www.media.link.com.mt
Numru 13,108
€0.45
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ kompla bil-laqg[at mal-[addiema fil-Methode Electronics, li rpiljat wara li kienet f’diffikultà fl-eqqel tal-kri]i ekonomika dinjija. Din il-kumpanija ng[atat l-g[ajnuna mill-gvern kif g[amel ma’ kumpaniji o[ra f’diffikultà biex kienu salvati aktar minn 5,000 post tax-xog[ol. (Ritratt> Michael Ellul) Ara wkoll pa;na 7
L-i]bilan/ ta[t it-3% Sinjal ie[or ta’ fidu/ja hekk kif Malta u [ames pajji]i o[ra biss fiz-zona ewro la[qu dan il-livell minn Matthew Bonett
Il-Gvern Malti hu fost l-uni/i sitt gvernijiet fiz-zona ewro li g[andhom ]bilan/ ta' anqas minn 3% fil-finanzi pubbli/i, kif rikjest mir-regolamenti talUnjoni Ewropea. Dan ifisser li fiz-zona ewro hemm 11-il pajji] minn 17 li m'g[andhomx l-i]bilan/ skont ir-regoli tal-Unjoni Ewropea. ?ifri tal-uffi//ju Ewropew talistatistika, il-Eurostat, jikkonfermaw li g[al sena o[ra, l-i]bilan/ fil-finanzi talGvern f'Malta kompla jonqos fl-2011, sa[ansitra f'livell anqas minn dak li ppreveda l-Gvern meta ppre]enta l-ba;it f'Novembru li g[adda. L-i]bilan/ tal-Gvern Malti fl-2011 kien ta' 2.7%, li jfisser tnaqqis ta' 1% fuq l-2010, li hu anqas mill-medja flUnjoni Ewropea li hi ta' 4.5% u anke minn dik taz-zona ewro li hi ta' 4.1%.
Jirri]ulta li mill-bidu tal-le;islatura, ji;ifieri mill-2008 sal-2011, il-Gvern kwa]i naqqas l-i]bilan/ bin-nofs, minn 4.6% g[al 2.7%, biex b'hekk, minkejja l-kri]i finanzjarja li kissret ekonomiji ta' pajji]i vi/in tag[na, il-Gvern ]amm ilweg[da tieg[u li jie[u l-passi biex inaqqas l-i]bilan/ finanzjarju ta' pajji]na.
Il-Gvern naqqas l-i]bilan/ bi kwa]i bin-nofs f’erba’ snin L-uni/i pajji]i li g[andhom livell ta' ]bilan/ anqas minn ta' Malta huma lFillandja, il-Lussemburgu, il-:ermanja, l-Estonja u l-Awstrija.
F'konferenza tal-a[barijiet li ssej[et ftit wara li l-Eurostat ippubblika /ifri li juru li Malta qed tkompli tnaqqas li]bilan/ skont il-miri li fasslet, Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment, spjega kif dan ir-ri]ultat, filwaqt li jxejjen limpressjoni li tipprova tag[ti lOppo]izzjoni, ikompli jibg[at sinjali ta' fidu/ja fl-ekonomija Maltija, b'mod spe/jali g[al min irid jinvesti. Tonio Fenech qal li biex wasal g[al dan irri]ultat po]ittiv, il-Gvern Malti kien kostrett li jie[u de/i]jonijiet mhux fa/li b[all-privatizzazzjoni tat-tarzna kif ukoll ir-riforma fis-settur tal-ener;ija. L-istatistika tal-Eurostat tag[ti dettalji wkoll dwar id-dejn nazzjonali talgvernijiet Ewropej. g[al pa;na 2
Ma tikkundannax
L-Olanda
L-MUMN ma tikkundannax l-abbu] ta’ kunsillier Laburista fuq anzjana fl-Isptar Monte Carmeli u minflok tattakka lil min kixef l-abbu]
Il-kri]i tal-ba;it tirri]ulta fir-ri]enja tal-Gvern fost t[ejjija g[al elezzjoni bikrija
Ara pa;na 2
Ara pa;na 13
Tifel ta' 10 snin ja[bi d-droga mill-Pulizija Tifel ta' 10 snin li kien ma’ koppja f'appartament waqt rejd tal-Pulizija, ipprova ja[bi ammont ta' droga kokaina u mi]ien mill-Pulizija. Dan wara li pprova jo[ro; b'bor]a f'idu. B'rabta ma’ dan il-ka] ilbiera[ il-Pulizija arrestat ;uvni ta' 23 sena, flimkien ma' tfajla ta' 21 sena wara li kienu huma li kellhom id-droga. Il-ka] se[[ nhar il-{add li g[adda wara li r/eviet informazzjoni dwar traffikar ta' droga flappartament ta' din ilkoppja f’Tal-Pietà. g[al pa;na 5
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
2 Lokali
Sinjali ta' fidu/ja fl-ekonomija Maltija Gre/ja kif ukoll il-garanziji li ta pajji]na millmekkani]mu tal-Unjoni Ewropea, l-EFSF. Il-Gvern, i]da, se jkompli ja[dem u jie[u l-passi ne/essarji biex l-i]bilan/ tal-Gvern ikun wie[ed bilan/jat, u g[alhekk iddejn jibda jonqos. Skont lestimi tal-gvern, l-i]bilan/ tieg[u din is-sena g[andu jin]el fil-livell ta' 2.2%.
minn pa;na 1
Malta tinsab fil-livell ta' 72% ta' dak li jipprodu/i lpajji], filwaqt li l-medja talpajji]i tal-UE hi ta' 82.5% u dik taz-zona ewro hi ta' 87.2%. Il-Ministru Tonio Fenech spjega li ]-]ieda fid-dejn tal-Gvern Malti, dik ta' 2.6% fuq l-2010, tirrifletti s-self li pajji]na kien kostrett li jag[mel lill-
€20,000 g[al Puttinu Cares
sehemhom bosta artisti lokali, filwaqt li t-telespettaturi setg[u wkoll jisimg[u diversi stejjer umani ta’ persuni li ng[ataw l-g[ajnuna minn Puttinu Cares meta kellhom lil qrabathom qed jing[ataw kura mill-marda tal-kan/er. Is-somma mi;bura waqt ilprogramm tas-Sibt taqbe] sew dik mi;bura mill-istess programm is-sena li g[addiet, meta kienet in;abret issomma ta’ 13,000 Ewro.
Aktar minn €20,000 in;abru b’risq il-fondazzjoni Puttinu Cares fi ftit inqas minn erba’ sig[at, waqt ittrasmissjoni tal-programm SAS-SITTA li xxandar fuq Net TV nhar is-Sibt li g[adda bejn is-2.05 p.m. u s6 p.m. Matul il-programm, li g[andu pre]entazzjoni ta’ Ray Attard u Debbie Scerri u produzzjoni ta’ Spiteri Lucas Entertainment, taw
It-temp
UV INDEX
8
IT-TEMP ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ moderat mit-Tramuntana li jsir moderat g[al qawwi mill-Grigal IL-BA{AR [afif g[al moderat TEMPERATURA l-og[la 20˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a tra//a Xita mill-1 ta’ Settembru 643.8 mm IX-XEMX titla’ fis-06.19 u tin]el fis-19.42
L-MUMN ma tikkundannax l-aggressjoni ta’ kunsillier Laburista Il-Union tal-Infermieri u lQwiebel (MUMN) g[a]let biss li tattakka lill-midja ta’ din il-gazzetta li kixfet ka] ta’ aggressjoni fuq anzjana fi sptar minn kunsillier Laburista u dan ming[ajr ma kkundannat l-in/ident li se[[ fuq pazjent. L-MUMN fi stqarrija lbiera[, talbet li ssir inkjesta interna fid-Dipartiment tasSa[[a g[aliex qalet skont hi li rapporti interni li jsiru mill-infermieri dwar in/identi fl-isptarijiet talgvern qed jintu]aw g[allpropaganda politika allegatament bi ksur tal-Li;i tal-Protezzjoni tad-Data. Filwaqt li ma kkundannat fl-ebda [in l-aggressjoni li saret mill-kunsillier Laburista ta' Birkirkara Jimmy Calleja, f'{amis ixXirka fl-Isptar Monte Carmeli, liema ka] kien ]velat l-ewwel fuq INNAZZJON u l-g[ada biddettalji kollha tal-aggressjoni mill-gazzetta il-mument, lMUMN fi stqarrija rriferiet g[al dan il-ka] u allegat li xi [add mid-Dipartiment g[adda din l-informazzjoni u g[alhekk, qalet, g[andu kuntatt dirett mal-PN. Dan g[aliex id-dettalji flistorja li ]velat il-mument ikkwotat siltiet mir-rapport li sar dwar dan l-in/ident li s'issa l-Partit Laburista g[adu ma qalx lanqas x'passi se jie[u dwaru, kontra l-
kunsillier tieg[u. L-MUMN qalet li dan mhux a//ettabbli g[aliha u [abbret li kitbet lisSegretarju Permanenti filMinisteru tas-Sa[[a biex ja[tar bord ta' inkjesta fl-24 sieg[a li ;ejjin [alli jkun espost min [are; id-dettalji li hemm f'dan ir-rapport. Ilunion heddet li jekk dan ma jitwaqqafx, u ma ting[atax twe;iba a//ettabbli fi ]mien tlett ijiem, se tie[u azzjoni u to[ro; direttivi g[all-membri tag[ha.
L-MUMN tag[]el li tattakka lil midja ta’ din il-gazzetta li kixfet abbu] ta’ swat fuq pazjenta Il-union qalet li taf b'diversi ka]i fejn rapporti interni qed jin[argu filmedia tal-partiti. I]da minbarra l-ka] ]velat il{add li g[adda f'il-mument, l-MUMN semmiet biss ka] ie[or li wkoll ]velatu l-istess gazzetta fil-passat – dak talKonsulent u Deputat Laburista Anthony Zammit li allegatament kien involut
f'in/ident ma' infermiera. Fid-dawl tal-fatt li l-Partit Laburista baqa’ sieket dwar dan l-in/ident li kien involut kunsillier tieg[u f’Birkirkara, Media Link Communications bag[tet mistoqsijiet lill-mexxej Laburista Muscat biex jg[id x’passi se jittie[du b’rabta ma’ dan l-in/ident u laggressjoni li saret minn rappre]entant tieg[u. Media.Link Communications fi stqarrija qalet li t-talba mill-MUMN g[all-inkjesta saret b’ittra mimlija tmaqdir g[al media.Link li kixfet dan labbu] serju fuq anzjana flIsptar Monte Carmeli minn xi [add li hu involut filpolitika ma’ partit li jitkellem [afna dwar lanzjani u s-sigurtà tag[hom. Minflok ma kkundannat dan l-abbu] u kkommettiet ru[ha li ta[dem malawtoritajiet [alli ma jirreptix ru[u, l-MUMN attakkat lil min kixef l-abbu] – po]izzjoni retrograda millMUMN. Media.Link Communications hi sodisfatta li kixfet dan labbu] li kien fl-interess pubbliku li jixxandar g[ax ilpubbliku g[andu dritt ikun jaf b’abbu] li se[[ f’istituzzjoni pubblika tassa[[a allegatament minn xi [add involut fil-partit flOppo]izzjoni.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IT-TLIETA L-og[la 20˚C L-inqas 14˚C
L-ERBG{A L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
IL-{AMIS L-og[la 22˚C L-inqas 12˚C
IL-:IMG{A L-og[la 22˚C L-inqas 14˚C
IS-SIBT L-og[la 22˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
8
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Al;eri 21˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 12˚C xemxi, Ateni 23˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 17˚C imsa[[ab, Berlin 14˚C imsa[[ab, Brussell 11˚C imsa[[ab, Stokkolma 09˚C imsa[[ab, Dublin 10˚C imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C imsa[[ab, Frankfurt 12˚C imsa[[ab, Milan 13˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 19˚C xemxi, Londra 08˚C xita, Malta 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 16˚C imsa[[ab, Moska 18˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 11˚C imsa[[ab, Bar/ellona 18˚C imsa[[ab, Ruma 17˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 23˚C xemxi, Tripli 22˚C xemxi, Tune] 23˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 15˚C ima[[ab, Zurich 11˚C ftit imsa[[ab, Munich 10˚C imsa[[ab, il-Kajr 25˚C xemxi, Pari;i 07˚C xita.
I
l-Kap Nazzjonalista Eddie Fenech Adami ta wirja brillanti f’konferenza stampa fuq it-televi]joni b[ala parti mix-xandiriet imnedija mill-Awtorità tax-Xandir. Bi kliem meqjus u b’mod determinat, Eddie Fenech Adami wera t-triq li g[andu jaqbad il-poplu biex jaqbad it-triq li twassal g[all-;id veru tal-poplu, g[ax biddiskriminazzjoni, bil-korruzzjoni u bilvjolenza Malta la jista’ jkollha pa/i u lanqas progress. I]da bid-djalogu u bi gvern nadif, in-nazzjon Malti se jsir wie[ed fejn il-poplu kollu jkun jista’ jg[ix b[all-a[wa. F’mass meeting fil-Marsa, Eddie Fenech Adami qal li l-[addiema kollha ming[ajr distinzjoni tal-kulur politiku li j[addnu, iridu jaraw gvern nadif li jag[tihom lura d-dinjità tag[hom. Gvern li jirrispetta d-dinjità tax-xog[ol u tal[addiema. Gvern li jo[loq xog[ol produttiv u jag[ti garanzija lill-familji li jaqilg[u l-g[ajxien tag[hom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Lokali 5
Sindku Laburista temporanju fil-Furjana minn Gabriel Ellul
Fit-tliet xhur li ;ejjin, ilkunsilliera Laburista Davina Sammut Hili se tkun isSindku tal-Kunsill Lokali tal-Furjana. Dan kien de/i] ilbiera[ wara li fil-laqg[at kollha talKunsill li saru fil-Furjana wara l-elezzjonijiet tal-10 ta' Marzu, ma ntla[aqx qbil dwar min g[andu jokkupa din il-kariga. Il-Kunsill Lokali talFurjana b[alissa g[andu ]ew; kunsilliera tal-PN, Matthew Paris u Anthony Brincat u tnejn o[ra tal-PL, Vince Borg u l-istess Hili. Hemm ukoll kandidat indipendenti, Nigel Holland. Peress li ]-]ew; partiti g[andhom l-istess numru ta' kunsilliera, fl-a[[ar ;img[at saru numru ta' votazzjonijiet bil-g[an li jintla[aq qbil, b'mod partikulari min[abba li lkunsillier Nazzjonalista Anthony Brincat jinsab rikoverat l-isptar. Dan wassal biex Brincat mhux dejjem seta' jattendi llaqg[at tal-Kunsill, inklu] il-laqg[a tal-biera[. Proprju f'din l-a[[ar laqg[a, il-kunsillier tal-PN Matthew Paris innomina lil Nigel Holland b[ala Sindku, filwaqt li Vince
Borg, elett f'isem il-PL, innomina lil Sammut Hili. Fil-votazzjonijiet li saru, Holland kiseb ]ew; voti favur u tnejn kontra, l-istess b[al Sammut Hili. Wara sitt votazzjonijiet ma setax jintla[aq qbil, u kellha tid[ol fis-se[[ il-li;i tad-Dipartiment tal-Gvern Lokali, li tg[id li dik ilkunsilliera li tkun kisbet likbar numru ta' voti fil-partit bl-iktar numru ta' voti g[andha tokkupa lpo]izzjoni ta' Sindku g[al tliet xhur. Dan sakemm ter;a' tittie[ed votazzjoni o[ra mill-membri talKunsill. Issa jmiss il-[atra tal-Vi/iSindku, [atra li f'din l-a[[ar laqg[a baqg[et ma ;ietx de/i]a. Holland innomina lil Matthew Paris g[al din ilkariga, filwaqt li Sammut Hili nnominat lil Vince Borg. G[al darb'o[ra, wara sitt votazzjonijiet re;a' ma ntla[aqx qbil, fatt li wassal biex din ti;i a;;ornata g[allaqg[a li jmiss, li se ssir fit30 ta' April fil-5.30 p.m. Jekk jer;a' ma jintla[aqx qbil g[al din il-kariga, ter;a' tid[ol fis-se[[ iddirezzjoni tad-Dipartiment tal-Gvern Lokali u Vince Borg jin[atar Vi/i-Sindku g[at-tliet xhur li ;ejjin.
}jara mill-President tal-Awstrija Il-President tal-Awstrija Heinz Fischer illum se jibda ]jara statali ta' tlett ijiem f'Malta. Hu se jkun akkumpanjat misSinjura Margit Fischer. Il-President Awstrijak se jkollu ta[ditiet mal-President George Abela u laqg[at mal-Prim Ministru u mal-Kap talOppo]izzjoni. Hu se jindirizza wkoll il-Forum Kummer/jali Malti-Awstrijak.
Il-President ta’ Malta George Abela ppre]entat minn membri tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, b'CD u kartellun bit-traduzzjonijiet g[al Malti ta’ ]ew; g[anjiet ta' awgurju
Fer[ u awguri
Il-President ta’ Malta George Abela ng[ata lawguri f'g[eluq l-64 sena meta ntlaqa' bil-kant ta' “Fer[ u awguri e//ellenza” mill-Kor Anima ta' Marsaskala b[ala sorpri]a fil-Palazz ta' Sant Anton {'Attard. Din kienet parti minn inizjattiva tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti flimkien madDirettorat g[all-Kwalità u Standards flEdukazzjoni fejn kienu tradotti ]ew; g[anjiet ta' awgurju. Il-President ta’ Malta kien ippre]entat minn membri tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti b'CD u kartellun b'dawn ittraduzzjonijiet, liema materjal edukattiv se jkun imqassam fl-iskejjel primarji tal-Istat. Il-President ta' Malta George Abela fa[[ar din l-inizjattiva mill-Kunsill tal-Ilsien Malti fejn stqarr li l-lingwa Maltija g[andha ting[ata
l-importanza li jist[oqqilha. Din l-importanza g[andha ting[ata sa mill-edukazzjoni primarja fl-aktar ]mien kru/jali, dak tat-tfulija. Il-President sa[aq ukoll li g[andhom ikunu lMaltin li jib]g[u u j]ommu s[i[ il-wirt lingwistiku tag[hom li jiddistingwi l-poplu Malti minn popli o[ra. Fil-jum tal-biera[, il-President ta’ Malta g[amel ]jara lil Giorgia Montebello li g[alqet letà sabi[a ta’ 103, u li tg[ix ma' wliedha lG]ira. Giorgia Montebello hi omm ta' tmien ulied, li tlieta minnhom mietu fit-Tieni Gwerra Dinjija, u nanna ta' 11 fosthom ir-reli;ju] u filosfu Patri Mark Montebello. Is-sinjura Montebello kienet mi]]ew;a lil :u]eppi Montebello li kien ja[dem mar-Royal Navy.
Imsej[a l-;enituri tat-tifel g[al aktar st[arri; minn pa;na 1
Il-Pulizija wettqet tfittxija fir-residenza tag[hom u flappartament instabu wkoll diversi o;;etti o[ra relatati mat-traffikar u l-abbu] taddroga. It-tifel ta' g[axar snin
in]amm mill-Pulizija u f'bor]a sabitlu 45 gramma ta' droga kokaina u mi]ien. It-tifel, li ji;i [u t-tfajla, ittie[ed fil-Kwartieri :enerali tal-Pulizija, fejn ;ew imsej[a wkoll il;enituri tieg[u g[al aktar
st[arri;. Il-Ma;istrat Joseph Apap Bologna kien infurmat bissejba u [atar diversi esperti biex jassistuh fl-inkjesta. IlPulizija qed tkompli blinvestigazzjonijiet tag[ha dwar dan il-ka].
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Lokali 3
De/i]joni importanti dwar [idmet il-Frontex L-Avukat tal-Qorti Ewropea tal-:ustizza investiga l-ka] fuq inizjattiva tal-MEP Nazzjonalista Simon Busuttil L-ewro parlamentari Nazzjonalista jag[ti kenn lill-immigranti kollha li ji;u Parlament biex il-ka] jittie[ed quddiem Dan il-pass wassal ukoll biex Malta il-Qorti Ewropea tal-:ustizzja, bltkun tista’ mill-;did tie[u sehem filSimon Busuttul laqa’ b’sodisfazzjoni lsalvati minn fuq il-ba[ar. Avukat :enerali tag[ha jg[id li lmissjonijiet tal-Frontex jekk t[oss ilopinjoni tal-Avukat :enerali tal-Qorti Malta kienet ipprotestat fuq dan ilFrontex Guidelines g[andhom ikunu b]onn. Ewropea tal-:ustizzja li jkunu punt min[abba li kien se jkollha dikjarati nulli min[abba li ma kinitx Sa[aq ukoll li dan il-ka] juri li, fuq kkan/ellati dawk mag[rufa b[ala lta//etta l-immigranti li ji;u salvati qrib segwita l-pro/edura korretta. livell Ewropew, l-argumenti ma linji gwida tal-Frontex. Lampedusa, u kienet waqfet tospita lF’kummenti wara din id-de/i]joni, jintreb[ux bl-u]u tal-veto u bl-insulti L-Avukat :enerali investiga dawn il- missjonijiet tal-Frontex fl-2010, meta Simon Busuttil qal li hu sodisfatt, anke i]di billi wie[ed jikkonvin/i lill-ie[or linji gwida fuq inizjattiva tal-MEP da[lu fis-se[[ dawn “il-linji gwida.” min[abba l-implikazzjonijiet politi/i bir-ra;unar u b’determinazzjoni. Nazzjonalista, min[abba li dawn kienu Simon Busuttil kien ipprova jwaqqaf fuq Malta. Minkejja li l-opinjoni tal-Avukat ;ew imponuti ming[ajr ma l-Parlament dawn il-guidelines fil-Parlament Ewropew fl-2010, i]da dak i]-]mien Simon Busuttil qal li dejjem qal li :enerali mihiex de/i]joni, il-Qorti Ewropew kellu /ans li jressaq emendi. ma kellux il-ma;;oranza assoluta talkien disturbanti l-fatt li l-iktar pajji] li Ewropea tal-:ustizzja normalment Simon Busuttil kien kemm ‘il darba voti, wara li l-Grupp tas-So/jalisti kien kellu b]onn l-g[ajnuna tal-Frontex ma jimxi fuqha u d-de/i]joni finali tkellem kontra dawn ir-regoli, li fost livvota favur dawn ir-regoli. I]da iktar setax ikompli jipparte/ipa min[abba mistennija tkun mag[rufa fil-;img[at li o[rajn kienu jistipulaw li l-pajji] li tard irnexxielu jikseb l-appo;; taldak li kienu qeg[din jimponu r-regoli. ;ejjin. jospita l-missjonijiet tal-Frontex ikollu
G[axar immigranti ja[arbu mi/-/entru ta’ detenzjoni G[axar immigranti illegali min-Ni;erja [arbu mi/-?entru ta’ Detenzjoni ta’ {al Far matul il-lejl bejn il-{add u t-Tnejn, i]da erbg[a minnhom inqabdu wara ftit sig[at. Jidher li l-immigranti rnexxielhom jisserraw il[adid fuq in-na[a ta’ barra tat-twieqi biex [arbu. Il-ka] se[[ g[all[abta tas-sag[tejn ta’ filg[odu. }ewg immigranti o[ra, wkoll min-Ni;erja, li [arbu nhar l-{amis li g[adda, g[adhom ma[rubin. L-immigranti kollha li [arbu huma parti minn grupp ta’ Ni;erjani li se jkunu deportati fil-jiem li ;ejjin. Dan wara li kellhom it-talba g[all-a]il mi/[uda millKummissarju g[arRefu;jati. Membri tas-Servizz ta’ Detenzjoni g[adhom g[addejjin bit-tfittxijiet, filwaqt li bil-ka] kienu infurmati wkoll ilPulizija tad-distrett li qed jinvestigaw dan lin/ident.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
4 Lokali
Iktar minn ;img[a ta’ spettakli ta’ log[ob tan-nar minn Gabriel Ellul
Wa[da mill-istudenti b’esperiment minn fost dawk li wettqu l-istudenti bi t[ejjija g[al din il-fiera
Il-Gvern ]ied il-vot g[ar-ri/erka Mijiet ta’ studenti jipparte/ipaw fl-NSTF Science Expo f’Marsaxlokk Il-Gvern din is-sena ]ied ilvot tar-ri/erka tal-Kunsill Malti g[ax-Xjenza u tTeknolo;ija (MCST) g[al €1.6 miljun u se jsir investiment ta’ €3.5 miljun f’?entru Interattiv tax-Xjenza li g[andu jservi biex i[ajjar tfal u ]g[a]ag[ lejn il-qasam tax-xjenza. Chris Said, il-Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, qal dan ilbiera[ meta feta[ l-NSTF Science Expo g[all-istudenti li qed issir fil-Park tan-Natura u /-?entru g[all-I]vilupp Sostenibbli fi Xrobb lG[a;in, f’Marsaxlokk. Mijiet ta’ studenti qed jie[du sehem fl-Expo b’diversi esperimenti li g[amlu flimkien malg[alliema tag[hom. Studenti minn De La Salle u mill-Iskola Santa Monica tkellmu ma’ IN-NAZZJON dwar l-esperimenti tag[hom li kienu jittrattaw mu]ika differenti skont il-livelli talilma kif ukoll sistema li
ssa[[an l-ilma bix-xemx. Il-Ministru Chris Said qal li x-xog[ol fuq il-Park Industrijali msejja[ BioMalta Campus beda u dan il-pro;ett qed isir b’investiment ta’ €30 miljun. Dan se jipprovdi l-infrastruttura me[tie;a g[ar-ri/erka u linnovazzjoni industrijali lillindustrija tal-farma/ewtika u xjenzi relatati mal-[ajja. Chris Said qal li l-istudenti Maltin u G[awdxin jistg[u jirnexxu wkoll fis-su;;etti tax-xjenza b[alma ftit xhur ilu rnexxa u g[amel unur lil pajji]na x-xjenzjat Malti Andrè Xuereb li ntg[a]el minn fost eluf ta’ xjenzjati madwar id-dinja biex jie[u sehem u jag[ti l-kontribut tieg[u fil-Lindau Nobel Laureates Meeting fil:ermanja. Il-Ministru Chris Said qal li l-Gvern hu impenjat li jkompli j]id il-valur mi]jud tal-industrija Maltija billi jg[inha tinvesti aktar firri/erka, fl-innovazzjoni u fli]vilupp teknolo;iku. Hu qal
li kien proprju g[alhekk li minn din is-sena l-in/entivi fiskali li kienu japplikaw g[al min kien ja[dem fil-qasam tas-servizzi finanzjarji u talonline gaming, ;ew esti]i g[al dawk il-Maltin li huma spe/jalizzati i]da li jixtiequ jirritornaw biex ja[dmu f’Malta. Kienu esti]i wkoll g[al dawk li jixtiequ jag[mlu ri/erka u jikkummer/jalizzaw xi invenzjoni jew teknolo;ija f’Malta. Hu qal li l-NSTF Science Expo tg[in biex l-istudenti jkollhom esperjenza taxxjenza hands-on u b’hekk jifhmu b’mod aktar fa/li lkun/ett tax-xjenza. Francis Stivala, isSegretarju :enerali tal-NSTF, qal li l-iskop tal-NSTF Science Expo hu biex ixxjenza ssir parti mill-[ajja ta’ kuljum tal-istudenti u biex titwassal lill-istudenti u li]]g[a]ag[ b’mod li huma jiddevertu biha u jirrealizzaw l-importanza tag[ha g[all[ajja.
