www.media.link.com.mt
Numru 13,095
€0.45
It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Impjieg immedjat b[ala imfermiera g[al 250 student Garanzija ta’ impjieg fis-sajf li ;ej wara li jtemmu l-kors ta’ infermiera minn Michael Caruana
G[all-ewwel darba wara 20 sena, fis-sajf li ;ej se jtemmu l-kors ta’ infermiera 250 student, li immedjatment se ji;u offruti impjieg fis-settur tas-sa[[a mal-Gvern. Minn informazzjoni li kiseb IN-NAZZJON, dawn l-istudenti se jtemmu l-kors ta’ infermiera f’daqqa f’:unju li ;ej, u huma frott tal-kampanji informattivi dwar il-professjoni talinfermiera organizzata mill-Ministeru tas-Sa[[a fl-a[[ar snin. Fil-[idma tieg[u biex i]id in-numru ta’ infermiera u ta’ carers, ilMinisteru tas-Sa[[a sab kollaborazzjoni millUniversità u mill-MCAST. Matul dawn il-kampanji informattivi dwar il-
professjoni tal-infermiera, mijiet kienu ]-]g[a]ag[ li ltaqg[u mill-qrib malprofessjoni, fehmu a[jar issehem tal-infermiera filqasam tas-sa[[a u l-kura, u dde/idew li jibdew karriera fin-nursing. Il-kors tal-infermiera offrut mill-Università ta’ Malta ;ie rivedut, u issa, minn erba’ snin sar wie[ed ta’ tliet snin. Joe Cassar, il-Ministru tas-Sa[[a u l-Kura talAnzjani, ikkonferma li lpajji] ma jdumx ma jibda jara l-frott tax-xog[ol u talinvestiment g[aqli u bil[sieb li l-Ministeru tieg[u qed jag[mel fil-persuni li effettivament i[addmu lqasam tas-sa[[a. g[al pa;na 2
L-Irxoxt fil-Birgu> Minkejja x-xita, ir-reffieg[a ma qatg[ux qalbhom u xorta wa[da ;rew it-tlajjiet tat-toroq tal-belt tal-Birgu, g[alkemm il-pur/issjoni kienet interrotta. (Ritratt> Michael Ellul) Aktar f’pa;na 3
70 sena ilu
Il-komunità tal-Mosta se tfakkar is-70 sena minn meta r-Rotunda tal-Mosta ntlaqtet minn bomba li ma splodietx fl-eqqel tatTieni Gwerra Dinjija Ara pa;na 5
Il-Vatikan Messa;; tal-G[id bit-tema “pa/i” mill-Papa Benedittu u b’a//enn partikulari g[as-Sirja Ara pa;na 10
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
2 Lokali
Ftehim dwar il-kummer/ mal-I]rael 21 kumpanija lokali f’delegazzjoni tal-Malta Enterprise Il-Malta Enterprise iffirmat tliet memoranda of understanding ma’ organizzazzjonijiet tannegozju fl-I]rael, li g[andhom l-g[an li jtejbu lopportunitajiet tal-kummer/ u l-investiment mal-intrapri]i ta’ dan il-pajji]. Dan il-ftehim, li ;ie iffirmat f’Tel Aviv, se jsa[[a[ il-kooperazzjoni bejn i]-]ew; pajji]i f’dak li hu kummer/ u investiment. Id-delegazzjoni li ]aret lI]rael kienet mag[mula minn 21 kumpanija lokali, li jinkludu kumpaniji fisservizzi finanzjarji, fl-ICT, fil-manifattura u anki fledukazzjoni. Il-Malta Enterprise organizzat ukoll business forum fejn ’il fuq minn 50 kumpanija I]raeljana
kellhom l-opportunità jiltaqg[u mar-rappre]entanti ta’ kumpaniji Maltin. Il-forum ;ie indirzzat millMinistru tal-Kompetizzjoni :usta, in-Negozji ]-}g[ar u l-Konsumatur, Jason Azzopardi, u millAmbaxxatur ta’ Malta g[allI]rael, Abraham Borg. Dan kien ]vilupp ie[or importanti dwar il-kummer/ u l-investiment ta’ pajji]na ma’ pajji]i li mag[hom jistg[u jitkattru opportunitajiet ;odda ta’ kummer/ f’pajji]na. Il-Malta Enteprise matul ix-xahar li g[adda kienet filLibja fejn kien iffirmat ftehim ta’ s[ubija malGeneral Board for Ownership and Investment, fil-Ministeru g[allEkonomija tal-Libja.
Investiment f’servizz ta’ sa[[a a[jar u ta’ kwalità minn pa;na 1
Hu qal li minbarra ]-]ieda fin-numru talinfermiera, se jkun hemm ukoll titjib filkwalità tag[hom. Il-Ministru Joe Cassar sostna li l-iskop talGvern hu li jibqa’ j;edded u jadatta l-[idma fil-qasam tas-sa[[a kif u kemm hemm b]onn [alli l-pajji] ikollu dejjem pool ta’ ri]orsi umani adegwat u rilevanti mal-b]onnijiet ta]]mien li nkunu fih. G[al dan l-iskop, din is-sena, il-Gvern investa f’ta[ri; akbar fil-qasam tas-sa[[a u flMCAST, u din is-sena se jkunu qed isiru korsijiet li joffru opportunitajiet ;odda g[al paramedic aide jew livelli simili fidDipartiment tal-Fi]joterapija u fl-occupational therapy.
G[all-kors tal-occupational therapy – ukoll wara l-kampanja estensiva li saret – is-sena li g[addiet applikaw [ames darbiet i]jed studenti min-numru li s-soltu japplika kull sena. I]-]ieda fil-kwantità u fil-kwalità qed tidher ukoll fit-tobba, tant li dan l-a[[ar 90% talgradwati l-;odda g[a]lu li jkomplu jistudjaw f’pajji]na stess. Dan, minbarra d-diversi talbiet minn tobba ;odda barranin biex huma wkoll ikomplu jsegwu l-istudji tag[hom f’Malta. Dwar dan, il-Ministru Joe Cassar qal li nnumru tat-tobba li ng[aqdu mas-servizzi tassa[[a ]died b’150% mill-2007, u kollox jindika li dan in-numru se jkompli jikber. Dan g[andu jsarraf f’servizz tas-sa[[a a[jar g[allMaltin u l-G[awdxin.
Il-maratona tal-LifeCycle se ssir fl-Awstralja It-Temp
UV INDEX
7
IT-TEMP ftit jew wisq imsa[[ab, bil-possibbiltà ta’ xi [albiet tax-xita f’xi n[awi, li jsir il-bi//a lkbira xemxi VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ qawwi [afna mill-Majjistral, li jsir ftit qawwi g[al qawwi IMBATT baxx mill-Majjistral TEMPERATURA l-og[la 16˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 3.4mm Xita mill-1 ta’ Settembru 633.7mm IX-XEMX titla’ fis-06.38 u tin]el fis-19.29
Din is-sena, l-isfida annwali bir-roti mag[rufa b[ala l-LifeCycle b’risq ilpersuni li jbatu minn mard fil-kliewi, se ssir flAwstralja. I/-Chairperson tal-Kumitat Organizzattiv, Alan Curry, spjega kif is-sena li g[addiet in;abret is-somma totali ta’ €120,000 li ntefqet f’bosta pro;etti, fosthom magna tattip CCRT biex tintu]a millpazjenti tar-renal unit flIsptar Mater Dei.
Saru wkoll donazzjonijiet b’risq g[aqdiet u pro;etti individwali biex titqajjem aktar kuxjenza dwar il-mard tal-kliewi. Wie[ed mill-g[anijiet talLifeCycle ta’ din is-sena se jkun li jin;abru l-fondi biex jing[ataw b[ala kumpens lil dawk il-persuni li jkunu offrew li jag[tu wa[da millkliewi tag[hom lil xi pazjent li jkollu b]onn trapjant. Minkejja dan, hu spjega li dan il-kumpens se jing[ata
biex ikopri l-ispejje] li persuna ssofri sakemm tirkupra wara l-operazzjoni u mhux se jkun xi forma ta’ pagament. Hu mistenni li jin;abru wkoll il-fondi bilg[an li tinxtara Plasma Machine biex tintu]a qabel loperazzjoni tal-kliewi. Il-maratona din is-sena se ssir bejn Ottubru u Novembru, minn Brisbane sa Melbourne, fl-East Coast talAwstralja, fuq distanza ta’ 1,900 kilometru.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
IT-TLIETA L-og[la 18˚C L-inqas 9˚C
L-ERBG{A L-og[la 20˚C L-inqas 12˚C
IL-{AMIS L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 20˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
7
8
8
8
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 20˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 09˚C imsa[[ab, Ateni 22˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 18˚C xemxi, Berlin 06˚C xemxi, Brussell 09˚C imsa[[ab, il-Kajr 35˚C xemxi, Dublin 10˚C im/ajpar, Kopen[agen 07˚C imsa[[ab, Frankfurt 07˚C ftit imsa[[ab, Milan 15˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 19˚C ftit imsa[[ab, Londra 12˚C imsa[[ab, Malta 16˚ xemxi, Madrid 12˚C xemxi, Moska 04˚C imsa[[ab, Pari;i 09˚C imsa[[ab, Bar/ellona 18˚C xemxi, Ruma 17˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 24˚C xemxi, Tripli 19˚C xemxi, Tune] 16˚ imsa[[ab, Vjenna 05˚C imsa[[ab, Zurich 03˚C bil-borra, Munich 02˚C imsa[[ab, Stokkolma 05˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu 0˚C bil-borra
I
l-Kunsill :enerali tal-PN approva b’akklamazzjoni l-Programm Elettorali, frott tad-djalogu li sar mal-oqsma kollha tal-poplu. F’diskors fil-bidu tal-laqg[a tal-Kunsill :enerali, il-Kap tal-PN, Eddie Fenech Adami, tkellem dwar il-punti l-aktar importanti tal-programm elettorali. Fost affarijiet o[ra, il-programm jitkellem dwar ir-rikon/iljazzjoni u d-de/entralizzazzjoni tal-poter. Il-programm jelenka d-diversi passi li kien se jkun qed jie[u l-PN bl-appo;; talpoplu. Fost mi]uri o[ra hemm il-[atra ta’ Ombudsman, Kummissjoni Kontra lKorruzzjoni, dritt tal-Petizzjoni Individwali fil-Qorti Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem, tne[[ija tal-wage freeze u tal-Bulk-Buying Division, il[arsien tad-drittijiet tal-anzjani, pjan nazzjonali g[all-iskejjel tal-Gvern, garanzija g[all-jedd tal-iskejjel talKnisja u l-privati, u l-[arsien taddrittijiet tal-persuni b’xi di]abbiltà.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Lokali 3
L-irxoxt fil-Birgu xorta [are; u saret il-;irja tradizzjonali minkejja li bdiet traxxax ix-xita, li g[a;;let u qatg[et fil-qasir il-pur/issjoni (Ritratti> Michael Ellul)
Ix-xita t[arbat diversi pur/issjonijiet Il-maltemp li [akem lillg]ejjer Maltin f’Jum l-G[id [arbat il-[ru; tal-Irxoxt f’diversi lokalitajiet. Normalment, ilpur/issjonijiet tal-Irxoxt isiru f’{al Qormi, il-Birgu, Bormla, fil-G[arg[ur, filG]ira, fil-Mosta, fin-Naxxar, f’Ra[al :did, fir-Rabat, flIsla, fil-Belt Valletta, f’{a]}ebbu; u fi]-}ejtun. Fost il-pur/issjonijiet li ;ew interrotti kien hemm dawk ta’ {al Qormi, ir-Rabat Malta, u Bormla. Fil-Birgu, minkejja l-maltemp, irreffieg[a g[elbu l-isfidi tattlajja’ u t-toqol fuq spallejhom u g[amlu l-;irja tradizzjonali mill-pjazza g[all-knisja. F’G[awdex ukoll t[assru diversi pur/issjonijiet talIrxoxt, fosthom dik ta’ San :or; fir-Rabat u dik talKatidral, fir-Rabat ukoll. Normalment, f’G[awdex isiru
l-pur/issjonijiet mi]-]ew; parro//i tar-Rabat, filFontana, fin-Nadur, f’Ta’ Ker/em, fil-Qala, fix-Xag[ra u fi]-}ebbu;. Madankollu, ilpur/issjonijiet, tal-Knisja tal:i]witi u dik tal-Mosta li saru filg[axija, saru min[abba li ttemp tjieb wara nofsinhar. Minkejja x-xita, mijiet ta’ nies xorta n;abru biex isegwu /-/elebrazzjoni tal-Knisja Kattolika fil-lokalitajiet li fihom [are; l-Irxoxt. Barra minn hekk, f’[afna bjut f’diversi lokalitajiet itellg[et il-bandiera tal-Irxoxt. F’{al Qormi f’nofsinhar ;iet imbierka l-akbar figolla li qatt saret f’Malta u li t[ejjiet mill-Parro/a ta’ San Bastjan u l-kumpanija Maypole. Din il-figolla saret b’100 kilo ta’ g[a;ina [elwa, 50 kilo lew] u 30 kilo icing, u b’kollox kienet ti]en madwar 250 kilo.
Hi tqassmet lil dawk li kienu pre]enti. Fil-Konkatidral ta’ San :wann, il-Belt, tfakkret ilfesta tal-G[id il-Kbir f’kon/elebrazzjoni mmexxija mill-Ar/isqof Pawl Cremona. Fl-omelija, l-Ar/isqof qal li l-fidi tag[na hi bba]ata fuq l-esperjenza tal-appostli talqawmien ta’ :esù millmewt. Permezz tal-qawmien tieg[u, :esù tag[na l-[ajja ta’ dejjem. Hu g[alhekk li jum il-qawmien ma ji;ix biss i//elebrat fil-;urnata talG[id il-Kbir, i]da anki kull nhar ta’ {add. L-Ar/isqof Cremona [e;;eg lill-Insara Maltin biex jorbtu [ajjithom malqawmien ta’ :esù millmewt. Fisser ukoll li dan lavveniment g[andu ji;i kkunsidrat mill-Kattoli/i b[ala c-/entru tat-twemmin u l-prattika tar-reli;jon.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
4 Lokali
{idma biex Malta ssir /entru ta’ riferenza fil-kura tal-kan/er Wa[da mill-miri ewlenin tal-Gvern fis-settur tassa[[a hi li tkompli tissa[[a[ il-;lieda kontra lmarda tal-kan/er u li jkun hemm qab]a fil-kwalità talkura li ting[ata lil dawk li jbatu minn din il-marda filforom kollha tag[ha. G[al dan il-g[an, ilMinistru g[as-Sa[[a, lAnzjani u Kura filKomunità, Joe Cassar, kellu ta[ditiet malKlinikum der Universitat Munchen f’Munich, fil:ermanja, u ]ar il-fa/ilitajiet g[all-kura tal-kan/er li din l-Università ta’ fama mondjali g[andha fl-isptar tag[ha. Il-Klinikum der Universitat Munchen jipprovdi servizzi ta’ sa[[a lil aktar minn 400,000 persuna fis-sena, u l-isptar jimpjega madwar 10,000 persuna li minn dawn 1,700 huma tobba u spe/jalisti u 4,400 huma infermiera. Fit-ta[ditiet fil-:ermanja, kienu diskussi wkoll materji tekni/i fosthom dwar teknolo;ija u apparat li jintu]a g[at-trattament tal-kan/er; dwar radjolo;ija ;enerali u oncologic imaging. :ew ukoll diskussi lpossibbiltajiet ta’ aktar kooperazzjoni bejn i]-]ewg na[at kif ukoll possibbiltajiet ta’ ta[ri; u ri/erka. Fil-pjan tal-Gvern li jsa[[a[ il-kura kontra lkan/er, fl-2009 b’investiment ta’ €1.6 miljun, ;ie mniedi i/-?entru Nazzjonali tal-Breast Screening, storja ta’ su//ess o[ra fil-qasam talkura u s-sa[[a f’pajji]na g[aliex permezz ta’ dan isservizz qeg[din ji;u salvati aktar [ajjiet. In-nefqa tal-Gvern fuq medi/ini g[all-kan/er fi tliet snin ]diedet b’65% u ]diedu l-medi/ini b’xejn g[al min g[andu kan/er, fosthom il-kan/er tas-sider, kan/er tal-mo[[, tal-pulmun, tal-kliewi, tal-istonku u d-demm. B’investiment ta’ €59 miljun kofinanzjati minn fondi tal-UE, b[alissa g[addej ix-xog[ol fuq ilbini ta/-?entru talOnkolo;ija fl-Isptar Mater Dei. Dan i/-/entru ta’ 96 sodda se jkun mg[ammar b’apparat modern u se joffri ambjent a[jar g[all-pazjenti.
Pro;ett ta’ tilqim tad-dwieli biex l-inbid li nipprodu/u jkun konformi mad-domanda tas-suq
Konsultazzjoni dwar is-settur Malti tal-inbid I]-]ieda re/enti fin-numru ta’ Estate Wineries f’Malta u G[awdex hi prova li s-settur lokali tal-inbid hu orjentat lejn il-produzzjoni ta’ prodott ta’ kwalità g[olja Il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali nieda pro/ess ta’ konsultazzjoni pubblika ta’ sitt ;img[at dwar is-settur tal-inbid f’Malta. L-g[an ta’ din il-Green Paper hu li jippre]enta proposti dwar kif jista’ jkompli jissa[[a[ is-settur tal-inbid lokali u g[andha tippre]enta opportunità g[al dawk il-partijiet jew individwi interessati biex iressqu l-fehmiet tag[hom dwar dak li g[andu jsir f’dan il-qasam u kif jista’ jittejjeb aktar dan is-settur. Din il-Green Paper hi maqsuma fi tliet partijiet prin/ipali: ■ introduzzjoni fuq is-settur lokali talinbid u tag[ti tag[rif dwar il-varjetajiet lokali ta’ g[eneb kif ukoll fuq l-inbejjed differenti li ji;u prodotti fil-g]ejjer Maltin; ■ proposti ewlenin li l-Gvern qieg[ed jippre]enta g[all-konsultazzjoni mal-entitajiet interessati u pubbli/i: ■ pro/ess ta’ konsultazzjoni. Din il-Green Paper tipproponi fost o[rajn: ■ li g[andha ssir kampanja ta’ marketing li tiffoka fuq l-edukazzjoni biex ilkonsumatur jag[raf jiddistingwi bejn inbejjed ta’ kwalità u nbid ie[or kummer/jali u biex tinforma lill-konsumatur dwar l-inbejjed ta’ kwalità lokali ■ li l-policies tal-Awtorità tax-Xandir fir-rigward tal-inbid ji;u riveduti millAwtoritajiet Kompetenti biex jirriflettu lpratti/i u]ati f’pajji]i Ewropej o[ra ■ li wineries li ;ew stabbiliti ri/entament g[andhom ikunu rappre]entati fuq il-Wine Regulations Board
■ li ji;u stabbiliti kundizzjonijiet minimi kontrattwali li jkunu applikabbli bejn l-g[assara u l-bdiewa fil-produzzjoni talinbid, bi klaw]oli minimi obbligatorji fuq il-prezzijiet tal-kategoriji differenti tal-g[eneb, il-kwantitajiet ta’ g[eneb li jittie[du lill-g[assara u termini ta’ pagamenti ■ li l-kwalità tad-DOK Superior u DOK Estate Wines, tkun stabbilita wkoll mhux biss fuq il-kon/entrazzjoni talpre]enza ta’ zokkor naturali tal-g[enba, i]da wkoll fuq kemm ikun hemm g[enieqed ma’ kull dielja. ■ li r-regolamenti pre]enti tal-inbid g[andhom ikunu elaborati aktar biex jistabbilixxu b’mod aktar /ar, irrekwi]iti li l-inbid g[andu jkollu biex jikklassifika b[ala Estate Wine. Il-Ministru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali, George Pullicino, waqt it-tnedija ta’ dan id-dokument qal li matul l-a[[ar g[axar snin, kien hemm ]ieda kostanti fil-produzzjoni ta’ Inbejjed ta’ Kwalità. I]-]ieda re/enti fin-numru ta’ Estate Wineries f’Malta u G[awdex hija prova li s-settur lokali tal-inbid hu orjentat lejn il-produzzjoni ta’ prodott ta’ kwalità g[olja. Fl-Estate Winery isiru prodotti biss minn g[eneb ikkultivat fid-dwieli
tal-g[assara nnifishom. B’hekk lg[assara g[andhom il-kontroll totali fuq il-pro/ess s[i[ mill-kultivazzjoni talg[eneb sal-produzzjoni tal-inbid finali. Il-pre]enza tal-Estate Wines li dejjem qed ti]died fuq is-suq Malti hi prova /ara tad-determinazzjoni tal-g[assara Maltin u G[awdxin biex joffru prodott ta’ kwalità dejjem og[la lill-konsumaturi tag[hom. Il-Ministru Pullicino enfasizza l-fatt li dan is-settur qieg[ed dejjem jikber tant li fl-2010, pajji]na pprodu/a 15,340 ettolitru ta’ inbid li jfissru madwar 2 miljun flixkun inbid. Disg[in fil-mija tal-inbid hu nbid DOK, ji;ifieri Denominazzjoni ta’ Ori;ini Kontrollata u l-kumplament huma nbejjed li g[andhom denominazzjoni I:T, ji;ifieri Indikazzjoni :eografika Tipika. Biex il-konsumatur ikollu garanzija ta’ kwalità bdiet ukoll sistema ta’ banderols li tkun imwa[[la mal-fliexken biex isservi ta’ garanzija li l-inbid li l-konsumatur qed jixtri hu nbid ta’ kwalità. Il-Ministeru qed jiffinanzja pro;ett ta’ tilqim tad-dwieli biex l-inbid li nipprodu/u jkun konformi mad-domanda tassuq.
Sittin fil-mija tal-konsum ta’ inbid fil-g]ejjer Maltin hu inbid abjad, g[axra fil-mija inbid Rosè u tletin fil-mija inbid a[mar
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Lokali 5
70 sena mill-;rajja fil-Mosta tal-bomba li ma splodietx Intervista mal-Kaptan Thomas Withworth, l-uffi/jal li ]arma l-bomba biex din ma tisplodix wara li waqg[et fuq ir-rotunda tal-Mosta 70 sena ilu, se tixxandar waqt serata mu]iko-lettararja li g[andha tittella’ nhar il-{add li ;ej fil-Mosta stess. Biex titfakkar is-70 sena minn meta r-Rotunda tal-Mosta ntlaqtet minn bomba tal-g[adu, li ma splodietx, se tittella’ serata mu]iko-letterarja nhar il-{add, 15 ta’ April 2012, fil-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta, li tibda fis6.30pm u g[aliha kul[add hu mistieden. Is-sena 1942 kienet l-eqqel sena matul it-Tieni Gwerra Dinjija g[al Malta, u f’April ta’ dik is-sena ntefg[u ’l fuq minn 6,000 tunnellata ta’ bombi, li g[amlu [erba s[i[a.
Ka] ie[or ta’ sejba ta’ droga fl-istadium nazzjonali Tliet persuni gew arrestati s-Sibt wara nofsinhar wara li nstabu bilpussess tad-droga kokaina fl-Istadium Nazzjonali, Ta’ Qali, kif ukoll aktar tard waqt party f’Ta’ Qali stess. Il-persuni mi]muma mill-Pulizija huma r;iel ta’ bejn l-20 u t-32 sena, u huma residenti l-Belt Valletta, il-Fgura u lGudja. Is-sejba tad-droga fl-istadium nazzjonali kienet ittieni darba f’temp ta’ ;img[a. Fi tmiem il;img[a ta’ qabel, ilPulizija wkoll kienet g[amlet sensiela ta’ tfittxijiet u kienet arrestat ]ag[]ug[ fl-istadium nazzjonali. Jirir]ulta li dan i]]ag[]ug[ kien dipendenti mid-droga u wkoll kien arresat u tressaq quddiem il-Qorti l-;img[a li g[addiet. Il-[idma tal-Pulizija fil;lieda kontra d-droga hi msa[[a b’diversi tfittxijiet f’postijiet pubbli/i, l-aktar fejn ikun hemm folol ta’ nies mi;bura, b[alma huma f’parties u anki f’attivitajiet sportivi, biex ilproblema tad-droga tkun ikkontrallata u jitwaqqaf ittixrid tag[ha.
Ir-Rotunda tal-Mosta kienet wa[da minn dawn il-binjiet li ntlaqtu diversi drabi fil-Gwerra. Imma kien nhar id-9 ta’ April 1942, meta l-koppla maestu]a kienet minfuda minn bomba qawwija, li i]da ma splodietx. F’din is-serata –li se tfakkar dan lavveniment ta’ importanza g[allMosta u g[al Malta g[aliex f’dan iljum seta’ ntilef tempju uniku u g[a]i] – se tixxandar ukoll intervista ma’ wie[ed mill-membri tal-Bomb Disposal Unit Maltin li sema’ hu stess ir-rakkont tal-Kaptan Thomas Withworth, l-uffi/jal li ]arma l-bomba biex din ma tisplodix. L-intervista tinkludi informazzjoni dwar kif il-mekkani]mu ta’ din ilbomba kien ma[sub li jisplodi u jag[mel l-akbar [sara possibbli.
