www.media.link.com.mt
Numru 13,119
€0.45
It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Muscat juri disprezz lejn il-Parlament Id-diskors ta’ Joseph Muscat waqt l-attività politika li saret ilbiera[ f’{a]-}abbar, turi inkompetenza politika. Dan qalu l-Uffi//ju talPrim Ministru fi stqarrija li [are; b’reazzjoni g[allkummenti ta’ Muscat matul id-diskors politiku tieg[u, fejn il-mexxej Laburista attakka lir-Rappre]entant Permanenti ta’ Malta g[allUnjoni Ewropea, Richard Cachia Caruana. Flistqarrija, l-Uffi//ju talPrim Ministru qal li lkummenti ta’ Muscat juru li hu fehem [a]in il-cable li lWikiLeaks qalet li ntbag[tet mill-Ambaxxata Amerikana lill-Unjoni Ewropea. L-istqarrija tkompli billi tg[id li, minflok jammetti li ]balja, Muscat qed jipprova jag[ti r-ra;un lilu nnifsu u qed juri disprezz kbir lejn il-Parlament. Dan g[aliex, flimkien ma’ George Vella ippre]enta mozzjoni Parlamentari fuq premessi ]baljati. L-Uffi//ju tal-Prim Ministru tenna li dan l-a;ir juri li Muscat u Vella jridu jie[du lill-Parlament lura g[as-snin 70 u 80, meta min isabbat saqajh kien jie[u r-ra;un. Il-Parlament mhux kangaroo court, kif qed ja[sbu jew iridu Muscat u l-Oppo]izzjoni Laburista, kompliet listqarrija. Il-Gvern qal li Muscat g[andu jammetti l-i]ball tieg[u u b’hekk ma jkomplix jag[mel [sara lil Malta. Ir-Rappre]entant Permanenti ta’ Malta g[allUnjoni Ewropea, f’kull kariga li kellu, dejjem mexa fuq il-politika tal-Gvern pre]enti, xi [a;a li lmexxej Laburista jidher li ma jistax jifhem, temmet tg[id l-istqarrija
Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, jiltaqa’ ma dawk li attendew g[ad-djalogu tal-biera[ fir-Rabat (Ritratt> Michael Ellul)
In[oloq ix-xog[ol, ]diedu s-servizzi tas-sa[[a u ssokta l-investiment fl-edukazzjoni Il-Gvern jibqa’ ffukat fuq li jin[olqu aktar postijiet tax-xog[ol ta’ kwalità L-Oppo]izzjoni medhija biss fil-mozzjonijiet tal-Parlament Dan qalu l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, f’laqg[a tad-djalogu ta[t it-tinda, ilbiera[, bittema “PN Xog[ol g[alik u g[al uliedek”. Laqg[a li saret fil-pjazza tas-Saqqajja, ir-Rabat. Fil-laqgha tad-djalogu, Lawrence Gonzi semma rri]ultati li kiseb il-Gvern filqasam tax-xog[ol bil-
[olqien ta’ 20,000 impjieg f’dawn l-a[[ar 4 snin, u //ertifikat millOrganizzazzjoni Dinjija taxXog[ol (ILO) li f’rapport li kien ippubblikat fl-a[[ar jiem qalet li Malta kienet wie[ed minn [ames pajji]i biss li rnexxielu j]id ilpostijiet tax-xog[ol bejn l2007 u s-sena li g[addiet. Lawrence Gonzi tenna li x-xog[ol ji;i grazzi g[al
politika serja li fiha jsiru g[a]liet li mhux dejjem jintg[o;bu. Dan, biex il-Gvern jibqa’ f’po]izzjoni li jibqa’ jinvesti b’mod qawwi fl-edukazzjoni u s-servizzi tas-sa[[a, li qed ikomplu ji]diedu bil-g[an li tkompli titjieb il-kwalità tal[ajja. Il-Prim Ministru staqsa g[aliex hu l-Partit Nazzjonalista biss li tkellem
Franza
Futbol
Francois Hollande jeg[leb lil Nicolas Sarkozy fir-round de/i]iv tal-elezzjoni g[all-Presidenza
Juventus jirb[u l-kampjonat wara li Milan tilfu d-derby kontra Inter
Ara pa;na 10
Ara pa;na 18
fuq ix-xog[ol fl-Ewwel ta’ Mejju – ;urnata li fakkret ukoll it-tmien anniversarju tas-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea, li fet[et ilbibien bera[ g[al opportunitajiet g[a]]ag[]ag[ u g[all-[addiema. Waqt il-laqg[a tad-djalogu – li l-moderatur tag[ha kien il-;urnalist Norman Vella – Lawrence Gonzi qal li rg[al pa;na 5
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Lokali 5
Folla sabi[a mliet it-tinda, fejn kellha l-opportunità tisma’ lill-Prim Ministru u esperjenzi ta’ persuni minn kull settur tas-so/jetà
20,000 post tax-xog[ol ;did ta’ kwalità minn pa;na 1
rekord tal-Partit Nazzjonalista fil-Gvern, fixxog[ol u fl-edukazzjoni jitkellem wa[du, u biddifferenza ta’ Muscat, m’g[andux g[alfejn jag[ti garanziji f’dawn l-oqsma. Jekk nitkellmu dwar garanziji, nistg[u infakkru fil-garanziji li g[amel Evarist Bartolo, li ma kinux se jintmessew l-istipendji tal-istudenti. M’g[addewx 24 sieg[a minn meta sar ministru li ma messx propju l-istipendji, li kienu tpo;;ew minn amministrazzjonijiet nazzjonalisti ta’ qabel,” fakkar il-PM.
Dwar l-edukazzjoni, ilPrim Ministru qal li l-Gvern jibqa’ j[e;;e; lill-istudenti ]ag[]ag[ biex ikomplu blistudji tag[hom u qed jinvesti b’mod qawwi fledukazzjoni biex huma jirnexxu. Tenna li filwaqt li g[ad fadal xi jsir, in-numru ta’ studenti li qed ikomplu listudji tag[hom wara liskola obbligatorja tela’ minn 43% g[al 73%, bilmira li jinqabe] it-80%. Dan, bid-differenza tal-Partit Laburista, li meta kien filGvern g[alaq il-bibien tal-
Università f’wi// l-istudenti, u l-istess nies li [adu dawk id-de/i]jonijiet []iena dak i]-]mien, illum g[adhom hemm. Lawrence Gonzi temm iddjalogu b’messa;; ta’ kura;; g[aliex il-poplu u lpajji] Malti g[andhom lener;ija u d-determinazzjoni biex jing[elbu l-isfidi ta’ madwarna. Hu rringrazzja lill[addiema kollha u lillfamilji, g[aliex hu grazzi g[all-fidu/ja u l-b]ulija tag[hom li l-pajji] qed ikompli jirnexxi.
Ix-xog[ol ji;i grazzi g[al politika serja
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
2 Lokali
Bl-attitudni ta’ Muscat Muscat jer;a’ jibba]a setg[u intilfu opportunitajiet l-argumenti tieg[u g[a]-]g[a]ag[ Id-diskors li Muscat g[amel ilbiera[ waqt attività politika fuq nofs veritajiet F’dawn l-a[[ar jiem, ilmexxej Laburista kkritika pro/ess ta’ konsultazzjoni li l-Kap E]ekuttiv tal-Isptar Mater Dei kien qieg[ed jag[mel ma’ diversi professjonisti, fosthom malkapijiet tal-Occupational Therapy, tal-Fi]joterapija u tal-Ispeech therapy, kritika li l-mexxej Laburista re;a’ tenna fid-diskors tieg[u talbiera[. Il-Partit Laburista sar jaf b’dawn il-laqg[at wara li Marie-Louise Coleiro Preca akkwistat numru ta’ emails u ppubblikathom. B’rabta ma’ dan, il-Partit Laburista f’dawn l-a[[ar jiem qal li se jkun hemm tnaqqis fisservizzi tar-riabilitazzjoni li joffri l-Isptar Mater Dei. B’reazzjoni g[al dan, ilbiera[, il-Ministeru g[asSa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, fi stqarrija kkundanna l-kummenti ta’ Muscat, li fi kliem ilMinisteru stess huma bba]ati fuq nofs veritajiet.
Il-Ministeru a//erta li mhux se jkun hemm /aqliq tasservizzi tar-riabilitazzjoni mill-Isptar Mater Dei, filwaqt li tenna li, min[abba li l-Oppo]izzjoni ma tistax tmaqdar i]-]ieda ta’ 29 miljun ewro fil-ba;it tassa[[a g[al din is-sena, issa g[a]let li to;;ezzjona meta l-[addiem ji;i kkonsultat. Min[abba li l-Unjin {addiema Mag[qudin issemmiet f’din il-korrispondenza, dan l-a;ir talPartit Laburista wassal ukoll biex il-U{M tippubblika stqarrija ta’ kjarifika fejn ikkritikat il-mod kif Coleiro Preca ma kkwotatx il-korrispondenza kollha li saret mal-Ministru tas-Sa[[a, filwaqt li enfasizzat li g[adha tifforma parti mit-Task Force ta’ Mater Dei. Fi tmiem l-istqarrija, il-U{M sa[qet ukoll li Coleiro Preca ma kellha l-ebda permess li tippubblika dawn l-emails, u li dan g[amlitu bil-ksur taletika.
Mhux se ssir bidla fis-servizzi tar-riabilitazzjoni f’Mater Dei It-temp
UV INDEX
8
IT-TEMP> Ftit jew wisq imsa[[ab, b’xi waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif mix-Xlokk, li jsir mit-Tramuntana BA{AR> {afif g[al moderat f’xi n[awi IMBATT> Baxx g[al moderat mix-Xlokk TEMPERATURA: L-og[la 24˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.1mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.04 u tin]el fit-19.53
f’{a]-}abbar, jo[loq kuntrast qawwi mal-po]izzjoni tieg[u 8 snin ilu, meta fl-istess ]mien tas-sena kien qieg[ed jikkampanja bl-a[rax kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.
Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija li [are; b’reazzjoni g[all-kummenti tal-mexxej Laburista, li fid-diskors tieg[u semma kif il-partit tieg[u huwa d-dar naturali ta]-]g[a]ag[. L-istqarrija tg[id li, bl-a;ir tieg[u kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni, Muscat kien qieg[ed jipprova jtellef ilbosta opportunitajiet li ss[ubija tat li]-]g[a]ag[ Maltin, fosthom opportunitajiet kbar ta’ tag[lim, ta[ri;, xog[ol u edukazzjoni. Fil-fatt, matul id-diskors, Muscat attakka lil dawk li [admu biex i;ibu iktar opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[, fosthom lil Richard Cachia Caruana, irRappre]entant Permanenti ta’ Malta g[all-Unjoni Ewropea. Dan jikkonferma, tkompli tg[id l-istqarrija, li Muscat g[adu sal-lum jattakka lil min [adem biex Malta tid[ol flUnjoni. L-istqarrija tal-Partit Nazzjonalista tg[id ukoll kif bl-g[a]liet []iena ta’ Muscat se jbatu ]-]g[a]ag[. Fost dawn l-g[a]liet, wie[ed jista’ jsemmi l-g[a]la ta’ Edward Scicluna b[ala l-Ministru talFinanzi, jekk il-Partit Laburista jkun fil-gvern. Joseph Muscat g[a]el lilu minkejja li fil-[ajja politika tieg[u, Scicluna bosta drabi attakka s-sistema tal-istipendji u qal li din mhix sostenibbli. Muscat g[a]el ukoll li ja[tar lil Evarist Bartolo b[ala l-
Ministru tal-Edukazzjoni. Dan meta, fl-1996, Bartolo mar kontra weg[da elettorali, ne[[a l-istipendji tal-istudenti u bag[athom jiddejnu. Dan jixhed li, quddiem il-prijoritajiet ta]-]g[a]ag[ u l-familji Maltin, Muscat jag[]el li jibqa’ /ass u b’hekk ibatu kemm i]-]g[a]ag[ kif ukoll il-familji tag[hom. Quddiem il-prijoritajiet ta]-]g[a]ag[ u l-familji Maltin, Muscat jedha f’log[ob parti;jan g[ax g[andu g[atx kbir g[all-poter, temmet tg[id l-istqarrija. F’din l-istess attività politika spikka l-kumment ta’ Josè Herrera li qal li l-Laburisti se jirb[u l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Hu osserva li l-persuni li kienu pre]enti g[al din lattività kienu kollha ferri[ija, xi [a;a li tikkuntrasta sew ma’ dak li qal Charlie Azzopardi, li pprova jpin;i lil Malta b[ala pajji] mimli faqar. Skont dan il-kandidat Laburista, tant kemm hawn faqar li n-nies qed jo[or;u bil-bottijiet jittallbu, u huwa min[abba dan il-faqar li qed isiru l-maratoni ta’ l-;bir g[all-Puttinu Cares. Joseph Muscat semma wkoll kif il-gvern Laburista se jibni middle class ;dida.
I]da apparti l-attakk tieg[u fuq Richard Cachia Caruana, il-mexxej Laburista sab ukoll i/-/ans biex jattakka diversi pro;etti tal-Gvern, fosthom dak tal-parlament il-;did, li ddeskrivieh b[ala kapri// nar/isistiku. Hu temm iddiskors tieg[u billi sa[aq li lPartit Laburista jinsab finna[a t-tajba tal-istorja, u filfutur se jitfakkar b’apprezzament g[all-po]izzjoni li qed jie[u f’dawn i]-]minijiet. Fi tmiem l-attività politika, dan il-;urnal ipprova jie[u lkummenti ta’ Joseph Muscat. Xtaqna nistaqsuh dwar x’passi se jie[u fil-konfront ta’ Jimmy Calleja, il-kunsillier Laburista ta’ Birkirkara li nhar {amis ix-Xirka sawwat anzjana f’residenza tal-anzjani. Proprju nhar it-Tlieta li g[adda, meta mistoqsi dwar dan il-ka], Muscat qal li kien g[adu qed jistenna biex jara x’se tag[mel il-Pulizija qabel ma jara x’passi se jie[u hu. I]da lbiera[, il-;urnal ilmument ]vela kif il-Pulizija ilha li fet[et akku]i formali kontra Calleja, sa mill-20 ta’ April. Madankollu, meta mistoqsi jekk jistax jag[tina kumment, Muscat wie;eb li m’g[andux [in g[alina.
Muscat attakka lil dawk li [admu biex Malta tid[ol fl-UE g[al aktar opportunitajiet, fosthom lil Richard Cachia Caruana
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 24˚C L-inqas 16˚C
IT-TLIETA L-og[la 22˚C L-inqas 15˚C
L-ERBG{A L-og[la 23˚C L-inqas 13˚C
IL-{AMIS L-og[la 25˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 14˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
8
8
8
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 25˚C xemxi, Al;eri 21˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 11˚C imsa[[ab, Ateni 25˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 18˚C xemxi, Berlin 09˚C imsa[[ab, Brussell 09˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 08˚C imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 13˚C imsa[[ab, Milan 18˚C imsa[[ab, Istanbul 21˚C ftit imsa[[ab, Londra 09˚C xemxi, Madrid 16˚C ftit imsa[[ab, Moska 19˚C imsa[[ab, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Bar/ellona 19˚C xemxi, Ruma 16˚C bix-xita, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 33˚C ftit imsa[[ab, Tune] 28˚C xemxi, Vjenna 21˚C ftit imsa[[ab, Zurich 09˚C bix-xita, Munich 12˚C imsa[[ab, Stokkolma 12˚C xemxi, San Pietruburgu 13˚C xemxi.
S
tedina lill-poplu Malti u G[awdxi biex ikun parti mir-reb[a g[all-pajji]. Il-poplu kien mistieden jer;a’ jikkonferrma l-appo;; tieg[u lill-Partit Nazzjonalista wara l-appo;; miksub fl-1981. Dakinhar, ir-rieda tal-poplu kienet imkasbra mhux biss g[aliex b’arroganza l-Partit Laburista baqa’ jiggverna, i]da wkoll g[aliex iggverna b’politika ta’ terrur, li wasslet sa[ansitra g[all-qtil ta’ ]ag[]ug[ inno/enti, li l-unika [tija li kellu kienet illealtà tieg[u lejn il-libertà u d-demokrazija. Il-Partit Nazzjonalista kellu konferma o[ra tal-appo;; tal-poplu G[awdxi. Il-Kap Nazzjonalista, Eddie Fenech Adami, f’mass meeting fil-;urnata ta’ qabel, ing[ata mer[ba mill-akbar minn eluf ta’ G[awdxin. :ew ippubblikati wkoll ]ew; ritratti li l-Awtorità tax-Xandir kienet ipprojbiet lil Eddie Fenech Adami juri waqt id-diskors tieg[u fuq TVM. Dawn ir-ritratti juru lil Raymond Caruana wara li nqatel minn partitarji So/jalisti u ritratt ie[or talmarmalja Laburista tattakka partitarji Nazzjonalisti fit-Triq tal-Barrani.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Lokali 3
Xog[lijiet ta’ tisbi[ f’Villa Psaigon u fi/-?entru ta’ Marsaxlokk Villa Psaigon u /-?entru ta’ Marsaxlokk huma ]ew; National Youth Activity Centres li tamministra lA;enzija }g[a]ag[ biex tindirizza l-b]onnijiet ta]]g[a]ag[ u l-g[aqdiet tag[hom. F’dawn l-a[[ar xhur, l-Agenzija }g[a]ag[ g[amlet diversi xog[lijiet ta’ immodernizzar u tisbi[ biex dawn i]-]ew; /entri jkunu aktar akkoljenti u jindirizzaw il-[ti;ijiet ta]]g[a]ag[ u tal-g[aqdiet tag[hom. Dawn i/-/entri jikkumplimentaw ilprogrammi ta’ empowerment li g[andha lA;enzija }g[a]ag[ u jag[tu l-opportunità li]]g[a]ag[ u lill-g[aqdiet tag[hom ji]viluppaw [iliet ;odda permezz ta’ edukazzjoni mhux-formali lil hinn mill-iskola. IlYouth Activity Centres huma /entri ideali fejn lorganizzazzjonijiet ta]]g[a]ag[ ikunu jistg[u jiltaqg[u, jorganizzaw seminars, laqg[at u workshops u live-ins g[a]]g[a]ag[. L-A;enzija }g[a]ag[ g[amlet xog[lijiet ta’ tisbi[ fil-Marsaxlokk Youth Activity Centre u installat ukoll is-sistema tal-WIFI fil-bini. Dan ix-xog[ol g[amel lil dan il-bini [afna aktar attraenti g[a]]ag[]ag[. Fil-fatt, matul din is-sena, il-post intu]a minn madwar 1,000 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a, flimkien ma’ 59 leader. F’Villa Psaigon, matul dawn l-a[[ar xhur sar xog[ol ta’ manutenzjoni intensiv u f’:unju li ;ej mistenni li jsir il-ftu[ mill;did ta’ dan in-National
Youth Activity Centre. Villa Psaigon se tkun miftu[a g[all-u]u talg[aqdiet ta]-]g[a]ag[ kollha, ukoll g[all-g[aqdiet ta]-]g[a]ag[ Dinglin. Kull grupp ta]-]g[a]ag[ se jkun jista’ jag[mel u]u minnha u jorganizza live-ins, youth exchanges, seminars, outdoor activities u workshops. Villa Psaigon se tkun img[ammra b’dormitorji, k/ina self-catering, dining room, internet cafè u spazji o[ra g[al kawlunkwe attività. Il-post ukoll se jkollu a//ess g[al dawk i]]g[a]ag[ li jkollhom xi di]abbiltà. B’referenza g[al dak li qed jing[ad mill-Kunsill Lokali ta’ {ad-Dingli, lA;enzija }g[a]ag[ i//arat li Villa Psaigon minn dejjem intu]at b[ala /entru nazzjonali ta’ edukazzjoni mhux-formali biex tilqa’ fiha numru kbir ta’ ]g[a]ag[ u studenti minn madwar Malta u G[awdex. Dan ma jag[milhiex possibbli g[all-A;enzija }g[a]ag[ li //edi l-jedd u tag[ti l-u]u esklussiv ta’ Villa Pasigon biex tintu]a mill-g[aqdiet ta’ {adDingli. Minkejja dan, lg[aqdiet ta’ {ad-Dingli xorta se jkunu jistg[u ju]aw i/-/entru nazzjonali ta’ Villa Psaigon, b[alma jistg[u jag[mlu ]-]g[a]ag[ ta’ Malta u G[awdex. IlGirl Guides ta’ {ad-Dingli ing[ataw l-u]u ta’ post ;did fl-iskola ta’ {ad-Dingli filwaqt li xorta se jkunu jistg[u jag[mlu u]u millfacilità ta’ Villa Psaigon b[all-kumplament ta]]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin.
Jiggradwaw 39 student fil-Li;i Marittima 37 student minn 28 pajji] differenti ggradwaw filMaster of Laws in International Maritime Law fit-23 /erimonja talgradwazzjoni tal-IMO – lIstitut tal-Li;i Marittima Internazzjonali (IMLI), li saret fil-5 ta’ Mejju filMu]ew Marittimu ta’ Malta, fil-Birgu. Dan, filwaqt li ]ew; studenti o[ra se jing[ataw diploma avvanzata fil-Li;i
Internazzjonali Marittima – numru rekord ta’ studenti li ggradwaw fl-Istitut. Din il-gradwazzjoni kienet ippreseduta mi/-Chairman talBord tal-IMLI, Efthimios E. Mitropoulos, u g[aliha attendew bosta personalitajiet distinti. Kien hemm pre]enti wkoll Koji Sekimizu, isSegretarju :enerali l-;did talIMO, li jinsab f’Malta g[allewwel darba.
IN-NAZZJON It-Tnejn 7 ta’Mejju, 2012
4 Lokali
Matthew Paris tkellem dwar kif il-Gvern qed jg[in lill-kunsilli Lokali
Rena Zerafa, omm u mara tad-dar, spjegat kif grazzi g[all-Gvern u g[all-UE, uliedha gawdew minn opportunitajiet barra minn Malta
IL-PN ikompli jsa[[a[ il-kun/ett tad-djalogu Tul is-snin, il-Partit Nazzjonalista ]viluppa lkun/ett tad-djalogu fil-politika bil-parte/ipazzjoni tal-pubbliku, tal-g[aqdiet u tal-korpi kostitwiti. Il-PN hu kommess li dan id-djalogu jkompli jissa[[a[. Dan qalu s-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Paul Borg Olivier, meta [a sehem fillaqg[a tad-djalogu tal-PN firRabat. Paul Borg Olivier qal li minn Jannar, il-PN kompla jifrex il-pro/ess ta’ konsultazzjoni, li bih qed jisma’ l-aspirazzjonijiet tas-so/jetà permezz tal-laqg[at mis-sensiela “Kuntatt”. Is-Segretarju :enerali qal li l-website www.mychoice.pn hi g[odda o[ra li biha l-PN irid jisma’ u jpo;;i l-[sibijiet
u l-opinjonijiet tal-poplu filqalba tal-politika tieg[u. Filfatt, il-Prim Ministru u Kap tal-PN, Lawrence Gonzi, se jkun qed jie[u sehem f’web conference live permezz ta’ mychoice.pn, g[ada mis7.30pm. Kull min hu rre;istrat f’my choice jista’ jikkomunika direttament malKap tal-PN u hu jwie;eb permezz ta’ kollegament bl-u]u ta’ webcam. Paul Borg Olivier fakkar ukoll kif g[a/-/elebrazzjonijiet ta’ Jum il-{addiema ta’ din is-sena, il-PN fakkar dan il-
jum b’mod differenti, g[aliex mhux biss ]ar diversi postijiet tax-xog[ol i]da wkoll billi lPM tkellem mal-[addiema u sema’ dak li xtaqu jg[idulu waqt dawn l-istess ]jarat. Dawn i]-]jarat, fi kliem Yvonne Galea, impjegata filLukanda Excelsior, kienu apprezzati [afna mill[addiema. L-Opinjonista Richard Muscat tkellem dwar il-qasam tal-IT u l-pro/essi talawtomazzjoni u l-implikazzjonijiet tag[hom fuq il-postijiet tax-xog[ol.
Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, g[ada se jkun qed jie[u sehem live f’web conference, permezz ta’ mychoice.pn
Ian Vassallo, student tal-podjatrija spjega kif il-gvern qed jinvesti fis-sa[[a u fl-istudenti
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
6 Lokali
Joseph Calleja ikanta mal-Winter Moods It-tenur ta’ fama internazzjonali Joseph Calleja ng[aqad mal-grupp mu]ikali Winter Moods g[all-kanzunetta “Miss You”, ballad li f’dawn la[[ar [ames ;img[at okkupat po]izzjonijiet g[olja fi/charts lokali. Dn ilkanzunetta bdiet tixxandar fuq l-istazzjonijiet tar-radju lokali mil-lum. Il-kantant prin/ipali ta’ Winter Moods, Ivan Grech, qal li jinsab onorat li [admu ma’ Calleja f’din il-produzzjoni. Hu qal li l-vu/i ta’ dan it-tenur se tg[olli lkanzunetta g[al livell ;did, wie[ed li g[andu jolqot iktar lill-pubbliku. Intant, Joseph Calleja qal li kien pja/ir kbir g[alih li ja[dem mal-Winter Moods, filwaqt li semma kif il-mu]ika tag[hom ilha sservi b[ala ispirazzjoni g[all-Maltin g[al diversi snin.
Calleja b[alissa jinsab firRoyal Opera House f’Londra fejn qed jinterpreta l-parti ta’ Rodolfo fil-produzzjoni La Boheme. Linterpretazzjoni tieg[u f’din il-produzzjoni qanqlet lattenzjoni ta’ bosta ;urnali, li ddeskrivew it-talent ta’ Calleja b[ala wie[ed fenomenali, talent li jixhed li dan it-tenur Malti, blimpenn tieg[u, inbidel minn kantant tajjeb g[al wie[ed e//ellenti. Issa jmiss li fis-7 ta’ Lulju, waqt il-kun/ert annwali tieg[u f’pajji]na, Joseph Calleja jissie[eb mal-kantant Irlandi] Ronan Keating. Il-kun/ert, li se jsir fi Pjazza San Publju, ilFurjana, se jara l-parte/ipazzjoni tad-direttur Steven Mercurio u ta’ kantant Taljan mag[ruf – li sa issa g[adu ma ;iex ]velat lillpubbliku.
