www.media.link.com.mt
Numru 13,120
€0.45
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Malta l-ewwel fl-UE bil-gradwati b’impjieg Malta tinsab fl-ewwel post fi statistika ppubblikata mill-Eurostat, g[al dawk li huma ]-]g[a]ag[ li jsibu impjieg fl-ewwel tliet snin minn meta jiggradwaw. I/-/ifri tal-a;enzija talistatistika tal-UE g[all-2010 juru li Malta qed tirnexxi ferm fil-mira tag[ha, li jkun hemm dejjem iktar g[aqda bejn l-edukazzjoni u t-ta[ri; u d-dinja tax-xog[ol, b’pajji]na jirre;istra 93% ta]-]g[a]ag[ li jirnexxilhom isibu impjieg fl-ewwel tliet snin minn meta jtemmu ledukazzjoni tag[hom. Malta hi segwita millOlanda b’90.7% u lAwstrija bi 88.44%, filwaqt li l-medja tas-27 pajji] membru tal-UE hi biss dik ta’ 76.40%. Din hi l-ewwel darba li l-Eurostat g[amlet studju simili li j[ares lejn irrabta tal-edukazzjoni u limpjiegi fost i]-]g[a]ag[.
L-istatistika qed turi bi//ar li Malta qed jirnexxilha tg[aqqad ]ew; pilastri tal[idma tal-Gvern, ji;ifieri ledukazzjoni u t-ta[ri; u lpreparazzjoni ta]-]g[a]ag[ biex jid[lu f’impjieg, iktar u iktar fl-isfond tal-effetti talkri]i ekonomika dinjija. Bejn nhar il-{amis u l:img[a l-Kunsill tal-Unjoni Ewropea li jlaqqa’ lillMinistri responsabbli millEdukazzjoni, i]-}g[a]ag[, ilKultura u l-Isport, mistenni jadotta benchmark Ewropew sal-2020 b[ala l-mira li g[andhom ikollhom gvernijiet Ewropej dwar kemm ]g[a]ag[ li jtemmu ledukazzjoni jew it-ta[ri; tag[hom isibu x-xog[ol malajr. B’hekk, iservi wkoll b[ala indikatur dwar kemm qed jag[tu l-g[odda me[tie;a lis-suq tax-xog[ol is-sistemi edukattivi u ta’ ta[ri; li huma adottati fil-pajji]i membri.
Hekk kif b[al-lum xahar tifta[ il-kompetizzjoni tal-futbol, il-Euro 2012 li se ssir fl-Ukrajna u l-Polonja, f’pajji]na, kif jixhed dan ir-ritratt b[alissa, mijiet ta’ dilettanti jinsabu g[addejjin ipartu u jixtru l-kupuni biex jg[aqqdu l-album ta’ din il-kompetizzjoni. Ir-ritratt juri tfal, ]g[a]ag[ u anzjani, ilkoll flimkien fil-belt g[addejjin bit-tpartit ta’ kupuni. (Ritratt> Joseph Galea)
Ikompli jinvesti Malta hi wie[ed mill-aktar swieq li qed jiksbu ri]ultati tajbin fi [dan l-HSBC Ara pa;na 2
L-elezzjonijiet fi Franza u l-Gre/ja Il-bidla li ;abu mag[hom ir-ri]ultati fi Franza u l-Gre/ja jo[olqu in/ertezza u t[assib. Ara pa;na 13
IN-NAZZJON It-Tlieta 8 ta’ Mejju, 2012
2 Lokali
Il-Malta Today immalafamat lil Richard Muscat Il-gazzetta Malta Today instabet [atja li mmalafamat lill-eks Deputat Nazzjonalista u eks Ambaxxatur Malti flIrlanda, Richard Muscat, bil-Qorti preseduta millMa;istrat Francesco Depasquale tordna li lgazzetta t[allas €3,000 f’danni. Il-Qorti wara li rat ilprovi kollha, qalet li hi tqis li l-artiklu ‘Why Blame Me Says Waistrol Former VOM Chief as Ministry Demands Explanation’, ippublikat mill-;urnalist Karl Schembri, il-{add 9 ta’ Lulju, 2006, hu malafamanti fil-konfront ta’ Richard Muscat. Ir-rapport kien dwar ilkariga ta’ Richard Muscat b[ala Direttur Mani;erjali tal-istazzjon Voice of the Mediterranean. Il-Qorti qalet fis-sentenza tag[ha li li kieku l-;urnalist g[amel xog[lu kif suppost u g[amel l-istorja bil-fatti kollha veri, /ertament il-ka] ma kienx jispi//a l-Qorti, i]da l-fatt li l-;urnalist ]balja u ammetta li ]balja, juri li l-;urnalist
naqas mill-inqas [a;a ba]ika li g[andu jag[mel ;urnalist, dik li jivverifika li l-fatti jkunu korretti qabel ma jippubblikahom. IlQorti qalet li l-;urnalist irid jifhem li l-midja llum hi b’sa[[itha u s-sa[[a tag[ha tista’ tkisser persuna. Il-;urnalist Karl Schembri kien stqarr li wara li sar jaf b’tali ]ball fir-rapport, hu g[amel pubblikazzjoni ta’ spjegazzjoni u ratifika kemm fil-gazzetta kif ukoll fuq l-internet. Il-Qorti qalet li minkejja li l-;urnalist qal li tali kjarifika kienet [ar;et ukoll fil-gazzetta Malta Today u obbliga ru[u li jesebixxi kopja tal-istess estratt lill-Qorti, tali dokument qatt ma ;ie prodott. Il-Qorti qalet ukoll li jirri]ulta li Richard Muscat ma kienx aktar involut filkamp politiku tant hu hekk li fil-mument li [are; lartiklu inkwistjoni, huwa kien ambaxxattur ta’ Malta fl-Irlanda u g[alhekk ma jistax jitqies li huwa persuna politika involuta ma’ xi kamp politiku.
It-Temp
UV INDEX
8
IT-TEMP pjuttost imsa[[ab g[all-ewwel li jsir il-bi//a l-kbira xemxi IR-RI{ [afif l-aktar mit-Tramuntana BA{AR [afif g[al moderat IMBATT baxx mill-Punent TEMPERATURA l-og[la 24˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.1 mm IX-XEMX titla’ fis-06.03 u tin]el fis-19.54
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
L-HSBC jkompli jinvesti f’Malta Malta hi wie[ed mill-aktar swieq li qed jiksbu ri]ultati tajbin fi [dan l-HSBC Storja ppubblikata filgazzetta tal-General Workers’ Union, fit-Tor/a, il-{add li g[adda, wasslet lill-Bank HSBC jiddikjara b’mod /ar is-su//ess li qed jiskeb f’Malta kif ukoll lopportunitajiet tajbin biex ikompli ji]viluppa l-[idma tieg[u u jkompli jinvesti flekonomija Maltija. Ir-reazzjoni immedjata tal-Kap E]ekuttiv tal-Grupp HSBC, Stuart Gulliver, kif ukoll tal-Kap E]ekuttiv talHSBC Bank Malta, Mark Watkinson, xejnet g[al kollox l-impressjoni [a]ina li ppruvat tag[ti l-gazzetta tal-GWU li b’ittri kbar staqsiet jekk l-HSBC humiex se “j]armaw” minn Malta. Fi stqarrija li kienet
ippubblikata mill-HSBC kienu kwotati dikjarazzjonijiet li g[amlu lKap E]ekuttiv tal-HSBC Group, kif ukoll tal- Kap E]ekuttiv tal-HSBC Bank Malta. Kontra l-impressjoni li riedet tag[ti l-gazzetta talGWU, fi stqarrija Stuart Gulliver, il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Group, qal li “Malta hi wie[ed mill-aktar swieq li qed jiksbu ri]ultati tajbin fi [dan l-HSBC, u a[na se nkomplu ninvestu fil-franchise Maltija tag[na, billi nespandu l-varjetà ta’ servizzi u ta’ prodotti g[allklijenti tag[na.” F’dikjarazzjoni o[ra li ppubblika l-HSBC, Mark Watkinson, il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Bank Malta, qal li
“Je]istu
opportunitajiet tajbin [afna biex ni]viluppaw il-[idma tag[na skont l-istrate;ija tal-Gvern li qed tkabbar il-qasam tasservizzi finanzjarji f’Malta. Il-firxa internazzjonali talHSBC tipprovdi lill-Bank b’vanta;; kompetittiv uniku f’dan is-settur ta’ tkabbir.” Mark Watkinson qal ukoll li “Matul din l-a[[ar sena, l-HSBC Bank Malta kompla g[addej bil-programm tieg[u ta’ rinnovament talferg[at tieg[u, ]ied kemm in-numru ta’ ATMs ;odda kif ukoll il-fa/ilitajiet bankarji awtomatizzati, u kompla jtejjeb linfrastruttura u s-sistemi talIT b’investiment li jammonta g[al €21 miljun.”
Approvata l-[atra ta’ Ma;istrat ;did Il-Kabinett tal-Ministri approva n-nomina tal-Avukat Ian Farrugia b[ala Ma;istrat filQrati ta’ Malta. L-Avukat Ian Farrugia twieled nhar id-29 ta’ Di/embru 1970 f’{’Attard. Hu ggradwa b[ala Avukat mill-Università ta’ Malta fl1995. Ipprattika l-professjoni tieg[u f’uffi//ju legali u spe/jalizza fil-Li;i Kriminali. Fl-2004 serva b[ala membru ta’ bord ta’
inkjesta ma[tur mill-Bord tal-Koperattivi. F’:unju 2010 n[atar President tal-Council for the Professions Complimentary to Medicine imwaqqaf bl-Att dwar ilProfessjonijiet fil-Kura tas-Sa[[a. L-Avukat Farrugia hu mi]]ewwe; lil Lynn neè Gaskell u g[andhom tifel. Il-Ministru tal-:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja Chris Said fera[ lillMa;istrat il-;did.
B[al-lum 25 sena IT-TLIETA L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
L-ERBG{A L-og[la 24˚C L-inqas 15˚C
IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 14˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 14˚C
IS-SIBT L-og[la 27˚C L-inqas 14˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
8
8
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 24˚ imsa[[ab, Al;eri 21˚C xemxi, Amsterdam 13˚C imsa[[ab, Ateni 26˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 16˚C xita, Berlin 13˚C imsa[[ab, Brussell 13˚C ftit imsa[[ab, ilKajr 29˚C xemxi, Dublin 13˚C imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 14˚C imsa[[ab, Milan 21˚C xemxi, Istanbul 22˚C ftit imsa[[ab, Londra 11˚C xita, Madrid 18˚C imsa[[ab, Moska 20˚C imsa[[ab, Pari;i 15˚C imsa[[ab, Bar/ellona 21˚C xemxi, Ruma 18˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 24˚C xemxi, Tripli 29˚ xemxi, Tune] 30˚C xemxi, Vjenna 18˚C imsa[[ab, Zurich 14˚C imsa[[ab, Munich 15˚C imsa[[ab, Stockholm 14˚C xemxi, St. Petersburg 08˚C imsa[[ab.
L
-ewwel jum ta’ riflessjoni li fih skont il-li;i mhux permess li jsiru rapporti li b’xi mod jistg[u jinfluwenzaw lill-pubbliku. Rappurtati ka] ta’ serqa minn [anut taddeheb f’San Pawl il-Ba[ar u attentati o[ra ta’ serq minn [wienet fil-{amrun u fil-Belt. Ra;el ta’ 35 sena mi]-}urrieq ;ie akku]at bl-attentat ta’ qtil ta’ ra;el ie[or meta spara tiri ta’ senter fid-direzzjoni tieg[u. Il-ka] ;ara fil-5 ta’ Mejju fi]}urrieq g[all-[abta tal-10a.m. :ew ippubblikati wkoll avvi]i dwar ilmod kif g[andha ssir il-votazzjoni biex ilvot ikun wie[ed validu.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Lokali 3
Chiara fuq magazin :appuni] I/ - /kejkna fir - ritratt hi Chiara Busuttil ta ’ sena u tmien xhur . Chiara hi l - ewwel tifla ta ’ nisel Malti li ntg[a]let minn fost 300 tifla o[ra biex tkun fuq il - fa//ata
ta ’ magazin popolari fil - :appun, ‘ Happy Mama ’. Chiara Busuttil li twieldet fl -1 ta ’ Settembru tal - 20 1 0 f ’ Sapporo, fil - :appun, hi bint il - Malti
Damian Busuttil, u omm :appuni]a Satomi Ujie Busuttil . Damian Busuttil ji;i iben John ‘ Buzu ’ Busuttil u fil -1 5 ta ’ Mejju li ;ej (f ’ g[eluq snin missieru John)
jag[laq seba ’ snin jg[ix Sapporo, fejn hemmhekk jg[allem l - Ingli] lit - tfal :appuni]i u anke ja[dem b[ala mani;er ta ’ ristorant Spanjol .
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
4 lokali
2,328 aktar ja[dmu bi qlig[ Il-persuni f’Malta li f’Di/embru li g[adda kienu ja[dmu bi qlig[ jammonta g[al 149,764, ]ieda ta’ 2,328 persuna, jew 1.6%, fuq Di/embru tas-sena 2010. Statistika tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika, turi li din i]-]ieda tirrifletti l-politika tal-Gvern li ji]diedu l-impjiegi massettur privat, tant li dan ]died b’1,829, waqt li dawk mas-settur pubbliku ]diedu b’499. L-akbar ]ieda kienet fost in-nisa li ]diedu b’2,210 tant li issa la[qu 51,061. L-ir;iel, minn 98,585 ]diedu g[al 98,703, ]ieda ta’ 118. Jirri]ulta wkoll li l-qg[ad fl-istess perjodu kompla jonqos, biex jinsab fil-livell ta’ 6,587. }diedu wkoll l-impjiegi part-time b’2,946 u llum ila[[qu 53,440. I]-]ieda tirrifletti kemm dawk li limpjieg part-time hu t-tieni wie[ed wara dak full-time, i]da anke fost dawk in-nies li l-impjieg part-time hu luniku impjieg tag[hom. Lakbar ]ieda hi fost in-nisa, tant li fost dawk li l-parttime hu t-tieni impjieg tag[hom, in-nisa ]diedu b’525, waqt li dawk in-nisa li ja[dmu biss part-time ]diedu b’1,141. L-ir;iel li l-impjieg parttime hu t-tieni impjieg tag[hom ]diedu b’465, waqt li dawk l-ir;iel li ja[dmu biss part-time ]diedu bi 815-il g[al total ta’ 12,559.
Fl-a[[ar erba’ snin ;ew approvati 130 fabbrika ;dida jew espansjoni li se j[addmu 3,462 persuna (Ritratt> Michael Ellul)
Titjib fiz-zona industrijali f’Kordin minn Rebecca Borg
Fiz-Zona Industrijali ta’ Kordin se jsiru tliet inizjattivi li lkoll se jtejbu l-ambjent f’din iz-zona li se jilqg[u aktar l-impjegati u jattiraw investiment barrani. Dan barra li pro;ett ie[or se jsib bilan/ bejn il-karriera u xxog[ol, aspetti li huma lkoll ilpolitika tal-Gvern li jara biex jixpruna t-tkattir tal-attività ekonomika li twassal g[al [olqien ta’ aktar xog[ol. F’din iz-zona se jsir ]viluppar ta’ hutment area b’investiment li jla[[aq €10 miljun li se jiffa/ilitaw 64 unit g[al negozji ]g[ar, upgrading taz-zona tal-fabbriki biex ji;i attirat iktar investiment barrani u jo[olqu aktar xog[ol f’pajji]na, kif ukoll bini ta’ child care centre li se jo[loq bilan/ bejn il-karriera u lfamilja, li hu investiment ta’
aktar minn €600,000 – pro;etti li mistennija jitlestew sa tmiem din is-sena. Dan kollu qed isir blg[ajnuna tal-Gvern, permezz tal-Malta Enterprise u l-Malta Industrial Parks, li qed jinvesti aktar minn €27 miljun. Linvestiment globali jla[[aq mas-€17-il miljun b’kofinanzjament mill-Fond Ewropew g[all-I]vilupp Re;jonali, l-ERDF. Il-pro;etti li qed isiru f’Kordin huma fost id-diversi pro;etti li qed isiru biex jitjiebu zoni industrijali o[ra, dawk ta’ {al Far, Bulebel, il-Mosta Technopark, u x-Xewkija. Waqt ]jara li g[amlu fizzona fejn g[addej ix-xog[ol, kemm il-Ministru Tonio Fenech kif ukoll il-Ministru Jason Azzopardi sostnew li dan kollu hu xhieda tal-
politika tal-Gvern. Il-Ministru Tonio Fenech spjega li l-Hutment area ta’ Kordin li g[andha ti;i ]viluppata b’investiment ta’ €10 miljun fuq 18,000 metru kwadru ta’ spazju maqsuma f’units differenti, toffri fa/ilitajiet ferm a[jar minn dawk tal-huts li hemm b[alissa g[al madwar 70 negozju ]g[ir. Ix-xog[lijiet f’Kordin jinkludu wkoll titjib fisservizzi tal-ilma u d-drena;;, tisbi[ tal-bankini u l-kisi mill;did tat-toroq, il-bini ta’ reservoir g[all-[a]na tal-ilma u sistema ;dida tat-tifi tan-nar. Dan kollu hu messa;; /ar talfidu/ja li g[andu l-Gvern, talappo;; dirett mill-industrija, tas-sidien ta’ negozji biex ikomplu jo[olqu aktar attività u biex jibqg[u jo[olqu aktar postijiet tax-xog[ol f’Malta u
G[awdex. Il-Ministru Jason Azzopardi fisser kif permezz ta’ dan linvestiment, il-Gvern qed jo[loq ix-xog[ol, qed i[ajjar g[al aktar investiment u j[alli iktar flus fil-bwiet. Hu semma kif fl-a[[ar snin ;ew approvati 250 pro;ett b’self ta’ €23 miljun li [allew investiment ta’ €38 miljun. 77% tal-250 self li ttie[du huma lkoll ta’ intrapri]i ]g[ar, u j[addmu inqas minn g[axar persuni. Semma wkoll kif illum hemm 1,300 negozju li jimpjegaw inqas minn dan l-ammont. Irrefera wkoll g[al ka] ta’ persuna li beda b[ala selfemployed f’April tas-sena li g[addiet u li llum il-;urnata qed i[addem 24 ru[ mieg[u, dan kollu ri]ultat talinvestiment tal-Gvern bi skemi b[all-MicroInvest.
Jixhed anzjan vittma ta’ hold-up minn Ray Abdilla
Anzjan ta’ 79 sena, li huwa sid ta’ restorant spjega fil-Qorti lbiera[ kif f’Lulju tal-2004 kellu jissielet ma’ [alliel li kien armat u li dan feta[lu lbieba tal-karozza u [adlu paw/ li kien fih il-flus. Joseph Grixti kien qed jixhed quddiem l-Im[allef Michael Mallia, f’;uri li beda lbiera[ filg[odu fejn Aaron Cassar, ta’ 32 sena minn {al Kirkop, u Noel Frendo ta’ 36 sena mill-Qawra, jinsabu akku]ati li fit-12 ta’ Lulju tal-2004, huma wettqu holdup fuq anzjan u serqulu ammont sostanzjali ta’ flus kontanti u /ekkijiet. Cassar u Kirkop li huma akku]ati b’g[axar kapi ta’ akku]a jinsabu mixlijin ukoll b’sekwestru ta’ anzjan, serq ta’ ]ew; karozzi u pussess ta’ o;;etti relatati mad-droga. Il-vittma tal-hold-up hu Joseph Grixti u li dak i]-]mien minbarra li kien pensjonant kellu negozju ]g[ir ta’ bejg[ ta’ telecards u tours minn uffi//ju ]g[ir fil-Qawra. Meta se[[ l-in/ident, hu kien g[adu kif iddepo]ita parti minn somma flus li kien qieg[ed i]omm f’basket ]g[ir.
Grixti xehed li din kienet it-tieni darba li kien misruq, wara li l-ewwel darba kienu [adulu s-somma ta’ Lm28,000. Dwar dan il-ka] qal li hu kien mar fil-ferg[a tal-HSBC f’Bu;ibba fejn kien ;ibed Lm3,000 fi flus kontanti. Hu kien po;;a l-flus f’paw/ ]g[ir ta’ kulur iswed, u kif telaq mill-bank saq lejn ir-restorant li kellu u po;;a lpaw/ fejn is-seat tal-passi;;ier, xi [a;a li s-soltu ma jag[milx. F’daqqa wa[da karozza saqet g[al quddiemu u kellu jieqaf g[ax ma setax jg[addi. Qal li [are; ra;el mill-karozza, u ie[or baqa’ fiha. Ir-ra;el li [are; millkarozza kien mg[ammad, feta[lu lkarozza u pprova jie[u l-paw/. Ilvittma qal li hu beda jg[ajjat g[allg[ajnuna, u dan ir-ra;el mill-ewwel g[amillu pistola ma’ rasu, meta dak il[in, qal l-anzjan, hu beda jissara mieg[u biex ma j[allihx jie[u l-paw/. Wara i]da r-ra;el tah daqqa fuq idu, [a l-paw/ u telaq ji;ri. Grixti qal li Pulizija kien mar fuqu u qallu li di;à kienet inxteg[let lalarm. Ix-xhud qal li sakemm hu mar l-G[assa tal-Pulizija, l-istess Pulizija
kien qallu li l-ir;iel li wettqu l-hold-up fuqu kienu nqabdu. Meta tawh ilpaw/ lura sab Lm200 neqsin. L-Ispettur Raymond Cassar, li dakinhar kien stazzjonat l-g[assa talQawra, qal li l-karozza li saret il-holdup biha, li kienet tal-kiri, instabet ftit tal-minuti wara, [dejn il-grawnd talfutbol tal-Qawra, u rri]ulta li din kienet insterqet fil-lejl ta’ qabel, minn quddiem residenza privata fis-Swieqi. Waqt li l-Pulizija kienet g[adha qieg[da tinvestiga, ;ew infurmati li flin[awi ta’ {al Kirkop, ]ew; pulizija li kienu fuq patrol [dejn ir-roundabout ta’ {al Kirkop, raw karozza pparkjata u meta avvi/inaw il-karozza, li kienet tat-tip Escort, sabu lil Noel Frendo u lil Aaron Cassar. Fil-karozza nstabu wkoll ]ew; armi, li wa[da minnhom irri]ulta li kienet insterqet madwar sena qabel, lil /ertu Victor Micallef, kollezzjonalista talarmi u l-o[ra qatt ma kienet irre;istrata. Fil-karozza nstabu wkoll [wejje;, fosthom balaklava, beritta, nu//ali u basket li kien fih l-istess ammont ta’ flus li kienu nsterqu minn fuq l-anzjan.
