www.media.link.com.mt
Numru 13,134
€0.55
I-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Malta bit-tieni l-aqwa ba[ar fl-Ewropa L-ib[ra Maltin fl-2011 kellhom l-a[jar kwalità tal-ba[ar fost il-pajji]i talUnjoni Ewropea. Dan jirri]ulta minn rapport ma[ru; ilbiera[ millKummissjoni Ewropea dwar il-kwalità tal-ib[ra fil-pajji]i membri. Ir-rapport juri li minn 87 sit tal-g[awm f’Malta u G[awdex, 97.7% jikklassifikaw f’livell e//ellenti. Dan ifisser li dawn is-siti g[andhom laqwa kwalità possibbli skont id-direttivi talUnjoni Ewropea. Minn dan ir-rapport jirri]ulta li Malta, flimkien ma’ ?ipru, il-Kroazja u lGre/ja g[andhom l-a[jar livelli fost il-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea. Irrapport isemmi wkoll li matul l-2011, l-ebda sit tal-g[awn mit-87 ma ;ew mag[luqa matul is-sajf. ?ipru biss g[andu rekord a[jar minn Malta b’99.1% tal-bajjiet g[andhom livell e//ellenti.
Il-kantant Malti Kurt Calleja, flimkien mal-grupp tieg[u, illejla f’Baku, f’Azerbaijan, se jirrappre]enta lil Malta fil-Eurovision Song Contest. Bil-kanzunetta This Is The Night, Kurt Calleja se jkanta fit-tieni semi-finali bit-tama li pajji]na jg[addi g[all-finali tas-Sibt li ;ej. Fir-ritratt, Kurt Calleja jidher waqt il-provi li saru matul il-;urnata tal-biera[. (Ritratt> Reuters) Ara pa;ni 16 u 17
L-Oppo]izzjoni tipprova temenda mozzjoni tag[ha stess ... il-Gvern isejja[ l-emenda ina//ettabbli g[ax tibdel in-natura tal-mozzjoni Ara storja f’pa;na 9
g[al pa;na 6
Industrija tal-films
L-E;ittu
€110 miljun fl-ekonomija Maltija fl-a[[ar tliet snin u
G[all-ewwel darba fl-istorja tal-pajji], il-poplu E;izzjan qed jag[]el il-mexxej tieg[u.
li fissru wkoll aktar impjiegi
Ara pa;na 3
Ara pa;na 14
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
4 Lokali
Fidu/ja fik u f’uliedek Kunsill :enerali tal-PN fi tmiem il-;img[a Fi tmiem din il-;img[a lPartit Nazzjonalista se jlaqqa’ l-Kunsill :enerali Amministrattiv fid-Dar ?entrali f’Tal-Pietà li se jkun imqassam fuq ]ew; sessjonijiet. L-ewwel sessjoni se ssir g[ada l-:img[a bejn is-6.30 p.m. u d-9 p.m. filwaqt li ttieni sessjoni se ssir nhar il{add li ;ej bejn id-9.30 a.m. u n-12.30 p.m.
Is-Segretarju :enerali tal-PPE mistieden spe/jali
It-tema mag[]ula g[al dan il-Kunsill :enerali hi Fidu/ja fik u f’uliedek u minbarra l-pre]entazzjoni tad-dokument misSegretarju :enerali, Paul Borg Olivier, se jsiru wkoll diskorsi importanti millVi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN, Tonio Borg u mill-Prim Ministru u Kap tal-PN, Lawrence Gonzi. Matul i]-]ew; sessjonijiet se jsiru wkoll interventi mill-Kunsillieri. Matul il-Kunsill :enerali, Martin Kamp, is-Segretarju :enerali tal-Grupp tal-Partit Popolari Ewropew filParlament Ewropew, se jkun il-mistieden spe/jali u mistenni jindirizza wkoll ilKunsill.
Deputat Laburista jg[ajjar lill-Prim Ministru Ju]a l-kliem “bi//a deputat” f’argument imqanqal fil-Parlament li fih id-Deputat Laburista Leo Brincat interrompa waqt li kien qieg[ed jitkellem il-Prim Ministru Id-deputat Laburista Leo Brincat g[ajjar lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi bi kliem dispre;jattiv li lanqas ma jixraq li jing[ad filkonfront mhux biss tal-Prim Ministru, i]da lanqas filkonfront ta’ ebda deputat. Matul il-laqg[a talKumitat Parlamentari g[allAffarijiet Barranin u Ewropej, li matulha kompliet id-diskussjoni dwar il-mozzjoni talOppo]izzjoni kontra Richard Cachia Caruana, irRappre]entant Permanenti ta’ Malta g[all-Unjoni Ewropea; id-Deputat Laburista Leo Brincat, li hu membru tal-Kumitat, f’[in minnhom iddeskriva lillPrim Ministru b[ala “bi//a deputat”. Waqt argument imqanqal, id-Deputat Laburista interrompa lill-Prim Ministru u qallu li filKumitat qed jidher b[ala
“xhud
normali”. Il-Prim Ministru o;;ezzjona u sa[aq li “qieg[ed hawn (quddiem il-Kumitat) b[ala xhud akku]at”. Id-Deputat Laburista interrompa mill-;did u g[ajjar lill-Prim Ministru b[ala “xhud normali, daqs bi//a deputat”.
G[ajjar lill-Prim Ministru b[ala “xhud normali, daqs bi//a deputat” Intant fil-laqg[a ta’ nhar it-Tnejn, Francis Zammit Dimech, i/-Chairman talKumitat fakkar li fl-2004 ma kien hemm ebda lok biex Malta tid[ol fil-PfP. Id-Deputat Laburista Leo Brincat g[amel point of
order u stqarr li biex illaqg[a timxi ’l quddiem, kull mistoqsija li ssir g[andha titwie;eb mixxhud, f’dan il-ka] mill-Prim Ministru u [add millmembri tal-Kumitat m’g[andu jservi ta’ for/ina – referenza li kienet indirizzata li/-Chairman talKumitat u lil Tonio Borg, ilVi/i Prim Ministru Ministru g[all-Affarijiet Barranin. Id-Deputat Laburista Leo Brincat g[a]el li jinjora g[al kollox il-kontenut talmozzjoni li ressqet lOppo]izzjoni, u minflok attakka l-ordni tax-xhieda li se tixhed fil-Kumitat Parlamentari. Sadattant il-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej a;;orna g[al nhar it-Tlieta 29 ta’ Mejju, meta se tinstema’ xxhieda tar-Rappre]entant Permanenti Malti g[all-UE, Richard Cachia Caruana.
}ieda fl-indi/i tal-prezzijiet
F’April li g[adda, l-indi/i tal-prezzijiet ]died b’1.35%. Statistika tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO), tispjega kif din i]]ieda tirrifletti ]-]ieda ta’ 6.46% fl-indi/i tal-prezzijiet tal-[wejje; u ]-]raben. I]-]ieda fil-prezzijiet talivvja;;ar bl-ajru wkoll ]died, tant li kkaw]a ]ieda fl-indi/i tal-prezzijiet tat-trasport u lkomunikazzjoni, li ]died b’4.29%. L-indi/i tal-prezzijiet tal-ikel naqas b’0.89%, min[abba t-tra[[is filprezzijiet tal-[axix. Ir-rata talinflazzjoni kienet ta’ 2.63%.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
6 Lokali
Kritika g[at-taxxa fuq Il-Qorti tal-Appell transazzjonijiet finanzjarji tordna ri-arrest Malta fost diversi pajji]i li se tivvota kontra Hemm b]onn ta’ attenzjoni retta fl-implimentazzjoni ta’ taxxi ;odda li jafu jheddu lkompetittività. Dan qalu lEwroparlamentari Nazzjonalista David Casa b’referenza g[at-Taxxa fuq itTransazzjonijiet Finanzjarji, liema taxxa ;iet approvata mill-Parlament Ewropew ilbiera[. Madankollu, biex ti;i implimentata din it-taxxa tirrikjedi l-vot filKummissjoni Ewropea, fejn numru ta’ pajji]i, fosthom Malta, mistennija jivvutaw kontra b’vot VETO. Din it-taxxa ;dida, kif proposta mill-Kummissjoni
Ewropea, g[andha l-g[an a[[ari li tipprovdi d[ul ta’ €80 biljun kull sena, liema /ifra g[andha tintla[aq sassena 2020. Biex jintla[aq dan il-g[an, it-taxxa, jekk tkun approvata, se taffettwa taxxa globali fuq it-transazzjonijiet finanzjarji, bl-iskop li s-settur finanzjarju jg[in ukoll f’dan i]-]mien ta’ kri]i Ewropea. David Casa qal li fissitwazzjoni ekonomiku pre]enti, g[andna nkunu kburin bil-kompetittività talindustrija finanzjarja. Filwaqt li esprima l-qbil tieg[u li lbanek u istituzzjonijiet o[rajn g[andhom jikkontribwixxu f’dan i]-]mien ta’ kri]i, din it-
taxxa mhux se tkun qed til[aq dan l-objettiv. David Casa kkritika wkoll list[arri; tal-Kummissjoni Ewropea dwar limplimentazzjoni ta’ din ittaxxa. G[all-ewwel, ilKummissjoni kienet [abbret li din it-taxxa kien se jkollha impatt negattiv fuq il-prodott gross domestiku i]da din la[bar iktar tard inbidlet biex turi l-oppost. Issa jmiss li din it-taxxa tg[addi bl-approvazzjoni talKummissjoni fejn, fost o[rajn, Malta, l-I]vezja u r-Renju Unit mistennija jivvutaw kontra u b’hekk ma j[allux li din it-taxxa ti;i implimentata.
minn Ray Abdilla
Jeremy Ciantar ta’ 41 sena minn Tas-Sliema, akku]at bi traffikar ta’ droga, u li nhar il-:img[a, 18 ta’ Mejju li g[adda kien re;a’ ng[ata llibertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €15,000 u garanzija personali ta’ €15,000, re;a spi//a filFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin wara li l-Qorti talAppell qalbet id-de/i]joni tal-Qorti Kriminali. Is-Supretendent Norbert Ciappara qal fil-Qorti li Ciantar inqabad l-Olanda b’dokumenti foloz u li waqt li kien il-[abs kien insista li hu g[andu jmur it-Tajlandja g[ax hemm tinsab il-familja tieg[u. Is-Supretendent Ciappara qal ukoll li sakemm Ciantar kien ma[rub minn Malta, kienu nsterqu xi pro/essi mill-Qorti, f’ka]i relatati ma’ dak ta’ Ciantar. Ing[ad ukoll li Ciantar ried jibg[at xi flus lill-familja tieg[u fitTajlanda mill-Olanda. Ciantar, kien kiser ilkundizzjonijiet tal-libertà provi]orja meta kien inqabad fl-Olanda sejjer lejn it-Tajlandja. Hu qed ji;i mixli li flimkien ma’ ]ew;t ir;iel o[ra, li ttraffika tmien kilos ra]a tal-kannabis f’Ottubru tal-2008. L-ewwel darba li kien ing[ata llibertà provi]orja Ciantar ma baqax jiffirma l-G[assa tal-Pulizija u meta l-Pulizija g[amlu tfittxija g[alih
skoprew li kien telaq minn Malta b’dokumenti foloz. Il-Pulizija kienet [ar;et mandat ta’ arrest Ewropew fil-konfront tieg[u bilPulizija Olandi]a tarrestah hekk kif kien se jaqbad titjira g[at-Tajlandja. Hu kien inqabad b’karta talidentità Taljana falza u kien sejjer [dejn martu li hi Tajlandi]a, u wliedu. Hu re;a’ n;ieb Malta f’Ottubru li g[adda u n]amm ta[t arrest preventiv. Flimkien ma’ Slimi] ie[or u Karkari], Ciantar kien ;ie arrestat wara sejba ta’ tmien kilos re]ina tal-kannabis u madwar €65,000 flus foloz. Il-persuni l-o[ra kienu Francis Bonett, pensjonant ta’ 69 sena, u Kevin Gatt ta’ 36 sena. Ciantar kien se jixhed kontra Bonett u Gatt, hekk kif kienet bdiet ilkumpilazzjoni, i]da lpro/essi ta’ Bonett u Gatt kienu g[ebu mill-Qorti, u dan waqt li Ciantar kien ma[rub minn Malta. Kevin Gatt kien g[amel xi ]mien ja[dem fil-cash office talQorti. Huma kienu arrestati wara li l-Pulizija sabet ]ew; karozzi bid-droga, wa[da b’sitt kilo droga u l-o[ra b’]ew; kilo droga. Ilkarozzi kienu elevati minn vi/in residenza f'TasSliema. Kien f’din irresidenza li nstabu l-flus foloz.
L-a[jar livelli fost il-pajji]i tal-UE minn pa;na 1
Dan ir-ri]ultat tajjeb [afna g[all-ba[ar ta’ Malta jfisser titjib ta’ 2.3% fuq issena 2010, sena li fiha Malta xorta kienet fost la[jar pajji]i f’dan il-qasam. Dan ir-ri]ultat wasal wara investiment qawwi mill-Gvern Malti sabiex jinbnew u jitjiebu lfa/ilitajiet g[at-trattament tad-drenagg. B’hekk issa pajji]na hu l-uniku pajji] fl-Unjoni Ewropea li jittratta d-drena;; kollu li
jipprodu/i. Dan hu messa;; importanti millGvern Malti fuq limportanza tas-sa[[a ta//ittadini u riklam millaqwa g[all-industrija tatturi]mu. Filwaqt li 92.1% talpostijiet tal-g[awm flEwropa jil[qu l-livelli minimi fuq l-ilma, pajji]i b[all-Bel;ju, il-Bulgarija, il-Latvja, il-Lussemburgu u l-Olanda jinsabu lura milli jil[qu l-livelli tad-direttivi tal-Unjoni Ewropea.
Messa;; importanti mill-Gvern Malti fuq l-importanza tas-sa[[a ta/-/ittadini
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’Mejju, 2012
2 Lokali Ja[bat b’karozza ma’ crash barrier Ra;el ta’ 30 sena minNi;er i]da residenti lMarsa, sofra ;rie[i gravi i]da ma jinsabx fil-periklu tal-mewt wara li kmieni lbiera[ filg[odu kien involut f’in/ident tattraffiku fil-bypass ta’ Birkirkara. L-in/ident se[[ g[all[abta tal-4.50 a.m. fi Triq Dun Karm Psaila, f’Birkirkara meta r-ra;el [abat bil-karozza Peugeot 206 ma’ crash barrier. Ir-ra;el ittie[ed l-Isptar Mater Dei fejn ;ie //ertifikat li sofra ;rie[i ta’ natura gravi i]da ma jinsabx fil-periklu li jitlef [ajtu.
Id-Deputati Laburisti Evarest Bartolo u Josè Herrera huma e]empju konkret kif il-Partit Laburista m’g[andux rispett lejn l-istituzzjonijiet indipendenti ta’ pajji]na
Il-Partit Laburista jkompli bl-attakk kontra l-;udikatura Evarist Bartolo jing[aqad ma’ Josè Herrera li f’]ew; okka]jonijiet kien attakka wkoll lill-;udikatura
Karozzi jie[du n-nar
F’din il-le;islatura, kienu b’kollox tlieta l-okka]jonijiet li fihom il-Partit Laburista u l-esponenti tieg[u attakkaw lill-;udikatura u lil dawk li ja[dmu filqasam tal-;ustizzja f’pajji]na. L-a[[ar ka] li fih esponenti tal-Partit Laburista, vi/in anke tal-leader Laburista Joseph Muscat, attakkaw b’mod dirett lill-;udikatura ta’ pajji]na, se[[ fl-a[[ar jiem meta fuq programm fuq ir-radju Laburista, il-kelliem ewlieni g[allEdukazzjoni Evarist Bartolo qal /ar u tond li m’g[andux fidu/ja fil-ma;istrati ta’ pajji]na. Hu kien qed jie[u sehem fi programm mal-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius.
}ew; karozzi [adu nnar f’/irkustanzi mhux mag[rufa. Kmieni lbiera[ filg[odu l-Pulizija ;iet infurmata li fi Triq San Pawl finNaxxar kien hemm xi nirien. Mal-wasla tag[hom fil-post il-Pulizija lem[u ]ew; karozzi tat-tip BMW 3 Series u Toyota Vitz li kienu qed jaqbdu. Membri midDipartiment talProtezzjoni ?ivili
Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista kien qal li l-Partit Laburista m’g[andux rispett lejn l-istituzzjonijiet indipendenti ta’ pajji]na, u ma jemminx li l-;udikatura qieg[da hemm biex t[ares id-drittijiet ta/-/ittadini. Fil-fatt, dan l-attakk juri sa liema livelli kapa/i jasal il-Partit Laburista. Anqas minn sentejn ilu, kien ixShadow Minister g[all-:ustizzja, Josè Herrera, li wkoll fuq ir-radju Laburista attakka lill-eks Prim Im[allef talli qal li l-membri tal-;udikatura g[andhom joqog[du attenti kif i;ibu ru[hom filpubbliku. F’dan il-ka], Joseph Muscat kien iddefenda lil Herrera.
Ftit tal-jiem ilu, pre/i]ament fid-19 ta’ April li g[adda, Josè Herrera sejja[ konferenza tal-a[barijiet li matulha qal li l-politi/i huma responsabbli g[ad-de/i]jonijiet talAvukat :enerali. Din id-dikjarazzjoni tat x’jifhem li l-Partit Laburista jrid li jkun hemm ind[il mill-politi/i lillAvukat :enerali. Fil-fatt, il-Gvern kien [are; stqarrija minnufih li fiha spjega li lKostituzzjoni ta’ Malta tistabbilixxi li l-Prosekuzzjoni mmexxija millAvukat :enerali tkun indipendenti u l-ebda Ministru ma g[andu s-setg[a li jinda[al fil-mod kif titmexxa.
Super 5 In-numri tas-Super Five li telg[u l-biera[ huma 34, 28, 36, 33 u 16. {add ma qata’ l-[ames numri. 18 qatg[u erba’ numri u reb[u €2,586.63 kull wie[ed filwaqt li 1,039 qatg[u tliet numri u reb[u €52.28 kull wie[ed. Il-premju li jmiss se jkun mhux se jkun inqas minn €310,000.
It-Temp
UV INDEX
8
IT-TEMP> Perjodi xemxin VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Moderat mill-Majjistral BA{AR> :eneralment moderat IMBATT> Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: L-og[la 23˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.51 u tin]el fil-20.06
Pro/ess ta’ konsultazzjoni dwar l-emissjonijiet L-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u lIppjanar (MEPA) nidiet dokument g[allkonsultazzjoni pubblika dwar l-emissjonijiet flarja. Dan il-pro/ess ta’ konsultazzjoni hu biss wie[ed minn serje li qed tikkoordina lAwtorità, li minn ]mien g[al ]mien tkun qed titlob l-opinjonijiet tal-pubbliku dwar diversi su;;etti relatati mal-ambjent u l-ippjanar. Fl-a[[ar snin il-MEPA ppubblikat diversi
B[al-lum 25 sena
T
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-{AMIS L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 15˚C
IS-SIBT L-og[la 26˚C L-inqas 15˚C
IL-{ADD L-og[la 27˚C L-inqas 16˚C
IT-TNEJN L-og[la 28˚C L-inqas 15˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
9
9
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 21˚C xemxi, Al;eri 25˚C xemxi, Amsterdam 27˚C xemxi, Ateni 24˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 25˚C xemxi, Berlin 30˚C xemxi, Brussell 20˚C xemxi, il-Kajr 31˚C xemxi, Dublin 18˚C xemxi, Kopen[agen 24˚C xemxi, Frankfurt 27˚C xemxi, Milan 23˚C imsa[[ab, Istanbul 21˚C ftit imsa[[ab, Londra 25˚C xemxi, Madrid 26˚C xemxi, Moska 16˚C imsa[[ab, Pari;i 22˚C xemxi, Bar/ellona 25˚C xemxi, Ruma 18˚C imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C ftit imsa[[ab, Tripli 30˚C xemxi, Tune] 21˚C imsa[[ab, Vjenna 27˚C imsa[[ab, Zurich 18˚C fimsa[[ab, Munich 23˚C ftit imsa[[ab, Stockholm 22˚C xemxi, St. Petersburg 14˚C xemxi.
studji u rapporti dwar l-emissjonijiet fl-arja. I]da grazzi g[al dan il-pro/ess ta’ konsultazzjoni l-Awtorità se tkun tista’ tikkoordina a[jar il-policies futuri tag[ha. Il-MEPA [abbret ukoll li xi binjiet tas-seklu l-ie[or li ;ew skedati. Dawn jinkludu binjiet partikulari f’diversi bliet u r[ula. :ie de/i] ukoll li l-Fosos tal-Furjana ji;u skedati – listess kif ;ew skedati numru ta’ mtie[en tarri[.
