www.media.link.com.mt
Numru 13,133
€0.55
L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Disinn tal-kampus ;did tal-ITS, pro;ett ie[or prova tal-impenn tal-Gvern fl-edukazzjoni
Kampus ;did g[all-istudenti tal-ITS minn Kenneth Xuereb
Il-Gvern, permezz tal-Fondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ g[ada, qed i[ejji biex jibni kampus ;did ghall-Istitut g[allIstudji Turisti/i (ITS). Waqt ]jara li g[amel f'dan l-istitut, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fisser kif dan il-pro;ett, flimkien malkampus tal-MCAST, l-estensjonijiet fl-Università u l-programm ta’ bini ta’ skejjel ;odda, huma prova tal-impenn
tal-Gvern fl-edukazzjoni. Hu qal li de/i]joni strate;ika o[ra kienet li permezz ta’ regolamenti ippubblikati ta[t il-li;i taledukazzjoni, l-ITS ing[ata indipendenza legali. Bl-istatus ta’ a;enzija indipendenti, l-ITS ikun jista’ ja[dem b’mod iktar kompetittiv. Fi kliem Adrian Mamo, id-Direttur E]ekuttiv tal-ITS, il-kampus il-;did se
jkompli j]id fuq il-firxa ta’ servizzi li di;a’ qed joffri kif ukoll residenza biex takkomoda in-numru dejjem jikber ta’ studenti barranin li qed ji;u jistudjaw f’Malta grazzi g[arreputazzjoni soda li kiseb lIstitut. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li r-rabta bejn l-edukazzjoni u xxog[ol hi wa[da intima. Il-Gvern
Ambjent
Parlament
Imniedi dokumentarju dwar is-siti marittimi li huma protetti
Il-Prim Ministru jtemm ix-xhieda tieg[u quddiem il-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej Ara pa;na 3
Ara pa;na 9
minn dejjem g[araf dan u investa b’mod qawwi fl-edukazzjoni f’kull livell. Il-Prim Ministru li kien akkumpanjat mill-Ministru Dolores Cristina, intlaqa' mill-Bord talGvernaturi tal-ITS immexxi minn Claire Xuereb. g[al pa;na 5
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
2 Lokali
Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or
Approvat rapport ta' Simon Busuttil dwar is-suq intern Ewropew
Is-suq intern Ewropew g[andu jkun verament miftu[ g[an-nies u g[an-negozji – b'hekk biss nistg[u niggarantixxu tkabbir ekonomiku fl-Unjoni Ewropea. Hi din il-konklu]joni prin/ipali li [ar;et minn rapport li ppre]enta quddiem ilParlament Ewropew l-Ewro Parlamentari Malti Simon Busuttil, liema rapport kien adottat b'vot qawwi fis-sessjoni plenarja li saret fi Strasburgu.
Simon Busuttil kien irrapporteur ta' dak li jissejja[ Internal Market Scoreboard. Dan il-mekkani]mu jindika kif u fejn mhux jirnexxi s-suq intern, l-aktar fejn jid[lu benefi//ji g[an-negozji. B'kollox 607 deputati ivvutaw favur ir-rapport ta' Busuttil. Dawk kontra kienu biss 37, filwaqt li [dax-il MEP astjenew. Ir-rapport jindika illi g[ad hemm sfidi g[all-Ewropa, minkejja li issa g[addew 20 sena
mill-[olqien tas-suq komuni. L-addozzjoni ta' dan ir-rapport hi indikazzjoni li l-Parlament Ewropew qed ja[dem biex issuq intern tal-UE jissa[[ah. Ir-rapport se jwassal biex jidda[[lu mi]uri ;odda biex ikunu evitati abbu]i fis-suq, laktar permezz tat-twaqqif ta' Prosekutur li jinvestiga ka]i simili b'mod indipendenti. Dan fl-a[[ar mill-a[[ar iwassal biex i/-/ittadin u n-negozjant ikunu aktar protetti.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> perjodi xemxin VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat BA{AR> moderat g[al qawwi li jsir moderat IMBATT> baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: L-og[la 23˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.52 u tin]el fil-20.06
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
L-ERBG{A L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C
IL-{AMIS L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C
IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 15˚C
IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
IL-{ADD L-og[la 27˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
8
8
9
8
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienu> Malta 22˚C xemxi, Al;eri 26˚C xemxi, Amsterdam 26˚C xemxi, Ateni 23˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 21˚C xemxi, Berlin 30˚C xemxi, Brussell 19˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 37˚C xemxi, Dublin 17˚C imsa[[ab, Kopen[agen 25˚C imsa[[ab, Frankfurt 26˚C ftit imsa[[ab, Milan 18˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 27˚C xemxi, Londra 23˚C xemxi, Madrid 22˚C xemxi, Moska 27˚C imsa[[ab, Pari;i 17˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C imsa[[ab, Ruma 18˚C imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 27˚C xemxi, Tune] 24˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 18˚C xita, Zurich 19˚C imsa[[ab, Munich 20˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 21˚C xemxi, St. Petruburgu 20˚C imsa[[ab.
L-in/identi fuq il-post tax-xog[ol jonqsu b'9.4%
Fl-ewwel kwart ta' din issena n-numru ta' in/identi naqsu b'9.4% meta mqabbel mal-ewwel kwart tas-sena li g[addiet. Dan kien ikkonfermat minn statistika ppubblikata mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika. B'kollox kienu rappurtarti wkoll tliet in/identi fatali kollha b'rabta diretta masserttur tal-kostruzzjoni. Skont l-NSO 666 persuna kellha in/ident waqt xog[lhom – l-aktar affetwati kienu l-ir;iel. Dan fisser tnaqqis ta' 69 persuna meta mqabbel massena ta' qabel. 24% tal-in/identi saru fissettur tal-manifattura, 16.7% fil-kostruzzjoni, waqt li 10.4% saru fittrasportazzjoni. 89 persuna ta' ta[t il-25 sena kienu involuti f'incident (li jfissru 13.4%), waqt li dawk li kienu involuti f'incident u li g[andhom 'il fuq minn 55 ammontaw g[al 15%.
B[al-lum 25 sena
F
’laqg[a mal-Kapijiet tad-Dipartimenti, ilPrim Ministru Eddie Fenech Adami tkellem /ar dwar id-distinzjoni li kellha ssir bejn gvern u partit f’kull livell. Il-Prim Ministru spjega lill-Kapijiet tadDipartimenti l-po]izzjoni tal-gvern ;did u kif huma jistg[u jg[inu biex fost affarijiet o[ra isse[[ qabel kull [a;a o[ra r-rikon/iljazzjoni nazzjonali. Eddie Fenech Adami spjega kif ilKapijiet tad-Dipartiment jistg[u jag[mlu dan billi jifhmu u jfehmu li l-gvern il-;did hu lGvern Malti ming[ajr ebda deskrizzjoni o[ra. Il-Prim Ministru sejja[ g[all-kooperazzjoni tad-Dipartimenti kollha biex lamministrazzjoni ssir effi/jenti g[aliex ming[ajr dan, ikun inutli g[all-gvern li jippro;etta. Bdiet to[ro; aktar fil-bera[ lentità tal-[sara li se[[et mad-dar tal-eksSupretendent Gejtu Pace kkaw]ata minn bomba meta fid-dar kien hemm mart u iben Pace. Il-Prim Ministru ]ar lill-familja Pace u tkellem mal-eks Supretendent li rrakkontalu aktar dwar dan l-att ta’ vjolenza.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Lokali 3
Imniedi pro;ett g[all-/entru ta' riabilitazzjoni tal-fkieren
Il-:ebla tal-:eneral hi mdawra b'ba[ar li hu g[ani b'diversi spe/i ta' [ut u kreaturi o[ra
Dokumentarju dwar siti marittimi li huma protetti
Malta minkejja li hi g]ira ]g[ira fil-Mediterran u li]g[ar pajji] fl-Ewropa, g[andha [afna x'toffri spe/jalment f'dak li g[andu x'jaqsam ma' siti marittimi, fi kliem ie[or territorji fil-ba[ar Malti. Dan qalu l-Ministru g[atTuri]mu, l-Ambjent u lKultura Mario De Marco waqt li attenda g[al preview ta' dokumentarju ta[t l-ilma li n;ibed kollu kemm hu f'Malta bl-g[ajnuna ta' pro;ett talUnjoni Ewropea, Panacea, Italia-Malta 2007-2013 li jaqa' ta[t il-programm tal-Fond Ewropew g[all-i]vilupp re;jonali. Aktar minn 250 student u studenta minn diversi skejjel sekondarji kienu mistiedna biex jattendu g[all-preview ta' dan id-dokumentarju li jittratta is-siti marittimi li huma protetti - dik tad-
Dwejra u ta' Rdum Majjiesa, propju fl-okka]joni tal-Jum Dinji g[all-biodiversità u l;urnata Ewropea ddedikata g[all-qasam marittimu.
L-isfidi ambjentali ji;u indirizzati b'edukazzjoni
IN-NAZZJON tkellem marri/erkatur u biolo;ista fissettur marittimu, Alan Deidun, dwar l-g[an prin/ipali tieg[u. Alan Deidun sostna kif primarjament l-g[an hu li titqajjem kuxjenza dwar issbu[ija ta' dak kollu li hemm fil-ba[ar Malti u li g[andna nib]g[u g[alih. Hu qal wkoll li permezz ta'dan iddokumentarju jixtieq li aktar
studenti jersqu lejn l-istudju marittimu g[aliex pajji]na g[andu [afna x'joffri f'dan ilqasam. Hu tkellem ukoll dwar ilfatt kif f'pajji]na sar hawn aktar kuxjenza dwar ilbiodiversità u kif hawn b]onn aktar ta' tag[lim fuq dan ilkun/ett l-aktar fis-settur marittimu. Waqt it-tnedija ta' dan iddokumentarju tkellem il-kap tal-Kummisjoni Ewropea g[al Malta Martin Bugelli fejn sostna kif g[andna nib]g[u g[as-settur marittimu ta' pajji]na g[aliex g[andu valur ekonomiku kbir. Min-na[a tieg[u, l-Ministru Mario De Marco, enfasizza fuq il-fatt li b[ala pajji] g[andna sfidi ambjentali li rridu nindirizzawhom billi nedukaw u hu dan l-g[an propju wara dan iddokumentarju.
Nature Trust Malta, bilg[ajnuna tal-Air Malta, bdiet ti;bor fondi biex tibni /entru ta' riabilitazzjoni g[all-fkieren u annimali o[ra li jkollhom feriti. Dan i/-/entru se jkun jiswa € 1.5 miljun u se jkun l-ewwel /entru ta' riabilitazzjoni f'Malta. Dan [abbru l-President tan-Nature Trust, Vince Attard, waqt konferenza tala[barijiet li fiha nieda dan il-pro;ett. F'din ilkonferenza tkellmu wkoll ilMinistru tat-Turizmu, lAmbjent u l-Kultura Mario de Marco u l-Kap E]ekuttiv tal-Air Malta Peter Davies. Nature Trust Malta bdiet il-kampanja 'Adotta Fekruna' biex ti;bor il-fondi g[al dan i/-/entru. S'issa inNature Trust irnexxielha
ti;bor 'il fuq minn €3,000 mill-klijenti tal-Air Malta. Dan juri li kemm il-Maltin u kif ukoll il-barranin iridu jg[inu lill-ambjent u lbiodiversità. Il-Ministru Mario de Marco qal li inzjattivi b[al dak tal-bini ta/-/entru g[allfkieren, jg[in biex aktar turisti ji;u Malta, spe/jalment l-eko turi]mu li kull ma jmur qed ji]died. Hu fa[[ar lin-Nature Trust u lil Air Malta tal-inzjattivi li qed jie[du biex jg[inu lillambjent f'Malta. Min-na[a tieg[u, Peter Davies qal li l-Air Malta g[andha responsabbiltà li ;;ib aktar turisti f'Malta. B'hekk g[andha responsabbiltà wkoll lejn lambjent Malti li jaffetwa kemm ji;u turisti f'Malta.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
4 Lokali
Xhud importanti fil-;uri dwar attentat ta' qtil f'Paceville
Fil-;uri ta’ erba’ r;iel akku]ati bl-attentat ta’ qtil ta’ Felix Idisi Oduh, ta’ nazzjonalità Sudani]a, flistabbiliment Fuego, f’ Paceville [ames snin ilu, Felix Barbara li dak i]-]mien kien ja[dem b[ala Night Manager mal-istess stabbiliment qal li tnejn millerba’ persuni li qalg[u pandemonju g[ax ma da[lux il-Fuego bdew isawtu bilqawwa kollha lil wie[ed millbouncers, akku]ati bl-attentat ta’ qtil. Barbara qal li l-ener;ija li kellhom Oduh u s[abu kienet wa[da ta’ barra minn hawn fejn dawn sa[ansitra bdew jissussaw mal-grada tal-[adid tal-Fuego meta hu u lbouncers kienu ;ewwa, u dan biex ikomplu bil-;lieda. Felix Barbara kien qed jixhed quddiem l-Im[allef Michael Mallia f';uri fejn Anthony Azzopardi ta’ 32 sena mill-{amrun u residenti Bu;ibba, Roderick Attard ta’ 27 sena mill-Kalkara, David Bonello ta’ 53 sena millG[arg[ur u Charlton Abela ta’ 30 sena minn Bormla, huma akku]ati b’attentat ta’ qtil ta’ Felix Idisi Oduh, ta’ nazzjonalità Sudani]a. Lir;iel qeg[din ji;u akku]ati li [anxru g[onq il-vittma b’daqqa ta’ flixkun imkisser. L-erba’ r;iel qeg[din ji;u akku]ati wkoll li kka;unaw offi]a [afifa fuq Oloni Lucky, li huwa Ni;erjan. Quddiem lIm[allef Michael Mallia, huma qed ji;u akku]ati li
wettqu dan fl-24 ta’ :unju 2007, f’Paceville. Barbara qal li dak inhar kien fuq in-na[a ta’ ;ewwa tal-Fuego u Anthony Azzopardi infurmah li kien hemm erba’ minn nies li riedu jkellmuh, tfajla Ingli]a u tliet ir;iel ta’ karna;;on iswed. Dawn bdew jipprotestaw g[aliex ma t[allewx jid[lu lFuego, bdew jitkellmu [a]inu sa[ansitra bdew jitfg[u lfliexken fid-direzzjoni tag[hom. Felix Barbara qal li hu flimkien mal-erba’ bouncers g[amlu katina biex jippruvaw jo[or;u ’l barra lil Lucky, Felix u persuna o[ra li ma jafx min hi. Waqt li saret din il-katina Lucky ;ibed lil Roderick Attard mieg[u, b’Lucky ma jindunax li hemm tar;a warajh u waqa’, u mieg[u ;ibed lil Attard. Barbara qal li Lucky qabad lil Roderick Attard [adu fa//ata fejn kien hemm l-imwejjed tal-istabbiliment Nero u xe[tu fuq mejda minnhom. Lucky u r-ra;el lie[or bdew jag[tuh bil-ponn u bis-sieq. Sadattant Felix kien waddab flixkun lejn Roderick Attard ftit qabel ma dan beda jaqla’ u ntlaqat f’rasu u spi//a b’xi ;rie[i. Barbara qal li Lucky kien l-aktar wie[ed li beda jisfidahom g[all-;lied. Qal li dan sa anke ne]a’ l-arlo;; u qabad il-kartiera u tahom littfajla Ingli]a li kienet mag[hom, mossa li tfisser li beda jisfidahom g[al ;lied.
Ix-xhud qal li kien hu li /empel lill-Pulizija darbtejn, Qal ukoll li Attard kien fortunat li ma spi//ax ag[ar peress li kellu rasu ma’ tar;a u dak il-[in beda jaqla’ bla [niena. Barbara kompla jg[id li laggressuri ma ridux jieqfu u dan meta [add ma refa’ jdejh fuqhom. Hu qal li anke l-Ingli]a li kienet mag[hom bdiet titkellem [a]in. Tenna wkoll li dawn bdew jg[ajjruhom razzisti, u dan meta mal-Fuego kien ja[dem Ni;erjan li kellu salarju ta’ Lm700 fil-gimgha. Ix-xhud qal li l-aggressuri waqqfu biss mill-attakk tag[hom meta waslu l-Pulizija. Dwar Roderick Attard, Barbara qal li kien hemm persuna li ;ibditlu ritratt u marret fuq il-post xi jumejn wara u tag[tulu. Dan ir-ritratt juri l-farrett u d-demm li kellu nie]el ma’ wi//u, dan min[abba x-xeba’ li qala’. Waqt ix-xhieda ta’ Barbara beda jintwera is-CCTV camera, propjetà talistabbiliment Nero. Ix-xhud beda jispjega l-;lieda li se[[et fejn g[amel kummentarju ta’ dak li kien se[[. G[all-erba’ akku]ati qeg[din jidhru l-Avukati Joseph Giglio, Gianella Demarco u Stephen Tonna Lowell. Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Avukati Aaron Bugeja u l-Avukat Philip Galea Farrugia f’isem lAvukat :enerali.
Su//ess g[all-Pulizija wara xhur ta' investigazzjonijiet Twaqqaf attività ta' traffikar ta' immigranti u importazzjoni ta' droga Il-Pulizija qed i]]omm ta[t arrest erba' r;iel Maltin b'rabta ma' investigazzjoni dwar importazzjoni ta` droga raza tal-Kannabis u trasport ta’ immigranti illegali . Il-Korp tal-Pulizija fi stqarrija qal li wara xhur ta` investigazzjonijiet, in;abru provi bi]ejjed biex tarresta u tinvestiga ra;el ta` 45 sena min-Naxxar u ra;el ta` 39 sena mill-Mosta, b’rabta ma’ importazzjoni ta` raza tal-
Kannabis minn fuq il-ba[ar u trasport ta’ immigranti illegali. Kienu arrestati wkoll ra;el ta` 59 sena, residenti lMellie[a u ibnu ta` 34 sena, residenti {’Attard, dwar importazzjoni u traffikar talistess droga. Filwaqt li linvestigazzjonijiet qed jissuktaw, il-persuni mistennija jitressqu l-Qorti fis-sig[at li ;ejjin .
Reklami ‘b'xejn’ g[al Malta f'films barranin Malta qed ting[ata prominenza kbira f'films g[a/-/inema jew g[attelevi]joni barranija ffilmjati f'pajji]na. Fl-a[[ar snin, mill-2007 'l hawn, l-Awtorità Maltija tatTuri]mu (MTA) g[enet numru ta' produzzjonijiet barranin li mhux biss iffilmjaw il-film tag[hom f'Malta i]da ambjentaw ilfilm f'pajji]na stess. Dan ifisser li minflok ma Malta sservi biss b[ala post fejn jin;ibed il-film i]da mbag[ad il-post ikun minflok xi pajji] ie[or filMediterran jew f'xi parti o[ra tad-dinja, il-films li qed tassisti l-MTA jindikaw kemm-il darba li l-post hu Malta u b'hekk iservu ta' reklam indirett g[al pajji]na. Hu stmat li kull film li qed jin[adem f'Malta b'dan ilmod qed iwassal biex g[al kull ewro li tinvesti l-MTA fih ikun qed jag[ti lura mijiet ta' ewro lura fil-valur ta' reklamar. Fl-a[[ar snin in[admu numru ta' films jew serje televi]ivi g[at-televi]joni Taljana i]da wkoll g[al pajji]i o[ra. B[alissa qed tin[adem f'Malta s-serje televi]iva Come un delfino bis-sehem tal-attur u ddirettur Raoul Bova, li se tintwera fuq Canale 5 filg[axijiet fix-xitwa li ;ejja. Din il-produzzjoni, li tinvolvi sitt ;img[at xog[ol f'Malta, issegwi partijiet mill-ewwel serje li [adem listess Bova f'Malta u li segwewha mat-tmien miljun telespettatur. F'Come un delfino qed jie[du sehem numru ta' atturi prominenti Taljani fosthom Maurizio Mattioli, Giulia Bevilacqua
u Tony Sperandeo. Films o[ra mi;buda f'Malta u li kienu segwiti minn miljuni ta' telespettaturi jinkludu s-sitt episodji tat-thriller Sei Passi nel Giallo, li tnejn minnhom kienu kompletament ambjentati f'Malta, u li wkoll ixxandru fuq Canale 5. Din is-serje kienet segwita minn erba' miljun telespettatur. Fuq l-istess stazzjon ixxandru wkoll ]ew; episodji mis-seba' edizzjoni tat-teleserial tant popolari Carabinieri, li segwewha mal-[ames miljun ru[ o[ra, filwaqt li fuq l-istazzjon statali Taljan RAI Uno xxandar episodju ta' 100 minuta tal-film REX li segwewh mal-erba' miljun persuna o[ra. Fl-a[[ar snin it-turi]mu mill-Italja ]died b'mod sostanzjali tant li llum dan hu t-tieni l-ikbar suq turistiku g[al Malta wara rRenju Unit. Mill-2007 'l hawn f'pajji]na n;ibdu wkoll numru ta' films ]g[ar o[ra bl-istess mod g[al udjenzi differenti, fosthom ]ew; episodji g[at-televi]joni Ingli]a ITV ta' Coronation Street li n;ibdu f'G[awdex u li kienu segwiti minn 11-il miljun telespettatur. Saru wkoll ]ew; episodji talproduzzjoni Pollakka Kryminalny li ntwerew fuq l-istazzjon nazzjonali Pollakk u li segwewhom mat-tliet miljun ru[. Malta kienet ukoll l-isfond ta' The Lost Treasures of the Knights of Templar III g[attelevi]joni Dani]a kif ukoll g[al Man of East, film Russu li ntwera fis-swali ta//inema fir-Russja.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Lokali 5
Studenti jaraw mill-qrib il-[idma tal-Uffi//ju tal-Prim Ministru
It-tfajliet tar-raba’ sena li jattendu l-iskola sekondarja ta]-}ejtun li tag[mel parti mill-Kulle;; Santa Margerita, kellhom [ar;a edukattiva mhux tas-soltu hekk kif iddawru mal-Ber;a ta’ Kastilja mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi nnifsu. Il-Prim Ministru laqa’ lillistudenti fl-entratura prin/ipali tal-bini li jospita l-uffi//ju tieg[u. Listudenti setg[u jaraw issala tal-Ambaxxaturi fejn isiru laqg[at ma’ kapijiet ta’ stat u Gvern li j]uru pajji]na. Wara, l-istudenti ]aru wkoll is-sala tal-kabinett fejn Lawrence Gonzi spjega
fuq fuq x’ji;ri waqt laqg[a tal-kabinett tal-Ministri u lpreparazzjoni li ssir g[aliha kif ukoll l-uffi//ju tal-istess Prim Ministru. Din i]-]jara tassekondarja tal-bniet talKulle;; Santa Margerita fi]-}ejtun kienet l-a[[ar wa[da g[al din is-sena skolastika minn sensiela ta’ ]jarat minn skejjel tal-Istat, tal-Knisja u indipendenti filBer;a ta’ Kastilja bilkollaborazzjoni talMinisteru tal-Edukazzjoni b[ala parti mill-kurrikulu tal-Istudji So/jali. Iktar minn 1,300 student u studenta ]aru l-Ber;a ta’ Kastilja matul din is-sena skolastika.
