2012_05_29

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,138

€0.55

It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Malta bis-seba’ l-anqas rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ Ewropej minn Robert Cremona

L-aktar statistika ri/enti dwar ix-xog[ol turi li lqg[ad fost i]-]g[a]ag[ Maltin huwa fost l-anqas flUE, b’Malta tinsab fis-seba’ post. Dan ifisser li pajji]na g[andu s-seba’ l-anqas rata ta’ qg[ad fost dawk li g[andhom bejn 20 u 35 sena. B’g[oxrin pajji] ie[or g[andhom rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ aktar minna. Dawn i/-/ifri ng[ataw il;imgha l-o[ra waqt is-summit informali tal-Mexxejja Ewropej fi Brussell, u dwarhom tkellem ukoll ilPrim Ministru Lawrence Gon]i il-{add fl-g[eluq talKunsill :enerali fejn sostna li dan ir-ri]ultat hu prova /ara ta’ kemm il-[idma talGvern qed t[alli l-frott. Skont ir-rapport li g[amel referen]a g[alih il-Prim Ministru, il-qg[ad fost i]]g[a]ag[ Ewropej b’mod ;enerali qed ikompli jikber

b’ri]ultat tal-kri]i ekonomika, fejn f’/erti pajji]i hemm sa nofs i]-]g[a]ag[ li jinsabu bla xoghol. Meta l-medja Ewropea hi ta’ kwa]i 23 fil-mija, f’Malta r-rata ta]-]g[a]ag[ li qed jirregistraw hi ta’ 13.6 fil-mija. Dawn i/-/ifri, li tressqu waqt is-summit millPresident tal-Kummissjoni Ewropea Barroso, jippro;ettaw is-sitwazzjoni fil-qasam tax-xog[ol sa Marzu. L-istess studju dwar ilqghad fost i]-]gha]agh jikkonferma li l-qghad b’mod ;enerali, mhux fost i]]gha]agh biss, f’Malta, f’Marzu li g[adda kien fillivell ta’ 6.8 fil-mija li jfisser li Malta g[andha s-sitt l-inqas rata nazzjonali ta’ qg[ad minn fost is-27 stat membru tal-UE. Ferm inqas millmedja tal-Unjoni Ewropea li hi ta’ 10.2 fil-mija.

Il-biera[ filg[odu wasal lura Malta Kurt Calleja u l-band tieg[u wara li s-Sibt [adu sehem fil-finali tal-Eurovision Song Contest, li sar f’Baku l-Azerbaijan. Jistennewh l-ajruport kien hemm ammiraturi, qraba u [bieb ta’ Kurt li tawh mer[ba sabi[a. Fil-finali tas-Sibt Kurt Calleja spi//a fil-21 post wara li g[adda wkoll mis-semi finali li saret nhar il-{amis. Ara storja f’pa;na 5 (Ritratt> Michael Ellul)

Qorti

Sport

Kumpens ta’ €34,000 g[all-vittma ta’ in/ident li se[[ 22 sena ilu

Pietro Ghedin i[abbar skwadra provi]orja g[al kontra l-Lussemburgu Ara pa;na 4

Ara pa;na 31


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

2 Lokali

Is-sistema tal-kulle;;i qed ta[dem u t[alli l-frott Imniedi ktieb ta’ Frank Fabri dwar is-sistema tal-kulle;;i Is-sistema tal-kulle;;i f’Malta ilha mwaqqfa g[al dawn l-a[[ar erba’ snin, u fiha 101 skola in;abru f’10 kulle;;i mmexxija minn 10 prin/ipali differenti. Sistema li mir-ri]ultati tag[ha tidher li [alliet ;id kbir lis-sistema edukattiva ta’ Malta. Hekk qalet il-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol, Dolores Cristina, waqt ittnedija tal-ktieb ‘Tmexxija Effettiva ta’ Skejjel f’Kulle;;i – kunsiderazzjonijiet f’kuntest ta’ bidla’ li ;ie miktub millPrin/ipal tal-Kulle;; Santa Tere]a, Frank Fabri. Frank Fabri qal li din hi lewwel pubblikazzjoni bilMalti fuq tmexxija talkulle;;i. Fil-ktieb hu g[amel distinzjoni bejn sistema prekulle;;i li kienet is-sistema ta’ qabel, mas-sistema aktar kollaborattiva tal-kulle;;i.

Dan il-kuntest jitlob biex ittmexxija timmodifika ftit ru[ha biex jin;iebu aktar ri]ultati minn qabel. Frank Fabri qal ukoll li ssistema edukattiva ta’ Malta qieg[da f’kompetizzjoni kontinwa ma’ dik internazzjonali u g[alhekk is-sistema tal-kulle;;i tg[in sabiex jinkisbu aktar ri]ultati filqasam tal-edukazzjoni. Min-na[a tag[ha lMinistru Cristina fa[[ret lil Frank Fabri tal-anali]i profonda li g[amel dwar is-sistema tal-kulle;;i f’dan ilktieb. Hi qalet li hu ta’ sodisfazzjon kbir li anke skejjel tal-knisja urew interess fissistema tal-kulle;;i. Dolores Cristina iddeskriviet lil Frank Fabri b[ala wie[ed mill-ambaxxaturi ewlenin tas-sistema talkulle;;i.

Salvati 87 immigrant irregolari

dinghy u ntlema[ minn vapur Fran/i] li g[arraf lillAwtoritajiet Maltin. Il-ma;;oranza ta’ dawk salvati ing[ad li huma misSomalja.

Grupp ta’ 87 immigrant irregolari dda[lu Malta ilbiera[ filg[axija wara li kienu salvati mil-Forzi Armati ta’ Malta. Il-grupp kien jinsab fuq

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> Pjuttost imsa[[ab b’xi xita f’xi n[awi filg[odu li jsir ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif mil-Lvant g[ax-Xlokk, kultant ikun [afif g[al moderat BA{AR> {afif IMBATT> Ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 25˚C

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Skema tal-Awtorità tad-Djar biex l-Anzjani jirran;aw djarhom G[otja sa €15,000 biex jag[mlu xog[lijiet biex jag[mlu djarhom abitabbli G[alkemm il-Gvern jibqa’ jipprovdi s-servizzi me[tie;a biex l-anzjani jg[ixu [ajja a[jar, l-a[jar post jibqa’ dejjem id-dar u l-komunità fejn trabbew u rabbew. Hu dan il-[sieb wara skema o[ra tal-Awtorità tad-Djar imsemmija “Nirran;a d-dar tieg[i”. Kif jindika l-isem, din l-iskema tg[in anzjani ta’ ’l fuq minn 60 sena biex jag[mlu l-alterazzjonijiet me[tie;a biex id-dar tag[hom issir iktar abitabbli. Il-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità tadDjar Albert Buttigieg qal li anzjani li huma sidien jew inkwilini b’/ens perpetwu jew fit-tul, jistg[u jibbenefikaw sa massimu ta’ €15,000 li jinkludu stimi tal-perit, permessi u x-xog[lijiet Lilian Bugeja, anzjana Ingli]a mi]]ew;a Malti u li ilha tg[ix Malta g[al dawn la[[ar 40 sena, kienet wa[da milli gawdiet minn din l-iskema u tispjega x-xog[lijiet

L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 16˚C

IL-{AMIS L-og[la 26˚C L-inqas 16˚C

IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 16˚C

IS-SIBT L-og[la 26˚C L-inqas 17˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

8

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 24˚C xemxi, Al;eri 23˚C imsa[[ab, Amsterdam 19˚C xemxi, Ateni 26˚C xemxi, Lisbona 23˚C xemxi, Berlin 23˚C xemxi, Brussell 23˚C xemxi, il-Kajr 37˚C ftit imsa[[ab, Dublin 20˚C xemxi, Kopen[agen 23˚C xemxi, Frankfurt 25˚C ftit imsa[[ab, Milan 23˚C xemxi, Istanbul 19˚C imsa[[ab, Londra 24˚C xemxi, Madrid 28˚C xemxi, Moska 13˚C xita, Pari;i 25˚C xemxi, Bar/ellona 27˚C ftit imsa[[ab, Ruma 16˚C xita, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 33˚C xemxi, Tune] 32˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 22˚C imsa[[ab, Zurich 22˚C ftit imsa[[ab, Munich 22˚C ftit imsa[[ab, Stockholm 9˚C xita, St. Petersburg 20˚C xemxi.

tag[hom b’g[ajnuna totali ta’ madwar €2.2 miljun u €1 miljun o[ra ntefqu biex kienu stallati lifts f’29 blokk appartamenti tal-Gvern. Is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura filKomunità Mario Galea qal li l-anzjanità ;;ib mag[ha realtajiet ;odda u din l-iskema tal-Awtorità tad-Djar tg[in biex jintla[aq g[an ewlieni li l-anzjani jibqg[u fil-komunità. L-g[ajnuna koperta minn din l-iskema tinkludi: tiswijiet ta’ strutturi perikolu]i, bdil ta’ stallazzjonijiet qodma talilma, drena;; u l-elettriku, xog[lijiet ta’ titjib fil-kamra tal-banju sabiex tkun iktar a//essibbli, bdil u twa[[il ta’ madum, bdil jew tiswija ta’ bibien ta’ barra, aperturi u gallarijiet, water-proofing g[as-soqfa, tibjid, [lasijiet professjonali, u xog[lijiet marbuta mas-sigurtà u la//essibbiltà.

Is-settur finanzjarju g[adda minn bidliet kbar Is-settur finanzjarju, talbanek u tal-assigurazzjoni hu s-sinsla li fuqu jiddependu diversi setturi o[rajn talekonomija. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt ]jara ta’ kortesija fil-Ber;a ta’ Kastilja minn delegazzjoni tal-Union tal-{addiema talBanek immexxija mill-

President William Portelli flokka]joni tal-40 anniversarju mit-twaqqif tal-MUBE. Il-Prim Ministru qal li wie[ed mill-fatturi li wassal g[as-su//ess tas-settur finanzjarju li [oloq eluf ta’ postijiet tax-xog[ol u li jikkontribwixxi g[at-tkabbir ekonomiku, hu l-kontribut u l[ila tal-haddiema u l-pro-

fessjonisti. Hu rringrazzja lillMUBE g[as-sehem tag[ha li tag[ti fid-djalogu so/jali fi [dan l-MCESD. B[all-Prim Ministru, William Portelli qal li t-tkabbir ta’ dan is-settur ma ;iex b’kumbinazzjoni i]da fattur ewlieni hu l-professjonalità tar-ri]ors uman Malti li kapa/i ja;;orna ma]-]minijiet.

B[al-lum 25 sena

T

IT-TLIETA L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C

estensivi li saru fid-dar tag[ha fil-Furjana; binja li g[andha ’il fuq minn 200 sena. Il-Ministru g[all-:ustizzja, Djalogu u Familja Chris Said qal li l-anzjani jibqg[u filkomunità, hu wie[ed mit-tliet g[anijiet tal-Awtorità tad-Djar bit-tnejn l-o[ra ikunu ilHousing So/jali u Housing issussidjat. Dwar il-Housing So/jali, Chris Said qal li l-iskema ‘Kiri’ tal-Awtorità tad-Djar kienet su//ess kbir u iktar minn 450 sid privat wera interess tant li l-iskema kienet esti]a. Dwar il-Housing issussidjat, Chris Said qal li l-Awtorità tad-Djar ir/eviet 832 applikazzjoni fl-a[[ar sej[a g[al appartamenti u maisonettes fi 15-il lokalità li jinbieg[u bi prezz issussidjat. Dan minbarra li f’dawn la[[ar erba’ snin, l-Awtorità tad-Djar g[enet 729 familja biex jirrangaw id-djar

a[wid u t[arbit li sar, partikularment fla[[ar xhur qabel l-elezzjoni fid-Dipartiment tad-Djar, wassal biex il-Gvern iniedi e]er/izzju biex ikun hemm e]ami dettaljat talpostijiet allokati tul dak il-perijodu. Dan kien me[tie; li jsir biex ikunu m[arsa d-drittijiet u linteressi tal-familji milquta. Fl-a[[ar xhur qabel l-elezzjoni, il-Gvern So/jalista wieg[ed djar lil familji meta dawn iddjar lanqas biss kienu lesti. F’ka]i o[ra kienu allokati djar li fihom kien hemm jabitaw familji o[ra u f’/erti ka]i familji kienu mwieg[da djar meta lanqas biss kellhom /ans jarawhom qabel jie[du de/i]joni jekk ja//ettawhomx jew le. Irri]ultaw ukoll ka]i ta’ djar li ng[ataw lil aktar minn familja wa[da u ka]i fejn djar ng[ataw lil min ma kellux dritt g[alihom. Il-Gvern beda jwettaq ukoll weg[da elettorali meta beda ja[tar f’bordijiet nies tekni/i u li jifhmu fis-su;;ett tag[hom. T[abbar ukoll li l-anzjani fi sptarijiet tal-Gvern kienu se jibdew jing[ataw il-pensjoni kollha.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Lokali 3

I/-/erimonja tal-inawgurazzjoni tal-MSC DIVINA, il-flagship il-;did tal-MSC Cruises qabel telaq minn Marsilja fi triqtu lejn Malta

Malta fl-ewwel vja;; tal-MSC Divina It-12-il cruiseliner ta’ MSC Cruises, MSC Divina li ;ie mg[ammed fil-port ta’ Marsilja mil-le;;enda internazzjonali ta/-/inema Sophia Loren jinsab fi triqtu lejn Malta u g[ada l-Erbg[a jid[ol fil-Port il-Kbir fejn se jkun akkumpanjat minn MSC Splendida biex bejniethom se jda[[lu aktar minn 8,000 passi;;ier fil-g]ejjer Maltin. MSC Divina issemma ad unur Sophia Loren millPresident tal-MSC Cruises

Gianluigi Aponte. Din ilmag[mudija saret f’atmosfera ta’ festa. MSC Divina telaq minn Marsilja fi triqtu lejn Ruma u Sqallija. Sophia Loren spjegat kif intg[a]el l-isem g[all-cruise liner ;did ta’ MSC Cruises. “Lejla minnhom kont qed nitkellem ma’ Gianluigi Aponte dwar ix-xewqat tieg[i”, qalet Sophia Loren. “Semmejtlu l-[olma tieg[i li cruiseliner jissemma g[alija u mill-ewwel issu;;erixxa ‘Divina’ b[ala esperjenza

divina li tag[tik tifkiriet li tibqa’ tg[o]] g[al dejjem’. Gerard Depardieu, wie[ed mill-aqwa atturi fl-Ewropa, irrakkonta l-istorja tal-MSC Divina fl-istil uniku tieg[u fi/-/erimonja impressjonanti. G[all-mag[mudija kienu mistidnin artisti rinomati, /elebritajiet illustri, mistidnin mag[]ulin, l-awtoritajiet ta’ Marsilja u l-og[la uffi/jali ta’ MSC Cruises u a;enti tal-ivvja;;ar middinja kollha. Malta kienet rappre]entata minn Norman

L-MSC Cruises g[ada jda[[lu fil-Port il-Kbir 8,000 turist fuq ]ew; cruiseliners Hamilton, Manager Director u Chairman ta’ Hamilton Travel (Malta), l-a;enti esklussivi f’Malta ta’ MSC Cruises. Norman Hamilton intlaqa’ fuq l-MSC Divina millkmandant tal-cruiseliner Giuliano Bossi. B’riferenza g[a]-]jara li se jag[mel f’Malta MSC Divina

g[ada fil-Port il-Kbir ta’ Malta, Bossi qal li l-isba[ mara fid-dinja se tg[ammed l-isba[ vapur fid-dinja u mbag[ad se jkompli jsalpa lejn Malta biex jid[ol flisba[ port fid-dinja. Fa[[ar ukoll is-sehem u l-[idma ta’ Norman Hamilton biex ipo;;i lil Malta fuq il-mappa internazzjonali tal-cruising.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

4 Lokali

Kumpens ta’ €34,000, 22 sena wara l-in/ident fis-Save-On Mara li kienet we;;g[et serjament waqt li kienet qed tixtri mis-supermarket SaveOn 22 sena ilu f’Ra[al :did meta kien /eda saqaf falz fuqha, ng[atat kumpens ta’ €34,000 mill-Prim Awla talQorti ?ivili. Il-ka] imur lura g[al Lulju tal-1990 meta Liliana Farrugia kienet qed tag[mel ix-xirja tag[ha mis-supermarket li kien propjetà ta’ Francis Gauci. Is-saqaf falz, li kien disinjat u mpo;;i mill-istess Gauci fejn dan kien ippakkjat bil-merkanzija, kien waqa’ fuq Farrugia u numru ie[or ta’ nies li kienu qeg[din jixtru mill-post. F’dan l-in/ident kienu mietu ]ew; persuni. Fil-Qorti Liliana Farrugia qalet li hi kienet sofriet minn ;rie[i f’wi//ha fosthom xedaq miksur. L-esperti

medi/i appuntati mill-Qorti kienu kkonkludew ukoll li lvittma kienet sofriet minn g[axra fil-mija ta’ di]abbiltà permanenti. Fis-sentenza tieg[u lIm[allef Anthony Ellul qal li huwa nnota li wa[da mill[addiema ta’ Gauci qalet li kienet semg[et [oss fis-saqaf madwar sitt ;img[at qabel ma /eda. Il-Qorti qalet fis-sentenza tag[ha li kien Gauci responsabbli g[al dan l-in/identi li spi//a biex [alla lil Liliana Farrugia ssofri minn di]abbiltà permanenti. Meta kienu kalkulati d-danni, ilQorti qalet li Farrugia kienet mara tad-dar u kienet intitolata li tkun ikkumpensata g[all;rie[i kollha li ;arrbet. Ilkumpens in[adem fuq il-paga minima nazzjonali.

Mhux [ati ta’ mo[qrija fuq ibnu Jonathan Calleja ta’ 29 sena mill-Mosta ma nstabx [ati li volontarjament huwa [aqar lil ibnu ta’ tliet xhur u kka;unalu feriti. Il-Qorti preseduta millMa;istrat Antonio Mizzi qalet li ma hemm l-ebda dubju li l-a;ir ta’ Calleja ma kienx wie[ed sew u juri nuqqas ta’ esperjenza fittrobbija tat-tfal i]da dan ilfatt ma jista iwassal qatt g[as-sejbien ta’ [tija dejjem skont l-akku]i mi;jubin kontrih. Il-ka] kien se[[ fis-27 ta’ April tal-2007 f’residenza flIsla g[all-[abta tas-6.00 p.m. L-Ispettur Anthony Cassar kien ressaq lil Calleja fuq akku]i ta’ ferita gravi li ;;ib debulizza fuq ibnu Cleaven Busuttil. Calleja kien qed ji;i mixli wkoll fuq mo[qrija, li naqas jie[u [sieb lil ibnu, li kkommetta diversi ;rie[i [fief fuqu u li sar re/idiv. Mill-provi rri]ulta li g[all[abta tal-5.00 p.m. tas-27 ta’ April ta’ [ames snin ilu, Isabelle Busuttil li f’dawk i]-]miniiiet kienet tg[ix ma’ Jonathan Calleja qaltlu li kienet se to[ro; biex tag[ti lura xi DVD’s li hi kienet kriet. Hi u [ier;a mid-dar

kienet wissiet lil Calleja biex i[alli lil binhom Cleaven, fis-sodda. Dak il-[in it-tarbija kienet qed tibki i]da Isabella Busuttil qalet lis-sie[eb tag[ha biex i[alli t-tarbija fis-sodda g[ax ma kinitx se ddum barra. Mix-xhieda ta’ Jonathan Calleja jirri]ulta li meta omm it-tarbija [ar;et hi baqg[et tibki. Calleja ddejjaq b’dan il-fatt, u qabad ittarbija f’idejh u beda jg[olliha. Hu [aseb li bl-a;ir tieg[u t-tarbija kienet se tieqaf mill-biki. Dan ilmoviment dam sejjer g[al xi ftit minuti i]da f’[in minnhom it-tarbija ]elqet minn idejh. Wara hu qabad it-tarbija minn idejha x-xellugija biex ma j[allihiex taqa’ mal-art bil-konsegwenzi aktar gravi. Fil-[in li sema’ lil Isabelle Busuttil die[la, re;a’ po;;a lit-tarbija fis-sodda. Naturalment, it-tarbija baqg[et tibki u Jonathan Calleja ma qal xejn lil Isabelle Busuttil dwar dak li kien ;ara. Isabella Busuttil indunat li t-tarbija kellha xi [mura madwar g[ajnejha x-xellugija, i]da attribwit dan il-fatt

g[al gidma ta’ nemusa. Lg[ada 28 ta’ April, filg[odu omm it-tarbija kienet qed ta[silha u ndunat li ma kinitx qed i//aqlaq idha xxellugija. Dan il-fatt [assibha u marret mill-ewwel g[and it-tabiba Marthese Sciortino u din mill-ewwel irreferitha g[all-isptar. Hemmhekk it-Tabib Joseph Mizzi kkonstata li ttarbija kellha tben;il fuq lg[ajn tax-xellug, fuq ix-xellug tas-sider u fuq il-widna tax-xellug. Minbarra dan, ittarbija ma kinitx qed i//aqlaq idha x-xellugija. Minn x-ray irri]ulta li kellha frattura biss. Kien osservat li t-tarbija kienet liebsa sew u mitmug[a tajjeb. Skont Isabelle Busuttil, ittarbija kienet timmarka minnufih u Jonathan Calleja kellu komportament daqsxejn goff ma’ ibnu. Sadanittant wara li g[adda ]-]mien illum Cleaven Busuttil ma jsofri minn ebda danni. Mill-provi jirri]ulta li Calleja m’g[amilx dak li g[amel b’intenzjoni i]da meta g[olla t-tarbija kien qed jilg[ab mag[ha. G[al Calleja dehru l-Avukati Edward Gatt u An;lu Farrugia.

}ieda fir-rata ta’ qg[ad f’April In-numru ta’ persuni jirre;istraw g[ax-xog[ol matul April kien ta’ 6,773 li hi ]ieda ta’ 188 fuq l-istess xahar tas-sena li g[addiet, ji;ifieri f’medda ta’ sena. ?ifri ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika juru li n-numru ta’ persuni jirre;istraw ta[t l-ewwel parti tar-re;istru tal-qg[ad ]ied b’113 filwaqt li dawk jirre;istraw ta[t it-tieni parti ]diedu b’75. Meta mqabbel ma’ April tas-sena li g[addiet, il-persuni li ilhom jirre;istraw g[al iktar minn sena ]died b’31.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Lokali 5

Kungress ta’ eks uffi/jali Ewropej f’Malta

Kurt Calleja ji//ajta ma’ tifla li kienet qed tistennieh jasal lura Malta wara l-finali tal-Eurovision li saret is-Sibt li g[adda

Kurt Calleja u t-tim lura Malta Kurt Calleja, flimkien malband tieg[u, wasal lura Malta lbiera[ g[all-[abta ta’ nofsinhar. Jilqg[uh l-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta kien hemm qraba, [bieb u ammiraturi ta’ kull età li b’entu]ja]mu kbir taw mer[ba mist[oqqa lil Kurt. Malta bil-kanzunetta This is the Night ;iet fil-21 post b’41 punt. I]da minkejja dan, Kurt Calleja stqarr li hu jinsab kuntent g[ax hu flimkien mat-tim tieg[u g[amlu dak kollu possibbli biex Malta taqta’ figura tajba fil-Eurovision Song Contest. Mal-wasla tieg[u Malta, staqsejna lil Kurt Calleja dwar l-esperjenza tieg[u f’Baku l-Azerbaijan. Hu ddeskriva s-sehem tieg[u b[ala [olma li saret realtà u li

ming[jar ebda dubju se t[alli effett po]ittiv fil-karriera mu]ikali tieg[u. Hu di;à g[andu kuntatti ta’ persuni barranin li ja[dmu fis-settur tal-mu]ika u li ftit ta’ ]mien ie[or mistenni li jmur lura l-Azerbaijan biex ja[dem fuq il-mu]ika tieg[u. Fl-a[[ar nett Kurt irringrazzja lil dawk il-Maltin u lG[awdxin kollha li dejjem emmnu fih u li dejjem urewh appo;; fil-[idma tieg[u g[all-Eurovision. Minkejja r-ri]ultat li kisbet Malta, l-esperjenza talEurovision tista’ titqies b[ala wa[da po]ittiva, b[al ma’ spjega Warren Bonello f’kumment lil dan il-;urnal, li kien wie[ed mi]-]g[a]ag[ parti mill-band. Minn 42 pajji] li vvutaw, kienu disa’ l-pajji]i li taw punti lil Malta, bl-og[la

punte;;, dak ta’ tmien punti, jing[ata lil pajji]na millAzerbaijan. Pajji] li [a t-tnaxil punt ta’ Malta. B[alma ji;ri dejjem, bosta pajji]i, fosthom tal-Lvant talEwropa, taw il-punti lill;irien tag[hom. I]da fl-a[[ar mill-a[[ar, il-kanzunetta rebbie[a – dik tal-I]vezja – kienet wa[da mill-a[jar talkonkors ta’ din is-sena, u lma;;oranza kbira tal-pajji]i tawha t-tnax-il punt, ;ierien jew le. Fil-fatt kienu tmintax ilpajji]i li taw it-tnax-il punt lil dan il-pajji]. T[abbar ukoll li fis-semifinali tal-{amis, Malta kkwalifikat fis-seba’ post b’sebg[in punt. L-edizzjoni ta’ din is-sena talEurovision kienet desrkritta minn [afna b[ala l-a[jar wa[da fl-a[[ar snin, b’iktar kanzunetti ta’ kwalità.

