www.media.link.com.mt
Numru 13,143
€0.55
It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Muscat jara biss it-tara; ta’ Kastilja F’diskors ta’ sieg[a, waqt attività politika f’Santa Lu/ija, il-kap taloppo]izzjoni, Joseph Muscat, b[as-soltu infexx jattakka lil min ma jaqbilx mieg[u u sa[ansitra akku]a lill-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, li qed iwettaq vjolenza psikolo;ika mal-poplu Malti u G[awdxi – diskors li, permezz tieg[u, il-Partit Nazzjonalista juri kif Muscat jinteressah biss li jsir Prim Ministru. Waqt din l-attività politika, Joseph Muscat tkellem g[al ftit minuti biss dwar il-proposti li [abbar u x’se jag[mel jekk hu jkun fil-Gvern, dik tas-social-impact assessment, u o[ra li tag[ti garanzija lill;enituri tal-persuni b’di]abbiltà li wliedhom jing[ataw l-g[ajnuna me[tie;a fl-eventwalità li ji;u neqsin huma. g[al pa;na 4
Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, jiltaqa’ ma’ dawk li lbiera[ attendew g[ad-djalogu li sar fil-Luxol Grounds (Ritratt> Michael Ellul)
Vot /ar biex il-Gvern ikompli ja[dem fl-interess ta’ pajji]na Vot /ar fil-Parlament li jippermetti li tkompli l-[idma fl-interess ta]]ag[]ag[, tal-[addiema u tal-familja tag[na. Kliem il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, meta lbiera[ indirizza folla numeru]a li attendiet g[al-laqg[a taddjalogu tal-Partit Nazzjonalista fil-
ground tal-Luxol, f’Pembroke. Lawrence Gonzi kellu kliem ta’ kura;; g[ad-Deputat Carm Mifsud Bonnici, li ddeskrivieh b[ala, “bniedem ta’ integrità u xempju talir;ulija.” Il-Prim Ministru kompla li bil-vot ta’ nhar l-Erbg[a kien hemm min rema s-serjetà u g[a]el l-
G[awdex
Ir-Renju Unit
Aktar [idma b’risq aktar pro;etti f’G[awdex
Ikomplu /-/elebrazzjonijiet tal-:ublew tad-Djamanti tar-Re;ina Eli]abetta
Ara pa;na 5
Ara pa;ni 11 u 32
opportuni]mu, u b’hekk wera li g[alih is-sustanza fil-politika ma tfisser xejn. Min kien serju, integru u leali lejn ilverità, u min kien veramnet g[asservizz tal-poplu tag[na, [are; ta’ ra;el. g[al pa;na 3
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Lokali 3
Folla numeru]a attendiet g[ad-djalogu li sar ilbiera[, li kien indirizzat mill-Prim Ministru
Carm Mifsud Bonnici bniedem ta’ integrità u xempju tal-ir;ulija minn pa;na 1
Il-Prim Ministru tenna li g[al darb’ohra, Joseph Muscat g[a]el [a]in; il-Partit Laburista ma nbidilx u l-Mexxej Laburista dawwar lilu nnfisu bl-estremisti li jedhew bl-attakki personali fuq min ma jaqbilx mag[hom, u qed jag[tu isem [a]in lillpolitika. Hu kompla li jekk hemm xi [add li kellu jie[u vot ta’ sfidu/ja, dan kien Evarist Bartolo, li ftit wara li sar ministru mar kontra l-weg[da li kien g[amel li]-]g[a]ag[ u dawwar l-istipendju f’dejn; ilvot ta’ sfidu/ja jie[du Alex Sceberras Trigona, li meta kien ministru, iffirma trattat sigriet mar-re;im komunista tal-Korea ta’ Fuq, li ssupplixxa l-armi li intu]aw fuq il-poplu Malti stess; il-vot ta’ sfidu/ja jing[ata lil George Vella, li iffri]a l-futur ta’ Malta mal-applikazzjoni tass[ubija fl-UE, u g[al kull min kien involut fil-Partit Laburista bejn l-1981 u l-1987, meta lPartit Laburista iggverna kontra r-rieda tal-poplu – persuni li llum g[adhom fil-qalba talPartit Laburista. Min-na[a l-o[ra, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern dejjem
i[ares lejn il-futur. Lawrence Gonzi qal li l-ewwel dover talGvern hu li jkun hemm ixxog[ol, mhux l-inqas g[all-eluf ta’ ]g[a]ag[ li b[alissa qed jag[mlu l-e]amijiet u dawk li dalwaqt se jiggradwaw. Pre]enti g[ad-djalogu kien hemm ukoll id-Deputat Carm Mifsud Bonnici, li ng[ata mer[ba mill-isba[ minn dawk kollha pre]enti, fosthom isSegretarju ;enerali tal-PN, Paul Borg Olivier. Vi]ibbilment kommoss, Carm Mifsud Bonnici dar it-tinda u laqa’ lapplaws u x-xewqat ta’ kura;; mill-pubbliku u l-kollegi tieg[u fil-Parlament. A[na [adna r-reazzjoni ta’ Carm Mifsud Bonnici g[al din it-turija ta’ solidarjetà: “B’din il-laqg[a tista’ tara kemm filPN hemm nies tajbin u ta’ valur. A[na nirrappre]entaw ittajjeb, nirrappre]entaw in-nies li jridu jag[mlu l-;id u li mhumiex lesti li jissagrifikaw lill-bnedmin; li jirrispettaw iddinjità tal-bniedem u li jag[tu limportanza lil kul[add, tkun xi tkun l-idea jew ikun x’ikun ilkulur politiku tag[hom.” Dawn l-awguri u x-xewqat ta’ kura;; komplew anki wara t-tmiem tallaqg[a tad-djalogu.
Id-deputat Carm Mifsud Bonnici, kommoss g[all-mer[ba li ng[ata fid-djalogu tal-biera[
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
4 Lokali
L-oppo]izzjoni takku]a Mi/[uda allegazzjonijiet t-tmexxija tal-Gvern b[ala ta’ Muscat Fi stqarrija b risposta fil prezz internazzjonali dak li qal il Kap tal ta] ]ejt Minbarra din l wa[da Faxxista u ipokrita g[al Oppo]izzjoni Joseph g[ajnuna il familji kollha ’
-
minn pa;na 1
Fi stqarrija, b’referenza g[ad-diskors ta’ Joseph Muscat, il-Partit Nazzjonalista qal li anki dwar il-persuni b’di]abbiltà, ilPartit Laburista qed jipprova jkun parti;;an u ma japprezzax ix-xog[ol kbir li qed isir f’dan il-qasam millGvern u mill-g[aqdiet volontarji. Joseph Muscat qal li jrid jibni djar fil-komunità g[allpersuni b’di]abbiltà – meta dawn di;à je]istu, inklu] filFgura, {al Kirkop, Marsascala, Bormla, Bir]ebbu;a u l-Mellie[a, u anki permezz ta’ fondazzjonijiet, fosthom lArka, u l-Fondazzjoni Wens. Qabel id-diskors ta’ Joseph Muscat tkellmu diversi kelliema Laburisti, fosthom ix-shadow minister Leo Brincat, li fid-diskors tieg[u irredikola l-inizjattiva myvoice.pn, u qal li l-Partit Laburista ma g[andux b]onn il-“my voice”, il-Facebook jew l-internet, g[aliex hemm
Joseph Muscat li huwa l-vu/i. Semma wkoll kif l-inizjattiva Prime-Minister-for-a-Day hija log[ba politika min-na[a tal-Partit Nazzjonalista. Dan jikkonferma kemm ilLabour ma jimpurtah xejn mill-ideat tan-nies, g[aliex Muscat jie[u biss il-parir talestremisti li dawwar lilu nnifsu bihom. Leo Brincat kompla d-diskors tieg[u b’tg[ajjir, b’akku]i li ttmexxija ta’ Gvern Nazzjonalista hi b[al dik talbandiera sewda – tmexxija Faxxista – u kellu l-kura;; iqabbel lill-Gvern imexxi minn Lawrence Gonzi mattmexxija tar-Re;im ta’ Gaddafi. Fil-mira tal-attakki ta’ Joseph Muscat kien hemm ilMinistru tas-Sa[[a, Joe Cassar, li skont Muscat g[andu jitlob apolo;ija talli lIsptar tal-Onkolo;ija g[adu ma nbeniex, meta fil-verità dan l-isptar wasal fit-tielet u l-a[[ar fa]i biex jitlesta. Hu attakka wkoll lill-PBS li qed jaqa’ g[all-bassezzi mill-Kap tal-A[barijiet u li skont hu l-
istazzjon g[andu manipulazzjoni politika. Muscat kompla jg[id li lkampanja Gonzi PN tu]ak u tarmik, u l-Prim Ministru Lawrence Gonzi jmissu jist[i g[aliex qed ja[rab millproblemi u mhu qed iwettaq xejn. Fid-diskors tieg[u, Joseph Muscat qal li bil-proposti li [are; bihom il-Partit Laburista, il-Partit Nazzjonalista jinsab inkwetat, g[aliex il-PL, permezz ta’ dawn il-proposti, ja[seb li qed joffri stabbiltà lill-poplu. I]da Joseph Muscat donnu nesa li dak li ppropona lpartit tieg[u di;à qed jitwettaq minn Gvern Nazzjonalista. Id-diskors li g[amel Muscat ikompli jikkonferma l-inkonsistenza fit-tmexxija tieg[u, g[aliex f’mument wie[ed jitkellem fuq il-garanzija taledukazzjoni, il-garanzija taxxog[ol u t-tkabbir ekonomiku, u f’mument ie[or ma jridx jispjega kif se jirnexxilu jag[mel dan.
,
-
Muscat, il-Ministeru g[all:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u l-Familja, isostni li mhux veru dak li qal Joseph Muscat li min jing[ata lenergy voucher irid jinqeda fi kju differenti minn [addie[or. Dak li qal Muscat hu kompletament ]baljat. G[alhekk, mhux veru li min jing[ata l-energy voucher mill-Gvern jesponi ru[u quddiem [addie[or, kif ivvinta Joseph Muscat. It-30,000 familja li jgawdu mit-tnaqqis fil-kont tal-elettriku u l-ilma permezz tal-energy voucher, jinqdew b[al [addie[or. Dak li qal Muscat juri kemm hu maqtug[ mill-fatti. Muscat, bl-aktar mod ]baljat, ikkritika l-g[ajnuna li ting[ata permezz talenergy voucher lill-familji li g[andhom dan il-b]onn. Din l-g[ajnuna ting[ata biex dawn il-familji ma j[ossux l-effett ta]-]ieda
-
.
-
, -
li jikkunsmaw l-ener;ija bil-g[aqal jing[ataw tnaqqis sa 25% fuq ilkonsum tal-elettriku. Dan hu differenti minn dak li kien g[amel il-Gvern Laburista meta g[olla ttariffi fuq kulhadd meta lprezz kien fl-anqas livell tieg[u – 12-il dollaru kull barmil. Muscat, bl-aktar mod insensittiv, qed jipprova jilg[ab blemozzjonijiet tal-persuni vulnerabbli u l-;enituri ta’ dawn. U anki hawn, hu mhux qed jg[id il-verità. Il-Gvern ilu mill-2002 joffri servizzi ta’ djar residenzjali fil-komunità g[all-persuni b’di]abbiltà. Il-Gvern jg[in ukoll NGOs o[ra li jag[tu servizzi lillpersuni b’di]abbiltà, b[al ma huma d-Dar talProvidenza u Dar ilKaptan. Ma hux veru dak li qal Joseph Muscat, li l-Gvern idde/ieda li j]id l-età talirtirar. Muscat anki fuq din ma hux jg[id il-verità.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
2 Lokali
L-interess nazzjonali G[al darb’o[ra mi/[uda jitlob li l-Gvern ikompli gidba tal-Oppo]izzjoni bil-[idma tieg[u
Fi stqarrija, bi twe;iba g[ad-diskors tad-deputat mexxej laburista An;lu Farrugia, waqt attività politika f’Santa Lu/ija, il{add filg[odu, ilMinisteru g[as-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filKomunità sa[aq li An;lu Farrugia re;a’ irrepeta lgidba li di;à ;iet mi/[uda diversi drabi u li qed ter;a’
ti;i mi/[uda. Il-Ministeru qal li mhux veru li saru xi [lasijiet g[al xog[lijiet fl-Isptar Mater Dei li g[ad ma sarux. Il-[lasijiet li saru kienu biss g[al xog[lijiet li tassew twettqu. G[al darb’o[ra, An;lu Farrugia irrepeta dak li qal drabi o[ra Joseph Muscat u li kull darba ;iet mi/[uda.
L-ewwel interess huwa dak tal-poplu u l-interess tal-poplu jitlob li f’dan il-mument, ilGvern ikompli bil-[idma tieg[u u jag[laq dan ilprogramm ta’ [idma. Hekk qal il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, ilbiera[ waqt edizzjoni spe/jali talprogramm Dissett, fuq listazzjon nazzjonali. Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, qal li l-vot tal-lejla filParlament g[andu jkun wie[ed /ar favur il-Gvern, ming[ajr kundizzjoni. Lawrence Gonzi qal li minkejja n-numru rekord ta’ mozzjonijiet ta’ sfidu/ja millOppo]izzjoni biex iwaqqg[u lil dak u lill-ie[or, il-Gvern kompla bil-programm tieg[u; il-Ba;it g[adda millParlament u kien implimentat, ;ie l-investiment u nfet[u fabbriki u skejjel. Hu qal li l-Gvern irnexxielu j;ib dawn ir-ri]ultati minkejja //irkustanzi diffi/li u meta pajji]i
o[ra jinsabu g[arkupptejhom huma /ertifikat g[all-politika tal-Gvern. L-Oppo]izzjoni g[andha rekord ta’ trattament negattiv fuq diversi su;;etti, b[allener;ija, l-ambjent u limmigrazzjoni. Hu ddeskriva l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni kontra Carm Mifsud Bonnici b[ala wa[da skandalu]a biex jitne[[a ministru ming[ajr ra;uni, li kixfet l-ipokresija u lopportuni]mu tal-Partit Laburista. Il-Prim Ministru qal li l-PN minn dejjem kellu dibattiti interni ja[arqu, u dan hu aspett importanti taddemokrazija. Mistoqsi jekk g[andux isejja[ elezzjoni, il-Prim Ministru qal li fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet, il-Partit Nazzjonalista u d-deputati eletti f’ismu ng[ataw linkarigu li jimplimenta programm g[al le;i]latura ta’
[ames snin, u jekk jing[ata lfidu/ja, hekk se jag[mel. Il-Prim Ministru qal li suppost kellu laqg[a madDeputat Franco Debono ;imag[tejn ilu, i]da l-laqg[a ma saritx g[aliex Franco Debono ma marx. Minn dakinhar kien hemm sensiela ta’ messa;;i permezz ta’ deputati o[rajn u l-Whip talGrupp Parlamentari. Hu qal li ma offra l-ebda kariga lil Franco Debono u f’dawn ilkuntatti, Franco Debono beda jinsisti biex il-mozzjoni li ressaq fil-Parlament tkun diskussa malajr. Lawrence Gonzi sostna li bl-a;ir tieg[u, Joseph Muscat qed ji]valuta l-politika f’Malta, b’mod li lanqas ilmexxejja ta’ qablu, Alfred Sant u Dom Mintoff, ma g[amlu. Dan, g[aliex ressaq mozzjoni li jafu li mhux i;;ustifikata, i]da g[ax kienu jafu bil-kritika ta’ Franco Debono.
Russu jitressaq il-Qorti wara li hedded lil martu IT-TEMP
UV INDEX
9
IT-TEMP> ftit imsa[[ab, b’waqtiet xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif mix-Xlokk BA{AR> [afif IMBATT> baxx min-Nofsinhar TEMPERATURA: l-og[la 27˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.5 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.46 u tin]el fit-20.14
Il-Pulizija ressqet il-Qorti ta[t arrest, quddiem ilMa;istrat tal-G[assa Claire Stafrace Zammit, lil Simon Aydelman ta’ 50 sena, imwieled ir-Russja u residenti n-Naxxar. Huwa kien akku]at li fil-lejl ta’ nhar l-1 ta’ :unju, u xxahar ta’ qabel, ta’ fastidju lil martu b’m;iba li kka;una bi]a’ fil-konfront tag[ha u ta’ binha.
Kien akku]at ukoll li hedded lil martu u li kiser ilpa/i pubblika u li offenda lmorali pubblika. Ir-ra;el irrenda ru[u re/ediv wara li nstab [ati b’diversi sentenzi mog[tija mill-Qorti ta’ Malta, li saru definittivi u ma jistg[ux jinbidlu. Huwa nstab [ati li kkommetta reat ie[or waqt li kien ing[ata sentenza sospi]a
b’ordni ta’ supervi]joni fuqu b’sentenza mill-Qorti lura g[al Marzu 2011. L-imputat wie;eb [ati g[all-akku]i mi;juba kontrieh u ;ie eskortat lejn ilFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, filwaqt li s-sentenza mistennija ting[ata fil-jiem li ;ejjin. Il-prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Josric Mifsud.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 27˚C L-inqas 18˚C
IT-TLIETA L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C
L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C
IL-{AMIS L-og[la 28˚C L-inqas 18˚C
IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
9
9
UV
UV
UV
9
10
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 25˚C xemxi, Al;eri 25˚C imsa[[ab, Amsterdam 10˚C imsa[[ab, Ateni 27˚C xemxi, Li]bona 24˚C xemxi, Berlin 11˚C bix-xita, Brussell 11˚C bix-xita, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 10˚C bix-xita, Kopen[agen 14˚C imsa[[ab, Frankfurt 13˚C bix-xita, Milan 23˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C ftit imsa[[ab, Londra 12˚C bix-xita, Madrid 27˚C imsa[[ab, Moska 10˚C imsa[[ab, Pari;i 18˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C imsa[[ab, Ruma 26˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 36˚C xemxi, Tune] 33˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 25˚C ftit imsa[[ab, Zurich 19˚C imsa[[ab, Munich 19˚C bix-xita, Stokkolma 09˚C bix-xita, San Pietruburgu 12˚C bix-xita.
}
ew; oqsma importanti fil-politika lokali kienu jin[tie;u attenzjoni partikulari min[abba l-istat li t[allew fihom mill-Gvern So/jalista. Il-politika barranija u l-qasam tax-xog[ol kienu minn ta’ quddiem fuq l-a;enda politika tal-Gvern Malti. F’diskors importanti li g[amel filJugoslavja, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin, ?ensu Tabone, fisser b’mod /ar il-politika li kien se jadotta l-Gvern Malti fil-qasam tarrelazzjonijiet internazzjonali, partikularment fil-Mediterran. Il-Ministru spjega li l-politika barranija Maltija se tkun mibnija fuq iddjalogu, b’Malta tersaq aktar vi/in lEwropa, b’sehem f’inizjattivi tan-nonallineati g[all-pa/i u bla ebda dikjarazzjoni ta’ kundanna kontra xi pajji]. F’laqg[a li kellu mal-uffi/jali ta’ numru ta’ Dipartimenti, il-Ministru Louis Galea ta d-dettalji dwar il-kobor tal-kri]i li [olqu s-So/jalisti, b’eluf ta’ nies li kienu impjegaw bl-addo// fix-xhur ta’ qabel lelezzjoni.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Lokali 5
Wie[ed mill-a[[ar pro;etti li kienu inawgurati kien dak ta’ Villa Rundle, li sar b’investiment ta’ €2.5 miljun
Aktar [idma b’risq aktar pro;etti f’G[awdex B[alissa, il-Ministeru g[al G[awdex jinsab fil-fa]i li jikkonsolida l-pjani u l[idma li bdew fil-bidu ta’ din il-legi]latura, bi pro;etti o[rajn li se jitlestew fi ftit ]mien ie[or. Fost il-pro;etti li g[ad iridu jitlestew, hemm ilpro;ett tat-tisbi[ fi]}ewwieqa Waterfront, vi/in il-Port tal-Im;arr, il-bini mill-;did tat-triq prin/ipali li twassal minn dan il-Port sarRabat, fa/ilitajiet ;odda annessi mal-iskola l-;dida, u qed jinbidel is-saqaf talkumpless sportiv tar-Rabat. G[addejja wkoll [idma fuq i/-?entru ta’ innovazzjoni fix-Xjenza Rurali u l-{arsien Ambjentali, kif ukoll estensjoni tal-pro;ett tal-bini talimpjant g[at-tisfija taddrena;;.
Xog[ol ie[or li qed isir b[alissa hu fil-qasam tassa[[a fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, fejn qed isiru swali tal-operazzjonijiet ;odda b’apparat ;did u modern. Dan, apparti milli ;ie inawgurat id-Dipartiment ;did tar-Radjolo;ija fl-isptar :enerali ta’ G[awdex, fejn ;ew introdotti servizzi ;odda, b[al CT scan u mamography. Matul l-2010 u l-2012, permezz tal-vi]joni ta’ EkoG[awdex, twettqu u ;ew implimentati l-ma;;orparti tal-mi]uri illi kienu ppjanati biex jitwettqu f’dan il-perijodu, u issa se tibda l-[idma fuq il-perijodu 2013-2016, fejn se jittie[du mi]uri li kienu ssu;;eriti mill-pubbliku. Il-Ministeru g[al G[awdex
[adem fil-qasam tal-edukazzjoni, tant li fost o[rajn kien hemm titjib fl-MCAST, u nfeta[ l-ITS f’G[awdex, li fi kliem Giovanna Debono huma ]ew; /entri li qed jag[tu servizz tajjeb lill-istudenti G[awdxin. Apparti minn hekk, bdiet ting[ata ukoll allowance addizjonali g[al kull student G[awdxi li jkompli bl-istudji terzjarji tieg[u fi kwalunkwe istituzzjoni terzjarja. G[alhekk, permezz ta’ din l-allowance, kull student G[awdxi jir/ievi €1,200 fis-sena, apparti listipendju. Matul din il-le;i]latura, infeta[ ukoll l-ewwel crisis intervention centre g[all-persuni u l-familji li jkunu g[addejin minn xi problemi, /entru li jikkumplimenta postijiet o[rajn li nfet[u, b[al
Lista s[i[a ta’ pro;etti li jkomplu jag[mlu lil din il-g]ira attrazzjoni, kemm g[all-Maltin kif ukoll g[at-Turisti dar Santa Marta, fejn jiltaqg[u l-adulti b’di]abbiltà. Bir-ri]ultati po]ittivi kollha li kiseb G[awdex fil-qasam tax-xog[ol, dan il-Ministeru se jkompli bl-impenn tieg[u li jindirizza l-isfidi taxxog[ol. Il-Ministru Giovanna Debono semmiet ukoll li dan l-a[[ar t[abbar li se jinfeta[ ukoll child-development centre, fejn apparti li jie[du [sieb it-tfal waqt li l-;enituri jkunu x-xog[ol jew b’impenji o[ra, dan i/-/entru se jkun qed joffri servizzi marbutin mal-out-patients u servizzi edukattivi o[rajn.