Din is-sejba saret madwar sieg[a wara li l-anzjan kien irrapporta li sar hold-up fuqu. Is-sejba tal-flus kienet taqbel mad-deskrizzjoni li ta l-anzjan lill-Pulizija, kemm fl-ammont ta’ flus kif ukoll fid-denominazzjoni tag[hom u l-ammont ta’ /ekkijiet. Anke ddeskrizzjoni tal-balaklava qablet ma’ dik li nstabet fil-karozza. Fil-karozza nstabu wkoll tliet qratas bi trab kannella, li rri]ulta li kienet eroina u o;;etti relatati mal-u]u tad-droga. L-Ispettur Cassar qal li ]-]ew; persuni ;ew arrestati u aktar tard ;ew interrogati fil-kwartieri ;enerali talPulizija. Huma ma wie;bu g[all-ebda mistoqsija li saritilhom, u g[a]lu li ma jiffirmawx l-istqarrija. L-akku]ati ma taw ebda ;ustifikazzjoni tal-affarijiet li nstabu fil-vettura tag[hom. Xehed ukoll it-tabib Ferdinando Pisani li qal li l-vittma kellu ksur f’wie[ed mis-swaba’ ta’ jdejh ixxellugija. L-Avukat Malcolm Mifsud qed jidher g[al Aaron Cassar filwaqt li lAvukati Mark Vassallo u Chris Cardona qeg[din jidhru g[al Noel Frendo.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Lokali 5
Il-Gvern irid ikun /ert li kemm il-bdiewa kif ukoll il-konsumatur igawdu mill-inizjattiva tas-suq tal-bdiewa li kienet su//ess fl-ewwel suq f’Ta’ Qali
Ikomplu t-ta[ditiet dwar ir-riforma tal-Pitkalija minn Charles Muscat
Illum mistennija jkomplu t-ta[ditiet dwar ir-riforma tal-Pitkalija wara li lbiera[ il-pitkala privati da[lu lura g[ax-xog[ol wara l-istrajk ta’ nhar il{amis. Il-Gvern hu impenjat li jkompli birriforma tal-Pitkalija billi jkun hemm kumpanija li tmexxi l-Pitkalija li fiha jkun hemm rappre]entati tal-bdiewa, minkejja r-re]istenza li kien hemm mill-pitkala; tal-pitkala u tal-Gvern. George Pullicino, il-Ministru tarRi]orsi u l-Affarijiet Rurali, qal dan ilbiera[ f’konferenza tal-a[barijiet fi :nien Santa Marija tal-An;li, f’Ba[ar i/-?ag[aq, li matulha ta rendikont dwar ir-raba’ sena [idma tal-Ministeru f’din il-le;islatura. Attenda wkoll Philip Mifsud, l-Assistent Parlamentari fil-Ministeru g[arRi]orsi u l-Affarijiet Rurali. Dwar ir-riforma tal-Pitkalija, ilMinistru Pullicino qal li l-Gvern hu impenjat li din titmexxa b’mod modern fejn il-bdiewa jkunu jafu fejn mar il-prodott tag[hom, il-prezz li bih inbieg[ u d-dettalji kollha. Hu qal li l-Gvern impona l-multa massima lill-pitkala privati li strajkjaw bla avvi] lill-bdiewa biex il-Gvern ikun f’po]izzjoni li jekk ikun il-ka] jag[ti kumpens lill-bdiewa li tilfu lprodotti tag[hom min[abba l-istrajk tal-pitkala. Hu rringrazzja wkoll lillKoperattiva tal-Bdiewa talkooperazzjoni mal-Gvern, mal-bdiewa u max-xerrejja waqt l-azzjoni talpitkala nhar il-{amis. George Pullicino qal li li g[addejjin diskussjonijiet biex jinfet[u ]ew; swieq tal-bdiewa o[ra li wie[ed
minnhom ikun f’G[awdex. Hu qal li lGvern irid ikun /ert li ma jkunx hemm abbu]i [alli kemm il-bdiewa kif ukoll il-konsumatur igawdu minn din linizjattiva li kienet su//ess fl-ewwel suq tal-bdiewa f’Ta’ Qali. Il-Ministru Pullicino qal li matul lerba’ snin li g[addew madwar 8,000 bidwi, sajjied u ra[[al gawdew minn investiment ta’ €100 miljun f’g[ajnuna mill-Gvern biex itejbu loperat tag[hom. Fl-erba’ snin li g[addew il-Gvern investa bil-qawwi fit-titjib tal-ambjent u sar xog[ol ta’ titjib fi spazji urbani u fi spazji miftu[a li qabel kienu okkupati mill-karozzi u issa qed jitgawdew mill-familji. Is-sena li g[addiet t[awlu aktar minn 110,000 si;ra u g[addej ukoll programm ta’ restawr tas-swar b’investiment ta’ €36 miljun millfondi tal-Unjoni Ewropea. Fil-Belt biss saru 20 pro;ett ta’ restawr fosthom Victoria Gate, il-Palazz talGran Mastru, is-swar u diversi knejjes. Sar ukoll xog[ol ta’ pavimentar ta’ toroq u dawn il-pro;etti [olqu mijiet ta’ impjiegi g[all-[addiema Maltin. Dwar l-immani;;jar tal-iskart, ilMinistru Pullicino qal li s-sena li g[addiet kienu esportati 15-il miljun kilo ta’ skart u kien hemm ]ieda ta’ 5% fl-ammont ta’ skart separat fiddjar aktar mis-sena ta’ qabel. Sar l-immodernizzar tal-Impjant ta’ Ri/ikla;; ta’ Sant Antnin u s-su//ess ta’ dan il-pro;ett kien ikkonfermat mis-Sindku ta’ Marsaskala nnifsu li ddikjara li issa spi//aw l-irwejja[ mill-impjant. George Pulli/ino qal li
Diskussjonijiet biex ji]diedu ]ew; swieq tal-bdiewa o[ra, wie[ed minnhom f’G[awdex komplew jitne[[ew il-gassijiet millmi]bla tal-Mag[tab tant li r-rata taddijossina madwar il-Mag[tab ni]let g[al 99%. Il-Ministru George Pullicino qal li kull sena l-Environmental Landscaping Consortium (ELC) qed i[awwel ma]-]ew; miljun pjanta kull sena b[ala parti mill-iskema bejn ilGvern u l-privat biex jissebba[ pajji]na. Il-Gvern [are; ukoll diversi skemi biex aktar familji jinvestu fl-ener;ija nadifa, fosthom l-ener;ija mix-xemx billi [are; skemi g[as-solar water heaters u g[al pannelli fotovoltaj/i li minnhom gawdew 12,000 familja. Il-Gvern qed jinstalla l-pannelli fotovoltaj/i fuq il-bjut tal-uffi//ji u bini pubbliku. Hu qal li l-Gvern dalwaqt i[abbar tibdil fit-tariffa talener;ija li jie[u mill-pannelli fotovoltaj/i. George Pullicino qal li beda lpro/ess tar-re;istrazzjoni tal-ispieri u bdew jitwa[[lu l-meters tal-ilma malboreholes biex isir il-monitora;; me[tie; u biex tkun tista’ ting[ata kwota lill-bdiewa. Il-bdiewa mhux se jintalbu j[allsu g[all-ilma li ju]aw flg[elieqi tag[hom jekk dan ikun skont il-kobor u l-prodotti li jkabbru. Hu qal li Malta hi fost l-aktar pajji]i avvanzati fil-Mediterran f’dak li hu lqasam tal-estrazzjoni tal-ilma. Dwar is-sajd, il-Ministru Pullicino
qal li /-?entru tal-Akkwakultura jinsab fuq quddiem nett fir-ri/erka g[at-tfaqqis tat-tonn u tal-a//jol u [abbar li l-MEPA [ar;et il-permess biex tinbena Pixkerija ;dida fil-Marsa b’investiment ta’ €3 miljun. Dan issettur irid jinbidel u l-Gvern lest li jkompli bid-diskussjonijiet malKoperattivi tas-Sajjieda. Hu qal li l-Gvern [are; 11-il bor]a ta’ studju biex studenti Maltin jistudjaw b[ala veterinarji min[abba l-b]onn li hawn ta’ din il-professjoni. Il-Gvern bena /-?entru San Fran;isk g[all-annimali u qed jipprovdi servizz ta’ ambulanza g[all-annimali 24 sieg[a kuljum. Dwar il-pro;ett tal-irdieden tar-ri[ biex ji;;eneraw l-elettriku fis-Sikka lBajda, mill-istudji li saru s’issa jidher li l-ammont ta’ ri[ hu bi]]ejjed g[al attività ta’ turbini li je]istu b[alissa. {abbar li l-Gvern ;abar konsorzju flimkien mal-Iskozja, mal-Olanda u mal-I]vezja biex isir studju dwar pro;ett offshore f’ba[ar fond aktar minn 35 metru. Il-Gvern qed jinvesti wkoll flinterconnector bejn Malta u Sqallija biex Malta ting[aqad mal-grid Ewropew tal-Ener;ija u dan se jwassal g[al diversifikazzjoni ta’ kif pajji]na jkollu l-ener;ija. George Pullicino qal li b[alissa g[addejjin negozjati ma’ ]ew; kumpaniji dwar l-esplorazzjoni ta]]ejt.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
6 lokali
Appell mill-Malta Bankers’ Association Il-Malta Bankers’ Association fl-a[[ar jiem, ir/eviet rapporti minn numru ta’ nies f’Malta li qed ikunu kkuntattjati bittelefown minn persuni mhux mag[rufa li b’mod /ar qed jippruvaw jingannawhom. Min qed jag[mel dawn it-telefonati qed jg[id lil min qed jir/evihom li wara xi sentenza tal-Qorti, huma intitolati biex jir/ievu somma ta’ €2,000 jew €3,000 mill-Malta Bankers’ Association b[ala [las lura ta’ charges e//essivi mitluba millbanek fil-passat.
Madankollu qed jintalab pagament bil-quddiem ta’ €100 qabel dan il-“[las lura” biex ikun jista’ jing[ata. Il-Malta Bankers’ Association wissiet lillpubbliku li l-ebda “[las lura” m’g[andu jing[ata, u li dan hu attentat ta’ ingann. Dawn it-telefonati g[andhom ikunu injorati u [add m’g[andu jag[ti lil dawn il-persuni li qed jag[mlu t-telefonati xi tag[rif personali, b[annumru tal-kont tal-bank, innumru tal-mowbajl u dettalji personali o[ra.
L-atmosfera ferri[ija li ddominat il-maratona ta’ Puttinu Cares
€ 950,000 mi;bura fil-Maratona ta’ Puttinu Cares
Il-Maratona ta’ Puttinu Cares li g[alqet il-{add filg[axija ;abret somma rekord ta’ €950,000. Dan wara 60 siegha ta’ loghob tal-futbol u volleyball li saru fil-grawnds tal-Marsa. Minbarra dan kien ukoll organizzat spettaklu u attivitajiet g[all-familja kollha. Is-somma finali t[abbret mill-organizzaturi ewlenin
ta’ din il-Maratona, Rennie Zerafa u Victor Calvagna. F’kummenti li ta lil din ilgazzetta, Rennie Zerafa esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[al din is-somma rekord u rringrazzja lillpoplu Malti u G[awdxi kollha li esprima din issolidarjetà ma’ min hu filb]onn. Is-somma li n;abret din issena qab]et sew dik tas-sena
li g[addiet li kienet €700,000. Dawn il-flus se jmorru g[al dawk li jkollhom imorru l-Ingilterra biex jie[du l-kura g[all-kan/er. B[alissa l-Puttinu Cares qed tibni apartamenti f’Sutton, Londra biex tg[in lill-;enituri li t-tfal tag[hom g[andhom b]onn il-kura g[al kontra l-kan/er fl-Ingilterra. In-nefqa totali ta’ dan il-bini hu ta’ €3 miljun.
Suldati Maltin jirrispondu g[at-talba g[ad-demm Suldati tal-Forzi Armati ta’ Malta rrispondew g[al talba g[all-g[oti tad-demm f’numru ta’ blood donation drives li saru fid-diversi kwartieri talarmata. L-a[[ar postijiet fejn is-suldati taw id-demm kienu l-Barracks ta’ {al Safi u lkwartieri tal-Iskwadra Marittima f’Xatt it-Tiben. IlMobile Blood Bank ]ar dawn i]-]ew; postijiet fejn issuldati setg[u jag[tu d-demm, kif g[amlu f’diversi okka]jonijiet o[ra fl-a[[ar snin. Din l-attività kienet kordinata minn Surgeon Captain Matthew Psaila li qal li dawn l-attivitajiet qeg[din isiru kull xahar biex tkun iktar fa/li g[as-suldati li jag[tu ddemm. Apparti dan issir blood drive o[ra fl-Open Day annwali biex b’hekk, kull sena jsiru 13-il attività.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Lokali 7
Jinstab wara li kien ilu nieqes disat ijiem Wara li kien ilu rappurtat nieqes g[al disat ijiem, Philip Farrugia ta’ 50 sena nstab il-{add filg[axija f’{‘Attard. Diversi persuni tkellmu mag[na u qalu li meta kien rappurtat nieqes, fit-28 t’April li g[adda, ir-ra;el, li hu twil 5 piedi u 8 pulzieri, kien deher miexi qrib l-Isptar Monte Carmeli fl-istess lokalità. Din l-informazzjoni qatt ma ;iet mi/[uda. Fil-fatt, ir-ra;el instab fl-istess lokalità fejn kien irrappurtat li deher. Sal-{add stess, il-Pulizija [ar;et appell biex il-pubbliku jg[inha fit-tiftix g[al dan ir-ra;el.
Ir-rwol ta’ Malta b[ala l-’Infermiera tal-Mediterran’ g[adu attwali Matul l-istorja twila u glorju]a tag[ha, Malta wriet kemm ir-rwol tag[ha b[ala l-Infermiera tal-Mediterran li beda minn ]mien ilKavallieri, kompla matul i]]ew; gwerer dinjija u anke re/entement waqt il-kri]i filLibja - g[adu attwali anke llum. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ meta tkellem fil-ftu[ talKonferenza tar-Royal Commonwealth Ex-Services League li saret ilbiera[ f’lukanda f’San :iljan. Fost dawk li attendew kien hemm eks membri tasservizzi li ;;ieldu biex jassiguraw il-libertà f’Malta u fl-Ewropa. Hu fakkar li r-Royal Commonwealth Ex-Services League twaqqaf e]att wara lgwerra biex jg[in lil dawk kollha li servew fis-servizzi fil-pajji]i tal-Commonwealth u g[adu jg[in lil eluf ta’ veterani tal-gwerra li ;;ieldu biex illum qed ingawdu llibertà u l-[elsien. Il-Prim Ministru qal li lpoplu Malti matul is-snin baqa’ grat lejn ilCommonwealth u lejn lorganizzazzjonijiet tag[ha li jaqsmu l-istess valuri fosthom tal-karità u talg[ajnuna u l-kura li huma parti integrali mill-istorja u
l-identità ta’ pajji]na. Il-Prim Ministru fakkar li ftit ;img[at ilu Malta fakkret is-70 anniversarju minn meta l-poplu Malti ng[ata l-George Cross g[allqlubija u b[ala parti mi//elebrazzjonijiet il-Gvern Malti rrestawra l-Monument tal-Gwerra u xeg[el il-fjamma eterna ad unur dawk kollha li mietu fil-gwerra. Hu qal li l-fatt li aktar ]g[a]ag[ voluntieri qed jing[aqdu mal-veterani firRoyal Commonwealth Ex Services League qed iwassal biex mhux biss jin]ammu [ajjin l-istejjer u l-esperjenzi tat-tra;edja umana tal-gwerra, i]da biex tin]amm [ajja wkoll l-istorja tal-pa/i. Kull wie[ed u wa[da minna g[andu dmir li ji]gura li kul[add jifhem kemm ilpa/i hi prezzju]a i]da fl-istess [in fra;li. Il-Prim Ministru qal li llibertà mhix xi [a;a garantita, lanqas illum, u g[alhekk kul[add irid jifhem li ssagrifi//ji li g[addew minnhom dawk ta’ qabilna wasslu biex illum a[na ngawdu l-libertà u l-[elsien. G[alhekk, il-veterani talgwerra huma e]empju talvaluri, tal-lealtà u taddedikazzjoni u g[alhekk huma ta’ e]empju g[alll;enerazzjonijiet tal-lum.
Il-libertà mhix xi [a;a garantita u kul[add irid jifhem is-sagrifi//ji li g[addew minnhom ta’ qabilna
Tmien snin u nofs [abs wara li ammetta li pprova jifga lil martu b’[abel Mustafa Ahmed El Gamoudi, Libjan ta’ 42 sena residenti l-Mellie[a, kien ikkundannat tmien snin u nofs [abs wara li ammetta, minflok g[adda ;uri, quddiem lIm[allef Lawrence Quintano, li fl-10 ta’ Settembru tal-2006 wara argument li kellu ma’ martu, li hi Maltija, ipprova joqtolha meta qabadha minn g[onqha biex jipprova jifgaha b’[abel. El Gamoudi ammetta li pprova jifga lil martu permezz ta’ [abel li hu dawwar ma’ g[onqha filwaqt li rabatha wkoll minn spallejha. Hu beda jissikka l-[abel bil[sieb li joqtol lil martu li
effettivament bdiet tifga waqt l-attakk, meta f’xi [in fortunatament irnexxielha tin[all mill-qabda ta’ ]ew;ha. G[aldaqstant, il-Qorti qalet li l-vittma ma ;ietx fgata u ma nqatlitx mill-imsemmi Mustafa Ahmed El Gamoudi min[abba l-manuvra tag[ha, f’/irkostanzi li jirrappre]entaw a;ir a//identali u indipendenti mill-volontà tal-akku]at. Wara li l-attakk fuq il-[ajja ta’ martu ma rnexxiex, Mustafa Ahmed El Gamoudi stupraha. Il-vittma, min[abba l-attentat ta’ qtil li kien g[adu kif ikkommetta fuqha ]ew;ha,
kienet qed tib]a’ g[al [ajjitha kif ukoll g[all-[ajja ta’ wliedha ]-]g[ar li f’dak il-mument kienu fl-istess residenza fejn se[[ l-in/ident, u g[alhekk, kontra qalbha u b’mod involontarju, kellha toqg[od g[al kulma qalilha. Il-Qorti fis-sentenza tag[ha qieset l-ammissjoni qabel ma kien se jkun iffurmat il-;uri, li i]da ma tistax tissejja[ wa[da bikrija g[ax ma saritx mal-mument li tressaq l-akku]at u lanqas ma saret waqt il-kumpilazzjoni. G[al Mustafa Ahmed El Gamoudi dehret l-Avukat Giannella Demarco.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
8 Parlament
Video streaming bi prova ta’ kumitat parlamentari
Libjani feruti li twasslu Malta g[all-kura s-sena l-o[ra
Kwa]i mitt /ittadin Libjan ing[ataw kura f’Malta fl-a[[ar xhur Matul dawn l-a[[ar xhur, 95 pazjent adult jew ing[ataw trattament mediku f’Malta filwaqt li programm sabiex il-kura medika tkun esti]a g[at-tfal, hu wkoll fisse[[. Tonio Fenech, il-Ministru g[all-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment, g[an-nom talPrim Ministru sostna dan bi twe;iba g[all-mistoqsija li saret mid-Deputat Laburista Noel Farrugia dwar f’liema oqsma saru d-diskussjonijiet mal-awtoritajiet Libjani g[all-i]viluppi bejn Malta u l-Libja. Il-Ministru Fenech fisser kif f’dawn l-a[[ar xhur saru diversi diskussjonijiet kemm fuq livell ministerjali kif ukoll fuq dak tekniku f’numru ta’ oqsma ta’ interess bilaterali, fosthom, ledukazzjoni u t-ta[ri;. B’turija ta’ g[ajnuna lillpoplu Libjan, il-Gvern Malti qed joffri ta[ri;, fost o[rajn, lill-armata u kontrolluri tattraffiku tal-ajru kif ukoll assistenza f’termini ta’ boro]
ta’ studju fil-qasam tat-ta[ri; fil-lingwa. Fuq livell politiku, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien l-ewwel kap ta’ stat Ewropew li ]ar il-Libja wara l-[atra ta’ Gvern Tran]itorju Libjan f’Novembru 2011.
L-i]viluppi u l-kuntatti mistennija jissa[[u Intant saru diversi ]jarat tekni/i u ministerjali minn delegazzjonijiet Libjani lejn Malta, fosthom fl-oqsma talmedi/ina, il-midja u lkomunikazzjoni kif ukoll iddifi]a. Fuq livell politiku, saru ]jarat f’Malta millMinistru g[at-Ta[ri; u xXog[ol u mill-Ministru tasSa[[a tal-Gvern Transitorju Libjan. Barra minn hekk saru diversi ftehim. Fis-26 ta’ Jannar, kien iffirmat ftehim dwar l-edukazzjoni u t-ta[ri;
vokazzjonali filwaqt li fil-21 ta’ Frar kien iffirmat ftehim ta’ kollaborazzjoni fil-qasam tas-sa[[a. F’Marzu kien ukoll iffirmat arran;ament bejn il-Malta Enterprise u lBord :enerali talPrivatizzazzjoni u lInvestiment. Il-Ministru Fenech, g[annom tal-Prim Ministru, sa[aq li dawn l-i]viluppi u kuntatti mistennija jissa[[u fil;img[at u x-xhur li ;ejjin. Bi twe;iba g[al mistoqsija supplimentari li saret midDeputat Laburista Alfred Sant, dwar il-vapur Azzurra li jinsab mi]mum fil-port ta’ Tripli, il-Ministru Fenech qal li sar progress sostanzjali f’ta[ditiet li saru bejn Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[all-Affarijiet Barranin u awtoritajiet Libjani. Dwar l-assi Libjani talFamilja Gaddafi li jinsabu ffri]ati f’Malta, il-Ministru Fenech qal li l-Gvern Transitorju Libjan qed jimxi b’/ertu kawtela.
Ix-xandir ta’ laqg[a regolari ta’ kumitat parlamentari permezz talvideo-streaming beda fuq ba]i esperimentali lbiera[. Id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono, li jmexxi lKumitat g[allKonsolidament tal-Abbozzi tal-Li;ijiet, fisser dan li]vilupp b[ala wie[ed ‘storiku’. Franco Debono stqarr li hu kemm-il darba tkellem dwar il-[tie;a li l-pro/eduri parlamentari jkunu video streamed u sostna li dan hu mezz kif wie[ed iressaq ilParlament qrib in-nies. Hu qal li se jkompli jsejja[ g[al li;i dwar lawtonomija tal-parlament mill-e]ekuttiv u biex ikunu a;;ornati l-iStanding Orders.
Id-Deputat Nazzjonalista nnota li wara li ssu;;erixxa l-video streaming, il-Prim Ministru kiteb lill-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti u ppropona biex din irrakkomandazzjoni tintlaqa’. Franco Debono rringrazzja lill-whips talGvern u tal-Oppo]izzjoni David Agius u Joe Mizzi, li wkoll talbu biex dawn ittrasmissjonijiet isiru minnufih. Qabel ma tnieda l-video streaming, wie[ed seta’ jsegwi s-seduti parlamentari permezz tar-radju jew inkella permezz ta’ live streaming fuq l-internet. Intant, il-pro/edura hi li sseduti tal-Ba;it u l-ftu[ talParlament ikunu trasmessi fuq it-televi]joni.