Fis-sebg[a ta’ Lulju se jkun qed ikanta ma’ Ronan Keating f’Malta
{add mimli attivitajiet kulturali Is-So/jetà Maltija talOrtikultura organizzat ilwirja annwali tag[ha fil:onna ta’ San Anton, {’Attard, nhar is-Sibt 5 ta’ Mejju u l-{add 6 ta’ Mejju, fejn matul il-jum tal-{add attenda g[all-wirja l-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, akkumpanjat minn martu Kate, kif ukoll minn rappre]entanta tas-So/jetà Maltija tal-Ortikultura, Josephine Debono. Matul din i]-]jara, il-Prim Ministru kellu /-/ans jiltaqa’
ma’ diversi persuni, kemm ma’ dawk li pparte/ipaw filwirja kif ukoll mal-pubbliku li g[azel li jqatta’ n-nofstanhar ta’ filg[odu j]ur diversi stands, fejn kien hemm esebit xog[ol tal-idejn b[all-bizzilla u l-ganutel, fost o[rajn. Ilpubbliku kellu wkoll i/-/ans li jixtri xi fortt u [axix frisk mill-bdiewa Maltin. Din lattività – li hi l-unika wa[da li tesebixxi l-prodott Malti u l-kultivazzjoni tal-pjanti g[all-u]u tal-bniedem – bdiet matul il-jum tas-Sibt u
baqg[et sejra sad-disa’ ta’ filg[axija tal-{add. Matul il-jum tal-{add, ilPrim Ministru u s-Sinjura Kate Gonzi ]aru wkoll lattività “Festa {alib”, li saret f’{al G[arg[ur u li pre]enti g[aliha kien hemm wkoll ilMinistru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali, George Pullicino. Anki f’{al G[arg[ur, il-Prim Ministru kellu l-opportunità jiltaqa’ man-nies tal-lokal u mal-produtturi tal-prodott agrikolu Malti.
Adolexxenti jwasslu messa;; ta’ dinja mag[quda Nhar it-12 ta’ Mejju, ladolexxenti minn 182 pajji] ta’ razez, reli;jonijiet u kulturi differenti, se jwasslu lmessa;; ta’ dinja mag[quda fit-tielet edizzjoni tal-avveniment Run4Unity. Dawn ladolexxenti se jing[aqdu flimkien f’tellieqa dinjija mibnija minn attivitajiet sportivi li jibdew fl-istess [in f’pajji]i differenti bil-g[an li niskopru l-g[eruq u l-valuri
tal-pa/i u l-g[aqda fl-Ewropa. Run4Unity hija parti minn avveniment ikbar, imsejja[ Together for Europe, fejn xi membri Parlamentari u personalitajiet o[rajn li jappartjenu g[al denominazzjonijiet Insara u gruppi politi/i differenti jiltaqg[u fi Brussell. Gruppi Maltin li se jie[du sehem huma ]-}AK, ilMUSEUM, it-Teens4Unity tal-Moviment tal-Fokolari, kif
ukoll bosta g[aqdiet o[ra li jvarjaw minn dawk reli;ju]i sa dawk sportivi, kif ukoll parte/ipanti minn skejjel differenti b’xi w[ud li j[addnu twemmin differenti. Il-ftu[ uffi/jali se jsir mill-President ta’ Malta. Xi ]g[a]ag[ minn kulle;;i, skejjel, movimenti u g[aqdiet differenti se jimxu mill-Palazz tal-President f’San Anton sal-Amfiteatru f’Ta’ Qali.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Lokali 7
28 g[aqda tal-banda jir/ievu €70,000 g[al pro;etti favur i]-]g[a]ag[
Gaia Cauchi flimkien ma’ parti mit-tim tag[ha, ftit wara li reb[et il-festival
L-ewwel Maltija li reb[et il-festival Sanremo Junior G[all-ewwel darba, kantanta Maltija reb[et il-festival internazzjonali ta’ Sanremo Junior. Il-kantanta mhi [add [lief Gaia Cauchi, tifla ta’ 9 snin mill-Im;arr, Malta. Gaia interpretat il-kanzunetta “One Night Only”, kanzunetta mill-film Dream Girls, ta’ Jennifer Hudson. Din il-kantanta Maltija ta’ età tant ]g[ira imma b’vu/i
tad-deheb, kellha /-cans tirrappre]enta lil Malta filkonkors Sanremo Junior International wara li reb[et kompetizzjoni fil-programm “Ticket to Sanremo Junior”, li sar fuq stazzjoni ewlieni Taljan. F’din l-esperjenza u
avventura, Gaia kienet akkumpanjata millg[alliema tal-vu/i, Gillian Attard, mis-surmast Paul Abela u kellha l-g[ajnuna minn Norman Hamilton. Gaia Cauchi u t-tim kollu tag[ha waslu Malta lbiera[ fil-[dax ta filg[axija.
Kumpanija Russa ta’ ‘submarines’ topera minn Malta Kumpanija b’interessi russi ta’ submarines li se tibda topera minn Malta inawgurat l-uffi//ji tag[ha f’Portomaso din il-;img[a. Il-kumpanija, ori;inarjament Olandi]a, li issa hi akkwistata minn imprendituri russi bl-isem ta’ U-Boat Worx se tibda topera minn Malta biex tespandi l-prodotti u sservizzi tag[ha fir-re;jun wara li stabbiliet ru[ha firRussja u fir-Repubblika Domenikana. Il-kumpanija tispe/jalizza fil-bini u s-servizzi ta’ submarines g[all-u]u ta’ turi]mu f’qieg[ l-ib[ra kif ukoll g[al ri/erka u filming. Fl-inawgurazzjoni tal-uffi//ji nhar il{amis li g[adda kienu esebiti ]ew; mudelli minn sensiela li toffri l-kumpanija. Is-C-
Quester hu attrezzat g[al pilota u ]ew; passi;;ieri. Dan hu disinjat l-aktar g[al turi]mu u esperjenzi sa fond ta’ 600 metru. Is-C-Explorer b’pilota u passi;;ier hu immirat aktar g[al ri/erka u u]u tekniku u jista’ jin]el sa fond anke ta’ 1,000 metru. It-tnejn huma b’awtonomija biex joperaw g[al tmien sig[at u possibblment anke g[al [in itwal. Mudelli o[ra jvarjaw anke b’kapa/ità li jakkomodaw [ames passi;;ieri. G[alkemm ma g[andhiex interessi ta’ azzjonisti Maltin, U-Boat Malta hi kumpanija b’interessi minn Russi li ilhom residenti f’Malta g[al diversi snin. Dawn g[arfu lpotenzjal ta’ Malta fil-qasam marittimu u investew fi pro;ett li g[andu l-g[an ikab-
bar il-potenzjal tal-kumpanija filwaqt li jippromwovi lil Malta u dak li g[andu x’joffri pajji]na. Il-kumpanija se tkun qed toffri wkoll is-servizzi tag[ha g[al skopijiet /ivili u kulturali. Fost o[rajn se tkun g[addispo]izzjoni tad-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili f’ka]i ta’ salvata;;. Fl-istess waqt se tkun strumentali wkoll biex pajji]na jespandi fl-industrija tal-films. B’kollaborazzjoni ma’ Heritage Malta, U-Boats Malta se tag[ti l-kontribut tag[ha biex isiru filmati ta[t l-ilma dwar il-patrimonju Malti. Dawn it-tip ta’ sottomarini huma utilizzati wkoll fi pro;etti f’qieg[ il-ba[ar fosthom ta’ tqeg[id u manutenzjoni ta’ cables.
B[ala parti mill-impenn tal-Gvern biex it-ta[ri; mu]ikali ta]-]g[a]ag[ fisso/jetà ikompli jitjieb, tnediet skema ta’ g[ajnuna lil ka]ini tal-banda, liema skema s’issa qed igawdu minnha 28 g[aqda tal-banda, b’total ta’ kwa]i €70,000 f’g[ajnuna finanzjarja. Ilfondi tqassmu mis-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport Clyde Puli, f’/erimonja li g[aliha attendew rappre]entanti tal-g[aqdiet kollha kon/ernati. Matul id-diskors tieg[u, Puli qal li b’din l-iskema lGvern qed iwettaq weg[da elettorali o[ra, weg[da li tikkonferma kemm il-Gvern jemmen li l-ka]ini tal-banda g[andhom rwol importanti fis-so/jetà. Fil-fatt, dawn ilka]ini jilqg[u fi [danhom ammont kbir ta’ ]g[a]ag[ u joffrulhom i/-/ans li jissie[bu fihom, jmexxu lkumitati tag[hom u jit[arr;u fil-mu]ika. Huwa g[alhekk li l-fondi li l-Gvern qed jag[ti lil dawn il-baned se jkunu qed jintu]aw biex ji;u introdotti programmi ;odda ta’ ta[ri; fil-mu]ika, biex jinxtara lapparat teknolo;iku ne/essarju, biex jinbnew jew jirran;aw swali fejn jista’ jsir it-ta[ri; u biex jinxtraw strumenti mu]ikali ;odda. L-g[an tal-Gvern, tenna Puli, hu li fis-snin li ;ejjin, kull ka]in tal-banda jkun qed igawdi minn din l-iskema biex b’hekk din l-iskema til[aq l-ikbar numru ta’ ]g[a]ag[ possibbli. L-g[aqdiet tal-baned li se jibbenefikaw minn din l-iskema huma - Banda Prekursur Xewkija, G[aqda Mu]ikali
San :or; Martri Qormi, So/jetà San Pawl Banda Konti Ru;;ieru Rabat, So/jetà Mu]ikali San Lawrenz Birgu, So/jetà Filarmonika San Pietru B’Bu;ia, G[aqda Mu]ikali Immakulata Kun/izzjoni {amrun, So/jetà Filarmonika La Vittoria Mellie[a, G[aqda Mu]ikali Marija Assunta Gudja, G[aqda Mu]ikali Beland }ejtun, G[aqda Mu]ikali L’Isle Adam Rabat, G[aqda Mu]ikali San Leonardu Kirkop, G[aqda Mu]ikali Sant’Andrija Luqa, Circolo San Giuseppe Filarmonika Sagra Familja Kalkara, So/jetà Filarmonika Sta. Venera VM St. Venera, So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju Mqabba, Socjetà Muzikali Ka]in Banda San Pio X Lija, So/jetà Santa Marija u Banda Re :or; V Mqabba, So/jetà Filarmonika Pinto Banda San Bastjan Qormi, So/jetà Filarmonika Maria Mater Gratia }abbar, Spinola Band Club St. Julians, So/jetà Filarmonika Antione De Paule Banda Kristu Re Paola, G[aqda Mu]ikali San Pietru filKtajjen B’Bu;ia, G[aqda So/jali Mu]ikali Kristu Sultan Paola, Anici Band and Social Club Qormi, So/jetà Filarmonika Santa Marija }ebbu; G[awdex, G[aqda Mu]ikali Vittorja Naxxar, G[aqda Mu]ikali San Girgor Ker/em, So/jetà Filarmonika L-Unjoni A.D. Luqa. Din l-iskema tifforma parti mill-Programm Nazzjonali ta’ Empowerment, kif im[abbra minn Clyde Puli f’Jannar li g[adda, u qed tit[addem minn A;enzija }g[a]ag[.
Dawn l-g[aqdiet jag[tu opportunitajiet li]-]g[a]ag[ fl-ir[ula u l-bliet Maltin
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
8 Opinjoni
Il-pro;etti vs l-inkonvenjenzi kka;unati B[alissa g[addejjin numru mdaqqas ta’ pro;etti kapitali mxerrdin mal-pajji] kollu, kemm f’Malta kif ukoll f’G[awdex. Dawn il-pro;etti fil-ma;;oranza tag[hom huma pro;etti li qed isiru b’finanzjament li ;ej mill-Unjoni Ewropea Pro;etti li ]gur li kul[add jaqbel mag[hom min[abba l-utilità tag[hom, l-aktar dawk tat-toroq li qed litteralment jinbnew mill-;did skont il-kundizzjonijiet talUnjoni Ewropea. Pro;etti, li ma kienx g[as-s[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea ma kien hemm ebda /ans li narawhom f’pajji]na, jew almenu fin-numru li qed narawhom illum. Naturalment dawn ilpro;etti huma ta’ entità kbira u allura wie[ed jifhem li jirrikjedu studju u xog[ol kbir u ta’ attenzjoni kbira. Mhux hekk biss, i]da pro;etti b[al dawn jid[lu fihom ukoll dipartimenti u korporazzjonijiet o[rajn, kull wie[ed biex jara li dik il-parti li tmiss lilu ssir u ssir kif suppost. E]empju: fil-ka] tattoroq, bilfors iridu jid[lu fil-kwistjoni ilKorporazzjoni tal-Ilma biex tassigura li s-sistema taddrena;; u tal-ilma qeg[din kif g[andhom ikunu. L-istess japplika g[as-sistema tat-telefonija kif ukoll g[ad-dipartiment talmu]ewijiet, f’ka] li jinstab xi materjal ta’ importanza arkeolo;ika. Dan biex ma nsemmux lill-MEPA li hi responsabbli mill-ippjanar tal-i]vilupp kollu li jsir fil-pajji]. La[[ar punt i]da mhux linqas, hu s-sistema tal-[ru; tal-offerti, li kemm ilna flUnjoni Ewropea trid to[ro; fuq sistema internazzjonali u li g[aliha jistg[u japplikaw mill-istati membri.
minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
G[awdex hu destinazzjoni popolari ma’ eluf kbar ta’ Maltin, b’mod partikulari meta jasal xi tmiem il-;img[a li jkun itwal mis-soltu min[abba xi festa li tkun qed tkun i//elebrata
Sejbien ta’ importanza storika u arkejolo;ika> Dan kollu jfisser ]mien.
}mien li jekk kollox imur kif support jissarraf f’numru ta’ xhur, i]da jekk jibdew lostakoli u l-appelli mill-kuntratturi u problemi o[ra mhux [a;a kbira li x-xhur jaqb]u anke sena u iktar. Dan jg[odd ukoll f’ka] li jinsabu xi fdalijiet arkeolo;i/i li minnhom infushom jitolbu /erta attenzjoni u ri/erka li tistabbilixxi l-valur jekk hux wie[ed passabbli jew wie[ed ta’ importanza storika u arkeolo;ika. Meta kollox imur kif mistenni, l-g[anijiet tal-ippjanar li jkunu saru jintla[qu u ]]mien jin]amm. G[alhekk i//ittadin ikollu sodisfazzjoni li x-xog[ol miexi kif ippjanat u li jemmnu li se jitlesta fil-[in
L-importanti hu li dak li qed isir, isir sewwa u bil-g[aqal u bi professjonalità biex meta jitlesta l-pro;ett ikun wie[ed tajjeb u li jservi g[al numru ta’ snin skont kif kien ippjanat li jservi
kif huma infurmati. Meta dan ma jse[[x min[abba xi ra;uni jew o[ra, hawn jibda t-tgergir u l-qrid. U hawn jibda l-g[aw;. Hu importanti li l-aworitajiet responsabbli flimkien malkuntrattur inkarigat, jaraw li jitwaqqfu tabelli u sinjali tattraffiku li jag[tu spjegazzjoni u direzzjoni /ara lill-pubbliku dwar kif g[andu ja;ixxi f’dawk l-in[awi u ming[ajr periklu. L-istess jg[odd g[annegozji, hawn wie[ed jistenna li l-inkonvenjent u t-telf tannegozju ikun mill-inqas possibbli. Minbarra s-sinjali, Transport Malta flimkien mal-kuntrattur, [adu [sieb li jipprovdu numru ta’ uffi/jali biex jg[inu lill-pubbliku mnejn g[andu jg[addi u x’g[andu jag[mel biex jinqeda fil-qadjiet li normalment hu jag[mel fil-lokal milqut minn dawn ix-xog[lijiet. Wardens u Uffi/jali o[ra tal-buon ordni> F’/irkustanzi b[al dawn, meta mil-lum g[al g[ada jinbidlu d-direzzjonijiet tat-traf-
fiku u sa[ansitra anke jinbidlu direzzjonijiet ta’ One Way,
ikun me[tieg li l-uffi/jali responsabbli mill-ordni pubblika, ikunu daqsxejn aktar ra;onevoli mis-soltu. Mhux sewwa li wie[ed g[adda kontra d-direzzjoni tat-traffiku g[ax din inbidlet temporanjament il-;urnata ta’ qabel, meta hu ma jafx b’dan, isibWarden fil-kantuniera u jag[tih /itazzjoni ta’ €30 hekk, kiesa[ u biered. L-istess, mhux sewwa li g[ax wie[ed jipparkja f’post mhux permess, i]da dakinhar assolutament kien adattat biex tipparkja g[ax e]empju t-triq kienet mag[luqa bil-blokki tal-konkrit u allura ]gur li m’hu se jostakola ebda traffiku, dan jing[ata /itazzjoni ta’ kontravenzjoni g[ax ipparkja hemm hekk. Kif lanqas m’hu sewwa li g[ax wie[ed waqaf vi/in il[anut jew negozju tieg[u sakemm i[ott il-merkanzija jew kotba, e//. mill-karozza tieg[u, u dan g[amlu ming[ajr ma ostakola t-traffiku, dan ji;i g[axar minuti wara u jsib /itazzjoni malwindscreen tal-karozza. Hu sewwa li uffi/jal hu min hu, josserva l-li;ijiet u r-regolamenti tal-pajji], i]da dan
dejjem (skont jien) g[andu jsir fl-istess [in tal-konsiderazzjoni tas-sens komun. E]empju, veru li t-tabella tg[id reseved parking for lotto booth jew g[al post office vehicles, i]da dawn jg[oddu biss g[all-;ranet taxxog[ol u mhux g[all-{dud u l-festi, allura kif jag[tu /itazzjonijiet f’dawn il-postijiet fil-{dud u l-festi? Nikkonkludi Fid-dinja kwalunkwe [a;a,
qabel tkun lesta jrid isir [afna xog[ol li aktar iva milli le, dan jo[loq inkonvenjent mhux biss g[al min joqg[od hemm i]da anke g[al min jg[addi minn hemm. B[al meta tkun tibni jew tirran;a d-dar tieg[ek. Dan kul[add jifhmu u ja//ettah sakemm i]-]mien ikun wie[ed ra;jonevoli u ma jtulx g[alxejn, jew ag[ar minn hekk kultant jista’ jtul b’inkejja. Meta l-pro;ett jitlesta, imbag[ad kul[add jinsa kollox u jkun kuntent u fer[an bil-bi//a xog[ol kbira u sabi[a li tkun saret. L-importanti hu li dak li qed isir, isir sewwa u bilg[aqal u bi professjonalità biex meta jitlesta l-pro;ett ikun wie[ed tajjeb u li jservi g[al numru ta’ snin skont kif kien ippjanat li jservi. Dan li qed ji;ri fir-Rabat G[awdex u li jekk Alla jrid ikun kompletament lest fi ]mien ftit ;img[at o[ra.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Politika li tissarraf f’opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ F’dawn l-a[[ar ;ranet, il-Gvern beda b’e]er/izzju li fih qed jing[ata rendikont tar-raba’ sena ta’ [idma tieg[u. {idma li involviet impenn s[i[, impenn li ssarraf f’aktar xog[ol u xog[ol a[jar g[al kul[add. Smajna kif in[olqu 20,000 post tax-xog[ol ;did, u kienu salvati mal-5,000 impjieg. I]da meta wie[ed ja[seb ftit isib li dan ma sarx b’kumbinazzjoni i]da g[aliex il-Gvern qed jinvesti f’kull settur li hu vitali g[all-ekonomija Maltija. Investiment fl-edukazzjoni
}gur li ;enerazzjoni li qed tgawdi b’mod dirett minn dan l-investiment huma ]-]g[a]ag[. Dan hu Gvern li g[andu pjan fejn irid jasal u g[alhekk qed jie[u [sieb li jinvesti fik sa mill-bidu nett. Tant hu hekk li kienet mira partikulari li l-Gvern jag[ti spinta kbira ’l quddiem fis-settur edukattiv. Rajna riformi, l-introduzzjoni tal-kulle;;i, bidla filmentalità tat-tag[lim, kif ukoll rajna li kull sena qed tisa[[a[ l-infrastruttura f’dawk li huma skejjel sa[ansitra qed naraw l-inawgurazzjoni ta’ skola ;dida kull sena. L-investiment fl-edukazzjoni ma waqafx hemm biss, rajna t-tis[i[ tal-edukazzjoni post-sekondarja kif ukoll investiment kontinwu fl-Università li llum il-popolazzjoni tag[ha taqbe] l-10,000 student. Investiment ie[or sar fl-MCAST fejn ukoll hemm il-bini ta’ kampus ;did g[al din l-istituzzjoni su//ess li kien Gvern Nazzjonalista li re;a’ da[[al dan il-kun/ett ta’ tag[lim.
Opportunitajiet ta’ xog[ol Din il-;enerazzjoni llum qed tgawdi wkoll minn opportunitajiet f’setturi li joffru xog[ol kwalità, xog[ol li jmur lil hinn minn dawk li kienu joffru gvernijiet Laburisti. Illum i]-
ta’
]g[a]ag[ Maltin qed jaraw quddiemhom g[a]la vasta ta’ fejn wie[ed jista’ jimra[. Rajna l-bidla li ;abet l-Informazzjoni Teknolo;ika f’pajji]na, settur li llum qed i[addem eluf ta’ nies b’mod partikulari ]g[a]ag[. Rajna l-intoduzzjoni tas-settur tal-farma/ewtika, li anke hawn qed joffri opportunitajiet kbar, b’pagi meqjusa fost l-a[jar f’pajji]na. Is-settur tas-servizzi finanzjarji wkoll [olqu opportunitajiet kbar g[al din il-;enerazzjoni. Dawn l-opportunitajiet qed ikunu wkoll ikkonfermati fi statisti/i mhux biss dawk lokali i]da wkoll dawk Ewropej. Fi statistika tal-Eurostat li [ar;et fl-1 ta’ Marzu kkonfermat li Malta g[andha r-raba’ l-anqas rata ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea f’dawk li huma ]g[a]ag[. F’pajji]na din ir-rata kienet ta’ 6.5%, rata li mhux biss hi ferm anqas mill-medja Ewropea, i]da wkoll hi ferm anqas minn ta’ pajji]i o[ra Ewropej. X’differenza! Dawn l-opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ mhux qed jin[olqu g[aliex il-Gvern qed jimpjegahom hu, i]da g[aliex is-settur privat g[araf il-potenzjal ta’ pajji]na, grazzi wkoll g[al numru ta’ in/entivi li qed igawdi minnhom. Meta wie[ed janalizza l-istatistika, malajr jista’
jara kif l-impjiegi mas-settur pubbliku qed jonqsu u min-na[a l-o[ra dawk mas-settur privat qed ji]diedu. Dan ]gur li mhux qed isir b’kumbinazzjoni, i]da g[aliex dawk li qed jag[]lu jinvestu f’pajji]na qed isibu ;enerazzjoni ta’ [addiema preparati u m[arr;a g[al dak li tirrekjedi d-dinja tax-xog[ol illum. Mi]uri favur familji ]g[a]ag[ I]da t-transizzjoni fil-[ajja ]ag[]ug[a mhix biss mid-dinja edukattiva g[al dik tax-xog[ol, hemm ukoll l-isfida li wie[ed jibni wkoll familja. G[al dan il-g[an, qed ikunu introdotti wkoll numru ta’ inizjattivi li huma favur il-familja. Qed naraw aktar ftu[ ta’ child care centres, aktar inizjattivi biex jg[inu lill-omm tirritorna fid-dinja taxxog[ol. Dan kollu qed isir g[aliex hemm it-twemmin ta’ opportunitajiet indaqs g[al kul[add daqstant ie[or g[al dawk l-ommijiet li jridu jibqg[u ja[dmu. Dawn l-inizjattivi u o[rajn li kienu ri]ultat talpolitika ta’ dan il-Gvern, illum qed in[ossu l-frott tag[hom, aktar ]g[a]ag[ ja[dmu, aktar ommijiet lura fid-dinja tax-xog[ol u fuq kollox aktar ser[an il-mo[[ g[al din il-;enerazzjoni. X’differenza minn politika tal-ba[[, li toffri lOppo]izzjoni g[al politika ta’ Gvern li jaf xi jrid,
jaf fejn irid jasal u jaf li finalment dawk li se jgawdu huma /-/ittadini kollha kemm huma ming[ajr distinzjoni.
Intietef
L-azzjoni tal-pitkala u r-riforma Ktibt dawn il-kelmtejn fl-istess ;urnata meta l-pitkala ddecidew li bla ma jag[tu avvi] lil [add ma jift[ux il-bibien tag[hom. Azzjoni li ;abet l-istmerrija ta’ kul[add Azzjoni li setg[et twassal biex il-bdiewa jitilfu l-bejg[ tal-prodott li huma jkunu ilhom jippreparaw sa mill;urnata ta’ qabel jew minn bil-lejl. Prodott li jkunu ilhom xhur jie[du [sieb u jkabbru. Azzjoni li setg[et twassal biex il-vendituri, ji;ifieri lbejjieg[a tal-[axix ma jsibux jixtru prodott xi jbig[u u jitilfu l-;urnata tax-xog[ol tag[hom. I]da fuq kollox, din kienet azzjoni li setg[et tipperikola s-servizz li l-konsumatur jing[ata. Setg[et wasslet biex il-konsumatur ma jsibx jixtri l-prodotti friski li hu mdorri jixtri. Koperazzjoni I]da bil-koperazjoni ta’ kul[add din il-problema
kienet sorvolata. Grazzi spe/jali tmur g[all-FCCS, ilKoperattiva ?entrali talBdiewa li kkoperat bil-kbir. Grazzi wkoll lill-ATB, lAssocjazzjoni tal-Bdiewa li wkoll involviet ru[ha b’mod immedjat f’din i/-/irkustanza li nqalg[et. Grazzi lill-bdiewa li kkoperaw u grazzi wkoll lillbejjieg[a tal-[axix li addataw ru[hom g[a/-/irkustanza partikulari u xtraw dirett ming[and il-bdiewa. Soluzzjoni immedjata g[allproblema li nqalg[et u li tat il-frott mixtieq.
wie[ed jara xi ]viluppi kien hemm. Ovvjament, il-Gvern ma seta’ jassumi xejn u g[aldaqstant sa minn nhar il{amis stess bdew isiru larran;amenti biex jekk sa nhar it-Tnejn (ji;ifieri sallum) ma jkunx intlahaq ftehim, allura din il-pro/edura li kienet addottata ad hoc, ta[dem b’mod aktar organizzat. {afna mill-bdiewa dehru [erqana li jesperjenzaw ilbejg[ dirett u x-xerrejja ma jidhirx li ddejqu l-anqas.
avzata. Jekk il-pitkala j[ossu li g[andu jkollhom persenta;;i ta’ kummissjoni a[jar, allura g[andhom ji;;ustifikaw irwie[hom b’argumenti solidi u validi u kalkulazzjonijiet professjonali li ji;;ustifikaw dawn it-talbiet.