o[ro; aktar informazzjoni dwar lattentat fuq il-familja tal-eks Supretendent. Gejtu Pace f’Santa Venera. Lindikazzjonijiet preliminari wrew li min g[amel il-bomba kellu l-intenzjoni li jeqred il-post u min kien hemm fih. Il-bomba tant kienet qawwija li bi//iet minnha nstab li nifdu xatba tal-[adid u ma fejn [abtu [allew [ofor konsiderevoli. L-isplussiv u]at kien dak mag[ruf b[ala TNT li l-importazzjoni tieg[u kienet projbita i]da kienet tintu]a g[al skopijiet militari. Bomba simili, u ma kinitx [adet, kienet instabet mar-residenza tal-Ar/isqof :u]eppi Mercieca fl-Imdina li kienet saret fi]-]mien tal-kwistjoni bejn ilGvern So/jalista u l-Knisja dwar liskejjel. Malta kisbet id-dritt li twaqqaf f’pajji]na l-Istitut tal-:nus Mag[quda dwar l-Anzjani.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Lokali 3
Xeni fil-Forti ta’ Sant Iermu waqt il-;bid tal-film Fort Ross li parti l-kbira tieg[u qed tin;ibed f’Malta minn ]ew; kumpaniji li qed jag[rfu l-inizjattivi u l-vanta;;i li qed joffri l-Gvern Malti biex jattira aktar attività ekonomika f’pajji]na mill-industrija tal-films (Ritratt> Martin Agius)
€110 miljun fl-ekonomija Maltija Il-European Film Award f’Malta lejn tmiem is-sena minn Charles Muscat
Matul l-a[[ar tliet snin saru 70 produzzjoni f’Malta fosthom 28 film li [allew €110 miljun flekonomija ta’ pajji]na. Dawn fissru l-[olqien ta’ numru ta’ impjiegi g[all-Maltin fosthom b[ala extras u anke fil-qasma tekniku. Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi lEkonomija u l-Investiment, qal dan ilbiera[ waqt ]jara li g[amel lis-sett tal-film Fort Ross fil-Forti Sant Iermu, flimkien ma’ Mario de Marco, ilMinistru tat-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent. Il-film qed jin[adem mill-kumpaniji Act Europe Productions Limited u l-kumpanija Film Corporation u di;à n;ibdu xeni o[ra f’diversi lokalitajiet f’Malta u f’G[awdex fosthom f’G[ajn Tuffie[a, f’Rika]li u fil-Qbajjar. L-istorja tal-film-dokumentarju li g[andu ba;it ta’ 10 miljun dollaru tittratta grupp ta’ ;urnalisti li jmorru lura fi]-]mien biex jikxfu n-nuqqas ta’ su//ess ta’ kolonja Russa li marret Kalifornja fissena 1812. Barra Fort Ross, kien hemm kolonja Russa o[ra fl-Amerka, l-Alaska li nbieg[et lillIstati Uniti tal-Amerka fil-bidu tas-seklu 20. Fis-sett qed jie[du sehem atturi u extras Russi, Spanjoli u Maltin u dan il-film se j[alli €2 miljun f’pajji]na matul it-32 ;urnata ta’ filming. 65% tal-film se tin;ibed f’Malta. Id-direttur tal-
film li hu Russu, qal li g[al minuta ta’ footage li tintu]a fil-film, jie[du madwar [amest ijiem ta’ filming. Din is-sena f’pajji]na hawn attività qawwija marbuta mal-films fosthom film li fih qed jie[du sehem l-atturi Tom Hanks u Raul Bova. Il-Gvern Malti qed jag[ti in/entivi qawwija, fosthom rifu]joni ta’ 20% tal-produzzjoni u 22% f’ka] ta’ produzzjonijiet li jippromwovu lil Malta, biex jattira produzzjonijiet lejn Malta li jo[olqu xxog[ol f’pajji]na. Fl-a[[ar ta’ din is-sena f’Malta se jsir ilEuropean Film Award u dan se jkun vetrina g[al Malta g[al industrija tal-films. Il-Ministru Mario de Marco qal li s-settur kulturali kreattiv f’pajji]na jo[loq mat-8,000 impjieg fi 3,000 intrapri]a differenti u dan issettur qed jikber bir-rata ta’ 2.2 fil-mija, ji;ifieri aktar mir-rata medja tat-tkabbir ekonomiku. Karina Ayrapatycan, il-Kontrollur Finanzjarju tal-kumpanija Film Corporation, qalet li fl-a[[ar sitt snin din il-kumpanija g[amlet 10 pro;etti f’Malta u qed tippjana li tkompli ;;ib aktar produzzjonijiet. Fa[[ret l-appo;; li l-kumpanija qed issib mill-Gvern Malti waqt il-filming f’Malta u f’G[awdex.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Lokali 5
Il-Gvern se jinvesti ¤120 miljun fil-bini ta’ kampus ;did fl-MCAST, li l-ewwel ;ebla se titqieg[ed illum f’din l-istituzzzjoni li hi fundamentali g[all-futur tal-istudenti li jag[]lu karrieri vokazzjonali
Il-kampus ;did tal-MCAST jifta[ bera[ l-opportunitajiet lil 10,000 student kull sena B’aktar opportunitajiet ta’ tag[lim biss jistg[u l-istudenti jkollhom rashom mistrie[a u garanzija ta’ aktar xog[ol b’pagi tajbin Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li bil-bini tal-kampus il-;did flMCAST, se nkunu qed nift[u bera[ l-opportunitajiet lil 10,000 student full-time kull sena. Konxju mill-kapa/itajiet talistudenti u ]-]g[a]ag[ Maltin, ilGvern se jkompli jinvesti flistituzzjonijiet edukattivi fil-pajji] biex dawn jibqg[u joffru l-aqwa fa/ilitajiet g[all-istudenti. Dan sostnieh il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-programm ‘Iswed fuq l-Abjad’ ippreentat mill;urnalista Stephen Calleja u li xxandar fuq Net TV ilbiera[. Fil-programm li xxandar mill-bini tal-MCAST fil-Mosta, [adu sehem ukoll l-Assistent Parlamentari filMinisteru tal-Edukazzjoni Stephen Spiteri, uffi/jali tal-MCAST u studenti li ggradwaw jew qed jistudjaw fl-MCAST. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi sostna li b’aktar opportunitajiet ta’ tag[lim biss jistg[u l-istudenti
jkollhom rashom mistrie[a u garanzija ta’ aktar xog[ol b’pagi tajbin. Hu sostna li [afna millistudenti tal-MCAST ikollhom di;à l-impjieg jistenniehom meta jkunu g[adhom jistudjaw.
{afna mill-istudenti tal-MCAST ikollhom di;à l-impjieg jistennihom meta jkunu g[adhom jistudjaw Il-Prim Ministru tkellem dwar ilmod kif fl-a[[ar erba’ snin mhux biss in[olqu 20,000 post tax-xog[ol ;did, i]da ggradwaw ukoll 20,000 student mill-Università u l-MCAST. L-MCAST hu prova talimportanza li hemm bejn l-industrija
u l-edukazzjoni u l-Prim Ministru spjega kif dan hu element importanti biex jin[oloq ix-xog[ol. Lawrence Gonzi sostna li l-Gvern se jinvetsi €120 miljun fil-bini ta’ kampus ;did fl-MCAST g[aliex jemmen li din l-istituzzzjoni hi fundamentali g[all-futur talistudenti li jag[]lu karrieri vokazzjonali. Il-Gvern hu lest li jkompli jpo;;i l-aqwa fa/ilitajiet g[addispo]izzjoni tal-istudenti Maltin. Il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar l-investiment li l-Gvern qed jag[mel fl-iskejjel sekondarji u primarji, u spjega dan l-investiment b[ala investiment dirett filkapa/itajiet tal-istudenti. Minbarra l-investiment fil-kampus talMCAST, il-Gvern se jinvesti wkoll f’kampus ;did g[all-ITS waqt li lUniversità qed tinvesti f’fa/ilitajiet ;odda fit-teknolo;ija talinformazzjoni. Il-Prim Ministru tkellem ukoll
dwar id-differenza bejn il-PN u lLabour fl-edukazzjoni u qal li filwaqt li l-PN ta garanzija lillistudenti bil-fatti, l-MLP [oloq biss xkiel g[all-istudenti fl-edukazzjoni. Il-Partit Laburista ma joffri lebda garanizja g[all-istudenti fledukazzjoni, sostna l-Prim Ministru, li kompla li hu l-PN li jemmen bis-s[i[ fi]-]g[a]ag[. L-Assistent Parlamentari Stephen Spiteri tkellem dwar ir-rabta bejn l-edukazzjoni u l-industrija u sostna li minbarra l-istudenti li jirnexxu, il-Gvern joffri wkoll korsijiet u ta[ri; flimkien ma’ esperjenzi lill-istudenti li ma jiksbux il-kwalifiki me[tie;a. Hu tkellem dwar il-mod kif l-MCAST mela vojt li kien hawn fis-settur u li permezz tag[hom eluf ta’ studenti kisbu futur. Dan qed iwassal, sostna Stephen Spiteri, kif kumpaniji kbar barranin jibqg[u jag[]lu lil Malta g[allinvestiment tag[hom.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Lokali 7
Il-Qrati spe/jalizzati huma pass g[aqli Il-Kummissarju tal-Pulizija jfisser il-[tie;a li l-li;ijiet jin;abru f’kompendju wie[ed minn Hermann Micallef
Il-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo fisser b[ala pass g[aqli li twaqqfu l-Qrati spe/jalizzati hekk kif spjega wkoll li wasal i]-]mien li jkun hemm konsolidament tal-li;ijiet g[ax illum dawn tant saru sparpaljati li wie[ed qed idum biex ifittixhom. Il-Kummissarju tal-Pulizija kien qieg[ed jitkellem f’laqg[a tal-Kumitat talKamra g[ar-RiKodifikazzjonin u lKonsolidazzjoni tal-Li;ijiet fil-Kamra tal-Kumitati lbiera[. John Rizzo qal li [afna kapitli mill-Kodi/i Kriminali [ar;u minn dan il-Kodi/i u qed ikunu esegwiti minn diversi entitajiet. Hawnhekk hu staqsa min qed ikun awtorità kompetenti biex i[ares li;ijiet li ;ew sparpaljati mill-Kodi/i Kriminali. Hu qal li llum wie[ed irid ifittex fejn huma l-li;ijiet u tenna li hu diffi/li biex tinstab. Il-Kummissarju sa[aq li g[andu jkun hemm ;abra kollettiva ta’ li;ijiet biex ma jibqg[ux jitferrxu g[and entitajiet o[rajn. Il-Kummissarju tal-Pulizija qal li jixtieq jer;a’ jara lKodi/i tal-Li;ijiet tal-Pulizija l-antik, li minkejja d-difetti tieg[u, wie[ed seta’ jirreferi g[al-li;ijiet me[tie;a. B[ala e]empju, hu qal li xi kultant issir konfu]joni dwar min hu responsabbli g[allattivitajiet li jsiru fl-ir[ula – jekk hux l-Awtorità ta’ Malta dwar it-Turi]mu (MTA), ilkunsilli lokali jew il-Pulizija. Dwar il-bye laws, ilKummissarju tal-Pulizija sa[aq li m’g[andux ikun hemm li;ijiet differenti f’kull kunsill lokali. Il-Kummissarju tal-Pulizija qal li kien pass g[aqli li twaqqfu Qrati spe/jalizzati u
sostna li f’din l-a[[ar sena numru ta’ fizzjali ;ew assenjati biex jinvestigaw reati spe/jalizzati. L-Avukat :enerali Peter Grech qal li l-Kodi/i Kriminali m’g[andux ikun wie[ed vast g[ax inkella wie[ed jispi//a biex jag[mel xog[ol g[al xejn. Filwaqt li jaqbel ma’ dak li qal ilKummissarju tal-Pulizija, hu diffi/li li wie[ed jikkodifika l-li;ijiet penali kollha sakemm ma jispi//ax b’dokument kbir li jo[loq listess problemi li huma esperjenzati llum. Id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono, li mexxa dan il-Kumitat, qal li [afna milli;ijiet li g[andhom x’jaqsmu mad-droga ma jinsabux filKodi/i Kriminali. Hu qal li lmod kif idda[[lu l-emendi g[al-li;ijiet saru in a piecemeal fashion u sa[aq li wie[ed g[andu jimxi ’l quddiem biex ikun hemm aktar titjib. Hu stqarr li wa[da millalternattivi tista’ tkun li lKodi/i Kriminali jkun riformat. Hu qal li l-li;ijiet qed jinbidlu l-[in kollu u qed ikun hemm diffikultà biex wie[ed ifittixhom. Franco Debono ]ied li li jista’ jkun hemm le;islazzjoni li tinkorpora, fost o[rajn, illi;ijiet kollha li g[andhom x’jaqsmu mad-droga. Issu;;erixxa wkoll li l-iffri]ar tal-assi g[andu jkun esti] g[al reati o[rajn. Wasal ukoll i]-]mien, sostna Franco Debono, li jkun hemm emendi estensivi dwar il-pro/edura. Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech qal li filwaqt li hu diffi/li biex kollox jin;abar ta[t Kodi/i, wie[ed jista’ jidentifika oqsma li jistg[u jitqieg[du flimkien ta[t diversi titli
b[ad-droga, it-traffikar talpersuni, l-ambjent u rregolamenti ta’ pro/edura. L-Avukat Lara Lanfranco qalet li jkun utli g[al kul[add li r-reati jkunu ta[t dokument wie[ed b[all-Kodi/i Kriminali. L-Avukat Michael Sciriha qal li l-li;ijiet qeg[din hemm, mhux g[all-Im[allfin jew g[all-avukati, i]da g[an-nies. Il-li;ijiet iridu jirrispondu g[all-[ti;iet ta]-]minijiet, g[all-protezzjoni tas-so/jetà u g[all-individwu; fuq kollox g[andu jkun hemm bilan/.
Talbiet biex titwaqqaf kummissjoni permanenti [alli tag[mel skrutinju ta’ avvi]i legali u bye laws biex ikun hemm livell ta’ uniformità u gwida g[all-Awtoritajiet Il-Kumitat sema’ wkoll numru ta’ talbiet biex titwaqqaf kummissjoni permanenti [alli tag[mel skrutinju ta’ avvi]i legali u bye laws sabiex ikun assigurat livell ta’ uniformità kif ukoll biex ikun hemm
gwida g[all-awtoritajiet kompetenti. Issemmew diversi lmenti dwar ir-responsabbiltà filqrati u dan min[abba lintroduzzjoni ta’ diversi tribunali flimkien ma’ qrati ordinarji.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
8 Parlament
Investiment li j[alli timbru qawwi fix-xog[ol, fl-edukazzjoni u fis-sa[[a
Il-Festa Frawli fl-Im;arr hi wa[da mill-avvenimenti mfittxija mill-Maltin
20 festa agrikola f’erba’ snin F’erba’ snin saru mal-20 festa agrikola li ffukaw fuq oqsma agrikoli partikulari b[alma huma l-Festa talQaqo// f’{a]-}abbar, ilFesta tal-{alib f’{al G[arg[ur, il-Festa tal-Majjal f’{a]-}ebbu; u fis-Si;;iewi, u tant festi o[rajn. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Noel Farrugia, George Pullicino, ilMinistru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali, fisser kif ilMinisteru ilu g[al dawn la[[ar snin jippromwovi l-
prodott frisk lokali f’kull opportunità li tin[oloq, kemm f’attivitajiet kif ukoll fi programmi televi]ivi u r-radju. Hu qal li dan mhux dejjem ikun jinvolvi [las. Permezz ta’ fondi, kemm lokali kif ukoll minn fondi tal-Unjoni Ewropea, qed jikber l-g[arfien tal-prodott frisk lokali, fosthom billi jkunu organizzati festi dwar dak li hu naturalment Malti. Il-Ministru Pullicino stqarr li b[alissa g[addejja kampanja promozzjonali favur il-konsum tal-majjal frisk lokali
b’koperazzjoni malKoperattiva ta’ Min Irabbi lMajjal. Hu qal ukoll li din hi t-tieni sena ta’ kampanja informattiva mifruxa fuq tliet snin favur il-konsum tal-[alib. George Pullicino ]ied li din il-kampanja hi e]empju [aj tal[idma kon;unta bejn ilMinisteru u l-Koperattivi fejn il-kampanja ta’ €500,000, nofsha qed tkun finanzjata minn fondi Ewropej, 30 filmija mill-Koperattiva talProdutturi tal-{alib u 20 filmija mill-Gvern.
{arsien tal-ambjent fil-marinas Hu l-obbligu tal-operaturi u ta’ dawk li ju]aw il-marinas li jobdu u jirrispettaw il-li;ijiet inklu]i dawk ambjentali u kif ukoll il-Yachting Centres Regulations 2011. Austin Gatt, il-Ministru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni qal dan meta wie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Chris Agius. Il-Ministru Gatt fisser li l-
operaturi tal-marinas huma wkoll obbligati li joffru fa/ilitajiet jew servizzi g[all-;bir ta’ skart lill-klijenti li ju]aw il-marina. F’dan ir-rigward, loperaturi tal-marinas huma obbligati li jkollhom Pjan g[at-Tmexxija tal-Iskart approvat mid-Direttorat talPortijiet u l-Ibburdjar fi [dan Transport Malta. Uffi/jali tal-Awtorità jag[mlu spezzjonijiet fil-
marinas biex jivverifikaw dak li hemm stipulat fil-Pjan g[atTmexxija tal-Iskart u biex josservaw il-ba[ar fil-madwar. Fejn ikun osservat tni;;is, dan ikun investigat. Il-Ministru Gatt sostna li ma jsirux testijiet b’mod ta’ rutina i]da meta jkun osservat tni;;is ta’ ]ejt, sakemm ikun possibbli, jittie[ed kampjun b[ala parti mill-investigazzjoni.
Fl-a;;ornament tas-seduta ta’ nhar it-Tlieta, id-Deputat Nazzjonalista David Agius qal li g[al kull gvern u g[al kull pajji] l-element taxxog[ol hu ta’ importanza kbira. Il-Gvern Malti jista’ jifta[ar li fl-a[[ar erba’snin irnexxielu jo[loq 20,000 impjieg ;did. Dan hu fatt li jinkwieta mhux ftit lillOppo]izzjoni. Fl-a[[ar snin il-Gvern approva 130 fabbrika jew estensjoni ta’ fabbrika b’investiment ta’ €323 miljun. I/-/ifri juru s-su//ess talGvern Malti fil-qasam taxxog[ol. Dan se[[ bi skemi differenti ta’ in/entivi li jinkora;;ixxu l-[olqien talimpjiegi. Importanti [afna hu s-settur turistiku kif ukoll dak tal-agrikultura b’benefi//ji qawwija lill-bdiewa u lir-ra[[ala. Qasam ie[or li mhux biss [oloq impjiegi i]da fisser ukoll titjib fil-livell talg[ajxien hu l-bini tat-toroq. Qed jitwettqu wkoll diversi pro;etti b[al dak ta’ Bieb ilBelt u tal-kampus il-;did tal-MCAST. Dawn huma kollha pro;etti li qed jipprovdu xog[ol g[all[addiema Maltin u G[awdxin. Sar ukoll investiment f’tisbi[ ta’ pjazez u spazji miftu[a. David Agius qal li l-Partit Nazzjonalista jifta[ar li [oloq ix-xog[ol ming[ajr ma jirrikorri g[all-[olqien ta’ korpi parastatali. Sabiex jg[inu f’dawn is-su//essi n[olqu wkoll /entri tal-
[arsien tat-tfal biex ;enituri li ja[dmu jkollhom lg[ajnuna li tant jin[tie;u filkura ta’ wliedhom ]g[ar. Investiment ie[or qawwi sar fl-edukazzjoni bil-bini ta’ skola kull sena u b’g[ajnuna li wasslet biex aktar studenti jkomplu listudji tag[hom wara s-snin tal-edukazzjoni obbligatorja. I]-]g[a]ag[ ir/evew miljuni ta’ ewro matul it-tkomplija tal-istudji tag[hom. Investiment kbir ie[or sar fil-qasam tas-sa[[a. Il-messa;; tal-Gvern lillpoplu hu l-interess li g[andu f’dak kollu li jikkon/ernah f’politika li g[andha lillbniedem fi/-/entru tag[ha. Timbru ie[or li se jkollu lGvern pre]enti hu dak tassa[[a bil-bini ta’ /entru ;did g[all-kura tal-kan/er. David Agius qal li importanza ng[atat ukoll lill-anzjani b’servizzi fil-komunità u lill-persuni b’di]abbiltà b’g[ajnuna personalizzata fl-iskejjel. Qasam ie[or li l-Gvern investa bil-qawwi fih hu dak sportiv b’diversi pro;etti u g[ajnuniet lill-g[aqdiet u asso/jazzjonijiet sportivi. Ma naqsitx l-g[ajnuna bi skop ambjentali bi skemi g[all-installazzjoni ta’ solar water heaters u pannelli fotovoltaj/i. Gvern immexxi mill-PN mhux se jikkuntenta b’dawn ir-ri]ultati i]da se jibqa’ jintensifika l-[idma tieg[u biex ikomplu jin[olqu opportunitajiet ta’ xog[ol.
Tfal b’di]abbiltà fil-mainstream Matul din is-sena skolastika hemm 41 tifel u tifla b’di]abbiltà jattendu fi skejjel mainstream u qed jing[ataw servizzi minn San Miguel Primary Education Resource Centre, u sitta qed jing[ataw servizzi minn Guardian Angel Secondary Education Resource Centre. Dan qalitu l-Ministru Dolores Cristina bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Evarist Bartolo.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Parlament 9
L-Oppo]izzjoni tipprova temenda l-mozzjoni tag[ha stess Id-Deputat Speaker Censu Galea mistenni jag[ti ruling dwar l-emenda L-Oppo]izzjoni, li kienet resqet mozzjoni dwar riformi fl-oqsma tal-:ustizzja u lIntern, qed tipprova tressaq emenda g[al din il-mozzjoni. Fiha qed titlob g[ar-ri]enja ta’ Carm Mifsud Bonnici, ilMinistru g[all-Intern u lAffarijiet Parlamentari. Kien id-Deputat Laburista Michael Falzon li fi tmiem isseduta tal-biera[ filg[odu, [abbar li se jressaq din lemenda. Id-Deputat Laburista Anglu Farrugia sa[aq li min ressaq ilmozzjoni, g[andu kull dritt li jemendaha. Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[allAffarijiet Barranin, o;;ezzjona g[al dan u qal li, skont il-pro/edura parlamentari, din l-emenda hi ina//ettabbli g[ax tibdel innatura tal-mozzjoni minn twissija g[al ri]enja. F’[in minnhom qam argument imqanqal li fih idDeputat Franco Debono kkritika bil-qawwa kollha u sostna li l-Parlament qed ikun im]ebla[. F’dan l-istadju, ?ensu Galea, id-Deputat Speaker, waqqaf lil Franco Debono u wissieh biex jirregola ru[u u jindirizza lis-sedja. Id-Deputat Franco Debono qal li d-demokrazija qed tkun ridikolata u ]ied li hu kien iddiskriminat mill-Kumitat g[ax-Xog[ol tal-Kamra talli l-mozzjoni tieg[u //aqalqet g[al Novembru. Id-Deputat Speaker re;a’ waqqaf lil Franco Debono u qallu biex jikkon/entra fuq issu;;ett. Franco Debono wie;eb li hu kien qed jitkellem dwar is-sustanza talemenda. ?ensu Galea i]da waqqaf lil Franco Debono milli jkompli jitkellem; Franco Debono re;a’ pprotesta u sa[aq li sSedja kienet qed i]]omm mal-Gvern. Id-Deputat Speaker wie;bu u qallu li hu la kien ma’ na[a u lanqas ma’ o[ra. ?ensu Galea temm isseduta billi ddikjara li kien se jag[ti ruling dwar jekk din lemenda, proposta millOppo]izzjoni, g[andhiex issir jew le. Intant, fil-ftu[ tas-seduta talbiera[ filg[odu, il-kelliem talOppo]izzjoni dwar l-Intern, id-Deputat Michael Falzon qara l-mozzjoni mressqa millOppo]izzjoni dwar ilMinisteru tal-:ustizzja u lIntern u wara g[amel iddiskors tieg[u dwar l-istess mozzjoni. B’kollox se jsiru disa’ seduti li erbg[a minnhom se jkunu talOppo]izzjoni u [amsa se
jkunu tal-Gvern. Michael Falzon qal li wara [ames xhur mindu kienet ippre]entata l-mozzjoni, fla[[ar beda d-dibattitu dwar loqsma tal-:ustizzja u talIntern u qal li fl-a[[ar erba’ snin dawn l-oqsma kienu qed jitherrew. Hu qal li l-Oppo]izzjoni ressqet il-mozzjoni filParlament f’Di/embru imma t[ejjiet qabel Awwissu li g[adda. Hu qal li l-mozzjoni ma tirriflettix opportuni]mu politiku imma riflessjoni g[allb]onnijiet tal-poplu u g[al governanza. Id-Deputat Michael Falzon qal li hu tajjeb li l-Ministeru tal-:ustizzja u tal-Intern inqasam. Hu allega li fid-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili hemm xi nies li qed jit[allsu s-sahra u ma jmorrux ix-xog[ol, l-aktar f’G[awdex. Hu qal li ftit ilu, mit-taqsima tal-voluntieri naqas generator u ftit wara deher g[all-bejg[ fuq ilwebsajt Malta Park imma s’issa ma ;ara xejn. Hu qal li hemm skandlu ta’ kif il-fa/ilità tat-ta[ri; tat-tifi tan-nar ta’ {al Far illum spi//at f’idejn kumpanija privata. Dan minkejja li d-Direttur tadDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili ma kienx jaqbel ma’ dan. Hu qal li l-breathing apparatus kellu jitne[[a minn fejn kien biex ji;i akkomodat kuntrattur privat. Michael Falzon qal li millistazzjon tad-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili ta’ Kordin jittie[ed ilma trattat biex jin[aslu t-toroq. Hu allega li fis-sezzjoni tal-voluntieri hemm serq sfrenat. Id-Deputat Laburista sostna li fl-MIA hemm xi [addiema li kellhom jie[du ]ieda finanzjarja minn Ottubru li g[adda imma g[adhom jistennew. Dwar il-Korp tal-Pulizija, Michael Falzon qal li wa[da mill-problemi li hi mifruxa mal-Korp kollu hi n-nuqqas ta’ moral. Hu qal li veru da[lu [afna pulizija ;odda imma rrata tal-pulizija li qed jitilqu mill-Korp hi wa[da qawwija, tant li telqu mijiet. Hu allega li l-prosecution unit i]]arma min-nies u [add ma ndenja ru[u jinvestiga g[ala. Qal li hemm diskriminazzjoni anke dwar ix-xog[ol part-time g[all-membri tal-Korp talPulizija. Rigward il-karozzi l-;odda tal-Korp tal-Pulizija, hu qal li hemm tliet karozzi li m’g[addewx mit-test tal-VRT imma g[adhom fit-triq. Fa[[ar il-fatt li l-Korp issa g[andu ammont ta’ vetturi ;odda u
Fl-a[[ar erba’ snin l-Istati Uniti tal-Amerika [adet aktar minn elf refu;jat minn Malta
dan juri li s-sitwazzjoni issa //aqalqet. Michael Falzon qal li [afna de/i]jonijiet fil-Korp talPulizija qed jittie[du ’l bog[od minn dawk in-nies li jridu jwettquhom u hemm tgerfix fil-prijoritajiet tal-Korp. Hu qal li fit-Taqsima talKlieb tal-Pulizija hemm telqa kbira u m’hemmx kelb wie[ed li jintu]a g[al sitwazzjonijiet ;enerali filwaqt li hemm ukoll xi klieb morda.