Id-Dipartiment tas-Sa[[a g[andu 182 magna tan-nifs Id-Dipartiment tas-Sa[[a g[andu 182 magna tan-nifs u n-numru ta’ pazjenti jistennew g[al magna simili b[alissa hu ta’ madwar 25. Dan sostnieh Joe Cassar, il-Ministru g[as-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura fil-Komunità bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Marie Louise Coleiro Preca. Il-Ministru Cassar stqarr li dawn il-pazjenti qed jing[ataw il-kura me[tie;a billi jkunu pprovduti b’/ilindri tal-ossi;nu u regolaturi li jaqdu l-istess funzjoni tal-magni. }ied li b[alissa g[addej ukoll e]er/izzju biex to[ro; sej[a g[all-offerti g[ax-xiri ta’ aktar magni peress li ttalba g[al din il-magna qed ti]died kontinwament. Sadattant il-Gvern g[addej b’diskussjonijiet madDipartiment tal-Kuntratti biex ikunu m;edda l-kuntratti tal-magni e]istenti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Parlament 9
Strument ta’ investiment li jassigura sostenibbiltà finanzjarja Il-kumpanija Malita se tinvesti fi pro;etti nazzjonali u tikkontribwixxi g[at-tkabbir tal-ekonomija u l-i]vilupp. Il-kumpanija Malita mhix tin[oloq g[all-bini talParlament u g[at-Teatru i]da biex b[al pajji]i o[ra, Malta wkoll ikollha strument importanti biex jiffinanzja u jwettaq pro;etti importanti g[allpajji]. Il-kumpanija se tkun strument ta’ investiment fittul li g[andu jassigura sostenibbiltà finanzjarja. Dan sostnieh Tonio Fenech, il-Ministru g[all-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment meta fil-Parlament ilbiera[ bdiet id-diskussjoni dwar ri]oluzzjoni g[ar-rigward tattrasferiment ta’ art lillkumpanija Malita Investment plc. Il-Ministru Tonio Fenech qal li l-kumpanija Malita se tkun ikkwotata fil-Bor]a ta’ Malta. Din il-kumpanija se tkun taqdi diversi funzjonijiet, fosthom, biex tinvesti fi pro;etti nazzjonali [alli tikkontribwixxi g[at-tkabbir tal-ekonomija kif ukoll fli]vilupp. Meta jitwettaq pro;ett mhux jit[alla jkun pi] fuq ilfinanzi tal-pajji]; ikun hemm strument li jg[in biex ilpro;ett, f’perijodu ta’ ]mien, ji;bor il-[las g[alih. Kumpanija b[al din tkun tista’ tie[u [sieb il-finanzjament ta’ pro;etti fit-tul b[allpro;etti tal-iskejjel ;odda u tal-MCAST. Dan jg[in biex il-pajji] ikun jista’ jsir aktar sostenibbli u ma jitg[abbiex b’aktar dejn. Il-kumpanija Malita g[andha fond ta’ €25 miljun u se jkun hemm 20 fil-mija tal-kapital fil-Bor]a ta’ Malta biex il-poplu jkun jista’ jin-
vesti f’pajji]u. Dak li qed isir f’Malta hu fuq il-mudell ta’ pajji]i o[ra li hu wkoll approvat mill-European Investment Bank. Il-Parlament qed jintalab jawtorizza t-trasferiment ta’ art kif ukoll id-d[ul talVISET u tal-kumpanija li tmexxi l-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta (MIA) [alli l-Malita jkollha lfondi biex ta[dem.
Il-kumpanija Malita se tkun ikkwotata fil-Bor]a ta’ Malta Il-Ministru Fenech spjega li l-Parlament qed jing[ata lfakultà li jidde/iedi jekk jitbiddilx is-sehem ta’ 80 filmija li se jkollu l-Gvern kif ukoll dwar bejg[ ta’ xi proprjetà li jkun ;ie approvat millazzjonisti. Il-kumpanija Malita se jkollha d-d[ul mi/-/ens talproprjetajiet li se jkunu qed jg[addu kif ukoll mill-kirjiet. Id-Deputat Laburista Karmenu Vella sostna li dan hu mezz ie[or kif il-Gvern ja[bi d-dejn li g[andu l-pajji] g[ax hu aktar minn dak permess mill-UE. Hu qal li dan il-pass tal-Gvern hu ri]ultat tal-kri]i li g[andu l-pajji]. Karmenu Vella kkonferma li mhu jsir xejn illegali i]da xebbah il-mi]ura tal-Gvern b[ala ;irja bil-karozza u minflok issir f’linja dritta ssir biddawriet ta’ lokalitajiet o[rajn. Karmenu Vella qal li l-
Oppo]izzjoni taqbel filprin/ipju i]da hi g[odda li tista’ tintu]a [a]in. Hu kkritika l-pro;ett tal-bini talParlament il-;did u qal li ma jarax kif dan se jg[in litturi]mu kif qed isostni lGvern. Id-Deputat Laburista qal li l-Gvern seta’ ffinanzja lpro;ett tal-Parlament billi mar jissellef. I]da dan ma g[amlux biex ma jidhirx fiddejn tal-pajji]. Id-Deputat Laburista Helena Dalli qalet li hu minnu li din is-sistema tintu]a minn pajji]i o[ra fosthom ir-Renju Unit. I]da dan il-pajji] hu kritiku [afna g[as-sistema u jsostni li g[andha tintu]a fuq pro;etti li jrendu. Helena Dalli qalet li hu minnu li l-Palazz jista’ jintu]a a[jar milli qed jintu]a llum i]da l-Gvern messu fittex li jag[mel u]u minn xi bini li di;à je]isti. Id-Deputat Charles Mangion sostna li dan il-pass qed jittie[ed biex id-dejn li jkun qed jag[mel il-Gvern ma jidhirx fuq il-kotba tieg[u minkejja li jrid jit[allas mittaxxi tal-poplu. Fid-diskors ta’ g[eluq, ilMinistru Tonio Fenech qal li lOppo]izzjoni qed tag[mel argumenti konfu]i g[ax filwaqt li tg[id li taqbel mas-sistema u setg[et intu]at fil-ka] tal-Air Malta u tal-Enemalta, titkellem kontra l-u]u tag[ha. LOppo]izzjoni qed titlaq bi premessa [a]ina g[ax qed issostni b’mod ]baljat li qed issir min[abba kri]i finanzjarja. Il-Ministru jkompli bl-intervent tieg[u llum.
Titjib fil-kundizzjonijiet ta’ immigranti illegali Fl-a;;ornament tas-seduta tal-biera[, id-Deputat Nazzjonalista Beppe Fenech Adami tkellem dwar limmigrazzjoni llegali. Hu qal li l-vja;;i jsiru minn persuni li jkunu qed ifittxu g[ajxien a[jar. Beppe Fenech Adami qal li Malta g[amlet passi po]ittivi biex qanqlet aktar l-interess tal-Unjoni Ewropea [alli tg[in f’din ilproblema. Bis-sa[[a talinsistenza ta’ Malta, illum hemm programm ta’ qsim tar-responsabbiltà. Twaqqaf mekkani]mu apposta [alli jg[in lill-pajji]i li jkunu qed ibatu minn din il-problema. F’Malta twaqqaf ukoll Uffi//ju tal-UE [alli ja[dem fuq it-trasferiment tal-persuni li jkunu kkwalifikaw g[al status ta’ refu;jat. G[al dan l-uffi//ju hemm ivvutati €40 miljun mill-UE sas-sena li ;ejja. Fis-snin li g[addew, Malta g[enet biex mijiet ta’ persuni li kkwalifikaw g[al status ta’ refu;jati, sabu sistemazzjoni f’pajji] ie[or. Beppe Fenech Adami qal li sakemm isir il-pro/ess ta’ st[arri; g[at-talbiet ta’ refu;jati, f’Malta g[ad hawn immigranti li qed jin]ammu f’/entri ta’ detenzjoni. Sar [afna xog[ol biex dawn i/-/entri tejbu l-livell tag[hom kif ukoll twettqu programmi ta’ tag[lim tal-
lingwa Ingli]a lill-persuni fi/-/entri ta’ detenzjoni. {afna minn dawn il-programmi qed isiru b’g[ajnuna mill-UE. Beppe Fenech Adami qal li mit-twaqqif tieg[u, lUffi//ju tar-Refu;jati dwar l-A]il tratta aktar minn 13,000 talba li 7,000 minnhom kienu pro/essati fl-a[[ar erba’ snin.
L-Uffi//ju tar-Refu;jati dwar l-A]il tratta aktar minn 13,000 talba Servizz ie[or li qed jitwettaq hu dak li l-immigranti li jaslu f’pajji]na jkunu infurmati bid-drittijiet tag[hom dwar talba li jistg[u jag[mlu g[all-a]il. Beppe Fenech Adami qal li hu ta’ sodisfazzjon g[al persuna involuta filpolitika li tara persuni batuti jibbenefikaw minn inizjattivi [alli jtejbu lkundizzjonijiet []iena li jkunu [arbu minnhom. Dan hu dovut ukoll g[all;enero]ità tal-poplu Malti. Hu importanti wkoll li jkun hemm aktar solidarjetà minn pajji]i o[ra.
€13-il miljun g[al pro;etti kapitali Matul din is-sena, il-Gvern alloka €13-il miljun g[al pro;etti kapitali li se jkunu finanzjati mill-Gvern i]da li se jkunu mmexxija minn Transport Malta. Dan sostnieh Austin Gatt, il-Ministru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Joe Sammut. Minn dan l-ammont, fisser il-Ministru Gatt, €3.2 miljun ;ew allokati g[al toroq residenzjali.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
10 Opinjoni
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Is-sitt mitt sena mit-twelid ta’ tfajla ma[ruqa g[all-ere]ija
Jeanne d’Arc (1412-1431)> L-erojina ttraduta Hekk kif Franza tfakkar is-sitt mitt anniversarju mit-twelid tat-tfajla ra[lija li mexxiet armata kontra l-Ingli]i u g[elbithom, instigata minn il[na qaddisa, politi/i b[al Sarkozy u Le Pen sabu lopportunità biex jikkapparraw lill-ikona patruna tal-pri;unieri, tal-martri u ta’ Franza. Din is-sena l-politi/i ewlenin Fran/i]i kellhom b]onn ikona storika u reli;ju]a g[all-kampanji elettorali rispettivi. U ;iethom opportunità taddeheb.
Orleans u minn Patay. Charles VII kien imbag[ad inkurunat fil-Katidral ta’ Reims. Ti;i ttradutta I]da fil-kors ta’ kampanja o[ra, it-tfajla
Ma[ruqa [ajja Is-sena 2012 timmarka s-sitt mitt sena mit-twelid ta’ Jeanne d’Arc (1412-1431), kanonizzata millPapa Benedittu XV fl-1920. Mexxejja reli;ju]i minn pajji]ha stess bieg[uha lill-Ingli]i, wara li kienet mexxiet lis-suldati Fran/i]i fil-battalja famu]a ta’ Orleans, fejn l-armata Ingli]a sfaxxat.
I]da mbag[ad kien hemm kampanja militari o[ra fejn l-Isqof Cauchon ittradiha mal-Ingli]i, li kienu qed jokkupaw Rouen. Jeanne d’Arc kienet pro/essata illegalment fuq akku]i ta’ ere]ija u ma;ija, u kkundannata biex tin[araq [ajja. Il-;uri-farsa tag[ha kien iffinanzjat mill-Ingli]i stess u l-prosekuzzjoni, immexxija minn Cauchon innifsu, ma kellhiex ;urisdizzjoni f’dik in-na[a talpajji]. Jeanne d’Arc kienet im/a[[da wkoll minn assistenza legali u dan kien ifisser li qed tkun trasgressa anke l-li;i ekklesjastika. Meta ne[[ewlha [ajjitha bin-nar kellha biss dsatax-il sena. Biex ]gur ma jibqa’ xejn minn ;isimha, u biex ja//ertaw li ma jibqax xi bi//iet minn g[adamha li setg[u jin]ammu minn xi [add b[ala relikwi, lIngli]i sabu l-fdal ta’ ;isimha minn qalb l-irmied u re;g[u [arqu l-g[adam tag[ha darbtejn o[ra, biex ]gur i;ibuha trab. Imbag[ad tefg[u l-irmied tag[ha fix-xmara. Dawn il-fatti stori/i jgiddbu kull indikazzjonijiet li setg[u nstabu, matul is-sekli, xi relikwi millfdalijiet tat-tfajla. Meqjuma mill-Knisja Kattolika Illum hi meqjuma mill-Knisja Kattolika u anke mill-Komunità Anglikana. Hi l-mudella perfetta g[all-patrijotti]mu Fran/i] u kemm Nicolas Sarkozy kif ukoll l-ultra-leminista Marine Le Pen, mexxejja tal-Front Nazzjonali, dan ikkunsidrawh sew g[all-kampanji elettorali tag[hom din is-sena.
Nicolas Sarkozy kien qed ifittex xprun nazzjonalista wkoll u f’Jannar li g[adda (ix-xahar li fih hu ma[sub li twieldet Jeanne d’Arc) g[amel elo;ju ta’ dsatax-il minuta dwar l-erojina medjevali meta ]ar ir-ra[al fejn twieldet, Domremy-La-Pucelle, fil-muntanji Vosges, filLvant tal-pajjiz. “Jeanne hi l-inkarnazzjoni talpatrijotti]mu,” ikkonferma Nicolas Sarkozy, “hi dik li tappartjeni g[al Franza singularment u anke universalment.” Min-na[a l-o[ra, Marine Le Pen u l-partitarji tag[ha insistew li l-qaddisa ]ag[]ug[a, simbolu uniku g[all-Fran/i]i, /ertament kienet “se tbierek” il-kampanja elettorali tag[hom. Marine Le Pen g[amlet id-diskors patrijottiku tag[ha waqt rally f’Pari;i, ta[t kopja ta’ statwa b’Jeanne d’Arc bix-xabla f’idejha, li l-Partit Nazzjonali qed jesebixxi fil-kwartieri tieg[u. “M’hemm [add li fi Franza jista’ jissostitwixxi lil Jeanne d’Arc fl-istorja tal-pajji],” irrimarkat ilgazzetta influwenti Le Monde, filwaqt li La Liberation fakkret kif fit-Tieni Gwerra Dinjija, kemm il-Gvern ta’ Vichy kif ukoll il-Gruppi ta’ Re]istenza sostnew li t-tfajla gwerriera u martirizzata kienet il-patruna tag[hom.
Il-qaddisa Jeanne d’Arc li hi stmata minn kull /ittadin Fran/iz g[all-qlubija u l-kura;; li wriet fil-gwerra ta’ Orleans Il-patruna flessibbli Fil-fatt, Jeanne d’Arc illum titqies b[ala “patruna flessibbli” u kull grupp patrijottiku jista’ jindikaha b[ala l-protettri/i tieg[u. Il-qaddisa hi wkoll patruna ta’ Franza, tal-martri, tal-pri;unieri u tassuldati (ir;iel u nisa). Ti[ux lil din i]-]ag[]ug[a ma[ruqa [ajja b[ala figura ta’ kult, femminista, sa[[ara, ribella jew patrijotta, jibqa’ dejjem il-fatt li kienet invokata minn politi/i mill-ispektrum kollu. L-istorja reli;jo-tra;ika ta’ Jeanne d’Arc hi mag[rufa sew, u m’hemmx b]onn wisq dettalji dwar [ajjitha. Twieldet f’familja ta’ bdiewa millaktar umli, kienet illitterata u lejn tmiem l-hekk imsej[a Gwerra ta’ Mitt Sena bdiet tinsisti li qed tisma’ jkellmuha l-il[na ta’ San Mikiel u Santa Katerina, li ordnawlha tmexxi l-battalja ta’ Orleans, biex jitke//ew l-Ingli]i minn pajji]ha u jkun installat id-Dauphin (l-eredi tat-tron) Charles VII f’Reims. Ta[t il-kmand ta’ Jeanne d’Arc, b’xag[arha maqtugh, b’korazza bajda u x-xabla f’idejha, larmata Fran/i]a ;ieg[let lill-Ingli]i jirtiraw minn
“Jeanne d’Arc hi l-inkarnazzjoni tal-patrijotti]mu u hi dik li tappartjeni g[al Franza singularment u anke universalment,” ikkonferma Nicolas Sarkozy
nqabdet pri;uniera minn klikka ta’ Fran/i]i joperaw b’kollaborazzjoni malokkupaturi Ingli]i u nbieg[et lilhom. minn Kienet ippro/essata Mario Azzopardi mill-isqof Cauchon ta’ marpardi@maltanet.net Beauvais, akku]ata bi tnax-il att, ewlenin fosthom l-ere]ija (g[ax insistiet li kellha mandat divin) u li kienet qed tag[mel is-s[arijiet (billi ti;;ieled ta[t l-influwenza ta’ forzi malinni). G[all-ewwel Jeanne d’Arc abjurat u /a[det li kienet qed tisma’ l-il[na, i]da mbag[ad irriaffermat li kienet qed tismag[hom mill-;did u sfat ikkundannata g[all-mewt. Id-drammaturgu George Bernard Shaw nise; listorja tag[ha fi dramm li baqa’ jissemma g[allbenefi//ju tal-poplu Ingli] fl-1923 u waqt irri/erka, tant kien impressjonat mill-intellett u lelokwenza li wriet waqt il-;uri l-akku]ata (tfajla li bilkemm tg[allmet taqra u tikteb), li g[ax-xena kru/jali tal-pro/ess kwa]i g[amel traskrizzjoni kelma b’kelma. Wa[da mill-aktar mistoqsijiet makakki talprosekuzzjoni kienet jekk Jeanne d’Arc “kellhiex il-grazzja ta’ Alla.” Kieku qalet li kellha l-grazzja kienu jakku]awha minnufih b’ere]ija, i]da minflok hi wie;bet hekk: “Jekk g[andi l-grazzja ta’ Alla, jalla nibqa’ hekk, u jekk m’g[andix, jalla niksibha.” George Bernard Shaw ma kienx l-uniku artist li kien ispirat mill-;rajja ta’ Jeanne d’Arc. F’dawn l-a[[ar sitt mitt sena Matul dawn l-a[[ar sitt mitt sena n[oloq katalgu impressjonanti ta’ pitturi, skulturi, letteratura, mu]ika, opri, drammi u pellikoli dwar it-Tfajla ta’ Orleans. Din ir-rassenja ta’ kultura, klassika u popolari, tinkludi xog[lijiet ta’ Shakespeare, Friedrich Schiller, Andersen u gzuz o[rajn. Fost “il-kbar” li ttrattaw lil Jeanne d’Arc hemm anke Voltaire, Mark Twain, Charles Peguy, Brecht, Anouilh u Claudel. Fis-seklu dsatax biss, xog[lijiet g[all-palk dwar it-tfajla martri kienu jla[[qu aktar minn tmenin. Fl-1894, ir-ri/erkatur Emile Huet kien identifika mal-400 dramm u xog[lijiet mu]ikali relatati ma’ Jeanne d’Arc.
Kemm Verdi kif ukoll Tchaikovski [olqu ver]jonijiet operesti/i tal-;rajja erojka filwaqt li filfilms li n[admu dwar it-tfajla hemm imni]]lin lismijiet ta’ w[ud b[al Jean Cocteau, Frank Sinatra u Ingrid Bergman. Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, in[olqu radjudrammi Ingli]i u Fran/i]i li taw ;ie[ lit-tfajla kundannata. Xog[lijiet imnebb[in minn Jeanne d’Arc missnin sebg[in ’il hawn bdew jinkludu anke komiks u stejjer animati, filwaqt li lejn l-a[[ar tat-tmenijiet bdew jin[ar;u wkoll action games bil-kompjuter. F’wa[da minn dawn il-log[biet di;itali, Jeanne d’Arc tippossedi xabla ta’ forza unika u lKavallieri Templari ja[arqu lit-tfajla biex jiksbu l-arma.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
PL sinonimu man-negattività L-attakki kontinwi mill-kelliema tal-Partit Laburista kontra l-[idma u t-tmexxija tal-Gvern issa la[qu livelli ina//ettabbli. In-negattività talOppo]izzjoni g[al kull inizjattiva li tittie[ed anke jekk tkun fil-qasam sensittiv tal-kura tas-sa[[a u tas-servizzi ta’ kura b’xejn, mhux biss qieg[da titfa’ dellijiet koroh fuq it-tmexxija tas-sa[[a u tal-isptarijiet, i]da tkompli tikkonferma kemm l-Oppo]izzjoni tibqa’ negattiva g[alkollox u fuq kollox. Tant il-kampanja ta’ attakki kontra kull inizjattiva li tittie[ed da[let ’il ;ewwa fil-kelliema tal-Partit Laburista, li qed twassal g[al konklu]jonijiet []iena. In-negattività tal-Oppo]izzjoni issa sa[ansitra qed teffettwa l-konklu]jonijiet li qed jaslu g[alihom il-kelliema tal-Oppo]izzjoni kif ukoll ilmexxej Laburista Muscat. Oppo]izzjoni li tinda[al fit-tmexxija tal-Isptar Mater Dei Il-;img[a li g[addiet l-Oppo]izzjoni Laburista ]elqet g[al darb’o[ra. G[a;;let fil-konklu]jonijiet tag[ha. {ar;et mill-ewwel b’attakk u qed turi li anke mill-bankijiet tal-Oppo]izzjoni, trid tinda[al u tipprova tiddetta wkoll fit-tmexxija tal-Isptar Mater Dei. Wara laqg[a li g[amlet it-tmexxija tal-Isptar Mater Dei ma’ rappre]entanti tal-professjonisti li ja[dmu fir-rehabilitation block, il-kelliema tal-
Oppo]izzjoni Laburista [ar;et tikkritika u waslet g[al konklu]jonijiet ]baljati u mhux veritiera. Wara l-g[a;;la li [ar;et biha l-Oppo]izzjoni Laburista biex tikkritika laqg[a li saret dwar ittmexxija tal-Isptar Mater Dei, irri]ulta li dak li se[[ kien li l-Kap E]ekuttiv tal-Isptar g[amel laqg[a li
matulha talab g[all-parir u l-opinjoni ta’ professjonisti dwar il-possibbiltà ta’ bdil ta’ u]u ta’ block. Qatt ma ttie[det xi de/i]joni. Ma sar xejn lanqas bil-mo[bi kif allegat l-Oppo]izzjoni Laburista. L-Oppo]izzjoni Laburista issa telg[et tar;a o[ra fil-livell tag[ha ta’ kritika u negattività. Issa qed tmaqdar it-tmexxija tal-Isptar Mater Dei g[ax ikkonsultat mal-[addiema. Tikkritika bl-g[a;;la ming[ajr ma taf x’inhu g[addej Jekk l-Oppo]izzjoni Laburista g[a;;let fil-kritika tag[ha, jekk il-PL qieg[ed jstenna kull okka]joni biex jag[ti konferenza tal-a[barijiet u jikkritika kulma jkun g[addej, allura l-Oppo]izzjoni Laburista mhi tifhem xejn dwar il-politika tal-Gvern. Qed jirri]ulta dejjem aktar, bil-kritika negattiva tag[ha, li l-Oppo]izzjoni ma tafx x’inhu g[addej fis-settur tas-servizzi tas-sa[[a. Li qed tag[mel l-Oppo]izzjoni Laburista hu li tinda[al fit-tmexxija tal-Isptar Mater Dei u ma tg[id xejn dwar il-politika tag[ha f’dan il-qasam. L-Oppo]izzjoni Laburista tant qed tmaqdar dak
kollu li ji;i quddiemha, li sa[ansitra maqdret ukoll l-ambjent li n[oloq fl-Isptar Mater Dei fejn il-pazjent ikun jista’ jistenna l-qraba tieg[u wara li jkun ing[ata /-/ertifikat li jista’ jmur lura d-dar. Dan hu ambjent fejn il-pazjent isib ukoll servizz rilassat. Dan l-ambjent intlaqa’ tajjeb g[all-inizjattiva li [a lmanagement tal-Isptar Mater Dei. Din hi kampanja qawwija ta’ negattività talOppo]izzjoni Laburista. Muscat ukoll qieg[ed fuq quddiem imexxi din il-kampanja. Mhux biss
jiskredita u jmaqdar il-politika tas-sa[[a, li din issena l-ba;it tas-sa[[a qed ji]died b’€29 miljun aktar mis-sena li g[addiet g[ax qed ji]diedu sservizzi u baqa’ g[addej l-investiment g[al servizzi a[jar u ta’ kwalità, i]da wkoll Muscat jibqa’ b’fommu sieket dwar il-politika tal-PL dwar is-sa[[a. Fi tmiem il-;img[a li g[addiet, il-Gvern ikkonkluda ta[ditiet importanti mas-settur privat li wasslu biex l-Isptar St James f’Tas-Sliema u f’{a]-}abbar joffri wkoll servizz ta’ emer;enza f’ka]i partikulari ming[ajr [las bis-sa[[a ta’ ftehim iffirmat bejn ilGvern u s-settur privat. Servizzi tas-sa[[a li jindirizzaw il-b]onnijiet tas-so/jetà Li mhix qed tifhem l-Oppo]izzjoni fil-politika talGvern Nazzjonalista hu li l-b]onnijiet tas-so/jetà qeg[din jinbidlu u g[aldaqstant il-Gvern irid jindirizzahom. Kif qieg[ed jag[mel bl-investiment ta’ sptar ;did tal-onkolo;ija bl-a[[ar teknolo;ija filqasam tal-kura tal-kan/er, servizzi fi sptarijiet privati m[allsa mill-Gvern i]da li huma b’xejn g[al pazjenti, immodernizzar u riformi fil-qasam tal-kura tas-sa[[a primarja bi pro;ett ukoll ta’ /entru ;dida tas-sa[[a f’San :iljan kif ukoll pro;ett ta’ mmodernizzar ta/-?entru tas-Sa[[a tal-Mosta. Dan flimkien ma’ numru kbir ta’ operazzjoniiet li qed isiru f’Mater Dei ming[ajr il-[tie;a li l-pazjenti jintbag[tu fi sptarijiet barranin. I]da l-Oppo]izzjoni tibqa’ siekta dwar il-kisbiet li qed jag[mlu l-professjonisti Maltin kif ukoll g[annumru dejjem ji]died ta’ operazzjonijiet, u[ud minnhom spe/jalizzati, li qed isiru f’Mater Dei.