}viluppi
Preparamenti
Ovvjament, fis-sig[at li se jg[addu minn x’[in ktibt lartiklu sa x’[in int qed taqrah, jistg[u ise[[u [afna ]viluppi. Jalla s-sens komun jipprevali. Jalla li sal-lum ikun intla[aq ftehim. G[all-;id ta’ kul[add. Ilmejda tad-diskussjoni hi la[jar post fejn wie[ed jista’ jasal. Bir-ra;uni u mhux b’azzjoni li lanqas biss tkun
ma tistax tog[;ob lil kul[add. Fuq kollox din ir-riforma mhux se tippermetti li /erti pratti/i li issa donnhom indraw minn kulhadd, u li
B[alma [afna jafu, il;ranet tal-pitkalija huma tTnejn u l-{amis. Illum allura hi l-ewwel okka]joni biex
Il-mejda tad-diskussjoni hi l-a[jar post fejn wie[ed jista’ jasal. Bir-ra;uni u mhux b’azzjoni li l-anqas biss tkun av]ata
Riforma Ix-xog[ol fuq ir-riforma tal-pitkalija ilu g[addej sew. Kemm il-bdiewa, il-bejjieg[a tal-[axix kif ukoll il-pitkala, dan jafuh. Ir-riforma, g[ax hi riforma, se ;;ib ammont ta’ tibdil. It-tibdil [afna drabi j;ib ir-re]istenza. Bit-tibdil
minn Philip Mifsud Philip.Mifsud@pmaperiti.com
huma komdi g[al ftit, jibqg[u jkunu pprattikati. Fost tibdil li jiggarantixxi kwalità a[jar, ir-riforma talpitkalija qed ta[dem biex ikun hemm [afna aktar trasparenza fit-transazzjonijiet kollha li jsiru.
{afna mill-bdiewa dehru [erqana li jesperjenzaw il-bejg[ dirett u x-xerrejja ma jidhirx li ddejqu l-anqas
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt L-ELEZZJONI G{ALL-PRESIDENZA TA’ FRANZA
Hollande jeg[leb lil Sarkozy fil-vot de/i]iv Francois Hollande sar l-ewwel President So/jalista ta’ Franza mill-1995 ’il hawn meta lbiera[ g[eleb lil Nicolas Sarkozy, il-President fil-kariga, fil-votazzjoni de/i]iva, u wara li fit-22 ta’ April kien (anki) reba[ l-ewwel round tal-istess elezzjoni.
Francois Hollande u s-sie[ba tieg[u, Valerie Trierweiler, wara li vvutaw, ilbiera[ f’Tulle (Reuters)
Hollande reba[ 52 fil-mija tal-voti kontra t-48 fil-mija g[al Sarkozy, bl-analisti jtennu li dan ir-ri]ultat se jkollu implikazzjonijiet wisg[in g[az-Zona-Ewro s[i[a, fost stennija g[al “]viluppi imminenti”. Dan, wara li Francois Hollande kien ilu l-a[[ar ;img[at tal-kampanja jimpenja ru[u biex “jinnegozja mill-;did” ilftehim dwar id-dixxiplina fiskali (rigward il-Budgets) li ffirmaw il-mexxejja talpajji]i-membri taz-Zona. B’hekk ukoll, Hollande – li l-inawgurazzjoni tieg[u b[ala President issir dan ixxahar – sfrutta n-nuqqas ta’ popolarità tal-President Sarkozy minbarra li ggwadanja l-appo;; fost ilFran/i]i, li huma inkwetati dwar is-sitwazzjoni ekonomika. Intant, Francois Hollande wieg[ed biex ilkorporazzjonijiet il-kbar jisfaw su;;etti g[al taxxi og[la – l-istess b[allpersuni li jaqilg[u ’il fuq minn miljun ewro fis-sena. Fl-istess [in, hu jrid i]id ilpaga minima, minbarra li jda[[al mas-60,000
g[alliema ;odda u jnaqqas l-età tal-irtirar minn 62 g[al 60 sena g[al xi [addiema. Min-na[a tieg[u, Sarkozy, il-kandidat tal-Partit UMP li kien ilu fil-poter mill-2007, ammetta t-telfa ftit wara li g[alqu l-a[[ar postijiet talvotazzjoni, u /empel lirrivali biex jawguralu.
Elezzjoni fi ]mien kru/jali g[az-ZonaEwro Sarkozy qal li Hollande, issa, hu l-President ta’ Franza “li jrid ikun irrispettat”, u g[amilha /ara li hu qed i;orr irresponsabbiltà s[i[a g[addisfatta. Dan, wara li Sarkozy kien ibba]a lkampanja tieg[u fuq weg[diet dwar il-qtug[ filBa;it bl-iskop li jonqos li]bilan/ enormi ta’ Franza. L-ist[arri;iet tal-a[[ar ;img[at ukoll urew vanta;; /ar g[al Hollande meta din kienet biss it-tieni darba li President fil-kariga naqas
milli jirba[ it-tieni mandat ta’ poter (konsekuttiv) millbidu tal-{ames Repubblika Fran/i]a, fl-1958. Qabel Sarkozy, l-a[[ar President Fran/i] li spi//a jag[mel terminu wie[ed biss kien Valery Giscard d’Estaing – li fl-1991 tilef kontra Francois Mitterrand, li qabel l-elezzjoni talbiera[ kien anki l-a[[ar President So/jalista ta’ Franza. Min-na[a tieg[u, Mitterrand kien g[amel ]ew; termini fil-poter sal1995. Sadattant, din l-elezzjoni g[all-Presidenza saret fi ]mien partikularment kru/jali g[az-Zona-Ewro peress li Franza – b[ala ttieni l-akbar ekonomija (tazZona) – hi sie[ba ewlenija tal-:ermanja; b’Hollande issa qed jippjana biex imur dalwaqt f’Berlin [alli jiddiskuti l-ideat tieg[u malKan/illier Angela Merkel. Fil-;img[at li ;ejjin, ilpoplu ta’ Franza mistenni jikkon/entra fuq lelezzjonijiet g[allParlament, li wkoll g[andhom isiru fuq ]ew; rounds, fl-10 u fis-17 ta’ :unju.
L-I}RAEL
IL-GRE?JA
Isejja[ g[al elezzjoni bikrija
Xenarju imprevedibbli wara l-elezzjoni
Il-Prim Ministru I]raeljan, Benjamin Netanyahu, sejja[ biex issir elezzjoni ;enerali bikrija fi ]mien erba’ xhur. Intant, il-vot mistenni jse[[ f’Settembru; ji;ifieri sa sena qabel i]-]mien rikjest bil-li;i biex il-PM fil-kariga jfittex mandat ;did mill-poplu. Netanyahu – li ilu Prim Ministru mill-2009 – imexxi koalizzjoni ta//entru-lemin, li tinkludi lill-Partit Likud (tieg[u) u l-Partit Laburista ta’ Ehud Barak. Madankollu, hu issa qed jag[milha /ara li ma jridx “sena u nofs o[ra ta’ instabbiltà u rikatt politiku”.
Il-poplu Grieg ilbiera[ ivvota flelezzjoni g[all-Parlament, u qabel morna g[all-istampa kien qed jidher /ar li ]-]ew; entitajiet ewlenin – ji;ifieri l-Partit g[al Demokrazija :dida ta/-/entrulemin u s-So/jalisti (PASOK) – kienu tilfu [afna mill-appo;; ori;inali. Qabel il-votazzjoni kien mistenni li l-partiti li jopponu l-awsterità kellhom jie[du l-voti lil dawn i]]ew; partiti, bis-sitwazzjoni salbiera[ turi qag[da pjuttost imprevedibbli. Il-Partit g[al Demokrazija :dida jinsab fil-vanta;; u mistenni jikseb bejn 17 u 20 fil-mija tal-voti, li madankollu mhumiex bi]]ejjed g[alih biex jifforma Gvern. Il-Koalizzjoni Radikali taxXellug, jew Syriza, g[andha tirba[ bejn il-15 u t-18 fil-mija talappo;;, u l-PASOK jista’ anki jispi//a t-tielet, fejn ikollu bejn 14 u 17 fil-mija tal-voti. Intant, l-elezzjoni kienet ikkaratterizzata minn rabja popolari kontra l-partiti l-kbar, bir-ri]ultati kapa/i jiddeterminaw it-triq talGre/ja wara snin ta’ awsterità. Fil-
fatt, il-partit tal-lemin estremista, mag[ruf b[ala }erniq tad-Deheb, x’aktarx kiseb bi]]ejjed voti g[al rappre]entanza fil-Parlament g[allewwel darba fi kwa]i erbg[in sena. F’ka] li l-ebda partit ma jikseb bi]]ejjed voti biex jfforma Gvern, ir-rebbie[ tal-elezzjoni jkollu jfittex koalizzjoni mar-rivali. Xenarju b[al dan ifisser li nnegozjati jistg[u jsiru fuq tlett ijiem, u jekk ifallu, il-partit li jispi//a t-tieni jista’ jipprova hu g[all-koalizzjoni – b’nuqqas ta’ ftehim imbag[ad jag[ti lopportunità lit-tielet partit. Jekk in-negozjati xorta ma jipprodu/ux koalizzjoni, il-Gre/ja tg[addi minn elezzjoni ;dida, u lprospett g[andu jallarma lillkredituri tal-pajji] bi kwalunkwe instabbiltà politika tqajjem domandi ;odda dwar il-futur talpajji] fiz-Zona-Ewro. Fil-ka] li l-ebda partit ma jikseb ’il fuq mill-g[oxrin fil-mija tal-vot, ix-xenarju politiku fil-Gre/ja g[andu jsir, jer;a’, aktar imprevedibbli, bi ftit jafu x’tip ta’ koalizzjoni tista’ tie[u postha, jew g[al kemm din iddum isservi.
Il-Prim Ministru Grieg, Lucas Papademos, li se jispi//a mill-kariga, i[ejji biex jitfa’ l-vot tieg[u f’Ateni (Reuters)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11
KUBA
Bidu kaotiku g[al ;uri dwar it-terrori]mu It-tribunal militari li twaqqaf fil-Bajja ta’ Gwantanamo biex jippro/essa lill-[ames issuspettati ewlenin dwar it-“terrori]mu storiku” kontra lIstati Uniti, kien ikkaratterizzat mill-kaos waqt l-ewwel ;urnata tas-smig[. Khalid Sheikh Mohammed u erbg[a o[ra, li huma akku]ati li ppjanaw l-attakki tal-11 ta’ Settembru tal-2001 fuq l-ibliet ewlenin Amerikani, irrifjutaw li jwie;bu g[ad-domandi – b’imputat fosthom anki jissu;;erixxi li “l-Amerikani jistg[u joqtluh anki qabel jispi//a l-;uri”. Il-[ames akku]ati ma ridux jiddikjaraw “[tija jew inno/enza” rigward l-akku]i ta’ omi/idju u terrori]mu mi;juba quddiemhom b’konnessjoni mal-imsemmija attakki, li swew il-[ajja ta’ 2,976 persuna. Dan, wara li tterroristi [atfu ajruplani talpassi;;ieri u u]awhom b[ala “bombi” kontra New York u
Washington; b’ajruplan ie[or ma[tuf jikkraxxja f’Shanksville, Pennsylvania, wara li l-passi;;ieri ppruvaw jeg[lbu lill-aggressuri abbord. Il-[amsa jistg[u jing[ataw il-piena tal-mewt u ’l quddiem mistennija ji//araw ilpo]izzjoni tag[hom (fil-konfront tal-akku]i) waqt smig[ ie[or. L-imputati qed ikunu ppro/essati mit-tribunal militari wara li fl-2009 falla t-tentattiv biex dawn ikunu ttrasferiti g[al quddiem qorti /ivili fl-Istati Uniti. L-avukati tad-difi]a jg[idu li s-sistema tal-;uri fi Gwantanamo hi nieqsa mille;ittimità min[abba li g[andhom a//ess ristrett g[all-klijenti tag[hom. Khalid Sheikh Mohammed ifisser lilu nnifsu b[ala “ilmo[[” wara t-terrori]mu storiku, u l-erba’ imputati s[abu huma Waleed bin Attash, Ramzi Binalshibh, Ali Abd al-Aziz Ali u Mustafa Ahmad al-Hawsawi.
Xi pulizija j]ommu “aggressur” waqt e]er/izzju inti] g[all-kontroll tal-irvellijiet fi Lviv, l-Ukrajna. Din il-belt partikulari hi fost l-erba’ lokalitajiet Ukrajni fejn se jsiru l-log[ob tal-football ta’ “Euro 2012” fi ftit ;img[at o[ra. (Reuters)
L-ISTATI UNITI
Bin Laden [aseb biex jibdel l-isem Al-Qaida qabel mewtu Osama bin Laden qatta’ l-a[[ar xhur ta’ [ajtu jilmenta dwar “id-di]astru wara l-ie[or” li kien qed isofri l-grupp tieg[u Al-Qaida ta[t idejn l-Amerikani.
Sostenitur tal-Partit reli;ju] Jamiat-e-ulema-e-Islam i]omm ritratt ta’ Osama bin Laden waqt dimostrazzjoni kontra l-Istati Uniti fi Quetta, il-Pakistan (Reuters)
Fil-fatt, it-terrorista ewlieni, ftit qabel mewtu kien anki qed jikkunsidra li jibdel lisem ta’ dan il-moviment qattiel li fil-11 ta’ Settembru tal2001 wettaq l-attakki terroristi/i stori/i fuq l-ibliet ta’ New York u Washington. John Brennan, il-konsulent ewlieni g[al kontra t-terrori]mu tal-President Amerikan Barack Obama, spjega “is-sitwazzjoni” ta’ dak i]-]mien u qabel ilqawwiet spe/jali Amerikani (f’Mejju tal-2011) da[lu filbelt Pakistana ta’ Abbottabad u qatlu lil Bin Laden wara li sabuh ;o “kumpless-mo[ba”. Brennan kompla li l-Istati Uniti mexxiet attakki biddrones fuq iz-zoni talPakistan indikati b[ala /entri g[all-Al-Qaida u bir-ri]ultat li l-grupp spi//a dg[ajjef salpunt fejn lanqas ma irnexxielu jibdel lill-kapijiet maqtula. Brennan jemmen ukoll li lmoviment Al-Qaida sar biss “dell tal-passat” u li t-tmexxija ewlenija tieg[u “dalwaqt ma tibqax aktar relevanti”. Il-frustrazzjoni ta’ Osama
bin Laden dwar i/-/irkustanzi li sab ru[u fihom l-Al-Qaida kienet riflessa fid-dokumenti li l-commandos tan-Navy SEALs [atfu, ftit aktar minn sena ilu, mill-kumpless talkap terrorista.
Hu diffi/li g[at-terroristi biex jattiraw rekluti ;odda F’dawn id-dokumenti, Bin Laden jammetti “il-litanija ta’ di]astri” g[all-Al-Qaida u wara li l-azzjonijiet militari konsekuttivi tal-Amerikani he]]ew bil-kbir lill-grupp tieg[u. Intant, John Brennan spjega li l-Al-Qaida spi//a ta[t pressjoni intensiva fir-re;juni tal-Pakistan, li huma ddominati mit-tribujiet u fejn ilgrupp g[andu “anqas spazju fejn i[arre; il-;enerazzjoni li jmiss ta’ terroristi”. Il-moral fost il-membri talAl-Qaida huwa mifhum b[ala
baxx u bil-grupp qed isibha diffi/li biex jattira r-rekluti ;odda; bit-tatti/i tal-amministrazzjoni Amerikana, fi kliem Brennan, qed ikun diffi/li g[an-network terroristiku biex jippjana u jwettaq lattakki b’effett katastrofiku fuq skala kbira. L-a[bar dwar il-qtil ta’ Bin Laden [ar;et f’Washington fl-1 ta’ Mejju tal-2011, u fit-2 ta’ Mejju fil-Pakistan min[abba d-differenza tal[in. U Brennan – permezz talimsemmija dokumenti – ji]vela li “l-affarijiet tant bdew ;ejjin [a]in g[all-AlQaida” li Osama bin Laden ikkunsidra li jibdel l-isem talmoviment daqslikieku “xi e]er/izzju ;did ta’ promozzjoni”. Intant, u[ud fost lAmerikani Repubblikani jg[idu li d-Demokrati/i filGvern iridu ju]aw l-eliminazzjoni ta’ Bin Laden b[ala stimolu g[all-kampanja ta’ Obama qabel l-elezzjoni (f’Novembru) g[allPresidenza tal-Istati Uniti.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI
Fil-qosor
Jammetti li l-isfida g[all-White House se tkun iebsa
Il-President Barack Obama jitkellem waqt il-kampanja tad-Demokrati/i fl-Università ta’ Richmond, fl-Istat ta’ Virginia (Reuters)
Il-President Amerikan, Barack Obama, feta[ ilkampanja elettorali tieg[u bi twissija – jew ammissjoni – li d-Demokrati/i g[andhom jistennew taqbida missielta [afna biex i]ommu r-riedni tal-Istati Uniti, u meta “jifhem” li [afna Amerikani mhumiex sodisfatti bir-ritmu tal-bidliet g[all-a[jar li kien wieg[ed wara li a//erta millPresidenza. Intant, l-inawgurazzjoni talkampanja saret b’rallies f’Ohio u f’Virginia – b’dawn i]-]ew; Stati jitqiesu b[ala kru/jali g[all-elezzjoni tas-6 ta’ Novembru g[all-White House. F’Ohio, il-President qal lissostenituri tieg[u li l-Istati Uniti g[amlet is-snin ti;;ieled ir-ri/essjoni, u wieg[ed “sforzi ;odda b’risq lekonomija” fil-ka] li jing[ata t-tieni mandat tat-tmexxija. Fl-istess [in, Obama ikkritika lil Mitt Romney, irrivali Repubblikan g[allWhite House, b[ala “ilbniedem li jrid idawwar larlo;; lura”, fost l-applaw] tal-eluf ta’ partitarji pre]enti g[ar-rally fil-belt ewlenija ta’ Columbus. Obama insista li “din mhix sempli/i elezzjoni o[ra”, i]da mument delikat g[all-klassi tannofs, u qal li qed jikkuntesta biex isostni l-progress g[aliex il-pajji] “g[adda minn wisq biex hu jispi//a jirtira mit-triq li qabad”. Il-President imbag[ad fisser lil Mitt Romney b[ala “negozjant tajjeb u ra;el talfamilja”, i]da anki kkritikah g[all-“politika li tibbenefika biss lis-sinjur”.
Nirien qattiela waqt il-karaoke IL-KOREA TA’ FUQ: Tal-anqas disg[a mietu u mat-tletin indarbu f’nirien li fil-lejl bejn is-Sibt u l-{add [akmu bar tal-karaoke f’Busan. Il-vittmi kienu jinkludu [addiema immigranti mis-Sri Lanka, bl-awtoritajiet jikkonfermaw li n-nirien inqalg[u f’lounge partikulari tal-kumpless g[oli mas-sitt sulari.
Jivvutaw u jittamaw fl-istabbiltà L-ARMENJA: Il-poplu Armen ivvota g[all-Parlament fost awgurju g[all-istabbilità u t-tamiet li ma jirri]ultawx l-istess frodi u vjolenza li kienu g[arrqu l-a[[ar elezzjoni nazzjonali. Mistenni li l-Partit Repubblikan tal-President Serzh Sarksyan u l-Partit Armen tal-Prosperità (l-entitajiet ewlenin fil-koalizzjoni) ikomplu b[ala l-akbar ]ew; partiti f’dan il-pajji].
Tkompli bl-istrajk tal-;u[ L-UKRAJNA: L-eks Prim Ministru Yulia Tymoshenko se tkompli bl-istrajk tal-;u[ bi protesta kontra kif qed jittrattawha l-og[la awtoritajiet Ukrajni, u qalet li g[amlet il-kura;; bl-appo;; internazzjonali li qed ting[ata. Tymoshenko, ir-rivali tal-President Ukrajn Viktor Yanukovich, f’Ottubru kienet ikkundannata g[al seba’ snin [abs g[al allegat abbu] ta’ poter u wara ;uri li l-Punent jemmen li kien inti] g[al skopijiet politi/i.
Jistenna l-permess biex jitlaq I? - ?INA : L - attivist g[ad - drittijiet umani , Chen Guangcheng , ilbiera[ kien g[adu l - isptar ( f ’ Beijing) u ’ l bog[od mill - kuntatt , waqt li d - diplomati/i komplew ja[dmu fuq “ il - mezzi ” li jippermettuh biex jitlaq mi/ ?ina u jivvja;;a lejn l - Istati Uniti g[al kors ta ’ studju . Chen , li g[andu erbg[in sena u li hu nieqes mid - dawl , il - ;img[a l - o[ra wasal fl - isptar ta ’ Chaoyang mill - Ambaxxata Amerikana fejn kien qatta ’ diversi ;ranet wara li irnexxielu ja[rab minn sitwazzjoni ta ’ arrest f ’ daru li damet g[al dsatax - il xahar .
Aktar protesti kontra Putin IR-RUSSJA: Id-dimostranti lbiera[ ;arrew tebut iswed bil-kliem “demokrazija” mill-belt ta’ Vladivostok fost protesti kontra Vladimir Putin f’lejliet “ir-ritorn” tieg[u b[ala l-President tar-Russja g[al sitt snin o[ra. LOppo]izzjoni anki mexxiet “mar/ ta’ miljun ru[” f’Moska u organizzat rallies i]g[ar fi bliet o[rajn qabel i/-/erimonja tal-inawgurazzjoni, li ssir illum filKremlin, u fejn il-Kap tal-Knisja Ortodossa Russa g[andu jbierek lil Putin.
IS-SERBJA
Elezzjoni kkaratterizzata b’konsensus dwar l-Unjoni Ewropea L-Oppo]izzjoni Serba tallemin qed tag[mel sfida qawwija g[all-poter u meta fil-pajji], ilbiera[, saru elezzjonijiet ikkaratterizzati b’konsensus “pro-Ewropew” li m’g[andu l-ebda pre/edent fl-istorja. L-elezzjonijiet se[[ew ’il fuq minn g[axar snin wara lwaqg[a tad-dittatur Slobodan Milosevic, u l-Liberali li kienu [adu l-poter fl-2000 qed jiffa//jaw l-akbar theddida sa issa millOppo]izzjoni ta’ Tomislav Nikolic, li llum jinsisti li “ilfutur tas-Serbja jinsab flUnjoni Ewropea”. Nikolic u l-Partit Progressiv tas-Serbi huma favoriti li jirb[u lelezzjonijiet g[all-Parlament
u l-Presidenza fejn mistennija jisfruttaw ir-rabja tal-votanti g[all-intoppi li kellhom jiffa//jaw waqt li l-pajji] qaleb mis-so/jali]mu g[allkapitali]mu. Intant, Nikolic g[ad jista’ ma ji[ux il-Presidenza ;aladarba jid[ol g[at-tieni round tal-votazzjoni partikulari fl-20 ta’ Mejju. Dan, g[aliex l-in/ertezza dwar “il-passat” tieg[u (Nikolic snin ilu kien meqjus b[ala “l-eredi spiritwali” ta’ Milosevic) kapa/i tikkonvin/i lill-votanti inde/i]i biex jer;g[u jag[]lu lill-President attwali liberali, Boris Tadic. Fl-istess [in, l-ebda partit ma kellu jirba[ ma;;oranza assoluta fil-vot g[allParlament, bl-analisti jbassru
li l-Partit Demokratiku ta’ Tadic g[andu jibqa’ j]omm il-poter permezz ta’ ver]joni “ristrutturata” tal-Gvern li g[adu kemm spi//a. Ta[t il-kostituzzjoni Serba, il-Prim Ministru hu aktar b’sa[[tu mill-President, b’Nikolic ilbiera[ jesprimi lfidu/ja li l-poplu “se jwassal il-messa;; li fehem il-gravità tas-sitwazzjoni” – anki jekk is-Serbi jibqg[u bbilan/jati bejn il-liberali favur il-Punent u l-elementi nazzjonalisti li jappo;;jaw lir-Russja. Fil-fatt, Tomislav Nikolic, fl-ewwel kummenti wara li vvota, insista mill-;did li lUnjoni Ewropea hi l-veru tragward tas-Serbja “u li lpoplu Serb irid l-UE jekk din tkun trid lilu”.
It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
13 FUTBOL LOKALI
Nisevic favorit g[all-kariga ta’ assistent kow/ nazzjonali
Jidher li l-kow/ nazzjonali ta’ ta[t is-17 u d-19-il sena, Branko Nisevic, huwa lfavorit li jin[atar b[ala lassistent kow/ nazzjonali ta’ Pietro Ghedin. Dan ;ie ]velat fil-programm “Replay”, ilbiera[. Nisevic mistenni jkun qed jassisti lil Ghedin mil-lum stess waqt l-ewwel sessjoni tat-ta[ri; li se jkollu t-tim nazzjonali mal-kow/ Taljan. Jidher evidenti li se jkun hemm post vakant fissettur tekniku b[ala kow/ ta’ ta[t id-19-il sena. Hu mifhum li Michael Woods kien avvi/inat.
Floriana u Licari jinfirdu Xi sorsi qrib il-klabb ta’ Floriana ]velaw ma’ “Replay” li l-klabb u Malcolm Licari mistennija jtemmu rrelazzjoni ta’ bejniethom. F’din it-tieni avventura malGreens, Licari ftit li xejn kien utilizzat fuq il-pitch, anki min[abba l-fatt li g[amel numru ta’ ;img[at barra min[abba li sofra injury.