Avvanz fix-xog[lijiet fil-by-pass tal-Mellie[a Fl-a[[ar ;ranet ixxog[lijiet fuq il-bini mill;did tal-by-pass tal-Mellie[a rkupraw b'diversi ;img[at wara li l-kuntrattur ]ied innumru ta' [addiema fuq ilpro;ett. Ix-xog[lijiet fuq dan ilprogett kienu s-su;;ett ta' konferenza tal-a[barijiet indirizzata mis-Sindku talMellie[a Robert Cutajar li fiha kkritika lil Transport Malta g[all-fatt li qatt ma [adet responsabbiltà pubblika g[ax-xog[lijiet li qed isiru fuq pro;ett tag[ha. Robert Cutajar ta rendikont tal-laqg[at li saru bejn Transport Malta, il-Kunsill Lokali tal-Mellie[a, il-GRTU u l-MHRA u qal li kien hemm qbil li x-xog[lijiet jibdew fil-bidu tas-sena kif fil-fatt ;ara. Is-Sindku tal-Mellie[a qal li x-xog[lijiet waqg[u lura b'madwar [ames ;img[at i]da esprima sodisfazzjon li issa ]diedu l-[addiema biex il-pjani huma li fi ]mien ftit ;img[at tinfeta[ karre;;jata wa[da. G[all-komunità tal-
Mellie[a dan ikun aspett po]ittiv g[aliex issitwazzjoni b[alissa hi li ttraffiku kollu lejn l-G[adira qed jg[addi mi/-/entru talMellie[a. Dan qed jikkaw]a inkonvenjent kbir g[arresidenti, sostna Robert Cutajar, li kompla li meta lpro;ett jitlesta dan se jkun ta’ benefi//ju kbir g[allkomunità residenzjali u dik kummer/jali tal-Mellie[a flimkien mal-Maltin l-o[ra li ju]aw din it-triq, anki lejn G[awdex. Is-Sindku tal-Mellieha qal li fuq il-kunsill saret kritika in;usta meta r-responsabbiltà ta' dawn ix-xog[lijiet mhix tieg[u i]da ta' Transport Malta. Hu kkritika wkoll il-fatt li r-residenti tal-Mellie[a m'g[andhomx skemi ta' parke;; preferenzjali kif hemm f'lokalitajiet o[ra. B[alissa fiz-zona tal-Mellie[a qed isiru wkoll diversi xog[lijiet kbar ta' toroq, fosthom it-triq lejn il-Marfa, it-triq lejn l-Armier u l-park tal-famlija.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem ma’ w[ud mill-istudenti tal-ITS
Ir-rabta bejn l-edukazzjoni u x-xog[ol hi mill-qrib minn pa;na 1
Hu qal li l-ITS hi pedina importanti fl-i]vilupp talindustrija tat-turi]mu u lospitalità li timpjega eluf ta’ persuni. It-tkabbir fit-turi]mu hu wie[ed mir-ra;unijiet g[aliex Malta irnexxielha to[loq 20,000 post taxxoghol ;did f’dawn l-a[[ar erba’ snin. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi sostna li Malta mxiet
’il quddiem f’dan is-settur u r-ri]ultati jitkellmu wa[idhom b’/ifri rekord filwasliet tat-turisti, it-tul ta]]jara tag[hom u n-nefqa tag[hom. U dan waqt l-eqqel tal-kri]i internazzjonali. L-ITS joffri xejn inqas minn disa’ tipi Higher
National Diploma fi spe/jalizzazzjonijiet differenti li jvarjaw minn spe/jalitajiet kulinarji sa
turi]mu sportiv u management ta’ konferenzi u attivitajiet o[ra. Il-firxa ta’ tag[lim li joffri l-ITS kien evidenti wkoll flesibizzjoni tat-te]i talistudenti tal-a[[ar sena li kienu jinkludu bosta su;;etti li jaqg[u ta[t il-kappa tatturi]mu – finanzi, ri]orsi umani, boutique hotels u ni/e/ turisti/i b[all-g[adds u t-turi]mu kulturali.
Pro;ett Pilota g[al Studenti G[awdxin L-Università qed ta[dem fuq pro;ett pilota g[al :unju li ;ej fejn intg[azlu g[add ta’ korsijiet u l-istudenti G[awdxin rre;istrati fihom kienu infurmati li l-e]amijiet tag[hom se jsiru kollha G[awdex. Il-korsijiet intg[a]lu skont ]ew; kriterji ewlenin, in-numru ta’ studenti G[awdxin li jkunu rre;istrati fil-kors jew sena ta’ studju u n-numru ta’ taqsimiet studju obbligatorji li l-
istudenti kellhom jag[mlu f’:unju. L-istudenti kollha G[awdxin li qeg[din isegwu l-korsijiet mag[]ula g[andhom i/-/ans li jag[mlu le]amijiet ta’ :unju f’G[awdex. Ma kien hemm l-ebda [in waqt dan il-pro/ess li ntu]at issistema tal-polza. G[alhekk ma g[andu jkun hemm l-ebda dubju fost l-istudenti g[ax dawk li se jag[mlu l-e]amijiet G[awdex kienu di;à infurmati mill-Uffi//ju tar-Re;istratur.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
6 lokali
L-HSBC wettqet l-ewwel [las dirett bil-munita ?ini]a RMB Minn meta l-HSBC nieda [las dirett fil-munita ?ini]a Renminbi (RMB), l-interess li ntwera mill-importaturi lokali li jinnegozjaw ma/-?ina blRMB kien wie[ed po]ittiv [afna kif ukoll inkora;;anti. Negozjanti lokali qeg[din jesploraw il-possibbiltà li jiksbu kwotazzjonijiet flRMB g[all-prodotti li jkunu ordnaw, u li qabel kienu qeg[din jit[allsu bid-dollaru Amerikan jew bl-ewro. Din hi bidla sinifikanti peress li f’numru ta’ ka]i, ilkwotazzjonijiet kienu or[os jew ing[ataw skont biex jirriflettu l-fatt li l-esportatur ?ini] ma kienx ikollu g[alfejn i;orr l-ispejjez talkambju, ladarba t-tran]azzjoni tkun qed tit[allas bil-munita ?ini]a stess. Din kienet l-esperjenza ta’ negozjant lokali ta' HSBC Malta permezz tal-kont transkonfinali tal-RMB. Ilformalitajiet ta’ tran]azzjoni fl-RMB ma' HSBC Malta huma relattivament fa/li, ladarba d-dettalji tal-[las ikunu mag[rufa. Minn dan laspett, il-Manager tarRelazzjonijiet u {lasijiet jew Negozji Spe/jalizzati rispettiv tal-HSBC, se jkun jista’ jipprovdi l-appo;; meta me[tie;. Il-proposta tal-RMB talHSBC tippermetti lillimportaturi lokali li ji]viluppaw u jie[du vanta;; mill-opportunitajiet ta’ kummer/ fi/-?ina. Innegozjanti Maltin li
jinnegozjaw fl-RMB mistennija jgawdu minn tibdil fil-kambju ming[ajr komplikazzzjonijiet, ikabbru l-kompetittività ladarba jkunu jistg[u jilqg[u g[all-[ti;iet tal-esportaturi ?ini]i, filwaqt li jsa[[u r-relazzjonijiet kummer/jali, u fl-istess [in ikollhom a//ess g[al ba]i ta’ klijentela ikbar. It-tkabbir ekonomiku ta/?ina f’dawn l-a[[ar snin assigura li dan il-pajji] ikun wie[ed mill-ewlenin flekonomija globali. Ippermetta wkoll lill-RMB biex issir wa[da mill-ikbar muniti fost il-muniti dinjin. L-HSBC Group joffri [lasijiet fl-RMB f’59 pajji], fosthom Malta. Hekk kif in-negozjanti ?ini]i dejjem qeg[din ifittxu li jinnegozjaw fil-munita tag[hom stess, iktar kumpaniji Maltin se jkunu qed jgawdu mill-proposta flRMB li qieg[ed joffri HSBC Malta. Din tippermetti linnegozjanti Maltin li jift[u kontijiet fl-RMB, biex ikunu jistg[u jag[mlu [lasijiet diretti g[at-tran]azzjonijiet kummer/jali permezz ta’ trasferimenti kif ukoll ta’ diversi strumenti finanzjarji, fosthom letters of credit u garanziji. L-offerta ta’ [las fl-RMB hi ri]ultat naturali tal-pre]enza ta' HSBC Group fi/-?ina u Hong Kong, l-g[arfien enormi ta’ dan is-suq, u nnetwork ta’ klijenti globali tal-istess bank li jkunu jridu jinnegozjaw fir-Renminbi.
G[otja ta’ kotba lill-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin Id-Direttur tal-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, Abraham Zammit, ir/ieva g[otja ta’ kotba relatati mal-qasam tatteknolo;ija tal-informatika li se jitqieg[du fil-Librerija tatTaqsima tal-Edukazzjoni fl-istess l-fa/ilità. G[all-okka]joni tal-g[otja attenda Carm Mifsud Bonnici, il-Ministru talIntern u l-Affarijiet Parlamentari. Id-donazzjoni saret minn Ray Abela, id-Direttur Mani;erjali tal-kumpanija TCTC.
Il-Bank of Valletta joffri diversi inizjattivi li jippromwovu bilan/ bejn il-familja u x-xog[ol
Rispons tajjeb mill-impjegati tal-BOV g[al mi]uri favur il-familja Il-Bank of Valletta din issena wkoll qed jistenna rispons rekord mill-impjegati tieg[u ele;ibbli g[al sussidji g[al skejjel tas-sajf g[at-tfal tag[hom. L-iskema tnediet fl-2008 u ttie[det immedjatament minn numru sostanzjali ta’ [addiema, li qed jikber kull sena. Madwar 150 impjegat talbank kull sena jie[du sussidju li jg[inhom biex jie[du [sieb lit-tfal fis-sajf. Joseph M. Camilleri, il-Kap E]ekuttiv responsabbli mirRisor]i Umani tal-bank qal li l-bank japprezza d-dilemma li j;ibu mag[hom il-vaganzi tas-sajf g[al dawk l-impjegati bi tfal li jattendu l-iskola. {afna mill-;enituri jidde/iedu li jibag[tu t-tfal tag[hom fi skejjel tas-sajf, li joffru ambjent tajjeb li jikkumplimenta attivitajiet edukattivi ma’ divertiment u li jag[ti lill-;enituri s-ser[an tal-mo[[. G[alhekk il-bank idde/ieda li jniedi l-iskema sitt snin ilu biex jg[in lill;enituri fl-ispejje] tal-iskejjel tas-sajf.
Is-sussidji g[al dawn liskejjel hija biss wa[da millinizjattivi li introdu/a l-bank biex jg[in lill-impjegati jsibu bilan/ bejn ix-xog[ol u l-[ajja d-dar, li jmorru lil hinn minn dak li hu stipulat fil-li;i - u fil-ka] ta’ /erti inizjattivi, lanqas huma kontemplati mill-istess li;i. Fost o[rajn, l-impjegati huma intitolati g[al tliet snin ta’ parental leave, li jista’ jittie[ed sakemm it-tifel#tifla jag[lqu [ames snin. Jekk il;enituri ma ji[dux dan illeave bla [las, huma intitolati g[al erba’ xhur ta’ leave mhux im[allas sakemm ittifel#tifla jag[lqu tmien snin. Il-missirijiet huma intitolati ukoll g[al ;img[a off meta ttarbija titwieled. Ma’ dawn, il-;enituri jistg[u jie[du lopportunità li ja[dmu fuq reduced hours li jiddependu mill-età tat-tfal, waqt li ji;u rran;ati [inijiet flessibbli f’/erti ka]i. F’ka] ta’ adozzjoni jew fostering, l-impjegati huma intitolati g[al tliet xhur special leave bil-paga. Il-bank qed joffri wkoll
inizjattivi o[ra li jg[inu lillimpjegati biex ila[[qu malb]onnijiet tal-familja. Il-BOV qed joffri ;img[a leave g[al min ji]]ewwe;, aktar middoppju offrut lill-impjegat fissettur pubbliku, kif ukoll listess ;ranet biex jie[du [sieb lil qraba morda. Il-bank jag[ti assigurazzjoni medika ba]ika lill-membri kollha tal-istaff li tkopri lir-ra;el jew lil mart limpjegat u lil tfal sal-età ta’ 21 sena. Barra minn hekk, limpjegati g[andhom ilpossibbiltà li jtejbu din ilpolza b’rata ssussidjata. Il-bank jirrimbor]a wkoll check-ups lill-impjegati li g[andhom minn 40 sena ’l fuq. Il-programm ta’ assistenza g[all-impjegati talBOV hu inizjattiva o[ra operata minn Richmond Foundation, li tg[in fi kwistjonijiet ta’ stress li jista’ jeskala jekk ma ji;ix ikkurat. Impjegati li jidde/iedu li jkomplu l-istudji tag[hom huma intitolati wkoll g[al study leave kif ukoll g[andhom dritt g[al rimbor] g[al /erti spejje] li jag[mlu.
GO tintrodu/i apparat ;did tal-mowbajl Il-fornitur ewlieni ta' komunikazzjoni u divertiment f'Malta, il-kumpanija GO, issa introdu/a apparat ;did ta' mowbajl Wi-Fi kullimkien. L-Alcatel One Touch Y580 hu apparat ta' mowbajl Wi-Fi li jaqbad mal-internet u jgawdi download speeds sa 21 Mbps u upload speeds sa 5.76 Mbps. Il-klijenti jistg[u jkollhom a//ess g[all-internet sa 10 mezzi fl-istess [in kemm iPad, smartphones jew netbooks. L-apparat jista' jintu]a wkoll g[all-smss.
GO qed tag[ti l-opportunità unika lill-klijenti tag[ha biex jiksbu dan il-mowbajl b'xejn jekk jabbonaw g[all-mobile internet plan il-;did tag[ha On The Move 12 GB, b'€24.99 fix-xahar meta jiffirmaw ftehim ta' 24 xahar flimkien ma' mandat taddebitu dirett. Il-klijenti tal-Home Pack, Duo Pack u Business Pack g[andhom i/-/ans li jiksbu dan il-mowbajl b'xejn u flistess [in igawdu minn rata fix-xahar imra[[sa ta' €14.99
g[al On The Move 12 GB meta jiffirmaw ftehim ta' 24 xahar u jag[]lu [las permezz ta' mandat tad-debitu dirett. G[al aktar informazzjoni fuq is-servizz ;did ta' mowbajl Wi-Fi minn GO , wie[ed jista' jmur g[al sezzjoni demo fil-[wienet talGO jew g[and resellers esklussivi f'Malta u f'G[awdex. Tistg[u //emplu lillCustomer Care tal-GO fuq 146 jew inkella ]uru s-sit elettroniku www.go.com.mt.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Lokali 7
Rapport li ma jirriflettix ir-realtà Il-Ministeru tal-Intern u lAffarijiet Parlamentari qal li r-rapport ippubblikat millKummissjoni Internazzjonali tal-;uristi dwar limmigrazzjoni f’Malta ma jirriflettix ir-realtajiet li jiffa//ja l-pajji]. Ir-rapport kien ippubblikat it-Tnejn wara ]jara fi/-/entri ta’ detenzjoni u /entri miftu[a f’Settembru li g[adda. Fi stqarrija, il-Ministeru qal li l-politika ta’ detenzjoni hi mi]ura biex tit[ares issigurtà nazzjonali u hi konformi malobbligazzjonijiet internazzjonali. Il-Ministeru qal li anki lKonvenzjoni Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem ma tikkundannax id-detenzjoni u tippermettieha f’ka]i biex ti;;ieled id-d[ul illegali filpajji]. Grazzi g[at-titjib millUffi//ju tal-Kummissarju
g[ar-Refu;jati, i]-]mien li persuni li jin]ammu fi//entri ta’ detenzjoni issa hu ta’ ftit ;img[at. Dawk li jdumu iktar huma limmigranti li ma jkunux ikkwalifikaw g[all-istatus ta’ refu;jat, u dan sakemm isiru l-arran;amenti biex dawn limmigranti ji;u ripatrijati. Il-Ministeru fakkar li iktar minn 50% tal-immigranti li jaslu Malta jkunu rikonoxxuti b[ala refu;jati. Kuntrarju g[al dak li qalet ilKummissjoni, il-Bord talAppell dwar lImmigrazzjoni hu wie[ed ;uridiku u legalment indipendenti. Ir-rapport irrifera wkoll g[ar-rewwixta li saret fi//entru ta’ {al Safi f’Awwissu li g[adda. IlMinisteru qal li l-fatt li persuna wa[da biss kellha ;rie[i [fief hu turija /ara li ma ntu]atx forza e//essiva.
Express Group jinvesti f’]ew; im[a]en g[all-farma/ewtika
Express Group g[adu kemm inawgura ]ew; fa/ilitajiet ;odda li huma mg[ammra b’apparat li jikkontrolla t-temperatura apposta g[all-[a]na ta’ farma/ewti/i. L-ewwel fa/ilità li tlestiet kienet dik ta’ 450 metru kwadru li kapa/i tifla[ madwar 600 pallet f’ambjent b’temperatura kontrollata. Ittieni ma[]en li fiha 425 metru kwadru u hi mg[ammra wkoll b’sistema awtomatika fejn l-iscaffolding jista’ jimxi b’mod li jkun mirbu[ i]jed spazju u b’hekk il-ma[]en ikun jesa’ aktar. Din it-tieni warehouse fil-fatt kapa/i ]]omm fiha madwar 975 pallet. I]-]ew; fa/ilitajiet ta’ [a]na kienu li/enzjati mill-Awtoritajiet Medi/i f’Novembru tas-sena l-o[ra. “Il-kwalità u l-innovazzjoni minn dejjem kienu ]ew; kwalitajiet li ]ammew lil Express Group fuq quddiem nett fl-industrija u dejjem g[enuna nwasslu l-a[jar servizz lill-klijenti tag[na,” qal Johan Vella, il-General Manager ta’ Express Group waqt l-inawgurazzjoni uffi/jali tal-fa/ilitajiet il;odda. “Il-kumpanija tag[na fil-fatt kienet l-ewwel kumpanija lokali li kisbet lISO certification fl-1995 u dan ukoll g[en biex nanti/ipaw l-aspettattivi talklijent.” Hu u spjega kif dan isservizz jikkumplimenta s-
servizzi ta’ trapsort u lo;istika li joffri l-Express Group, il-Marketing Manager David Fleri Soler qal li b’dan l-i]vilupp ta’ dawn i]-]ew; warehouses ;odda, ilkumpanija issa hi i]jed kapa/i twassal servizz komplut lillklijenti tag[ha fejn il-prodotti farma/ewti/i tag[hom issa jistg[u jin]ammu protetti u f’ambjent ta’ sigurtà u nistg[u noffrulhom ukoll servizz ta’ distribuzzjoni lokali tal-prodotti farma/ewti/i tag[hom. Is-servizzi ta’ [a]na flimkien mal-flotta ta’ road trailers li huma kollha mg[ammra b’apparat li jikkontrolla t-temperatura, jiggarantixxu servizz professjonali komplut lillklijenti kollha li jridu jwasslu l-prodotti kollha tag[hom minn jew lejn Malta minn kwalunkwe destinazzjoni flEwropa. Illum je]isti network s[i[ madwar l-Ewropa kollha grazzi g[al s[ubija strate;ika ta' DHL Coldchain. Dawn i]-]ew; [a]niet ;odda inbnew u kienu mg[ammra skont l-aktar pro/eduri u livelli li je]istu b[alissa apposta g[all-[a]na ta’ medi/ini. Qed ikunu impjegati wkoll nies professjonali biex i[addmu dawn il-fa/ilitajiet kif suppost fosthom spi]jar biex jie[u [sieb il-medi/ini u li hu wkoll responsabbli biex jin[ar;u l-medi/ini g[allkonsenja.
L-Istitut tal-Agrikummer/ tal-MCAST miftu[ g[all-pubbliku
Fi tmiem din il-;img[a, l-Istitut talAgrikummer/ tal-MCAST f'{al Qormi g[al darb'o[ra se jkun qed itella' Open Weekend, attività annwali biex juri l-opportunitajiet ta' karrieri differenti li joffri l-istess Istitut permezz tal-korsijiet full time u part-time, u biex jag[mel enfasi wkoll fuq il-prodott lokali. It-tema ewlenija tal-edizzjoni ta' din is-sena se tkun il-pro/ess imsejja[ Farm-to-Fork Cycle, pro/ess ta' x'ji;ri mill-ikel li nieklu minn meta jasal fl-irziezet u l-g[elieqi salmejda tal-ikel li se jkun spjegat lil dawk kollha li jixtru ftira u j[awruha bl-ingredjenti li jixtiequ li mbag[ad l-istudenti ta' mal-istands jispjegaw minn fejn ;ew l-ingredjenti. Matul din l-Open Weekend, permezz ta' mixjiet gwidati, apparti milli wie[ed se jkun
jista' jara d-diversi fa/ilitajiet tal-Istitut u j;ib lannimali g[all-grooming, wie[ed se jkun jista' jara wkoll is-sistema innovattiva ta' kif jin]ammu l-[xejjex fis-serer. Barra minn hekk, wie[ed se jkun jista' j]ur ilpost fejn hemm it-ti;ie;, il-g[o;ol Malti, razza li kienet kwa]i waslet biex tispi//a però permezz tal-[idma li dan l-Istitut g[amel, ippropagawha u allura issa kompliet ti]died minflok tonqos. U g[alhekk l-istudenti issa qed jag[mlu ri/erka dwar il-potenzjal produttiv ta' dawn it-ti;ie; biex mbag[ad ikunu jistg[u joffru linji gwida fuq kif g[andhom jitrabbew. Dan l-Open Weekend se jkun qed isir ukoll flistess weekend meta l-Prim Ministru se jkun qed iqieghed l-ewwel gebla tal-Kampus il-gdid talMCAST.
Sit ;did g[al visitmalta.com L-Awtorita' Maltija tatTuri]mu (MTA) qed ta[dem biex fil-qrib tniedi sit elettroniku ;did li permezz tieg[u tkompli tippromwovi d-destinazzjoni li toffri pajji]na. B[alissa qed isir l-a[[ar xog[ol biex fil-qrib jitnieda dan il-mezz a;;ornat ta' komunikazzjoni li ju]a la[[ar teknolo;ija. Fih se jkun jinkludi taqsimiet e]istenti i]da wkoll dawk ;odda li jipprovdu informazzjoni mill-iktar utli fosthom lista tal-lukandi kollha f'Malta u G[awdex, lista ta' attrazzjonijiet li
jistg[u jinteressaw lit-turist, ideat g[al btajjel, attivitajiet li jkunu qed isiru f'dawk i]]minijiet, attivitajiet annwali, i]da wkoll informazzjoni prattika biex dak li jkun jorganizza l-btala tieg[u. Illum il-;urnata 55% talvi]itaturi li ji;u f'Malta jorganizzaw id-dettalji talbtala tag[hom b'mod personali u mhux billi ju]aw is-servizzi ta' operaturi turisti/i. Fl-istess [in, bejn 10,000 u 15,000 persuna differenti j]uru s-sit visitmalta.com kuljum. Josef Formosa Gauci, il-
Kap E]ekuttiv tal-MTA, f'kumment lil IN-NAZZJON fisser kif l-awtorità [asset li kellha timmodernizza s-sit tag[ha hekk kif l-internet qed isir dejjem iktar mezz importanti ta' reklamar. Hu fisser kif fl-a[[ar snin is-suq turistiku lejn Malta nbidel, kemm fl-etajiet ta' dawk li ji;u g[al btala f'pajji]na kif ukoll il-pajji]i li minnhom ji;u t-turisti. Fuq kollox inbidel ukoll il-mod ta' kif itturisti li j]uru Malta j[arsu lejn pajji]na, mhux iktar destinazzjoni g[all-anzjani biss i]da wkoll g[a]]g[a]ag[.
}ew; g[aqdiet tal-ka//aturi bi kliem iebes kontra l-MEPA Fi stqarrija kon;unta ffirmata mis-Segretarju :enerali tal-Federazzjoni Ka//aturi Nasssaba Konservazzjonisti (FKNK) Lino Farrugia u mis-Segretarju :enerali tal-Ka//aturi San Umbertu (KSU) David Borg, i]-]ew; g[aqdiet ikkundannaw bl-aktar mod a[rax id-de/i]joni tal-MEPA li jinbnew g[oxrin dar ta[t ilMadliena vi/in il-Victoria
Lines. Fl-istqarrija i]-]ew; g[aqdiet akku]aw lil MEPA b'ipokresija . Huma ressqu numru ta' mistoqsijiet lil Franco Montesin, i/-Chairman tal-bord tal-MEPA fejn qajmu dubji dwar id-de/i]joni talMEPA. Allegaw li f'dan il-ka] il-flus ]gur g[andhom sehem filwaqt li sa[qu li ma kinux lesti ja//ettaw risposti qarrieqa.
L-FKNK u KSU appellaw lil gvern biex jintervjeni f'dan il-ka] bl-istess [e;;a u ener;ija li dejjem intervjena fuq kwistjonijiet li kienu jirrigwardaw il-ka//a u l-insib. I]-]ew; g[aqdiet qalu li din ilkwistjoni hi ferm aktar importanti mill-ka//a u l-nsib g[aliex filwaqt li l-g[asafar ji;u, imorru u jer;g[u ji;u, pajsa;; Malti la darba jinqered ikun mitluf g[al dejjem.