Kienet de/i]joni tajba li l-Ministeru tal-:ustizzja u l-Intern inqasam Id-Deputat Michael Falzon irrefera g[all-kwistjoni tat-tul tar-rekluti l-;odda u staqsa jekk jag[milx sens li saru listess rekwi]iti ta’ tul g[annisa u g[all-ir;iel, u qal li rregola kultant tkun infurzata mod u kultant mod ie[or. Hu qal li hemm ukoll il-kwistjoni tat-tattoos fejn dawk li g[andhom it-tpin;ija mhux qed ikunu a//ettati fil-Korp. Dwar l-Akkademja l-;dida tal-Korp tal-Pulizija f’Ta’ Kandja, Michael Falzon qal li din ilha mwieg[da fl-a[[ar [ames snin u dejjem tkun imsemmija fil-ba;it rikorrenti. Il-Pulizija baqg[u ju]aw ilfa/ilitajiet fil-Forti Sant’Iermu. Hu qal li tpo;;iet l-ewwel ;ebla ta’ din l-Akkademja i]da wara ftit inqalg[et u wara re;g[et tpo;;iet f’postha. Qal li skont il-pjanta li ng[ata wara mistoqsija parlamentari, jidher li parti mill-Akkademja l-;dida se ssir fuq l-art fejn kien hemm /entru ta’ detenzjoni li llum m’g[adux
jintu]a. Hu qal li l-Akkademja mhix issir fil-post adattat g[ax din g[andha ssir fejn il-parade ground. Ikkritika wkoll xi xog[ol strutturali li qed isir. Michael Falzon qal li liSpecial Assignment Group (SAG) hu ]armat, m’hemmx instructor tal-armi u m’hemmx ta[ri;. Qal ukoll li hemm b]onn li l-SAG ikun im[arre; aktar u aktar armat. Dwar is-sitwazzjoni f’Paceville, Michael Falzon qal li s-sitwazzjoni tal-bon ordni mhix tajba u l-pulizija tad-Distrett mhumiex ikunu effettivi bi]]ejjed. Hu qal li ;ieli ma jkunx hemm pulizija mara wa[da fix-xift. Michael Falzon qal li tTaqsima tal-Forensika ;abet il-magna tad-DNA u dan hu tajjeb imma dan l-apparat jag[mel biss xog[ol ta’ database u ma jag[milx anali]i u profiling. Hu qal li dan juri li kien hemm konflitt bejn laspett ta’ prosekuzzjoni u laspett tad-drittijiet /ivili, kif ukoll konflitt bejn il-qasam tal-;ustizzja u dak tal-intern. Qal li dan l-apparat ;ie f’Settembru u hemm madwar 700 profile tad-DNA li g[adhom ma da[lux fiddatabase. Hu qal li ;ie lapparat il-;did tal-marki tasswaba’ imma mhux jit[addem. Dan jirrifletti nuqqas ta’ direzzjoni u strate;ija. Dwar is-Scene Of the Crime Officers, Michael Falzon sostna li minn [ames gruppi li hemm, hemm biss erba’ kameras. Rigward id-dritt tas-s[ubija fi trade union g[al membri talKorp tal-Pulizija, il-Gvern kien jidher li kien kontra i]da mbag[ad qal li lest jikkunsidraha. Hu qal li lOppo]izzjoni lesta tag[ti ddritt tas-s[ubija lill-Pulizija fi trade union g[alkemm ikun hemm restrizzjonijiet b[alma hi dik ta’ strajk.
Id-Deputat Michael Falzon qal li hu jifhem u japprezza li l-problema tal-immigrazzjoni ma tiddependix mill-Gvern tal-;urnata jew mill-Ministru tal-Intern. Hu qal li f’dan ilqasam seta’ sar iktar u pajji]na g[andu obbligi internazzjonali u obbligi morali. Hu qal li l-[addiema li ja[dmu mad-Detention Services ja[dmu f’kundizzjonijiet []iena. Qal ukoll li l-Istati Uniti talAmerika [adet aktar immigranti minn Malta milli [adu l-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea. Michael Falzon qal li g[andu jsir aktar biex aktar pajji]i tal-UE jie[du immigranti minn Malta. Id-Deputat Laburista ddeskriva l-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin b[ala “chaos as usual” fejn je]isti nuqqas kbir fil-qasam korrettiv kif ukoll nuqqas ta’ [addiema. Hu semma numru ta’ abbu]i li qed isiru f’din ilFa/ilità u ]ied, fost o[rajn, li m’hemmx sniffer dog wie[ed im[arre; u l-klieb li hemm huma ta[t il-[arsien ta’ pri;unier. Hu qal l-induction area m’g[andhiex tkun f’Division Six fejn hemm pri;unieri li jkunu ng[ataw kastig. Michael Falzon irrefera wkoll dwar il-Li;i tal:ustizzja Riparatri/i u staqsa jekk sarx costing fuqha kif ukoll dwar jekk hemmx listrutturi f’posthom. Hu qal li g[andu jkun indirizzat millaktar fis in-nuqqas ta’ preparamenti u sa[aq li laspett amministrattiv g[andu jkun impost malajr kemm jista’ jkun. Id-Deputat Laburista kkonkluda li din il-mozzjoni ma kinitx ka] ta’ opportuni]mu politiku. Il-Parlament ;ie a;;ornat g[al-lejla fis-6 p.m.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
10 Lil hinn minn xtutna
Lesoto> Jitlaq mill-partit, iwaqqaf ie[or u jibqa’ Prim Ministru lid-DC, g[alkemm diversi analisti qed ibassru li dDemocratic Congress se jibqa’ l-ikbar partit wara nhar is-Sibt, anki jekk mhux b’[afna voti. Jista’ jkun ukoll li l-qasma fi [dan il-partit se tfissser ilbidu tat-tmiem tal-LCD. Kelma tal-a[[ar dwar issimbolu mag[]ul mid-DC g[all-elezzjoni tas-Sibt. G[al xi ra;uni li ma ;ietx i//arata, g[all-ewwel il-partit kien se ju]a s-salib tar-reli;jon Nisranija b[ala l-emblema tieg[u. I]da Lesoto mhix lItalja fejn dan is-simbolu g[al snin twal intu]a minn partit bl-istess inizjali ming[ajr ebda problemi mal-Knisja Kattolika, id-Democrazia Cristiana. F’Lesoto, li hi 90 fil-mija Nisranija (45 fil-mija Kattoli/i u 45 fil-mija Protestanti) il-Kunsill Nisrani ta’ Lesoto pprotesta bilqawwa kontra li d-DC ju]aw
Mill-Amerika t’Isfel ;img[a ilu wassaltilkom kur]itajiet dwar l-elezzjoni presidenzjali fir-Repubblika Dominikana. Din il-;img[a nsiru nafu aktar kur]itajiet politi/i istituzzjonali billi mmorru filkontinent Afrikan, e]attament fir-Renju ta’ Lesoto, li fil-fatt hu medda art muntanju]a filqalba ta’ nazzjon ie[or, lAfrika t’Isfel, li ekonomikament jiddependi minnu, u li, sa qabel l-indipendenza mirRenju Unit fl-1966, kien mag[ruf b[ala Basutoland. Fir-Renju ta’ Lesoto
Hemmhekk nhar is-Sibt li ;ej mistennija ssir il-[ames elezzjoni ;enerali minn meta fil-pajji] irritornat iddemokrazija parlamentari fl1993, u g[al darb’o[ra qabel din l-elezzjoni kien hemm numru ta’ deputati li “qasmu l-Kamra”, bidlu l-partit jew sa[ansitra welldu partiti ;odda fi [dan il-parlament. Forsi tg[iduli li din il-[a;a ;ieli ;rat u ti;ri f’pajji]i fiddinja kollha. I]da apparti din, saret ‘tradizzjoni’ storika f’dan il-pajji] li qabel kull elezzjoni f’Lesoto sse[[ xi [a;a tassew kurju]a li s’issa ;rat mhux darba, imma tliet darbiet. Din hi li Prim Ministru jirri]enja mill-partit tieg[u, iwaqqaf partit ie[or u jie[u mieg[u g[add ta’ deputati u, fuq kollox, jibqa’ xorta wa[da Prim Ministru! Hekk g[amel il-Prim Ministru Pakalitha Mosisili fi Frar li g[adda. Telaq millpartit Xellugi Lesotho Congress for Democracy (LCD) li bih kien reba[ lelezzjoni tal-2007 bi 62 si;;u, biex waqqaf partit ;did, id-Democratic Congress (DC), u mieg[u marru 44 deputat ie[or mil-LCD. Pakalitha Mosisili
B’hekk ;ara li l-LCD tilef il-ma;;oranza li kellu flimkien ma’ partit ie[or, inNational Independence Party (NIP), 83 minn 120 si;;u filparlament. Bil-45 si;;u li kellu d-DC u l-21 tan-NIP Pakalitha Mosisili baqa’jgawdi lappo;; tal-ma;;oranza, u dDC ;ie dikjarat il-gvern il;did b’Pakalitha Mosisili Prim Ministru! Interessanti mbag[ad li listess [a;a kien ;ralu Pakalitha Mosisili nnifsu meta wkoll kien Prim Ministru, 18-il deputat talLCD kienu qasmu l-Kamra u ng[aqdu mal-oppo]izzjoni, u dakinhar l-LCD ukoll kien
minn Joe Calleja jocal@me.com
is-salib, u Mosisili kellu j/edi. Minflok, g[all-elezzjoni u]a kaldarun kbir bi tliet saqajn b[ala s-simbolu tieg[u. Skont il-partit, filwaqt li l-kaldarun jirrappre]enta t-tmiem talfaqar, it-tliet saqajn jirrappre]entaw il-bilan/. Bilan/ bejn tliet ferg[at talpartit: l-e]ekuttiv, it-taqsima tan-nisa u dik ta]-]g[a]ag[. Bilan/ ukoll bejn il-poplu, il-gvern lokali u dak /entrali.
Ir-Re Letsie III g[andu funzjoni purament /erimonjali, g[ax il-poter veru jinsab f’idejn il-Prim Ministru
tilef il-ma;;oranza, u l-istess Pakalitha Mosisili kien ta parir lir-Re Letsie III biex ixolji l-parlament u jsejja[ elezzjoni tliet xhur qabel. Fil-fatt kien re;a’ reba[ lLCD, g[alkemm tilef 15-il si;;u, biex spi//a bit-62 si;;u, imma xorta seta’ jifforma l-gvern ta’ koalizzjoni li semmejt qabel, bl-appo;; tan-NIP. I]da l-istess LCD ukoll hu frott ta’ manuvri simili. Infatti kien twieled fl-1997 meta wkoll xi 40 deputat flimkien mal-Prim Ministru ta’ dak i]]mien kienu telqu millBasutoland Congress Party (BCP) min[abba problemi interni, u ffurmaw l-LCD, u lgvern kien waqa’. Issa Pakalitha Mosisili g[amel l-istess, bil-konsegwenza li ntemmet tmexxija ta’ 15-il sena mil-LCD. Imma din id-darba wie[ed irid jistenna biex jara kemm l-elettorat li kien isegwih u jivvota lilu u lid-deputati li [ar;u mil-LCD, se japprova dan la;ir tag[hom u jer;a’ jivvutalhom nhar is-Sibt. Possibbiltà ta’ kolp ta’ stat
Fi kliem ie[or, g[ad irid isir mag[ruf jekk l-elettorat huwiex se jag[ti ra;un lilu jew inkella lill-mexxejja lo[ra tal-partit mifnija, kif kienu, bi ;lied bejniethom g[al min ried jil[aq minflok Pakalitha Mosisili. Dan il-fatt nissel bi]a’ li
Mis-salib g[all-kaldarun b[ala simbolu tal-partit
Pakalitha Mosisili u d-DC jistg[u jit[ajru jwettqu kolp ta’ stat bl-appo;; tal-militar jekk jitilfu l-ma;;oranza. Dan min[abba mi]uri ta’ sigurtà li Pakalitha Mosisili (li f’idejh g[andu wkoll il-Ministeru tad-Difi]a) [a fil-pajji], u madwar ir-residenza tieg[u, u tibdil fit-tmexxija tal-Lesotho Defence Force. Intant, diversi deputati tadDC li telqu mil-LCD qed jittamaw fil-popolarità ta’ Pakalitha Mosisili biex jerg[u jitilg[u. Dan g[ax jing[ad li dawn segwew lil Pakalitha Mosisili min[abba li bdew jindunaw li tilfu l-appo;; tal-eletturi tag[hom. Se jkun hemm ;lieda qalila bejn id-DC u l-LCD g[allvoti rurali, g[ax i]-]ew; partiti jsostnu li g[andhom lappo;; wiesa’ tal-ba]i. Likbar bi//a xog[ol li kellu dDC tul il-kampanja elettorali kienet li jie[u l-mertu u jikkonvin/i lill-elettorat li kien hu, u mhux il-gvern talLCD, responsabbli g[alli]viluppi infrastrutturali flir[ula tag[hom. Simboli mag[]ula
Min-na[a tieg[u, l-LCD sempli/ement u]a s-su//essi tal-gvern tal-LCD bit-tama li jirba[ il-voti, anki grazzi g[all-infrastruttura li di;à kellu l-partit, organizzazzjoni li tmur lura aktar minn 15-il sena. Veru li probabbli mad-deputati li ng[aqdu mal-partit ;did marru wkoll uffi/jali, attivisti u partitarji mil-LCD, i]da ]gur li dan tal-a[[ar offra kompetizzjoni qawwija
Il-Prim Ministru Pakalitha Mosisili tal-partit Democratic Congress
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Sinjali ta’ ekonomija sostenibbli F’dawn l-a[[ar ;img[at rajna sinjal wie[ed wara ie[or u f’setturi differenti, kif l-ekonomija ta’ pajji]na qed tissa[[a[ u tkompli turi xejriet ta’ ekonomija sostenibbli. Ekonomija li qed tikber u li qed to[loq klima dejjem a[jar ta’ xog[ol u xog[ol b’pagi tajbin. Din mhix xi pre/ezzjoni. Mhux x’qieg[ed jg[id u j[anbaq fuqu l-Labour illum, anke ta[t Joseph Muscat, li jara kollox iswed u jikkritika lill-Gvern fuq kollox, issa wkoll b’kampanja sistematika ta’ mozzjonijiet ta’ sfidu/ja wa[da wara o[ra fit-tentattiv li tfixkel u tag[ti gambetti lill-[idma talGvern. Kampanja li fiha Muscat mhux qieg[ed jitkellem dwar il-proposti tieg[u u tal-Labour g[allelezzjoni ;enerali li jmiss, u miflok qieg[ed jedha f’attakki kontra kull Ministeru u a;enzija talGvern, i]da wkoll sa[ansitra b’attakki fuq persuni fuq livell personali, u wkoll, sfortunatament, vendikattivi. Muscat ma jitkellimx fuq is-su//essi tal-poplu
Muscat ma jridx jitkellem fuq ir-ri]ultati po]ittivi li qed jikseb pajji]na fuq ix-xog[ol, fuq l-ekonomija, fuq l-opportunitajiet li ]-]g[a]ag[ g[andhom flistudji tag[hom u kif 93% ta]-]g[a]ag[ jirnexxilhom isibu impjieg fl-ewwel tliet snin minn mindu jtemmu l-edukazzjoni tag[hom. Dwar dan Muscat u l-Labour ma jridux jitkellmu. Mhux qed nippretendu li l-Labour ju]a xi kliem ta’ tif[ir g[ar-ri]ultati tal-Gvern. I]da, iva, nistennew li issa li ninsabu fl-a[[ar sena ta’ din il-
le;i]latura, nibdew nisimg[u l-proposti ta’ Muscat. Nibdew nisimg[u x’se jkun qieg[ed jag[mel differenti, jew a[jar, il-Labour jekk ikun fil-Gvern. I]da jidher /ar li l-kampanja politika li imbarka fuqha Muscat, hi l-attakki kontinwi u personali fuq individwi li huma inkarigati u fdati mill-Gvern biex je]er/itaw il-politika tal-Gvern Nazzjonalista. Minflok ma jikkritika lill-politika tal-Gvern b’mod dirett, qieg[ed issa jikkritika l-persuna. Dan, Muscat qed jag[mlu anke fil-kamp talLabour bi kritika iebsa fil-konfront tad-Deputat Laburista Adrian Vassallo, li g[aliex ikkritika ttmexxija Laburista u fissirha b[ala stil dittatorjali u Komunista, bdew l-attakki kontrih minn kull na[a u minn kull kamp tal-Partit Laburista. Il-fidu/ja fl-ekonomija tag[ti ser[an il-mo[[
Din mhix il-politika li hi fl-interess tal-poplu. Hi politika li tinteressa biss lil Muscat. Il-familji, il[addiema, l-ommijiet li qed ifittxu impjieg, is-sidien tan-negozji tal-familji u n-negozji ]-]g[ar u anke l-anzjani u l-pensjonanti, li jinteressahom hu li fil-pajji] jibqa’ jkun hawn ix-xog[ol g[ax hu xxog[ol li jsa[[a[ l-ekonomija u jkabbar l-attività ekonomika. Illum, numru kbir ta’ anzjani li g[adhom kemm [ar;u bil-pensjoni, qeg[din jibqg[u f’impjieg u jkomplu jikkontribwixxu fissuq tax-xog[ol waqt li jgawdu minn kwalità ta’ [ajja tajba. Is-sinjali ta’ fidu/ja u ta’ ser[an il-mo[[ flekonomija jag[tuhom l-investituri; il-kumpaniji li
qed jinvestu fl-industrija tal-avjazzjoni u joperaw fil-Park ;did tal-Avjazzjoni f’{al Safi; il-kumpaniji barranin b[alma hi l-HSBC li minkejja /-/okon ta’ pajji]na, il-bank g[andu fidu/ja s[i[a fl-ekonomija ta’ Malta u qed jikseb ri]ultati po]ittivi waqt li jkompli jinvesti u jkabbar isem pajji]na bilpre]enza tieg[u fis-settur bankarju ta’ pajji]na. IlLabour g[adu sal-lum qatt ma appo;;ja l-privatizzazzjoni ta’ wie[ed mill-akbar banek f’pajji]na li g[adda f’idejn il-Grupp HSBC g[ax g[adu jemmen sal-lum fl-ind[il dirett tal-gvern. B[alma ma japprovax il-privatizzazzjoni tat-tarzna li llum titmexxa minn investituri barranin. Gvern Nazzjonalista, bil-kontra tal-Labour, jemmen li gvern m’g[andux imexxi attivitajiet ekonomi/i li ssettur privat jista’ jag[mel b’aktar effi/jenza u li kapa/i jkabbar aktar l-attività u jinvesti aktar biex jo[loq aktar xog[ol. It-turi]mu hu wkoll wie[ed mill-pilastri talekonomija u qed jikseb su//ess u jkompli jo[loq ix-xog[ol hekk kif April kien dikjarat b[ala l-aqwa April li qatt kellha l-industrija tat-turi]mu. Hu x-xog[ol li jkabbar l-attività ekonomika
Dawn huma ri]ultati li jag[mlulna kura;;. Ri]ultati li jekk g[al Muscat u l-Labour ma jfissru xejn, g[all-poplu u g[all-familji jfissru [afna. G[ax hu bil-prijorità assoluta li Gvern Nazzjonalista qed jag[ti lix-xog[ol u l-investiment ;did li qed jattira pajji]na li qed jin[oloq ix-xog[ol u li l-ekonomija qed tikber u tibqa’ sostenibbli.