Licari xorta hu mistenni jkompli jilg[ab il-futbol, u mhux esklu] li jirritorna ma’ Pietà Hostpurs. F’intervista ri/enti li kellu mal-;urnal influwenti Kanadi], “Vancouver Sun”, lattakkant internazzjonali Malti, Etienne Barbara, ]vela li l-injury li ;arrab f’Jannar li g[adda kienet tant serja li setg[et wasslitu biex jieqaf mill-futbol g[al kollox. Barbara qal li qatt ma kien sema’ b’din l-injury u li kieku ma kienx g[at-tim mediku ta’ Vancouver Whitecaps, kien ikollu problemi serji. Etienne irritorna g[at-ta[ri; [mistax ilu, u hu mistenni jiddebutta
ma’ Vancouver il-;img[a ddie[la.
Il-bidu tas-suq tat-trasferimenti Issa li l-kampjonat wasal lejn it-tmiem, il-klabbs jibdew jaraw kif se jtejbu l-iskwadri tag[hom g[all-ista;un li ;ej. In-negozjati u l-movimenti di;à bdew. Minbarra diversi inga;;i ta’ kow/is ;odda, hu
mistenni li jkollna numru sostanzjali ta’ trasferimenti. Mill-kamp ta/-champions, Valletta, Gilbert Agius jinsab fi tmiem il-kuntratt, u g[alkemm g[ad g[andu x’joffri b[ala plejer, jidher de/i] li se jtemm il-karriera fi tmiem l-ista;un. }gur li jekk jidde/iedi li jag[mel hekk, se jkollu rwol importanti fl-istaff tekniku tat-tim, ikun min ikun il-kow/ ta’ Valletta. Jamie Pace mhux mistenni jirritorna ma’ Valletta, u Balzan Youths jidhru interessati li joffrulu kuntratt huma. Se j[allu lil Valletta wkoll Alfred Effiong, Aleksandrs Cekulajevs, Matthew Towns, Filippo Scozzese u Nahuel Jimenez. Skont il-President ta’ Valletta, Victor Sciriha, f’intervista fuq il-programm radjufoniku “Replay Ikompli”, il-Beltin mhux se jag[mlu akkwisti lokali i]da se jinga;;aw ]ew; plejers Taljani ta’ kwalità, wie[ed attakkant talesperjenza – li sal-ista;un 2010-2011 kien regolari fisSerie A – u ie[or midfielder. Intant, xi sorsi mill-kamp ta’ Hibernians sostnew ma’ dan il-programm li Valletta huma serjament interessati li jinga;;aw lil Mark Miller b[ala l-kow/ il-;did tag[hom
minflok Jesmond Zerafa. I]]ew; kow/is jinsabu fi tmiem tal-kuntratt. Valletta s’issa dejjem /a[du din l-ipotesi. Hibernians intant se jkollhom lill-eks president ta’ M’Xlokk, Robert Micallef, b[ala t-Tim Manager il-;did. Dwar il-plejers barranin, mhux esklu] li jsir xi tibdil, anki min[abba l-fatt li hemm xi klabbs interessati fisservizzi ta’ Tarabai, waqt li Marcelo Dias mhux mistenni li jin]amm. Floriana mistennija jikkonfermaw lil Erik Akoto, Andrè Grabowski, Omonje Sodje u Pablo Doffo. Mhux esklu] li jsir xi bdil ta’ plejers bejn Floriana u Birkirkara. IlGreens jidhru interessati ferm fis-servizzi ta’ Shaun Bajada, li jinsab fi tmiem il-kuntratt tieg[u ma’ B’Kara. Wara li sabu l-a[jar forma tag[hom, B’Kara mistennija li fl-ista;un li ;ej jag[mlu madwar [ames akkwisti, tlieta minnhom plejers barranin. LIspanjol, Moises Avila Perez, mistenni jirritorna f’pajji]u. Postu jista’ jittie[ed minn plejer simili fil-karatteristici, ji;ifieri Bojan Mamic ta’ Mqabba. Birkirkara jidhru wkoll interessati fis-servizzi tal-goalkeeper internazzjonali Justin Haber. Dan il-;urnal g[andu informazzjoni ta’ min jorbot fuqha li Sliema Wanderers, flista;un li ;ej, se jkollhom b[ala kow/ lil Clive Mizzi. Jidher li fl-a[[ar sig[at kien hemm negozjati avvanzati bejn i]-]ew; partijiet. Miguel Ciantar u John Mintoff se jirritornaw ma’ Sliema, waqt li Ryan Fenech se jirritorna ma’ Valletta.
SPARAR
Ri]ultati Lokali
William Chetcuti fil-[ames post
MFA Kampjonat BOV Premier
It-tiratur Malti William Chetcuti spi//a fil-[ames post waqt it-Tazza tad-Dinja tadDouble Trap, f’Lonato, lItalja. 56 tiratur tad-Double Trap qed jikkompetu f’din ilkompetizzjoni. Chetcuti kellu bidu perfett fl-ewwel round u g[amel straight hekk kif laqat 50 plattina minn 50. Fit-tieni u fit-tielet rounds Chetcuti laqat 46 plattina f’kull round g[al total ta’ 142 plattina minn 150. Kellu jkun shoot-off li dde/ieda liema sitt tiraturi g[addew g[all-barrage finali, u Chetcuti kien wie[ed minn dawn is-sitt tiraturi, li sparaw aktar tard wara nofsinhar.
III Div
Fil-barrage finali, Chetcuti laqat 45 plattina minn 50 biex spi//a fil[ames post. Intant, Nathan Lee Xuereb laqat 43 plattina fl-ewwel round, 45 plattina fit-tieni round u 46 fit-tielet round g[al total ta’ 134 plattina. Chetucti u Lee Xuereb kienu qeg[din akkumpanjati mill-kow/ Jimmy Bugeja. L-impenn li jmiss g[al Chetcuti u Lee Xuereb huma l-Kampjonati Ewropej li se jsiru fil-belt ta’ Larnaca, ?ipru. Dawn ilkompetizzjonijiet, g[al Chetcuti, huma ta’ t[ejjija g[all-Olimpjadi ta’ Londra, li se jsiru fis-sajf li ;ej.
3-0 1-4
Lija A v Pietà H }ejtun C v St. George’s
1-0 5-1
Xg[ajra T v Pembroke A G[axaq v Fgura Utd Marsa v Mtarfa Kalkara v Marsaskala Santa Lucia v Sirens
2-2 0-2 2-2 2-4 1-0
Sliema v San :wann Gozo v Mosta Gudja Utd v }urrieq Cottonera Utd v Mtarfa }ejtun v M’Xlokk St Lucia v G]ira Utd Marsa v Si;;iewi
1-1 1-0 0-2 9-0 3-0 1-6 1-4
B’Bu;a v Marsa T Senglea Y v Floriana A
3-1 4-1
YFA U15
MAFA Kwarti Finali. KO Vittoriosa L v B’Kara P 3-3 (Vittoriosa 10-9 bil-penalties) IASC
BASKETBALL Loyola v Luxol WATERPOLO
San :iljan v Exiles Sliema v Neptunes
MOTOGP
Stoner jirba[ fil-Portguall I/-champion Awstraljan, Casey Stoner, fuq Honda reba[ il-Grand Prix tal-Portugall. Stoner, li nhar is-Sibt kiseb lewwel pole-position tal-ista;un, irnexxielu jiddefendi lewwel post u b’din ir-reb[a, issa, Stoner jinsab fl-ewwel post tal-klassifika tas-sewwieqa. Stoner g[andu punt aktar minn Jorge Lorenzo talYamaha, li spi//a fit-tieni post fil-Grand Prix Portgui]. Fittielet post spi//a Dani Pedrosa, fuq Honda. Il-Grand Prix kien wie[ed simili g[al dak Spanjol fejn Stoner kellu bidu mill-aqwa u bena vanta;; tajjeb. G[al xi [inijiet, Lorenzo deher ferm vi/in ta’ Stoner, i]da dan tal-a[[ar dejjem iddefenda l-ewwel post tieg[u tajjeb. “Kont kontinwament ta[t pressjoni. Fil-bidu bdejt tajjeb, i]da mbag[ad kelli xi problemi fil-mutur. Kont iffortunat li rba[t din it-tellieqa,” qal Stoner. G[al Stoner din kienet il-35 reb[a tieg[u fil-MotoGP, u b’din ir-reb[a hu issa reba[ f’kull /irkwit pre]enti filMotoGP.
Kif spi//aw:
Casey Stoner – Honda, Jorge Lorenzo – Yamaha, Dani Pedrosa – Honda, Andrea Dovizioso – Yamaha, Cal Crutchlow – Yamaha, Alvaro Bautista – Honda, Valentino Rossi – Ducati.
Hibs v Balzan Y Sliema v B’Kara
I Div
Skont il-programm “Replay”, Michael Woods, eks kow/ ta’ Floriana, kien avvi/inat biex jibda jmexxi t-tim nazzjonali ta’ ta[t id-19-il sena
55-59 8-4 6-12
IN-NAZZJON It-Tlnejn, 7 ta’Mejju, 2012
14 Sport
Noel Baldachino (bil-blu) waqt mis-seba’ ti;rijia ri]ervata g[al ]wiemel tal-Klassi Gold
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Lover Boy Index jirba[ il-finali ewlenija minn Kenneth Vella
L-aktar erba’ ti;rijiet mistennija li saru lbiera[ fil-korsa talMarsa kienu finali mill-kampjonati Skyparks g[al ]wiemel }vedi]i fuq distanza qasira ta’ 2140m. Dawn kienu jag[mlu parti mill-24 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet. Il-finali ewlenija, dik tal-klassi Gold, intreb[et mill-veteran Lover Boy Index, misjuq minn Noel Baldacchino. Matador Knick (Carmelo Farrugia) kien l-aktar velo/i wara l-karozza tat-tluq u wara ftit metri nqabe] minn Kingpin La Marc (Clint Vassallo) u Hulot (Jason Vassallo). Fl-a[[ar 300m it-ti;rija ]viluppat f’taqtig[a missielta bejn erba’ ]wiemel, fejn kien Lover Boy Index li [a t-tieni reb[a konsekuttiva u bi ftit minn Stefan Sufflor (Anthony Bartolo). Matador Knick u Magnific As (Ivan Bilocca) temmew warajhom f’dik lordni. Fi tmiem il-finali, i/-chairman tal-Malta Racing Club, Dr Matthew Brincat, ippremja lisSur Victor Aquilina u lil Noel Baldacchino, is-sid u ssewwieq ta]-]iemel rebbie[. Lover Boy Index kellu medja ta’ 1.15.5” fil-kilometru. Fil-finali Silver, taqtig[a bejn tliet ]wiemel fl-a[[ar metri wasslet lil Victory Farming (Frank Portelli) biex itemm lewwel u jie[u t-tieni reb[a f’Malta. Dan, minn Bankir Zon (Clint Vassallo), Delvin Brodde (Julian Farrugia) u Ironbar (Noel Baldacchino). Nicole LH (Clint Vassallo) irre;istrat it-tieni reb[a konsekuttiva f’Malta fil-finali
Bronze. Din id-debba ]iedet ilpass 400m mit-tmiem biex qasmet il-linja finali l-ewwel bi ftit minn Mr King (Frans Tanti). Family’s Moonlight (Ivan Bilocca) u Rally Simb (James Briffa) da[lu fit-tielet u r-raba’ post rispettivament. Matul l-ewwel elf metru talfinali Copper, l-ewwel po]izzjoni alternat bejn numru ta’ ]wiemel, sakemm dawra mit-tmiem mar quddiem Upptillbevis (Julian Farrugia), li g[alkemm qasam il-linja finali l-ewwel safa skwalifikat mill-;urija. Ir-reb[a ng[atat littieni pjazzat, Trick The Lind (Noel Baldacchino). Emil Brebro (Brian Zammit), Pine Wood Harry (Cliferty Calleja) u Dollar As (Salvu Vella) da[lu warajh f’dik l-ordni. Il-programm tal-lbiera[ inkluda wkoll erba’ ti;rijiet normali tal-klassi Gold. Flewwel wa[da, Pirate d’Urzy (Eugenio Bondin) /eda f’nofs id-dritta finali meta nqabe] minn Soren Sufflor (Rodney Gatt), li [a t-tielet reb[a sta;onali minn Must du Buisson (Charles Camilleri). Lys des Etroits (Brian Hili) temm ir-raba’. Fl-a[[ar metri irnexxielu jikkontrolla l-assalt ta’ Okir de Leau (Brian Hili), b’Lime Casted (Rodney Gatt) u Keeping Quality (Charles Magro) ikollhom ukoll wirja tajba. G[al Side Spin, din kienet l-ewwel reb[a f’Malta. Farrugia re;a’ kien protagonist fit-tielet ti;rija Gold. Dan permezz tad-debba She’s Dreamlike, li akkwistat ukoll ittielet reb[a tas-sena wara
attakk mibdi fl-a[[ar 500m. Wim (Brian Zammit), Paleo de la Dives (Sam Cassar) u Obi Wan Kenobi (George Attard) spi//aw warajh f’dik l-ordni. L-a[[ar ti;rija tal-programm kienet ukoll l-a[[ar ti;rija Gold. Hawnhekk, Nagano Phedo (Mario Fenech) [a ttieni reb[a tal-ista;un b’vanta;; ta’ aktar minn tliet tulijiet minn Veikko Hornline (Carl Caruana). Energy Launcher (Redent Magro) u Imbra d’Alfa (Michael Ellul) kellhom pjazzament tajjeb fit-tielet u r-raba’ post rispettivament. Portelli fit-tieni post Ilbiera[ ukoll, fil-korsa ta’ Agnano f’Napli l-Italja kien impenjat is-sewwieq ]g[a]ug[ G[awdxi, Shaun Portelli, f’heat mill-kampjonat tal-Mediterran, li saret fuq distanza ta’ mil. Portelli temm fit-tieni post permezz tat-Taljan Igor d’Asolo. It-ti;rija ntreb[et minn Levante Laser, misjuq minn Pavel Zadel.
Is-sid tar-rebbie[ tal-Klassi Gold g[all-Kampjonat tal-I]devi]i, Lover Boy Index, Victor Aquilina u s-sewwieq Noel Baldaccinho bit-trofew tar-rebbie[ (Ritratti> Michael Ellul)
-
Ir ri]ultati kollha
. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Soren Sufflor (R. Gatt) {in – 2.44.7” (1.16.9”) 2. Must du Buisson (C. Camilleri) 3. Pirate d’Urzy (E. Bondin) 4. Lys des Etroits (B. Hili) . Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Side Spin (J. Farrugia) {in – 2.43.1” (1.16.2”) 2. Okir de Leau (B. Hili) 3. Lime Casted (R. Gatt) 4. Keeping Quality (C. Magro) . Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. She’s Dreamlike (J. Farrugia) {in – 2.42.9” (1.16.1”) 2. Wim (B. Zammit) 3. Paleo de la Dives (S. Cassar) 4. Obi Wan Kenobi (G. Attard) . Finali Kampjonat Skyparks. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Trick The Lind (N. Baldacchino) {in – 2.47.2” (1.18.1”) 2. Emil Brebro (B. Zammit) 3. Pine Wood Harry (C. Calleja) 4. Dollar As (S. Vella) I Ti;rija
II Ti;rija
III Ti;rija
IV Ti;rija
. Finali Kampjonat Skyparks. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Nicole LH (C. Vassallo) {in – 2.44.7” (1.16.9”) 2. Mr King (F. Tanti) 3. Family’s Moonlight (I. Bilocca) 4. Rally Simb (J. Briffa) . Finali Kampjonat Skyparks. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Victory Farming (F. Portelli) {in – 2.42.4” (1.15.9”) 2. Bankir Zon (C. Vassallo) 3. Delvin Brodde (J. Farrugia) 4. Ironbar (N. Baldacchino) . Finali Kampjonat Skyparks. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Lover Boy Index (N. Baldacchino) {in – 2.41.6” (1.15.5”) 2. Stefan Sufflor (A. Bartolo) 3. Matador Knick (C. Farrugia) 4. Magnific As (I. Bilocca) . Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Nagano Phedo (M. Fenech) {in – 2.41.2” (1.15.3”) 2. Veikko Hornline (C. Caruana) 3. Energy Launcher (R. Magro) 4. Imbra d’Alfa (M. Ellul) V Ti;rija
VI Ti;rija
VII Ti;rija
VIII Ti;rija
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Sport 15 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI
Lija jpo;;u lil Melita fil-Premier minn Christopher Cassar
LIJA A. ………...…….….. 1 PIETÀ H. ………………... 0 Lija Athletic g[elbu lil Pietà, 1-0, biex temmew kull tama li seta’ kien g[ad baqg[alhom il-Hotspurs, u bis-sa[[a ta’ dan ir-ri]ultat Melita jinsabu fl-og[la divi]joni tal-futbal Malti wara nuqqas ta’ 48 sena. Ir-ri]ultat tal-biera[ kien wie[ed ;ust g[aliex minkejja li kienu Pietà li kellhom b]onn it-tliet punti biex jibqg[u jittamaw, kienu Lija li g[amlu l-log[ba u ddominaw g[al [inijiet twal biex kienu ppremjati seba’ minuti mit-tmiem, meta wie[ed mill-a[jar plejers tag[hom, Ige, skorja l-goal de/i]iv. G[all-kuntrarju, Pietà dehru ddemotivati u bla [e;;a u qatt ma taw l-impressjoni li setg[u jiksbu t-tliet punti minn dan il-konfront. L-ewwel taqsima kienet wa[da pjuttost kwieta, bitteam ta’ Lija ferm iktar attiv mill-avversarji, minkejja li kienu Pietà bi b]onn kbir ta’ reb[a bilfors biex jibqg[u jittamaw fil-promozzjoni. L-ewwel azzjonijiet kienu ta’ Lija, li kellhom xuttijiet mill-bog[od ta’ Scicluna u Ige jg[addu ftit barra. Fit-12il minuta, minn azzjoni ta’ korner, daqqa ta’ ras ta’ Benoir Fenech g[addiet ftit barra. Fid-19-il minuta, Pietà resqu ferm vi/in li jift[u liskor meta Pereira Dos Santos da[al tajjeb fil-kaxxa u minn qag[da angolata impenja lil Ini, li salva b’siequ. Minuta wara, risposta immedjata ta’ Lija b’azzjoni ta’ Gilbert Camilleri fuq il-lemin u cross lejn Beu, li mill-vi/in kellu xxutt imblukkat minn Montfort. Lija baqg[u jippressaw u kellhom iktar attakki lejn tmiem it-taqsima, u kienu sfortunati meta minn azzjoni ta’ korner, daqqa ta’ ras ta’ Ige kienet salvata minn fuq illinja mid-difensur Clive Spiteri. Kif bdiet it-tieni taqsima,
Kif Jinsabu Rabat A Melita Pieta H }ejtun C Naxxar L Vittoriosa S St. Andrews Lija A Birzebbuga St. Patrick Dingli S St. Georges
L R 21 14 21 13 21 12 21 10 21 9 21 8 21 8 21 7 21 7 21 5 21 5 21 4
D 3 5 2 3 6 7 3 5 2 4 4 4
T 4 3 7 8 6 6 10 9 12 12 12 13
F 26 45 27 28 32 36 22 23 30 17 14 17
K Pt 45 23 44 18 38 21 33 29 33 24 31 28 27 24 26 38 23 34 19 29 19 39 16 11
Pietà kellhom /ans f’saqajn Jurgen Pisani, li laqat in-na[a ta’ barra tax-xibka minn qag[da angolata. Lija wie;bu b’xutt /entrali ta’ Beu u xutt ta’ Ige, li spara g[oli minn qag[da ideali wara azzjoni ta’ korner. Fil-65 minuta, azzjoni tajba mibdija minn Giaccaglia, li qassam lejn Terence Agius, li falla l-mira minn po]izzjoni tajba. I]da kienu Lija li komplew jiddominaw, fejn Ige kien xewka fid-difi]a ta’ Pietà. Fil-75 minuta, Ige da[al tajjeb fuq ix-xellug u qassam lejn Gilbert Camilleri, li kompletament ]markat b’lasta vojta quddiemu laqat il-ballun [a]in u xe[et inkredibbilment barra. Tliet minuti wara, Lija jer;g[u jmorru vi/in b’daqqa ta’ ras ta’ Ige, li kienet salvata minn fuq il-linja minn Cleaven Cassar. Fit-83 minuta, Lija meritatament marru filvanta;; meta ir/ieva ming[and Benoir Fenech, dar ma’ difensur u g[eleb lil Montfort b’xutt fil-baxx. Fil[in mi]jud, Lija re;g[u resqu qrib it-tieni goal b’xutt ta’ Matthew Fleri Soler, li [abat mal-lasta. Lija A: E. Ini, C.
Giordemaina, T. Fleri Soler, D. Scerri, E. Beu, G. Camilleri (D. Mintoff), B. Camilleri (C. Ciantar), B. Fenech, A. Scicluna, M. Fleri Soler, A. Ige (E. Borg). Pietà H: M. Montfort, C. Spiteri, E. Giaccaglia, Q. Refalo, T. Agius, V. Pereira Dos Santos, L. Mallia (Z. Muscat), C. Cassar (C. Attard), J. Zarate, J. Pisani (K. Cutajar), I. Grech Referee: Karl Frendo Cumbo
Azzjoni mill-partita bejn Lija u Pietà, fejn grazzi g[ar-reb[a li Lija kisbu fuq Pietà, Melita issa huma promossi g[all-Ewwel Divi]joni (Ritratt> Michael Ellul)
Abela jikkundanna lil St. George’s }EJTUN C. ……..……….. 5 ST. GEORGE’S ..……….. 1
Il-ftit tamiet li St. George’s kien g[ad baqg[alhom li j]ommu posthom f’din iddivi]joni, ilbiera[ [adu daqqa ta’ [arta kbira meta huma kienu meg[luba minn }ejtun, grazzi g[al hat-trick talattakkant Kenneth Abela. Il-Bormli]i lag[bu log[ba qalbiena u ippruvaw jiksbu rreb[a biex jibqg[u jittamaw. I]da wara li fallew i/-/ans li jiksbu l-goal ta’ 2-2 meta fallew penalty, huma kienu ddominati mi]-}wieten, li b’serje ta’ kontrattaki g[amlu [erba mill-Bormli]i. B’hekk, }ejtun temmew serje negattiva ta’ erba’ telfiet konsekuttivi, filwaqt li issa St George’s g[andhom b]onn miraklu sportiv biex i]ommu posthom f’din il-kategorija. Is-Saints [ar;u tajjeb u xutt ta’ Ruiz g[adda ftit barra. I]da fis-6 minuta, }ejtun marru fil-vanta;; meta Charlò Magro qassam lejn KENNETH ABELA, li minn madwar tletin metru venven xutt, li spi//a fir-rokna ta’ fuq tax-xibka g[al goal verament sabi[. Is-Saints kellhom reazzjoni tajba u xe[tu kollox fl-attakk ifittxu l-goal tad-draw. Xutt
ta’ Gary Inguanez mar ftit barra, u fis-17-il minuta, ilBormli]i kisbu l-goal taddraw. Inguanez qassam lejn LEONARDO ROCHA DOS SANTOS, li llobbja minn fuq Thomas Galea u kompla g[al ;ewwa meta bir-ras anti/ipa lil Matthew Borg. Fil-25 minuta, xutt tajjeb ta’ Dylan Zarb g[ada ftit g[oli, u ftit wara, free-kick ta’ Inguanez kien salvat minn Ranier Farrugia, biex fil-31 minuta, free-kick ie[or, din id-darba mog[ti minn Zarb, jg[addi ftit g[oli. Fl-a[[ar minuti tat-taqsima, il-goalkeeper ta’ }ejtun, Farrugia, kellu jo[ro; minn postu biex janti/ipa lil Boutahir, i]da fit-42 minuta }ejtun re;g[u marru filvanta;;. Azzjoni mibdija minn Shaun Magro fuq illemin, u l-kross tieg[u wasal g[and KALIN GANCHEV, li b’xutt pre/i] xe[et fir-rokna tax-xibka. Kif bdiet it-tieni taqsima, St. George’s appellaw g[al penalty u ftit wara, xutt ta’ Inguanez kien salvat minn Farrugia. Fil-55 minuta, /ans tad-deheb g[al St. George’s meta Leonardo Rocha Dos Santos twaqqa’ fil-kaxxa minn Andrè Farrugia. I]da
mill-11-il metru, ix-xutt ta’ Gary Inguanez kien salvat minn Ranier Farrugia. Ta’ dan l-i]ball il-Bormli]i pattew qares g[aliex fit-63 minuta, }ejtun skorjaw ittielet goal f’azzjoni velo/i ta’ kontrattakk ta’ Kenneth Abela, li qassam lejn ilveteran CARMEL FORMOSA, li mill-vi/in ma ]baljax. U erba’ minuti wara wasal ukoll ir-raba’ goal ta]}wieten, meta Azzopardi qassam lejn KENNETH ABELA, li b’daqqa ta’ ras mill-vi/in g[eleb lil Galea. Kwarta mit-tmiem, KENNETH ABELA g[aqqad il-hat-trick meta wara ;irja tajba g[eleb lil Galea. G[axar minuti mit-tmiem, }ejtun kellhom lil Karl Vassallo imke//i wara li ntwera t-tieni karta safra. }ejtun C: R. Farrugia, A.