Id-dinja tfakkar Jum l-Obe]ità Matul din il-;img[a d-dinja fakkret Jum l-Obe]ità, blg[an li jitqanqal iktar lg[arfien dwar din ilkundizzjoni. Fil-fatt, f'Malta 47% tal-Maltin g[andhom pi] ]ejjed filwaqt li kwa]i 30% o[ra g[andhom problema ta' obe]ità. Dan ifisser li iktar minn tliet kwarti talpopolazzjoni g[andhom problema ta' [xuna f'pajji]na. L-obe]ità hi relatata ma' numru ta' effetti h]iena fuq il;isem, fosthom problemi fi//irkolazzjoni tad-demm,
b'riskju akbar ta' attakki ta' qalb jew puplesija. Hi asso/jata wkoll mal-infertilità u ma' /ans ikbar li ti]viluppa d-dijabete, jew il-problema taz-zokkor. Dan minbarra li persuni bi problema ta' obe]ità jafu jsibu problema biex jorqdu, xi [a;a li taf tkompli tg[arraq il-kwalità tal-[ajja ta' dawn l-individwi. Fl-okkazjoni tal-Jum Dinji kontra l-Obezità, l-ispizerija Browns organizzat wirja informattiva f'kumpless kummercjali f'Tas-Sliema,
fejn il-pubbliku seta' ji//ekkja jekk g[andux livelli g[olja ta' zokkor jew kolesterol fiddemm, flimkien ma' testijiet tal-pressjoni. Matul din l-attività ng[atat importanza wkoll g[ad-dieta bilan/jata, b'enfasi fuq il-frott u l-[axix. Fl-a[[ar mill-a[[ar, il-;lieda kontra l-obe]ità tiddependi fuq l-g[azliet talindividwu, bi stil ta' [ajja tajba u b'g[azliet tajbin kemm f'dak li nieklu kif ukoll flammont ta' e]ercizzju li nag[mlu.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
8 Parlament
Aktar mi]uri biex jg[inu lin-negozji ]g[ar
Bdiewa Maltin u G[awdxin kienu meg[juna biex irrestawraw [itan tas-sejjie[
402 bdiewa meg[juna g[ar-restawr ta' [itan tas-sejjie[ Bejn l-2004 u l-2006, mal402 bdiewa bbenefikaw minn €932,300 biex setg[u jirrestawraw il-[itan tas-sejjie[ tal-g[elieqi tag[hom. Dan qalu George Pullicino, il-Ministru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali meta wie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Anton Refalo. Il-Ministru Pullicino tkellem dwar il-mi]ura meeting standards li l-g[an tag[ha kien biex tassisti lir-ra[[ala. Din lg[ajnuna ng[atat fl-2007, kienet tammonta g[al €1.4
miljun u minnha bbenefikaw 43 ra[[al G[awdxi. George Pullicino semma wkoll il-mi]ura 3.1 li g[enet lill-bdiewa u r-ra[[ala fuq investimenti fi strutturi agrikoli. Din il-mi]ura kienet parti mill-fondi strutturali talProgramm 2004-2006. Minn din l-iskema bbenefikaw 23 persuna li minnhom 13 kienu ra[[ala u g[axar bdiewa. Lg[ajnuna kollha li ng[atat lil dawn il-benefi/jarji hi ta' €867,421. Dan l-ammont t[allas fuq medda ta' tliet snin. Mi]ura o[ra assistiet lill-
bdiewa u lir-ra[[ala g[al modernizzar fi strutturi agrikoli. Din il-mi]ura 121 tifforma parti mill-Programm tal-I]vilupp Rurali 2007-2013. Minn din l-iskema bbenefikaw 280 bidwi\ra[[al li minnhom 158 huma bdiewa u 122 huma ra[[ala. L-g[ajnuna kollha li ;iet ikkuntrattata hi ta' €15.3 miljun. Barra minn hekk il-valur kollu ta' pagamenti li saru lil dawn il-benefi/jarji hu ta' €4.3 miljun. Dan l-ammont t[allas fuq medda ta' erba' snin.
Ta[ditiet dwar l-interconnector
It-ta[ditiet mal-operatur tas-sistema tattrasmissjoni Taljana Terna dwar l-interconnector mistennija jkunu konklu]i sa Lulju ta' din issena. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Leo Brincat, Tonio Fenech, il-Ministru g[all-Finanzi l-Ekonomija u l-Investiment fisser li l-permess tal-MEPA f'Malta n[are; fis-26 ta' April li g[adda filwaqt li l-permess me[tie; millawtoritajiet fl-Italja hu mistenni li jin[are; sa Settembru li ;ej.
Id-Deputat Laburista staqsa lill-Ministru Fenech b'kemm mistenni jinxtara l-elettriku permezz tal-interconnector. Il-Ministru Fenech wie;eb li l-prezz tal-elettriku fl-Italja u flEwropa hu prezz kompetittiv tas-suq u mhux fiss; dan ivarja sieg[a b'sieg[a. Il-prezz medju attwali fi Sqallija hu ta' €92.40\MWh (l-ewwel erba' xhur tal-2012). Dan jista' ji;i mqabbel mal-ispi]a attwali ta' ]ejt u]at biex ji;;enera lokalment g[all-istess erba' xhur li hu ta' €178\MWh u li ma jinkludix spejje] ta' [addiema jew spejje] o[rajn.
Mozzjoni mressqa filParlament g[andha l-[sieb li toffri l-possibbiltà ta’ aktar g[ajnuna lin-negozji ]-]g[ar fejn jid[lu kirjiet ta’ proprjetà tal-Gvern li tintu]a g[al skop kummer/jali. Il-Ministru Jason Azzopardi qal li l-mozzjoni tipproponi emenda rigward id-dispo]izzjoni fil-li;i dwar trasferiment ta’ art pubblika. L-emenda titratta l-pro/edura ta’ kif tkun trasferita art talGvern. L-iskop jikkon/erna biss kirjiet kummer/jali jew /nus ta’ postijiet kummer/jali li l-Gvern hu s-sid tag[hom. Il-Gvern Malti hu s-sid ta’ aktar min-nofs it-territorju f’Malta. Bil-ftehim li sar mas-Santa Sede, il-Gvern ]ied il-proprjetà bi 80,000 bi//a art o[ra. Il-Gvern Malti hu fost l-aktar gvernijiet li g[andu proprjetà f’idejh meta mqabbel proporzjonalment. Dan ;ej mill-fatt li pajji]na kien minn dejjem ma[kum mill-barranin u g[alhekk, wara l-Indipendenza, ilGvern baqa’ s-sid ta’ proprjetà pubblika. Il-Kummissarju tal-Artijiet hu s-sid ta’ stabbilimenti kummer/jali. Fil-Belt biss g[andu aktar minn 500 [anut. Kwa]i kollha, madwar 470 huma mikrijin millKummissarju tal-Artijiet u kwa]i kollha bil-kera ta’ sitt xhur sitt xhur. Dawn ilhom ji;;eddu g[al diversi snin. Liskop tal-abbozz hu biex min ikun irid minn dawn linkwilini li jibda jkollhom kera fit-tul [afna aktar minn sitt xhur. F’ta[ditiet li saru malGRTU kien hemm qbil li ssir skema. Biex titwettaq din liskema hi me[tie;a emenda fil-li;i li proprju qed
tipproponi l-mozzjoni. Id-Deputat Laburista Charles Mangion qal li lOppo]izzjoni taqbel filprin/ipju i]da l-Gvern g[andu r-responsabbiltà li lassi tieg[u jkunu u]ati biex imexxu ’l quddiem il-politika so/jali tal-Gvern u d-d[ul minnu jkun xieraq u ;ust g[aliex itaffi d-d[ul mit-taxxi u l-pi] fuq il-familji. Charles Mangion qal li kien jippreferi li jkun hemm parametri ;enerali fejn liskemi jkunu jistg[u jin[admu. Ikun opportun ukoll li kull skema proposta ssir permezz ta’ avvi] legali peress li din il-pro/edura tippermetti li jkun hemm diskussjoni fil-Parlament jekk tin[ass il-[tie;a. Fid-diskors ta’ g[eluq ilMinistru Jason Azzopardi qal li japprezza li min-na[a talOppo]izzjoni hemm qbil dwar il-prin/ipju u lest li xi su;;erimenti li saru jkunu introdotti fil-li;i. Jason Azzopardi qal li jaqbel li l-iskemi jkunu ppubblikati permezz ta’ avvi] legali. Qal ukoll li jaqbel li lkirjiet ikunu b’tali mod li j[allu level playingfield. Filka] tal-Belt qed tinqasam f’zoni biex l-iskemi jkunu applikabbli skont iz-zoni rispettivi. Il-Ministru qal li jaqbel ukoll mas-su;;eriment biex ikunu permessi kirjiet lil terzi f’ka] fejn ikun hemm kirjiet fit-tul. Hu kkwota /ifri uffi/jali li juru li l-intrapri]i u n-negozji ]g[ar f’pajji]na jirre;istraw su//ess tajjeb [afna meta mqabbel malpajji]i l-o[ra fl-UE. Dan kemm f’dak li hu investiment kif ukoll f’impjiegi li joffri ssettur.
Stennija biex jid[lu fi/-?entru g[at-Ta[ri; tal-Adulti
B[alissa hemm 86 ]ag[]ug[ b'di]abbiltà li applikaw biex jie[du servizzi mi/-?entri ta' Matul il-Jum. Dan qalu Chris Said, il-Ministru g[all-:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja meta wie;eb mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Laburista Evarist Bartolo. Il-Ministru Said qal li dan in-numru hu mag[mul minn 48 persuna li ;ejjin mis-sistema edukattiva u 38 o[ra mill-komunità.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Parlament 9
Il-[sara lill-ambjent meqjusa b[ala reat kriminali
Il-Ministru Chris Said spjega li l-Abbozz ta’ Li;i dwar Reati kontra l-Ambjent jimplimenta d-direttiva talUE dwar il-protezzjoni talambjent. Dan hu abbozz pjuttost qasir i]da sinifikanti g[aliex jistabbilixxi liema huma r-reati kontra lambjent. L-iskop tal-UE hu li tg[in fil-le;islazzjoni talpajji]i min[abba l-fatt li l[sara tal-ambjent f’pajji] jista’ jkollha effett fuq ilpajji]i l-o[ra. Is-sistema e]istenti ta’ pieni ma kinitx qed isservi ta’ deterrent bi]]ejjed u g[aldaqstant introdu/iet is-
sistema ta’ pieni kriminali minbarra dik amministrattiva. Dawn ilpieni jistg[u jwasslu anke sa g[omor il-[abs jew pieni b’multi qawwijin. Dawn g[andhom l-iskop li jservu ta’ deterrent u mhux xi mezz kif jin;abru fondi. Il-Ministru Said spjega liema huma r-reati li l-li;i se tkun qed tqis b[ala reat kriminali. Dawn jinkludu rimi ta’ skart jew materjal ie[or li jwassal g[all-mewt jew feriment ta’ persuna jew [sara sostanzjali fl-arja, fil[amrija, fl-ilma, fl-annimali jew fil-pjanti.
L-edukazzjoni tg[in it-tolleranza Il-Ministru Chris Said g[alaq id-diskussjoni dwar lAbbozz ta’ Li;i li jemenda lKodi/i Kriminali fl-istadju tat-Tieni Qari. L-abbozz jittratta l-inklu]joni tar-reat tal-mibg[eda bba]ata fuq orjentazzjoni ta’ sess. Dan qed isir biex jikber aktar irrispett tas-so/jetà lejn il-
persuna indipendentement minn kull twemmin jew tendenza tal-persuna. Chris Said qal li jaqbel li g[andha ti]died l-enfasi filfa]i edukattiva biex isso/jetà titg[allem aktar ta//etta fi [danha opinjonijiet, xejriet u tendenzi differenti.
Imressaq ka] ta' Ksur ta' Privile;; Tonio Fenech, il-Ministru g[all-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment ressaq ka] ta' Ksur ta' Privile;; kontra Joe Mizzi, il-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista. Dan wara li fis-seduta ta' nhar itTnejn id-Deputat Laburista u]a kliem offensiv filkonfront tal-Ministru Fenech u akku]ah li ta protezzjoni lil /ertu in;inier. Il-Ministru Fenech /a[ad bil-qawwa kollha li hu jaf lil dan l-in;inier partikulari jew li qatt iltaqa' mieg[u. Tonio Fenech qal li d-Deputat Laburista baqa' jsostni lallegazzjoni ming[ajr ma jissostanzja l-fatti. Il-Ministru ]ied li ma kienx
jaf b'rapporti li semma Joe Mizzi u allura ma kellux triq o[ra [lief li jg[addi dan ilka] g[and il-Pulizija biex ikun investigat. Tonio Fenech talab lillIspeaker biex iqis din lallegazzjoni b[ala ka] ta' Ksur ta' Privile;;. Id-Deputat Laburista Alfred Sant argumenta li l-Ministru Fenech messu ressaq dan ilka] meta Joe Mizzi ppre]enta l-informazzjoni li kellu filpussess tieg[u. Il-Ministru Fenech qal li ma setax jirribatti l-akku]i ta' Joe Mizzi nhar it-Tnejn peress li kien fuq xog[ol tal-Gvern u allura ma kienx pre]enti filKamra tar-Rappre]entanti.
Il-Prim Ministru jtemm ix-xhieda tieg[u quddiem il-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej L-Oppo]izzjoni ppre]entat biss din il-mozzjoni kontra Richard Cachia Caruana g[al ra;unijiet parti;jani Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ressaq parir bil-miktub tal-Avukat :enerali li jg[id li s-Security of Agreements ma jag[milx parti mir-rekwi]iti tar-Ratifications of Treaties Act. Quddiem il-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi temm ix-xhieda tieg[u kontra l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni dwar Richard Cachia Caruana, ir-Rappre]entant Permanenti ta' Malta g[all-Unjoni Ewropea. Is-seduta tal-biera[ bdiet bilPrim Ministru ipo;;i kopja ta' memorandum li kien preparat mill-Ambaxxatur Richard Cachia Caruana u mibg[ut lilu u lill-Ministru g[all-Affarijiet Barranin ta' dak i]-]mien li kien mibni fuq rakkomandazzjonijiet li kienu saru mill-Ma;;ur, illum Brigadier, Martin Xuereb. IlPrim Ministru ma u]ax irrakkomandazzjonijiet kollha i]da mar quddiem il-Kabinett bi proposta /ara. Id-Deputat Laburista Leo Brincat ikkritika l-fatt li qed jo[or;u i]jed dokumenti dwar din id-diskussjoni u ssu;;erixxa lill-membri talKumitat biex jirriservaw iddritt u jitolbu lill-Prim Ministru biex jixhed fi stadju ulterjuri. Francis Zammit Dimech, i/-Chairman talKumitat qal li hu jaqbel ma' dan is-su;;eriment fuq livell ta' prin/ipju. Staqsa lill-PM jekk hemmx dokumentazzjoni o[ra bejnu u bejn l-Ambaxxatur Richard Cachia Caruana. Il-Prim Ministru qal li hu vverifika kemm seta' dwar dan il-ka] u ;ab dak kollu li kien mitlub mill-Oppo]izzjoni biex juri li hi ma fehmitx il-cable talWikileaks. Dak li ma pprodu/iex kienu dokumenti li g[andhom kontenut importanti li g[alissa ma jistax ipo;;ihom pubbli/i i]da jekk hemm b]onn jista' jressaqhom 'il quddiem. Il-Prim Ministru stqarr li jekk ikun mistoqsi fuq xi dokument hu fid-dover li
jippre]enta tali dokument. Il-Prim Ministru stqarr li luffi/jali kollha fl-Ambaxxata ta' Brussell g[enu lill-Gvern biex ji;u b'soluzzjoni dwar la//ess ta' dokumenti li jirrigwardaw lil Malta u lMediterran. Leo Brincat qal li fil-lista ta' xhieda messu ;ie inklu] Ban Ki Moon, is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti! Il-Prim Ministru qal li Richard Cachia Caruana mhux biss ja[dem b'ri]q l-interessi ta' Malta i]da anki jikseb rikonxximent mill-Kap talOppo]izzjoni u jgawdi reputazzjoni e//ellenti fuq livell internazzjonali. Li kieku ma ng[atax pariri siewja dwar Malta, il-Prim Ministru seta' ke//a lill-Ambaxxatur Cachia Caruana g[ax ir-rwol tieg[u kien li jag[ti pariri lill-gvern fl-interess nazzjonali.
“Dak li g[amilt jien kien fl-interess nazzjonali” Id-dokumenti juru b'mod /ar u kategoriku li Richard Cachia Caruana u l-uffi/jali tieg[u kienu g[amlu l-almu tag[hom biex jiksbu soluzzjoni g[allproblema li Malta kienet qed t[abbat wi//ha mag[ha. Dan g[ax Malta ma kellhiex a//ess g[al dokumenti rigward issigurtà dwar in-NATO u l-UE. Il-Prim Ministru qal li ma jistax jifhem jew ja//etta lfissazzjoni tal-Oppo]izzjoni dwar Richard Cachia Caruana. F'dan i]-]mien ukoll, lejn la[[ar tal-2004, Malta kienet qed tiddiskuti l-perspettivi finanzjarji mal-UE u li dawn irri]ultaw f'biljun ewro g[al Malta u dan kollu mertu ta' Richard Cachia Caruana. Meta kien qed iwie;eb g[al mistoqsijiet mid-Deputat Nazzjonalista Charlo Bonnici, il-Prim Ministru stqarr li hu dejjem argumenta li l-
accountability lejn ilParlament dejjem wrieh bilfatti; minn kemm ilu Prim Ministru, Lawrence Gonzi g[amel 37 stqarrija ministerjali u 31 minnhom kienu rapporti dettaljati dwar l-Unjoni Ewropea. Min-na[a l-o[ra dDeputat Laburista George Vella, meta kien Ministru g[all-Affarijiet Barranin, m'g[amilx stqarrija ministerjali dwar il-Partnership for Peace fil-Parlament. Id-Deputat Laburista Luciano Busuttil qal li mhix qed issir diskussjoni dwar ilkompetenza ta' Richard Cachia Caruana i]da l-fatt li lParlament ma kienx informat dwar il-problemi fuq l-a//ess ta' dokumenti tan-NATO. Il-PM re;a' sa[aq li fejn ma kienx hemm alternattivi o[rajn dwar il-problemi kollha relatati mal-a//ess ta' dokumenti dwar is-sigurtà, is-soluzzjoni kienet wa[da – ji;ifieri li Malta tissie[eb fil-PfP. “Dak li g[amilt jien kien flinteress nazzjonali”, sa[aq ilPrim Ministru u tenna li “tant kien fl-interess nazzjonali li lOppo]izzjoni qablet mass[ubija ta' Malta fil-PfP. U llum alla[ares ma d[alniex filPfP. Li kieku baqg[et assenti mill-PfP, kieku Malta ma setg[etx tkun protagonista fittaqlib politiku u l-gwerra /ivili li se[[ew fil-Libja u lanqas ma setg[et tindirizza l-problema tal-immigrazzjoni irregolari; dan kollu juri kemm kien imn’alla. “M'g[amilna xejn inqas jew xejn i]jed meta l-Gvern Malti irriattiva s-s[ubija filPartnership for Peace”, sa[aq il-Prim Ministru. Kollox ma’ kollox, kompla l-Prim Ministru, lOppo]izzjoni ppre]entat biss din il-mozzjoni kontra Richard Cachia Caruana g[al ra;unijiet purament parti;jani. Intant, il-Kumitat g[allAffarijiet Barranin u Ewropej a;;orna g[al nhar it-Tlieta 29 ta' Mejju fis-6.30 p.m. Meta se jixhed l-Ambaxxatur Richard Cachia Caruana.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
10 Opinjoni
Evelyn Waugh il-Kattoliku
g[oxrin sena ilu f’jum bla s[ab f’:unju fejn il-kanali talilma kienu mimlija bit-trab dakkari tal-merg[a, lewn ilkrema u l-arja mtaqqla blirwejja[ tas-sajf, jum b’dija mhux tas-soltu u g[alkemm kont hemm [afna drabi, f’[afna burdati, kien lejn dik lewwel ]jara li qalbi marret lura…” Charles Ryder, student f’Oxford isir [abib ma’ Sebastian Flyte, it-tieni iben tal-Marki] ta’ Marchmain. Jg[addu l-[ajja ta’ studenti. Darba ji;u l-btajjel u Sebastian Flyte jie[u lil sie[bu fid-dar tal-familja. Hu s-sajf u ]g[a]ag[ jiltaqg[u, jixxalaw fl-eqqel ta]-]g[o]ija. Sebastian Flyte g[adu j[obb tfulitu, [ajtu hi mjassra middiqa. Irid ja[rab minn familtu, jag[tiha g[ax-xorb u ommu trid li jkun bi//a tassew millfamilja. Titlob l-g[ajnuna ta’ Monsinjur u ta’ Professur.