‘Three is a crowd’ jg[idu l-Ingli]i Wa[da mill-esperjenzi fil[ajja studenteska tieg[i li tassew nibqa’ dejjem ng[o]] kienet l-esperjenza li nservi fi [dan il-Kunsill Studenti Universitarji (KSU). Ir-rwol tieg[i fi [dan le]ekuttiv tal-KSU bejn :unju 2010 u Mejju 2011 kien dak ta’ Kummissarju g[allEdukazzjoni u ba]ikament kelli b[ala responsabbiltà lpolitika edukattiva tal-og[la organu studentesk fi [dan lUniversita’ ta’ Malta. Nuqqas ta’ [sieb mill-PL
Kien f’dan l-ambitu li g[all-ewwel darba ltqajt malproposta tal-Partit Laburista dwar it-twaqqif tat-tieni università. Proposta li kienet pjuttost sorpri]a g[ax dwarha jidher li ma saret ebda kon-
sultazzjoni ma’ ebda parti interessata. Proposta li tfa//at [abta u sabta waqt attività politika. Proposta li g[adna sal-lum, kwa]i sentejn wara li [ar;et, ma nafux e]att xi tfisser u x’qed jifhem biha l-Partit Laburista. Proposta li meta mistoqsi dwarha l-Partit Laburista ma kellu ebda twe;iba g[ajr li din il-proposta tie[u diversi forom. Innuqqas ta’ [sieb wara din ilproposta kien /ar daqs ilkristall. Il-proposta malajr waqg[et fil-muta i]da jidher li g[amlet ritorn issa; g[alkemm g[al darb’o[ra baqg[et biss slogan ming[ajr ebda proposta /ara. Mistoqsijiet ovvji
Gvern Nazzjonalista minn dejjem [adem biex isa[[a[ il-
Il-proposta tal-PL li jkollna t-tieni univeristà kienet pjuttost sorpri]a g[ax dwarha jidher li ma saret ebda konsultazzjoni ma’ ebda parti interessata spe/jalment dwar il-konsegwenzi li din i;;ib mag[ha
qasam edukattiv. Kien ta[t Gvern Nazzjonalista li l-bibien tal-Università nfet[u bera[, li l-Università rat investiment enormi sabiex tkompli dejjem titjieb u tespandi, li nfet[u u tkabbru istituti edukattivi b[all-MCAST u l-ITS u li f’Malta bdew joperaw ukoll istituzzjonijiet privati li joffru bosta opportunitajiet g[al kul[add. Il-Partit Laburista madankollu [are; bi slogan li dwaru g[adu ma we;ibx laktar mistoqsijiet elementari. Wie[ed jistaqsi jekk il-proposta tal-Partit Laburista tfissirx li f’Malta jkollna ]ew; universitajiet b’fondi pubbli/i t-tnejn li huma. Jekk dan ifissirx li l-Università ta’ Malta se tara tnaqqis fil-fondi sabiex tag[mel tajjeb g[at-tieni università. Jekk il-Partit Laburista studjax x’impatt din il-proposta se jkollha fuq il-kwalità tal-edukazzjoni. Jekk il-Partit Laburista studjax x’impatt din il-proposta se jkollha fuq l[tie;a li l-Università ta’ Malta ssir dik li tisejja[ third generation university. Jekk il-Partit Laburista studjax jekk din il-proposta
twassalx g[al aktar spe/jalizzazzjoni jew sempli/i multiplikazzjoni ta’ dak li di;à g[andna. Jekk il-Partit Laburista studjax jekk irri]orsi nazzjonali humiex adegwati g[al din il-proposta. Dawn huma kollha mistoqsijiet li l-Partit Laburista ma g[andux twe;iba g[alihom. Mistoqsijiet li l-Partit Laburista qieg[ed jipproponi politika ming[ajr ma lanqas jag[ti l-i/ken kas tag[hom. Mistoqsijiet li jekk jibqg[u mhux imwie;ba jag[tu [afna fuqiex wie[ed jit[asseb dwar il-politika Laburista. Eurovision mania
Nixtieq nag[laq dan l-artiklu billi nixtieq l-a[jar xorti lil Kurt Calleja u lit-tim tieg[u matul il-[idma tag[hom f’Baku, fl-A]erbaj;an, din il-
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
;img[a g[all-Eurovision Song Contest. Nawgura li Kurt u t-tim tieg[u jkollhom esperjenza po]ittiva u naturalment li jirnexxilhom bissa[[a tal-wirja tag[hom i;ibu ri]ultat po]ittiv g[al pajji]na.
Kien ta[t Gvern Nazzjonalista li l-bibien tal-Università nfet[u bera[, li l-Università rat investiment enormi sabiex tkompli dejjem titjieb u tespandi, li nfet[u u tkabbru istituti edukattivi b[all-MCAST u l-ITS
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
12 Opinjoni#Ittri
Skrizzjonijiet ta’ storja u turi]mu Il-funzjoni tat-teatru
Ix-xahar li g[addda kien i//elebrat il-[amsin anniversarju minn mindu kien iddikjarat il-Jum Dinji tat-Teatru. Ta’ kull sena, f’dan l-a[[ar nofs seklu, l-Istitut Internazzjonali tat-Teatru fi [dan il-UNESCO [atar ambaxxatur jew ambaxxatri/i mid-dinja tat-teatru dinji biex jg[addi#tg[addi messa;; relevanti. Fost dawn il-persuna;;i kien hemm Jean Cocteau, Arthur Miller, Lawrence Olivier, Helene Weigel, Richard Burton, Luchino Visconti, Eugene Ionesco, Wole Soyinka, Peter Brook, Vaclav Havel, Ariane Mnouchkine u [afna o[rajn. Din is-sena ntg[a]el l-attur John Malkovich. F’Malta, il-;urnata g[addiet b[allikieku xejn u l-ebda stazzjoni tar-radju jew tat-televi]joni ma rre;istra l-avveniment, [lief g[al TVM permezz ta’ slott f’g[amla ta’ intervista li xxandar fil-programm ta’ Claudette Pace. Apparti li hi kantanta u pre]entatri/i intelli;enti, Claudette Pace kienet studjat it-teatru anki barra. Il-mistednin tag[ha kienu Narcy Calamatta, Chris Gatt u Frederick Testa. Intant, fil-messa;; tieg[u g[all-Jum Dinji tat-Teatru 2012, Malkovich sellem lill-[addiema kollha, produtturi, re;isti, atturi u tekni/i, li ja[dmu f’dan il-kamp u xtaqilhom li l[idma tag[hom “tkun profonda u kontemplattiva, li tmiss issentimenti u li tkun unika.” Xtaq ukoll li t-teatru jkompli jirba[ kontra l-avversità, kontra /-/ensura, il-faqar u n-ni[ili]mu.” L-istress fuq il-post tax-xog[ol
Skont sonda;; Ewropew dwar is-sigurtà u s-sa[[a fuq ilpost tax-xog[ol, fil-[ames snin li ;ejjin l-istress fuq kull livell ta’ [addiema se ji]died. Tmenin fil-mija ta’ 35,000 rispondent minn 35 pajji] Ewropew (inklu]a Malta) qalu li jistennew li l-istress se ji]died min[abba ]ew; ra;unijiet ewlenin: (1) sig[at itwal ta’ xog[ol u (2) pressjoni min[abba l-kompetittività. Minn dawk it-80 fil-mija, 52 fil-mija qalu li l-istress se ji]died bil-qawwi. Mill-Maltin intervistati g[as-sonda;;, organizzazt milla;enzija Ewropea MORI, 74 fil-mija tal-[addiema qalu li jistennew li fil-[ames snin li ;ejjin, l-istress se ji]died, bi 42 filmija jg[idu li se ji]died [afna. Fost dawk li qed jg[idu li l-istress se ji]died hemm [addiema ta’ kull kategorija, ta’ kull età u mi]-]ew; sessi. Hemm varjazzjonijiet nazzjonali li jo[or;u mis-su;;ett (ng[idu a[na l-aktar li ja[sbu li se jkunu stressjati huma lGriegi u l-inqas in-Norve;i]i) imma hu /ar li hemm preokkupazzjoni mifruxa mal-pajji]i kollha u mhux l-inqas, Malta. Dan hu su;;ett importanti so/jalment u psikolo;ikament u ta’ min jittama li s-sonda;; ikun diskuss kemm fi [dan ilunions kif ukoll fil-mezzi tax-xandir. Joseph Calleja u l-proms
Fid-dawl tal-interpretazzjoni e//ezzjonali tar-Requiem ta’ Verdi li offra dan l-a[[ar it-tenur Malti Joseph Calleja g[allProms fir-Royal Albert Hall, l-istazzjon televiziv BBC 4 intervista lill-kantant liriku Malti, li g[add ta’ kriti/i mondjali qeg[din iqabbluh ma’ Luciano Pavarotti. Dwar dan ktibt fil-Mediarama tat-3 ta’ Mejju, imma xtaqt nelabora aktar. Joseph Calleja qal li japprezza l-paragun, imma fl-istess [in, dan iqieg[du ta[t pressjoni tremenda: “Ma tkunx [a;a realistika li xi [add jipprova jilbes i]-]arbun ta’ Pavarotti u wisq inqas jien.” Qal li meta jkanta jipprova jag[ti “dimensjoni ;dida” lixxog[ol li jkun qed jintepreta, imma ma jrid jikkopja l-istil ta’ [add. Skont Joseph Calleja, mhuwiex minnu li l-opra hi ;eneru elitist: “Ma nqisx li l-opra hi g[all-elit u n[oss li g[andha tibqa’ tevolvi ma’ ]mienna.” Deskritt mi]-]ew; intervistaturi tieg[u b[ala “tenur b’sens qawwi ta’ patrijotti]mu”, Joseph Calleja qal li j[ossu kburi li twieled u g[ex f’Malta, pajji] b’sebat elef sena ta’ storja. Mistoqsi liema huma x-xog[lijiet favoriti tieg[u, Joseph Calleja identifika l-opri La Boheme, Otello u r-Requiem ta’ Verdi. Mitlub ikanta xi [a;a g[at-telespettaturi tal-BBC, Joseph Calleja, bilqieg[da fuq sufan bejn i]-]ew; pre]entaturi, interpreta O Sole Mio. MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net
Sur Editur, Jien dejjem [sibt li kitbiet ma’ bini storiku huma ta’ interess kemm g[al min i[obb l-istorja u wkoll g[all-barranin issa li Malta g[andha [idma g[at-turi]mu tant me[tie;a. Kien ]mien Sir Harry Luke li kien beda sensiela ta’ kitbiet fuq ir[am ma’ tant bini storiku. Fil-Birgu, meta lKan. Dun GianMari Farrugia kien dawwar ma’ beltna lil dan il-persuna;; li semmejt, ftit wara saru diversi lapidi li jindikaw postijiet stori/i f’din il-belt.
Fost dawn kien hemm dik mad-Dar tal-Kappillani Konventwali li tne[[iet u wara snin g[adha ma tpo;;ietx lura fil-post. Nifhem li wasal ]mien li din titqieg[ed lura. Tajjeb in]id li fl-1965 meta din il-Belt Vittoriosa //elebrat i/-/entinarju tal-Assedju lKbir kienu saru ismijiet masswar ta’ din il-belt. Minn dawn baqa’ biss wa[da, dik ta’ Provence Gate. L-o[rajn b’mod jew ie[or tne[[ew. Jisg[obbik tassew tara li dawn tne[[ew, l-aktar issa meta s-swar ta’ din il-belt qed
ji;u restawrati b’mod professjonali tassew. Allura lismijiet tant me[tie;a g[allkampanja turistika ta’ beltna meta se jitqieg[du lura? Qed nalludi g[al Aragon Gate, Post of Provence, Post of Auvergne, Post of England, Post of Allemagna, Post of Genova, Post of Castille. Dawn kollha tne[[ew. G[ala? G[ala rridu neqirdu l-memorja ta’ ;rajja storika b[al dik tal-Assedju l-Kbir? Dan qed isir apposta jew b’xi skop? G[andna dritt nistaqsu? Lorenzo Zahra
Il-Birgu
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Kultura 13
Military Imtarfa - lura fit-Tieni Gwerra Dinjija minn Clinton Sammut
{afna mill-Maltin jasso/jaw il-lokalità pittoreska tal-Imtarfa mal-era talpre]enza militari tal-Ingli]i f’Malta. Dan issir ta’ spiss min[abba l-ammont kbir ta’ wirt storiku li l-Ingli]i [allew warajhom, fosthom id-diversi binjiet b[all-barracks u l-arlo;;. G[all-attività li tittella’ kull sena mill-Kunsill Lokali talMtarfa, dawn is-siti kollha se jintu]aw bl-a[jar mod possibbli biex din l-esperjenza mhux biss tin[ass millparte/ipanti i]da wkoll ting[ax bid-diversi attivitajiet li se ji;u organizzati. L-attività Military Mtarfa tikkonsisti f’diversi attivitajiet fosthom re-enactments u esibizzjonijiet marbutin malpre]enza militari Ingli]a flistorja ta’ din il-lokalità. L-attività se tkun organizzata nhar il-{add 27 ta’ Mejju
bejn l-10 a.m. u s-6 p.m. u se tinkludi wirjiet b’suldati b’uniformijiet u tag[mir tat-Tieni Gwerra Dinjija. Il-pubbliku se jkun jista’ jara u jie[u sehem fit-tqassim tal-ikel mill-Victory Kitchen li min jaf kemm u]awha missirijietna waqt il-gwerra. Il-programm fih ukoll diversi attrazzjonijiet o[ra u wirjiet fosthom dawk ta’ vetturi u muturi ta’ ]mien ilgwerra. Filwaqt li x-xelters u s-swali fl-isptar l-antik talImtarfa, kif ukoll it-torri talarlo;; se jkunu miftu[in g[all-pubbliku matul l-attività kollha, se jkun hemm ukoll kopji tal-pjanti tal-bini li hemm fl-Imtarfa b’diversi dettalji fosthom l-istimi ta’ kemm swew biex inbnew. L-g[an ta’ din l-attività hu li minbarra li l-parte/ipanti jie[du gost mal-familja, din isservi b[ala mezz biex inkat-
tru l-g[arfien tag[na dwar listorja militari ta’ pajji]na u rrabta tag[ha mar-ra[al talImtarfa. Dan filwaqt li sservi biex toffri esperjenza unika lit-turisti li jag[]lu li j]uru din l-attività. L-attività qed ti;i meg[juna mill-iskema ta’ Inizjattivi u Attivitajiet 2012 im[addma mill-Ministeru tal-Intern u Affarijiet Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali u mill-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu. G[al din l-attività l-pubbliku se jkun jista’ ju]a servizz ta’ trasport (shuttle service) li jitlaq mill-Adventure Park f’Ta’ Qali g[a/-/entru talImtarfa u lura, g[al prezz nominali. G[al dawk il-parte/ipanti li jkunu ;ejjin mir-Rabat se jkun hemm is-servizz ta’ trackless train li titlaq minn [dejn il-Villa Rumana.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
14 A[barijiet ta’ barra
Nisa E;i]]jani jistennew quddiem post tal-votazzjoni fil-kapitali l-Kajr biex jivvutaw g[al President (ritratt Reuters)
IL-E:ITTU
L-ewwel elezzjoni [ielsa biex jele;;u President
L-E;izzjani lbiera[ [ar;u bi [;arhom biex g[all-ewwel darba fl-istorja tal-pajji], jele;;u f’elezzjoni [ielsa lPresident tal-pajji], l-og[la kariga politika. Elezzjoni li fiha hemm varjetà ta’ kandidati minn Islamisti g[al dawk li xi darba servew ta[t l-eks President Hosni Mubarak. M’hemm ebda [jiel minn se jirba[ peress li ma sarx st[arri; tal-opinjoni pubblika ta’ min wie[ed jorbot fuqu. Ta’ min ig[id ukoll li din hi l-ewwel darba fl-istorja talpajji] li l-mexxej tal-E;ittu se ji;i mag[]ul mill-poplu. Filwaqt li matul it-30 sena ta’ tmexxija ta’ Mubarak kienu jsiru elezzjonijiet, kienet xi [a;a mag[rufa minn kul[add li r-ri]ultat kien dejjem ikun imbag[bas. L-atmosfera madwar lE;ittu l-biera[ kienet deskritta b[ala wa[da ferri[ija Il-kunsill militari, li ilu jmexxi l-pajji] minn mindu
Mubarak tne[[a mill-poter 15-il xahar ilu u minn dakinhar organizza referendum dwar ilKostituzzjoni, elezzjonijiet Parlamentari u issa dak Presidenzjali, wieg[ed li j/edi l-poter fl-1 ta’ Lulju. B’kollox 50 miljun persuna g[andhom id-dritt g[all-vot fl-elezzjoni li hi mifruxa fuq jumejn. Min se ji;i elett se jkollu bi//a xog[ol iebsa biex jer;a’ j;ib l-istabbiltà filpajji] kif ukoll iqajjem lekonomija fuq saqajha. Il-poteri ;odda talPresident, il-Gvern, ilParlament, il-;uridikatura u lmilitar g[ad iridu ji;u definiti min[abba tilwima dwar min g[andu jikteb il-Kostituzzjoni ;dida. L-atmosfera waqt ilvotazzjoni kienet wa[da rilassata u [a;a li impressjonat lil min inzerta hemmhekk hi li fost in-nies jistennew biex jid[lu jivvutaw kien hemm ukoll il-kandidati,
jistennew b[alhom. Sakemm kandidat ma j;ibx aktar minn nofs il-voti, i]]ew; kandidati li j;ibu lakbar ammont ta’ voti se jikkontestaw kontra xulxin fis-16 u s-17 ta’ :unju. Ir-ri]ultati uffi/jali se jit[abbru t-Tlieta i]da sorsi E;izzjani qalu li aktarx is-Sibt ikun hemm indikazzjoni taddirezzjoni tar-ri]ultat. Fuq din l-elezzjoni hemm ukoll l-attenzjoni tad-dinja bil-Punent im[asseb jekk ikun elett kandidat Islamista u lI]rael im[asseb dwar x’se ji;ri mit-trattat ta’ pa/i tal1979 mal-E;ittu u l-effetti fuq il-kwistjoni Palestinjana.
L-E;i]]jani qatt ma ele;;ew il-mexxej tal-pajji]
Il-LIBJA
4,000 jinkitbu g[all-elezzjoni Il-kummissjoni elettorali Libjana qalet li 4,000 kandidat kienu nkitbu g[allelezzjoni Parlamentari i]da lkap tal-kummissjoni qal li ma setax jikkonferma li l-vot kien se jsir fid-19 ta’ :unju b[al ma kien [abbar il-Kunsill Transitorju Nazzjonali. Nurial-Abbar qal li d-data tal-elezzjoni kienet marbuta ma’ [afna kwistjonijiet fosthom it-tqassim tal-
materjal g[all-votazzjoni madwar il-Libja kollha kif ukoll it-ta[ri; ta’ osservaturi elettorali. Hu qal li kien biss wara li dawn l-affarijiet ikunu solvuti li setg[et tit[abbar b’/ertezza d-data tal-elezzjoni. Il-{add kienet l-a[[ar ;urnata sa meta setg[u jinkitbu kandidati kif ukoll biex in-nies jirre;istraw g[allvot f’dik li se tkun elezzjoni
storika. F’din l-elezzjoni se ji;i elett Parlament spe/jali li se jfassal Kostituzzjoni biex isservi ta’ ba]i g[all-istituzzjonijiet ;odda fil-pajji]. Il-Libjani bdew jirre;istraw biex ikunu jistg[u jivvutaw fil-bidu ta’ Mejju, esperjen]a totalment ;dida peress li tul l40 sena ta’ dittatura ta’ Muammar Gaddafi, lelezzjonijiet kienu projbiti.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15 IT-TUNE}IJA
Ben Ali g[adu ju]a fondi misruqa
IR-RUSSJA> Studenti mill-Iskola tal-Kadetti ta' Yermolov barra Stavropol ilestu qabel jaqb]u bil-parachute. Din l-iskola filwaqt li g[andha kurrikulu normali ta’ skola, tinkludi ta[ri; militari (ritratt Reuters)
IR-RENJU UNIT
Livell ta’ ;ografija batut u allarmanti
Ri/erka ;dida fost ilBritanni/i ]velat ideat ]baljati fuq livell straordinarju fejn tid[ol il-;ografija – u birri]ultati juru li wie[ed minn kull [ames adulti bilkemm jafu kif inhu kostitwit pajji]hom. Jer;a’ aktar straordinarju, imbag[ad, hu li ’l fuq minn [amsin fil-mija tal-persuni li wie;bu g[ar-ri/erka sostnew li Everest (fir-re;jun talHimalayas) hi fil-fatt l-og[la muntanja ‘;ewwa r-Renju Unit proprju’. Fost l-i]balji u l-ine]attezzi l-o[ra hemm li Ayers Rock, ‘monument’ qalb id-de]ert tal-Awstralja, (ukoll) jinsab lIngilterra, b’[amsa fil-mija tar-rispondenti jikkonkludu li Stonehenge hu sit f’xi pajji] barrani. Filwaqt li numru ta’ nies li [adu sehem fl-ist[arri; urew li jafu sew l-ibliet barranin,
dawn ma impressjonawx daqstant bl-g[arfien tag[hom dwar ir-Renju Unit. Jispikka l-fatt li ’l fuq minn g[oxrin fil-mija fost l-elfejn intervistati ma setg[ux jikkonfermaw l-Ingilterra, lIskozja, Wales u l-Irlanda ta’ Fuq b[ala l-erba’ pajji]i li jag[mlu r-Renju Unit.
{afna ma jafux liema huma l-pajji]i li jiffurmaw ir-Renju Unit Ine]attezza o[ra li spikkat fl-ist[arri; – u li [ar;u biha terz tal-intervistati – hi li lHome Counties fix-Xlokk talIngilterra ‘ji//irkondaw’ libliet ewlenin ta’ Manchester,
Birmingham u Glasgow (b’tala[[ar tinsab l-Iskozja). Fl-istess [in aktar min-nofs l-adulti Britanni/i (mad-59 fil-mija) ammettew li [asbu li Ben Nevis u Snowdon jinsabu l-Ingilterra minflok fl-Iskozja u Wales. Jer;a’ aktar sorprendenti hu li wie[ed f’kull [ames Britanni/i li [adu sehem flintervista ma jafux fejn jinsab Blackpool; lokalità jew resort popolari ma;enb il-ba[ar. Esperti li kkummentaw dwar ir-ri/erka sadattant qalu li l-avvanzi fit-teknolo;ija – u l-fatt li wie[ed illum jid[ol fa/ilment fuq search engine (online) u jsib it-twe;iba g[al kull domanda – ifissru li n-nies illum m’g[andhiex il-[tie;a li ‘ta[]en f’mo[[ha’ l-informazzjoni dwar il;ografija, b[alma kien il-ka] qabel l-era tal-internet.