It-tifkira li tinsab fil-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta b’kommemorazzjoni tal-bomba li nifdet il-koppla u ma splodietx (Ritratt> Michael Ellul)
Ir-riforma fil-qasam tal-;ustizzja riparatri/i qieg[da titwettaq Il-Fondi g[all-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin ]diedu g[al din is-sena u mhux naqsu, kif allegat l-Oppo]izzjoni Laburista B[ala parti integrali mir-riforma li qieg[da ssir fil-qasam tal-;ustizzja riparatri/i, di;à twaqqfu ]ew; bordijiet, l-Offender Assessment Board u l-Victim Offender Mediation Committee. Il-Ministeru tal-Intern u l-Affarijiet Parlamentari tkellem dwar l-i]viluppi li g[addejjin fil-qasam tal-;ustizzja riparatri/i bi twe;iba g[all-konferenza tala[barijiet li ta dan l-a[[ar Michael Falzon, il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar diversi materji fil-qasam tal-Intern. Il-Ministeru fisser li g[ar-rigward talimplimentazzjoni tal-li;i l-;dida tal;ustizzja riparatri/i li da[let fis-se[[ f’Jannar li g[adda, wie[ed irid isemmi li minkejja li /erti uffi/jali g[ad mhumiex ma[tura, b[alma hu l-Parole Clerk, filfatt il-pro/ess tal-evalwazzjoni tal-applikazzjonijiet li da[lu, inbeda. Tfisser ukoll li minbarra l-pro/ess talassessjar mid-diversi professjonisti u uffi/jali tal-Fa/ilità Korrettiva, ikun je[tie; ukoll li kull ka] irid ji;i evalwat minn multi-disciplinary team sabiex iddossier li ji;i mg[oddi lill-Offender
Assessment Board ikun jirrifletti l-istampa s[i[a ta’ kemm l-applikant ikun jista’ jing[ata l-Parole. Dan il-pro/ess di;à nbeda u qed ji;u evalwati l-applikazzjonijiet kollha li da[lu. Madankollu, l-Oppo]izzjoni Laburista trid tifhem li mad-d[ul fis-se[[ tal-li;i, kien hemm sitwazzjoni fejn da[lu mijiet ta’ applikazzjonijiet, u dawn kollha jridu ji;u evalwati u, naturalment, dan le]er/izzju jrid jie[u ]-]mien tieg[u g[ax irid isir bir-reqqa li tixraqlu. A[na perswa]i, sa[aq il-Ministeru, li lOppo]izzjoni dan ]gur tapprezzah g[ax hekk hu me[tie; fl-interess kemm talpri;unier kif ukoll tas-so/jetà in;enerali. Minn dan kollu jo[ro; /ar, spjega lMinisteru, li l-Oppo]izzjoni qieg[da g[al darb’o[ra tipprova tg[awwe; il-fatti g[al skopijiet li ma jag[mlux ;id lis-so/jetà tag[na. Il-Ministeru fisser ukoll b’rabta ma’ dak li qalet l-Oppo]izzjoni Laburista, li d-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili la ttrasferixxa art u lanqas da[al f’xi kuntratt biex jittrasferixxi xi art, u ma invol-
va ru[u bl-ebda mod f’xi transazzjoni ta’ dan it-tip. Wie[ed irid jg[id ukoll li hu mill-aktar ]baljat li l-Oppo]izzjoni tu]a ka]ijiet individwali ta’ pulizija biex tipprova tnaqqas u timmina l-operat u l-kredibbiltà tal-Korp fil-[idma tant siewja li dan qed iwettaq. G[ar-rigward tal-ka] ta’ Nicholas Azzopardi u tal-eks membru tal-Korp li kien ing[ata medalja minn amministrazzjoni Laburista, l-Oppo]izzjoni taf li lpassi li kellhom jittie[du, fil-fatt ittie[du, b[alma taf ukoll li fil-ka] l-ie[or talispettur, is-sentenzi ma jing[atawx minn dan il-Ministeru i]da mill-Qrati. Il-proposta dwar il-union g[all-Pulizija tressqet minn dan il-Ministeru quddiem il-Parlament permezz ta’ Abbozz ta’ Li;i Nru. 97, li ;ie ppubblikat fil-Gazzetta talGvern fid-29 ta’ Novembru, 2011. Mhux minnu lanqas li sar xi tnaqqis drastiku fil-fondi g[all-programmi taledukazzjoni fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. G[all-kuntrarju, anzi, il-fondi g[al din is-sena ]diedu g[al €45,000.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
6 Lokali
Servizz spe/jali mill-Arriva f’San Girgor Il-kumpanija Arriva [abbret li se tniedi servizz spe/jali ta’ trasport pubbliku bejn il-Belt Valletta u Marsaxlokk, nhar lErbg[a, 11 ta’ April, g[all-kumdità ta’ dawk li jixtiequ jgawdu l-ewwel g[awma waqt i/-/elebrazzjoni tradizzjonali tal-festa ta’ San Girgor. Is-servizz fuq rotta spe/jali bin-numru 81 se jkun qed ja[dem bejn ilBelt u Marsaxlokk mid9am sat-8pm, u se jkun qed jikkumplimenta rRotta 81 regolari li se tibqa’ ta[dem b[as-soltu. Is-servizz spe/jali lejn Marsaxlokk jitlaq minn Bay 1 fil-Belt Valletta u jg[addi minn Ra[al :did, {al Tarxien u Bir idDeheb, ming[ajr ma jid[ol i]-}ejtun, fi triqtu lejn Marsaxlokk. Is-servizz isegwi l-istess rotta lura bi tluq minn [dejn l-iskola ta’ Marsaxlokk. Kelliem g[all-operatur tat-trasport pubbliku qal li l-kumpanija [olqot dan isservizz spe/jali biex tag[milha aktar fa/li g[al dawk li jixtiequ jgawdu dawn i/-/elebrazzjonijiet.
Il-BOV jirba[ il-premju tal-aqwa Bank f’Malta Il-premju ‘L-Aqwa Bank f’Malta’ intreba[ mill-Bank of Valletta g[attielet sena konsekuttiva. Dan il-premju jing[ata mill-Global Finance, maga]in internazzjonali. L-edituri ta’ Global Finance b’kontribut tal-bankiera, analisti finanzjarji u esperti o[ra fl-industrija, ju]aw numru ta’ kriterji sabiex jag[]lu l-aqwa banek f’diversi pajji]i. Dawn jinkludu li]vilupp u l-innovazzjoni, il-profitabbilità, it-tkabbir tal-assi, il-medda ;eografika li jla[[aq l-operat tal-bank, kif ukoll ir-relazzjonijiet kummer/jali u strate;i/i tal-bank. Dan il-premju qed jing[ata g[ad-19-il darba. Joseph D Giarraputo, il-President u pubblikatur ta’ Global Finance, qal li rrebbie[a ta’ din is-sena huma dawk ilbanek li joqog[du attenti g[all-b]onnijiet tal-klijenti tag[hom u jil[qu l-miri tag[hom waqt li jpo;;u fuq sisien soda
il-futur tal-bank tag[hom. Il-kriterja tal-g[a]la mhi qatt dwar likbar, l-eqdem jew l-iktar bank li ddiversifika l-prodotti tieg[u, i]da l-aqwa banek li l-korporazzjonijiet finanzjarju madwar id-dinja lesti jag[mlu negozju mieg[u. Il-Kap E]ekuttiv tal-Bank of Valletta, Charles Borg, qal li hu ta’ pja/ir g[allBank of Valletta li jr/ievi t-tieni rikonoxximent internazzjonali din issena, wara li ng[ata l-Good Governance Award mill-iStock Exchange ta’ Londra fix-xahar ta’ Marzu. Hu qal li l-ener;ija tal-Bank biex jibqa’ fuq quddiem nett fil-innovazzjoni, b[alma ;ara ri/entament bittnedija tal-ewwel applikazzjoni bankarja fuq il-mobile, g[enet lill-bank jir/ievi dan il-premju g[at-tielet sena konsekuttiva.
Ixg[elli l-bozza
Pro/edura temporanja fit-trasport pubbliku Il-kumpanija Arriva [abbret li nuqqas ta’ parts fis-suq internazzjonali wassal biex xi rampi fuq u[ud mill-karozzi tal-linja ma jistg[ux jit[addmu. Id-dipartiment tal-in;inerija tal-Arriva qieg[ed ja[dem biex isib suppliers fis-suq internazzjonali sabiex din il-problema tissolva mill-aktar fis. Sadanittant, il-kumpanija Arriva nediet pro/edura temporanja bil-g[an li jittaffa ftit l-inkovenjent li jista’ jin[oloq min[abba din is-sitwazzjoni. Persuni li ju]aw wheelchair u li jixtiequ jivvja;;aw jistg[u j/emplu lill-Customer Care Center fuq 21222000 u jinfurmaw dwar il-post minn fejn se jirkbu u fejn be[siebhom jin]lu. L-Arriva ti]gura li jkun hemm impjegati talkumpanija fuq il-post biex jg[inu lil dawk li g[andhom b]onn jitilg[u jew jin]lu mill-karozzi tal-linja.
L-HSBC bit-tielet edizzjoni ta’ ‘L-azzjonist’ HSBC Bank Malta [are; ittielet edizzjoni tal-pubblikazzjoni online tieg[u, ‘L-azzjonist’, b’tag[rif a;;ornat u importanti g[all-eluf ta’ azzjonisti. ‘L-azzjonist’ jinsab fuq il-websajt tal-HSBC Malta www.hsbc.com.mt\lazzjonist. Il-Kap tal-Komunikazzjoni tal-HSBC Bank Malta, Franco Aloisio, qal li din il-pubblikazzjoni ]]omm lill-azzjonisti u persuni o[ra interessati, a;;ornati ma’ ;rajjiet kurrenti u o[rajn topi/i li huma relatati mal-operat tal-Bank. Din l-a[[ar edizzjoni ta’ ‘Lazzjonist’ tinkludi intervista
mal-Kap E]ekuttiv ta’ HSBC Malta, Mark Watkinson, kif ukoll perspettiva dwar kif hu mbassar it-tkabbir ta’ negozji madwar id-dinja, inklu]a Malta, hekk kif i;ib g[all-attenzjoni tal-qarrejja l-a[[ar rapport ma[ru; mill-HSBC Global Connections Trade Forecast. Su;;etti o[ra topi/i li jidhru fi ‘L-azzjonist’ ivarjaw minn dettalji dwar ir-ri]ultati talbank u l-[idma matul l-2011, tag[rif dwar l-HSBC Premier proposition sa [arsa ;enerali dwar il-[idma tal-HSBC Malta Foundation matul l2011 b’appo;; g[at-tfal, lambjent u l-wirt Malti.
Ta[dita dwar it-tip ta’ sorsi ta’ ener;ija u dwar irri/erka tat-tim tal-Fakultà tal-In;inerija fl-Università li ja[dem fuq l-ener;ija tarri[ Irrid nixg[el il-laptop, larja kkundizzjonata, lismartphone u rrid nu]ahom kemm irrid, ming[ajr sens ta’ [tija. U miniex wa[di; id-domanda g[all-ener;ija f’Malta ]diedet b’mod kostanti sakemm la[qet il-qu//ata ta’ madwar 430MW ftit snin ilu. Tiddisprawx. Malta g[andha pjani e//itanti biex tinbena qatg[a art li fiha g[add ta’ mtie[en jew turbini tar-ri[ li jipprodu/u l-ener;ija (wind farm) li tassorbi parti kbira minn din id-domanda. Interessati? Ejjew g[atta[dita li jmiss tal-Malta Café Scientifique, b’kollaborazzjoni malGreen Drinks Malta millIn;inier Tonio Sant, millFakultà tal-In;inerija flUniversità ta’ Malta; bittitlu “Ixg[elli l-Bozza” fis7.15pm, fit-12 ta’ April, filKamra tal-Mu]ika, filKavallier ta’ San :akbu. Il-g]ejjer Maltin huma post inkrepattiv fejn tin;abar l-ener;ija mir-ri[. L-ispazju hu limitat u lib[ra tag[na huma fondi, tant fondi li l-windfarms
huma possibbli biss fi profondità ta’ xi 70 metru. Wind farms li huma offshore di;à je]istu, i]da lebda wie[ed minnhom f’din il-profondità. Dawn it-turbini tar-ri[ g[ad iridu ji;u ]viluppati. Wa[da mill-akbar problemi hi l-maltempati. {add ma jrid l-investiment tieg[u li jiswa miljuni kbar jinbela’ mill-mew;. Biex dan ma ji;rix, il-kelliem u t-tim tieg[u qed jag[mlu ri/erka dwar kif dawn itturbini ;ganteski jistg[u ji;u ankrati sewwa. It-turbini tar-ri[ iridu wkoll ja[dmu bl-aktar ]iffa [afifa. Il-blejds tag[hom iridu jduru u jipprovdu lener;ija fi ;ranet kalmi, u dan jiddependi mid-disinn tag[hom. Dan hu qasam ie[or ta’ ri/erka ta’ Tonio Sant, li r-ri]ultati tieg[u se jkunu importanti biex Malta ti]viluppa wind farms li jaqblu mal-[ti;iet tal-g]ira. Dan jippermettilna nu]aw l-arja kkundizzjonata ming[ajr ma ninkwetaw wisq fuq leffett tag[na fuq il-pjaneta. G[al aktar informazzjoni, tista’ tintbag[at email lil malta\afescientifique@gmai l.com jew minn fuq Facebook. Id-d[ul hu b’xejn u ma jin[tie; l-ebda sfond xjentifiku.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Lokali 7
L-ajruplan tal-Air Malta A320 wara l-in]ul tieg[u fit-28 ta’ Novembru tas-sena l-o[ra meta re;g[u bdew it-tijiriet li kienu spospi]i min[abba l-inkwiet fil-Libja
Titjiriet kuljum lejn Tripli mix-xahar id-die[el Air Malta [abbret li se ]]id is-sitt titjira fil-;img[a lejn Tripli min-nhar l-Erbg[a, 18 ta’ April u titjira o[ra fil;img[a minn nhar il-:img[a, 4 ta’ Mejju, biex b’hekk topera servizz ta’ kuljum lejn il-kapitali Libjana. F’kumment dwar dan l-i]vilupp, Peter Davies, il-Kap E]ekuttiv tal-linja
tal-ajru nazzjonali, qal li din hi a[bar tajba spe/jalment g[all-komunitajiet Maltin u Libjani. Matul l-a[[ar xhur, wara li l-Air Malta bdiet topera s-servizzi g[al Tripli fit-28 ta’ Novembru tas-sena lo[ra, kien hemm ]ieda kostanti fiddomanda mill-klijenti.
Dan is-sajf l-Air Malta qed tistenna li se ;;orr madwar 30,000 passi;;ieri lejn u minn Tripli. I]-]dieda ta’ titjiriet bejn il-Libja u Malta hu pass ie[or importanti flisforzi tal-Air Malta biex tkompli tiffa/ilita l-ivvja;;ar bejn i]-]ew; pajji]i u l-Ewropa. It-titjiriet minn
Il-Corinthia tisponsorja pro;ett g[al ilma nadif fit-Tanzanija Alfred Pisani, fundatur u Chairman tal-Corinthia Hotels, iddedika fondi minn Corinthia Hotels biex jisponsorja pro;ett fit-Tanzanija. Permezz tal-pro;ett se jit[affru ]ew; spieri biex ikun ipprovdut ilma lil 30,000 abitant ta’ Tabata-Bima, f’Dar es Salam, fit-Tanzanija. Fost dawk li se jibbenefikaw minn dan ilpro;ett hemm 10,000 student fi skej-
jel minn livelli primarji sa livell ta’ kulle;;. Il-pro;ett beda x-xahar li g[adda u mistenni jintemm sal-a[[ar ta’ :unju li ;ej. Alfred Pisani [abbar dan il-pro;ett waqt ]jara fi New York fejn iddiskuta d-dettalji mal-Ambaxxatur tatTanzanija fl-Istati Uniti, Mwanaidi S. Maajar, ma’ Karen Hoffman,
President ta’ Bradford Group, u Tony Potter, membru tal-Bord ta’ Corinthia Hotels. F’50 sena ta’ [idma, Corinthia Hotels saret kumpanija mag[rufa g[al lukandi lussu]i u rebbie[a ta’ diversi premjijiet fl-aqwa bliet Ewropej fosthom f’Londra, f’San Pietruburgu, f’Budapest, f’Li]bona, fi Praga u f’Malta.
Tripli qed joperaw f’[inijiet li jiffa/ilitaw l-konnessjonijiet ma’ servizzi o[ra tal-Air Malta li joperaw lejn l-Ewropa. L-Air Malta ]iedet li qed tiffinalizza l-pjani tag[ha biex ter;a’ tibda topera lejn Benghazi, u li se jit[abbru fi ]mien qarib.
M’g[andux ji;i kkunsmat
Minn informazzjoni li ntbag[tet mirRapid Alert System for Food and Feed, skont l-Att dwar is-Sigurtà fl-Ikel u rRegolament tal-Parlament Ewropew, id-Direttorat g[as-Sa[[a Ambjentali fi [dan is-Sovrantendenza tas-Sa[[a Pubblika av]a lill-pubbliku li l-prodott Tuna Steaks skinless boneless m’g[adux ji;i kkunsmat min[abba pre]enza e//essiva ta’ Histamine li fih.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
8 Opinjoni
L-G[id u n-Nisrani G[adna kif i//elebrajna b’solennità kbira l-G[id il-Kbir, l-ikbar festa tal-Knisja Kattolika mferrxa mad-dinja kollha Din il-festa nag[tu bidu g[aliha erbg[in jum qabel, ji;ifieri, mill-Erbg[a Ras ir-Randan, u tibqa’ sejra sa [amsin ;urnata wara, ji;ifieri sa G[id il-{amsin – it-Tlug[ ta’ :esù fis-Sema }mien qaddis ta’ preparazzjoni spiritwali profonda, li fih kull Nisrani jkun mitlub li jid[ol da[la fih innifsu u jag[mel e]ami bir-reqqa talmod ta’ [ajja li hu jkun qed jg[ix. }mien li fih nirrikorru aktar mis-soltu g[at-talb u lpenitenza li permezz tag[hom naslu biex ner;g[u nirrikon/iljaw ru[na ma’ Alla u ma’ [utna l-bnedmin.
minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
Il-fidi tag[na “:esù qam mill-mewt kif kien qal.” Dan hu l-qofol talfidi tag[na. Ming[ajr ilqawmien ta’ :esù mill-mewt, ji;ifieri r-reb[a ta’ Kristu fuq il-mewt, fierg[a kienet tkun il-fidi tag[na. Apparti [wejje; o[ra, ir-
Randan imqaddes hu wkoll ]mien li fih niftakru aktar mill-qrib f’dawk l-aktar vulnerabbli, f’dawk il-morda, lanzjani, dawk li jg[ixu we[idhom fis-solitudni li teqred lill-bniedem bil-mod il-mod. M’hemmx dubju li l-bi//a l-kbira minna bag[tu u anke r/evew awguri tal-G[id ming[and niesna, [biebna u forsi anke xi ;irien u kollegi tag[na. I]da a[na ftakarna fil-;enituri tag[na [ajjin u anke dawk mejtin, billi forsi offrejnielhom xi quddiesa g[al ru[hom, jew morna tlabna xi ftit fuq qabarhom jew anke fil-knisja g[alihom? Dawk li ma jkellmuniex, a[na kellimniehom, jew g[all-inqas sellimnielhom, jew bqajna kif konna qisu ma ;iex G[id g[alina? Dawk flisptarijiet, l-aktar dawk li huma qraba tag[na, morna sellimnielhom u tajniehom lG[id it-Tajjeb jew le? Mixja ta’ fidi Wara din il-mixja ta’ fidi li
ninsabu g[addejjin fiha sa G[id il-{amsin, a[na suppost li ninbidlu g[all-a[jar, jew tal-anqas intejbu [afna [ajjitna, kemm f’sens spiritwali kif ukoll f’sens so/jali u materjali tal-[ajja tag[na ta’ kuljum.
:esù Kristu qam mill-imwiet biex b’hekk il-fidi u t-twemmin tag[na jissa[[u
Jekk ma jse[[x dan, jiddispja/ini ng[id li g[alina lG[id qisu qatt ma ;ie. U dan ikun [a]in [afna, g[ax f’dawn i]-]minijiet il-Mulej ixerred bosta u bosta grazzji fuqna, fuq kul[add. I]da mbag[ad sta g[alina jekk nikkooperawx jew jekk na//ettawhomx. Kieku wie[ed kellu ji;;udika fuq l-attendenza li kellna fil-knejjes tag[na u filfunzjonijiet li assistejna g[alihom kemm ;ewwa kif
Ming[ajr il-qawmien ta’ :esù mill-mewt, ji;ifieri r-reb[a ta’ Kristu fuq il-mewt, fierg[a kienet tkun il-fidi tag[na
ukoll barra fl-apert, kieku m’hemmx dubju li lma;;oranza tal-Maltin u lG[awdxin huma Nsara Kattoli/i awtenti/i u mhux ta’ kafkaf. Imma l-apparenza tqarraq u mhux dak li jidher minn barra jg[odd imma dak intern, li jinsab fil-qalb tag[na. Jien nemmen li lma;;oranza tal-Maltin u lG[awdxin huma nies tajbin, li j[addnu t-tag[lim talKnisja Kattolika u li g[andhom sens qawwi ta’ karità, ta’ [niena u ta’ solidarjetà mal-proxxmu, mhux biss dak ta’ pajji]na imma anke dak ta’ barra minn xtutna. Dan kien approvat diversi drabi matul is-sena u matul [ajjitna.
Nag[mlu kura;;
G[alhekk ejjew nag[mlu kura;; u nkomplu nikkonsolidaw dak it-tajjeb kollu li hemm ;ewwa fina li jien nemmen li mhuwiex ftit, waqt li dak li hu dg[ajjef nippruvaw insa[[uh, u neliminaw dak kollu li huwa [a]in u li kontinwament qieg[ed ixekkilna fil-mixja tag[na ta’ bejnietna. Firdiet ikka;unati minn piki, piki ta’ politika, piki ta’ parrokkjali]mu ]ejjed u
sa[ansitra anke piki ta’ festi tal-istess qaddisin tas-sema li a[na suppost qed nimitawhom hawn fuq din l-art li a[na tant in[obbu u nindukraw. Kelma ta’ apprezzament tmur lil dawk kollha li taw sehemhom matul dan i]]mien ta’ festi. Festi li jag[mlu sens. Festi li huma ’l bog[od minn piki u tg[ajjir, li sfortunatament kultant a[na jkollna kontra qalbna nassistu g[alihom f’pajji]na. Dawn it-talin mhumiex ftit imma mijiet ta’ persuni li filma;;oranza tag[hom huma ]g[a]ag[ mimlija sa[[a u [e;;a. Dawk li huma inkarigati mill-armar fil-knejjes u fit-toroq. Dawk li jie[du sehem filpur/issjonijiet u pageants. Dawk responsabbli millitur;ija li jorganizzaw il-funzjonijiet b’tant professjonali]mu u serjetà li huma mistennija fihom. I]da fl-a[[ar imma ]gur li mhux l-inqas, ir-ringrazzjament tag[na g[andu jmur g[all-membri kollha tal-kleru ta’ pajji]na li b’tant dedikazzjoni, responsabbiltà u g[o]]a spiritwali, imexxu u jattwaw dawn ilfunzjonijiet qaddisa ta’ ]mien l-G[id il-Kbir. Kemm qrar u pariri jing[ataw matul is-sena u b’mod partikulari matul dan i]-]mien qaddis tal-G[id. Kemm korsijiet ta’ e]er/izzi ji;u ppreparati g[al kull kategorija tas-so/jetà tag[na. L-a[[ar osservazzjoni hi din: Min jaf kemm ;id jo[ro; matul dan i]-]mien u kemm grazzji jin]lu fuqna mis-sema mill-bidu tar-Randan sa G[id il-{amsin. Nittamaw li kull wie[ed u wa[da minna jirnexxilu jibbenefika minn dan il-;id spiritwali u li llum jinsab spiritwalment f’po]izzjoni ferm a[jar milli kien qabel.
