in pajji] li hemm b]onn li jintlaqg[u t-talbiet le;ittimi tal-poplu Sirjan minnufih. Hillary Clinton, isSegretarju tal-Istat Amerikan, min-na[a tag[ha [e;;et lir-re;im Sirjan biex iwaqqaf l-offensivi militari kollha minnufih inkella kien se j[abbat wi//u “ma’ konsegwenzi serji.” Hi qalet li l-Istati Uniti kienet qed tipprovdi tag[mir g[all-komunikazzjoni u g[ajnuna o[ra lill-attivisti kontra Assad u kkritikat lil Assad talli mhux qed jimxi skont pjan ta’ pa/i propost minn Kofi Annan, il-mibg[ut internazzjonali g[as-Sirja.
Refu;jati Sirjani waqt dimostrazzjoni fil-kapitali tal-:ordan Amman kontra r-re;im tal-Presdient Bashar al-Assad (ritratt Reuters)
Dan minkejja li aktar minn ;img[a ilu qal li kien se jag[mel dan. L-Istati Uniti u pajji]i G[arab qed jissuspettaw li din kienet biss mossa ta’ Assad biex jiggwadanja ]]mien u [e;;ew lil Annan
biex jag[ti ultimatum jekk jibqa’ ma jkunx hemm waqfien mill-;lied. Quddiem is-sala tal-konferenzi kien hemm protesta minn partitarji ta’ Assad li xejru bnadar Sirjani, ?ini]i u Russi – dawn i]-]ew; pajji]i
tal-a[[ar qed jimblukkaw kull sforz g[al mi]uri [orox fin-NU kontra Assad. Dan hekk kif il-;lied kompla bla waqfien b’rapport talag[ar ;lied matul il-;urnata tal-{add fil-Majjistral u lLvant tas-Sirja.
Fi ftit aktar minn sena, inNU tikkalkula li 9,000 persuna nqatlu mill-forzi ta’ Assad filwaqt li skont irre;im ta’ Damasku, ir-ribelli qatlu aktar minn 3,000 membru tal-forzi tas-sigurtà.
SPANJA
Il-miri tal-i]bilan/ jibqg[u sfida serja
Il-Gvern Spanjol xorta wa[da se jsibha diffi/li biex jilqa’ l-miri tal-i]bilan/ minkejja l-qtug[ enormi m[abbar g[all-Ba;it. Dan meta kollox jindika li lawsterità se tibqa’ t[oll u torbot anki g[all-2013, bil-pajji] qed jiffa//ja l-isfidi serji li jinkludu ri/essjoni. Spanja – ir-raba’ l-akbar ekonomija taz-zona ewro – ilha fl-attenzjoni tas-swieq mindu ]viluppat il-kri]i taddjun fost ir-riperkussjonijiet tal-bailouts (fuq il-livell talGre/ja). Dan minbarra linkwiet li l-img[axijiet fuq id-djun tal-pajji] kapa/i jil[qu
livelli insostenibbli f’ka] li tonqos il-fidu/ja tal-investituri fuq ba]i konsistenti. Intant, l-Ewropa laqg[et tajjeb l-a[bar li l-Gvern talPrim Ministru Spanjol Mariano Rajoy g[andu jaqta’ 27 biljun ewro mill-ba;it g[all-2012 u fejn (anki) se jimplimenta l-mi]uri talawsterità stori/i. Spanja tinsab ta[t pressjoni biex din is-sena tnaqqas li]bilan/ bi 3.2 punti per/entwali, i]da l-miri inkwistjoni je[tie;u l-awsterità profonda min-na[a tar-re;juni u li mhix iggarantita. Hemm imbag[ad ir-riformi g[as-sistema tal-;id
so/jali li qed tbati l-pi] talakbar qg[ad fost il-pajji]i talEwropa minbarra l-[ti;iet ta’ poplu li qed jikber fl-età. G[aldaqstant – u filwaqt li l-Gvern ta’ Rajoy jista’ jil[aq it-tragwardi tieg[u – l-ekonomisti ma jeskludux il-potenzjal ta’ problemi mir-re;juni u mill-ba;it g[as-sigurtà so/jali. Dawn l-ekonomisti anki g[andhom l-impressjoni li l-Gvern Spanjol introdu/a ba;it li jista’ jmexxi i]da li flistess [in i[alli lil kul[add f’sitwazzjoni daqsxejn diffi/li. L-awtoritajiet re;jonali ta’ Spanja – li jag[mlu tajjeb
g[al madwar nofs l-infiq talba;it – iridu jaqtg[u li]bilan/i tag[hom bin-nofs g[al din is-sena. G[alissa ma ng[atawx wisq dettalji dwar kif il-qtug[ imminenti g[andu jaffettwa lir-re;juni u g[ad mhux /ar jekk is-sbatax-il komunità Spanjoli jridux ‘i[allsu’ g[allawsterità ta’ Madrid. I]da jekk hemm [a;a /erta hi li r-re;juni, li jikkontrollaw il-finanzi tas-sistemi tas-sa[[a u l-edukazzjoni, se jkunu m;ieg[la jwettqu l-qtug[ li ]gur m’g[andux jin]el tajjeb ma’ poplu li aktar qed jesprimi rabja g[al dawn il-jiem ta’
sagrifi//ju u in/ertezza. Dan meta nhar il-{amis se[[ew il-konfronti vjolenti bejn dimostranti u pulizija flibliet Spanjoli fejn spikkat ilfrustrazzjoni popolari talli lGvern naqas milli jindirizza lqg[ad ta’ 23 fil-mija li hu log[la fl-Ewropa. Il-Gvern Spanjol din issena qed ja[seb biex ji;;enera mat-12.3 biljun ewro u g[alkemm il-Prim Ministru Rajoy qal li hu kontra ]ieda fit-taxxi, din il-[a;a wkoll tista’ ssir inevitabbli f’ka] li l-mi]uri m[abbra ma jnaqqsux l-i]bilan/ nazzjonali.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI
Ikomplu l-protesti kontra qtil u li;i kontroversjali Fl-Istati Uniti partikularment fi Florida b[alissa hemm polemika ta[raq [afna dwar li;i kontroversjali li kienet introdotta kif ukoll dwar qtil ta’ ]ag[]ug[ li nqatel xahar ilu. Fi Florida hemm issa din illi;i mag[rufa b[ala “Stand Your Ground” li tag[ti libertà kbira lil dak li jkun li ju]a lforza letali meta jqis li [ajtu tkun mhedda. Il-li;i kienet introdotta seba’ snin ilu u hi mag[rufa wkoll b[ala “Shoot First Law” peress li tag[ti protezzjoni minn passi kriminali jew /ivili lil dawk li jsostnu li a;ixxew f’difi]a personali wara sparatura jew in/ident vjolenti. Il-li;i tg[id li persuna mhix obbligata tirtira minn post fejn g[andhom dritt legali jkunui u g[andhom id-dritt ju]aw forza letali jekk hemm ra;uni bi]]ejjed li jindikaw li huma jew persuni o[ra jkunu f’periklu.
Issa fi Frar kien hemm ka] fejn Trayvon Martin, ta’ 17-il sena, inqatel minn George Zimmerman ta’ 28 sena, membru ta’ neighbourhood watch f’Sanford fi Florida u lPulizija ma [adet ebda passi kontrih min[abba din il-li;i. Hu sostna li Martin [ebb g[alih imma issa qed ife;;u indikazzjonijiet li Martin ma kien qed jag[mel xejn [a]in u aktarx inqatel sempli/ement g[ax kien iswed u miexi f’post fejn kien hemm xi serq fil-passat minn residenzi. Dwar il-ka] f’dawn l-a[[ar ;ranet tkellem anki lPresident Barack Obama li qabbel lil Martin ma’ iben li qatt ma kellu u [e;;e; lillAmerikani biex jg[arblu lkuxjenza tag[hom. Qed isiru wkoll protesti ta’ kull jum u l-ikbar wa[da saret nhar il-{add fi Sanford u li g[aliha attendew diversi personalitajiet Amerikani.
IL-KANADA
Ti]died l-età pensjonabbli Dawk eli;ibbli g[al dik li fil-Kanada hi mag[rufa b[ala l-Old Age Security Benefit se ti]died minn 65 sena g[al 67 sena b[ala parti mill-Ba;it ;did tal-Gvern Il-Ba;it li g[adu kemm kien ippre]entat jelenka 5.2 biljun Dollaru Kanadi] fi qtug[ flinfiq tal-Gvern. Apparti tnaqqis fl-infiq f’diversi setturi fosthom dak tas-sa[[a, ilGvern ukoll mhux se jkompli jo[ro; il-Canadian Penny. Pass li bih se jiffranka 11-il miljun Dollaru Kanadi] kull sena. Il-bidla fl-età pensjonabbli mhix se teffettwa dawk ilKanadi]i li b[alissa g[andhom aktar minn 54 sena u se tid[ol fis-se[[ mill-2023. Meta [abbar il-Ba;it, ilMinistru tal-Finanzi Kanadi] Jim Flaherty qal li l-Kanada kienet inbidlet u l-Kanadi]i kellhom [ajja aktar b’sa[[itha
u kienu qed jg[ixu aktar fit-tul u g[alhekk ma’ dan g[andha tinbidel ukoll l-età pensjonabbli. Fost il-qtug[ li t[abbar hemm g[al 19,200 impjieg fis-settur pubbliku li minnhom 600 huma f’livell e]ekuttiv kif ukoll qtug[ ta’ biljun dollaru fil-qasam militari. Flaherty qal li [afna pajji]i fil-Punent huma f’sogru li lekonomija tag[hom se tmur lura filwaqt li fil-Kanada hemm opportunità rari li lpajji] jitpo;;a f’po]izzjoni biex l-ekonomija ti]viluppa sew. Filwaqt li l-ekonomija Kanadi]a ma tantx batiet filkri]i ekonomika internazzjonali, din ma [elsithiex mittaqlib ta’ dan l-a[[ar min[abba d-dejn li akkumulaw gvernijiet g[alkemm tag[ha hu l-aktar baxx fost ilpajji]i tal-G-7.
Ir-RENJU UNIT> Fl-isfond jidher il-bini ;did li qed jiddomina f’Londra, ix-Shard, xog[ol il-perit Renzo Piano. Fi tmiem il-;img[a tpo;;iet l-a[[ar bi//a azzar fuq il-bini biex hekk issa dan il-bini la[aq it-tul finali tieg[u ta’ 310 metru. Dan hu l-og[la bini fl-Unjoni Ewropea u x-xog[ol fuqu mistenni jistlesta f’Mejju. (ritratt Reuters)
L-ITALJA
Il-Knisja tiret kumpanija multinazzjonali Industrjalist ewlieni Taljan [alla fil-wirt tieg[u l-kontoll s[i[ tal-kumpanija multinazzjonali tieg[u lill-Kurja ta’ Bologna. Michelangelo Manini li miet fis-17 ta’ Marzu fl-età ta’ 50 sena [alla l-kumpani-
ja FAAC, li tipprodu/i shutters awtomati/i ta’ kull tip, lill-Knijsa. Din il-kumpannija fl-2010 kellha d[ul ta’ 214 miljun ewro u g[andha 12-il impjant madwar lEwropa. Milli jidher, it-testment
kien sar fl-1992 u qatt ma nbidel. Il-Kurja ta’ Bologna qalet li kienet se tag[mel u]u minn dan il-wirt skont id-dutrina so/jali tal-Knisja u skont illi;ijiet tal-Knisja Kattolika u skont il-b]onn tal-komunità.
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
13
Reb[iet kbar g[al Hibs u Mosta
MILL-PROGRAMM REPLAY
Il-Kunsill tal-MFA se jiddiskuti l-ka] ta’ Norve;ja v Malta Mill-programm Replay talbiera[ intqal li waqt il-laqg[a tal-Kunsill tal-MFA skedata g[al nhar it-Tlieta wara nofsin[ar, fost il-temi li se jkunu diskussi hemm il-ka] marbut mal-log[ba Norve;ja-Malta, kif ukoll ]viluppi dwar lasso/jazzjoni tal-plejers. Hu mifhum li l-MFA se tinforma u tispjega lill-klabbs id-de/i]joni biex l-investigazzjoni dwar Norve;ja-Malta tintbag[at lill-UEFA [alli lorganu tal-Kontroll u dDixxiplina jie[u l-passi ne/essarji. Rigward l-asso/jazzjoni talplejers, wara li din g[amlet it-
tibdil ne/essarju fl-istatut tag[ha, issa se ssir diskussjoni fil-Kunsill biex isir qbil dwar x’relazzjoni futura g[andu jkun hemm bejn l-MFA u l-Malta Football Players Association. Intant sorsi fi [dan il-klabb ta’ Hibernians ikkonfermaw ma’ Replay li waqt l-a[[ar laqg[a tal-E]ekuttiv tal-MFA, li saret nhar l-Erbg[a wara nofsin[ar, kien diskuss ilvideo evidence ta’ ;est partikulari mill-Bra]iljan, Jackson Lima waqt il-konfront Hibernians vs Birkirkara. Hu mifhum li dan il-ka] issa se jitressaq qud-
diem il-Bord tal-Kontroll u dDixxiplina. Fil-programm intqal ukoll li s-sit elettroniku uffi/jali ta’ Cagliari Calcio, nhar il:img[a filg[axija rraporta li l-MFA kitbet lill-president Massimo Cellino fejn offriet id-disponibbiltà li tospita llog[ob li jmiss ta’ Cagliari fil-kampjonat Serie A. Il-formazzjoni Sarda mhux se tit[alla tospita l-a[[ar erba’ partiti f’darha, dan min[abba li b[alissa nofs lIstadio Sant’Elia huwa mag[luq min[abba xi xog[lijiet li qed isiru. L-istadium b[alissa jesa’ biss
14,500 spettatur. Skont ir-regolamenti tasSerie A, l-istadium irid talinqas jilqa’ 20,000 spettatur. Huwa improbabbli li l-offerta tal-MFA tkun milqug[a g[aliex l-istadium f’Ta’ Qali jesa’ biss 17,000 spettatur. La[[ar erba’ konfronti home ta’ Cagliari huma kontra Inter, Catania, Chievo u Juventus. Fl-ittra tag[ha l-MFA
g[amlet ukoll stedina lil Cagliari biex ji;u Malta g[al training camp qabel il-bidu tal-kampjonat u anke jilag[bu kontra t-tim nazzjonali Malti.