Nourredine Bouheiri, ilMinistru tal-Intern Tune]in, qal li hemm suspetti li l-eks mexxej tal-pajji] Zine al-Abidine Ben Ali kien g[adu qed ju]a fondi li [eba barra l-pajji] meta kien fil-poter minkejja li g[addew 16-il xahar minn mindu tne[[a mill-poter. Bouheiri ma tax dettalji dwar fejn jinsabu dawn il-kontijiet li minnhom Ben Ali qed jie[u lfinanzjament. Hu mifhum li hemm biljuni f’dollari u proprjetà Tune]ina mo[bija barra l-pajji] u li g[ad iridu jinkixfu u jing[ataw lura. Bouheiri qal li t-Tune]ija kienet qed ta[dem biex l-ewwel tikseb lura l-assi li Ben Ali u martu Leila Trabelsi g[andhom fl-I]vizzera u l-Libanu. Kienet
qed isir [idma wkoll biex jinkisbu lura jottijiet li Trabelsi kellha fl-Italja u Spanja. Ben Ali kien [arab u jistkenn fl-Arabja Sawdija. Hu qal li fil-Libanu nstab li mart Ben Ali kellha kontijiet sigrieti g[all-valur ta’ 45 miljun dollaru filwaqt li flI]vizzera nstabu 63 miljun dollaru. Il-Ministru Tune]in qal ukoll li kien hemm tama li Belhassen Trabelsi, [aten Ben Ali li hu mfittex fit-Tune]ija g[al korruzzjoni, eventwalment kien se ji;i estradit mill-Kanada fejn qed jitlob li jing[ata kenn. Infatt qal li di;à kellhom lewwel su//ess wara li l-qrati fil-Kanada rrifjutaw li jag[tu[ il-permezz li jg[ix fil-Kanada.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
16 Eurovision Song Contest 2012
Eurovision Song Contest 2012 17
Tmintax-il pajji] fl-azzjoni fit-tieni semifinali
Il-kanzunetta ta’ Malta interpretata minn Kurt Calleja r-raba’ wa[da
minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
se narawhom bl-e//ezzjoni ta’ Malta li qed tidher l-ewwel wa[da, huma tmien ir;iel solisti, disg[a nisa solisti u grupp. Fost il-kur]itajiet li wie[ed jista’ jsemmi relatati ma’ dak li se naraw fit-tieni semifinali nsibu li: • L-i]g[ar mill-kantanti fis-serata tal-lum hi dik tasSlovenja Eva Boto li twieldet fl-1 ta’ Di/embru 1995, ji;ifieri g[andha 16-il sena. • Min-na[a l-o[ra l-aktar interpretu anzjan hi lkantanta tal-Ma/edonja, Kaliopi, li twieldet fit-28 ta’ Di/embru 1966, u g[alhekk g[andha 45 sena. • Zeljko Joksimovic, il-kantant tas-Serbja, di;à kien [a sehem fil-Eurovision Song Contest fl-2004 meta rrappre]enta lis-Serbja-Montenegro u spi//a
•
•
fit-tieni post wara l-kunzunetta Wild Dances ta’ Ruslana. Din ma kenitx l-unika konnessjoni ta’ Joksimovic mal-Eurovision fil-passat. Meta dan il-festival fl-2008 sar f’Belgrade, hu kien wie[ed mill-pre]entaturi tas-serata. Barra minn hekk ikkompona l-kanzunetta tas-Serbja g[al dik issena, li fil-finali spi//at fis-sitt post fil-klassifika. Il-kantanta Kaliopi tal-Ma/edonja fl-1996 interpretat il-kanzunetta Samo Ti fil-Eurovision, l-ewwel darba li dan il-pajji] [a sehem wara li kiseb l-indipendenza mill-Jugoslavja. Biss ilkanzunetta kienet waqfet sas-semifinali u ma g[addietx g[as-serata finali. Maya Sar tal-Bosnja Herzegovina di;à kellha
•
]ew; esperjenzi tal-Eurovision Song Contest, g[ax fl-2004 u fl-2011 [adet sehem b[ala backing vocal. Joan Franka, il-kantanta tal-Olanda, g[andha mis-sierha Tork. Il-grupp Litesound tal-Belarus hu kompost minn [amsa min-nies. Filwaqt li tlieta huma mill-Belarus, g[andhom ukoll il-kantant li hu Taljan u d-drummer li hu Russu. Gaitana, li se tirrappre]enta lill-Ukrajna, hi ta’ dixxendenza Kongoli]a. Min-na[a l-o[ra, Can Bonomo tat-Turkija, g[andu dixxendenza Lhudija. Tooji tan-Norve;ja twieled fl-Iran i]da l-familja tieg[u marru n-Norve;ja meta hu kien g[ad g[andu biss sena.
G[addew g[all-finali mill-ewwel semifinali
1. Mandinga (Ir-Rumanija) 2. Pasha Parfeny (Il-Moldova) 3. Greta Salóme & Jónsi (L-I]landa) 4. Compact Disco (L-Ungerija) 5. Soluna Samay (Id-Danimarka) 6. Rona Nishliu (L-Albanija) 7. Ivi Adamou (?ipru) 8. Eleftheria Eleftheriou (Il-Gre/ja) 9. Buranovskiye Babushki (Ir-Russja) 10. Jedward (L-Irlanda)
Nije Ljubav Stvar Zeljko Joksimovic 01 IS-SERBJA
Crno I Belo Kaliopi 02 IL-MA?EDONJA
You and Me Joan Franka 03 L-OLANDA
We Are the Heroes Lifesound 05 IL-BELARUS
Vida Minha Filipa Sousa 06 IL-PORTUGALL
Be My Guest Gaitana 07 L-UKRAJNA
Love Unlimited Sofi Marinova 08 IL-BULGARIJA
Verjanem Eva Boto 09 IS-SLOVENJA
Nebo Nina Badric 10 IL-KROAZJA
Euphoria Loreen 11 L-I}VEZJA
I’m a Joker Anri Jokhadze 12 IL-GEORGJA
Love Me Back Can Bonomo 13 IT-TURKIJA
Kuula Ott Lepland 14 L-ESTONJA
Don’t Close Your Eyes Max Jason Mai 15 IS-SLOVAKKJA
Stay Tooji 16 IN-NORVE:JA
Korake Ti Znam Maya Sar 17 BOSNJA HERZEGOVINA
Love is Blind Donny Montell 18 IL-LITWANJA
This Is The Night Kurt Calleja 04 MALTA
Wara li jumejn ilu bosta kienu dawk li segwew l-ewwel semifinali tal-Eurovision Song Contest ta’ din is-sena li qed isir f’Baku, fl-A]erbaj;an, l-interess illum g[alina l-Maltin ]gur li jkun akbar g[all-fatt li llum se tkun qed tie[u sehem il-kanzunetta Maltija interpretata minn Kurt Calleja. Barra minn hekk illum ukoll il-Maltin se jkunu jistg[u jag[tu l-vot tag[hom, b[alma huma m[e;;a jag[mlu l-pajji]i kollha li se jkunu qed jie[du sehem fis-semifinali tal-lum, flimkien mar-Renju Unit, Franza u l-:ermanja, nofs il-pajji]i li g[andhom post awtomatiku fil-finali tas-Sibt li ;ej. L-interpreti tat-18-il kanzunetta li se naraw illum, u li hawn ta[t qed jidhru kollha fl-ordni li
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
18 A[barijiet ta’ Barra L-IRAN
Jg[ajjar l-Azerbaijan min[abba l-Eurovision
L-Iran irtira l-Ambaxxatur mill-Azerbaijan wara li reli;ju]i Iranjani kkritikaw lill-Gvern ta’ Baku talli organizza l-Eurovision Song Contest. Din il-kritika hi l-a[[ar f’sensiela ta’ tilwim bejn dawn i]-]ew; pajji]i ;irien. Issa, reli;ju] Islamiku ewlieni Iranjan, Ayatollah Sobhani, [are; stqarrija fejn [e;;e; lill-Musulmani firre;jun biex jipprotestaw kontra dak li sejja[ a;ir antiIslamiku mill-gvern talAzerbaijan. Dan min[abba, qal Sobhani, li l-Azerbaijan qed jorganizza l-Eurovision u sostna li matulu se jkun hemm “parata tal-gay”. B’reazzjoni g[al dan, filkapitali tal-Azerbaijan saru
protesti kontra l-Iran u kienet mg[ajra t-tmexxija reli;ju]a tal-Iran.
Hi parti minn polemika akbar bejn l-Iran u l-Azerbaijan Grupp li ssejja[ lilu nnifsu Cyberwarriors for Freedom f’dawn l-a[[ar ;ranet attakkaw il-websajt uffi/jali tal-Eurovision u po;;ew kitba bil-lingwa Azera biex ilkompetizzjoni ma ssirx. Barra minn hekk residenti f’Baku, mal-posta tag[hom sabu [afna propaganda kontra din
il-kompetizzjoni mu]ikali. I]-]ew; pajji]i jaqsmu listess reli;jon imma g[andhom sistemi politi/i differenti [afna u dan ittg[ajjar dwar l-Eurovision hu parti minn polemika akbar dwar kwistjonijiet o[ra. L-Iran jakku]a lillAzerbaijan li jg[in lill-I]rael fil-qtil ta’ xjentisti nukleari Iranjani.L-Azerbaijan minna[a tieg[u arresta numru ta’ persuni b’rabtiet Iranjani matul din is-sena fuq suspetti li kienu qed jippjanaw attakki fosthom kontra l-Ambaxxatur I]raeljan. L-Azerbaijan qed jorganizza l-Eurovision ta’ din is-sena g[ax reba[ l-edizzjoni tas-sena li g[addiet fil-:ermanja. Ilfinali issa ssir is-Sibt.
L-ISTATI UNITI> Nies fuq pont f’The Wild Animal Sanctuary f’Keenesburg f’Colorado. Dan il-post hu refu;ju g[al annimali b[al ti;ri, iljuni u orsijiet li kienu fil-pussess ta’ nies privati madwar id-dinja u kiienu sekwestrati (ritratt Reuters)
L-ITALJA
Ebda ]blokk rigward l-attentat ta’ Brindisi Minkejja li l-Pulizija fl-Italja g[andhom fil-pussess tag[hom filmati minn cameras tas-sigurtà li juru ra;el jag[fas il-buttuna tarremote tal-bomba li splodiet nhar is-
Sibt ma;enb skola fi Brindisi u li fiha nqatlet tfajla li kienet die[la l-iskola, s’issa dan ma kienx identifikat. Kien hemm ra;el li kien arrestat g[all-ewwel i]da wara n[eles mill-
Pulizija. Fil-filmat aktarx tidher ukoll persuna o[ra [dejh. Il-Pulizija qed tissuspetta wkoll li qabel l-attentat intu]a appartat biex ma jkunx hemm
interferenza bil-bomba u din tisplodi qabel jew wara. Dan g[aliex [afna nies sostnew li ftit qabel l-isplu]joni, la l-mobiles u lanqas ir-remote talkarrozzi ma kienu qed ja[dmu.
IN-NAZZJON Il-Hamis, 24 ta’ Mejjju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 19 L-ISTATI UNITI
Bob Dylan se jing[ata l-og[la unur /ivili
IR-RENJU UNIT> Persuna tie[u ritratt ta’ skultura tal-[adid ta’ fjura waqt ic-Chelsea Flower Show f’Londra (ritratt Reuters)
L-AR:ENTINA
Eks President tal-Kolombja fil-mira Il-Pulizija fi Buenos Aires ]armaw bomba li tpo;;iet f’teatru ftit qabel ma kellu jkun hemm pre]enti l-eks President tal-Kolombja Alvaro Uribe. Matul i]-]ew; mandati tieg[u bejn l-2002-2010, Uribe kien iebes [afna mar-ribelli tax-xellug filpajji] kif ukoll kontra ttraffikanti tad-droga. Il-bomba kienet f’sala fejn Uribe kien se jattendi ri/eviment wara li jag[ti d-diskors tieg[u. Ilbomba nstabet minn [addiema li kienu qed jag[mlu xi xog[lijiet. L-g[adu ewlieni ta’ Uribe hu l-FARC, ilgrupp ta’ ribelli taxxellug, u s-suspetti ewlenin huma li membri ta’ dan il-grupp aktarx kienu wara l-attentat. Ferm qabel ma sar President, il-FARC kien qatel lil missier Uribe f’attentat ta’ [tif li mar [a]in. Il-;img[a li g[addiet, Fernando Londono, li kien il-Ministru tal-Intern ta’ Uribe bejn l-2002 u l2004, [elisha [afif meta splodiet bomba qrib ilkarozza tieg[u. Ix-xufier u l-iskorta tal-Pulizija nqatlu. Uribe g[adu popolari [afna fil-Kolombja g[allmod kif kien mexxa lpajji] u talli ne[[a [afna theddid li kien hemm g[as-sigurtà mir-ribelli u traffikanti tad-droga.
Il-kantant le;;endarju Amerikan Bob Dylan se jing[ata l-Presidential Medal of Freedom mill-President Barack Obama. Dan hu log[la unur li persuna /ivili tista’ ting[ata fl-Istati Uniti. Il-pre]entazzjoni se ssir fid29 ta’ Mejju. Dakinhar se jing[ataw listess unur John Glenn, l-eks astronawta u eks Senatur, ilPresident I]raeljan Shimon Peres, Madeleine Albright, leks Segretarju tal-Istat Amerikan u Jan Karski, Pollakk li kien l-ewwel li kixef mad-dinja x’kien qed isir fil-kampijiet talkon/entrament Na]isti. Il-White House qalet li
Peres ma jistax jattendi g[a//erimonja u kien se jing[ata lmedalja f’attività o[ra.
Il-Presidential Medal of Freedom
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
20 Edukazzjoni
Fost l-attivitajiet kollha se jkun hemm tours bil-gwida li se jie[du lill-vi]itaturi fl-g[elieqi tal-madwar biex ikunu jistg[u jaraw diversi prodotti agrikoli
MCAST> Open Weekend mill-Istitut tal-Agrikummer/ minn Clinton Sammut
L-istudenti u l-istaff talIstitut tal-Agrikummer/ talMCAST qed i[ejju ru[hom biex jilqg[u lill-familji Maltin g[all-Agribusiness Open Weekend, bejn g[ada l-:img[a 25 u l-{add 27 ta’ Mejju, fil-fa/ilitajiet tal-istess Istitut, fi Triq {al Luqa, {al Qormi. Din l-attività popolari g[andha l-g[an li turi lopportunitajiet ta’ karrieri differenti li l-Istitut joffri permezz tal-korsijiet fulltime u part-time tieg[u, waqt li ]]id l-g[arfien dwar l-importanza tas-settur agrikolu fil-[ajja ta’ kuljum. Kul[add hu mistieden jattendi g[al dawn it-tlett ijiem ta’ attivitajiet ming[ajr [las, li matulhom wie[ed ikun jista’ j]uru l-fa/ilitajiet talIstitut u anki j;ib l-annimali tieg[u g[al grooming b’xejn. Il-Farm-to-Fork Cycle, ilpro/ess li permezz tieg[u likel jasal mill-irziezet u lg[elieqi sal-mejda tal-ikel, hu t-tema ewlenija tal-edizzjoni ta’ din is-sena talAgribusiness Open Weekend. Dan hu pro/ess kru/jali fil-[ajja ta’ kuljum tag[na, li ftit li xejn na[sbu dwaru. Matul dawn it-tlett ijiem, l-istudenti se j[e;;u lil dawk li j]uruhom biex jid[lu fil-fond f’dan ilpro/ess permezz ta’ [afna attivitajiet differenti. Dawn jinkludu mixjiet gwidati mal-fa/ilitajiet talIstitut, fejn fost o[rajn jaraw l-g[elieqi bil-frott u l-[xejjex, u l-binjiet fejn jin]ammu l-annimali, fosthom dawk e]oti/i, wirjiet ta’ [ut fl-akkwarji, pre]entazzjonijiet interattivi marbutin mas-sa[[a talannimali, mal-kura veteri-
narja, mat-trobbija tan-na[al u l-produzzjoni tal-g[asel, lg[eneb u l-inbid, l-agrikultura organika, it-trobbija talfniek u t-ti;ie; u l-herbalism, kif ukoll wirjiet ta’ ikel differenti b’informazzjoni dwar kif ikun sar. Se jkun hemm ukoll opportunità li wie[ed iduq ikel differenti, jitg[allem dwar ]ejt ta]-]ebbu;a differenti u jduqu, kif ukoll ta[ditiet dwar su;;etti marbutin mas-settur agrikolu. L-istudenti se jbig[u prodotti lokali, fosthom frott u [xejjex, prodotti tal-ikel, [wawar, pjanti, u xi annimali, li jitkabbru jew jitrabbew fl-Istitut matul is-sena.
L-istudenti se jtellg[u wkoll esibizzjoni fotografika, b’ritratti ta’ annimali u ta’ veduti, li [adu huma stess fix-xhur li g[addew. Luffi/jali tal-iggwidar tal-karrieri tal-MCAST se jkunu pre]enti f’din l-attività biex jag[tu pariri dwar il-korsijiet kollha tal-MCAST. Il-[inijiet tal-ftu[ il:img[a huma mill-10 a.m. sas-2 p.m. Is-Sibt mid-9 a.m. sas-1 p.m. u mill-4 p.m. sat8 p.m. Il-{add mid-9 a.m. sas-6 p.m. G[al aktar informazzjoni jista’ jsir kuntatt mal-Istitut tal-Agrikummer/ fuq agribusiness@mcast.edu.mt, jew /emplu 21257006.
Waqt din l-attività se jsir ‘grooming’ b’xejn lill-‘pets’ ta’ min jattendi
IN-NAZZJON
Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli -
ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Eurovision Song Contest 2012 TVM, 20>45
Xandira diretta minn Crystal Hall f’Baku (fir-ritratt) tat-II semifinali talEurovision Song Contest. Fiha se tie[u sehem Malta. Ara pa;ni 16 u 17 Il-Mara ta-Lum NET Television, 13>20
Gloria Mizzi llum se tlaqqag[na ma’ grupp ta’ coi unsellors minn Caritas Malta biex jitkellmu dwar ixxog[ol siewi li tag[mel din l-organizzazzjoni u fuq l-oqsma differenti li ja[dmu fihom, fosthom l-abbu] tad-droga, il-vizzju tax-xorb jew tal-log[ob u s-servizzi g[ar-romol u nisa separati. Jie[du sehem Matilde Balzan, Fleur Bianco, Ruth Cassar Bonanno, Joe Chetcuti u Anthony Girard. Bejni u Bejnek NET Television, 23>30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun Alistair Fenech, li mhux l-ewwel darba li rajnih waqt programmi fuq dan l-istazzjon b’tag[rif dwar arran;amenti tal-fjuri, li hi l-ispe/jalizzazzjoni tieg[u.
Gordon Cordina
Karmenu Farrugia
Lawrence Zammit
Il-qag[da ekonomika u finanzjarja ta’ Malta Anali]i tal-A[bar - NET Television, 21>00
Fl-a[[ar ;img[at diversi istituzzjonijiet u organizzazzjonijiet internazzjonali [ar;u rapporti dwar il-qag[da ekonomika u finanzjarja ta’ Malta. L-edizzjoni tal-lum, bis-sehem ta’ ekonomisti, se tanalizza x’qalu dawn ir-rapporti fuq Malta,
kemm mill-aspett ta’ [idma li qed iwettaq il-Gvern kif ukoll fl-isfond tal-kri]i fiz-zona ewro. Il-mistednin ewlenin huma l-ekonomisti Gordon Cordina, Karmenu Farrugia u Lawrence Zammit.
Malta Llejla NET Television, 17>00
Stephanie Spiteri llum se tintervista lil Sonja Grace (fir-ritratt hawn ta[t) li ta[dem fuq terapija permezz tad-daqq tal-arpa. Insiru nafu aktar minn fommha stess. Intant ukoll fil-programm tal-lum se jkun hemm George Abdilla b’tag[rif dwar wirja fotografika, kif ukoll kontribuzzjonijiet minn Stephanie Falzon, Paul Vella Haber, Anton Grech u Omar Busuttil.
Destinations NET Television, 21>32 Parti sostanzjali tal-programm se tiffoka fuq xi g]ejjer tal-Karibew, fosthom dawk mag[rufa bl-isem ta’ Turks & Ciacos, kif ukoll id-Dominican Republic u l-belt kapitali tag[ha Santo Domingo (fir-ritratt). Il-mistieden ta’ Mireille Bonello biex jitkellem dwar l-esperjenzi ta’ safar li g[andu se jkun Nathaniel Attard, li hu news editor ta’ media.link. Naraw ukoll servizzi dwar l-inbid u dwar Costa Amalfitana, li hi mag[rufa g[all-produzzjoni tal-limoncello.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
22 TV#Radju
{ames a[wa fl-Irlanda Ballanda a Lughnasa - La 7, 14>10
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet X’G[andna g[all-Weekend The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria
Catherine McCormack, Sophie Thompson u Kathy Burke (it-tlieta fir-ritratt ta’ hawn ta[t) flimkien ma’ Meryl Streep u Brid Brennan, huma l-interpreti ta’ [amest a[wa bniet adulti i]da mhux mi]]ew;a, li jg[ixu flimkien fl-Irlanda fit-tletinijiet tas-seklu 19. Ilkoll ikollhom natural differenti u naraw kif jirrakkonta dak li ji;ri fil-[ajja ta’ kuljum tifel
li qed jitrabba f’din id-dar u li ma g[andux missier. Jum minnhom ji;i lura mill-missjoni fl-Afrika [uhom il-kbir, Jack Mundy (Michael Gambon) li jkun qassis. Madankollu dan aktar jikkomplika l-affarijiet. Il-film in[adem fl-1998 b’re;ija ta’ Pat O’Connor.