Dawn ir-ri]ultati, temmet tg[id Giovanna Debono, jag[tu l-kura;; lill-Ministeru sabiex ikompli ja[dem b’risq aktar pro;etti li jkunu g[allbenefi//ju tal-poplu G[awdxi kollu u g[al dawk li j]uru G[awdex. Din il-[idma hi possibbli anki permezz tal-71 miljun ewro f’fondi li ;ew allokati g[as-snin 2007-2013, li di;à ;ew investiti fil-g]ira G[awdxija mhux biss fi pro;etti infrastrutturali, i]da li gawdew minnhom il[addiema, l-istudenti, in-nisa tad-dar u [afna o[rajn.
IN-NAZZJON It-Tnejn 4 ta’ :unju, 2012
6 Lokali
{ames snin minn meta Dun :or; sar qaddis {ames snin ilu, Dun :or; Preca sar l-ewwel qaddis ikkanonizzat Malti mill-Papa Benedittu XVI. Dun :or; Preca twieled fit-12 ta’ Frar, 1880, ilBelt Valletta, u wettaq [idma kbira b[ala fundatur tal-MUSEUM. L-impenn so/jali ta’ Dun :or; kien fundamentali g[aliex hu u]a rreli;jon b[ala l-g[odda biex wettaq il-;id fisso/jetà. Dun :or; kien il-bniedem li fil-{amrun g[aqqad grupp ta’ ]g[a]ag[ li mag[hom kien jitkellem dwar Alla. Kien fil-fatt il-bidu ta’ moviment reli;ju] li minkejja d-diffikultajiet li sab, irnexxielu jeg[leb lostakli u jistabbilixxi lilu nnisfu b[ala struttura mill-iktar importanti filformazzjoni tat-tfal u z]g[a]ag[.
Dun :org miet Santa Venera, fis-26 ta’ Lulju, 1962, propju fil-lokal fejn tant [adem. Minkejja lqdusija tieg[u, Dun :or; baqa’ bniedem tan-nies. Kemm tul [ajtu kif ukoll f’mewtu, il-poplu wera m[abba kbira lejn dan il-qaddis Malti u lfuneral tieg[u fil-{amrun kien xhieda ta’ dan. Kien fl-1963 li s-So/jetà tal-MUSEUM g[amlet talba biex tinbeda l-kaw]a tal-beatifikazzjoni ta’ Dun :or; Preca. Kien nhar id9 ta’ Mejju 2001, meta flimkien ma’ Nazju Falzon u Marija Adeodata Pisani, il-Papa Gwanni Pawlu II g[amlu Beatu. Sitt snin wara, fit-3 ta’ :unju tal-2007, Dun :or; Preca kien ikkanonizzat fi Pjazza San Pietru, ilVatikan, u d-devozzjoni lejh f’Malta tibqa’ kbira dejjem.
Mejju b’temperatura medja og[la It-temperatura medja f’Mejju kienet 1.2 grad aktar, meta mqabbla mas-snin ta’ qabel, b’temperatura medja ta’ 20.3 gradi. L-og[ola temperatura f’Mejju kienet 30.1 grad, irre;istrata fit-12 tax-xahar. Madankollu, it-temperaturi
bejn il-15 u l-24 ta’ Mejju waqg[u ta[t in-normal. Linqas temperatura f’Mejju kienet irre;istrata fit-18 ta’ Mejju, bi 12.3 grad. L-aktar lejl kiesa[ ta’ Mejju kien 8 gradi, fil-lejl tal-4 tax-xahar. Dawn id-dettalji ng[ataw mill-Uffi//ju Meteorolo;iku
fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, li qal ukoll li lmedja ta’ sig[at bid-dawl f’Mejju kienet 10 sig[et u 54 minuta, li hu aktar millmedja tal-istess xahar tassnin ta’ qabel. L-umdità kienet anqas mis-snin ta’ qabel, b’67 fil-mija.
L-iskola sekondarja f’{al Kirkop torganizza Festa Komunità Il-baned mill-komunitajiet ta’ madwar l-iskola sekondarja f’{al Kirkop, li ng[aqdu flimkien u daqqew il-mar/i ta’ xulxin, kien ilqofol tal-attivitajiet marbutin mat-tieni edizzjoni tal-“Festa Komunità”, attività organizzata mill-iskola sekondarja f’{al Kirkop fi [dan il-Kulle;; San
Benedettu. Din l-attività ttellg[et bl-iskop li tressaq qrib xulxin lill-popli li ;ejjin mill-komunitajiet ta’ madwar l-iskola, propju minn fejn jigu l-istudenti. It-tema mag[]ula g[al din l-attività g[all-familja kollha kienet “Ferra[ Anzjan”, b’rabta mas-Sena Ewropea g[al Xju[ija
Attiva u s-Solidarjetà bejn il-:enerazzjonijiet. Il-flus mi;bura mill-“Festa Komunità” din is-sena marru kollha g[all-fond li jinsab fir-residenza San Vin/enz de Paule, li twaqqaf bil-g[an li jkunu meg[juna l-anzjani li huma we[idhom u li m’g[andhom lil [add min i]urhom.
Il-150 anniversarju mill-ewwel g[aqda mu]ikali f’{al Qormi Bis-slogan Imwielda g[allMu]ika u l-Kultura, is-So/jetà Filarmonika Pinto Banda Sebastjan qed torganizza ;img[a ta’ attivitajiet b’rabta mal-150 anniversarju mittwaqqif tag[ha. Din is-so/jetà Qormija twaqqfet fl-1862, u kienet l-ewwel g[aqda taxxorta tag[ha f’{al Qormi. Kien f’dan l-ambitu illi l{add filg[odu sar mar/ simboliku tul it-toroq ewlenin ta’ {al Qormi, fejn l-istess banda sellmet li]-]ew; so/jetajiet mu]ikali l-o[ra tal-lokal – ilBanda Ami/i u l-Banda San :or; Martri. Il-mar/, simbolikament g[adda minn quddiem numru ta’ postijiet, fejn is-so/jetà kellha s-sede tag[ha matul dawn l-a[[ar 150 sena. I]da l-feste;;amenti ma waqfux hemm. It-Tlieta, 5 ta’ :unju, f’Jum il-Fondazzjoni, se jkun organizzat programm mu]ikali mill-Pinto Brass Band, bissehem ta’ diversi kantanti stabbiliti. Dan ikun akkumpanjat ukoll bil-[ruq tal-murtali. Is-So/jetà Filarmonika Pinto Banda San Sebastjan kienet lewwel g[aqda mu]ikali f’{al Qormi, u /-/elebrazzjonijiet ta’ dan l-anniversarju ntemmu l-Erbg[a permezz ta’ serata quddiem is-sede tal-istess
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Lokali 7
Su//ess g[all-ewwel titjiriet tal-Air France minn pajji]na
Wie[ed mill-Isba[ monumenti reli;ju]i li wie[ed isib fil-belt ta’ Toulouse
L-ewwel titjiriet li l-Air France bdiet t[addem bejn Malta u l-belt ta’ Toulouse kienu su//ess tant li f’[afna mit-titjiriet il-vja;; kien mimli b’total ta’ 70 fil-mija bilpassi;;ieri, xi [a;a li fl-industrija tal-avjazzjoni tindika li rrotta partikolari tkun sejra pjuttost tajjeb. Tant hu hekk li din il-linja tal-ajru li hi ;dida g[allpajji]na mhux teskludi li fixxhur li ;ejjin i]]id it-titjiriet fil-;img[a bejn Malta u din ilbelt. F’wa[da minn dawn ittitjiriet kien hemm ukoll grupp ta’ ;urnalisti Maltin fuq stedina tal-Air France, l-Awtorità tat-Turi]mu ta’ Toulouse kif ukoll bl-g[ajnuna tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta.
Toulouse hi destinazzjoni e//ellenti g[al kul[add
Wa[da mit-toroq ta’ din il-belt mimlija [ajja
It-titjira lejn Toulouse tie[u ftit aktar minn sag[tejn u l-belt hi wa[da b’karatteristi/i Mediterranji, b’nies li jg[ixu stil ta’ [ajja tipiku talMediterran. Il-belt hi wkoll wa[da storika, b’arkitettura li tmur lura
mijiet ta’ snin li jixhdu l-;rajjiet li g[addiet minnha din ilbelt. L-aktar li jolqtu l-g[ajn huma l-Katidral u l-knejjes kbar li jixhdu l-importanza li lpoplu ta’ din il-belt kien jag[ti r-reli;jon, xi [a;a li sfortunatament llum hija evidenti li naqas l-u]u ta’ dawn il-monumenti reli;ju]i g[aliex dawn il-knejjes illum qed jintu]aw aktar b[ala attrazzjoni turistika milli xi maqdes reli;ju]. Jekk wie[ed ikun fi Franza l-ikel ma jistax ma jag[tihx limportanza me[tie;a. L-ikel Fran/i] hu rinomat madwar iddinja kollha u f’Toulouse ma jonqosx. Hemm ristoranti differenti li joffru kull tip ta’ ikel, minn la[am sa [ut u xi ng[idu g[ad-de]erta. L-inbid u Toulouse immorru wkoll id f’id u f’din il-belt Fran/i]a hemm [anut partikolari iddedikat biss g[all-Wine Tasting, [anut mimli inbid Fran/i] li juri r-rikezza ta’ din it-tradizzjoni, b’tog[miet differenti li jvarjaw ma kull flixkun. Din il-belt Fran/i]a hi destinazzjoni e//ellenti g[allkul[add, kemm jekk ]ag[]ug[ li t[obb in-nightlife, kemm jekk g[andek familja kif ukoll jekk t[obb il-kultura u l-arti.. Toulouse g[andha dan il-lussu.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
8 Opinjoni
Lejliet Lapsi f’G[awdex Ftit tal-;ranet ilu, f’G[awdex kien organizzat “Lejliet Lapsi” jew “Notte Gozitana” - tmiem il-;img[a mimli attivitajiet kulturali, so/jali, edukattivi, varjetajiet u divertiment, g[all-poplu kollu G[awdxi, Malti u anki barranin, im[ejji millMinisteru g[al G[awdex, permezz tad-Dipartiment talKultura u Informazzjoni li jaqa’ ta[t l-istess Ministeru. Din il-festa ta’ spettaklu bdiet il-:img[a, 18 u baqg[et sejra sal-{add, 20 ta’ Mejju. B[as-soltu dawn l-attivitajiet kienu kollha kkon/entrati filBelt Victoria u kienu mxerrdin mad-diversi pjazez u toroq tal-istess belt.
hawn f’dan il-;nien: attivitajiet mu]ikali u teatrali li ;ibdu numru kbir ta’ nies.
X’kien hemm x’tara^ L-attivitajiet kienu jikkonsistu f’[ar;iet kulturali, b[alma huma dawra mal-kappelli G[awdxin, mixjiet filkampanja bi spjega ta’ diversi fawna u flora li je]istu flin[awi, wirjiet ta’ arti minn
Kabinett tal-Ministri Il-:img[a filg[odu l-Gvern ]amm Laqg[a tal-Kabinett tal-Ministri hawn f’G[awdex fil-bini tal-Ministeru g[al G[awdex. Din mhix l-ewwel laqg[a tal-Kabinett f’G[awdex g[ax il-Gvern
diversi artisti G[awdxin u barranin. Il-Mu]ewijiet ta/-?ittadella kienu wkoll miftu[a g[allpubbliku, waqt li kien hemm ukoll mixjiet fix-Xelter tatTieni Gwerra Dinjija li hemm fis-sur tal-istess Cittadella. Anke fis-swali ta’ Fuq is-Sur, fil-Banka Giuratali, filMinisteru g[al G[awdex, filKurja tal-Isqof kif ukoll f’galleriji tal-arti privati o[ra, kien hemm wirjiet li w[ud minnhom g[adhom miftu[in anke sal-lum. Kun/erti minn korijiet stabbiliti kienu diversi u l-kant melodju] u intonat tag[hom kien esegwit fid-diversi Knejjes tar-Rabat. Assistejna wkoll g[all-Arias Napolitana, kun/erti minn Bands differenti, kun/erti fuq l-Arpa u lflawt u Brass Bands, kif ukoll Gruppi Folkloristi/i kemm lokali kif ukoll barranin. Kellna anki siltiet minn Musicals li ttellg[u g[allokka]joni. Serata o[ra folkloristika li n]ammet fin-Notte Gozitana kien it-Tie; Tradizzjonali Malti. Rikostruzzjoni storika millantik, kienet dik ta’ ]mien ilKavallieri ta’ Malta. Din ;iet imtellg[a bil-kollaborazzjoni tal-Awtorità Maltija tatTuri]mu.
minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
Il-Gvernatur Rundle liema villa hi dedikata g[all-memorja tieg[u
Din is-sena kellna wkoll serati ta’ moda kemm fi Triq Vajringa, quddiem il-Librerija Pubblika, kif ukoll fi Triq Palma. Dawn saru s-Sibt wara it-8 p.m. Ma’ dawn, wie[ed irid i]id il-kummer/ kbir li sar fuq ikel u xorb minn dawk pre]enti g[al dan l-avveniment. Ma kontx tara ristorant u snack bar – take away, li ma kienx mimli binnies jieklu u jixorbu l-aktar bejn is-Sibt u l-{add. Villa Rundle Din is-sena lejliet dan l-
avveniment kbir u mistenni ta’ “Lejliet Lapsi”, f’G[awdex kellna l-inawgurazzjoni tal-:nien Pubbliku “Villa Rundle”, ;nien li sarlu rinnovament ;enerali matul dawn l-a[[ar sentejn u li parti mill-ispejje] kienu ma[ru;a mill-Unjoni Ewropea. Villa Rundle llum g[andha dehra ;dida li ssa[[rek u li fiha wie[ed jista’ jirrilassa hu u wliedu /kejknin ming[ajr ebda bi]a’ ta’ periklu la mittraffiku u lanqas minn xi struttura o[ra perikolu]a.
Villa Rundle llum g[andha dehra ;dida li ssa[[rek u li fiha wie[ed jista’ jirrilassa hu u uliedu /kejknin ming[ajr ebda bi]a’ ta’ periklu mit-traffiku jew minn xi struttura o[ra perikolu]a
Dan hu pro;ett ie[or kbir li sar mill-Ministeru g[al G[awdex u li jissodisfa lkriterji kollha ta’ “Eko G[awdex”. L-inawgurazzjoni ta’ dan il-:nien, saret il-{amis, 17 ta’ Mejju mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-pre]enza ta’ Giovanna Debono Ministru g[al G[awdex. Mistiedna o[ra kienu Chris Said l-Ministru tal-:ustizzja u Konsultazzjoni Pubblika u lAssistant Parlamentari filMinisteru g[al G[awdex Frederick Azzopardi. G[al din l-okka]joni kienet organizzata serata Mu]ikali#Letterarja divertenti li ovvjament kienet tinkludi diskorsi kemm millMinistru g[al G[awdex kif ukoll tal-Prim Ministru li kien akkumpanjat ukoll misSinjura tieg[u Kate Gonzi. It-tberik ta’ Villa Rundle sar mill-Isqof ta’ G[awdex Mons. Mario Grech. Wara /-/erimonja, saret bibita g[al dawk pre]enti u fl-istess [in il-mistednin kellhom l-opportunità li jduru dawra ma’ dan il-;nien kemm sabi[ u attraenti. F’dan il-;nien wie[ed isib is-servizz tal-WIFI kullimkien, u filg[axija g[andu mixeg[la ferm adattata g[all-post. Fil-parti tan-nofs insibu struttura ;dida ta’
Teatru Grieg li fih ipo;;u fuq il-200 ru[. Dan se jservi g[all-produzzjonijiet teatrali u mu]ikali li jittellg[u l-aktar fl-ista;uni tar-Rebbieg[a u s-Sajf. Dan is-sit hu mg[ammar bil-fa/ilitajiet ta’ health & safety, li jitolbu postijiet b[al dawn fi]]minijiet tal-lum, l-aktar fejn jid[lu t-tfal i]-]g[ar. Aktar ’il fuq, insibu wkoll playing field fejn it-tfal jistg[u jilag[bu u jiddevertu fil-[arsien tas-sa[[a u ta’ nuqqas ta’ korrimenti. Hawn insibu l-attrezzaturi ta’ din ilarea, bl-art ta’ ta[thom mag[mula kollha kemm hi minn soft carpets. Ovvjament minn barra dan, fil-;nien insibu tipi differenti ta’ qsari bil-fjuri kif ukoll numru ta’ ga;e; tal-g[asafar. Hemm il-[sieb li jitpo;;ew xi annimali o[ra li joffru attrazzjoni g[at-tfal u anke g[allkbar. Numru kbir ta’ bankijiet komdi jinsabu mferrxin mal;nien kollu u g[alhekk, dan hu l-post ta’ mistrie[ u ta’ rilassament g[all-familja kollha fejn wie[ed jista’ jintefa’ g[ad-dell ta’ wa[da mis-si;ar li g[andhom mal-100 sena mi]rug[a minn ]mien ilGvernatur Rundle li tieg[u j;ib l-isem. Kien g[alhekk li numru sabi[ ta’ attivitajiet matul dan il-week-end in]ammu proprju
Nazzjonalista issa ilu numru ta’ snin li f’kull le;islatura jorganizza laqg[a tal-Kabinett tal-Ministri f’G[awdex, fejn apparti minn punti o[ra, fuq lA;enda jkun hemm dejjem xi punti li jikkon/ernaw lil G[awdex b’mod spe/jali u b’mod dirett. Anke din is-sena, ilKabinett iddiskuta u anke dde/ieda t-twaqqif ta’ ?entru ta’ attenzjoni spe/jali ta’ sa[[a tat-tfal hawn fil-g]ira G[awdxija. Din hi xi [a;a po]ittiva u ta’ benefi//ju kbir u g[alhekk a[na l-G[awdxin [adna din la[bar b’fer[ u sodisfazzjon kbir. Dan hu pro;ett ie[or f’sensiela ta’ pro;etti li amministrazzjoni wara l-o[ra Nazzjonalista, bniet hawn f’G[awdex. Tkellmu wkoll dwar il[olqien ta’ aktar xog[ol f’G[awdex, kif ukoll mi]uri o[ra ne/essarji u utli li jag[tu vanta;; lil G[awdex u lillG[awdxin. Laqg[at ma’ setturi differenti f’G[awdex Il-Prim Ministru flimkien mal-MEP Simon Busuttil,
]ammew diversi laqg[at ma’ Asso/jazzjonijiet u G[aqdiet G[awdxin. Fil-fatt is-Sibt, 19 ta’ Mejju huma ltaqg[u ma’ stake holders tat-Turi]mu G[awdxin, wara mal-Gozo Tourism Association u warajhom dritt mal-Gozo Business Chamber. Laqg[at li kienu kordjali [afna u li ntlaqg[u tajjeb [afna minn dawk pre]enti.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Gvern li jkompli jo[loq ix-xog[ol Il-Gvern illum se jkun qieg[ed jitlob lillParlament vot ta’ fidu/ja biex il-Partit Nazzjonalista jkompli b’[idma /ara ffukata fuq a;enda politika li to[loq ix-xog[ol, li tkattar l-opportunitajiet ta’ impjiegi, u li tkabbar l-attività ekonomika tal-pajji]. {idma politika li qieg[da tag[ti r-ri]ultati u li fla[[ar erba’ snin [olqot 20,000 post tax-xog[ol, salvat 5,000 impjieg b’g[ajnuna diretta biex l-investiment jikber f’pajji]na, u li [olqot ukoll 20,000 gradwat bis-sa[[a tal-investiment li Gvern Nazzjonalista qieg[ed ikompli jwettaq fis-settur tal-edukazzjoni. Kampanja di]onesta mill-MLP I]da llum, il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, se jkun qieg[ed iressaq vot ta’ fidu/ja fil-Parlament wara l-mozzjoni li l-Oppo]izzjoni Laburista ressqet fil-Parlament il-;img[a li g[addiet kontra Carm Mifsud Bonnici. Ir-ri]ultat tal-vot, wara li d-deputat Franco Debono ivvota mal-Oppo]izzjoni Laburista, wassal g[ar-ri]enja immedjata ta’ Carm Mifsud Bonnici minn Ministru wara maratona ta’ dibattiti fil-Parlament, fejn kompliet tispikka u to[ro; filbera[ il-kampanja ta’ attakki personali millOppo]izzjoni Laburista, immexxija minn Muscat. Kampanja di]onesta mill-Oppo]izzjoni. Di]onesta, g[aliex l-Oppo]izzjoni Laburista ma titkellimx fuq is-sustanza tal-politika. Ma titkellimx dwar ilfatti. Titkellem biss b’lingwa;; aggressiv u ta’ attakki personali. Attakki fuq l-individwi u mhux fuq is-sustanza tal-politika. Dan tag[mlu wkoll g[aliex hi Oppo]izzjoni mitlufa f’politika tal-opportuni]mu li m’g[andu l-ebda rispett lejn l-individwu.