?IKLI}MU – TOUR TA’ MALTA
Programm
Illum Victor Tedesco Stadium
6pm Tarxien v {amrun 8.15pm Qormi v Mqabba Kif Jinsabu Championship Pool L R D T F K Pt Valletta Hibs B’Kara Floriana Sliema W Balzan Y
26 20 5 1 26 18 6 2 26 12 4 9 26 13 6 7 26 8 13 5 26 9 5 12
Relegation Pool Qormi {amrun S Mqabba Mosta Tarxien R M’Xlokk
25 10 25 7 25 7 26 7 25 7 26 4
2 13 5 13 5 13 6 13 3 15 2 20
64 63 40 38 39 35
20 19 32 27 32 51
38 35 26 24 20 17
37 40 28 30 29 28
39 55 44 41 45 66
18 14 16 16 15
9
Ri]ultati Lokali
Giuseppe Disalvo u Rachel Armitage rebbie[a tat-Tour ta’ Malta Giuseppe Disalvo (GS Napoli) u Rachel Armitage (London Dynamo Team) huma r-rebbie[a overall fil-kategoriji ewlenin tat-18-il edizzjoni tatTour ta’ Malta li ntemm il-{add filg[odu bir-raba’ u l-a[[ar stage, li kien jikkonsisti minn time trial ta’ 12-il kilometru fuq il-Bypass ta’ {a]}ebbu;. I]-]ew; /iklisti bdew l-a[[ar stage b[ala overall leaders u ]ammew posthom minkejja li Disalvo lanqas biss spi//a mal-ewwel tlieta u Armitage ;iet it-tielet fil-kategorija femminili. Ma kien hemm ebda sorpri]i fi]]ew; kategoriji l-o[ra hekk kif Stefan Schumacher (Christina Watches Onfone) irre;istra [in e//ellenti ta’ 15’41” fil-kategorija Pro Elite, li kien 57 sekonda aktar veloci mit-tieni klassifikat fil-kategorija, sie[bu tat-team Rasmus Gulhammer. B’hekk Schumacher ikkonferma l-ewwel post
Il-Kampjonat Premier kompla l-biera[ b’]ew; log[biet, wa[da mi/-Championship Pool u lo[ra mir-Relegation Pool. Fi]-]ew; log[biet kien hemm ir-reb[iet kbar ta’ Hibernians fuq Balzan Youths 4-1, u ta’ Mosta fuq Marsaxlokk 5-1. Bissa[[a ta’ din ir-reb[a Hibernians ]ammew il-pass ma’ Valletta bil-Beltin igawdu vanta;; ta’ tliet punti filqu//ata. B’hekk tkompli tikber flimportanza l-log[ba ta’ bejn Valletta u Hibernians fi tmiem il-;img[a d-die[la. Fil-log[ba l-o[ra Mosta kellhom reb[a fa/li ta’ 5-1 kontra Marsaxlokk li issa jidhru destinati li sta;un ie[or jilag[bu filKampjonat tal-Ewwel Divi]joni. Ir-reb[a ta’ Mosta kompliet g[amlet ir-Relegation Pool ferm in/ert fejn huma ta’ importanza kbira l-log[biet tal-lejla.
fil-kategorija. Giuseppe Disalvo spi//a biss ir-raba’ fil-kategorija Elite, wara Francesco Pizzo (ASD Mr Bianco), Salvo Coco (ASD Mr Bianco) u Salvatore Casi (Omnia Sport), li spi//aw fl-ewwel tliet postijiet f’dik l-ordni. Imma huwa xorta wa[da baqa’ fl-ewwel post biex ;ie dikjarat rebbie[ tat-Tour. Fil-kategorija femminili, Rachel Armitage kellha tikkuntenta bit-tielet post fit-time trial, wara Eliena Eggl (Bike Aid Germany) u Lona Sewell (GB Cycles) li spi//aw fl-ewwel ]ew; postijiet, imma hija wkoll ]ammet lewwel post b[ala r-rebbie[a femminili tat-Tour. Anke fil-kategorija tal-Masters, Ettore Pierini (PMG Bike) ;ie dikjarat rebbie[ overall minkejja li l-{add spi//a r-raba’. Fost l-ewwel tlieta kien hemm i/-
/iklista Malti Joe Bonello (Team Greens) li spi//a t-tieni wara r-rebbie[ Jon Lewis (Charlotteville), waqt li Ralph Carter (London Dynamo Team) kiseb it-tielet post. F’dak li g[andu x’jaqsam ma’ kif marru /-/iklisti Maltin, Chris Gatt (Team Greens) kiseb l-a[jar [in flElite, segwit minn Maurice Formosa (The Cyclist CC) it-tieni u Steve Sciberras (Mosta AF Sign Studio) ittielet. David Galea (The Cyclist CC) kien l-ewwel Malti fil-Masters bi]]ew; /iklisti ta’ Team Greens, Brian Magri u Joe Bonello t-tieni u t-tielet rispettivament. Stephania Magri (GB Cycles) kienet l-a[jar ciklista femminili Maltija, segwita fit-tieni u t-tielet post mi]-]ew; /iklisti ta’ Team Greens Danica Bonello Spiteri u Marie Claire Aquilina.
Football Premier
Mosta v M’Xlokk Balzan Y v Hibs
5-1 1-4
Dingli S v St.George’s Naxxar L v }ejtun C
2-0 2-1
Xg[ajra T v Marsa M;arr U v Kalkara Fgura v Mdina Swieqi v Pembroke G[axaq v Mtarfa
1-0 4-3 2-1 0-0 3-0
B’Bu;a T v Cospicua ST Floriana A v Mqabba A
3-0 1-0
Young Stars v Rabat White Hart v Hotsticks
4-3 2-0
Div I
Div III
IASC KO Kwarti Finali
Hockey Div I
Basketball R;iel Div I Si;;iewi v Athleta Div II KO Final Depiro v Si;;iewi Nisa
69-64 40-56
Hibs v Starlites Loyola v Depiro
85-31 44-64
La Salle v Luxol Kavallieri v Aloysians
26-14 24-27
Luxol v Kavallieri Phoenix v Aloysians
8-6 13-11
Handball R;iel Nisa
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
14 Sport
Mig Of The Wood jidher jaqsam il-linja finali fl-ewwel post
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Mig Of The Wood fi klassi g[alih fit-Tazza l-Kbira Minn Kenneth Vella
Fil-korsa tal-Marsa l-biera[ ni]el is-siparju fuq l-edizzjoni 2012 tat-Tazza l-Kbira, bilfinali li saret fuq distanza twila ta’ 2640m u li fiha [are; rebbie[ Mig Of The Wood misjuq minn Noel Baldacchino. B’hekk dan irnexxielu jnaqqax ismu fuq din it-tazza presti;ju]a. Din il-finali kienet tag[mel parti mis-sbatax-il laqg[a talista;un fuq tmien ti;rijiet tattrott. B’kollox [dax kienu ]]wiemel li [adu sehem filfinali tat-Tazza l-Kbira wara li fl-a[[ar jiem ;ie skra//jat il-popolari u wie[ed mi]]wiemel kwotati Livi
Cantona wara li kien we;;a’ ftit. Qabel il-bidu tal-finali saret ukoll parata mill-finalisti u dawn kienu mmexxija minn ]ew; rebbie[a tal-passat, Uquito d’Orphee u James de l’Iton. Kif kien mistenni kien Nuage de Bourgogne (Charles Camilleri) l-aktar velo/i wara l-karozza tat-tluq. Dan minnufih feta[ vanta;; ta’ nofs tul minn Mig Of The Wood (Noel Baldacchino) u Nabab du Chatelet (Redent Magro). It-ti;rija ]ammet dan l-andament sa madwar 600m mittmiem, sakemm min-na[a ta’ wara beda tiela’ javvanza
wkoll ]iemel kwotat ie[or True Q (Shawn Portelli). Din idde/i]joni waslet biex il-finali saret ferm velo/i u fl-a[[ar metri Nuage de Bourgogne kellu jaffronta l-attakk ta’ Mig Of The Wood (Noel Baldacchino) li qab]u biex [a l-ewwel reb[a tas-sena. Nuage de Bourgogne kellu jikkuntenta bit-tieni post filwaqt li Mystere d’Urfist (Rodney Gatt) u Nelson du Val (Salvu Cutajar) spi//aw tajjeb ukoll fit-tielet u r-raba’ post rispettivament. Mig Of The Wood kellu medja ta’ 1.15.4” fil-kilometru. Fi tmiem il-finali is-sidien ta]-]iemel rebbie[ is-Sinjuri
Carmelo Micallef u Melvin Grixti u Noel Baldacchino mhux biss ir/ivew it-trofew i]da anki premju ta’ €2600. Il-prezentazzjoni tmexxiet mis-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport Clyde Puli u minn Svetlana Bukova, f’isem il-kumpanija Dragonara Casino Lounge and Bistro fil-pre]enza ta/Chairman tal-Malta Racing Club Dr Matthew Brincat u uffi/jali o[ra tal-istess club. Fl-ewwel ti;rija tal-klassi Gold, id-debuttant Fran/i] Quid de la Nuette (Mark Desira) kien kontinwament flewwel post u rnexxielu jie[u l-ewwel reb[a fi xtutna bi ftit
Ir-ri]ultati kollha
Mig Of The Wood wera progress kbir Mitlub jikkummenta fi tmiem il-finali dwar is-su//ess ta’ Mig Of The Wood, Noel Baldacchino qal li wara li fl-a[[ar ;imag[tejn i]-]iemel kellu xi diffikultajiet fil-preparazzjoni tieg[u, grazzi g[all-impenn tieg[u u tat-trainer ta]-]iemel irnexxielu jsib l-aqwa forma fil-finali. “Waqt it-ti;rija dde/idejt li n[alli kollox g[alla[[ar metri u dde/izjoni li [adt tatni rri]ultat mixtieq,” ikkonkluda Baldacchino.
– Noel Baldacchino, sewwieq
minn Knockout Molar (Charles Camilleri). Warajhom da[lu wkoll Reado November (Rodney Gatt) u Dialect Af Prinfo (Redent Magro). Simili kienet it-tieni ti;rija tal-istess klassi, b’Noel Baldacchino jpo;;i lil Orlando Tejy quddiem sa mill-bidu nett tat-ti;rija u dan ]amm l-ewwel po]izzjoni sala[[ar biex [a t-tieni reb[a sta;onali minn Osiris des Kids (Clint Vassallo). L’As de Seuilly (Charles Debono) u Delicious Brother (Christian Xerri) spi//aw flimkien fit-tielet post. G[al Baldacchino din kienet ukoll it-tieni reb[a tal-programm.
I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2640m. 1. Rybo Patzie (S. Vella) {in – 3.28.3” (1.18.9”) 2. Pronto du Lys (J. Carabott) 3. Upptillbevis (J. Farrugia) 4. Luriga Liz (G. Attard) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Owens Kin (I. Carabott) {in – 3.27.2” (1.18.5”) 2. Niko de Chamant (V. Fenech) 3. Judon du Cap Vert (N. Baldacchino) 4. Joker Pitstop (C.
– 2640m. 1. Quid de la Nuette (M. Desira) {in – 3.26.8” (1.18.3”) 2. Knockout Molar (C. Camilleri) 3. Reado November (R. Gatt) 4. Dialect Af Prinfo (R.
III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Orlando Dix (T. Mallia) {in – 3.30.7” (1.19.8”) 2. Pedros A u Top (B. Zammit) 3. Super Spot (J. Muscat) 4. Willesden Hanover (A. Farrugia) IV Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Obelix Blue (S. Vella) {in – 3.27.7” (1.18.7”) 2. King de Bourdenay (C. Camilleri) 3. Noli de Marray (P. Spiteri) 4. Napol de Mai (R.
Dragonara Casino Lounge and Bistro t-Tazza l-Kbira. Klassi Open. Dist – 2640m. 1. Mig Of
Camilleri)
Cassar)
V Ti;rija. Klassi Gold. Dist
Magro)
VI Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Lord Of Rush (L. Ghigo) {in – 3.25.3” (1.17.7”) 2. Delvin Brodde (J. Farrugia) 3. Pared An Hoel (I. Bilocca) 4.Ygor Of Pass (T. Demanuele) VII Ti;rija. Finali
The Wood (N. Baldacchino) {in – 3.19” (1.15.4”) 2. Nuage de Bourgogne (C. Camilleri) 3. Mystere d’Urfist (R. Gatt) 4. Nelson du Val (S. Cutajar)
VIII Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Orlando Tejy (N.
Baldacchino) {in – 3.21.9” (1.16.2”) 2. Osiris des Kids (C. Vassallo) 3. L’As de Seuilly (C. Debono) Delicious Brother (C. Xerri)
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Sport 15 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI
Dingli jiksbu l-punti b’doppjetta ta’ Azzopardi Minn Christopher Cassar
ST. GEORGE’S ................ 0 DINGLI S. ..........................2
B’]ew; goals skorjati minn Chris Azzopardi fit-tieni taqsima Dingli Swallows g[elbu lil St. George’s f’konfront dirett fin-na[a t’isfel talklassifika. Bis-sa[a ta’ din irreb[a Dingli Swallows fet[u vanta;; ta’ tliet punti fuq St. Patrick li jinsabu qabel la[[ar fil-klassifika, u vanta;; ta’ [ames punti fuq l-istess St. George’s li g[adhom ankrati fl-a[[ar post. G[al Dingli dan kien ri]ultat meritat, ri]ultat li ;ie wara serje ta’ erba’ telfiet konsekuttivi li xe[tu lil dan itteam fi problemi kbar ta’ relegation. I]da l-biera[ Dingli dehru determinati anki kellhom jistennew sat-tieni taqsima biex kisbu l-goals de/i]ivi grazzi g[al Chris Azzopardi li lag[ab wa[da mill-a[jar log[biet tieg[u f’dan lista;un. G[al St. George’s di]appunt ie[or fil-kullana ta’ ri]ultati negattivi li xe[tuhom filpo]izzjoni li jinsabu fiha bi ftit tamiet li jsalvaw. IlBormli]i ilhom ma jiksbu reb[a minn Novembru, bla[[ar reb[a tkun propju kontra Dingli Swallows fl-ewwel round, anki jekk St. George’s ftit tal-jiem ilu ng[ataw reb[a kontra Pietà wara protest. Wara tliet minuti Dingli kellhom l-ewwel /ans tallog[ba meta Porcarai kellu xutt direttament minn freekick jg[addi ftit g[oli. St. George’s kellhom iktar inizjattiva i]da Dingli dejjem kienu perikolu]i fl-azzjonijiet tag[hom. Fit-22 minuta minn korner ta’ Konda, Porcari g[ola fuq kul[add i]da d-daqqa ta’ ras tieg[u g[addiet ftit barra. Ftit minuti wara twe;iba ta’ St. George’s b’azzjoni konfu]a fil-kaxxa ta’ Dingli bix-xutt ta’ Ruiz imxellef minn difensur jg[addi ftit barra. Rocha Dos Santos beda jkun effettiv bil-;irjiet tieg[u g[as-Saints u fit-33 minuta kellu xutt jg[addi ftit barra. Fit-43 minuta /ans tad-deheb g[al Dingli Swallows b’azzjoni personali ta’ Carlos Porcari bix-xutt mill-vi/in tieg[u imdawwar g[al korner minn Ryan Marmara. Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima il-goalkeeper ta’ Dingli Jeffrey Farrugia dawwar f’korner b’diffikultà kross shot ferm perikolu] ta’ Emerson Amaira. Fil-bidu tat-tieni taqsima kienu Dingli li [ar;u a[jar u Porcari da[al tajjeb fil-kaxxa i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn Marmara. Ftit wara Marmara wettaq save millisba[ meta dawwar g[al korner xutt bomba ta’ Konda. Dingli baqg[u jippressaw u
Kurt Formosa ta’ Dingli u Boutahir ta’ St. George’s (Ritratt> Trevor Sollars)
Chris Azzopardi qassam lejn Konda li x-xutt tieg[u /entrali kien salvat minn Marmara. Fit-68 minuta risposta ta’ St. George’s bi freekick mog[ti minn Ruiz li kien salvat minn Farrugia li dawwar g[al korner. Fl-74 minuta Dingli Swallows marru fil-vanta;;. Azzjoni mibdija minn Kurt Pace li sab spazju fid-difi]a avversarja u qassam lejn CHRIS AZZOPARDI li minn qag[da angolata spara l-ballun fir-rokna ta’ fuq taxxibka. Is-Saints dehru ma[suda minn dan il-goal u r-reazzjoni tag[hom kienet wa[da pjuttost konfu]a. I]da tmien minuti mit-tmiem St. George’s kienu ferm sfortunati meta xutt bomba ta’ Jonathan Ruiz stampa malwieqfa bil-goalkeeper Farrugia j[ares. Dingli i]da bdew ikunu perikolu]i fil-kontrattakki u wara li xutt ta’ Porcari kien salvat b’diffikultà minn Marmara, u fid-90 minuta Dingli a//ertaw mir-reb[a meta Porcari qassam lejn CHRIS AZZOPARDI li b’lob sabi[ anti/ipa l-[ar;a talgoalkeeper Marmara biex g[alaq il-log[ba. St. George’s – R. Marmara, D. Zahra, L. Rocha Dos Santos, E. Sevasta, G. Inguanez, H. Schembri, R. Boutahir, A. Bonello (A. Mercieca), E. Amaira, K. Grech (A. Farrugia), J. Ruiz. Dingli S – J. Farrugia, F.