Il-mu]ika fi/-/entru tal-edukazzjoni primarja Innovazzjonijiet li ;ew introdotti fil-kurrikulu talmu]ika qed iwasslu biex ilmu]ika ukoll tkun fi//entru tal-edukazzjoni talistudenti tal-primarja talGvern. Studenti ta’ bejn l-ewwel u s-sitt sena primarja qed ikollhom lezzjoni fil-;img[a talmu]ika fejn ikollhom esperjenza hands-on. Apparti minn hekk, minn sentejn o[ra, listudenti se jkunu jistg[u jpo;;u ukoll g[all-e]ami talMATSEC tal-mu]ika. Id-Direttorat g[all-Kwalità u l-Istandards fl-Edukazzjoni

bil-parte/ipazzjoni talg[alliema tal-mu]ika minn skejjel primarji, u b’kollaborazzjoni mal-Kavallier ta’ San :akbu, organizza recorder recital fejn l-istudenti kienu esposti g[al diversi strumenti mu]ikali fosthom i/-cello li daqqew l-g[alliema infushom. Wara, f’workshops apposta, it-tfal kellhom l-opportunità li jkantaw mag[hom. Is-siltiet mu]ikali li daqqew lg[alliema kienu jinkludu fost o[rajn siltiet ta’ Mozart, ta’ Handel, ta’ Elton John u anke siltiet mill-mu]ika lokali b[al

tal-grupp Greenfields. Mariella Cassar, Uffi/jal Edukattiv g[all-Mu]ika, qalet li permezz ta’ dawn l-attivitajiet, li b’kollox qed jittellg[u [amsa, bl-a[[ar wa[da tkun fl-1 ta’ :unju f’G[awdex, listudenti jesponu ru[hom aktar g[all-mu]ika li jdoqqu l-g[alliema f’/ertu livell u b’hekk jispiraw ru[hom minnhom. Semmiet ukoll kif l-innovazzjonijiet li ;ew introdotti fil-kurrikulu tal-mu]ika qed jg[in sabiex il-mu]ika tkun il-qofol tal-edukazzjoni ta’ dawn l-istudenti.

Matul din il-;img[a, bejn it-30 ta’ Mejju u l-4 ta’ :unju, Malta se tospita lkungress annwali talAIACE (Association of Former officials of the European Union). L-AIACE tlaqqa’ flimkien eks uffi/jali tal-Unjoni Ewropea, biex jiddiskutu fuq bosta temi li g[andhom x’jaqsmu mat-titjib tal-livell tal-g[ajxien tal-membri tag[ha u tippromwovi l-ideali li jibnu l-Unjoni Ewropea. L-AIACE in[olqot biex jinbena spirtu ta’ [biberija u kooperazzjoni bejn il-membri tag[ha u s-servizzi

amministrattivi tal-Unjoni Ewropea. Fost it-temi diskussi filKungress ta’ Malta se jkun hemm; workshops fuq isservizzi so/jali, pensjonijiet u benefi//ji statutorji u skemi tal-assikurazzjoni filka] ta’ mard, laqg[at statutorji tal-bord amministrattiv tal-istess g[aqda u Assemblea :enerali b’numru ta’ kelliema. Barra l-kungress, li se jsir f’lukanda ewlenija f’Malta, lAIACE se torganizza numru ta’ ]jarat kulturali f’postijiet ta’ importanza storika biex ilmembri japprezzaw l-istorja u l-kultura ta’ Malta.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

6 Lokali

GO tirdoppja l-ispeed tal-mobile internet Tniedi l-kampanja ‘join the revolution’ GO [abbret li se tibda t[addem servizz ta’ mowbajl internet b’download speed li jla[[aq 42Mbps – ]vilupp flinfrastruttura li mistenni ji;;enera l-iktar internet velo/i u affidabbli f’pajji]na. Dan l-i]vilupp ifisser li GO se tkun qed tipprovdi mobile internet li hu darbtejn aktar b’sa[[tu minn dak offrut minn kwalunkwe operatur ie[or b’tibdila s[i[a fit-3G mobile network ta’ GO. Illum wara pro/ess qawwi ta’ upgrading ta’ apparat, GO hi luniku l-fornitur f’Malta li l-base stations effi/jenti fl-ener;ija u ja[dmu fuq teknolo;ija millaktar avvanzata huma konnessi man-network /entrali u malinternet permezz tal-fibra,

sabiex il-klijenti jibbenefikaw minn konnessjonijiet ta’ velo/ità qawwija [afna it-triq kollha mill-mobile tag[hom g[all-base station, kif ukoll mill-base station g[all-web madwar id-dinja kollha. Yiannos Michaelides, i/Chief Commercial Officer ta’ GO, qal li GO qed toffri l-a[jar esperjenza ta’ mobile internet fil-g]ira, spe/jalment meta wie[ed jikkunsidra li GO g[andha wkoll servizz ta’ internet fiss stabbilit sew, li dejjem jitjieb permezz tattnedija kontinwa ta’ fibra. GO nediet uffi/jalment ilkampanja ;dida tag[ha talmobile internet bis-slogan Join the revolution. Yiannos Michaelides qal li

L-atturi li [adu sehem fil-kampanja tal-GO mobile internet> Join the revolution

GO kienet katalista /entrali fittkabbir u l-i]vilupp ta’ g[add ta’ servizzi essenzjali f’pajji]na. Mit-telefonija, kemm dik fissa u dik /ellulari, l-internet u ttelevi]joni. Illum kburija li hi lakbar kumpanija f’Malta li tipprovdi dawn l-erba’ servizzi flimkien. Waqt li kien qed jitkellem dwar dik li sejja[ b[ala era ;dida, Michaelides semma €100 miljun li l-kumpanija investiet fl-infrsatruttura tag[ha bil-mira li ssa[[a[ is-sistema bil-g[an a[[ari li l-klijenti jkollhom l-opportunità li

jesperjenzaw l-a[jar servizz possibbli. Michaelides qal li din ir-rivoluzzjoni se tifta[ bieb fuq tant possibilitajiet. Fl-offerti li tnidew u li se ji;bdu aktar u aktar nies lejn din ir-rivoluzzjoni, Go qed tag[ti mobile internet b’xejn lil dawk kollha li jixtru kard ta’ €10 jew aktar; sitt xhur internet bla [las g[al dawk li jixtru smartphone ;did; smartphones u internet b’xejn g[al dawk li jid[lu f’kuntratt, b’g[add ta’ pakketti differenti li jibdew minn [las ta’ €15 fixxahar.

Go qed toffri wkoll l-iPad il-;did, li hu l-uniku apparat tat-tip tieg[u fis-suq b[alissa u li unika tablet li jissapportja l-og[la download speed li qed toffri GO – ji;ifieri 42Mbps; rati vanta;;juzi g[al dawk li di;à g[andhom il-Home Pack jew xi pakkett simili ie[or; u apparat ;did (mobile Wi-Fi device) li joffri l-possibbiltà li sa g[axra min-nies, li jkunu flimkien fl-istess post, ikollhom a//ess g[all-internet ming[ajr il-b]onn ta’ kuntratti li jorbtu l-klijent.

G[oti ta’ demm fi]-}ejtun

Il-mobile blood donation unit nhar il-{add li ;ej se tkun ma;enb il-Knisja Parrokkjali ta]-}ejtun.

Il-mobile blood donation unit tkun kull nhar ta’ {add fil-pjazez u /-/entri tal-ibliet u l-ir[ula tag[na biex tkun aktar vi/in tal-komunitajiet bil-g[an li jsiru aktar

donazzjonijiet ta’ demm. Il-[in g[all-g[oti tad-demm nhar ta’ {add ikun mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Kull min se jag[ti d-demm irid jie[u mieg[u l-karta tal-identità.

It-tfajla Sarah Bonnici

Su//ess fir-Rumanija Sarah Bonnici, tfajla ta’ 13-il sena mix-Xewkija, G[awdex, kisbet su//ess fir-Rumanija f’Ti Amo Singing Festival, li sar bejn l-14 u l-20 ta’ Mejju. Sarah irnexxiela tikseb l-ewwel post fil-kategorija ta’ bejn it-13 u l-14-il sena bil-kanzunetta originali Vivra Ancora fuq muzika ta’ George Debono u kliem ta’ Chris Azzopardi. Din il-kanzunetta reb[et ukoll l-ewwel premju fil-kategorija tal-kanzunetti originali. F’dawn t-tliet snin li Sarah ilha tkanta, di;à rnexxielha tirbah diversi unuri u premjijiet. Sarah kienet finalista darbtejn fil-Malta Junior Eurosong, fl2010 kif ukoll fl-2009 meta f’dik is-sena spi//at fit-tielet post.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Lokali 7

Il-li;i tad-divorzju qed ta[dem kif kien ippjanat Seba’ xhur mill-introduzzjoni tad-divorzju f’Malta u sena wara r-referendum, jirri]ulta li l-li;i tad-divorzju qed tit[addem b’mod tajjeb skont kif kien ippjanat u ming[ajr diffikultajiet fil-qrati Maltin. Dan sostnewh l-uffi/jali ta’ dak li kien il-Moviment ‘Iva g[all-G[a]la, Iva g[adDivorzju’ Deborah Schembri, Jeffrey Pullicino Orlando u Evarist Bartolo meta indirizzaw konferenza tal-a[barijiet fl-okka]joni tal-ewwel anniversarju mir-referendum dwar id-divorzju. Deborah Schembri qalet li lli;i tad-divorzju qed tit[addem kif suppost, bla diffikultajiet fil-Qorti u skont kif kien ippjanat. Hi sostniet li kien hemm applikazzjoni g[al divorzju minn persuni li di;à kienu separati qabel. Kien hemm ukoll ftit applikazzjonijiet g[al separazzjoni li filpro/ess jinbidlu f’divorzju. Jirri]ulta li fl-ewwel xahrejn minn meta da[al id-divorzju kien hemm 80 applikazzjoni kull xahar i]da dawn ni]lu g[al medja ta’ bejn 40 u 50 applikazzjoni g[al divorzju kull xahar. Filwaqt li qalet li di;à

ng[ataw sentenzi f’nofs ilkaw]i, Deborah Schembri sostniet li mhux il-ka] li jing[ad li kien hemm divorzju li qed jing[ata b’impo]izzjoni. Hi ma qablitx mal-po]izzjoni espressa minn Dun Anton Gouder u qalet li kien hemm bejn 25 u 30 applikazzjoni li ma setax jing[ata divorzju kon;unt min[abba li wa[da mill-partijiet ma setg[etx tkun kuntattjata. Deborah Schembri qalet li qed tit[addem ukoll il-klawsola dwar il-manteniment sa 23 sena tant li din qed tkun introdotta wkoll fis-separazzjonijiet bi qbil li jsiru. Id-Deputat Laburista Evarist Bartolo qal li l-mod kif deputati u persuni minn partiti opposti [admu flimkien biex da[al id-divorzju g[andu jkun mudell biex fil-pajji] jid[lu dak li hu sejja[ “drittijiet /ivili”. Evarist Bartolo qal li lfatti juru li d-divorzju mhux ikisser il-familji i]da hu soluzzjoni g[al min ikollu ]-]wie; di;à mkisser. Fil-konferenza tkellem ukoll id-Deputat Nazzjonalista Jeffrey Pullicino Orlando li beda l-konferenza billi wera bott fa]ola u kkumparah mannaprateknolo;ija. Hu kkritika

lill-Ministri Joe Cassar u Giovanna Debono g[all-fatt li dawn ippro;ettaw din itteknolo;ija b[ala alternattiva g[all-IVF. Pullicino Orlando sostna li dan sar biex ikun agevolat l-Isqof ta’ G[awdex. Il-poplu, sostna Jeffrey Pullicino Orlando, wera li jrid separazzjoni bejn l-Istat u lKnisja. Fil-konferenza tal-a[barijiet l-uffi/jali ta’ dak li kien ilmoviment favur id-divorzju [adu po]izzjoni kemm favur i]-]wie; bejn l-omosesswali kif ukoll favur li dawn ikunu jistg[u jaddottaw it-tfal. Huma qalu li ma jaraw xejn [a]in li tifel jew tifla jkollhom ]ew; missirijiet u ]ew; ommijiet g[aliex skont huma, l-importanti hu li jkun hemm l-im[abba. Huma sostnew li jkun a[jar li t-tfal bla ;enituri naturali jitrabbew minn koppji omosesswali milli jitrabbew fil-kunventi mis-sorijiet. G[all-uffi/jali li tkellmu filkonferenza, l-insistenza talomosesswali li jkollhom it-tfal mhix wa[da egoista. Huma qalu li b[alissa l-omosesswali di;à jistg[u jaddottaw u g[alhekk dak li jonqos hu lle;islazzjoni.

Il-multi mhux soluzzjoni g[ad-dewmien fil-Qorti Meta re;a’ ltaqa’ il-Kumitat g[ar-Ri-Kodifikazzjoni u Konsolidazzjoni ta’ Li;ijiet ilbiera[, id-Deputat Franco Debono, li mexxa l-Kumitat, qal li l-problema fil-Qorti hi wa[da ta’ lo;istika u tas-sistema nnifisha u allura lavukat jew il-prosekutur m’g[andhomx ikunu penalizzati minn xi ma;istrat jekk ma jidhirx fl-awla fil-[in. Franco Debono qal li ma;istrat li jkun se jispi//a g[andu jtemm il-kaw]i tieg[u. Hu qal li g[addefi/jenzi fis-sistema, g[andu jwie;eb g[alihom min [alla dawn jirrenjaw. Hu qal li, minkejja nuqqas ta’ sa[[a, numru ta’ ma;istrati baqg[u jid[lu g[ax-xog[ol u jitrattaw il-kaw]i. L-Avukat Michael Sciriha qal li la huma l-avukati, la lprosekuturi u lanqas l-istaff tal-Qorti. Il-problema hi wa[da: hemm sistema talma;istrati li hi antika mitt sena ilu u sistema pro/edurali li evolviet. Hu qal li wasal i]-]mien li jkun hemm Qorti tal-libertà u tenna li xog[ol il-ma;istrat g[andu jkun wie[ed investigattiv. Xog[ol il-ma;istrat g[andu jkun imqassam a[jar,

sostna l-Avukat Sciriha. Hu sostna li g[andhom ji]diedu lma;istrati b’distribuzzjoni ugwali tax-xog[ol. Wie[ed m’g[andux ikejjel [idmet ilma;istrati permezz tal-istatistika. Id-Deputat Laburista Josè Herrera qal li l-ma;istrati m’humiex qed ikunu motivati u sa[aq li l-meritokrazija g[andha tkun prijorità. Hu kkritika lill-Ministru Carm Mifsud Bonnici li ma mexiex bi trasparenza. L-Avukat Ramona Frendo qalet li l-istatistika tista’ tkun qarrieqa; sabiex wie[ed ikun jaf min ja[dem irid jitkellem man-nies li ja[dmu fil-Qorti. Joe Sacco, Re;istratur talQorti Kriminali qal li kuljum qed ikun hemm problemi lo;isti/i fil-Qorti. Hu qal li kien tajjeb li ]died in-numru ta’ ma;istrati i]da sostna li erba’ ma;istrati di;à m’g[andhomx awla fejn ja[dmu. Skont hu, ix-xog[ol fil-Qorti qabad in-ni]la u naqas ir-rispett. Hu qal li lMa;istrati Doreen Clarke u Consuelo Scerri Herrera huma mifnijin bix-xog[ol. Franco Debono qal li ma;istrat m’g[andux staff tekniku u bi]]ejjed

messa;;ieri biex jesegwixxu xog[olhom. Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech qal li jinteressawh id-diffikultajiet li jiltaqg[u mag[hom in-nies fil-Qorti. Fuq kollox g[andu jing[ata servizz a[jar millprofessjonist li ja[dem ilQorti biex b’hekk jirba[ ilfidu/ja tal-klijenti tieg[u. Dwar il-Kodi/i Aministrattivi, Francis Zammit Dimech qal li dan inbeda b’xog[ol fost o[rajn ta’ klassifikazzjoni u abba]i tieg[u beda jkun ikkonsolidat in-numru ta’ li;ijiet sabiex dawn ikunu kodifikati. Lara Lanfranco, millUffi//ju tal-Avukat :enerali qalet li di;à hemm sistema filqrati fejn jekk persuna li tonqos milli tidher, il-;udikant g[andu s-setg[a li jimmultaha b’disprezz. Wie[ed issa jrid jara li s-sistema tal-immultar tit[addem a[jar. L-Avukat Michael Sciriha qal li nies li jkunu [atja ta’ reati fiskali m’g[andhomx jing[ataw pieni twal ta’ [abs. Hu talab lill-Kumitat biex jikkunsidra li ma jsirx ]ball kbir u tkun ittolerata l-intimidazzjoni fil-konfront ta’ xi avukat jew prosekutur.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

8 Parlament

Il-passat tal-Oppo]izzjoni ma jispirax fidu/ja Id-Deputat Nazzjonalista Jean Pierre Farrugia qal li lOppo]izzjoni ma kellhiex g[aliex tag[mel mozzjoni b[al din kontra l-oqsma tal-:ustizzja u l-Intern, g[ax il-passat tag[ha ma jispirax fidu/ja. Hu sostna li kien g[aqli li f’Di/embru li g[adda, l-oqsma tal-:ustizzja u l-Intern nqasmu biex jag[tu ri]ultati a[jar. Jean Pierre Farrugia qal li pajji]na jgawdi minn reputazzjoni g[olja fejn tid[ol is-sigurtà. Dwar limmigrazzjoni irregolari, Jean Pierre Farrugia qal li lOppo]izzjoni qatt ma tkellmet dwar id-drittijiet talimmigranti u kemm dawn g[andhom ukoll dritt g[al g[ajxien de/enti. Min-na[a l-o[ra, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista g[amel [iltu kollha biex l-immigranti jing[ataw id-dinjità u salva 14,000 persuna minn g[arqa /erta. Il-Gvern [adem biex irripatrija u irralloka kemm seta’. Jean Pierre Farrugia sostna li l-Oppo]izzjoni qed tirkeb fuq il-populi]mu u qed tipprova tnaqqas il-fidu/ja f’nies li jokkupaw ru[hom f’istituzzjonijiet. Fid-dibattitu tkellem ukoll l-Assistent Parlamentari Peter Micallef. Hu akku]a lill-Oppo]izzjoni li b’din il-mozzjoni, u mozzjonijiet o[rajn, qed tirkeb fuq kull sitwazzjoni biex tie[u vanta;; politiku. Il-PL qed jipprova jie[u l-gvern f’idejh billi jipprova j[amme; lill-PN. Din hi politika li t[amme; u li tipprova turi li [addie[or mhux kapa/i jmexxi. Hu qal li l-poplu jistenna iktar mill-PL u sostna li l-poplu jistenna li jisma’ l-pjani tal-PL jekk ikun fil-gvern. Il-poplu g[andu fidu/ja fil-PN g[ax ele;;ieh f’diversi elezzjonijiet. Il-PN g[andu rekord po]itttiv fix-xog[ol, li jsa[[a[ is-servizz tassa[[a u fl-edukazzjoni g[ax jemmen fil-kapa/itajiet tal-poplu Malti.Id-Deputat Nazzjonalista tkellem dwar il-log[ob tan-nar u fl-emendi dwar dan il-qasam, il-Ministru Mifsud Bonnici wera li mhux se jkun dg[ajjef u li se ja[dem b’integrità lejn il-poplu Malti fejn wera li l-[ajja tal-bniedem hi aqwa minn kull delizzju u folklor. Peter Micallef qal li l-Ministru Mifsud Bonnici kien proattiv f’diversi emendi biex fil-pajji] ikun hawn aktar ;ustizzja. Dan sar g[ax il-gvern jinteressah mill-[ajja ta’ kull persuna u lMinistru Mifsud Bonnici bag[at messa;; /ar li kul[add irid ikun konformi mal-li;i. Intant id-Deputat Laburista Owen Bonnici qal li jekk g[ada l-mozzjoni tkun approvata mill-ma;;oranza tal-Kamra, issir /ensura lill-Ministru Mifsud Bonnici u l-ir;ulija titlob li lMinistru jbaxxi rasu g[all-e]itu tal-vot u jwarrab. Id-Deputat Laburista qal li Carm Mifsud Bonnici g[andu nuqqas akut ta’ vi]joni. Hu fakkar li l-Qorti hi kexxun ekonomiku daqs il-finanzi u s-swieq. Owen Bonnici sostna li l-li;i, kif inhi llum, trid tkun a;;ornata, spe/jalment fid-dritt ta’ assistenza meta persuna tkun arrestata. Owen Bonnici tkellem dwar in-nuqqasijiet fil-Korp tal-Pulizija u fost o[rajn irrefera g[all-g[ases li g[andhom ikunu mmodernizzati. Id-Deputat Laburista Justyne Caruana allegat li f’G[awdex hemm problema ta’ traffikar ta’ droga u g[alhekk je[tie; li din it-taqsima tkun armata bil-qawwi. Hi tkellmet dwar il[addiema tal-qrati f’Malta u f’G[awdex u sostniet li f’G[awdex hemm nuqqas ta’ [addiema.

Politiku onest u dedikat Il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg semma l-[idmiet li wettaq il-Ministru Carm Mifsud Bonnici, fosthom 18-il li;i li g[addew mill-Parlament u sostna li g[al din il-[idma korretta li wettaq [aqqu lappo;; u l-fidu/ja talParlament. “Carm Mifsud Bonnici hu politiku onest u dedikat.” Meta kompliet id-diskussjoni dwar il-mozzjoni talOppo]izzjoni kontra l-oqsma tal-:ustizzja u l-Intern, il-Vi/i Prim Ministru qal li din ilmozzjoni hi bba]ata fuq premessi ]baljati u sostna li w[ud mill-akku]i li saru huma viljakki u ma jitwemmnux. Hu qal li l-Oppo]izzjoni ppruvat tibdel it-tra;edja umana li se[[et meta persuna kienet filkustodja tal-pulizija f’ka] kontra l-pulizija u kontra l-Ministru Mifsud Bonnici. Dan meta ]ew; inkjesti indipendenti minn ma;istrat u m[allef ikkonkludew li l-mewt ma kinitx tort tal-pulizija. Ag[ar minn hekk, l-Oppo]izzjoni qed titfa’ r-responsabbiltà kollha fuq il-Ministru Mifsud Bonnici meta dan kien g[adu kif la[aq fil-po]izzjoni. Filwaqt li qal li l-akku]i kontra l-Ministru Mifsud Bonnici huma in;usti, il-Vi/i Prim Ministru kompla li filmozzjoni jissemmew ka]i li mag[hom il-Ministru Mifsud Bonnici m’g[andu x’jaqsam xejn. Din hi mozzjoni miktuba bl-addo//, sostna Tonio Borg, li tkellem dwar l-arbitra;; mandatorju u qal li lOppo]izzjoni qed takku]a lillGvern b’li;i li kien da[[al ilgvern Laburista stess. Tonio Borg kompla li l-aktar akku]a malinna hi d-dewmien fil-Qorti u sostna li lOppo]izzjoni qed timplika li ddewmien fil-qrati beda jew hu tort tal-Ministru Mifsud Bonnici. Dan meta kull riforma li g[amel il-Gvern biex tittaffa din ilproblema sabet l-oppo]izzjoni tal-PL fosthom l-ittra uffi/jali ta’ kaw]i mhux kontestati. Il-Vi/i Prim Ministru tkellem

dwar is-sigurtà u qal li lkriminalità tnaqqset u ssa[[et il;lieda kontra d-droga waqt li qed tinbena akkademja talpulizija ;dida. Dwar il-[abs, hu semma limportanza tal-klassifikazzjoni tal-pri;unieri u sostna li [add m’g[andu g[aliex jist[i millistat tal-[abs f’Malta g[ax dan hu f’kundizzjoni [afna a[jar minn [afna pajji]i tal-UE u minn [absijiet ta’ pajji]i [afna iktar sinjuri minn Malta. Id-Deputat Franco Debono g[amel point of order u qal li dan hu elo;ju b’mod superfi/jali [afna u staqsa lill-Vi/i Prim Ministru dwar il-bordijiet talparole. Il-mozzjoni hi in;usta u g[andha tkun mi/[uda Il-Vi/i Prim Ministru qal li rriformi g[adhom qed isiru u sostna li kien hemm [arba ta’ pri;unier wie[ed minn 500 u sostna li d-differenza hi li bejn l1996 u l-1998 il-gvern Laburista ta amnestija lil pri;unieri li kienu [atja ta’ qtil u serq. Dan filwaqt li dawk li qatlu biss ma [adux amnestija u minbarra li persuna [atja ta’ droga ng[atatx ma[fra meta kienet qed tistenna pro/ess ie[or ta’ [asil ta’ flus, sostna Tonio Borg. Borg sostna li dawn huma ]balji kbar. Il-Vi/i Prim Ministru kompla li din il-mozzjoni hi in;usta u g[andha tkun mi/[uda g[ax hi bba]ata fuq premessi foloz u hi mimlija ipokrezija politika. IlMinistru Mifsud Bonnici, sostna l-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg, [adem u g[alhekk [aqqu l-appo;; tal-Parlament. Fid-dibattitu tkellem idDeputat Nazzjonalista Charlò Bonnici u qal li l-mozzjoni talOppo]izzjoni Laburista kontra l-Ministru Carm Mifsud Bonnici hi intenzjonata li twe;;a’ lil persuna rispettata mill-elettorat li ele;;ieh. Din hi mozzjoni moralment [a]ina fejn l-Oppo]izzjoni

g[a]let il-[a]in u mo[[ha biss fil-poter. Hu qal li l-Gvern hu solidali mal-Ministru Mifsud Bonnici, li hu politiku ta’ stoffa li [adem bis-s[i[ g[allpajji]. Charlò Bonnici kompla li flimmigrazzjoni irregolari, ilMinistru Mifsud Bonnici [adem [afna u sostna li kien hemm min kwa]i ssu;;erixxa li l-immigranti jit[allew jeg[rqu. Dwar il-korp tal-Pulizija, idDeputat Nazzjonalista qal li saret [idma kbira biex dan jissa[[a[ fejn kompla jsir investiment fir-ri]orsi umani. Il-Gvern kompla jinvesti f’tag[mir biex jg[in lillpulizija fil-forensika b’magna tad-DNA u apparat ie[or fosthom 100 karozza g[al diversi sezzjonijiet tal-korp. Fla[[ar snin saru qabdiet rekord ta’ droga, sostna Charlò Bonnici, li kompla li r-rata talkriminalità kompliet tonqos. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Falzon qal li mhux xieraq li tintu]a l-g[odda taddemokrazija biex titressaq mozzjoni b[al din – mozzjoni ta’ attakk sfrenat fuq Carm Mifsud Bonnici, fuq Franco Debono u fuq kull deputat ie[or. Hu qal li waslet sitwazzjoni li jsir attakk kontra kull deputat li jrid il-bidliet. Joseph Falzon stqarr li l-Oppo]izzjoni qed ta[taf l-okka]joni biex to[loq di]gwid u flok tara l-interess tal-;id komuni, qed tistinka biex tisraq il-mandat li l-PN ng[ata b’fidu/ja mill-poplu sal2013. Id-Deputat Nazzjonalista stqarr li l-Oppo]izzjoni ;riet biex issir /ensura u jkun eliminat Carm Mifsud Bonnici. Joe Falzon sostna li jkun xi jkun l-e]itu ta’ din il-mozzjoni, xejn mhu se j[ammar lil CMB. {idmietu wriet l-integrità tieg[u filwaqt li [addan prin/ipji li ma jmerihom [add. Il-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni hi instigata biss minn xi [add jew xi w[ud li jridu jie[du post CMB.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Parlament 9