Il-bniedem fi/-/entru biss u llum g[andhom erbg[a u g[oxrin. Hemm kumpaniji li sa sentejn ilu kellhom [ames impjegati biss, u llum g[andhom sitta u g[oxrin. Xahar ilu g[alqet sej[a o[ra u iktar minn 200 negozju ]g[ir applikaw g[al €14-il miljun f’g[otjiet biex ikabbru u jridu jinvestu iktar minn €34 miljun f’pajji]na. Sinjal ta’ fidu/ja flekonomija tag[na. G[alhekk g[andna ra;un meta ng[idu li parti kbira mill-20,000 impjieg ;did li [loqna fl-a[[ar erba' snin kienu negozji ]g[ar. 4. Po;;ejna lin-negozji ]]g[ar tag[na fi/-/entru wkoll meta bl-iskema Microcredit iktar minn 250 negozju, [afna minnhom ]g[ar [afna, [adu mill-BOV iktar minn €23 miljun f’self bi mg[ax issussidjat mill-Gvern u mill-Bank g[all-Investiment Ewropew, u li g[andhom sa g[axar snin biex i[allsuh lura u bi ftit li xejn b]onn ta’ garanzija bankarja. Dawn se jinvestu €35 miljun f’pajji]na u dan f’inqas minn Sar u qed isir [afna biex in[arsu minn meta fta[na din ld-drittijiet tal-konsumatur. Minn tra[[is sena iskema. Mhux ta’ b’xejn li ta’ 239 medi/ina g[al spezzjonijiet ta’ minn barra qalulna li r-rata ta’ talbiet g[al self min-negozji bandli, minn regolaturi tal-gass g[al Maltin hi l-og[la wa[da flpesti/idi, g[al pompi tal-petrol Ewropa u tixhed fidu/ja kbira
1. Jekk f’[idmietna l-politi/i ma npo;;ux lill-bniedem fi//entru tal-attività tag[na, g[alxejn in[abirku. Ma jfissirx li se nissodisfaw lil kul[add, kull [in f’kollox. Il-mira u l-ixprun ewlieni jrid ikun, nemmen jien, li na[dmu biex il-bniedem ikun fi/-/entru. Hekk ippruvajna nag[mlu fla[[ar erba’ snin fl-oqsma tannegozji ]-]g[ar, fl-amministrazzjoni tal-artijiet tal-Gvern, koperattivi, kompetizzjoni ;usta f’suq [ieles u [arsien tad-drittijiet tal-konsumatur f’pajji]na. 2. Matul din il-le;i]latura, li kienet mifnija bi sfidi li qatt ma rajna b[alhom u mdawra b’kollass ta’ pajji]i u banek kbar, dan il-Gvern [oloq klima taxxog[ol. Tajna in/entivi kontinwi lin-negozji ]-]g[ar tag[na, li minnhom hawn iktar minn 63,000 u li j[addmu bejniethom iktar minn 100,000 persuna. Bis-sa[[a tal-impenn ukoll tal-Ministru tal-Finanzi li kien dejjem ta’ spalla ta’ appo;; u
widna ta’ smig[ ;enwin, [loqna skemi ta’ tax credits bilMicroinvest biex dawk innegozji ]g[ar li jimpjegaw inqas minn g[axar persuni jiffrankaw sa €25,000 fuq linvestimenti li g[amlu. B’hekk, f’sentejn, in[olqu madwar 250 impjieg ;did u iktar minn 1,300 negozju ]g[ir investew madwar €17-il miljun u di;à [adu lura fil-but €6 miljun f’tax credits. Din l-iskema er;ajna ;eddidnieha sena o[ra. 3. Permezz tal-Malta Enterprise iktar minn 570 kumpanija, [afna minnhom ]g[ar, [adu (g[otjiet mhux self) bejniethom iktar minn €35 miljun. Altru mill-Lm1.5 miljun li l-Labour ta’ Sant u Muscat kien bassar! {adu g[otjiet biex bdew, biex esportaw iktar, biex naqqsu lkontijiet tad-dawl, biex g[amlu ri/erka u ]vilupp. Hemm kumpaniji li sa sena ilu kellhom impjegat wie[ed
fl-ekonomija tag[na. G[ax dan is-self mhux biex negozju ma jfallix, i]da biex negozju jkabbar u jimpjega iktar nies mieg[u. X’ma jonqosx ilqg[ad f’Malta! Naqqasna l-burokrazija bilkbir bil-Business First li fta[na f’Jannar li g[adda u se nkomplu nnaqqsuha billi nne[[u lb]onn ta’ [afna li/enzji kummer/jali u nra[[su /erti li/enzji. 5. Fl-amministrazzjoni tal-art pubblika mhux biss saru numru rekord ta’ azzjonijiet ta’ infurzar kontra abbu]i (is-sena li g[addiet biss saru iktar minn 993 spezzjoni kontra s-70 li saru fl-2007), i]da saru numru rekord ta’ kuntratti ta’ fidi ta’ /nus (is-sena li g[addiet biss saru 430) biex g[amilna iktar familji sidien ta’ djarhom. Bdejna, u g[addej ;mielu, ilpro/ess biex nindirizzaw li]ball li g[amel il-gvern Laburista tal-1981 meta [a l-art tal-privat u ma [allasx tag[ha biex bena l-Home Ownership Schemes. Fl-a[[ar tliet snin [allasna iktar minn €7 miljun biex 450 familja fil-Gudja, irRabat, Ra[al :did, Santa Lu/ija, i]-}urrieq, Burmarrad, il-Mosta, in-Nadur u {al G[arg[ur ma baqg[ux jg[ixu
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
b’konvenju i]da saru s-sidien ta’ djarhom. Fil-fatt, is-sena li g[addiet [allasna rekord ta’ €14-il miljun b’kollox lis-sidien li kienu tilfu l-art g[al skop pubbliku fl-a[[ar g[exieren ta’ snin. 6. Sar u qed isir [afna biex in[arsu d-drittijiet tal-konsumatur. Minn tra[[is ta’ 239 medi/ina g[al spezzjonijiet ta’ bandli, minn regolaturi tal-gass g[al pesti/idi, g[al pompi talpetrol. L-ispazju ma jippermettilix nag[mel ;ustizzja mal[idma wiesg[a li saret hawnhekk u li qed nag[mlu. 7. G[amilna dan kollu billi ]ammejna lill-bniedem fi//entru. U hekk se nkomplu nag[mlu.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
12 Ittri
Jekk se ssuq...tixrobx Sigrieti mikxufin Sur Editur, Fid-dinja hawn [afna pajji]i li tista’ ;urnata jew o[ra tag[mel xi negozju mag[hom g[all-;id tal-pajji]. I]da g[all-kuntrarju, Muscat u Trigona re;g[u g[a]lu lKorea Komunista ta’ Fuq g[all-[sibijiet ta’ mo[[hom b[alma kienu g[amlu 30 sena ilu. Minflok il-;id iridu dejjem jaraw id-deni u li Malta tkun imka]bra minn dan ilpajji], kif qeg[din huma b[alissa. Obdi jew mewt. Id-dinja tib]a’ mill-Komuni]mu i]da dawn iriduh f’darna. Imnalla l-Korea t’Isfel kixfet kollox u Malta saret taf bis-sigrieti, g[ax mur ara fiex konna nsibu ru[na. Partit li g[adu bl-istess nies u [sibijiet u qatt ;did, b[alma darba, xtaq Muscat i]da fuq kollox kellu jitqanna bl-antik g[ax ma sab lil [add kapa/i. L-affarijiet li qeg[din isiru mill-PL juruna kemm huma m[awdin u bla riedni, imaqdru dejjem il-;id g[ax g[alihom kulma qieg[ed isir flus fil-[ela. Fuq kollox, nifra[ lill-media tal-PN ta’ dan kollu li qed tfakkarna fuq is-sigrieti li kienu g[amlu. Komplu aqraw il-gazzetti [alli tkun tafu kollox u ;;udikaw intom x’jista’ jsir jekk xi darba jkun hemm fil-gvern il-PL. G
.
Busuttil
In-Naxxar
Radd il-[ajr lid-Dipartiment tal-Edukazzjoni Sur Editur, Qeg[din nersqu lejn tmiem issena skolastika g[al din is-sena u minn hawnhekk nixtieq inrodd [ajr lid-Dipartiment talEdukazzjoni talli da[[al it-tag[lim tal-Latin u tal-Grieg fil-klassijiet ta’ filg[axija u g[amilha possibbli g[al nies ta’ /erta età biex jistudjaw dawn l-ilsna. Prosit [afna lil dawn is-sinjuri u jalla aktar nies jibdew jid[lu f’dawn il-korsijiet. Hawn Malta g[andna biex nifta[ru bil-livell g[oli [afna tal-edukazzjoni offruta mill-istat u nistg[u n]ommu rasna g[olja quddiem il-barranin. G[alhekk, prosit u radd il-[ajr. Salvu Pisani
Il-{amrun
It-tnaqqis fir-reb[ tal-lottu Sur Editur, Wara li ili nilg[ab il-lottu g[al [afna, ikkonkludejt li min jilg[ab il-lottu, fil-bi//a l-kbira, hu dejjem tellief. Tellief jew g[ax ma jirba[x, jew g[ax meta jirba[ ma ji[ux is-somma kollha li jkun reba[. Meta nistaqsi g[aliex ma ning[atax is-
somma kollha li nkun irba[t, jg[iduli li ssomma tkun skorriet. Issa er;ajt irba[t u minn kemm suppost irba[t [adt inqas min-nofs. Dan ifisser li min jorganizza l-log[ob qatt mhu tellief. Tellief biss min jittanta xortih. Charles Borg
IN-NAZZJON Ilt-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-GRE?JA
Ri]ultat li jqanqal t[assib
Wara l-vot ta’ nhar il-{add, Sarkozy spi//a minn Presdient u issa Francois Hollande, fil-15 ta’ Mejju jie[u l-;urament tal-[atra (ritratt> Reuters)
FRANZA
Il-bidla to[loq in/ertezza Francois Hollande sar lewwel President Fran/i] So/jalista f’aktar minn 20 sena wara l-elezzjoni Presidenzjali ta’ nhar il{add i]da din il-bidla filpoter [olqot in/ertezza madwar l-Ewropa min[abba l-bidla li se ;;ib mag[ha min[abba l-politika differenti ta’ Hollande laktar fejn tid[ol l-ekonomija. Hekk kif kienu g[adhom g[addejjin i/-/elebrazzjonijiet, uffi/jali qrib kemm Hollande kif ukoll Nicolas Sarkozy kienu m[assba ta’ reazzjoni negattiva tasswieq g[all-pjani So/jalisti li jintaxxaw is-sinjuri aktar u j]idu l-impjiegi mas-settur /ivili. Hemm t[assib li Hollande mhux se jkun jista’ jirrispetta d-dixxiplina fiskali bil-
pjani tieg[u li fost l-o[rajn jitolbu 60,000 impjieg ;did fis-settur edukattiv tal-Istat, titne[[a parti minn riforma tal-pensjonijiet u l-introduzzjoni ta’ taxxa ta’ 75 filmija fuq il-miljunarji. Dan fi ]mien meta ilfinanzi ta’ Franza jinsabu fi stat prekarju. Ekonomisti fakkru li Sarkozy ma kienx introdu/a l-awsterità g[aliex ried imma g[aliex dak kien hemm b]onn. Bit-telfa ta’ Nicolas Sarkozy, Angela Merkel, ilKan/illier :ermani] tilfet alleat importanti u filwaqt li fer[et lil Hollande, hi stednitu Berlin “mill-aktar fis possibbli” g[al ta[ditiet. Bir-ri]ultat Fran/i] u dak Grieg, fejn il-partiti tradizzjonali tilfu [afna voti, kien hemm reazzjoni negattiva mis-swieq finanzjarji u
]ieda fil-pressjoni fuq lewro. Sarkozy sar il-11-il mexxej Ewropew li spi//a vittma tal-kri]i ekonomika mill-2008. Hu spi//a minn President wara biss mandat wie[ed u dan qed jitqies b[ala l-akbar disfatta g[a//entru lemin fi Franza f’aktar minn 30 sena. Fattur li qed jitqies b[ala ewlieni fittelfa ta’ Sarkozy kienu l-voti li marru g[and il-Front Nazzjonali, il-partit estremista tal-lemin. Fid-diskors tat-telfa tieg[u, Sarkozy indika li kien se jirtira mix-xena politika u ma kienx se jmexxi lpartit fl-elezzjonijiet parlamentari ta’ din is-sena. Hollande reba[ 51.7 filmija tal-voti filwaqt li Sarkozy reba[ 48.4 fil-mija tal-voti.
L-ITALJA
Eku ta’ attakk terroristiku tat-tmeninijiet Il-kap ta’ kumpanija talener;ija nukleari ndarab wara li kienu sparati tiri lejn saqajh f’Genova. Attakk li fakkar lil [afna fit-terrori]mu li kien hemm fl-Italja fis-snin sebg[in u tmenin. Roberto Adinolfi, il-kap talAnsaldo Nucleare, kumpanija b’rabtiet mal-kumpanija filqasam militari, Finmeccanica, indarab fi triq barra d-dar tieg[u f’Genova minn ]ew; persuni abbord mutur. Intqal li l-kundizzjoni tieg[u ma kinitx wa[da gravi.
L-isparar lejn saqajn innies kien timbru tal-attakki tal-Brigate Rosse, il-grupp terroristiku tax-xellug, li matul is-snin sebg[in u tmenin werwru l-Italja. Investigaturi Taljani qed jissuspettaw li wara dan l-attakk f’Genova jista’ jkun hemm anarkisti. Fl-Italja kien hemm kundanna kbira g[all-attakk fuq Adinolfi li [afna qalu kien tort tal-atmosfera ta’ mibeg[da li hemm fl-Italja. Il-Finmeccanica tikkontrol-
la l-Ansaldo Energia, is-sid tal-Ansaldo Nucleare. Alessandro Pansa, uffi/jal g[oli mal-Finmeccanica, qal li kienet tkun xi [a;a serja [afna jekk l-attakk ta’ Genova kellu rabtiet politi/i. Dan l-a[[ar il-battibekki bejn politi/i avversarji [raxu u partikolarment lejn il-Gvern ta’ Mario Monti, li hu Gvern teknokratiku, min[abba lmi]uri ta’ awsterità li introdu/a biex il-pajji] jevita li jitlob g[all-g[ajnuna finanzjarja.
Wara l-elezzjoni ;enerali bikrija ta’ nhar il-{add, 60 filmija tal-vot mar lill-partiti estremisti kemm tax-xellug kif ukoll tal-lemin li huma kontra l-mi]uri ta’ awsterità li l-pajji] kellu jadotta biex jing[ata lg[ajnuna finanzjarja. Filwaqt li l-Partit tadDemokrazija :dida kiseb lakbar ammont ta’ voti, la hu u lanqas is-So/jalisti ma kellhom bi]]ejjed voti biex flimkien jiffurmaw koalizzjoni tal-Gvern. Dawn huma ]-]ew; partiti ewlenin li kienu favur il-mi]uri ta’ awsterità. B’hekk issa fe;;et il-possibbiltà li filGre/ja jkun hemm Gvern ta’ minoranza i]da prospett simili ma tantx qed iqanqal ottimi]mu. Dan ir-ri]ultat elettorali u lGvern li jfe;; fil-Gre/ja jista’ jwassal g[ax-xoljiment tal-ftehim ta’ g[ajnuna finanzjarja ta’ 105 biljun ewro mill-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju internazzjonali. Barra minn hekk, g[allewwel darba minn tmiem iddittatura militari fl-1974 fil-
Gre/ja fil-Parlament se jkun rappre]entat il-partit neoNa]ista tas-Seb[ tad-Deheb. Kemm l-Unjoni Ewropea kif ukoll il-:ermanja lbiera[ insistew li l-Gre/ja trid i]]omm mal-ftehim li g[amlet biex ing[atat i]-]ew; pakketti ta’ g[ajnuna finanzjarja wara appo;; kbir g[al dawk il-partiti li huma kontra l-mi]uri ta’ awsterità. Issa Antonis Samaras, ilmexxej tal-Partit tadDemokrazija :dida, se jkollu bi//a xog[ol diffi/li biex jifforma Gvern. Il-partit tieg[u kiseb 18.9 fil-mija tal-voti minn 33.5 fil-mija li kien kiseb fl-2009. Samaras ing[ata l-mandat biex jifforma l-Gvern ;did u g[andu tlett ijiem biex jag[mel dan. Imma l-ikbar disfatta kienet dik So/jalista fejn il-partit spi//a fit-tielet post bi 13.2 filmija tal-voti minn 43.9 fil-mija fl-a[[ar elezzjoni. Fit-tieni post ;iet koalizzjoni radikali tax-xellug, Syriza, bi 16.8 fil-mija u l-partit neoNa]ista kiseb kwa]i seba’ filmija tal-voti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15 IR-RUSSJA
Putin lura fil-Kremlin Vladimir Putin ilbiera[ [a l-;urament b[ala Presdient tar-Russja, b’appell g[allg[aqda fil-pajji]. Putin issa se jer;a’ jservi b[ala President, din iddarba b’mandat ta’ sitt snin, wara li s’issa kien qed isservi b[ala Prim Ministru. Hu serva b[ala Prim Ministru mill-2008 u qabel kien President mill-2000 sal-2008 i]da ma setax jikseb it-tielet mandat peress li projbit mill-Kostituzzjoni. Fid-diskors tieg[u ta’ [ames minuti tal-biera[, Putin enfasizza li r-Russja setg[et tikseb il-miri tag[ha jekk tkun mag[quda u tissa[[a[ id-demokrazija u d-drittijiet Kostituzzjonali fil-pajji]. “Jien se nag[mel dak kollu li nista’ biex ni;;ustifika l-fidu/ja ta’ miljuni ta’ /ittadini Russi. Jien nikkunsidra dan ir-ra;uni tal-[ajja kollha tieg[i u l-obbligazzjoni li nservi lil art twelidi u l-poplu tieg[i” ]ied Putin. Fi tmiem i/-/erimonja, ilqniepen tal-Kremlin bdew idoqqu u wara Putin kien imbierek mill-kap tal-Knisja Ortodossa. Wara l-President Russu ng[ata l-bagalja li tikkontrolla l-missili nukleari Russi. Putin minkejja li kien Prim Ministru, kariga li firRussja ;;orr anqas poter minn dik ta’ president, hu xorta baqa’ l-persuna;; dominanti fix-xena politika Russa.
Illum Dmitry Medvedev, li kien [a post Putin b[ala President, mistenni jkun approvat mill-Parlament b[ala l-Prim Ministru ;did tal-pajji] biex hekk jintemm l-iskambju tal-poter li inkwieta lil [afna Russi. Putin irritorna b[ala President bl-awtorità tieg[u mdg[ajfa wara xhur ta’ protesti li pparalizzaw ilpajji] u [allew lil dan l-eks spjun tal-KGB jissielet biex jer;a’ jistabbilixxi lawtorità tieg[u.
Illum Medvedev isir Prim Ministru Minkejja l-weg[da tieg[u li tissa[[a[ id-demokrazija fir-Russja, il-{add kien hemm protesti vjolenti kontra t-tmexxija tieg[u u lbiera[ il-Pulizija ta’ Kontra l-Irvellijiet intervjeniet g[all-i/ken [jiel ta’ dissens fit-toroq madwar ilKremlin, li [afna minnhom kienu totalment vojta. L-ekonomija Russua tinsab f’kundizzjoni ferm a[jar minn dik ta’ [afna pajji]i Ewropej i]da hi vunerabbli g[al tnaqqis fil-prezz ta]]ejt, l-aktar prodott esportat. Putin qal li jrid jattira linvestiment barrani billi jnaqqas il-korruzzjoni u lburokrazija u jnaqqas iddipendenzza fuq l-esportazzjoni tal-ener;ija i]da ma qalx kif se jag[mel dan.