Owusu, K. Pace, R. Micallef, L. Konda, K. Formosa, E. Farrugia, C. Porcari, R. Vella (J. Sapiano), R. Briffa, C. Azzopardi Referee – Sandro Spiteri Naxxar jag[mlu double fuq Zejtun
NAXXAR L. .......................2 }EJTUN C. ........................1
Naxxar Lions g[amlu double fuq }ejtun Corinthians biex reb[u 2-1 bil-goals kollha jaslu fl-ewwel taqsima. Dan ir-ri]ultat kien daqqa ta’ [arta kbira g[all-aspirazzjonijiet ta’ }ejtun li jkomplu blisfida tag[hom g[all-promozzjoni. Ir-reb[a tal-Lions kienet meritata anki jekk mertu kbir fir-reb[a Naxxarija kellu lgoalkeeper tag[hom Justin Spiteri li wettaq serje ta’ saves impressjonanti biex /a[[ad f’iktar minn darba lil }ejtun, li b’hekk ;arrbu ttieni telfa konsekuttiva wara d-di]appunt kontra Bir]ebbu;a fl-a[[ar [ar;a. Naxxar issieltu g[al kull ballun, iddefendew tajjeb [afna u kienu ferm pre/i]i flattakki tag[hom. Bejn dawn i]-]ew; na[at nibtet rivalità kbira fl-a[[ar snin u folla sabi[a attendiet g[al din il-log[ba. L-ewwel taqsima kienet wa[da goffa b’g[add ta’ da[liet skorretti u bir-referee Alan Mario Sant ferm attent biex i]omm illog[ba ta[t kontroll.
Wara 13-il minuta Naxxar fet[u l-iskor. Kien DARREN FALZON li direttamant minn freekick po;;a l-ballun firrokna ta’ fuq tax-xibka g[al goal verament sabi[. Risposta immedjata ta’ }ejtun minn freekick ta’ Edward Azzopardi u daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ Kenneth Abela kienet salvata b’diffikultà minn Justin Spiteri. }ejtun bdew jippressaw bissa[[a biex jiksbu l-goal taddraw u Naxxar kellhom jiddefendu kif setg[u. Fl-20 minuta Kenneth Abela kellu daqqa ta’ ras tmur ftit g[oli i]da fil25 minuta }ejtun kisbu l-goal tad-draw meta minn korner ta’ Andrè Farrugia, il-[ar;a tal-goalkeeper Spiteri ma tantx kienet tajba u KENNETH ABELA bir-ras skorja minn agolu diffi/li. I]da tliet minuti wara Naxxar re;g[u marru filvanta;;. Kien ANDRE DA SILVA li da[al tajjeb filkaxxa fejn twaqqa’ minn Vince Camilleri u mill-11-il metru kien l-istess plejer li spara fir-rokna tax-xibka. L-a[[ar minuti tat-taqsima kienu kollha ta’ }ejtun li xe[tu kollox fl-attakk u resqu qrib b’xutt angolat ta’ Kenneth Abela li kien salvat b’saqajh minn Spiteri u fla[[ar azzjoni kien hemm ta[wid fil-kaxxa Naxxarija bix-xutt finali ta’ Gers Delia jmur ftit barra. Kif bdiet it-tieni taqsima xutt bomba ta’ Edward Azzopardi kien imdawwar
Kif Jinsabu
L R D T F K Pti
Rabat A Melita Pietà H }ejtun C St. Andrews Bir]ebbu;a Naxxar L Vittoriosa S Lija A Dingli S St. Patrick St. Georges
16 11 16 10 18 10 17 9 16 7 18 7 17 6 17 5 17 5 17 5 17 4 18 3
2 3 3 3 2 6 3 5 3 6 2 9 5 6 6 6 4 8 3 9 3 10 4 11
21 31 24 23 20 28 23 23 19 13 14 14
8 35 33 32 30 20 24 28 23 26 23 20 21 21 19 23 18 28 15 32 13 17 17 13
f’korner minn Spiteri. Lazzjonijiet fit-tieni taqsima naqqsu ferm hekk kif illog[ba sta;nat f’nofs ilground bin-Naxxarin jag[lqu kull spazju. G[axar minuti mit-tmiem xutt bomba ta’ Gers Delia u save tajjeb ta’ Spiteri. L-istess Spiteri kien kwa]i mirakolu] ftit wara meta f’ta[wida quddiem il-lasta irnexxielu jsalva x-xutt ta’ Shaun Magro. L-a[[ar assalti ta’ }ejtun ma swew g[alxejn, anzi kienu Naxxar li resqu iktar qrib ittielet goal. }ejtun C – R. Farrugia, A. Farrugia (J.C. Galea), C. Magro, E. Azzopardi, K. Vassallo, V. Camilleri (C. Formosa), N. Filipov, S. Magro, K. Ganchev (D. Grech), K. Abela, G. Delia Naxxar L – J. Spiteri, A. Farrugia, L. Micallef, A. Attard, R. Schembri, H. Lima Siqueira, J. Debono, V. Bellia, M. Maccari, D. Falzon (M. Del Negro), A. Da Silva (O. Agboebina)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
16 Sport
Poker minn Obiefule f’reb[a kbira Mostija minn Simon Farrugia
BOV PREMIER
M’XLOKK (1)
1
C. Cassar, M. Valeriani, S. Borg, J. Brincat, C. Brincat, G. Buttigieg, G. Caruana, J.P. Farrugia, P. Oladatun, T. Templeman, A. Pedrozo Sostituzzjonijiet – J. Xerri flok G. Buttigieg 46 min., S. Eboh flok P. Oladatun 62 min., D. Grech flok J.P. Farrugia 85 min.
5
MOSTA (4)
J. Debono, A.Borg, F. Tisbi, Y. Ossok, A. Cini, J. Bajada, K. Magro, P. Mirceta, D. Falzon, G. Martin, O. Obiefule Sostituzzjonijiet – F. Raimy flok P.Mirceta 72 min., F. Aboulezzm flok J. Bajada 78 min., L. Martinelli flok K. Magro 80 min.
Imwissija – Buttigieg, Templeman (MX) , Mirceta (M) Skurjaw – Bajada 6 min., Obiefule 15 min. pen., 20 min., 28 min., 84 min. (M) , Templeman 36 min. (MX)
Referee – Marco Borg Nazzjon Player tal-Log[ba – O. Obiefule (Mosta)
Mosta kisbu reb[a kbira biex irritornaw g[ar-reb[ wara tliet telfiet u draw biex issa la[qu lil Imqabba filwaqt li jinsabu punt fuq Tarxien minkejja li t-tnejn li huma lag[bu partita anqas. Kienet log[ba li l-eroj tal-Mostin kien Obinna Obiefule li skorja erbg[a mill-[ames gowls tag[hom biex, minbarra li g[en lit-tim tieg[u biex kiseb dawn it-tliet punti importanti, ikkonsolida postu fil-qu//ata tal-klassifika tal-aqwa skorers. Mosta laqg[u lura lil Gilbert Martin filwaqt li Raimy beda fuq il-bank tassostituti filwaqt li g[al Marsaxlokk irritornaw Clive Brincat u Templeman. Mosta mill-ewwel g[amlu l-intenzjonijiet tag[hom /ari fejn wara biss sitt minuti huma fet[u l-iskor. Kien Obiefule li sab lil JONATHAN BAJADA fejn dan tal-a[[ar b’xutt fil-baxx g[adda l-ballun minn ta[t Cassar biex po;;a lil Mosta fil-vanta;;. It-tim immexxi minn Steve D’Amato kompla jinsisti fuq l-attakk. Fil-11 ilminuta kien Magro li sab lil Martin bix-xutt tal-attakkant Mosti jispi//a fuq ix-xibka
minn barra. Mal-kwarta log[ob wara li Gabriel Buttigieg waqqa’ lil Gilbert Martin fil-kaxxa kien OBINNA OBIEFULE li mill-[dax il-metru ma ]baljax biex irdoppja g[all-Mostin. U kien biss [ames minuti wara li l-istess OBIEFULE b’xutt fil-baxx fuq pass ta’ Falzon skorja t-tieni gowl personali u t-tielet g[at-tim tieg[u. Mosta komplew jiddominaw u jiskurjaw aktar gowls hekk kif fit-28 minuta minn corner ta’ Falzon kien OBINNA OBIEFULE li b’daqqa ta’ ras g[aqqad hat trick personali sabiex tella’ t-total tieg[u tal-ista;un g[al tnejn u g[oxrin. Minuta wara waslet lewwel azzjoni minn Marsaxlokk fejn kien Pedrozo li b’xutt angolat minn tarf ilkaxxa kellu l-konklu]joni tieg[u tg[addi t[akkek malwieqfa. Marsaxlokk naqqsu d-distakk disa’ minuti minn tmiem l-ewwel taqsima meta fis-36 minuta ng[ataw penalty g[al foul ta’ Tisbi fuq Farrugia. Kien TREVOR TEMPLEMAN li kkonverta. Qabel g[alqet it-taqsima Mosta rrispondew meta kien
Il-protagonist tal-log[ba Obinna Obiefule
Cini li qassam lejn Martin bix-xutt ta’ dan tal-a[[ar ji;i mblukkat minn Cassar. Mal-bidu tat-tieni taqsima Marsaxlokk kellhom free kick ta’ Templeman li Debono salva. U fil-55 minuta fuq inna[a l-o[ra tentattivi ta’ Obiefule u Martin kienu
mblukkati mill-goalkeeper Xlukkajr Cassar. Fl-64 minuta xutt ta’ Martin g[adda ftit barra. Tliet minuti wara x-Xlukkarji rrispondew minn Templeman li qassam lura g[an-nofs lejn Farrugia bix-xutt tieg[u jg[addi ftit g[oli.
Il-[ames gowl g[all-Mosta u r-raba’ wie[ed g[al OBINNA OBIEFULE rispettivament f’din il-log[ba wasal fl84 minuta meta Falzon sab lil Cini li qassam lejn inNi;erjan u dan ma falliex g[at-23 gowl tieg[u talista;un.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Sport 17
B’wirja tajba fit-tieni taqsima Hibernians jiksbu reb[a komda minn Simon Farrugia
BOV PREMIER
BALZAN Y. (1)
1
M. Camilleri, R. Farrugia, Y. Camilleri, B. Guga, R. Forace, L. Micallef, J. Pace, D. Grima, M. Ciantar, M. Deyanov, P. Dos Santos Calcado Sostituzzjonijiet – B. Bondin flok B. Guga 38 min., G. Bonello flok L. Micallef 57 min., M. Borg flok D. Grima 80 min.
4
HIBERNIANS (1)
N. Grima, J. Pearson, R. Soares, A. Pulis, J. Vandelannoite, B. Kristensen, E. Herrera, J. Lima, A. Cohen, C. Failla, E. Dos Santos Sostituzzjonijiet – S. Pisani flok A. Pulis 70 min., M. Dias flok E. Dos Santos 75min.