Farrugia, R. Cauchi, E. Azzopardi, M. Borg, N. Filipov, K. Vassallo, K. Ganchev (L. Micallef), K. Abela (W. Elzaredi), C. Formosa (D. Grech), S. Magro, St. George’s: T. Galea, L. Dos Santos Rocha, E. Sevasta, A. Abela, C. Grech, G. Inguanez (K. Grech), R. Boutahir, D. Zarb, E. Amaira (A. Bonello), J. Ruiz, A. Mercieca. Referee: Mario Apap
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
16 Sport WATERPOLO
Neptunes jerb[u u jisfurzaw decider minn Stewart SAID
Sliema M..........................6 Neptunes E.....................12 ( 1 - 4) ,( 0 - 4) ,( 4 - 3) ,( 1 - 1) Neptune Emirates reb[u t-tieni play-off meta g[elbu lil Sliema McDonalds, 126, biex sfurzaw decider g[at-tielet u l-a[[ar konfront, u nsiru nafu min hu r-rebbie[ tal-Kampjonat tax-Xitwa. Neptunes ma serqu xejn fil-partita; huma kienu l-a[jar tim tul il-partita kollha, g[aliex wara li sabu ru[hom b’goal minn ta[t, [adu l-kmand tallog[ba u minn hemm komplew jamministraw sala[[ar. Wara li Sliema fet[u liskor minn Rizzo, Neptunes wettqu reazzjoni u skorjaw erba’ darbiet ming[ajr risposta biex reb[u ssessjoni u bnew vanta;; ta’ tliet goals. Neptunes komplew fejn [allew u reb[u ssessjoni meta skorjaw erba’
darbiet o[ra biex bnew vanta;; komdu ta’ seba’ goals. Sliema irnexxielhom jerb[u s-sessjoni biex naqqsu d-distakk b’goal, u wara li skorjaw erba’ darbiet konsekuttivi ;ew 8-5 minn ta[t. I]da tliet goals g[al Neptunes re;g[u tefg[u lil dawn f’vanta;; komdu ta’ sitt goals. L-a[[ar sessjoni ntemmet f’parità; Neptunes amministraw il-partita biex reb[u, 12-6. Sliema: R. Coleiro, C. Cluett, N. Lubrano, P. Privitera M. Meli (1), J. Soler (2), D. Paolella, J. Brownrigg (2), C. Debono, M. Cordina, M. Rizzo (1), M. Spiteri Staines, Z. Scibberas, M. Agius, N. Portelli Neptunes: Bugeja, N. Lanzon (2), E. Aquilina (2), M. Stellini (1), Z. Mizzi, G. Pace, J. Camilleri (2), K.
Sean Gravina ta’ Neptunes fl-azzjoni kontra Sliema (Ritratt> Alex DeGabriele)
Debattista, T. Agius (1), S. Gravina (2), B. Lanzon, S. Xerri de Caro, C. Mercieca (2), R. Sciortino, L. Ellul Referees: Ivan Sciriha, Massimo Angileri
San :iljan G........................8 3CX Exiles...........................4 (2-0),(1-1),(2-0),(3-3) San :iljan Giuseppe’s kisbu t-tielet post fil-kampjonat meta fil-partita g[at-
tielet u r-raba’ post g[elbu lil 3CX Exiles, 8-4. San :iljan kien jimmeritahom li jerb[u lpartita g[aliex iddominaw g[al [inijiet twal. Exiles sabuha diffi/li biex jid[lu filpartita u San :iljan bdew jiddefendu tajjeb. San :iljan fet[u tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni, 2-0, b’goals ta’ Cutajar u Bianchi lejn l-a[[ar tas-sessjoni. Fittieni sessjoni, San :iljan fallew diversi okka]jonijiet – wara li Sullivan skorja g[al Exiles, San :iljan ]ammew il-vanta;; ta’ ]ew; goals wara time-out, u mill-azzjoni skorja Matthew Pisani. It-tim ta’ Karl Izzo kompla fejn [alla, iddomina t-tielet sessjoni u kabbar l-iskor g[al 5-1, b’]ew; goals ta’ Bianchi u Pisani. B’San :iljan igawdu vanta;; komdu, l-a[[ar sessjoni kienet biss formalità. Is-sessjoni spi//at f’parità biex San :iljan reb[u, 8-4. San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar (1), A. Galea, Ka. Galea (2), Ke. Galea, R. Mock (1), A. Bugeja, A. Bianchi (2), C. Gialanzè, P. Fava, C. Martin , M. Pisani (2) Exiles: A. Borg Cole, J. Rizzo Naudi, K. Rizzo Naudi, D. Pace Lupi, T. Sullivan (1), P. Paris, J. Spiteri Staines (1), K. Griscti (1), D. Borg (1), P. Borg, S. Vassallo, M. Paris, K. Lanzon Referees: Ronnie Spiteri, Peter Balzan
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Sport 17
Birkirkara jitilg[u fit-tielet post minn Cristian Muscat
4
CHAMPIONSHIP POOL
BIRKIRKARA (2)
1
SLIEMA (1)
R. Gauci, R. Camenzuli, J. A. Curmi, A. Muscat, R. Zerafa, J. P. Mifsud Fenech, N. Bogdanovic, J. Triganza, G. Sciberras, F. Mifsud, M. Scerri, D. Mitev, Zammit, S. Shodiya Haruna, C. Gatt Baldacchino, T. P. Fenech, R. Scicluna, A. Cilia, A. Caligari, B.Muscat Tabone, M. Avila Perez Sost – R. Grech flok M. Sost – J. Santos Silva flok Scerri 50min, S. Bezzina M. Avila Perez 65min, M. flok A. Caligari 65min, C. Camilleri flok J. P. Mifsud Triganza 75min, I. Schembri Frendo flok T. Cilia 68min flok A. Tabone 84min Imwissija – F. Zammit 32min, M. Avila Perez 45min, J. Zerafa 83min, M. Camilleri 88min (B), N. Bogdanovic 44min, J. Mifsud 56min (S) Skurjaw – M. Avila Perez 14min, A. Tabone 17min, 49min, J. P. Mifsud Triganza 62min (B) T. Cilia 25min (S) Referee – Adrian Azzopardi IN-NAZZJON Player tal-Log[ba – A. Tabone (B) G[alkemm kellhom xejn inqas minn [ames plejers nieqsa min[abba sospenjsoni, Birkirkara g[elbu lil Sliema Wanderers bl-iskor ta’ 4-1 biex b’hekk issa jinsabu fittielet post tal-klassifika b’35 punt, 2 punti vanta;; fuq Floriana. Kienu Birkirkara li [ar;u fuq l-offensiva. u wara biss 3 minuti, xutt mid-distanza ta’ Ryan Camenzuli g[adda j[akkek mal-lasta. Tliet minuti wara, minn korner ta’ Alan Tabone mil-lemin, ikkonnettja tajjeb Moises Avila Perez permezz ta’ daqqa ta’ ras mill-vi/in; izda t-tentattiv tieg[u g[adda barra.
Fl-14-il minuta, Birkirkara marru fil-vanta;; meta x-xutt ta’ Mifsud Triganza ;ie parzjalment milqug[ minn Curmi, u mir-rebound, l-istess Mifsud Triganza g[adda cross fil-baxx lejn MOISES AVILA PEREZ, li tefa’ fix-xibka biex tefa’ lill-partitarji tal-Istripes f’delirju ta’ fer[. Tliet minuti biss wara, Birkirkara irduppjaw l-iskor meta minn cross ta’ Moises Avila Perez, ikkonnettja tajjeb il-BOV Plejer tal-Log[ba, ALAN TABONE, li tefa’ gewwa mill-vi/in. Fid-19-il minuta, xutt ta’ Moises Avila Perez minn ;ewwa l-kaxxa gie milqug[ minn Curmi. Fil-25 minuta,
Sliema Wanderers naqqsu lmar;ni tal-iskor meta minn cross mil-lemin ta’ Beppe Muscat, ikkonnettja tajjeb leks plejer ta’ Birkirkara, TREVOR CILIA, u permezz ta’ xutt tajjeb minn gewwa lkaxxa g[eleb lill-goalkeeper Anthony Curmi. Fit-33 minuta Trevor Cilia kien vi/in li jiskorja t-tieni goal personali fil-log[ba u li j;ib liskor indaqs, izda kien sfortunat meta cross-shot tieg[u mix-xellug stampa mal-wieqfa. Fis-36 minuta, xutt minn tarf il-kaxxa ta’ Ryan Camenzuli gie mblukkat, u mir-rebound, listess plejer ]ag[]ug[ kien sfortunat meta ra t-tentattiv
L-eks Karkari] Trevor Cilia tieg[u ja[bat mal-mimduda. (xellug) issikkat minn Birkirkara komplew fuq lJoseph Zerafa ta’ Birkirkara offensiva fil-ftu[ tat-tieni (Ritratt> Alex DeGabriele) taqsima, u fil-fatt irnexxielhom jiskurjaw itKif Jinsabu tielet goal permezz ta’ xutt Championship Pool imdawwar ta’ ALAN L R D T F K Pt TABONE minn barra l-kaxxa, *Valletta 31 25 5 1 74 22 53 Hibs 31 21 6 4 73 25 44 biex b’hekk l-istess plejer B ’ Kara 3 1 16 4 11 52 37 35 irnexxielu jiskorja t-tieni goal Floriana 31 16 6 9 46 31 33 personali fil-log[ba. Fit-62 Sliema W 31 8 14 8 42 42 21 minuta, Birkirkara komplew Balzan Y 31 9 6 16 36 61 18 * Valletta Champions ikomplu l-mar;ni tal-iskor meta Zammit g[adda through- Relegation Pool ball tajjeb lejn l-eks plejer ta’ Qormi 31 15 2 14 53 44 33 Sliema Wanderers, JEAN Tarxien R 31 11 3 17 43 50 27 PIERRE MIFSUD {amrun S 31 9 7 15 46 67 25 31 9 8 14 41 46 24 TRIGANZA, bix-xutt fil-baxx Mosta 31 8 7 16 35 54 21 ta’ dan jispi//a fix-xibka biex Mqabba *M’Xlokk 31 4 2 25 30 86 5 kompla j]id il-briju fost il*M’Xlokk tnaqqsulhom 4 punti u partitarji tal-Istripes. relegati
Reb[a komda g[al Hibernians
Hibernians irre;istraw reb[a komda ta’ 3-0 kontra Balzan Youths, bit-tliet goals li huma jaslu fit-tieni taqsima, biex hekk, Hibernians ikkonsolidaw ru[hom fit-tieni post tal-klassifika. Tajjeb nirrimarkaw il-fatt li Balzan Youths kellhom wirja fqira, u ma stajniex ninnutaw azzjoni wa[da denja ta’ nota tul id-90 minuta kollha. Balzan Youths kellhom nieqes lil Jonathan Francica min[abba li kien sospi], i]da rritorna g[alihom Lydon Micallef, li da[al b[ala sostitut fit-53 minuta wara li tilef l-a[[ar log[ba kontra Floriana. L-istriker Braziljan, Pedro Dos Santos Calcado, ma kienx inkluz fl-iskwadra ta’ Balzan Youths. Min-na[a l-o[ra, Hibernians kellhom liskwadra kollha g[addispo]izzjoni tag[hom, fejn nirrimarkaw li l-istriker Bra]iljan Edison Luis Dos Santos ma bediex mal-ewwel 11 i]da da[al b[ala sostitut flok Edward Herrera fil-75 minuta. Kienu Hibernians li [ar;u fuq l-offensiva, u wara biss 5 minuti, cross-shot ta’ Edward Herrera mil-lemin ;ie nnewtralizzat f’korner. Fit18-il minuta, minn cross ie[or
3
CHAMPIONSHIP POOL
Azzjoni mill-partita bejn Hibs u Balzan, fejn Hibs kisbu reb[a komda ta’ 3-1 (Ritratt> Alex DeGabriele)
mil-lemin tal-plejer internazzjoanli Edward Herrera, ikkonnettja tajjeb Andrew Cohen, i]da ttentattiv tieg[u g[adda g[oli. Fis-36 minuta, free-kick dirett ta’ Andrew Cohen g[adda barra. Fil-41 minuta, minn cross ta’ Clayton Failla mix-xellug, Andrew Cohen falla milli jikkonnettja. }ew; minuti biss wara, xutt ta’ Edward Herrera minn barra l-kaxxa ;ie milqug[ tajjeb minn Camilleri. Hibernians fet[u l-iskor filftu[ tat-2 taqsima, e]attament fit-48 minuta, meta minn korner ta’ Failla mil-lemin ikkonnettja tajjeb JASON
LEE VANDELANOITTE, u t-tentattiv tieg[u minn daqqa ta’ ras spi//a fix-xibka. Fit-52 minuta, free-kick dirett minn po]izzjoni angulata ta’ Jackson Lima ;ie milqug[ tajjeb minn Camilleri. Fil-55 minuta, Hibernians irduppjaw l-iskor meta minn korner mix-xellug mog[ti minn Jackson Lima, ikkonnettja tajjeb RODOLFO SOARES, li ra x-xutt sabi[ tieg[u jispi//a fix-xibka. Fis-57 minuta, Balzan Youths qalg[u daqqa ta’ [arta meta spi//aw jilag[bu b’10 plejers meta li tke//a g[alihom Jamie Pace, wara foul perikolu] fuq Andrew Cohen.
HIBERNIANS (0)
0
BALZAN (0)
M. Muscat, J. Pearson, R. M. Camilleri, R. Farrugia, Y. Soares, C. Failla, J. L. Camilleri, R. Forace, N. Vandelannoite, B. Tasic, B. Guga, J. Pace, B. Kristensen, J. Lima, E. Bondin . Ciantar, G. Herrera, A. Cohen, M. Dias, Bonello,, MM. Deyanov R. Camilleri Sost – L. Micallef flok G. Sost – A. Azzopardi flok J. Bonello 53min, M. Borg Pearson 58min, B. Muscat flok M. Ciantar 69min, N. flok J. Lima 60min, E.L. Zammit flok B. Bondin Dos Santos flok E. Herrera 75min 78min Tke//a – J. Pace 57min (B) Imwissija – B. Guga 35min, B. Bondin 62min (B), B. Kristensen 39min (H) Skurjaw – J.L. Vandelanoitte 48min, R. Soares 55min, A. Cohen 72min (H) Referee – Glen Tonna IN-NAZZJON Player tal-Log[ba- A. Cohen (H) Fid-59 minuta, free-kick 72 minuta Hibernians dirett mog[ti minn Clayton g[amluhom 3 meta xutt minn Failla gie milqug[ tajjeb barra l-kaxxa tal-plejer minn Matthew Camilleri internazzjonali ANDREW b’siequ. COHEN spi//a fix-xibka. FlFit-63 minuta, free-kick 84 minuta, cross-shot taldirett ta’ Andrew Cohen BOV Plejer tal-log[ba, g[adda barra bi ftit. Fit-68 Andrew Cohen, mix-xellug minuta, cross-shot ta’ Edward ;ie ppan/jat f’korner minn Herrera mil-lemin gie Matthew Camilleri, azzjoni li milqug[ tajjeb minn kienet l-a[[ar wa[da denja ta’ Camilleri minn mal-art. Fitnota fil-log[ba.
IN-NAZZJON It-Tnejn 7 ta’ Mejju, 2012
18 Sport FOOTBALL TALJAN
Inter jag[tu t-titlu lil Juventus Juventus ;ew inkurunati champions tal-Italja wara li g[elbu lil Cagliari, u d-derby bejn Inter u Milan spi//a 3-2 favur Inter. Hekk kif fadal log[ba wa[da g[al tmiem ilkampjonat, Juve issa qeg[din tliet punti fuq Milan. Anki jekk dawn it-tnejn jispi//aw b’punti indaqs, Juventus jirb[u min[abba l-konfronti diretti. TRIESTE – Wara ]-]elqa kontra Lecce, Juventus irritornaw g[ar-reb[ fi Trieste kontra Cagliari. L-uniku goal tal-log[ba skurjah Vucinic wara biss sitt minuti, hekk kif da[al fil-kaxxa u g[adda minn bejn saqajn ilgoalkeeper avversarju. Juventus issi;illaw ir-reb[a u t-titlu 10 minuti mit-tmiem, meta Canini tefa’ fix-xibka tieg[u stess. MILAN – Inter marru filvanta;; permezz ta’ MILITO wara biss kwarta. Huma kellhom goal ta’ Lucio im[assar min[abba offside. Abbiati salva ballun minn fuq il-linja minn daqqa ta’ ras ta’ Cambiasso. Fl-44 minuta, Milan ing[ataw penalty dubju] meta Cesar waqqa’ lil Boateng fil-kaxxa. Mill-11-il metru, IBRAHIMOVIC g[amilhom 1-1. Hekk kif bdiet it-tieni taqsima, Milan marru filvanta;; meta Boateng g[amel finta tajjeb u l-ballun spi//a g[and IBRAHIMOVIC, li skurja t-28 goal tieg[u dan lista;un. Inter ing[ataw penalty meta Abate waqqa’ lil Milito, u mill-11-il metru, l-istess MILITO ;ab id-draw. Inter skurjaw ie[or meta Nesta mess il-ballun b’idu fil-kaxxa u mill-penalty MILITO g[amilhom 3-2. BERGAMO – Lazio kellhom jit[abtu ferm biex g[elbu lil Atalanta
f’Bergamo, b’goals fl-a[[ar disa’ minuti tal-log[ba, e]att wara li l-Bergamaschi tke//ielhom Gulgielmo Stendardo. Kien LIBOR KOZAN li feta[ l-iskor u mbag[ad, b’Atalanta fuq lattakk biex isalvaw il-log[ba, wasal it-tieni goal ta’ Lazio, skorjat minn LORIK CANA fil-91 minuta. UDINE – Udinese telg[u fit-tielet post tal-klassifika, li jfisser li jilag[bu fl-ewwel round ta/-Champions League meta issa g[andhom 61 punt minn 37 partita wara reb[a, 2-0, fuq Genoa b’disa’ plejers. Dan, wara li Juraj Kucka tke//a g[al penalty, li minnu, ANTONIO DI NATALE wara nofs sieg[a feta[ l-iskor, u mbag[ad fit38 minuta, tke//a wkoll Rodrigo Palacio. It-tieni goal ta’ Udinese skorjah ANTONIO FLORES fis-66 minuta. BOLOGNA – Bologna, kontra kull mistenni, g[elbu lil Napoli, 2-0, biex issa t-tim ta’ Mazzarri jinsab barra minn /ans fi/-Champions League waqt li Bologna prattikament serr[u rashom. ALESSANDRO DIAMANTI, fit-18-il minuta u MATTEO RUBIN fl-64 minuta, skorjaw g[al Bologna. I]-]ew; na[at spi//aw b’g[axar plejers meta tke//ew Archimede Morleo ta’ Bologna u Blerim Dzemaili ta’ Napoli, fid-90 minuta. PALERMO – Draw e//itanti, 4-4, bejn Palemro u Chievo f’log[ba miftu[a u pja/evoli – mhux is-soltu flItalja li partita tintemm b’dan l-iskor. L-eroj g[al Palermo kien FABRIZIO MICCOLI, li skorja hat-trick, l-ewwel wie[ed minn penalty, bil-goal l-ie[or jasal minn MATIAS SILVESTRE. G[al Verona skorjaw tnejn SERGIO
Cambiasso ta’ Inter (xellug) jissielet g[all-ballun ma’ Boateng ta’ Milan
PELLISSIER, wie[ed minnhom minn penalty, FERNANDO URIBE u LUCIANO. NOVARA – F’partita ming[ajr interess bejn lewwel ]ew; timijiet di;à relegati g[as-Serie B, Novara g[elbu lil Cesena, 3-0. Hawnhekk ukoll MARCO RIGONI skorja hat-trick, blewwel ]ew; goals tie[gu jaslu minn penalties. SIENA – Parma komplew juru progress issa li ninsabu lejn tmiem il-kampjonat, meta reb[u, 2-0, g[and Siena. Ilgoals g[al din il-log[ba quddiem 10,000 spettatur waslu minn SEBASTIAN GIOVINCO fis-67 minuta u SERGIO FLOCCARI fit-92 minuta.
Ri]ultati u klassifiki Serie A
Lecce v Fiorentina Roma v Catania Siena v Parma Atalanta v Lazio Bologna v Napoli Novara v Cesena Palermo v Chievo Udinese v Genoa Cagliari v Juventus Inter v Milan Kif Jinsabu Juventus Milan Udinese Lazio Napoli Inter Roma Parma Bologna Catania Atalanta Chievo Fiorentina Siena Palermo Cagliari Genoa Lecce *Novara *Cesena *Relegati
0-1 2-2 0-2 0-2 2-0 3-0 4-4 2-0 0-2 4-2
L R D T F K Pt
37 22 15 0 37 23 8 6 37 17 10 10 37 17 8 12 37 15 13 9 37 17 7 13 37 15 8 14 37 14 11 12 37 13 12 12 37 11 15 11 37 13 13 11 37 11 13 13 37 11 12 14 37 11 11 15 37 11 10 16 37 10 12 15 37 10 9 18 37 8 12 17 37 7 11 19 37 4 10 23
65 72 50 53 64 57 57 53 41 47 40 34 37 44 52 37 48 40 34 22
19
32 35 46 45 52 52 53 42 50 40 45 43 43 60 46 69 55 63 57
Log[ob li jmiss Il-{add 13-5-12 SERIE A
Catania v Udinese Cesena v Roma Chievo v Lecce Fiorentina v Cagliari Genoa v Palermo Juventus v Atalanta Lazio v Inter Milan v Novara Napoli v Siena Parma v Bologna
L-aqwa skorers
28 goal – Ibrahimovic (Milan) 23 goal – Cavani (Napoli) 23goal – Milito (Inter) 22 goal – Di Natale (Udinese) 18-il goal – Palacio (Genoa) 16-il goal – Denis (Atalanta), Miccoli (Palermo)
81 77 61 59 58 58 53 53 51 48 46 46 45 44 43 42 39 36 32 22
Serie B
Ascoli v Empoli Cittadella v Bari Nocerina v Albinoleffe Verona v Livorno Brescia v Varese Grosseto v Pescara Sassuolo v Crotone Vicenza v Modena Sampdoria v Reggina Torino v Padova Gubbio v Juve Stabia Serie B Pescara Verona Sassuolo Torino Varese Sampdoria Padova Brescia Reggina Juve Stabia Modena Grosseto Cittadella Bari Crotone Ascoli Empoli Livorno Nocerina Vicenza Gubbio Albinoleffe
1-1 1-2 1-0 1-0 1-2 1-4 2-0 2-1 3-1
illum illum
L R D T F K Pt
38 23 5 10 39 22 7 10 38 20 13 5 37 21 10 6 39 18 11 10 38 15 16 7 38 17 9 12 39 15 11 13 38 14 12 12 38 15 12 11 39 11 15 13 39 11 15 13 39 13 8 18 39 13 13 13 39 11 15 13 39 13 11 15 38 10 9 19 38 9 11 18 39 9 10 20 39 8 13 18 38 7 10 21 38 5 10 23
84 51 55 39 50 28 49 25 50 37 46 26 52 50 44 41 58 46 50 44 47 54 44 55 46 57 41 43 51 3 42 44 41 55 42 48 48 67 36 59 36 61 36 65
Serie C1
Avellino v Taranto Benevento v Monza Como v Ternana Foggia v Pavia Foligno v Spal Pisa v Sorrento Pro Vercelli v Carpi Reggiana v Lumezzane Tritium v Viareggio
Grupp B
Andria BAT v Portogruaro Carrarese v Pergocrema Cremonese v Suditrol Frosinine v Siracusa Piacenza v Barletta Prato v Triestina Spezia v Latina Trapani v Bassano Virtus L. v Feralpisalò
74 73 73 73 65 61 60 56 54 53 48 48 47 46 46 43 39 38 37 37 31 25
1-2 1-0 0-0 1-2 0-1 2-2 0-0 1-0 0-2
5-0 4-1
1-1 0-1 2-2 5-0 3-0 3-3 1-2
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Sport 19 FOOTBALL FIR-RENJU UNIT
Man City eqreb it-titlu b’]ew; goals ta’ Toure Manchester City g[amlu pass ta’ ;gant lejn ir-reb[ talewwel titlu mill-1968 meta reb[u l-konfront diffi/li g[and Newcastle United biex ]ammew il-vanta;; fuq Manchester United f’ras ilPremiership, b’differenza ta’ goals superjuri. Sadattant, Manchester United g[elbu lil Swansea City f’Old Trafford; i]da filverità huma City li g[andhom id-destin tat-titlu f’idejhom meta huma u t-team ta’ Sir Alex Ferguson fadlilhom la[[ar log[ba, u bis-Citizens mistennija jiksbu r-reb[a mistennija u anki j]idu malammont ta’ goals skurjati meta nhar il-{add jilqg[u lil Queens Park Rangers f’darhom. Manchester City u Manchester United fil-pre]ent g[andhom 86 punt minn 37 log[ba, i]da issa United iridu bilfors jeg[lbu distakk ta’ tmien goals fl-a[[ar disg[in minuta log[ob – dejjem jekk City ma jfallux mir-reb[a. G[aldaqstant, Manchester City ikunu inkoronati Champions dment li, nhar il{add, jiksbu l-istess ri]ultat ta’ United, li se jikkonfrontaw lil Sunderland fis-Stadium of Light. Il-kick-off tant mistenni bejn Manchester City u Newcastle beda qabel ilkonfronti l-o[ra fil-programm u l-ewwel taqsima kienet iddominata mit-tensjoni, spe/jalment meta l-Geordies kienu qed jittamaw f’ri]ultat po]ittiv ie[or li jg[inhom jiksbu post fi/-Champions League fl-ista;un li ;ej. I]da wara li d-difi]i rispettivi g[alqu l-ispazji kollha lill-avversarji, il-log[ba nbidlet wara sieg[a log[ob, meta l-manager ta’ City, Roberto Mancini, bidel lil Samir Nasri ma’ Nigel de Jong u b’Yaya Toure jie[u po]izzjoni aktar avvanzata. Fil-fatt, kien l-istess Toure li ]blokka r-ri]ultat fis-sebg[in minuta meta ir/ieva ming[and Sergio Aguero u dawwar ;miel ta’ xutt g[ar-rokna taxxibka minn tarf il-kaxxa lkbira. Newcastle ippruvaw iwettqu reazzjoni, i]da ftit kienu in/i]ivi, u re;a’ kien Toure li fid-89 minuta g[alaq kull diskors meta mill-;did g[eleb lil Tim Krul mill-vi/in fuq azzjoni ta’ kontrattakk.