{atriet ;odda fit-tmexxija tal-Malta Enterprise Lawrence Zammit se jin[atar Chairman tal-Malta Enterprise u tal-Malta Industrial Parks Ltd, filwaqt li Sue Vella se tin[atar Kap E]ekuttiv. I]-]ew; karigi ;odda se jibdew mill-21 ta’ Mejju li ;ej. Lawrence Zammit hu wie[ed mill-persuni li waqqfu l-MISCO, li hi kumpanija li tispe/jalizza fil-marketing research u konsulenza dwar ir-Ri]orsi Umani u hi bba]ata f’Malta u ?ipru. Tul is-snin hu kellu diversi karigi pubbli/i, fosthom Chairman tal-Korporazzjoni Maltija
g[all-I]vilupp (MDC), talKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC), tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta u tal-Air Malta. Hu kien involut [afna wkoll fit-twaqqif talMalta Enterprise. Sue Vella ng[aqdet malMalta Enterprise b[ala Chief Operations Officer f’Marzu tal-2010. Hi kienet serviet ukoll b[ala Kap E]ekuttiv talETC u Vi/i President talEmployment Committee fi Brussell. Hi [admet b[ala konsulenta fis-settur pubbliku f’oqsma differenti u kienet membru fuq diversi bordijiet u kumitati, fosthom dwar l-
edukazzjoni vokazzjonali, ilhousing, il-qasam so/jali u rriforma tal-pensjonijiet. Fi stqarrija, il-Ministru talFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment Tonio Fenech wera apprezzament g[axxog[ol li wettaq i/-Chairman attwali tal-Malta Enterprise Alan Camilleri. Esprima wkoll il-fidu/ja tieg[u li lesperjenza vasta ta]-]ew; uffi/jali ;odda twassal g[al iktar ri]ultati tajbin li jing[aqdu mal-[idma li saret fl-a[[ar snin biex ;ie attirat linvestiment barrani lejn Malta u biex tkun in/entivata u mkattra l-ekonomija Maltija.
G[all-ewwel darba f’pajji]na qed isir is-Simpo]ju Internazzjonali tal-Log[ob tan-Nar. Dan hu avveniment internazzjonali li jsir kull sentejn u li jlaqqa’ l-aqwa kumpaniji pirotekni/i minn madwar id-dinja L-ewwel simpo]ju sar f’Montreal, il-Kanada, fl1992 u din it-13-il edizzjoni tieg[u qed tara lparte/ipazzjoni ta’ 37 pajji] minn madwar id-dinja kollha, inklu]i l-Italja, il-:ermanja, Spanja, ir-Renju Unit, l-Istati Uniti, il-Kanada u ovvjament, Malta, fost o[rajn. Is-simpo]ju tnieda lbiera[, fil-pre]enza tal-Ministru tatTuri]mu, l-Ambjent u lKultura, Mario de Marco. Fid-diskors tieg[u, ilMinistru semma kif ittradizzjoni tal-log[ob tan-nar ilha f’Malta mis-seklu sbatax u kif din ]viluppat biex issir parti integrali mill-festi talir[ula u l-bliet tag[na. Fi tmiem id-diskors, hu rringrazzja wkoll lillorganizzaturi ta’ dan issimpo]ju u lill-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu, g[all[idma kollha tag[hom. Permezz ta’ dan issimpo]ju, il-kumpaniji g[andhom i/-/ans jie[du sehem f’diskussjonijiet fuq ix-xjenza tal-piroteknika u fuq il-mod kif ja[dmu llog[ob tan-nar. Dan se jsir permezz ta’ numru ta’ konferenzi u fora pjanati g[al matul din il-;img[a. Dan minbarra li se jkollhom i/-/ans ukoll jesibixxu x-xoghol tag[hom f’diversi fieri li se jittellg[u apposta g[al dan lavveniment. Dawn l-ispettakli huma mifruxa madwar Malta u G[awdex u se jkunu jistg[u jitgawdew mill-pubbliku. L-ewwel fiera piroteknika saret ilbiera[ fil-belt storika tal-Imdina u rat is-sehem ta’ ]ew; kumpaniji Taljani u lkamra tan-nar Monte Karmeli ta]-}urrieq. G[ada l-Erbg[a jmiss spettaklu tal-log[ob tan-nar fil-Mellie[a, li se jibda fis6.30 p.m. u fih se jie[du sehem sittax-il kamra tan-nar Maltija. Dan l-ispettaklu se jikkonsisti kemm f’nar talajru kif ukoll f’log[ob tan-nar tal-art. Is-Sindku tal-Mellie[a Robert Cutajar f’kummenti ma’ IN-NAZZJON dwar din l-attività qal li se jkun hemm ukoll Park and Ride fejn ilBelleView ming[ajr [las. Innies se jitwasslu fil-pjazza b’mod tradizzjonali u din se tkun sorpri]a.
Il-{amis imbag[ad se jkun hemm spettaklu tal-log[ob tan-nar tal-art mekkanizzat li se juri l-i]vilupp ta’ din l-arti matul i]-]minijiet. Lavveniment se jsir filPromenade ta’ San Pawl ilBa[ar u Bu;ibba u se jibda fid-9 p.m. Fih se jie[du sehem disa’ kmamar tan-nar Maltin o[ra. Nhar il-:img[a fl-10 p.m. se jkun hemm spettaklu pirotekniku ie[or fil-Port ilKbir, bis-sehem talkumpaniji pirotekni/i Taljani Pirico u Ugo Lieto. Dan se jkun segwit minn gran finali pirotekniku mtella’ millfabbrika tan-nar Lourdes, talQrendi, li kienet ir-rebbie[a tal-Festival Internazzjonali tal-Piroteknika tas-sena lo[ra.
37 pajji] minn madwar id-dinja qed jie[du sehem fis-simpo]ju Spettaklu pirotekniku ie[or, din id-darba fl-G[arb, G[awdex, se jimmarka la[[ar jum ta’ dan issimpo]ju internazzjonali, u se jsir flimkien mal-festa ‘Se[er il-Punent’, organizzata flistess lokalità. Dan lispettaklu, li se jkun jikkonsisti f’log[ob tan-nar tal-ajru u f’dak mekkanizzat, se jittella’ mill-kmamar tannar G[awdxin u se jibda fis-7 p.m. I]da tmiem dan issimpo]ju ma jfissirx tmiem lispettakli tal-log[ob tan-nar, hekk kif l-g[ada li jintemm is-simpo]ju, proprju nhar il{add 29 ta’ April, se jibda lFestival Internazzjonali talPiroteknika ta’ din is-sena. Dan il-festival kompetittiv se jsir fil-Port il-Kbir, fejn kuljum se jibda fid-9 p.m. u se jibqa’ g[addej sal-1 ta’ Mejju, meta mbag[ad tit[abbar il-kamra tan-nar rebbie[a. Fih se jie[du sehem fabbriki tan-nar mill-Kanada, mir-Renju Unit, millAwstrija, mill-Kroazja, millPolonja u mill-Italja. Il-kamra tan-nar San Mikiel ta’ {al Lija se tkun qed tikkompeti wkoll f’dan il-festival. G[al aktar informazzjoni dwar dawn l-attivitajiet kollha, wie[ed jista’ j]ur issit elettroniku www.maltafireworksfestival. com.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
6 lokali
Inizjattiva o[ra biex iktar nies isiru sidien ta’ darhom
Skema mill-Gvern biex familji fl-in[awi tal-Port il-Kbir u Marsamxett isiru sidien ta’ darhom minn Marion Zammit
Il-Gvern nieda skema o[ra biex iktar residenti fi propjetajiet isiru sidien ta’ darhom. L-iskema l-;dida tal-Awtorità tad-Djar, li l-applikazzjonijiet g[aliha se jkunu jistg[u jintlaqg[u mis-7 ta’ Mejju, toffri sussidju qawwi minn 50% sa 65% fuq il-valur tal-propjetà ta’ appartamenti u djar spe/ifi/i fl-in[awi tal-Port il-Kbir u Marsamxett. Id-dettalji tal-iskema t[abbru lbiera[ minn Chris Said, il-Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u lFamilja, responsabbli mill-Awtorità tadDjar, u minn Jason Azzopardi, ilMinistru g[all-Kompetizzjoni :usta, inNegozji ]-}g[ar u l-Konsumatur, responsabbli mid-Dipartiment tal-Artijiet. Jason Azzopardi spjega li wara tTieni Gwerra Dinjija, bejn l-1948 u l1951, il-gvern kien esproprja madwar 1,400 propjetà m;arrfa tal-privat u ]viluppaha f’appartamenti jew djar li qed ji;u mikrija lill-familji. Madankollu, spjega Jason Azzopardi, lesproprjazzjoni qatt ma kienet saret b’mod s[i[, g[aliex il-gvern qatt ma kien feda l-propjetà u kien jg[addi kera lis-sidien kull sena. Fl-a[[ar ftit snin id-Dipartiment talArtijiet kien beda jwettaq pjan biex dawn il-propjetajiet ji;u mifdija kompletament, u fl-a[[ar sentejn il-
gvern ivvota €2.7 miljun g[al dan ilg[an, €900,000 fl-2011 u €1.8 miljun din is-sena, li permezz tag[hom feda 818-il propjetà differenti fil-Belt Valletta, il-Furjana, il-Marsa, il-Birgu, Bormla u l-Isla. Huma dawn il-propjetajiet li issa g[addew kompletament f’idejn lAwtorità tad-Djar li qed toffrihom lirresidenti tag[hom stess bi prezz issussidjat.
Sussidju qawwi minn 50% sa 65% fuq il-valur tal-propjetà Chris Said spjega li l-g[a]la tibqa’ f’idejn min jg[ix fl-appartament jew fid-dar mikrija lilu minn dawn it-818-il propjetà, jekk iridx jixtri l-propjetà inkella jibqa’ bis-sistema pre]enti talkera. I]-]ew; Ministri tal-Gvern spjegaw li b’din l-iskema l-gvern qieg[ed jin/entiva lin-nies biex isiru sidien ta’ darhom. Il-Ministru Jason Azzopardi ppre/i]a li dan hu l-ikbar e]er/izzju li qatt g[amel il-gvern biex in-nies tkun sid
ta’ darha. L-investiment mill-Gvern, ta’ €2.7 miljun biex infdew il-propjetà, marru direttament g[and il-werrieta talpropjetajiet im;arrfa fi ]mien il-gwerra, li llum jg[oddu mal-4,000 familja. L-iskema hi miftu[a g[ar-residenti ta’ appartamenti jew djar fis-sitt lokalitajiet u li nfdew mill-gvern fla[[ar sentejn. Hi miftu[a g[al /ittadini Maltin u anke g[al dawk li ;ejjin minn pajji]i tal-UE, li jridu jkunu g[exu filpropjetà g[al mill-inqas seba’ snin. L-iskema tag[ti sussidju bir-rata ta’ 50%, ji;ifieri l-propjetà tinbieg[ g[al nofs il-valur tag[ha, g[al min ilu jg[ix fiha bejn sebg[a u g[axar snin, li titla’ g[al 55% fil-ka] ta’ bejn 10 u 15-il sena, 60% g[al dawk li ilhom jg[ixu fiha bejn 15 u 20 sena, u 65% g[al min ikun ilu jg[ix fiha g[al iktar minn 20 sena. Fil-ka] ta’ dan tal-a[[ar, propjetà li jkollha valur ta’ €100,000 tkun tista’ tinxtara g[all-prezz ta’ €35,000. 10% tal-ammont tal-prezz finali jkun irid jit[allas meta jsir il-konvenju, bil-bqija jit[allas iktar tard. L-iskema se twassal ukoll biex min jixtri l-propjetà jgawdi minn e]enzjoni tat-taxxa tal-capital gains fuq il-parti ssussidjata. L-iskema mbag[ad torbot lil min igawdi minnha biex g[allg[axar snin ta’ wara jibqa’ jg[ix fil-
propjetà, u f’ka] ta’ bejg[ ikun irid jag[ti lura parti mis-sussidju li jkun ir/ieva. Chris Said u Jason Azzopardi spjegaw li permezz tat-tfassil ta’ din liskema l-Gvern qieg[ed juri li jimpurtah min-nies u jrid jg[inhom ikunu sidien ta’ darhom. Il-Ministru Chris Said qal li skont la[[ar /ensiment, 75% tar-residenti jg[ixu fi propjetà li hi tag[hom. B’hekk issir ;ustizzja ma’ dawk li kienu s-sidien tal-propjetà sa ]mien ilgwerra li ma kinux ing[ataw il-valur kollu tal-propjetà meta din kienet ;iet esproprjata. Chris Said qal ukoll li skema b[al din tg[in biex iktar nies i[ossu sens ta’ appartenenza mal-propjetà li fiha jg[ixu u jie[du [siebha iktar. Il-Ministru Jason Azzopardi spjega li l-Gvern, fis-sentejn li ;ejjin, bi [siebu jkompli g[addej bl-e]er/izzju li jifdi lbqija tal-propjetajiet li qeg[din f’idejn il-gvern b’din is-sistema biex imbag[ad l-Awtorità tad-Djar tkun tista’ tbieg[hom. F’ka] ta’ qlig[ mill-iskema, dan se jg[addi f’fond apposta biex ikunu jistg[u jit[allsu propjetajiet li kienu ;ew esproprjati fil-passat u li g[adhom ma t[allsux.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Lokali 7
F’laqg[a mal-[addiema tal-Methode l-Prim Ministru Lawrence Gonzi fisser kif il-politika tal-Gvern se tkompli to[loq aktar xog[ol g[all-[addiema u g[al uliedna (Ritratt> Michael Ellul)
Salvajna 5,000 impjieg fl-a[[ar erba’ snin L-impjieg tieg[ek fuq quddiem tal-prijoritajiet tag[na u n[olqu 20,000 post tax-xog[ol minn Charles Muscat
Fl-a[[ar erba’ snin il-Gvern Malti [adem mill-qrib ma’ diversi fabbriki li kienu jinsabu f’diffikultà min[abba l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali. Dan wassal biex kienu salvati aktar minn 5,000 impjieg. Mhux biss, [afna fabbriki u negozji komplew jinvestu u jo[olqu l-impjiegi u n[olqu 20,000 post tax-xog[ol ;did. Fost il-fabbriki li kienu f’diffikultà u ng[ataw l-g[ajnuna mill-gvern u llum irpiljaw, hemm il-Methode Electronics li tinsab fil-qasam industrijali tal-Imrie[el u tipproduci sensors, switches u apparat elettroniku g[all-karozzi. Illum Methode t[addem aktar minn 1,100 bi tliet xiftijiet kuljum. Dan [are; ilbiera[ waqt laqg[a li l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi kellu mal[addiema ta’ Methode Electronics Malta. Din il-laqg[a tifforma parti mill-attivitajiet tal-PN g[al Jum il-{addiema bit-tema ‘PNXog[ol G[alik u g[al Uliedek’. Fil-Methode Electronics, ilPrim Ministru Lawrence Gonzi, akkumpanjat minn Karol Aquilina, il-President talKumitat Amministrattiv tal-PN, intlaqa’ minn Ed Catenacci, ilKap Ewropew tar-Ri]orsi Umani ta’ Methode Electronics. Wara li ltaqa’ mal-management, il-Prim Ministru mar fit-Training Room Canteen fejn iltaqa’ u ddiskuta mal-[addiema. Il-Prim Ministru qal li fil-
jum dedikat g[ax-xog[ol, wie[ed irid jieqaf u ja[seb dwar kif pajji]na li m’g[andu l-ebda ri]orsa [lief il-kapa/ità tal-[addiem, kompla miexi ’l quddiem minkejja d-diffikultajiet tal-krizi finanzjarja u ekonomika internazzjonali. Hu qal li Malta g[andha b]onn ukoll l-industrija talmanifattura li timpjega eluf ta’ [addiema. Fakkar fl-intervent tal-gvern biex jg[in lil dawn ilfabbriki u qal li /-/okon ta’ pajji]na kien strumentali biex seta’ jitfassal pakkett ta’ g[ajnuna partikulari b’soluzzjoni g[al kull fabbrika. Dan wassal biex kienu salvati 5,000 impjieg u dawn il-fabbriki irkupraw u ]iedu l-impjiegi biex fl-a[[ar erba’ snin in[olqu 20,000 impjieg ;did. Il-Prim Ministru qal li dan hu mertu tal-[addiema, talmanagement u anke tal-gvern. Il-[addiema [adu t-ta[ri; me[tie; u laqg[u l-isfidi filwaqt li l-management g[araf jinvesti u jfittex swieq ;odda. Il-gvern bil-g[ajnuna tieg[u assigura li dawn il-fabbriki jibqg[u f’pajji]na u jkomplu jinvestu. Il-[addiema kellhom lokka]joni jag[mlu mistoqsijiet lill-Prim Ministru waqt illaqg[a li damet madwar sieg[a u nofs. Is-su;;etti kienu varji kif spjega ma’ IN-NAZZJON il-Prim Ministru fi tmiem illaqg[a. Hu qal li sarulu mistoqsijiet dwar id-djar g[allg[arajjes, dwar x’;ara filLibja, dwar kif pajji]na jista’ jkun aktar kompetittiv u misto-
qsijiet varji o[ra. Fost il-mistoqsijiet kien hemm dik ta’ [addiem li staqsa dwar xi pro;etti qed isiru finna[a t’isfel ta’ Malta biex din iz-zona tattira aktar turisti. Il-Prim Ministru qal li nna[a t’isfel ta’ Malta g[andha potenzjal kbir. Semma’ lpro;ett SmartCity Malta li jinsab fi stadju avvanzat aktar milli kien ippjanat. Dan se jattira kumpaniji tal-IT u tal-computer games. Sar il-pro;ett talyacht marina tal-Birgu, ilBirgu Waterfront, it-terminal tal-cruise liners fl-Isla kif ukoll il-pro;ett tal-Ba/ir Numru I f’Bormla li se jkun fost l-aqwa spazji miftu[a fiz-zona. Sar ukoll [afna xog[ol ta’ restawr fiz-zona tal-Birgu, mhux biss mill-gvern i]da wkoll min nies fid-djar privati tag[hom. Lawrence Gonzi qal li lpro;ett fejn kien hemm illukanda Jerma Palace f’Marsascala hu tal-privat u jittama li s-sid ikompli bilpro;ett. Fakkar ukoll li f’Bir]ebbu;a se jing[alaq l-impjant tal-[a]na tal-gass u qed jinbena impjant ;did f’Beng[ajsa filwaqt li f’{al Far qed jift[u fabbriki ta’ valur mi]jud. F’Marsascala sar il-pro;ett tal-by-pass u sar ixxog[ol tar-ristrutturar tal-impjant ta’ ri/ikla;; ta’ Sant Antnin liema pro;ett illum m’g[adux jikkaw]a l-inkonvenjent b[alma kien jag[mel qabel. Fi tmiem il-laqg[a, il-Prim Ministru ltaqa’ wkoll ma’ w[ud mill-[addiema fil-post tax-xog[ol tag[hom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
8 Lokali
}ew; [atriet fl-AKL Fil-laqg[a tal-E]ekuttiv tal-Asso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali li saret il-:img[a 20 ta' April, permezz ta' co-option is-Sindku tal-Imqabba, Noel Galea n[atar membru flE]ekuttiv tal-imsemmija Asso/jazzjoni. Dan wara li Ian Micallef ma re;ax ikkontesta fuq il-Kunsill Lokali talG]ira. Apparti minn hekk, fl-istess laqg[a kien hemm [atra o[ra, dik ta' Malcolm Mifsud b[ala Vi/i-President (Internazzjonali).
Ammetta flok g[adda ;uri
}abbari ta’ 31 sena kien ikkundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin wara li ammetta flok g[adda ;uri ta’ attentat ta’ ferita gravi fuq ]ag[]ug[ ta’ 27 sena millBirgu. L-in/ident kien se[[ f’Wied il-G[ajn wara ;lieda kbira fuq tfajla bejn ]ew; gruppi ta’ ]g[a]ag[ li se[[et 10 snin ilu. Ori;inarjament Brian Gialanze mag[ruf b[ala “IlKaxxi” kien se jg[addi ;uri fuq attentat ta’ qtil, b’din lakku]a waqg[et wara trattazzjoni li saret millAvukat An;lu Farrugia li deher g[al Gialanze u lAvukat Aaron Bugeja, li mexxa l-Prosekuzzjoni. Mit-trattazzjoni li saret [are; li anke Gialanze kien sofra minn ;rie[i ukoll waqt il-;lieda ma’ Ronald Barbara. Dan l-argument kien beda fuq tfajla fil-pjazza ta’ {a]}abbar. Dak i]-]mien Brian Gialanze kellu 21 filwaqt li Ronald Barbara kellu 17-ilsena. {are; ukoll li minkejja li skont il-Prosekuzzjoni kien l-akku]at u l-klikka tieg[u li
attakkaw lill-klikka l-o[ra, kien hemm attakk mi]-]ew; na[at, ;lieda deskritta free for all. Kien g[all-[abta ta’ Frar tal-2002, li Ronald Barbara kien spi//a relazzjoni li kellu ma’ /erta Sherelene Scicluna u li kienet ilha g[addejja g[al madwar sena u nofs. Barbara xorta kien g[adu j[oss ;ibda g[aliha. Scicluna kienet tiffrekwenta l-ambjenti ta’ Wied il-G[ajn u hemm darba minnhom iltaqg[et ma’ Gialanze u saru [bieb. Meta nteba[ b’din il[biberija, Ronald Barbara ma [ax wisq gost u ftit ta]-]mien wara, Barbara kellu xi jg[id ma’ Sherelene Scicluna, u din, wara, kienet marret tallega ma’ Gialanze, li Barbara kien heddidha u wkoll qalilha kliem kontra tieg[u. Meta sema’ dan id-diskors Brian Gialanze kien da[[alha f’mo[[u li Ronald Barbara kellu jpattiha qares. B’hekk nhar is-Sibt, 2 ta’ Marzu tas-sena 2002 hu dde/ieda li jmur ma’ s[abu Wied il-G[ajn biex ipattiha lil
Barbara. Gialanze u l-klikka tieg[u kienu raw lil Barbara u l-klikka tieg[u fejn diskoteka, dak i]-]mien bl-isem ta’ Reeds u nqalg[et ;lieda fejn Barbara qala’ xeba’ fejn intu]aw ukoll xi ktajjen. L-istorja ma waqfitx hemm u fit-8 ta’ Marzu, 2002, se[[ argument ie[or dwar it-tfajla bejn ]ew; gruppi ta’ ]g[a]ag[ fil-pjazza ta’ {a]}abbar. Grupp minnhom, li fosthom kien hemm Ronald Barbara, telaq lejn Wied ilG[ajn u l-grupp l-ie[or mar g[as-sodisfazzjon. Quddiem is-“Sun City Cinema” re;a’ nqala’ argument bejniethom bejn Barbara u Gialanze fejn intu]a wkoll mus b’Barbara jintlaqat fl-istonku, drieg[u u dahru. Irri]ulta li anke Gialanze kien intalaqat minn xi [a;a. L-Im[allef Lawrence Quintano qies il-fatt li Gialanze ammetta qabel m’g[adda ;uri, anke jekk lammissjoni tieg[u ma kinitx wa[da bikrija li setg[et saret meta tressaq, jew waqt il-;bir tal-provi.