Imwissija – Ciantar, Calcado, Farrugia, Bondin (B), Cohen (H) Skurjaw – Calcado 45 min. (B) Lima 4 min., Cohen 54 min.,
Dias 85 min., Pisani 87 min.(H) Referee – Paul Caruana Nazzjon Player tal-Log[ba – Andrew Cohen (Hibernians)
Hibernians kisbu reb[a u tliet punti li bihom komplew isegwu lil Valletta meta issa dawn i]-]ew; na[at jiltaqg[u nhar is-Sibt li ;ej bid-distakk bejniethom ikun ta’ tliet punti. B’hekk kien aktar importanti g[all-Pawlisti li ma jfallux milli jie[du l-punti massimi minn din il-log[ba. Kienet log[ba diffi/li g[al Hibernians li wara li kisbu vanta;; bikri sofrew il-gowl tad-draw fil-[in mog[ti ]ejjed tal-ewwel taqsima i]da fittieni perjodu [ar;u aggressivi biex [ar;u meritatament rebbie[a. Huma kellhom lillgoalkeeper Muscat u Xuereb neqsin min[abba sospensjoni filwaqt li g[al Balzan Tasic u Francica kienu neqsin min[abba l-istess e]itu bi Clifton Ciantar barra peress li jinsab imwe;;a’. Hibernians ma setax kellhom bidu a[jar meta fir-raba’ minuta huma fet[u l-iskor. Kien Failla illi da[al tajjeb fil-kaxxa u minn mal-linja tefa’ cross g[an-nofs li da[al tajjeb g[alih JACKSON LIMA li b’xutt b’sa[[tu minn nofs il-kaxxa g[eleb lil Camilleri. Ir-reazzjoni ta’ Balzan qatt ma waslet billog[ob ji]vol;i l-aktar f’nofs il-ground. Kellna nistennew sal-31
minuta biex assistejna g[al azzjoni denja o[ra li waslet minn Hibernians meta minn cross ta’ Vandelannoite kien Cohen li bir-ras indirizza fillasta i]da kien hemm Yessous Camilleri li kklerja minn fuq il-linja biex evita gowl /ert. Fl-40 minuta Hibernians perikolu]i mill-;did din iddarba minn corner ta’ Cohen li Vandelannoite bir-ras ikkonkluda barra g[al ftit. I]da kienu Balzan li kisbu l-gowl tad-draw fil-[in mog[ti ]ejjed. Ciantar qassam lejn PEDRO DOS SANTOS CALCADO li b’xutt fil-baxx minn tarf il-kaxxa sab irrokna tax-xibka. Appena minuta fil-bidu tattieni taqsima u Balzan resqu vi/in fejn kienet clearance qasira tal-goalkeeper ta’ Hibernians Grima bil-ballun jasal g[and Calcado li qassam lejn Deyanov bil-lob ta’ dan tal-a[[ar jg[addi barra g[al ftit. I]da kienu Hibernians li marru mill-;did fil-vanta;; fl-54 minuta meta minn cross tas-solitu Failla kien hemm Soares li ni]]el bir-ras lejn ANDREW COHEN u lattakkant tal-Pawlisti kkonkluda g[ar-rokna tax-xibka. Biex tkompli ti;ihom [a]in Balzan spi//aw jilag[bu
Andrew Cohen anti/ipat b’mod spettakolari
b’disa’ players minuta biss wara meta Farrugia tke//a g[at-tieni karta safra fi spazju ta’ ]ew; minuti g[al foul fuq Lima. Minkejja dan, kienu lYouths li resqu vi/in fl-64 minuta meta Ciantar temm azzjoni personali b’xutt angolat li g[adda g[oli mill-lasta ta’ Grima. G[axar minuti minn tmiem il-log[ba Dias sab bi cross lil
Cohen i]da x-xutt tieg[u g[adda ftit g[oli. U ]ew; minuti wara, l-istess Dias tefa’ cross g[an-nofs u Herrera bir-ras minn quddiem il-lasta kkonkluda centimetri g[oli. Kien l-istess Dias li re;a’ kien insidju] meta bil-goalkeeper Camilleri barra minn postu sab lil Pisani li wa[du minn ta[t il-lasta tefa’ inkred-
ibbilment barra. Ta’ dawn l-isforzi MARCELO DIAS ;ie ppremjat meta fil-85 minuta b’xutt minn tarf il-kaxxa skorja t-tielet gowl g[al Hibernians. U kien g[ad fadal [in g[ar-raba’ gowl li wasal fis-87 minuta minn STEVE PISANI fuq pass ta’ Dias biex issi;illa reb[a u tliet punti prezzju]i g[allPawlisti.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Sport 19 FOOTBALL INGLI}
Tottenham isa[[u posthom mal-ewwel erbg[a
Modric ta’ Spurs jipprova xutt lejn il-lasta avversarja
TENNIS
Djokovic jirba[ f’Key Biscayne In-numru wie[ed tad-dinja Novak Djokovic reba[ isSony Ericsson Open f’Key Biscayne f’Miami meta filfinal g[eleb lill-Isko//i] Andy Murray 6-1, 7-6. Murray li fis-semi final ma lag[abx min[abba li rtira Nadal, ma da[alx fil-log[ba fl-ewwel set fejn Djokovic iddomina u reba[ fa/ilment 6-1. It-tieni set kien iktar denju ta’ final g[aliex kien set bilan/jat u Djokovic reb[u biss wara t-tie break biex a//erta minn titlu ie[or filkarriera tieg[u.
Ri]ultati :ermanja
Hannovber v B. M’bach 2-1 Hoffenheim v Schalke 1-1
Spanja
Santander v Granada Gijon v Zaragoza Osasuna v Real Barcelona v Bilbao Malaga v Betis A. Madrid v Getafe Valencia v Levante
Franza
Auxerre v Valenciennes Bordeaux v Dijon Lorient v Evian St Etienne v Nive Sochaux v Brest Nancy v PSG Caen v Ajaccio Lille v Toulouse
Olanda
Groningen v Heerenveen Twente v Roda PSV v Venlo Feyenoord v NAC NEC v De Graaf Ajax v Almelo Waalwijk v Den Haag Vitesse v AZ Alkmaar
0-1 1-2 1-5 2-0 0-2 3-0
1-1
2-0 1-1 0-1 2-3 2-1 2-1 0-0 2-1 1-3 2-0 2-0 3-1 2-0 6-0 1-0 2-2
Tottenham Hotspur g[elbu lil Swansea grazzi g[al doppjetta ta’ Adebayor biex komplew ikabbru t-tamiet tag[hom li jiksbu post mala[[ar erbg[a li jkun ifisser post fi/-Champions League sta;un ie[or. Issa Tottenham jinsabu blistess punti daqs Arsenal, i]da l-Gunners jinsabu fittielet post grazzi g[al differenza ta’ goal a[jar minn Spurs. Il-biera[ Tottenham sabuha diffi/li kontra Swansea f’White Hart Lane. Spurs marru fil-vanta;; b’goal ta’ Van der Vaart fid-19-il minuta i]da Sigurdsson kiseb id-
draw mas-sieg[a log[ob. I]da Adebayor kien is-salvatur ta’ Tottenham meta skorja doppjetta fit-73 minuta u erba’ minuti mit-tmiem. Il-kri]i ta’ Liverpool tkompli tikber hekk kif ir-Reds ilbiera[ sofrew telfa o[ra kontra Newcastle.G[al Newcastle skorja ]-]ew; goals Cisse wie[ed f’kull taqsima. Ri]ultati
Premiership
Newcastle v Liverpool Tottenham v Swansea
Premier Sko//i]
Celtic v St.Johnstone Inverness v Hibs
2-0 3-1 2-0 2-3
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
20 Sport BASKETBALL – KAMPJONAT MSV LIFE
Kollox inde/i] fil-kampjonat Ma [adux vanta;;
Depiro Mtarfa. .................69 Floriana F. Fenech ...........52 ( 11-15, 18-12, 19-17, 21-8) Depiro: R. Vella 14, J.P.
Schembri 1, N. Sultana 13, A. Aquilina 2, A. Portelli 2, A. Micallef 17, E. Lupo, M. Mallia, I. Tanti 6, G. Hamlin 14. Floriana: J. Curmi, C. Sammut 5, I.Merceica 3, S. Sammut, C. Calleja 6, A. Baldacchino 3, E. Fjeld 29, A. Sultana 4, M. Ciantar 2. Referees: A. Carbonaro, C. Terribile u S. Gouder. Kollox deher li Depiro kienu se jbatu meta tilfu bil[ames fawl lil G. Hamlin, ]ewg minuti mit-tmien ittielet sessjoni. Imma minflok Depiro kienu Floriana li naqqsu mil-log[ba waqt li Depiro splodew u erbatax-il punt ming[ajr risposta fet[u t-triq g[at-tielet log[ba de/i]iva ta’nhar is-Sibt. Floriana [assew il-log[ba negattiva tal-playmaker tag[hom C. Sammut u wie[ed ftit jifhem g[aliex ma ;iex imserra[. Biss it-team kollu tal-Floriana sofra l-aggressività ta’ Depiro spe/jalment wara li tilfu lil G. Hamlin. Il-bidu kien bilan/jat bilFloriana jie[du vanta;; ]g[ir u jikkontrollawh sat-tmiem issessjoni 15-11. Wara li Floriana kisbu lewwel basket tat-tieni sessjoni, Depiro kisbu tnax-il punt ming[ajr risposta biex marru 23-17 minn fuq. Floriana rkupraw biex marru
jistrie[u basket minn ta[t 2927. Il-log[ba kompliet tkun bilan/jata u sitt punti konsekuttivi ta’ N. Sultana wara li G. Hamlin spi//a barra g[enu lil Depiro jibdew la[[ar g[axar minuti 48-44 minn fuq. Wie[ed stenna li Floriana jie[du kontroll, imma Depiro kienu l-a[jar team u meritatament fet[u vanta;; ta’ 62-44 u Floriana ftit taw limpressjoni li setg[u jer;g[u jid[lu fil-log[ba. Si;;iewi ]ammew sod
Si;;iewi ............................69 Athleta A to Z E. .............64 ( 19-16, 20-18, 11-13, 19-17 ) Si;;iewi: R. Agius, P.
Shoults 11, E. Xuereb 3, L. Grima, A. Borg 2, K. Borg 6, C. Maeir 17, C. Kodomaris 2, M. Matijevic 28. Athleta: M. Naudi 8, I. Buldakov, D. Bugeja 3, M. Todorovic 14, M. Giusti, O. Said 21, D. Schembri 6, A. Bonnici 10, K. Baldacchino, S. Schembri 2. Referees: G. Barbara, E. Mangani u C. Terribile.
Din il-log[ba bdiet xi g[oxrin minuta tard g[ax jidher li referee ma ;iex av]at. Si;;iewi komplew bil-wiriet tajba u g[alkemm kienu ming[ajr il-playmaker L. Camilleri u P. Shoults mhux kompletament f’sikktu din iddarba ]ammew sod sat-tmien u kienu seba’ punti konsekuttivi ta’ Matijevic rajthom jis-
furzaw it-tielet log[ba. Din id-darba l-coach tasSi;;iewi P. Farrugia ma g[amilx l-i]ball tal-ewwel log[ba u serra[ lil M. Matijevic u spi//a kien protagonista. Wara bidu xi ftit a[jar talAthleta, Si;;iewi tjiebu biex sa tmien is-sessjoni kienu 1916 minn fuq. Wara li Si;;iewi kabbru lvanta;; g[al 24-18, kien hemm reazzjoni tal-Athleta li sa [ames minuti mill-interval marru punt minn fuq 25-24. Si;;iewi g[amlu xi tibdil u dan g[enhom jg[addu minn dan il-mument diffi/li biex marru jistrie[u 39-34 minn fuq.
BANK OF VALLETTA K.O. DIV II
Reb[a g[al Si;;iewi Si;;iewi kisbu t-tielet unur tal-istagun meta reb[u il BOV K.O. Tat-tieni divi]joni.wara dawk tal-kampjonat u MBA Shield. Il-log[ba, sakemm il-kaptan u coach tadDepiro J. Gatt kien fuq il-court, kienet wa[da bilan/jata bis-Si;;iewi jkollhom punt vanta;; sal-mistrie[ 21-20.
Meta J . Gatt ikkommetta banalment il [ames fawl fir - raba ’ minuta tat - tielet sessjoni , Si;;iewi [atfu l - okka]joni biex bdew jiddominaw u anki sabu l - mira biex bdew l - a[[ar g[axar minuti 38 - 25 minn fuq u ma kellhomx diffikultà jikkontrollaw il - vanta;; tag[hom sat tmiem .
Athleta ppruvaw jirkupraw l-i]vanta;; fit-tielet sessjoni i]da Si;;iewi rrispondew biex bdew l-a[[ar g[axar minuti 50-47 minn fuq. {ames minuti mit-tmien Si;;iewi kienu punt minn fuq 57-56. Hawn passa;;i [ziena g[enu lil Athleta minn freethrows ta’ O. Said imorru 64-
62 minn fuq. Si;;iewi komplew jissieltu u meta M. Naudi kellu l-passa;; tieg[u inter/ettat minn K. Borg, basket u free-throw ta’ M. Matijevic issi;illaw ir-reb[a. Hawn ta’ min isemmi l-att vandalu u li wie[ed jikkundannah – li xi [add barax ilkarrozza ta’ M. Matijevic.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Ittri 21
G[asir il-Bniedem Sur Editur, G[adni kemm qrajt il-ktieb ;did ‘G[asir Il-Bniedem’, ;abra ta’ ]ew; drammi u dokumentarju tal-awtur Joseph Vella Bondin (Pubblikazzjoni Bronk 2011). Ng[idlek ming[ajr tlaqliq li r-radio feature ‘Il-George Cross’ ;ibidli l-attenzjoni g[all-fatt li da[[alni f’nostal;ija ta’ karriera twila ta’ produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ diversi features li jiena kont responsabbli g[alihom fi]-]mien meta kont impjegat Xandir Malta u wara lPBS. Dan ir-radio feature g[andu jixpruna kittieba o[ra f’dan il-qasam taxXandir. Hu wie[ed ikkulurit, im]ejjen b’diversi il[na u kollox marbut man-narratur li jinse; l-istorja u t-tema b’manjiera li t[ossok qed tg[ix dak il-passa;; doloru] u qalbieni fl-istorja ta’ pajji]na - it-Tieni Gwerra. Dan kien wie[ed millewwel xog[lijiet - jekk mhux l-ewwel xog[ol - li [areg mill-pinna ta’ Joseph Vella Bondin; u g[alkemm kien g[adu ta’ età ]g[ira, irnexxielu wkoll jirba[ lewwel premju f’kompetizzjoni mnedija mirRediffusion. Minn dakinhar, il-fjamma letterarja fil-qalb u l-kitba ta’ Vella Bondin xeg[let bilqawwi u wara tatna xog[liiet o[ra kbar, fosthom drammi li xi w[ud minnhom ukoll reb[u diversi kompetizzjonijiet letterarji. Jiena segwejt kwa]i xxog[ljiet kollha ta’ Joseph Vella Bondin li dehru fla[[ar snin fuq il-palk Malti, u kollha huma xog[lijiet li kabbru l-valur letterarju talkitba f’pajji]na. F’din l-istess pubblikazzjoni hemm ukoll ‘Is-Sur Mastru, Bella, il-Professur u Pro;etti O[ra’, u r-radjudramm ‘Tinda[alx, Din Hi [ajti’. Meta wie[ed jaqra dawn ixxog[lijiet, minbarra n-nis;a tag[hom, wie[ed jintebah ukoll bis-sbu[ija tal-kelma mag[]ula, Malti tassew sabi[, b’espressjonijiet naturali. Minbarra l-kitba u listorja, li f’[afna mumenti tkun imsawra minn ri/erka me[tiega, l-awtur jag[ti wkoll importanza lix-xenarju, lid-dawl, lir-re/tar u lillmu]ika, flimkien mar-ritmu u l-pawsi me[tie;a fil-vrus sbie[ miktuba mill-awtur. Fl-opinjoni tieg[i, “G[asir Il-Bniedem” g[andha jkollha postha fil-libreriji tag[na.