(b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 - - Nwar 19:00 - Nitfa Kultura 19:50 Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 - Nie[du {sieb Darna 21:00 - BBC News 21:05 - Maltin Biss 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:00 - Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms.. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Country Music Club Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
(jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument Matul il-:img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Servizz b’Im[abba 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Jaqblu, Ma Jaqblux, Stilista, Fil-:nien, Upbringing, Cyber Crime. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Cam-pus 09:30 - Nis;a 10:00 BBC News Update 10:05 - I’m Alright! 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Il[na mi/-/par 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Ilbies lImperatur 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju lErwie[ 13:00 - Tifkiriet millImg[oddi 13:30 - Melodija Si/iljana 14:00 - Kif Jitkellmu n-Nies 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - MillPalk sal-:enna 20:00 - I]-]wie; sitwazzjoni u realtà llum 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 Lejn il-qawmien 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Bastjani]i FM - 95 FM 06:30 - Ru]arju 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi 08:00 u 12:00 - Angelus) 13:00 - Tempo on the Mix 17:00 - {annieqa :i]imin 17:30 - All Time Favourites 18:00 - Realtajiet Siekta 20:00 - All time Favourites 20:30 - Country Fever.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - 6 f’Palazz 11:30 - Ttyl 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Eurovision Links 12:15 Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - }ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Eurovision Links 20:45 Eurovision Song Contest 2012 (itII SF) 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - Eurovision Links 23:35 Gadgets (r). TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 - Fales (dok.) 15:15 - 6 f’Palazz 16:00 Planet Earth - Shallow Seas 17:00 - A[barijiet 17:05 - 3 Pointer (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 - Wirt, Arti u Kultura (r) 18:15 - Qalbinnies 19:00 Lejn Euro 2012 prg 8 (r) 19:30 Fales (dok.) 19:45 - Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 MCAST Ceremony. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:30 - Sieg[a }mien 12:15 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Teleshopping 16:50 - Sal-:ister 17:20 Liquorish Daily Update 17:30 ONE News Update 17:35 Hazzzard Daily Update 17:40 Aroma Kitchen 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da 19:30 ONE News 20:15 - Illostra 20:30 - Emilja (rip. ep. 30) 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:15 - ONE News 23:40 - Minuta Wa[da 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu
20:30 - Forum 21:30 - CNI 22:00 - News 22:30 Motordrome (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 11:00 - Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (attwalità) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Nero Wolfe 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Qui Radio Londra 01:30 Cinematografo - Speciale Cannes 02:00 - In Italia. Raidue 07:00 - Cartoons 09:30 - Zorro (TF) 09:55 - Cartoons 10:00 Tg2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - La signora del West (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Ghost Whisperer (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Italia Coast2Coast 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - La storia siamo noi (dok.) 00:20 - Six Degrees (TF) 01:05 - Tg Parlamento 01:15 - Six Degrees (TF) 02:00 - The Reaper. Film 2000. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 09:50 - Dieci minuti di... 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 Apprescindere 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - ?ikli]mu: 95˚ Giro d’Italia 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Piazza affari 15:10 - ?ikli]mu: 95˚ Giro d’Italia 18:05 - Geo & Geo (attwalità) 19:00 - Tg 3 19:30 Tg Regione 20:00 - Blob 20:10 Le storie - Diario italiano - si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Occhio alla penna. Film ’81 22:55 - Volo in diretta 24:00 - Tg 3 linea notte
01:05 - ?ikli]mu: 95˚ Giro d’Italia 01:35 - Cult book. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Rosamunde Pilcher 16:15 - Pomeriggio cinque 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Benenuti a Tavola - Nord vs Sud 23:30 - Matrix 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 06:45 - Tgcom24 07:20 - Come eravamo 07:25 - Nash Bridges (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 4 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 Un detective in corsia (TF) 12:50 - La signora in giallo (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 Flikken - Coppia in giallo (TF) 15:30 - Boccaccio ’70. Film ’61 16:40 - La baia di Napoli. Film ’60 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Danni collaterali. Film 2001 23:30 - Sognando Italia 00:30 Highlander - scontro finale. Film 2000.. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Cafe (sitcom) 16:00 - Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - Mistero 00:30 - Magicland 01:55 Saving Grace (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (TF) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14:10 Ballando a Lughnasa. Film ’98 16:00 - L’Ispettore Barnaby (TF) 17:55 - I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 Piazzapulita 24:00 - Tg La 7 00:05 - Tg La 7 sport 00:10 (Ah)ipiroso (attwalità) 01:10 ‘G’ Day alle 7 sulla 7.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - Favourite Cinema 11:45 - Reporter 12:00 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Niskata 14:05 - A[barijiet fil-qosor 15:00 - Teleshopping 16:30 - Nintrefa ‘l Fuq 17:30 Jien u Int 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) Jien u Int 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Valletta Side 22:00 - The Sapiano Show 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 13:35 - Dharma & Greg (sitcom) 14:00 - Pushing Diaries (TF) 14:55 - Guidice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 Privileged (TF) 17:15 - Chante! (TF) 17:40 - Friends (sitcom) 18:30 - Uomini e donne 19:40 The OC (TF) 20:25 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 - Glee (TF) 22:50 - Che trucco 23:15 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 - Little Prairie Dogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Spot’s Musical Adventures 07:50 - Me Too! 08:10 - The Roly Mo Show 08:25 - The Large Family 08:35 - One Foot in the Grave 09:05 The Green Green Grass 09:35 The Weakest Link 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Casualty 12:10 - Emma 13:00 - As Time Goes By 13:30 - One Foot in the Grave 14:00 The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Casualty 16:35 - Emma 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - New Tricks 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 Blackadder II 21:00 - Britain’s Royal Weddings 21:50 - The Green Green Grass 22:20 - As Time Goes By 22:50 - afterlife 23:40 - Lead Balloon. TCM 08:45 - Maverick
09:50 - The
High Chaparral 10:55 - Smoky. Film ’46 (U) 12:35 - The Lucky Texan. Film ’34 13:45 Maverick 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Riders of Destiny. Film ’33 17:05 Buffalo Bill. Film ’44 18:45 The Man Who Never Was. Film ’56 (U) 20:40 - Zorro Rides Again. Film ’37 22:00 - Hell on Wheels 23:00 - Deadwood. MGM Movies 06:35 - It’s a Mad, Mad, Mad, Mad World. Film ’63 (U) 09:05 - The Scalphunters. Film ’68 (PG) 10:50 - MGM’s Big Screen 11:05 - Seven Hours to Judgement. Film ’88 (15) 12:35 - Hannibal Brooks. Film ’69 (U) 14:15 - Smile. Film ’75 (PG) 16:05 - The Brink’s Job. Film ’78 (PG) 17:45 - Sketches. Film ’92 (12) 19:25 - Mom. Film ’91 (18) 21:00 - Just a Little Harmless Sex. Film ’99 (15) 22:35 - Illegal in Blue. Film ’95 (18). Diva Universal 06:55 - Wind at My Back 07:50 - Great Women 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:50 - Cento Vetrine 11:55 - ER 12:55 Quincy, M.E. 13:53 - Great Women 14:00 - Wolff’s Turf 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - The Casebook of Sherlock Holmes 23:10 - ER Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Unsafe and Unsound 08:10 Mythbusters: Toilet Bomb 09:05 - Extreme Engineering: Coaster Build-Off 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Working the Wild 11:50 - Wheeler Dealers:
Volkswagen T3 Transporter 12:45 - Rides: Foose’s ’69 13:40 - American Chopper: Craftsman#DieHard 14:35 Dirty Jobs: High-Rise Window Washer 15:30 - Deadliest Catch: No Mercy 16:25 - Mythbusters: Shattering Subwoofer 17:20 Extreme Engineering: Coaster Build-Off 18:15 - Ultimate Survival: European Alps 19:10 How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Dirty Jobs: Russia 21:00 - Finding Bigfoot: Big Rhodey 21:55 - Hillbilly Handfishin: Get Back Loretta 22:50 - A Haunting: Legend
Trippers 23:45 - Mythbusters: Mythssion Control. Melita Movies 10:00 - Up! 11:35 - The Princess and The Frog 13:10 - The Sorcerer's Apprentice 14:57 Hollywood Buzz 15:20 - Death at a Funeral 16:50 - Unstoppable 18:25 - The Insider 21:00 Water For Elephants 23:05 Tortured 00:50 - Super Troopers. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - Gossip Girl 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:50 - Suburgatory 17:15 - 2 Broke Girls 17:40 - S#*! My Dad Says 18:15 - Days of Our Lives 19:10 - Brothers and Sisters 20:00 - Mike & Molly 20:30 - Desperate Housewives 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - Person of Interest 23:55 - Entourage 00:25 - Bored To Death 00:50 Alcatraz. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - Attack of the 15-Foot Snake 08:30 - Hole of Horror. The Locator: 09:00 A Mother’s Healing 09:30 Bittersweet Reunion. 10:00 Snapped: Women Who Kill: Stacey Castor 11:00 - America’s Court with Judge Ross 12:00 -
Real Housewives of Beverly Hills: Chocolate Louboutins. Pawn Stars: 13:00 - Shocking Chum 13:30 - Rough Riders. 14:00 - Confessions of An Animal Hoarder 15:00 Hoarders: Arline and Carolyn 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Stacey Castor. The Locator: 17:00 - A Mother’s Healing 17:30 - Bittersweet Reunion. Billy the Exterminator: 18:00 - Attack of the 15-Foot Snake 18:30 - Hole of Horror. Pawn Stars: 19:00 - Shocking Chum 19:30 - Rough Riders. 20:00 - America’s Court with Judge Ross 21:00 Real Housewives of Beverly Hills: Chocolate Louboutins 22:00 - I Survived: Beyond and Back 23:00 - My Ghost Story.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 - My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 -
Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:30 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 Rubbadubbers 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Frenemies 10:30 - Phineas and Ferb 10:40 - Good Luck Charlie 11:05 - ANT Farm 11:30 Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - So Random 12:45 - Jessie 13:10 Wizards of Waverly Place 13:30 - Have a Laugh 13:35 - Wizards of Waverly Place 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Radio Rebel 17:30 - Fish Hooks 17:45 - Shake It Up 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:50 - Frenemies 21:20 - Phineas and Ferb 21:30 - Good Luck Charlie 21:55 Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 11>00 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping Kontra l-{in (r) It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Il-Mara tal-Lum Teleshopping Bla Kumment Animal Diaries (r) Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET News RPM Anali]i tal-A[bar NET News Destinations EGOV4U (r) NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - European Champ. Swimming 09:30 - European Champ. Swimming (live) 11:30 - WTA Brussels Ladies Open Tennis: QF (live) 13:15 - UCI World Tour Cycling 14:45 UCI World Tour Cycling: Stage 18: San Vito di Cadore: Vedelago (live) 17:30 European Champ. Swimming (live) 19:00 - WTA Brussels Ladies Open Tennis: QF (live) 20:00 - Toulon International U#23 Football: Group Stage (live) 21:45 - Euro 2012: Countdown 22:00 - UCI World Tour Cycling 23:15 - WTA Brussels Ladies Open Tennis. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Goals of the Season 08:00 - Serie A: Rd 17: Udinese v Cesena 10:00 F1: GP de Monaco, Monte Carlo: Practice 1 (live) 11:45 Barclays PL: Wk 20: Bolton W v Newcastle Utd 14:00 - F1: GP de Monaco, Monte Carlo: Practice 2 (live) 16:00 - BMW PGA Champ.: Day 1 (nr live) 20:00 - Wimbledon Record Breakers 21:00 - Serie A: Rd 19: Udinese v Catania 23:00 F1: GP de Monaco, Monte Carlo: Practice 1 & 2 02:00 Barclays PL: Wk 23: Newcastle Utd v QPR.. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Volvo World Match Play Champ.: Day 4 13:00 - ATP 250 Series: Nice: QF (live) 18:00 - Arsenal 360 18:30 - Barclays PL: 35:
Newcastle Utd v Bolton W 20:30 - PL World: Wk 41 21:00 - Roma Channel.
Melita Sports 1 19:00 - Bundesliga: FC. Augsburg v B. Leverkusen: dtd. 09.09.11 (r) 21:00 - La Liga: Athletic Bilbao v Real Betis: dtd. 18.09.11 (r) 22:45 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Blackpool v Birmingham C. (r). Copa Libertadores: 00:30 - Highlights (r) 01:00 QF 2nd Leg: Santos v Velez Sarsfield (live). Melita Sports 10 22:25 - npower Champ.: Playoff F.: Blackpool v West Ham Utd (r) 01:00 - Copa Libertadores: QF 2nd Leg: Santos v Velez Sarsfield (live).
Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:45 - GFA Review (r) 10:50 - Malta Handball Association (r) 12:10 - U*BET FA Trophy: SF: Hibernians v Hamrun (r) 14:30 - Malta Rugby Football Union (r) 16:10 - 3 Pointer (r) 16:45 - U*BET FA Trophy: SF: Qormi v Valletta (r) 19:10 MOC Olympic Special 19:40 GFA Review 20:45 - Melita GFA 1st Div. 22:30 - Malta Basketball Association (r) 23:55 - Melita GFA 1st Div. (r). Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: FC Schalke v BR. Monchengladbach: 28.01.11 (r) 09:55 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Blackpool v Birmingham C. (r) 11:45 - La Liga: Levante v Real Madrid: dtd. 18.09.11 (r) 13:45 - Bundesliga: FC. Augsburg v B. Leverkusen: dtd. 09.09.11 (r) 15:40 - La Liga: Athletic Bilbao v Real Betis: dtd. 18.09.11 (r) 17:30 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Birmingham C. v Blackpool (r) 19:20 - Bundesliga: FC Schalke v BR. Monchengladbach: 28.01.11 (r) 21:15 - La Liga: Levante v Real Madrid: dtd. 18.09.11 (r) 23:15 - Bundesliga: FC. Augsburg v B. Leverkusen: dtd. 09.09.11 (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 Bundesliga: FC. Augsburg v B. Leverkusen: dtd. 09.09.11 (r) 16:10 - npower Champ.: Playoff SF 1st Leg: Blackpool v Birmingham C. (r) 18:00 Bayern Munich TV 21:00 Barca TV 00:00 - Bayern Munich TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - NBA Conference: SF Game 4: Miami @ Indiana (r) 16:10 - 2012 America's Cup: Venice: Day 2 Highlights (r) 16:50 - Pentathlon WC 2012: Women's Event: Budapest Hungary (r) 17:50 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:15 - WWE: NXT 20:05 - 2012 America's Cup: Venice: Day 2 (r) 22:10 Pentathlon WC 2012: Women's Event: Budapest Hungary (r) 23:05 - WWE: NXT (r) 23:55 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
24 Kummer/
Il-MBB ta[tar president ;did George Vella g[adu kif in[atar b[ala l-president il-;did tal-Malta Business Bureau (MBB). George Vella jokkupa l-kariga ta’ direttur mal-kumpanija Grant Thornton u jmexxi fi [danha lferg[a dwar il-konsulenza tannegozji. Hu g[andu ’l fuq minn 17il sena esperjenza fis-settur tannegozju u l-iffinanzjar ta’ pro;etti, ri/erka u ]vilupp, u t-tmexxija ta’ strate;ija u pro;etti. Matul il-karriera tieg[u George Vella [adem g[al numru ta’ kumpaniji stabiliti b[al PwC (f’Malta u r-Renju Unit), Corinthia Group (Malta u Budapest, lUngerija) u APS Bank. Fil-kariga attwali tieg[u filkumpanija Grant Thornton, imexxi tim ta’ konsulenti li jipprovdu servizz ta’ parir dwar il-kontroll finanzjarju tal-kumpaniji. Jag[tu
wkoll servizzi ta’ audits interni u valutazzjoni, kif ukoll jipprovdu g[ajnuna fit-t[ejjija ta’ business plans. Hu responsabbli wkoll minn feasibility studies u anali]i dwar linfiq, valutazzjonijiet tan-negozju inklu] l-assistenza tag[hom flamalgamazzjonijiet u akkwisti ta’ kumpaniji. George Vella g[andu Masters filBusiness Administration, hu certified public accountant u certified information systems auditor. Hu wkoll associate fi [dan il-Malta Institute of Accountants. Fl-okka]joni tal-[atra tieg[u b[ala l-president il-;did tal-MBB, George Vella kkummenta hekk: “Hu ta’ pja/ir kbir li jien ing[atajt din l-opportunità sabiex inkun ta’ kontribut lejn il-komunità tannegozju lokali. Fl-a[[ar snin il-
MBB kibret konsiderevolment u dan jawgura tajjeb g[all-futur. Lg[an tieg[i hu li nkompli nsostni dan l-i]vilupp u ng[in lill-MBB isir aktar rilevanti g[an-negozji.” George Vella fisser kif matul ilmandat tieg[u hu g[andu l-g[an biex “l-organizzazzjoni toffri aktar appo;; tan;ibbli lin-negozji. Fost inizjattivi o[ra a[na se nimmiraw li nkunu aktar effi/jenti fl-isforzi ta’ konsultazzjoni tag[na sabiex inkunu nistg[u n[arsu a[jar l-interessi tan-negozji lokali fuq livell Ewropew.” George Vella ssie[eb mal-bqija tat-tim tal-MBB biex jirringrazzja lil John A. Huber tat-tmexxija li ta fis-sentejn li g[addew fil-kariga ta’ president tal-istess organizzazzjoni. Huma rringrazzjawh g[addedikazzjoni u l-impenn li ta biex jara l-organizzazzjoni ti]viluppa.
George Vella, il-president il-;did tal-Malta Business Bureau
Delegati ta’ Vodafone f’Malta g[al konferenza internazzjonali
Ritratt ta’ tifkira waqt li d-delegati ta’ Vodafone kienu Malta
Delegati minn kumpaniji ta’ Vodafone minn madwar id-dinja ltaqg[u f’Malta x-xahar li g[adda g[all-konferenza annwali International Legal Principals Conference. L-g[an ta’ din il-konferenza hu li tiddiskuti numru ta’ su;;etti ta’ importanza g[all-komunità legali ta’ Vodafone. Il-konferenza laqqg[et 40 persuna minn dipartimenti legali talGrupp Vodafone u tmexxiet minn Rosemary Martin, Company Secretary u Group General Counsel ta’ Vodafone. Il-konferenza li tlaqqa’ delegazzjoni ta’ livell g[oli ssir kull sena u din id-darba saret f’Malta. Dawk li [adu sehem kienu sorpri]i bl-ambjent u t-temp ta’ Malta. Minkejja skeda mimlija d-delegati rnexxielhom iduqu l-wirt kulturali ta’ Malta. “L-g[a]la ta’ Malta kienet perfetta,” qalet Rosemary Martin. “Id-delegati kienu impressjonati b’dak li g[andha x’toffri Malta.”
Innovità fit-teknolo;ija L-HP nediet l-ewwel HP Inkjet Web Press tag[ha bil-kulur li ta[dem b’velo/ità aktar qawwija ta’ stampar ta’ 244 metru (800 pied) fil-minuta, 33 fil-mija aktar mg[a;;la mill-mudelli e]istenti. Il-kumpanija [abbret ukoll li l-portfolju l-;did tag[ha di;à da[al fis-suq u hemm talba g[alih waqt l-akbar fiera talindustrija tal-arti grafika drupa 2012. Dan il-ftehim li sar mal-HP g[allprodotti l-;odda tag[ha jinkludi klijenti beta g[all-HP Indigo 10000 Digital Press, l-ewwel magna tal-istampar sheet-fed tal-HP fis-suq li tie[u karti ta’ qies B2 (29 pulzier#75 /m). Bisserje l-;dida tal-HP Indigo tal-format B2 li da[let fis-se[[ f’Marzu, tista’ tistampa kwa]i kwalunkwe [a;a kummer/jali u firxa usa’ ta’ applikazzjonijiet g[allippakkjar.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Passatemp 25
Tisliba
— L-ewwel ti;ie;a li qatt , Pawl!
sajjart
Films antiki
Sudoku Diffi/li: da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
L-arlo;; tal-Palazz tal-Parlament Ingli]
Ottagonu fih tmint i;nub. :o kull settur mill-A sal-H g[andu jid[ol numru skont il-[jiel li ;ej: Ebda numru mhu l-istess, kull numru hu wie[ed s[i[ u ebda numru mhu inqas jew i]jed minn 40. 1. Jekk tnaqqas B minn ? ir-ri]ultat ikun 11 jew 12. 2. : hu ugwali g[al meta minn F tnaqqas H. 3. Jekk tg[odd B u ? ir-ri]ultat ikun ta’ H. 4. D hu ugwali g[al : divi] b’F. 5. F hu nofs il-valur ta’ ?. 6. Ikollok numru s[i[ meta tiddividi bi 8 l-H. 7. Terz ta’ B hu numru bi]-]ew;. 8. E hu jew : imnaqqas minn H jew H imnaqqas minn D. 9. 100 mnaqqsa mis-somma totali tas-seba’ numri l-o[ra jkun il-valur ta’ A. X’inhuma n-numri li g[andhom jid[lu f’kull settur?
Snorkelling Sid Sid jidher se jin]el ta[t il-ba[ar g[al xi avventura ;dida. Liema minn dawn id-dellijiet numerati hu verament dak ta’ Snorkelling Sid?
Liebes ta’ panda fi pjazza ta’ Sydney, l-Awstralja, sostenitur ta’ WWF qed jattira l-attenzjoni tal-pubbliku fuq xi skulturi tassil; li qeg[din jin[allu bix-xemx. Dan qed juri l-periklu li g[addejja minnu l-barriera korallina, mhedda minn pesti/idi flarja u t-turi]mu tal-massa.
Soluzzjonijiet
Octa-Plus
Octa-Plus
Dan jinsab f’Londra u jag[ti l-i]jed [in korrett fid-dinja. Larlo;; jinsab fuq it-torri li nbena fl-1859. Beda ja[dem fil-31 ta’ Mejju u s-sig[at bdew idoqqu fil-11 ta’ Lulju u l-kwarti fis-7 ta’ Settembru, dejjem tas-sena 1859.
B - ? = 7, allura B hu bi]-]ew; ([jiel 7) u hu multiplu ta’ 3 bejn it-18 u 36 ([jiel 7). ? hu multiplu ta’ 3 bejn 6 u 24 ([jiel 1). Ebda numru mhu ikbar minn 40, allura B hu 18 jew 24, ? hu 6 jew 12 u H hu 24 jew 36 ([jiel 3). Ittmien parti ta’ H hu numru s[i[ ([jiel 6), allura H hu 24. B hu 18 u ? hu 6. F hu 3 ([jiel 5). : hu 21 ([jiel 2) u D hu 7 ([jiel 4). Ebda ]ew; numri mhuma l-istess, allura E hu 17 ([jiel 8).
Mimdudin>- 5. u 6. Kamaleonte; 7. Birgu; 10. Aroma; 11. La[aq; 12. Pront; 14. Talab; 16. Awrat; 17. u 18. Maskaretta. Weqfin>- 1. Skappa; 2. Illima; 3. Xengil; 4. }erniq; 8. Qorob; 9. K[alu; 12. Pittma; 13. Tawwat; 14. Teatru; 15. Ba[ba[.