20,000 impjieg ;did f’erba’ snin Matul il-[in tal-mistoqsijiet fil-Parlament ilbiera[, ilPrim Ministru Lawrence Gonzi sa[aq li aktar minn 20,000 impjieg in[olqu wara l-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Joe Mizzi, il-Prim Ministru qal li n-numru ta’ impjiegi ;odda kien ikkalkulat billi ]-]ieda netta ta’ nies li ja[dmu bi qlig[ full-time u part-time ti;i mi]juda binnumru ta’ nies li spi//aw bla xog[ol. Persuna li tkun sfat bla xog[ol u sabet impjieg ;did, ifisser post tax-xog[ol ;did. Dawn ir-ri]ultati po]ittivi, sostna l-Prim Ministru, huma wkoll konfermati mill-fatt li fl-istess perijodu, il-Korporazzjoni g[ax-

Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) kellha aktar minn 43,000 post tax-xog[ol irre;istrat mag[ha u g[amlet aktar minn 15,000 placement. Il-Prim Ministru rrimarka li f’dawn l-a[[ar erba’ snin, lETC kellha aktar minn 60,000 engagement form re;istrata mag[ha kull sena. Din il-formola timtela’ kull darba li persuna tid[ol f’impjieg jew tbiddel jew tirre;istra b[ala self-employed. Bi twe;iba g[al numru ta’ mistoqsijiet supplimentari li saru mill-Oppo]izzjoni, ilPrim Ministru qal li 41 filmija ta’ nisa ta[t it-30 sena qed ja[dmu u din ir-rata la[qet il-livell Ewropew. Il-Prim Ministru appella lil min qed ja[dem b’mod irregolari biex jirregola ru[u mal-li;i u jirre;istra malPart 1 tal-ETC.

Il-mozzjoni titratta nuqqasijiet Id-Deputat Laburista An;lu Farrugia qal li g[andu l-akbar rispett lejn il-Ministru Carm Mifsud Bonnici. Ma g[andu l-ebda dubju dwar l-integrità tieg[u u l-mozzjoni mhix kontra lMinistru Carm Mifsud Bonnici i]da kontra lMinisteru. Hu qal li l-mozzjoni qed tiddiskuti l-operat tal-Ministeru u ma ja//ettax il-kritika li qed issir lillOppo]izzjoni li dan hu attakk kontra l-Ministru Mifsud Bonnici jew ilfamilja tieg[u. Il-mozzjoni titratta nuqqasijiet b[al /a[da taddrittijiet kostituzzjonali, problema tad-drogi fil-[abs u dewmien ta’ pro/eduri, arbitra;; obbligatorju, korruzzjoni u nuqqas ta’ li;ijiet biex tkun kumbattuta u traf-

fikar ta’ persuni. Id-Deputat Laburista Chris Cardona qal li ebda kelliem tal-Gvern ma miera l-argumenti li ressqet lOppo]izzjoni. Sostna li mhux minnu li dda[[let il;ustizzja riparatri/i u lanqas hemm [jiel min se jitpo;;a fuq il-parole board. Hu /a[ad li qed issir xi vjolenza morali jew xi attakk personali fuq ilMinistru u l-familja tieg[u. L-interess tal-Oppo]izzjoni hu li dan il-ministeru jiffunzjona tajjeb. Kieku trid tapprofitta ru[ha lOppo]izzjoni t[alli lillGvern fit-ta[wid intern. Id-Deputat Laburista stqarr li hemm [afna nuqqasijiet amministrattivi u l-politiku g[andu jerfa’ rresponsabbiltà politika.

{idma li tidher u qed tag[ti l-frott Il-Ministru Mario de Marco qal li kull Ministru tal-Intern kellu b[ala [idma partikulari l-;lieda kontra l-kriminalità. Illum il-Ministru tal-Intern ma g[andux din il-problema biss g[ax g[andu wkoll il-problema tal-immigrazzjoni irregolari. Mario de Marco, li kien qed jitkellem fid-dibattitu dwar ilmozzjoni tal-Oppo]izzjoni kontra l-[idma fil-:ustizzja u l-Intern, qal li l-;lieda kontra l-kriminalità jrid ikollok Korp tal-Pulizija adekwat. Fi tmiem is-sena li g[addiet il-Korp la[aq l-og[la livell fin-numru ta’ uffi/jali. F’dak li hu ta[ri; twaqqfet l-Akkademja tal-Pulizija li fiha l-pulizija jitg[allmu kif i[arsu d-drittijiet tal-bniedem u mhux jiksruhom kif kien isir fi ]mien ie[or. {idma li qed issir biex l-Akkademja talPulizija f’Ta’ Kandja hi fuq listess linja tal-politika talGvern ta’ modernizzar tas-sistema edukattiva. Il-Ministru de Marco tkellem ukoll dwar il-problema tal-immigrazzjoni irregolari. Din hi problema wkoll dovuta g[all-po]izzjoni ;eografika ta’ Malta. Pajji]na jrid ikompli ja[dem fuq ilkun/ett li din mhix problema ta’ Malta biss jew tal-Italja biss. Hi problema li tinvolvi lill-Ewropa kollha g[ax limmigranti irregolari jitilqu fil-vja;; tag[hom biex isibu [ajja a[jar fl-Ewropa. Il-Ministru Mifsud Bonnici [adem [afna mill-ewwel biex ikun hemm, kemm hu possibbli, qsim tal-pi] bejn il-pajji]i. Malta kienet ukoll strumentali biex l-UE [ar;et fondi [alli jissa[[u l-fruntieri. Saret [idma wkoll biex refu;jati jitqassmu f’pajji]i diversi mhux biss fl-Ewropa. Dan juri kemm il-Ministru Carm Mifsud Bonnici rnexxielu j;ib fuq il-mejda internazzjonali il-problema tal-immigranti irregolari. Mario de Marco qal li fejn

Fi tmiem is-sena li g[addiet il-Korp la[aq l-og[la livell fin-numru ta’ pulizija.

tid[ol kriminalità wie[ed irid jitkellem ukoll dwar riforma tal-pri;unieri. F’dan l-aspett sar progress fost affarijiet o[ra bil-li;i tal-;ustizzja riparatri/i. Il-Ministru de Marco tkellem dwar l-assistenza legali u qal li l-Partit Nazzjonalista dejjem iddefenda d-drittijiet tal-bniedem i]da l-istorja tg[allem li meta lPartit Laburista kien fil-Gvern mhux biss ma kienx hemm dritt li persuna investigata titkellem ma’ avukat, kien isir abbu] mill-arrest.

Sar progress bil-li;i tal-;ustizzja riparatri/i Mario de Marco qal li ma hemm xejn [a]in li jsiru rriformi fil-li;i g[aliex illi;ijiet g[andhom jirriflettu ttibdil li jkun qed isir fisso/jetà biex dejjem tkun amministrata l-;ustizzja. Rigward id-dewmien filQorti, [add ma jista’ ji/[ad li saru [afna riformi biex kemm jista’ jkun jit[affu l-pro/eduri ming[ajr ma jkun hemm ind[il fl-operat tal-im[allfin. Fl-interess ta/-/ittadin, tal-

prosekuturi u tal-avukati, lim[allfin g[andhom isibu sistemi bejniethom kif i[affu lpro/eduri. Il-Ministru Joe Cassar qal li s-sistema demokratika ssejja[ lill-poplu biex jidde/iedi lil min jag[ti d-dritt tar-responsabbiltà. Min jing[ata din irresponsabbiltà ma ja;ixxix biss fl-interess ta’ min ikun g[abbih b’dik ir-responsabbiltà i]da jrid ja;ixxi fl-interess tal-poplu kollu. Il-Ministru Cassar qal li li;i li saret fl-interess tal-poplu kollu kienet dik li tnaqqas labbu]i kontra t-tfal bil-[olqien tar-re;istru ta’ persuni li jistg[u jkun riskju g[all-abbu] ta’ tfal. Hi in;usta wkoll ilkritika li ssir kontra l-Ministru dwar id-drogi fil-[abs. Dan hu fenomenu negattiv li je]isti fil-pajji]i kollha. Il-Ministru Cassar qal li mill-Oppo]izzjoni qatt ma tisma’ kliem po]ittiv dwar ilpri;unieri b[al ka]i fejn pri;unieri jistudjaw u jtejbu llivell edukattiv tag[hom jew li jtemmu b’su//ess programm biex jo[or;u mill-problema tad-droga. Jekk hemm xi nuqqas millMinistru Mifsud Bonnici hu li [adem [afna fis-silenzju ming[ajr daqq ta’ trombi.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta‘ Mejju, 2012

10 Opinjoni

INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali

Ippubblikat mill-Malta Drama Centre volum ta’ artikli analiti/i dwar il-qag[da teatrali f’Malta f’dawn l-a[[ar 25 sena

M’hemmx b]onn siparju L-anali]i tal-qag[da teatrali f’Malta ftit li xejn attirat studju]i fil-qasam tal-palk. It-testi ppubblikati huma ftit. Ji;uk f’mo[[ok l-istorja tal-kumpanija MADC, l-istudju ta’ Paul Xuereb dwar it-Teatru Manoel (volum a;;ornat dan l-a[[ar), il;abra tal-1998, Il-Kri]i Teatrali f’Malta, editjata minn M.Galea, V.A.Cremona u I. Mifsud, L-Istorja tat-Teatru f’Malta talawtur pre]enti (pubblikazzjoni PIN) u lkollezzjoni ta’ kitibiet u intervisti dwar itTeatrin, ma[ru;a mill-Malta Drama Centre sentejn ilu. Issa, l-istess /entru, ta[t l-awspi/ji tadDirettorat G[all-Edukazzjoni Tul il-{ajja tal-Ministeru tal-Edukazzjoni, G[adu kemm [are; M’Hemmx B]onn Siparju. Dan hu t-tieni volum ta’ kitbiet kriti/i dwar it-teatru li qed ikun ippubblikat mi/-?entru tad-Drama wara l-ewwel volum li kien [are; fl-2010. Dan it-tieni volum, li jiddiskuti aspetti organi tar-rappre]entazzjoni teatrali f’dawn l-a[[ar [amsa u g[oxrin sena, ji;bor il-kontribuzzjonijiet ta’ w[ud milla[jar studju]i u prattikanti tat-teatru lokali. L-ewwel volum, min-na[a l-o[ra, kien ikkon/entra fuq l-attività tat-teatrin flibliet u l-ir[ula Maltin, fuq medda ta’ madwar mija u [amsin sena. Fil-kollezzjoni pre]enti, il-lenti qed tkun iffukata fuq l-i]vilupp straordinarju li se[[, minn wara l-Indipendenza ’l hawn, fix-xena teatrali lokali, inklu] limpenn politiku tal-;eneru u linvolviment komunitarju.

]g[a]ag[ filFa/ilità Korrettiva jew ilpre]entazzjoni minn attri/i AmerikanaIraqqina dwar ilqag[da tannisa fl-Iraq. Huma sewwasew minn pro;etti b[al Mario Azzopardi dawn, li marpardi@maltanet.net [afna drabi jisfrundaw listruttura (mentali u fi]ika) tat-teatru konvenzjonali, li nebb[u t-titlu ta’ din lantolo;ija ta’ kitbiet evalwattivi: M’Hemmx B]onn Siparju. Minn dawn il-kitbiet jo[or;u mistoqsijiet pertinenti o[ra, ng[idu a[na g[aliex it-teatru bil-Malti g[adu daqshekk skars? G[aliex, jekk qed ikollna na[dmu b’materjal barrani, irriferenza hi dejjem Anglo-Sassona u mhux Ewropea jew sa[anistra, Mediterranja. Profil tal-udjenzi

Ikun interessanti wkoll li jin[oloq profil tal-udjenzi rispettivi li jippatronizzaw teatri differenti, ]gur li l-profil tal-klassi ta’ dawk li jiffrekwentaw it-Teatru Manoel Antolo;ija kritika mhuwiex l-istess b[al dak tal-Istitut Kienu mistednin biex jikkontribwixxu Il-qoxra tal-ktieb ‘M’hemmx B]onn Siparju’ li jittratta dwar it-teatru Kattoliku, u min imur jara rappre]entazzjonijiet fit-Teatru ta/studju]i, awturi, akkademi/i, impresarji, kontemporanju f’Malta ?entru tal-Kreattività ta’ San :akbu produtturi, re;isti, kronisti u attivisti Fost l-o[rajn, re;a’ kien hemm l-irxuxtar talmhux ne/essarjament hu l-istess pubbliku li o[rajn. Ir-ri]ultat joffri panorama interessanti talKonkors Francis Ebejer filwaqt li sewwasew jsegwi l-esperimenti teatri/i li jsiru fl-ispazju talattività teatrali fil-pajji], ippre]entata lill-qarrejja b[alissa, l-A;enzija }g[a]ag[ fi [dan is-Segretarjat Mediterranean Institute Theatre Programme b’mod kritiku u (;eneralment) o;;ettiv. ta]-}g[a]ag[ qed tniedi konkors ta’ teatru so/jali (MITP) fil-Belt. Kienu mistednin gruppi o[ra biex jag[tu lori;inali. Anke d-drama televi]iva jixraq li tkun kontribut tag[hom, fosthom Teatru Anon u lFid-dawl tal-kontroversji qawwija li kien hawn kumpanija Unifaun, i]da g[al xi ra;uni jew o[ra, analizzata mhux biss g[all-kontenut, i]da anke f’dawn l-a[[ar snin dwar i/-/ensura, kien f’waqtu ma kienx hemm rispons. g[al dawk li jsegwuha. Kien hemm spluzjoni li din il-;abra tinkludi sa;; dwar il-fenomenu ta/Min-na[a l-o[ra, il-kitbiet imxandrin f’din limpressjonanti ta’ drama fuq l-iskrin i]-]g[ir, /ensura. Daqstant ie[or f’lokha hi l-kitba dwar lantologija kritika qed jolqtu bosta aspetti li b’sensiliet b’eluf kbar li jsegwuhom. operat ta/-?entru tad-Drama nnifsu, li llum jilqa’ jinteressaw lit-Teatru Malti fil-bidu tas-seklu I]da ta’ min janalizza fejn waslu t-te]i lokali, aktar minn 540 student#studenta, qed jid[ol g[al wie[ed u g[oxrin. Qed jidhru kontribuzzjonijiet li x’relevanza g[andhom g[ar-realtà ta’ ]mienna diversi pro;etti Ewropej li jiffukaw fuq teatru jesponu l-influwenzi teori/i fuq gruppi sofistikati jew jekk humiex jomog[du materjal mimg[ud lokali, li t-teatru studjawh fid-dawl tat-teoriji ta’ xi so/jali u qed joffri lill-istudenti l-opportunità li digà. jakkwistaw /erifikati u diplomi minn Stanislavski, Mejerhold, Bre/ht, Grotowski, Barba Hu ttamat li dan il-volum isib xorti tajba mhux istituzzjonijiet presti;ju]i b[al London Academy of biss f’idejn l-attivisti tat-teatru, i]da fost dawk li jew Dario Fo, fost o[rajn. Music & Dramatic Art, Trinity College & Kontribuzzjonijiet o[rajn idawru l-lenti fuq itjistudjaw il-mekkani]mi moderni jew Guildhall u n-National Association of Dance teatru strettament politiku, u]at f’Malta g[allpostmoderni tal-kultura Maltija, kif ukoll fost ilTeachers (UK). ewwel darba b[ala sors intellettwali ta’ a;itazzjoni bosta studenti li llum qed jesploraw x’tista’ Sakemm dan il-ktieb kien fl-istampa, fostna u protesta, anke fit-triq. toffrilhom l-arti drammatika fl-aspetti kollha baqg[u jitwieldu pro;etti teatrali alternattivi, b[al tag[ha. dak li kien ippre]entat dan l-a[[ar mil-London Il-partiti g[arfu M’Hemmx B]onn Siparju jista’ jinkiseb Shakespeare Workout ma’ grupp ta’ residenti Ta’ min josserva li ]-]ew; partiti ewlenin g[arfu direttament mill-Malta Drama Centre, milll-importanza tal-medium teatrali biex iwasslu Kulle;; San Injazju tal-Bniet, Triq Mountbatten, messa;;i differenti. Imbag[ad qed ikun Blata l-Bajda (Tel: 21-220-665) billi jibag[at Ta’ min josserva li ]-]ew; ippre]entat materjal li jista’ jservi ta’ gwida dwar /ekk ta’ 10 ewro (posta inklu]a) jew partiti ewlenin g[arfu ’il fejn g[andhom ikunu d-direzzjonijiet tat-teatru personalment mi/-?entru, fil-[inijiet tal-uffi//ju. nazzjonali (l-argument ilu fuq l-a;enda snin twal), l-importanza tal-medium Mario Azzopardi li g[alkemm baqa’ sal-lum ming[ajr il-formazzjoni teatrali biex iwasslu Editur u Koordinatur ta/-?entru tad-Drama teatrali tieg[u, dan l-a[[ar qed juri aktar interess April, 2012 fejn tid[ol il-pre]entazzjoni tal-idjoma nativa. messa;;i differenti


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment ta’ l-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Biex pajji]na jibqa’ miexi ’l quddiem Il-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista li tlaqqa’ fi tmiem il-;img[a bit-tema ‘Fidu/ja Fik u f’Uliedek’, wassal messa;; ie[or lill-poplu Malti u G[awdxi li lpartit g[adu mimli ener;ija, [aj u determinat li jibqa’ joffri l-a[jar ideat u l-a[jar politika biex pajji]na jibqa’ miexi ’l quddiem. L-anali]i li saret mill-kunsillieri tal-PN fuq il-[idma tal-Gvern Nazzjonalista kienet importanti. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, b[ala Kap tal-Gvern, g[addej b’ritmu u b’[idma qawwija biex ikompli jwettaq il-programm elettorali li g[alih kien fdat. F’din il-[idma tal-Gvern Nazzjonalista, ir-ri]ultati huma evidenti. Ir-ri]ultati li pajji]na qieg[ed jikseb fil-qasam importanti tas-sa[[a, tax-xog[ol u taledukazzjoni, huma indiskutibbli. Il-PN bl-a[jar vi]joni u politika dwar is-sa[[a, ix-xog[ol u l-edukazzjoni

Pro;ett wara ie[or, inizjattiva wara o[ra, ri]ultat a[jar minn ie[or huma kollha indikazzjonijiet bi]]ejjed biex illum pajji]na qieg[ed fit-triq mhux biss tat-tkabbir ekonomiku li qieg[ed jo[loq dejjem aktar opportunitajiet ta’ xog[ol, i]da wkoll qed in[arsu b’fidu/ja u b’ottimi]mu fil-;ejjieni g[a]]g[a]ag[ tag[na, g[all-familji u l-[addiema, g[allanzjani kif ukoll g[all-investituri lokali u barranin li g[andhom fidu/ja s[i[a fl-ekonomija tag[na u firri]orsa umana tal-[addiem Malti. Il-jumejn li fih tlaqqa’ l-Kunsill :enerali tal-PN, ilpartit kompla juri bil-fatti u mhux bil-paroli, il-mixja ’l quddiem li jrid ikompli jag[mel fis-snin li ;ejjin. Il-

qofol ta’ din il-mixja mhix li jkun fil-poter, i]da g[aliex hu l-partit li jibqa’ ji;;edded u li qieg[ed joffri l-a[jar vi]joni g[all-poplu tag[na. Hu l-partit li qieg[ed jibqa’ jintrodu/i ideat ;odda, politika li hi aktar qrib in-nies u li tindirizza l-aspirazzjonijiet talpoplu tag[na. Dan il-poplu di;à qieg[ed jarah fl-investiment qawwi li ma waqaf qatt fis-settur tal-edukazzjoni biex l-istudenti tag[na jkollu aktar opportunitajiet ta’ studji b’fa/ilitajiet moderni u b’tag[lim li jwassluhom g[al opportunitajiet ;odda ta’ xog[ol u xog[ol b’pagi tajbin. Investiment li permezz tieg[u pajji]na qieg[ed ji;bed industriji li qed jinvestu fil-[addiem Malti. myvoice.pn biex il-PN jikkomunika a[jar mieg[ek

Gvern Nazzjonalista qieg[ed jinvesti wkoll f’min i[addem, fis-self-employed, fin-negozji ]g[ar u medji, f’setturi li huma l-industriji ta’ g[ada u li kapa/i jo[olqu xog[ol b’pagi tajbin u fejn l-eluf ta’ gradwati u o[rajn li jiksbu /ertifikati fil-[iliet tag[hom isibu limpjieg li joffrilhom [ajja ta’ kwalità. Investiment ukoll kontinwu fis-servizzi tal-kura tassa[[a fejn illum kul[add jirrikonoxxi li l-vi]joni ta’ Gvern Nazzjonalista se tibqa’ twassal g[al servizzi a[jar u aktar qrib il-pazjent. Quddiem din il-vi]joni li hi marbuta mat-tliet pilastri tas-sa[[a, ix-xog[ol u l-edukazzjoni, il-PN issa qieg[ed iwettaq e]er/izzju biex jisma’ lil kull min irid jag[mel kuntatt dirett mal-PN u mal-Prim Minsitru. Il-PN irid jisma’ dak li g[andu xi jg[id il-

poplu, u l-ideat u x-xewqat tal-poplu tag[na. L-inizjattiva li [abbar il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-Kunsill :enerali wara li laqa’ su;;eriment ta’ ]ag[]ug[ li appella lill-partit biex jifta[ diskussjoni fuq il-facebook biex i]-]g[a]ag[ u [afna o[rajn li ju]aw dan il-medium ta’ komunikazzjoni jkollhom fejn jitkellmu u jiddiskutu dak li jinteressahom fil[ajja, u mhux politika biss, se tissarraf f’g[odda ;dida o[ra biex il-PN ikollu l-polz ta’ dak li qieg[ed i[oss il-poplu, u ta’ dak li jitkellem u jinteressa lill-poplu. Il-politika hi dak kollu li jinteressa lill-poplu. G[alhekk t[abbret l-inizjattiva myvoice.pn. Il-politika trid tindirizza l-b]onnijiet u l-i]viluppi li jkunu qed ise[[u fis-so/jetà tag[na. F’dawn l-a[[ar erba’ snin, is-so/jetà g[addiet minn diversi sfidi li wasslu wkoll g[al ]viluppi ;odda li jridu jkunu wkoll indirizzati fille;islatura li jmiss. E]empju /ar ta’ ]vilupp li rajnieh ise[[ fl-a[[ar erba’ snin kien i]-]ieda filparte/ipazzjoni tal-mara fis-suq tax-xog[ol, b’diversi ommijiet jid[lu lura x-xog[ol u jgawdu minn inizjattivi li [a l-Gvern – fosthom l-e]enzjoni mittaxxa tal-ommijiet g[all-ewwel snin tal-impjieg tag[hom kif ukoll is-servizzi li beda joffri l-Gvern indirizzati g[all-;enituri li ja[dmu t-tnejn. Partit dinamiku u mimli ener;ija

Dan kien Kunsill :enerali ie[or li wera li l-PN hu partit dinamiku, u li mhux biss g[andu l-ideat, i]da mimli ener;ija biex il-politika jsarrafha g[all-;id talfamilji, g[a]-]g[a]ag[, g[all-[addiem u g[as-setturi diversi tas-so/jetà.