Peter Paul Ciantar Ir-Rabat
‘L-ewwel film talkies’ Sur Editur, Nag[mel riferenza g[al artiklu interessanti ‘The Artist: Oma;; lill-Film Mutu’ miktub min Mario Azzopardi u li gie ppubblikat f’In-Nazzjon tat-Tlieta 27 ta’ Marzu 2012. Dwar il-film mutu Mario Azzopardi kiteb li “Meta mbag[ad deher ‘The Jazz Player’ tal-Warner Brothers fl-1927, fost lewwel nett mill-films ta’ su//ess bis-sawnd, il-film ming[ajr kliem beda jmajna.” L-ewwel film mitkellem (Talkies) kien
ma[dum mill-Warner Brothers Vitaphone Corporation u gie muri g[all-ewwel darba nhar il-{amis 6 ta’ Ottubru 1927 fil-Warner Theatre fi New York. Il-Film kien jismu ‘The Jazz Singer’ u l-attur ewlieni kien il-kantant le;;endarju Al Jolson. L-istorja tal-film kienet ibba]ata fuq il-[ajja tal-kantant, mag[ruf b[ala ‘r-Re ta’ Broadway’ Al Jolson. Is-su//ess talfilm ‘The Jazz Singer’ bis-sa[[a tal-wirja li kien ta Al Jolson li g[alkemm ma
kienx attur ta/-/inema izda kien kantant tal-palk. Bidel mill-qieg[ nett l-industrija ta/-/inema. Il-ferg[a lokali tal-International Al Jolson Society g[al dawn l-a[[ar ftit snin matul ix-xahar ta’ Ottubru tellg[et wirja dwar l-ewwel film mitkellem, ‘The Jazz Singer’ f’post il-Fgura.
Vince Williams
Membru Onorarju Int’l Al Jolson Society Paola
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
22
Randan 2012
FIL-BIDU TAL-:IMG{A MQADDSA 2012
Is-sinjal tas-salib u l-arti Kristjana Is-sinjal tas-salib hu s-sinjal Nisrani l-aktar mag[ruf. G[all-Insara hu s-simbolu li jfakkar fil-passjoni u l-mewt ta’ :esù u l-qawmien mill-imwiet li ssegwi. G[arRumani kien il-mezz li bih ting[ata l-piena kapitali. San Pawl jg[idilna li s-salib kien “skandlu g[al-Lhud u bluha g[all-Pagani” (1 Kor 1, 23) imma g[an-Nisrani hu fidwa. Illum is-salib bil-;isem ta’ :esù msallab fuqu jissejja[ kur/ifiss u nsibu rrappre]entazzjoni tieg[u mhux biss fil-knejjes imma f’mu]ewijiet, palazzi u fi djar privati. Bosta artisti ta’ fama kbira [allewlna din irrappre]entazzjoni ta’ Kristu fuq is-salib. Illum il-kur/ifiss hu s-simbolu mag[ruf talKristjanità. Insibu wkoll kurrent kontra l-kur/ifiss f’postijiet pubbli/i. Tajjeb inkunu nafu li l-kur/ifiss ma kienx je]isti mill-bidu talKristjane]mu. Fl-ewwel snin tal-Knisja mwaqqfa’ minn Kristu, irRumani kienu jqisu lillInsara b[ala Lhud. Tajjeb
insemmu li l-Lhud kienu meqjusin b[ala poplu antik [afna b’reli;jon antika wkoll u g[alhekk il-Lhudi kien e]entat mill-kult pagan li kienet obbligata tag[ti kull persuna li tkun ta[t il-[akma Rumana. Meta l-Insara bdew jorganizzaw ru[hom u nqatg[u g[al kollox milLhud, ma baqg[ux aktar e]entati milli jqimu lill-allat Rumani. Hawn bdew ilpersekuzzjonijiet u l-martirji. L-insara ma kinux jag[mlu xbihat tal-kur/ifiss, l-ewwel [a;a min[abba l-bi]a’ talpersekuzzjoni u t-tieni [a;a b[ala rispett (ma ninsewx li l-mewt fuq is-salib kienet ilmewt tal-kriminali u tal-
ag[ar nies). Kienu jsiru simboli o[rajn minflok is-simbolu tas-salib, simboli b[al [uta jew pagun li kollha kellhom b’xi mod jew ie[or xi tifsira marbuta mal-fidi tanNazzarenu. L-ori;ini tas-Salib u simboli Kristjana
Jekk irridu nistudjaw lewwel ]minijiet tal-kristjane]mu rridu nin]lu filkatakombi ta’ Ruma. Hemmhekk insibu sinjali ta’ slaleb minquxin fil-;ebel jew impittrin mal-[ajt, imma aktarx li din il-[a;a hi rarità g[ax aktar insibu simboli o[ra milli slaleb b[alma huma il[uta li di;à semmejna, il-[ob] u l-ankra. Wara d-digriet talImperatur Kostantinu, li ta llibertà lill-kult Nisrani, bdejna nsibu slaleb fuq il-lapidi taloqbra ma;enb l-isem tal-midfun. Ovvajment is-salib kien isir biss jekk il-mejjet ikun Nisrani. Insibu tliet tipi ta’ slaleb, forma ta’ T, is-salib
Latin ? u s-salib Grieg +. Issa is-salib sar is-sinjal universali tal-Knisja u bdejna insibuh fl-ewwel knejjes. Qeg[din nitkellmu dwar slaleb u mhux dwar kur/ifissi. Bdejna nsibu slaleb filmu]aj/i tal-apsidi tal-ba]ili/i – slaleb im]ejnin b’[a;ar prezzju] sabiex jindika li ssalib hu t-tron tas-Sultan taddinja. Wa[da mill-ewwel knejjes li kellha salib ta’ dan it-tip hi l-knisja ta’ Santa Prudenzjana f’Ruma. E]empju ie[or ta’ dan it-tip ta’ salib insibuh fil-Mawsolew ta’ Galla Placida ;ewwa Ravenna. Sa issa l-ebda salib ma kien juri lil Kristu msallab fuqu. Lewwel darba li kien muri Kristu msallab kien fis seklu V. Fil-bieb tal-ba]ilika ta’ Santa Sabina fuq il g[olja talAventino ;ewwa Ruma – dik li llum hi l-knisja tal-kurja ;enerali tal-Ordni talPredikaturi (id-Dumnikani), insibu panew skulturat bi
minn Fr. Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Kristu msallab. hu l-ewwel e]empju ta’ din it tip ta’ ikonografija Kristjana. Lil Kristu nsibuh b’idejh miftu[in i]da warajh ma hemmx issalib. Aktar ma beda jg[addi ]mien aktar il-kur/ifiss beda jinxtered fid-dinja Kristjana. Issa anke fil-mu]aj/i bdejna nsibu s-salib bil-[a;ar prezzju] u fuqu Kristu msallab. E]empju sabi[ ta’ dan it-tip ta’ ikonografija hu s-salib flarzella tal-ba]ilika ta’ San Klement f’Ruma. L-Italja u l-origini tal-arti Kristjana
Ma nistg[ux nitkellmu fuq il-Kristjane]mu jekk ma nsemmux l-Italja. Irridu jew ma rridux bilfors min hemm irridu nitilqu biex nitkellmu dwar l-arti Kristjana. Jekk ilfidi Nisranija bdiet fir-ra[al ta’ Nazzaret, l-arti Nisranija bdiet fil-belt ta’ Ruma u g[al pa;na 23
L-insara ma kinux jag[mlu xbihat tal-kur/ifiss, l-ewwel [a;a min[abba l-bi]a’ tal-persekuzzjoni u t-tieni [a;a b[ala rispett (ma ninsewx li l-mewt fuq is-salib kienet il-mewt tal-kriminali u tal-ag[ar nies)
Opra Kristjana li tinsab fil-knisja tal-Kurja :enerali tal-Ordni tal-Predikaturi f’Ruma
Xog[ol ie[or ta’ arti Kristjana li jinsab fil-Knisja Santa Sabina f’Ruma
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Randan 2012
23
FIL-BIDU TAL-:IMG{A MQADDSA 2012
Jikber l-apprezzament g[all-arti Kristjana fil-jiem sagri tal-:img[a Mqaddsa minn pa;na 22
nxterdet malajr fl-ibliet qrib. Qrib is-sena 1000 wara Kristu bdejna nsibu bosta kur/ifissi mpittrin fuq l-injam u mdendlin fil-knejjes. Xi kattidrali kienu ji;u mog[tija slaleb tal-fidda mill-isqfijiet tag[hom. Tajjeb insemmu xi e]empji minn dawn. L-Isqof Aribertu ta’ Milan kien ta’ salib tal-fidda lidDuomo ta’ din il-belt fl-1018 u l-Isqof Iljun offra salib talfidda lid-Duomo ta’ Vercelli aktarx fl-1026. Mhux isqfijiet biss kienu jag[mlu offerti b[al dawn. Il-badessa Raingarda kienet tat is-salib tal-fidda tag[ha lill-katidral ta’ Pavia madwar is-sena 996. Wasal imbag[ad i]-]mien fejn bdew jitpittru bosta kur/ifissi u nistg[u ng[idu li l-Italja hi mimlija b’dawn ilkur/ifissi mpittrin fuq l-injam. Xi w[ud minnhom huma xog[ol ta’ artisti mag[rufin. Aktarx wie[ed mill-aktar kur/ifissi mag[rufin ta’ dan it-tip hu dak li nsibu filBa]ilika ta’ San Duminku ;ewwa Bologna. Dan hu xog[ol ta’ Giunta Pisano. Hu xog[ol li tpitter bejn l-1250 u l-1254 u llum g[adu jinstab fl-istess ba]ilika. Fuq il-passi ta’ Pisano mxew artisti o[rajn sabiex [olqu kur/ifissi fuq l-istess linja, xejn inqas famu]i minn dak ta’ Bologna. Madwar issena 1275, Cimabue pitter
kur/ifiss simili g[all-knisja tas-Salib Imqaddes ;ewwa Firenze. Illum il-kur/ifiss ta’ Cimabue jinstab fil-mu]ew ta’ Santa Croce ;ewwa l-istess belt. L-istess artist pitter kopja tal-kur/ifiss ta’ Pisano g[allknisja ta’ San Duminku ta’ Arezzo bejn l-1268 u l-1271. Lejn tmiem is-seklu tlettax, Giotto pitter il-kur/ifiss li nsibu fil-Knisja ta’ Santa Maria Novella ;ewwa Firenze. Din il-knisja hi knisja o[ra tad-Dumnikani, dan ifisser kemm dawn il-patrijiet kienu devoti ta’ din ix-xbieha u kemm [admu biex ixerrdu lkult lejn il-Kur/ifiss. Minn issa ’l quddiem nistg[u nibdew insemmu lista ta’ artisti li pittru l-kur/ifiss, imma nsemmu biss dawk laktar famu]i. Bejn l-1304 u l1306, Giotto pitter il-kappella mag[rufa b[ala Cappella degli Scrovegni, ;ewwa Padova u fost pittura o[ra nsibu l-Kristu msallab. IlBeatu Angelico wkoll [allielna xbihat ta’ Kristu fuq issalib. Fil-mu]ew San Marco f’Firenza dan id-Dumnikan g[andu l-pittura tal-kur/ifiss u pittura o[ra ta’ Kristu fuq issalib qieg[ed ji;i minfud billanza, li saru bejn l-1337 u l1346. Fis-sekli [mistax u sittax insibu bosta artisti minn madwar l-Ewropa li [admu fuq din ix-xena u [allewlna opri
Kur/ifiss tal-injam ma[dum minn Michelangelo Buonarroti li sar g[all-[abta tal-1493. Dan jinsab fis-sagristija tal-ba]ilika tal-Ispirtu s-Santu f’Firenze
kbar li juru l-kur/ifiss. Mathias Grünewald, Paolo Uccello, Maestro von Sigmaringen, Quentin Massys, Andrea Mantegna, Rembrandt, Robert Campin, Van Eyck, Hans Pleydenwurff, Johann Koerbecke, Hans von Tübingen, Albrecht Dürer, Albrecht Altdorfer, Mathias Grünewald, Francesco del Cossa, Luca Signorelli u o[rajn. Aktar tard komplejna ngawdu opri o[rajn dwar din ix-xena b[al Kristu fuq issalib ta’ Francisco de Goya tas-sena 1780 u li llum insibuha ;ewwa l-mu]ew del
Prado f’Madrid. Opra famu]a ta’ ]mienna hi l-kur/ifiss ta’ Salvador Dali tal-1951 u li tinsab fil-gallerija tal-arti fi Glasgow. Ma nistg[ux nitkellmu dwar il-kur/ifissi u ma nsemmux is-salib mag[ruf b[ala ta’ San Damjan. Dan ilkur/ifiss li nsibu ;ewwa lknisja ta’ Santa Klara f’Assisi hu dak il-kur/ifiss li quddiemu kien qieg[ed jitlob San Fran;isk meta semg[u jg[idlu biex jibni mill-;did ilKnisja. Hu salib li l-istil tieg[u kien komuni [afna ;ewwa l-Umbrija fis-seklu XII. Il-kur/ifiss li llum insibu fil-knisja ta’ San Damjan
f’Assisi hu replika ta’ dan ilkur/ifiss tant g[a]i] malFran;iskani. Tajjeb li nsemmu wkoll kur/ifiss ie[or li g[andu rabta ma’ qaddis kbir ie[or. ;ewwa l-Ba]ilika ta’ San Domenico Maggiore fil-belt ta’ Napli nsibu l-kappella tal-Kur/ifiss. Il-kur/ifiss li hemm fiha llum hu riproduzzjoni tal-kur/ifiss antik tas-seklu XIII li skont it-tradizzjoni jing[ad li waqt li San Tumas ta’ Akwinu kien qieg[ed jitlob quddiemu tkellem u qallu ‘‘Tumas, ktibt tajjeb [afna dwari. Xi trid nag[tik” Il-qaddis dlonk wie;bu ‘‘Xejn [liefek, Mulej!’’