Yaya Toure protagonista b’]ew; goals g[al Manchester City
B’hekk, Manchester United kienu jafu bil-[tie;a li jeg[lbu lil Swansea City bi skor kbir biex i]ommu l-pass mas-Sky Blues, i]da kellhom jikkuntentaw b’reb[a ta’ 2-0, bil-goals jaslu fl-ewwel taqsima minn Paul Scholes u Ashley Young. Ir-reb[a g[ar-Red Devils kienet aktar komda milli forsi juri r-ri]ultat, i]da l-pubbliku pre]enti baqa’ nieqes millvalanga ta’ goals li tant kien qed jistenna. Ir-ri]ultati tal-biera[, sadattant, ifissru li Arsenal, li nhar is-Sibt kienu mi]mumin fi draw ta’ 3-3 minn Norwich City, g[adhom fil-[ames post b’67 punt, u huma segwiti minn Tottenham (66), Newcastle (65) u Chelsea b’61 punt. Fil-log[ob tal-biera[:
VILLA PARK: Tottenham
tilfu /-/ans li jitilg[u t-tielet fil-klassifika wara draw ta’ 1-1 g[and Aston Villa. Dan irri]ultat qawwa qalb il-Villains milli jevitaw ir-relegation wara sensiela ta’ ri]ultati deludenti u meta ilhom ma jiksbu reb[a fil-league g[al aktar minn xahrejn. Intant, itteam tal-Midlands [are; tajjeb u Ciaran Clark sab ix-xibka b’xutt minn 26 metru, li xxellef mad-difensur William Gallas u g[al ;ewwa. L-
affarijiet komplew ;ejjin [a]in g[al Spurs meta tke//ielhom Danny Rose g[al tackle perikolu]a fuq Alan Hutton. I]da mas-sieg[a log[ob, dawn ing[ataw penalty g[al foul ta’ Richard Dunne fuq Sandro, b’Emmanuel Adebayor ma ji]baljax mill-[dax-il metru.
REEBOK STADIUM:
Bolton Wanderers u West Bromwich Albion ipprodu/ew log[ba o[ra ta’ draw, bitTrotters isofru goal fl-a[[ar g[oxrin sekonda tal-[in mi]jud u li g[ad jista’ jikkundannahom g[al divi]joni inferjuri. Kienu Bolton li fet[u vanta;; doppju minn Martin Petrov (penalty) u autogoal ta’ Billy Jones. I]da t-twe;iba tal-Baggies kienet immedjata, bi Chris Brunt inaqqas id-distakk kwarta mit-tmiem u bissostitut James Morrison jag[milhom 2-2 b’xutt qawwi, meta Bolton dehru li kellhom jie[du nifs ;did. Ir-ri]ultat ifisser li Bolton iridu jirb[u bilfors g[and Stoke fl-a[[ar konfront tal-kampjonat jekk iridu j]ommu posthom malkbar.
CRAVEN COTTAGE:
Fulham g[elbu lil Sunderland f’log[ba li ftit kellha importanza g[all-g[anijiet ta]-]ew; teams, li huma salvi minn kull inkwiet. Clint Dempsey skorja t-23 goal
tieg[u tal-ista;un wara g[axar minuti log[ob, bil-Black Cats iwie;bu minn Phil Bardsley kwarta wara, u b’Fulham jerg;[u jmorru fil-vanta;; minuta wara b’xutt ta’ Moussa Dembele. Il-goals kollha waslu fl-ewwel taqsima u t-tieni 45 minuta kienu nieqsa mill-azzjonijiet, g[alkemm fl-a[[ar [inijiet Fraizer Campbell tilef opportunità li jag[mel ilkontijiet indaqs wara li spi//a wa[du quddiem il-goalkeeper Mark Schwarzer. LOFTUS ROAD: Issostitut Djibril Cisse skorja goal mill-aktar prezzju], li ta reb[a lil Queens Park Rangers fuq Stoke City, u g[al tliet punti li jistg[u jfissru ddifferenza bejn [ajja u mewt fin-na[a t’isfel talPremiership. Fil-fatt, QPR kellhom jistennew sad-89 minuta biex ji//elebraw meta Cisse sab ru[u ]markat g[allflick-on ta’ Anton Ferdinand fuq azzjoni ta’ korner, u fejn ma kellux diffikultà biex jispara ;ewwa. Sa dak il-[in, Stoke kienu qed jidhru ddeterminati li ma j/edux pulzier u kienu anki perikolu]i bil-kontrattakki tag[hom. Irri]ultat ifisser li QPR jikkonfrontaw lil Manchester City fl-a[[ar log[ba, li minnha jridu jie[du imqar punt biex isalvaw
EURO 2012
Per Mertesacker se jil[aq jirkupra Id-difensur :ermani] Per Mertersacker, li ilu tliet xhur barra min[abba injury fl-g[aksa, qal li jinsab fidu/ju] li se jil[aq jirkupra g[all-EURO 2012.
“Tkellimt ma’ [afna esperti u tobba, kemm fl-Ingilterra kif ukoll fil-:ermanja, u
kollha qaluli li g[andi nkun lest biex nilg[ab f’:unju li ;ej,” qal Mertersacker.
“Matul dawn l-a[[ar erba’ ;img[at qed nimxi ma’ programm ta’ riabilitazzjoni ma’ Arsenal u l-affarijiet jidhru li sejrin tajjeb,” kompla dan id-
difensur. Mertersacker lag[ab 79 darba mat-tim nazzjonali :ermani] u we;;a’ lg[aksa kontra Sunderland fi Frar li g[adda.
Ri]ultati Premier League
Newcastle v Man City Aston Villa v Tottenham Bolton v West Brom Fulham v Sunderland QPR v Stoke Wolves v Everton Man Utd v Swansea
0-2 1-1
2-2 2-1 1-0 0-0 2-0
Kif Jinsabu Man City Man Utd Arsenal Tottenham Newcastle Chelsea Everton Fulham Liverpool West Brom Sunderland Swansea Norwich Stoke City Aston Villa QPR Wigan Bolton Blackburn Wolves
L R D T F K Pt
37 27 5 5 90 37 27 5 5 88 37 20 7 10 71 37 19 9 9 64 37 19 8 10 55 36 17 10 9 62 37 14 11 12 47 37 14 10 13 48 36 13 10 13 43 37 13 8 16 43 37 11 12 14 45 37 11 11 15 43 37 11 11 15 50 37 11 11 15 34 37 7 17 13 37 37 10 7 20 41 36 9 10 17 38 37 10 5 22 44 36 8 7 21 47 37 5 10 22 38
Premier Sko//i]
Dundee Utd v Celtic Hearts v St Johnstone
27 33 47 41 48 41 39 49 38 49 45 51 66 51 51 63 60 75 75 79
86 86 67 66 65 61 53 52 49 47 45 44 44 44 38 37 37 35 31 25
1-0 2-0
matematikament; u r-ri]ultati tal-konfronti l-o[ra, ukoll g[ad jistg[u ja[dmu favur tag[hom. MOLINEUX: Wolves evitaw li jwaqqfu rekord negattiv (fil-Premier) ta’ g[axar telfiet konsekuttivi f’darhom bi draw ta’ 0-0 ma’ Everton, li ftit ipprodu/iet emozzjonijiet. Everton ikkontrollaw il-ftu[ u Nikica Jelavic kellu “goal” im[assar g[al offside, u b’Wolves jitjiebu wara l-mistrie[ g[alkemm ma irnexxilhomx jippenetraw id-difi]a tatToffees. It-team tal-Midlands huwa di;à relegat u dan ilpunt kien l-ewwel wie[ed miksub quddiem il-pubbliku tieg[u mill-4 ta’ Di/embru li g[adda.
IN-NAZZJON It-Tnejn 7 ta’ Mejju, 2012
20 Sport
BASKETBALL – Kampjonat MSV LIFE Nisa
Luxol jisforzaw il-log[ba deci]iva I/-Champions renjanti, Luxol, b’rimonta fl-a[[ar sessjoni, irnexxielhom i]ommu [ajjin it-tamiet tag[hom g[at-titlu kontra Alyssa Ashley Loyola fl-a[[ar log[ba de/i]iva, nhar il-{add. Meta kollox deher de/i] Alyssa Ashley Loyola.......55 Luxol..................................59 (16-11, 16-12, 18-16, 5-20)
Meta kollox deher li Loyola kienu se jiksbu lewwel kampjonat tag[hom, Luxol irnexxielhom jiddominaw l-a[[ar g[axar minuti biex jisforzaw il[ames u l-a[[ar log[ba. G[al tliet sessjoniet, Loyola kienu l-a[jar team u [adu vanta;; min-nuqqas ta’ mobbiltà fid-difi]a talLuxol biex jift[u vantagg tajjeb. G[at-tielet log[ba konsekuttiva, id-difi]a talLuxol uriet nuqqas ta’ fundamenti fil-movimenti, minbarra li Loyola kienu a[jar fir-rebounds. Luxol, li riedu reb[a, kellhom bidu tajjeb biex kisbu l-ewwel [ames punti. Mal-[in, Loyola tjiebu biex mhux biss naqqsu d-distakk imma spi//aw l-ewwel
g[axar minuti 16-11 minn fuq. Bir-reazzjoni tal-Luxol ma tasalx, kif kienu konfu]i flattakki tag[hom, Loyola, bil-kaptan C. Grima u bilbaskets ta’ SJ. Barbara u A. Bonanno, komplew jitbieg[du biex kabbru lvanta;; g[al-28-15. Il-coach tal-Luxol, C Stophl, sejja[ time-out u bidel xi players. Din [alliet il-frott g[ax Luxol kisbu sitt punti ming[ajr risposta; biss, minn passa;;i ]baljati, Loyola irkupraw biex imorru jistrie[u, 32-23 minn fuq. Luxol bdew tajjeb wara lintervall. Biss, meta kienu sitt punti ’l bog[od, ]balji fl-attakk g[enu lil Loyola jirkupraw u jibdew l-a[[ar g[axar minuti, 50-39 minn fuq. Luxol [argu aktar iddeterminati u naqqsu d-
distakk g[as-sitt punti, 5246. Luxol komplew jersqu vicin, biss meta kienu basket ’il bog[od, Loyola irkupraw u kienu 55-52 minn fuq, b’minuta g[attmiem. Xutt mill-bog[od u ]ew; free-throws ta’ B. Zammit ;abu lil Luxol 57-55 minn fuq. Il-player li dde/idiet i]]ew; log[biet ta’ qabel kellha ]ew; free-throws seba’ sekondi mit-tmien, imma falliet, fost il-fer[ tassupporters tal-Luxol. Loyola : E. Moore 4, C. Grima 13, J. Doughty, D. Hollier, K. Tonna, A. Bonanno 10, J. Mangion, A. Sciberras, F. Camilleri, S.J. Barbara 12, D. Johnsons 18. Luxol : S. Pace 7, M. Sciortino 11, C. Medina, B. Naudi 2, J. Busutill Gaerty, G. Zarb 5, P. Ellul, R. Murphy 28, D. Muscat, A. Paul, B. Zammit 7.
Zarb ta’ Luxol fl-azzjoni kontra Loyola (Ritratt> Alex De Gabriele)
FUTBOL SPANJOL
TENNIS
Su//ess g[all-Maltin Messi jwaqqaf rekord ie[or fl-a[[ar log[ba ta’ Guardiola fil-Camp Nou fil-Bulgarija L attakkant ta Barcelona Dudu Georgescu ta ukoll l aqwa skorer fi Tim Malti mag[mul mi/champion nazzjonali Matthew Asciak, Bradley Callus, Denzil Agius u Mark Gatt kiseb su//ess fil-Bulgarija hekk kif reba[ kontra s-San Marino u l-I]landa. Il-Maltin, li kienu qed jilag[bu fi/-?entru Nazzjonali tat-Tennis fil-Bulgarija, g[elbu lill-I]landa bi skor ta’ 2-1, u lil San Marino bi skor identiku ta’ 2-1. Kontra l-I]landa, Asciak reba[ l-ewwel partita kontra Gunnarson, 6-0, 6-0. Agius kellu wirja tajba kontra Jonsson, i]da tilef, 4-6, 6-4, 4-6. Fil-kategorija tad-Doubles, Asciak, flimkien ma’ Mark Gatt, g[eleb lil Gunnarsson u lil Jonsson bi skor ta’ 6-1, 6-3. Sena ilu, Malta tilfet kontra l-I]landa, u bla dubju dan irri]ultat patta g[al dik it-telfa. Intant, kontra San Marino, Asciak ta l-ewwel punt lil Malta meta g[eleb lil Marco Do Rossi bi skor ta’ 6-2, 6-2. Bradley Callus kellu reb[a e//ellenti fuq Giacomo Zonzini, 1-6, 6-1, 6-2, u b’hekk ta vanta;; ta’ 2-0 kontra San Marino. Filkategorija tad-Doubles, Mark Gatt u Denzil Agius tilfu, 2-6, 4-6 kontra De Rossi u Vicini. Din kienet wirja tajba tat-tim Malti kontra tim li fil-passat kiseb su//ess kbir kemm fidDavis Cup kif ukoll fil-
Kampjonat tal-Pajji]i ]-}g[ar Ewropej. Malta tilfet kontra l-Gre/ja u kontra n-Norve;ja, 3-0. Angelinos tal-Gre/ja g[eleb lill-captian Malti, Matthew Asciak, bi skor ta’ 6-4, 7-6, f’partita li kienet wa[da millaktar ibbilan/jati. Gemouchidis ma sab l-eba diffikultà biex g[eleb lil Bradley Callus bi skor ta’ 6-2, 6-0. Fil-kategorija tadDoubles, Asciak u Gatt tilfu kontra l-koppja Griega bi skor ta’ 6-3, 6-4. Kontra n-Norve;ja, Asciak tilef l-ewwel log[ba tieg[u kontra Boretti bi skor ta’ 6-3, 6-1, u minkejja li kellu log[ba tajba, Bradley Callus tilef, 61, 6-1, kontra Tveit. Fil-kategorija tad-Doubles, Gatt u Agius sabuha diffi/li kontra l-koppja Norve;i]a u tilfu, 6-0, 6-1. Il-kow/ nazzjonali, Gordon Asciak, kien ferm sodisfatt bil-prestazzjonijiet tat-tennisti Maltin. Dawn ir-ri]ultati huma po]ittivi u ]gur li huma indikazzjoni tajba qabel ma sena o[ra jsir il-Log[ob talPajji]i ]-}g[ar, filLussemburgu. Minbarra l-kow/ nazzjonali, il-Vi/i President tal-Federazzjoni Maltija tatTennis, Mark Camilleri, u lPresident David Farrugia Sacco, ukoll kienu kuntenti bir-ri]ultati miksuba.
-
’
,
Lionel Messi, waqqaf rekord Ewropew hekk kif skurja erba’ goals kontra Espanyol fir-reb[a ta’ 4-0. Din il-log[ba kienet l-a[[ar wa[da ta’ Guardiola filCamp Nou hekk kif dan fadallu jmexxi t-tim f’]ew; partiti, wa[da barra minn darhom u o[ra li hi l-finali tat-Tazza tar-Re kontra Athletic Bilbao. Messi, bl-erba’ goals li skurja kontra Espanyol, la[aq total ta’ 50 goal filkampjonat li fadallu log[ba biex jintemm. Ir-rekord kien f’idejn
’
Dinamo Bucharest, li flista;un 1976-77 skurja 47 goal. G[al Messi, din kienet it-tmien darba li skurja hat-trick f’log[ba wa[da. Dan ir-rekord hu wie[ed mill-[afna li Messi waqqaf dan l-ista;un. Meta skurja [ames goals kontra Bayer Leverkusen, l-attakkant Ar;entin sar l-ewwel player li qatt skurja [amsa f’log[ba wa[da ta/Champions League. Barra minn hekk, Messi sar l-aqwa skorer fl-istorja tal-klabb Katalan u sar
-
sta;un wie[ed fi Spanja. Il;img[a li g[addiet, bi tliet goals kontra Malaga, Messi qabe] ir-rekord ta’ Gerd Mueller, li kien skurja 67 goal fi sta;un wie[ed. Hekk kif skurja r-raba’ goal kontra Espanyol, Messi mar jg[annaq lillkow/ Pep Guardiola, li ;img[a ilu [abbar li se j[alli din il-kariga. F’erba’ sta;uni, Guardiola reba[ 1 3 - il trofew u l - partitarji Katalani irringrazzjaw lil dan l-eks player ta’ Barcelona b’korjografija kbira fil-ground.
Lionel Messi ji//elebra r-raba’ goal tieg[u billi sellem lil Pep Guardiola (xellug)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Ittri 21
X’differenza!> Il-PL jibqa’ immatur Sur Editur L-ewwel ta’ Mejju ;ie u g[adda. Il-PL baqa’ jorganizza attività ta’ manifestazzjoni kbira fit-tentattiv biex igib il-mases lejn il-Belt. I]da din is-sena, l-attività talmassa kienet tassew fqira. Kollox deher sfurzat u dan minn partit li qieg[ed jaspira ru[u li jkun filgvern. Il-PN rega’ wera maturità.
Ir-restawr tas-swar fil-belt Vittoriosa
Sur Editur Qed isir xog[ol ta’ restawr tas-swar ta’ din il belt Vittoriosa. Xog[ol li [aqqu ftit pubbli/ità g[ax verament hu ta’ min japprezza [idma b[al din. Qed naraw restawr tassew professjonali u juri l-[ila ta’ min jag[mlu. Sar il-bieb ;did fis-swar ta’ Provenza. Qed issir tiswija kemm ta]-]menijiet tal-Ordni kif ukoll ta’ ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija fil posta talAlvernja u l-Kavallier San :akbu. I]da ng[id jien kif qatt ma jing[ata pubbli/ità ta’ dan ix-xog[ol li qed isir ? {lief ilmenti u b’ittri kbar mimlijin tixwix ma jidhrux fil gurnali. Hemm b]onn napprezzaw ix-xog[ol li qed isir. U nikteb fuq xog[lijiet li qed isiru fit-toroq kull fejn tg[addi ma’ Malta kollha. Tajjeb ukoll jing[ad li x xog[ol tat-tiswijiet fit-toroq li qed isiru ma kullimkien m’g[adux b[al dari, ftit asfalt u twitti triq. Illum it-toroq tag[na bil-periti kapa/i li g[andna u bissa[[a tal-fondi Ewropej qed isiru kanali ;odda u fihom jg[addu kanen tal-ilma, drena;;i u cables kollox mill;did. Sa[ansitra l-gvern jag[mel il-kuomunikazzjonijiet tal-ilma fid-djar privati g[as-spejje] tieg[u. Dan qatt ma jidher b’xi ittri kbar fil-;urnali? G[aliex? Lorenzo Zahra
Vittoriosa
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450), jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Organizza laqg[a ta’ djalogu fejn tkellem u sema’ dwar ix-xog[ol, ilqag[da ekonomika f’pajji]na, u lvi]joni li g[andu Gvern Nazzjonalista g[as-snin li ;ejjin. Bil-paroli ta’ Muscat ma naslu mkien. Rega’ naqas li jitkellem dwar l-aktar settur importanti li qieg[ed jiddomina l-ekonomija dinjija - ixxog[ol. Kif Muscat se jsib ix-xog[ol rega’ ma lissinx kelma. Kif se
j[addem politika li to[loq il-fidu/ja, m’a[na qed nisimg[u xejn konkret u ta’ sustanza. Irridu nisimg[u l-proposti ta’ Muscat g[aliex g[alih, dak li jwettaq dan il-gvern xejn ma jog[;bu. Jikkritika kollox. Allura sinjal li g[andu politika o[ra. Jew nazzarda ng[id li ma jafx kif se j;ib ixxog[ol! Muscat, la darba qieg[ed jikkritika
kull inizjattiva, liema politika u inizjattivi tal-gvern qed jag[tu r-rizultati u qed juru li qed jin[oloq ix-xog[ol u tikber l-ekonomija, irid jg[idilna issa hu (Muscat) u mhux ja[bi minna kif hu wkoll, kif b’mod differenti li jg[id li se jag[mel, se j;ib l-istess ri]ultati. J
. Cassar
Tas-Sliema
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
22 Storja
IL-MONUMENTI FIL-MALL (1)
Il-monument f’;ie[ Giovanni Nicolò di Pappaffy minn Vincent Zammit
Fost il-monumenti li nsibu fil-Mall tal-Furjana, niltaqg[u ma’ wie[ed li qed ifakkar persona;; barrani, i]da li [adem [afna f’Malta, g[ex kwa]i [ajtu kollha fostna, u g[en kemm seta’ lil dawk li xtaqu jibdew [ajja a[jar f’pajji] ie[or Dan huwa Giovanni di Nicolò Pappaffy. Twieled fissena 1792 f’Salonika, ilGre/ja, u ta’ tmintax-il sena emigra u ;ie jg[ix Malta. Dak i]-]mien, il-Gre/ja kienet g[adha tifforma parti millImperu Ottoman. Kien i]]ewwe; darbtejn. Lil Carmen Micallef, u wara, lil Vincenza Aquilina, li ori;inarjament kienet twieldet f’Korsika, g[alkemm ta’ ori;ini Maltija. F’Malta, Pappaffy da[al fin-negozju u g[amel su//ess enormi, spe/jalment fl-importazzjoni tal-qam[. Dan wasslu wkoll biex ikun ikkonsultat kemm-il darba mill-amministrazzjoni Ingli]a f’Malta dwar
FIMBank plc, l-istituzzjoni finanzjarja internazzjonali bba]ata f’Malta li tispe/jalizza fl-iffinanzjar talkummer/, qed tiffinanzja l-konservazzjoni ta’ disa’ monumenti li jinsabu fil-;nien imsejja[ il Maglio, jew kif inhu mag[ruf a[jar, il-Mall, fil-Furjana. Il-pro;ett se jkun ikkoordinat minn Din l-Art {elwa. Il-manutenzjoni preventiva ta’ dawn il-monumenti se ssir minn Heritage ResCo. Dawn se jikkoordinaw ix-xog[lijiet mal-Kunsill Lokali tal-Furjana u malMinisteru g[at-Turi]mu, Kultura u l-Ambjent. [wejje; pubbli/i. Jidher ukoll li meta fl-g[oxrinijiet tasseklu dsatax ing[ata bidu g[all-Gwerra talIndipendenza Griega, Pappaffy mar il-Gre/ja fuq stedina tal-Gvern Ingli] [alli
F’Malta, Pappaffy da[al fin-negozju u g[amel su//ess enormi, spe/jalment fl-importazzjoni tal-qam[
jkun jista’ jg[in f’din it-taqbida kontra l-Imperu Ottoman. Jidher li Pappaffy ma tantx dam fuq din il-missjoni, u rritorna lejn Malta. Aktar tard, lawtoritajiet militari Ingli]i xtaqu li Pappaffy jie[u rresponsabbiltà li jkun fornitur tal-ikel g[all-armata Ingli]a matul il-Gwerra tal-Krimea (1853-1856), i]da rrifjuta min[abba l-età tieg[u. Hu mag[ruf li waqt li f’Malta kienu g[addejjin itIl-monument dedikat lil Giovanni Nicolò di Pappaffy
ta[ditiet u l-konsultazzjonijiet mal-Kummissjoni Rjali tal1836, Pappaffy kien ipparte/ipa f’diversi laqg[at li saru. Il-parte/ipazzjoni tieg[u waqt dawn il-laqg[at kienet dejjem favur Malta u lMaltin. Fl-1840 irtira millattivitajiet kummer/jali tieg[u, i]da baqa’ attiv f’diversi [wejje; o[ra. Jidher li wara li rtira mar joqg[od lImdina, u ppubblika diversi kitbiet b’interess partikulari dwar in-negozju u l-finanzi. Imma, l-aktar [a;a li Pappaffy kien mag[ruf g[aliha, kienet l-g[ajnuna valida li hu offra biex ilMaltin li xtaqu jemigraw [alli jfittxu futur a[jar, ting[atalhom g[ajnuna finanzjarja. Fittestment tieg[u [alla somma flus biex b’hekk waqqaf fond. Dan kien mag[ruf b[ala lFond Pappaffy, u s-somma kienet ta’ £10,000. Il-fond kien amministrat minn kumitat li xog[lu kien li jara li l-applikanti kienu jissodisfaw numru ta’ kriterji
Dettall mill-monument dedikat lil Giovanni Nicolò di Pappaffy
sabiex setg[u jing[ataw din lg[ajnuna. L-applikanti riedu jkunu r;iel Maltin ta’ bejn it18 u l-24 sena, u kien je[tie; li jkollhom ftit edukazzjoni, kif ukoll jifhmu tal-anqas tnejn minn dawn il-lingwi: lIngli], it-Taljan, il-Fran/i] u l-Grieg. Sal-1961 aktar minn 550 persuna ng[ataw lg[ajnuna minn dan il-fond. Fis-sena 1917 tpo;;iet ir[ama fil-;nien tal-Mall biex tfakkar lil Giovanni di Nicolò Pappaffy, persona;; li g[en [afna lill-Maltin. Biss, fissena 1959, sar monument, dak li hemm illum, biex jing[ata ;ie[ a[jar lil Pappaffy. Din kienet l-inizjattiva ta’ John Axisa, idDirettur tal-Emigrazzjoni, li [aseb [alli jkun hemm monument aktar xieraq g[al Pappaffy. Il-bust sar milliskultur Malti Vincent Apap. Giovanni di Nicolò Pappaffy miet fis-sena 1886, fl-età ta’ 94 sena, u jinsab midfun fi/-/imiterju ta’ Braxia, Tal-Pietà.