Il-po]izzjoni li [adu Muscat u l-Oppo]izzjoni Laburista kontra Carm Mifsud Bonnici hi talmist[ija, u se tibqa’mni]]la b[ala mossa o[ra li t[ammar wi// il-Labour fl-istorja politika ta’ pajji]na. G[a]la o[ra ]baljata ta’ Muscat li kompliet turi lill-poplu Malti u G[awdxi kemm verament il-Labour ta’ Muscat ma nbidilx u baqa’ mag[;un fil-politika di]onesta u li ma tag[milx ;ie[ lill-politika f’pajji]na. Il-PN b’ri]ultati u /ertifikati mill-aqwa Quddiem dan l-atte;;ament ta’ Muscat u talOppo]izzjoni Laburista, il-Gvern Nazzjonalista jibqa’ b’rasu mg[ollija ’l fuq. M’g[andu xejn xi j[ammarlu wi//u. Gvernijiet Nazzjonalisti m’g[andhom xejn minn xiex jist[u minn dak li wettqu kull meta kienu fdati mill-elettorat. Poplu li ilu jag[ti l-fidu/ja lill-PN g[al dawn l-a[[ar tliet elezzjonijiet konsekuttivi. Gvern Nazzjonalista, immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi, ri]ultati u /ertifikati mill-aqwa g[andu x’juri lill-Oppo]izzjoni u lill-poplu Malti u G[awdxi. Malta hi fost l-aktar pajji]i fl-Unjoni Ewropea bl-aktar [olqien ta’ impjiegi. Malta tgawdi wkoll minn fost l-anqas rata fil-qg[ad. Malta hi fost il-ftit pajji]i fl-UE fejn l-i]bilan/ finanzjarju hu kkontrollat u jinsab ta[t it-3% tal-Prodott Domestiku Gross. Dawn huma ri]ultati frott tal-politika li g[a]el Gvern Nazzjonalista. G[a]liet li jmorru lura sa[ansitra sa]-]ew; le;i]laturi ta’ qabel, fejn ilpolitika tal-PN kienet ukoll l-g[a]la tal-ma;;oranza
tal-elettorat Malti u G[awdxi. B’din il-politika, Gvern Nazzjonalista baqa’ ja[dem favur kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-poplu tag[na. Kwalità ta’ [ajja a[jar g[aliex g[andu s-ser[an tal-mo[[ fil-qasam tax-xog[ol, fis-settur importanti tal-edukazzjoni, kif ukoll fil-politika li torbot mal-qasam tas-servizzi tas-sa[[a. Tliet setturi, li dwarhom il-poplu jimpurtah u li fuqhom g[andu ser[an il-mo[[ li se jibqg[u jtejbu l-kwalità tal-[ajja tal-familji tag[na, tannegozji ]-]g[ar, tal-investituri li g[andhom fidu/ja fl-ekonomija ta’ pajji]na, tal-[addiema, tal-;enituri, ta]-]g[a]ag[, tal-anzjani. Illum, il-PN fil-Gvern irid li jkollu l-ma;;oranza fil-Parlament g[aliex jemmen fil-poplu tag[na. Jemmen fil-kapa/ità tal-[addiema tag[na. Jemmen fi]-]g[a]ag[ li kapa/i jag[mlu l-a[jar g[a]liet u li jfittxu l-opportunitajiet g[al aktar ta[ri; li qed titlob l-industrija u min qieg[ed jag[]el li jinvesti f’pajji]na. Jemmen li l-poplu tag[na jist[oqqlu l-aqwa servizzi tas-sa[[a, u se jkompli jinvesti biex pajji]na jgawdi minn servizzi ta’ e//ellenza. Jemmen ukoll li fuq kollox, pajji]na kapa/i jo[loq aktar opportunitajiet tax-xog[ol u xog[ol b’pagi tajbin, biex il-kwalità tal-[ajja tag[na tkompli titjieb. Politika /ara mill-Gvern u ta’ ser[an il-mo[[ Jemmen fuq kollox, li l-politika li qed joffri l-PN hi /ara u li tkompli tag[mel kura;; g[all-;ejjieni, g[aliex ir-ri]ultati li qed niksbu b[ala poplu huma lgaranzija ta’ aktar xog[ol u garanzija ta’ ;ejjieni ta’ ser[an il-mo[[.
Intietef
Illejla, il-vot ta’ fiducja Nhar l-Erbg[a li g[adda nkitbet parti mill-istorja politika ta’ pajji]na. Hemm qieg[da. Ma j[assarha [add. B[alma jg[idu, “li kien kien u li sar sar!” Jista’ tul issnin ikun hemm min kien parte/epi biex l-istorja nkitbet kif inkitbet u jiddispja/ih. Ma jista’ jag[mel xejn. Ilkonsegwenzi tal-azzjoni trid tqishom qabel u mhux wara. L-arlo;; ma jre;;g[u lura [add. Nhar l-Erbg[a li g[adda assistejna g[al vot ta’ sfidu/ja f’Ministru talGvern. Vot li g[adda. Bil-parte/ipazzjoni ta’ deputat elett f’isem il-partit fil-Gvern! Dik hi x-xamma li kellha l-Oppo]izzjoni, li deputat tal-Gvern jivvota mag[ha. G[alhekk ressqet ilmozzjoni u g[al xejn aktar!
Ilha tipprova Kull meta l-Oppo]izzjoni [asset li deputat min-na[a tal-Gvern mhux qed jaqbel daqstant mal-Gvern, l-
Oppo]izzjoni tkun pronta tressaq mozzjoni. Rajniha filmozzjoni tal-pro;ett talKatidral ta’ San :wann, f’tal-Arms, fil-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Ministru Gatt, u sa[ansitra fil-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Gvern ta’ ftit ;img[at ilu. Sa nhar l-Erbg[a li g[adda kien g[adu ma irnexxilhiex. Nhar l-Erbg[a irnexxielha! Nemmen li tul is-snin g[ad nisimg[u [afna fuq din ille;i]latura. Fuq dak li ;ara nhar l-Erbg[a u dak li ;ara qabel. G[ad jitkellmu n-nies u g[ad insibu spjegazzjoni g[al azzjonijiet li sal-lum g[adna ma nistg[ux nifhmu!
Nemmen li tul is-snin g[ad nisimg[u [afna fuq din il-le;i]latura. Fuq dak li ;ara nhar l-Erbg[a u dak li ;ara qabel
Valuri u prin/ipji Il-valuri li persuna j[addan ji;u sfidati fil-mumenti diffi/li. Fil-bnazzi kul[add kaptan. Fil-maltemp xort’o[ra. Nhar l-Erbg[a li
g[adda Carm Mifsud Bonnici wera li mhux lest jikkomprometti l-valuri u lprin/ipji li hu j[addan. Hekk kif g[adda l-vot ta’ sfidu/ja, mill-ewwel ippre]enta r-ri]enja tieg[u. Bla tlaqliq. Il-Prim Ministru ma kellux g[a]la o[ra g[ajr li ja//ettaha. Nhar l-Erbg[a li g[adda, Carm Mifsud Bonnici da[al il-Parlament b[ala Ministru u [are; b[ala deputat. Rasu ’l fuq
I]da [are; b’rasu mg[ollija. Ma sta[ax, g[aliex ma kellux g[alfejn. G[amel xog[lu u qeda dmiru. I]da fi/-/irkustanzi partikulari li n[olqu, l-Oppo]izzjoni g[a]let lilu. Konvint li kieku kien xi Ministru ie[or, kien min kien, u kien qed ikun
attakkat minn xi deputat talGvern, l-Oppo]izzjoni kienet tara kif tag[mel u tibni ka] fanta]ma biex titlob ir-rizejna tieg[u. In[arsu ‘l quddiem Irrid nie[u l-okka]joni biex
pubblikament insellem lil sie[bi Carm. Nuri l-akbar solidarjetà f’dawn il-mumenti diffi/li li g[addej minnhom hu u l-familja tieg[u. Nifra[lu tal-im;iba korretta tieg[u u nag[millu kura;;. Tat-tag[lima li ta lil kulmin qieg[ed fil-politika. Konvint li g[ad g[andu [afna x’joffri lill-Partit Nazzjonalista u lill-pajjiz. Konvint ukoll li minflok ma dg[ajfitu, din l-esperjenza diffi/li se tkompli ssa[[a[ lil Carm Mifsud Bonnici. Vot ta’ fidu/ja B’ri]ultat tal-vot ta’ nhar lErbg[a, illejla se nie[du vot ta’ fidu/ja fil-Gvern. Ir-ri]ultat tal-vot li se nie[du, il-Bambin biss jafu. Ji;ri x’ji;ri llejla, ji;ri x’ji;ri
minn Philip Mifsud Philip.Mifsud@pmaperiti.com
fil-;ranet, ;img[at u xhur li ;ejjin, jien nemmen li a[na g[andna n]ommu f’mo[[na [a;a wa[da: irridu nkunu sodi. Ma hemmx lok g[all-kompromessi. B[al Carm, irridu nibqg[u b’rasna ’l fuq. Ma jrid ibaxxilna rasna [add. Ng[id g[alija jien, irrid inkun rasi ’l fuq fuq il-bankina milli rasi baxxuta filParlament!
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
Fil-qosor Qoxra ta’ komik tiswa daqs “te]or” FRANZA: It-tpin;ija (artwork) rari g[all-qoxra ta’ komik
fis-sensiela “Tintin”, inbieg[et g[al rekord ta’ €1.3 miljun waqt irkant f’Pari;i. Il-komik inkwistjoni jismu “Tintin in America”, u l-awtur # illustratur, Herge, li [oloq il-karattru ta’ Tintin, kien pin;a personalment ix-xbiha tal-avventurur] ]ag[]ug[ liebes ta’ cowboy u akkumpanjat mill-kelb, Snowy, waqt li huma jidhru ta[t theddida minn tribù talIndjani. Fil-fatt, dan il-bejg[ (lil kollezzjonista privat) kiser ir-rekord pre/edenti g[all-istess o;;ett li kien inbieg[ g[al €764,000 fl-2008. It-tpin;ija “Tintin in America” hi wa[da fost [amsa biss ta’ dawn ix-xog[lijiet artisti/i li g[ad fadal ta’ Herge (ismu proprju, Georges Remi) li miet fl-1983.
Sparatura fatali f’kumpless IL-KANADA: Ra;el tilef [ajtu u sitta sfaw midruba waqt
sparatura f’kumpless ewlieni ta’ Toronto. Dan hu ka] rari ta’ vjolenza bl-armi fit-tieni l-akbar belt Kanadi]a, u r-rapporti qed jg[idu li tifel ta’ tlettax-il sena, li spi//a fost il-feruti, jinsab f’kundizzjoni kritika. Il-kumpless partikulari jinsab f’Eaton Centre, li hu fost l-akbar attrazzjonijiet turisti/i, blisparar iqajjem pandemonju waqt li n-nies ippruvaw ja[arbu ’l hinn, waqt li waslu fuq il-post il-Pulizija u l-vetturi talemer;enza. Il-kelliema g[all-Pulizija, ilbiera[ qalu li kienu g[adhom qed ifittxu g[all-aggressur responsabbli.
Attakk suwi/ida fuq knisja IN-NI:ERJA: Aggressur suwi/ida saq karozza mimlija bl-
isplussivi g[al ;o knisja f’Yalwa, lejn it-Tramuntana talpajji], fejn mietu tal-anqas tnax-il persuna. L-awtoritajiet f’din il-belt qalu, intant, li s-suwi/ida u]a l-karozza biex “jifqa’ checkpoint u jsuq dritt g[al ;ol-knisja”, fejn wettaq listra;i. G[ad mhux mag[ruf min hu responsabbli g[addmija, g[alkemm il-knejjes fin-Ni;erja ta’ spiss ikunu l-mira g[all-militanti ma’ Boko Haram – grupp I]lamiku radikali li qed jirrikorri dejjem aktar g[al dawn it-tipi ta’ attakki.
Jinvestigaw in/ident b’ajruplan IL-GANA: L-awtoritajiet lokali qed jinvestigaw x’wassal
g[al in/ident “stramb”, fejn ajruplan li kien qed jintu]a g[all-;arr tal-merkanzija baqa’ die[el ;o xarabank mimlija bil-passi;;ieri, sekondi wara l-in]ul fl-ajruport ta’ Accra. Hu mifhum li fl-in/ident mietu g[axar passi;;ieri waqt li salvaw l-erba’ membri (kollha) tal-ajruplan tat-tip Boeing 727, li baqa’ wieqaf g[al sig[at fi triq qrib l-Ajruport Internazzjonali ta’ Kotika. L-ajruplan jidher li ]gi//a millmitjar malli wasal f’Accra wara titjira minn Lagos, finNi;erja, u l-Vi/i President tal-Gana, John Dramani Mahama, insista li l-awtoritajiet mhuma se ji;bdu “l-ebda konklu]jonijiet mg[a;;lin” waqt l-investigazzjoni.
Il-Papa Benedittu jbus ras tarbija li qed jerfa’ s-segretarju privat tieg[u, il-Monsinjur Georg Ganswein (lemin), qabel il-bidu tal-quddiesa tal-biera[ (Reuters)
L-ITALJA
Jiddefendi l-valuri tal-familja u jwissi dwar “il-perikli” Il-Papa Benedittu, ilbiera[, f’Milan, tkellem favur ilvaluri tradizzjonali talfamilja, filwaqt li wissa dwar l-impatt negattiv li s-so/jetà moderna tista’ t[alli g[annies li qed i[abbtu wi//hom mad-diffikultajiet huma u jippruvaw g[all-bilan/ bejn id-doveri tal-familja u “ilprogrammi intensivi taxxog[ol”. Mijiet ta’ eluf ta’ devoti, intant, [onqu park fil-limiti ta’ Milan – u fl-in[awi talajruport ta’ Brasso – fejn semg[u l-quddiesa kkon/elebrata mill-Papa fla[[ar ta]-]jara tieg[u, flin[awi ta’ dan il-hub industrijali u finanzjarju. Il-quddiesa anki g[alqet isSeba’ Laqg[a Dinjija g[allFamilji, u li attendew
g[aliha persuni minn pajji]i mbeg[din, b[al New Zealand u z-Zimbabwe, minbarra mexxejja prominenti b[all-Prim Ministru Taljan, Mario Monti. Il-Papa tkellem dwar ilPjan ta’ Alla, “u l-esperjenza tieg[u”, li turi li t-tragwardi tal-bniedem g[al qlig[ (finanzjarju) massimu ma jimxux id f’id mal-i]vilupp f’armonija g[all-;id talfamilja u t-tiswir ta’ so/jetà aktar ;usta. Hu kompla li t-tragwardi ;ieli jift[u l-bibien g[al kompetizzjoni [arxa, inugwaljanzi u tensjoni qalb il-familja – b’din il-mentalità utilitarja t[alli l-effetti l[]iena g[ar-relazzjonijiet persunali u g[all-familja.
G[aldaqstant, il-Papa [e;;e; dwar l-importanza li d-dinja ssib l-aqwa bilan/ possibbli bejn ix-xog[ol u limpenji tal-familja, biex “na//ertaw ru[na lkoll minn so/jetà li g[andha wi// uman”. Fl-istess [in, hu tenna mill-;did l-oppo]izzjoni g[a]-]wie; bejn lomosesswali, b’enfasi li, “familja g[andha tibba]a fuq ]wie; bejn ra;el u mara u li tifta[ g[at-twelid u t-trobbija tat-tfal”. Il-Papa Benedittu qal ukoll li “l-Avveniment (Laqg[a) tal-Familja” li jmiss g[andu jsir fl-2015, f’Philadelphia, l-Istati Uniti, fost l-awgurju li “dakinhar, hu jer;a’ jiltaqa’ mal-Kattoli/i u lfamilji numeru]i tad-dinja”.
IS-SIRJA
Assad ji/[ad dwar sehem f’massakru Il-President tas-Sirja, Bashar al-Assad, tkellem waqt xandira lill-pajji] u /a[ad li l-qawwiet tieg[u seta’ kellhom xi sehem fil“Massakru ta’ Houla”, fejn ’il fuq minn mitt ru[ – [afna minnhom tfal – spi//aw maqtula matul il-lejl tal-25 u s-26 ta’ Mejju. Il-vittmi f’Houla kienu qalg[u tiri ta’ arma jew daqqiet ta’ sikkina u Assad insista li “l-anqas il-mostri mhuma kapa/i jwettqu delitt hekk fa[xi”, minbarra li esprima “in-niket u d-dulur g[at-telfa krudili tat-tfal”. Intant – u filwaqt li Assad qed jg[id li d-divi]jonijiet fis-
Sirja huma dovuti g[al “ind[il minn barra” – l-investigaturi tan-Nazzjonijiet Uniti qalu li [afna mill-mejtin f’Houla kienu vittmi ta’ “e]ekuzzjoni”, u b’numru ta’ xhieda jsostnu li l-parti l-kbira tal-qtil, f’dak il-lejl, wettquha l-milizjani li jappo;;aw lirre;im f’Damasku. Il-massakru qajjem ilkundanna tad-dinja, u diversi pajji]i ke//ew lid-diplomati/i Sirjani bi protesta, anki waqt li Assad qed ikompli jtenni li “l-inkwiet fis-Sirja [olquh itterroristi bl-appo;; talpotenzi barranin”. U filwaqt li Assad jilmenta li “is-Sirja qed tiffa//ja l-
attentati kontra s-sovranità tag[ha”, Kofi Annan, b[ala rrappre]entant tal-pa/i internazzjonali g[an-NU u lLega G[arbija, kompla jesprimi l-frustrazzjoni talli lPresident Sirjan “mhux jie[u passi /ari u immedjati” [alli jibdel radikalment ilpo]izzjoni militari (tar-re;im) u jwaqqaf il-vjolenza f’pajji]u.
{afna mill-mejtin f’Houla kienu vittmi ta’ “e]ekuzzjoni”
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11
IR-RENJU UNIT> Dg[ajjes ta’ kull daqs u g[amla jidhru g[addejjin mix-Xmara Thames qrib il-Pont ta’ Putney, f’Londra, waqt i/-/elebrazzjonijiet tal-:ublew tad-Djamanti tar-Re;ina Eli]abetta (fir-ritratt ta’ fuq, xellug) (Reuters)
IR-RENJU UNIT
Ir-Re;ina simbolu g[all-Flotilla tal-:ublew Ir-Re;ina Eli]abetta mexxiet flotilla jew ‘armada’ ta’ xi elf dg[ajsa mix-Xmara Thames ta’ Londra fost iddaqq tal-qniepen u d-diversi /elebrazzjonijiet li rriflettew l-ispirtu tal-pajji] waqt dawn il-ijiem ta’ avvenimenti li jimmarkaw is-sittin sena tarRe;ina fuq it-tron talIngilterra. Mijiet ta’ eluf ta’ nies ixejru l-Union Jacks u lebsin bilkuluri nazzjonali (a[mar, abjad u blu), sadattant ippakkjaw ir-rotta twila [dax-il kilometru biex jassistu g[al wa[da mill-akbar flotilli li qatt g[addew minn fuq itThames u bl-irwiefen u x-xita konsistenti ma jtaffu xejn mill-entu]ja]mu tal-folol. Intant, it-tbissima ma naqsitx fuq wi// ir-Re;ina –
b[as-soltu akkumpanjata minn ]ew;ha, il-Prin/ep Philip – u li telg[et fuq ilbarge irjali The Spirit of Chartwell, li spi//at i/-/entru tal-attenzjoni waqt il-parata memorabbli.
ispirtu waqt dan il-holiday weekend twil organizzat g[all-unur tar-Re;ina Eli]abetta, l-uniku Kap talMonarkija wara r-Re;ina Victoria li serva f’dan irrwol g[al sittin sena s[a[.
Okka]jonijiet li jkattru s-sens ta’ g[aqda u solidarjetà fost il-Britanni/i Fuq il-barge kien hemm anki l-Prin/ep Charles, leredi g[at-tron talIngilterra, flimkien ma’ ibnu l-Prin/ep Andrew u martu Kate, illum id-Dukessa ta’ Cornwall. Fl-istess [in, u madwar ilpajji], miljuni ta’ nies attendew g[all-istreet parties tal:ublew u li tant qajmu l-
L-hekk imsej[a “Armada tat-Thames” kienet mag[mula minn cruisers, jottijiet, canoes u dg[ajjes g[all-qaddiefa. Mag[hom kien hemm diversi opri tal-ba[ar antiki li fl-1940 (fil-bidu tat-Tieni Gwerra) [adu sehem fl-evakwazzjoni tat-truppi Britanni/i u l-Alleati minn Dunkirk, lejn itTramuntana ta’ Franza.
L-organizzaturi qalu li din kienet l-akbar parata ta’ dan ittip g[al 350 sena, u mindu, fl1662, sar spettaklu simili g[arRe Charles it-Tieni u s-sie[ba tieg[u, Katarina ta’ Braganza. Fil-fatt, il-Flotilla tal-:ublew g[addiet minn ta[t erbatax-il pont u qrib is-siti famu]i ta’ Londra, fosthom il-Houses of Parliament, il-Katidral ta’ San Pawl u l-famu] Torri. Anki lbiera[ ittellg[u screens tat-televi]joni ;ganteski max-xtut tax-Xmara Thames li wrew kontinwament il-filmati tar-Re;ina (li llum tg[odd 86 sena) anki mi]]menijiet ta’ tfulitha. Ir-Re;ina Eli]abetta II g[adha tmexxi lCommonwealth mag[mul mill-eks pajji]i-kolonji u hi Kap tal-Istat f’sittax-il pajji], li
jvarjaw mill-Awstralja u lKanada sa/-/kejken Tuvalu, fir-re;jun tal-O/ean Pa/ifiku. Intant, l-istori/i u l-kummentaturi qalu li l-pompa u l-ispettaklu ta’ dawn l-okka]jonijiet irjali jag[tu lir-Renju Unit sens ta’ g[aqda u solidarjetà, bilfestini tal-:ublew ikomplu madwar l-Ingilterra, l-Iskozja, Wales u l-Irlanda ta’ Fuq. L-a[[ar st[arri; fir-Renju Unit anki wera li l-ma;;oranza assoluta tal-Britanni/i g[adhom jappo;;aw ilmonarkija, li fis-snin disg[in g[addiet minn ]mien diffi/li [afna wara diversi skandli konnessi mal-membri talFamilja Irjali (inklu]i ulied irRe;ina) u l-mewt tal-popolari Prin/ipessa Diana waqt in/ident bil-karozza ta[t mina fil-belt ta’ Pari;i.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra
Xi E;izzjani reqdin fi Pjazza Tahrir (fil-Kajr) fejn mistennija tkompli d-dimostrazzjoni ta’ g[adab wara l-verdett dwar Mubarak (Reuters)
L-E:ITTU
Qed jheddu b’aktar protesti L-E;izzjani, fil-lejl tas-Sibt u l-{add, [onqu Pjazza Tahrir fil-Kajr biex jipprotestaw talli l-eks President Hosni Mubarak ma ng[atax is-sentenza tal-mewt mill-qorti li sabitu [ati b’konnessi mal-qtil ta’ numru ta’ dimostranti waqt irrewwixta tas-sena l-o[ra, li waqqg[et lir-re;im tieg[u. Dawn id-dimostranti riedu li Mubarak – li nhar is-Sibt ing[ata sentenza ta’ [abs g[al g[omru – je[el il-piena kapitali, u qed isostnu li listituzzjonijiet “g[adhom ikkontrollati mill-istess persuni li kienu qrib tieg[u”. Intant, diversi uffi/jali talPulizija ma nstabux [atja dwar akku]i ta’ qtil simili, u
n-nies qed jheddu aktar protesti g[al dak li jqisu b[ala “l-influwenza kontinwa” ta’ Mubarak, li ja[sbu “g[ad jista’ jin[eles bl-appell”. Eluf ta’ nies qattg[u l-lejl tas-Sibt u l-{add fit-toroq tal-kapitali, u l-biera[ kien g[ad fadal il-mijiet fi Pjazza Tahrir – i/-/entru tarrivoluzzjoni li f’Jannar tal2011 kienet ikkonkludiet “lera Mubarak”. Filwaqt li [afna E;izzjani qed jinsistu biex ma ssirx lelezzjoni g[all-Presidenza tal-E;ittu, in-nies li qed jokkupaw l-in[awi tal-Kajr qalu li se jibqg[u hemmhekk “sakemm issir il-;ustizzja mal-martri tar-rewwixta”.