“It-tifkiriet tieg[i li huma [ajti…dejjem kienu mieg[i. B[al [amiem ta’ San Mark, kienu kullimkien, ta[t ri;lejja, wa[da wa[da, tnejn flimkien, ;emg[a ta’ il[na [elwin filknisja, imejlu rashom, jimxu mdandna, jehm]u jdawru r-rix fuq g[onqhom, drabi joqog[du fit-tarf, jekk nieqaf, ji;u fuq spallti sakemm, f’daqqa, lg[odda ta]-]ebg[a kienet tfaqqa’ u f’[akka ta’ g[ajn, b’ta[bit u ;irja ta’ ;wiena[, lart kienet g[era u s-sema faqqani kien kollu jiswied b’[amba ta’ tjur. Hekk ;ara f’dik l-g[odwa ta’ ]mien il-gwerra”. (Evelyn Waugh-Brideshead Revisited)
Dak li darba g[o]]ejt
Tasal xi mkien g[ax hemm bag[tuk. Issib ru[ek f’post li darba kont g[amilt xi ]mien fih. Trid jew ma tridx mo[[ok, i;ib lura t-tifkiriet. Tg[aqqad il-[sieb, tiftakar il-biera[ li mar biex qatt ma jer;a’ lura. Is-snin g[addew, bidlu lilek, biddlu dak li darba g[o]]ejt jew stmerrejt. Wara ]mien qed tmidd ri;lejk fuq art darba mag[rufa, darba bi//a minnek. Hekk il-kittieb Evelyn Waugh (1903-1966) li darba [a lil Charles Ryder lejn Brideshead fl-g[oxrinijiet tasseklu l-ie[or, jer;a’ jie[du hemm meta qed t[e;;e; itTieni Gwerra Dinjija. Sar kaptan fl-armata u qed iqassam lis-suldati tieg[u fuq l-art tal-familja kattolika u nobbli, Marchmain, familja li jaf aktar minn sewwa. Hekk l-isem tar-rumanz
Il-komplott
Il-qoxra tal-ktieb ‘Brideshead Revisted’ tal-kittieb Evelyn Waugh
Brideshead Revisited. Kont iltqajt ma’ Waugh f’gazzetta Ingli]a fi]-]mien li l-g[alliema kienu jg[idulna biex naqraw bl-Ingli] b[ala t[ejjija g[al G.C.E. {asbuh mara
F’artiklu kiteb li meta ;ie mistieden f’pajji] barrani ;ie
mog[ti bukkett ward g[ax min[abba ismu [asbuh mara. Biex tag[qad l-ewwel mara ta’ Waugh (]wie; annullat) kien jisimha ‘Evelyn’ u kienu jsibuhom b[ala “He Evelyn” u “She Evelyn”. Qawwija hi n-nostal;ija lejn “it-telqa” ta]-]g[o]ija. “Jiena kont hawn qabel…aktar minn
Charles Ryder u o[rajn jinteb[u bil-‘komplott’ talMarki]a Marchmain, kattolika, li ]ewg[a sar kattoliku biex ji]]ewwi;ha. Meta jifta[ ir-rumanz il-qarrej isir jaf li l-Marki] telaq mill-Ingilterra u jg[ix ma’ mara o[ra. L-iben il-kbir, hu kattoliku prattikant u fl-oqsma tal-familja hemm kappella. Ta’ sebg[a u g[oxrin sena Evelyn Waugh da[al fil-Knisja Kattolika. U r-rumanz li qed nikteb dwaru hu l-aktar
minn Joe Cassar spcassar@maltanet.net
wie[ed ‘Kattoliku’ minn dawk li kiteb. Kien ‘konservattiv’ u l-bidliet tal-Kon/ilju Vatikan it-Tieni ma setax ini]]ilhom kif ma setax ini]]el il-Welfare State. Il-kittieb isostni li l-bniedem ma jistax jg[ix ming[ajr Alla u jg[arbel ‘id-dnub’, il-grazzja, il-[ajja ’l bog[od mill-Mulej. Il-Marki] meta sa[[tu qed tmur ji;i lura fid-dar tal-familja u fil-punt tal-mewt jie[u ssagramenti. Ibnu Sebastian Flyte jmur mal-patrijiet fejn fla[[ar isib ser[an mill-[ajja u lmard. Bintu ]-]g[ira Cordelia Flyte tmur tg[in lis-suldati feruti filgwerra /ivili fi Spanja. U Julia Flyte ti]]ewwe; lil Rex Maltrom, membru talParlament li darba kien mi]]ewwe; u g[alhekk i]]wie; isir fil-Knisja Anglikana, daqqa ta’ [arta g[all-Marki]a li riedet /elebrazzjoni bi kbir. Dan i]-]wie; ifalli. Ma tridx tg[ix fid-dnub
Charles Ryder isir pittur famu], ji;ri mad-dinja, l-arti ta’ dak li hu ‘salva;;’. I]]ewwe;, g[andu ]ew;t itfal i]da martu ;ieli qalbithielu. Bil-mod ilmod Charles Ryder isir i[obb lil Julia Flyte li g[alih hi “lerojina tal-[rafa, li ddawwar f’idejha, il-[atem tas-s[a[ar, kien bi]]ejjed li tmissu bit-truf ta’ subg[ajha u tlissen il-kelma msa[[ra, biex l-art tinfeta[ f’ri;lejha u twarrab ’il barra lqaddej titaniku, il-mostru li j]ieg[el biha, li j;ibilha dak li xtaqet, i]da j;ibu, forsi, f’g[amla mhux mistennija.” Kemm Charles Ryder, kif ukoll Julia Flyte huma anjosti/i. I]da l-mewt talMarki] i//aqlaq lil bintu li ma tridx tg[ix fid-dnub. {ajr lil Agenda BookShop
Il-kittieb isostni li l-bniedem ma jistax jg[ix ming[ajr Alla u jg[arbel ‘id-dnub’, il-grazzja, [ajja ’l bog[od mill-Mulej
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Konferma tal-importanza lil G[awdex Il-laqg[a tal-Kabinett li laqqa’ l-Prim Ministru Lawrence Gonzi l-;img[a li g[addiet f’G[awdex, ma kinitx laqg[a simbolika. Din id-de/i]joni talPrim Ministru hi konferma tal-importanza li dan ilGvern jag[ti lil G[awdex. Laqg[a tal-Kabinett b’sinifikat f’G[awdex
G[alkemm id-dimensjoni G[awdxija f’kull inizjattiva u de/i]joni li jie[u l-Gvern dejjem tkun analizzata g[ax hemm ukoll pre]enza ta’ Ministru responsabbli g[all-[ti;iet ta’ G[awdex, il-laqg[a tal-Kabinett fil-Ministeru g[al G[awdex kellha sinifikat g[ax fiha nhar il-:img[a ttie[du diversi inizjattivi u de/i]jonijiet importanti g[al G[awdex u l-poplu G[awdxi. Laqg[a tal-Kabinett f’G[awdex fi tmiem il;img[a ta’ attivitajiet li fih kienet organizzata lattività anwnali ta’ Lejlet Lapsi Notte Gozitana. Attivitajiet ukoll li fil-ftu[ tag[hom il-Gvern inawgura l-pro;ett ta’ tisbi[ tal-;nien storiku ta’ Villa Rundle li joffri spazju ie[or miftu[ u millisba[ g[ar-rikreazzjoni u t-trankwillità tal-familja. Laqg[a tal-Kabinett li fiha wkoll t[abbru de/i]jonijiet importanti favur it-tfal kif ukoll biex isir il-pass li jmiss fil-Pjan ta’ Azzjoni tal-pro;ett Eko-G[awdex g[all-2013 u l-2015. Biex it-tfal ikomplu jirnexxu lkoll u biex minn /kunithom ikunu meg[juna b’mod mill-aktar professjonali fl-i]vilupp s[i[ tag[hom, il-laqg[a talKabinett f’G[awdex approvat pro;ett ;did biex f’G[awdex isir Child Development Centre b’investiment ta’ €1.75 miljun. I/-/entru se jsa[[a[ is-
servizzi u jibda joffri o[rajn ;odda g[at-tfal f’G[awdex fosthom Child Guidance Clinic, Learning Disablity Clinic u Speech and Occupational Therapy. Jippromwovi wkoll pratti/i biex it-tfal jg[ixu u jikbru b’sa[[ithom. Se jinkludi wkoll it-twaqqif ta’ ?entru g[all-Kura tat-Tfal ie[or f’G[awdex. Dan hu pro;ett b’dimensjonijiet so/jali, edukattivi u ekonomi/i biex aktar nisa jid[lu fid-dinja taxxog[ol. Id-dimensjoni so/jali t[ares biex tg[in lil tfal b’diffikultà fl-i]vilupp tag[hom u biex il-problema tkun identifikata fi stadju bikri tal-i]vilupp u jkunu meg[juna biex huma wkoll jirnexxu fil-[ajja. Pro;ett ie[or favur ix-xog[ol
Pro;ett ie[or favur ix-xog[ol g[ax il-Gvern qed i]id l-inizjattivi favur il-familji u jin/entiva aktar nisa biex ja[dmu jew jibqg[u f’impjieg inklu] bi tnaqqis tal-income tax. Il-pro;ett ta’ ?entru g[all-Kura tat-Tfal jg[in lillommijiet li jag[mlu l-g[a]la li jibqg[u f’impjieg. F’dawn l-a[[ar 10 snin in-nisa li ja[dmu full-time f’G[awdex ]diedu bi 18% u ]-]ieda ta’ ?entru g[all-Kura tat-Tfal f’G[awdex g[andha tg[in biex issostni din i]-]ieda. Il-laqg[a tal-Kabinett f’G[awdex analizzat ukoll l-inizjattivi li ttie[du b[ala parti mill-programm talGvern, Eko-G[awdex fil-Pjan ta’ Azzjoni 20102012. F’dan l-ewwel pjan ta’ azzjoni kien hemm 82 inizjattiva differenti li 61 minnhom saru jew qed jitwettqu u li jinkludu 180 pro;ett u inizjattiva differenti. Fost dawn hemm il-[olqien ta’ aktar spazji pub-
bli/i g[all-familji, aktar imsa;ar, i]-]jarat fid-djar biex il-familji jiffrankaw mill-konsum tal-ener;ija, l-in/entivi biex il-familji jinvestu f’ener;ija alternattiva, [a]na a[jar tal-ilma tax-xita g[all-bdiewa, it-twaqqif ta’ ?entru ta’ Ri/erka u }vilupp li jiffoka fuq l-agrikultura u l-immani;;jar ambjentali, irriabilitazzjoni tal-Qortin, it-tisbi[ tas-soft areas f’G[awdex, ir-riforma tat-trasport pubbliku li wasslet g[al ]ieda qawwija fis-servizzi u fl-u]u talkarozzi tal-linja, it-tis[i[ ta’ G[awdex b[ala destinazzjoni turistika distinta fejn isiru waqfiet ukoll bi cruiseliners u pro;etti infrastrutturali b[alma huma toroq residenzjali, toroq arterjali u ]-}ewwieqa Waterfront. Il-Kabinett tal-Gvern issa dde/ieda li tibda l[idma fuq il-Pjan ta’ Azzjoni medium term g[al 2013 – 2015, b’konsultazzjoni wiesg[a mal-istakeholders u l-pubbliku filwaqt li ji;i pubblikat iddokument dwar il-vi]joni Eko-G[awdex li ji;bor fih il-pro/ess ta’ konsultazzjoni li kien sar fl-ewwel fa]i u li se ji;u inklu]i fi Pjani ta’ Azzjoni differenti li jsiru. Eko-G[awdex tfisser titjib fil-kwalità tal-[ajja
G[all-Gvern Nazzjonalista, Eko-G[awdex tfisser il-kwalità tal-[ajja tal-G[awdxin fi g]ira li to[loq ix-xog[ol. Kull inizjattiva hi mmirata biex jin[oloq aktar xog[ol u xog[ol b’pagi tajbin g[all[addiema. F’dawn l-erba’ snin l-ETC sabet impjieg direttament hi g[al 700 [addiem. Ix-xog[ol f’G[awdex, Gvern Nazzjonalista qed ja[dem g[alih kuljum.
Aktar pro;etti sportivi g[al kul[add Fil-jiem li g[addew, inkitbet pa;na o[ra storika flinfrastruttura sportiva hekk kif nhar il-{amis 17 ta’ Mejju 2012 il-Prim Ministru Lawrence Gonzi inawgura kumpless sportiv kbir u modern f’{al Kirkop. Pro;ett siewi g[all-komunità kollha
Dan il-pro;ett se jservi ta’ ;id g[all-istudenti tag[na li jattendu l-Kulle;; San Benedittu u anki g[allg[aqdiet sportivi, l-atleti nazzjonali u g[all-komunità. Dan il-bini l-;did hu [olma o[ra li saret realtà u li tkompli tikkonferma l-impenn talGvern li mhux biss ixettel kultura sportiva f’pajji]na i]da jippromwovi [ajja a[jar permezz tal-isport. Dan il-kumpless sportiv se jkun wie[ed mi/-/entri li se jkunu qed jintu]aw mill-
iskola nazzjonali tal-isport li se tifta[ f’Settembru li ;ej u li se tkun qed topera millkulle;; biswit din il-fa/ilità. Din l-iskola l-;dida se tilqa’ fiha studenti promettenti li jridu jirnexxu u jag[mlu karriera fl-isport. Dawn se jkunu jistg[u jit[arr;u fi skola sekondarja spe/jalizzata li se tkun /entru ta’ e//ellenza g[allattività sportiva. G[alhekk din l-iskola se tifta[ opportunità o[ra fejn i]-]g[a]ag[ tag[na jistg[u jsegwu lambizzjonijiet tag[hom u jirnexxu. Dan il-pro;ett kien ]velat fil-ba;it g[as-sena 2012. Kumpless state of the art
Il-Kumpless il-;did sportiv f’{al-Kirkop hu state of the art u sar b’investment ta’ €3.5 miljun mill-Gvern. Dan
Il-Kumpless f’{al Kirkop hu state of the art u sar b’investment ta’ €3.5 miljun bi prova tal-impenn u s-serjetà tal-Gvern
hu prova [ajja tal-impenn u s-serjetà li qed jimxi bihom il-Gvern fil-politika tieg[u favur l-isport. Fl-a[[ar snin sar investment fil-fa/ilitajiet sportivi e]istenti hekk kif il-Gvern immodernizza l-Kumpless Sportiv tal-Kottonera li issa ;ie //ertifikat mill-UEFA biex jilqa’ fih log[ob internazzjonali tal-futsal. Kien immodernizzat ukoll il-Kumpless Sportiv f’TalQroqq fejn apparti n-nefqa rikorrenti ta’ madwar €1.7 miljun fis-sena, il-Gvern g[araf jimmodernizza lappartat tal-pixxina u tal-fitness centre. Sar ukoll xog[ol ta’ titjib fil-Kumpless Sportiv talMarsa li jilqa’ fih diversi dixxiplini ta’ outdoor sports. Ftu[ ta’ 33 grawnd tal-futbol b’wi// sintetiku
Din il-le;i]latura kienet ukoll karatterizzata minn ftu[ ta’ fa/ilitajiet sportivi ;odda fosthom 33 pitch talfutbol b’wi// b’turf sintetiku u qed isir xog[ol ie[or fuq
pitch tal-futbol o[ra. Sar titjib f’25 pitch talbo//i u fix-xhur li ;ejjin ilGvern se jkompli ja[dem fuq g[axar pitches o[ra. Sar ]vilupp fil-korsa g[atta[ri; u l-kompetizzjonijiet tal-karting u dixxiplini awtomobilistici o[rajn. Infeta[ Outdoor Gym Fitness Centre f’Ta’ Qali u se jinfet[u erbg[a o[ra. Kienu inawgurati ]ew; High Ropes, wie[ed f’Ta’ Qali u wie[ed fil-camp site tal-iScouts f’G[ajn Tuffie[a. Dan mhux kollox g[ax f’dawn l-a[[ar erba’ snin ta’ [idma, il-Gvern g[adda aktar artijiet lill-g[aqdiet sportivi biex jinvestu fil-fa/ilitajiet tag[hom biex illum 115-il g[aqda sportiva qed igawdu minn total ta’ 129 bi//a art tal-Gvern b’valur ta’ 47 miljun ewro. G[alhekk fl-isfond ta’ dan kollu, wie[ed g[andu jifhem li dawn il-fa/ilitajiet sportivi ta’ kwalità huma ne/essarji biex titwettaq il-missjoni talGvern li tkun imxettla kultura sportiva, u daqstant ie[or huma ne/essarji l-iniz19-il
minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu
jattivi u skemi mill-KMS biex tin]era’ din il-kultura fit-tessut so/jali tal-poplu Malti. Hawnhekk irrid infa[[ar ix-xog[ol li sar misSegretarjat g[a]-}g[a]ag[ u Sport ta[t it-tmexxija tasSegretarju Parlamentari Clyde Puli li f’dawn l-a[[ar erba’ snin [adem bis-s[i[ biex imexxi ’l quddiem ilpolitika sportiva hekk kif imfassla mill-Partit Nazzjonalista fil-Gvern.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
12 Ittri
}balji fuq l-Arriva fir-rotta 53 Sur Editur, Jien nu]a ta’ spiss ir-rotta 53. Waqt li nkun fil-karozza nisma’ vu/i sabi[a tg[idilna l-waqfa li jmiss, u hawn ninnota ]ew; ]balji ‘banali’ . F ’ mument minnhom waqt li nkunu de[lin f ’ G[ar Barka ( limiti tar -
Rabat) il - vu/i tg[idilna ‘ il - waqfa li jmiss {al Balzan ’ mentri din trid tkun ‘ il - waqfa li jmiss Balzano ’ u dan g[all kompo]itur Don Giuseppe Balzano (1 6 1 6 -1 700) per ess li vi/in l - i stage hemm triq imsemmija g[alih .
}ball ie[or kbir fuq l-istess rotta hu x[in naslu Sta Venera [dejn l-Iskola Umberto Calosso. Hawn ilvu/i tg[idilna ‘il-waqfa li jmiss ?alossa’. Emmnuni dawn huma ]balji li qeg[din jirrepetu ru[hom kuljum u f’kull
rotta bin-numru 53. We;;ag[ni [afna meta darba minnhom smajt grupp ta’ tfal ;ejjin mill-iskola jg[idu bis-serjetà kollha li se jieqfu fuq l-istage ?alossa. Peter Paul Ciantar
Ir-Rabat
Kaxxa tal-ittri fin-na[a ta’ isfel fil-Belt Valletta Sur Editur, G[al snin twal fi Triq ilMerkanti, kantuniera ma’ Triq San Nikola, kien hemm kaxxa tal-ittri, li kienet b]onn u taqdi linnies residenti u lil nies o[rajn. I]da din il-kaxxa tal-ittri nqalg[et. Nixtieq nag[mel appell lill-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta biex jid[ol g[alina mad-diri;enti talMaltapost biex jaraw li din il-kaxxa tal-ittri ter;a’ tkun fil-post fejn kienet g[ax il-fatt li nqalg[et [oloq problemi, inkonvenzjenza u tbatija spe/jalment g[al dawk lanzjani Beltin li joqog[du n-naha ta’ isfel tal-Belt Valletta peress li jkollhom jimxu distanza twila biex jimpostaw ittra. Tony Polidano
Il-Belt Valletta
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450), jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
Fil-qosor Tfittxija avanzata g[al 'Bigfoot'
IR-RENJU UNIT: Ix-xjenzati qed jirrikorru g[all-aktar testijiet avanzati ta' ;enetika biex jaraw jekk isibux il-provi netti dwar l-e]istenza tal-humanoid – nofs-bniedem u nofsuxadina – mag[ruf madwar id-dinja b[ala Bigfoot, yeti u sasquatch. L-Università ta' Oxford u l-Mu]ew ta]-}oolo;ija ta' Lausanne (fl-I]vizzera), permezz ta' pro;ett kon;unt, g[andhom je]aminaw fdalijiet organi/i li w[ud jg[idu huma tal-kreatura li ilha g[exieren tas-snin tintlema[ qalb zoni remoti fejn jiddominaw il-muntanji. Il-pro;ett se jibba]a fuq mi]uri sistemati/i u meta t-testijiet inkwistjoni tjiebu [afna f'dawn is-snin wara l-avanzi kbar fix-xjenza forensika.
{abta fatali bejn ferroviji
L-INDJA: Talanqas 25 persuna mietu f'[abta bejn ferrovija tal-passi;;ieri u ferrovija o[ra g[all-;arr tal-merkanzija flIstat ta' Andhra Pradesh. Rapporti qalu li l-ferrovija talpassi;;ieri kienet fi triqtha lejn Bangalore meta [abtet malferrovija wieqfa fl-istazzjon ta' Penneconda, b'erba' vaguni jaqb]u l-linji tag[hom u b'wie[ed minnhom jie[u n-nar. Flin/ident anki indarbu madwar 25 persuna.
Protesti dwar qtug[ fl-edukazzjoni
SPANJA: Studenti, g[alliema u ;enituri minn madwar ilpajji] issie[bu fi protesti tal-iskejjel u l-universitajiet kontra lqtug[ fis-settur tal-edukazzjoni, Dan hu l-ewwel strajk effettiv g[al-livelli kollha f'dan il-qasam bil-qtug[ previst jesi;i g[al klassijiet 'i]g[ar' u biex l-g[alliema ja[dmu g[al aktar sig[at g[all-istess paga. Il-mi]ati tal-università anki g[andhom ji]diedu b'25 fil-mija, bil-Gvern Spanjol jinsisti li dan hu ne/essarju biex jilqa' l-miri ta' din is-sena filwaqt li jistimola mill-;did lill-ekonomija.
Maltemp bix-xita jo[loq kaos
FRANZA: Maltemp qawwi bix-xita ikka;una g[arg[ar u problemi kbar g[all-provista tad-dawl fil-Grigal ta' Franza, u meta fi tliet sig[at biss (matul il-lejl tat-Tnejn u t-Tlieta) ni]let l-ekwivalenti ta' sitt ;img[at xita fuq il-belt ta' Nancy u l-in[awi qrib tag[ha. Se[[ew anki mijiet ta’ in/identi, u fejn persuna nstabet mejta fl-g[arg[ar li faqatilha r-residenza. 'Il fuq minn 4,000 djar spi//aw ming[ajr dawl u b'numru ta' skejjel jibqg[u mag[luqin min[abba l-effetti tal-maltemp li [allew ukoll il-midruba. Is-Sindku ta' Nancy talab biex ilmaltemp ikun dikjarat b[ala di]astru naturali.
Inawgurat l-itwal torri
IL-:APPUN: L-itwal torri taddinja – it-Tokjo Skytree (ritratt) li hu anki l-akbar landmark ;did talpajji] – infeta[ g[all-pubbliku, b'eluf ta' vi]itaturi jitilg[u fuq lobservation decks biex jimmarkaw l-inawgurazzjoni. U[ud millvi]itaturi kellhom jistennew g[al aktar minn ;img[a g[all-biljetti biex jitpaxxew bid-dehriet panorami/i i]da sfortunatament ittemp imsa[[ab kontinwu spi//a jtellef mill-effett waqt l-ewwel ;urnata. Il-Guinness Book of Records jikkonferma t-Tokyo Skytree (twila 634 metru u li sservi wkoll g[ax-xandiriet tattelevi]joni u bir-radju) b[ala log[la torri fid-dinja u fejn f'dan ilka] tissupera anki lit-Torri ta' Canton, fi/-?ina.
Suldati Amerikani stazzjonati fil-Korea t'Isfel jie[du sehem f'e]er/izzju militari fl-in[awi ta' Paju, qrib iz-zona demilitarizzata li tissepara lill-Korej rivali (Reuters)
IL-KOREA TA' FUQ
Sfida lill-Istati Uniti
Il-Korea ta' Fuq intensifikat il-gwerra bilkliem mal-Istati Uniti fejn insistiet li g[andha ssa[[a[ id-deterrent nukleari. Dan wara li l-Gvern Amerikan wissa lir-re;im komunista fi Pyongyang li lest jimponilu aktar sanzjonijiet jekk dan ma jabbandunax g[all-programm atomiku tieg[u. Proprju l-;img[a l-o[ra, ilmexxejja tad-Dinja ltaqg[u flIstati Uniti u qalu li l-Korea ta' Fuq te[tie; tirrispetta lkriterji internazzjonali rigward l-issues nukleari. Il-mexxejja dakinar wissew li Pyongyang qed jissogra li jispi//a aktar i]olat jekk ikompli 'fit-triq talprovokazzjoni' filwaqt li
jallarma lid-dinja. Sadattant, kelliema g[allMinisteru tal-Affarijiet Barranin fi Pyongyang wasslu l-messa;; li g[andhom jistimolaw id-deterrent nukleari dment li l-Istati Uniti tinsisti bil-politika ostili.
Pjani g[al 'kontromi]uri' wara l-pressjoni Amerikana Il-messa;; kompla li lKorea ta' Fuq qed tippjana lkontromi]uri wara l-pressjoni min-na[a ta' Washington.
Il-Korea ta' Fuq, ta[t ittmexxija ;dida ta' Kim Jongun, f'April ippruvat rokit li jwassal fuq distanzi twal u minkejja li l-esperiment falla, l-a;ir kien partikularment provokattiv wara l-ftehim mal-Istati Uniti fejn il-pajji] komunista kellu jing[ata l-ikel biex jifta[ l-a//ess g[allfa/ilitajiet nukleari tieg[u lill-ispetturi internazzjonali. {afna esperti llum jemmnu li l-Korea ta' Fuq qed t[ejji g[al tielet prova nukleari u fejn, g[allewwel darba, tu]a element ta' uranjum irraffinat li jistg[u jinkorporawh flarmamenti.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
14 A[barijiet ta’ barra IL-LIBJA
It-Tune]ija se testradixxi lill-eks-Prim Ministru Baghdadi
IR-RENJU UNIT> Uffi/jali tar-Royal Canadian Mounted Police ('Mounties') waqt sessjoni ta' ta[ri; f’ Hyde Park, f'Londra. (Reuters)
L-eks-Prim Ministru Libjan Al Baghdadi Ali AlMahmoudi g[andu jkun estradit mit-Tune]ija lejn ilLibja, bil-pro/ess mistenni jkun konklu] f'perijodu ta' ;ranet jew ;img[at. Id-de/i]joni tal-Gvern Tune]in ikkonfermaha lMinistru g[all-:ustizzja Noureddine Bouheiri li qal jonqos biss qbil dwar xi kwistjonijiet organi]]ativi relattati g[all-estradizzjoni. Qorti fit-Tune]ija fi Frar kienet warrbet l-akku]i mressqa kontra Baghdadi fissens li dan da[al f'artha illegalment waqt il-gwerra
/ivili tal-Libja fejn il-poplu qam kontra r-re;im antik immexxi mid-dittatur Muammar Gaddafi. Intant, lawtoritajiet f'Tunis xorta ]ammew lill-eks-PM Libjan il[abs (fejn ilu mis-sena l-o[ra) u sakemm [adu d-de/i]joni dwar l-estradizzjoni tieg[u. Il-Ministru Bouheiri kompla li l-awtoritajiet Libjani issa wieg[du biex jirrispettaw lil Mahmoudi mil-lat fi]iku u emozzjonali minbarra li ja//ertaw li dan l-alleat ewlieni ta' Gaddafi se jg[addi minn ;uri xieraq fil-Libja. F'Novembru li g[adda, qorti Tune]ina wkoll kienet
idde/idiet biex il-Libja tie[u lura lil Baghdadi i]da l-President tat-Tune]ija Moncef alMarzouki qal, aktar tard, li ttrasferiment ma kellux isir qabel ma s-sitwazzjoni fil-Libja ssir stabbli u Baghdadi jkun jista' jserra[ rasu mill-;ustizzja. Dan wara li Muammar Gaddafi nnifsu spi//a maqtul ta[t idejn ir-ribelli Libjani. Intant, is-sitwazzjoni [alliet lil Baghdadi f'po]izzjoni stramba, g[aliex minkejja li [afrulu l-akku]i fit-Tune]ija dan kellu xorta jiskonta l;img[at ta[t arrest waqt li lftehim mal-Libja dwar iddestin tieg[u baqa' pendenti. IL-FILLANDJA
Anqas kuntatt man-natura jfisser 'aktar aller;iji' In-nuqqas ta' kuntatt mal'ambjenti naturali' jista' qed jirri]ulta f'aktar aller;iji (inklu]a l-asthma) fost irresidenti tal-ibliet u z-zoni ]viluppati. Dan jo[ro; mir-ri/erka ta' xjenzati Fillandi]i li jinsistu li tipi ta' bakterja, mag[rufa b[ala ta' benefi//ju g[as-sa[[a, huma aktar abbundanti flin[awi li m'humiex urbani. Fil-fatt, ix-xjenzati jenfasizzaw li l-microbiota
g[andhom rwol importanti fl-i]vilupp u l-[arsien taddifi]a naturali tal-;isem (immune system) g[al kontra l-mard. Ir-ri]ultati jidhru filProceedings of the National Academy of Science, bl-istudju jtenni li filwaqt li hemm il-bakterja kullimkien, ilkompo]izzjoni tag[ha flambjenti naturali hi differenti minn ta' dik qalb iz-zoni ]viluppati. G[aldaqstant – u skond ko-awtur tal-istudju millUniversità ta' Helsinki -- ilmicrobiota qalb in-natura hi ta' benefi//ju akbar g[allbniedem u bir-ri/erkaturi anki jidentifikaw klassi ta' bakterja (gammaproteobacteria) b''funzjoni spe/jali' u li tindika d-differenza bejn ittipi ta' bakterja. L-iskwadra tar-ri/erkaturi ;abret il-kampjuni minn 118-il adolexxenti fil-Lvant tal-Fillandja u skont levalwazzjoni, dawk li qed jg[ixu fl-irziezet jew qrib il-foresti g[andhom bakterja aktar varjata fuq il-;ilda tag[hom – minbarra li huma anqas sensittivi g[all-aller;iji.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
L-ITALJA
Patri Fran;iskan b’kuntratt mad-Decca Records Patri Fran;iskan li hu wkoll tenur sar l-ewwel patri li ffirma kuntratt kbir ma’ kumpanija ewlenija tad-diski. Alessandro Brustenghi, li meta sar Fran;iskan [a lweg[da tal-faqar, issa se jibda jkanta g[al miljuni ta’ dilettanti tal-opra wara li ffirma ftehim biex jag[mel album. Hu g[andu lintenzjoni li l-qlig[ kollu mid-diski tieg[u jmorru g[all-[idma karitatevoli li tag[mel l-Ordni tieg[u. Brustenghi issa mar Londra biex jibda ja[dem fuq lalbum fl-Abbey Road Studios. Ilbiera[, uffi/jali g[olja mid-Decca minn 25 pajji] differenti marru Londra biex jaraw l-ewwel wirja tieg[u fil-2012 International Decca Conference f’Westminster.