Snorkelling Sid
Soluzzjoni tal-biera[
G[at-tfal
Tag[rif
Dell Nru. 3
Weqfin>1. Imberra[, imfetta[ (6) 2. Element (6) 3. Fil-log[ob tal-bo//i ma tgarax (6) 4. Ti]jin tal-[jata f’tarf ta’ dublett (6) 8. Mantell, forma ta’ xalla (5) 9. Kotra, ge;wi;ija ta’ nies (5) 12. Xtajta (6) 13. Mg[allem fl-arti ma;ika (6) 14. E]altah (6) 15. G[otor (6)
Sudoku
Mimdudin>5. Plural ta’ sider (5) 6. Qatg[a ta’ drawwa, eman/ipazzjoni (5) 7. Il-kapitali tal-Gre/ja (5) 10. Tella’ mill-istonku (5) 12. Qassis Ortodoss talGriegi (5) 14. Mhumiex ta’ veru (5) 16. Qammiela (5) 17. Iqum il-flus (5) 18. }ifna fil-kutrumbajsa? (5)
Fl-1939 [ar;u tliet films li baqg[u mag[rufin sal-lum avolja g[addew daqstant snin. Dawn huma: Gone With the Wind The Wizard of Oz Wuthering Heights
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ
Il-G]ira
PENTHOUSE bi tliet kmamar tas-sodda u flats b’]ew; kmamar tas-sodda, dirett ming[and is-sid. ?emplu 21333212 jew 99498770.
Il-{amrun
MAISONETTE fuq lewwel sular fuq ]ew; fa//ati. G[andu ]ew; kmamar tas-sodda kbar, k/ina, sitting room separat, dining room separat, kamra talbanju, ]ew; verandi fuq wara, gallarija fuq quddiem u boxroom. Bejt tieg[ek bil-possibbiltà ta’ sular ie[or u washroom. Main bedroom ;dida. Il-post huwa freehold (ming[ajr /ens). Prezz € 84,000 negozjabbli. ?emplu 99832061.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLAT bi tliet kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazzin lest minn kollox ta’ kwalità tajba. Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Proprjetà
U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €116,000 (Lm50,000) ?emplu 79990798.
VETTURI
Range Rover
CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Restawr
RESTAWRATUR Taljan jag[mel restawr professjonali fuq g[amara antika ta’ kull stil u epoka bi French polish finishing. Aktar minn 20 sena esperjenza fl-Italja u f’Malta. ?emplu 99420424 jew 21578866.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Trasport bejn l-Ingilterra u Malta
GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’
digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Lott brieret
KOLLEZZJONI ta’ aktar minn 80 beritta bir-reklam – €60 kollha jew €1 l-wa[da. ?emplu 21242180.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U
Mastrudaxxa
BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.
Waiters#Waitresses
U assistant chef. ?emplu La Favorita Restaurant, Marsaskala, 21634113 jew 77147786.
Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
27
I//elebrat il-Jum Dinji tal-Atletika
Fil-jiem li g[addew f’Malta kien i//elebrat il-Jum Dinji tal-Atletika. Dan il-jum ilu ji;i //elebrat 17-il sena u lAsso/jazzjoni Internazzjonali tal-Federazzjonijiet talAtletika (IAAF) ti//elebra dan il-jum f’Mejju. Hawn Malta dan il-jum kien i//elebrat fuq jumejn, fit-12 u fit-13 ta’ Mejju. Barra minn hekk, l-IAAF din is-sena g[alqet 100 sena minn meta twaqqfet, fis-17 ta’ Lulju tal1912, ftit wara li sar il-Log[ob Olimpiku ta’ Stokkolma. L-IAAF hi mag[mula minn madwar 200 federazzjoni talatletika ta’ pajji]i minn madwar id-dinja. Kompetizzjonijiet lokali
Fit-3 ta’ Mejju l-MAAA organizzat kompetizzjoni lokali li fiha pparte/ipaw madwar 267 tifel u tifla li kienu ;ejjin minn madwar 20 skola tal-Knisja u tal-Gvern. Fil-jum ta’ wara [adu sehem 187 tifel u tifla li kienu ;ejjin minn madwar 18-il skola. Minbarra li ng[ataw medalji u shields, it-tfal ing[ataw ukoll /piepet, flokkijiet, posters u /ertifikati ma[ru;a mill-IAAF. L-iskola ta’ St
It-tim tar-relay tan-nisa li reba[ il-kategorija ta’ ta[t is-16-il sena
Dorothy reb[et g[all-ewwel darba t-team event. Biex naqqxu isimhom fuq din is-shield, il-bniet ta’ St Dorothy g[elbu l-isfida ta’ St Monica. Fit-tieni jum l-iskola ta’ St Monica rkuprat mid-disfatta u reb[et kategorija o[ra g[allispejje] ta’ St Dorothy u San Anton. Fil-kategorija tas-subien
Subien tal-kategorija ta’ ta[t is-16-il sena jikkompetu fl-1000m
g[al darb’o[ra kkonfermaw il-qawwa tag[hom l-istudenti ta’ San Alwi;i. Ir-rivali tag[om, Stella Maris, spi//aw fir-raba’ post. Fit-tieni post spi//aw is-subien tal-Kulle;; ta’ St Venera filwaqt li fittielet post spi//aw l-istudenti ta’ San Anton. Fl-ewwel jum is-subien ta’ San Alwi;i kienu reb[u kull event u re;g[u g[amlu dan
fit-tieni jum. Din fil-fatt hi ttielet sena konsekuttiva li fiha t-tfal ta’ San Alwi;i ddominaw kemm l-ewwel kif ukoll it-tieni jum. Fil-jum proprju li fih kien i//elebrat il-Jum Dinji talAtletika saru l-Kampjonati Nazzjonali. Dawk l-atleti kollha li twieldu bejn l-1995 u l-1996 ing[ataw mementos li fakkru dan il-jum.
Rally minn Hibs u ie[or minn Qormi FC Hibernians Supporters Club se jorganizza rally importanti g[all-membri u l-partitarji kollha bi t[ejjija g[all-partita tal-Finali tat-Trophy bejn Hibernians FC v Qormi FC. Dan ir-rally se jsir g[ada mis7.30 p.m. ’l quddiem u se jkun indirizzat mill-captain tat-tim Mario Muscat, mill-kow/ Richard Mercieca u millPresident tal-Klabb Tony Bezzina. G[al dan ir-rally se jattendu lplejers kollha tat-tim flimkien mall-Kumitat E]ekuttiv ta’ Hibernians FC. Se jkun hemm g[all-bejg[ il-biljetti g[add[ul tal-partita kif ukoll xi attrazzjonijiet o[ra. Il-Kumitat ta’ Hibernians Supporters Club i[e;;e; lissupporters kollha biex jattendu bi [;arhom g[al dan ir-rally. Intant, rally ie[or se jsir illejla fit-8 p.m. fil-Kumpless Sportiv ta’ Qormi FC u se jkun indirizzat mill-President ta’ Qormi, Redino Apap, kif ukoll mill-uffi/jali tas-supporters club li se jag[tu struzzjonijiet lill-partitarji dwar din il-log[ba tant importanti.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
28 Sport FOOTBALL
Pass importanti mill-Kosovo lejn s[ubija fil-FIFA Protesta qawwija mill-Asso/jazzjoni tal-Football Serba Il-Kosovo g[amel pass importanti lejn is-s[ubija filFIFA meta l-FIFA qalet lill208 membri tag[ha li jistg[u jilag[bu log[biet ta’ [biberija mar-re;jun tal-Kosovo. Fil-passat il-UEFA u l-FIFA dejjem imblukkaw inizjattivi min-na[a tal-Kosovo peress li dan ir-re;jun kien g[adu mhux rikonoxxut b[ala stat mill:nus Mag[quda. “L-eks membri tal-Jugoslavja, is-Slovenja, il-Kroazja, il-Bosnja, is-Serbja, il-Montenegro u l-Ma/edonja, kollha saru indipendenti u membri tal-UEFA u l-FIFA u l-a[[ar li kien jonqos jag[mel dan hu l-Kosovo,” qal ilPresident tal-FIFA Sepp Blatter. Hu kompla jg[id li l-Kosovo hu pajji] li g[andu l-istrutturi tal-football f’posthom u g[alhekk dan kien ;est ta’ solidarjetà mill-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA u g[andu jkun lewwel pass lejn s[ubija s[i[a fi [dan il-FIFA. Il-President tal-Federazzjoni tal-Football tal-Kosovo, Fadil Vokri, qal li din id-de/i]joni ilha mistennija s-snin u qal li lfatt li se jkunu jistg[u jsiru log[biet ta’ [biberija se jag[ti spinta ikbar lill-football f’dan il-pajji]. Kif kien mistenni, mhux kul[add laqa’ din id-de/i]joni bil-fer[ u l-Federazzjoni talFootball tas-Serbja mill-ewwel ressqet protest lill-FIFA. Fi stqarrija pubblikata fuq il-websajt tal-Federazzjoni Serba, din qalet li qed tipprotesta bilqawwa kollha g[ad-de/i]joni
tal-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA li j[alli li jintlag[bu log[biet ta’ [biberija bejn asso/jazzjonijiet affiljati mal-FIFA mal-hekk imsej[a Repubblika tal-Kosovo. “Id-de/i]joni me[uda filmag[luq f’Budapest ming[ajr konsultazzjoni, la mal-UEFA u lanqas mal-Federazzjoni Serba, tikser sfa//atament l-istatut talFIFA,” kompliet tg[id l-istqarrija. “G[alhekk, a[na qed nitolbu li ssir laqg[a ur;enti ma’ Sepp Blatter, il-President tal-FIFA, u Michel Platini, ilPresident tal-UEFA, biex din id-de/i]joni tkun revokata mill-iktar fis, qabel din idde/i]joni to[loq riperkussjonijiet fuq ir-re;jun,” temmet tg[id l-istqarrija talFederazzjoni tal-Football tasSerbja. Id-de/i]joni me[uda millFIFA tfisser li dawk id-90 membru fi [dan il-FIFA li rrikonoxxew is-sovranità talistat indipendenti tal-Kosovo issa jistg[u jilag[bu kontra dan il-pajji]. Il-president talFA tal-Kosovo, Vokri, qal li minkejja li Kosovo ma jistg[ux jie[du sehem f’log[ob kompetittiv organizzat mill-FIFA, tal-inqas jistg[u jilag[bu log[biet ta’ [biberija ma’ dawk il-pajji]i li jirrikonoxxu li dan ir-re;jun hu pajji] indipendenti. Fl-1999 qawwiet tan-NATO bbumbardjaw g[al [dax-il ;img[a s-Serbja bl-iskop li jwaqqfu l-qtil u t-tindif etniku ta’ Alabani]i mir-re;jun talKosovo min-na[a tal-qawwiet
Il-President tal-FIFA Sepp Blatter waqt il-laqg[a tal-E]ekuttiv li fiha [abbar l-ewwel pass lejn ir-rikonoxximent tal-Kosovo
Serbi. Wara disa’ snin fil-kontroll ta’ truppi tal-:nus Mag[quda, il-Kosovo ddikjara l-indipendenza tieg[u misSerbja. Fost id-90 pajji] li rrikonoxxew l-indipendenza tal-Kosovo hemm l-Istati Uniti tal-Amerika kif ukoll 22 pajji] minn 27 li jiffurmaw parti millUnjoni Ewropea. Min-na[a tag[ha, is-Serbja bl-appo;; s[i[ tar-Russja qalet li qatt mhix se tirrikonoxxi s-sovranità tal-Kosovo. Ir-Russja dejjem imblukkat kull inizjattiva tal-Kosovo li b’hekk baqg[et qatt ma ssie[bet fil-:nus Mag[quda bil-konsegwenza li l-Kosovo dejjem sab il-bibien mag[luqa anki f’avvenimenti sportivi.
FOOTBALL
G[all-ewwel darba mara fl-E]ekuttiv tal-FIFA G[all-ewwel darba se jkun hemm mara fil-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA, hekk kif il-FIFA qed tkompli bir-riformi tag[ha fil-Kumitat ta’ Etika wkoll. Lydia Nsekera, il-President tal-Asso/jazzjoni talBurundi, kienet co-opted filKumitat E]ekuttiv waqt it-62 Kungress tal-FIFA, filwaqt li elezzjoni formali ta’ mara filKumitat E]ekuttiv se ssir issena d-die[la. Nsekera, li g[andha 45 sena, hi membru tal-Kumitat tat-Tazza tadDinja tan-nisa u tifforma parti wkoll mill-kumitat organizzattiv tat-tournament tal-football waqt l-Olimpjadi. Il-FIFA kkonfermat li lBord tal-Etika se jkun ristrutturat u fis-sistema l-;dida se jkun hemm ]ew; kumitati, wie[ed biex jinvestiga u lie[or biex ji;;udika. G[adu ma t[abbarx min se jmexxi dawn il-kumitati peress li wie[ed minn dawk indikati ma jifla[x. B’hekk, il-Kumitat E]ekuttiv idde/ieda li jag[mel Laqg[a Straordinarja biex ikunu m[abbra dawn i]-]ew; persuni li se jmexxu l-bordijiet ta’ etika. Din il-laqg[a
Lydia Nsekera, President tal-FA tal-Burundi kienet co-opted fil-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA
straordinarja mistennija ssir f’Zurich fl-ewwel ;img[a ta’ Lulju. Intant, l-I]vizzeru Domenico Scala n[atar chairman tal-Kumitat tal-Awditjar tal-FIFA. Fl-istess Kungress li qed isir f’Budapest, lUngerija, t[abbar li l-assigurazzjoni fuq il-plejers tannazzjonal se tkun esti]a anki g[at-tournament Olimpiku. Il-FIFA [abbret ukoll issitt ibliet li fihom se ssir itTazza tal-Konfederazzjonijiet is-sena d-die[la fil-Bra]il. Din titqies b[ala prova ;enerali sena qabel it-Tazza tad-Dinja fl-istess pajji]. Ilbliet huma Brasilia, Belo Horizonte, Fortaleza, Rio de Janeiro, Recife u Salvador.
BOXING
Haye be]a’ minn Klitschko Il-manager tal-boxer Vitali Klitschko, Bernd Boente, qal li David Haye be]a’ ji;;ieled kontra Klitschko. David Haye kien irtira mill-isport i]da issa se jirritorna biex fl-14 ta’ Lulju ji;;ieled kontra l-konnazzjonal Dereck Chisora. Haye u Chisora ma kellhomx li/enza ta’ boxers u ng[ataw illi/enzja mill-Federazzjoni tal-Boxing fil-Lussemburgu. Ir-rivalità li hemm bejn Haye u l-a[wa Klitschko hi kbira u Haye, fi Frar, kien attenda konferenza tal-a[barijiet li fiha talab pubblikament biex ji;;ieled kontra wie[ed mill-a[wa. Waqt listess konferenza tal-a[barijiet ;ie fl-idejn ma’ Chisora u kien dakinhar li twieldet l-idea li dawn it-tnejn ji;;ieldu fir-ring. F’Lulju tas-sena l-o[ra Haye kien i;;ieled u tilef kontra Vladimir.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Sport 29
GIRO D’ITALIA
Rodriguez jirba[ is 17-il tappa Joaquim Rodriguez reba[ is-17- il tappa tal-Giro d’Italia biex kompla j]id ilvanta;; li dan g[andu filklassifika tal-overall. L-Ispanjol Rodriguez g[eleb l-isfida tat-Taljan Ivan Basso biex reba[ din it-tappa f’[in ta’ [ames sig[at, 24 minuta u 41
sekonda.Din kienet it-tieni reb[a waqt dan il-Giro g[al Rodriguez. Il-Giro jintemm nhar il-{add li ;ej. :
Kif spi//aw
Joaquim Rodriguez, Ivan Basso, Ryder Hesjedal, Rigoberto Uran (Colombia#Team Sky) 1.
Il-Pollakk Marcin Wasilewski (xellug) itajjar bir-ras waqt il-partita kontra l-Latvja fi Klagenfurt
EURO 2012
FUTBOL
Villa mhux se Reb[a minima g[all-Polonja jil[aq jirkupra fuq il-Latvja
L-attakkant ta’ Barcelona David Villa eskluda lilu nnifsu minn post fl-iskwadra Spanjola g[all-Euro 2012 wara li naqas milli jirkupra kompletament minn ksur f’siequ. Villa, l-aqwa skorer ta’ kull ]mien g[al Spanja, kiser siequ waqt li kien qed jikkompeti fit-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs ma’ Barcelona f’Di/embru u ilu ma jilg[ab log[ob kompetittiv minn dakinhar. “Ippruvajt sal-a[[ar imma mhux se nil[aq inkun mija filmija fil-Euro. ?empilt lillkow/ u informajtu. Kienet laktar [a;a onesta li stajt nag[mel. Grazzi lil kul[add tal-appo;; tag[kom,” qal Villa. Fi stqarrija l-FA Spanjola qalet: “Wara li naqas milli jikseb il-progress mixtieq fl-a[[ar sessjonijiet ta’ ta[ri;, Villa kellem lil Del Bosque u qallu li jixtieq li jkun mal-iskwadra fil-Polonja u l-Ukrajna imma l-kundizzjoni fi]ika tieg[u mhix ideali g[al kompetizzjoni ta’ dan il-livell. L-FA Spanjola u l-istaff tekniku jixtiequ kull su//ess lil Villa u jittamaw li jarawh dalwaqt mat-tim nazzjonali.” Villa skorja 51 goal fi 82 log[ba mat-tim nazzjonali Spanjol u g[enhom jirb[u l-
Euro 2008 u t-Tazza tad-Dinja fl-2010. It-tobba ta’ Barcelona kienu di;à qalu li Villa mhux se jil[aq jirkupra g[all-final tatTazza tar-Re fi Spanja li se tintlag[ab g[ada meta Pep Guardiola se jkun qed jilg[ab l-a[[ar log[ba tieg[u kontra Athletic Bilbao. Spanja reb[u t-tmien partiti tag[hom ta’ kwalifikazzjoni mill-Euro 2012 u jinsabu fi Grupp C fil-finali flimkien mal-Italja li mag[hom se jkollhom l-ewwel log[ba fl-10 ta’ :unju. Hemm ukoll Eire u l-Kroazja. Viana se jie[u post Martins Il-player ta’ Braga, Hugo Viana se jie[u post il-mid-
fielder Carlos Martins li hu mwe;;a’ u se jitlef il-EURO 2012. Viana, li g[andu 29 sena kellu sta;un mill-aqwa ma’ Braga li spi//aw it-tielet fil-kampjonat Portugi].Viana, li lag[ab 26 darba mat-tim nazzjonali Portugi] se jie[u post il-midfielder ta’ Granada. Portugall, li qeg[din fi Grupp B se jibdew l-avventura tag[hom fil-EURO kontra l-:ermanja fid-9 ta’ :unju filwaqt li wara jilag[bu kontra d-Danimarka u l-Olanda. Bla dubju dan hu l-aktar grupp diffi/li f’din il-kompetizzjoni.
Goal lejn it-tmiem minn Artur Sobiech ta reb[a minima 1-0 lil wie[ed mill-organizzaturi tal-Euro 2012, il-Polonja f’partia ta’ [biberija kontra lLatvja li ntlag[bet fi Klagenfurt fl-Awstrija. Nhar is-Sibt il-Polonja issa tilg[ab kontra s-Slovakkja qabel il-kow/ Franciszek Smuda j[abbar skwadra finali ta’ 23 player g[at-turnament li se jibda f’Varsavja fit-8 ta’ :unju b’log[ba bejn l-istess Polonja u l-Gre/ja. Sobiech skorja bir-ras minn cross ta’ Kamil Grosicki fil-81 minuta f’log[ba li qatt ma offriet emozzjonijiet. Il-Latvja wrew teknika ferm a[jar fl-ewwel taqsima imma l-goalkeeper Lukasz Fabianski kien dejjem attent.
Il-Polonja kienu ming[ajr ittrio ta’ Borussia Dortmund Lukasz Piszczek, Kuba Blaszczykowski u Robert Lewandowski li kollha jidhru /erti minn posthom fliskwadra. Bayern jirb[u lill-Olanda
Sadanittant Bayern Munich, li g[adhom ferm di]appuntati wara li tilfu l-final ta/Champions League f’darhom kontra Chelsea s-Sibt li g[adda, lag[bu partita ta’ [biberija fl-istess Allianz Arena u reb[u 3-2 kontra lOlanda, f’log[ba li kienet programmata fi ]mien qasir, anqas minn 72 sieg[a wara ttelfa trawmatika. Folla ta’ 33,000 spettatur attendiet g[al din il-partita bi]-
]ew; timijiet jilag[bu prattikament skwadri ta’ riservi waqt li l-goalkeeper Joerg Butt, iddifensur Breno u l-attakkant Ivica Olic kienu qed jag[mlu l-a[[ar dehra tag[hom g[al Bayern. Il-log[ba kienet organizzata biex tikkumpensa lill-klabb Bavarjan wara li l-winger tag[hom l-Olandi] Arjen Robben kien kompla ggrava injury meta lag[ab mal-Olanda fit-Tazza tad-Dinja tal-2010. Bayern kienu lmentaw dakinhar li Robben qatt ma kien messu lag[ab u wara dan g[amel diversi xhur barra. Robben li s-Sibt falla penalty fil-[in barrani g[al Bayern da[al b[ala sostitut malOlanda u kien ibbuwjat millpartitarji ta’ Bayern.
SPANJA
Lopez jiffirma ma’ Sevilla Sevilla a//ettaw li jixtru lill-goalkeeper Diego Lopez ming[and it-tim relegat ta’ Villarreal fuq kuntratt ta’ [ames snin. Dan ikkonfermawh i]-]ew; klabbs Spanjoli. Il-goalkeeper ta’ 30 sena li kien riserva ta’ Iker
Casillas ma’ Real Madrid, ilu ma’ Villarreal g[al dawn l-a[[ar [ames sta;uni u g[enhom jispi//aw it-tieni f’La Liga fl-2008. Lopez kien parti milliskwadra Spanjola li [adet sehem fit-Tazza tal-
Konfederazzjonijiet flAfrika t’Isfel fl-2009. Villarreal bdew l-ista;un fi/-Champions League wara li kienu spi//aw irraba’ fl-2011 imma sp//aw ;ew relegati fl-a[[ar ;urnata minn La Liga. Sevilla spi//aw fid-disa’ post.