Skont dawn id-dimostranti, il-verdett tal-qorti rigward Mubarak ma kienx xieraq, u l-a[[ar rapporti (ilbiera[) qed isostnu li l-Prosekutur :enerali tal-E;ittu feta[ appell kontra l-verdetti li g[addew dwar l-eks President, dwar uliedu u luffi/jali tas-sigurtà marre;im ta’ Mubarak. L-E;izzjani fil-pre]ent qed jistennew l-elezzjoni de/i]iva tas-16-17 ta’ :unju, fejn ilkandidat tal-Fratellanza Musulmana, Mohamed Mursi, jikkuntesta g[allPresidenza kontra Ahmed Shafiq, l-a[[ar Prim Ministru ta[t Mubarak u li hu sors ta’ preokkupazzjoni partikulari g[all-poplu.
IN-NI:ERJA
Ajruplan tal-passi;;ieri ji;;arraf u jie[u n-nar f’Lagos Ir - rapporti tard ilbiera[ qalu li ajruplan tal passi;;ieri kkraxxja g[al ;o bini g[oli ]ew; sulari fil - belt ta ’ Lagos u sploda f ’ balla nirien , qalb in[awi fejn ir residenzi huma ffullati ;o xulxin . L - ajruplan hu proprjetà tal - linja tal - ajru Dana Air ( ta ’ sidien privati) u r - rapporti – kultant konfli;;enti – qalu li dan kien qed i;orr bejn 1 50 u 1 62 persuna fil - [in tal in/ident li se[[ meta s sema kien im/ajpar . Sadattant , il - Kap tal Awtorità g[all Avjazzjoni ?ivili fin Ni;erja , fl - ewwel kummenti qabel morna g[all - istampa , esprima “ dubji kbar ” dwar il possibbiltà li seta ’ salva
xi [add fost il passi;;ieri , u meta r ra;uni g[at - tra;edja kienet g[ad mhix mag[rufa .
Dubji kbar li seta’ salva xi [add Fl - istess [in [add ma seta ’ jeskludi “ il - mewt u l - feriment ” ta ’ persuni li kienu g[addejjin bil [ajja ta ’ kuljum fl in[awi tat - ti;rif , ftit ’ il barra mill - ajruport , u f ’ zona mag[rufa b[ala hub kummer/jali . Intant , is - servizzi tal emer;enza marru ji;ru fuq il - post u bir - rapporti ( sa dak il - [in) lanqas ma
jaqblu dwar jekk l ajruplan kienx qed jikkonkludi titjira diretta minn Abuja , il - kapitali tan - Ni;erja , inkella “ kienx , fil - fatt , qed jitlaq minn Lagos lejn Abuja ”. Eluf ta ’ nies aktar tard daru mal - fdalijiet tal ajruplan minn fejn kienu tilg[in d[a[en suwed u fost in[awi ddominati bi djar li s - soqfa tag[hom huma mag[mulin mil landa . Il - konferma dwar il mejtin kienet mistennija to[ro; minn [in g[al ie[or , i]da sa tard bil - lejl ma la[qux ing[ataw id dettalji dwar il - vittmi potenzjali , bl - uffi/jali ta ’ Dana lanqas ma jikkummentaw dwar l - i]viluppi .
It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
13 HOCKEY
SPARAR
Double g[al Qormi Joseph Muscat jirba[ minn Hotsticks li l istess b[al sfurzaw tliet short il-kompetizzjoni Bonello Brothers Reb[a minima g[al Qormi u Qormi corners bid difi]i rispettivi ...........................1 ................. 0
,
QORMI …
-
HOTSTICKS …
Joseph Muscat, ilbiera[ reba[ il-kompetizzjoni skeet Bonello Brothers, organizzata mill-Malta Shooting Sport Federation, li saret fir-ranges tal-asso/jazzjoni fil-Bidnija. Il-komeptizzjoni kienet tikkonsisti fi sparatura fuq 125 plattina fl-ewwel fa]i, blewwel sitta jikkwalifikaw g[all-barrage finali fuq 25 plattina o[ra. Il-livell talkompetizzjoni kien g[oli [afna, u kienu rre;istrati tliet straights ta’ 25 minn 25. Dawn inkisbu minn Noel Scicluna, Darren Vella u rrebbie[, Joseph Muscat. Wara l-ewwel fa]i, Darren Vella kien fil-vanta;; meta laqat 116 minn massimu ta’ 125. Warajh, fit-tieni post, bi plattina inqas, spi//a Joseph Muscat, u Noel Scicluna laqat 109 fl-ewwel fa]i. Warajhom Jason Sciberras, li laqat 106, Ian Grima b’total ta’ 105, u Jason Agius li laqat 101. Fil-barrage kienu Joseph Muscat u Noel Scicluna liktar pre/i]i meta laqtu 24 minn 25. Darren Vella seta’ jolqot biss 22, biex b’hekk
double fi sta;un mill-aktar po]ittiv wara li ftit tal-;imghat ilu reb[u l-Kampjonat g[attielet sena konsekuttiva u g[as-sitt darba fl-istorja talklabb, li g[adu kemm i//elebra l-40 anniverasarju mit-twaqqif tieg[u. Il-goal de/i]iv g[al Qormi ;ie skurjat wara biss 10 minuti log[ob, b’Owen Piscopo jeg[leb lil Elton Farrugia g[al dak li kellu jkun il-goal de/i]iv g[ar-reb[ tanKnockout. Wara l-goal waslet reazzjoni
,
-
jiddominaw. Umpires tal-partita kienu Luke Busuttil Leaver u Edward Hughes. Fi tmiem il-partita, Raymond Micallef, il-kow/ ta’ Qormi, ;ie ppre]entat bittrofew minn Chris Busuttil Leaver, il-President talAsso/jazzjoni Maltija talHockey. L-ista;un tal-Hockey ji;i fi tmiemu nhar is-Sibt 9 ta’ Gunju, bil-finali tas-Super Cup bejn l-istess Qormi u Hotsticks.
Joseph Muscat, ir-rebbie[ tal-kompetizzjoni skeet, ilbiera[
kien Joseph Muscat li [are; rebbie[ b’total ta’ 139, kontra l-138 ta’ Darren Vella. Noel Scicluna kellu jikkuntenta bittielet post b’total ta’ 133. Ir-raba’ post inkiseb minn Jason Sciberras, li spi//a
b’total ta’ 127 wara li laqat 21 fil-barrage. Fil-[ames post spi//a Ian Grima b’total ta’ 125, u fis-sitt post Jason Agius li wara li laqat 18 filbarrage spi//a b’total ta’ 119.
FUTBOL
It-tim tal-MIA jirba[ it-tournament
It-tim tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta reba[ il-15-il edizzjoni tal-kampjonat Ewropew ri]ervat g[all-impjegati tal-ajruporti tal-Ewropa. It-tournament intemm ilbiera[, fejn it-tim tal-MIA reba[ il-finalissima kontra Moscow Sheremtyevo Airport, 2-0. It-tim Malti kien ikkwalifika wara li kiseb it-tieni post fil-Grupp wara draw kontra Krakow, reb[a ta’ 3-0 kontra Munster-Osnabruck, u 2-0 kontra Dublin. Fit-tieni round, it-tim tal-MIA ikkwalifika wara li elimina lit-team ta’ Frankfurt, biex fil-final tal-biera[ g[eleb lit-team tal-ajruport ta’ Shermetyevo f’Moska. Fir-ritratt, it-team rebbie[ tal-MIA.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Sport 15
I]-]wiemel fl-ewwel parti tas-sitt ti;rija, li ntreb[et minn Lady de Vindecey, misjuqa minn Julian Farrugia (Ritratt> Joseph Galea)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Julian Farrugia l-ewwel fi]-]ew; semi-finali Premier minn Kenneth Vella
Meta lbiera[ fil-korsa talMarsa saret id-29 laqg[a talista;un fuq disa’ ti;rijiet tattrott, kienu mag[rufa l-finalisti tal-kampjonati g[al ]wiemel Fran/i]i. Dan, wara li saru t-tmien semi-finali fuq distanza qasira ta’ 2140m. I]]ew; semi-finali ewlenin – dawk mill-Prix de Vincennes g[al ]wiemel tal-klassi Premier – intreb[u minn Lady de Vindecy u minn Nevaio des Bordes, li t-tnejn kienu misjuqa mill-G[awdxi Julian Farrugia. Mi]-]ew; semi-finali talklassi Premier, g[axar ]wiemel g[addew g[allfinali. Fl-ewwel semi-finali, Label Chouan (David Ellul) li kien fost l-aktar velo/i wara l-karozza tat-tluq, ]amm l-ewwel post sa 150m mit-tmiem, sakemm ;ie attakkat u maqbu] minn Lady De Vindecy (Julian Farrugia). Din id-debba [adet l-ewwel reb[a tas-sena millistess Label Chouan. Ilfavorit, Mig Of The Wood (Noel Baldacchino), da[al fit-tielet post quddiem Niky du Donjon (Joe Vella) u Onyx Speed (Christian Xerri). Ir-rebbie[a kellha medja ta’ 1.15.7” fil-kilometru. Farrugia re;a’ kien protagonist fit-tieni semi-finali Premier permezz ta’ Nevaio des Bordes. Kien sprint fiddritta finali li wassal lil dan i]-]iemel biex jirre;istra ttieni reb[a konsekuttiva u ttielet wa[da sta;onali b’nofs tul quddiem Mystere d’Urfist (Rodney Gatt). Mark De Chamant (Michael Seychell), Nasko Pride (Christian Xerri) u Milord Barbes (Fren/u Cassar) kienu l-a[[ar ]wiemel li g[addew g[allfinali. Nevaio des Bordes
kellu medja ta’ 1.15.2” filkilometru. L-a[[ar 400m tal-ewwel semi-finali mill-Prix d’Enghien g[al ]wiemel talklassi Gold kienu determinanti biex Nuevo Musette (Noel Baldacchino) jie[u lewwel reb[a tieg[u bi ftit quddiem Marini du Mont (Salvu Vella). Pirate d’Urzy (Eugenio Bondin), Le Bolide du Suret (Melvin Farrugia) u Okapi des Dimes (Michael Ellul) ukoll kellhom prestazzjoni tajba u g[addew g[allfinali. Fit-tieni semi-finali Gold, Carl Caruana po;;a lillikkwotat Oros de Reve quddiem meta ]-]wiemel daru g[ad-dritta finali tag[hom. B’hekk, dan i]-]iemel [a ttieni reb[a minn daqstant dehriet f’Malta quddiem Osiris des Kids (Clint Vassallo). Oscar Mati (Rodney Gatt), Podium (Julian Farrugia) u Orlando Tejy (Noel Baldacchino) da[lu warajhom f’dik l-ordni. Il-Prix de Cabourg hu kampjonat miftu[ g[al ]wiemel tal-klassi Silver. Flewwel semi-finali tieg[u kien hemm wie[ed millisba[ tmiem tal-;urnata, wie[ed in/ert bejn Ollico Pellois (Noel Baldacchino) li kien g[al [afna [in fl-ewwel post, Petrus du Vivier (Mark Desira) u Lutan Villetot (Julian Farrugia). Wara li l;urija kkonsultat il-photofinish, iddikjarat lil Petrus du Vivier b[ala r-rebbie[ ta’ din it-ti;rija. Olifant du Puoy (Toni Tanti) u Ocean Brillouard (Clint Vassallo) kienu l-a[[ar ]ew; parte/ipanti li g[addew g[all-finali. B’hekk, Petrus du Vivier akkwista r-raba’ reb[a tas-sena.
Poete de la Sarthe (Kurt Saliba) kien il-[in kollu quddiem matul it-tieni semifinali Silver. Dan [a l-ewwel reb[a fi g]iritna wara li qasam il-linja finali l-ewwel, b’vanta;; ta’ tul minn Onwards Star (Redent Magro). Pascal d’Ablon (Ramon Briffa), Oregon de la Foret (Joe Schembri) u Notre Allegro (Michael Ghigo) akkwistaw ukoll post fil-finali. G[a]-]ag[]ug[ Saliba, din kienet ukoll lewwel reb[a fil-korsa talMarsa. Dwell kontinwu bejn November Oaks (Michael Ellul) u Notre Joyeux (Raymond Clifton) fl-a[[ar metri tal-ewwel semi-finali mill-Prix de Cagnes Sur Mer tal-klassi Bronze wassal lil tal-ewwel biex jakkwista lewwel reb[a tas-sena. Quoky du Soir (Redent Magro), Koko Loco (Jesmar Gafà) u Nympheta de Bisoir (Jonathan Farrugia) ukoll g[addew g[all-finali. Fit-tieni semi-finali Bronze, It’s My Way (Emmanuel Fenech) [a lkontroll assolut tat-ti;rija, dawra mit-tmiem, biex akkwista l-ewwel reb[a tassena bi ftit minn Mambo du Mont (Carl Caruana). Parce Que (Nathaniel Barbara), Kaki du Vivier (Clint Vassallo) u Noble Candeen (Eric Bezzina) temmew warajhom f’dik l-ordni. Il-laqg[a fet[et b’ti;rija normali tal-klassi Copper. Hawnhekk, What’s Up (Michael Ellul) /ediet ilkmand u nqab]et madwar 200m mil-linja finali minn Jet Starline (Mario Fenech), li [a t-tieni reb[a tas-sena fa/ilment b’sitt tulijiet minn Lulu Moliere (Emmanuel
Bonello), Great Line (Tony Demanuele) u Jeo de Touvois (Chris Vassallo). Ta’ min jinnota wkoll li matul il-programm tal-biera[ ittellg[et ti;rija tal-ponijiet, li fiha dawn se jkunu misjuqa minn tfal li fl-a[[ar
xhur kienu jattendu lakkademja mwaqqfa millKunsill Malti g[all-Isport. Din intreb[et mill-pony misjuq minn Gareth Sammut. Fi tmiem it-ti;rija, dawn it-tfal ing[ataw ukoll /ertifikat talparte/ipazzjoni.
Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Jet Starline
(M. Fenech) {in – 2.46.8” (1.17.9”) 2. Lulu Moliere (E. Bonello) 3. Great Line (T. Demanuele) 4. Jeo de Touvois (C. Vassallo) II Ti;rija. Semi-Finali Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. November Oaks (M. Ellul) {in – 2.43.8” (1.16.5”) 2. Notre Joyeux (R. Clifton) 3. Quouky du Soir (R. Magro) 4. Koko Loco (J. Gafà) 5. Nympheta de Bisoir (J. Farrugia) III Ti;rija. Semi-Finali Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. It’s My Way (E. Fenech) {in – 2.44.9” (1.17.1”) 2. Mambo du Mont (C. Caruana) 3. Parce Que (N. Barbara) 4. Kaki du Vivier (C. Vassallo) 5. Noble Candeen (E. Bezzina) IV Ti;rija. Semi-Finali Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Petrus du Vivier (M. Desira) {in – 2.44” (1.16.6”) 2. Ollico Pellois (N. Baldacchino) 3. Lutan Villetot (J. Farrugia) 4. Olifant du Pouy (T. Tanti) 5. Ocean Brillouard (C.
Vassallo)
V Ti;rija. Semi-Finali Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1.
Poete de la Sarthe (K. Saliba) {in – 2.44.2” (1.16.7”) 2.
Onwards Star (R. Magro) 3. Pascal d’Ablon (R. Briffa) 4. Oregon de la Foret (J. Schembri) 5. Notre Allegro (M. Ghigo)
VI Ti;rija. Semi-Finali Prix de Vincennes. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1.
Lady De Vindecy (J. Farrugia) {in – 2.42.1” (1.15.7”) 2. Label Chouan (D. Ellul) 3. Mig Of The Wood (N. Baldacchino) 4. Niky du Donjon (J. Vella) 5. Onyx Speed (C. Xerri)
VII Ti;rija. Semi-Finali Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Nuevo
Musette (N. Baldacchino) {in – 2.41.7” (1.15.6”) 2. Marini du Mont (S. Vella) 3. Pirate d’Urzy (E. Bondin) 4. Le Bolide du Suret (M. Farrugia) 5. Okapi des Dimes (M. Ellul) VIII Ti;rija. Semi-Finali Prix de Vincennes. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Nevaio des Bordes (J. Farrugia) {in – 2.41” (1.15.2”) 2. Mystere d’Urfist (R. Gatt) 3. Mark de Chamant (M. Seychell) 4. Nasko Pride (C. Xerri) 5. Milord Barbes (F. Cassar) IX Ti;rija. Semi-Finali Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Oros de Reve (C. Caruana) {in – 2.41.6” (1.15.5”) 2. Osiris des Kids (C. Vassallo) 3. Oscar Mati (R. Gatt) 4. Podium (J. Farrugia) 5. Orlando Tejy (N. Baldacchino)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Sport 17 MOTO GP
Lorenzo jsa[[a[ postu wara r-reb[a f’Katalunja L-Ispanjol Jorge Lorenzo sa[[a[ postu fil-qu//ata tal-klassifika talMoto GP meta lbiera[ reba[ il-Grand Prix tal-Katalunja. Ir-reb[a ta’ Lorenzo fuq mutur Yamaha waslet wara taqtig[a missielta mal-Ispanjol l-ie[or, Dani Pedrosa, fuq Honda. Dani Pedrosa kien g[al [inijiet twal mit-tellieqa flewwel post, i]da dan inqabe] minn Jorge Lorenzo meta kien jonqos sitt dawriet g[at-tmiem. G[al Lorenzo din kienet it-tielet reb[a minn [ames Grand Prixs s’issa f’dan l-ista;un. It-temp ferm imsa[[ab g[amel dan il-grand prix ferm in/ert ukoll g[aliex it-theddida tax-xita kienet kontinwa, i]da minkejja xi qtar irqiq, ix-xita baqg[et ma g[amlitx. It-tielet post ilbiera[ kien miksub minn Andrea Dovizioso tal-Italja, fuq Yamaha, filwaqt li /-champion, Casey Stoner, kiseb ir-raba’ po]izzjoni, bilBritanniku Cal Crutchlow fuq Yamaha jikseb il-[ames post. Valentino Rossi fuq Ducati kellu prestazzjoni sodisfa/enti, i]da spi//a biss fis-seba’ po]izzjoni. Fil-klassifika ;enerali, Jorge Lorenzo g[andu 115-il punt, segwit minn Casey Stoner, li g[andu 95 punt, u Dani Pedrosa jinsab fit-tielet post b’85 punt.
L-Ispanjol Jorge Lorenzo
?IKLI}MU
Durbridge jeg[leb lill-favorit Wiggins L-ispe/jalista tat-time-trials u t-track-events, l-Awstraljan Luke Durbridge, [oloq sorpri]a, ilbiera[, meta g[eleb lill-ikbar favorit, il-Britanniku Bradley Wiggins, fl-ewwel stadju tal-Criterium du Dauphine. Durbridge, eks champion tad-dinja ta’ ta[t it-23 sena, u champion pre]enti talAwstralja, g[eleb lil Wiggins b’sekonda fit-toroq fi/-/entru ta’ Grenoble, Franza. L-Ukren Andriy Grivko kiseb it-tielet post. Durbridge, li fil-passt reba[ ukoll il-midalja tad-deheb filpursuit, b[al Wiggins, qal li ma kienx jistenna li jeg[leb lil Wiggins, hekk kif lAwstraljan qed jikkon/entra fuq tlielaq fit-triq wara ssu//essi tieg[u fuq it-track. Durbridge qal li t-temp ta’ xita rqiqa, spe/jalment filbidu tat-tellieqa, iffavorih, i]da xorta qal li qatt ma stenna li se jeg[leb lil Wiggins, li hu jqisu b[ala fost l-aqwa. Durbridge issa se jilbes ilflokk ta’ leader tal-korsa, hekk kif illum fit-tieni stadju jibdew it-tlajja’, fejn i//iklisti jridu jmorru minn Seyssins g[al Saint Vallier. Durbridge qal li hu mhux qed
Luke Durbridge
jittama fir-reb[a finali, i]da liktar li kien ikkon/entrat kien fuq il-prova tal-biera[ u fuq it-time-trial tal-{amis, timetrial ta’ 53km. Ir-rebbie[ tat-tour tas-sena l-o[ra, Cadel Evans, kiseb iddisa’ post ilbiera[, u /champion tas-sena 2010, Andy Schleck, fid-debutt tieg[u fil-Criterium du Dauphine, mar ferm [a]in fejn spi//a fil-102 po]izzjoni. It-tellieqa Criterium du Dauphine tintemm il-{add f’Chatel bl-a[[ar stadju.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
18 Sport TAZZA TAD-DINJA
Reb[iet g[all-Ar;entina u /-?ili F’log[biet mill-fa]i talkwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja miz-zona talAmerika ta’ Isfel kien hemm ir-reb[iet importanti talAr;entina u /-?ili kontra Ekwador u Bolivja rispettivament. Fi Stadio Monumental ta’ Buenos Aires, l-Ar;entina kienu fl-aqwa forma tag[hom u ma kellhomx problemi kontra Ekwador, u kisbu reb[a ta’ 4-0. L-Ar;entini kienu serr[u rashom sal-
ewwel nofs sieg[a tal-log[ba meta bnew vanta;; ta’ tliet goals. Kien il-player ta’ Manchester, Cuity Sergio Aguero, li feta[ l-iskor wara 20 minuta, u disa’ minuti wara, Gonzalo Higuain skorja t-tieni goal tal-Ar;entina. Fil-31 minuta, Lionel Messi g[amilhom tlieta, u kwarta mit-tmiem, Angel Di Maria g[alaq il-log[ba bir-raba’ u la[[ar goal. F’La Paz, i/-?ili kiseb
reb[a tajba ta’ 2-0 kontra ttim tal-qieg[, Bolivja. Fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima, Charles Aranguiz feta[ liskor g[a/-?ili, u fil-bidu tattieni taqsima Bolivja kellhom lil Luis Gutierrez imke//i. Seba’ minuti mit-tmiem, ilplayer ta’ Juventus, Arturo Vidal, skorja t-tieni goal ta/?ileni. Fil-klassifika, l-Ar;entina tibqa’ fl-ewwel post b’g[axar punti, segwita mi/-?ili, li g[andhom disa’ punti.