Jimpurtana minnek 1. Il-politika, g[alina, tibda minnek u tispi//a fik. Dan, fil-qosor, hu l-kredu tag[na u meta dan l-a[[ar, waqt intervista, staqsewni x’inhuma l-valuri tag[na filqosor, hekk we;ibt. G[edt, u nemmen li, g[alina, ilbniedem hu /-/entru talattenzjoni tag[na f’sens konkret. Kif kien qal il-mibki Fr Peter, a[na nemnu li lbniedem m’g[andux ikun ilklijent tal-istat, i]da jkun ilqalba ta’ sistema s[i[a li tinkludi l-familja, il-privat u l-volontarjat f’so/jetà li tag[ti sedqa u dinjità lil kull persuna. 2. Dan l-a[[ar komplejna nuru dan billi, fost o[rajn, ippubblikajna rapport estensiv u dettaljat dwar issistema ta’ xiri ta’ uniformijiet tal-iskejjel tag[na. Wara xhur ta’ investigazzjoni u anali]i tas-

suq, id-Divi]joni talKompetizzjoni :usta fi [dan l-Awtorità dwar ilKompetizzjoni u lKonsumatur, ippubblikat rapport finali li juri kemm hemm x’intejbu f’din issistema. Hemm appell u rakkomandazzjonijiet qawwija u dettaljati lilliskejjel kollha, kemm talistat, tal-Knisja u tal-privat, lill-;enituri u lil dawk li jissuplixxu l-uniformijiet. Dan biex ikollna sistema iktar umana, li tnaqqas spejje] ]ejda, li tiffranka lflus lill-;enituri u biex ikollna kompetizzjoni [ielsa tassew. Dan g[amilnieh g[ax jimpurtana. G[ax ma nemmnux li min hu l-aqwa g[andu j[awwel. G[ax in[ossu g[al dawk il;enituri li jkollhom jonfqu mijiet ta’ ewro

Nemmen li g[alina, il-bniedem hu /-/entru tal-attenzjoni tag[na f’sens konkret

f’uniformijiet u g[ax hawn min differenza ta’ g[exieren ta’ ewro bejn prezz u ie[or tag[millu differenza kbira fil-livell ta’ g[ajxien tieg[u. 3. G[amilnieh ukoll meta dan l-a[[ar g[alaqna b’su//ess id-dibattitu filParlament biex nag[tu g[odda ;dida, qawwija u b’sa[[itha ferm lillkonsumaturi Maltin u G[awdxin. Dalwaqt g[alhekk se jkollna li;i li tipprovdi g[all-pro/edimenti kollettivi jew class actions, u ji;ifieri, mod kif numru ta’ konsumaturi jistg[u jing[aqdu flimkien u jag[mlu kaw]a wa[da kontra min da[aq bihom jew beg[ilhom xi [a;a li g[amlitilhom dannu jew [sara. Ma jkollhomx iktar g[alfejn jift[u kaw]i separati i]da jinqdew b’kaw]a wa[da u g[alhekk niffrankaw lill-Qorti [afna kaw]i, i]da fuq kollox, niffrankaw lill-eluf ta’ konsumaturi eluf ta’ ewro fi

[lasijiet u spejje] ]ejda. Niffrankawlhom ukoll [afna telf ta’ [in. Fil-fatt g[edna li biex jinfet[u dawn il-kaw]i, l-ispejje] g[allkonsumatur se jkunu farka biss ta’ dak li s-soltu jkollok t[allas. 4. Qed nuru li jimpurtana wkoll meta lbiera[ [abbart li l-Awtorità tal-Konsumatur se tibda tie[u l-inizjattiva hi u to[ro; tiltaqa’ malKunsilli Lokali biex intejbu l-istandards tal-playgrounds tag[na. {alli jkun hemm ser[an ilmo[[ g[al dawk it-tfal li jilag[bu f’dawn is-siti. Se naraw li l-Kunsilli Lokali se jattwaw dawk irrakkomandazzjonijiet li kienu sarulhom xhur ilu. Se nikklassifikaw ilplaygrounds skont hemm huma konformi ma’ /erti standards. 5. Nuru li jimpurtana minnek ukoll meta g[adni kemm [abbart li l-Awtorità tal-Konsumatur se tag[mel sensiela ta’ ta[ditiet filKunsilli Lokali dwar id-

minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt

drittijiet u d-dmirijiet talkonsumaturi. Din se tkun opportunità tajba biex inti tiltaqa’ malAwtorità u hemmhekk tistaqsi l-mistoqsijiet u twassal l-ilmenti tieg[ek, hu x’inhu s-su;;ett dwar affarijiet ta’ konsum. 6. Dawn huma w[ud biss minn sensiela ta’ mi]uri li [adna u qed nie[du biex in[arsu l-interessi tieg[ek. G[ax jimpurtana minnek. G[ax g[alina inti m’intix statistika, i]da bniedem b’dinjità, bi b]onnijiet, b’we;g[at u b’identità unika.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

12 Ittri

Il-Kottonera u l-a//essibbiltà g[at-turi]mu Sur Editur , Fil - jiem li g[addew sar seminar fl - Auberge de France tal - Birgu dwar il Kottonera biex tkun aktar a//essibbli , spe/jalment g[at - turi]mu . Smajna kelliema differenti dwar is - su;;ett mil - lat ta ’ ambjent , turi]mu , pro;etti , kultura , il - Port Marittimu , kif ukoll dwar id - dg[ajsa u

wkoll i] - ]jajjar tal bastimenti bit - turisti ( cruises ) . Id - diskorsi kienu kollha interessanti g[ax dan hu su;;ett li jolqot fil - la[am il - [aj g[all - Kottonera . L-interess tal-mexxejja hu apprezzat. Li jonqos, ippjanar u fa]ijiet biex dan ise[[. Nifhem li qed isiru xog[lijiet bi t[ejjija wkoll.

Imma stennejt li jissemma servizz ta’ trasport pubbliku adegwat g[all-Birgu wkoll. Possibilment jasal saxxatt. G[aliex is-servizz pubbliku ma jasalx sax-xatt la tne[[a mill-pjazza? Il-parke;; hu tant me[tie; fl-in[awi g[ax dan dejjem qed ikun ristrett wisq. Issemmiet it-taxi-dg[ajsa

imma tajjeb na[sbu wkoll g[al berthing site li tista’ sservi lil dawk li jag[mlu lHarbour Cruises. Ma tistax ma ssemmix li hemm [tie;a wisq akbar ta’ indikazzjonijiet fit-toroq li jwassluk tara fejn huma xi palazzi stori/i b[all-Palazz tal-Inkwi]itur, tal-Isqof, tal-Università, lejn lArmerija, lejn il-bere;, ismijiet tal-bibien u wkoll

tas-swar li wasslu r-reb[a tal-Assedju. T[ejjijiet g[al ]vilupp sostanzjali fit-tlett ibliet jidher ippjanat, imma li jonqos hu li jkun hemm min u kif jitmexxa l-pjan biex il-Kottonera tirba[ la//essibbiltà li hi tant mixtieqa.

Lorenzo Zahra

Il-Birgu

Grazzi lill-Mission Fund tal-Mosta

Sur Editur, Nixtieq permezz ta’ din littra nirringrazzja minn qalbi lill-Mission Fund tal-Mosta tal-g[ajnuna finanzjarja li tawna biex inkomplu mmexxu l-opra tal-Isptar Lady Graham f’Hyderabad, il-Pakistan. Tawna l-g[ajnuna wkoll biex inkomplu ng[inu lil tant foqra u morda li ji;u g[andna kemm mill-qrib u kemm minn postijiet ’il bog[od [afna g[all-g[ajnuna. {afna minn dawn il-foqra u morda li jkunu f’kundizzjoni kritika jirreferuhom g[andna missjunarji o[ra li jiltaqg[u mag[hom waqt il-[idma pastorali. Bil-g[ajnuna tat-talb u dik finanzjarja tag[kom, a[na nkunu nistg[u nkomplu din l-opra ta’ karità u nag[tuhom dak kollu li jkollhom b]onn, kemm f’dik li hi kura u medi/ini kif ukoll b]onnijiet o[ra. Nixtieq permezz ta’ din littra nirringrazzja ll dawk kollha li jg[inu lill-Mission Fund u fl-istess [in nappella biex tkomplu tkunu ;eneru]i u tg[inu bit-talb, finanzi u anke g[ajnuna volonarja [alli lMission Fund tkun tista’ tkompli l-[idma fejjieda tag[ha favur il-missjunarji Maltin. Min jixtieq joffri donazzjonijet jista’ jag[mel hekk kemm online jew inkella permezz ta’ bank tranfer lil xi wie[ed minn dawn il-kontijiet: HSBC (Numru tal-kont: 061 197 448 050), BOV (Numru tal-kont: 163 007 980 19), APS (Numru tal-kont: 200 008 207 62) jew BANIF (Numru tal-kont: 000 879 631 01). Iktar informazzjoni tinstab fuq il-website www.missionfund.org.mt. Min-na[a tag[na nweg[dukom li dejjem inkomplu niftakru filbenefatturi [ajjin u mejtin talMission Fund kemm fit-talb kif ukoll bis-sagrifi//ji u quddies tag[na.

Sister Giustina Aquilina Lady Graham Maternity Hospital Il-Pakistan


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Attwalità 13

{idma a[jar g[al ]mien itwal Is-sena 2012 hi s-Sena Ewropea g[at-Tixji[ Attiv, jew a[jar, is-Sena Ewropea g[at-Tixji[ Attiv u sSolidarjetà bejn il:enerazzjonijiet. {afna minna huma konxji tal-fatt li g[andna popolazzjoni li qed tixjie[ f’[afna mill-pajji]i talEwropea. Parzjalment, dan qed ise[[ g[al ra;unijiet li nistg[u n[ossuna kburin bihom. Illum nistg[u nistennew li ng[ixu g[al ]mien pjuttost itwal minn kemm g[exu l;enerazzjonijiet ta’ qabilna. B[ala medja, a[na qed ng[ixu tmien snin aktar milli kienu jg[ixu n-nies fl-1960, u matul l-erba’ jew [ames de/ennji li ;ejjin, l-g[omor mistenni jitwal b’madwar [ames snin o[ra. Din hija [a;a po]ittiva g[al kull wie[ed u wa[da minna. I]da jekk in]idu dan il-fatt marrati baxxi ta’ twelid li rajna ji]viluppaw matul dawn la[[ar ftit de/ennji, ninteb[u b’xejra li qed tirrepeti ru[ha fid-dinja ]viluppata kollha, b’[afna aktar nies anzjani f’termini assoluti, i]da wkoll bi proporzjon ferm og[la ta’ anzjani fil-popolazzjoni ;enerali. Fi kliem ie[or, ilpopolazzjoni tal-Ewropa qed tixjie[ b’rata mg[a;;la. Fl2010, kien hemm ftit aktar minn 87 miljun persuna ta’ età ta’ aktar minn 65 sena, jew madwar 17.4 fil-mija talpopolazzjoni totali. Dan g[andu ji;i mqabbel malfiguri g[all-1985, meta kien hemm 59.3 miljun persuna ta’ età ta’ aktar minn 65 sena – 12.8 fil-mija talpopolazzjoni totali. Hu mistenni li din il-figura se tkompli tikber b’mod relattiv g[all-persuni fl-età tax-xog[ol, u li din se tirdoppja sal-2060. Din hija sfida, i]da wkoll opportunità biex isir u]u mill-kompetenzi u l-[iliet ta’ persuni anzjani. Kif nistg[u nittrattaw dawn il-bidliet daqshekk profondi? Kif stqarr Laszlo Andor, ilKummissarju tal-Unjoni Ewropea g[all-Impjiegi, lAffarijiet So/jali u lInklu]joni, is-soluzzjoni biex ji;u indirizzati l-isfidi relatati ma’ proporzjon akbar ta’ persuni anzjani fis-so/jetajiet tag[na hija ‘t-tixji[ attiv’: li n[e;;u lill-anzjani biex jibqg[u attivi billi jg[ixu [ajjithom b’mod awtonomu u li hu tajjeb g[al sa[[ithom. It-tixji[ attiv

Dan kollu juri l-importanza tas-Sena Ewropea g[at-Tixji[ Attiv, li tnediet f’Copenhagen f’Jannar li g[adda. L-g[an tag[ha huwa li titqajjem

Illum nistg[u nistennew li ng[ixu g[al ]mien pjuttost itwal minn kemm g[exu l-;enerazzjonijiet ta’ qabilna

kuxjenza dwar il-kontribut li l-anzjani jistg[u jag[tu lisso/jetà, u li t[e;;e; lil min jie[u d-de/i]jonijiet biex jg[in lin-nies sabiex jixjie[u b’mod attiv. It-tixji[ attiv jikkon/erna modi kif dak li jkun jibqa’ f’sa[[tu, ikompli jg[ix [ajja indipendenti u jkollu sehem s[i[ fis-so/jetà anke fi xju[itu. Parti ewlenija ta’ din listrate;ija tara li l-[addiema anzjani jibqg[u f’sa[[ithom g[al ]mien itwal fis-suq taxxog[ol. Ir-rati ta’ impjieg ta’ [addiema anzjani, ji;ifieri minn 55 sa 64 sena, b[alissa huma ta’ anqas minn 50 filmija. Fi kliem ie[or, g[al diversi ra;unijiet, aktar minn nofs il-[addiema anzjani qed jitilqu mix-xog[ol qabel jasal i]-]mien li jirtiraw. Dan ifisser li hawn nies li jistg[u ja[dmu perjodi ta’ ]mien itwal sabiex jappo;;jaw il[ajja itwal ta/-/ittadini Ewropej, u li madanakollu dan il-potenzjal enormi mhux qed ji;i sfruttat. Xejriet jindikaw b’mod partikulari ]ieda fl-g[add ta’ nisa anzjani fis-suq taxxog[ol tas-27 pajji] fl-Unjoni Ewropea, bir-rata ta’ impjieg g[an-nisa ta’ età ta’ bejn 55 u 64 sena li mistennija titla’ b’20.9 fil-mija bejn l-2010 u l-2060, b’kuntrast ma’ ]ieda ta’ 11.5 fil-mija fil-ka] talir;iel. I]da n-nies jinsabu kuntenti b’dan ir-rwol dejjem akbar tal-anzjani fuq il-post taxxog[ol? Skont st[arri; talEwrobarometru li sar dan la[[ar, jidher li iva. Fil-fatt, lidea li persuni anzjani ja[dmu sa u anke aktar milletà tal-irtirar attwali ng[atat appo;; wiesa’. B[ala

Il-[addiema anzjani jibqg[u f’sa[[ithom g[al ]mien itwal fis-suq tax-xog[ol

{tie;a ta’ kuxjenza akbar dwar il-kontribut li l-anzjani jistg[u jag[tu lis-so/jetà e]empju, 61 fil-mija ta//ittadini Ewropej huma talfehma li n-nies g[andhom jit[allew ikomplu ja[dmu ladarba jkunu la[qu l-età uffi/jali tal-irtirar, u terz minnhom qalu li huma stess jixtiequ jkomplu ja[dmu wara li jil[qu l-età li fiha jkunu intitolati g[allpensjoni. I]da, jekk nixtiequ niksbu dan l-g[an, l-istudji ta’ st[arri; juru wkoll li je]isti g[arfien wiesa’ dwar limportanza tas-sigurtà u ssa[[a fuq il-post tax-xog[ol, jekk in-nies g[andhom ja[dmu g[al perjodi itwal. Ittieni st[arri; Ewropew dwar is-sigurtà u s-sa[[a fuq ilpost tax-xog[ol, juri li 87 filmija tan-nies fl-Ewropa jemmnu li livell tajjeb ta’ sa[[a u sigurtà fuq il-post tax-xog[ol huwa importanti jekk in-nies g[andhom ja[dmu g[al ]mien itwal qabel ma jirtiraw. I]da skont l-ist[arri; talEwrobarometru, [afna Ewropej jemmnu wkoll li lkundizzjonijiet fuq il-post tax-xog[ol tag[hom jistg[u ma jippermettulhomx li jkomplu ja[dmu sakemm jil[qu età avvanzata. Fil-fatt, kienu biss erbg[a minn g[axra, ji;ifieri 42 fil-mija li qalu li ja[sbu li huma kapa/i jkomplu jag[mlu x-xog[ol li qed jag[mlu b[alissa sal-età ta’ 65 sena jew aktar, filwaqt li 17 fil-mija qalu li mhumiex se jkunu jistg[u jkomplu bixxog[ol attwali tag[hom wara li jag[lqu d-59 sena. Aktar minn nofshom stqarrew li l-postijiet taxxog[ol tag[hom mhumiex adattati g[all-[ti;iet ta’ persuni anzjani.

Il-;estjoni tal-età fuq il-post tax-xog[ol

Dak li g[andna b]onn hu enfasi reali fuq l-importanza tal-;estjoni tal-età fuq il-post tax-xog[ol. Il-managers iridu jikkunsidraw diversi fatturi relatati mal-età meta jag[tu kompiti partikolari lillindividwu sabiex kul[add ikun jista’ jag[mel xog[lu, irrispettivament mill-età tieg[u. Dan ifisser li g[andha ting[ata attenzjoni lill-hekk imsej[a ‘kapa/ità g[axxog[ol’, li jinstab bilan/ xieraq bejn ix-xog[ol u r-ri]ors talindividwu. Min i[addem jista’ jag[mel [afna f’dan il-qasam. Pere]empju, jippromwovi ssa[[a fuq il-post tax-xog[ol u jg[in lill-[addiema biex jadottaw stil ta’ [ajja tajjeb g[as-sa[[a f’dak li jikkon/erna l-ikel, ix-xorb u l-e]er/izzju. Jistg[u wkoll jitwettqu valutazzjonijiet tar-riskju xierqa, filwaqt li ji;u kkunsidrati differenza individwali bejn il-[addiema f’termini tal-kapa/itajiet u talkundizzjoni tas-sa[[a tag[hom. L-età ssir biss wie[ed mill-[afna fatturi li je[tie; li jitqiesu meta lmanagers ja[sbu dwar kemm limpjegati huma xierqa g[al /erti tipi ta’ xog[ol. Fl-a[[ar nett, parti vitali tal;estjoni tal-età tinvolvi t-tfassil mill-;did ta’ kompiti individwali tax-xog[ol sabiex dawn jaqblu mas-sa[[iet, mal[ti;iet u mal-kapa/itajiet ta’ [addiema li huma avvanzati fletà. Ir-ri/erka turi li hemm diversi mi]uri li jippromwovu l-kapa/ità g[ax-xog[ol relatati mal-organizzazzjoni taxxog[ol, is-sig[at tax-xog[ol, it-

ta[ri;, mi]uri ergonomi/i, e//. L-aktar mod effettiv u effi/jenti biex il-post tax-xog[ol ji;i adattat g[all-b]onnijiet tal[addiema huwa li dawn jing[ataw l-opportunità li jie[du sehem fl-ippjanar u flimplimentazzjoni ta’ mi]uri. Wara kollox, il-[addiema huma esperti fuq il-post tax-xog[ol tag[hom stess. Hemm [afna e]empji ta’ kif dan kollu jista’ jirnexxi filprattika. Pere]empju, kumpanija partikolari talmanifattura introdu/iet skema msej[a Age Master, li toffri ;ranet ]ejda ta’ leave mixxog[ol lill-[addiema li g[andhom aktar minn 58 sena. Dawn jippermettu li [addiema ta’ età avvanzata jing[ataw aktar ]mien biex jistrie[u wara li jwettqu xog[ol li je[tie; sforz fi]iku impenjattiv. B[ala ri]ultat, persuni aktar imda[[lin fi]-]mien kellhom tendenza li ja[dmu g[al madwar tliet snin aktar qabel ma rtiraw. Kumpanija talener;ija introdu/iet programm ‘80-90-100’, li permezz tieg[u [addiema anzjani setg[u jnaqqsu l-[in tax-xog[ol tag[hom b’20 fil-mija. Minkejja li s-salarju tag[hom naqas b’g[axra fil-mija, il[addiema ]ammew ilbenefi//ji kollha tal-pensjoni tag[hom. Anke f’dan il-ka], liskema wasslet biex limpjegati [admu g[al perjodi itwal qabel irtiraw. E]empji b[al dawn juru li nnies huma kapa/i u lesti li ja[dmu g[al perjodi itwal meta jkunu motivati biex jag[mlu hekk. Ir-ri/erka li saret turi li dan kollu jirri]ulta f’rati aktar baxxi ta’ leave min[abba mard, spejje] aktar baxxi ta’ di]abbiltà relatati max-xog[ol u fi produttività a[jar. Wara ftit tas-snin, id-d[ul fuq linvestiment g[al din it-tip ta’ skema jista’ jkun ta’ bejn tlieta u [amsa g[al wie[ed.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

14 A[barijiet ta’ Barra

IR-RENJU UNIT> Dan il-pajji] b[alissa g[addej minn mew;a ta’ s[ana parikularment qalila g[ax-xahar ta’ Mejju bin-nies qed jie[du l-okka]joni biex jo[onqu x-xtajtiet u jgawdu l-jiem tal-bnazzi. Ir-ritratt ittie[ed proprju fil-Bajja ta’ Brighton li qed tkun mi]g[uda bid-dilettanti tal-ba[ar fejn bilkemm ‘wie[ed jista’ jpo;;i labra’.

IL-LIBJA

Possibbiltà li l-elezzjoni tispi//a posposta Il-Kap tal-Kunsill Transitorju Nazzjonali li jmexxi l-Libja qal li l-elezzjoni g[all-assemblea nazzjonali x’aktarx li ma ssirx fid-data programmata – ji;ifieri fid-19 ta’ :unju. Madankollu, Mustafa Abdel Jalil ma spe/ifika l-ebda data ;dida inkella b’kemm il;urnata l-pro/ess elettorali g[andu jaqa’ lura. Minn din l-elezzjoni to[ro; l-assemblea li trid tfassal ilKostituzzjoni ;dida tal-Libja bil-pro/ess jinvolvi tragward storiku li anki jg[in fit-tiswir tal-istituzzjonijiet ;odda fil-

pajji] Afrikan wara r-rivoluzzjoni li waqqg[et ir-re;im antik ta’ Muammar Gaddafi. “Kollox jiddependi millpro/ess tal-appelli g[all-kandidati li jikkuntestaw l-elezzjoni bil-pro/ess tal-appelli kapa/i jirri]ulta fil-posponiment tal-elezzjoni”, spjega Mustafa Abdel Jalil lill-a;enzija Reuters. Il-kandidati li jridu jikkuntestaw l-elezzjoni g[andhom l-ewwel jg[addu minn pro/ess ta’ vetting li rri]ultati tieg[u mbag[ad jistg[u jkunu su;;etti g[al appelli fil-qorti.

IS-SIRJA

Kundanna g[all-’qtil krudili’ I/-?ina lbiera[ ikkundannat il-‘qtil krudili’ ta’ /ivili filbelt Sirjana ta’ Houla waqt li nsistiet li l-isforzi ta’ Kofi Annan – il-medjatur internazzjonali g[all-pa/i – jibqg[u laktar triq vjabbli g[at-tmiem tal-vjolenza fis-Sirja. Il-kummenti tal-kelliema g[all-Ministeru tal-Affarijiet Barranin f’Beijing jikkonfermaw li /-?ina b[alissa qed tintensifika l-kundanna dwar it-tixrid tad-demm fis-Sirja – i]da hu minnu wkoll li Beijing ma widdibx diretta-

ment lill-Gvern immexxi millPresident Sirjan Bashar alAssad. Intant, i/-?ina g[amlitha /ara li l-a[[ar in/identi mdemmija fis-Sirja juru li ma jistg[ux jistennew aktar g[all-waqfien mill-;lied filpajji] partikulari. Dan meta Beijing esprima ‘xokk qawwi g[all-ammont kbir ta’ /ivili maqtula f’Houla’ minbarra li ikkundanna l-qtil krudili ta’ /ittadini ordinarji, inklu]i nnisa u t-tfal, bl-aktar termini qawwija.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15

L-ISTATI UNITI

Kwistjoni fil-;rajja vera tal-Maersk Alabama Aktar minn nofs il-membri tal-ekwipa;; tal-Maersk Alabama, il-vapur tal-containers li kien in[ataf millpirati Somali fl-2009 u issa qed jin[adem film dwaru f’Malta, fet[u kaw]a g[addanni ta’ 50 miljun dollaru. Dan g[aliex qed isostnu li l-kaptan tal-vapur kien po;;ihom f’periklu. Il-kaw]a nfet[et minn 11 mill-20 ba[ri li kienu abbord

il-Maersk Alabama. Lekwipa;; kien eventwalment me[lus minn Navy SEALs f’salvata;; drammatiku. Il-kaptan Richard Philips kien meqjus b[ala eroj wara l-;rajja. L-ekwipa;; mhux qed ifittxu lill-kaptan i]da ssidien tal-vapur. Huma qed jakku]aw lillMaersk u l-Waterman Steamship Corp, il-kumpanija li pprovdiet l-ekwipa;;,

b’negli;enza u li ma pprovdewx kundizzjonijiet ta’ xog[ol xieraq u li naqsu li jag[tu kumpens adegwat g[all-feriti li ;arbu u l-kura li kellhom b]onn. Il-Maersk qed ti/[ad dawn l-akku]i. B[alissa f’Malta qed jin[adem il-film dwar din il;rajja u li fih l-attur Amerikan Tom Hanks qed ja[dem il-parti ta’ Philips, li kien offra ru[u osta;; lill-

pirati bi skambju g[all[elsien tal-ekwipa;; u lvapur. Il-film hu ba]at fuq il-ktieb ta’ Philips dwar il-;rajja blisem A Captain’s Duty. Fir-Rebbieg[a tal-2009, ilMaersk Alabama kien qed jivvja;;a mill-Golf ta’ Aden barra l-kosta tas-Somalja fuq missjoni umanitarja. Il-vapur kien attakkat mill-pirati u l;rajja tkaxkret g[al [amest

ijiem sakemm intervenew ittruppi spe/jali Amerikani li qatlu tliet pirati u ie[or kien inqabad pri;unier.