L-I}RAEL
Netanyahu jrid elezzjoni fl-4 ta’ Settembru Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu lbiera[ sejja[ biex issir elezzjoni ;enerali bikrija fl4 ta’ Settembru. Vot li l-ist[arri; tal-opinjoni pubblika qed jg[id se j;edded il-mandat ta’ Netanyahu hekk kif l-I]rael qed jikkonfronta l-ambizzjonijiet nukleari tal-Iran. Netanyahu qal li l-intenzjoni tieg[u hi li jo[loq lakbar koalizzjoni possibbli biex ikun hemm l-istabbiltà fl-I]rael u jmexxu lillI]rael quddiem l-isfidi kbar li hemm quddiemu. L-elezzjoni ;enerali suppost kellha ssir f’Ottubru tas-sena d-die[la i]da lle;islazzjoni ;dida tista’ tisforza lill-ultra Ortodossi Lhud biex iservu fil-militar u d-dibatittu dwar il-Ba;it, qed j[eddu li jwasslu g[axxoljiment tal-kaolizzjoni ta’ partiti reli;ju]i u nazzjonalisti. Koalizzjoni li darba
tqieset b[ala l-aktar stabbli fl-istorja tal-I]rael. Il-{add, waqt laqg[a talPartit Likhud, [abbar li kien se jitlob li jkun hemm elezzjoni ;enerali bikrija fi ]mien erbat ijiem i]da ma qalx meta. Il-mexxejja I]raeljani qed jinsistu li l-kampanja elettorali ma kien se jkollha ebda impatt fuq de/i]jonijiet li jistg[u jie[du rigward l-Iran. De/i]joni li tinkludi l-possibbiltà ta’ attakk militari I]raeljan kontra l-impjanti nukleari fil-pajji]. Reb[a elettorali g[al Netanyahu xahrejn qabel lelezzjoni Presidenzjali Amerikana tista’ ssa[[u filkonfront ta’ Barack Obama rigward is-sitwazzjoni Iranjana u Palestinjana. Dan hekk kif Obama jkun impenjat bil-kampanja tieg[u u kawt li ma jgerrixx l-elettorat Lhudi.
IL-BELARUS> Mument minn re-enactment ta’ battalja tat-Tieni Gwerra Dinjija fir-ra[al ta’ Goroshki, 30 kilometru minn Minsk. Dan hekk kif din il-;img[a l-Belarus ji//elebra s-67 anniversarju mir-reb[a Sovjetika fuq il-:ermanja Na]ista fit-Tieni Gwerra. (ritratt> Reuters)
IS-SIRJA
It-Turkija tg[id li r-reb[a vi/in g[ar-ribelli Il-Prim Ministru Tork Tayyip Erdogan f’diskors li g[amel lir-refu;jati Sirjani li qed jistkennu f’pajji]u, insista li r-reb[a g[ar-ribelli f’pajji]hom ma kinitx ’il bog[od [afna. Erdogan, li stinka biex ikun hemm g[aqda internazzjonali b’sa[[itha kontra r-re;im talPresident Bashar al-Assad fisSirja min[abba r-repressjoni brutali kontra l-avversarji tieg[u, ing[ata mer[ba kbira fil-kamp tar-refu;jati ta’ Kilis u li jinsab anqas minn kilometru mill-fruntiera Sirjana. Hu qal li b[alissa l-prijorità kienet li jitwaqqaf it-tixrid ta’
demm tal-poplu Sirjan. Hu qal dan hekk kif fisSirja qed issir elezzjoni parlamentari li r-re;im qed isostni hi prova li qed jitwettqu rriformi fil-pajji]. Imma l-;lied fis-Sirja qed ikompli minkejja li suppsot hemm waqfien mill-;lied mg[asses min-Nazzjonijiet Uniti u li ilu fis-se[[ mixxahar li g[adda. Anki lbiera[ kien hemm rapporti ta’ ;lied f’diversi bliet madwar is-Sirja. I]da Erdogan qal li mindu da[al fis-se[[ il-waqfien mill-;lied, in-numru ta’ refu;jati li kienu qed jaqsmu
lejn it-Turkija mis-Sirja kienu naqsu. Skont l-a[[ar stima tanNazzjonijiet Uniti, aktar minn 9,000 persuna nqatlu matul linkwiet fis-Sirja filwaqt li rre;im Sirjan isostni li 2,600 membru tal-forzi tas-sigurtà kienu tilfu [ajjithom. Fil-kamp ta’ Kilis hemm madwar 9,000 Sirjan fejn hemm ukoll tliet skejjel, ]ew; moskej u supermarket li sewa 50 miljun dollaru biex jinbena. Erdogan qal li b’kollox fitTurkija hemm 23,000 refu;jat mis-Sirja u t-Turkija nefqet 150 miljun dollaru fuqhom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
26 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew aktar informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. IlKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lit-tesserati kollha tal-lokalità li t-tesseri jistg[u jin;abru mill-Uffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322. L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tallokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat flistess Uffi//ju, fi Triq ilKbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u lErbg[a bejn is-6.30 p.m. u s7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri tal-Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add
bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI CLYDE PULI. Il-{bieb
ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, illum itTlieta, 8 ta’ Mejju. Tluq tattrasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.
JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum l-Omm, il-{amis, 10 ta’ Mejju fil-lukanda Suncrest, il-Qawra. Prezz €5 u g[allinformazzjoni /emplu 22985100 jew 99841333. TONIO FENECH. Il{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, il-:img[a, 11 ta’ Mejju filMontekristo, {al Farru;. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302. KARL GOUDER. Il-{bieb
ta’ Karl Gouder se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 11 ta’ Mejju fit-8 p.m. fillukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €12 g[at-tfal. G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu 98891505 jew ibag[tu email fuq gouderkarl@gmail.com.
GEORGE PULLICINO.
Il-{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw 70’s & 80’s Night ma’ DJ Alex (Reflex) Grech, il-:img[a, 11 ta’ Mejju fid-9.30 p.m. fil-Luxol Sports Club, Pembroke. Prezz €5, li jinkludi ]ew; drinks, u g[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.
L-APAN se torganizza Coffee Morning fil-Lukanda Alexandra nhar il-{amis 17 ta’ Mejju fid-9 a.m. Prezz: €5 (trasport inklu]) G[all-biljetti /emplu 21420513, 79040544, 21521684 jew 99463677.
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning
illum it-Tlieta 8 ta’ Mejju f’Villa Arrigo. Prezz: €5.50 It-trasport jitlaq mill-postijiet tas-soltu fit-8.30 a.m. Biex tibbukkja kellem lill-helpers tas-soltu jew /empel 99473932 jew 79603401. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi
SIMON BUSUTTIL. Il-
{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Ikla fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, il-{add, 13 ta’ Mejju fil-lukanda Radisson Blu Resort, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
{’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.
BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.
BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-
PHILIP MIFSUD. Il{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Ikla fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, il-{add, 13 ta’ Mejju fil-lukanda Preluna, Tas-Sliema. G[al aktar informazzjoni /emplu 99269314 jew 21462304.
IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-
MARIO DE MARCO. Il-
IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-
{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm, it-Tlieta 15 ta’ Mejju fillukanda Qawra Palace, ilQawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’
Carmelo Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 16 ta’ Mejju fid9.30 a.m. fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50 u l-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
TONIO BORG. Il-{bieb
ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Ri/eviment fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, il-{amis, 17 ta’ Mejju f’Villa Arrigo, San Pawl tat-Tar;a, inNaxxar. Prezz €15 g[allkbar u €7 g[at-tfal, u l-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.
CHARLÒ BONNICI. Il-
{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Mejju fi Splash and Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 u g[allbiljetti /emplu 79796667 jew lill-helpers tal-lokalità tieg[ek.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’
Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Mejju fid9.30 a.m. fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5.50 u g[al aktar dettalji u bookings /emplu 99449189.
TONIO FENECH. Il{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Ikla, il-:img[a 18 ta’ Mejju fil-lukanda San Antonio and Spa, il-Qawra. Prezz €10 g[all-kbar u g[all-booking /emplu 27327302, 79927302 jew ming[and il-helpers tas-soltu. CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Mejju firRazzett tal-{biberija, Inspire, Marsaskala. G[all-biljetti /emplu 99843564 jew 99491069.
Uffi//ju PN.
IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30
a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.
{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.
Uffi//ju PN. Uffi//ju PN.
IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.
L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733.
{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.
IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.
IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.
L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.
IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.
PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165.
TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.
{AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt.
{AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN.
SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN.
SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.
SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u
12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
16
Feature
Feature 17
Fl-a[[ar erba’ snin tnaqqsu t-taxxi u diversi [lasijiet o[ra Aktar tnaqqis fl-income tax g[all-;enituri F’dawn l-erba’ snin il-Gvern naqqas l-income tax u diversi taxxi u [lasijiet o[ra li kienu jsiru. Fost it-tnaqqis li sar f’dawn l-erba’ snin hemm: • Tnaqqis fl-income tax g[al kul[add Fl-2009, g[at-tielet sena konsekuttiva, tnaqqset l-income tax g[al kul[add. • Aktar tnaqqis fl-income tax g[all-;enituri Fl-2012 tnaqqset l-income tax g[al 55,000 ;enitur li qed irabbu t-tfal u g[all-;enituri li j[allsu l-manteniment tat-tfal jew g[andhom il-kustodja tat-tfal. • Tax holiday g[all-ommijiet li jid[lu jew jibqg[u f’impjieg :iet esti]a u aktar ommijiet qed igawdu mit-tnaqqis millincome tax meta jirritornaw fid-dinja tax-xog[ol jew meta jibqg[u ja[dmu wara li jkollhom it-tfal:
– Nisa u ommijiet li jirritornaw g[ax-xog[ol wara nuqqas ta’ [ames snin u li m’g[andhomx tfal ta[t is-16-il sena qed jing[ataw tnaqqis mill-income tax ta’ €2,000 li jista’ jittie[ed fuq sentejn; – Ommijiet li jirritornaw g[ax-xog[ol wara [ames snin u li g[andhom tfal ta[t is-16-il sena qed jing[ataw tnaqqis ta’ €2,000 g[al kull wild ta[t is-16-il sena; – Ommijiet li jkollhom it-tfal u jibqg[u ja[dmu jing[ataw tnaqqis ta’ €2,000 mifrux sa sentejn g[al kull wild. F’ka] li l-omm t[allas aktar minn €2,000 f’income tax f’sena, ma t[allasx income tax g[al sena s[i[a. Medja ta’ 2,800 omm fis-sena qed igawdu minn dan ittnaqqis fl-income tax. • Tnaqqis fl-income tax g[all-;enituri li jibag[tu t-tfal
Tnaqqis fl-income tax g[as-self employed f’attivitajiet sportivi jew kulturali :enituri li jibag[tu lit-tfal tag[hom g[all-edukazzjoni sportiva jew kulturali jistg[u jnaqqsu €100 mid-d[ul taxxabbli tag[hom. Aktar minn 1,000 familja fis-sena qed igawdu minn dan ittnaqqis. • Tnaqqis fl-income tax g[all-;enituri li jibag[tu t-tfal fi skejjel privati G[al tliet snin konsekuttivi, fl-2010, fl-2011 u fl-2012, ]died l-ammont li l-;enituri li jibag[tu t-tfal tag[hom fi skejjel privati jistg[u jnaqqsu mill-income tax. B’hekk minn din issena ;enituri li jibag[tu t-tfal f’day care centres jistg[u jnaqqsu €1,300 mid-d[ul taxxabbli; g[al tfal fi skejjel primarji jitnaqqsu sa €1,600 filwaqt li g[al tfal fis-sekondarja
jitnaqqsu sa €2,300 mid-d[ul taxxabbli. Aktar minn 4,000 familja fis-sena qed igawdu minn dan it-tnaqqis. • Tnaqqis fl-income tax g[as-self employed u s-sidien ta’ negozji ]g[ar Self employed u sidien ta’ negozji ]g[ar jiffrankaw sa €25,000 meta jinvestu aktar u jimpjegaw aktar [addiema. Self employed u SMEs f’Malta jing[ataw 40 fil-mija tnaqqis flincome tax tal-investiment li jkunu g[amlu biex tejbu nnegozju tag[hom filwaqt li l-G[awdxin jing[ataw 60 fil-mija. • Tnaqqis fl-income tax g[all-anzjani li jg[ixu f’dar talanzjani privata Fl-2012 il-Gvern re;a’ ]ied b’€500 o[ra g[al €2,500 t-tnaqqis mid-d[ul taxxabbli tal-anzjani li jg[ixu f’dar tal-anzjani privata. Meta l-[las isir mill-qraba, dan it-tnaqqis igawduh il-qraba.
Aktar minn 1,200 anzjan u anzjana kull sena jgawdu minn dan it-tnaqqis fl-income tax. • Tnaqqis fl-income tax g[al host families L-ammont mhux taxxabbli g[all-familji li j]ommu studenti barranin waqt li jkunu qed jistudjaw f’Malta ]died g[al €3,500. 700 familja fis-sena qed igawdu minn dan it-tnaqqis fl-income tax. • Tne[[iet id-departure tax Tne[[iet g[alkollox id-departure tax. Kull darba li persuna ssiefer kienet t[allas €23 f’taxxa. • Tne[[iet il-levy fuq il-credit cards Tne[[ija tal-levy ta’ €16.31 fuq il-credit cards. 120,000 persuna m’g[adhomx i[allsu din it-taxxa. • Tne[[iet il-li/enzja tat-TV Minn din is-sena l-Gvern ne[[a l-[las tal-li/enzja tat-televi]joni. • Tne[[iet il-VAT fuq servizzi g[all-anzjani fi djarhom Minn din is-sena l-Gvern ne[[a l-VAT fuq is-servizzi mog[tija lill-anzjani permezz ta’ private nursing u home help li ji;i offrut mis-settur privat. • Ebda VAT fuq il-medi/ini u l-ikel Il-Gvern innegozja mal-Unjoni Ewropea biex ma tidda[[al l-ebda VAT fuq il-medi/ini u likel.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
18 Volontarjat
Louisa Attard flimkien mat-tim tat-teknolo;ija tippre]enta /-/ekk ta’ €3,000 lil Joshua Farrugia, Fund Raising Manager ta’ Inspire
Xog[ol volontarju b’risq Inspire Louisa Attard, l-Assistenta Personali tal-Kap tat-Teknolo;ija Andrew De La Torre, ippre]entat /ekk ta’ €3,000 lil Inspire f’isem Vodafone Malta. Din is-somma hi parti minn somma mi;bura permezz tal-iskema Vodafone Employee Contribution for Charity li permezz tag[ha, l-impjegati jag[mlu donazzjoni kull xahar li tittie[ed direttament mill-paga tag[hom. “L-impenn tag[na lejn il-komunità hu l-ba]i tal-valuri u l-prin/ipji tal-
kumpanija,” qal Martin Gregory, ilKap tar-Ri]orsi Umani ta’ Vodafone Malta. “L-iskema Employee Contribution for Charity tenfasizza l-fatt li Vodafone u l-impjegati tag[ha jemmnu li g[andhom jg[inu lillistituzzjonijiet tal-karità. A[na kontinwament nikkumplimentaw g[ajnuna finanzjarja ma’ g[ajnuna li l-impjegati ta’ Vodafone jag[tu kontinwament f’istituzzjonijiet differenti.”
“Vodafone Malta u l-impjegati tag[ha dejjem appo;;jaw ix-xog[ol li nag[mlu a[na,” qal Joshua Farrugia, Fund Raising Manager ta’ Inspire. “G[ajnuna manwali u finanzjarja hi ta’ importanza kbira g[alina u lkontribuzzjonijiet dejjem jg[inuna biex nil[qu dak li tant na[dmu g[alih.” Il-fondi li jin;abru kull sena millmembri tat-tim ta’ Vodafone se jkomplu jg[inu lil dawk li jfittxu lg[ajnuna u r-refu;ju f’dawn listituzzjonijiet tal-karità.
It-tim tat-teknolo;ija ta’ Vodafone Malta g[amel ;urnata team building g[and Inspire, Wied il-G[ajn, organizzata apposta biex jissa[[a[ it-tim waqt li jsir xog[ol volontarju
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Ivvja;;ar 19
Skopri bil-karozza s-sbu[ija ta’ ?ipru B[ala t-tielet l-akbar g]ira fil-Mediterran, ?ipru joffri kilometri s[a[ ta’ kosta, b’veduti u rotot sbie[ g[al sewqan tul il-kosta li ma jintesiex malajr L-esplorazzjoni ta’ ?ipru bil-karozza hi wkoll esperjenza avventuru]a min[abba l-firxiet ta’ muntanji sbie[ u toroq pittoreski b’veduti imprezzabbli. Hi fa/li li tikri karozza f’?ipru. Apparti l-fatt li /?iprijotti jsuqu fuq ix-xellug tat-triq b[alna, it-toroq huma mmarkati tajjeb u ssinjali jinftiehmu g[ax huma bl-Ingli]. ?ipru hu g]ira mimlija kuntrasti. Min jesplora ?ipru bil-karozza jista’ jsib ftit minn kollox: bajjiet twal tar-ramel u muntanji mg[ottija bis-sil; spe/jalment f’Jannar u Frar. Matul is-sena kollha wie[ed isib ukoll kaskati tal-ilma u oqsma naturali b’varjetà tremenda ta’ flora. Il-g]ira hi msebb[a b’varjetà impressjonanti ta’ fjuri. Flistess [in, turisti Maltin jistg[u jsuqu sal-q/a/et talmuntanji Troodos fejn dan ir-re;jun muntanju] joffri bidla radikali tax-xenarju u veduti mill-isba[. Sbu[ija naturali Mill-abbundanza tar-rotot li persuna tista’ tag[]el jekk tikri karozza, [add m’g[andu jitlef lopportunità li j]ur ilPeni]ola Akamas. Mifruxa tul il-linja kostali tal-Punent tal-g]ira, Akamas toffri
veduti ta’ sbu[ija naturali, mog[nija b’pajsa;;i u bajjiet xeni/i. Tajjeb li l-vi]itaturi jin]lu mill-karozza biex jaraw dan l-abitat naturali aktar millqrib. Il-bijodiversità hi kbira b’aktar minn 500 spe/i ta’ pjanti, li minnhom 126 huma endemi/i g[al ?ipru. Dawk li j[obbu jsuqu offroad g[andhom jikkunsidraw wie[ed mill-jeep safari tours disponibbli f’?ipru. Diversi kumpaniji joffru tours bil-4wheel drive li jmorru f’oqsma inqas mag[rufin tal;zira. Inkella, wie[ed jista’ jikri vettura tal-offroad biex jiskopri bajjiet u r[ula inqas a//essibbli li l-g]ira ?ipriotta g[andha x’toffri. Bi kwalunkwe tip ta’ karozza, is-sewqan f’?ipru dejjem jinkludi diversi waqfiet fl-g[add ta’ villa;;i b’taverni tradizzjonli. Hemm, l-ikel hu mill-aktar ;enwin, u n-nies tar-ra[al jafu jag[tu mer[ba sabi[a lill-vi]itaturi. G[alkemm il-lingwa uffi/jali ta’ ?ipru hi l-Grieg, dawk li j]uru din il-g]ira jiskopru li l-ma;;oranza ta/?iprijotti jitkellmu wkoll blIngli]. Fuq kollox, meta /?iprijotti jindunaw li persuna tkun ;ejja minn Malta, mhux rari li jesprimu lammirazzjoni tag[hom g[allistorja u l-kisbiet tag[na b[ala pajji].
Il-kartolini minn ?ipru huma infiniti – Ayii-anargyri Spaf’Miliou
Xenarju mill-isba[ fil-villa;; ta’ Troodos – Kalopanayiotis
?ipru g[andu mijiet ta’ villa;;i tipi/i. Omodos hu wie[ed minnhom. Dan jinsab fil-muntanji Troodos, u hu kkunsidrat b[ala e]empju mill-aqwa talarkitettura u d-drawwiet ?iprijotti. Omodos g[andu pjazza tradizzjonali, monasteru pittoresk u, kif wie[ed jistenna, diversi postijiet fejn wie[ed japprezza l-ikel, il-[elu u lkafè tradizzjonali ta’ ?ipru. Villa;; tas-sajd Latchi (jew Latsi) hu wie[ed mill-villa;;i tas-sajd l-aktar mag[rufa f’?ipru. Dan jinsab fid-distrett ta’ Pafos, fil-Punent tal-g]ira.
L-Emirates ittir kuljum bejn Malta u ?ipru. It-titjira EK 108 titlaq minn Malta fl-3.45 p.m. u tasal Larnaka fis-6 p.m. ([in f’?ipru). It-titjira EK 107 titlaq minn Larnaka f’12 p.m. ([in f’?ipru) u tasal Malta fis-2.10 p.m. G[al aktar dettalji tista’ tikkuntattja l-Uffi//ju tal-Bejg[ tal-Emirates fuq 25577255, tid[ol fis-sit www.emirates.com#mt, inkella tikkuntattja a;ent tal-ivvja;;ar.