Humberto Suazo ta/-?ili fi dwell ma’ Luiz Mendez ta’ Bolivja
TAZZA TAD-DINJA
Uche jsalva lin-Ni;erja In-Ni;erja u l-Afrika ta’ Isfel salvaw il-log[biet tag[hom fl-a[[ar [inijiet f’log[biet tal-kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja filBra]il 2014. Mali, li spi//aw fit-tielet post fit-Tazza Afrikana iktar kmieni din is-sena, tilfu 1-0 barra minn darhom kontra Benin, filwaqt li l-Libja komplew bil-wirjiet po]ittivi tag[hom meta kisbu draw ta’ 1-1 kontra Togo. F’Angola, l-Uganda kisbu draw drammatiku f’wa[da mil-log[biet ta’ tmiem il;img[a. B’kollox intlag[bu 20 log[ba fi tmiem il-;img[a fejn is-sorpri]i ma naqsux. Ike Uche spara ;miel ta’ xutt g[axar minuti mit-tmiem biex salva lin-Ni;erja kontra n-Namibja. In-Ni;erja ddominaw il-log[ba, i]da fallew g[add ta’ /ansijiet ta’ skor u kellhom jikkuntentaw birreb[a minima. In-Ni;erja hi pajji] millikbar fl-Afrika b’popolazzjoni ta’ 150 miljun kontra ]-]ew; miljun persuna li tg[ix finNamibja. Anki l-Afrika ta’ Isfel kellhom jit[abtu kontra l-Etjopja u kisbu biss draw ta’ 1-1 grazzi g[all-goal tad-draw ta’ Katlego Mphela skorjat fis-77 minuta. Il-coach tal-Afrika ta’ Isfel, Pitso Mosimane, qal li lplayers tieg[u ma kinux ikkon/entrati bi]]ejjed g[al din il-log[ba u [asbu li se jirb[u fa/ilment il-konfront. L-Etjopja, li kisbu reb[a wa[da biss fis-16-il log[ba
pre/edenti mill-kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja, kienu marru fil-vanta;; wara nofs sieg[a b’goal ta’ Said Saladin. F’log[ba o[ra, Benin g[elbu lil Mali, 1-0, b’goal ta’ Razak Omotoyossi f’log[ba minn Grupp H. Mali, li fitTazza Afrikana [olqu sensazzjoni meta waslu sas-semifinali; i]da sas-semi-finali kien hemm kolp ta’ stat militari u l-FIFA ordnat li llog[biet jintlag[bu fi ground newtrali. Il-coach tag[hom, Alain Giresse, ukoll [alla lkariga. Ta[at il-caoch il-;did, Abdul-Hafeedh, il-Libja kisbu ri]ultat tajjeb ie[or barra minn darhom kontra Togo. Togo, li kienu ming[ajr Emmanuel Adebayor, skorjaw permezz ta’ Kalen Damessi, i]da lLibjani kisbu l-goal tad-draw permezz ta’ Ahmed Zuway.
Ri]ultati Kwalifikazzjoni Tazza tad-Dinja Asja
Uzbekistan v Iran :appun v Oman :ordan v Iraq
Afrika
0-1 3-0
1-1
Afrika ta’ Isfel v Etjopja 1-1 Ni;er v Gabon 0-0 Ni;erja v Namibia 1-0 }imbabwe v Guinea 0-1 Benin v Mali 1-0 Togo v Libja 1-1 Angola v Uganda 1-1
Oceanja
Vanuatu v Samoa Tahiti v New Caledonia Fiji v New Zealand
5-0 4-3 0-1
FUTBOL
Bielsa j;edded il-kuntratt ma’ Bilbao Il-coach Ar;entin, Marcelo Bielsa, la[aq ftehim ma’ Athletic Bilbao biex tawwal il-kuntratt tieg[u mal-klabb Bask b’sena o[ra. Fi stqarrija ma[ru;a millklabb ta’ Athletic Bilbao intqal li ]-]ew; na[at se jtawlu l-ftehim ta’ bejniethom sa :unju 2013. Bielsa, mag[ruf b[ala “Il-mi;nun” min[abba l-im;iba e//entrika tieg[u, kellu sta;un ferm importanti ma’ Bilbao fejn wassalhom sa ]ew; finali, wa[da fit-Tazza tar-Re kontra Barcelona, u fl-Europa League kontra Atletico Madrid. Athletic Bilbao tilfu ]-]ew; finali bl-iskor identiku ta’ 3-0. Il-forma ta’ Athletic Bilbao fl-a[[ar ;img[at ma kinitx wa[da brillanti, fejn Bilbao kellhom jikkuntentaw blg[axar post fil-klassifika finali tal-Liga. Athletic Bilbao li jilag[bu players biss ta’ ori;ni Baska, g[andhom g[add ta’ players ta’ talent li kollha telg[u mittimijiet ta]-]g[ar ta’ Bilbao. Fost dawn Fernando llorente, Javi Martinez, Iker Muniain u Oscar de Marcos.
Marcelo Bielsa
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Sport 19 TENNIS
In-numru wie[ed Azarenka eliminata Fl-Open ta’ Pari;i firRoland Garros, sorpri]a kbira fil-kompetizzjoni tannisa fejn in-numru wie[ed fir-rankings mondjali, Victoria Azarenka, kienet eliminata minn Dominika Cibulkova f’]ew; sets. Is-Slovakka Cibulkova kienet seed numru 15 f’dan it-tournament, i]da ssorprendiet lin-numru wie[ed, li bdiet tag[mel g[add ta’ ]balji. Fil-fatt, it-tennista mill-Belarus xejn ma dehret fl-aqwa forma tag[ha. Cibulkova reb[et fa/ilment l-ewwel set, 6-2, i]da t-tieni set kien iktar ibbaln/jat u kellu jkun de/i] bit-tie-break, fejn Cibulkova wettqet l-ikbar sorpri]a sa issa. F’log[biet o[ra mill-kompetizzjoni tan-nisa, il:ermani]a Angelique Kerber g[elbet lill-Kroata Petra Martic, 6-3, 7-5, biex g[addiet g[all-kwarti-finali. F’log[ba o[ra, it-Taljana Sara Errani g[elbet lill-eks champion ta’ Parigi, Svetlana Kuznetsova, f’]ew; sets, 6-0, 7-5.
Fil-kompetizzjoni tal-ir;iel, Roger Federer u Novak Djokovic g[addew mal-a[[ar tmienja, i]da t-tnejn kellhom jit[abtu iktar milli mistenni biex g[addew g[all-kwartifinali. L-iktar li kellu jit[abat kien in-numru wie[ed fid-dinja, Novak Djokovic, li kontra tTaljan Andreas Seppi tilef lewwel ]ew; sets, 6-4, 7-6. Seppi deher riesaq lejn reb[a klamoru]a, i]da fit-tielet set bdiet ir-rimonta ta’ Novak Djokovic, li reba[ it-tliet sets ta’ wara, 6-3, 7-5, 6-3, biex wara battalja ta’ iktar minn erba’ sig[at, Djokovic irnexxielu jg[addi mal-a[[ar tmienja. Anki Roger Federer g[al darb’o[ra ma deherx fl-aqwa forma tieg[u, i]da xorta g[adda mal-a[[ar tmienja. Kontra l-Bel;jan David Goffin, Roger Federer tilef lewwel set, 5-7, i]da reba[ blistess punte;; it-tieni set. Ittielet set u r-raba’, Roger Federer kien iktar /ert minn dak li kien qed jag[mel u reba[hom, 6-2, 6-4, biex g[adda g[all-kwarti-finali.
Victoria Azarenka tag[ti service waqt il-log[ba tal-biera[
FUTBOL
Nadal ji//elebra g[eluq sninu Dirk Kuyt se jing[aqad ma’ Fenerbahce
Rafael Nadal jonfo[ ix-xemg[at tal-kejk meta lbiera[ i//elebra g[eluq sninu
L-attakkant internazzjonali Olandi], Dirk Kuyt, la[aq ftehim mat-tim Tork Fenerbahce u b’hekk se j[alli lil Liverpool. Dan kien ikkonfermat ilbiera[ mill-klabb Ingli]. F’a[bar li kienet ippubblikata fuq il-websajt ta’ Liverpool intqal li l-ftehim se jkun iffinallizzat fil-;ranet li ;ejjin. Ma ng[atawx dettalji finanzjarji dwar dan it-trasferiment. Attwalment, Dirk Kuyt jinsab mat-tim nazzjonali Olandi] jippreprara g[all-fa]i finali tal-kampjonat Ewropew fl-Ukrajna u l-Polonja. Dirk Kuyt kien ing[aqad ma’ Liverpool ming[and Feyenoord fis-sena 2006. Ma’ Liverpool, Kuyt lag[ab 285 log[ba u skorja 71 goal, fos-
thom hat-trick kontra Manchester United u l-goal ta’ konsolazzjoni ta’ Liverpool fil-final ta/Champions League kontra AC Milan f’Ateni, fis-sena 2007. L-attakkant li g[andu 31 sena skorja wkoll fil-final talLeague Cup ta’ din is-sena kontra Cardiff, f’Wembley Stadium, fi Frar li g[adda. Liverpool reb[u din it-tazza wara l-g[oti tal-penalties. L-a[bar tat-tluq ta’ Kuyt minn ma’ Liverpool tasal jumejn wara li Liverpool ippre]entaw il-manager il;did tag[hom, Brendan Rodgers, li fl-ista;un li g[adu kif intemm kien imexxi lil Swansea City.
IN-NAZZJON It-Tnejn 4 ta’ Gunju, 2012
20 Sport EURO 2012
Gary Cahill jitlef il-fa]i finali Id-difensur ta’ Chelsea, Gary Cahill, se jitlef il-fa]i finali tal-Euro 2012 wara li ttestijiet li saru lbiera[ fuqu ikkonfermaw li kien kiser ixxedaq minn ]ew; bnadi. Gary Cahill we;;a’ fil-log[ba ta’ [biberija li l-Ingilterra lag[bet kontra l-Bel;ju, ilbiera[ f’Wembley Stadium. A[bar po]ittiva g[al Roy Hodgson ilbiera[ waslet ming[and id-difesnur l-ie[or ta’ Chelsea, John Terry, li mit-testijiet li saru kien ikkonfermat li l-injury filhamstring mhux se tkun ta’ problema g[alih, u g[alhekk jista’ jkompli bl-avventura tieg[u mal-iskwadra Ingli]a. Dawn l-a[barijiet kienu kkonfermati minn stqarrija ma[ru;a mill-FA, ilbiera[. Listqarrija kkonfermat li Gary Cahill kiser ix-xedaq mi]]ew; na[at ta’ wi//u. It-tobba tal-FA qed ja[dmu fil-qrib issa mat-tobba ta/-Chelsea li se jikkuraw lid-difensur sfortunat. Id-difesnur ta’ Liverpool Martin Kelly se jie[u post Gary Cahill, wara li jing[ata l-approvazzjoni mill-UEFA. Kelly jista’ jing[aqad malGrupp wara li t[arre; regolarment il-;img[a maliskwadra Ingli]a u kien jifforma parti wkoll milliskwadra li marret g[al-
Gary Cahill i[alli l-gorund is-Sibt wara li we;;a’ x-xedaq
log[ba ta’ [biberija kontra nNorve;ja, il-;img[a l-o[ra. Gary Cahill we;;a’ fis-17-il minuta tal-log[ba tas-Sibt meta kien imbuttat millattakkant Bel;jan, Dries Mertens, bil-konsegwenza li Cahill [abat mal-goalkeeper Joe Hart u we;;a’ serjament ix-xedaq. Min-na[a tieg[u, John Terry, li lag[ab it-73 log[ba mal-Ingilterra s-Sibt, kellu ri]ultat tajjeb mittestijiet medi/i li sarulu, anki jekk testijiet o[rajn se jsiru g[ada. L-Ingilterra tifta[ l-impenji tag[ha fl-Euro 2012 fi Grupp D b’log[ba kontra Franza, f’Donetsk, fil-11 ta’ :unju. }gur li l-avventura ta’ Roy Hodgson fit-tmexxija tat-team nazzjonali Ingli] ma tistax titqies b[ala wa[da fortunata hekk kif fi spazju ta’ ftit jiem tilef lil Frank Lampard, lil Gareth Barry u lill-goalkeeper tar-ri]erva, John Ruddy. Problemi o[ra huma ta’ Steven Gerrard li [are; izappap fil-log[ba kontra Bel;ju, filwaqt li Danny Welbeck ukoll kien mibdul min[abba problemi fl-istonku. L-Ingilterra se jkollha tilg[ab ukoll l-ewwel ]ew; log[biet tal-Euro 2012 ming[ajr l-attakkant Wayne Rooney, li jrid jiskonta ]ew; log[biet sospensjoni.
MILL-PROGRAMM REPLAY
Hibernians ifittxu coach wara t-tluq ta’ Miller Kollox g[adu in/ert g[al Hibernians fl-g[a]la tal-kow/ il-;did wara t-tluq ta’ Mark Miller. Matul il-;img[a komplew diversi negozjati ma’ tal-anqas ]ew; kow/ijiet Maltin li ftit li xejn kienu msemmija fil-jiem ta’ qabel. Dawn in-negozjati mmexxija minn Ranier Bezzina, iben ilpresident ta’ Hibernians, Tony Bezzina, g[adhom ma waslu g[all-ebda e]itu finali. Jidher li saru ta[didiet u sa[ansitra offerta konkreta mal-eks kow/ ta’ Hamrun Spartans u Lija Athletic, Marco Gerada, i]da jidher li dawn in-negozjati waqfu nhar il-:img[a li g[addiet wara li l-interess dar madwar Stefan Sultana, eks attakkant talistess Hibernians u fl-a[[ar sta;un kow/ ta’ {amrun Spartans. Dawn it-trattativi wkoll jidhru inkonklussivi, anki g[aliex Sultana deher qrib ftehim ma’ {amrun Spartans. Mhux esklu] li jkun hemm ]blokk kmieni din il;img[a. Il-futur ta’ Jesmond Zerafa Wara li fl-a[[ar jiem spi//aw in-negozjati ma’ Danilo Doncic, peress li dan
g[a]el li jing[aqad ma’ Tarxien Rainbows, Mosta FC tefg[u g[ajnehom fuq l-eks kow/ Belti, Jesmond Zerafa. Zerafa kien ]vela waqt ilprogramm Replay li g[andu lintenzjoni li jsib klabb sabiex ikompli l-avventura tieg[u. Intant, minkejja li t-trattattivi bejn Qormi u Stephen Azzopardi jinsabu g[addejjin ;mielhom, te]isti l-possibbiltà li Zerafa jer;a’ jag[mel ritorn ma’ Qormi. Zerafa kien spi//a minn ma’ Qormi fuq nota kemxejn negattiva, i]da minn dakinhar l-affarijiet bejn i]]ew; partijiet irran;aw. Joseph Farrugia aktar vi/in Sliema
Sliema qed ikomplu jippersistu li l-captain ta’ Qormi, Joseph Farrugia, jer;a’ jing[aqad mag[hom. Dan qed iwassal lil Qormi sabiex ifittxu alternattiva g[al Farrugia. Fost il-kandidati hemm Cleavon Frendo ta’ Valletta, Triston Caruana ta’ Hibernians, kif ukoll Christian Cassar ta’ Floriana. Eric Schembri ma’ Gzira Eric Schembri, missier il-
player nazzjonli Malti Andrè Schembri, se jing[aqad mat-
tim ambizzju] ta’ Gzira United. Schemrbi, li sas-sena l-o[ra kien fit-tim tekniku ta’ Floriana FC, kif ukoll g[amel diversi snin mat-tim tat-tielet divi]joni Mdina Knights, se jer;a’ jing[aqad ma’ G]ira wara assenza ta’ diversi snin. Ma’ G]ira, Schembri se jer;a’ jsib lil Tony Borg, li fil-passat [adem mieg[u fin-nursery ta’ Floriana. Destinazzjoni in/erta g[al Matthew Towns Il-goalkeeper Britanniku
Matthew Towns ]gur li mhux se jer;a’ jkollu sta;un ie[or ma’ Valletta. Madankollu, iddestinazzjoni tieg[u g[adha in/erta. Towns g[andu sena o[ra kuntratt ma/-champions, Valletta, g[alkemm hemm ftehim biex jin[all millkuntratt tieg[u. G[ad mhux mag[ruf min se jkun il-klabb il-;did tal-eks goalkeeper ta’ Floriana. Towns qed jinteressa [afna lil Luxol St. Andrews, li b[ala president l-ista;un li ;ej se jkollhom lil Stephen Abela. Towns u Luxol di;à la[qu ftehim bejniethom, i]da issa Valletta jidhru li qed jitolbu ammont ta’ flus biex ikun iffinalizzat dan it-trasferiment. Xi klabbs mill-kampjonat
Premier re;g[u qed juru interess f’dan il-goalkeeper, inklu]i Qormi u Mosta. It-tieni edizzjoni tal-Lotto Goalkeeper battle It-tieni edizzjoni tal-“Lotto Goalkeeper battle” din is-sena
kienet mifruxa fuq jumejn u ntemmet il-{add fil-ground tal-Infetti f’B’Kara. Irrebbie[a fis-seba’ kategoriji kienu dawn - Calin Magri reba] il-kategorija ta’ ta]t id-9
snin, Alan Abddelrahnan reba] il-kategoarija ta’ ta[t il11-il sena, il-kategorija ta’ ta[t it-13-il sena ntreb[et minn Mario Bartolo, Tyrone Gauci reba[ il-kategorija ta’ ta[t il-15-il sena, Slaven Micallef il-kategorija ta’ ta[t is-sbatax-il sena, Bobby Vella l-kategorija ta’ ta[t id-19-il sena, waqt li Justin Spiteri reba[ il-kategorija tal-kbar. Illog[ob kollu kien ikkontrollat minn referees tal-MFA.
FUTBOL LOKALI
Carmel Busuttil u John Buttigieg di]appuntati L-eks coaches tat-team nazzjonali Malti, John Buttigieg u Carmel Busuttil, jinsabu ddi]appuntati bl-a;ir ta’ B’Kara FC, wara li dawn naqsu milli jonoraw l-impenn tag[hom, u fl-istess waqt li Busuttil u Buttigieg la[qu irrifjutaw offerti o[rajn. F’Di/embru li g[adda, Buttigieg u Busuttil kienu bdew jag[tu l-g[ajnuna tag[hom lin-nursery ta’ B’Kara u anki bdew jag[mlu kuntatti ma’ coaches u ;enituri biex i;ibu tfal ;odda man-nursery ta’ B’Kara. Skont Buttigieg u Busuttil, sa ;img[a ilu huma kien g[ad kellhom il-kunsens ta’ B’Kara biex ikomplu bil-pjani tag[hom. I]da l-{amis, il-President ta’ B’Kara, Joe Zammit, infurmahom li l-pro;ett se jintemm min[abba problemi finanzjarji.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Ittri 21
L-Ewkaristija
Sur Editur, G[all-grazzja t’Alla isir [afna tqarbin fil-parro//i tag[na. Jalla dan isir tajjeb, ji;ifieri li min jilqa’ f’qalbu lil :esù jkun bla dnub mejjet filqalb tieg[u, g[ax jekk wie[ed jir/ievi f’qalbu lil :esù waqt li hu fid-dnub il-mejjet ikun qed jir/ievi l-kundanna tieg[u nnifsu jikteb San Pawl, u din [a;a serja. Wie[ed jinnota li waqt ittqarbin isir il-kant u meta jispi//a t-tqarbin u l-kant, isiru l-avvi]i tal-Parro//a, l-a[[ar talba tal-quddiesa u wara tista’ tg[id kwa]i kul[add jo[ro; mill-knisja u ftit jew xejn isir riflessjoni fuq dak li wie[ed ikun ir/ieva f’qalbu meta tqarben. Fejn m’hemmx riflessjoni ma jsirx ;id jikteb San :or; Preca. Qed nikteb biex norjentaw lin-nies biex i]ommu ftit tasskiet wara t-tqarbin. Dan jista’ jsir billi l-kant fil-quddiesa jiqsar u jsiru ]ew; jew tliet minuti ta’ silenzju wara li ssa/erdot ikun qarben lil kul[add. Madre Tere]a kienet tg[id: “Meta n[ares lejn ilKur/ifiss niftakar kemm :esù [abbni, meta n[ares lejn lEwkaristija niftakar kemm :esù g[adu j[obbni”. Jekk nedukaw lill-poplu tag[na g[al din is-sistema, ilpoplu ja//ettaha g[ax jibda j[oss il-;id u l-bidla g[alla[jar li tibda ssir fih. Ikun qieg[ed iduq verament kemm hu tajjeb il-Mulej. Jalla kull parro//a t[addan dan le]er/izzju [alli naraw aktar ;id spiritwali fil-poplu tag[na mill-[afna tqarbin li jsir.