Dak li kien sa[ta, dak li kien bluha, dak li kien tkexkix, dak li kien mistmerr illum sar simbolu mill-aktar mifrux madwar id-dinja kollha. Salib, sempli/i salib li kien il-[sieb ta’ bosta opri tal-arti mill-aqwa artisti mondjali
Xog[ol artistiku li jinsab fil-Mu]ew San Marco f’Firenze
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
24 Randan 2012
Statwa ;dida tal-Ecce Homo fil-Ba]ilika ta’ San :or; f’G[awdex G[at-tielet sena konsekuttiva, il-Ba]ilika ta’ San :or; qed tkompli bil-pro;ett ambizzju] tag[ha ta’ kummissjoni ta’ statwi ;odda fis-sett presti;ju] ta’ vari tal-Passjoni tal-eqdem pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira f’G[awdex, dik li to[ro; mill-istess Ba]ilika kull sena fil-:img[a Mqaddsa. Dan wara li xi snin ilu lKumitat tal-:img[a l-Kbira fi [dan l-istess Ba]ilika kien [a d-de/i]joni kura;;u]a li s-sett kollu jkun ori;inali u ma[dum fl-injam, biex jikkumplimenta l-istatwa mirakulu]a ta’ :esù Kur/ifiss, kapulavur ta’ Pietru Pawl Azzopardi fl1848, meqjusa wa[da millaktar opri imprezzabbli talarti sagri li g[andna f’pajji]na. Din is-sena l-Ba]ilika sa ]]an]an it-tielet statwa fissett, dik mag[rufa tradizzjonalment u popolarment b[ala l-Ecce Homo jew TalPorpra Dan g[ax l-istatwa turi lil Sidna :esù Kristu fil-mument ta’ wara lfla;ellazzjoni [arxa, inkurunat bix-xewk, imlibbes mantar a[mar u b’qasba f’idu marbuta, mg[oddi g[a]-]ufjett mis-suldati Rumani li komplew i]idulu t-tbatija. Hu mument li levan;elista :wanni jag[tina deskrizzjoni grafika tieg[u fir-rakkont tieg[u talPassjoni, u nsibuh ukoll ittielet fost il-Misteri tatTbatija fit-talba tar-Ru]arju Mqaddes. Pilatu u l-fla;ellazzjoni
Wara li Pilatu kien ordna l-fla;ellazzjoni tal-Mulej, hu kien ressqu quddiem ilpoplu fuq barra tal-Pretorju u, hu u jurihulhom f’dik ilqag[da tal-bi]a’, qalilhom: “Arawh, hawn hu l-bniedem” (:w 19:5). Dawn ilkelmiet profeti/i li [ar;u minn fomm il-prokuratur Ruman baqg[u ssi;illati flistorja ta’ l-umanità: Ecce Homo… fl-Iben ta’ Alla mag[mul bniedem, mis[uq u mi;ruh, tidher ix-xbieha ta’ kull bniedem. Dak li l-Iskrittura ssejja[lu “l-isba[ fost ulied il-bnedmin” (Salm 45:3), issa hu sfigurat u kwa]i titqa]]e] t[ares lejh. I]da fl-istess [in, kif jippre]entalna l-;rajja San :wann, ironikament din ilfigura tal-Bniedem-Alla mbi//er mis-swat, il-b]ieq, ix-xewk u t-tag[jir, hi wkoll il-figura ta’ Sultan li jirba[ permezz ta’ l-ubbidjenza
Dettall mill-istatwa tal-Ecce Homo li qed ti]]an]an fil-Ba]ilika ta’ San :or; f’G[awdex din is-sena
perfetta fit-tbatija: ix-xewk hu l-kuruna tieg[u, il-porpra l-mantar ta’ sultan, u l-qasba x-xettru li bih isaltan… Dawn l-aspetti fattwali u teolo;i/i jo[or;u kollha flistatwa l-;dida li g[adha kemm tnaqqxet fl-injam ta’ lutile mill-iskulturi G[awdxin Michael u ibnu Adonai Camilleri Cauchi, li di;à tawna ]ew; xog[lijiet millisba[ fl-istatwi tal-Orazzjoni fl-Ort u l-Kolonna, im]an]na fis-sentejn ta’ qabel, li ntlaqg[u tajjeb [afna mill-
L-istatwa turi lil Sidna :esù Kristu fil-mument ta’ wara l-fla;ellazzjoni [arxa, inkurunat bix-xewk, imlibbes mantar a[mar u b’qasba f’idu marbuta
pubbliku Malti. :esù hawn jidher wieqaf, imne]]a’ minn [wej;u u mlibbes kuruna taxxewk, bil-qasba f’idu; ri;lu tal-lemin hu merfug[ mill-art hekk li jidher qed iserra[ biss fuq tax-xellug, waqt li l-[arsa tieg[u tfisser it-tbatija tremenda li qed i;arrab. Stil Ruman
Ma;enbu fl-art, fuq zokklatura /kejkna mnaqqxa fl-istil Ruman, hemm ba/ir u buqar talfidda, simboli tal-[asil talidejn ta’ Pilatu li ried je[les lil :esù i]da ma kellux g[a]la o[ra [lief li jikkundannah g[all-mewt. Il-figura ta’ Kristu hi ta’ bniedem li qed ibati, i]da fl-istess [in fiha tintlema[ ir-regalità tieg[u, anki fl-
eqqel tal-passjoni. Il-finezza tad-dettalji jo[or;u dan il-messa;; blaqwa mod possibbli: fost lo[rajn wie[ed jinnota sseng[a kbira tal-artisti filmod kif hi minsu;a l-kuruna tax-xewk, li ma ;ietx mi]juda wara mal-istatwa, i]da tnaqqxet mill-istess injam tag[ha. Din l-opra tal-arti hi lunika vara ;dida talpassjoni li qed ti]]an]an din is-sena f’parro//a fil-g]ejjer Maltin. Bejn il-{amis 29 u l-;img[a 30 ta’ Marzu 2012, il-pubbliku sa jkun jista’ jammira l-;miel ta’ dan ix-xog[ol ;did fl-injam espost fil-Kappella ta’ :esù u Marija, fil-Ba]ilika ta’ San :or;. Wara dawn il-jumejn, l-
istatwa sa tittie[ed mill-;did fl-istudju tal-artisti biex titkompla ]-]ebg[a. Imbag[ad din ti;i inawgurata fil-pur/issjoni devota u penitenzjali tal-passjoni, li din is-sena se to[ro; millBa]ilika ta’ San :or; nhar il:img[a l-Kbira, fil-5.30 p.m. B[alissa l-Ba]ilika ta’ San :or;, permezz talFondazzjoni Belt Victoria, qed tirrestawra tliet vari qodma tal-passjoni li fl-antik kienu jag[mlu parti mis-sett pro/essjonali tag[ha: dawn huma l-Veronika, l-Ecce Homo u l-Irxoxt, it-tlieta li huma xog[lijiet lokali artistikament imprezzabbli tassekli tmintax u dsatax. Irrestawr qed isir mill-koperattiva Recoop b’fondi talUnjoni Ewropea.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor La famiglia NET Television 20>30 It-Tune]in Yusi jinsab f’g[anqbuta ta’ inkwiet min[abba diversi sitwazzjonijiet li da[al fihom. X’se tkun ir-reazzjoni ta’ s[abu Ahmed u Malik? U issa li nkixef fil-ka] ta’ Athena, Hannibal se jil[qu? Aziz, il-mibg[ut tax-Xakal, x’konnessjoni se jkollu wara li qatel persuna fil-klabb tas-Saraceni? Sergio, il-protettur ta’ Tony fil-[abs, jinqatel. Issa jmiss lil Tony? Inkomplu niskopru lil Gabriele, in-neputi ta’ Don Giacomo Sciobetta. X’kien il-passat tieg[u? Bejni u Bejnek NET Television 23>30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun Anton Grech (fir-ritratt), psikjatra apprezzat ferm kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna g[ar-ri/erka tieg[u,
kif ukoll kopre]entatur tal-programm ta’ NET Television Insiru Nafu Lil- li rajna l-ewwel edizzjoni tag[ha bejn Ottubru u Di/embru li g[adda u li fi ]mien qasir se jwasslilna t-tieni edizzjoni. Xog[ol artistiku bil-mel[ fid-Domus ta’ Bormla
L’uomo perfetto La 5 21>10 Francesca Inaudi (fir-ritratt), kif
ukoll Riccardo Scamarcio u Gabriella Pession huma l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Taljan li n[adem fl-2004 b’re;ija ta’ Luca Lucini. }ag[]ug[a mist[ija tkun iddisprata hekk kif issir taf li r-ra;el li t[obb se ji]]ewwe; lill-[abiba tal-qalb tag[ha. X’tag[mel biex forsi tbiddel dak li jkun se jse[[? Mill-:uf sal-Iskola NET Television 13>20 Sue Vassallo (fir-ritratt) u
Francis Mallia se jkunu fost il-mistednin ta’ Monica Attard biex jag[tu tag[rif dwar is-servizz ta’ /entri g[all[arsien tat-tfal f’Malta. Il-personalità g[al-lum se tkun Donia Scicluna, li se tag[ti l-esperjenza tag[ha fir-rigward li g[andha problema ta’ infertilità.
Newsbuzz NET Television 15>45 Din il-;img[a l-pre]entaturi ta’ Newsbuzz se jmorru Tal{andaq fejn se jing[aqdu mal-kokijiet ta’ dol/erija partikulari fejn narawhom jag[mlu l-figolli. Naraw ukoll intervisti li jag[mlulhom. Jintwera wkoll servizz ta’ interess dwar tradizzjonijiet tal-G[id f’pajji]i o[ra madwar id-dinja. Malta Llejla NET Television 17>00 Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri se jkun hemm Hermann Bonaci li se jag[ti tag[rif dwar il-produzzjoni teatrali In-Neputija tal-Kappillan 2 li se tittella’ fil-jiem li ;ejjin fl-Istitut Kattoliku.
Reli;jon u arti Newsroom - NET Television, 21.32
L-arti b’konnessjoni mar-reli;jon hi mag[;una sew fil-kultura Maltija u ma jistax jonqos li f’dawn il-jiem tal-:img[a Mqaddsa naraw xi ftit mill-[emel attivitajiet u wirjiet li jsiru. Wirja li ta’ kull sena ti;bed l-attenzjoni ta’ [afna, u bix-xieraq g[ax tassew tkun wa[da ta’ livell, hi dik li ssir fid-Domus Piju XI ta’ Bormla fejn isiru numru ta’ kwadri li juru episodji mill-passjoni ta’ :esù Kristu
permezz ta’ ross ikkulurit. Naraw ukoll dwar dramm li qed jittella’ minn nies li jinsabu fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. Din qed issir fuq inizjattiva talKappillan tal-{abs Fr Franco Fenech. Fuq linja kemxejn differenti, naraw ukoll dwar investiment li sar f’Malta millkumpanija Baxter u dwar esperjenza ta’ grupp ta’ ]g[a]ag[ minn Malta li ]aru l-Parlament Ewropew.
2012 Raidue 21>05 I/-/kejknin
Morgan Lily u Liam James, kif ukoll Amanda Peet (it-tlieta fir-ritratt) huma fost l-atturi li naraw f’dan il-film drammatiku Amerikan tal-2009 li g[andu re;ija ta’ Roland Emmerich. Kittieb jiskopri li min[abba /erti /irkostanzi, hemm possibbiltà kbira li sensiela ta’ in/identi se jispi//aw biex jeqirdu lill-bniedem minn wi// id-dinja.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
26 TV#Radju
Sensiela ta’ delitti makabri Il Mistero di Sleepy Hollow - Italia 1, 23>00
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 15>00 15>05
Johnny Depp u Christina Ricci (it-tnejn fir-ritratt, flimkien ma’ Casper Van Dien) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-bi]a’ li n[adem fl-1999 b’re;ija ta’ Tim Burton. Il-;rajja tal-film to[odna lura fl-1799 f’villa;; li j;ib l-isem ta’ Sleepy Hollow.
Hemmhekk imur l-investigatur Crane biex jindaga dwar sensiela ta’ delitti fejn il-vittmi kollha spi//aw b’rashom im[anxra barra. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Miranda Richardson, Michael Gambon u Christopher Walken.
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 Sehemna fl-Ewropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 Kaskata Kulturali 15:30 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, FilFond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - It’s Debatable 20:00 Mu]ika Klassika Maltija 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 Il- Muftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 A[barijiet Reli;ju]i 22:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams 21:45 Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r). TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 Dokumentarju 15:15 - BBC Frozen Planet (r) 16:15 G[awdex Illum 17:00 - A[barijiet 17:05 - Lenti fuq Ilsienna (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 Kenn il-Ba[[ar 18:15 - Dissett 19:15 - Lejn Euro 2012 19:45 Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - BBC - Frozen Planet (r) 21:35 - Malta u lil Hinn Minnha. ONE 07:00 - ONE Breakfast 09:10 Illostra (r) 09:20 - Music Video 09:25 - Londri (r) 09:45 Teleshopping 10:35 - Healthy Living (r) 11:45 - Teleshopping 12.45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - Kalamita 16:25 Tommy u Rosy 16:30 - Tomatate 17:05 - Teleshopping 17:20 Hazzzard 17:30 - ONE News 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 18:55 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 - Illostra 20:30 - Liquorish 23:15 - ONE News 23:40 Minuta Wa[da 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi
07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 16:50 Tg Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Maria di Nazaret (it-II parti) 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Qui Radio Londra 01:30 Sottovoce 02:00 - Visioni private - Susanna Tamaro. Raidue 07:00 - Cartoons
09:30 Sorgente di vita 10:00 - Tg2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - La Signora del West (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperers (TF) 19:35 - L’isola dei famosi (reality) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 2012. Film 2009 23:45 - Tg 2 notizie 24:00 - Mare nero. Film 2005 01:15 - Tg Parlamento 01:25 - Protestantesimo 01:55 L’isola dei famosi. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 Fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Lassie (TF) 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Le storie - Diario italiano, si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Presadiretta 23:15 - Glob spread del lunedì 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:15 - .Carlo Gesualdo da Venosa. Appunti per un film. Film 2009. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e
donne 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque 18:45 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Scherzi a parte 23:50 Terra! 01:00 - Tg 5 notte 01:30 Striscia la notizia 02:00 Mediashopping. Rete 4 07:20 - Ieri e oggi in tv 07:25 Nash Bridges 08:20 - Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 2 10:50 - Slow Tour 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Forum 15:10 - Flikken coppia in giallo (TF) 16:15 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:30 - Il Commissario Cordier un amore impossibile. Film 2002 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 Rambo 2 - La vendetta. Film ’85 23:30 - L’uomo nel mirino. Film ’77 01:35 - Tg 4 01:55 Modamania. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:30 - Camera Café (sitcom) 15:55 - Provaci ancora Gary (sitcom) 16:20 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:15 - Bau Boys 17:45 - Trasformat 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - Tutto in famiglia (sitcom) 19:50 - Cartoons 20:20 - CSI: Miami (TF) 21:10 - CSI scena nel crimine 23:00 - Il mistero di Sleepy Hollow. Film ’99 01:00 - The Shield (TF) 01:45 Prison Break (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Sole rosso sul Bosforo. Film ’72 16:00 - Atlantide - storie di uomini e mondi 17:00 - JAG Avvocati in divisa (TF) 17:50 - I menu di Benedetto 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - L’infedele 23:45 - Tg La 7 23:50 - Tg La 7 sport 23:55 - Madama Palazzo 00:30 (Ah)iporoso 01:25 - Prossima fermata 01:45 - ‘G’ Day alle 7 su La 7 (TF).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshop-ping 11:45 - Reporter 12:05 - Fa-vourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Niskata 15:00 EGOV4U 15:30 - Tele-shopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-a-vis (jinkludi 18:15 - F. News) 19:45 - Reporter 20:05 - Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 - Kont taf? 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Roman-tica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 14:00 - ER (TF) 14:45 Veronica Mars (TF) 15:35 Falcon Beach (TF) 16:25 Giovani Campionesse (TN) 17:10 - Champs 12 (TF) 18:00 Friends (sitcom) 18:50 - Amici La 5 19:55 - Love Bugs (sitcom) 20:25 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 – L’uomo perfetto. Film 2004 23:00 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 Teletubbies 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Balamory 08:10 Bobinogs 08:20 - The Large Family 08:30 - Spot’s Musical Adventures 08:35 - Last of the Summer Wine 09:05 - Keeping up Appearances 09:35 - The Weakest Link 10:20 - My Family 10:50 - Doctors 11:20 The Planets 12:10 - Monarch of the Glen 13:00 - Last of the Summer Wine 13:30 - Keeping up Appearances 14:00 - The Weakest Link 14:45 - My Family 15:15 - Doctors 15:45 The Planets 16:35 - Monarch of the Glen 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Holby City 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - Getting On 21:00 Hustle 21:50 - Keeping up Appearances 22:20 - My Family 22:50 - Spooks 23:40 - Getting On. TCM 7:50 - Gunfighters of Casa Grande. Film ’65 09:40 - Arrow in the Dust. Film ’54 11:10 The Bridges of Madison County. Film ’95 (12) 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral
16:00 - Riding Shotgun. Film ’54 (U) 17:25 - The Big Lift. Film ’50 (U) 19:45 - Sweet November. Film 2001 (12) 22:00 - A Perfect World. Film ’93 (15). MGM Movies 08:00 - The Spree. Film ’98 09:35 - Double Deception. Film ’93 11:10 - Ghoulies II. Film ’88 (12) 12:40 - The Secret Invasion. Film ’64 (A) 14:15 Arena. Film ’89 (15) 15:50 Death Rides a Horse. Film ’67 (PG) 17:44 - Crime and Punishment. Film ’98 (12) 19:35 - Everything You Always Wanted to Know About Sex (But Were Afraid to Ask). Film ’72 (18) 21:00 - Sketches. Film ’92 (12) 22:40 - MGM’s Big Screen 22:55 - The Boost. Film ’88 (18). Diva Universal 06:55 - Quincy, M.E. 07:55 Agatha Christie’s Marple 09:40 Great Women 09:50 - Rex: A Cop’s Friend 10:50 - Cento Vetrine 11:50 - Wolff’s Turf 12:47 - Great Women 12:55 Quincy, M.E. 13:55 - JAG 15:52 - Great Women 16:00 Rex: A Cop’s Friend 17:00 Fatal Trust 18:43 - Crossword 19:00 - Commander in Chief 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 Rosemary and Thyme 23:00 You Belong to Me (15). Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Lobstermen: Mohawks and Madness, Goodness and Gladness 08:10 - Mythbusters: Bottle Bash 09:05 - Extreme Engineering: Rebuilding New York City’s Subway 10:00 How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Turkey 11:50 - Wheeler Dealers: Mercedes Benz 190E 2.3-16 Cosworth 12:20 - Wheeler Dealers: Mercedes Benz 190E 2.3-16 Cosworth 12:45 - Motor City Motors: Festevil 13:40 American Chopper: Junior’s Dream Bike 14:35 - Dirty Jobs: Mud Mineral Excavator 15:30 Deadliest Catch: Greenhorns 16:25 - Mythbusters: Mythssion Control 17:20 - Extreme Engineering: Rebuilding New York City’s Subway 18:15 Ultimate Survival: Belize 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Storm Chasers: Storms Over St. Louis 21:00 - Surviving the Cut: Navy EOD Final Certification 21:55 Surviving Disaster: Hijack 22:50 - Breaking Point: Armoured Limo 23:45 - Mythbusters: Ninjas.