Il-Qorti tibdel l-akku]a fil-konfront ta' Sandro Chetcuti Issa akku]at b'attentat ta' ferita gravi fuq id-Direttur :enerali tal-GRTU Vince Farrugia Fil-Qorti kompliet ilkumpilazzjoni ta' Sandro Chetcuti b'rabta mal-attakk li dan allegatament wettaq fl2010 fuq id-Direttur :enerali tal-GRTU Vince Farrugia. F'dan il-ka], wara li semg[et ix-xhieda ta' diversi tobba, ilQorti biddlet l-akku]a minn attentat ta' qtil g[al wa[da ta' attentat ta' ferita gravi. Il-biera[ xehdet bint Vince Farrugia, Marie Claire Farrugia, li qalet li meta rat lil missierha f’dak l-istat, inkwetat [afna u bdiet tissuspetta li kien sofra minn xi ksur u li /ertu ksur lanqas jo[ro; meta jittie[ed ritratt (xray). Meta mistoqsija jekk tafx lill-konsulent Anthony Samuel, hi wie;bet flaffermattiv. Dwar diversi kuntatti li kellha mieg[u bl-SMS, hi qalet li ma tiftakarx f'dawk ilmessa;;i. Meta l-Avukat Mallia urieha l-verifiki li saru millkumpaniji tal-mowbajls, li verament kienu ;ew
skambjati xi SMS’s, Marie Claire Farrugia, wie;bet li jista’ jkun li meta tkun bag[tet numru ta’ SMS’s lil g[add ta’ [bieb, tkun inkludietu mag[hom, fil-fatt tenniet hi kienet ilha taf lil Konsulent Samuel g[al dawn l-a[[ar 15-il sena, i]da fuq ilka] ta’ missierha qatt ma g[amlet kuntatt mieg[u. Dwar jekk qattx iltaqg[et mieg[u u kellmitu fuq il-ka], hi qalet li kienet ratu darba f’[anut tax-xorb li jinsab fixXatt ta’ Tas-Sliema. Hi qalet li kienet hemm ma’ diversi [bieb tfajliet o[ra u Anthony Samuel kien da[al fil-[anut. Kienet g[amlet bejn [ames minuti u tmien minuti titkellem mieg[u u anke kellmitu fuq l-istat mediku ta’ missierha. Il-Prosekuzzjoni qalet li kienet temmet il-provi tag[ha, bil-Qorti hawn tibg[at l-atti lill-Avukat :enerali u tiddikjara li lakku]i g[andhom jaqg[u minn attentat ta’ qtil g[al
attentat ta’ ferita gravi. Marie Claire Farrugia, li ta[dem b[ala Konsulent talPedjatrija f'Londra, qalet li ma tafx lil Sandro Chetcuti u qalet li minkejja li taf b'mod personali lill-konsulent Anthony Samuel, qatt ma kkuntattjatu dwar il-ka] ta' missierha. Sandro Chetcuti, ta' 39 sena minn Wied il-Ghajn, issa jinsab mixli b'attentat ta' ferita gravi fil-konfront ta' Vince Farrugia, kif ukoll li qabe] il-limiti talprovokazzjoni u li hedded lil Farrugia bil-mewt u li kiser il-pa/i pubblika. Il-kumpilazzjoni tkompli fil-25 ta’ :unju li ;ej. L-Avukati Jean Carl Farrugia, Stephen Tonna Lowell u Kris Busietta qeg[din jidhru b[ala parti /ivili g[an nom ta' Vince Farrugia filwaqt li l-Avukati Manwel Mallia u Edward Gatt qeg[din jidhru g[al Sandro Chetcuti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Parlament 9
Diversi inizjattivi mwettqa fl-ewwel erba’ xhur tas-sena
Il-Ministru Chris Said qal filParlament li mhux biss mhux minnu dak li qed tg[id f’kampanja kontinwa lOppo]izzjoni Laburista li lGvern ma ]ammx kelmtu malweg[diet li g[amel fil-Ba;it, i]da digà wettaq diversi inizjattivi anke jekk g[adhom g[addew erba’ xhur biss. Meta lbiera[ kompliet iddiskussjoni dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jawtorizza limplimentazzjoni tal-mi]uri talBa;it, il-Ministru Chris Said qal li jafu x’weg[diet twettqu dawk l-anzjani ta’ 80 sena jew aktar li g[adhom jg[ixu f’darhom jew mal-qraba tag[hom. Jafuh ukoll il-;enituri li r/evew i/-Children’s Allowance u inizjattivi o[ra. Il-Ministru Said qal l-impenn tal-gvern hu fuq aktar [olqien ta’ impjiegi u twettqu diversi in/entivi biex ]died in-negozju u kibru l-postijiet tax-xog[ol. Fl-a[[ar erba’ snin, il-paga minima ]diedet b’€1,000 filwaqt li n[olqu wkoll 20,000 impjieg ;did. }diedet il-lista ta’ medi/ini b’xejn. In]ammu u f’ka]i anke ssa[[u l-istipendji. Filwaqt li l-Oppo]izzjoni qed kontinwament twieg[ed li ma tmissx l-istipendji jekk il-PL ikun fil-gvern, il-Ministru Chris Said fakkar li l-a[[ar darba li lPartit Laburista kien fil-gvern wieg[ed l-istess [a;a i]da kiser kelmtu u dawwar l-istipendji f’self. Chris Said qal li kif turi listatistika ppubblikata millEurostat, il-Gvern irnexxielu jnaqqas l-i]bilan/ u sa[[a[ lekonomija. Ittie[du passi o[ra fil-qasam so/jali b’aktar g[ajnuna lill-familji kif ukoll fil-qasam tax-xog[ol b’ta[ri; permezz tal-ETC. Familji li jir/ievu /-Children’s Allowance qed jing[ataw g[ajnuna akbar jekk l-g[ajxien tag[hom jiddependi mill-paga minima. G[ajnuna o[ra marret permezz ta’ skema g[all-
persuni li jkunu jirre;istraw jekk volontarjament joffru servizz fil-komunità ming[ajr ma jitilfu r-re;istrazzjoni. Il-Ministru Chris Said qal li minkejja dak li ssostni lOppo]izzjoni, kien hemm aktar ]idiet fil-qasam so/jali u nnefqa telg[et g[al €124 miljun aktar milli kienet erba’ snin ilu. Fost mi]uri o[ra kien hemm g[ajnuna biex jg[inu lill-familji fl-ispejje] tad-djar jew biex isiru sidien ta’ djarhom. Fi tliet snin kien hemm 12,000 familja li gawdew minn dawn lg[ajnuniet.
Filwaqt li qed jitnaqqas l-i]bilan/ qed ti]died in-nefqa fuq is-servizzi so/jali Fil-Ba;it li g[adda l-Gvern ivvota €1.8 miljun biex jg[in familji jsiru sidien ta’ darhom u ng[ata l-[las dovut b[ala kumpens lil sidien li fis-snin flimg[oddi kellhom proprjetà me[uda lilhom mill-Gvern. B’hekk saret ;ustizzja ma’ dawn is-sidien. Chris Said qal li kien hemm rispons qawwi mill-privat biex jikri proprjetà lill-Awtorità tadDjar [alli din tintu]a g[allakkomodazzjoni so/jali. Il-Ministru Said kkwota rrapport tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) li jirrikonoxxi t-titjib li qed isir flekonomija Maltija u jbassar aktar titjib g[as-sena li ;ejja. Ri]ultati po]ittivi nkisbu wkoll fil-qasam tax-xog[ol b’g[ajnuna fl-investiment g[al ]vilupp, ta[ri; u ri/erka. Chris Said qal li kien hemm tnaqqis fl-Income Tax u din issena dda[let il-mi]ura ta’ tnaqqis fit-taxxa lill-;enituri li ja[dmu, lill-;enituri li jibag[tu l-uliedhom fi skejjel privati kif
ukoll lil dawk li jibag[tu lil uliedhom g[al ta[ri; sportiv. Fakkar ukoll kif qed dejjem ji]died in-numru ta’ anzjani li jkomplu ja[dmu wara li jibdew jir/ievu pensjoni g[aliex ma jitilfu xejn minn dik il-pensjoni. Chris Said qal li se jinfirex aktar is-servizz offrut midDipartiment tas-Servizzi So/jali billi jing[ata servizz mill-kunsill lokali fejn ma hemmx uffi//ju tas-Servizzi So/jali. Dan is-servizz dalwaqt se jibda fil-lokalità ta’ {’Attard, fil-Mellie[a u fi 12-il lokalità o[ra. Fid-diskussjoni tkellem ukoll id-Deputat Laburista Noel Farrugia li qal li kien il-Partit Laburista li fil-Gvern kien nieda l-ewwel kun/ett ta’ green jobs meta bil-[addiema tat-tarzna beda pro;ett ta’ tindif tal-widien [alli l-ilma jsegwi lkorsa naturali tieg[u. Sostna li llum mhu jsir xejn u ilma taxxita qed jispi//a jmur fil-ba[ar. Id-Deputat Laburista Gino Cauchi tkellem dwar kif ilpoplu g[adu ma jistax jifhem kif abbozz b[al dan ikun diskuss xhur wara li jkun da[al fis-se[[ il-Ba;it. Hu sostna li lGvern di;à falla fil-miri li ffissa fil-Ba;it g[al din is-sena. Meta l-Ministru Tonio Fenech intervjena u qal li l-miri qed jin]ammu, kif hu kkonfermat mill-istatistika tal-Eurostat, Gino Cauchi qal li l-Eurostat timxi fuq statistika li jag[tiha lgvern. Id-Deputat Laburista sostna li wara l-Ba;it, il-gvern kien kos-trett mill-UE jnaqqas l-infiq u g[amel dan minn oqsma essenzjali. Gino Cauchi ilmenta mill-fatt li l-Korporazzjoni Enemalta se terfa’ l-pi] ta]-]idiet fit-tariffi min[abba ]-]idiet fil-prezz ta]]ejt. Hu qal li dan ifisser pi] li g[ada pitg[ada jrid jit[allas mill-poplu. Tkellem ukoll kontra l-bini tal-Parlament il-;did u qal li lpoplu jrid [idma u mhux ;ebel.
Approvat l-Ewwel Qari tal-Abbozz dwar il-bidla fl-MCESD Fl-ewwel seduta wara lwaqfa g[all-vaganzi talG[id, il-Ministru Chris Said ressaq g[all-Ewwel Qari lAbbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar il-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali (MCESD). Permezz ta’ dan l-abbozz, fuq inizjattiva li kien [abbar il-gvern aktar kmieni dan ixxahar, il-gvern qed jipproponi bidla filkompo]izzjoni tal-MCESD bl-iskop li jissie[bu f’dan id-djalogu so/jali tliet membri ;odda – lillFORUM, lir-rappre]entanti ta’ G[awdex u lir-
rappre]entant tas-so/jetà /ivili. Dawn l-emendi huma ri]ultat ta’ ]viilupp naturali fil-pro/ess tat-twessig[ ta’ djalogu so/jali parte/ipattiv li g[addej minnu l-MCESD li kien jinkludi t-twaqqif talKumitat g[as-So/jetà ?ivili u fl-2008 t-twaqqif talKumitat Re;jonali g[al G[awdex. Il-Forum se jing[ata si;;u fil-Kunsill b[ala organizzazzjoni li ti;bor fi [danha numru ta’ unions li issa hi wkoll rappre]entata fil-Kunsill g[at-Trade Unions Ewropej (ETUC).
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
“Tipikament, Victor Fenech jag[raf is-se[er tal-kbir, tat-traxxendenti, u lest iduqu: i]da fuq kollox g[andu s-sens tal-limiti, u jag[raf li t-trasgressjoni tag[hom twassal g[at-tra;edja” - Father Peter Serracino Inglott “Il-poe]ija ta’ Victor Fenech tirrappre]enta introspezzjoni turmentata u matura” - Joseph Brincat, Professur
“Il-pellegrina;; so/jo-politiku mibdi b’[erqa fis-sittinijiet g[adu ma ntemmx g[ax in-nazzjon, li tieg[u Victor Fenech jilbes il-kappa ta’ spe/i ta’ kronista, g[adu hu wkoll fil-fa]i tat-tfittxija tas-Sangraal tieg[u.” - Joe Felice Pace
Il-pellegrina;; so/jo-politiku ta’ Victor Fenech L-arti u l-letteratura Maltija tas-snin sittin g[addew minn ]mien ta’ taqlib, anke jekk jittie[du fid-dawl tal-kunflitt politiku reli;ju] li se[[ f’dak id-de/ennju. L-arti vi]iva u skultorja kienet bdiet riesqa bil[effa lejn il-moderni]mu permezz ta’ esperimenti li bdew jesploraw it-tendenzi li kienu [akmu ’lPunent fil-[amsin sena ta’ qabel. I/-/aqliqa l-kbira
L-esplorazzjoni ;dida fil-letteratura ;iet ftit wara, g[alkemm Father Peter Serracino Inglott di;à kien qed jipprodu/i versifikazzjoni ;dida u Francis Ebejer kien qed jo[loq idjoma u stil im;edda birradjudrammi simboli/i tieg[u. I/-/aqliqa l-kbira fil-letteratura waslet fit-tieni nofs tas-snin sittin, meta f’Novembru tal-1966 twaqqaf il-Moviment Qawmien Letterarju b’]ew; g[anijiet ewlenin: (i) li jressaq il-letteratura lokali lejn klima internazzjonali u (ii) li jwassal il-letteratura nativa lejn il-poplu. L-ewwel g[an intla[aq bis-sa[[a ta’ influwenzi minn erwie[ kbar kemm mill-Punent kif ukoll mil-Lvant tal-Ewropa, i]da anke bis-sa[[a ta’ resqien lejn forom u kontenuti Amerikani. B’dan il-mod, hekk kif il-letteratura bdiet titbieg[ed dejjem aktar mir-romanti/i]mu formali, fir-re;istru tal-influwenzi bdew jitni]]lu awturi b[al Eliot, Pound, Rilke, Sartre, Grass, Auden, Ginsburg, Kerouac, Plath, Larkin, Gunn u Amis mid-dinja o//identali u o[rajn b[al Kafka, Havel, Voznesenski, Yevtushenko jew Vizostki, ribelli kontra s-sistemi oppressivi m[addmin fir-Russja u pajji]i o[ra fil-Lvant tal-Ewropa. Il-Moviment kien laqa’ ta[lita ta’ kittieba b’fehmiet u stili differenti, u[ud bil-wisq aktar radikali minn o[rajn, i]da lkoll tal-fehma li l-letteratura kellha titressaq lejn il-poplu. G[al dan il-g[an bdew jintu]aw il-mezzi radjufoni/i biex il-poe]ija tit[allat mal-mu]ika tal-mument, filwaqt li bdew isiru g[add kbir ta’ rappre]entazzjonijiet fi spazji pubbli/i b[all-pjazez, znieter tal-knejjes, xatt ilba[ar u n[awi miftu[in rurali. Ewlieni fost il-membri ta/-/ellula /entrali talMoviment kien hemm il-poeta Victor Fenech. Meta twaqqaf il-Moviment kien g[adu qed jistudja dwar il-produzzjoni teknika tal-kotba f’Londra, il-belt li baqg[et immarkata f’mo[[u aktar minn kull metropoli o[ra u li //elebraha bis-sensiela London Poems. Hekk kif spi//a mill-kors ta’ studju, Victor Fenech ing[aqad minnufih mal-Moviment u ssie[eb mal-bord editorjali ta’ ‘Il-Polz’, ir-rivista kontroversjali tal-grupp. Kriterji ta’ bilan/
Kien Victor Fenech li pprova jo[loq kriterji ta’ bilan/ bejn il-forom ;odda u t-tendenzi li baqg[u jintirtu mill-iskola tradizzjonali, i]da m’hemmx dubju li l-idjoma tieg[u b[ala kittieb awtentiku baqg[et fuq in-na[a tal-avangwardja. Kien hemm minn iddeskriva lil Victor Fenech b[ala “l-poeta tal-inde/izjoni de/i]a,” i]da aktar minn kull [a;a o[ra, il-poe]ija ta’ Victor Fenech dejjem kienet ikkaratterizzata minn sens ta’ tfittxija mimlija dubji u ansjetà, kemm fuq il-livell psikoemottiv kif ukoll fuq dak e]istenzjali.
Il-qoxra tal-ktieb ‘Il-Poe]iji’ ta’ Victor Fenech
Ix-xetti/i]mu “razzjonali” jimmarka, effettivament, l-opra kollha ta’ dan l-awtur sofistikat. Dejjem kien il-poeta li g[araf il-kontinwità, i]da li fl-istess waqt irrikonoxxa li l-prodott lokali ma satax jibqa’ marbut mal-istati/ità ta’ tradizzjoni arida u entropika. Issa, wara l-[ru; ta’ seba’ ;abriet fuq perjodu ta’ erbg[in sena kitba tal-poe]ija, Victor Fenech qaleb g[all-kitba tan-novelli, immirati l-aktar lejn udjenza adolexxenti, fejn anke ssokta b’temi so/jali ja[arqu u kultant imbarazzanti wkoll. Attwalment, it-timbru so/jali dejjem kien wie[ed ippronunzjat fix-xog[ol ta’ Victor Fenech, g[alkemm qatt m’int /ert jekk huwiex jo[loq lament g[al Malta pristina li tilfet ru[ha jew huwiex ifittex, bid-dubji soliti tieg[u, mog[dija li twasslu lil hinn mill-kumplessitajiet li a//etta b[ala spirtu modern. Kienet x’kienet jew hi x’inhi l-po]izzjoni tieg[u, Victor Fenech dejjem esprima ru[u bi skala potenti ta’ kontemporanjetà effettiva. Victor Fenech beda jikteb ukoll il-pro]a g[all-
Dak li forsi ftit jafu hu li Victor Fenech jikteb ukoll bl-Ingli] anzi, kien qed jikteb bl-Ingli] [afna qabel ippubblika l-ewwel poe]iji bil-Malti fl-1965
adulti u lewwel rumanz tieg[u, IxXitwa ta’ wara s-Sjuf (2010) intlaqa’ tajjeb ferm millkriti/i u wasal biex reba[ lewwel premju g[allPro]a Letterarja filPremju talminn Ktieb 2011. Mario Azzopardi I]da l-kitba marpardi@maltanet.net tal-poe]ija baqg[et wa[da millg[a]liet essenzjali tieg[u u jg[id li g[ad g[andu “volum ]g[ir mhux ippubblikat”. Dak li forsi ftit jafu hu li Victor Fenech jikteb ukoll bl-Ingli] anzi, kien qed jikteb bl-Ingli] [afna qabel ippubblika l-ewwel poe]iji tieg[u bil-Malti fl-1965. Issa, permezz tad-dar tal-pubblikazzjoni Horizons, g[a]la estensiva tal-poe]ija tieg[u bl-Ingli] g[adha kemm [ar;et blisem Spring Rain:Winter Blues. L-antolo;ija hi mfassla fi tliet taqsimiet. London Pictures tinkludi g[a]la ta’ poe]iji li Victor Fenech kiteb kemm dam jistudja f’Londra f’nofs is-sittinijiet, perjodu deskritt mill-awtur b[ala “wie[ed imqanqal li feta[li tieqa letterarja usa’ milli kont naf sa dak i]]mien.” U[ud minn dawn il-poe]iji kienu dehru fi broadsheets u chapbooks f’Leicester kif ukoll f’antolo;ija li n[ar;et mill-Cog Press. Malta Suite tinkludi xog[lijiet li jittrattaw listorja ta’ Malta me[uda minn lenti so/jo-kritika, li Victor Fenech jiddeskrivi b[ala “kobba s[i[a ta’ kummentarji ming[ajr kantunieri.” Hawn jidher il-poeta li qed jag[mel dissezzjoni klinika tal-psike Maltija u fejn id-distakk ironiku tieg[u jit[allat ma’ sottokurrenti ta’ spirtu disturbat quddiem ir-realtajiet pateti/i ta’ pajji] li kkundanna lilu nnifsu g[al forma morbu]a ta’ stati/ità insulari. Spring Rain: Winter Blues hi s-sezzjoni li tag[ti t-titlu lill-ktieb u hawn jista’ jing[ad li jitfa//a l-late style tal-awtur, hekk kif permezz ta’ xog[ol li jvarja mill-poe]ija lirika g[all-poepro]a, Victor Fenech jintra//a l-esperjenzi u l-burdati tieg[u quddiem l-im[abba u l-mewt, l-erosthanatos tal-qofol tal-e]istenza limitata tal-bniedem, vulnerabbli u mortali. Kull taqsima tal-ktieb ta’ 64 pa;na hi introdotta minn tpin;ijiet tal-artist Ingli] Rigby Graham, [abib tal-poeta, filwaqt li fil-kopertina hemm riprodott xog[ol tal-artist Malti Pawl Carbonaro. Spring Rain:Winter Blues jinkiseb mill-[wienet ewlenin jew direttament ming[ad Horizons.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
{bieb il-Labour> Kim u Gaddafi ... mhux il-pajji]i liberi u demokrati/i Il-Labour ta’ Muscat qed jipprova jag[ti limpressjoni li hu xi [abib tal-pajji]i Ewropej u dawk [ielsa u demokrati/i. Jaf li l-Maltin li jiftakru bi]]ejjed u jfittxu bi]]ejjed jafu li [bieb il-Labour kien kunjomhom Kim, Gaddafi, Ceaucescu, Zhivkov. Muscat iqarraq meta jilbes ;ild ta’ [aruf Ewropew
Muscat qed jipprova jilbes ;ild ta’ [aruf ‘Ewropew’ biex inessina l-programmi kontra lEwropa li kien jag[mel. U qalilna wkoll li Malta qieg[da u se tibqa’ fil-programm tan-NATO ‘S[ubija g[all-Pa/i’ g[ax jekk jitla’ hu j]omm lil Malta f’dan il-programm li fih jie[du sehem [afna pajji]i [ielsa u demokrati/i tal-Punent u numru ta’ pajji]i newtrali. Dak xi jg[id Muscat meta jkun liebes il-;ilda li tqarraq. Imma hemm mument meta l-lupu jikxef innatura vera tieg[u f’rabja jew f’mument ta’ inattenzjoni. U g[al-Labour dan il-mument wasal meta g[ama quddiem sku]a biex ikompli bil-kampanja fero/i u personali tal-Labour kontra Richard Cachia Caruana u li ilu g[addej biha 25 sena. Minkejja li Richard Cachia Caruana jirrappre]enta lil Malta b’mod e//ezzjonali fl-Unjoni Ewropea u binnegozjati serji tieg[u akkwista g[al Malta [afna aktar mill-‘miljun lira flus kontanti’ li Muscat kien jg[idilna li se nie[du mill-UE, il-Labour ma jistax
jirre]isti li jkompli bil-kampanja personali qawwija tieg[u kontra min qed iservi lil Malta b’mod brillanti fl-Unjoni Ewropea. Il-Labour jibqa’ jurina x’inhu u x’kien minn dejjem
Imma hu u jikxef in-natura tieg[u, il-Labour jurina x’inhu u x’kien minn dejjem: il-[abib tar-re;imi l-aktar dittatorjali b[al ta’ Kim Il Sung u d-dixxendenti tieg[u li, waqt li qed joqtlu lill-Koreani ta’ Fuq bil-;u[, ma ddejqu xejn iberbqu biljun dollaru fuq missila li waqg[et il-ba[ar u li Muscat approvaha waqt laqg[a sigrieta mal-Ambaxxatur tal-Korea Komunista meta qallu li l-Labour irid joqrob aktar lejn il-Komunisti Nord-Koreani; b[al ta’ Gaddafi li l-Labour baqa’ ma kkundannax anke meta kien /ar li l-poplu Libjan kien qed iqum kontrieh u tmiem ir-re;im brutali ta’ Gaddafi kien wasal. Imma l-Labour aktar jinteressah i]-]mien meta kien g[amel lill-Partit Laburista Malti ka]in tar-re;im Gaddafjan; nies b[al Ceaucescu u martu Elena li l-poplu tieg[u i;;ustizzjahom imma lLabour ta’ Malta ta dottorat lil-mara mibg[uda tieg[u – dottorat li tne[[ielha meta tela’ fil-gvern il-PN; nies b[al Zhivkov tal-Bulgarija Komunista li l-Labour kien jifata[ar li x-xemx titla’ min-na[a tag[hom u j[ares lejhom g[all-ispirazzjoni. Muscat jipprova jqarraq meta jg[id li lest i[alli lil Malta fil-Partnership for Peace li Alfred Sant
tant kien g[amel kampanja kontriha – imma jikxef in-natura vera tal-Partit Laburista [abib ta’ Kim#Gaddafi#Ceaucescu meta jer;a’ jibda kampanja o[ra kontra s-s[ubija tag[na fi programm ta’ pa/i ma’ paji]i demokrati/i u [ielsa. G[aliex ma jridx jikxef il-wi// veru tal-Partit Laburista li jibqa’ ma jinbidilx minkejja li ]-]minijiet jinbidlu, Muscat fl-a[[ar jiem [arab mill-mistoqsijiet ta’ din il-gazzetta. Media.Link Commnications bag[at numru ta’ mistoqsijiet lillPartit Labursta dwar il-laqg[at sigrieti li kellu Muscat mal-Korea ta’ Fuq u laqg[at o[ra fil-Libja li Muscat ]amm sigrieti. Minkejja li l-mistoqsijiet intbag[tulu, Muscat jibqa’ jinjora li jitkellem filmidja dwar dan il-wi// qarrieq tal-partit tieg[u. Dan g[aliex Muscat jibqa’ jag[]el biss li jinbidel g[all-konvenjenza. Jag[]el biss dak li jidher sabi[. G[adu [abib ta’ re;imi dittatorjali
Kien g[alhekk ukoll li l-Partit Laburista waqqaf lill-membri tal-crew ta’ Media.Link Communications milli jag[mlu mistoqsijiet lill-pubbliku wara li ntemmet il-laqg[a li kellu Muscat il-{add li g[adda. Muscat u l-PL jridu j[allu lill-partitarji tieg[u flg[ama u jridu wkoll ja[bi mill-poplu Malti r-rabtiet li g[ad g[andhom mal-[abib tar-re;imi l-aktar dittatorjali. Il-[bieb veri tal-Partit Laburista qatt ma kienu l-pajji]i liberi u demokrati/i.