Carmel Caruana San :wann
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450), jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Diskors b’[afna kliem fierag[ Sur Editur , Qatt ma qrajna kliem ta ’ disprezz lejn il - Prim Ministru b[alma qal Leo Brincat fil - Parlament , veru tal - mist[ija g[ax veru waqa ’ g[all - ag[ar [sibijiet ta ’ mo[[u . Jekk irid ida[[aq u s[abu j/ap/pulu g[andu
jg[id l - istess kliem fuq il - Prim barra l - Parlament u mhux ;ewwa g[ax l immunità tal - Parlament tipprote;ih . Hemm naraw jekk hux serju jew le . Kemm hu u s[abu b ’ dak li qed jag[mlu , baxxew il - Parlament u
qed juru lill - poplu bl g[ira tag[kom sa fejn tistg[u jaslu , qed jag[mlu l - istess b[al fi] ]mien passat , g[ax mo[[hom im[arbat u m/ajpar . Qed juru lil nieshom li huma jafu [afna , imma [lief g[ira u kalunji ma
g[andhomx . Bl - insulti ma jaslu mkien g[ax issa drajnieha d - diska tag[hom . Is - serjetà hi l - qofol u mhux kliem fierag[ ta ’ bla b]onn .
G . Busuttil In - Naxxar
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
22 Madwarna
L-G[anja tat-Tifkira – l-ewwel pubblikazzjoni ta’ Joe M. Attard Joe M. Attard g[adu kemm [are; l-ewwel pubblikazzjoni tieg[u bl-isem L-G[anja tat-Tifkira. Din il-pubblikazzjoni hi ;abra ta’ poe]iji li l-awtur innifsu nise; matul is-snin f’okka]jonijiet ta’ pre/etti, ]wi;ijiet, anniversarji u mwiet. L-isem tal-pubblikazzjoni nnifsu – L-G[anja tatTifkira – jixhed kif il-kontenut, miktub b’[ila u b’reqqa kif jaf jag[mel tajjeb l-istess Joe M. Attard, hu kommemorazzjoni u /elebrazzjoni ta’ g[add ;mielu ta’ attivitajiet ta’ fer[ u o[rajn ta’ niket. L-G[anja tat-Tifkira hu l-ewwel damma ta’ poe]iji li l-awtur [ass li g[andu ji;bor flimkien – ktieb sabi[ li Joe M. Attard qed jiddedika lil ommu u missieru Lola (M’Dolor) u Pascal. Fid-da[la tieg[u g[al din il-pubblikazzjoni, lawtur ifisser kif kienu l-[afna [bieb tieg[u li [e;;ewh biex ji;bor flimkien u[ud mill-poe]iji li g[andu mferrxa fuq perijodi/i, ;urnali, santi talmewt, kotba u flyers tal-festi u kartolini. Kieku ]gur li dawn il-versi kollha kienu jibqg[u mistura bejn lerba’ [itan ta’ daru u qatt ma kienu jaraw id-dawl tal-istampa. Joe M.Attard ikompli jg[id li kien g[adu student fuq il-bankijiet tal-Li/eo meta l-g[alliema tieg[u kienu j[e;;uh u jinkora;;uh biex ikompli jikteb u ji]viluppa t-talenti tieg[u tal-kitba. Hu jg[id li “ma n]ommx ru[i b’poeta. Il-poe]iji tieg[i – g[alkemm jistg[u jkunu kklassfikati f’;eneru g[alih – huma poe]iji sempli/i u jiftiehmu minnufih, hekk inti u taqrahom.
Fil-pre]entazzjoni tieg[u dwar din il-pubblikazzjoni, Oliver Friggieri jsellem lil Joe M.Attard u jiddeskrivih b[ala wie[ed mill-G[awdxin l-aktar attivi u [abrieka. Jg[id li Alla, il-familja, ir-relazzjonijiet individwali u so/jali, l-ambjent, il-wirt kulturali, l-edukazzjoni tat-tfal u ]-]g[a]ag[ huma aktarx it-temi li lawtur l-aktar li jit[addet u jikteb dwarhom b’konsistenza l-i]jed. “Hekk ukoll jag[mel bis-sa[[a ta’ forma o[ra ta’ espressjoni u ta’ komunikazzjoni, differenti mill-artiklu ;urnalistiku u mit-ta[dit imxandar fuq ir-radju: il-poe]ija. Oliver Friggieri jfisser kif Joe M.Attard jid[ol filkategorija ta’ dawk il-poeti, f’kull /iviltà mag[rufa u f’kull ]mien, li jemmnu li l-poe]ija hi mnissla mix-xejriet popolari u g[alhekk g[andha tkun leali lejn dawn l-istess xejriet. Din l-g[a]la hi wkoll att ta’ lealtà lejn it-tradizzjoni tal-poe]ija Maltija millbidu sa ]mienna.” Meta wie[ed jaqra din il-;abra ta’ poe]iji ]gur li jistaqsi lill-awtur Joe M. Attard meta se jo[ro; volum ie[or minn dawn ix-xog[lijiet. }gur li lawtur g[andu j[ossu kburi mhux biss bil-pre]entazzjoni ta’ din il-pubblikazzjoni, imma anki mill;abra nnifisha ta’ dawn il-poe]iji li b[ala damma flimkien qed jaraw id-dawl tax-xemx g[all-ewwel darba. Xprunat mill-entu]ja]mu ta’ din l-ewwel pubblikazzjoni tieg[u, ]gur li Joe M.Attad g[andu jibda jippjana minnufih it-tieni edizzjoni b’;abra
Radju Trinitarji 89.3 FM ifakkar iç-çentinarju tal-parroçça Kuntrarju g[al dak li sar fis-sentejn li g[addew meta kien ixandar g[al perijodi qosra fil-jiem tal-Milied u ssena l-;dida, u matul il-:img[a Mqaddsa u l-festa titulari tasSantissima Trinità, id-diri;enti ta’ Trinitarji 89.3FM [asbu biex f’din ittielet sena ta’ [idma, dan ir-radju komunitarju tal-Marsin jibqa’ jxandar matul is-sena kollha bil-g[an li jwassal fid-djar tar-residenti tal-Marsa u tal-in[awi tal-madwar i/-/elebrazzjonijiet li qeg[din isiru biex ifakkru l-ewwel /entinarju tal-Parro//a tasSantissima Trinità. Trinitarji 89.3FM hu inizjattiva talG[aqda Festi Esterni Santissima Trinità flimkien mal-Kummissjoni }g[a]ag[ fi [danha. Minkejja li jkunu okkupati s-sena kollha jippreparaw u jarmaw l-armar kollu tattoroq kif ukoll jorganizzaw i/-/elebrazzjonijiet esterni fi [dan ilparro//a tas-Santissima Trinità, dawn [asbu li jkunu ta’ servizz g[ar-residenti kollha Marsin, spe/jalment dawk anzjani u morda, jekk iwasslulhom fid-djar tag[hom l-attivitajiet li jkunu qeg[din isiru b’rabta mal-festa.
Il-qoxra tal-ktieb L-G[anja tat-Tifkira
flimkien ta’ aktar poe]iji li kiteb matul il-medda tas-snin. U, min jaf, forsi jibda jit[ajjar ukoll jag[mel pubblikazzjoni o[ra b’damma ta’ artikli u kitbiet o[ra li kiteb matul is-snin u li wkoll huma mxerrda f’diversi pubblikazzjonijiet. Matul is-snin Joe M.Attard kiteb [afna artikli mill-aktar interessanti u dwar su;;etti varji. Tajjeb li dawn isibu lilhom infushom mi;bura fi ktieb wie[ed jew aktar.
Il-logo uffi/jali ta’ Radju Trinitarji 89.3FM
Immexxi u sostnut minn g[add ta’ mse[bin u voluntieri fi [dan lG[aqda Festi Esterni, ir-Radju Trinitarji 89.3FM ixandar ukoll matul il-festi tal-Milied u s-sena l-;dida bil[sieb li, fost il-komunità kollha titnissel g[aqda ta’ pa/i u solidarjetà waqt li permezz tal-programmi u lattivitajiet li jkunu organizzati jin;abru wkoll fondi b’risq dawk filb]onn. F’din it-tielet sena ta’ [idma, Trinitarji 89.3FM beda jxandar f’Marzu li g[adda biex b[alma jag[mel is-soltu jkopri l-attivitajiet diversi li jkunu qeg[din isiru flokka]joni tal-:img[a Mqaddsa. Din is-sena saru wkoll xandiriet diretti mhux biss ta/-/erimonji reli;ju]i li saru fil-Parro//a tas-santissima Trinità i]da wkoll minn lokalitajiet o[rajn b[alma kienu l-kollegamenti diretti li saru matul il-Pur/issjoni tal:img[a l-Kbira f’Bormla u anke talpageant tal-Passjoni li jsir fil-Marsa. Dan kollu kien possibbli bis-sa[[a tal-investiment sostanzjali li sar f’dik li hija teknolo;ija biex l-istudio il;did fil-bini li r-Radju g[andu fi Triq
Balbi, il-Marsa, jkun aktar attrezzat waqt li nxtara apparat mill-aktar modern flimkien ma’ transmitter u antenna biex b’hekk issa r-Radju jista’ joffri lis-semmieg[a tieg[u log[la kwalità ta’ xandir. Ix-xandir minn Trinitarji 89.3FM kompla matul il-;img[at li g[addew bi preparazzjoni g[all-festa titulari tas-Santissima Trinità, kif ukoll matul din il-;img[a ta’ /elebrazzjonijiet li jil[qu l-qofol tag[hom f’jum il-festa li din is-sena se tkun i//elebrata nhar il-{add, 3 ta’ :unju. G[all-kuntrarju ta’ dak li kien isir is-soltu, ir-radju tal-komunità talMarsa se jkompli bix-xandiriet tieg[u matul is-sena kollha hekk kif ilparro//a tat-Trinità Qaddisa qieg[da ti//elebra l-ewwel /entinarju mittwaqqif tag[ha. G[al dan il-g[an ;ew ippreparati wkoll g[add ta’ programmi spe/jali li jfakkru din is-sena /entinarja. Apparti minn dawn l-programmi spe/jali, l-iskeda tal-programmi hi wa[da mifruxa sew u tinkludi programmi reli;ju]i, edukattivi u informattivi li g[andhom jinteressaw lill-
membri kollha tal-familja. Ma jonqsux il-programmi ta’ mu]ika ta’ kull ;eneru, inklu]i wkoll dawk tal-mar/i u mu]ika tradizzjonali minn Malta. Programmi o[rajn huma dawk bi sfond /iviku u storiku, kif ukoll intervisti ma’ personalitajiet diversi. Isir ukoll xandir dirett ta’ funzjonijiet li jsiru fil-knisja parrokkjali. Iwasslu dawn il-programmi varjati bejn is-6.30 a.m. u l-10.00 p.m., b’ripetizzjoni ta’ w[ud minnhom matul il-lejl, hemm grupp ta’ pre]entaturi u DJ’s mag[rufin li kollha qeg[din joffru s-servizzi tag[hom b’mod voluntarju, kif l-istess qeg[din jag[mlu n-nies tekni/i u dawk responsabbli mill-edittjar. Fost dawn, hemm ukoll DJ’s li jxandru l-programmi tag[hom millKanada u l-Istati Uniti tal-Amerika b’mod dirett permezz tal-internet. Tista’ tag[mel kuntatt ma’ Radju Trinitarji 89.3FM billi //empel fuq 21237345 jew tibg[at sms fuq 50611020 jew email fuq trinitarjifm@gmail.com jew permezz talpa;na tal-istess radju fuq Facebook.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Storja 23
IL-MONUMENTI FIL-MALL (4)
Il-monument f’;ie[ Sir Luigi Preziosi minn Vincent Zammit
Persuna;; Malti ie[or li huwa mfakkar b’monument fil-;nien tal-Mall fil-Furjana huwa Sir Luigi Preziosi. Dan kien persuna;; ie[or li rabat ismu kemm mal-kamp talmedi/ina, kif ukoll ma’ dak politiku. Imwieled fis-sena 1888, Preziosi studja f’Malta, u wara kompla l-istudji tieg[u f’Oxford u f’Ruma. Preziosi spe/jalizza fl-Oftalmolo;ija, qasam li kellu j;iblu su//ess u fama. F’Malta n[atar tabib tal-g[ajnejn fl-Isptar ?entrali, kif ukoll aktar tard professur tal-g[ajnejn fl-Università ta’ Malta. Min[abba r-rispett li kellhom lejh, Preziosi kien irrappre]enta l-Fakultà filKunsill tal-Università, waqt li n[atar president tal-Camera Medica diversi drabi. Fis-sena 1924, meta huwa kien qed ja[dem fl-Isptar ?entrali, beda jesperimenta metodu partikulari ta’ operazzjoni tal-g[ajnejn. Din l-operazzjoni kellha l-g[an li tikku-
FIMBank plc, l-istituzzjoni finanzjarja internazzjonali bba]ata f’Malta li tispe/jalizza fl-iffinanzjar tal-kummer/, qed jiffinanzja l-konservazzjoni ta’ disa’ monumenti li jinsabu fil-;nien imsejja[ il-Maglio, jew kif inhu mag[ruf a[jar il-Mall, fil-Furjana. Ilpro;ett qed ikun ikkoordinat minn Din l-Art {elwa. Il-manutenzjoni preventiva ta’ dawn il-monumenti qed issir minn Heritage ResCo. Dawn qed jikkoordinaw ix-xog[lijiet mal-Kunsill Lokali tal-Furjana u mal-Ministeru g[at-Turi]mu, Kultura u l-Ambjent.
ra l-marda tal-glawkoma. Ilmetodu tal-operazzjoni li [oloq Preziosi kellu jag[mlu famu] mad-dinja. Fil-fatt, din it-tip ta’ operazzjoni kienet mag[rufa b[ala “Operazzjoni Preziosi”. Min[abba dan issu//ess, Preziosi beda jkun mistieden biex jitkellem dwar l-operazzjoni, kif ukoll dwar il-mard tal-g[ajnejn. Minbarra l-[idma medika tieg[u, Luigi Preziosi kien
involut sew fil-[idma politika. Is-sitwazzjoni politika f’Malta fil-bidu tas-seklu g[oxrin kienet wa[da mqanqla sew. Fl-1921 hu kien membru talPartit ta’ Panzavecchia, u wara x-xoljiment ta’ dan ilpartit, ing[aqad mal-Partit Nazzjonalista. Fl-1921 ikkontesta l-elezzjoni, i]da ma kienx ;ie elett. Wara l-elezzjoni tas-sena 1927 kien intg[a]el b[ala rIl-monument iddedikat lil Sir Luigi Preziosi
rappre]entant tal-gradwati. Kien re;a’ ntg[azel wara lelezzjoni tal-1932. F’dik issena stess, hu n[atar b[ala lPresident tas-Senat. L-involviment tieg[u filkamp politiku kompla anki wara t-tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija. Fis-sena 1944 twaqqaf il-Kungress Nazzjonali [alli jing[ata bidu g[all-formazzjoni ta’ gvern responsabbli. Preziosi ntg[a]el b[ala lPresident tal-Kungress, u fl1946 ippre]enta l-abbozz ta’ Kostituzzjoni li kienet tirrifletti l-aspirazzjonijiet talMaltin. Fis-sena 1948 Luigi Preziosi ng[ata t-titlu ta’ Sir, kemm min[abba l[idma medika tieg[u kif ukoll g[al dik politika. Jidher ukoll li ftit wara dde/ieda li jitlaq mill-[idma tieg[u fil-kamp politiku, u kompla jiddedika [ajtu g[all-kura tal-g[ajnejn, xi
Dettall mill-monument iddedikat lil Sir Luigi Preziosi
[a;a li baqa’ jag[mel sa ftit qabel miet. Dettall ie[or mill-[ajja illustri ta’ Sir Luigi Preziosi hu l-fatt li wara l-mewt ta’ missieru, wiret it-titlu ta’ Konti. Ftit wara kien ;ie elett membru fil-kumitat talPrivile;;i tan-Nobbiltà Maltija, u anki g[amel g[axar snin b[ala l-President ta’ dan il-kumitat. Sir Luigi Preziosi miet ilFurjana fis-sena 1965. G[allfuneral tieg[u kien hemm [afna nies. {ames snin wara nkixef il-monument li nsibu fil-;nien tal-Mall fil-pre]enza tal-mara tieg[u. Kien hemm ukoll pre]enti l-Prim Ministru ta’ Malta ta’ dak i]-]mien, Dr Giorgio Borg Olivier u lGvernatur :enerali Sir Maurice Dorman. It-tberik tal-monument sar mill-Ar/isqof ta’ Malta, Mikiel Gonzi. Il-bust li jfakkar lil Preziosi sar fuq disinn ta’ Vincent Apap.
Minbarra l-[idma medika tieg[u, Luigi Preziosi kien involut sew fil-[idma politika
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
24 Konsumatur
Kif inkunu konsumaturi g[aqlin meta nixtru prodotti u servizzi Kull meta konsumatur jidde/iedi li g[andu b]onn jixtri xi prodott jew servizz jaqbillu dejjem joqg[od attent g[al /erti fatturi fosthom ilkundizzjonijiet u l-klawsoli tal-kuntratt tal-bejg[ li se jiffirma, l-garanzija kummer/jali li ting[atalu mill-bejjieg[ kif ukoll fatturi o[rajn li jistg[u jg[inuh biex kemm jista’ jkun jevita li jiltaqa’ ma problemi. Jekk konsumatur jidde/iedi li jixtri prodott jew servizz, hu jista’ jevita li jiltaqa’ ma’ problemi jekk idur il-[wienet qabel ma jag[mel de/i]joni ta’ xiri u kemm jista’ jkun g[andu wkoll jie[u stimi differenti meta jixtri o;;etti li jiswew [afna flus. F’ka] li konsumatur ikun se jid[ol g[al ftehim dwar xi servizz li jinteressah b[al, pere]empju, servizz tal-internet jew tat-telefonija /ellulari, jaqbillu dejjem idur l-istabbilimenti ewlenin li jipprovdu dawn it-tip ta’ servizzi biex ikun jista’ jara u jifli sewwa lkundizzjonijiet offruti ma’ dawn is-servizzi. Il-konsumatur qatt ma jaqbillu jid[ol g[all-ebda kuntratt qabel ma jaqrah sewwa u jifhem dak li hemm miktub. Jekk konsumatur jiltaqa’ ma’ xi kundizzjoni li ma jistax jifhem waqt li jkun qed jifli u jg[arbel il-kuntratt, hu flinteress tieg[u li jinsisti li din ti;i mfissra mill-bejjieg[. Jekk il-bejjieg[ min-na[a tieg[u ma jkunx jista’ jfiehem il-klawsoli tal-kuntratt, il-konsumatur g[andu jitlob li jing[ata kopja tal-kuntratt talbejg[ biex dan ikun jista’ jurih lil xi [add ta’ fidu/ja tieg[u li jkun jifhem f’dawn it-tip ta’ kuntratti. Importanti [afna li meta konsumatur jiffirma xi kuntratt tal-bejg[, i]omm kopja
minn Melanie N. Camilleri melanie-n.camilleri @mccaa.org.mt
Meta nixtru prodotti jew servizzi g[andna noqog[du attenti [afna... wara jista’ jkun tard wisq
tal-kuntratt flimkien ma’ dokumenti o[ra varji b[al ma huma l-ir/evuta fiskali, ilgaranzija kummer/jali li ting[ata mill-bejjieg[ kif ukoll il-ktejjeb tal-istruzzjonijiet li ji;i mal-prodott. Il-konsumatur g[andu j]omm dawn id-dokumenti f’ka] li jkollu xi problema bil-prodott jew bis-servizz mixtri, u jkun irid iressaq ilka] tieg[u quddiem l-awtoritajiet kon/ernati. Attenzjoni u prudenza Il-konsumatur irid joqg[od b’seba’ g[ajnejn ukoll g[al klawsoli fil-kuntratt tal-bejg[ li jistg[u ma jkunux ;usti.
Klawsoli mhux ;usti jo[olqu ]bilan/ bejn id-drittijiet u lobbligazzjonijiet tal-partijiet fil-kuntratt g[ad-detriment tal-konsumatur. Dan g[aliex dawn il-klawsoli jikka;unaw [sara lill-konsumatur bittwettiq tag[hom u g[aldaqstant ma jkunux kompatibbli ma’ kull [tie;a ta’ bonafidi min-na[a tal-kummer/jant. Il-kuntratt li jing[ata lill-
konsumatur g[andu jkun miktub b’mod /ar u b’lingwa sempli/i u li tinftiehem. F’ka] li jkun hemm xi dubju b’tifsira ta’ xi klawsola, il-li;i talkonsumatur tistipula li t-tifsira l-aktar favorevoli g[al konsumatur tg[odd. Klawsoli mhux ;usti jistg[u jkunu dawk li jillimitaw irresponsabbilitajiet tal-kummer/jant, fl-istess waqt jeskludu jew jillimitaw iddrittijiet legali tal-konsumatur. Klawsoli mhux ;usti jistg[u wkoll jipprojbixxu lill-konsumatur milli jikseb it-t[assir tal-kuntratt jekk in-negozjant jonqos milli jwettaq lobbligazzjonijiet tieg[u.
konsumatur ma jifhimx x’inhuma l-klawsoli tal-garanzija kummer/jali g[andu jistaqsi g[all-aktar informazzjoni qabel ma j[allas g[all-prodott li jixtieq. Il-konsumatur g[andu j]omm id-dokument talgaranzija f’ka] li tin[oloqlu problema bl-o;;ett li jkun xtara g[aliex dan jinzerta difettu] jew mhux kif miftiehem fil-kuntratt talbej[g[. Min-na[a tieg[u, il-kummer/jant g[andu jonora dak li jkun wieg[ed fid-dokument tal-garanzija kummer/jali. Jekk dan ma jse[[x, il-konsumatur g[andu d-dritt li jressaq ilment.