Omodos u Latchi huma biss tnejn mill-mijiet ta’ villa;;i [elwin li l-Maltin jistg[u j]uru bil-karozza. L-ikel tradizzjonali ?iprijott hu l-mezés, jew mezédhes fil-plural. Dan jikkonsisti f’[afna platti ]g[ar b’varjetà kbira ta’
ingredjenti, inklu] qarnit mixwi, insalati tradizzjonali, ]ebbu; tal-kalamata, [axix moqli, melitzanosalata (insalata bil-brun;iel), taramosalata (tip ta’ kavjar im[ejji b[ala spread), saganaki (;obon moqli jew mixwi), u aktar varjetajiet ta’ ;obon Grieg frisk. Ikel ie[or li joffri ?ipru jinkludi zalzett moqli, normalment dan ikun talmajjal u b’daqsxejn qoxra tal-larin; g[at-tog[ma, stuffat tal-majjal imqatta’ mag[ruf b[ala bekrí-Mezé jew “mezé xurban”, u pulpetti tal-la[am b[al keftédes u soutzoukákia smyrnéika. It-titjira g[al Larnaka tie[u madwar sag[tejn i]da l-vaganza tibda malli persuna titla’ fuq l-ajruplan komdu tal-Emirates, il-linja tal-ajru li dan l-a[[ar nediet pjattaforma ta’ brand globali ;dida bit-tema Hello Tomorrow. Imbag[ad, tibda lesplorazzjoni ta’ ?ipru bilkarozza li hi esperjenza rilassanti, kemm jekk persuna tmur g[al jumejn jew g[al ;img[a s[i[a, sew mal-[bieb, inkella b[ala ;ita g[all-familja.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
20 Madwarna
Wirja agrarja u tradizzjonijiet fil-lokalità ta’ {ad-Dingli minn Clinton Sammut
Nhar il-{add 13 ta’ Mejju, fil-lokalità pittoreska ta’ {ad-Dingli, se tkun organizzata attività g[all-familja kollha li fiha se jkun hemm diversi wirjiet ta’ xog[ol agrarju u tradizzjonijiet lokali u nazzjonali Din l-attività, li se tibda fit-8 a.m. u tibqa’ sejra sas-6p.m., se ssir fejn ilKappella ta’ Santa Marija Maddalena fuq lirdum tal-istess lokalità. Wara s-su//ess enormi tas-sena li g[addiet, meta aktar minn erbat elef persuna, fosthom turisti, attendew g[al din l-attività, il-Kunsill [aseb biex din l-attività ter;a’ tkun organizzata u tkun ta’ esperjenza unika g[al kull parte/ipant. Is-sena li g[addiet, dawk li attendew kellhom opportunitajiet uni/i fosthom li jgawdu u jesploraw mhux biss l-irdumijiet sbie[ li g[andha din il-lokalità, i]da wkoll jesperjenzaw it-tradizzjonijiet antiki li kienu jit[addmu u l-aspetti ekolo;i/i tal-in[awi. L-organizzaturi [asbu biex jag[mlu pass ’il quddiem biex jippromwovu ideat ;odda b’attrazzjonijiet uni/i. Waqt din l-attività wie[ed se jkun jista’ jara diversi wirjiet u kompetizzjonijiet fosthom dawk relatati mal-g[asir tal-inbid u mas-sbu[ija u [lib tan-nag[a; u l-mog[o] flimkien ma’ dimostrazzjonijiet ta’ kif isiru l-;bejniet friski u kif ra[[al i;;i] innag[;a. Wara dawn l-attivitajiet se jkun hemm ilbanda tal-iScouts Grupp li se ddoqq diversi mar/ijiet ma’ diversi postijiet. G[al dawk kollha li g[andhom il-
kampanja u l-kultura g[al qalbhom, se jkunu organizzati diversi mixjiet ma’ diversi gwidi esperti. Matulhom se ting[ata spjegazzjoni dettaljata u anke opportunità lil kul[add biex jistaqsi l-mistoqsijiet tieg[u. B[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet se jsir re-enactment tax-xalata ta’ qabel il-gwerra mill-G[aqda Talent Dingli. Dan g[aliex ta’ min jinnota li {ad-Dingli minn dejjem kien post alternattiv fejn il-Maltin kienu jin;abru g[ax-xalata. Attivitajiet o[ra li se jakkumpanjw din lattività huma ]-]fin u d-daqq tradizzjonali flimkien ma’ wirjiet b[al tal-falkuni, xog[ol artistiku bil-mel[ mill-G[aqda Mu]ikali Santa Marija ta’ {ad-Dingli kif ukoll diversi esibizzjonijiet ta’ frott u [axix, arti;janat lokali, ikel tradizzjonali Malti (tadam imqadded, basal tal-pikles, ;bejniet, kappar, g[asel u [wawar). G[at-tfal se jkun hemm diversi opportunitajiet biex jie[du dawra bil-[mar flimkien ma’ log[ob tradizzjonali Malti b[all-passju u l-bo//i. Din l-attività qed tittella’ mill-Kunsill Lokali ta’ {ad-Dingli bil-kollaborazzjoni tal-Ministeru tal-Intern u Affarijiet Parlamentari, l-Awtorità tat-Turi]mu ta’ Malta, Green MT u Vitimalta.
Ilbies tipiku Malti fosthom l-g[onella li kienu karatteristika ewlenija tal-g]ejjer Maltin fil-passat
Diversi prodotti agrarji li wie[ed isib waqt din l-attività mkabbrin mill-bdiewa Dinglin
Residenta mil-lokalità turi kif isiru l-;bejniet waqt dimostrazzjoni g[all-pubbliku
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Malta Llejla NET Television, 17>00 Ftit tal-jiem ilu, Gina AbercrombieWinstanley, l-ambaxxatri/i l-;dida tal-Istati Uniti f’Malta ppre]entat ilkredenzjali tag[ha lill-President ta’ Malta George Abela. Illum hi se tkun mistiedna ta’ Stephanie Spiteri fl-istudio biex insiru nafuha a[jar, il-veduti tag[ha dwar ir-relazzjonijiet bejn i]]ew; pajji]i u x’wassalha biex g[a]let karriera fiddiplomazija. Intant, ukoll waqt il-programm tal-lum ikun hemm ir-rokna li tlaqqag[na ma’ xi awtur. Dan se jkun Toni Aquilina, li hu lecturer tal-Fran/i] u li fost o[rajn tana numru ta’ traduzzjonijiet minn din il-
lingwa li tant i[obb g[all-Malti. Keith Zerafa jag[ti tag[rif dwar il-kun/ert li se jag[tu l-Voca People fit-18 u d-19 ta’ dan ix-xahar, filwaqt li Robert Vassallo Agius jitkellem dwar l-open day li se ssir fi/-?entru talAkwakultura, Forti San Lu/jan, f’Marsaxlokk.
Insiru Nafu Lil... NET Television, 21>32 Il-protagonista fil-programm tal-lum se tkun i]-]ag[]ug[a Amy Zahra (fir-ritratt), li f’dawn l-a[[ar snin tat xhieda ta’ kura;; li meta mhux kollox ji;i kif tixtieq fil-[ajja, ma g[andekx taqta’ qalbek u tkompli tistinka biex teg[leb id-diffikultajiet. Bissa[[a tat-ta[dita li jkollu mag[ha l-psikjatra Anton Grech insiru nafu x’kienu dawn iddiffikultajiet, u kif illum qed tag[mel l-almu tag[ha biex [ajjet o[rajn li jg[addu millistess diffikultajiet ta’ mard isibu l-appo;; biex it-tbatija tag[hom tkun tista’ tittaffa. Stephanie Spiteri, li hi kopre]entatri/i talprogramm, tlaqqag[na ma’ Aaron, [u Amy, li b[alissa qed jistudja biex jibda [ajja ta’ reli;ju]. Naraw x’g[andu xi g[id dwar o[tu. Vitalità NET Television 13.20 Parti mill-;isem tal-bniedem li mhux dejjem nag[tuha l-importanza li tist[oqqilha hi dik tasswaba’ tal-idejn u tas-saqajn. Forsi g[ax narawhom ]g[ar, i]da ]gur li g[andhom funzjoni kbira biex inkunu nistg[u nag[mlu bosta affarijiet. Dwar dan jitkellem l-ispe/jalista Frederick Zammit Maempel, li ja[dem fl-Isptar Mater Dei. Ukoll waqt il-programm tal-lum, b[assoltu ppre]entat minn Marbeck Spiteri, se jkun hemm Karmen Tedesco, li llum se tag[ti pariri dwar kif intejbu t-tog[ma talikel filwaqt li noqog[du attenti g[allkontroll tal-kaloriji. Anthony Galea Debono jag[ti tag[rif dwar ilkundizzjoni tal-Parkinsons. Ikun hemm ukoll il-kontribuzzjonijiet ta’ Magda Magri Naudi, tad-dentist Herbert Messina Ferrante u tat-tabib tal-familja Stephen Spiteri. Ligabue sul 2 Raidue 21.05
Luciano Ligabue (fir-ritratt) jitkellem dwar ilkarriera professjonali tieg[u, minn kantant, g[al re;ista u wkoll b[ala kittieb. Jag[ti wkoll tag[rif dwar kun/erti li se jag[ti dalwaqt fir-Royal Albert Hall ta’ Londra. Twieled fl-1960, ilu attiv fix-xena mu]ikali tal-Italja mill-1986.
Meta l-omm ti;i nieqsa Quadro - NET Television, 20.30
L-omm hi persuna g[a]i]a wisq g[al uliedha, u filwaqt li sakemm tkun g[adha [ajja spiss jo[duha for granted u forsi mhux dejjem japprezzawha daqskemm jist[oqqilha, meta mbag[ad tmur id-dinja l-o[ra, aktar ji;i apprezzat dak kollu li din il-mara tkun g[amlet u lesta tag[mel g[at-tfal tag[ha. B’Jum l-Omm jinsab biss ftit jiem il-bog[od, Bryn Manning [aseb biex jistieden erba’ persuni li nafuhom ilkoll, u li g[addew mill-esperjenza li tilfu lil ommhom, min meta kien g[adu ]g[ir fletà u minn aktar tard. Dawn il-mistednin huma l-kantanta Nadine Axisa, il-pre]entatur u attur Ray Attard u l-politi/i li huma wkoll avukati Paula Mifsud Bonnici u Beppe Fenech Adami.
Bejni u Bejnek NET Television 23.30
Joséf Bonello llum se jlaqqag[na mal-footballer Andre Schembri (fir-ritratt). Wara li beda l-karriera tieg[u mat-timijiet lokali ta’ Hibernians u Marsaxlokk, mar jilg[ab ma’ timijiet barranin, fosthom ma’ Ferencvaros u ma’ Panionios.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju 2012
22 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.15 12>45 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet L-Edukazzjoni /-?avetta tas-Su//ess The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Il-Klassi/i tas-Sittinijiet Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 – Kaskata Kulturali 15:30 Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 – Bi]]ejjed g[al Kul[add (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-Malti fittraduzzjoni 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - It’s Debatable 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Kulturi 20:00 – Platea 20:30 - Ilbies lImperatur 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Kristu Fostna 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 Strument f’Idejk 14:00 - {olqa mal-Maltin ta’ Barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Ulied is-Sultan 16:00 - Dritt u {ajja 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 – I]-}wie;… sitwazzjoni u realtà llum 20:00 – Swi// (r) 21:00 - Iva Nemmen 22:00 - Il-Mulej Hu r-Rag[aj Tieg[i 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Na-than & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
Marlene Dietrich b[ala protagonista Rancho Notorius - Rete 4, 17>00
Film Western Amerikan li n[adem fl-1952 b’re;ija ta’ Fritz Lang li g[andu lil Marlene Dietrich (fir-ritratt) fil-parti ewlenija ta’ Ambra, kantanta grazzju]a li tkun ta[dem f’lokal. Vern Haskell (Arthur Kennedy) ikun qed ifittex lill-qattiel talg[arusa tieg[u. Isir jaf li dan jinstab misto[bi f’lokal immexxi minn French (Mel Ferrer). Fost l-atturi nsibu wkoll lil Gloria Henry, William Frawley u Lisa Ferrady. Il-film g[andu mu]ika ta’ Ken Darby u Emil Newman u hu twil 89 minuta.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 Wirt, Arti u Kultura (r) 11:30 G[awdex Illum 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib it-Toroq 21:45 Bondi + 22:30 - Paqpaq 23:15 L-A[barijiet 23:30 - Venere (r). TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 Casanova (dok.) 15:15 - Lenti 15:50 - Meander 16:30 - Lenti fuq Ilsienna (r) 17:00 - A[barijiet 17:05 - Starboard (r) 17:35 Mela Isma’ Din 17:45 - Brahms (dok.) 18:00 - Asteriks 18:30 Lejn Euro 2012 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 - Beethoven (dok.) 19:45 - Madwarna 20:00 A[barijiet 20:45 - Leli ta’ {a]}g[ir 21:15 - Ttyl 21:45 - 6 f’Palazz 22:15 - Madwarna 22:30 - Wirt Arti u Kultura. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:30 Sieg[a }mien 12:15 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News Update 17:35 - Hazzzard Daily Update 18:00 Better Living 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 ONE News 20:15 - Illostra 20:30 - Inkontri 22:20 - Malta fuq Kanvas (r) 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da (r) 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News
19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 11:00 Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredita 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Atelier Fontana - Le sorelle della moda 23:20 - Porta a porta 01:15 - Tg 1 notte 01:50 - Qui Radio Londra 01:55 - Sottovoce. Raidue 07:00 - Cartoons 09:30 - Zorro (TF) 09:55 - Cartoons 10:00 Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - La Signora del West (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Flash L.I.S. 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperer (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Ligabue sul 2 - Sotto bombardamento 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - Num3ri 00:10 La storia siamo noi 01:05 - Tg Parlamento 01:15 - A proposito di Brian (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Le storie - diario italiano 12:50 - Geo & Geo 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 Tgr Leonardo 15:10 - 95˚ Giro d’Italia - Speciale processo alla tappa 16:05 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Le storie - Diario Italiano - Si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Ballaró 23:15 - Volo in diretta 24:00 Tg 3 linea notte 01:05 - Questa è la mia vita 01:35 - Prima della prima - ‘Il barbiere di Siviglia’ ta’ Rossini.
Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:05 Amici 16:45 - Pomeriggio cinque 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - Dr House Medical Division (TF) 23:15 Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:20 - Come eravamo 07:25 Nash Bridges (TF) 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 3 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 13:50 Forum 15:10 - Flikken - coppia in giallo (TF) 16:15 - My Life Segreti e passioni (soap) 17:00 Rancho notorius. Film ’52 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 L’elimantore - Eraser. Film ’96 23:45 - Inider - dietro la verità. Film ’99. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Café (sitcom) 16:00 - Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - Colorado presenta: ’sto classico 23:30 Californication (TF) 00:35 L’Italia che funziona 00:50 Paura e delirio a Las Vegas. Film ’98. La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Niente in comune. Film ’86 15:55 - L’Ispettore Barnaby (TF) 17:55 I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 21:10 - SOS Tata (reality) 00:05 - The Big C 00:35 - Tg La 7 00:40 - Tg La 7 sport 01:15 - (Ah)iporoso.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 - Telebejg[ 11:45 - Reporter 12:05 Link 12.10 - Kont taf? 12:15 F. News 12:30 - Niskata 15:00 Storjografija 15:30 Teleshopping 16:30 - ECO 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 Reporter 20:05 - Muftie[ 20:15 - F. News 21:00 - Boost 23:15 F. News.
TCM 07:15 - Calamity Jane. Film ’53 (U) 09:10 - The King and I. Film ’56 (U) 11:50 - The Wizard of Oz. Film ’39 (U) 13:45 Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Dial M for Murder. Film ’54 (PG) 18:00 The Marseille Contract. Film ’74 (PG) 19:45 - Captain Horatio Hornblower. Film ’51 (U) 22:00 - Disclosure. Film ’94 (18).
Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Non Stop Music.
MGM Movies 07:35 - How to Succeed in
Business Without Really Trying. Film ’67 (U) 09:35 - Limit Up. Film ’89 (12) 11:05 - Road Rage. Film ’99 12:30 - Love or Money. Film ’89 (15) 14:00 Mary Christmas. Film 2002 15:30 - The Pride and the Passion. Film ’57 (PG) 17:40 Kidnapped. Film ’71 (U) 19:20 The Silver Strand. Film ’95 (15) 21:00 - The Scalphunters. Film ’68 (PG) 22:40 - Some Girls. Film ’88 (15).
La 5 12:45 - Extreme Makeover Home Edition 13:35 - Che trucco! (reality) 14:05 - Pushing Daisies (TF) 14:55 - Giudice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 - Jonas (TF) 17:30 - Sonny tra le stelle (sitcom) 18:00 - Friends (sitcom) 18:50 - Che trucco! (reality) 19:15 - Amici La 5 (talent show) 20:25 - Extreme Makeover Home Edition 23:10 - Cambio casa - Cambia vita Speciale Salone.
Diva Universal 07:03 - Brideshead Revisited 08:05 - Quincy, M.E. 09:05 Wolff’s Turf 10:00 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 ER 12:55 - Quincy, M.E. 13:55 - Le Baiser (The Kiss) 14:00 ER 15:52 - Great Women 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 Wolff’s Turf 23:00 - ER.
BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Teletubbies 07:45 - Poetry Pie 07:50 - Balamory 08:10 - The Roly Mo Show 08:25 - The Large Family 08:35 - One Foot in the Grave 09:05 - The Green Green Grass 09:35 - The Weakest Lin k 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Michael Palin’s New Europe 12:10 - Dalziel and Pascoe 13:00 - As Time Goes By 13:30 - One Foot in the Grave 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - Michael Palin’s New Europe 16:35 - Dalziel and Pascoe 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Him & Her 21:00 - Spooks 21:50 - The Green Green Grass 22:20 - As Time Goes By 22:50 - Desperate Romantics 23:40 - The Black Adder.
Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Cheating Death 08:10 Mythbusters: Dodge a Bullet 09:05 - Extreme Engineering: Excavators 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Compilation 2 11:50 Wheeler Dealers 12:45 Overhaulin’: Lucky Star 13:40 American Chopper: On the Road: Europe 14:35 - Dirty Jobs: Locomotive Builder 15:30 Deadliest Catch: Bering Sea Salvation 16:25 - Mythbusters: Archimedes Death Ray 17:20 Extreme Engineering: Excavators 18:15 - Ultimate Survival 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Bering Sea Gold: A Viking Funeral 21:00 - Swords: Life on the Line: Homesick 21:55 - Man vs. Fish with Matt Watson: Marlin 22:50 - Kidnap and Rescue: Portrait of an Operator 23:45 Mythbusters: Dirty Vs. Clean Car
. Melita Movies 10:00 - The Sorcerer's Apprentice 11:50 - Secrets of The Furious Five 12:15 - Fat Albert 13:45 - X-Men 15:27 Hollywood Buzz 15:50 - Circle of Friends 17:15 - Hollywood Buzz 17:40 - Unnatural Causes 19:15 - Big Mommas: Like Father, Like Son 21:00 - Let Me In 22:55 - When a Man Loves a Woman 01:00 - Wall Street. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 30 Rock 11:30 The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - S#*! My Dad Says 17:07 - 30 Rock 17:30 Gossip Girl 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 How I Met Your Mother 20:30 Alcatraz 21:15 - Fringe 22:00 Hung 22:30 - True Blood 23:35 - Chuck 00:25 - Game of Thrones. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - Snake Invader 08:30 - Bees from Hell. The Locator: 09:00 - A Daughter’s Promise 09:30 - A Daughter’s Gift. 10:00 Snapped: Women Who Kill: Larissa Schuster 11:00 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Ice Road Truckers: The Last Dash. Pawn Stars: 13:00 Old Man’s Booty 13:30 - Deals from Hell. 14:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness. Russian Dolls: 15:00 - Perestroika 15:30 Russian Dolls. 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Larissa Schuster. The Locator: 17:00 - A Daughter’s Promise 17:30 - A Daughter’s Gift. Billy the Exterminator: 18:00 - Snake Invader 18:30 -Bees from Hell. Pawn Stars: 19:00 - Old Man’s Booty 19:30 - Deals from Hell. 20:00 - America’s Court with Judge Ross 21:00 - Ice Road Truckers: The Last Dash. Monster In Laws: 22:00 - Meaty Issues 22:30 - Everyone Has a Price. 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 - My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:30 -
Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 Rubbadubbers 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Recess 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:30 - Have a Laugh 13:35 Good Luck Charlie 14:00 - The Suite Life on Deck 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 Recess 16:30 - Wizards of Waverly Place 16:55 So Random 17:20 - Fish Hooks 17:45 - Shake It Up 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:00 Hannah Montana 19:25 - Phineas and Ferb 19:50 - Shake It Up 20:15 - Jonas 20:40 - So Random 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place 22:45 - Kim Possible 23:10 - The Fairly Odd Parents.
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Vitalità Teleshopping Bla Kumment X’Fatt-art Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET Newsi Quadro NET News Insiru Nafu Lil... Trott u Galopp NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Eurogoals 09:30 - Euro 2012: Countdown 09:45 Eurogoals 10:00 - UEFA European U#17 Champ. Football 11:00 - Madrid Open WTA Tennis 12:00 - Madrid Open WTA Tennis: Day 2 (live) 15:30 - Cycling (live) 16:45 - UEFA European U#17 Champ. Football 17:45 - UCI World Tour Cycling 18:45 -
Madrid Open WTA Tennis 19:45 - World Champ. Snooker 21:00 - European WBO Super Middleweight Title Boxing 23:00 - Inside WTCC With... 23:30 - World Series by Renault Motor Racing.
GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 36: Liverpool v Fulham 09:00 Serie A: Rd 36: Napoli v Palermo 11:00 - Barclays PL: Wk 36: Chelsea v Newcastle Utd 13:00 - ATP Masters 1000: Mutua Madrid Open: Rd 1 # Rd 2 (live) 23:00 - Serie A: Rd 37: Inter v Milan 01:00 Barclays PL: Wk 39: Bolton W v WBA. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Reale Seguros Open de España: Day 2 13:00 HBO World Boxing Champ.:
Bernard Hopkins v Chad Dawson 16:00 - Barclays PL: Wk 39: Arsenal v Norwich City 18:00 - Serie A: Rd 37: Lecce v Fiorentina 20:00 - The FA Cup: F.: Highlights 21:00 Roma Channel. GO Sports 5 21:00 - Barclays PL: Wk 39: Liverpool v Chelsea (live) 23:00 - LFC TV. Melita Sports 1 119:00 - npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (r) 21:00 La Liga: Highlights (r). Bundesliga: 22:00 - Highlights (r) 23:00 - 1FC Koln v Bayern Munich (r). 00:50 - La Liga: Granada v Real Madrid (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Assoc. (r) 09:25 - Malta Rugby Football Union (r) 11:05 Melita GFA 1st Div. League (r)
12:55 - Malta Basketball Assoc. (r) 14:25 - 3 Pointer (r) 15:00 - MFA Futsal League 2nd Div. (r) 16:35 - BOV PL: Hamrun v Tarxien (r) 19:00 - Malta Rugby Football Union 20:40 MOC Olympic Special (r) 21:25 - Football Nurseries (r) 22:00 - Kick Off (r) 23:20 BOV PL: Floriana v Valletta (r). Football Stars 1 08:00 - La Liga: Atletico Madrid v Malaga (r) 09:50 npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (r) 11:55 - Bundesliga: 1FC. Koln v Bayern Munich (r) 13:50 - La Liga: Valencia v Villarreal (r) 15:40 Bundesliga: 1FSV. Mainz v Borussia Monchengladbach (r) 17:35 - La Liga: Atletico Madrid v Malaga (r) 19:25 Bundesliga: Highlights (r) 20:30 - La Liga: Highlights (r) 21:35 - npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (r) 23:40 La Liga: Valencia v Villarreal (r) 01:30 - Bundesliga: 1FC. Koln v Bayern Munich (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 - La Liga: Atletico Madrid v Malaga (r) 16:05 - npower Champ.: SF Playoff 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff City (r) 18:10 Bayern Munich TV 21:10 Barca TV 00:10 - Bayern Munich TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - NBA Live (r) 14:10 Tour Bass Fishing: 2010 FLW Outdoors: Program 2 (r) 15:00 - NBA: Memphis @ LA Clippers (r) 17:10 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 04 (r) 17:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 18:55 - NBA Live 19:20 European Poker Tour: Season 6: Kyiv Show 3 (r) 20:15 Tour Bass Fishing: 2010 FLW Outdoors: Program 2 (r) 21:05 - NBA: Memphis @ LA Clippers (r) 23:15 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
24 Passatemp
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. u 6. {allew g[al darb’o[ra (10) 6. Ara 5 7. Li m’hawnx ie[or b[alu (5) 10. Tnehida (5) 11. Re;ina bir-rix (5) 12. Kull wie[ed mag[]ul minn :esù (5) 14. Te[odhom kontra xi [add u ttellg[u l-qorti (5) 16. Ixxammarhom biex ta[sel idejk (5) 17. Valutat (5) 18. Jag[ti l-ewwel pass (5)
18
Weqfin>1. Immassa;;jat bl-ingwent (6) 2. G[ajta ta’ tif[ir u glorja (6) 3. Rka//a, ta fil-g[ajn (6) 4. Dar ]g[ira [afna (6) 8. Sewdinija m[allta blabjad (5) 9. Ta[rika g[al g[arrieda (5) 12. Kelma f’[anut li tfisser ‘kwa]i kollox b’xejn’ (6) 13. Sa fejn wie[ed g[andu jasal (6) 14. Ta’ g[o]]a, siwi jew valur (6) 15. Li ma jafhulekx (6)
Sib il-kamp
Ibda minn mal-vle;;a, dur f’dan il-labirint biex tasal sal-kamp. Sudoku
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. Arena; 6. Mazza; 7. Xbiek; 10. Lulju; 11. Nasab; 12. Sabar; 14. Kalum; 16. Skala; 17. {akem; 18. Ronda. Weqfin>- 1. Rampel; 2. Gamblu; 3. Impenn; 4. Ma[bub; 8. Globu; 9. Istla; 12. Sebb[u; 13. Rakkmu; 14. Kalzri; 15. Mafkar.