Din ukoll kienet l-ewwel wirja tal-patri Taljan barra pajji]u g[alkemm wie[ed jista’ jarah ikanta fuq YouTube. Brustenghi, s’issa kien ja[dem b[ala mastrudaxxa u kien jilqa’ n-nies f’Assisi filBa]ilika ta’ Santa Maria degli Angeli. Minkejja l-[ajja li jg[ix, hu jsostni li kiber jisma’ lil Michael Jackson u Bach u j[obb il-mu]ika elettronika u l-kantanta mill-I]landa Bjork. L-ewwel album tieg[u, ta[lita ta’ mu]ika sagra tradizzjonali u moderna, se jo[ro; g[all-bejg[ f’Ottubru u jikkollabora mieg[u se jkun hemm Mike Hedges li [adem mal-U2 u The Cure. Kien Hedges li skopra lil Brustenghi i]da kien biss wara li sar jaf li hu patri.
L-ISTATI UNITI> Il-kumpanija SpaceX ta' Kalifornja tellg[et rokit fl-ispazju li jrid jissupplixxi lill-Istazzjon Spazjali Internazzjonali (ISS) li b[alissa qed idur fl-orbita tad-dinja. Din hi l-ewwel missjoni tipika minn kumpanija privata, bir-rokit, tat-tip 'Falcon 9' (li qed i;orr kapsula 'g[all-provisti') jitlaq kmieni lbiera[ mill-ba]i ta' Cape Canaveral fi Florida. L-ewwel fa]i tal-missjoni tidher li rnexxiet g[alkemm g[ad fadal sakemm ir-rokit jil[aq l-istazzjon u meta (anki) je[tie; jag[ti prova s[i[a tal-kapa/itajiet tieg[u g[all-kontroll u komunikazzjoni. Ir-ritratt juri r-rokit 'Falcon 9' fil-ba]i tieg[u waqt l-a[[ar t[ejjijiet qabel il-missjoni. (Reuters)
IR-RENJU UNIT
L-IRAN
Donna Summer lura fl-'Aqwa 50'
Lejn ftehim mal-IAEA
Id-diska I Feel Love li fl1977 kisbet su//ess kbir g[all-mibkija Donna Summer re;g[et tinsab fi/charts tar-Renju Unit ftit tal-jiem biss wara l-mewt tal-kantanta mill-kan/er, fletà ta' 63 sena.
Kelliema g[al Official Charts Company qalu li I Feel Love da[let minn imkien g[al numru 45 talklassifika waqt li erba' kanzunetti o[ra ta' Donna Summer ukoll sabu post mill-;did fl-Aqwa 200 (diska). Summer, ir-Re;ina tadDisco tas-sebg[inijiet u rebbie[a ta' [ames Grammy Awards, kienet pijunier talelectro-pop u lkollaborazzjonijiet tag[ha – li jinkludu l-kanzunetti Hot Stuff, Last Dance u Bad Girls – mal-produttur Giorgio Moroder wittew ittriq g[all-mu]ika dance ta' ]minijietna.
Donna Summer (Reuters)
Sadattant, l-esperti f'dan il-qasam jaqblu li Donna Summer, li mietet fi Florida, anki [olqot ni//a spe/jali u unika permezz ta' bilan/ attraenti bejn ilmu]ika dance u l-R&B u meta llum mag[ruf li lkantanta kienet ]ammet ilkundizzjoni tag[ha sigrieta mindu nstabitilha l-kan/er g[axar xhur ilu.
Il-Kap tal-International Atomic Energy Agency (IAEA) qal li l-a;enzija tinsab qrib ta' ftehim mal-Iran li kapa/i jistimola l-koperazzjoni ta' Tehran malinvestigazzjonijiet dwar ilpro;ett nukleari ta' dan l-Istat I]lamiku Yukiya Amano – li wasal lura l-Awstrija wara ta[ditiet f'Tehran – qed jistenna li jiffirmaw dalwaqt il-ftehim mal-Iran u ladarba ttie[det de/i]joni biex jikkonkludu laffarijiet. Il-Kap tal-IAEA, li ddiskuta man-negozjatur Iranjan Saeed Jalili, anki tenna li dawn, illum, jifhmu a[jar ilpo]izzjoni ta' xulxin u li lkwistjoni ta' a//ess g[as-sit militari ta' Parchin (fl-Iran) g[andu jifforma parti mill-
ftehim. L-Istati Uniti u l-alleati tag[ha jakku]aw lill-Iran b'li qed ji]viluppa bomba nukleari, u bir-re;im f'Tehran jinsisti li qed ja[seb biss fi pro;etti pa/ifi/i. Sadattant, is-Senat Amerikan approva pakkett ta' sanzjonijiet ekonomi/i ;odda g[as-settur ta]-]ejt tal-Iran, ftit jiem biss qabel laqg[a kru/jali bejn il-potenzi tad-dinja u lIranjani li se ssir f'Bagdad, ilbelt kapitali tal-Iran. Dan wara li l-Amerikani u lUnjoni Ewropea di;à [adu sensiela ta' mi]uri inti]i biex ira]]nu l-mezzi tad-d[ul g[allIran (mi]-]ejt) u bl-iskop li dan il-pajji] jidde/iedi biex iwaqqaf il-programm nukleari tieg[u. Il-pakkett ;did g[andu
jestendi s-sanzjonijiet biex ikopru attivitajiet li jinvolvu lKumpanija Nazzjonali Iranjana g[a]-}ejt u lKumpanija Nazzjonali Iranjana g[at-Tankers f'ka] ta' sitwazzjonijiet fejn l-entitajiet jitqisu b[ala a;enti g[allGwardja Rivoluzzjonarja talIran jew li jistg[u g[andhom xi affiljazzjoni potenzjali. Is-sanzjonijiet ja[sbu wkoll biex jeliminaw teknikalità li setg[et ippermettiet li l-Iran ju]a l-flotta tieg[u biex ibig[ parti mi]-]ejt li jipprodu/i. Sadattant Robert Wood, b[ala r-Rappre]entant (temporanju) Amerikan g[allIAEA, insista biex l-Iran jikkopera b'ur;enza mala;enzija internazzjonali waqt li din tinvestiga l-attivitajiet atomi/i tar-re;im f'Tehran.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
16 Madwarna
Attività g[all-familja kollha fl-g[axar anniversarju tal-Limestone Heritage Park and Gardens minn Clinton Sammut
B[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal-g[axar anniversarju ta’ The Limestone Heritage and Gardens il-Maltin u lG[awdxin huma m[e;;a jattendu g[all-open day li se ssir fl-istess kumpless. Din l-attività se ssir nhar il{add 27 ta’ Mejju bejn l-10 a.m. u s-6 p.m. u d-d[ul hu b’xejn. Se jkunu organizzati diversi attivitajiet kemm edukattivi, kulturali u anke sportivi li ]gur se jolqtu lill-membri talfamilja kollha. Wa[da mill-attivitajiet prin/ipali hi li kull parte/ipant, barra li se jkun jista’ jara diversi nies ta’ seng[a kbira jonqxu l-;ebel, se jing[ata l-opportunità biex hu stess jonqox il-;ebla Maltija.
Dawk li jikkonsidraw lilhom infushom sportivi se jkollhom l-opportunità jipparte/ipaw kemm fil-human table soccer jew tower of power, abseiling, wall climbing u sa[ansitra sparar bilqaws. G[at-tfal se jkun hemm ukoll il-pony rides, ramp around u l-bouncing castle waqt li se jing[ataw l-opportunità j]uru l-annimali u jkunu jistg[u jitimg[uhom u jmellsuhom. B[ala parti mill-attivitajiet edukattivi, kull min se jattendi se jkun jista’ jdur dawra b’xejn madwar il-post flimkien mal-gwidi li se jdawru lin-nies b’xejn kull 30 minuta. Kull parte/ipant se jmur lura 22 miljun sena u jisko-
pri, bl-g[ajnuna ta’ o;;etti antiki u mudelli f’daqs naturali, l-istorja tal-;ebla Maltija. Tassew se tkun ;urnata mimlija esperjenzi uni/i. Ta’ min isemmi li f’dawn la[[ar g[axar snin The Limestone Heritage Park and Gardens ]aruh eluf ta’ turisti, studenti, studju]i u artisti minn kull parti tad-dinja biex isiru jafu aktar dwar ir-rabta tal-Maltin mal-;ebla Maltija u x’u]u sar minnha matul issekli. Dan il-kumpless reba[ g[add ta’ premjijiet u tif[ir g[all-mod kif jitmexxa u sar wie[ed mill-aktar postijiet imfittxija g[al ti;ijiet u attivitajiet o[ra kulturali kemm lokali u kif ukoll internazzjonali.
Kull parte/ipant se jkun jista’ jmur dawra mal-gwida f’dan il-kumpless
Wie[ed mill-[addiema tas-seng[a li ja[dmu f’dan il-kumpless jag[ti dimostrazzjoni ta’ kif tin[adem il-;ebla Maltija
Se jkunu organizzati sessjonijiet tal-abseiling g[al dawk kollha li huma avventuru]i
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Arti 17
‘...Fis-Skiet’ - wirja artistika minn Frederick Gingell Frederick Gingell qed itella’ wirja tal-arti fil-Kumpless CamilleriParisMode, ir-Rabat sal-25 ta’ Mejju 2012. Din l-esibizzjoni, bl-isem ‘….Fis-Skiet’ tittratta xog[lijiet partikulari ta’ nies komuni, mhux mag[rufa, li f’[ajjithom g[amlu ;id, qdew dmirhom, rabbew familji, nies umli, li qatt ma fittxew l-unuri. Ix-xog[lijiet artisti/i jkopru nies li jfakkruh fi tfulitu, ]g[o]itu u wkoll meta kiber – karattri umli li baqg[u f’qalbu u [afna minnhom g[exu [ajja ta’ tbatija; g[exu ming[ajr daqq ta’ trombi, fisskiet. L-a[[ar darba li Frederick Gingell ra lil ftit minn dawn in-nies, kien aktar minn 50 sena ilu. G[aldaqstant ilmemorja ta’ wi//hom u bixrithom m’hix daqshekk /ara. G[all-artist, l-importanti hu li n-nies jfakkruh g[al dawk li huma. Madankollu, Frederick Gingell irid i[e;;e; lil min i]ur il-wirja biex jiftakar f’dawk in-nies li f’[ajjithom g[amlu xi differenza. Fir-riflessjonijiet tieg[u dwar din il-wirja, Frederick Gingell fisser kif kien qed jisma’ r-radju fil-karozza u dak il-[in kienet qed issir intervista ma’ Oliver Friggieri li kien qed jitkellem fuq nies li [allew timbru f’[ajtu. {in minnhom, jg[id Gingell, qal li dawn veru eroj u mo[[u f’daqqa xeg[el. Ma kellux dubju li l-Professur Friggieri kien qed jitkellem fuq ktieb li kiteb. G[amel tfittxija u sab li kien g[adu kemm ippubblika l-ktieb Fjuri li ma jinxfux. Xtrah u [a gost jaqrah, kemm biex jifhem min huma dawn ilveru eroj kif ukoll g[ax Oliver Friggieri hu tal-età tieg[u. U g[alkemm Frederick Gingell hu millBelt, Oliver Friggieri kien jg[ix mhux ’il bog[od, ilFurjana. Frederick Gingell stqarr li dak li qal Oliver Friggieri filktieb, hu qalu fuq it-tila. Naturalment l-artist ma g[a]ilx persuna;;i li jsemmi hu, i]da pin;a dawk li jaf. Intant il-karatteristika prin/ipali tat-tpin;ijiet tieg[u hi l-kulur; Frederick Gingell ]viluppa stil uniku u stabbilixxa lilu nnifsu b[ala artist figurattiv u tal-portraits. G[alkemm hu studja l-arti ta’ età bikrija, l-arti baqg[et mo[bija g[al diversi snin sakemm tfa//at 11-il sena ilu meta rritorna fl-Iskola talArti. Hu tejjeb il-[iliet artisti/i tieg[u ta[t il-gwida ta’ Harry Alden. Din l-esebizzjoni firRabat hi t-tielet wa[da tieg[u.
Xog[ol artistiku bl-isem ‘L-isba[ wa[da’
Xog[ol artistiku bl-isem ‘Wara g[awma’
Xog[ol artistiku bl-isem ‘Is-Sir’
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
18 Tag[rif
Wirja fil-Birgu b[ala parti mill-pro;ett SECRET SECRET (Sustainable EcoCultural Responsible European Tourism) huwa pro;ett iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea ta[t il-programm Europe for Citizens. Il-pro;ett g[andu lMuni/ipalità ta’ Volos filGre/ja b[ala l-Imsie[eb Prin/ipali. L-imsie[ba l-o[ra huma l-ibliet ta’ Brezno fisSlovakkja, Limbazi fil-Latvja, Paphos f’?ipru u l-Birgu f’Malta. Kien wasal i]-]mien g[allBelt Marittima tal-Birgu biex tospita l-laqg[a li jmiss ta’ dan il-pro;ett, wara li lKunsill Lokali tal-Birgu kien attenda konferenzi fl-ibliet msemmija hawn fuq matul dawn l-a[[ar sentejn. G[alhekk, bejn il-:img[a 13, u l-{add, 11 ta’ Mejju 2012, il-Kunsill Lokali tal-Birgu organizza l-wirja bl-isem Participation with joint project stand g[al liema esebizzjoni l-muni/ipalitajiet kollha membri tal-pro;ett, tellg[u stand sabiex jesebixxu l-gosti
u l-attrazzjonijiet tal-ibliet rispettivi tag[hom. Din l-esebizzjoni saret filbinja storika u mill-aktar presti;ju]a fil-Belt tal-Birgu, dik tal-Ber;a ta’ Franza u ;iet uffi/jalment inawgurata minn Carm Mifsud Bonnici, ilMinistru tal-Intern u l-Gvern Lokali, fil-pre]enza ta’ Stefan Buontempo, Kelliem g[allGvern Lokali. Is-Sindku talBirgu, John Boxall, Manos Vougioukas, koordinatur talpro;ett SECRET, Peter van Roosmalen, il-President talEuropean Walled Towns, u Nikos Stoikos, Vi/i Sindku ta’ Volos, rispettivament, indirizzaw lil dawk kollha pre]enti g[all-inawgurazzjoni. Numru kbir ta’ barranin, li jag[mlu parti mill-Walled Towns Friendship Circle, fejn il-Birgu huwa membru, u li kienu f’Malta g[al-Laqg[a tal-E]ekuttiv ta’ din lasso/jazzjoni, kienu wkoll pre]enti. {afna nies, Maltin u barranin, ]aru din il-wirja matul dawn it-tlett ijiem.
Mument waqt l-inawgurazzjoni tal-wirja ‘SECRET’ li qed tittellg[a fil-Birgu f’dawn il-jiem
Id-delegati barranin, membri fil-pro;ett SECRET, kellhom programm s[i[ ta’ attivitajiet tul il-jiem li damu filG]ejjer Maltin, inklu]i ]jara gwidata tal-Belt tal-Birgu u tal-Belt Valletta. Fil-Birgu huma ;ew akkumpanjati minn grupp ta’ renactors b’ilbies ta’ Kavallieri, wara li
taw wirja ;ewwa Couvre Porte. Dan is-servizz ing[ata bl-g[ajnuna tal-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu (MTA). Id-delegati barranin marru wkoll dawra bid-dg[ajsa malPort il-Kbir. Il - laqg[a finali ta ’ dan il pro;ett hija ppjanata li se ssir bejn id - 29 u t - 30 ta ’
:unju , 20 1 2 fil - belt tal imsie[eb ewlieni , Volos fil - Gre/ja . Il - Kunsill Lokali tal - Birgu huwa entu]jast li ladarba dan il pro;ett jasal fi tmiemu , se jinqalg[u opportunitajiet ;odda g[all - benefi//ju tal Birgu , il - Belt Kapitali Marittima Maltija .
Kun/ert vokali minn Marouska Attard
Fl-okka]joni tan-Notte Gozitana Lejlet Lapsi, is-sopran Marouska Attard tat kun/ert vokali u interpretat diversi arias minn opri Barokki ta’ Vivaldi, Handel u Pergolesi, bi//iet minn musica da camera ta’ Rossini, Donizetti u Bellini u wkoll xi g[anjiet Amerikani ta’ Ives u Bernstein. Hi kienet akkumpanjata minn Christine Zerafa fuq il-pjanu. Se ssir ripetizzjoni ta’ ‘Love, Betrayal… Food’ fil-Kavallieri ta’ San :akbu, il-Belt Valletta, illum l-Erbg[a 23 ta’ Mejju fin-12.30 p.m. Kull min g[andu g[al qalbu l-mu]ika klassika m’g[andux jitlef dan il-kun/ert. Is-sopran Marouska Attard bdiet l-istudji mu]ikali tag[ha meta kellha [ames snin, fl-Iskola tal-Mu]ika f’G[awdex. Hi kisbet Grade 8 b’distinction mir-Royal Schools of Music fid-daqq talvjolin. Minbarra l-im[abba li g[andha g[all-vjolin, Marouska t[obb ukoll il-kant u tattendi lezzjonijiet privati g[and Juliette Bisazza. Hi bdiet l-isudji vokali ma’ Claire Massa seba’ snin ilu. B[alissa qed tag[mel sena preparatorja g[all-kors tal-Masters filkant. Dan minn wara li kisbet B.A. (Hons) fil-mu]ika u PGCE millUniversità ta’ Malta. Fl-2008, Marouska kisbet ukoll Grade 8 fil-vu/i u reb[et il-Board Winner Prize filwaqt li fl-2009 kisbet DipABRSM. Parti integrali fil-[ajja ta’ Marouska hi ri]ervata g[all-iSchola Cantorum Jubilate, wie[ed mill-korijiet ewlenin fil-g]ejjer Maltin. Hi ddirettri/i ta’ dan il-kor li tmwaqqaf fis-sena 2000. Il-membri tieg[u bdew b[ala grupp ta’ [bieb li mxew ’il quddiem bis-sa[[a tad-dedikazzjoni u ttag[lim bla waqfien. Minbarra li jipparte/ipa f’attivitajiet lokali, il-kor kellu diversi opportunitajiet barra minn xtutna fosthom ‘Recontres des Musicales’ f’Corsica, Franza (fl-2003), f’tour mu]iko-kulturali f’Ruma u Assisi (fl-2007) u ie[or fi Vjenna, Salzburg u Linz (fl-2007). Linz dakinhar kienet ilBelt Kulturali Ewropea u l-kor tella’ kun/ert fil-Katidral ta’ Linz b[ala parti mill-programm ta’ attivitajiet f’dik l-okka]joni. Il-pjanista Christine Zerafa dan l-a[[ar kisbet Masters (MMus) b[ala solista#pjanista mir-Royal Northern College of Music ta[t it-ta[ri; ta’ Paul Janes u Norma Fisher. Qabel ma bdiet l-istudji fir-Renju Unit, Zerafa studjat f’Malta ma’ Ramona Zammit Formosa fl-Iskola tal-Mu]ika Johann Strauss fil-Belt Valletta u wkoll ma’ Joanne Camilleri li mexxietha biex tikseb LRSM b’distinction. Zerafa kisbet ukoll diversi premjijiet foshtom il-Kompetizzjoni Bice Mizzi ([dax-il edizzjoni), u l-premju presti;ju] RNCM Clifton Helliwel Memorial Award. L-istudji tag[ha saru b’kollaborazzjoni ma’ Janatha Stubbs Foundation, Malta Arts Fund u Is-sopran Marouska Attard Silverstone Bursary.
Fir-ritratt jidhru mix-xellug> Robert Brincau - Id-Direttur tal–Operazzjonijiet< Paulette Fenech - Id-Diretter :enerali tas-So/jetà tas-Salib l-A[mar (Malta)< Terence Portelli – G[alliem u l-editur tal-antologija u Yvette Farrugia - President tas-So/jetà tas-Salib l-A[mar (Malta)
Qlig[ mill-bejg[ ta’ antolo;ija g[as-So/jetà tas-Salib l-A[mar (Malta) Dan l-a[[ar, Terence Portelli, G[alliem fil-Fakultà talEdukazzjoni, l-Università ta’ Malta, ippre]enta /ekk lil Paulette Fenech, id-Diretter :enerali tas-So/jetà tasSalib l-A[mar (Malta), bil-qlig[ li sar mill-bejg[ talantolo;ija, Bil-{ajku Nsellimlek: Mill-:appun g[al Malta u Lura. Din il - ;abra ndammet bix - xog[lijiet ta ’ g[oxrin kit tieb Malti tal - [ajku b ’ g[ajnuna g[all - vittmi tat - terre mot u t - tsunami li sar il - :appun nhar il -11 ta ’ Marzu 20 11. G[all - g[ajnuna u l - inkora;;iment b ’ risq din l - iniz jattiva , l - editur jixtieq jirringrazzja: lill - kittieba tal [ajku , lil Bestprint u Poe]ijplus , lil Masami Hasegawi , lil Miller Distributors , lill - Ministeru tal - Affarijiet Barranin , u lill - qarrejja kollha li g[o;obhom jixtru din l - antolo;ija .
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Fotografija 19 KUNSILL LOKALI NAXXAR
Wirja fotografika u ta[dita pubblika b’tema ambjentali minn Clinton Sammut
Nhar il-{add 20 ta’ Mejju kienet inawgurata esebizzjoni fotografika bit-tema tal-ambjent lokali fi [dan ilKunsill Lokali Naxxar. Din l-esebizzjoni se tkun miftu[a g[all-pubbliku sal-{add 27 ta’ Mejju 2012. Din l-attività kienet deskritta minn dawk li attendew b[ala wa[da straordinarja u ta’ interess kbir spe/jalment dawk li g[andhom g[al qalbhom l-ambjent u t-teknika talfotografija. Din l-esebizzjoni setg[et tkun possibbli grazzi g[assehem dirett ta’ wie[ed mill-aqwa esperti lokali Guido Bonett, li hu wkoll resident fl-istess lokalità. Guido Bonett minn dejjem kellu l-ambjent g[al qalbu u matul is-snin barra li g[amel numru ta’ ri/erki, osservazzjonijiet u anki dar diversi pajji]i biex jara numru ta’ [lejqiet differenti hu l-awtur ta’ diversi kotba fuq dan il-qasam fosthom tal-ktieb The Natural History of the Maltese Islands li g[adu kemm ;ie ppubblikat. Matul is-snin Guido Bonett kiseb diversi su//essi inklu] Associateship of The Royal Photographic Society of Great Britain (ARPS) kif ukoll Associateship of the
Malta Photographic Society (AMPS). L - esebizzjoni li wie[ed se jkun qieg[ed josserva u japprezza waqt din l - attiv ità hi l - kollezzjoni privata ta ’ ritratti li Guido Bonett [a f ’ Malta u G[awdex b ’ [afna pa/enzja u dedikazzjoni . Biex tikkumplimenta din lesebizzjoni nhar il-:img[a 25 ta’ Mejju fis-7.15 ta’ filg[axija se ssir ta[dita pubblika fis-sala tal-Kunsill Lokali Naxxar mill-istess Guido Bonett. Din qieg[da tittella’ biex tkompli tixerred l-informazzjoni fuq l-ambjent tipiku Malti flimkien ma’ informazzjoni tat-teknika ta’ kif wie[ed g[andu jie[u xi ritratti. Din it-ta[dita hi g[al kul[add g[ax toffri informazzjoni relatata ma’ materjal edukattiv ;enerali u dak akademiku. Waqt din l-attività se jkun hemm kotba miktuba minn Guido Bonett dwar l-ambjent u [lejqiet lokali g[all-bejg[ bi prezz sussidjat. Kemm l-esebizzjoni kif ukoll t-ta[dita pubblika huma b’xejn g[all-pubbliku filwaqt li kull min irid aktar informazzjoni hu m[e;;e; i/empel lill-Kunsill Lokali Naxxar, 21417224.