Min jaf kemm ;id jo[ro; matul dan i]-]mien u kemm grazzji jin]lu fuqna mis-sema mill-bidu tar-Randan sa G[id il-{amsin
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Konferma tat-titjib fl-ekonomija Il-;img[a li g[addiet l-ekonomija Maltija ng[atat konferma o[ra tad-direzzjoni tajba li tinsab fiha. Statistika ppubblikata mill-a;enzija Ewropea Eurostat, po;;iet lil Malta bl-akbar ]ieda ta’ negozju u bejg[ mill-[wienet minn fost il-pajji]i membri talUnjoni Ewropea. Din hi konferma o[ra li l-ekonomija Maltija sejra tajjeb u qed tkompli bix-xejriet po]ittivi minkejja li mill-bidu tas-sena rajna sitwazzjoni inkwetanti dwar il-prezz internazzjonali ta]-]ejt u l-gass, li qed tolqot lill-popli kollha tad-dinja. Il-[wienet u n-negozji ]-]g[ar huma s-sinsla talattività ekonomika ta’ pajji]na. Minbarra n-numru kbir ta’ familji li fil-bi//a l-kbira jmexxu huma nnegozju, dawn ukoll jimpjegaw mijiet ta’ nies o[ra u li minnhom jiddependi wkoll l-g[ajxien ta’ [afna familji o[ra. Il-bejg[ mill-[wienet ji]died b’5% I/-/ifri ppubblikati mill-Eurostat jikkonfermaw li fi Frar ta’ din is-sena, meta mqabbel max-xahar ta’ qabel, f’pajji]na kien hemm ]ieda ta’ 5% fil-bejg[ mill[wienet. Din i]-]ieda hi ta’ sinjifikat mhux ]g[ir meta wie[ed iqis x’qieg[ed ji;ri madwarna fl-Ewropa. Hekk kif il-bejg[ f’pajji]na ]died, mhux l-istess jista’ jing[ad g[al pajji]i o[rajn fl-Ewropa. Dan, g[aliex b’kuntrast ma’ dak li se[[ f’pajji]na, madwar l-Ewropa, il-medja tal-bejg[ naqset b’0.4% fis-27 stat-membru tal-UE. Ilmedja fiz-Zona-Ewro wkoll kienet anqas, b’0.1%. L-a;enzija Ewropea po;;iet lil Malta fl-ewwel post fil-kummer/ fil-[wienet u tpo;;i wkoll lil pajji]na ferm qabel it-tieni l-aktar pajji] li ra ]ieda fin-
negozju, li kien il-Lussemburgu, bi 2.2%. Anki meta mqabbel ma’ sena ilu, ma’ Frar tal-2011, ilbejg[ mill-[wienet f’pajji]na wkoll ]died bi 2.7%. Dan ikompli juri x-xejriet po]ittivi li ]amm pajji]na hekk kif irnexxielu j]omm l-attività ekonomika wkoll stabbli u tirre;istra progress. Pajji]i o[rajn Ewropej, meta pparagunati ma’ sena ilu, ukoll raw tnaqqis ta’ 1% fl-istatimembri tal-UE u tnaqqqis ta’ 2.1% fiz-Zona-Ewro. Ambjent ekonomiku po]ittiv F’anali]i ta’ dawn i/-/ifri u l-istatistika bilfors wie[ed jikkonkludi li l-ambjent ekonomiku f’pajji]na hu wie[ed po]ittiv. I]da dan m’a[niex qed ingawduh b’kumbinazzjoni. Dan mhux ri]ultat ta’ darba. Pajji]na qieg[ed i]omm ix-xejriet po]ittivi xahar wara xahar, u sena a[jar minn o[ra. I]da mhux ming[ajr diffikultajiet. Pajji]na, b[all-kumplament tad-dinja, jintlaqat mill-i]viluppi ekonomi/i u finanzjari li qeg[din ise[[u. Il-prezzijiet ta]-]ejt u l-gass huma fost l-inkwiet tal-popli kollha, inklu] tal-poplu Malti u G[awdxi. L-impatt ta/-/aqliq fil-prezzijiet tal-fuel u l-gass jin[ass minn kull poplu. I]da d-differenza fir-rigward ta’ pajji]na hi wa[da, li l-Gvern Malti g[araf jie[u de/i]jonijiet g[aqlin sa mill-bidu nett tal-kri]i ekonomika internazzjonali li laqtet lid-dinja kollha fl-a[[ar xhur tal-2008, u li /erti
pajji]i g[adhom ma irkuprawx minnha u jinsabu fi kri]ijiet kbar. G[aliex pajji]na [a d-de/i]jonijiet b’g[aqal u b’responsabbiltà, il-pajji] baqa’ jattira l-investiment ;did. Il-Gvern g[araf jie[u inizjattivi li jsa[[u l-ambjent ekonomiku u s-suq tax-xog[ol. Din il-politika ta’
a;;ustament kontinwu, b[alma g[amel il-Gvern filbidu ta’ din is-sena meta [abbar revi]joni tal-ba;it biex nindirizzaw l-isfidi internazzjonali, qed tag[ti rri]ultati. {olqot il-postijiet tax-xog[ol. G[arfet ukoll tin/entiva lin-negozji ]-]g[ar u l-medji biex jinvestu u jkabbru l-attività ekonomika. Il-Gvern g[araf l-g[aqal li jkompli jinvesti fledukazzjoni ta’ pajji]na biex l-investituri jsibu [addiema m[arr;in u li jilqg[u g[ad-domanda talindustrija. G[ax g[arafna no[olqu x-xog[ol, il-qg[ad ]amm ukoll fl-anqas livell. Min-na[a l-o[ra, il-Gvern g[araf ukoll jg[in lil min l-aktar g[andu l-b]onn ikun imwie]en biex jilqa’ g[all-impatt ta’ /erti ]idiet, b[alma huma dawk ikkaw]ati mill-prezzijiet internazzjonali ta]-]ejt u l-gass. Dan, il-Gvern irnexxielu jwettqu b’a;;ustamenti kontinwi biex il-pajji] kull sena jil[aq il-miri tieg[u u jassigura li ji]diedu l-impjiegi u li ti]died l-attività ekonomika u mhux tonqos, kif qed naraw ise[[ f’[afna pajji]i madwarna. Politika li qed tmexxi lil pajji]na ’l quddiem I]-]ieda fil-bejg[ mill-[wienet hi e]empju wie[ed li l-poplu qieg[ed jirnexxilu jeg[leb l-isfidi internazzjonali. Is-suq tax-xog[ol fehem il-politika li adatta lGvern – politika ta’ inizjattivi biex ti]died l-attività ekonomika. L-industrija tat-turi]mu wkoll kienet tajba, u sena wara o[ra wasslet ukoll biex it-turi]mu j[alli l-effetti po]ittivi fuq il-bejg[ f’pajji]na. Din hi politika li qed tmexxi lil pajji]na ’l quddiem.
Intietef
L-Assemblea :enerali tal-IPU L-Inter-Parliamentary Union, jew bil Malti, lUnjoni Inter-Parlamentari, hi organizzazzjoni dinjija li ti;bor fiha parlamenti middinja kollha. Ti;bor fiha ’l fuq minn 150 pajji] minn madwar iddinja kollha. Biex pajji] ikun membru, ovvjament irid ikollu sistema parlamentari. Monarkija, ditattorjat, ;erarkija u forom o[ra ta’ tmexxija ma jikkwalifikawx sabiex ikunu membri flUnjoni Inter-Parlamentari.
L-g[anijiet prin/ipali tal-IPU Malta, permezz tal-Kamra tar-Rappre]entanti, hi membru f’din l-organizzazzjoni dinjija. L-g[anijiet prin/ipali tal-IPU huma li sservi ta’ post /entrali minn fejn jista’
jsir djalogu parlamentari fuq livell mondjali, li ta[dem
g[all-pa/i u g[all-kooperazzjoni bejn il-popli u ssa[[ah id-demokrazija rappre]entattiva f’kull pajji] membru. Dan g[aliex minkejja nnumru kbir ta’ pajji]i membri li semmejt, ma jfissirx li kull pajji] li hu membri flIPU g[andu sistema demokratika ta[dem fuq irrubini. Il-firxa ta’ pajji]i membri u l-istat demokratiku tag[hom ivarja minn pajji] g[al ie[or.
126 assemblea ;enerali Matul il-;img[a li g[addiet irrappre]entajt in-na[a talGvern tal-Parlament Malti fil126 assemblea ;enerali talUnjoni Inter-Parlamentari li se[[et f’Kampala fl-Uganda. It-tema pri/ipali ta’ din il-126 assembela ;enerali kienet tittratta kif il-membri parlamen-
tari jistg[u jkunu aktar vi/in i/-/ittadini li jirrappre]entaw.
Matul kull Assemblea :enerali tal-IPU tista’ ti;i diskussa tema differenti li titressaq b’ur;enza minn xi pajji] membru
Matul kull assemblea ;enerali tal-IPU tista’ ti;i diskussa tema differenti li titressaq b’ur;enza minn xi pajji] membru. Kull pajji] membru jista’ jressaq talba g[al tema partikulari sabiex ti;i diskussa b’ur;enza. It-talbiet kollha li kien hemm kollha kienu jirrigwardaw is-sitwazzjoni prekarja li te]isti b[alissa fis-Sirja.
rappre]entanti mis-Sirja stess, fejn fl-interventi tag[hom dawn sa[qu li dak li qed jintwera fuq il-mezzi tal-media ma jirrappre]entax ir-realtà kif ukoll wa[[lu fl-azzjonijiet tal-Al Qaeda g[al dak li g[addejja minnu s-Sirja. Fl-a[[ar tal-assemblea, ;iet approvata ri]oluzzjoni li fost affarijiet o[ra titlob g[al waqfien immedjat mit-tixrid tad-demm fis-Sirja.
Is-Sirja
G[aldaqstant din l-assemblea serviet biex ikun hemm sforz internazzjonali kon;unt biex jinstabu soluzzjonijiet pa/ifi/i u demokrati/i fisSirja. Ma setax jonqos li f’din lokka]joni fejn jiltaqg[u rappre]entanti politi/i minn madwar id-dinja jiddiskutu lproblemi kbar li qed jiffa//ja dan il-pajji]. It-tixrid tad-demm li ilu g[addej fis-Sirja hu ta’ t[assib g[all-komunità internazzjonali. G[aldaqstant issitwazzjoni fis-Sirja [adet parti sostanzjali middiskussjoni, fil-pre]enza ta’
Ir-Rebbieg[a G[arbija L-i]viluppi li se[[ew dan la[[ar fil pajji]i tad-dinja
G[arbija kollha kemm huma qed ji;u mmonitorjati millUnjoni Inter-Parlamentari. Fil-fatt, il-126 assemblea li saret il-;img[a li g[addiet fet[et billi tat mer[ba lidDelegazzjoni E;izzjana. Dan fid-dawl tal-elezzjonijiet [ielsa li kien hemm is-sena lo[ra fl-E;ittu wara l-rivoluzzjoni popolari li se[[et ftit aktar minn sena ilu. Pass kbir ’il quddiem li kien rikonoxxut mill-IPU. Biss, dan il-pass ma jfissirx li l-E;ittu jista’ jserra[ mo[[u.
minn Philip Mifsud philip.mifsud@pmaperiti.com
B[al pajji]i o[ra li g[addew mir-Rebbieg[a G[arbija, l-E;ittu g[ad fadallu triq twila quddiemu x’jimxi u waqt li l-Unjoni Inter-Parlamentari kienet qed tifra[ lill-E;ittu, l-E;izzjani fit-toroq kienu qed jistaqsu g[ala saret ir-rivoluzzjoni, frustrati g[ax m’g[andhomx xog[ol u aktar minn hekk, g[ax g[adhom ma sabux dak li verament /ar/ru demmhom g[alih. Dak li se[[ u qed ise[[ fiddinja G[arbija juri li ddemokrazija tista’ titlifha f’[akka t’g[ajn, i]da biex tiksibha hemm pro/ess s[i[ li trid tg[addi minnu li jie[u snin, jekk mhux ;enerazzjonijiet s[a[.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IS-SIRJA
Trid il-garanziji qabel l-irtirar
Il-Papa Benedittu jxejjer lin-nies wara l-quddiesa tal-biera[ fil-Ba]ilika ta’ San Pietru, Ruma (Reuters)
IL-BELT TAL-VATIKAN
Il-Papa jappo;;a l-pjan g[as-Sirja fil-messa;; tal-G[id Il-Papa Benedittu, ilbiera[ appo;;a bis-s[i[ il-pjan tanNazzjonijiet Uniti biex jieqaf it-tixrid tad-demm fis-Sirja, u fil-messa;; g[al {add il-G[id insista g[al “impenn immedjat” b’risq l-isforzi g[all-pa/i. Il-Papa qal dan waqt diskors mill-gallarija talBa]ilika ta’ San Pietru, f’Ruma, u quddiem tal-anqas 100,000 devot li [onqu lpjazza prin/ipali biex jisimg[u l-messa;; tradizzjonali. Il-Kap tal-Kattoli/i, intant, awgura li “Kristu l-Irxoxt jag[ti tama lil-Lvant Nofsani u jippermetti biex il-gruppi kollha etni/i, kulturali u reli;ju]i f’dak ir-re;jun ja[dmu flimkien [alli javvanzaw il-;id komuni u rrispett g[ad-drittijiet umani”. Meta tkellem dwar is-Sirja, il-Papa insista g[all-waqfien mill-;lied, kif ukoll g[al impenn immedjat b’risq irrispett, id-djalogu u rrikon/iljazzjoni, b[alma qed
issejja[ il-komunità internazzjonali. Sadattant, id-diskors tieg[u Urbi et Orbi (lill-Belt u lidDinja) li jsir darbtejn fis-sena, din id-darba kien iqsar minn tas-snin pre/edenti, u g[al dan ma ng[atatx spjegazzjoni uffi/jali.
Il-Papa g[andu j]ur il-Libanu f’nofs Settembru Dan, wara li {add il-G[id – l-aktar jum importanti filkalendarju litur;iku g[allKristjani – ikkonkluda perijodu intensiv ta’ attivitajiet g[all-Papa, li kienu jinkludu ]jarat fil-Messiku u f’Kuba, minbarra programm s[i[ ta’ impenji g[all-:img[a Mqaddsa. Il-messa;; tal-Papa dwar is-Sirja se[[ anki waqt li l-
Armata Sirjana kompliet bilbumbardamenti tal-bliet u lqtil inevitabbli ta/-/ivili – u meta fil-pajji], il-;img[a ddie[la, g[andu jid[ol fis-se[[ waqfien mill-;lied appo;;at min-NU, u wara ’l fuq minn sena dmija interminabbli. Il-pjan g[all-pa/i li fassal Kofi Annan, ir-Rappre]entant tan-NU u l-Lega G[arbija g[as-Sirja, jesi;i biex il-;lied jieqaf “effettivament” minnhar il-{amis, jekk ilqawwiet tal-Gvern Sirjan jibdew jirtiraw mill-ibliet daqs 48 sieg[a qabel. Dan, meta l-qawwiet tal-President Sirjan, Bashar al-Assad, u rribelli fis-Sirja, akku]aw lil xulxin li qed “jintensifikaw” l-aggressjoni. Il-Papa fl-istess [in [are; b’appell g[an-nom ta/-/ivili li qed ja[arbu mill-kunflitt tasSirja u li fil-parti l-kbira qed jaqsmu g[at-Turkija, fejn awgura li “kulmin je[tie; lg[ajnuna umanitarja jsib issolidarjetà me[tie;a”. Hu mbag[ad [e;;e; “g[all-
istabbilità u l-i]vilupp” flIraq, u biex l-I]raeljani u lPalestinjani “iqawwu qalbhom u jid[lu mill-;did g[all-pro/ess tal-pa/i filLvant Nofsani”. Messa;; ie[or tal-Papa kkundanna l-attakki terroristi/i li saru kontra lknejjes tal-Kristjani finNi;erja, u meta lbiera[, f’Kaduna, mietu [amsa o[ra fi splu]joni ta’ vettura-bomba, li qabel ma kinitx t[alliet tavvi/ina knisja lokali. Fl-a[[ar tal-messa;; g[allG[id, il-Papa Benedittu xtaq il-festi t-tajba lid-dinja b’65 lingwa, fosthom l-G[arbi, lEbrajk u lingwi o[rajn sinonimi g[az-zoni li ssemmew fl-appelli tieg[u g[all-pa/i. Intant, il-Vatikan [abbar li l-Papa g[andu j]ur il-Libanu bejn l-14 u s-16 ta’ Settembru biex iwassal ir-ri]ultati tasSinodu tal-Isqfijiet (filVatikan) li sar fl-2010 u li ttratta partikularment ir-re;jun tal-Lvant Nofsani.
Is-Sirja talbet ilgaranziji bil-miktub li rribelli jieqfu mill-;lied sa minn qabel l-irtirar talArmata ta[t it-termini talpjan g[all-pa/i, u meta g[alissa jibqg[u in/erti diversi elementi tal-ftehim g[all-waqfien talostilitajiet, li suppost jibda japplika minn din il;img[a. L-ispinta tal-vjolenza fuq l-a[[ar jiem di;à qajmet id-dubji dwar kemm l-affarijiet se jimxu skont il-pjan, u l-attivisti tal-Oppo]izzjoni qed jg[idu li proprju lbiera[ mietu u ndarbu lg[exieren tan-nies ta[t lisparar mit-truppi tarre;im Sirjan, li kkon/entraw fuq in[awi ribellu]i qrib il-fruntiera mas-Sirja. Min-na[a tieg[u, Kofi Annan, ir-Rappre]entant tan-Nazzjonijiet Uniti u lLega G[arbija g[as-Sirja, qal li l-a[[ar in/identi qed isiru b’abbu] tal-garanziji li ng[ata, u insista biex irre;im tal-President Bashar al-Assad i]omm il-weg[di tieg[u. Fl-a[[ar sena ta’ battalji mietu ’l fuq minn 9,000 Sirjan, u ta[t it-termini talftehim sponsorjat minn Annan, it-Tmexxija f’Damasku g[andha, minnhar it-Tlieta, tibda tirtira t-truppi minn madwar libliet tas-Sirja biex imbag[ad il-ftehim (g[allwaqfien mill-;lied) ikun jista’ jiffunzjona daqs 48 sieg[a wara. Kelliem g[all-Ministeru Sirjan tal-Affarijiet Barranin enfasizza, sadattant li Damasku se j]omm mal-obbligi tieg[u, i]da fl-istess [in ried ilgaranziji bil-miktub “minn tan-na[a l-o[ra (ir-ribelli) u dawk li qed jappo;;jawhom”.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11
L-ISTATI UNITI
Arrestati wara tfittxija intensiva Il-Pulizija arrestat ]ew; ir;iel bojod li huma ssuspettati dwar sensiela ta’ sparaturi li [allew tlieta mejtin u tnejn kritikament feruti fl-in[awi ta’ Tulsa, fl-Istat ta’ Oklahoma. Il-vittmi huma kollha suwed u l-isparaturi – li l-Pulizija ma tridx tg[aqqad mal-mibeg[da razzista – se[[ew bejn nhar il:img[a u s-Sibt, fis-subborgi ta’ Tulsa u bil-qawwiet tal-li;i jwettqu ka//a intensiva g[allaggressuri. L-arrestati huma Jake England, ]ag[]ug[ ta’ dsataxil sena, u Alvin Watts ta’ 32 sena, li qed jiffa//jaw l-akku]i ta’ omi/idju. Il-Pulizija ;abret lis-suspettati minn ;o dar lejn it-Tramuntana ta’ Tulsa u waqt li ma hix issemmi liskop g[ad-delitti, g[andha tkompli l-investigazzjoni biex jinxte[et aktar dawl fuq il-ka].
Il-kelliema g[all-Pulizija esprimew is-sodisfazzjon li setg[u jag[mlu l-arresti wara [idma mill-aktar sfiqa u “48 sieg[a ta’ ka//a intensiva”, fejn il-mexxejja tal-komunitajiet f’Tulsa ppruvaw jikkalmaw lin-nies dwar ilpotenzjal ta’ aktar attakki, u wara [ames sparaturi li se[[ew biss ftit sig[at ’il bog[od minn xulxin. Aktar qabel spikkaw xi rapporti li l-Pulizija kienet qed tfittex “ra;el abjad” b’konnessjoni mal-attakki u li ntlema[ “dejjem” fl-in[awi tal-isparaturi, u wkoll hu mifhum li kien qed isuq trakk abjad. L-FBI anki waqqfet task force spe/jali biex jg[in flinvestigazzjonijiet, meta [afna residenti f’Tulsa spi//aw “kostretti li jg[ixu ta’ pri;unieri f’darhom”.
L-IRAN
Il-Punent imwissi dwar l-avvanzi nukleari Deputat Parlamentari Iranjan wissa lill-Punent li jrid ja//etta dalwaqt “irrealtà tal-avvanzi nukleari tal-Iran, fost ir-rapporti li rround li jmiss tat-ta[ditiet nukleari bejn l-Iranjani u lpotenzi se jsir fil-belt Torka ta’ Istanbul. Alaeddin Boroujerdi, li jmexxi l-kumitat parlamentari g[as-sigurtà nazzjonali u politika barranija, qal li filwaqt li l-Iran se jkompli bid-dibattitu “dwar ener;ija nukleari bi skop pa/ifiku”, il-mument mhux ’il bog[od meta “il-pajji]i arroganti mmexxija mill-Istati Uniti u l-Ewropa jkollhom ja//ettaw dawn l-avvanzi u s-s[ubija (tal-Iran) mal-
klabb tan-nukleari”. Boroujerdi kien qed jitkellem waqt /erimonja f’Mashhad, li fakkret l-hekk imsej[a “martri g[an-nukleari”. Dan, wara li mill2010 sal-lum, tal-anqas erba’ xjenzati li kienu asso/jati mal-programm nukleari Iranjan spi//aw assassinati, u bil-[ames wie[ed jisfa midrub fi splu]joni ta’ bomba. Il-pajji]i tal-Punent jissuspettaw li r-re;im f’Tehran qed ja[dem minn ta[t biex ji]viluppa l-bomba atomika u bl-Iranjani ji/[du dan. Intant, ir-round li jmiss tan-negozjati se jsir din il;img[a .
IR-REPUBBLIKA ?EKA> Artista fil-Kwartier l-Antik ta’ Praga tag[ti l-irtokk finali waqt it-ti]jin tal-Bajd tal-G[id tradizzjonali. (Reuters)
L-INDJA
}jara rari ta’ President Pakistani Asif Ali Zardari sar lewwel President Pakistani li ]ar l-Indja f’dawn is-seba’ snin, fost it-tamiet li l-;irien rivali jirnexxilhom ikattru rrelazzjonijiet bilaterali, almenu fuq livell ekonomiku. Dan, meta l-korrispondenti ma jistennewx wisq progress rigward kwistjonijiet “aktar polemiku]i”, b’Zardari, ilbiera[, jippranza mal-Prim Ministru Indjan, Manmohan Singh, qabel mar i]ur sant-
warju importanti g[allMusulmani f’Rajasthan. It-tema uffi/jali g[a]-]jara ta’ Zardari kienet g[al “ra;unijiet reli;ju]i privati”, waqt li sa mill-bidu nett, losservaturi qablu li t-ta[ditiet bejnu u Singh kellhom jikkon/entraw “fuq affarijiet li jistg[u jaslu fi ftehim dwarhom, inklu]i fatturi relatati mal-kummer/, ledukazzjoni u l-kultura”. Ir-relazzjonijiet bejn lIndja u l-Pakistan jidhru qed
jitjiebu minn ]mien l-attakki terroristi/i fuq il-hub finanzjarju (Indjan) ta’ Mumbaj, li se[[ew fl-a[[ar tal-2008 – u b’Zardari ri/entement jappo;;a t-tne[[ija tassanzjonijiet kummer/jali (minn pajji]u) g[all-Indja. Madankollu, tibqa’ t-tensjoni rigward issues sensittivi, b[al dawk konnessi mar-re;jun polemiku] talKashmir, u l-azzjonijiet kontra l-Indja mill-militanti bba]ati fil-Pakistan.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra
IR-RENJU UNIT
Jintilef l-interess fis-social networks ...i]da ]diedu xorta l-abbonati g[all-Facebook u t-Twitter
Mara tbig[ il-[axix minn suq fil-belt ta’ San Pietruburgu, ir-Russja. I]-]idiet fil-prezz tal-ikel ifissru spejje] og[la fl-importazzjoni g[all-ifqar pajji]i li ma jipprodu/ux bi]]ejjed ikel mil-lat domestiku (Reuters)
IN-NAZZJONIJIET UNITI
Qab]a o[ra fil-prezz tal-ikel fost inkwiet g[all-pajji]i Il-prezzijiet tal-ikel globali f’Marzu ]diedu g[at-tielet xahar konsekuttiv, u bil-Food and Agriculture Organization (FAO) – l-a;enzija tal-ikel tan-Nazzjonijiet Uniti – tistenna li x-xejra tkompli anki fix-xhur li ;ejjin. Hi sitwazzjoni li xprunat linkwiet dwar il-;u[ u potenzjal ;did ta’ taqlib so/jali fl-aktar pajji]i foqra; partikularment wara li s-sena l-o[ra, il-prezzijiet g[olja rekord tal-ikel ba]iku kienu fost il-fatturi ewlenin li wasslu g[ar-rivoluzzjonijiet tar-Rebbieg[a G[arbija filLvant Nofsani u fl-Afrika ta’ Fuq, minbarra irvellijiet o[rajn “dwar l-ikel” fi bnadi o[ra tad-dinja. L-ispejje] tal-ikel din idsena re;g[u telg[u wara li kienu naqsu mil-livell rekord stabbilit g[al Frar tal-2011. Sadattant, l-indi/i tal-FAO – li tikkalkula l-bidliet ta’ kull xahar fil-prezzijiet ta/-/ereali, il-prodotti tal-[alib, l-
oilseeds, il-la[am u z-zokkor – la[qu medja ta’ 215.9 punti f’Marzu, ji;ifieri qab]a fuq il215.4 punti (riveduti) g[al Frar.