Il-;rajja li dwarha Tom Hanks qed ja[dem film f’Malta

IL-KOREA TA’ FUQ

Imwiet misterju]i ta’ uffi/jali g[olja tar-re;im Kien hemm 30 uffi/jal tarre;im tal-Korea ta’ Fuq li kienu mda[[la f’ta[ditiet malKorea t’Isfel li jew ing[ataw il-piena tal-mewt inkella mietu f’in/identi tat-traffiku irran;jati mir-re;im. Dan jo[ro; mir-rapport annwali ta’ Amnesty International li ]iedet li apparti t-tletin li mietu s-sena li g[addiet, f’Jannar kien hemm 200 uffi/jal ie[or li n;abru mis-servizzi tas-sigurtà ta’ Pyongyang hekk kif sar ittrasferiment tal-poter minn Kim Jong-il, li miet f’Di/embru, g[al-ibnu Kim

Jong-un ta’ 29 sena. Dan minkejja li kienu leali lejn missieru u hu kien dak li ntg[a]el biex jie[u postu. Minn dawk il-200, xi w[ud ing[ataw il-piena tal-mewt u lo[rajn intbag[tu f’kampijiet ta’ kon/entrament. Amnesty qalet li b[alissa f’dawn ilkampijiet ta’ kon/entrament fil-Korea ta’ Fuq hemm madwar 200,000 persuna mi]muma f’kundizzjoni millag[ar. Spiss dawk li jintbag[tu f’dawn il-kampijiet ta’ kon/entrament jintbag[tu bilfamilja kollha tag[hom u kull

tra//a tag[hom fil-[ajja li kellhom qabel titne[[a. Fil-Korea ta’ Fuq uffi/jali spiss jing[ataw il-piena talmewt jekk jitqiesu li naqsu f’xi [a;a lir-re;im anki jekk spiss dawn ikunu qed jobdu l-ordnijiet ta’ uffi/jali b’karigi ferm og[la jew ta’ membri talfamilja Kim. It-tletin l-o[ra li nqatlu kienu inkarigati li jtejbu r-relazzjonijiet mal-Korea t’Isfel. Relazzjonijiet li diffi/li jitran;aw min[abba lpo]izzjoni ostili ta’ Pyongyang li jkompli miexi bil-programm nukleari militari.

Kim Jong-un, id-dittatur tal-Korea ta’ Fuq


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

16 Edukazzjoni

Organizzata b’su//ess l-NSTF Science Expo Fil-jiem li g[addew inNational Student Travel Foundation (NSTF) organizza b’su//ess l-NSTF Science Expo. Din hi ;img[a m]ewqa b’bosta attivitajiet bil-g[an li jkomplu jqajmu aktar interess lejn ix-xejnza fi]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin. Din is-sena din l-attività saret fi Xrobb l-G[a;in Nature Park and Sustainable Development Centre, Marsaxlokk. L-attività kienet miftu[a g[all-pubbliku s-Sibt 21 u l-{add 22 ta’ April. Iktar minn 2000 student, kemm Maltin kif ukoll G[awdxin, ]aru din l-attività bejn it-Tnejn 23 u l-:img[a 27 ta’ April. Dawk li ]aru din l-attività kellhom lopportunità jaraw u jipparte/ipaw f’bosta attivitajiet u sezzjonijiet informattivi relatati ma’ setturi varji tax-xjenza. Fosthom kien hemm dimostrazzjonijiet bil-kimika mtellg[in minn Tim Harrison u Sarah Ruth Abel li ;ew f’pajji]na mill-Università ta’ Bristol biex itellg[u wirja blisem ‘A Pollutant’s tail’. Din id-dimostrazzjoni ng[atat ’il fuq minn 900 darba fl-a[[ar seba’ snin f’bosta skejjel u universitajiet fosthom dawk fl-Awstralja, fi/-?ina, Franza, l-Ungerija, l-Irlanda, Jersey, il-Malasja, Namibia, l-Afrika t’Isfel, Spanja, it-Turkija, lIstati Uniti u Malta. Hawn nixtieq nirringrazzja littekniku Mark Zerafa kif ukoll lill-Kap tad-Dipartiment talKimika, fl-Università ta’ Malta, Emmanuel Sinagra, g[all-appo;; u l-g[ajnuna tag[hom. Il-botaniku Edwin Lanfranco ta bosta lectures

minn Karl Agius agiuskarl@gmail.com

Tim Harrison mill-Università ta’ Bristol

fuq il-flora tal-g]ejjer Maltin, u dawn servew biex iqajmu aktar interess fil-bijodiversità li g[andna f’pajji]na. Nardone Pasquale mill-Université Libre de Bruxelles g[amel numru ta’ workshops relatati mal-fi]ika lil bosta studenti fuq i/-/entru talgravità permezz ta’ attivitajiet hands on billi kull student kien involut f’bini ta’ mudelli. Il-Malta Medical Students’ Association (MSSA) millUniversità ta’ Malta kompliet i]]id l-g[arfien fuq l-effetti negattivi ta’ /erti sustanzi fuq is-sa[[a tal-bniedem. In-Nature Trust organizzat g[add ta’ tours fuq il-post sabiex tispjega kif post jista’ jiffunzjona fuq ener;ija alternattiva u dan g[aliex i/?entru ta’ Xrobb l-G[a;in hu e]empju tajjeb ta’ dan.

Din il-;img[a ntemm il-Malta Student Science Forum li fih ipparte/ipaw 60 student mil-livell postsekondarju

Hawn nixtieq ng[id grazzi lil Vince Attard tal-impenn kollu tieg[u u talli a//etta li din l-attività ssir f’dan is-sit. Bis-sa[[a ta’ Alan Deidun intwera filmat fuq il-[ajja naturali li wie[ed isib fidDwejra u Rdum Majjiesa. Dan il-filmat intwera g[allewwel darba din il-;img[a u serva biex l-istudenti jkomplu j]idu l-g[arfien tag[hom dwar il-bijodiversità relatata mal-ib[ra Maltin. Ittella’ wkoll il-Little Scientists Village fejn studenti tal-primarja kellom i/-/ans jiskopru x-xjenza permezz tal-arti. Dan bissa[[a ta’ Mark Theuma millInstitute of Art and Design flMCAST u l-istudenti tieg[u li ta’ kull sena jikkoordinaw dan il-programm li jqajjem interess kbir tant li mhux dejjem ikun possibbli li jintlaqa’ kul[add. Minkejja dawn l-attivitajiet kollha, ta’ min jg[id li Science Expo hi l-qu//ata ta’ bosta programmi edukattivi li jsiru matul is-sena. It-tfal talprimarja, ta ’l fuq minn 25

primarja, permezz ta’ iktar minn 500 student, ipparte/ipaw fis-Science Art Contest u pin;ew xi [a;a relatata max-xjenza. Grazzi g[all-Kunsilli Lokali ta’ Bir]ebbu;a, San :wann, il-Mosta, il-Gudja, lImqabba, il-Qrendi, {al Safi, i]-}urrieq, il-Birgu, {al Luqa, is-Siggiewi, {al Balzan u x-Xg[ajra, tajna rigal lirrebbie[ ta’ kull skola. Seba’ skejjel sekondarji permezz ta’ iktar minn 50 student ippre]entaw iktar minn 20 pro;ett sabiex jipparte/ipaw fi School Contest for Young Scientists. Ikklassifikaw fl-ewwel tliet postijiet l-istudenti talKulle;; De La Salle, St Edwards College kif ukoll dawk ta’ St Joseph Sliema. Nirringrazzjaw lil Word for Word li tawna bosta kotba biex nag[tu lir-rebbie[a li ;ew fit-tieni u t-tielet post. Bis-sa[[a ta’ Simon Busuttil imbag[ad, dawk li kklassifikaw fl-ewwel post se jmorru Brussell biex i]uru bosta istituzzjonijiet Ewropej

li g[andhom x’jaqsmu maxxjenza kif ukoll biex i]uru numru ta’ mu]ewijiet. }ew; gruppi pparte/ipaw ukoll fil-Contest for Young Scientists. Dan intreba[ millistudenti tas-6th form ta’ St Martin’s u li ng[a]lu biex jipparte/ipaw fit-24th European Union Contest for Young Scientists fi Bratislava. Din il-;img[a ntemm ilMalta Student Science Forum li fih ipparte/ipaw 60 student mil-livell postsekondarju. F’dan il-programm ipparte/ipaw ukoll bosta studenti G[awdxin u ta’ dan nirringrazzja lil Daniel James Cassar tal-g[ajnuna tieg[u. Dan il-programm kien jikkonsisti f’sitt sessjonijiet li fihom l-istudenti ddiskutew setturi differenti tax-xjenza. Hawn nirringrazzja lil bosta ministeri u istituzzjonijiet o[ra li laqg[una fl-uffi/ini tag[hom. Ir-rebbie[a se jipparte/ipaw fil-London International Youth Science Forum (sponsorjat millMinisteru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol) filwaqt li dawk li ;ew it-tieni se jipparte/ipaw fl-International Wildlife Research Week 2012 li se jsir fl-Alpi, fl-I]vezja. Karl Agius hu Koordinatur tal-Programmi tax-Xjenza NSTF


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Muzika 17

G[ada jittella’ l-kun/ert ‘The People’s Voice’ Il-kun/ert ‘The People’s Voice, mill-Vu/i tal-Poplu’, ta[t id-direzzjoni mu]ikali ta’ Sigmund Mifsud, se jie[u lill-udjenza fi vja;; mu]ikali ta’ siltiet rock li g[andhom messa;; politiku u li ;abu mag[hom influwenza fuq dak li ;enerazzjonijiet ta’ popli ja[sbu fuq iddimensjoni politika. X’inhu l-g[an u l-messa;; ewlieni ta’ dan il-kun/ert? “{are; bi/-/ar li meta ssemmi l-kelma ‘politika’ hawn Malta n-nies jitgerrxu ftit u ja[sbu mill-ewwel filparti;jani]mu. Huwa tajjeb li qeg[din na//ettaw is-satira politika imma na[seb wasal i]-]mien li nag[tu /ans lillartisti jesprimu l-opinjoni tag[hom permezz tal-arti b’mod iktar miftu[, ming[ajr ma nwarrbu jew nittimbraw lil dawk l-artisti li jie[du dan il-pass. Dan hu parti mill-iskop ta’ dan ilkun/ert,” jg[id Mro Sigmund Mifsud. ‘The People’s Voice

Kun/ert annwali mill-Banda San :iljan Il-Ka]in Banda San :iljan qed ikompli bi//elebrazzjonijiet ta’ g[eluq il-85 sena mittwaqqif tal-Ka]in Banda San :iljan bil-kun/ert annwali tieg[u nhar il{add 3 ta’ :unju fixXatt tal-Bajja Spinola, f’San :iljan fit-8.30 p.m. Il-Banda San :iljan ta[t id-direzzjoni tasSurmast Direttur Manoel Pirotta se tesegwixxi kun/ert bis-sehem tattenur Aldo Busuttil u tas-sopran Annalise Mifsud Bonnici. Il-leader tal-banda se jkun Michael Pirotta. Il-Ka]in Banda San :iljan i[e;;eg lillmembri tieg[u kif ukoll lill-:iljani]i biex jattendu bi [;arhom g[al dan il-kun/ert. Il-Ka]in Banda San :iljan jistieden ukoll lil dawk kollha li g[andhom g[al qalbhom il-kultura mu]ikali biex jattendu g[al dan ilkun/ert li se jibda fit8.30 p.m. u jintemm fl10 p.m.

Concert’ se jag[ti [arsa lejn kif gruppi b[al U2, Pink Floyd, The Beatles, fost o[rajn, kienu dejjem jesprimu l-opinjoni tag[hom fuq il-politika. Il-politika ma tfissirx biss twemmin Xellugi jew Lemini imma tfisser ukoll messa;; ta’ paci, jew kontra l-gwerra u r-razzi]mu u temi o[ra. Fl-a[[ar mill-a[[ar, l-arti g[andha tkun forma ta’ espressjoni libera u dan ilkun/ert se jsostni limportanza tal-libertà talespressjoni fil-mu]ika. Ir-repertorju ta’ dan ilkun/ert se jinkludi siltiet mag[rufa li g[andhom messa;; politiku u o[rajn li forsi mhumiex daqshekk popolari u d-diski The Wind of Change u The Final Countdown. “Bil-fatt li jien inkludejt ]ew; diski li ;ew mirkuba mi]-]ew; partiti politi/i ewlenin f’Malta, ma rridx inwassal messa;; parti;jan; jew a[jar biex nidher tajjeb

ma’ kul[add, imma g[ax nemmen f’udjenza matura u li tapprezza dawn i]-]ew; diski biss b[ala parti millistorja politika ta’ pajji]na ’l bog[od mit-twemmin politiku personali,” i]id Sigmund Mifsud. L-orkestra bi tletin membru, ta[t id-direzzjoni mu]ikali ta’ Sigmund Mifsud, flimkien malkantanti li fosthom insibu lil Kenneth mill-grupp Fire, Paul Sky minn Colourblind, Daryl minn 12th Ode, Paul minn Purple Haze, Janvil, Petra, Mikaela, Yorika, Gloriana Arpa Belli u Chris Grech, ]gur li se jag[tu interpretazzjoni li tappella g[al kul[add. L-udjenza se tesperjenza storja ta’ mu]ika li tat kritika fuq de/i]jonijiet politi/i li ttie[du matul i]]mien madwar id-dinja; esperjenza differenti missatira li mdorrijin naraw. Il-kun/ert se jittella’ blg[ajnuna ta’ BLS

Il-poster uffi/jali tal-kun/ert ‘The People’s Voice’ li se jsir g[ada ta[t id-direzzjoni mu]ikali ta’ Sigmund Mifsud

Entertainment, BESTeam u Vitimalta g[ada l-Erbg[a, 30 ta’ Mejju fis-Sala Sir Temi Zammit, fl-Università,

fit-8 p.m. Il-biljetti jistg[u jinkisbu minn Aquamarina, il-G]ira, g[al donazzjoni ta’ €10.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

18 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI

L-ottimi]mu jg[inek tg[ix fit-tul Skont studju li g[adu kemm ;ie pubblikat, dawk li g[andhom veduta po]ittiva tal-[ajja jg[ixu aktar fit-tul. Xjentisti li studjaw 243 persuna li kellhom mitt sena jew aktar sabu li dawn kellhom karattru po]ittiv. Irri/erkaturi jemmnu wkoll li wie[ed ikollu karattru po]ittiv tista’ tkun xi [a;a b’g[eruq ;eneti/i. L-istudju kien jinvolvi lLhud Ashkenazi mil-Lvant tal-Ewropa. Dawn jitqiesu tajjeb g[al studju dwar il-;enetika peress li ;enetikament

huma simili [afna g[al xulxin. Nir Barzilai tal-Albert Einstein College of Medicine’s Institute for Aging Research fi New York, qal li dawk li kellhom aktar minn 100 sena kienu jikkunsidraw li wie[ed jid[ak b[ala xi [a;a importanti f’[ajjithom u so/jalment kienu attivi. Barra minn hekk ma kinux jib]g[u juru l-emozzjonijiet tag[hom fil-bera[. Ir-ri/erka kienet pubblikata fl-a[[ar [ar;a tar-rivista spe/jalizzata Aging.

Barzilai ]ied li hemm indikazzjonijiet li l-personalità ta’ persuna tista’ tinbidel bejn l-età ta’ 70 u 100 sena u g[alhekk ma kienx mag[ruf jekk dawk li kellhom mitt sena tul [ajjithom kollha kellhomx il-personalità li g[andhom f’dik l-eta. Intqal ukoll li l-personalità ta’ persuna aktarx g[andha rwol importanti biex wie[ed ikollu sa[[a tajba. Ir-ri/erka li kienet saret s’issa kienet tiffoka fuq affarijiet fi]i/i, b[al dieta tajba, li jg[inu lil persuna tg[ix fit-tul. L-ISTATI UNITI> Membri tal-U.S. Navy Rifle Team jistennew fl-USS Arizona Memorial matul /erimonja fil-World War II Valor in the Pacific National Monument f’Honolulu f’Hawaii. Il-biera[ fl-Istati Uniti tfakkar Memorial Day, li jfakkar is-suldati Amerikani li mietu fil-gwerer. (ritratt Reuters)

IR-RENJU UNIT

Pressjoni biex il-BBC tirtira mill-Eurovision B[alissa fir-renju Unit hemm sej[a biex il-BBC tirtira mill-Eurovision Song Contest wara li fi tmiem il-;img[a lpajji] sofra umiljazzjoni o[ra f’din il-kompetizzjoni. Dan wara li l-kantant Ingli] Engelbert Humperdinck spi//a t-tieni mill-a[[ar. Minn 42 pajji], kienu biss erbg[a – l-Irlanda, il-Latvja, il-Bel;ju u l-Estonja – li taw xi punti lir-Renju Unit. Humperdinck spi//a bi 12-il punt biss f’kompetizzjoni li re;g[et qanqlet allegazzjonijiet ta’ voti politi/i. {afna Ingli]i qed jilmentaw fuq l-internet u stazzjonijiet tar-radju fil-pajji] biex ilBBC jirtira minn din il-kompetizzjoni mu]ikali. Mira ta’ [afna lmenti kienet il-website tal-BBC fejn [afna kkritikaw il-mod kif issir ilvotazzjoni u li l-mod kif /erti pajji]i se jivvutaw seta’ jkun imbassar minn sena qabel. Il-kompetizzjoni, li saret

f’Baku, il-kapitali talAzerbaijan, intreb[et millI]vezja. Il-pajji] li ;ab voti anqas mir-Renju Unit kienet in-Norve;ja, li g[andha reputazzjoni li spiss tispi//a fla[[ar post fil-kompetizzjoni. Min-na[a l-o[ra kelliem g[all-BBC qal li dawk imsej[a b[ala voti politi/i ma kinux jiddeterminaw liema kienet se tkun il-kanzunetta rebbie[a i]da aktar kienet teffettwa l-po]izzjonijiet ta’ nofs il-klassifika. Kien hemm polemika wkoll dwar l-g[a]la ta’ Humperdinck, li g[andu 76 sena. Hu ntg[a]el mill-BBC biex jikkompeti. Xi w[ud akku]awh li kien anzjan wisq u l-kanzunetta batuta. O[rajn imbag[ad argumentaw loppost, li kien stilla u kanzunetta tajba. Paul Gambaccini, pre]entatur popolari fuq irradju fir-Renju Unit kif ukoll awtur ta’ ktieb dwar l-

Eurovision, kien ikkwotat li qal li l-votazzjoni flEurovision issir l-aktar fuq ba]i kulturali. Hu kien ikkwotat li qal li t-tmiem talKomuni]mu fl-Ewropa talLvant kien xi [a;a kbira g[allibertà imma [a]ina g[allEurovision. Hu qal li dawn il-pajji]i ma jivvutawx g[al xulxin g[aliex ;irien imma g[aliex g[andhom kultura mu]ikali simili. Fil-kultura tag[hom il-mu]ika fi[a /ertu element etniku li fil-Punent diffi/li li wie[ed jif[em.

Fl-Ewropa tal-Lvant, il-mu]ika g[andha importanza partikulari fis-so/jetà


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 19

L-ISTATI UNITI

Il-curry hu tajjeb kontra l-infezzjonijiet

L-ISTATI UNITI> Messa;; ta’ awguri miktub fis-sema jispikka fuq il-Golden Gate Bridge ta’ San Francisco f’Kalifornja. L-Amerikani llum qed ji//elebraw il-75 anniversarju mittwaqqif ta’ dan il-pont ikoniku, li hu fost l-aktar strutturi distinti tad-dinja. (Reuters)

IR-RENJU UNIT

Se jonfqu bil-kbir fuq il-:ublew St[arri; ;did qed jindika li l-Britanni/i g[andhom jonfqu mat-823 miljun lira Sterlina biex ji//elebraw il-:ublew tad-Djamanti tar-Re;ina Eli]abetta. Dan meta jikkalkulaw li mal-erbg[in fil-mija tal-poplu qed jippjanaw biex ji//elebraw l-avveniment b’xi mod, u bil-jum qed jitqies b[ala ‘spe/jali’ g[al 44 fil-mija tan-nisa Britanni/i u 40 filmija tal-ir;iel. Ri/erka g[al MoneySupermarket.com sabet li n-nies li se ji//elebraw il-:ublew qed ja[sbu biex jonfqu medja ta’ 40 lira Sterlina (g[al kull persuna) f’xiri relattat mal-avveniment; b’21 fil-mija qed ja[sbu biex jixtru aktar ikel u snacks mis-soltu; bi 17 filmija se jonfqu aktar fuq ixxorb. Sadattant, l-ist[arri; jindika li sebg[a fil-mija talBritanni/i se jonfqu fuq itti]jin g[all-okka]joni u bi tmienja fil-mija jinvestu fissouvenirs tal-:ublew. Imbag[ad, jidher li 25 filmija fost dawk li qed jippjanaw biex isegwu /-/elebrazzjonijiet se jibqg[u ddar; bi tmienja fil-mija mistennija jorganizzaw il-festin mal-[bieb u l-qraba u b’sitta fil-mija jattendu s-street parties. L-infiq imbassar ta’ 823 miljun lira Sterlina hu kwa]i d-doppju tal-480 miljuni li 34 fil-mija tal-Britanni/i s-sena l-o[ra qalu li kienu qed jippjanaw li jonfqu waqt i/-/elebrazzjoni tat-Tie; Irjali talPrin/ep William u Kate Middleton.

L-esperti medi/i fl-Istati Uniti llum qed jg[idu li persuna li tiekol curry kuljum tkun qed issa[[a[ irre]istenza g[al kontra linfezzjonijiet. Ir-ri/erka fil-fatt turi li lcurcumin – li jinsab fitturmeric, spice popolari talcurry – jag[ti spinta sostanzjali lill-proteina li tistimola s-sistema tal-;isem (immune system) li t[ares kontra l-infezzjonijiet u tipi o[ra ta’ mard.

Rapport li jidher filJournal of Nutritional Biochemistry jistqarr /ar u tond li l-curcumin jg[in g[all-eliminazzjoni ta’ bacteria u viruses, inklu]i dawk li jikka;unaw it-tuberkulo]i, anki jekk il-;isem qatt qabel ma kien ‘ikkonfrontahom’. Il-Professur Adrian Gombart mill-Università ta’ Oregon – intant sab li l-curcumin kwa]i j]id bi tliet darbiet ir-re]istenza tal;isem kontra l-infezzjoni.