Bag[al tal-Imrew[a b’insett f’munqaru
L-G[asfur ta’ San Martin me[ud minn Guido Bonett
L-espert u ambjentalist Guido Bonett
Agretti bojod jittajru fir-riserva tal-G[adira
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
20 Kotba
Il-Misterji tal-Wardija minn Stephen Said
Min jisraq tarbija ta’ sentejn, waqt li missierha jkun qed jilg[ab il-log[ob tal-azzard ma’ r;iel o[ra, f’razzett fittelg[a tal-Wardija? Kif [add ma sab irkaptu ta’ x’sar minnu dan it-tifel g[al snin twal li g[addew minn fuqu? U x’jinsteraq aktar lillag[aba, li jkun hekk ta’ [tie;a g[all-Balliju de Leon? Min hu tabil[aqq il-‘Miju Mekkek’ tal-Gran Mastru, bniedem xejn [elu li l-kavallieri jirreferu g[alih b[ala lA[rax? Sa mill-bidu tarrumanz, dan il-persuna;; juri fid-dieher li jkollu mibeg[da kbira lejn il-Kontessa d’Alarcon u wisq aktar g[al :ann Nikol Dikler, ra;el xi[, tallab. G[aliex? Dawn it-tnejn min-nies ikunu qed jostru personalitajiet differenti, li jag[;nu l-istorja ma’ kull kapitlu li jg[addi. Fil-kariga tieg[u, l-A[rax iwettaq kulma ja[seb li jkunlu ta’ ;id g[alih innifsu u j]omm numru ta’ nies madwaru biex jg[inuh f’dak kollu li jkun je[tie;. Mill-banda l-o[ra, :ann
Nikol iwieg[ed lill-Kontessa li be[siebu jg[inha u ja[dem biex tikseb mill-;did lil binha ma[tuf. Wie[ed min-nies im[addma mill-A[rax ikun Josè, ;uvni li aktar qabel kien mibg[ut b[ala qaddief fuq ixxwieni, g[ax ikun [abb lil Elena, bint Benestant li ma ridux i[ares lejn bintu. I]da bejniethom, Josè u Elena jkunu taw qronfla b[ala weg[da ta’ m[abbithom. X’ji;ri minnha din il-qronfla? U min jitfa’ [arstu fuq Elena, bil-barka ta’ missierha? X’odju jinbet bejn dan il;uvnott u Josè? U fil-verità min ikun Josè? Josè jintefa’ l-[abs g[ax ikollu xi jg[id ma’ dak li jkun irid jo[odlu lill-ma[buba tieg[u u li jlissen kliem ta’ disprezz g[alih u g[aliha. Fil[abs, Josè jwettaq affarijiet li ma kinux mistennija minnu, g[alhekk, jitressaq quddiem il-kbarat. Instab [ati? U jekk iva, x’se jsir minnu? L-A[rax isir jaf li Malta se jasal bixxini tieg[u l-Kaptan David
Il-qoxra tat-tliet volumi li jiffurmaw it-trilo;ija ‘Il-Misterji tal-Wardija’
Dikler, iben :ann Nikol, li tant ma kienx ja[mel. Lil dan irid ja[tfu ta[t idejh u jitfg[u l-[abs. Kif i[addem il-pjani tieg[u biex jirnexxi fi [siebu? Jid[ol fix-xena s-serv fidil tieg[u Abdul, li lil David ma j[allih qatt wa[du. I]da dan Abdul ukoll isib li kellu min ji;i minnu f’Malta. G[andu lil ommu u lil ibnu, li qed jg[ixu indipendentement. X’[ajja kienu qed iqattg[u hawn, bla ma jafu lil xulxin? U ma’ min qed jg[ixu? Elena ti;;ieg[el ti]]ewwe; lill-bniedem li jag[]lilha missierha, i]da ssib ra;el ie[or, kavallier, li wara li jsir jaf bl-istorja kollha ta’ m[abbitha, ifittex u jsib skop biex jistieden lil dan it-taparsi ma[bub ta’ Elena g[al dwell. I]da min ikun tabil[aqq l-isfi-
dant fid-dwell? U min imut? Meta :ann Nikol Dikler, li jkun telaq minn Malta, jirritorna fuq ix-xini ta’ ibnu flimkien ma’ Viskonti ji;i minnu, jisimg[u l-qniepen tal-forka jdoqqu. Imorru filpost biex jaraw ti;i esegwita s-sentenza. Lil min isibu se j[alli [ajtu fuq il-forka? G[andu xi konnessjoni ma :ann Nikol? Tg[id ikun hemm xi [add li jsalva lillikkundannat minn [alq ilmewt? U kif u g[aliex :ann Nikol Dikler ;ie minn barra b’titlu nobbli? Dolores, bint il-Kontessa d’Alarcon, tiltaqa’ u tin;ibed lejn Roberto, li qed jistudja g[al tabib u li hu t-tifel ta’ Melchiorre Seralta, sa[[ar u Marki] ta’ Sandoval, li jkun ;ie Malta flimkien ma’ martu. Dan jibda jimmanipula [sibijietu man-nies li kienu qdew sew lill-A[rax u jtennilhom li l-A[rax g[adu [aj. Darba minnhom, il-Konti u l-Marki] ikollhom xi jg[idu u jisfidaw lil xulxin g[al dwell bil-pis-
toli. Il-Konti jisfa ferut… imma min isalvah? Meta lKonti jsir jaf min kien dak li salvah, x’jg[amel? Minn xiex tg[addi bintu Dolores? Madankollu, l-im[abba safja bejn Dolores u Roberto ssib intopp li ;;eg[ilhom jinsew lil xulxin. G[aliex? U l-istorja tal-Misterji talWardija, li tinbet, titkattar u tissoda fuq delitt li kien sar ferm aktar qabel, u kien imda[[al fih l-A[rax, tkompli ti]vol;i sakemm kul[add isir jaf min hu u kull wie[ed u wa[da, jaqbdu l-linja tag[hom, li jkun ippre]entalhom u [ejjielhom id-destin. G[al u[ud, dak li jkun miktub g[alihom hu s-sabi[ tal-[ajja; g[al o[rajn hemm /par, niket u mewt! Din it-trilo;ija hi storja li ;;ieg[lek tkompli taqra minn ktieb g[all-ie[or u toffri stampa /ara ta’ kif kienet Malta fi ]mien il-kavallieri, b’pajsa;;i li g[adhom bla mittiefsa sa minn dak il-perijodu tal-istorja ta’ Malta.
U l-istorja tal-Misterji tal-Wardija, li tinbet, titkattar u tissoda fuq delitt li kien sar ferm aktar qabel, u kien imda[[al fih l-A[rax, tkompli ti]vol;i sakemm kul[add isir jaf min hu u kull wie[ed u wa[da, jaqbdu l-linja tag[hom, li jkun ippre]entalhom u [ejjielhom id-destin
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Iswed fuq l-Abjad NET Television, 21>32 Lejlet it-tqeg[id tal-ewwel ;ebla tal-kumpless il-;did tal-MCAST f’Kordin, il-programm tal-lum se jkun edizzjoni spe/jali li se tixxandar mill-Art and Design Centre fil-Mosta, li jifforma parti mill-Kulle;;. Il-mistednin ewlenin se jkunu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi, Stephen Spiteri li hu assistent parlamentari fil-Ministeru tal-Edukazzjoni, Maurice Grech, il-prin/ipal tal-MCAST, u Vince Maione, li hu direttur tal-assigurazzjoni tal-kwalità. Studenti li kienu jew g[adhom l-MCAST se jaqsmu l-esperjenzi tag[hom. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Stephen Calleja. Bejni u Bejnek NET Television, 23.30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun George Micallef (fir-ritratt), li hu l-aktar
mag[ruf b[ala ;urnalist sportiv u fost o[rajn jifforma parti mit-tim tal-programm Replay li jixxandar kull nhar ta’ {add fuq dan listazzjon. Interessanti wie[ed isemmi li l-ewwel kontribut tieg[u fuq il-media dwar l-isport kien fil-gazzetta bl-Ingli] The Democat li kienet to[ro; kull nhar ta’ Sibt mill-Istamperija Indipendenza. Hi involut ukoll fl-edukazzjoni u jokkupa kariga importanti fl-amministrazzjoni ta’ kulle;; tal-istat.
Simpati/i NET Television, 20.30 Leonard (Brian Farrugia, fir-ritratt) u PC Borg jispi//aw fil-fa//ata talgazzetta u jo[or;u bl-unuri minn fuq dahar [addie[or. Il-Kappillan jippretendi li jekk hemm xi rigal, dan xieraq jing[ata lil min verament jist[oqqlu. Min-na[a l-o[ra, iz-zija Lisa wkoll
tippretendi li ting[ata lura dak li bi dritt hu tag[ha. Charlie jit[addet ma’ Dun Manwel u jiskopri li Katrin mhux veru kienet marret irtir. Mela g[aliex Dora gidbitlu? M’g[adx g[andhom pja/ir bih? Donnu kul[add qed jippretendi xi [a;a – kemm Leonard, kemm PC Borg, kif ukoll il-[alliel. X’[alliel? Il prossimo uomo La 7, 14>10
Sean Connery (firritratt) f’dan il-film tal-1976 narawh filparti tal-Ministru talAffarijiet Barranin tas-Sawdi Arabja. Huwa jg[id li wasal i]-]mien li l-pajji]i G[arab kollha g[andhom jirrikonoxxu l-istat ta’ I]rael. Dikjarazzjoni b[al din tqajjem [afna g[ag[a u tqieg[ed [ajtu fil-periklu...
Sbu[ija minn barra u minn ;ewwa Chit Chat - NET Television, 15>45
Is-su;;ett g[ad-diskussjoni fil-programm tal-lum se jkun is-sbu[ija tal-bniedem minn barra u minn ;ewwa. Xi tfisser sbu[ija? X’inhi fuq kollox? Li tara persuna u tg[id li hi sabi[a? Jew li fuq kollox minbarra s-sbu[ija ta’ barra jkollha personalità u karattru sabi[ ukoll? {afna drabi l-media u s-so/jetàjag[tu regoli ta’ x’inhu sabi[ u mhux, u fir-realtà dan mhuwiex il-ka], g[ax jekk persuna tkun sabi[a minn ;ewwa dan ikun jidher minn barra. Ukoll, jekk persuna tie[u [sieb is-sa[[a u lindafa personali tag[ha wkoll tkun persuna sabi[a. Il-mistiedna fl-istudio se tkun Daniela Darmanin (fir-ritratt) li hi Miss World (Malta) u se tirrappre]enta lill-pajji] fi/-?ina.
Il-bullying Malta Llejla - NET Television, 17.00
Id-diskussjoni tal-lum se tkun dwar ilbullying, u biex jag[tu l-kontribut tag[hom dwar dan is-su;;ett se jkun hemm fl-istudio Philip Vella mill-Caritas. Ruth Sciberras li hi responsabbli mit-tema positive partenting flA;enzija Appo;;, Joanna Buhagair mill-AntiBullying Service kif ukoll g[alliem jew
g[alliema tal-guidance li sakemm morna g[allistampa ma kienx g[adu mag[ruf min se tkun. Ikun hemm ukoll ir-rokna mat-tabib Godfrey Agius li se jitkellem dwar l-abbu] minn /erti sustanzi, kif ukoll dik dwar l-ivvja;;ar ma’ Noel Farrugia. Tippre]enta Stephanie Spiteri.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
22 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
Turi xi ssarraf fil-karriera
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club
Una donna in carriera (Working Girl) - Rete 4, 16>30
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101
Katherine Parker (Sigourney Weaver), li tkun tmexxi kumpanija f’Wall Street ikollha in/ident li fih tikser sieq waqt li tkun qed tiskijja fuq is-sil;. Ikollha tag[mel perjodu bog[od mill-post tax-xog[ol. Sadanittant, is-segretarja tag[ha Tess McGill (Melanie Griffith, firritratt), tkun se tie[u [sieb dak kollu li s-soltu tag[mel il-boss tag[ha. I]da din malajr tara s-sitwazzjoni b[ala opportunità biex turi xi ssarraf. Anki bl-g[ajnuna ta’ Jack Trainer (Harrison Ford) to[ro; b’ideat ;odda li jirri]ultaw li jkunu tajbin... Il-film in[adem fl-1988 b’re;ija ta’ Mike Nichols.
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - All Time Favourites 13:30 Qari tar-Rumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bullettin tal-A[barijiet 18:15 - Ma’ Nathalie 19:00 Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Nis;a 21:00 - Mu]ika Romantika 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Xi Qrajt, Xi Smajt 22:08 Ru]arju 22:30 - Soul, Rhthym & Blues 23:30 Ripetizzjoni. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 A[na 13:15 - Rumanz 13:45 ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 Verset il-Lejl 20:45 Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Forum 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Ta[t Sema Kwiekeb. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Afternoon Favourites
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam 80s Corner Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
(jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - G[and in-Nutar 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 - Realtajiet ta’ llum (jin-kludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Ru[ il-Kelma 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, l-Polz ta/-?ittadin, Servizz b’im[abba, Sa[[a, Straightforward, Ambjent. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Il[na mi/-?par 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 Nis;a 20:00 - Outside Lectures 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Tag[lim u Twemmin Nisrani 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Shalom 14:30 Qari tar-Rumanz 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 Lifesong 20:30 - Qari tarRumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 - Kristu Fostna (r) 23:00 - Il-{ajja Vera (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Toby’s Wall of Sound 24:00 - Paul van Dyk. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi Angelus fit-08:00 u f’12:00) 18:00 - Italia.com 20:00 - L.S. Live.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 Qalbinnies 11:30 - Madwarna 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Eurovision Links 12:15 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Eurovision Links 20:45 Bijografiji - Mike Spiteri 21:45 Mixage 22:30 - Minn Lenti Interkulturali 23:15 - L-A[barijiet 23:35 - Leli ta’ {a]-}g[ir (r). TVM 2 16:00 - A[barijiet 16:05 - Planet Earth 17:00 - A[barijiet bl-Ingli] 17:05 - Ti;rijiet Biss (r) 17:35 Mela Isma’ Din 17:45 Kontrattakk 19:00 - 3 Pointer 19:30 - Cicero (dok.) 19:45 Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - Planet Earth - Shallow Seas 21:35 - It-Tfajla tal-Palazz. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:30 Sieg[a }mien 12:15 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Karta u Lapes 16:30 - Tomatate 17:00 - Telelshopping 17:20 Liqourish Daily Update 17:30 ONE News Update 17:35 Hazzzard Daily Update 17:45 Teleshopping 18:00 - Looks 18:50 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da 19:30 - ONE News 20:15 - Illostra 20:30 - TX 22:05 - Fresh & Funky 22:50 Ieqaf 20 minuta 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 -
Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live) 20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Il-Parlament talPoplu (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 09:35 Linea verde 11:00 - Tg 1 11:05 Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Football. La partita del cuore 2012 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 Cinematografo - Speciale Cannes. Raidue 07:00 - Cartoons 09:30 - Zorro (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due (attwalità) 16:15 - La signora del west (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperer (TF) 19:35 Squadra speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Squadra speciale Cobra 11 (TF) 22:50 - Tg 2 notizie 23:05 Super Club 00:35 - Tg Parlamento 00:45 - A proposito di Brian (TF) 01:30 - Voglio essere amata in un letto d’ottone. Film ’64. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 09:50 - Dieci minuti di... 10:00 - La storia siamo noi (attwalità) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - 95˚ Giro d’Italia 12:45 Le storie - diario italiano 13:10 La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:10 ?ikli]mu: 95˚ Giro d’Italia 18:05 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:10 - Le storie - diario Italiano - si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:15 - Volo in diretta 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 95 ˚ Giro d’Italia 01:35 - Gate C.
Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Amiche per caso. Film 2008 16:15 Pomeriggio cinque 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Le tre rose di Eva (it-VIII parti) 23:20 - Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:20 - Come eravamo 07:25 Nash Bridges (TF) 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 4 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:50 - La signora in giallo 13:50 - Forum 15:10 - Flikken - Coppia in giallo (TF) 16:15 - My Life (soap) 16:30 - Una donna in carriera. Film ’88 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Apocalypse 00:25 - We were soldiers. Film 2002 01:40 Vintage dance parade. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Cafe (sitcom) 16:00 - Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - Una notte da leoni. Film 2009 23:10 American Pie - Il matrimonio. Film 2003 01:00 - Nip # Tuck (TF) 01:55 - Saving Grace (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 -Il prossimo uomo. Film ’76 16:00 L’Ispettore Barnaby (TF) 17:55 I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Fardelli di Italialand 23:20 - Mondiali di Calcio 1978 - Italja v Ar;entina 00:05 - Tg La 7 01:20 (Ah)ipiroso.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - Newspoint 11:45 - Reporter 12:05 Favourite Link 12:10 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 Niskata 15:00 - Teleshopping 16:30 - The Sapiano Show (r) 17:30 - Makura 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) Makura 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Mitqlu Deheb 23:15 - Favourite News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Kontra r-Ri[. La 5 13:35 - Dharma & Greg (sitcom) 14:00 - Pushing Diaries (TF) 14:55 - Giudice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 - Privileged (TF) 17:15 Chante! (TF) 17:40 - Friends (sitcom) 18:30 - Uomini e Donne 19:40 - The OC (TF) 20:25 -
Extreme Makeover Home Edition 21:10 - Aquamarine. Film 2005 23:15 - Che trucco (reality).
BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 - Little Prairie Dogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Spot’s Musical Adventures 07:50 - Me Too! 08:10 - The Roly Mo Show 08:25 - The Large Family 08:35 - One Foot in the Grave 09:05 The Green Green Grass 09:35 The Weakest Link 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Big Cat Diary 12:00 Mastermind 13:00 - As Time Goes By 13:30 - One Foot in the Grave 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - Big Cat Diary 16:25 - Mastermind 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Fawlty Towers 21:00 - The Secret
Diaries of Miss Anne Lister 22:30 - The Green Green Grass 23:00 - As Time Goes By 23:30 - Britain’s Royal Weddings.
TCM 08:00 - Dark Passage. Film ’47 (A) 10:00 - Maverick 11:00 The High Chaparral 12:05 Gunsight Ridge. Film ’57 13:45 - Maverick 14:50 - The High Chaparral 16:00 - The Lucky Texan. Film ’34 17:15 - Smoky. Film ’46 (U) 18:55 - Paint Your Wagon. Film ’69 (PG) 22:00 16 Blocks. Film 2006 (12). MGM Movies 07:15 - They Call Me Mister Tibbs! (15) 09:05 - Fatal Memories 10:40 - Leona Helmsley: The Queen of Mean 12:15 - Nashville Beat 13:45 Women vs Men 15:10 - Report to the Commissioner (PG) 17:00 - MGM’s Big Screen 17:15 Taras Bulba (U) 19:15 - Three (A) 21:00 - Mom (18) 22:35 The Curse of Inferno. Diva Universal 06:55 - Wind at My Back 07:50 - From the Stars 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:50 - Cento Vetrine 11:55 - ER 12:55 Quincy, M.E. 13:54 - Great Women 14:00 - Rosemary and Thyme 15:00 - Rosemary and Thyme 16:00 - Ironside 17:00 Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Lucky Day (12) 22:50 - Great Women 23:00 - ER Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Numbers Game 08:10 Mythbusters: Duct Tape Island 09:05 - Extreme Engineering: Battle Machines 10:00 - How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Red Rock Country 11:50 - Wheeler Dealers: Porsche 928 12:45 Street Customs: Lamborghini 13:40 - American Chopper: Gander Mountain 14:35 - Dirty Jobs: Maple Syrup Maker 15:30 - Deadliest Catch: Unsafe and Unsound 16:25 - Mythbusters:
Crimes and Mythdemeanours 17:20 - Extreme Engineering: Battle Machines 18:15 Ultimate Survival: Working the Wild 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Brew Masters: Ancient Ale 21:00 - Ultimate Cops 21:55 - Penn and Teller Tell a Lie 22:50 - Wreckreation
Nation: Swamp Buggy 23:45 Mythbusters: Bottle Bash. Melita Movies 10:00 - Santa Buddies 11:30 Scared Shrekless 12:00 - Up! 13:35 - The Day After Tomorrow 15:37 - Hollywood Buzz 16:00 Rio 17:36 - Hollywood Buzz 18:00 - Jesse Stone: No Remorse 19:25 - Death at a Funeral 21:00 - Cedar Rapids 22:30 - Predators 00:15 - The Bannen Way. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - The Mentalist 17:30 - Supernatural 18:15 Days of Our Lives 19:00 Hollywood Buzz 19:30 - Films & Stars 20:00 - Suburgatory 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 Hung 22:00 - Bored To Death 22:30 - Chuck 23:20 - Chase 00:05 - Gossip Girl 00:50 - True Blood. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - Bat Attack 08:30 - Hogs Gone Wild!. 09:00 - The Locator: Desperate Mothers 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Michelle Michael 11:00 - America’s Court with Judge Ross 12:00 -
Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness. Pawn Stars: 13:00 - Wheels 13:30 Like a Rolling Chum. 14:00 Half Ton Man 15:00 - A Gypsy Life for Me 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Michelle Michael 17:00 - The Locator: Desperate Mothers. Billy the Exterminator: 18:00 - Bat Attack 18:30 - Hogs Gone Wild!. Pawn Stars: 19:00 - Wheels 19:30 Like a Rolling Chum. 20:00 America’s Court with Judge Ross 21:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 22:00 - Confessions of An Animal Hoarder 23:00 - Hoarders: Arline and Carolyn.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 - My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 -
Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:30 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 Rubbadubbers 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Starstruck 10:15 - ANT Farm 10:40 Good Luck Charlie 11:05 - ANT Farm 11:30 Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - So Random 12:45 - Jessie 13:10 Wizards of Waverly Place 13:30 - Have a Laugh 13:35 - Wizards of Waverly Place 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Wendy Wu: Homecoming Warrior 17:30 - Fish Hooks 17:45 - Shake It Up 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:50 Starstruck 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 Wizards of Waverly Place.
07>00 08>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19.10 19.15 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30
NET News Djalogu Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping House Magazine Teleshopping Bla Kumment Chit Chat Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in Tlug[ tas-Super 5 (ikompli) Kontra l-{in NET News Simpati/i NET News Iswed fuq l-Abjad NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Sand Marathon 09:00 Inside WTCC 09:30 - European Champ. Swimming (live) 11:30 - WTA Brussels Ladies Open Tennis: Day 3 (live) 13:15 - UCI World Tour Cycling 13:45 UCI World Tour Cycling: Stage 17: Falzes: Cortina d’Ampezzo (live) 17:30 - European Champ. Swimming (live) 19:00 - WTA Brussels Ladies Open Tennis: Day 3 (live) 20:15 - Wednesday Selection 20:20 - Month Selection 20:30 - Equestrian 21:30 - Month Selection 21:35 Nations Cup Equestrian 22:35 Riders Club 22:40 - Volvo Champions, PGA European Tour Golf 23:10 - Golf Club 23:15 Yacht Club 23:35 - Pass Sport 23:45 - Olympic Magazine. GO Sports 1 07:00 - PGA Madeira Islands Open: Highlights 08:00 - Serie A: Rd 10: Udinese v Palermo 10:00 - FIFA Futbol Mundial 10:30 - Barclays PL: Wk 10:
Newcastle Utd v Tottenham H 12:30 - ERC Heineken Cup: F.: Leinster v Ulster 14:30 - Serie A: Rd 11: Udinese v Siena 16:30 - ATP Masters 1000: Internazionale BNL D'Italia: F. 19:30 Barclays PL: Review of the Season 21:30 - The Legends of Wimbledon: Bjorn Borg 22:30 Serie A: Rd 13: Udinese v Roma 00:30 - Barclays PL: Wk 12: Stoke City v Newcastle Utd. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Volvo World Match Play Champ.: Day 3 13:00 Barclays PL: Wk 11: Newcastle Utd v Wigan Ath 15:00 - Serie A: Rd 15: Udinese v Chievo 17:00 - FIFA Futbol Mundial 17:30 - Barclays PL – Wk 13: Newcastle Utd v Everton 19:30 PL World: Wk 41 20:00 - Trans World Sport 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 19:00 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Cardiff C. v West Ham Utd (r) 20:45 - Bundesliga: B. Leverkusen v BR. Dortmund: dtd. 27.08.11 (r) 22:35 - La Liga: Barcelona v Osasuna: dtd. 17.09.11 (r). Copa Libertadores: QF 2nd Leg: 00:30 - Fluminense v Boca Juniors (live) 03:00 Corinthians v Vasco (live). Melita Sports 10 21:55 - UEFA Champ. League: F.: Bayern Munich v Chelsea (r).