L-aktar [a;a li Pappaffy kien mag[ruf g[aliha kienet l-g[ajnuna valida li hu offra lill-Maltin li xtaqu jemigraw
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Analizi 23
Ix-xog[ol g[all-qadi tal-familja Filwaqt li f’dawn il-jiem is-so/jetà /ivili ti//elebra Jum il-{addiem, il-Knisja tistedinna nitfg[u [arsitna fuq San :u]epp [addiem bit-tama li dan jag[tina ftit aktar dawl dwar id-dinjità tax-xog[ol Huwa fatt li l-Mulej :esù kien identifikat b[ala “iben :u]eppi l-mastrudaxxa”. Dan jixhed li kien hemm rabta bejn :esù u x-xog[ol ta’ missieru! Min-na[a l-o[ra, dan jikkonferma wkoll li fil[anut tal-mastrudaxxa :u]eppi ma kienx “wa[du” – b[ala ra;el tal-familja hu kellu f’mo[[u u f’qalbu lil martu Marija u lil ibnu :esù!
mill-Isqof Mario Grech
Ix-xog[ol g[all-qadi tal-familja Dan il-[sieb jispirani biex nirrifletti dwar il-[addiem fiddimensjoni tal-familja. G[ax kif jikteb il-Papa :wanni Pawlu II, “il-familja hija wie[ed mill-fatti l-aktar importanti li rridu nqisu dejjem meta ni;u biex infasslu lordni etiku-so/jali tax-xog[ol tal-bniedem” (Laborem Exercens, 10). G[aldaqstant
huwa importanti li min g[andu s-setg[a u r-responsabbiltà jfassal u jorganizza ddinja tax-xog[ol, ma jittraskurax il-familja – “g[ax il-familja hija komunità li tista’ sse[[ permezz taxxog[ol” (ibid.). Min-na[a l-o[ra, xieraq ukoll li meta l-[addiem jitkellem dwar dan il-qasam, huwa j[ares lejn ix-xog[ol mil-lenti tal-familja. Tkun verament [asra jekk, frott talmentalità individwalista, jew inkella frott ta’ tellieqa bla ra]an g[al aktar effi/jenza flintrapri]i pubbli/i u privati tag[na, ma ting[atax importanza bi]]ejjed lill-familja. Tajjeb insostnu sforzi li jo[olqu spazju biex membri ta’ familji li g[adhom qeg[din irabbu l-ulied jidde/iedu huma minn rajhom fuq i]-]mien li fih u l-forma li biha huma j[ossu li huma ppreparati jipparte/ipaw formalment fil-[ajja ekonomika u so/jali tal-pajji]. G[aldaqstant ma tkunx il-familja li jkollha ;;orr, wa[edha, il-pi] li l-adattament g[all-istrutturi ekonomi/i jo[loq. Nara wkoll rwol tal-istituzzjonijiet li ji;bru ta[t saqaf lill-imsie[ba so/jali u lillGvern, biex dan il-bilan/ tant delikat bejn it-tis[i[ mixtieq tal-familji tag[na u bejn lambizzjoni li jittejjeb il-livell tal-[ajja ta/-/ittadini tag[na jintla[aq a[jar. Je[tie; nirnexxu f’din ix-xewqa tag[na g[ax altrimenti nkunu pass eqreb lejn sitwazzjoni fejn il-familja tkun g[ax-
Il-familja ssostni l-persuni dg[ajfin tas-so/jetà
Ix-xog[ol g[andu jag[tina sodisfazzjon u jkun mezz g[all-qadi tal-b]onnijiet tal-familja
xog[ol minflok ma jkun ixxog[ol g[all-qadi tal-familja! Huma diversi r-ra;unijiet g[aliex ix-xog[ol u l-familja huma marbuta flimkien u jinfluwenzaw sewwa lil xulxin. Il-familja ssostni s-so/jetà L-ewwel nett il-familja hija
ne/essarja biex tipprodu/i so/jetà b’sa[[itha f’sens wiesa’. Meta tnissel l-ulied, il-familja mhux biss tkun qed tibni lilha nnifisha, imma tkun qed ta[seb f’;enerazzjonijiet futuri. Fejn hemm rata baxxa ta’ twelid, kif hawn f’pajji]na, ikun aktar diffi/li li l-familja tikkontribwixxi g[at-tqassim ekwu tal;id u tal-pi]ijiet bejn ;enerazzjonijiet differenti. Rata baxxa ta’ twelid x’aktarx ikollha ri]ultat li lpi]ijiet, li je[tie; jin;arru biex ting[ata kura u attenzjoni g[al membri tas-so/jetà
I/-/ellola tal-familja toffri g[add ta’ vanta;;i ekonomi/i u aktar ser[an il-mo[[ lill-istess membri
li mhumiex ekonomikament attivi, jikbru [afna b’mod li jsiru pi] kbir g[all-;enerazzjoni l-aktar attiva tas-so/jetà. G[al so/jetà li tkun qed tixjie[ b[al tag[na jkun bilwisq aktar diffi/li li ssostni working force ta’ daqs ne/essarju biex tassigura sistemi ta’ welfare u ta’ sostenn finanzjarju g[al dawk il-persuni li mhumiex fl-istadju laktar produttiv ta’ [ajjithom. So/jetà li ssostni familji bi tfal ]g[ar G[alhekk huma f’waqthom dawn il-mi]uri min-na[a tasso/jetà biex isostnu l-familji,
spe/jalment dawk li g[adhom irabbu. In[oss li huwa f’waqtu li ssir aktar riflessjoni biex il-mi]uri tajba e]istenti jitjiebu [alli s-so/jetà tkompli tg[in il-koppji ]-]g[ar mhux b’karità, imma filwaqt li jkomplu jin[olqu dawk ilkundizzjonijiet tax-xog[ol li jkunu family friendly, ilfamilja li qed trabbi jkollha retribuzzjoni li tg[inha ma taqtax qalbha milli tibni familja. }gur li wa[da mir-ra;unijiet g[aliex it-twelid tbaxxa hi
l-pi]ijiet li l-istil tal-[ajja li qed ng[ixu qed ji;;enera! Huwa minnu li d-de/i]joni li koppja jkollha wild hija g[a]la personali [afna, imma huwa fatt ukoll li din idde/i]joni jkollha effett fuq livell kollettiv. Il-familja ssostni l-membri tal-istess familja I/-/ellola tal-familja toffri g[add ta’ vanta;;i ekonomi/i u aktar ser[an il-mo[[ lill-istess membri. Hija tista’ tg[in
biex ikun hemm integrazzjoni u parte/ipazzjoni tal-qlig[ u linfiq li jkollhom il-membri fi [danha. Altru persuna taqsam ma’ o[rajn fl-istess unità familjari, altru tkun trid ta[seb g[aliha wa[idha! F’dan il-kuntest, il-familja sservi b[ala sostenn ekonomiku kemm vis-a-vis ilmembri fi [danha kif ukoll f’relazzjoni mas-so/jetà.
Aktar minn kull istituzzjoni o[ra, il-familja toffri kenn u kura lil persuni dg[ajfin – kemm meta l-persuna tkun g[adha f’età ]g[ira u kemm meta tikber u titlef lawtonomija tag[ha. Finnuqqas tal-familja li normalment tibqa’ ddur bil-marid jew l-anzjan, dawn is-servizzi jkollhom jinxtraw mis-“suq”, bil-konsegwenzi negattivi li dan i[alli fuq ir-ri]orsi finanzjarji tal-familji tag[na. Ikun dnub jekk dawk il-[afna familji tag[na li qed jerfg[u dan il-pi] so/jali jieqfu jkunu daqshekk ;eneru]i g[ax lattività tax-xog[ol ma tkunx imfassla biex tippermettilhom isostnu din l-attività tant utli tag[hom. Il-familja toffri kapital uman u so/jali lill-membri tag[ha. L-iskejjel u l-programmi edukattivi huma akkwist tajjeb, imma l-ambjent familjari jg[in lill-istudent jintegra dak li jitg[allem l-iskola. James Heckman, irrebbie[ tal-Premju Nobel g[all-ekonomija fis-sena 2000, josserva li “good families promote cognitive, social, behavioural skills; bad families do not”. Il-familja hi ri]orsa ewlenija tas-so/jetà
Dan kollu jikkonferma kemm huwa opportun li kull riflessjoni dwar il-[addiem g[andha tie[u f’kunsiderazzjoni l-familja. Meta l-familja tir/ievi l-attenzjoni u lg[ajnuna li jixirqilha b[ala su;;ett so/jali u ekonomiku, dan jissarraf f’;id kemm g[all-istess familja kif ukoll g[as-sistema ekonomika in;enerali. (Dan kien il-messa;; li lIsqof ta’ G[awdex Mario Grech g[amel fl-okka]joni tal-festa ta’ San :u]epp {addiem, il-Qala, G[awdex.)
Nara wkoll rwol tal-istituzzjonijiet li ji;bru ta[t saqaf lill-imsie[ba so/jali u lill-Gvern
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
24 Konsumatur
Kif nipprote;u lilna nfusna mir-ra;;i tax-xemx Issa li dalwaqt jasal is-sajf irridu nibdew na[sbu biex nixtru dawk il-prodotti li jipprote;una mir-ra;;i tax-xemx sabiex kull meta mmorru [dejn il-ba[ar, inkunu nistg[u ngawdu l-;urnata ming[ajr ma nikkaw]aw [sara lil sa[[itna G[aldaqstant, je[tie; li noqog[du attenti mill-qilla tas-s[ana u kemm jista’ jkun tajjeb li n]ommu ru[na infurmati dwar kif nistg[u nipprote;u lilna nfusna mill[sara li tag[mel ix-xemx, b’mod spe/jali jekk ma ne[dux il-prekawzjonijiet li hemm b]onn.
minn Melanie N. Camilleri melanie-n.camilleri @mccaa.org.mt
Ra;;i UV huma l-aktar perikolu]i L-aktar ra;;i perikolu]i
g[alina huma dawk ultravjola li huma r-ra;;i UVA u UVB li jikkaw]aw [ruq fil-;ilda tag[na jew tikmix, kif ukoll jistg[u jwasslu g[al tipi differenti ta’ kan/er tal-;ilda. Biex nipprote;u ru[na minn dawn ir-ra;;i nistg[u nu]aw diversi prodotti mag[mulin apposta biex nindilku bihom waqt li nkunu esposti g[axxemx. Apparti l-u]u ta’ dawn il-prodotti, tkun [a;a g[aqlija li matul il-[in li nqattg[u [dejn il-ba[ar nilbsu kpiepel, nu//alijiet tax-xemx u [wejje; adegwati biex kemm jista’ jkun nib]g[u g[all-;ilda tag[na u nipprote;uha mill[sara li jikkaw]aw ir-ra;;i tax-xemx. Aktar informazzjoni dwar il-prodott Kull darba li nixtru dawn ittipi ta’ prodotti, fosthom il-
kremi li jipprote;una kontra r-ra;;i UVA u UVB, je[tie; li noqog[du attenti g[attikketti biex ni]guraw ru[na li l-prodotti qed joffrulna l-pro-
G[andna napplikaw il-krema prottetiva kontra x-xemx ta’ spiss u kull meta nitilg[u mill-ba[ar
tezzjoni kollha me[tie;a. Fl-2006, [ar;et rakkomandazzjoni mill-Unjoni Ewropea biex it-tikketti fuq il-prodotti kollha li jipprovdu protezzjoni kontra r-ra;;i ta-xemx jibdew jinkludu logo ;did li jindika protezzjoni kontra rra;;i UVA. Bis-sa[[a ta’ dan il-logo, li hu standard Ewropew, il-konsumaturi g[andhom il-possibbiltà li jidentifikaw prodotti li jipprovdu l-minimu ta’ protezzjoni kontra dawn ir-ra;;i spe/ifi/i.
Wa[da mir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni kienet li jitnaqqsu n-numri differenti ta’ SPF sabiex l-g[a]liet g[all-konsumaturi jkunu anqas ikkumplikati
Is-Sun Protection Factor (SPF) juri l-ammont ta’ protezzjoni li prodotti ta’ dan it-tip jipprovdu kontra r-ra;;i UVB. Dan il-Protecton Factor jista’ jvarja skont il-protezzjoni li l-krema toffri kontra r-ra;;i tax-xemx. F’dan irrigward, il-Kummissjoni Ewropea tissu;;erixxi li minbarra l-SPF fuq dawn ilprodotti, il-konsumaturi g[andhom ukoll jing[ataw l-
informazzjoni me[tie;a dwar jekk il-protezzjoni hix wa[da baxxa, medja, g[olja jew g[olja [afna. Permezz ta’ dan it-tip ta’ informazzjoni, a[na l-konsumaturi nistg[u nag[mlu g[a]liet aktar g[aqlin u infurmati meta nidde/iedu x’tip ta’ kremi jg[oddu g[alina biex jipprote;una kontra r-ra;;i tax-xemx.
Rakkomandazzjonijiet mill-Kummissjoni Ewropea Fis-sena 2006 wkoll, il-
Kummissjoni Ewropea [ar;et istruzzjonijiet ;odda dwar kif g[andu jsir it-tikkettar u littestjar fuq dawn it-tipi ta’ prodotti. Wa[da mir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni kienet li jitnaqqsu n-numri differenti ta’ SPF sabiex lg[a]liet g[all-konsumaturi jkunu anqas ikkumplikati. Min[abba li l-bi//a l-kbira tal-esperti fl-ambitu tas-sa[[a qablu li SPF 15 g[andu jkun il-minimu ta’ protezzjoni rakkomandat, il-Kummissjoni Ewropea ssu;;eriet li prodotti li joffru SPF ta’ anqas minn 15 m’g[andhomx jibqg[u ji;u rreklamati.
Importanti li l-u]u u l-applikazzjoni ta’ dawn il-kremi protettivi ikunu frekwenti g[ax tkun [a;a inutli li nixtru l-aqwa prodotti g[all-;id ta’ sa[[itna jekk imbag[ad ma nu]awhomx kif suppost. Il-krema protettiva g[andha ti;i applikata ta’ sikwit b’mod partikolari kull darba li nitilg[u mill-ba[ar u anke meta x-xemx ma tkunx tin[ass daqshekk qawwija g[ax ikun ir-ri[ jew it-temp ikun kemxejn imsa[[ab. Ir-ra;;i UVA u UVB jibqg[u jikkaw]aw il-[sara lill-;ilda tag[na anke meta lqilla tax-xemx ma tkunx qed tin[ass direttament. Tkun [a;a tajba li matul ixxhur s[an tas-sajf, nindilku b’dawn il-kremi protettivi anke meta no[or;u filg[odu biex nag[mlu l-qadjiet tag[na u mhux biss meta nkunu fuq xi xtajta. Ta’ min i]omm f’mo[[u wkoll li wie[ed g[andu jevita li joqg[od fix-xemx bejn il[dax ta’ filg[odu u l-erba’ ta’ waranofsinhar.
Melanie N. Camilleri hi Information Officer flAwtorità Maltia g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor
L-UE> fiex tinsab illum^ Newsroom - NET Television, 21>32
Mill-:uf sal-Iskola NET Television 15>20 Il-programm tal-lum ilaqqag[na ma’ Yana Caruana, omm li g[anda esperjenza kbira fil-fostering. Xi kwalitajiet u [iliet
G[ada jkun i//elebrat Jum l-Ewropa, g[aldaqstant Newsroom [aseb biex ikellem lil Martin Bugelli, il-Kap tal-Uffi//ju tal-Kummissjoni Ewropea f’Malta dwar fiex tinsab l-Unjoni Ewropea llum. Naraw ukoll servizz dwar ir-restawr li se jsir fuq il-Forti Sant’An;lu u dwar inizjattiva ;dida tal-Gvern biex tkompli ti;i mi;;ielda l-marda kiefra tal-kan/er, din id-darba permezz ta’ screening g[all-kan/er fil-musrana l-kbira.
huma me[tie;a biex wie[ed ikun foster carer? Mark Brincat mill-Isptar Mater Dei jitkellem dwar problemi li jistg[u jinqalg[u waqt it-tqala. Naraw ukoll servizz dwar l-i]vilupp tat-tfal fit-93 u l-94 ;img[a tag[hom. Tippre]enta Monica Attard.
Newsbuzz NET Television 15>45 Newzbuzz din il-;img[a j]ur il-maratona ta’ Puttinu Cares fejn bosta ]g[a]ag[, kul[add skont il-[iliet tieg[i, ta sehemu. Naraw il-flus mi;bura g[al xiex se jmorru. Ma jonqsux ir-rubriki regolari tas-soltu dwar il-mu]ika u /-/inema.
Isaac Barbara, Guido Fenech u Warren Caruana
Katald jaqleb g[all-ag[ar {a]en u Mrar - NET Television, 20>30 Martin Bugelli
Janice Chetcuti Bejni u Bejnek NET Television, 23>30
Il-mistiedna ta’ Joséf Bonello g[al-lum se tkun Janice Chetcuti (fir-ritratt). Toqg[od Marsaxlokk, g[andha Masters filBusiness Management, kienet involuta fil-politika kemm fuq livell lokali kif ukoll nazzjonali, g[al xi ]mien [admet b[ala g[alliema u llum tmexxi ?entru San Fran;isk, li hu l-isptar g[all-annimali li hemm f’Ta’ Qali.
G[addew 12-il sena minn dakinhar li :amri (Guido Fenech) [a lura r-raba’ li kien misluf g[and :u]eppi (Michael Tabone) – snin li fihom il-mibeg[da ta’ :u]eppi lejn ta’ :amri, g[alkemm fil-kwiet, ma naqset qatt. O[t il-kappillan, Lu/ija (Simone De Battista), ti;i wi// imb wi// man-nobbli (Aaron Grech), li xejn ma joqg[od lura meta jara xi tfajla li tkun tog[;bu. Katald (Isaac Barbara) jer;a’ jaqleb g[all-ag[ar. Kolina (Tania Bartolo), bla ma tqis kliemha, tg[id li a[jar Alla jie[du lil dan il-povru tifel. L-inkwiet ikompli meta Katrin (Mariella Schembri) tmur wara l-vjatku ta’ Katald. Lu/ija tg[id lil [uha Dun Krispin (Frans Zahra) li nNobbli mhux mill-ag[ar daqskemm ipin;uh ir-ra[[ala. Katrin, bis-sa[[a tal-[biberija li te]isti bejn Lu/ija u n-Nobbli, tibda ta[dem ta’ seftura man-Nobbli. Wenza (Melania Vella) din l-idea ma tantx tog[;obha, i]da jkollha ta//etta. Malta Llejla NET Television 17>00 Numru ta’ kumpaniji teatrali jag[mlu sforzi kbar biex ta’ kull sena jtellg[u xi produzzjoni jew tnejn. Tnejn minn dawn, DnA Theatre Productions u FM Theatre Productions, fil-jiem li ;ejjin se jtellg[u produzzjoni flimkien, Ghost Writer ta’ David Tristram. Edward Mercieca u Alan Montanaro se jkunu fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri biex jitkellmu dwar din il-bi//a xog[ol.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
26 TV#Radju
Il-passat tista’ tidfnu... i]da Il segreto di Claire (The Marsh) - Italia 1, 23>15 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
Film tal-bi]a’ tal-2006 li n[adem b’re;ija ta’ Jordan Baker u li hu koproduzzjoni Amerikana u Kanadi]a. Il-protagonista hi lawtri/i ta’ kotba g[at-tfal Claire Holloway (parti interpretata minn Gabrielle Anwar, l-adulta fir-ritratt). Tara filmat fuq it-televi]joni u tirrealizza li l-post li qed jintwera hu l-istess wie[ed li spiss tara fil-[olm tag[ha. Tidde/iedi li tmur g[al btala f’dak il-post. Hemm ikunu qed ise[[u affarijiet strambi. G[aliex ikunu qed ise[[u? Veru min[abba dak li ;ara daqs 20 sena qabel? Veru li l-passat tista’ tidfnu, i]da mhux bilfors jibqa’ midfun g[al dejjem? Fost l-atturi nsibu wkoll lil Justin Louis u lil Forest Whitaker.
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 Sehemna fl-Ewropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 Kaskata Kulturali 15:30 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 {sibijiet mal-Melodija 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Straightforward 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - It’s Debatable 20:00 Mu]ika Klassika Maltija 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il{abbata 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 Il- Muftie[ tal-G[erf 20:00 Lejh Biss In[ares 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 -
Nixtarru kitbet San :or; Preca 22:00 - {udni f’Idejk 22:30 A[barijiet Reli;ju]i 22:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju.
Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams 21:45 Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r). TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 Dokumentarju 15:15 - BBC Human Planet - Oceans (r) 16:15 - G[awdex Illum 17:00 - A[barijiet 17:05 - Lenti fuq Ilsienna (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 Kenn il-Ba[[ar 18:15 - Dissett 19:15 - Trekking 19:45 Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - BBC - Human Planet Oceans (r) 21:35 - Malta u lil Hinn Minnha. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:35 Healthy Living (r) 11:45 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:05 Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News 17:35 - Hazzzard Daily Update 17:40 - B’Xortik ma’ Robert 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 - Illostra 20:30 - Liquorish 23:15 - ONE News 23:40 Minuta Wa[da 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish
Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r). Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:30 - Speciale Tg 1 - Elezioni amministrattive 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Una grande famiglia 23:15 Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Qui Radio Londra 01:30 - Sottovoce 02:00 - Visioni private - Gianlugi Gelmetti. Raidue 07:00 - Cartoons
09:30 Protestantesimo 10:00 - Tg2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 15:05 - ?ikli]mu: 95˚ Giro d’Italia 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperer (TF) 19:35 - Squadra speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Eva 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - Stracult 00:50 - Tg Parlamento 01:00 - Sorgente di vita 01:30 - A proposito di Brian (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere (attwalità) 12:00 Tg 3 sport 12:25 - 95˚ Giro d’Italia 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - Speciale Tg 3 elezioni amministrattive 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Le storie - Diario italiano, si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 Lucarelli racconta 23:00 - g regione 23:05 - Tgr specile elezioni amministrattive 23:40 Tg 3 linea notte 01:15 - 95˚ Giro d’Italia - Giro notte 01:50 - Dead or alive 3. Film 2002.
Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - Le telefonata di Belpietro 08:50 Mattina cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:05 Amici 16:45 - Pomeriggio cinque 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Scherzi a parte 23:50 - Terra! 00:50 - Tg 5 notte 01:20 - Striscia la notizia 01:50 Mediashopping. Rete 4 07:20 - Come eravamo 07:25 Nash Bridges (TF) 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 3 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 Forum 15:10 - Flikken - Coppia in giallo 16:15 - My Life Segreti e passioni (soap) 16:50 Il commissario Cordier Confusione di colpe 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Per un pugno di dollari. Film ’64 23:40 - Gli spietati. Film ’92. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Cafe 16:00 Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Transformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 CSI: Miami (TF) 21:10 - CSI scena nel crimine 23:00 - L’Italia che funziona 23:15 - Il segreto di Claire. Film 2006 01:10 - The Shield (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:45 - Coffee Break 11:10 L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - JAG - Avvocati in divisa (TF) 15:00 - Speciale Tg La 7 elezioni amministrative 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 L’infedele 23:45 - Tg La 7 23:50 - Tg La 7 sport 23:55 Madama Palazzo 00:30 (Ah)iporoso 01:30 - Otto e mezzo.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - EGOV4U 11:45 - Reporter 12:00 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 Niskata 14:15 - F. News 15:00 Teleshopping 16:30 - Bawxati (r) 17:00 - Newspoint 17:30 On Air 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) On Air 19:45 Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Crossroads 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 14:55 - Giudice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 Jonas (TF) 17:30 - Sonny tra la stelle (sitcom) 18:00 - Cambio casa - Cambia vita Speciale Salone (reality) 18:30 - Friends (sitcom) 18:50 - Che trucco! 19:15 - Amici La 5 20:25 -
Extreme Makeover Home Edition 21:10 – Saturno contro. Film 2006 23:10 - Che trucco! (reality).
BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Teletubbies 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Balamory 08:10 The Roly Mo Show 08:25 Poetry Pie 08:30 - The Adventures of Spot 08:35 - One Foot in the Grave 09:05 - Last of the Summer Wine 09:35 - The Weakest Link 10:20 - My Family 10:50 - Doctors 11:20 -
Incredible Journeys with Steve Leonard 12:10 - Michael Palin’s New Europe 13:00 - Last of the Summer Wine 13:30 - One Foot in the Grave 14:00 - The Weakest Link 14:45 - My Family 15:15 - Doctors 15:45 Incredible Journeys with Steve Leonard 16:35 - Michael Palin’s New Europe 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Michael Palin’s New Europe 20:00 - One Foot in the
Grave 20:30 - Beautiful People 21:00 - Hustle 21:50 - The Green Green Grass 22:20 - As Time Goes By 22:50 - Spooks 23:40 - Him & Her. TCM 07:40 - Rider on a Dead Horse. Film ’62 09:15 - Charlie and the Chocolate Factory. Film 2005 (PG) 11:25 - Calamity Jane. Film ’53 (U) 13:20 - The King and I. Film ’56 (U) 16:00 - The Wizard of Oz. Film ’39 (U) 18:00 - Ben-Hur. Film ’59 (PG) 22:00 - Ocean’s Eleven. Film 2001 (12). MGM Movies 07:40 - My American Cousin. Film ’85 (PG) 09:10 - Ice Blues. Film 2008 10:35 - Murder Live! Film ’97 12:05 - How to Beat the High Cost of Living. Film ’79 (PG) 13:50 - Nobody’s Fool. Film ’86 (12) 15:35 - Book of Days. Film 2003 17:05 - Death Rides a Horse. Film ’67 (PG) 19:00 - The War at Home. Film ’96 (15) 21:00 - The Silver Strand. Film ’95 (15) 22:39 MGM’s Big Screen 22:55 Virgin High. Film ’90. Diva Universal 07:03 - Brideshead Revisited 08:05 - Quincy, M.E. 09:05 Wolff’s Turf 10:00 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 ER 12:55 - Quincy, M.E. 13:54 - Great Women 14:00 - Jane Doe: Eye of the Beholder 15:49 - Great Women 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 JAG 19:00 - Ironside 20:00 Quincy, M.E. 21:00 - Una Su Tre 22:05 - Polizia, Femminile, Singolare: Violenza Sessuale 22:10 - ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Pain and Paybacks 08:10 - Mythbusters: Spy Car 2 09:05 - Extreme Engineering: Oil Rigs 10:00 How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Fan vs Wild 11:50 - Wheeler Dealers: SAAB 9-3 Turbo 12:45 - Motor City Motors: RC Car 13:40 American Chopper: OCC Roadshow 14:35 - Dirty Jobs: Spider Pharm 15:30 - Deadliest Catch: Cheating Death 16:25 -
Mythbusters: Shredded Plane 17:20 - Extreme Engineering: Oil Rigs 18:15 - Ultimate Survival: Compilation 2 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It?: Tunneling, Tea and Mountain Bikes 20:05 - Storm Chasers: Too Close to Home 21:00 Tornado Road: The Pressure 21:55 - Surviving Disaster: Hurricane 22:50 - Breaking Point: Ram Truck 23:45 Mythbusters: Myth Evolution. Melita Movies 10:00 - Mr 3000 11:40 - Stuart Little 13:05 - The Sorcerer's Apprentice 14:52 - Hollywood Buzz 15:15 - You Again 17:00 Spanglish 19:10 - The Bounty Hunter 21:00 - Circle of Friends 22:30 - Edge of Darkness 00:25 Cinema Verite. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - 30 Rock 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Alcatraz 22:50 - Supernatural 23:40 Game of Thrones 00:45 - Bored To Death 01:10 - Hung 01:40 Entourage. Biography Channel Hoarders: 07:00 - Andrew B. and Shania 08:00 - Lloyd and Carol 09:00 - Vula # Lisa 10:00 - Glen and Lisa 11:00 - Jim and Susan 12:00 - Arline and Carolyn 13:00 - Mary and Mary Ann 14:00 - Andrew B. and Shania 15:00 - Lloyd and Carol 16:00 Vula # Lisa 17:00 - Glen and Lisa 18:00 - Jim and Susan 19:00 - Arline and Carolyn 20:00 - Alan and Julie 21:00 Follow-Up. 22:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness. Russian Dolls: 23:00 - Perestroika 23:30 Russian Dolls.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 - My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets
18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:30 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 Rubbadubbers 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Recess 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:30 - Have a Laugh 13:35 Shake It Up 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Recess 16:30 - Wizards of Waverly Place 16:55 - So Random 17:20 - Fish Hooks 17:45 Shake It Up 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:00 - Hannah Montana 19:25 - Phineas and Ferb 19:50 - Shake It Up 20:15 - Jonas 20:40 - So Random 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Bla Kumment Newsbuzz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News {a]en u Mrar NET News Newsroom G[alik Fl-Ewropa NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - FIA World Touring Champ. 09:45 - World Champ. Snooker 12:00 - Madrid Open WTA Tennis: Day 1 (live) 13:45 - UCI World Tour Cycling 14:45 - UCI World Tour Cycling: Stage 3: HorsensHorsens (live) 16:15 - World Champ. Snooker: F. (live) 18:30 - UEFA European U#17 Champ. Football: Group Stage (live) 20:15 - Euro 2012: Countdown 20:30 - World Champ. Snooker: F. (live) 23:30 - Eurogoals. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 38: Man. C. v Man. Utd 09:00 Serie A: Rd 36: Chievo v Roma 11:00 - Aviva Premiership: Rd 22: London Wasps v Newcastle Falcons 13:00 - ATP Masters 1000: Mutua Madrid Open: Rd 1 (live) 23:00 - ATP 250 Series: Estoril Open: F. 02:00 Barclays PL: Wk 39: Review. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Reale Seguros Open de España: Day 1 13:00 Barclays PL: Wk 36: Bolton W v Tottenham H 15:00 - Serie A: Rd 36: Roma v Catania 17:00 RaboDirect Pro12: Rd 22:
Glasgow Warriors v Connacht 19:25 - Barclays PL: Wk 39: Review 20:20 - Arsenal 360 21:00 - Barclays PL: Wk 39: Blackburn R v Wigan Ath (live) 23:00 - Roma Channel.