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

20 Kultura

{arsa lejn ix-xena kulturali Filwaqt li t-teatru l-;did bla saqaf ta’ d[ul il-Belt beda jie[u forma u jid[ol fi stadju tax-xog[ol dejjem aktar avvanzat, l-attività kulturali f’pajji]na baqg[et g[addejja bla [niena. Ix-xog[ol fuq it-teatru ilu sejjer. Hawn mhux se nid[ol fil-kontroversji kollha li g[addejna minnhom, i]da nistenna, ming[and perit dinji b[al Piano li dan it-teatru jkun sorpri]a. Nemmen li Piano jisma’ mill-esperti tatteatru u se jag[tina teatru mog[ni bir-ri]orsi tekni/i u elettronika kollha li jag[mluh state-of-the-art. Jekk nikxef x’g[andi f’mo[[i, jista’ jkun li ni]balja, g[ax wara kollox, kif jg[id il-Malti, trid tkanta fuq il-mejjet, u g[adna lura biex nag[mlu dan. I]da g[andi fidu/ja li se jkun rivelazzjoni. U jiddependi mbag[ad x’u]u nag[mlu minnu aktar ’il quddiem. Jien ottimist [afna. Illum tista’ to[loq xenarji u effetti biddwal u projections li ma kinux possibbli ftit tas-snin ilu. Anke l-akustika wie[ed jo[loqha ferm a[jar minn qabel. I]-]mien jag[tina parir, i]da g[andi g[alfejn inkun ottimist. Immorru g[al attività teatrali o[ra. F’teatru ]g[ir, fil-Valletta Waterfront, fisSagrestija Vault, attendejt g[al kun/ert pjanistiku, li kien mimli daqs bajda – millbarranin. Dawn ;ew jisimg[u pjanista ta’ kalibru kbir, l-Amerikan Christopher Atzinger, li bella[na bilkapa/ità tieg[u. Daqq mu]ika

minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

‘Nirien’ ta’ Karmenu Vassallo

ta’ Beethoven, Brahms, Sibelius, Judith Lang Zaimont u Debussy. Diffi/li tg[id fejn kien la[jar g[ax mill-ewwel sa[[ar lill-udjenza, u baqa’ g[addej sal-a[[ar bl-istess kapa/ità kemm ta’ teknika kif ukoll ta’ interpretazzjoni. F’dan itteatru fis-sala wara lKappella, ilhom jittellg[u kun/erti ta’ kwalità g[al ]mien twil. Smajt li dan ilpjanista kien se jkun vi/in Malta, i]da g[al xi ra;uni t[assar l-appuntament. B’danakollu, ma riedx jiddi]apunta lil Malta li xtaq jara [afna – u g[al dan ilkun/ert ;ie direttament millAmerika. Stqarr mieg[i li kien [a verament pja/ir, blambjent u bl-akustika. Fil-Manoel kellna

Fit-Teatru tal-Università, Tal-Qroqq tfakkar il-mibki poeta Karmenu Vassallo b’kun/ert bil-mu]ika ta’ Mro Dominic Galea

Is-sopran Roberta Canzian

okka]joni verament e//ezzjonali, meta ]ew; kantanti Taljani, is-sopran Roberta Canzian u l-baritonu Mario Cassi , akkumpanjati mill-brava pjanista Ulla Casalini, taw kun/ert ta’ arji mill-opra Taljana. Dawn ;ew bi stedina ta’ Fiesole Artistic Productions bill-kollaborazzjoni tal-Istitut Kulturali Taljan li hu attiv [afna fostna. Albert G. Storace g[amel lintroduzzjonijiet b’dik ilkapa/ita tieg[u tas-soltu. Ta’ min jg[id li s-sopran ;ejja minn Fiesole stess, u li ftit ilu, skont kif qalli l-impresarju, il-Kavallier Tonio Portughese, kantat quddiem il-Papa Benedittu. Missejna La Favorita, Don Pasquale, Barbiere, Boheme, Gianni Schicchi, Traviata u Rigoletto li spi//ajna biha. Kollha kienu sbie[, i]da kif smajt lil min jg[id, Verdi hu Verdi, u ma stajtx ma naqbilx mag[hom. Fl-a[jar bi//iet, ilkantanti veru marru tajjeb, u qalg[u applawsi kbar. Kif tista’ ma titqanqalx bl-arja ta’ Violetta, “E strano” cantata b’tant sentiment mis-sopran; jew bid-dwett minn Rigoletto li g[alaq is-serata. Fit-Teatru tal-Università, Tal-Qroqq tfakkar il-mibki poeta Karmenu Vassallo b’kun/ert bil-mu]ika ta’ Mro Dominic Galea, li [are; ukoll is-CD g[all-bejg[. Dan ilkun/ert li n]amm ta[t ilpatro/inju tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, ried ukoll ji;bed attenzjoni u fondi g[all-University’s Research, Innovation and Development Trust. Kantaw Doreen Galea, Joseph Aquilina, Claudette Pace, Corazon u Janvil, kollha kantanti mag[rufa u stabbiliti. :ew immu]ikati 10 poe]iji tal-poeta, fosthom Nirien, “Dal-ktieb mera ta’ [ajti, dal-ktieb jixhed minn jien”. Kien hemm ukoll Ra[al Twelidi (Si;;iewi) li hu kien tant i[obb, u Alla Ie[or, fejn, b’dik l-esa;erazzjoni tipika

ta’ apprezzament poetiku, Vassallo jist[ajjel li l-poe]ija tag[mlu jixbah lil Alla, “G[ax jien ukoll sawwart mix-xejn ta’ xejn ib[ra, u artijiet o[rajn...”. Ta’ min jixtri is-CD li tinkorpora dawn il-kanzunetti. Is-serata kienet tikkonsisti wkoll f’feature fuq [ajjet u [idmiet il-poeta m[ejji minn Charles Coleiro, u moqri minnu u minn Charles Abela Mizzi – b’direzzjoni ta’ Zepp Camilleri. Imbag[ad Marcel Zammit Marmara li ]mien ilu kiteb il-bijografija tal-poeta, g[amel diskors /kejken fuq ilkarattru uman u poetiku ta’ Vassallo, li verament qaxxar lil dan il-bniedem [elu u tant bravu. Billi hu kien jg[allimni l-Liceo fi tfuliti, stajt naqbel ma’ dak kollu li qal Zammit

Marmara. Tana idea tajba [afna ta’ Vassallo, il-bniedem li kien sfortunat [afna fil[ajja, kien ibati minn inferiority complex, u n[akem missintomu\nevrosi ta’ “irrid i]da ma nistax”. Niftakar li filklassi, Vassallo dejjem kien jitkellem fuq it-tbatija, u kemm din hi ne/essarja biex wie[ed ikun poeta. Ta’ min jiftakar li Dominic Galea ftit ilu [areg CD ie[or “OMMI” iddedikat lil ommu, Doreen, u li fih immu]ika poe]iji kbar b[al Il-Kantilena ta’ Caxaro, Il-:gantija ta’ :or; Pisani, u poe]iji o[ra ta’ Dun Karm, :an Frangisk Bonamico (Mejju), :or; Zammit, :u]i Mallia, Karmenu Vassallo, Mary Meilak, Ru]ar Briffa, Manwel Agius, Anastasju Cuschieri, u :an Anton Vassallo (Tifhira lil Malta). Fih kantat Doreen Galea b’dik il-vu/i tant popolari u ma[buba fostna. Mro Dominic Galea ukoll [are; diska bil-poe]ija ta’ Dun Karm, immu]ikata minnu, u g[andu [sieb jo[ro; diski o[rajn tal-istess ;eneru.

Niftakar li fil-klassi, Vassallo dejjem kien jitkellem fuq it-tbatija, u kemm din hi ne/essarja biex wie[ed ikun poeta

Il-pjanista Amerikan Christopher Atzinger


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Coco Avant Chanel Rete 4, 21>10

Film bijografiku Fran/i] li n[adem fl2009 dwar l-istilista tal-moda Gabrielle Coco Chanel, bil-parti tal-protagonista tkun interpretata minn Audrey Tautou (firritratt). Hi persuna li kapa/i tispira bosta nies ma jaqtg[ux qalbhom min[abba li kellha bidu diffi/li u sa[ansitra trabbiet f’orfanatrofju. Bejni u Bejnek NET Television, 23>30

Quadro - NET Television, 20.30

Joséf Bonello llum se jlaqqag[na mal-;urnalista Marion Zammit (fir-ritratt) li f’dawn il-jiem g[adha kif temmet ix-xog[ol tag[ha minn ma’ media.link, il-kamra tal-a[barijiet ta’ dan l-istazzjon, wara li konna ilna narawha regolarment g[al dawn l-a[[ar erba’ snin. Titkellem fost o[rajn dwar id-de/i]joni li [adet li tmur tg[ix l-Italja. Fost o[rajn titkellem dwar valuri importanti fil-[ajja ta’ dak li jkun, sitwazzjonijiet diffi/li u o[rajn sbie[ fil-[ajja u anki dwar x’jog[;obha u x’inhuma l-passjonijiet tag[ha. Marion kienet bdiet ta[dem fit-televi]joni lokali mal-kumpanija G[awdxija CVC Communications. Malta Llejla NET Television 17.00

L-adozzjoni L-ewwel programm minn tnejn li se jiffukaw fuq l-adozzjoni. X’inhuma l-implikazzjonijiet legali tal-adozzjoni? Kif qed ikunu regolati l-adozzjonijiet? Min hu eli;ibbli biex jadotta? Il-mistednin se jkunu Sandra

Fir-rokna mtella’ bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb illum se jkun hemm mistiedna Joanne Sciberras li se titkellem dwar l-attivitajiet li se jsiru fl-okka]joni tal-200 sena minn meta nfet[et il-Biblijoteka Nazzjonali tal-Belt (fir-ritratt). Se jkun hemm ukoll dwar vja;; g[al Lourdes li g[alih jittie[du l-morda, kif ukoll il-kontribuzzjonijiet ta’ Kevin Azzopardi, Fr Karm Debattista u Alistair Fenech.

Hili Vassalo, Direttur fid-Dipartiment tas-Servizzi So/jali, Daniela Darmanin millA;enzija Appo;; u Ruth Scott, amministratri/i ta’ a;enzija li toffri servizzi fl-adozzjoni. Jippre]enta l-programm Bryn Manning.

Insiru Nafu Lil NET Television, 21>32 Il-protagonist fil-programm tal-lum se jkun Charles Borg, disinjatur tal-moda. Minbarra l-intervista li jag[millu Anton Grech, naraw ukoll xi jg[id dwaru l-partner tieg[u fuq ix-xog[ol u fil-[ajja privata Ron Van Maarchalkenweerd. Eyes Wide Shut Rete 4 23.45 L-a[[ar film tar-re;ista Stanley Kubrick. L-istorja hi ambjentata fi

New York fejn naraw koppja mi]]ew;a li tg[addi minn kri]i. Il-mara ta’ tabib tg[id lil ]ew;ha dwar il-fantasiji sesswali tag[ha ma’ r;iel o[ra. Din il-[a;a t[arbat sew lil ]ew;ha tant li jispi//a jid[ol f’affarijiet li qatt ma kellu jmiss mag[hom… Fost l-atturi Leelee Sobieski u Tom Cruise (it-tnejn fir-ritratt) u Nicole Kidman.


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 29 ta’ Mejju 2012

22 TV#Radju

Joffri spettaklu vi]iv Rapa Nui - Raitre, 15>50 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club

Film Amerikan tal-1994 b’re;ija ta’ Kevin Reynolds bi storja ambjentat a fil-g]ira li l-aktar nafuha bl-isem Ingli] tag[ha, dak ta’ Easter Island, u li i]da min-nies tal-lokal aktar jafuha b[ala Rapa Nui, kif appuntu hu l-isem tal-film. Il-film hu twil 107 minuti, u barra li g[andu storja li g[andha mill-verità, vi]walment joffri spettaklu li ]gur jie[u gost bih kull min jag[]el li jarah. Fuq il-g]ira jkunu jg[ixu ]ew; tribujiet differenti li xejn ma jkunu jit[amlu, bil-kunflitt bejniethom imur lura s-snin. I]da Noro (Jason Scott Lee) u Ramana (Sandrine Holt, fir-ritratt), minkejja li ;ejjin minn dawn it-tribujiet opposti, ikunu saru j[obbu lil xulxin. Naraw minn liema sagrifi//ji jkollhom jg[addu min[abba din ir-relazzjoni u jekk finalment jispi//awx flimkien....

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet L-Edukazzjoni /-?avetta tas-Su//ess The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan il-

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Il-Klassi/i tas-Sittinijiet Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 – Kaskata Kulturali 15:30 Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 – Bi]]ejjed g[al Kul[add (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Ktieb fl-Idejn 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - KL 17 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Teatru Miftu[ 20:00 – Ikoni Mu]ikali I 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Kristu Fostna 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 Strument f’Idejk 14:00 - {olqa mal-Maltin ta’ Barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Ulied is-Sultan 16:00 - Dritt u {ajja 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 – I]-}wie;… sitwazzjoni u realtà llum 20:00 – Swi// (r) 21:00 - Iva Nemmen 22:00 - Il-Mulej Hu r-Rag[aj Tieg[i 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Na-than & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.

TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 Wirt, Arti u Kultura (r) 11:30 G[awdex Illum 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F”Salib it-Toroq 21:45 Bondi + 22:30 - Paqpaq 23:15 L-A[barijiet 23:30 - Eurovision Links 23:30 - Venere (r). TVM 2 15:00 - A[barijiet 15:05 Dokumentarju 15:15 - Lenti 15:50 - Meander 16:30 - Asteriks 17:00 - A[barijiet 17:05 - Roland

Garros Highlight Programme 18:00 - Starboard 18:30 - Ta[t lArt 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 Danton (dok.) 19:45 - Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - Leli ta’ {a]-}g[ir 21:15 - Ttyl 21:45 - 6 f’Palazz 22:15 Madwarna 22:30 - Wirt Arti u Kultura. ONE 07:00 - ONE Breakfast

09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:30 Sieg[a }mien 12:15 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News Update 17:35 - Hazzzard Daily Update 17:45 Te]ori 17:55 - Better Living 18:40 - Ieqaf 20 minuta (r) 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 Illostra 20:30 - Inkontri 22:30 Malta fuq Kanvas (r) 23:15 ONE News 23:40 - Minuta Wa[da (r) 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 -

Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 11:00 Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredita 20:00 - Tg 1 20:30 - Football. Friendly. Italja v Lussemburgu 23:20 - Porta a porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 Sottovoce 01:50 - Scrittori per un anno - Gabriele Pedullà. Raidue 07:00 - Cartoons 09:30 - Zorro (TF) 09:55 - Cartoons 10:00 Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - La Signora del West (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Flash L.I.S. 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Caste (TF) 19:35 Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Criminal Minds (TF) 22:40 - Supernatural (TF) 23:25 - Tg 2 punto di vista 23:40 - Num3ri 00:25 - La storia siamo noi 01:20 - Tg Parlamento 01:30 - Six Degrees (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 09:50 - Dieci minuti di... 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr - Piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Rapa Nui. Film ’94 17:35 - Geo Maganzine 2012 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Le storie - Diario Italiano - Si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 Ballaró 23:15 - Volo in diretta 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 Conversazioni di teatro - Umberto Orsini 01:35 - Prima della Prima.

Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Inga Lindstrom - Mia e le sue sorelle. Film 2009 16:30 Pomeriggio cinque 18:40 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 Dr House - Medical Division (TF) 23:30 - Juno. Film 2007 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Striscia la notizia. Rete 4 07:20 - Come eravamo 07:25 Nash Bridges (TF) 08:20 Hunter (TF) 09:40 - Carabinieri 4 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:50 - La signora in giallo (TF) 13:50 Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:40 - La stella di latta. Film ’73 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Coco Avant Chanel. Film 2009 23:45 - Eyes Wide Shut. Film ’99. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Café (sitcom) 16:00 - Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Trasformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - La casa dei fantasmi. Film 2003 23:00 Scary Movie 3. Film 2003 00:40 - Californication (TF) 01:15 L’Italia che funziona 01:30 Saving Grace (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 Camicie rosse. Film ’52 16:00 L’Ispettore Barnaby (TF) 17:55 - I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - SOS Tata 00:10 - Tg La 7 00:15 - Tg La 7 sport 00:20 (Ah)iporoso 01:30 - ‘G’ Day alle 7 su La 7 01:50 - ‘G’ Day.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 - Telebejg[ 11:45 - Reporter 12:05 Link 12.10 - Kont taf? 12:15 F. News 12:30 - Niskata 15:00 Storjografija 15:30 Teleshopping 16:30 - ECO 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 Reporter 20:05 - Muftie[ 20:15 - F. News 21:00 - Boost 23:15 F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:45 - Extreme Makeover Home Edition 13:35 - Dharma & Greg (sitcom) 14:00 - Pushing Daisies (TF) 14:55 - Giudice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 - Privileged (TF) 17:15 - Chante (TF) 17:40 - Friends (sitcom) 18:30 - Uomini e donne 19:40 The OC (TF) 20:25 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 - Cambio casa - Cambia vita 22:10 - Extreme Makeover Home Edition 23:10 - Che trucco. BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Penelope K, by the way 07:30 Nina and the Neurons 07:45 Spot’s Musical Adventures 07:50 - Me Too! 08:10 - Boogie Beebies 08:25 - The Large Family 08:35 - One Foot in the Grave 09:05 - Dad’s Army 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Michael Palin’s New Europe 12:10 - Dalziel and Pascoe 13:00 - As Time Goes By 13:30 - One Foot in the Grave 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - Michael Palin’s New Europe 16:35 - Dalziel and Pascoe 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Gavin and Stacey 21:00 - Spooks 21:50 Dad’s Army 22:20 - As Time Goes By 22:50 - The Secret

Diaries of Miss Anne Lister. TCM 08:20 - Maverick 09:20 Rawhide 10:15 - Agatha Christie’s Murder in Three Acts. Film ’86 12:10 - Fort Massacre. Film ’58 (U) 13:45 - Maverick 14:50 - Rawhide 16:00 Comanche. Film ’56 (U) 17:40 Viva Zapata! Film ’52 (PG) 19:50 - The Big Sleep. Film ’46 (PG) 22:00 - A Perfect Murder. Film ’98 (15). MGM Movies 06:50 - The Glory Stompers. Film ’68 (18) 08:15 - Women vs Men. Film 2002 09:40 - How to

Succeed in Business Without Really Trying. Film ’67 (U) 11:40 - Ghoulies. Film ’85 (15) 13:00 - In the Heat of the Night: Grow Old Along with Me. Film ’95 14:30 - Haunted Honeymoon. Film ’86 (PG) 15:55 - Love or Money. Film ’89 (15) 17:25 - Hair. Film ’79 (15) 19:25 - Welcome to Woop Woop. Film ’97 (15) 21:00 - DeLovely. Film 2004 (PG) 23:05 The Ranch. Film 2004. Diva Universal 06:55 - Wind at My Back 07:50 - Great Women 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:50 - Cento Vetrine 11:55 - ER 12:55 Quincy, M.E. 13:54 - Great Women 14:00 - ER 15:50 Great Women 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 JAG 19:00 - Ironside 20:00 Quincy, M.E. 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Seeking the Catch 08:10 - Mythbusters 09:05 - Extreme Engineering: Hurricane-Proof Homes 10:00 How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Moab Desert 11:50 - Wheeler Dealers: Porsche 911 2.7S Targa 12:45 Overhaulin’: 4X4 New 13:40 American Chopper: Viega Corporation Bike 14:35 - Dirty Jobs 15:30 - Deadliest Catch: No Season for Old Men 16:25 Mythbusters: Diet Cooke and Mentos 17:20 - Extreme Engineering: Hurricane-Proof Homes 18:15 - Ultimate Survival: Sierra Nevada 19:10 How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Bering Sea Gold: Bad Vibrations 21:00 -

Swords: Life on the Line: Pay Out 21:55 - Aircrash Confidential: Auto-Pilot Error 22:50 - Kidnap and Rescue: Taxi Cab Killer 23:45 - Mythbusters: Waterslide Wipeout.

. Melita Movies 10:00 - Phenomenon 12:00 Flicka 2 13:35 - Shanghai Noon 15:22 - Hollywood Buzz 15:45 False Pretenses 17:11 - Hollywood Buzz 17:35 - Transporter 3 19:20 - Diary of a Wimpy Kid: Rodrick Rules 21:00 - Gullivers Travels 22:25 - Jessica. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - S#*! My Dad Says 17:07 - 30 Rock 17:30 - Gossip Girl 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Alcatraz 21:15 Fringe 22:00 - Hung 22:30 True Blood 23:35 - Chuck 00:25 - Game of Thrones. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross. Billy the Exterminator: 08:00 - Python on the Prowl 08:30 - Bobcat Battle. 09:00 - The Locator: A Daughter’s Last Hope 10:00 Snapped: Women Who Kill: Brigitte Harris 11:00 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Real Housewives of Beverly Hills: I Would Never Say That. Pawn Stars: 13:00 Pinball Wizards 13:30 - Double Trouble. 14:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 15:00 - Pregnant in Heels: Pregnancy Runway 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Brigitte Harris 17:00 - The Locator: A Daughter’s Last Hope. Billy the Exterminator: 18:00 - Python on the Prowl 18:30 - Bobcat Battle. Pawn Stars: 19:00 - Pinball Wizards 19:30 - Double Trouble. 20:00 America’s Court with Judge Ross 21:00 - Real Housewives of Beverly Hills: I Would Never Say That 22:00 - The Dancer With Tiny Legs 23:00 - A Gypsy Life for Me.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 Rubbadubbers 12:45 - Oswald 13:00 - The Hoobs 13:25 - Dorothy the Dinosaur 13:35 - Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 - I Spy 14:40 Rubbadubbers 14:50 - Oswald 15:05 - Anthony Ant 15:20 - Dorothy the Dinosaur 15:30 - The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 - I Spy 16:20 - Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 - My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork

07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>15 23>45

19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:30 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 Tiny Planets 20:40 - Pingu 20:45 - Tork 21:00 Rubbadubbers 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Rubbadubbers. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Recess 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:30 - Have a Laugh 13:35 Good Luck Charlie 14:00 - The Suite Life on Deck 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 Recess 16:30 - Wizards of Waverly Place 16:55 So Random 17:20 - Fish Hooks 17:30 - Fish Hooks 17:45 - Shake It Up 18:10 - Good Luck Charlie 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Wizards of Waverly Place 19:00 - Hannah Montana 19:25 Phineas and Ferb 19:50 - Shake It Up 20:15 Jonas 20:40 - So Random 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Vitalità Teleshopping Bla Kumment X’Fatt-art Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET Newsi Quadro NET News Insiru Nafu Lil... Trott u Galopp NET News Bejni u Bejnek

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Box

09:00 - Horse Racing Time 09:15 - The French Open Tennis 10:30 Game, Set and Mats 11:00 The French Open Tennis: Day 3 (live) 20:30 - Game, Set and Mats 21:00 - European WBO Super Middleweight Title Boxing 23:00 - World Series by Renault Motor Racing 23:30 - Porsche Super Cup Motor Racing. GO Sports 1 07:00 - Wimbledon Record Breakers 08:00 - Barclays PL: Wk 8: Bolton W v Chelsea 10:00 - Anglo Welsh LV Cup: Rd 2: Ospreys v Northampton 12:00 - Serie A: Rd 13: Siena v Inter 14:00 - ATP 250 Series: Nice: SF 19:00 - Barclays PL: Review of the Season 21:00 The Legends of Wimbledon: Pete Sampras 22:00 RaboDirect Pro12: F.: Leinster v Ospreys 00:30 - Football's Greatest 01:00 - Serie A: Rd 15: Inter v Fiorentina. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - BMW PGA Champ.: Day 2. Barclays PL: 13:00 Wk 10: Chelsea v Everton 15:00 - Goals of the Season. 16:00 - Serie A: Rd 11: Genoa v Inter 18:00 - The Six Nations 2012: France v Italy 20:00 Arsenal World 20:30 - FIFA Futbol Mundial 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 19:00 - npower Champ.: West Ham Utd v Leeds Utd: dtd. 21.08.11 (r) 20:45 - La Liga: Osasuna v Valencia: dtd. 21.01.12 (r) 22:30 Bundesliga: FC Schalke v Bayern Munich: dtd. 18.09.11 (r) 00:15 - Copa Libertadores: QF 2nd Leg: Santos v Velez Sarsfield (r). Malta Stars 08:00 - Handball Cup: 2011: Aloysians v Luxol (r) 09:25 Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 11.02.12 (r) 11:05 - Boxing: The Big Hit: dtd. 15.05.12 (r) 12:55 - MBA St. James Hospital Shield: Deprio v Floriana (r) 14:25 - MTF Tennis (r) 14:50 - MFA Futsal League 2nd Div.: sportinmalta.com Melita AFC v

City Boys (r) 16:25 - BOV PL: Valletta v Birkirkara: dtd. 15.01.12 (r) 18:50 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 11.02.12 20:30 - U*BET FA Trophy: Qormi v Hibernians (r) 23:15 Football Nurseries (r) 23:50 Kick Off (r) 01:10 - BOV PL: Valletta v Birkirkara: dtd. 15.01.12 (r). Football Stars 1 08:00 - La Liga: Real Betis v Sevilla: dtd. 21.01.12 (r) 09:50 - npower Champ.: West Ham Utd v Leeds Utd: dtd. 21.08.11 (r) 11:40 - Bundesliga: FC Schalke v Bayern Munich: dtd. 18.09.11 (r) 13:30 - npower Champ.: Nottingham Forest v West Ham Utd: dtd. 28.08.11 (r) 15:25 - Bundesliga: Hannover v Hamburg SV: dtd 26.11.11 (r) 17:20 - La Liga: Osasuna v Valencia: dtd. 21.01.12 (r) 19:10 Bundesliga: FC Schalke v Bayern Munich: dtd. 18.09.11 (r) 21:00 - La Liga: Real Betis v Sevilla: dtd. 21.01.12 (r) 22:50 - npower Champ.: West Ham Utd v Leeds Utd: dtd. 21.08.11 (r) 00:40 - La Liga: Osasuna v Valencia: dtd. 21.01.12 (r) 02:30 Bundesliga: Hannover v Hamburg SV: dtd 26.11.11 (r). Football Stars 2 08:00 - Bayern Munich TV 11:00 - Barca TV 14:10 - La Liga: Real Betis v Sevilla: dtd. 21.01.12 (r) 16:05 - npower Champ.: West Ham Utd v Leeds Utd: dtd. 21.08.11 (r) 18:00 - Bayern 00:00 - Bayern Munich TV. All Stars 12:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:50 - NBA Live (r) 14:10 2012 UIPM Pentathlon: Men's F.: China (r) 15:15 - Alpari World Match Racing Tour: Germany: Day 1 (r) 17:25 Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 03 (r) 18:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:00 - NBA Live 19:25 - Alpari World Match Racing Tour: Germany: Day 1 (r) 21:30 - NBA: Conference SF: Oklahoma @ San Antonio (r) 23:40 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

24 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Mimdudin>5. Rokna fejn wie[ed joqg[od ibig[ f’suq (5) 6. Titla’ fl-ajru (5) 7. Daqqa t’g[ajn (5) 10. Allat foloz (5) 11. G[arka ;obon fuq lg[a;in (5) 12. G[osfor (5) 14. :ibed u nigge] (5) 16. Kolli]joni (5) 17. Din aqwa mill-flus (5) 18. Bi//a la[am daqshiex (5)

18

Weqfin>1. Rqad artifi/jali (6) 2. Dawn juruk jekk jinqata’ d-dawl elettriku (6) 3. Q]ie] (6) 4. Frotta [amra qisha tuta kbira (6) 8. Li g[andha tog[ma mqita (5) 9. Mhumiex /ari (5) 12. Ittawwalt biex nara (6) 13. Perpuri (6) 14. ?ar/ru, ni]lu qatra qatra (6) 15. Wie[ed li g[andu [afna flus u bini (6)

Il-gradilja tal-[sieb

:ib il-lapes u l-gomma se jkollok b]onnha ]gur. Tal-[sieb g[ax m’g[andkom ebda [jiel i]da f’ka] ta’ disprament ibdel l-ittri XXX f’671. Jaqbillek li kull numru li ssib tittikkjah biex ma tirrepetihx.