— Da]gur li din sorpri]a u Ugo
tg[idx kemm se jie[u pja/ir la ng[idlu li ;ejja tqatta’ xahar mag[na…
G[at-tfal
Soluzzjonijiet
:ibhom kollha 20
Livell medju: da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Sib il-kamp
:ibhom kollha g[oxrin
Da[[al fil-kaxxi vojta n-numri li jidhru hawn fuq b’mod li t-total tar-ringieli mimdudin u tal-kolonni jkun dejjem 20.
Sudoku
Tpin;ija Fil-karnival li g[adda Percy ried jilbes il-kostum li bih jidher hawn fuq. Pin;ih bil-kuluri li tippreferi.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ Il-{amrun
MAISONETTE fuq l-ewwel sular fuq ]ew; fa//ati. G[andu ]ew; kmamar tassodda kbar, k/ina, sitting room separat, dining room separat, kamra tal-banju, ]ew; verandi fuq wara, gallarija fuq quddiem u boxroom. Bejt tieg[ek bilpossibbiltà ta’ sular ie[or u washroom. Main bedroom ;dida. Il-post huwa freehold (ming[ajr /ens). Prezz €84,000 negozjabbli. ?emplu 99832061.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
G[al kull xog[ol
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G{ALL-KIRI
Jum l-Omm
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tassodda, wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti millbejt bil-washroom. €116,000 (Lm50,000) ?emplu 79990798.
VETTURI Range Rover
Mobile toilets
NUMRU ta’ mobile toilets ;odda kompluti bil-wash hand basins g[all-kiri g[al ;urnata jew aktar. Prezzijiet moderati. ?emplu lil Green Forever (FTL Group) fuq 79792356 jew 21418085.
AVVI}I Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
DARBA f’sena l-ommijiet jistennew li ji;u ttrattati b[al xi prin/ipessa bil-fjuri. Id-differenza hi www.teleflora.com.mt jew /emplu 21689816.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Restawr
RESTAWRATUR Taljan jag[mel restawr professjonali fuq g[amara antika ta’ kull stil u epoka bi French polish finishing. Aktar minn 20 sena esperjenza fl-Italja u f’Malta. ?emplu 99420424 jew 21578866.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Erba’ si;;ijiet
TAS-soda, prezz €50. ?emplu 21242180.
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpres s.com
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
27 KAMPJONAT BOV IT-TIENI DIVI}JONI
Daqqa ta’ [arta o[ra g[al Mellie[a ............ ..................3 ................................ 3 Mellie[a ma ]ammewx ilpass ma’ Gudja fil-;lieda g[allpromozzjoni bi draw ta’ 3-3 kontra }urrieq. Dan ifisser li jekk Gudja jirb[u l-a[[ar Mellie[a }urrieq
konfront ikunu huma li ji;u promossi. Kienu Mellie[a li fet[u liskor wara biss [ames minuti meta GLENN MAGRI sab irrokna tax-xibka. I]da VICTOR CAMILLERI ;ab id-draw kwarta wara, b’rovexxata millisba[. Mellie[a re;g[u marru filvanta;; minuta qabel ilmistrie[ minn penalty g[al hands-ball ta’ Stojanovic, u mill-[dax-il metru WAYNE BORG ST. JOHN ma falliex. }urrieq da[lu fil-partita fittieni minuta tat-tieni taqsima, meta wara konfu]joni fiddifi]a, STEVE AZZOPARDI xe[et ;ewwa u marru filvanta;; g[all-ewwel darba fil61 minuta minn daqqa ta’ ras ta’ DARKO STOJANOVIC. Fl-64 minuta Victor Micallef
tke//a g[al }urrieq, g[al foul ikrah u protesti filwaqt li minuta wara, WAYNE BORG ST. JOHN ;ab id-draw g[al Mellie[a.
: J. Abela, M. Vella, W. Buttigieg, B. Bartolo (J. Vella), D. Cauchi, K. Gauci, K. Fenech, G. Galea, W. Borg St. John, G. Magri (R. Perkins), K. Simiana : J. Alden, D. Bonnici, J. Lia, D. Stojanovic, K. Sacco, N. Abdilla, V. Micallef, J. Briffa (D. Muscat), A. Portelli (A. Camilleri), S. Azzopardi, Z. Vukovic : Jude Ameen Utulu
Log[ba sabi[a .............. .................2 .................................3 Kirkop g[elbu lil Si;;iewi 32, f’partita ferm movimentata u e//itanti. Kienu Si;;iewi li fet[u l-iskor wara 8 minuti minn freekick ta’ KIM BUHAGIAR u IVAN STANKOVIC ;ab iddraw fil-25 minuta, bi freekick ie[or bl-istess STANKOVIC ipo;;i lil Kirkop fil-vanta;; wara freekick ta’ Busuttil. Erba’ minuti qabel il-mistrie[, Si;;iewi
Kirkop
Mellie[a
}urrieq
Referee
Reb[a fa/li Msida
...................................3 ................................ 0
Senglea
Msida kisbu reb[a ferm fa/li u konvin/enti fuq Senglea, biex ]ammew posthom fin-nofs talklassifika bi 33 punt. Ilgoalkeeper Bartolo, ta’ Senglea, kellu partita ferm tajba, fejn li ma kienx g[al numru konsiderevoli ta’ saves brillanti tieg[u, l-iskor kien ikun [afna ikbar. Msida marru fil-vanta;;
F’partiti o[ra ta’ tmiem il-;img[a St. Venera g[elbu lil Luqa SA 2-0 (ritratt) waqt li l-leaders G]ira Utd kienu mi]muma draw 2-2 minn }urrieq
minn freekick ta’ FERNANDO DONIZETE DE ANDRADE. Lejn nofs it-tieni taqsima, Jean Paul Abdilla tke//a g[al Senglea, f’sitwazzjoni ferm konfu]a u Msida rduppjaw fit-63 minuta, b’xutt sabi[ ta’ MATTHEW CLARKE u ssi;illaw ir-reb[a sekondi qabel it-tisfira finali, minn azzjoni personali ta’ LESLEY CASSAR.
: J. Agius, M. Borda, M. Clarke, L. Cassar, D. Attard, M. Pisani (R. Tanti), J. Paiva, O. Zammit (R. Zammit), G. Attard, C. Caruana (M. Grech), F. Donizete de Andrade : B. Bartolo, D. Xuereb (J. Abdilla), R. Tanti, J. P. Abdilla, K. Zammit, P. Camilleri (C. Dimech), T. Thomas (G. Buttigieg), J. Abela, K. Galea, G. Brincat, J. R. Emeka : Sandro Spiteri Msida
Senglea
Referee
kien RUMEN KEREKOV li kompla kabbar il-vanta;; g[al Kirkop. Si;;iewi ppruvaw jid[lu fil-partita u naqqsu l-iskor fid-79 minuta permezz ta’ JAMES SHEAD, i]da dan ilgowl wasal tard wisq.
: J. Vella, S. Delia, N. Galea, B. Galea, M. Bajada, E. Vella (E. Ciappara), K. Buhagiar, M. Camilleri, J. Shead, J. Camilleri, J. Vassallo : C. Caruana, B. Falzon, A. Busuttil, S. Petrov, I. Stankovic, M. Pisani, B. Bugeja (P. P. Cassar), R. Kerekov, M. Aquilina, C. Farrugia (J. Attard), N. Tabone : Stefan Pace Si;;iewi
Kirkop
Referee
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
28 Sport
Anali]i u kummenti
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Partitarji ta’ Valletta waqt il-partita kontra Floriana b’banner kbir li juri l-21 kampjonat mirbu[ fl-istorja tag[hom (ritratt> Martin Agius)
Innutajna... • LI donnha saret drawwa li diversi supporters tat-timijiet
ikantaw diski jew jg[addu xi messa;;i b’lingwa barranija, ovvjament bl-Ingli] jew bitTaljan. L-isfortuna hi li minkejja li dan il-kant jistona xi ftit fi ground Malti - g[ax qed isir mill-ftit - l-aktar li jintu]a huwa kant mhux xieraq. Jekk g[andna nikkupjaw lill-barranin, nippruvaw nie[du t-tajjeb ming[andhom mhux il-[a]in.
• LI filwaqt li nag[ti t-tif[ir tieg[i g[all-iscoreboard tal-
Hibs Stadium li issa qed tit[addem tajjeb u kompliet sebb[et dan l-istadium, jidher li l-virus issa g[adda g[al Ta’ Qali. Fil-log[ba ta’ nhar isSibt bejn Valletta u Floriana din il-famu]a scoreboard li qamet eluf ta’ liri re;g[et g[amlitha. G[al [mistax-il minuta kienet mitfija u ma tindika xejn. Xi ilsna []iena qalu li i]da sar pass ’il quddiem g[ax tal-anqas ma ;arax b[all-a[[ar darba meta dehret l-arma ta’ Floriana blisem ta’ Valletta ta[t.
• LI la qed insemmu l-Hibs Ground, xi [add re;a’ ;ibidli l-attenzjoni dwar listat fqir u tal-biki li jinsabu fih il-latrini pubbli/i f’dan listadium. Din il-persuna
qaltli li kienet qed takkumpanja persuna barranija u [assitha tist[i meta dan talbu jurih fejn huma l-latrini, tant li lanqas [adu. Naf kemm ja[dem u jag[mel sforzi l-kumitat ta’ manutenzjoni ta’ dan ilground, imma issa li lista;un spi//a, forsi matul is-sajf isir xi titjib g[al dawn il-fa/ilitajiet [alli sta;un ie[or il-Hibs Ground joffri laqwa servizz.
• LI lejn tmiem il-log[ba
importanti u akkanita mirRelegation Pool bejn Qormi u Mqabba tke//a minn fuq il-bank il-President ta’ Mqabba Mario Borg. Borg, li huwa bniedem kalm [afna, edukat u ta’ ftit kliem, deher jitlef rasu bil-konsegwenza li kellu jin[are; mill-ground bil-pulizija u anki deher
jag[mel xi ;esti mhux xierqa lejn il-partitarji ta’ Qormi u Mosta. Sussegwentament inqalg[u xi n/identi bejn ilpartitarji Mqabbin u lpulizija. Nemmen li aktar dixxiplina minn kull settur tg[in biex ji;u evitati in/identi bla b]onn. • LI l-attendenza g[a]-]ew; log[biet ta’ nhar il-{add li g[adda fl-Istadium Nazzjonali kienet ta’ 444 persuna. Il-log[biet kienu bejn Hibernians (li sfidaw g[all-Kampjonat) u Balzan (li kellhom l-a[jar sta;un flistorja) kif ukoll B’Kara (jissieltu g[at-tielet post u lakbar lokalità f’Malta) u Sliema (l-aktar tim ta’ su//ess fil-futbol Malti). Meta tnaqqas il-biljetti
kumplimentari u tiddividi bejn erba’ timijiet, issib li lanqas kien hemm medja ta’ mitt partitarju g[al kull tim. Na[seb li dan mhu xejn [lief messa;; /ar li linteress fil-futbol lokali qed jonqos.
B’Kara jaqb]u t-tielet, {amrun u Tarxien salvi minn Simon Farrugia
Ninsabu ftit jiem bog[od mit-tmiem tal-Kampjonat 2011-12. Fi tmiem din il-;img[a ntlag[bet il-;urnata ta’ qabel tal-a[[ar. L-aktar partita mistennija kienet dik bejn ir-rivali u ;irien Valletta u Floriana mi/-Championship Pool kif ukoll illog[biet kollha tar-Relegation Pool. Valletta g[elbu lil Floriana b’gowl uniku u b’hekk komplew g[addejjin bis-serje ta’ reb[ filwaqt li jittamaw li jtemmu dan il-kampjonat b’reb[a o[ra nhar is-Sibt kontra l-aktar tim li tahom sfida dan l-ista;un, Hibernians. Sakemm marru fil-vanta;; Valletta ma kinux konvin/enti u l-a[jar /ansijiet ta’ skor waslu minn Floriana. Minkejja dan, iddifi]a Beltija kienet soda u ftit tat spazju lill-attakkanti ta’ Floriana li jkunu theddida. It-tieni taqsima kienet aktar bilan/jata minkejja li Valletta kienu xi ftit a[jar mill-avversarji b’Jansen iwettaq ]ew; saves stupendi sabiex i/a[[ad lil Valletta minn reb[a akbar. Ovvjament, i/-/elebrazzjonijiet kemm qabel, waqt u wara lpartita, kienu stil Belti u dawn se jkomplu jil[qu l-qofol nhar is-Sibt g[all-[abta tas-6 p.m. meta ji;u ppremjati bit-tazza tarreb[ tal-kampjonat.
B’Kara japprofittaw Minn din it-telfa ta’ Floriana approfittaw mill-ewwel B’Kara li qab]u fit-tielet post tal-klassifika wara reb[a kbira fuq Sliema Wanderers 4-1. Kienet wirja o[ra tajba mill-Istripes u minkejja li kellhom numru ta’ plejers sospi]i, fosthom Rodrigo Pereira, Shaun Bajada, Nikola Vukanac, Rowen Muscat u Angus Buhagiar, xorta kienu wisq g[al Sliema. Minkejja li ttielet post qed ji;i missielet g[all-presti;ju, xorta wa[da B’Kara dehru mill-ewwel li jridu reb[a minn dan il-konfront, [ar;u aggressivi u skorjaw ]ew; gowls fl-ewwel tmintax-il minuta tal-log[ba. Spikkaw plejers ]g[a]ag[, fosthom iddebuttant Fabian Zammit. Mill-banda l-o[ra, kompla l-ista;un di]appuntanti talWanderers li donnu xejn ma jista’ ji;ihom tajjeb. Tim li minkejja l-kwalitajiet individwali ta’ numru ta’ plejers donnu li ma jistax jiffunzjona. F’log[ba ming[ajr storja Hibernians kisbu reb[a 3-0 u dan wara li g[elbu lil Balzan Youths. Kienet log[ba dominata millPawlisti li bnew attakk wara l-ie[or filwaqt li //a[[du millbravuri tal-goalkeeper ta’ Balzan, Camilleri. Wara taqsima ming[ajr gowls ]blukkaw ir-ri]ultat mal-bidu tat-tieni perjodu u minn hemm ’il quddiem ma [arsux lura u skurjaw ]ew; gowls o[ra.
G[al Balzan din kienet log[ba li fiha ftit impressjonaw u biex l-affarijiet imorru aktar [a]in tilfu lil Jamie Pace wara li g[amel foul ikrah fuq Andrew Cohen bir-referee ;ustament ike//i lil plejer tal-Youths. I]da li hu ]gur hu li l-plejers ]g[a]ag[ ta’ Balzan qed jie[du esperjenza vasta minn din lavventura fi/-Championship Pool. Pass mir-rekord
Obinna Obiefule kien il-protagonist fir-reb[a fa/li li Mosta kisbu kontra t-tim relegat ta’ M’Xlokk fejn skorja erbg[a mill[ames gowls tat-tim tieg[u. Kienet log[ba ming[ajr storja li fiha Mosta [ar;u mill-ewwel fuq l-attakk u dan biex jiksbu lpunti ne/essarji li bihom fet[u vanta;; ta’ tliet punti fuq Mqabba u prattikament salvaw posthom fil-Kampjonat Premier. Il-plejer Ni;erjan b’dawn il-gowls issa jinsab gowl wie[ed biss bog[od milli jil[aq ir-rekord li g[adu f’idejn Danilo Doncic, dak ta’ 32 gowl. Obiefule qed juri li kapa/i jiskorja, kalm fil-kaxxa u pre/i] fil-konklu]jonijiet tieg[u. Plejer li se jkun imfittex [afna matul ix-xhur li ;ejjin. Ta’ min jinnota li g[al din il-log[ba importanti Mosta kienu ming[ajr Kurt Magro, Gilbert Martin u Dyson Falzon, u Gary Caruana kien nieqes g[ax-Xlukkajri. Fuq dawn tal-a[[ar ftit li xejn hemm xi tg[id [lief li dan lista;un kien wie[ed di]astru] u mimli inkwiet. Bir-reb[a li Qormi kisbu kontra Mqabba, minbarra li kkonfermaw l-ewwel post fir-Relegation Pool, salvaw matematikament lil {amrun Spartans filwaqt li ressqu lil Imqabba aktar vi/in ritorn ta’ malajr fil-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni. Kienet log[ba missielta b’mod partikolari fit-tieni taqsima. Kien hemm ukoll xeni kemm fil-pitch kif ukoll flistands li wie[ed ta’ min jikkundannahom. Mqabba forsi [assewhom li minkejja l-isforzi u l-wirjiet po]ittivi li kellhom dan l-ista;un, xorta wa[da jidher li d-destinazzjoni tag[hom se tkun g[all-Kampjonat tal-Ewwel Divi]joni. Reb[a komda
Vellas Critien (fl-art) attakkat minn Steve Bonnici ta’ {amrun u Mariano Bueno (lemin) u Luke Grech (xellug) isegwi l-azzjoni
Finalment Tarxien Rainbows, kif mistenni, a//ertaw posthom fil-Kampjonat Premier wara li kisbu reb[a komda kontra {amrun Spartans g[alkemm kellhom jistennew sala[[ar biex a//ertaw mir-reb[a hekk kif re;a’ kien determinanti Adrian Carabott li skorja ]ew; gowls g[ar-Rainbows. Draw kien ikun bi]]ejjed g[at-tim immexxi minn Patrick Curmi biex iserr[u rashom i]da b’{amrun rilassati wkoll hekk kif ma kellhom ebda pressjoni fuqhom, kienu Tarxien l-a[jar tul id-disg[in minuta. B’hekk, ]ew; timijiet stabbiliti filKampjonat Premier, {amrun u Tarxien, wara sta;un mhux kif mixtieq, irnexxielhom jibqg[u mal-kbar.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Sport 29 KUMMENTI WARA MOSTA 5-0 MARSAXLOKK
It-tim tal-;img[a M. Camilleri (Balzan Y.)
F’log[ba ming[ajr importanza, Camilleri wettaq diversi saves sabiex ]amm lil Hibernians milli jiksbu reb[a akbar minn dik li fil-fatt kisbu. Camilleri jista’ jqis dan l-ista;un b[ala wie[ed po]ittiv.
R. Sammut (Qormi)
Qormi komplew jikkonfermaw li posthom ma kienx fir-Relegation Pool. Sammut kien /ert f’dak kollu li g[amel fejn g[al diversi drabi waqqaf ilfurja tal-avversarji biex ilgoalkeeper Qormi ftit kellu x’jag[mel.
M. Potezica (Mqabba)
L-aktar plejer li spikka fit-tim ta’ Mqabba f’log[ba diffi/li li prattikament swiet l-ista;un g[at-tim immexxi minn Clivi Mizzi. Potezica kompla juri lklassi tieg[u fejn nemmen li dan il-plejer ser ikun wie[ed mill-aktar imfittxijin matul is-sajf.
S. Borg (Valletta)
Wirja e//ellenti minn Borg fil-qalba tad-difi]a Beltija. Ma kinetx fa/li li bil-kampjonat mirbu[ tiffa//ja derby fejn il-plejers riedu jkunu motivati. Imma fost dawn spikka Borg li wera determinazzjoni kbira.
A. Carabott ( Tarxien R.)
Minbarra li skorja ]ew; gowls g[at-tim tieg[u dan il-plejer ]ag[]ug[ kompla jikkonferma l-potenzjal tieg[u fejn fid-debutt tieg[u fil-kampjonat Premier kellu sta;un li jawgura tajjeb g[all-futur.
R. Camenzuli (B’Kara)
Plejer ]ag[]ug[ ie[or li minn log[ba g[al o[ra qed juri titjib konsiderevoli. Jidher li Paul Zammit
jemmen [afna filkapa/itajiet ta’ Camenzuli fejn minbarra li huwa b’sa[[tu fid-difi]a kapa/i jkun offensiv.
J. Bajada (Mosta)
F’dawn l-a[[ar log[biet Bajada ]ied [afna filprestazzjonijiet tieg[u fejn kien strumentali b’diversi wirjiet qalbenija u kompla jikkonferma li kien wie[ed mill-a[jar plejers g[al Mosta dan l-ista;un
A. Tabone (B’Kara)
Plejer li mhux regolari fittim ta’ Paul Zammit. Mhux l-ewwel darba li l-iStripes silfu lil dan il-plejer imma jidher li jekk jing[ata ]]mien g[andu x’joffri [afna lil B’Kara.
A. Cohen (Hibernians)
Il-plejer tat-tim nazzjonali Malta re;a’ kellu log[ba tajba fejn [adem [afna sabiex Hibernians kisbu reb[a o[ra sabiex jippruvaw itemmu l-ista;un fuq nota po]ittiva bl-attenzjoni tag[hom tkun il-U*Bet FA Trophy. Plejer li jag[mel iddifferenza.
O. Obiefule (Mosta)
Skorja erba’ gowls f’reb[a kbira minn Mosta li ressqithom aktar vi/in issalvazzjoni. Obinna jinsab gowl wie[ed biss bog[od milli jil[aq ir-rekord ta’ Danilo Doncic ta’ 32 gowl fi sta;un wie[ed.
J. Mayasi (Tarxien R.)
Plejer li ng[aqad marRainbows f’nofs l-ista;un i]da li kien importanti u de/i]iv f’diversi mumenti. Attakkant [afif b’distribuzzjoni tal-ballun tajba. Kien wie[ed millpedini li Patrick Curmi emmen fih u li ng[ata rrisposta ming[andu.
Mayasi li kellu wirja e//ellenti g[al Tarxien kontra {amrun S.