Melita Sports 1 17:30 - npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (live) 20:00 Bundesliga: Highlights 21:00 La Liga: Highlights 22:00 Copa Libertadores: Highlights (r) 22:25 - La Liga: Granada v Real Madrid (r) 00:10 - Bundesliga: Borussia Dortmund v SC. Freiburg (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:50 - BOV PL: Floriana v Valletta (r) 12:05 - Malta
Handball Assoc. (r) 13:30 Malta Rugby Football Union (r) 15:05 - Malta Basketball Assoc. (r) 16:30 - 3 Pointer (r) 17:05 MOC Olympic Special (r) 17:40 - Malta Handball Assoc. (r) 19:00 - Kick Off (live) 20:35 BOV PL: Hamrun v Tarxien (r) 22:50 - Kick Off (r) 00:10 Malta Rugby Football Union (r). Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: Werder Bremen v FC. Schalke (r) 09:55 - La Liga: Granada v Real Madrid (r) 11:45 - npower Champ.: SF Playoff 1st Leg: Cardiff City v West Ham Utd (r) 13:35 - La Liga: Valencia v Villarreal (r) 15:25 - Bundesliga: 1FSV. Mainz v Borussia Monchengladbach (r) 17:30 npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (live) 20:05 - Bundesliga: Highlights 21:05 - La Liga: Highlights 22:05 - Copa Libertadores: Highlights (r) 22:35 - npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (r) 00:40 Bundesliga: Werder Bremen v FC. Schalke (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: Werder Bremen v FC. Schalke (r) 16:10 - La Liga: Granada v Real Madrid (r) 18:00 - Barca TV 21:00 - Bayern Munich TV 00:00 - Barca TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 03 (r) 14:20 - NBA: Denver @ LA Lakers (r) 16:25 European Poker Tour: Season 6: Kyiv Show 2 (r) 17:20 - Red Bull Cliff Diving: South Africa: ep. 04 (r) 17:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:25 WWE: Extreme Rules (r). Fight Code: 22:30 - Milan (r) 00:20 Minsk (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
28 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Weqfin>1. Kaxkar mall-qieg[ biex itella’ dak li ma kienx qed jara (6) 2. Sargu xi[ jinqabad b’wie[ed jinten! (6) 3. Obbligu (6) 4. Mi;jub u stmat (6) 8. Kull [a;a solida tonda (5) 9. Plural ta’ satal (5) 12. Mlew bil-;miel (6) 13. Jin[adem bil-gan/ u [jut im]ewqin (6) 14. {abs (6) 15. Monument (6)
L-inkwadratura reali
Wa[da biss, fost dawn is-sitt imma;ini numerati, hi l-inkwadratura tas-su;;ett li l-fotografu jinsab lest biex… u jie[u l-mira ta’ wie[ed minn dawn il-kwadraturi, li fil-[amsa l-o[ra fihom xi [a;a li ma tikkorrispondix e]attament. Liema hi dik e]atta?
Sudoku
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>- 5. Xabba; 6. Ke//a; 7. Abita; 10. Skoll; 11. A[jar; 12. u 14. Provokanti; 16. Sagru; 17. Mulej; 18. Na[at. Weqfin> 1. Axxess; 2. Qabbel; 3. Rkotta; ?. Xammar; 8. ?okon; 9. Pjanu; 12. Panama; 13. Orarju; 14. Kuruna; 15. Intatt.
Soluzzjonijiet
Ri/etta
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.
Kalkolu… enigmatiku
L-inkwadratura reali
Mimdudin>5. Il-korrida tat-toru (5) 6. Martell kbir u tqil g[attkissir tal-;ebel (5) 7. Xibka kbira g[all-[ut (5) 10. Bejn :unju u Awwissu (5) 11. Lesta x-xibka g[allg[asafar (5) 12. Pa/enzja (5) 14. Lenza mer[ija bejn ]ew;t itruf (5) 16. Sellum tal-injam (5) 17. Kmandant li dari kien jissejja[ kaptan tal-virga (5) 18. G[assa ta’ bil-lejl minn pulizija (5)
18
Hi n-Nru. 2. L-o[rajn huma esklu]i min[abba li fin-Nru. 1 ir-ra;el m’g[andux in-nu//ali; in-Nru. 3 jonqos il-buttuna tas-sidrija; in-Nru. 4 l-manku tal-bastun g[andu forma xort’o[ra; in-Nru. 5 g[andu x-xalpa (xalla) ferm itwal; inNru. 6 l-ingravata ming[ajr strixxi.
17
Fresh Harby Salmon Provencal
Log[ba ta’ ta[bil il-mo[[: jekk taf li kull simbolu differenti g[andu n-numru partikulari tieg[u (mi]-0 sad-9), ara ssolvix dawn is-sitt ekwazzjonijiet biex ikunu korretti ma’ xulxin.
Il-qawl Min ji]]ewwe; Grieg butu jibqa’ jidjieq. Tifsira: Pre;udizzju popolari: l-ir;iel Griegi huma x[a[.
Sudoku
Metodu> Sa[[an i]-]ejt u aqli l-basal f’ta;en kbir sakemm jirtabu. Ix[et loregano, iz-zalza Bolognese u l-purè. }id il-bu]bie] u t-tadam imqadded, il-karfus u s-salamun. {awwad l-ingredjenti fiz-zalza. {allih jifta[ jag[li u g[atti bil-g[atu. Baxxi l-fjamma u [allih itektek g[al 8 minuti jew sakemm il-[ut ikun sar. }ejjen bilbu]bie] u servi bil-bi//iet tal-lumi.
Kalkolu… enigmatiku
Ingredjenti> Va]ett ta’ 750g zalza Bolognese, 3 mg[aref ]ejt ta]-]ebbu;a, basla kbira mqaxxra u //oppjata, ku//arina oregano niexef, ku//arina purè tat-tadam, basla tal-bu]bie] isslajsjata, 50g tadam imqadded, ]ew; werqiet tal-karfus imqattg[in irqiq u 4 bi//iet salamun ta’ 175g ’l wa[da.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
Klassifikati 29 PROPRJETÀ
Santa Venera
Il-{amrun
MAISONETTE fuq l-ewwel sular fuq ]ew; fa//ati. G[andu 2 kmamar tas-sodda kbar, k/ina, sitting room separat, dining room separat, kamra tal-banju, ]ew; verandi fuq wara, gallarija fuq quddiem u boxroom. Bejt tieg[ek bil-possibbiltà ta’ sular ie[or u washroom. Main bedroom ;dida. Il-post huwa FREEHOLD (ming[ajr /ens). Prezz €84,000 (negozjabbli). ?emplu fuq 99832061.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wwara u parti mill-bejt bil-washroom. €116,000 (Lm50,000) ?emplu 79990798.
{a] - }ebbu;
APPARTAMENT kbir fl ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest , k/ina , living u dining area ( open plan) , tliet kmamar tas - sodda , wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju . Washroom , bejt u l - arja . Prezz € 1 45 , 000 . ?emplu 79050498 .
VETTURI Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
G{ALL-KIRI Il-Qajjenza-Bir]ebbu;a
APPARTAMENT bi 3 kmamar tas-sodda kbar, k/ina, kamra tal-banju u salott, armat b’kollox. ?emplu 77455207 jew 99455207.
Mobile Toilets
NUMRU ta’ mobile toilets ;odda kompluti bil-wash
Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;
hand basins g[al kiri ta’ ;urnata jew aktar. Prezzijiet moderati. ?emplu lil Green Forever (FTL Group) fuq 79792356 jew 21418085.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Jum l-Omm
DARBA f’sena l-ommijiet jistennew li ji;u trattati b[al xi prin/ipessa bil-fjuri. Iddifferenza hi www.teleflora.com.mt jew /emplu fuq 21689816.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl ilBa[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Restawr
RESTAWRATUR Taljan jag[mel restawr professjonali fuq g[amara antika ta’ kull stil u epoka bi French polish finishing. Aktar min 20 sena esperjenza fl-Italja u f’Malta. ?empel fuq 99420424 jew 21578866.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G[awdex ukoll. Morru g[and
PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif
issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Erba’ si;;ijiet
TAS-soda, prezz €50. ?emplu 21242180.
G{ALL-BEJG{
JIN{TIE:U
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
Kok\Koka
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al
BIEX ja[dmu f’ristorant ilMarsa. ?emplu 77115577, 21251153, 99876490.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil...
Adrian (Drinu) Camilleri Isem u kunjom
Adrian Camilleri, imma kwa]i kul[add Drinu jg[ajjatli, tant li spi//ajt adottajtu.
Data tat-twelid
12 ta’ Ottubru, 1979
ta[dita tajba ma’ student dwar il-filosofija jew il-mu]ika; ;urnata produttiva x-xog[ol; fost o[rajn.
Xi [a;a li ddejqek Tron;a (grapefruit). Sweeping statements. Mentalità tal-iswed u l-abjad, li ma tqisx il-ba[ar ta’ gri]; kultant jien stess insibni [ati tag[ha. In[obbu u nsibu l-[tie;a li nikkategorizzaw u daqskemm dan hu utli jaf jitfag[na lura fil-[sieb u fl-a;ir, kemm meta nikkategorizzaw lil [addie[or imma b’mod spe/jali lilna nfusna.
Lokalità fejn toqg[od
Ili sena noqg[od il-Kappara. Qabel, kont noqg[od l-Iklin u qabel hemm, {a]-}abbar. Missieri Belti ta' xi sitt ;enerazzjonijiet u ommi mill-Furjana. Diffi/li ng[id minn fejn jien [lief li ;ieli n[ossni pjuttost Malti u li g[andi g[al qalbi b'mod spe/jali l-Belt Valletta, bit-toroq dritti, l-irkejjen, l-istorja, id-dellijiet [arxin, il-[sejjes, u t-tlajja’ u l-in]ul kollha tag[ha.
X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu^ Ir-rabta mal-media ;ejja mill-impjieg li g[andi ta’
;urnalist ma’ media.link. Ili numru ta’ snin na[dem mas-sit elettroniku MaltaRightNow.com. Ir-rabta mal-arti ftit itwal. Trabbejt f’dar mimlija kwadri u kotba dwar l-arti. Na[seb li kont u g[adni l-aktar student attent li kellu missieri, Alfred, artist li sakemm irtira kien g[alliem fil-Kulle;; tal-Arti u d-Disinn tal-MCAST. Eventwalment iggradwajt fl-Istorja tal-Arti u fil-Filosofija mill-Università ta’ Malta, filwaqt li wara l-ewwel lawrja bqajt g[addej bil-qari u r-ri/erka fil-filosofija tal-arti u l-estetika. L-im[abba lejn l-arti sibt nesprimiha bil-mod tieg[i, permezz tal-kitba u l-mu]ika. Kont membru f’diversi pro;etti mu]ikali tul is-snin: irrekordjajt Londra, fil-famu] Olympic Studios, u jien membru fundatur tal-grupp Kantilena, fejn niktbu u ndoqqu mu]ika folk kontemporanja. G[andi wkoll blog b’kitbiet bil-Malti: muzajci.blogspot.com. Kantilena tippermettili li ng[aqqad dawn i]-]ew; im[abbiet: il-kitba bil-Malti u l-mu]ika. Fil-fatt kien ma’ Kantilena li rba[t il-premju g[all-A[jar Kantawtur 2012, fil-festival L-G[anja tal-Poplu, bil-kanzunetta Ba[[ar. Wie[ed jista’ jsegwi xog[olna permezz tal-pa;na elettronika facebook.com.Kantilena.
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna
Kull jum joffri /-/ans ta’ tag[lim. Kemm nitg[allmu jiddependi xi ftit jew wisq minn kemm lesti nitg[allmu.
Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^
Ma tantx nieqaf na[seb dwar vanta;;i u ]vanta;;i. Hawn twelidt, hawn ng[ix, u hawn twieldu, g[exu u jinsabu l-bi//a l-kbira tal-g[e]ie] tieg[i u talg[e]ie] tag[hom. Jekk nasal ni//aqlaq, dan ikun g[ax wasalt inrabbi ;ibda kbira bi]]ejjed lejn lokal ie[or. Imma anki f’dan il-ka], din il-bi//a xog[ol naraha xi ftit jew wisq b[all-im[abba - ikun hemm il-;ibda u dik il-;ibda mhux dejjem tista’ tirra;unaha jew tfissirha b’mod konkret, b’vanta;;i u ]vanta;;i.
Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ L-immedjatezza u l-a//essibbiltà globali li joffri l-internet.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – L-emozzjonijiet... mhux l-im[abba biss,
G[andek xi delizzji^
Il-kitba, il-kotba, il-mu]ika, is-safar, il-fotografija, films ta’ kwalità, ta[dita filosofika, kafè tajjeb...
L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa
Jekk nibda ma niqafx! Il-lawrja mill-Università; irrelazzjoni e//ellenti ma’ [uti u l-;enituri; il-[ajja mat-tfajla tieg[i, Elaine; il-[in fit-tul g[all-kwiet nikteb jew nikkomponi u l-[in meta fl-a[[ar in[ossni wasalt xi mkien; li xi [add jg[idli li ra jew sema’ xi [a;a tieg[i (ritratt#kitba#mu]ika) u g[o;bitu;
•
•
imma l-;abra s[i[a tag[hom; ir-rabja; id-diqa; ilkuntentizza; ir-rimors; l-g[ira; il-gratitudni; il-fer[ jag[]luna mill-magni li ji//aqilqu bla [ajja, jew mill[ajja li ti//aqlaq bla ma t[oss. Umani u animati g[ax in[ossu. L-im[abba u l-;ibda li ;;ib mag[ha – g[al persuni o[rajn, g[al o;;etti, g[al esperjenzi, g[al ;ejjieni a[jar, g[all-[ajja in;enerali – flimkien malemozzjonijiet l-o[ra, tag[tina l-[ajja u timliena bi skop. Biex nibqa’ mal-mistoqsija tieg[ek, ftit insib isba[ milli nibda u nag[laq il-jum ma’ dawk li laktar ng[o]]! Sabi[a biex tesploraha, imma diffi/li tirra;unaha, l-im[abba; tkun qed tirriskja li taqa’ fil-frivolità u s-simplistiku. il-[biberija – Dik ta’ veru tg[inna n;orru ddemg[at u l-fer[at ta’ [ajjitna. {abib s[i[ trid i]]omm fih u tib]a’ g[alih, b[al kliem ix-xi[.
•
• • •
IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Fuq il-muntanja Jabal al Makmel waqt safra fis-Sirja u l-Libanu, fil-Lvant Nofsani, fl-2010. Wie[ed mir-ritratti tieg[i nnifsi l-aktar g[al qalbi
il-libertà – Libertà vera titlob ukoll l-g[arfien tal-
libertà li g[andu [addie[or, anke fejn din taf tfisser ideat li lilna jdejquna, jew anki li n[ossuna offi]i bihom. Il-libertà titlob maturità minn kul[add u, filwaqt li hi ideal sabi[, fil-prattika diffi/li tintla[aq u tin]amm jekk so/jetà ma tkunx lesta ta[dem g[aliha. B’daqshekk ma jfissirx li m’g[andniex na[dmu g[aliha. {afna drabi l-aktar affarijiet ta’ sodisfazzjon huma dawk li trid ta[dem g[alihom. i/-/ensura – Id-demokrazija titlob il-libertà tal-espressjoni. L-individwu matur irid jag[raf u ja//etta li tul [ajtu se jkun hemm affarijiet li ma jog[;buhx u o[rajn li j[ossu offi] bihom. B’daqshekk ma jfissirx li trid tag[laq [alq min jg[idhom, g[ax bl-istess argument nispi//aw kul[add [alqu msakkar, dejjem, dwar kollox. Ming[ajr ma trid, illum jew g[ada se tirfes fuq il-kallu ta’ xi [add u [addie[or se jirfes fuq il-kallu tieg[ek. M’hemmx x’tag[mel. Dik hi l-[ajja, u l[ajja mhix fa/li. G[alija, so/jetà li tifhem dan hi so/jetà demokratikament matura. Ovvjament mhux qed nitkellem dwar gideb, malafama ta’ individwi u diskors im[awwel fil-mibeg[da lejn [addie[or, imma dwar it-tolleranza lejn twemmin, ideat, stili ta’ [ajja u fehmiet differenti minn ta’ dak li jkun. ir-reli;jon – Daqskemm taf tifred taf tg[aqqad, u vi/e versa. is-safar – I;ieg[lek tirrealizza kemm id-dinja hi kbira u ]g[ira fl-istess [in. il-mewt – Ng[ixu f’univers stmat li ilu je]isti 14-il biljun sena. Dan ifisser li l-ewwel sajjetta faqqg[et 14,000,000,000 sena ilu. {ajja ta’ bniedem iddum, forsi, 100 sena, g[all-aktar anzjani fostna. Minn dalaspett, [ajjitna le[[a dawl f’wi// l-ilma u l-mewt dejjem wara l-bieb. Dan, na[seb jien, m’g[andux jiddisprana imma jimliena b’/ertu joie de vivre u m[abba g[all-[ajja. Il-mewt, filwaqt li hi t-tmiem tal-[ajja kif nafuha, hi dik ukoll li tpo;;i lil [ajjitna f’perspettiva. }mienna fid-dinja tassew limitat. Barra minn hekk qatt ma nafu fi/-/ert meta ;ejja l-mewt. Importanti li nag[mlu li nistg[u mill-ftit li g[andna u li ng[o]]u ’l dawk l-eqreb tag[na.
Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
It-Tnejn, 7 ta’ Mejju, 2012
32 Lokali
F’{al G[arg[ur, ilbiera[ numru sabi[ ta’ familji attendew bi [;arhom g[all-festival tal-[alib, li sar attività annwali. F’din l-attività kien hemm stands differenti li bieg[u prodotti li huma mag[mulin minn jew li g[andhom konnessjoni mal-[alib. Kien hemm ukoll spettaklu offrut minn talent lokali. (Ritratt> Alex Degabriele)
PN – Xog[ol – l-aqwa garanzija Lil min tafu mhemmx g[alfejn issaqsi g[alih. IlPartit Nazzjonalista fil-Gvern dejjem kien hu stess l-aqwa garanzija favur il-[olqien tax-xog[ol. {addie[or dejjem spi//a jammetti li mhux kapa/i jo[loq ixxog[ol. Darba, Mintoff – li kien irrefera g[all-qg[ad b[ala t-termometru tal-pajji] – stqarr li xtaq li kien kapa/i jo[loq ix-xog[ol daqs kemm kien kapa/i j;ib flus minn barra! Il-Partit Labursta g[adu ma nbidilx, u kif stqarr ilPrim Ministru lbiera[ filg[odu fir-Rabat, huwa taliskantament kif il-Partit Laburista qajla jitkellem fuq ix-xog[ol – ]gur li ma jif[rax mal-poplu Malti li matul l-erba’ snin li g[addew il-Gvern pre]enti, f’/irkustanzi mill-aktar diffi/li madwar id-dinja kollha, kien kapa/i jo[loq 20,000 impieg ;did, apparti li salva 5,000 impjieg ie[or fl-industrija ta’ pajji]na. Fabbriki li kienu fis-sogru li jag[lqu jew li j/ekknu loperat tag[hom f’pajji]na spi//aw biex kabbru u ]iedu l-[addiema mag[hom. G[aliex? G[ax il-Gvern iddiskuta mag[hom dak
kollu li kellhom b]onn, mhux biss biex isalvaw u jistejqru, imma anki biex jimxu aktar ’il quddiem. {afna jistaqsu x’inhi lformula li ju]a Gvern iffurmat mill-Partit Nazzjonalista biex dejjem jo[loq ix-xog[ol filwaqt li [addie[or g[adu qed jiskopri kif jista’ jag[mel hekk. Ittwe;iba mhix fa/li g[ax hi mag[;una mal-istess mod kif jimxi l-Partit Nazzjonalista fil-politika kollha tieg[u. Ilverità hi li ma tistax tifred ilpolitika tal-[olqien taxxog[ol mill-kumplament talpolitika li Partit isegwi floqsma l-o[ra kollha tal-istess identità tieg[u. Nag[ti ftit e]empji millformula tal-Partit Nazzjonalista favur il[olqien tax-xog[ol: L-ewwel u l-aqwa ingredjent hu li l-Partit Nazzjonalista dejjem isegwi politika ta’ fidu/ja fil-poplu. G[all-Partit Nazzjonalista dan mhux poplu li mhux kapa/i u li g[alhekk kellu jibqa’ barra mill-Unjoni Ewropea, jew mill-kummer/ [ieles, jew milli jkollu l-munita ewro – [addie[or dejjem imaqdar biex imbag[ad jinduna, snin wara, li kellu ]ball u jibda
minn Francis Zammit Dimech
jitkellem b’ton differenti. Filpolitika, id-de/i]jonijiet ittajba trid te[odhom filmument id-diffi/li mhux wara, meta kieku [addie[or ikun [a l-pariri tieg[ek, kien ikun tard wisq. G[ax il-Partit Nazzjonalista g[andu fidu/ja fil-poplu, daqstant ie[or, il-poplu jkollu fidu/ja [afna akbar fih innifsu u fl-istess Partit. B’hekk, dak li jkun jag[mel kura;; akbar, jinvesti aktar u x-xog[ol jin[oloq. Il-Partit Nazzjonalista huwa wkoll il-Partit li jemmen bisserjetà fl-edukazzjoni. Ma jridx li l-uniku mod kif jin[oloq ix-xog[ol ikun
media•link COMMUNICATIONS
permess tal-korpi ta[t iddixxiplina militari. Il-Partit Nazzjonalista idur fuq i]]g[a]ag[, isaqsihom x’iridu u x’g[andhom b]onn u jag[tihom dak kollu li jridu u li g[andhom b]onn. G[alhekk ukoll jemmen, ming[jar tqan]ih, fil-[las lill-istudenti permess tal-istipendji, g[ax g[alina dan huwa investiment. Illum, flUniversità tag[na hemm aktar korsijiet tat-tag[lim milli kien hemm studenti meta talLabour kienu fil-Gvern. Il-Partit Nazzjonalista joffri politika nazzjonali u barranija ta’ stabbiltà, u g[alhekk min ji;i minn barra biex jinvesti fil-pajji] jag[mel dan b’ser[an il-mo[[. Jaf li mhemmx sorprizi. Mhux filli ng[idu li a[na favur ilPartnership for Peace, u filli nibdew nitkellmu kontriha. Mhux filli nitkellmu favur ilpa/i, filli ng[idu li rridu rabtiet politi/i aktar fil-qrib mal-Korea ta’ Fuq! Il-Partit Nazzjonalista imbag[ad jemmen ukoll flinnovazzjoni – a[na ma nib]g[ux mill-computer, jew mit-telekomunikazzjoni, missistemi ;odda, u mill-a[[ar tekonolo;ija, bl-istess mod li bis-serjetà ma nib]g[ux mil-
libertà tal-espressjoni, middemokrazija u millplurali]mu fix-xandir. Il-Partit Nazzjonalista dejjem kien kalamita favur xog[ol f’setturi kompletament ;odda g[al pajji]na – b[al ma g[amilna fis-settur tas-servizzi finanzjarji, fil-manutenzjoni tal-ajruplani, mill-;did fitteknolo;ija, fil-qasam talfarma/ewtika, u kif se nuru aktar tard dil-;img[a, filqasam tal-avjazzjoni ;enerali. Na[seb li tajt bi]]ejjed e]empji mill-formula Nazzjonalista – mag[;una mal-[sieb politiku kollu talPartit. Mhux ta’ b’xejn li pajji]na ta[t Gvern Nazzjonalista jing[ata /ertifikat wara l-ie[or g[al kif imexxi l-ekonomija tal-pajji] u kif no[olqu x-xog[ol. La[[ar /ertifikat ;ej millOrganizzazzjoni Internazzjonali tax-Xog[ol. Il-Partit Nazzjoanlista huwa l-garanzija vera tax-xog[ol. {addie[or, li g[adu lanqas biss fassal il-politika tieg[u fuq x’irid jag[mel jekk ikun fil-Gvern, qed jifhem biss li a[jar jara kif forsi – bil-kliem – jibda jag[ti xi garanzija kontra ta’ kif dejjem mexa fil-passat!