Sudoku

— Qaltli biex ma ng[id lil [add, u allura sinjal li hi verità!

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. u 6. Indikaturi; 7. Ifta[; 10. Rabta; 11. Xorbu; 12. :elat; 14. Dlonk; 16. Ramel; 17. Pasta; 18. Wirja. Weqfin> 1. Tidwir; 2. Skufja; 3. Ma jafx; 4. Liberu; 8. Abbli; 9. Ordom; 12. :ulepp; 13. Trapan; 14. Dnewwa; 15. Kantat.

Soluzzjonijiet Jack: EGYPT Jennifer: CHINA Il-vaganzi

G[at-tfal

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta n-numri kollha mill-1 sad-9.

Kwadru ma;iku Gradilja tal-[sieb

Jack g[adu kif wasal minn vaganza u Jennifer g[ad trid tmur. Biex tkun taf fejn mar Jack, kulma g[andek tag[mel hu li tara x’ittri hawn neqsin mill-alfabett Ingli], irran;ahom u fforma lpajji]. Fil-ka] ta’ Jennifer irran;a l-ittri li jidhru tliet darbiet.

Kwadru ma;iku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ dan il-kwadru n-numri li jonqos bejn l1 u l-25 biex tag[mlu wie[ed ma;iku — is-somma tar-ringieli, tal-kolonni u ]-]ew; djagonali jammontaw dejjem g[al 65.

Sudoku

Il-vaganza ta’ ]ew;t i[bieb


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Klassifikati 25 PROPRJETÀ Il-G]ira

PENTHOUSE bi tliet kmamar tas-sodda u flats bi tnejn tas-sodda, dirett ming[and issid. ?emplu 21333212 jew 99498770.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLAT bi tliet kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazzin lest minn kollox ta’ kwalità tajba. Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Proprjetà

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar

tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

{a]-}ebbu;

APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ tnejn. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), tliet kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra tal-banju. Washroom, bejt u l-arja. Prezz €145,000. ?emplu 79050498.

VETTURI Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl ilBa[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta GANGA Transport

Services, Triq Wied ilG[ajn, {a]-}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.c om

Lott brieret

KOLLEZZJONI ta’ aktar minn 80 beritta bir-reklam – € 60 kollha jew €1 l-wa[da. ?emplu 21242180.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

JIN{TIE:U Mastrudaxxa

BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.

Salesperson

IL-kumpanija Starfruit Ltd li hi involuta f’importazzjoni ta’ frott frisk, tixtieq timpjega persuna responsabbli u ener;etika full-time biex tbig[ u tag[mel deliveries tax-xog[ol bil-vann talkumpanija. Dawk interessati li g[andhom bejn l-20 u l-40 sena huma mitluba ji;u f’dan l-indirizz: Starfruit Ltd. 7, Triq il-:ibjun, {’Attard. Ji;u ppreferuti dawk li g[andhom l-esperjenza.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

26 Avvi]i PN

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Coffee Morning g[all-kostitwenti tal-{ames Distrett, illum it-Tlieta 29 ta’ Mejju fillukanda Alexandra, Paceville. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu lill-helpers fil-lokalitajiet tag[kom jew 21641281, 27602437 jew 99458101.

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Breakfast, illum it-Tlieta, 29 ta’ Mejju fis-San Antonio Hotel & Spa, Bu;ibba. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 99824277 jew 79866595 jew ming[and il-helpers.

L-ISLA. Is-Segretarju tal-

Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Mejju fil-Buskett Road House. Prezz €5 bit-trasport provdut u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945.

{AL QORMI. Il-Kumitat

{AL LIJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment fl-okka]joni talanniversarju mill-ftu[ talUffi//ju Sir Ugo Mifsud, il:img[a, 1 ta’ :unju fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistieden spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.

Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI NOEL GALEA. Il-{bieb ta’ Noel Galea se jorganizzaw

PAULA MIFSUD BONNICI.

IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ :unju fid-9.30 a.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Il-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 21314502 wara s-6 p.m. EDWIN VASSALLO. Il-

{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla g[al Jum ilMissier, il-{add, 10 ta’ :unju fin-12.30 p.m. fil-lukanda Dolmen. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.

L-APAN se torganizza [ar;a g[al G[awdex nhar it-Tlieta 19 ta’ :unju. Prezz: €16 inklu] l-ikla ta’ nofsinhar fil-Lantern Restaurant, Marsalforn, u t-trasport f’Malta u G[awdex. Tisewx il-KartaAnzjan Bookings ming[and il-helpers. ?emplu 21420513, 79040544, 21521684 jew 99463677.

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza

{ar;a g[al G[awdex fit-12 ta’ :unju. Tluq fis-7 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Prezz: €18 u jinkludi ikla fis-Seashells Restaurant. Il-prezz ma jinkludix il-prezz tal-vapur. G[all-biljetti kkuntattjaw lill-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401. Il-biljetti huma limitati.

AVVI}I O{RA IL-G}IRA. Il-bar tal-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn it - Tnejn u l - {add .

IL-QRENDI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t- tisbi[ u l - immodernizzar li sar fl a[[ar ;img[at . L - Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is - 7 a . m . u tard filg[axija b ’ fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta ’ ikliet . G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383 . L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l - bar tal - Uffi//ju PN tal lokalità re;a ’ nfeta[ ta[t man agement ;did . Il - bar qed ikun miftu[ is - Sibt u l - {add mill - 5 p . m . ’ l quddiem, u jintwerew log[ob tal - Premier Ingli] u s Serie A Taljan . IL-MOSTA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l - bar tal - Uffi//ju PN tal lokalità re;a ’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did .

TAL-PIETÀ. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l - bar tal - Uffi//ju PN tal lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did . Qed ikunu servuti appetizers u jin twera l - football live . Qed ikunu organizzati ikliet, fos thom fenkati, la[am ta] ]iemel u majjal mimli . G[all bookings tistg[u //emplu 992983 1 2 jew 2 1 244956 . Il bar qed ikun miftu[ kuljum mill - 5 p . m . ’ l quddiem u l {add anke filg[odu . TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa ’ offerti g[all - kiri tal Bar tal - Uffi//ju PN tal lokalità . Kull min hu interes sat jista ’ jikkuntattja lill President tal - Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277 . Il - Kumitat jirri]erva d - dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l aktar vanta;;u]a .

TONIO BORG. Il-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal - PN Tonio Borg jilqa ’ lill - pubbliku fl - uffi//ju tieg[u f ’ Birkirkara bejn it - 8 a . m . u l -1 0 a . m . G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 2 1 232873 . DAVID AGIUS. Min jixtieq

jiltaqa ’ ma ’ David Agius jista ’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta ’ appuntament kull nhar ta ’ Tnejn wara l - 4 p . m . , f ’1 87 Triq Santa Katerina { ’ Attard jew /emplu 79423 1 0 1 jew 2 1 4 1 7507 g[al appuntament fil - ;ranet l - o[ra . David Agius hu Deputat g[as - 7 Distrett ({a] - }ebbu;, {ad - Dingli, ir Rabat, l - Im;arr u l - Imtarfa) u g[all -11- il Distrett ({ ’ Attard, {al Balzan, il - Mosta u l Imdina) .

ROBERT ARRIGO. Robert

Arrigo jav]a li qed jiltaqa ’ ma ’ kull min jixtieq jiltaqa ’ mieg[u, kuljum bejn id - 9 a . m . u l -1 0 . 30 a . m . fl - uffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas Sliema . ?emplu 23285000 jew 79492885 .

JASON AZZOPARDI. Jason Azzopardi qed jiltaqa ’ mal kostitwenti tieg[u, fl - uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola . G[al appuntament /emplu 22985 1 00 jew 22985 1 04 .

{’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flIL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u Uffi//ju PN.

12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.


It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

27

L-ewwel atleta Malti li ;era l-‘[ames maratoni l-kbar’

L-atleta veteran ta’ }urrieq Wolves, Alfred Debono, [a sehem fil-116-il edizzjoni talmaratona ta’ Boston (42.2km) u sar l-ewwel Malti li qatt ;era l-hekk imsej[a ‘The 5 World Majors Marathons’, Dawn huma l-maratoni ta’ Londra (fejn kien g[amel la[jar [in ta’ 2:47.32), dik ta’ Berlin, Chicago, New York u issa Boston. Debono ;era erba’ ;irjiet flAmerika u l-Kanada fuq 19-il jum bl-akbar tnejn ikunu maratoni, ti;rija ta’ 4 mili u o[ra ta’ 10 kilometri. Minnhom reba[ tnejn fil-kategorija tieg[u ta’ ’l fuq minn 60 sena u f’o[ra da[al fittielet post. Fi s[ana tremenda, b’temperatura ta’ 32 grad Celsius,

Debono spi//a l-maratona ta’ Boston f’[in ta’ 3:45.58, u apparti l-[in, din kienet impenjattiva meta wie[ed jikkunsidra li 15% tal-atleti re;istrati m’g[amluhiex salfinali u 10% o[ra tal-atleti kellhom b[onn g[ajnuna medika. Sitt ijiem wara Debono ;era tigrija ta’ 4 mili fi New York, ‘The City Parks Foundation Run for the Parks 4 Mile’ organizzata mill-klabb presti;ju] New York Road Runners u spi//a fit-tielet post fil-kategorija tieg[u, f’[in ta’ 25:34 fost aktar minn 7,300 atleta. Fit-tielet ti;rija tieg[u, dik ta’ ‘Game of Life Run 10km’ Debono re;a’ kiseb su//ess billi rnexxielu jid[ol fit-tieni

post fost l-atleti kollha u g[al darb’o[ra re;a’ reba[ il-kategorija tieg[u. Dan ma kienx bi]]ejjed g[al Debono, g[ax kien imissu dik li g[alih kienet i//irasa fuq il-kejk, bil-maratona ta’ Toronto, fejn irnexxielu jag[mel [in e//ellenti ta’ 3:09.13 u rrepeta su//ess ie[or bir-reb[ talkategorija u klassifika fit-83 post fost 2,600 atleta. Dan ssu//ess juri li f’Boston ittemp ma kienx adattat g[allmaratona. Din kienet it-23 maratona ta’ Debono (li 18 minnhom kienu internazzjonali) u li fihom [a sehem b’su//ess. Hu kien assistit minn Medcomms Ltd. u Gasan Mamo Insurance.

Alfred Debono g[amel unur lil Malta

FUTSAL

Excess Bidnija jer;g[u jsiru champions It-tim ta’ Excess RP Bidnija re;a’ reba[ il-kampjonat nazzjonali tal-futsal wara li reba[ it-tieni play-off kontra Naxxar Motors. L-istess Excess kienu reb[u l-ewwel play-off bi skor ta’ 5-3. Quddiem numru kbir ta’ partiratji, Excess wettqu rimonta wara li dawn kienu minn ta[t. Il-gowl ta’ draw ta’ Excess wasal proprju minuta qabel tmiem id-90 minuta. Protagonist assolut ta’ Excess kien il-goalkeeper tag[hom Matthew Xerxen li skurja gowl mill-isba[. Il-partita ntemmet fi draw ta’ 2-2 u kellha tkun de/i]a bl-g[oti tal-penalties. Excess [ar;u rebbie[a bi skor ta’ 4-2. Dan kien sta;un mill-aqwa g[al Excess fejn dawn reb[u l-kampjonat u tilfu darba biss. Wara l-ista;un li g[adda ZC Excess u RP Bidnija ng[aqdu flimkien u dan ta l-frott.

Bjorn Vassallo, Kap E]ekuttiv tal-MFA, jippre]enta t-trofew lill-plejer-kow/ Florin Anton (lemin)

Excess RP Bidnija kienu ta[t it-tmexxija tal-plejer-kow/ Florin Anton li wkoll ;ie nominat b[ala l-Aqwa Plejer tal-Ista;un g[al dawn l-a[[ar sentejn. Minbarra Anton kien hemm ukoll appo;; s[i[ talPresident Mario Vella u tteam manager Nathaniel Jones. L-ista;un tal-futsal ji;i fi tmiemu bil-finali tan-

Knockout bejn Excess RP Dinija kontra Paola Downtown. Din il-partita se tintlag[ab fl-4 ta’ :unju. Mill-ista;un li ;ej lAsso/jazzjoni Maltija talFustal (FMA) se tie[u post ilKampjonat Nazzjonali u kull tim li hu interessat jipparte/ipa fil-kampjonat li jmiss irid jav]a lill-FMA sal15 ta’ :unju.

Ta[ri; fil-volleyball matul is-sajf L-Iskola tal-Volleyball f’Malta (Scuola di Pallavolo Malta) matul dan is-sajf se tkun qed torganizza t-tieni edizzjoni tal-iskola tas-sajf, fl-iskola sekondarja Giovanni Curmi, in-Naxxar. B[alissa qed jintlaqg[u applikazzjonijiet minn subien u bniet ta’ bejn il-11 u l14-il sena g[al dan il-perjodu tas-sajf. Dan il-programm ta’ tmien ;img[at ta[ri; se jkun qed isir f’pajji]na bejn is-16 ta’ Lulju u l-:img[a 7 ta’ Settembru kull nhar ta’ Tnejn, l-Erbg[a u l-:img[a bl-e//ezzjoni ta’ matul il;img[a tal-festa ta’ Santa Marija. It-ta[ri; isir bejn id9 a.m. u l-11 a.m. Il-;enituri g[andhom lg[a]la li jiktbu lit-tfal

tag[hom g[al ;urnata wa[da biss fil-;img[a jew aktar skont il-[tie;a tag[hom. Se jing[ata T-shirt lillapplikanti kollha flimkien ma’ bosta sorpri]i o[ra. Dawk interessati jistg[u j]uru l-websajt tal-iskola g[al aktar informazzjoni www.sdpmalta.com u jistg[u anke jni]]lu l-applikazzjoni jew inkella j/emplu lid-direttur fuq 79208723. Dan il-programm qed isir bl-g[ajnuna talKunsill Malti g[all-Isport.

SPARAR

Pisani jirba[ kompetizzjoni Trap

Il-PRO tal-MSSF jippre]enta t-trofew lil Jeffery Pisani (xellug)

Jeffery Pisani reba[ il kompetizzjoni ‘ The Float Glass Trophy ’ li kienet kompetizzjoni Trap orga nizzata mill - Federazzjoni Maltija tal - Isparar fir ranges tag[ha fil - Bidnija . It - tiraturi l - ewwel sparaw fuq 50 plattina u

mbag[ad l - aqwa sitta g[addew g[all - barrage finali u sparaw fuq 25 plattina o[ra . Fl - ewwel ]ew; rawnds Pisani laqat 45 minn 50 u g[adda g[all - barrage finali biex laqat 20 platti na minn 25 . B ’ hekk hu

tella ’ total ta ’ 65 plattina minn 75 u rnexxielu jtemm fl - ewwel post . Fit tieni post spi//a James Galea li laqat total ta ’ 62 plattina u g[adda lil Carmel Mallia li temm it tielet wara shootoff ma ’ Galea .


IN-NAZZJON It-Tlieta 29 ta’ Mejju, 2012

28 Sport

Aktar adulti fl-Aerobic Fitness tal-KMS Skolasport Il-parte/ipanti adulti li jattendu l-klassijiet talAerobic Fitness tal-KMS Skolasport, ma jag[mlux dan biss biex sempli/ement jibqg[u b’sa[[ithom u jag[tu spinta lill-istamina tag[hom, i]da biex jg[inu u jtaffu millistress tal-;urnata. Organizzati mill-Kunsill Malti g[all-Isport (KMS) u sponsorjati minn Kellogg’s, is-sessjonijiet tal-aerobika jsiru g[ar-ritmu tal-mu]ika u l-parte/ipanti jie[du pja/ir iwettqu l-e]er/izzji mitluba minnhom. “Din is-sena rajna ]ieda sostanzjali fin-numru ta’ parte/ipanti li qed jattendu dawn il-klassijiet,” qalet Alice Galea, l-instructor talaerobika tal-KMS fi [dan ilKumpless Sportiv il-;did ta’ {al Kirkop. “Li tag[mel e]er/izzju fi]iku hu investiment fis-sa[[a, jg[in fil-prevenzjoni tal-mard u j]omm lil dak li jkun konxju tal-importanza ta’ dieta bilan/jata. Il-klassijiet li jkollna kull nhar ta’ Erbg[a jg[inu lill-parte/ipanti ja[arqu dawk il-kaloriji ]ejda

u jiksbu l-forma mixtieqa g[as-sajf li ;ej.” Is-sessjonijiet jibdew b’e]er/izzji li jservu ta’ warm up, u jkomplu b’aerobika HiLo li tg[in biex ta[raq ix-xa[am permezz ta’ e]er/izzji li huma fi]ikament intensi. Il-klassi tkompli fuq e]er/izzji li jinkludu Tone & Step, li jg[inu fil-formazzjoni tal-;isem, u BLT (Bums, Legs and Tums) workout li jg[in biex i]]id is-sa[[a tal;isem billi tu]a pi]ijiet talidejn u t-toqol tal-;isem innifsu. Il-klassijiet ta’ nhar ta’ Erbg[a, li jsiru fil-Kumpless Sportiv tal-KMS f’{al Kirkop, huma miftu[in g[alladulti ta’ kull livell. I]-]ew; sessjonijiet isiru bejn il-4.45 p.m. u s-6 p.m. u mis-6.15 p.m. sas-7.30 p.m. Dawn huma kkunsidrati b[ala [inijiet tassew konvenjenti g[al dwak il-;enituri li g[andhom it-tfal jattendu ssessjonijiet ta’ sport fl-istess [in u kumpless. “Hu tassew importanti g[at-tfal li jaraw lill-;enituri tag[hom attivi f’e]er/izzji

fi]i/i waqt li qed jipprattikaw l-isport,” qalet Galea. G[al din ir-ra;uni, il-KMS Skolasport u Kellogg’s b’mod attiv jinkura;;ixxu lattivitajiet fi]i/i g[all-adulti u g[at-tfal. Kellogg’s tinvesti fil-komunità li topera fiha, u ilha fi s[ab mal-KMS Skolasport g[al dawn l-a[[ar 12-il sena biex tg[in u ttejjeb il-[ajja tal-Maltin. “{afna mill-adulti u ;enituri li jattendu dawn issessjonijiet ikomplu jkunu attivi u jipparte/ipaw f’g[add ta’ tlielaq u nofs maratoni matul is-sena,” ]iedet tg[id Galea. Il-KMS Skolasport torganizza wkoll klassijiet talfitness g[all-adulti f’g[add ta’ kumplessi sportivi inklu]i tal-Kottonera, tal-Marsa, f’Tal-{andaq, Tal-Qroqq, Pembroke u tal-Mosta. B[alissa l-parte/ipanti talKMS Skolasport qed i[ejju g[all-avveniment tant mistenni tal-a[[ar tas-sena. G[al aktar informazzjoni, wie[ed jista’ j]ur is-sit talKMS www.sportmalta.org.mt.

L-g[alliema Alice Galea turi lill-parte/ipanti e]er/izzju biex isa[[u l-muskoli tag[hom permezz ta’ medicine balls matul is-sessjoni tal-aerobika, fil-Kumpless Sportiv il-;did tal-KMS f’{al Kirkop

BO??I

Ri]ultati I Div

Bu;ibba v Msida Mosta v {amrun }ebbu; v Thalassalejn Qormi SB v Paola S. Birgu v Bormla Isla v Bir]ebbu;a

21-10 13-21 21-3 20-21 21-5 12-21

II Div

20-21 21-11

Kalkara v Tarxien }abbar v Floriana

Luqa SP v }abbar 21-14 Santa Venera v S Lu/ija 21-7 }urrieq v Marsamxetto 21-10 Qormi v G]ira 6-21 III Div

Qrendi v Birkirkara 21-15 }ejtun v San :wann 21-17 Fgura v G[axaq 21-5 Valletta SP v S. Liena B. 3-21 Lija v Marsaskala 21-0


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Sport 29 ATLETIKA

Gebreselassie ma jikkwalifikax g[all-Olimpjadi Haile Gebreselassie seta’ biss itemm fis-seba’ post fitti;rija tal-10,000m li saret f’Hengelo u b’hekk ma wasalx g[all-Olimpjadi ta’ Londra fit-tim tal-Etjopja. Kienu [amsa l-atleti b[alu mill-Etjopja li spi//aw qablu, immexxija minn Tariku Bekele li temm l-ewwel f’27 minuta 11.70-il sekonda. Gebreselassie da[al madwar disa’ sekondi warajh. Leleisa Desisa Benti temm it-tieni u wkoll ikkwalifika g[allOlimpjadi waqt li t-tielet atleta g[all-Etjopja g[alissa se jit[alla vojt min[abba li lholder tar-rekord tad-dinja Kenenisa Bekele jinsab imwe;;a’. L-atleta popolari ta’ 39 sena kien qed jie[u sehem

fil-Fanny Blankers-Koen Games, log[ob imsemmi g[all-eks mara tad-dar Olandi]a li reb[et erba’ midalji tad-deheb flOlimpjadi tal-1948 f’Londra, il-log[ob li ntu]a mill-Etjopja b[ala trials g[all-atleti tag[hom fuq distanzi twal. Gebreselassie kellu rrekord tad-dinja tal-10,000m u kien darbtejn Champion Olimpiku fuq din id-distanza fl-1995 u fis-sena 2000. Barra dan kien waqqaf erba’ rekords tad-dinja f’din il-belt Olandi]a ta’ Hengelo u kien qed jistenna li se jikkwalifika g[all-[ames Olimpjadi filkarriera tieg[u. “Jekk ikun jismek Haile Gebreselassie na[seb li taf x’g[andek tg[id f’mument

Haile Gebreselassie falla milli jie[u sehem fil-[ames Olimpjadi tieg[u

b[al dan. Irrilassa. U tafu g[ala? G[ax irba[t [afna midalji, ksirt ir-rekords u kelli bosta su//essi. Mument b[al dan fl-a[[ar tkun qed

tistennieh. Dalg[odu tkellimt ma’ s[abi u g[edtilhom li lpjan tieg[i kien li ni;ri lmaratona f’Londra u mhux biss l-10,000m. G[edtilhom li

jekk nikkwalifika ma kontx se mmur Londra. Inutli li nkun in-nru 7 jew 10 fl-Olimpjadi. Mhux tajjeb. A[jar nag[tu /ans lill-o[rajn li reb[uli blaktar mod mist[oqq,” qal Gebreselassie wara t-ti;rija. Oscar Pistorius tal-Afrika t’Isfel li ji;ri fuq saqajn artifi/jali, ukoll iddi]appunta fl-400m hekk kif temm fil[ames post f’ti;rija mirbu[a minn Luguelin Santos tarRepubblika Dominikana f’44.45 sek. L-Amerikana Kellie Wells reb[et il-100m hurdles fi 12.81-il sek waqt li t-800m ntreb[et mill-Kenjana Janeth Jepkosgei u l-eks champion il-Britanniku Phillips Idowu reba[ il-qab]a tripla bi 17.31il metru.