Melita Movies 10:00 - Marmaduke 11:30 Secrets of the Furious Five 12:00 - Garfield 13:20 - Monsters vs Aliens: Mutant Pumpkins From Outer Space 13:50 - A Family Thanksgiving 15:17 - Hollywood Buzz 15:40 - Six Days, Seven Nights 17:20 - Hollywood Buzz 17:45 - Please Give 19:15 Living With The Enemy 21:00 Edge of Darkness 22:55 - Never Let Me Go 00:40 - When A Man Loves A Woman. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Boardwalk Empire 22:50 - Supernatural 23:40 - Game of Thrones 00:45 Bored To Death 01:10 - Hung 01:40 - Entourage. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - Fox Fight! 08:30 - Snakes in a Pool. The Locator: 09:00 - A Daughter’s Gift 09:30 - A Daughter’s Promise. 10:00 - Little Miss Perfect: Ashely vs Brandijean 11:00 - America’s Court with Judge Ross. Snapped: Women Who Kill: 12:00 - Kerri Faye Brown 12:30 - Ann Miller Kontz. 13:00 - Storage Wars: Skullduggery 13:30 - Pawn Stars: Chum Goes AWOL. Storage Wars: 14:00 - Auction Sesame 14:30 - Stairway to Hemet. 15:00 - Pawn Stars: Pom Pom Pawn 15:30 - American Restoration: Anchors Away. Snapped: Women Who Kill: 16:00 - Kerri Faye Brown 16:30 - Ann Miller Kontz. The Locator: 17:00 - A Daughter’s Gift 17:30 - A Daughter’s Promise. Billy the Exterminator: 18:00 - Fox Fight! 18:30 - Snakes in a Pool. 19:00 Storage Wars: Skullduggery 19:30 - Pawn Stars: Chum Goes AWOL 20:00 - America’s Court with Judge Ross 21:00 - Ice Road Truckers: Lisa’s Monster Megahaul 22:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Otherwise Engaged. Russian Dolls: 23:00 - Mama Dearest 23:30 - Tough Russian Love.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu
18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - Dougie in Disguise 20:00 - The Hoobs 20:25 Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 - I Spy 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Camp Rock (U) 10:30 - Have a Laugh 10:40 - Disney Fairies 11:05 - Disney Fairies 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - So Random 12:45 - The Suite Life on Deck 13:10 - Wizards of Waverly Place 13:30 - Have a Laugh 13:35 - Wizards of Waverly Place 14:25 - ANT Farm 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Recess 15:40 - So Random 16:05 Jessie 16:30 - Jump In! (U) 17:50 - The Suite Life on Deck 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:00 - Hannah Montana 19:25 - Phineas and Ferb 19:50 - Wizards of Waverly Place 21:05 - Camp Rock (U).
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Bla Kumment Newsbuzz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La Famiglia Newsroom PQ (r) NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 07:30 - Motorsports Weekend 07:45 - FIA World Touring Champ.s 08:45 - World Men’s Champ. Curling: Round Robin: Canada v Norway (live) 11:00 UCI World Tour Cycling 12:00 - China Open Snooker 14:00 World Men’s Champ. Curling: Round Robin: Denmark v China (live) 16:00 - Eurogoals 17:00 Euro 2012: Countdown 17:15 Eurogoals: One to One 17:30 UCI World Tour Cycling 18:30 - China Open Snooker 19:45 WATTS 20:00 - This Week on
World Wrestling Entertainment 20:30 - Pro Wrestling 21:35 Eurogoals 22:30 - Horse Racing Time 22:45 - China Open Snooker 23:45 - UCI World Tour Cycling Tonight 23:30 - Pardon the Interruption. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 30:
Fiorentina v Chievo 09:00 ATP Masters 1000: Sony Ericsson Open, Miami: QFs 17:00 - RaboDirect Pro12: Rd 19: Munster v Leinster 19:00 Arsenal 360 19:30 - ATP Masters 1000: Sony Ericsson Open, Miami: Highlights 20:25 FIFA Futbol Mundial 21:00 Barclays PL: Wk 34: Blackburn R v Man. Utd (live) 23:00 - ATP Masters 1000: Sony Ericsson Open, Miami: QFs. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Sicilian Open: Day 1 13:00 - Arsenal 360 13:30 Barclays PL: Wk 34: Everton v WBA 15:30 - The FA Cup: Rd 6: Tottenham H v Bolton W 17:30 - Serie A: Rd 30: Fiorentina v Chievo 19:25 Barclays PL: Wk 34: Review 20:20 - Scottish PL: Rd 32: Highlights 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 19:00 - Bundesliga: Highlights 20:00 - La Liga: Highlights 21:00 - Copa Libertadores: Highlights (r) 21:26 - La Liga: Osasuna v Real Madrid (r) 23:11 - Bundesliga: 1FC. Nurnberg v Bayern Munich (r).
Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:50 - BOV PL: Valletta v Floriana (r) 12:05 - Malta Handball Assoc. (r) 13:30 Malta Rugby Football Union (r) 15:05 - Malta Basketball Assoc. (r) 16:30 - 3 Pointer (r) 17:05 MOC Olympic Special (r) 17:40 - Malta Handball Assoc. (r) 19:00 - Kick Off (live) 20:35 BOV PL: Valletta v Floriana (r) 22:50 - Kick Off (r) 00:10 Malta Rugby Football Union (r). Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: Hoffenheim v FC. Schalke (r) 09:50 - La Liga: Villarreal v Español (r) 11:35 - npower Champ.: Blackpool v Southampton (r) 13:25 - La Liga: Valencia v Levante (r) 15:15 - Bundesliga: Hannover v Borussia M’bach (r) 17:10 - npower Champ.: West Ham Utd v Reading (r) 19:00 Bundesliga: Highlights 20:00 La Liga: Highlights 21:00 Copa Libertadores: Highlights (r) 21:30 - npower Champ.: Blackpool v Southampton (r) 23:20 - Bundesliga: Hoffenheim v FC. Schalke (r) 01:15 - La Liga: Villarreal v Español (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: Hoffenheim v FC. Schalke (r) 16:10 - La Liga: Villarreal v Español (r) 18:00 Barca TV 21:00 - Bayern Munich TV 00:00 - Barca TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - Volleyball Champ. League Magazine: The Big Hit (r) 14:20 - NBA: Chicago @ Oklahoma City (r) 16:25 Pentathlon WC 2012: Men' s Event: Charlotte USA (r) 17:20 Cape Epic: 2012: South Africa: Eps 03 (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:25 WWE: Wrestlemania XXVIII (r) 22:30 - NBA: Chicago @ Oklahoma City (r) 00:35 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
28 Passatemp RI?ETTA
Tisliba
‘Vegetable and Pasta bake’
Sudoku Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a
Metodu>
Il-valuri tas-simboli X’inhu l-valur (mill-1 sad-9) ta’ kull simbolu biex meta tg[odd ir-ringieli u l-kolonni jag[tuk ir-ri]ultati kif jidhru fuq barra lejn il-lemin u isfel nett?
Mimdudin>- 5. Qawwi; 6. Ordni; 7. Xkora; 10. Frill; 11. Xlokk; 12. Skalm; 14. Borom; 16. Unuri; 17. Borok; 18. Offra. Weqfin> 1. Mqadef; 2. Fixkel; 3. u 14. {orrox borrox; 4. Tidlik; 8. u 13. Fi]armonika; 12. Saliba; 13. Ara 8; 14. Ara 3. G{AT-TFAL
Sajjar il-pasta ;o ta;en bi ftit mel[ skont l-istruzzjonijiet fuq l-pakkett. Saffi u rriserva 100ml ilma. Sa[[an i]-]ejt ;o ta;en, ]id il-basal imqatta’ u sajjar g[al 3-4 minuti. }id it-tewma mg[aff;a, ilb]ar [elu u l- qarabag[liet. Sajjar g[al 2 minuti o[ra. Ferra’ l-passata, il-;obon kremat, il-[wawar u l-ilma li rriservajt, sa[[an u [awwad. Roxx b]ar u mel[ u [awwad il-pasta flimkien mas-‘sweetcorn’. Ferra’ ;o dixx, roxx il;obon Cheddar u a[mi ;o forn li tkun sa[[ant minn qabel fuq temperatura 200C#Gas 6 g[al 20 minuta. Soluzzjonijiet
Va]uni g[at-tewmin It-tewmin jinsabu quddiem vetrina bil-va]uni. Xtraw tnejn identi/i. Liema huma fost dawn il-[dax-il va]un?
Dik bl-ittra D G[andha dell ta[t limnie[er
Weqfin>1. Lasti g[al min irid iserra[ siequ (6) 2. Plan/ier (6) 3. G[add imkattar (6) 4. Ferg[a ta’ bank (6) 8. Ferg[a bid-dawl f’linfa (5) 9. Imxattar, bla grazzja (5) 12. Xorb spiritu] (6) 13. Isir mill-Pulizija biex titla’ l-qorti (6) 14. Twieled f’maxtura (6) 15. Faxx skur ta’ tibjid (6)
e//) Mg[arfa ]ejt; Basla mqaxxra u //opjata; Tewma mg[aff;a; }ew; qarabag[liet imqattg[in f’kubi ]g[ar; B]aru a[mar [elu mnaddaf u mqatta’ fi strixxi; 500g passata (tat-tadam); 100g ;obon kremat ‘light’; Nofs ku//arina [wawar nexfin; Bott ta’ 340g ‘sweetcorn’; 75g ;obon Cheddar ma[kuk; b]ar u mel[.
Sudoku
Mimdudin>5. Naqqas il-qawwa talu;ig[ (5) 6. {idma fina, xog[ol artistiku (5) 7. ?apsa (5) 10. Su//ess (5) 11. Sinjal ta]-}odjaku (5) 12. Lampa (5) 14. {afna lampi li jag[tuna d-dawl elettriku (5) 16. Umbrella-fungu li malmess ja[raq (5) 17. Dar fejn isir it-tag[lim reli;ju] b[al dak ta]}ejtun (5) 18. G[addi ;ewwa (5)
G[al 4 persuni trid> 200g pasta (fusilli, spagetti,
Faqqieg[a spe/jali
Va]uni g[attewmin Il-va]uni ‘b’ u ‘h’
Qlub: 3 Denari: 2 Spati: 5 Mazzi: 7
Il-valuri tas-simboli
Kull wa[da minn dawn l-erba’ stampi jonqos dettall li dejjem ikun jinsab fit-tlieta l-o[ra. X’inhuma l-erba’ dettalji neqsin?
Dettal nieqes
Wa[da minn dawn il-[ames faqqig[at hi spe/jali g[aliex mhix b[all-o[rajn. E]aminawhom sewwa u araw issibux liema hi u g[aliex?
Dettal nieqes kull darba
1. Tarf i/-/inga; 2. Stampa fl-inkwatru; 3. Tarf l-umbrella; 4. L-ingravata.
Faqqieg[a spe/jali
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Klassifikati 29 PROPRJETÀ
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tas-sodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
{al Qormi
APPARTAMENT vi/in lMrie[el Bypass. Sitt kmamar arju]i spazju]i g[al u]u ta’ uffi/ini. Prezz €115,000. ?emplu 79466336.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Ix-Xemxija
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju u utility room. Prezz €142,000. ?emplu 99473439.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
G{ALL-KIRI
{anut
SANTA VENERA, Old Railway Track, ta’ madwar 67 metru kwadru. Permess ta’ [anut. Prezz €42 kuljum. ?emplu 79466336.
G{ALL-BEJG{# KIRI
{anut
BIL-PERMESS (Class 4) f’Santa Venera. ?emplu 99441832 jew 77471530.
VETTURI
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Toyota Vitz SR
TAL-2001, magna 1300cc u full extras. ?emplu 79436081.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-
art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, xog[ol ta’ plumber, kisi bil;ibs u gypsum boards. ?emplu 79091057 jew 27466323.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel.