Prezz tal-ikel “b’rabta soda ma]-]ejt” U minkejja li l-indi/i jibqg[u ta[t il-massimu ta’ 237.9 punti li ntla[qu fi Frar tal-2011, il-prezzijiet tal-ikel globali g[alissa xorta huma og[la minn tal-kri]i tal-20072008, li qajmet allarm s[i[ madwar id-dinja. “Mhemmx dubju li l-kri]i tal-ikel g[adha mag[na, bilprezzijiet iqanqlu lok g[att[assib u l-in/ertezza fost ilpopli,” ikkummentat Emilia Casella, kelliema g[allProgramm Dinji tal-Ikel tanNU. Fl-istess [in, Abdolreza Abbassian, l-ekonomista ewlieni u analista dwar il-
qmu[ mal-FAO, qal, waqt intervista lil Reuters, li je]isti skop g[al “qab]iet ;odda filprezz tal-ikel qabel l-a[[ar ta’ :unju”. Dan jg[odd partikularment fir-rigward talqmu[ u s-soybeans. I]-]idiet fil-prezzijiet talikel ifissru spejje] og[la flimportazzjoni g[all-ifqar pajji]i li ma jipprodu/ux bi]]ejjed ikel mil-lat domestiku – dawn il-pajji]i qed jissugraw l-inkwiet jekk ifallu milli jsibu l-finanzi ne/essarji. Intant, il-prezz g[oli ta]]ejt ilu jqajjem it-t[assib millbidu tas-sena, bil-prezz g[allkonsumatur fis-sbatax-il Stat tal-ewro, f’Marzu, jaqbe] bi 2.6 fil-mija fuq sena ilu. Lanalisti jaqblu li l-indi/i talprezzijiet tal-ikel g[andhom “rabta soda ma]-]ejt”; u g[aliex ir-ri]ors qed jiswa aktar fuq ba]i konsistenti, huwa diffi/li biex is-settur tal-ikel ma jirriflettix proprju dan u b’mod spe/ifiku.
Ri/erka ;dida millYouGov sabet li aktar residenti fir-Renju Unit qeg[din “jixbg[u” bilkomunikazzjoni online – jew kif inhi mag[rufa, issocial media. L-istess ri/erka turi li lappell naqas g[al madwar 41 fil-mija tal“popolazzjoni” online filpajji] partikulari, b’u[ud jg[idu li mhumiex se jkomplu ju]aw in-networks so/jali b[alma kienu. Madankollu qed ji]diedu xorta l-abbonati f’siti b[allFacebook u t-Twitter, blistess [a;a tg[odd g[all-u]u tan-networks inkwistjoni. Kwa]i ]ew; terzi (mal-65 fil-mija) tal-“popolazzjoni” online fir-Renju Unit u]aw il-Facebook tal-anqas darba fl-a[[ar xahar, u meta 23 fil-mija tal-web-users Britanni/i kollha kkollegaw fit-Twitter fl-istess perijodu ta]-]mien.
Is-siti popolari l-o[ra fuq l-Internet jinkludu lil Linkedln, Google + u Spotify. Intant, skont l-anali]i ta’ Yougov, ftit anqas minn kwart tal-abbonati online (fir-Renju Unit) li ju]aw ilFacebook regolarment qeg[din “jonqsu millappuntamenti” fuq dan innetwork – kontra ssitwazzjoni ta’ sena ilu. Dsatax fil-mija mbag[ad jemmnu li se jkomplu ju]aw “dejjem anqas” lill-aktar networking site (so/jali) popolari matul is-sena. L-istudju juri wkoll li qed ji]diedu l-persuni li jippreferu ju]aw il-medja so/jali g[al skopijiet spe/ifi/i – fosthom ittfittxija g[ax-xog[ol permezz ta’ Linkedln, inkella “l-a;;ornament tala[barijiet u l-i]viluppi li jikkon/ernaw lil [biebhom”.
MALI
Qrib ta’ Gvern /ivili Il-Kaptan tal-Armata li mexxa l-kolp ta’ stat f’dan il-pajji] Afrikan qal li l;unta g[andha tg[addi lura l-poter g[al tmexxija /ivili fi kwistjoni ta’ jiem u ta[t ftehim fejn il-pajji]i ;irien qablu biex iwarrbu ssanzjonijiet u jg[inu jikkonfrontaw lir-ribelli Twareg, li [atfu art fin-na[a ta’ fuq ta’ Mali. Skont il-Kaptan Amadou Sanogo hemm “ir-rieda” li javvanzaw lejn amministrazzjoni /ivili wara jiem ta’ negozjati u pressjoni internazzjonali fuq il-;unta tieg[u; li min-na[a tag[ha talbet l-amnestija mill-prosekuzzjoni u ttne[[ija tas-sanzjonijiet, li fost o[rajn jimmiraw g[allkummer/. Dan, wara li l-kolp ta’ stat tat-22 ta’ Marzu mis-
Il-Kaptan Sanogo (Reuters)
suldati ta’ Mali “stimola” lir-ribelli nomadi biex ja[tfu t-territorju u jiddikjaraw Stat indipendenti. Intant, lazzjoni tal-militar golpisti esprimiet l-g[adab proprju g[al kif il-President ta’ Mali, Amadou Toumani Toure, ipprova jra]]an irrewwixta tat-Twareg.
It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
13
Tliet plejers tal-U#21 imne[[ija mill-iskwadra Replay huwa infurmat li tliet plejers tat-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t il21 sena, din il-;img[a tne[[ew mill-iskwadra g[al ra;unijiet dixxiplinarji. Huma kienu infurmati permezz ta’ SMS li m’g[andhomx jirrappurtaw g[at-ta[ri; fil-;ranet li ;ejjin. Dan kien irrappurtat ilbiera[ waqt il-programm Replay fuq Net Television, fir-Rubrika “Rajna u Smajna”. Dawn il-plejers mistennija jkollhom laqg[a mal-kow/ nazzjonali ta’ ta[t il-21 sena, Ray }a]u Farrugia, fil-;ranet li ;ejjin. Farrugia kien imsiefer matul din il-;img[a.
Il-futur tal-MFPA Waqt l-a[[ar laqg[a talKunsill, matul il-;img[a li g[addiet, il-klabbs talPremier u tal-Ewwel
Divi]joni kienu mitlubin jiddiskutu r-relazzjoni futura tag[hom mal-MFPA, l-asso/jazzjoni lokali talplejers. Fl-a[[ar ;img[at, lMFPA ressqet quddiem lMFA u rappre]entanza millklabbs, revi]joni tal-istatut tag[ha u numri ta’ punti ewlenin fl-a;enda tag[ha. Fost il-materji li din lasso/jazzjoni qed tinsisti dwarhom hemm: diskussjoni dwar ilparametri fis-salarji talplejers, polza medika g[al
kull plejer fil-kampjonat Premier, u numru ta’ rekwi]iti minimi li g[andhom ikunu f’kull kuntratt. Sors fi [dan l-istanding committee tal-klabbs talPremier ikkonferma li fis-17 ta’ April se jiltaqg[u lIstanding Committees talPremier u l-Ewwel
Divi]joni biex jiddiskutu la[[ar ]viluppi fiddiskussjonijiet u l-proposti tal-MFPA. Din l-asso/jazzjoni hija de/i]a li tag[mel dak kollu possibbli biex tkun rikonoxxuta g[all-;id talistess plejers. Jidher li hemm possibbiltajiet tajba li fil-;img[at li ;ejjin jintla[aq ftehim u l-MFPA, finalment tkun rikonoxxuta mill-MFA. F’din l-istess laqg[a se jkunu finalizzati wkoll il-proposti dwar ilfinancial fair play imressqa mill-MFA fl-a[[ar ta’ Frar. Ghedin jiffirma sal-a[[ar tax-xahar Il-kow/ Taljan, Pietro
Ghedin, mistenni jkun Malta sal-a[[ar ta’ dan ixxahar biex jiffirma uffi/jalment il-kuntratt ta’ tliet snin u nofs mal-MFA b[ala l-kow/ nazzjonali l;did. Ghedin din il-;img[a mexxa g[all-a[[ar darba littim nazzjonali tan-nisa talItalja f’reb[a importanti ta’ 2-0 away kontra r-Russja. B’hekk, l-Italja baqg[u b’punti massimi fil-grupp tal-kwalifikazzjoni g[allEuro 2013 u issa huma prattikament ikkwalifikati g[all-fa]i finali. Sorsi qrib l-MFA ikkonfermaw li f’Malta, mat-tim nazzjonali, l-assistent kow/ ta’ Ghedin se jkun Malti.
PREMIER
}ew; partiti g[al-lum Illum, fil-Victor Tedesco Stadium se jintlag[bu ]ew; partiti o[ra mis-27 ;urnata tal-kampjonat Premier. L-ewwel log[ba, li tibda fis-6pm, tkun mir-Relegation Pool bejn l-a[[ar ]ew; timijiet fil-klassifika, Tarxien Rainbows u Marsaxlokk. F’ka] ta’ draw, i]-]ew; timijiet ikunu prattikament ikkundannaw lilhom infushom, waqt li Tarxien jittamaw li jkomplu jissieltu sal-a[[ar. Warajhom, fit-8.15pm, tintlag[ab il-partita mi/Championship Pool bejn Balzan Youths u B’Kara. Dan ukoll jista’ jitqies b[ala derby ie[or fil-Premier Malti, fejn s’issa B’Kara reb[u ]-]ew; konfronti pre]enti, 2-1 u 4-0. Is-27 ;urnata tintemm g[ada b’]ew; partiti o[ra mirRelegation Pool fil-Hibs Ground, meta fis-6pm, {amrun Spartans jilag[bu kontra Mqabba, u warajhom, fit-8pm, Mosta kontra Qormi.
Is-sewwieq tal-Yamaha Jorge Lorenzo
MOTOGP
Lorenzo jirba[ il-GP tal-Qatar Is-sewwieq Spanjol Jorge Lorenzo fuq Yamaha, reba[ l-ewwel ti;rija tal-ista;un mill-kampjonat mondjali l-;did li beda lbiera[ fi/-?irkwit ta’ Losail fil-Qatar fl-era tal1000cc. Lorenzo li mar quddiem wara fl-a[[ar erba’ dawriet, issupera li]-]ew; sewwieqa talHonda, Casey Stoner li sa dak il-[in kien qed jokkupa l-ewwel post wara li kien mar fuq quddiem fl-ewwel fa]i tat-ti;rija, kif ukoll lil Dani Pedrosa. Finalment Stoner, li kien reba[ erbg[a milla[[ar [ames ti;rijiet fil-Qatar, spi//a biex inqabe] ukoll minn Pedrosa u kellu jikkuntenta bit-tielet post. Il-Yamaha ta’ Lorenzo deher aktar velo/i lejn tmiem it-22 dawra tat-ti;rija waqt li lHonda jidher li g[ad g[andhom ftit talproblemi, partikolarment bit-tyres L-Ispanjol Marc Marquez fuq Repsol Suter kellu ritorn mill-aqwa fil-Moto2 meta reba[ il-
kategorija tieg[u. Ir-runner up tal-2011, li tilef l-a[[ar parti tal-ista;un li g[adda u parti sostanzjali mit-testijiet tax-xitwa min[abba problema bil-vista, wara waqg[a f’Sepang f’Ottubru, issupera lill-I]vizzeru Thomas Luthi fil-bidu tal-a[[ar dawra, b’Andrea Iannone wkoll japprofitta minn dan u jmur fit-tieni post fuq Speed Up. Spanjol ie[or, Pol Espargaro temm it-tielet fuq Kalex waqt li Luthi kellu jikkuntenta bil[ames post fuq Suter. L-ewwel ti;rija tal-ewwel edizzjoni talMoto3 li fiha hemm muturi 250cc four stroke u qed tie[u post il-kampjonat tal-125cc, ntreb[et minn Maverick Vinales ta’ Blusens Avintia wara taqtig[a mill-aktar interessanti mad-debuttant Taljan Romano Fenati. Warajhom kien hemm sfida o[ra nteressanti g[at-tielet post bejn seba’ sewwieqa u kien il:ermani] Sandro Cortese li kien beda millpole fuq KTM li temm fit-tielet post.
PSV jirb[u t-Tazza Olandi]a g[ad-disa’ darba L-eks internazzjonali Olandi] Phillip Cocu reba[ lewwel trofew tieg[u 28 jum biss wara li a//etta li jmexxi lil PSV Eindhoven, meta t-tim tieg[u g[eleb lil Heracles 3-0 fil-final tat-Tazza Olandi]a. Cocu li hu wkoll assistent ta’ Bert van Marwijk mat-tim nazzjonali, [a post Fred Rutten li tke//a x-xahar lie[or. PSV kellhom bidu mpressjonanti u [olqu [ames /ansijiet /ari ta’ skor fl-ewwel 20 minuta imma Jermain Lens darbtejn falla meta ;ie m/a[[ad mill-goalkeeper
Remko Pasveer. Ola Toivonen po;;a lil PSV fil-vanta;; meta skorja minn pass ta’ Zakaria Labyad fil-31 minuta. Heracles, fl-ewwel dehra tag[hom fil-final wara li g[elbu lil AZ Alkmaar fissemi-finali, qatt ma wettqu reazzjoni u PSV a//ertaw mir-reb[a. Fis-56 minuta kien Mertens li bir-ras skorja minn 16-il metru u rdoppja. Ftit wara kien Lens li g[amilhom 3-0 b’chip mill-isba[ biex PSV reb[u din it-tazza g[ad-disa’ darba fl-istorja tag[hom.
IN-NAZZJON It-Tlnejn, 9 ta’ April, 2012
14 Sport
Christian Xerri jmexxi lil Nasko Pride lejn ir-reb[a fid-dritta finali quddiem Normand d’Oger (C. Calleja) u Noble d’Ete (R. Clifton)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
L-ewwel reb[a g[al Nasko Pride fil-finali ewlenija minn Kenneth Vella
F’Jum l-G[id, fil-korsa talMarsa saret it-18-il laqg[a talista;un fuq tmien ti;rijiet, kollha g[al ]wiemel tat-trott. Laktar ti;rijiet mistennija kienu [ames finali ta’ Condition Races g[all-klassijiet differenti fuq distanza qasira ta’ 2140m, u o[ra ta’ konsolazzjoni g[al ]wiemel mill-og[la klassijiet, li m’g[addewx g[all-finali tatTazza l-Kbira, mirbu[a minn Mig Of The Wood. Din il-finali ta’ konsolazzjoni saret fuq distanza twila ta’ 2640m u ntreb[et minn Nasko Pride, misjuq minn Christian Xerri. I]-]ag[]ug[ G[awdxi Shawn Portelli temm l-a[jar sewwieq tal-programm wara li reba[ ]ew; finali ta’ Condition Races. Sebg[a kienu ]-]wiemel li bdew fil-finali ta’ konsolazzjoni. Noble d’Ete (Raymond Clifton) kien l-aktar wie[ed velo/i wara l-karozza tat-tluq. Dan feta[ vanta;; ta’ nofs tul minn Bello Fratello (Anthony Spagnol), Normand d’Oger (Cliferty Calleja) u Lou Petiot (Michael Axisa). L-andament baqa’ wie[ed kostanti b’dan ilmod sa 400m mit-tmiem, sakemm beda ;ej l-avvanz, tlieta fuq in-na[a ta’ barra ta’ Nasko Pride, li f’idejn Christian Xerri mar quddiem fid-dritta finali u [a l-ewwel reb[a f’Malta fa/ilment b’vanta;; ta’ tliet tulijiet minn Normand d’Oger. Noble d’Ete kellu jikkuntenta bit-tielet post, filwaqt li Lou Petiot akkwista r-raba’ po]izzjoni. Ir-rebbie[ kellu medja ta’ 1.16.4” fil-kilometru. Fi tmiem din il-finali, Dr Matthew Brincat, i/-Chairman tal-Malta Racing Club, ippremja lil Christian Xerri u lil Silvio Vella, is-sid ta]-]iemel rebbie[. Fil-finali tal-Condition Race tal-klassi Gold, Oscar de la
Vallee (Noel Baldacchino) beda jnaqqas il-pass fl-a[[ar metri u nqabe] minn Oscar Mati (Rodney Gatt), li [a ttielet reb[a tas-sena u t-tieni wa[da konsekuttiva millikkwotat Zilver Boko (Tony Demanuele). Lime Casted (Julian Farrugia) temm firraba’ po]izzjoni. Dwell interessanti bejn Lovely Mab (Noel Baldacchino) u Confidence As (Rodney Gatt) fid-dritta finali tal-klassi Silver A wassal lil tal-ewwel itemm rebbie[ u jie[u wkoll it-tieni reb[a konsekuttiva. {ames tulijiet warajhom spi//aw Charlie Smitt (Fren/u Cassar) u Mint Condition (Jason Vassallo). Fil-finali Silver B, taqtig[a bejn erba’ ]wiemel fl-a[[ar 300m wasslet lil Lonestar Somolli (Brian Zammit) jakkwista t-tielet reb[a konsekuttiva f’Malta bi ftit quddiem Meadow Dancer (Noel Baldacchino). Cross Country FC (Marco Debono) u Phenix d’Or (Alex Farrugia) kellhom ukoll wirja po]ittiva. Il-Bel;jan Ackaturbo (Shawn Portelli) kien dejjem quddiem tul id-distanza talfinali tal-klassi Bronze. G[alkemm bit-tbatija, dan irnexxielu fid-dritta finali jikkontrolla l-attakk ta’ Robin Lou (Michael Ellul), li da[al warajh fit-tieni post. Belbroughton Road (Carl Caruana) u It’s My Way (Brian Hili) temmew fit-tielet u rraba’ po]izzjoni rispettivament. Fil-finali tal-Condition Race tal-klassi Copper re;a’ kien protagonist is-sewwieq ]ag[]ug[ G[awdxi, Shawn Portelli. Bl-ikkwotat Keyser Engely, Portelli [alla kollox g[all-a[[ar 500m biex reba[ fa/ilment b’vanta;; ta’ madwar tmien tulijiet minn Dandy (Robert Polidano). Mistral du
I/-Chairman tal-MRC, l-Avukat Matthew Brincat (lemin), jippremja lis-sewwieq Christian Xerri (xellug), lis-sid ta’ Nasko Pride, Silvio Vella (t-tieni mix-xellug), u t-trainer Raymond Micallef (Ritratti> Trevor Sollars)
Chene (Ronnie Galea) u Gamin Launcher (Jeffrey Xerri) kellhom ukoll wirja tajba meta temmew warajhom f’dik lordni. G[al Kejser Engely din kienet it-tieni reb[a infila. Fit-ti;rija normali tal-klassi Silver, Orphee Kadesh (Michael Ellul) biddel il-pass 400m mil-linja finali meta kien fl-ewwel po]izzjoni. Kien f’dak il-[in li Carl Caruana mar quddiem u ming[ajr tbatija qasam il-linja finali l-ewwel minn Newman (Kevin Sciberras), Bill Boing (Gilbert Farrugia) u Triangel Kall (Frans Tanti). Il-laqg[a fet[et ukoll b’ti;rija normali tal-klassi Copper. Hawnhekk, Trick The Lind (Noel Baldacchino) mar quddiem dawra mit-tmiem, imma nqabe] fl-a[[ar metri minn Hulegardens Filur (Ryan Scicluna), li [a l-ewwel reb[a tieg[u. What’s Up (Oliver Briffa) u Glowing Star (Rodney Gatt) kellhom ukoll pjazzament tajjeb fit-tielet u rraba’ po]izzjoni.
Ir-ri]ultati kollha
. Klassi Copper. Dist – 2640m. 1. Hulegardens Filur (R. Scicluna) {in – 3.37.6” (1.22.4”) 2. Trick The Lind (N. Baldacchino) 3. What’s Up (M. Ellul) 4. Glowing Star (R. Gatt) . Finali Paul and Shark Condition Race. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Kejser Engely (S. Portelli) {in – 2.47.8” (1.18.4”) 2. Dandy (R. Polidano) 3. Mistral du Chene (R. Galea) 4. Gamin Launcher (J. Xerri) . Finali Finish Line Condition Race. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Ackaturbo (S. Portelli) {in – 2.47.2” (1.18.1”) 2. Robin Lou (M. Ellul) 3. Belbroughton Road (C. Caruana) 4. It’s My Way (B. Hili) . Finali TRM Condition Race. Klassi Silver B. Dist – 2140m. 1. Lonestar Somolli (B. Zammit) {in – 2.46.3” (1.17.7”) 2. Meadow Dancer (N. Baldacchino) 3. Cross Country FC (M. Debono) 4. Phenix d’Or (A. Farrugia) . Finali Vida Condition Race. Klassi Silver A. Dist – 2140m. 1. Lovely Mab (N. Baldacchino) {in – 2.47.7” (1.18.4”) 2. Confidence As (R. Gatt) 3. Charlie Smitt (F. Cassar) 4. Mint Condition (J. Vassallo) . Finali Fairplay Bingo Condition Race. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Oscar Mati (R. Gatt) {in – 2.44.7” (1.17”) 2. Zilver Boko (T. Demanuele) 3. Oscar de la Vallee (N. Baldacchino) 4. Lime Casted (J. Farrugia) . Finali ta’ Konsolazzjoni Dragonara. Klassi Open. Dist – 2640m. 1. Nasko Pride (C. Xerri) {in – 3.21.7” (1.16.4”) 2. Normand d’Oger (C. Calleja) 3. Noble d’Ete (R. Clifton) 4. Lou Petiot (M. Axisa) . Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. L’Ideal de Fersan (C. Caruana) {in – 3.25” (1.17.6”) 2. Newman (K. Sciberras) 3. Bill Boing (G. Farrugia) 4. Triangel Kall (F. Tanti) I Ti;rija
II Ti;rija
III Ti;rija
IV Ti;rija
V Ti;rija
VI Ti;rija
VII Ti;rija
VIII Ti;rija
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Sport 15 BASKETBALL – KAMPJONAT MSV LIFE
Finali bejn Athleta u Depiro Se jkunu Athleta A to Z Electronics u Depiro Mtarfa li jissieltu biex jirb[u lkampjonat wara li fit-tielet log[ba de/i]iva g[elbu lisSi;;iewi u Floriana Francesco Fenech rispettivament. Jonqsu fil-[in krucjali Floriana FF.......................58 Depiro Mtarfa...................77 (10-20, 18-15, 17-22, 13-20) Floriana: J. Curmi 3, C. Sammut 10, I. Mercieca, S. Sammut 4, C. Calleja 9, E. Fjeld 24, A. Sultana 6, M.
Ciantar 2
Depiro: R. Vella 19, JP Schembri, N. Sultana 10, A. Aquilina 14, A. Portelli 1, E. Lupo, M. Mallia, I. Tanti, G. Hamlin 21 Referees: G. Barbara, A. Carbonaro u S. Gouder Depiro komplew ir-rimonta wara li kienu tilfu l-ewwel log[ba biex kisbu post filfinali. Floriana g[at-tieni darba konsekuttiva fallew fla[[ar sessjoni. In-nuqqas ta’ A. Baldacchino ma’ ji;;ustifikax il-wirja tag[hom fl-a[[ar g[axar minuti. Depiro sabu l-forma meta kien me[tie;. Kienu aktar pre/i]i fix-xuttijiet millbog[od waqt li ddefendew b’aktar aggressività fid-difi]a u g[arfu jikkontrollaw tajjeb l-aqwa skorer ta’ Floriana, E. Fjeld, u s[abu ma kinux kapa/i jie[du vanta;; millispazju m[olli vjot mid-difi]a tad-Depiro. Fil-mument kru/jali xi players tilfu lforma. Depiro ma setax kellhom bidu a[jar meta fet[u vanta;;
ta’ 10-2. Wara time-out, Floriana tjiebu u qasmu llog[ob ma’ Depiro sa tmiem is-sessjoni, 20-10. Depiro komplew l-a[jar u lvanta;; kiber g[al 35-22. Hawn Floriana kellhom mument tajjeb u naqqsu li]vanta;; g[al 35-28 filmistrie[. Floriana komplew fejn [allew wara l-intervall, biss meta waslu basket bog[od – 41-39 – [ames minuti mittmiem, tilfu /-/ans li jil[qu lil Depiro u ta’ dan pattew qares g[ax f’]ew; minuti Depiro kisbu g[axar punti ming[ajr risposta u wittew t-triq lejn ilfinali. Depiro bdew l-a[[ar g[axar minuti 57-45 minn fuq u b’moral g[oli, waqt li Floriana dehru rrassenjati g[at-telfa bi ftit entu]ja]mu u b’log[ob konfu]. Depiro komplew idawru l-ballun tajjeb fl-attakk kontra d-difi]a u ddominaw sat-tmiem. ?edew wisq malajr Athleta A-Z........................94 Si;;iewi..............................58 (22-15, 23-13, 20-14, 20-14) Athleta: M. Naudi 2, I. Buldakov, D. Bugeja 5, M. Todorovic 20, M. Guisti, S. Schembri 14, O. Said 13, D. Schembri 4, A. Bonnici 23, K. Baldacchino 8, A. Fekete 5 Si;;iewi: R. Agius, L. Camilleri 2, P. Shoults 15, E. Xuereb 3, L. Grima, A.Borg 3, K. Borg 13, C. Maeir 8, C. Kodomaris, M. Matijevic 14 Referees: G. Barbara, E. Mangani u C. Terribile Il-log[ba damet biss [ames
minuti g[aliex Si;;iewi
Addison Bonnici ta’ Athleta jipprova jinfed id-difi]a ta’ Maeir ta’ Si;;iewi (Ritratt> Alex DeGabriele)
/edew wisq malajr meta wie[ed jistenna aktar minnhom wara l-ewwel ]ew; log[biet. C. Maeir u M. Matijevic ma kinux fil-forma u sofrew ta[t il-boards, fejn ;ew iddominati minn A. Bonnici. Min-na[a l-o[ra, Athleta kienu fil-vena li jkollhom persenta;; tajjeb fix-xuttijiet u l-free-throws, waqt li fiddifi]a wrew dik l-aggressività tal-ewwel fa]i tal-ista;un. Min[abba li M. Naudi kien ftit imwe;;a’, re;a’ deher lUngeri], A. Fekete.