Garanzija kummer/jali F’ka] li konsumatur
Kif tressaq ilment F’ka] li konsumatur ikollu tilwima ma’ bejjieg[, l-iktar
jing[ata garanzija kummer/jali millkummer/jant, hu g[andu ddmir li jitlob lill-bejjieg[ jag[tih dokument tal-garanzija. Il-kundizzjonijiet miktubin fil-garanzija g[andhom ikunu /ari u li jinftehmu u jekk il-
[a;a importanti hi li kemm jista’ jkun jipprova jil[aq ftehim amikevoli mieg[u ming[ajr il-b]onn li ju]a metodi ]baljati u aggressivi. L-ilment tal-konsumatur irid ikun ;ustifikat u wara li
l-konsumatur i]ur lill-bejjieg[ personalment, g[andha tintbag[at ittra lin-negozjant fejn il-konsumatur jispjega l-ka] tieg[u x’inhu kif ukoll jinforma lill-bejjieg[ bid-difett filprodott. Il-konsumatur g[andu jiftakar biex ikun ra;onevoli f’dak li qed jitlob b[ala kumpens. L-ittra tal-konsumatur g[andha tintbag[at b’posta re;istrata u g[andha tispjega b’mod /ar x’inhi l-problema jew x’inhu n-nuqqas filprodott. Importanti [afna li kull dokument li ng[ata malprodott jin]amm mill-konsumatur biex kopja ta’ dawn id-dokumenti jkunu jistg[u jitwa[[lu mal-ittra li tintbag[at lin-negozjant. Il-konsumatur m’g[andux idum biex iressaq l-ilment tieg[u. Il-li;i tal-konsumatur timponi li l-bejjieg[ g[andu ji;i infurmat bin-nuqqas ta’ konformità fi ]mien xahrejn minn meta l-konsumatur jinduna bid-difett fil-prodott. Importanti wkoll li l-konsumatur i]omm kopja ta’ din l-ittra.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Newsroom NET Television 20>30 L-edizzjoni tal-lum se tibda qabel is-soltu u se tiffoka primarjament fuq l-a[[ar a;;ornamenti mill-Parlament hekk kif fid-21:00 se jittie[ed il-vot ta’ fidu/ja fil-Gvern li tressaq mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi l-Erbg[a li g[adda. Fl-istudio se jkun hemm ukoll ]ew; mistiedna. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Simon Vella Gregory. Malta Llejla NET Television 17>00
Charles Camenzuli se jkun fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri g[al-lum. B[ala Vi/i Sindku ta’ San :iljan hu se jkun qed jag[ti tag[rif dwar Festa Lapsi li se ssir pitg[ada l-Erbg[a u tibqa’ g[addejja sas-sig[at bikrin tal-{amis filg[odu. Ukoll fil-programm tal-lum se jkun hemm Samantha Abela, Andrew Thake, Edward Thake u Philip Ellul biex jitkellmu dwar pro;ett ta’ Ekoskola li da[al g[alih il-Kulle;; St Edward’s. Arnold Grech jitkellem dwar il-benefi//ji g]as-sa[[a li jista’ jinkiseb mill-g[asel. Ikun hemm ukoll il-kontribut regolari ta’ Gordon Mayo u ta’ Geoffrey Bezzina.
Fame Raidue 21>05
Bosta jiftakru l-film b’dan l-isem li kien [are; fl-1980 u s-sensiela televi]iva li wkoll fit-tmeninijiet kienet [ar;et minnu. Dan il-film tal-lum i]da n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Kevin Tanchereon u g[andu fost l-atturi ewlenin lil Kay Panabaker, Debbie Allen u lil Kelsey Grammer. Newsbuzz NET Television 15>45 Juan Barbara, Kain Gatt u Neil Portelli se jwasslu l-programm tal-lum mill-Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop li kien inawgurat f’dawn l-a[[ar jiem. Bejni u Bejnek NET Television 23>30 Il-mistiedna ta’ Joséf Bonello g[al-lum se tkun Liz Said, li ;ieli narawha fi programmi televi]ivi ssajjar u li hi wkoll involuta fl-isport.
Kumbinazzjoni kbira fi g]ira Griega Dillo con parole mie - La 5, 21>10
Film Taljan li n[adem fl-2002 u li g[andu re;ija ta’ Daniele Luchetti bi Stefania Monorsi u Martina Merlino (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll Giampoalo Morelli fil-partijiet ewlenin. Stefania, mara minn Ruma li jkollha fuq it-tletin sena, tkun g[adha kif [assret minn mal-g[arus li kienet ilha xi snin to[ro; mieg[u. Anki biex forsi dderri mill-monotonija li tkun waqg[et fiha, in-neputija tag[ha Maggie, li jkun g[ad g[andha 15-il sena, tikkonvin/iha biex imorru g[al btala flimkien fuq xi wa[da mill-bosta g]ejjer Griegi. Kollox ikun miexi [arir u Maggie jum
minnhom, b’entu]ja]mu, tirrakkonta lil zijitha dwar ;uvni li ltaqg[et mieg[u fil-g]ira u li n;ibdet lejh. In/identalment fuq il-g]ira jkun anki ;ie l-eks g[arus ta’ Stefania. L-affarijiet jikkumplikaw ru[hom u niltaqg[u anki ma’ xi kumbinazzjonijiet...
Kristy Debono dwar tfulitha Mill-:uf sal-Iskola NET Television, 13>20
Kristy Debono, pre]entatri/i ta’ NET Television, se tkun il-personalità g[al din il-;img[a li se titkellem dwar it-trobbija u t-tfulija tag[ha. Ta’ min isemmi li l-papà ta’ Kristy kien miet meta hi kellha sittax-il sena. Ukoll fil-programm tal-lum, Maryanne Theuma, childbirth educator, se titkellem dwar il-pre]enza tal-missier fit-trobbija. Se jkun hemm ukoll diskussjoni dwar jekk il-;enituri g[andhomx ikellmu lit-tfal bil-Malti jew b’xi lingwa o[ra.
Kristy meta kellha xi tliet snin... u f’ritratt pjuttost ri/enti
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
26 TV#Radju
Tispikka Hilary Swank 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 Sehemna fl-Ewropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Rapport Finanz.
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
15:40 - Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Straightforward 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Triangolu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 Bioneers 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - KL 17 20:00 Draguni, Kastelli, Reijiet u R;ejjen 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il{abbata 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 Il- Muftie[ tal-G[erf 20:00 Lejh Biss In[ares 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 -
Nixtarru kitbet San :or; Preca 22:00 - {udni f’Idejk 22:30 A[barijiet Reli;ju]i 22:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju.
Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.
The Resident - Canale 5, 21>10
Film thriller, koproduzzjoni Ingli]a u Amerkana li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Antti Jokinen u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Hilary Swank (fir-ritratt) li bla dubju ta’ xejn qdiet il-parti ta’ Juliet li kienet fdata lilha tajjeb [afna, lil Jeffrey Dean Morgan, lil Christopher Lee u lil Lee Pace. Juliet tkun ta[dem b[ala tabib f’taqsima tal-emer;enza. Wara li ddivorzjat minn ma’ ]ew;ha, tkun qed tfittex xi appartament fejn tg[ix fi New York City. Issib wie[ed li jog[;obha [afna u tie[du. I]da tg[id se jiddispja/iha? Il-;ar tag[ha jkun qed iqisilha kull pass li tag[mel u aktar tard anki jibda jaqbe] kull limitu mistenni minnu...
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams 21:45 Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r). TVM 2 10:05 - Roland Garros Tennis 16:00 - Dokumentarju 16:15 G[awdex Illum 17:00 - A[barijiet 17:05 - BBC - Life Challenges of Life 18:00 - Mela Isma’ Din 18:15 - Dissett 19:15 - Trekking 19:45 - Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - BBC Life - Challenges of Life (r) 21:35 - Malta u lil Hinn Minnha 23:00 - Roland Garros Tennis. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:35 Healthy Living (r) 11:45 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:05 Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther (r) 18:15 Malta fuq Kanvas (r) 19:00 Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 Illostra 20:30 - Inkontri 23:15 ONE News 23:45 - Minuta Wa[da 23:50 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r).
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Unomattina storie vere 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Cenerentola - Una favola in diretta (it-III att) 21:10 - Con il cuore 23:20 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce 02:00 - Rewind - Visioni private Chiara Berta di Argentina. Raidue 07:00 - Cartoons 09:55 Protestantesimo 10:25 - Tg2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Italia sul due 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Fame. Film 2009 22:55 Supernatural (TF) 23:35 - Tg 2 notizie 23:50 - Stracult 01:10 Tg Parlamento 01:20 - Sorgente di vita 01:55 - Cinecittà. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:45 - Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Football. Kwal. Kampjonat Ewropew U#21. Irlanda v Italja 18:00 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Le storie - Diario italiano, si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Killshot. Film 2008 22:50 - Fratelli e sorelle 24:00 - Tg 3 linea notte 01:15 Assi 01:30 - La tavola dei poveri. Film ’32. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Mamma detective. Film 2006 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Centovetrine 14:45 - Extreme Makeover Home Edition 15:45 Parenthood (TF) 16:50 - In cucina niente regole. Film 2011 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Striscia la notizia 21:10 - The resident. Film 2011 23:15 - The Skeleton Key. Film 2005 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:30 - Nash Bridges (TF) 08:25 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:45 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Tutti per Bruno 12:55 Distretto di polizia 13:50 Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 My Life - Segreti e passioni (soap) 16:45 - Il commissario Cordier 18:55 - Tg 4 19:35 - Ieri e oggi in tv 19:40 - Tempesta d’amore (soap) 20:10 - La signora in giallo (TF) 21:10 - Giù la testa. Film ’71 00:30 Geronimo. Film ’94. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 - Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Camera Cafe 16:00 Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 Transformat 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 CSI: Miami (TF) 21:10 - Grey’s Anatomy (TF) 23:00 -Rookie Blue (TF) 00:50 -Nip # Tuck (TF) 01:45 - Saving Grace (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:45 - Coffee Break 11:10 L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - L’infallibile pistolero strabico. Film ’71 16:00 - L’Ispettore Barnaby (TF) 17:55 - I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day alle 7 su la 7 19:25 - ‘G’Day 20:00 Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - L’infedele 23:45 - Tg La 7 23:50 - Tg La 7 sport 23:55 Madama Palazzo 00:30 (ah)iporoso 01:30 - ‘G’ Day alla 7 su la 7 02:00 - ‘G’ Day.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - EGOV4U 11:45 - Reporter 12:00 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 Niskata 14:15 - F. News 15:00 Teleshopping 16:30 - Bawxati (r) 17:00 - Newspoint 17:30 On Air 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) On Air 19:45 Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Crossroads 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 12:15 - Centovetrine 12:45 Coleen’s |Real Woman 13:35 Le regole dell’amore (sitcom) 14:00 - Pushing Daises (TF) 14:55 - Giudice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 Privileged (TF) 17:15 - Chante (TF) 17:40 - Friends (sitcom) 18:30 - Uomini e donne 19:40 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – Dillo con parole mie. Film 2002 23:00 - Che trucco. BBC Entertainment 07:10 - Bobinogs 07:20 - Nina and the Neurons 07:30 - Me Too! 07:55 - Boogie Beebies 08:05 - Garth and Bev 08:20 One Foot in the Grave 08:45 Dad’s Army 09:15 - The Weakest Link 10:00 - Walk on the Wild Side 10:30 - Doctors 11:00 - Untold Stories of a Royal Bridesmaid 11:50 - Michael Palin’s New Europe 12:40 - As Time Goes By 13:10 - One Foot in the Grave 13:35 - The Weakest Link 14:20 - Walk on the Wild Side 14:50 - Doctors 15:20 - Untold Stories of a Royal Bridesmaid 16:10 - Michael Palin’s New Europe 17:00 - The Weakest Link 17:45 - Prince William and Harry: Into the Future 18:35 - Princess Margaret: A Love Story 19:25 - Untold
Stories of a Royal Bridesmaid 20:15 - Inside the Royal Wedding 21:00 - Dad’s Army 21:30 - Spooks 22:20 - The
Queen’s Diamond Jubilee: BBC Concert at Buckingham Palace. TCM 08:40 - Gun Glory. Film ’57 (U) 10:20 - Where Eagles Dare. Film ’69 (PG) 13:20 - How Green Was My Valley. Film ’41 (PG) 15:40 - Ben-Hur. Film ’59 (PG) 19:45 - Beyond the Poseidon Adventure. Film ’79 (12) 22:00 The Silence of the Lambs. Film ’01 (18). MGM Movies 07:05 - Brannigan. Film ’75 (15) 08:55 - Ghoulies. Film ’85 (15) 10:15 - Double Deception. Film ’93 11:50 - Electra Glide in Blue. Film ’73 (PG) 13:40 Once Bitten. Film ’85 (12) 15:10 - The Group. Film ’66 17:40 - 3 Ninjas. Film ’92 (PG) 19:15 Neon City. Film ’91 (15) 21:00 A Small Town in Texas. Film ’76 (PG) 22:35 - MGM’s Big Screen 22:50 - Bar Girls. Film ’04 (18). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:50 - Cento Vetrine 11:55 ER 12:55 - Quincy, M.E. 13:55 - The Casebook of Sherlock Holmes 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:53 La Prova 23:00 ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Big Weather, Big Trouble 08:10 -
Extreme Fishing with Robson Green: Costa Rica 09:05 Mythbusters: Vodka Myths 10:00 - How Do They Do It?: Battery Power # Chocolate # Toothbrushes 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Desert Island 11:50 Wheeler Dealers: Corvette C4 12:45 - Motor City Motors: Ice Bikes 13:40 - American Chopper: Dryvit Bike 14:35 Dirty Jobs: Bone Black 15:30 Mythbusters: More Myths Revisited 16:25 - Deadliest Catch: Mortal Men 17:20 Extreme Fishing with Robson Green 18:15 - River Monsters: European Maneater 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - The Real Hustle 20:35 - The Real Hustle 21:00 -
I Escaped: Real Prison Breaks 21:55 - Get Out Alive 22:50 Weed Wars: Federal Crackdown 23:45 - I Shouldn’t Be Alive: Escape from the Amazon. Melita Movies 10:00 - The Next Karate Kid 11:45 - Toy Story 3 13:25 Flicka 2 14:57 - Hollywood Buzz 15:20 - Salt 17:00 - Moulin Rouge 19:10 - Conviction 21:00 - Grown Ups 22:40 - Girl, Interrupted 00:45 - Precious. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chase 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Brothers and Sisters 16:45 - Desperate Housewives 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 - Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Alcatraz 22:50 - Supernatural 23:40 Game of Thrones 00:45 - Bored To Death 01:10 - Hung 01:40 Entourage. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: 16 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Holidate: Los Angeles#New York 09:00 Hoarders: Patty and Bill 10:00 Snapped: Women Who Kill: Marcia Kelly 11:00 - Eye for an Eye 16 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 - Little Miss Perfect: Madison vs Angelina 13:00 - Pawn Stars: Off The Wagon 13:30 - Pawn Stars: Robosaurus 14:00 Gordon Ramsey 15:00 - Pawn Stars: Kings and McQueens 15:30 - American Restoration: Rusted and Busted 16:00 Snapped: Women Who Kill: Marcia Kelly 17:00 - Hoarders: Patty and Bill 18:00 - Holidate: Los Angeles#New York 19:00 Pawn Stars: Off The Wagon 19:30 - Pawn Stars: Robosaurus 20:00 - Hoarders: Patty and Bill 21:00 - Little Miss Perfect: Madison vs Angelina 22:00 -
Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 23:00 Thintervention with Jackie Warner: Chase the Burn.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dougie in Disguise 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 Monkey See Monkey Do 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 Pingu 16:10 - Tiny Planets 16:15 - Pingu 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny
Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:35 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 Barney and Friends 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Monkey See Monkey Do. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Recess 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - Good Luck Charlie 14:00 - The Suite Life on Deck 15:40 - ANT Farm 16:00 - Cadet Kelly (U) 17:35 - Jessie 18:00 ANT Farm 18:25 - Have a Laugh 18:30 - Good Luck Charlie 19:15 - So Random 19:40 - The Suite Life on Deck 20:05 - Jonas 20:25 - Shake It Up 20:50 - Good Luck Charlie 21:40 - Phineas and Ferb 21:55 - Wizards of Waverly Place.
07>00 08>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>45 20>30 23>00 23>30
NET News Djalogu Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Newsbuzz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in NET News Newsroom NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:35 - Motorsports Weekend 08:45 - Stockholm Marathon 09:30 - Tennis 10:30 - Game, Set and Mats 11:00 - The French Open Tennis: Day 9 (live) 20:30 - Game, Set and Mats 21:00 - This Week on
World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 WATTS 22:45 - Euro 2012: Countdown 23:00 - UCI World Tour Cycling 23:45 - Tennis GO Sports 1 07:00 - Intern. Friendly: Norway v England 09:00 - The Six Nations 2012: Wales v Italy 11:00 - Barclays PL: Wk 1: Blackburn R v Wolves 13:00 -
Wimbledon a History of the Champ.: Dare to Dream 14:00 - Serie A: Rd 2: Cesena v Napoli 16:00 - Samsung Diamond League: Doha, Qatar 18:00 - Serie A: Rd 3: Napoli v Milan 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - Arsenal TV: Arsenal Season Review (part 2) 22:00 - 2012 France Galop: Gras Savoye Grand Steeple Chase de Paris 23:00 - Serie A: Rd 5: Napoli v Fiorentina 01:00 - Barclays PL: Wk 1: Blackburn R v Wolves. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA ISPS Handa Wales Open: Day 1 13:00 The Six Nations 2012: Ireland v Scotland 15:00 - Great Wimbledon Rivalries 16:00 Serie A: Rd 6: Inter v Napoli 18:00 - Barclays PL: Wk 2: Wolves v Fulham 20:00 Samsung Diamond League: Eugene, USA: Highlights 21:00 - Roma Channel Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Hamburg SV v FC Schalke: dtd. 02.10.11 (r) 09:55 - La Liga: Real Madrid v Betis: dtd. 15.10.11 (r) 11:45 npower Champ.: Burnley v Blackpool: dtd. 29.10.11 (r) 13:35 - NBA: Conference F.: Game 4: Miami @ Boston (r) 15:40 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 03 (r) 16:10 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 17:05 - Bundesliga: Hamburg SV v FC Schalke: dtd. 02.10.11 (r) 19:00 - NBA Live (r) 19:20 - WWE: Over The Limit (r) 22:25 - La Liga: Real Madrid v Betis: dtd. 15.10.11 (r) 00:15 - npower Champ.: Burnley v Blackpool: dtd. 29.10.11 (r). Melita Sports 2 12:00 - NBA Live (r) 12:20 Cape Epic: 2012: South Africa:
ep. 03 (r) 12:50 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 13:55 - Bundesliga: Hamburg SV v FC Schalke: dtd. 02.10.11 (r) 15:50 - La Liga: Real Madrid v Betis: dtd. 15.10.11 (r) 17:40 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 04 (r) 18:10 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:15 - npower Champ.: Burnley v Blackpool: dtd. 29.10.11 (r) 21:05 - NBA Live (r) 21:25 - La Liga: Barcelona v Racing: dtd. 15.10.11 (r) 23:15 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings. Melita Sports 10 18:25 - NBA: Boston @ Washington: dtd. 22.01.12 (r) 20:20 - NBA: Chicago @ Miami: dtd. 29.01.12 (r) 22:25 - La Liga: Malaga v Atletico Madrid: dtd. 07.01.12 (r) 00:10 - Bundesliga: Hannover v Werder Bremen: dtd. 02.10.11 (r).: Malta Stars 08:00 - BOV PL: Tarxien v Qormi: dtd. 10.12.11 (r) 10:15 Melita GFA 1st Div.: Nadur v Sannat: dtd. 06.04.11 (r) 12:00 MHA Trophy 2012: Malta v Scotland (r) 13:25 - MBA: Louis Borg Cup: Siggiewi vs Depiro Mtarfa (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r) 16:35 - Football Nurseries (r) 17:10 - MOC Olympic Special (r) 17:45 - BOV PL: Tarxien v Qormi: dtd. 10.12.11 (r) 20:00 Melita GFA 1st Div.: Nadur v Sannat: dtd. 06.04.11 (r) 21:45 Boxing: The Big Hit: dtd. 15.05.12 (r) 23:30 - Tennis: MTF Tennis (r) 23:55 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r) 01:30 - Football Nurseries (r). Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: Hamburg SV v FC Schalke: dtd. 02.10.11 (r) 09:55 - La Liga: Real Madrid v Betis: dtd. 15.10.11 (r) 11:45 npower Champ.: Burnley v Blackpool: dtd. 29.10.11 (r) 13:35 - NBA: Conference F.: Game 4: Miami @ Boston (r) 15:40 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 03 (r) 16:10 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 17:05 - Bundesliga: Hamburg SV v FC Schalke: dtd. 02.10.11 (r) 19:00 - NBA Live (r) 19:20 - WWE: Over The Limit (r) 22:25 - La Liga: Real Madrid v Betis: dtd. 15.10.11 (r) 00:15 - npower Champ.: Burnley v Blackpool: dtd. 29.10.11 (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
28 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Tfittxija g[all-[alliel
Id-delinkwent li r-ritratt tieg[u jidher fuq ix-xellug jidher ukoll f’erba’ ritratti numerati u f’kull wie[ed g[andu xi [a;a partikulari li tkixfu. Minn xiex jinkixef li hu l-istess delinkwent?
16
Sudoku 17
Kur]ità
18
Mimdudin>5. u 6. Dak li jinnegozja
Weqfin>1. Beka g[all-qattus prodott lokali barra minn f’Jannar (6) pajji]u (10) 2. Abitudni (6) 6. Ara 5 3. Ma jaqbi]lu xejn minn 7. Proverbji (5) ta[t g[ajnejh (6) 10. Ri]erva (5) 4 . G[ar (6) 11. Fallakka (5) 8. Ta’ [tie;a kbira (5) 12. Kunsill Universitarju (5) 9. Xerred id-demm mill14. Stampi ta’ qaddisin (5) vini (5) 16. Sugu, estratt (5) 12. Qal /ar bil-kliem (6) 17. Nef[a tal-g[ekiesi tas13. Ma tibqax sejjer (6) saqajn (5) 14. Il-kamra ta]-]iemel (6) 18. Wie[ed mill-erbat irjie[ ewlenin (5) 15. {abta, skontru (6) Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>5. Salpa; 6. Oqtol; 7. Stiva; 10. A[mar; 11. Ikona; 12. Sikek; 14. Kaski; 16. Grupp; 17. Gidja; 18. Re;im. Weqfin> 1. Espona; 2. Kastur; 3. Porvli; 4. Vle;;a; 8. }makk; 9. Ro[su; 12. Spjega; 13. Karwat; 14. Kuper/; 15. Intemm.