Linfa
Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
TAR-ram u [;ie;, stil klassiku bi tliet bozoz u o[ra finnofs, u]ata ftit. €50. ?emplu 21242180.
Tiswijiet
Mejda tal-pranzu
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Kompjuter
KOMPJUTER antik li g[andu valur, f’kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 21496068 jew 79496068.
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Salesperson
PART-TIME g[al impjieg fi kiosk. ?emplu lil RTC Ltd, Ir-Rabat fuq 99440727.
Sett ta’ disa’ vari
}G{AR tat-tafal ma[dumin bl-idejn, tradizzjoni antika. Prezz €25 is-sett kollu. ?emplu 21495253.
Teddybears (madwar 70)
LEBSIN kollha differenti qies 10”, il-lott kollu €40 jew €1 l-wie[ed. ?emplu 21242180.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil...
John A. Bonello Isem u kunjom
John A. Bonello.
Data tat-twelid
11 ta’ :unju 1976.
Lokalità fejn toqg[od {ad-Dingli.
X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu Fl-2008 ippubblikajt l-ewwel ktieb tieg[i, It-Tielet Qamar, li kien l-ewwel ktieb f’serje ta’ tlieta
fil-kategorija tal-fantasija. Fl-2010, bl-g[ajnuna ta’ Merlin Publishers, [are; it-tieni ktieb, L-A[[ar {olma, u bih irba[t il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2011. Fil-15 ta’ Marzu 2012 [iere; it-tielet ktieb tat-trilo;ija, Is-Sitt A[wa. Il-kitba nqisha forma o[ra ta’ pittura, li fil-verità kienet l-ewwel passjoni tieg[i. Illum m’g[adnix inpitter, u minflok intfajt b’ru[i u b’;ismi fuq il-kitba. Jirnexxili nikteb madwar ]ew; novelli fis-sena u kieku kelli aktar /ans, nikteb aktar minn hekk.
Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^ Na[dem b[ala Technical Writer ma’ GFI Software, fejn xog[li huwa li nie[u [sieb id-dokumentazzjoni ta’ programmi tal-kumpanija.
G[andek xi delizzji^
Minbarra l-kitba, in[obb [afna l-qari, l-aktar fantasija i]da mhux biss. U[ud mill-kittieba favoriti tieg[i huma Tolkein, Robert Jordan, George R. R. Martin, Philip Pullman, Stephen Donaldson, Tom Clancy u Andrea Camilleri. In[obb nimxi u nsib ukoll [in nara xi serje televi]iva. Il-favoriti tieg[i huma Battlestar Galactica, Castle, The Mentalist, Babylon 5 u Two and a Half Man fost o[rajn.
L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa
I]-]ew; subien tieg[i, Luke u Ben. Li narahom jikbru bi]]ejjed.
Xi [a;a li ddejqek
In-nuqqas ta’ fantasija fin-nies u r-realtà ]ejda li biha jg[ixu l-[ajja.
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna Fl-2008 ppubblikajt It-Tielet Qamar u g[amilt dan wa[di u b’sagrifi//ju kbir. Sibt g[ajnuna kbira kemm mill-mara tieg[i li tatni [afna appo;; u wkoll minn [bieb li emmnu fiha u g[enuni nwettaq il-[olma tieg[i. Tg[allimt [afna, u sirt napprezza [afna aktar ix-xog[ol ta’ pubblikaturi Maltin. U l-akbar tag[lima personali kienet li jekk veru tixtieq xi [a;a, m’g[andekx tieqaf qabel twettaqha.
Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^
Ma nimma;inani ng[ix f’ebda pajji] ie[or. Anzi, lanqas biss nimma;inani ng[ix barra {ad-Dingli. L-g[eruq tieg[i qeg[din wisq fil-fond fuq din il-blata /kejkna u kuntent hekk.
Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^
Kemm jista’ jkun ma nismax u ma narax a[barijiet. Affarijiet importanti nsir nafhom minn [addie[or, u xi kultant mill-internet.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – L-uniku element li • •
• • •
• IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Dan ir-ritratt ittie[ed f’Di/embru 2011 waqt i/-/erimonja tal-g[oti tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb. G[alija kien unur kbir li rba[t dan il-Premju u l-fatt li kont apprezzat b’dan il-mod i[e;;i;ni nkompli nemmen fija nnifsi u fil-kitba tieg[i biex nag[mel il-;id lil-letteratura Maltija.
jg[aqqadna lkoll, ma’ xulxin u malambjent ta’ madwarna. M’hawnx bi]]ejjed minnha. il-[biberija – Importanti [afna g[alija, u nemmen li ming[ajr [bieb il-[ajja tkun e]istenza tad-dwejjaq. il-libertà – Ma te]istix il-veru libertà. Te]isti biss libertà regolata u imposta fuq is-so/jetà tag[na minn ;enerazzjoni wara l-o[ra ta’ nies li jie[du de/i]jonijiet fl-a[jar interess tal-poplu in;enerali. i/-/ensura – Wa[da mir-regoli li joqtlu l-libertà u l-inizjattiva fil-bniedem. ir-reli;jon – Aktar regoli ma[luqin mill-bnedmin bil-g[an li jag[tu ordni lis-so/jetajiet tag[hom. is-safar – L-uniku safar li jinteressani huwa dak bil-ba[ar, g[ax bl-ajru jdejjaqni [afna. Ma nfittixx li nitlaq minn Malta spiss, u mis-safriet li mort ftit kienu dawk li apprezzajt. il-mewt – Fa]i o[ra tal-[ajja tag[na. Pro/ess naturali li ming[ajru ma nistg[ux insiru [a;a wa[da mal-univers li [oloqna.
Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
Konsumatur 31
Meta ma nit[allewx nitilg[u fuq titjira - xi drittijiet g[andna^ :ieli jinzerta li nsibu lilna nfusna f’sitwazzjonijiet mhux daqstant tajbin u po]ittivi b[al meta per e]empju nkunu l-ajruport nistennew titjira biex insiefru lejn xi destinazzjoni attraenti u f’daqqa wa[da nkunu infurmati li se jkun hemm dewmien jew inkella t-titjira ti;i kkan/ellata min[abba /irkustanzi li jkunu lil hinn mill-kontroll tag[na. F’dawn it-tip ta’ sitwazzjonijiet, hi xi [a;a ra;unata li l-entu]ja]mu kollu li kellna biex insiefru u mmorru fuq ilbtala tant mistennija jisfa fixxejn. Dan iwassal li n[ossuna di]appuntati meta ji;ri dan i]da tajjeb li n]ommu f’mo[[na wkoll li f’/irkustanzi ta’ dan it-tip, a[na b[ala konsumaturi g[andna /ertu drittijiet li tajjeb li nkunu nafu dwarhom biex inkunu nistg[u nag[mlu u]u minnhom b’mod g[aqli. Fost dawn id-drittijiet, hemm id-dritt g[all-kumpens u f’ka] ta’ dewmien u fejn iddewmien fl-ajruport idum aktar minn sag[tejn. B[ala passi;;iera g[andna d-dritt li ning[ataw ikel u xorb ming[ajr il-b]onn li n[allsu g[alihom kif ukoll g[andna lpossibbiltà li nag[mlu ]ew; telefonati.
Overbooking
Kumpens
Jekk mill-banda l-o[ra, iddewmien ikun aktar minn [ames sig[at, g[andna d-dritt li nitolbu l-ammont ta’ flus li nkunu nfaqna fuq il-biljett f’ka] li nidde/iedu li ma nsifrux. F’/irkustanzi fejn ikollna inqattg[u l-lejl fl-ajruport, il-linja ta’ l-ajru g[andha l-obbligu li tipprovdina b’akkomodazzjoni f’lukanda kif ukoll b’servizz ta’ trasport bejn il-lukanda u l-ajruport. F’sitwazzjoni fejn it-titjira ti;i kkan/ellata, id-drittijiet tag[na b[ala konsumaturi ji]diedu. Fost drittijiet li nistg[u ngawdu minnhom f’din it-tip ta’ /irkustanza, hemm id-dritt li ning[ataw ilflus tal-biljett lura jew inkella nistg[u ni;u offruti titjira alternattiva. Il-linja tal-ajru g[andha wkoll id-dmir li tie[u [siebna sakemm din issib
minn Melanie Camillieri melanie-n.camilleri@ mccaa.org.mt
Passi;;ieri maqbuda jistennew f’ajruport... xi drabi din hi xena komuni
soluzzjoni g[al problema li n[olqitilna u sakemm a[na nkunu nistg[u naslu fid-destinazzjoni mixtieqa. Barra minn dan, a[na b[ala konsumatur g[andha ukoll id-dritt li ning[ataw kumpens finanzjarju li jvarja skont it-tul tat-titjira. Linqas kumpens hu dak ta’ 250 ewro u l-og[la hu ta’ 600 ewro. Jekk it-titjira alternattiva twassalna fiddestinazzjoni li rridu sa [in
partikulari stabbilit fil-li;i u li jvarja skont it-tul talvja;;, il-kumpens jista’ jitnaqqas bin-nofs. ?irkustanzi o[rajn skomdi jistg[u jinqalg[u meta tin[oloq sitwazzjoni ta’ overbooking. Jekk il-linja tal-ajru ta//etta aktar bookings milli fil-fatt ikun jesa’ l-ajruplan tin[oloq sitwazzjoni ta’ dan it-tip. Ta’ min jinnota però li l-ewwel obbligu tal-linja talajru f’dan il-ka], hu li din
issejja[ g[al voluntiera li jkunu lesti jibqg[u l-art u jie[du l-benefi//ji li l-linja tal-ajru tkun lesta toffrilhom b[ala rimedju.
Min ikun offra ru[u biex jibqa’ l-art, apparti li jie[u lbenefi//ji offruti mil-linja talajru, g[andu wkoll id-dritt li tinstablu titjira alternattiva jew jie[u l-flus tal-biljett lura. Dawk il-passi;;ieri li kontra r-rieda tag[hom jit[allew lart, igawdu mill-istess drittijiet legali b[al dawk ilpassi;;ieri li t-titjira tag[hom tkun ;iet kkan/ellata g[al xi ra;uni jew o[ra. Dan jinkludi wkoll il-kumpens finanzjarju. Il-linji tal-ajru huma e]entati minn dawn id-dmirijiet fir-rigward tal-konsumatur jekk irra;uni tad-dewmien jew kan/ellament ikun sar min[abba /irkustanzi li ma setg[ux ji;u evitati fosthom /irkustanzi relatati mat-temp jew nuqqas ta’ sigurtà fuq l-ajruplan. Il-passi;;ieri g[andhom wkoll id-dritt li jitolbu kumpens jekk jitpo;;ew fi klassi inferjuri minn dik li jkunu [allsu g[aliha. Ilkumpens mog[ti jista’ jvarja skont it-tul tal-vja;; u wie[ed g[andu l-opportunità li jie[u lura minn 30 fil-mija sa 75 fil-mija tal-flus li jkun nefaq fuq il-biljett tal-ajru. (Melanie Camilleri hi lInformation Officer talAwtorità Maltija g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur)
Jekk id-dewmien ikun ta’ aktar minn [ames sig[at, g[andna d-dritt li nitolbu l-ammont ta’ flus li nkunu nfaqna fuq il-biljett f’ka] li nidde/iedu li ma nsifrux
It-Tnejn, 2 ta’ April, 2012
32 Lokali
L-Air France tibda t-titjiriet lejn Malta minn Luca Caruana
Jibdew it-titjiriet diretti minn Toulouse Fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta lbiera[ filg[odu ni]let l-ewwel titjira tal-Air France minn Toulouse. L-Air France se tibda topera titjiriet g[al Malta minn din il-belt Fran/i]a u b’hekk se ]]id lg[a]la g[all-passi;;ier u t[ajru aktar ji;i Malta. Jirri]ulta li mill-2007 ’l hawn it-titjiriet diretti lejn Malta ]diedu minn 47 g[al 81 din is-sena. F’kummenti li ta lil INNAZZJON, Mario de Marco, il-Ministru tat-Turi]mu, lAmbjent u l-Kultura, enfasizza fuq l-importanza ta]-]ieda tar-rotot ;odda g[al Malta. Se jibda jkun hemm ]ew; titjiriet fil-;img[a minn Toulouse matul is-sena kollha. Dan se j]id it-titjiriet diretti minn Franza g[al Malta g[al erbg[a, hekk kif qed ikun hemm titjiriet ;odda wkoll mill-ajruport ta’ Charles de Gaulle, Orleans u minn Marsilja. Dan se jg[in biex itturisti jkomplu ji]diedu finnumru lejn Malta. Mill-2007 ’l hawn it-turisti minn Franza ]diedu minn 72,000 g[al 103,000. Mill-2007 ’l hawn ]diedu wkoll it-turisti minn diversi pajji]i o[ra, fosthom minn Israel li minn 3,000 fl-2007 issa qed ji;u 30,000; minn Spanja li minn 20,000 issa qed ji;u 60,000, u anke mill-Italja li minn 100,000 ]diedu g[al
kwa]i 200,000. Mal-wasla tal-passi;;ieri fuq it-titjira minn Toulouse, tqassmu qag[aq tal-g[asel lillpassi;;ieri. Il-manager regjonali tal-Air France f’Toulouse, Christian Lahccen, irringrazzja lill-Ministru de Marco talmod tajjeb kif intlaqg[u lpassi;;ieri tal-Air France u qal li hu kburi li sar ftehim ma’ Malta biex jibdew isiru titjiriet lejn din il-g]ira. L-Air France g[a]let lil Air Malta minn fost kumpaniji o[ra, biex to[dilha [sieb ilground handling li jinkludu assistenza teknika, operazzjoni fuq l-art u anke s-servizz li jing[ata lill-passi;;ier meta jin]el mill-ajruplan. Pre]enti kien hemm ukoll lAmbaxxatur ta’ Franza g[al Malta, Michel Vandepoorter, li fa[[ar u rringrazzja lillAwtorità tat-Turi]mu, lill-Air Malta u lill-Gvern Malti talkooperazzjoni biex l-Air France tibda topera l-ewwel titjiriet taghha g[al Malta. Alan Borg, Kap tal-Airline Marketing tal-MIA, fisser li lpre]enza tal-Air France flAjruport Internazzjonali ta’ Malta hu ri]ultat ta’ [afna xog[ol li sar u g[andha tifsira sinifikanti mhux biss g[aliex qed nilqg[u wa[da mill-aqwa linji tal-ajru internazzjonali, i]da wkoll g[aliex se tkompli ssa[[a[ it-traffiku lejn u minn pajji]na.
L-Airbus A319 tal-Air France ng[ata salut mit-tim ta’ Salvata;; u t-Tifi tan-Nar tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta mal-in]ul fl-ajruport ilbiera[ filg[odu, hekk kif il-passi;;ieri li waslu fuq din l-ewwel titjira minn Toulouse ukoll ing[ataw mer[ba spe/jali (Ritratt> Martin Agius)
media•link COMMUNICATIONS