Fl-ewwel minuti, Si;;iewi ]ammew il-pass u kienu punt fuq quddiem, 9-8. Wara xutt mill-bog[od ta’ S. Schembri, li po;;a lil Athleta fuq quddiem, Si;;iewi tilfu lboxxla u l-log[ob tag[hom sar konfu] u individwali. Athleta [adu vanta;; u sa tmiem is-sessjoni kienu 2215 minn fuq. Athleta komplew jiddominaw kif Si;;iewi ma’ wettqux reazzjoni u kabbru lvanta;; g[al 33-16. Si;;iewi tjiebu ftit u d-distakk ma kibirx sal-mistrie[, 45-28.
Ir-reazzjoni tas-Si;;iewi ma waslitx u f’[ames minuti kisbu punt wie[ed; biss, li]vanta;; kiber g[al-59-29. Kellu jkun il-veteran K. Borg bix-xuttijiet millbog[od li kiseb punti g[al Si;;iewi, bl-Athleta jibdew l-a[[ar g[axar minuti b’vanta;; sostanzjali, 65-42. Athleta komplew jissieltu u ]ammew ilkon/entrazzjoni, biex bisSi;;iewi ddemoralizzati komplew jiksbu l-punti u jfallu bi ftit milli jiksbu lmitt punt.
BUNDESLIGA
Doppjetta ta’ Raul g[al Schalke 04 L-attakkant Spanjol, Raul, skorja darbtejn biex ta reb[a lil Schalke 04, 3-0, fuq Hanover 96 fil-Bundesliga u ]ammhom bi/-/ans g[al post fi/-Champions League sta;un ie[or. Il-goal l-ie[or skorjah lOlandi] Klaas-Jan Huntelaar, bl-24 goal tieg[u dan l-ista;un, f’log[ba bejn ]ew; klabbs li l-{amis li g[adda kienu t-tnejn eliminati mill-Europa League. B’din ir-reb[a, Schalke baqg[u fit-tielet post, li hu bi]]ejjed biex jilag[bu direttament fil-fa]i talgruppi ta/-Champions League sta;un ie[or, u fet[u wkoll vanta;; ta’ [ames
punti fuq Borussia Moenchengladbach, li jinsabu r-raba’. It-tim ta’ Huub Stevens g[andu 57 punt minn 29 partita, sitta wara Bayern Munich, li jinsabu t-tieni, u tlieta o[ra wara l-leaders, Borussia Dortmund. Hanover jinsabu fis-seba’ post b’41 punt. Fil-partita l-o[ra, il-kow/ il-;did ta’ Bayer, Leverkusen Sammi Hyypia, eks player ta’ Liverpool, iddebutta bi draw 1-1, g[and Hamburg. Kienu Hamburg li fet[u l-iskor b’goal skorjat minn penalty ta’ Petric imma fil-55 minuta Schurrle salva draw ghal Leverkusen.
Ri]ultati
Schalke 04 v Hanover 96 Hamburg v B. Leverkusen Kif Jinsabu
3-0 1-1
L R D T F K Pt
B. Dortmund 29 20 6 3 B. Munich 29 20 3 6 Schalke 04 29 18 3 8 M’gladbach 29 15 7 7 Stuttgart 29 12 7 10 W. Bremen 29 11 8 10 Hanover 96 29 10 11 8 Leverkusen 29 11 8 10 Wolfsburg 29 12 4 13 Hoffenheim 29 9 10 10 Mainz 29 8 9 12 Nuremberg 29 9 5 15 Freiburg 29 8 8 13 Hamburg 29 7 10 12 Augsburg 29 6 12 11 Cologne 29 8 5 16 H. Berlin 29 6 9 14 K’slautern 29 3 11 15
66 69 64 41 52 42 37 40 41 34 43 27 39 33 31 36 30 18
22 66 63 35 57 20 52 39 43 44 41 42 41 39 41 52 40 40 37 48 33 41 32 55 32 51 31 44 30 59 29 52 27 41 20 19
Sami Hyypia jsellem lill-fotografi fid-debutt tieg[u b[ala Head coach ta’ Leverkusen
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
16 Sport FUTBOL
Klabbs kbar Ewropej f’tellieqa kontra l-[in Il-UEFA trid li mill-2014 kull klabb jonfoq daqs kemm ida[[al Il-klabbs kbar Ewropej jinsabu f’tellieqa kontra l-[in biex sa sentejn o[ra jkunu /erti li qed jirrispettaw irregoli tal-UEFA. Dawn kienu introdotti biex il-klabbs, sal2014, jibdew jonfqu daqs kemm ida[[lu flus. Il-mira ewlenija ta’ din irregola hi biex id-distakk bejn il-klabbs il-kbar u dawk ]g[ar jonqos u [afna timijiet kbar b[alissa g[andhom dejn kbir x’jirkupraw. {afna minn dawn id-djun hu konsegwenza tassomom kbar li dawn il-klabbs i[allsu biex jakkwistaw ilplayers u biex i[allsu s-salarji ta’ dawn l-istess players. Jekk il-klabbs ma jobdux dawn ir-regoli ji;u sa[anistra sospi]i mi/-Champions League jew mill-Europa League. Minkejja li reb[u titlu fuq ie[or, anke Barcelona rre;istraw telf matul dawn la[[ar sta;uni. Timijiet o[ra li rre;istraw telf kbir huma Chelsea u Man City. Skont l-a[[ar statistika ppubblikata mill-UEFA, it-telf li g[amlu klabbs kbar mill2010, ]died b’sitta u tletin filmija g[al total ta’ 1.6 biljun ewro. Kienu sitta u [amsin fil-mija tal-klabbs il-kbar li rre;istraw telf u bla dubju dawn l-istatisti/i huma allarmanti. “Dan kollu jrid jitemm malajr kemm jista’ jkun,” qal is-Segretarju tal-UEFA, Gianni Infatino. Timijiet li jidhru li qed jimxu sew mar-regoli huma /Champions Ingli]i Man Utd, Arsenal u r-rivali tag[hom, Tottenham. United g[amlu profitt ta’ madwar 30 miljun lira sterlina u dan juri kemm il-familja Glazer, li fil-passat kienet kontinwament kritikata, qed ja[sbu anke fil-futur u mhux biss fil-pre]ent. Telf ta’ 83 miljun ewro
Barcelona minkejja li g[andhom players kbar u ta’ klassi kbira, fl-2010 g[amlu telf ta’ 83 miljun ewro
Fl-2010, Barcelona g[amlu telf ta’ 83 miljun ewro u skont il-Vi/i President tal-klabb, Javier Faux, l-g[an tal-klabb hu li jkun wie[ed mill-aktar stabbli finanzjarjament. Sena wara, Barcelona naqqsu dan id-dejn g[al 9.3 miljun ewro grazzi g[ar-reb[ ta/Champions League u talLiga Spanjola. Tant kemm Barcelona sabu ru[hom b’darhom mal[ajt, iffirmaw sponsorship mal-Fondazzjoni tal-Qatar. F’111-il sena ta’ e]istenza, Barcelona qatt ma kellhom reklam fuq il-flokk tag[hom
u kisru din it-tradizzjoni min[abba l-kri]i finanzjarja li sabu ru[hom fiha l-klabbs. Min-na[a l-o[ra, Real Madrid g[amlu d[ul kbir u fil-fatt ;ew nominati b[ala laktar klabb sinjur fid-dinja. Il-klabb Madrilen kellu d[ul ta’ madwar 635 miljun dollaru u b’dan id-d[ul irre;istraw profitt ta’ madwar 46.5 miljun dollaru. Fl-Italja, il-problema ta’ djun fi [dan il-klabbs hi wa[da kbira. Il-klabbs Taljani ma jir/ievux l-istess ammont ta’ flus li jir/ievu klabbs Ingli]i Spanjoli ming[and stazzjonijiet tele-
vi]ivi li jxandru l-partiti tag[hom. Fost il-klabbs Taljani li g[andhom dejn kbir hemm il-ku;ini Milan u Inter. Minkejja li reb[u /Champions League tal-2010, Inter kienu sfurzati jbieg[u lill-attakkant Samuel Eto’o u lill-midfielder Tiago Motta. Id-Direttur Sportiv ta’ Inter, Marco Branca qal li b’dawn i]-]ew; players ittim kien kapa/i jissielet g[all-kampjonat i]da ‘sfortunatament’ dawn kellhom jinbieg[u. Kemm Milan kif ukoll Inter, f’Jannar li g[adda, kellhom /ans
jakkwistaw lill-attakkant ta’ Man City, Carlos Tevez. Madankollu, meta City talbu s-somma ta’ madwar 25 miljun ewro g[al Tevez i]-]ew; klabbs irrifjutaw li j[allsu din is-somma. Milan riedu lil Tevez b’self filwaqt li Inter ma baqg[ux interessati fis-servizzi tal-eks player ta’ Man Utd. Jekk wie[ed i[ares lejn listampa kollha jara li minkejja li l-UEFA qed tinsisti li sal-2014 kull klabb irid ikun konformi mal-li;ijiet, [afna minn dawn il-klabbs g[ad iridu jirkupraw dejn kbir.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Sport 17
{addiema fl-istadium ta’ Corinthians fid-distrett ta’ Sao Paulo. Dan l-istadium meta tintemm it-Tazza tad-Dinja se jsir tal-akbar klabb f’Sao Paulo, Corinthians fejn se jkun jesa bi 48,000 partitarju bi spi]a ta’ almenu $450.5miljun
TAZZA TAD-DINJA 2014
Ix-xog[ol fl-istadiums miexi kif ippjanat imma l-ispi]a qed tikber L-a[bar it-tajba hi li minkejja li minkejja ddewmien fil-bini u lazzjonijiet industrijali, ixxog[ol fuq it-12-il stadium li qed jinbnew jew ji;u rran;ati g[al-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-2014, issa mexjin kif skedati. L-a[bar il-[a]ina hi li lispi]a ppjanata di;à ttripplat u qed jinbnew minn flus tattaxxi tal-poplu minkejja weg[di kbar fil-bidu li kienu l-kumpaniji privati li se jag[mlu tajjeb g[alih. G[alkemm l-istadiums kolha g[andhom ikunu lesti fil-[in fi ]mien 26 xahar ie[or, bil-Ministru tal-Isport Aldo Rebelo sa[ansitra jg[id li w[ud minnhom se jkunu lesti sa tmiem din is-sena, se jkun hemm prezz g[oli g[al dawk li j[allsu t-taxxi filBra]il. L-istadiums ;ew jiswew [afna aktar milli swew arenas simili mibnija f’pajji]i o[ra u almenu erba’ minnhom, u forsi sa[ansitra tmienja minnhom, se jkunu dawk imsej[a ‘ljunfanti bojod’ u qatt m’huma mistennija jag[mlu profitt. Dan g[aliex hemm il-bi]a’ li meta tispi//a t-Tazza tadDinja dawn il-grawnds ikunu abbandunati u dment li lpajji] ma jorganizzax avveniment sportiv kbir b[alma huma l-Olimpjadi jew Tazza tad-Dinja o[ra. “Ma nistax nifhem kif
stadium fil-Bra]il ji;i jiswa madwar 275 miljun dollaru filwaqt li l-istess tip ta’ stadium f’pajji] ie[or ikun jiswa nofs il-prezz,” qal Amir Somoggi, li hu Konsulent ta’ kumpanija tal-awdituri filBra]il. Il-prezz dejjem jikber talpreparazzjoni g[at-Tazza tadDinja hu e]empju ie[or tal‘ispi]a tal-Bra]il’ li hi ta[lita esa;erata ta’ taxxi g[oljin, burokrazija enormi u infrastrutturi li qed ji;;arfu u li jag[mlu l-Bra]il pajji] li jiswa wisq flus biex wie[ed jag[mel negozju mieg[u jew fih. Dawn l-elementi kollha huma aktar evidenti flItaquera Stadium f’Sao Paolo, il-grawnd li fih il-kumpannija ;ganteska ta’ kostruzzjoni, Odebrecht qed tibni arena ;dida li fiha se tintlag[ab lewwel partita tat-tournament. Dan il-grawnd, li ladarba tispi//a t-Tazza tad-Dinja se jkun tal-Corinthians se ji;i jiswa’ madwar 450 miljun dollaru u se jkun jesa 48 elf ru[. Imma dan ma jinkludix ilkostruzzjoni u t-tne[[ija ta’ 20,000 seat addizzjonali li lFIFA g[andha b]onn g[allpartita tal-ftu[. Odebrecht u Corinthians g[adu ma jafux kemm se ji;u jiswew dan is-seats temporanji. “Il-kuntratt tag[na hu li nibnu stadium ta’ 48,000 seat u nippreparaw g[al seats addizzjonali. L-ispi]a ta’
dawn g[ad trid ti;i evalwata,” qal Frederico Barbosa, lin;inier li qed imexxi lpro;ett. Minbarra dan hemm ukoll problemi o[ra g[al dan listadium. Jinsab bog[od mi//entru u diffi/li biex wie[ed jasal [dejh g[aliex it-toroq u l-infrastruttura tal-madwar huma fqar. Minkejja li dan il-grawnd se jkun fost l-aktar li se jiswew mit-12 mibnija, iddisinn tieg[u hu wie[ed li ]gur se jkun ikkritikat min[abba li ]-]ona ta’ wara llasti mhiex mg[ottija u din hi problema meta jkun hemm [afna xita jew [afna s[ana. Barra dan hu wie[ed minn ]ew; stadiums li ma fittix li jkun /ertifikat mill-Green Building Council skont luffi/jali tal-GBC fil-Bra]il. Imma fil-vi/in hemm il-linji tal-ferroviji, kuntrarju g[al [afna stadiums o[ra mibnija g[al din it-tazza tad-Dinja u lbini tieg[u miexi kif skedat. Barbosa qal li jinsab sorpri] u kuntent fl-istess [in bil-fatt li l-bini wasal fi stadju daqshekk avvanzat wara biss disa’ xhur. Rivalità kbira
Ori;inarjament, l-ewwel log[ba tat-Tazza tad-Dinja kellha tintlag[ab fil-grawnd tar-rivali ta’ Corinthians, filMorumbi ta’ Sao Paulo li jesa 73,000 spettatur. Li ;ara kien li l-FIFA ma a//ettatx il-pjan
li kellhom Sao Paulo biex jimmodernizzaw il-grawnd u minflok [ajret lil Corinthians biex jibnu grawnd huma. Corinthians i]da qalu li ma kellhomx b]onn stadium ta’ 65,000 seat u wara diskussjonijiet twal, il-klabb a//etta li jibni stadium ta’ 48,000 u j]id is-seats temporanji g[al-log[ba talftu[. G[all-bidu, s-somma kellha tkun 192 miljun dollaru i]da jidher li din issa se tkun tliet darbiet aktar. Nofs il-flus se jit[allsu mill-Bank ta’ ]vilupp tal-istat Bra]iljan BNDES b’rata ta’ interess sussidjata. Ilkumplament se jkunu minn investituri privati li se jit[allew ipattu g[al dan billi titnaqqsilhom it-taxxa. Din issistema hi komuni f’disa’ stadiums li huma prorpjetà pubblika. Dan il-grawnd se jkun aktar modern mill-Allianz Arena, lgrawnd ta’ Bayern Munich li fih, f’Mejju, se tintlag[ab ilfinali ta/-Champions League. Infieq kbir
Sa minn meta fl-2007 ilBra]il reba[ id-dritt li jorganizza t-Tazza tad-Dinja l-ispi]a tal-istadiums aktar milli ttripplat. S’issa, intefqu madwar 3.7 biljun dollaru u din is-somma hi ferm akbar minn dik li nefqet il:ermanja biex organizzat itTazza tad-Dinja tal-2006.
L-organizzaturi tat-Tazza tad-Dinja tal-:ermanja kienu nefqu s-somma totali ta’ 1.4 biljun ewro, biex bnew 12-il grawnd. Biex saret it-Tazza tad-Dinja tal-2010 fl-Afrika t’Isfel intefqu 1.48 biljun dollaru g[al 10 grawnds. L-immodernizzar talle;;endarju Maracana Stadium f’Rio de Janeiro, fejn se tintlag[ab il-final, se jkun qed jaqbe] il-$550 miljun meta ji]diedu mal-ispi]a flimmodernizzar l-ie[or li sar fl-a[[ar ftit snin. Din fil-fatt hi t-tielet darba fi spazju ta’ g[axar snin li l-grawnd qed ji;i mmodernizzat u l-ispi]a splodiet wata l-in;iniera bi ]ball idde/iedew li l-istadium mhux se jkollu b]onn saqaf ;did Fi Cuiaba, belt li fiha ma tantx hu segwit il-futbol, qed jinbena grawnd li fih se jintlag[bu biss erba’ partiti mill-fa]i tal-gruppi. Dan ilgrawnd se jiswa’ 286 miljun dollaru. Il-belt fl-Amazonja ta’ Manaus, se to[ro; aktar minn $293 miljun g[al arena ;dida anke jekk l-aqwa klabb minn din il-belt jilg[ab fir-Raba’ Divi]joni tal-kampjonat Bra]iljan. Madankolu min[abba li kien hemm dewmien fil-bini ta’ dawn il-grawnds, it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet, li ssir sena qabel it-Tazza tad-Dinja, fl-istess pajji], mhux se ssir f’dawn il-grawnds.
IN-NAZZJON It-Tnejn 9 ta’ April, 2012
18 Sport OLIMPJADI TA’ LONDRA
Il-Bra]il ifittex l-ewwel midalja tad-deheb Minkejja li reba[ it-Tazza tad-Dinja [ames darbiet u reba[ ukoll numru kbir ta’ titli f’kull livell tal-football, ilBra]il qatt ma reba[ midalja tad-deheb fl-Olimpjadi. G[al snin twal, il-players Bra]iljani li [adu sehem fledizzjonijiet tal-Olimpjadi qatt ma rnexxielhom jaslu salqu//ata u wie[ed jiskanta kif dan ma se[[x g[aliex l-istess players li [adu sehem flOlimpjadi spi//aw biex reb[u l-akbar kompetizzjoni relatata mal-futbol. “Il-futbol Bra]iljan hu rinomat mad-dinja kollha u kul[add jaf ukoll li dan ilpajji] qatt ma reba[ lOlimpjadi. Din hi [olma g[alina li nirb[u l-midalja taddeheb u niktbu pa;na o[ra flistorja glorju]a ta’ dan innazzjon,” qal il-goalkeeper tattim Rafael Cabral. L-istess Cabral, li se jkun qed jie[u sehem fl-Olimpjadi ta’ Londra qal li hemm pressjoni kbira fuq it-tim Bra]iljan i]da din l-istess pressjoni tista’ tintu]a b[ala motivazzjoni. It-tim li jie[u sehem fl-Olimpjadi jrid ikun mag[mul minn players li g[andhom inqas minn 23 sena u ]gur li l-Bra]il mhux nieqes minn players ta’ talent. Fost dawn se jkun hemm jie[du sehem Neymar ta’ Santos, player li di;a’ lag[ab fil-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-klabbs kontra Barcelona. Ma’ Neymar se jkun hemm jilg[ab ukoll Paulo Ganso, ukoll ta’ Santos, kif ukoll Luca, midfielder ta’ Sao Paulo. Dawn il-players kollha huma segwiti minn klabbs kbar Ewropej u bla dubju, jekk ikollhom prestazzjonijiet millaqwa waqt l-Olimpjadi, lklabbs tag[hom se jitolbu aktar flus g[alihom. Minbarra dawn il-players li g[adhom jilag[bu fil-Bra]il, fit-tim tal-Olimpjadi jista’ jkun
hemm ukoll l-attakkant ta’ Milan, Pato. Dan tal-a[[ar ma tantx kellu sta;un po]ittiv ma/-Champions Taljani u ]gur li l-Olimpjadi huma okka]joni biex jer;a’ jirritorna g[allforma li hu rinomat g[aliha.Madankollu wara li re;a’ we;;a’ u se ja[gmel barra sa tmiem l-ista;un, ilparte/ipazzjoni ta’ Pato issa saret wa[da improbabbli. Il-kow/ tat-tim, Mano Menezes di;a’ [abbar skwadra prelimiari ta’ 44 player u din il-lista trid tin]el g[al 18 f’:unju li ;ej. Il-Bra]il se jilg[ab kontra l-Istati Uniti, ilMessiku u kontra l-Ar;entina biex i[ejji g[at-tournament talOlimpjadi li jibda fis-26 ta’ Lulju. Menezes wieg[ed li liskwadra li se jag[]el se tkun tal-og[la livell u kapa/i tirba[ ittitlu g[all-ewwel darba fl-istorja. Fallew bi ftit Il-Bra]il kien ferm vi/in li jirba[ il-midalja tad-deheb waqt l-Olimpjadi. Fl-1984 u fl1988 tilef fil-finali filwaqt li fl-1996 u fl-2008 kien eliminat fis-semi finali. Players b[alma huma Ronaldo, Roberto Carlos, Ronaldinho, Romario,
Taffarel u Rivaldo kollha fallew milli jirb[u t-titlu u dawn l-istess players kollha irnexxielhom jirb[u t-Tazza tad-Dinja. “L-Olimpjadi hu tournament fejn l-affarijiet ma jmorrux kif nixtiequ. Forsi ma n[ejjux tajjeb g[alihom daqs kemm in[ejju g[at-Tazza tad-Dinja. }gur li mhux neqsin millkwalita`,” qal Juninho, player li kien parti mill-iskwadra tal1996. Matul is-snin, il-format ta’ dan it-torunament inbidel kemm-il darba u fl-1992 sar kif inhu llum -il ;urnata. Fl1984, l-aqwa klabbs Bra]iljani ma kienux [allew lill-players tag[hom imorru jie[du sehem
fl-Olimpjadi u dik is-sena kien [a sehem fl-Olimpjadi it-tim ta’ Inter-nacional. Dan kien wasal sal-finali u tilef kontra Franza 2-0. L-aktar telfa li tibqa’ tissemma hi dik ta’ 12-il sena wara meta l-Bra]il kien eliminat kontra nNi;erja. Ittim Bra]iljan kien mag[mul minn Ronaldo, Rivaldo u Roberto Carlos, li kien jinsab 3-1 minn fuq, tilef vanta;; ta’ ]ew; gowls kontra nNi;erja li reb[u ssemi finali bilgowl fil-[in barrani. Fis-sena 2000, ilkow/ ta’ dak i]-]mien, Luxemburgo g[a]el li ma jag[]ilx players ‘il fuq minn 23 sena g[ax [aseb li t-tim tieg[u kien tajjeb bi]]ejjed biex jirba[ ittitlu. Il-players ]g[a]ag[ g[addew mill-grupp i]da ;ew eliminati millKamerun fl-istadju tanknockouts. Ta’ min jinnota li lOlimpjadi ta’ din is-sena, g[all-players li se jie[du sehem, se jkunu t[ejjija g[al meta dawn jilag[bu fitTazza tad-Dinja tal2014 li se ssir proprju fil-Bra]il. }gur li lpressjoni li se jkollhom dawn ilplayers fl-2014 se tkun ferm akbar minn dik li se jkollhom f’Londra fis-sajf li ;ej.
L-atleti Griegi jitwaqqfu mill-preparazzjoni g[all-Olimpjadi Il-Federazzjoni Griega talAtletika waqqfet b’effett immedjat il-preparazzjoni tal-atleti li g[andhom jikkompetu fl-Olimpjadi ta’ Londra f’Awwissu li ;ej. Dan [abbru Vassilis Sevastis, il-President talFederazzjoni waqt Laqg[a Straordinarja talFederazzjoni, jiem biss wara li l-Gvern Grieg informa lill-Federazzjoni li l-flus allokati g[as-sena 2012 kienu 6 miljun u nofs ewro. Dan l-ammont, skont Sevastis, huwa miljun ewro inqas minn dak li l-
Federazzjoni ing[atat fl2011. Sevastis ikkummenta li lfondi allokati g[all-atleti jinkludu l-manutenzjoni talimpjanti sportivi, kif ukoll lorganizzazzjoni talMaratona ta’ Ateni. Bi protesta, ilFederazzjoni [abbret li mhux se torganizza lKampjonati Nazzjonali u dawk re;jonali, u mhux se t[allas lill-kow/ijiet u latleti, li w[ud minnhom ilhom ma jit[allsu sa minn :unju tas-sena li g[addiet. Sevastis g[andu jiltaqa’
mal-Ministru tal-Kultura, Pavlos Geroulanos, fil-jiem li ;ejjin bit-tama li tinstab soluzzjoni g[al din ilproblema, li ]gur se taffettwa l-parte/ipazzjoni tal-atleti Griegi fl-Olimpjadi ta’ Londra. Fl-istess waqt, il-Kumitat Olimpiku Grieg [abbar li g[adu ma ir/ieva l-ebda fondi mill-Gvern. Il-Gre/ja b[alissa tinsab ma[kuma minn kri]i finanzjarja enormi, tant li lpajji] di;à [a darbtejn self mill-Unjoni Ewropea bittama li jevita l-falliment.