A;enti b’differenza Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.
G[at-tfal
F’Suva, il-kapitali tal-G]ejjer Fiji (O/eanja), l-a;enti talPulizija waqt xog[olhom jilbsu ;akketta [oxna tal-;ild, dublett ta’ mara u [afjin.
Soluzzjonijiet Nru. 1 = l-imnie[er; Nru. 2 = l-arlo;;; Nru. 3 = i]-]arbun; Nru. 4 = mill-flokk.
Tfittxija g[all-[alliel Id-delinkwent jing[araf minn>
A = 6; B = 5; ? = 14; D = 12; E = 1; F = 9; : = 12; H = 16; I = 3; L = 2. Il-grupp Nru. 5
B/ejje/ tal-g[odda 1. A top fashion model; 2. A famous film star; 3. A multi-millionaire.
U]a l-g[axar numri li hawn madwar i/-/rieki bl-ittri, da[[alhom flok l-ittri b’mod li l-[ames direzzjonijiet tal-istilla jkollu dejjem l-istess total — dak ta’ 32 punt.
Il-valuri tal-ittri
Il-valuri tal-ittri
X’jixtiequ jsiru^
X’jixtiequ jsiru meta jikbru dawn it-tliet itfal? Ibda mil-linja [ier;a mill-g[onq ta’ kull tifel#tifla u skont l-ittri li tiltaqa’ mag[hom wara xulxin g[andek issib x’be[siebhom isiru.
B/ejje/ tal-g[odda
Liema fost il-[ames gruppi numerati ta’ b/ejje/ ta’ g[odda hu listess b[al dak li jidher fil-kwadru?
Sudoku
X’jixtiequ jsiru^
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Klassifikati 29 PROPRJETÀ Il-G]ira
PENTHOUSE bi tliet kmamar tas-sodda u flats bi tnejn tas-sodda, dirett ming[and is-sid. ?emplu 21333212 jew 99498770.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLAT bi tliet kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazzin lest minn kollox ta’ kwalità tajba. Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u
parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
{a] - }ebbu;
APPARTAMENT kbir fl ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest , k/ina , living u dining area ( open plan) , tliet kmamar tas - sodda , wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju . Washroom , bejt u l - arja . Prezz € 1 45 , 000 . ?emplu 79050498 .
G{ALL-BEJG{ JEW TPARTIT Remissa
injam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju u tal-art, plumbing, kisi bil;ibs, graffiato, ]ebg[a e//. Bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.
BI tliet stalel, post ideali lMarsa vi/in il-korsa, livell mat-triq. G[all-bejg[ jew tpartit ma’ proprjetà. ?emplu 79259744.
Nixtri
AVVI}I
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
G[al kull xog[ol
TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-
Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;
KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.
Nixtri
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble
dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Trasport bejn l-Ingilterra u Malta
GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Issoluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.
G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u
brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com
Biljetti tat-tombla
EMI Bingo Sheets, free delivery (pakketti b’10 sheets). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.
Lott brieret
KOLLEZZJONI ta’ aktar minn 80 beritta bir-reklam – €60 kollha jew €1 l-wa[da. ?emplu 21242180.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U Mastrudaxxa
BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil...
Mariella Schembri
Isem u kunjom
Mariella Schembri.
Kunjom xbubitek f’ka] ta’ mara mi]]ew;a D’Amato.
Data tat-twelid
25 ta’ Novembru, 1985.
Lokalità fejn toqg[od
Il-Gudja (i]da xorta nibqa’ ng[id li mi]-}urrieq, lil ra[al twelidi n[obbu wisq).
X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu G[andi l-parti ta’ Katrin fit-teleserial popolari {a]en u Mrar li qed tixxandar fuq NET Television, kull nhar ta’ Tnejn fit-20:30.
G[andek xi delizzji^
Lanqas naf minn fejn se nibda. Delizzji g[andi [afna u m’g[andi xejn. Id-drama ti;i l-ewwel u qabel kollox, naturalment apparti l-familja, i]da mbag[ad nit[ajjar nag[mel kollox, u meta nkun irrid xi [a;a, dejjem nid[ol g[aliha u nag[milha tajjeb [afna. Pere]empju n[obb [afna nsajjar, u nivvinta l-[elu, in[obb [afna d-dar, u dejjem indawwar daqqa [a;a u daqqa o[ra biex nibdel l-ambjent tad-dar.
L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa L-akbar sodisfazzjon ta’ [ajti hu meta sirt omm
l-ewwel darba. {assejtu qisu miraklu, li g[andi tarbija, u konsegwenza tieg[u tinbidillek [ajtek kollha. Nixtieq nirringrazzja lill-familja tieg[i, spe/jalment lil ommi Grace, tal-appo;; li nsib ming[andha g[ax i]]ommli lit-tifel kull meta jkolli filming jew palk. Nirringrazzja wkoll lir-ra;el David, li jifhimni, g[ax min ikun b[alna, il-[inijiet iebsa [afna u veru twal.
Xi [a;a li ddejqek
Ma nifla[x nisma’ b’xi mo[qrija tal-annimali. Nibda ng[id kif Alla jippermetti dan kollu, xi dwejjaq, min jaf x’[ass dak il-povru kreatura. Annimal inqisu b[al tarbija, li int sidu u trid tie[u [siebu g[ax ma hemm [add min jitkellem g[alih.
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna
Na[seb ma jiena se nbiddel xejn mal-esperjenza sabi[a ta’ meta kelli tifel. Dak il-mument ma nista’ ninsieh qatt. Min-na[a l-o[ra, l-aktar esperjenza kerha li ti;i f’mo[[i mill-ewwel hi ta’ meta miet il-ku;in tieg[i Osvaldo Vella, wie[ed minn dawk il-[amsa li mietu tal-post f’in/ident tat-traffiku fi Triq l-Imdina f’{a]-}ebbu; fis-sig[at bikrin tal-1 ta’ Ottubru 2005 u li kellu biss 17-il sena. Kienet a[bar xokkanti [afna li diffi/li niddeskriviha. Esperjenza o[ra kerha kienet f’Novembru li g[adda meta kellna nie[du d-de/i]joni li nraqqdu lill-kelba Linda, li kienet ilha numru ta’ snin parti mill-familja.
Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^
Ma nafx min imaqdar lil Malta. A[na l-atturi hawn Malta ma na[dmux g[all-flus, na[dmu g[ax vera jog[;obna x-xog[ol fir-re/tar. G[al din ir-ra;uni biss na[seb li tajjeb kieku ng[ix f’xi pajji] ie[or. I]da mill-bqija, min-na[a l-o[ra, Malta vera tog[;obni, g[andna storja sabi[a u poplu b’qalb kbira.
Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ B[ala regola l-internet. It-televi]joni narah wara li nraqqad lit-tifel, qisu mit-20:30 ’l quddiem.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Parti importanti
tal-[ajja. Dik li tkun taf li hemm xi [add li g[alik ifis-ser [afna u l-istess int g[al [addie[or, tag[mel differenza kbira fil-[ajja. IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Jien flimkien ma’ ibni, li hu • il-[biberija – G[alija tfisser [afna. Jien l-aktar [a;a sabi[a li qatt setg[et ti;rili f’[ajti
•
•
•
•
•
persuna li jekk rajtek darba nibqa’ nkellmek. Nemmen li fija n-nies u l-[bieb tieg[i jsibu l-vera [biberija vera. Jien sin/iera u nipprova ng[in u nifhem lil kul[add. il-libertà – Min jg[id [a;a u min jg[id o[ra u tista’ to[odha minn diversi lati. Jien primarjament in[ares lejha b[ala l-libertà li jgawdu ]-]g[a]ag[, I]da hemm limitu g[al kollox, u ]]ejjed ]gur li la jkun ta’ ;id g[all-persuna u lanqas g[all-pajji]. i/-/ensura – Filwaqt li nara li m’g[adniex fl-estremitajiet ta’ dari, sa /ertu punt naqbel mag[ha, l-aktar fejn tid[ol ir-reli;jon, li [add ma g[andu joffendi s-sentimenti ta’ [add. ir-reli;jon – Kul[add g[andu opinjoni dwar dan is-su;;ett, jien nemmen f’Alla wie[ed u f’dak li g[allmuni meta kont g[adni ]g[ira. Illum il-;urnata hawn Malta t[allatna u hawn [afna reli;jonijiet differenti. is-safar – Miskin hu min ji;i mieg[i. Jien niddejjaq kullimkien u ma jog[;obni xejn [lief hawn Malta, g[all-kwiet. Min-na[a l-o[ra, imbag[ad, in[obb ingawdi [afna. Ma nissapportix aktar minn jumejn fl-istess lukanda... Hekk, dak it-tip jien, inkella veru niddejjaq. il-mewt – Uff xi dwejjaq, din veru kerha. Ladarba g[andi g[al min ng[ix, kif niftakar fil-mewt, nibda n;ib quddiem g[ajnejja lill-familja, lil [uti, lill-animali li g[andi. X’se jsir minhom? Nittama li meta mmut, mnejn inkun, inkun nista’ nservi ta’ g[ajnuna g[alihom. Relatata mal-mewt, niddejjaq ukoll meta niftakar kif isir id-dfin hawn Malta u dik li l-wirdien min jaf kemm se jitpaxxa minn fuqi, tkexkixni.
Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
Ambjent 31
Uffi//ju bla karti jfisser impatt inqas fuq l-ambjent Imma;ina uffi//ju pulit, ming[ajr turrun karti u bi skrivaniji nodfa li jistg[u jintu]aw minn impjegati differenti f’[inijiet differenti tal-;urnata. L-“iskrivanija” tieg[ek ti//aqlaq minn post g[all-ie[or bis-servizzi kollha tag[ha, inklu]i sistemi ta’ voice u messa;;i mqabbdin man-network kull fejn tkun fl-uffi//ju. Ftit li xejn se ssib printers fil-bini u dawn se jkunu accessibli biss b’kodi/i. “L-uffi//ju bla karti” li darba kien slogan li jiddeskrivi l-uffi//ju talfutur, issa hu pass tan;ibbli g[al Vodafone Malta hekk kif il-kumpanija qed tipprepara biex ti//aqlaq u tibda topera mi/-/entru tannegozju l-;did tal-MIA – Skyparks. Il-kun/ett li forsi jista’ jitqies xi ftit rivoluzzjonarju, l-uffi//ju ming[ajr karti, issa hu realtà aktar minn qatt qabel. Illum, b’;enerazzjoni ;dida ta’ ]g[a]ag[ li ju]aw itteknolo;ija fuq il-mobile, fejn il-qari fuq screen hu fa/li, b’tag[rif di;itali li jitqassam u jintefa’ fuq devices differenti, taghmel il-pa;na stampata insinifikanti malajr. Skrivaniji nodfa u bla karti – hot desks L-uffi/ini l-;odda ta’
Vodafone fi Skyparks huma l-ewwel tan-natura tag[hom f’Malta u se jkollhom spazju limitat [afna g[all-irji[. Dawn se ja[dmu permezz ta’ struttura elettronika bba]ata fuq sistema ta’ dokumenti elettroni/i tala[[ar teknolo;ija waqt li limpjegati se jkunu jag[mlu aktar u]u minn smartphones u tablets. Il-kun/ett ta’ hot desking ifisser li fl-a[[ar tal-;urnata l-iskrivaniji jkunu ]barazzati min kollox g[aliex mhux bilfors din se tintu]a millistess persuna l-g[ada. Listampar kollu se jkun /entralizzat f’]ew;t ikmamar fuq kull sular u
Uffi//ju ming[ajr karti – hemm diversi interpretazzjonijiet - ]gur li jfisser impatt inqas fuq l-ambjent
wie[ed jista’ jistampa biss jekk imur fi]ikament [dejn il-printer b’kodi/i ta’ a//ess. Awtomatikament listampar isir doppju u rekord ta’ kemm qed jistampa kull impjegat se jin]amm bil-g[an li l-medja ta’ kull tim titnaqqas. “Ilna nippromwovu ttnaqqis ta’ karta b[ala kultura fost il-membri tattim tag[na,” qalet Antoinette Camilleri, Property Manager ta’ Vodafone Malta. “Mill-2010 bdejna nnaqqsu l-u]u tal-karta wara awditjar li wriena x’materjal
Il-kun/ett li forsi jista’ jitqies xi ftit rivoluzzjonarju, l-uffi//ju ming[ajr karti, issa hu realtà aktar minn qatt qabel
stajna n]ommu b’mod elettroniku b[al financial reporting, kuntratti, purchase orders u komunikazzjoni interna. Ilkun/ett ta’ paperless hu wie[ed effi/jenti fl-ispejje], favur l-ambjent, produttiv u sigur. Kollha ninsabu e//itati b’dan il-metodu innovattiv ta’ kif se na[dmu. “B[ala kumpanija ewlenija tattelekomunikazzjoni Vodafone t[addan linnovazzjoni ma’ kull nifs li nie[du u na;ixxu malajr, b’mod sempli/i u fidu/ju]. A[na ]guri li b’uffi//ju wie[ed open plan se nikkomunikaw aktar u b’mod aktar mg[a;;el waqt li no[olqu ideat kreattivi. Luffi/ini l-;odda tag[na se jkollhom spazji informali fejn nistg[u niddiskutu l-
ideat, spazji g[al-laqg[at u zoni o[ra msej[a soft breakout areas. Fix-xog[ol tag[na hi prijorità li ninkora;;ixxu u n]ommu l-a[jar talent fissuq u nipprovdu opportunitajiet ;odda lillmembri tat-tim tag[na.” Il-preparamenti ta’ qabel “Ilna sentejn nippreparaw biex ni//aqalqu,” qalet Antoinette Camilleri, “nirri/iklaw il-karta, niskenjaw id-dokumenti f’dipartimenti differenti u
narkivjaw dokumenti legali
importanti li jridu jin]ammu g[andna. Apparti minnhekk qed nippromwovu b’mod regolari kultura ta’ bidla li qed tag[ti ri]ultati. “Il-membri tat-tim tag[na laqg[u l-bidliet li qed nipproponu. Nedejna kampanja interna fejn permezz tag[ha, in]ommu limpjegati tag[na a;;ornati bil-bidliet ;odda li rridu nintrodu/u, u hu ta’ sodisfazzjon kbir meta tarahom jipparte/ipaw u li huma [erqanin biex ji//aqalqu f’uffi/ini ;odda anke jekk din se ;;ib mag[ha bidla sinifikanti.”
B’uffi//ju wie[ed open plan se nikkomunikaw aktar u b’mod aktar mg[a;;el waqt li no[olqu ideat kreattivi
It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012
32 Lokali
IR-RENJU UNIT> Ir-Re;ina Eli]abetta II u ]ew;ha, il-Prin/ep Philip, ixejru minn dg[ajsa waqt l-avveniment prin/ipali ta/-/elebrazzjonijiet tal-biera[, fl-okka]joni tal-:ublew tad-Djamanti f’;ie[ ir-Re;ina, li saru fi/-/entru ta’ Londra. Il-barge irjali tar-Re;ina mexxiet “parata” ta’ mijiet ta’ dg[ajjes fuq ix-Xmara Thames, waqt li eluf ta’ Britanni/i, imkeffnin fil-Union Jacks, sfidaw il-maltemp biex ]ejnu l-in[awi b’mod li jirrifletti l-ispirtu nazzjonali. Dan, fost numru kbir ta’ avvenimenti u street parties, li kienu organizzati g[all-unur tar-Re;ina u s-sittin sena tag[ha fuq it-tron tal-Ingilterra. (Ara anki pa;na 11)
Int g[amilt id-differenza Fidu/ja fik u f’uliedek – din kienet it-tema tal-Kunsill :enerali li, g[al darb o[ra tatna l-opportunità li in[arsu ’l quddiem b’ener;ija u determinazzjoni li nkomplu no[olqu l-;id. In[ares lura u niftakar f’Kunsilli :enerali o[rajn fejn flimkien tkellimna dwar pro;etti u flimkien [lomna dwar dak li ridna niskbu g[al pajji]na. Kien propju f’dawn ilKunsilli li [arisna ’l quddiem u g[edna li rridu n]idu l-opportunitajiet g[a]]g[a]ag[, insa[[u lg[ajnuna g[an-negozjant, in]idu x-xog[ol u no[olqu xog[ol a[jar. Biss, il-Partit Nazzjonalista seta’ jag[mel dan g[ax [ares lejk u emmen fik. Illum, bis-sa[[a tieg[ek, noffru servizz tas-sa[[a a[jar. G[alhekk ninvestu 45,000 ewro fis-sieg[a, lejl u nhar fis-sa[[a. Bis-sa[[a tieg[ek [loqna 20,000 post tax-xog[ol ;did u bis-sa[[a tieg[ek fta[na skola ;dida fis-sena. Bis-sa[[a tieg[ek [loqna aktar opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin. Qed ng[id hekk g[ax inutli to[lom u tippjana jekk
ma jkollokx ir-ri]or]a umana li ttik ri]ultati e//ellenti. Meta l-pajji] sejja[lek kont int li g[a]ilt il-politika li biha pajji]na mexa ’l quddiem, u meta din ilpolitika ;iet attwata kont int li mexxejta. Illum il-fatti juruna li kellna ra;un nemmnu fik. B[ala Ministru g[as-Sa[[a ma tg[addix ;urnata li ma narax il-frott ta’ din ilfidu/ja. Dan il-frott huwa ilfatt li llum aktar minn 4,000 professjonist u [addiem filqasam tas-sa[[a ja[dmu f’ambjent [afna aktar modern fl-isptar Mater Dei, u joffrulek eluf ta’ servizzi kuljum. Dawn l-4,000 persuna is-sena li g[addiet tawk il fuq minn 9 miljun servizz... Huma it-tobba Maltin li kisbu l-fidu/ja ta’ Foundation Programme talmedi/ina Ingli]a, u bis-sa[[a tag[hom illum it-tobba Maltin qed jibqg[u jistudjaw hawn Malta. Illum sa[ansitra wasalna f’punt fejn g[andna tobba barranin li qed ji;u jistudjaw hawn. Bis-sa[[a tal-professjonisti tas-sa[[a stajna nkomplu n]idu s-servizzi tas-sa[[a li noffru, biex illum int u l-
minn Joe Cassar joseph.r.cassar@gov.mt
familja tieg[ek tistg[u tu]aw ’il fuq minn 4,000 servizz tas-sa[[a b’xejn Investejna fit-ta[ri; u ]idna l-opportunitajiet biex il-professjonisti tag[na jkomplu jispe/jalizzaw b’hekk tejjibna mhux biss ilkwalità tas-servizz imma wkoll sa[[a[na l-workforce filwaqt li attirajna l-interess ta’ aktar ]g[a]ag[ li qed jag[]lu li jid[lu g[al xi karriera fil-kura tas-sa[[a. Komplejna nsa[[u l-kura primarja, u dan jixduh innumru dejjem jikber ta’ pazjenti li s-sena li g[addiet [adu aktar minn miljun u mitejn elf servizz b’xejn mi/-
media•link COMMUNICATIONS
/entri tas-sa[[a u l-bere;. Issa qed in[arsu lejn [sieb ;did f’dan il-livell - il-bini ta’ /entru [olistiku ta’ kura primarja... dak li jissejja[ regional hub f’San :iljan Tiftakru l-isptar San Luqa? Nimma;ina li llum anke dawk li jridu akkost ta’ kollox imaqdru kontinwament kull servizz tal-Gvern jammettu kemm kienet de/i]joni tajba li ninvestu sptar ;did. Ftit taxxhur ilu kellna sa[ansitra ;urnalist tas-CNN li waqt rapport tieg[u fuq is-CNN qal li dan huwa sptar state of the art. Però f’dak is-servizz [are; ukoll, b’mod evidenti, li dak li jag[mel l-isptar state of the art, mhuwiex biss apparat mill-aktar sofistikat, imma il-kapa/ità tal-persuna li j[addem dak l-apparat skont il-b]onnijiet tal-pazjent. Kif tista’ tara... emminna fil-professjonisti u l-[addiema Maltin u investejna, u missu//ess tieg[ek qed tgawdi int u uliedek. }idna l-medi/ini kontra lkan/er, investejna f’apparat tar-ra;;i aktar modern, u qed nibnu /entru ;did g[all-kura tal-kan/er. Fl-2009 bdejna lewwel programm nazzjonali ta’ screening – dak tas-sider,
u li permezz tieg[u di;à salvajna il-[ajja ta’ aktar minn 120 mara – omm, o[t, bint jew il-mara ta’ xi [add – li kieku ma kienx g[al dan ilprogramm abbli kienu jindunaw tard wisq. {abbarna li se noffru screening g[al kan/er tal-musrana. Dan kollu jiswa l-flus. Mhumiex de/i]jonijiet fa/li... g[ax qed nitkellmu fuq miljuni. G[alina sa[[tek priorità... bil-fatti. Naturalment mhux kollox miexi fuq ir-rubini. G[andna l-problemi u g[andna l-isfidi. U sakemm inkomplu na[dmu se jibqa’ jkun hemm problemi u sfidi ;odda. Huwa tajjeb li nieqfu u nevalwaw dawn l-isfidi, imma ma nistg[ux ne[lu hemm. Hemm b]onn li nindirizzaw dawn l-isfidi flimkien. Aktar minn hekk ejja ma n[allu l-[add jaljenana minn dak li ksibna. Kien hemm ]mien fejn nimxu b’In-Nazzjon, jew a[jar blIN-TAGHNA mo[bija f’idejna, ]minijiet li jidru ’l bog[od, imma lkoll nafu li ’il fatt mhumiex daqshekk ilbog[od. Flimkien [lomna u b’fidu/ja fik, biddilna dan ilpajjiz.