SA{{TEK G{AL QALBNA (10)
Aktar minn miljun servizz mid-Dipartimet tal-Kura Primarja Aktar minn miljun servizz ing[ataw lill-pazjenti midDipartiment tal-Kura Primarja minn-tmien /entri tas-sa[[a u 42 ber;a. Dan se[[ is-sena li g[addiet permezz ta’ diversi servizzi offruti minn dan iddipartiment, ewlieni fosthom is-servizz ta’ tabib, li s-sena li g[addiet kien l-aktar wie[ed u]at. Fil-fatt, it-tobba fi/-/entri tas-sa[[a e]aminaw 427,725 persuna, ji;ifieri ]ieda ta’ 129,104 persuni fuq l-2008. }diedet ukoll il-[idma tat-tobba filbere; u filwaqt li fl-2008 saru 155,187 vi]ta, fl-2011 dawn telg[u g[al 192,229. It-tobba ta/-/entri tassa[[a fl-2011 g[amlu wkoll 12,555 vi]ta fid-djar min[abba li l-pazjenti ma setg[ux jo[or;u. Il-fatti juru li qieg[ed isir
[afna xog[ol. U se nkomplu nibnu fuq dak li di;à g[andna. Ma nistax ma nirringrazzjax lill-professjonisti u l[addiema li ta’ kuljum iwasslu s-servizzi tal-kura primarja fi/-/entri tas-sa[[a, bere; u anke fid-djar tan-nies. Investiment ta’ nofs miljun ewro fi/-/entru tas-sa[[a tal-Mosta
Il-;img[a li g[addiet t[abbru wkoll id-dettalji ta’ pro;ett estensiv ta’ tisbi[ fi//entru tas-sa[[a tal-Mosta, li se jsir b’investiment ta’ nofs miljun ewro. F’dan i/-/entru tas-sa[[a s-sena li g[addiet twasslu aktar minn 160,000 servizz. Dan il-pro;ett se jsir bliskop li l-pazjent ikun jista’ jinqeda f’ambjent isba[ fil-
Ibda ag[mel e]er/izzju fi]iku ta’ spiss sakemm isir parti mir-rutina tal-;urnata tieg[ek
waqt li l-professjonist ja[dem f’ambjent aktar komdu. Matul dawn l-a[[ar jiem is-servizz ta’ x-ray f’dan i/-/entru beda ji;i offrut fuq ba]i ta’ 24 sieg[a kuljum. Il-pro;ett ta’ tisbi[ se jippermetti wkoll ]ieda fisservizzi offruti f’dan i//entru. Fil-fatt i/-/entru se jinkludi kamra fejn isir il;ibs kif ukoll sala tal-operazzjonijiet li se jintu]a g[al interventi ]g[ar. Ix-xog[lijiet se jinkludu tisbi[ radikali talpost, u sistemi ;odda tal-elettriku u tal-ilma kif ukoll tqassim a[jar ta/-/entru. Ittenders relatati di;à [ar;u u l-pro/ess kollu mistenni jie[u madwar erba’ xhur minn meta jitlesta l-pro/ess ta’ a;;udikazzjoni. Ix-xog[ol se jitmexxa millFondazzjoni g[as-Servizzi Medi/i, li hi responsabbli mit-tmexxija ta’ diversi pro;etti, b[alma kienu ttisbi[ ta’ Zammit Clapp u xog[lijiet tal-bunker li fih
tqieg[ed il-linear accelerator fl-Isptar Sir Paul Boffa. Dan il-pro;ett kien t[abbar fid-diskors tieg[i dwar ilba;it f’Di/embru tas-sena lo[ra. E]er/izzju b[ala parti mir-rutina tal-;urnata
Illum kul[add huwa aktar konxju mill-perikli g[assa[[a li ;;ib mag[ha lobe]ità. Huwa importanti li nevitaw il-mard. Ftakar li lpi] tieg[ek qed i;orruh saqajk kontinwament. Irridu nifhmu li l-pi] ]ejjed ixekkel issa[[a, u jista’ jwassal g[al kumplikazzjonijiet li jistg[u ji;u evitati. G[amilna diversi kampanji dwar kif wie[ed g[andu jag[mel biex inaqqas il-pi]. L-ewwel pass li jien sibt tajjeb hu dak li noqg[od attent x’niekol. Toqg[odx tinkwieta, hawn varjetà kbira ta’ ikel tajjeb minn fejn tista’ tag[]el. Imbag[ad hemm le]er/izzju fi]iku. Ma hemmx g[alfejn tin-
minn Joe Cassar
vesti xi flejjes kbar biex tag[mel e]er/izzju effettiv b’mod regolari. Il-mixi huwa e]empju tajjeb – b’xejn u effettiv. Imxi b’pass mg[a;;el f’[in konvenjenti g[alik, u jekk tag[milha ta’ spiss tibda tara d-differenza minnufih. Il-messa;; tieg[i huwa /ar. {u [sieb sa[[tek. Ibda ag[mel e]er/izzju fi]iku ta’ spiss sakemm isir parti mirrutina tal-;urnata tieg[ek. B’dan f’mo[[na, fil-jiem li ;ejjin se n[abbru inizjattiva o[ra f’dan ir-rigward. Sadattant ma tag[milx [a]in li, hu x’inhu l-pi] tieg[ek, tibda tiddedika nofs sieg[a kuljum jew imqar tliet darbiet fil-;img[a g[all-mixi.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
12 Opinjoni#Ittri
Art il-{niena Divina Id-dinja hi ktieb u dawk li ma jsifrux jaqraw biss pa;na wa[da Din il-bi//a g[erf [ar;et minn fomm Santu Wistin. Is-safar minn dejjem kien g[al qalbi. Mhux sempli/iment g[all-avventura li jinvolvi daqskemm g[aliex g[alija hu ktieb miftu[ li fih nista’ naqra minn kollox u sal-i/ken dettall. Il-pellegrina;; li g[amilt bejn l-4 u d-9 ta’ April f’art il-Papa :wanni Pawlu II, ilPolonja, jikkonferma kemm li ]]ur art barranija ifisser arrikkiment u apprezzament ta’ pajji] [addie[or u tal-arti stess. Ajruport sempli/i L-ewwel [a;a li laqtitni fi Krakovja kienet is-sempli/ità tal-ajruport li g[andha. Donnu l-kittieb Ingli]
Douglas Adams kellu ra;un biex ibig[ meta qal: It’s no coincidence that in no known language does the phrase “As pretty as an airport” appear. L-ajruport ta’ pajji] hu lkampjun ta’ ru[u. F’liema sens? Innutajt kemm l-ajruport ta’ Krakovja mhuwiex daqstant organizzat u modernizzat daqskemm, ng[idu a[na, hu dak ta’ Frankfurt. Meta wasalna Krakovja kellna nimxu millajruplan g[at-terminal talajruport. G[all-kuntrarju, fi Frankfurt, mill-ajruplan g[addejna minn tube li wassalna direttament fl-ajruport. Madankollu fl-ajruport ta’ Krakovja [assejt pa/i kbira f’qalbi. Din kienet tikkuntrasta d-diqa vojta li [assejt fl-ajruport ;gantesk ta’ Frankfurt. Fi Krakovja [assejtni li d[alt f’pajji] fejn issempli/ità hi kbira. Pajji] li bata Il-Polonja hu pajji] li bata
fuq li bata mhux g[aliex kien l-aggressur i]da pjuttost ilvittma ta’ lpup [attafa li riedu iqattg[uh bi//iet. Bi]]ejjed li jekk tasal wasla sal-kamp tal-kon/entrament ta’ Auschwitz-Birkenau, li jinsab daqs sieg[a u kwart ’il bog[od mi/-/entru ta’ Krakovja. Hemmhekk tista’ tosserva mill-qrib minn liema [ruxijiet dan il-poplu kellu jg[addi. Jew ittanta ]ur il-kwartier Lhudi fi/-/entru tal-belt fejn qabel l-1940 kienu jg[ixu fih mal-68,482 ru[, ji;ifieri wie[ed minn kull [amsa talpopolazzjoni ta’ Krakovja f’dawk i]-]minijiet. Illum dawn [utna kollha ;ew esterminati meta l-ghetto kien brutalment imnaddaf minNa]isti fl-1943. Anki ]-]jara tieg[i filKastell Wawel, li lGvernatur :enerali Na]ist, Hans Frank, kien g[a]el b[ala r-residenza tieg[u biex jassar lill-Polonja minnu, kess[itni meta ftakart kemm firem biex nies ikunu maqtula fil-kampijiet tal-isterminju [ar;u minn dawk is-swali! Xi ng[idu mbag[ad g[all[akma Komunista li /a[[det lill-Polakki mil-libertà li tant ixxenqu g[aliha wara kedda b[al dik ta[t il-kefrija Na]ista?
minn Patri Mario Attard OFM Cap
L-istorja l-ikbar g[alliema Jg[idu li l-istorja hi l-ikbar g[alliema tal-bniedem. Dan hu tabil[aqq minnu. Sa fejn naf jien fl-ebda pajji] Ewropew ma kien it-teatru
imdemmi daqskemm kienet il-Polonja. I]da, b[alma jg[id San Pawl fl-Ittra tieg[u lir-Rumani: “Fejn kotor iddnub, kotrot fuq li kotrot ilgrazzja.” (Rum 5:20). Fi kliem ie[or, fejn kotrot il-mibeg[da u l-vjolenza kotru fuq li kotru l-[niena u l-ma[fra. Kien g[alhekk li lMulej, fil-providenza infinita tieg[u, g[a]el lill-Polonja biex tkun il-wirja tal-[niena bla tarf tieg[u g[all-bnedmin kollha f’kull ]mien. F’dan hu anti/ipa x-xog[ol tal-qawwiet infernali tad-dlamijiet li dehru aktar tard fl-eqqel tag[hom fin-Na]i]mu u lKomuni]mu. Kien ta’ fer[ kbir g[alija li ni//elebra l-G[id il-Kbir fisSantwarju tal-{niena Divina li jinsab fid-distrett ta’ Lagiewniki fi Krakovja. Ilquddiesa li i//elebrajna f’wa[da mill-kappelli tassew sbie[ li tinsab ta[t il-paviment tal-Ba]ilika ewlenija, kienet ta’ stimolu kbir g[alina lkoll. Spazju qaddis
Lanqas ridna nemmu lillg[ajnejna li konna qeg[din fi spazju daqshekk qaddis. Spazju li tbierek g[all-mijiet ta’ drabi mi]-]jarat ta’ :esù lil Santa Fawstina. Ilmessa;; kien jaqbel kexxun mal-qari tal-;urnata. Il-Mulej irid ibattalli lil qalbi minn dak kollu li ma kienx hu. Ried jarmili ’l barra minnha l-egoi]mu, il;udizzju u l-arja tqila ta’ kull [a]en. Ried ji]vujtaha biex jimlieha bil-[niena divina tieg[u, liema [niena te[lisni g[aliex meta nag[tiha minn qalbi lil [addie[or te[ilsu u twelldu mill-;did! G[all-grazzja ta’ Alla, g[alkemm il-[wienet tassouvenirs dakinhar kienu kollha mag[luqa o[t Santa Fawstina bieg[etilna l-aqwa tifkira li stajna nie[du mag[na lejn Malta: il-kuruna li biha nitolbu l-kurunella tal{niena Divina! I]-]jara tieg[i fil-Polonja biddlet lil [ajti fl-en/iklopedija ta’ [niena bla tarf! Mhux ta’ b’xejn li nqisha b[ala Art il-{niena Divina!
Riflessjonijiet dwar il-qasam tad-di]abbiltà Sur Editur, Il-Moviment Favur idDrittijiet ta’ Persuni b’Di]abbiltà (MFDPD) jirreferi g[all-programm ‘Dissett’ ta’ nhar is-Sibt, 7 ta’ April li ttratta l-qasam tad-di]abbiltà. B[alma qal tajjeb ilpre]entatur, dan il-qasam ma tistax tiddiskutih f’sieg[a. Minkejja dan, Reno Bugeja rnexxielu jag[mel programm li permezz tieg[u qajjem diskussjoni fuq xi punti filqasam tad-di]abbiltà u ;ieg[el lil kull min hu involut f’dan ilqasam jag[mel ir-riflessjonijiet tieg[u fir-rigward. Il-Moviment jixtieq jikkummenta dwar xi punti li [ar;u minn dan il-programm. Il-kontribuzzjoni ta’ Andrew Azzopardi [aqqha sensiela ta’ programmi g[ax dak li qal, hu kollu minnu. Il-lista ta’ problemi li semma mhijiex il-lista kollha! Il-qasam tad-di]abbiltà mhuwiex miexi fuq ir-rubini. Hemm problemi serji f’dan ilqasam li sakemm l-awtoritajiet jibqg[u ma ja//ettawx li je]istu, mhuma se jag[mlu xejn fir-rigward. Issemma [afna l-impjieg g[all-persuni b’di]abbiltà. IlPresident tal-Federazzjoni, li tag[ha a[na membri, semmiet li minkejja l-qag[da finanzjarja xejn tajba tag[ha, ilFederazzjoni ma setg[etx tibqa’ tara l-a//ettazzjoni tal-awtoritajiet ta’ skema ta’ impjieg issapportjat ma ta[dimx u g[alhekk stiednet professjonist barrani f’dan il-qasam – lill-President tas-Supported Employment talUnjoni Ewropea. Dan g[amlitu biex permezz ta’ konferenza tinforma lilha nnifisha, lil kull min kien interessat li jattendi g[all-konferenza, lill-Gvern u lill-awtoritajiet kon/ernati dwar skemi professjonali effettivi g[all-persuni b’di]abbiltà. Tajjeb jing[ad li la l-Gvern ([lief g[al rappre]entant li ;ie jag[mel lindirizz g[an-nom tal-Ministru u wara telaq lil hemm), la lKummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà (KNPD) u
lanqas l-ETC ma attendew g[al din il-konferenza. Tema o[ra li kienet diskussa f’din il-konferenza kienet il[ajja indipendenti u din ukoll kienet indirizzata minn professjonista barranija li tag[mel u g[amlet [afna ri/erka dwar is-su;;ett. Lanqas l-A;enzija Sapport ma attendiet g[al din ilkonferenza. Barra minn hekk, ftit ta]-]mien wara l-KNPD [allset professjonist Malti biex jag[mel studju fir-rigward. Flopinjoni tag[na l-KNPD tilfet opportunità li titkellem u tiddiskuti ma’ din il-professjonista li /ertament setg[et tag[ti kontribut siewi fir-rapport. In-nuqqas ta’ attendenza ta’ dawn l-awtoritajiet g[all-konferenzi msemmija liema temi, skont ma qal i/-Chairman talKNPD fil-programm ‘Dissett’ huma wkoll fuq l-a;enda talKNPD, turi li l-problema li hemm fil-qasam tad-di]abbiltà hi ikbar milli wie[ed ja[seb li hi. Meta l-Gvern, il-KNPD, lETC u l-A;enzija Sapport idde/idew li ma jattendux g[al dawn il-konferenzi, huma naqqsu bi kbir lill-persuni b’di]abbiltà kollha u l-messa;; li ntbag[at kien wie[ed negattiv [afna. Dan minkejja li dawn qeg[din ja[dmu bi flus il-poplu. F’[in minnhom Joe Camilleri qal ukoll li qed jittama li l-problema tar-rampa tal-karozzi talArriva tissolva ma ddumx biex b’hekk il-problema tala//essibiltà tkun ri]olta. Irrampa mhijiex l-uniku ostaklu li hemm fit-trasport pubbliku. Ittrasport pubbliku g[adu mhuwiex a//essibbli g[al u[ud mill-persuni b’nuqqas intellettwali u anke g[al dawk neqsin mid-dawl. Punt li ssemma wkoll kien irrappre]entanza fuq il-Bord talKNPD. Joe Camilleri jappo;;ja l-fatt li kontra dak li kien isir qabel, is-seba’ membri millqasam tad-di]abbiltà jkunu ma[tura fuq ba]i personali. Dan minkejja li l-Li;i Opportunitajiet Indaqs pre]entament tg[id mod ie[or. Min hu responsabbli biex jara li l-Li;i
Opportunitajiet Indaqs tkun implimentata kif suppost? Ma ssemma xejn dwar kemm qed tkun tajba l-attendenza ta’ dawn il-persuni ma[tura fuq ba]i personali. Skont Camilleri, ilKNPD qed tiffunzjona tajjeb bil-kompo]izzjoni pre]enti talBord (din ilha hekk g[al dan la[[ar kwa]i g[axar snin) u lkomunikazzjoni mal-organizzazzjonijiet qieg[da ssir u dan permezz tar-rapporti u l-websajt. Fl-istess [in, qal ukoll li, birratifikazzjoni tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti l-KNPD trid, u di;à bdiet, tag[mel it-tibdiliet me[tie;a biex tkun konformi fosthom li to[loq spazju g[all-komunikazzjoni mal-organizzazzjonijiet involuti f’dan ilqasam. Il-Federazzjoni twarrbet u kienet injorata g[al dawn la[[ar g[axar snin! U jekk issa jkunu l-g[aqdiet li juru di]interess g[ax f’dawn is-snin kollha tilfu l-fidu/ja? Ma tag[tihomx tort – g[axar snin hu ]mien twil [afna. Jekk xejn, [a;a po]ittiva hi li l-g[aqdiet mhumiex responsabbli g[as-sitwazzjoni pre]enti mhux daqshekk tajba tal-qasam tad-di]abbiltà g[ax kien qed ikun ]gurat li huma ma jkunux involuti direttament u f’kull [in f’dak li jirrigwarda l-qasam tad-di]abbiltà. Din irreponsabbiltà issa g[andhom jerfg[uha l-ftit persuni li qeg[din jie[du de/i]jonijiet firrigward. Il-KNPD g[andha b]onn ukoll tinforma ru[ha kemm hemm organizzazzjonijiet ja[dmu fil-qasam taddi]abbiltà. G[andha wkoll tibdel l-attitudni tag[ha fir-rigward tal-Federazzjoni li hi l-umbrella organisation nazzjonali a//ettata b[ala membru s[i[ talEuropean Disability Forum. Filqasam tad-di]abbiltà tissemma u na[dmu [afna g[allinklu]joni i]da fi [dan dan ilqasam tiddomina l-esklu]joni. Grace Zerafa
Moviment Favur id-Drittijiet ta’ Persuni b’Di]abbiltà
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
L-OLANDA FRANZA
Nicolas Sarkozy issa jappella lill-estremisti tal-lemin Il-President ta' Franza Nicolas Sarkozy qed jappella direttament lillvotanti tal-lemin estremisti b'wieg[da li se jkun iebes fuq l-immigrazzjoni u ssigurtà u wara li l-Front Nazzjonali ta' Martine Le Pen ikkonferma appo;; sorprendenti fl-ewwel round tal-elezzjoni g[allPresidenza. Nhar il-{add, il-kandidat So/jalista Francois Hollande reba[ dan ir-round bi 28.6 fil-mija tal-vot kontra s-27.2 fil-mija g[al Sarkozy u b'Le Pen tisraq ix-xena wara li kisbet 17.9 fil-mija tal-appo;; popolari – bla dubju l-aqwa ri]ultat ta' kull ]mien g[al kandidat tal-lemin estrem. B'hekk Sarkozy jista' jsir l-ewwel President Fran/i] fil-kariga li ma jirba[x ittieni mandat ta' tmexxija g[al aktar minn tletin sena, b'Hollande jo[ro; b[ala favorit kbir qabel it-tieni elezzjoni (de/i]iva) tas-6 ta' Mejju. Intant, is-su//ess g[al Marine Le Pen jirrifletti lfirxa tal-emozzjonijiet min[abba l-kri]i tad-djun madwar iz-zona ewro u fejn tispikka rabja dwar /ifri talqg[ad preokkupanti u ttnaqqis fl-infiq talgvernijiet. Min-na[a tieg[u, Sarkozy ilbiera[ qal li l-votanti talFront Nazzjonali jridu jkunu rispettati u li l-vot tag[hom se[[ fi ]mien ta' kri]i u tbatija. Madankollu l-osservaturi jemmnu li se jkun ferm diffi/li biex Sarkozy jattira l-votanti ta/-/entru u 'daqstant ie[or l-estremisti tal-lemin f'tentattiv biex ikompli jmexxi Franza. Filfatt, il-wirja negattiva ta' Sarkozy [assbet anki lill-
investituri di;à ansju]i dwar il-kapa/ità ta' /erti Gvernijiet Ewropej biex jirrispettaw lobbligi fuq id-djun. Fl-istess [in, Sarkozy ma tilifx ]mien biex jer;a' jirranka l-kampanja u lbiera[ enfasizza l-impenji g[al kontrolli mal-fruntiera aktar stretti u g[al sigurtà akbar fit-toroq. Wieg[da o[ra kienet li l-impjiegi fil-qasam industrijali jibqg[u fi Franza meta l-Fran/i]i huma mg[addbin dwar limmigrazzjoni, il-kriminalità u l-og[la qg[ad fi tnax-il sena. Ir-rivali Hollande millbanda l-o[ra wieg[ed li jibbilan/ja l-mi]uri talawsterità bl-impo]izzjoni ta' taxxi og[la fuq is-sinjur u aktar infiq so/jali. Intant, ir-ri]ultat impressjonanti ta' Marie Le Pen – li missierha JeanMarie hu l-fundatur tal-Front Nazzjonali – jista' anki jqawwi qalb Sarkozy li g[ad jista' jistinka g[all-voti prezzju]i tal-lemin u li kapa/i jiddeterminaw irri]ultat tas-6 ta' Mejju. Numru ta' analisti qalu wkoll li s-sorpri]a minn Le Pen ma teskludi l-ebda ri]ultat, b'Hollande jakku]a lil Sarkozy talli xpruna lqawmien tal-lemin estrem filwaqt li jsostni li m'g[andux ifittex l-appo;; tal-Front Nazzjonali. Fl-ewwel round talelezzjoni vvutaw ftit aktar minn tmenin fil-mija talelettorat u l-fatt li 'l fuq minn terz appo;;jaw lillkandidati li jissimbolizzaw il-protesti u li m'humiex membri tal-partiti tradizzjonali jindika lpossibbiltà li jinqaleb ilmi]ien tal-poter flelezzjonijiet parlamentari ta' :unju.
Jaqa’ l-gvern fi kri]i dwar il-ba;it Il-Prim Ministru Mark Rutte lbiera[ ippre]enta r-ri]enja tal-Gvern lir-Re;ina Beatri/e tal-Olanda u fejn witta t-triq formali g[al elezzjoni bikrija. Din kienet l-unika triq 'il barra mill-kri]i li ]viluppat wara li l-Partit tal-{elsien (PVV) ta' Geert Wilders – sa ftit ilu sostenitur talkoalizzjoni f'minoranza minkejja li ma kienx jifforma parti minnha – warrab g[al ta[ditiet inti]i biex jitnaqqsu mas-sittax-il biljun ewro mill-ba;it nazzjonali. Wilders g[amilha /ara li ma kellux ja//etta ddomandi g[all-awsterità biex l-i]bilan/ talOlanda tirrispetta l-parametri fissati mill-Unjoni Ewropea. Ir-rapporti talbiera[ intant qalu li Rutte dam kwa]i sag[tejn fil-palazz tar-Re;ina f'The Hague fejn ikkonferma r-ri]enja uffi/jali tal-Kabinett tieg[u. Dan wara li l-Kabinett iltaqa' filg[odu – bissehem tal-Partit liberali (VVD) ta' Rutte u dDemokristjani (CDA) – bil-Ministru tal-Finanzi Jan Kees de Jager itenni r-rieda li juru l-kapa/ità biex iressqu politika finanzjarja soda. Il-VVD u s-CDA – b[ala ]-]ew; partiti filkoalizzjoni – ilhom mill-bidu ta' Marzu jippruvaw jil[qu ftehim dwar il-qtug[ fil-ba;it u bl-involviment s[i[ (fit-ta[ditiet) tal-PVV ta' Wilders. Dan fost tbassir li l-i]bilan/ tal-Olanda g[all-2013 g[andu jitla' g[al 4.7 tal-Prodott Gross Domestiku (GDP) li hu [afna og[la mittlieta fil-mija stabbilit mill-UE. L-Olanda ntalbet tressaq il-mi]uri g[all-ba;it lill-Kummissjoni Ewropea sat-30 ta' April, i]da mhux /ar kemm dan jinvolvi deadline inflessibbli. Min-na[a tieg[u Geert Wilders qed jg[id li lproposti tal-koalizzjoni g[andhom jaffettwaw [a]in lill-ekonomija minbarra li jnaqqsu s-sa[[a finanzjarja tal-poplu.