INGILTERRA
Solskjaer jirrifjuta lil Aston Villa
David Villa – Spanja jistg[u j[ossu n-nuqqas tieg[u
Ole Gunner Solskjaer irrifjuta /-/ans li jkun manager ta’ Aston Villa. Dan qalu kelliem g[all-klabb talPremier Ingli]. “Solskjaer m’g[adux aktar alternattiva g[al Aston Villa. Irrifjuta l-offerta min[abba dawk li sejja[ ra;unijiet familjari,” qal Bryan Doogan lill-istazzjon Norve;i] TV2 Sport. Dan l-istazzjon qal li l-manager ta’ Molde, informa bidde/i]joni lill-Aston Villa, li ke//ew lill-manager Alex McLeish wara sta;un
di]appuntanti, wara ikla li kellu mal-isponsor ta’ Molde Kjell Inge Rokke. Il-kumpanija ta’ Rokke, Aker kienet irtirat aktar minn $3.37 miljun fi sponsorship wara d-de/i]joni ta’ Solskjaer li jmur i]ur Birmingham biex jitkellem ma’ Aston Villa dwar il-post vakanti ta’ manager. City jirrilaxxaw lil Hargreaves Il-midfielder ta’ Man City,
Owen Hargreaves se jitlaq lisCitizens wara li dan baqa’ ma rkuprax mill-problemi fi]i/i li
kellu matul dawn l-a[[ar snin. Mis-sajf li g[adda l-eks player ta’ Man Utd lag[ab biss erba’ darbiet ma’ City u qatt ma rnexxielu jikseb postu ma/-champions Ingli]i. Man Utd kienu bieg[u lil dan ilplayer li kien lag[ab biss sitt minuti fi tliet snin. Hargreaves kien attakka lil Man Utd wara li dawn, skont hu hu, ma taw[x /ans biex jirkupra mill-problemi kontinwi li kellu f’irkupptejh i]da hekk kif g[adda ]-]mien irRed Devils jidhru li kellhom ra;un.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
30 Sport FUTBOL
“Torres hu l-futur ta’ Chelsea”
L-attakant ta’ Chelsea, Didier Drogba (xellug) ji//elebra ma’ Fernandno Torres wara li Chelsea reb[u /-Champions League kontra Bayern Munich
L-attakant ta’ Chelsea Didier Drogba qal li l-futur ta’ Chelsea issa huwa Fernando Torres. Didier Drogba, wara li g[en lil Chelsea jirb[u /Champions League ]vela li se jitlaq il-klabb u se jkun Torres li jie[u post Drogba fl-attakk. Madankollu, wie[ed irid jara jekk Torres hux se jibqa’ ma’ Chelsea wara sta;un ie[or di]appuntanti mal-Blues. Kien biss fl-a[[ar ;imag[tejn ta’ dan l-ista;un li Torres beda jsib il-forma ma’ Chelsea u wara li l-klabb ta’ Londra reba[ i/-Champions League blg[oti tal-penalties kontra Bayern Munich l-attakkant Spanjol qal li se jikkunsidra lfutur tieg[u. Minn meta Torres ing[aqad ma’ Chelsea f’Jannar tal-2011 dan qatt ma sab il-forma li kien rinomat g[aliha ma’ Liverpool u Atletico Madrid. Tant hu hekk li Torres tilef postu minn mat-tim nazzjonali Spanjol u wara li kellu wirjiet tajbin f’dawn l-a[[ar ;img[at ilkow/ nazzjonali ta’ Spanja sejja[ lil Torres biex ikun parti mit-tim li se jipprova
jiddefendi t-titlu tal-EURO. Torres skurja gowl fis-semi finali kontra Barcelona filwaqt li fil-finali dan lag[ab parti ]g[ira fl-a[[ar minuti. Rapporti fil-;urnali Ingli]i ]velaw kif minkejja li Torres qal li hu lest jag[ti penalty, ilkow/ Roberto Di Matteo ma xtaqtx li Torres jinkariga ru[u minn penalty. “Jien u Torres g[andna relazzjoni tajba. Ma nafux g[alfejn l-ebda kow/ qatt ma lag[abna flimkien. Jien issa lpassat ta’ Chelsea filwaqt li Torres hu l-futur ta’ dan ilklabb. L-avventura ta’ Torres ma’ Chelsea kienet wa[da diffi/li imma dan l-ista;un laffarijiet intemmu bl-a[jar mod g[alih. Jien se nitkellem mieg[u u nipprova ng[inu,” qal Drogba. Minkejja li Drogba sqtarr li Torres hu l-futur ta’ Chelsea, rapport fil-;urnali Ingli]i qed isostnu li Chelsea xorta wa[da qed ifittxu player li jimla l-post vakant li se j[alli Drogba. Fost il-players li huma interessati fih Chelsea jixtiequ jakkwistaw lill-attakkant ta’ Atletico
Madrid Falcao. }gur li s-sistema li u]a Roberto Di Matteo ma tistax tkun ikkritikata g[ax hi sistema li wasslet lil Chelsea biex jirb[u l-ewwel Champions League fl-istorja tag[hom. Di Matteo ibba]a fuq difi]a soda u fuq attakkant b’sa[[tu b[al Drogba li kapa/i jilg[ab wa[du fuq quddiem. Torres kien ferm di]appuntat li ma kienx mal-ewwel 11 li bdew il-finali fi Munich. F’intervista ri/enti li ta Torres qal li dan l-ista;un, fuq livell personali, kien l-ag[ar wie[ed. “{assejt li l-klabb ma ]ammx il-weg[di li kien g[amel mieg[i fil-bidu talista;un. Ir-rwol li kelli f’dan ittim din is-sena kien wie[ed limitat u ma nixtieqx ner;a’ ng[addi minn esperjenza b[al din,” qal Torres. “Kien hemm mumenti fejn [assejtni mitluf u ma kontx naf fejn qieg[ed. Minkejja li rba[na /-Champions League nixtieq inkun naf fejn qieg[ed mal-klabb u rrid naf x’se jkun ir-rowl tieg[i sena o[ra,” temm jg[id l-attakant Spanjol.
BOXING
Haye ji/[ad li be]a’ Il-boxer Ingli] David Haye /a[ad li be]a’ ji;;ieled kontra l-boxer mill-Ukranja Vitali Klitschko. Haye kien qieg[ed iwie;eb g[addikjarazzjoni tal-kow/ ta’ Klitschko, Boente. Skond Boente Haye kellu /-/ans ji;;ieled kontra Vitali Klitschko f’Settembru li g[adda imma g[a]el li ji;;ieled kontra l-Ingli] Chisora. “Haye ma riedx ji;;ieled kontra Vitali u pprefera ji;;ieled kontra Chisora g[ax jemmen li g[andu /ans akbar li jirba[,” kien qal Boente. “Ma jag[milx sens li nirrifjuta ;lieda li tant
nixtieq. In-nies ma jridux jinsew li jien se ni;;ieled kontra Chisora g[ax jekk nirba[lu jkolli /ans naffronta lil Klitschko. Il-pjan tieg[i hu dan, li ni;;ieled fl-14 ta’ Lulju kontra Chisora u ner;a’ ni;;ieled kontra Klitschko f’Settembru. Ilni ng[id li dan hu dak li nixtieq,” spjega Haye. Haye feta[ attakk fuq Klitschko fejn qal, “Klitschko issa ji;;ield kontra xi [add li ma joffrilux sfida denja u wara joqg[od jg[id li jien irrifjutajt li ni;;ilidlu. Jien qatt u qatt ma nirrifjuta ;lieda kontrih,” temm jg[id Haye.
FOOTBALL
Kow/ jitlaq wara tmien xhur bla salarju Il-kow/ Fran/i] Jules Accorsi [alla l-kariga ta’ kow/ tar-Repubblika tal-Afrika ?entrali wara li ilu tmien xhur ma jir/ievi salarju. Dan g[amlu ftit jiem qabel irRepubblika ?entrali tal-Afrika tibda tilg[ab log[ob ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja li se ssir fil-Bra]il sentejn o[ra. Fl-10 ta’ Awwissu Accorsi kien mexxa lit-team tarRepubblika ?entrali tal-Afrika g[al-log[ba ta’ [biberija kontra t-tim nazzjonali Malti f’Ta’ Qali. Malta kienet reb[et 2-1 b’doppjetta ta’ Michael Mifsud. F’intervista li ta lir-radju talpajji], Jules Accorsi qal li ilu minn Settembru ma jit[allas, prattikament xahar wara l-
log[ba kontra Malta. Accorsi qal li hu baqa’ jittama li jit[allas imqar parti minn dak li g[andu jie[u wara li tkellem ma’ uffi/jali g[olja tal-gvern tal-pajji]. I]da baqa’ qatt ma r/ieva xejn u kontra qalbu dde/ieda li jitlaq mill-kariga. Ta[t Accosi r-Republika ?entrali tal-Afrika g[amlet qab]a kbira firrankings tal-FIFA fejn iggwadanjat 100 po]izzjoni. Ir-Repubblika ?entrali talAfrika g[andha programm ta’ log[ob impenjattiv fix-xahar ta’ :unju bl-ewwel log[ba tkun kontra l-Botswana fit-2 ta’ :unju. :img[a wara tmur lEtijopja fit-tieni log[ba talGrupp, li fih hemm ukoll lAfrika t’Isfel.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
Sport 31 TENNIS
Clijsters se ter;a’ tirtira wara l-US Open
L-eks numru 1 fid-dinja Kim Clijsters ikkonfermat li se tkun qed tirtira g[at-tieni darba mill-karriera tag[ha fi tmiem il-US Open ta’ din issena. Il-player ta’ 28 sena kienet irritornat fix-xena fl2009 wara aktar minn sentejn barra mill-isport, u reb[et tliet titli o[ra Grand Slam biex b’kollox reb[et erba’ grand slams. L-injuries li [arbtu lkarriera tal-Bel;jana, kienu di;à wassluha biex tirtira mill-Open ta’ Franza li jibda l-;img[a d-die[la u t-Tlieta qalet li l-US Open bejn is-27 ta’ Awissu u d-9 ta’ Settembru se jkun l-a[[ar turnament tag[ha. “Fil-prin/ipju se nieqaf wara l-US Open. Dan hu tturnament li l-aktar li rba[t fih u g[alhekk hu wie[ed
spe/jali g[alija. Flushing Meadows hu madwar 45 minuta bog[od mid-dar tag[na fl-Istati Uniti u qisni qieg[da d-dar,” qalet Clijsters li reb[et l-ewwel US Open tag[ha fl-2005 u kellha ritorn e//ellenti fit-tennis bit-tieni su//ess fl-2009 qabel iddefendiet b’su//ess it-titlu s-sena ta’ wara. Hija reb[et ukoll l-Open tal-Awstralja fl-2011 u billi waslet sas-semi-finali fitturnament ta’ wara f’Pari;i, re;g[et telg[et tokkupa nnumru 1 tar-ranking mondjali wara perjodu twil. Madankollu l-injury f’qaddha sfurzata tirtira millOpen ta’ Franza din is-sena u tellfitha /-/ans li sa fl-a[[ar tirba[ it-turnament f’Roland Garros fejn tilfet darbtejn filfinal.
FORMULA 1
OLIMPJADI 2020
{ames bliet jippre]entaw il-kandidatura tag[hom Il-bliet ta’ Istanbul, Madrid, Tokyo, Doha u Baku l-biera[ ippre]entaw il-kandidatura tag[hom quddiem il-Kumitat Olimpiku Internazzjonali (IOC) biex wie[ed minnhom jirba[ id-dritt li jorganizza l-Olimpjadi tasSajf tal-2020. L-IOC se t[abbar min se jorganizza l-akbar avveniment sportiv f’Settembru ta’ sena o[ra fil-belt ta’ Buenos Aires. L-IOC se jkollu g[a]la delikata u matul il-jumejn li ;ejjin se jelimina xi bliet minn dawn il-[amsa. Minbarra li l-IOC irid jidde/iedi dwar min se jorganizza l-Olimpjadi tal-2020, irid ukoll iwie;eb dwar diversi su;;etti fosthom il-fatt li s-Sawdja Arabja se tibg[at l-ewwel atleta femminili biex tikkompeti fl-Olimpjadi ta’ Londra fis-sajf li ;ej kif ukoll dwar ilpossibbiltà li l-Kosovo u s-Sudan jibdew jie[du sehem fl-Olimpjadi. Barra minn hekk hemm [afna qed jistennew biex jaraw x’se jsir mill-medalja tad-deheb li kien reba[ i/-/iklist Amerikan Tyler Hamilton fl-2004 wara li dan instab po]ittiv. Dan la[[ar kien hemm kontroversja s[i[a min[abba l-fatt li l-IOC idde/ieda li mhux se jkun imfakkar l-40 anniversarju minn meta kienu nqatlu l-atleti I]raeljani waqt lOlimpjadi fi Minuch fl-1972. Rigward il-bliet li tefg[u l-kandidatura tag[hom, Istanbul u Tokyo jibdew b[ala lfavoriti li jorganizzaw l-edizzjoni tal-2020. Din hi l-[ames darba li Istanbul qed titfa’ din il-kandidatura u l-unika problema li g[andha Istanbul hi g[ax l-istess belt tefg[et il-kandidatura biex torganizza l-Kampjonati Ewropej tal-istess sena. “Tg[allimna [afna mill-i]balji li g[amilna fil-passat. Nittamaw li nibqg[u fost il-bliet li se jkunu qed jissieltu biex jorganizzaw lOlimpjadi,” qal Hasan Arat, li hu l-kap talkandidatura ta’ Istanbul. Intant, il-belt ta’ Tokyo g[adha qed tirkupra mit-terremot u t-tsunami qawwi li se[[ sena ilu. Il-belt ta’ Tokyo trid tikkonvin/i lil dawk li se jivvutaw biex jer;g[u jag[]lu lillkontinent tal-Asja min[abba li l-belt ta’ Pyongchang se torganizza l-Olimpjadi taxXitwa tal-2018.
Kim Clijsters
Il-Ferrari kapa/i jirb[u l-kampjonat Il-President tal-Ferrari, Luca Montezemolo qal li l-Ferrari kapa/i jirb[u t-titlu, spe/jalment jekk Alonso jibqa’ juri titjib fil-wirjiet tieg[u. Alonso spi//a fit-tieni post waqt ilGrand Prix ta’ Spanja u issa qed jimmira li jkompli b’dan ir-ritmu fi tmiem il-;img[a meta jsir il-Grand Prix ta’ Monaco. “Id-destin hu f’idejna. Il-kampjonat hu wie[ed in/ert u din is-sena [add m’hu qed jiddomina. L-istaff [adem kemm fela[ u Alonso qed jirrispondi bl-a[ajar mod. Ma rridux nitilfu /ansijiet u rridu li Massa jibda ji;bor ilpunti biex nissieltu biex nirb[u wkoll it-titlu talkostrutturi,” qal Montezemolo. FUTBOL
“Irridu nag[tu /ans lil Vilanova”
Il-logo ta’ kull belt li l-biera[ ippre]entat il-kandidatura biex torganizza l-Olimpjadi tas-Sajf tal-2020
Wie[ed jista’ jg[id li Doha g[andha l-akbar potenzjal finanzjarju biex torganizza dawn ilLog[ob imma hemm [afna x’isir fil-Qatar. IlQatar di;à reba[ id-dritt biex jorganizza tTazza tad-Dinja tal-Futbol tal-2022. L-akbar problema li g[andu pajji] b[allQatar hi li jikkonvin/i lill-IOC li se jorganizza l-Olimpjadi tas-Sajf f’Ottubru biex b’hekk tkun evitata s-s[ana tremenda li jkun hemm matul ix-xhur tas-sajf. B[alissa, fi Spanja hemm kri]i finanzjarja i]da l-kumitat li tefa’ l-kandidatura biex jorganizza l-Olimpjadi f’Madrid baqa’ jinsisti fuq dan. Dawn qed jg[idu li jekk isiru lOlimpjadi f’Madrid l-ekonomija tal-pajji] tie[u spinta. Il-belt ta’ Baku fl-Azerbaijan m’hijiex nieqsa mill-flus imma hi nieqsa minn infrastruttura adattata biex tospita l-Log[ob. Bla dubju, din il-belt hi l-inqas wa[da favorita biex tirba[ id-dritt li torganizza lLog[ob.
Il-midfielder ta’ Barcelona Andres Iniesta talab lillpartiratji tal-klabb biex sta;un ie[or jag[tu /ans lillkow/ il-;did Tito Vilanova biex ja[dem. Vilanova se jibda jmexxi lil Barcelona wara li ftit tal-;img[at ilu il-kow/ attwali, Pep Guardiola.
“Issa hu /-/ans ta’ Vilanova. Ma rridux nippretendu li Vilanova hu Guardiola g[ax kul[add g[andu l-istil tieg[u. Ilplayers kollha se jg[inu lil dan il-kow/ u l-partitarji ma jridux jistennew li nirb[u tTreble fl-ewwel sena ma’ Vilanova,” qal Iniesta.
OLIMPJADI
Sospi] uffi/jal tal-Kumitat Olimpiku tal-Ukranja Il-Kap tal-Kumitat Olimpiku tal-Ukranja issospenda lis-Segretarju :enerali Volodymyr Gerashchenko wara li dan tal-a[[ar instab li kien qed ibig[ mitt biljett talOlimpjadi fuq l-idejn. Dawn il-biljetti g[allOlimpjadi ta’ Londra li jibdew fis-27 ta’ Lulju jiswew eluf kbar ta’ dollari u issa hu mistenni li minflok Gerashchenko jkun ma[tur xi [add ie[or fl-istess kariga. “G[alina din hi
a[bar [a]ina li titfa’ dawl ikrah fuq il-Kumitat. Minbarra li ssospendenja lil Gerashchenko qed ninvestigaw biex na//ertaw li m’hemm [add i]jed li qed jag[mel l-istess, “ qal Sergei Bubka li hu membru ta’ dan il-Kumitat. Gerashchenko nstab [ati wara li l-Kumitat idde/ieda li jinvestiga meta [are; rapport fuq stazzjon televi]iv Ingli] li dan kien qed ibig[ il-biljetti fuq lidejn.
Il-{amis, 24 ta’ Mejju, 2012
32 Lokali
L-ISTATI UNITI> Vapuri jba[[ru tul ix-Xmara Hudson fi New York fil-bidu tal-Fleet Week li fiha jie[du sehem vapuri tal-qlug[ minn madwar id-dinja. Din l-attività, li ilha ssir mill-1984 fi New York, tintemm fit-30 ta’ Mejju. (ritratt Reuters)
Ri/etti g[al tisjir tajjeb g[as-sa[[a Fost il-popolazzjoni Maltija ta’ età bejn il-25 u 64 sena, 47% g[andhom pi] ]ejjed kif ukoll 29.6% huma obe]i minn Matthew Bonett
Statistika lokali mi;bura mill-European Health Interview Survey tal-2008 turi li 22% tal-adulti Maltin huma obe]i filwaqt li 58% g[andhom pi] ]ejjed, fejn irriskju ta’ problemi g[as-sa[[a ji]died spe/jalment il-mard kroniku. Din l-informazzjoni ng[atat mill-Ministru tasSa[[a, l-Anzjani, u l-Kura fil-Komunità, Joe Cassar, meta kien qed jindirizza lmidja fl-okka]joni tal-Jum Ewropew kontra l-Obe]ità. F’din l-okka]joni, tnieda sett ta’ ri/etti g[al tisjir li hu tajjeb g[as-sa[[a tag[na lbnedmin. Dawn ir-ri/etti huma parti minn kampanja li bdiet fil-bidu ta’ din is-sena mid-Direttorat g[allPromozzjoni tas-Sa[[a u lPrevenzjoni tal-Mard, f’kompetizzjoni g[allpubbliku biex timmotivah sabiex jibg[at ri/etti tieg[u, li fa/li tippreparahom fi ftit
[in, u wara kollox tajbin g[as-sa[[a. L-a[jar ri/etti ntg[a]lu u sar il-filming tag[hom, u se jkunu a//essibbli fuq is-sit elettroniku tad-Direttorat g[all-Promozzjoni tas-Sa[[a u l-Prevenzjoni tal-Mard. Joe Cassar qal ukoll li data mkejla tal-BMI (body mass index) ma[ru;a ftit tal-;ranet ilu, parti mill-istudju ta’ st[arri; Ewropew dwar issa[[a fost l-Ewropej, wera li fost il-popolazzjoni Maltija ta’ età bejn il-25 u 64 sena, 47% g[andhom pi] ]ejjed u 29.6% huma obe]i. Dan l-istudju wera wkoll li te]isti varjazzjoni fil-figuri ta’ stima fil-metodu ta’ kejl tal-BMI, ji;ifieri bejn dawk irrappurtati mill-individwu u dawk imkejla fil-kategoriji differenti tal-pi]. Studju li sar ri/entament dwar l-im;iba relatata massa[[a fost it-tfal tal-iskola ta’ bejn il-11 u l-15-il sena,
wera li l-problema tal-pi] ]ejjed fost l-adoloxxenti ]diedet, i]da ]-]ieda kienet inqas mis-snin ta’ bejn l2002 u l-2006. Studju li sar fl-2010 wera li 41.3% ta’ subien ta’ 11-il sena g[andhom pi] ]ejjed jew [xuna, filwaqt li fil-bniet tal-istess età, ir-rata hi ta’ 26.3%. Ir-rata ta’ pi] ]ejjed jew [xuna fil-bniet kienet wa[da kostanti aktar ma ti]died fl-età, filwaqt li r-rata tal-pi] ]ejjed u l-[xuna fost is-subien kienet anqas aktar ma’ ti]died l-età fejn til[aq it28.2% fost subien ta’ 15-il sena. L-istess studju wera li madwar 42% tal-bniet bejn il11 u l-15-il sena, jikkunsmaw frotta kuljum. Fost is-subien ta’ bejn il-11 u t-13-il sena, madwar 41% jikkunsmaw frotta kuljum, filwaqt li tnaqqis ta’ 15% kienet osservata fost is-subien ta’ 15-il sena.
media•link COMMUNICATIONS
Madwar 42% tal-bniet bejn il-11 u l-15-il sena jikkunsmaw frotta kuljum. Fost is-subien ta’ bejn il-11 u t-13-il sena, huma madwar 41% jikkunsmaw frotta kuljum Il-Ministru Joe Cassar tkellem ukoll dwar kompetizzjoni li kienet miftu[a g[all-pubbliku biex dak li jkun, ikun aktar motivat biex jipprepara ri/etti fa/li u fi ftit [in, u wara kollox tajbin g[as-sa[[a. Il-Ministeru flimkien madDirettorat g[all-Promozzjoni tas-Sa[[a u l-Prevenzjoni talMard, [olqu diversi servizzi g[all-pubbliku biex jikseb informazzjoni dwar kif jista’ jikkontrolla l-pi] u pariri dwar dieta tajba. Fost lo[rajn, wie[ed isib programmi bla [las g[allkontroll ta’ pi] fejn jing[ata messa;; ta’ kif wie[ed jista’
jikkontrolla l-pi]. Is-sena l-o[ra saru 32 klassijiet, fejn attendew 581 persuna. Saru wkoll programmi bla [las ta’ attività fi]ika ta’ aerobics filkomunità fejn is-sena l-o[ra saru 32 klassi u attendew 839 persuna. I]da wa[da mill-aqwa inizjattivi tal-Ministeru kienet l-istrate;ija kontra l-obe]ità ‘Pi] tajjeb tul il-[ajja’, fejn lg[an tal-istrate;ija kien li titnaqqas il-popolazzjoni f’adulti obe]i minn 22% g[al mill-anqas 18%, kif ukoll ta’ tfal ta’ seba’ snin b’pi] ]ejjed jew obe]i minn 32% g[al 27% sal-2020.