Neymar ta’ Santos, player li di;à lag[ab fil-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-klabbs kontra Barcelona u jinsab fl-iskwadra tal-Olimpjadi
?IKLI}MU
Tliet timijiet Fran/i]i u ie[or Olandi] mistiedna fit-Tour It-timijiet Fran/i]i ta’ Cofidis, Saur-Sojasun u Team Eruopcar, kif ukoll ittim Olandi], ArgosShimano, ing[ataw wild card biex jie[du sehem fitTour de France din is-sena. Kull wie[ed mit-18-il tim Pro Tour se jie[u sehem fitti;rija flimkien ma’ erba’ timijiet li kellhom stedina spe/jali. Ma kienx hemm sorpri]i kbar fil-lista, g[alkemm ittim Fran/i], BretagneSchuller – li /-/iklist tag[hom, Florient Vachon,
reba[ l-ewwel tappa talCriterium – kien qed jistenna li jkun fost dawk mistiedna. Argos-Shimano – li kienu mag[rufa b[ala Project 1t4i meta beda l-ista;un – qed jittamaw li jkollhom reb[a f’wa[da mit-tappi u se jibba]aw fuq il-leader :ermani] tag[hom, Marcel Kittel, li tant impressjona fil-Vuelta s-sena l-o[ra. It-Tour din is-sena se jibda minn Liege fil-Bel;ju, fit-30 ta’ :unju, u jintemm f’Pari;i fit-22 ta’ Lulju.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Sport 19 FOOTBALL INGLI}
Man Utd bi tmien punti vanta;; Manchester United g[elbu lil QPR b’g[axar players, 2-0, f’Old Trafford u fet[u tmien punti vanta;; fuq ir-rivali ;irien, Manchester City, li komplew jinqatg[u u jitbieg[du minn mal-leaders flaktar mument kru/jali talkampjonat wara li sfaw meg[luba fl-Emirates Stadium, 1-0, minn Arsenal. Madankollu, il-log[ba f’Old Trafford kienet wa[da kontroversjali meta United ing[ataw penalty ferm diskutibbli wara biss kwarta, u fil-pro/ess tke//a wkoll iddifensur u captain ta’ QPR, Shaun Derry, li ;ie ;;udikat li waqqa’ lil Ashley Young filkaxxa. Dan kien is-seba’ player ta’ QPR li tke//a dan l-ista;un. Il-filmati tat-televi]joni wrew li Young kien f’po]izzjoni /ara ta’ offside meta ir/ieva lballun. Mill-11-il metru, Wayne Rooney g[eleb lill-goalkeeper, Paddy Kenny. Unired bi player aktar ikkontrollaw fa/ilment u fittieni taqsima a//ertaw mirreb[a b’goal ta’ Paul Scholes. Dan kien it-tielet goal ta’ Scholes sa minn meta rritorna fil-log[ba, f’Jannar. Fi tmiem il-log[ba, ilmanager ta’ QPR, Mark
Hughes, [abbar li l-klabb se jappella mit-tke//ija ta’ Shaun Derry. Il-partita l-o[ra bejn Arsenal u Manchester City dehret riesqa lejn draw hekk kif i]-]ew; na[at g[arfu jikkontrollaw lil xulxin, sakemm erba’ minuti mit-tmiem, Mikel Arteta g[eleb lil Joe Hart b’xutt qawwi filbaxx minn tarf il-kaxxa. Minuta mit-tmiem, City [adu daqqa o[ra meta g[al darb’o[ra tke//ielhom Mario Balotelli g[al da[la kerha fuq Sagna u dabbar it-tieni karta safra tieg[u fil-partita. Din kienet ir-raba’ darba dan l-ista;un li Balotelli kien muri l-karta l-[amra. B’din ir-reb[a, Arsenal telg[u fit-tielet post tal-klassifika b’61 punt, tnejn aktar minn Tottenham Hotspur. Tispikka Fulham v Chelsea Intant bejn illum u l-Erbg[a jkompli l-Premier Ingli] bi programm ie[or, fejn l-aktar li
tispikka llum hi dik bejn Fulham u Chelsea fi Craven Cottage. Il-Blues kellhom reb[a mqan][a u kontroversjali kontra Wigan nhar is-Sibt. Leroj tag[hom kien Juan Mata, li skurja t-tieni goal fl-a[[ar minuta fir-reb[a 2-1. Chelsea jmisshom kontra
Tottenham nhar il-{add, filwaqt li jiltaqg[u kontra Barcelona fi/-Champions League ;img[a o[ra u dan hu mument meta l-players kollha jridu jag[mlu sforz kollettiv biex jintla[qu l-g[anijiet talista;un. Tim li wkoll jinsab fil[ames post hu dak ta’ Newcastle. Fl-a[[ar [ar;a g[elbu lil Swansea, 2-0, barra minn darhom, u issa jittamaw li jirrepetu dan is-su//ess meta jilqg[u lil Bolton. Il-Magpies dan l-ista;un qed juru log[ob po]ittiv u wie[ed mill-aktar players strumentali qed ikun Cisse. Dan tal-a[[ar kien fil-fatt l-eroj fir-reb[a kontra Swansea g[ax kien hu li skurja ]-]ew; goals, u ]gur li se jkun ta’ theddida kontra Bolton. Tim ie[or li qed jittama li sena o[ra jilg[ab fi/Champions League hu Tottenham, u reb[a llum kontra Norwich taf tkun importanti, spe/jalment meta hemm tliet timijiet o[ra li qed jissieltu g[at-tielet post. Intant, illum ukoll jilag[bu Aston Villa kontra Stoke u Everton kontra Sunderland. Reb[a g[al Sunderland tfisser li jaqb]u lill-istess Everton filklassifika.
Wayne Rooney jifta[ l-iskor g[al Man Utd kontra QPR minn penalty kontroversjali
Ri]ultati
Premiership
Man Utd v QPR 2-0 Arsenal v Man City 1-0 Illum Everton v Sunderland (1600) Newcastle v Bolton W.(1600) Tottenham v Norwich (1600) A. Villa v Stoke C. (1830) Fulham v Chelsea (2100)
Premier Sko//i]
Hibernians v Motherwell
1-1
Kif jinsabu
Man Utd Man City Arsenal Tottenham Chelsea Newcastle U Everton Liverpool Sunderland Fulham Stoke City Norwich West Brom Swansea Aston Villa Bolton QPR Blackburn Wigan Wolves
L R D T F K Pt
32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 31 31 32 32 32 32
25 22 19 17 16 16 12
4 3 78 27 5 5 75 26 4 9 63 41 8 7 56 36 8 8 55 37 8 8 48 42 8 12 34 34 11 10 11 37 34 11 9 12 42 37 11 9 12 42 42 11 8 13 31 44 10 10 12 44 51 11 6 15 39 43 10 9 13 35 41 7 13 11 34 43 9 2 20 36 63 7 7 18 35 56 7 7 18 43 67 6 10 16 30 57 5 7 20 34 70
?IKLI}MU
TAZZA DAVIS
Meares twaqqaf rekord fil-500m time-trial
Spanja v Stati Uniti fis-S#F
L-Awstraljana Anna Meares waqqfet rekord tad-dinja fil-500m time-trial fit-track ta/-/ikli]mu waqt il-kampjonati mondjali f’Melbourne. Meares daret madwar il-Hisense Arena, f’[in ta’ 33.010sek, biex kisret ir-rekord pre/edenti ta’ 33.296sek, imwaqqaf minn Simona Krupeckaite tal-Litwanja, filPolonja, fl-2009. Dan kien it-tieni rekord tad-Dinja g[al Meares wara li /-/iklista ta’ 28 sena waqqfet ukoll rekord fil-200m fl-ewwel sessjoni ta’ kwalifika fl-isprint tan-nisa. Meares kienet waqqfet rekord tad-dinja biex reb[et id-deheb fl-Olimpjadi tal-2004, f’Ateni, qabel din id-dixxiplina tne[[iet mill-programm tal-Olimpjadi. Dan kien l-g[axar titlu mondjali tag[ha u t-tieni wie[ed f’dawn il-kampjonati f’Melbourne wara li s-Sibt iddefendiet b’su//ess it-titlu fil-keirin. Sadattant, Chris Hoy reba[ id-deheb filkeirin fl-a[[ar jum tal-kompetizzjoni, biex mela lit-tim Britanniku b’kura;; kbir qabel l-Olimpjadi. Wara li kien ir-raba’ fl-a[[ar dawra u kwa]i barra minn fuq il-podju, Hoy wettaq rimonta mill-aqwa biex [a l-linja ta’ ;ewwa u g[eleb lill-:ermani] Maximilian Levy g[all-11-il titltu mondjali tieg[u. Simon Van Velthooven ta’ New Zealand qasam il-linja fit-tielet post, imma aktar tard kien skwalifikat talli ostakola lil Jason Kenny, li ng[ata l-bron].
L-Awstraljana ta’ 28 sena, Anna Meares, ti//elebra r-rekord tad-dinja
79 71 61 59 56 56 44 43 42 42 41 40 39 39 34 29 28 28 28 22
Il-holders, Spanja, kisbu post fis-semi-finali tatTazza Davis fejn se jkunu qed jilag[bu f’darhom kontra l-Istati Uniti meta David Ferrer g[eleb, 7-5, 6-3, 6-3 lill-Awstrijak Juergen Melzer u ta vanta;; de/i]iv, 4-1, lil Spanja fuq l-a[jar minn [ames konfronti. John Isner, li hu mag[ruf g[as-service qawwi li g[andu, ta reb[a lill-Istati Uniti f’Monte Carlo 3-2 meta g[eleb lil Jo-Wilfried Tsonga, 6-3, 7-6, 5-7, 6-3 u ta l-ewwel telfa fit-Tazza Davis lil Franza f’darhom wara sitt snin. Il-player Amerikan il;img[a kien reba[ ukoll lil Gilles Simon qabel l-a[wa Bryan reb[u d-doubles. Din kienet l-ewwel darba li l-Istati Uniti g[addew g[as-semi-finali sa mill2008. Spanja, li issa ilhom 23 partita ma jitilfu f’darhom, baqg[u favoriti li jirb[u rraba’ titlu f’[ames snin, minkejja n-nuqqas tannumru 2 fid-dinja, Rafa Nadal. Fil-konfronti l-o[ra g[addew ukoll g[as-semifinali r-Repubblika ?eka, li eliminaw lis-Serbja, waqt li l-Ar;entina kienu filvanta;; fi Buenos Aires kontra l-Kroazja, 2-1, qabel ir-reverse singles.
IN-NAZZJON It-Tnejn 9 ta’ April, 2012
20 Sport FOOTBALL HANDBALL
Malta tilg[ab fi Grupp D
Malta se tilg[ab fi Grupp D fir-round talkwalifikazzjoni g[allKampjonat tal-Ewropa talHandball 2014. B’kollox se jkunu fl-azzjoni 39 tim nazzjonali. F’din l-ewwel fa]i, li se tintlag[ab bejn il-:img[a 8 u l-{add 10 ta’ :unju, Malta tilg[ab kontra tTurkija, il-Latvja u lEstonja. Din hija esperjenza o[ra g[at-tim Malti wara lparte/ipazzjoni tieg[u f’bosta edizzjonijiet ta/Challenge Trophy. L-a[[ar li kien fl-azzjoni fix-xena internazzjonali kien it-tim ta’ ta[t it-23 sena, bejn l-4 u s-6 ta’ Novembru tassena li g[addiet. Il-kow/ tat-tim Nazzjonali Malti, Matthew Mamo, flimkien malassistent tieg[u, Ian Psaila, beda l-a[[ar fa]i talpreparazzjoni flimkien mal-konsulent tekniku, Petr Sulc tar-Repubblika ?eka. B’kollox hemm 19-il player li qed jag[mlu parti mill-grupp tat-tim Nazzjonali. Dan l-a[[ar kien flazzjoni t-tim Nazzjonali tan-nisa ta’ ta[t it-23 sena, li fil-Bulgarija [a sehem fi/-Challenge Trophy, bittim Malti fl-ewwel esperjenza jkun meg[lub mill-I]rael, il-G]ejjer Faroe, l-Estonja u lArmenja.
L-Akkademja meg[luba minn Catania
It-tim Malti tal-Akkademja nazzjonali tal-MFA, iffurmat minn players imwielda fl1998, tilef it-tieni log[ba ta’ [biberija tieg[u kontra Catania, 2-0. Wara li matul il-;img[a lo[ra, it-tim Malti kien [are; rebbie[, 3-2, kontra l-istess Catania fi/-Centro Sportivo Torre Del Grigo, f’Catania, din id-darba, it-tim Malti kellu jbaxxi rasu g[al ]ew; goals skorjati fit-tieni taqsima millIsqallin. It-tim Malti, li kien immexxi mill-kow/is Anthony Garzia u l-uffi/jal tal-Youth Development, Sergio Soldano, kien iffurmat minn dawn il-players: Dorian Bugeja, Matthew Guillaimier, Connor Zammit, Nicholas Pulis, Jean Borg, Nick Ghio, Aiden J. Friggieri, Kieran Xuereb, Zachary Brincat, Paul Lapira, Jamie Zerafa. B[ala sostituti, il-players g[addispo]izzjoni kienu Andreas Vella, Matthew Barthet, Russell Fenech, Jamie Magri Overend, Michele Sansone, Jurgen Sciriha u Gavin Schranz.
L-U#17 f’turnament kwadrangulari li jibda l-lum It-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t is-17-il sena bejn il-lum u l-{amis se jkun qed jie[u sehem f’turnament kwandragulari, li se jintlag[ab f’pajji]na. It-tim immexxi minn Branco Nisevic, assistit minn Billy Mock, se jkun qed jilg[ab tliet partiti fi spazju ta’ erbat ijiem f’dak li qed jitqies b[ala e]er/izzju intensiv u utli g[all-kow/ijiet Maltin biex jevalwaw sewwa lill-players qabel l-impenji kompetittivi fix-xena Ewropea. L-avversarji tal-Maltin f’dan it-turnament se jkunu Lichtenstein, l-Irlanda ta’ Fuq u r-Rumanija. G[al din il-partita, Nisevic sejja[ skwadra ta’ 26 player li ;ejjin minn 13-il klabb
differenti u li issa ilhom g[al xi ]mien jit[arr;u f’Ta’ Qali. Il-partiti se jkunu qed jintlag[bu fil-Victor Tedesco Stadium u fis-Centenary Stadium. L-ewwel log[ba tat-tim Malti se tkun illum kontra Liechtenstein u se tintlag[ab fis-Centenary Stadium fis2pm, bir-referee tal-log[ba jkun Chris Lautier. Fl-istess [in, imma, fil-Victor Tedesco Stadium se jkunu qed jiltaqg[u l-Irlanda ta’ Fuq u rRumanija. It-Tlieta, fil-Victor Tedesco Stadium, fin-12.30pm, it-tim Malti jilg[ab kontra rRumanija, waqt li l-a[[ar log[ba tkun fis-Centenary Stadium fin-12.30pm wkoll kontra l-Irlanda ta’ Fuq. Id-
d[ul kollu jkun b’xejn. Il-players imsej[a minn Nisevic g[al dan it-turnament huma dawn: Goalkeepers: Antonio Chetcuti (Tarxien R.), Matthew Grech (Pietà H.), Philip Shranz (Melita) Difensuri: Josmar Farrugia (St. Patricks), Aaron Hili (Hibernians), Genaro Hili ({amrun S), Beppe Jaccarini (Birkirkara), Jake Micallef (Sliema W), Karl Micallef (Pietà H), Jurgen Sultana (Hibernians), Leon Zammit (Birkirkara), Kurt Zammit (Birkirkara) Midfielders: Connor Borg (Floriana), James Brincat (Mosta), Juan Corbolan (Floriana), Ryan Cutajar (Mellie[a), Kurt Drakard
(Valletta), Neil Pace Cocks (St Andrews), Dunstan Vella (Hibernians), Mike Vella (Sliema W), Axel Xuereb (Sliema W), Benjamin Zahra (St Andrews), Dario Zampa (Valletta) Attakkanti: Anton Attard (Melita), Jurgen Degabriele (Hibernians), Glen Tabone (Floriana)
VOLLEYBALL
Referees Maltin fl-Kampjonati Ewropej }ew; referees internazzjonali Maltin talVolleyball, Frankie Tanti u Nello Calleja, ing[ataw linkarigu li jikkontrollaw xi partiti mill-Kampjonat Ewropew fix-xhur li ;ejjin. Tanti kien ir-referee newtrali fl-a[[ar round talKampjonat Ewropew taljuniors g[all-2012 riservat g[at-timijiet tan-nisa midDivi]joni tal-Pajji]i ]-}g[ar u li ntlag[ab f’?ipru fi tmiem il-;img[a. Tanti kien involut fi tliet partiti matul dan itturnament, li kienu involuti fihom l-Iskozja, ?ipru, Liechtenstein u lLussemburgu. Aktar tard matul din is-sena se jsiru wkoll ]ew; rounds o[ra tal-kwalifikazzjoni millKampjonat Ewropew talKbar tal-2013 g[all-Pajji]i ]-
}g[ar, li se jintlag[ab f’Malta. G[al dan itturnament, Nello Calleja se jkun qed jirrappre]enta lil Malta b[ala r-referee lokali. It-turnament se jintlag[ab filKumpless Sportiv talKottonera bejn il-25 u s-27 ta’ Mejju. Minbarra t-tim Malti se jkunu qed jie[du sehem ukoll ?ipru, l-I]landa, Monaco u San Marino, u Calleja se jkun wie[ed mittmien referees li ;ew mag[]ula g[al dan itturnament. {ames timijiet o[ra talkbar se jkunu qed jie[du sehem f’round ie[or talkwalifikazzjoni g[allkampjonat Ewropew tal-2013 tan-nisa, li wkoll se jintlag[ab Malta. Minbarra ttim nazzjonali, hawnhekk se jie[du sehem ukoll ?ipru, l-
Nello Calleja (xellug) u Frankie Tanti
Irlanda, Liechtenstein u lIskozja. Dan it-turnament, li se jintlag[ab lejn l-a[[ar ta’
:unju, se jkollu lil Frankie Tanti b[ala wie[ed mirreferees fih.
FORMULA 1
Il-GP ta/-?ina se jkun indikazzjoni Il-Kap tal-McLaren, Martin Whitmarsh, qal li lGrand Prix ta’ ;img[a o[ra fi/-?ina se jag[ti indikazzjoni /ara talandament tal-ista;un. Minkejja li di;à saru ]ew; Grand Prix sa issa, wie[ed ma jistax jag[mel pronostiku ta’ dak li se jse[[. L-ewwel Grand Prix tassena, dak tal-Awstralja, kien mirbu[ minn Jenson
Button tal-McLaren, filwaqt li t-tieni wie[ed filMalasja intreba[ minn Fernando Alonso talFerrari. I/-champion renjanti, Sebastian Vettel, g[adu ma reba[x Grand Prix, u bla dubju wie[ed qed jistenna reazzjoni ming[and issewwieq :ermani], li sta;un ilu ddomina kwa]i mill-bidu sal-a[[ar. “Il-Grand Prix ta/-?ina
hu Grand Prix li ;eneralment immorru tajjeb fih. Irba[na tlieta mill-a[[ar erba’ Grand Prix li saru hemmhekk. Button u Hamilton kienu e//ellenti fi/-?ina. B[alissa, it-tim kollu hu fidu/ju] wara r-ri]ultati li ;ibna fl-ewwel ]ew; Grand Prix,” qal Whitmarsh. Minbarra li Button reba[ l-ewwel Grand Prix, is-
sewwieq l-ie[or talMcLaren, Lewis Hamilton, beda darbtejn minn quddiem, i]da ma irnexxilux jiddefendi lewwel post. “Nafu li fil-;img[at li g[addew, ir-rivali tag[na [admu kemm fel[u fuq ilkarozzi tag[hom; i]da a[na g[amilna hekk ukoll u lesti biex noffru sfida lil kul[add,” temm jg[id Whitmarsh.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Ittri 21
Via Crucis b’messa;;
Ir-ritmu ekonomiku f’pajji]na jidher u jin[ass Sur Editur Ir-ritmu ekonomiku f’pajji]na jidher u jin[ass. Mhux biss paragunat ma’ pajji]i o[ra, i]da l-attività ekonomika tidher. Bi]]ejjed insemmu l-bejg[ kemm fil[wienet kif ukoll fl-istabbiliment tal-ikel u r-ristoranti. Min joffri prodott u servizz tajjeb, in-negozju u l-bejg[ ma jonqosx.
Dan ukoll kien konfermat bi statistika li [ar;et ilEurostat, fejn ikkonfermat li l-[wienet f’Malta ]iedu lbejg[. Konferma o[ra g[al min ma jridx jammetti li lpolitika tal-Gvern qed tag[ti r-ri]ultati. Politka li qed to[loq ix-xog[ol u ]]id lattività ekonomika.
T. Debono Birkirkara
Il-qag[da f’{al Farru; Sur Editur, Jiena Martin Borg, membru fil-Kumitat Amministrattiv g[al {al Farru;, Luqa. Waqt li kont qed nag[mel il-home visits g[all-elezzjoni tal-kunsilli lokali g[al {al Luqa, jiena ltqajt ma’ [afna lmenti minn familji li joqog[du fl-ewwel u t-tieni sular fi blokkijiet ta’ flats li kienu tas-servizzi Ingli]i. Dawn ;ibduli l-attenzjoni li min[abba a;ir irresponsabbli ta’ residenti li joqog[du fissular t’isfel, ;ew li ma jistg[ux jag[mlu manutenzjoni mal-propjetà tag[hom min[abba li dawn ikkapparraw l-a//ess u l-boundaries tal-madwar il-blokki fejn jg[ixu. Peress li jien ukoll wie[ed minn dawn ir-residenti nista’ nifhem sewwa minn xiex huma g[addejjin. Meta laffarijiet kienu kif suppost dawn ir-residenti setg[u jag[mlu l-manutenzjoni talflats tag[hom ming[ajr problemi u ming[ajr spejje] ]ejda. Peress li l-boundaries ta’ madwar il-blokki ;ew ikkapparrati mir-residenti ta’ isfel, ir-residenti ta’ fuq qed ikollhom jid[lu fi spejje] kbar biex jin;iebu in;enji [alli jkunu jistg[u jil[qu l-g[oli u l-wisg[a tal-propjetà
tag[hom. Grazzi g[all-gvern u l-Unjoni Ewropea se jsir pro;ett fuq wara tal-blokki A B C D E F fejn se tiggrava aktar is-sitwazzjoni min[abba li l-art ta’ wara l-blokki ;iet mikrija lill-Kunsill Lokali ta’ {al Luqa u l-Kumitat Amministrattiv g[al {al Farru; u b’hekk l-area ta’ wara se tkun mag[luqa. Qed isir appell lill-Ministru tal-Housing Authority Chris Said u lill-Ministru Jason Azzopardi, biex tittie[ed azzjoni immedjata [alli qabel jinbeda l-pro;ett state of the art li tant [dimt kontinwament biex jin;iebu l-fondi biex ikun jista’ jinbeda x-xog[ol, tittie[ed azzjoni biex l-a//essi u l-boundaries jer;g[u ji;u kif kienu [alli dawn ir-residenti jkunu jistg[u jag[mlu lmanutenzjoni mal-propjetà tag[hom ming[ajr ebda tfixkil. Filwaqt li qed in]omm ilweg[da li weg[idt lil dawn irresidenti milquta minn din ilproblema nirringrazzja lil dawk kollha li wrew fidu/ja fija f’din l-a[[ar elezzjoni talkunsill lokali tal-10 ta’ Marzu b’vot ta’ 225 u nweg[idhom li nkompli na[dem g[all-;id ta’ {al Farru;.
Martin Borg
{al Luqa
Sur Editur Qrajt b’interess fil-;urnal IN-NAZZJON u segwejt fuq ir-radju RTK il-Via Crucis Nazzjonali li titmexxa mill-Ar/isqof ta’ Malta, li din is-sena saret fil-Marsa. Bdiet mi/-?entru Miftu[ tal-Immigranti u ntemmet fil-knisja parrokkjali tat-Trinità Mqaddsa, fil-Marsa stess. Kien tassew messa;; qawwi li [are; minn
din l-attività b’solidarjetà ma’ min qieg[ed ibati. L-immigranti f’pajji]na g[andna nuruhom kull rispett. Il-ftit li jkunu ta’ inkwiet, g[andna n[alluhom f’idejn l-awtoritajiet, u mag[hom ma je[ilx kul[add. Prosit tassew.
A Galea
Il-{amrun
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
22 Attwalità
Wa[da mis-swali maestu]i fid-dar-palazz ta’ Robert Mugabe fejn jiltaqa’ mal-mistednin destinti tieg[u
Sala o[ra maestu]a li fiha jsiru kemm laqg[at li jkollu Robert Mugabe kif ukoll ikliet kbar b’[afna [ala
Robert Mugabe bl-isba[ fost id-djar tal-kbarat minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com
Li tg[id “l-ikbar” huwa fa/li - i]da kif se ti;;ustifika dan l-assolut, dan is-superlattiv, daqskemm hawn djar u palazzi fid-dinja^ Da[litli din l-idea f’mo[[i meta rajt serje ta’ ritratti fuq l-internet, li ;abuli g[ajnejja wara widnejja. Lussu inkredibbli. Min seta’ joqg[od f’dar ta’ lussu b[al din – Luigi XIV, Is-Sultan Xemx ta’ Franza? Id-dekor, illussu, il-pretensjonijiet, jirreferu g[al xi [add superlattiv. Imma sirt naf li din kienet id-dar ta’ Robert
Mugabe, il-President ta]}imbabwe, president ta’ wa[da mill-ifqar artijiet talAfrika. {add ie[or. I]-}imbabwe, pajji] flAfrika, mhux xi pajji] sinjur jew feli/i. Illum jinstab ta[t sanzjonijiet mill-Amerika u mill-Ewropa, min[abba lelezzjoni allegatament imbag[bsa tal-President. Innies jg[ixu ming[ajr sigurtà
politika u ekonomika, f’fqar g[all-a[[ar, nieqsa minn attenzjoni medika. Mugabe kien wie;eb g[all-mi]uri talEwropa u l-Amerika billi jivvendika ru[u u beda jie[u l-artijiet tal-bojod tal-pajji], b’ri]ultat ta’ aktar mi]erja g[all-poplu hekk kif il-qafas ekonomiku ntmess. Kif jista’ president ta’ pajji] hekk fqir, jibni dar ta’
Wa[da mill-kmamar tas-sodda maestu]i fid-dar-palazz ta’ Robert Mugabe b’[afna lussu u xenxilli u affarijiet prezzju]i
din il-kwalità? Kif jista’ jberbaq flus il-poplu filwaqt li j[allih nieqes u bil-;u[? U minn fejn ;ab il-munita barranija biex i[allas g[axxog[lijiet? S’issa g[adu ma spjegax kif. Dan ifakkrek, f’/ertu sens, f’Neruni, li jdoqq u jkanta filwaqt li Ruma tin[araq. Kif jista’ politiku jimxi b’dan ilmod?