Copa Libertadores: QF 2nd Leg: 00:30 - Fluminense v Boca Juniors (live) 03:00 Corinthians v Vasco (live). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:40 - U*BET FA Trophy: SF: Qormi v Valletta (r) 12:00 - MFA Futsal League 2nd Div. (r) 13:30 - MOC Olympic Special (r) 14:10 - Melita GFA 1st Div. (r) 16:00 - Malta Basketball Association (r) 17:25 - Malta Rugby Football Union (r) 19:05 - 3 Pointer 19:40 - Malta Basketball Association 21:05 Football Nurseries (r) 21:40 U*BET FA Trophy: SF: Hibernians v Hamrun (r) 00:00 Malta Rugby Football Union (r). Football Stars 1 08:00 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Cardiff C. v West Ham Utd (r) 09:50 - La Liga: Barcelona v Osasuna: dtd. 17.09.11 (r) 11:40 - Bundesliga: B. Leverkusen v BR. Dortmund: dtd. 27.08.11 (r) 13:35 - La Liga: Sevilla v Real Sociedad: 17.09.11 (r) 15:35 - npower Champ.: Playoff SF 2nd Leg: West Ham Utd v Cardiff C. (r) 17:25 - La Liga: Barcelona v Osasuna: dtd. 17.09.11 (r) 19:20 - Bundesliga: Hannover v 1.FSV Mainz: dtd. 28.08.11 (r) 21:15 npower Champ.: Playoff F.: Blackpool v West Ham Utd (r) 23:50 - Bundesliga: B. Leverkusen v BR. Dortmund: dtd. 27.08.11 (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Cardiff C. v West Ham Utd (r) 16:00 - La Liga: Barcelona v Osasuna: dtd. 17.09.11 (r) 18:00 - Barca TV 21:00 - Bayern Munich TV 00:00 - Barca TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - NBA Live (r) 14:15 NBA Conference: SF Game 4: Miami @ Indiana (r) 16:35 2012 UIPM Pentathlon: Men's F.: Rome Italy (r) 17:50 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:20 - 2012 America's Cup: Venice: Day 1 (r) 21:25 NBA Conference: SF Game 4: Miami @ Indiana (r) 23:40 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 01:05 Swedish ATG Horse Racing:
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
24 Mu]ika
Is-sittax-il edizzjoni tal-Festival Internazzjonali tal-Mu]ika f’Bir Miftu[ minn Clinton Sammut
G[as-sittax-il sena konsekuttiva Din l-Art {elwa se ttella’ avveniment uniku filkamp tal-mu]ika internazzjonali mifrux fuq diversi ;ranet bil-parte/ipazzjoni ta’ diversi mu]i/isti barranin Din l-attività se ti;i organizata fil-kappella Medjevali ta’ Santa Marija f’Bir Miftu[ li kappella dejjem offriet atmosfera unika li ssa[[ar lill-pubbliku li jattendi. Din is-sena se jittellg[u tliet kun/erti fi ;ranet differenti. L-ewwel wie[ed jibda nhar is-Sibt 26 ta’ Mejju u fih se ddoqq l-g[aqda internazzjonali Kalypso Ensemble b’recital bi strumenti talkorda. Dan il-grupp ta’ mu]i/isti hu mag[mul minn Klara Nazaj u Giulia Tavano li se jdoqqu l-vjolin, Ina Georgieva fuq il-vjola, Rahia Angela Awalom fuq i/-cello u Donata Hadiamp fuq id-doublebass. Dan il-programm se jittella’ bil-g[ajnuna diretta talAmbaxxata Taljana flimkien
mal-Istitut tal-Kultura Taljana. Nhar il-:img[a 1 ta’ :unju se jittella’ recital ta’ kitarra klassika minn Ulrich Rasche, mu]i/ist :ermani]. Din l-attività se ssir flimkien malAmbaxxata :ermani]a f’Malta. L-a[[ar esibizzjoni ta’ dan il-festival se ssir fid-9 ta’ :unju b’recital bi strumenti tal-korda minn Agnes Pyka fuq il-vjolin flimkien ma’ Edouard Sapey fuq it triomphe u l-vjolin/ell. Din l-attività se ssir blg[ajnuna tal-Ambaxxata Fran/i]a flimkien malAlliance Francaise de Malte Meditrranee. Il-pubbliku hu mistieden jattendi g[al dawn l-attivitajiet li kollha jibdew fit-8 p.m. filwaqt li se jkun jista’ jara esibizzjoni professjonali ta’ madwar sieg[a f’kull wa[da. G[al aktar informazzjoni jew biex jibbukkja wie[ed hu mistieden i/empel lil Din lArt {elwa fuq 21220358 jew 21225952 jew jibg[at email fuq info@dinlarthelwa.org.
U[ud mill-membri tal-grupp Kalypso Ensemble
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Passatemp 25
Tisliba
L-anakroni]mi Mimdudin>5. u 6. Annimal ]g[ir b’denb u lsien twil li jbiddel lewnu f’dak ta’ madwaru (10) 6. Ara 5 7. Vittoriosa (5) 10. Ri[a tfu[ ta’ ikel ;ejja mill-k/ina (5) 11. {a promozzjoni (5) 12. Preparat (5) 14. Qal orazzjonijiet (5) 16. {ut fid-dawra tal-marina? (5) 17. u 18. Bi//a ;ilda f’wi// i]-]arbun (10) 18. Ara 17.
Weqfin>1. {arab minn ta[t idejn xi [add (6) 2. Illixxa b’bi//a g[odda (6) 3. Tixjir ’l hemm u ’l hawn (6) 4. Seb[ (6) 8. Riesaq, kwa]i wasal (5) 9. Saru blu (5) 12. Fonqla (6) 13. Daqq sikwit il-[orn ta’ karozza fit-traffiku (6) 14. Bini mg[ammar biex tattendi udjenza b’palk fejn jittellg[u l-opri (6) 15. La[la[ (6)
Ara ssibx f’din ix-xena, ambjentata fis-sena 600, id-disa’ anakroni]mi evidenti jew o;;etti li /ertament ma kinux je]istu f’dik l-epoka.
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin>- 5. Mawra; 6. Ga]ja; 7. {rara; 10. Nadif; 11. Tawru; 12. Tross; 14. Tapit; 16. Ersaq; 17. Talpa; 18. Longa. Weqfin>- 1. Tmenin; 2. Sarraf; 3. }gurat; 4. Ba[b[u; 8. Id[ol; 9. Gwapp; 12. Twitta; 13. Sarwan; 14. Tballa’; 15. Tawwal.
G[at-tfal
Soluzzjonijiet
Sudoku Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Sudoku
Dik bin-Nru. 2 Il-fanta]mi
L-ordni e]atta hi: ? – F – B – E – A – D. Infatti fl-istampa ? irra;el qed jipprepara lbagoll; f’F qed isejja[ taxi; F’B jaqbad il-ferrovija; f’E jasal fil-lukanda; f’A qed josserva t-temp sabi[; u fl-a[[ar f’D jaqbad l-umbrelel. Is-su//essjoni
Is-su//essjoni Kif se tqieg[ed f’ordni kronolo;ika e]atta dawn is-sitt stampi biex tifforma storja?
L-anakroni]mi
Tib]g[ux tfal, il-fanta]mi ma je]istux. Hawn fuq hawn numerati [ames fanta]mi li Jack qed jara bit-tor/. Hawn fanta]ma li hi differenti mill-o[rajn. Liema?
It-telefon fuq il-;enb xellugi tal-bieb; 2. Ilpakkett tal-g[a;in fuq lixkaffa fuq il-lemin; 3. Ilkafettiera f’idejn il-mara; 4. Il-borma tal-pressa; 5. Il-ballun fl-art; 6. Ilflixkun tal-ixkuma talbanju vi/in il-mejda; 7. Ixxafra g[at-tqaxxir talle[ja; 8. Il-pinzell talle[ja; 9. Is-sapun tal-le[ja.
Il-fanta]mi
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ
Il-G]ira
PENTHOUSE bi tliet kmamar tas-sodda u flats b’]ew; kmamar tas-sodda, dirett ming[and is-sid. ?emplu 21333212 jew 99498770.
Il-{amrun
MAISONETTE fuq l-ewwel sular fuq ]ew; fa//ati. G[andu ]ew; kmamar tassodda kbar, k/ina, sitting room separata, dining room separata, kamra tal-banju, ]ew; verandi fuq wara, gallarija fuq quddiem u boxroom. Bejt tieg[ek bil-possibbiltà ta’ sular ie[or u washroom. Main bedroom ;dida. Il-post huwa freehold (ming[ajr /ens). Prezz €84,000 negozjabbli. ?emplu fuq 99832061.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLAT bi tliet kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazzin lest minn kollox ta’ kwalità tajba. Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wwara u parti mill-bejt bil-washroom. €116,000 (Lm50,000) ?emplu 79990798.
zjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Restawr
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
RESTAWRATUR Taljan jag[mel restawr professjonali fuq g[amara antika ta’ kull stil u epoka bi French polish finishing. Aktar minn 20 sena esperjenza fl-Italja u f’Malta. ?emplu 99420424 jew 21578866.
AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
VETTURI
Range Rover
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u atten-
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Trasport bejn l-Ingilterra u Malta
GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Lott brieret
KOLLEZZJONI ta’ aktar minn 80 beritta bir-reklam – €60 kollha jew €1 l-wa[da. ?emplu 21242180.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet,
magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U
{addiema
FULL-TIME b’mhux inqas minn sentejn esperjenza biex jinstallaw xog[ol tal-aluminju u [;ie; b’li/enzja tas-sewqan. ?emplu 21465156#99470635 lil Tower Alumium Ltd, {a]}ebbu;.
Mastrudaxxa
BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.
L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
27 SNOOKER SPARAR
Silvio Attard jirba[ kompetizzjoni tat-Trap Fi tmiem il-;img[a, Silvio Attard reba[ kompetizzjoni tat-Trap. It-tiraturi l-ewwel sparaw fuq 50 plattina u laqwa sitta sparaw fuq 25 plattina o[ra. Attard reba[ din il-kompetizzjoni meta laqat total ta’ 62 plattina. Fl-ewwel ]ew; rawnds Attard laqat 44 minn 50 filwaqt li fil-barrage finali laqat 18-il plattina minn 25. Jason Aquilina, li spi//a fittieni post, laqat ]ew; plattini inqas. Fl-ewwel ]ew; rawnds Aquilina laqat 40 plattina filwaqt li fil-barrage laqat 20 plattina. Fit-tielet post spi//a Alvin Vella li laqat 43 u 15-il plattina. BO??I
Thalassalejn v Bir]ebbu;a ter;a’ tintlag[ab illum Illum fil-pitch ta’ Thalasselejn se ter;a’ tintlag[ab illog[ba mill-Kampjonat Premier tal-Bo//i lokali bejn Bir]ebbu;a u Thalassalejn. Din se ssir wara li l-bord tal-protesti laqa’ l-appell li g[amlu Thalassalejn wara li kienu tilfu l-log[ba 21-14. Thalassalejn kienu pprotestaw talli waqt illog[ba, plejer ta’ Bir]ebbu;a kienet waqg[etlu l-bo//a minn idu meta kien se jilg[ab u din spi//at barra mi/-/irku. Skont ir-regolamenti tallog[ba, ladarba l-bo//a spi//at barra mi/-/irku kellha titqies daqslikieku ntlag[bet imma r-referee kien ippermetta lill-plejer biex ji;bor ilbo//a u jer;a’ jilg[abha. Il-log[ba issa se tintlag[ab illum fis-6.30 p.m. u min[abba f’hekk il-log[ba tar-reserves se tintlag[ab il:img[a. Ri]ultati I Div
.
Paola S. v Bu;ibba Mosta v }ebbu; Thalassalejn v Birgu Bormla v Bir]ebbu;a Msida v Isla II Div
.
127-21 19-21 12-21 14-21 11-21
Kalkara v Qormi SG Tarxien v Zabbar G]ira v }urrieq Floriana v Luqa Marsamxetto v Sta Lu/ija St. Peter’s Z v Sta Venera
21-16 21-16 14-21 10-21 19-21 21-16
III Div
21-3 21-13 19-21 3-21 21-12
.
Lija v Fgura Marsaskala v Qrendi G[axaq v Valletta SP Birkirkara v }ejtun San :wann v Pietà
Vella jirba[ l-iSkeet Intant, Paul Vella reba[
kompetizzjoni Skeet fuq 50 plattina u 25 o[ra barrage. Vella laqat 41 plattina flewwel ]ew; rawnds u 23 minn 25 fil-barrage g[al total ta’ 64 plattina. Fit-tieni post spi//a Joe Muscat li laqat 40 u 23 plattina. Ian Grima, li laqat 63 daqs Muscat, temm it-tielet wara shootoff quddiem Noel Scicluna b’61 plattina. Intant, it-tiraturi James Galea u Rennie Deguara, din il-;img[a se jkunu qed jikkompetu fil-Kampjonati Ewropej fil-belt ta’ Larnaca f’?ipru. G[ada u l-:img[a Galea u Deguara se jikkompetu fit-Trap.
Alex Borg champion g[all-11-il darba Alex Borg ta’ Juventutis Domus, }ejtun, g[al darb’o[ra hu champion ta’ Malta tassnooker hekk kif fil-finali tal-Kampjonat Nazzjonali Premier organizzat mill-Malta Billiards & Snooker Association g[eleb lil Duncan Bezzina ta’ La Vincitrice Band Club, Senglea, 7-4. Il-finali ntlag[bet quddiem pubbliku numeru] fil-ka]in tal-banda San :u]epp De Rohan, {a]-}ebbu; u kienet ikkontrollata mirreferee Gaetano Camilleri. Dan kien il-11-il titlu nazzjonali g[al Borg. Kien Bezzina li reba[ l-ewwel ]ew; frames bil-punte;;i ta’ 84-14 u 68-24 u brejk ta’ 52. Borg reba[ it-tielet i]da kien Bezzina li bi break ta’ 56 reba[ ir-raba’ frame. Borg reba[ i]-]ew; frames ta’ wara biex g[amel l-iskor 33 qabel l-intervall. Meta re;a’ beda l-log[ob Borg reba[ tliet frames wara xulxin bi breaks ta’ 45 u 70 u mar 6-3 minn fuq. Bezzina g[amilhom 6-4 bi break ta’ 48 u kien 46-9 minn fuq fil-11-il frame. Borg g[amel break ta’ 37 biex g[amel il-punte;; indaqs 46-46. Wara li Bezzina ma laqatx l-a[[ar [amra minn maskla diffi/li kien Borg li ppottja la[[ar ftit bo//i biex reba[ il-frame 91-46 g[al
Alex Borg
skor finali ta’ 7-4 u t-titlu ta’ champion ta’ Malta. L-iskors tal-frames fil-finali kienu dawn: (Borg l-ewwel), 14-84(52), 24-68, 69-35, 3680(56), 70-61, 63-26, 58-21, 71(45)-45, 95(70)-0, 1-91(48), 91-46. Wara l-finali, Joe Caruana Curran, ilPresident tal-Malta Billiards & Snooker Association, ippre]enta t-tazza lil Alex Borg.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
28 Sport
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti Anali]i u kummenti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Andrew Hogg kien il-goalkeeper li ;arrab l-inqas gowls dan l-ista;un sforz ukoll ta' difi]a soda (ritratti> Trevor Sollars)
Fatti u figuri ■
■
■
■
■
Valletta kien l-aktar tim li skorja, total ta’ 75 gowl jew medja ta’ ftit aktar minn ]ew; gowls kull log[ba Valletta kellhom ukoll laqwa difi]a fejn ;arrbu biss 24 gowl fi 32 log[ba Sliema Wanderers kien laktar tim li kiseb draws, 14 b’kollox. Dan kien ammont konsidervoli meta tqis li t-tieni tim fil-klassifika tad-draw kien Mosta bi tmienja M’Xlokk kellhom lag[ar difi]a hekk kif ;arrbu 88 gowl, medja ta’ kwa]i tliet gowls kull log[ba Qormi li reb[u rRelegation Pool kisbu punti daqs Floriana li spi//aw ir-raba’ fi/Championship Pool, pre/i]ament 33 punt. Flistess waqt kisbu sitt reb[iet aktar minn Sliema
■
■
u Balzan li kienu wkoll fi/-Championship Pool Obinna Obiefule skorja 34 gowl f’dan ilKampjonat b’10 minnhom ji;u bil-flokk ta' M’Xlokk. Spi//a biex kiser ir-rekord li kellhom Danilo Doncic (Valletta) u Daniel Bogdanovic (M’Xlokk) ta’ 32 gowl kull wie[ed f'kampjonat. Valletta kien l-aktar tim li ]amm ‘clean sheets’ (ma qalg[ux gowl f'partita), total ta’ 15
■
■
b’Hibernians warajhom bi 13 u B’Kara bi 11. Valletta naqsu li jiskurjaw f’]ew; log[biet biss fit-telfa kontra Hibernians bl-iskor ta’ 2-0 u draw ta’ 0-0 kontra Sliema Wanderers Clayton Failla ta’ Hibernians kien l-aqwa skorer fost il-plejers Maltin b’14-il gowl peress li l-ewwel sitt postijiet kienu kollha okkupati minn plejers barranin
Min reba[ il-Kampjonat Malti Sliema W. Floriana Valletta Hibernians {amrun S. B’Kara Rabat Ajax St. George’s M’Xlokk K.O.M.R.
26 25 21 10 7 3 2 1 1 1
Clayton Failla kien l-aqwa skorer fost il-Maltin b'14-il gowl
{arsa lura lejn il-Kampjonat Premier minn Simon Farrugia
Valletta reb[u l-21 kampjonat fl-istorja glorju]a tag[hom fi tmiem sta;un li fih kienu l-a[jar tim u l-aktar wie[ed konsistenti. Kien trijonf mist[oqq g[at-tim immexxi minn Jesmond Zerafa, tim li kiseb dan l-unur meta kien fadal tliet log[biet g[al tmiem il-kampjonat. Il-fatt li fi sta;un s[i[ tilfu ]ew; log[biet biss, in/identalment kontra Hibernians u wa[da minnhom fl-a[[ar log[ba meta di;à kienu inkurunati champions, jikkonferma kemm dan it-tim kien [aqqu li jispi//a g[at-tieni sena konsekuttiva b[ala /-Champion tal-Futbol Malti. Kienu diversi l-plejers li spikkaw i]da n[oss li kien hemm o[rajn li g[amlu d-differenza. Fost dawn insibu lil Jonathan Caruana u Ian Azzopardi fiddifi]a, lil William Barbosa fin-nofs u lil Deni Dos Santos flattakk. Niskanta kif Barbosa li tant g[andu vi]joni tajba tallog[ba g[al diversi drabi t[alla fuq il-bank tas-sostituti. Madanakollu l-g[a]liet ta’ Zerafa kienu tajbin peress li wasal dak li [adem g[alih. Forsi kultant kien hemm min ma qabilx, min ipprotesta min[abba l-wirjiet ta’ Valletta inklu] listess partitarji, i]da huma r-ri]ultati li jg[oddu u xejn aktar. Min-na[a tal-amministrazzjoni nemmen li sar ]ball blinklu]joni ta’ diversi plejers barranin, li [afna minnhom kienu tal-istess livell tal-Maltin. Hibernians kien l-aktar tim li sfida lil Valletta matul il-kampjonat kollu u kien biss lejn l-a[[ar li rmew ix-xugaman. IlPawlisti kellhom tim maqg[qud u dan ma kienx ibba]at fuq lindividwalità imma aktar fuq il-kollettiv. Il-plejers Maltin b[al Herrera u Failla kellhom sta;un e//ezzjonali. I]da s-sigriet wara sta;un tajjeb g[al Hibernians kien dak lil kellhom erba' plejers barranin ta’ livell. Luis Edison Dos Santos bil-gowls tieg[u flimkien ma’ Dias, Soares u aktar tard Lima, kollha kienu determinanti f’mumenti diffi/li matul il-kampjonat. Huma spi//aw fit-tieni post biex b’hekk se jikkompetu flEwropa minkejja li g[ad jistg[u jirb[u t-tieni l-aqwa unur meta nhar il-{add jilag[bu fil-finali tal-U*Bet FA Trophy kontra Qormi. It-timijiet l-o[ra li ffurmaw i/-Championship Pool ftit kellhom aspirazzjonijiet g[all-unuri. Filwaqt li B’Kara u Floriana ssieltu sal-a[[ar g[at-tielet post xorta wa[da qatt ma kienu xi forza qawwija. B’Kara, bl-inklu]joni mill-;did ta’ Paul Zammit, aktar ma beda jg[addi ]-]mien aktar bdew jissudaw u temmew l-ista;un po]ittivament. Mill-banda l-o[ra, Floriana naqsu li j]ommu r-ritmu u batew [afna fil-konfronti dirett ta/Championship Pool. Iddi]appuntaw
Sliema u Balzan kienu l-aktar li ddi]appuntaw waqt li [afna kien mistenni mill-Wanderers. Minkejja li la[qu l-objettiv ta/Championship Pool jidher /ar li Sliema jinsabu fi kri]i. Millbanda l-o[ra ma tantx kien mistenni aktar minn Balzan li kitbu pa;na storika fl-istorja tag[hom meta kontra kull mistenni kisbu post mal-ewwel sitta. Fir-Relegation Pool kif kien mistenni kienu Mqabba u M’Xlokk li spi//aw relegati. Wara l-problemi interni li g[addew minnhom wara l-bidu tal-ista;un M’Xlokk donnhom li kienu destinati li s-sena li ;ejja ma jkunux mal-kbar. Fil-fatt fir-Relegation Pool ma kienu ta’ ebda sfida g[at-timijiet l-o[ra. Mhux l-istess jista' jing[ad g[al Mqabba li baqg[u jissieltu sala[[ar ;urnata bi sfida kontinwa lit-timijiet l-o[ra. Kellhom plejers li taw rendiment tajjeb, inklu] il-barranin tag[hom. Imma finalment nemmen li t-timijiet l-o[ra kienu xorta superjuri g[alihom. Ta’ kura;; huwa li l-ba]i tat-tim hi hemm u jekk ikunu kon/entrati lura fl-Ewwel Divi]joni u ma jitilqux diversi plejers, kapa/i jag[mlu r-ritorn malajr fil-Kampjonat Premier. It-timijiet l-o[ra li ffurmaw ir-Relegation Pool kienu {amrun Spartans li kellhom ukoll bidla fil-kow/, i]da wara mumenti diffi/li fl-ewwel fa]i rkupraw tajjeb fir-Relegation Pool. Tarxien, fl-opinjoni tieg[i, kien l-aktar tim li ssorprenda mil-lat negattiv. Tim li kien mistenni li jkun fi/-Championsip Pool u sa[ansitra jissielet g[all-post fl-Ewropa. Dak kien lobjettiv tag[hom u minflok spi//aw jissieltu kontra rRelegation. Mosta bdew [a]in imma rkupraw [afna fejn il-bdil li sar f’Jannar kien determinanti sabiex Mosta ]ammew posthom firritorn fil-Kampjonat Premier. U finalment Qormi reb[u rRelegation Pool u jinsabu fil-finali tal-U*Bet FA Trophy wara li eliminaw lil Valletta fis-semifinali. Tim li bil-plejers li g[andu u bil-klassi ta’ /erti barranin ma kienx jixraqlu li jkun fir-Relegation Pool. Immexxija mill-intelli;enza ta’ Stephen Azzopardi, Qormi narah b[ala tim tal-futur, tim li fis-snin li ;ejjin bl-g[aqal u investiment tajjeb jibda jirba[ l-unuri. Min jaf, forsi anki fil-;ranet li ;ejjin!