Il-Prim Ministru Rutte j[alli l-Palazz Irjali ta' The Hague ftit wara r-ri]enja tal-Gvern (Reuters)
Madankollu hemm l-inkwiet li jekk ifallu tta[ditiet dwar il-ba;it, l-Olanda tista' titlef ilcredit rating presti;ju] ta' AAA, bl-img[axijiet jitilg[u fuq il-bonds tal-Gvern. Dan meta l-Ministri g[all-Affarijiet Ekonomi/i u Kap tas-CDA Maxime Verhagen sostna l[tie;a kru/jali li l-Olanda, filwaqt li ta[seb flelezzjonijiiet ;odda, ]]omm il-riedni sodi fuq lekonomija u l-finanzi.
IS-SIRJA
Qtil tan-nies minkejja l-weg[diet L-armata tar-re;im immexxi mill-President Bashar al-Assad qatlet g[exieren ta' nies ;odda flin[awi ta' Hama u wara ;img[a ta' kwiet relattiv f'din il-belt li fil-jum ta' qabel laqg[et lill-osservaturi tanNazzjonijiet Uniti. Fis-Sirja, b[alissa, hemm grupp ]g[ir ta' osservaturi li qed jie[du nota tal-i]viluppi wara l-ftehim g[all-waqfien
mill-;lied bejn il-qawwiet ta' Assad u l-avversarji lokali li jridu jift[u pa;na ;dida u demokratika g[al pajji]hom. L-istess osservaturi qed i[ejju g[al missjoni akbar li ssostni l-ftehim i]da l-a[[ar qtil f'Hama jenfasizza kemm hu diffi/li li jieqfu g[al kollox il-battalji tas-Sirja li ilhom g[addejjin tlettax-il xahar u li swew il-[ajja ta' 9,000 ru[. Il-Kunsill tas-Sigurtà tan-
NU approva l-espansjoni talmissjoni g[al 300 osservatur i]da l-avversarji ta' Assad jinsistu li dan in-numru xorta hu ]g[ir wisq biex ila[[aq mal-i]viluppi tal-kri]i filpajji] ta' 23 miljun. Dan, meta l-;lied fis-Sirja qed ikompli minkejja l-kummenti millGvern ta' Assad li se jirrispetta l-ftehim filwaqt li jirtira t-truppi mi/-/entri talpopolazzjoni.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
14 A[barijiet ta’ barra
Il-Mexxej tal-Korea Komunista Kim Jong-Un ixejjer waqt attività pubblika fi Pyongyang (Reuters)
IL-KOREA TA’ FUQ
Il-Komunisti jkomplu bl-a;ir aggressiv
Il-Korea ta’ Fuq Komunista wissiet dwar azzjoni ming[ajr pre/edent fil-konfront tattmexxija tal-Korea t’Isfel, fost tensjoni akuta bejn il-;irien. It-theddid jidher li rranka ftit jiem wara rally talKoreani Komunisti meta w[ud kienu sej[u g[all-mewt tal-President tal-Korea t’Isfel Lee Myung-bak. Il-militar tal-Korea ta’ Fuq qed jhedded li jibda dalwaqt operazzjoni spe/jali inti]a biex tirridu/i l-miri fi ‘rmied’, u l-Korea t’Isfel, jiem qabel, ikkonfermat li g[andha aktar missili standby g[al kontra l;ar. Fil-fatt, dawn il-missili jistg[u jwasslu sa elf kilometru u kapa/i jolqtu kwalunkwe wa[da mis-siti nukleari u missilisti/i ta’ Pyongyang. Sadattant, ir-retorika iebsa min-na[a tar-re;im Komunista ma battietx u lKoreani ta’ Fuq ikkritikaw direttament lill-President Lee Myung-bak; lill-Ministeru tad-Difi]a f’Seoul, u wkoll lill-analisti u x-xandara talli qerdu l-opinjoni pubblika xierqa. Dan fost it-twissijiet dwar l-azzjonijiet spe/jali
;odda mill-qawwiet armati Komunisti kontra l-gruppi tattradituri. Il-Korea ta’ Fuq qed tidher aktar aggressiva mis-soltu wara li fit-13 ta’ April fallitilha l-prova tar-rokit li kienet fissret b[ala tentattiv biex ittella’ satellita fl-orbita. Il-Punent, intant, qed jixli lill-Koreani Komunisti talli riedu jippruvaw it-teknolo;ija missilistika pprojbita blisku]a tal-prova filwaqt li Pyongyang qed jirrea;;ixxi b’qawwa spe/jali g[all-kritika partikulari min-na[a tal-Korea t’Isfel. Fil-pre]ent, Kim Jong-Un, li nannuh, (l-ewwel President) Kim Il-sung kien waqqaf lIstat Korean Komunista, qed jikkonsolida l-poter fi Pyongyang meta pajji]u ilu g[addej bid-di]gwid profond mal-Korea t’Isfel mindu Lee Myung-bak assuma t-tmexxija f’Seoul fl-2008. Il-Komunisti ilhom ix-xhur urtati bil-kbir talli l-gvern ta’ Lee rabat l-g[ajnuna fil-forma ta’ ikel (b[ala g[otjiet ‘tradizzjonali’) lill-;ar malprogress min-na[a tar-re;im fi Pyongyang rigward iddi]arm nukleari.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15 Fil-qosor Bashir ma jridx negozjati IS-SUDAN: Il-President tas-Sudan Omar al-Bashir [alef li ma jid[olx f'negozjati mas-Sudan t'Isfel wara li l-qawwiet tal-a[[ar pajji] okkupaw g[al ]mien ir-re;jun ta' Heglig (mal-fruntiera komuni) minfejn jipprodu/u ]-]ejt. Bashir insista li s-Sudan t'Isfel jifhem biss il-lingwa tal-azzarin, b'rapporti lbiera[ jg[idu li l-Gvern f'Khartoum bag[at il-qawwiet tal-ajru biex jattakkaw it-territorju tal-;ar u fejn mifhum li mietu numru ta' nies barra lbelt ta' Bentiu. L-azzjoni (li qed ji/[ad g[aliha Khartoum) qajmet l-inkwiet dwar gwerra ;dida 'totali' bejn ir-rivali Sudani]i. :lied fost tensjoni etnika IL-LIBJA: Il-;lied bejn ]ew; milizji Libjani kompla fidde]ert tan-Nofsinhar u rri]ulta f'numru ta' mejtin u midruba. Lin/identi jenfasizzaw it-taqlib u t-tensjoni etnika tmien xhur wara li waqa' r-re;im tad-dittatur Muammar Gaddafi, u wara li qawwa milizjana G[arbija qasmet minn Benga]i g[anNofsinhar (fejn ir-residenti fil-parti kbira m'humiex G[arab) u vi/in il-fruntieri mas-Sudan u /-Chad, bl-iskop li tirrinforza lillArmata Libjana. L-Al-Qaida jsejja[ rivoluzzjoni L-AL:ERIJA: Il-ferg[a tal-Al-Qaida fl-Afrika ta' Fuq sej[et biex il-poplu tal-Al;erija jqum kontra l-elit li qed jamministra pajji]u u biex l-Al;erini jibbojkottjaw l-elezzjoni tax-xahar iddie[el g[all-Parlament li t-terroristi jfissru b[ala sempli/i kirur;ija tal-plastik. L-Al;erija hi l-uniku pajji] fir-re;jun talAfrika ta' Fuq li s-sistema politika tieg[u ma ;ietx affettwata mir-rewwixti tar-'Rebbieg[a G[arbija' fit-Tune]ija, l-E;ittu u lLibja. Sanzjonijiet sospi]i g[al sena L-UNJONI EWROPEA: Il-Ministri tal-UE g[all-Affarijiet Barranin qablu biex jissospendu g[al sena l-parti kbira tassanzjonijiet kontra Myanmar minkejja l-kwistjoni dwar il;urament parlamentari li qed ixekkel il-partit fil-Gvern (appo;;jat mill-Armata) u l-partit ta' Aung San Suu Kyi (simbolu g[ad-demokrazija) li reba[ il-by-elections stori/i filpajji] Asjatiku. G[alkemm il-partit li qed imexxi Myanmar /a[ad g[ad-domandi ta' Suu Kyi biex il-kliem 'rispett g[allKostituzzjoni' jie[du post id-dikjarazzjoni biex 'jissalvagwardawha', il-Ministri tal-UE dde/idew, filLussemburgu, li jissospendu s-sanzjonjiet b[ala g[arfien tarriformi demokrati/i li se[[ew fi Myanmar wara nofs seklu ta' amministrazzjoni mill-:unta. Kompla l-impatt tal-awsterità IL-GRE?JA: Dan il-pajji] qed jikkalkula l-impatt talawsterità kontinwa fuq l-infiq, bl-i]bilan/ nazzjonali s-sena lo[ra jin]el g[al ftit aktar minn disa' fil-mija tal-Prodott Gross Nazzjonali (GDP). Minkejja t-titjib fl-istatistika fiskali (meta mqabbel mal-2010) l-ekonomija tal-Gre/ja tinsab fil-[ames sena konsekuttiva ta' ri/essjoni u kapa/i tonqos b'aktar minn 4.8 filmija din is-sena. Il-qg[ad fost il-Griegi wkoll la[aq g[oli rekord, bil-Gvern, irrispettivament mill-obbligi fissi tieg[u, qed ikun kostrett li j]id l-infiq fuq benefi//ji lill-qieg[da. Ri/essjoni riflessa fi/-/ifri SPANJA: Il-Bank ?entrali f'Madrid qal li l-ekonomija ta' Spanja probabbilment naqset b'0.4 fil-mija fl-ewwel tliet xhur tas-sena, b'din tkun l-ewwel konferma (uffi/jali) /ara tal-iskala tar-ri/essjoni f'pajji] li jinsab fl-eqqel tal-kri]i fiz-zona ewro. Filwaqt li /-/ifri uffi/jali jing[ataw fl-a[[ar tax-xahar, ir-rapport itenni li d-domanda domestika dg[ajfa kaxkret l-ekonomija Spanjola lejn it-tieni ri/essjoni formali mill-2008, bil-pronostiku g[all-kumplament tas-sena jibqa' m/ajpar.
Pulizija ji//irkondaw lil Anders Behring Breivik qabel il-pro/eduri talbiera[ fil-qorti ta' Oslo (Reuters)
IN-NORVE:JA
Ifisser il-massakru b[ala ‘att ]g[ir barbaru’
Anders Behring Breivik, li fit-22 ta' Lulju li g[adda qatel 77 ru[ waqt l-ag[ar massakru ta' kull ]mien fin-Norve;ja, ilbiera[ fisser l-a;ir tieg[u b[ala ‘att ]g[ir barbaru inti] biex jevita azzjoni jer;a' ag[ar minn hekk.' Breivik qal dan waqt li tela' jixhed g[all-a[[ar darba fil;uri tieg[u u wara li ammetta li fil-jum infami tajjar ilkarozzi-bomba f'Oslo (li qatlu tmienja) qabel mar fuq il-g]ira ta' Utoeya, fejn kien qed isir kamp tas-sajf g[a]]g[a]ag[, u fejn spara fuq in-nies, bir-ri]ultat li qatel 69 persuni o[ra. Il-qattiel kien allokat [amest ijiem biex jag[ti xxhieda tieg[u b[ala parti minn pro/edura li mistennija ddum g[axar ;img[at. Intant, mhux esklu] li hu anki jittella’ jixhed g[ada, waqt li jiddiskutu l-istat psikolo;iku tieg[u. Anders Breivik qed jg[id li jag[mel minn kollox biex ma jispi//ax fi sptar psikjatriku u insista li fit-22 ta' Lulju tilef assolutament kollox, inklu]i familtu u l-[bieb. Hu fl-istess [in talab sku]a lil dawk li ma jqisx b[ala g[edewwa i]da
'Kien qed jiddefendi pajji]u mill-multikulturali]mu' mill-banda l-o[ra g[amilha /ara li ma ddispja/ihx talli qatel lis-77 u [alla mijiet o[ra ta' feruti waqt i]-]ew; attakki terroristi/i. Fil-fatt, Breivik tenna li kieku jing[ata /-/ans jirrepeti l-attakki anki ladarba jaf li erbg[in fil-mija tal-persuni f'Utoeya kienu ta[t ittmintax-il sena. Il-qattiel jibqa' konvint li hemm aktar (fin-Norve;ja) li [aqqhom imutu, u li dawn jinkludu ddeputati tal-Parlament u l;urnalisti. Breivik, anki lbiera[, ]vela l-[sieb inizjali li familtu kienet se t[allas b'[ajjitha g[al azzjonijiet tieg[u u li wara l-massakru kkunsidra li jisraq ajruplan ]g[ir minn mitjar fil-qrib u ja[rab bih. I]da l-aktar kummenti ta' tkexkix irriferew g[all-pjani li kellu biex jag[mel videorecording tieg[u qed ibi//er l-eks-Prim Ministru tanNorve;ja Gro Harlem Brundtland waqt li jaqra messa;; li jelenka d-delitti tag[ha.
Il-qattiel, fl-istess [in, ji/[ad responsabbiltà kriminali g[all-massakru g[aliex fi kliemu kien qed jiddefendi lin-Norve;ja millmultikulturali]mu. U g[alkemm g[all-bidu [aseb li l-isplu]jonijiet f'Oslo kellhom ikunu l-aktar attakk importanti, illum qed iqis la;ir tieg[u f'Utoeya b[ala aktar sinifikanti peress li lisplu]jonijiet ma qerdux ilbini tal-gvern. Breivik, intant, ]vela li waqt il-massakru f'Utoeya kellu l-[sieb li seta' jag[raf lideolo;ija politika tal-vittmi prospettivi b'sempli/i [arsa u sostna wkoll li pprova jsalva talin li dehru li setg[u jissimpatizzaw mal-lemin. Irrispettivament minn jekk jinstabx [ati jew le Anders Behring Breivik qed jiffa//ja l-[abs inkella snin ta' residenza f’istituzzjoni psikjatrika. Dan meta limputat jinsisti li hu f'sensih i]da fl-istess [in jipprattika lelementi tal-estremi]mu politiku.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
16
Feature
Feature 17
Fl-a[[ar erba’ snin kienu approvati 130 fabbrika ;dida b’investiment ta’ €323 miljun 3,462 impjieg ;did ie[or Bejn l-2008 u l-2011, il-Gvern permezz tal-Malta Enterprise approva 130 fabbrika ;dida u estensjonijiet ta’ fabbriki li di;à hawn Malta. L-investiment f’dawn il-fabbriki jla[[aq it-€323 miljun. 85 fil-mija tal-investiment ;did hu investiment barrani. Dan l-investiment qed jo[loq 3,462 impjieg fuq perjodu ta’ tliet snin. Dawn l-impjiegi ;odda huma fil-fabbriki tal-manifattura, tal-farma/ija, talko]metika, tal-in;inerija u tal-elettronika u flavjazzjoni, fost o[rajn. Barra minn hekk, il-fabbriki f’Malta li ;ew meg[juna mill-Gvern fi ]mien il-kri]i
internazzjonali investew €110 miljun u ]iedu limpjegati bi 300. Tajjeb li jkun enfasizzat li l-Gvern investa b’mod qawwi biex in[ajru aktar kumpaniji u fabbriki jift[u f’Malta u jo[olqu x-xog[ol g[all-Maltin u lG[awdxin. Il-kompetizzjoni, biex pajji]i differenti ji;bdu investiment lejhom, mhix ]g[ira. L-investiment ;did li ;ibna f’Malta tat-tiswija tal-ajruplani kienu qed jikkompetu g[alih aktar minn 150 post differenti. Fabbriki, li kienu di;à ja[dmu f’pajji]i o[ra, g[a]lu li jittrasferixxu aktar linji ta’ produzzjoni f’Malta u waqqfu f’pajji]na units ta’ ri/erka u ]vilupp.
€42 miljun lill-industriji ]g[ar Il-Gvern [are; seba’ skemi biex industriji ]g[ar u medji: • isa[[u l-kompetittività tag[hom; • jinvestu fl-innovazzjoni; • jinvestu fl-e-business; • jinvestu fir-ri/erka; • jid[lu fi swieq ;odda; • jie[du inizjattivi favur l-ambjent u jnaqqsu lkonsum tal-ener;ija; u • iwaqqfu kumpaniji ;odda. Permezz ta’ dawn l-iskemi, in-negozji qed
ikabbru l-operat tag[hom, qed jinvestu aktar, qed jesportaw aktar u qed jo[olqu aktar xog[ol u xog[ol a[jar. Sa issa bbenefikaw 570 sid ta’ negozju u [adu €35 miljun f’g[ajnuna finanzjarja u qed jinvestu b’kollox €78 miljun. Fil-bidu tal-2012 ;iet ippubblikata sej[a o[ra biex aktar sidien ta’ negozji ]g[ar u medji u industriji jie[du g[ajnuna finanzjarja diretta u jinvestu aktar.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
18 Madwarna
Kun/ert vokali u mu]ikali /elebrattiv g[all-Ewropa
Nhar is-Sibt 28 ta’ April fit-8 p.m. is-So/jetà Filarmonika Sliema se torganizza l-’Kun/ert Vokali u Mu]ikali ?elebrattiv g[allEwropa’ fl-Awditorju Sir Temi Zammit, l-Università ta’ Malta, kun/ert annwali li issa da[al sew fil-kalendarju mu]ikali tas-so/jetà. Dan il-kun/ert ifakkar idd[ul ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea kif ukoll meta fissena 2003 l-Banda Sliema ;iet ippre]entata uffi/jalment bil-bandiera tal-Unjoni Ewropea waqt programm mu]ikali fi Brussell. Il-Banda Sliema se tkun ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Direttur Mro Ronnie Debattista bil-parte/ipazzjoni spe/jali tal-kantant Ludwig Galea u s-soprano Karen Camilleri. F’dan il-kun/ert Ludwig Galea se jinterpreta lkanzunetti ‘Tu che m’hai preso il cuore’ minn ‘Il Paese dei sorrisi’ ta’ Franz Lehar
fuq arran;ament ta’ James B Agius, ‘Non ti scordar di me’ ta’ Ernesto De Curtis u ‘Funiculi Funicula’ ta’ Luigi Denza, ilkoll arran;amenti ta’ Luciano Apap. Is-soprano Karen Camilleri se tkanta l-aria ‘Nella Fantasia’ ta’ Ennio Morricone b’arran;ament ta’ Robert Longfield, ‘O Sole Mio’ ta’ Eduardo Di Capua b’arran;ament ta’ Luciano Apap u ‘La Spagnola’ ta’ Vincenzo Di Chiara b’arran;ament ta’ Anthony Chircop. Flimkien, dawn il-kantanti se jag[lqu l-programm bi ‘All I ask of you’ mill-musical Phantom of the Opera ta’ Andrew Lloyd Weber b’arran;ament ta’ Ronnie Debattista u ‘Amigos Para Siempre’, ukoll ta’ Andrew Lloyd Weber b’arran;ament ta’ Brian Calleja. Il-programm se jinkludi wkoll solo fuq id-drum kit talmag[ruf Larry Neeck minn
Il-kantant Ludwig Galea
Chris Camilleri li hu g[alliem tal-perkussjoni fi [dan isSo/jetà Filarmonika Sliema. Il-Banda ?ittadina Sliema se tesegwixxi wkoll dawn issiltiet mu]ikali: il-fantasija ‘Oregon’ ta’ Jacob De Haan; l-overture ‘Orpheus all’Inferno’ ta’ Jacques Offenbach, suite millfilms ta’ James Bond 007 b’arran;ament ta’ Frank Erickson, soundtrack ‘Band of Brothers’ ta’ Michael Kamen,
Is-soprano Karen Camilleri
id-danza mu]ikali ‘Farandole’ mill-Arlesienne ta’ George Bizet, soundtrack mill-film ta’ Indiana Jones Raiders of the Lost Ark ta’ John Williams u s-silta mu]ikali ‘African Symphony’ ta’ Van McCoy. Il-kun/ert jag[laq ble]ekuzzjoni tal-innu ‘Sliema’ ta’ Cardenio Botti. Il-biljetti g[al dan il-kun/ert /elebrattiv b’donazzjoni ta’ €5 jistg[u jinkisbu mis-sede tas-So/jetà Filarmonika
Sliema, 34, Triq San Trofimu, Tas-Sliema, minn ‘Aquamarina’, Triq il-G]ira, il-G]ira, u minn ‘C & C Teknik’, Triq il-Kostituzzjoni, il-Mosta billi //emplu 21423317. Tistg[u wkoll i//emplu 99443460 jew 21317137. Aktar informazzjoni tinkiseb mill-websajt tas-So/jetà Filarmonika Sliema http:##www.sliemabandsacrocuor.org.