L-aktar importanti hu li nibqg[u Premier - Obinna Obiefule (Mosta) “Ninsab kuntent [afna li rnexxielna kwa]i nsalvaw. Din il-log[ba kienet wa[da importanti [afna g[alina peress li ridna li niksbu t-tliet punti minn dan il-konfront [alli nne[[u ftit tal-pressjoni minn fuqna.” Hekk tkellem ma’ dan il;urnal l-attakkant ta’ Mosta Obinna Obiefuele wara li skorja erba’ gowls fil-partita kontra Marsaxlokk. Il-plejer Ni;erjan kompla, “Nemmen li kif di;à kont tkellimt qabel li g[andna skwadra tajba bi]]ejjed biex nibqg[u filKampjonat Premier. Wara lista;un li g[amilna b’mod partikolari matul it-tieni rawnd [aqqna li nkunu malkbar is-sena d-die[la.” Mistoqsi dwar il-wirjiet tieg[u u l-gowls li skorja, fejn issa jinsab bi 32 gowl dan l-ista;un, gowl wie[ed biss inqas mir-rekord ta’
Obinna Obiefule li [arbat id-difi]a ta’ Marsaxlokk
Danilo Doncic, Obiefule qal hekk. “Il-gowls ma tiskurjahomx bil-kapa/ità tieg[ek biss. Verament jien nidher g[ax inpo;;i l-ballun fix-xibka imma x-xog[ol li jag[mlu lplejers s[abi huwa importanti
[afna. Li nie[u l-unur talaqwa skorer huwa presti;ju imma mhux dak l-importanti. L-ewwel irrid li nsalvaw imbag[ad nifra[ ukoll b’dan l-unur. Jekk niksirx ir-rekord jew le? Dik tkun i/-/irasa fuq il-kejk”, temm jg[id Obiefule.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
30 Sport ITALJA
G[al Juventus dan hu t-30 Scudetto Juventus i//elebraw irreb[ tal-Kampjonat tas-Serie A bi ftit tog[ma morra hekk kif il-plejers u l-partitarji ftakru kif il-klabb tne[[ielu ttitli tal-2005 u l-2006 min[abba l-iskandlu talCalciopoli. Uffi/jalment, ir-reb[a 2-0 ta’ Juventus fuq Cagliari tathom it-28 Scudetto, imma ddirettur sportiv Giuseppe Marotta qal li sa fejn jaf hu, dan kien it-30 scudetto. “Dan hu t-30 scudetto. G[andna n-numru 30 fuq ilfliexken kollha tax-xampanja u rba[na 30 scudetto. Kien hemm [afna xog[ol iebes mill-klabb kollu imma na[seb li kien jimmeritana dan issu//ess. Il-valur mi]jud tag[na hu Antonio Conte,” qal f’intervista fuq ittelevi]joni. Il-goalkeeper Gianluigi Buffon qal li dan l-unur kien it-tieni l-akbar wie[ed fil-karriera tieg[u wara r-reb[ tatTazza tad-Dinja mal-Italja fl2006, l-istess sena li fiha
Juventus kienu ;ew relegati g[as-Serie B min[abba liskandlu. “Sofrejt [afna. Sitt snin huma wisq imma kien tajjeb li stennejt,” qal Buffon, wie[ed minn diversi membri fl-iskwadra pre]enti li lag[ab ukoll fis-Serie B. “Dan hu l-aqwa mument tieg[i sa minn meta rba[t itTazza tad-Dinja,” ]ied ilgoalkeeper li wkoll reba[ liscudetto fl-2002 u l-2003. “Irba[t [ames titli fil-pitch u tawni biss tlieta minnhom. X’nista’ nag[mel dwar dan?” Alessandro Del Piero, li matul dan l-ista;un ftit kellu sehem fil-pitch fl-età ta’ 37 sena wkoll fakkar il-plejers li a//ettaw li jilag[bu fis-Serie B wara li Juventus ;ew relegati. “G[alija u g[all-plejers lo[ra li kienu hemm, hemm xi [a;a spe/jali [afna dwar dan il-mument. Nixtieq insellem il-plejers kollha li lag[bu fisSerie B, kollha rritornajna fer[anin. Din hi t-tpattija
Partitarji ta’ Juventus juru n-numru 30 g[aliex jemmnu li dan hu t-30 scudetto li reba[ it-tim tag[hom
tieg[i g[all-2006.” Juventus fet[u erba’ punti vanta;; f’ras il-klassifika tas-
Il-kow/ ta’ Juventus Conte mdawwar mill-fotografi f’dellirju ta’ fer[ fi tmiem il-partita
Serie A meta fadal biss partita wa[da wara li /-Champions tal-ista;un l-ie[or AC Milan,
l-uniku tim li seta’ jil[aqhom, kienu meg[luba 4-2 fid-derby kontra Inter.
Gianluigi Buffon eskortat mill-uffi/jali u mdawwar mill-partitarji ta’ Juventus wara r-reb[a fuq Cagliari
Plejers sospi]i fuq korruzzjoni fit-Turkija Il-Kumitat tad-Dixxiplina tal-futbol fit-Turkija, [alla w[ud mill-aqwa klabbs ming[ajr kastig fuq allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni billi impona sospensjoni ta’ bejn sena u tliet snin fuq 10 plejers u uffi/jali b’azzjoni li se tkun analizzata mill-qrib millUEFA. Il-midfielder ta’ Gaziantepspor, Ibrahim Akin li kien ma’ Buyuksehir Bld. Spor meta kien akku]at, ;ie sospi] tliet snin bil-goalkeeper Serdar Kubilge ta’ Ankaragucu, jing[ata sentejn sospensjoni. Id-de/i]joni ttie[det waqt li ;uri kriminali li jinvolvi 93 akku]at, inklu] i/-Chairman ta/-Champions Fenerbahce, g[adu g[addej.
L-ishma fl-aktar klabb sinjur fitTurkija, Fenerbahce, ]diedu b’g[axra fil-mija wara li [ar;et din l-a[bar mill-Federazzjoni Torka, g[alkemm i/-Chairman Aziz Yildirim, b[alissa jinsab il-[abs sakemm jo[ro; ilverdett. L-ishma ta’ Fenerbahce ]diedu wkoll wara li l-klabb ba]at f’Istanbul ]ied i/-/ansijiet tieg[u li j]omm ittitlu wara l-partiti tal-{add. Il-bord tad-dixxiplina qal li ma kienx hemm kastig g[al Yildirim innifsu, waqt li tliet uffi/jali o[ra ta’ Fenerbahce ;ew sospi]i mill-futbol g[al bejn sena u tliet snin. Din id-de/i]joni li ttie[det qabel la[[ar log[ba tal-kampjonat, kienet
pass importanti biex tissolva l-investigazzjoni li xe[tet dell ikrah fuq kampjonat multi miljunarju. Madankollu l-verdett talFederazzjoni se jkun analizzat millvi/in mill-UEFA wara li kien hemm aspettattivi kbar li l-l-klabb seta’ jiffa//ja relegation jew sa[ansitra ji;i esklu] mill-Ewropa fuq dawn lallegazzjonijiet. Fenerbahce kienu sospi]i mi/Champions League dan l-ista;un min[abba l-allegat involviment tag[hom u l-;img[a l-o[ra waqqg[u ka] li kellhom il-Qorti kontra l-UEFA u l-Federazzjoni Torka talli eskludewhom mit-turnament. Nhar is-Sibt Fenerbahce se jkunu
qed jilqg[u lir-rivali mill-istess belt Galatasaray f’log[ba li se tiddetermina min se jkun Champion din is-sena. B[alissa Galatasaray huma leaders b’47 punt, wie[ed aktar min Fenerbahce. Qabel id-de/i]joni tal-bord taddixxiplina, l-Federazzjoni taffiet ilkastig tag[ha g[al korruzzjoni fejn klabbs li jinqabdu jixtru partiti ming[ajr su//ess, jitnaqqsulhom biss punti minflok ji;u relegati. Il-klabbs kienu vvutaw kontra bidla simili fir-regolamenti u Galatasaray li ma kinux involuti f’dan l-iskandlu, ikkundannaw il-bidla fir-regolamenti u talbu g[ar-ri]enja tal-mexxejja talFederazzjoni.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
Sport 31
Loew isejja[ lil Draxler Il-midfielder ]ag[]ug[ ta’ Schalke 04 Julian Draxler kien is-sorpri]a fl-iskwadra preliminari ta’ 27 plejer li sejja[ il-kow/ :ermani] Joachim Loew g[all-Euro 2012 ix-xahar id-die[el. Il-plejer ta’ 19-il sena li ddebutta fil-Bundesliga ftit aktar minn sena ilu, kellu sta;un e//ellenti u g[en lil Schalke jiksbu t-tielet post. Loew qal li se jkun qed isejja[ l-iskwadra finali aktar tard dan ix-xahar u qal li se jkun hemm xi tibdil. Il-plejers :ermani]i jibdew il-preparazzjoni tag[hom nhar il-:img[a b’diversi plejers importanti nieqsa. Dan g[aliex il-plejers ta’ Borussia Dortmund u Bayern Munich se jkunu assenti min[abba li s-Sibt tintlag[ab il-final tat-Tazza :ermani]a. Nieqsa hemm ukoll il-koppja ta’ Real Madrid Mesur Ozil u Sami Khedira. Il-plejers ta’ Bayern Munich
mhux se jkunu qed jing[aqdu mal-iskwadra qabel il-final ta/-Champions League kontra Chelsea fid-19 ta’ Mejju. Loew qal ukoll li d-difensur Per Mertesacker ta’ Arsenal, li ilu barra minn Frar se jkun e]aminat fit-ta[ri; qabel tittie[ed de/i]joni. EIRE – Il-forma brillanti tal-winger ta’ Sunderland James McClean fit-tieni parti tal-ista;un wasslitu biex issejja[ fl-iskwadra ta’ 23 plejer mag[]ula mit-Taljan Giovanni Trapattoni g[allfinali tal-Euro 2012. McClean li g[andu 23 sena u li kien g[adu ma lag[abx log[ba filPremier meta l-Irlanda g[elbet lill-Estonja f’Novembru biex g[addew g[all-finali, kien strumentali fl-a[[ar mixja po]ittiva ta’ Sunderland. Ilmidfielder ta’ Wigan James McCarthy li wkoll deher li re;a’ sab il-forma, irtira milliskwadra wara li missieru nstab li g[andu kan/er.
Chelsea v PSG fil-Yankee Stadium Il-finalisti ta/-Champions League Chelsea se jkunu qed jiltaqg[u ma’ erba’ eks personalitajiet favoriti fi Stamford Bridge meta se jilag[bu kontra Paris St. Germain waqt tour tal-preseason fl-Istati Uniti. PSG huma mmexxija minn Carlo Ancelotti, li mexxa lil Chelsea lejn ir-reb[ talPremiership u l-FA Cup fl2010 u mieg[u hemm ukoll leks midfielder tal-Blues Claude Makelele u l-eks assistent Paul Clement. IlBra]iljan Alex li f’Jannar sie[eb lit-tim Fran/i] ukoll mistenni jilg[ab fil-partita filYankee Stadium fit-22 ta’ Lulju. Din se tkun l-ewwel ]jara ta’ Chelsea fi New York sa mill-1954. Stoichkov jisfida lil Mihaylov Hristo Stoichkov, kow/ ta/-Champions Litex
Lovech, sfida lill-President tal-FA Bulgara Borislav Mihaylov biex jag[mel illie-detector (magna li tiddetermina jekk bniedem hux qed jigdeb jew le) biex juri li ma [ax sehem fl-iskandlu ta’ korruzzjoni. Mihaylov li hu wkoll membru filKumitat E]ekuttiv tal-UEFA qal li ma kienx sew li President jirrispondi g[allkow/. L-isfida ;iet wara li Stoichkov ilmenta diversi drabi mal-awtoritajiet li qal li huma responsabbli g[allkwalità fqira tal-kampjonat, referees []iena, nuqqas ta’ spettaturi u korruzzjoni. Intant il-midfielder ta’ Lokomotiv Plovdiv Dakson da Silva nstab po]ittiv g[al sustanza projbita wara rreb[a 1-0 fuq Litex Lovench fis-semifinali tat-Tazza Bulgara x-xahar l-ie[or. Ilplejer ta’ 24 sena qed jiffa//ja sentejn sospensjoni.
WATERPOLO
SNOOKER
O’Sullivan Champion g[ar-raba’ darba
Ronnie ‘The Rocket’ O’Sullivan reba[ ittitlu mondjali tas-snooker g[ar-raba’ darba f’erba’ finali meta f’Sheffield g[eleb lillkonnazzjonal Ingli] Ali Carter 18-11 wara ftit aktar minn disa’ sig[at log[ob. Il-final kienet fuq l-a[jar minn 35 frame. O’Sullivan kien feta[ vanta;; ta’ 10-7 flewwel ;urnata li ntlag[bet il-{add fejn kellu brejks ta’ 141 u 117 qabel mar 5-3 minn fuq fl-ewwel sessjoni u fit-tieni sessjoni g[alkemm ma kienx hemm brejks kbar, O’Sullivan ]amm il-vanta;; kontra plejer li l-uniku dehra o[ra tieg[u fil-final kienet
kontra l-istess O’Sullivan erba’ snin ilu fejn kien dan tal-a[[ar li reba[ 18-8. Meta lbiera[ kompla l-log[ob O’Sullivan, li l-{add qal li kien qed ibati minn sintomi ta’ ikel ivvelenat, reba[ l-ewwel erba’ frames li fihom kellu brejk ta’ 101. Dan kien it-12-il century brejk tieg[u fit-turnament. Imma Alo Carter wettaq reazzjoni u reba[ tliet frames konsekuttivi biex po;;a l-log[ba fl-a[[ar sessjoni b’O’Sullivan 15-10 minn fuq. Meta kompla l-log[ob O’Sullivan reba[ lewwel tliet frames konsekuttivi biex meritatament a//erta mir-raba’ titlu mondjali tieg[u. GIRO D’ITALIA
INGILTERRA
Blackburn Rovers relegati Cavendish Blackburn Rovers ;ew relegati g[al The Championship wara 11-il sena filPremiership wara telfa 1-0 f’darhom kontra Wigan Athletic. Il-goal li kkundanna lil Blackburn li kienu Champions fl-1995, u fl-istess [in serra[ mo[[ Wigan Athletic wasal erba’ minuti mit-tmiem minn daqqa ta’ ras ta’ Alcaraz wara corner. Intant West Ham United g[amlu pass ie[or lejn ritorn fil-Premier League Ingli] b’reb[a 3-0 fuq Cardiff City biex re[bu s-semi-finali 5-0 aggregate u issa jilag[bu filfinal ta/-Championship playoff. Kevin Nolan u Ricardo Vaz te skorjaw fl-ewwel taqsima u goal ie[or lejn it-tmiem minn Nicky Maynard issi;illa din
ir-reb[a kbira g[at-tim minn Londra li kien relegat milog[la divi]joni sena ilu. Blackpool u Birmingham City li wkoll kienu relegati mill-Premier League l-ista;un li g[adda, se jkunu qed jiltaqg[u fis-semi-finali l-o[ra g[ada bi Blackpool jibdew 10 minn fuq g[and Birmingham. Franza – Lille a//ertaw minn post fi/-Champions League sta;un ie[or wara li g[elbu lil Caen 3-0 biex se jkunu qed itemmu l-ista;un mhux anqas mir-raba’ post
Ri]ultati Premier Blackburn v Wigan A. Ch’ship Play-off S#F West ham v Cardiff C. Serie B Gubbio v Juve Stabia Torino v Padova
0-1 3-0 0-0 3-1
Neptunes v Sliema g[ar-reb[ tal-Kampjonat
Stabaek fl-Europa League bil-Fair Play
Illum ikun de/i] ilKampjonat tax-Xitwa g[al dan l-ista;un bit-tielet log[ba bejn ir-rivali eterni talWaterpolo lokali, Neptunes u Sliema. Dan wara li Sliema [asdu lill-favoriti fl-ewwel log[ba
Stabaek se jkunu qed jilag[bu fil-preliminari talEuropa League sta;un ie[or wara li n-Norve;ja ng[atat irreb[ tal-Fair Play millUEFA. In-Norve;ja spi//at quddiem il-Finlandja u l-Olanda
minn serje ta’ tlieta imma Neptunes g[amlu l-iskor 1-1 fit-tieni log[ba li ntlag[bet il{add. Il-log[ba tal-lum se tintlag[ab fil-pixxina nazzjonali fis-6.45 p.m. u wara ssir ilpre]entazzjoni lit-tim rebbie[.
u t-tliet pajji]i ng[ataw kollha post ]ejjed fl-Europa League. Stabaek spi//aw ir-raba’ fil-klassifika tal-Fair Play nazzjonali f’dan l-ista;un imma t-tliet timijiet ta’ qabilhom kienu di;à kisbu post filkompetizzjonijiet Ewropej.
u Phinney involuti f’in/ident
I/-Champion tad-Dinja Mark Cavendish u l-leader talGiro d’Italia Taylor Phinney, kienu involuti f’waqg[a li involviet numru kbir ta’ /iklisti lejn tmiem it-tielet tappa tal-Giro lbiera[ mirbu[a mill-Awstraljan Matt Goss. Il-Britanniku Cavendish sofra minn qatg[a kerha fi spalltu u l-Amerikan we;;a’ lg[aksa. Phinney kellu jing[ata l-kura f’ambulanza qabel tela’ jzappap fuq il-podju b’faxxa kbira ma’ siequ biex jir/ievi lflokk ro]a b[ala leader. L-in/ident se[[ meta tTalajn Roberto Gerrari qasam quddiem Cavendish 100 metru g[at-tmiem u dan ma setax jevitah biex spi//a fl-art b’/iklist ie[or jg[addi minn fuqu. It-tappa bdiet b’/erimonja li fakkret lill-Bel;jan Wouter Weylandt li miet f’in/ident fittielet tappa tal-Giro s-sena lo[ra kif ukoll g[as-sindku ta’ Horsens Jan Trojberg li miet f’daqqa l-{add. Illum hu l-ewwel jum ta’ mistrie[ g[all-Giro li issa jid[ol fl-Italja b’time trial f’Verona g[ada.
It-Tlieta, 8 ta’ Mejju, 2012
32 Lokali
Isabel Jenkins, ta’ 60 sena mi]-}urrieq, (ritratt) sa[qet fuq l-importanza li dak li jkun ji//ekkja mal-i/ken dubju li jista’ jkollu meta jara tibdil fil-;ilda tieg[u, filwaqt li appellat biex dak li jkun jevita li joqg[od fix-xemx (Ritratt> Michael Ellul)
Ti//ekkja g[all-kan/er kull sitt xhur Esperjenza ta’ mara ta’ 60 sena li di;à ne[[iet sitta jew seba’ g[azziet, kollha fi stadju bikri ta’ kan/er tal-;ilda, ilbiera[ stess sabet li g[azza o[ra li tfa//at f’g[onqha trid ti;i analizzata f’iktar dettall minn Marion Zammit
Isabel Jenkins, ta’ 60 sena mi]-}urrieq, ti//ekkja g[allkan/er tal-;ilda kull sitt xhur. Xi snin ilu g[all-ewwel darba, kienet sabet li g[azza li rat fuq idha kienet qed tikber, i//ekkjatha u sabulha kan/er. Minn dakinhar sallum di;à ne[[iet sitta jew seba’ g[azziet, kollha fi stadju bikri ta’ kan/er tal;ilda, u lbiera[ stess, waqt test fl-Isptar Paul Boffa sabet li g[azza o[ra li tfa//at f’g[onqha trid ti;i analizzata f’iktar dettall, aktarx hi kan/er tat-tip basal cell carcinoma. F’kumment lil INNAZZJON is-Sinjura Jenkins sa[qet fuq l-importanza li dak li jkun ji//ekkja mali/ken dubju li jista’ jkollu
meta jara tibdil fil-;ilda tieg[u, filwaqt li appellat biex dak li jkun jevita li joqg[od fix-xemx, spe/jalment bejn il-11am u l4pm. Hija rrakkuntat li meta kienet tifla kul[add kien jinkiha g[aliex kellha l-;ilda bajda, anke fis-sajf, u hi kienet tindilek bi]-]ejt u toqg[od [afna fix-xemx bittama li tismar, g[alkemm kienet biss ti[mar u l-g[ada ter;a’ tibjad. Illum hija tibki dak i]-]mien g[aliex irrealizzat li l-g[eruq “talinkwiet u t-tbatija” kien dak i]-]mien, bl-ispe/jalista li g[amlilha l-ewwel anali]i talg[azza jikkonfermalha li dik hi biss “ri]ultat ta]-]mien”. Hi tappella lil kul[add,
spe/jalment lill-;enituri bi tfal ]g[ar, biex ma j[allux lil uliedhom ji;ru fix-xemx fil[in li x-xemx tkun l-iktar qawwija. Isabel Jenkins kienet flIsptar Boffa fil-jum iddedikat lil iktar g[arfien dwar ilmelanoma, fl-istess [in li kienet g[addejja konferenza tal-a[barijiet mill-awtoritajiet tas-sa[[a dwar iktar g[arfien dwar dan it-tip ta’ kan/er tal;ilda. Ftit jiem ilu l-awtoritajiet tas-sa[[a nedew il-kampanja annwali ta’ qabel is-sajf bilg[an li jfakkru fl-importanza li dak li jkun jevita l-qawwa tax-xemx, jipprote;i ru[u bi [wejje; adattati u bl-u]u ta’ kremi apposta, kif ukoll biex ji//ekkjaw dritt f’ka] li
media•link COMMUNICATIONS
jinnutaw tibdil f’xi g[azz jew marki fil-;isem. Il-konferenza tal-a[barijiet kienet indirizzata minn Lawrence Scerri, Chairman tad-Dipartiment tadDermatolo;ija; Charmaine Gauci, Direttur g[allPromozzjoni tas-Sa[[a u lPrevenzjoni tal-Mard filMinisteru tas-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filkomunità; u Michael Boffa, konsulent fl-Isptar Paul Boffa. Jirri]ulta li l-in/idenza talkan/er tal-;ilda f’pajji]na hi fil-medja ta’ pajji]i filMediterran, ji;ifieri ta’ [amsa jew sitt ka]i kull 100,000 persuna. Fil-ka] talpajji]i fin-na[a ta’ fuq talEwropa l-in/idenza
tirdoppja, g[al bejn 10 u 12il persuna kull 100,000 filwaqt li l-istatistika hi ferm iktar allarmanti fil-ka] talAwstralja, li titla’ sa[ansitra g[al bejn 40 u 50 kull 100,000 persuna. Mistoqsi minn INNAZZJON, il-konsulent Michael Boffa spjega li llum f’Malta hawn iktar g[arfien dwar il-kan/er tal-;ilda u lawtoritajiet qed jinnutaw li, imqabbel ma’ 10 jew 15-il sena ilu, iktar Maltin qed jirrikorru g[al testijiet malli jinnotaw tibdil f’xi g[azza g[alkemm hu esprima t[assib li g[ad fadal ka]ijiet li ji;u rrappurtati meta jkun tard wisq, l-iktar fost anzjani li jkunu jib]g[u jag[mlu ttestijiet.