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Sport 29
It-tim tas-sena ta' 'In-Nazzjon' Minn dan l-ista;un dan il;urnal beda jag[]el it-tim tal;img[a fejn il-players li jkunu spikkaw fi tmiem kull ;img[a kienu jitpo;;ew fittim tal-;img[a b[ala l-a[jar players g[al dik il-;img[a filpo]izzjoni tag[hom. Minn dawn it-timijiet talista;un kollu, finalment [are; ukoll it-tim tas-sena, dejjem skont il-prestazzjonijiet konsistenti tal-players.
M. Camilleri (Balzan Y.)
Kellu sta;un impekkabbli mal-Youths fejn ikkonferma li hu wie[ed mill-a[jar goalkeepers li hawn fix-xena tal-football lokali. }amm sod fil-lasta g[al diversi drabi biex g[en lit-tim tieg[u li jid[ol b’mod storiku g[allewwel darba fi/Championship Pool.
E. Herrera (Hibernians)
L-eks player ta’ Tal-Pietà ta’ 25 sena jinsab fl-aqwa talkarriera tieg[u. U dan urih dan l-ista;un fejn ma’ Hibernians b[ala difensur fuq il-faxex [are; bl-unuri. Mhux ta’ b’xejn li dan il-player jinsab imfittex minn diversi klabbs.
J. Caruana (Valletta)
Kolonna fid-difi]a kompatta ta’ Valletta. Ma’ kienx b’kumbinazzjoni li Valletta kien it-tim li lanqas sofra gowls. Dejjem /ert f’dak kollu li jag[mel fejn dejjem wera l-klassi tieg[u mhux billi waqqaf diversi attakki avversarji i]da bilkreattività tieg[u.
R. Soares (Hibernians)
Akkwist ie[or importanti g[al Hibernians. Player li kien g[a]la awtomatika fittim ta’ Mark Miller. Mill-
ewwel integra fil-qalba taddifi]a tal-Pawlisti fejn flimkien ma’ s[abu ftit taw spazju lill-avversarji. Anki flajru kien superjuri biex ibieg[ed il-periklu b’mod partikulari waqt is-set pieces.
I. Azzopardi (Valletta)
Dan id-difensur ta’ Valletta u tat-tim nazzjonali Malti kien kolonna mal-faxxa taxxellug g[a/-Champions. Rari kellu log[ba [a]ina fejn waqqaf diversi attakki avversarji filwaqt li fl-istess [in kemm-il darba rajnih ikun avventuru] fuq loffensiva.
P. Doffo (Floriana)
Kien l-a[jar player g[al Floriana matul dan l-ista;un fejn kien surmast f’nofs ilground. I]da minbarra dan qeda d-doveri tieg[u anki f’po]izzjonijiet o[ra matul lista;un fejn wera bi/-/ar li hu fost l-a[jar barranin li kellna f’dawn l-a[[ar snin.
C. Failla (Hibernians)
Fir-ritorn tieg[u ma’ Hibernians Failla kellu sta;un brillanti. Midfielder li ja[dem [afna matul id-disg[in minuta fejn spikkaw ukoll il-gowls tieg[u u kien l-aqwa skorer Malti b’erbatax-il gowl. G[en lil Hibernians biex jisfidaw sal-a[[ar g[all-unuri.
J. Pereira Da Silva (Qormi)
Personalment nemmen li dan kien l-aqwa player barrani matul dan l-ista;un. Player ta’ karattru li sewa [afna lil Qormi u minbarra lgowls li skorja fil-Kampjonat -18, kien pedina indispensabbli g[al Qormi. {afif fuq il-ballun, tekniku u pre/i] [afna quddiem il-lasta.
L-aqwa skorers ta’ kull tim
VALLETTA - Deni Dos Santos, William Barbosa ( 2 pen.) 12-il gowl HIBERNIANS - Luis Edison Dos Santos 22 gowl (2 pen.) B’KARA - Moises AvilaPerez 15 il-gowl (1 pen.) FLORIANA - Andre’ Grabowski, Christian Caruana 7 gowls SLIEMA W. - Daniel Mitev 10 gowls (4 pen) BALZAN Y. - Pedro Dos Santos Calcado 13-il gowl (2 pen.) QORMI - Jorge Da Silva Pereira 18-il gowl (2 pen) MOSTA - Obinna Obiefule 34 gowl (5 pen) 10 minnhom skurjati ma’ M’Xlokk
Obinna Obiefule – l-aqwa skorer
TARXIEN R. - Daniel Mariano Bueno 11-il gowl (1 pen) {AMRUN S. - Antonio Ribeiro 15 il-gowl (1 pen) MQABBA - Bojan Mamic 15 il-gowl (2 pen) M’XLOKK - Jean Paul Farrugia 6 gowls
Pablo Doffo ta' Floriana u Jorginho ta' Qormi li kienu ]ew; players mill-aktar konsistenti tul dan l-ista;un
W. Barbosa (Valletta)
Dan il-player Bra]iljan ta’ 33 sena kien surmast f’nofs il-ground ma’ Valletta. Player li lag[ab ma’ diversi timijiet fl-Italja fejn din lesperjenza li g[andu kienet riflessa fil-ground bil-wirjiet tieg[u ma/-Champions Valletta.
O. Obiefule (Mosta)
Kiser ir-rekord ta’ kull ]mien meta la[aq total ta’ 34 gowl fi sta;un maqsum bejn M’Xlokk u Mosta. Player b’sa[[tu u g[andu vi]joni tajba tal-log[ba. Perikolu]
[afna fil-kaxxa u g[andu xxamma tal-goal. Diffi/li g[al kull difi]a li jikkontrollaw lill-attakkant Ni;erjan.
L. Edison Dos Santos (Hibernians)
Beda l-ista;un tajjeb [afna fejn g[al diversi xhur kien fuq quddiem fil-lista talaqwa skorers b’gowls kull ;img[a g[at-tim tieg[u. I]da lejn l-a[[ar parti talKampjonat naqqas xi ftit minkejja li xorta wa[da baqa' ta’ theddida kontinwa bil-;irjiet tieg[u u l-gowls spettakulari li kapa/i jiskorja.
KLASSIFIKA FINALI
CHAMPIONSHIP POOL L R D T F K Pt Valletta Hibernians Birkirkara Floriana Sliema W. Balzan Y.
32 32 32 32 32 32
25 22 17 16 9 9
5 6 4 6 14 6
2 75 24 4 74 26 11 55 37 10 47 35 9 47 47 17 36 67
53 47 38 33 24 18
RELEGATION POOL L R D T F K Pt Qormi Mosta Tarxien R. {amrun S. Mqabba M’Xlokk
32 32 32 32 32 32
15 10 11
2 8 3 9 7 9 7 5 2
15 14 18 16 16
54 45 45 47 40 26 34
48 47 54 71 55 88
33 27 27 25 24 8
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
30 Sport SPARAR
Fidda g[al Nathan Lee Xuereb fil-Kampjonati Ewropej Wara s - su//ess li kellu fit - tielet edizzjoni tal Malta International Double Trap Grand Prix, Nathan Lee Xuereb kompla jikseb aktar su//essi fid - Double Trap, din id - darba fil Kampjonati Ewropej f ' Larnaca f ' ?ipru . Xuereb kien mar fuq quddiem fir - round ta ' kwalifkazzjoni tal - Juniors fejn kellu 46, 49 u 47 plattina fl - ewwel b ' total ta ' 1 42 minn 1 50 plattina u kkwalifika g[all - barage finali bl - istess punte;; tar Russu Nekrasov . Waqt il - barage li sar f ' ri[ qawwi, Xuereb laqat 40 minn 50 g[al total ta ' 1 82 minn 200 u reba[ il midalja tal - fidda wara shoot- off mar - Russu Vitaly
Fookev li kellu jikkuntenta bil - bron] . Il - midalja tad - deheb intreb[et mir - Russu Nekrasov b ' total ta ' 1 85 plattina . William Chetucti [a sehem fid - Double Trap fejn kellu rounds ta ' 48, 4 1 u 45 g[al total ta ' 1 34 minn 1 50 plattina . L - impenn li jmiss g[al Chetcuti issa se jkunu l Olimpjadi ta ' Londra fit - 2 ta ' Awwissu waqt li bir ri]ultati miksuba fis - serje tat - Tazza tad - Dinja, William u Nathan Lee issa kkwalifikaw g[all finali tat - Tazza tad Dinja tal - 20 1 2 li se jsiru fit - tielet ;img[a ta ' Settembru f ' Maribor fis Slovenja .
ATLETIKA
Bolt jimmira li jtejjeb il-[in I/-Champion Olimpiku Usain Bolt qed jittama li nhar il-:img[a, waqt il-Golden Spike Meeting li se jsir f'Ostrava fir-Repubblika ?eka, jirre;istra [in ta' 9.7 sekondi fil-100m biex b'hekk ikompli j[ejji bl-aqwa mod g[all-Olimpjadi ta' Londra. Bolt, din is-sena, f'Kingston g[amel [in ta' 9.82 sekondi
fil-100m u qed jittama li jtejjeb dan il-[in biex b'hekk, sa meta jaslu l-Olimpjadi jkun f'po]izzjoni tajba biex mhux biss jiddefendi lmedalja tad-deheb i]da anke jwaqqaf rekord bil-mira tkun 9.4 sek. Bolt kien waqqaf rekord tad-dinja fil-100m kif ukoll fil-200m fl-2008. “Qieg[ed
f'forma tajba u l-kow/ kuntent bil-progress li qed nuri. Se nipprova nag[mel [in ta' 9.7 sekondi l-:img[a,” qal Bolt. Problemi g[al Vlasic Intant il-Kroata Blanka Vlasic, wa[da mill-aqwa atleti fid-dinja fil-high jump, tista' titlef l-Olimpjadi ta'
Londra min[abba problemi ta' sa[[a. L-atleta ta' 28 sena li g[andha t-tieni l-aqwa qab]a ta' kull ]mien ta' 2.08 metri kienet operata fl-g[aksa xxellugija u fl-g[arqub aktar kmieni din is-sena i]da rriabilitazzjoni tag[ha kienet wa[da kumplikata min[abba infezzjoni. Vlasic qalet li minn testijiet li sarulha jidher li t-tendon u l-g[aksa tag[ha jinsabu tajjeb u dan ifisser li l-karriera tag[ha mhix fil-periklu. Madankollu fil-periklu hi lparte/ipazzjoni tag[ha flOlimpjadi jekk ma til[aqx tikrupra tajjeb fil-[in. Hi qalet li se tie[u de/i]joni finali jum qabel g[andha titlaq lejn Londra. GIRO D’ITALIA
Izagirre jirba[ is-16-il tappa Jon Izagirre reba[ is-16il tappa tal-Giro d'Italia meta g[eleb l-isfida ta' Alessandro De Marchi. Izagirre g[amel [in ta' erba' sig[at u ]ew; minuti. Wara jum mistrie[ millGiro, Izagirre reba[ din ittappa ta' 173km minn Limone sul Garda u sa Falzes. Il-Giro jintemm nhar il-{add li ;ej. Joaquim Rodriguez g[adu l-leader overall talklassifika.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
Sport 31 FOOTBALL
Drogba se jitlaq lil Chelsea fl-a[[ar ta' :unju Abramovich joffri 50 miljun g[al Falcao L-attakkant ta' Chelsea, Didier Drogba se jkun qed jitlaq lill-klabb meta jintemmlu l-kuntratt fl-a[[ar ta' :unju. Dan [abbruh i/Champions Ewropej ilbiera[ fi stqarrija. Drogba, li g[andu 34 sena kien sie[eb lil Chelsea ming[and Olympique Marseille fl-2004 fejn skorja 157 goal fi 341 partita malBlues. Chelsea issa huma interessati fl-attakkant ta' Atletico Madrid Radamel Falcao. Falcao kien ilprotagonist fis-su//ess li Atletico kisbu fl-Europa League u Chelsea jridu lil dan il-player biex jimla l-vojt ta' Drogba. Is-sid ta' Chelsea, Abramovich qed joffri madwar 50 miljun lira sterlina g[as-servizzi tal-eks player ta' Porto. Falcao, minbarra li spi//a b[ala l-aqwa skorer talEuropa League, skorja total ta' 36 gowl fl-ewwel sta;un tieg[u mal-klabb Spanjol. Jekk Chelsea jakkwistaw lil Falcao jidher li dan jilg[ab fl-attakk ma' Torres li, madankollu qed jikkunsidra
jekk jibqax mal-klabb ta' Stamford Bridge wara li kellu sta;un di]appuntanti. Intant, l-istess Drogba ]vela li f'Novembru kien stqarr mal-kow/ Andres Villas Boas li Chelsea m'g[andhomx /ans jirb[u /Champions League. Villas Boas tke//a f'Marzu u floku in[atar Roberto di Matteo li wassal lill-Blues g[ar-reb[ ta' din it-tazza. Il-players veterani, b[al Frank Lampard u l-istess Drogba kienu mdejqin bilmod kif Villas Boas kien qed imexxi lit-tim u meta Drogba u Villas Boas tkellmu flimkien il-kow/ Portugi] kien qal lil Drogba li t-tim kapa/i jirba[ i/-Champions League. “F'Novembru li g[adda Villas Boas kellimni u qalli li se nirb[u /-Champions League. Jien wi;ibtu u g[idtlu li qed jo[lom, konna spi//ajna b[ala tim u kollox beda ;ej [a]in,” ]vela lattakkant Afrikan. “Meta n[atar Di Matteo ilplayers re;g[u bdew juru x'jafu u minn hemm bdew ;ejjin ir-ri]ultati,” spjega Drogba.
Didier Drogba bit-trofew ta/-Champions League wara r-reb[a kontra Bayern Munich
Chelsea, ftit ;img[at qabel il-finali ta/-Champions League reb[u wkoll l-FA Cup kontra Liverpool f'Wembley. Drogba skorja wie[ed mi]]ew; gowls ta' Chelsea u dan fisser li kull meta lag[ab f'dan il-grawnd Drogba dejjem irnexxielu jiskurja. “Skurjajt tmien gowls fi tmien log[biet li lg[abt
TRASFERIMENTI
f'Wembley. Meta nirtira millfutbol se jkolli ni;i n]ur dan il-grawnd li j;ibli xorti tajba. Meta rba[na l-FA Cup [adna ftit nifs u konna nafu li ;imag[tejn wara g[andna /ans nirb[u /-Champions League. L-ironija hi li fl-2009 kellna tim a[jar minn ta' din is-sena u inqlajna kontra lBarcelona filwaqt li dan l-
ista;un g[addejna b'10 players,” temm jg[id Drogba. Dan l-ista;un Drogba kien ferm strumentali g[al Chelsea fir-reb[ ta/-Champions League. Fil-fa]i tan-knockout Drogba skorja gowl kontra Napoli, kontra Barcelona, ;ab id-draw fil-finali kontra Bayern Munich u skorja lpenalty de/i]iv.
FUTBOL
Palacio jing[aqad ma' Inter Josè Mourinho Skont rapporti fil-;urnali Taljani Inter akkwistaw lillattakkant ta' Genoa, Rodrigo Palacio. Il-biera[ id-diri;enti ta]-]ew; klabbs iltaqg[u u jidher li Inter se j[allsu ssomma ta' madwar 13-il miljun ewro. Matul l-ista;un li g[adda Palacio kellu wirjiet mill-aqwa u skorja 19-il gowl. Il-President ta' Genoa Preziosi ikkonferma din l-a[bar fejn qal li Palacio se jkun qed jir/ievi d-doppju tal-flus li kien jir/ievi ma' Genoa. Listess Preziosi qal li wie[ed bejn l-attakkanti Immobile u Destro se jibqg[u ma' Genoa. Minkejja li Inter se jakkwistaw lil Palacio xorta g[adhom interessati flattakant ta' Napoli, Lavezzi. SILVA – Wara li reba[ ilkampjonat ma' Man City ilmanager ta' Man City Roberto Mancini irid jakkwista liddifensur ta' Milan Thiago Silva. Jidher li Milan huma lesti jisimg[u l-oferrta tasCitizens g[ax jixtiequ lil xi [add bejn Dzeko, Balotelli u Tevez. Mancini dal-a[[ar kien f'Milan i]da hu /a[ad li ltaqa’ mad-diri;enti tar-
Rossoneri. Skont dawn irrapporti Milan qed jitlobu ssomma ta' mhux inqas minn 40 miljun ewro. S'issa, City qed joffru 30 miljun. Il-klabbs se jibqg[u jiddiskutu dwar ilprezz sakemm jintla[aq ftehim. Dwar dawn lispekulazzjonijiet, il-kow/ ta' Milan Allegri qal li sena o[ra jrid i]omm kemm lil Thiago Silva kif ukoll lil Ibrahimovic li wkoll isemma HAZARD – Il-playmaker ta' Lille, Eden Hazard ma /a[adx li mhux se jing[aqad ma' Chelsea. Hazard ilu jg[id li se jmur jilg[ab fil-Premier u f'kummenti li ta qal: “Chelsea tim kbir u ninsab onorat li huma interessati fija. Sena o[ra Chelsea se jer;g[u jilag[bu fi/-Champions League u din hi xi [a;a li t[ajjarni,” qal Hazard. Lille qed jitlobu madwar 35 miljun lira sterlina g[al dan il-player. Minbarra Chelsea, Man Utd ukoll jinsabu interessati f'Hazard. BATISTA – Il-klabb ?ini] Shanghai Shenhua hu vi/in li ja[tar lill-eks kow/ tat-tim
nazzjonali Ar;entin, Sergio Batista. Shanghai Shenhua qed ifittxu kow/ li se jie[u post Jean Tigana li tke//a matul dawn l-a[[ar jiem. Irrivali ta' Shanghai Shenhua, Guangzhou Evergrande g[adhom kemm [atru lillkow/ Taljan Marcello Lippi. F'Jannar li g[adda Shanghai Shenhua iffirmaw lil Nicolas Anelka u jidher li matul dan is-sajf se jakkwistaw lillattakkant ta' Chelsea, Didier Drogba. VIDIC - Id-difensur ta' Man Utd Nemanja Vidic se jibda programm ta' rijabilitazzjoni fi Spanja biex b'hekk i[ejji g[all-ista;un li ;ej. Ir-Red Devils, dan lista;un [assew in-nuqqas ta' dan id-difensur li we;;a' f'Di/embru li g[adda filpartita kontra Basel. Vidic mhux biss tilef ilkumplamnet tal-ista;un i]da anke se jitlef l-impenji li g[andhom Man Utd waqt ilpre-season. Il-manager ta' Man Utd, Alex Ferguson qed jittama li Vidic jil[aq jirkupra sal-bidu tal-kampjonat li jibda fid-18 ta' Awwissu.
i;edded il-kuntratt
Real Madrid [abbru li lkow/ Josè Mourinho ;edded il-kuntratt tieg[u sal-2016. Mourinho ing[aqad ma' Real Madrid fl-2010 u minn dakinhar 'l hawn reba[ it-Tazza tar-Re u l-kampjonat Spanjol. Fl-2010 Mourinho kien iffirma kuntratt ta' erba' snin mal-klabb Madrilen u lbiera[ dan ;eddu b'sentejn o[ra. Bla dubju, l-g[an ta' Mourinho issa hu li jwassal lil Real Madrid g[ar-reb[ tal-10 tazza ta/-Champions League fl-istorja ta' dan ilklabb glorju]. Real Madrid kienu ilhom ma jaslu sas-semi finali sa mill-2003 u fl-ewwel sentejn ta[t Mourinho dawn waslu sa din il-fa]i i]da kienu eliminati minn Barcelona u Bayern Munich rispettivament. Sena ilu, Real Madrid,
reb[u l-ewwel Tazza tar-Re f'dawn l-a[[ar 18-il sena filwaqt li fl-ista;un li g[adu kemm intemm, Real Madrid waqqfu rekord filkampjonat Spanjol meta ;abru 100 punt minn total ta' 38 log[ba. Ir-rekord kien f'idejn Barcelona li fl-2009 kienu ;abru 99 punt. Minbarra dan, Real Madrid waqqfu rekord ta' gowls skurjati filkampjonat. Real Madrid skurjaw 121 gowls u rrekord kien f'idejn it-tim ta' Real Madrid tal-1989 li kien skorja 107 gowls. G[al Mourinho, dan kient is-seba' titlu li reba[ filkarriera tieg[u wara li reba[ il-kampjonat Porguti] ma' Porto, dak Ingli] ma' Chelsea u dak Taljan ma' Inter. Ma' dawn il-klabbs Mourinho reba[ ilkampjonat darbtejn.
L-Erbg[a, 23 ta’ Mejju, 2012
32 Lokali
3,589 ]ag[]ug[ g[amlu apprendistat fl-a[[ar [ames snin
Matul l-a[[ar [ames snin, 3,589 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a gawdew mill-iskemi ta’ apprendistat offruti millKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; flimkien malMCAST. Il-Korporazzjoni g[axXog[ol u t-Ta[ri; ilha snin twal toffri skemi ta’ apprendistat u kull sena medja ta’ 700 ;uvni jid[lu f’xi wa[da
mi]-]ew; skemi u jag[mlu esperjenza ta’ xog[ol u studju li f’[afna ka]i toffrilhom impjieg permanenti wara li jispi//aw l-istudji tag[hom. Ta’ kull sena, il-Gvern jo[ro; /irkulari lidDipartimenti u Entijiet Governattivi kollha biex i[ajjarhom joffru opportunitajiet ta’ apprendistat li]-]g[a]ag[. Dawk id-
dipartimenti li jkollhom dawn l-opportunitajiet jinfurmaw bihom lill-Korporazzjoni g[axXog[ol u t-Ta[ri; li torganizza dawn l-iskemi. Fl-a[[ar [ames snin itTechnicians Apprenticeship Scheme (TAS) offriet 2,245 opportunità ta’ apprendistat lil daqstant ]g[a]ag[ biex jag[mlu esperjenza ta’ xog[ol u studju filwaqt li 1,344 o[ra
Siner;ija g[al aktar investiment fit-tfal Il-gvern qed ja[dem biex
jnkora;;ixxi lil kul[add jinvesti fl-i]vilupp tat-tfal. Hekk sa[aq il-Ministru tal:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja Chris Said meta kien qed jindirizza laqg[a ta' konsultazzjoni dwar il-Politika Nazzjonali tat-Tfal li saret fl-iskola sekondarja tas-subien fir-Rabat, G[awdex. Il-Ministru Said sostna li ttfal g[andhom jing[ataw aktar opportunitajiet biex jikbru f'pajji] li jirrikonoxxi l-valur u l-involviment tag[hom. Sa[aq li l-investiment biex l-a[jar interessi tat-tfal ikunu m[arsa m'g[andux ikun finanzjarju biss, i]da g[andha tissa[[a[ is-siner;ija bejn entitajiet differenti b[al skejjel, entitajiet sportivi, kulturali u entitajiet o[ra li ja[dmu fil-qasam tattfal. Chris Said kompla billi qal li l-Politika Nazzjonali tat-Tfal tenfasizza l-[tie;a ta' so/jetà inklussiva. Min-na[a tieg[u, il-gvern qed jassigura li t-tfal ikunu jistg[u ja//essaw isservizzi so/jali me[tie;a skont il-b]onn. Dawn jinkludu servizzi lil dawk ittfal li jinsabu f'out of home care b[al servizzi residenzjali, fostering u trobbija spe/jalizzata. Matul il-laqg[a kienu diskussi bosta temi fosthom il-parte/ipazzjoni attiva, linklu]joni, id-drittijiet, iddmirijiet, il-[arsien, ilkreattività u l-[in liberu tattfal. Dawn il-laqg[at ta' konsultazzjoni ji;u fi tmiemhom lejn l-a[[ar ta' Mejju. Il-Politika Nazzjonali g[at-Tfal issegwi [sieb integrat u [olistiku, tippromwovi programmi u azzjonijiet iffokati lejn il-;id tat-tfal.
media•link COMMUNICATIONS
[adu sehem fl-Extended Skills Training Scheme (ESTS). Il-Ministeru fi stqarrija b'rabta ma’ allegazzjonijiet talPartit Laburista li dawn saru biss g[ax tkellem Joseph Muscat, qal li dawn i/-/ifri
juru kif fl-a[[ar [ames snin biss gawdew aktar min 3,500 ]ag[]ug[ . Huma fissru dak li qed jag[mel Joseph Muscat u l-Partit Laburista b[ala rikba fuq ix-xog[ol kollu mwettaq mill-Gvern.
Kull sena medja ta’ 700 ]ag[]ug[ jid[lu f’xi wa[da mill-iskemi