Trid tkun bla qalb. Trid tkun korrott. Trid tkun rg[ib. Appuntu. Il-pajji]i tal-Punent g[andhom suspetti kbar. Wa[da mill-pjagi tal-pajji]i tat-tielet dinja hija l-korruzzjoni. Hemm it-tentazzjoni li l-g[ajnuna ma tasalx g[and min g[andu b]onnha, imma g[and il-ftit li g[andhom ilpoter. g[al pa;na 23
Kuritur fuq li minn ;ewwa jag[ti g[al fuq is-sular ta’ isfel, filwaqt li l-gallariji tieg[u jag[tu g[al fuq il-;onna tad-dar
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Attwalità 23
Dehra minn barra tad-dar-palazz ta’ Robert Mugabe fejn jispikkaw il-kobor u [afna lussu
Robert Mugabe
Min mejjet g[al qatra u min f’sakra ma jarax art minn pa;na 22
Hemm il-periklu li l-veru ;id tal-pajji] – ji;ifieri l-;id tal-poplu – jinbidel marrg[iba ta’ min ikun fil-gvern. Korruzzjoni forsi diffi/li biex te[les minnha g[alkollox, imma korruzzjoni estrema tirrendi l-poplu skjav tal-politi/i li “jmexxuh”. Fi]-}imbabwe hemm ma;;oranza ta’ 85% ta’ Kristjani, xi w[ud minnhom Kattoli/i u o[rajn mhumiex. Hemm numru ]g[ir ta’ Musulmani. Il-World Food Programme ibassar li sala[[ar tas-sena [ames miljun ru[ u nofs ikunu jin[tie;u assistenza biex jieklu. Ilpalazz sinjorili ja[sbu li jasal iqum sitt miljun lira, filwaqt li l-[addiema tal-fabbriki jaqilg[u sitt liri biss fix-xahar. Skont il-;urnalista Peta Thornycroft, Professur Raftopoulos tal-università ta]}imbabwe qal li din id-dar il;dida turi fatturi li jikxfu l[sieb ta’ Mugabe li jirtira – i]da qatt mhu se jitlaq ir-riedni minn idejh. Jibqa’ jinfluwenza l-gvern. L-isqof Kattoliku Martin Munyanyi tad-djo/esi ta’ Gweru stqarr, f’intervista, li b[alissa t-tensjonijiet ikkalmaw xi ftit u kul[add mo[[u kif tista’ tinbena ssa[[a tal-pajji], bil-ma[fra, rikon/iljazzjoni u ]viluppar. Il-Knisja [afna drabi ti;i
mistiedna biex tg[in. L-Isqof jg[id li, ming[ajr ind[il filpolitika, il-Knisja tista’ tg[in billi ta[dem g[all-pa/i, li hija bba]ata fuq ;ustizzja vera, aktar milli fuq sinna b’sinna, jew fuq vendetta. “A[na nippritkaw li l-pa/i u l-;ustizzja ji;u mill-ma[fra u rrikon/iljazzjoni.” Skont l-Isqof, l-inkwiet darba kien ;ej minn differenzi bejn it-tribujiet, li kienu wasslu g[al [afna tbatija mi]-]ew; na[at. “A[na qed ng[idu, ejjew na[fru lil xulxin, u ning[aqdu b[alma ng[aqadna kontra r-re;im tal-bojod filgwerra g[all-Indipendenza, g[ax kellna g[adu komuni.” Imma wara l-gwerra qamu konflitti bejn it-tribujiet Shona u Ndebele. Kien hemm [afna ;lied u qtil. U kien hemm i]jed ;lied fuq ba]i ta’ affiljazzjoni tal-partiti politi/i. “A[na qeg[din ng[idu, ejjew ning[aqdu, na[fru u nirrikon/iljaw ru[na,” stqarr lIsqof f’intervista li g[amlulu. Donnu l-;lied bejn partitarji, daqqa g[al [a;a u daqqa g[al o[ra, itellef lill-poplu milli javvanza ’l quddiem. Flistess [in dan jag[ti lok biex il-politi/i, jew a[jar, min jirnexxilu jie[u l-poter f’idejh, jisraq lill-bnedmin [utu, u jimla bil-;id butu, u ’l dawk il-ftit li j]ommuh fil-poter. Din hi t-tra;edja tal-pajji]i tat-tielet dinja.
Xeni ta’ faqar kbir fit-toroq ta]-}imbabwe fejn [afna min-nies jittallbu g[all-g[ajxien
Xeni ta’ faqar kbir fit-toroq ta]-}imbabwe fejn [afna nies imutu bil-;u[ u bil-g[atx u min[abba nuqqas ta’ medi/ini
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor
Bejni u Bejnek NET Television 23>30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun Toni Attard (fir-ritratt), attur li rajnieh sew fuq il-palk kif ukoll fit-televi]joni, u li fil-jiem li ;ejjin se jkun fl-azzjoni fil-produzzjoni tal-Masquerade Becky Shaw. Malta Llejla NET Television 17>00 Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri g[al-lum se jkun hemm Sue Rossi (fir-
ritratt) li se tag[ti tag[rif dwar il-Miss World Malta 2012 li se jixxandar fuq dan l-istazzjon. Anthony Bezzina millMasquerade jitkellem dwar Becky Shaw. Mistieden ie[or se jkun il-kantant Ivan Filletti, filwaqt li ma jonqsux ir-rubriki regolari ma’ Stefan Lia millMFSA u ma’ Joanna Delia.
Ritratt> Christine Muscat Azzopardi
La famiglia NET Television 20>30 Wara l-mewt ta’ Athena, Hannibal jer;a’ jirrikorri g[and Vanessa, il-psikologa mqabbda mill-Korp tal-Pulizija. Is-sessjoni tkun wa[da mqanqla. ’Il fejn sejjer Hannibal? Waqt interrogazzjoni Ezio ji/[ad li jaf min hu s-Sur;ent Spiteri. G[aliex? Wara li Cesare jitkellem ma’ Don Raffaele, il-qassis [anin tas-Saraceni, jidher li se jibdel [ajtu kompletament. Imma jasal biex jag[mel dan? Martu Morgan ta//etta li j;eddu s-sagrament ta]-]wie;. Sadattant x’ji;ri minn Yusi wara li Ferta u A[med donnhom jafu bis-sigriet tieg[u?
Spettaklu ta’ ]fin u kuluri ta’ kostumi waqt Rio mtella’ mill-YADA
Show ta’ livell g[oli Newsbuzz - NET Television, 15.45
Il-programm tal-lum se jag[ti [arsa dettaljata lejn ix-show ta’ livell g[oli bl-isem ta’ Rio li l-YADA tellg[et dan l-a[[ar fit-Teatru Astra ta’ G[awdex. Dan offra spettaklu ta’ ]fin, mu]ika u kuluri.
A[bar dwar l-ark
Mill-:uf sal-Iskola NET Television 13>20
Mark Brincat jitkellem dwar il-[las b’/esarja (ara ritratt ta[t). Tista’ mara li twelled b’mod normali tag[]el li twelled b’/esarja? U x’tip ta’ loppju jing[ata f’dan il-ka]? Meta tittie[ed id-de/i]joni li [las g[andu jsir b’/esarja? Katia Borg tispjega kif l-esperjenza tag[ha ta’ infertilità wasslitha biex tkun foster carer ta’ tlett itfal. James Muscat jag[ti ri/etta bnina g[al fuq il-BBQ.
Striptease Rete 4 24>00
Film drammatiku tal-1995 li g[andu lill-attri/i Demi Moore (fir-ritratt) filparti ewlenija. Hi tkun qed ta[dem fi klabb fejn tag[mel striptease biex ikun jista’ jkollha bi]]ejjed flus biex ter;a’ ting[ata l-affidament ta’ bintha. Tispi//a ssib ru[ha f’nofs bawxata, anki jekk ]ew; investigaturi jag[tuha l-g[ajnuna li tkun te[tie;. Ta’ min isemmi li t-tifla li naraw b[ala bintha, hi bintha tassew.
Naraw, fost o[rajn, intervisti ma’ Felix Busuttil kif ukoll ma’ ]effiena o[ra li [adu sehem. Barra minn hekk, Newsbuzz juri trailers ta’ xi films u l-g[axar kanzunetta li jinsabu fil-qu//ata tal-klassifika fix-xena lokali.
Newsroom - NET Television, 21.32
Ting[ata [arsa lejn l-akwidott li mir-Rabat kien iwassal l-ilma sal-Belt Valletta u tkun ]velata a[bar dwar l-ark ta’ Fleur de Lys. Naraw dwar is-si;urtà fl-Ajruport ta’ Malta, servizz
interessanti u li g[andu jaqta’ l-kur]ità ta’ bosta. Mix-xena internazzjonali naraw dwar l-istorja ta’ Kony, l-iktar persuna mfittxa mill-Qorti Kriminali Internazzjonali.
Jewel Raiuno 17>15 Jewel (Farrah Fawcett, firritratt) tkun di;à omm ta’ erbat itfal, u tkun tqila. Titweldilha tifla, i]da ma
ddumx wisq ma tinteba[ li hemm xi [a;a differenti mittfal li kellha qabel. Fil-fatt ittifla jkollha d-Down Sydrome. Il-film in[adem fl-2001.
L-ark tal-akwidott li kien hemm fi Fleur de Lys
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
26 TV#Radju
Film drammatiku Taljan Le fate ignoranti - La 5, 21>10
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 Sehemna fl-Ewropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 Kaskata Kulturali 15:30 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, FilFond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - It’s Debatable 20:00 Mu]ika Klassika Maltija 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 Niskopru lil Marija 16:00 - Lil hinn minn darna 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 Il- Muftie[ tal-G[erf 20:00 Lourdes (r) 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Il-Qdusija fi ]minijietna 22:00 - Alla g[ani fil-{niena (r) 22:30 A[barijiet Reli;ju]i 22:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.
Film drammatiku Taljan li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Ferzan Özpetek, dwar esperjenza li tg[addi minnha Antonia (Margherita Buy, fir-ritratt) bla mistenni. Imut bla mistenni ]ew;ha, u jkun f’dak i]-]mien li tiskopri li fil-fatt hu kellu relazzjoni ta’ m[abba ma’ ra;el, Michele. Antonia ssir mid[la tal-grupp li kien jiffrekwenta ]ew;ha, mag[rufin b[ala fate ignoranti, li jkun grupp ta’ nies diversi, mhux bilfors ilkoll gays. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Stefano Accorsi, Gabriel Garko u Erika Blanc.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams 21:45 Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r).
Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - Accade al Commissariato. Film ’54 17:15 - Jewel. Film 2001 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Alice in Wonderland. Film 2010 23:10 - Porta a porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 - Qui Radio Londra 01:25 - Sottovoce 01:55 Visioni private - Giuseppe Laterza.
TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 Dokumentarju 15:15 - BBC Human Planet (r) 16:15 G[awdex Illum 17:00 - A[barijiet 17:05 - Lenti fuq Ilsienna (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 Kenn il-Ba[[ar 18:15 - Dissett 19:15 - Lejn Euro 2012 19:45 Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - BBC - Human Planet (r) 21:35 - Malta u lil Hinn Minnha.
Raidue 07:00 - Cartoons 08:40 - La casa di Toppolino - Caccia grossa a casa di Topolino. Film cartoon 2011 09:30 - Protestantesimo 10:00 - Tg2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Italia sul due 16:15 - La Signora del West (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperers (TF) 19:35 - Squadra speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Il triangolo delle Bermuda - mare del nord. Film 2011 23:40 - Tg 2 notizie 23:55 - I mitici - Copo gobbo a Milano. Film ’94 01:20 - Tg Parlamento 01:30 - Sorgente di vita.
ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Illostra (r) 09:20 - Londri (r) 09:40 - Video Mu]ikali 09:45 Teleshopping 10:35 - Healthy Living (r) 11:45 - Teleshopping 12.45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - Kalamita 16:20 Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:05 - Teleshopping 17:30 ONE News 17:35 - Hazzzard Daily Update 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 - Illostra 20:30 Liquorish 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da 23:45 Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r).
Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Cinema d’oggi 08:15 - I cavalieri della tavola rotonda. Film ’53 10:15 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:25 Tg 3 Fuori tg 12:45 - Geo & Geo 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - La musica di Raitre 15:55 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Le storie - Diario italiano, si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 L’uomo che sussurrava ai cavalli. Film ’98 00:05 - Tg 3 linea notte 00:25 - Fuori orario 00:35 - Nascita di un culto 00:50 - Cuore di vetro. Film ’76.
Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Uno strano caso. Film ’89 11:00 Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - VIP. Film 2008 15:40 La battaglia di Molly. Film 2006 18:00 - Tg 5 18:05 - Finalmente a casa. Film 2008 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Scherzi a parte 23:50 - Terra! 00:50 - Tg 5 notte 01:20 Striscia la notizia 01:50 Mediashopping. Rete 4 07:20 - Come eravamo 07:25 La signora Pollifax. Film ’99 09:40 - Carabinieri 2 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Forum 14:55 - Ben Hur. Film ’59 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - La maschera di Zorro. Film ’98 24:00 Striptease. Film ’95. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:15 - Bau Boys 08:40 - Il mio amico bionico. Film 2002 10:35 - Bingo senti chi abbaia. Film ’91 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 George and the Dragon. Film 2004 16:50 - 5 bambini & lui. Film 2004 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - CSI scena nel crimine 23:00 - L’Italia che funziona 23:15 - Matrix reloaded. Film 2003 01:50 Prison Break (TF). La 7 07:30 - Tg La 7
07:50 - Agente Porter al servizio di sua maestà. Film ’87 09:55 - Josephine, Ange Gardien (TF) 11:15 - Cuochi e fiamme 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - FBI - Protezione testimoni 2. Film 2004 16:00 - Atlantide storie di uomini e mondi 17:00 JAG - Avvocati in divisa (TF) 17:50 - I menu di Benedetto 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 Draquila - l’Italia che trema. Dok. 2010 (wara jkun hemm diskussjoni) 00:05 - Tg La 7 00:15 - (Ah)iporoso 01:10 Prossima fermata.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshop-ping 11:45 - Reporter 12:05 - Fa-vourite Link 12:10 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Niskata 15:00 EGOV4U 15:30 - Tele-shopping 16:30 - 7F 17:00 - Newspoint 17:30 - Vis-a-vis (jinkludi 18:15 - F. News) 19:45 - Reporter 20:05 - Muftie[ 20:10 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Crossroads 23:00 - Link 23:05 - Kont taf? 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Roman-tica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 13:40 - Love Bugs (sitcom) 14:00 - ER (TF) 14:45 Moonlight (TF) 15:45 - October Road (TF) 16:25 - Giovani Campionesse (TN) 17:10 Champs 12 (TF) 18:00 - Friends (sitcom) 18:30 - Taking 5 - una rock band in ostaggio. Film 2007 19:55 - Love Bugs (sitcom) 20:25 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 – Le fate ignoranti. Film 2000 23:10 - L’anima gemella. Film 2002. BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 Teletubbies 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Balamory 08:10 Bobinogs 08:25 - The Large Family 08:35 - Last of the Summer Wine 09:05 - Keeping up Appearances 09:35 - The Weakest Link 10:20 - My Family 10:50 - Doctors 11:20 - The Planets 12:10 - Monarch of the Glen 13:00 - Last of the Summer Wine 13:30 - Keeping up Appearances 14:00 - The Weakest Link 14:45 - My Family 15:15 - Doctors 15:45 - The Planets 16:35 - Monarch of the Glen 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Holby City 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - Beautiful People 21:00 Hustle 21:50 - Keeping up Appearances 22:20 - My Family 22:50 - Spooks 23:40 - Beautiful
People
TCM 07:20 - The King and I. Film ’56 (U) 09:55 - Red River. Film ’48 (U) 12:25 - The Star Packer. Film ’34 (U) 13:25 - Randy Rides Alone. Film ’34 14:25 -
Willy Wonka and the Chocolate Factory. Film ’71 (U) 16:20 The Man From Utah. Film ’34 17:20 - The Big Trail. Film ’30 19:40 - The Horse Soldiers. Film ’59 (U) 22:00 - True Crime. Film ’99 (15). MGM Movies 08:10 - Hornet’s Nest. Film ’70 (A) 09:55 - Stanley & Iris. Film ’90 (15) 11:35 - The Fantasticks. Film 2000 13:00 - Kidnapped. Film ’71 (U) 14:36 - Memories of Me. Film ’88 (12) 16:15 -
Charlie Chan and the Curse of the Dragon Queen. Film ’81 (PG) 17:50 - Crime and Punishment. Film ’98 (12) 19:20 - The Taking of Pelham One, Two, Three. Film ’74 (15) 21:00 - Women vs Men. Film 2002 22:25 - MGM’s Big Screen 22:40 - Jinxed! Film ’82 (15). Diva Universal 06:55 - Quincy, M.E. 07:53 Great Women 08:00 - Web of Lies 09:37 - Kilokalorie 09:55 Commander in Chief 10:50 Cento Vetrine 11:50 - Wolff’s Turf 12:47 - Né Piu Né Meno 12:55 - Quincy, M.E. 13:53 Great Women 14:00 - Jane Doe: The Harder They Fall 15:38 L’Agnellino con le Trecce 15:53 - Backstage 16:00 - Commander in Chief 17:00 - The Portrait 18:43 - Crossword 19:00 Commander in Chief 20:00 Quincy, M.E. 21:00 - Rosemary and Thyme 23:00 - ER 23:55 JAG. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Dead of Winter 08:10 - Mythbusters: Fireball Stun Gun 09:05 Extreme Engineering: Amsterdam’s Futuristic Floating City 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Bear’s
Ultimate Survival Guide Special 11:50 - Wheeler Dealers: Porsche 911 2.7S Targa 12:45 - Motor City Motors: Amphibious Motorcycles 13:40 - American Chopper: Military Bike 14:35 Dirty Jobs: Turkey Inseminator 15:30 - Deadliest Catch: Man Overboard 16:25 - Mythbusters: Flu Fiction 17:20 - Extreme Engineering: Amsterdam’s Futuristic Floating City 18:15 -
Ultimate Survival: Alabama 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 Storm Chasers: Reed’s Redemption 21:00 - Surviving the Cut: Us Marine Sniper 21:55 - Surviving Disaster: Fire 22:50 Breaking Point: Bus 23:45 Mythbusters: Alcohol Myths. Melita Movies 10:00 - Flicka 2 11:40 - Up! 13:20 - X-Men 15:02 Hollywood Buzz 15:25 - The ATeam 17:21 - Hollywood Buzz 17:45 - Our Family Wedding 19:30 - Jesse Stone: No Remorse 21:00 - Love and Other Drugs 22:50 - Vampires Suck 00:15 Legion. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - Mike & Molly 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Boardwalk Empire 22:50 - Supernatural 23:40 - Game of Thrones 00:45 Bored To Death 01:10 - Hung 01:40 - Entourage. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - Bee Relocation 08:30 - Rattlesnake Combat. The Locator: 09:00 - A Life Comes Full Circle 09:30 - A Brother Reaches Out. 10:00 - Little Miss Perfect: Jayne vs Katelyn 11:00 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Snapped: Women Who Kill: Tracie Andrews. Real Housewives of Beverly Hills: 13:00 - Back to Beverly Hills 14:00 - Blame It on the Attitude 15:00 - Rocky Mountain Highs and lows 16:00 - Gossip Girls 17:00 - 25,000 Dollar Sunglasses 18:00 - Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 19:00 -
My Mansion Is Bigger Than Your Mansion 20:00 - Charity Cases 21:00 - The Dinner Party From Hell 22:00 - Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness. Russian Dolls: 23:00 - From Ukraine With Love 23:30 - Ruski Business.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 - Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 - Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig
18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 Dougie in Disguise 20:00 - The Hoobs 20:25 Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 - I Spy 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Good Luck Charlie 09:25 - Jessie 10:15 Sharpay’s Fabulous Adventure (PG) 11:40 Phineas and Ferb 11:55 - Disney Princess: A Royal Celebration 12:20 - Enchanted Tales 13:10 Wizards of Waverly Place 13:30 - Have a Laugh 13:35 - Wizards of Waverly Place 14:25 - ANT Farm 15:15 - Disney Princess: A Royal Celebration 15:40 - Enchanted Tales 16:30 - Aladdin and the King of Thieves (U) 17:45 - Good Luck Charlie 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Jessie 19:25 - ANT Farm 19:50 - Wizards of Waverly Place 21:05 Sharpay’s Fabulous Adventure (PG).
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Bla Kumment Newsbuzz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News La Famiglia Newsroom Flusek (r) NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - WATTS 09:30 - WTA Tennis 10:30 - WC Cycling 11:45 - UCI World Tour Cycling 13:00 - WTA Tennis 14:00 - WC Cycling 15:15 - UCI World Tour Cycling 16:30 - European Champ. Weightlifting: Women’s 48kg (live) 18:00 - Eurogoals 19:00 - European Champ. Weightlifting: Men’s 56kg (live) 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 Pro Wrestling 22:30 - WATTS 22:45 - European Champ. Weightlifting. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 31: Lecce v Roma 09:00 - Barclays PL: Wk 35: Bolton W v Fulham 11:00 ERC Heineken Cup: QF: Edinburgh v Toulouse 13:00 Serie A: Rd 31: Lazio v Napoli 15:00 - The Open Champ. 2011 16:00 - Barclays PL: Wk 35: Tottenham H v Norwich C (live) 18:00 - Serie A: Rd 31: Palermo v Juventus 20:00 - ERC Heineken Cup: QF: Munster v Ulster 22:00 - Barclays PL: Wk 35: Bolton W v Fulham 00:00 ATP Masters 1000: Sony Ericsson Open: F. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Trans World Sport 10:00 - ATP Masters 1000: Sony Ericsson Open: F. 13:00 Arsenal 360 13:30 - Barclays PL: Wk 35: Liverpool v Aston Villa 15:20 - Football's Greatest 16:00 - Barclays PL: Wk 35: Fulham v Chelsea (live) 18:00 ATP Masters 1000: Sony Ericsson Open: Highlight 18:55 - FIFA Futbol Mundial 19:25 Barclays PL: Wk 35: Review 20:20 - Scottish PL: Rd 33: Highlights 21:00 - Roma Ch. GO Sports 3 16:00 - Barclays PL: Wk 35: Newcastle Utd v Bolton W (live) 18:00 - Inter Channel. GO Sports 4 16:00 - Barclays PL: Wk 35: Aston Villa v Stoke City (live) 18:00 - Juve Channel. GO Sports 5 16:00 - Barclays PL: Wk 35: Everton v Sunderland (live) 18:00 - LFC TV. Melita Sports 1 19:00 - Bundesliga: Highlights
20:00 - La Liga: Highlights 21:00 - Copa Libertadores: Highlights (r) 21:26 - La Liga: Zaragoza v Barcelona (r) 23:11 Bundesliga: Werder Bremen v Borussia Mon’bach (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:50 - BOV PL: Hibernians v Valletta (r) 12:05 - Malta Handball Association (r) 13:30 Malta Rugby Football Union (r) 15:05 - Malta Basketball Association (r) 16:30 - 3 Pointer (r) 17:05 - MOC Olympic Special (r) 17:40 - Malta Handball Association (r) 19:00 Kick Off (live) 20:35 - BOV PL: Sliema v Floriana (r) 22:50 Kick Off (r) 00:10 - Malta Rugby Football Union (r). Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: Hamburg SV v Bayer Leverkusen (r) 09:50 La Liga: Real Madrid v Valencia (r) 11:35 - npower Champ.: Barnsley v West Ham (r) 13:25 La Liga: Levante v Atletico Madrid (r) 15:15 - Bundesliga: FC. Schalke v Hannover (r) 17:10 - La Liga: Real Madrid v Valencia (r) 19:00 - Bundesliga: Highlights 20:00 - La Liga: Highlights 21:00 - Copa Libertadores: Highlights (r) 21:30 - npower Champ.: Reading v Leeds Utd (r) 23:20 - Bundesliga: Hamburg SV v Bayer Leverkusen (r) 01:15 - La Liga: Levante v Atletico Madrid (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: Hamburg SV v Bayer Leverkusen (r) 16:10 - La Liga: Real Madrid v Valencia (r) 18:00 - Barca TV 21:00 Bayern Munich TV 00:00 Barca TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep.03 (r) 14:20 - NBA: Chicago @ New York (r) 16:25 - European Poker Tour: Season 6: Kyiv Show 2 (r) 17:20 - BPP 2011: 150peaksSUI: Highlights (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:25 WWE: Wrestlemania XXVIII (r) 23:30 - NBA: Chicago @ New York (r) 01:35 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
28 Passatemp
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. Tkellem dwar xi [add b’ismu (5) 6. Twieled ir-Rabat (5) 7. L-isem u l-kunjom ma[]u] minn id sidhom (5) 10. Li ddum, esti]a (5) 11. Ksur tal-pa/i (5) 12. Bejn l-akbar u l-i]g[ar (5) 14. Ta g[al ftit ]mien (5) 16. Konklu]joni (5) 17. Skalda (5) 18. Sustanza li tinstab f’ikel b[all-[ob], patata u ross (5)
18
Weqfin>1. ?ajt li ma jda[[akx, in;azzar (6) 2. Ra [asi u akkwista purtiera tal-qasab? (6) 3. Fniek g[adhom ]g[ar (6) 4. G[oti ta’ passata ;ir mal[itan (6) 8. Separazzjoni (5) 9. Sejjer fil-g[oli (5) 12. L-g[asfur nazzjonali tag[na (6) 13. Residenzjali (6) 14. Il-kamra ta]-]iemel (6) 15. Entu]ja]mu (6)
Sudoku
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-{amis Mimdudin>5. Nikil; 6. Bewsa; 7. Bsart; 10. Nieqa; 11. Kraxx; 12. u 14. Ma;istrati;16. Appik; 17. Ri]ma; 18. Saqwi. Weqfin> 1. Anzjan; 2. Tlesta; 3. Tberik; 4. Tarrax; 8. Ber;a; 9. Sarar; 12. Mostru; 13. Sapnar; 14. Tmissu; 15. Intrig.