Middlesea Insurance tappo;;ja lis-So/jetà Maltija g[all-Arti, Manifattura u Kummer/ Middlesea Insurance plc impenjat ru[ha li tappo;;ja lis-So/jetà Maltija g[all-Arti, Manifattura u Kummer/ permezz tal-iffirmar ta’ ftehim ta’ kollaborazzjoni. Permezz ta’ dan il-ftehim, Middlesea Insurance, ilkumpanija ewlenija tal-assigurazzjoni f’Malta kif ukoll membru tal-grupp MAPFRE, se tibda tappo;;ja bosta avvenimenti u inizjattivi organizzati mis-So/jetà. L-inizjattivi tas-so/jetà jiffokaw fuq il-promozzjoni ta’ xog[lijiet ta’ artisti u arti;jani lokali kemm f’Malta kif ukoll f’pajji]i o[ra. Is-So/jetà Maltija g[all-Arti, Manifattura u Kummer/ tipprovdi ta[ri; artistiku, tekniku u kulturali lil iktar minn 600 student fil-;img[a. Matul is-sena torganizza ukoll numru ta’ esebizzjonijiet, kun/erti, konferenzi u premjazzjonijiet biex tippromwovi l-arti, il-kultura u s-snajja’ lokali. Matul ]jara f’Palazzo De La Salle, is-sede tas-so/jetà fil-Belt Valletta, Christopher Borg, Vi/i President Corporate Services, ikkummenta li, “hu unur kbir li lMiddlesea tappo;;ja lisso/jetà fl-anniversarju tal-160 sena minn meta kienet stabbilita. Middlesea Insurance hi impenjata li tippromwovi u tappo;;ja l-arti, il-kultura u ssnajja’ lokali, f’konformità mall-Programm ta’
Responsabbiltà So/jali Korporattiva u l-filosofija talkumpanija u tal-grupp MAPFRE. Tali s[ubija ma’ organizzazzjoni li ilha daqshekk stabbilita se tg[in biex inkomplu nippromwovu t-talent lokali u biex t[e;;e; iktar artisti, studenti u ]g[a]ag[ biex jing[aqdu masso/jetà.” Hu fera[ lis-so/jetà mhux biss tal-mod impressjonanti kif kien restawrat Palazzo De la Salle i]da anki g[all-mod kif kien trasformat f’/entru ta’ attività f’kull [in tal-;urnata, permezz ta’ lezzjonijiet provduti lil iktar minn 1,000 student u l-promozzjoni tal-kultura lokali permezz ta’ diversi esebizzjonijiet li jsiru fil-post. Is-Segretarju Onorarju tasSo/jetà Maltija g[all-Arti, Manifattura u Kummer/, Stephen Sant’Angelo, irringrazzja lil Middlesea Insurance g[all-appo;; u esprima s-sodisfazzjon tieg[u li din il-kollaborazzjon se tg[in lis-So/jetà timxi ’l quddiem, u se tiffa/ilita l-[idma u l-inizjattivi tag[ha biex tippromwovi l-kultura u s-snajja’ lokali u biex toffri servizz a[jar lill-istudenti, li lammont tag[hom dejjem qed ji]died. Irrefera wkoll g[allprogramm ta’ attivitajiet li sSo/jetà ppreparat g[as-sena pre]enti biex tikkommemora l-160 anniversarju tag[ha, blavveniment ewlieni li mistenni jsir f’Ottubru 2012.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Sa[[a 19
Mo[[na u n-nervituri tag[na Xhieda ta’ kemm hu kkumplikat il-;isem tal-bniedem minn Gabriel J. Ellul
Kieku l-mo[[ kien sempli/i bi]]ejjed biex a[na nifhmuh, a[na konna nispi//aw tant sempli/i li xorta ma konniex insibu rkaptu tieg[u. Hu b’dan il-kliem li l-bijologu Afrikan Lyall Watson g[a]el li jiddeskrivi l-mo[[ tal-bniedem. L-ebda [lejqa fid-dinja m’g[andha l-istess livell ta’ intelli;enza daqsna l-bnedmin – intelli;enza li tag[milna kapa/i nibnu bliet s[a[ u ng[ixu [ajja ferm differenti minn dik li kienu jg[ixu missirijietna flimg[oddi. Ix-xjenza turi kif din l-intelli;enza nafuha g[all-fatt li l-bniedem g[andu l-ikbar mo[[ fost lannimali kollha, meta dan jitqabbel mal-qies talkumplament ta’ ;isimna. Mo[[na hu l-qofol ta’ [sibijietna u tal-kontroll kollu li g[andna fuq ;isimna. B’differenza ma’ dak li kienu jemmnu l-Griegi iktar minn elfejn sena ilu, hu filmo[[ li a[na n[ossu l-emozzjonijiet tag[na, b[ad-dwejjaq u l-fer[. Il-Griegi kienu jemmnu li l-emozzjonijiet jo[or;u mill-istonku, twemmin li dan i]-]mien nifhmu tassew kemm hu ]baljat. Biss, l-importanza kbira talmo[[ tag[mlu l-iktar organu ikkumplikat, tant li kien biss sa ftit tas-snin ilu li kibret rri/erka f’dan il-qasam, innewrolo;ija. I]da spiss ninsew li lmo[[ ma ja[dimx wa[du i]da hu parti minn sistema s[i[a li tinfirex ma’ ;isimna kollu – is-sistema tan-nervituri, [er;in kemm millmo[[ u mill-korda spinali tad-dahar. Forsi mhux kul[add japprezza l-fatt li nnervituri jaffettwaw salinqas moviment li nag[mlu, tant li [sara f’parti minnhom taf tipparalizzak g[al [ajtek. Sfortunatament dan narawh f’dawk li jkollhom xi in/ident gravi tat-traffiku u jwe;;g[u daharhom, tant li jispi//aw ma jistg[ux ji//aqalqu. I]da m’hemmx b]onn na[sbu f’dawn it-tra;edji biex nifhmu dan ilfenomenu. Bi]]ejjed wie[ed iqis xi j[oss meta jag[mel lejl rieqed fuq idu u mbag[ad iqum f’nofs raqda biex jinduna li, g[al xi ftit [in, tilef il-kontroll fuq subg[ajh. Dan ji;ri min[abba li n-nervituri talid ikunu mg[aff;in bil-pi] tag[na stess u b’hekk ma jkunux jistg[u jwasslu lmessa;;i mill-mo[[ g[allmuskoli. Biss, meta ji;rilna dan, in[ossu wkoll b[al tnemnim
Is-sistema /entrali tan-nervituri tie[u [sieb l-itqal pro/essi newrolo;i/i, fosthom il-[sieb, il-memorja u l-koordinament. Is-sistema periferali tie[u [sieb i/-/aqliq tal-muskoli u l-mod kif in[ossu l-ambjent ta’ madwarna
f’idejna, l-istess sensazzjoni li wie[ed i[oss meta
“torqodlu
saqajh” g[ax jag[mel ]mien bilqieg[da
[a]in. F’dan il-ka], in-nervituri jkunu qed ji;u blukkati
u g[alhekk il-mo[[ ma jkunx jista’ jag[raf dak li jkun qed ji;ri f’idejna jew saqajna. B’kuntrast, kultant in-nervituri jafu jibag[tu messa;; qawwi lill-mo[[, b[al meta wie[ed jolqot minkbu ma’ xi ;enb ta’ mejda. Kif nafu, meta ji;rilna hekk, in[ossu w;ig[ qawwi li ja[sadna. Il-medi/ina tispjega kif kull parti ta’ ;isimna g[andha nerv partikulari li jie[u [siebha. Hu b’dan lg[arfien li t-tobba jistg[u jifhmu kif l-u;ig[ tax-xjatka, li jaffetwa l-parti t’isfel tad-dahar u s-saqajn, hu ikkaw]at minn [sara f’nervituri partikulari. Dan hu biss e]empju fost eluf o[rajn. Wie[ed jista’ jsemmi wkoll l-u;ig[ fl-ispalla, li jaf jkun ikkaw]at mill-mard tal-qalb min[abba nervituri li jie[du [sieb kemm il-qalb kif ukoll l-;ilda ta’ spallejna. Hu g[alhekk importanti [afna li t-tabib jifhem il-mod kif ja[dmu n-nervituri ta’ ;isimna, biex b’hekk ikun jista’ ji//ekkja lill-pazjent tieg[u malajr u jg[inu biex ifiq.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
20 Attwalità
Il-qalb ;eneru]a tal-Maltin ming[ajr fruntieri minn Clinton Sammut
Il-qalb tal-poplu Malti minn dejjem kienet kbira u ;eneru]a mhux biss ma’ [utna l-Maltin i]da wkoll ma’ dawk kollha li ji;u b]onn l-g[ajnuna tag[na Dan il-;est ta’ ;enero]ità n[ass ukoll fil-villa;; ta’ Denda li jinsab fl-Etopja, post li ftit forsi qatt smajna dwaru. Infatti waqt intervista qasira li g[amilt lil Dun :or; Grima, missjunarju f’dan il-post, sar mag[ruf li dan il-villa;; hu pjuttost maqtug[ kemm g[ax ma je]istux toroq u fl-istess [in fih diversi perikli b[al attakki ta’ xi annimali. F’Deda jg[ixu mawdwar 1,500 persuna li jg[ixu pjuttost mifruxin minn xulxin u fejn id-djar tag[hom huma fil-forma ta’ g[arix. L-g[ajxien tad-Dendjani hu limitat g[al dak agrikolu, fejn jieklu minn dak li jirnexxilhom ikabbru f’ambjent li ftit jara xita. B’ri]ultat ta’ nuqqas ta’ xita f’dan il-villa;; te]isti problema kbira ta’ malnutrizzjoni g[aliex l-art mhix daqshekk fertili u l-ikel prodott mhux bi]]ejjed biex jitma’ lillmembri tal-familja kollha kif me[tie;. Din il-malnutrizzjoni timmanifesta ru[ha kemm fost ilkbar u tfal i]da b’mod spe/jali f’nisa tqal li jispi//aw jew ikorru jew inkella jwelldu tfal b’kundizzjonijiet differenti ta’ di]abbiltà. Mill-banda l-o[ra, malnu-
trizzjoni twassal biex it-tfal ma jikbrux b’sa[[ithom fiddiversi aspetti bijolo;i/i b[all-i]vilupp tal-mo[[ u lg[adam li dan i]]omhom lura milli jil[qu l-potenzjal naturali tag[hom. Biex tkompli tikber il-problema dan il-post ibati [afna mill-b]onnijiet ba]i/i b[al a//essibbiltà ta’ ilma frisk min[abba li x-xita tin]el f’perjodu ta’ erba’ xhur biss minn sena s[i[a. In-nuqqas ta’ i;jene jwassal g[al diversi tipi ta’ mard fosthom dawk tal-malarja u ttuberkolo]i, kemm fost ilkbar u anke t-tfal. Bil-[idma ta’ Dun :or; u bil-g[ajnuna li sab fosthom mill-Alpine Group li tinsab Malta, g[all-ewwel darba f’dan il-villa;; inbniet kindergarten Day Care Centre, fejn 150 tifel u tifla qeg[din jattendu u jir/ievu ledukazzjoni ba]ika tag[hom flimkien ma’ affarijiet ba]i/i b[all-ikel u ilma. Dan i/-/entru ta’ matul iljum isemma g[all-memorja ta’ Ersilia Zahra, omm Tony Zahra, sid l-Alpine Group. G[al Dun :or; Grima din hi rivoluzzjoni s[i[a filqasam edukattiv g[ax it-tfal mhux biss se jkunu qeg[din
Dun :or; Grima fuq il-[mar, l-uniku mezz ta’ vja;;ar minn post g[al ie[or
Il-pro;ett ‘Dar Ersilia Zahra’ minn barra
jitg[allmu i]da se jmorru lura d-dar u jg[allmu lill-;enituri tag[hom, li dawn qatt ma kellhom l-opportunità li jitg[allmu. 25 sena ta’ Missjoni
Dun :or; Grima stqarr li b[ala /elebrazzjoni tal-25 sena mill-Moviment Nisrani :esù fil-Proxxmu, se jkunu qeg[din issiru ]ew; pro;etti b’rizq it-tfal b’di]abbiltà. Wie[ed mill-pro;etti se jikkonsisti minn dar kbira li se tkun maqsuma fi tliet partijiet. L-ewwel parti se tilqa’ tfal morda bil-marda tal-Aids, waqt li t-tieni u tielet parti se jilqg[u tfal li huma g[omja,
torox u muti flimkien ma’ dawk li jbatu mill-kundizzjoni tal-Albino rispettivament. Din id-dar se tkun imsej[a Dar Familja Mqaddsa Pro;ett ie[or li se jibda f’Awwissu u li se jkun imsemmi g[al Kardinal Van Phuam, se jilqa’ fih 200 tifel u tifla li jbatu minn xi tip ta’ di]abbilta’. Apparti dawn il200 resident Dun :or; Grima nsista li kull minn ikollu b]onn l-g[ajnuna se jsib kenn, kemm biex jinbidlulhom i]-]raben jew issirulhom xi operazzjonijiet. F’din il-binja wie[ed ikun jista’ jsib kemm kappella li se tkun msemmija u dedikata g[all-Madonna ta’ Pinu kif
It-tfal mill-villa;; ta’ Denda fl-iskola ‘Dar Ersilia Zahra’
ukoll se jkun hemm teatru g[all-operazzjonijiet ;enerali u kif ukoll plastic surgery, g[al dawk it-tfal kollha li kellhom xi in/ident bin-nar. L-g[ajnuna lil dawn il-persuni mhi qatt bi]]ejjed min[abba l-kundizzjonijiet li jg[ixu fihom, i]da nies b[al Dun :or; Grima, l-Alpine Group u anke tal-qalb ;eneru]a tal-Maltin u lG[awdxin tkun possibbli li ssir id-differenza. Kull min jixtieq aktar informazzjoni jew jg[in lil Dun :or; Grima fl-g[ajnuna missjunarja tieg[u hu m[e;;e; li jag[mel kuntatt mieg[u fuq 79853611 jew jibg[at email fuq gfpmca@gmail.com.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Quadro NET Television, 20>30 Wara l-kontroversja li qajjem l-Isqof Mario Grech dwar l-IVF waqt omelija, Quadro se jiddiskuti dan is-su;;ett fejn, fost l-o[rajn, se janalizza jekk l-IVF g[andux ji;i mqabbel ma’ abort u wasalx i]-]mien li f’Malta jkollna li;i li tirregola din il-pro/edura. Quadro da[al ukoll waqt operazzjoni tal-IVF u se jwasslilkom din l-operazzjoni g[all-ewwel darba fuq it-televi]joni. Il-mistednin ta’ Bryn Manning se jkunu Josie Muscat, Rev. Emmanuel Agius, Pierre Mallia u Nicola Vella de Fremaux. Bejni u Bejnek NET Television, 23>30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun Bro Martin Borg (fir-ritratt). {a l-edukazzjoni tieg[u f’Malta u fl-Ingilterra u ta kontribut kbir fil-qasam tal-edukazzjoni f’Malta, fosthom b[ala kap tal-
Gloria Mizzi Insiru Nafu Lil... NET Television, 21.32
Il-protagonista fil-programm tal-lum se tkun ix-xandara Gloria Mizzi, li b[alissa kull nhar ta’ {amis fuq dan l-istazzjon qed twassal il-programm Il-Mara tal-lum. Anton Grech jintervista lilha, filwaqt li Stephanie Spiteri titkellem dwarha ma’ binha John.
Kulle;; De La Salle u tal-Iskola St Benild’s. I[obb [afna l-isport.
Showgirls Rete 4, 23.35
Gina Gershon (fir-ritratt) hi fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1995 li g[andu re;ija ta’ Paul Verhoeven. Nomi tkun ]ag[]ug[a li marret Las Vegas bit-tama li tittanta xortiha fis-settur tax-show business. Ikollha su//ess?
Tliet tfajliet E;izzjani neqsin mid-dawl mu]i/isti f’orkestra
Talent ]ag[]ug[ Malta Llejla - NET Television, 17.00
Dan il-programm ta’ spiss jippromwovi t-talent artistiku u letterarju ta’ diversi nies. Fil-programm tal-lum se ssir enfasi fuq it-talent ta]-]g[a]ag[. Orkestra ta’ tfajliet neqsin mid-dawl li hi prodott ta’ skola flE;ittu se tag[ti kun/ert fit-Teatru Manoel. Jag[tu tag[rif dwaru Frans Tirchett u Julian Holland. Ilbiera[ t[abbar ir-ri]ultat tat-tielet edizzjoni ta’ konkors ta’ kitba mmirata g[al ]g[a]ag[ ta’ bejn it-12 u s-17-il sena. Joyce Grech mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb tag[ti tag[rif dwar dan.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
22 TV#Radju
Jibqa’ dejjem jistenna lil sidu Hachiko - Il tuo migliore amico - Raiuno, 21>10 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet L-Edukazzjoni /-?avetta tas-Su//ess The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Il-Klassi/i tas-Sittinijiet Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 – Kaskata Kulturali 15:30 Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 – Bi]]ejjed g[al Kul[add (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-Malti fittraduzzjoni 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - It’s Debatable 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Kulturi 20:00 – Platea 20:30 - Ilbies lImperatur 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Kristu Fostna 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 Strument f’Idejk 14:00 - {olqa mal-Maltin ta’ Barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Ulied is-Sultan 16:00 - Dritt u {ajja 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 – I]-}wie;… sitwazzjoni u realtà llum 20:00 – Swi// (r) 21:00 - Iva Nemmen 22:00 - Il-Mulej Hu r-Rag[aj Tieg[i 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Na-than & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
Film drammatiku Amerikan tal-2009 b’re;ija ta’ Lasse Halström, li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Joan Allen (fir-ritratt), Richard Gere, Jason Alexander u Cary-Hiroyuki Tagawa. Tifel jirrakkonta l-istorja ta’ kelb wara li s-sid tieg[u jmut. Il-kelb ma riedx jirrassenja ru[u u baqa’ dejjem jistenna li sidu xi darba jer;a’ jitfa//a. Dan il-film hu ispirat minn storja vera u fih naraw kemm tabil[aqq il-kelb jaf ikun l-akbar [abib tal-bniedem. TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 Wirt, Arti u Kultura (r) 11:30 G[awdex Illum 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - UEFA Champions League 22:30 - Paqpaq 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - Venere (r). TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 Schubert (dok.) 15:15 Harbourlife 15:50 - Meander 16:30 - Lenti fuq Ilsienna (r) 17:00 - A[barijiet 17:05 Starboard (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 - Schubert (dok.) 18:00 - Asteriks 18:30 - Ta[t lArt 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 Rossini (dok.) 19:45 - Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - Leli ta’ {a]-}g[ir 21:15 - Ttyl 21:45 - Bondi + 22:30 - 6 f’Palazza 23:00 - Wirt Arti u Kultura. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Illostra (r) 09:20 - Londri (r) 09:40 - Video Mu]ikali 09:45 Teleshopping 10:30 - Sieg[a }mien 12:15 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News Update 17:35 - Hazzzard Daily Update 18:00 - Better Living 18:40 - Ieqaf 20 Minuta (r) 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 Illostra 20:30 - Inkontri 22:20 Malta fuq Kanvas (r) 23:15 ONE News 23:40 - Minuta Wa[da (r) 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 -
Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 11:00 Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredita 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Hachiko - Il tuo migliore amico. Film 2009 23:20 - Porta a porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 - Qui Radio Londra 01:25 - Sottovoce 01:55 Scrittori per un anno - Letteratura ed economia. Raidue 07:00 - Cartoons 09:30 - Zorro (TF) 09:55 - Cartoons 10:00 Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - La Signora del West (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Flash L.I.S. 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperer (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Sketch & Soda 23:20 Tg 2 notizie 23:35 - Num3ri 00:25 - Tg Parlamento- 00:35 Indizi dal passato. Film 2007. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:10 - Lassie (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Le storie - Diario Italiano - Si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Ballaró 23:15 - Fooball. 90˚ minuto Champions 24:00 Tg 3 linea notte 01:05 Questa è la mia vita 01:35 Prima della prima - ‘Boris
Godunov’ ta’ Musorgsky. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:05 Amici 16:45 - Pomeriggio cinque 18:45 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Dr House Medical Division (TF) 23:15 Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:20 - Come eravamo 07:25 Nash Bridges (TF) 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 2 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 Forum 15:10 - Flikken - coppia in giallo (TF) 16:15 - My Life Segreti e passioni (soap) 16:50 Desolation Canyon. Film 2006 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 Firewall - accesso negato. Film 2006 23:35 - Showgirls. Film ’95 01:55 - Tg 4. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Café (sitcom) 16:00 - Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - Wild Oltrenatura 00:30 - Bats 2. Film 2007. La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Capitan Newman. Film ’63 16:00 Atlantide - storie di uomini e mondi 16:55 - JAG - Avvocati in divisa (TF) 17:55 - I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 SOS Tata 00:05 - The Big C 01:05 - Tg La 7 01:10 - Tg La 7 sport 01:15 - (Ah)iporoso.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 - Telebejg[ 11:45 - Reporter 12:05 Link 12.10 - Kont taf? 12:15 F. News 12:30 - Niskata 15:00 Storjografija 15:30 Teleshopping 16:30 - ECO 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 Reporter 20:05 - Muftie[ 20:15 - F. News 21:00 - Boost 23:15 F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:25 - Centovetrine 12:50 -
Extreme Makeover Home Edition 13:40 - Che trucco! (reality) 14:05 - ER (TF) 14:45 - Moonlight (TF) 15:35 October Road (TF) 16:25 - Jonas (TF) 17:15 - Sonny tra le stelle (sitcom) 18:00 - Friends (sitcom) 18:50 - Che trucco! (reality) 19:15 - Amici La 5 20:20 Extreme Makeover Home Edition 22:50 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:10 - Little Robots 07:20 Teletubbies 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Balamory 08:10 Charlie and Lola 08:25 - Poetry Pie 08:30 - Little Human Planet 08:35 - Last of the Summer Wine 09:05 - After You’ve Gone 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Michael Palin’s New Europe 12:10 - Dalziel and Pascoe 13:00 - My Family 13:30 - Last of the Summer Wine 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Michael Palin’s New Europe 16:35 - Dalziel and Pascoe 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - Him & Her 21:00 - Spooks 21:50 After You’ve Gone 22:20 - My Family 22:50 - Desperate Romantics 23:40 - Him & Her. TCM 06:45 - Paint Your Wagon. Film
’69 (PG) 09:40 - Gunsmoke 10:40 - The High Chaparral 11:50 - Blue Hawaii. Film ’62 (PG) 13:45 - Gunsmoke 14:50 The High Chaparral 16:00 Calamity Jane. Film ’53 (U) 17:55 - Dragonwyck. Film ’46 (PG) 20:00 - Fathers’ Day. Film ’97 (12) 22:00 - Road to Perdition. Film 2002 (15). MGM Movies 07:15 - Article 99. Film ’92 (15) 08:55 - Green Journey. Film ’90 10:30 - Comes a Horseman. Film ’78 (15) 12:30 - Crossplot. Film ’69 (PG) 14:05 - Hercules. Film ’83 (PG) 15:45 - K-9000. Film ’91 17:20 - Khartoum. Film ’66 (PG) 19:25 - A Woman’s Tale. Film ’91 (12) 21:00 Timebomb. Film ’91 (18) 22:35 - Some Girls. Film ’88 (15). Diva Universal 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 Suddenly Susan 08:52 Great Women 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Commander in Chief 10:50 - Cento Vetrine 11:55 ER 12:55 - Quincy, M.E. 13:53 - The Visiting Hours 14:00 - ER 15:50 - From the Stars 16:00 Commander in Chief 17:00 Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 - Commander in Chief 20:00 Quincy, M.E. 21:00 - Great Women 21:10 - Wolff’s Turf 23:10 - ER.. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: A New Hunt Begins 08:10 Mythbusters: Green Hornet Special 09:05 - Extreme Engineering: Widening the Panama Canal 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Urban Survivor 11:50 - Wheeler Dealers: Lotus Elan 12:45 - Overhaulin’: Beverly Hills Camaro 13:40 - American Chopper: Senior’s Vintage Project 14:35 - Dirty Jobs: Maggot Farmer 15:30 Deadliest Catch: Smoke on the Water 16:25 - Mythbusters: President Obama’s Challenge 17:20 - Extreme Engineering:
Widening the Panama Canal 18:15 - Ultimate Survival: Canadian Rockies 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Bering Sea Gold: One Bad Deal 21:00 - Swords: Life on the Line: Hostile Takeover 21:55 - Man vs. Fish with Matt Watson: Mako Shark 22:50 - Ross Kemp: Extreme World: Haiti 23:45 Mythbusters: Seesaw Saga.
Melita Movies 09:55 - Diary of a Wimpy Kid: Rodrick Rules 11:30 - Ramona and Beezus 13:15 - X-Men 14:57 - Hollywood Buzz 15:20 Dan In Real Life 16:55 Hollywood Buzz 17:20 - Wall Street: Money Never Sleeps 19:30 - Cinema Verite 21:00 Black Swan 22:50 - Let Me In 00:20 - Gospel Hill. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 30 Rock 11:30 The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - S#*! My Dad Says 17:07 - 30 Rock 17:30 Gossip Girl 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 How I Met Your Mother 20:30 Alcatraz 21:15 - Fringe 22:00 Hung 22:30 - True Blood 23:35 - Chuck 00:25 - Boardwalk Empire. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - 9 Foot Gator 08:30 - Bat Attack. 09:00 - The Locator: A Daughter’s Dream # The Last Sister 10:00 - Little Miss Perfect: Destinee vs Shelbie 11:00 - America’s Court with Judge Ross 12:00 - Ice Road Truckers: Rookie Rebellion 13:00 - Storage Wars: Land of the Loss 13:30 - Pawn Stars: Helmet Head 14:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness. Russian Dolls: 15:00 - Cold Wars 15:30 - It Takes Dva to Tango. 16:00 Snapped: Women Who Kill: Karen Tobie 17:00 - The Locator: A Daughter’s Dream # The Last Sister. Billy the Exterminator: 18:00 - 9 Foot Gator 18:30 - Bat Attack. 19:00 - Storage Wars: Land of the Loss 19:30 - Pawn Stars: Helmet Head 20:00 - America’s Court with Judge Ross 21:00 - Ice Road Truckers: Rookie Rebellion. Monster In Laws: 22:00 Spoiled Brat-In-Law 22:30 High School Rivals. 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Connie the Cow 09:15 - The Mighty Jungle 09:30 - Mio Mao 09:40 - P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 - James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 - James the Cat 10:25 - See The Sea 10:30 - Baby Antonio’s Circus 10:35 - Benjamin’s Farm 10:40 - Baby Antonio’s Circus 10:45 - Benjamin’s Farm 10:50 - The Mighty Jungle 11:05 - Mio Mao 11:15 Connie the Cow 11:25 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - Bob the Builder 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu
18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - Dougie in Disguise 20:00 - The Hoobs 20:25 Gazoon 20:30 - Pingu 20:35 - Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 - Rubbadubbers 21:10 - I Spy 21:25 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:50 - Tigga and Togga 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a 09:00 - Avalon High (U) 10:25 - Phineas and Ferb 10:40 - Good Luck Charlie 11:05 - ANT Farm 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - So Random 12:45 - The Suite Life on Deck 13:10 - Shake It Up 13:30 - Have a Laugh 13:35 - Shake It Up 14:00 - Shake It Up 14:25 - ANT Farm 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Recess 15:40 - Shake It Up 16:05 - So Random 16:30 - High School Musical (U) 18:05 Have a Laugh 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:00 - Hannah Montana 19:25 - Phineas and Ferb 19:50 - Shake It Up 21:05 - Starstruck 22:20 Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Vitalità Teleshopping Bla Kumment X’Fatt-art Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET Newsi Quadro NET News Insiru Nafu Lil... Trott u Galopp NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Eurogoals 09:30 - Photo Finish 09:45 - WATTS 10:00 World Champ. Snooker 11:00 World Champ. Snooker: Day Four (live) 14:00 - UCI World Tour Cycling 15:30 - ive: World Champ. Snooker: Day Four (live) 18:30 - WTA Tennis: Day Two (live) 20:15 World Champ. Snooker: Day Four (live) 23:00 - Porsche Super Cup Motor Racing 23:30 - WTA Tennis. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 37: Review 08:00 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters, Monaco: QF 16:00 RaboDirect Pro12: Rd 21: Ulster v Leinster 17:55 - Scottish PL: Rd 34: Highlights 18:30 - Serie A: Rd 33: Atalanta v Chievo (live). Barclays PL: 20:45 - Wk 32: Aston Villa v Bolton W (live) 22:45 - Wk 37: Review 00:00 - Wk 37: Newcastle Utd v Stoke City. 02:00 - Serie A: Rd 34: Genoa v Siena. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Volvo China Open: Day 2 13:00 - Serie A: Rd 34: Genoa v Siena 14:00 - Barclays PL: Wk 37: Wolves v Man. C 16:00 - Aviva Premiership: Rd 21: Newcastle Utd v Saracens 18:00 - FIFA Futbol Mundial 18:30 - Serie A: Rd 33: Cagliari v Catania (live) 20:30 - Arsenal 360 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 19:00 - Bundesliga: Highlights (r) 20:00 - Focus Champ.: Match Preview: SF: 2nd Leg (live) 20:45 - UEFA Champ. League: SF: 2nd Leg: Barcelona v Chelsea (live) 22:50 - Focus Champ.: Highlights & Analysis: SF: 2nd Leg (live) 00:05 Bundesliga (r). Melita Sports 10 20:45 - UEFA Champ. League: SF: 2nd Leg: Barcelona v Chelsea (live). Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v Hibs (r) 09:25 European Nations Cup: Div 2A: Malta v Sweden (r) 11:45 - Jum il-{elsien: Nadur v Xewkija (r) 13:45 - Malta Handball Assoc.: Luxol v Lasalle (r) 15:05 -
MFA Futsal League 2nd Div.: Melita v Exiles (r) 16:30 European Nations Cup: Div 2A: Malta v Sweden (r) 18:40 Malta Basketball Assoc.: Luxol v Hibs (r) 20:00 - Focus Champ.: Match Preview: SF: 2nd Leg (live) 20:40 - Malta Rugby Football Union 22:15 Football Nurseries 22:50 Focus Champ.: Highlights & Analysis: SF: 2nd Leg (live) 00:05 - BOV PL: Valletta v Balzan (r).Hamrun v Mosta (r). Football Stars 1 08:00 - La Liga: Valencia v Betis (r) 09:50 - npower Champ.: Leicester City v West Ham Utd (r) 11:40 Bundesliga: Borussia Dortmund v Borussia Monchengladbach (r) 13:35 - La Liga: Barcelona v Real Madrid (r) 15:30 Bundesliga: FC. Augsburg v FC. Schalke (r) 17:25 - La Liga: Valencia v Betis (r) 19:15 Bundesliga: Highlights (r) 20:20 - La Liga: Highlights (r) 21:25 - npower Champ. (r) 23:15 - La Liga: Barcelona v Real Madrid (r) 01:10 Bundesliga: Borussia Dortmund
v Borussia Monchengladbach (r).
Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 - La Liga: Valencia v Betis (r) 16:05 - npower Champ.: Leicester City v West Ham Utd (r) 17:55 Bayern Munich TV 20:55 Barca TV 23:55 - Bayern Munich TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - NBA Live (r) 14:10 Pentathlon WC 2012: Men' s Event: Rio Brazil (r) 15:00 NBA: Oklahoma City @ LA Lakers (r) 17:05 - Pentathlon WC 2012: Women' s Event: Rio Brazil (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:25 - European Poker Tour: Season 6: Barcelona Show 3 (r) 20:20 - Tour Bass Fishing: 2010 FLW Outdoors (r) 21:10 NBA: Oklahoma City @ LA Lakers (r) 23:20 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
24 Passatemp
Tisliba
Mimdudin>5. {uta /atta (5) 6. Pasturi bil-;wiena[ (6) 7. Talab twe;iba (5) 10. u 11. Xitla komuni fil;onna (10) 11. Ara 10 12. G[a;in fih (5) 14. Fil-miftu[ (5) 16. Li ji;u minnek (5) 17. u 18. Li jwe;;a’ bil-
kliem offensiv u iebes (10) 18. Ara 17
Weqfin>1. Mke//i ’l barra mir-referee (6) 2. Flus antiki g[and idduka? (6) 3. Sa[[tu kienet f’xag[ru (6) 4. Soda fuq saqajha (6) 8. Bordura (5) 9. Ikun hemm minn dan fl12. 13. 14. 15.
X’jonqos^ Biex ix-xena fuq il-lemin tkun identika g[al fuq ix-xellug jonqosha tmien partikularitajiet. Ara ssibhomx kollha.
Madwar il-mejda
art min[abba dlik jew ]ejt (5) Ittawwalt biex nara (6) Ge]wer (6) Fond bla tarf (6) Serratizz imdaqqas (6)
Antonio, Biagio, Cesare, Dario, Enrico u Francesco jinsabu madwar mejda. Enrico mhux [dejn Antonio u lanqas [dejn Dario. Francesco m’g[andux [dejh lil Biagio u lanqas lil Dario, u Antonio mhux vi/in ta’ Biagio u lanqas ta’ Francesco, i]da jinsab bilqieg[da fuq ix-xellug ta’ Cesare. Kif inhuma qeg[din madwar il-mejda s-sitt i[bieb?
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. Kisra; 6. Tango; 7. Idfen; 10. T[oll; 11. Tikka; 12. u 14. Fastidju]i; 16. Skoss; 17. Xitan; 18. Raqad. Weqfin>- 1. Xkanat; 2. Bandal; 3. Attent; 4. Bormla; 8. Mossa; 9. Skrun; 12. Filoxx; 13. Irkant; 14. Desira; 15. Isoddu.
Soluzzjonijiet
G{AT-TFAL
Ka//a g[an-numri
Skont kif iddur il-minutiera tal-arlo;; is-sitt i[bieb kienu f’din l-ordni: Antonio, Dario, Biagio, Enrico, Francesco u Cesare. Madwar il-mejda
Tpin;ija G[andkom tliet wardiet biex tag[tuhom il-kulur. Tistg[u tpin;uhom b’kuluri differenti.
Il-qawl Qalb l-ibla[ hi b[all-va]ett miksru, ma ]]omm ebda g[erf fiha. Dan ifisser li lill-ibla[ ma tista’ tg[allmu qatt g[ax mo[[u ma jerfax.
X’jonqos
In-numru 886 jinsab ittikkjat u mqieg[ed f’postu biex jg[inek issib fejn g[andhom jitni]]lu n-numri l-o[ra f’dawn l-erba’ listi. Jaqbillek tittikkja kull numru li ssib biex ma tirrepetihx.
1. L-estremità l-leminija tal-bastun tal-purtiera. 2. Il-lanza tal-kwadrant tal-barometru. 3. Il-parti ta’ fuq taxxemg[a fil-gandlier. 4. Id-disinn fuq l-injama n-na[a tal-lemin tal-pjanu. 5. Il-banana fil-fruttiera. 6. Parti mill-motiv fuq il-banketta ta’ quddiem ilpjanu. 7. Il-ponta ta]-]arbuna lleminija. 8. Il-manilja tal-bagoll.
Ka//a g[an-numri
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Klassifikati 25 VETTURI
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
PROPRJETÀ
Il-{amrun
MAISONETTE fuq l-ewwel sular fuq ]ew; fa//ati. G[andha ]ew; kmamar tassodda kbar, k/ina, sitting room separata, dining room separata, kamra tal-banju, ]ew; verandi fuq wara, gallarija fuq quddiem u boxroom. Bejt tieg[ek bil-possibbiltà ta’ sular ie[or u washroom. Main bedroom ;dida. Il-post hu freehold (ming[ajr /ens). Prezz €84,000, negozjabbli. ?emplu 99832061.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
G{ALL-KIRI
Il-Fgura
{ANUT bil-permessi fi Triq }abbar, il-Fgura. Ideali g[al souvenir shop jew uffi//ju. ?emplu 21896588 jew 99476133.
Mobile toilets
NUMRU ta’ mobile toilets ;odda kompluti bil-wash hand basins g[all-kiri g[al ;urnata jew aktar. Prezzijiet moderati. ?emplu lil Green Forever (FTL Group) fuq 79792356 jew 21418085.
Ra[al :did
GARAXX fi Triq il-Palma (60 pied x 18-il pied) tajjeb g[al [anut, bieb wiesa’, dawl, ilma u toilet. Kien fih permess. ?emplu 21667278 jew 79804767.
AVVI}I
:abra
BL-SMS g[al Liam u Zak Abela biex ikunu jistg[u jsiefru lejn l-Amerika. Fissena 2011 in;abret is-somma ta’ €1,723.16.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi
travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, xog[ol ta’ plumber, kisi bil;ibs u gypsum boards. ?emplu fuq 79091057 jew 27466323.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing.
?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Erba’ si;;ijiet
TAS-soda, prezz €50. ?emplu 21242180.
JIN{TIE:U
{addiema
FULL-time b’mhux inqas minn sentejn esperjenza biex jinstallaw xog[ol tal-aluminium u [;ie; b’li/enzja tassewqan. ?emplu lill-Tower Aluminium Ltd. {a]-}ebbu; fuq 21465156 jew 99470635.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
26 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;). SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 24 ta’ April fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5.50 u g[all-biljetti /emplu 21339498, 21344589 jew 79062222.
CHARLES SELVAGGI. Il-
{bieb ta’ Charles Selvaggi se jorganizzaw Coffee Morning bitTombla, il-{amis, 26 ta’ April fir-Ristorant tal-Luxol. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu lill-helpers fuq 99824086 jew 77475502.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al Marsaxlokk, il-{add, 29 ta’ April. In]uru Marsaxlokk u jkollna l-ikla ta’ nofsinhar f’Wied il-G[ajn. Prezz €14 g[all-adulti u €6 g[at-tfal. G[all-bookings /emplu 23285000.
Cassar se jorganizzaw Wine & Pizza, il-:img[a, 4 ta’ Mejju fit8 p.m. fil-Palazzo Costanzo, lImdina. Prezz €12 u g[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.
RA{AL :DID. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Ikla Maltija bejn il-{bieb, il-:img[a, 4 ta’ Mejju fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN. Prezz €15.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 8 ta’ Mejju. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269. JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum lOmm, il-{amis, 10 ta’ Mejju fillukanda Suncrest, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-informazzjoni /emplu 22985100 jew 99841333.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, il-:img[a, 11 ta’ Mejju fil-Montekristo, {al Farru;. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Ikla fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, il-{add, 13 ta’ Mejju fil-lukanda Radisson Blu Resort, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Ikla fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, il{add, 13 ta’ Mejju fil-lukanda Preluna, Tas-Sliema. G[al aktar informazzjoni /emplu 99269314 jew 21462304.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, it-Tlieta 15 ta’ Mejju fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Mejju fi Splash and Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79796667 jew lill-helpers tal-lokalità tieg[ek.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis
Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Mejju fid-9.30 a.m. fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5.50 u g[al aktar dettalji u bookings /emplu 99449189.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Mejju fir-Razzett tal{biberija, Inspire, Marsaskala. G[all-biljetti /emplu 99843564 jew 99491069.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al G[awdex, il-:img[a, 25 ta’ Mejju. In]uru [afna postijiet u jkollna l-ikla ta’ nofsinhar fis-Seashells Restaurant. Prezz €15 u €13 g[al min g[andu lKartAnzjan. G[all-biljetti /emplu 23285000 jew milluffi//ji.
AVVI}I O{RA {AL LUQA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ japplika mal-Kumitat Sezzjonali satTlieta, 15 ta’ Mejju. Il-Kumitat Sezzjonali jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
IL-QRENDI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u limmodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.
L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali
Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 16 ta’ Mejju fid-9.30 a.m. fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50 u l-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.
TONIO BORG. Il-{bieb ta’
IL-MOSTA. Il-Kumitat
Tonio Borg se jorganizzaw Ri/eviment fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, il-{amis, 17 ta’ Mejju f’Villa Arrigo, San Pawl tat-Tar;a, in-Naxxar. Prezz €15 g[all-kbar u €7 g[at-tfal, u l-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and ilhelpers jew /emplu 79807644.
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning
it-Tlieta 8 ta’ Mejju f’Villa Arrigo. Prezz: €5.50 It-trasport jitlaq mill-postijiet tas-soltu fit-8.30 a.m. Biex tibbukkja kellem lill-helpers tas-soltu jew /empel 99473932 jew 79603401. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità re;a’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did.
TAL-PIETÀ. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikunu servuti appetizers u jintwera l-football live. Qed ikunu organizzati ikliet, fosthom fenkati, la[am ta]]iemel u majjal mimli. G[allbookings tistg[u //emplu 99298312 jew 21244956. Il-bar qed ikun miftu[ kuljum mill-5 p.m. ’l quddiem u l-{add anke filg[odu.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
{’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.
BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.
BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30
a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.
{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.
IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.
L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733.
{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.
IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.
IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.
L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.
IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.
PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165.
TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.
{AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt.
{AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.
SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN.
SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.
SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u
12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
27 BOV II DIVI}JONI
G]ira United promossi G]ira Utd G[arg[ur
.............................2 .............................0
G]ira United ;ew promossi g[all-Ewwel Divi]joni meta g[elbu lil G[arg[ur 2-0 u ]ammew posthom fil-qu//ata tal-klassifika. G[arg[ur [adu daqqa ta’ [arta g[at-tamiet tag[hom ta’ promozzjoni hekk kif baqg[u fir-raba’ post b’41 punt. G]ira kellhom /ans wara g[axar minuti meta Ewrum g[adda tajjeb minn fuq il-goalkeeper Zarb, bid-difensur Mifsud itajjar minn fuq illinja. 12-il minuta wara, risposta minn G[arg[ur meta wara ;irja tajba ta’ Mamo, ixxutt ta’ Curmi g[adda ftit g[oli. G]ira fet[u l-iskor fis-6 minuta tat-tieni taqsima, b’xutt millisba[ minn tarf il-kaxxa ta’ RYAN DEGUARA li [asad g[alkollox lill-goalkeeper Zarb. Imbag[ad issi;illaw ilpartita kwarta wara, meta wara ;irja tajba, TONY EWRUM g[eleb lid-difi]a avversarja b’xutt b’sa[[tu minn angolu
Ewrum li skorja t-tieni gowl ta’ G]ira
diffi/li.
: S. Agius, S. Pace, T. Ewrum, Y. Tonna, K. Saliba, K. Cassar, A. White, R. Deguara, A. Galea, M. Cocks, S. Shead G]ira Utd
: D. Zarb, D. Mamo, C. Farrugia, B. Pace, R. Mifsud, B. Perry Acton, C. Azzopardi, I. Curmi, S. Iliev, T. Grozev, B. Antignolo : Jude Ameen Utulu G[arg[ur
Referee
Mellie[a jersqu aktar vi/in .............................1 ................................0
Mellie[a Kirkop
Mellie[a g[amlu pass ie[or lejn il-promozzjoni meta g[elbu lil Kirkop United 1-0, minkejja li lag[bu 45 minuta b’ra;el inqas. B’hekk issa fet[u vanta;; ta’ 4 punti fuq Gudja Utd. Mellie[a kienu l-a[jar tim minkejja l-inferjorità numerika u l-gowl tal-partita wasal fit-23 minuta, meta minn kross pre/i] ta’ Buttigieg, GIOVANNI GALEA xe[et ;ewwa b’xutt fil-baxx. Huma kellhom /ans ie[or tajjeb ]ew; minuti qabel il-mistrie[, f’azzjoni tajba bejn Buttigieg u Borg St. John, li
kellu x-xutt i[akkek mallasti. Fl-44 minuta Phil Taylor ta’ Mellie[a tke//a g[al foul fuq Josef Attard. Fis-70 minuta, fl-unika azzjoni fit-tieni taqsima, Mellie[a mill-;did kienu vi/in meta Borg St. John, ]markat quddiem il-goalkeeper, xe[et ftit barra. : J. Abela, M. Vella, L. Cauchi, D. Cauchi, P. Taylor, W. Borg, K. Gauci, K. Fenech, W. Borg St. John (K. Simiana), G. Galea (G. Magri), W. Buttigieg : C. Caruana, B. Falzon, C. Farrugia, A. Busuttil, M. Pisani, S. Mellie[a
Kirkop Utd
Fl-atletika, Lawrence Ransley, b’tefg[a ta’ 13.98 metri fixshot put, kiser ir-rekord nazzjonali ta’ 13.80 m li kien twaqqaf minn Tristan Meadows fl-1991. Rekord ie[or wasal fil-qab]a tripla minn Andy Grech (ritratt) li qabe] 14.73 m. Ir-rekord pre/edenti kien imwaqqaf fl-2005 minn Rachid Chouhal. I]-]ew; atleti ta’ Pembroke Atheta g[andhom b[ala kow/ lil Genz Dabi.
Kif Jinsabu
* G]ira Utd
L
R
23 17 Gudja Utd 23 13 ** Mellie[a 23 14 G[arg[ur 23 12 }ebbu; R 23 11 San :wann 23 9 Sta Venera L. 23 8 Kirkop Utd 23 9 Msida SJ 23 8 }urrieq 23 8 Si;;iewi 23 7 Attard 23 6 Luqa SA 23 4 Senglea Ath 23 3 *G]ira Utd promossi
D
T
4 2 6 4 5 4 5 6 8 4 8 6 5 10 2 12 3 12 3 12 5 11 4 13 3 16 3 17
F
53 49 45 51 45 36 24 36 36 21 27 27 22 27
K Pt
13 18
24 31 26 28 40 45 29 34 44 51 55 61
55 45 45 41 41 35 29 29 27 27 26 22 15 12
Petrov, M. Aquilina, N. Tabone, J. Gerada (T. Vella Stanyer), R. Kerekov, J. Attard : Carl Cumbo Referee
Attività minn {amrun S. FC Bi t[ejjija g[all-a[[ar fa]i tal-kampjonat kif ukoll bi preparazzjoni g[as-semifinali tal-U*Bet FA Trophy, il-kumitat e]ekuttiv ta’ {amrun Spartans FC se jorganizza Get Together g[all{amrunizi kollha. Din l-attività se ssir nhar il-:img[a 27 ta’ April fis-7 p.m. filVictor Tedesco Stadium. Se jattendu wkoll il-plejers u l-istaff tekniku. Rappre]entanti tas-so/jetajiet kollha {amruni]i inklu]i dawk politi/i, kulturali, mu]ikali u sportivi, huma m[e;;a jattendu g[al din l-attività immirata li ssa[[a[ l-g[aqda fost il{amruni]i u tkabbar l-ispirtu g[al din l-a[[ar fa]i importanti tal-ista;un.
Log[ba kwieta }urrieq
................................1 ..........................0
San :wann
Pass falz minn Gudja Utd Gudja Utd
. .........................1 ......................1
Sta Venera L
Gudja United tilfu ]ew; punti importanti fi draw 1-1 u ntla[qu minn Mellie[a bi tliet partiti g[al tmiem ilkampjonat. Santa Venera komplew jimpressjonaw hekk kif wara r-reb[a kontra Mellie[a, [adu punt ie[or mist[oqq. L-ewwel taqsima kienet pjuttost kwieta fejn l-a[jar azzjoni kienet l-ewwel wa[da denja tal-partita li waslet fit22 minuta meta Cuschieri
dawwar f’korner daqqa ta’ ras ta’ Trevor Thomas. Sta Venera marru fil-vanta;; fis56 minuta minn EMMANUEL MUSCAT. Gudja wettqu reazzjoni u fit62 minuta ;abu l-iskor indaqs meta r-referee Mario Apap ordna penalty li minnu s-sostitut ELVIN GAUCI ma ]baljax. G[alkemm Gudja ppruvaw jiksbu l-gowl tarreb[a, Santa Venera ]ammew sod u komplew jersqu vi/in lejn sta;un ie[or fit-Tieni Divi]joni.
: M. Xerxen, J. Mallia, E. Vella, J. Tonna, M. Milutinovic, W. Camenzuli (A.Guazzo), E. Bugeja, A. Gjepali (E. Gauci), T. Thomas, T.J. Thomas (K. Bonello), P.P. Sammut : W. Cuschieri, R. Carbonaro (L. Ferreira Guglielmetti), M. Muscat, R. Borg, E. Muscat, G. Micallef, D. Calleja (J. Taliana), D. Mercieca, J. Onouha, K. Cilia, A. Hili : Mario Apap Gudja Utd
Sta Venera
Referee
}urrieq g[elbu lil San :wann 1-0, f’partita ferm kwieta u nieqsa mill-azzjonijiet. }urrieq b’hekk telg[u g[al 27 punt u komplew jitbieg[du miz-zona tar-relegation, filwaqt li San :wann baqg[u fin-nofs tal-klassifika b’35 punt. ?ans g[al }urrieq wara kwarta meta Genuis g[adda tajjeb lejn Camilleri li mar wa[du quddiem il-goalkeeper, i]da x-xutt tieg[u kien /entrali wisq u ;ie fa/ilment ikklerjat. L-uniku gowl tal-partita wasal fil-25 minuta, meta wara li r/ieva ming[and Sacco, JOHAN BRIFFA g[eleb lid-
difi]a avversarja b’xutt b’sa[[tu fil-baxx. Fl-a[[ar g[axar minuti tke//ew Johan Briffa u Shawn Vella g[al }urrieq u San :wann rispettivament g[al im;iba [a]ina. : J. Alden, D. Bonnici, J. Lia (V. Micallef), D. Stojanovic, K. Sacco, N. Abdilla, J. Briffa, M. Genuis, Z. Vukovic, A. Camilleri (C. Schembri), S. Azzopardi : C. Carbonaro, R. Sell, C. Pace, C. Cacciatolo, S. Vella, G. Agius (D. Cosaitis), M. Mercieca, A. Borg, J. Cutajar, J. L. Xavier Lopes, M. Francica : Sandro Spiteri * Aktar rapporti f’[ar;a o[ra }urrieq
San :wann
Referee
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
28 Sport
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti Anali]i u kummenti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Michael Mifsud li feta[ l-iskor kmieni g[al Valletta kontra Birkirkara mdawwar bejn Moises Avila (fuq wara) u Rowen Muscat ta' Birkirkara (ritratt> Joseph Galea)
Innutajna... ■
LI l - i scoreboard tal Victor Tedesco Stadium donnu li t[awwadt xi ftit nhar il - :img[a fil - log[ba mi/ - Championship Pool bejn Sliema u Balzan . Dan we[el mal - bidu tat - tieni taqsima fejn baqa ' jimmarka r ri]ultat ta ’ 0 - 0 g[al tul it - tieni taqsima kollha [lief g[al xi ftit minuti . Donnu li dan hu virus li qed jeffettwa lill - i score boards kollha li g[andna madwara l-istadia tag[na.
■
LI spettatur interessanti flIstadium Nazzjonali kien Pietro Ghedin li fil-;ranet li ;ejjin mistenni ji;i uffi/jalment ma[tur b[ala kow/ tat-tim nazzjonali Malti. Dan kien qed jassisti g[al-log[biet millKampjonat Premier ta’ nhar is-Sibt akkumpanjat mill-Kap E]ekuttiv Bjorn Vassallo u l-Kap Tekniku tal-MFA Robert Gatt. Nemmen li Ghedin se jkollu bi//a xog[ol mhux fa/li biex jer;a' jibni l-fidu/ja fit-tim nazzjonali Malti biex jibda jkollna wirjiet u forsi xi ri]ultat po]ittiv.
■
LI interessanti kien il-fer[ tal-kow/ ta’ Mosta Steve D’Amato u Sheldon Grech li tant fer[u b’xulxin li taw l-impressjoni li kien Grech li skorja minflok Obiefule. Fil-fatt tant fer[u li dawn ittnejn spi//aw mal-art b’konsegwenza li Grech deher ja[bat rasu mal-art bil-qab]a ta' D'Amato fuqu u kellu ji;i mdewwi. L-ironija hi li lkow/ ta' Mosta tant kien f'estasi li lanqas induna li Grech kien we;;a'. Din mhux l-ewwel darba li D’Amato fera[ b’dan ilmod anki meta kien ma’ {amrun Spartans u Qormi.
Valletta id u nofs fuq it-tazza minn Simon FARRUGIA
Valletta g[amlu pass ie[or importanti lejn ir-reb[ tal-kampjonat fejn meta issa fadal tliet log[biet g[at-tmiem ]ammew ilvanta;; ta’ sitt punti fuq Hibernians. L-avversarji tag[hom din il-;img[a kienu Birkirkara u minkejja l-isfida iebsa tal-Karkari]i kienu l-Beltin li [ar;u meritatament rebbie[a. Log[ba li fiha Valletta [olqu l-a[jar /ansijiet u wara li fet[u liskor kmieni fil-partita kienu l-a[jar u anke jekk offrew xi ftit ta’ pressjoni fil-bidu tat-tieni taqsima rnexxielhom jirduppjaw u jissi;illaw ir-reb[a. Issa jekk huma jirb[u fi tmiem din il-;img[a kontra Sliema u Hibernians jonqsu li jie[du l-punti massimi mill-konfront delikat kontra Birkirkara ji;u dikjarati matematikament Champions. Indubbjament li dan hu unur li jixraq lill-Beltin fejn re;g[u kkonfermaw li huma l-a[jar tim fi g]iritna. Mill-banda l-o[ra Birkirkara naqsu li japprofittaw mi]-]elqa ta’ Floriana biex kollox baqa' l-istess g[al dak li jikkon/erna t-tielet post tal-klassifika. Hibernians g[elbu lil Floriana. Kienet reb[a meritata g[at-tim immexxi minn Mark Miller minkejja li ma kinux fil-forma solita tag[hom. Din kienet log[ba importanti g[a]-]ew; timijiet fejn Hibernians komplew jisfidaw lil Valletta filwaqt li Floriana qed jissieltu ma’ Birkirkara g[at-tielet post. Din kienet is-sitt reb[a mill-a[[ar tmien log[biet g[al Hibernians. Floriana naqsu li j]ommu r-ritmu fejn wara li g[elbu lil Sliema u Birkirkara fla[[ar dehriet tag[hom kontra Hibernians kienet storja differenti. Sliema Wanderers u Balzan spi//aw il-konfront fi draw u ttnejn baqg[u bla reb[a fi/-Championship Pool. Dan kien it-tieni draw ta’ bejniethom fl-istess Championship Pool. G[al Balzan re;a' kien konvin/enti Pedro Dos Santos Calcado li jag[mel differenza kbira fit-tim tal-Youths. Sliema wettqu xi bidliet b’Ryan Fenech u Alex Muscat jit[allew fuq il-bank tassostituti. Spikka g[al Balzan il-player ta’ Sliema Wanderers Miguel Ciantar li kompla jikkonferma l-validità tieg[u. Log[ba li kienet wa[da movimentata [afna fejn [asra li Balzan spi//aw jilag[bu l-a[[ar [mistax il-minuta bi player anqas Punti importanti g[al {amrun u Qormi {amrun Spartans kisbu t-tielet reb[a fuq Marsaxlokk dan lista;un u g[amlu pass ie[or lejn is-salvazzjoni. Marsaxlokk, kienu di;à relegati u g[aldaqstant naqset il-pressjoni minn fuqhom u dehru aktar kon/entrati. I]da meta l-Ispartans skurjaw darbtejn o[ra kien wisq g[alihom, tant li wara l-mistrie[, ir-ritmu naqas [afna. Massimo Grima kien dominanti g[al darb’o[ra f’nofs il-ground g[all-Ispartans u Ribeiro ferm effettiv fl-attakk. Qormi komplew bir-reb[ meta g[elbu lil Tarxien Rainbows u prattikament jinsabu salvi jekk qatt kien hemm dubju dwar dan.