FORMULA 1

Alonso [a dak li ried

Sebastien Loeb reba[ ir-rally tal-Gre/ja u sa[[a[ l-ewwel post

RALLY

Wirja brillanti minn Loeb fil-Gre/ja Sebastien Loeb ta wirja brillanti fl-a[[ar jum tar-rally tal-Gre/ja biex reba[ dan levent g[at-tielet darba wara li r-rivali tieg[u Petter Solberg kellu in/ident. Il-Fran/i] Champion tadDinja fuq Citroen DS3 beda la[[ar ;urnata b’vanta;; ta’ 10.2 sekondi fuq Solberg imma wara li n-Norve;i] [abat fl-ewwel fa]i tal-ewwel minn [ames tappi fl-a[[ar ;urnata, Loeb temm 40 sekonda quddiem sie[bu tal-istess tim, Mikko Hirvonen, b’[in overall fuq erbat ijiem ta’ 4 sig[at, 42 minuta 03.3 sekondi. Din kienet ir-raba’ reb[a ta’ Loeb f’sitt rallies dan l-ista;un u billi kiseb ukoll tliet punti bonus talli reba[ l-a[[ar tappa tar-rally, issa kabbar il-vanta;; fil-klassifika ;enerali g[al 30 punt fuq il-Finlandi] Hirvonen. L-isfortuna ta’ Solberg, fejn /arrat tyre ta’ wara wara li [abat ma’ si;ra, ippermettiet lil Hirvonen li jitla’ fit-tieni post b’Jari Matti Latvala ja//erta la[[ar post fuq il-podju fejn kellu ritorn mill-aqwa filkompetizzjoni wara li kien kiser g[adma minn g[onqu.

In-Norve;i] Mads Ostberg temm fir-raba’ post fuq Ford u tela’ fit-tielet post overall filklassifika ;enerali.

Is-sewwieq tal-Ferrari Fernando Alonso qal li kiseb dak li ried hekk kif fi tmiem il;img[a, temm fit-tielet post fil-Grand Prix ta’ Monaco u qabe] lil Vettel u lil Hamilton f’dik li hi klassifika tas-sewwieqa. Alonso issa jinsab fl-ewwel post b’76 punt, tlieta aktar mi/-champion tar-Red Bull Vettel u sie[bu Webber. “L-g[an tag[na kien li naqb]u lil Hamilton u lil Vettel. Issa fit-tellieqa li jmiss irrid nispi//a quddiem Webber,” qal Alonso. Webber reba[ il-Grand Prix ta’ Monaco u flistess [in waqqaf rekord hekk kif sar is-sitt sewwieq differenti li reba[ l-ewwel sitt Grand Prix tal-ista;un. “Dan se jkun sta;un interessanti g[ax aktar ma jg[addi ]mien, it-timijiet aktar qed ja[dmu fuq il-karozzi. Dan hu sta;un mimli sorpri]i, spe/jalment meta wie[ed iqis li Vettel iddomina kwa]i mill-bidu sal-a[[ar f’dawn l-a[[ar sentejn,” kompla jg[id Alonso. I/-champion tar-Red Bull, Sebastian Vettel, li spi//a fir-raba’ post f’Monaco, qal li kien ferm kuntent bil-wirja tieg[u. Vettel

beda mid-disa’ post f’Monaco u l-:ermani] irkupra diversi po]izzjonijiet. “Webber kellu tellieqa tajba. U]a strate;ija differenti minn tieg[i. Jien soqt b’roti differenti minn ta’ Webber u g[alija kienet sfida,” qal Vettel li jinsab fit-tieni post talklassifika tas-sewwieqa, b’ammont ta’ punti daqs Mark Webber. Dan tal-a[[ar stqarr li hekk kif bdiet ixxita lejn l-a[[ar fa]i tal-Grand Prix, laffarijiet ikkumplikaw ru[hom. “Kienet tellieqa e//itanti. Kulma ridt kien li niddefendi l-ewwel post imma wie[ed irid il-[sieb biex jidde/iedi x[in kien l-a[jar [in biex immur fil-pit stop. Il-Grand Prix ta’ Monaco hu wie[ed ibba]at fuq it-tattika aktar milli fuq il-velo/ità,” qal Webber. Is-sewwieq tal-McLaren Lewis Hamilton qal li minkejja li qed jipprova minn kollox, kollox ;ej [a]in. L-istaff tal-McLaren qed jag[mel [afna ]balji u Hamilton qed ipatti qares g[alihom. Hamilton temm fil-[ames post fil-Grand Prix ta’ Monaco u g[al darb’o[ra re;a’ kellu problema fil-pit stop kif ukoll fil-clutch.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

30 Sport

Aktar problemi g[al Ljajic Wara li ;ie sospi] u immultat minn Fiorentina, Adem Ljajic issa ;ie sospi] mit-tim nazzjonali tasSerbja min[abba li ma kantax linnu nazzjonali qabel partita ta’ [biberija. Il-player offensiv ta’ Fiorentina, ftit tal-;img[at ilu kien ;ie fl-idejn mal-kow/ Delio Rossi. Fiorentina kienu qed jitilfu kontra Siena u Delio Rossi kien biddel lil Ljajic li mbag[ad g[adda xi kummenti fil-konfront ta’ Delio Rossi li attakkah fi]ikament. Delio Rossi kien tke//a mill-klabb u Ljajic ;ie sospi] u mmultat. Fi tmiem il-;img[a s-Serbja lag[bet partita ta’ [biberija kontra Spanja u Ljajic ma kantax l-innu nazzjonali. Ta’ dan, il-kow/ nazzjonali Mihajlovic ke//ieh millkamp ta’ ta[ri;. Il-Federazzjoni talFutbol fis-Serbja qalet li jekk Ljajic ma jitlobx sku]a lil Mihajlovic jibqa’ barra mill-iskwadra. Ljajic qal li ma kantax l-innu nazzjonali min[abba li hu twieled il-Kosovo, li fil-passat kien jag[mel parti mill-Jugoslavja. Bejn dan irre;jun u s-Serbja hemm tensjoni kbira anke jekk il-gwerra ilha li ntemmet aktar minn 10 snin. Mihajlovic di;à kien [adem ma’ Ljajic meta kien kow/ ta’ Fiorentina u f’dak il-perjodu qatt ma kellhom problemi ma’ xulxin.

Il-grupp ta’ g[awwiema Maltin li [adu sehem f’Sardinja

LOG{OB TAL-COJI

Tasal l-ewwel deheb fl-g[awm Grupp ta’ g[awwiema ]g[a]ag[ Maltin li kienu jiffurmaw parti millkontin;ent tal-Kumitat Olimpiku Malti fil-log[ob tal-COJI f’Sardinja, reb[u total ta’ sitt midalji, wa[da minnhom tad-deheb u li kienet ukoll l-ewwel wa[da deheb fl-g[awm g[al Malta f’dan il-log[ob. Din intreb[et minn Michael Umnov fil-200m breaststroke fejn g[amel [in

ta’ 2 minuti 27.02 sek. L-istess Umnov reba[ ukoll bron] fil-100m breaststroke f’minuta 8.50 sek u bron] o[ra fil-200m Individual Medley f’]ew; minuti 17.00 sek. Midalji o[ra waslu minn Amy Micallef li reb[et il-fidda fil-200m breaststroke b’[in ta’ ]ew; minuti 49.65 sek, waqt li Julian Harding reba[ tnejn bron] ukoll fil-50m breaststroke f’32.07

sek u l-50m butterfly fi 27.70 sek. Dawn il-midalji flimkien ma’ bosta pjazzamenti o[ra fir-raba’ post, wasslu biex l-g[awwiema Maltin spi//aw firraba’ post overall fil-klassifika u fallew it-tielet post bi ftit punti. Barra dan kien hemm titjib konsiderevoli fuq l-a[[ar edizzjoni ta’ dan il-log[ob meta lg[awwiema Maltin kienu reb[u midalja wa[da biss tal-fidda.

Tanya Gravina, Marketing Manager tal-Bank of Valletta, tippre]enta lil Obinna Obiefule t-trofew tal-BOV Player tax-Xahar g[al Mejju

BOV PLAYER TAX-XAHAR

Obiefule l-player tax-xahar ta’ Mejju L-attakkant ta’ Mosta, Obinna Obiefule kien l-g[a]la awtomatika g[all-a[[ar unur tal-BOV player tax-xahar g[allista;un 2011-12. L-attakkant Ni;erjan skorja xejn inqas minn seba’ gowls fi]]ew; log[biet li Mosta kellhom matul Mejju. Huwa kellu hattrick kontra Qormi u skorja erba’ goals fil-partita kontra Marsaxlokk. L-istint li g[andu g[all-gowl Obiefule, po;;ieh fil-qu//ata tallista tal-aqwa skorers g[al dan l-ista;un meta skorja 34 gowl u sa[ansitra waqqaf ukoll rekord fejn kiser ir-rekord pre/edenti ta’ Danilo Doncic u Daniel Bogdanovic ta’ 32 goal. Il-gowls tieg[u g[enu mhux ftit lil Mosta biex jil[qu l-g[an tag[hom li j]ommu posthom fil-BOV Premier League g[al sta;un ie[or. Obiefule g[a]el lil Puttinu Cares b[ala l-benefi/jarji tad-donazzjoni relatata ma’ dan l-unur.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

Sport 31 EURO 2012

Jagielka flok Barry

LUSSEMBURGU VS MALTA

Ghedin i[abbar skwadra provi]orja ta’ 24 Il-kow/ nazzjonali ta’ Malta, Pietro Ghedin [abbar l-iskwadra provi]orja g[allpartita ta’ [biberija li Malta se tilg[ab kontra lLussemburgu nhar is-Sibt 2 ta’ :unju. It-tim Malti se jkun qed jilg[ab barra minn Malta u din se tkun l-ewwel log[ba ta’ Ghedin mat-tim Malti minn meta rritorna jmexxi lit-tim nazzjonali b[ala kow/ nazzjonali. F’din l-iskwadra ta’ 24 player Ghedin inkluda g[all-ewel darba lil Julian Galea tat-tim promoss fil-Premier dan lista;un Melita AFC, champions tal-Ewwel Divi]joni kif ukoll lid-difensur ta’ Hibernians Ryan Camilleri. L-iskwadra provi]orja hi din: Goalkeepers - Andrew Hogg (Valletta) Justin Haber (Kerkyra), Henry Bonello

(Sliema W.)

Difensuri - Edward Herrera (Hibernians), Ryan Camilleri (Hibernians), Andrei Agius (SS Latina Calcio), Steve Borg (Valletta), Jonathan Caruana (Valletta), Alex Muscat (Sliema W.), Joseph Zerafa (Birkirkara) Midfielders - Roderick Briffa (Valletta), Clayton Failla (Hibernians), Edmond Agius (Valletta), Paul Fenech (Birkirkara), Gareth Sciberras (Birkirkara), Shaun Bajada (Birkirkara), Dyson Falzon (Valletta), John Mintoff (Sliema W), Julian Galea (Melita) Attakkanti - Cleavon Frendo (Valletta), Daniel Bagdanovic (Blackpool), Michael Mifsud (Valletta), Andrew Cohen (Hibernians), Andrè Schembri (Panionios).

Partiti impenjattivi g[all-U#21 Sadanittant anke l-kow/ tat-tim nazzjonali ta[t il-21 sena, Ray Farrugia [abbar l-

iskwadra provi]orja li se tilg[ab ]ew; partiti importanti barra minn xtutna. Ittim Malti, fl-1 ta’ :unju fis7 pm se jkun qed jilg[ab kontra s-Slovenja filwaqt li fis-6 ta’ :unju, fis-7.15 pm jaffronta lill-I]vezja. Dawn il-partiti huma validi minn Grupp 2 tar-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2013. S’issa t-tim Malti g[andu 5 punti bis-Slovenja u l-I]vezja jokkupaw l-ewwel post bi 13-il punt kull wie[ed filwaqt li fit-tielet u fir-raba’ post hemm il-Fillandja u lUkranja rispettivament. Malta tinsab fil-[ames post, ]ew; punti fuq il-Litwanja.

L-iskwadra kollha hi din: Goalkeepers - Daniel Balzan (St. Andrews), Adrian Parnis (Sannat L), Steve Sultana (Qormi) Difensuri - Owen Bugeja (Floriana), Yessous Camilleri (Balzan Y), Matthew Gauci ({amrun S), Luca Martinelli (Mosta), Zach Muscat (Pieta H) Midfielders - Jonathan Bajada (Mosta), Clyde Borg (Floriana), Triston Caruana (Qormi), Bjorn Kristensen (Hibernians), Rowen Muscat (Birkirkara), Mark Scerri (Sliema W.), Ryan Scicluna (Birkirkara) Attakkanti - Jean Paul Farrugia (Marsaxlokk), Leighton Grech (Vittoriosa S), Miguel Ciantar (Balzan Y), Steve Pisani (Hibernians), Terence Vella (Mosta)

Il-midfielder ta’ Manchester City Gareth Barry ;ie esklu] mill-finali tal-Euro 2012 u dan wassal lill-kow/ Ingli] Rod Hodgson biex isejja[ lil Phil Jagielka ta’ Everton minfloku. Barry li g[andu 31 sena u lag[ab 53 darba g[allIngilterra, ;ie /ertifikat li /arrat muskolu fir-reb[a 1-0 tal-Ingilterra kontra nNorver;ja f’Oslo. Jagielka li g[andu 29 sena lag[ab 11-il darba malIngilterra

:ERMANJA – Il-kow/ tal:ermanja Joachim Loew ne[[a lill-attakkant Cacau u li]-]ag[]ug[ Julian Draxler mill-iskwadra provi]orja waqt li [alla barra wkoll lill-goalkeeper Marc-Andre ter Stegen li sofra [ames goals fit-telfa 5-3 kontra l-I]vizzera.

TENNIS

Federer jil[aq rekord ie[or

Roger Federer

L-I]vizzeru Roger Federer ]ied rekord ie[or mal-lista twila ta’ su//essi li g[andu meta rre;istra l-233 reb[a tieg[u fi grand slam b’reb[a 6-2, 7-5, 6-3 kontra l-:ermani] Tobias Kamke fl-ewwel round tal-Open ta’ Franza. B’din ir-reb[a, Federer seed nru 3 la[aq ir-rekord ta’ Jimmy Connor fl-era professjonali tat-tennis sa mill-1968 u issa jilg[ab kontra r-Rumen Adrian Ungur li elimina lill-Ar;entin David Nalbandian f’erba’ sets. In-nru 1 Novak Djokovic wera kalma mill-aqwa biex elimina lit-Taljan Potito Starace 7-6, 6-3, 6-1 u wkoll g[adda g[at-tieni round fejn g[adu jittama li jsir l-ewwel player li jirba[ l-erba’ titli grand slams f’sena wa[da g[al dawn l-

a[[ar 43 sena. Fir-round li jmiss Djokovic jilg[ab kontra Blaz Kavcic wara li s-Slovakk elimina lill-eks nru 1 l-Awstraljan Lleyton Hewitt. L-eks champion tal-US Open, Andy Roddick kompla bil-forma [a]ina fuq it-tafal hekk kif din id-darba ;ie eliminat mill-Fran/i] Nicolas Mahut. Roddick, matul dawn l-a[[ar ;img[at kellu ;enbu ju;g[u i]da ma ;abx sku]a b’din l-injury. Fost in-nisa l-Amerikana Venus Williams sabitha diffi/li biex reb[et lewwel log[ba tag[ha u [adet tliet sets 4-6, 6-1, 6-3 kontra Paula Ormaechea tal-Ar;entina. L-Amerikan Andy Roddick tilef 6-3, 6-3, 4-6, 6-2 kontra lFran/i] Nicolas Mahut.

Williams irritornat g[all-isport f’Marzu wara li kellha problemi ta’ sa[[a u fl-ewwel rawnd ta’ dan it-turnament kellha tit[abat biex reb[et kontra t-tennista li g[ad g[andha 19-il sena. Williams issa tilg[ab kontra Agnieska Radwanska u jekk trid tavanza g[attielet rawnd ]gur li trid turi log[ob a[jar. Victoria Azarenka kienet se ti;i eliminata mill-ewwel rawnd i]da rnexxielha tirkupra kontra t-Taljana Alberta Brianti u reb[et 6-7, 6-4, 6-2. It-tennista numru [dax fid-dinja, Vera Zvonareva kellha tirtira minn dan it-turnament min[abba injury fi spallitha. Zvonareva, issa tittama li tkun f’sikkitha biex tilg[ab fl-Olimpjadi.

ITALJA

Il-captain ta’ Lazio Mauri arrestat fuq korruzzjoni Il-captain ta’ Lazio Stefano Mauri kien wie[ed minn diversi players arrestati mill-Pulizija Taljana li qed tinvestigahom dwar log[ob immanipulat. Flimkien ma’ Mauri kien hemm arrestat ukoll il-midfielder ta’ Genoa, Milanetto. Il-Pulizija qed tinvestiga wkoll il-kow/ ta’ Juventus, Conte dwar il-perjodu ta’ meta kien imexxi lil Siena. Conte, li g[adu kemm reba[ il-kampjonat ma’ Juventus, qed ikun akku]at li immanipula log[ba bejn Siena u Novara f’April tal-2011. Dan wara li Filippo Carobbio, midfielder ta’ Siena, kien ]vela li Conte kien jaf li Siena u Novara se jispi//aw fi draw ta’ 2-2. Criscito barra mill-iskwadra

Id-difensur ta’ Zenit St Petersburg, Domenico Criscito se jitlef il-Euro 2012 wara li t[alla barra mill-iskwadra min[abba li wkoll se jkun investigat fil-jiem li ;ejjin dwar log[ob immanipulat. Dan [abbru l-assistent kow/ tat-tim nazzjonali Taljan, Demetrio Albertini li qal li wara diskussjoni li kellu mal-kow/ nazzjonali Prandelli, flimkien idde/iedew li j[allu barra lil dan il-player. “Criscito kellimni u spjegali l-ver]joni tieg[u u jien nemmen li hu inno/enti,” qal Albertini. Xi persuni [adu ritratti ta’ Crisicito f’restaurant fejn jidher li qed ikellem xi persuni li huma suspet-

tati li immanipulaw xi log[ob. Dawn ir-ritratti ittie[du meta Criscito kien g[adu ma’ Genoa. Criscito, eks player ta’ Genoa u Juventus, b[alissa qed jilg[ab ma’ Zenit St Petersburg u lag[ab 19-il darba mat-tim nazzjonali Taljan. Il-Pulizija marru Coverciano fejn hemm tkellmu ma’ Criscito li kien qed i[ejji g[all-Euro 2012 mattim nazzjonali Taljan. Prandelli, min[abba din linvestigazzjoni idde/ieda li j[abbar l-iskwadra finali tal-Euro 2012 illum minflok ilbiera[. Minbarra li qed jitkellmu ma’ diversi persuni o[ra il-Pulizija qed ifittxu fid-djar ta’ players, uffi/jali u amministraturi ta’ klabbs li ;ejjin kemm mis-Serie A kif ukoll mis-Serie B u l-Lega Pro. {ames persuni o[ra ;ew arrestati fl-Ungerija min[abba li wkoll huma suspettati li huma involuti f’im[atri illegali. Fost il-partiti investigati hemm dawk bejn Lazio u Genoa u Lecce kontra Lazio. Din l-investigazzjoni ilha g[addejja g[al dawn la[[ar xhur u f’:unju ta’ sena ilu l-Ministeru talIntern kien waqqaf task force spe/jali biex tinvestiga dak kollu li qed ji;ri. L-eks captain u player ta’ Atalanta, Cristiano Doni, f’Awwissu kien sospi] g[al tliet snin u nofs u l-istess Doni re;a’ kien arrestat f’Di/embru li g[adda min[abba li kien involut f’log[ob immanipulat u m[atri illegali.

Atalanta, li kienu g[adhom kemm telg[u mis-Serie B bdew il-kampjonat tas-Serie A b’sitt punti mnaqqsa i]da xorta rnexxielhom isalvaw posthom fis-Serie A. L-eks player ta’ Lazio Giuseppe Signori kien sospi] g[al [ames snin filwaqt li 15-il player ie[or kienu ;ew sospi]i bejn sena u [ames snin min[abba diversi akku]i. Il-players kollha arrestati huma: Mauri, Milanetto, Conteh, Joelson, Pellicori, Acerbis, Domenico, Tisci, Ruopolo, Turati, Bertani, Kenesei u Gritti. Mauri, li ng[aqad ma’ Lazio ming[and Udinese fl-2006 lag[ab 11-il darba mat-tim nazzjonali Taljan u sta;un ilu lag[ab 16-il darba ma’ Lazio li spi//aw fir-raba’ post. Milanetto, li b[alissa jilg[ab ma’ Padova, kien ilu jilg[ab [ames snin ma’ Genoa. Ka]i fil-:ermanja

Intant, fil-:ermanja, il-Federazzjoni tal-Futbol fil:ermanja fet[et inkjesta dwar l-im[atri illegali li g[amlu tliet players mit-tim ta’ Rot-Weiss Essen. Dawn it-tliet players, Dirk Jasmund, Gungor Kaya u Kevin Lehmann lag[bu m[atri kontra t-tim tag[hom. Hekk kif [ar;et din l-a[bar il-klabb [abbar li ttermina l-kuntratt tat-tliet players. Il-log[ba li lag[bu fuqha kienet il-partita li RotWeiss Essen tilfu 4-0 kontra Borussia Dortmund II.


It-Tlieta, 29 ta’ Mejju, 2012

32 Lokali

Il-Knisja Parrokkjali ta’ G[ajnsielem, wara pro;ett li ilu g[addej [ames snin issa g[andha sett ta’ tmien qniepen. Il-{add filg[odu mijiet ta’ G[ajnslimi]i n;abru fil-pjazza ta’ quddiem il-knisja biex segwew it-tlug[ tal-ikbar qanpiena li ti]en [ames tunnellati u ng[atat l-isem ta’ Maria Loreta. G[al din l-okka]joni [adet sehem ukoll il-Banda San :u]epp. G[alhekk issa s-sett tal-qniepen kollu jinsab fil-kampnar tal-Knisja liema sett sar fil-Funderija Cornville-Havard li tinsab fin-Normandija fi Franza. (Ritratti> Lorne Cremona)

Il-Ka]in tal-Banda San Leonardo jista’ jibqa’ fejn hu Il-Qorti tal-Appell sede Kostituzzjonali bidlet sentenza tal-Prim Awla tal-Qorti ?ivili li kienet ordnat lillKa]in tal-Banda San Leonardo ta’ {al Kirkop biex fi ]mien tliet xhur ji]gombra, biex issa jista’ jibqa’ fejn hu u j[allas terz tal-kera lil sid il-post, bi]-]ew; terzi l-o[ra jit[allsu mid-Direttur talAkkomodazzjoni So/jali. Il-Qorti preseduta mill-Prim Im[allef Silvio Camilleri u lIm[allfin, Geoffrey Valenzia u Giannino Caruana Demajo qalet li l-fond 14, fi Pjazza Kirkop, f’{alKirkop, g[andu jin]amm mill-Ka]in li jrid

i[allas €20,000 lil Josephine Mary Vella, li hija l-propjetarja tieg[u, bl-€40,000 lo[ra jit[allsu mid-Direttur tal-Akkomodazzjoni So/jali. Din id-de/i]joni ng[atat flAppell mill-partijiet kollha. Dan peress li l-post kien ;ie rekwi]izzjonat fit-3 ta’ Di/embru, 1955 permezz ta’ ordni ta’ rekwi]izzjoni mill‘Gvern’ u li kien allokat lillKa]in tal-Banda San Leonardo ta’ {al Kirkop. Il-persuni allokati fil-fond mill-Awtorità kompetenti qatt ma ;ew rikonoxxuti b[ala inkwilini mis-sidien u l-kera baqg[et tit[allas lis-sidien

ming[and ‘il-Gvern’ u dan permezz tas-somma ta’ Lm30 (€69.88) fis-sena b[ala kumpens g[at-te[id ta’ dan ilfond. Il-Qorti qalet li kien hemm diskriminazzjoni ta[t lArtikolu 14 tal-Konvenzjoni u l-Prim Awla tal-Qorti ?ivili kienet ikkundannat lill-Ka]in San Leonardo biex ji]gombra. Madankollu l-Qorti talAppell ikkonfermat il-parti tas-sentenza fejn ing[ad li kien hemm le]joni talArtikolu 1 tal-Ewwel Protokoll tal-Konvenzjoni u fejn g[alhekk huwa minnu li l-partijiet iridu j[allsu lill

media•link COMMUNICATIONS

Dan il-post kien allokat lill-Ka]in tal-Banda San Leonardo wara li kien ;ie rekwi]izzjonat fl-1955 Josephine Mary Vella ssomma ta’ €60,000 bejniethom kif indikat fis-sentenza pre/edenti. Sid il-post kienet qalet li la;ir fil-konfront tag[ha huwa wie[ed diskriminatorju firrigward tat-tgawdija minnha tal-proprjetà tag[ha, billi hi qieg[da terfa’ l-pi] kollu firrigward l-allokazzjoni tal-istess fond meta dan suppost g[andu jkun fir-responsabbilità ta’ l-istat.

Il-Qorti qalet li l-kumpens ta’ €60,000 g[andu jit[allas b’dan il-mod, ]ew; terzi midDirettur tal-Akkomodazzjoni So/jali u terz mill-Ka]in talBanda San Leonardo. Dan peress li ]-]mien tal-in;ustizzja kienet dejjem bil-kunsens tal-awtoritajiet, u g[alhekk huma dawn li jridu jerfg[u lparti l-kbira tal-pi] talkumpens. G[all-Ka]in talbanda deher l-Avukat Edward Zammit Lewis.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.