Labirint bl-ostakli
Kull ostaklu j;orr mieg[u penali (kif jidher fil-kaxxa fin-nofs). Sib it-triq li tibda minn ‘A’a sal-‘B’ bla ma te[el i]jed penali milli laqqatt jien – 46 b’kollox.
– Smajtu x’qal^ I/-/urkett tieg[i ferm isba[ minn ta’ dak ta’ [dejna!
Soluzzjonijiet
G{AT-TFAL
Labirint bl-ostakli
Differenzi
Ilbiera[ kienet il-festa tal-G[id u l-bajd ta/-/ikkulata ma jonqsux. Id-differenzi tal-lum huma bit-tema tal-G[id. Ix-xena ta’ ta[t tvarja minn dik ta’ fuq f’20 differenza. Ara ssibhomx kollha.
Mr Bean qala’ bajda ta/-/ikkulata b’sorpri]a ;o fiha. Biex jie[u s-sorpri]a kellu jid[ol minn mal-vle;;a fuq nett u jaqsamha billi jo[ro; minn mal-vle;;a isfel nett. Ara tg[inux int.
Sudoku
Mr Bean u l-bajda ta/-/ikkulata
:urnalist mar jag[mel intervista lil wa[da xwej[a ta’ 80 sena. Kienet g[adha kemm i]]ew;et g[ar-raba’ darba. Il-;urnalist staqsieha x’jag[mel ir-ra;el tag[ha. “Direttur tal-funerali,” we;bitu. Imbag[ad staqsieha dwar it-tlieta l-o[ra ta’ qablu u x’kienu jag[mlu biex jg[ixu. Ix-xwej[a [asbet ftit u mbag[ad qaltlu: “I]]ewwi;t l-ewwel ra;el ta’ 20 sena. Kien bankier. Ta’ 40 i]]ewwi;t domatur tal-iljuni u predikatur ta’ 60. U issa wara li g[alaqt it-80 – direttur tal-funerali.” Il-;urnalist staqsieha g[ala ]]ew;et erba’ r;iel b’karriera daqshekk differenti. Ix-xwej[a tbissmet u qaltlu: “I married — one for the money, two for the show, three to get ready, and four to go.”
Differenzi
Ir-raba’ ra;el
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Klassifikati 29 PROPRJETÀ
Marsaxlokk
{al Qormi
APPARTAMENT vi/in ilBypass tal-Imrie[el. Sitt kmamar arju]i spazju]i g[al u]u ta’ uffi/ini. Prezz €115,000. ?emplu 79466336.
{al Luqa
APPARTAMENTI u penthouses 225 metru kwadru, tliet kmamar tassodda, k/ina#living#sitting, utility. Prezz jibda minn €104,821(Lm45,000). ?emplu 99803659 jew 79498824.
Is-Swatar
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
{a] - }ebbu;
APPARTAMENT kbir fl ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest , k/ina , living u dining area ( open plan) , tliet kmamar tas - sodda , wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju . Washroom , bejt u l - arja . Prezz € 1 45 , 000 . ?emplu 79050498
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
SANTA VENERA, Old Railway Track, ta’ madwar 67 metru kwadru. Permess ta’ [anut. Prezz €42 kuljum. ?emplu 79466336.
Ix-Xemxija
VETTURI
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju u utility room. Prezz €142,000. ?emplu 99473439.
G{ALL-KIRI {anut
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;
Toyota Vitz SR
TAL-2001, magna 1300cc u full extras. ?emplu 79436081.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpres s.com
Kompjuter
KOMPJUTER antik li g[andu valur, f’kundizzjoni tajba. Prezz negozjabbli. ?emplu 21496068 jew 79496068.
Linfa
TAR-ram u [;ie;, stil klassiku bi tliet bozoz u o[ra fin-nofs, u]ata ftit. €50. ?emplu 21242180.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U {addiema
FULL-TIME b’mhux inqas minn sentejn esperjenza biex jinstallaw xog[ol talaluminju u [;ie; b’li/enzja tas-sewqan. ?emplu lil Tower Aluminium Ltd, {a]}ebbu; fuq 21465156 jew 99470635.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
Konsumatur 31 I/-?entri Ewropej g[all-Konsumatur
Drittijiet akbar g[alik meta tixtri minn fuq l-internet I/-?entri Ewropej g[allKonsumatur jg[inu lill-konsumaturi kollha li jkollhom xi lment jew diffikultà ma’ negozjant barrani. Dawn i/-/entri jinsabu f’kull pajji] membru fl-Unjoni Ewropea u joffru wkoll g[ajnuna lil dawk il-konsumaturi li jitolbu pariri kull darba li jsiefru f’pajji]i o[ra biex jag[mlu akkwisti ta’ prodotti u j[allsu g[as-servizzi li jinteressawhom. In-numru ta’ dawn i/-/entri hu 29, g[ax tnejn minnhom jinsabu fin-Norve;ja u flI]landa.
minn Melanie N.Camilleri melanien.camilleri@mccaa.org.mt
Xiri mill-internet F’ka] li konsumatur
jidde/iedi li jag[mel akkwisti minn fuq l-internet, l-ewwel fatturi li jrid joqg[od attent g[alihom huma l-identità talbejjieg[ u l-pajji] minn fejn ilbejjieg[ jew il-kumpanija talbejg[ qed joperaw. Jekk il-bejjieg[ qed jopera minn pajji] fl-Unjoni Ewropea, mela l-konsumatur jista’ jkollu mo[[u mistrie[ li f’ka] ta’ diffikultajiet jew kumplikazzjonijiet, hu jista’ jilmenta ma/?entru Ewropew g[allKonsumatur ta’ pajji]u li wara li jir/ievi l-ilment tal-konsumatur hu jag[mel att ta’ medjazzjoni man-negozjant Ewropew sabiex jintla[aq ftehim u tinstab soluzzjoni g[al problema tal-konsumatur. Il-pajji]i kollha tal-Ewropa g[andhom li;ijiet li huma konformi, g[aldaqstant jekk konsumatur ikollu lment ma’ negozjant Ewropew, ma tkunx problema kbira biex jilmenta u jie[u dak li [aqqu jekk jitlob kumpens g[al problema li tkun in[olqitlu bil-prodott jew bisservizz li jkun xtara.
Meta persuna tixtri minn fuq l-internet g[andha tassigura li tkun taf l-identità tal-bejjieg[ ming[and min qed tixtri
Jekk mill-banda l-o[ra, konsumatur ikun xtara xi prodotti minn pajji]i li mhumiex membri fl-Unjoni Ewropea, i/?entri Ewropej g[allKonsumatur ma jkunux jistg[u joffru l-assistenza tag[hom g[ax il-konsumatur ikun akkwista l-prodotti minn pajji]i o[ra li mhumiex parti millEwropa. Importanti [afna li meta konsumatur jixtri minn fuq l-internet u jag[]el sit Ewropew biex jag[mel l-akkwisti tieg[u, joqg[od attent g[al fatturi o[ra apparti l-identità tal-bejjieg[ u l-pajji] minn fejn dan qed jopera. Cooling off period
Fatturi o[rajn li g[andhom
Jekk il-bejjieg[ qed jopera minn pajji] fl-Unjoni Ewropea, mela l-konsumatur jista’ jkollu mo[[u mistrie[ li f’ka] ta’ diffikultajiet, hu jista’ jilmenta ma/-?entru Ewropew g[all-Konsumatur
ji;bdulna l-attenzjoni b[ala konsumaturi responsabbli g[andhom ikunu l-ammont ta’ ‘Cooling Off Period’ offrut lillkonsumatur f’ka] li hu jidde/iedi li jikkan/ella x-xirjiet li jkun g[amel. Dan il-‘Cooling Off Period’ ivarja skont il-pajji] li wie[ed jixtri minnu. G[aldaqstant, minkejja li Malta hi pajji] membru flUnjoni Ewropea, l-ammont ta’ ]mien offrut minn siti Maltin biex konsumatur jikkan/ella lordni li jkun g[amel hu differenti minn dak ta’ pajji]i o[rajn li huma wkoll Ewropej. Malta b[ala regola toffri lill-konsumatur perijodu ta’ kan/ellament ta’ [mistax-il ;urnata jekk il-prodott ikun inxtara minn sit Malti. I]da jekk is-sit ikun minn pajji] membru, dan il-perijodu jkun inqas u jista’ jibg[at lura l-prodott lill-bejjieg[ barrani ming[ajr il-b]onn li joffri spjegazzjoni jew ;ustifikazzjoni lin-negozjant. Pajji]i o[rajn fl-Ewropa jista’ jkollhom ‘Cooling Off Period’
li hu inqas minn [mistax-il ;urnata i]da skont il-li;i, dan il-perijodu ma jistax ikun inqas minn sebat ijiem. Jekk konsumatur jibg[at lura l-prodott li jkun xtara u nnegozjant ma jibg[atlux lura lflus fi]-]mien stipulat fil-li;i, ji;ifieri fi ]mien tletin ;urnata, il-konsumatur jista’ jilmenta ma/-?entru Ewropew li g[andu f’pajji]u. L-uffi/jali ta/-?entru g[andhom jassiguraw lill-konsumatur li dan se jie[u lura flusu kemm jista’ jkun malajr u min-na[a tag[hom g[andhom jag[mlu kuntatt mal-bejjieg[ barrani sabiex ikellmuh u ji]guraw li dan se jirritorna l-ammont ta’ flus li l-konsumatur nefaq fuq il-prodotti li xtara. Prodotti difettu]i F’ka] ta’ prodotti difettu]i li
jinxtraw minn pajji]i membri fl-Unjoni Ewropea, il-konsumatur Ewropew jista’ wkoll jirreferi l-problema tieg[u lil dawn i/-/entri li jie[du [sieb li f’ka] ta’ prodott difettu], dan ji;i mibdul jew inkella j;ieg[lu
lin-negozjant joffri xi tip ta’ kumpens lill-konsumatur. {afna drabi l-konsumaturi li jsofru dan it-tip ta’ sitwazzjonijiet jitolbu li jing[ataw il-flus kollha lura u n-negozjant hu marbut li jibg[at il-flus lura lillkonsumatur f’ka] li l-prodotti mixtrija jkunu nzertaw difettu]i jew mhux kif stipulati fil-kuntratt tal-bejg[. Jekk konsumatur jinzerta fuq btala f’xi pajji] membru flUnjoni u jidde/iedi li jixtri prodotti minn dak il-pajji], hu g[andu d-dritt li jilmenta ma/?entru Ewropew g[allKonsumatur ta’ pajji]u f’ka] li l-o;;etti li jkun xtara jinzertaw difettu]i ladarba dan jirritorna f’pajji]u. Bl-istess mod, jekk /ittadin Ewropew jinzerta Malta fuq btala u meta jmur lura pajji]u jinduna b’xi difetti mo[bija filprodotti li jkun xtara waqt ilbtala tieg[u, hu jista’ jilmenta ma/-?entru Ewropew fillokalità tieg[u li jikkuntattja lin-negozjant Malti sabiex tissolvielu l-problema ming[ajr [afna dewmien. Obbligi tal-konsumatur Il-konsumatur hu mitlub li qabel iressaq l-ilment tieg[u quddiem i/-?entri Ewropej g[all-Konsumatur, jag[mel ilment bil-miktub u jibag[tu lin-negozjant sabiex jipprova
jil[aq ftehim amikevoli mieg[u qabel ma jmur g[and l-uffi/jali ta/-?entri Ewropej biex dawn je]aminaw il-problema u jsibulu soluzzjoni prattika u vijabbli. I/-?entru Ewropew g[allKonsumatur ta’ Malta jinsab fi Triq Nofsinhar, numru 47 A, ilBelt Valletta, u jekk wie[ed jixtieq jag[mel kuntatt jista’ j/empel 21221901.
It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
32 Lokali
Il-Perit Renzo Piano u]a teknolo;ija mill-aktar avvanzata biex l-istruttura tal-[adid titlibbes bil-;ebel tal-qawwi b’;eometrija innovattiva, u di;à qieg[ed jidher li fid-dinja tal-arkitettura, dan il-pro;ett qed jag[mel [oss (Ritratt>> Martin Agius)
:ebel tal-qawwi mal-fa//ata tal-Parlament Lejn l-a[[ar tas-sajf, il-bini jkun mag[qud u miksi bil-;ebel tal-qawwi minn Charles Muscat
Wa[da mill-fa//ati talParlament il-;did fid-da[la tal-Belt bdiet tinkesa bil;ebel tal-qawwi, li qed jinqata’ minn barriera f’G[awdex u wara qed jintbag[at barra minn Malta biex jinqata’ skont il-qisien me[tie;a. F’kummenti lil INNAZZJON, Chris Paris, ilKap E]ekuttiv talKorporazzjoni g[arRi;enerazzjoni tal-Port ilKbir, qal li l-fa//ata li t[ares lejn in-Nofsinhar li mag[ha beda jitpo;;a l-;ebel talqawwi se jkollha b’kollox madwar 900 bi//a minn dan il-;ebel, filwaqt li l-binja kollha tal-Parlament il-;did se jkun fiha aktar minn 7,000
bi//a. Kuljum qed jitpo;;ew bejn 30 u 40 ;ebla. Lejn l-a[[ar ta’ April, dik il-fa//ata li issa bdiet titlibbes bil-;ebel tal-qawwi tkun tlestiet u l-pro;ett jibda jie[u d-dehra finali tieg[u. Listruttura tal-[adid tal-bini talParlament il-;did issa tlestiet kollha. Chris Paris spjega li l;eometrija tal-;ebel li qed jintu]a hi wa[da kumplessa, mag[mula minn dawk li blIngli] jissej[u louvers, li qeg[din hemm biex jag[mlu xog[ol spe/ifiku. Minbarra li jag[mlu l-binja sabi[a u unika g[ax id-disinn hu uniku, il-louvers g[andhom funzjoni importanti fil-bini. Hu qal li l-Perit Renzo
Piano u]a teknolo;ija millaktar avvanzata biex listruttura tal-[adid titlibbes bil-;ebel tal-qawwi b’;eometrija kumplessa. Dan hu element innovattiv u di;à jidher li fid-dinja talarkitettura, dan il-pro;ett di;à qed jag[mel [oss. Chris Paris qal li meta lPerit Renzo Piano iddisinja dan il-bini, il-kriterji taddisinn tieg[u huma li jkun bini li jikkonserva l-ambjent, u g[alhekk hu stmat li se jkun 80% ambjentalment effi/jenti. G[alhekk, id-disinn talfa//ati hu mag[mul b’mod li jnaqqas kemm jista’ jkun ixxemx diretta fil-binja biex fissajf titnaqqas is-s[ana fuq ;ewwa, filwaqt li fix-xitwa,
media•link COMMUNICATIONS
is-s[ana ta’ ;ewwa ma tintilifx mal-elementi ta’ barra. Dwar l-importanza li lambjent tal-Parlament il-;did jikkumplimenta l-karattru talBelt, Chris Paris fakkar li lBelt hi meqjusa b[ala wirt dinji mill-UNESCO, u g[alhekk, il-Perit Renzo Piano ma setax jinjora dan ilfatt. Hu seta’ fa/ilment jibni binja tal-[;ie;, b[alma qed jibni fil-qalba ta’ Londra, u g[alhekk fl-ewwel ;urnata li ;ie Malta qabel beda jiddisinja l-pro;ett iddikjara li hu ried li jisma’ lill-Belt tg[idlu hi x’g[andu jag[mel u mhux hu jaqbad u jidde/iedi x’jag[mel. Renzo Piano g[araf dan u induna x’inhu l-
element u l-karatteristi/i talBelt, l-istil barokk, ilpredominanza tal-;ebla Maltija, u g[alhekk insista li d-disinn tieg[u jkollu lelement tal-;ebla. Chris Paris qal li qed jistennew li lejn l-a[[ar ta’ dan is-sajf, il-fa//ati kollha tal-Parlament il-;did ikunu mag[qudin u miksijin bil;ebel tal-qawwi. Chris Paris qal li l-kuntratti tat-tlestija fuq ;ewwa di;à ng[ataw u b[alissa qed jag[mlu d-dokumentazzjoni tal-kostruzzjoni. IN-NAZZJON g[andu informazzjoni li l-Perit Renzo Piano mistenni ji;i Malta xxahar id-die[el biex isegwi lprogress ta’ dan il-pro;ett.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 9 ta’ April, 2012
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil...
Alison Galea
Isem u kunjom
Alison Galea.
Kunjom xbubitek f’ka] ta’ mara mi]]ew;a Pace.
Data tat-twelid
28 ta’ Ottubru 1981.
Lokalità fejn toqg[od Il-Mosta.
X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu Indoqq u ng[allem il-kitarra.
Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^ Na[dem fl-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika.
G[andek xi delizzji^
Id-delizzju ewlieni tieg[i huwa l-mu]ika. Fil-ftit [in liberu li jkolli, l-ewwel ma nfittex hu li nwessa’ rrepertorju ta’ mu]ika li g[andi billi nipprattika siltiet ;odda kemm bil-kitarra klassika kif ukoll dik elettrika. F’waqtiet o[rajn in[obb nu]a l-internet sabiex insib mu]ika ;dida u nsir naf aktar dwar mu]i/isti o[rajn, spe/jalment f’dak li g[andu x’jaqsam matteknika li huma ju]aw fid-daqq tal-kitarra. Barra minn hekk jog[;obni wkoll il-qari, g[alkemm ma tantx insib wisq [in g[alih.
L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa
S’issa, l-iktar [a;a li tatni sodisfazzjon fil-[ajja hija li ]]ewwi;t lir-ra;el tieg[i Jeffrey. In[oss ukoll sodisfazzjon kbir kull meta l-istudenti li ng[allem imorru tajjeb fl-e]amijiet tal-kitarra jew meta ji;u jg[iduli li daqqew quddiem xi udjenza u [ar;u ta’ nies.
Xi [a;a li ddejqek
L-aktar [a;a li ddejjaqni hi n-nuqqas ta’ impenn li /ertu nies ikollhom. F’dak li g[andu x’jaqsam malkitarra ssib min jibda jattendi g[al-lezzjonijiet g[ax ja[seb li dan hu xi strument fa/li biex jindaqq. Imbag[ad wara li jg[addi xi ftit ta]-]mien tibda tinduna li dak li jkun ikollu /ertu apatija g[allistudju. Ir-realtà hi li biex wie[ed idoqq tajjeb ilkitarra, spe/jalment dik klassika, g[andu b]onn [afna studju u pa/enzja.
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna
Ma nista’ niftakar f’ebda esperjenza partikulari li
minnha [adt xi tag[lima importanti, l-aktar min[abba l-fatt li jiena persuna li nfittex li nitg[allem kontinwament mill-esperjenzi li ng[addi minnhom fil-[ajja ta’ kuljum.
Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^
Fil-qasam tal-mu]ika l-i]vanta;;i u l-vanta;;i ta’ Malta huma relatati l-aktar ma/-/okon tal-pajji]. Vanta;; li ji;ini f’mo[[i hu li f’pajji] b[al tag[na huwa fa/li li n-nies isiru jafu bik, spe/jalment permezz ta’ attivitajiet kulturali u programmi fuq il-mezzi tax-xandir li jil[qu parti sew mill-popolazzjoni. Mill-banda l-o[ra /-/okon g[andu ]vanta;; li jillimita l-opportunitajiet kemm ta’ ]vilupp tekniku kif ukoll ta’ su//ess kummer/jali. I]da wie[ed irid jag[raf li f’dawn l-a[[ar snin sar titjib f’dan ilqasam ukoll l-aktar permezz tal-Malta Arts Fund u l-Malta Arts Scholarship. Ta’ min isemmi wkoll li l-u]u tal-internet flimkien mad-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, qed jiffa/ilitaw l-a//ess g[al informazzjoni u opportunitajiet li jinsabu f’pajji]i o[rajn.
Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^
Min[abba li f’xog[li l-kompjuter nu]ah kwa]i l-[in kollu, l-a[barijiet insir nafhom permezz tal-internet. B’kuntrast ma’ mezzi tax-xandir o[rajn, l-internet ikun a;;ornat il-[in kollu u b’hekk ftit mumenti wara li sse[[ il-;rajja tkun tista’ ssibha b[ala a[bar fuq l-internet! L-internet g[andu ukoll l-vanta;; li wie[ed jista’ jfittex aktar filfond dwar l-a[bar u b’hekk jikkuntrasta ver]jonijiet differenti. In[obb ukoll insegwi l-a[barijiet fuq it-televi]joni l-aktar min-[abba l-attrazzjoni vi]wali li dan il-mezz tax-xandir offri.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – L-im[abba hi essenzjali fil-[ajja
tal-bniedem g[ax permezz tag[ha nistg[u ng[ixu f’armonija mal-o[rajn. Fejn tid[ol l-im[abba trid titg[allem i//edi dak li hu tieg[ek g[all-;id talo[rajn, spe/jalment permezz tal-azzjonijiet i]-]g[ar ta’ kuljum. G[alkemm f’g[ajnejn in-nies dan jista’ jidher ta’ telf, fil-verità, min ja;ixxi bi m[abba jkollu l-pa/i f’qalbu. •
•
IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Dan wie[ed mir-ritratti favoriti tieg[i g[ax juri l-iktar darba li ;ejt qrib tad-dniefel, li tant in[obb. Ittie[ed ftit ta’ snin ilu f’Gardaland, l-Italja
•
il-[biberija –
Il-[bieb huma wie[ed mill[afna frott li taf tag[ti l-im[abba. Mag[hom naqsam diversi esperjenzi minn [ajti kemm dawk ta’ fer[ kif ukoll ta’ niket, u huma jg[inuni nag[raf kemm hu sabi[ li nkunu pre]enti g[al xulxin spe/jalment fi ]minijiet ibsin.
il-libertà –
Il-libertà hija wie[ed mid-drittijiet fundamentali tal-bniedem li hi ne/essarja g[all-g[ajxien
•
•
•
dinjitu] ta’ kull wie[ed u wa[da minna. Madanakollu dan ma jfissirx li nistg[u nag[mlu dak kollu li ji;ina f’rasna, g[ax dan jista’ jsarraf ta’ dannu g[al [addie[or. Irridu niftakru li b[al kull dritt ie[or il-libertà ;;orr mag[ha dmir re/iproku li jobbligana nuru rispett lejn il-libertà ta’ [addie[or. i/-/ensura – In[oss li fis-so/jetà tal-lum m’g[adx fadal postha, spe/jalment f’dak li g[andu x’jaqsam mat-teatru jew /inema. Madanakollu wie[ed g[andu jkun av]at minn qabel dwar it-tip ta’ kontenut li jinsab fi produzzjoni teatrali jew /inematografika, sabiex ikun f’po]izzjoni li jie[u de/i]joni infurmata dwar jekk il-kontenut jg[oddx g[alih jew le. ir-reli;jon – Ir-reli;jon hija essenzjali fil-[ajja tieg[i. Jien in[addan twemmin Kattoliku u g[alhekk infittex li nibni [ajti fuq l-im[abba lejn Alla u lejn il-proxxmu. In[oss ukoll li r-reli;jon tat kontribut kbir lill-kultura Maltija, anke f’dak li g[andu x’jaqsam mal-mu]ika, tvarja minn innijiet li jindaqqu fil-knejjes tag[na g[al mu]ika Kristjana kontemporanja. is-safar – Is-safar hu g[al qalbi [afna, g[ax in[oss li huwa l-aktar mezz interessanti sabiex naqta’ mir-rutina ta’ kuljum. G[alija safra ideali hi dik li tkun imqassma b’mod bilan/jat bejn il-mistrie[, xiri u ]jarat kulturali. il-mewt – Konxja li rrid jew ma rridx se jikolli naffa//jaha xi darba. Peress li hi esperjenza misterju]a tbe]]ag[ni, i]da fid-dawl tal-fidi tieg[i nemmen li l-mewt hi b[al bieb bejn din il-[ajja materjali li tispi//a, u l-[ajja ta’ dejjem, fejn kull wie[ed u wa[da minna ja[sad dak li jkun ]era’ tul il-[ajja fuq din l-art.
Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.