Qormi jonqoshom biss punt biex ikunu matematikament /erti li s-sena d-die[la jilag[bu mill-;did mal-kbar. Huma kienu l-a[jar immexxija minn wirja o[ra tajba ta’ Da Silva Pereira fejn dak previst qabel beda r-Relegation Pool ;ie rispettat. It-telfa [alliet lil Tarxien fil-qalba tat-taqtig[a g[as-salvazzjoni u jinsabu tlett punti biss fuq Mqabba bi tlett log[biet g[at-tmiem fejn kollox g[ad jista' ji;ri. Wirja ta’ kura;; kisbet draw lil Mqabba li b’hekk [alliethom jittamaw fis-salvazzjoni dan wara li minn ]ew; gowls minn ta[t. Mosta b’gowl lejn tmiem l-ewwel taqsima u ie[or fil-bidu tattieni, tista’ tg[id kontra x-xejra tal-log[ob, kisbu vanta;; doppju. Mqabba emmnu dejjem aktar biex salvaw il-log[ba fil-[in mog[ti ]ejjed u setg[u anki kisbu gowl ie[or u reb[a drammatika. Draw li [alla lill-Imqabba b’/ans li jibqg[u jissieltu sattmiem.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Sport 29
It-tim tal-;img[a A. Hogg (Valletta)
Il-goalkeeper tat-tim nazzjonali Malti u ta’ Valletta kien impenjat xi ftit aktar missoltu i]da wera /ertezza bejn il-lasta biex bieg[ed kull periklu u lil Birkirkara milli jsibu x-xibka.Bena fidu/ja fi s[abu.
F. Tisbi (Mosta)
Dan il-player Taljan ftit jissemma g[aliex jag[mel [afna xog[ol li ma jidhirx. Player li wara bidu kwiet ma’ Mosta tjieb minn log[ba g[al o[ra bil-kow/ D’Amato jemmen [afna fil-[iliet tieg[u.
I. Azzopardi (Valletta)
Id-difensur Belti kien sod [afna fejn ]amm id-difi]a b’mod partikulari fuq inna[a tieg[u - mag[quda u /a[[ad lill-attakkanti [fief ta’ Birkirkara milli jg[addu minn fuqu. Player li jidher li postu hu awtomatiku malewwel [dax
M. Grima ({amrun S.)
F’wirja tajba minn {amrun kien Grima fost laqwa players bejn id-difi]a u nofs il-ground g[alihom. Minkejja li l-avversarju kien it-tim relegat ta’ Marsaxlokk
xorta kienet log[ba li {amrun iffa//aw bi professjonalità biex kisbu tliet punti mmexxija millesperjenza ta’ Grima.
G. Sciberras (Birkirkara)
F’nofs il-ground ta’ Birkirkara Sciberras kellu log[ba tajba fejn g[al diversi drabi reba[ id-dwelli li kellu. Player eleganti [afna, bid-distribuzzjoni tal-ballun tkun wa[da tajba. Pedina importanti fit-tim ta’ Zammit
B. Kristensen (Hibernians) Fir-reb[a li Hibernians kisbu kontra Floriana Kristensen kien surmast f’nofs il-ground fejn b[assoltu [adem [afna biex ilPawlisti reb[u dan is-settur bil-konsegwenza li reb[u llog[ba u t-tliet punti.
D. Fenech (Mqabba)
Wirja tajba minn Fenech f’log[ba li la kienet fa/li g[alih u wisq anqas g[at-tim tieg[u. Kienu ]ew; gowls minn ta[t u rnexxielhom jirkupraw dan l-i]vanta;; g[ax immexxija minn Fenech, li kellu wa[da milla[jar log[biet tieg[u talista;un, emmnu li setg[u jag[mluha.
M. Ciantar (Balzan Y.)
Il-player ]ag[]ug[ ta’ Balzan Youths da[al fis-27 minuta tal-log[ba kontra Sliema u minkejja dan, xorta kellu log[ba tajba. In/identalment kontra t-tim li jinsab b’self minn mag[hom u li jidher li sena o[ra se ikun fil-pjani tag[hom
J. Da Silva Pereira (Qormi)
Issa ilu ftit ;img[at li Jorginho jkun nieqes minn mal-ewwel [dax ta’ dan il;urnal jew li ma jkunx ivvutat b[ala l-player tal-log[ba. Re;a' kien determinanti filkonfront ta’ Qormi kontra Tarxien fejn bir-reb[a li kisbu prattikament salvaw posthom fl-og[la divi]joni.
O. Obiefule (Mosta)
}ew; gowls o[ra minn Obinna Obiefule li kompla sa[[a[ il-po]izzjoni tieg[u b[ala l-aqwa skorer filkampjonat Malti. Jidher li dan il-player jista' jkun iddifferenza g[aliex Mosta possibilment se jibqg[u filKampjonat Premier.
O. Zongo (Valletta)
L-attakkant minn Burkino Faso, eks Msida SJ, kompla fejn [alla fl-a[[ar ;img[at
Jorginho Da Silva Pereira (nofs) re;a' kien determinanti g[al Qormi (ritratt> Joseph Galea)
meta minbarra li skorja wie[ed mill-gowls g[at-tim tieg[u, bi ;miel ta’ xutt fil-
baxx, kien ta’ w;ieg[ ta’ ras kontinwu g[ad-difi]a Karkari]a.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
30 Sport CHAMPIONS LEAGUE
L-Ispanjoli jridu jdawru r-ri]ultat
Didier Drogba ta’ Chelsea li skorja l-gowl fl-ewwel leg (xellug) u Lionel Messi ta’ Barcelona fl-azzjoni waqt l-ewwel leg fi Stamford Bridge
Minkejja li huma ]-]ew; favoriti li jag[mluha sal-finali, Real Madrid u Barcelona jridu jdawru r-ri]ultat fit-tieni leg kontra Bayern Munich u Chelsea rispettivament wara li tilfu l-ewwel leg barra minn darhom. Il-holders Barcelona se jkollhom jiskurjaw gowl jekk iridu minn tal-anqas jisfurzaw il-[in barrani kontra Chelsea li flewwel leg iddefendew b’mod mill-aqwa kontra Messi u s[abu. Barcelona, matul il-;img[a, sofrew ]ew; telfiet konsekuttivi u t-telfa f’darhom kontra Real kienet l-ewwel wa[da wara 54 partita fi Nou Camp.
Jidher li t-timijiet qed jidraw kif g[andhom jiddefendu kontra Barcelona li issa huma kwa]i qalbhom maqtug[a mirreb[ tal-kampjonat. L-ebda tim, mill-1990, ma rnexxielu jiddefendi t-titlu ta’ champion Ewropew. L-a[[ar li g[amlu dan kienu Milan. L-a[[ar darba li dawn i]]ew; timijiet iltaqg[u kontra xulxin kienet fl-2009 meta Iniesta, b’gowl fl-a[[ar sekonda, elimina lill-Blues. Jekk wie[ed i[ares lejn listatistika jara kif il-holders ilhom ma jitilfu partita ta/Champions League f’darhom minn Ottubru tal-2009 u f’[ames partiti li lag[bu
Il-Programm
Illum
Barcelona v Chelsea
(0-1)
R. Madrid v B. Munich
(1-2)
G[ada
f’darhom dan l-ista;un skurjaw 18-il gowl. Imma Barcelona din is-sena batew [afna min-nuqqas talattakkant David Villa li we;;a’ f’Di/embru kif ukoll minnuqqas ta’ Pedro li wkoll g[amel ]mien twil barra millazzjoni. Fl-unika partita li Chelsea lag[bu fi Spanja dan l-ista;un, ;ew draw 1-1 kontra Valencia. Mit-13-il darba li Chelsea reb[u l-ewwel leg spi//aw biex g[addew f’disa’ okka]jonijiet. Id-difensuri ta’ Chelsea, Cole, Ivanovic u Luiz, huma kollha karta safra bog[od milli jitilfu l-finali jekk jer;g[u jkunu mwissija llum. Minbarra dawn, Meireiles u Ramires ukoll jistg[u jitilfu l-finali jekk ikunu ammoniti. Barcelona g[andhom lil Puyol u lil Mascherano karta safra bog[od milli jitilfu l-finali fl-Allianz Arena. Numru kbir ta’ plejers ta’ Real Madrid u Bayern Munich ukoll jistg[u jitilfu l-finali jekk g[ada jkunu ammoniti. Sitt plejers ta’ Real Madrid, ji;ifieri Xabi Alonso, Coentrao, Sergio Ramos, Marcelo u Higuain, iridu joqog[du attenti waqt il-partita biex ma ji[dux karta safra. Fuq in-na[a l-o[ra, Robben, Kroos, Mueller, Boateng, Lahm, Badstuber, Luiz Gustavo u Alaba kollha g[andhom karta safra. Real Madrid tilfu 2-1 kontra Bayern Munich bit-tieni gowl tal-:ermani]i jasal proprju fla[[ar minuta. Il-gowl li skurja Ozil g[al Real se jkun importanti g[ax reb[a 1-0 g[allIspanjoli tkun bi]]ejjed biex i/a[[du lil Bayern milli jilag[bu l-finali f’darhom. G[al Bayern se tkun diffi/li li jo[or;u b’reb[a millBernabeu, grawnd li fih, dan lista;un, fi/-Champions League, Real g[adhom qatt ma tilfu. L-istatistika turi li Real isibuha fa/li jiskurjaw f’darhom. F’[ames partiti skurjaw 22 gowl u mit-22 darba li affrontaw avversarji :ermani]i reb[u 17-il darba u tilfu biss darbtejn f’darhom. Barra minn hekk, Real fi tmiem il-;img[a waqqfu rekord fil-kampjonat Spanjol ta’ 110 gowls u ]gur li Bayern iridu joqog[du attenti biex i/a[[du lil Ronaldo u s[abu milli jsibu x-xibka. Ilwinger Portugi] fi tmiem il;img[a waqqaf rekord ta’ 42 gowl f’kampjonat wie[ed. Il-moral ta’ Real se jkun g[oli wara li g[elbu lir-rivali Barcelona fi Nou Camp u b’hekk fet[u distakk ta’ seba’ punti meta fadal biss erba’ partiti x’jintlag[bu g[al tmiem ilkampjonat.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
Sport 31 MOTORSPORT
Investiment ta’ €150,000 f’/irkwit f’{al-Far Grazzi g[al investiment ta’ madwar 150,000 ewro, klabbs li huma affiljati mal-Malta Drag Racing Association se jgawdu mi/-/irkwit il-;did li l-Gvern se jag[ti lil dawn ilklabbs sakemm jinbena /irkwit fuq skala akbar. Dan [abbru s-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport, Clyde Puli. {ames klabbs tal-MDRA li kienu qed ju]aw i/-/irkwit ta’ fejn il-fabbriki ta’ {al-Far, f’Settembru li g[adda kienu ordnati mill-Malta Industrial Parks biex ma jibqg[ux ju]aw dan i/-/irkwit. Kien hawnekk fejn il-gvern g[amel lintervent tieg[u u sellef dan i/-/irkwit temporanju lil dawn il-klabbs sakemm jitlesta //irkwit li g[alih il-Gvern alloka madwar 350,000 elf ewro fil-ba;it li g[adda. Clyde Puli qal li dan i//irwkit hu investiment ie[or li g[amel il-gvern biex jag[mel ;id lill-isport. Hu semma wkoll kif ri/entement ilGvern ta wkoll il-barriera talMellie[a li qed tintu]a g[al skopijiet tal-offroading. I/-/irkwit ta’ fejn il-fabbriki
f’{al-Far kien jintu]a millIsland Karting Club, ilKarting Club Malta, l-Island Motorcycle Racing Club u lMini Moto Amateurs Racing Club. Il-President tal-Malta Motorsport Federation Tonio Cini qal li dan hu pass importanti g[all-Motorsport f’Malta u fl-istess [in irringrazzja lill-Gvern kif ukoll lill-Kunsill Malti g[allIsport (KMS) tal-[idma tag[hom. L-istess Cini fa[[ar il-livell ta’ dan i/-/irkwit u qal li lbarriers li intu]aw huma talog[la livell u sa[anistra qed jintu]aw anke f’/irkwiti talFormula 1. Cini ]vela li f’wa[da mill-aqwa siti talkarting di;a` qed jissemma dan i/-/irkwit u dan ikompli juri kemm is-sewwieqa Maltin g[andhom ikunu kuntenti b’dak li g[andhom g[ad-dispo]izzjoni tag[hom. Bernard Vassallo, Chairman tal-KMS temm billi qal li dan il-pro;ett hu e]emju /ar ta’ kemm jiggwadanja l-isport meta diversi g[aqdiet ja[dmu flimkien g[al skop wie[ed.
INGILTERRA
Van Persie l-aqwa player tal-ista;un L-attakkant ta’ Arsenal Robin Van Persie kien ivvutat b[ala l-Aqwa Player talista;un mill-Asso/jazzjoni tal-Players Professjonali flIngilterra. L-attakkant Olandi] skorja 27 gowl fil-kampjonat. B[alissa, il-player ta’ 28 sena hu l-aqwa skorer talkampjonat meta fadal tliet partiti. “Jekk in-nies ifa[[ruk g[al dak li qed tag[mel tie[u gost i]da tie[u aktar gost jekk dawk li jfa[[ruk huma proprju l-avversarji tieg[ek. Dan hu unur kbir g[alija,” qal Van Persie. Van Persie hu t-tielet player Olandi] li reba[ dan l-unur. Fl-ista;un 1997-98 kien reb[u Dennis Bergkamp ta’ Arsenal ukoll filwaqt li fl-2001-02 kien reb[u Ruud van Nistelrooy ta’ Man Utd. Van Persie hu l-ewwel player ta’ Arsenal li reba[ dan l-unur sa mill-2004 meta dakinhar kien reb[u Thierry Henry. Van Persie hu favorit li jirba[ l-Unur tal-Aqwa Player tal-ista;un, unur li jig[ata mill-;urnalisti aktar tard matul din il-;img[a. Biex reba[ dan l-unur Van Persie g[eleb l-isfida ta’ players b[al Wayne Rooney ta’ Man Utd, Scott Parker ta’ Tottenham, u t-trio ta’ Man City Joe Hart, David Silva, u Sergio Aguero.
L-attakkant ta’ Arsenal Robin Van Persie bit-trofew tal-Aqwa Player tal-ista;un
Id-difensur ta’ Tottenham, Kyle Walker ;ie vvutat b[ala l-Aqwa Player }ag[]ug[ talista;un. Walker kellu sta;un mill-aqwa ma’ Spurs u g[andu /ans ikun wie[ed mill-players fl-iskwadra Ingli]a li se tie[u sehem filEuro 2012.
Is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport, Clyde Puli u l-Presidnet tal-MMF Tonio Cini jindirizzaw lil dawk pre]enti waqt l-inawgurazzjoni ta/-/irkwit f’{al-Far (ritratt> Martin Agius)
SPARAR
Chetcuti u Xuereb jisparaw f’Londra It-tiraturi Maltin tadDouble Trap, William Chetcuti u Nathan Lee Xuereb, [adu sehem fitTazza tad-Dinja tal-ISSF li qed issir qabel l-Olimpjadi ta’ Londra biex it-tiraturi jil[qu jambentaw ukoll ru[hom mar-ranges il;odda li se jintu]aw waqt l-Olimpjadi. Il-kompetizzjoni saret f’temp mill-aktar ikrah li
affettwa lill-44 parte/ipant li [adu sehem fejn Chetcuti laqat 44, 46 u 46 g[al total ta’ 136 minn 150 u temm fil-15-il post overall. Xuereb kellu rounds ta’ 46, 47 u 43 g[al total ta’ 136 u temm fis16-il post overall. Il-kompetizzjoni ntreb[et mir-Russu Mikhail Leybo wara shootoff mat-Taljani Francesco
D’Aniello li temm it-tieni u Daniele Di Spignio li reba[ il-bron]. It-tliet tiraturi laqtu 188 kull wie[ed minn 200 plattina wara round ie[or ta’ 50 plattina fil-barrage finali. {afna min dawn ittiraturi fit miem il-;img[a se jkunu Malta biex jie[du sehem fil-GP tad-Double Trap internazzjonali ta’ Malta.
RUGBY RANKING
FUTBOL
Malta titla’ fil-41 post
Genoa jer;g[u jke//u lil Malesani
Malta tinsab tokkupa l-41 post fil-klassifika tarranking mondjali ma[ru;a mill-International Rugby Board wara l-konfronti li ntlag[bu fi tmiem il;img[a. Wara r-reb[a e//ellenti li t-tim Malti kiseb kontra lI]vezja fil-Hibs Ground f’Kordin is-Sibt, 22-14, fejn lag[ab ukoll taqsima s[i[a bi plejer anqas, it-tim Malti avvanza tliet po]izzjonijiet o[ra mill-44 post li kien qed jokkupa xxahar l-ie[or u issa jinsab fil-41 post. Mill-banda l-o[ra lI]vezja tilfu ]ew; postijiet u issa jinsabu fis-27 post. It-tim Malti jista’ jkompli jtejjeb dan ir-ranking jekk is-Sibt li ;ej jikseb ri]ultat po]ittiv fil-Kroazja.
Il-President ta’ Genoa, Enrico Preziosi [abbar li tke//a l-kow/ Malesani u minfloku se [atar lil De Canio. Fi tmiem il-;img[a Genoa tilfu 4-1 kontra Siena u l-partitarji waqqfu l-partita bi protest kontra l-players tag[hom stess. Malesani beda l-ista;un b[ala kow/ ta’ Genoa i]da kien tke//a meta Genoa tilfu 6-1 kontra Napoli f’Di/embru. Genoa re;g[u [atru lil Malesani fil-bidu ta’ April meta dan kien [a post Pasquale Marino. De Canio se jiddebutta fuq il-bank ta’ Genoa g[ada kontra Milan. ROSSI - L-attakkant Taljan Giuseppe Rossi ta’ 25 sena g[andu b]onn ]ew; operazzjonijiet min[abba [sara fil-ligamenti f’irkopptu u g[andu g[axar xhur barra.
Dan [abbru l-klabb tieg[u ta’ Villarreal wara li l-:img[a Rossi g[amel l-ewwel operazzjoni fl-Istati Uniti. PATO – Il-kow/ ta’ PSG, Carlo Ancelotti ]vela li PSG g[adhom interessati flattakkant ta’ Milan, Pato. “Hu minnu li Pato jbati minn [afna injuries imm nqisu b[ala player kbir u g[ad g[andu /ans biex jirritorna g[al livell li nafuh,” qal Ancelotti. CAVANI – L-attakkant ta’ Napoli, Edinson Cavani irrifjuta li jikkonferma li se jibqa’ ma’ Napoli fi tmiem lista;un. Mistoqsi hux se jibqa’ Cavani qal li se j[alli f’idejn id-diri;enza biex tidde/iedi. Jidher li Cavani hu di]appuntat bil-fatt li Napoli, x’aktarx, sta;un ie[or, mhux se jkunu qed jikkompetu fi/Champions League.
It-Tlieta, 24 ta’ April, 2012
32 Lokali
Hekk kif f’dawn il-jiem f’pajji]na se jkun hawn is-Simpo]ju Internazzjonali tal-Log[ob tan-Nar, il-{add filg[axija qrib il-Lukanda Excelsior kien hemm esebizzjoni qasira ta’ dak li se jkun hawn madwar Malta u G[awdex. Ara storja f’pa;na 4 (Ritratt> Mario Galea#Visitmalta.com)
Daqqa qawwija ’l isfel lill-burokrazija
. Bejn il-kliem u l-fatti hemm ba[ar jikkumbatti. Ilkliem li spiss nisimg[u biex jitnaqqas il-pi] talburokrazija, il-[in tal-mili ta’ karti u formoli, il-;iri minn dipartiment g[al ie[or, hu kollu kliem tajjeb u validu. Però jsir fierag[ jekk u meta ma jkunx akkumpanjat minn fatti konkreti, mill-azzjoni li ;;ib ir-ri]ultati favur innegozji ]-]g[ar ta’ pajji]na. F’pajji]na fl-a[[ar xhur lOppo]izzjoni spiss tkellmet u titkellem li hi kontra lburokrazija ming[ajr qatt ma lissnet kelma wa[da ta’ pjan konkret wie[ed li hu wie[ed biex tkun mi;;ielda lburokrazija. Dan il-Gvern g[a]el u qed jag[]el li millkliem jg[addi g[all-fatti. . Bosta kienu l-inizjattivi li [adna fl-a[[ar xhur u f’din il-legislatura biex niffrankaw il-[ela ta’ [in g[al tal[wienet, g[al tan-negozji ]]g[ar, g[as-self employed. Kull meta da[[alna servizz elettroniku fisser tnaqqis tal[ela ta’ [in u iktar effi/jenza. Meta f’Jannar li g[adda l1
2
Ministru Fenech u jien tajna bidu g[al Business First li qed topera fi Guardaman;a, fisser li qed jing[ataw iktar minn 50 servizz differenti minn madwar 20 dipartiment tal-Gvern ta[t saqaf wie[ed u [afna drabi f’inqas minn g[axart ijiem ta’ xog[ol. S’issa di;à g[amlu u]u minn dan il-one stop shop madwar 1,700 negozju, [afna minnhom ]g[ar [afna, u dan fisser [afna tnaqqis ta’ burokrazija u ffrankar ta’ [in. Ir-rispons qed ikun wie[ed tajjeb ferm u dan jg[idu min qed ju]a s-servizzi talBusiness First li hu uffi//ju m[addem mill-Malta Enterprise. . Din il-;img[a tajna bidu g[al sitt ;img[at ta’ konsultazzjoni pubblika f’e]er/izzju radikali li qed nippropronu. Konxji mill-fatt li n-negozji ]-]g[ar tag[na huma s-sinsla tal-ekonomija u g[ax irriduhom jirb[u l-[in u jiffrankaw iktar ;iri u mili ta’ formoli filwaqt li fejn nistg[u nnaqsulhom l-ispejje], kien ta’ pja/ir kbir g[alija li nidejt 3
ie[or, irridu li nne[[u lb]onn ta’ li/enzja fi 80% talka]ijiet ta’ attività kummer/jali ;dida. Dawn allura jkollhom biss il-[tie;a li jinfurmaw lid-Dipartiment tal-Kummer/ li se jkunu jibdew ja[dmu 30 jum qabel ma fil-fatt jibdew. I]da daqshekk li/enzja g[alihom. . Flimkien ma’ dan, qed nipproponu li biex jirb[u iktar [in, dawn in-negozji ]]g[ar li jkunu se jibdew joperaw ikunu jistg[u jag[mlu l-[las ta’ pagamenti minn quddiem fl-istess waqt li jinnotifikaw lidDipartiment li jkunu se jibdew. Ma jkollhomx g[alfejn jistennew lidDipartiment jiktbilhom. Qed nipproponu wkoll li ma jkollhomx g[alfejn jissottomettu kopja /ertifikata tal-permess tal-MEPA flimkien mal-kopja talfloorplan tal-bini kummer/jali. Minflok, lapplikant se jkun mitlub jipprovdi numru biss talpermess tal-ippjanar ma[ru; mill-MEPA. 5
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
proposti konkreti biex nag[tu iktar nifs lin-negozji ]-]g[ar. Qed nipproponu sitt proposti konkreti u mhux kliem sabi[ biss biex nag[tu daqqa qawwija ’l isfel lillburokrazija. . Qed nipproponu li 80% tal-attività kummer/jali ta’ pajji]na li sal-lum kellek b]onn li/enzja tal-kummer/ biex tibdiha, tkun me[lusa minn dan l-obbligu. Fi kliem 4
media•link COMMUNICATIONS
. Irridu nnaqsulhom lispejje] lin-negozji ]g[ar. Sal-lum, il-mi]ata talli]enzja ta’ post kummercjali utilizzat g[al manifattura jew ta’ post kummercjali li je//edi footprint ta’ 800 metru kwadrat, hi kkalkulata b[ala 5% tal-valur tal-kera tal-bini. Sal-lum, m’hemmx indikazzjoni tal-ammont massimu li jista’ jit[allas. G[alhekk qed nipproponu li l-mi]ata tal-li/enzja ta’ tali postijiet tkun ta’ massimu ta’ €1,000 u g[alhekk dan jissarraf fi gwadann ta’ €164 fuq il-minimu attwali. . Hemm iktar proposti biex innaqqsu l-burokrazija fl-e]er/izzju ta’ konsultazzjoni li [abbarna l;img[a li g[addiet. G[ax dan gvern umli li jrid jikkonsulta. Dan gvern li jimpurtah min-negozji ]]g[ar g[ax hekk jixirqilhom. Nistieden il-kummenti tag[kom fuq commerce@gov.mt sal-a[[ar ta’ Mejju li ;ej. Inqas burokrazija jfisser iktar xog[ol u inqas spejje]. 6
7